Professional Documents
Culture Documents
R Fvmarmifr, Fpmapmif: 2011-Ckespftwguf PKPNF Csuf
R Fvmarmifr, Fpmapmif: 2011-Ckespftwguf PKPNF Csuf
org
r*Fvmarmifr,fpmapmif
2011-ckESpftwGuf pkpnf;csuf
ar;vkd&m&m jrefrmpm
armifcifrif("EkjzL)
rS
r*Fvmarmifr,fpmapmifwGifvpOfajzMum;onf
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ajz/ /(1)]ndKjrvkyw f ,f}qkw d phJ um;[m [efvyk wf ,f? rl&mrm,mvkyw f ,fvt Ykd "dygÜ ,f
&aMumif;? udkvkdeDacwfu xif&Sm;wJhtNidrfhrif;orD; ,leDAmpDwDjroef;Munf&JUtrlt&mudk
pwif&nfnTef;&mu tokH;wGifus,fvmaMumif; rSwfom;&zl;ygw,f/
(2) e*g;eDqw dk m ]e*g;eDpmtkyt f oif;}udk qkv
d w dk myg/ vGwv f yfa&;BudK;yrf;rIum
v? 1937-ckESpf? Ekd0ifbmv 4-&ufaeYrSm wkdYArmtpnf;t&kH;u ocifvli,fawG tygt
0if wkd;wufwJhtodtjrif&SdwJhvli,fawG wnfaxmifwJhtoif; jzpfygw,f/ toif;wnf
axmif&wJhtaMumif;eJYywfoufNyD; azmfjy&mrSm e,fcsJUpepfudk wkdufckduf&mwGif (1)0g'ppf
0g'rSefudk oabmaygufNyD; pepfusap&eftwGuf tpDtpOf&Sdap&ef? (2)vufa&G;pifEkdifiH
a&;AkdvfrSL;ppfuJrsm; ay:aygufap&efESifh? (3)e,fcsJUpepfudk tjcm;wpfzufrS wkdufckdufae
olwkdY\ajcvSrf;tiftm; ponfwkdYudk csifhcsdefEdkif&efpwJh&nf&G,fcsufawGeJY wnfaxmifwJh
toif;jzpfygw,f/ e*g;eDpmtkyftoif;u EkdifiHa&;todtjrif wkd;yGm;apwJhpmtkyfawG?
trsKd;om;a&;pdwf"mwf Ekd;Mum;apwJhpmtkyfawG xkwfa0ygw,f/ bmomjyefpmtkyfawG
a&m? rSDjirf;jyKpmtkyfawGa&m? yifukda&;pmtkyfawGa&m ygygw,f/ pmtkyfemrnfwcsKdUudk
azmfjy&&if OD;bcdik &f UJ jrefrmjynfEikd if aH &;&mZ0if? armifp;kd &JUqk&d ,S v
f pf0g'? ode;f az&JUjynf
olt
Y mPm? udEk &k UJ vlrw JG \ Ydk xGu&f yfvrf;? OD;bwif&UJ qk&d ,
S v f pf0g'ESiehf o
d snf;? udb
k [de;f &JU
"e&Siaf vmu tp&Sw d phJ mtkyaf wGygyJ/ rdrEd idk if t
H wGuf oufpeG BYf udK;yrf; xrf;aqmifwEhJ idk if H
wumu yk*¾KdvfawGtaMumif;vnf; yg0ifygw,f/ 1939-ckESpfrSm e*g;eD*sme,fudkvnf;
xkwfa0ygw,f/ e*g;eDtoif;xkwfpmtkyfawG&JUwefzkd;[m 10-yJ jzpfwmaMumifh ]]10-yJ
wefaomhESifhurÇmhbPfaygufBuD;udk zGifhavmh}}qkdwJhe*g;eDtoif;&JUa<u;aMumfoH[m xif
armifcifrif("EkjzL)
ygyJ/
(3) ]tbd"mef}qdkwJhpum;vkH;udk^tAd'ef^vkdYtoHxGuf&ifvnf; rSefygw,f/^t
Adwf'ef^vkdYtoHxGuf&ifvnf; rSefygw,f/ tJ'DtoHxGufESpfrsKd;pvkH;udk jrefrmpmtzGJYu
xkwfwJhjrefrmtbd"mefrSm toHxGuftrSeftjzpf azmfjyxm;ygw,f/ ^tAd'ef^ujrefrm
pum;vkH;tjzpf jrefrmvkdxGufwJhtoHxGufyg/ ^tAdwf'ef^u ygVdzwf&mrSmvdk aemufu
"&JUtoHudk towfoHtjzpf,lNyD; ^tAdwf'ef^vkdYxGufwmyg/ tbd"mef^tAdwf'ef^vdkY
xGufwmyg tbd"mef^tAd'ef^vkdYtoHxGufwm rsm;ygw,f/
ar;/ /q&mBuD;&Sifh/
'orwef;jrefrmpum;ajyxJu pmvk;H aygif;owfyeHk t YJ csuftvuf uGv J cJG sufawG
udk ajzMum;ay;apvkdygonf&Sifh/
(1) uvuwåm;ESifhumvuwåm;
(2) jrefrmpmrdwfzGJYü pmqkdESifhokawoDrS ]ü}
(3) ]vlYjynfüjzpf? pnf;pdrfESpfudk}ESifh]vljynfüjzpfap? pnf;pdrfESpfudk}
(4) ywåjrm;ausmufpD"m;pum;ajy a&;om;aomacwfonf vGwfvyfa&;acwf
vm;? ukdvkdeDacwfvm;/
pkjynfhvGifh? uGufopf&yf
NrdKUopfNrdKU/
vuwåm;}vkv Yd nf; a&;ygw,f/ ESpcf pk vk;H rrSm;bl;vkqYd Edk ikd yf gw,f/ (,ckawmh 'DNrdKUemrnf
u udkvfuwåm;jzpfaeygNyD/)
(2) pmtkyfrSm]jrefrmpmrdwfzüGJY pmqkdESifhokawoDvkdYygaew,fqkd&if ]ü}u pmvkH;
rSm;&kdufxm;wmyg/ trSefu ]ESifh}yg/ wkdufpkd;eJYrif;,ka0u ]jrefrmpmrdwfzGJY}a&m]pmqkdESifh
ar;/ /'umBuD;?
