You are on page 1of 33

trS m pum;

þ],wdab'} (ac:) ] jrefrmpma&;enf; } pmapmifü jrefrmrIç jrefrm[efç jrefrma0g[m& jzifah &;om;


azmfjyvdí
k ]uGuv f yf yk'af o;(wpfacsmif;yk')f ç yk'Bf u;D (ESpaf csmif;yk'?f yk'rf )ç yk'u
f ef}Y ponfjrefrmrIç jrefrm[efç
jrefrmtrnfrsm;udkom y"mejyKumokH;EIef; oGm;rnf;jzifaMumif;? t*Fvdyfa0g[m&jzifh ac:a0:okH;EIef;xm;
aom]payh(pf)ç zl;(vf)pawmh(yf)ç aumfrm} paom trnfrsm;udk ok;H pGrJ rI jyKbJ wwfEikd o f rQa&Smifvx JG m;cJrh nf
jzpfaMumif;-rSmMum;odaptyfygonf/ /
,wd a b'
ac:
jref r mpma&;enf ;

earm wó b*0awm t&[awm


or®morÁK'ó
¨ /

jref r mpma&;enf ; tusOf ; rS w f z G , f


oH c d y f ed , H
(1) uGufvyf ( )
1/ 0dbwfwpfvkH;? qkH;cJhwkHrSwf? yk'faemuf&yf? ]uGufvyf} jcm;&rnf/
(2) yk'fao; ( ? )
2/ 0gusi,fyif? qkH;cJhvQif? tpOf ]yk'fao;} cs&rnf/
3/ trnf*kPfyk'f? ,SOfwGJxkwfu? *kPfyk'f a&SUwGif? ] yk'fao;} 0if? tpOfxm;&rnf/
4/ aeYpGJ aemuf&yf? pmtrSwf aemufwGif? ]yk'fao;} 0if? tpOfxm;&rnf/
5/ *gxmAE¨? yç ESifh wç wdkY? yg'tqkH;wGif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
6/ uAsmpDrI? &wk pçpGm? yg'tqkH;wGif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
7/ oHayguf &Snf wdk? vuFmudkü? xdkenf;wdkif;yif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
8/ oHaygufa&;&m? a&S;ESpfyg'wGif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
9/ &SpfvkH;bGJUxkH;? &SpfvkH;qkH;u? okH;yg;'wGif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
10/ a'G;csKd;ç BwdcsKd;? av;csKd;uAsm? a&;umpDMu? csKd;a&SUrSvQif? yg'aemufwGif? ]yk'fao;}0if?
tpOfxm;&rnf/
11/ aw;xyfrsKd;rSef? okH;u@0,f? a&SUyk'foG,fü? rSwfzG,f]yk'fao;} cs&rnf/
12/ pmrsufESmrsm;? ydk'fa&rsm;udk? nTefMum;&mwGif? rsm;cJhvQif? Mum;wGif-]yk'fao;} cs&rnf/
13/ odkYr[kwfa&SUwGif? ]yk'fao;} 0if? tpOfcs&rnf/
14/ teufaemufwGif ]yk'fao;}0if? tpOfcs&rnf/
(3) yk'fBuD;? yk'fr ( / )
15/ pkaygif; 0gus? a&;cJhMu&m? aemufqkH;rSm? csyg]yk'fBuD;} wnf;/
16/ wpf0guswnf;? NyD;qkH;cJh&m? xdktcg? csyg ]yk'fBuD;}wnf;/
17/ tydk'f eHygwf? aemuf&yfwGifrSm? csyg ]yk'fBuD;}wnf;/
18/ trSwfpOfudk? jyqkd eHygwf? xdkaemuf&yf? cstyf]yk'fBuD;}wnf;/
19/ ocFsmaemufrSm? jyonfhoacFs? aemifüay? csav]yk'fBuD;}wnf;/
20/ *gxmAE¨? 'kç ESifh pçyif? tqkH;wGif? cscsif ]yk'fBuD;}wnf;/
21/ uAsmpDrI? &wkpç pGm? yg'ukefokOf;? tydk'fqkH;? okH;av ]yk'fBuD;}wnf;/
22/ oHaygufwdk&Snf (&Snf)? qkH;wHkay? okH;av ]yk'fBuD;}wnf;/
23/ uAsm&SpfvkH;? zGJUpDukH;? NyD;qkH; ]yk'fBuD;}wnf;/
24/ a'G;csKd;? BwdcsKd;? av;csKd;a&;xkH;? csKd;yk'fqkH;? pGJokH; ]yk'fBuD;}wnf;/
25/ aw;xyfrsKd;rSef? u@okH;ck? qkH;wkHrI? okH;jyK]yk'fBuD;}wnf;/
26/ rSwfç nGef; aMumif;&m? trSmç >cif;csuf? jyvsufaemufwGif? ]yk'fBuD;}yif? tpOfESpfcsufwnf;/
27/ acgif;pD;ç xdyfpD;? a&;NyD;qkH;&m? csyg ]yk'fao;ç yk'fBuD;}wnf;/
(4) wkH;wdk ( - )
28/ a&SUaemuf wnfjim;? yk'fESpfyg;rS? pum;vTJqkd? ra&mvdk? ]wkH;wdk}csavNrJ/
29/ a&SUaemufESpfvD? rwlnD? v,fqD ]wkH;wdk} csavNrJ/
30/ *Pef;a&SUoGm;? pmaemuf xm;í? a&;om;wkHajrmuf? *Pef;aemuf? razmuf ]wkH;wdk} csavNrJ/
31/ teufay;&m? ygVdaemufwGif? ]wkH;wdk}yif? tpOfcspNrJ/
32/ a0g[m rukef? pmaMumif;ukef? wpfzkH ]wkH;wdk} cspNrJ/
33/ rdwåLydkY&m? jzefYa0&m? a&SUrSm]wkH;wdk} cspNrJ/
34/ rdwåLjzefYa0? yk'faemifay? csav]wkH;&Snf}om/
35/ oacFso½kyf? a&;pDxkwf? o½kyfa&SUrSm? ]wkH;&Snf}om/
36/ t"dyÜg,fudk? jyefqdk&m0,f? t"dyÜg,f aemufrSm? ]wkH;&Snf}om/
37/ yrmç yar? qifavwefqm? a&;aomcgwGif? OyrmaemufrSm? ]wkH;&Snf}om/
38/ 0gusqkH;vsuf? quf&efpum;? &dSwkHjim;? csxm;rSefpGm? ]wkH;&Snf}om/
6/ atmufrsOf; ( )
39/ xl;owdjyK? Munfh½Iapcsif? pmydk'fwGif? xifxif ]atmufrsOf;} qGJ/
(7) yk'fuefY ( ç )
40/ o½kyfoacFs? a&wGufav&m? xdktcg csyg ]yk'fuefY} wnf;/
41/ ocFsmudef;rsm;? okH;vdkjim;u? ig;vkH;wpfjzm? okH;vkH;rSm? xm;yg ]yk'fuefY} wnf;/
42/ xufatmufpOfcg? udef;ocFsmudk? qkwfcgjr§ifhwif? a&;vdkvQif? 0ifav ]yk'fuefY} wnf;/
43/ rsKd;wlrnfuGJ? wpfaMumif;wnf;ü? wGJpyfa&;vQif? 0ifav ]yk'fuefY} wnf;/
(*) rD;jyBuD; ( ]] }} )
44/ ajym[efç qdk[ef? jyvdkjyef? xnfh&ef ]rD;jyBuD;}/
45/ tMuHjzpf[ef? a&;vdkjyef? xnfh&ef ]rD;jyBuD;}/
(9) rD;jyuav; ( ] } )
46/ wpfqifhajym[ef? MuHpnf[efudk? a&;&ef MuHKu? ]rD;jyBuD;} twGif;? ]rD;jyuav;} udkoGif;/
(10) vufonf;uGif; ( )
47/ a&SUyk'fESifhrl? oabmwl? xnfh,l ]vufonf;uGif;}/
48/ ocFsmESifhpm? wljy&m? ocFsm ]vufonf;uGif; }/
49/ udef;*Pef;rSm? ocFsmESifh pm? ESpfjzm a&;vQif? pmwGif ]vufonf;uGif;}/
50/ ydk'fcGJ uçc? a&;okH;u? xnfhMu ]vufonf;uGif;}/
51/ Z,m;uGufxm;? trSwfrsm;? a&;om; ]vufonf;uGif;}/
(11) wGefYuGif; { }
52/ jrefrmpmvkH;? ]wGefYuGif;} okH;? vkH;vkH; r&dSyg/
(12) axmifhuGif; « »
53/ &nfnGTef;ç rSwfcsuf? &Sif;vif;csufESifh? >cif;csufwdkYrSm ]axmifhuGif;}om/
54/ owdjyKp&m? trSmpum;? a&;pD;om;? xnfhjim; ]axmifhuGif;}om/
(13) wpf b uf u G i f ; &S n f -
55/ ta&;BuD;vm? aMumif;jcif;udk? aygif;umpkMu? ]wpfbufuGif;&Snf} udkjy/
56/ pum;ayg&m? rsm;wkHygvnf;? "dyÜgç tw¬? wpfck&? ]wpfbufuGif;&Snf} jy/
(14) ca&yGifh ( Ä )
57/ atmufajcrSwfpk? nTef;jyrI? a&;jyK ]ca&yGifh}/
(15) rsOf;apmif; ( ^ )
58/ odkYr[kwf udk? jcHK;jyvdk? okH;vdk ]rsOf;apmif;} om/
(16) tar;vu©Pm ( ¿ )
59/ tar;pmom;? a&;pDjim;? jyxm; ]tar;vu©Pm} wnf;/
(17) tmar#dwf ( µ )
60/ aMumufjcif;pmom;? taMumif;rsm;aMumifh? pum;ajym[ef? a&;vdkjyef? xm;&ef ]tmar#dwf}
vu©Pmwnf;/
(18) csef u G u f (-----)
61/ wrifcsefvsuf? tnTef;quf? ]csefuGuf}udkom okH;ownf;/
(19) jr§ y f u G u f (---)
62/ <uif;usefpmrSwf? enf;wkHvwf? cstyf ]jr§yfuGuf}wnf;/
(20) jr§ y f u G u f r sm; (-------)
63/ <uif;usefpmrSwf? rsm;wkHvwf? cstyf ]jr§yfuGufrsm;} omwnf;/
jref r mpma&;enf ; tusOf ; rS w f z G , f
oH c d y f e d , H NyD ; NyD /
--------
,wd a b'
ac:
jrefrmpma&;enf;

earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó


Z,wk oAÁr*FvH
oH C r[mem,u ES i f h jref r mpm
jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHawmf oHCr[mem,utzGJUu y&d,wådynma&; pDrHudef;t& pepfopf
ygVdyxrjyef pmar;yGJBuD;wGif-
1/ udk,fusifhw&m; ydkrdkaumif;rGefapjcif;
2/ yd#uwfusrf;*ef ESHUpyfapjcif;
3/ ygVdbmom wwfajrmufuRrf;usifapjcif;
4/ jrefrmpmay ta&;tom; awmfapjcif;
[laom &nf&G,fcsufjzifh ]] y&d,wåd rlav;csuf}} wdkYudk csrSwf a&;qGJcJhMuayonf/
,if;av;csuw f wYkd iG f ,ckajymvdçk a&;vdo
k nfrmS ]]jrefrmpmay ta&;tom;awmfapjcif;}} twGuyf ifjzpf
ayonf/
jrefrmpmay ta&;tom; awmfapvdkívnf; rlvwef;rSpí twef;wdkif; twef;wdkif;wdkYwGif ]jrefrm
pmbmom}[k bmom&yfwpfck jy|mef;xm;cJhayonf/
jy|mef ; cJ h j cif ; \ OD ; wnf & nf & G , f c suf
þjrefrmpmbmomwGi-f
1/ vuFmç uAsm pmayrsKd;
2/ pum;ajy pmayrsKd;
[lí ESpfrsKd; ESpfpm; cGJjcm;azmfjyxm;onfudk awGU&dS&ayonf?
xdkESpfrsKd;wdkYwGif vuFm uAsmpmayü -
(u) vuFm uAsm pmaywdkYrS cufqpfyk'frsm;udk &Sif;vif;pGm odapvdkjcif;?
( c) ,if; uAsm vuFmpmayudk jrefrmpm;ajy jyefqdkEdkifapvdkjcif;?
( *) uAsm vuFm\ qdkvdk&if; teuf t"dyÜg,fç &nf&G,fcsufwdkYudk &Sif;vif;pGm odapvdkjcif;?
(C) xdk uAsm vuFmudk oifMum;&ojzifh r&dSaom A[kokw tusKd;pD;yGm;rsm;udk odapvdkjcif;?
ponfrsm;udkvnf;aumif;?
pum;ajypmayü-
(u) jy|mef;xm;aom pum;ajy pmaywdu Yk kd tjzwftawmuf rSerf eS u
f efuef &Gwzf wf wwfajrmuf
apvdkjcif;?
( c) cufqpfyk'frsm;udk &Sif;vif;pGm odapvdkjcif;?
( *) ,if;pum;ajy\ qdkvdk&if;t"dyÜg,fç tESpfcsKyfudkodapvdkjcif;?
(C) ]twkjrif twwfoif} jzpfum jrefrmpmay ta&;tom; awmfapvdkjcif;?
ponfrsm;udkvnf;aumif; OD;wnfcsufç &nf&G,fcsufwdkYjzifh jy|mef;cJhjcif; jzpfayonf/
&nf & G , f w d k i f ; om atmif j rif v m
OD;wnf &nf&,
G cf &hJ if;twdik ;f ]]rd;k ukww
f iG ;f rS xGucf gp ausmuf½ikd ;f }} uav;rsm;wdo
Yk nf uRr;f usiv
f rd m® Mu
aom yef;xdrfq&m ponfwdkY\ jyKjyifay;rIaMumifh aumif;rGefaom t&nftaoG;wdkYjzifh wifhwifhw,fw,f
½Icsizf ,G f jzpfvmouJo
h Ykd &[ef;i,fç &Siif ,fwo
Ykd nfvnf; oifMum;ydcYk sMuaom pmcsq&mawmfw\
Ykd oifMum;
ydkYcsrIaMumifh wpfpxufwpfp ynm&nfç ynmaoG;wdkY wdk;wufwifhw,f ½IcsifzG,faom jrefrmpmay ta&;
tom;wdkYjzifh xnf0gpjyKcJhMuayNyD/ oHCr[mem,utzJGUBuD;\ &nf&G,fcsuf atmifjrifvmp jyKcJhayNyD/
,wd a b' vd k t yf v S
,if; rd;k ukwaf usmufrsm;onf t&nftaoG;wdjYk zifh wifw h ifw
h ,fw,f ½Icsiphf zG,jf zpfaeMuaomfvnf;
em&PDa&Tç od*Ða&TwdkYjzifhwGJvsuf ODacgif;-wefqmç vnfqGJwefqm tjzpfodkYa&mufrSom yGJobiftwGif;
xGi;f azmuf0ifa&mufEikd Mf uayrnf? jyKjyifNy;D om; rd;k ukwaf usmufrsm;yrm wlvpS mG aom &[ef;i,fç &Siif ,fEiS hf
xdkyk*¾dKvfwdkY\ ta&;tom;pmayrsm;onf ,wdab' (yk'fjzwfç yk'f&yf) pnf;urf;Oya'rsm; wnf;[laom
o*Øa&TESifh wGJbufay;&ef {uefvdktyfaeayNyD[k ,lqrdayonf/
vT J a &S m if r &aom ,wd b '
,wdab' (yk'jf zwfç yk'&f yf) qdo
k nfrmS vnf; jrefrmpmay a&;om;&mwGif ta&;Bu;D aom tcsuw
f pf&yf
jzpfayonf? xdk,wdab' (yk'fjzwfç yk'f&yf) ponf cRwf,Gif;cJhygrl vdktyfaomteufç t"dyÜg,fodkY
roufa&mufbJ rvdktyfaom teuft"dyÜg,f e,ftwGif;odkYom oufqif;usa&mufcJhrnfrSm rvJGay?
odkYtwGuf jrefrmpmay ta&;tom;udk tm;BudK;aqmif&GufavhvmqJjzpfom &[ef;i,fç &Sifi,f wdkYonf
qdkvwåHUaom ,wdab' (yk'fjzwfç yk'f&yf) paom enf;Oya'wdkYudk qnf;yl;avhvmç wwfuRrf;atmif
tm;xkwf&rnfrSm rvGJom ra&Smifomaom udpöwpf&yf jzpfayonf/
,wd a b'rsm;
,wdab' [lonfrSm-
,wd=jzwfoifhç &yfoifhaomae&mwGif yk'fwdkYudk jzwfíç &yfí a&;om;jcif;ç &Gwfzwfjcif;/
ab'=trsKd;tpm; txl;tjym;rsm;/
jzwfoihfç &yfoifhaom yk'fwdkYudk jzwfí &yfí a&;om;jcif;ç &Gwfzwf&jcif; trsKd;tpm;rsm;pGmwkdYudk
,wdab' ac:onf[k rSwfygav/
þ,wdab'onf-
(u) a&S;acwf jrefrmpmayüyif okH;pGJcJhNyD;aom ( ? )yk'fao;^wpfacsmif;yk'f? ( / ) yk'fBuD;^
yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f [laom ,wdab' trsKd;tpm;?
( c) a&S;acwf jrefrmpmayüyif r&dcS zhJ ;l aomfvnf; ,ckacwfwiG f wpfpwpfp tok;H rsm;vmaom
t*FvdyfokH; a0g[m& ( - ) [dkifzif^wkH;wdk? ( Þ )'uf(&Sf)^ wkH;&Snfpaom ,wdab'
trsKd;tpm;?
[lí ESpfrsKd;ESpfpm; &dSMuayonf? xdkESpfrsKd;ESpfpm;wdkYwGif yk'fao;ç yk'fBuD;wdkYum; jrefrmpmaywGif
okH;½dk;okH;pOf&dSí qdkzG,fr&dSaomfvnf; [dkifzifç 'uf(&Sf) ponfwdkYrSm t*FvdyfpmayrS qif;oufokH;pGJcJhaom
,wdab'rsKd;jzpfí jrefrmpmayü okH;pGJ&ef oifhygtHhavm? oifhtHhrxif[k ajymvdku ajymcsifMuayvdrfhrnf?
þodkYajymqdk&efum; roifhacs? tb,fhaMumifhenf;[lrl rnfonfhbmomç rnfonfhpmayu qif;oufvm
onfjzpfap pmayta&;tom;wdkYü ½IyfaxG;rIr&dS-oefY&Sif;ay:vGifapEdkifonfh t&mXmersKd;jzpfvQifum;
jiif;qef&efroifh? ,liifokH;pGJoifhonfom jzpfaomaMumifhaywnf;/
,wdab' tus,f
1/ uG u f v yf t aMumif ; tus,f
(ed,H) 0dbwfwpfvHk;? qHk;cJhwHkrSwf? yk'faemuf&yf? ]uGufvyf} jcm;&rnf/
]uGufvyf} [lonf 0dbwfwpfvHk;qHk;aom a½Shyk'fESifhaemufyk'f\tMum;wGif pOf;i,fcGg[xm;rIudk
qdkvdkonf ygVdbmomwGif 0dbwfrausbJ 0dbwf[if;vif;jrifawGUae&aom yk'frsdK;ç jrefrmbmomwGif
0dbwfoHraysmufbJ 0dbwfoHxGufaeaom yk'frsKd;udk ]0dbwfoH raysmufbJ 0dbwfoHxGufaeaom yk'frsKd;
&dScJhvQif a&SUyk'fESifh aemufyk'fMum;wGif uGufvyfjcm;í a&;om;&onf? &GwfzwfvQifvnf; pOf;i,f&yfem;í
&Gwfzwf&onf? odkYrSom t"dyÜg,frysuf vdktyfaomteuf xGufvmayrnf/
0d b wf r aMuaom ygVd b mom yk H p H
- *grm tayEÅd rkea,m/
þykHpHwGif *grmü 0dbwfwpfvkH;ç tayEÅd ü 0dbwfwpfvkH;ç rkea,mü 0dbwfwpfvkH; qkH;aomaMumifh
]uGufvyf} jcm;í a&;om;&avonf/
0d b wf r aMuaom jref r mbmom yk H p H
- &[ef;wdkYonf &GmrS zJoGm;Muukef\/
þykpH -H ]wdo
Yk nfç rSç uke\
f } [laom 0dbwfq;Hk aomyk'wf \
Ykd tMum;ü ]uGuv
f yf} jcm;í a&;om;&onf/
tcsKdUaom ygVdbmomç jrefrmbmomwdkYü 0dbwfaMuaeonfç 0dbwfaysmufaeonfudkvnf; awGY
&onf? xdok 0Ykd b
d wfaMuç 0dbwfoaH ysmufaeaom t&mXmersK;d wGiv
f nf; ÓPfEiS ahf rQmaf xmufum ]uGuv
f yf}
jcm;í a&;om;&avonf/
0d b wf a Muaom ygVd b momyk H p H
- bdu©K ZeH "r®H oma0wd/
þykHpHwGif bdu©K ü od 0dbwfwpfvkH; aMuae&um; 0dbwfwpfvkH; qkH;onfyif rnf\? xdkYaMumifh
bdu©K aemif ]uGufvyf} jcm;í a&;&onf/
0d b wf a Muaom jref r mbmom yk H p H
- &SifÓPonf oufawmfESpfq,f a&mufaomtcg azsmufqdyfyifq&mawmf OD;eE´"Zudk OyZÑm,f
jyKvsuf &[ef;tjzpfodkY a&mufawmfrlonf/
þykHpHü ]]oufawmfESpfq,f a&mufaomtcgwGif}} [kqdkvdkvsuf ]odkYç wGif} [laom 0dbwfoHudk
acszsufxm;aomaMumifh xdkyk'fwdkYtMum;ü ]uGufvyf} jcm;í a&;om;&onf/
wpf e nf ; yk H p H
- bk&m;tavmif; bdk;awmftOöerif; ouú&mZf&Spfaxmif ajcmuf&mav;q,fudk NzdKí twdkESpfck
xm;onfrS---
wGif;oif;? jref? opf? ESm-7
þykHpHü ]]bk&m;tavmif;\ bdk;awmfjzpfaom tOöerif;onf}} [kqdkvdkvsuf ]\ç jzpfaomç onf}
[laom 0dbwfoHrsm;udk acszsufxm;aomaMumifh xdkyk'fwdkYtMum;ü ]uGufvyf} jcm;í a&;om;&onf/
uG u f v yf t aMumif ; NyD ; NyD /
------------
2/ yk ' f a o;taMumif ; tus,f
(ed,H) 0gusi,fyif? qkH;cJhvQif? tpOf ]yk'fao;} cs&rnf/
þ ed,Hü taMumif;t&mwpfckudk Bud,mtBudrfrsm;pGmowfí 0gusaygif;rsm;pGmwdkYudk pkaygif;
a&;om;cJh&mwGif vdktyfaomtaMumif;t&mqkH;rS 0gusBuD;wpfckjyKí tqkH;owfcJhygrl 0gusBuD;twGif;ü
ikyfvsufygaeaom edódw0gus tpdyfpdyfwdkYudk 0gusi,f[k qdkvdkonf/
xdk edódw0gusi,fwdkY qkH;wdkif; qkH;wdkif;wGif yk'fao;^ wpfacsmif;yk'f^ wpfydk'fyk'f^ yk'f&yfuav;^
yk'fjzwfuav;wdkYudk csí a&;om;&onf/
rSwfcsuf/ / þpum;&yfü ]0gusi,f} aygif;rsm;pGm pkaygif;a&;om;&aomtcg vdktyfaom
taMumif;t&mukefqkH;í tNyD;owfaom0gusudk ]y"me0gus} qdkonf? xdk0gus\ a&SUüjzpfaom xdk
taMumif;t&mudk trDSjyKí jzpfay:vmaom 0gusi,fwdkYudk ]edódw0gus} qdkonf[krSwfyg? þpmapmifü
y"me0gusudk ]0gusBuD;} edódw0gusudk ]0gusi,f} rSnfhac:okH;pGJrnf[k rSwfygav/
yk ' f a o;yk H p H
jrwfpGmbk&m;onf tEkoaE¨udkpyfawmfrlí ,cktcg b'´umydvmeDonf xkdtcg vkvif\ trd
jzpfzl;NyD? ,cktcg r[muóyonf xdktcg vkvif\tbjzpfzl;NyD? ,cktcg tmeE´monf xdktcg
wynfhvkvif jzpfzl;NyD? ,ck igbk&m;onfvQif xkdtcg 'domygarmu©q&m jzpfzl;NyD? þodkY Zmwfudk
aygif;awmfrl\/
ig;&mig;q,f? y? ESm-282 /
owd j yKp&m
þykpH üH ]jrwfpmG bk&m;onf} rS pí ]Zmwfawmfukd aygif;awmfr\ l } wdik af tmifonf 0gusBu;D \ twGi;f ü
0gusi,fig;ck twGi;f wGif ikyv f suyf g0ifaeonf? xd0k gusi,fw\ Ykd tqk;H wGif yk'o f ;^ wpfacsmif;yk'f csvsuf
&dSaeonfudk owdjyKyg/
wpf e nf ; yk H p H -
r[mor®wrif;rS pí ESpfusdyf&Spfa,mufaom rif;wdkYonf touf toacFs aeukef\?
uko0wDç &mZN*Kd [çf rd"v d m [laom rif;aejynfü rif;rluek \ Yk tqk;H pGef tprörd if;
f ? xdrk if;wd\
\om;ajr;jzpfaom wpf&mrQavmufaomrif;wdo Yk nf uko0wDjynfü rif;rluek \ f ? xdrk if;wd\ Yk
tqk;H pGef t&dEr´ rif;wd\ Yk om;ajr; ig;usyd af jcmufa,mufwo Ykd nf t,kZÑy&l jynfü rif;rluek \ f ?
xdrk if;wd\
Yk tqk;H pGef 'kyo Ü [rif;\ om;ajr; ajcmufusd yw f o Ykd nf Am&mPoDjynfü rif;rluek \ f /
wGif;oif;? jref? opf? ESm-4 /
«trSmpum;csyf / Bud,mwpfvkH; qkH;aom 0guswdkif;ü t*Fvdyf bmomwGif yk'fjzwfç yk'f&yf vu©Pm
jzpfaom ( U ) [laom (full Stop ) zl;pawmh udk ok;H pGaJ vh&o
Sd nf/ jrefrmbmomüum; xdzk ;l pawmh vu©Pmonf
atmufjrpfESifhwlae&um; t"dyÜg,ft,ltqç t&Gwfç tzwf ½IyfaxG;vGJrSm;zG,f &dSonf? xdkYtwGuf ( U )
[laom zl;pawmhukd ,liifo;Hk pG&J ef roifah omaMumifh ok;H pJaG vhr&daS cs? jrefrmpmaywGif ( ? ) [laomyk'af o;ESihf
( / ) [laom yk'fBuD;^ yk'frwdkYudk Bud,mwpfckqkH;aom yk'fwdkif;wGif yk'fjzwfç yk'f&yftjzpf okH;pJG&dk; tpOf
tvmjzpfonf? xdo k Ykd yk'jf zwfç yk'&f yf\vu©PmjzpfaomaMumifh ( ? ) ESihf ( / ) wdu
Yk kd ( U )yif r[kwaf omfvnf;
rmwdumjyZ,m;ü t*Fvdyf a0g[m&jzifh zl;pawmh[k trnfjyKxm;cJhjcif; jzpfayownf;/
(ed,H) trnfç *kPfyk'f? ,SOfwGJxkwfu? *kPfyk'fa&SUwGif? ]yk'fao;}0if? tpOfxm;&rnf/
þed,t H & yk*Kd¾ vw
f pfO;D wpfa,muf\ trnfEiS x
hf ykd *k Kd¾ vw
f \
Ykd *kPx
f ;l wdu
Yk kd wGzJ uf azmfjya&;om;&mwGif
trnf\ aemuf-*kPfxl;\a&SU-tMum;wGif ]yk'fao;^ wpfacsmif;yk'f} jcm;í a&;om;&onf/
- ykHpH -
1/ a'gufwmcifarmif0if;? 0efBuD;
2/ OD;jrifhatmif? 'kwd,0efBuD;
3/ OD;wif{? nTefMum;a&;rSL;csKyf
jrefrmpmvkH;aygif; owfykHusrf;/
(ed,H) aeYpGJ aemuf&yf? pmtrSwf aemufwGif? ]yk'fao;}0if? tpOf xm;&rnf/
pmtrSwf [lívnf;aumif;ç aeYpJG [lívnf;aumif; jrefrmpmESihf *Pef;ocsmF wdu
Yk kd wGzJ uf a&;om;vdck hJ
ygrl pmtrSwfESifh aeYpGJ[laom jrefrmpm\aemufç *Pef;ocsFm\a&SU Mum;t&yfwGif ]yk'fao;} jcm;í
a&;om;&onf/
-yk H p H -
- pmtrSwf? 330^1^rwe
- aeYpGJ? 1342-ckESpf? 'kwd,0gqdkvjynfhausmf (7)&uf
nTeMf um;vTmtrSw-f 10/
(ed,H) *gxmAE¨? yç ESifh wç wdkY? yg'qkH;wGif? ]yk'fao;} 0if? tpOf xm;&rnf/
þed,t H & ygVdbmomjzihf *gxmAE¨ pDu;Hk &mü yxryg'ESihf wwd,yg'wd\ Yk tqk;H wGif ]yk'af o;^wpf
acsmif;yk'f} jcm;í a&;om;&onf/
-yk H p H -
toma& om&rwdaem? oma&pmom&'ódaem/
aw om&H emrd*päEÅd? rdpämouFyÜ a*gp&m/ /
"r®y'? ESm-14? *gxmtrSwf-11/
(ed,H) uAsmpDrI? &wk pçpGm? yg'qkH;wGif? ]yk'fao;}0if? tpOf xm;&rnf/
þed,Ht& uAsmAE¨ pDukH; a&;om;&mwGif ysKdUç vuFmç &wkç {csif; paom av;vkH;pyf uAsmrsKd;udk
a&;om;cJhvQif av;vkH;wpfyg' qkH;wdkif;qkH;wdkif; ]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f} jcm;í a&;om;&onf/
-yk H p H -
ig;qla&TMum? edrdwfvmí? ig;jzm >rmvsuf? wpfyifeuf0,f? ig;cufzl;ikH? ay:vwfwkHu? ig;pkHouFef;
BudKifysHUrTef;udk? ig;cef;bkHae? ,lwkHaví? ig;axGatmifjrif? a&Tyv’ifxuf? ig;tifcufusKdif;?
aemufrcSD ikd ;f vsu?f ig;qdik ;f rm&fajrmuf? aAm"datmuf0,f? ig;a,mufxif&mS ;? apmbk&m;wd?Yk ig;yg;tnD?
jzpfwefonf[k? ig;rnfrdk;ewf? edrdwfzwfonf/ /rcRwfurÇm yGifh&maomf/
i,f? vuFmESifhpum;ajy? ESm-7 /
(ed,H) oHayguf &Snf qdk? vuFmwdkü? xdkenf;wdkif;yif? ]yk'fao;}0if? tpOf xm;&rnf/
þed,H t& oHayguf&n S f ac:aom vuFmwdu Yk kd a&;om;&müvnf; a&S;ysKUd ç vuFm ponfüh qdck NhJ y;D aom
enf;twdkif; av;vkH;wpfyg' qkH;wdkif;qkH;wdkif; ]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f} jcm;í a&;om;&onf/
-yk H p H -
tcsrf;jyif;0Sef? tvGef ylEdk;? rkd;csKyfvSarm? apmvSvGef;a&mif? qmavmifjyif;jy? 0rf;0vGefawG?
aeuynm? ryGm;&monf? ajcmufjzmysif;oltjypfwnf;/
,Ofaus;rIoifcef;pm? pmrsufESm- 51
(ed,H) oHaygufa&;&m? a&S;ESpfyg'wGif? ]yk'fao;} 0if? tpOf xm;&rnf/
þed,Ht& oHaygufudk a&;pyf&mwGifvnf; tpav;vkH;ESifh tv,fokH;vkH; ESpfyg'wdkY\ tqkH;wGif
]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f} csía&;om;&rnf/
-yk H p H -
- usrf;od*Fgv? okwf0,fjy? okH;0 jrwfq&m/
- usifh0wf rajy? yg,fav;axG? vm;av &SnfjrifhMum/
- þonf 0wfukef? aqGrsKd;pkH? ajcmufbkH xufewf&Gm/
,Ofaus;rIoifcef;pm? ESm-50 /
(ed,H) &SpfvkH;zJGUxkH;? &SpfvkH; qkH;u? okH;yg'wGif? ]yk'fao;}0if? tpOf xm;&rnf/
þed,t H & &Spvf ;Hk zGUJ uAsm a&;om;pDu;Hk &mwGif &Spv f ;Hk wpfyg'xm;í av;yg'tjynft h pkH a&;&NrJ jzpf\/
xdkav;yg'wdkYwGif tpokH;yg'wdkY\tqkH;ü ]yk'fao;^wpfacsmifyk'f} csí a&;om;&onf/
-yk H p H -
þodkYjyK& yknaxGaxG?
ypönf;aMumif;quf zdkvf r*f tarG?
&ygapaMumif; qkawmif;yefacR?
edAÁmefeef; pHjref;&ygap/
v,fwDauvmo
(ed,H) a'G;csKd;ç BwdcsKd;? av;csKd; uAsma&;umpDMu? csKd;a&SUrSvQif? yg'aemufwGif? ]yk'fao;}0if? tpOf
xm;&rnf/
þed,t H & a'G;csK;d ç Bwcd sK;d ç av;csK;d uAsmwduYk kd a&;om;pDu;Hk wGif tcsK;d yk'w
f \
Ykd a&SUüjzpfaom yk'w f \
Ykd
tqkH;wdkYwGif ]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f}csí a&;om;&onf/
- a'G ; csd K ; yk H p H -
- awmifawm&,fom? rmvmu iHkzl;/
- wpfyifudk ESpfyif,Sufw,f? aus;iSufu jrL;/ /
-Bwd c sd K ; yH k p H -
- MuufnDaemif a&0,farsmapawmh?
jraMum&,fwJY rif;0Ha½Tawmif?
vJawmh ra½Smif/
- tmumabmif?
Mu,fajymifuGJU ajrvl;/
- avvmvQif ajryga½GUapawmY?
cifav;udk armif rrkef;w,f?
(uG,f) qHk;b0ul;/ /
pav OD;ykn
«rSwfcsuf/ /]qHk;b0ul;} udk ]oHk;b0ul;} [kvnf; qdkMuao;onf/»

