Κατάλογος οργάνων και συσκευών Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών PDF

Δ ι: Σ
1ΣtΣ
RrAΣIHRIO! Φ!ΙΙΚ ΕDΙΣΙΗ ΑΝ
/,--r,,..
Ι ί
,
0 ΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Ε ΚΔΟΣΕΩΣ Δ ΙΔΑΚΤΙΚΩΝ β ΙΒΛΙΩΝ
Α Θ Η . ΝΑ
-
•
ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Το παρόν έργο δnμιουργnθnκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στο πλαίσιο του έργου:
"Αναδιατύnωσn και εκσuγχpονισμός των Προγραμμάτων Σπουδών
των Φυσικών Ε nιστnμών
με σύγχρονn nαραγωγr'i διδακτικού υ λικού" .
Ε.Π. Ε.Α.Ε .Κ / 2ου Κ.Π .Σ
Ε·νέΡΥΕίΟ• Ί 1.0 "Προγpά μματα - Βιβλία" ,
ο πό το στdδιv τ:Ίc -:;uγγpοφ r'κ: έωc; κα ι τn διαδ; ~οσία του μοντc1Ζ,.
• Ε Θ Ν Η •
~ Ιtι· 'Σ Θ' ... ΣΥ.ΞΥ.'·\ t
Α Γ
Ρ ΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥ Ν
Ε ΓΑΣΤ 1 Υ ΥΣΙΚ Ν ΕΠΙΣΤΗΜ
ΓΚΑΡΩ ΜΠΙΣΔΙΚΙΑΝ - ΤΑΣΟΣ ΜΟΛΟΧΙΔΗΣ
0ΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΏΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΑΘΗΝΑ
Συγγραφn:
τόσος Μολοχίδnς, M.Sc. Φυσ1κός, κaenvnτnς Δευϊεροβάθμιας Εκπαίόευσnς, Ειδικn παιδανωνικn Ακαόnμία Θεσσαλονίκnς
Γκαρώ Μπισδικιάν, Δρ. Φυσικός, καθnγnτnς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Κι λκίς
Συνεργάτες:
Δnμnτρnς Αγyελίδnς, Φυσ ικός, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκ πο ίδε υσnς
Νανά Αντωνιάδου. Φυοιοννώοτρι α, κοθnνnτρια Δευτεροβόθμ ιας Εκπαfδεuσnς
f\ι1αρία Βασιλοπούλοu. Δρ. Βιολό'γος, καenνnτρια Δευτεροβάθμιος Εκπαίδευσnς
Γιάννnς Γάτσιος, Φυσικός, καθnγπτnς Δευτεροβάθμιας Εκnαίδευσnς. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Δ' Δ.Δ.Ε. Αθnνών
Χρnστος Γκοτζαρίδnς, Φυσικός, καθnνnτnς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Ροόόnnς
Κώστας Καμπούρnς, M.Sc. Φυσικός, κaenvnτnc Δευτεροβάθμιος Εκπαίδεuσnς. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Β' Δ.Δ.Ε. Αθnνών
Γρnγόρπς Καρογιάννπς, Δρ . Φυσικός, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιο ς Εκπαίδευσnς
Γ ιάννος Καρανίκας , Δρ. Φυσικός, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιος Εκπαίδευσnς
Κώστας KopoμnfAnς, Φυσι κός, καθnγnτnς Δευτεροβάθμ1ας Εκπαίδευσnς

Παναγ1ώτnς Μοuρούζnς, M.Sc. Φυσικός, καθnγ11τr1ς Δευτεροβάθμ1ος Εκnοίδευσnς, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Κερκύρας
Κατερίνα tν1πεί,ιργ1ανίδου. Δρ. Χnμικός, καΘnνnτρια Δευτεροβάθμ ιας Εκπαίδευσnς
Γιώpγος Μπεκ1αρίδnς, Φυσικός, κaenvnτnc Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς, unεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Σερρών
Γ1άννnς Παnαδομαρκάκnς, Χημικόc Μnχαvικός. κaenvnτrΊς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς. υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού ΔωδεκανrΊσόu
Μιχάλnς Ποπανούσκος. Χnμ ι κός, κaenvnτnc Δευτεροβάθμιας Εκπα ίδευσnς, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Καρδίτσας rιr:
Avcώvnc; Ποfiατίδnc;. ΦυοΊκός, καenvπτrΊς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδεu σnς, υπεύθυ ν ος ΕΚΦΕ Νομού Ξόνθnς
Γιώργος Φασοuλόπουλοc;, Δρ.Φυσικός, καθnγnτrΊς Δευτεροβάθμιας Εκποίδευσnς
Γιάννnς Χοτζnς. Φυσικός, καθnγnτrΊς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς
Σπύρος Χόρτnς, Φυσικός, κοθnγnτrΊς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσnς, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Λάρισας
Εnιστnμονικn επιμέλεια:
Πaναγιώτnς Κουμαράς, AvanλnpωτrΊc; κaenvnτnς Παιόογωγικού Τμnματος Δnμοτικn ς Εκποίόευσnς, Α.Π . Θ.
Εuρ1nίδnς Χατζnκρανιώτnς, Επίκουρος Καθnγnτnς Τμnματος Φυσ~κnς, Α.Π.Θ. 1
Ανάδοχος εταιρεία: ---------ι

α •
Αμαξοτεχνικn Α.Ε.Β.Ε .. Θεσσαλονίκrι
Εποπτεία στο πλαίσιο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: --------------------..,--,...

Χρnστος Ραγιαδάκοc;, Πάρεδρος πα ιδαγωγι κού Ινστιτούτου
Νίκος Παπαοτα μ ατίοu, Φυσι κός, καθnγnτnς Δευτεροβάθμιας Εκnοίδευσnς, υπεύθ υνος ΕΚΦΕ Ομονοίας
Γλωσσική επιμέλεια:
ΒασίΑnς Μπετσάκος, Φιλόλογος. καθnνnτnς Δευτεροβάθμιας Εκnοίδευοnς
~·
Καλλιτεχνικn επιμέλε;α, δnμιοuργικό,εικονογράφnσn, D.T.P.: - - - - - - - - - - - - - - - -~,ιj'~#
Studio Prooptiki - Κατερίνα Λαζορίδου - Θεσσaλονίκn
Επιμέλε ια έκδοσης: _ __
τόσος Μολοχίδnc;, M.Sc. Φυσικός, κοθnγnτnς Δευτεροβάθμιος Εκπαίδευσnς, Ειδ ι κn nα1δαγωγικn Ακαδnμία Θεοσαλονίκnς
Γκαpώ Μπ1σδ1κ1άν, Δρ. Φυσικός, καθnγnτnc Δευτεpοβάθμιαc Εκπα ίδεuσnς. υπε ύθυνος ΕΚΦΕ Νομού Κιλκίς
Δεκέμβριος 2000'~ - ΈκδοσnΠρώτn

f
)'
'
r
UJL
ο εξοπλισμός του εργαστηρίου Φυσικών Επ ιστημών
·~~;;--
Η εnιτυχ ιΊς 61εξαγωγn μιας nειραματικnς δραστnριότnτας, είτε ως επίδειξn του
διδάσκοντα, ε ίτε ως εργαστnριοκn όσκnσn των διδασκομένων, συνίσταται
στnν εnίτευξn των δι δακτικών στόχων τnς δραστnρ ιότnτας.
Αυτοί, εrδικά στο χώρο των Φυσικών Εnιστnμών, περιλαμβάνουν κατο κύριο
nόγο τnν κατανόnσn των φυσικών εννοιών κο1 φαινομένων και τnν ανάπτυξn
δεξιοτιΊτων εκτέλεσnς επιστnμον ι κών διαδικασιών.
Ένα συγκροτnμένο ερναστnριο Φυσικών Ε π ιστnμών αποτελεί περιβάλλον

που πρέπει να παρέχει υποόομn και συνθnκες ασφαλούς και ανεμnόόιστnς
διεξαγωγnς πε ιραματικών δραστnρ ι οτnτων.
Π ροϋnόθ εσn είναι n ύπαρξn εξοπλισμού με υλικά , όργανα, συσκευές κα1
π ε ιραματ ι κές διατάξεις που να χαρακτnpίζοντοι από ποιότnτα, πολλαπλό
-~;nτα κα ι ετοιμότnτα , ώστε να διασφαλίζουν τn δ1εξονωνn των δροστnρ10-
τιΊτων και ασκιΊοεων που προτείνοντα~ από το Προγράμματα Σπουδών.
Τα μέσα κα ι τα χαρακτnριστικά γνωρίσματα του εξοπλισμοι1 διαμορφώνονται

και ανακατατάσσονται συνεχώς, είτε μέσω διαδικασιών διαμορφωτικιΊς αξιο
λόγnσnc; και επαναθεώρnσnς των δραστrιριοτιΊτων και των υποχρεωτικών
εργαστnp1ακυ)ν ασκnσεων που έχουν προταθεί είτε με τnν εξέλιξn τnς
τεχνολογίας.
Η γνώσn του εκπα ι δευτικού αναφορικό με τnν ύπορξn, τn Rε ιτουpγικότnτα

και το χειρ ι σμό του πλιΊθοuς των μέσων που συνθέτουν τον παραπάνω
εξοπλισμό εfναι σnμοντ1κn , χωρίς βέβαιο αυτό και μόνο να διασφαλίζει τnν
επιτυχία μιας πειροματικnς δ1δασκολίοc;. Η αποτελεοματικn ένταξn του εpyα
στnριοκού εξοπλισμού σε δραστnριότnτες, αφενός αnοτεnεί ζnτnμα κατόp
τισnς των εκπαιδευτικών. διδακτικού σχεδιασμού και προτάσεων των αντί
στο ι χων Εργαστnpιακών Οδnγών, αφετέρου nομβάνε1 uπόψn τους περιο
ρισμούς που θέτουν το όριο δυνατοτιΊτων του εξοπλισμού.
Οι Εργαστnριακοί Οδnγοί όμως θεωρούν ως ένα βαθμό αυτονόnτn τn
γνώσn του χειρισμού και τnς λειτουργικότnτας των οργάνων και συσκευών
του εργοστnρίου.
Η σκοπιμότητα του καταλόγου - Δομή
Γ10 να καλύψει τnν ανάγκn συστnματοποίnσnς των αναφορών στον εξοnnισμό

ενός εργαστnρίου με τα νέα δεδομένα και τον εμπλουτισμό των αναφορών
με χρnστικές, λειτουργι κές και τεχνικές πλnροφορίες, το παιόαyωyικό Ινστι
τούτο στο πnοίσιο του Έργου 1.1.0 "Προγράμματα Βιβλία". δnμιούργnσε τον
' παρόντα Κατάλογο και τον εντάσσει στο υnοσmρι κτικό υλικό τnς nειροματικιΊς
διδασκαλίας των Φυσικών Επιστnμών .
Ο Κατάλογος αποτελείται οπό επί μέρους εικονογραφnμένους καταλόγους με
τεχνικά ΚQΙ λειτουργικά χαρακτnpιστικό των .μέσων που συνθέτουν τον
εξοπλισμό ενός εργοστnρίου Φυσικών Εnιστnμών καθώς κα ι των Οπτικο -
Ακουστ ι κών Μέσων που μπορούν ευρύτερο να υποστnρiξουν μια εποπτικrΊ
διδασκαλία .
ΠΡΟΛΟΓΌΣ - - - - - -- -- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
5
ο κατάλογος πεpιλαμβάνει τα ακόλουθα μέpn:
Μέρος Ι : Γενικό κατά λ ογο με π εριγραφn τεχνικών χαρακτnρ ι στ ι κών κα ι κριτ rΊ ρια
ποιότnτας και αοφάλε1ας υλ ι κών, οργάνων και συσκευών α νά δραστnρ ιότnτα ,
σύ μ φωνα με τα Προγράμματα Σπουδών Ε', Στ' Δ nμοτ ι κού, Γυμνασίου & Λυκείου.
Μέρος 11: Κατάλογο υλικών, οργάνων κα ι συσκευών ανά Εργαστnρ ι ακrΊ Άσκnσn
για τα συγκεκριμένα πε ι ράματα των αντίστοιχων Εργαστ n ριακών Οδnγών.
Μ έρος 111: Ειδικά θέματα ασφαλείας εκπαιδευτ ικών και μαθnτών στο περ ι βάλ
λον του εργαστπρίου .
Παραρτήματα με λειτουργι κές ταξινομnσεις κα ι το σχετικό νομ ι κό πλαίσ ιο που

διέ π ει το καθεστ ώς των εργαστ n ρίων.
Σε ποιους απευθύνεται
ο Κατάλογος απευθύνετα ι στους εκπαιδευτικούς Π ρωτοβάθμιας κα ι Δευτερο

βάθμιας Εκπαίδευσnς που σκοπεύουν να εμπλακούν σε πε ι pαματικές δpα
στnριότnτες επίδε ι ξnς n σε εργαστnριακές ασκnσε ις και οι οπο ίοι αναζnτούν
πλnροφορίες σχετι κά με τnν ύπαρξn, τn χρnσn και τ n λε ιτο υ pγία των οργάνων
' '
και σ υ οκευων του εργαστnp ι ου.
Ε πι πλέον απευθύνεται σε κάθε π ρόσω πο το ο ποίο επιθυμεί να γνωρίσει rΊ να

χρnσιμοπο ιn σει τον εξο πλι σμό και τα άλλα Ο πτικο-Ακουστι κά Μέσα Διδασκαλίας.
Πώς το χρησιμοποιεί κάποιος
Η δομn των καταλόγων επιτρέ πε ι τnν ονοζnτnσn πλnροφοριών σχετ ι κά μ ε

ένα όργανο rΊ συσκευrΊ, σύμφωνα με τnν ολφαβ nτικn τοξινόμnσn rΊ τον κωδ ικό
του .
Οι nλnροφορίες παρατίθενται με πολλα π λά μέσα: περ ιγραφικό κείμενο. ανα

παραστατικά σχέδιο και λειτουργικά εικονοσύμβολα. Έτσι πιστεύουμε ότι
διευκολύνεται n κατανόnσn των πλnροφοριών και n πλοnγnοn καθίσταται
ευέλικτn κα ι φιΑ1κn .
Φ ι λοδοξούμε, n ουχνn παραπομπn στον κατάλογο να άρει όποιο επιφύΑοξn

απέναντ ι στn διδακτικn χρnσn του εξοπλισμού πnγάζει είτε από τn μερ ικn
άγνοια χειρισμών κα ι τnς σκο π ιμότnτάς τους είτε οπό τnν ανασφάnεια
απέναντ ι σε π ι θανές δυσκολ ίες οφειλόμενες στn μn με θοδικn χρrΊσn το υ
εξοπn ι σμού.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
6
Σnμαντικn rΊταν n συμβολrΊ ομάδων εργασfας αποτελούμενες από υπευθύ
νους ΕΚΦΕ και έμπειρους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιαc:
Εκπαίδευσnc:, στις αντίστο ι χες περ ι οχές:
Μηχανική ο ι : Γιάννnς Γάτσιος κα ι Γρnγόρnς Καραγιάννnς

Ηλεκτρισμό οι : ΔnμrΊτρnς Αγγελfδnς, ΧρrΊστος Γκοτζαρfδnc:, Παναγιώτnc:
Μουρούζnς, Αντώνnς Πολατίδnς και Σnύροc; Χόρτnς .
Ταλαντώσεις και Γενικά Όργανα 01: Κώστας Καμπούρnς και Γι άννnς ΧατζrΊς.
Θερμότητα οι: Γιάννος Καρανίκας και Γιώργοc; Φασουλόnουλος.
Οnτικn ο Γιώργος Μπεκιαρίδnς.
Χημε ία ο ι : Κατερίνα Μπεζιργιανίδου, Γιάννnς Π απαδομορκάκnς και Μιχάλnς
Ποπανούσκος.
Βιολογία οι: Νονά Αντωνιάδου και Μαρία Βασιλοπούλου.
Θερμά ευχαριστούμε τους: Αικατερίνn Γιούρn, Χnμικό, κοθnγnτριο του Χnμι

κού ΤμrΊμοτος του ΑΠΘ, Παναγι ώτn Δρούγκα, Χnμικό. Ηλία Καλογnρου, Φυσικό.
υπεύθ. ΕΚΦΕ Νομού Ηλείας, Απόστολο Καρύδα. Δάσκαλο, Κώστα Κορομπίλn,
Φυσικό, καθnγnτn Δευτεροβάθμιαc; Εκπαίδευσnς, Νίκο Λαμπρινό, Γεωλόγο -
Γεωγράφο, Λέκτορα του Παιδαγωγικού Τμnματος ΔnμοτικιΊς Εκnαίδευσnς του
ΑΠΘ. Γιάννn Λεύκα. Δάσκαλο, Τάσο Λοϊζο, Δασολόγο, Νίκο Μπούτσι κα. Σχολικό
Σύμβουλο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσnς, Γρnγόpn fν1υσερλn, Ιατρό Νεφρολόγο,
Κώστα Πιπίλn, Δάσκαλο, Γιώργο Πριμεράκn, Δάσκαλο, Μιλτιόδn Σακελλαρίου,
Φυσικό. υπεύθ. ΕΚΦΕ Νομού Ιωαννίνων, Μιλτιάδn ΣεφεpλrΊ, Βιολόγο, Θωμά
Σιβόπουλο, Ηλεκτρονικό και Δnμnτρn Τζεβελέκn, Φυσικό , κοθnγnτn Δευτερο
βάθμιας Εκπαfδευσnς, για τn βοnθειά τους σε επί μέρους φόσειc: τnc:
συγγραφrΊς.
Ευχαριστούμε επίσnς τον κ . ΝεοπτόΑεμο Πουτακίδn του οποίου n εμηειρία μας

nταν ιδιαίτερα χρnσ ι μn.
Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τn Νίκn Μομζερίδου, Φυσικό, και τους Βασίλn
Μ πετσάκο, Π απανούσκα Μιχάλn και Καρανίκα Γιάννο για τις εύστοχες πσρατn
ρnσεις τους.
Η γραφιστικrΊ προσπάθεια και λειτουργικn βελτίωσn του παρόντος Καταλόγου

χαρακτnρισε τον Κώστα Λολίδn και το δnμιουργικό του Studίo ΠροοπτικrΊ.
Το μεράκι τους α ποτυπώθnκε πλrΊρως στο έργο που κρατάτε στα χέρια σος.
Τέλος ευχαριστούμε τnν Ομάδα Παρακολούθnσnς του έργου, τον Πάρεδρο

του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. ΧρrΊστο Ραγιαδόκο και το συγγραφέα -
Φυσικό Νίκο Παπάσταματίου για τn συνεχn και εποικοδομnτικrΊ συμπαράστασιΊ
τουc;.
Οι συγγραφεfς
Δεκέμβριος 2000
ΠΡ,ΟΛΟΓ;ΟΕ ......;.:,=--=-;,,:...,...~,-;-----------------------------
7
Λ r Σ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

Ε
ισαγωγn
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελιδα
. 12
Γενικό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . •. . . . •. . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . Σελίδα 17
Μηχανικής στερεών ...•...... ... ...........•................................. ... ..... .. Σελίδα 41
Μηχανικής ρευστών .•........... ... ........•.... ... ... .................... ... .. ........ .. Σελίδα 59
Ταλαντώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . • . • . Σελίδα 75
Θερμότητας ..•.•............ .............. ..... ... .... ....... ... ............ ........ .. . Σελίδα 91
Οπτικής . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . •. ••. •. •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 107
Μαγνητισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ••. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . Σελίδα 129
Ηλεκτρισμού .... .. ............................ .......... .... ........................... Σελίδα 139
Χημείας ••..............•....••.••.................................................... .. Σελίδα 191
Βιολογίας ..... ........ .. ................. .. ..... .. ..•... .......... ... ... ..... ......... . Σελίδα 229
ουσίες· Αντιδραστήρια .......... ..... .......... .............••.............•.•..•..... Σελίδα 241
Μοντέλα • Χάρτες .... .. ..........••. ... ......... ............... ....... .... ......... ... Σελίδα 263
Συστιiμστα Λήψης και Απεικόνισης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . ••. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 285
ΜΕΡΟΣ ΑΕΥΤΕΡΟ : ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

Εισαγωγή ..... .•........... ........ .... .....•..........•................................ Σελίδα 341
Φυσική ... ... ....... ..•••.•...•........ .....•... .... .......... ..... ......... ..••.•...... Σελίδα 343
Β' Γυμνασίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 345
r· Γυμνασίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα349
Α. Λυκείου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . ••. . . . . . . . . . . . . . . . . •. . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . Σελίδα
354
Β' Λυκείου Γενικής Παιδείας · · · · · · · · -· · •· · · · · · · · . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . Σελίδα 360
Β' Λυκείου κατευθύνσεων · · · · • · · · · · · .. -..... -. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. Σελίδα 364
Γ Λυκείου Γενι κιiς Παιδείας · · · · · · · · · · · · · · · -· -· -·. · ........... ... .......... .. ............ Σελίδα 367
Γ Λυκείου Κατευθύνσεων · · · · · · · •••••· · · · · · · · · · · · · · · · · · · ..... .. -. . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 369
Χημεία . . . . . •. ••••. •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . Σελίδα 373
Συμπληρωματικές Ενέργειες ...•.... .•..................................... ............. Σελίδα 375
Β' Γυμνασίου....... . . . . ... ..... ........ ...... . . . . . . . . •. •. . . . . . •. . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 376
Γ' Γυμνασίου . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • •. . . . . . . . . . . Σελίδα 380
Α' Λυκείου •................••••.................••............. ......................... Σελίδα 384
s· Λυκείου Γενικής παιδείας ................................. ......•..... ............... . Σελίδα 387
Β' Λυκείου κατευθύνσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. •. • Σελίδα 390
Γ Λυκείου κατευθύνσεων ...•................. .........................• ...•. ........... Σελίδα 392
Βιολογία ..................................................... ... ......... .... ....... ... Σελίδα 395
Α' Γυμνασίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •• . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 397
Γ' Γυμνασίου ..•............ ... ....•..........•.......... ...•.. ....... ..... .•............ Σελίδα 402
•
Β' Λυκείου Γενικής Παιδείας . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . ••. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 407
Β' Λυκείου Θετι κrΊς Κατεύθυνσης ....••..••...•..•.......•..•.................•.......... Σελίδα 411
Γ Λυκείου Γενικής Παιδείας ...................•.••••...................•................ Σελίδα 414
Γ Λυκείου θετικής Κστεύθυνσης ....... ....•. .................•••.•..................... Σελίδα 416
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΕισογωγrΊ .... ..•...•........ ....... ..............•••.................•.................. Σελιδα 421
το ηλεκτρικό ρεύμα •................... ........ ............. ...... ........ .. ........ ... Σελfδο 425
Ηλεκτpομaγνητικri Ακτινοβολία ..... .. .••....... ...•........ ..... ....... ................. Σελίδα 433
Φωτεινn Ακτινοβολία .. ............ _.•....... •.....•••.....•..... ........... ... ...... ... Σελίδα 439
Θέματα Ασφαλείας Χημείας • Βιολογίας ..... ......•..... ••.........•.•• ..•......... .. .... Σελίδα 443
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΝΟΜΙΚΟ ΠΜΙΣΙΟ•...•.•..••.•••.........•.. .••.....•.•..••••.•.•....•.. Σελίδα 467

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11: ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
Κωδικn ταξινόμηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . •••. . . . Σελfδα 479
ΑλφαβnuκrΊ ταξινόμηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σελίδα 485
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .............................. .......... .. .............................. Σελίδα 491

ΠΕΡΙΕΧαΜΕΝΑ ______ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ __ _ _ _ _ __
9
-
•
1
ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
(Εισαγωγή )
..
(rεvικά )
1
f
;
•
1
(Μηχανική στερεών )
ι
•
•
1
(Μηχανική ρευστών )
t (Ταλαντώσεις )
f
[
•
(Θερμότητα )
ι
t.
(οπτική )
• 1
( Μαyνητισμός )
1
•
11 (Ηλεκτρισμός )
1
•
1
(χημεία )
•
1
(Βιολογία )
•
1
(ουσίες • Αντιδραστήρια)
(Μοντέλα - Χάρτες )
1
(Συστήματα Λήψης και Απεικόνισης )
11
ΕΡ Ίι
το ΜΕΡΟΣ ι αποτελεί Γενικό Κατάλογο με περιγpοφrΊ τεχνικών χορακτnριστικών
και κριτnρίων ποιότnτας και ασφάλ ειας, αναφορικό με το υλικά. τα όργανο και
τις συσκευές ανό πειραματικrΊ δραστnριότnτα σύμφωνα μ ε το αναμορφωμένα
Προγράμματα Σπουδών τnς Ε ' και Στ' Δnμοτικο ύ, του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Τα είδn είναι ομαδοnοιnμ ένα ανά θεματικrΊ περ ιοχrΊ στnν οποία προβλέπεται n
έντοξn τους.
Το πλnροφοριοκό υλικό γιο κάθε όργανο n συσκευrΊ έχει κο ι νn μορφrΊ nαpουσί -
οσnς, όπως αναλύεται στο ακόλουθο παράδε ιγμα.
Οι αριθμοί στο σχr1μα αναφέρονται σε επί μέρους π λn ροφορίες οι οποίες εnεξn
γούνται στn συ νέχεια.
ΔΙ"f!ΟΛΟΜΕΤΡcι__,,.,~
8~-~~!18ιiιιr:-~~~~~~~~~~
--::~------ ~ Rοιι ~Χμα " arp·ιil'U~
συσκεun χρnσιμσnσιε:τοι γιο τον υπο ονι ..:~~
λεοτή γραμμικής και χυβικ11ς δισστολnc στερεώ1 σωμάτων.
Η βαQι~n ~{ιfn ι•:;,;o'!L&f'raι σnό οωλnνο ορχικού μήκους

ο.§" )QίJ'lb~...ι: • S,0 -70cm και δ ιομtϊρσυ ιι-ιο
- -•• ~. κατοσκευοσμένο σn~ tr ~κό του οποίου ονοζnτεiτσι
σιwτελεστής κσι καλυμμένο ~ερμαμονuιτικό υλικό.
τι να άκρο του σωΜνσ ε/νο1 ρεωμένο σε κοτόλllnFΙn

β'l ομελnτέαu σuντελεστn e ικr'iς διοστολnς. ενώ το
όnι,;. άκρο του είναι προσapμ( ένο σε μιr.ρόμετρο με δια·
κρm . ιφιfw;ιtο.Ω.Q1ιn!1Ιι.....
ο σωnι., . ..ίaΓ'tίΕ νερό ή οτμό nou δ~οχετεύετοι
μέσω ελαστικών παροχών nροσορμοομlνων στο όκοa του.
Η επιμnκυνοn ΔΙ του σωι'Ιήνσ λόγω ό ιaστολής κατογρόφετο1

οπό το μιφόμετρο. ενώ πορόλλnλα θερμόμετρο σε θερμι~ι\
εnaφn με το οωλήνσ. κοτογpόφει τn μεταβολή Δθ τnc θερ·
μοφaσισς του. Ο συντελεΙJtnc διαστολής ο unολσγίζετοι οπό
τον τύπο ΔΙ=ο4.ΑΔθ ενώ v1oτn κυβική όιαστολn ισχύει β=3 .α.
Η συσκευή συνοδεύεται οnό σειρά σωί\ι\νων με διάφορα υλι·

χό ό πως γuαλl, κεραμικό. αλουμfνιο, χaλκόι:. νάιλον κλπ οι
οποίοι δύνονται να aντικατοστοθούν εύκολο νιο τον uπολο·
Α __vισ_μ_ό_τω_v_αντ_r_στ_οι-χω_v_ο_uν-τε-{4λεστώ~ντ~οf',~~~~Ίι~•ίl:f.~ΙΙ~Ψ:.wιiW~·~! !,i ctl.JI

1
w ,;,{U .
U? ...........
011.008.0
JrH.000.0
9
~
1.Κωδικός του οpγάνου η ~nς συσκευής : ο κωδικός χαρακτnρίζει αποκλειστικά

κάθε ε ίδος . ΑκολουθrΊσαμε το συμβολισμό ΆΑ.111.1" που έχει υιοeετnθεί στους
μέχρι τώρα καταλόγους του ΥΠ Ε ΠΘ. Τα δύο πρώτα γράμματα είναι χαρακτnριστι
κό τnς θεμοτικrΊς περ ιοχrΊς < πρβλ. Πίνακα), ο τριψrΊφιος αρ ιθμός αποτελεί τον
αύξοντα αριθμό του είδους στn περιοχrΊ και το δεκα- πιΝΑΚΑΣ ΜΕ ΚΩΔικΈr ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ nepιοχΩΝ
δικό ψnφίο αναφέρετα ι σε παραλλαγές rΊ εfδn παρα
ΓΕ Γενικό Όpγανα
πλrΊσ1α του περιγραφόμενου .
ΜΣ Μnχανικn Στεpεών
Στο παρόντα κατάλογο ομαδοποιrΊθnκαν σε ενιαίο ΜΡ Μnχονικn Ρευστών
κωδικό nα ρεμφερrΊ εfδn, με κριτrΊριο τnν ισοδύναμn ΤΑ ταλοντώσειc:
λειτουργικότnτα και χρnσn . Προς τούτο φαίνεται να ΘΕ Θεpμότnτc
έχουν κατοργnθεί μερικές κατnγορίες οργάνων το
οπ Οπτική
οποία κατά καιρούς είχαν χαρακτnρ ιστεί με ιδιαίτε
ρους και τοπικnς εμβέλειας κωδικούς.
ΜΑ Μοννnτ~σuόc
Ορισμένα είδn πο υ πλέον δεν χρnσι μοποιούνται και ΗΛ Ηλεκτοrσuόc
· n χρrΊσn τους καλύπτεται οπό άλλο είδη, έχουν ΧΗ Χnuείο
απολι1φθεί. ενώ έχουν προτα θεί νέα είδn που φα ί ΒΙ Βιολογία
νετα ι ότι αποτελούν σύγχρονες τάσεις στο εργαστn ΟΥ ουσ ίες • Αντιδοaστnοια
ριο Φυσ ι κών Επιστnμών.
ΜΟ/ΧΑ Μοντέλα / Χόpτες
Δεν έχουν επίσnς περιλnφθεί είδn που χαρακτnρf
ΛΑ Σuστήμοτο Λι1ψnς &Απεικόνισης
ί,οντα1 ως Απλά Υλικό, γιατί θεωρούμε ότι n έννοια
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - - -- -- - - - ΕιΣΑΓΩΓΗ
12
-----
του απλού υλικού δεν μπορεί να περιοριστεί σε συνκεκρ1μένα μόνο αντικείμενα .
2. ovo~ ασί ι 1u είδους. Σε κάθε εfδος αποδίδεται απλή ονομασία που χαρακτn
ρίζει και περιγράφει τπ χρnσn, όπως συναντάται στους επίσnμους Εργαστnρια
κούc Οδπγούς .
• Από τnν ονομασία που αντ1οτοιχεί σε ένα κωδικό έχουν αφαιρεθεί χαρακτπριστι
κά που μπορεί να εξειδ1κεύουν χωρίς ουσιαστικn σnμασίο το είδος, εκτός ον κρί
νεται αποροfτnτο, πχ δεν αναφέρεται "ΜετοσχnματιστrΊc 60W", αλλά "Μετασχn
μοτιστnς xaμnλric ισχύος".
3. Δ εθ11ής ορ ~ονία . Παραθέτουμε κοινn αποδεκτn σγγλικn ορολογία, όπως

συναντάται στους διεθνείς καταλόγους αντίστοιχων προγραμμάτων σπουδών
r'1 εμπορικών εταιριών. Αυτό κρίνεται χρπσιμο νια τn περίπτωσn που ένας εκπαι
δευτ1κός θέλει να συμβουλευτεί n να ζnτnσει τn προμriθεια από ξενόγλωσσn
πnvn.
•
4. Εικονο συσκευnς n οργανου Αποτελεί ελεύθερο σχέδιο τnς συσκευrΊς ή οργά
νου, απλοποιπμένο στο βαθμό που να είναι εμφονn το βασικά λε1τουργικά χα
ρακτnριστικά του, χωρίς να υπάρχουν το σnμεία εκείνα που δεν παρέχουν ουσιώ
δn πλπροφορία.
Σε μερ ι κές περιπτώσεις έχουν προστεθεί εnίσπς και χρnστικό χαρακτnριστικό,

όπως διανύσματα fι σύμβολα που δπλώνουν κίνnσπ κλπ. Η εικόνα του είδους πε
ριορίζεται σε σχέδιο που να χοροκτnpίζει λειτουργικά το είδος, έτσι ώστε να περι
λαμβάνει ομοειδι'Ί όργανο και συσκευές οπό διάφορες κατασκευάστριες εταιρίες,
των οποίων n εμφάνισn συνnθωc διαφέρει μεταξύ τους.
r .;. "' ".ΙJσκεuης οι::>ν ου . Το κείμενο αναφέρεται στα δομικά στοιχεrα

τnς συσκευnς n του οpγάνου και τn σκοπιμότnτα τnς χprΊσnς του.
Όπου κρίνεται χρήσιμο, παρατίθενται τεχνικές λεπτομέρειες και αριθμnτικό δεδο
μένα.
Στον κατάλογο δεν περιγράφεται n δ~αδικασfα χρnσnς τnς συσκευnς, στοιχεfο

το οποίο πεpιλαμβάνεται στους Εργαστnριακούς Οδnγούς. Παp' όλο αυτά nαpέ
χονται βασικές πλnροφοpfες που θεωρούμε χρriσιμες για τn συναρμολόγnσn, τn
ρύθμισπ και τn λειτουργίας του καθώς και ιδιαίτερα θέματα συντriρnσnς και ασ
φαλούς χpnσnς από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
Στη περιγραφn έχουμε περιλάβει εκείνα τα τεχνικά και λειτουργικό στοιχεία τα
οποία είναι κοινό στα διάφορα υπάρχοντα ομοειδιi όργανα και συσκε υές και τα
σποrα θεωρούνται ότι εξυπnρετούν τους διδακτικούς και μοθnσιακούς στόχους
που σχετίζονται με τnν ένταξn τους.
Τυχόντα επιπλέον στοιχείο επί μέρους οργάνων rΊ συσκευών τα οποίο θεωρούμε

πλεονεκτικά. σχολιάζονται κατόλλnλα.
6. Επιπλέον πληροφορίες και σύμβολα. Συμπλnpωμστικά ν ι α κάθε είδος παρατί

θεται ταινία nλnροφόpιών με εικονοσύμβολα, τα οποία σκοπό έχουν να παράσχουν
συμβολικά, όπου είναι χρnσιμο, επιπλέον πληροφορίες σχετικά με θέματα
ασφάλειας rΊ ορθnς χρnσης.
Περιλαμβόνονται επίσnς οι κωδικοί άλλων οργάνων ri συσκευών του καταλόγου
με τα οποίο το nερ1γραφόμενο είδος συνεργάζεται r'1 τα οποία θεωρούνται απα
ραίτητα νια τn λειτουργία του.
Σε ορισμένα είδn υπάρχει ειδικn nαραπομπri που αφορά όργανα κα ι συσκευές
χαμnλού κόστους τα οποίο είναι δυνατόν να κατασκευαστούν ακόμα και από φυ
σικά πρόσωπα σε τοnικιi κλίμακα με απλό υλ ικό, χωρίς βέβαια να αλλοιώνεται n
λειτουγικότnτό τους.
Το σύνολο των συμβόλων και n σπμασία τους παρατίθενται στην επόμενη σελfδα.
ΕιΣΑΓΩΓΗ-----------------------------------
13
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
ιι Κίνδυνος ! Πυρκαϊά !!'! Κίνδυνος ! Τραυματισμός ή έγκαυμα

~ κατά τn χρnσn
iJ4 Κίνδυνος
'!~
! 'Εκρnξn ~ Κίνδυνος ! Δnλπτπρίασn
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Προσοχή ! Υψnλή Τάσn Δ Προσοχή ! Υψnλές Θερμοκρασίες

Προσοχri ! Ακτινοβολία ~ Προσοχri ! Επιβλαβές, τοξικό και γενικά
\\ ) επικίνδυνο περιεχόμενο
~ Προσοχή ! Μαγνητι κό Πεδίο Χ Προσοχή ! Μnν ακουμπάτε
f ~, Προσοχή ! Υπάρχουν όρια λειτουργίας Προσοχιl ! Στο πιάσιμο, στnν αφή ή

στο χειρισμό
c3 Προσοχή Υψηλές Πιέσεις

! ~ Προσοχή ! Βαρύ αντικείμενο
• Προσοχή ! Εύθραυστο
...L
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒ ΟΛΩ Ν ΠΛΗΡ ΟΦΟ ΡΗΣ Η Σ
r:§:ι Πριν τη χρήσn συμβουλευτείτε οπωσδnποτε Λειτουργεί με τάση δικτύου . Βεβαιωθείτε

ιg) το κεφάλαιο "Ειδικά Θέματα Ασφαλείας'' για τπν ύπαρξη πρίζας με γείωσn
• Απαιτείται ρύθμιση ω Λειτουργεί με τροφοδοτικό εργαστηρίου -
Περιέχει αναλώσιμα τμriματα. Βεβαιωθείτε Ο Λειτουργεί με μπαταρία. Βεβαιωθείτε ότι

• νια την ύπαρξn ανταλλακτικών Μ αυτn είναι σε καλή κατόστασn
~ Μπορεί να προβληθεί και με ανακλαστικό Μπορεί να συνδεθεί με Η/Υ

g προβολέα <oνerhead projector>
~ Απαιτείται ξπρri ατμόσφαιρα ~ Απαιτείται συντιiρnσn n καθαρισμός
ΓΖ::)' Υπάρχουν και ειδικές παραλλαγές f!"-' τ~ κύριο υλικό κατασκευnς είναι
1 YJ κατάλλnλες νια παιδιά μικρής nλικίας ~ λαστιχο
m το κύριο υλικό κατασκευής είναι πλαστικό

W1'ιΙ <PVC, Ρ Ε , ΡΡ, PTFE )
8 Το κύριο υλικό κατασκευής είναι
~ ανοξείδωτο μέταλλο
Γ.fl Το κ9ριο υλικό κατασκευriς είναι γυαλί ""-' το κύριο υλικό κατασκευriς είναι
W κοι νο ~ μέταλλο ι Fe, Νί, ΑΙ κτλ. J
1
•
r.tr.I Το κύριο υλικό κατασκευής είναι γυαλί ~ Το κύριο, υλικό κατασκευnς είναι
~ τύπου pγreχ ω;.ω ποpσελανπ
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Σ

1
~ Μπορε ί να κατασκευαστε ί και με πολύ Μ!"Jορείτε να το κατασκευάσετε
~ απλό και κοινά υλικό , μονοισας •
i
•
'
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
14
ι
'
Η ΤΑΙΝΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ • ΕΙΚΟΝΟΣΥΜΒΟΛΑ
Στnν Ταινfα Πλnροφοριών παρέχονται, μέσω σε r ράς εικονοσυμβόλων και όπου αυτό
κρίνεται χρrΊσιμο, συμπλnρωματικές πλnροφορίες σχετικά με τnν κατασκευrΊ και τις
συνθrΊκες ορθrΊς και ασφαλούς χρrΊσnς του οργάνου n τnς συσκευrΊς που περιγράφεται.
Η χρrΊσn ε ι κονοσυμβόλων επιλέχτnκε ώστε να είνα ι δυνατόν να δοθούν, με μια ματ ιά,
ουσιαστ ι κές πλnροφορίες για το είδος, καθώς επίσnς για να αποφορτίσει το περιγραφικό
κείμενο του κάθε οργάνου n συσκευnς με επιπρόσθετο κείμενο, το οποίο είναι κοινό σε
σειρά ομοειδών αντικειμένων.
Για το λόγο αυτό ο αναγνώστnς θα πρέπει να συμβουλεύετα ι τnν Τα ινία Πλnροφοριών

Ι'Jpιν από τn χρήση της συσκευής.
Τα σύμβολα που επεξnγούνται στn διπλανrΊ σελίδα, είναι ομαδοποιnμένα σε κατnγορίες,

με κριτrΊριο το είδος τnς πλnροφορfας που αναπαριστούν.
Σύμβολα Σύμβολα
Ενημέρωσης Πληροφόρησης
nαρελκόμενα
Το χρώμα και n αναπαράστασn που περιέχεται σε κάθε εικονοσύμβολο είνα ι τέτοιο ώστε
να πλnροφορεί τον αναννώστn για τnν κατnγορία και το είδος τnς πλnροφορ ίας που
σκοπεύει να μεταδώσε ι . Παρόλα αυτό, ορ ι σμένες ομοειδείς λε ι τουργίες n πλnροφορίες
έχουν συμπεριλnφθεί σε ενιαίο εικον ίδιο.
Ενδεικτικά :
-Με το εικονίδιο των ορίων λειτουργίας εφιστάται n προσοχrΊ για τn μn υπέρβασn των
τάσεων n
εντάσεων λειτουργίας nλεκτρικών συσκευών, των ορίων ελαστικότnτας και
θραύσnς μnχανικών εξαρτnμάτων, των θερμοκρασιών τnξnς κλπ.
-Με το εικονίδιο της ρύθμισης πλnροφορείτσι ο αναγνώστnς ότι γιο να λειτουργrΊσει
• ορθά n συσκευn θα πρέπει να πραγματοποιnθούν σειρά ρυθμίσεων συνnθως σε

nλεκτρικές n μnχανικές παραμέτρους, όπως ο μnδενι σμός ενός οργάνου. n εξισορρό
π nσn ενός αντίβαρου κλπ
Γ Ε .120.Ο Στη ταινία Πληροφορι ών περιλαμβάνονται επίσnς οι κωδικοί παρελκόμενων οργάνων n

συσκευών του Καταλόγου, με τα οποία το περιγραφόμενο είδος συνεργάζεται rΊ τα
οποία θεωρούνται απαραfτnτα νια τn λειτουργία του .
Δεν περιλαμβάνονται, όμως, τα κοινό παρελκόμενο στrΊρ ι ξnς.
Όταν ε ίναι ενεργοποιημένο το εικονίδιο του αρχάνθρωπου , πλnροφορείται ο αναγνώ

στ n ς ότι n συσκευn rΊ το όργανο που περιγράφετα ι, είναι δυνατόν να κατασκευαστεί
ακόμα και με απλά, καθnμερινrΊς χρnσπς και χαμnλού κόστους υλικό.
Το προϊόν αποτελεί απλοποίnσn του περιγραφομένου και n χρrΊσn του εστιάζεται στnν
επίδειξn τnς σρχnς λειτουργίας του n στnν εκτέλεσn ποιοτικών δραστnριοτnτων .
Το είδn αυτό θα μπορούσαν να προταθούν από το διδάσκοντα ως εργασίες στο υ ς μαθn
τές ιπχ. στσ πλαίσιο ουνθετ ι κrΊς εργασίας στο μάθnμα τnς Τεχνολογίας rΊ τnς Φυσ ι κnςJ.
Αντίστοιχα το εικονίδιο του σκεπτόμενου ανθρώπου πλnροφορεί ότι το είδος είναι δυ
νατόν να κατασκευαστεί από φυσικά πρόσωπα σε τοnικn κλίμακα, με τρόπο ώστε το
προϊόν που θα nροκύψει να είναι στnν όψn και τn λειτουργfα εφάμιλλο και να μ π ορεί
να υποκαταστnοει το περιγραφόμενο ακόμα και σε δραστnριότnτες όπου απαιτούνται
ακριβείς μετρnοεις.
ΠΕΡ ι ΕΧΟ ΜΕΝ Α _ _ __ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ __ __ _ _ _ _ __ _ _
15
•
ι3ε · Β ω · ~
ΘΠΓlilliilll [f{J L1:~~
ι rn:n'ffiillELΈmOO ~ Ι [ϊΠ]llίlίillllr[ffi
1
8 - - - t ( rενιΙJά Ορyανα )
r rε.oos.o Βάση τριγωνική
ΓΕ.010...Ο Βάση παραλληλόγραμμη
ΓΕ.01S.Ο Βάση κωνική
ΓΕ.02.Ο.Ο Σύνδεσμος απλός
rε.025..0 Σύνδεσμος περιστρεφόμενος
rε.oso ..x ΡάΡδοι μεταλλικές
ΓΕ.0'40..-0 ΛαΡίδα μεταλλική απλή
ΓΕ.045.Ο Λαβίδα μεταλλική σύνθετη
ΓΕ.0.50.Ο Σφιγκτήρας τύπου c:
ΓΕ.060.Ο Άγκιστρο με στέλεχος
ΓΕ.070•0 Δακτύλιος με στέλεχος
ΓΕ.075.Ο Δακτύλιος με άγκιστρο
ΓΕ.080.Ο Τραπεζίδιο μεταpλητού ύψους
ΓΕ.100.-Χ Μάζες
ΓΕ.f0$.Ο Σειρά σταθμών
ΓΕ.110.Ο Σειρά μετάλλων
ΓΕ.120.. Ο Ζυγός απλός ιμοvής φάλαyyας)
ΓΕ• 'Ι25.Ο Ζυγός διπλής φάλαyyας με pερνιέρο
ΓΕ.126.Ο Ζυγός τριπλής φάλαyyας
ΓΕ.130.Ο Ηλεκτρονικός ζυγός
ΓΕ.150.Ο Χρονόμετρο χειρός, αναλογικό
ΓJ:.151 .Ο Χρονόμετρο χειρός, ψηφιακό
rε.1ss.Ό Χρονομετρητής με ηλεκτροκινητήρα
rε.ι5& ο.. Χρονομετρητής ηλεκτρομαyνητικός
ΓE.flίO.Q Χρονόμετρο ηλεκτρονικό
ΓΕ.180.Q Μετρονόμος
ΓΕ.200.Ο Μοιροyvωμόvιο
ΓΕ~;210.Ο τρίγωνο ή yvώμονας
rε~220.ο Χάρακας ή υποδεκάμετρο
, rε~22s.o κανόνας χιλιοστομετρικός t m
ΓΕ;.230.Ο Κλιμακόμετρο
ΓΕ.235 ..Ο Οδόιsετρο
f'E.240.0 Μετροταινία
ΓΕ.2SΟ.Ο παχύμετρο ή διασ;ι:ημόμετρο
' rε:..260.0 Μικρόμετρο
ΓΕΙSΟΟ.Ο Σειρά ερy:αλεlων εργαστηρίου
ΓΕ.31._Ο.Ο εργαστηριακός πάγκος
ΓE.:J'tS..O τραπέζι τροχήλατο
ΓΕ.320.Ο Προθήκη οργάνων μεταλλική
ΓΕ••2S.Ο Προθήκη εργαστηριακή ξύλινη
rε.ιsο.ο Αρχειοθnιιη μεταλλική
rε·..sso.o Ψυγείο
ΓΕ.360.Ο Φούρνος μικροκυμάτων
ΓΕ.400.Ο Φαρμακείο {Κουτί)
·ΓΕ.4t0.Ο Κράνος προστασίας
ΓΕ.420.Ο Γυαλιά προστασίας
ΓΕ.430.Ο Προσωπίδες
1
fE.440.0 Γάντια προστασίας
ΓΕ.450.Ο ΠΟδιά προστασίας
ΓΕ.460.Ο Οφβαλμόλουτρο
ΓΕ.480.0 πυροσρεστήρας
ΓΕ;.490.Ο Απαγωγός αερίων
ΓΕ~ΙΚΑ ΟΡΓΑΝΆ ΚΆΙ ΣVtKE:YEi0-"------------------------------

17
• •
•
•
ΓΕ .005.Ο ΒΑΣΗ ΤΡΙΓΩΝΙΚΗ

Triρode base
Βάσn οπό χυτοσίδnρο μάζας 2 kg περίπου, με τρία πόδια μrΊκους

περίπου 13 cm .
Φέρει αξονικn οπn με σφιγκτήρα σχήματος "Τ" ή πεταλούδας .

Χρnσιμεύει για τn στήριξn ορθοστατών και μεταλλικών ράβδων
δι α μ έτρου 1ο mm .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
[Ι
ΓΕ . 030 .Χ
------·
ΓΕ.010 .Ο ΒΑΣΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΗ
Retort stand base

Παραλλnλόγραμμn βόσn από χυτοσίδnρο διαστάσεων
20 cm χ 12 cm περίπου, n οποία στnρίζεται σε τέσσερα πόδια
από ανθεκτικό πλαστικό.
Διαθέτει βιδωμένο ορειχάλκινο ομφαλό μ ε αξονική οπn και

σφιγκτrΊρα σχrΊματος "Τ" rΊ πεταλούδας.
Χρnσι μεύει για τn στnρ ι ξn ορθοστατών και μεταλλικών ράβδων

δια μέτρου 1ο mm .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΓΕ.015.Ο ΒΑΣΗ ΚΩΝΙΚΗ
Stump-shaped base
Μικρή μεταλλικrΊ βόσn σχήματος κόλουρου κώνου που χρnσιμεύει

για τn στrΊριξn ελαφρών αντικειμένων μέσω μικρού μrΊκους ορθο
στατών και μεταλλικών ράβδων . •
• •
•
Η διάμετρος τnς βάσnς είναι
Φέρει οπrΊ διαμέτρου 1ο mm
6 cm και το ύψος τnς 4 cm περίπου .
κα ι ορειχάλκινο σφιγκτιlρα σχrΊμοτος .._,, _____ -
"Τ" rΊ πετα λούδας.
-.
----·
.. - - - - - - ,ιιt6Ι1'
~
•
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΙ-Ι ΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΓΕ.030.Χ
ΓΕΝιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ-------------------------------

19
ΓΕ.020.Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΠΛΟΣ
cιampίng boss
Απλός σύνδεσμος νιο τn συνορμολόγnσn πειραματι κών διατά

ξεων .
Είναι κατάλλnλος νια τn στnριξn μεταλλικών ράβδων n εξαρτn

·-
μότων που φέρουν στελέχn διαμέτρου 10 mm .
Είνα ι ορε ι χάλκινος, επ ιμεταλλωμένος, τετραγωνικι'ις διατομnς,

ΙJε διαστάσε ι ς 20 mm χ 20 mm χ 40 mm .
Σε κάθε έδρα φέρει δύο διαμπερείς οπές σε ίσες αποστάσεις

μεταξύ τους, κατάλλnλnς διαμέτρου, ώστε οι μεταλλικές ράβδοι
να διέρχονται χωρίς εμπόδιο ή 1-1εγάλες ανοχές.
Στις δύο 1-1ικρές έδρες υπάρχουν ορειχάλκινοι σφιγκτήρες σχnμα

τος "Τ" .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ --Π-ΛftΡΟΦΟΡΙΕΣ~
ΓΕ.030.Χ
ΓΕ.025.Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟΣ
Swiveι cιamp
Κατάλλnλος για στnριξn 1-1εταλλικών ράβδων n εξαρτnμάτων με

στελέχn διαμέτρου 1ο mm υπό γωνία, νια τn συναρμολόγnσn
πειραματικών διατάξεων .
Είναι αρθρωτός, ενώ το ένα του τμriμα μπορεί να περιστρέφεται

και να ασφαλίζει με κοχλία σε εn ι θυμnτn γωνία.
Κατά τα άλλα όπως ο ΓΕ.020.Ο
----------------------------- ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ

20
ΓΕ.030.Χ ΡΑΒΔΟΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ
Supporting ι·ods
Σειρό από ράβδους σε διάφορα μn κn που χρnσιμο ποιούντοι για

τn συναρμολόγnσn πειραμ ατικών διατάξεων.
Προσαpμόί,ονται στις βάσεις στnριξnς και στους συνδέσμους.
Είναι κατασκευασμένες από επιμεταλλωμένο σίδnρο καλιμπpέ

ιΊ ατσάλι με διάμετρο 10 mm κα1 με άκρα διαμορφωμένο
«ΠΟ μ Πέ».
Η σειρά διαθέτει αριθμό ράβδων με τις ακόλουθες τιμές

μrΊκουc :
ΓΕ.030.1 ΡΑΒΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ 0,30 ηι
ΓΕ .030.2 ΡΑΒΔΟΣ rnΕΤΑΛΛΙΚΗ 0 , 60 ηι
ΓΕ.030.3 ΡΑΒΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ 0,80 m

ΓΕ .030.4 ΡΑΒΔΟΣ ΜΕ"i!'ΑΑΛΙΚΗ 1 ,00 ιη
ΓΕ.005.0 , ΓΕ .020.0 ιm
ΓΕ.010.0 ΓΕ .025.0 •
ΓΕ.015.0
ΓΕ.040.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΑΠΛΗ
cιamρ
Λαβίδα με άνοιγμα σιαγόνων 20 - 60 mm, κατάλλnλn για τn

συγκράτnσn ελαφpών αντι κειμένων ιΊ δοκιμαστικών σωλnνων.
Το σφίξιμο ρυθμίζεται με σύστnμα ελατnρίου - κοχλία με

πεταλούδα.
Οι δύο σιαγόνες τnς λαβίδας είναι από σκλnρό όθραυστο μ έ

ταλλο και έχουν εσωτερικιΊ επένδυσn από φελλό n λάστιχο,
το οποίο μπ ορεί να αντικατα σταθεί, εάν φθαρεί.
Η λαβίδα κατολιΊγει σε μετολλικrΊ ράβδο στnριξnς διαμέτρου

1ο mm και μnκους περίπου 15 cm για τnν προσαρμογn τnς σε
σύνδεσμο.
ΓΕ .020.0 ή "'-'
ΓΕ.025 . Ο ~
ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ-----------------------------

21
• • Α ι
ΓΕ.045.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΣΥΝΘΕΤΗ

Three·jaws cι a mp
Λαβίδα παρόμοια με τnν αντίστοιχn απλrΊ ΓΕ.040.0, διαθέτει

όμως τρεις σ ι αγόνες ανοίγματος έως 100 mm γ ια τn συγκρά
τnσn αντικε ι μένών μεγαλύτερου βάρους και για καλύτερn
ευθυγράμμισn .
--
Χρnσιμεύει επίσnς για τn στriριξn σφαιρικών φιαλών. γυάλινων
σκε υ ών, κλπ .
Σε αυτri τnν περίπτωσn οι σιαγόνες είναι καλυμμένες με πυρί

μαχο κεραμικό υλικό.
ΓΕ.050.Ο ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΤΥΠΟΥ C

G-tγpe table cιamp
Ο σφιγκτrΊρας έχει σχriμα G κα ι χρnσιμεύει γ ια τn στriρ ι ξn αντι

κειμένων στnν άκρn του εργαστnριακού πάγκου rΊ τn σύσφιγξn
αντικειμένων μεταξύ τους .
Είναι κατασκευασμένος συνrΊθως από χυτοχόλυβα, ώστε να

μnν παραμορφώνετα ι κάτω από μnχαν ι κrΊ πίεσn. •
Διαθέτει σφιγκτriρα - κοχλία τύπου "Τ" ri πεταλούδας, με μέ
γιστο άνοιγμα 1Ο - 12 cm .
Το άκρο του κοχλία έχει κατάλλnλn ομαλri επιφάνει α, ώστε να
μnν καταστρέφει το αyτ ι κείμενο rΊ τον πάγκο εργασίας πάνω
στον οποίο σφίγγετα ι .
•
ΓΕ .0 50.1 ΣΦΙΓΚΤΗΡΑΣ ΤΥΠΟΥ C, μικρός
Παρόμοιος με το σφιγκτriρο ΓΕ.0 50 . 0, με μέγιστο όμως άνοιγμα

5 - 6 cm, για τn ουγκράτnσn μικρότερων αντικε ι μένων .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
_ 11
- - - -- - - -- - -- - - - - - - - -- - - - - - - - - - - ΓΕΝιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
22
ΓΕ.060.Ο ΑΓΚΙΣΤΡΟ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
Rod with hook
Είνα ι μεταλλικn ράβδος μ nκους π ερίπ ου 15 cm και διαμέτρου

1Ο mm. τnς οποίας το ένα άκρο διαθέτει ισχυρό μεταλλικό
άγκιστρο.
Χρnσιμεύε ι για τnν ανάρτnσn διαφόρων αντικειμένων όπως :

ελατnρια , νnματα, τροχαλίες, κλπ .
Προσαρμόζεται σε απλό n περιστρεφόμενο σύνδεσμο .
ΓΕ.070.Ο ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
Support ring
Είνα ι σιδερένιος δακτύλιος πάχους 4 mm και με εσωτερικn διά

μετρο 90 mm, ο οποίος καταλnγει σε σιδερένι α ράβδο μnκους
περίπου 15 cm και διαμέτρου 10 mm, για τnν προσαρμογn του
σε σύνδεσμο.
Χρnσιμεύει για τn στnριξn χωνιών διnθnσnς. σφαιρικών φιαλών,

πλέγματος θέρμανσnς πάνω από λύχνο υγραερίου. κλπ .
ΓΕ.020.Ο ή ,,.,,. ;ι ι; ...... ~ "Ξ;:i- ':" :..ι
-
--::
.
-
... '
•
'.•. ; • •';.·~t""" ·:\, • • • ... .~. • ... 1

ΓΕ .025.0 ~
....; .·..... __.... ·--·· ...._..
,_,.
•
• -
•
:.•_ "!-:
~ 4
•
ΓΕ.075.Ο ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ ΜΕ ΑΙ"ΚΙΣΤΡΟ
Ring w it h hook
Είναι ορειχάλκινος επιμεταλλωμένος δακτύλιος με εξωτερικn

δ ι άμετρο 20 mm και εσωτερικn τέτοια, ώστε να διέρχετα ι
μεταλλικn ράβδος διαμέτρου 10 mm.
Σε σnμείο τnς περιφέρειας του δακτυλίου υπάρχει οπιi με

σπείρωμα, στο οποίο βιδώνει μικρό άγκιστρο διαμέτρου 3 mm .
Χρnσιμεύει για τnν ανάρτnσn αντικειμένων σε διάφορα σnμεία

των ράβδων στιiριξnς, ως εμπόδιο στnν ολίσθnσn αντικει
μένων στις ράβδους ri ως μικριi μάζα ιπερίπου 15 gJ.
ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ -------------------------------

23
.. ι
ΓΕ.080.Ο ΤΡΑΠΕΖΙΔΙΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΥ Υ'ΙΙΟΥΣ
Laboratorγ jack
Χρnσιμοποιείται για τnν το π οθέτnσn αντικε ι μένων σε διάφορα

ύψn και στις περ ιπτώσε ι ς που απα ι τείτα ι n ανύψωσn και το
κατέβασμα συσκευnc; σε ελεγχόμενα ύψn κατά τn διάρκε ι α
ενός πε ι ράματος.
Είνα ι αρθρωτό με μεταλλ ι κn επ ι φάνε ια διαστάσεων συνnθως

15 cm χ 15 cm, το ύψος του οποίου μετατοπίζετα ι παράλλnλα
προς τον εαυτό του από 5 έως 25 cm με τn βοnθε ια κοχλία
και ειδικού μnχανισμού με βραχίονες, σε θέσεις που δεν απαι
τούν επιπλέον ασφάλισn.
Το τραπεζίδιο μπορεί να υποστnρίξει αντικείμενα μάζας έως

10 kg .
ΓΕ.100.Χ ΜΑΖΕΣ
Masses
Σειρά κυλινδρ ι κών μαζών που χρnσιμεύουν ως σταθμά rΊ για

τnν άσκnσn δυνάμεων γνωστnς τιμnς.
Είναι συνnθωc; κατασκευασμένες από ορειχάλκινες, επιμε

ταλλωμένες κυλινδρικές ράβδους .
Τα κέντρα των απέναντι κυκλικών εδρών των μικρών μαζών

τnς σειράς φέρουν 2 ορειχάλκινα επ ι μεταλλωμένα άγκιστρα
κατάλλnλα διαμορφωμένα, ώστε να μπορεί εύκολα να εξαρ
τnθεί n μ ι α μάζα από τnν άλλn .
Κάθε μάζα φέρει χαραγμένn τnν ονομαστικn αρ ι θμnτ ι κn τιμn

τnς και τn μονάδα μέτρnσnς, n.χ. 150 g .
Η σε ι ρά διαθέτει αριθμό μαζών με τις ακόλουθες τιμές ίμε

απόκλισn από τnν ονομαστική τιμn τους μικρότερn από 0,5%) :
ΓΕ.100.1 ΜΑΖΑ 25 g
ΓΕ.100.2 ΜΑΖΑ 50 g
ΓΕ. t00.3 ΜΑΖΑ 100 g
ΓΕ.100.4 ΜΑΖΑ 150 g
ΓΕ.100.5 ΜΑΖΑ 200g
ΓΕ.100.6 ΜΑΖΑ 500 g
ΓΕ.100.7 ΜΑΖΑ t kg
- - - - - - - --
a
- - - - - - -- -- - -- - -- - - - - - ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕVΕΣ
24
ΓΕ.105.Ο ΣΕΙΡΑ ΣΤΑΘΜΩΝ
Set of masses
Πεpιλαμβάνει σταθμά που χpnσιμοποιούντοι ως μάζες
γνωστού βόpους στους ζυγούς, με διάφοpους συνδυασμούς
τιμών. όπως είναι n ακόλουθn ενδεικτικrΊ σειρά: Ο, 1 g, 0,2 g,
0,5 g, 1 g, 2 g, 5 g, 10 g, 20 g, 50 g, 100 g, 200 g .
Οι μεγάλες μάζες είναι συνriθως κατασκευασμένες από επιμε
ταλλωμένο οpείχολκο και οι μικpές από αλουμίνιο.
Είναι τοποθετnμένες σε πpοστατευτικrΊ θrΊκn στnν οποία επι
πλέον περιλαμβάνεται ε ιδικrΊ λαβίδα για το χειpισμό των
μικpών σταθμών .
ΓΕ.110.Ο ΣΕΙΡΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
Set of metats
Περιλαμβάνει σειρά σωμάτων οπό διάφοpο υλικό που χρπσι
μοποιούνται ως δείγματα για τον υπολογισμό τnς πυκνότnτας
του υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένα.
ΣυνrΊθnς είναι n σειρά που αποτελείται από κυλίνδpους Cu, ΑΙ,

Fe και Pb. διαμέτpου 20 mm και μάζας 50 g και από κύβους Cu,
ΑΙ. Fe. Pb. Sn, Zn και ξύλου πλευράς 1 cm .
---------
Οι κύλινδpοι και οι κύβοι είναι τοποθετημένοι σε θrΊκn με κατάλ
λnλες υποδοχές.
Στους κυλίνδpους είναι χαpαγμένες n τιμrΊ τnς μάζας και το
χnμικό σύμβολο του μετάλλου.
ΓΕ.120.Ο ΖΥΓΟΣ ΑΠΛΟΣ (ΜΟΝΗΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ)
Single beam balance

Είναι ζυγός μονrΊς φάλαγγας με δύο δίσκους γ ια μετρrΊσεις
μαζών έως 500 g . ....
Η φάλαγγα στnρίί,εται στο μέσον τnς σε ειδικό μαχαιρωτό τρι
βέα από σκλnρό υλικό και διαθέτει μικρομετpικούς κοχλίες ως
αντίβαρα εθσοppόπnσnς .
Ο ζυγός στnρίί,ετα ι σε βάσn με κοχλίες μεταβλnτού ύψους και

φυσαλίδα οpιζοντίωσnς και διαθέτει μοχλό απενεργοποίnσnς
του τριβέα για τnν προστασία του .
Η μέτρnσn πραγματοποιείται με τον αpχικό μnδενισμό του

ζυγού και στn συνέχεια με τnν αντ ιστάθμ ισn του αγνώστου
βάpους με τn τοποθέτnσn σταθμών. μέχpις ότου n σχετικrΊ
ένδειξn να ισορpοπriσει στο κέντρο τnς κλίμακας του ζυγού .
Με τον απλό ζυγό και τnν ανάρτnσn δίσκου με άγκιστpο και

κοτάλλnλου δοχείου υγpών. μποpούν επιπλέον να πραγματο
ποιnθούν πειράματα Υδροστατικnς.
ΓΕ -105.0
ΓΕ~ ιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ------------------------------

25
"
ι. ι: wι tE~ · ι:..ι·α.ιι~
ΓΕ. 125.Ο ΖΥΓΟΣ ΔΙΠΛΗΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ ΜΕ ΒΕΡΝΙΕΡΟ
Balance double beam, Dial-0-Gram

Είναι μnχανικός ζυγός με ένα δίσκο και δύο φάλαγγες, κατα-
σκευασμένος από ισχυρό κράμα αλουμινίου.
οι δύο φάλαγγες είναι βαθμονομnμένες συνnθως από ο ως

100 g ανά 10 g και από Ο ως 500 g ανά 100 g .
Η περιοχn Ο - 1ο g, ανά Ο, 1 g, καλύπτεται απόπεριστροφικό
μικρομετρικό βερνιέρο, ο οποίος επίσnς πραγματοποιεί και το
μnδενισμό του ζυγού.
Η συνολικri δυνατότnτα ζύγισnς που παρέχεται είναι 61 Ο g με
ευαισθnσία Ο, 1 g .
Η περιοχri ζύγισnς μπορεί να επεκταθεί με τnν ανάρτnσn στο
άκρο των φάλαγγών ειδ ι κών, νια το σκοπό αυτό, μαζών, συνn
θως 1 kg . Οι τιμές αυτές ποικίλουν ανάλογα με τον κατασκευ
αστri.
Η τιμn τnς μέτρnσnς λαμβάνεται, αφού τοποθετnθούν οι μάζες

σε κατάλλnλες θέσεις στις φάλαγγεc: και ισορροπriοουν και
ευθυγραμμιστούν ο κινnτός με τον ακίνnτο δείκτn του ζυγού.
ο ζυγός φέρει ενσωματωμένο μαγνnτικό σύστnμα απόσβεσnς

για γρnγορn μέτρnοn. ο μnδενισμός του ζυγού πραγματοπο ι
είται με μικρομετρικό κοχλία αντίβαρου.
Γιο τnν προστασία του οργάνου. όταν δεν χρnσιμο πο ιείτα ι, θα

πρέ πει αυτό να ασφαλ ι στεί με τον ειδικό μοχλό που απενεργο
ποιε ί τn δυνατότnτα μέτρnσnς και να καλυφθεί με ειδικό
κάλυμμα.
Π_ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΓΕ. 126.Ο ΖΥΓΟΣ ΤΡΙΠΛΗΣ ΦΑΛΑΓΓΑΣ

•
Trίple beam balance
Είναι μnχανικός ζυγός με ένα δίσκο και τρεις φάλαγγες, κατα-
σκευασμένος οπό ισχυρό κράμα αλουμινίου .
Οι φάλαγγες στις οποίεc: ολισθαίνουν αντίστοιχες μάζες, είναι

βαθμονομnμένεc: συνriθως από ο ως 500 g ανά 1οο g, από Ο ως
100 g ανά 1Ο g και από ο ως 1ο g ανά Ο, 1 g, παρέχοντας επο
μένως συνολικri δυνατότnτα ζύγισnς 61 ο g με ευα ισθnσία Ο, 1 g.
Η περιοχn ζύγισnς μπορεί να επεκταθεί με τnν ανάρτnσn στο
άκρο των φαλαγγών, ειδικών για το σκοπό αυτό μαζών, συνnθως
1 kg . Οι τιμές αυτές ποικίλουν ανάλογα με τον κατασκευαστn.
Η τιμn τnς μέτρnσnς λαμβάνεται, αφού τοnοθετnθούν οι μάζες

σε κατάλλnλες θέσεις στις φάλαγγες και ισορροπnσουν και ευ-
θυγραμμιστούν ο κινnτός με τον ακίνnτο δείκτn του ζυγού.
Ο ζυγός φέρει ενσωματωμένο μαγνnτικό σύστnμα απόσβεσnς

νια γρnγορn μέτρnσn.
Ο μnδενισμός τnς ένδειξnς του ζυγού πραγματοποιείται με
μικρομετρικό κοχλία αντίβαρου.
Για τnν προστασία του οργάνου, όταν δεν χρnσιμοποιείται. θα

πρέπε ι αυτό να ασφαλιστεί με τον ειδικό μοχλό που απενεργο
ποιεί τn δυνατότnτα μέτρnσnς και να καλυφθεί με ειδικό κάλυμμα.
- - - --
26
•
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
t•
ΓΕ.130.Ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΖΥΓΟΣ
Electronic balance
Ζυγός ο οποfος παpέχει αυτόματα τn ψnφιακn ένδειξn τnς μά

ζας ενός αντικειμένου .
Σύνnθες εύpος μετpriσεων είναι από ο ως 1000 g με ευαισθn

σία 0.01 g .
Η επιλογri κλίμακας και ο μnδενισμός του οpγάνου πpαγματο
ποιούνται αυτόματα.
Είναι δυνατn. επίσnς. n λειτουργία αφαίρεσnς τnς τ ι μriς του

απόβαρου. n εύρεσn του πλήθους αντικειμένων με τn ζύγ ι σn
ενός από αυτά. n ποσοστιαία σχετ ι κn μέτρnσ n κα ι n σύνδεσn
με υπολογ ιστri για τnν επεξεργασία των μετρnσεων.
Τροφοδοτείται με εσωτερ ι κri μπαταpία n με εξωτερικό μετα

σχnματιστn .
,. ,.
ΓΕ.150.Ο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ ΧΕΙΡΟΣ, ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ
stopwatch anaJog
Χρnσιμοποιείται για τnν ακριβri χρονομέτρnσn γεγονότων ri

φαινομένων .
Η ένδειξn είναι αναλογικn και διαθέτει πλnκτρο έναρξnς. στιγ

μιαίας παύσnς, τερματισμού και μnδενισμού του χρόνου.
Παρέχει ακρίβεια 1/10 του δευτερολέ πτου και έχει δίσκο μέ
τρnσnς 30 n 60 s . Σε μικρότερο δίσκο καταγράφονται τα δευ
τερόλεπτα, δίνοντας έτσι τn δυνατότnτα χρονομέτρnσnς
μεγαλύτερnς διάρκειας .
Η χρονομέτρnσn εnnρεάζεται αισθnτά α πό το χρόνο αντf

δρασnς του χειριστri .
ΛΗΡΟΦΟΡΙ'ΕΣ ~
ΓΕ.151.Ο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ ΧΕΙΡΟΣ, ΨΗΦΙΑΚΟ
Stopwatch digital
Χρnσιμοποιείται για τnν ακριβri χρονομέτρnσn γεγονότων n
φαινομένων.
Η ένδειξn είναι ψnφιακri και διαθέτει πλriκτρο έναρξnς. στιγμι
αίας παύσnς, τερματισμού κα ι μnδενισμού του χρόνου .
( Q:OOoo\
Παρέχει ακρίβεια 1/100 του δευτερολέ πτου. Η χρονομέτρnσn

όμως, επnρεόζεται αισθnτά α πό το χρόνο αντίδρασnς του
χειριστri.
Μπορεί να δ ι αθέτει και λειτουργία μνnμnς.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ·'
ιιr •
27
ΓΕ.155.Ο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΗΤΗΣ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑ
Ticl<er tape timer

Χρnσιμοnοιείται για τnν παρατnρnσn και τον υπολογισμό τnς
ταχύτnτας και επιτόχυνσnς ενός κινnτού.
Αυτό επιτυγχάνεται με τn μέτρnσn τnς απόστασnς των ιχνών,

που σε σταθερό χρονικά διαστnματα αποτυπώνονται. μέσω
καρμπόν, πάνω σε χαρτοταινία n οποία ακολουθεί το κινnτό .
Ως γραφίδα χρnσιμοπο ι είται μικριΊ μεταλλικιΊ ροδέλα προσαρ
μοσμένn σε δίσκο που μέσω nλεκτρικού κι νnτnρα π εριστρέφε
ται με σταθερn γωνιακn ταχύτnτα .
Η τροφοδοσία του κινnτnρα και n ρύθμισn τnς ταχύτnτας
περιστροφnς του επιτυγχάνεται μέσω επιλεκτικιΊς σύνδεσnς
μίας rΊ δύο μπαταριών 1.5 ν με on-off διακόπτn.
Κατάλλnλος μnχαν ι σμόc; οδnγεί τn χαρτοταινία. έτσ ι ώστε αυτn
να ολισθαίνει ελεύθερο κάτω από τn ροδέλα και το καρμπόν.
Η χαρτοταινία, πλάτους 10-15 mm, μπορεί να είναι κατασκευ
ασμένn και από λεπτό και λείο αυτογραφικό χαρτf, οπότε δε
χρειάζεται το καρμπόν.
Ο κινnτιΊρος, οι μπαταρίες και ο μnχανισμός τnς χαρτοταινίας

είναι προσαρμοσμένα σε ειδικn βάσn . Η βάσn συγκρατείται στον
εργαστnριακό πάγκο με σφιγκτιΊρα τύπου G, όταν χρnσιμοποι
είται σε οριζόντιεc; κινnσεις n
με οπλές λαβίδες, όταν χρnσιμο
π οιείται σε κοτοκόρυφεc; κινιΊσεις .
Tn συσκευιΊ συνοδεύουν αναλώσιμα ρολά χαρτοταινίας, δίσκοι

καρμπόν, ειδικό κοπτικό εργαλείο για τnν κοπn δίσκων καρμπόν
και εφεδρικές βάσεις και καρφίδες για τn στnριξn του δίσκου
καρμπόν .
ΓΕ.15&.Ο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΗΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ
cοιι tickeι- taρe timer
Αποτελεί παραλλογιΊ του χρονομετρnτn με nλεκτροκινnτιΊρα.
Αντί τnς χρnσnς κι νnτnρα και περιστ ρεφόμενου δίσκου με ρο

δέλα. το ίχνος στnν τα ι νία αποτυπώνεται μέσω μnχονίσμού με
nλεκτρομαγνιΊτn και δονούμενου με σταθερn συχνότnτο
......
εμβόλου, το οποίο φέρει ακίδα .
Για τnν τροφοδοσία του ο nλεκτρομαγνnτnς συνδέεται μέσω

ακροδεκτών με εξωτερικό μετασχnματιστn χαμnλιΊς τάσnς
6 - 12 ν 50 Hz .
Η συχνότnτα 50 Hz του εναλλασσόμενου ρεύματος διεγείρει
τον nλεκτρομαγνnτn, έτσι ώστε το ίχνn να αποτυπώνονται
στnν ταινία με περίοδο 1/50 s (0,02 s>.
Εναλλακτικά _ο nλεκτρομαγνnτnς μπορεί να οδnγείτα ι από εσω

τερικό nλεκτρονικό κύκλωμα που ρυθμίζει τnν περίοδο από
0.1 s (10 Hz,
γιο πειράματα κινnματικnς> έως 0,02 s (50 Hz, για
πειράματα ελεύθερnς πτώσnς) .
Σχετικά με τn χρnσn του ισχύουν τα ίδια με τον nλεκτρικό

χρονομετρnτn.
ΠΑΡ Ε ΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΗΛ.600.0 Η
ΗΛ.625.0 -
- - - -- - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - -- - - -- fΕΝι ΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

28
ΓΕ.160.Ο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ
Dfgital pl1otogate timer
Χρονόμετρο με το οποίο είνα ι δυνατιi n ακρ ι βιic; μέτρnσn τnc;

χρονικιiς διάρκειας φαινομένων ιΊ του χρονικού διαστιΊματοc;
μεταξύ γεγονότων.
Παρέχει ένδειξn με τουλάχιστον τέσσερα ψnφία και με ακρί

βεια επιλεγόμενn κλιμακωτά, συνιΊθως μεταξύ 0,001 s για τn
μέτρnσn ταχέων και Ο, 1 s, για τn μέτρnσn αργών κινnσεων.
Το όργανο δέχεται α ι σθnτ nρες, συνrΊθωc; ζεύγn φ ωτο πυ λών

ιi μηχαν ι κών διακοπτών, τα οποία πpοσαρμόζονται σε πειρα
ματικέc; δ ιατάξεις και ενεργοποιούν ιΊ διακόπτουν τn μέτρnσn .
Η μορφιΊ χρονομέτpnσnc; επιλέγεται ώστε να μπορεί να κατα

γραφεί συνδυασμός περιπτώσεων, όπως n μεμονωμένn n
διαδοχικrΊ ενεργο π οίnσn και διακοπn ενός ιΊ περr σσοτέρων
αισθ nτ nρων.
Οι εφαρμογέc; του οργάνου καλύπτουν διάφορα π ε rρά ματα

μnχανικιΊc;, όπωc; π . χ . τn μέτρ n σn τnς ταχύτητας ιΊ τnς επιτά
χυνσης ενός κινnτού, κλπ .
Το χρονόμετρο τροφοδοτείτα ι με εσωτερ ι κιΊ μπαταρία Γι/και

εξωτερικό μετασχnματιστn δικτύου 220 ν 50 Hz .
ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ
1
808!1
ΓΕ.180.Ο ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ
Metronoιηe
Είναι εκκρεμές που λειτουργεί με το κούρδισμα ελατnρίου και

παρέχει nχnτικό σιΊμα σε κάθε πλnpn απομάκρυνσn του.
Η συχνότnτα αrώρnσnς μπορε Γ να ρυθμιστεί, συνnθως από

40 έως 200 κτύπους / λεπτό. • '
Η τι μιΊ τnς συχνότητας καθορίζετα ι από το ενεργό μnκος του

εκκρεμούς, το οποίο μεταβάλλεται όταν μεταβλnθεί n θέσn
τnς μάζας που ολ1σθαίνε1 σε αυτό.
ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ------------------------------ • 29

•
ΓΕ.200.Ο ΜΟΙΡΟΓΝΩΜΟΝΙΟ
Protractor
Χpnσιμοποιείται για τn μέτpnσn γωνιών σε σχέδια n σε πειραμα
τικές διατάξεις, όπως στο κεκλιμένο επίπεδο n το τpιβόμετpο.
Είναι συνnθως διαφανές πλαστικό n ξύλινο και φέpει ενδείξεις

Ο - 180° κα ι προς τ ι ς δύο κατευθύνσει ς, με ακpίβεια 0,5°.
.- - . . . . . . .. .... ..
' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΓΕ.2 t Ο.Ο ΤΡΙΓΩΝΟ ή ΓΝΩΜΟΝΑΣ
Triang ι e
Πέpα από τnν τυπικn χρnσn του για τn χάραξη καθέτων και
παpα λλnλ ων ευθειών, χρnσιμοποιείται επίσnς για τnν κάθετn
n παρόλλnλn τοποθέτnσn συσκευών, όπως οι μεταλλικές
pόβδοι, σε πειραματικές διατάξεις κλπ .
Είναι συνήθως διαφανές πλαστικό rΊ ξύλινο και συναντάται με

γωνίες 90 ο - 45 ο - 45 ο rΊ 90 ο - 60. - 30 οι με υποτείνουσα μnκους
15 - 30 cm .
ΓΕ.210.1 ΤΡΙΓΩΝΟ 90° • 45 ° - 45 °

ΓΕ . 210.2 ΤΡΙΓΩΝΟ 90 ° - 60 ° . 30 °
ΓΕ.220.Ο ΧΑΡΑΚΑΣ ή ΥΠΟΔΕΚΑΜΕΤΡΟ
Rule, plastic
Κοινό πλαστικό υποδεκάμετρο μnκους συνrΊΘως 30 cm με υπο

διαιρέσεις ανό 1 mm .
Είναι δυνατό να έχει ταυτόχpονα χαραγμένn κλίμακα σε ίντσες .
Χρnσιμεύει για τn χόραξn ευθειών γραμμών rΊ τn μέτρnσn του

μήκους μικρών αποστάσεων, χωρίς απα ι τήσεις μεγάλnς
ακρίβειας.
•
-----------------------------ΓΕΝι ΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

30
"
• •
•
Ι:LΞιιι~~ ~ ~ ι~ι~ιι~
ΓΕ.225.Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΙΛΙΟΣΤΟΜΕΤΡΙΚΟΣ 1 m
Rule, wood. 1 m
Μέτρο συνrΊθως ξύλινο rΊ από πλεξ~ιγ~κ:λ~άς~,~εντ~ε~λω~·~ς~ε~υ~θ~ύ;-::;::=::~:::::::;~::Ζ::~::::;::ι;:~~~:!:'!~

γραμμο με υποδιαιρέσεις ανά 1 cm - O,,;~c~m~-~1~m~m~κα~ι~α;ρ~ιθ;μ;n;-:;::::;::=:::::::=::::t~~~~~";;;i~.,.._-
0
τικές ενδείξεις συνήθως ανά 1Ο cm . . . . .·

' '
Ο ι υποδιαιρέσεις αρχίζουν οπό τnν άκρn του κανόνα και δεν • • •

υπάρχουν περιθώριο .
Χρnσιμεύει για τn χάραξn ευθειών ή για τn μέτρnσn του μn

κους διαστnμότων.
ΓΕ.2 50.Ο ΚΛΙΜΑΚΟΜΕΤΡΟ

Multi scale engineer's ruler
Είναι πλαστικό υποδεκάμετρο μrΊκους συνrΊθως 30 cm με

αστεροειδrΊ <τριγων ι κή) διατομή .
Διαθέτει ταυτόχρονα 6 κλίμακες σμίκρυνσnς του πραγματικού

μεγέθους : 1:20, 1:25, 1:50, 1:75, 1:100 και 1:125.
Χρnσιμοποιείται στnν άμεσn μέτρnσn μnκών n χάροξn ευθύ

γραμμων τμnμότων, υπό κλίμακα.
..
ΓΕ.255.Ο ΟΔΟΜΕΤΡΟ
τrundle wheeι ιΌute measurer
Είναι όργανο μέτρπσnς του μrΊκους γραμμών που αποτε

λούνται από σύνθετα τμήματα, γωνίες, καμπύλες, κλπ.
Αποτελείται από τροχό που μπορεί να κυλίεται ελεύθερα επί

τnς μετρούμενnς γραμμής και παρέχει ακριβrΊ ένδειξπ τnς
απόστασnς που διανύεται α πό τn περιφέρε ι α του τροχού.
Διαθέτει πλnκτρο μnδενισμού και ένδειξn σε διάφορες κλίμα

κες, για τnν άμεσn μετοτροπn μnκών όπως πχ . κατά τον υπο
λογισμό αποστάσεων σε χάρτες, σε δρόμους rΊ περιφέρειες
κύκλων για τnν εύρεσn του π .

31
ΓΕ . 240.Ο ΜΕΤΡΟΤΑΙΝΙΑ
Rule. fleχible
Ατσάλ ι νο έλασμα μnκους συνnθως 3 - 5 m, το οποίο περιτυλί

γεται στο εσωτερικό nλαστικnς rΊ μεταλλ ι κnς θnκnς.
Είναι βαθμονομnμένο σε χιλιοστά κα ι χρnσιμοποιείται για τn

μέτρnσn μnκους .
Διαθέτε ι σύστnμα ασφάλ ισnς τnς ταινίας σε οποιαδn π οτε

θέσn και δυνατότnτα αυτόματ n ς περιτύλιξnς.
...
ΠΛ ΡΟ~ΘΡ·ΙΕ ·
ΓΕ. 250.Ο ΠΑΧΥΜΕΤΡΟ ή ΔΙΑΣΤΗΜΟΜΕΤΡΟ
Calliper. sliding vernier
Είναι όργανο που χρ n σιμοπο ι εrται για τnν ακριβή μέτρnσn το υ

μrΊκους μικρών αποστάσεων, όπως είναι το π άχος αντ ι κε ιμ έ
νων, οι εξωτερικές n εσωτερικές διάμετρο ι κλπ.
Αποτελείτα ι από δύο μεταλλικές ανοξείδωτες σιαγόνες που

μ π ορο ύ ν να ολ ι σθαίνουν μεταξύ τους, με μέγ ι στο άνοιγμα
15 - 16 cm .
Διαθέτει μnχανισμό μικρομετρικnς μετατόπισnς κα ι βερνιέρο

ολίσθnσnς που . παρέχει ακρίβεια 0,05 - Ο, 1 mm .
ΓΕ.260.Ο ΜΙΚΡΟΜΕΤΡΟ
Micrometer
Όργανο ακριβούς μέτρnσnς μικρών διαστάσεων όπως του

πάχους n τnς εξωτερικnς διαμέτρου μικρών αντικειμένων .
Διαθέτει βιδωτό βερνιέρο που καλύπτει εύρος ο - 25 mm και

παρέχει ακρίβε ι α 0.01 mm .
Φυλάσσεται σε θnκn .
------------------------------- ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣVΣΚΕVΕΣ

32
•
ΓΕ. 300.Ο ΣΕΙΡΑ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
τοοι kit
Σειρά εργαλείων που είναι χρriσιμα για τn συναρμολόγnσn
διατάξεων, τn συντriρnσn συσκευών rΊ τnν επιδιόρθωσn μικρών
βλαβών στα περιορ ι σμένα πλαίσια του εργαστηρίου Φυσικών
Επιστnμών .
Για τn χρriσn των εργαλείων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψn

οι περιορισμοί των οδnγιών ασφαλείας .
Οι επεμβάσεις, κυρίως αυτές που αφορούν το εσωτερικό nλεκ

τρικών συσκευών, δεν πρέπει να πραγματοποιούνται από μn
εξουσιοδοτημένα άτομα .
Συνriθn εργαλεία είναι :
-Δράπανο κρουστικό, σειρά από τρυπάνια μετάflflου και τοίχου

-Πένσα, Μυτοτσίμπιδο, Κόφτnς, τανάnια, Απογυμνωτriς καnωδίων
-Μέγγενn, Σφυρί μικρό και μεγάnο
-κατσαβίδια διαφόρων μεγεθών και σχnμάτων (Πnακέ Θ, Σταυροκατσάβιδο$ J
-Δοκιμαστικό τάσnς, ποnύμετρο
-Σιδnροπρίονο, Ξυflοπρίονο, Σιδερόnιμα, Ξυflόnιμα - Ράσπα
-rαππικό κnειδί. σειρά απnών κλειδιών, σειρά Άnεν
-Ξυλόβιδες, Λαμαρινόβιδες, Καρφιά διαφόρων διαστάσεων
·Ηnεκτρικό κοππnτιiρι 2ow, καnάϊ
- Ποnύμπριζα, μπσπαντέζες
-Μονωτικιi ταινία
Το εργαλεία φυλάσσοντα ι σε ειδικn θέσn στο εργοστnριο, μέ

σα σε θnκn και σε μέρος που οι μαθnτές δεν έχουν πρόσβασn .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΓΕ.3 ΊΟ.Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΑΓΚΟΣ
Workbench
Προσφέρει το χώρο πάνω στον οποίο αναπτύσσονται και
λειτουργούν οι πειραματικές διατάξεις .
Είναι στιβαρri μεταλλικri υποκατασκευri με λεία επιφάνεια

εργασίας από σκλnρό ξύλο ri μοριοσανΓδα με πρεσαρισμένn
φορμά ι κα .
Οι απολnξεις του πάγκου είναι στροyγυλεμένες νια τnν πρό

λnψn τραυματισμών.
Διαθέτει κοχλίες οριζοντrωσnς στα πόδια και σnμεία παpοχrΊς
nλεκτρικrΊc; τάσnς 220 ν .
Οι διαστάσεις του πάγκου. είναι συνrΊθως 1,45 m έως 1,60 m
χ 0,60 m χ 0,75 m ( Μ χ Πχ Υ ), και επιτρέπουν ανάλογα με τn
διάταξη τnς αίθουσας, τn xpriσn του από ομάδα 2 - 6 μαθητών.
- ft • • •
•
.:\,~~~!Ρ:1:.
~:;,
' -
ΓΕΝ Ι ΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ-------------------------------

33
ΓΕ.315.Ο ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΡΟΧΗΛΑΤΟ
Apparatus troιιev
Χρnσιμεύε ι νια τn μεταφορά οργάνων και συσκευών.
Ο ι διαστάσε ι ς του είναι συνr'ιθως 80 cm χ45 cm χ 90 cm

< Μ χ Π χ Υ) κα ι φέρει ένα n δύο ενδιάμεσα ράφ ι α n συρτάρια. .-..,.;-· .
ΣτnρΓζεται σε τέσσερις τροχούς, οι οποίο ι διαθέτουν σύστnμα
πέδnσnς.
i.ΠΑΡΕΛΚΟ.ΜΕΝΑ ··
ΓΕ.320.Ο ΠΡΟΘΗΚΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ

storage cupboard metaι ~
Χρnσιμεύει γι α τn φύλαξn οργάνων και συσκευών. . ~

, /
Είναι μεταλλικn με διαστάσεις συνnθως από 80 cm χ 60 cm χ .. ί~ !
1:::
180 cm έως 120 cm χ 60 cm χ 220 cm ( Μ χ π χ Υ ). / z. :
,
.,
,~~-/
,.
Διαθέτει συρόμενες πόρτες από χοντρό τζάμι που ασφαλίζουν ·' Ϊ;ι
. ;:,ι
με κλειδί, καθώς και αριθμό ραφιών σε μεταβλnτές θέσεις.
~
...,.
--,..JJ) /
ιι'
[:::
- ~
·nΑΡΕΛΙ<bΜΕΝΑ
.' .
' '
. . .· .
.. .
ΓΕ.325.Ο ΠΡΟΘΗΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΞΥΛΙΝΗ

Storage cupboard wooden
'
Μοιάζε ι με τ n μεταλλικn προθnκn οργάνων, χρnσιμεύει όμως , .: /;
ειδικά νια τn φύλαξn χnμ ι κών ουσιών και αντ ι δραστnρίων . // IJ
/
,ι' .
Είναι ξύλινn, νια να μn διαβρώνεται, και διαθέτει διαχωριστικά Ζ
,
'J
ρόφια και χωρίσματα, νια να μnν αντιδρούν οι ατμοί των r ,ι ,
Ι .~~,,~
ουσιών μεταξύ τους. ,
/ '
/"/ ..· •(
•
Ι
Οι ασφαλιζόμενες πόρτες μπορεί να είναι είτε διαφανείς είτε

αδιαφανείς για τnν προστασία ουσ ι ών που δεν πρέπει να
εκτίθενται στο φως.
Ε3'
Ε : ιι
[
-
-- J
1
~/,
Συν ιστάται να τοποθετούνται τα γυάλινα δοχείο των ισχυρών
οξέων στο χομnλότερο ράφι . -
v
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
----------------------------- ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

34
ΓΕ . 330. Ο ΑΡΧΕΙΟΘΗΚΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ
Storage cupboard opaque .....
Μοι άζει με τn μεταλλικn πραθnκn οργάνων, αλλά φέρει

μεταλλικές συρό μενες πόρτες πο υ ασφα λίζουν μ ε κλ ειδί.
Χρnσ ιμοπο ιεrται για τnν αnοθrΊκευσn και φύ λαξn οργάνων

συσκευών n αρχείου εγγράφων . •
~~ ~~
·"
Γ Ε. 350 .Ο ΨΥΓΕΙΟ
Refrigerator
Κοινό οικιακό ψυγείο, ολικrΊς χωρnτικότnτας τουλάχιστον 60 /
λίτρων .
Χρ n σιμο n οιείται στο εργαστ rΊ ρ ι ο γ ι α τn σ υντn ρ n σn π α ρασκε υ

ασμάτων σε π εριβά λ λον χαμnλnς θερμο κρασ ίας κα ι για τnν
,
π αραγωγn πόνου .
Η ψύξn επιτυγχάνεται με οικολογικό αέρ ι ο (όχι φρέον rΊ
l4 ι1 - - - -
αμμωνία > . 1
1 ;.
1
___
Διαθέτει χώρο κατάψυξnς χαμnλότεpnς θεpμοκρασίας -15 ° c .. -
n οποία ρυθμίζεται από μεταβλnτό θερμοστάτn . 1
1
Φέρει τουλάχιστον 2 ράφια μεταβλnτών θέσεων κα ι εσωτερι
κn λυχνία . -
~L_ -
- --.-
-::::::::ΞΞ:::: IJ
Συνοδεύεται από παγοθnκn, πανοκόφτn κα ι θερμόμετρο ψυ
γείου (συνrΊΘως -30 ° c έως 30 ° CJ . " -
-
:,---.
.......
'
'
.
-
..
~ .~·
. . tί1
~· ~
. _ __ _
ΓΕ.360.Ο ΦΟΥΡΝΟΣ Μ ΙΚΡΟΚΥΜΑΤΩΝ
Microwave oven
Ε ίναι κοινός ο ι κ ι ακός φούρνος μ ι κρο κυ μάτων κα ι χρnσ ι μ ο n ο ι
είτα ι για τ n ν γρnγορn θέρμανσn νερού rΊ άλλων αντικε ι μένων.
Λειτουργεί με λυχνία εκπομπnς μικροκυμάτ ων ισχύος έως

1000 wσε συχνότnτα 2450 MHz .
Για τnν ασφαλn λειτουργία του ισχύουν οι γενικές προφυλά
ξεις που αναφέρονται στο αντίστο ι χο βιβλίο οδnγιών χρnσnς
π ου συνοδεύ ε ι το φούρνο .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ' ~
· ~ i3Jι1fιft1~[•JW
~ tί1__ -=---
ΓΕΝιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ------------------------------
35
ΓΕ. 400.Ο ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ (KOYTI)
First aid kit
Το φαρμακείο είναι αναρτnμένο σε εμφανές και προσβάσιμο :c::o

,.........
σnμείο του εργαστnρίου, μαζί με εικονογραφnμένες οδnγίες
παροχrΊς πρώτων βοnθειών. ==
••
Διαθέτει τα ακόλουθα απαραίτnτα υλικά γιατnν αντιμετώπισn
μικροατυχ n μάτων:
•
'
+ ~
.
-Οξυζενέ υγρό 100 mι για τnν αnοfiύμανσn nfinγnς
-Οινόπνευμα καθαρό 95° 300 mι
•
- Βαμβάκι υδρόφιfiο
-Hansaplast strips και Λευκοπfiάστn σε διάφορες διαστάσεις
- επιδέσμους διαφόρων διαστάσεων απfiούς και εfiαστικούς
- Γάζες αποστειρωμένες διαφόρων διαστάσεων
- Fucidίn γάζες n αnοιφn 15 g για εγκαύματα
-Θερμ6μετρο, ψαnίδι, νυστέρι, σύριγγα 5 mι
-Betadin υγρό 30 mL αντισnπτικό nfinγών
-Ασπιρίνες παιδικές, Depon n Panadol χάπια, ως αναfiγnτικά
-Madecassoιe σκόνn 10 g ως επουπωτικό
- Terramγcίn σκόνn 10 g ως αντισnπτικ6
-Phenergan/Fenistil αfiοιφές για τσιμπnματα εντόμων
-Septobore κοnfiύριο για τα μάτια
-So/u - cortef ένεσn για αnfiεργικό σοκ
Στnν εσωτερικrΊ επιφάνει α τnς πόρτα ς του φαρμακείου υπάρχει

κατάλογος των υλικών τα οποία θα πρέπει να ανανεώνονται
πριν από τnν nμερομnνία λιlξnς τους .
Σε κάθε περ ίπτωσn, μετά τnν παροχn των πρώτων βοnθε ι ών

θα πρέπε1 να ακολουθεί ιατρι κn εξέτασn.
r)ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΓΕ.410.Ο ΚΡΑΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Safetγ helιηet
Χρnσιμοποιείται γιο τnν προστασία τnς κεφαλrΊς οπό πτώσn

αντικειμένων.
Κατασκευάζεται από πλαστι κό και διαθέτει ρυθμιζόμενο

ιμάντα προσαρμογnς στο μέγεθος τnς κεφαλrΊς .
ΠΛΗΡΟΦΟΡ ΙΕΣ
--------------------------------ΓΕΝιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

36
ΓΕ.420.Ο ΓΥΑΛΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Goggιes, Safety spectacιes

Ειδικό γυαλιά που παpέχουν άμεσn και πλευpικn πpοστασία
των οφθαλμών στο εpγαστnpιο .
.....
Για γενικn χρnσn, όπως προστασία από σκόνn, ρινίσματα ,
εκτίναξn μικpών αντικειμένων n σταγονιδίων χnμικών ουσιών,
οι φακοί είναι κατασκευασμένοι α πό κρύσταλλο n PVC.
Για τnν προστασία από υπεριώδn ακτινοβολία (UV, λ<390 nml

n από χαμnλnς ισχύος ακτινοβολία Laser Ar n He-Ne. τα γυαλιά
έχουν ειδικές ε πιστρώσει ς και φίλτρα.
Τα γυαλιά προστασίας μπορούν να φορεθούν πάνω από τα

διοpθωτικά γυαλιά (μυωπίας, κλπ).
Οι προδιαγραφές των Γυαλιών

Προστασίας καθορίζονται
από Κοινοτ ικέ ς Οδηγίες
(ΕΝ 166, ΕΝ 167 και ΕΝ 168)
ΓΕ.430.Ο ΠΡΟΣΩΠΙΔΕΣ
Resr·rator ·-a"'''s
Χρnσιμοποιούνται για τnν προστασία του αναπνευστικού συ
. ...
στnματος από σκόνn ή αναθυμ ι άσεις μn τοξικών αερίων .
Σε απλn μορφn αποτελούνται από πεπιεσμένο χαρτί που

συγκρατείται με λάστιχο στο πρόσωπο .
Σε πιο σύνθετn μοpφn οι προσωπίδες είναι πλαστικές, καλύ

πτουν όλο το πρόσωπο και διαθέτουν σύστnμα με αναλώσιμα
φίλτρα .
ΓΕ.440.Ο ΓΑΝΤΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

~
Gloνes
Χρnσιμοποιούνται για τnν προστασία των δακτύλων, του καρ

πού και του κάτω άκpου του βραχίονα από τοξικές n επιβλα
.......
n
βείς ουσίες από επαφή με επικίνδυνες επιφάνειες.
Τα γάντια από χοντρό δέρμα n ύφασμα χρnσ ιμ οποιούνται νια

νενικn προστασία από καταπόνnσn n υψnλn θερμοκpασία
(<300° C) .
Για μεpική πpοστοσίο οπό χnμικά και τοξι κές ουσίες χρnσιμο
ποιούνται γάντια από λάστιχο. τα οποίο είναι αδιάβροχα και
έχουν ανώμαλn επιφάνεια για να μn γλιστρούν τα δ ι άφορα
αντ ι κείμενο .
Για το χειρισμό των χnμικών ουσιών χρήσιμα είναι επίσnς και

τα λεπτά γάντια χειρουργείου. τα οποίο είνα ι αναλώσ ιμ α.
ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ------------------------------

37
ΓΕ.450.Ο ΠΟΔΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Apron. Coat
Για τnν π ροστασία των ενδυμάτων από διάβρωσn εξαιτίας των

χnμικών ουσι ών, όπως συμβαίνει συνnθως κατά τnν εκτίναξn
σταγονιδίων.
Η πάνινn π οδιά εργαστnρίου παρέχει γενικn προστασία και δεν

επιτρέ πει να εξέχουν εύφλεκτα τμ nματα ενδυμάτων, ενώ n
ι
πλαστικn (PVC) ποδιά παρέχει προστασία από τιc; περισσότερες ι
ι----
χnμικέc; ουσίεc;, ακόμn και από ισχυρά οξέα . •
ι
ι
ι
t
ι
t
ι
' ι
--......
... . -. ..... ___ _-.... ..,. _.., '
ΓΕ.460.Ο ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΥΤΡΟ
Eye washing unit
Χρnσιμο ποι ε ίτα ι στο εργαστnριο για τnν άμεσn πλύσn των
οφθαλμών, σε περίπτωσn που εισέλθει σ' αυτούς ξένο σώμα n
τοξικά υγρά και ατμοί.
Απ οτελείται από πλαστικn υποδοχn διαμοpφωμένn για προσ

αpμογn στον οφθαλ μό, n οποία ψεκάζει με μικpn πίεσn είτε
απεσταγμένο νερό α πό δοχείο είτε εν ανάγκn από τnν παpοχn
του δικτύου ύδρευσnc;.
Μετά από κάθε συμβάν συνιστάται n επίσκεψn σε οφθαλ

μίατρο.
ΓΕ.461 .Ο ΟΦΘΑΑΜΟΛΟΥΤΡΟ ΦΟΡΗΤΟ
Είναι δοχείο π λύσnς με αποστειρωμένο χλωριούχο νάτριο .
ΠΛΗΡΟΦΟΡ ΙΕΣ .
-------------------------------ΓΕΝιΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

38
ΓΕ.480.Ο ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ
Fire extinguisher
Είναι αναρτnμένος σε εμφανές και προσβάσιμο σπμείο του

εργαστnρίου, μαζί με τις αντίστοιχες σχnματικές οδnγίες χριΊ
σnς του.
Κατάλλnλος για το εργαστιΊριο, ώστε να καλύπτει τnν κατά

σβεσn πυρκαγιάς που οφείλεται σε εύφλεκτα υγρά ιΊ σε
nλεκτρικό ρεύμα, θεωρεrτα ι ο πυροσβεστιΊρας σκόνnς με πε
ριεχόμενο συνnθως 12 kg και ο nυροσβεστnρας με υποκατά
στατο Halon των 3 kg .
Με τnν ενεργοnοίnσn τnς σκανδόλnς το περ ιεχόμενο εκτι
νάσσεται με nίεσn, επικαλύπτει τn φλεγόμενn επιφάνεια και
σταματά τnν αντίδρασn καύσnς.
οι πυροσβεστιΊρες συνοδεύονται από nμερολόγιο ελέγχου

και αναγόμωσnς, n οποία πραγματοποιείται από ειδικευμένο
συνεργείο.
Χρnσιμn είναι επίσnς και n ύπαρξn κουβέρτας για τnν κάλυψn

τnς φλεγόμενnς επιφάνειας .
Η επέμβασn με τον πυροσβεστιΊρα περιορίζεται σε εντοπισμέ

νες μόνο αναφλέξεις οργάνων και συσκευών.
Σε μεγαλύτερnς έκτασnς πυρκαγιές απαιτείται n όμεσn κλnσn

τnς Πυροσβεστικnς Υπnρεσίας.
Ανάλογα με τnν καύσιμn ύλn, οι πυρκαγιές διακρίνονται στους

ακόλουθους τύπους, με τις αντίστοιχες σnμάνσεις και το είδος
του nυρ,
οσβεστιΊρα
, που είναι κατάλλnλος για τnν
αντιμετωπισn τnς.
- . "
Τύπος πυροσβεστήρα ·'
ΑΦΡΟΣ
ΠΕΡΕΑ καύσιμο n λnν μετάλλων
!ξύλο. χορτf, nλαστικό, ελαστικά. υφάσματα. κλn) ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
ΝΕΡΟ ·
ΑΦΡΟΣ
ΥΓΡΑ καύσιμα
!βενζίνn . nετρέλαιο, χρώματα. διαλυτικό. nfσσα. ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
λάδια, λίnn, κλnl ΔΙΟΞΕ ΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝθΡΑΚΑ
υποκατάστατο HALLON
.,
ΑΕΡιΑ καύσιμο ΞΗΡΑΣΚΟΝΗ
<προπάνιο. βουτάνιο. υδρογόνο. υγραέριο, οσετιλfνn, κλnΙ υπ οκατάστατο HALLON
ΜΕΤΑΛΛΑ ιΞΗΡΑΣΚΟΝΗ
!νάτριο. μογνnσιο, κόλιο, αλουμfνιο σκόνn, κλnl
.: . . . l
ΞΗΡΑΣΚΟΝ Η
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ - ΚΙΝΩΥΝΟΙ
r · -----
ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ--------------------------------
39
ΓΕ.490.Ο ΑΠΑΓΩΓΟΣ ΑΕΡΙΩΝ
C h emicaι gas hood
Εrναι έπ ι πλο δ ιαστόσεων συνnθως 1,20 m χ Ο,60 m χ 2.20 m

που δ ι αθέτε ι μικpn επιφόνεια εργασίας για τn τοποθέτnσn πει
ραματικών διατάξεων. οξύμαχο νεροχύτn και χωόνn απαγωγnς
αερίων.
Διαθέτει παροχn nλεκτpικού pεύματος, νεpού και αποχέτευσn.

ενώ n πρόσοψn του μπορεί να καλύπτεται από συρόμενο δια
φανές πέτασμα.
Η απαγωγn των αεpίων που παράγονται από τις χnμικές αντι

δpάσεις πραγματοποιείται με τn βοnθεια μικpού nλεκτρικού
απoppoφnτnpa μέσω σωλnνα PVC, διαμέτpου τουλάχιστον
200 mm. ενώ n αναπλnpωσn του αέρα πραγματοποιείται με
δεύτερο παρόμο ι ο σωλnνα.
Ο εξαερισμός των απαγωγών αερίων δεν έρχεται σε επαφή με

άλλους απαγωγούς rΊ συστnματα εξαερισμού για να απο
φευχθούν αναμείξεις αερίων και πρόκλισn πιθανών αντιδρά
σεων μεταξύ τους.
Κάθε απαγωγός έχει δικn του έξοδο που επικοινωνεί κατευ

θείας με τον εξωτερικό αέρα, με αγωγό ψnλότερο από παρα
κείμενα κτίρια.
11
ο απαγωγός ως συνολ ι κn κατασ κευn παρέχει τι ς ακόλουθες

ασφάλειες:
ϊα οριζόντια συρόμενα τζάμια του κινnτού πλαισίου σύρονται

και τα δύο στο κέντρο του απαγωγού, έτσι ώστε ο χρnστnς να
βpίσκεται πίσω από αυτά και να προστατεύεται σε περίπτωσn
έκρnξnς.
Όλα τα κρύσταλλα είναι securite tripleχ με ενδιάμεσο φιλμ

συγκράτnσnc; έτσ ι ώστε σε περίπτωσn έκpnξnc; να θρυμματί
ζονται μεν τα τζάμ ι α να μ nν εκτοξεύονται δε τα θρύψαλα.
Στnν οροφn του απαγωγού υ π άρχει θυρίδα εκτόνωσnς τnς

υπερπίεσnς σε περίπτωσn έκρnξnς, ώστε σε χαμnλnς ισχύος
εκρnξεις να μnν σπάνε ούτε τα τζάμια .
Η συσκευn αναρρόφnσnς έχει σαλίγκαρο και φτερωτn από

αντιστατικό υλικό που δεν επιτρέπει τnν ανόπτυξn στατικού
nλεκτρισμού. έτσι ώστε να μnν δnμιουργούνται σπινθnρες που
θα μπορούσαν να αναφλέξουν εύφλεκτους ατμούς.
Ο κινnτn ρας τnς συσκευής αναρρόφnσnς βρίσκεται εκτός τnς

ροnς των αερίων και επιπλέον είναι ασύγχρονος. Κατά συνέ
πεια αφενός μεν δεν διέρχονται εύφλεκτο ι ατμοr απ· αυτόν,
αφ' ετέρου δε δεν δnμιουpγούνται σπινθnρες .
------------------------------ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣVΣΚΕVΕΣ

40
mE Ε • Ξ
~ -- (~η:(JlΛΊΠJ
1 Θfjη]Iffi]~_,_"-i:J.J...,....~·
1
8 ----i( Μηχανική στερεών )
1 ΜΣ.ΟtΟ.Χ Δυναμόμετρα
ΜΣ.020.Ο Σειρά ελατηρίων
ΜΣ.040.Ο Νήμα στάβμης
ΜΣ.050.Ο Αρβρωτό παραλληλεπίπεδο
ΜΣ.060.Ο Συσκευή ισορροπίας
ΜΣ.070.Ο Ζυγός συναρμολογούμενος cμοΧλός αλουμινίου)
ΜΣ.080.0 Τροχαλία απλή
ΜΣ.08t.Ο τροχαλία με σφιγκτήρα
ΜΣ.085.Ο Τροχαλία διπλή ή τριπλή
ΜΣ.tΟΟ.Ο Φυγοκεντρικός διάδρομος
ΜΣ.ιιο.ο Συσκευή νια τη μελέτη της κεντρομόλου δύναμης
ΜΣ.t20.Ο Φυγοκεντρική μηχανή
ΜΣ.t25.Ο Φυγοκεντρικός διαχωριστήρας
ΜΣ.1JΟ.Ο Διαπλατυνόμενοι δακτύλιοι
MΣ.tJ5.0 Ρυθμιστής του wαtt
ΜΣ.t40.Ο περιστρεφόμενο εκκρεμές του Foυcαυlt
MΣ.tSO.O Εκκρεμές του Foυcaυlt
ΜΣ.160.Ο Γυροσκόπιο
ΜΣ.200.Ο Εργαστηριακό αμαξίδιο απλό
ΜΣ.205.Ο Εργαστηριακό αμαξίδιο με έμβολο
ΜΣ.220.Ο Συσκευή σύγχρονων κινήσεων (1)

ΜΣ.22t.Ο Συσκευή σύγχρονων κινήσεων Cll)
ΜΣ.2JΟ.Ο Συσκευή κρούσης σε δύο διαστάσεις
ΜΣ.240.Ο Συσκευή ελεύθερης πτώσης
ΜΣ.250.Ο Αεροδιάδρομος
MΣ~2SS.O Αεροτράπεζα
ΜΣ.270.Ο καμπυλόγραμμος διάδρομος
ΜΣ,.280.Ο κεκλιμένο επίπεδο πολλαπλής χρήσης
ΜΣ.285.Ο τριβόμετρο
ΜΣ.JΟΟ.Ο τροχός Μαχweιι
MΣ.JtO.O Συσκευή νόμου διατήρησης της μηχανικής ενέργειας
MΣ.JSO.O Συσκευή αδράνειας
ΜΣ.360.Ο Ζυγός αδράνειας
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΙΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - - - - - - - - - - -- -- - - - - -- - - -- -

41
ΜΣ .ΟtΟ.Χ ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΑ
Spring balances <dγnamo mete rs )
Χρnσιμοποιούντα ι ως όργανα μέτρnσnς δυνάμεων n βαρών.
Αποτε λούνται α πό 2 αλουμινένι ους σωλnνες που ολισθαfνουν

χωρίς τριβn ο ένα ς μέσα στον άλλο μέσω χαλύβδινου ελατnρfου. Υ>
11
γπάρχουν επίσnς σωλrΊνες κατασκευασμένοι από διαφανές υλικό
που είναι κατάλλnλοι για τnν επίδειξn τnς λεrτουργίας τους.
Χαραγές αποτυπωμένες στον ένα σ ωλnνα αποδίδουν τnν επ ι μ n - •
κυνσn του ελατnρίου και παρέχουν το μέτρο τnς δύνα μ nς που
εφαρμόζεται.
Υπόpχουν επίσnς δυναμόμετρα με περιστρεφόμενο έλασμα, των
οποίων ο δείκτnς μετακινείται σε βαθμονομnμένn περιφέρει α .
Η περιοχn μετρnσεων καθορίζεται από τn στα θερά του ελατnρίο υ.