OD;yOöif;u pmoifom;wpfyg;jzpfygw,f/ r*Fvmarmifr,fudk zwfNyD; pma&;csif
pdwaf wG jzpfay:vmaeygw,f/ 'gayr,fh a&;om;ykaH &;om;enf;udk em;rvnfvYdk ra&;jzpf
wmyg/ a&;om;ykHa&;om;enf; odvkdygí r*Fvmarmifr,frSwpfqifh &Sif;vif;ay;yg&ef
E-book is created by www.shanyoma.org
arwåm&yfcHygw,f/
OD;awZ0EÅ? xD;r*FvmEkd;x&Gm
qifjzLpmoifwkduf? acwå-armfvNrdKifNrdKU/
ajz/ /OD;yOöif;bk&m;-
pma&;om;ykaH &;om;enf;udk taxmuftuljyKEkid w f phJ mtkyaf wG &Syd gw,f/ tajc
cHtm;jzifh pum;ajyta&;tom;udk rSefrSefuefuef a&;wwfatmif? pmvkH;aygif;owfykH
rSezf ?Ydk o'´gtok;H tEIe;f rSezf ?Ydk 0guszGyYJ rHk eS zf Ydk owdjyK&r,ft
h csufawG &Si;f jywm? tJ'u D rSwpf
qifh ta&;tom;&Sif;vif;atmif? ajyjypfatmif? vkdufzufatmif a&;EkdifzkdY pum;tokH;
tEIef;awG? 0gusawG? pmykd'fawGuaeNyD; aemufqkH; pmwpfyk'fvkH;tqifhtxd tcsuft
vufawG pDpOfa&;om;ykHawGudk vrf;nTefxm;wmawG &Sdygw,f/ tJ'DpmtkyfawGu pma&;
csifolawG pmra&;cif BudKwifodxm;oifhwJhtcsufawGygyJ? tJ'DtcsufawGudk BudKwifod
xm;NyD;awmh ud, k af &;r,fth aMumif;t&mudk b,fvpdk mrsKd;a&;rSmvJ/ aqmif;yg;vm;? 0w¬K
vm;? &opmwrf;(tufaq;)vm;? a&;csifwm&Srd mS yg/ wynfah wmfem;vnfwmuawmh tJ'D
enf;emawG odxm;&kHeJY rNyD;bJ udk,fwkdifa&;om;avhusifhzkdY ta&;BuD;ygw,f/
q&mBuD;rif;ok0Pfu ]]pk-wk-jyK}}qkNd yD; vrf;nTeyf gw,f/ yxrtqihrf mS pma&;
p&mtaMumif;t&m tcsuftvufawGukd pk&r,f/ NyD;&if ud, k zf wf&aI vhvmxm;wJph ma&;
q&mawG b,fvadk &;ovJqw dk m avhvmNyD; olwaYdk &;ykrH sKd; twk,Nl yD; a&;&r,f/ tJ'aD emuf
awmh udk,fwkdif? udk,fydkifta&;tom;eJYa&;om;jyKpkwJhtqifhudk a&mufNyDvkdYqkdvkdwmyg/
pma&;enf;qdkwm oifay;&kHeJYwwfwJhtqifh r[kwfbJ udk,fwkdif tBudrfBudrfa&;om;avh
usifhNyD;rS&wJhenf;yg/ tJ'Dvkda&;EkdifzkdY pmrsm;rsm; zwfzkdYvkdygw,f/ taumif;qkH;enf;u
awmh ]]rsm;rsm;zwf? rsm;rsm;avhusifh? rsm;rsm;a&;}}qkdwJhenf;ygyJvkdY ajzyg&apbk&m;/
rsm;rsm;zwf&if olwkdYb,fvkda&;w,fqkdwJha&;enf;awGudk rsm;rsm;owdxm;rdr,f/ owd
xm;rd&mu olwkdYa&;ovkdvkdufNyD; a&;prf;Munfhr,f? tavhtusifhrsm;vmawmh udk,fod
wJhtaMumif;t&mudk udk,fykdifta&;tom;eJY a&;EkdifwJhtqifh a&mufwmrkdY tJ'Dvkd tMuH
ay;jcif;jzpfygw,fbk&m;/
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
]um}ESifh]cg}tokH;udk &Sif;jyay;yg&ef/
armifausmfrif;xGef;
3-&yfuGuf? rvIdifNrdKU/
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
(1)]0PÖ}eJY]*&koH}qkdwm b,fvkdpum;vkH;awGygvJ/
(2) ]]uRef,aHk wmh wpfzufuef;? om;orD;,kaH wmh pkv H ;Hk uef;}}qkw d phJ um;yku
H b,f
taMumif;t&mukd rSD;NyD; ay:aygufvmwmygvJ&Sifh/
aEGrkd;opf (B.A Eng)
wyfukef;&Gm? aygufNrdKUe,f/
ajz/ /(1)0PÖqw dk m ygVdpum;yg/ tu©&mvkt Yd "dygÜ ,f&ygw,f/ tu©&mawG[m teuf
t"dyÜg,fudk zGifhwwfwJhtwGuf 0PÖvkdYac:aMumif; zGifhqkdMuw,f/ aemufwpfcku toHwpf
oHukd 0PÖwpfcv k Ydk owfrw S yf gw,f/ orD;u t*Fvyd pf m txl;jyKqkad wmh t*Fvyd pf mrSmac:
wJh Syllable eJYtwlwlygyJ/ toHwpfoHxGuf&if 0PÖwpfck? 2-oHxGuf&if 0PÖ 2-ck? ponf
jzifh ac:ygw,f/ ]vl}qkd&if 0PÖwpfck? ]q&m}qkd&if 0PÖ 2-ck? ]o&ufyif}qkd&if 0PÖ 3-ck?