- av;csdK; yHkpH-
- usifhrl&m rIcyfysif;ESifh?
oGyfzsif; ol,kwfawG/
- wwfynm yZmwwfygvdrfY?
rsm;rSwfMuav/
- twwfudk r½SmazGvQif?
OpömawG &a&;/
- b,fYES,f BuHzefajrmufygYr,f?
rdk;avmuf uGma0;/ /
"r®eDwdcsdK;? pOfygq&mawmf
(ed,H) aw;xyfrsdK;rSef? oHk;u@0,f? a½SUyk'foG,fü? rSwfzG,f]yk'fao;} cs&rnf/
þed,H t& aw;xyfuAsmrsdK;udk a&;om;pDuHk;&mwGif aw;xyf[lonf-ajcmufyk'fudk wpfu@zGJUí
oHk;u@ q,fY½Spfyk'f ½SdjrJ jzpf\? xdku@wdkY\ a½SUjzpfaom yk'ftqHk;wdkYwGif ]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f} csí
a&;om;&onf/
aw;xyf yH k p H
- wydkif;aMumif usufpm&½HkESifh?
cufygvS oabmÓPf/
xufrme tajymoefw,f?
a'gormef xlyGm;/
apm'u wkzufvmvQif?
olYxufig jiif;wJYvlpm;/
- bk&m;a[m jruf"r®cefudk?
wufav[ef a,mif0g;/
y&rwfjyef taMumif;orm;awGwdkY?
axmifvTm;Mu olYxufig/
todÓPf wpfxGmavmufu,fESifh?
n§mraxmuf a[mwwfvSyg/
- y&dowf axmrematmif?
apm'em ÓPftaumufawGESifh/
ueftaMumuf twif;ra½Smif?
jiif;Mu vlYabmif/
yd#uwf tpG,faxmifvQif?
tyg,fabmif qif;&vdrfYav;/ /
v,fwDq&mawmf
(ed,H) pmrsufESmrsm;? ydk'fa&rsm;udk? nTefMum;&mwGif? rsm;cJYvQif Mum;wGif ]yk'fao;} cs&rnf/
þ ed,Ht& usrf;pmwpfckwnf;rS aemufpmrsufESmrsm;udkvnfaumif;ç tykd'frsm;udkvnf;aumif;
nTefMum;vdk&mç wpfckaomusrf;rS pmrsufESmrsm;udkvnf;aumif;çtydk'frsm;udkvnf;aumif; nTefMum;vdk&m
tcgwdüYk pmrsuEf mS ESiyhf 'kd af & *Pef; rsm;cJv
Y Qif *Pef;ocsmF wpfcEk iS w hf pfct
k Mum; ]yd'k af o;^wpfacsmif;yd'k }f
csí a&;om;&onf/
pmrsuf E S m nT e f ; yH k p H
- jynfhpHkarmfuGef;? 30? 119? 330? 371? 379/
tyd k ' f n T e f ; yH k p H
- xdk tydk'frsdK; (10)ydk'f½Sdonf? ,if;wdkYrSm-tydk'f? 64? 124? 153? 154? 159? 170? 171? 179? 180?
183-wdkYjzpfMuonf/
oHCtzGJYtpnf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm; (jyifqifjznfhpGufcsuf rlMurf;)
(ed,H) odkYr[kwf a½SUwGif? ]yk'fao;} 0if? tpOfcs&rnf/
þ ed,Ht& pma&;&mwGif taMumif;t&mwpfckodkY a½TUajymif;vsuf pmaMumif;rcGJbJ wpfqufwnf;
a&;vdkvQif ]odkYr[kwf} [laompmydk'f\ a½SUwGif ]yk'fao;^wpfacsmif;yk'f} csía&;om;&onf/
yH k p H
bke;f Bu;D ausmif;tjzpf qufvufí todtrSwjf yK&ef? odrYk [kwf todtrSwrf jyK&efurkd l Edik if aH wmfoC
H
r[mem,utzGJYu tqHk;tjzwf ay;rnfjzpfygonf/
(ed,H) teuf aemufwGif? ]yk'fao;}0if? tpOfcs&rnf/
þ ed,Ht& ygVdudkteufay;í edó,a&;enf; a&;Mu&mwGif ygVd\ aemufü ([yfzf)ac:
wHk;wpf0ufcsjyD; teuf\aemufwGif ]yk'fao;} csí a&;om;&onf/
yH k p H
t[H-igonf? r[m0HoH-r[mor®w paom torÇdEé cwåd,rif;jrwf\tEG,fjzpfawmfrlaom?
wGif;oif;? jref? opf? ESm-1/
rSwfcsuf/ /tcsdKUaom edó,pmwdkYü teuf\aemufwGifyk'fMuD;? ESpfacsmif;yk'fcsvsuf ½SdMuonf?
tjyD;tqHk;odkY a&mufaom0gusrsdK; r[kwfí roifh[k rSwf,l&m\/
yk ' f a o;? wpf a csmif ; yk ' f taMumif ; jyD ; jyD /
-------------
yk ' f B uD ; taMumif ; tus,f
(ed,H) pkaygif; 0gus? a&cJYMu&m? aemufqHk;rSm? csyg ]yk'fBuD;} wnf;/
þed,Ht& 0gusESpfckç oHk;ckponfwdkYudk pkaygif;a&;cJh&m taygif;0gusBuD;\ twHk;cyfMumMum &yfwhH
½Gwfqdk&rnfhae&mü ]yk'fMuD;? yk'fr? ESpfacsmif;yk'f} csía&;om;&onf/