το οποίο έχει γρα μ μι κn σ υμπερ ι φορά σε όλο το εύρος τnς κλίμακα ς.
τα δυναμόμετρα διαθέτουν κοχλία για τn βαθμονόμnσn τnς

μnδενικnς ένδειξnς rΊ για τnν αντιστάθμισn απόβαρου καθ ώς κα ι
εμπόδι ο τερματισμού για προστασ ία απ ό εφαρμογrΊ υπερβολ ι κrΊς
δύναμnς.
Η ανάρτnσn τους πραγματοποι ε ίται μέσω δακτυλ ίων n αγκίστρων.
Σειρά δυναμόμετρων τοποθετnμένων σε π ροστατευτικrΊ θnκn

μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες τι μές περι οχών μέτρnσnς .
ΜΣ .0 1 0. 1 ΔΥΝΑΜΟΜ ΕΤΡΟ
1 Ν (100 ρ) υποδιοιpέοειςονόΟ, 0 1 Ν .
ΜΣ .010. 2 ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΟ 2 Ν (200 ρ) υnοδιοιpέοειςονόΟ,02 Ν .
ΜΣ .010. 3 ΔΥΝΑΜΟ Μ Ε ΤΡΟ 5 Ν (500 ρ) υποδιοιpέοεις ονόΟ,05 Ν.
Μ Σ.01 0.4 ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΟ 10 Ν <1 Κρ) υποδ1οιpέοεις ονό 0,1 Ν.
ΜΣ.010 .5 ΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΟ 5 0 Ν <S Κρ) uποδιοιpέοε1ςοvό 1 Ν .
ΜΣ .020.Ο ΣΕΙΡΑ ΕΛΑΤΗΡΙΩΝ ...

stea ι springs, set of
.
Είναι τύπου έλξεως και χρnοιμοποιούνται για τn μελέτn αρμο
νικών ταλαντώσεων, τnς διατήρnσnς τnς μηχανικής ενέργειας,
της ελαστικότητας κλπ .
Κατασκευάζοντα ι από χαλύβδινο ανοξείδωτο rΊ επιμεταλλω

μένο σύρμα ελατnρ ίων που καταλήγει σε θnλιές για
την ανάρτnσrΊ τους.
Η ε π ιμnκυνσn δε θα πρέ π ε ι να γίνεται μεγα λ ύτερη α π ό το

δ ι πλάσ ι ο του αρχι κού τους μnκους ώστε να μην υφίσταντα ι
μόνι μ η παραμόρ φ ωση.
Η απότομη εκτίναξn ελατηρίων μπορεί να προκαλέσει τραυ

ματιαμούς .
Η σειρά περιλαμβάνει συνnθως ελατrΊρια με τα ακόλουθα
χαρακτηριστικά:
Μnκος ιcm ) 11,5 10,5 23 9,5
Διάμετρος σ πε ίρας<mm) 14 11,4 6,3, 10
Διάμετρος σύρ μ ατος (mm) 0,5 0,8 0. 5 ~ 0,8
Σταθερά κ (N/cm) 0,04 0,33 0,5 1
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
:--- ... .... . --- . ... .
1 ' :. . ...·.··'· .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕVΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - -- -- --

\
' -
~
"'.,,_
'
-
•
.. --
ι -
-
.
''
- - - - - -- -- - - - - -- - -
43
ΜΣ.040.Ο ΝΗΜΑ ΣΤΑΘΜΗΣ
Plumb bob
Χρnσιμοποιείται για τnν εύρεσn τnς κατακορύφου σε έναν τόπο

n τnς καθέτου προβολnς ενός σnμείου .
Αποτελείται από ορειχάλκινο επιμεταλλωμένο κώνο μάζας

περίπου 50 g και τομnς ισόπλευρου τριγώνου πλευράς συνn
θως 3 cm.
Από το κέντρο τnς βάσnς του αναρτάται ανθεκτικό νnμα μήκους

τουλάχ ι στον 1 m .
Η άλλn άκρn του νnματος διέρχετα ι α π ό το κέντρο φύλλου

αλουμινίου, πλευράς ίδιας με τnν ακτίνα τnς βάσnς του κώνου,
το οποίο χρnσιμεύε ι για να διατnρεί τnν παραλληλία του
νήματος με τις κατακόρυφες επιφάνειες α λ λά και γι α να περιτυ
λίγεται το νnμα.
ΜΣ.050.Ο ΑΡΘΡΩΤΟ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΠΙΠΕΔΟ
stabillty apparatus
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς ευστάθειας ενός σώματος

σε σχέσn με τn θέσn του κέντρου βάρους του πάνω από τnν
επιφάνεια τnς βάσnς στnριξnς του.
Αποτελείται από τρεις ορθογώνιες μεταλλι κές επ ιφάνειες που

συνδέονται στα άκρα τους μέσω μεταλλικών ράβδων, με τρόπο
ώστε να μπορούν να μετατοπίζονται παράλλnλα μεταξύ τους
και το παραλλnλεπίπεδο που σχnματίζεται να μεταβάλλει τnν
κλίσn του .
Από το κέντρο βάρους αναρτάται μικρό νnμα οτάθμnς.
Η συσκευrΊ παραμένει όρθια σε όσες θέσεις κλίοnς n κορυφn

του νnματος τnς στάθμnς, άρα κα ι n προβολή του κέντρου βά
ρους, βρίσκεται εντός τnς βάσnς οτrΊριξnς.
- - - - - - - - -- - - - - - -- - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

44
ΜΣ.060.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
Centre of gravity plates
Περιλαμβάνει σειρά πλακών γεωμετρικών n ακανόνιστων

σχnμάτων και ορθοστάτn οριζόντιας και κατακόρυφnς στn
ριξnς τους .
Χρnσιμοποιείται για τον προσδιορισμό του κέντρου βάρο υς με

μέθοδο διπλnς ανάρτnσnς, γ ι α τn μελέτn τnς ισορροπίας
τους κατά τn οτnριξn στο κέντρο βάρους και τn μελέτn τnς
ευσταθούς, ασταθούς και αδιάφορnς ισορροπίας. ι=;7
' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ .
ΜΣ.070.Ο ΖΥΓΟΣ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΣ ιΜΟΧΛΟΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ)
Demonstratίon beam balance
Αποτελείτα ι από ευθύγραμμn αλουμινένια ράβδο μnκους

ουνnθως 60 cm. στο κέντ ρο βάρους τnς οποίας υπάρχει
άξονας γ ι α τnν ι σόρρο πn ανόρτnσn τnς από βάοn οτnριξnς .
Ca 7 -
~ 1 4
Εκατέρωθεν του οnμείου ισορροπίας υπάρχουν συμμετρικά

16 - 20 αριθμnμένες εγκοπές που ισαπέχουν μεταξύ τους
περfnου 20 mm .
Ο ι εγκοπές υποδέχονται όμοιους και ίσου βάρους ορε ιχάλκι
νους ιπ πείς για τnν ανά ρτn σn σταθμών, δυναμόμετρων n
δίσκων για τnν τοποθέτnσn μαζών.
Η ουσκευn χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς αρχnς λει

τουργίας του ζυγού και τn μελέτn τnς ισορροπfας δυνάμεων
και ροπών σε μοχλούς.
~ ΓΕ.105.Ο
~
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - -- - - - - - - -- -- - - -- -- - - -- - -
45
ΜΣ.080.Ο ΤΡΟΧΑΛΙΑ ΑΠΛΗ
Pulley, singιe
Χρnσιμοποιείται για τn συναρμολόγπσn πειραματικών διατάξε

ων στις οποίες πpοβλέπεται αλλαγn στn διεύθυνσn δυνάμεων.
Κατασκευάζεται από δίσκο διαμέτρου 40 - 50 mm από πλαστικό

ή αλουμίνιο που διαθέτε ι περιφερειακή αυλάκωσn βάθους
τουλάχιστον 2 mm για τn διέλευσn νrΊματος.
ο δίσκος έχει τn δυνατότnτο να περιστpέφεται ελεύθερα γύpω

από άξονα πpοσαpμοσμένο σε απλrΊ τροχαλ ι οθrΊκn και διαθέτει
άγκιστρο για τn στερέωσή τnς ή τnν ανάρτnσn φορτίων .
Για ελαχιστοποίnσn των τριβών, n περιστροφή τnς τροχαλίας

πραγματοποιείται μέσω ενσφαίριων τρ ι βέων (ρουλεμάν).
,
ΜΣ.08 t .Ο ΤΡΟΧΑΛΙΑ ΜΕ ΣΦΙΓΚΤΗΡΑ
Ρuι ι eγ with cιamp
Είναι οπλn τροχαλία τnς οποίας n τροχαλιοθήκn δ ι αθέτει

σφιγκτήρα με σιαγόνες εύρους συνήθως ο -5 cm γιο τnν
προσαρμογn τnς στnν άκρn εργαστηριακού πάγκου rΊ σε άλλn
συσκευή .
Υπάρχει δυνατότnτα ρύθμισης του ύψους τnς τροχαλίας για τn

διόρθωσn τnς γωνίας με τnν οποίο το νι1μο εισέρχετα ι στnν
αυλάκωσn του .
ΜΣ.085.Ο ΤΡΟΧΑΛΙΑ ΔΙΠΛΗ ή ΤΡΙΠΛΗ
Double - multi pulley block
Αποτελείται από δύο rΊ τρε ις τροχαλίες με χαρακτnp ι στικά

παρόμοια τnς απλrΊς τροχαλίας, προσαρμοσμένες ομόκεντρα
σε κο1νό άξονα και τροχαλ1οθήκn .
Οι τροχαλίες μπορούν να πεpιστρέφοντα ι ανεξάρτnτα .
Η τροχαλιοθήκn διαθέτε ι άγκι στρα και από τ ις δύο πλευρές

τnς, έτσι ώστε δύο παρόμοια συστήματα τροχαλιών να συν
δυόζονται σε πολύσπαστο .
- - - - - - -- - - -- - - -- -- - - -- - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

46
ΜΣ.tΟΟ.Ο ΦΥrΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ
Centrif ugal Ιοοp
Η συσκευrΊ χρπσιμοποιείται για τπν επίδειξπ κα ι μελέτπ των

παραμέτρων τπς φυγόκεντρnς δύναμπς .
Κατασκευάζεται αnό ράβδο αλουμ ι νίου τομrΊς ανεστραμμένου

π διαστάσεων 1 cm χ 1 cm περίπου . π οποία αποτελείται από
τμήμα κεκλιμένου διαδρόμου μήκους τουλάχιστον 50 cm με
γωνίας κλίσπς 60° n μ ε μεταβλπτrΊ κλίσ n . από τμ rΊμα κυκλικnς
στεφάνπς διαμέτρου 20 - 25 cm και από μικρό οριζόντιο τμrΊμα .
Γυάλινπ n
μεταλλικr'ι σφαίρα δ ιαμέτρου 13 - 15 mm απελευθε
ρώνεται ώστε να κυλίσει κατά μr'ικος του διαδρόμου .
Μελετάται π δυνατότπτα ανακύκλυσπς τπς σφαίρας σε σχέσπ ..,___...:;;.,_ _ _,,,,__.:::::~

με το ύψος αnελευθέρωσr'ις τπς, τπ μάζα τπς και τπ γωνία του
κεκλιμένου τμήματος.
Η συσκευή είναι στερεωμένn σε βάσπ στr'ιριξπς και διαθέτει

στο τέλος του οριζόντι ου τμr'ιματος, σύστnμα συγκράτπσπς
τnς σφαίρας. ώστε αυτn να μπν εκτινάσσεται εκτός τnς
συσκευr'ις.
't<t_NΔ V.('JOΙ:
. -_. ,-·
. ....' -- .•'
~· -~
.. - - ~
._ ,·
"1 •• ':._ . . . ;.. ' -
~ ~~---- - .:. ,._
ΜΣ. t ΊΟ.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΜΟΛΟΥ ΔΥΝΑΜΗΣ
Centrlpetal force klt
Χρπσιμοποιείται για τn μελέτn τnς κεντρομόλου δύναμnς.
Αποτελείται από μεταλλικό σωλnνα μr'ικους 15 cm περίπου και

διαμέτρου 1Ο mm μέσα από τον οποίο διέρχεται λεπτό και
ανθεκτικό νrΊμα μrΊκους 1.5 m .
Στπν επάνω άκρn του νrΊματος προσαρμόζεται μικρrΊ ελαστικr'ι
μάζα. ενώ από τπν κάτω άκρπ αναρτώνται μ ι κροί μεταλλικοί
δακτύλιοι μάζας 5 - 7 g ο καθένας .
«<«<m~
~~©
Ο σωλrΊνας συγκρατείται με το χέρι και n ελαστικn μάζα τίθε
ται σε περιστροφn, με κατάλλπλn γωνιακn ταχύτnτα κα ι ακτίνα
περιστροφnς ώστε οι δακτύλιοι και π ελαστικn μάζα να
ισορροπούν .
Ο σωλnνας έχει εκτονωμένα και λε ι ασμένα χείλn. ώστε κατά
τπν περιοτροφn του νnματος να μnν υπάρχουν τριβές .
Συνδετnρες κατά μnκος του νr'ιματος σπμειώνουν τnν ακτίνα
τnς περ ι στροφr'ις .
Μέτρο τnς κεντρομόλου δύναμnς που δnμιουργείται από τnν

κυκλικrΊ κίνποn, απωτελεί το βάρος των μεταλλ ι κών δακτυλίων .
ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - - - - -- - - -- - -- - -- - - - -- - ---

47
ΜΣ.120.Ο ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ
Centrifugal machine
Αποτελεί σύστnμα τροχαλιών το οποίο παρέχει περιστροφικrΊ

κίνnσn σε σειρά εξαρτnμάτων για τn μελέτn τnς φυγόκεντρου
δύνομnς.
Στnν π ιο συνnθn μορφrΊ αποτελείται από δύο τροχαλίες που

έχουν τn δυνατότnτα να περιστρέφονται με πολύ μικρές τρ ι βές
σε σταθερrΊ οριζόντια rΊ κατακόρυφn βάσn . Η μεγάλn τροχαλία.
δ ι αμέτρου περίπου 20 cm. διαθέτει χειρολαβrΊ περιστροφής και
περιφερειακή αύλακα μέσα στnν οποία διέρχεται ανθεκτικός
ατέρμονος ι μάντας από πολυουρεθάνn ή άλλο αντίστοιχο
ανθεκτικό υλ ικό.
Ο ιμάντας μεταδίδει τnν περιστροφrΊ στn μ ικρrΊ τροχαλία δια
μέτρου 25 - 30 mm. n οποία διαθέτει αξονικrΊ οπrΊ διαμέτρου
8 mm με σφ ι γκτrΊρα τύ π ου πεταλούδας, για τnν προσαρμογrΊ
των εξαρτn μάτων .
Η μnχανrΊ διαθέτει επίσnς σύστnμα σύσφ ι ξnς του ιμάντα.

σnμεία λίπανσnς των κινnτών μερών καθώς κα ι εφεδρικούς
ι μάντες .
Ανάλογα με τnν ταχύτnτα χειροκίνnτnς π εριστροφrΊς και το

λόγο πολλαπλασιασμού των στροφών. n φυγοκεντρικrΊ
μnχανή μπορεί να αναπτύξει γωνιακrΊ ταχύτ nτα έως και
2000 c/min.
ΠΛΗΡΟΦΟΡιΕ.Σ;
-
ΜΣ.125.Ο ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΗΡΑΣ
centrίfuge
Αποτελεί εξάρτnμα το οποίο τοποθετείται στn φυγοκεντρικιΊ

μnχσνιΊ και περιστρέφεται για το διαχωρισμό των συστατικών
σε αιωρnματα κα ι γαλακτώματα .
ο διαχωριστrΊρας σχήματος Τ. φέρε ι στα άκρα του οριζοντίου

τμrΊματος κινnτές θrΊκες με κατάλλnλες διαστάσεις οι οποίες
δέχονται ειδικούς γυάλινους δοκιμαστικούς σωλrΊνες διαμέ
τρου 13 mm.
Το κατακόρυφο στέλεχος έχει διάμετρο 8 mn1 για τnν προσαρ
μογrΊ στn φυγοκεντρική μnχανrΊ.
Ο φυγοκεντρικός διοχωριστrΊρας είνα ι ζυγοσταθμισμένος και

ο ι nοσότnτες των μιγμάτων στους δύο σωλrΊνες πρέπει να
είναι ίσες, ώστε αυτός να π εριστρέφεται χωρίς ταλαντώσε ι ς.
ΜΣ.120.Ο
- - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

48
ΜΣ.1 SO.O ΔΙΑΠΛΑΤΥΝΟΜΕΝΟΙ ΔΑΚΤΥΛΙΟΙ
Fleχi ble hoops

Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς παραμόρφωσnς ενός
περιστρεφόμενου σφαιρικού σώματος υπό τnν επfδρασn
φυγόκεντρων δυνάμεων, όπως ισχύει νια τnν περίπτωσn του
πεπλατισμένου μοντέλου τnς Γnς.
Αποτελείται από δύο δακτύλιους διαμέτρου 25 - 30 cm α πό

μεταλλικά ελάσματα συνδεμένα σε δύο αντιδιαμετρικά σnμεία.
Το ένα σnμείο είναι σταθερό ενώ το άλλο μπορεί να ολισθαί

νει κατά μnκος ράβδου 8 mm που προσαρμόζεται στn φυγο
κεντρικn μnχανrΊ .
Η ταχεία περιστροφn τnς συσκευnς προκαλεί τn διαπλάτυνσn

των δακτυλίων.
ΜΣ.1'20.0 ""
-.J
-.. ---------------- w
ΜΣ.1 SS.O ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΤΟΥ WATT
Watt flγwheel governor • •
Χρnσιμοποιείται ως μοντέλο επίδειξnς του ρυθμιστn Watt που
ελέγχει τις στροφές κινnτr'ιρα .
Α π οτελείται από δύο αντιδιαμετρικές μάζες που, περιστρεφό

μενες μέσω φυγοκεντρικnς μnχανnς, αποκλίνουν ανάλογα με
τnν ταχύτπτα περιστροφnς.
Η απόκλ ι σn παρασέρνει μnχανισμό, ο οποίος μπορεί να οδnγn

σει άλλες διατάξεις.
ΠΑΡΕΛl<ΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡ1fΞΣ
ΜΣ.12Ό.Ο
ΜΣ.140.Ο ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΤΟΥ FOUCAULT

Rotatίng Fo ucauιt pendulum
Αποτελεί μοντέλο του εκκρεμούς του Foucault και χρnσιμοποι
είται για τnν επίδειξn τnς διατnρnσnς του επίπεδου ταλάντωσnς
, , # ,
κατα τnν περιστροφn του συστnμστος αναφορας.
Απλό εκκρεμές αναρτάται από τnν κορυφrΊ πλαισίου και τίθεται

σε αιώρnσn .
Η περιστροφn του πλαισίου μέσω φυγοκεντρικnς μnχανnς, δεν
προκαλεί τn μεταβολrΊ του επ ι πέδου αιώρnσnς σε σχέσn με το
περιβάλλον του πειράματος.
[• m:ιg.x.401#1J Ι#i1 'ΚΙΝΔΥ:ΝΟΊ~
~ ·1.ιι ~ ΜΣ.-rzo:a
~Ι
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - - - -- - - - -- -- - -- -----=------
49
ΜΣ. 150.Ο ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΤΟΥ FOUCAULΤ
Foucauιt pendulum ,...
ι•·:ο ... 1
Αποτελεί αναπαράστασn του εκκρεμούς του Foucault σε μ ι κρο '
~
γραφrα και χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς διατrΊρnσnς του

επ ίπεδου αιώρnσnς του κατά τnν περιστροφrΊ τnς Γnς.
ιι 11
- Ι
Η συσκευή αποτελείται από κλειστό διαφανές περίβλnμα ύψους

περίπου 1 m στο εσωτερικό του οποίου αιωρείται μάζα .
Η βόσn τnς συσκευής διαθέτει γωνιομετρικό κύκλο. ενώ
/ /
nλεκτρομαγνnτικό σύστnμα διατnρεί το πλάτος τnς αιώρnσnς

Ι
/ v
σταθερό στnν ιδιοσυχνότnτά του.
/
Το επrπεδο αιώρnσnς του εκκρεμούς στn διάρκε ια μιας nμέρας, Ι

δεν επnρεόζεται από τπν nεριστροφrΊ τnς Γnς και καλύπτει ( '
έναν ολόκλnρο κύκλο. - ~-·
~
C.i-1,j~
"
-
ΜΣ. 1 &Ο.Ο ΓΥΡΟΣΚΟΠΙΟ
Oγroscope
Χρnσιμοποιείται για τn μελέτn παραμέτρων τnς περιστροφικnς

κίνnσnς στερεού σώματος περι άξονα. όπως n γωνιακή ταχύτnτα
και n στροφορμrΊ καθώς και νια τnν επίδειξn τnς λειτουργίας τnς
γυροσκοπικής πυξίδας .
•
Στnν απλή του μορφή αποτελείται από στρόφαλο διαμέτρου
περίπου 25 cm ο οποίος μπορεί να περιστρέφεται με ελάχιστες
τριβές μέσω ενσφαίριων τριβέων (ρουλεμάν). στnν όκρn ενός
μακρύ βραχίονα μnκους 50 cm .
Στnν όλλn όκρn του βραχίονα προσαρμόζετα ι αντίβαρο ώστε n
όλn συσκευrΊ να ισορροπεί σε άξονα στnρ ι ξnς πάνω σε στερεr"ι
βόσn .
Ο στρόφαλος τfθετα ι σε περιστροφr"ι με ώθnσn με το χέρι είτε
με τnν απότομn έλξη νr"ιματος που τυλίγετα ι σε ενσωματωμένη
τροχαλία.
Η μεγόλn αδράνεια του στρόφαλου διατnρεf επί μακρόν τnν πε
ριστροφικr"ι κίνnσn είτε για μεγάλες είτε για μικρές γωνιακές
ταχύτnτες.
Με τnν άσκnσn ελαφράς ώθnσnς κάθετα στο βραχίονα με τnν n

ανόpτnοn μαζών, παpατnρείται μετάπτωοn του άξονα πεpι-
. '
στροφnς του γυροσκοπ ιο υ.
Ορισμένα γυροσκόπ ια διαθέτουν δεύτερο στρόφαλο ο οποίος

κινούμενος με τnν ίδια γωνιακn ταχύτnτα αλλά μ ε αντίθετn
φορά , εξουδετερώνει τn στροφορμrΊ του π ρώτου στρόφα λ ου
κα ι το γυροσκόπιο δεν έχει μετό nτω σn .
Με τnν τοποθέτnσn αισθnτrΊρων περιστροφικnς κίνnσnς παρέ
χετα ι δυνατότητα ποοοτικrΊς μελέτnς τnς ταχύτnτας περιστρο
φnς του στροφάλου και τnς μετάπτωσnς.
Σε πιο σύνθετα γυροσκόπια παρέχεται δυνατότnτα μεταβολr"ις

τnς μάζας του στροφάλου και συναντώνται συστr"ιματα ανόρ
τnσnς πολλαπλών σnμείων και nλεκτρικrΊς περιοτροφrΊς του .
- - - - - - -- - - - -- -- - - - - - -- -- -- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ illKEYEΣ ΤΗΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

50
ΜΣ.200.Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΑΜΑΞΙΔΙΟ ΑΠΛΟ
Dynamics trοιιeν
Είνα ι κατασκευασμένο από ορθογώνιο ξύλινο σώμα διαστά
σεων συνήθως 25 cm χ 8 cm χ 4 cm και μάζας περίπου 1 kg .
Διαθέτει τpεις rΊ τέσσερις πλαστικούς ή μεταλλικούς τpοχούς

δ ιαμέτρου 5 cm με ρουλεμάν στους άξονες.
Οι δύο απέναντι μικρές έδρες του αμαξιδίου καλύπτονται με
πλαστικές ποδιές για τn στιΊριξn επιπρόσθετων μαζών, ενώ n
μια από τις r.~οδιές διαθέτει πύρο έλξnς για τn συγκράτnσn
νrΊματος ή λάστιχων .
Το απλό αμαξίδια χρnσιμοποιείται για τn μελέτn τnς ευθύ

γραμμnς ομαλnς rΊ εnιταχυνόμενnς κίνnσnς, των νόμων τnς
κίνnσnς του Νεύτωνα. κλ π .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚfΝΔΥΝΟ,1
ΜΣ.205.Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΑΜΑΞΙΔΙΟ ΜΕ ΕΜΒΟΛΟ
Dynamics t rolley w ith spring

Α π οτελεί αμαξίδια παρόμοιο με το αντίστοιχο απλό, το ο π οίο
επιπλέον διαθέτει έμβολο και μnχανισμό εκτίναξπς, ώστε να
μπορούν να πpαγματοποιnθούν. σε συνδυασμό και με το αντί
στοιχο απλό αμαξίδια, πειράματα κρούσεων και διατήρnσnς
οpμrΊς.
Το έμβολο αποτελείται από σωλriνα αλουμινίου με τρεις θέ

σεις αγκίστpωσnς και ατσάλινο ελατιΊpιο συμπίεσnς σταθεpάς
περίπου 7 Ν Ι cm .
Ο πύρος έλξnς του αμαξιδίου είναι κινnτός, ώστε να ελευθε

ρώνει με μικριΊ πίεσn το συμπιεσμένο ελατrΊριο και να εκτι
νάσσεται το έμβολο.
· nΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
~~
~~ ΜΣ.200.0
ΜΣ.220.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ (11
Projectile apparatus
Χρnσιμεύει για τnν επίδειξn του ισόχpονου τnς οριζόντιας •
βολnς και τnς αντίστοιχnς ελεύθερnς πτώσnς.
Αποτελείται από κατακόρυφn πλάκα στο κάτω σnμεfο τπς

οποίας ισοppοπούν δύο σφαίρες.
Η πλάκα στnρίζεται σε pάβδο στnριξnς με βάσn και διαθέτει

κινnτri ράβδο με βαρίδια. Μόλις το βαpίδιο αφεθεί, εκτινάσσει
τπ μια σφαίρα οριζόντια και ταυτόχρονα ελευθεpώνει τnν
άλλn. ώστε αυτn να πέσε ι κατακόρυφα .
Η κατακόρυφn συνιστώσα τnς ταχύτnτας των δύο σφαιpών

•
είναι για κάθε χρονικri στιγμιΊ ίδια και οι δύο σφαίρες φτάνουν
στο έδαφος ταυτόχρονα.
0
,ΚΙΝΔΥΝΟt.!
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣVΣΚΕVΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - -- -- -- -- - - -- - -- -- - -- - -- -

51
ΜΣ.221 .Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ (11)
Projectile apparatus
Χρnσιμεύει, όπως και n συσκευn σύγχρονων κινnσεων (1), για τnν
επίδειξn τnς ανεξαρτnσίας τnς κατακόρυφnς συνιστώσας
τnς ταχύτnτας από τnν οριζόντι α, κατό τnν ορι ζόντια βολfι.
Αποτελείται από πλαστικn n ξύλινn δοκό και μεταλλικn αρθρω

τn ρόβδο γωνιακnς διατομrΊc. που φέρει δύο υποδοχές για τnν
αρχικn συγκρότnσn δύο μικρών μεταλλικών ιΊ πλαστικών
σφαιριδίων.
Σύστnμα ελατnρίου συγκρατεί <<οπλισμένn» τn μεταλλικrΊ ράβδο .
Μόλις απελευθερωθεί n ράβδος, αυτri περιστρέφεται απότομο.

με αποτέλεσμα. n μία σφαίρα να π έσε ι ελεύθερα λόγω αδρά
νειας κα ι n άλλn, τnν ίδιο στιγμn. να εκτιναχθεί ορ ιζόντια.
Οι δύο σφαίρες θα φτάσουν ταυτόχρονα στο οριζόντιο επίπεδο.
fff.!'3EEU: jf!I~[;.$
ΓΕ.050 .1
ΜΣ.230.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΚΡΟΥΣΗΣ ΣΕ ΔΥΟ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Collision Ιn two dimensions
Η συσκευn αποτελείται οπό καμπύλο διάδρομο αλουμινίου

τομnς ανεστραμμένου π διαστάσεων 1 cm χ 1 cm, με μnκος
περίπου 30 cm και ύψος στο υψnλότερο σnμε ίο τnς 1ο cm .
Από διάφορο ύψn του διαδρόμου που αντιστοιχούν σε χαραγές.

οφnνετοι να κυλrΊσει μετολλικrΊ rΊ γυάλινn σφαίρα διαμέτρου
15 mm . Ανάλογο με το ύψος οπελευθέρωσnς τnς σφαίρας.
αυτrΊ αποκτά δ ι αφορετικrΊ τοχύτnτο και ορμrΊ.
Στn βάσn του διαδρόμου υπάρχει πλάκα στερέωσnς για τπ στο

θερrΊ προσορμογn τnς συσκευnς στnν άκρn του εργαστnριοκού
πάγκου με τn βοnθεια σφιγκτrΊρο σχnμοτος G .
Η πλάκα επιπλέον διαθέτει σύστnμο που συγκροτεί δεύτερn
σφαίρα σε μεταβλnτό ύψος, είτε στnν ευθεία του τέλους τnς
αυλόκωσnς είτε ελαφρό παράκεντρο για πλάγιες βολές.
Νnμα τnς στάθμπς χρnσιμοποιείτοι για τnν εύρεσn τnς κατακο
ρύφου στο σnμείο τnς κρούσnς.
Με τn συσκευn μπορούν να π ραγματοπο ι ούνται κρούσεις κεν

τρικές n πλάγ ι ες με διάφορες γωνίες, μεταξύ σφαιρών ίδιων r'ι
διαφορετικών μαζών και με διαφορετικrΊ τοχύτnτο , ώστε να
μελετnθεί n ορμrΊ τους.
ΠΑΡΕΛΊ<ΟΜΕΝΑ · ' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ°έ :

ΓΕ .050.1
- -- - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

52
ΜΣ.240.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΠΤΩΣΗΣ
Free fall apparatus

Συσκευri με τn βοriθεια της οποίας είναι δυνατό να μελετηθεί η
ελεύθερη πτώση και να υπολογιστεί η επιτάχυνση g του βαρυ
τικού πεδίου της Γriς.
Η συσκευri μπορεί να προσαρμοστεί με σφιγκτrΊρα τύπου G,
στην άκρη του εργαστηριακού πάγκου ώστε να είναι ενεργό και
το ύψος του πάγκου.
Σε διάφορα σημεία της δοκού μπορούν να προσαρμοστούν ένα
σύστημα nλεκτρομογνητικrΊς συγκράτησης και αποδέσμευσης
της σφαίρας, σειρά από φωτοπύλες και επιφάνεια με διακόπτη
επαφriς. Το εξορτrΊμοτο αυτά συνδέονται σε ηλεκτρον ι κό
χρονό μ ετρο ri υπολογιστrΊ.
ΜετολλικrΊ σφαίρα πέφτει μπροστά από κατακόρυφη βοθμονο

μnμένn ράβδο rΊ δοκό μriκους 1 - 1, 5 m .
Με την απελευθέρωση της σφαίρας ενεργοποιείται n χρονο

μέτρηση. Μετρώντας τους χρόνους που α π αιτούνται ώστε η
σφαίρα να διέλθει από τις φωτοπύλες rΊ να πέσει στην επιφά
νειας επαφrΊς, υπολογίζεται η επιτάχυνσrΊ της.
1 ''·!?J9\:.:;:Ξ) m.:fl ~~
ΓΕ.160.Ο
ΜΣ.250.Ο ΑΕΡΟΔΙΑΔΡΟΜΟΣ
Air track
Αποτελεί σύνθετη συσκευή που παρέχει περιβάλλον μελέτης
νόμων κα ι φαινομένων τnς ΜnχονικrΊς όπως είναι η ευθύγραμμη
ομαλή ri επιταχυνόμενη κίνηση. οι νόμο ι του Νεύτωνα. η διατή
ρηση τnς ορμrΊς κα ι οι κρούσεις.
Περ ι λαμβάνει μια ευθύγραμμη αλο υ μινένιο δοκό δ ιοτομnς ρόμ

βου rΊ τετραγώνου με μrΊκος 2 m. ε π άνω στην οποία μ π ορούν να
ολισθαίνουν δύο δρομείς. Η τρ ι βrΊ ολίσθησης μεταξύ δοκού και
δρομέων πρακτικά εκμηδενίζετα ι μέσω στρώματος αέρα π ου
δημ ι ουργείται οπό πλrΊθος λεπτών οπών π ου υπάρχουν κατά
μnκος της δοκού .
Ο αέρας παρέχεται οπό ειδικrΊ αθόρυβη αντλία με ρυθμιζόμενη
παροχή που συνοδεύει τη συσκευrΊ.
Επάνω στους δρομείς μπορούν να τοποθετηθούν σταθμό νια τn
μεταβολrΊ τnς μάζας τους και εξαρτήματα ελαστικών και μη
ελαστικών κρούσεων.
Ο αεριοδιόδρομος διαθέτει κλίμακα βαθμονομημένη σε mm νια

τη μέτρηση των μετατοπίσεων και σύστημα οριζοντιοποίησnς.
Στις άκρες του διαδρόμου μπορούν να προσαρμοστούν διατάξεις
ηλεκτρομαγνητικriς αποδέσμευσης και εκτίναξης των δρομέων,
λάστιχα ανάκρουσrΊς τους και σύστημα προσαρμογrΊς βαρών
μέσω νrΊματος και τροχαλίας.
Επιπλέον εξαρτrΊματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι το

ηλεκτρονικό χρονόμετρο με φωτοπύλες και οι αισθητrΊρες κίνn
σnς συνδεδεμένοι μέσω A/D μετατροπέα σε υπολογιστή γι α τnν
αυτοματοποιημένη καταγραφrΊ και επεξεργασία των τψών από
στασης, ταχύτητος και επιτάχυνσης των δρομέων ανά πάσα
χρονικri στιγμrΊ.
";ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:~
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - -- -- - - - - - - - - - - - - -- - - - - - --

53
ΜΣ.255.Ο ΑΕΡΟΤΡΑΠΕΖΑ
Αίr table wίth pucks

Η αεpοτpάπεζα είνα ι σύνθετn συσκευn n οποία, δnμιουpγώντας
συνθnκες ελαχιστοποίnσnς των δυνάμεων τριβnς, επιτpέπει τn
μελέτn κινnσεων σε δύο διαστάσεις.
Αποτελείτα ι από μια εnίnεδn λεία επιφάνεια διαστάσεων συνn
eως 1 m χ 1 m, επάνω στnν οποία δύνανται να ολισθαίνουν
ελεύθερα ένας n περισσότεροι μικροί δίσκοι, διαμέτρου
7 - 10 cm με ελαστικά n ανελαστικά τοιχώματα.
Η τριβn ολίσθnσnς μεταξύ τnς τράπεζας και των δίσκων

πρακτικά εκμnδενίί,εται μέσω στpώματος αέρα που παρέχεται,
α πό πλnθος λεπτών οπών, σε όλπ τ nν επιφάνεια τnς τράπεζας.
Ο αέρας προέρχετα ι από ειδικn αθόρυβn αντλία που συνοδεύει

τn συσκευn.
Σε ορ ισμένα συστnματα αεροτpαπεζών χpnσιμοποιούντα ι
αυτόνομοι δίσκοι οι οποίοι δnμιουργούν στρώμα αέpα με τn
βοnθεια μικpnς ενσωματωμένnς αεpαντλίας με μπαταρία .
Η τράπεζα διαθέτει ελαστικά τοιχώματα και σύστημα χειpοκί

νnτnς n ηλεκτρομαγνnτικnς αnοδέσμευσnς και εκτίναξης του
δίσκου σε διάφορες γωνίες και με διαφορετικές ωστικές δυνάμει ς .
Τα υποστnρfγματα τnς αεροτράπεζας μπορούν να ρυθμιστούν
έτσι, ώστε να επιτυγχάνεται n οριζοντίωση n η επίκλισn τnς σε
διάφορες γωνίες.
Με τnν αεροτράπεζα μπορεί να μελετηθεί ευρύ πεδίο νόμων

και φαινομένων τnς Μηχανικnς, όπως είνα ι οι νόμοι κίνnσης του
Νεύτωνα, οι πλάγιες βολές, οι κρούσεις και η διατnρnσn της
ορμnς, οι αρμονικές ταλαντώσεις κλπ. Οι μετρnσεις μπορούν να
πραγματοποιηθούν είτε μέσω στροβοσκοπικnς φωτογράφnσnς
των κινnσεων είτε με τnν ύπαρξn ειδικnς τράπεζας - ψnφιοποι
nτn ίdlg ltlzer> συνδεδεμένnς σε υπολογιστn, για τnν αυτοματο-
ποιnμένn καταγραφn τnς θέσnς των δίσκων.
~
ΠΛΗΡΟΦΟΡ,ΙΕ:έ
8111
ΜΣ.270.Ο ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ
curved plane
Χρησιμεύει ως διάδρομος επιτάχυνσnς σφαίρας από διάφορα
ύψn και κλίσεις, νια τn μελέτn τnς οpιζόντιας βολnς και τον
προσδιορισμό τnς επιτάχυνσης g τnς βαρύτητας .
Αποτελείται α π ό διάδρομο σχnματος ανεστραμένου π παρό

μοιο τnς συσκευnς κρούσnς δύο διαστάσεων, ο οποίος επι
πλέον είναι προσαρμοσμένος σε ειδικn βάσn, ενώ το καμπυ
λόγραμμο τμnμα του έχει μεταβλnτn κλίσn και καταλnγει ομα
λά σε οριζόντιο ευθύγpαμμο τμnμα μnκους περίπου 50 cm .
Μέρος του ευθύγραμμου τμnματος μπορεί επίσnς να τοποθε-

τείται υπό κλίση, για τnv αναπαράσταση των vοnτι κώv πειραμά-
των του Γαλιλαίου.
Κατά μnκος του οριζόντιου τμnματος διαθέτει υποδοχές

προσαpμογnς φωτοπυλών νια τn χρονομέτρnσn τnς δ ι έλευ
σnς τnς σφαίρας .
1'ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- - - - - - - - -- - -- - - - - - -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

54
11.τ:J: r:rrcι ~ru ΕΞι~
ΜΣ.280.Ο ΚΕΚΛΙΜΕΝΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ
Mu ltί- purρose inclined plane

Αποτελεί κεκλιμένο διάδρομο πολλαπλών χρfισεων που περιλαμ
βάνει συνδυασμό επιμέρους συσκευών για τn μελέτn δυνάμεων
τριβής, ροπών αδράνειας και του πειράματος του Γαλιλαίου.
ο κεκλιμένος ξύλινος διάδρομος μfικους 1 - 1,2 m, με το σύστn

μα αλλαγής κλίσnς, το μοιρογνωμόνιο και το μnχανισμό τροχα
λίας για τn διέλευσn νήματος, είναι παρόμοια με αυτά του τριβό
μετρου . Επιπλέον όμως στn συσκευή χρnσιμοποιούντοι και είναι
δυνατόν να εναλλάσσονται και οι δύο πλευρές του διαδρόμου.
Η εξωτερική πλευρό του είναι λείο, χρnσιμοποιείται γι ο τn με

λέτη των δυνάμεων τριβής και συνοδεύεται από τριβόμενο
σώματα και σταθμό, παρόμοιο με αυτά του τριβόμετρου.
Η εσωτερικfι επ ι φάνεια του διαδρόμου δ ιαθέτει υποδοχές στις
οποίες προσαρμόζεται ευθύγραμμος μεταλλικός διάδρομος
ανεστραμμένου n
για τnν κύλισn σφαίρας.
Σε όλο το μήκος του διαδρόμου υπάρχει επίσης δυνατότnτο

στnριξnς φωτοπυλών ηλεκτρονικού χρονόμετρου.
Η ίδιο πλευρό τnς συσκευfις διαθέτει υπερυψωμένα πλαϊνά τοι

χώματα στο οποίο, με την οφοίρεσn του αλουμινένιου διαδρό
μου, υπάρχει δυνοτότnτα να κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει ο
άξονας συμπαγών ή κενών κυλινδρικών σωμάτων, για τη μελέ
τn τnς ροπής αδράνειάς τους και του πειράματος του Γαλιλαίου.
ΠΑΡ.ΕΛΚΟΜΕΝΑ
ΓΕ.160.0
ΜΣ.285.Ο ΤΡΙΒΟΜΕΤΡΟ
F rίctίo n inclίned plane

Αποτελεί κεκλιμένο διάδρομο με τη βοnθεια του οποίου μπορούν
να υπολογιστούν οι δυνάμε ι ς τριβfις μεταξύ δύο επιφανειών, ως
συνάρτηση του μεγέθους και της φύσnς των τριβόμενων επιφα
νειών και τnς κάθετης σε αυτές πιεστικnς δύναμnς.
Είναι δυνατόν επίσης να μελετηθεί n ανάλυσn τnς δύναμnc του
βάρους σε συνιστώσες.
Στnν επιφάνεια ξύλινου διαδρόμου διαστάσεων περίπου 70 cm

χ 1Ο cm μπορούν να ολισθαίνουν με τη βοriθεια δυνάμεων,
παραλληλεπίπεδα σώματα διαφόρων διαστάσεων και υλικών .
Ο διάδρομος διαθέτει σύστnμα στήριξnς και αλλαγής κλίσnc. n

οποία προσδιορίζεται με ακρίβεια μέσω ενσωματωμένου μοιρο
γνωμόνιου . Στο άνω άκρο του διαδρόμου είναι προσαρμοσμένη
τροχαλία με μεταβλnτό ύψος, από τnν οποία διέρχεται νήμα που
συνδέει τα τριβόμενα σώματα με δίσκο ανάρτnσnς σταθμών.
Τα τριβόμενα σώματα φέρουν άγκιστρο για τnν προσαρμογri του

νnματος, οι επιφάνειες των εδρών τους καλύπτονται από διάφο
ρnς υφnς υλικά όπως μέταλλο, φορμάικα, πλαστικό, σμυριδόπα
νο, ξύλο κλπ και μπορεί να διαθέτουν υποδοχές για τnν τοποθέ
τnσn μαζών, ώστε να αυξάνεται το βάρος τους.
Για κάθε συγκεκριμένο τριβόμενο σώμα και διαφορετική κλίσn δια
δρόμου, n τριβri υπολογίζεται από το βάρος των σταθμών που
απαιτούνται ώστε το σώμα να ισορροπεί οριακά στο διάδρομο.
Εναλλακτικά υπολογίζεται και από τnν ένδειξn δυναμόμετρου

που αρχίζει να έλκε ι το σώμα παράλληλα με το διάδρομο προς
τα άνω .
~1 ΜΣ.010~Χ
-- ••
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ -
~ ΓΕ.105.Ο
-~.,__,, ·~--
-------------------------
55
ΜΣ.300.Ο ΤΡΟΧΟΣ MAXWELL
Maxwell wheel
Αποτελείται από συμπογn μεταλλικό στρόφαλο διαμέτρου

1ο - 13 cm και μάζας περίπου 500 g, από το κέντρο του οποίου
διέρχεται λεπτός κυλινδρικός άξονας .
Τα άκρα του άξονα αναρτώνται μέσω δύο λεπτών και ανθεκτι

κών νnμάτων οπό οριζόντια ράβδο n από αυτόνομο σύστnμο
στnριξnς με βάσn .
Το σύστπμα στnριξnς διαθέτε ι κοχλία για να διατnρούνται τα

δύο σκέλn του νnματος σε ίσα μnκn.
Με τnν αρχικn περιστpοφιΊ του τpοχού τυλίγεται το νnμο στον
όξονα και καθώς αυτός διαθέτε ι υψnλιΊ αδράνε ι Θ λόγω περι
στροφnς, τnς τάξεως των 1ο kg • cm 2• εκτελεί συνδυασμό περι
οδικών κατακόρυφων μετατοπίσεων και πεpιστpοφών .
Το νnμσ τυλίγεται με μικpn απόκλισn, χωρίς n μία περιτύλιξn

να καλύπτει τnν όλλn .
Ο τροχός έχει αξονικούς χρωματικούς τομείς που βοnθούν τnν

εύpεσn τnς γωνιακnς ταχύτnτάς του .
ΧρnσιμοποιεΓται για τπν επίδειξn τnς μετατpοπnς τnς δυναμι

κnς σε κινnτικn ενέpγεια και τnν πειρσματικn εύρεσn τnς
στροφοpμnς .
_ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ '
ΜΣ.310.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΝΟΜΟΥ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
conservation of mechanical energy kit
Η συσκευn αποτελείται από ατσάλινο ελατnpιο μnκους πεpίπου

20 cm και σταθεpός 0,30 - 0,35 N/ cm, το οποίο ανοpτόται από
μεταλλικn pάβδο στnριξnς.
Συνοδεύεται από δύο κυλινδρικές μάζες 0,5 kg και 1 kg και μ ία

μικρότερn μάζα 200 g περίπου .
Με τnν ονάρτnσn των μαζών μέσω αγκίστρων στnριξnς το ελα

τnριο επιμnκύνετσι , παpαμένει όμως μέσα στο εύρος τnς γραμ
μικnς συμπεριφοράς του.
Η ταλάντωσn των μαζών και n μέτρnσn τnς απομάκρυνσnς οπό

το σnμείο ισορροπίας, επιτρέπει τn μελέτn του νόμου διστn
pnσnς τnς Μnχανικnς ενέργειας.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡιΕΣ
ΓΕ .060. Ο
ΓΕ.025, 0
ΓξΞ.030.Χ
- - - - -- - - - -- -- -- - -- - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ

56
ΜΣ.350.0 ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ
ιnertia aρparatus
Απλn συακευn π ου χpnσιμοπο ιείται νια τnν επίδειξn τnς

αδράνειας σώματος .
Αποτελείται από κατακόpυφο κοίλο σωλnνα, ύψους πεpίπου

1ο cm. επί του οποίου επικάθεϊαι λεπτn μεταλλικn πλάκα που
φέρει στο κέντρο τ nς, μικρn μεταλλικn σφαίρα.
ο σωλnνας είνα ι στερεωμένος σε βόσn μαζί με κατακόρυφο

έλασμα .
Με τnν απομάκρυνσn και απελευθέρωσn του ελάσματος,

εκτινάσσεται n πλ άκα από το κύλ ι νδpο, ενώ n σφα ίpα λόγω
αδpαvείας παpαμένει στn θέσn τnς και στn συνέχεια πέφτει
στο εσωτεpικό του σωλnνα.
ΜΣ.360.Ο ΖΥΓΟΣ ΑΔΡΑΝΕΙΑΣ
ιnertia batance
Χρnσιμεύει για τnν κατανόnσn τnς έννοιας τnς αδpανειακnς
μάζας και τn διαφοpοποίnσn τnς από τnν έννο ι α του βάpους.
Αποτελείτα ι από δύο μεταλλ ι κές πλάκες δ ι αστάσεων περίπου

130 mm χ 50 mm οι οποίες μποpούν να μετακινούνται μεταξύ
τους παpόλλnλα μέσω δύο ελασμάτων.
Η μία πλάκα έχε ι υ π οδοχές ν ι α τnν τοποθέτ n σn μαζών κα ι n

άλλn στερεώνετα ι μέσω σφιγκτnρα τύπο υ G στnν άκρn του
εpγαστnpιακού πάγκου .
Μόλις n μια πλάκα απομακρυνθεί από τn θέσn nρεμίας και

αφεθεί ελεύθεpn, εκτελεί ταλάντωσn σε οριζόντιο ε π ίπεδο
με σ υ γκεκρ ι μέν n περ ίοδο .
Η τοποθέτnσn μαζών πάνω στnν πλάκα αυξάνει αισθnτά τnν

πεpίοδο ταλάντωσnς.
Η εξουδετέρωσ n του βάρους των μαζών μ έσω ανά ρτnσnς

τους από κατακόpυφα μακριά νrΊματα, δεν επnρεάζει τnν
πεpίοδο ταλάντωσnς, και επομένως αποδεικνύεται ότι
εξαρτάται αποκλειστικά από τn μάζα και όχι το βάρος .
.
,.. ΓΕ .050.Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝ ιΚΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ - - -- - - -- -- - -- -- - - - - - - - -- --

57
ill8 fl{ι 1 Ι? 1 ~
QWtmffi) 001] ~~
@Πf~ΘVl[l3[ffilrnlfmΉTm
--~( Μηχανική ρευστών )
ΜΡ.005.Ο Λεκάνη γυάλινη φαρδιά
ΜΡ.ΟΟ&.ο Λεκάνη γυάλινη βαβιά
ΜΡ.010.Ο Μανομετρική κάψα
ΜΡ.015.Ο Συσκευή υδροστατικής πίεσης
ΜΡ.016.Ο Δοχείο Mariotte
ΜΡ.020.Ο Υδροστρόpιλος
MP.OJO.O Συyκοινωνούντα δοχεία
MP.OJl.O Αλφαδολάστιχο
ΜΡ.035.Ο Αεροστάeμη
ΜΡ.040.Ο Συσκευή Ραscαι
ΜΡ.045.Ο Υδραυλικό πιεστήριο απλό
ΜΡ.050.Ο Ημισφαίρια Μαγδεμpούργου
ΜΡ.060.Ο Σύριyyα
ΜΡ.070.Ο Μανόμετρο ανοικτό
ΜΡ.075.Ο Μανόμετρο κλειστό
ΜΡ.080.Ο Συσκευή Βονιe • Mαrlotte
ΜΡ.085.Ο Μανόμετρο μεταλλικό
ΜΡ.100.Ο Βαρόμετρο υδραργυρικό
ΜΡ.105.Ο Βαρόμετρο μεταλλικό
ΜΡ.108.Ο Υψίμετρο
ΜΡ.120.Ο Αεραντλία εμβολοφόρα με κώδωνα
ΜΡ.125.Ο Αεραντλίες κενού
ΜΡ.130.Ο Υδραντλία μεικτή
ΜΡ.140.Ο Μετρητής ροής
Mf'.1,SO.O Κύλινδροι του Αρχιμήδη

~ ΜΡ.160.Χ πυκνόμετρα
ΜΡ.161.Ο πυκνόμετρο μπαταριών αυτοκινήτων
ΜΡ. 170.Χ Αραιόμετρα
MP.t7t.o Αλκοολόμετρα
MP.t80.a Συσκευή Βerπουιιι
ΜΡ. 190.0 Γεννήτρια ρεύματος αέρα
ΜΡ.195.Ο Αεροδυναμικά σώματα
ΜΡ.200.0 Συσκευή τριχοειδών φαινομένων
ΜΡ.210.0 Συσκευή επιφανειακής τάσης
ΜΡ.220.0 Ωσμώμετρο
• ΜΡ~300.Ο Υγρόμετρο τρίχας
ΜΡ.310.Ο Βροχόμετρο
ΜΡ.320.Ο Ανεμόμετρο χειρός
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗε ΡΕΥΣΤΩΝ - - - - -- - - -- -- - -- - - - - - -- - - -

59
ΜΡ.005.Ο ΛΕΚΑΝΗ ΓΥΑΛΙΝΗ ΦΑΡΔΙΑ
Glass tank
Είναι χαμηλn γυάλινη παραλληλεπίπεδη λεκάνη με διαστάσεις
συνnθως 30 cm χ 20 cm χ 15 cm < Μ χ πχ Υ) και με τοrχωμα
πάχους 5 mm .
Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε πειράματα Υδροστατικnς.
ΜΡ.00&.Ο ΛΕΚΑΝΗ ΓΥΑΑΙΝΗ ΒΑΘΙΑ
Glass container
Παρόμοια με τη φαρδιά λεκάνη. με διαστάσεις περίπου 12 cm

χ 12 cm χ 30 cm ι Μ χ π χΥ ).
Χρησιμοποιεfται συνnθως σε πειράματα Υδροστατικnς που

απαιτούν βύθιση αντικειμένων n συσκευών για μελέτη σε
μεγαλύτερο βόθος .
ΠΛΗΡ.ΟΦΟΡΙ ΕΣ .
ΜΡ.010.Ο ΜΑΝΟΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΨΑ

•
....L
Hydrostatic pressure eιement
Η συσκευn αποτελείται από κάψα με ελαστ1κn μεμβράνn και

ανοικτό μανόμετρο και χρησιμεύε ι για τη μελέτη τnς υδροστα
τικnς πrεσnς.
Η κάψα είνα ι πλαστικό n μεταλλικό τύμπανο ύψους 1,5 cm και

δ1αμέτρου 5 cm. με περιμετρ ι κn αύλακα στο επάνω χείλος του
ν 1 α την προσαρμογn ελαστικnς μεμβράνnς με λάστιχο .
Ως ελαστικn μεμβράνη τnς κάψας μπορεί να χρnσιμοποιnθεί
s
ι ••'
τμnμα παιδικού μπαλονιού .
•.
Το μανόμετρο αποτελείται από γυάλινο σωλnνα σχnματος υ.
στερεωμένο πάνω σε μεταλλικn βάση με βαθμονομημένη κλί
μακα . Ο σωλιiνας περιέχει νερό κατά nροτίμησn χρωματισμένο.
στnν ίδια στάθμη και στα δύο σκέλη.
Βυθιζόμενη η κάψα μέσα σε βαθιά γυάλινη λεκάνη με νερό n

άλλο υγρό, δέχεται πιεστικές δυνάμεις ανάλογα με το βάθος
και το ειδικό βάρος του υγρού. Η πίεση μεταδίδεται από την
κάψα στο μανόμετρο μέσω του αέρα που περιέχεται σε
μεταλλικό n εύκαμπτο σωλnνα και προκαλεί την εκτροnn της
στάθμης του νερού από τη θέσπ ηρεμίας στα σκέλn του
μανόμετρου .
Το τύμπανο φέρει μηχανισμό nερ ι στροφnς. μέσω ιμάντα μετά

δοσης κίνησης, ώστε να μπορεί να στρέφεται σε διάφορες γω
νίες για να δείξει ότι η nfεσn είναι ανεξάρτnτn της διεύθυνσης.
~Ι
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ -
~ ΜΡ.006.Ο
- - - - - - - - - - - - -- • - - -- -
•
..L.
- - -----
61
ΜΡ.015.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Hydrostatic pressure ciemonstι·atiot1 kit
Αποτελείται από γυόλινο σωλrΊνα μnκους περίπου 15 cm και

διαμέτρου 4 cm και μεταλλικό δίσκο στο μέσο του οποίου είναι
προσαρμοσμένο νnμα.
Το νnμα διέρχεται διαμέσου του σωλnνα και συγκρατεί το δίσκο.
Εάν ο σωλnνας βυθιστεί σε βαθιά λεκάνn με νερό, n υδροστα

τικn πίεσn θα συγκρατnσει το δίσκο στn θέσn του κα ι δε θα
επιτρέψει τnν α π οκόλλnσrΊ του.
ΜΡ.016.Ο ΔΟΧΕΙΟ MARIOTTE

...
Spouting cγlinder
Κυλινδρικό δοχείο ύψους 30 - 50 cm στn μία μερ1ά του οποίου

ii
υπόρχουν στόμ ι α εκροnς ίδιων διαστάσεων σε διάφορα ύψn
:!1
,• 1
και σε παραπλnσιες κατακόρυφες . :ι

ιli !
0
1•
Το δοχείο περιέχει νερό n όλλο υγρό. ι iί ι:
Όσο χαμnλότερα απο τnν ελεύθερn επιφόνεια του υγρού του
δοχείου βρίσκεται n οπn, τόσο μακρύτερα εκτινάσσεται το Ί: ! ~.,ι.Ι.·
1
ι Ιι ι
υγρό, φαινόμενο που οφείλεται στn μεγαλύτερn υδροστατικn .ι•
.. ι 11.
πίεσn που υπάρχει.
.'ι'
Ί,,·ι Ι''
1. 1
.
~
~=· ~ . . . . .)
.ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦόΡΙΕΣ
~~ ΜΡ.005.0
ΜΡ.020.Ο ΥΔΡΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ
Hydrostatic pressure turblne
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn των π ιεστικών δυνάμεων που

προκαλεί n υδροστατικn πίεσn.
Αποτελείται από κατακόρυφο σωλnνα με κλειστrΊ βάσn ύψους

15 - 20 cm και διαμέτρου περίπου 5 cm, ο οποίος στn βάσn του
φέρει αντ ι διαμετρικό 2 n 4 οριζόντιο ομόρροπα ακροφύσιο .
ο σωλnνας αναρτάται από περιστρεφόμενο άγκιστρο μέσα σε .

βαθιά λεκάνn και γεμίζει με νερό, n εκροrΊ του οποίου
δnμιουργεί, λόγω δυνάμεων οντίδρασnς, ζεύγn ροπών που
περιστρέφουν τον υδροστρόβιλο.
- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ

62
MP.OJO.O ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΑ ΔΟΧΕΙΑ
communicating vesseιs
Αποτελείται από σειρά δοχείων διαφόρων σχnμότων και

κλίσεων, τα οποία συγκοινωνούν στον πυθμένα τους σε κοινn
βάσn .
Τα δοχεία έχουν νερό μέχρι τn μέσn τους . Χρnσιμοποιούνται για

να επιδείξουν ότι n στάθμn του υγρού σε όλα τα δοχεία,
ανεξάρτnτα με τn κλίσn τους, βρίσκεται στο ίδιο οριζόντιο
επίπεδο.
Το φαινόμενο γίνεται εμφανέστερο, αν μέσα στο νερό προστε

θεί χρωστικn ουσία, όπως νερομπογιά.
MP.OJt.O ΑΛΦΑΔΟΛΑΣΤΙΧΟ
Hose ιeveling ίnstrument
Πλαστικός διαφανnς εύκαμπτος σωλnνας μnκους τουλάχιστον

3 m και διαμέτρου 1ο mm γεμάτος με χρωματισμένο νερό.
Χρnσιμοποιείται για τn σύγκρισn τού υψόμετρου δύο σnμείων

n τον καθορισμό του οριζόντιου επιπέδου. βάσει τnς αρχnς
των συγκοινωνούντων δοχείων .
ΜΡ.015.Ο ΑΕΡΟΣΤΑΘΜΗ
Spirit ιeveι
Παραλλnλεπίπεδn ράβδος μnκους 25 - 45 cm που διαθέτει

γυάλινους σωλnνες φυσαλίδας για τn διακρίβωσn οριζόντιων,
κατακόρυφων και με γωνία 45° επιπέδων.
Η ρύθμισn του οργάνου πραγματοποιείται με τnν περιστροφn

των κοχλιών που στnρlζουν τον κάθε σωλnνα, έτσι ώστε σε
•
διαδοχικές αναστροφές τnς αεροστόθμnς, n φυσαλίδα να
εξακολουθεί να βρίσκεται στο κέντρο των χαραγών του κάθε
σωλnνα .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ'Σ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΠΩΝ - - - -- -- - - - - - -- -- - - - - - - - - - - -

63
ΜΡ.040.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ PASCAL
Air pressure transmlssion u11it

Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς αρχnς του Pascal στο
ρευστά .
1
Αποτελείται οπό γυόλινn σφαίρα n κλειστό δοχείο. οπό διά
φορο σnμείο του οποίου εκκινούν, προς τυχαίες διευθύνσεις,
ανοικτά μανόμετρο με νερό και χρωστικn.
1
f
Η άσκnσn ελαφρός πιεστικnς δύνομnς μέσω εμβόλου προκαλεί
τnν fδιο ονύψωσn στόθμnς σε όλα τα μανόμετρο .
1
•
1
ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΜΡ.045.Ο ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΠΙΕΣΤΗΡΙΟ ΑΠΛΟ
Hydraulic press
Χρnσιμοποιείται ως μοντέλο για τnν επίδειξn τnς μετάδοσnς

τnς πίεσnς στο υγρά (Αρχn Pasca l) και τnς ορχnς λειτουργίας
των υδραυλικών πιεστnρίων.
Αποτελείται από δύο κατακόρυφο στερεωμένες π λαστικές n

γυάλ ι νες σύρ ι γγες βαθμονομnμένες σε mι με λόγο δια
μέτρου εμβόλων συνnθως 1 :3.
Το στόμιο των εμβόλων συνδέονται με σωλnνα . ο οποίος

μπορεί να φέρει στρόφιγγα για τnν επιλεκτικn σύνδεσn κάθε
σύριγγας με τnν ατμόσφαιρα n μεταξύ τους.
τα έμβολα διαθέτουν δίσκο γιa τnν τοποθέτnσn σταθμών και
σύστnμα τερματισμού . για να μnν εκτινάσσονται .
Η συσκευn λειτουργεί με νερό n λάδι , ακόμn και με αέρα .

Στnν τελευταία περίnτωσn το πείραμα διεξάγεται μόνον ποι
οτικά , λόγω συμπιεστότnτας του αέρα .
Η δύναμn που ασκείται στο ένα έμβολο προκαλεί μετατόπισn

του άλλου εμβόλου κατά διάστnμα αντίστροφα ανάλογο με
τις διαμέτρους των εμβόλων .
w
~ ~ ~ [ΓΕ.105.Ο
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ

64
ΜΡ.050.Ο ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ ΜΑΓΔΕΜΒΟΥΡΓΟΥ
Magdeburg hemispheres
Χρnσιμοπο ι ούνται για τnν ε πίδειξn τnς στμοσφαιρικnς πίεσnς .
Είναι δύο μεταλλικά nμισφαίρ1α διαμέτρου περίπου 75 mm,

τα οποία διαθέτουν κρίκους συγκράτnσnς, στρόφιγγα απελευ
θέρωσnς και στόμιο με βαλβίδα αντεπιστροφrΊς για τn σύνδεσn
αντλίας κενού.
Εάν τα nμισφαίρια έρθουν σε επαφn μεταξύ τους με τn βοr'ι

θεια ελαστικού παρεμβόσματος και αφαιρεθεί αέρας από το
εσωτερικό τους, n ατμοσφαιρικrΊ πίεσn δεν επιτρέπει τnν
απομάκρυνσrΊ τους.
MP.120.0n ~
ΜΡ.125.0 ~~
ΜΡ.060.Ο ΣΥΡΙΓΓΑ
Syringe
Είναι πλαστικrΊ σύριγγα με βαθμονομnμένο κύλινδρο, στεγανό

έμβολο και λεπτό στόμιο .
Σε πειραματικές διατάξεις χρnσιμοποιεrται για τnν επίδειξn τnς

συμπιεστότnτας και ελαστικότnτας των αερίων. τnν άσκnσn
πιεστικών δυνάμεων σε υγρό rΊ αερία και για τnν αναρρόφnσn
συγκεκριμένων ποσοτrΊτων υγρών .
Η στεγανοποίnσn και ομαλrΊ μετακίνnσn το υ εμβόλου εξασφα

λίζεται με λιπαντικό σιλικόνnς.
Διατίθετα ι στα φαρμακεία χωρίς τn βελόνα. συνrΊθως στα

παρακάτω μεγέθn: 3 mι, 5 mL. 10 mι, 20 mι, 50 mι, 60 mι
και 100 ml.
.r. "'._ • . ...., 7{V:J

.~·""' .......
"~' .ι ~. ' .
··
'- . . ~ .' r
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ - - - - - - - - - -- - - - - - - -- - - - - - - - -
65
ΜΡ.070.Ο ΜΑΝΟΜΕΤΡΟ ΑΝΟΙΚΤΟ
Mano meteι-. open type
Χρnσιμο π οιείται γι α τn μέτρnσn τnς πίεσnς υγρών κα ι αερίων

και βασίζεται στnν υδροστατικn πίεσn στnλnς υγρού.
Είναι κατασκευασμένο από γυάλινο n διαφανn πλαστικό σω

λriνα διαμέτρου 4 - 6 mm σε σχnμα U, ανοικτό κα ι στα δύο n
άκρα, με ύψος σκελών συνriθως 20 - 30 cm . >ο
Παρέχει μετρnσεις στnν περιοχri ο - 300 mbar .
ο σωλnνας περιέχει νερό, λάδι ιΊ άλλο υγρό και είναι στερε

ωμένος σε κάθετn πινακίδα, n ο π οία διαθέτει ενδείξεις σε cm
κα ι υ ποδιαιρέσεις σε mm και στnρίζετα ι σε βόσn n αναρτάτα ι ,,
18
από τοίχο. 19
Η τιμιΊ τnς πίεσnς παρέχεται από τπ διαφορά στόθμnς των δύο

σκελών, σε συνόρτnσn με το ειδικό βάρος του υγρού που
περιέχει ο σωλnνας .
Το μανόμετρο συνοδεύεται από σωλιΊνα σιλ ικόνnς μnκους

περίπου 50 cm για τn σύνδεσιΊ του με τον υπό nίεσn χώρο .
•
....L..
ΜΡ.075.Ο ΜΑΝΟΜΕΤΡΟ ΚΛΕΙΣΤΟ
Manometer, c ι osed type
Χρnσ ι μοποιε ίται για μέτρnσn π ι έσεων όπως και το ανο ι κτό
μανόμετρο, είναι όμως κλε ι στό κατά το ένα άκρο.
Η μέτρnσn στnρίζεται στnν πfεσn του εγκλωβισμένου αέρα με 80 -Η- 1

1-ΗΙ- 10
ενδεικτικό τnς τιμnς τnς μέτρnσnς, μια σταγόνα υδραργύρου
στο εσωτερικό του σωλnνα.
'°
5D
40
1-ΗΙ- 30
zc
Το όργανο μετρό πιέσεις έως 1300 mbar και διαθέτει αντι 10
στάθμισn μεταβολών θερμοκρασίας . ο
10
20
30
ιιο
"'
6ο -
'10
.!b -iο+- ι
9ο
\00 -:±±:-1
- - - - - - - - - - - -- - - - - - - -- - -- - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ffiKEYEΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ

66
ΜΡ.080.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ BOYLE • MARIOTTE
Boyι e- M aι·ιotte's Ιaνν apparatus
Χρnσιμοποιεfται για τn μελέτn τnς σχέσnς μεταξύ όγκου και
πίεσnς αερίων σε σταθερn θερμοκρασία.
Είναι διαφανnc; κύλινδρος βαθμονομnμένος σε μονάδες όγκου

με αεροστεγώς προσαρμοσμένο έμβολο, που συνδέεται μέσω
δ ι αφράγματος μ ε μεταλλι κό μ ανόμετρο.
Η έλξn rΊ n συμπίεσn του εμβόλου μεταβάλλει τον όγκο και
τnν πίεσn του εγκλωβισμένου αέρα σύμφωνα με το νόμο
Βογιe - Marίotte για πιέσεις μεγαλύτερες rΊ μικρότερες τnc;
ατμοσφαιρικnς.
Η συσκευn είναι προσαρμοσμένn σε βάσn και διαθέτει στρό
φιγγα για τnν απελευθέρωσn του αέρα.
ΜΡ.085.Ο ΜΑΝΟΜΕΤΡΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ

•
Pressure or vacuum gauge
Είναι όργανο μέτρnσnς πίεσnς αερίων με μεταλλικό τύμπανο

n ελατnριο .
Η διάμετρός του είναι 50 - 100 mm και παρέχει στπν περιφέρεια

ενδείξεις τιμών πίεσnς.
Διακρίνοντα ι μανόμετρα κενού που μετρούν υπο π ιέσεις από

- 760 έωc; ο mmHg (n - 1013 έως Ο mbar) και όργανα για
πιέσεις μεγαλύτερες τnς ατμοσφαιρικriς με κλίμακα συνriθως
ο - 1,3 χ 10
5
N/m2 (0 - 20 lb/in).
Δι αθέτουν στόμια παροχriς, στα οποία συνδέετα ι σωλnνας με

σπ είρωμα nλάστιχο.
ΜΡ. 100.Ο ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΥΔΡΑΡΓΥΡΙΚΟ

•
...ι.....
Barometer, ιη ercury type

Όργανο για τnν ακριβri μέτρnσn τnς ατμοσφαιρικnς πίεσnc;.
Χρnσιμοποιεί γυάλινο σωλnνα μnκους 1οοο mm με υδράρ
γυρο σε δοχείο και παρέχει ενδείξεις πίεσnς 580 - 800 mmHg
ανά 1 mmHg (840 - 1066 mbar).
Ε ίναι προσ αρμοσμένο σε κατακόρυφn ξύλ ι νn βάσn πάνω στnν

οποία συνnθως υπάρχει θερμόμετρο από -10 ·c έωc; 50 ·c και
αναρτάται σε τοfχο .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ - - - -- - - - - -- • - - - -- - -- - - - - -- -

67
ΜΡ. 1 05. Ο ΒΑΡ Ο ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ
Barometer aneriod
Είναι μεταλλικό μανόμετpο με διάμετpο συνriθως 1Ο cm, το
οποίο παρέχει ένδειξn τnς ατμοσφαιpικriς πίεσnς στn περιοχn
των 910 - 1060 mbar ίhPal με υποδιαιρέσεις ανά 1 mbar ri
680 - 790 mmHg ανά 1 mmHg, καθώς και χαpακτnρισμούς των
καιpικών συνθnκών που επικρατούν.
Διαθέτει πεpιστρεφόμενο δείκτn γι α τον ορισμό πίεσnς ανα

φοράς .
ΠΛΗΡΟΦΟ.ΡΪΕΣ'"
ΜΡ.106.Ο ΥΨΙΜ ΕΤ ΡΟ
Altimeter
Είναι μεταλλικό βαρόμετρο το οποίο παρέχει επιπλέον ένδειξn
-
υψόμετρου με εύρος ο 4000 m, αξιοποιώντας τnν ελόττωσn
τnς ατμοσφαιρικnς πίεσnς κατά μέσο όρο περίπου 10 mbar για
κάθε ανύψωσn του οργάνου ανά 1οο m .
ΠΛΗ.ΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΜΡ.120.Ο ΑΕΡΑΝΤΛΙΑ ΕΜΒΟΛΟΦΟΡΑ ΜΕ ΚΩΔΩΝΑ
Air pump, vacuuιη and pressure, with bell jar
Χε ι ροκfνnτn αντλία με έμβολο και ούστnμα ακροφυσίων με

βαλβίδες που επιτρέπουν τn xpnσn τnς είτε για αναρρόφnσn
είτε για συμπίεσn αέρα.
Η αεpαντλία είναι προσαρμοσμένn σε βάσn και διαθέτει οpι

ζόντια κυκλικn τράπεζα με διάμετρο περίπου 25 cm. επάνω
στnν οποία τοποθετείται γυάλινο δοχείο σχήματος κώδωνα
για τn δnμιουργία χώρου με υποπίεσn. Λαστιχένιο παρέμβα
σμα (φλάντζα! καθιστά το χώρο αεροστεγri.
Συνοδεύεται α π ό σε ι ρά εξαρτn μότων, ό π ως κύλινδρο κυστορ

ραγίας κα ι σωλ n νες γ ι α τn σύ νδεσn τ nς αεραντλίας μ ε άλλες
διατάξε ι ς κα ι μανόμετρα .
--
•
- - - - - - - - - - - -- - - - - - - -- - - -- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝ ιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ
68
MP.t25.0 ΑΕΡΑΝΤΛΙΕΣ ΚΕΝΟΥ
Vacuum pumps
Υnόρχουν διάφορες nλεκτρικές αεραντλίες που χαρακτnρί

Ζ:ονται από το μπχανισμό λειτουργίας τους κα ι τnν ικανότnτά
τους να δnμ ι ουργnσουν κενό .
Οι αεραντλίες διαφράγματος με μια βαθμίδα δnμιουργούν

κενό τnς τάξεως των 200 mbar και με δύο βαθμίδες κενό έως
20 mbar . Οι αντλίες αυτές μπορούν να λειτουργnσουν και ως
αντλίες παροχnς ατμοσφαιρικού αέρα r'i άλλων αερίων με
πίεσn τnς τάξεως των 0.5 - 1,5 bar και ικανότnτα παροχnς
10 - 30 L/min .
Ο ι περιστροφικές αεραντλίες λαδιού μιαc; n

δύο βαθμίδων
μπορούν να δnμιο υ ργn σουν σχεδόν απόλυτο κενό έως 0,005
mbar με απορροφnτικn ικανότnτα περίπου 3 m3/h .
Διαθέτουν φίλτρα συγκράτnσnς υγρασίας κα ι ατμών λαδιού.
Για τn λειτουργία και τn συντnρnσn των αεραντλιών θα πρέπει

να ακολουθούνται οι οδnγίες χρnσnς .
ΠΛΗ.ΡΟΦΟΡIΕΣ
1
ΜΡ . t 30.Ο ΥΔΡΑΝΤΛΙΑ ΜΕΙΚΤΗ
Force pump
Γυάλινο μοντέλο για τnν εnίδειξn τnς λειτουργίας τnς απορ

ροφnτικnς και καταθλιπτικnς υδραντλίας κα ι γ ι α τnν άντλnσn
μικρών ποσοτnτων νερού .
Αποτελείται από δύο συνδεδεμένους γυάλινους σωλnνεc;

διαμέτρου 25 mm. στn βάσn των οποίων υπάρχει από μια μικρn
νυάλινn σφαίρα που χρnσιμεύει ως βαλβίδα αντεπιστροφnς.
ο ένας σωλnνας διαθέτει έμβολο. με τnν έλξn του οποίου το

νερό απορροφάται ενώ με τnν ώθnσn του το νερό συμπ ι έζεται -. \
και εκτινάσσετα ι από ακpοφύσιο .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ - - - - -- - - - - - - -- -- - - - - - - -- - --

69
MP.t40.0 ΜΕΤΡΗΤΗΣ ΡΟΗΣ
Flow rate meter
Όργανο που παρεμβάλλεται σε αγωγό από τον οποrο διέρχεται

υγρό και παρέχει ένδειξn τnς ροnς του, συνnθως σε m/s .
Η γνώσn τnς διαμέτρου του αγωγού οδnγεί στον υπολογισμό

του όγκου του υγρού που διέρχεται από το σnμείο που
βρίσκεται το όργανο.
ο μετρnτrΊς μπορε ί να είναι ενσωματωμένος n να αποτελεί
εξάρτnμα συσκευrΊς n οποία ε π εξεργάζεται και σε πραγματικό
χρόνο, εμφανίζει σε οθόνn τn τι μn τnς ροnς.
· Π:ΛΗ ΡΟΦΟΡΙ ΕΣ
ΜΡ. t SO.O ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ
Archimedes buovancν cγιϊnders
Ζεύγος κυλίνδρων ύψους 60 mm και διαμέτρου 30 mm περί

που , εκ των οποίων ο ένας είναι κοίλος κα ι ο άλλος συμπαγnς .
Αναρτώνται μέσω αγκίστρων από τον ένα δ ίσκο απλού ζυγού

n από δυναμόμετρο, ενώ ο συμπαγnς κίιλινδρος εμβαπτίζεται
σε ογκομετρικό κύλ ι νδρο με νερό.
Η π οσότhτα του νερού που εκτοπίζεται συμπλnρώνει τον κοίλο
κύλινδρο, επαλnθεύοντας τnν αρχrΊ του ΑρχιμrΊδn σχετικό με
τnν άνωσn στα υγρά.
ιι
1 ••
1
; 1
Π4ΡΕΛΙ<ΟΜΕΝΑ
ΓΕ. 1.20,Ο ιi
ΜΣ.010.Χ
XH:.30d.9
ΜΡ.160.Χ ΠΥΚΝΟΜΕΤΡΑ
oensity hγdrometers
Είναι όργανα που χρnσιμοποιούνται για τn μέτρnσn τnς πυκνό
τnτας υγρών.
Τα συνnθn πυκνόμετρα σταθερr'Ίς μάζας αποτελούνται από

ένα λεπτό, γυάλινο, βαθμονομnμένο σωλnνα !πλωτr'ΊραςJ, ο
οποίος στο ένα άκρο του περιέχε ι μεταλλικά σφαιρίδια συγκε
κριμένnς μάζας.
Αποκαλούνται ως πυκνόμετρα τα όργανα που μετρούν πυκνό

τnτες μεγαλύτερες από τnν πυκνότnτα του απεσταγμένου
νερού (1 g/cm3 ) στους 20° C, ενώ ως αραιόμετρα αυτά που
μετρούν μικρότερες πυκνότnτες .
Συνέχεια σr.nv εn6.ιιενn σεfifδα

ΠΛΗ ΡΟΦΟΡΙ'ΕΣ "
- - - - --
70
•
....L
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝι ΚΗΣ ΡΕΥΠΩΝ

Για τnν πραγματοποίnσn μιας μέτρnσnς, το πυκνόμετρο
,.
αφriνεται με π ροσοχn να επιπλεύσει στο προς μέτρn σn υγρό
κα ι n τιμn τnς πυκνότnτας αντιστοιχεί στn χαραγn μέχρι τnν
οποία βυθίζεται.
Για ακριβείς μετρnσεις το υγρό θα πρέπει να βρίσκεται σε
ισορροπrd ροnς ίγια ακριβείς μετρnσεις δεν πρέπει να
υπάρχουν ούτε φυσαλίδες) και σε θερμικrΊ ισορροπία με το
περιβάλλ ον, σε θερμοκρασία που ορίζεται από τον
κατασκευαστn.
Υπάρχουν συνnθως τα παρακάτω ε ίδn π υκνομέτρων:
ΜΡ .161.Ο πυκνόμετρο Μπαταριών Αυτοκιvή-ιωv

Εξειδικευμένο πυκνόμετρο για τn μέτpnσn τnς πυκνότnτας
του nλεκτρολύτn μπαταρ ι ών μολύβδου των αυτοκινnτων.
Συνnθως βρίσκοντα
, ., ι,, μέσα σε μεγάλο
,, σταγονόμετρο , το οποίο
αναρροφα υγρο απο τn μπαταρια.
Υπάρχουν επίσnς:
ΜΡ.162.Ο 2αχαpόμετρα <Saccharimeter>
Μετρούν τnν πυκνότnτα ζαχαρούχων διαλυμάτων 20° C, σε
κατά βάρος σύστασn rΊ σε βαθμούς Brix ιο - 90J, Mas ιο - 26),
Ballίng.
ΜΡ.163.Ο Γαλακτόμετρα <Lactodensimeter>

Μεϊρούν τnν πυκνότnτα του γάλακτος σε 15° C, σε βαθμούς
Queνenne (15 - 40).
ΜΡ .164.Ο πυκνόμετρα Θαλασσινού νερού

ιseawater densitγ hγdrometer>
Μετρούν τnν πυκνότnτα του θαλασσινού νερού σε 20° C, σε
μονάδες g/cm (1000 - 1035).
3
ΜΡ.165.Ο nυmιόμετρcι Baume <Baume hγdrometer>

Μετρούν τnν πυκνότnτα διαλυμάτων ιπχ. οξέων, οινοπνεύ
ματος, ζάχαρnς κλπ) σε 15° C, σε μονάδες Baurrιe ίΒm!.
ΜΡ.170.Χ ΑΡΑΙΟΜΕΤΡΑ
Μετρούν πυκνότnτες μικρότερες από τn ν πυκνότ nτα του

απεσταγμένου νερού !1 g/cm J στους 20°
3
c ιπχ. οινόπνευμα,
λάδι κλπ!.
Συναντώτα ι τα π αρακάτω είδn αρα ι ομέτρων:
ΜΡ.1'70.1 0.80 - 0.90 0.005

ΜΡ.170.2 0.90 - 1.00 0.005
rΙΙΡ.170.S 0.80 - 1.00 0.010
ΜΡ.170.4 0.65 - 1.00 0.010
ΜΡ.171.Ο Αλκοολόμετρα
Μετρούν τnν περιεκτικότnτα σε ο ι νόπνευμα διαλυμάτων οινο
πνεύματος σε 20° C, σε κατά βάρος σύστασn, σε κατ' όγκον
σύστασn rΊ σε μονάδες Tralle, Gay-Lussac, Cartίer.
ΠΛΗJ30ΦΟΡΙΕΣ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝ ι ΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

•
....ι.....
71
ΜΡ.180.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ BERNOULLI
Bernoulli tubes
ΣυσκευrΊ γι α τn μελέτn του νόμου Bernoulli. Αποτελείται από
κυλινδρικό δοχείο με πώμα, στπ βάσn του οποίου προσαρμό
ζεται εξωτερικό λεπτός οριζόντιος σωλrΊνας εσωτερικrΊς διαμέ
τρου 9 mm. μnκους 35 - 50 cm, με στένωσn 4 mm στο
κέντρο του και με σειρά από κάθετα ανοικτό μανόμετρα.
Το δοχείο περιέχε ι νερό μ ε χρωστικrΊ. Όταν το υγρό από το

δοχείο αρχίσει να ρέει μέσω του αγωγού. στο σnμείο με τn
στένωσn n ταχύτnτα τnς ροriς αυξάνει και τα μανόμετρα
δείχνουν ότι n πίεσn ελαπώνεται .
Η συσκευri διαθέτει επίσnς οριζόντιο λεπτότερο σωλnνα 7 mm

χωρίς στένωσn. στον οποίο τα μανόμετρα δείχνουν σταδιακn
ελάττωσn πίεσnς λόγω τρ ι βnς που οφείλεται στn ροrΊ του
υγρού.
•
...L
ΜΡ. 190.Ο ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΕΡΑ
Αίr blower
Χρnσιμοποιείται για τn δnμιουργία και παροχn κατευθυνό
μενου ρεύματος αέρα νια π ειράματα αεροδυναμικnς.
Η ταχύτnτα ροnς του ρεύματος αέρα ρυθμίζεται , μέσω τnς

μεταβολnς τnς ταχύτnτας περιστροφnς των πτερυγίων
nλεκτρικού κινnτrΊρα από ο έως 15 m/s .
Η γεννriτρια στnρίζεται σε βάσn n οποία επιτρέπει τn μεταβο

λrΊ τnς ροrΊς προς διάφορες κατευθύνσεις .
,. «
ΜΡ. 195.Ο ΑΕΡΟΔΥΝΑΜΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ
Air-stream interference bodies

Σειρά σωμάτων με διάφορα σχήματα το οποίο τοποθετούνται
εντός του πεδίου ροnς γεννrΊτριας ρεύματος αέρα για τn
μελέτn τnς οεροδυναμικnς συ μπεριφοράς τους.
Τυπικά αεροδυναμ ι κό σώματα είναι το υπόδειγμα πτέρυγας

αεροπλάνου. κυλινδρικό ri nμικυλινδρικά σώματα. το ζεύγος
καμπύλων κινnτών πλακών κλπ .
Το σώματα αναρτώνται από κατάλλnλn βάσn. n οποία επι

πλέον διαθέτει σύστnμα αντίβαρων νιο τον υπολογισμό τnς
δυναμικn ς όνωσnς και τnς αντίστασnς του σέρα.
ΜΡ. 190.0
ΜΣ.010.Χ
- -- - - -- - - - -- -- - - -- - -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝιΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ

72
ΜΡ.200.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΤΡΙΧΟΕΙΔΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ
capillary tubes
ΣυσκευrΊ για τnν επίδειξn και μελέτn των τριχοειδών φαινο
μένων . ·.' ..' ι
" ~ <
i
:
Αποτελείται από δύο rΊ περισσότερους λεπτούς σωλrΊνες με
διαφορετικrΊ διάμετρο, συνriθως 0,25 - 2 mm. οι οποίοι συγκοι ;
νωνούν στn βάσn τους . Οι σωλriνες περιέχουν νερό, λάδι rΊ ;
' j
όλλο υγρό .
Λόγω τριχοειδών φαινομένων το υγρό βρίσκεται σε υψnλότε

ρπ στάθμn στο λεπτότερο σωλrΊνα και n επιφάνεια του υγρού
μέσα στους σωλrΊνες δεν είναι οριζόντια ιμ nνίσκος>.
• . ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
MP.210.D ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΤΑΣΗΣ

•
J...
Surface tension kit

Περιλαμβάνει σειρά από μεταλλικά rΊ πλαστικά πλαίσια διαφό
ρων σχnμάτων .
Όταν εμβαπτίζονται τα πλαίσια σε διάλυμα νερού με υγρό

σαπούνι, προσκολούνται σε αυτά λεπτά στρώματα ίυμένιο)
του διαλύματος. Λόγω επιφανειακnς τάσnς τα υμένια καταλαμ
βάνουν τn μικρότερn δυνατrΊ επιφάνεια .
'
Ένα οπό τα πλαίσια διαθέτει κινnτrΊ πλευρά, από τnν οποία
είναι δυνατόν να αναρτnθούν μικpά βόρn 1 mg έως 1 g και τα
οποία παρέχουν τnν τιμή τnς επιφανειακής τάσnς του υμενίου
που τn συγκρατεί.
~
οΟ
ι-: ΓΕ . 105 .Ο (;)
1J
ΜΡ.220.Ο ΩΣΜΩΜΕΤΡΟ
Osmometer
Χρnσιμοποιείται για τn μέτρnσn τnς ωσμωτικnς πίεσnς διαλυ
μάτων.
Στnν οπλrΊ του μορφrΊ αποτελείται από γυά λινο δοχείο 400 mι
με νερό, μέσα στο οποίο βυθίζετα ι μικpότεpο δοχείο με το
πpος μελέτn διάλυμα, συνrΊθως υδατικό κοpεσμένο διάλυμα .~1· -
1f · l l f .-.
' · ' · ; ••
...- /
ζάχαρnς. Μανόμετρο ή τριχοειδrΊς σωλrΊνας μrΊκους 450 mm

βαθμονομnμένος σε mm. είναι προσαρμοσμένα στο εσωτερικό ~ ;~:::,;:·;\
δοχείο. τα δύο δοχεία διαχωρίζονται με nμ ι περοτrΊ μεμβράνn
από σελοφάν, κύστn ο π ό χοίρο rΊ κατόλλnλα διαμορφωμένα
τοιχώματα καρότου.
Η τιμrΊ τnς ωσμωτικής πίεσnς που προκαλείται από τα μόρια

νερού που διαπnδούν τn μεμβράνn. παρέχεται από τnν ένδειξn . : · ::. :; ,: • : : 1
....... " .:•: ·:::·· . h
) )
του μανόμετρου n τnν ανύψωσn τnc στόθμ n ς του διαλύματος .. ,~--6
στον τριχοειδrΊ σωλήνα.
•
-- .-;:-·
-
.--.-~--
...~ ., ......
. ,· ,_ .- .
....
' .
- .. .
~ .._.
. - - ....ι.....
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ ---------------------------

73
ΜΡ.300.Ο ΥΓΡΟΜΕΤΡΟ ΤΡΙΧΑΣ
Hygrometer, haίr
Όργανο τοίχου ή φορnτό nου π αρέχε ι ποσοστια ίο ένδε ι ξn τnς

σχετικής υγρασ ίας τnς ατΙJόσφαιρας σε κλ ίΙJακα R.H. ο - 100%
(RH = Relatiνe Hum i dltγ, σχετική υγρασία) .
ο δεfκτnς μnορεf επίσnς να χαρακτnρίί,ει ξnρές, κανονικές και

υγρές περιοχές τιΙJών .
Λειτουργεί βάσει τnς μεταβολής του μήκους οργανικών τρι

χών ανάλογο με τnν υγρασία τnς ατμόσφαιρας .
ΜΡ.3 1 0.Ο ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΟ
Rainfall gauge
Πλαστικό κωνικό δοχείο nου συγκεντρώνει το νερό τπς βροχής.
Δ ιαθέτει χα ραγές ανά mm που αντιστοιχούν σε ύψος βροχής

καθορ ι σμένου χρονικού διαστnματος.
Συνήθως n επιφάνεια συλλογής, n οnοία έχει σχήμα που εμπο

δίζει τnν εξάτμισn του συγκεντρωμένου νερού. καλύπτει 100
cm με δυνατότnτα κατακρότnσnς έως 400 mm ύψος βροχnς.
2
ΜΡ.320.Ο ΑΝΕΜΟΜΕΤΡΟ ΧΕΙΡΟΣ
Cup anemometer. hand held
Χρnσιμοποιείτα ι για τn μέτρnσn τnς ταχύτnτας του ανέμου

βάσει τnς ταχύτnτας συστnματος ορ1ζόντια περ ι στρεφόμενων
nμισφαιρ ίω ν.
Κρατιέται με το χέρι σε περιοχή που υπάρχει ελεύθερn ροή

αέρα χωρίς στροβ ι λισμούς και παρέχει απευθείας ένδειξn
σχετικής ταχύτnτας ανέμου συνήθως στnν περιοχή ο - 120
km/h και στις αντίστοιχες τιμές σε Beaufort
ή κόμβους .
'
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - -- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΩΝ

74
~~~(_τ_α_λ_α_v_τ_ώ_σ_ει_ς~~~)
TA.OtO.O Εκκρεμές με πλαστικό σφαιρίδιο
ΤΑ.015.Ο Εκκρεμές Blαckbυrn
ΤΑ.020.Ο Συσκευή σύζευξης ταλαντώσεων
ΤΑ.025.Ο Συσκευή συιευyμένων ταλαντώσεων <Εκκρεμές του Bαrton)
ΤΑ.030.Ο Στροφικό εκκρεμές
ΤΑ.050.Ο Έκκεντρο για κινητήρα
ΤΑ.055.Ο Ηλεκτρομηχανικός ταλαντωτής
ΤΑ.060.Ο Ελατήρια κυματισμών
ΤΑ.070.Ο Συσκευή εγκάρσιων στάσιμων κυμάτων
ΤΑ.Ο-75.Ο Συσκευή διαμήκων στάσιμων κυμάτων
ΤΑ.080.Ο Συσκευή κυματισμών
ΤΑ.100.Ο Διαπασών με γραφίδα
TA.10t.O Διαπασών 1700 Hz

ΤΑ.105.Ο Σετ 8 διαπασών
ΤΑ.110.Ο Ζεύγος διαπασών επί αντηχείων
TA.t20.0 Μονόχορδο ή πολύχορδο <Μοντέλο εγχόρδων οργάνων)
τa.t~o.o Ηχητικός σωλήνας κυηd
TA.t,S S.O Σωλήνας Oυincke
ΤΑ.140.Ο Ηχητικός σωλήνας <Μοντέλο πνευστών οργάνων>
TA~ tso.o Στροβοσκόπιο χειροκίνητο
TA.tSt.O Επιτραπέζιος ανεμιστήρας πολλαπλών ταχυτήτων
TA.tSS.O Στροβοσκόπιο ηλεκτρονικό
ΤΑ.170.Ο Ηχόμετρο
TA.t80.0 Συσκευή μικροκυμάτων
ΤΑ.190.Ο Συσκευή υπερήχων
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ----------------------------

75
ΤΑ.010.Ο ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΜΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΦΑΙΡΙΔΙΟ
Plastic ball pendulum
Χρnσιμοποιείτα ι για τnν επίδειξn των ταλαντώσεων nχητικών

πnγών .
Αποτελείται από λεπτό νrΊμα το οποίο προσαρμόζεται σε ρόβδο

με όγκιστρο και από το οποίο αναρτόται μικρό και ελαφρύ
πλαστικό σφαιρ ίδιο .
Το εκκρεμές τοποθετείται κατάλλnλα ώστε το σφαιρίδιο να αγ

γίζει ελαφρά τις ταλαντούμενες επιφάνειες, όπως ένα σκέλος
διαπασών, τn μεμβράνn μεγαφώνου, έναν κώδωνα κλπ.
Οι δονιΊσεις μεταφέρονται στο σφαιρfδ ιο το οποίο εκτινάσσεται

απότομα κα ι αναπnδά.
ΠΆΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
~ - ΓΕ.060_.ο ___
ΤΑ.015.Ο ΕΚΚΡΕΜΕΣ BLACΚBURN
Blackburn pendulum
Χρnσιμοπο1είται για τnν επίδειξn και μελέτn των ταλαντώσεων

σύνθετου εκκρεμούς.
Αποτελείται από οριζόντια βάσn και στrΊρ ι γμα με εκκρεμές,

μιΊκους 30 - 40 mm, το οποίο αντr για απλιΊ μάζα έχει προσαρ
τnμένο ανεστραμμένο κωνικό δοχεfο με λεπτή οπrΊ στο κάτω
άκρο .
Το δοχείο γεμίζει με λεπτή στεγνή άμμο ή σμυριδόσκονn . Αρχι

κή ώθnσn του εκκρεμούς προκαλεί την ταλάντωση του δοχείου .
Εάν κότω από το δοχείο κινηθεί με σταθερή ταχύτnτα και προς

μια κατεύθυνσn ένα φύλλο χαρτί, τότε αποτυπώνεται από το
ίχνος τnς άμμου, μια nμιτονικrΊ παράσταση.
Εάν ταυτόχρονα με τnν ώθnσn πραγματοποιnθεί και πλάγια

εκτροπrΊ οπό το επίπεδο ταλάντωσnς, τότε το εκκρεμές θα
εκτελέσει συνισταμένn δύο αρμονικών κινιΊσεων και το ίχνος,
σε ακίνητο χαρτί, θα δnμιουpγrΊσει σχήματα Ussajous.
Σε εναλλακτική διάταξη, αντί δοχείου υπάρχει μάζα με ακίδα,

ενώ n βάση είναι καλυμμένη με επίστρωσn άμμου, πάνω
στnν οποrα n ακίδα αποτυπώνει το rχνος.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΜΝΤΩΣΕΩΝ------------------------------

•--~
77
ΤΑ.020.Ο ΕΥΣ ΚΕΥΗ ΣΥΖΕΥΞ Η Σ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ
oscillation coupling apparatus

Χpnσιμοποιείται για τn μελέτn του φα ινομένου τnς σύζευξnς
των ταλαντώσεων και τn μεταφοpά μnχανικnς ενέpγειας από
ένα σώμα σε άλλο. Αποτελείται από δύο όμοια απλά εκκpεμn
που ενώνονται μεταξύ τους με νr'ιμα από το μέσο του οποίου
κpέμεται μεταλλικό βαpίδιο.
Ο εξαναγκασμός του ενός εκκρεμού ς σε ταλάντωσn διεγεΓpει

βαθμιαία το άλ λ ο. μέσω τn ς σύζε υ ξnς που εnιφέpει το ενδιά
μεσο νnμα κα ι βάρος.
ΤΑ.02 5. 0 ΣΥΣΚΕΥΗ ΣΥΖΕΥΓΜ Ε Ν Ω Ν ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ (ΕΚΚΡΕΜΕΣ ΤΟΥ BARTON)
Resonance apparatus
Η συσκευn χpnσιμεύει για τnν επίδειξn φαινομένων συντο
νισμού κατά τn σύζευξn εξαναγκασμένων ταλαντώσεων .
Αποτελείται από σειpά εκκρεμών δ ιαφόρων τιμών μnκου ς

(10 - 30 cm), τα οποία είνα ι αναρτnμένα από οpιζόντιο έλασμα .
το έλασμα έχε ι τn δυνατότnτα να τα λαντώνεται με τn βοnθεια
ενός nλεκτpι κού n μnχανικού διεγέρτn σε διάφοpες συχνό
τnτες.
Μόλ ι ς n συχνότnτα διέγεpσnς συμ π έσει μ ε τnν ιδιοσυχνότnτα

ενός των εκκpεμών, τότε αυτό σ υ ντονίζεται και ταλαντώνεται
με μέγιστο π λάτος.
TA.OJO.O ΣΤΡΟΦΙΚΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ

•
variable Ιnertia bar
Χpnσιμοπο ι ε rται για τn μελέτn των στροφ ικών τα λ αντώσεων
και τn μέτρnσn τnς ροπnς αδράνειας.
Αποτελείται από κυλινδρικό μεταλλικό σώμα το οποίο διαθέτει

μια οpιζόντια στσόλινn ράβδο μnκους 60 - 80 crn και διαμέτρου
10 - 13 rnrn .
Το σύστnμα α ναρτάται από σύρμα κα ι δύνατα ι να περιστρέφε
ται ελεύθερα από το μέσο τnς ράβδου.
Πάνω στn ράβδο είναι προσαρμοσ μ ένα δύο μεταλλ ι κά κυλιν
δρικά βόρn τα οπο ία μποpούν να ολισθnσουν και στn συνέχεια
νο ασφαλιστούν με κοχλία, σ ε ο ποια δ nποτε απόστασn από το
κέντpο πεp ι στpοφnς.
Η θέσn στnν ο π οία τοποθετούντα ι συμμετρικό τα βάρn , καθορί
ζει τn ροπn αδράνε ι ας τnς ρά βδου κα θώ ς και τn ν περίοδο τnς
π ερ ι στροφ ι κnς ταλόντω σnς νι α μ ι κρές γων ίες στροφnς.
Η δύναμn ε παναφοpός εrναι σ υνάpτnσn των χαρακτn p ι στι κ ών
(δ ι αστάσε ι ς, υ λ ικό) του σύρματος ανάρτnσn ς.
---------------------------- ΟΡΓΑΝΑΚΑι ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

78
ΤΑ.050.Ο ΕΚΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ Κ Ι ΝΗΤΗΡΑ
Rotor arm
Χρnσιμοποιεfτα ι γι α τ nν παραγωγn και τn με λέτn εξαναγκασμέ
νων ταλαντ ώ σεων καθώς και του φαινομένου του συντονισμού
σε ελ ατn ρ ι ο.
Αποτελείται από μεταλλικό δίσκο n κύλινδρο διαμέτρου

περίπου 50 mm με οπn για τn διέλευσn του άξονα nλεκτρ ι κού
κινnτnρα . Κατάλλnλος σφ1γκτnρας σταθεροπο1ε ί τον άξονα .
Σε ορισμένα σnμεία τnς επιφάνε ι ας που βρίσκοντα ι σε διαφο
ρετι κές αποστά σεις από το κέντpο, υπάρχουν υποδοχές για
τnν τοπ οθέτnσn π ύρου, στον οποίο πpοσαρμόζεται n μ ια άκpn
ελοτnpίου .
Η πεpιστροφn του κι νnτnpα αναγκάζει το ελατnριο να

παλ ινδρομεί. Η μεταβολn τnς ταχύτnτας π εριστpοφ n ς του
κινnτn pα που γίνεται με μεταβολn τnς τάσ nς τροφοδοσίας του.
ρυθμίζε ι τn συχνότnτα τnς ταλάντωσnς έω ς τnν επίτεuξn
συντονισμού, ενώ n αλλαγή τnς θέσnς του πύρου μεταβά λ λει
το πλάτος τnς ταλάντωσn ς.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
8*Λ.4ό0.Ο
ΤΑ.060.Ο
TA.OSS.O ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΑΛΑΝΤΩΤΗΣ
Vabratio11 generator
Η σ υ σκευn παράγε ι μnχονι κέ ς ταλαντώσεις μεταβλnτού πλά
τους και συχνότnτας όπως το έκκεντpο και οι συσκευές στασί
μων κυμάτων.
Σε συνδυασμό με παρελκόμενα εξαρτnματα, μπορεf να χρnσ1-
μοποιnθεί γ ι α τn με λέτn στασίμων εγκάρσ ι ων κα ι διαμnκων κυ
μάτ ων σε χορδές, ελατn ρ ια , ελά σματα, μ εταλ λ ικές επιφάνε ι ες,
κλπ.
Αποτελείται από κυ λ ινδρι κό μόνιμο μαγνnτn, διαμέτρου περf

που 100 mm, μέσα στο πεδίο του οποίου δύναται να παλινδρο
μεί π n νίο, εσωτε ρικnς αντίστασnς 4 - 8 Ohm, με προσαρμοσμέ
νο κατό λ λnλο άξονα .
Η αρχή λειτουργίας του είνα ι παρόμοια με αυτn ενός μεγάλου

μεγαφώνου . Όταν το πnνίο τροφοδοτnθεί από μ ια γεννnτρια
συχνοτnτων nμιτονικού, τετραγωνι κού, πριονωτού Γι άλλnς
μορφnς σr'l μ ατος, προκαλείται n αντίστοιχn ταλόντωσn του
άξονα κα ι τω ν προσα ρμοσμένων εξα ρτnμάτων . Η γεννήτρια θα
πρέπε ι να π ερι λα μβάνε ι κατάλλnλο ενισχυτι\ ώστε να παρέχει
στον ταλαντωτn τάσn τροφοδοσίας τnς τάξεω ς των 5 -
10 ν Ι 1 Α και με συχνότnτα συνnθως από 0,1 Hz έως 100 Hz,
ενώ συναντώνται κα1 μεγαλύτερες συχνότnτες .
Στα παρελ κόμ ενα τnς συσκε υnς περ ι λα μβάνοντα ι συνnθως
τετράγωνες και κυκλ ι κές μεταλλικές πλάκες, πάνω στις οποίες
εάν απλωθεί λεπτn άμμος, εμφανίζονται τα σχnματα Chladni
των στασίμων κυμάτων . Σειρά ελατnρ ίων rΊ ελασμάτων διαφό
ρων διαστάσεων, καθώς και μεταλλικές ευθύγραμμες n κυκλ ι
κές χορδές μ εγάλου μnκους (π. χ. 2 mJ χρ nσιμ οπο ι ούντα ι ε πίσnς
νια τ nν επ ίδειξn τω ν οταοfμων κυμάτων.
Προσαρμ ογή ιδιοκατασκε υών n ά λλων συσκευ ών είναι επίσ nς

δυνατn . Ειδικό εξάρτnμα για π αράδε ιγμα, μπορεί να χρnσιμο
πο1 nθεί ώστε ο ι ταλαντώσεις να διεγε ίρουν σφα ι ρίδια γ ι α τnν
α ναπαράστασ n του μοντέλ ου των ιδανικών αερίων και τn ς κινn -
τικnς θεωρίας .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΚιΝΔΥΝΟΙ
ΗΛ.610.Ο
ΟΡΓΑΝΑΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣΤΜΑΝΤΩΣΕΩΝ -----------------------------

79
ΤΑ.060.Ο ΕΛΑΤΗΡΙΑ ΚΥΜΑΤΙΣΜΩΝ
set of 2 vibrating sprlngs
Είναι δύο ανοξείδωτα ελατnρια τύπου έλξnς και διαφορετικnς στα

θεράς (Κ) ,τα οποία χρnσιμοποι ούνται νια τn μελέτn κυματισμών.
Το πρώτο ελατnριο είναι μαλακό, διαμέτρου τουλάχιστον 75 mm

και κάτασκευασμένο οπό σύpμο n προτιμότερο από έλασμα ορθο
γώνιας διατομnς διαστάσεων περίπου 0,3 mm Χ 4,5 mm (slinkγ) .
Το ελατnpιο αποτελείται από περίπου 150 - 200 σπείρες όταν
είναι συσπει ρωμένο έχει μrΊκος περίπου 100 - 150 mm και μπορεί
να επιμnκυνθεί, χωρίς να υπερβεί το όριο ελοστικότnτας, μέχρι 5 m .
Το δεύτερο ελατnριο αποτελείτα ι από σκλnρό ατσάλ ινο γαλβα

νισμένο σύρμα διαμέτρου 1,3 - 2 mm και διαμέτρου σπείρας μέχρι
20 mm. Έχει 1200 - 1500 σπείρες. Όταν είνα ι συσπειρωμένο έχει
μrΊκος 2 - 3 m και μπορεί να επιμnκυνθεί. χωρίς να υπερβεί το όριο
ελοστικότnτας, μέχρι 9m.
Εάν τα ελατnρια τεντωθούν σε λείο πάτωμα και διεγερθούν από

τn μία n και τις δύο άκρες με nλεκτρικό n μnχονικό δονnτn μετα
βλnτnς συχνότnτας n ακόμn και με το χέρι, δnμιουργούνται και
διαδίδονται διαμnκn n εγκάρσια κύματα .
Κατάλλnλες διεγέρσεις επιτρέπουν τn μελέτn τnς σύζευξnς δύο

κυμάτων, τnς ανάκλασnς κυμάτων, τnς αναστροφnς παλμού, τον
υπολογισμό του μnκους κύματος στασίμων κυμάτων κλπ .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ- KINΔYNOI -
ΤΑ.070.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΓΚΑΡΣΙΩΝ ΣΤΑΣΙΜΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ
Transverse standing waves apparatus
Χρnσιμοποιείται νια τnν επίδε ι ξn των εγκαρσίων στοσίμων

κυμάτων στα στερεά.
Αποτελείται από ατσάλινn βέργα διαμέτρου 3 mm και μnκους

περίπου 1 m, προσαρμοσμένn σε ειδικn βάσn στrΊρ ιξnς n οποία
εφαρμόζει στο ένα σκέλος του πυρnνα σχrΊματος U του λυό
μενου μετααχnματιστιΊ.
Στο άλλο σκέλος τοποθετείται το πnνίο 300 σπειρών .
Ειδικός κοχλίας μεταβάλλει το μιΊκος τnς ατσάλινnς βέργας.
Εάν εφαρμοστεί στο πnνίο χαμnλn εναλλασσόμενn τάσn (10 -

20 ν Ι 50 Hz ) και ρυθμιστεί κατόλλnλα ο κοχλίας, θα σχnμα
τιστούν πάνω στn βέργα εγκάρσια στάσ ι μα κύματα.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛ ΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ

ΗΛ.$50.Ο
ΗΛ.~6.Ο.Ο
ΪΙΛ.&00_.Ο
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑ/ΙΑΝΤΩΣΕΩΝ

80
ι
1
·ω 11
' ΤΑ.075.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΔΙΑΜΗΚΩΝ ΣΤΑΣΙΜΩΝ ΚΥΜΑΤΩΝ
Longltudinal standing waves apparatus
Χρnσμοποιείται για τnν επίδειξn των διαμnκων στασίμων κυμά

των σε ελατnριο.
Αποτελείται από ατσάλινο τεντωμένο ελατrΊριο μrΊκους περίπου

1 m, το οποίο μέσω ατσάλινου ελάσματος ταλάντωσnς και
ειδικnς βάσnς στrΊριξnς, προσαρμόζεται στο ένα σκέλος του
πυρrΊνα σχήματος υ του λυόμενου μετασχnματιστrΊ .
Στο άλλο σκέλος τοποθετείται το πnνίο 300 σπειρών .
Ειδικός κοχλίας μεταβάλλει το ενεργό μnκος του ατσάλινου
ελάσματος και εξ αυτού το πλάτος τnc; εξαναγκασμένnς τολάν
τωσnς.
Εάν εφαρμοστεί στο πnνίο χαμnλn εναλλασσόμενn τάσn (10-

20 ν Ι 50 Hz ), δονείται το έλασμα και αν ρυθμιστεί κατάλλnλο
ο κοχλίας. σχnματίζονται στο ελατrΊριο διαμήκn στάσιμα
κύματα. -
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ" ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
•
H,Λ. JSO.O
- ΗΛ.110.Ο
r 1 tfΛ.600.0
ΤΑ.080.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΚΥΜΑΤΙΣΜΩΝ
Ripple tank
Αποτελεί σύνθετn διάταξn, n οποία δnμιουργεί στάσιμο κύματα

σε επιφάνεια νερού. κοτάλλnλn για τnν επίδειξn και τn μελέτn
κυματικών φαινομένων ό π ως n ονάκλασn, n διάθλοσn, n συμ-
βολn και n περίθλασn. «==~F===l
Παρέχεται επίσnς τn δυνατότnτο μέτρnσnς του μnκους κύματος
και τnς ταχύτnτας των κυματισμών.
Αποτελείται από :
-Λεκάνn κυματισμών για τnν τοποθέτnσn του νερού . Είναι ορθο

γώνιο, με γυάλινο, επίπεδο και διαφονn πυθμένα, διαστάσεων
τουλάχιστον 40 cm Χ 40 cm και ύψους s-
8 cm. το τοι χώματά τnς
είνα ι υδοτοστεγn, από υλικό που αποσβένει τους κυματισμούς
που προσπίπτουν.
Η λεκάνn στnρίί,εται σε τέσσερα πόδια ύψους τουλάχιστον
40 cm. με ρυθμ ιζόμενα πέλματα ώστε αυτιi να οριζοντι ώνεται.
- rεννήwια δονήσεων. Συνιiθως αποτελείται από nλεκτρικό κι
νnτnρο χομnλnς τάσnς. ο οποίος φέρει έκκεντρn μάζα στον
άξονά του και είναι προσαρμοσμένος σε μακρόστενn ποραλ
λnλεπίπεδn ράβδο.
Η ράβδος αναρτάται ελαστικά. ενώ σε ουτrΊ είναι δυνατόν να
προσαρμοστούν εξαρτr'ψατα δονrΊσεων. Η περιστροφrΊ του κι
νnτnρα προκαλεί δονnσεις με συχνότnτα που ρυθμίζεται. μέσω
τnς τάσnς τροφοδοσίας του, από 1 Hz έως 20 Hz . Σε πιο σύγχρο-
νες διατάξεις, n γεννnτρια δονnσεων αποτελείται οπό nλεκτρο-
νι κn συσκευn με ενσωματωμένα εξαρτήματα δονnσεων και με
δυνοτότnτα ρύθμ ισnς τnς συχνότnτος, του πλάτους και τnς φά-
σnς των κυματισμών. Μπορεί επίσnς να χρnσιμοποιnθεί ο nλεκ
τρομnχανικός ταλαντωτnς . Σuνεχειο σιnν εnομενn σεflfδσ.__ ·
ΟΡΓΑΝΑΚΑιΜΚΕΥΕΣΤΑΜΝΤΩΣΕΩΝ------------------------------
81
'il" • Σ Σ ΕΥ r. ΑΤΙ
-Στροβοσκόπιο για τnν εμφάν ι σn των στασίμων κυμάτων .

Μπορεί να χρnσιμοnοιnθεί το χειροκίνnτο στροβοσκόπ ιο με τις
12 ισαπέχουσες σχισμές, οπότε απαιτείται συγχρόνως σnμει
ακrΊ φωτεινrΊ πnγn αλογόνου 50 - 60 w/
12 ν, αντίστοιχn παρο
χrΊ τάσnς και κατάλλnλο σύστnμα ατriριξnς . Λειτουργικότεpn
όμως θεωρείται n χρrΊσn του nλεκτρονικού στροβοσκοπίου.
-Παpελκόuενα. Αποτελούν δ ι εγέρτες και εμπόδια με διάφορες

μορφές, για τn δnμιουργία πλnθους κυματικών σχnμάτων . Ο ι
διεγέρτες είναι σnμειακοί n ραβδόμορφοι για τnν παραγωγn
σφαιρικών και επίπεδων κυμάτων. Τα εμπόδια <επίπεδα n
καμπυλόγραμμα κάτοπτρα, φακοί, διαφράγματα με οπές, κλπ!,
διατίθενται σε διάφορες διαστάσεις και σχήματα για τn δnμιουρ
γία φαινομένων ανάκλασnς, διόθλασnς, συμβολnς και περίθλα
σnς κυμάτων.
Σε εναλλακτι κές εκδόσεις, n συσκευn κυματισμών προσφέρεται

με ενσωματωμένο ανακλαστικό προβολέα fι σύστnμα φωτισμού
για τnν προβολή των κυματικών φαινομένων σε οθόνn τοίχου
rΊ σε ενσωματωμένn οθόνn .
Εάν στn λεκάνn τοποθετnθεί ποσότnτα νερού, βάθους περίπου

8 mm, επιλεγούν οι κατάλλnλοι διεγέρτες κα ι εμπόδια και ρυθ
μιστούν οι συχνότnτες του στροβοσκόnιου και τnς γεννrΊτριας
δονnσεων, έτσ ι ώστε να συμπέσουν. τότε ο ι κυματισμοί θα
φανούν ακίνnτοι και μπορούν να μελετnθούν με υποδεκάμετρο
n να φωτογροφnθούν.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
• ••
ΗΛ.625.Ο
TA.tSS.O
-~
ΤΑ.100.Ο ΔΙΑΠΑΣΩΝ ΜΕ ΓΡΑΦΙΔΑ
τuning fork with pointer
Χρnσιμοποιεfται για τnν αναπαράστασn αρμονικών ταλαντ ώ

σεων.
Αποτελείται από πεταλοειδές διαπασών μnκους 30 - 35 cm που

παράγει σταθερές ταλαντώσεις χαμnλrΊς ακουστικnς συχνότn
τας στnν περιοχιi των 120 ± 10 Hz.
Τα δύο σκέλn του είναι κατασκευασμένα από επινικελωμένο
ατσάλι και στο άκρο του ενός είναι προσαρμοσμένn μεταλλικιi
γραφίδα.
Όταν το διαπασών διεγερθεί και n ακίδα του συρθεί ελαφρά και

με σταθεριi ταχύτnτα πάνω σε αιθαλωμένο γυαλί, σχnματίζεται
το nμιτονικό ίχνος τnς ταλάντωσnς.
Ι σχυpότερn διέγερσn προκαλεί κα ι αποτυπώνει ταλάντωσn
μεγαλύτερου πλάτους.
Η nαρουσίσσn του σχnματισμού του ίχνους καθίσταται π ιο

!Ξ: ποπτικn εάν το αιθολωμένο γυαλί είναι τοποθετnμένο, μ ε
κατάλλ nλn εστίασn, πάνω σε ανακλαστικό προβολέα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡ.ΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

82
ΤΑ.101.Ο ΔΙΑΠΑΣΩΝ 1700 ΗΖ
Tun ing fork. 1700 Hz
Ειδικό διαπασών από αλουμίνιο με μnκος σκελών 11 Ο mm nου

παράγει r'ιχο συχνότnτας 1700 Hz .
Το δια π ασών χρnσιμοποιείται σε πειράματα ακουστικnς που
απαιτούν nxo υψnλnς έντασnς, όπως το φα ι νόμενο Doppler και
ο συντονισμός του nχnτικού σωλrΊνα.
ΤΑ.105.Ο ΣΕΤ 8 ΔΙΑΠΑΣΩΝ
τuning forks, set of 8

Σειρά από 8 διαπασών με τις βασ ι κές νότες μιας φυσικnς κλί
μακας χωρίς τις αλλοιώσεις.
Η ιδιοσυχνότnτά τους, που συνθέτουν μια οκτάβα , είναι:

c (256 Hz), D (288 Hz), Ε {320 Hz), F (341,3 ΗΖ ), G (384 ΗΖ),
Α (426,6 Hz), Β (480 ΗΖ), c (512 Hz).
Είναι κατασκευασμένα από επινικελωμένο ατσάλι, έχουν
σnμε ι ωμένn τnν ιδιοσυχνότnτα ταλάντωσnς και φυλάσσονται
σε ε ι δικrΊ θrΊκn.
ΤΑ.110.Ο ΖΕΥΓΟΣ ΔΙΑΠΑΣΩΝ ΕΠΙ ΑΝΤΗΧΕΙΩΝ
Pair of tuning forks
Χρnσιμοποιείται για τn μελέτn φαινομένων συντον ι σμού και

διaκροτnμάτων .
Τα δύο όμοιο δ ιαπ ασών μrΊκους 170 mm, είναι κατοσκευάσμένα

από επινικελωμένο χάλυβα και έχουν ίδ ι α ιδιοσυχνότnτα 440 Hz
(νότο Α) .
Στnρ ίζονται πάνω σε παραλλnλεπίπεδα αντnχεία από μαλακό
εύnχο ξύλο γι α τnν ενrσχυσn του rΊχου . Η μfα π λευρά των
αντnχείων είναι ανοικτrΊ.
Η διέγερσn του ενός δ ι απασών με τn βοnθεια ελαστικού σφυ

ριού, δnμιουργεί nχnτικά κύματα τα οποία μέσω τnς ανο ι κτrΊς
πλευράς των αντnχείων, ευρισκόμενα σε αντικρυστrΊ θέσn,
οδεύουν και συντονίζουν το δεύτερο διαπασών.
Εάν στο ένα σκέλος του ενός διαπασών προσαρμοστεί

μεταλλικός δακτύλιος με σφιγκτr'ιρα, τότε μεταβάλλεται
ελαφρά n ιδιοσυχνότnτά του και n διέγερσn του ζεύγους
προκαλεί nχnτικά διακροτr'ιμοτο .
ΟΡΓΑΝΑΚΑιΣΥΣΚΕΥΕΣΤΑΜΝΤΩΣΕΩΝ ------------------------------
83
1
ΤΑ.120.Ο ΜΟΝΟΧΟΡΔΟ Η ΠΟΛΥΧΟΡΔΟ fΜΟΝΤΕΛΟ ΕΓΧΟΡΔΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ)

Sonometer
Χρnσιμοπο ι είται για τn μελέτn τnς ταλάντωσnς χορδών και των
παραγόντων που επnρεάζουν τnν ιδ1οσυχνότnτά τους.
Αποτελείται από ξύλ ι νο επίμnκες αντnχείο μrΊκος περίπου 1 m.

πάνω στο οποίο είναι προσαρμοσμένες 1. 2 n 3 χορδές διαφο
ρετικού πάχους.
ΕιδικrΊ διάταξn μπορεί να μεταβάλλει τn δύναμn που τείνει τn
κάθε χορδrΊ κα ι n οποία μετράται με δυναμόμετρο. Η μεταβολrΊ
των διαστάσεων και τnς δύναμnς που εφαρμόζεται σε κάθε
χορδrΊ επnρεάζει τn συχνότητα με τnν οποία αυτrΊ πάλλεται .
Η συσκευn συνοδεύεται από δυναμόμετρο, από σειρά χορδών

και δοξάρι γ ι α τnν ταλάντωσn των χορδών.
Παρελκόμενο επίσnς αποτελεί ε1δ ι κrΊ nλεκτρομαγνnτικn κεφαλrΊ
n κεφαλές που μπορούν να καταγράφουν τ ι ς ταλαντώσεις σε
διακριτά σnμεία τnς κάθε χορδnς και να τις απεικονίζουν σε
συχνόμετρο, παλμογράφο rΊ υπολογιστn για περαιτέρω μελέτn .
ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΤΑ.130.Ο ΗΧΗΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ KUND

•
κund Tube
Η συσκευn χρnσ ι μοποιείτα ι για τn μελέτn των διαμnκων nχnτι
κών κυμάτων. του φαινομένου του nχnτικού συντονισμού και τον
υπ ολογισμό με μεγάλn ακρίβεια του μrΊκους κύματος κα ι τnς
ταχύτnτας του rΊχου .
Αποτελείται από δ ι αφανn και ανθεκτικό πλαστικό σωλnνα, μrΊ

κους περίπου 1 m κα ι δ1αμέτρου περίπου 40 mm, τοποθετnμένο
οριζόντια σε κατάλλnλn βάσn .
Από το ένα άκρο του σωλnνα εισέρχεται έμβολο το οποίο μπορεί ~~~
να ολ ισθα ίνει εύκολα σε όλο το μrΊκος του σωλrΊνα . Στο άλλο ~
άκρο του σωλrΊνο προσαρμόζεται κατάλλnλο μεγάφωνο
0,2 W / 8 Ω το οποίο είναι συνδεδεμένο με γεννrΊτρια χαμnλών
συχνοτrΊτων.
Από κατάλλnλn οπrΊ μιας εκ των δύο π λευρών εισέρχεται μικρό

κρυσταλλικό μικρόφωνο το οποίο μπορεί να τοποθετnθεί επίσnς
σε οποιοδrΊποτε εσωτερικό σnμείο του σωλrΊνα.
Το μικρόφωνο εfνα ι συνδεδεμένο στnν είσοδο κατακόρυφnς
απόκλισnς ενός παλμογράφου . Υπάρχει επίσnς. ενσωματωμένn
μετροταινία για τn μέτρnσn μnκών επί του σωλrΊνα.
ο συντονισμός του αέρα μέσα στον κλε ι στό σωλnνα επιτυγχάνε

ται είτε με τn μεταβολrΊ τnς συχνότnτας τnς vεννrΊτριας με στα
θερό το έμβολο. είτε με τn μετακίνnσn του εμβόλου με σταθερrΊ
τn συχνότnτα του rΊχου. Η ύnαρξn των αραιωμάτων και πυκνω
μάτων των στάσ ι μων κυμάτων μπορεί τότε να αναζnτnθεί, εντο
πιστεί και μετρnθεί. μέσω τnς μετακίνnσnς του μικροφώνου
μέσο στο σωλnνα.
Η τοπικrΊ μεταβολrΊ τnς έντασnς του rΊχου προκαλεί τnν απο
μάκρυνσn του ίχνους στnν οθόνn του παλμογράφου .
Με σκοπό τn μελέτn του nχnτι κού συντονισμού σε ανοικτό σω

λrΊνα, υπάρχουν συνnθως σε καθορ ισμένα σnμεία του σωλrΊνα
οπές, 01 οποίες είναι δυνατό να κλείνουν κατά βούλnσn.
Σε πολαιότερn έκδοσn του σωλrΊνα, ο εντοπισμός των στασί
μων nχnτικώv κυμάτων πραγματοποιείτο μέσω τnς συγκέντρω
σης, στα σnμεία αραιωμάτων των nχnτικών κυμάτων. φαρμα
κευτικrΊς πούδρας n λεπτού τριμμένου φελλού που nταν αρχικά
διασπαρμένος σε όλn τnν εσωτερικn πλευρά του σωλnνα .
•
...1..._
- - - - -- -- - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

84
ΤΑ. t SS.O ΣΩΛΗΝΑΣ OUINCKE
Ouincl<e's tube
Ηχnτικός σωλnνας που χpnσιμοποιείται για τον υπολογισμό του

μnκους κύματος και τnς συχνότnτας ακουστικών κυμότων μέσω
του φαινομένου τnς συμβολnς. ~c~~~I!~~~~~=::=====~:::--.
Αποτελείται από δύο πλαστικούς n μεταλλικούς σωλnνες σχn- ">
ματος υ κα ι διαμέτρου συνrΊθως 18 mm, που έχουν τn δυνα-
τότnτα να εισέpχονται ο ένας μέσα στον άλλο, ώστε το
συνολικό μnκος του σκέλους να μποpεί να μεταβάλλεται από
so cm έως 100 cm πεpίπου.
Σε καθοpισμένα αντιδιαμετρικά σnμεία του σωλnνα υπάρχουν
δύο χοάνες.
Εόν στn μια χοόνn ε ι σέλθει συνεχές nχnτικό κύμα, το κύμα που
θα εξέλθει από τnν όλλn χοόνn θα σχετίζεται με τn θέσn που θα
έχουν οι δύο σωλnνες μεταξύ τους, n οποία καταγράφεται από
υποδεκάμετρο.
ΗΛ.650.Ο
ΗΛ.645 .Ο
ΤΑ. t 40.Ο ΗΧΗΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ (ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΝΕΥΣΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ)
Organ pipe
Χpnσιμοnοιείται για τnν εnίδειξn τnς σχέσnς μεταξύ του ύψους

στnλnς αέρα και τnς συχνότnτας στnν οποία αυτrΊ συντονίζεται.
Αποτελείται από ξύλινο αντnχείο μnκους 700 - 900 mm, τετρά

γωνnς διατομnς, μ ε ακροφύσιο στn μία πλευρά κα ι ανο ι κτό
κατά τnν α πέναντι.
Όταν στο ακροφύσιο εφαρμοστεί ροrΊ αέρα , παράγεται nχος

σταθερrΊς συχνότnτας τnς οποίας n τιμn εξαρτάται από το
μrΊκος του αντnχείου.
Για τn μελέτn κλειστού σωλnνα προσαρμόζεται στnν ανο ι κτn

πλευρά, έμβολο με κατάλλnλες ενδείξεις και το οποίο δύναται
να ολισθαίνει κατό μnκος του σωλnνα. Ανάλογα με τn θέσn του
εμβόλου παράγεται nχος συχνότnτας 300 - 1.000 Hz περίπου,
καλύπτοντας μια πλnρn μουσικn οκτάβα.
~~
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝ·Α
w~ MP.t90.0
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ------------------------------

85
ΤΑ.150.Ο ΣΤΡΟΒΟΣΚΟΠΙΟ ΧΕΙΡΟΚΙΝΗΤΟ
Hand stroboscope
Χρnσιμοποιείται ως απλό στροβοσκόπ ι ο για τn μελέτn περ ι οδ ι

κών κινήσεων και κυματικών φαινομένων, όπως αυτών στn
συσκευή κυματι σμών.
Απ οτελείται οπό δ ίσκο πλαστικό. μεταλλικό n πεπιεσμένο χαρ

τόνι, χρώματος μαύρου μάτ και με ενδεικτικές διαστάσεις
πάχους 3 mm κα ι διαμέτρου 25 cm .
ο δίσκος φέρει ακτινωτά συνrΊθως 12 σχ ι σμές πλάτους 3 mm
και μήκους 5 cm, οι οποίες ισο π έχουν μεταξύ τους.
ο δίσκος προσαρμόζετα ι σε κατάλλnλn λαβή και μπορεί να
περιστρέφετα ι ελεύθερα γύρω από άξονα.
.
Η ταχεία περιστροφή του δίσκου με το χέρι, επιτρέπει τnν περι-
οδ ι κά διακοπτό μ ενn διέλευσn φωτεινών ακτίνων .
Εναλλακτι κά, ο δίσκος μ πορεί να περιστέφετοι με nλεκτρι κό

κινnτ ήρα . Για μεγάλες τοχύτnτες περ ι στροφής χρnσιμοπο ι είτοι
δίσκος με μικρότερο αριθμό σχισμών.
ΤΑ.151 . Ο Ε Π ΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΑΝΕΜΙΣΤΗΡΑΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ
νariable speed fan
ο ανεμιστrΊρας χρnσιμοποιείται για τnν εξάσκnσn των μαθnτών

στn χρrΊσn του χειροκίνnτου στροβοσκοπίου.
/
Πρόκειται γ ι α nλεκτρικό ανεμιστrΊρα <220 ν 50 Hz J με τουλά
χιστον τρείς διαφορετικές ταχύτnτες περιστροφrΊς και με διά
μετρο περίπου 40 cm .
Η προστατευτικrΊ σχάρα αφαιρείται εύκολα και επ ιτρέπει εύκολn

πρόσβασn στα πτερύγια του ανεμιστrΊρα για τnν επ ι κόλλnσn
έγχρωμων λωρ ίδων αυτοκόλλnτnς ταινίας.
Η περιστροφrΊ του ανεμιστrΊρα και ταυτόχρονα, n κατάλλnλn

περιστροφn του χειροκίνnτου στροβοσκοπίου, προκαλεί σε
κάποια στ ι γμrΊ, τnν "ακινnτοποίnσn " των έγχρωμων λωρίδων .
Π ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

86
ΤΑ.155.Ο ΣΤΡΟΒΟΣΚΟΠΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ
xenon stroboscope
Επιτραπέζια ιi φορnτri nλεκτρικri συσκευri <220 ν Ι 50 Hzl για

τον περιοδικό φωτισμό και τn μελέτn κινnσεων, κυματικών φαι
νομένων καθώς και για τn λnψn στροβοσκοπικών φωτογραφn
σεων. Φέρει λυχνία Xenon ισχύος 5 - 20 W, n οποία είναι ανα
λώσιμη με χρόνο ί,ωriς περίπου 300 ώρες και n οποία φωτίζει
μέσω κατόπτρου με διάμετρο 1ο 1 cm . - s
----
Η αυχνότnτα των αναλαμπών καλύπτει τnν περιοχn από 1 Hz
έως το πολύ 300 Hz, που αντιστοιχεί σε 60 - 18 000 αναλαμπές
~\Ί/' - ----~
••
το λεπτό. Η ρύθμισn γίνεται συνεχόμενο ri με κλίμακες
επ ιμέρους περιοχών.
ο χρόνος εκπομπnς του κάθε φωτεινού παλμού είναι τnς τά

ξεως των 15 μs, ενώ όσο n συχνότnτο αυξάνει, μειώνεται n
φωτεινn ενέργεια του κάθε παλμού. Είναι δυνατόν να φέρει
ψnφιακn ένδειξn τnς συχνότnτας των αναλαμπών .
Η επ ι βράδυνσn ri σταθεροποίnσn (πάγωμα) τnς κίνnσnς που με

λετάτα ι, επιτυγχάνεται είτε με τnν κατάλλnλn χε ι ροκίνnτn ρύθ
μισn τnς συχνότnτας, είτε με nλεκτρονικn διέγερσn (triggeringJ
δια μέσου ειδικού οκροδέκτn ο οποίος δέχεται εξωτερικό ηλεκ
τρικό σιΊμα συγχρονισμού .
m ιι •
.....1.....
ΤΑ.170.Ο ΗΧΟΜΕΤΡΟ
sound ιeveι meter
Όργανο για τn μέτρnσn τnς στάθμnς του nχου.
Είναι φορnτό, λειτουργεί με μπαταρία και παρέχε ι αναλογικrΊ n

ψnφιακn ένόειξn τnς έντασης του ήχου . συνnθως από 30 db
(ψ ίθυρος) έως 120 db (όριο πόνου) με ενδιάμεσες κλίμακες,
/ ·ιe
ο
~"'
στην περιοχή των ακουστών συχνοτrΊτων.
'" '°
Διαθέτει κύκλωμα βαθμονόμnσnς και ως αισθnτnρα χρnσιμο
ποιε ί ενσωματωμένο πυκνωτικό μικρόφωνο που έχει ευαισθn
~ φ w
σία περίπου + 5 db .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ------------------------------

87
ΤΑ.180.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΜΙΚΡΟΚVΜΑΤΩΝ
Mίcrowave unit
Η συσκευrΊ χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn και τn μελέτn οπτι
κών και κυματικών φα ινομένων μέσω μικροκυμάτων.
Τα μικροκύματα . όντος nλεκτρομαγνnτι κrΊ ακτινοβολία, έχουν
συμπεριφορά φωτεινών κυμάτων. Παρέχουν επομένως δυνατό
τnτα μελέτnς τnς ευθύγραμμnς διάδοσnς, τnς ανάκλασnς,
διάθλοσnς, συμβολιΊς, περίθλασnς και πόλωσnς των κυμάτων.
καθώς κα ι τnς σκέδασnς σε κρυσταλλικό πλέγμα για το προσ
διορισμό τnς δομrΊς του και τn μελέτn του πειράματος Young.
Η συσκευrΊ είναι σύνθετn και αποτελείται οπό :
-Πομπό μικροκυμάτων. Δι εγείρεται από δίοδο Gunn κα ι εκπέμ

πει με χαμnλιΊ ισχύ 10 - 50 mw. συνιΊθως σε συχνότnτα 10,5
- 10,7 GHz ιΊ μιΊκος κύματος 2,8 - 3,0 cm και με κατακόρυφn
γρομμικιΊ πόλωσn. ο πομπός τροφοδοτεfrοι από εργαστnριακό
τροφοδοτικό με ρεύμα 9 - 12 ν / 500 mA, το οποίο μπορεί να
ο <Ζ)
διαμορφωθεί κατά πλάτος με ακουστικό σrΊμα rΊ ομιλία.
Το κύμα οδnγείται σε ειδι κιΊ χοάνn εκπομπιΊς ιΊ κυματοδnγό . •
• •
-Δέκτn μικροκυμάτων. Η λnψn των μικροκυμάτων διενεργείται

είτε από κατευθυντικrΊ χοάνn, είτε από α ισθnτrΊρα μικροκυ
μάτων χώρου.
Το λαμβανόμενο σrΊμα μπορεί να διεγείρε ι μικροαμπεpόμετpο
ο - 100 μΑ, ενισχυτιΊ με μεγάφωνο ιΊ καταγραφέα δεδομένων
συγχpονικrΊς λιΊψnς.
-Παpελκόuενα . Παρεμβάλονται μεταξύ πομπού και δέκτn και

προκαλούν τα οπτικά και κυματικά φαινόμενο.
Συνήθη παρελκόμενα είναι:

-Επίπεδες ιΊ κυρτές κατοπτρικές επιφάνειες, κυρίως αλουμινίου
σε διάφορες διαστάσεις, για τn ανάκλασn ιΊ εατίοσn των μικροκυ
μάτων .
-Δοχείο σε σχιΊμα φακών και πρισμάτων γεμάτα με κατάλλnλο
υγρό, όπως το παραφινέλαιο, για τnν διάθλασn των κυμάτων.
-Κάτοπτρο από Perspeχ γι α τn μερ ι κrΊ ονάκλασn κα ι διάθλασn
των κυμάτων.
-Δlnλεκτρικά σώματα με υλ ικό και διαστάσεις κατάλλnλες γιο
τnν καθυστέρnσn του κύματος κατά το ιΊμισυ τnς τιμrΊς του. για
τn μελέτn τnς διαφοράς φάσnς και τnc συμβολιΊς.
-Πλέγμα πόλωσnς, με σειρά 20 περίπου κατακόρυφων μεταλ
λικών ράβδων, διαμέτρου 3 mm n καθεμία και σε απόστοσn 10
mm μεταξύ τους. Το πλέγμα είναι δι αφανές στο κατακόρυφα
πολωμένο κύμα , το ανακλά όμως εάν αυτό στραφεί κατά 90° .
-Μοντέλο κρυστάλλου για τn μελέτn τnς κρυσταλλ ι κιΊς δομής
του.
-Κυματοδnγούς για εναλλακτικό τρόπο μεταφοράς και εκπομ
πrΊς του κύματος.
-ΣυστrΊματα στrΊριξnς του πομπού, του δέκτn και των παρελ Απαιτείται npoσoxri ώστε ο πομπός να μην
είναι κοντά σε εμπόδια ri στπν επιφάνεια
κομένων.
τραπεζιού για τnν αποφυγrΊ ανεnιθύμnτων
ανακλάσεων και παρεμβολών.
Καθώς τd κύματα εκπέμπονται κατευθυντικά, αυτά ανακλώντα ι . Τα μικροκύματα επ ιφέρουν βιολογικές επιδρά
διαθλώνται περιθλώνται ιΊ δι έρχονται από τον πολωτn . σεις, απαιτείτα ι ε π ομένως προσοχrΊ νια τnν
αποφυγn τnς παρατεταμένnς έκθεσης του
Ταυτόχρονα , ο δέκτnς ανιχνεύει και μετρά τnν ισχύ των μικρο
σώματος σε μ ι κροκυματι κn ακτινοβολία.
κυμάτων σε διάφορα σnμεία από τον πομπό .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡιΕΣ
ΗΛ.62$.Ο
ΗΛ.645.Ο
ΗΛ.720.Ο
- -- -- -- - - - - - - -- - - - -- - - -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ

88
ΤΑ.190.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΥΠΕΡΗΧΩΝ
Ultraso11ic unit
Απ οτελείται α π ό ειδικό μεγάφωνο που εκπέμπει nχnτι κά κύματα

σε συχνότnτα 40 kHz (λ = 8,3 rnrnJ και αντίστοιχο δέκτn που
ανιχνεύει τα κύματα και παρέχει σε όργανο rΊ καθοδικό παλμο
γράφο, ένδειξn τnς στάθμnς των nχnτικών κυμάτων που
λαμβάνοντα ι .
Υπάρχει επίσnς δυvατότnτα να διαμορφωθεί n εκπ ομπή των

υπερn χων με μικρόφωνο ιΊ με γεννι'ιτprα ακουστικών συχνο
τnτων .
Σε αυτή τnv n εpίπτωσn ο δέκτnς αποδιαμορφώνεr το σnμα και
•
οδnγεί ενισχυτfl ακουστικών συχνοτnτων και μεγάφωνο .
οΟ
~ο·
.
Η εκπομ π n και λnψn των υ π εpnχων γίνεται κατευθυvόμενn
μέσω ειδικών χοάνων .
Η συσκευrΊ τpοφοδοτείται με μπαταpία κα ι χρnσιμεύει γ ι α τnν

εnίδε ι ξn και μελέτn φαινομένων ανάκλασnς, διάθλασnς,
συμβολnς του nxou ιΊ σε δ ιατάξεις τn λε μ ετpίας.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ό Σ Ο ~· Η '
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΩΝ------------------------------

89
:ι
•
~---ι(_Θ_·ε_ρ~μ_ό_τ_
η_
τα~~~--)
Θ.Ε.002.Ο Λύχνος οινοπνεύματος
ΘΕ.005.Ο Εργαστηριακός λύχνος ικαμινέτοι
ΘΕ.00.6.Ο Ηλεκτρικός Θερμαντήρας
ΘΕ.007.Ο Ηλεκτρικός θερμαντήρας βυθιζόμενος σε υγρά
eε,οιο.ο Τρίγωνο πύρωσης
ΘΕ.0115.Ο Τρίποδας Θέρμανσης
ΘIΞ.02~.Ο Πλέγμα πυρίμαχο
ΘΕ.030.Χ Θερμόμετρα Hg
ΘE.OJt.O' Εργαστηριακό Θερμόμετρο
Θε.0~2.0 Θερμοχρωμικοί δείκτες
ΘΕ.033.Ο Θερμοσκοπικό χαρτί
ΘΕ.035.Ο Θερμόμετρο πολλαπλών κλιμάκων

ΘΕ.036.Ο Θερμόμετρο διμεταλλικό
ΘΕ,037.Ο Θερμόμετρο μεγίστου • ελαχίστου

βΕ.03.8.Ο Θερμόμετρο ιατρικό
ΘΕ~039.Ο Θερμόμετρο ηλεκτρονικό
ΘΕ.0~0.Ο Συσκευή της κατ• όyκο διαστολής
ΘΕ.055.Ο Συσκευή γραμμικής διαστολής με μια ράβδο
ΘΕ.056.Ο Συσκευή γραμμικής διαστολής με τρεις ράβδους
ΘΕ.060.Ο Διαστολόμετρο
ΘΕ.065.Ο Διμεταλλικό έλασμα
ΘΕ.080.Ο Θερμιδόμετρο με ηλεκτρικό αντιστάτπ
ΘΕ.Οβt.Ο Θερμιδόμετρο μικρό
βΕ.085.Ο Θερμιδόμετρο χωρίς nλεκτρικο αντιστάτη

ΘΕ.tΟΟ.Ο Σωλήνας διάδοσης Θερμότητας στα υγρά
Θ~.ιοs.ο Συσκευή μελέτης της ακτινοβολίας Θερμότητας
OE.ttO.O Σειρά μεταλλικών δοχείων
eε.tts.o Συσκευή Tyndαll
ΘΕ.t20.Ο Ατμοστρόβιλος του Ήρωνα
ΘΕ.125.Ο Στοιχειώδης στρόβιλος δράσης
ΘΕ.t55.Ο Συσκευή προσδιορισμού μηχανικού ισοδυνάμου της Θερμότητας
ΘΕ.160.Ο Συσκευή θερμικής αγωγιμότητας στερεών
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ Σ1ι'ΣΚΕΥΕΣ θΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - --------------------------

91
Θ Ε. 002.Ο ΛΥΧΝΟΣ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Alcohol heater
Συσκευn θέpμανσnς μικpnς θεpμαντικnς απόδοσnς .
Πpοτείνετα ι ως εναλλακτικn πnγn θέρμανσnς όταν δε συνιστάτα ι
n χρnσn του λύχνου υγpαερίου .
το δοχείο αποθriκευσnς του οινοπνεύματοc:. διαμέτρου 6 - 10 cm

είναι γυάλινο n μεταλλικό και το φυτίλι από βαμβακεpό υλικό .
Συνοδεύεται από κάλυμμα του φυτιλιού. μεταλλικό rΊ γυάλινο
με το οποίο σβrΊνετα ι n φλόγα κα ι αποφεύγεται n εξάτμισn του
οινοπνεύματος κατά τnν αnοθriκευσn.
Λειτουpγεί με κοινό ιμπλεJ οι νόπνευμα κα ι φυτίλι του εμπορίου.

Δεν επιτpέπεται n χρnσn άλλου υγρού καυσίμου.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Αnο1τεr προσοχή στο χειρισμό. γ1σ πιθανή πτώσrι n θρούσn κοι nρόκλnσn nυρκοϊός.
ΘΕ.005 . Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΛΥΧΝΟΣ (ΚΑΜΙΝΕΤΟ)
Gas Bunsen bιιrner
Συσκευn θέρμανσnς με ρυθμ ι ζόμενn φλόγα. Το καύσ ι μο είναι

υδρογονάνθpοκας (προnάν10 rΊ βουτάνιο) που πεpι έχεται σε μ ι
κpές μεταλλικές φιάλες (ανταλλακτι κό C206> σε υγρn κατάστασn.
Αποτελε ίται από βόσn. όπου προσαρμόζεται n φιάλn του

υγpαεpίου με τn βοriθεια κινnτών, μεταλλικών πιάστpων και
από στέλεχος. το οποίο βιδώνεται στn βόσn.
Φέρει μnχανισμό pύθμισnς τnς παροχnς του καυσίμου (μπεκJ

με τn βοnθειο κοχλία. μακρύ σωλnνα με οπn ειααγωγnς του
αέρα και δακτύλιο ρύθμισnς τnς παροχnς αέρα που μεταβάλλει
τn θερμοκpασία (επομένως και το χρώμα) τnς φλόγας.
Τα συνnθισμένα φιαλίδια του εμπορίου περιέχουν πεpίπου

190 gr βουτάνιο με προσμείξε ι ς, με θερμαντικri ενέργεια
119.3 MJ/m3 •
Επειδri το περιεχόμενο βpίσκεται υπό πίεσn <περίπου 3 οοο N/ m >
2
σε ισορροπία υγρι'Ίς και αέριας φάσnς, n παροχι'Ί καυσίμου σε

όλn σχεδόν τn δ ι άρκεια λ ειτουργίας παpαμένει σταθεpn έως
ότου εξαντλnθεί το υγρό καύσιμο .
-Η ρύθμισn τnς θερμοκροσrος <του χρώματος) τnς φλόγας γίνεται με περ1ατροφή

του δακτυλίου παροχής οέρο. Όταν n οπn έχει το κοτόλλnλο μέγεθος n κούσn
γίνεται σχεδόν τέλεια. δεν αφήνει στερεό κατόλοιπο . δίνει στn φλόγα το χορακτn
ριοτικό γολόζ10 χρώμα, προσφέροντος τn μέγιστn θερμαντική οnόδοσn κοι υψn
λότερn θερμοκρασία κουσοερiων !800 · 900 °CJ. Περιστρέφοντας το δακτύλιο nε
ριορfζετο1 το μέγεθος τnς onnς κοι κατά συνέπεια ο εισερχόμενος αέρος. Η κούσn
γίνεται οτελnς, n φλόγα αποκτά κίτpιvο χρώμα κο 1 οφnνει οιθόλn .
ΠΡΟΣΟΧΗ
Η ολλογn τnς φ1όλnς πρέπει να νrvετοι με μεγόλn npoσoχn .
ΟΡΓΑΝΑΚΑιmΚΕΥΕΣθΕΡΜΟΤΗ~ΑΣ - - - - -- - -- - -- - - --
il• • ιχ
- - - - -- -- - - - -- --
93
ΘΕ.006.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΘΕΡΜΑΝΤΗΡΑΣ
e ι ectri c notplate
Είναι nλεκτρικιi συσκευrΊ υψnλιiς θερμαντικιiς ικανότnτας.
Προσφέρει σταθερές συνθιiκες θέρμανσnς, κοτόλλnλες για
πειράματα θερμιδομετρίας.
Λειτουργεί με τάσn 220 ν και nαpέχει ισχύ 100 έως 400 W .
Η θερμαντικιi πλάκα είναι ονοξείδωτn. εντελώς επίπεδn για τnν

άριστη επαφn με το θερμαινόμενο σώμα και έχει διάμετρο 100
-'250 mm γ ι α τnν τουτόχρονn θέρμανσn περισσότερων του ενός
δοχείων ζέσnς. Ορισμένοι θερμαντnρες περιλαμβάνουν περι
στροφικό διακόπτn ρύθμισnς τnς πορεχόμενnc: ισχύος.
Η μέγιστn θερμοκρασία τnς πλάκας είναι 300° c .
Διαθέτει ενδεικτικιi λυχνία λειτουργίας, γιο να αποφεύγονται

ατυχιiμοτο οπό τnν εποφιi με τn Θερμοντικιi πλάκα ενώ βρίσκε
ται υπό τάσn.
Η ουσκευιi συνοδεύεται από πυρίμαχο κάλυμμα που σκεπάζε ι
τnν πλάκα μετά τn χρrΊσn τnς συσκευrΊς.
ΠαραλλαγrΊ τnς συσκευnς φέρει επιπλέον βάσεις υποδοχιiς

ράβδων στnριξnς, προσαρμοσμένες στ ι ς άκρες του φέροντα
σκελετού του θερμαντήρα. Οι βάσεις χρησιμεύουν για τnv-εξάρ
τnσn θερμομέτρων κι άλλων οργάνων, αυξάνοντας ταυτόχρονο
τnν ασφάλεια και τn λειτουργικότητα τnς συσκευnς .
Για τnν ασφαλn θέρμανσn σφαιρικών φ ιαλών μπορούν να χρn

σιμοποιnθούν κατόλλnλοι υποδοχείς που έχουν τnν κάτω επι
φάνεια επίnεδn ενώ στnν άνω φέρουν κοιλότητα (μοιάζουν με
κρατnρες nφσιστείων). όπου τοποθετείται n φιάλn.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ . ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΘΕ.007.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΘΕΡΜΑΝΤΗΡΑΣ ΒΥΘΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΕΥΓΡΑ
Electric immersίoι, i1eater
Είναι φορnτn nλεκτρικn συσκευn θέρμανσnς. μικρnς θερμαντικrΊς

ισχύος. περίπου 500 W .
Λειτουργεί με τάσn 220 ν και θερμαίνει εάν εμβαπτιστεί n κεφαλn

του στο υγρό nου πρόκειται να θερμανθεί.
Πρέπει να αποφεύγεται n λειτουργία του στοιχείου εκτός υγρού

στnν ελεύθερn ατμόσφαιρα, προς αποφυγιi υπερθέρμανσης.
" .
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- ΟΡΓΑΝΑΚΑι ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

94
ΘΕ.Ο 10.. 0 ΤΡΙΓΩΝΟ ΠΥΡΩΣΗΣ
Wire-silica triangιe
Χρnσι μοnοιείτα ι για τn θέ ρμανσn μικρού βάρους μεταλλι κών δο
χείων rΊ δοχείων από πυρίμαχn ύαλο (PγreχJ και μικρών μεταλ
λικών αντικειμένων. Στnρίζεται πάνω στον τρίnοδα θέρμανσnς rΊ
στnν ενσω μ ατωμένn βάσn θέρμανσnς των λύχνων υγραερίου.
Αnοτελεί nρόχειρn εναλλακτικn λύσn για τnν αντικατάστασn του

πυρίμαχου π λέγματος.
Κατασκευάζεται από τρία σκλnρά ανοξείδωτα σύρματα διαμέ

τρου 1 mm που συστρέφονται ανά δύο σχnματίζοντας σχnμα Υ .
Τυπικn διάστοσn των πλευρών του τριγώνου είναι 4 - 6 cm . Τα
τρία εσωτερικό σύρματα περιβάλλονται αnό nυρίμαχους σωλnνες
ίκεραμ ι κό. nορσελάνn κλπJ.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ~Ι Ο Χ_ Η ΚΙΝΔΥΝΟΙ
~ eε.ats.a ι χ
ΘΕ.015.Ο ΤΡΙΠΟΔΑΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ
Tripod stand
Χρnσιμοnοιείται ως βάσn τοποθέτnσnς αντικειμένων που πρόκειται
να θερμανθούν. Εχει κοτάλλnλες διαστάσεις ώστε να δέχεται με
ευχέρεια εσωτερικά τον εργαστnριακό λύχνο rΊ το λύχνο οινο \(Ο)
πνεύματος.
••
Ενδεικτικό ύψος του τρίnοδα είναι
20 - 25 cm . Η κυκλ ι κn στεφόνn
εξωτερικnς διαμέτρου περίπου 15 cm είναι κατασκευασμένn από
..
λαμαρίνα (λάμα) n χυτοσίδnpο πάχους τουλάχιστον 3 mm . •
Τα τρία στnρίγματα (πόδια) είνα ι κατασ κευα σμένα από σrόερένrα
ράβδο δrαμέτρου 8 mm. nλεκτροκολnμένα με κλίσn ελαφρά προς
τα έξω και συμμετρικό στn στεφάνn . Η βαφn είναr μαύρο rΊ ασnμί
χρώμα φούρνου.
ο τρίποδος καθίσταται λειτουργικότερος, αν τα πόδια του προααρ

μοστούν με κατάλλnλες υποδοχές ri κοχλίες σε επ ίπεδn στnρ ι κτι
κn εnrφάνεια , πάνω στnν οποία προσαρμόζεται και ο λύχνος
θέρμανσnς.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΘΕ.005 .Ο
ΘΕ.020.Ο ι χ
ΘΕ.020.Ο ΠΛΕΓΜΑ ΠΥΡΙΜΑΧΟ
ceramic plate
Αποτελεί ενδιάμεσn επιφάνει α γι ο τnν τοποθέτnσn ενός αντικει
μένου που πρόκειται να θερμανθε ί, πάνω στον τρfποδα θέpμανσnς.
Προστατεύει τnν άμεσn επαφr'Ί των υάλ ι νων δοχείων με τn θερμαν

τι κri φλόγα, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει τn θραύσn
τους. Μπορεί επίσnς να χρnσιμεύσει και ως πυρίμαχn βόσn για τnν
εναπόθεσn σωμάτων που βρίσκονται σε υψn λές θερμοκρασίες.
Το πλέγμα είναι τετράγωνο. μεταλλικό οπό ανοξείδωτο σύρμα,

διαστάσεων περίπου 15 crn Χ 15 crn με περιμετρικό γύρισμα νι α
τnν αnοφυγr'Ί αγκυλώσεων.
Η πυκνότητα πλέγματος είναι περίπου 20 κσρέ/cm . Φέρει στο
2
κέντρο του κυκλικό δίσκο διαμέτρου 10 - 12 crn οπό πυρίμαχο •

κεραμικό υλικό. όπως aιυmina 85%. Έχει αποκλειστεί. για λόγους
υγείας. n χρnσn αμίαντου ως υλικού για το δίσκο ιο αμίαντος είναι
αποδεδειγμένα κα ρκινογόνο υλι κό) .
βΕ.ΟΟS.Ο
8E.Ot5.0 ι χ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣθΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - -- - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- - -
95
ΘΕ.ΟJχ.χ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ
Thermometers
Τα θερμόμετρα χρ nσιμοnοιούνται νια τnν καταyραφn τnς θερμοκρασίας σωμάτων.
•
Ί
Διακρfνονται σε θερμόμετρα διαστολnς υγρών (υδραργυρικά. εργοστnριακά, κλn),
διμεταλλικά κα ι nλεκτρονικό.
Η εnιλογn του κατάλλnλου θερμόμετρου καθορίζεται από τον πειραματικό σχεδιασμό,

με κριτnριο επιλογnς το εύρος των μετρούμενων θερμοκρασιών, τnν ακρίβεια ανά
γνωσnς τnς κλίμακας, τnν ασφάλε ι α χρnσnς και τnν αρχn λειτουργίας του .
Hg
Τα υδραργυρικό (HgJ θερμόμετρα διαθέτουν γρομμ ι κn κλίμακα με μεγάλο εύρος
τιμών και παρέχουν μεγόλn ακρίβ ε ια μετρnσεων. Υπάρχει τάσn αντ ι κοτόστοσnς
των υδραργυρικών θερμομέτρων με σύγχρονο θερμόμετρο ακριβείας.
Αιτία είναι n διαnιστωμένn μεγάλn τοξικότnτο των ατμών υδραργύρου οι οποίοι
εκλύονται σε nερίnτωσn θρούσnς του θερμομέτρου και μπορούν να nροκαλέσουν
αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις.
Τα εργοστnριακό θερμόμετρο nερ ι έχουν nροσμίξεις κυρίως πετρελαίου, τολου

ολίου ri πεντόζnς και χρωστικnς ουσfας <μnλε ri κόκκινnς) που τα καθιστό nερ ι σ
σότερο ευανάγνωστο και ασφαλέστερα από τα υδραργυρικά .
Χρnσιμοnοιούνται για τn μέτρnσn σχετικά χαμnλών θερμοκρασιών, αφού τα θερμο
μετρικό υγρά έχουν χαμnλότερο σnμείο nnξnς αnό τον υδράργυρο . Υστερούν, όμως
σε ακρίβεια, σε σχέσn με τα υδραργυρικά. σε nεριοχές υψnλών θερμοκpασιών.
Για τn θερμομέτρnσn των υγρών τα θεpμόμετρα θα πpέnει να βυθ ίζονται ολόκλnρα

n τμnμοτά τους .
Το κάθε θερμόμετρο φέρει ένδειξn του βάθους στο οnοίο nρέnει να τοποθετείτα ι,
ώστε να είναι οκριβnς n θεpμομέτρnσn.
Το ολικnς βύθισnς θερμόμετρο n αρουσιάζουν λειτουργικές αδυναμίες (n.χ. σε πειρά
ματα θεpμιδομετρίοςJ, εφόσον είναι οδύνοτn n ολικn βύθισn σε μικρές nοσότnτες
υγρών και δυσκολεύει τnν ονάγνωσn τnς ένδειξnς .
Χρnσιμοnοιώντος θερμόμετρο μεpικnς βύθισnς θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα νιο

τn σωστn βύθισn. που είναι συνnθως 75 mm . Γιο τn θερμομέτρnσn στερεών χρnσι
μοποι είται ειδικn θερμοαγώγιμn κpέμα που εξασφαλίζει τnν άριστn εποφn μεταξύ
θερμομέτρου και του σώματος .
i
Το θερμόμετρα διαστολnς υγρών έχουν συνnθως μnκος 30 cm. διάμετρο 6 - 7 mm κα ι
φέρουν στο άνω άκρο τους γυάλινο δακτύλ ι ο αναρτnσεως και ελαστ ικό πιάστρο το
οποίο εξασφαλίζει τnν ασφαλn χρnσn του θερμομέτρου χωρίς να επnρεόζεται n
ένδειξn του . Η ασφαλnς φύλαξn των θερμομέτρων υγρού εξασφαλίζεται με τn χρnσn
πλαστικών fι χάρτινων κυλινδρικών θnκών. Πριν τnν αποθnκευσn τους nρέπε ι να
επανέρχονται στn θερμοκρασία δωματίου και έπειτα να τοποθετούνται σε κατακόρuφn
θέσn με το δοχείο υγρού προς τα κάτω .
Στn συνέχεια nερ ι γράφονται τα συνnθέστερα θερμόμετρα nου χρnσιμοnοιούνται στο

εργαστnριο Φυσικών Εnιστnμών .
(Οι ενδείξεις στις nεριοχές μετρnσεων μπορεί να nοικίλουν ελαφρό)
- -- - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- -- -- - - ΟΡΓΑΝΑΚΑΙΜΚΕΥΕΣΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
96
ΘΕ.ΟSΟ.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ Hg ·t0° έως 120° C
Mercu~y thermometer -10° to 120° c

Ε ίναι θερμόμετρο κατάλλnλο γ ια πειράματα που καλύπτουν
ευρεία nεριοχn θερμοκρασιών. όπως βρασμού υγρών και τriξnς
κρυσταλλικών σωμάτων .
Η κίΊίμακα φέρει αρ ι θμ nτικές ενδείξε ι ς ανά 10°C και υποδι αιρέ

σεις ανά 1° c.
,
c
ο ο
ΘΕ.030. t ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ Hg -t Ω εως 50

Mercurv thermometer -10 to 50
ο ο
c
Είναι θερμόμετρο κατάλλnλο γ ι α λnψn ακρ ι βέστερων μετρn
σεων σε πειράματα τιlξnς. πriξnς. μελέτnς τnς ανώμα λnς δια
στολnς του νερού και επαλnθευσnς του θεμελιώδους νόμου
τnς Θερμιδομετρίας .
ΤυπικrΊ αρίθμnσn τnς κλίμακας είναι ανά 10°C. με κύριες υπο

διαιρέσεις του 1° C και δευτερεύουσες των 0,5 C .
ΘΕ ..030.2 ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ Hg -10° έως SOΩ°C

Mercurv thermometet· -10 ° to 300 ° c
Είναι θερμόμετρο κατάλλnλο για τα πειράματα εύρεσnς σnμείων
τnξnς, πrΊξnς εύτnκτων μετάλλων ιπ .χ κασσίτερου) ri κραμάτων.
Η κλίμακα συνnθως φέρει αριθμnτ ι κές ενδείξεις ανά 50° κύ c.

ριες υποδιαιρέσεις των 10° C και δευτερεύουσες υποδιαιρέσεις
των s·c .
ΘΕ.03 t .Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ

•
...L.
Laboratory thermometer
Είναι θερμόμετρο περισσότερο ευανάγνωστο και ασφαλέστερο
από τα αντίστοιχα υδραργυρικά.
Παρέχει μ ι κρότερn ακρίβεια n οποία όμως είναι ικανοποιnτικri
για τα πε ι ράματα στο Δnμοτικό , Γυμνάσ ι ο κα ι Λύκε ι ο .
Η κλίμακα φέρει αριθμnτικές ενδείξεις ανά 10°C και υποδιαιρέ

σεις του 1° c.
ΠΛΗΡΟΦΟΡ.ΙΕΣ
ΘΕ .. 032 .. Ο ΘΕΡΜΟΧΡΩΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

•
...L.
••
••
Temperature indicating strips

Χρnσιμοποιούνται για άμεσn οπτικrΊ α ποτύπωσn τnς θερμοκρα
σίας τnς επιφάνειας αντικειμένων .
Απ οτελούντα ι από φιλμ με επίστρωσn από ειδικές ουσίες, όπως 45 50
υγρό κρύσταλλο. οι οποίοι μεταβάλλουν χρώμα ανάλογα με τn
θερμοκρασία .
Το εύρος μετρrΊσεων είναι περιορισμένο κα ι περιλαμβάνει συ
νr'ιθως 8 r'ι 10 διακρ ιτές τι μές °C. οι ο π οίες εμφανίζοντα ι όταν n
15 20
θερμοκρασία συμπέσει με τnν αντίστοιχn ένδειξn .
Υπάρχουν επίσnς αυτοκόλλnτοι δείκτες καθώς και δείκτες με

δυνατότnτα κατακράτnσnς ακραίων θερμοκρασ ι ών.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ rΥΣΚΕΥΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - -- - -- - -- -- -- -- -- - -- -- - - -- -

97
ΘE.OJJ.O ΘΕΡΜΟΣΚΟΠΙΚΟ ΧΑΡΤΙ
Heat sensitίve paper
Χρnσιμοποιείται γι α όμεσn οπτικrΊ αποτύπωσn τnς ύπαρξnς
υψnλrΊς θερμοκρασίας ή τnς αγωγής θερμότnτας .
Το χαρτί είναι διαποτισμένο με ουσία n οποία βαθμιαία αποκτό
αποχρώσεις μαύρου χρώματος. ανάλογα με τnν θερμοκρασία
του σώματος με το οποίο βρίσκεται σε θερμικn επαφή , ενώ
παρόλλnλα αποτυπώνεται και το σχnμα του .
Άριστο θερμοσκοπικό χαρτί αποτελεί το χαρτί !ρολό) που χρn
σιμοποιούν ο ι συσκευές τnλεομοιοτυπίας (faχ).
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 'ΚΙΝΔΥΝΟΙ l:
ΘΕ.ΟJ5.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΠΟΛΑΑΠΛΩΝ ΚΛΙΜΑΚΩΝ
Three scaιe thermometer

Είναι συνnθως θερμόμετρο τοίχου, περιοχnς -10° έως +50 rΊ
+100° c.
Προσφέρει τn δυνατότnτα τnς ταυτόχρονnς ανάγνωσπς τπς θερ
μοκρασίας του περιβάλλοντος σε κλίμακες Reaumur, Celsius ή
και Fahrenheit.
ο τριχοειδής σωλήνας του θερμομέτρου ατnρίζεται σε ευρεία
ξύλινn βόσπ, όπου είναι χαραγμένες οι κλίμακες. Ο χώρος του
υγρού βρίσκεται σε κοιλότnτα, προφυλαγμένος με μεταλλικό
πλέγμα .
Οι κλίμακεςCelsius και Reaumur έχουν αριθμnτικές ενδείξεις ανό
10· C κα ι R και υποδιαιρέσεις ανά 1• C και R, ενώ n κλίμακα
Fahreπheit αριθμnτικές ενδείξεις ανό 10°F και υποδιαιρέσεις
ανά 2° F.
ΘΕ.ΟJ&.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΟ

Bimetallic dial thermometer
Λειτουργεί με βάσn τ:nν παραμόρφωσn διμεταλλικrΊς σπείρας ή
ελάσματος λόγω θέρμανσnς .
Υπάρχουν διάφοροι τύποι διμεταλλικών θερμομέτρων όπως τοί
χου, φορnτό rΊ με στέλεχος για βύθισn . Το εύρος μετρrΊσεων μπο
ρεί να κυμαίνεται από -30° c έως soo·c. είναι επομένως κατόλ
λnλα για μέτρπσn υψnλών θερμοκρασιών χώρου !κλίβανοι κλπ) .
Δεν παρέχουν μεγάλn ακρίβεια στις μετρriσεις .
Μερικά θερμόμετρα, όπως στους θερμοσίφωνες, φέρουν προσεν
γιστικri κλίμακα με χρώματα χωρίς σριθμnτικές ενδείξεις .
ΘΕ.ΟJΊ.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΜΕΓΙΣΤΟΥ • ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ

Max - min thermometer
Είναι θερμόμετρο τοίχου γιο τnν αυτόμοτn κοταγραφri των
ακραίων μέγιστων και ελάχιστων θερμοκρασιών ενός χώρου κατά
τn διάρκει α μιας χρονικnς περι όδου.
Χρnσιμοποιείτοι συνnθως για περιβαλλοντι κές μετρrΊσεις, όπως σε
μετεωρολογικούς κλωβούς, κλπ .
Συνήθεις κλίμακες είναι οπό -30° c
έως +50° C με οριθμnτικές
c
ενδείξεις ανά 10° και υποδιαιρέσεις του 1° C.
Η καταγραφή συντελείται μέσω μικρών δεικτών που επιπλέουν
στο υγρό του θερμομέτρου και σταθεροποιούντqι στις ακραίες
ενδείξε ι ς . Η επαναφορά των δεικτών πραγματοποιείται με πε
ριστροφrΊ του θερμομέτρου rΊ με τn βοήθεια μικρού μαγνrΊτn .
-
98
•
- -- -- -- - - -- -- - - - - - -- -- -- - - - - ΟΡΓΑΝΑΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣθΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
•
...ι....
ΘΕ.038.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΙΑΤΡΙΚΟ
Clinicaι thermometer
Είναι θερμόμετρο διαστολ nς υγρού με εύροc; κλίμακας από
35° C έως 42° C και υποδιαιρέσεις του Ο, 1° C, κατόλλnλο για
τn μέτρnσn τnς θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος.
Απαιτεί χρόνο 1 έως 3 min για τnν επίτευξn θερμικnς ισορ

ροπίας. Η κλίμακα είναι σnμειωμένn πάνω στον εξωτερικό
γυόλινο σωλfινα. n σε λευκfι εσωτερ ικn μεταλλι κrΊ επιφάνεια
πάνω στnν οποία είναι προσαρμοσμένος ο τpιχοε ι δnς σωλrΊ
νας με το υγρό .
ο εξωτερικός σωλnνας εκτελεί χρέn μεγεθυντικού φακού για

τnν ευκpινrΊ ανάγνωσn τnς ένδειξnς. ο τpιχοειδnς σωλrΊνας
φέρει στένωσn για τnν κατακρότnσn τnς μέτpnσnς .
Η επαναφορά του υγρού πραγματοποιείται με απότομn

εκτίναξn του θερμόμετρου.
Η παρουσία του στο σχολικό εργαστrΊριο, ώς όργανο καθnμε

ρινnς χρnσn ς, είνα ι χpnσιμn για λόγους εξοικείωσnς.
Υπάρχουν επίσnς και nλεκτρονικά ιατρικά θερμόμετρα, τα

οποία παρέχουν όμεσn ψnφιακrΊ ένδειξn τnς θερμοκρασίας
του σώματος, ακολουθώντας σύγχρονες τεχνικές .
ΠΛΗΡΟΦΟΡtΕΣ • ΚΙΝΔΥΝΟΙ
•
.....L...
ΘΕ.039.Ο ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ
Digitaι thermometer
Είνα ι αυτόνομο φορnτό όργανο n τμrΊμα ά λλου σύνθετου

οργάνου το οποίο μετρά επιπλέον φυσικά μεγέθn .
Η χρnσn του είναι απλrΊ και παρέχει δυνατότnτα άμεσnς ανά

γνωσnς, με ψnφιακn ένδειξn, τnς θερμοκρασίας του θεpμο ί Cl1ΏJ
••
μετρούμενου χώρου.
Σύνnθες εύρος κλίμακας είναι από -50° c έως + 150°C με

ι
c και ακρίβει α + Ο,5° C, ενώ με ειδικό
υποδιαιρέσεις ανό Ο, 1°
1
θερμοζεύγος οι μετρrΊσεις μπορεί να φτάσουν τους 500° c .
Ως θερμοευαίσθnτο στοιχείο χρnσιμοποιείται θερμοζεύγος,

θερμοαντίστασn n
ειδικός nμιαγωγός που συνδέεται με το
κύρ ι ο όργανο με μdκρύ καλώδιο για ευέλικτες n εξωτερικές
μετρnσεις .
Τροφοδοτε ίται από εσωτερικfι πnγfι <μπαταρ ία ).
ΟΡΓΑΝΑΚΑΙffiΚΕΥΕΣθΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
99
. .
•
•
.. • . ...
..
lΞ .
.
ΘΕ.05&.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ με τρεις ράΡδους
:.ιnear "'ι<~"'ans'oι apoaratus · 3 rod
Αποτελεί παραλλαγrΊ τnς συσκευrΊς γραμμικnς διαστολrΊς με
μία ρόβδο καθώς παρέχει τn δυνατότnτα τουτόχρονnς
θέρμανσnς και σύγκρισnς τnς διαστολnς τριών ρόβδων.
Οι ρόβδοι έχουν όμοιο γεωμετρικά χοροκτnριστικά. διαφορε

.
τικά όμως υλ ι κό που καλύπτουν ε υ ρεία περιοχn συντελεστών
6 1
θερμικnς διοστολnς, όπως ΧΟλΚό (α= 17 χ 10" Κ' ), αλουμίνιο
1 1
(α=26 χ 1ο·δκ· 1 και σίδnρο (α=12 χ 1σδκ· 1.
Οι τρεις ράβδοι ε π ενεργούν σε τρεις ανεξdρτnτους δείκτες

με κοινn κλίμακα .
Οι δ ι αφορετικές γωνίες εκτροπnς των δε ικτών αναδεικνύουν

τnν εξάρτnσn τnς γραμμικnς διαστολnς από το είδος του •
υλικού . Είναι σnμαντικό να παρέχονται ομοιόμορφες συνθn
κες θέρμανσnς σε όλες τις ράβδους.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ.
>(
ΘΕ.060.Ο ΔΙΑΣΤΟΛΟΜΕΤΡΟ
Rocl exρansion apparatιιs
Η συσκευn χρnσιμοποιείται για τον υπολογισμό του συντε

λεστn γραμμικnς και κυβικnς διαστολnς στερεών σωμάτων.
....-
Η βασικrΊ διότοξn αποτελείται από σωλrΊνα αρχικού μnκους
σε θερμοκρασία δωματίου /0 =50 έως 70 cm και διαμέτρου 4
έως 1Ο mm. κατασκευασμένο από το υλικό του οποίου αναζn
τείται ο συντελεστrΊς και καλυμμένο με θερμομονωτι κό υλ ικό .
Το ένα άκρο του σωλnνα είναι στερεωμένο σε κοτάλλnλn

βάοn αμελnτέου συντελεστrΊ θερμ ι κnς διοστολnς. ενώ το
άλλο όκρο του είναι προσαρμοσμένο σε μικpόμετρο με διο
κρrτικn ικανότnτα 0.01 mm .
ο σωλnνας θερμαίνεται με νερό n ατμό π ου διοχετεύεται
μέσω ελαστικών παροχών προσαρμοσμένων στα άκρο του.
Η επιμnκυνσn Δt του σωλnνα λόγω δrαστολnς καταγράφεται

από το μι κρόμετρο, ενώ παρόλλnλα θερμό μετρο σε θερμ ι κn
επαφn με το σωλnνα. καταγράφει τn μεταβολn Δθ τnς θερμο
κρασίας του . ο συντελεστnς γραμμικnς διαστολrΊς α υπολο
γίζεται από τον τύπο Δt=α χ L0 χ Δθ ενώ για τn κυβικn δ ια
στολrΊ ι σχύει β = 3 χ α .
Η συσκευn συνοδεύεται από σειρά σωλrΊνων από διάφορα

υλικά όπως γυαλί. κεραμικό, αλουμίνιο. χαλκός, νάιλον κλπ
οι οποίοι δύνανται να αντικατασταθούν εύκολα για τον
υπολογισμό των αντίστοιχων συντελεστών τους.
Παραλλαγές τnς συσκεuιΊς παρέχουν τn δυνατότnτα προ

σορμογrΊς οισθnτιΊρων σε σύνδεσn με uπολογιστrΊ, για τnν
αυτόματn καταγραφrΊ των θερμοκρασιών, τnς επιμnκυνσnς
και των δυνάμεων πο υ αναπτύσσονται κατά τn δ ι οστολrΊ .
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ~
ΘΕ.006.Ο •
XH.JJO.X ,.
ΧΗ .150.Ο
ΟΡΓΑΝΑΚΑι ΣΥΣΚΕΥΕΣΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - - - - - - - - - - -- - -- - -- - -- ------

101
ΘΕ.065.D ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ
Bimetaιιιc strlp
Απλό όργανο για τnν επίδειξn τnς διαφορετικnς γραμμικnς
διαστολnς των μετάλλων.
Αποτελείται από δύο διαφορετικά μεταλλικά ελάσματα δια

στάσεων περίπου 200 mm Χ 25 mm και πάχους 0.5 mm, συνn
θως από χαλκό και σίδnρο n κράμα νικελίου - χρωμίου τα οποία
έχουν συνκολλnθεί καλά μεταξύ τους σε όλο το μnκος τους.
Χρnσn αλουμινίου και αραιές ραφές n πριτσίνια δεν ενδείκνυνται.
Στn θερμοκρασία δωματίου (20° CJ είναι συνnθως ευθύγραμμο,

ενώ με ελόχιστn θέρμανσn κάμπτετα ι προς τnν πλευρό του
μετάλλου με το μικρότερο συντελεστn διαστολnc.
Αντίστοιχα. n ψύξn κά μ πτει το έλ ασμα προς τnν πλευρό του
μεγαλύτερου συντελεστn.
Συναντάται εnίσnς ωc αυτόματος διακόπτnς (θερμοστάτnςJ

και χρnσιμοποιείται στnv κατασκευn διμεταλλικών θερμομέτρων.
1 Χ· • --
ΘΕ.080.Ο ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΟ ΜΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΝΤΙΣΤΑΤΗ
Jouιe caιorimeter
Συσκευn για τn μελέτn του νόμου του Joule και τnc θερμιδο
μετρίας rΊ τον υπολογισμό τnς ειδικnς θερμότnτας υγρών.
Αποτελείται από δοχείο πλαστικό n μεταλλικό ύψους 90

έως 150 mm και διαμέτρου 50 έως 100 mm το οnοίο περι
κλείει δεύτερο εσωτερικό μεταλλικό δοχείο με στιλπνά το ι
χώματα χωρnτι κότnτας περίπου 300 έως soo
mι.
Ανάμεσά τους παρεμβάλλετα ι φε λλ ός rΊ πολυουρεθόνn ως
θερμομονωτ ι κό υλικό.
Στα δοχεία εφαρμόζεται αεροστεγώς κάλυμμα από σκλnρό

πλαστικό ίPVC rΊ πλεξιγκλάς), το οποίο φέρει οπές νια τn
στnριξn θερμόμετρου και αναδευτnpα. ο αναδευτnρας είναι
κατασκευασμένος από ορειχάλκινο σύρμα, με λαβri από
εβονίτn και χρnσιμεύει για τnν ανάδευσn του περιεχόμενου
υγρού πριν από κάθε μέτρnσn.
Επάνω στο κάλυμμα υπάρχουν ρευματολnπτεc για τnν παρο

χn nλεκτρικού ρεύματοc σε πnνίο χρωμονικελίνnc ωμικnc
αντίστασnc 2 έως 6 Ω για τn θέρμανσn του υγρού .
Ο αντιστάτnς τροφοδοτείται με ρεύμα έντασnς περίπου 1 Α
από τροφοδοτικό ισχύος τουλάχιστον 60 w . Δε συνίσταται
μεγαλύτεpn έντασn προc αποφυγrΊ τοπικrΊς υπεpθέρμανσnc
του υγρού.
Η μεταβολn τnc Θερμοκρασίαc που καταγράφει το θερμό

μετρο είναι συνάρτnσn τnc μάζαc κα ι του είδουc του υγρού.
καθώς και τnς ποσότnτας θερ μότnτας πο υ ανοπτύχθnκε
στον αντιστότn από τnν παρ οχri n λεκτρι κού ρεύματος .
ι
ΘΕ.030.χ
ΗΛ.625.Ο
- - - - - - - - -- - -- - - - - - - - - - - - - - -- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣθΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

102
ΘΕ.081.Ο ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΟ ΜΙΚΡΟ
Jouιe caιorim eter - smaιι size

Είναι θεpμιδόμετpο μικpών διαστάσεων. ύψους πεpίπου 100 mm
και διαμέτρου πεpίπου 50 mm και με χωpnτικότnτα 100 έως
150 ml .
Διαθέτει αναδευτrΊρα και θερμικό αντιστάτn.
Επιτpέπει τn σύντομn προγμοτοποίnσn ποιοτικών πειpαμάτων
θεpμιδομετρrας .
ΠΑΡΕΛΚQΜΕΝΑ
ι
ΘΕ.030.Χ
ΗΛ.625.Ο
ΘΕ.085.Ο ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΟ ΧΩΡΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΝΤΙΣΤΑΤΗ
Meta ι block caιorimeter

Αποτελεί απλό θεpμομονωμένο δοχείο ίθεpμός) χωρnτι κότnτας
πεpίπου 500 mι, χωρίς παpελκόμενα . το κάλυμμα φέpει οπn για
τn διέλευσn και στιΊριξn θερμόμετρου.
Χρπσιμεύει γιο τn μελέτn τnς τελικrΊς θερμοκρασίας υγpού που

πpοκύπτει οπό ονόμειξn υγρών με διαφορετικές θερμοκρασίες ιΊ
τnν εμβόπτισn στεpεών στο υγpό για τον υπολογισμό τnς ειδι
, __ --
κιΊς θερμότnτος c του υλικού τους.
Σε αυτήν τnν πεpίπτωσn χpnσιμοποιούνται συμπαγείς κύλινδpο ι -
..._-
......-
--·
__-
--
--- ------
.....
-·-
μάζας
kg·K),
1 kg
ατσάλι
± 2%, όπως γιο παράδειγμα οπό αλουμίνιο
<c= 480 J/ kg·K>, χαλκό (C=381 J/ kg·K)
(C= 368 J/kg·K> οι οποίοι συνήθως συνοδεύουν τn συσκευrΊ .
(C=878 J/
rΊ οpείχαλκο -
·--
...._
---- ----
'"-~
-~
oJ
. ...
Οι κύλινδpοι θεpμαίνοντοι σε καθοpισμένn θεpμοκpασία και όταν
εμβαπτίζονται στn γνωστή ποσότnτα νερού του θερμιδόμετρου ,
πpοκαλούν συγκεκριμένn μεταβολιΊ στη θερμοκρασία, n οποία
είναι συνόρτnσn τnς θεpμοχωpnτι κότnτας των κυλίνδρων.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ "ΚίΝΔV;ΝΟΙ
', J. _)ίiλ' ΘΕ,030.Χ

' ~ ---~
ΘΕ.100.Ο ΣΩΛΗΝΑΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑΥΓΡΑ
Convect ion in water tube

ΑπλrΊ συσκευrΊ. που χpnσιμεύει νια τnν επίδειξn των ρευμάτων
μεταφοράς θεpμών μαζών σε υγρά και τnν επίδειξn τnς αpχιΊς
λειτουpγίας τnς κεντρικrΊς θέρμονσnς <καλοριφέρ> . (
•
'
- --· -~
1
κατασκευάζεται οπό σωλιΊνα πυρίμαχου γυαλ ιού <pyreχ) διαμέ
τρου 16 - 22 mm που σχnμοτίζει πλαίσιο διαστάσεων περίπου
40 cm Χ 30 cm . Στο επάνω μέρος φέρει ευpύστομο άνοιγμα νιο
τnν εισαγωγή του νερού .
Η συσκευrΊ στηρίζεται κατακόρυφο σε οpθοστάτn με τn βοιΊ
θειο λαβίδας.
Η θέpμανσn μιας από τις δύο κάτω γωνίες τnc συσκευιΊς με

rΊπ ια πnyr\ όπως με φλόγα κεριού, πpοκαλεί ανοδικό ρεύμα στο
υγρό, πορατnprΊσιμο για ορκετrΊ ώρα . Στα σnμείο θέρμανσης
είναι σκόπιμο να υπάρχει τυλιγμένο σύρμα νια προστασία τnς ι
συσκευrΊς από απότομn διαστολrΊ. Καλύτερα οπτικά αποτελέσ •
ματα επιτυγχάνονται αν χρnσιμοποιnθεί λευκό φόντο <τοίχος ~-----
rΊ οθόνn) και μικρός κόκκος KMn0 4 γ ι α το χρωματισμό του νερού .
ΠΑΡΕΛΙ<ΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΓΕ.045.Ο r.fl
~---- W
ΟΡΓΑΝΑΚΑι ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - - -- - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
103
: LΞ ~: ~
ΘΕ. 105.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Heat radiation apparatus - 2 ptates
Απλri συσκευri που χρnσιμεύει γιο τnν επίδειξn τnς εξόρτnσnς

τnς οπορρόφnσnς και τnς εκπομπriς τnς ακτινοβολούμενnς
θερμ ικnς ενέργειας από τn φύσn των επιφανειών.
Αποτελείται από δύο γεωμετρικά όμοιες, λεπτές. μεταλλικές

πλάκες <συνnθως από αλουμίνιο) σχriματος τραπεζίου. οι οποί
ες φέρουν μακρύ στέλεχος συγκράτnσnς, ώστε να μnν επnρε
όζονται οι επιφάνειες από τn θερμοκρασία του χεριού .
Οι άκρες των στελεχών μπορούν να περιστραφούν γύρω από

κοινό άξονα. Η επιφάνεια τnς μιας π λάκας είναι μαυρ ι σμένn
από τn μfο όψn τnς. Στις πίσω όψεις των π λοκών προσκολλάται
από ι;rα σταγόνα κεριού.
Όταν π λnσ ι όσει τις μπροστινές επ ιφάνειες μια ακτινοβολούσα

πnγn θερμότnτος, δια πι στώνετα ι ότι λιώνει π ρώτn n σταγόνα
που βρίσκετα ι πίσω από τn μαυρισμένn επιφάνεια. ενώ είναι
και n πρώτn που πnζει όταν απομακρυνθεί n πnγn . Στn θέσn
του κεριού μπορεί να τοποθετnθεί επίσnς θερμοχρωμικός
δείκτnς.
~ ~ on.oss.o ιm
ΘΕ . t t Ο.Ο Σ ΕΙ ΡΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΔΟΧΕΙΩΝ
Metaι vessels
Χρnσιμεύουν για τn μελέτn τnς εξάρτnσnς τnς εκπομπnς ri

απορρόφnσnς θερμικriς ακτινοβολίας από τnν υφn τnς επιφά
νε ι ας των δοχεfων .
Η σειρά αποτελείτα ι από δύο n τρία δ οχεία, δια μ έτρου 60 έως

80 mm και ύψους 100 έως 150 mm, κατασκευασμένα από το
ίδιο μέταλλο. συνnθως αλουμίνιο.
Το ένα είνα ι βαμμένο εξωτερ ι κό μαύρο ματ με βαφn φούρνου
και το άλλο n τα άλλα είναι χωρίς βαφn με διαβαθμίσεις
στιλπνότnτας.
Συνοδεύονται από περιβλnματα και πώματα από θερμομονωτι

κό υλικό (αφρώδες πλαστικό, φελιζόλ, φελλός). Τα π ώ ματα
είναι δυνατόν να φέρουν οπές για τnν εισαγωγn θερμόμετρου
n αισθnτnρων θερμοκρασίας.
Εάν τα δοχεfα τοποθετnθούν απένανυ σε πnγri θερμικnς ακτι
νοβολίας, ύστερα από λίγο το μαύρο δοχείο θα βρίσκεται σε
υψnλότερn θερμοκρασία από τα άλλα, ενώ εάν είνα ι γεμάτα
με θερμό νερό, ύστερα από αρκετri ώρα, το δοχε ίο με
τα μαύρα τοιχώματα θα βρίσκεται σε χαμnλότερn θερμο
κρασία.
Παραλλαγn τnς δ ι όταξnς συνοδεύετα ι από μεγαλύτερο δοχείο,

πλnρως θερμομονωμένο από το περι βάλλον, το οποίο δύναται
να περικλείει τα μ ι κρότερα δοχεία τnς σειράς.
~ }&
~~ ΟΠ.035.Ο
- - - - - - - - -- - -- - - - -- - -- - - -- - -- - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

104
••
ΘΕ . t t 5.0 ΣΥΣΚΕΥΗ TYNDALL
Tγrdall -t=rictioi" appara .. uς
ΣυσκευιΊ επ ίδε ι ξnς τnς μετατpοπrΊς μnχανικnς ενέpγειας σε
θεpμ ι κrΊ .
Αποτελείτα ι α πό χάλκινο rΊ οpει χάλκινο κύλ ινδpο διαμέτpου 1Ο
έως 20 mm και ύψ ο υς 50 έως 100 mm, ο οπο ίος π pοσορμόζετο ι
στn φυγοκεντpικιΊ μ nχανrΊ.
Το στόμ ιο του κυλίνδρου καλύπτετα ι με ε λ αστικό πώμα ενώ
ξύλινn λαβίδα με κοίλωμα πεpισφίγγει ελοφpό τον κύλινδpο .
Ο κύλινδpος πεpιέχει πτnτικό υγpό, συνrΊθως οινόπνευ μα .

Όταν n φυγοκεντpικιΊ μnχανrΊ πεp1στpέφει το σωλrΊνα. n θεpμό
τnτα που αναπτύσσεται οπό τις τpιβές θεpμα ίνει τα τοιχώματα
του κυλίνδpου. επομένως και το υγρό, το οποίο στn συνέχεια
εξατμίζετα ι και εκτινάσσε ι το φελλό . Ενα λλ ακτικά, το πώμα
δύναται να φέρει οπ rΊ νι α τn δ ι έλευσn θερ μομέτpου .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟ Ι
~ ΜΣ.120.Ο
ΘΕ. t 20.Ο ΑΤΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ ΤΟΥ ΗΡΩΝΑ
Hero's eng·ne
ΣυσκευrΊ επίδειξnς τnς αpχrΊς λειτουpγίας του ατμοστpόβιλου
αντίδpοοnς. Έχει ιστορικrΊ αξία, καθώς ο εφε υρέτnς του φέρε
τα ι ο Ήpων α πό τnν Αλεξάνδpει α .
.
•
:'
: ....
Απ οτε λε ίτα ι ο πό μεταλ λ ικrΊ rΊ γυόλ ινn π υ ρίμα χn σφαίρα διαμέ-
τpου πεpίπου 100 mm. n οποία δύνατα ι να π εριστρέφεται ελεύ- •
θεpα γύpω α πό άξονα . Η γυόλινn σφαίρα είναι πωματισμένn .
Σε δύο αντιδιαμετρικά σnμεία του πώματος πpοσαpμόζονται υπό
•
,• ___...•
γc·)νία . σωλrΊνες που καταλrΊγουν σε ακpοφύσια αντίθετnς φοράς . ... .
: :. :
.. -=- .-
Μέσα στn σφαίρα υπάρχει μ ικprΊ ποσότnτα νερού . - --
Θερμαίνοντας ομοιόμορφα με τn βοnθεια του εpγαστnριακού
λύχνου όσο το δυνατό μεγαλύτερn επιφάνει α τnς σφαίρας, το
νερό αpχίζει να βράζει . Η έξοδος του ατμού α πό το οκροφύσιο
αναγκάζει τn σφαίρα να περιστpοφεί με δυνατό συ ρι γμ ό .
Η συχνότnτα π εριστροφrΊς δεν π ρέπε ι να γίνε ι μεγάλ n γι ο να
μ nν ονο π nδrΊσει rΊ σπ άσει n σφα ίρα.
~~ ••.•••.•
--
•
..J....
ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΘΕ. t 25 . Ο ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗΣ ΣΤΡΟΒΙΑΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
Reactίon tuι·bine
Χρn σιμεύει για τnν κατανόn σn του τρόπου λειτο υpγίας του στpό
βι λου δράσ nς εξωτερι κού αιτίου, όπω ς π .χ . ατμ ού , pεύματος
αέpο rΊ νεpού .
Αποτελείται από μια μεταλλικrΊ φτεpωτrΊ με πτεpύγιο που δύ

ναται να περιστpέφεται ελεύθεpα σε κατακόρυφο επ ίπεδο γύpω
από άξονα πpοσαpμοσμένο σε οpθοστάτn .
Ο ατμός μπορεί να παράγεται με βpασμό νεpού σε κωνικrΊ φιάλn

rΊ όλλο κατάλλnλο δοχείο κα ι οδnγεfται μέσω ελαστ ι κού κα ι
ανθεκτι κού σωλrΊνα σε ακροφύσιο που στοχεύει υ πό γωνία τα
πτεpύγ ια κα ι τα αναγκάζε ι σε περιστροφn .
ΟΡΓΑΝΑΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ - -- -- - - - - - - - - - -- - -- - -- - -- ----

105
~ LΞ L;. .ω: c t tl 't: l~
ΘΕ. t SS.O ΣΥΣΚΕΥΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Mechanicaι equϊvaιent of heat apparatus
Είναι σύνθετη συσκευή με τnν οποία είναι δυνατό να προσδιορι
--- ----- -..

στεί με ακρίβεια το μηχανικό ισοδύναμο τnς θερμότητας.
Η συσκευή αποτελείται από ένα θερμιδομετρικό κύλινδρο γνω

στnς μάζας, ο οποίος δύναται να περιστρέφεται σε οριζόντιο - - :...-+--
άξονα με τn βοήθεια χειρολαβnς. ο κύλινδρος είναι συνnθως
συμπαγnς από αλουμίνιο rΊ χαλκό ενώ συναντώνται και παραλ
λαγές με θερμιδόμετρο νερού.
Ειδικός νάιλον ιμάντας, αμελητέας θερμοχωρnτικότnτας και χα

μnλnς θερμικnς αγωγιμότητας, είναι τυλιγμένος γύρω από το
θερμιδομετρικό κύλινδρο τόσες φορές, ώστε να συγκρατεί
κατά τn περιστροφn του. ανυψωμένο από το έδαφος, αντικεί
μενο δεδομένου βάρους. Με αυτόν τον τρόπο το βάρος ασκεί
συνεχrΊ τόσn στον ιμάντα .
Υδραργυρικό n ηλεκτρονικό θερμόμετρο καταγράφει τn θερμο-
κρασία του κυλίνδρου. Ειδικός, επίσnς, μετρnτnς καταγράφει
τον αριθμό των περιστροφών του.
Η όλn συσκευn αποτελεί στιβαρrΊ μεταλλικrΊ κατασκευn που προσαρμόζεται με ενσωματωμένους σφιγκτrΊ
ρες στnν άκρn του εργαστηριακού πάγκου . σε θέσn ώστε να μnν παρακωλύεται n περιστροφrΊ τnς χειρο
λαβής και n ελεύθερn εξάρτnσπ του ιμάντα.
Η περιστροφή τnς χειρολαβής αναγκάζει τον ιμάντα να ολισθαίνει στnν επιφάνεια του θερμιδομετρικού
κυλίνδρου και να αυξάνει λόγω τριβής τn θερμοκρασία του. Μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο το μηχανικό
έργο σε θερμική ενέργεια . το ζητούμενο μnχανικό ισοδύναμο υπολογίζεται από το λόγο του μηχανικού έρ
γου που δαπανήθnκε και τnς θερμικής ενέργειας που αναπτύχθηκε . Το μηχανικό έργο Newton • μέτρα <N•m),
προκύπτει από το γινόμενο τnς δύναμnς τριβής που ισούται με τn τάσn του ιμάντα. τnς περιμέτρου του
θερμιδόμετρου και του αριθμού περιστροφών.
Η θερμική ενέργεια Joule
(J) που αναπτύσσεται. υπολογίζεται από τn θερμοχωρnτικότnτα του θερμιδόμε
τρου και τnν αύξnσn τnς θερμοκρασίας του. Γνωστής πλέον τnς ισοδυναμίας μπορούν να υπολογιστε ί n
θερμοχωρnτικότnτα άλλων θερμιδομετρικών κυλίνδρων και να δειχτεί n εξάρτησή τnς από τn μάζα και το
είδος του υλικού . ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ι
ΘΕ. t &Ο.Ο ΣΥιΚΕΥΗ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΕΡΕΩΝ
Thermaι conductivity of solίds apparatus

Είναι σύνθετn συσκευή για τn μελέτn της θερμικής αγωγιμό
τητας στερεών.
Η συσκευn αποτελείται από δυο όμοια κλειστά δοχεία χωρητι

κότnτας 250 ml, θερμικά μονωμένα από το περιβάλλον. μέσα
στα οποία τοποθετείται νερό. Η επάνω πλευρά κάθε δοχείου
φέρει μια οπή για τnν τοποθέτnσn θερμομέτρου που μετρά τn
θερμοκρασία του νερού και μια δεύτερη οπή νια τn διέλευση
·εκάστου σκέλους μεταλλικής ράβδου σχήματος π n n, τnς
οποίας n αγωγιμότητα μελετάται. --
--·-
Η ράβδος κατέχει ρόλο θερμικής γέφυρας μεταξύ του υγρού
των δύο δοχείων. Έχει ποικιλία εμβαδών διατομής και αποτε
λείται από διάφορα υλικά. όπως αλουμίνιο ή χαλκό .
Τα δύο σκέλn τnς ράβδου έχουν καλή θερμική επαφή με το
περιεχόμενο νερό και το τμήμα τnς που βρίσκεται έξω από τα
δοχεία είναι θερμικά μονωμένο .
Εάν το νερό στα δύο δοχεία έχει διαφορά θερμοκρασίας, τότε
μέσω της ράβδου άγεται θερμότητα μέχρι τnν αποκατάσταση
θερμικής ισορροπίας n οποία αποτυπώνεται από τα δύο
θερμόμετρα.
Η ροn θερμότnτας εξαρτάται από τn διαφορά θερμοκρασίας
των δοχείων και τn θερμικn αγωγιμότητα τnς ράβδου. με
παραμέτρους τις διαστάσεις τnς και το είδος του υλικού .
~" '~
•
81.0lt.O
~~
- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- ΟΡΓΑΝΑΚΑι ΣΥΣΚΕΥΕΣΘΕΡΜΟΤΗΤΑΙ
106
(ι
1
~~(~ο_π_τ_ι_κη_'~~~~-)
on.aos.o Ζεύγος κπροππγίων
ΟΠ.ΟΊΟ~Ο Ηλεκτρικός φανός
οn.οιι.ο Συσκευή φωτεινής δέσμης
οπ.020.0 Προβολέας Reυter
on~OJO.O Λυχνία υπεριώδους αιcτινοβολίας

PIJ.OJS.O Λυχνία υπέρυθρης ακτινοβολίας
ΟΠ.040.Ο Φασματική λυχνία νατρίου
ΟΠ.050..Χ. Συσκευή Λέιζερ
ΟΠ.060.Ο Αδιαφανής οθόνη
on.o&s.o Ημιδιαφανής οeόνπ

Ο:Π.0"70.Ο Σειρά κατόπτρων
on.oao.o Σειρά φακών
ΟΠ.090.Χ Στήριγμα φακών και κατόπτρων
οπ. ιοο.ο Μεγεθυντικός φακός
..
οn ι ιο.ο Πρίσματα με στέλεχος
οπ. ι ι,s.ο οπτική ίνα
οπ. ι 20.0 ισλανδική κρύσταλλος

on.tJO.O Δίσκος του Νεύτωνα
οπ. ιιιο.ο -Εγχρωμα φίλτρα
ΟΠ..14t.ο -Εγχρωμα φίλτρα με πλαίσια
OQ.145.0 πολωτικά φίλτρα
οπ.ιsο.ο Φράγματα περίθλασης
οπ.ιs1~0 Φράγμα περί8λσσπς - Ψηφιακός δίσκος (CD)
ΟΠ.160.Ο Συσκευή δακτυλίων του Νεύτωνα
ΟΠ. 170.Ο Γωνιομετρικός δίσκος
ΟΠ.175.Ο Εξαρτήματα yωνιομετρικού δίσκου
on.ιao.o Οπτική τράπεζα
on.tas~o ιππείς οπτικής τράπεζας
on.ιlo.o Τραnεζίδιο οπτικής τράπεζας
on~1ιs ..o Λεκάνη οπτικής τρ(ιπεζας
οnφ200.ο Τηλεσκόπιο
on.210.0 Ακτινόμετρό crookes
on.220.0 Φωτόμετρο Bunsen
ΟΩ.225.Ο Φωτόμετρο ·
9π.2sο.ο Φασματοσκόπιο
.σn.2'Js.o Απλό φασματοσκόπιο περίθλασης
ΟΠ.240.Ο Φασματόμετρο
OJ(.250.0 Συμβολόμετρο MicheΙson
OPrANA ΚΑΙ fVrKEVEΣ οπ:rιΚΗΣ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __

107
ΟΠ.005.Ο ΖΕΥΓΟΣ ΚΗΡΟΠΗΓΙΩΝ
candle holder <pair>
Πάνω τους στnpίζοντοι κεpιά διομέτpου πεpίnου 2 cm .
Χpnσιμοποιούνται στα πε ι pάματο τnς ευθύγpομμnς διάδοσnς

φωτός, σχnματισμού σκιάς και ειδώλων. πpόκλnσnς οφθαλμαnό
τnς κλπ .
Αποτελούν εξάpτnμα τnς οπτικnς τpάnεζος και διαθέτουν στέ

λεχος για τn στnp ι ξn τους στον ι ππέα.
ΟΠ.010.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΦΑΝΟΣ
Torch light
Χpnσιμοnοιείται ως φωτεινrΊ πnγrΊ σε συνδυασμό με αυτοσχέ

δ ι α διαφpάγματα για τις δpαστnp ι ότnτες των μαθnτών στα
πειράματα τnς ΟπτικrΊς, κατά τpόπο ανάλογο με τnν χρnσn του
προβολέα Reuter στο γωνιομετpικό δίσκο n στn συσκευn φω
τεινnς δέσμnς .
Μ πορεί να λειτουpγεί σε οριζόντι α θέσn πάνω στο τραπέζι των

πειραμάτων και φέρει μ παταpfες 1,5 ν.
Το κότοπτpο του φακού δnμιουpγεί παpάλλnλn και κατά το

δυνατόν ομογενn δέσμn με διάμετpο τουλάχιστον 2,5 cm.
! il~~ι ,....._
ΟΠ.011.0 ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΕΣΜΗΣ
Simρle ray apparatιιs
Υποκαθιστά τον π ροβολέα Reuter σε απλές δ ι ατάξεις οπτικnς .
Αποτελείται από κοινό nλεκτpικό φανό μπαταp ίας, μπpοστά

από τον οποίο τοποθετούνται αυτοσχέδια διοφpάγμοτα από
n
χοpτόνι με μία ι1 περ ι σσότεpες κυκλικές οπές σχισμές.
ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ------------------------------

u -~
109
ΟΠ.020.Ο ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ REUTER
Lig ht source
•
Χρnσιμεύει ως πnγn φωτεινnς δέσμnς, για τn μελέτn οπτικών
φαινομένων στnν οπτικn rράnεζα ή σε αυτόνομες διατάξεις .
Συναντάται σε διάφορες μορφές με ιδιαίτερα γνωρίσματα .

Στn συνrΊθn μορφrΊ αποτελείται από κυλινδρικό rΊ παραλλnλε
nίnεδο μεταλλικό nερίβλnμα το οποίο περικλείει λάμπα με
το αντίστοιχο οπτικό σύστnμα και κατάλλnλους μnχανισμούς
στήριξnς. Το χρώμα τnς συσκευής είναι μαύρο ματ για τn
μεγαλύτερn δυνατή αποβολή θερμότnτας.
Η λάμπα είναι συνήθως πυρακτώσεως χαμnλrΊς ισχύος, με

τάσn λειτουργίας 6 - 8 ν rΊ αλογόνου 12 ν ισχύος 20 w. ο
Για τnν τροφοδοσία τnς απαιτείτα ι το αντίστοιχο εξωτερ ι κό

ο
τροφοδοτικό . .
Αποφεύγεται, νια λόγους ασφαλείας, n απευθείας χρrΊσn

.
λάμπας 220 ν Η λάμπα μπορεί να περιστρέφεται περί τον
δ ιαμnκn άξονά τnς με τn βοnθεια ειδικού μnχανισμού. ώστε
το νήμα θέρμανσnς να καθίσταται παράλλnλο με τις σχισμές
των διαφραγμάτων, όταν επιζnτείται παράλλnλn δέσμn.
Απαιτείται ιδιαίτερn προφύλαξn κατά τn μετακίνnσn του

προβολέα όταν n λάμπα είναι ζεστή , γιατί το νήμα τnς μπορεί
να καταστραφεί.
Το οπτικό σύστnμα που διαμορφώνει και κατευθύνει τn δέσμn

βρίσκεται στο εμπρός τμήμα του προβολέα . Περιλαμβάνει
συγκλίνοντα φακό διαμέτρου συνήθως 50 mm και εστιακnς
απόστασnς f = 50 - 150 mm με ρύθμισn εστίασnς καθώς και
ειδικn εγκοπή για τnν τοnοθέτnσn διαφραγμάτων.
Τα παρελκόμενα διαφράγματα έχουν μία rΊ περισσότερες

κυκλ ι κές οπές ή παράλλnλες σχισμές για τn δnμιουργία ποι
κιλίας μορφών δέσμnς.
Η βάσn τnς λάμπας n αντίστοιχο του φακού μποpεί να μετα
κινείται εμπρός-πίσω κατά μήκος του άξονα του προβολέα
ώστε, ανάλογα με τn σχετική απόστασn τnς λάμπας από το
φακό, να σχnματίζεται αποκλίνουσα . συγκλίνουσα ή nαpάλ
λnλn δέσμn φωτός .
Η στήpιξn του πpοβολέα επιτυγχάνεται μέσω στελέχους δια

μέτρου 10 mm και μnκους 15 έως 20 cm που είναι ενσωμα
τωμένο κάθετα στο προβολέα και προσαρμόζεται στnν οπrΊ
του ιππέα τnς οπτικnς τράπεζας rΊ σε βάσn στnριξnς ή σε
απλό σύνδεσμο .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ .
~~ ΗΛ.Ι•S.Ο
------------------------------ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ
110
••
•
φιιwι · ιι-"- ~·'-""<u.~-
O Π. OJO.O . ΛΥΧΝΙΑ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Ultra-Violet (UV) source
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn και τις εφαρμογές τnς υπεριώ
δους ακτινοβολίας.
Η υπεριώδnς ακτινοβολία παράγεται από ειδικrΊ λυχνία υδραργύ

ρου χαμnλrΊς πίεσnς και ισχύος 2 - 5 W, ενώ κατάλλnλα φίλτρα
περιορίζουν τnν ακτινοβολία σε μrΊκος κύματος 360 nm και
290 nm.
Διατίθεται και ως λυχνία ισχύος 100 - 150 W που προσαρμόζετα ι
στον οικιακό ρευματοδότn. Μποpεί να είναι φορnτrΊ αυτόνομn
συσκευrΊ που λειτουργεί με μπαταρίες rΊ ουσκευrΊ που συνδέεται
στο δίκτυο 220 ν.
Στις τυπικές εφαρμογές περιλαμβάνονται φωτοnλεκτρικό πε ι

ράματα. αντιδράσεις όζον1ος rΊ βιολογικές εφαρμογές όπως
μεταλλάξεις σε μαγιά και αποστείρωσn οργάνων rΊ χώρου.
Η υπεριώδης ακτινοβολία χpnσιμοποιείται επίσnς για τnν
ανίχνευσn φθοριζόντων συστατικών κατά τn χρωματογραφία
rΊ σε δείγματα ορυκτών rΊ για τnν ανάγνωσn κωδικοποιnμένων
πλnpοφοριών καθώς επίσnς κατά τον προγραμματισμό μνnμών
EPROM.
Να αποφεύγεται n έκθεσn απευθείας σε γυμνό οφθαλμό rΊ τnν

επιδερμίδα.
ΠΛΗΡΟΦΟ~!ΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
ιχ
OΠ.OJS.0 ΛΥΧΝΙΑ ΥΠΕIΡΥΘΡΗΣ ΑΚΤΙΝ080ΛΙΑΣ

Ιnfra-Red OR) source
Είναι ειδικrΊ λυχνία πυpάκτωσnς με τάσn τροφοδοσίας δικτύου

'220 ν J.
Χρnσιμοποιείται ως θερμαντικrΊ πηγrΊ και για τnν επίδειξn τnς
παρουσίας ακτινοβολιών εκτός του ορατού φάσματος.
Έχει ισχύ 100 - 300 W και βιδώνεται σε κοινό οικιακό ρευματο
δότη προσαρμοσμένο σε κατάλληλb στrΊριγμα .
Κατασκευάζεται από βαριοπυριτικrΊ ύαλο, η πίσω πλευρά του

οποίου έχει ενσωματωμένο κάτοπτρο . Η θερμοκρασία στην
οποία φθάνει το θερμαινόμενο νnμα μολυβδαινίου n βολφρα
μίου, είναι χαμηλότερη από τn θερμοκρασία στnν οποία
φθάνει το νrΊμα αντίστοιχης λάμπας πυράκτωσnς φωτισμού με
αποτέλεσμα τnν εκπομπn υπέρυθρης ακτινοβολίας. Ως εκ τού
του εκπέμπεται ταυτόχρονα ορατrΊ ακτινοβολία , νια τnν απο-
κοπn τnς οποίας απαιτείται ειδικό φίλτρο . ·
Ειδικές λυχνίες υπέρυθρου φωτός χρησιμοποιούνται επίσπς
ως πnγέ( φωτός για νυχτερινrΊ όρασn.
Σε σύγχρονες διατάξεις χρnσιμοποιούνται ειδικές συστοιχίες

διόδων (LEDJ οι οποίες εκπέμπουν μονοχρωματικό στnν
υπέρυθρn περιοχn με χαμnλrΊ ισχύ, κυρίως για τn μετάδοσn
αναλογικών ή ψnφιακών δεδομένων σε μικρrΊ απόστασn και
σε συστrΊμστα συναγερμού.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤιΚΗΣ------------------------------

111
ΟΠ.040.Ο ΦΑΣΜΑΤΙΚΗ ΛΥΧΝΙΑ ΝΑΤΡΙΟΥ
Sodium Ιίght source
ΦωτεινrΊ λυχνία π ου παρέχει ισχυρ rΊ μονοχρωματικrΊ άκτινοβο

λία στα μrΊκn κύματος 588,9 και 589,5 nm, οι οποίες είναι ο ι
χαρακτnριστικές γραμμές φάσματος του νατρίου.
Η λυχνία νατρίου τροφοδοτείται από το δίκτυο

και έχε ι διάρκεια ζωnς περίπου 10 οοο ώρες .
220 V / 50 Hz ([!)
.
.
.•
Χρnσιμοnοιείται για τn μελέτn των φασμάτων εκπομnnς σε

φασματοφωτόμετρο.
11ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΟΠ.050.Χ ΣΥΣΚΕΥΗ ΛΕΪΖΕΡ

He-Ne or Diode ιaser
Οι συσκευές λέιζερ είναι πnγές σύμφωνου κα ι μονοχρωματικού

φωτός, με δέσμn που παρουσιάζει ελάχι στn διασπορά και
συγκεντρωμένn φωτεινrΊ ι σχύ.
Πέρα από τnν nλnθώρα άλλων εφαρμογών, χρnσιμοποιούνται

ως πnγές φωτός, είτε απευθείας είτε μέσω οπτι κnς ίνας στα
πειράματα ανάκλασnς, διάθλασnς, περίθλασης, συμβολnς και
ολογραφίας. Ορ ι σμένες συσκευές λέιζερ παρέχουν εnfσnς δυνα
τότnτα διαμόρφωσnς τnς έντασnς τnς δέσμnς τους για τn μετά
δοσn αναλογι κών κα ι ψηφιακών σnμάτων.
Στο σχολ ι κό ερyαστnριο Φυσικών Επ ι στnμών χρnσιμοποιούνται

οι ακόλουθοι τύπο ι συσκευών λέ ιζερ συνεχούς εκπομπnς:
ΟΠ.050.Ο Λέιζερ He-Ne.

Η ισχύς τnς δέσμnς είναι 0,5 mW (Class llJ με μnκος κύματος
κύριας εκπ ομπnς, τα 632,8 nm ικόκκινο) . Η δέσμn, διαμέτρου
0,6 mm, είναι ομογενnς κυκλικrΊ, με τυχαία nόλωσn και με δια
σπορά το πολύ 1,7 mrad .
Τροφοδοτείτα ι με τάσn δικτύου 220 V, 50 Hz .
on.oso.1 Λέιζερ διόδου.

Είναι χαμnλότερου κόστους α π ό τn συσκευn He-Ne, περισσό
τερο εύχρnστn και τnν αντικαθιστά σχεδόν σε όλες τ ι ς χρnσε ις
τnς. Η ισχύς τnς δέσμnς είναι έως 5 mw <Class ΙΙΙΑ}.
Η εκπομπn είναι μονοχρωματικn ιsing ι e mode> στn περιοχn του

ερυθρού 660 - 680 nm . Η δέσμn είναι κυκλικn με διάμετρο
0,4 ιηm κατά τnν έξοδο και n διασπορά τnς το πολύ 2 mrad .
Τροφοδοτείτα ι από μπαταρίες 9 V n μέσω ρευματολnπτών από
εξωτερικό τροφοδοτικό .
Οι μικρού κόστους δείκτες λέιζερ έχουν δέσμn με διατο μn

σχnματοc; (-) και όχι κυκλικrΊ, που δεν το καθιστά κατάλλnλά ν ι α
ορισμένα πε ι ράματα.
ΠΡΟ .. Σ·.ο · χιi ~· ! -~---- :- -- ..

Να αποφεύγεται η άμεση παρατήρηση της δέσμης του λέιζερ.
- - - - - - - -- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

112
'
ΟΠ.060.Ο ΑΔΙΑΦΑΝΗΣ ΟΘΟΝΗ
OpaQue receίving screen
Είναι τετράγωνn μ ετα λλικrΊ rΊ πλαστικrΊ αδιαφανrΊς πλάκα
πλευράς περίπου 20 cm λευκού χρώματος .
Διαθέτει ενσωματωμένn ράβδο στrΊριξnς για τnν προσαρμογrΊ

τnς σε ιππέα οπτικrΊς τράπεζας rΊ σε βόσn στrΊριξnς.
Χρnσιμοποιείται κυρίως ως επιφάνεια πρόσnτ ωσnc δέσμnς

φωτός για το σχnματισμό κα1 μελέτn ε~δώλων, σκιών rΊ φα
σμάτων και παρατrΊρnσrΊς τουc από τn μ ι α πλευρά .
ΟΠ.065.Ο ΗΜΙΔΙΑΦΑΝΗΣ ΟΘΟΝΗ
τransιucent receivlng screen

Χρnσιμοποιείται στn θέσn τnς αδιαφανούς οθόνnς για το σχnμα
τισμό και τnν επ ίδειξn ειδώλων και τnν παρατrΊρnσn από τις δύο
πλευρές τnc, ώστε να είναι ορατά σε σχετικό μεγαλύτερο
αριθμό μαθnτών.
ΕπειδrΊ σε αυτrΊ τn nερίπτωσn . το είδωλο είναι λιγότερο ευκρι
νές, απαιτείται καλύτερn συσκότισn .
Αποτελείται από τετράγωνn πλάκα πλευράς περίπου 20 cm

από nμιδιαφανές λευκό πλεξιγκλάς rΊ γυάλ ι νn πλάκα τριμμένn
με γυαλόχαρτο rΊ ομμοβολrΊ, είτε από πέτασμα από ριί,όχαρτο.
~ ~ ΟΠ.185.Οή
~ ~ ΓΕ.015.Ο
ΟΠ.070.Ο ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΟΠΤΡΩΝ

set of mirrors
Αποτελείται από επίπεδα, κυρτά και κοίλα κατόπτρα , κατάλλnλα
για τn μελέτn τnς ανάκλασnς .
Έχουν κυκλικό σχrΊμα με διάμετρο που ποικίλει από 30 mm έως
100 mm. ενώ n εστιακrΊ αnόστασn των σφα ι ρικών κατόπτρων
κυμαίνεται από 150 mm έως 300 mm .
Είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτο μέταλλο με άριστn

ανακλαστικrΊ επιφάνεια rΊ από γυαλί με επικάλυψn αργύρου και
ειδικn προστατευτικrΊ επίστρωσn. Η ε πικάλυψn γίνεται συνrΊθως
από τnν πίσω πλευρά του κατόπτρου. ενώ σε εξειδικευμένες
εφαρμογές που απαιτείται ποιότnτα. n επικάλυψn γίνεται από
τnν εμπρός επιφάνεια και χωρίς προστατευτικό.
Τα κάτοπτρα και ειδικά τα επίπεδα, μπορούν να είναι επίσnς -)

ορθογώνια και πλαστικό, επομένως άθραυστα και πιο ασφαλrΊ,
κόβονται δε εύκολο σε επιθυμnτές διαστάσεις. Ως εύκαμπτο,
προσφέρονται για τnν επίδειξn τnς μετάβασnς από τα επίπεδα
πpoc τα κοίλα και κυρτά κάτοπτρα .
Για τn στrΊριξrΊ τους στnν οπτικn τράπεζα, μπορεί να χρnσιμο

ποιnθεί το στrΊριγμα φακών και κατόπτρων .
ΚΙΝΔΥΝΟt
ΟΠ.090.Χ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ------------------------------

113
ΟΠ.080.Ο ΣΕΙΡΑ ΦΑΚΩΝ
Set of Ιenses
• Ί' 1
••
Περιλαμβάνει τα συνnθέστερα είδn απλών σφαιρικών φακών,
όπως αμφίκυρτο. επιnεδόκυρτο, αμφίκοιλο. επιπεδόκοιλο κα ι
συγκλίνοντα rΊ αποκλίνοντα μnνίσκο, τα οποία χρnσιμοποιούν
ται νια τn μελέτn φα ινομένων Γεωμετρικnς ΟπτικrΊς.
Τυπικές τιμές εστιακών αποστάσεων που αντιστοιχούν σε φα

κούς διαμέτρου 50 mm και n αντίστοιχn ισχύς τους σε
διοπτρίες παρατίθενται στον πίνακα :
Αμφίκυρτοι Αμφίκοιλοι
Εστ. οπόστοσn (mm) 50 200 500 50 100 200

Ισχύς <διοπτρίεςJ +20 +5 +2 -20 -10 -2
Στn σειρά περ ι λαμβάνεται συνnθως κα ι ένας επίπ εδος γυάλι-
νοc: δίσκοc:. ·
Όλοι οι φακοί τnς σειράς είναι κατασκευασμένοι από νυσλί με
δείκτn διάθλασnς μ = 1.52 n
από πλαστικό κατόλλnλο νια φα
κούς <μ=1,55 ) και φυλάσσονται σε ειδικn κασετίνα . Για τn στrΊ
ριξrΊ τους προσαρμόζονται στο στnριγμα φακών και κατόπτρων.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΟΠ . 090 .Χ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΦΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΤΡΩΝ
'€1"5 and Π"'ίΓΓΟi' 1"0 1 dθ"t
Χρnσιμοποιείται για τn στnριξn φακών rΊ κατόπτρων κατά τn

συναρμολόγnσn οπτικών διατάξεων.
Διαθέτει στέλεχος που προσαρμόζεται στον ιππέα οπτικrΊς τρά

πεζας rΊ σε βάσn στnριξnς . Το μrΊκος του στελέχους είναι 8 - 15
cm. κατάλλnλο νιο τnν ευθυγράμμισn του φερόμενου οπτικού
στοιχείου με τον οπτικό άξονα τnς δ ι άταξnς.
Συναντάτα ι σε διάφορους τύπους. ανάλογα με τον κατασκευ
αστn. Οι συνnθέστεροι κα ι πιο πρακτι κοί τύποι, στους οποίους
προσαρμόζονται εύκολα οπτικά στοιχεία με μεγάλο εύροc:
διαμέτρων και σχnμότων. είναι :
ΟΠ.090.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΜΕ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΚΑΙ ΑΞΟΝΕΣ

Αποτελείται από μεταλλικό δακτύλιο με εσωτερική διάμετρο
περίπου 100 mm, ο οποίος διαθέτει τρεις άξονες με εγκοπές,
τοποθετπμένους ακτινωτό κατά ίσεc: γωνίες μεταξύ τους. Οι
δύο άξονες συγκρατούνται με σπείρωμα με το οποίο ρυθμίζεται
π ευθυγράμμισπ του οπτικού στοιχείου. ενώ ο τρίτος άξονας με
τακινείται ελεύθερα με τπ βοnθε ι α ελατπρίου κα ι προσαρμόζε
ται κατάλλπλα στπ δ ι άμετρο του κυκλικού φακού n κατόπτρου.
ΟΠ .090. t ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΜΕ ΔΙΧΑΛΟ Η ΠΛΑΙΣΙΟ

Τα σκέλπ του δίχαλου n
του πλαισίου. μήκους περίπου 10 cm.
φέρουν εγκοπές σε όλο το μnκος τους για τn στήριξn του φα
κού ή κατόπτρου . Κινnτός βραχίονας που επίσnς φέρει εγκοπn,
συγκρατεί και ασφαλίζει με χειρόβιδα rΊ ελατήριο το οπτικό
στοιχείο.
Διαφορετικοί. παλαιότεροι τύποι στnριγμότων χαροκτnρίζονται

από αδυναμία προσαρμογnς οπτικών στοιχείων ποικ ίλων διαμέ
τρων ή σχnμάτων και από σχετι κά δύσχρnστο τρόπο τοποθέ
τnσnς τους.
OΠ.t8S.O ή Ι~
ΓE.Ots.o -
---~
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

114
ΟΠ . t 00.Ο ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΟΣ ΦΑΚΟΣ
i'vιagrιifier Ιens
Αποτελεί συνκεντpωτικό αμφίκυpτο φακό που επιτρέπ ε ι τnν

π αρατrΊρnσn αντι κε ι μένων από κοντινrΊ απ όστα σ n
Είναι διαμέτρου 4 - 8 cm και διαθέτει χειρολαβn . Έχε ι ουνrΊΘωc:

μικρn εστιακn απόστασn . περίπου 8 - 10 cm. ώστε να σχnμα
τίζει πάνω στον αμφιβλnστροειδrΊ . είδωλο με ύΨοc 2 - 3 φορέc;
μεγαλύτερο του αντικειμένου . όταν το αντικείμενο παροτnρειται
από την απόσταση ευκρινούc: όρασnς του ματιού (25 cm).
Κατασκευάζεται οπό γυαλί n διαφανές πλαστικό με σχεδιασμό

εξάλε ι ψnς του σφα ιρ ι κού σφάλματος .
Χρnσιμοποιείτα ι για δραστnριότnτεc: μαθnτών σε πε ι ράματα

σχnμοτισμού ειδώλων n για τnν παρατnρnσn τnς λεπτομέpειαc:
αντικε ι μένων.
ΟΠ . t 10 . Ο ΠΡΙΣΜΑΤΑ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
Ζεύγος πρισμάτων οπό γυαλί ri λείο ακρυλικό μεγάλnς καθαρό

τnταc. χωρίc; ελαπώματο <πτυχώσεις, φυσαλίδες, χαραγέc;) και
με ενσωματωμένο μικρό στέλεχος γιο τn συγκράτnσr'Ί τουc με
το χέρι ri με λαβίδα .
Η τομn τους είναι ορθογώνιο ισοσκελές τρίγωνο πλευράς 2,5

- 3,5 cm με μrΊκος πρίσματοc: 4 - 7 cm .
Μπορούν να τοποθετ n θούν στο τpαπεζίδιο τnς οπτικrΊς τρά

πεζαc; με τον άξονά τους κατακόpυφο νια τn μελέτη τnς ανά
λυσnc: και τnς ε π ανοσύνθεσnc: του φωτός .
ΟΠ.190.Ο
ΟΠ .1 1 5. Ο ΟΠΤΙΚΗ ΙΝΑ
Ε ίναι πλαστικrΊ. διοφανnς ίνα μrΊκους 2 έως 5 m και οπτικrΊς

διαμέτρου συνrΊθως 1 - 2 mm. με περίβλημα προστασίας και με
ειδικούς ακροδέκτες στα άκρο τnς . Διατίθεται επίσης σε συσκευ
ασία πολλών μέτρων <κουλούρα). απ· όπου μπορεί κάποιος να
κόψει με κοφτερό εργαλείο. το μnκος τnς ίνας που επιθυμεί.
Σε αυτnν τnν περίπτωση απαιτείται λείανση των πλευρών με
τρίψιμο σε ειδικrΊ επιφάνεια rΊ με ελαφρά θέρμανση από από
σταση με τη βοrΊθεια μικρrΊς φλόγας .
Συναντώντα ι επίση ς οπτι κές ίνες οπό πολύκλωνη συστοιχfα

γυάλ ινων ινών, δ ια μέτρου 0,05 mm n κάθε μία. ο ι οποίες έχουν
καθορισμένο μnκος κα ι διαθέτουν ειδικό σύστημα ακροδεκτών .
Συv.;χεια στιιν επσμει n •ϊcf!iδa

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ------------------------------
115
ιΣυνέχειαJ
Μέσω τnc; ικανότnτάc; τnc; να μεταφέρει το φως, χρnσιμ οποιείτοι
γιο τnν επίδειξn τnc; εσωτερικιΊς ολικιΊς ονάκλοσnς ιΊ για το
φωτισμό ιΊ πορατιΊρnσn μn εύκολα προσβάσιμων σnμείων .
Πρόσφατο χρnσιμοποιείται επίσnς γιο τn μετάδοσn ψnφιοκών •
δεδομένων . Στn nέρίπτωσn χριΊσnς λέιζερ νσ
αποφεύγεται n πρόσnτωσn τnς
φωτεινιΊς δέσμnς στον οφθαλμό.
Ως πnγn φωτός μπορεί να χρnσιμοποιnθεί συσκευn λέιζερ , δεί
κτnς λέιζερ, οπλn φωτοδίοδος LED n κοινό λαμπάκι σε λυχνιολο
βn με βάσn .
ΟΠ. 120.Ο ΙΣΛΑΝΔΙΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΣ
ιsιand spar/ Dioxide glass
Χρnσιμοποιείτα ι γιο τnν επίδειξn τnς διπλnς δ ιά θλασnc; που

εμφανίζει και τnc; πόλωσnς που τn συνοδεύει .
Αποτελείται από μια από τις φυσικές κρυσταλλικές μορφές του

ανθρακικού ασβεστίου . Εκτός από τπν απόλυτα καθαρn και διο
φανn του μορφrϊ συναντάται σε πολλές αποχρώσεις λόγω
προσμίξεων .
ΟΠ. 1 JO.O ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Newton color disc

Χρnσιμοποιείτα ι γιο τnν επίδε ι ξn τnς σύνθεσn του λευκού φωτός
από το χρώματα του φάσματος.
Αποτελείται οπό δίσκο συνnθως από αλουμίνιο, διαμέτρου περί

που 20 cm, ο οποίος δύνατα ι να περιστρέφεται γύρω οπό άξονα
που διέρχεται από το κέντρο του . Η περιστροφri του δίσκου
επιτυγχάνεται με το χέρι n μέσω τnς προσαρμογnς του άξονα στn
φυγοκεvτρικιΊ μnχανιΊ.
Πορολλαγri τnς συσκευriς φέρει ενσωματωμένο nλεκτρικό κινπ
τnρο .
Στnν επιφάνεια του δίσκου είναι αποτυπωμένες 2 ιΊ 3 σειρές δια

δοχικών τομέων με το 7 χρώματα που προσεγγίζουν τα χρώματα
του φάσματος του λευκού φωτός και τn σχετικri αναλογία τους
σ' αυτό .
Η γρnγορn περιστροφιΊ του δίσκου ζ)nμιουργεί τnν οντίλnψn ότι

αναμιγνύονται το χρώματα. με αποτέλεσμα να δnμιουργεrται n
οπτικn οίσθnσn του λευκού. ο φωτισμός του δίσκου θα πρέπει
να είνα ι φυσικός. Η χριΊσn nλεκτρι κού φωτός προκαλεί στροβο
σκοπικό φαινόμενο και ολίσθnσn του λευκού φωτός προς άλλες
περιοχές του φάσματος.
------------------------------ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

116
ΟΠ. t 40.D ΕΓΧΡΩΜΑ ΦΙΛΤΡΑ
Color filters
Είναι σε ι ρά τουλάχιστον 3 πλακιδίων από γυαλί rΊ πλαστικό. δ ι αστά -

σεων συνrΊθως 50 mm Χ 50 mm, με τα πρωτεύοντα χρώματα :
κόκκινο. πράσινο κα ι μπλε .
Το κάθε φίλτρο απορροφά το φως σε όλn τnν περιοχrΊ συχνοτrΊ .•
των του ορατού φάσματος , εκτός από μια αρκετό στενri περιοχrΊ
συχνοτrΊτων που αντιστοιχεί στο χρώμα του .
Τοποθετούνται στο στrΊριγμα κατόπτρων νια τnν επίδειξn τnς

απορρόφnσnς rΊ μείξnς χρωμάτων και σε πειράματα που απαιτείται
μονοχρωματικό φως. ·
rΙ r ~ :. ~ )': ••
OΠ.t4t.D ΕΓΧΡΩΜΑ ΦΙΛΤΡΑ ΜΕ ΠΛΑΙΣΙΑ
coιor filters. mounted
Σειρά 6 φίλτρων ζελατίνnς, τοπ οθετnμένα σε σύνnθες πλαίσ ιο

διαφανειών (σλάιντς) .
Διατίθενται με το τρία πρωτεύοντα χρώματα : κόκκινο. πράσινο

και μπλε και τα τρίο δευτερεύοντα : ματί,έντα, κίτρινο και κυανό.
ο
___
, .__ 11
Χρnσιμοποιούνται σε παρόμοια πειράματα με αυτά των απλών
εγχρώμων φίλτρων.
DD
n r -·t0<1••
ΟΠ. t 45.D ΠΟΛΩΤΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ
Polaroid discs
Εrναι ζεύγος φίλτρων που χρnσιμοποιούνται σε πειράματα μελέτnς

τnς γραμμικrΊς πόλωσnς και τnς στροφrΊς του επιπέδου πόλωσnς
του φωτός.
Κάθε φίλτρο αποτελείται από συνθετικό πολωτικό δίσκο διαμέ

τρου 2 - 5 cm, τοποθετnμένο σε δακτύλιο που μπορεί να περιστρέ
φετα ι μέσα σε υποδοχri σταθερού εξωτερικο ύ δακτυλίου.
Ο περιστρεφόμενος δακτύλιος φέρει δε ίκτn ο οποίος σ υμπίπτει

με τn δ ι εύθυνσn του επ ιπέδου nόλωσnς το υ φίλτρου.
Ο εξωτερικός δακτύλιος φέpει χαραγμένn κλίμακα γωνι ών 0° έως
180° και στέλεχος στnριξnς νιο τον ιππέα οπτικnς τpάnεζος.
Συνέχεια σrnv επομεvn σεf1ί6ο
117
(:ι; •Vε.ι(.., d,
Το κάθε φίλτpο αποκόπτει σχεδόν πλrΊpωc ιΟ, 01 %) σε όλn τnν πεpι
• Ί'
•
οχrΊ του οpοτού φάσματος. m συνιστώσα του nλεκτpικού πεδίου
του φωτός που είναι κάθετn στο χοpοκτnpιστικό επίπεδο πόλωσnς
του φίλτρου. ενώ ανάλογο επιτρέπει !30%) τn διέλευσn τnc συνι
στώσοc που είναι ποpάλ λnλn .
το φίλτpο μποpούν να χpnσιμοποιnθούν μεμονωμένα νια τn μελέ

τn τnς διεύθυνσnς πόλωσnς του φωτός που προέρχεται οπό ονό
κλοσn. διόθλοαn rΊ σκέόοαn σε διάφορο υλικό. Το επίπεδο πόλω
σnς οpίζετοι οπό τnν ένόειξn του δακτυλίου. στο σnμείο οποκοπnς
του διερχόμενου φωτός.
Ως ζεύγος, χpnσ ι μοποιούντοι επίσnς νιο τnν εnίδειξn τnς ολικnς

οποκοπrΊς των φωτεινών ακτίνων rΊ σε πειράματα μελέτnς τnς
στροφrΊς του επι πέδου πόλωσnς του φωτός από οπτικό ενεpγά
υλικό. όπως το δι άλυμα ζάχαρnς. Σε αυτrΊν τnν περίπτωσn. το
πρώτο φίλτρο ως πολωτnς, παράγει το πολωμένο φως και το δεύ
τερο, ως αναλυτnς. μετρό τn στροφrΊ του επιπέδου πόλωσnς.
ΟΠ.150.Ο ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΠΕΡΙΘΛΑΣΗΣ
Χρnσιμοποιούντοι νια τnν επίδειξn φασμάτων nερίθλοσnς φωτός.
Αποτελούνται οnό οπτικά μέσο συνrΊθως πλαστικά, πάνω στο οποίο

έχουν χορσχτεr rΊ αποτυπωθεί πυκνές κα ι ισαπέχουσες παpόλλnλες
γραμμές και πpοστατεύονται με λεπτές γυάλινες πλάκες.
το ούστnμα έχε ι περίβλnμα κυκλικό με διάμετρο συνrΊθως 50 mm rΊ

τετpόγωνο τυπ ι κών διαστάσεων 50 mm χ 50 mm, ώστε να μποpεr \ \ . \ 1 \
να τοnοθετnθεί στο στrΊριγμα φακών και κατόπτρων.
Η nοιότnτα του φάσματος σχετίζεται με τn συχνότnτα του φωτός

που πpοσπίπτει και τnν πυκνότnτο τ ων γραμμών του φράγματος,
n οποία κυμαίνεται συνrΊθως αnό 100 έως 600 χαραγές ανά mm .
Αν nέσει μονοχρωματικό φως στο οπτικό φράγμα τότε σχnματί

ζονται κροασοί περίθλσοnς, με εναλλασσόμενο μέγιστο και ελά
χιστα τnς φωτεινrΊς έντασnς, κάθετα στn διεύθυνσn των γραμμών
του φράγματος . Όσο πιο πυκνές είναι οι γραμμές του φράγματος,
τόσο πιο εμφανές είναι το κεντρικό μέγιστο του φάσματος, με ταυ
τόχρονn όμως ελόττωσn τnς έντασnς των πλευρικών κοpυφών.
Η θέσn των κροσσών εξαρτάται από τn συχνότnτα τnς ακτινοβο

λίας. Έτσι, ον το διερχόμενο φως δεν είνα ι μονοχρωματικό τότε
αυτό αναλύετα ι κα ι nαρατnρούνται διαδοχικά φάσματα .
~~ οπ.000.1
-------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ
118
ΟΠ. 151 .D ΦΡΑΓΜΑ ΠΕΡΙΘΛΑΣΗΣ •
•• •
ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ (CD)
ι
••
D;ffΙ"3Ction 9ratίng <Compact Disc J
Εκτός α π ό μέσο α ποθrΊ κευσnς δεδομένων, οι δίσκοι CD αποτε

λούν εναλλακτικό μέσο για τnν επίδειξn φασμάτων πεpίθλα
σnς φωτός, με τρόπο ανάλογο προς τα φράγματα περίθλασnς .
Το pόλο των γραμμών του φράγματος υποκαθιστά n σ π είρα

των δεδομένων, n οπο ία εfναι χαραγμ ένn σε επιφάνεια α λ ου
μ ι νίου ανάμεσα σε δύο στρώ μ ατα πλαστικού .
Οι στροφές τnς σπε ίρας είναι τόσο πυκνές, ώστε για μια μικρn
περιοχn του οπτικού δίσκου , να σχnματίζονται πρακτικά παράλ
λ n λες και ισαπέχουσες γραμμές φράγματος .
Για τα μουσικά CD. τα CD-ROM, τα CD-RW rΊ τα CD-R, το π λάτος

τnς γραμμrΊς με τα δεδομένα είναι 0,5 μm και n α π όστασrΊ τnς
α πό τn γειτονι κrΊ γραμμrΊ 1,6 μm .
Όταν στnν επ ι φάνεια του δίσκου προσπέσει μονοχρωματικrΊ

δέσ μ n φωτός, αuτrΊ ανακλάται στις γpαμ μ ές και αχnματίζει
κροσσούς περίθλασnς με εναλλασσόμενα μέγιστα και ελάχι
στα τnς φωτεινrΊς έντασnς . Το φυσικό φως αντίστοιχα αναλύ ·
εται και δnμιουργεί διαδοχικά φάσματα . ·
ΟΠ.160.D ΣΥΣΚΕΥΗ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Newton's rίngs apparatus
ΟπτικrΊ διάταξn γ ια τnν επfδειξn των κροσσών συμβολnς.
Αποτελε ίτα ι από ζεύγος γυάλινων δίσκων διαμέτρου 50 mm

κα ι πάχους 3,5 mm, ενός με επ ίπεδες επιφάνε ι ες και ενός επι
πεδόκυ ρτο υ με ακτίνα καμπυλότnτας περίπου 2 m .
Οι δύο δίσκοι είναι τοποθετnμένο ι σε μ εταλλ ι κούς δακτυλίους

κα ι ασφαλίζουν με τρεις βίδες. Γύρω από το σnμείο επαφrΊς
τnς κυρτnς επιφάνειας του ενός δίσκου με τnν επίπεδ n του
άλλου, σχnματίζοντα ι κpοσσοί συμβολής, nόγω του ελαφρά
μεταβαλλόμενου πάχους του στpώματος αέρα που π αρεμβάλ
λετα ι .
Η μεταβολn στnν πίεσn των βιδ ών, δ ι αφοροποιεί τnν ε ι κόνα

των κροσσών συμβολής κα ι τn θέσn του σnμε ίου επαφnς των
δ~κων . ·
Η συσκευrΊ μπορεί να στnρίζεται είτε με ενσωματωμένο στέλε

χος στnριξnς είτε στο στnρ ι γμα φακών .

119
ΟΠ. t 70.Ο ΓΩΝΙΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ
Rotatabf e opticaι disc

Αποτελεί μεταλλικό δίσκο με διάμετρο περίπου 20 - 30 cm ο
οποίος χρπσιμοποιεfτοι γιο τn μελέτn τnς πορείας λεπτnς
δέσμnς φωτός.
Στnν επιφάνειά του έχει χαραγμένες δύο κάθετες δ ιαμέτρους

και στπν περιφέρειά του υπάρχει ευδιάκριτn κλίμακα γωνιών
με ανάλυσn συνnθως 1°.
ο δίσκος στnρίζετο ι σε κατακόρυφο επίπεδο σε ειδικn βόσn n

στηρίζεται με στέλεχος στον ιππέα τnς οπτικnς τράπεζας έτσι
ώστε να προσανατολίζετα ι κάθετα στον άξονά της .
Το σύστημα στnριξης επιτρέπει στο δίσκο να περιστρέφεται

γύρω από άξονα για τη μελέτη των γωνιών σνόκλασnς και
διάθλασης. ο δίσκος συνοδεύεται από σειρά οπτ ι κών εC:αρτn
μάτων τα οποία στερεώνονται στην επ ι φάνειά του με ε ι δικά
ελάσματα rΊ με ενσωματω μ ένους μογνrΊτες.
Ως πnγn δέσμης φωτός χρησιμοποιείται ο προβολέας Reuter.

Αυτός τοποθετείται κοντό στο δίσκο, με διεύθυνση σχεδόν
παράλληλη με τnν επιφάνεια του δίσκου . Οι λεπτές φωτεινές
δέσμες που δημιουργούνται , αφr'ινουν φωτεινό ίχνος στην
επιφάνεια του δίσκου. Η περαιτέρω πορεία του ίχνους καθορί
ζεται ανάλογα οπό το εξάρτημα που φέρει .
Αν και ο δίσκος είναι λευκός ματ ώστε να είναι διακρ ιτές οι

φωτεινές ακτίνες που προσπίπτουν. για τπν ποροτriρπσrΊ τους
απαιτείται σχετικn συσκότισπ .
Ως εναλλακτικr'ι σύνθετη συσκευrΊ, ο γωνιομετρικός δίσκος
συνοδεύεται από ενσωματωμένο προβολέα κα ι συστriματο
στrΊριξr'ις του .
~ ~ ΟΠ.020.Ο
~~ ΟΠ.175.Ο
ΟΠ.175.Ο ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΓΩΝΙΟΜΕΤΡΙΚΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
Optlcaι dίsc accessoι·ϊes
Είνα ι φακοί, πρίσματα και κάτοπτρα ύψους 1 - 2 cm και μr'ικους

6 - 10 cm που προσαρμόζονται στnν επιφάνεια του γωνιομε
τρ ι κού δίσκου, είτε με ειδικό έλασμα είτε με ενσωματωμένους
μαγνnτες . Μπορούν επίσnς να χρπσιμοποιηθούν γενικά σε
οπτικές διατάξεις .
Τα επίπεδα και τα κοίλα rΊ κυρτά κυλινδρικά κάτοπτρο , αποτε

λούνται οπό λείο ανοξείδωτο μέταλλο .
Τα διαφανn εξαρτnματο, όπως οι αμφ ίκυρτοι και αμφίκοιλοι
κυλινδρικοί rΊ nμικυλινδρικοί φακοί και τα ορθογώνια ισοσκελr'ι
rΊ ολικnς ανάκλασnς πρίσματα. αποτελούνται από λείο ακρυ
λικό υλικό μεγάλnς καθαρότπτος . Οι ακτίνες καμπυλότητας
των κατόπτρων και φακών είναι τnς τάξεως των 1ο - 20 cm .
Ανάλογο με τn θέαn των εξαρτπμάτων επάνω στο δίσκο και
τnν κατεύθυνση των φωτε ι νών δεσμών, μπορ ούν να μελετn
θούν τα φαινόμενα ανάκλασ η ς και διάθλασης και να επιδει
χθούν έννο ι ες όπως n κυρία και n δευτερεύουσα εστία, n
εστιακrΊ απόσταση. το κέντρο κα μπ υλότητας, n παράλληλη
μετατόπισn. n εκτρο πn από πρίσμα κλπ .
ΟΠ.170.Ο
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

120
1•
ΟΠ. t 80.Ω ΟΠΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Opticaι bench
Χρησιμοποιείται για τn στήριξn οπτ ικών συσκευών και τn

σύνθεσn των περ ισσότερων διατάξεων ΟπτικrΊς.
Στnρίί,ετα ι στον εργαστnριακό πάγκο με κατάλλnλες βάσεις,

συνήθως τρία rΊ τέσσερα πέλματα που μπορούν να ρυθμίζονται
για τn σταθεροποίnσn και τnν ορ ιζοντίωσή τnς .
Οι συσκευές του πειράματος τοποθετούντα ι στους αντίστοι χους

ι ππείς που μπορούν να ολ ι σθαίνουν χωρίς ανοχές στnν επιφά
νεια τnς δοκού. Η δοκός φέρει ενσωματωμένn κλίμακα για τn
μέτρπσπ τ ων αποστάσεων των οπτικών συσκευών.
Η διατομrΊ τnς δοκού ποικίλει ανάλογα με τον κατασκευαστή .

ΣυνrΊθωc; είναι ισόπλευρο τρίγωνο rΊ παραλλnλόγραμμο με
ελάχιστο πλάτος 4 cm και ειδικrΊ αυλόκωσπ σε όλο το μrΊκος για
τπ στερέωσn των ιππέων .
Εναλλακτικό υποκατάστατο τnς οπτικrΊς τράπεζας, μπορεί να

συναρμολογnθεί α π ό βάσε ι ς στήριξnς, ράβδους και απλούς
συνδέσμους σε κατάλλnλο σχr'ιμα πλαισίου .
ΟΠ. t 85.Ω ΙΠΠΕΙΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Sliding saddles for optical bench
Αποτελούν εξάρτnμα τnς οπτικrΊς τράπεζας και χρnσιμοποι

ούνται για τnν στήριξn και τnν ευθυγράμμισn των συσκευών
με τον οπτικό άξονα, κατά μήκος τnς οπτ ικr'ις τράπεζας.
Απαιτούνται τουλάχιστον 5 ιππείς γιο τnν εκτέλεσn των πειρα

μάτων. Είναι μεταλλικοί και επικάθονται με τρόπο που να επι
τρέπει τnν ολίσθnσπ χωρίς ανοχές κατά μrΊκος τnς δοκού και
χωρίς τον κίνδυνο ανατροπrΊς του φερόμενου οργάνου.
Θ
Σταθεροποιούνται στο επιθυμπτό σπμείο τπς δοκού ή στις

αυλακώσεις τnς δοκού . με χειρόβιδα ή άλλο μnχανισμό . Περι
έχουν οπrΊ με χειρόβιδα και δ ι άμετρο 10 mm, συμβατή με το
rΊδn χρπσιμοποιούμενο πρότυπο στελεχών και ράβδων, γ ι α τn
συγκράτnσn κάθετα στnν οπτική τράπεζα, των στελεχών των
συσκευών .
Οι ιππείς στους ο π οίους στnρίζονται βαρύτερες συσκευές, π.χ .

ο προβολέας Reuter, είνα ι συνήθως μεγαλύτερο ι , με μrΊκος
επαφής με τnν δοκό 4 - 6 cm, ενώ οι ιππείς στrΊριξnς ελαφρύ
•
τερων συσκευών όπως ένας φακός, είναι μικρότεροι με μήκος
3 - 4 cm . Συνέχεια στην επόμενn σεflίδο
121
(Συνέχεια)
Συναντώνται διόφοpες μοpφές ιπ π έων οι οποίο ι έχουν αντί-
στοιχα πλεονεκτnματα και μειονεκτriματα ως προς τnν ευ -
στάθεια . τις ρυθμίσεις ευθυγράμμισnς και τn δυνατότnτα
μετακίνnσής τους ri αφα ίρεσrΊς τους από τnν τράπεζα .
Για λόγους συμβστότnτας προσαρμογής στnν οπτική τράπεζα .
θα πρέπει οι ιππείς να είναι του ιδίου κατασκευαστri με τnν
τράπεζα .
ΟΠ. tβΟ.Ο
ΟΠ. 190.Ο ΤΡΑΠΕΖΙΔΙΟ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Prism table
Εξάpτnμα τnς οπτικriς τράπεζας για τnν τοποθέτnσn οπτικών

συσκευών τα οποία στερούνται αυτόνομου συστήματος στήριξnς,
όπως n λεκάνn οπτικής τρόπεζας rΊ τα πρrσματα. με σκοπό τn
σύνθεσn πειpαματικών διατάξεων .
Είναι οριζόντια κυκλική ή ορθογώνια μεταλλική πλάκα, πλευράς

περίπου 10 cm. με τυπικό στέλεχος δι αμέτpο υ 10 mm για τnν
προσαρμογrΊ τnς στον ιππέα .
Είναι δυνατόν να φέρει επίσπς και ελόσματα ασφάλισnς των

on.ιas.o
ΟΠ. 195.Ο ΛΕΚΑΝΗ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
Hollow rectanguιar t;:,ιnk
Μικρή λεκάνn υγρού από διαφανές και οπτι κό αδρανές πλαστικό ,

πάχους 2 - 3 mm και σχήματος ορθογωνίου παpαλλnλεπιπέδου .
με τυπικές διαστάσεις 4 cm Χ 12 cm Χ 8 cm .
τοποθετείται στο τραπεζίδιο οπτικής τρόπεζας και χρnσιμοποιεf
ται κυρίως σε πειράματα διάθλασnς, ανάκλασnς, απορρόφnσnς
φωτός και στροφrΊς του επιπέδου πόλωσnς από διάλυμα
ζόχαρnς.
Για τnν ευκρινέστερn παρατήρnσn τnς πορείας τnς φ ωτεινής

δέσμnς, n βόσn τnς λεκόνnς είναι βομμένn λε υ κn κα ι το νεpό
έχει μικρrΊ nοσότnτα χpωστικrΊς ουσίας.
-- -
ΠΡΟΣΟΧΗ
ΟΠ. t80.Ο
ΟΠ.t90.Ο
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ onnκHr

122
11
ΟΠ.200.Ο ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ
Το κοινό διαθλαστικό τnλεσκόπιο χρnσιμοποιείται για απλές πα

ρατnρnσεις ουράνιων σω ΙJ άτων, όπωc: τnς Σελnνnc: ΙJε τουc κρα
τnρες τnς και του Δία ΙJε τους δορυφόρους του, καθώς και επί
γειες, όπως είναι n παρατnρnσn των πτnνών .
Αποτελείται από κυλινδρικό σωλnνσ με προσοφθάλμιο και αντικει

μενικό οπτικό σύστnμα και μnχανισμό στnριξnς.
Συνοδεύεται από χάρτες ουρανού και πίνακες ουρανίων συντετα
γμένων.
ο αντικει μενικόc φακός είναι σταθερός και αποτελεί το καθορι

στικότερο χαρακτnριστικό των τnλεσκοπίων, καθώς αυτός συλ
λέγει το φως. Σε κοινό τnλεσκόπιο, έχει διάμετρο 50 - 150 mm
και εστιακn απόστασn 50 - 150 cm .
Με τnν αύξnσn τnς διαΙJέτρου, αυξάνεται n φωτεινότnτα κάι
παρουσιάζεται με μεγαλύτερn λεπτομέρεια και καθσρότnτα n
εικόνα . Μεyαλύτερn εοτιακn απόστασn οδnyεί σε μεγαλύτερn
εικόνα και στενότερο οπτικό πεδίο.
Από τn διάμετρο και τnν ποιότnτα του αντικειμενικού φακού εξαρ

τώνται επίσnς n ικανότnτα ανάλυσnς του τnλεσκοπίου για τnν
απόδοσn λεπτομερειών και n ικανότnτα διάκρισnς, ως χωριστών
αντικειμένων, αστεριών που βρίσκονται κοντά μεταξύ τους.
Η συλλεκτικn ικανότnτα φωτός σε σχέσn με το ανθρώπινο μάτι,
εκφράζεται με το λόγο των τετραγώνων τnς διαμέτρου του αντι
κειμενι κού προς τn διάμετρο τnς ίριδας του ματιού ( 7 mm }, π.χ.
τnλεσκόπιο με αντικειμενικό φακό διαμέτρου 140 mm, συλλέγει
(140/ 7) =400 φορές περισσότερο φως από το μάτι.
2
Το προσοφθάλμιο σύστnμα περιλαμβάνει σύστnμα φακών και ειδικό μnχανισμό εστίασnc:. Συνοδεύεται από
σειρά εναλλακτικών προσοφθάλμιων φακών εστιακnς απόστασnς 4 - 20 mm .
Ως ισχύς n μεγέθυνσn ενός τnλεσκοπίου, ορίζεται ο λόγος τnς εστιακnς απόστασnς του αντικειμενικού
φακού προς τnν εστιακn απόστασn του προσοφθάλμιου. Επειδn ο προσοφθάλμιος μπορεί να αλλάζε ι, είναι
δυνατό να αλλάζει και n μεγέθυνσn . Δε μπορεί όμως να υπερβεί 60 φορές τn διάμετρο του αντικειμενικού,
π.χ. νια τnλεσκόπιο με διάμετρο 2,4 ιντσών, n μέyιστn αποδεκτn μεyέθυνσn είναι 144Χ.
Συνnθεις τιμές μεγέθυνσnς είναι μεταξύ 30 Χ και 500 Χ.
Σύμφυτο με τα διαθλαστικά τnλεσκόπια είναι το χρωματικό σφάλμα . Σε ένα φακό όλα τα χρώματα δεν εστιά
ζονται στο ίδιο σnμείο, λόγω του διαφορετικού δείκτn διάθλασnς, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται γύρω από
τα παρατnρούμενα αστέρια , άλως. Το σφάλμα αυτό διορθώνεται με τn χρnσn αχρωματικών φακών πολ
λαπλnς επίστρωσnς.
Το τnλεσκόπιο στnρίζεται σε στιβαρό πτυσσόμενο τρίποδα που επιτρέπει παρατnρnσn χωρίς κραδασμούς.
Ειδικός μnχανισμός επιτρέπει τnν οριζόντια και κατακόρυφn μικρομετρικn περιστροφn του τnλεσκοπίου και τn
μέτρnσn των αντίστοιχων γωνιών. Ορθn μέτρnσn πραγματοποιείται όταν το σύστnμα προσανατολίζεται σε
επίπεδο παράλλnλα με τον ισnμερινό . Προκειμένου να διευκολυνθούν οι παρατnρnσεις στnν περιοχn του
ζενίθ ενός τόπου, το τnλεσκόπιο συνοδεύεται οπό όρθιο πρισματικό φακό κάθετnς εκτροπnς του ειδώλου.
Στο αστρονομ ι κό τnλεσκόπιο το παρατnρούμενο είδωλο είναι ανεστραμμένο, ενώ για τnν παρατnρnσn επ ί
γειων αντικειμένων υπάρχει περιστροφικό οπτικό σύστnμα που αναστρέφει το είδωλο σε ορθό. Σε θέσn
παράλλnλn με το σωλnνα του τnλεσκοπίου, υπάρχει μικρότερn ανιχνευτικn διόπτρα, με οπτικό πεδίο ευρύ
τερο του τnλεσκοπίου, για τον ευκολότερο εντοπισμό του προς παpατnρnσn αντικειμένου .
Για τnν παρατnρnσn των nλιακών κnλίδων χρnσιμοποιείται ειδικό φίλτρο n αφαιρείται ο προσοφθάλμιος και
γίνετα ι προβολn του ειδώλου σε ειδικn οθόνn. Διατίθενται επίσnς κατάλλnλοι προσαρμοστές για φωτογρα
φικές μnχανές.
ΠΡΟΣΟΧΗ!
ποτέ δεν γίνεται άμεση
παρατήρηση του ηλίου .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ -------------------------------

123
...
;~·
ΟΠ.210.Ο ΑΚΤΙΝΟΜΕΤΡΟ CROOKES

crookes's radiometer
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς μετοτροπnς τnς φωτεινnς

ενέργειας σε μnχανι κn και τnν ποιοτικn επαλnθευσn των νόμων
τnς εκπομπnς.
Αποτελείται από τέσσερα κατακόρυφο λεπτά φύλλα μαρ1-1ορυγίας

(μίκα) σε σχnμο σταυρού, αναρτnμένα σε μικρό κατακόρυφο άξονα,
με στnριξn που να επιτρέπει τnν περιστροφn των φύλλων με ελά
χιστες τριβές. Η μια πλευρά κάθε φύλλου είναι αιθαλωμένn ενώ n
άλλn είναι κοτοπτρικn . Τα φύλλα είναι τοποθετnμένα με τρόπο
ώστε n μαύρn πλευρό του καθενός να έχει απέναντί τnς τn
στιλπνn πλευρά του γειτονικού φύλλου.
Όλο το σύστnμα είνα.ι τοποθετnμένο εντός γυάλινnς σφαίρας

διαμέτρου 7 - 1ο cm, στο εσωτερικό τnς οποίας επ ι κρατεί χαμnλn
,
πιεσn.
Όταν στο ακτινόμετρο προσπίπτει ορατn n υπέρυθρn ακτινοβολία,

οι μαυρισμένες επιφάνειες των φύλλων απορροφούν τnν ενέργεια
των φωτονίων και έτσι n θερμοκρασία τους αυξάνεται, σε αντίθεσn
με τις στιλπνές πλευρές που ανακλούν τα φωτόνια και παράμένουν
ψυχρές . Τα μόρια του αέρα που ανακρούοντα ι από τn θερμn πλευ
ρά έχουν μεγαλύτερn τοχύτnτο σε σχέσn με τnν ταχύτnτα των
μορίων που ανακρούονται από τn ψυχρότερn επιφάνεια.
Η διαφορά στnν ορμn προκαλεί τnν nεριστροφn του σuστnματος

των φύλλων με κατεύθυνσn από τn μαυρισμέvn προς τn στι λπνn
πλευρά. Η ταχύτnτα περιστροφnς εξαρτάτα ι από τnν έντασn τnς
προσπίπτουσας ακτινοβολίας και από τnν απόστασn από τnν πnγn .
ΟΠ . 220.Ο ΦΩΤΟΜΕΤΡΟ BUNSEN

Bunsen grease spot photometer
Ως απλό φωτόμετρο, n συσκευn παρέχει δυνατότnτα σύγκρισnς

τnς φωτοβολίας δύο φωτεινών πnγών.
Η διάταξn περιλαμβάνει ειδικό φύλλο χαρτιού με κnλίδα ελαίου

n κεριού στο κέντρο του. Οι δύο επιφάνειες του χαρτιού μπορούν
να φωτίζονται κάθετα από τις δύο πnγές.
Όταν ο φωτισμός των δυο επιφανειών εξισωθεί, n κnλίδα δε
διακρίνεται.
Για τn μέτρnσn τnς φωτοβολίας φωτεινnς πnγnς, αυτn συγκρίνε

ται με πρότυπn πnγn.
ΠΑΡ.ΕΛΚΘΜΕΝΑ
οπ .020.0
fl
;.);,_
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ

124
ΟΠ.225.Ο ΦΩΤΟΜΕΤΡΟ
-•
Light meter
Είναι όργανο για τn μέτρnσn τnς φωτοβολίας φωτεινών πnγών
και τn μελέτn των νόμων τnς φωτομετρίας.
Το σύγχρονο nλεκτρονικό φωτόμετρο εrναι φορnτn αυτόνομn

συσκευn n οποία, μέσω ενσωματωμένου n εξωτερ ικού αισθ nτn
ρα σελnνίου, αποδίδει τn φωτεινn ενέργεια που προσπίπτει
επάνω του ώς ψnφια κn n αναλογικn ένδειξn .
Το εύρος μετρnσεων κυμαίνεται από ο Ι χ μέχρι 50 klx σε κλι

μακωτές επιλογές, για μετρnσεις ασθενο ύ ς n ισχυρού φωτισμού.
Περιορισμένες λειτουργίες του φωτόμετρου μπορούν να υπο

κατασταθούν από το φωτοστοιχείο συνδεδεμένο σε ψnφιακό
πολύμετρο n σε γαλβανόμετρο κεντρικού μnδενός μέσω πnνίου
300 σπειρών.
:πΛΗΡΟΦΟΡΙΈΣ . '
ΟΠ.230.Ο ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΟ
Spectroscope
Χρnσιμοποιείται για τnν παρατnρnσn και τn μελέτn γραμμικών
φασμάτων εκπομπnς και α.πορρόφnσnς. Εφοδιασμένο και με
κλίμακα μέτρnσnς γωνιών, χρnσ·ιμοποιείτα ι και ως φασματό
μετρο για τn μέτρnσn των γωνιών και του δείκτn διάθλασnς
πρισμάτων από διάφορα υλικά και τn μεnέτn τnς εξάρτnσnς του
δείκτn από το μnκος κύματος μονοχρωματι~nς ακτινοβολίας.
Αποτελείται από γωνιομετρικό δίσκο 360 °, βαθμολογnμένο ανά

-
1°, διαμέτρου 1οο 180 mm, προσαρμοσμένο σε σταθερn
βάσn. Δύο βραχίονες μπορούν να περιστρέφονται ανεξάρτnτα
και να ασφαλίζουν γύρω από το δίσκο, σε θέσn που μετράται
με βερνιέρο, ακρίβειας τουλάχιστον Ο, 1°.
ο ένας βραχίονας φέρει τnnεσκόπιο με αντικειμενικό αχρωμα

τικό φακό διαμέτρου 150 - 200 mm και διαμέτρου συνnθως 32
mm κα ι προσοφθάλμιο σύστnμα με εστίασn και σκόπ ευσn σταυ
ρονnματος. Ο άλλος βραχίονας φέρει σκόπεuτρο με παρόμοιο
με το τnλεσκόπιο αντικειμενικό φακό και ρυθμιζόμενn σχισμn
μnκους 6 mm . Πάνω στο δίσκο υπάρχει τράπεζα για τn στnριξn
πρίσματος n φράγματος περίθλασnς.
Πρόσθετο σύστnμα αποτελεί τρίτος σωnnνας, όμοιος με το
τnλεσκόπιο και το σκόπευτρο, ο οποίος χρnσιμεύει για να προ
βάλλει τn κλίμακα των μnκών κύματος του ορατού φάσματος
στο επ fπεδο του σταυρονnματος, ώστε αυτn να είναι ταυτόχρο
να με το παρατnρούμενο φάσμα ορατn από τον παρατnρnτrϊ
Ως πnγές φωτεινnς ακτινοβολίας μπορούν να χρnσιμοποιnθούν

κοινές λάμπες πυράκτωσnς με σειρά φίλτρων n φασματι κές
λάμπες όπως n nάμπα νατρίου και οι σωλnνες Geissler. Για να
γίνουν οι γραμμές του φάσματος ορατές στο προσοφθάλμιο, το
σκόπευτρο κατευθύνεται προς τnν παρατnρούμενn φωτεινn α
κτινοβολία και εστιάζονται και ρυθμίζονται τα οπτικά σuστnματα.
Η ένδειξn του βερνιέρου του τnλεσκοπίου προσδιορίζει τn θέσn

των γραμμών του φάσματος .
οπ.020.0
ΗΛ.455.Ο
ΟΡΓΑΝ Α ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Ο ΠΤΙ ΚΗΣ-------------------------------

125
ο 11 Τ 1 - ..• '• ., ,
ΟΠ.235.Ο ΑΠΛΟ ΦΑΣΜΑtΟΣΚΟΠΙΟ ΠΕΡΙΘΛΑΣΗΣ
Είναι χαμnλού κόστους φορnτό φασματοσκόπιο για τn παροτn

ρnσn του φάσματος εκπομπnc; μιας φωτεινnς πnγnς n του