]twGif;a&;rSL;}qkd&if 0PÖ 4-ckaygh/
*&kqkdwm av;wJhtoHudk ac:wmyg/ *&kvnf; ygVdpum;yg/ ]av;aom}vkdYt"d
yÜg,f&w,f/ *&ke, YJ OS o f ;Hk wmu ]v[k}vkaYd c:w,f/ ]ayghaom}vkt Yd "dygÜ ,f&w,f/ *&kuawmh
av;wJhtoH? v[ku ayghwJhtoHaygh/ *&koHu toH&Snfw,f? ]um? ul}qkdwJhtoHrsKd;aygh/
toHt&Snf 2-rMwm? 2-rMwmcGJ&Sdw,f/ (wpfrMwmqkdwm rsufpdwpfrSdwf? vQyfwpfjyuf?
vufzspfwpfwu G Mf umwJt h csdeuf kd ac:wmyg/) um. . . vkq
Yd &dk if 2-rMwm? 2-rMwmcGw J muaygh/
v[kuawmh toHwkdyg/ ]u? uk}qkdwJhtoHrsKd;aygh/ wpfrMwm? wpfrMwmcGJyJ&Snfw,f/ 'D
avmufqkd&if em;vnfavmufygNyD/
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
(1) ]]wuúokdvf}}[laoma0g[m&\t"dyÜg,fudk odvkdygonf/
(2) ]]uAsm}}[laoma0g[m&\t"dyÜg,fudk odvkdygonf/
ukdatmif? vGKdifaumfNrdKU/
uAsm\t"dyÜg,f
(2) uAsmqkdwm ]]umAs}}qkdwJhouúwpum;u qif;oufwJhpum;yJ/ ]umAs}vkdY
vnf; jyw,f/ ]umAs}u ]uAsm}jzpfvmwmaygh/ ]]pOf;rsOf;rsm;eJYtnD pmvkH;? pmykd'fta&
twGuf? um&ef tcsdwftquf? toHtaetxm;ponfjzifh pDukH;aomtzGJYtEGJY}}vkdYtbd
"mefrSm zGifhqkdygw,f/ ]]u0d(ynm&Sd)wkdY\Opöm}}vkdYvnf; a&S;u zGifhqkdMuygw,f/
Ä Ä Ä Ä Ä
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
jrefrmjyu©'defwGif i,fpOftcgupí usufrSwfcJh&zl;onfrSm ]]wefcl;&ufrpkH 29?
uqkef&ufpkH 30? e,kef&ufrpkH 29? 0gqkd&uf 30}}[k jzpfygonf/
,ckESpf 1372-ckESpfwGifrl e,kefvuG,faeYonf ]]e,kefvjynfhausmf 15-&uf? e
,kev
f uG,af eY(16-6-2010)aomMumaeY}}[k ykEH ydS x
f m;ygojzifh ,ckuo
hJ jYkd zpf&jcif;rSm rnf
onfhtwGufaMumifhygenf;/ rnfodkYwGufcsufygoenf;[k odvkdí ar;jref;vkduf&ygonf/
armifcifrif("EkjzL)
jzLjzLckdif? 0dZÆmbGJY(jrefrmpm)
trSwf 4-&yfuGuf? aygufacgif;NrdKU/
0gBuD;xyf? 0gi,fxyf
E-book is created by www.shanyoma.org
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
jrefrm 12-vjzpfwJh wefcl;? uqkefponfwkdY[m rnfonfhpum;u qif;oufí
rnfonfht"dyÜg,f&SdaMumif; ajzMum;ay;ygcifAsm;/
armifvif;jynfhNzdK;? yef;waemfNrdKU/
jrefrm 12-v\t"dyÜg,f
ajz/ /12-vemrnfawG qif;oufvmykeH t YJ "dygÜ ,fukd tcsKyfoabm&Si;f jyvku
d yf gw,f/
(1) wefcl;=xef;oD;cl;aomv? wmv(ygVd) > wef;=xef;+cl;=cl;qGwf
(2) uqkef=a&oGef;aomv? u? uk=a&+qkef=oGef;avmif;
(3) e,kef=rkd;&Gmcsdefv? eH,kefv(ausmufpm)? eH=tcsdeftcg+,kef=rkd;&Gm? rkd;us
(4) 0gqk=d &[ef;awmfrsm; rk;d ok;H vtwGi;f ausmif;üaeygrnf[k &Gwq f adk omv? 0go(ygVd)
> 0g=aejcif;+qkd=&Gwfqkd
(5) 0gacgif=0gv,fv? 0go(ygVd) > 0g=aejcif;+acgif=tv,f
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? rwfv
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
usESiMhf utok;H udk cGjJ cm;jyay;yg&Si/hf pmtkyw
f csKdUrSm ]Mu}vkaYd &;&r,fph mvk;H udk ]us}
vkdYa&;wmawGYae&vkdYyg&Sifh/
eef;OD;
E-book is created by www.shanyoma.org
NrdKUopfNrdKU? rauG;wkdif;a'oBuD;/
ajz/ /ususee? csufus? pm;aeusaMumifzm;? pdwfwkdif;us? rwifrus? vkyfaeust
vkyf? tm;us? tH0ifcGifus? oli,femusA[kH;tp&SdwJhpmvkH;awGudk ]us}eJYa&;&ygw,f/
usDMu? Mucwf0g;? Muvkd0g;? Muaomif;0g;? MuiSef;? MuOyif? MuvSJ0J? aMumifhMu?