yH k p H
pOfyh gq&mawmfonf ppfuikd ;f NrKd Ue,f refusn;f yif&mG Zmwdjzpfonf? ouú&mZf 140 wGif zGm;jrifonf?
i,frnfrSm armif½Tif jzpfonf/
i,f? vuFm ESifhoum;ajy? ESm-8/
«rSwcf su/f /þyHpk üH 0gusi,fo;kH ckukd pkaygif;a&xm;onf? oH;k ckajrmuf aemufq;kH 0gus\ tqH;k wGif
yk'fBuD;? yk'fr? ESpfacsmif;yk'fcsí a&;om;xm;onf/»
(ed,H) wpf0guswnf;? jyD;qHk;cJh&m? xdktcg? csyg ]yk'fBuD;} wnf;/
þed,Ht& rdrda&;vdkaom taMumif;t&mudk wpf0guswnf;jzifh tjyD;tqHk;a&;cJhvQif xdk0gus\
Bud,m tqHk;wGif ]yk'fBuD;? yk'fr? ESpfacsmif;yk'f} csí a&;om;&onf/
yH k p H
armif½iT o
f nf ausmif;aecsed f a&mufaomt½G,w f iG f refusn;f pif&mG ausmif; q&mawmfxH ½Sio
f mraP
0wfí pmayrsm;udk oifMum;cJhonf/
i,f? vuFmESifhpum;ajy? ESm-8/
(ed,H) tydk'f eHygwf? aemuf&yfwGifrSm ? csyg ]yk'fBuD;} wnf;/
þed,t H & rdrad &;xm;aom pmonftyd'k Bf u;D aygif;rsm;pGm a&;cJ&h í yd'k af &eHygwf *Pef;xnfo
h iG ;f cJv
h Qif
pmydk'feHygwf *Pef;\aemufwGif ]yk'fBuD;? yk'fr? ESpfacsmif;yk'f} csí a&;om;&onf/
yH k p H
1/ þpnf;rsOf;udk]]0denf;"r®uH t"du½kPf;rIcif;rsm; ajz½Sif;qHk;jzwfa&;qdkif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm;}}
[k ac:wGifap&rnf/
2/ þvkyfxHk;vkyfenf;wGif yg½Sdaom atmufygpum; &yfrsm;onf azmfjyvwåHUygtwdkif; t"dyÜg,f
oufa&mufap&rnf/
vkyfxHk;vkyfenf;? jyifqifcsufrlMurf;/
(ed,H) trSwfpOfudk? jyqdkeHygwf? xdkaemuf&yf? cstyf ]yk'fBuD;}wnf;/
þed,t H & vltrnfçausmif;trnfçNrKd U?&Gm trnfusr;f trnf ponfwUkd udk a&wGu&f mwGif ta&twGuf
trSwfpOf*Pef;eHygwf\ aemufwGif ]yk'fBuD;? yk'fr? ESpfacsmif;yk'f} csía&;om;&onf/
-yH k p H -
1/ OD;Z0e vufyef0if;ausmif;
2/ OD;pE´e NrdKUrpmoifwdkuf? yJcl;NrdKU
3/ OD;paE´bmo ¤if;
4/ OD;a0ykv’ ¤if;
5/ OD;0dvmo 0if;abmf'gausmif;
0denf;"dk&foifwef;
-wpf e nf ; yH k p H -
1/ bl&d'wfvuFmBuD;
2/ bl&d'wfZmwfaygif;ysdKU
3/ wHwm;OD;wnf r*FvmapwDarmfuGef;
rlvwef;? vuFmESifhpum;ajy
-wpf e nf ; yH k p H -
1/ armifoefYpif
2/ armifbvdIif
3/ armiftHk;cdkif
0denf;"dk&foifwef;
(ed,H) ocsFmaemufrS? jyonfhoacsF? aemifüay? csav]yk'fBuD;} wnf;/
þed,t H & a½Süh taygif;jzpfaom ocsmF *Pef; jyjy;D onfah emuf ta&twGuf oacsuF jkd y&mü *Pef;pOf
\ aemufwGif yk'fBuD;csía&;om;&onf/
-yH k p H -
*d k P f ; aygif ; pH k y&d , wå d y nma&; rl 4-csuf
1/ udk,fusifhw&m; ydkrdkaumif;rGefapjcif;?
2/ yd#uwf usrf;*ef EShHpyfapjcif;?
3/ ygVdbmom wwfajrmuf uRrf;usifapjcif;?
4/ jrefrmpmay ta&;tom; awmfapjcif;?
rSwfwrf;-rS
«rSwfcsuf/ / þyHkpHü ]] rl 4-csuf }} [laom ocsFmudkjyKNyD;vQif xdkocFsm\ ta&twGufudk 1-2-3-
4-pOfí ta&twGufazmfjyonfudk oacFs[kqkdonffrSwfyg/ »
( ed,H ) *gxm AE¨? 'kç ESifh pç yif? tqHk;wGif? cscsif; ]] yk'fBuD; }} wnf;/
þed,H t& ygVdbmomjzifh *gxmAE¨ pDuHk;&mü 'kwd,yg' ESifh pwkw¬yg'wdkY\ tqHk;wGif ]]yk'fBuD;^
yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f}} csí a&;om;&onf/
yH k p H
tyÜrma'g trwH y'H? yrma'g rpöKaem y'H/
tyÜrwåm e rD,EÅd? a, yrwåm ,xm rxm/
"r®y'? ESm-16? *gxm trSwf-21/
( ed,H ) uAsm pDrI? &wk pç pGm? yg' ukefokOf;? tydk'fqHk;? oHk;av; ] yk'fBuD; } wnf;/
þ ed,Ht& uAsmAE¨ pDuHk;a&;om;&mwGif ysKdUvuFmç &wkç {csif; paom av;vHk;pyfuAsmrsKd;udk
a&;om;cJhvQif uAsmydk'fBuD;\ tqHk;wGif ] yk'fBuD;^ yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f } csí a&;om;&onf/
yH k p H
oaE¨ ,lcg? q,fvMumaomf? r[mouú&mZf? ajcmufq,f½h pS Mf uKH ? uqkev f jynf?h qifrif;aeY0,f?
csrf;ajrhpHkpD? vkAÁDeDü? r[DvIdufql? zGm;awmfrlonf? ewfvlatmifNrdKU vrf;ygudk/
«trSm/ / þuAsmrsK;d ü av;vH;k wpfyg' pDu;kH cJah omyg'wd\ Yk tukeEf iS hf aemufq;kH tcs ckepfv;kH wpfyg'\Mum;
wGif ] yk'fBuD;^ yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f } ESpfcsuf&NrJ jzpfonfudkvnf; owdjyKyg/»
( ed,H ) oHayguf wdkç ½Snf? qHk;wHkay? oHk;av ] yk'fBuD; } wnf;/
þ ed,Ht& oHaygufwdk oHayguf½SnfwdkYudk a&;om;pDuHk;&mwGifvnf; wpfydk'fwpfykd'f qHk;wdkif;wdkYrSm
]yk'fBuD;^ yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f} csí a&;&onf/
yH k p H
- tp av;vHk;? tv,f oHk;? tqHk; ig;ckepf/
- enf;em azGaxmuf? a&G;pDaumuf? oHaygufuAsmjzpf/
ayg&mP
oH a yguf ½ S n f y H k p H
- nDnm x<u? qH;k rem,l? vmrlBuKd q;D ? xHe;D vkyaf uR;? oifç awG;ç tHç &Gw?f wynf0h wf? rcRwif g;ckom/
,Ofaus;rIoifcef;pm? ESm- 49
( ed,H ) uAsm ½SpfvHk;? zGJUpDuHk;? NyD;xHk; ] yk'fBuD; } wnf;/
þ ed,H t& ½Spv f ;kH zGUJ uAsm a&;om;pDu;kH &mwGif ½Spv
f ;kH wpfyg'jzifh av;yg' a&;NrJ jzpf\? av;ckajrmuf
jzpfaom ½SpfvHk;zGJUNyD;qHk;NyDjzpfaom yk'f\ tqHk;wGif ] yk'fBuD;^yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f} csí a&;om;&onf/
yH k p H
- ½lyH þ½kyf a&jr§Kyf oP²mef?
tedpöyJ tNrJ trSef?
ruif;yJrdkY qif;&J ylyef?
tewå rSwfMu {0uef/
v,fwD y@dw
( ed,H ) a'G;csKd;ç BwdcsKd;? av;csKd; a&;xHk;? csKd;yk'fqHk;? pGJoHk; ] yk'fBuD; } wnf;/
þed,Ht& a'G;csdK;çBwdcsdK;ç av;csdK; uAsmwdkYudk a&;om;&mwGif tcsdK;yk'fwdkY\ tqHk;ü ]yk'fBuD;^
yk'fr^ESpfacsmif;yk'f} csí a&;om;&onf/
- a'GcsdK; yHkpH -
- ½dk;ryg?
owå0giJY ESpfrsdK;/
- vdkvdkuf&if tyg,fvrf;?
jref;vdrfYrudk;/
v,fwD auvmo
- BwdcsdK; yHkpH -
- prÜm,fç &ifcwfESifh?
Zvyfu,f xHk<u,f<u,f?
xkyfwJY zuf0,f/
- eHY0wfu,f vIdifrjy,f?
BudKifvG,fwJh yHkcif;/
- ynm½Sif olawmfaumif;ESifh?
aygif;azmf pHknDu?
*kPf0oD aMumfjimajy;?
arT;vdrfY owif;/ /
"r®eDwdcsdK;? pOfhygq&mawmf
- av;csdK; yHkpH -
- arxkefrSDç tdyfç pm;vdkY?
a,musfm;wJY EGm;rSm/
- jynfhtpHk uHkvHk½Sdyg\?
odynm wwfwyg;?
EGm;xuf ykdom/
- wwfynm csdKU½Smacsu/
- vlrdkufacgif xdka,mufsm;udk?
EGm;[k qdk&/ /
("r®eDwdcsdK;? pOfygq&mawmf)
(ed,H) aw;wyf rsdK;rSef? u@ oHk;ck? qHk;wHkrI? oHk;jyK ]yk'fBuD;} wnf;/
þed,Ht& aw;xyfuAsm a&;om;pDuHk;&mwGif ajcmufyg'udk wpfu@ xm;í oHk;u@ q,fY½Spfyk'f
a&;jrJ jzpf\/ xdkoHk;u@wdkYwGif wpfu@\ tjynfhjzpfaom ajcmufckajrmufyg'wdkY\ tqHk;wGif
]yk'fBuD;^yk'fr^ESpfacsmif;yk'f} csí a&;om;&onf/
- aw;xyf yHkpH -
- ig;tm½Hk biftpk?
cifrIESifh aeukef?
eif,ck arYykHvdk?
awGUrBuHK pcef;?
yg,fav;0 aomubHkrSm?
arsm&½Hk ½SdawmY cref;/
- atmuf0Dpd aomif;tilrSm?
acgif;rjyL pwrf;?
ESpft½Snf epfrnfhvrf;udkvS?
eifajr§mfprf; eifhudk,f?
a'oem xiftvif;&,fESifY?
eif tzsif; ydkxufomydk/
- onfavmb p½dkuftdkudk?
rvdkufvdk a½SmifypfvdkY?
aemiftopf wu,fjyifvQif?
aumif;vdrfY tpOf?
cGifYomcdkufurS rvdkufcsifvQif?
trdkuf eifYjyif ½Sdao;avvdrfYvm;/
Ä cGifYomqJurS rcJcsifvQif?
tvTJeifYjyif ½Sdao;avvdrfYvm;/
Ä cGifYomwHk;urS r½kef;csifvQif?
t½IH;eifYjyif ½Sdao;avvdrfYvm;/ /
v,fwD q&mawmf
«trSmpum;csyf/ /þaw;xyfü (Ä) þ trSwfjy tcsdK;ESpfckudk aw;xyf½dk; q,fY½Spfydk'fxuf ydkí
tuGefYxnfhxm;aomaMumifh tuGefYydk'frsm; [lí rSwfygav?»
(ed,H) rSwfç nTef;ç aMumif;&m? trSmç >cif;csuf? jyvsufaemufwGif? ]yk'fBuD;}yif? tpOf ESpfcsufwnf;/
þed,Ht& rSwfcsuf- [lívnf;aumif;ç &nfnTef;csuf [lívnf;aumif;ç taMumif;t&m [lí
vnf;aumif;çtrSmpum;-[lívnf;aumif;ç>cif;csuf-[lívnf;aumif; jyqdka&;om;&ef ½SdcJYvQif xdkydk'fwdkY
aemufrS ]yk'fBuD;^yk'fr^ ESpfacsmif;yk'f} ESpfcsufcsí a&;om;&onf/
- rSwfcsuf ykHpH -
«rSwcf su/f /&[ef; wpfyg;xuf rsm;pGmaom &[ef;wdrYk mS twlwuG ae&mü apm'emjcif;onfvnf;
þenf;wlom/»
0denf;"kd&foifwef;ydkYcscsufrsm;?
0denf;usrf;*ef uRrf;usifrI? ESm-68/
- &nfnTef;csuf ykHpH -
«&nf;nTef;csuf/ /tajccHpnf;rsOf; tcef;(1) trnfESifY t"dyÜg,f azmfjycsuf/»
tydk'f? «2-(#)? (X)/ oHCmhtzGJYtpnf; vkyfxHk;vkyfenf;rsm;tcef;(7)ESifhtcef;(8)/»
- taMumif;t&m yHkpH -
«taMumif;t&m/ /oHC0dedpä,XmeodkY apvTwfEdkifonfh apm'u? odkYr[kwf pk'dwu\ w&m;0if
udk,fpm;vS,f owfrSwfjcif;/»
nTeMf um;vTmtrSw-f 31/

