ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΄
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
2 Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: ΟΙ ΕΡΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Αρχές 8ου – μέσα 9ου αι.: Το Βυζάντιο συγκλονίζεται από τη διαμάχη της Εικονομαχίας.
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ: Πνευματική και πολιτική διαμάχη που συγκλόνισε το Βυζάντιο και
σχετίζεται με το ζήτημα της λατρείας ή όχι των εικόνων.

ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ
Λέων ο Γ΄ Ίσαυρος(717-741)
Κωνσταντίνος ο Ε΄ Ίσαυρος (741-775)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
1. Οι ανεικονικές αντιλήψεις των κατοίκων των ανατολικών περιοχών (επηρεασμένοι
από τις ιουδαϊκές και ισλαμικές αντιλήψεις).
 Οι Ίσαυροι ευνοούσαν τους κατοίκους αυτούς γιατί σήκωναν το βάρος της
άμυνας κατά των Αράβων.
2. Οι δεισιδαιμονίες και υπερβολές σχετικά με τη λατρεία των εικόνων
3. Η επιθυμία των Ισαύρων να περιορίσουν την επιρροή των μοναχών
4. Η ιδέα ότι οι ήττες των Βυζαντινών οφείλονταν στη θεϊκή οργή για ό,τι συνέβαινε στο
χώρο της λατρείας.
ΦΑΣΕΙΣ
Α΄ ΦΑΣΗ (726-787)
ΕΝΑΡΞΗ: Απομάκρυνση της εικόνας του Χριστού από τη Χαλκή Πύλη της Πόλης

διαμαρτυρίες του λαού της Πρωτεύουσας
730: ΛΕΩΝ Γ΄: Αυτοκρατορικό διάταγμα κατά της λατρείας των εικόνων.
 Τιμωρίες κατά των εικονόφιλων
(εξορίες, φυλακίσεις , δημεύσεις περιουσιών)
ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ: θεωρητικός υπερασπιστής των εικονολατρών.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ε΄ : Έλαβε σκληρά μέτρα κατά των εικονολατρών:
1. τρομοκράτηση μοναχών
2. καταστροφή μονών (προπύργια
εικονολατρίας)
ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ: Ζ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
 Την συγκάλεσε η αυτοκράτειρα Ειρήνη η
Αθηναία.
 Πανηγυρική αποκατάσταση των εικόνων
 «Στις εικόνες απονέμεται μόνο τιμητική
προσκύνηση»

Β ΄ ΦΑΣΗ (815-843)
 Ήταν πιο ήπιας μορφής και χαμηλότερης έντασης.
ΕΝΑΡΞΗ: ΛΕΩΝ Ο Γ΄ ΑΡΜΕΝΙΟΣ

Απέδωσε στην εικονολατρία τις ήττες των Βυζαντινών στα πεδία των μαχών.

ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ: ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ 843

πανηγυρική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων

 ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΚΛΑΣΤΩΝ

Η αποκατάσταση των εικόνων νίκη της ελληνικής πνευματικής παράδοσης.

ευνοούσε την απόδοση της θείας μορφής.

Η αναστήλωση
1. Τερμάτισε τις θρησκευτικές διαμάχες
2. Εγκαινίασε περίοδο γόνιμης συνεργασίας κράτους – εκκλησίας
3. Πολλαπλασιασμός και πλουτισμός μοναστηριών
4. Περιορίστηκαν οι υπερβολές στη λατρεία των εικόνων

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ

1. Δίχασε το Βυζαντινό λαό
2. Ολέθριες συνέπειες :

Εξωτερική πολιτική Πολιτισμός

Η Εκκλησία της Ρώμης απομακρύνθηκε από Κατά τη διάρκεια της Εικονομαχίας:
το Βυζάντιο και στήριξε τους Φράγκους
Απαγορεύτηκε η παράσταση θείων
ηγεμόνες
προσώπων στους τοίχους των ναών
Απαγορεύτηκε η ανάρτηση των εικόνων
Καταστράφηκαν εικόνες και έργα τέχνης
Άλλαξε η διακόσμηση των ναών
Υποχώρησε η ενασχόληση με τα γράμματα

Αγία Ειρήνη της Κωνσταντινούπολης

Εικονομαχικό μοτίβο στο Ιερό Βήμα