oGm;MuvmMutp&SdwJhpmvkH;awGudkawmh ]Mu}eJYa&;&ygw,f/
]us}eJ]Y Mu}[m ta&;rwlayr,fh toHww l mrkYd rSm;a&;rdwwfwt hJ wGuf cGjJ cm;rSwf
om;zdvYk ydk gw,f/ orD;ajymovkd ]c&D;oGm;aeusonf}vkaYd &;wmuawmh rSm;wmaygh/ jrefrm
pmtzGOYJ ;D pD;Xmeu xkww f hJ ]]jrefrmpmvk;H aygif;owfyu Hk srf;eJcY x
JG m;}}qkw
d phJ mtkyu
f av;udk
0,fNyD; aqmifxm;Ekdif&if pmvkH;aygif;jyóem ajyvnfrSmyg/
Ä Ä Ä Ä Ä Ä
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
pma&;&if pum;ajymovkd a&;wmeJY pmvkad &;wm b,f[m ykad umif;ygovJ/ &Si;f
jyay;apvkdygw,f/
armifarmifnTefY
jrifom? awmifOuúvmyNrdKU/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]]¤if;? vnf;aumif;? aomfvnf;aumif;}}wkdY&JUtokH;awGudk &Sif;jyay;apvkdyg
w,f/
xGef;xGef;? armfvNrdKif/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? {NyDv
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]wkdY}ESifh]'kdY}taMumif;udk &Sif;jyay;yg&ef/
armif0if;jrwfNzdK;
e0rwef;? ewfarmufNrdKU/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]]tkwfMum;jrufayguf}}\t"dyÜg,fudk &Sif;jyay;yg&ef/
&Jvif;xGef;? e0rwef;(at)
armif;axmif/
ajz/ /]trsKd;trnf rxif&mS ;ol}udk ]tkwMf um;jrufayguf}vkw Yd ifpm;ok;H wmyg/ tkwcf J
awGMum;xJrmS aygufaewJjh rufvdk rxif&mS ;wJo h abmygyJ/ ]'Doil ,fu tkwMf um;jrufayguf
yg/ olYudk b,folurS *&krpdkufbl;}qkdwJhtokH;rsKd;okH;ygw,f/
ausmif;oifcef;pmrsm;ESifhywfoufí
ar;jref;aom armifr,frsm;odkY
ajz/ /ausmif;rSmoif&wJhjrefrmpmoifcef;pmawGudk &Sif;jyzdkY wkduf&kdufar;wJhar;cGef;
awGeyYJ wfoufvYdk wpfaygif;wnf; ajzyghr,f/ ar;olawG&UJ emrnfawGawmh razmfjyawmhyg
bl;/ 'Du@rSm jrefrmpmavhvmrIudk taxmuftuljyKwJhar;cGef;rsKd;awGudk t"duajzygh
r,f/ ausmif;oifcef;pmawGuawmh om;wk?Yd orD;wk&Yd UJ q&m? q&mrawGu ausmif;rSm jynfh
jynfph pHk Hk oifMum;xm;vk&Yd ,f? zwfp&mpmtkyaf wG trsm;tjym;ay:xGuaf ewm&,faMumifh
tJ'Dar;cGef;rsKd;awGudkawmh 'Du@rSm ajzqkdzkdY tpDtpOfr&Sdygbl;/ tJ'gudk q&majymcJhNyD;
ygNyD/ taMumif;oifhvkdY &Sif;jyoifhwJhtaMumif;awGudk tck&Sif;jyyghr,f/
'Dwpfywfar;cGef;awGxJrSm ]&oukd;yg;udk jynfhjynfhpkHpkH&Sif;jyyg}qkdwJhar;cGef;rsKd;
ygw,f/ ausmif;rSm? pmtkyfawGxJrSm &SmazGavhvmEdkifwJhoifcef;pmawGyg/ wpfa,mufu
awmh jrefrmpm*kPfxl;udk trSwftrsm;qkH;eJYatmifcsifygw,fwJh/ NyD;awmh ar;cGef;awGudk
ajz&mrSm bmjzpfvYdk trSwjf ynfrh &wmvJw/hJ jrefrmpmu 0dZmÆ bmom&yfyg/ odyb HÜ mom&yf
armifcifrif("EkjzL)
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? arv
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
jrefrmpmayta&;tom;wGif rdrdukd,fpm;tokH;jyKonfh]]uRefawmf? uRefr}}[l
aom tokH;tEIef;ta&;tom;udk a&;vkduf&wkdif; b0ifrusjzpf&ygonf/ ¤if;tokH;t
EIe;f rS ]uRef}qkad ompum;vk;H ESiahf &;om;ae&jcif;udk b0ifrusjzpf&ygonf/ ¤if;ta&;t
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
(1) ]¤if;}udk pmvkH;aygif;í &ygovm;/ ]¤if;}onf jrefrmpmayESifhwpfNydKifwnf;
ay:aygufvmcJhjcif;jzpfygovm;/ rnfonfhtcsdefu pí tokH;jyKcJhygovJ/
(2) ]a,bk,s}[laomtokH;tEIef;taMumif; &Sif;jyay;yg&ef/
E-book is created by www.shanyoma.org
ajz// /(1) ]¤if;}[m ]av;aumif;}&JUtwkad umufyg/ ]av;}qkw d phJ mvk;H ae&mrSm *Pef;
4 udak &;NyD; ]aumif;}qkw d phJ vk;H &JUtpdwt f ydik ;f jzpfw]hJ if;}eJw
Y NJG yD; 4+if;=]¤if;}vkaYd &;wmyg/
&mZukrm&fausmufpmrSm ]vnfa*gif}vkaYd &;ygw,f/ tapmqk;H ta&;tom;yg/ tck]vnf;
aumif;}jzpfvmwmaygh/ ]vnf;aumif;}udk ]av;aumif;}vkzYd wfNyD; 4-*Pef;eJt Y wkad umuf
a&;w,fvkdY rSwfom;&ygw,f/ ]¤if;}udk wpfcgwnf; toHxGuf&wmrkdY oa0xkd;uBuD;a&
auqkdwmrsKd; pmvkH;aygif;NyD; rzwfygbl;/
(2)]a,bk,s}[m ygVdpum;jzpfygw,f/ ^a,Ake, f mh^vkt Yd oHxu G &f ygw,f/ ]t
rsm;tm;jzifh} ]rsm;aomtm;jzifh}vkdYt"dyÜg,f&ygw,f/ ]a,bk,stm;jzifh}vkdYvnf; okH;yg