- trSmpum;csyf yHkpH -
«trSmpum;csyf/ /tcsdKUaom &mZ0ifrSm awmupm;&m 0ufBuD;ESifh awGUonf[k qdkavonf/»
wGif;oif;? jref? opf? ESm-16/
- >cif;csuf/ /aus;&Gmtkyfpk jzpfcJYaomf jrdKUe,f omoema&;rSL; wufa&muf&ef rvdkyg/»
0denf;"dk&foifwef; vkyfxHk;vkyfenf;rsm; ½Sif;vif;csuf? ESm? 15/
-½S i f ; vif ; csuf y H k p H -
«½Sif;vif;csuf/ /0dedpä, cHkzGJU&mü *dkPf;wljzpfvQif cHk0denf;"dk&fq&mawmfESifh Mum;cHk0denf;"dk&f
q&mawmf tm;vHk;wdkY *dkPf;0ifxJrS a½G;yg/»
0denf;"dk&foifwef;vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
½Sif;vif;csuf? ESm-39/
(ed,H) acgif;pD;ç xdpD;? a&;qHk;jyD;?]yk'fao;ç yk'fBuD;} rcswnf;/
þed,Ht& rdrda&;aom pm\taMumif;t&mudkodjrifvG,fap&ef txufrS acgif;pmwef;jzifh
tusOf;azmfjy&mwGifvnf;aumif;ç tpdwfpdwfaomtaMumif;t&mudk odjrifvG,fap&ef olu@ESifhol
xdypf ;D pmjzifY tusO;f azmfjy&mwGiv f nf;aumif; acgif;pD;pmç xdypf ;D pmwd\ Yk tqH;k ü ]yk'af o;çyk'Bf u;D } oH;k pGjJ cif;
rjyK&acs/
-acgif ; pD ; pmwef ; yH k p H -
oa&acwå & mrif ; quf
xdkodkY Asm'dwfxm;awmfrlcJYonfESifYtnD oa&acwå&mjynfü jzpfom taBumif;um;þodkYwnf;
wGif;oif;? jref? opf? ESm-16/
-xd y f p D ; pmwef ; yH k p H -
rZÑdra'oü rif;quftpOfudk jyjyD;í ,cktcg jrefrmEkdifiHüjzpfaom rif;quf&mZ0ifudk qdkaythH?
rZÑdrwdkuf\ ta&Shawmif,Gef; om0w¬djynfrS ,lZemwpf&mhESpfq,fuGmaom okemy&EÅwdkif; 0gPdZ&Gmü
r[mykPÖrax&f-----
wGif;oif;? jref? opf? ESm-14/
yk ' f B uD ; taMumif ; jyD ; jyD /
---------
4/ wH k ; wd k taMumif ; tus,f
(ed,H) a½Sh aemuf wnfjim;? yk'fESpfyg;rS? pum;vTJqdk? ra&mvdk? ]wHk;wdk}csavjrJ/
þed,Ht& a½Shyk'fESifhaemufyk'fwdkYudk a&m,SufrI r&Sdapvdk&mç ra&maESmapvdk&mwGif ]wHk;wdk}jcm;í
a&;xm;&onf
-yH k p H -
- cspforD;-arsmufjrD;bl;udk a&üepfjyD;vQif xdkbl;pufa&udk usOfawmufjzifYcHí a&jynfhrSvmcJh/
wGif;oif;? jref? opf? ESm-17/
-wpf e nf ; yH k p H - -
ukuúdK&fyifç qifusKH;ç armfuGef;ç o&ygwHcg;ç &we*l-onfig;Xmeukd wjydKifeufwnf&mwGifrS-----
wGif;oif;? jref? opf? ESm-216/
«trSmpum;csy/f /þ yHpk H ESpcf ük ]cspo
f rD;arsmuf} [lívnf;aumif;ç]&we*lonf}[lívnf;aumif;
wGJpyfa&m,Sufrnfpdk;í ]wHk;wdk}csvsuf a&;om;&onf/»
(ed,H) a½Shaemuf ESpfvD? rwlnD? v,fqD ]wHk;wdk}csavNrJ/
þed,t H & a½SEh iS ahf emuf rwlnMD uaom pum;pHrk smjzpfct
hJ ?hH tv,fwiG f ]wH;k wd}k csía&;om;&avonf/
jynf-&efukef tjref&xm;
rEÅav;-rHk&Gm tjref,mOf
rHk&Gm-uav; tjref,mOf
(ed,H) *Pef;a½ShoGm;? pmemufxm;í? a&;om;wHkjrmuf? *Pef;aemuf? razmuf]wHk;wdk}cspjrJ/
þed,t H & *Pef;udak ½S?h pmudak emufxm;í wpfqufwnf;a&;cJv
h Qif *Pef;\aemufwiG ]f wH;k wd}k csí
a&;om;&onf /
-yH k p H -
98-vrf;? &efukefjrdKU
1347-ckESpf? 0gqdkvqef;-9-&uf
1985-ckESpf? Zefe0g&Dv-7-&uf
(ed,H) teufay;&m ? ygVdaemufwGif? ]wHk;wdk} yif? tpOf cspNrJ/
þed,Ht& ygVdteufay;í edó,a&;enf; a&;Mu&mwGif ygVdaemufü([dkufzif) ac: ]wHk;0uf}
csjyD; a&;om;&onf/ þü ]wHk;0uf}udkyif ]wHk;wdk}[k oHk;pGJcJhonf/
-yH k p H -
wo®m-xdkYaMumifh? trSH-&anm-igwdkYocifb0&Sif rif;w&m;BuD;\? tEka,m*H-wdkufwGef;jcif;udk----/
wGif;oif;? jref? opf? ESm-2/
(ed,H) a0g[m rukef? pmaMumif;ukef? wpfzHk ]wHk;wdk} cspjrJ/
þed,t H & rdrtd vd&k &dS m pmudk a&;aepOfwiG f ygVda0g[m&jzpfapç jrefrma0g[m&jzpfap tjy;D tqH;k odYk
ra&mufrD pmaMumif;ukefqHk;í a½ShpmaMumif;wGif wpfcsdKUwpf0uf aemufpmaMumif;wGif wcsdKUwpf0uf
jzpfaecJhvQif a½ShpmaMumif;\tqHk;ü ]wHk;wdk}csí a&;om;&onf/
-ygVd a 0g[m&yH k p H -
y&rmoarÁm"dywGm y0wådw0& "r®pauúm &mZ*[H ywGm a0VK0e0d[ma&-----
i,f? vuFmESifh pum;ajy? ESm-33/
- jref r ma0g[m&yH k p H -
1179-ckESpf? oDwif;uRwfvjynfhausmf (8)&uf? Mumoyaw;aeYwGif zGm;jrifonf/
i,f? vuFmESifhpum;ajy? ESm-15/
(ed,H) rdwåLydkY&m? jzefYa0&m? a½ShrSm]wHk;wdk} cspjrJ/
þed,t H & pmrdwKå yjYkd cif;ç jzefaY 0jcif;wdu
Yk jkd yKvyk &f müay;ydUk ç jzefaY 0&mXmewdu
Yk kd azmfjy&m pmaMumif;\
tpwdkif;wGif ]wHk;wdk} udk toHk;jyKa&;om;&onf/
-rd w å K yH k p H -
rd w å K ud k -
- 0efBuD;? jynfxJa&;ESifhomoema&; 0efBuD;Xme? 0efBuD;½kHk;/
- jynfe,f? wdkif; jynfolUaumifpD tvkyftrIaqmiftzGJUrsm;tm;vHk;/
- NrdKUe,fjynfolUaumifpD tvkyftrIaqmiftzGJUrsm;tm;vHk;/
- nTefMum;a&;rSL;csKyf? vl0ifrI BuD;Muyfa&;ESifY jynfolUtiftm;OD;pD;Xme/
- jynfe,f? wdkif; omoema&;rSL;rsm; tm;vHk;/
- NrdKUe,f omoema&;rSL;rsm; tm;vHk;/
-jzef Y a 0jcif ; yH k p H -
jzef Y a 0jcif ; -
- jynfe,f^ wdkif; oHCem,utzGJUrsm; tm;vHk;/
- jrdKUe,f oHCem,utzGJUrsm; tm;vHk;/
- jynfe,f^ wdkif; jynfolYaumifpD tvkyftrIaqmif tzGJYrsm; tm;vHk;/
- jrdKUe,f jynfolUaumifpD tvkyftrIaqmif tzGJYrsm;tm;vHk;/
- jynfe,f^wdkif; omoema&;rSL;rsm; tm;vHk;/
- jrdKUe,f omoema&;rSL;rsm; tm;vHk;/
(ed,H) oacFs o½kyf? a&;pDxkwf? o½kyfa½SUrSm? ]wHk;½Snf} om/
þ ed,Ht& a½SUwGif t&m0w¬KwdkY\ ta&twGufudk jyqdkjyD;í xdkta&twGuf ocFsm\ o½kyf
oacFsudk jyqdkvdkvQifvnf; o½kyfoacFs\ a½SUwGif ]wHk;½Snf}udk toHk;jyKa&;om;&onf/
- yHkpH -
y&du©&m½Spfyg;um;-- udk,f0wfç 'kuk#fç oif;ydkifç cg;yef;ç tyfç yJuGyfç oydwfç a&ppf-þ½Spfyg;wnf;/
(ed,H) t"dyÜg,fudk? jyefqdk&m0,f? t"dyÜg,f aemufrSm? ]wHk;½Snf}om/
þed,Ht& ygVdbmomudkjzpfapç vuFmuAsmudkjzpfapç ayg&mP a0g[m&udkjzpfap qdkvdk&if;^
t"dygÜ ,fukd jyefq&kd mü qdv
k &kd if;^ t"dygÜ ,f [laom a½SUyk'w
f aYkd emufwiG f ]wH;k ½Sn}f udk toH;k jyKí a&;om;&onf/
- yHkpH -
- aum 0g wHG uó 0g ykawåm?
uxH Zmerk wH r,H?
ydwkem twåem pmyd?
emra*gwHå ya0',/
[laom *gxmudk qdk\/
t"dyÜg,fum;
m;-] tdk-vkvif? oifum; tb,fol\om;enf;¿ todkYrl oifudkigwdkY od&ukeftHhenf;¿
trdç tb\vnf;aumif; rdrd\vnf;aumif; trsdK;trnfudk Mum;odavmh} [kqdk\/
tajcjyK jrefrmpm? ESm-39/
«rSwfcsuf/ /þyHkpHü t"dyÜg,fum; [lonf]aum 0g wHG} paom *gxm\ qdkvdk&if; t"dyÜg,fudk
jyefqdka&;om;xm;jcif; jzpfonf/ ]t"dyÜg,f} ESifh ]qdkvdk&if;} [laom pum;ESpf&yf twlwl[krSwfyg/
]t"dyÜg,f}um; [laom ae&mwGif ]qdkvdk&if;um;} [kvnf; a&;om;oHk;pGJEkdifonf rSwfyg/»
(ed,H) yrmçyar? qifav wefqm? a&;aomcgwGif? OyrmaemufrSm ]wHk;½Snf}om/
þ ed,t H & Oyrmç Oyar,s wdjYk zifh wefqmqifí a&;om;&mwGif ]Oyrmum;}[laom yk'af emufwiG f
]wHk;½Snf} udktoHk;jyKa&;om;&onf/
- yHkpH -
Oyrmum;
Oyrmum;- vrf;c&D;BuD; wpfckü aq;0gçaq;eD tuefYtuefY qdk;aom ,rf;peuf BudK;wef;BuD;udk
oG,fwef; jr§Kyfxm;&m\/
v,fwDq&mawmf? bm0em'DyeD?
pmrsufESm- 71/
(ed,H) 0gusqHk;vsuf? quf&ef pum;? ½SdwHkjim;? csxm;rSefpGm? ]xHk;½Snf}om/
þed,Ht& a½SUü qdktyfcJUjyD;aom 0gusonf tqHk;odkYa&mufcJUavjyD? odkUaomfvnf; quf&ef
pum;wdkYum; <uif;usefvsufyif ½Sday;ao;\? odkYjzpfcJYvQif a½SU0gus\ tqHk;ü ]wHk;½Snf} udktoHk;jyK
a&;om;&onf/
- yHkpH -
azmfjyyg jynfe,f^ wdkif;rsm;ü rdrd tajccHa'orS EdkifiHawmf A[dkoHCmh0efaqmif q&mawmfrsm;jzifh
zGJUpnf;í aqmif½Gwf&ef jzpfonf-
(u) yJcl;wdkif;
(c ) rauG;wdkif;
(* ) rEÅav;wdkif;
(C) rGefjynfe,f
(i ) &efukefwdkif;
(p ) {&m0wDwdkif;
nTeMf um;vTmtrSw-f 1/
wH k ; ½S n f taMumif ; jyD ; jyD /
-------------
6/ atmufrsOf; taMumif; tus, tus,f
(ed,H) xl;owdjyK? Munfh½Iapcsif? pmydk'fwGif? xifxif ]atmufrsOf;} qGJ/
þed,t H & pmzwfow l Ykd txl;owdjyKí zwf&aI pcsiaf ompum;pk^ pmyd'k pf w k u
Ykd kd ]atmufrsO;f } csxm;í
a&;om;&onf/
- yHkpH -
,cktcg jrefrmpmonf oifMum;rI r@dKipf m jzpfvmjy?D xdaYk Mumifh jrefrmpmnhjH cif;onf bmompHn k &hH ef
taMumif;BuD; jzpfonf/
jrefrmpm #Dum? pm-603
OD;odef;Ekdif (0dZÆm)
«rSwcf su/f / þ atmufrsO;f udk vufEydS pf ufjzifh ½ku d Ef ydS af omtcg acgif;pD;pmwef;ç xdypf ;D pm ponfwüYkd
oH;k pGaJ vY½MdS u\? yHEk ydS pf mwdüYk txl;owdjyKapvd&k m- acgif;pD;ç xdypf ;D jyvd&k mü pmacgif;rnf;wdjYk zifv h nf;aumif;ç
xl;jcm;aom ydGKifhpmvHk;wdkYjzifhvnf;aumif; azmfjyavh½Sdonf? atmufrsOf;oHk;pGJrI enf;yg;cJYavjyD/»
atmuf r sOf ; taMumif ; jyD ; jyD /
--------
7/ yk'fuefYtaMumif; tus,f
( ed,H ) o½kyfç oacsF? a&wGufav&m? xkdtcg? csyg ]]yk'fuefY}} wnf;/
þ ed,H t& o½kyfç oacsFwkdYukd a&wGufaz:jy&mwGif wpfckESifhwpfcktMum; uGJjym;atmif ]]yk'fuefY}}
ukd xnfhoGif; a&;om;&onf/
-- ykHpH --
yk*HjynfwGif ork'´&mZfç aemf&xmrif;apmç uspGm[k okH;Budrf? ysLrif;xD;ç aovnfaMumifç xD;vIdif½Sif
[k ok;H Burd ?f paviacG;ç ukvm;usç e&yawh [ko;Hk Burd ?f xkrd if;wku
Yd m; wpfa,mufwpfa,mufonf ok;H Burd pf D
jzpfvmMuaom [l\/
wGif;oif;? jref? opf? ESm- 162/
- wpfenf; ykHpH -
pufç aomç Cmç ZD? um -ukdrSD? ig;vD 0dnmPfrSwf/
v,fwD y&rwå oHcdyf/
( ed,H ) ocsFmudef;rsm;? okH;vkdjim;u? ig;vkH;wpfjzm? okH;vkH;rSm? xm;yg ]]yk'fuefY}} wnf;/
þ ed,H t& ocsmF ude;f *Pef;wkuYd dk a&;om;&mwGi-f ude;f rsm;ç ude;f Bu;D aom ocsmF ukd a&;oGi;f &mwGi-f
(u) uka#ç uka#ausmfaom udef;*Pef;wkdYukd a&;cJhvQif aemufqkH; udef;*Pef;rSpí a&wGufNyD;
ig;vkH;wGif wpfcsuf okH;vkH;wGifwpfcsuf ]] yk'fuefY }}csí a&;om;&monf/
- ykHpH -
- 1ç 100ç 00000 ( wpfq,fh wpfuka# )
- 45ç100ç00000(av;&mhç ig;q,fç wpfuka#)
(c)uka#atmufavQmhaom i,faomudef;*Pef;wdkYudk a&;vQif ckudef;*Pef;rSpí a&wGufjyD;
oHk;vHk;wpfcsufpD ]yk'fuefY} csía&;&onf/
-yH k p H -
- 1ç 000ç 000 (wpfoef;)
- 100ç 000 (wpfodef;)
- 4ç500ç 000 (av;oef; ig;odef;)
(ed,H) xuf atmuf pOfcg? udef;ocsFmudk? qkwfcgjr§ifhwif? a&;vdkvQif? 0ifav]yk'fuefY}wnf;/
þed,t H & ude;f ocsmF udk tpOftwdik ;f trsm;rStenf;odv
Yk nf;aumif;ç tenf;rStrsm;odv
Yk nf;aumif;
qkwfcgwufcg a&;vdkvQif ]yk'fuefY} udkcsía&;om;&onf/
- trsm;rS tenf;odkY qkyfyHk -
-yH k p H -
uREkfyftm; tojymwpfaxmifjzpfapç wpf&mjzpfapç wpfq,fjzpfap ay;ygavm/
- tenf ; rS t rsm;od k Y w uf y H k -
-yH k p H -
þ[dr0EÅm us,fpGmaomawmütaxmifç taomif;ç todef;ç toef;ruaom om;&JwdkYonf
tu,fí ½SdukeftHh/
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-73/
(ed,H) rsdK;wlrnfuGJ? wpfaMumif;wnf;ü? wGJpyfa&;vQif? 0ifav]yk'fuefY}wnf;/
þed,Ht& vlyk*¾dKvfç wd&pämefç tcsdefumvç t&yfrsufESmç opfyifç opfoD;paomtrsdK;wlí
trnfuGJrsm;udk eHygwfpOffcg taMumif;cGJ ra&;bJ wpfaMumif;wnf; qufpyfa&;om;vdkvQif ]yk'fuefY}
csía&;om;&onf/
-vl y k * d ¾ K vf trsd K ;wl trnf u G J -
-yH k p H -
tMuifrif;rsdK;ç ykPÖm;rsdK;ç olaX;rsdK;ç ol<u,frsdK;paom olwdkYonf/
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-25/
-wd & pä m ef t rsd K ;wl t rnf u G J -
-yH k p H -
jcaoFhç usm;ç opfç 0Hç atmif;ç MuHUç qifç pdkifç ajymifç awmaMumifç 0uf0H tp&Sdaom om;&JwdkYudk
vnf;aumif;-
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-25
-tcsd e f u mv trsd K ;wl trnf u G J -
-yH k p H -
cspfom;- igwdkYonf ,aeYvnf;aumif;ç eufjzefvnf;aumif;ç oefbufcgvnf;umif; aojcif;odkY
a&mufuek t
f /hH
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-11/
- t&yf r suf E S m trsd K ;wl t rnf u G J -
-yH k p H -
ta½St
h &yfüvnf;aumif;ç taemuft&yfüvnf;aumif;ç awmift&yfüvnf;aumif;ç ajrmuft&yfü
vnf;aumif;aeMuukefaom olwdkYonf/
-opf y if t rsd K ;wl t rnf u G J -
-yH k p H -
toD;ESijhf ynfph akH om opfrnfpnfç wnfç vGeçf o&ufç ydEçJé iSuaf ysm pomtxl;xl;tjym;jym; rsm;pGmaom
opfoD;rsdK;wdkYudkvnf;aumif;/
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-25/
- opf o D ; trsd K ;wl t rnf u G J -
-yH k p H -
t½Sifrif;MuD;----wnfoD;ç vGefoD;çopfrnfpnfoD; çaxmuf½SmoD;ç o&ufjzLoD; ysm;pGJt&omESifh
wluek \f /
-yef ; trsd K ; wl trnf u G J -
-yH k p H -
txl;xl;aom tqif;teHY&Sdaom r[mavSum;ç pum;ç uHhaumfç pG,fawmfç &if;rmç Zvyfç cwåmç
cs&m;ç qyfoGm;ç ykef;nufç o&zDç oZif tp&Sdaom yef;wdkYjzifY----
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-50/
-ae&mtaqmuf t tH k trsd K ;wl t rnf u G J -
-yH k p H -
xdo
k cFe;f ü avn§i;f cHç ur®|mef;½I&m ormywf0ifpm;&m paomnOfo h efpY if&mç aeYoefpY if&mç wdu
k cf ef;
jywif; avomç prkwfç wjyifus,fç uk#DwdkYudkvnf;aumif;-------
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-25/
«trSmpum;/ /þtcef;onf tqifwefqmçtoHk;taqmifç pm;zG,faomufzG,f ponfjzifh
tvGefrsm;jym; us,f0ef;vS\? ÓPfjzifhpdppfajrmfjrifí odMuygukef/»
yk ' f u ef Y t aMumif ; jyD ; jyD /
---------
8/ rD ; jyBuD ; taMumif ; tus,f
]] }} þtrSwfoauFw t*Fvdyfa0g[m&jzifh tifAm;wufaumfrm[k ac:qdkxm;onf/
owdjyKzG,faemufwGif] }[laomtrSwfoauFwudkqdkzG,f½Sdí ]] }} udktifAm;wufaumfrmBuD;? ] }
udk tifAm;wufaumfrmav; [k todtrSwfjyKxm;Muonf/
þpmapmifwGif ]] }}ukdrD;jyBuD; ] }udrk ;D jyuav;[k ac:vG,af jymvG,f a0g[m&opfwx D iG o
f ;kH pGJ
xm;onf/
tb,fhaMumifh rD;jyBuD;çrD;jyuav;ac:&oenf;[k ar;cJhygrl nOfhtcgü yifv,fa&aMumif;c&D;-
aumif;uifavaMumif;c&D;wdkYü oGm;vmMuaom oabFm-av,mOfwdkYudk þae&müausmufaqmif½Sdonf?
þae&mü arsmfpOfapwDbk&m;&Sdonf/ od&Sdcgpuf½Sdefudk wdk;jr§ifhwefvQifwdk;? avQmhwefvQifavQmh? a&Smifwdrf;
ckwfarmif;oifhwefvQif a½Smifwdrf;ckwfarmif;EkdifMu&ef owd&SdzdkY rD;jzifhjyxm;onfudk rD;jy[kqdkonf?
xdkrD;jyudkjrifvQif owdjyKí ckwfarmif;oGm;&onf/
þenf;wl]] }}udkvnf;aumif;] }udkvnf;aumif; jrifawGUvQif ]]þae&mü tmum& 0gus&dSonf-
þae&mü pum;ajymyHk tMuHjzpfyHk jyaompum;0gus½Sdonf}} [kpmzwfolwdkYod&Sd&ef owdjyK&ef jynTef;
xm;&um;- rD;jyESifhwlaomaMumifh ]]rD;jyBuD;? rD;jyuav;}} [ka0g[m&opf wDxGifcJhayonf[lí ajzqdk
&ayonf/ ac:a0:ívnf;vG,f t"dyÜg,fvnf;oufa&muf&um; oifhvS-[k xifjrifrdayonf/
vGefcJhaom umvum; jrefrmq&mwdkYuvnf; ]] }} udk rsufawmifBuD; tzGifY tydwf ] } udk rsuf
awmifav; tzGifY tydwf[k a0g[m& wDxGifxm;Muonf? tb,hfaMumifY þodkYac:a0:Muoenf;[k
avYvmMunfh&m ]] }}ESifh ] } wdkYonf rsufawmifuav;rsm;ESifY wlí ac:a0:Muonfudkod&onf?
o'Dolypmtm;jzifY aumif;vS\? odkYaomf t"dyÜg,ftm;jzifYum; rqDavsmf roufqdkif? a0;uGmvS\?
a0:ac:&mwGifvnf; pum;ajyjypfrIr½Sd? axmifYaeonfudk owdjyKrdonf/
(ed,H) ajym[efç qdk[ef? jyqdkjyef? xnfh&ef ]] rD;jyBuD;}} /
þed,t H & 0guswpfc\ k twGi;f ü ZmwfaumifwpfO;D wpfa,muf\ ajymyHak jym[ef (tmum&) tjcif;
t&mudk xnfhoGif;azmfjy&mü ]] rD;jyBuD;}} jzifh azmfjya&;om;&onf/
- yHkpH -
rif;csi;f a,mufsm;wdo Yk nf ]]raMumufMuukev
f if?h jrwfpmG bk&m;onf ab;r½So d nfukd jyKtyf\}} [lí
tvHk;pHkaomolwdkYudk ajymMum;ukef\/
oH,kwå? |? y? ESm-307/
- wpf e nf ; yH k p H -
trdçtbwdt Yk m; ½kad opGm ½Scd ;kd vsuf ]] td-k rdcifç zcifw-Ykd --tuREyfk o
f nf jrwfpmG bk&m;\ txHawmfü
&[ef;jyKygtHY}} [k qdk\/
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-10/