φάσματος απορρόφnσnς οκτι'.(οβολίας μέσω υλικού .
Αποτελείται οπό ελαφρύ σωλnνα παρατnρnσnς, μnκους περί

που 100 mm με διάμετρο 20 - 25 mm . Στο ένα άκρο υπάρχει
παράκεντρn σχισμn πλάτους 0,25 mm .
Στο προσοφθάλμιο σύστnμα υπάρχει επιπεδόκυρτος φακός και
φράγμα nερίθλασnς περίπου 600 γραμμών/mm, για το σχn
ματισμό ευκρινούς πρώτnς και δεύτερnς τάξεως φάσματος.
Η παρατnρnσn επιτυγχάνεται με τnν σκόπευσn φωτεινnς πnγnς,

είτε απευθείας, είτε ΙJε τn παρεμβολn διαφανούς δοχείου με το
έγχρωμο διάλυμα του οποίου n απορρόφnσn αναζnτείται.
Υπάρχει n δυνατότnτα ρύθμιοnς του πλάτους τnς σχιομnς,

εστίαοnς του φακού και ανόyνωσnς του μnκους κύματος σε
κλίμακα ενοωματω μένn στο φά σμα μ ε τυnικn ονάλυσn 1ο nm .
ΟΠ.240.Ο ΦΑΣΜΑΤΟΜΕΤΡΟ
'
•. '
'
Είναι διάταξn κατάλλnλn νια τnν εκτέλεσn μετρnσεων φασματο

φωτομετρίας και τn κατασκευrΊ φασματογραφnμάτων εκπομπnς
και απορρόφnσnς.
Η διάταξn είναι παρόμοια του φασματοσκοπ ίου, με τn διαφορά

ότι στον προσοφθάλμιο του τnλεσκοπfου υπάρχει φωτόμετρο
νια τnν nοσοτικn ΙJέτpnσn τnc φωτεινnς έντασnς που αντιστοιχεί
σε κάθε φασματικn γραμμn .
Οι ενδείξεις του φωτόμετρου και του μnκους κύματος τnς κάθε

φασμοτικnς γραμμnς, όπως καθορίζεται από το βερνιέρο του
τnλεσκοnίου, παρέχουν το δεδομένο για τnν κοτοσκευn του
φασματογραφnματος. Εάν χρnσιμοποιnθούν nλεκτρονικοί αισθn
τnρες περιστροφnς και φωτεινnς έντασnς, το φοσμοτογράφnμα
μπορεί να σχnμοτιστεί αυτόματα από υπολογιστn.
Περιλαμβάνει ενσωματωμένn φωτεινn πnyrl, n οποία μέσω

συστnματος φίλτρων μπορεί να παρέχει φωτεινn δέσμn με
εύρος μnκους κύματος 340 - 900 nm . Σε ειδικό χώρο τοποθε
τούνται ειδικά διαφανn κυβικά δοχεία καθορισμένων διαστάσεων
13 mm Χ 100 mm με το προς ανάλυσn διάλυμα.
Παρέχεται ταυτόχροvn ψnφιακn ένδειξn του μnκουc κύματος και
τnς εκπεμnόμενnς και απορροφούμενnς φωτεινnς έντασnc;.
Μέσω των ενδείξεών μπορούν να λnφθούν τα φασματογραφn
ματα απορρόφnσnc; είτε σε καταγραφικό είτε σε υπολογιστn.
~ Π -·Ρ :- 0 Έ Ο )( R .
126
11 ι 11
ΟΠ.250.Ο ΣΥΜΒΟΛΟΜΕΤΡΟ MICHELSON
Michelson interferometer
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnc; συμβολnc; του φωτός, τn

μέτρnσn του μnκους κύματος μονοχpωματικnς ακτινοβολίας και
τn μέτpnσn του δείκτn διάθλοσnς του αέρα .
Αποτελείται από μια στιβαpn και άκαμπτn βάσn, πάνω στnν οποία
είναι πpοσαρτnμένα: μια μονοχpωΙJατικn φωτεινn πnvn n ένα
He-Ne Laser, ένας διαχωριστnς δέσΙJnς 50%, δύο επίπεδο κάτοπτρο
κάθετα μεταξύ τους και μια οθόνn παρατnρnσnς.
Το ένα κάτοπτρο είναι σταθερό και το δεύτερο δύναται να μετακι
νείται παράλλnλα και με Όκρίβεια τnc; τάξεως του μικρού (μm),
μέσω ειδικού μnχανισμού που διαθέτει μικρόμετρο.
Οι δύο δέσμες οπό το διαχωριστn αντανακλ ώνται στα κάτοπτρα

και μετά τn ρύθμισn με το μικρόμετρο, συμβάλλουν στnν οθόνn .
Η παρατnpnσn και οι μετpnσεις επί των κpοσσών συΙJβολnς, πα
ρέχουν τα δεδομένα για τn μελέτn.
Συνοδεύεται από μικpό διαφανn θάλαμο, συνδεδεμένο με μικpn

χειpοκίνnτn n nλεκτρικn αεpαντλία κενού. ο θάλαμος παpεΙJβάλλε
ται στn μία από τις διαχωρισμένες δέσμες φωτός, νια τnν επίδειξn
τnς εξάρτnσnς του δείκτn διάθλασnς του αέρα από τnν πυκνότnτά
του .
ΠΛΗΡΟΦΟ'ΡΙΕΣ Π Ρ Ο Σ Ο Χ 1-4:.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ-------------------------------

127
•
' 1
i ~t 1
1
e -~-ι( Μ· ανvnτιcιμ'όf: ,"
.... -.j... - _ _ __ ._____..._
~ ~> ~
1
ΜΑ.005.Ο Μαyvήτες ραβδόμορφοι <ζεύyοςι
ΜΑ.ΟΟ&.ο Στήριγμα μαyvητών
ΜΑ.010.Ο Μαyνήτης πεταλοειδής με οπλισμό

ΜΑ.Ο 15.Ο Κυλινδρικός μαyvήτης
MA.Ot7.0 Μαyvήτες νεο'-δυμίου <ζεύγος)
ΜΑ.018.Ο Μαyνητική ταινiα
ΜΑ.020'!0 Μαyνητική βελόνη σε βάση
ΜΑ.025.Ο Μαγνητική πυξίδα
ΜΑ.030.Ο Πυξίδα μαyvητικής απόκλισης - έγκλισης
ΜΑ•.035.Ο Μαyvητικός δείκτης
ΜΑ.040.Ο Σειρά μοριακών μαyνητών
ΜΑ.045.Ο Συσκευή φάσματος μαyvητικού πεδίου
ΜΑ.050.Ο Ατσαλίνα Θραυόμενη
ΜΑ.055.Ο Ρινίσματα σιδήρου
ΜΑ.060.Ο Γαλβανόμετρο εφαπτομένης
ΜΑ.070.Ο Συσκευή μαyvήτισης και απομαyvήτισης
ΜΑ.080.Ο Μαyνητόμετρο
όΡΓΑΝ Α ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙ ΣΜΟΥ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _

129
•
ιw~ι~ιuGJ\~ι~" ~~-~~
ΜΑ.005.Ο ΜΑΓΝΗΤΕΣ ΡΑΒΔΟΜΟΡΦΟΙ (ΖΕΥΓΟΣ)
P.!NiCo bar n1agnets, pair
Είναι ευθύγραμμοι μόνιμοι μαγνnτες που χρnσιμοποιούνται για

τnν επίδειξn και μεnέτn μαγνnτικών φαινομένων.
Έχουν συνnθως κυλινδρικn n ορθογώνια διατομn, με μnκος

40 - 80 mm και κατασκευάζονται από κράμα Αι-Νί-Cο .
ο βόρειος πόnος των μαγνnτών (Ν) αναγνωρίζεται με σnμανσn
κόκκινου χρώματος n με χαραγn στο σώμα του και ο νότιος (S)
με χρώμα μπλε.
Φυλάσσονται τοποθετnμένοι σε θrΊκn , με τους ετερώνυμους

πόλους αντικρυστά και με δύο επινικελωμένους οπλισμούς
μαλακού σιδnpου τοποθετnμένους στις άκρες τους.
ΜΑ.006.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΜΑΓΝΗΤΩΝ
Bar magnet swiveι support

Αποτελείται από κατόλλnλα διαμορφωμένn υποδοχn από επι
νικελωμένο ορείχαλκο n πλαστικό, επάνω στnν οποία επικά
θονται μαγνnτες διαφόρων σχnμάτων.
Το στnριγμα έχει τn δυνατότnτα να περιστρέφεται ελεύθερα

μαζί με τουc: μαγνnτεc: χωρίc; τριβέc;, σε οριζόντιο επίπεδο,
μέσω ακίδαc; προσαρμοσμένnc: σε μονωτικό στύλο .
Χρnσιμοποιείται σε πειράματα μελέτnc: του γnινου μαγνnτικού

πεδίου, νια τnν παρουσίασn των α ρχών λειτουργίαc; των nλε κ
τρικών κινnτnρων, για τn μελέτn τnc: αλλnλεπίδρασnc: σειράc;
μαγνnτών τοποθετnμένων σε παρόμοια στnρίγματα, κλπ.
KIN4Y.l'J.OI
ΜΑ.010.Ο ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΕΙΔΗΣ ΜΕ ΟΠΛΙΣΜΟ
Horsesnoe magnet
Μαγνnτnc: σχnματοc: u -
με μnκοc: σκελών 1ο 15 cm, κατασκευ
ασμένοι:: από κράμα Αι-Νί-Cο n από ατσάλι με 6% χρώμιο.
•
ο βόρειος πόλος αναγνωρίζεται συνnθως με σnμονσn κόκκινου
χρώματος και ο νότιος με σnμανσn μπnε χρώματος.
Συνοδεύεται από επινικελωμένQ οπλισμό μαλακού σιδnρου

που τοποθετείται στους πόλουc: για τn διοτnρnσn τnς μαγνn
τικnς ικανότnταc: του μαγνnτn.
; .,.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ - -- - - - - - -- - - - -- - - -- -- - -- - -- --

131
. .
ΜΑ.015.Ο ΚΥΑΙΝΔΡΙΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΗΣ
-·-:
Ring ιηagnet
Μαγνnτnς σχnματος κυΑίνδρου n δακτυΑίου με διάμετρο 15 -

-
25 mm και ύψος 1ο 15 mm κατασκευασμένος από Αι-Νί-Cο.
Οι πόΑοι του μαγνnτn βρίσκονται στις δύο απέναντι επίπεδες

βάσεις.
Φέρει αξονικn οπn για τn διέΑευσn οπΑισμών n για τn στερέ

ωσn του με τn βοnθεια κοχΑία.
Ως κυΑινδρικός μαγνnτnς μπορεί να χρnσιμοποιnθεί ο μαγνnτnς

που διαθέτουν τα μεγάφωνα .
ΠΛΑΡΟΦΟΡϊΕΣ .
C-,
--
ΜΑ.017.Ο ΜΑΓΝΗΤΕΣ ΝΕΟΔΥΜΙΟΥ (ΖΕΥΓΟΣ)
Neodymium magnets, pair
Είναι ποΑύ ισχυροί μαγνnτες και χρnσιΙJοποιούνται για τnν επί

δειξn μαγνnτικών φαινοΙJένων και τn δnμιουργία ισχυρών
μαγνnτικών πεδίων.
Κατασκευάζονται από κράΙJα σίδnρου και νεοδυμίου, συνnθως gθ

-
σε ΙJΟρφn κυΑίνδρου με διάμετρο βάσnς 1ο 20 mm και ύψος
10 mm.
ΜΑ.018.Ο ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ
Magnetic strip
Εύκαμπτn πΑαστικn ταινία με ενσωματωμένο μαγνnτικό υΑικό,

πλάτους 8 mm και πάχους 4 mm περίπου, σε διάφορα μnκn.
Μπορεί να κοπεί με μαχαίρι n ψαλίδι κdι να τρυπnθεί, χωρίς να

χαθούν οι μαγνnτικές τnς ιδιότnτες. ,
Χρnσιμο·ποιείται για τnν κατασκευn μαγνnτών με διάφορα

σχnματα.
Ως . μαγνnτικn ταινία μπορεί να χρnσιμοποιnθεί και το μαγνnτικό

πλαίσιο που διαθέτουν οι πόρτες των ψυγείων.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ

132
ΜΑ.020.Ο ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΒΕΛΟΝΗ ΣΕ ΒΑΣΗ
Magnetlc needle
Αποτελείται από ατσάλινο μαγνnτισμένο έλασμα μnκους 40 -
80 mm, σχnματος ρόμβου, με σnμασμένους με χρώματα
πόλους.
Συνοδεύεται από μn μαγνnτιζόμενn βάσn με κατακόρυφn

ατσάλινn αιχμn, πάνω στnν οποία στnρίζεται n βελόνn, έτσι
ώστε να μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα και χωρίς τριβές
σε οριζόντιο επίπεδο. Η μαγνnτικn βελόνn προσανατολίζεται
προς το μαγνnτικό πεδίο τnς Γnς n προς κάθε παρακείμενο
μαγνnτικό πεδίο.
Όταν μετά από χρονι κό διάστnμα εξασθενούν οι μαγνnτικές

ιδιότnτες τnς βελόνnς, ανανεώνονται με τριβn με ισχυρό
μαγνnτn n με τn συσκευn μαγνnτισnc.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΙΟΧΗ
ΜΑ.025.Ο ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ
Compass
Φορnτό όργανο με μαγνnτικn βελόνn που δείχνει τn διεύθυνσn
βόρειου -- νότιου μαγνnτικού πόλου τnc Γnc; .
Είναι χρnσιμ n για τον · προσανατολισμό σε ένα τόπο, καθώς

επίσnc και για τn μελέτn του μαγνnτικού πεδίου μαγνnτών και
πnνίων .
Η μαγνnτικn βελόνn φέρει πλαστικό n μεταλλικό περίβλnμα

διαμέτρου συνnθως 5 cm, με διόφανn πρόσοψn και κάλυμμα .
ο δίσκος πάνω στον οποίο περιστρέφεται n βελόνn, έχει

τυπωμένα ευδιάκριτα τα κύρια σnμεία του ορίζοντα και περι
φερειακέc ενδείξειc ο - 360 ° .
Διαθέτει επίσnς μnχανισμό ασφάλισnc τnc βεnόνnς για τnν
προστασία τnc κατά τn μεταφορά τnς πυξίδας και περιστρεφό
μενn κnίμακα για τn σχετικn διόπτρευσn και χάραξn πορειών.
Στις πυξίδες προσανατολισμού υπάρχει σκόπευτρο και μεγε

θυντικός φακόc για τnν ακριβn διόπτρευσn και ανάγνωσn τnc
ένδειξnς. ·
Υπάρχουν επίσnς πυξίδεc; στις οποίεc n μαγνnτικn βελόνn,
σε μορφn δίσκου, επ ιπnέει σε ειδικό Πόδι, για απόσβεσn
ταλαντώσεων και λειτουργία με σχετικn κnίσn.
Για τον ορθό προσανατολισμό, n πυξίδα δε θα πρέπει να

βρίσκεται κοντά σε άλλα μαγνnτικά πεδία (πχ. μεγάφωνα,
σιδnρομαγνnτικό υλικό κλπ) n
ογκώδn μεταλλικό αντικείμενα.
Για γεωγραφικό πλότn μεγαλύτερα των + 60° πρέπει να nαμ

βάνεται uπόψn n απόκλισn του γεωγραφικού από το μαγνnτικό
πόλο.
133
,
~i ι-.., j ' ι ""ι ~~ ι ι~ J .1
f;'t,
ιu.. ι..~ ιL ω . . . ~ ·\.u... .J11 . .,.,
~ if-·
ΜΑ.030 .Ο ΠΥΞΙΔΑ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΙΣΗ Σ • ΕΓΚΛΙΣΗΣ
ιncti~T~ation dip needle

Είναι πυξίδα με περίβλnμο το οποίο έχει τn δυνατότnτα να
περιστρέφετα ι σε οριζόντιο n κατακόρυφο επίπ εδο, με τρόπο
ώστε το όργανο, εκτός από κο1νn πυξίδα, να χρnσιμοποιείται
κα ι για τn μέτρnσn τnc; γωνίας έγκΑισnς του μαγνnτ ι κού πεδίο υ
τnς γnς σε ένα τόπο.
Διαθέτει μαγνnτικn βελόνα με διαμπερn αξονικn αvάρτnσn

πάνω σε ειδικn βάσn και δι α φανn δίσκο με περιφερειακές
ενδείξεις ο - 360 °.
Το όργανο μπορεί επίσnς να χρnσι μοποιnθεί και γι α τn διερεύ
νnσn του μαγνnτικού πεδίου ενός μαγνnτn n πnνίου .
---~~-- · .= .
. · ~·
« ~:··,,.~·. 'r."'~- ,,,...._

~. . m· :;,. ~ ~
.. .,.
•
Ι!Ο -~-~.
ΜΑ.035.Ο ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΔΕΙΧΤΗΣ
Magnaprobe
Αποτελε ίται από ραβδόμορφο μαγνnτn ΙJr1κουc; περίπου 20 mm,
προσαρμοσμένο στnν άκρn χειρολαβnς μ έσω συστnΙJατος πολ
λαπλnς ανόρτnσnς δύο αξόνων χωρίς τρ ι βές, με τρόπο που να
επ ιτρέπει τον προσανατολισμό το υ προς κάθε διεύθυνσ n.
Χρnσιμοποι είται για τnν αισθnτοποίnσn και διερεύνnσn τnς

τρισδιάστατnς υφnς του μαγνnτικού πεδίου γύρω από μαγνnτn
n nλεκτρο μαγνnτn.
Η κεφα λn χρnσιμοποιείται επίσnς για τnν επίδε ιξn τn ς γωνίας

απόκλ1σnς και έγκλισnς του γn ινου μαγνnτικού πεδίου .
. ,,.
..
ΜΑ.040.Ο ΣΕΙΡΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΜΑΓΝΗΤΩΝ
Plottirιg compasses
Αποτελεί σει ρά από αριθμό μ ικρών μαγνnτικών βελόνων μnκους
16 - 20 mm, που τοποθετούνται σε διάφορα σnμεία στο χώpο
ενός μαγνnτικού πεδίου , όπως π . χ. στο εσωτερικό σωλnνοειδών
nnνίων.
.&
" . .
Η διεύθυνοn προσανατολισμού των βελόνων επιτρέ πει τnν

οπτικοποίnσn τnς μορφnς του πεδίου και τn μελέτn μαγνnτικών
φασμάτων.
Ο ι βελόνες μ πορεί να είναι τοnοθετnμένες σε μ ικρές βάσεις με

ακίδες n να εσωκλείονται σε μικρές πλαστικές και διαφανείς
θnκες, που επιτρέπουν τnν τοποθέτnσn τους σε ανακλαστικό
προβολέα. ι.·· "'-:.. ::.•. ~w.., .,. , . ,
-
'!!!
··.
ij:~ ~ιι~ t • ΠΛΗΡ.ΟΦQΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
~· -'·r>;,i
·~:~ft1 ,,. '
-.,,JA
1 ~~~ 11
~- ---
~..
<l;j.,._· ;,;.;.
.
~. Η
- - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ
134
Uι ~ ι~ ιι t~ \· ι ι! tί~ ~ ~
ΜΑ.045.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
Magnet &ηodel der1~ai1 str-ator
Η συσκευn αποτελείται από 1οο περίπου μικρές μαγνnτισμένες

βελόνες μnκους 8 mm, οι οποfες είναι καταvεμnμένες ομοιό
μορφα και μπορούν να κινούνται ελεύθερα στο εσωτερικό δια
φανούς πλαστικnς πλάκας 15 cm χ 8 cm περίπου .
\ 1 '/ /// - .... '
_,, \ ι ι Ι
\ Ι \ 1
\' \
ι / Ι / ,,, -
Με τnν προσέγγισn τnς πλάκας σε μαγνnτn n πnνίο, προσανα
\ \
1
ι
Ι
Ι
/,,,,_
_,,
/,,, - _,,
_,,CDιι-
ι //-
τολίζονται οι βελόνες σύμφωνα με το μαγνnτικό φάσμα και
οπτικοποιούν τn μορφn του μαγνnτικού πεδίου.
'\ \
' \
ι
\
,,,, __ g, \
Ι /.,.. - \
ι
//-
Ι ./ -
Τρεις παρόμοιες πλάκες αποδίδουν τn μορφn του μαγvnτικού

φάσματος σε τρε ις διαστάσεις.
' '....,--_
~-
-'0'
/ Ι 1
,,, __ ,,,./ ,,_
\ ',_ -
Ι
4' Ι ι
Η διεύθυνσn των βελόνων μπορεί να παρατnρnθεί άμεσα n ./ 1 1 \ ' , __ ,.. Ι ι

να προβλnθεί μέσω ανακλαστικού προβολέα. 1α
' ψ. '
,tιt / ι ι ' ' ..... - - .,, ι ;
1.:!· ιι ι\\,--;'tι
Η επαναφορά των βελόνων σε τυχαία θέσn πραγματοποιείται ~ ι 1 ι ι ' , ..... - ,,,. ι ,
με απότομn μετοκίνnσn των πλακών. ,··
·~ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣi
-
ΜΑ.050.Ο ΑΤΣΑΛΙΝΑ ΘΡΑΥΟΜΕΝΗ
Steel rods
Τεμάχια οπό ατσάλινο σύρμα μnκους περίπου 15 cm και
διαμέτρου 1 mm, τα οποία μπορούν να σπάσουν με ελαφριά
κάμψn .
Χρnσιμοποιούνται για τnν επίδειξn τnς μογνnτισnς με τριβn n -=====ΞΞΞ=;;ΞΞ

με επ αγωγn.
Με τnν θραύσn τους επιδεικνύετα ι n μn ύπαρξn μεμονωμένων

μογνnτικών πόλων και αισθnτοποιείται n έννοια των μοριακών
μαγνnτών.
--
ΜΑ.055.Ο ΡΙΝΙΣΜΑΤΑ ΣΙΔΗΡΟΥ
Ι ron filings
Λεπτά ρινίσματα οπό σίδnρο μn οξειδωμένα και χωρίς άλλες
προσμ ίξεις.
Τα ρινίσματα τοποθετούνται πάνω σε μn μαγνnτιζόμενn επιφά

νεια, όπως φύλλο πλαστικού nχαρτιού που βρίσκεται μέσα σε
μαγνnτικό πεδίο και οπτικοποιούν το μαγνnτικό φάσμα σε
οριζόντιο επίπεδο. Το φάσμα μπορεί να προβλnθεί και μέσω
ανακλαστικού προβολέα .
Τα ρινίσματα περιέχονται σε ποσότnτες 150 - 500 g μέσα σε

n
πλαστικό δοχείο σε φιαλίδιο με βιδωτό πώμα το οποίο μπορεί
να αφαιρείται για επανατοnοθέτnσn τους μετά τn χρnσn.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

135
ΜΑ.060.Ο ΓΑΛΒΑΝΟΜΕΤΡΟ ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗΣ
Magnetic field of a coil demonstrator
Η συσκευn χρnσιμοποιείται για· --·τn μελέτn . του μαγνnτικού

πεδίου στο εσωτερικό ενός πnνίου .
Αποτελείται οπό πλαίσιο 4 - 5 σπειρών χάλκινου σύρματος που

συνδέεται σε τάσn 12 ν .
Κάθετα στο πλαίσιο υπάρχει ξύλινn n πλ·αστικn επιφάνεια, σε
διάφορα σnμεία τnc οποίαc τοποθετείται μικρn πυξίδα.
Η διεύθυνσn τnς μαγνnτικnς βελόνnς αποτυπώνει τn μορφn

, ,
του μαγνnτικου φασματος .
ΜΑ.070.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΜΑΓΝΗΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΙΣΗΣ
Magnetizing and demagnetizing apparatus
Στnν απλn τnς μορφn αποτελείται από ένα σωλnνοειδέc; πnνίο

μnκους 250 mm και εσωτερικnς διαμέτρου 35 mm περίπου,
προσαρμοσμένο σε βάσn με τους αντίστοιχους ακροδέκτες
τροφοδοσίας του .
Στο εσωτερικό του μπορούν να τοποθετnθούν μαγνnτες που

έχουν εξασθενnσει n άλλα σιδnρομαγνnτικά σώματα, τα οποία
μαγνnτίζονται όταν το πnνίο τροφοδοτnθεί με συνεχές ρεύμα
12V,5A.
Η απομαγνnτισn των μεταλλικών αντικειμένων επιτυγχάνεται

με τnν τροφοδοσία του πnνίου με εναλλασσόμενο ρεύμα 12 ν.
Εναλλακτικά το πnνίο μπορεί να . διαθέτει πuρnνα σχnματος U,

στο διάκενο του οποίου τοποθετείται το προς μαγνnτισn n
απομαγνnτισn σώμα.
·ΗΛ.625.Ο
13'6
ΜΑ.080.Ο ΜΑΓΝΗΤΟΜΕΤΡΟ
·caussιτesιa meter
Όpγανο το οποίο χpnσιμοποιείται νια τn μέτpnσn τnς έντασnς

και τον προσδιορισμό τnς κατεύθυνσnς του μαγνnτικού πεδίου
ενός σωλnνοειδούς πnνίου n ενός nλεκτρομαγνnτn, προκει
μένου να γίνει n αποτύπωσn τnς τοπογραφίας του και n nειρα
ματικn επαλnθευσn του νόμου του Ampere.
Ανιχνεύει επίσnς το πεδίο ενός μόνιμου μαγνnτn n το μαγνn

τικό πεδίο τnς Γnς.
Παpέχει ψnφιακn n αναλογικn ένδειξn τnς έντασnς του πεδίου,

σε περιοχές συνnθως ο - 10 mT (0 - 100 G), ο - 100 mτ (0 -
-
1 οοο G) και ο 1 Τ (0 - 1 ο kG) με ακρίβεια μετρnσεων + 3% .
•
Διαθέτει αισθnτnρα Hall προσαρμοσμένο σε μακριά αξονικn

θnκn, έτσι ώστε να μπορεί να εισέρχεται στο εσωτερικό ενός
σuνnθους σωλnνοειδούς και να παρέχει μετpnσεις.
Ο ς:~ισθnτnpας Hall φέpει ένδειξn τnς φοpάς του μαγνnτικού

πεδίου για τον προσδιορισμό τnς κατεύθυνσnς του στο χώρο
και στο επίπεδο.
Παρέχεται επίσnς δυνατότnτα επιλογnς για μετρnσεις ακτι

νικών n αξονικών πεδίων.
Το όργανο διαθέτει δυνάτόιnτα ρύθμισnς μnδενός και αντι

στάθμισnς πεδίων υποβάθρου (π.χ. του γnινου πεδίου) .
~ 11ορεί να διαθέτει επίσnς έξοδο νια σύνδεσn σε καταγρα

φικό n uπολογιστn .
Συνnθως συνοδεύεται από μικρn μεταλλικn θαλάμn, στο εσω

τερικό τnς οποίας το μαγνnτικό πεδίο είναι μnδέν, για το μnδε
νισμό του οργάνου (λειτουργία απαραίτnτn κατά τn μέτρnσn
του γnινοu μαγνnτικού πεδίου).
Τροφοδοτείται με ρεύμα δικτύου 220 V / 50 Hz , συναντάται

όμως και ως φορnτό όργανο μπαταρίας .
137
li ι ' Σ;
[~iif :gj\jffi]
1
1
8 ------ι( Ηλεκτρισμός )
1 ΗΛ.005.Ο Ράβδος γυάλινη
ΗΛ.ΟtΟ.Ο Ράβδος εβονίτη
HΛ.OtS.O Ράβδος εβονίτη αιωρούμενη
ΗΛ.020.Ο Δοκιμαστικό σφαιρίδιο
ΗΛ.025.Ο Ηλεκτροστατικός κύλινδρος
ΗΛ.030.Ο Σφαιρικός αγωγός
ΗΛ.040.Ο Μονωτικός στύλος
ΗΛ.045.Ο Ηλεκτρικό εκκρεμές
ΗΛ.050.Ο Ηλεκτρικός Θύσανος \
ΗΛ.055.Ο Ηλεκτρικός στρόβιλος
ΗΛ.070.Ο Ηλεκτροσκόηκο
ΗΛ.080.Ο Συσκευή μελέτης του νόμου του coυιomb
ΗΛ.090.Ο Ηλεκτροστατική μηχανή Wimshυrst
ΗΛ.095.Ο Ηλεκτροστατική μηχανή vαn de crααff
ΗΛ.tΟΟ.Ο Συσκευή Millikαη
ΗΛ.t ιο.ο Συσκευή αποτύπωσης ηλεκτρικού πεδίου
ΗΛ.t t5.o Συσκευή επίδειξης ηλεκτρικού πεδίου
ΗΛ.120.Ο κοίλος κυλινδρικός αγωγός
ΗΛ.125.Ο Επίπεδοι αγωγοί
ΗΛ.150.Ο Ρευματολήπτης <φιςι
ΗΛ.15t.Ο Ρευματολήπτηςιμπανάνα)
ΗΛ.152.Ο Ρευματολήπτης ιβύσμα πολλαπλό)
ΗΛ.155 .Ο Ρευματοδότης ιπρίζαι
ΗΛ.156.Ο Ρευματοδότηςιμπόρναι
ΗΛ.160.Ο Κροκοδειλάκι απλό
ΗΛ.170.Ο Καλώδια
ΗΛ.175.Ο Σύρμα χάλκινο
ΗΛ.176.Ο Σύρμα χάλκινο εμαγιέ
ΗΛ.t77.Ο Σύρμα χρωμονικελίνης
ΗΛ.t78.Ο Σύρμα κονσταvτάνης
ΗΛ.180.Χ Μπαταρίες κοινές
ΗΛ.181.Χ Μπαταρίες αλκαλικές
ΗΛ.182.Χ Μπαταρίες επαναφορτιζόμενες <νικελίου - καδμίου)
ΗΛ.185.Ο Φορτιστής επαναφορτιζόμενων μπαταρίων
ΗΛ.190.Ο κουτί μπαταριών
HΛ.t9t.O Βάση μπαταρίας τύπου D
ΗΛ.200.Ο Διακόπτης απλός μαχαιρωτός
ΗΛ.20t.Ο Διακόπτης διπλός μαχαιρωτός
ΗΛ.202.Ο Διακόπτης αναστροφέας
ΗΛ.205.Ο Διακόπτης μπουτόν
ΗΛ.210.Ο Λυχνιολαβή βιδωτών λυχνιών
ΗΛ.21 ι.ο Λυχvιολαβή λυχνιών μπαγιονέτ
ΗΛ.215.Χ Λυχνίες πυράκτωσης
ΗΛ.220.Ο Συσκευή νόμου του Ohm
ΗΛ.225.Ο Σειρά αντιστατών
ΗΛ.230.Χ Ροοστάτες
ΗΛ 240.Ο ποτενσιόμετρο
ΗΛ.300.Ο Αιωρούμενο πηνίο
ΗΛ.305.Ο Ζυγός ρεύματος
ΗΛ.310.Ο Συσκευή παράλληλων αγωγών
ΗΛ.320.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητικού πεδίου ευθύγραμμου αγωγού
ΗΛ.325.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητιιcού πεδίου κυκλικού αγωγού
ΗΛ.330.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητικού πεδίου σωληνοειδούς
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜQΥ _ __ _ _ __ __ _ _ _ _ _ _ _ _ __ ___Συ_νε_
·χε_ιa_aτ_n_νε_nο_
· μ_εν_
nσ_ε_λίδ_a~
139
1
8 -------Μι( Ηλεκτρισμός (Συvέ•εια>)
1 ΗΛ.340.Ο Ηλεκτρομαyvήτης απλός
ΗΛ.341.Ο πεταλοειδής ηλεκτρομαyvήτης
ΗΛ.345.Ο Ηλεκτρικό κουδούνι
ΗΛ.350.Ο πηνίο 300 σπειρών
ΗΛ.s51:0 Πηνίο 600 σπειρών
ΗΛ.352.Ο Πηνίο 1200 σπειρών
ΗΛ.353.Ο πηνίο 24000 σπειρών
ΗΛ.355 .Ο πηνίο 5 ή 6 σπειρών
ΗΛ.360.Ο πυρήνας σχήματος υ
ΗΛ 365.Ο Βάση λυόμενου μετασχηματιστή
ΗΛ.366.Ο πυρήνας βραχύς
ΗΛ.367.Ο πυρήνας μακρύς
ΗΛ.368.Ο πολικά τεμάχια ηλεκτρομαyvήτη (ζεύγος>
ΗΛ.370.Ο Σειρά αναπηδώντων δακτυλίων
ΗΛ.375.Ο Εκκρεμές wαιtenhofen
ΗΑ.380.Ο τροχός Bαrlow
ΗΑ . 390.Ο πηνίο επαγωγής
ΗΛ.391.Ο Ζεύγος πηνίων επαγωγής
ΗΛ.395.Ο πηνίο Rυhmkorff •
ΗΛ.400.Ο Ηλεκτρικός κινητήρας απλός
ΗΛ.410.Ο Ξηρό Θερμιδόμετρο
ΗΛ.415.Ο Θερμοηλεκτρικό στοιχείο
ΗΛ.420.Ο Στοιχείο Peltίer
ΗΛ.430.Ο Βολτάμετρο τύπου Ηοffmαηη
ΗΛ.435.Ο Συσκευή γαλβανοπλαστικής
ΗΛ.450.Ο Σωλήνες αερόκεvοι
ΗΛ.451.Ο Στήριγμα αερόκενων σωλήνων
ΗΛ.455.Ο Σωλήνες C:elssler
ΗΛ.460.Ο Καθοδικός σωλήνας με σταυρό
ΗΛ.465.0 Καθοδικός σωλήνας με φθορίζον διάφραγμα
ΗΛ.470.Ο Σωλήνας διαυλικών ακτίνων
'ΗΛ.475.Ο Σωλήνας De La Riνe
ΗΛ.480.Ο Σωλήνας Roentgeη
ΗΑ.485.Ο Σωλήνας Βrαυη
ΗΛ.490.Ο Απαριθμητής C:eίger·Mϋller
ΗΛ.495.Ο Φωτοκύτταρο
ΗΛ.500.Ο Δίοδος πυριτίου
ΗΛ.505.Ο Ανορθωτής πυριτίου ιγέφυρα)
ΗΛ.510.Ο Ανορθωτής πυριτίου 40 Α
ΗΛ.520.Χ πυκνωτής σε βάση
ΗΛ.530.Ο Ηλεκτρονόμος ιρελέ) σε βάση
ΗΛ.535.Ο Βομβητής σε βάση
ΗΛ.550.Ο Φωτοστοιχείο
ΗΛ.5 70.Ο Σειρά λογικών πυλών
ΗΛ . 580.Ο πινακίδα συναρμολόγησης κυκλωμάτων
ΗΛ.585.0 κονσόλα λογικών κυκλωμάτων
ΗΛ . 600.Ο Πολλαπλός μετασχηματιστής χαμηλής ισχύος
ΗΛ.610 .Ο Μετασχηματιστής πολλαπλός 1 οοο w
ΗΛ.620.Ο Τροφοδοτικό χαμηλής και υψηλής τάσης
ΗΛ.625.Ο Εργαστηριακό τροφοδοτικό
ΗΛ.630.Ο Γεννήτρια χαμηλών συχνοτήτων με ενισχυτή
ΗΛ.640.Ο Ακουστικός ενισχυτής ισχύος
ΗΛ.645.Ο Ακουστικός ενισχυτής με μεγάφωνο
ΗΛ.650.Ο Φωτοβολταϊκό στοιχείο
ΗΛ.670.Ο Ανεμογεννήτρια
ΗΛ.690.Ο κυψελίδα καυσίμων ιΣτοιχείο υδρογόνου>
ΗΛ.700.Ο Δοκιμαστικό τάσης
JtΛ.710.0 Γαλβανόμετρο κεντρικού μηδενός
ΗΛ. 720.Ο Αμπερόμετρα
ΗΛ.730.Ο Βολτόμετρα
ΗΛ.740.Ο -οργανα πολλαπλών κλιμάκων
ΗΛ.750.Ο Πολύμετρο αναλογικό
ΗΛ.760.Ο Πολύμετρο ψηφιακό
ΗΛ.780.Ο Καθοδικός παλμογράφος
ΗΛ.790 .Ο Τζαουλόμετρο - Βαττόμετρο
---------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
140
ΗΛ.005.Ο. ΡΑΒΔΟΣ ΓΥΑΛΙΝΗ
~
Glass friction rod
Είναι pάβδος κυλινδpικού σχrΊματος κατασκευασμένn από δ ι α

φανές νυαλr (clear glass), με διόμετpο πεpfπου 12 mm και
μrΊκος 30 cm, με λε ι ασ μ ένn επ ι φάνεια κα ι καμ π ύλα όκpα.
Χρnσιμεύε ι νια τnν επίδε ι ξn τnς ύπαpξnς nλεκτpικών φοpτίων .
ΦορτΓζεται θετικά κατά τnν τpιβri τnς με μεταξωτό ύφασμα .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔ'ί.Νοι ·
ΗΛ. Ο t Ο . Ο ΡΑΒΔΟΣ ΕΒΟΝΙΤΗ
Ebonite friction rod
Είνα ι μ ι α κυλινδpικri ράβδος από εβονίτn , με δ ι άμετpο πεpίπου

12 mm και μrΊ κος 30 cm, με λει ασ μ ένn επ ιφάνεια και καμπύλα
άκpα.
Χpnσιμεύει για τnν επίδειξn τnς ύπαρξnς nλεκτpικών φορτfων.
Φοpτίζεται αρνnτικό κατά τnν τριβn τnς με μάλλινο ύφασμα .
ΗΛ.Ο t 5.0 ΡΑΒΔΟΣ Ε ΒΟΝΙΤΗ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΗ

Balanced ebonite rod
Είνα ι κυλ ινδp ι κrΊ ρά βδος από εβονίτn με διόμετpο 6 - 8 mm κα ι
μnκος 20 - 25 cm .
Στο μέσο τnς υπάρχει κωνικrΊ οπrΊ για τnν εξάρτnσn τnς ράβδου
από μονωτικό νrΊμα, σε οριζόντια θέσn .
Χpnσιμεύει νια τnν επίδειξn τnς έλξnς ή άπωσnς μεταξύ φορ

τισμένων σωμάτων, ύστερα από τpιβri τnς με διάφοpα υλικά .
Η επίδpασn των δυνάμεων είναι εμφανrΊς, εάν n σχετικn υγρα

σία του χώpου είνα ι χαμnλn, κάτω του 70%.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΧΤΡΙΣΜΟΥ----------------------------

141
ΗΛ.020.Ο ΔΟΚΙΜΑΣΤΙ ΚΟ ΣΦΑ ΙΡΙΔ ΙΟ
ιns u ιated metal sphere
Αποτελείται οπό μετολλικn σφαίρα διαμέτρου 30 - 40 mm

προσο ρμοσμένn στnν άκρn μονωτικnς ράβδου .
Χρnσιμοποιείτοι νιο τn μεταφορά nλεκτρικών φορτίων . π. χ .

από μια nλεκτροστοτικn μ n χανn σε άλλον αγωγό .
ΗΛ . 025 .Ο ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΥΛ ΙΝΔΡΟ Σ

Conduι.ling cylιnder
Κύλινδρος οπό επιμεταλλωμένο χαλκό n αλουμίνιο μnκους

15 cm και διαμέτρου 5 cm περίπου. με μονωτικn λοβn στn μ ι α
βάσn .
\
Χρnσιμεύει νιο τnν επίδειξn τnς nλέκτρισnς αγωγών με τριβrΊ
και τn μ εταφορά nλεκτρ ι κών φορτίων.
ΗΛ.050.Ο ΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΓΩΓΟΣ
Κοίλn σφαίρα οπό αλουμίνιο n επινικελωμένο χαλκό διαμέτρου

συνnθως 100 mm .
Φέρει ράβδο νιο τn στrΊριξn σε μονωτικό στύλο και χρnσ ιμο
ποιείται νια τπν πραγμ ατοποίnσn και μελέτn nλεκτρικού πεδίου
σφα ι ρικού αγωγού και σε πειράματα nλεκτροστατικnς.
ο αγωγός φορτίζεται με τριβn, με επαφn με ακροδέκτn nλεκτρο

στοτικnς μnχανnς n από επ ίδροσ n ά λλ ου nλεκτρ ι σ μένου αγωγού .
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑJ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟV

142
ΗΛ.040.Ο ΜΟΝΩΤΙΚΟΣ ΣΤΥΛΟΣ
Ιnsulating pillar
Χρnσιμεύει για τnν τοnοθέτnσn φορτισμένων αντικειμένων
πάνω του, ώστε αυτά να μnν αποφορτίζονται ερχόμενα σε
εnαφn με το έδαφος.
Αποτελείται από μονωτικό ατρακτοειδές n κυλ ινδρικό σώμα,

μnκους περίπου 1ο cm, υψηλnς διnλεκτρικnς σταθεράς, π.χ.
εβονίτn, πλεξιγκλάς, πολυεστέρα, κλπ.
Στn μια άκρn του φέρει ορειχάλκινη επιμεταλλωμένn ράβδο,
με αριθμό εγκάρσιων οπών διαμέτρου 4 mm, για τn στnριξn
εξαρτnμάτων (ακροδέκτες καλωδίων, nλεκτρικών θυσάνων
κλπ) . Στην άλλn άκρη φέρει παρόμοια μεταλλικn ράβδο δ ια
μέτρου 1ο mm, για τn στnριξn του σε σιδερένια βάσn .
n
~--~~
ΓΕ.01.5.:0:·,
- ,.
:ι ·~·
"
'!;Υ' ;;:
: .,., ::
. ·'' .
';f
ΗΛ.045.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΕΚΚΡΕΜ ΕΣ
Electroscope, 11 Pith ball 11
Φέρει δύο επιμεταλλωμένα σφαιρίδια από φελιζόλ (n

ελαφρό
ξύλο) , το οποίο είναι αναρτημένα από άγκιστρο με μονωτικό
νnμα .
Χρησιμεύει για τη διαπίστωση της παρουσίας nλεκτρικών φορ

τίων n τnς nλέκτρισnς ενός σώματος, καθώς και νια τnν επί
δειξη τnς αμοιβαίας επίδρασnς ηλεκτρικών φορτίων .
·ΠΛ·ΗΡΟΦΟΡtΕ-Σ
ΗΛ~ΟS Ο.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΘΥΣΑΝΟΣ
Electrostatic head of hair
Αποτελείται από μικρnς αγωγιμότnτας χάρτινες λωρίδες n με

ταξωτά νnματα μnκους περίπου 1ο cm, συγκρατnμένα από μια
άκρn τους σε στέλεχος το οποίο προσαρμόζετα ι σε μονωτι κό
στύλο, n σε ενσωματωμένn μονωτικn βάσn.
Κατά τn φόρτισn τnς συσκευnς με μια nλεκτροστατικn μnχανn

μέσω αγωγού, οι ελεύθερες άκρες των λωρίδων n νnμάτων
απωθούνται λόγω των ομώνυμων φορτίων τους.
Με τn χρnσn ενός θυσάνου αισθnτοnοιείται το nλεκτρικό πεδίο

σnμειακού φορτίου, ενώ με τn χρnσn δύο θυσάνων επιτυγχάνε
ται n αnεικόνισn ηλεκτρικού πεδίου ζεύγους ομώνυμων n
ετερώνυμων φορτίων.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ . ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΗΛ.020_0
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

143
ΗΛ.055 . Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΣΤΡΟΒΙΛΟΣ
Electric whirl
Χρnσιμεύει για τnν επίδε1ξn του ιονισμού του αέρα οπό nλεκ
τρικό πεδίο.
· Κατασκευάζεται οπό σύρμα σχnματος Ζ και μnκοuς περίπου

20 cm, με κατάλλnλn υποδοχn στο κέντρο του κα1 άκρες δtα
μορφωμένες σε ακίδες .
Ο στρόβιλος έχει τn δυνατότnτα να περιστρέφεται με ελά

χιστες τριβές σε οριζόντιο επ ίπεδο κdι επάνω σε ακίδα, στnν
κορυφn μονωμένnς βάσnς.
Εάν ο στρόβιλος συνδεθεί μέσω αγωγού με μ ι α nλεκτροστα

τικn γεννnτρια , τα φορτία που απελευθερώνονται από τις
ακίδες ιονίζουν τον αέρα και προκαnείται n γρnγορn περι
στροφn του.
ΗΛ. 070.Ο ΗΛΕ ΚΤΡΟΣΚΟΠΙΟ

.·~"ξ{~ifφ~~ Electroscope
Είναι οργανο κατάλλnλο γιο τn διοπίστcμσn τnc: παρουσ ίας nλεκ
τρικών φορτίων σε ένα αντικείμενο .
Αποτελείτα ι από δύο μεταλλικά φύλλα, συνnθω·ς από ολουμfνιο,

από τα οποία, το ένα είναι οκίνnτο και το άλλο είναι σε θέσn να
περιστρέφεται γύρω από άξονα .
Τα δύο φύλλο βρίσκονται στο εσωτερικό κnειστού μετοFΙnικού
περιβλnματος με διαφανn παράθυρα, διαστάσεων περίπου 1ο
cm χ 1ο cm, τα οποία εμποδίζουν τnν είσοδο υγρασίας στο εσω
τερ1κό του οργάνου, ώστε να αποφεύγεται πιθαvn εκφόρτισn .
Το φύλλα είναι ηλεκτρικώς μονωμένα από το περίβλnμα και

είνα1 συνδεμένα με εξωτερικό ακροδέκτn στον οποίο μπορούν
να προσαρμόζοντα1 μεταλnικά εξορτnμοτο, όπωc: μια ακίδα , ένα
σ.φαιρίδιο n ένας δίσκος, για διάφορες εφαρμογές .
Το όργανο συνοδεύεται από πρόσθετο μεταnλικό δίσκο,. διαμέ

τρου περίπου 8 cm με μονωl:ικn λαβr\ ο οποίος χρnσιμεύει για
τn μεταφορά φορτίων n γιο τnν προγμοτοποίnσn και μελέτn
του επίπεδου πυκνωτn .
Σε παραnλαγέc; του οργάνου, επιτρέπεται n εισαγωγn στο εσω

τερικό του οργάνου ιονίζοντας υλικού για τn ΙJελέτn τnς επίδρα
σnς του στnν ογωγιμότnτα του αέρα .
Η εποφn φορτισμένων αντικειμένων με τον οκροδέκτn, προκα

λεί τn μεταφορά φορτίων στα φύFΙλα, με αποtέλεσμο αυτά να
αποκλίνουν μεταξύ τους. Σε ορισμένα nλεκτροσκόπια υπάρχει
. βαθμολογnμένn κλίμακα κα ι το μέτρο τnc: απόκλισnς, που
αρι θμείται σε μοίρες, είναι ανάλογο τnς ποσότnτας φορτίου
στο όρyανο.
Η απομάκρυνσn των φορτίων από τα φύλλα n n εξουδετέρω
σn τους, αναγκάζε ι το φύnλα να επιστρέψουν στnν αρχικn
τουc: θέσn.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ·
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙ ΣΜΟΥ

144
ΗΛ.080.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ COULOMB
couιomb's ιaw apparatus
Συσκευn γιο τnν ποσοτικn μελέτn των δυνάμεων που αναπτύσ
σονται μεταξύ σnμειακών φορτίων.
'ι ιι
Αποτελείται οπό δύ.ο μικρές μεταλλικές σφαίρες τοποθετnμέ
νες στο εσωτερικό προστατευτικού nεριβλnματος. 'ι ιl
Η μ ι α σφαίρα αναρτάτα ι οπό δύο μονωτι κά νnμοτο, ώστε να 1,
μπορεί να αιωρείται ελεύθερο σε μία διεύθυνσn, μπροστά σε
οριθμnμένn κλίμακα.
11
Η άλλn σφαίρα σταθεροποιείται σε διάφορα σnμεία, επίσnς \Ι
μπροστά στnν κλίΙJακα. ιΙ
Φορτίζοντας τις σφαίρες, με τn βοnθεια π.χ. ενός φορτισμέ

νου δοκιμαστικού σφαιριδίου, αναπτύσσονται nλεκτροστοτικές
.. " iJ
Ιι
δυνάμεις ΙJεταξύ τους και αυτές, ανάλογα, απομακρύνονται n
έλκονται.
Οι δυνάΙJεις εξαρτώνται οπό τnν απόστασn ΙJεταξύ των σφαιρών
και από τnν ποσότnτα του φορτίου και μετρώντα ι, βάσει τnς
μετακίνnσnς των σφαιρών μπροστά στnν αριθμnμένn κλίμακα,
επαλnθεύοντας με σχετικn προσέγγισn το νόμο του Coulomb.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ .
ΗΛ..Q20. Ο
ΗΛ.090.Ο ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ WIMSHURST

Wimshurst tηachίne
Είναι αυτοδιεγειρόΙJενn συσκευn πορογωγnς nnεκτρικών φορτί

ων, διαφοράς δυναμικού έως 150 kV με μικρn όμως δυνατότnτα
nαροχnς ρεύματος (έντασn τnς τάξnς μερικών μΑ).
Δύο πλαστικοί δίσκοι, διαμέτρου περίπου 25 - 30 cm, μπορούν να

περιστρέφονται χειροκίνnτα, με αντίθετn μεταξύ τους φορά,
μέσω συστnματος ιμάντων. Ακτινωτά πάνω στους δίσκους είναι
στερεά προσαρμοσμένα λεπτά ελάσματα αλουμ ινίου.
Η περιστροφn των δίσκων προκαλεί παραγωγn nλεκτρικών

φορτίων, μέσω τnς τριβnς των ελασμάτων πάνω σε πολύκλω
νες ψnκτρες που βρίσκονται εκατέρωθεν των δίσκων.
Τα φορτία οδnγούνται σε δύο πυκνωτές και σε δύο ακροδέκτες
ποροχnς υψnλnς τάσnς. Κατάλλnλο σύστnμα μονωτών απο
τρέπει τn διαρροn των φορτίων.
Όταν n διαφορά δυναΙJικού υπερβεί το φράγμα των 20 kV/cm πε
ρίπου, δnμιουργείται ανάμεσα στις σφαιρικές απολnξεις των πό
λων στιγμιαία nλεκτρικn εκκένωσn, μnκους μερικών εκατοστών.
Τα φορτία λαμβάνονται από τους πόλους μέσω αγωγών, αφού

απομακρυνθούν μεταξύ τους οι απολnξεις. Όταν οι πυκνωτές
δεν είναι συνδεδεμένοι μέσω υπάρχοντος ειδικού αγωγού, τότε
προκαnούνται συχνc)τερες αλλά ασθενέστερες εκκενώσεις.
Για τnν αποδοτικότερn λειτουργία τnς συσκευnς, απαιτείται οι

κλώνοι των ακίδων να είναι σε καλn κατάστασn και να βρίσκοντα ι
σε ελάχιστn επαφn με τα ελάσματα, ενώ οι ειδικοί συλλέκτες
που συγκρατούν τις ακίδεc:, να είναι κάθετοι μεταξύ τους.
Η συνnθέστερn αιτία μn παραγωγnc: φορτίων, είνα ι n ύπαρξn

υγρασίας στnν ατμόσφαιρα. Η συσκευn είναι προσαρμοσμένn σε
βάσn από συμπαγές ξύλο και συνοδεύεται από εφεδρικούς
ιμάντες και διαφανές πλαστικό κάλυμμα για τnν προστασία από
σκόνn n υγρασία.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - - - - -- - - - - - - -- - - - - -- - - - - -- -

145
ΗΑ.095 .Ο
\ ~η άε ""' -~_,..;;; geι"€r~t'nr
Η συσ κευn χρnσιμεύει, όπως και n μnχανn Wimshurst, νια τn

δnμιου ργία δ ιαφοράς δυναμικού έως 200 kV και έντασnς ρεύ
ματος έως 20 μΑ ν ι ο πειράματα στατικού nλεκτρισμο ύ .
Τα nλε κτpικό φοpτιο nαpάγονται απο τπv τριβn ελαστικού n

υφασμάτινου ιμάντα πάνω σε σταθερά ελάσματα κα ι μεταφέ
ρονται σε σφαίρα από αλουμίνιο, διαμέτρου 150 - 250 mm, n
οποία α ποτελεί τον ορνnτικό πόλο τn ς πnvnc. ο ά λλος ακρο
δέκτnς βρίσκεται στn βά σn τnς συσ κευnς .
Η κίνnσ n του ι μάντα πραγματοπο ι είτα ι είτε με χειροκίνnτn μαv1-

βέλα, είτε με ενσωματω μένο μικρό nλε κτρικό κινnτnρα 220
/
ν 50 Hz . Η σ υσκευn λειτουργεί σωστά, όταν ρυθμίζετα ι n τόσn
του ι μάντα μέσω ειδικού περικοχλίου που βρίσκεται στ nν κορυ
φn n στn βάσn τn ς συσκευnς .
Η μ nχανn συνοδεύεται από σειρά εξορτn μάτωv νια τnν επ ίδε ιξn
nnεκτροοτοτικών φαινομένων, όπως σcpοιρι κο αγωγό εκφόρτ ι
σnc;, nλεκτοικο θύσανο. οτρόβiλο και εκκρεμές, λαμπτnρα νέον,
κλωβό Faraday αντολfσκτικα ελαοματα και εφεδpικούς ιμάντες
κλπ .
Π , Λ -l;t Ρ Ο Φ Ο Ρ 1 Ε :Σ ΠΡΟΤΟΧΗ
ΗΛ.100.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ MILLIKAN

.J
Χρnσιμ οπο ιείται γι α τnv πρα γ ματοποrnσn του π ει ρά ματος M il lί kan

με τn βοnθειο του οποίοu υποnογίζεται το στοιχειώδες n λεκτρ ι
κό φορτίο e- το υ nλεκτρονίου.
Η σ υσκευn αποτεFΙε ίτα ι από το εξnς τμnματα , τα οποία είναι

προσαρτn μένα σε οριζόντια στι βαρn βάσn:
-Κυλ ινδρι κό θάnα μο από πλαστι κό, στο εσωτερικό του οποίου
υπάρχει επίπεδος πυκνωτnς με ορ ιζόντιους οπλ ισμούς. Ο θάλα
μος περι λαμβάνει οπn παρατnρnσnς, οπ n φωτισ μού κα ι οπn για
τον ψεκα σμό του ελαίου στο εσωτερικό του πυκνωτn μέσω ψε
καστι κού εξαρτn ματος. Ο ι οπ λ ι σμοί το υ πυκνωτή ε ίνα ι συνδεδε
ΙJένο ι ΙJε συνεχn υψnλn τό σn 300 - soo ν απ ό εξωτεpι κn nnvn.
Ειδικός διακόπτnς τριών θέσεων επ ιτρέπει τnν ενα λnαvn τnς
ποnικότnτας των οπ λισΙJών του π υ κνωτή n τn γείωσn τους .
Σε ειδικn θέσ n του θαλάμου μπορεί να τοποθετείται ραδι ενεργn πnνn
συνιiθως Θορίου - 232, Στροvτίου-90 n Ραδίου - 22 6 χαμnλ nς ακτι νοβολίας
έως 5 μCί, νια τον ιον ι σμό των στα γον ι δίων .
-Φωτεινn πnνn αλογόνο υ ισχύος πε ρίπου 5 W για το φωτισμό

του εσωτερι κού το υ θαλάμου. Διαθέτει συγκεντρωτι κό φακό και
σύστnμ α θερμικnς α πομόνωσnς τnς δέσμnς .
- Ει δικό μ ικροσκόπ ι ο για τnν παρατnρnσ n τ ων σταγονιδίων ε λαίου

οτο εσωτερι κό του κυnίνδρου . Παρέχε ι μεγέθυνσn έως 30Χ, δυ
νατότnτα εστίασnς τn ς ενδεικτικnς ακίδας που βρίσκεται στnν
περιοχn των σταγονι δίων κα ι ορθογώνιο πnέγμα παρατnρnσnς,
ευκρίνεια ς Ο, 1 mm .
Οι χε ι ρ ισμοί νια τον υποFΙογισμό του φορτίου περι FΙαμβάνουν

ψεκασμό ελαίου στο εσωτερ ι κό του κυnίνδρου, ενα λ FΙαγn του
n λεκτρ ι κού πεδίου του πυ κνωτn , παρατήρnσn επ ι λεγμένων
σταγονιδίων κα ι μετpn οε ις τnς διαφοράς δυνα ΙJι κο ύ και των
ταχυτήτων καθόδου n ανόδο υ τους λόγω βαρυτικών δυνάμεων
n τnς έλξnς του πεδίου. ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡ ΙΕΣ
- - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

146
ΗΛ.110.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
conctuctiνe paper eιectric fie!d apparatιιs
Χρnσιμοποιείται νια τnν αποτύπωσn και μελέτn των δυναμικών και

ισοδυναμικών γραμμών του nλεκτρικού πεδίου.
Το πεδίο δnμιουρyείται πάνω σε μία ελαφρώς αyώγιμn επιφάνεια,

οπό μεταλλικά nλεκτρόδιο συνδεμένα με πnνn συνεχούς ρεύμα
τος. Ως αyώγιμn επιφάνεια χρnσιμοποιείται χαρτί n
πλαστικό δια
στάσεcυν περίπου Α4, με σταθερn επάλειψn με γραφίτn n άλλο
αγώγιμο υλικό. Διάφορα σχnματα nλεκτροδίων ίσnμειακά, ευθύ
γραμμα n καμπυλόγραμμα), όταν έρθουν σε επαφn με τnν επι
φάνεια, δnμιουργούν διάφορες μορφές nλεκτρικών πεδίων.
Εναλλακτικά, τα nλεκτρόδια μπορούν να σχεδιαστούν πάνω στnν

αyώγιμn επιφάνεια με ειδικό αγώγιμο μαρκαδόρο.
Οι δυναμικές και οι ισοδυναμικές γραμμές του πεδίου μπορούν να
εντοπιστούν με τnν τροφοδοσία τnς σuσκεunς με χαμnλn συνεχn
τάσn περίπου 10 ν και τnν αναζnτnσn, μέσω ψnφιοκού βολτομέ
τρου, σnμείων στnν αγώγιμn επιφάνεια με μέγιστα n,
αντίστοιχα,
σnμεία με ίσα μεταξύ τους δυναμικά .
ΗΛ. Ί 15.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
i:lectric fielα appa ·atus
Η συσκευn αποτελεί παραλλαγn τnς συσκευnς αποτύπωσnς

nλεκτpικού πεδίου. Ως επιφάνεια στnν οποία σχnματίζεται και
μελετάται το nλεκτρικό πεδίο, αντί για το αγώγιμο χαρτί χρnσι
μοποιείτοι n επιφάνεια υγρού που περιέχεται σε φαρδύ και ρnχό
διαφανές δοχείο, διαμέτρου περίπου 1Ο cm και βάθους περίπου
10 mm.
Το δοχείο περιέχει εnοφρά αγώγιμο υγρό, όπως καστορέλαιο

n νερό με αραιό nλεκτρολύτn, ενώ στnν επιφάνειά του επι
πλέουν λεπτά σωματίδιο, όπως τμnματα φελού n πλαστικού n
σπόροι χλόnς n σουσαμιού.
Σε επαφn με τnν επιφάνεια του υγρού στερεώνονται τα nλεκ

τρόδια με τα διάφορα σχnματα, τα οποία, μόλις τροφοδοτnθούν
με υψnλn τάσn από μια nλεκτροστατικn γεννnτρια, προσανατο
λίζουν το σωματίδια ποράλλnλα με τις δυναμικές γραμμές του
πεδίου.
Οι ισοδυναμικέc: γραμμές μπορούν να εντοπιστούν με τnν τρο
φοδοσία των nλεκτροδίων με χαμnλn συνεχn τάσn περίπου
30 ν και τnν ανοζnτnσn μέσω ψnφιακού βολτομέτρου, σnμείων
στnν επιφάνεια με ίσες διαφορές δυναμ ι κού ως προς το
nλεκτρόδια.
Η όλn διάταξn μπορεί να τοποθετnθεί σε προβολέα oνerhead

για τnν επίδειξn σε οθόνn.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ·
ΗΛ.625.0
ΗΛ.090.Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - -- -- - - - - -- - - - - - - - - -- - - - -- -- -

147
ΗΑ. 120 . Ο ΚΟΙΑΟΣ ΚΥΑΙΝΔΡ Ι ΚΟΣ ΑΓΩΓΟΣ
Ηοιιοw co11άuctive cylinder
Αποτελείται από σωλnνα από όλου μίνιο διαμέτρου 1ο cm και

ύψουc; 5 cm περίπου, ο οποίος τοποθετείται, μέσω ράβδου
στnριξnς, σε μονωτικό στύλο.
Στnν κορυφn τnc; εξωτερικnς επιφάνειας φέρει ένα στnριyμα με

nλεκτρικό εκκρεμές n φύλλα nλεκτροσκοπίου.
Στο εσωτερικό του κυλίνδρου υπάρχει αντίστοιχο σύστnμα.
Συνδέεται με nλεκτροστατικn μnχανn και χρnσιμεύει νια τn με

λέτn τnc; κατανομnc; των nλεκτρικών φορτίων στουc; ανωνούc;.
' ν
ΠΑΡΕΑΚΟΜΕΝΑ
,ΗΛ~Θ40. Ο
..Λ. Ο9Q.0:
ΗΑ. 1 25. Ο ΕΠΙΠΕΔΟΙ ΑΓΩΓΟΙ

Metaι plates - Aerinus air condenser
Είναι ζεύγος λείων μεταλλικών πλακών τετράγωνου n κυκλικού
σχnματος διαστάσεων 15 - 20 cm, προσαρμοσμένων σε μονω
τικούς στύnους.
Οι στύλοι μπορούν να ολιdθαίνουν σε σταθερn βάσn, ώστε να

μεταβάλλεται n μεταξύ των πλακών απόστασn, επομένωc; και
n χωρnτικότnτα του πυκνωτn.
Μεταβολn απόστασnς 1 - 100 rnm προκαλεί μεταβοnn στn χω
ρnτικότnτα από 250 pF έως 2 pF αντίστοιχα.
Χρnσιμεύουν νια τn δnμιουρyία του επίπεδου πυι<νωτn και τn

μελέτn του πεδίου μεταξύ φορτισμένων παραλλnλων αγωγών.
Συνοδεύονται από σειρά μονωτικών φύλλων, πάχους 3 - 4 mm,

για τn μελέτn τnς επίδρασnς των διnλεκτρικών στn χωρnτικό
τnτα τόυ πυκνωτn.
~ ~ ·.. κΛ.ό4δ.ο
ΠΑΡΕΛΚC)ΜΕΝΑ
• i; ~ .., •
, ·ιι: . ,. _ .
Δ . ·- . ..
. .. ' • >:-· .. ..
---
;.;_
.
""' ...
ΗΑ. 150 . Ο ΡΕΥΜΑΤΟΛΗΠΤΗΣ (ΦIΣ)

Mains plug
Ζεύyοc; ακροδεκτών που χρnσιμεύουν νια τn σύνδεσn διαφόρων
συσκευών χαμnλnς ισχύος για παροχές μέχρι 6 Α, στο nλεκτρικό
.
δίκτυο 220 ν Συνδέετα ι με διπολικό εύκαμπτο καλώδιο.
Τα βύσματα του ρευματολnπτn, καθώc; και των υπόλοιπων ρευμα

τολnπτών και οι αντίστοιχεc; οπέc; των ρευματοδοτών έχουν διά
μετρο 4 mm και διαθέτουν ελάσματα, ώστε να προσαρμόζονται
απόλυτα μεταξύ τους και να πρανΙJατοποιείται καλn nλεκτρικn
επαφn.
Είναι κατασκευασμένο από μονωτικό υλικό υψnλnc; διnλεκτρικnc;

αντοχnς.
ΠΑΡΕΛΚΟΜεΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

148
ΗΛ. 151 . Ο ΡΕΥΜΑΤΟΛΗΠΤΗΣ (ΜΠΑΝΑΝΑ)
Banana ρlug
Ακροδέκτnς ο οποίος προσαρμόζεται στα άκρα εύκαμπτων

(πολύκλωνων) καλωδίων για τnν πραγματοποίnσn nλεκτρικών
συνδέσεων.
Το μετα λλικό τμnμα , διαμέτρου 4 mm, περιέχει ένα n π ερισσό

τερα ελάσματα για τnν ασφαλn επαφn με τους αντίστοιχους
ακροδέκτες (μπόρνες} των διαφόρων συσκευών.
Στο μονωτι κό τμnμα υπάρχει συνnθως onn 4 mm γι α τnν π ραγμα

τοποίnσn δ ια κλαδώσεων .
ΗΛ. 170.Ο
ΗΛ. 152 .Ο ΡΕΥΜΑΤΟΛΗΠΤΗΣ (ΒΥΣΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΟ)

T-type plug
n
Ακροδέκτnς που διαθέτε ι 2 3 υποδοχές 4 mm γι α τnν πραγμα
τοποίnσn δι α κλαδώσεων σε nλεκτρικά κυκλώματα .
'~ ., Ί
·1 ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
ΗΛ.170.0
ΗΛ.1 55.Ο ΡΕΥΜΑΤΟΔΟΤΗΣ (ΠΡΙΖΑ)

~--"~ - - -- - -- - - -- - -- -- - - -- - - - - -- - -- -- - -
Maίns socket
Ζεύγος ακροδεκτών που συνδέεται με διπολικό εύκαμπτο καλώ

διο και σε συνδυασμό με το ρευματολnnτn χρnσιμεύει για τnν
κατασκευn προέκτασnς καλωδίων σύνδεσnς διαφόρων συ σκευών
(μπαλαντέζα} .
Είναι κατασκευασμένο από μονωτικό υλικό υψnλnς διnλεκτρικnς

αντοχnς .
ΗΛ. 1 70. 0
ΟΡ ΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕ ΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡ ι ΣΜΟΥ - -- - - - - -- - - - -- - - - -- - --

-~
ι -
-- -
-
rl' •
- - - ---
149
ΗΛ. t 56.Ο ΡΕΥΜΑΤΟΔΟΤΗΣ ΙΜΠΟΡΝΑ)
Socket .caι· banana p ugs

Ακροδέκτnς ο οποίος τοποθετείται στο ένα άκρο καλωδίου,
όταν στο άλλο υπάρχεί ακpοδέκτnς 11 μπανάνας και επιτρέπει
11
τnν απλn και ασφαλn σύνδεσn καλωδίων νια προσωρινn

αύξnσn του μnκοuς τους.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ .
ΗΛ.170 :0
ΗΛ. t &Ο.Ο ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΑΚΙ ΑΠΛΟ

:ι·ocodΊe clip
Ακροδέκτnς ο οποίος συνκολλείται στο ένα n και στα δύο άκρα
καλωδίου, για τnν nλεκτρικn σύνδεσn συσκευών σε σnμεία που
δεν υπάρχει άλλnς μορφnς ρευματοδότnς.
Διαθέτει ισχυρό ελατnριο νια τn στερέωσn του σε άλλους

ακροδέκτες.
Δεν ενδείκνυται γι α συνδέσεις σε κυκλώματα ισχυρών

ρευμάτων.
~ ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
ΗΛ.170.0
ΗΛ.170.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ
Cabtεs
Είναι μονά ιl διπλά, ΙJΟνόκλωνα n πολύκλωνα χάλκινα σύρματα

με μονn n διπλn μονωτικn επίστρωσn PVC, αντίστασnς τnς
τάξnς των 1Ο Ω, που παρέχει μόνωσn σε ρεύμα τάσnς
10
τουλάχιστον 3 kV .
Διατίθενται σε κουλούρες σε διάφορα μεγέθn και χρώματα από

τις οποίες κόβονται τμnματα σε επιθυμnτό μnκος για τn κατα
::;:;;
σκευn καλωδίων nλεκτρικών συνδέσεων με ρευματολnnτες
~:---...;.;;.;,;,.~:....:...;.;~~:::>
και ρευματοδότες .
Σε καλώδια διέλευσnc; χαμnλού ρεύματος υπάρχει εξωτερικn

θωράκισn π λ έγματος (coaχί al) για προστοσrα από nλεκτρομα
γνnτικέc; παρεμβολές .
Η διατομn κα ι n αντίστοιχn ανοχn στnν έντασn ρεύίJατος στα

κοινά καλώδια είναι:
Διατομn mm
2
Μέγιστο ρεύΙJα Α
0,5 3
. - 0,75
1 ' 10
6 -
1,5 ... ; - 15
2,5 20
Για υψnλότερες απαιτnσεις διέλευσnς ρεύματος δnμιουργείται
συστοιχία με παράλλnλα καλώδια.
"
. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
....
150
ΗΑ.175 .. Ω ΣΥΡΜΑ ΧΑΑΚΙΝΟ
-
Απ λό σύpμο από χαλκό χωρίς μόνωσn, για τnν προγματοποίnσn
nλεκτρικών συνδέσεων .
Δι ατίθεται σε συσκευασία κουλ ούρας, σε διάcρορεc; διαμέιροuc;,

με το εξnς χαpακτnριοτικά:
Νούμερο swg Διάμετρος mm Αντίοτοσn Ω / 1000 m
12 2,65 3
14 2.00 5
16 1 ,60 8
18 1,20 14
20 0,90 30
24 0,55 70
30 0,30 220
36 0,20 570
:.ΚΙΝJ1ΥΝΟ1
ΗΛ.176.Ο ΣΥΡΜΑ ΧΑΛΚΙΝΟ ΕΜΑΓΙΕ
Καλώδιο με τα ίδ ι ο χορακτ nριοτικά με το χάλκινο σύρμα, με

λεπτn επίστpωσn από διαφανές συνnθως μονωτικό πλαστικό,
κατάnλnnο για πεpιέλιξn των πnνίων σε nλεκτpομαγνnτεc;,
μετασχnματιστές και nλεκτpοκινnτnρες .
Για να πραγματοπο ι nθεί nλεκτpικn επαφn στα άκρα του σύρμα

τοc:, απομακρύνεται τμnμα τnc: μόνωσnc: με μnχανικn τριβn n
θέρμανσn.
ΚΙΝΔΥΝοι ·
ΗΛ.177.Ο ΣΥΡΜΑ ΧΡΩΜΟΝΙΚΕΛΙΝΗΣ
Σύρμα οπό κράμα 80% ν ι κέλιο και 20% χpώΙJΙΟ με υψnλn ε ι δικn
ανιίστασn και σnμείο τnξnς, κατάλnnλο για κατοσκευn συσκευών
που έχουν μεγάλn nλεκτρ ικn αVϊίστασn και nειτουργούν σε uψn
λn θερμοκρασία, όπωc; ροοστάτεc: και θερμαντι κά σώματα.
Εvδε1κτ1κέc: διάμετροι και χαρακτnpιστικά είναι:
Νούμεpο swg Διάμετpος mm Αντίστοσn Ω ι m

18 1 ,20 0,9
22 Ο, 70 2,8
26 0 ,45 7,0
30 0,30 14
34 0,25 25
38 Ο, 15 60
'ΚΙΝΔ ΥΝΟΙ ·
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - -- -- - - - -- - - -- - - -- - - - - -- - - --

151
•
ΗΛ.178.Ο ΣΥΡΜΑ ΚΟΝΣΤΑΝΤΑΝΗΣ
constantan wire
Σύpμα από κpάμα 60% χαλ κού και 40% νικέλιο με χαμnλό θεp
6
μικό συντελεστrΊ αντίστασnς 22χ1σ /°C, κατάλλnλο για κατα
σκευrΊ αντιστατών σύpματος rΊ για άλλες εφαpμογές όπου
είνα ι σ nμ αντικrΊ n ακpίβεια τnς ωμικrΊς αντίστασnς.
Χρnσ ι μο ποιείται επ ίσ n ς για κατασκευrΊ θεpμοnλεκτρ ι κών στοι
χείων .
Ενδε ι κτ ι κές διάμετpο1 και χαρακτnριστ ι κά είνα ι :
Νούμερο swg Διάμετρος mm Αντίστασn Ω / m

16 1,60 0,2
18 1,20 0,4
20 0,90 0,7
24 0,55 2,0
30 0,30 6, 1
34 0,25 11
•
38 Ο, 15 26
ΗΛ.180.Χ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΚΟΙΝΕΣ
Zinc - carbon drγ cells
Ο ι κοινές μπαταρίες ψευδαργύρου - άνθpακα χρnσιμοπο 1 ούντα ι

ως αυτόνομες nλεκτρικέc; πnγές σε συσκευές rΊ nλεκτρ ι κά
κυ κλώματα χαμnλrΊς ισχύος .
Συναντώνται σε διάφορα μεγέθn, ανάλογα με τnν τάσn και το
φορτίο τους.
Στον πίνακα παpατίθεντα ι τα συνnθέστερα μεγέθn μ παταριών

που χρnσ ι μοποιούνται, με τn σrΊμανσn του τύ π ου τους, τnν
αντιστοι χία των σnμάνσεων. τn μορφrΊ τους και τnν ονομαστικrΊ
του ς τάσn.
ΤΥΠΟΣ ΜΟΡΦΗ ΤΑΣΗ (V)

ΗΛ.180.1 ΑΑΑ, ΗΡ16, ΜΝ2400 Κυλ ι νδρικές μ ι νιόν 1,5
ΗΛ.180. 2 ΑΑ, LR6, ΗΡ7 , ΜΝ1500 Κυλινδρ ι κές μ ι κρές 1,5
ΗΛ.180.3 C, R14, ΗΡ11, ΜΝ1400 Κυλ ι νδρ ι κές μεσα ίες 1,5
ΗΛ.180. 4 D. R20, ΗΡ2 Κυλ ι νδρικές μεγά λ ες 1,5
ΗΛ.180.5 3R12 Πλακέ 4,5
ΗΛ.'180.6 ΡΡΙ, PJ996, F40 Τετράγωνες με 6
ελατrΊρια ως ακροδέκτες
ΗΛ.'180 . 7 6F22. ΡΡ3 , ΜΝ1604 Τετράγωνες 9
Γενικά οι χpnσιμοποιn μένες μπαταρίες δε θα πρέπει να α π ορ

ρίπτοντα ι στα κο ι νό α π όβλnτα, καθώς περιέχουν συστατικά
που μπορεί να καταστούν επικίνδυνα γι α το πεpιβάλλον.
Οι κοινές μ π ατqpίες α παιτούν ιδιαίτεp n π ροσοχrΊ λόγω πιθανrΊς

όιαρροnς nλεκτpολύτn, που μ πορεί να διαβpώσε ι τις συσκευές.
Π ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- -- - - -- - - - - -- - - - - - - --
lilD · ·---~
- - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡ ΙΣΜΟΥ
152
ΗΛ.181.Χ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΑΛΚΑΛΙΚΕΣ
Alkali11e n1anganese 1 ν cells
Ο ι αλκαλικές μπαταρίες χαρακτnρίί,ονται από μεγαλύτερn

διάρκεια ζωrΊς και μεγαλύτερn απόδοσn σε σχέσn με τις κοινές
μπαταρίες.
Μπορούν να παράσχουν υψnλότερn έντασn ρεύματος α πό τι ς

κο ινές μπαταρίες σε κυκλώματα κα ι συσκε υές, n ο π οία μάλ ι στα
διατnρείται σταθεριi σε όλn σχεδόν τn διάρκεια τnς εκφόρτισnς
τους .
Δεν αποφορτίζονται κατά τnν αποθιiκευσιi τους κα ι δεν παρου
σιάζουν διαρροri του περιεχομένου nλεκτρολύτn .
Αλκαλικές μπαταρίες συναντώντα ι στα ίδ ι α με τις κο ι νές μπατα -

ρίες μεγέθn κα ι τάσεις.
ΗΛ. 182.Χ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΙΝΙΚΕΛΙΟΥ·ΚΑΔΜΙΟΥJ
Rechargeable Nιc1<e1-Cadmlum drv cells
Είναι μπαταρίες στα ίδια μεγέθn και τύ πους με τι ς κοινές rΊ

αλκαλ ικές μπαταρίες αλ λά με δυνατότnτα επαναφόρτισnς, έως
και 1000 φορές, μέσω ειδικού φορτιστri.
Έχουν υψnλότερn απόδοσn έναντι των κοινών μπαταριών και ι

χαμnλότερn εσωτερικn αντίστασn. n οποία . επιτρέπει παροχn
ρεύματος υψnλότερnς έντασnς από τις κοινές και τις αλκαλικές
μπαταρίες. Για το λόγο αυτό n βραχυκύκλωσn των πόλων
προκαλεί υψnλri θερ μοκρασία που κατα στρέφει τn μπαταρία
και θα πρέπει να αποφεύγεται .
Λόγω εσωτερικrΊς αποφόρτισnς , οι επαναφορτιζόμενες μπατα

ρίες δε συνιστώνται για τnν τροφοδοσία συσκευ ών χαμ n λrΊς
ισχύος .
Πρ ι ν τn φόρτισn, οι μπαταρίες νικελίου-καδμίου θα πρέπει να
εκφορτίζοντα ι π λrΊρως, αλλ ι ώς το φαινόμενο "μ νrΊ μ nς" δεν επι
τρέ πει τnν πλ rΊρn επαναφόρτισrΊ τους.
Για μεγαλύτερn διάρκεια ζωriς, το ρεύμα φόρτισnς δε θα

πρέπει να υπερβαίνει τnν τιμrΊ που προτείνει ο κατασκευαστrΊς,
σύμφωνα με τον πίνακα :
ΜΕΓΙΣΤΟ ΡΕΥΜΑ
ΤΥΠΟΣ ΤΑΣΗ (VJ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ !Ah) ΦΟΡΤΙΣΗΣ !mA) ΕΚΦΟΡΤΙΣΗΣ (AJ
ΗΛ.182.1 ΑΑ 1,2 1,2 100 3
ΗΛ.182.2 c 1.2 1,8 180 18
ΗΛ.182.3 ο 1,2 4,0 400 28
ΗΛ.'182.4 ΡΡ3 9 0.1 10 0,2
_, ..
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ mκΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - - - - -- - -- - - - - - -- - - - -- - ----
153
' t;~
ΗΛ.185.Ο ΦΟΡΤΙΣΤΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ
Είνα ι ειδ ικό τροφοδοτικό σταθερrΊς πσροχrΊς ρεύματος που

χρnσιΙJεύει αποκλ ε ιστικά για τn φόρτ ι σn μπαταριών νικε
λίου-καδμίου .
Εσωτερικό nλεκτρονικό κύκλωμα ρυθμίζει το ρεύμα και τn

διάρκεια φόρτισnς .
Ενδεικτικn λυχνία . επίσnς. πλnροφορεί νια τnν κοτόστασn

φόρτισnς. Ορισμένοι φορτιστές διαθέτουν πλrΊκτρο που
ενεργοποιεί σύστnμο πλrΊρους εκφόρτισnς τ ων μπαταριών.
πριν τnν επαναφόρτισrΊ τους .
Ο φορτιστrΊς περιλαμβάνε ι συνrΊθως χωρ ιστά τμrΊ ματα γ ι α τn

φόρτισn διαφορετικού μεγέθο υς μπαταριών. με δυνατότnτα
ταυτόχρονnς φόpτισnς συστοιχιών 2 - 6 μπαταριών.
ο χρόνος φόpτισnς εξαρτάται από τον τύπο τnς μπαταρίας.

με ενδεικτικrΊ τιμn 7 ώρες για μπαταρίες τύπου (ΑΑ) και 14
ώρες για τύπου (01.
ΠΛΗ ΡΟΦΟΡΙΕΣ
_,•
ΗΛ. t 90.Ο ΚΟΥΤΙ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ
Ξύλινο rΊ πλαστικό κουτί για τnν τοποθέτnοn συνrΊθως 3. 4 rΊ 5

μπαταριών 4.5 V και τn δnμιουργία συστοιχίας με τn σύνδεσrΊ
τους σε σειρά.
Οι τάσεις, σε πολλαπλάσιο των 4,5 V, λαμβάνοντα ι από ρευμα

τοδότες διαμέτρου 4 mm .
Στn βάσn του κουτιού υπάρχουν οπές νια τnν εύκολn εξαγωγrΊ
των στοιχείων.
HΛ.t9t.O ΒΑΣΗ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ ΤΥΠΟΥ D

ο ~eιι holde ·
ΕιδικrΊ βάσn γιο τn στrΊρ ι ξn στοιχείου 1.5 ν μεγάλου μεγέθους

(0 rΊ R20).
Η βάσn περιλαμβάνει ελάσματα οτrΊριξnς του ξnρού στοιχείου. ί

μεταλλικά ελάσματα νια τnν nλεκτρικrΊ επαφn με τους πόλους \ ,' [
του στοιχείου και δύο ρευματοδότες 4 mm γιο τn σύνδεσn σε
κύκλω μ α.
-----------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

154
ΗΛ.200.Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΑΠΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΩΤΟΣ
Αποτελείται α π ό μεταλλ ι κό έλασμα με χειρολαβή από μονωτικό

υλικό υψnλή ς όιnλεκτρ ι κής αvτοχrΊς π ου φέρει σε nλεκτρι κrΊ
επαφrΊ δύο ρευματοδότες 4 mm .
Ο διακόπτnς είναι το ποθετnμένος πάνω σε μονω μένn βάσn.
Συνδέεται σε n λ εκτρικό κύκλωμα για τn διακοπή κα ι αποκατά

οτασn του ρεύματος .
ΗΛ.201.Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΔΙhΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΩΤΟΣ

Knife switch. singιe poιe. douhιe tnrow
Όπως ο α π λός μαχαιρωτός όιακόπτnς, αλλά με όυνατότnτα

nλεκτρικrΊς ε π αφrΊς κα ι στι ς δύο άκρες του ελάσματος.
Χρnσιμοποιείται νιο τnν επιλεκτικrΊ τροφοόότnσn με ρεύμα, δύο

διαφορετικών nλεκτρ ικών κυκλωμάτών rΊ ως α π Αός διακόπτnς .
ΗΛ.202.Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΑΝΑΣΤΡΟΦΕΑΣ
Χρnσ ι μοπο ιείτα ι για τnν αναστροφrΊ πολικότnτας οτnν τάσn τρο
φοδοσίας ενός κυκλώματος, όπως νια τnν αλλαγrΊ τnς φοράς
περιστροφrΊς σε nλεκτρ ι κό κινnτnρα DC, νι ο τnν αλλαγή τnς
φοράς δυνάμεων Laplace σε αιωρούμενο πnνίο κλ π.
Διαθέτει 3 ζεύγπ ακροδεκτών σύνδεσnς εκ των οποίων οι ακραί

οι είναι συνδεδεμένοι διαγώνια μεταξύ τους.
Η τάσn τροφοδοσίας συνδέεται στους ακροδέκτες τnς λαβrΊς κα ι

n τροφοδοτούμενn συσκευrΊ ότο ένα ζεύγος των ακραίων ακρο
δεκτών. Με τn μετακίνnσn τnς λαβrΊς από το ένα προς το άλλο
ζεύγος ακροδεκτών, n πολικότnτα τnς τάσnς τροφοδοσίας
αναστρέφεται.
~
aztb
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - -- -- --
155
ΗΛ.205.Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΜΠΟΥΤΟΝ
contact key
Απ οτελείτα ι από δύο μεταλλικά ελάσματα που δnμιουpγούν
nλεκτpι κές επαφές και συνδέονται με ρευματοδότες 4 mm,
το π οθετn μ ένα πάνω σε μονωμένn βάσn.
Η nλεκτp ι κn επαφιΊ πραγματοποιείται με την άσκnσn πίεσnς

στn μονωτικn χε ιρολαβn του κινnτού ελάσματος .
Χρnσιμεύε ι για τn στιγμιαfα rΊ μικρrΊς δ ιάpκειας τροφοδότnσn

n λεκτρικών κυκλωμάτων, ιδιαίτερα όταν n έντασn το υ ρεύ μ α
τος είνα ι μεγάλ n . Οι ειδ ι κές επαφές θα πρέπε ι , λόγω οξε ι δώ
σεων, να καθαρίζοντα ι κατά δ ι αστrΊματσ με λεπτό γυαλόχαρτο.
ΗΛ.2t0.Ο ΛΥΧΝΙΟΛΑΒΗ ΒΙΔΩΤΩΝ ΛΥΧΝΙΩΝ
ιampholder. mounted
'
ΛυχνιολαβιΊ <ντουη, που χρnσ ιμ οnο ι είται για μικρά βιδωτά
λαμ π άκια διαφόρων τάσεων από 1, 1 έως 12 ν .
Είναι τοπ οθετnμένn σε μονωτ ικn βάσn με ακροδέκτες
παροχnς.
ΗΛ.2 t t .Ο ΛΥΧΝΙΟΛΑΒΗ ΛΥΧΝΙΩΝ ΜΠΑΓΙΟΝΕΤ

Lampholder. mounted, baγonet
'
ΛυχνιολαβrΊ (ντουn, που χρnσιμοπο ι είται νια λα μ πάκια με σύν-
δεσn τύπου μπογ ι ονέτ 6 - 12 ν Ι 6 w(π .χ . αυτοκινnτουJ.
Είνα ι τοποθετnμένn σε μονωτικn βάσn με ακροδέκτες παροχnς.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Η ΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

156
ΗΛ.215.Χ ΛΥΧΝΙΕΣ ΠΥΡΑΚΤΩΣΗΣ
Bulbs, fllament ιamps
Ε ίναι γυάλ ι νες λάμπες χαμnλnς τάσnς, με βιδωτό n μπαγιονέτ

(baγonet) στrΊριγμα.
Χρnσιμοποιούνται σε nλεκτρ ι κούς φανούς rΊ το π οθετούνται σε

λυχνιολαβές με βάσn γιο τn κοτασκεurΊ και μελέτn απλών
nλεκτρικών κυκλωμάτων.
Έχουν κατά μέσο όρο διάρκεια ζωrΊς 3000 ώρες, ενώ απαιτείται
προσοχrΊ ώστε να μnν υπερβαίνεται n τάσn λειτουργίας τους.
Οι πιο συνnθισμένες λάμ π ες έχουν το ακόλουθα χαρακτnριστικά:
Τάση Ένταση ισχύς Φωτεινότητα

<Volts> <Amps> <Watts> <Ιumeη >
ΗΛ.2t5.Ί 1,5 0,15 0,22 0,8

ΗΛ.2t5.2 2 ,2 Ο, 18 0,4 f
1,2 ..
ΗΛ.215.3 3,5 0,15 0,5 1 ,5
ΗΛ.215.4 4,5 0,3 1,35 2
ΗΛ.2'15.5 6 0,8 5 3
ΗΛ.2t5.6 6 2,5 15 10
HΛ.2tS.7 12 0,4 5 20
ΗΛ.2t5.8 12 1,25 15 40
Ί1ΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
ΗΛ.210.Ο
ΗΛ.211.0
ΗΛ.220.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΟΗΜ

Potentiometer brίdge
Αποτελείται οπό μακρόστενn μονωτικrΊ βάσn. πάνω στnν οποίο

είναι στερεωμένος αριθμός αγωγών νια τn μελέτn του νόμου
του Ohm. τnν εύρεσn τnς αντfστασnς βάσει των γεωμετρικών
χοροκτnριστικών και του υλικού του αγωγού . τn σύνδεση αντι
στατών, τnν πραγματοποrnσn γέφυρας Wheatstone, κλπ.
ΣυνrΊθως υ π άρχουν 4 έως 6 αγωγοί μrΊκους περίπου 1 m, διαμέ

τρου 0,5 - 1 mm, οπό σύρμα χρωμονικε λ ίνnς, αλουχρώμ (Al-Cr)
rΊ άλλο μέταλλο rΊ κράμα .
Τα σύρματα είναι τεντωμένο και καταλrΊγουν σε ακροδέκτες νια

τn σύνδεσn τnς συσκευnς με εργοστnριακό τροφοδοτικό και με
όργανα μέτρnσnς. Υπάρχει επίσnς εύκαμπτο καλώδιο με φαρδύ
μονωμένο οκροδέκτn για nλεκτρικrΊ επαφn σε διάφορα σnμεία
των αγωγών .
ΗΛ.625 .Ο
ΗΛ.750.Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - -- -- - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - -- - -

157
ΗΛ.225.Ο ΣΕΙΡΑ ΑΝΤΙΣΤΑΤΩΝ
Set of ·esistars
ΜονωτικrΊ βάσn n οποία περιi'\αμβάνει σε ι ρά συνnθως 4 rΊ 5
αντιοτατών με το υς αντίστοιχους ακpοδέκτεc;, για τn ούνδεοrΊ
τους σε απλά ni'\εκτpικά κυκλώματα
Τυπικές τι μές των αντιστατών ιeσ πρέπει να είναι καταγρα μ μέ

νες στn βάσn) είναι:
10 Ω - 22 Ω · 47 Ω · 10 kΩ rΊ
100 Ω - 100 Ω - 1 kΩ - 1Ο kΩ - 100 kΩ,
με ι σχύ 2 - 5 W .
~w•;•
ΗΛ.230e0 ΡΟΟΣΤΑΤΗΣ 500 Ω, 1 Α
Απ οτελείται από περιέλιξn σύρματος χρωμονικελίνnς, μέyιοτnς

αvτίστασπς 500 Ω, πάνω σε ευθύγραμμο, πυρίμαχο και μονωτ ι κό
τύμπανο μnκους περίπου 25 cm και διαμέτρου 4 cm, προσαρμο
σμένο σε ειδικn βάσn .
Υπάρχουν ακροδέκτες στο δίιο άκρα του σίιρματος για ποτενσ ι ο

μετρικrΊ σύνδεσπ, κσθώc; και στο δρομέα νια ενδιάμεσn λrΊψn.
Μέγιστn έντασπ ρεύματος π ου μπορεί να διέλθει, είνα ι 1 Α .
Αν ο ροοοτάτnς δεν διαθέτει πλευρικά προστατευτικά τοιχώ

ματα, υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος από τnν επαφn με το θερ
μαινόμενο σύρμα.
- :ι.2Ξt'ι r i.., ΗΣ C ί.C, • , ~ ι:

Ροο στάτ nς με τιμrΊ ωμικnς αντίστσσnς ο - 100 Ω και μέγιστn έντασn δ ι ερχόμενου ρεύματος 1,5 Α .
....
-
Ροοστάτnς με τιμrΊ ωμικrΊς οντίστασnς ο 1 ο Ω κα ι μέyιστn έντασri διερχόμενου ρεύματος 5 Α .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙ ΕΣ
ΗΛ 240.Ο ΠΟΤΕΝΣΙΟΜΕΤΡΟ
Potentϊometer
Περιστρεφόμενος μεταβλnτός αντιστά τnς, συνnθως α πό

άνθρακα, προσαρμοσμένος σε βάσn που δ ι αθέτει τους αντί
στοιχους 3 ακροδέκτες ακραίων επαφών και λrΊψnς δρομέα .
Χρnσιμοnοιείτα ι γ ι α τον περιορισμό τnς τάσnς, κατά τnν τροφο

δοσία α π λών n i'\εκτρικών κυκλωμάτων.
Συναντάτα ι συνrΊθως με τιμές ο -

10 Ω, Ο - 100 Ω, Ο - 1 kΩ rΊ
άλλες ενδιάμεσες, ισχύος 8 W, με γραμμ ι κn μεταβολrΊ αντί
στασnς.
f1ΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
•
ιι .
- - - - - -- - - -- - - -- -- - - - -- - - - -- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

158
ΗΛ.300 . Ο ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΟ ΠΗΝΙΟ
Square sotenoιd
Αποτελείτα ι από περίπου 200 σπείρες σύρματος εμαγιέ δ ι αμέ

τρου 0,5 111m. τυ λ ιγμένεc; σε σχrΊμο ορθογ ώνιο υ πλα ι σίου δ ι α
στάσε ων συνnθωc; 45 π1m χ 55 ι11 m και χ pnσι μοnο ιείτοι σε
πειpάματα επογωγnς, στnν ε π ίδειξn δυ νά με ων ιaριace κλπ . 'Θ""' •- ·
Το πnvίο αναpτάται μέσω εύκαμπτων αγωγών αnp μονωτικό

πλαίσιο μ ε ακpοδέκτες π αpοχnς ρεύ ματος. Το π λαίσιο καταλn
γει σε μεταλλ ι κn ράβδο 10 mm για στrΊριξn σε οpθοστάτn.
Εάν το πnνίο τpοφοδοτnθεί με συνεχέc; nλεκτρικό ρεύμα και

βρεθεί μέσα στο μαγνnτικό πεδ ίο πεταλοειδούς μαγνrΊτn n
κοντά σε δεύτερο παρόμοιο αιωρούμενο π nνίο. π αρατnρείτα ι
έλξn ri άπωσn .
ΗΛ.625.0
- .... Cv·
ΗΛ.305.Ο ΖΥΓΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ
\Jllίre cuι ι·εnt l'°Jal~ncρ
Σύνθετn συσκευnο. n οποία χρnσιμεύειγιο τnν π ε1ραματ1κn

επαλnθευσn του νόμου του La ρlace ( F= ι χ Β χι), που δίνει
το μέτρο τnc; ασκούμεν nς δύνα μ nς Laplace F, σε ρευματο
φόρο αγωγό μrΊκους .t, ο οποίος δι αρρέεται από nλεκτρικό
ρεύμα εντάσεως Ι και είναι κάθετος σε μαγνnτικό πεδίο
εντάσεως Β.
Α π οτελείται α π ό :
- Σωλnνοειδές σε κατάλλnλn βάσn , μrΊκους περίπου 15 cm

κα ι εσωτερικnς δ ι αμέτρου περίπου 6 cm. με μεγάλο αριθμό
σ π ειρών ίπόνω από 500) οπό σύρμα εμαγ ι έ 1 - 1,5 mm .
Τροφοδοτείται με συνεχn τάσn από τρ οφοδοτικό με μέγι στn
έντασn ρεύματος 4 -5Α .
-Σειρά ζυγών ρεύματος ενεργού μrΊκους 2 - 5 cm και κατάλ

λnλων δ ι αστάσεων. ώστε να αναρτώντα ι στο εσωτερ ικό του
πnνίου μέσω αγώγιμου συστnματος ανάρτnσ nς και να παρα
μένο υ ν οριζόντ ιοι σε θέσn ευσταθούς ισορρο πίας, όταν από
το σω λnvοειδές δεν δ ιέρχετα ι ρεύμα .
Πάνω στο ζυγό μ πορούν να τοποθετnθούν μικρά βαρίδ ι α τ nς

τάξεως του 0,01 g, τα οποία κατασκευάζοντα ι από τμrΊματα
καλωδ ίου.
Εάν το σωλ n νοειόές και ο ζυγός σ υ νδεθούν σε σειρά με

τροφοδοτ ικό χαμ nλ r'Ίς τάσnς, ο ζυγός αποκλίνε ι .
Η όύναμn Laρlace ισούται με το βάρος των μικρών συρ μ άτων

nou εξι σ ορρο πο ύ ν το ζυγό.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ n !') t ι:.ι ιr f•
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - -- - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - -- - -- --

159
ΗΛ.510.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΩΝ ΑΓΩΓΩΝ
Darallel conductors· ιηagnetίc fίetd
Η συσκευrΊ χρnσιμεύε ι για τnν παρατrΊρnσn τnς αμο ι βαίαc;
αλλ n λεπίδρασnc; των ομόρροπων n
αντίρροπων nλεκτρικών
ρευμάτων που διέρχονται από δύο παράλλnλουc; αγωγούc; .
Αποτελείται από δύο οριζόντι ουc; ευθύγραμμουc; αγωγούc;, μιi . ' '
κουc; περίπου 20 cm κα ι διαμέτρου 1 - 2 mm, από τουc; οποίουc; ο
έναc; στnρίζεται σταθερά σε μονωτι κn ράβδο, ενώ ο άλλοc; στn
ρίζετα ι σε μ ονωτι κn ράβδο μέσω λεπτών μεταλλικών ελασμά
των έχονταc; τn δυνατότnτα να αιωρείτα ι .
Όταν από τουc; αγωγούc; διέλθει nλεκτρικό ρεύμα, σχnματίζεται

γύρω τους μαγνnτικό πεδίο, το οποίο έχει ωc; αποτέλεσμα να
έλκονται ιi να απωθούνται μεταξύ τους, ανάλογα με τn φορά
του ρεύματος που τους διαρρέε ι . Για τnν τροφοδοσία nλεκτρι
κού ρεύματος, βλέπε τι ς οδnγίες που ι σχύουν για τn συσκευn
φάσματος μαγνnτι κού πεδίου σωλnνοειδούc; .
TYAF'!EΛl<OME"NA
HΛ.6'1.Q,.Q
ΗΛ. S'ΙΟ.0
ΗΛ. 205.Ο
ΗΛ.520.0. ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟΥ ΑΓΩΓΟΥ

Single conductor mag11etic field patter11
Ορε ιχάλ κινος αγωγός δια μ έτρου 5 mm κα ι σχrΊματος L, ο οποίος
οτnρίζετα ι κάθετα σε μονωτ1 κrΊ βάσn και φέρει στα άκρα του
α κροδέκτες για τnν παροχrΊ nλεκτρικού ρεύματος.
Στο μέσο του κατακόρ υ φου τμ rΊ ματος και κάθετα στον αγωγό,
είναι τοποθετnμένn μονωτι κrΊ λευκι't επιφάνεια. στnν οποία το
ποθετούντα ι ρινίσματα σιδrΊρου rΊ μ ι κρές π υξίδες.
Όταν α π ό τον αγωγό διέλθε ι nλεκτρικό ρεύμα, σχnματίζεται
γύρω το υ μαγνnτικό πεδίο, το φάσμα του οποίου ανιχνεύεται
με τn βοrΊθεια των ρινισμάτων rΊ των μαγνnτικών βελόνων.
Για τnν τροφοδοσία nλεκτρικού ρεύματος. βλεπε τις οδnγίες

που ισχύουν γι α τn συσκευι't φάσματος μαγνnτικού π εδίου
σωλnνοειδούς.
ΗΛ.6'1,ο,σ
Η;Λ.,_5'10.• 0.
Hk205. 0.
MA.O"Ss. o
ΗΛ.525.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΚΥΚΛΙΚΟΥ ΑΓΩΓΟΥ
Singte tuι·n magnetic field pattern

Η συσκευrΊ αποτελείτα ι από μία κυκλικrΊ σπείρα, διαμέτρου 7 - 1 ο
cm, από σύρμα εμαγιέ 2,5 mm, n οποία στnρίζεται σε διαφανrΊ
πλάκα με μεταλλ ι κrΊ ράβδο γι α στrΊρι ξn σε ορθοστάτn και φέρει
ακροδέκτn για τnν παροχι't nλεκτρικού ρεύματος .
Στο κέντρο τnς υπάρχει μικρn ακίδα για στnρ ιξn μικρrΊς μαγνnτι
κrΊς βελόνας .
Χρn σ ι μ εύει γι α τnν επίδειξn του φάσματος του μαγνnτικού πεδί

ου που δnμιουργείτα ι από κυκλικό ρευματοφόρο αγωγό κα ι τnν
επίδρασn του πεδίου στn μαγνnτ ι κn βελόνα .
Για τnν τροφοδοσία nλεκτρ ι κού ρεύματος και τnν αναπαράστασn

του φάσματοc; με τα ρινίσματα σιδήρου , βλέπε . τιc; οδnγίεc; που
ισχύουν για τn συσκευn φάσματος μαγνnτικού πεδίου σωλn
νοειδούς.
-----------------------------ΟΡ ΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Η ΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

160
ί]
ΗΛ.330.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΩΛΗΝΟΕΙΔΟΥΣ
Open-wound soιenoid magnetic field pattern
Αποτελ είται α π ό λ ίγες (έως 10) κ υκλ ι κές, αραιές σ π ε ίρε ς δια
μ έτρο υ περ ίπ ου 50 mm απ ό σ ύρμα ε μαγιέ 2,5 mm. π ροσαρ μο
σμένες πόνω σε δ ιαφανrΊ π λά κα. Χρnσιμοποιε ίται για τnν παρα
γωγn και επίδειξn του μαγνnτ ικού φάσματος σωλnνοειδούς
πnνίου .
Δι αθέτει ακροδέκτες για τnν π αρ οχrΊ ρεύ μ ατος και μεταλ λ ι κrΊ
ρά βδο για στrΊριξn σε ορθοστάτn.
Για τnν παραγωγrΊ του μαγνnτικού φάσματος χρnσιμοποιείται
ο πολλαπλός μετασχnματιστrΊς 1000 W, ανορθωτικrΊ γέφυρα
γιο μεγάλα ρεύμ ατα κα ι δ ι α κόπτn ς μπο υτόν, διότι α π αιτο ύ ντα ι
ισχυρό ρεύματα . τ nς τάξn ς των 30 Α .
Η οnτικοποίnσn των δυναμικών γραμμών πραγματοποιείται με

ρινίσματα σιδrΊρου. απλωμένα πάνω στn διαφανrΊ πλάκα .
Γι α τn ν προ βολrΊ του μ αγν nτι κού φόσματος, το σωλ nνοειδές
μπορεί να τοποθετnθε ί στον ανακ λ αστ ι κό προβο λέα. Λόγω του
ισχυ ρού ρεύματο ς που δ ιέρχεται από το σωλnνοειδές, επιβάλ
λεται να είναι μικρrΊ n χρονικrΊ διάρκεια τnς τροφοδοσίας (λίγα
δευτερόλεπτα) και να χρnσιμοποιnθούν ενισχυμένοι αγωγοί
σύνδεσnς (διατομrΊς 2, 5 mm2>.
Π ροκε ι μένο υ να μελ ετ n θε ί n διε ύθυνσn του δnμ ι ουργο ύ μενου

μαγνnτικού πεδίου, χρnσιμοποιούνται μικρές μαγνnτικές βελό
νες
nΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΗΛ . 6"10 .Ο
ΗΛ .5 "10 . Ο
ΗΛ . 205 . Ο
MA. OSS Ο
ΗΛ.340.Ο ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΗΣ ΑΠΛΟΣ
Electrornagnetic cοίΙ
Χρnσι μοποιείτα ι για τnν επίδε ι ξn τω ν μα γν nτικών αποτελεσμάτων

του πλεκτρικού ρεύματος. •
Αποτελείται από ένα ευθύγραμμο, κυλινδρικό πnνίο με 600 πε
ρίπου σ πείρες, από σύρμα εμαγιέ 0,5 - 0,6 mm, τυλιγμένο σε
μονωτι κό καρο ύλ ι , μnkους περ ίπου s - 8 cm .
Διαθέτει δύο π υ ρnνες, οι ο ποίοι μπορούν να τοποθετούντα ι στο •i
εσωτερικό του πnνίου . Ο ένας ε ίναι οπό μαλακό σίδnρο και χρn ••
σιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς παροδικnς μογνrΊτισnς και ο 1
ά λλος .είναι από, χάλυβα που
. έχει υπ οστεί σκλrΊρυνσn. κα ι χρnσι -
1
μοποιειται γιο μον ιμ n μ ο γνnτι σn .
ο n λεκτρομαγνnτnς λειτουργεί με συνεχn τάσn s - 10 ν, ενώ

τροφοδοσία με εναλλασσόμενn τάσn 5 - 10 ν απομογνnτίί,ει το
χαλύβδινο πυρnνα .
•
~ ΗΛ.625.0
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕVΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - -- -- - -- -- - -- - - -- -- -- - -- --

161
ΗΛ.541.Ο ΠΕΤΑΛΟΕΙΔΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΗΣ
u-shaped e!er tι-omagnet

Χρnσιμοποιείται νια τnν επίδε ιξn των δυνάμεων που ασκούν οι
nλεκτρομαγνnτες σε σιδnρομαγνnτικά υλικά.
Αποτελείται από δύο απλούς πλεκτρομαγνnτες προσαρμο

σμένους σε κοινό πυρnνα σχnμοτος u.
Η σύνδεσn τnς περιέλιξnς των δύο πnνίων είναι τέτοιο ώστε τα
μαγνnτικά πεδία να μnν αλλnλοεξουδετερώνονται . Στις άκρες
του πυρnνα υπάρχει οπλισμός με άγκιστρο, ο οποίος έλκεται
ισχυρά όταν n συσκευn συνδεθεί σε συνεχn τάσn 5 - 1ο ν .
ΠΑΡΕΛl<ΟΜΕΝΑ
}:§λ
~ ΗΛ .625 . 0
ΗΛ.545.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ
eιectι·ic υeιι
Είναι απλό οικιακό nλεκτρικό κουδούνι, τοποθετnμένο σε κατάλ

λnλn βάσn με τους αντίστοιχους nλεκτρικούς ακροδέκτες.
Λειτουργεί με συνεχn Γι εναλλασσόμενn τάσn 4 - 6 ν .

Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τn ς λειτουργίας του. καθώς
εnίσnς και ως αnλn πnγn μnχανικών δονnσεων και nχnτικών +-+-1 _\· -...,
•
κυμάτων.
ΗΛ.625 .0 ~
.__________..______, ~~
ΗΛ.350.Ο ΠΗΝΙΟ 500 ΣΠΕΙΡΩΝ
Coil. 300 turns

Αποτελεfται από 300 σπείρες χάλκινου σύρματος εμαγιέ διαμέ
τρου 1,25 mm τυλιγμένο σε τύμπανο περιέ λ ιξnς χωρfς πυρnνα
0,8 - 1 Ω .
· -ΩμικrΊ αντίστασn περίπου
-Συντελεστnς αυτεπαγωγrΊς 2 - 3 mH .
-Μέγιστn έντοσn ρεύματος 4 Α .
-Μέγιστn τάσn τροφοδοσrας 60 ν έως 110 ν γιο μικρrΊ διάρκεια.
Για μεγάλες τιμές έντασnς ρεύματος n τροφοδοσία πραγματοποι
είται οπό τον πολλαπλό μετοσχnματιστn 1000 w .
Το τύμπανο περιέλιξnς είναι κατασκευασμένο από πανίτn rΊ πλα

στικό μεγάλnς αντοχnς, με πάχος 2 mm και τετράγωνn οπn
πλευράς 31 - 32 mm. ώστε να διέρχεται με ελάχιστες ανοχές ο
πυρnνας σχnματος u
και ο βραχύς πυρnνα ς του λυόμενου μετα
σχnματιστn.
Στο καλύ μ ματα των nnνίων βρίσκονται οι ακροδέκτες τροφοδο
σίας κα ι ανεξίτnλn ένδειξn με τον αριθμό των σπειρών. το μέγ ι
στο επιτρεπόμενο ρεύμα, το συντελεστn αυτεπαγωγnς και τnν
ωμικn αντίστασn του πnνίου . Το συνολικό μήκος του τυμπάνου
nεριέλιξnς και οι λοιπές διαστάσεις των nnνίων είναι τέτοιες,
ώστε να μπορούν χωρίς κώλυμα, να προσαρμόζονται ταυτόχρο
να δύο πnνία στα δύο σκέλn του πυρnνο U και να βιδώνει ο
οπλισμός του πυρnνα .
Συνήθως χρnσιμοnοιείται σε πειράματα επογωγnς ή ως βάσn

γ ι α το γαλβανόμετρο μnδενός, στο πείραμα των αναπnδώντων
δακτυλίων κα ι για τn συναρμολόγnσn και μελέτπ μετασχnματ ι
στών, αφού συνδυαστεί με άλλα πnνία του ίδιου τύπου και τον
nυpnνo σχήματος u. · t .":; 1( ••
-----------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

162
HA.JS 1.0 ΠΗΝΙΟ 600 ΣΠΕΙΡΩΝ
Αποτελείται από 600 σπείρες χάλκινου σύρματος εμαγιέ 1 - 1,25

mm.
-ΩμικrΊ οντίστοσπ 2,5 - 5 Ω.
-Συντελεστnς ουτεπαγωγnς 10 - 14 mH .
-Μέγιστπ έντασπ ρεύματος 2 Α .
-Μέγιστn τάσn τροφοδοσίας 110 ν.
Χρnσιμοποιεfται σε συνδυασμό με άλλα πnνία για τn συναρμο

λόγnσn μετασχnματιστών, σε πειράματα επανωνnς, αυτεπα
γωγriς, κλπ.
Σχετικό με το τύμπανο περιέλιξnς και τn χpnon του πnνίου ισχύ

ουν οι οδnγίες που δόθnκαν γιο το πnνίο 300 σπειρών.
ΗΛ.J52.Ο ΠΗΝΙΟ 1200 ΣΠΕΙΡΩΝ

ιοί • "' 2"0 t"rns
Αποτελείται από 1200 σπείρες χάλκινου σύρματος εμαγιέ 0,45 -
0,60 mm .
-Ωμικri αντίοτασπ 10 - 30 Ω.
-Συντελεστnς αυτεπαγωγnς 35 - 40 mH .
-Μέγιστπ έντοσπ ρεύματος 1 Α .
-Μέγιστn τόσn τροφοδοσίας 220 ν .
Χρnσιμοποιεfται σε συνδυασμό με άλλα nnνία για τn συνορμο
λάγnσπ μετασχnματιστών. σε πειράματα επαγωγriς, αυτεπα
γωγnς. κλπ .
Σχετικό με το τύμπανο πεpιέλιξnς ισχύουν οι οδnγίες που δό

θnκαν για το πnνίο 300 σπειρών .
HA.JSJ.O ΠΗΝΙΟ 24 000 ΣΠΕΙΡΩΝ

Coil, 24 ο ο ~·~rns
Αποτελείται από 24 000 σπείρες χάλκι νου σύρματος εμαγιέ

0,20 mm .
-ΩμικrΊ αντίστασn περίπου 5 kΩ .
-Συντελεστnς αυτεπανωγnς περίπου 1ο Η .
-Μέγιστn έντοσn ρεύματος 0,02 Α .
-Μέγιστn τάσn τροφοδοσίας 220 ν .
Χρnσιμοποιείτοι νιο τn συναpμολόγnσn μετασχnματιστri και τnν
παρογωγn εναλλασσόμενnς υψnλnς τάσnς.
Σχετικά με το τύμπανο περιέλιξnς ισχύουν 0 1 οδnγίες που όόθn-

καν γιο το nnvro 300 σπειρών. ·
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - - -- -- - -- -- - - - - -- -- - - -- ---

163
ΗΛ.355.Ο ΠΗΝΙΟ 5 ή 6 ΣΠΕΙΡΩΝ
weιcιιng cοϊι, s or 6 turns
Αποτελείται α π ό 5 rΊ 6 σπείρες χάλκ ι νου σύρμα τος εμαγιέ
5mm .
Χρnσ ι μοπο ι ούμενο ως δευτερεύον πnνίο λυόμενο υ μετασχn
ματιστrΊ , με αντίστοιχο πρωτεύον πnνίο 300 σπειρών και τάσn
τροφοδοσίας 110 V, προκαλεί κατά τn βραχυκύκλωσrΊ του
ισχυρό ρεύμα το οποίο μπορεί να συγκολλnσει λεπτά φύλλα
λαμαρίνας (nλεκτροπόντα).
Οι άκρες του πnνίοu δ ι αθέτουν αντι κριστές ακίδες και καταλrΊ

γουν σε μονωτ ι κές λαβές, μέσω των ο π οίων οι ακίδες ασκούν
π ίεσ n στις ε πι φάνε ι ες που πρόκεrται να συγκολλnθούν.
r'hAPEΛKOMENA ' ΚΙΝΔΥΝΟΙ
~.
~ ΗΛ.360_0
ΗΛ.360.Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΣΧΗΜΑΤΟΣ U

---- '
u-shaped core
Ε ι δ ι κός πυρrΊνας διαστάσεων περίπου 110 mm χ 110 mm, που
χρnσιμοπο ι είτ αι για την τοποθέτnσn τ ω ν πnνίων με τους
διάφορους αριθμούς σπειρών κα ι τnν κατασκευrΊ μετασχnμα
τιστών .
Είνα ι κατασκευασμένος από ελάσμ ατα π u ρ_ιτ ι ούχου λαμαρίνας

σχrΊματος U πάχους 0,5 mm, τετραγωνίκrΊς διατομnς 30 mm χ •
30mm.
Στα κέντρα των μ ι κρών τετραγωνικών εδρών των δύο σκελών
υπάρχουν οπές με σπείρωμα για τn οτερέωσn του βραχέως
π υρnνα μέσω κοχλία, έτσ ι ώστε να δnμιουργείται κλε ι στό
μαγνnτικό κύκλωμα.
Ο πυρnνας είναι στερεωμένος σε ενσωματωμένn μεταλλικn

βάσn rΊ π ροσαρμόζετα ι οτn βάσn λυόμενου μετασχnματ ιστ rΊ .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ '•
ΗΛ:.366.0
ΗΛ.365. 0 w
~
ΗΛ 365.Ο ΒΑΣΗ ΛΥΟΜΕΝΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗ

Transformer's stand
Ειδικn μεταλλικn βάσn με κατάλλnλες δ ι αστάσεις γι α τnν

προσαρμογrΊ του πυρnνα σχnματος υ .
Στο μέσο τnς έχει υποδοχn με οπn και κοχλία για τn συγκράτn
σn του πυρnνα .
ΠΑΡΕΑΚΟΜΕΝΑ
ΗΛ.3~0.0
- - - - - -- - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕ ΚΤΡΙΣΜΟΥ

164
ΗΛ.366.Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΒΡΑΧΥΣ
ι-shaped core. short

Αποτελεί τμnμα του πυρnνα σχnματος υ και συμπλnpώνει το
κλειστό μαγνητικό κύκλωμα. Είναι κατασκευασμένος από το
fδιο υλικό και τnν fδια διατομn με αυτόν , έχει μrΊκος περίπου
1ο cm και σταθεροποιείται στο επάνω μέρος του nυρnνα. με
δύο βίδεc: τύπου πεταλούδας .
ΗΛ.360.0
ι..--, -=•
ΗΛ.367.Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΜΑΚΡΥΣ
core eχtending lin1b
Είναι όμοιος με το βραχύ πυρrΊνα, με μriκος όμως 17 cm και

τοποθετείται στο ένα σκέλος του πυρnνα σχnματος υ. όπου
και σταθεροποιείται με αξονικn βίδα .
Χpnσ ι μοποιείται στο πείραμα των αναπnδώντων δακτυλίων και

ως πυρrΊνας πnνίων σε πειράματα εnανωνnς, αμοιβαίας εnα
νωνrΊc:. κλπ .
ΗΙ\.360.Ο
ΗΛ.368.Ο ΠΟΛΙΚΑ ΤΕΜΑΧΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΗ (ΖΕΥΓΟΣ)
TransforMer poιe pieces, pair

Χρnσιμοπο ι ούνται γι α τn συναρμολόγnσn ισχυρού nλεκτρο μα
γνιΊτn. Αποτελούν δύο συΙJπαγrΊ τεΙJάχια από μαλακό σίδnρο,
τα οποία προσαρμόζονται με δύο βίδες αντικριστά. στο επάνω
μέροc: του nυρnνα σχnματος U, ώστε να σχnματίζουν μικρό
διάκενο .
ο έναc: πόλος φέρει υnοδοχrΊ νι α τnν προσαρμογrΊ του εκκρε

μούς Waltenhofen .
Ο πυprΊνας διαθέτει δύο πnνία των 300 σπειρών, συνδεμένα

μεταξύ τους σε σειρά . Όταν συνδεθούν με συνεχιΊ τάσn
10 · 20 ν. τότε δnμιουργείται ισχυρό μαγνnτι κό πεδίο ανάμεσα
στο διάκενο των πόλων.
---
ΗΛ.360.0
ΗΛ.350.0
ΗΛ.625.0 _..,_.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
165
ΗΛ.370.D ΣΕΙΡΑ ΑΝΑΠΗΔΩΝΤΩΝ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ
set of jumping rings
Απαρτίζεται από αριθμό μεταλλικών δακτυλ ίων. οι οποίοι χρn

σιμοποιούνται για τnν επίδειξn τnς δnμιουργίας επαγωγικών
ρευμάτων και αντίστοιχων δυνάμεων.
Οι δακτύλιοι τοποθετούνται μέσα στο μακρύ πυριiνα. ο οποίος

είναι στερεωμένος στον πυρήνα σχnματος u του λυόμενου
μετασχnμαiιστή που διαθέτει nnvίo 300 σπειρών στο άλλο
σκέλος.
Όταν το πnνίο τροφοδοτnθεf με ενο λλασσόμενn τάσ n 30 - 50 ν

οι δακτύλ ιοι, ως πnνία μιας κλε ιστιiς σπείρας, διαρρέονται οπό
ρεύμα το οποrο δnμιουργεί δυνάμεις Laplace που ωθούν το υ ς
δακτύλ ι ους να αναπnδnσουν και να αιωρnθούν .
Οι δακτύλιοι είναι συνnθως από αλουμίνιο n χαλκό διαμέτρου

50 mm και ύψους 10 mm. Δακτύλιος από ορείχαλκο δεν
αναπnδά.
Επιπλέον υπάρχει δακτύλιος με σχισμn n οποίο διακόπτει τn
συνέχεια του nλεκτρικού κυκλώματος. με αποτέλεσμα να μn
διαρρέεται από επαγωγικό ρεύμα και να μnν οναπnδά.
~ ·
.
:; .
ΗΛ.360.Ο
ΗΛ. 367.Ο
ΗΛ.350.0
ΗΛ. 6'10 .Ο
rm
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕε·.
ΗΛ.375.Ο ΕΚΚΡΕΜΕΣ WALTENHOFEN

Waltenhofen's pendulum
Το εκκρεμές χρnσ ιμεύει για τnν επίδειξn τnς επίδρασnς των

δινορρευμάτων Foucauιt που δnμιουργούντα ι κατά τnν κfνnσn
μεταλλικών σωμάτων μέσα σε μαγνnτικό πεδίο .
Αποτελείται από δύο πλακίδια αλουμινίου. από τα οποία το ένα

είναι συμπαγές και τα άλλο φέρει παράλλnλες εγκοπές.
Τα πλακίδια αναρτώνται από στnριγμα που προσαρμόζετα ι στον

ένα πόλο του ισχυρού nλεκτρομαγνιiτn και μπορούν να αιω
ρούνται ελεύθερα στο διάκενο των πόλων .
Όταν συνδεθούν τα δύο πnνrο του nλεκτρομαγνnτn σε σειρά με

συνεχή τάσn περίπου 20 ν. το συμπαγές πλακίδιο λόγω των
δ ι νορρευμάτων εκτελεί φθίνουσα τολάντωσn με μεγάλn α π ό
σβεσn, ενώ το πλακίδιο με τις εγκοπές αιωρείται με αισθnτό
μ ι κρότερn απόσβεσn.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΆ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ . 1 ι' χ ..
ΗΛ .368.0

166
ΗΛ.380.Ο ΤΡΟΧΟΣ BARLOW
Bartow's wheel
Χρnσιμοποιείται νια τnν επίδειξn τnς επίδρασnς των δ ινορρευ

μάτων σε μεταλλικούς αγωγούς που βρίσκονται μέσα σε
μαγνnτικό πεδίο.
Η συσκευn αποτελείται από χάλκινο n αλουμινένιο δίσκο δια

μέτρου περίπου 8 cm. ο οποίος μπορεί να περιστρέφεται σε
κατακόρυφο επίπεδο, γύρω από οριζόντιο άξονα που περνάει
από το κέντρο του.
ο άξονας στnpίζεται σε ορθοστότn και διαθέτει ακροδέκτn γιο

τnν πo poxn pεύμοτος στον τροχό. Για τn διατrΊρnσn του
nλεκτρικού κυκλώματος και τnς φοράς του ρεύ ματος, ο τρο
χός είνα ι σε επ οφn με μ ικρn ποσότnτα αγώγιμου Hg που περ ι έ
χεται σε μικρn πλοστικn λεκάνn.
Ο τροχός βpίσκεται μέσα στο μαγνnτικό πεδίο ισχυρού μόνιμου

μογνnτn Γι συναpμολογούμενου nλεκτρο μ σγνnτn.
Όταν από τον τροχό και μέσω του Hg διέλθει ρεύμα συνεχούς
τάσnς 6-8ν και έντασnς τnς τάξnς των 20 Α. λόγω δινορρευ
μάτων αναπτύσσονται μέσο στον τροχό δυνάμεις κάθετες στο
μαγνnτικό πεδίο, οι οποίες προκαλούν τnν περιστροφn του
τροχού .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙ ΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΉΛ.6'10.0
.ΗΛ.5'10 .0
.ΜΑ._010 Ο
ΗΛ.390.Ο ΠΗΝΙΟ ΕΠΑΓΩΓΗΣ
Ιnducting coil
Κυλινδpικό π nνίο 300 περίπου σπειρών, με κατάλλnλες δια

στάσεις, ώστε να μπορεί να τοποθετείται στο εσωτερικό των
πnνίων 300, 600 και 1200 σπειρών και να σχnματίζει ζεύγος \
1
πnνίων για τn μελέτn φαινομένων επαγωγής .
'
1
Συνοδεύεται από αντίστοιχο πυρnνα μαλακού σιδnρου .

..
1
ι
\\
·Ι
ιι
~ι Ι.
!~
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - -- -- - - - -- - - - - - -- - -- - - -- --

167
ΗΛ.39 Ί .Ο ΖΕΥΓΟΣ ΠΗΝΙΩΝ ΕΠΑΓΩΓΗΣ
Pair of induction coίls
Η συσκευή αποτελείται από δύο κυλινδρικά πnνία, μnκους

περίπου 10 cm και δ ι αμέτρου κατάλλnλnς, ώστε το ένα από
αυτά να μπορεί να τοποθετείται στο εσωτερικό του ά λ λ ου .
Στο εσωτερ ι κό του μικρού πnνίου τοποθετείται πυρr'Ίνας μαλα

κού σιδήρου. Στα τύμπανα περιέ λιξn ς υπάρχουν ακροδέκτες
για τnν τροφοδοσία των πnνίων.
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn παραγωγnς επαγωγικών

ρευμάτων.
ΗΛ.625.0
ΗΛ.710.0
ΗΛ.395.Ο ΠΗΝΙΟ RUHMKORFF

Ruhml<orff i11ductίon coil
Συσκευn n οποία μέσω επαγωγικού φαινομένου. παρέχει υψnλrΊ

διαφορά δυναμικού . με ελάχιστn όμως έντασn ρεύματος.
Χρnσιμοποιείται γιο τnν τροφοδοσία αερόκενων σωλnνων Γι
σωλnνων εκκένωσnς Geissler γιο τnν επίδειξn τnς σγωγι μότnτος
των αερίων.
Αποτελείται οπό δύο ευθύγραμμα ομοαξονικά πnνία, με κοι νό πυ

ρnνα από ελάσματα nυ ριτιούχου λαμαρίνας σιδnρου, στερεωμένο
σε ειδικn βάσn . Το πρωτεύον πnνίο αποτελείται οπό λίγες σπείρες
χονδρού σύρματος και τροφοδοτείται με ρεύμα συνεχούς τάσnς
6 - 10 ν και έντασnς s - 8 Α .
Η δισκοπn και αποκατάοτσσn του ρεύματος, γιο τnv επίτευξn του
εναλλασσόμενου μσγvnτικού πεδίου, πραγματοποιείται μέσω
πολλόμενου πλεκτρομαγvπτικού διακόπτn με σσnμένιες επαφές .
Υπ άρχει επίσnς δ ι ακόπτnς ρεύματος που λειτουργεr κα ι ως ανα

στροφέας, νια τnν εύκολn ενα λλαγrΊ τnς πολικότnτας στnν τάσn
τροφοδοσίας.
Το δευτερεύον πnνίο τnς συσκευιiς σποτελεfται από πολλές

σπείρες, ιδιαίτερο μονωμένες γιο τnν σnοφυγn εσωτερικών εκ
κενώσεων. οι οποίες κστσλιiγουν σε 2 μονωμένους ακροδέκτες
παροχnς τnς υψnλnς τόσnς (μέχρι 100 kVJ.
Στους ακροδέκτες στnρίζεται ζεύγος nλεκτροδίων, με ακίδα στο
ένα και δίσκο στο άλλο, μεταξύ των οποίων δnμιουργείται συνε
χώς σπινθnρας, μnκους έως και 1οο mm, ανάλογα με τnν τάσn
που παράγετα ι και τnν απόστασn των nλεκτροδίων.
Η ύπαρξn καθαpών ε πα φών στον nλεκτρομαγνnτικό διακό πτn κα ι

n ρύθμισn τnς μεταξύ τους απόστασnς, οξύνει τις διακοπές του
μαγνπτι κού πεδίου, με αποτέλεσμα τnν αύξnσn τnς υψnλnς τάσnς.
ο σnινθnpας έχει μοpφn θετικών και σρνnτικών παλμών με διαφο
ρετικό πλάτος, ώστε να μποpεί να θεωρnθεί ότι παρουσιάζει nολι
κότnτα.
Αν και n ισχύς τnς συσκευnς είναι μικρn (ρεύμα τnς τόξnς του mAJ,
συνιστάται π αnοφυγrΊ τnς επαφnς με τα nλεκτpόδια του δευτερεύ
οντος, όταν λειτουργεr n συσκευn. γιατί προκαλεί" nλεκτρικό σοκ.
e,
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ • ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΗΛ.625.Ο
~-
-----------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟV
168
..
1
ΗΛ.400.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΑΠΛΟΣ
Demonstra ion eιectric motor
Χρησιμοηοιείται γιο την επίδειξη των τμnμάτων και της ορχnς
λειτουργίας των nλεκτροκινnτrΊρων. Μπορεί επίσnς να χρnσ ι μο
πο ι nθεr κα ι ως γεννrΊτρια συνεχούς ρεύματος.
Αποτελείται από τον επογωγέο, το επαγ ώγιμο και τον ορειχάλκι
νο διπολικό συλλέκτη με τις ψrΊκτρες.
Το απαραίτnτο μογνnτ ι κό πεδίο δnμ ιο υργείται οπό μόνιμο, ισχυ

ρό, ευθύγραμμο n πετολοειδrΊ μαγνnτη που τοποθετείται στο
επάνω μέρος της συσκευnς. Η συσκευn είναι στερεωμένη σε κα
τάλλnλn βάση. η οποίο διαθέτε ι και του ς ακροδέκτες ποροχrΊς
ρεύματοc. Τροφοδοτείται με συνεχn τάσn 4 - 9 ν και αποδίδει
συνολικn ισχύ έως 5 w.
Κατά τη σύνδεση με τροφοδοτικό που
διαθέτει αυτόματn προστασία οπό υ περφόρτωσn. παρεμβάλλε
ται ροοστάτης για τον περιορισμό του ρεύματος εκκίνησnς.
ο άξονας του κινητnρα από τn μία πλευρό εξέχει κα ι διαθέτει

σπ είρωμα για τn προσαρμογrΊ εξαρτnμότων όπως ο δίσκος του
Νεύτωνα. Υπάρχε ι επίσnς ειδικn προέκτασn του άξονα γιο μετά
δοση κίνησης rΊ περιτύλιξη νrΊμοτος.
Γιο τnν εκκίνnση τnς περ ι στροφnς, ο nλεκτρομογνrΊτnς τοποθε

τε ίται με τον άξονά του σε κατοκόρυφn θέση. ώστε να δnμιουρ
γnθεί η απαραίτnτn ρonn μεταξύ του μογνnτικού πεδίου του και
του πεδίου του σταθερού ί.,J αγνnτn.
Η αλλαγrΊ τnς φοράς περιστροφnς του κινnτrΊρα επιτυγχάνεται
είτε με τnν αλλαγn πολικότnτας της τροφοδοσίας. μέσω διακό
πτn αναστροφέα. είτε με τ nν αντιμετάθεση των πόλων του
μογνnτη. Για τnν ΟίJΟλn λε ιτουργία του κι νnτrΊρο, ο συλ λέκτnς
και οι ψnκρες θα πρέπει να εφάπτονται καλά μεταξύ τους και να
καθαρίζονται συχνά με λεπτό γυαλόχαρτο.
ΗΛ .625.0
ΗΛ.410.Ο ΞΗΡΟ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΟ
Calorimeter blocl<
ΣυσκευrΊ π ου χρnσιμοποιε ίται γιο τον υπολογισμό τnς θερμοχω

ρnτικότητας των μετάλλων και τη μελέτη του νόμου του Joule.
Απ οτελείτα ι οπό κυλίνδρους συγκεκρι μ ένnς μάζας, συνrΊθως

50 - 100 g, από διάφορα υλικά, όπως αλου μίν ι ο, χαλκό. σίδnρο
rΊ ορείχαλκο, οι οποίοι διαθέτουν οπές για την τοποθέτηση
αντιστάτn και γιο την προσαρμογn θερμομέτρου.
Οι κύλινδροι περικλείονται σε μονωτικrΊ θrΊκn από πολυουρε

θάνη .
Το ρεύμα π ου παρέχετα ι στον αντιστάτn θερμαίνει τους κυλ ίν

δρους, η θερμοκρασία των οποίων μεταβάλλεται σύμφωνα με
τη θερμοχωρητικότnτό τους.
''
~ ΗΛ.625.0
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ
ςΔ-~ ΘΕ.031 .Ο
•
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- -
169
---~
ΗΛ.415.Ο ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
-
Thermocoupιe
Αποτελείτα ι από δύο σύpματα. συνnθως από χαλκό κα ι κον

σταντάνn. μnκους περίπου 30 cm, συγκολλnμένα στο ένα άκρο
τους και με ακροδέκτες στο ελεύθερο άκρο τους.
Χρnσ ι μοποιείτοι νια τnν επίδειξn τnς μετοτροπnς τnς θεpμικnς σε

nλεκτpικrΊ ενέpγεια. Με τn θέρμα νσn τnς επαφn ς στους 100 °C
και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος 15 •C, παράγεται τάσn
2,5 mν .
Κστάλλnλn συστοιχία , με εναλλαγrΊ είδους συρμάτων και θερμο
κρασίας επαφών. παρέχει υψnλότεpn τάσn.
ΠΑΡΕ/\ΚΟΜΕΝΑ Ι(fΝΔΥΝΟ1
~ "°
"t ΘΕ.005.Ο
ΗΛ.760.0
ΗΛ.420.Ο ΣΤΟΙΧΕΙΟ PELTIER

Peltier effect thermoge11erator
Αποτελεί σ υστο ι χία από θερμοζεύγn nμιαγωγών συνδεδεμένα

σε σειpά, με τnν οποία ε πι δεικνύεται n μετατpοπn τnς
θερμικής ενέργειας σε nλεκτρική και αντίστροφα, τnς nλεκτρι
κής σε θερμικn.
Η μ ι α σε ι ρά επαφών των θερμοζεuγών είναι προσαpμοσμέν n

σε μεταλλικn επιφάνεια που δ ι αθέτει φύλλα ψύξnς καιn άλλn
σειρά σε κεραμικrΊ επιφάνεια, n οποία μπορεί να θεpμανθεί ri
να ψυχθεί σε σχέσn με τnν πρώτn.
Διαφορά θερμοκρα σίας μεταξύ των δύο επ ιφανε ι ών δnμι

ουργεί διαφορά δυναμικού στους ακροδέκτες του στοιχείου.
ικανή να ανάψει λάμπα ή να κινήσει μικρό nλεκτροκινnτriρα.
Η διαδικασία είνα ι αντιστρεπτn κα ι το στοιχείο μπορεί να λει

τουργnσε ι ως θερ μ ι κή αντλία .
Με τnν εφαρμογn δ ι αφοράς δυναμ ι κού στις επαφές, οι δύο
επιφάνειες αποκτούν διαφορά θερμοκρασίας, n οποία είναι
ανάλογn τnς έντασnς του ρεύματος που διέρχεται .
Το στοιχείο τότε μπορεί να χρnσ ι μοnοιnθεί γ ι α θέpμανσ n rΊ
ψύξn μικρnς ισχύος.
ΠΑΡΕ/\ΚΟΜΕΝΑ
ΗΛ.625 . Ο
ΘΕ.03'1.Ο ή
ΘΕ.005. 0
ΗΛ_.260. Ο
170
ΗΛ.430.Ο ΒΟΛΤΑΜΕΤΡΟ ΤΥΠΟΥ HOFFMANN
Hoffmann's voltameter
Γυόλινn συσκευn. κατάλλnλn νιο τnν επίδειξn τnς χnμικrΊς

σύστασnς του νεpού και τn μελέτn του nλεκτροχnμικού ισο
δύναμου του υδpογόνου μέσω τnς nλεκτpολυτικnς διάστοσnς
του νερού.
Στnρfζεται κατακόρυφα σε ορθοστότn. μέσω μεταλλικnς λαβίδας.

Ανάλογα με το χpnσιμοποιούμενο nλεκτρολύτn. όπως είναι το
υδατικό δrάλυμο 10% H1 so..
NaOH rΊ ΗCΙ. χρnσιμοποι ούνται
ηλεκτρόδια οπό πλατίνα ή άνθpοκο. πpοσοpμοσμένα στο κάτω
μέpος τnς συσκευrΊς.
Τα αέρια Η 2 και 02 συλλέγονται σε 2 βαθμολογnμένους σωλι'ινες,
μι'ικους περίπου 50 cm, ο ι οποίοι ασφαλίζουν με στρόφιγγες.
ο ενδιάμεσος σωλnνας χpnσ ι μεύει νια το γέμισμα κα ι τnν απο
θrΊκευσn του nλεκτpολύτn.
Η συσκευrΊ τροφοδοτείται με συνεχι'ι τάσn 5 - 12 ν, 0,5 Α οπό

συστοιχία ξnρών στοιχείων rΊ εργαστnριοκό τpοφοδοτικό .
Η συσκευrΊ είνα ι εύθραυστn κα ι ευαίσθnτn . Συνιστάτα ι. μετά

οπό κάθε χρnσn , άδε ιασμα τnς συσκευής, αφαίρεσn των
ηλεκτροδίων και των στροφίγγων και πλύσιμό τους . Οι στρό
φιγγες, επίσnς, θα πρέπει να επαλείφονται με ειδικό λιπαντικό
σιλικόνnς.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ_ ΠΛΗΡΟΦ.ΟΡΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ .
ΗΛ.625.0
•
...L
ΗΛ.435.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΓΑΛΒΑΝΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ
νoιrameter - eιectι e oιCΙer
Η συσκευn αποτελείται από γυάλινη λεκόνn. σειρά ηλεκτρο

δίων διαφόρων μετάλλων, τον κατάλληλο ηλεκτρολύτη και
σύστnμα στnριξης ηλεκτροδίων που διαθέτει και τις αντίστοι
χες ηλεκτρικές επαφές.
Ως nλεκτρόδ ι ο χρnσ ι μοπο ι ούνται πλάκες διαστάσεων 100 mm

χ 50 mm περίπου οπό Cu. Α Ι , Ζη. Pb rΊ Fe.
Η συσκευrΊ χρnσιμοποιείται για τnν πραγματοποίησn και μελέτη

του ηλεκτροχnμικού στοιχείου και του ηλεκτρικού συσσωρευτn
και τnν επίδειξn τnς επιμετάλλωσης μεταλλικών αντικειμένων
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚfΝΔΥΝΟΙ

ΗΛ .625.Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - -- - - - - -- - -- - - - - - - - - - - - -- ---

171
ΗΛ.450.Ο ΣΩΛΗΝΕΣ ΑΕΡΟΚΕΝΟΙ
Vacuum discharge tubes
Είνα ι σε ι ρά από 6 συνnθως γυάλινους σωλnνες μnκοuς 30 cm,

που περιέχουν αέρα σε διάφορες χαμnλές πιέσεις τnς τάξεως
των 0,01 - 10 mbar .
Τοποθετούνται στο στrΊριγμα αερόκενων σωλnνων και τροφο

δοτούνται με τάσn έως 5 kV από το δευτερεύον του επαγω
γrκού πnνίου Ruhmkorff.
Χρnσιμοnοιούνται γrα τnν παρατrΊρnσn των διαφόρων φάσεων

τnς εκκένωσnς αίγλnς, σε συνάρτnσn με τnν πίεσn του αέρα
και τnν τάσn τροφοδοσίας .

ΗΛ .451 . 0
ΗΛ.395. 0
ΗΛ.45t.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΑΕΡΟΚΕΝΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ

Spectrum tube holder
Είναι ειδικn μονωτικn βάσn με δύο ακροδέκτες, n οποία

προσαρμόζεται σε ορθοστάτn και χρnσιμεύει για τn στrΊριξn •
και τnν τροφοδοσία σωλrΊνων Geissler rΊ αερόκενων σωλnνων .
Ο ένας ακροδέκτnς μπορεί να σύρεταr σε διάφορες θέσεις για

τnν προσαρμογrΊ σωλrΊνων διαφορετικού μrΊκους .
Το στnριγμο είναι δυνατόν επίσnς να π εριλαμβάνε ι μαύρο

κάλυμμα π ου να περικλείει τους σωλrΊνες, ώστε να δnμ ι ουρ
γούντοι συνθrΊκες τοπικrΊς συσκότισnς.

172
•
ΗΛ.455.Ο ΣΩΛΗΝΕΣ CEISSLER
Oeίssιer·s spectrat tubes
Είνα ι σειρά 6 - 8 σωλnνων. μnκους 20 - 30 cm με δύο nλεΚϊρόδια.

οι οποfοι περιέχουν αέρια rΊ ατμούς μετάλλων σε χαμnλn πίεσn .
Οι σωλnνες συνrΊθως περιέχουν 02• Η 2 , co2• Ne, Ν2, He, Ar n Hg

χωρίς προσμείξεις. Στnρfζοvται στο στrΊριγμα αερόκενων
σωλrΊνων.
Όταν τροφοδοτούνται με τάσπ άνω των 5 kV από το δευτερεύον

του επαγωγικού ππνίου Ruhmkorff. τότε στο εσωτερικό τους
προκαλείτα ι nλεκτρικrΊ εκκένωσπ. n οποία σε ειδικrΊ στένωσn του
σωλnνσ δnμιουργεί μονοχρωματικn ακτινοβολία, ισχύος περίπου
20W .
Χρnσιμοποιούvται για τnν επίδειξn τnς nλεκτρικnς αγωγιμότnτας

των αερίων. τn μελέτn των φασμάτων εκπομπrΊς κα ι τn βαθμο
νόμnσn φασματοσκοπίων .
ΗΛ .451 . Ο
ΗΛ.395 .0
,,,. ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΗΛ.460.Ο ΚΑΘΟΔΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ ΜΕ ΣΤΑΥΡΟ

Maltese cross tube
Η συσκευrΊ χρnσιμοποιείτα ι για τnν επίδειξn τnς ευθύγραμμnς

διάδοσπς των καθοδικών ακτίνων .
Στο εσωτερικό του σωλrΊνα υπάρχει κινnτός σταυρός. ο σω

λnνας τροφοδοτείται με υψnλrΊ τόσπ 2 - s kV από το δευτε
ρεύον του επαγωγικού πnνίου Ruhmkorff.
Όταν ο σταυρός βρίσκεται σε κοτακόρυφn θέσπ. τότε σχnματί

ζεται ευκρινrΊς σκιά του στnν επιφάνεια του γυαλιού απέναντι
από τπν κάθοδο.
Η ακτι νοβολία του γυαλιού οφείλεται σε φαινόμενο φθορισμού,

λόγω τnς πρόσπτωσnς nλεκτρονίων.
Εάν το φαινόμενο δεν είνα ι ορατό, εναλλάσσουμε τους πόλους

τnς τροφοδοσίας του σωλrΊνα.
Για ευκρινέστερn παρατnρnσπ απαιτείται συσκότισn του χώρου .

ΗΛ.395. Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - -- - - - -- - - - -- -------------

173
ΗΛ . 465.Ο ΚΑΘΟΔΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ ΜΕ ΦΘΟΡΙΖΟΝ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ
(:athode 'a.V flUOreSCSll Ι"Ι ')Ρ
Χpnσιμοnοιείτσι νιο τnν επίδειξn του φαινομένου του φθορι

σμού και τnς επίδροσnς του μογνnτικού πεδίου στnν πορεία
των καθοδ ι κών ακτίνων .
Η κάθοδος παράγει μέσω διαφράγ μ ατος, λεπτn δέσμn nλεκ

τρονίων, n οποία π ροσπίπτει σχεδόν παράλλnλο σε φθορίζου
σα επιφάνεια και δnμιουργεί φωτεινό ίχνος .
Η τοποθέτnσn ενός πεταλοειδn μσγνriτn, με το μαγνnτικό του

πεδίο κάθετο στn δέσμn, προκαλεί εκτpοπr'ι τnς δέσμnς, με
φορά που καθορίζεται από τn φορά του μαγνnτ ι κού πεδίου .
ο σωλιiνας τροφοδοτείται οπό το πnνίο Ruhmkoιff με τάσn

2 - 5 kV και στnpίί,εται σε μονωτικr'ι βόσn.
. ΙΤΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ .'
ΗΛ.395-.Ο
ΜΑ.011) .0
•
....L
ΗΛ. 470 .Ο ΣΩΛΗΝΑΣ ΔΙΑΥΛΙΚΩΝ ΑΚΤΙΝΩΝ
canaι Γe:tY τube
Χρnσ ι μοποιείτοι για τnν επίδε ι ξn τnς ύπαρξnς διαυλικών (θετικά

ιόντα J ακτίνων.
Το nλεκτpόδιο που βρίσκεται κοντό στn βάσn τnς συσκευnς,

συνδέεται με διάτpnτο δίσκο και χpnσιμοποιείτοι ως κάθοδος.
Στο κάτω μέρος τnς συσκευnς παρατr1pείτοι ακτινοβολία που

οφείλ εται στις καθοδ ι κές ακτίνες , ενώ πάνω από το δ1άτρnτο
δίσκο nαpατnρείτα ι αοθενnς ακτινοβολία εpυθρού χpώματος,
n οποία οφείλεται στις διαυλικές ακτίνες.
Η εφαρμογιi μογνnτικού πεδίου προκαλεί εκτροπιi των διαυ

λικών ακτίνων. με φορά αντίθετn τnς εκτροπιiς των καθοδι
κών ακτ ίνων.
Η ο υ σκευr'ι οτnρίί,εται σε μονωτικr'ι βόοn κα ι τpοφοδοτείτοι με

τάσn περίπου 5 kV από το πnνίο Ruhmkorff.
Για ευκpινέοτερn παρατr'ιρnσn απαιτεfτοι συσκότ1σn του χώρου.
ΠΑΡ'Ελl<ΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ~ΣQ)(Η : ΚΙΝΔV.ΝΟΙ .
-
174
- - - - - - -
ΗΛ .395.0
- - - -- -- - - - - - - - - -- -
•
....L
- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

--
ΗΛ.475.Ο ΣΩΛΗΝΑΣ DE LA RIVE
De ιa Rive tube
Καθοδικός σωλrΊνας που διαθέτει ένα ευθύγραμμο και ένα

δακτυλοειδές nλεκτρόδιο.
Σε κατάλλnλn κυλινδρικrΊ εσοχrΊ του σωλrΊνα προσαρμόζεται

επίσnς ο σιδερένιος πυρ n νας μαλακού σ ι δrΊρου ενός σωλnνο
ειδούς πnνίου.
Η τροφοδοσία του σωλrΊνα με υψnλr'Ί τάσn 5 kV από πnνίο

Ruhmkorff προκαλεί εκκένωσn αίγλnς με μορφrΊ φωτεινr'Ίς
δέσμnς μεταξύ του δακτυλίου και του άλλου nλεκτροδίου.
Εάν το πnνίο συνδεθεί μ ε π nγr'Ί συνεχούς τάσnς 4 - 6 ν . δnμι

ουργείται μ έσα στο σωλrΊνα μαγνnτικό πε δίο, το οποίο λόγω
άσκnσnς δυνάμεων Laplace πάνω στα ιόντα, προκαλεί τnν
περιστροφn τnς δέσμnς.
Αντιστροφr'Ί των πόλων του πnνίου αντιστρέφει και τn φορά
περιστροφrΊς τnς δέσμnς .
Η συσκευrΊ χρnσ ιμ εύει γ ι α τnν παρατrΊρnσn τnς επίδρασnς του

μαγν nτικού πεδίου σε κινούμενα ιόντα.
Η~. 395 .Ο
ΗΛ.625 .Ο
•
..L
ΗΛ .480 . Ο ΣΩΛΗΝΑΣ ROENTCEN

Roentgen tube
Αερόκενος καθοδικός σωλnνας πολύ χαμnλrΊς πίεσnς. ο οποίος

εκπέμπει ακτινοβολία Roentgen ιοκτίνες Χ). λόγω πρόσπτωσnς
nλεκτρονίων που κινούνται με μεγάλn ταχύτnτα, στο μέταλλο
τnς ανόδου.
Στnρίζεται σε ορθοστάτn και τροφοδοτε ίται από το πnνίο

Ruhmkorff.
Χρnσιμοποιείται για τn μελέτn των ιδιοτrΊτων των ακτίνων Χ.

όπως είναι ο ιονισμός τnς ατμόσφαιρας ο οποίος δ ι απιστώνεται
από τnν εκφόρτ ι σn ενός nλεκτροσκοπ ίο υ τοποθετnμένου στn ν
πορε ία των ακτίνων.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Η ακτινοβολία Roentgen είναι επικίνδυνn γιο τον

οργανισμό και ο πειραματιστrΊς θα πρέπει να βρίσκεται σε από
στασn τουλάχιστον 1 m από το σωλrΊνα, όταν αυτός λειτουργεί.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚIΝΔΥΝΟΙ
ΗΛ.395. 0 ~
~ ---- l!DJ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - -- - - - - -- -- - - - - - -- -- - - -- ----
175
ΗΛ.485.Ο ΣΩΛΗΝΑΣ BRAUN
Cathode ray deflection tube
Καθοδικός σωλnνας με φθορίζουσα κυκλικn οθόνn ορθογών ι ας
διαγράμμ ι σnς σε mm κα 1 ο οποίος διαθέτει 2 ζεύγn κάθετων
π λακιδίων n λεκτροστατικrΊς α π όκλιαnς.
Είναι το π οθετnμένος έτσι ώστε να μ πορεί να περιστρέφετα ι

γύρω από το δ ι αμrΊκn άξονά του σε μονωτικrΊ βάσn, στnν ο ποία
επ ι πλέον υπάρχουν οι ακροδέκτες σύνδεαnς των α π αραίτnτων
τάσεων λε ιτο υ ργίας του νrΊ μ ατος, τnς ανόδου-καθόδου και των
π λακι δίων απόκλι αnς.
Συνδέεται με το τροφοδοτικό χαμnλnς κα ι υψnλnς τάσnς, το
οποίο παρέχει 6,3 ν για τn θέρμανσn το υ νrΊματος κα ι συνεχrΊ
τάσn +125 Ι 250 / 500 ν για τnν άνοδο.
Το σώμα του σωλrΊνα μπορε ί επ ίσnς να προσαρμόζετα ι στο
εσωτερικό του π nνίου του ζυγού ρεύματος.
Χρnσ ι μεύει για τn μελέτn τnς κίνnσnς nλεκτρονίων σε ομογε

νές nλεκτρι κό πεδίο, τον π ροσδιορισμό του λόγου e/m του
nλεκτρονίο υ, κλ π .
- -- - -
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ it<INJIVNOI
ΗΛ .S2Θ .Ο
ΗΛ.490.Ο ΑΠΑΡΙΘΜΗΤΗΣ CiEIC'ίER • MϋLLER

Geiger-Mί.iller tube and counter
Ονομά ζεται ε π ίσnς μετρnτrΊς rΊ αν ι χνευτrΊς G-M.

Χρ n σιμοποιείτα ι νια τnν ανίχνευσ n α, β κα ι ν ραδ ι ενεργού
ακτ ι νοβολίας .
Περιορισμένων δυνατοτrΊτων παραλλαγrΊ τnς συσκευrΊς αν ι
χνεύει μόνον σωματίδ ια β και ακτίνες γ .
Το όργανο καταγράφει τn σ υ χνότ n τα δ ι έλευσnς των σω ματι

δίων και δεν παρέχει φασματοσκοπικές πλnροφορ ίες γ ια τn
ι ι
μορφ rΊ rΊ τnν ενέργε ι α των ακτ ίνων.
1
Αποτελείτα ι από τον αισθnτrΊρα και τον απαριθμ nτrΊ ο οποίος 1
παρέχε ι κα ι τnν κατάλλnλn τροφοδοσία .
Συναντώνται επίσnς και φορnτο ί απαρ ι θμnτές με μπαταρία \ tiP
π ου δ ι αθέτουν ενσωματωμένο αισθnτrΊρα . ι
'~g)=
ο αισθnτrΊρας αποτελ ε ίτα ι α π ό κυ λ ι νδρ ι κό δοχείο με ευγενές
αέριο σε χαμnλrΊ πίεσn, που α π οτελείτnν κάθοδο.
Στον άξονα του κυλίνδρου υπάρχει λε πτό μεταλλικό νnμα μ ε

υ ψnλrΊ συνεχrΊ τάσ n 400 - 600 V, που αποτελεί τnν άνοδο. Τα
ι
1
φορτι σμένα σωματίδ ι α που διέρχονται τnν ειδικ rΊ με μβ ράνn i
το υ α ισθ nτ rΊρα, δnμιουργούν στο εσωτερικό του αλυσ ι δωτά
φορτ ία ιόντων, τα ο πο ία συλ λ έγονται από τα nλεκτρόδ ια και
δn μ ιουργούν ένα nλεκτρ ι κό πα λ μό που ενισχύεται κα ι κατα
γρά φετα ι από τον α παριθ μ nτrΊ .
ο α π αριθ μnτ nς π αρέχει αναλογικrΊ rΊ ψnφιακrΊ ένδε ι ξn συχνο

τrΊ τ ων σε π αλμούς ανά δε υ τερόλεπτο rΊ ανά λεπτό.
Υπάρχε1 επίσnς nχnτ ι κό σ rΊμ α εκάστο υ συμβάντος . Τα σrΊματα

μπορούν να οδnγnθούν σε παλμογράφο rΊ σε υ π ολογιστ rΊ για
στοτι στ ι κrΊ επεξεργασία.
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕ ΚΤΡιΙΜΟΥ

176
ΗΛ.495.Ο ΦΩΤΟΚΥΤΤΑΡΟ
Photoe ι ectrιc t ube
Ειδική λυχνία . στnν κάθοδο τnς οποfας προσπίπτει μονοχρωμοτικrΊ
ακτινοβολία, προερχόμενn είτε οπό λάμπα νατρίου. είτε οπό
οποιοδnποτε λάμπα μέσω φίλτρων και προκαλείτα ι φωτοnλεκ
τρικn εκπομπn .
Στnρίζεται σε ειδικri βόσn και τροφοδοτείται από τροφοδοτ ι κό με

συνεχrΊ τάσn ανόδου περίπου 90 ν .Η ανάστροφος τάσn που
απαιτείται γιο τnν εξουδετέρωσn του ρεύματος που διαρρέει τn
λυχνία. είναι συνάρτnσn τnς συχνότnτος ακτινοβολίας.
Χρnσιμοποιείται σε πειράματα φωτομετρίας. για τn μελέτn του

φωτοnλεκτρικού φαινόμενου κα ι τnς σχέσnς μεταξύ τnς ενέρ
γειας, του μrΊκους κύματος και τnς συχνότnτας τnς φωτεινrΊς
ακτινοβολίας, καθώς και γι α τον υ π ολογισμό τnς σταθεράς του
Planck.
ΗΛ62Γ.Ο
ΗΛ.500 .Ο ΔΙΟΔΟΣ ΠΥΡΙ ΤΙΟΥ
sιιιcοn dlode rectifier

Γενικής χρήσnς δίοδος πυριτίου 0= 3 Α. U= 200 VJ. τοποθετnμένn
σε μονωτικό πλα κίδιο. το οποίο φέρει nλεκτρ ικούς ακροδέκτες
και κατατοπιστικό διάγραμμα συνδεσμολογίας.
Χρησιμεύει για τnν εnfδειξn τnς λειτουργίας των ημιαγωγών και

την nμιονόρθωσn του εναλλασσόμενου ρεύματος. Στnν έξοδο
τnς διόδου μπορούν να τοnοθετnθούν ηλεκτρολυτικο ί πυκνω
τές, για εξομάλυνση της τάσης .
Η παρατrΊρnσn των κυματομορφών πραγματοποιε ίται στον

καθοδικό παλμογράφο.
~ ΗΛ.δΟCΓ.Ο
ΗΛ.505. Ο ΑΝΟΡΘΩΤΗΣ ΠΥΡ ΙΤΙΟΥ (ΓΕΦΥΡΑJ
Bridge rectif ier

Χρnσιμοποιείται για την πλrΊρn ανόρθωση του εναλλασσόμενου
ρεύματος που λαμβάνεται από ένα μετασχnματιστrΊ.
Ο ανορθωτrΊς είναι στερεωμένος σε κατόλληλn μονωμένn βάσn

n κουτί και φέρει ακροδέκτες για τη σ ύνδεσn τnς τόσης εισόδου
και γιο τnν έξοδο, καθώς και ασφάλεια τnξnς γιο τnν προστασία
α πό βραχυκυκλώματα .
Ανάλογα με την εναλλασσόμενη τάση εισόδου και τον τύπο του

ανορθωτή, n συσκευrΊ μπορεί να ανορθώσε ι τάσn έως 20 ν
και έντασn μέχρι 5 Α, χωρίς σταθεροποfnσn ri εξομόλυνσn.
Στnν έξοδο τnς γέφυρας μπορούν να συνδεθούν nλεκτρολυτικοί

πυκνωτές 100 μF ri 1000 μp, για εξομάλυνσn τnς τάσnς .
1.
~Η . ΟΙΓ.Ο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- -

177
ΗΛ.51 Ο.Ο ΑΝΟΡΘΩΤΗΣ ΠΥΡΙΤΙΟΥ 40 Α
Brίdge rectifίer 40 Α
Είναι ανορθωτnς πυριτίου παρόμοιος με τον ανορθωτri γέφυρας.

πλnν όμως δύναται να ανορθώσει τάσn με έντασn μέχρι 40 Α,
χωρίς στdθεροποίnσn n εξομάλυνσn .
Οι δίοδοι ανόρθωσnς είναι τοποθετnμένες σε μονάδες ψύξnς

για τnν απαγωγri τnς θερμότnτας.
Χρnσιμοποιείται για τnν πλnρn ανόρθωσn τnς εναλλασσόμενnς

τάσnς που λαμβάνεται από τον μετασχnματιστn 1οοο W για τρο
φοδοσία συσκευών που απαιτούν υψnλές εντάσεις ρεύματος .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ • ω:14.χ; α ιrog ' .KfNΔV.NOI -

ΗΛ.610.0 'I=.•.;:·.
' .. - ·1-..-·~..- ,)-.
f&
-.
..___~~---
,.
. ·-;ι·-·
,.___:_·· ..-~ . _:::;:··
.
ΗΛ.520.Χ ΠΥΚΝΩΤΗΣ ΣΕ ΒΑΣΗ
Capacitor mounted
Είνα ι κοινός nλεκτρολυτικός πυκνωτriς στερεωμένος σε βάσn

που φέρει δύο ακροδέκτες με σnμαναn πολικότnτας, για τn
σύνδεσn του σε nλεκτρικά κυκλώματα.
Συναντάται σε διάφορες τιμές χωρnτικότnτας 1 - 1000 μF με

τόσn λειτουργίας έως 40 ν -
Συνnθως συναντώντα ι οι εξnς πυκνωτές:
ΗΛ.520.Ο 20 μF / 16 V
ΗΛ.520.1 4,7 μF / 16 V
ΗΛ.520.2 1 μF / 16 V
Χρnσιμοποιείται για τn μελέτn κυκλ ω μάτων R-C, ως φίλτρο
διέλευσnς n αποκοnnς συχνοτnτων εναλλ ασσ όμενου ρεύμα
τος, στnν εξομόλυνσn ανορθωμένnς τόσnς, κλπ .
·:' ~ ·_ό·•_a_.,_a_~,_~Jι_:ι_:,___"' _'·_σ_,=_•:;ι_.._r:._α·_'~_ι_#f_Ί ~
HΛ.SJO.O ΗΛΕΚΤΡΟΝΟΜΟΣ (ΡΕΛΕΙ ΣΕ ΒΑΣΗ

Relay
Ηλεκτρονόμος προσαρμοσμένος σε κατόλλnλn βόσn, για τnν
πραγματοποfnσn κυκλωμάτων επίδειξnς τnς λειτουργίας του
n τον έλεγχο συσκευών .
Το πnνίο του nλεκτρομαγνnτn διεγείρεται με συνεχές ρεύμα 3
,
έως 12 ν 300 mA .
Διαθέτει συνnθως έξι επαφές αντοχnς ρεύματος έως 5 Α, σε διά

ταξη δύο διακοπτών εναλλαγnς πολικότητας. Όλες οι επαφές και
το πnνίο είναι συνδεμένα με σnμασμένους ακροδέκτες στn βάσn .
Το κάλυμμα του ηλεκτρονόμου είναι διαφανές, ώστε να μπορεί

να γίνει παpατnρnσn του πnνίου. του οπλισμού και των επαφών.
; ~ΙΝΔΥ~ΟΙ_

178
r
ΗΛ.535.Ο ΒΟΜΒΗΤΗΣ ΣΕ ΒΑΣΗ
~ Buzzer
Είναι κρυσταλλικός βομβnτιΊς τοποθετnμένος σε κατάλλnλn

βάσn με τους αντίστο ι χους ακροδέκτες.
Λειτουργεί με συνεχιΊ τάσn 3-6 ν και έντασn ρεύματος τnς

τάξnς των 10 mA και παράγει nχο με συχνότnτα στnν περιοχιΊ
των 400 Hz.
Χρnσιμοποιείται συνιΊθως για nχnτικιΊ ένδειξn ιΊ προειόοποίnσn .
-: .... .<... . ......' "'

:ιr..~·,·
~..,,_---ι.'· ~ ~ <
.......,..~·.. ...... .._·"'t:Ι-~''":!ι'
, [.,
~Υ ~- ,.
.J .
•r·•~·
.. -·~-=~:- .. ~
. ...
,~
~ ··'..
-·~·...
..... -::.
-... .. -
'l-;· ... - .._ .:...-'Ί·
._.. •
~
-. . . .
'
1
Η Λ.550.Ο ΦΩΤΟΣΤΟΙΧΕΙΟ
seι enium photocell

ΠnγιΊ nλεκτρικού ρεύματος, το οποίο παράγεται από πρόσπτω
σn φωτεινιΊς ακτινοβολίας με μιΊκος κύματος στn φασματικrΊ
περιοχιΊ που αντιλαμβάνεται ο ανθρώπινος οφθαλμός (περιοχιΊ
560 nmJ, πόνω στn φωτοευαίσθnτn πλάκα του στοι χείου .
Το στοιχείο ε ίναι στερεωμένο σε βάσn n οποία φέρει δύο ακρο
δέκτες επαφών . Ανάλογα με τnν ισχύ τnς φωτεινriς ακτινοβο
λίας, μεταβάλλεται n nαροχri nλεκτρικού ρεύματος με τιμές
τnς τάξεως των 500 nΝΙχ .
Χρnσιμοποιείται σε πειράματα με το ορατό φως. για τnν επί
δειξn τnς μετατροnrΊς τnς φωτεινrΊς ακτινοβολίας σε ηλεκτρι
κή κα ι σε πειράματα φωτομετρίας . Συστοιχία φωτοστοιχείων
συνθέτουν πnγές nλεκτρικού ρεύματος για διάφορες εφαρ
μογές.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ n ι.• (;» r. Ο, )( H I'
.......
ΗΛ.570.Ο ΣΕΙΡΑ ΛΟΓΙΚΩΝ ΠΥΛΩΝ
ιogic gates set

Αποτελεί σειρό εξαρτnμάτων, για τnν κατοσκευrΊ και μελέτn τnς
λειτουργίας λογι κών κυκλωμάτων και τnς συνδυαστικrΊς λογικιΊς.
Η σειρά περιλαμβάνει το ακόλουθα εξαρτήματα. τα οποία

πωλούνται μεμονωμένα στο ελεύθερο εμπόριο:
- Ένα οnοκ!Ίnρωμένο 7408 rπύ!Ίες ANDJ
- Ένα ο!Ίοκ!Ίnρωμένο 7400 fπύf/ες NANDJ
- Ένα οiΊοκ!Ίnρωμένο 7432 fπύ!Ίες ORJ
- Ένα οflοκflnρωμένο 7486 fπύ!Ίες EXORJ
~Σειρά ωμικώ ν αντιστατώ ν. συνnθως 100 Ω - 220 Ω- 1 kΩ - 22 kΩ
- 100 kΩ, 114 W.
- Σειρά transistors πυριτίου npn
τύπου BC 108 Γι αντίστοιχου.
-Διόδους πυριτίου τύπου 1Ν4001 Γι αντίστοιχου.
- Διόδους φωτεινnς εκπομπnς (LEDJ διαφόρων χρωμάτων.
- Καflώδια εύκαμπτα, πο!Ίύκflωνα και μονόκ!Ίωνα και εξωflκέα
εξαρτnμότων.
Το λογικά κυκλώματα προκύπτουν με τnν εμβυσμότωσn συν
δυασμού των παραπάνω εξαρτnμάτων στnν πινακίδα συναρ
μολόγnσnς κυκλωμάτων.
____ fl
: Ι<ΙΝΔΥ,ΝΟΙ ';
~ ΗΛ.580.0
. ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
..__ _.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

179
ΗΛ.580.Ο ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ
Breadboard
Η πινακίδα αποτελεί μονωτικfι βάσn που φέρει σειρά οπών,

συνfιθως άνω των 300, σε συστοιχία στπλών και γραμμών,
συνδεμένων εσωτερικό κατά ομάδες με αγωγούς.
Οι οπές δnμιουργούν πλέγμα σε αποστάσεις Ο , 1 χ Ο, 1 τπς

ίντσας, πάνω στο οποίο μπορούν να εμβυσματωθούν εξαρτrΊ
μοτο , όπως ολοκλπρωμένο κυκλώματα, αντιστάσεις, καλώδιο
κλπ . , με διάμετρο ακροδέκτn 0,3 - 0,8 mm .
Χρnσιμεύει για τnν άμεσn και εύκολn συναρμολόγπσn nλεκ

τρικών κα ι nλεκτρονικών κυκλω μάτων .
ΗΛ.585.Ο ΚΟΝΣΟΛΑ ΛΟΓΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ
Logic modules consoιe
Αυτόνομπ ολοκλnρωμένn διάταξn, n οποία προσφέρει δυνα

τότnτα μελ έτnς των λογικών κυκλωμάτων .
Περιλαμβάνει τις βασικές λογικές πύλες δύο εισόδων σε

ολοκλnρωμένn μορφn πι, το π οθετnμένες σε βάσεις ολοκλn- ·
ρωμένων κυκλωμάτων rΊ σε πινακίδα συναρμολόγnσnς.
Στις εισόδους και τις εξόδους κάθε πύλnς υπάρχουν έγχρωμο ι

δίοδοι φωτεινής εκπομπfις LED, σε σειρά με τις απαραίτnτες
αντιστάσεις οδrΊγnσπς.
Λειτουργεί με τόσn δικτύου 220 ν και παρέχει τις απαρα ίτ nτες

τάσεις τροφοδοσίας των εξορτnμάτων και του λογικού ·1· και
λογικού ·ο·.
Τα σύμβολα και οι ακροδέκτες όλων των πυλών είναι τυπωμέ

να στnν πρόσοψn τnς συσκευrΊς .
Οι εξωτερικές διασυνδέσεις μεταξύ των πυλών γίνονται οπό

κοινά καλώδια με "μπανάνες" και μπόρνες .
Η κονσόλα διαθέτει συνfιθως ενσωματωμένn γεννήτρια

παλμών 1 - 100 Hz, +5 V .
ΠΛΗΡΟΦΟΡ ΙΕΣ ΠΡΟ Σ O rX Η Ι(JΝΔΥΝΟΙ:'
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

180
ΗΛ.600.Ο ΠΟΛΛΑΠΛΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Multitap transformer, ιοw Power
Πολλαπλός μετασχnματ ι στnς ισχύος περίπου 60 - 1οο W, με

πρωτεύον 220 ν κα ι δευτερεύον που παρέχει εναλλασσό
-
μενες τάσεις ο 2 - 4 - 6 - 8 - 12 ν.
Οι τάσεις λαμβάνονται από αντίστοιχους ακροδέκτες, με μέγι

στn παροχn ρεύματος έως 10Α.
Χρnσιμοποιείται γιο τnν τροφοδοσία διαφόρων συσκευών σε

περιπτώσεις που απαιτείται εναλλασσόμενο ρεύμα χαμnλnς
τάσnς και έντασnς.
Γ ια τπ λnψn συνεχούς τόσnς το τροφοδοτικό συνδέετα ι με

ανορθωτικn γέφυρα πυριτίου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡ Ι ΕΣ
ΗΛ.610.Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΟΣ 1000 W

Multitap transformer 1000 νν
Μετασχnματιστnς με πρωτεύον 220 ν και δευτερεύον με δύο

ομάδες περιέλιξnς πολλαπλών λnψεων .
Χρnσιμοποιείται για τnν τροφοδοσία διαφόρων συσκευ·ών σε

περ ι πτώσε ι ς που απαιτείτα ι ρεύμα μεγόλnς έντασnς .
ο μετασχnμστιστnς βρίσκεται μέσο σε μεταλλικό περ fβλnμα το

οποίο διαθέτει σειρά ακροδεκτών γιο τn λnψn των ακόλουθων
τιμών τάσεων:
-Μικρές τάσεις: Ο- 2 - 4 - 6 - 8 - 10 - 20 - 30 V με δυνατότnτα

μέγιστnς παροχnς ρεύματος Ι max = 33 Α
-Μεγάλες τάσεις: Ο - 42 - 55 - 110 V και I max =9 Α
Οι ακροδέκτες μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους, ώστε να

προκύψει στο δευτερεύον μεγαλύτερn ποικιλία τάσεων . Η τάσn
που παρέχεται, είναι εναλλασσόμενn . Για τn λnψn συνεχούς
τάσnς χρnσιμοποιούνται κατάλλnλοι ανορθωτές πυριτίου .
ο μετσσχnματιστnς φέρε ι ασφάλεια τnξnς 5Α .

Επειδn n συσκευn παρέχει σχετικά υψnλές τάσεις και ισχυρές
εντάσεις ρεύματος, είναι σπσρσίτnτο να βρίσκονται σε άριστπ
κστάστασn το καλώδιο σύνδεσπς με το δίκτυο και ιδιαίτερα n
γεfωσn.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ~Ρ.Ό ΣΌ Χ ti ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - -- - -- -- -- - -- -- -- -- -- - -- -- - -

181
ΗΛ.620.Ο ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΙ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ
ιοw and high voιtage power suppιy
Η συσκευrΊ χρnσιμεύει για τnν τροφοδοσία κυκλωμάτων κα ι συ

σκευών που απαιτούν για τn λειτουργία τουc: συγχρόνωc: χα μn λrΊ
και υψnλrΊ τάσn , όπως ο καθοδικόc: σωλnνας Braun, n σuσκεun
Mίllίkan, κλπ .
C)
Παρέχει σταθεροποιnμένες χαμnλές συνεχείς τάσεις συνnθωc:
-r~=•
ο - 5 νι 1 Α, ο - 20 νι 5 Α και υψnλn τάσn ο - 500 νι 5 mA. συνο
λικrΊς ισχύος τnς τάξεως των 150 w . Επίσnς παρέχει εναλασσό
• •
μενn τόσn 6,3 ν / 2 Α. για τnν τροφοδοσία του νrΊματος καθοδι
κών σωλnνων ι1 nλεκτpονικών λυχνιών.
Το τροφοδοτικό φέρει στnν πρόσοψn αναλογικό n ψnφι ακά βολ

τόμετρα χαμnλnc: και υψnλrΊς τάσnς και πιθανόν αμπερόμετρο.
Λειτουργεί με τnν τάσn δικτύου 220 ν και διαθέτει nλεκτρονόμο

ή nλεκτρονικούς μnχονισμούς προστασίας οπό υπερφόρτωση
ι1 εσφαλμένn σύνδεσn.
· ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
....._:. .'. . -... ,

~ .........
1'...., ...... ~
.
~ ....
• •.. - '":-
·,
. - ~
.
ΗΛ.625 .Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟ
Power suppιy unit .
Η συσκευn αποτελεί γενικnς χρnσnς τροφοδοτι κό με τάσn λει

τουργίας 220 νι 50 Hz .
Παρέχει συνεχn σταθεροποιnμένn τάσn από ο έως συνnθως 30 ν .

Ειδικό ρυθμιστικό κύκλωμα καθορίζει το όριο nopoxnς ρεύματος
σε Ο - 5 Α . Διαθέτει όpγανα ένδειξnς τnς τόσnc: και τnς έντοσnς
και σύστn μα π ροστασίας από υπερφορτώσε ι ς.
Δεν ενδείκνυται για τnν όμεσn τροφοδοσία nλεκτρικών κινnτn

ρων, λόγω του uψnλού ρεύματοc: εκκίνnσnc: τους, το οποίο
μπορεί να διεγείρει το σύστημα unερφόρτωσnς.
ΠΑΡΕΛί(ΘΜΕl\ΙΑ l •f+i#l:Z•I··l•l#f11Ξf41 l!<:Ι!'.ΙΔΥΝ ΟΙ
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ rΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

182
ΗΛ.630.Ο ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΧΑΜΗΛΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΕΝΙΣΧΥΤΗ
ιοw frequencγ signal generator wlth amplίfier
Αποτελεί nλεκτpονικrΊ συσκευrΊ n οποία παpέχει καθαpές nμιτο

νι κές, τετpαγωνικές και τpιγωνικές κυματομοpφές και παλμούς.
Η πεp ιοχή συχνοτrΊτων κυμαίνεται συνήθως από 0,2 Hz - 100 kHz,

κατανεμnμένn σε εnιμέpους πεpιοχές μέσω διακοπτών επιλογnς. φ
.,
\t
at
:φ
Σε αναλογικές νεννrΊτpιες, n επ ι λογn τnς συχνότnτας πpαγματο a>·
ποιείτα ι μέσω πεpιστpοφικού ποτενσ ι όμετpου πολλαπλών
στpοφών, ενώ σε ψnφιακές γεννιΊτpιες PLL, n επιλογn πpαγμα ~
'
QI ~ <QΘ
τοποιείτα ι μέσω πλnκτpολογίου. ο
Αντίστοιχα n απεικόνισn τnς συχνότnτας, μποpεί να είνα ι αναλο-

νικn n ψnφιακn . -
Το παpαγόμενο σrΊμα ενισχύετα ι από ενσωματωμένο ενι σχυτn

τnς τάξεως των 5 - 1Ο W και μποpεr να συνδεθεί σε μεγάφωνο
για τnν παpαγωγιΊ nχου, σε καθοδικό παλμογράφο για τnν οπτι
κr'ι απεικόνισn τnς κυματομοpφnς, ιΊ σε ειδικές μnχανικές n
nλεκτρονικές διατάξεις, όπως ένας nλεκτpομnχανικός ταλαντω
τής ιΊ ένας εξωτεpικός εν ι σχυτιΊς.
/
Η συσκευιΊ τpοφοδοτείται από το δίκτυο 220 ν 50 Hz κα ι διαθέ
τει nλεκτpονικn ασφάλεια προστασίας έναντι βpαχυκυκλωμάτων.
:nΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙ.ΕΣ · kΙΝΔΥΝΟ1
•
ΗΛ.640.Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΕΝΙΣΧΥΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Audio power ampllfier
Γενικnς χρnσnς ενισχυτnς ακουστικών συχνοτnτων, ισχύος

τnς τάξεως των 1Ο - 20 W οτnν περιοχn 20 Hz - 20 kHz .
Διαθέτει εισόδους με διάφορες ευαισθnσfες, υποδοχές για τn ,,

\
φ (i)
•''
σύνδεσn μεγαφώνου χαμnλnς σύνθετnς αντίοτασnς 4 -8 Ω "'
~~~~~~
•''
\\
και ρυθμιστικά οτάθμnς εξόδου και τονικότnτας .
\
~·~~~~~ -!-<ο t>e