w,f/ wpfpdwfwpfa'ovkdY qkdvkdwm r[kwfygbl;/
(3) ]r*Fvm'kH}rSmygwJh ]r*Fvm}u xl;qef;wJhouf&Sdowå0gwpfrsKd;&JUtrnfjzpf
aMumif; ]vlOD;acgif;eJYorifudk,f? 'grSr[kwf vlYudk,feJYorifOD;acgif;&SdwJhowå0gwpfrsKd;jzpf
aMumif;? ]!Kif}qkw d m rGepf um; ]NrdKU}vkt Yd "dygÜ ,f&aMumif;? r*Fvmqkw d ohJ wå0gtydik pf m;&wJh
NrdKUjzpfvkdY ]r*Fvm'kH}vkdYac:aMumif;? ]r*Fvm!Kif}u ]r*Fvm'kH}jzpfvmaMumif; pmaynm&Sif
OD;azatmif(udkvkdeDacwfrSm 0efBuD;tjzpf wm0efxrf;aqmifol? {csif;a[mif; 12-apmif
wGJudk wnf;jzwfol)u qkdcJhygw,f/ jrefrmpmygarmu©q&mBuD;OD;{armifuawmh]r*Fvm'kH}
[m ]rif*&m!Kif}qkw d rhJ eG pf um;u qif;oufaMumif; ]r*F&m}qkw d m]orif? '&,f}vkt Yd "dygÜ ,f
&aMumif;? ]!Kif}u NrdKUvkdYt"dyÜg,f&aMumif; rdefYqkdxm;ygw,f/ ]r*F&m}uqif;oufwJh]r*F
vm}eJ]Y aumif;jcif;}vkt Yd "dygÜ ,f&wJ]h r*Fvm}wk[ Yd m toHwNl yD;t"dygÜ ,fuw JG phJ um;vk;H awGjzpf
ygw,f/ 'Davmufqkd&if vkHavmufNyDxifygw,f/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? ZGefv
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /'umBuD;?
1/ ]&kyfqkd;ayrJh}qkdwJhtokH;rsKd;rSmygwJh]rJh}udk ]rJh}vkdYa&;wmeJY ]r,fh}vkdYa&;wm b,f
[muykdNyD; qDavsmfykH/
2/ ]'kdYe*g;eDqif;&Jom;wkdY}xJu ]'dkY}eJY]wkdY}&JUtokH;uGJykH/
ajz/ /t&Sifbk&m;-
(1) ]ayrJ}h rSmygwJh ]rJ}h &JUt&if;tjrpfu ]r,f}jzpfygw,f/ tJ'v D ydk J ]wJ}h &JUt&if;t
jrpfuvnf; ]w,f}jzpfygw,f/ ]olvmr,f} ]olvmw,f}qkw d phJ um;awGrmS ygwJh ]r,f} ]w,f}
qkwd BhJ ud,m0dbwfawGudk txl;jyK0dbwftjzpf emrfa&SUuok;H wJt h cg ]vmwJo h }l ]vmrJo h }l vkYd
toHajymif;okH;wmyg/ ]w,f}udk tjrpfoHajymif;&if ]w,fh}jzpfoGm;ovkd ]r,f}udk tjrpfoH
ajymif;&if ]r,f}h jzpfomG ;ygw,f/ t&if;cHpmvk;H aygif;twkid ;f a&;&ifawmh ]vmw,fo h }l ]'g
ayr,f}h vkaYd &;&rSmyg/ 'gayr,fh ]w,f}h udk ]wJ}h vkaYd &;wm tok;H wGiaf eygNyD/ (,owfeaYJ emuf
ypftoHwyl gyJ/)'gaMumifh ]r,f}h udv k nf; ]wJ}h eJaY &;ykw
H al tmif ]rJ}h vkaYd &;wmygbk&m;/ tcsKyf
ajym&&ifawmh ]ayr,fh}vkdYa&;wmvnf; rrSm;ygbl;/ ]ayrJh}uawmh ydkNyD;tokH;wGifwmaygh
bk&m;/
(2) ]igwkdY}? ]rif;wkdY}? ]qif;&Jom;wkdY}rSmygwJh ]wkdY}[m wpfckxufykdaMumif;jywJht
rsm;jyypönf;pum;yg/ igwkdYudk ^ig'kdY^vkYtoHxGufwmrSm ]ig}rygbJ ^'dkY^vkdY wpfvkH;wnf;
okH;vkdufwmygyJ/ pmvkH;aygif;t&uawmh ]wkdY}u t&if;cHyg/ wkdYu toHajymif;NyD; ]'kdY}jzpf
vmwmyg/ 'Dawmh ]wkdY}a&m ]'dkY}a&m ajymoltrsm;udk nTef;wJhemrfpm;awGygyJ/ toHtaysmh
tjyif;yJ uGmwmyg/
(3) ]zuf}eJY]buf}uawmh jrefrmpmtzGJYxkwf jrefrmpmvkH;aygif;owfykHusrf;rSm cGJ
jcm;jyxm;ygw,f/ ]zuf}u ]tazmftzuf} ]aygif;zuf}? ]wpfzufESpfzuf}pwJh*Pef;eJYwGJ
okH;wJh]zuf}awGrSm okH;ygw,f/ ]buf}uawmh awmifbuf? &Gmbuf? qefYusifbuf? olYbuf
ukd,fhbufqkdwJhae&mjywJhpum;awGrSmokH;ygw,f/ t&yfrsufESmawGudk a&;&mrSm ]ta&SU
buf? taemufbuf? awmifbuf? ajrmufbuf}vkdY ]buf}ukd wpforwfwnf;okH;ygw,f/
]&Jabmf&b J uf}[m tazmftzufjzpfvYdk ]&Jazmf&zJ uf}vkaYd &;oifah yr,fh ]&Jabmf}qkw d t
hJ a&;
tom;u tokH;wGifaewmrkdY >cif;csuftjzpf ]&Jabmf&Jbuf}vdkYyJ a&;&ygw,f/
Ä Ä Ä Ä Ä
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
(1) ]bJ}ESifh]yJ}tokH;jyKykH rnfodkYuGmjcm;onfukd ajzMum;ay;yg&Sif/
(2) ]ESr}]nDr}]tpfr}\uGJjym;ykHukd azmfjyay;yg&Sifh/
rokE´&D? oDaygNrdKU/
E-book is created by www.shanyoma.org
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
Zmwd-arG;zGm;jcif;? Z&m-tkrd if;jcif;? Asm"d-zsm;emjcif;? r&P-aoqk;H jcif;[lí
rSwo
f m;&ygonf/ odaYk omf vlwpfa,mufaoqk;H oGm;ygu ]ema&;}? ]ema&;udp}ö vko Yd ;Hk EIe;f
Muygw,f/ ]aoa&;} ]aoa&;udpö}vkdYtb,faMumifh rokH;EIef;Muygoenf;/ &Sif;vif;ajz
Mum;ay;yg&ef yefMum;tyfygonf/
usKduúbmpE´
usKduúbm&Gm? zsmykHNrdKU/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