(ed,H) tBuHjzpf[ef? a&;vdkjyef? xnfh&ef]] rD;jyBuD;}}/


þed,Ht& 0guswpfck twGif;ü ZmwfaumifwpfOD;wpfa,muf\ tBuHjzpfyHkjzpf[ef(tmum&)
tjcif;t&mudkxnfhoGif; azmfjyvdk&mü ]]rD;jyBuD;}} jzifh azmfjya&;om;&monf/
- yHkpH -
xdktcg ]]igonf om;awmfudk ,lí Munfhjyefaomf ,aomfrdzk&m;Ekd;í tm;BudK;&nfaqmifaom ig\
awmxGuftHYaom tMuHonf rajrmuf½dSacsawmYrnf}} [k MuHí----
i,fwef;? jrefrmpm? ESm-17
- wpf e nf ; yH k p H -
olaX;om;\ trdçtb wdkYonf ]] igwdkY om;udk tu,fí cGifYrjyKacstHY? þ t&yfüyif aojcif;odkY
a&mufcJY&m\? wpfzef igwdkYonf rjrif&ukefjyD? &[ef;jyKvwfaomfrlum;-wpfzef igwdkYjrifMu&ukeftHY}} [l
MuHí----
rlvwef;? jrefrmpm? ESm-11/
Ä Ä Ä
9/ rD ; jyuav; taMumif ; tus,f
(ed,H) wpfqifhajym[ef?MuHpnf [efudk? a&;&ef MuHu? ]rD;jyBuD;} twGif;? ]rD;jyuav;} udkoGif;/
þed,Ht& wpfOD;wpfa,mufaomZmwfaumifonf rdrdajymqdkaeaom pum;(tmum& 0gusBuD;)
twGif;wGif olwpfyg;u ajymqdk[ef wpfqifhpum; (tmum& 0gusuav;) xnfhoGif;ajymqdkyHkudkvnf;
aumif;ç tMuHjzpfyHkudkvnf;aumif; xnfhoGif;a&;om;vdkvQif rdrdajymqdkyHk pum;0gusBuD;udk ]]rD;jyBuD;}} jzifh
azmfjy&rnf? rdrd\ pum;0gusBuD;twGif;0ifaom olwpfyg;ajymqdkyHkç tMuHjzpfyHkjypum; 0gusuav;udk
]rD;jyuav;} jzifh xnfoh iG ;f a&;om;&rnf? yd#uwfpmay pum;jzifrY u l m; tmum&Bu;D twGi;f tmum&av;
ikyfaeonf[k qdkonf/
- wpfqifh pum;ajymyHk -
- yHkpH -
&[ef;taygif;wdkYu ]]odMum;rif;onf rsufESmBuD;i,f a½G;cs,fMunfh½I ylaZmfjcif;udk jyKbdonf?
<uif;ukefaom r[mom0uwdkYtm; þrQavmufoabm½Sdaom ylaZmfouúmudk rjyKrlí t½Sifr[mupönf;
rax&fudk jrifwnfhvQif vsifjrefaom t[kefjzifh zrsufwdkYü udkif,loHk;oyfí ]wynfhawmf\ t½Sifjzpfaom
t½Sifjrwf\ <uvmawmfrljcif;onfum; aMomf----aumif;avpG? wynfhawmfonf t½Sifjrwf <uvm
awmfrljcif;udkomvQif tzefzeftxyfxyf rjywfawmifhwaeygonf} [k avQmufMum;jyD;oumv-
ESpfbufaomvufwdkYjzifh ajcwdkYudk yGwfoyfylaZmf aumfa&mf ½Sdcdk;jyD;vQif oifYwifhavsmufywfaomt&yfü
&yfwnfí aebdonf}} [k uJY&JU ½Iwfcs z½dkz&J ajymqdkMuukef\/
"r®y'0w¬K? wwd,wGJ/
ESm-9? t½Sif 0E´Drm/
- tMuH jzpf[ef ajymMum;yHk -
- yHkpH -
t½Sifom&dykwå&monf jrwfpGmbk&m;udk ]]t½Sifbk&m;- þt&yfü qdwfjidrf&mt&yfodkYuyfí
wpfa,mufwnf;wnf; ude;f pufaom wynfah wmf\ ]tb,foaYkd om bk&m;½Siw f \
Ykd omoemonf MumjrifpY mG
rwnfoenf;? tb,foaYkd om bk&m;½Siw f \ Ykd omoemonf Mumjrifph mG wnfoenf;} [laom pdwt f Muo H nf
jzpfygonfbk&m;? t½Sifbk&m;-tb,faom bk&m;½SifwdkY\ omoemonf MumjrifhpGm rwnfygoenf;?
tb,foaYkd om bk&m;½Siw
f \
Ykd omoemonf Mumjrifph mG wnfygoenf;}} [laom pum;udak vQmufMum;\/
yg&mZdu@? yg? ESm-8/
rD ; jyBuD ; ES i f h rD ; jyuav; taMumif ; jyD ; jyD /
-----------
10/ vufonf;uGif; taMumif; tus, tus,f
(ed,H) a½SUyk'fESifhrl? oabmwl? xnfh,l]vufonf;uGif;}/
þed,Ht& a½SUyk'f\ teufç t"dyÜm,fwdkYonf wdrfikyfvsuf rxifr½Sm; jzpfíaecJYvQif xdkyk'f\
teufç t"dygÜ ,f ay:vGix f if½mS ;ap&ef teufwçl t"dygÜ ,fwjl zpfaom aemufy'k jf zifh azmfjya&;om;&onf/
«trSmpum;/ / þ ( )vufonf;uGi;f twGi;f üygaom pum;rsm;udk xnfo h iG ;f zwf½w
G &f efr[kw?f
wGJzufyk'fESifh teufwlç t"dyÜg,fwl[k od½Sd&efrQom jzpfonf? uGif;p\ twGif;wGif ( = ) [k nDrQjcif;
vu©Pmjyí a&;om;&onf? odaYk omfvnf; tcsKd Uaom pmwdüYk nDrQjcif;vu©Pm rjybJ a&;om;xm;onf
udkvnf; awGU&wufonf/»
- yHkpH -
- awmfvSefa&;aumifpD Ouú|BuD; (,ck or®wBuD; OD;ae0if;)
jrefrmpm tbd"mef tusOf;csKyf? yxr?
pmrsufESm-q? 2/
- ]EGrf;} ESifh ]vGrf;} ponfwdkYuJYodkY rowf(rf)oH? eowf(ef) oH 2-rsdK; xGufvQif 2-rsdK;pvHk;udk jyonf/
jrefrmpm tbd"me tusOf;csKyf? yxr?
pmrsufESm-q/
- wk&if (tajymuf trGrf;)
jrefrmpmvHk;aygif;owfyHk? ESm-156/
- ewGm (ermrd) ½Sdcdk;yg\/
wGif;oif;? jrefrm? opf? ESm-2/
- &aoh &[ef;jyKí rsm;rMum psmeftbdnmOf (ormywf)udk &awmfrl\/
wGif;oif;? jrefrm? opf? ESm-17/
(ed,H) ocsFmESifhpm? wljy&m? ocsmF ]vufonf;uGif;}/
þed,t H & ocsmF ESiphf mudo
k abmwl ESpcf gxyfjy&mü ocsmF udak ½Srh S ]vufonf;uGi;f } jzifah zmfjy&onf/
yH k p H
tmeE´m- igr&Sdonfhaemuf omoemawmf(101) wpf&mhwpfESpf-a&mufaomtcg--------
wGif;oif;? jrefrm? opf? ESm-14/
(ed,H) udef;*Pef;rSm? ocsFmESifh pmESpfjzma&;vQif? pmwGif]vufonf;uGif;}/
þed,t H & ude;f *Pef;ta&wGuu f kd ocsmF ESiphf m ESpjf zma&;jyvQif pmud]k vufonf;uGi;f } azmfjy&onf/
yH k p H
- 4500 ^(usyfav;axmifig;&mwdwd)
- 467^(av;&mh ajcmufq,fhckepfusyfwdwd)
(ed,H) ydk'fcGJu-c? a&;oHk;u? xnfhMu ]vufonf;uGif;}/
þed,t H & pnf;urf;^ pnf;rsO;f ^ Oya'ponfwu Ykd kd a&;om;&mwGif rl&if;tyd'k rf S tyd'k cf ?JG odrYk [kwf
rl&if;yk'frrS yk'frcGJxnfhoGif;vdkvQif xdktydk'fcGJ^ yk'frcGJ u-ctpOfudk ]vufonf;uGif;} jzifhazmfjy&onf/
yH k p H
&/ qE´ay;ydik cf iG ½hf adS om &[ef;awmfrsm;onf atmufazmfjyyg *kPt f *Fg t&nfcsi;f rsm;ESijhf ynfph &Hk rnf/
(u) yuwuf &[ef;awmf jzpfap&rnf/
(c) vGecf ahJ omESpu f oufqikd &f m jrKd Ue,ftwGi;f 0gqdí k a½G;cs,w f ifajrm§ ufyrJG wdik rf D 6-vtwGi;f
tjrJaexdkifaom &[ef;awmfjzpf&rnf/
(*) oufqdkif&mjrdKUe,f oHCmpm&if;üyg0ifaom &[ef;awmfjzpf&rnf/
vkyfxHk; vkyfenf;rsm;
tcef;-3? tydk'f-7/
«trSmpm/ /þtxufazmfjyyg (u?c?*) trSufjy tydk'fwdkYonf 7-eHygwftydk'f\ ydk'fcGJrsm; [k
odygav/»
(ed,H) Z,m;uGufom;? trSwfrsm;? a&;om; ]vufonf;uGif;} /
þed,Ht& Z,m;uGufrsm;udk csxm;íZ,m;uGufta&wGuf trSwftom;jzpfaom *Pef;udk
]vufonf;uGif;} jzifh azmfjy&rnf/
yH k p H
trSwf aexdkif&mausmif;wdkuf a&muf½Sdonfh ausmif;xdkif
pOf wdkuftrnfESifhvdyfpm aeYpGJ q&mawmf
vufrSwf
(1) (2) (3) (4)