ιιΙΟΔοι
~D~~~~ "~~<2.~. e
• ιι>
ΠΛΗΡΟΦΟ'ΡΙΕΣ ΚΙΝΔVΝΟ\';
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

183
-
Ι
~ ----
ΗΛ.645.Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΕΝΙΣΧΥΤΗΣ ΜΕ ΜΕΓΑΦΩΝΟ
Audio ampl ifier with Joudspeal<er
Εν1σχυτrΊς ακουστικών συχνοτήτων μικρrΊς ισχύος έως 5 W, με

, '
ενσωμοτωμενο μ εγαφωνο.
Χρnσ1μεύε 1 για τnν ακουστι κfι αισθnτοποίnσn των nλεκτρικών

____ _ ..
ο~
ταλαντώσεων που προκαλούντα ι οπό τn γεννrΊτρια χομnλών _..
συχνοτrΊτων, τnν ενίσχυσn fιχων από μ ι κρόφωνο κλ π .
(!) @
ε:2 τεΡ•1<0 @ Θ
---
--------
--------_...
...
.- ~,..,
_____
-~-----
~
Διαθέτει είσοδο μ ι κροφώνου , n οποίο μπορεί επιπλέον να MEnt.k ΗΟ ειS.ol)OS.
δεχτεί και φωτοαντίστασn, καθώς και ρυθμιστικό τnς στάθμnς

εξόδου .
Τροφοδοτείται από το δίκτυο 220 ν ή από εσωτερ ι κή μπαταρία.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
Solar ceιι
Είναι επιφάνεια κρυσταλλικών κυψελίδων σελnνίου rΊ πυριτίου

προοαρμοσμένn σε διαφανrΊ πλάκα με τα αντίστοιχα στnρίγμα
τα και ρευματοδότες και χρnσι μοποιείται για τnν επίδειξn τnς
α π ευθείας μετατροπrΊς φωτεινrΊς ακτινοβολίας σε nλεκτρικό
ρεύμα .
Με τυπ ι κrΊ επιφάνεια 5 cm χ 1ο cm, ένα στοιχείο μπορεί να

παράσχει ρεύμα έως 1.1 Α με τάσn 0.6 ν. εάν προσπέσει φω
τει νfι ακτινοβολία (400 έως 1000 nm), ισχύος 120 w από από
στασn Ο, 5 m . Πολλά στοιχεία μπορούν να συνδεθούν σε σειρά,
ώστε να αυξnθεί το π αρεχόμενο ρεύμα και να τροφοδοτnθούν
καταναλωτές rΊ συσσωρευτές.
ΗΛ.670.Ο ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ
Wind generator
Είναι γεννnτρια nλεκτρικού ρεύματος που λειτουργεί με τnν

περιστροφfι έλικας, όταν αυτrΊ βρεθεί σε ρεύμα αέρα.
Στο εργαστnριο. μ π ορεί να χρnσιμοποιnθεί · μικρός nλεκτροκι

νnτήρας 3 · 12 ν με προσαρμοσμένn έλικα, για τnν επίδειξn τnς
μετατροπrΊς τnς κινnτικrΊς ενέργειας σε nλεκτρικrΊ.
Εάν n διάταξn τοποθετnθεί μπροστά σε γεννfιτρ ι α ρεύματος

αέρα , μπορεί να παράγει nλεκτρικό ρεύμα με ισχύ περίπου 1 W.
Για περιορισμένες ανάγκες 01κιακnς κατανάλωσnς υπάρχουν

ανεμογεννrΊτριες ικανές να αποδώσουν ι σχύ έως 150 W, ενώ
σε nλεκτροπαραγωγικές μονόδες, χρnσ ιμοποιούνται ανεμογεν
νfιτριες μεγάλnς ι σχύος.
-
184
- - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ •
ΗΛ.690.Ο ΚΥ'ΡΕΛΙΔΑ ΚΑΥΣΙΜΟΥ (ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ}
Hydrogen fueι cell
Η κυψελίδα καυσίμου <στοιχείο υδρογόνου ) αποτελείτα ι από