yk*Hausmufpmrsm;wGif awGY&aom ESpftrnfrsm;\tpOftvkduf trnftjynfh
tpkHESifht"dyÜg,frsm;udk odvkdygonf/ aus;Zl;jyKí ajzMum;ay;apvkdygonf/
OD;oef;xGef;
E-book is created by www.shanyoma.org
a';'&JNrdKU/
ajz/ /yk*aH usmufpmawGrmS ESpt f rnfawG awG&Y ygw,f/ 12-&moDrmS &moDtvku d f pef;
,SOfeu©wf(vjynfh0ef;eJY,SOfwJheu©wf)trnfawGudk tpOftvkduf,lNyD; rSnfhac:xm;wm
jzpfygw,f/ wefcl;vrSm pef;,SOfeu©wfjzpfwJh]pdMw(Z,)qkdwJha0g[m&udk jrefrmrIjyKNyD;
]p,f}ESpfvkdY trnfay;ygw,f/ tJ'DvkdyJ uqkefv&JUpef;,SOfeu©wf]0domcg(0JoQmc)}qkdwJh
a0g[m&udk jrefrmrIjyKNyD; ]ydoQuf}ESpfvkdY ac:ygw,f/ wefcl;uae waygif;vtxd 12-
v&JUpef;,SOef u©waf wGu ]pdMw? 0domcg? aZ|? tmoV§? o&0Pf? bj'? to0eD(tó,kZ)Æ ?
Muwådu? rd*oD? zkoQ? rmC? b&*kPDwkdYjzpfygw,f/ (yk*Hacwfuawmh ouúwa0g[m&awG
okH;ygw,f/ ykHESdyfpmvkH;tcuftcJ&SdwmaMumifh tck ygVda0g[m&trnfawGudk jyxm;yg
w,f/)tJ'DtpOftwkdif; ESpftrnfawGudk ajym&&if p,fESpf? ydoQufESpf? pdóESpf? tmowf
ESp?f o&0PfEpS ?f bwfEpS ?f tmodeEf pS ?f (tmokwEf pS v f v
Ydk nf; &Sw
d ,f)? Muwku
d Ef pS ?f Nrduoú vdk f
ESpf? zkóESpf? rmCESpf? zvudkefESpfwkdYjzpfygw,f/ (yk*HausmufpmawGrSm pmvkH;aygif;ykHrluGJ
awG&Sdygw,f/ ck wpfrsKd;pDyJjyvkdufygw,f/ ]tmodef}ESpfqkdygawmh/ tmodef? tmodwf? tm
okwf? tokpfponfjzifh trsKd;rsKd;a&;xm;ygw,f/)t"dyÜg,fzGifh&ifawmh b,fv&JUpef;,SOf
eu©wfjzpfwJhb,feu©wf&JUtrnfudk ,lxm;wJhESpfjzpfaMumif; zGifhqkdEkdifygw,f/ ]Muayguf
ESpf}qkd&if 12-ESpfpuf0ef;rSm wefaqmifrkef;v&JUpef;,SOfeu©wfjzpfwJhMuwådum&JUtrnfudk
,lwJh 8-ckajrmufESpftrnfukd zGifhEkdifygw,f/
yk*aH cwfu ESpt
f rnfawGo;Hk wJt h wGuf tJ'rD mS ESptf rnfawG[m 12-ESpw f pfBudrf
wpfywfvnfaeygw,f/ ouú&mZfukd wnf? 2-Ekwf? 12-eJYpm;? <uif;wJh*Pef;[m ESpfudk
nTe;f wJ*h Pef;ygyJ/ Oyrm 545 ck&UJ ESpt f rnfukd odcsif&if 2-Ekw?f 12-eJpY m;&if 3 <uif;w,f
r[kwfvm;/ tJ'Dawmh ESpftrnfu wwd,ajrmufESpfjzpfwJhpdóESpfaygh/
ckacwfrSmawmh 12-ESpfpuf0ef;&JUESpftrnfawGudk oBuFefpmtp&SdwJhaA'ifudef;
cef;qkid &f m azmfjycsufawGrmS awGEY idk yf gao;w,f/ ]0domcgESp?f aZ|ESp?f Muwåu d mESp}f ponf
jzifh eu©wt f rnfawGtwkid ;f tac:rsm;ygw,f/ tus,favhvmcsif&if q&mBuD;OD;zk;d vwf
&JU]jrefrmaeYtrnfrsm;ESifhjrefrmESpftrnfrsm;}pmtkyfudk nTef;vkdygw,f/
Ä Ä Ä Ä Ä Ä
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
jrefrmtu©&m pwifjzpfay:vmykHukd jynfhpkHpGm ajzMum;ay;yg&ef yefMum;tyfyg
onfcifAsm;/
qvkdif;vdef;Ekdif
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
(1) yk*Hacwf jrefrmta&;tom;rS ,ckacwf jrefrmbmomodkY rnfodkYtqifhqifh
ajymif;vJvmykHudk az:jyay;ygcifAsm;/
(2) tDaemifeef;wGi;f ZmwfawmfBuD;udk ,k;d ',m;bmomrS jrefrmbmomjyefqadk &;
om;olrSm rnfol jzpfygoenf;/
armifaZmf[def;xufatmif
4-&yfuGuf? aygufacgif;NrdKU/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]]wHigem;eD;wHig? rkqkd;em;eD;rkqkd;}}[laompum;ykHrS wHigESifhrkqkd; 2-rsKd;pvkH;
onf raumif;aom'kp&du k o
f m jzpfaeygonf/ taumif;tqk;d wGíJ ]]wHigem;eD;wHig? 'um
em;eD;'um}}ponfjzifh jzpfoifhonf[k xifjrifrdygonf/ q&mBuD;\oabmxm;tjrifudk
odvkdygonf/
usKduúbmpE´
usKduúbm&Gm? zsmykHNrdKU/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? Mo*kwfv
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
,aeYEidk if aH wmfocD sif;jzpfwu
hJ rÇmraMu. . . tpcsDocD sif;udk a&;pyfco
hJ [
l m b,fol
jzpfygovJcifAsm;/
udkatmifq,f(c)atmif(u,m;ajr)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]]uRefawmfu olYxufBuD;w,f}}vkdYokH;wmrSefayr,fh ]]olu uRefawmfhxufi,f
w,f}}vkdYokH;rS rSefw,fvkdYa&;wm zwfzl;ygw,f/ rSefygovm;cifAsm;/
aevif;xGef;? 0g;c,frNrdKU/
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
(1) uRefawmfwiYdk ,fpOfu ,ck]z}ae&mrSm ]b}udk tok;H rsm;ygw,f/ Oyrm ]]bm;?