omoem0ifrSwfwrf;? ESm-26/
vuf o nf ; uG i f ; taMumif ; jyD ; jyD /
--------
11/ wG e f Y u G i f ; taMumif ; tus,f
(ed,H) jrefrmpmxHk;? wGefYuGif;oHk;? vHk;vHk; r½Sdyg/
«trSmpum;/ /þpmapmif rmwdumZ,m;ü ( )udk vufonf;uGif;ç0dkufuGif;^ uGif;i,f?{ }udk
wGefYuGif;^uGif;vwf?« »udk axmifhuGif;^ uGif;BuD;ac:aMumif; jyqdkcJhjyD;jzpfonf? xdkuGif; oHk;uGif;udk
ocsFmynm&yfwGifom tjynfhtpHkoHk;pGJavh½Sdonf? jrefrmwdkYwGif vufonf;uGif;ESifhaxmifhuGif;wdkYudkom
oHk;pGJavh½Sdonf? wGefYuGif;udkum; oHk;pGJavh r½Sdacs? odkYtwGuf wGefYuGif;udk tus,fjyqdkjcif; rjyKawmhjyD/»
wG e f Y u G i f ; taMumif ; jyD ; jyD /
------------
12/ axmuf u G i f ; taMumif ; tus,f
(ed,H) &nfnTef;ç rSwfcsuf? ½Sif;vif;csufESifh? >cif;csufwdkYrSm? ]axmifhuGif;om}/
þed,t H & txl;ojzifh ajymqdrk mS Mum;vdak omt&mXmersKd ;ü ]axmifu h iG ;f }udk oH;k pGaJ zmfjyonf? ,cifu
jyqdkcJhaom yk'frESpfcsufcs&aom ]]rSwfç nTef;ç aMumif;&m? trSmç >cif;csuf? jyvsufaemufwGif? yk'fryif?
tpOfEpS cf suw f nf;}} [laomed,jH zifh jytyfaom pum;&yfr]S aMumif;&m} wpfcu k ykd ,fí useo f rQ tvH;k pHw
k t
Ykd m;
axmifhuGif;jzifh a&;om;azmfjy&onf/
tcsdKUaompmrsm;´þae&mrsdK;ü ]axmifhuGif; r½SdMuacs? yg½SdrSom oifhavsmfayrnf/
]&nfnTef;csuf} [k xdyfpD;pm rygaomfvnf;aumif;? yg½SdcJYaomfvnf;aumif; &nfnTef;ajymMum;aom
tcsufrSeforQ ]axmifhuGif;} jzifhom txl;jyKum a&;om;azmfjy&onf/
&nf n T e f ; csuf [ k - ygaom yH k p H
« &nfnTef;csuf/ / EdkifiHawmf oHCr[mem,u tzGJU\ 22? 8? 81 aeYpGJyg nTefMum;vTm
trSwf(29) tydk'f (1)/ »
nTefMum;vTm trSwf-32/
&nf n T e f ; csuf [ k rygaom yH k p H
«vkyfxHk;vkyfenf;rsm; tydk'f? 42»
oHC0dedpä,tzJGU? zJGYpnf;aqmif&Gufcsufrsm;?
pmrsufESm- 41
«1979- ckESpf? tufOya' trSwf-65»
«1955 - ckESpf? tufOya' trSwf-28»
0denf; "r®uH Oya'ESifh vkyfxHk;
vkyfenf; ½Sif;vif;csuf? ESm-25/
« trSmpum;/ / azmfjycJjY y;D aom yHpk H oH;k ckww
Ykd iG f ]&nfneT ;f csu}f [k acgif;pD;ç xdypf ;D pm ryg½daS omfvnf;
vkyfxHk;vkyfenf;rsm; ponfudk nTef;qdkxm;omaMumifh ]&nfnTef;csuf} [líyif rSwf,lygav/»
rS w f c suf yH k p H
«rSwfcsuf/ /vl yk*¾dKvf jzpfygu vkyfxHk;vkyfenf; tydk'f? 36-t& vdkufemaqmif&GufapjyD;aemuf
xGufqdkap&rnf/»
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;? ESm-47/
½S i f ; vif ; csuf yH k p H
« ½Si;f vif;csu/f / 0depd ,
ä cHk zJ&YG mü *dP
k ;f wl jzpfvQif cH0k ed nf;"d&k f q&mawmfEiS hf Mum;cHk 0denf;"d&k q
f &mawmf
tm;vHk;udk *dkPf;0ifxJrS a&G;yg/»
0denf;"dk&foifwef; vkyfxHk; vkyfenf;rsm;
½Sif;vif;csuf? ESm-39/
>cif ; csuf yH k p H
«>cif;csuf/ /apm'u pk'dwu 2-OD;wdkYonf rdrdwdkY trdu½kPf;-rIcif;udk oufqdkif&m jrdKUe,f
0dedpä,Xme\ qHk;jzwfcsufcH,l&ef oabmwlvQif apm'uonf oabmwlaMumif; pmudk,lí xdkjrdKUe,f
0dedpä,XmeodkY wifoGif;í w&m;pGJqdkEkdifonf/»
0denf;"dk&foifwef; Oya'ESifh vkyfxHk;/
vkyfenf;rsm;½Sif;vif;csuf? ESm-37/