ειδική καταλυτική μεμβράνn ανταλλαγnς πρωτονίων, προσαρ
μοσμένn μεταξύ δύο nλεκτροδίων .
Με τnν παροχή αερ ίου υδρογόνου και οξυγόνου στις δύο

πλευρές του στοιχείου , σχnματίζεται νερό κα ι n χημ ι κn ενέργεια
που παράγεται , μετατρέπεται σε ηλεκτρικn, ισχύος περίπου
600 mw .
Το φαινόμενο συμβαίνει επίσης και με τn χρήση υδρογόνου και
ατμοσφαιρικού αέρα ή με τη χρήσπ μεθανόλnς, με μικρότερπ
όμως ισχύ .
Το στοιχείο λειτουργεί και αντιστρεπτά, με τρόπο ώστε με την

παροχή ηλεκτρικού ρεύματος ισχύος 2 w
και ποσότητας νερού ,
να λαμβάνει χώρα πλεκτρόλυσπ και να παράγεται υδρογόνο
και οξυγόνο με ρυθμό Η 2 : 8,6 cm / mln και 02 : 4,3 cm / min .
3 3
Στις εφαρμογές του στοιχεfου περιλαμβάνονται επιπλέον n

όντλnσn υδρογόνου και οξυγόνου και n παραγωγn υδρογόνου
από μεθανόλη .
R C -----
ΗΛ. 700.Ο ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟ ΤΑΣΗΣ

Screwdriver, Neon test
Ευθύγραμμο κατσαβίδι με πλακέ απόλnξn (-) και διαφανn λαβn,

στnν οποία περιέχεται μικρός λαμπτnρας αίγλης σε σειρά με
μεγάλn ωμ ι κn αντίστασn , άνω των 500 kΩ .
Χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό του αγωγού φόσnς σε δίκτυα

εναλλασσόμενης τάσnς 1οο - 500 ν .
Μπορεί επίσnς να χρησιμοποιηθεί και στnν ανίχνευση στατικών
φορτίων.
Στο πίσω μέρος του φέρει μεταλλικό καπάκι σε nλεκτpική επα

φή με τn λυχνία , μέσω του οποίου κλείνει το κύκλ ω μα .
' ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - -- -- -- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

185
ΗΛ.7t0.Ο ΓΑΛΒΑΝΟΜΕΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΜΗΔΕΝΟΣ
Galvanometer. ίnsert
Όργανο κινnτού μαγνnτn που προσαρμόζεται στο πnνίο 300 n

600 σπειρών, σε κατακόρυφn θέσn.
Χρnσιμεύει για τnν ανίχνευσn τnς ύnαρξnς πολύ ασθενών ρευ

μάτων, όπως συναντώνται π .χ . σε φαινόμενα επαγωγnς .
Αποτελείται από ελαφρύ δείκτn κατασκευασμένο από μn μα

γνnτιζόμενο υλικό, ο οποίος καταλnγει σε αντίβαρο με μικρό
μαγνnτn.
Ο δείκτnς στnρίζεται ορ ι ζόντια με δύο οριζόντιες βελόνες σε
βόσn σχnματος U, n οποία φέρει πινακίδα με διαβαθμισμένες
ενδείξεις, δεξιά κα ι αριστερά τnς ένδε ι ξnς του μnδενός.
Η λεπτομερnς ρύθμισn του μnδενός επιτυγχάνεται με περι

στροφn χαλύβδινου μαγνητισμένου ελάσματος που υπάρχει
μπροστά από το δείκτn .
Αν κατά τnν περιστροφn του ελάσματος ο δείκτnς δεν κινείται,
·
•
σημαίνει ότι το έλασμα έχει απομαγνητιστεί, οπότε αφαιρείται
και μαγνητίζεται .
ΗΛ.350.Ο ή ι. •• ι
ΗΛ.351.Ο
Υ
~.;
'
,:• .
ΗΛ. 720.Ο ΑΜΠΕΡΟΜΕΤΡΑ
~ Ammeters, moving coil
Όργανα κινnτού πnνίου, πολύ μικρnς εσωτερικής αντίσταοnς,
που χρnοιμεύουν για τn μέτρnσn τιμών εντάσεων ρεύματος σε
nλεκτρικά κυκλώματα .
Συναντώνται σε διάφορες μορφές με ποικίλ ες περιοχές μετρή

σεων, ανάλογα με τnν κατασκευάστρια εταιρία και τn ζnτούμενn
εφαρμογr'ι.
Υπάρχουν αμπερόμετρα με εξειδικευμένn περιοχr'ι μετρnσεων

και όργανα με συνδυασμό κλιμάκων, όπως ενδεικτι κό είναι οι :
- - -
ο 1οο mA, ο 1 Α και ο 1ο Α n άλλn παραπλnσια , οι οποίες
επιλέγονται με κατάλλnλο μεταγωγό.
Υπάρχει επίσnς δυνατότnτα επιλογr'ις για τn μέτρnσn συνεχούς

n εναλλασσομένου ρεύματος.
Αμ π ερόμετρα μεγόλnς ευαισθησίας που μετρούν ασθενr'ι
ρεύματα, όπως ± 100 μΑ, με θέσn μnδενισμού στο κέντρο
τnς κλίμακας, χρnσιμοποιούνται ως γαλβανόμετρα μπδενός
σε πειράματα επαγωγnς.
Τα όργανα διαθέτουν βύσματα για τn αύνδεσn ακροδεκτών και

προστατεύονται από λανθασμένες συνδέσεις μέσω ασφαλε ιών
τr'ιξnς.
Σε παραλλαγές των οργάνων, το περίβλnμά τους μπορεί να
είναι διαφανές, ώστε με τnν τοποθέτnσr'ι τους σε ανακλαστι κό
προβολέά να προβάλλονται οι ενδείξεις σε οθόνn προβολnς .
• ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ "l<INΔVNOt :
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ

186
ΗΛ.7JΟ.Ο ΒΟΛΤΟΜΕΤΡΑ
voιtmeters. moving coil
Όργανα κινnτού πnνίου. πολύ μεγόλnς εσωτερικής αντίστασnς

που χρnσ ι μεύουν για τn μέτρnσn τάσnς .
Όπως και στα αμπερόμετρα, συναντώνται βολτόμετρα με

εξειδικευμένn περιοχrΊ μετρήσεων ή με συνδυασμό κλιμάκων.
όπως ενδεικτικά είναι οι : ο - 500 mV. ο - 5 ν. ο - 50 ν ή
ο - soo ν ή άλλn παραπλήσια. για το συνεχές ή το εναλλασσό
μενο ρεύμα, οι οποίες επιλέγονται με κατάλλπλο μεταγωγό.
Τα βολτόμετρα διαθέτουν βύσματα για τn σύνδεσn ακροδε

κτών και προστατεύονται από λανθασμένες συνδέσεις μέσω
ασφαλειών τnξnς.
Σε παραλλαγές των οργάνων. το περίβλnμά τους μπορεί να

είναι διαφανές, ώστε με τnν τοποθέτnσn τους σε ανακλαστικό
προβολέα να προβάλλονται οι ενδείξεις σε οθόνn προβολής .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ klNΔVNOI ~
• ---
ΗΛ.740.Ο ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΚΛΙΜΑΚΩΝ

~ Mutti-range meter
Τα όργανα πολλαπλών κλιμάκων είναι συσκευές μεγάλων

διαστάσεων που συνδυάζουν λειτουργίες των αμπερόμετρων
και βολτόμετρων και χρnσιμοποιούνται για τnν επίδειξn
μετρήσεων.
Η βάσn τους αποτελείται από όργανο κινnτού πnνίου το οποίο

δέχεται ποικιλία κλιμάκων. για μετρnσεις τάσεων και εντάσεων.
συνεχούς και εναλλασσόμενου ρεύματος, με διάφορα όρια
τ ιμ ών.
Οι κλίμακες τοποθετούνται συρταρωτά σε κατάλλnλn εσοχή

τnς συσκευής και διαθέτουν κυκλώματα προσαρμογής στο
όργανο .
Με κατάλλnλο κοχλία. ο δείκτnς του οργάνου μπορεί να ρυθμί

ζετα ι, ώστε κάθε φορά να τοποθετείται στο μnδέν τnς
αντίστο ι χnς κλίμακας.
~ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
!f~
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- -
187
ΗΛ.750.Ο ΠΟΛΥΜΕΤΡΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ
Mult ί meter, Anaιog
Αναλογικό όργανο για τn μέτρnσn τάσεων και εντάσεων συ

νεχούς και εναλλασσόμενου ρεύματος, καθώς και αντιστάσεων ,
με διάφορες κλίμακες .
Η επιλογn τnς περιοχnς μετρnσεων πραγματοποιείται με περι

στροφικό μεταγωγέα .
Συνοδεύεται από ζεύγος καλωδίων με κατάλληλους μονωμέ

νους άκροδέκτες μέτρησnς.
Συνnθεις περιοχές μετρnσεων, οι οποίες διαθέτουν επί μέρους

κλίμακες, είναι:
Τάσεις : Ο - 1000 V DC/AC
Εντάσεις : ο - 20 Α DC/AC
Αντιστάσεις : Ο - 40 ΜΩ
Φέρει ποτενσιόμετρο μnδενισμού τnς ένδειξnς νια βραχυκυ
κλωμένους ακροδέκτες, προκειμένου να μετρnθούν αντιστάσεις
σε διάφορες κλίμακες.
Περιλαμβάνει επίσnς ασφάλεια τnξnς για προστασία των εξαρ

τnμάτων του .
F ' '!
f_·.· -; .·.. 1
~-'<". •
~
_.
....... ,•.
•.. _~_. . .'· ~
...
"<Ι
- -:::·
'
ΗΛ.760.Ο ΠΟΛΥΜΕΤΡΟ ΨΗΦΙΑΚΟ
Muttimeter. Digital
Χρησιμοποιείται όπως και το αναλογικό πολύμετρο για τnν

πραγματοποίησn μετρnσεων, χαρακτnρίί,εται όμως από ευκο
λία χρnσnς και μεγαλύτερn ακρίβεια μετρnσεων .
Το όργανο παρέχει ψnφιακές ενδείξεις των μετρούμενων τά

σεων, εντάσεων και αντιστάσεων σε οθόνη υγρών κρυστάλ
λων , 3,5 τουλάχιστον ψηφίων με δύο δεκαδικά .
Επιπλέον είναι δυνατό να διαθέτει κλίμακες μετρnσεων θερμο

κρασίας, χωρnτικότnτας, νια έλεγχο διόδων. τρανζίστορ κ . λ.π .
Συνnθεις περιοχές μετριiσεων με επιμέρους κλίμακες είναι :
Τάσn : ο - 1000 ν DC/AC

Έντασn : Ο - 20 Α DC/AC
Αντίστασn : ο - 20 ΜΩ
Χωρnτικότnτα : Ο - 20 μF
Θερμοκρασία : -10 - 100 ·c
Λειτουργεί με μπαταρία και διαθέτει nλεκτρονικό κύκλωμα

ασφάλειας για κάθε ενδεχόμενn λανθασμένn σύνδεση .
•
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ n ΡΟ Σ Ο Χ ti
•u
ΗΛ. 780.Ο ΚΑΘΟΔΙΚΟΣ ΠΑΛΜΟΓΡΑΦΟΣ
cathode ray osciιιoscope
Όργανο γ ια τnν οπτικrΊ απεικόνισn nλεκτρικών μετρrΊσεων από

πειράματα rΊ το περιβάλλον, σε φθορίζουσα οθόνn καθοδικού
σωλrΊνα.
Η αρχrΊ λειτουργίας του βασίζεται στnν εντός του σωλrΊνα από

κλισn τnς δέσμnς nλεκτρονίων, λόγω του nλεκτρικού πεδίου
που δnμιουργούν δύο ζεύγn nλεκτροδίων οριζόντιας και κατα
κόρυφnς απόκλισnς. στα οποία εφαρμόζονται τα σrΊματα των
μετρrΊσεων.
Η φθορίζουσα οθόνn στnν οποία προσπίπτε ι n δέσμn, έχει

διάμετρο τουλάχιστον 5 ίντσες και είναι βαθμονομnμένn σε
διαστιΊματα ανά 1 cm .
Η είσοδος των nλεκτροδίων κατακόρυφnς απόκλισnς Υ. έχει

συνrΊθως εuαισθnσία 10 mν p-p / cm, σύνθετn αντίστασn 1 ΜΩ
και μέγιστn τιμrΊ εισόδου 300 ν (DC rΊ AC p-p).
Μέσω πλιΊκτρου επιλογrΊς rΊ ειδικών ακροδεκτών παρέχεται

δυνατότnτα εξασθένισnς του σrΊματος σε κλίμακες των 1.
1/10, 1/100 και 1/1000.
Η απόκρισn συχνότnτας είνα ι τnς τάξεως των Ο - 20 MHz, με

μέγιστο ανεκτό χρόνοΌπόκρισnς 17,5 ns.
Η οριζόντια απόκλισn Χ. συνδέεται εί~;:ε σε εσωτερικιΊ γεννrΊ

τρια πριονωτιΊς τάσnς , με συχνότnτα σάρωσnς από ο έως
100 kHz συνιΊθως σε διακριτές κλίμακες, είτε σε εξωτερικούς
ακροδέκτες με χαρακτnριστ ι κά παραπλιΊσια τnς εισόδου κατα
κόρυφnς απόκλισnς.
Σε αυτn τnν περίπτωσn n σύνδεσn εξωτερικού nλεκτρ ι κού
σήματος. επιτρέπει τn διεξαγωγιΊ μέτριΊσεων από δύο συσχε
τιζόμενα μεγέθn, όπως κατά τn λιΊΨn χαρακτnριστικών
καμπύλων nμιαγωγών, τn μελέτn σχnμάτων Lissajous, κλπ.
Η συσκευιΊ λειτουργεί με τάσn δικτύου 220 - 240 ν 50 Hz και /

διαθέτει σύστnμα αυτόματου συγχρονισμού και σταθεροποίn
σnς τnς κυματομορφnς (triggeringJ, καθώς και ρυθμ ι στικά φω
τεινότnτας, εστίασnς και αστιγματικnς διόρθωσnς τnς δέσμnς.
Συναντάται επίσnς είσοδος Ζ γιο τn διαμόρφωσn τnς φωτεινό

τnτας τnς δέσμnς. Επιπλέον δυνατότnτα αποτελεί n ύπαρξn
διπλnς δέσμnς.
Σε σύγχρονους ψnφιακούς παλμογράφους με οθόνn υγρού

κρυστάλλου, παρέχεται επίσnς n δυνατότnτα συγκράτnσnς
τnς κυματομορφnς, ανάλυσnς και επεξεργασίας των μετρn
σεων και n σύνδεσn με υπολογιστn .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ n ρ ο Σ ο · >ι ...,
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ' ' " - - - - - -

189
ΗΛ.790.Ο ΤΖΑΟΥΛΟΜΕΤΡΟ • ΒΑΤΤΟΜΕΤΡΟ
Joule and Watt meter
Είναι πολυδύναμο όργανο που μετρά μέσες τάσεις και εντά

σεις και υπολογίζε ι την ενέργεια, την ισχύ και τη γωνία φάσης
σε ηλεκτρικά κυκλώματα και συσκευές.
Διαθέτει ψηφιακn ένδειξη των μετρnσεων και πλnκτρα επιλο

νnς των μεγεθών στις ακόλουθες συνnθως περιοχές:
Τάση : ο - 240 ν RMS, 340 νnΔ.•

Έντασn: 10 Α RMS. 14 &e-·
Ισχύς: ο - 2400 w •• •• t·. • •J
Ενέργεια:
Γωνία φάσης:
ο - 10 J
5
-90° έως + 90°

ι·. • · ι ι·. . ·ι
1
Σε παραλλαγές του οργάνου παρέχεται εnίσης δυνατότητα

σύνδεσης με υπολογιστn για αυτόματn καταγραφn και επεξερ
γασία των μετρnσεων .
Ι<tΝΔΥΝΟ Ι
r . -------
- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΗΛΕΚΤΡιΣΜΟΥ

190
mB BliΘ •[;
~ crffi L-\:i~~~~
~ ffiJJOOΘm~ [:MIJf3ι1 f[itJillill]
1
8 ------ι( χημεία )
1 ΧΗ.005.Ο Λύχνος Βυηseη
ΘΕ.ΟΊΟ.Ο Τρίγωνο πύρωσης
ΧΗ.020.Ο Λαβίδα δοκιμαστικών σωλήνων ξύλινη
ΧΗ.025.Ο Λαβίδα μεταλλική
ΧΗ.026.Ο Πυρολαβίδα ή πυράγρα
ΒΙ.030.Ο Λαβίδα ανατομική
ΧΗ.030.Ο Λαβίδα Mohr
ΧΗ.032.Ο Λαβίδα Hoffmaη
ΧΗ.040.Ο Σπάτουλες
ΧΗ.045.Ο κοχλιάριο καύσης
ΧΗ.047.Ο Στήριγμα παρασχίδων
ΧΗ.050.Ο Πώματα φελλού
ΧΗ.055.Ο Πώματα ελαστικά
ΧΗ.060.Ο Φελλοτρυπητήρες
ΧΗ.065.0 Ακονιστής φελλοτρυπητήρων
ΧΗ.070.Ο Συσκευή μαλακώματος φελλού
ΧΗ.080.Ο Στήριγμα δοκιμαστικών σωλήνων
ΧΗ.085.Ο Στήριγμα σιφωνίων
ΧΗ.090.Ο Στήριγμα σφαιρικών φιαλών
ΧΗ.095.Ο Στεννωτήριο σκευών
ΧΗ.097.Ο Γεννήτρια ρεύματος αέρα
XH.tOO.O Ράβδοι μαγνησίας
ΧΗ.ΊΊΟ.Ο Ψήκτρες καθαρισμού
ΧΗ.'120.Ο Λίμα γυαλιού
XH.t50.0 Ελαστικοί σωλήνες
ΧΗ.'155.Ο Σύνδεσμοι ελαστικών σωλήνων
ΧΗ.'160.Ο Γυάλινοι σωλήνες
ΧΗ.'170.Ο Ράβδοι ανάδευσης
ΧΗ.'180.Χ χωνία διήθησης
ΧΗ.'185.Χ χωνία Βυchπeιι
ΧΗ.'190.Ο Διηθητικά χαρτιά
ΧΗ.200.Χ Ασφαλιστικά χωνία
ΧΗ.205.Χ Διαχωριστικά χωνία
ΧΗ.2'10.Χ Κάψες πορσελάνης
ΧΗ.2'15.Ο Κάψα πορσελάνπς ευρύστομη
ΧΗ.220.Ο Γουδί με γουδοχέρι
ΧΗ.230.Ο Δίσκος γυάλινος
ΧΗ.235.Χ Ύαλοι ωρολογίου
ΧΗ.240.Χ Φιάλες αντιδραστηρίων πλαστικές
ΧΗ.245.Χ Φιάλες αντιδραστηρίων γυάλινες
ΧΗ.247.Ο Ετικέτες σήμανσης φιαλών
ΧΗ.250.Ο Υδροβολέας πλαστικός
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ _ _ _ __ _ _ _ __ _ _ _ __ _ _ _ __ __ _Συ_

νε_
·χε_
ισ_στ_nν_ε_
πο_
· με_ν_nσ_ελ_
ίδσp
191
•
1
8 -----1( χημεία συνέχεια )
1 ΧΗ.255.Ο Υδροpολέας γυάλινος
ΧΗ.260.Ο Σταγονόμετρα (Απλά nουάρ)
)(Η.265.Ο Πληρωτής σιφωνίων (Πουάρ τριών ΡαλΡίδων)
ΜΡ.060.Ο Σύριyyα
ΧΗ.280.Χ Δοκιμαστικοί σωλήνες
ΧΗ.290.Χ Ογκομετρικοί κύλινδροι
ΧΗ.295.Χ Ογκομετρικές φιάλες
ΧΗ.:ιοο.χ ποτήρια ζέσης
XH.JtO.X Φιάλες κωνικές αριβμnμένες
XH.Jt5.X Φιάλες κωνικές με στενό λαιμό
XH.J20.X Φιάλες διήβησπς στο κενό
XH.J25.X Κλασματήρες
XH.JJO.X Φιάλες σφαιρικές

XH.JJt.O Φιάλη σφαιρική 5L
XH.JJ5.X Φιάλες σφαιρικές ευρύστομες
ΧΗ.340.Χ Κρυσταλλωτήρια
ΧΗ.350.Χ Σιφώνια πλήρωσης
ΧΗ.355.Χ Σιφώνια μέτρησης
XH.J60.X Προχοlδες με στρόφιννα
XH.J70.0 Ψυκτήρας Lleblg
XH.J75.0 Ψυκτήρας crαhαηι
XH.J80.0 Πληντρίδα (ξηραντήριο) αερίων
XH.J85.0 Υδραντλία δημιουργίας κενού
XH.J90.0 Συσκευή συλλογής αερίων
ΧΗ.400.Ο Σκεύη τύπου Oυlckflt
ΧΗ.500.Ο Συσκευή χρωματογραφίας
XH.StO.O χρωματόμετρο
ΧΗ.520.Ο Φασματοφωτόμετρο
XH.5JO.O κυψέλες χρωματ6μετρου - φασματοφωτόμετρου
ΧΗ.550.0 πεχαμετρικό χαρτί
ΧΗ.560.Ο πεχάμετρο
ΧΗ.580.Ο Αγωγιμόμετρο
ΧΗ.590.Ο Οξυyονόμετρο
ΧΗ.700.Ο Σκεύη μικροκλίμακας
- - - - - - . ; : . . . . : : - - - -- - -- - - - - -- -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

192
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΟΡΓΑΝΩΝ

& ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ
Οι ειδικές συνθrΊκες λειτουργίας και περιβάλλοντος <Θερμοκρασία . π ίεσπ. τοξικότnτο J. στιc οποίες
υποβάλλονται τα όργανο και οι συσκευές κατά τn φύλαξn, μεταφορά και επεξεργασία των χnμικών
ουσιών και τnν πραγματοποίnσn των χnμικών αντιδράσεων. επ ι βάλλουν τnν επιλογrΊ δομικών υλι
κών με ιδιαrτερα χαpακτnρ ι στι κά.
Ωc εξαιρετικό ανθεκτικά υλικά που ικανοποιούν τις παραπάνω απαιτrΊσεις. χpnσιμοποιούνται κατά
κύριο λόγο το γυαλί και το πλαστικό . Σε περιορισμένο βαθμό. επίσnς. χpnσιμοποιούνται τα μέταλλα.
το ξύλο και n nορσελάνn .
Με σκο πό τnν εn ιλογrΊ του κατάλλnλου v.ια κάθε εφοpμογrΊ υλικού κα ι για αποφυγrΊ υπέρβασnς των
ορίων ανοχrΊc. παρέχονται στn συνέχεια βασικές nλnροφοpίες γιο τις φυσικοχnμικές ιδιότnτες των
γυαλιών και των πλαστικών που συνnθέστερα συναντώνται ως υλικά κατασκευής οργάνων και
συσκευών Χnμείας.
Σε κάθε είδος που nεpιγρά φετα ι στον Κατάλογο οργάνων και συσκευών Χnμείας, παρατίθεται εικο
νίδιο που αντιστοιχεί στο υλικό κατασκευnς του. όταν αυτό είναι οnμαντι κό .
-..:::-------.-- - - - - - -- - - - - - - -- - Α. ΓΥΑΛΙΝΑ ΟΡΓΑΝΑ
Το γυαλί έχει ι κανοποιnτικn συμ περ ι φορά απέναντι στα χnμικά οντιδροστι'ιριο .
Είναι διαφανές και μn τοξικό

Διατnρεί σταθεpό το σχnμα του ακόμα και σε υψnλές Θερμοκρασίες
- Δεν παρατnρείται διάχυσιi του
- Είναι αδ ιάβροχο ιαδιαπέραστοJ
Είναι ασφαλές στnν υπεριώδn ακτινοβολία και το μικροκύματα .
Όλα τα γυάλινα είδn. ως εύθραυστο , απαιτούν ιδιαίτερn προσοχrΊ κατά τn χρrΊσn τους .
Πλnροφορίες σχετικά με τnν ασφαλrΊ χρrΊσn των γυάλινων οργάνων και συσκευών παρέχονται στα
"Ειδικά Θέματα Ασφάλειας" <ΜΕΡΟΣ 111).
Υπάρχουν διάφορα είδn γυαλιών, ανάλογα με τn σύσταοrΊ τους, n οποία και τους προσδίδει ιδιαί
τερα χαρακτnρ ι στι κό.
Το συνnθέστερο ε ίδn γυαλιών που χρnσιμοποιούνται για τnν κοτασκευι'ι οργάνων και συσκευών
Χnμείας. είναι το κοινό γυαλί κα ι το γυαλί τύπου Pyreχ .
-κοινό γυαλί: Γυαλί ασβεστ ίου-νατρίου <Soda - Lime, Soda glass. Clea r glass, .. J
Το γυαλί έχει πολύ κολι'ι χnμικι'ι αντίστασn έναντι του νερού. των αλατούχων διαλυμάτων. των
οξέων. των βάσεων. των οργανικών διαλυμάτων και ξεπερνά σε αυτόν τον τομέα τnν πλειονό
τnτα των πλαστικών υλ ικών.
Με κο ινό γυαλί κατασκευά ζοντα ι συσκευές όπου δεν αναπτύσσοντα ι υψnλές Θερμοκρασίες κα ι
δεν απαιτείται μεγάλn αντοχrΊ σε χnμικι'ι και μnχονικι'ι κατοπόνnσn ικστόλλnλο για τnν κοτα
σκευrΊ σιφωνίων πλnρωσnς. προχοϊδων. κλπ!
-Τύπου Pyrex: Γυαλί βόριο-πυριτικό (Pyreχ. ενισχυμένο Pyreχ. Borosilicate, .. J
Με σχετι κά παρόμοια σύστασn. στnν κοτnγορία των βοριο-πυριτικών γυαλιών εντάσσονται τύποι
γυαλιών <γυαλί Pyreχ. γυαλί Ργreχ ενισχυμένο, γυαλί BorosilicateJ. τα οποία χαρακτnρίζονται από
εξαιρετικές φυσικές και χnμικές ιδιότnτες. που το καθιστούν κοτόλλnλσ ως υλικά κατασκευιiς
οργάνων και συσκευών.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-------------------------------

193
Το γυαλr τύπου Pνrex παρουσιάζει υψnλn σταθερότnτα στn δομn του. υψnλn μnχανικιΊ αντοχιΊ ,
υψnλrΊ αντίστασn έναντι χnμικών προσβολών και χαμnλό συντελεστn γραμμικιΊς διαστολιΊc: που
επιτρέπει τn χριΊσn του σε υψnλές θερμοκρασίες και απότομες μεταβολές θερμοκρασιών .
Το γυαλί τύπου Pyrex έχει πιο μεγάλn αντίστασn στα οξέο οπό ό,τι το κοινό γυαλί, αλλά υφίσταται
αισθnτrΊ διάβρωσn από υδροφθορικό οξύ. πυκνό και θερμό φωσφορικό οξύ και ισχυρό διαλύματα
αλκαλίων.
Θεωρείτα ι κατόλλnλο γ ια τnν κατασκευn οργάνων που απα ιτούν μεγάλn χnμικrΊ, μnχονικrΊ και
θερμικιΊ αντοχιΊ, όπως συνδέσεων γυάλινων συσκευών, σφαιρικών φιαλών, ποτnριών ζέσεωc: κλπ.
Μπορεί να επεξεργαστεί με φύσnμα στους 820 ·c και να υποστεί ονόπτnσn στους 565 - 570 ·c
για 15 mln και να αφεθεί να κρυώσει αργό και ομοιόμορφα με ρυθμό 200 °C/h έως τους 150 ·c .
Τα γυάλινο όργανα ακριβούς μέτρnσnς ποσοτnτων υγρών φέρουν χορογμένn τn θερμοκρασία
ισυνι'lθως 20 °CJ στnν οποίο οι χαραγές των ενδείξεων αντιστοιχούν στις πραγματικέ τιμέc:.
Ο ι παρακάτω Πίνακες αναφέρονται στn σύστασn. βασικές ιδιότnτες και χαρακτnριστικές θερμοκρα
σίες των δύο τύπων γυαλιών .
Οι τιμές αυτές ποικίλουν ελαφρό μεταξύ των κατασκευαστριών εταιριών:
· · - Τύπου Pyreχ ; . .- ·- . κο~vό .γuολί .

. ... ..._ '
Διοξεrδιο του πυριτίου 80,4 71

Οξείδ ιο του βορίου 12,6
Οξεfδιο του νατρίου 4.15 15,2
Οξείδιο του αλουμινίου 2,2 2,2
Οξείδιο του καλίου 0,5 1,2
Οξείδιο του ασβεστίου 0.1 5.7
Οξείδιο του μαγνnσίου 0,05 2,9
•
Οξείδιο του βαρίου 5 ρpm 1,7
. Τύπου Pyreχ
... . .. ... . . - - .... - .~ Ή .-Κοινό
- γυαλί : ~. . :.
Συντ. γραμμικrΊς διαστολrΊς (20 - 300°C) 3,3 χ 106 / °C 9,2χ1Ο /°C

6
Πυκνότπτα 2,23 g/cm3 2,50 g/cm5

Δείκτnς δ ι όθλασnς (n0 ) 1,47 1,51
Σnμείο αποκοπnς τάσεων (strainJ s20 ·c 475 ·c
Σnμείο ανόπτnσnς (annealing) 565 ·c 515 ·c
Σnμείο αποσκλnρυνσnς ιsoftening > a20 ·c 110 ·c
Σnμείο επεξεργασίας ιwork ingJ 1250 ·c 1100 ·c
Σnμε ίο τrΊξnς ιmelting> 1610 ·c 1400 ·c
Β. ΠΑΑΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Βασικό πλεονέκτnμα των πλαστικών σε σχέσn με το γυαλί είναι n ευκαμψία, n αντοχn σε θραύσn
κα ι n μειωμένn μάζα τους.
Ως πλαστικό δεν χαρακτnρίζεται ένα συγκεκpιμένο υλικό πολλαπλών χρrΊσεων. αλλά υπάρχουν
πλnθος από κατnγορίες πλαστικών, των οποίων οι φυσικοχnμικές ιδιότnτες ποικίλουν έντονα ανά
λογα με τn σύστασn τους .
Οι ιδιότnτεc αναφέρονται στο διαφορετικό βαθμό σύμφωνα με τον οποίο κάθε είδος πλαστικού
αντιδρά σε μnχανικές καταπονnσεις. στο εύρος θερμοκρασιών χρrΊσnς, στnν αντοχrΊ στο χρόνο και
στις ακτινοβολίες. στις συνθrΊκες αποστείρωσnς και βασικά στnν αντfστασn του σε κάθε κατnγορία
χnμ ικών αντιδραστnρ ίων.
Για τnν επιλογn του κατόλλnλου τύπου πλαστικού. ακολουθεί συγκριτικός Πίνακας των βασικών φυ
σικοχnμικών ιδιοτnτων των συνnθέστερων πλαστικών που συναντώνται στα πειράματα Χnμείας.
- - - - - - - - -- - - - - - - - -- -- - -- - -- - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

194
LΞ ι
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ (*)
• ι:::: V'
Οι:: w
v Q., _
Cυ σ
Θ
ΙΟ <
>- v. ""
σ
ο.
•c cn
~
cn ·ω
w
ο
...,
'llJ 'Ο
::ιι: '() v v ~w ,_ a.
ιg
ο. Χ ct: ct: ο ..... ω
v ω
v ο "" 0-0
χ (V ~ ::ιι: ::ιι:
ct: "" σ :!: >
· Ε v v ο
'C
> '()
ο.
3 ct: '() ω
> '°
::::> ω
ο.
;::; a.
Ο Φ ....
σ>
ο
'°
'() ω ω
;:i. ,
c '() '() σ ο '(.\) 9-> :i. o
::ιι:
ct:
a. c
ω·-
(j) ξ:
~
,Ο
ο.
>
ο.
ι::
ο.
'(.\)
φ
ο
:::>
χ
ο
...,
ω ::ιι:
ct:
::ιι:
ct:
'()
ω
.....
'°ct: t)
--ο
"' >
ιτ:: ο
3 a.
0.1()
>- >- 111 <( <( ο <( <( ~ <( w <i: > <t>
ΡΕ/ρΜ -70 έως 100 Η - + + + + - + + ο + ο + +

ΡΕ/ρμ -60 έ ως 60 Η - + + + + - + + ο + ο ο ο
ΡΡ -10 έως 120 Η + - + + + - + + ο + ο + ο
PS -20 έως 70 Δ - - + ο ο - + + - - - - -
ΡΜΡ ο έω ς 150 Δ + + + + + - + + ο ο ο ο -
PVC -30 έως 70 Δ - - + + + - + + - - - + -..
PTFE -200 έως 270 Α + + + + + + + + + + + + +
ΡΑ ο έως 90 Η - - + ο - - ο ο + ο + + +
PC -100 έ ως 130 Δ + . + ο . - - + . ο . ο .
(*) ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Π Ι ΝΑΚΑ :
Υλι κό:
ΡΕ: Πολυαιθυ λένι ο (pμ: μικρn π υκνότnτα, pM: μ εγόλn πυ κνότητα)
1 Ρ Ρ : Πολυπρο π υλένι ο
PS: Π ολυστυpένι ο
ΡΜΡ ή ΤΡΧ : Πολυμεθυλοπεντένιο
PVC: Π ο λυβ1ν υλοχλ ω ρίδ 1 0
PTFE: Πολυτετpαφλουορα ι θυλέvιο (TeflonJ
ΡΑ : Πολ υαμΓδιο <Νγlοη)
PC: Πολυκaρμπονι κό - Πολυεστέρας CPlexiglas)
Ό ψη :
Η : Η μιδιοφονrΊς
Δ: Διοφaνn ς
Α : Αδ ι aφανnς
Σ υ μπ ερι φορ ά στα χημ ικά αντι δραστή ρια:
<+): Υψηλn αντίσταση.

(Ο >: Μερ ικ rΊ οντίστασn . Παροτεταμ ένn επ ίδραση οδ nγε ί σε π εριορ ι σμένες αλλοι ώσε ι ς, όπ ω ς
μείωσn μnχa νι κιi ς aντοχnς, αποχρωματι σμό, ε πιφανεια κn ρυτ ίδωση κλ π .
<- J: Καμία αντίστασn . Η επίδραση μπορεί να οδηγnσει σε αποσύνθεση n καταστροφ n .
= - - - - : : _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Γ. ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Το μέταλλα αποφεύγοντα ι ω ς υ λ ικά γιο την κατασκευn οργάνων και συσκευών Χnμείας,
κυρίως λόγω της μικρnς αντοχnς τους απέναντι στα αντι δpαστnρι α.
Σε π ερ ι ορ ι σμέ νες εφαρ μ ογές χρ η σιμοποιο ύ ντα ι οι ακόλ ο υ θες κατηγο ρίες τύ πων μετό λλων :
Ανοξε ίδωτο και οντι μαγνητικό ατσάλι τύπου Ι ΝΟΧ 18/ 8 (18% χρώμ10. 11% νι κέλιο)
Ανοξείδωτο κα ι μαγνnτι ζόμενο ατσάλι τύπου 430 (14% χρώμιο)
- Σίδηρος n ορε ίχαλκος επινικελωμένος ι1 επ ιχρωμιωμένος
Αμιγn μέταλ λο , όπως το αλουμ fνιο, το καθαρό νικέλιο 99,5%, κλπ .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - ------------------------------

195
LΞ ι
ΧΗ.005.Ο ΛΥΧΝΟΣ BUNSEN
Bunsen burner
Είναι συσκευrΊ με καύσιμο αέριο που δnμιουργεί φλόγα θερμο

κρασίας ·c και θερμοντικrΊς ισχύος 0,5 - 3 kW, για τn θέρ
1300
μανσn δοχείων και δοκιμαστικών σωλrΊνων, καύσn ουσιcδν n
για επεξεργασία γυαλιού .
Αποτελείται από ακροφύσιο ύψους συνnθως 6 - 1ο cm, σε

φαρδιά βόσn στrΊριξnς και με περιστροφικό pυθμιστrΊ ποροχrΊς
καυσίμου και μίγματος αέρα .
Στα πλευρό του διαθέτει αυλακωτό σωλrΊνα για τn σύνδεσn
ελαστικού αγωγού παροχnς του καυσίμου αερίου.
Λειτουργεί με προπάνιο rΊ βουτάνιο που λαμβάνεται από

φιάλες rΊ κεντρ ι κή εγκοτάστασn φυσικού αερίου. μέσω κατόλ
λnλου ρυθμιστn πίεσnς 80 - 100 mbar.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ )]ΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΘΕ.Ο 1 Ο.Ο ΤΡΙΓΩΝΟ ΠΥΡΩΣΗΣ
Wire-sίlica triangle
Χρnσιμοποιεfται γι α τn θέρμανσn μικρού βάρους μεταλλικών

δοχείων rΊ δοχείων από πυρίμαχn ύαλο (Pyrex) κα1 μικρών με
ταλλικών αντικειμένων.
Επίσnς χρnσιμοποιείται νια να προσαρμόζονται οι κάψες πορσε

λάνnς <χωνευτrΊριο) σε διαδικασίες πύρωσnς .
Στnρίζεται πάνω στον τρίποδο θέρμονσnς rΊ στnν ενσωμοτω

μένn βάσn θέρμανσnς των λύχνων υγραερίου.
Κατασκευά ζεται από τρία σκλπρά ανοξείδωτα σύρματα διαμέ

τρου 1 mm που συστρέφονται ανά δύο σχnματίί,οντσς σχrΊμα Υ.
Τυπικιi διάστασn των πλευρών του τριγώνου είνα ι 4 - 6 cm .

Τα τρία εσωτερ ικά σύρματα περιβάλλονται από πυρίμαχους
σωλιiνες ικεραμικό, πορσελόνn κλπ).
- -- - - - - - - - - - - - -- - -- - -- - -- - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

196
Σ t:J LΞ ι
ΧΗ.020.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ ΞΥΛΙΝΗ
Test tube holder. wood

Είναι ξύλινn λαβίδα. μrΊκους περίπου 20 cm με ατσάλ ι νο ελα
uiριο. όπως ένα μανταλάκι . με το ένα στέλεχος μακρύτερο
από το άλλο.
Χρnσιμοnοιείται για τn συγκράτnσn rΊ μεταφορά δοκιμαστικών

σωλιiνων διαμέτρου 11 - 19 mm που έχουν υψnλn θερμοκρασία
n πρόκειται να θερμανθούν σε λύχνο rΊ έχουν λερωθεί από
καυστικά υγρά.
ΧΗ.025.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ
τοηg
Χρnσιμοποιείται. όπως και n ξύλινn λαβίδα, γιο τn συγκρότnσn

δοκιμαστικών σωλnνων. καθώς και για τn μεταφορά χωνευτn
ρίων. ποτnρίων ζέσnc n άλλων σκευών, διαμέτρου έως 50 mm .
Αποτελείται από δύο ανοξείδωτα ατσάλινα σκέλn σε σχrΊμο

ψαλιδιού, διαμορφωμένα έτσι ώστε στο ένα άκρο τους να
προσαρμόζεται ο σωλrΊνας, ενώ το άλλο να προσαρμόζεται
στα δάκτυλα. Τα σκέλn συγκράτnσnς μπορεί να είνα ι καλυμμένα
με φελλό. σιλικόνn n λάστιχο γ ια τnν προστασία του μεταφε
ρόμενου σωλrΊνα .
~-~· . ..ι,.~ - r,. g...:.
" . .'
r •• ·~ '"...: ).·. '
ΧΗ.026.Ο ΠΥΡΟΛΑΒΙΔΑ ή ΠΥΡΑΓΡΑ
Tong, crucible
Μεταλλικn λαβίδα που χρnσιμοποιείται για τn συγκράτnσn

θερμών σκευ ών και αντικειμένων. όπως πχ καψών πορσελόνnς,
πυρακτωμένων μετάλλων, το καιόμενο σύρμα κουζίνας κλπ .
Αποτελείται από δύο ανοξείδωτα ατσάλινα σκέλn μrΊκοuς πε

ρίπου 20 cm σε σχnμα ψαλιδιού, με καμπυλωμένα άκρα ωστα
να μπορούν να συγκρατούν τα αντικείμενα .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕ ιΑΣ------------------------------

197
ΒΙ.ΟJΟ.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ
Forcep
Ε ίναι ατσάλινn ανοξεrδωτn λαβίδα με δύο σκέλn μnκους 10

- 20 cm που συνδέονται σταθερό στο ένα άκρο τους.
Χρnσιμοποιείται για τn συλλογn και μεταφορά μικροαντικειμέ

νων. Τα άκρα τnς λαβίδας ποικίλουν σε διαμόρφωσn και μπορεί
να είναι αιχμηρά, πεπλατισμένα, καμπυλωμένα κλπ.
Το σώμα τnς λαβίδας Γι n άκρπ των σκελών μπορούν να φέ

ρουν μονωτικn επίστρωσn από πλαστικό (PVC Γι Teflon).
nΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
XH.OJO.O ΛΑΒΙΔΑ Mohr

Mol1r clip
Είναι λαβίδα από δύο επινικε λ ω μένα μεταλλικό σκέλη μ n κους

50 mm, διαμορφωμένα έτσ ι ώστε στn φυσ ι κn τους κατάστασn
να πιέζονται μεταξύ τους, ενώ να απελευθερώνονται με τnν
πfεσn του χεριού .
Χρησιμοποιείται ως σφιγκτnρας ελαστικών σωλnνων, για τn

διακοπn τnς ροnς υγρών n αερίων .
XH.OJ2.0 ΛΑΒΙΔΑ HOFFMAN

Hoffman ctίp
Χρησιμοπ ο ι είται γι α τn στένωσn κα ι φραγn ελαστικών σωλnνων.
Είναι μεταλλικn επινι κελωμένn λαβίδα που αποτελείται από

σφ ιγκτήρα με δύο σιαγόνες μεταβλnτnς απόστασnς.
Η μία σιαγόνα ολισθαίνει με τn βοnθεια κοχλία , ενώ n όλλn

σιαγόνα είναι αποσπώμενn γιο τnν προσαρμογn των ελαστικών
σωλήνων .
- - - - -- - - -- - -- - - -- - -- - - -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

198
u
ΧΗ.040.Ο ΣΠΑΤΟΥΛΕΣ
,..ιc.1ι as
Είναι μακρόστενα μεταλλικά ri nλαστικά ελάσματα μrΊκους 10
- 20 cm. με άκρες δ ι αμορφωμένες σε διάφορο σχrΊματα .
Κατασκευάζοντα ι αnό ανοξείδωτο ατσάλι . καθαρό ν ι κέλιο n :

nολυnροnυλένrο και χρnσιμοnοιούνται για τn μεταφορά, δια
χωρισμό. ανάμιξn κλπ, στερεών χnμικών ουσιών σε μικρές πο
σότnτες.
Υπάρχουν σπάτουλες μονές με ξύλινπ λαβn, διπλές με δια

μόρφωσn και στα δύο άκρα , με άκρα διαμορφωμένα σε κοχλι
άριο κλn.
ΧΗ.045.Ο ΚΟΧΛΙΑΡΙΟ ΚΑΥΣΗΣ
Deflagrating spoon
Μικρό ατσάλινο κοχλιάριο καύσnς, που φέρεται σε ράβδο

μrΊ κους nερίn ου 40 cm .
Χρnσιμοποιείται νια τnν τοnοθέτnσn μικρών ποσοτrΊτ ων χnμι

κών ουσιών προς καύσn όπως nχ . άνθn θείου .
ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ ΠΡΟΙΟ)ΙΗ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΧΗ.047. Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΠΑΡΑΣΧΙΔΩΝ
Splίnter holder
Είναι ένας μετα λλικός δίσκος. δ ιαμέτρου πε ρίπου 50 mm, στο

κέντρο του οnο ίου έχει nροσαρμοσθεί κάθετα μια ακίδα .
Τοnοθετείται nόνω σε ευρύστομn σφαιρικri φιάλn με τnν ακίδα

προς τα κάτω.
Στnν ακίδα μπορούν να προσαρμοσθούν διάφορες μικροποσό

τnτες ουσιών, όπως θρυαλλίδα θείου, ελατrΊριο σιδrΊρου rΊ και
απλrΊ παρασχίδα ξύλου, ώστε να μελετnθεί n καύσn τους σε
ατμόσφα ι ρα οξυγόνο υ .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ J<JNΔVNOI
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ------------------------------

199
ΧΗ.050.Ο ΠΩΜΑΤΑ ΦΕΛΛΟΥ
cork stoppers
Εrναι απλά πώματα από συμπανιΊ φελλό και χρnσιμοπ ο ι ούνται

νια π ωματισμό γυάλινων δοχείων όπως οι δοκιμαστι κοr σωλrΊ
νες, οι κωνι κές φιάλες κλπ .
-Εχουν ελαφρά κων ι κιΊ δ ι αμόρφωσn κα ι οι διαστάσε ι ς τουc

ποικίλουν α π ό 6 mm έως 50 mm n μικρrΊ διάμετρος, 8 - 53 mm
n μεγάλn δ ι άμετρος και 13 - 38 mm το ύψος.
Μπορούν να τρυπnθούν στο κέντρο τουc με τους φελλοτρυ

'
πnτrΊρες rΊ έχουν έτοιμες ανο ι γμένες οπές δ ι αμέτρου 5 - 20 cm.
για τn διέλευσn θερμομέτρων rΊ σωλιΊνων .
ΧΗ.055.Ο ΠΩΜΑΤΑ ΕΛΑΣΤΙΚΑ

Rubber stoppers
Είναι πώματα ανάλογα με αυτά από φελλό , γι α τον π ωματισμό

δοκι μαστικών σωλιΊνων. φιαλών κλπ. κατασκευασμένο οπό
κόκκινο λάστιχο ιΊ teflon rΊ πολυα ιθυ λένιο rΊ σ ι λικόνn που - τ-"8:_
αντέχουν στα οξέα και τις βάσεις. .... - ? '-~
Έχουν ελαφρά κων ι κrΊ διαμόρφωσn και οι δ ι αστάσεις του ποι

κίλουν από 5 mm έως 71 mm n μικριΊ διάμετρος, 7 - 78 mm n
μεγάλn διάμετρος και 16 - 49 mm το ύψος.
Μπορούν να τρυπnθούν με τους φελλοτρυπnτrΊρες, αλλά

διατίθενται και με 1 rΊ 2 έτο ι μες ανοιγμένες οπές, διαμέτρου
3 ή 5 mm, νια τn διέλευσn θερμομέτρων rΊ σωλιΊνων.
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

200
ι
ΧΗ.060.Ο ΦΕΛΛΟΤΡΥΠΗΤΗΡΕΣ
cork borers
Είναι σειpά από1ο συνnθως μεταλλικούς ανοξείδωτους κοίλους
κυλίνδρους. διαμέτpου 4 - 20 mm, που χpnσιμοποιούνται για τn
διόνοιξn οπών σε πλαστικά πώματα n πώματα από φελλό. γιο
τn διέλευσn σωλnνων, θεpμομέτρων κλπ.
Τα χείλn τnς βάσnς τους είναι τpοχισμένα. ώστε με τnν ταuτό

χpονn κατακόpυφn πίεσn και nεpιστpοφn κατά τn διά νοιξn τnc
οπής, να αποσπάται το κατάλλnλο τμήμα οπό το π ώ μα .
1 1
Το επάνω άκpο τους έχει πpοσαpμοσμένn κάθετα μεταλλική 1
pάβδο, ώστε να διευκολύνονται οι κινnσεις .
Η σειpά συνοδεύεται οπό μεταλλικn pάβδο λίγο μεγαλύτεpου

μήκους, που χρnσιμεύει για τnν "απόφpαξn" του φελλοτpυπn
τnρα μετά τn χρnσn.
ΧΗ . 065.0
ΧΗ.065.Ο ΑΚΟΝΙΣΤΗΣ ΦΕΛΛΟΤΡΥΠΗΤΗΡΩΝ
corl<' borer sharpener
Χpnσιμοποιείται για το ακόνισμα των φελλοτρυnnτήρων διαμέ

τρου 4 - 20 mm, όταν μειωθεί n κοπτική τους ικανότnτα λόγω
χρήσnς .
Αποτελείται από μία ατσάλινn λεπίδα που συγκρατείτα ι υπό

γωνία σε κωνικn μεταλλικn χειpολαβn .
ο ακονιστnς τοποθετείται στn βόσπ του κάθε φελλοτpυπnτnρα

και περιστρεφόμενος με το χέρι, τροχίζει το χείλος του .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ J<INΔVNOI
ΧΗ.070.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΜΑΛΑΚΩΜΑΤΟΣ ΦΕΛΛΟΥ
cork press
Χρnσιμοnοιείται γιο το μαλάκωμα σκλnρών πωμάτων από
φελλό πριν τnν τοnοθέτnσn τους σε δοχεία.
Αποτελείται οπό χειpοκίνnτο μοχλό, ο οποίος πιέζει περιφερει

ακά τον κάθε φελλό, ανάμεσα σε δύο σιαγώνες .
Η σuσκευn στnρίζεται σε βόσn και δέχεται φελλούς διαμέτρου

έως40 mm .
'
' ~ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ------------------------------

201
ΧΗ.080.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ
Test tube rack

ΚατασκευrΊ από ανοξείδωτο μέταλλο n ανθεκτικό πλαστικό, με
σειρά κεντραρισμένων κατακόρυφων οπών, όπου στnρίί,ονται
.. οι δοκιμαστικοί σωλnνες σε όρθια rΊ ανόστροφn θέσn για μετα
φορά , αποθnκευσn, αποστείρωση, στέγνωμα κλπ .
Υπάρχουν και στnρίγματα από σκλnρό ξύλο, αλλά είναι δύσκο

λο στον καθαρισμό τους.
το στnριγμα μπορεί να διαθέτει μία rΊ περισσότερες σειρές

οπών διαμέτρου συνnθωc; 13, 16, 20 και 30 mm για τn στnριξn
διαφόρων τύπων δοκιμαστικών σωλnνων.
ΧΗ.085.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΣΙΦΩΝΙΩΝ
Pipette rack ι stand
Ειδικn βόσn από ξύλο n ανθεκτικό πλαστικό νια τn στnριξn

σιφωνίων μέτρnσnς rΊ πλnρωσnς, με σκοπό τnν αποθnκευσn ,
τn μεταφορά ri το στέγνωμά τους .
Δέχεται συνnθως 1ο - 30 σιφώνια σε κατακόρυφn ri οριζόντια

θέσn.
ΧΗ.090.Ο ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΦΙΑΛΩΝ

Round bottom flask hotder
c: >
Ειδικn κοίλn βάσn για τn στnριξn σε κατακόρυφn θέσn των

σφαιρικών φιαλών .
Εσωτερικά φέρει ομόκεντρους δακτύλιους για τnν ασφαλn

στnριξn φιαλών διαφόρων διαμέτρων.
Κατασκευάζετα ι συνnθως από πολυπροπυλένιο ώστε να

μπορεί να χρnσιμοποιείται σε κλίβανο .
------------------------------ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ

202
ΧΗ.095.Ο ΣΤΕΓΝΩΤΗΡΙΟ ΣΚΕΥΩΝ
Draining rack
Ε πιτοίχια ri επιτρα π έζι α βάσ n π ου φέρε ι αριθμό στnρ ιγμάτων

.. και χρnσ ι μοπο ι είται για τnν τοποθέτnσn υαλίνων σκε υ ών με
σκοπό το στέγνωμά τους μετά το πλύσ ι μο.
Τα στnρίγ μ ατα είναι περίπο υ 50, ιδίου n

δ ι αφορετικού μεγέ
θους και είναι ανοξείδωτα κα ι α π ό βιολογικά αδρανές πλαστ ι κό
ώστε να μnν μ ολύνεται το εσωτερ ι κό των δοχε ίων .
ΧΗ.097 .Ο ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΕΡΑ
Αϊr blower
Χρnσ ι μοποιείτα ι είτε γ ι α τ nν παροχrΊ ψυχρού rΊ θερμού αέρα ε ίτε
γ ια το στέγνωμα οργάνων κα ι ουσι ών .
Μπορεί να χρnσιμοποι nθεί κο ινό σεσουάρ μαλλιών με αντίστασn

ισχύος 1500 W, με διακόπτες διαβάθμ ι σnς θερμότnτας κα ι ταχύ
τnτας ροrΊς αέρα .
ΠΛΗΡΟΦΟΡ Ι Ι:~ · fl'OIO)(H ΙΑΝΔ.~σι
ΧΗ. t 00.Ο ΡΑΒΔΟΙ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
Flame test rods
Είνα ι μικρές κυλινδρ ι κές_ράβδοι , διαμέτρου 1 - 2 mm κα ι μnκους

15 - 20 cm,α π ό οξείδιο του μαγνn σίου, με κατάλλnλα δια
μορφωμένα άκρα.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜ Ε ιΑΣ - - - -- - -- - - - - - -- - - - - - - - - - - - -- --

203
(
ΧΗ. 11 Ο.Ο ΨΗΚΤΡΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
..
.... rιι(" ,ρ for teςt t•λbe s and bottles
Είναι κυλινδpικά βουpτσόκιο μrΊκους 40 - 100 mm και διαμέτρου
45 - 75 mm. οπό ίνες σκλπpού πλαστικού rΊ nylon. πpοσαρμο
σμένο κατά μriκος ανοξείδωτου μεταλλικού σύpματος , με
κορυφri οπό παρόμοιο υλικό .
Χpnσιμοποιούνται για τον καθαρι σμό δοκιμαστ ι κών σωλrΊνων,

φ ι αλών. κυλίνδpων κλπ.
Το μεταλλικό στέλεχος και ο φοpέας τnς ψriκτρας είναι
εύκαμπτα , γιο να μποpούν να πpοσαpμόζονται στο σχnμα του
δοχείου. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΧΗ. 120.Ο ΛΙΜΑ . ΓΥΑΛΙΟΥ
Glass file
ΕιδικrΊ λίμα με επίστpωσn από λεπτό σκλnρό υλικό (διαμαντό
λιμο J . κοτάλλnλn νια τn χάροξn και κοπn γυάλινων σωλriνων
διαμέτpου έως 25 mm και λείονσn των όκρωντους.
Έχει τριγωνικn διατομn με ξύλινn n π λαστικn χε ι ρολαβrΊ.
ΧΗ. 150.Ο ΕΛΑΣΤΙΚΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ

TUbing, flexible
Χρnσιμοποιούνται για τn σύνδεσn συσκευών και οργάνων και
τn διέλευσn υγρών Γι αεpίων. σε διάφορες θερμοκρασίες και
πιέσεις .
Το μέγεθος των ελαστικών σωλnνων καθοpίζεται από τnν εσω

τερικn διάμετρο, με συνrΊθεις τιμές 3 - 12 mm και το πάχος
τοιχώματος 0.75 - 5 mm .
Το μfικος τουc: κόβεται κατά βούλnσn με μαχαίρι Γι πριόνι .
Το πιο συνnθισμένα είδn σωλrΊνων. με τα αντίστοιχα χορακτn

ριστικό. είναι τα ακόλουθα :
Λάστιχο καουτσούκ Γενικnς xpnσnς. εύκαμπτο. φαιοκίτρινο, με υψnλn καθαpότnτα, από -20 έως 90
κατάλλnλο για πίεσn n κενό.
Λάστιχο σιλικόνnς Ημιδιαφανές, ελαστικό. επιδέχεται πίεσn και δεν επnpεάζεται από
ακτινοβολία υν και υγpασία.
Δεν συνιστάτα ι για xpnon με ι σχυpά οξέα n NaOH.
-.. από -50 έως 260
PVC ΓενικrΊς χρrΊσnς όιαφανnς σωλιiνας. εύκαμπτος, με αντοχn στα οξέα και τις βάσεις. από -45 έως 60
Προσαρμόζεται σφιχτά σε μεταλλικούς n γυάλινους συνδέσμους.
C - Fleχ Αδιαφανές, λευκό θερμοπλαστικό ελοστομερές. από -100 έως 100
Πολυαιθυλένιο PE/LD Η μιδιαφανιiς. δύσκαμπτος σωλnνας, με υψnλn αντίστασn στα χnμικό . από -60 έως 60
FEP !Φθοριωμένο
α ιθυλένιο-προπυλένιοl
PTFE (Teflon)
Ημιδιαφανές, άκαμπτο, χnμικά αδρανές.
Ημιδι αφανές, σχετικά εύκαμπτο, χnμ ικό αδpανές.

- -- -
από -170 έως 200
από ·260 έως 260

- - - -- -- - -- -- -- - - - -- -- - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

204
ι
ΧΗ. 155.Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ
Tubing connectors
Χρnσιμοποιούνται για τn σύνδεσn δύο Γι τρ ι ών ελαστικών

σωλnνων μεταξύ τους .
Έχουν σχήμα Γ. τ rΊ Υ, με αυλακωτά σκέλn για τn σφ ιχτn

π ροσαρ μογή των σωλήνων.
Υπάρχουν σύνδεσμοι αnό nολυnροnυλένιο Γι PVC, με εξωτερι

κrΊ διάμετρο 7, 9 και 11 mm και μετατροπείς διαμέτρου από 3
σε 5, 3 σε 8 και 5 σε 8 mm, με τους αντίστοιχους σφιγκτnρες.
· ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΧΗ. 160.Ο ΓΥΑΛΙΝΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ
ϊubίng , gιass
Γενικής χρήσnς σωλnνες από κοινό γυαλί rΊ γυαλί τύ nου Pyreχ .
Γυάλινοι σωλrΊνες υπάρχουν σε διάφορα μεγέθn , με εξωτερι

κn δ ι άμετρο από 4 - 100 mm. nάχος τοιχώματος 0,8 - 5 mm κα ι
σε μήκος συνrΊθως 1, 5 m .
Για τρ ιχοειδείς σωλriνες ειδικά n εσωτερική διάμετρος κυμαf

νετσι σnό 0,4 έως 1,2 mm .
Για διαμέτρους έως 25 mm, τα τμriμστσ σωλnνων αποσπώνται

α πό μακρύτερους σωλrΊνες με τn χάραξn με τn βοrΊθεια λίμας
και κατόλλnλn κάμψ n στο σnμείο χαpαγ nς.
Γι α μ εγαλύτεpες δ ισμέτpους αnαιτείτα1 ειδικό κοπτικό πριόν ι rΊ
τpοχός.
Οι κατασκευές διαφόpων σχnμάτ ων με γυάλινου ς σωλnνες

στο χnμικό εργαστnpιο nροϋnοθέτουν τn μορφοnοίnσn rΊ
συγκόλλnσn τμnμότων σωλnνων με τn θέpμανσrΊ τους σε
λύχνο υγραερίο υ . σύμφωνα με συγκεκpιμένn διαδικασία .
•
..J...
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - -

205
ΧΗ.170.Ο ΡΑΒΔΟΙ ΑΝΑΔΕΥΣΗΣ
Stirrί ng rods
Χρnσ1μοπο1ούντα1 για τnν ανάδευσn διαφόρων διαλυμάτων

μέσα σε δοχεία.
Είνα1 κατασκευασμένο ι από συμπαγές γυαλί rΊ πλαστικό (PVC rΊ

-
πολυπροπυλένιο) με διάμετρο 5 - 1ο mm και μrΊκος 1ο 30 cm .
Η μία άκρn τους είναι λειασμένn r'I έχει επικάλυψn από λάστιχο.
για να μn χαράσσει τα δοχεία, ενώ n άλλn μπορεί να είναι
επίπεδn για τn σύνθλιψn μικρών κρυστάλλων .
' ΠΆΗΡΟΦΟΡΙΕ'Σ
ΧΗ. 180.Χ ΧΩΝΙΑ ΔΙΗΘΗΣΗΣ
t=ilter funneιs. conical
Κωνικά χωνία από κοινό γυ αλί rΊ γυαλί τ ύπουPyrex rΊ πολυπρο

πυλένιο με τοιχώματα που σχnματίί,ουν γωνία 60°.
Φέρουν μακρύ σωλrΊνα εκροrΊc:. διαμέτρου συνrΊθωc: 1 Ο mm και

διαθέτουν περιστόμιο με χείλn. Χρnσιμοποιούνται γιο τnν πλrΊ
ρωσn δοχείων με υγρά και για το διαχωρισμό στερεού από
υγρό με τn βοrΊθειa φίλτρων από χαρτί.
ΣυνrΊθn είναι τα χωνία με τ ι ς ακόλουθες διαμέτρους περιστομίου:
..
ΧΗ.180.Ο 35 rnm
ΧΗ.180.1 45mm
ΧΗ.180.2 SSmm
_χιt.180.3 65mm '
ΧΗ.180.4 75mm
ΧΗ.120.5 100 mm
------------------------------ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ

206
ΧΗ. t 85.Χ ΧΩΝΙΑ BUCHNER
Buchner fι nrel
Είναι κυλινδρικά χωνιά από γυαλί τύπου Ργreχ ιΊ από πορσελάνn
riαπό πλαστικό <πολυαιθυλένιο ri πολυπροπυλένιο>, τα οποία
φέρουν επίπεδn διάτρnτn πλάκα με οπές διαμέτρου 1 - 3 mm
και λεπτό στέλεχος εκροής με διάμετρο συνrΊθως 1ο mm .
Στn διάτρnτn πλάκα συγκροτούνται χάρτινα ιΊ κεραμικά φίλτρα
με πόρους διαμέτρου 4 - 250 μm σε διαβαθμίσεις.
Τα χωνία προσαρμόζοντα ι σε φιάλn διriθnσnς κα ι αντλία κενού

και χρnσιμοπ οιούνται στn δ ιriθnσn υγρών παρασκευασμότων. για
τn συγκράτnσn των στερεών.
Τα χωνία από πλαστικό μ πορούν να αποσυναρμολογούντοι για
τον καθορισμό τους.
Τα παρακάτω. πλέον συνnθισμ ένα μεγέθn χωνίων Buchner,

χαροκτnρίζονται από τn δι άμετρο του φίλτρου που δέχονται
κα ι τn χωρnτικότnτα του κυλfνδρου:
1 Διόμ. φίλτ. 1 1 Χωρnτικ. 1
XH.t85.0 42,5 mm 80 mι
ΧΗ.185.Ί 55 mm 125 mL
ΧΗ.185.2 70 mm 250 mι
ΧΗ. 85.3: 80 mm 350 mι
ΧΗ.185. 90 mm 500 ml
XH.t85.S 110 mm 1000 mι
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ·.
ΧΗ.190.Ο
ΧΗ. 190.Ο ΔΙΗΘΗΤΙΚΑ ΧΑΡΤΙΑ
Filter papers
τα διnθnτ ι κό χαρτιά προσαρμόζονται κυρ ίως σε χωνία δ ι nθnσnς.
για το διαχωρισμό μ ειγμάτω ν αδιάλυτων στερεών σε υγρό .
Διατίθεντα ι σε συσκευασία δίσκων διαμέτρου 50 - 150 mm rΊ σε

συσκευασία τετράγωνων φύλλων. Αναγνωρίζονται με νούμερα
που χαρακτnρίζουν τn μάζα, το πάχος και το μέγεθος πόρων.
άρα και τnν ικανότnτα διriθnσnς.
Τυπικά νούμερα για κοινrΊ χprΊσn είναι:

• Ν 1, με σχετικά μεγάλn διάμετρο πόρων που χρnσιμοποιείτοι στις
0
οπλές διnθriσεις. Επιτρέπει ταχεία ρori διέλευσης του υγρού .
• Ν" 2, με μικρότερn διάμετρο πόρων που συγκρατεί λεπτά ιζr'Ιμοτο

και δnμιουργεί διουγr'Ι αιωρriματα. αλλά έχει χαμnλrΊ ρori
διιiθnοnς.
0
• Ν 3, κατόλλnλο νια χωνί Buchner με πολύ μικρri διάμετρο πόρων.
0
• Ν 40 τα οποία καίγονται χωρίς να αφιΊνουν τέφρσ και είναι κοτόλ-
0
• Ν 42 λnλο γιο βορυμετρικrΊ ονάλυο n .
ΠΛΗΡΟΦΟΡ ΙΕΣ •
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

207
ΧΗ.200.Χ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΧΩΝΙΑ
ThistJe funneιs
Εrναι χωνία με στέλεχος που εφαρμόζονται μέσω διάτρnτου

ελαστικού πώματος σε σφα ι ρικές rΊ κωνικές φιάλες κα ι χρnσι
μεύουν για τn συναρμολόγnσn συσκευnς παpασκευnς αεpίων.
Υπάρχουν ασφαλιστικά χωνία ευθύγραμμα με μία σφαίρα στο

ένα άκρο τους και ασφαλιστικά χωνία που φέρουν μία
επ ιπλέον σφαίρα σε γυάλινn κάμψn τύπου s
στο μέσον του
στελέχους του χωνιού. για μεγαλύτερn ασφάλε ι α .
Τα ασφαλιστικά χωνία είναι κατασκευασμένο από γυαλί τύπου

Pyreχ, με συνολικό μrΊκος συνnθως 20 - 30 cm .
ΧΗ.200.Ο ΑΣΦΑΛΙΣ"iΊΚΟ ΧΩΝD ΕVΘΥΓΡΑΜΜΟ

χ fl~2C0.1 Α~ΦΑΑΙΣ"Ο ΙΚΟ ΧΩΝR ΜΕ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΣΦΑΙΡΑ
0
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙiΞΣ · ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΧΗ.205.Χ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΑ ΧΩΝΙΑ
Separating or όroppiηg funnels
Είνα ι ειδικά σκεύn με επίμnκες σχnμσ ίαπ ι οειδές, σφαιρικό,

κυλινδρικό rΊ κωνικό), κατασκευασμένα από γυαλί τύπου Pyreχ
rΊ από πολυπροπυλέν ι ο (ΡΡ)
Στο κάτω τμnμα τους διαθέτουν στρόφ ιγγα γυάλινh n ο π ό

Teflon και στο επάνω φέρουν γυάλινο εσμυρ ι σμένο π ώμα n
πώμα πολυαιθυλενίου . Μπορεί επίσnς να δ ιαθέτουν χαραγές
για τnν προσεγγισοκn ένδειξn του όγκου .
Χρnσιμεύουν κυρίως για το διαχωρισμό υγρών που δεν αναμει
γνύοντα ι μεταξύ τους.
Τα χωνία τοποθετούντα ι κατακόρυφα σε σιδερένιο δακτύλιο κα ι

τα υγρά που περιέχουν διαχωρίζονται σε στιβάδες, ανάλογα
με τnν πυκνότnτά τους.
Με τnν αφαίρεσn του πώματος και το άνοιγμα τnς στpόφιγγας
τα επί μέpους υγρά διέρχονται σταδιακά και συγκεντρώνονται
χωριστά .
Χρnσιμοποιούνται συνrΊθως τα ακόλουθα μ εγέθn διαχωρι

στικών χωνίων:
ΧΗ.205.5
- 125
- ml
ΧΗ.205.6 250 ml •
ΧΗ.205.8 500 mι
- - - - -- - -- - - - - -- - - - - - - - - - - - - - -- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥ!ΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ

208
ΧΗ.2 t Ο.Χ ΚΑΨΕΣ ΠΟΡΣΕΛΑΝΗΣ
crucible
Είναι μικρά και λεπτά δοχεία από πυρίμαχn πορσελάνn, υαλωμένα
εσωτερικά και εξωτερικά, γνωστά κα ι ως "χωνευτrΊρια ".
Υπάρχουν επίσnς κάψες από πυρίμαχn άργιλο, διοξείδιο πυριτίου

και από καθαρό νικέλιο .
Μπορεί να διαθέτουν χείλος εκροrΊς και καπάκι .
Χρnσιμοποιούνται για τnν αποτέφρωσn ουσιών στον κλίβανο και

τον προσδιορισμό τnς τέφρας, νια αντιδράσεις καύσnς, κλπ .
Όταν είναι πυρακτωμένες, μεταφέρονται με ει δική μεταλλικrΊ
λαβίδα ιπυρολαβίδαJ.
Συναντώνται συνnθως στις παρακάτω διαστάσεις:
1 Χωpnτ. 1 Διάμετ. 1 Ύψος

ΧΗ.210.Ο 6 mι 32 mm 19 mm
ΧΗ.210.1 9 mι 38 mm 22 mm
ΧΗ.210.2 14 mι 43 mm 25 mm
ΧΗ.210.3 23 mι 47 mm 30 mm
ΧΗ.210.4 38 mι 56 mm 38 mm
ΧΗ.215.Ο ΚΑΨΑ ΠΟΡΣΕΛΑΝΗΣ ΕΥΡΥΣΤΟΜΗ

•
...ι...
Basin, evaporating
Ευρύστομn κόψα πορσελάνnς, διαμέτρου 60 - 100 mm με μικρό

ύψος, n οποία χρnσ ι μοποιείται σαν πυρίκαυστο σκεύος για τn
δnμιουργία ισχυρά εξώθερμων αντι δράσεων, όπως n διόσπασn
του κc ι ο4' του !NH4J2Cr20, κλπ .
----- -
ΠΛΗΑΟΦΟΡJΕΣ
ΧΗ.220.Ο ΓΟΥΔΙ ΜΕ ΓΟΥΔΟΧΕΡΙ

•
...ι...
Mortar and pestle

Είνα ι δοχείο με καμπύλα εσωτερ ι κά τοιχώματα, από χοντρό
γυαλί n από nορσελόνn υαλωμένn εξωτερικά αλλά όχι
εσωτερ ι κά .
Έχει διάμετρο 7 - 20 cm, διαθέτει χείλος εκροής κα ι συνοδεύ

εται από γουδοχέρι !ύπερος) από το ίδιο συνήθως υλικό .
Χρnσιμοποιείτα ι για τn λειοτρίβnσn και κον ι ορτοποίnσn στε

ρεών χnμικών ουσιών .
' ΠΛtfι?ΟΦΟΡΙ ΕΣ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

209
ΧΗ.230.Ο ΔΙΣΚΟΣ ΓΥΑΛΙΝΟΣ
Cίas jar coveι·
Εfναι επίπε δος, γuόλ ι νος, διαφανnς δίσκος, διαμέτρου 60 - 90
mm. με λε ι ασμένn περιφέρεια .
Χρnσιμοποιείται για τ nν κάλuψn του στομίου ευρύστομων φια

λών, του κυ λίνδρου συλλογnς αερίων κλ π .
; ΠΛΗΡο..ΦΟΡJΕΣ
ΧΗ.235.Χ ΥΑΛΟΙ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ

Watch gtass
Είναι ελαφρά κοίλοι δίσκοι οπό κοινό γυαλί
n οπό γυαλί τύπου
Pyrex n οπό πλαστικό (πολυπροπυλένιο. Teflon) με επίπεδn
βάσn και λειοσμένn περιφέρεια .
Χρnσ ιμοποιούντα ι νι ο τnν τοποθέτ nσn χnμικών ουσ ι ών κα ι τnν

ανόμιξrΊ τους rΊ τn μεταφορά τους προς ζύγισn, μετάγγισn κλπ .
Ύαλοι ωρολογίου υπάρχουν με τις ακόλουθες διαμέτρους :
ΧΗ.235.Ο 50 mm
ΧΗ.235. t 60 mm
ΧΗ.235.2 80 mm
ΧΗ.235.3 100 mm
ΧΗ.235.4 150 mm
ΧΗ.240.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ

•
_J_
Reagent bo astic
Χρnσιμοποιούνται για τn φύλαξn διαφόρων αντιδραστnρίων.
ειδικών διαλυμάτων και στερεών σε μορφrΊ σκόνnς .
Κατασκευάζονται από πολυαιθυλένιο n πολυπροπυλένιο n

σκούρο PVC για φωτοευαίσθnτες ουσίες .
- 900
Καλύπτοντα ι με βιδωτό πώμα με ε πίστρ ωσn Teflon και μπορεί - 800
να φέρουν προσαρμοσμένο σταγονόμετρο . - 700

- -600
ο 500
Συνnθε ις χωρnτικότnτες πλαστικών φιαλιδίων είναι : - 400
- ·- 300
ΧΗ.240.3 50 mL ο
- 100
ΧΗ.240.4 100 mι - 100
ΧΗ.240.6 250 mι
ΧΗ.240.8 500 mι
ΠΑΙ?ΕΛΚΟΜΕΝΑ. ΠΛΗΡΟΦQΡ! ΕΣ
ΧΗ.240.9 1000 mι
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ffiKEYEΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

210
ΧΗ.245.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΩΝ ΓΥΑΑΙΝΕΣ
Reagent bottιes . g ιa ss
Χpnσιμοποι ούνται νια τn φύλαξn δ ι αφόρων αντιδραστnρίων,

ε ι δικών διαλυμάτων και στερεών σε μο ρφrΊ σκόνnς.
.•
Είναι από κοινό γυαλί tΊ γυαλί τύπου Pyreχ, διαφανές n σκοτε ι
νόχρωμο νια φωτοευαίσθnτα υγρά n στερεά.
Έχουν φαρδύ rΊ στενό στόμιο που κλείνει με κωνικό , εσμυρι

σμένο rΊ βιδωτό π ώμα. Τα βιδωτά πώματα έχουν εσωτερικn
επίστρωσn από Teflon, για να παρέχουν τn μέγιστn προστασία
α π ό τα χnμ ικό .
Κατά τn θέρμανσn σε κλίβανο το πώμα δε θα πρέπει να είναι

σφιγμένο, για να αποφευχθεί θραύσn .
Φιαλίδια με σuνnθειc: χωρnτικότnτες είναι τα ακόλουθα :
ΧΗ.245 . 3 so mι
ΧΗ. 245 . 4 100 mι
ΧΗ.245.6 250 mL
ΧΗ . 245.8 soo mι ΠΑΡΕ/\ΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟΦ.ΟΡΙΕΣ .
ΧΗ.245.9 1οοο mι Χ.Η.. 247.Ο
ΧΗ.247 .Ο ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΦΙΑΑΩΝ
Reagent υ ottιe Ιabels
Κάθε πλαστικn r'ι γυάλ ι νn φιάλn φύλαξnc; χnμικών ουσιών

φέρε ι ετικέτα σε εμφανές σnμείο μ ε τις σnμαντικές π λnροφο
ρίες σχετικά με το πεpιεχόμενό του.
Η ετικέτα είναι στέρεα προσαρμοσμένn στο φιαλίδιο, ώστε να

είναι αδύνqτο να αφα ι ρεθεί, με κόλα που δεν είνα ι υδροδιαλυ
τn κα ι παρουσιάζει σοβαρrΊ αντίστασn στις αλκοόλες.
Η μελόνn επίσnc; είναι ανεξίτnλn κα ι αδιάβροχn στο νερό και
στις αλκοόλες .
Η ετικέτα περ ι λαμβάνει τις ακόλουθες πn nροφορίες γ ι α το πε

ριεχόμενο αντ ιδραστr'ιριο, σε θέσn και μορφrΊ n οποία διαφέρει
ανάλογα με τnν κατασκευάστρια εταιρία:
1. -Η Ελλnνικι'i ονομασία, ονομασία κατο IUPAC, κοινn ονομασία, συνώνυμο.

2 -Η Μορφn του οντιδραστnρίου και n nεριεχόμενn ποσότnτα, nυκνότnτα
και nεριεκτικότnτα.
~ -Ο Μοριακός Τύπος. Στnν περίπτωσn ισομερών αναγράφεται και ο
Συντακτι κός Τύπος.
- Η Σχετι κn Μοριακn Μάζα (Μοριακό Βάρος)
s. -Οι συνθι'iκες αποθι'iκευσnς <Θερμοκρασία, φως, υγρασία, κλπ.).
c. ·Η εταιρεία, ο χρόνος και ο τόπος παραvωνnς.
7 -Το διεθνές ει κονίδιο ένδειξnς κινδύνου και n αντίστοιχn επικινδυνότnτα
του αντιδραστnρίου στο Ελλnνικά, π.χ. ΤΟΞΙΚΟ, ΕΥΦΛΕΚΤΟ ( με τn θερ
μοκρασία ανάφλεξnς) κλπ. με έντονα κεφαλαίο γράμματα κόκκινου
χρώματος.
8 -Οι κωδικοί ενδείξεων κινδύνου (RJ και μέτρων ασφαλείας ($).
g -Ειδικές περιγραφές για τn φυσιολογικn δρόσn του αντιδραστnρίου,
τους ακριβείς κινδύνους, τις προφυλάξεις κστά τn χριiσn, τnv εξουδε
τέρωσιΊ του και Πρώτες Βοnθειες σε περίnτωσn κατόnοσnς n άλλων
ατυχnμάτων, όπου απαιτείται .
10 .-Το τnλέφωνο του Κέντρου Δnλnτnριάσεως.
ΠΛΙ-JΡΟΦ.οΡΙSΣ.ί-
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕ ΙΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

211
ΧΗ . 250.Ο ΥΔΡΟΒΟΛΕΑΣ ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ
Washing b ottte
Ε rναι εύκαμπτn πλαστικn φιόλn πολυαιθυλενίου. χωρnτικότnτος

συνnθως 150, 250 rΊ 500 ml, μεβιδωτό πώμα με οπrΊ .
•
Από τnν οπrΊ διέρχεται καμπυλωμένος πλαστικός σωλnνας δια
μέτρου περίπου 0,5 cm, που καταλnγει σε ακροφύσιο το οποίο
είναι αφαιρούμενο.
Χρnσιμοποιείται για τn μετόγγ ι σn διαλυτών rΊ δ ι αλυμάτων. όταν

δεν απαιτείται μεγάλn ποσοτικn ακρίβεια n γιο τπν πλύσn γυόλι
νων σκευών με διάφορου ς διαλύτες.
ΠΛΗΡΟΦΟΡιΕΣ
ΧΗ.255 .Ο ΥΔΡΟΒΟΛΕΑΣ ΓΥΑΛΙΝΟΣ
Dreschel's washing bottle. glass

Είναι γυόλινn σφαιρικri φιόλn χωρnτικότnτος 500 ml
rΊ 1000 mι
που φέρει πώμα από πλαστικό ri από φελλό. με δύο οπές .
Από τις οπές διέρχονται δύο γυάλινοι καμπυλωμένοι σωλnνες .
ο ένας σωλrΊνας καταλriγει λίγο πιο πάνω από τnν επ ι φάνε ι α του
υγρού και στnν ε λεύθερn άκρn το υ έχε ι nροσαρμοσμένn μία
φούσκα ιπουάρ>, ενώ το εξωτερικό άκρο του άλλου έχε ι διαμορ
φωθεί σε ακροφύσιο που το εσωτερικό καταλrΊγει στον πυθμένα
τnς φιάλnς .
Χρnσιμοποιείται για τn μετάγγισn rΊ το ψεκασμό του διαλύτn rΊ

του διαλύματος που υπάρχει στn φ ι άλn του υδροβολέα .
ΧΗ.260.Ο ΣΤΑΓΟΝΟΜΕΤΡΑ (ΑΠΛΑ ΠΟΥΑΡ)
Dropping pίpettes
Χρnσιμοποιούνται για τnν αναpρόφnσn υγρών και ρίψn σταγόνων

σε διαλύματα .
Τα σταγονόμετρα είναι γυόλινα με πpοσαρμοσμένn φούσκα από

καουτσούκ n είναι εξ ολοκλnρου από πλαστικό πολυαιθυλένιο
(ΡΕ) n PVC. Κοινώς ονομάζονται παστεράκια .
Η χωρnτικότnτά τους είναι συνrΊθως 1 - 3 ml .
- -- - - -- -- - - -- - - - -- - - - -- - - - - -- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

212
•
Gt '
ΧΗ.265.Ο ΠΛΗΡΩΤΗΣ ΣΙΦΩΝΙΩΝ ΙΠΟΥΑΡ ΤΡΙΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ)
Pipette filler. bulb type, three vaιve
Πpοσα_Εμόζεται στο επάνω άκpο των σιφωνίων πλπpώσεως r'1 των

• προχο ι δων κα ι χρnσιμοποιείτα ι για τnν αναpρόφnσn κα ι οπόθεσn
διαφόρων υγρών. οξέων. επι κίνδυνων διαλυμάτων κλπ .
Η όντλnσn πραγματοποιείται με τnν επανειλnμμένn πίεσn σφαίρας i·... '•)

\. 'i ΊΙ <: •
.~·
οπό ανθεκτικό καουτσούκ, διαμέτρου περίπου 50 cm . , -;.'.::..••..... ;·-~..
'V
. ._,.. ·,.. ·..\.- ~} · .

-. ..
. ·. ~ .. ~\
( • • ,'! ,.•,·
Η σφαίρα διαθέτει μια βαλβίδα για τnν ανορρόφnσn του υγρού , • • 1
μια γιο τnν εκροrΊ του και μια γιο τnν έξοδο του αέρα. . . ! •
. ~: ./
ι
. ·'· •• • ' 4
·"'
•
.
•
ΜΡ .060.Ο ΣΥΡΙΓΓΑ
Syι·inge
Είναι σύρ ιγγα οπό πολυπροπυλένιο rΊ γυαλί με βαθμονομnμένο

κύλινδρο.
Χρnσιμοποιείτοι νια αναρρόφnσn και μέτρnσn συγκεκριμένων

ποσοτιiτων υγρών με ακρίβεια .
Στnν άκρn τnς διαθέτει λεπτό στόμιο, ώστε να μπορεί να προσ

s
αρμοστεί ελαστικός σωλήνας διαμέτρου έως 1ο mm .
Διατίθεται στα φαρμακεία χωρίς τn βελόνα. σε μεγέθn συνιiθως

5. 10. 20, 50. 60 και 100 mL .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - -- - - - -- -- - - - - - - -- - -- - - - -- - - ---

213
ΧΗ.280.Χ ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ
Test tubes !
}'·
Γενικnς χρnσ nς γυάλ ι νοι διαφανείς δοκι μαστι κοί σωλnνες που
χρnαιμοποιούντοι για τnν εκτέλεσn και παροκολούθnσn πειραμά
•
των με μικρές ποσότnτες χnμικών ουσιών . ~ '·
Είναι κοτοσκευασμένο 1 οπό κοινό γυαλί, ενώ γ ι α υψnλές θερμο

~-
ι
j
κρασίες χρnσιμοποιού ντα ι σωλnνεc από γυαλί τύπου Pyreχ. ·f. >
!.. :.:
\ •1'
Στο σχολικό ερναστnριο συναντώνται διάφοροι δοκ1μαστ1κοί σω '<
,·!
'\
~
λnνες, με λεπτό (1,Ο n 1.2 mm) n χοντρό <1 ,5 n 1,8 mm) πάχος
τοιχώματος, με περ ι στόμιο r'1 μn, με το ακόλουθα συνnθως
μεγέθn :
,,,{,.•
.;
~
~
..
J.
r-
: .J.
.1 :
1.·
'
' ~
'
WΔιόi.ιεtpός . · 7• • '
ΧΗ . 280 . Ο 2 mι 7,5 cm 1 cm
~·
.~.,, .
~
J t
...
ΧΗ.280.1 .. 4 mL 10 cm 1 cm {.
·~
~-
•
J
!
:
~
1
'
'i),
J;
ιι
.,
•
•1
. i,
ΧΗ.280 . 2 5 mL 7,5 cm 1,2 crn ' (
ΧΗ.280.3 8 mι 12 cm 1,2 crn

ϊ
-~~
\ '
') ~
.ν
" . _, ι
"
ΧΗ . 280 .4 14 mL 14 cm 1,4 cm J,. ,_
-- ~
1
< ,., '

ΧΗ.280.5 11 s ιηι 10 cm 1,6 cm
ΧΗ.280.6 20 mι 16 cm 1,6 cm
ΧΗ.280.7 30 mL 18 cm 1,8 cm
ΧΗ . 280. 8 40 mι 20 cm 2 cm
ΧΗ.280.9 60 mι 20 cm 2,4cm
ΧΗ.290.Χ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ

Measurlng cyllnders
Είναι όργανα γιο τn μέτρnσn του όγκου διαφόρων υγρών n στε
ρεών με τn δ ιαδ ι κασία βύθ1σnς σε υγρό .
\ Έχουν σχnμα κυλινδρικό με βάσn γυάλινn n πλαστ 1 κn. σε εξαγω

νι κό σχnμα ώστε va μnν κυλούν, όταν δεν είνα ι όρθιοι .
Διαθέτουν χείλος εκροιiς r'1 κωνικό περιστόμιο για τnν προσαρμογn ο .00
γυάλινου εσμυρισμένου n πλαστικού πώματος.
01μεγάλοι κύλινδροι (500 και 1000 rnU έχουν μόνο χείλος εκροnς .
2ΟΞΞΞ80
Πάνω στον κύλ ι νδρο υπάρχουν χαραγμένες οριζόντιες ενόείξεις
του όγκου του περιέχουν. 3ΟΞ 10
Ογκομετpικοί κύλινδροι συναντώντα ι από γυαλί τύπου Ργreχ n από

πλαστικό (ΡΕ, ΡΡ, PMPJ , με τις εξnς συνnθως χωρnτικότnτες κα ι -=- =
50~50
υποδια ιρέσεις των ενδείξεων :
-=-
w==40
'
~ in.•J r rιιi·Z·~rill·!!l·Jll:~·I
7~
ΧΗ.290 . Ο 5 mι Ο, 1 rnL
-=-
eοΞΞzρ
ΧΗ.290.1 10 m L 0,2 rnL
-=-
ΧΗ . 290.2 25 mι 0;5 rnL 9!ΕΞΞ ιο
ΧΗ.290 . 3 50 mL 1,0 mL
ΧΗ.290.4 100 mL 1,0 rnL
ΧΗ . 290.6 250 rnL 2,0 mι
ΧΗ.290.β 500 mι 5,0 rnL
1
ΧΗ. 290.9 1000 mι 10,0 mL
Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι ~Ε Σ
- - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

214
ΧΗ.295.Χ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΦΙΑΛΕΣ
Ftasks, volιιmetric, one mat·k
• Είναι σκεύn μεγάλnς ακρίβειας και χρnσιμοποιούνται κυρίως γι α

τnν παρασκευn πρότυπων διαλυμάτων .
Έχουν σχrΊμα απιοειδές με επίπεδο πυθμένα κα ι φέρουν μακρύ

λα ι μό, ο οποίος μπορεί να έχει κωνικό περιστόμιο για τnν προσαρ
μογn πλαστι κού n εσμυρισμένου γυάλ ι νου πώματος .
Έχουν συνnθως διπλn χαραγrΊ πλnρωσnς, π ου ορ ιοθετεί το μnνί

σκο τnς επιφάνειας του υγρού, νιο ακριβέστερο προσδιορισμό του
όγκου που περιέχουν. Κατασκευάζοντα ι από κο ι νό γυαλί n από
vυαλίτύπου Pyrex rΊ από πλαστικό ΡΡ n ΡΜΡ, με τις εξrΊς συνrΊθως
χωρnτ ι κότnτες :
ΧΗ.295.3 50 mι
ΧΗ.295.4 100 mL
ΧΗ.295.6 250 mL
ΧΗ.295 .. 8 500 mι
ΧΗ.295.9 1000 mL
•
...ι..
ΧΗ.300 .Χ ΠΟΤΗΡΙΑ ΖΕΣΗΣ

Beal<ers
ΓενικrΊς χρriσnς ποτrΊρ ι α που χρnσιμεύουν σε συνrΊθεις χnμικές

εργασίες, όπως στn λriψn, δι ατrΊρnσn και μεταφορά ορ ι σμένου
όγκου υγρού, κλπ.
·~~
'•
2So,,,./ ·'
Φέρουν ευρύ περιστόμιο, οξύ στόμ ι ο εκροrΊς και οριζόντ ι ες i
,
χαραγές που αντιστοιχούν προσεγγιστι κά στον όγκο του υγρού 200 §!
i'~
,:., ii! .~
που μπορεί να περιέχουν . ....,;

;:. ' •Ι
i: 150 "'~ . Μ
n
Διατίθεντα ι σε κο ινό γυαλί rΊ σε γυαλίτύπου Pyrex σε ανθεκτικά
π λαστικά. πολυμεθυλοπεντένιο ιΡΜΡ) και πολυπροπυλέν ι ο ίΡΡ).
(f" 100 ~1 ι., t
t
1\. '
με τις ακόλουθες συνnθως χωρnτικότnτες : -:ι
·~··
~ ~
ι·'.,.
.,~
50
·1,
·~
'l( ·1 \. ~
'
~-300.3 50 mL -r '
ΧΗ . 300.4 100 m ι
ΧΗ.300.6 250 mL
ΧΗ.300.7 400 mL
ΧΗ.300.8 600 mL
XH.J00.9 1000 mL
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - -- - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - -- - - - - - -

215
r
u
ΧΗ.31 Ο.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΚΩΝΙΚΕΣ ΑΡΙΘΜΗΜΕΝΕΣ
Flasks, co ni caι Erlen m eνe r. graduat ed
Κωνικές φιάλες, οι οnοΓες φέρουν οριζόντιες χαραγές, παρέχοντας

.. έτσι ένδειξn του όγκου του περ ι εχομένου υγρού .
Είναι αnό τα κυριότερο όργανα για εκτέλεσn ογκομετρnσεων, n

λnψn όμως συγκεκριμένου όγκου υγρού έχει nολύ μικρrΊ ακρίβεια.
Διατίθενται οι ακόλουθες αριθμnμένες κωνικές φιόλες :
ΧΗ.310. 3 50 ml
ΧΗ . 310.4 100 ml
250 mι
500 mι
ΧΗ.310 . 9 1000 mι
- , -· ---
ΙΤΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΧΗ.315.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΚΩΝΙΚΕΣ ΜΕ ΣΤΕΝΟ ΛΑΙΜΟ
Flasks, conicaι, narrow neck
Χρnσιμοnο ι ούνται νια πορασκευrΊ διαλυμάτων και φύλαξn υγρών.
Βασικό τους πλεονέκτnμα ο στενός λα ιμός που επιτρέπει εύκολο

πωματισμό, μικρn επαφrΊ του υγρού με τον ατμοσφαιρικό αέρα,
αnοφυγn εξότμισnς και ασφαλn ανάδευσn του περιεχόμενου
υγρού .
Είναι κατασκευασμένες από κοινό γυαλί n από γυαλί τύπου Pyrex

n πολυπροπ υλένιο. με τα παρακάτω συνnθως μεγέθn:
ΧΗ.315.3 50 ml
~
ΧΗ.315.4 100 mι - .. .. • .:;.')οο •
---
ΧΗ.315.6 250 ml
ΧΗ .3'15.8 500 ml
-
ΧΗ.315 . 9 1000 ml
·:'": ~ ΠΛΗΡΟΦ()ΡΙΕΣ
----------------------------- ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

216
u
ΧΗ.520.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ ΣΤΟ ΚΕΝΟ
Fittering flasks. conical. narrow neck. with side tube
Είναι ε ι δικrΊ nαχύτοιχος κωνικrΊ φιάλn, με στενό περιστόμιο. κατα

.. σκευασμένn αnό κοινό γυαλί rΊ γυαλί τύnου Pyreχ rΊ nολυnροnυ ..
λέν ι ο για αντοχrΊ σε κενό.
Στο nλοϊνό τοίχωμα φέρει υnοδοχrΊ για τπ σύνδεσn ελαστικού

σωλrΊνα .
Συνοδεύεται αnό κωνικό ελαστικό nώμα και συνδυάζεται με χωνί

διnθnσnς Buchner rΊ άλλα γυάλινα χωνιά nου φέρουν nυθμένο
αnό nορώδες φίλτρο.
Χρnσιμοnοιείτοι για διrΊθnσn σε κενό. για τnν nαpασκευrΊ αερίων

ιο2 • Η 2 , CΙ 2 • C2H2, κλn) rΊ σαν παγίδα αερίων nου παράγονται κατά
τn διάρκεια μ ι ας χnμικnς αντίδρασnς .
Συναντώνται συνrΊΘως οι παρακάτω χωρnτικότnτες φιαλών

διnθnσnς:
ΧΗ.320.4
ΧΗ.320.6 ------ 100 mι
250 mL
--
ΧΗ.520.8 500 mι
• - --
ΧΗ.320.9 1000 mι
ΧΗ.525.Χ ΚΛΑΣΜΑΤΗΡΕΣ
D ίstillation flasks
Είναι ευρύστομες σφαιρικές φιάλες αnό γυαλί τύπου Pyreχ.

Στnν nλευρά του λαιμού φέρουν σωλnνα μnκους 1ο 20 cm. με -
γωνία 75° προς τα κάτω . για τnν nροσαρμογn σε ψυκτnρα .
•
Χρnσιμοποιούνται σε διατάξεις αnόσταξπς ως φιάλες βρασμού.
Κλασματnρες υπάρχουν στα ακόλουθα μεγέθn:
ΧΗ . 325.4 100 mι
-
ΧΗ.325.5 125 mι
-
--- -~1---
X H. 32S.6 250 ml
ΧΗ.325.8 soo mι
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ιav k
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ffiKEYEΣ ΧΗΜΕΙΑΣ------------------------------

217
ΧΗ . 330.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΣΦΑΙΡΙΚΕΣ
Boίling flasks, flat or round bottom. narrow neck
Έχουν σχrΊμα σφαιρικό με επίπεδο rΊ σφαιρικό πυθμένα και φέ

ρουν μακρύ και στενό λαιμό, ο οποίος μπορεί να έχει κωνικό περι
στόμιο για τnν προσαρμογrΊ πλαστικού rΊ εσμυρισμένου γυάλινου
πώματος .
Χρnσιμεύουν κυρίως για τnν αποθι'ικευσn υγρών .

'' ~4,.~ ι
Κατασκευάζονται από κοινό γυαλί rΊ γυαλί τύπου Ργreχ rΊ οπό :

•
.
·,:J
πλαστικό ΡΡ rΊ ΡΜΡ. με τις εξnς συνn θ ως χωρnτικότnτες:
··w
ΧΗ.330.3 so -mι ; :ι
ΧΗ.330.4 100 mL
-
ΧΗ .330.6 250 mL
ΧΗ.330.8 500 mι
[ ΧΗ.330.9 1000 mι ~
ΧΗ.331.Ο ΦΙΑΛΗ ΣΦΑΙΡΙΚ SL
Χρnσιμοποιεfτοι σε πειροματικn διάταξn εύρεσnς λόγου Cp / Cν .
Π Λ Η Ρ Ο : Φ Ο ' Ρ '11: 'Σ ΚΙΝΑΥΝΟΙ
ΧΗ. 3 35.Χ ΦΙΑΛΕΣ ΣΦΑΙΡ ΙΚΕΣ ΕΥΡΥΣΤΟΜΕΣ
Boiling flasks, flat or round bottom, wide necl<
Χpnσιμεύουν κυρίως γιο τ nν καύοn ο· αυτές διαφόρων σωμάτων

και για τn συλλογrΊ οξυγόνου.
Ευρύατομες σφαιρικέ<: φιάλες υπάρχουν με επίπεδο nσφαιρικό

πυθμένα και είναι κατασκευασμένες από γυαλί τύπου Pyrex.
Συναντώνται οι ακόλουθες χωρnτικότnτες, με πιο συνnθισμένn

τn σφοιρικri φιόλn των 250 ml, διαμέτρου περιστομίου 50 mm :
ΧΗ.335.3 50 mL
ΧΗ.335.4 100 mι
ι---
250 mι
ΧΗ.335.Β 500 mι
-- -
ΧΗ.335.9 1000 mL =1
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1ΌΧ Η
- - - - - - - - - - -- - - - - -- - - - -- - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜ ΕΙΑΣ

218
u
ΧΗ.340.Χ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΤΗΡΙΑ
Crystallizing basins
• Είναι δοχεία μεγόλnς διαμέτρου και χαμnλού ύψους, τα οποία λό

γω τnς μεγάλnς ταχύτnτας εξάτμισnς που εnιϊρέπουν. χρnσιμεύ
ουν για τnν κρυστάλλωσn κορεσμένων υδατικών διαλυμάτων.
Ε ίναι κατασκευασμένα από κο ι νό γυαλί ιΊ γυαλί τύπου Pyrex n

πλαστι κό Teflon. με ενισχυμένο χείλn κα ι με χε ίλος εκροnς.
.·
-i;o-;t_f~ : . •
Κρυσταλλωτnρια υπάρχουν με τις ακόλουθες συνnθως χωρnτι .:~ . .. .. i
κότnτες:
ΧΗ.340. 4 100 mι
ΧΗ.340.7 300 mι
ΧΗ.340.8 500 ml
ΧΗ.340.9 1000 mL
ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ·
ΧΗ.350.Χ ΣΙΦΩΝΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ
Bulb pipettes, one mark
Είναι όργανα ακριβείας που χρnσιμεύουν για τn λnψn ορισμένου

όγκου υγρού . Αποτελούνται από σωλnνα με λεπτό χείλος εκροής
και διόγκωσn στn μέσn του μnκους του .
Στο πάνω άκρο φέρουν οριζόντια χαραγn που παρέχει τnν ένδειξn
του όγκου π ου περι έχουν, καθώς και χρωματικn ένδει ξn τn ς
χωρnτικότnτας.
Η πλnρωσrΊ τους με υγρό πραγματοποιείται με τον πλnρωτrΊ σιφω

νίων ιπουάρ τριών βαλβίδων> rΊ με σύριγγα και ουδέποτε γίνεται
αναρρόφnσn με το στόμα .
Ε ίναι κατασκευασμένα α πό α π λό γυαλί n

γυαλ ί τύπου Ρνreχ rΊ
πολυ προπυ λένιο, με τι ς παρακάτω συνnθως χωρ nτικότnτες, τnν
ακρίβεια τnς μέτρnσnς και τις αντίστοιχες χρωματικές ενδείξεις
χωρnτικότnτας.
Χωρnτικ. Ακρίβεια Χρωμ. κώδ.
ΧΗ.350.0 1 ml 0,015 ml μπλε

-
ΧΗ.350.1 2 mι 0,020 mL
ΧΗ.350.2 s mι Ο,030 mι λευκό
ΧΗ.350.3 10 mL 0,040 mL κόκκινο
ΧΗ.350.4 20 mι 0,050 mι κίτρινο
ΧΗ.350.5 25 mL 0,060 ml μπλε
ΧΗ.350.6 50 mL 0,100 mL κόκκινο
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ - . ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚtΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ - - - - - -- - - - - -- -- -- - - - - -- -- - - -- -

219
'
ΧΗ.:155.Χ ΣΙΦΩΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
Pipettes, graduated
Είναι όργανα ακριβείας που χρnσιμεύουν για τn μετόγγισn ποσοτn
των υγρών με ακρίβεια.
Αποτελούνται από σωλnνα με λεπτό στόμιο, που φέρει οριζόντιες

χαραγμένες ενδείξεις του όγκου του περιέχουν. με τnν τιμn μnδέν
στο όvω άκρο τnς κλίμακας. Διαθέτουν επίσnς χρωμστικrΊ ένδειξn
τnς χωρnτικότnτας.
Η πλnρωσn τους με υγρό πραγματοποιείται με τον πλnρωτri σιφω

νίων (πουόρ τριών βαλβίδων) ri σύριγγα και ουδέποτε γίνεται αναρ
ρόφnσn με το στόμα .
Είνα ι κατασκευασμένα από απλό γυαλί ri γυαλ ί τύπου Pyreχ n πολυ

προπυλένιο . Ειδικά τα σιφώνια με χωρπτικότπτα μικρότερn από
1 m ι είναι τριχοειδri και κατασκευασμένα από γυαλί τύπου Pyrex ri
από πολυστυρένιο (PS!.
ΣυνrΊΘως υπάρχουν οι παρακάτω χωρnτικότnτες με τις αντίστοιχες
χρωματικές ενδείξεις.
Χωρnτικ. 1 Ακρίβεια Χρωμ. κώδ.
XH.JSS.O
XH.J55. t
0,1
0.2
mι
mι
0.001 mι
0.002 mι
2 πράσινα
2 άσπρα
-==
~
XH.J55.2 Ο,5 mι 0,005 mι πράσινο
ΧΗ.355.3 1 mι 0,01 mι κίτρινο
ΧΗ.355.4
XH.J55.5
ΧΗ.355.6
2
5
10
mι
mι
ml
0,02 ml
0,05 mι
Ο, 1 mL
μαύρο
μπλε
πορτοκαλί
•
ΧΗ.355.7 25 ml 0,2 mL πράσινο
•
XH.:S&O.X ΠΡΟΧΟΪΔΕΣ ΜΕ ΣΤΡΟΦΙΓΓΑ

Burettes, glass or teflon stopcocks
Είναι όργανα παροχrΊς ποσοτrΊτων υγρών με μεγόλn ακρίβεια και

χρnσιμοποιούνται κατά κύριο λόγο νια ονκομετρrΊσεις στnν ποσο
τικrΊ ανάλυσn.
Αποτελούνται από μακρύ αριθμnμένο γυάλινο σωλrΊνα από γυαλί -

τύπου Pyrex. με σταθερή διάμετρο σε όλο το μήκος του .
Στο κότω μέρος φέρουν στρόφιγγα γυόλινn rΊ από Teflon. με τnν

οποία ρυθμfζεται n ροή του υγρού και κατά συνέπεια n μέτρnσn
του όγκου που εκρέει. με ακρίβεια μιας σταγόνας (0,05 mυ.
Οι παρακάτω προχοϊδες με τις αντίστοιχες χωρnτικότnτες, είναι

βαθμονομnμένες με κλίμακα 0.1 mι .
.--- :-ϊ
._!.H .J60.1 j 10 mι
ΧΗ.360.2 ι 25 mι
~Η.360.3 ] 50 mι
.
- - - -- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕιΑΣ

220 •
'
,
1
ΧΗ.370.Ο ΨΥΚΤΗΡΑΣ LIEBIC

condenser. Liebig
Χρnσιμοnοιείται γ ι α τnν ψύξn και υγροnοίnσn ατμών σε διαδικα

σίες απόστοξnς .
Αποτελείτα ι από δύο ομοαξονικού ς σωλnνες οπό γυαλί τύ nου

Pyrex μnκους 50 cm, συνκολλnμένους στο όκρα τους, με τα αντί
στοιχο στόμια παροχών.
Στον εσωτερικό σωλnνο κυκλοφορούν οι ατμοί του αnοστάγμα

τος, οι οποίοι προέρχονται αnό κλοσμοτnρα .
Οι ατμοί εισέρχονται στο επάνω άκρο του ψυκτnρο μέσω εσμυρι
n
σμένου κωνικού συνδέσμου ελαστικού πώματος με onri.
Το απόσταγμα, εκτιθέμενο σε συνολικrΊ ψυκτικιΊ επ ιφάνεια περί
που 200 cm 2 • εξέρχεται στnν κάτω άκρn του ψυκτιiρα, αnό σωλιΊ
νο διαμέτρου 5 mm .
Στον εξωτερικό όωλ nνα κυκλοφορεί το νερό σε συνεχrΊ ροrΊ,

μέσω συνδέσμων εισόδου και εξόδου , στις οποίες προσαρμό
ζονται οι ελαστι κοί σωλnνες nαροχrΊς .
•
...J...._,..__
ΧΗ.375.Ο ΨΥΚΤΗΡΑΣ CRAHAM

Condenser. Graham
Παρόμοια με τον ψυκτriρα Liebίg, χρnσιμοποιείται κατά τnν από

σταξn υγρών, καθώς κα ι σε διατάξεις που απαιτείτα ι ανόστροφn
ροn ατμών.
Οι ατμοί κυκλοφορούν στο εξωτερικό τοίχωμα , ενώ n συνεχnς

ροrΊ του νερού nραγματοn οιείται στον εσωτερικό σωλnνα. ο οποί
ος έχει σχriμα σπε ι ρώματος.
Έχει ενεργό μriκος 25 cm και παρέχει συνολικrΊ ψυκτικrΊ επιφάνεια

περίπου 250 cm
2
•
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - - -- -- -- - - - - - - --

•
....ι...
- - - - - - - --
__
- -- - --
221
ΧΗ.380.Ο ΠΛΗΝΤΡΙΔΑ (ΞΗΡΑΝΤΗΡIΟ) ΑΕΡΙΩΝ
Dι·eschel's gas washίng bottιe
Είναι δοχεfο 250 - 500 mL. κατασκευασμένο αnό κοινό γυαλί r'Ί από
γυαλί τύπου Pyreχ. με εσμυpισμένο κωνικό πεpιστόμιο.
Το πώμα του έχει δύο οπές από τις οποίες διέpχονται δύο γυάλι
νοι σωλrΊνες, ο ένας κοντός και ο άλλος μaκpύς που κaταλr'Ίγει
στον πυθμένα.
Συνδυάζεται με τn συσκευn συλλογnς αεpίων και χpnσιμεύει για

τn ξnpονσn n τον κοθαpισμό αεpίων, τα οποίο λόγω του τpόπου
παροσκευnς τους, πεpιέχουν συνnθως προσμίξεις και σχεδόν
πάντοτε υγpααία .
το δοχείο πεpιέχει υγροσκοπικn ουσία γι α συγκράτnσn τnς υγpα

σίας (π.χ. χλωριούχο ασβέστ ι ο} n κατάλλnλο υγρό γι α συγκρό ...••
/,
τnσn των πpοσμίξεων (π.χ . νερό, θειικό οξύ. υδροξείδ ιο του

καλίου) .
Το πεpιεχόμενο των πλnντρίδων συνnθως αναμιγνύεται με κομ

μάτια γυαλιού n γυάλινες σφαίρες, για να αποφεύγεται n έμφρα
ξn των σωλnνων λόγω σχnματισμού συμπαγούς στερεάς μάζας.
ΧΗ.385.Ο ΥΔΡΑΝΤΛΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΕΝΟΥ
Flltet· pun1p
Αποτελείται από γυάλινο (τύπου Pyreχ) n πλαστικό (ΡΡ, ΡΕ!

κύλινδpο που προσαρμόζεται μέσω βαλβίδας αντεπιοτροφnς σε
βρύσn παροχriς νερού. με τn pon του οποίου δnμιουργείται
υποπίεσn .
Με ροn νερού 15 - 20 L/mίn και πίεσn 1 kg/cm , είναι δυνατό να

2
δnμιουργnθεί κενό έως και 50 mmHg, το οποίο μπορεί να χρnσι

μοnοιnθεί μέσω σωλnνα προσαρμοσμένου στο πλαϊνό τοίχωμα
του κυλίνδρου.
r
. -r
Χpnσιμοποιείται για αναρρόφnσn υγρών προς αnόρριψn, για ε ρ
γασίες διnθnσnς. όπως π .χ . σε σύνδεσn με μια φιόλn διnθnσnς
στο κενό κλπ.
- - - - - --
222
- - -- -- - - - - - --
•
...L.
- - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΧΗ.390.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΕΡΙΩΝ
Gas preparation kίt
Χρnσ ι μοποιεfτα ι για τn συλλογn αερίων (οξυγόνου. υδρογόνου.

χλωρίου κλπ) που παράγονται από μια χnμικn αντίδρασn.
Η συσκευn αποτελείται από ένα κοίλο μεταλλικό δίσκο και ένα

γυάλινο κύλινδρο συλλογnς με πυθμένα και πεπλατισμένο
περιστόμιο .
Ο δίσκος φέρει οπrΊ στο κέντρο τnς όνω επιφάνειας και σωλnνί
σκο στnν περιφέρεια, όπου προσαρμόζεται εύκαμπτος ελαστικός
σωλnνας, προερχόμενος από συσκευn παραγωγriς αερίων .
1
Ο κύλινδρος. οπό γυαλί τύπου Ργreχ. με διάμετρο περίπου 5 cm
και ύψος 20 - 25 cm. προσαρμόζεται ανάποδα πάνω στο δίσκο.
Η όλπ συσκευn τοποθετείται σε λεκάνn με νερό.
· ΛΗΡΟΦΟΡΙΕ?Σ"
•
...J...
ΧΗ.400.Ο ΣΚΕΥΗ ΤΥΠΟΥ OUICKFIT

Quickfit gJassware
Είναι σε ι ρά γυάλ ι νων οργάνων και συσκευών. όπως φιάλες.