OD;bab}}/ tb,faMumifh ,cktcg ]b}tpm; ]z}odkYajymif;vJoGm;ygoenf;/
(2) xkt
Yd wlyif i,fpOfu ]Muufoa&}[laomta&;tom;onf ,ck]usufoa&}
ajymif;a&;wmyg/
Ä Ä Ä Ä Ä Ä
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f? atmufwkdbmv
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
pnf;rsOf;? pnf;urf;? Oya'wkdY\t"dyÜg,fowfrSwfcsufudk &Sif;jyapvkdygonf/
oefYZifxGef;? &yfapmuf/
E-book is created by www.shanyoma.org
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
(1) jrefrmem&DtcsdefESifhy[kd&fpnfwkdY rnfodkYqufpyfonfukd ajzMum;ay;yg&Sifh/
(2) ]'l;avmufwifrS &ifavmufus}ESifh]ysm;zGyfom;xkd;r,m;ckd;}qkdaom pum;ykH
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
rsm;\t"dyÜg,fudk ajzMum;ay;apvkdygw,f&Sifh/
(3) ]ausmif;0if;}ESifh]ausmif;0ef;}rnfodkYa&;vQif trSefjzpfaMumif;udkvnf; ajz
Mum;ay;apvkdygw,f&Sifh/
rzl;a0ausmf
tpOftwkid ;f azmfjywmaygh/ ]wefc;l v}u ]ywf}qkad wmh 5/ 10-aygif;awmh 15? 2-eJaY jr§muf
awmh 30-aygh/ 'Dawmh wefc;l vrSm aeYem&D 30-aygh/ em&D 60-xJu 30-Ekwaf wmh usefwhJ
30-[m nem&Daygh/ wefcl;vrSm aeYem&D 30? nem&D 30? aeYeJYn em&Dcsif;nDw,f/
uqkefvrSm ]om}qkdawmh 6-aygh/ 6+10=16? 16_2=32-qkdawmh uqkefvrSm
aeYem&D 32? nem&D 28-aygh/ aeYu nxufy&kd n S w f ,f/ tJ'v D dk tpOftwkid ;f aeYnem&DawG
udk az:jy&r,fq&dk if e,kev f 34-26/ 0gqkv d u ]&Sn}f qkad wmh ]&m[k}=8 *Pef;,l&w,f/
8+10=18? 18_2=36 qkdawmh 0gqkdvrSm aeYwmt&SnfqkH;aygh/ 0gacgif 34-26? awmfo
vif; 32-28? oDwif;uRwf 30-33? wefaqmifrkef; 28-32? ewfawmf 26-34? jymokd
24-36(jymokdvrSm nwmt&SnfqkH;aygh)? wykdYwGJ 26-34? waygif; 28-32 qkdNyD; aeYem&D
nem&D uGJjym;ygw,f/
'Dawmh y[kd&fpnfwD;&mrSmvnf; wpfy[kd&feJYwpfy[kd&f tuGmta0;csif; rwlEkdif
bl;aygh/ aeYem&D? nem&D 36-em&D&SdwJhvrSm y[kd&foH wpfckeJYwpfckMum; 9 em&DuGmNyD; 24-
em&D&SdwJhvrSmawmh y[kd&foHwpfckeJYwpfckMum; 6-em&DyJ uGmwmaygh/
y[k&d pf nfw;D yku
H csdwq f xJG m;wJah cgif;avmif;eJpY nfukd a&SUaemufw;D &w,f/ acgif;
avmif;udkwD;&if ]aemif}vkdYtoHxGufw,f/ rtlom;wkwfeJYwD;&w,f/ ]'dkif;}vkdYtoHxGuf
w,f/ tJ'Dvkd ]aemif-'dkfif;}? ]aemif-'kdif;}eJYtcsufa&jynfhatmif a&SUaemufwD;NyD; aemuf
qkH;tcsufrSm acgif;avmif;eJYpnfudk wpfNydKifwnf; wD;&w,f/ a&S;uAsmawGrSm y[kd&fpnf
oHudk ]aemif'kdif;oH}]aemif'kdif;aqmfw,f}vkdYpmzGJYavh&Sdw,f/
jrefrmem&DpepfeyYJ [k&d pf nfw;D wJ"h avhudk 'DaeYvil ,fawG todenf;aeNyDjzpfwt hJ
wGuf pdwf0ifpm;wJhvli,fawG orD;eJYtwl rSwfom;Ekdifatmif jynfhjynfhpkHpkHajzay;vkdufyg
w,f/
(2) ]'l;avmufwifrS &ifavmufus}qkdwmu om;aumifudk ypf&mrSm om;aumif
&JU]&if'l;}vkdYac:wJh&ifnTefYu eH&kd;ESpfzufpkHwJht&kd;Ek &ifEk&kd;udk rSef;NyD;ypfrS om;aumif&JU&if
nTefYukd rSefEkdifovkd tvkyfvkyf&mrSm ykdNyD;rSef;xm;rS wefumusw,fvkdYqkdvkdwmygyJ/ jrefrm
pmtzGJYu xkwfwJh]jrefrmpum;ykH}pmtkyfrSm tJ'DvkdzGifhygw,f/ ]'l;}qkdwm ]'l;acgif;}udkqkdvkd
wm r[kwb f J ]&if';l }ac:wJ&h ifneT eYf m;ukd qkv
d w dk mvkrYd w
S o
f m;Ekid yf gw,f/ ]ysm;zGwo
f m;xk;d ?