(ed,H) owdjyKp&m? trSmpum;? a&;pDom;? xnfhjim;]axmifhuGif;} om/


þed,Ht& owdjyKzG,f&mpum;ç trSmpum;wdkYudk cJGjcm;a&;vdkvQif ]axmif;uGif;} jzifhom azmfjy
a&;om;&onf/
-owd j yK yH k p H -
«owdjyK/ /þaq;pm;jyD;aemuf wpfem&DtwGif; tcsOfoD;udk pm;jcif;rS a½SmifMuOfyg? aq;udk
aMunufpGm 0g;í pm;yg/»
wpf e nf ; owd j yK yH k p H
«owdjyK/ / edAmÁ efvv kd m; trsKd ;aumif;om;wdo Yk nf orkwo d pömudv
k nf; rysuaf p? rcRw,
f iG ;f apbJ
tcsKd ;wnfah p&rnf? y&rw¬opömudv k nf; trSeof çd trSejf rifatmif qifjcifwwf&rnf? þtcsuEf pS cf k
wkdYESifh jynfhpHkrI ½Sdap&ef tjrJowdjyK&rnf/»
- trSmpum; yHkpH -
«trSmpum;csyf/ / rmwk*grwdkY rnfonf vifjzpfol tcspf0ifonfudk odvQif pMumrif;udkpifvsuf
ajc&if;tvkyftauR; uRefrQcefYom xifjrJwnf;? xdkYaMumifh ynm½Sdaom a,musfm;wdkYonf rdrdr,m;ü
aomfvnf; rcspfuRrf;tyf [lownf;/»
wGif;oif;? jrefrm? opf? ESm-343/
axmif h u G i f ; taMumif ; jyD ; jyD /
Ä Ä Ä
13/ wpf z uf u G i f ; ½S n f taMumif ; tus,f
(ed,H) ta&;BuD;vm?aMumif;jcif;&mudk? aygif;cg pkMu? ]wpfzufuGif;½Snf} udkjy/
þed,t H & ta&;Mu;D aom taMumif;f t&mwdu Yk kd jyKz,
G u
f pd ö wpfcw
k nf;jzifh jyvdv
k Qif tifayghwif(h ef)
ac:]]wpfzuf uGif;&Snf}} ESifh a&;om;jyqdk&onf/
yH k p H
1/ apm'u rvmEkdifcJhaomf 0denf;"dk&f
2/ pk'dwu rvmEkdifcJhaomf q&mawmf
3/ ,if;wdkYoufao rvmEkdifcJYaomf (2)yg; <ujyD;ppfaq;yg/
tjcm;jrdhKe,fu apm'uç pk'dwuç oufaowdkYtxuf azmfjyyg taMumif;aMumifY rvmEkdifcJYaomf-
1/ oufqdkif&m jynfe,faumifpD tzGJUrsm;odkY
2/ oufqdkif&m wdkif;aumifpD taMumif;
3/ oufqdkif&m jrdhKe,fjynfolYaumifpD Mum;yg/
0denf;"dk&foifwef;? oifwef;om;rsm;
tar;ESifhajzMum;csufrsm;/ ESm-23
(ed,H) pum;ayg&m? rsm;wHkygvnf;? "dyÜgçtw¬? wpfck&? ]wpfzufuGif;&Snf} udkjy/
þed,Ht& ayg&mP pum;vHk;awG rsm;pGmyif &dSaomfvnf;t"dyÜg,fçteufwdkYudk aumuf,laomf
wpfckwnf;om&aejim;tHY? ]wpfzufuGif;&Snf} jzifh jyoa&;om;&onf/
-yH k p H -
- onffrsdK;
onf&ef
onfyif ayg&mP-r,m;
aqGonf
onf&if;
onfvsm
uG i f ; oH k ; ck w d k Y \ txl ; od z G , f
jrefrmpmay ta&;tom;wGif oHk;pGJMuaom-
(1) vufonf;uGif; trSwfvu©Pmudk taMumif;xl;jcm;csuf r&dSaom ½dk;½dk;teuf t"dyÜg,fwdkYüom
oH;k pGMJ uonf/
(2) axmifhuGif; trSwfvu©Pmudk xl;jcm;aomtaMumif;&dSrSom oHk;pGJMuonf/
(3) wpfzufuGif;&Snf trSwfvu©Pmudk ta&;MuD;aom taMumif;&dSrSom oHk;pGJMuonf/
uGif;oHk;rsdK;wdkY\ xl;jcm;csufudk þodkY odygav/
wpf z uf u G i f ; &S n f tMumif ; jyD ; jyD /
_ _ _
14/ ca&yG i f h taMumif ; tus,f
(ed,H) atmufajcrSwfpk? nTefjyrI? a&;jyK ]ca&yGifY}/
þed,t H & usr;f jyKq&mç pma&;q&mwdo Yk nf rdrad &;om;aom usr;f pmwdw
Yk iG f oufaoom"u jy&ef
&daS omfvnf; tus,rf jyqdak wmYbJ ca&yGijhf zifjh ycg rSmMum;avh&o
dS nf/ taxmuftxm;tus,u f kd atmuf
wGifazmfjyyg usrf;pmapmifwdkYwGif Munfhyg[k atmufajcrSwfpk nTef;jy&mwdkYü vGefcJhaom acwfu oHk;pGJavh
,ckacwfru
l m;-1-2-ponf *Pef;xd;k jyí rSmMum;nTejf yMuonf? ca&yGiu
hf kd oH;k pGaJ vh r½SMd uawmhjy/D
a&yG i f h t aMumif ; jyD ; jyD /
-----------
15/ rsOf ; apmif ; taMumif ; tus,f
(ed,H) odkYr[kwfudk? jcHK;jyqdk? oHk;vdk ]rsOf;apmif;} om/
þed,t H & ]odrYk [kw}f [laompmyd'k u f kd tusO;f jcKH ;jyvdak omtcg ]rsO;f apmif;}udk oH;k pJaG &;om;&onf/
-yH k p H -
taMumif;t&m/ /&yfuGuf^ aus;&Gm tkyfpk oHC0efaqmifrsm;? oHCem,utzGJU? jrdKUe,f
oHC0efaqmifrsm;? jrKd Ue,foC H em,utzGUJ ? jynfe,f^wdik ;f oHC0efaqmifrsm;? jynfe,f^wdik ;f oHCem,u
tzGUJ rsm;? a½G;cs,zf UJG pnf;&efa½G;cs,zf UJG pnf;rIBu;D Muyfa&;tzGUJ rsm;udk zGUJ pnf;jcif;ESihf ywfowfí nTeMf um;vTm
trSwf(1) ygbk&m;/
nTeMf um;vTmtrSw-f 1/
-wpf e nf ; yH k p H -
taMumif;t&m/ /&[ef;awmfrsm;aexdkif&m ausmif;? ausmif;wdkufrsm;rS tjrJae vlyk*¾dKvfrsm;
z,fay;&efudpöESifhywfowfí nTefMum;jcif;/
nTeMf um;vTmtrSw-f 14/
rsOf ; apmif ; taMumif ; jyD ; jyD /
----------
16/ tar;yk p ä m taMumif ; tus,f
(ed,H) tar;pmom;? a&;pDjim;? jyxm; ]tar;vu©Pm}wnf/
þed,t H & rdrad &;om;aom pmapmifrsm;usr;f rsm;ü tar;tajzjyKvyk v f v
kd Qif tar;pum;\ tqH;k wGif
]uGuf½Sif;rmhcf} (¿)tar;vu©Pmudk xnfhoGif;a&;om;&onf/
þtar;vu©Pmudk a½S;tcguoHk;pGJí r½SdMuaomfvnf; ,ckacwfwGif wpfpwpfpESifh ygVdç jrefrm
ESpfbmomvHk;ü oHk;pGJrI rsm;vmcJhMuayjyD/
-ygVd ç jref r m yH k p H r sm;-
- awe uGaw¬m¿ (ygVd)
- xdktu©&m [laom trnfudk rSnfhojzifh tb,ftusdK; ½Sdoenf;¿ (jrefrm)
- wH ,xm¿ (ygVd)
- xdko& ½SpfvHk;wdkY[lonf tb,fonfwdkYenf;¿ (jrefrm)
- uGpdwd wo®m¿ (ygVd)
- uGpd[laom þo'´gudk tb,fhaMumifh qdkygoenf;¿ (jrefrm)
- uk[ð *päod¿(ygVd)
- oif tb,ft&yfodkY oGm;oenf;¿ (jrefrm)
tar;yk p ä m taMumif ; jyD ; jyD /
---------
17/ tmar!d w f t aMumif ; tus,f
(ed,H) aMumufjcif;pom;? taMumif;rsm;aMumifh? pum;ajym[ef? a&;vdkjyef? xm;&ef ]tmar!dwf}
vu©Pmwnf;/
þed,Ht& aMumufjcif;paom taMumif;wdkYaMumifh jzpfay:vmaom pum;ajym[efudk a&;om;
vdkaomtcg ]tvpfqdkif;} (ac:) µ tmar!dwf vu©Pmudk azmfjya&;om;&onf/
þtmar!dwf [lonfrSm-
- ba,ç auma"ç yoHom,H?
- wk,dawç aumwk[vçpäa& /
- [maoç aomauç yoma'p?
- ua& tmar!dwHAka"m/ /
[laom *gxmt& aMumufjcif;paom udk;yg;aomtaMumif;wdkYaMumifh pdwfvIyf&Sm;rI wpfckckESifh
MuHKawGUonfhtcg ½kwfw&ufEIwfrSxGufay: ajymqdkvmrIudkqdkonf/
-yH k p H -
þtmar!dwf vu©Pmudk jrefrmpmaywdüYk vnf;aumif;çygVdbmompmaywdüYk vnf;aumif; a½S;acwfç
,ckacwf ESpfrsdK;vHk;wdkYü oHk;pGJrI enf;yg;aeMuayao;onf/
-ygVd jref r m yH k p H r sm;-
1/ ba, -aMumufaomtcgü -
- oayÜgµ oayÜgµ (ygVd)
- a>rBuD;µ a>rBuD;µ (ygVd)
- apma&mµ apma&mµ (ygVd)
- olcdk;µ olcdk;µ (jrefrm)
2/ auma"= trsufxGufaomtcgü-
- 0dZѵ 0dZѵ (ygVd)
- xdk;ckwfavmhµ xdk;ckwfavmhµ (jrefrm)
3/ yoHom,H= csD;rGrf;aomtcgü-
- om"kµ om"kµ (ygVd)
- aumif;pGµ aumif;pGµ (jrefrm)
4/ wk&daw=taqmwvQifjyKaomtcgü-
- *päµ *päµ (ygVd)
- oGm;avmhµ oGm;avmhµ (jrefrm)
(jrefjrefoGm;µ jrefjrefoGm;µ)
5/ aumwk[av=topftqef;udkawGUjrefaomtcgü-
- (tkyftkyfusyfusyf jzpfaomtcg)
- tm*päµ tm*päµ (ygVd)
- vmavmhµ vmavmhµ (jrefrm)
(jrefjrefvmµ jrefjrefvmµ)
6/ tpäa&= tHhMoaomtcgü-
- ta[mAka'¨gµ t[mAka'¨gµ (ygVd)
- ½Sifawmfjrwfbk&m;onf aMomf-tHhMozG,faumif;aypGµ
½Sifawmfjrwfbk&m;onf aMomf-tHhMozG,faumif;aypGµ (jrefrm)
7/ [mao=½Tifvef;aomtcgü-
- tbdurx 0gao|mµ
- tbdurx 0gao|mµ (ygVd)
- 0god|tEG,fwdkY vsifpGm oGm;Muukefavmhµ
- 0god|tEG,fwdkY vsifpGm oGm;Muukefavmhµ (jrefrm)
([D[Dµ [D[Dµ [m;[m;µ [m;[m;µ)
8/ aomau=pdk;&drfaomtcgü-
- u[H {uykwåu µ
u[H {uykwåu µ (ygVd)
- wpfa,mufwnf;jzpfí cspfvSpGmaom tdk- om; tb,frSmenf; µ
wpfa,mufwnf;jzpfí cspfvSpGmaom tdk- om; tb,frSmenf; µ
9/ ydoma'= MunfndKaomtcgü-
- tbduúEHå abm a*:wr µ
tbduúEHå abm a*:wr µ (ygVd)
- tdk-t&Sifa*gwr tvGefESpfvdkzG,f aumif;aypG µ
tdk-t½Sifa*gwr tvGefESpfvdkzG,f aumif;aypG µ
(tpdaEÅ,s µ tpdaEÅ,s µ tpdaEÅ,s µ )
tmar!d w f taMumif ; jyD ; jyD /
_ _ _
18/ csef u G u f t aMumif ; tus,f
(ed,H) wrifcsefvsuf? tnTef;quf? ]csefuGuf} udkom? oHk;avwnf;/
þed,t H & zdwpf mç yifaY vQmufpmç 0depd ,
ä zGUJ pnf;yHpk mponfh wpfqufwnf; qufvuf a&;om;jcif;
rjyK&bJ aemufrS vdktyfovdk jznfhpGuf a&;Edkif&ef >cif;csufxm;&aom pmrsm;udk a&;om;&vQif >cif;csef
xm;&rnfh-aemufrS jznfhpGufa&;&rnfhae&mwGif(-------) [laom ]vD',f} ac: ]csefuGuf} udk azmfjy a&;
om;&onf/
zd w f p m yH k p H
trnf ----------------
*kPfxl; ----------------
ae&yfvdyfpm----------------
----------------
yif h p m yH k p H
bGJUawmf ---------------
ausmif; ----------------
&Gm ---------------------
jrdKUe,f -----------------
jynfe,f^wdkif; ---------
0d e d p ä m ,zG J U pnf ; yH k yH k p H ( 4)
jrdKUe,f oHC0dedpä,tzGJU trSwf( )udk zGJUpnf;jcif; trdefY
«vkyfxHk; vkyfenf;rsm; tydk'f (24-u)»
1/ ------jrdKUe,f oHCem,utzGJYonf----- jynfe,f^wdkif;-----jrdKUe,f--------&yfuGuf^aus;&Gm
tkypf -k ----ausmif;^tdrüf oDwif;oH;k ^ aexdik af om apm'u-------ESi-hf ------- jynfe,f^wdik ;f -----jrKd Ue,f-
-----&yfuGuf^aus;&Gmtkyfpk-------- ausmif;^tdrfü oDwif;oHk;aexdkifaom pk'dwu---------wdkY\------
-ü jzpfyGm;aom 0d0g'^tEk0g' t"du½dkPf; rIcif;udk 0denf;w&m;awmfESifhtnD ppfaq;qHk;jzwf&ef azmfjy
vwåHUyg 0denf;"dk&f q&mawmfBuD;rsm;yg0ifaom jrdKUe,foHC0dedpä,tzGJUtrSwf( )udk zJGUpnf;vdkufonf/
trSwfpOf bGJUawmf oufawmf odum© ausmif;wdkuf
1/ ------ ---- ---- -----------
2/ ------ ---- ---- -----------
3/ ------ ---- ---- -----------
4/ ------ ---- ---- -----------
5/ ------ ---- ---- -----------
(t&ef 0denf;"dk&f)
6/ ------ ---- ---- -----------
7/ ------ ---- ---- -----------
azmfjyyg oHC0dedpä,tzGJUonf oifYavsmf&m wpfyg;yg;udk obmywdtjzpf wifajr§mufí aqmif&Guf
awmfrlMu&ef jzpfygonf/
vufrSwf ---- ----
bGJUawmf ----- ----
Ouú| q&mawmf
jrdKUe,f oHCem,utzGJU

pmtrSwf? ------
aeYpGJ? ---------
jzefYa0jcif;-
- oHC0dedpä, tzGJY0if q&mawmftm;vHk;/
- Ouú|?----jrdKUe,fjynfolUaumifpDtvkyftrIaqmif/
- jrdKUe,fomoema&;/
csef u G u f taMumif ; jyD ; jyD /
_ _ _
19/ jr§ K yf u G u f taMumif ; tus,f
(ed,H) <uif;usef pmrSwf? enf;wHkvwf? cstyf ]jr§KyfuGuf} wnf;/
þed,Ht& rdrda&;om;aom pmwGif; om"u-ygVdpmrsdK;ç jrefrmpmrsdK;wdkYudk jyqdk&mü us,f0ef;
oGm;rnfpdk;í pmudk tenf;i,f csefxm;cJY&um; pmtenf;i,f usef&pfcJYonfüvnf;aumif;ç pmwpfrsdK;
wnf;udk tBudrfrsm;pGm xyfxyfcgcg a&;om;&rnfjzpfí usrf;av;rnfpdk;ojzifh tenf;i,fcsefxm;&um;
pmtenf;i,f usef&pfcJhonfüvnf;aumif; ]a'gYwf} ac: ]jr§KyfuGuf} udk a&;om;azmfjyMuonf/
jr§ K yf u G u f t aMumif ; jyD ; jyD /
_ _ _
20/ jr§ K yf u G u f r sm; taMumif ; tus,f
(ed,H) <uif;usef pmrSwf? rsm;wHkvwf? cstyf ]jr§KyfuGufrsm;} omwnff;/
þed,t H & atmufü azmfjycJaY om taMumif;tcsuw f aYkd MumifY pmrsm;pGm use&f pfcv
YJ Qi^f jrK§ yx
f m;cJ&Y vQif
(-------) ]a'gYwfpf} ac: ]jr§KyfuGufrsm;} udk a&;om;azmfjy Muonf/
«rSwfcsuf/ /þ ]jr§KyfuGuf} ESifh ]jr§KyfuGufrsm;} udkxnfhoGif;azmfjycJYjcif;onf jrefrmpm q&mwdkY\
tvdkudk Munfhí azmfjycJYonf/
&[ef;awmfrsm; oHk;pGJ½dk;jzpfaom ygVdpmayç edó,jyefpmayç jrefrmjyefpmaywdkYwGif (y) [lívnf;
aumif;ç (v) [lívnf;aumif; ay,smvxdk;íom jyavY½SdMuonf? (----) [laom jr§KyfuGufç (----)
[laom jr§KyfuGufrsm;wdkYudk oHk;pGJavh r½SdMuay/»
odkYtwGuf ]jr§KyfuGuf} ESifh ]jr§KyfuGufrsm;} wdkY\ yHkpHudk xkwfjyjcif; rjyKawmhay/
jr§ K yf u G u f r sm; taMumif ; jyD ; jyD /
_ _ _
ed * H k ;
jynfaxmifpk jrefrmEkid if aH wmf ppfuikd ;f wdik ;f azmif;jyifjrKd Ue,f oa&mif;&GmvQif zGm;&mZmwd ½So
d nfjzpfí
rHk&GmjrdKU r[mv,fwDwdkuf *E¦0gpuausmif;wGif oDwif;oHk;aexdkifaom v,fwD-auvmo trnf&onfh
igonf ]]rlvwef;ç yxri,fwef;ç yxrvwfwef;ç yxrBu;D wef;ç yxrjyefpmar;yGJ atmifyef;udk vSr;f qGwf
EdkifMu&ef pdwftMuH½SdMuaom pmoifi,fEk tajcjyKwdkYonf jrefrmpmbmomü pnf;urf;use a&;om;
ajzqdEk ikd Mf uygap}} [laom &nf&, G cf sujf zifh pD&iftyfaom ],wdab'} ac: þ ]jrefrmpm a&;enf;} pmapmifukd
1347-ckESpf? yxr0gqdkvjynfhausmf 15- &uf Ak'¨[l;aeYwGif ed*Hk;cg;ywf tqHk;owfownf;/
þaumif;rIaMumifh þb0wGifaomfvnf;aumif;ç þomoemawmfwGifaomfvnf;aumif;ç awmif;
qkyeftyfaom tmo0u©,ÓPfwdkifayguf tqHk;odkYa&muf&ygvdk\/ /
v,f w D a uvmo
omoe"Z "r®p&d, (0de,ygVdyg&*l)
a&;om;jyKpkaom
usrf ; pmtk y f r sm;
1/ "r®0g'D ZmvdeD yHkESdyfjyD;
2/ refvnf v,fwD ax½kyÜwdå /
3/ 0d0¥vrf;nTef pmwHcGef /
4/ upöm,e eDwd (ygVd) /
5/ t&[EÅ 0daom"eD (ac:) &[EÅmppfwrf; /
6/ a&pufcsESifh qkcH qkay;pmrsm; /
7/ Zmwfvrf;yrm a'oem /
8/ uvsmPvufoHk; pmyef;uHk; /
9/ uGufpdyf 0dyóem /
10/ ygVd pmay aumufEkwfcsufrS /
ygVd ESifh edó,rsm; (yxrjyefoHk;) /
11/ jrefrmpm tajzpHk (yxrjyefoHk;) /
12/ oHk;vlY½Sifyif Ak'¨0ifvuFm tajz (yxrjyefoHk;) /
13/ 'VDur® 'DyeD (jrefrmjyef) /
14/ y|mEka'´o'DyeD (jrefrmjyef) /
15/ oE¨dy'rmvm /
16/ pmpyfed,H tajz /
17/ ausmufum a½T*leDbk&m;ordkif; /
18/ v,fwD r[mo&P*HkawmfBuD; 0wf&GwfpOf /
19/ oj*ØK[f r[m#Dumopf (jrefrmjyef) /
20/ nDawmftmeE´m\ b0oHo&mmwfvrf; /
21/ w&m;tp oHa0* /
22/ r[mo&P*kHawmfBuD; yxrqifh ar;enf;ajzenf; /
23/ / / 'kwd,qifh / / /
24/ / / wwd,qifh / / /
25/ r[mo&P*kHawmfBuD;jrefrm#Dum y-wGJ
26/ / / 'k-wGJ

You might also like