σωλrΊνες. στρόφιγγες και πώματα. τα οποία διαθέτουν κωνικά
εσμυρισμένα περιστόμια για τn γρnγορn και ασφαλrΊ σύνδεσn
μεταξύ τους.
'
Οι σύνδεσμοι τύπου Quickfit χα ρα κτnρίζονται ως αρσενικοί ri
θnλυκοf και από τnν τιμri τnς μεγάλnς διαμέτρου / μnκους του
κώνου. με τις ακόλουθες τιμές :
10/19. 14/23, 19/26. 24/29 και 29/32 mm .
Υπάρχουν εnίσnς ειδικοί προσαρμοστές από teflon. για τn μετα

τροπn μn κωνικών περιστομίων σε κωνικά .
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - -- -------

223
ΧΗ.500.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
Chromatography kit
Χρnσιμοnοιείται για τnν naρατriρnσn του χρωματογραφικού

διαχωρισμού μίγματος χnμικών ουσιών με τn μέθοδο τnς χρωμο
τογροφfας εnί χάρτου n λεnτnς στιβάδας .
Αnοτελεfτοι αnό ένα γυάλινο δοχείο (γυόλ ι νn λεκόνn. κύλινδρο

συλλογnς αερίων ri nοτnρι ζέσεως). λωρίδες διnθnτικού χαρτιού
r'Ί ορθογώνιες γυάλινες nλάκες, όnως π . χ. οι αντικειμενοφόρες
των μικροσκοnίων, στnριγμα των λωρίδων. nου μπορεί νσ είναι
n
απλό μ ια ξύλινn. μεταλλ ι κr'Ί γυάλινn ράβδος, ένα γυάλινο δίσκο
για τnν κάλυψn του δοχείου. συνδετήρες για τnν στερέωσn των
λωρίδων του χαρτιού κα ι μολύβια για τn σnμανσn πάνω στο
διnθnτικό χαρτί.
~--~-
• •
.....L
XH.StO.O ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΟ
Colorίmeter
Όργανο. επ ιτραπέζιο ή φορnτό. που χρnσιμοποιείται για τn μέ

τρnσn τnς nυκνότnτας χρώματος και τnς διαnερατότnτας - απορ
ροφnτικότnτας διαλυμάτων στο ορατό φως.
Ο ι μετρήσεις πραγματοποιούνται συνnθως στα ακόλουθα μnκn

κύματος, το οποίο λαμβάνονται οπό λυχνία πυρακτώσεως μέσω
περιστρεφόμενου δίσκου φίλτρων:
440 nrn ι ώδες 550 nrn ποάσ ι νο/κίτρινο

470 nm μnλε 580 nrn κίτρινο
490nm μπλε/nράσινο 635 nm πορτοκαλί
520 nm nράσινο 697 nrn ερυθρό
. -.
Η φωτεινrΊ δέσμn διέρχεται μέσο από ειδικn κυψέλn που περιέχει
δείγμα του διαλύματος και n έντασfι τnς καταγράφεται από
φωτοδίοδο.
Το όργανο παρέχει ψnφιακή ένδειξn του nοσοστού τnς οnορρόφn

-
σnς σε απόλυτn τιμn ο 2 rΊ του ποσοστού τnς διέλευσnς ο 100% -
με ονάλυσn 0,1% γιο κάθε μrΊκος κύματος.
Η ρύθμισn και ο μnδενισμός γίνονται αυτόματο r'Ί με διάλυμα γνω

στού ποσοστού αnορρόφnσnς ως προς το κάθε μrΊκος κύματος.
•
••
ΧΗ. 530.Ο
.....L
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

224
[
ΧΗ.520.Ο ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΟ
Spectrophotometer
Όpγανο γι α τn μέτpnσn τnς οπτικnς πυκνότnτας κα ι δ ι απεpατό
τnτας - απορροφnτικότnτας δ ι αλυμότων στο συνεχές ορατό
φόσμα μr'ικους κύματος 380 - 900 nm .
Η φωτεινrΊ ακτινοβολία πpοέpχετα ι από λυχνία βολφραμίου και

αναλύεται με τn βοrΊθεια πεpιθλαστ ι κού μονοχpωμάτοpα σε
μονοχpωματικrΊ ακτινοβολία. με εύpος μικρότερο των 5 nm .
Η δέσμη διέρχεται μέσα από ειδικrΊ κυψέλn που περιέχει δείγμα

του διαλύματος και n έντασrΊ τnς καταγράφετα ι από φωτοδίοδο .
Το όpγανο παρέχει ψnφιακrΊ ένδειξn τnς απορρόφnσης <Ο - 2> και

τnς δ ι απερατότnτας <Ο - 100%). Συνδεόμενο σε καταγpαφικό rΊ
υπολογ ι στrΊ. παρέχε ι το φόσμα αποpρόφnσnς του διαλύματος.
XH.5JO.O ΚΥΨΕΛΕΣ ΧΡΩΜΑΤΟΜΕΤΡΟΥ • ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΟΥ
cuvettes
Είναι μικρό παραλληλεπίπεδα δοχεία αriό πλαστικό ιπολυστυpέ
νιο> rΊ γυαλί. με εντελώς παράλληλα τοιχώματα κα ι διαστάσεις
12,5 mm χ 12,5 mm χ 45 mm .
_,=
Έχουν χωρητικότητα
πώμα από Tefloη.
0,5 - 4 mι και συνοδεύονται από τετράγωνο
,
c•
ι
....,
. j
r
.
Χpησιμοποιούνται ως φορείς δε ίγματος διαλυμάτων και τοποθε ι

Υ
>
:·
τούνται σε αντίστοιχη υποδοχn χρωματόμετρου n φασματοφω J
τόμετρου. με μrΊκος διαδρομrΊς φωτεινrΊς ακτινοβολίας 10 mm . ' ..
~ <
Ο ι κυψέλες. όταν είνα ι κενές από περιεχόμενο. έχουν ως χαρακτη
ριστι κό την καμπύλη διαπερατότητας του φωτός, ως πpος το
' .
-- '
μηκος κυματος .
~ - . ,;ΠΛΗΡ.ΘΦΟΡΙΕΣ
•
....ι....
-
ΚIΝΔΥΝΟΙ •:
ΧΗ . 550.Ο ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΟ ΧΑΡΤΙ
pH test paper
Είναι σειρά χαρτι ών σε συσκευασία ταινίας, εμποτισμένων με

ει δικούς δείκτες, τα οποία παpέχουν σχεδόν άμεση κα ι κατά προ
σέγγιση ένδειξn του pH, ανάλογα με την απόχρωση που απο
κτούν. μόλις εμβαπτιστούν στο προς μέτρηση δι άλυμα .
ο προσδιορισμός της τιμnς του pH πραγμστοποιείται με σύγκpι

σn τnς απόχρωσnς του χαρτιού με χρωματολόγιο αναφοράς, το
οποίο συνrΊΘως έχει σχnμα ωρολογίου και ε ίναι βαθμονομημένο
σε κλίμακα οπό ο έ ως 14.
Υπάρχουν πεχαμετρικά χαpτιό που ανιχνεύουν αλλά ευρύτερn και

άλλα περιορισμένn κλίμακα τιμών pH .
r"Γ
'•''
.
"·
#·:·
•. '
.
........,.
..-..- - • .0-1'. Ί
. ) . - -~.·~
.. f..... . , . .........
.Υ. ~
.
. ~ •-
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-------------------------------

225
ΧΗ.560.Ο ΠΕΧΑΜΕΤΡΟ
pH-meter
Φορnτό n επιτραπέζιο όργανο που παρέχει όμεσn αναλογικn n
ψnφ ι ακn ένδειξn του pH στnν περ ιοχn ο έως 14 με ακρίβεια
0,01 pH.
( &05)
Διαθέτει χει ροκίνnτnr'1 αυτόματn αντιστάθμισn θερμοκρασίας
από -100° c έως +100 °c και συνοδεύεται από το nλεκτpόδιο
μέτρnσnς, τn θr'lκn του nλεκτροδίου και ρυθμιστικά διαλύματα
καθορισμένου pH .
Το όργανο μπορεί, επιπλέον, να διαθέτει δυνατότnτα μέτρnσnς

τόσnς και θερμοκρασίας.
φ
® Θ Θ
ΧΗ.580.Ο ΑΓΩΓΙΜΟΜΕΤΡΟ
Conductiνlty/ton meter
Φορnτό ψnφιακό όργανο μπαταρίας που μετρά τnν αγωγιμότnτα
υδατικών διαλυμάτων στnν περιοχn 0,01 - 199,9 mS/cm
ι mmho Ι cm J με ακρίβεια ±
1οο μS/cm .
Παρέχει αυτόματn οντιστάθμισn θερμοκρασίας και συνοδεύεται

οπό κατάλλnλο nλεκτρόδιο.
Μπορεί επιπλέον να συνδυάζει μέτρnσn τnς περιεκτικότnτας σε

άλατα στn περιοχn ο - 100 g/L και τn συγκέντρωσn ιόντων σε
Ο - 2 000 ppm.
Συνοδεύεται από διάλυμα αναφοράς για τn ρύθμισn του οργάνου.
- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

226
ΧΗ.590.Ο ΟΞΥΓΟΝΟΜΕΤΡΟ
oxygen meter
Μετρά τnν περ1εκτ1κότnτα του ατμοσφαιρικού αέρα rΊ άλλων αε
ρίων μειγμάτων σε οξυγόνο, καθώς επίσnς και το ποσοστό του
διαλυμένου οξυγόνου στο νερό, σε κλίμακες Ο - 100%, σε ppm rΊ
σε mg/L, σε ψnφιακrΊ ένδειξn.
Το όργανο είνα ι φορnτό, με μπαταρία , διαθέτει αυτόματn αντι

στάθμισn θερμοκρασ ίας, πιθανόν κα ι υψομέτρου , και συνοδεύε
τα ι από το αντίστο ι χο πολαρογραφικό nλεκτρόδιο .
ΧΗ. 700.Ο ΣΚΕΥΗ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΚΑΣ
Mίcro-scale chemistrν set
Είναι σειρά από γυάλινα rΊ πλαστικό σκεύn μικρών διαστάσεων

που προορίζονται για τnν πραγματοποίnσn πειραμάτων Χnμείας
σε μικρrΊ κλίμακα.
Η σειρά φυλάσσεται σε ειδικrΊ θrΊκn κα ι περιλαμβάνει φιάλες,

χωνία, σωλrΊνες κλπ , δ ι αφόρων μορφών με τυπικά μεγέθn από
Ο, 1 mL έως 5 mι καθώς και ε ι δ ι κό κυψελωτά δοχεία πολλών
διαμερισμάτων που χρnσιμοποιούνται για τn συγκριτι κrΊ παρακο
λούθnσn χnμικών αντιδράσεων.
τα οφέλn τnς χρrΊσnς σκευών μικροκλίμακας περιλαμβάνουν το

~αμnλό κόστος των αντιδραστnρίων, τnν αυξnμένn ταχύτnτα
αντιδράσεων, το με ι ωμένο κίνδυνο ατυχnμάτων και τnν ευκολό
τερn διάθεσn των αποβλrΊτων.
Ορ ι σμένα από τα σκεύn μικροκλίμακας μπορούν να τοποθετn

θούν σε ανακλαστικό προβολέα γ ι ο τnν επίδειξn των χnμικών
αντ ι δράσεων σε οθόνn.
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΧΗΜΕΙΑΣ - - -- -- -- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - -

227
81.005.Χ οπτικό μικροσκόπιο
81.0tO.O Στερεοσκόπια
81.020.Χ Αντικειμεvaφόρες πλάκες
81.02t.O Καλυπτρίδες
81.025.Ο ΛαΡίδα νια τις καλυnτρίδες

ΒΙ.ΟJΟ.Ο ΛαΡίδα ανατομική
81.040.Ο Νυστέρι ανατομίας σταθερό
81.04t.O Νυστέρι ανατομίας με ανταλλακτικά
81.045.0 Λεπίδα
81.0SO.O Ψαλιδάκι
81.060.Ο Ανατομική pελόνη
81.080.Χ Τρύpλια Petrί
81.090.Ο κασετίνα εργαλείων μικροσκοπίας
81.100.Ο ΚλίΡανος επώασης
81.tOt.O Κλίpανaς αποστείρωσης
Bl.ttO.O Υδατόλουτρa
81.t20.0 Ηλεκτρικός Θερμαντήρας με αναδευτήρα ιeερμοκυκλοφaρπτής)
81.t25.0 Μαγνητικός αναδευτήρας
ΒΙ.'ΙJΟ.Ο Χύτρα ταχύτητας ιαυτόκαυστο)
Bl.t40.0 Χυμοnοιητής (Μίξερ)
81.200.Ο Μόνιμα παρασκευάσματα Μικρaσκaηίας
OPfANA ΚΑΙ tνΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - - - -- - - - -- - - -- - - -- - -- - - -- -- - -

229
ι
ΒΙ.005.Χ ΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ
Microscope
Χρnσιμοπ οιείται για τnν παρατnρnσn παρασκευασμάτων μικρο

σκοπίας σε επίπεδο ιστού, κυττάρου n κυτταρικών στοιχείων,
με μεγέθυνσn συνnθως 25Χ - 1200Χ.
Το κυρίως σώμα ενός τυπικού μ ι κροσκοπίου στnρίζει τα ακό
λουθα τμnματα:
Α) Τnν κεφαλn, n οποία φέρε ι τους προσοφθάλμιους φακούς.
Υπ άρχουν μονοφθάλμια n διοφθάλμ ι α μικροσκό π ια, με ένα n

δύο αντιστοίχως συστnματα φακών.
Ο ι φακοί είναι τύπου H uγghens rΊ ευρέως πεδίου, έχουν κλίσn

45° - 60° και παρέχουν μεγέθυνσn συνnθως 5Χ. 1οχ. 12Χ. 16Χ
n20Χ.
Η κεφαλn είναι δυνατόν να περιστρέφεται κατά 360° αζιμουθι
ακά, για ομαδ ι κές παρατnρnσε ι ς. Μ π ορεί να φέρει επίσnς
επ ι προσθέτο προσοφθάλμιο σωλnνα γι α συμπαρατnρ n σn n για
τnν προσαρμογn φωτογραφικnς μnχανnc; n κάμερας για τnν
καταγραφn n τnν προβολn του π αρατnρουμένου αντικειμένου
σε τnλεόρασn n σε απλn οθόνn μέσω βιντεοπροβολέα .
BJ Τον υποδοχέα αντικειμενικών φαkών , ο οποίος φέρει 3 ι1 4

φακούς, που μπορούν να περιστρέφονται κατά 360° κα ι να
σταθεροπο ιούνται σε συγκεκριμένες θέσε ι ς.
Ο ι φακοί παρέχουν διάφορες τιμές μεγέθυνσnς, συνnθως 4Χ

(με εγχάρακτο κόκκινο δακτύλ ι ο) (ΝΑ Ο, 1OJ, 1οχ ίμε εγχάρακτο
κίτρινο δακτύλ ι ο> (ΝΑ 0,25), 40Χ (με εγχάρακτο γαλάζιο δακτύ
λιο)(ΝΑ 0,65) και 100Χ (με εγχάρακτο λευκό δακτύλ ι οΗΝΑ 1,25).
Ειδικά ο φακός 1οοχ είναι καταδυτικός σε έλαιο n νερό και
απα ιτε ί ι διαίτερο χειρισμό.
π Το συμπυκνωτn, ο οποίος κατευθύνει τn δέσμn φωτός προς

το παρατnρούμενο αντικείμενο κα ι αποτελείται από σύστnμα
συγκεντρωτικών φακών. δ ι άφραγμα ίριδας και φορέα απορρο
φnτικών φίλτρων.
Είναι απαpαίτnτος για μεσαίες και μεγάλες μεγεθύνσεις κα ι
συνnθως είναι τύπου ΑΒΒΕ με αριθμnτικό άνο ι γμα (NAJ 1,25.
ΔJ Το σύστnμα φ.ωτισμού π αρέχει το α π αραίτnτο φως για τnν

π αρατnρnσn κα ι περιλαμβάνει τ n φωτεινn πnγn και το διάφρα
γμα. Η φωτεινn πnγn φέρε ι συνnθως λυχνία αλογόνου. τάσnς
6 - 12 ν και ισχύος 15 - 20 W, με ενσωματωμένο τροφοδοτικό
220 ν και σύστnμα ρύθμισnς τnς φωτεινότnτας (ροοστάτnJ.
EJΤο σύστnμα εστίασnς περιλαμβάνει τnν τράπεζα πάνω στnν

οποία τοποθετούνται. μέσω ελατnριωτών αγκίστρων. τα προς
παρατnρnσn παρασκευάσματα.
Η τράπεζα φέρει εγχάρακτες κλίμακες κα ι δ ιαθέτει δύο κοχλίες

για μετακίνnσn σε δύο κάθετες δ ι ευθύνσεις. Η τράπεζα μ π ορεί
να κι νείται επίσnς κατακόρυφα για τnν επίτευξn τnς εστίασnς,
με τn βοnθεια αμφίπλευρα τοποθετnμένων ομόκεντρων
κοχλιών, που εξασφαλίζουν μακρομετρικn και μ ι κρομετρικn
εστίασn, με όρια τερματι σμού, για τnν ασφάλεια των φακών και
των παρασκευασμάτων . Συνέχεια σrπν επομενn οεf/ίδa
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ------------------------------
231
CΣυνέχειαι
Οι φακοί είναι συνnθως κρυσταλλικοί απλανnτικοί, αχρωματικοί

και ασφαιρικοί για τn διόρθωσn χρωματικών, σφαιρικών και
άλλων οπτικών σφαλμάτων.
ο κάθε φακός φέρει εγχάρακτα τn μεγέθυνσn , το αριθμnτικό

άνοιγμα ( ΝΑ - Numerical ApertureJ. το οπτικό μnκος εστίασnς
του οπτικού συστnματος και το πάχος τnς κολυπτρίδας που
πρέπει να χρnσιμοποιείτοι.
Γιο παράδειγμα, 40Χ Ι 0,65 - 160 / Ο.17 (μεγέθυνσn Ι ΝΑ - μn
κος εστίασnς / πάχος καλυπτρίδαςJ.
Η συνολικn μεγέθυνσn ενός μικροσκοπίου καθορίζεται από τn

μεγέθυνσn του προσοφθάλμ ι ου επί τn μεγέθυνσn του αντι κει
μενικού φακού και μπορεί να λάβε ι τιμές έως 1200Χ.
Ως ανόλυσn (resoιutίonJ, χοροκτnρίζετο ι n μικρότερn από

στασn μεταξύ δύο σnμείων που μπορούν να διακριθούν από
ένα μικροσκόπιο.
Εξαρτάται από τnν nο ι ότnτα των ο πτικών συστnμότων και από
το μnκος κύματος του φωτός που χρnσιμοποιείτοι.
Το όριο ανόλυσnς είναι Ο,61 χ μriκος κύματος Ι ΝΑ και μπορεί
να λάβει τιμri έως 0,2 μm .
Το μικροσκόπιο . όταν δε χρnσιμοποιείτοι θα πρέπει , νιο προ

στασία. να φυλάσσεται στn συσκευασία του n να καλύπτεται με
το κοτάλλnλο περίβλnμο .
Η σκόνn και n εποφn των χεριών επnρεάζουν τnν ποιότnτα τnς
εικόνας και τn λειτουργικότnτα των μnχανισμών. τα οποία για
το λόγο αυτό. θα πρέπει να καθαρίζονται με βουρτσάκι με
φυσnτnρο και ελαφρά βρεγμένο πανί.
Ανάλογο με το είδος του προσοφθάλμιου συστnματος, διακρί

νονται τα εξr'ις μικροσκόπ ι α:
ΒΙ.005.Ο ΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ ΜΟΝΟΦΘΑΛΜΙΟ
ΒΙ.005. 1 ΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ ΔΙΟΦΘΑΛΜΙΟ
- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- -- - -- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ

232
81.01 Ο.Ο ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΟ
stereomicroscope
Είναι ειδικό διόφθαλμο μικροσκόπιο, με χαμnλr'Ί μεγέθυνσn από

ο έως συνnθωc; 40Χ ιέωc; 420Χ σε ειδικέc; περιπτώσεις) και με
ευρύ οπτικό πεδίο, που χρnσιμοποιείται για τnν τρισδιάστατπ
παρατrΊρnσn μn διαφανών αντικειμένων .
Αποτελείται από δύο προσοφθάλμια οπτικά συστnματα με

μεγέθ υνσ n συνrΊθωc; 1οχ και δύο αντικειμενικά συστnματα μ ε
μεγέθυνσn 1Χ, 2Χ Γι 4Χ. Τα προσοφθάλμια συστnματα είναι
δυνατόν να συνδυάζονται σε ένα ενια ίο, μέσω πρίσματοc;.
Το στερεοσκόπιο διαθέτει ρυθμιστικά τnς εστίασnς και τnς

κορικrΊς απόστασnc: των οφθαλμών του παρατnρnτrΊ κα ι
ρύθμισn zoom.
Η φωτεινn πnγrΊ φέρει λυχνία αλογόνου, ισχύος 10 W και σε

ειδικές περιπτώσεις 100 W ψυχρού φωτισμού , n οποία φωτίζει
το αντικείμενο άμεσα από πάνω ή πλαγίως και σε ειδικές περι
πτώσεις ενσωματώνεται στον αντικειμενικό φακό.
•
_ι_
" ...
•
ΒΙ.020.Χ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΦΟΡΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
Microscope slides
Είναι ορθογώνια παραλλnλόγραμμα από γυ αλ ί καλής πο ιό

τnτας, με διαστάσεις 76 mm χ 26 mm κα ι π άχος 0,8 - 1,2 mm .
Συνήθως είναι συσκευασμένες σε κουτί των so rΊ 100 τεμαχίων.

Χρnσιμοποιούνται ωc: διαφανε ίς επιφάνειες για τnν τοποθέτnσn
παρασκευασμάτων προς μικροσκόπnσn .
Υπάρχουν οι ακόλουθες μορφές αντι κειμενοφόρων πλακών:
ΒΙ . 020.Ο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΦΟΡΕΣ ΠΛΑΚΕΣ χωρίς βύθισμα
81.020.1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΦΟΡΕΣ ΠΛΑΚΕΣ με ένα rΊ δύο βυθίσματα
81.020.2 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΦΟΡΕΣ ΠΛΑΚΕΣ με λειασμένες άκρες
81.020.3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΦΟΡΕΣ ΠΛΑΚΕΣ με εσμύρισμα γραφής
'klNΔYNOI
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ -----------------------------

233
ΒΙ.021 . Ο ΚΑΛΥΠΤΡΙΔΕΣ
cover glasses
Οι καλυπτρίδες είναι πλακίδ ι α με σχnμα τετραγώνου. διαστά
σεων περίπου 20 mm χ 20 mm rΊ κύκλου διαμέτρου περίπου
20 mm, από γυαλί καλnς ποιότnτας πάχους ο, 15 - 0.20 mm .
Χρnσιμοποιούνται για τπν κόλυψn των παρασκευασμάτων που

είνα ι τοποθετnμένα στ ι ς αντικε ι μενοφόρες πλάκες.
Συνnθως είναι συσκευασμένες σε κουτί των 100 τεμαχίων .
ΒΙ.025.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΛΥΠΤΡΙΔΕΣ
cover gtass forcep

Από ανοξείδωτο ατσάλι με δύο σκέλn που καταλnγουν σε
επιπεδωμένα άκρα σε σχnμα σπάτουλας υπό γωνfα. για το
χειρισμό αντικειμενοφόρων πλακών και καλυπτρίδων.
Έχουν μnκος περίπου 11 cm .
n- Ρ 11) J'Ί) Χ Η
- - ---
ΒΙ.030.Ο ΛΑΒΙΔΑ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ
Forcep
Ατσόλινn ανοξείδωτn λαβίδα με δύο σκέλn μnκους 10 - 20 cm
που συνδέονται σταθερά στο ένα άκρο τους .
Χρnσιμοποιείται για τn συλλογn και μεταφορά μικροαντικει

μένων.
Τα άκρα τnς λαβίδας ποικίλουν σε διαμόρφωσn κα ι μπορεί να

είναι αιχμnρά , πεπλατισμένα , καμπυλωμένα κλπ.
Το σώμα τnς λαβίδας rΊ n όκρn των σκελών μπορούν να φέ

ρουν μονωτικrΊ επίστρωσn από πλαστικό (PVC rΊ Teflon>.
Ι) ι:> _Ο $ (-. Μ ~t ΚΙΝΔΥΝΟΙ

- - ..-._
-
.... ~,
._, '~-·.~~!-·~~-;;..
~
~ , . ... ..
. - ... .... .
-
.. ~
. - -~- . ,
\.
.-,4' •
-
------------------------------ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
234
ΒΙ.040.Ο ΝΥΣΤΕΡΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑΘΕΡΟ
scalpel, fixed blade
Αποτελείται από λαβίδα από κράμα νικελίου rΊ ανθεκτικό πλα

στικό (πχ πολυστυρένι οJ κα ι σταθερά προσαρμοσμένn λεπίδα
μnκους 35 - 50 mm. από ανοξείδωτο ατσάλ ι .
Χρnσιμοποιείται νια τn χαραγn φυτικών rΊ ζωικών ιστών, με

σκοπό τn μικροσκόπnσn τμnμάτων rΊ τομών από αυτά.
ιι r ο ο >ί. ~.. ΚJΝΔΥΝΟΙ
ΒΙ.041 .Ο ΝΥΣΤΕΡΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΜΕ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ
scaιpel. disposable blades
Είναι νυστέρι παρόμοιο με το αντίστοιχο σταθερό, με αποσπώ

μενn όμως λε πίδα . ώστε αυτn να αντικαθίσταται λόγω φθοράς
rΊ μόλυνσnς .
Η λαβίδα διαθέτει ειδικn υποδοχrΊ με οδnγό, γιο τnν προσαρμο

νn των λεπίδων.
Συνοδεύεται από σειρά ανταλλακτικές λεπίδες διαφόρων σχη

μάτων (ευθύγραμμn, καμπύλn, κυρτn . κλπ ).
ΠPOJf)3tH ΚΙΝΔΥΝΟι
ΒΙ.045.Ο ΛΕΠΙΔΑ
Razor blade
Λεπίδα <ξυραφάκι) από ανοξείδωτο ατσάλι. μονrΊς rΊ διπλnς κο

πτικnς επιφάνειας, με κάλυμμα νια ασφάλεια κατά το χειρισμό .
Χρησιμοποιείται για τnν τομn φυτικών rΊ ζωικών ιστών.
nι:-nrnwH ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ------------------------------

235
-•
ΒΙ.050.Ο ΨΑΛΙΔΑΚΙ
Scissor
Α π ό ανοξείδωτο ατσάλι, συνολικού μnκουc 1ο -15 cm .
Τα κοπτικά σκέλn, μnκους έως 4 cm, είνα ι ίσια rΊ ελαφρά

καμπυλωμένα και καταλrΊγουν σε αιχμnρές rΊ αμβλείες άκρες.
ΚlΝΔΥΝΟΙ
1 .... ,...
f"v61 ---~- •..ιιι.ι
ΒΙ.060.Ο ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΒΕΛΟΝΗ
Needle
Βελόνn από ανοξείδωτο ατσόλJ. μrΊκους 3 - 5 cm, προσαρμο

σμένn σε λαβrΊ από ανοξείδωτο μέταλλο, πλαστικό rΊ ξύλο,
με συνολικό μrΊκος περίπου 1ο cm .
ΒΙ.080.Χ ΤΡΥΒΛΙΑ PETRI

Petri dishes
Είναι στρόγγυλα δοχεία από γυαλί rΊ από αδρανές βιολογικά
πλαστικό π . χ. πολυστυρένιο, διαμέτρου 50 - 100 mm και
βάθους 10 - 20 mm, με το αντίστο ιχο κάλυμμα.
Τρύβλ ια τακτικnς αποστείρωσnς σε κλίβανο, είνα ι κατασκευ

ασμένα από πυρίμαχο γυαλί !πχ τύπου Pyrex) .
Υπάρχουν τρύβλια με έτοιμο θρεπτικό υλ ι κό .
Τα τρύβλια μιάς χρrΊσnς, χρnσιμοποιούνται συνnθως νια καλλι

έργεια ιστών, μικροοργανισμών κ. λ.π. και διατίθενται σε
συσκευασία των 10 - 15 αποστειρωμένων τεμαχίων .
Υπάρχουν τα εξnς τρύβλια Petri:

Bl.080.D ΤΡΥΒΛΙΑ Petri με ενιαίο χώρο
ΒΙ.080.1 ΤΡΥΒΛΙΑ Petrί με δύο τμrΊματα
ΒΙ.080.2 ΤΡΥΒΛΙΑ Petrί με τρία τμrΊματα
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕ! ΒΙΟΛΟΓΙ.ΑΣ

236
~
ΒΙ.090.Ο ΚΑΣΕΤΙΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑΣ
Dissecting set
ΠλαστικrΊ fι ξύλινn κασετίνα που συνοδεύει το μικροσκόπιο και

χρnσιμοποιείται γιο τn φύλαξn των εpγολείων που απαιτούνται
γιο τn δnμ ιουpγίο παρασκευασμάτων μικροσκοπίας από τους
μαθnτές.
Συνnθως πεpιέχει σειpά ανατομικών βελόνων και λαβίδων με

- ...
-~---- ___
λεπτό και πεπλατυσμένα όκpα, νυστέρι, ψαλιδάκι, ξυραφάκι κλπ.
Μπορεί, επίσnς, να περιέχει αντικειμενοφόρες πλάκες και καλυπ ' :
τρίδες.
ΚΙΝΔVΝΟΙ
ΒΙ.Ο t οο.ο ΚΛΙΒΑΝΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ
ιncubator
Κλίβανος με εσωτερικό nλεκτρικό αντιστάτn ισχύος 300 - 2000

Watt, που χρnσιμοποιείται για τn θέρμανσn υλικών για τα πει
ράματα Βιολογ ίας .
Διαθέτε ι δ ι μεταλλικό fι nλεκτρον ι κό θερμοστότn με αισθnτfιρα

και διατnρεί σταθερn θερμοκpασία, με διακύμανσn ± Ο, 1°C,
από τους S°C πόνω από τn θερμοκρασία περι βάλλοντος έως
τους 100°C, για λειτουργίες εnώασnς βακτnρίων, καλλιέργειας
ι στών, αντιδράσεις ενζύμων κλπ.
Το εξωτερικό περίβλnμα είναι κατασκε υασμένο από χάλυβα με

nλεκτροστστικn βαφn υψnλrΊς ανθεκτικότnτος .
ο εσωτερικός θάλαμος, χωρnτικότnτας συνnθως 20 - 1οο ι.

είναι κατασκευασμένος από υλικό ανοξείδωτο σε ατμούς Γι
χnμικές ουσίες και διαθέτει ρόφια μεταβλnτnς θέσnς.
Η πόρτα του κλιβάνου διαθέτει π αράθυρο από διάφανο πυρί

μαχο υλικό, ώστε να επιτρέπεται n παρατnρnσn του εσωτε
ρικού θαλάμου. χωρίς τn μεταβολn τnς θερμικnς ισορροπίας .
Υπάρχει επίσnς υποδοχrΊ για τnν εισαγωγrΊ θερμομέτρου .
Ορισμένοι κλίβανοι διαθέτουν ανεμιστrΊρα νια εσωτερικfι
κυκλοφορία του αέρα.
Bl.Ot01.0 ΚΛΙΒΑΝΟΣ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗΣ

Ειδικός κλίβανος όπου αναπτύσσονται υψnλές θερμοκρασίες
( έως 300°C ) και χρnσιμοποιείται στn ν αποστε ίρωσn σκευ ώ ν .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ' ΚΙΝΔΥΝΟΙ
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΙ------------------------------

237
ΒΙ.110.Ο ΥΔΑΤΟΛΟΥΤΡΟ
water bath
Χpnσιμοποιεrται νια τn διατήpnσn υλικών και σκευών σε νεpό

σταθερής θερμοκρασίας, για συγκεκριμένο χρον ι κό δ ιόστnμα.
Αποτελείται από στρόγγυλn rΊ τετρόγωνn χύτρα, χωpnτικότn

τας 15 - 20 ι , n οποία εξωτεpικό είναι καταοκευασμένn από
χόλυβα και εσωτεpικά αnό ανοξείδωτο μέταλλο ή πλαστικό
(πολυ πpοπυλέν ιο), με ενδιόμεσο θερμομονωτικό υλικό.
Κάτω από τον εσωτερικό π υθμένα βpίσκεται nλεκτρικό αντι

στότnς, ισχύος συνήθως 1 kW, n οποία θεpμαίνει το περιεχό-
μενο νερό. ·
Θεpμοστάτnς ρυθμίζει τnν επιθυμnτή θεpμοκρασία έως το υ ς

100°C με διακύμανσn ± 1 ·c.
Σε μερικούς τύπους υδατόλουτρων υnόρχει στρόφιγγα για
τnν αποστράγγισn του νερού.
Άλλοι τύποι φέρουν .κυ κλοφορnτή για καλύτερο και ταχύτερο
έλεγχο τnς θεpμοκρασίας.
Η συσκευrΊ συνοδεύεται από καπάκι και θrΊκn μεσαίων και

ευpύστομων δοκιμαστικών σωλήνων από ανοξείδωτο ατσάλι.
Χ&ΝΔΥΝΟI •'
ΒΙ.120.Ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΘΕΡΜΑΝΤΗΡΑΣ ΜΕ ΑΝΑΔΕΥΤΗΡΑ (ΘΕΡΜΟΚΥΚΛΟΦΟΡΗΤΗΣ)
ιmmersion thermo-stirrer
Πpοσαρμόζεται σε ειδικrΊ βάσn rΊ στα τοιχώματα απλrΊς λεκόνnς

με τn βοrΊθεια σφιγκτrΊρα, νια τnν κατασκευιΊ ενός απλού υδα
τόλουτpου.
Αποτελείται από ελικοειδrΊ nλεκτρικό αντιστάτπ, ο οποίος εμβαπτί

ζεται πλrΊpως στο νερό και από αναδευτrΊρα έλικας.
Η θεpμοκpασίο του αντιστάτn ρυθμίζεται έως τους 100°C και

ελέγχεται με θεpμοστάτn .
Η συσκευrΊ μποpεί επι π λέον να διαθέτει αντλία για τnν παpοχή

θεpμού νεpού σε άλλες συσκευές.
1 ΚΙΝΔΥΝΟΙ
- - - -- - - - - - - - - -- - - - - - --
238
ΜΡ.005.0 ή
ΜΡ.006.0
- - - --
ι •
-L
- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΒΙ.125.Ο ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΑΝΑΔΕΥΤΗΡΑΣ
Magnetic stirrer
Χpnσιμοποιείτα1 για τnν ομογενrΊ ανόδευσn διαλυμάτων rΊ

μ ι γμάτων χωpίς τ n δ ι όσπασn κα1 τον τεμαχισμό των συστα
τι κών τους.
Το δοχείο με το πpος ανάδευσn υγpό τοποθετείται πάνω στον

αναδευτnρα και εντός αυτού εμβαπτίζετα ι μικpός ευθύγpαμμος
μαγνnτnς, καλυμμένος με πολυπpοπυλένιο .
ο αναδευτnpας φέpει εσωτεpικό πεpιστpεφόμενο ευθύγραμ

μο μαγνnτn. ο οποίος όταν τίθεται σε λειτουργία πεpιστpέφει
επαγωγικά τον μικρό ευθύγpαμμο μαγνnτη .
Απ οτελεί nλεονέκτnμα, σε σχέσn με το μηχανικό αναδευτnρα

έλικας, ότι κατά τnν ανάδευσn μπορεί να σκεπάζεται το δοχείο .
Η ταχύτητα ανάδευσης ρυθμίζεται συνnθως έως τις 2 000 στpο

φές/mίn .
Ο αναδευτnρας μπορεί να συνδυάζεται κα ι με ηλεκτρικό

αντιστάτn , για τnν ταυτόχρονη θέpμανσn του υγρού .
ΒΙ.130. Ο ΧΥΤΡΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ CΑΥΤΟΚΑΥΣΤΟ)
Autocιave
Χύτρα από ανοξείδωτο ατσάλι n αλουμίνιο, χωρητικότητας 5

- 1 ο ι με στεγανό κάλυμμα ασφαλείας . ΧρnσιμοποιεΓται για τn
θέρμανσn νερού υ πό nrεσn, με σκοπό τnν υγρn αποστείρωσn
συσκευών ri αντι κειμένων, καθώς και ως περιβάλλον υψηλών
πιέσεων.
Η χύτρα φέρει μανόμετpο και βαλβίδα διαφυγriς που ενεργο

π οιείτα ι . όταν n πίεσn υπερβεί όριο πο υ ρυθ μ ίζετα ι έω ς 100
kN Ι m2 ( 15 psi J. με εσωτερικrΊ θεpμοκpασία έως 140 • c . --·
--
......__ -.
---
---
- ·--
Η θέpμανση της χύτρας επιτυγχάνεται με τnν τοποθέτnσrΊ της
σε n λ εκτρικό θεpμαντnpα n μέσω ενσωματωμένου nλεκτρικού
·--·- -
αντιστάτn .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ,
ΘΕ.0 06.0
ΟΡ ΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ------------------------------

,, ΚΙΝΔVΝΌΙ
239
ΒΙ. 140.Ο ΧΥΜΟΠΟΙΗΤΗΣ (ΜIΞΕΡ)
Grinder
Απλό οικιακό σκεύος. χωρnτικότnτας περίπου ένα 1 ι .
Χρπσιμοποιείται για τον τεμαχισμό, τn διάσπασn, τnν ομογε

νοποίnσn και τnν ανάδευσn φυτ ι κών και ζωικών τμnμάτων για
τnν παρασκευn βιολογικ ών σκευ ασμάτ ων .
Διαθέτει διακό πτn λειτουργίας και ρυθμιστn ταχύτnτας περι

στροφnς του μαχαιριού .
Επίσnς φέρει σύστπμα ασφαλείας ώστε να μn λειτουργεί

όταν το καπάκι είναι ανοιχτό .
ΙCΙΝΔΥΝΟΙ
ΒΙ.200.Ο ΜΟΝΙΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑΣ
Permanent mίcroslίde set

Σειρά αvτικε ι μενοφόρων πλοκών με έτοιμες τομές φυτικών n ζω ι κών ιστών και παρασκευασμάτων γιο
παρατnρnσn .
Οι π λάκες είναι συσκευασμένες σε ξύλινο n πλαστικό κουτί με ειδικές θέσεις, ώστε να μπν εφάπτονται
μετα ξ ύ τους κα ι να μn σπάνε .
Είναι οριθμnμένες και συνοδεύονται από περιγραφn του αντίστοιχου παρασκευάσματος .
Υπάρχουν σειρές ταξινομnμένες κατά είδος περ ι εχομένου .
Αvτιπροσωπευτικn σε ι ρά , συνrΊθως περιλαμβάνε ι:
1.Αίμο στο οποίο διακρίνονται ερυθρά και Πευκά αιμοσφαίριο

2.Χρωμοσώμοτα ανθρώπου rκαρυότυnος αρσενικού> με χρώσn Gfmsa
3.Χρωμοσώματα ανθρώπου rκαρυότυπος θnnυκούJ με χρώσn Gίmsa
4.Βοκτfιριο +κατά Gram •
5. Βοκτfιρια - κατά Gram