r,m;ckd;? rkqkd;wHig? yg,fav;&Gm}qkdwJhpum;ykH(qkd&kd;)u ysm;zGwform;? om;owform;?
ar;vkd&m&m jrefrmpm(2011-ckESpf)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
(1)]]ref;awmif&dyfckd}}oBuFefoDcsif;rS ]]jreE´m a&ndKndK&pfumoef;}}\t"dyÜg,f
udk &Sif;jyay;yg&Sifh/
(2)]]vufrvnf}}\t"dyÜg,fudk &Sif;jyay;yg&Sifh/
E-book is created by www.shanyoma.org
r,rif;EG,f? rEÅav;/
ajz/ /(1)]]ref;awmif&yd cf }dk }oDcsif;u xif&mS ;wJoh cD sif;wpfy'k yf g/ oBuFeyf aJG wmfrmS NrdKUr
wl&,d mtzGu YJ yg0ifqifEw JT t
hJ aMumif; a&;zGx
YJ m;wmrkYd oBuFeof cD sif;vkqYd Edk idk yf gw,f/ tJ'D
oDcsif;rSmygwJ]h ]jreE´m a&ndKndK&pfumoef;w,f? a&Tref;awmif&yd f wlwcl o dk yl sKdjzLawG&,f}}
qkdwJhtykd'fu ]jreE´m}qkdwm r[meE´muefudk qkdvkdwmyg/ rEÅav;NrdKUwnfwkef;u rEÅav;
awmifudk trSL;jyKNyD; awmifbufrSm aZmif;uavmuef? taemufbufrSm a&Twacsmif;?
ta&SUbufrSm eE´muefqkdNyD; a&TBudK;owfrSwfNyD;awmh NrdKU&mckwfxGifcJhaMumif; trSwft
om;&Sdygw,f/ 'Dawmh ]jreE´m}qkdwm rEÅav;NrdKUu r[meE´muefaygh/ ]a&ndKndK&pfum
oef;}qkdwmu MunfvifwJha&awG &pfoef;aew,fvkdY qkdvkdwmyg/ ]ndK}qkdwm ]Munfvif
w,f}vkdY t"dyÜg,f&ygw,f/ r[meE´muef&JUMunfvifpdrf;jrwJha&awG &pfacGpD;qif;aewJh
rEÅav;awmifawmf&dyfrSm twlwlckdMuwJha&Tref;ysKdjzLawGudk zGJYwmyg/ (pyfrdvkdY ajym&&if
tJ'D]a&ndKndK}qkdwJhtzGJY[m a&S;uAsmawGrSmuwnf;u zGJYcJhwJhtzGJYyg/ ]toufuav;&,f
wJh&Snfapvkd? jreE´ma&ndKoef;w,f ref;awmif&dyfckd}wJh/ eef;awmfa&SUq&mwif&JU]jreE´m}
oDcsif;rSmvnf; ]a&TeE´mjr&nfundKndK}vkdYzGJYxm;ygw,f/ 'DoDcsif;udk qkdolwcsKdUu ]ndK}&JU
t"dyÜg,fudk rodbJ ]aendKndK}xifNyD; ]jreE´m aendKndK&pfumoef;}vkdYqkdaeMuwmvnf;
Mum;&ygw,f/
(2) ]vufrvnf}qkdwm ]em;rae&atmif tvGeftvkyfrsm;onf}vkdYt"dyÜg,f&
w,f/ ]'DaeY uRefrwkdY rkefY[if;cg;qkdifrSm vmpm;wJhvlawGrsm;vGef;vkdY rkefYyGJjyif&wm vuf
rvnfbl;}qkdwmrsKd; okH;avh&Sdygw,f/
Ä Ä Ä Ä Ä Ä Ä
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;?
]urÁnf;tu©&m}eJY]urÜnf;tu©&m}u b,fpmvkH;u rSefuefygovJ/
armifcefYpnfol? jrpfBuD;em;NrdKU/
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
]rD;Nidrf;}eJY]rD;ndrf;} b,ftokH;u rSefovJ&Sifh/
a':Munfwif? eef;cGif? ta&SUydkif;/
ajz/ /]rD;Nidr;f }u rSeyf gw,f/ ]Nidr;f }atmif ]Nidr§ ;f }w,fvaYdk &;&ifvnf; ]Nidr§ ;f }vkaYd &;&yg
ar;/ /q&mBuD;&Sifh?
]OD;}udk trsKd;om;rsm;emrnfa&SUwGif ]OD;}[ka&;NyD; ]tl;}[ktoHxGufonf/ ]OD;
aESmuf}udv
k nf; ]OD;}ESiahf &;í tb,faMumifh ]tl;aESmuf}[k toHrxGub f J ]tke;f aESmuf}[k
toHxGufonfukd &Sif;jyay;apvkdygw,f&Sifh/
rarolxuf? o&ufNrdKU/