6.Φάσεις μίτωσnς φυτικού οργανισμού
7. Τομr'ι 6ρχεος, σπερματοκύτταρο και σπερμοτίδες
- -
8.Σπερματοζωάριο
9.Ωάριο ογεtιόδος rn άnnου θntιαοτικούJ
-
10. Ωοθntιάκιο ογεnάδος rn όnnου ennοοτικούJ
11 . Μιτοχ6νδριο σε γραμμωτfι μυϊκn ίνα ανθρώπου rn όnnου θnftοστικού>
12. Τομfι ανθρώπινου εγκεφοnικού φftοιού στnν οποίο διακρίνεται n φαιό ουσία
13. Τομfι ανθρώπινου νεύρου στnν οποίο διακρίνεται n tιευκfι ουσία
14. Τομfι ανθρώπινου fιnοτος στnν onofα διακρίνεται n οργάνωσn nnατικού nοβίου
15. Τομfι συμπαγούς οοτfτn ιστού στnν onofo διακρίνεται n δομri του συστfιμοτος Άβερς
16. Τομfι λεμφαδένα με καρκινικό κύτταρο
17. Επιθnftιακ6ς ιστός οπ6 δέρμα με κύτταρο σαρκώματος Καπ6ζι
18. Κύτταρο οnό ιστό ανθρώπινου πνεύμονα. υγιfι
19. Κύτταρα οπό ιστό ανθρώπινου πνεύμpνο που έχει προσβnnθεί από καρκίνο
20. Εγκάρσιο τομn βλαστού δικοτυnfιδονου φυτού.
...... ΚΙΝΔVΝΘt
- - - - - - - -- -- - -- --
240
-
•
....L
- -- - -- - - -- - - ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ι ι r
~~~milllJ
1
----ι( ουσίες· Αντιδραστήρια)
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ / ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΩΝ
Στήλη '
1 ΜΤ /ΣΜΜ • ΜΒ Μοριακός Τύπος ή Σχετική Μοριακή Μάζα Μοριακό Βάρος με δύο δεκαδικό.
Στα ένυδρα άλατα προστίθεται και το ΜΒ του νερού.
ΣΤ / ΣΖ / Σημείο Τήξης, Σημείο Ζέσης, Θερμοκρασία Ανάφλεξης <flash pοίηt).

ΘΑ/ΘΑΑ Θερμοκρασία Αυτανάφλεξης <ίgηίtίοη temperature>
1
Διαλυτότητα Δίνεται η διαλυτότητα στο νερό με δύο σημεία <νια τη διακρίβωση της
σε νερό μορφής της καμπύλης διαλυτότητας>, όπου είναι δυνατόν.
χ :χ γραμμάρια σε 100 mL νερού σε α c
0 0
d =αποσύνθεση, μτσχ. = μετασχηματίζεται, εξχν =εξάχνωση
Ασφάλεια Φράσεις κινδύνου και ασφάλειας <Risk Ι Safety>. Όπου στη βιβλιογραφία
συναντώνται διαφορές, επιλέγεται η ένωση των συνόλων R και s.
Η ανάλυση των φράσεων, στη σελ. 455 έως 461
Επικινδυνότητα Αναλυτικά οι όροι επικινδυνότητας, οι διαδικασίες διάθεσης αποβλήτων και

Διάθεση αποβλήτων η ταξινομία επικινδυνότητας δηλητηρίων, περιγράφονται στις σελ. 454 και
Επικυνδυνότητα σελ. 462 έως 465
δηλητηρίων
Συνήθης Καθορίζεται ο τύπος της φιάλης <πλαστική ή γυάλινη, ευρύστομη,

συσκευασία - αδιαφανής κλπ>.
φύλαξη
Με$ καθορίζονται οι θερμοκρασίες φύλαξης: $ <15 °c και $ $ 3·8 °c.
Με ~ όπου επιβάλλεται ξηρό περιβάλλον
Συνήθης Καταγράφεται η κατάσταση στην οποία συνήθως βρίσκεται <φυσική

κατάσταση κατάσταση και χρώμα>
Όλες οι ουσίες πρέπει να φυλάσσονται σε δροσερό , καλά αεριζόμενο χώρο,

καλά πωματισμένα <εκτός και αν αναφέρεται αλλιώς πχ ΟΥ.465).
οι φιάλες θα πρέπει να φέρουν ετικέτες όπου θα αναφέρονται τα οριζόμενα

στο ΧΗ.247 . ο
ΟΥΣΙΕΣ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ----.,.-----------------------------
241
ΦΥΣΙΚΕΣ ΣΤΑΘΕΡΕΣ
Διαλυτότητα
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΑΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ /ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ / ΘΑΑ σε νερό
ΟΥ.002 Άγαρ (C ,2Η ιa09)ι -- 1--- --/ --- Διαλυτό

Agar 3000 - 9000
ΟΥ.005 Αδιποϋλοδιχλωρίδιο C5H3Cl202 ---/ 128 66 / --- d βίαια

Adiρoyl dichloride, Hexanedioic acid 183,04
dichloride
ΟΥ.010 Αιθανόλη, αιθυλική αλκοόλη οιvοπνευμα C2H60 -11 7,3 / 78,5 12 / 425 Πολύ διαλυτή
Ethanol, ethyl alcohol, spιrrt οι wιne 46,07
ΟΥ.015 Αιθέρας, Αιθυλαιθέρας , Διαιθυλαιθέρας C.H100 -116,2/ 34,51 -40 / 170 6,920
Ether, Diethyl ether, Ethyl ether 74,12
ΟΥ.020 Αιθυλενοδιάμινο τετραοξικό δινάτριο, C 10H, 4 N 2N~08 • 2Η 2 Ο 245 / --- ---1--- 1020
ένυδρο 372,24
Ethylene dinitrilo tetraacetic acid disodiυm
salt dihydrate, E.D.T.A.
ΟΥ.025 ΑκεταλδεΟδη, Αιθανόλη -121/20,8 Πολύ διαλυτή σε

C2H40 -27 / 140
Acetaldehyde ζεστό νερό
44,05
ΟΥ.030 Ακετόνη , Προπανόνη 2, -95,4 / 56,2 Πολύ διαλυτή

C3H80 -20 / 540
Διμεθυλοκετόνη Αοετόν 58,08
Acetone, 2-propanone, Oimethyl ketone
ΟΥ.035 Άλας του Mohr (NH.)2SO•. Feso.·6H20 d 100-11 ο/ --- --- / --· 26,9 20
Ammoniυm iron(ll) sυlfate, Mohr's salt 392,14 73,080
ΟΥ.040 Αμμωνfο ΝΗ3 -77,7 / -33,4 132 / 651 51 7211

'
7 4100
Ammonia 17,03 '
ΟΥ.045 Άμυλο d / --· --/ >400 Μερικώς διαλυτό, με
(C6H100;).
Amylum Starch διόγκωση, σε κρύο νερό
(162, 14).
ΟΥ. 050 Άνθρακας Ζωικός άνθρακας c -3650 / 4827 - / --- Αδιάλυτος
Carbon, Charcoal 12,01
ΟΥ.051 Ανθρακασβέστιο CaC2 447 / 2300 --· / --- d

Calcium carbide 64,10
ΟΥ.052 Ανθρακικό ασβέστιο CaC0 3 - / -- Σχεδόν αδιάλυτο

d 520 / ---
Calciυm carbonate 100,09
ΟΥ.054 Ανθρακικό λfθιο U2C0 3 723 / d 1310 -· / --- 1' 320

Lithium carbonate 73,89 ο 72' 00
'
ΟΥ. 056 Ανθρακικό νάτριο - Λvυδρι, αοδu Na2C03 851 / d -- / --- 21 20

Sodiυm carbonate, aι ιhyαrous soda 105,99 45 5 ΙΟΟ
'
ΟΥ.057 Ανθρακικό νάτριο, όξινο Σrιδα ιpaνι;τοu NaHC03 --- / --- 1020
d 270 / ---
Sodium hydrogene carbonate 84,01 16,480
ΟΥ.060 Αργίλιο ι-.λοuμινιο ΑΙ 660,2/ 2467 --- / --- Αδιάλυτο

Aluminlum 26,98
ΟΥ.065 Βενζόλιο CsHe 5 / 80,1 -11/555 Αδιάλυτο

Benzene, Benzol 78,12 Διαλυτό σε
οργανικούς διαλύτες
521
ΟΥ.070 Βορικό οξύ Ηβ03 d 169 / ••• --- / ---
Boric acld 61,83 6,3530
ΟΥ.075 Βουτανόλη 1 C,H100 -89,5/ 117,3 30 / 340 7,920

1-Butanol, n-Butyl alcohol 74,12
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ
242
Διάθεση Εnικινδuνόtnτα
, ..-;:J .
....... .... ' .
'
~
~:-
-...
•.!" ~ ••-_or ,,,,....
~
;.
.s.: -;.. : .-.·..... .
,. .;.·~-. '· · -
·- • ' - -:"""<,-. ·......
'...t-.ιi......--=~~ ~~ · ;
ι;vι.:ο-·
· · . · Συνήθης>'.
. __ .., :·-,.
-
. ...,_,,...,...,. .
-...··
~~ - ...
:Συvnθnί; συσκευασία· · .: ,,
Ασφάλεια Επικινδυνότntα Αποβλήτων Δnλήtnρfου νο;<. ·:_~\ Φύλα 11 : '. • . · -. καταστασn ~ . -:
CH F Πλαστική φιάλη Σκόνη ή ζελατίνη
R34 Διαβρωτικό 11 Γυάλινη φιάλη Υγρό

s 7/8-26-28-
36/37/39-45
R11 Εξαιρετικά εύφλεκτη 1 CHF

**
Πλαστική αδιαφανής φιάλη Διαυγές υγρό
s7-16 με αεροστεγές πώμα περιεκτικότητας 96%
R12-19 Εξαιρετικά εύφλεκτος 1 CH4 Γυάλινη φιάλη Άχρωμο, πολύ

s 9-16-29-33 πτητικό υγρό
R22 Επιβλαβές 3 CH 4 Πλαστική, ευρύστομη, Κρυσταλλική

αδιαφανής φιάλη άσπρη σκόνη
R 12-36/37 -40 Εξαιρετικά εύφλεκτη 7 CH4 Σκοτει*υ*η φιάλη Υγρό καθαρότητας

s16-33-36/37 Επιβλαβής > 99%
R11-36·66·67 Εξαιρετικά εύφλεκτη 1 CH 5 Πλαστική ή γυάλινη Διαυγές πτητικό υγρό

s 9-16-23-26-33 αδιαφανής φιάλη
R36/37/38 Ερεθιστικό 15 CH 3 Γυάλινη φιάλη Μπλε-πράσινοι

s 26-36 κρuσταλλοι
R34-50 Διαβρωτική 13 CH 2 Πλαστική ή γυάλινη φιάλη Διαυγές υγρό

s 26-36/37/39-45-61 Επικίνδυνη για το περιβάλλον περιεκτικότητας 25%
CH F Ανθεκτική πλαστική Λευκή σκόνη σε

συσκευασία λεπτότατο διαμερισμό
CH F Πλαστικό ή γυάλινο Μαuρη σκόνη

ευρuστομο φιαλίδιο
R15 Εξαιρετικά εύφλεκτο Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 2-8-43
14 CH F Πλαστική, ευρuστομη, Άχρωμο στερεό σε μεγάλα τεμάχια
αδιαφανής φιάλη η τριμμένο σε σκόνη (μαρμαρόσκονη)
R22-36-61-62-64 Επιβλαβές 14 CH3 Πλαστική φιάλη Άσπροι

s 22-24-36/37/39-45-53 Ερεθιστικό κρύσταλλοι
R36 Ερεθιστικό 14 CH 5 Πλαστική, ευρuστομη, Άσπρη σκόνη,

s 22-26 αδιαφανής φιάλη Υγροσκοπική
14 CH 5 Πλαστική φιάλη Λευκή σκόνη
R15-17 27 CH F Πλαστική , ευρύστομη, Ασημόφαιη

s7/8·43 αδιαφανής φιάλη σκόνη
R11-38-45-51/53-65-67 Εξαιρετικά εuφλεκτο 9 CH1* Γυάλινη φιάλη Πτητικό υγρό

.s 3/9-16-20-33-36/ Τοξικό
37/39-43-45-53-60 Επικίνδυνο για το περιβάλλον.
28 CH 4 Πλαστική, ευρύστομη, Λευκή λεπτή

αδιαφανής φιάλη σκόνη
R10-20-22-37/38-41-67 Εύφλεκτη 1 CH4 Γυάλινη αδιαφανής φιάλη Διαυγές υγρό

s7/9-13-16-26-37/39-46 Επιβλαβής
ΟΥΣΙΕΣ · ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ
243
ΚΩΔΙ ΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ/ΘΑΑ σε νεpό
ΟΥ.080 Βρωμιούχο κάλιο KBr 730/ 1435 - / -- 65 20

Potassium bromide 119,01 102'00
ΟΥ.082 Βρωμιούχο νάτριο NaBr 755/ 1390 - /- 79°

Sodium bromide 102,90 1165!1
ΟΥ.085 Γαλακτικό οξu C3H603 53 /-- - / -- Διαλυτό

lactic acid, Sarcolactic acid, 90,08
2-hydroxy-propanoic acid
ΟΥ.08 8 Γλυκίνη C2H5N02 d 262 / --- -- / -- 252()

Glycine. Glycocoll, An1ino acetic acid 75,07
ΟΥ.090 Γλυκόζη C6H120c 146 / --- --/ -- Διαλυτή

Glιιcose, Dextrose 180,16
ΟΥ.095 Γλυκοχολικό νάτριο C:?δH 42 NNa0 6 --- / --- -- / ---

Sodium glycocholate hydrate 487,62
ΟΥ.098 Δεκανοδιοϊκό διχλωρίδιο, C10H16 CΙ2 Ο2 -2,5/161 165 / -- d

Σεβακικό χλωρ!διο 239,14
Decanedioιc dichloride,
Sebacyl ή sebacoyl dίchloride
ΟΥ.100 Διοξε!διο του θείου soz -72,7 / -10 -- / -- 22 •8°

Sulfur dioxide 64,06 10,520
ΟΥ 105 Διοξείδιο του μαγγανίου Πυρολουσίτης Mn02 d 535 / --- - / -- Αδιάλυτο
Manganese dioxide Pyrolusite 86,94
ΟΥ.115 Διχλωριούχος κασσίτερος SnCl 2 246/ 652 - / -- 83,9°

nn (11) chloride, Tin dichloride 189,60 27020
ΟΥ.118 2,6 διχλωροφαινόλη ινδοφαινόλη - C12H6Cl2NNa02 • 2Η2 0 --- / --- ---/ --- Ελαφρά διαλυτό
DCPIP διάλυμα 326,11
2,6-Dicl1Ιoroir1dophenol, Sodium dihydrate
ΟΥ.120 Διχρωμικό αμμώνιο (NH,) 1Cr201 d 170 / --- --- / --- 3520
Ammonium dichromate, 252,06 89 30
Ammoniurn ρyrochromate
398 / d 500
ΟΥ.122 Διχρωμικό κάλιο Cr2K201 -- / -- 1220
Potassiυm dichromate 294,19 1021('°
-2Η20 100 / d 400
ΟΥ.124 Διχρωμικο νάτριο, ένυδρο Cr2Na201 • 2Η,Ο --- / --- 18020
Sodium dichromate dihydrate 298,00
16,3 / --
ΟΥ 130 Ελαϊκό οξύ C18H3402 >100 / -- Αδιάλυτο - Διαλυτό στους
Oleιc acid, Elainic acid, 282,47 οργανικούς διαλύτες ~αλκοόλη,
cis-9-octadecenoic acid χλωροφόρμιο, αιθ ρας)
41 /204
ΟΥ.135 Εξαμεθυλενοδιαμίνη C6H16N2 85 / 305 4920
1,6-Diaminohexane, Hexamelhylenediamine 116,21
d 235 /---
ΟΥ.140 Θειικο αμμώνιο (NH.)2S04 - / --- 76'ΖΟ
Ammoniurn sulfate 132,14 103,8'00
d 770 1---
ΟΥ. 144 Θειικό αργίλιο, ένυδρο Al2(S0,)3 • χΗ2 Ο -- / -- 31,3°
Aluminium sulfate (χ=16-18) 342,15 98,1ιοο
1069/ 1689
ΟΥ.148 Θειικό κάλιο K2 SO~ --/ --- 122$
Potassium sulfate 174,27 24 1\OG
ι
700 / d 850
ΟΥ.150 Θειικό μαγγάνιο, ένυδρο Mnso. · Η2 0 --- / --- 76 2~0
'
Manganese QI) sulfate monohydrate 169,02
244
Διάθεση Επικινδ(JνόJΠW
Ασφάλεια Επικινδυνότnτα Αnοβλιfτωv Δnλnt'nR!Q!L..,
14 CH 3 Πλαστική, εuρύστομη, Άσπροι κρύσταλλοι,
υγροσκοπικό
R36/38 Ερεθιστικό CH 4 Πλαστική φιάλη Σε διάλυμα 90%
CH F Πλαστική φιάλη Σκόνη
CH F Γυάλινη ή πλαστική σκοτεινή, Ανοιχτόχρωμη φαιά σκόνη

ευρύστομη φιάλη
S 22-24/25 Άσπρη σκόνη
R34-37 Διαβρωτικό 11 Γυάλινη φιάλη Κίτρινο υγρό

s 26-36/37/39-45
**
R23-34 Τοξικό 12 CH 3 Κυλινδρικό μεταλλικό Άχρωμο αέριο
s 9-26-36/ 37/39-45 Διαβρωτικό δοχείο
R 20/22 Επιβλαβές 15 CH 5 Γυάλινη ή πλαστική , ευρύ- Φαιά σκόνη

s 25 στομη, αδιαφανής φιάλη
R22-36/37/38 Επιβλαβής 15 CH 2 Πλαστική φιάλη Άσπροι κρύσταλλοι

s 26
s 22-24/25 3 Γυάλινη φιάλη Υγροσκοπικό
R1-8-37/38-41-43-46-49 Πολύ τοξικό 15 CH 3 Πλαστική φιάλη Πορτοκαλείς κρύσταλλοι

-50/53 Εκρηκτικό
s45-53-60-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον
R21-25-26-37/38-41-43·46 Πολύ τοξικό 22 CH 3 Πλαστική, εuρύστομη, Πορτοκαλείς κρύσταλλοι

·49-50/53 s45-53-60-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
R37/38-41-43-46-49- Πολύ τοξικό 15 CH 3 Πλαστική φιάλη Κόκκινοι κρύσταλλοι

50/53 s 45-53-60-61 Επικίνδυνο για το Περιβάλλον
4 CH F Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Κίτρινο προς ανοιχτό καφέ

υγρό
R 21/22-34-37 Επιβλαβής 3 CH 2
**
Γυάλινη φιάλη Κρύσϊαλλοι
s 22-26-36/37/39-45 Διαβρωτική
14 CH 5 Πλαστικιi φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
R41 Ερεθιστικό CH 4 Πλαστική , ευρύστομη, Λευκοί κρύσταλλοι

s 26-39 αδιαφανής φιάλη
14 CH 5 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
R48/20/22 Επιβλαβές 15 CH4 Πλαστική, ευρύστομη, Κοκκινωπή σκόνη

s 22-61 Επικίνδυνο για το Περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
ΟΥΣΙΕΣ · ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - -- - -- - -- - - -- - -- - - - - - - - - -- - - - - -- -
245
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣ ΙΑ - ΑΝΤΙΔ ΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ/ΘΑΑ

σε νερό ..
ΟΥ.154 Θειικό μαγνήσιο, ένυδρο Πικρο άλαc MgSO, · 7Η 2Ο -6 Η2 0 150 / ---1-- 71 20
Magnesiυm sυlfate, Eρsom salt, Bitter salt 246,48 -7 Η2 0 200 91 40
ΟΥ.158 Θειικό νάτριο Na2SO, 884 / --- ---1 --- 2020

Sodiυm sulfate 142,04
ΟΥ.160 θειικό οξύ βπpιόλι H2SO. 10,4 / 338 ---!--- Πολύ διαλυτό
Sulfuήc acid 98,08
ΟΥ.162 θειικό χρώμιο Cr2(SO,), --- 1--- --- 1--- Αδιάλυτο

Chromiυm (111) sυlfate 392,18
ΟΥ.164 Θειικός σ!δηρος 11, ένυδρος FeSO, · 7Η 2Ο d 90/ ---1--- 4020

lron (11) sulfate 278,05 -7 Η 20 300 48,650
ΟΥ.166 Θειικός χαλκός, ένυδρος Γαλαζόπετρα CυS0 4 ·5Η 2 Ο -4 Η20 11Ο1 --- / -·- 31,7 20
Coρper (11) sulfate pentahydrate 249,68 -5 Η 1Ο 150 203,3'00
ΟΥ.168 θειικός ψευδάργυρος, ένυδρος znso. • HzO d 7401--- --/ --- 35 20

Zinc sulfate monohydrate 179,45
ΟΥ.170 Θε!ο (άνθη θε!ου) 168 / 235 Αδιάλυτο
S (Sa) 112,8 / 444,6
Sυlfur Διαλύεται σε διθειάνθρακα.
32,06 (256,5)
ΟΥ. 17 1 θειοθειικό νάτριο Na2S203 -·- / --- --- / --- 20 920
' 00
Sodiυm thlosulf ate 158,11 231 '
ΟΥ.1 72 θειοθειικό νάτριο, ένυδρο Naβ20s •5Η2Ο 48,5 / --- / --- 68 20

Sodium thiosυlfate ρentahydrate 248,18 -5 Η 20 100 291'5
ΟΥ.174 θειοκυανιούχο αμμώνιο NH,SCN 149,6 / d 170 ---/ -- 128°

Ammonium thiocyanate, 76,12
Ammoniυm sυlfocyanide
ΟΥ. 176 Θειοκυανιούχο κάλιο KSCN 173,2 / d 500 -·- / --- 217 20
Potassiυm thiocyanate 97,18
ΟΥ. 178 Θειούχο αμμώνιο (NH,)2S d1--- --- / --- Πολύ στο κρύο
Ammoniυm monosulfide 68,14 d στο ζεστό
ΟΥ.179 θειούχο αμμώνιο, διάλυμα 15 / --- Διαλυτό

-- / 40
Ammonίυm monosυlfide
ΟΥ.180 Θειούχο νάτριο N~S 1180 / --- ---/ -- 15,4'0

Sodίυm monosυlfide 78,04 57,2ω
ΟΥ.185 Θειώδες νάτριο Na2S03 d / --- --- / --- 49 15'0

Sodiυm sulfite 126,04 28 ' 380
ΟΥ.190 Ιώδιο --- / --- 0,03025

12 113,5 / 184,4 Π· ] νωο11!
lodine i ι '
253,81
ΟΥ.192 Ιωδιούχο κάλιο ΚΙ 686 / 1330 ---/- 127to
Potassiυm iodide 166,01 208100
ΟΥ.194 Ιωδιούχο νάτριο Nal 651 / 1304 --- / --- 17920

Sodiυm iodide 149,89 302100
ΟΥ.200 Κάλιο κ 63,7 / 774 --- / --- t:nrι<ΙΝΔΥΝ

Potassium 39,10 σ επαι 111 Ι"' νfυ /d
ΟΥ.205 Κιτρικό νάτριο, ένυδρο C1Η1Να2Ο1 • 1,5Η 2Ο --- / --- --- / --- 7,5 20
di-sodίum hydrogen citrate, 1,5 hydrate 263,11
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡ!Α
246
ΔJάθεση Επικινδυνότητσ
Ασφάλεια Επικινδυνότητα Αποβλήτων Δnλ11τnpίου
14 CH F Πλαστικό ευρύστομο φιαλίδιο Υπόλευκη λεπτή υγροσκο-
14 CH 5 **
Πλαστική φιάλη
πική σκόνη
Άχρωμοι κρύσταλλοι
R35 Διαβρωτικό 12 CH 2 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Άχρωμο υδατικό διάλυμα

s 26-30-36/37/39-45 (96 - 98 %)
Κόκκινη βιολετί σκόνη
R22 Επιβλαβής 15 CH 3 Πλαστική, ευρύστομη, Κιτρινοπράσινοι κρύσταλλοι

s 24/25 αδιαφανής φιάλη
R22-36/38-50/53 Επιβλαβής 15 CH 3 Πλαστική, ευρύστομη, Μπλέ κρύσταλλοι

s 22-60-61 Επικίνδυνος για το περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
R36/38 Ερεθιστικός CH 3 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s22-25
CH 5 Πλαστικό ευρύστομο Κίτρινη σκόνη
φιαλίδιο
CH4 Πλαστικό φιαλίδιο Άχρωμοι ημιδιαυγείς

κρύσταλλοι
R36/37/38 Ερεθιστικό 28 CH4 Πλαστικό φιαλίδιο Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 26-36
R20/21/22-32 Επιβλαβές 14 CH 3 Πλαστική, ευρύστομη, Υπόλευκοι κρύσταλλοι
s 2-13 αδιαφανής φιάλη
R 20/21/22-32 Επιβλαβές 14 CH3 Πλαστικό φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι,

S13 υγροσκοπικοί
R23/24/25-31-34 Πολύ τοξικό Γυάλινη φιάλη Κίτρινοι κρύσταλλοι,

s 26-36/37/39-45 Διαβρωτικό υγροσκοπικοί
R11-31-34 Πολύ εύφλεκτο 28 Γυάλινη φιάλη Διάλυμα 2.0%

s 16-23-26-36/37/39-45 Διαβρωτικό
R31-34 Διαβρωτικό 6 CH 2 Πλαστική ή γυάλινη, ευ- Υπόλευκοι κρύσταλλοι

s 26-45 ρύστομη, αδιαφανής φιάλη
28 CH 3 Πλαστική , ευρύστομη, Λευκή σκόνη

αδιαφανής φιάλη
R 20/21-50 Γυάλινο σκοτεινό Ιώδης κρuσταλλι!<Ι) σκόνη

Επιβλαβές 22 CH 2 με μεταλλική λαμψη
s 23-25-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον φιαλίδιο
ή σε διάλυμα αιθανόλης
14 CH 4 Γυάλινη, ευρύστομη, Λευκή σκόνη ή κρύσταλλοι

14 CH 4 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
R14/15-34 Πολύ εύφλεκτο 26 CH2 Ευρύστομη γυάλινη αδιαφα Ασημόφαιο στερεό με

s 5-8-43-45 Διαβρωτικό νής φιάλη με παραφινέλαιο μεταλλική λάμψη
14 CH 5 Πλαστική φιάλη
ΟΥΣΙΕΣ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡιΑ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
247
~
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ • ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ / ΘΑΑ σε νερό
ΟΥ.210 Κιτρικό οξύ C6H807 153/ d --- / --- Πολύ διαλυτό

Citric acid 192,14
ΟΥ.215 Κυκλοεξάνιο CoH12 6,6/ 80,7 -20 / 260 Αδιάλυτο

Cyclohexane, Napthene, Hexahydrobenzene 84,16
ΟΥ.220 Λακτόζη C, 2H220,, 253 /--- --- / --- Πολύ διαλυτη

β-Lactose 342,29
ΟΥ.230 Μαγνήσιο Mg 651 /1107 --- / --- Αδιάλυτο σε ~φύο νερό

Magnesiυm 24,31 μτσχ σε Μg(ΟΗ) 2 στο ζεστό νερό
ΟΥ.235 Μαλτόζη ένυδρη C, 2H220,1• Η 20 120 / --- --- / --- Πολύ διαλυτή
Maltose monohydrate 360,30
ΟΥ.240 Νάτριο Na 97,8 / 892 ---1 > 115 ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ

Sodiυm 22,99 σε επαφή με νερό
ΟΥ.250 Νικέλιο Ni 1453 / 2732 --- / --- Αδιάλυτο

Nickel 58,71
ΟΥ.255 Νινυδρίνη C~H604 d241 / --- --- / --- Πολύ διαλυτή σε ζεστό νερό
Ninhydήn 178,14
2,2 - dihydroxyhydrindene - 1,3 - dione
ΟΥ.260 Νιτρικό αμμώνιο ΝΗ,ΝΟ, 169,6/ --- -- / --- 118,3°

871 'co
Arnmoniυm nitrate, Nitric acid ammonia 80,04
ΟΥ.262 Νιτρικό αργlλιο, ένυδρο ΑΙ(ΝΟ3 ) 3 • 9Η 2 Ο 73,5 / d 150 --- / --- 41,920
Aluminum nitrate nonahydrate 375,13 63,72$
ΟΥ.264 Νπρικό ασβέστιο, ένυδρο Ca(N03) 2 • 4Η2Ο 42,7 / d 132 --- / --- 266°
Calciυm nitrate, tetrahydrate 164,09 66030
ΟΥ.266 Νιτρικό βάριο Ba(N03) 2 592 / d --- / --- 8,7ιι

Bariυm nitrate 261,35 34,2100
ΟΥ.268 Νιτρικό κάλιο ΚΝ03 334 / d 400 ---1 --- 3220

Potassiυm nitrate 101ι11 247'00
ΟΥ.270 Νιτρικό νάτριο NaN03 306,8/ d 380 --- / --- 8820

Sodiυm nitrate 84,99 180'00
ΟΥ.272 Νιτρικό νικέλιο, ένυδρο Νί(Ν03) 2 • 6Η2 Ο 56,7/136,7 -- / --- 238,5°
Nickel (11) nitrate, hexahydrate 290,81 Πολύ διαλυτό σε ζεστό νερό
ΟΥ.275 Νιτρικό οξύ Ακουοψορτε ΗΝ0 3 - 42/ 83 --- / --- Πολύ διαλυτό
Nitric acid 63,01
ΟΥ.278 Νιτρικό στρόντιο Sr(N03) 2 570 / --- --- / --- 70 918
'
Strontiυm nitrate 211,63 1008"
ΟΥ.280 Νιτρικός άργυρος AgN03 212/ d 444 --- / --- 122°

Sίίνer nitrate 169,87 215 20
ΟΥ.282 Νιτρικός μόλυβδος Pb(N03) 2 d 470/-- --- / --- 52,520
Lead (11) nitrate 331,21 127'00
ΟΥ.284 Νιτρικός χαλκός, ένυδρος Cυ(ΝΟ3) 2 • 3Η 2Ο 114 / -- --- / --- 267 20
Copper (11) nitrate, trihydrate 241,60
ΟΥ.285 Νιτρικός χαλκός, ένυδρος Cυ(Ν03) 2 • 6Η 2Ο 26,4 / --- ---1 ··- 243,7°
Copper (11) nitrate, hexahydrate 295,64 1270'00
ΟΥ.286 Νιτρικός ψευδάργυρος, ένυδρος Zn(N03) 2 • 3Η2 Ο 45,5 /-- --- / --- 327,3'0
Zinc nitrate, trihydrate 243,43
ΟVΣΙΕΣ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗr-
248
• -- Α~ Σ Φ Α /\ Ε Ι Α
~•. ι ..<:"τ·~~
~ ..... ' ! { ";.,,;.. ::·~~..
Διάθεση eπικινδυνότnτa · Συνήθης συσκευασι "
Ασφάλεια Επικινδυνότητα Αποβλήτων Δnλnτnρfau . ..φ υ. λ ξ- "- .. "9
α ι .. .'.:_ ·~-~
••
R36 Ερεθιστικό CH 5 Πλαστική φιάλη Άσπρη σκόνη

524/25
R11 Εξαιρετικά εύφλεκτο 1 CH4 Γυάλινη φιάλη Πτητικό υγρό

s 9-16-33
CH F Πλαστική φιάλη Σκόνη
R11-15 Εξαιρετικά εύφλεκτο CH F Η σκόνη σε πλαστική Ασημ( φύλλο (ταινία) ή

s 7/8-43 φιάλη Σκόνη
CHF Πλαστική φιάλη Σκόνη
R14/15-34 Εξαιρετικά εύφλεκτο 26 CH 2 Εuρύστομη γυάλινη αδιαφα- Ασημόφαιες ράβδοι με

s 5-8-43-45 Διαβρωτικό νής φιάλη με παραφινέλαιο μεταλλική λάμψη
R40-43 Επιβλαβές 15 CH F Πλαστικό εuρύστομο φιαλίδιο Ράβδοι ή πολύ λεπτή σκόνη

s 22-36 Ερεθιστικό με μεταλλική λάμψη
R22- 36/37/38 Επιβλαβής 14 CH3 Πλαστική φιάλη Πρισματόμορφοι κρύσταλλοι

Ερεθιστική
R8-9 Οξειδωτικό 14 CH 4 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 15-16-41
R8-36/38 Ερεθιστικό 14 CH4 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι,
Οξειδωτικό υγροσκοπικοί
R8-36 Ερεθιστικό 14 CH4 Πλαστική, ευρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

Οξειδωτικό αδιαφανής φιάλη
R20-22 Επιβλαβές 28 CH 2 Πλαστική , ευρύστομη , Άχρωμη σκόνη

s 28 αδιαφανής φιάλη
R8 Οξειδωτικό 14 CH 4 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 16-41
R8-22-36 Ερεθιστικό 14 CH 4 Πλαστική φιόλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
s 22-24-41
R8·22-43
Οξειδωτικό Επιβλαβές
Ερεθιστικό 15 CH 4
-
Πλαστική, ευρύστομη, Πράσινη σκόνη
s 24-37-45-53 Οξειδωτικό, Επιβλαβές αδιαφανής φιάλη
R35 Διαβρωτικό 12 CH 2 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Άχρωμο υδατικό διάλυμα

s 23-26-36/37/39-45 (60%)
R8 Οξειδωτικό 14 CH3 Πλαστικό εuρύστομο Άχρωμοι κρύσταλλοι
s 22-24/25 φιαλίδιο
R34-50/53 Διαβρωτικός 27 CH 3 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Φαιά σκόνη

s 26-45-60-61 Επικίνδυνος για το περιβάλλον
R8-20/22-33-50/53-61 Οξειδωτικός Τοξικός 15 CH 2 Πλασηκή, εuρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

-62 s 53-45-60-61 Επικίνδυνος για το περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
Επιβλαβής 15 CH 3 Πλαστική φιάλη Μπλε κρύσταλλοι

Ερεθιστικός
Πλαστική φιάλη Μπλε κρύσταλλοι
R8-22-36/37/38 Οξειδωτικός 15 CH3 Πλαστική, εuρύστομη, Άσπρη σκόνη

s 26 Επιβλαβής αδιαφανής φιάλη
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗ ΡΙΑ
249
ΦΥΣΙΚΕ Σ ΣΤΑΘΕΡΕ Σ
Αια λυτότnτα
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙ Ο ΜΤ / ΣΜ Μ • ΜΒ ΣΤ /ΣΖ ΘΑ / ΘΑΑ σε νερό ι:.
ΟΥ.287 Νιτρικός ψευδάργυρος, ένυδρος Zn(N03) 2 • 6Η 2 Ο 36,4 / --- -- / --- 184,320

Zinc nitrate, hexahydrate 297,47
331δ
ΟΥ. 290 Οξαλικό κάλιο C2K20, · Η20 -Η 2Ο d 100 / --- --- / --- 20
Potassium oxalate monohydrate 184,24 36
ΟΥ. 295 Οξαλικό νάτριο C2Na20, d 250-270 / --- --- / --- 3,72(1
Sodium oxalate 134,00 6,33100
ΟΥ.300 Οξαλικό οξύ, ένυδρο C2H20, · 2Η2 Ο 101 / 157 --- / --- 10,220
Oxalic acid, Ethanedioic acid 126,03
ΟΥ. 310 Οξείδιο του ασβεστίου CaO 2580 / 2850 --- / --- Σχεδόν αδιάλυτο
Calcium oxide, ηuickliιnρ, 56,08
ΟΥ.31 2 Οξείδιο του μαγνησίου MgO 2800 / 3600 ---/ --- Σχεδόν αδιάλυτο
Magnesίum oxide 40,31
ΟΥ.314 Οξείδιο του πυριτιου Si02 1713 / 2230 --- / --- Αδ ιάλυτο
Silicon dioxide 60,08
ΟΥ.316 Οξείδιο του υδραργύρου HgO d 500 / -- --- / --- Σχεδόν αδιάλυτο
Mercυry (11) oxide 216,59
ΟΥ.3 1 8 Οξείδιο του χαλκού (11) CυΟ 1326 / -- ---/ --- Αδιάλυτο
Copper (11) oxide 79,54
ΟΥ. 320 Οξικό αμμώνιο C2H1N02 114 / d --- / --- 148'

Ammonium acetate 77,08 d ζεστό νερό
ΟΥ.322 Οξικό ασβέστιο c,H,cao. d/ --- --- / --- 37.4° 3020

Calcium acetate 158,17 29,7100
ΟΥ.324 Οξικό νάτριο C2H3Na 02 324 / --- --- / --- 119°
Sodiυm acetate 82,03 170100
ΟΥ.325 Οξικό ο ξύ C2H,02 16,6/ 11 7,9 40 / 485 Π ολύ διαλυτό
Acetic acid, Ethanoic acld 60,05
ΟΥ.326 Οξικός μόλυβδος C,H60,Pb 280 / --- --- / --- 44,320

Lead acetate 325,28 221 50
ΟΥ.327 Οξικός μόλυβδος ένυδρος C,H60, Pb· 3Η2Ο 75,5/ d 200 --- / -- 41 20
Lead acetate trihydrate 379,33 200'00
ΟΥ.330 Ουρία CH,N20 135 / d --- / --- 10820

Urea, Carbonyl diamide 60,06
ΟΥ. 335 Πεψίνη - 36 000 --/ -- --- / --- 220

Pepsin
ΟΥ.340 Πολυστηρένιο [- C,H. -]. --- 1--- --- / --- Διαλυτό

Polystyrene, ΡΗΒ - 200 000
ΟΥ.350 Προπανόλη 1 C3H60 -126,5/ 97,4 15 / 405 Πολύ διαλυτή

1-propanol, 1-hydroxy proρane. 60,11
n-propyl alcohol
ΟΥ.352 Προπανόλη 2, ισοπροπανόλη C3H,O -89,5 / 82,4 12 / 425 Πολύ διαλυτή

2-propanol, lso-propanol 60,11
ΟΥ.355 Πυριnκό νάτριο 1088 / --- --- / --- Ευδιάλυτο

Sodium metasillcate
- - - - -- - - -- - - - -- -- - -- -- - - -- - -- -- - ΟΥΣIΕΣ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ
250
Διάθεση Εnικινδuνότpτο
~σφάλεια Εnικινδυνότητ:α Αηοβλι1των ΔnRnτnρίου
R8-22-36/37/38 Οξειδωτικός Πλαστική, ευρύστομη, Άσπρη σκόνη

s 26 Επιβλαβής αδιαφανής φιάλη
R21/22 Επιβλαβές 3 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη, Άσπροι κρύσταλλοι

s 2-24/25 αδιαφανής φιάλη
R21/22 Επιβλαβές 3 CH2 Πλαστική, αδιαφανής φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 2-24/25
R21/22 Επιβλαβές 4 CH2 Πλαστικό, ευpύστομο Άσπροι κρύσταλλοι
s 2-24/25 φιαλίδιο
R41 Ερεθιστικό 14 CH 4 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι,
~*
s 22-24-26-39 υγροσκοπικοί
s 2.2 14 CH4 Χάρτινη ή πλαστική συσκευ- Υπόλευκες ράβδοι

οσία των 40-50 τεμ.
Πλαστική , ευρύστομη , αερο-

S22 CH F Άχρωμοι κόκκοι
στεγής, αδιαφανής φιάλη
ή χάρτινη συσκευασία
Κίτρινη λεπτή σκόνη
R26/27/28-33 Εξαιρετικά τοξικό 20 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη, Με θέρμανση παίρνει κόκκινη
s 13-28-45 αδιαφανής φιάλη (
μορφή αλλοτροπική) και με
ψύξη επανέρχεται σε κίτρινο
R22 Επιβλαβές 27 CH4 Πλαστικό, ευρύστομο Μαύροι μικροί κόκκοι

s 22, 24 φιαλίδιο
14 CH 5 Πλαστική φιάλη Λευκοί κρύσταλλοι,

υγροσκοπικοί
14 CH5 Πλαστικό, ευρύστομο Λεπτή, άσπρη σκόνη,

φιαλlδιο υγροσκοπική
CH 5 Πλαστικό, ευρύστομο Λεπτή , υπόλευκη σκόνη,

φιαλίδιο υγροσκοπική
R10-35 Εύφλεκτο 4 CH3 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Υγροσκοπικοί κρύσταλλοι (99,5

s 23-26-45 Διαβρωτικό - 100%) (παγόμορφο-glacial)
R61-62-33 Τοξικός 15 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη, Λευκή, λεπτή σκόνη

s53-45 Επιβλαβής αδιαφανής φιάλη
R61-62-33 Τοξικός 15 CH 2 Πλαστική φιάλη Άσπροι κρύσταλλοι

s53-45 Επιβλαβής
CH 5 Πλαστική, ευρύστομη, Λευκοί, σφαιρικοί κόκκοι

αδιαφανής φιάλη ή σκόνη
R36/37/38-42 Επιβλαβής CH F Γυάλινη σκοτεινή, ευρύστομη Υποκίτρινη , λεπτή σκόνη

s 22-24-26-36/37 ~* φιάλη
Πλαστικό *ύ01ομο φιαλίδιο Άμορφο, θερμοπλαστικό
.~~ πολυμερές
R 11-41-67 Εξαιρετικά εύφλεκτη 1 CH4 Σκοτεινή γυάλινη , Διαυγές υγρό

s 7-16-24-26-39 Ερεθιστική αδιαφανής φιάλη
R11-36-67 Εξαιρετικά εύφλεκτη 1 CH F Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Διαυγές υγρό

s7-16-24/25-26 Ερεθιστική
Άχρωμοι κρύσταλλοι,
ΟΥΣΙΕΣ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - - - - - - - - - -- -- -- -- - - - - - -- - - - - - - - - -
251
Διαλuτότnτα
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ/ ΘΑΑ σε νεpό
ΟΥ.360 Ριβοφλαβίνη Βιταμίνη 82 C11H20N~06 d 280 / --- -- / --- 0,01 20

Riboflaνin, Vitamin 82 376,37
ΟΥ. 365 Σακχαρόζη, Σουκρόζη Ζάχαρη C,2H22D11 185 / --- ---/ --- Ευδιάλυτη
Sucrose, Saccharose 342,30
ΟΥ.370 Σιδηροκυανιούχο κάλιο, ένυδρο K4Fe(CN}6 • 3Η2Ο -3Η 2Ο 70/ d --/-- 28,920
Potassίum ferrocyanide, 422,21 90,696
Potassium hexacyanoferrate (11) trίhydrate
ΟΥ.380 Σίδηρος Fe 1535 / 3000 --- / --- Αδιάλυτος

lron 55,85
ΟΥ.385 Στεαρίνη C1aHaoD2 71 ,5 / d 360 196 / 395 Αδιάλυτη

Octadecanoic acid, Stearic acid, Stearine 284,50
ΟΥ.390 Τετραχλωράνθρακας cc ι, -23 / 76,8 -- / - ο •0820

Carbon tetrachlorίde, Τetrachloromethane 153,81
20
ΟΥ.395 Τετραχλωροαιθυλένιο C2Cl4 -19 /1 21 --- / --- ο •02
Tetrachloroethene. Ethylene tetrachlorίde 165,82
5
ΟΥ.400 Τριχλωριούχο αργίλιο AICl3 194 / --- --- / --- 69,9' βίαια
Alυmίnium chloride 133,34 4520d
ΟΥ.401 Τριχλωριούχο αργίλιο , ένυδρο ΑΙCΙ3 · 6Η2 Ο d 100 / --- -- / --- 13320
Alumίnium chloride, hexahydrate 241 ,43
ΟΥ.402 Τριχλωριούχο χρώμιο CrCl3 -1150/1300 --- 1-- Αδιάλυτο

Chromium (111) chloride 158,35 εξάχνωση
ΟΥ.403 Τριχλωριούχο χρώμιο ένυδρο CrCl3 • 6Η 2 Ο 83 / -- --- / -- 5' 920

Ghromium (111) chloride hexahydrate 266,45
ΟΥ.405 τριχλωροξικό οξύ C2HCl302 58/197 --/-- 16020

Trichloroacetic acid 163,39
ΟΥ.410 Τρυγικό καλιονάτριQ ένυδρο , C4H4KNa06 • 4Η 2 Ο 70-80 / d 215 -- / --- 5320

Άλας του Seignette 282,23 σε άνυδρο 6626
Potasίum sodium tartrate
tetrahydrate, Seίgnette salt
ΟΥ.415 Τρυγικό οξύ C4H606 171 / --- 210 / 427 13920

L-2,3-Dίhydroxybutanedioic acίd, 150,09
Τartaric acid
ΟΥ.420 Τυροσίνη C9H11N03 d 342 / --- ---1--- ο 0420

'
2-Amino-3(4-hydroxy-phenyl} propanoic 181,19 Διαλύεται σε 1Μ HCI
acίd, L-Tyrosine. 4-hydroxyphenylalanίne (25 mg/ml}
ΟΥ.430 Υδράργυρος Hg -38,9 / 356,6 --/-- Αδιάλυτος

Mercury, Quίcksilνer 200,59
ΟΥ.440 Υδροξείδιο του αμμωνίου ΝΗ~ΟΗ -77 /-36 -- / --- Διαλυτό

Ammoniυm hydroxide, Ammonia water 35,05
20
Ο, 17
ΟΥ.442 Υδροξείδιο του ασβεστίου Ca(OH) 2 d 580 / --- ---1 --- 100
CaJcium hydroxide 74,09 ο 077
•
ΟΥ.444 Υδροξείδιο του βαρίου, ένυδρο Ba(OH)2· 8Η 2Ο 78 / -8Η 2Ο 780 --/ -- 5,6rs
Barίum hydroxide 315,48 94•773
ΟΥ.446 Υδροξείδιο του καλίου Καυστική ποτάσα ΚΟΗ 360,4/1320 --- 1--- 1071s
Potassium hydroxide, Potash caustic 56,11 11020
ΟΥΣΙΕΣ · ΑΝΤΙΑΡΑΣΤΗΡΙΑ
252
..
. . -:- .. . .... ,~ι-_ ...,:__,·~: -- ..
t,f""•~ -1,
Διaθεση Επικινδυνότητα · Συνήθης όυσκευασία -

'
Σ~v~ θ-ης . . v.,, Ί .·
Ασφάλεια Ε π ικινδυνότnτα Αποβλήτων Δηλητηρίου · ' Φύλα 11 • κατάσταση· .
3 CH F Πλαστική, αδιαφανής φιάλη Κίτρινη
CH F Πλαστική φιάλη Κρύσταλλοι
28 CH 4 Πλαστική , εuρύ στομη, Κίτρινη σκόνη

Εύφλεκτος 27 CH F Πλαστική φιάλη Ασημί σκόνη με μεταλ-

λική λάμψη ή σύρμα
4 CH F Πλαστική, ευρύστομη, Υποκίτρινες φολίδες

R23/24/25-40-48/23-52)53 Πολύ τοξικός 2 CH1* Γυάλινη φιάλη Άχρωμο υγρό

-59 s23-36/37-45-59-61 Επικίνδυνος για το περιβάλλον
R40-51/53 Επιβλαβές 2 CH4 Γυάλινη φιάλη Άχρωμο υγρό

s 23-36/37-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον
R34 Διαβρωτικό 24 CH3 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Άσπροι κρύσταλλοι

s7/8-28-45
R36-38 Ερεθιστικό CH 4 Πλαστική φιάλη Άσπροι κρύσταλλοι
S26
R22 Επιβλαβές 15 CH4 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Ιώδεις κρύσταλλοι

s 24/25
R22 Επιβλαβές CH4 Γυάλινη φιάλη Ιώδεις κρύσταλλοι
s 24/25
Διαβρωτικό 4 CH2 Γυάλινη φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι,
R35
s 24/25-26-45
**
3 CH F Πλαστική, ευρύστομη , Άχρωμοι κρύσταλλοι

R36 Ερεθιστικό 4 CH4 Γυάλινη ή πλαστική φιάλη Κρύσταλλοι

s 2, 24/25
Πλαστική φιάλη Σκόνη
R23-33 Τοξικός 20 CH 2 Πλαστική σταγονομετρική Υγρό, με ασημί μεταλλική όψη

s 7-45 φιάλη
R34-50 Διαβρωτικό 13 CH 2 Σκοτεινή γυάλινη Υδατικό διάλυμα 25%

s 26-36/37/39-45-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον ή πλαστική φιάλη
R41 Ερεθιστικό 14 CH 4 Γυάλινη ή πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s22-24-26-39
R20/22-34 Επιβλαβές 28 CH 2 Γυάλινη ή πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
s 26-36/37/39-45 Διαβρωτικό
R22-35 Διαβρωτικό 13 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη, αεpο- Κόκκοι

s 26-36/37/39-45 στεγής, αδιαφανής φιάλη
~
ΟΥΣΙΕΣ · ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ
253
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ -Μ Β ΣΤ /ΣΖ θΑ / ΘΑΑ σε νερό
ΟΥ.448 Υδροξείδιο του μαγνησίου Mg(OH)2 -Η2Ο 350 / - ---1--- Σχεδόν αδιάλυτο
Magnesiυm hydroxide 58,33
20
ΟΥ.450 Υδροξείδιο του νατρίου Καυστικι\ σόδα NaOH 318.4/ 1390 ---1 --- Βίαια 109
Sodium Hydroxide Caιιsιιc s1J1!a 40,00 347100
ΟΥ.455 Υδροχλωρικό οξύ HCI -114,8 / 84,9 --- 1--- Βίαια 82,3°
Σ.πιp ο ολαrος ιι κεζαπι 36,46 56,1'°
Hydrochloric acid
ΟΥ.460 Υπερμαγγανικό κάλιο KMnQ4 50 / d<240 --- / --- 6 3820

'
Potassium ρermanganate 158,04 2565
ΟΥ.465 Υπεροξε!διο του υδρογόνου Οί,υζενε Η2Ο2 -0,4 / 150,2 --- / --- Πολύ διαλυτό
Hydrogen peroxidePerhydrol 34,01
ΟΥ.470 Υπερχλωρικά οξύ HC104 -11 2/ -200 --- / --- Πολύ διαλυτό
Perchloric acid 100,46
ΟΥ.480 ΦορμαλδεΟδη CH20 -92 / -21 62 / 300 Διαλυτή

Formaldehyde, Methanal 30,03
ΟΥ.490 Φρουκτόζη CιH120a d 103-5 / --- --- / -- 5020

d-Fructose, d-Leνulose 180,16
ΟΥ.500 Φωσφορικό νάτριο, ένυδρο Na3PQ4 • 12Η 2 Ο d 75/ ---/ --- 25,820
Tri sodίum phosphate dodecahydrate 380,12 -12 Η 20 100 15710
ΟΥ.505 Φωσφορικό οξύ Η,ΡΟ, 42,4 / d 213 -- / --- Πολύ διαλυτό

Phosphoric acid 98,00
ΟΥ.510 Χαλκός Cu 1083 / 2595 -/-- Αδιάλυτος

Copper 63,55
ΟΥ.515 Χλωρικό κάλιο KCl03 356 / d 400 --- / --- 7 120

'
Potassium chlorate 122,55 57100
ΟΥ.520 Χλωριούχο αμμώνιο Νισσαντηρι ΝΗ,CΙ εξαχν 340 / 520 ---1 --- 3720
Ammonium chloride 53,49 75,8100
15
ΟΥ.522 Χλωριούχο αργίλιο AICl3 194 / εξαχν 177,8 --- / --- Βίαια 69,9 , 45 20
Aluminum chloride 133,34 d σε ζεστό νερό
ΟΥ.524 Χλωριούχο ασβέστιο CaCl2 772 / >1600 -- / --- 74,520

100
Calcium chloride 110,99 159
ΟΥ.526 Χλωριούχο βάριο BaCl2 963 / 1560 ---1 --- 37,526

Barium chloride 208,25 59100
ΟΥ.527 Χλωριούχο βάριο, ένυδρο BaCl2 • 2Η 2 0 -2Η2Ο 113 /--- --- / --- 35 720
'
Barium chloride 244,28 58 7' 00
'
ΟΥ.530 Χλωριούχο κάλιο KCI 776 / 1413 --- 1--- 34,720
Potassium chloride 74,56 56,7'00
ΟΥ.532 Χλωριούχο κοβάλτιο, ένυδρο CoCl2 ·6Η 2Ο 86 1-6Η2Ο 11 Ο --- / --- 76,7°
Coba~ (11) chloήde hexahydrate 237,93 190,7'00
ΟΥ.536 Χλωριούχο μαγγάνιο MnCl2 650/1190 ---1 --- 72 325

123,8'00
1
Manganese(ll} chlorlde 125,84

Manganese dlchloride
ΟΥ.538 Χλωριούχο μαγνήσιο MgCl2 708 / 1412 ---1 --- 54,2520

Magnesium chloride 95,22 72,71'11
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΤΙΔΡΑΠΗΡΙΑ
254
Ασφάλεια Επι κινδ υνότ ητα
ΔΙάθεσπ Επικινδυνότητα
~.-~......
....,,, ' -
.. •-J ,,
... ..... •
• •
Συνnθnς συσκευασια .•.·
·/' .... t-- .....
~ •• :.. ..~ 1
·~· .• Σwήθης;.
. - . ... •·< ...
Αποβλήτων Δηλητηρίου · · . Φ'ύλαξn ' · καmστασ
CH 4 Πλαστική φιάλη, αεροστεγής Άχρωμοι κρύσταλλοι
R35 Διαβρωτικό 14 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη,αεροστεγής, Λευκοί κόκκοι

s 26-37/39-45 αδιαφανής ~ φιάλη
R34-37 Διαβρωτικό 12 CH 2 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Άχρωμο υδατικό διάλυμα

s 26-36/37/39-45 37%
R8-22-50/53 Οξειδωτικό, Επιβλαβές 22 CH 3 Πλαστική,ευρύστομη, Ιώδεις κρύσταλλοι

s60-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
R34 Διαβρωτικό 22 CH 3 Π λαστική αδιαφανής φιάλη Άχρωμο υδατικό διάλυμα

Να μην φυλάσσεται σε γυά-
s 3-26-28-36/37/39-45 λινη καλά πωματισμένη φιάλη
30%
R5-8-35 Οξειδωτικό 12 CH 1 Γυάλινη φιάλη Άχρωμο, ασταθές υγρό

s23-26-45-36/37/39 Διαβρωτικό σε διάλυμα 60-70%
R23/24/25-34-40-43 Τοξική 7 CH3 Πλαστική αδιαφανής φιάλη Άχρωμο Διάλυμα 35 - 37%

s 26-36/37/39-45-51 Διαβρωτική (9-11 %μεθανόλη)
CH F Πλαστική φιάλη Κρύσταλλοι σε μορφή

πρισμάτων ή βελονών
R36/38 Ερεθιστικό 14 CH 5 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
R34 Διαβρωτικό 12 CH 2 Σκοτεινή γυάλινη φιάλη Διαυγές υγρό 85% περίπου

s 26-36/37/39-45
27 CH F Πλαστική φιάλη * Κοκκινωπό μέταλλο σε λεπτή
σκόνη , σε φύλλο ή σε σύρμα
R9-20/22 Οξειδωτικό 22 CH 3 Πλαστική, ευρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 2-13-16-27 Επιβλαβές αδιαφανής φιάλη
R22-36 Επιβλαβές 14 CH 4 Πλαστική, ευρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 22 Ερεθιστικό αδιαφανής φιάλη
R34 Διαβρωτικό 24 CH 3 Γυάλινη φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι

s 7/8-28-45
Ερεθιστικό 14 CH F Πλαστική, ευρύστομη, αεροστεγής Άχρωμοι κρύσταλλοι υγροσκοπικο!
R36
s 22-24 αδιαφανής ~ φιάλη
R20-25 Τοξικό 28 CH 2 Πλαστική, ευρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

R20-25 Τοξικό 28 CH 2 Πλαστική, εuρύστομη, Άχρωμοι κρύσταλλοι

CHS Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
Κρύσταλλοι υγροσκοπικοί, τα διαλιί·

R22-40-43 Επιβλαβές 15 CH 3 Πλαστική , ευρύστομη,
ματασε νερ630 °Cκόκκινα, σε ψηλ-
s 36/37 Ερεθιστικό αδιαφανής φιάλη
ότερηθερμοκρ ασία(50 °C) κυανό
R22 Επιβλαβές 15 CH 4 Γυάλινη φιάλη Ροζ κρύσταλλοι, υγροσκοπικοί
CH 5 Πλαστική φιάλη Λευκοί γυαλιστεροί κρύσταλλοι
ογΣJΕΣ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - - - - - - - - - - - - - -- ------------------
255
ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΥΣΙΑ - ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΜΤ / ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ θΑ/ΘΑΑ σε νερό
ΟΥ. 540 Χλωριούχο νάτριο κοινό αλάτι NaCI 801 / 1413 ---1-- 3620
Sodium Chloride 58,44 39,12 100
ΟΥ. 5 42 Χλωριούχο στρόντιο SrCl 2 873/ 1250 ---/ -- 53,820

Strontium chloride 158,53 100,8 100
ΟΥ. 543 Χλωριούχο στρόντιο , ένυδρο SrCΙi ·6Hρ 61/ d100 ---1--- 106°
Strontium chloride 266,62 σε άνυδρο 205,8'°
ΟΥ.546 Χλωριούχο χρώμιο CrCJ3 - 1150 / ---1 --- Ελαφρώς διαλυτό σε

Chromium (111) chloride, 158,35 εξαχν1300 ζεστό νερό
Chromium trichloride
ΟΥ.550 Χλωρ ιούχος σίδη ρος (111) FeCl3 306 / d315 --- / --- 74.4°
lron (111) chlorlde 162,21 535,7 100
ΟΥ.551 Χλωριούχος σίδηρος (111), ένυδρος FeCl3 ·6 Η 2 Ο 37 / --- --- 1-- 9220
lron (111) chloride hexahydrate 270,32
ΟΥ.554 Χλωριούχος υποχαλκός CuCI 430 / 1490 --- / - 0,006225

Coρper (1) chloride, 98,99
Copper monochloride
ΟΥ.55 5 Χλωριούχος χαλκός (11) CuCl2 d 620 / 993 μτσχ ---1-- 70•6°
Coρper (11) chloride 134.44 σε CυC Ι 107,9'00
ΟΥ.560 Χλωροφόρμιο CHCl3 -63,5 / 61 ,7 --- / -- Ελαφρώς διαλυτό

ο8
20
Chloroform, Trichloromethane 119,38 ι
ΟΥ.570 Χρωμικό κάλιο CrK20, 968,3 / --- --- 1--- 62,920

Potassiυm chromate 194,21 79 2100
ι
ΟΥ.572 Χρωμικό νάτριο CrN~O. 792 / --- -- / - 87•330

Sodiυ m chromate 161,97
ΟΥ.580 Ψευδάργυρος Zn 419.4 / 907 --- / -- Αδιάλυτος

Zinc 65,39
256
.
ΔΙάθεσn Επικινδυνότητα Συνήθης συσκευασία - Συνήθης
Ασφάλεια Ε πι κινδ υνότητα Αποβλήτων Δnλnτηρiου Φύλα η κατάσταση
CH F Πλαστική, ευρύστομη Λευκοί μικροί κόκκοι

αδιαφανής ~ φιάλη
1 • Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι
14 CH 3 Πλαστική φιάλη Άχρωμοι κρύσταλλοι ,

Επιβλαβές 15 CH4 Γυάλινη φιάλη Ιώδεις κρύσταλλοι

- ~
R22.
R28 Ερεθιστικός 15 CH 4 Πλαστική, ευρύστομη, Καφέ - μαύροι κρύσταλλοι

s 24-25 Επιβλαβής αδιαφανής φιάλη
ι
R22-36/37/38-41 Ερεθιστικός 15 CH 3 Γυάλινη φιάλη Καφέ - κίτρινοι κρύσταλλοι
s 2-13-26-39 .ι Επιβλαβής
Επιβλαβής 15 CH 3 Πλαστική, ευρύστομη, Άσπροι κρύσταλλοι

R22
R22-36/37/38 Ερεθιστικός 15 CH 3 Γυάλινη φιάλη Καφέ - κιτρινη σκόνη ,

s 26 :r Επιβλαβής υγροσκοπική
R22-38-40-48/20/22 Ερεθιστικό 2 CH 1* Γυάλινη αδιαφανής φιάλη Υγρό, πολύ πτητικό

s36/37 Επιβλαβές
R49-46-36/37/38-43- Τοξικό 22 CH3 Πλαστική , ευρύστομη, Κίτρινοι κρύσταλλοι

50/53 s 45-53-60-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον αδιαφανής φιάλη
R49-43-50/53 Τοξικό 15 CH3 Πλασnκή φιάλη Κίτρινοι κρύσταλλοι

s53-45-60-61 Επικίνδυνο για το περιβάλλον
R10-15-17 Εύφλεκτος 15 CH F Πλαστική, ευρύστομη, Ανοιχτογάλαζη σκόνη με λεπτό

s
7/8-43 αδιαφανής φιάλη διαμερισμό ή σε ρινίσματα ή
Η σκόνη σε κασσιτερένιο σε μικρά τεμάχια
- •• κουτί
1-- 1 -- • - - : 1
ΟΥΣΙΕΣ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - - - - - -- - - -- -- - - - - - -- -- - - - - - - - -- - -
257
-- --- -- - - - - -- - - --
ΚΩΔΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΤ /ΣΜΜ - ΜΒ π / Σl. ΘΑ/ ΘΑΑ σε νεpό
ΟΥ.700 Βάμμα του ηλιοτροπίου Διαλυτό

Utmυs solυ~on,
Kυbel Tiemann's litmυs solυtίon
ΟΥ.71 0 Ερυθρό του Κονγκό C32 HnN5 Na~o.s 2 --- / --- 2,520
Congo red 696,68
ΟΥ.715 Ερυθρό του μεθυλίου C1sH1sN302

269,31
182 /-- -- / --- Ελάχιστα διαλυτό
Methyl red
ΟΥ.720 Ερυθρό της φαινόλης C, 9H,,05S Αδιάλυτο

Phenol red 354,38
ΟΥ.730 Ηλιανθίνη, Πορτοκαλί 111 C, 4H14N3Na03S d / --- ο 520

Πορτοκαλί μεθυλίου, 327,34 '
Helianthin, Methyl Orange, Orange 111
ΟΥ.740 Κίτρινο της αλιζαρίνης C, 3 H8 N3 Na0~ 1,2?.$

Alizarin yellow 309,21
ΟΥ.750 Κυανό της βρωμοθυμόλης C21l12sl3Γ20sS 36 / --- Αδιάλυτο

Bromothymol Bfυe 624,41
ΟΥ.755 Κυανό της βρωμοφαινόλης C,1H10Br,05S d 279 / --- Αδιάλυτο

Bromophenol blυe 670,02
ΟΥ.760 Κυανό της θuμόλης C21H3105S 221 / -- 36/-

Thymol bfυe 466,59
ΟΥ.765 Κυανό του μεθυλενίου C18H11CIN3S d 180 / -- --/ --- 520

Methyfene bfυe 319,86
ΟΥ.770 Οξύ του καρμινίου CnH20013 -/--- 325

Carminic acid 492,40
ΟΥ.780 Πράσινο της βρωμοκρεσόλης CiiHHBΓ,0 5S 218 / --- --- / --- Αδιάλυτο
Bromocresol green 698,04
ΟΥ.785 Πράσινο του μεθυλίου C21H35BrCIN3ZnCl1 Διαλυτό
Methy1 green, Ethyl green 653,2
,
ΟΥ.790 Φαινολοφθαλεϊνη C20H,,O, 262 / --- 23 / 425 Αδιάλυτη
Phenolphthalein 318,33
ΚΩΔΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ Περιοχ ή pH αλλαγής χρώματος
ΟΥ.700 Βάμμα του ηλιοτροπίου Κόκκινο (5) Μπλέ (8)

ΟΥ.710 Ερυθρό του Κονγκό Κόκκινο (3) Κίτρινο/ πορτοκαλί (5,2)
ΟΥ.715 Ερυθρό του μεθυλίου Κόκκινο / ιώδες (4,5) Καφεκίτρινο (6,2)
ΟΥ.720 Ερυθρό της φαινόλης Κίτρινο (6,4) Κόκκινο / ιώδες (8,2)
ΟΥ.730 Ηλιανθίνη, Πορτοκαλί μεθυλίου Κόκκινο (3,1) Κίτρινο/ πορτοκαλί (4,4)
ΟΥ.740 Κίτρινο της αλιζαρίνης Κίτρινο ανοικτό (10,0) Καφεκίτρινο (12, 1)

ΟΥ.750 Κυανό της βρωμοθυμόλης Κίτρινο (6,0) Μπλε (7,6)
ΟΥ.755 Κυανό της βρω μοφαινόλης Κίτρινο (3.0) Μπλε/ ιώδες (4,6)
ΟΥ.760 Κυανό της θυμόλης Κόκκινο/ ιώδες (1,2) - Πρασινοκίτρινο (7,8) Καφεκίτρινο (2,8) - Μπλε (9,5)
ΟΥ.770 Οξύ του καρμινίου Κίτρινο (4,8) Ιώδες (6,2)
ΟΥ.780 Πράσινο της βρωμοκρεσόλης Κίτρινο (3,8) Μπλε (5,4)

ΟΥ.785 Πράσινο του μεθυλίου Κίτρινο (Ο, 1) Μπλε (2,3)
ΟΥ.790 Φαινολοφθαλεϊνη Άχρωμη (8,2) Κόκκινη / ιώδης (9,8)
258
- - - - - - -- - - - - - - - - - - - -
Δiάθεση Επικιvδοv.ότnτg
Ασφάλεια Επι κινδυνότητα .Αποβλήτων Δnλητnρίοu
R40 Επιβλαβές Γυάλινη φιάλη Διάλυμα με

S36/37 τριχλωρομεθάνιο
R45-63 Πολίι τοξικό 3 Γυάλινη φιάλη Καφεκόκκκινη σκόνη

s 25-53-45
3 CH4 Γυάλινη σκοτεινή Ιώδης κρυσταλλική σκόνη
Γυάλινη φιάλη Σκόνη
R10 Εύφλεκτη 28 CH F Γυάλινη φιάλη

s24/25
3 Γυάλινη φιάλη
Γυάλινη φιάλη
Γυάλινη φιάλη
3 CH 3 Γυάλινη σκοτεινή Κυανή κρυσταλλική σκόνη

R10-22 Εύφλεκτο CH 3 Γυάλινη σκοτεινή φιάλη Σκούρη Πράσινη Σκόνη

Επιβλαβές
CH F Γυάλινη φιάλη Κόκκινη σκόνη
3 Γυάλινη φιάλη
R36/37/38 Γυάλινη φιάλη Πράσινη σκόνη

s 26-36
R40 Επιβλαβής 1 CH 3 Γυάλινη φιάλη Διαυγές διάλυμα
836-37 Χρήση με πλαστική
σταγονομετρική φιάλη
Τρόπeς ηαρqσκευnς
0.2 g σε 100 mι νερό

Ο, 1 g σε 100 ml αιθανόλης96%.
Ο, 1 g σε 100 ml αιθανόλης 20%
0,04 g σε 100 ml αιθανόλης 20% ή 0,04 g σε 100 ml νερό
0, 1gσε100 ml νερό
0,1gσε100 ml αιθανόλης 20%
Ο, 1 g in 100 ml αιθανόλης 20%
0,04 g σε 100 mL αιθανόλης 20%.
--------- -
--------- -
Ο, 1 g σε 100 mL αιθανόλης 20%
0,1gσε100 ml νερό
0,1gσε100 ml αιθανόλης 96%.
ΟΥΣΙΕΣ-ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - --
ι=_- -=-=-----=----=----- ---- - - -- -- - - - -
259
• • -- • r· -" - .;:. - ..,- • -=-..--;- -::; ~-
' ι •• , ,
~ Ί
ΚΩΔΙΚΟΣ
.
•
'ι:: '
•
·-
'
'
j
•
•'"
.r
• 1' -
• - - •
r
•
μ
r
. ΜΤ /ΣΜΜ - ΜΒ ΣΤ / ΣΖ ΘΑ/ ΘΑΑ
Διαλυτότnτα
σε vεpό
1.., •
'
• •
.
ΟΥ. 800 Δεξτράνη μπλε (C6H100s)o
Dextran-blue - 1-2.000.000
περίπου
ΟΥ.81 Ο Eriochrome Black τ. Εrίο τ C20H12N3Na01S --- / --- ---- / --- 510
461 ,38
ΟΥ.820 Giemsa's azure eosin rnetyhylene blue 14 / 455 Διαλυτό
ΟΥ.830 Ιώδες της Γεντιανής C15H30CIN3 -190 / --- 1 625

•
Gentίan Vίolet 407,99
ΟΥ.835 Κυανό του μεθυλίου C31H21N3Na2Q9S3 -/-- --- / --- 3020

Methy! blue, water blυe 799,8
ΟΥ.840 Μερκουροχρώμ C20HaBr2Hg06Na2 -/---

Mercυrochrome 750,7
ΟΥ.845 Πράσινο του μεθυλενίου C16H11CIN,02S

Methylene green 364,86
ΟΥ.850 Φλουορεσκεϊνικό νάτριο C20H10NaiOs >360 / -- 5020

Fluoresceίn Sodium, Uranίne 376,28
ΚΩΔΙΚΟΣ '{}.ΙΑ:ΑΥΜΑ Τρόπος πα ρασκευής
ΟΥ.905 Benedίct, Διάλυμα 1,73 g κρυσταλλικού CυSO, . 17,3 g NaHC03 (άνυδρο) ,

1Ο g κιτρικό νάτριο (Na2C6He01) σε 100 mL αποσταγμένο Η 2 0
ΟΥ.910 Fehling, Αντιδραστήριο (Α + Β) Αποτελείται από τα δύο διαλύματα Α και Β
ΟΥ.911 Fehling, Διάλυμα Α 34,6 g CυSO; SH20 σε 500mL αποσταγμένο Η20
ΟΥ. 912 Fehling, Διάλυμα Β 176 g τρυγικό K-Na (C.H,06KNa) και 77 g ΚΟΗ (ή 50 g NaOH) σε 500 mL Η 2 0
ΟΥ.915 Lugol Διάλυμα

1-2 g ι και 4 g κι σε 1οο mι Η 2 0
lodine-potassiurn ίodίde solυtion
Πυκνό διάλυμα ΝΗ 3 (εμπορίου) σε 2 mι διαλύματος AgN03 Ο,1 Μ με συνεχή ανάδευση,
ΟΥ. 920 Τ ollens, Αντιδραστήριο
μέχρις ότου επαναδιαλυθεί το ίζημα του Ag 20 που σχηματίζεται
ΟΥ.925 Οξικό καρμίνιο Σκόνη καρμινίου σε 45% CH3COOH
ΟΥ.930 Zimmerman, Αντιδραστήριο 67 g MnSO, · 4Η2 Ο σε 500-600 mL νερό. Στο διάλυμα αυτό προστίθενται 139 ml πυκνό
Η 3 ΡΟ, (ρ= 1,7 g/rnL) και 130 mL πυκνό H2SO,. Το διάλυμα αραιώνεται σε τελικό όγκο 1 L .
- - -- - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - ΟΥΣΙΕΣ ·ΑΝΤΙΔΡΑΠΗΡΙΑ
260
. . ·__ -- _·_ Α 'Σ ' Φ Α Λ ΕΊ~Α
'
Δ1ό&εσrι Εnικινδυvότnτο . Συνήθης συσκευασία · Συνήθης ·
Ασφάλεια Επικινδυνότητα Αποβλήτων Δηλητηρίου Φύλα η κατάσταση .. _ ,
S7/8 Πολυμερές της γλυκόζης

(πολυσακχαρίτης) με μπλε
χρώμα
R36/37/38 Ερεθιστικό 3 Γυάλινη σκοτεινή, Στερεό καφέ χρώματος

s26-36 ευρύστομη φιάλη Χρησιμοποιείται σε
διάλυμα 0,05 - 0,5 % σε
αιθανόλη 96 %
R11-23/25 Εξαιρετικά εύφλεκτο CH3 Γυάλινη φιάλη Διάλυμα

s7-16-24-37-45 Τοξικό
R20/21/22-37/38-40- Ερεθιστικό CH 2 Γυάλινη φιάλη

41-45-46-50/53 Επιβλαβές
s22-26-28-36/37/39-45-61 Επκίνδυνο για το περιβάλλον
CH 4 Γυάλινη σκοτεινή, Βαθύ κυανόχρωμο διάλυμα

σταγονομετρική φιάλη
R26/27/28-33 Πράσινοι κρύσταλλοι

s13-28-36-45
s22-24/25 CH 4 Γυάλινη φιάλη Πορτοκαλί - κόκκινη σκόνη
Π ΑΡΑΤΗ Ρ Η Σ ΕΙΣ
R35, S26-27-37/39-45 Διαβρωτικό
CH 4 Γυάλινη φιάλη με σταγονόμετρο
Χρωστική
ΟΥΣΙΕΣ ·ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ - -- - - - - -- - - -- - - - - -- - -- - - - - -- - -- - -
261
J~ .
!W !~!!~ ι
· " .,~ . c
-~: Μ Ον .τ Ε λ α . • Χ .ά ρ τ ε ς )
. ·ι . - - . -
ΜΟ..ασs.. σ Κυβική παλάμη, αποσuvαρμολοyούμεvn
ΜΟ~Ο10.Ο Μοντέλο κυβικού μέτρου
ΜΟ.02.0.Ο Μοντέλα γεωμετρικών σ"tερεών σχημάτων
Μοντέλο κανονικής κατανομής
t4J.O" ιοο.ο Μοντέλο τετράχρονου ρενζινοκιvnτήρα, σε τομή
WΘ.. 105.Ο Μοντέλο δίχρονου βεv~ιvοκινητήρα, σε τομή
Μb.ιιο.ο Μοντέλο πετρελαιοκινητήρα, σε τομή
~i;_.:MΘ .. i 15.ό Μοντέλο κινητήρα wankel, σε τομή
M0.: 1SΌ.e: Υδραυλικό ανάλογο ηλεκτρικών κυκλωμάτων
.Μο.•ιaο..ο Μηχανικό ανάλογο του πειράματος Rutherford
ΜΟ.200..Ω: Μοντέλα ατόμων
ΜΟ.210.Ο Μοντέλα κρυσταλλικών πλεγμάτων
ΜΟ.. 300.Ο Πρόπλασμα ανθρωπίνου σώματος
Μοντέλο σκελετού aveρωnivou σώματος
Μοντέλο σκελετού aveρωnivou σώματος με μιjες
Μοντέλο σκελετού αveρωπίvοu σώματος με χόνδρινα μέρη
tM0.120.0
~J -
Μοντέλο κεφαλής • εγκεφάλου
ΙΥJQ.$.30ιι0 Μοντέλο κάτω σιαγόνας
ΜΟ.335..Ο Σειρά μοντέλων δοντιών
ΜΟ..34Ό.Ο Μοντέλο οφθαλμού
ΜΟ.345.ο. Μοντέλο αυτιού
140-iS,50;,0 Μοντέλο καρδιάς
ftt0~'355.0 Μοντέλο vεφρόύ
MO.SJD..O Μοντέλο λεκάνης ανδρός
i r.tA .. 575.0 Μοντέλο λεκάνης νuvαικός
. MIJ.. SQX.O· Μοντέλα ζώων
.Ρ.
~ ΜΟ.SΒΩιιΟ Μοντέλο φυτικού κυττάρου
?
. Mo.ses.:o Μοντέλο ζωικού κυττάρου

ΜΟ.400..Ο Μοντέλο DNA
ΜD.ιιtο.ο Εκμαγεία κρανίων
MΩ.. saa;..O Σuλλοyn απολιΟωμάτωv
MO.Sto.o Εκμαγεία μεμονωμένων σnονδuλωτώv
Συλλογή ορυκτών και πετρωμάτων
Μ.Ο .. S3Ώ.Ο Μοντέλο yεωτεκτοvικώv κινήσεων
Μσ.sιιο.σ Μοντέλο ηφαιστείου
ΜΟ~SSΌ.Ω ., Γαιόραμα
. .i'Mo..sao.:o rεωyραφικές προβολές
'
ΜΟ.f!ΟΧ..Ω Υδρόγειος σφαίρα
ΧΑ..χχs."σ Χάρτες
'
ΜΟΝΤ~ΛΑ · ΧΑΡ'Ι'ΕΙ .........,,.._,.,.... . . . _ _ , . _ , , _ - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - -- - - - -
263
ΜΟ.005 .. Ο ΚΥΒΙΚΗ ΠΑΛΑΜΗ, ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΗ
Decimeter cube
Αποτελείται από πλαστικό διαφανn κύβο πλευράc 1ο cm, ο
οποίος αποσυναρμολογείται σε 1ο ·~6nα~~ε.::: πλάκες διαστά
σεων 10 cm Χ 10 cm Χ 1 cm, με εναλλασσόμενα χρώματα .
Μία από τις πλάκες μπορεί να αποσυναρμολογnθεί επιπλέον σε

ράβδους 1 ο cm Χ 1 cm Χ 1 cm και κύβους 1 cm Χ 1 cm Χ 1 cm .
Χρnο ιμοπο ιείται για τnν επίδειξn τnς έννοιας του όγκου και τnν
αισθnτοποίnσn τnς σχέσnς μεταξύ των μονάδων όγκου dm
3
και cm
3
.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ'Σ
MO.OtO.O ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΥΒΙΚΟΥ ΜΕΤΡΟΥ
Cubic meter
Αποτελείται από 8 ράβδους από πnαστικό n ξύλο, μnκους 1 m,

οι οποίεc συναρμοΑογούμενες με τn βοnθεια πλαστικών
συνδέσμων, σχnματίί,ουν αναπαράστασn κυβικού μέτρου.
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn και αισθnτοποίnσn τnς έννοιας

του κυβικού μέτρου ως σχnματος στο χώρο αλλά κα ι ως μονά
δας όγκου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ .
ΜΟ.020.Ο ΜΟΝΤΕΛΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ
Σειρά από συμπαγn ξύλινα n πλαστικά αντικείμενα που αναπα

ριστούν γεωμετρικά στερεά, όπως κύβο, παραλλnλεπίπεδο,
σφαίρα, κύλινδρο, κώνο και τομές αυτών .
Χρnσιμοποιούνται για τnν επίδειξn του σχnματός τους και τn

ΙJελέτn γεωμετρικών χαρακτnριστικών .
Σε μοντέλα κατασκευασμένα από διαφανn πολυεστέρα

διακρίνονται οι διαγώνι οι, οι άξονες συμμετρίας, το κέντρο
βάρους κλπ.
ΠΛ ΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ---------------------------------
265
ΜΟ.050.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ
Gauss distrίbutίon model

Η διάταξn αποτεΑείται από πΑαστικn πινακίδα με σταθερά
εμπόδια, αριθμό σφαιρών και πινακίδα συnλογnc;. = ο
Οι σφα ίρεc; απελευθερώνονται σταδ ι ακά από τn κορυφn τnς

πινακίδαc; εμποδίων και αφού προσκρούσουν τυχαία στα
εμπόδια, συγκεντρώνονται στn πινακίδα συλλογnς.
Η συγκέντρωσn των σφαιρών στο κέντρο τnς πινακίδαc;
συλλογnc; προκύπτει να είναι μεγαΑύτερn από ό,τι στις άκρες
τnς, τείνοντας προc; μια αναπαράστασn κανονικnς κατανομnc;
Gauss.
Το μοντέΑο χρnσιμοποιείται σε δραστnριότnτεc; εισαγωγnc;

στnν έννοια των πιθανοτnτων και των κατανομών.
ΜΟ. 100.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΕΤΡΑΧΡΟΝΟΥ ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΗΡΑ ΣΕ ΤΟΜΗ
Four-stroke, internal-combustion engine model

ΜοντέΑο που αναπαριστά σε κατακόρυφn τομn τα τμnματα και
τn λειτουργία ενός μονοκύλινδρου, τετράχρονου και αερόψυ
κτου βενζινοκινnτnρο εσωτερικnc; κούσnς.
Τα κινnτά μέρn του μετακινούνται με τn βοnθεια περιστρεφό

μενnς χειρολαβnς n μικρού nλεκτροκινnτnρα, έτσι ώστε να
γίνεται εμφανnc; n Αειτουργία των τμnμάτων του (βαΑβίδεc;,
στρόφαλοc;, εκκεντροφόροι, κλn).
Μικρn nλεκτρικn λυχνία φωτοβολεί τn στιγμn που αντιστοιχεί
στnν ανάφΑεξn.
ΜΟ.105.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΧΡΟΝΟΥ ΒΕΝΖΙΝΟΚΙΝΗΤΗΡΑ ΣΕ ΤΟΜΗ
τwo~stroke. ίnternaι-combustion engίne model
Μοντέλο που αναπαριστά σε κατακόρυφn τομή τα τμnματα και

τn λειτουργία ενόc; μονοκύλινδρου, δίχρονου και αερόψυκτου
βενζινοκινnτnρα εσωτερικnc; κούσnc;.
Το κινnτά μέρn του κινούνται με τn βοnθεια περιστρεφόμενnς

χειρολαβnς n μ ικρού nλεκτροκινnτnρα, έτσι ώστε να γίνεται
εμφονnc; n λειτουργία των τμnμάτων του (έμβολο, στρόφαλος,
κnπ). Μικρn nλεκτρικn λυχνία φωτοβολεί τn στιγμn που
αντιστοιχεί στnν ανάφλεξn.
---------------------------------ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
266
ΜΟ. 1 1 Ο.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΗΡΑ ΣΕ ΤΟΜΗ
Dieseι engίne model

Μοντέλο που αναπαριστά σε κατακόρυφn τομn τα τμnματα και
τn λειτουpγία ενός μονοκύλινδpου, τετράχρονου και υδρό
ψυκτου κινnτnρα εσωτερικnς καύσnς Diesel.
Τα κινnτά μέρn του κινούνται με τn βοnθεια περιστρεφόμενnς

χειpολαβnς n μικρού nλεκτροκινnτnρα, έτσι ώστε να γίνεται
εμφανnς n λειτουργία των τμnμάτων του {έμβολο, βαλβίδες,
στρόφαλος, κλ π).
Παρουσιάζεται επίσnς το σύστnμα προθέρμανσnς και ανά

φλεξnς του καυσίμου πετpελαίου.
ΜΟ. 1 15.0 ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΙΝΗΤΗΡΑ WANKEL ΣΕ ΤΟΜΗ
w ankel rotary engine model
Μοντέλο που αναπαριστά σε κατακόρυφn τομn τα τμnματα και

τn λειτουργία ενός περιστpοφικού κινnτnρα wankel.
Η επίδειξn των κινnτών μεpών πραγματοποιείται με τn βοnθεια

περ ιστρεφόμενnς χειρολαβnς n μικρού nλεκτροκινnτnρα.
ΠΛ·Η.ΡΟΦΟΡΙ.ΕΣ
ΜΟ. 150.Ο ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΑΝΑΛΟΓΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ *

Electric circuits hydraulic model
Είναι διάταξn που αναπαριστά συμβολικά, τα τμnματα και τn

λειτουργία απλών nλεκτρικών κυκλωμάτων, αντιστοιχώντας
τnν υδροστατικn πίεσn στnλnς νερού με τάσn και τn ρori - -- . --
-- .. .
....
- -
νερού σε σωλnνώσεις με ροn nλεκτρονίων . ·- ---
Χρnσιμοποιείται σε πειράματα επίδειξnς για να γίνει κατανοnτό : - ..

- - -
' - .
Ότι n ταχύτnτα ροnς των nλεκτρονίων είναι μικρn {mm/sJ ενώ . - . :_:::: .....
n λάμπα ανάβει αμέσως.
Πού οφείλεται n πτώσn στn τιμn τnς τάσnς στους πόλους τnς
μπαταρίας.
Γιατί τελειώνει n μπαταρία .

Πώς n μπαταρία διατnρεί σταθερn τnν τάσn μεταξύ των
πόλων τnς.
Όσο μεγαλύτερn αντίστασn έχει το κύκλωμα τόσο μικρότερn

n ισχύς που καταναλώνεται. Συιιέχειο στnν επόμενπ σεi'Ίίδσ
*Πρότυπη ιδέα του Παν Κουμαρά <ανα π λ. Καθηγητn, ΠΤΔΕ, ΑΠΘ>.

ΜΟΝΤΕ ΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ ---------------------------------
267
lll\r@~Ll
, ~ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ»
Η διόταξn αποτελείται από δυο κυλινδρ ι κούς σωλnνες α π ό

διαφανές πλεξιγκλάς, διαμέτpου πεp ίnου 1ο cm και ύψους
60 cm κα ι οπό μια nΑεκτρικn αντλία νεpού n οποία συνδέει ,
μέσω βαλβ ίδας αντεπιστροφnς, τουc; δύο κυΑίνδρουc;.
Οι δυο κύλινδροι συνδέονται επίσnς με τρεις παράΑλnλες

σωΑnνώσεις, οι οποίες περιΑαμβόνουν από ένα δι ακόπτn
(βάνα) και έναν n πεpισσότερο υ ς μετρnτές ροnς ο καθένας.
Για τnν προγματοποίnσn του υδρα υ λικού ανάλογου, ο ένας

κύλινδρος και οι σωλnνώσεις γεμίζουν με νερό , ενώ ο άλλος
κύλινδρος παpαμένει άδε ιος .
Όταν οι διακό πτες επιτρέψουν τn ροn του νερού, ο ι μετρnτές
ροnς αρχίζουν αμέσως να γυρίζουν.
Η δ ι αφορά στάθμnς νερού στους δύο κυλίνδρους, άρα

ανάλογα και n τά σn , ελαττώνετα ι nδιατnρείτοι σταθερn, με
τnν κατάλλnλn αυτόματn λειτουργία τnς αντλίας.
ΜΟ. 180.Ο ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΑΝΑΛΟΓΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ RUTHERFORD **
Particles scattering model, Rutherford's experiment
Αποτελείτα ι από γωνιομετρικn στρογγυλn τράπεζα, διαμέτρου

120 cm, με επίπεδn και λεία επιφάνεια, n οποίο έχει στο κέντρο
σχnΙJα υπερβολοειδούς στερεού εκ περιστροφnς .
Στnν περιφέρεια τnς τράπεζας υπάρχει αυλάκι χωρισμένο σε

60 τουλάχιστον ίσα διαμερίσματα.
Σε ακραίο σnμείο τnς τράπεζας υπάρχε ι κεκλιμένος διάδρομος
επιτάχuνσnς σφαιρών .
Συνοδεύεται οπό αριθμό ατσάλινων, ονοξείδω ιων σφαιρών
διαμέτρου 1,5 cm και από κυκλ ικό και τριγωνικό σκεδαστn, με
ανακλαστι κές επιφάνειες νια ελαστι κές κρούσεις των σφαιρών.
Η συσκευn χρnοιμοποιε ίτοι ως μοντέλο ονοποράστασnς του

πειράΙJατος Rutherford για τn μελέτn τnς σκέδασnς σωματι
δίων άλφα από πυρnνες.
Το υπερβολοε ιδές αναπαρ ι στά τον πυρnνα, ενώ οι σφαίρες

που αναπαριστούν τα σωματίδια άλφα, επιταχύνονται από το
διάδρομο, διανύουν τροχιά στn τράπεζα και καταλnνουν στα
περιφερειακά διαμερίσματα .
** Ιδέα των : Σ. Τζαμαρ ία < Ε λεύθερο Ανοιχτό nανεπιστnμ ι ο Πάτρας). Γ . Φανουράκn, Α. Ζαχαριάδου <ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος)
και ι. Γάτσιου <ΕΚΦΕ Δ ' ΔΔΕ Αθnνα ς )
---------------------------------- ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
268
ΜΟ.200.Ο ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΤΟΜΩΝ
Molecιιlar •"'f)dels
Είναι σειρά από πλαστικές σφαίρες διαφόρων χρωμάτων σε
προστατευτικn συσκευασία/ οι οποίες αναπαριστούν άτομα
στοιχείων, συνnθως άνθρακα , οξυγόνου, υδρογόνου , αζώτου,
θείου. καθώς και ότΟΙJΟ αλογόνων και ΙJετάλλ ων.
Στn συσκευασία περιέχεται επίσnς σειρά μικρών ΙJετολnικών n

πλαστικών ράβδων, οι οποίες αναπαριστούν δεσμούς μεταξύ
των ατόμων. Κάθε σφαίρα περιέχει αριθμό οπών που αντι
στοιχεί στο σθένος του στοιχείου και στις οποίες μπορούν να
προσαρμόζονται οι ράβδοι - δεσμοί.
Η κατάλλnλn συναρΙJοnόγnσn των σφαιρών και ράβδων

χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn τnς σύvθεσnς μορίων ενώσε
ων, τnν τρισδιόστατn διάταξn τους στο χώρο ( στερεοχnμικός
τύπος, ισομέρεια κnπ) και το μnχονισμό των χnμικών
αντιδράσεων.
Ειδικές σειρές μοριακών μοντέλων περιλαμβάνουν πλnθος

αναπαραστάσεων ατόμων και δεσμών για το συμβοnισμό
σύνθετων ενώσεων (nολυμερn/ δομές DNA/ κλπ)
ΜΟ.210.Ο ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΩΝ ΠΛΕΓΜΑΤΩΝ
StrL~ctιH·e ιattice models

Σειρά έτοιμων n συναρμολογούμενων τρισδιάστατων μοντέ
λων που αναπαριστούν τnν κρυστολλικn δομn κρυσταλλικών
στερεών και ορυκτών και επιτρέπουν τn μελέτn τnς διάταξnς
των ατόμων τους στο χώρο, των στοιχείων συμμετρίας κλπ.
Είναι κατασκευασμένο οπό πολύχρωμες ξύλινες n πλαστικές

σφαίρες και από μεταλnικούς δεσμούς σε πλnθος και διάταξn
τέτοιο που να αναπαρίσταται πιστά και σε μεγέθuνσn συνnθωc;
108 του φυσικού/ n δομn σύμφωνο με κρυσταλλογραφι κό
δεδομένα ακτινογραφίας Χ.
Η σειρά περιλαμβάνει αντιπροσωπευτ ικό δείγματα των βασι

κών κρυσταλλικών συστnμάτων:
Κυβικό Διαμάντι (C) ι Πuρίτnc; (FeS2), Χλωριούχο νάτριο (NaCI)

Τετραγωνικό Πυρολουσίτnς (Mn0 2), Χολκοπυρίτnς (CuFeS)
Ορθορομβικό Αντιμονίτnς (Sb2S3) ι Θεfο (S)
Μονοκλινέc: Αζουρίτnς ίCu 3 (CQ 3 ) 2 (QH) 2J. Αρσενοπυρίτnς (FeAsS), Μαγγανίτnς ίΜnΟ) ,
Μαλαχίτnς [CU2C03(QH)2]
Τρικλινές Τιρκουάζ ίCuAl 6 (PQ 4 ) 4 (QH) 0 SH 20J, Βολλοστονίτnς (CuSiQ 3 )
Εξαγωνικό Βουρτσίτnς (ZnS), Γραφίτnς (C) ι Ψευδοργυρίτnς (ZnQ)
Τριγωνικό Αιματίτnς (Fe2Q3 ) ι Ασβεστίτnς (CaC03 ) , Χαλαζίας (SίΟ 2 )
ΜΟΝ ΤΕ ΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ----------------------------------
269
ΜΟΝΤΕΛΑ • ΠΡΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
Τα μοντέλα - προπλάσματα Βιολογίας είναι πιστές αναπαραστά

σεις σε φυσικό μέγεθος n υπό κλίμακα , ενός συστιΊμοτος n
οργάνου. φυτικού nζωϊκού οργαν ισ μού.
Χρnσιμοποιούντοι γιο τnν επίδειξn κα ι τn μελέτn τους σε μοθιΊ
ματα Βιολογίας. Ανθρωπολογίας, Αγωγnς Υγείας κλπ .
Κατασκευάζοντα ι οπό ανθεκτικό, άθραυστο, μn τοξικό και

όφλεκτο πλαστικό, βαμμένο με αλnθοφονn. ανεξίτnλο κα ι μn
τοξικό χρώματα.
Γιο τον ιδιαίτερο τονισμό, γιο διδοκτικιΊ χρnσn, κάποιου χορακτn
ριστικού, χρnσιμοποιείται έντονος χρωματισμός, διαφορετικός
από το πραγματικά αναπαριστώμενο .
Όπου είναι απαραίτnτο. το προπλάσματα αποσυναρμολογούντα ι

γιο τnν επίδειξn των τμnμάτων τους.
Οι τομές και τα επιμέρους τμnματα συγκρατούνται μέσω

συνδέσμων. συνιΊθως καρφ ι ών, το οποία όμως είναι κοτόλλnλα
κυρτωμένα ώστε να μnν ενέχουν κίνδυνο τραυματισμού.
Τα προπλάσματα στnρίζονται σε όρθιο θέσn πάνω σε ανθεκτικιΊ

βόσn και συνοδεύονται από ανθεκτικό κάλυμμα, κατάλλnλα
διαμορφωμένο, γ ι α προστασία από σκόνn.
Π·ΛftΡΟΦΟΡIΕΣ
MO.JOD.D ΠΡΟΠΛΑΣΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Human torso - trunk
Χρnσιμοποιείται για τnν επίδειξn των οργανικών συστnμάτων

του ανθρώπινου σώματος όπως το πεπτικό, το αναπνευστικό,
το κυκλοφορικό.
Το πρόπλασμα είναι από ανθεκτικό άθραυστο υλικό σε φυσικό

μέγεθος.
Διαθέτει αποσπώμεvα μέρn με σχιΊμα, μέγεθος και χρώμα που

προσεγγίζει το δυνατότερο τn φυσικιΊ τους μορφή.
Τα μέρn αυτά αποσ π ώντα ι και επανατοποθετούνται εύκολο και

σταθερά.
---------------------------------ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
270
ΜΟ.310.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Human skeleto11
Χρnσιμοποιε ίτοι για τn μελέτn του ερειστικού συστnματος του
ανθρώπου, των επ ιμ έρους οστών και των μεταξύ τους
αρθρώσεων .
Το μοντέλο του σκελετού αποτελείται από ανθεκτικό άθραυστο

πλαστικό σε διαστάσεις και ύψος φυσ ιολ ογικού ατόμου
(170 cm περίπου).
Διαθέτει άνω και κάτω κινnτά και αποσπώμενα άκρα , ευδιάκριτες

ανατομικές λεπτομέρειες στn σπονδυλικn στrΊλn , στnν κεφαλn
και στο άκρο.
Στnρίζεται στnν περιοχn τnς λεκάνnς με κατακόρυφο στnριγμα

το οποίο καταλnγει σε βάσn στrΊριξnς με ρόδες.
Υπάρχουν προπλάσματα σκελετού που φέρουν τα εξrΊς

επιπλέον όργανο :
ΜΟ.31 t .ο Μοντέλο σκελετού aveρωnίvou

σώματος με μύες
ΜΟ.312.Ο Μοντέλο σκελετού aveρωnivou

σώματος με χόνδρινα JΙέSJn
ΜΟ.320.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΕΦΑΛΗΣ • ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
Human head and brain
Διαιρείται τουλάχιστον σε δύο εγκόρσια μέρn .
Ευδιάκρ ιτα ξεχωρfζουν οι κοιλότnτες των οστών , ο φλοιός, τα

nμισφαίρια του εγκεφάλου. n παρεγκεφαλίδα, n αρχrΊ του
νωτιαίου μυελού , n ρινικrΊ κοιλότnτα. ο λάρυγγας, κλπ.
Μέγεθος αντίστοιχο του φυσ ικού.
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ--------------------------------
271
ΜΟ.330.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΤΩ ΣΙΑΓΟΝΑΣ
i-tuιηan ιower jaw
Αναπαράστασ n μισnς κάτω σιαγόνας . Δ ιακρ ίνοντα ι τα δόντια

με τ ι ς ρίζες τους .
Ε ίναι δ υ νατόν τα δόντια να είναι α π οσπώμενα κα ι να χωρίζουν

σε δύο εγκάροtα μέρn, οπότε φαίνεται n εσωτερι κn δομn του ς .
Μεγεθuσμένο π ερίπου τρεις φορές.
ΜΟ.335.Ο ΣΕΙΡΑ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ
τooth series
Σε ι ρά που περ ι λαμβάνει τα αντιπροσω π ευτικά δ όντ ι α ενός
ενn λ ι κα: κο πτ nρας, κυ νόδοντας, προγό μ φιος κdι γομφίος .
Τα δόντια διαιρούνται σε δύο εγκάpσι α μ έpn, οπότε φdίνεται n ,~
1
εσωτε ρ ι κn δο μ rΊ τους μ ε τn ρίζα, τ ι ς αpτnp ίες, τους αδένες κα ι ν .
τα νεύρα.
Μ εγεθυσμέvο περίπο υ οκτώ φορές .
ΜΟ.340.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΦΘΑΛΜΟΥ
Human r::.γ€
Δια κρίνονται και αποσπώνται τα εξωτερι κά και εσωτερικά μέρ n

του οφθαλμού.
Διακρίνονται ο κερατο ειδ nς και ο αμφ ι βλnστροειδrΊς χιτώνας,

ο φακός; το υα λ ώδες σώμα με διαφανές υλι κό. n ωχρά κnλίδα ,
το οπτικό νεύρο κλ π , όπως επίσ n ς και οι εξωτερικοί μ ύες οι
οποίοι ε ίνα ι υ πεύθυνοι για τι ς κινrΊ σε ι ς το υ μ ατιού, τα βλέφαρα
κα ι οι δακρυϊκοί αδένες.
Μέγεθος τρ ι π λ άσιο έως πενταπλάσιο του φυσι κού .
--------------------------------- ΜΟΝΤΕΛΑ & ΧΑΡΤΕΣ

272
ΜΟ.545.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΥΤΙΟΥ
Human ear
Διακρίνεται σε τομιΊ, όλn n δομιΊ του έξω, μέσ ου και έσω
αυτ ι ού.
Περιλαμβάνει α ποσnώμενο εσωτερ ικά τμιΊματα, όπως τα

οστόρια, τον κοχλία, το τύμπανο κλπ.
Μέγεθος περίπου τριπλάσιο του φυσικού .
._ . . -- -=-
ΜΟ.550.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΡΔΙΑΣ
Heart
Διαιρείται συνιΊθως σε δύο μέρn, όπου διακρίνονται οι δύο

κόλποι. οι δύο κοιλίες και ο ι αντίστοιχες βα λβίδες.
Τονίζονται με ευδιόκp ιτο κόκκινο χρωματισμό οι αpτnρfες και

με μπλε οι φλέβες.
Μέγεθος αντίστοιχο του φυσικού .
ΜΟ.555.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΝΕΦΡΟΥ

......_.....- Kίd11ey
Διαιρείται τουλάχ ιστον σε δύο εγκόpσια μέpn γ ι α τn μελέτn

του εσωτερικού του .
Είναι δυνατόν να υπάρχουν και τα επινεφρίδ ι α.
Μέγεθος περίπου το διπλάσιο του φυσικού .
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ-------------------------------
273
ΜΟ.370.0 ΜΟΝΤΕΛΟ ΛΕΚΑΝΗΣ ΑΝΔΡΟΣ
Pelvis maιe
Εγκάρσ ια το μri . Με ευδιάκρ ι τα τn λεκάνn, το ορθό έντερο κα ι

το μέρn του ουροnοιnτικού και ανα παραγωγικού συστriμοτος
του ανδρός.
Σε φυσικό μέγεθος.
ΜΟ. 3 75 . Ο ΜΟ ΤΕΛΟ ΛΕΚΑΝΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ

Pelvis fem a ιe
Εγκάρσιο τομrΊ. Με ευδιάκριτα τα μέρn του ουροnοιnτικού
και αναπαραγωγ ι κού συστrΊματος τnς γυναικός.
ΜΟ.38Χ.Ο ΜΟΝΤΕΛΑ ΖΩΩΝ
An imaι models
Ε fναι αναπαραστάσεις κατοικίδιων ri αγρίων ζώων . εντόμων
κα ι ψαριών, για τnν επ ίδειξn κα ι μελέτn συνrΊθως γ ι α τnν
Πρωτοβάθμια Εκπαίδευσπ .
Είναι σε φυσικό μέγεθος rΊ υnό κλίμακα, σε απλrΊ εγκάρσια

τομrΊ και μπορεί να οnοσυναρμολογούνται . Αντιπροσωπευτικά
είδπ αποτελούν :
ΜΟ. 380.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΟΤΑΣ

1
ΜΟ . 381.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΒΑΤΡΑΧΟΥ
1
ΜΟ.382.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΑΤΑΣ

1
ΜΟ.383 .Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΥΓΑΣ

1
ΜΟ.384. Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΨΑΡΙΟΥ
1
ΜΟ.390.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΦΥΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
Plant c eιι
Χρnσ ι μο πο ι είται γ ι α τnν επίδε ι ξn των μερών κα ι των οργανι

δίων του φ υτι κού κυττάρου .
Ε ίναι αναπαράστασn σε μέγεθος πολλαπλάσιο του φυσικού .
Διακρίνοντα ι στnν το μ rΊ , τα μέρn του κυττάρου και τα βασ ι κά

οργανίδια, όπως n κυττσρι κrΊ μεμβράνn, τα μ ι τοχόνδρ ι ο , οι
χλωροπλάστες, τα χυμοτόπια, ο πυ ρrΊνσς, κλn .
Γ ια τn κατανόnσn των δ ι αφορών και τω ν ομοιοτrΊτων από το

τυπικό ζωικό κύτταρο, τα τμrΊματα που είναι χαρακτnριστικά
των φυτικών κυττάρων έχουν συνriθως διαφορετ ι κό χρώ μα .
-------------------------------- ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
274
ΜΟ.395.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΖΩΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
Animal ceιι
Χρnσιμοnοιείται για τnν εnίδειξn των μερών κα ι των οργανιδίων

του τυπικού ζωικού κυττάρου κα ι τnν κοτανόnσn των δ ι αφορών
του αnό το φυτι κό κύτταρο .
Είναι αναπαράστασn σε μέγεθος πολλαπλάσιο του φυσικού .
Διακρίνονται στnν τομή τα μέρn του κυττάρου και τα βασικά

οργανίδια, όπως ο πυρήνας, τα μιτοχόνδρια, το κυτταρόπλασμα,
τα ριβοσώματα, το σύμπλεγμα Golgl κλπ.
ΜΟ . 400.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ DNA

DNA model
Χρnσιμοποιείται για επίδειξn τnς δομnς του DNA στον χώρο,

τnς λειτουργίας αντιγραφnς των τμnμάτων του και τnς μετα
γραφnς του σε RNA.
Περ ι λαμβάνε ι εύκαμπτα πλαστ ι κά μέρ n που συναρμολο

γούνται σε τρισδιάστατο μοντέλο του DNA.
Οι 4 βάσεις των νουκλεοτιδίων αναγνωρίζονται ως c ικυτο

σίνnJ, Α (ΑδενίνnJ, G ιrουανίνnJ και τ (θυμίνnJ, διακρίνονται με
διαφορετικό χρώματα και έχουν το καθένα διαφορετικn από
λnξn ώστε να ε ίνα ι αποκλειστικn n σύνδεσn του n n αντιγραφn
του στο συμπλnρωματικό ζεύγος.
Σε πλnρn ουναρμο λ όγnσn το μοντέλο μπορεί να αναπτυχθεί

σε τουλάχιστον τρεις σπείρες DNA δι π λnς έ λ ι κας, στο οποίο
είνα ι διακριτός ο συνδυασμός των συμπλnρωματικών βάσεων.
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ ---------------------------------
275
ΜΟ.4 ι Ο.Ο ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΚΡΑΝΙΩΝ
Evoιutιon of Prelϊistorίc 11..ηan . set of s1'ulls
Χρnσιμοποιείται για τn μελέτn τnς φυλογένεσnς και εξέλιξnς

του ανθρωπίνου είδους.
Περιλαμβάνει 6 είδn διαφορετικών εκμαγείων κρανίων από

ανθεκτικό υλικό. σε μέγεθος αντίστοιχο του φυσικού:
1. Κρανίο Αυστραλοπίθnκου λεπτού

2. Κρανίο Αυστραλοnίθnκου ρωμαλέου
3. Κρανίο Homo Habilίs
4. Κρανίο Homo Herectus
5. Κρανίο Homo Neanderthalensis
&. Κρανίο Homo Sapiens sapiens
Στα εκμαγείο διακρίνονται ο ι ραφές των κρανίων, το ινιακό

τρnμα και πλrΊρnς οδοντοστοιχία.
Διακρίνονται το τμrΊματο που έχουν βpεθεί ως απολιθώματα

(έχουν δ ι αφορετ ι κό χρωματισμό) από εκείνα που προέρχονται
από τnν αναπαρόστασn <συμ πλιlρωσnJ των ελλειπόντων.
ΜΟ.500.Ο ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΠΟΑΙΘΩΜΑΤΩΝ
Fossil coιιection
Συλλογn που περιέχει σειρά απολιθωμάτων Γι εκμαγεία απολι

θωμάτων, όπως χαρσκτnριστικά αναφέρονται από το ασπόν
δυλα: τα πρωτόζωα. τα κοιλεντερωτά. βρυόζωα. βραχυονό
ποδα, σκαφόποδα, πελεκύποδα, κεφαλόποδα. τριλοβίτες,
εχινόδερμα, άλγn κλπ .. και το πετρωμένο ξύλο, τα οποία
βρέθnκαν σε διάφορες περιοχές κα ι είνα ι αντιπροσωπευτικό
τnς ΠαλαιοζωικrΊς. Μεσοζωικnς και Καινοζωικnς περ ι όδου.
Θα πρέπει να περιέχει ένα χαρακτnp ι στικό είδος απολ ι θώμα

τος από κάθε μεγόλ n κατnγορ ία ισυνομοταξίαJ οργανισμών
που έί,nσαν κατά το π α ρελθόν στn νn κατά χρονολογικrΊ σε ι ρά.
Η σειρά μπορεί να χρnσ ιμ οπο ιn θεf σε ε πι δείξεις σχετ ι κό με

τnν nλικfα τnς Γnς, τnν εξέλιξn τnς ί,ωrΊc; και τ1c; γεωλογικές
διεργασίες που σuντελέστnκαν π άνω στn Γn .
--------------------------------ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
276
(EVNEXEIA)
Τα απολιθώματα φυλάσσονται σε προστατευτικri θriκn με

αριθμnμένες θέσεις.
Συνοδε υτικό φυλλάδιο αναφέρεται στnν ονομασία του

απολιθώματος και σε ταξινομικές πλnpοφοpίες σχετικά με
τnν nλικία <γεωλογικοί αιώνες), τον τύπο απολίθωσnς κλπ.
~ ,.. • Γ
τώv
Μεμονωμένα εκμ αγε ία σπονδυλωτών πχ. αμφίβια , ερπετά,
πτnνό. θnλαστικά <αρχαιοπτέρυξ κλπ.)υπό κλίμακα.
ΜΟ.520.Ο ΣΥΛΛΟΓΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ
Rocr< ancι mine a1 coliect 011
Αποτελείται συνnθως από μία σειρά 15 - 30 τεμαχίων από τα

συνriθn ορυκτά και πετρώματα που συναντώνται σε ένα τόπο,
όπως είναι ο ασβεστόλιθος, ο λιγνίτnc:, το μάρμαρο, ο γρανίτnc:.
ο μαρμαpυγιακός σχιστόλιθος. ο βασάλτnc:. ο σιδnροπυpίτnc:.
ο ναλnνίτnc:, ο τάλκnς. ο χαλαζίας, ο μοσχοβίτnς, ο βιοτίτnς κλπ .•
Χρnσιμεύει νια τnν επίδειξn των φυσικών ιδιοτriτων τους και

τnν οργόνωσn δραστnριοτnτων σύγκρισnς και ταΕινόμnσnς με
βάσn τα γνωρίσματά τους.
Η σειρά είναι τοποθετnμένn σε προστατευτικn θriκn με διαχω

ριστικά πλαίσια και διαφανri πρόσοψn. Τα ορυκτά βρίσκονται
χωριστό από τα πετρώματα νια να μπν δnμιουργείται σύγχυσn.
Σε κάθε ορυκτό και πέτρω μα αναφέρετα ι n ονομασία του, n

πεpιοχn προέλευσnς του κα ι πλnροφορίες σχετικό με τα
χαρακτnριστικά και τις χρnσειc: του.
Υπάρχουν επίσnc: ειδικές συλλογές ορυκτών και πετρωμάτων

κατά κοτπγορίες, που αναδεικνύουν συγκεκριμένες φυσικές
ιδιότnτές τους, όπως είναι n στιλπνότnτα. n διαύγεια. n σκλn
ρότnτα, n οχιστότnτα, n αντοχri. n μορφn τnc: κρυσταλλικnς
δομnς και των γραμμώσεων, το χρώμα κλπ.
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ---------------------------------
277
ΜΟ.530.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΕΩΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ
Geotectonic movements model ι

ιa n dform demostratί on Ι<ίt
Μnχαν ι σ μός που χρnσιμοπο ι είται για τnν αναπαράστασn κα ι
επίδε ιξn γεωλογι κών φαινομένων. όπως οι κινιiσεις των λιθο
σφα ι ρικών π λακών, οι τεκτονικές κινnσεις (π.χ. τα ρnγματαJ. n
δnμιουργία πτυχώσεων, n ορογένεσn κλπ.
Στnν απλn του μορφn αποτελείται από φύλλα εύκαμπτου

αφρώδους πλαστικού διαφόρων χρωματισμών που μπορούν
να συμπιεστούν n να αναδιπλωθούν αναπαριστώντας τις
γεωλογικές πτυχώσεις .
Μπορεί να περιέχει επίσnς ομοιώματα δομών πετρωμάτων,

τα ο π οία με κατάλλnλους χε ι ρ ι σμούς συναρμολογούνται σε
δ ι άφορες θέσε ι ς.
ΜΟ.540.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ
voιcano model
Τρισδιάστατn αναπαράστασn από πλαστικό που παρουσιάζει,

σε κάθετn έγχρωμn τομn, το εσωτερ ι κό του nφαιστείου .
....
Χρnσιμοποι.είται για τnν κατανόnσn των γεωλογικών όρων που
αφορούν το εσωτερικό και το εξωτερικό μέρος ενός nφαι
στείου ( μάγμα , λάβα , γεωλογικός πόρος, κρατnρας κλπJ και
τnν επίδειξn του μnχανισμού τnς nφαιστειακnς έκρnξnς.
ΜΟ.550.Ο ΓΑΙΟΡΑΜΑ
Orbίter
Μnχανισμός που χρnσιμεύει για τnν αναπαρόστασn ουράνιων

φαινομένων, όπως είναι οι κινnσεις τnς Γnς περί τον Ήλιο και
τnς Σελnνnς περί τn Γn , n διαδοχn nμέρας - νύχτας. οι εκλείψεις
και οι φάσεις τnς Σελnνnς και οι εποχές του έτους .
Αποτελείτα ι από 3 σφαίρες οι οποίες αναπαριστούν τον Ήλιο,

τn Γn κα ι τn Σελnνn και ειδικούς βραχίονες που συγκρατούν
κατάλλnλα τn κάθε σφαίρα ώστε να επιτρέπεται n προβλεπό
. . μενn περιστροφn και περιφορά τnc.
Οι οπαραίτnτεc κινnσεις πραγματοποιούνται χειροκίνnτα n

αυτόματα με τn βοnθεια μικρών nλεκτροκινnτιiρων .
Σε ορισμένα ναιοpάματα ο Ήλιος περιέχει φωτεινn πnγn n

αντικαθίσταται πλnρως από φωτεινn πnγn, ώστε τα φαινόμενα.
σε συσκοτισμένn αίθουσα. να αναπαρίσταντα ι με αλnθοφάνεια.
fΙΡΠ(,,)ΙΗ
------------------------------~--ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ
278
ΜΟ.580.Ο ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ
Map projection model
Αποτελείται από σφαίρο διαμέτρου περίπου 1ο - 15 cm και

φύλλα κυλινδρικnς. κωνικnς και αζι μουθιακnς προβολnς τnς
επ ι φάνειας τnς Γnς.
Το υλ ι κό χρnσιμεύει για τnν αισθnτοποίnσn των γεωγραφικών

π ροβολών . Ως σφαίρα μπορεf να χρnσ ιμοποιnθε ί αυτόφωτn
Υδρόγειος Σφαίρα, οπότε οι προβολές αποτυπώνονται σε
1 • διαφονn φύλλο .
Συνοδεύετα ι από πο ι κ ι λία έτοιμων προβολών σε διαφάνειες

στις οποίες φαίνετα ι n σnμοσία που έχει n ολλογn τnς θέσnς
τnς φωτεινnς π nγnς (κέντρο προβολnςJ π.χ. από τους πόλους
τnς Γnς στο κέντρο n στο άπειρο.
Ο ι διαφάνειες αυτές μπορούν αρχικά να περ ιέχουν κάτι π ιο οι
κείο στα παιδιά οπό τnν επιφάνεια τnς Γnς, όπως ένα πρόσωπο.
Κρίνεται απαραίτnτο να υπάρχε ι και μ ία απεικόνιση (δ ι αφάνεια)
που να δε ίχνει πώς θα απεικονιζόταν το συγκεκρ1μένο πρόσω
πο αν δεν υπnρχαν οι δυσκολίες μεταφοράς τnς κομπύλnς επι
φάνειας σε επίπεδο ιρΙaίn ρrojection).
Έτσι γίνοντο1 εμφανείς οι αλλοιώσεις στ~ς οποίες υπόκεινται οι
καμπύλες επιφάνειες όταν προβάλλονται σε επίπεδο .
ΜΟ.&ΟΧ.Ο ΥΔΡΟΓΕΙΕ.Σ ΣΦΑΙΡΕΣ
Clobe
Σφαίρα πλαστικn. δ ιαμέτρου συνnθως 30 - 50 cm που ανα πα

ριστά, σε κλίμακα (n οποία αναγράφεται), τn Γn.
Η σφαίρα στnρίζετοι σε βάσn και δύναται να περ ιστρέφεται

γύρω από κεκλιμένο άξονα.
Έχει χαραγμένους τους σπουδαιότερους γεωγραφ1κούς

κύκλους (lσnμερ ινός, Τροπι κοf και Πολ ικοί κύκλο ι , Μεσημβρι
νοί και Παράλλnλοι ανά 10°).
Χρnσιμεύει γιο τnν ε π ο πτεία σε μαθnματο vεωγραφικnς

αναφοράς στn Γn. Υπάρχουν οι ακόλουθο ι τύποι Υδρόγειων
Σφαιρών :
ΜΟ.600.Ο ΓΕΩΦVΣΙΚΗ
Ceophγsical
Παρέχει πληροφορίες γ ι α τα γεωφυσικά χαροκτnριστ ι κά τnς
Γnς σε χρωματικn ονοπαρόστασn.
ΜΟ.&01.Ο ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Politicaι
Παρέχει πλnροφορfες σχετικό με τ ο όρια των κρατών και τα
σημαντικότερα τοπωνύμια. Σιιvέχεια σι:nν εnόμΕν11 οεnίδα
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ---------------------------------
279
_.
-
ο ιοχ.ο ΥΔΡοreι Σ ΦΑ ll'nl"""' ~ <Συνέχεια)
ΜΟ.602.Ο ΑΝΑΓΑΥΦΗ
Relief
Απεικονίζει το ανάγλυφο τnς Γn ς με τα σnμαντ ι κά όpn και
πυθ μένες θαλασσών, ωκεανούς, πελόγn, τάφρους, υποθα
λάσσιες λεκάνες, λεκάνες απορροnς ποταμών, κλπ με τις
αντίστοιχες ονομασίες.
ΜΟ.603.Ο ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ

Για τ nν απε ι κόνισn χρnσιμοποιείτα ι μωσαϊκό δοpυφοpικών
εικόνων.
Ι\ι10.604.Ο ΕΞΑΣΚΗΣΗΣ
Mark:able activity gJobe
Σφαίpα από υλικό που σnμειώνεται εύκολα με κι μωλίες n
μαpκαδόpοuς και στnν οποία αναπαρίσταντα ι ανεξίτnλα μόνον
οι ακτογραμμές των nπείρων και οι σπουόα ι ότεpοι γεωγpα
φικοί κύκλοι τnς Υδρογείου .
Χρnσιμεύει γ ια ασκnσεις σε θέματα φυσικnς γεωγραφίας, μετε

ωρολογίας, κλιματολογίας, αλλαγών πολιτικών συνόρων κλπ.
ΜΟ.605.Ο ΦΩΤΙΖΟΜΕΝΗ
llluminated
Γεωφυσ ικn υδρόγε ι ος σφαίρα n οποία περιέχει στο εσωτερικό
τnς ένα nλεκτρικό λαμπτnρα. Στnν εσωτερικn επιφάνεια τnς
σφαίρας είναι προσαρμοσμένn διαφάνεια με γεωπολιτικά
στοιχεία.
Με τnν ενεpγοποίnσn του λαμπτnρα, φωτίζεται n διαφάνεια

και προβάλλει στnν εξωτερικn επιφάνεια χρωματισμοίις και
όpια κρατών, με αποτέλεσμα n υδρόγειοc; να παpέχει συνδυ
ασμό γεωφυσικών και πολιτ ι κών στοι χείων.
ΜΟ.606.Ο ΦΟΥΣΚΩΤΗ
Ιnflated
Πλοστικn μπ άλα που έχει αποτυπωμένn τnν υδρόγειο σφαίρα

κα ι χρnσιμοποιείτοι νιο τnν εισαγωγn θεμάτων Γεωγραφίας σε
παιδ ι κές δραστnριότnτες .
ΜΟ.607.Ο ΜΠΑΛΟΝΙ
Στρογγυλά μπαλόνια με αποτυπωμένn τnν υδρόγειο στnν
επιφάνειά τους.
Χρnσιμεύει για τnν εισαγωγn στnν έννοια τnς υδρογείου

σφαίρας, στο σχnμα τnς Γnς και στnν αναποpάστασn τnς Γnς
σε μαθnτές του νnπιαγωγείου .
ΜΟ.608.Ο ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΗΣ ΓΗΣ
Υδpόγειος σφοίpα σε τομn, όπου φαίνεται n όομn του εσωτε

ρικού τnς Γnς (φλο ι ός, μανδύας (εσωτερικός και εξωτερικός)
και nυρnvoc;J.
Είναι δυνατόν τα τμnμοτα να είναι συνοpμολογούμενα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡ IΕΣ
---------------------------------ΜΟΝΤΕΜ&ΧΑΡΤΕΣ
280
ΧΑΡΤΕΣ
Οι χάρτες ε rνα ι αναnαραστάσεις nου αnοδίδουν τμrΊματα τnς υδρογεfου σε κλfμακα , με συμβολισμούς
ειδικών rΊ γενικών πλnροφοριών.
Οι συνrΊθεις χάρτες είναι κατασκευασμένοι οπό ανθεκτικό χαρτί, συνriθως πλαστικοποιnμένο. σε σχιiμα
παραλλnλογρόμμου, πλευρών τnς τάξnς του 1 m έως 2 ιn .
Διαθέτουν στnρίγματα για τnν ανόρτnσrΊ τους σε τοίχο rΊ σε βάσn .
Πολλοί χάρτες είναι δύο όψεων. Η πρόσθια όψn απεικονίζει το κύριο θέμα ιπ.χ. γεωμορφολογικός
Ελλάδας rΊ πολιτικός Ευρώπnς> και n οπίσθια όψn απεικονίζει επί μέρους θεματικούς χάρτες ri γραφriματα,
συνrΊθως 6 έως 8 τον αριθμό, το περιεχόμενο των οποίων έχε ι όμεσn οχέοn με το θέμα τnς πρόσθιας
όψ nς.
Στα επί μέρους θέματα περι λαμβάνονται οι φυσικογραφικές περιοχές. σεισμικές εστίες, γεωγpαφικές
κατανο μές βλάστnσnς και κλ ιματογράμματα, n πυκνότητα πλnθυσμού. n γεωγροφικrΊ κατανομrΊ vεωργικrΊς
και βιομnχανικrΊς παραγωγrΊς, vεωγραφικrΊ κατανομri γλωσσών και θρnσκειών, πυραμίδες nλικιών κλπ.
Η παρουσίασn των πλnροφοριών χαρακτnρίί,εται από μεγάλn οπτικri καθαρότnτα και σαφrΊνεια για να
vrνεται ο χάρτnς εύχρnστος αnό μεγάλn αnόστασn.
Οι χάρτες παρουσ ι άζουν τα στοιχεrα τους με ομογενείς γραμματοσειρές, χαρακτnριστ ι κές γιο κάθε ομόδα
στοιχείων (βουνό, ποτάμια, πόλεις κλπ .). Το μέγεθος των γραμμάτων επίσn ς μπορεί να παρουσιάζει τnν
ιεραρχία των στοιχείων, π.χ. μεγαλύτερα γράμματα για τον Αλιάκμονα, τον Όλυμπο και τnν Αθriνα και
όμοια αλλά μικρότερα για τον Ερυθροπόταμο, τα Πιέρια και τnν Κατερίνn.
Οι πλnροφορίες που nαρέχονται ακολο υ θούν τn γλώσσα των σχολ ικών βιβλίων.
Οι γεωγραφικοί χάρτες έχουν αναλυτικό υπόμνnμο , σύμβολο προσανατολισμού (ανεμολόγιο>, κλίμακα

και σύστnμα προβολrΊς.
ΧΑΡΤΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ
ΧΑ.οι ο Χάρτης γεωγραφικών όρων (πατριδογνωσίας>

XA.Ot5 Χάρτης Βόρειου και Νότιου ημισφαιρίου ιaustrat, boreal hemisptιeres>
ΧΑ.020 Χάρτης Πλανητικού συστήματος
ΧΑ.025 Χάρτης Τροχιάς της Γης ( Εποχές, Εκλείψεις σελrΊνnς και nλ ίου, ζω διακός κύκλος)
ΧΑ.030 Παγκόσμιος χάρτης με το δίκτυο γεωγραφικών συντεταγμένων

ΧΑ.03 t Παγκόσμιος χάρτης με δίκτυο γραμμάτων και αριθμών, αντί γεωγραφικών συντεταγμένων
ΧΑ.035 παγκόσμιος χάρτης με τουτόχρονn απεικόνισn 4 τουλάχιστον ειδών προβολriς ( κυλινδρικιi

rσnς έκτοσnς, κωνικri. αζιμουθιακιi ίσnς απόστασnς, διακεκομμένn, πολιπολ ι κri > .
ΧΑ.040 παγκόσμιος χάρτης εμφαίνων τα όρ ια των λιθοσφοιρικ ών πλακών, τα σπουδαιότερο
nφαίστεια και τα σnμαντικότερα σεισμικό επίκεντρα.
ΧΑ.045 Παγκόσμιος χάρτης ωκεανών με το υποθαλάσσιο ανάγλυφο
ΧΑ.050 Παγκόσμιος Γεωμορφολογικός χάρτης με εμφανn τα ποτάμιο συστnματα. τις σπουδαιότερες
λίμνες, τις σπουδαιότερες οροσειρές, τ ι ς σπουδαιότερες πεδιάδες
ΧΑ.055 παγκόσμιος βροχομετρικός , Κλιματικός με τα Θαλάσσ ι α Ρεύματα. τύπους βλόστn σnς

ΧΑ.060 Παγκόσμιος Παραγωγικός με έμφασn σε ενεpγειακές πnγές ( πετρέλαιο. φυσικό αέριο.
ουρόνιο. άνθρακας, υδροnλεκτρικό φράγματα>.
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ---------------------------------
281
ΧΑΡΤΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ (Συνέχεια)
ΧΑ.070 παγκόσμιος Πολιτι κός με κατανομrΊ πλnθυσμού (χωροπλnθnςJ και πυκνότnτα πλnθυσμού
κατανομnς Γλωσσών και Θρnσκειών .
ΧΑ.080 Παγκόσμιος Χάρτης με κέντρο τον Ειρnνικό Ωκεανό και κεντpικό μεσnμβρινό τον 165° Α. Μ.
ΧΑ. 100 Γεωμορφολογικός Ασίας με εμφανrΊ τα ποτάμ ι α συστrΊματα, τ ι ς σπουδαιότεpες οpοσειpές,
τις σπουδαιότεpες πεδιάδες .
ΧΑ. 105 Πολιτικός Ασίας με κατανομrΊ πλnθυσμού (χωροπλnθrΊςJ και nυκνότnτα πλnθυσμού.
Κατανομή Γλωσσών και Θpnσκειών . Πυpαμίδες nλικιών αντιπροσωπευτικών χωρών
ΧΑ. 1 1 ο Γεωμορφολογικός Β. Αμερικής με εμφανr'ι τα ποτάμια συστrΊματα τις σπουδαιότερες
οpοσειρές, τις σπουδαιότεpες πεδιάδες.

ΧΑ. 115 Πολιτικός Β. Αμερικής με κατανομrΊ πλnθυσμού ίχωροπλnθrΊς> και πυκνότnτα πλnθυσμού.
ΚατανομrΊ Γλωσσών και Θρnσκειών. Πυραμίδες n λ ι κιών αντι προσωπευτικών χωρών
ΧΑ. 120 Γεωμορφολογικός Ν. Αμερικής με εμφανrΊ τα ποτάμια συστrΊματα, τις σπουδαιότερες
οροσειpές, τις σπουδαιότερες πεδιάδες.

ΧΑ. 125 Πολιτικός Ν. Αμερικής με κατανομn πλnθυσμού (χωροπλnθnς> και πυκνότnτα πλnθυσμού .
Κατανομn Γλωσσών και Θρnσκειών. Πυραμίδες nλικιών αντιπροσωπευτικών χωρών
ΧΑ. Ί 10 Γεωμορφολογικός Αφρι κής με εμφανrΊ τα ποτάμια συστnματα τις σπουδαιότερες οροσειρές,
τις σπουδαιότερες πεδιάδες.
ΧΑ. Ί JS Πολιτικός Αφρικής με κατανομn πλnθυσμού ιχωροπλnθrΊςJ και ιiυκνότnτα πλnθυσμού.
ΚατανομrΊ Γλωσσών και Θρnσκειών. Πυραμίδες nλικιών αντιπροσωπευτικών χωρών
ΧΑ. 140 Πολιτικός, Γεωμορφολογικός, Βροχομετρικός Ωκεανίας. Χάρτnς χρnσnς Γnς Ωκεανίας
ΧΑ.150 Γεωμορφολογικός Χάρτης Ευρώπης με ισοβαθείς θαλασσών . Φυσιογραφι κές περιοχές Ευρώ
πnς. Γεωτεκτονικός χάρτnς Ευρώπnς (Απλός>. ΔορυφορικrΊ/ές φωτογραφία/ές Ευρώπnς .
ΧΑ.155 Κλιματικός και Χάρτης βλάστησης Ευρώπης με κλιματογράμματα. Παραγωγικός, Βιομnχανικός

Ευρώπnc:.
ΧΑ.160 Πολιτικός Χάρτης Ευρώπης με πυκνότnτα πλnθυσμού (χωροπλnθnς), ποσοστό αύξnσnc:
πλnθυσμού και πρόβλεψn 2025. Πυραμrδες nλικιών αντιπροσωπευτι κών χωρών (κα ι ΕλλόδοςJ,
ΚατανομrΊ Θρnσκειών, Γλωσσών.
ΧΑ. Ί 65 Τουριστικός Ευρώπης με θερινά και χειμερινά θέρετρα, Πολιτιστικός Ευρώπnς.
ΧΑ. ι 70 Συγκοινωνιακός Ευρώπης <με τις Αλπικές διαβάσεις> με διώρυγες / κανάλια <ποτάμιες
συγκοινωνίες) .
ΧΑ.175 Συγκοινωνιακός Μεσογείου

ΧΑ.180 Χάρτης Ευρωπαϊκής Ένωσης
ΧΑ.190 Γεωμορφολογικός, Πολιτικός, Γλωσσών, Θρnσκειών Χάρτης Βαλκανίων.
ΧΑ.200 Γεωμορφολογικός Χάρτης Ελλάδας. Γεωτεκτονι κός χόρτnς Ελλάδας (Απλός> με nφα ι στειακά
τόξα και σεισμικές περιοχές. Φυσικογεωγραφικnς εξέλιξnς (παλαιογεωγραφία), γεωλογικrΊς
ιστορίας τnς Ελλάδας.
ΧΑ.210 Κλιματικός και Χάρτης βλάστησης Ελλάδας. Παραγωγικός Ε λλάδας
ΧΑ.215 οικολογικός χάρτης Ελλάδας με εθνικά πάρκα, υγροτόπους, αισθnτικά δάσn. μνnμεία φύσnς.
ΧΑ.220 Πολιτικός Χάρτης Ελλάδος (διαμερίσματα. περιφέρειες, νομοη με πυκνότnτα nλnθυσμού κα ι
πυραμίδα nλικίας.
---------------------------------ΜΟΝΤΕΜ&ΧΑΡΤΕΙ
282
ΧΑΡΤΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΧΑ.300 Φυτικό κύπαρο και τα μέρn του

ΧΑ.305 Ζωικό κύπαρο και τα μέρn του
XA.J10 Διαδικασία μίτωσnς και μείωσnς
XA.J20 DNA και διαδικασίες αντιγραφrΊς
ΧΑ.350 Το ανθρώπινο σώμα
ΧΑ.355 Ερειστικό σύστnμα : σκελετός, οστά , αρθρώσεις, σύνδεσn με μύες
ΧΑ. 360 Μυϊκό σύστnμα
XA.J65 Αναπνευστικό σύστnμα, π νεύμονες
XA.J70 Πεπτικό σύστnμα
ΧΑ.375 Απεκκριτικό σύστnμα
XA.J80 Στο ΙJ ατικrΊ κα ι ρ ινι κίΊ κοιλότnτα. Πάνω και κότω σιαγόνα. Δόντ ι α
XA.J85 Κυκλοφορικό σύστnμα, καρδιά, α ψ οφόρα αγγεία
XA.J90 Νευρικό σύστnΙJα
ΧΑ.395 Γεννnτικό σύστnμα άνδρα Ι γυναίκας
ΧΑ.400 Μάτι και όρασn. Ανατομία και φυσιολογία ΙJατιού
ΧΑ.405 Το αυτί και n ακοrΊ . Ανατομ ία και φυσιολογία αυ τ ιο ύ
ΧΑ.410 Η γλώσσα και n γεύσn, το δέρμα κα ι n αφrΊ
ΧΑ.415 Ενδοκρινείς αδένες
ΧΑ.420 Ανάπτυξn ανθρωπίνου εμβρύου

ΧΑ.450 Ανατομικός χάρτnς Ασπονδύλων
ΧΑ.455 Ανατομικός χάρτnς Εντόμων
ΧΑ.460 Ανατομικός χάρτnς Ερπετών
ΧΑ . 465 Ανατομ ικός χάρτnς Πτnνών
ΧΑ.470 Ανατομ ικός χάρτnς Ψαριών
ΧΑ.480 Ανατομ ικός χάρτn ς Θnλαστικών
ΧΑ.500 Ριζικό σύστ nμα

ΧΑ.505 Μέρn και λειτουργίες Κορμού
ΧΑ.510 Μέρn και λειτουργίες Φύλλου

ΧΑ.515 Μέρn και λειτουργίες Άνθους
ΧΑ.520 Μέρn και λε ιτουργίες Καρπού
ΧΑ.525 ΑναπαραγωγrΊ βλαστού
'
ΧΑ.550 Τροφικές αλυσίδες
ΧΑ.580 Διαδικασία φωτοσύνθεσnς

ΧΑ.600 Κύκλος νερού
ΧΑ.6ιο Κύκλος οξυγόνου
ΧΑ.620 Κύκλος αζώτου
ΧΑ.610 Κύκλος άνθρακα

ΧΑ.700 Χαpακτnριστικά και αξίες υγροτόπων
ΑΛΛΟΙ ΧΑΡΤΕΣ
ΧΑ. 800 Π εριοδ ικό σύστnμα στο ιχείων

ΧΑ.850 Φαινόμενο θερμοκnπίου
ΧΑ.855 Στρατοσφαιρικό όζον - Τρύπα του όζοντος
ΜΟΝΤΕΛΑ&ΧΑΡΤΕΣ--------------------------------
283
1
8 ( ΣΥ'ΣΤΜΜΑΤΑ ΛΗΨΗ Σ ΚΑΙ ΑΠΕ Ι ΚΟ ΝΙΣΗ Σ )
AA.OOS.O Επισκοπικός nροpολέας ή επισκόπιο
ΛΑ.010.Ο Διασκοnικός προpολέας ταινιών σταθερών εικόνων
ΛΑ .Ο! t.5 ταινίες στnΘερών εικόvωv
ΛA.OtS.O επιδιασκόnιο
ΛΑ.02Χ.Ο Αvακλαστικaί προpολεiς
ΛΑ.ΙJ30·5.Ο Διαφάνειες (διάφορες)
ΛA..OJG.O Πλαίσια διαφανειών
ΛΑ.ΟJ7.Ο Μαρκαδόροι μn μόνιμης γραφής
AA.OJ8.0 Μαρκαδόρο& μόνιμης γραφής
AA.OJ9.0 ι:pnστήρα μόνιμης γραφής
ΛΑ.040.Ο Μηχανισμός προώβησnς διαφανειών
ΛΑ.045.Ο Πολωτιιcός δίσκος περιστρεφόμενος
ΛΑ 060.Ο Φωτογραφική μηχανή
ΛΑ.070.C Φακοί φωτογραφικών μηχανών
ΛΑ 075.Ο Φλας φωτογραφικών μηχανών
ΛΑ.080.Ο Φίλτρα φακών φωτοyραφικώυ μηχανών
ΑΑ.085.Ο Τρίποδο στήριξης
ΑΑ.090.Ο Φωτιστικός προpολέας
ΛΑ.095.Ο Τράπεζα φωτcαvτιyραφής
ΛΑ.096.Ο Αφοηλιστής ιvτεκλανσέρ)
ΛΑ.097.Ο rκρικάρτα
ΛΑ.ιοο.ο Προβολέας μικpοδιαφαυειών <σλάιντς)
l\A. t 10·1.Ο Φιλμ
ΛΑ. 115.Χ Πλαίσια νια σλάιντς
AA.1t6.X Φορείς νια σλάιντς
ΑΑ.117.Ο Μερτατpοπέαςρόδαςcs
ΛΑ.120.Ο Φωτεινός δείκτης
ΛΑ.121 .Ο Δείκτης Λέιζερ
ΛΑ.125.Ο Χρονοδιακόnτnς προβολέα μικροδιαφανειών <σλάιvτςι
ΛΑ.130.Ο Προβολέας μεμονωμένων διαφανειών Διαφανοσκόnιο
AA.t!S.O Φωτεινή τράπεζα
ΑΑ.'840.Ο τραπεζάκι προβολής
ΛΑ.150.Χ Λυχνίες αλογόνου
ΛΑ.1Εί0.Ο κινnματοyραφική μηχανή προβολής 16 mm
ΛΑ.165·8~0 κινηματογραφικοί προβολείς 8 mm
ΛΑ.'170-t.Ο κινηματογραφικές μηχανές λήψης
ΛΑ.1'15.5 ταινίες ατέρμονες 8 ιnm
ΑΑ.18Χ.Ο Οθόνες προβολής
ΛΑ.190.Ο Ενεργή οβόυη nροpολής
ΑΑ.200.Ο Μayvητόφωvο ταινίας
ΛΑ.205.Ο Ράδιο - κασετόφωνο
ΛΑ.210.Ο Ράδιο • κασετόφωνο με CD
ΛΑ.215•7.Ο κασετόφωνα
ΛΑ.220·1 .Ο κασέτες ήχου
ΛΑ. 230.Ο Συσκευή αναπαραγωγής CD
ΛΑ.2S5.Χ CD Δίσκος
ΛΑ.240.Ο Ψηφιακό κασετόφωνο
ΛΑ.245.Ο Κασέτα εyyραφής Minl Disc
ΛΑ.250.Ο Μεγαφωνιιιή διάταξη
ΛΑ.260.Ο Ηχεία - Κόρνες
ΛΑ.268.Ο Ακουστικά
ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ - -- - - -- - - - - - -- - - -- -- - -- - - - -
285
- - - ( ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗ'Ι'ΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ )
ΛΑ.270.Ο Μικρόφωνα
ΛΑ.ΙΟΧ.D Δέκτης τηλεόρασης
ΛΑ.ΙtΟ.Ο Προβολική Τηλεόραση
ΛΑ.:S20.Ο Μαyνητοσκόπιο ιΒίντεο)
ΛΑ.J4Χ.Ο Βιντεοκάμερες VHS
ΛA.:SSX.O Βιντεοκάμερες 8 mm
ΛΑ.S6Χ.Ο Βιντεοκασέτες
ΛΑ.169.Ο Μετατροπέας VHS· C
AA.:S70.0 Ψηφιακή φωτογραφική μηχανή
ΛΑ.J80.Ο Ψηφιακή αναλογική βιντεοκάμερα
ΛΑ.385.Ο Ψηφιακή βιντεοκάμερα ιDV)
ΛΑ.J86.Ο κασέτα DV
ΛΑ.:S90.Ο Ψηφιακή βιντεοκάμερα ιDVD)
ΛΑ.J95.Ο Ψηφιακό επιδιασκόπιο
ΛΑ.39~.Ο Κάμερα τηλεσυνδιάσκεψης
ΛΑ.40Χ.Ο Βιντεοπροβολείς
AA.4t0.0 Συσκευή αναπαραγωγής DVD
AA.4t5·6.0 Δίσκοι DVD
ΛΑ.420.Ο Συσκευή τηλεομοιοτυπίας ιφαξ)
AA.42t.O Θερμογραφικό χαρτί
ΛΑ.425.Ο Πολυμηχάνημα γραφείου
ΛΑ.430.0 Φωτοτυπικό μηχάνημα
ΛA.4Jt.O Ταξινομητής φωτοτυπικού μηχανήματος
ΛΑ.4SΧ.Ο Καλώδια σύνδεσης συσκευών
ΛΑ.500.Ο Ηλεκτρονικός υπολογιστής, κεντρική μονάδα
ΛΑ.5t0.Ο Ηλεκτρονικός υπολογιστής φορητός
ΛΑ.52Χ.Ο Οβόνες ηλεκτρονικού υπολογιστή
ΛA.SJO.O Εκτυπωτής κρουστικός ακίδων
ΛΑ.540.Ο Εκτυπωτής ψεκασμού μελάνης
ΑΑ.550.Ο Εκτυπωτής τεχνολογίας λέιζερ
ΛΑ.570.Ο Σαρωτής σελίδας (σκάνερ)
ΛΑ.600.Ο Συyχρονική διάταξη, κεντρική μονάδα
ΛΑ.610.Ο Συγχρονική διάταξη φορητή, κεντρική μονάδα
ΛΑ.620.Ο Αισeητήρας δύναμης
ΛΑ.625.Ο Αισeητήρας κίνησης
ΑΑ.610.Ο Αισeητήρας περιστροφικής κίνησης
ΛΑ.635.Ο Αισeητήρας επιτάχυνσης
ΛΑ.650.Χ Αισθητήρες Θερμοκρασίας
ΛΑ.655.Ο Αισβητήραςροήςβερμότητας
ΛΑ.660.Ο Αισeητήρας σχετικής υyρασίας
ΛΑ.680.Ο Αισeητήρας πίεσης
ΛΑ.685.Ο Αισβητήρας ατμοσφαιρικής πίεσης
ΛΑ.700.Ο Αισeητήρας διαφοράς δυναμικού
ΛΑ.705.Ο Αισβητήρας έντασης ρεύματος
ΛΑ.7t0.Ο Αισeητήρας μαyνητικού πεδίου
ΛΑ.740.Ο Αισeητήρας έντασης ήχου
ΛΑ.750.Ο Αισeητήρας φωτεινής έντασης
ΛΑ.755.Ο Αισeητήρας υπερύβρου φωτός
ΛΑ.760.Ο Αισeητήρας υπεριώδους φωτός
ΛΑ.765.Ο Αισeητήρας φωτοπύλης
ΛΑ.770.Ο Αισeητήρας φωτοπύλης με τροχαλία
ΛΑ.775.Ο Αισeητήρας επαφής (διακόπτης πίεσης)
ΛΑ.800.Ο Αισβητήρας ρΗ
ΛΑ.805.Ο Αισβητήρας διοξειδίου του άνθρακα (C02 )
ΛΑ.8tο.ο Αισeητήρας αερίου οξυyόνου (02 )
ΑΑ.815.Ο Αισeητήρας διαλυμένου οξυγόνου <Ο2)
ΛΑ.830.Ο Αισeητήρας αγωγιμότητας
ΛΑ.835.Χ Αισeητήρες ανίχνευσης ιόντων
ΛΑ.850.Ο Αισeητήρας ραδιενεργού ακτινοβολίας
ΛΑ.900.Ο Γεωγραφικό σύστημα εντοπισμού βέσnς (CPS)
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ & ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ
286
ΛΑ.005.Ο ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ ή ΕΠΙΣΚΟΠΙΟ
Opaque projector
Χpnσιμεύε1 για τnν παρουσίασn σε οθόνn πpοβολnς, κε ι μ ένων

και εικόνων από αδιαφανn μέσα <π.χ. βιβλία, φωτογραφίες,
περιοδικά κλπ) r'l αντικειμένων με μικpό πάχος <π.χ. φύλλα
φυτού, έντομα κλπ) .
Η φωτεινn δέσμn παpόγετα ι από λυχνία αλογόνου , συνnθως
........- :::. --
220 ν και ισχύος 300 - 1000 w.
Αυτn ανακλάται στο πpος πpοβολn αντικείμενο, το οποίο είναι -----
:::
τοποθετπμένο σε ειδικn υποδοχn και πpοβάλλεται στnν οθόνn
μέσω κατόπτρου και φακών μεγέθυνσnς κα ι εστfασnς.
~
--- -- ....
-·-.....~-~-~-~-~==-~::::::::::J
-::=::::::::-\ ::: :::
.. ........
-- :::
....... ::::::::
Η λε ιτου pγία του προβολέα α παιτε ί πλnρn συσκότισn.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Θα πpέπει να αποφεύγεται n τοποθέτnσn εύφλεκτων

παλιών βιβλίων και χαρτιών μπροστά στn λυχνία προβολέων
που δε διαθέτουν αντιθερμικά πετάσματα προστασίας, γιατί
αναπτύσσοντα ι επικίνδυνα υψnλές θερμοκρασίες.
,,
0 )( .Η
ΛΑ.010.Ο ΔΙΑΣΚΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ ΤΑΙΝΙΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Film strips projector
Χρnσι με ύε ι για τnν παρουσίασn σε οθόνn προβο λnς, δ ιαφανών

ει κόνων σε μορφn ρολού τα ιν ία ς (ταινία σταθερών εικόνων -
f llm strίps ).
Η ταινία τοποθετείται σε ειδικό φορέα που επιτρέπει τnν π ερι

τύλιξn τnς. Η φωτεινn όέσμn που παράγει n λυχνία, διαπερνά
τnν επιφάνεια τnς ταινίας και μέσω οπτικού συστnματος φακών
μεγέθυνσnς και εστίασnς, προβάλλεται στnν οθόνn. -----
Η προβολn απαιτεί πλnρn συσκότιοn .
ο διασκοπικός προβολέας είναι συμβατός με τα φιλμ slides
των συνnθων φωτογραφικών μnχανών, επομένως κάθε
εκπαιδευτικός μπορεί να κατασκευάσει και να προβάλει δικό
του υλ1κό.
Αν n ταινία είναι δ ι πλού πλαισίο υ (μ ι σού format 24 χ 18 mm),

το μισό πλαίσιο, δnλ . το τμnμα τnς εικόνας που δεν προβάλ λε
ται, σκεπάζεται με ειδικό σκίαστρο . Υπnρξαν μάλιστα και φωτο
γραφικές μηχανές <πχ. n Olympus Pen) που παρείχαν θετικές
εικόνες <σλάιντς) μισού format.
' ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ - - - - -- - - ---------------------

287
ΛΑ.011.5 ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
~
·......_...,- Film st rips
Ταινίες προβολrΊc; πλάτους 35 mm σε μορφn ρολού, οι οποίες

τοποθετούνται στο διοσκοπικό προβολέα ταινιών σταθερών
εικόνων.
Στο κάθε πλαίσιο (καρέ) τnς ταινίας α π οτυπώνεται το θετικό

διαφανούς εικόνας (σλάιντ> . ·
Οι εικόνες μεταξύ τους δεν παρουσ ι άζουν ρori (δεν είναι
•κιν nτές" εικόνες).
Στα σχολεία συναντώνται συλλογές ταινιών με διάφορα

θέματα σε ασπρόμαυρn ri έγχρωμn εκτύπωσn .
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ a.ι;ι.ι« ι:ι:ι

~
GV>
•
ΛΑ.010.0
ΛΑ.Ο 15.Ο ΕΠΙΔΙΑΣΚΟΠΙΟ

Epιdias r
Παλαιού τύπου π ροβολέας που συνδυάζει τnν π αρουσίασn σε

οθόνn προβολriς είτε κειμένων και ε ι κόνων από αδιαφανείς
πnνές ιόnωc; στον επισκοπικό προβολέα) είτε διαφανών εικό
νων σε μορφn ταινίας ίόπως στον διασκοπικό προβολέα>.
Υπάρχει κοινri λυχνία και σύστnμα ψύξnς και νια τα δύο οπτικά
συστnματα, τα οποία δε διαχωρίζοντα ι μεταξύ τους.
Το επιδ1αοκόπιο είνα ι δυσκfνnτο λόγω μεγάλου βάρους κα ι n

λειτουργία του απαιτεί πλnρn συσκότισn.
ΛΑ .020. Ο ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ ΜΕ ΚΕΦΑΛΗ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

~ Overhead proJet..vr
Προβολέας που χρnσιμοποιείται για τnν παρουσίασn εικόνων και
αντ1κειμένων σε οθόνn . Λέγεται κα ι γραφοοκόπ ι ο .
Το προς προβολrΊ υλικό τοποθετείται πάνω σε οριζόντια διαφα

νn επιφάνεια εργασίας, διαστάσεων 285 mm χ 285 mm .
Φωτεινn δέσμn που παράγεται οπό λυχνία , φωτίζει από κάτω,

μέσω κοίλου κατόπτρου και συγκεντρωτικών φακών. τnν επιφά
νεια εργασίας .
Στn συνέχε ι α , μ έσω συγκεντρωτ ι κού φακού και ε π ίπ εδου
κατόπτρου. προ βάλλεται το είδωλο σε οθόνn τοίχου.
Η φωτεινrΊ δέσμn δnμιουργείται οπό λυχνία αλογόνου 24 V,
250 w.
ισχύς που επαρκεί νια τις ανάγκες τυπικnς αίθουσας
διδασκαλίας 50 - 100 m2, χωρίς να απαιτείται συσκότισn κατά
τnν προβολn .
Σε μεγαλύτερες α ίθουσες ιπ.χ. αίθουσα εκδnλώσεωνJ χρnσιμο

ποιούνται προβολείς με ι σχυρότερες λυχνίες ( π .χ. 36 V, 400 W).
Η λυχνία ψύχεται με τn συνεχrΊ λειτουργία αθόρυβου ανεμιστn

ρα . Επιπλέον, υπάρχει διακόπτnς επιλογnς οικονομικnς λειτουρ
γίαc:. στο 75% περίπου τnς ισχύος τnς λυχνίας .
- - - - - - - - - - -- -- - - - -- - - -- - - - - -- ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗ Σ
288
Οι σύγχpονοι npοβολείς διαθέτουν ζεύγος όμοιων λυχνιών που
έχουν τn δυνατότnτα να εναλλάσσονται μεταξύ τους με τn
βοnθεια εξωτεpικού μ οχλού, με σκοnό τnν άμεσn αντι κατό
στασrΊ τους σε nερίπτωσn βλάβnς τnς μιας.
Κατά τnν πpόσβασn στον εσωτερικό χώρο του npοβολέα ενερ

γοπο ιείτα ι αυτόματα μnχανισμός που διακόπτει τnν nλεκτρικrΊ
τροφο δοσία. Επίσnς, ειδικός θερμοδιακόπτnς προστατεύει τn
συσκευrΊ από υπερθέρμανσn.
Η επιφάνεια εργασίας αποτελείται από γυαλί ανθεκτικό στις
αναπτυσσόμενες από m λυχνία θερμοκρασίες.
Κάτω από τnν επ ιφάνεια εργασίας υ πάρχει επίπεδος κρυσταλ
λικός rΊ πλ αστικός συγκεντρωτικός φακός Fresnel. ο οποίος
αποσπάται εύκολα για τn συντrΊρnσrΊ του .
Η κεφαλrΊ με το οπτικό σύστn μα το οποίο κατευθύνει τn

φωτεινrΊ δέσμn στnν οθόνn προβολrΊς, στnρίζεται σε βραχίονα
και αποτελείται από σύστnμο φακών και κάτοπτpο .
Το σύστnμα φακών είναι συνrΊθως σταθερnς εστιακrΊς απόστα
σnς 300 mm ± 30 mm rΊ μεταβλ nτnς εστιακnς απόστασnς
(zoorn), συνrΊθως α πό 270 rnrn έως 310 mm ± 10 rnm. ώστε
να ρυθμίζεται το μέγεθος τnς προβολιiς .
Το κότοπτpο είναι κινnτό και ρυθμίζει το ύψος προβολnς. Στο

βραχίονα n στnν κεφαλrΊ βρίσκεται ο κοχλίας εστίασnς.
Σε πολλούς ανακλαστικούς προβολείς υπάρχει n δυνατότnτα
ενσωμότωσnς ρολού διαφανειών νια χειρόγραφn xprΊσn.
Για προστασία από σκόνn, ο πpοβολέας συνοδεύεται από δια

φανές rΊ nμιδιαφανές κάλυμμα.
Η ποιότnτο και αξιοπιστία του προβολέα καθορίζεται οπό τnν

ποιότnτα των οπτικών στοιχείων και κρίνεται από τον ομοιό-
μορφο φωτ ισμό και τn ν ευκρίνεια τnς προβολrΊς ειδικών
πρότυπων διαφανειών αναφοράς, σ' όλο το εμβαδόν του
ειδώλου .
ι. .ο~ . ι;ι.. i!ί. ΙΚ Σ ο Ε ,ΣΣ filΞ οε

Είναι παρόμοιος με τον παραπάνω ανακλαστικό προβολέα, αλλά ο
βραχίονός του είναι ανοδ ιnλούμενος και αnοθnκεύεται μέσα στn
συσκευrΊ . Με τον τρόπο αυτό παρέχεται n δυνοτότnτα ευκολότε
ρnς μεταφοράς και aποθnκευσnς του .
Α. !'. )
ΠαραλλαγrΊ του πτυσσόμενου ανακλαστικού προβολέα με αναδι
πλούμενο βραχίονα.
Η λυχνία φωτισμού βρίσκεται στnν κεφαλn και φωτίζει από επάνω
το προβαλλόμενο υλικό. μέσω τnς επιφάνειας εργασίας που είναι
ονακλαστι κrΊ .
Ο φορnτός προβολέας ε ίναι εύχρnστος κατά τn μεταφορά και τn

χρnσn του και πολύ ελαφρύτερος από τους προnγούμενους
προβολείς.
Λ ft.O . .Ο 'ΚΛ Κ • ΡCΒΟΛΕΑΣ Μ ΈΦΙU\Η ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟV

Παλιότερο μοντέλο ανακλαστικού προβολέα, στον οποίον το
κάτοπτρο τnς κεφαλnς δε μετακινείται. δίνοντας έτσι σταθερό
ύψος προβολnς από συγκεκριμένn οπόστασn .
: . '4. . Ο :!Α!.. ΜΕ :ΊΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝ ΚΙΞΦΑΛΜ

Ανακλαστικός προβολέας ο οποίος διαθέτει κεφαλn που μπορεί
να περιστρέφετα ι κατά 360 ° αζι μουθιακά, για να κατευθύνει τnν
προβο λn προς διάφορες διευθύνσεις .
flΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ - •
ι
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - -
289
ΛΑ.030.Ο ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΧΕΙΡΟΣ
overhead transparancies
Απλές διαφάνειες τυπικού μεγέθους 297 mm Χ 210 mm κα ι
πάχους συνnθως 0.1 mm. κατάλλnλες για γραφn με ειδικούς
μαρκαδόρους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ.031.Ο ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΦΩΤΟΑΝΤΙΓΡΑΦΙΚΕΣ

Photocopy transparancies
Ειδικές διαφάνειες, τυπικού μεγέθους 297 mm Χ 210 mm και

πάχους Ο, 1 mm, κατάλλnλες γ ι α χρnσn σε φωτοαντ ι γραφικό
μnχάνnμα και σε εκτυπωτn τεχνολογrας λέιζερ .
Κατασκευάζονται από υλικό ανθεκτικό στις υψnλές θερμο

κρασίες που αναπτύσσονται στ ι ς παραπάνω συσκευές. ώστε
να μnν αλλοιώνονται και προκαλούν βλάβες .
ΛΑ.032.Ο ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΨΕΚΑΣΜΟΥ ΜΕΛΑΝΗΣ

Ιnk jet transparancies
Φιλμ από διαφανn πολυεστέρα, μεγέθους 297 mm χ 210 mm
και πάχους Ο, 1 mm. κατόλλnλα γ ια χρnσn σε εκτυπωτές
ψεκασμού μελάνnς .
Η μία τους όψn είναι τραχεία και διακρίνονται μικροκυψελίδες,

οι οποίες χρnσιμεύουν για τn συγκράτnσn τnς μελάνnς του
εκτυπωτn. μέχρι αυτn να στερεοnοιnθεί.
ΠροσοχnΙΙ Δεν υπάρχει εύκολος και δόκιμος τρόπος δ ι όκρισnς
μεταξύ των κοινών διαφανειών. των φωτοαντιγραφικών διαφα
νειών κα ι των διαφανειών ψεκασμού μελόνπς.
Ορισμένες εταιρίες χρnσιμοποιούν ειδικά γνωρίσματα, όπως π
επικολλnμένn άσπρn ταινία, το κόψιμο μιας άκρnς, το λεnτότερο
πάχος n n επικάλυψn με λεπτό φύλλο χαρτιού. το οποίο όμως
δεν είναι από κοινού υιοθετnμένα .
Επειδn n λονθασμένn χρnσn των διαφανειών πιθανόν να προκα
λέσει βλόβn στους εκτυπωτές ιi στα φωτοαντιγραφικό, συνιστάται
n προσοχn στι ς οδnγίες τnς συσκευασία τους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟ Σ Ο Χ Η ~
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝ Ι ΣΗΣ

290
ΛΑ.033.Ο ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΣΕ ΡΟΛΟ
Acetate / w riting roll
Διαφανές ρολό από πολυεστέρα, για γpαφn με τους μαρκαδό

ρους μόνιμnς και μn μόνιμnς γραφnς, μnκο υ ς 15 m, πλότους
ανάλογου τnς θέσnc; εργασίας, που τοποθετείται σε μnχανισμό
προώθnσnc; στους ανακλαστικούς προβολείς.
·n
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΡΟ ΣΌ Χ Η
S. .
.
.,.:τ-=-
;.-_...,,
~'{t-'·
- . ...
ι ~1
••. , .... ~..

.... ·.,
:ι . .-.. - . -~ ·.. .ι:
ΛΑ.035.Ο ΣΕΙΡΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΟΛΕΑ

set of overhead t ransparencies
Είναι σειρές εμπορικών διαφανειών με διάφορα θέματα, για

χρnσn σε ανακλαστικό προβολέα .
ΣυνrΊθως είναι εκτύπωσnς offset, με λεπτό κάλυμμα προστα
σίας, επικολλnμένες σε πλαίσια .
Σε περιοχn του πλαισίου υπάρχε ι λεζάντα με πλnροφορ ίες για

το περ ιεχόμενο των διαφανε ιών .
Διατίθενται σε προστατευτικn enκn μαζί με πιστοnοίnσn

αντιγράφου πνευματικών δικαιωμότων .
----~
Β
ΛΑ.036.Ο ΠΛΑΙΣΙΑ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΟΛΕΑ
Transparency protectors or frames
Χάρτινα rΊ πλαστ ι κά τετράγωνο πλαίσ ι α όπου επικολλώντα ι οι

δ ι αφάνειες που χρnσιμοnο ι ούνται σε ανακλαστικό προβολέα.
ΛΑ. 030 .0
ΛΑ.031 .0
ΛΑ.032 .Ο
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗΣ - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - -- -- -
291
ΛΑ.037.Ο ΜΑΡΚΑΔΟΡΟΙ ΜΗ ΜΟΝΙΜΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Pens, non permanent. vvatersoluble
Μαρκαδόρο ι για μn μόνιμn γραφn n οποία μπορεί να σβnστεί

με νεpό, ό π ως π.χ. με ένα βρεγμένο π ανί, ακόμα και με τον
ι δρώτα το υ χερ ι ού .
Διατίθενται σε διάφορους χρωματισμούς, με γραφrΊ διαπερατn

στο φως. Σε ορισμένους μαρκαδόρους υπάρχει δυνστότnτα
αναγόμωσnς τnς μελάνnς .
Οι μαρκαδόροι μπορούν να αποδώσουν τα ακόλουθα 5 πάχn

γραφnς, τα οποία χαρακτnρίί,ονται από τα αντίστοιχα γράμματα
που ε ίναι αποτυπωμένα στο σώμα τους:
-s ή SF ίSuper fine - πολύ λεπτn) πάχους 0,4 mm

- F (Fine - λεπτn) πάχο υ ς 0,6 mm
- Μ (Medium - μέσn) πάχους 0,8 έως 1 mm
- Β ίBroad - παχιά) πάχους 1 έως 3 mm
- ΕΒ ( Eχtra Broad - πολύ παχιά> πάχους 2 έως 5 mm
ΛΑ. 038.Ο ΜΑΡΚΑΔΟΡΟΙ ΜΟΝΙΜΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Pens, permatient, waterproof
Οι μαρκαδόροι μόνιμnς γραφnς μπορούν να γράψουν σε

διάφορες επιφάνειες, όπως π.χ. σε γυαλί rΊ σε μέταλλο και
σβnνουν με οινόπνευμα ι'Ί με ειδι κn σβnστnρο .
Διατίθενται σε διάφορους χρωματισμούς διαπερατούς από το

φως, ώστε να μπορούν να χρnσιμοποιnθούν σε διαφάνειες
ανακλαστικού προβολέα .
Υπάρχουν τα ίδια μεγέθn που συναντώνται και στους μαρκα

δόρους μn μόνιμnς γραφnς.
ΛΑ.039.Ο ΣΒΗΣΤΗΡΑ ΜΟΝΙΜΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Pen eraser
Ειδικn σβnστnρα για μαρκαδόρους μόνιμnς γραφnς.

Υπάρχει και μαρκαδόρος σβnστnpα.
- - -- - -- - - - -- - - - - - - -- - -- - - -- - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
292
ΛΑ.040.Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ
.
Transparency Ι acetate rοιι feed attachment
Ε ίναι εξάρτnμα του ανακλ αστικού προβολέα . Προσαρμόζεται
σε ε ι δι κές θέσεις στις π λευρές τ n ς συσκευnς και χρnσ ι μο π οι
είτα ι νια τn συγκράτnσn και προώθnσn του ρολού διαφανειών.
Α π οτελείται α πό δύο κυλίνδρο υ ς με κατάλλnλους κοχλ ίες

π ροώθnσnς. Στον έναν κύλ ι νδρο το π οθετείτα ι το μn χρnσιμο
ποι nμ ένο ρολό ενώ στον άλλο κύλινδρο τυλίγεται το χρnσι
μοnο ι nμένο τμrΊμα του .
fΙΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ
ΛΑ.02Χ.Ο
ΛΑ.045.Ο ΠΟΛΩΤΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟΣ
Polaι·izing disk
Διάταξn πο υ τοποθετείτα ι σε κατάλλnλn θέσn πάνω στον

ανακλαστ ι κό π ροβολέα και χρnσιμοn οιείτα ι νι α τnν προβολrΊ
ειδικών nολωτ ι κών διαφανειών .
Αποτελείτα ι από κυκλ ι κό πολωτι κό φίλτρο, διαμέτρου περίπου

20 cm, το οποίο περιστρέφεται με μ ι κρό nλεκτρι κό κ ινnτnρα.
Η σuνεχrΊς μετοβολn τn ς απορρόφ nσnς το υ φωτός λόγω π ε
ριστ ροφrΊς του ε π ίπεδο υ πόλωσnς, προκαλεί τ nν ψε υδα ίσθnσn
κίνnσnς σε τμnματο τnc; πολωτ ι κnc; διαφάνειας.
Τροφοδοτείται με τάσn δι κτύου .

Π Ρ .Ο Σ -0 Χ:}Η
ΛΑ.046. S
ΛΑ.046.5 ΣΕΙΡΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΛΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ

Set of polarn1otion transparencies
Εrναι σε ι ρές εμπορικών διαφανειών με διάφορα θέματα, περιο
χές των οποίων έχουν ειδικn π ολωτικrΊ επίστρωσn.
Χρnσ ι μοποιούνται στον ανακλαστικό προβολέα σε συνδ υ ασμό

με τον π εριστρεφόμενο πολωτικό δίσκο.
κατά τnν προβολn δnμιουργείται ψευδαίσθnσn κίνnσnς σε

περ ιοχές τnc: εικόνας ιπ . χ. ροrΊ ποταμών, κυ κλ οφορία αίματος
κλπ) .
ΣΥΣΤΗ ΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ - - - - - -- -- -- -- - - -- - - - -- - - -- ---

293
ΛΑ 060.Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ
Photographic camera
ΦορnτrΊ συσκευrΊ με οπτικό και μnχανικό τμrΊματα, n οποία

χρnσιμοπ οιείται για τnν αποτuπωσn ακίνnτων εικόνων σε ειδικό
φιλ μ . Από τα φιλμ στn συνέχεια μπορούν να λnφθούν, μέσω
χnμικών διαδικασιών, ε ίτε εκτυπωμένες φωτογραφ ίες (όταν το
φιλ μ είναι το αρνnτικό) είτε διαφάνειες σλάιντς (όταν χρnσιμο
ο~&0ιL~
ποιείται θετικό φιλμJ .
@>
Ο ι απλές ερασιτεχνικές φωτογραφικές μnχανές που χρnσι μο
ποιούνται ευρuτατα, δέχονται φ ι λμ πλάτους 35 mm που δίνει
αρνnτ ι κό διαστάσεων 24 Χ 36 mm .
Τα κύρια μέρn μιας φωτογραφικrΊς μnχανrΊς είναι τα ακόλουθα :
- Το οπτ ι κό σύοτnμα (κοινά φακόςJ , το ο π οίο σχnματίί,ει το

είδωλο πάνω στο φιλμ .
Οι φακοί μπορεί να είνα ι προσαρμοσμένοι μόνιμα πάνω στο
σώμα τnς μnχανrΊς rΊ να εναλλάσσονται με φακούς δι αφόρων
εστιακών αποστάσεων .
- Το σκόπευτρο, μέσω του οποίου nαροτnρείται τι πρόκειτα ι

να φωτογραφnθεί.
Στις μονοοπτικές (ρεφλέξ) μnχανές n εικόνα που λαμβάνε ι ο

φακός παρατnρείται διαμέσου του φακού με τn βοrΊθε ι α κατάλ
λnλου μnχανισμού πρισμάτων και καθρεπτών .
Στις διοπτικές μnχανές το σκόπευτρο παρατnρεί μέσω χωριστού

οπτ ι κοu συστrΊματος παράλλnλου με το φακό.
Σε αυτn τn nερίπτωσn απα ιτείτα ι διόρθωσn σφάλματος παράλ
λαξnς, το οποίο μεγαλώνει κατά τn σκόπευσn κοντινών
- Ο μnχανισμός προώθnσnς του φιλμ, που μπορεί να είναι

χειροκίνnτος rΊ nλεκτρικός .
-Ο φωτοφράχτnς που καθορίζει το χρόνο έκθεσnς του φιλμ στο

φως.
Η ταχύτnτα του φωτοφράκτn ρυθμίζεται, αυτόματα rΊ χειροκί

νnτα , σε βrΊματα από συνεχώς ανοικτός (8) έως συνήθως 2 ms .
-Το φωτόμετρο που καταγράφε ι τnν ποσότnτα του εισερχό

μενου φωτός και υπολογίζει κατάλλnλες τι μές διαφράγματος
και ταχύτnτας φωτοφράχτn για τnν ορθrΊ εκφώτισn του φι λ μ.
Υπάρχουν και μnχανές όπου n ταχύτnτα του φωτοφράκτn και το

διάφραγμα επιλέγονται αυτόματα .
RjrJ4f+i@ttiι@l\ L 6M#lilef··X•Jif$ 1 ΠΡΟΣΟΧΗ
- - -- - - - - - -- -- - - - - - - - - - - - -- - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
294
•
ΛΑ.070.Ο ΦΑΚΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ
Camera Ι enses
Εfνοι συστnμοτα οπτικών στο ιχείων. κοινώς φακών, τα οποία

προσαρμόζονται στις φωτογραφ ικές μnχανές και με τα οποία ---~
k&
επιτυγχάνετα ι n εστ ίασn του ειδώλου οτnν επιφάνεια του φιλμ.
Για τις φωτογραφικές μnχανές που δέχονται φιλμ 35 mm. οι

φακοί που τις συνοδεύουν, διακρίνονται ανάλογα με τnν
εστιακn τους απόστασn σε:
-ευpυγώνιους (Wide>. με εστιακn οπόστασn έως 35 mm. που

είναι κατάλλnλοι για μεγάλες οπτικές γωνίες και μεγάλο βάθος
πεδίου
-κανονικούς ιno rmalJ. απόστασnς 35 mm έως 70 mm γι ο οπτι
κές γωνίες κοντά στnν ανθρώπινn όρασn
-τnλεφακούς (tele), ο π όστοσnc; μεγα λ ύτερης των 70 mm γι ο
μικρές ο πτικές γωνίες κα ι μικρό βάθος πεδίου
-φακούς μεταβλnτnς εστιοκnς οπόστοσnς ιzoomJ με δ ι άφορες
περιοχές εστιακnς απόστοσnς
Χαρακτnριστικό των φακών είναι n τιμn φωτεινότnτας που

καθορίζει τnν ευκρίνεια και τnν οξύτnτά τους.
Γιο τον κανονικό φακό 50 mm, άριστn φωτεινότnτο είναι n
f : 1,2 έως f: 1,4.
Στους υπόλοιπους τύπους φακών, που έχουν περισσότερα
οπτικά στοι χεία, n φ ωτε ι νότnτα ελαπώνεται ιπ.χ. f : 3,5J.
Οι φακοί προσαρμόζονται στο σώμα των φωτογραφικών μnχα

νών με βιδωτό n μπαγιονέτ σύστημα και φέρουν εξωτερι κό δύο
δακτυλίους: έναν που βοnθά στnν εστίοσn του αντικειμένου
και έναν που καθορίζει το επιθυμnτό διάφραγμα.
Στους φακούς αυτόματης εστίασnς ο αντίστοιχος δακτύλιος
λείπει, ενώ στους φακούς zoom συνfιθως υπάρχει επιπρόσθετος
δακτύλιος επ ιλογnς τnς εστιακnς απόστασnς.
ΛΑ.060.Ο
ΛΑ 075.Ο ΦΛΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ

camera flash
Τεχνnτn φωτεινn πnγrΊ που χρnσιμοποιείται για το φωτισμό αντι .
κειμένων κατά τn φωτογράφnσfι τους σε σκοτεινό περιβάλλον. -. . -. -- - - .

.. .
.~ ·· - - - ·
~ -~-- - ·-=
Περιέχει λ υχνία εκκένωσnς που προκαλεί βραχύβιες αλλά ~;!.~.::=.-~~-=-
σnμαντι κnς ι σχύος λά μ ψει ς, ισορροπnμένες χρωματικά μ ε τις /.?,. --- ·· -- :~~
απαιτnσεις των συνnθέστερων φιλμ.
Η διάρκεια τnς κάθε λάμψnς μπορεί να ρυθμιστεί, μέσω ειδ ι κών
καλωδίων n επαφών από τα nλεκτρονικά κυκλώματα των
~
φωτογραφικών μnχανών, σε τιμές συνnθως από 1 Ι 500 s έως
1 / 2000 s. ....
Χαρακτnριστικό γνώρισμα των φλας είναι ο οδnγός αριθμός

ιgυide number - GN>. Όσο πιο μεγάλος, τόσο μεγαλύτερn n
.. @ L~
λόμψn που μπορεί να παρέχει το φλας . ~
ι 1
Η τροφοδοσία τους γίνετα ι συνnθως με ενσωματωμένες n
εξωτερικές μπαταρίες. lιrli4i+13·1M#D ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ . ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ. 060.0 'liiiiiii•

t ~
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝιΣΗΣ-----------------------------
295
ΛΑ.080.Ο ΦΙΛΤΡΑ ΦΑΚΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ
Ca.~1era lenses f . Ιte ;s
Χρωματιστά γυάλινα rΊ πλαστικά πλακίδια πολύ καλrΊς ποιότnτας

π ου προσαρμόζονται μ π ροστά α πό το υς φακούς φωτογραφικών
μn χανών.
Χρnσιμοποιούνται για να μεταβάλουν τnν χpωμστική ισορροπία

του εισερχόμενου τεχνnτού rΊ φυσικού φωτός.
Υπάρχουν επίσnς ε ιδικό φίλτρα πο υ χρnσιμοποιούνται γιο τnν

επίτευξn δ~αφόρων εφέ κατά τn φωτογράφnσn.
•
-'-
ΛΑ.085.Ο ΤΡΙΠΟΔΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

cameι·a tripod
Είναι μεταλλική βόσn στήριξnς συσκευών. όπως φωτογραφικών

ή κινnματογραφικών μnχανών. φωτιστικών προβολέων. κλπ .
Ένα τρfποδο αποτελείται από τr1ν κεφαλrΊ κα ι τρίο σκέλn, δύο

rΊ τριών πτυσσόμενων αρθρώσεων. το οποία, όταν είναι κλε ιστό
έχουν μrΊκος οπό 50 έως 70 cm. ενώ σε πλnρn ανάπτυξn το
μήκος τους φτάνει από 130 έως 170 cm .
Γ1α στερέωσn σε λείες επ ιφάνειες τα σκέλn απολrΊγουν σε

πλαστ ι κά βιδωτά άκρα ενώ για στερέωσn σε τραχιές επ ι φά
νειες απολrΊγουν σε αιχμnρά άκρο.
Η κεφαλrΊ μπορεί να στρέφεται κατά τους τρεις ορθογώνιους

άξονες και διαθέτει αλφάδι ορι ζοντίωσης.
ο χε ι ρισμός τnς κεφαλrΊς γίνεται με τn βοnθε ι ο βραχίονα που

μπορεί να ασφαλίζει σε κάθε θέσn.
Η κεφαλrΊ φέρει επfοnς βίδα με πάσο υnοδοχnς 3/8" γιο τnν
nροσορμογn φωτογραφικrΊς μnχανής, βιντεοκάμερας. φωτι
στικού προβολ έα κλπ . ·
18' .OBS. i JCΛΑΦΡΥ " Ο

Είνα ι ελαφρύ τρίποδο γ ι α μικρές κοι ελαφρές φωτογραφ ι κές
μnχανές rΊ βιντεοκάμερες.
.ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ r:ι e. ο ~:Σ ο X.JH
- -- - -- - -- -- -- -- - -- - - - -- -- -- - - ΣΥΣΤΗ ΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗl

296
ΛΑ.090.Ο ΦΩΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ
Πpοβολέας με λυχνία πυpόκτωσπς 220 ν. ισχύος συνnθως από

300 έως 1οοο w. που χpnσιμοnοιείται στο φωτισμό χώpων νια
τn δnμιουpγία κατόλλnλων συνθnκών φωτογράφnσnς n
βtντεοσκόπnσnς .
Οι πpοβολείς φέρουν ρυθμ ιζόμενα nλαϊνό σκίαστρα για τn

'διευθέτ nσn του φωτ ι σμού και ανεμιστnpα για τnν ψύξn τnς
λυχνίας .
Κρατιούνται με το χέρ ι n βιδώνονται πάνω σε τρίποδο .
• • • ι: ΟΒΟ .. ε.a
Ο μ ι κρός πpοβολέας περιέχε ι λάμπα αλογόνου και λε ι τουργεί
με μπαταρία.
Χρnσιμοποιείται συνnθως σε βιντεοσκοπnσεις .
ΠΛΗΡΟΦ.ΟΡΙΕΣ Jelll
ι ! ,
ΛΑ.095.Ο ΤΡΑΠΕΖΑ ΦΩΤΟΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ
Copy stand
Χρnσ ι μοποιείται νια τn φωτογράφnσn μικροαντικειμένων r'ι τnν
αντιγραφr'ι εικόνων από βιβλία, περιοδικό κλπ .
Η τράπεζα αποτελείται α π ό οp ιζόντια επrπεδn ξύλινn r'ι πλα

στικn βάσn διαστάσεων περίπου 50 cm χ 50 cm. πάνω στnν
οποία τοποθετείτο! το αντικείμενο.
Η φωτογραφικn μnχανn r'ι n βιντεοκάμερα στnpίζεται σε ανθε
κτική κόθετn κολώνα ύψους έως 70 cm και σταθεpοποιείται με
κοχλία .
Στα nλaϊνά τnς βάσnς υ πάpχουν στnρίγματα για μικρά φωτ ι

στικό. n θέσn των οποίων pυθμίζεται για τnν ορθότεpn φωτο
σκίασn των αντικειμένων .
. ΓίΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΛΑ.096.Ο ΑΦΟΠΛΙΣΤΗΣ (ΝΤΕΚΛΑΝΣΕΡ)

CabΙe reιεase - Dec!ancher
Σύστnμα μnχανικού τnλεχειρισμού που προσαpμόζεται σε
κατόλλnλn υποδοχn μιας φωτογραφικnς μnχανnς και χpnσιμο
π οιείται νια τnν ενεpγο π οίnσn του φωτοφpόκτn σε λr'ιψε ι ς
μεγάλου χρόνου. κατά τn μακροφωτογρόφnσπ κλπ .
Λειτουργεί με εύκαμπτο σύρμα (ντίζα) n με εύκαμπτο σωλnνα

και πrεσn αέpα. Διατίθεται σε διάφοpα μεγέθn μr'ικους ντίζας
οπό 20 cm έως 1ο m .
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ -----------------------------

297
ΛΑ.097 .Ο ΓΚΡΙ ΚΑΡΤΑ
Gray card
Κάρτα από σκλnρό χαρτόνι, διαστάσεων 10 cm χ 12,5 cm rΊ
20 cm χ 25 cm, που n μια της όψn έχει χρώμα γκρι, ανακλα
στικrΊς ι κανότητας 15%, ενώ n άλλn όψn είνα ι λευκrΊ 90%.
Χρησιμοποιείται γιο τn φωτομέτρnσn κατά τις αντιγραφές

φωτογραφιών.
Η γκρι κάρτα τοποθετείται στη θέσn τnς εικόνας π ου αντιγρά
φεται , και γίνεται η φωτομέτρnση .
Έτσ ι επιτυγχάνεται σωστrΊ πυκνότnτα των χρωμάτων και δεν
επηρεάζεται η φωτομέτρnση α π ό την ανακλαστικn ποιότητα
του χαρτιού της πρωτότυπης εικόνας .
,. ...
ΛΑ. 100.Ο ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ ΜΙΚΡΟΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ (ΣΑΑΪΝΤΣ)
Slides projector
Είναι συσκευrΊ που προβάλλει ακίνητες εικόνες από μικρές
διαφάνειες, ευρύτερα γνωστές ως σλάιντς.
Οι μ ι κροδιαφόνειες αυτές φωτίζονται από φωτεινn πηγrΊ, ενώ

το είδωλό τους προβάλλεται. μέσω οπτικού συστrΊματος
φακών, σε οθόνη προβολrΊς .
Οι προβολείς σλάιντς δέχονται μ ι κροδιαφόνει ες διαστάσεων

24 mm χ 36 mm 5 cm χ 5 cm συνn
τοποθετημένες σε πλαίσια
θους τύπου (staηdard ri υniνersal) με πάχος 2 έως 3 mm, τύπου
cs με πάχος 1,8 έως 2 mm κα ι σπανιότερα τύπου LKM.
Ο φορέας των πλαισίων έχει θέσεις είτε σε ευθεία διάταξη είτε
σε διάταξη ρόδας (Carousel).
Η προώθηση μπρος - πίσω του κάθε πλαισίου γίνετα ι μέσω

ειδικού βραχίονα με τπ βοnθεια ενσύρματου rΊ ασύρματου
ιυπέρυθρnς λειτουργίας) τnλεχειριστηρίου, το οποίο πραγμα-
τοπο ι εί επιπλέον και τη χειροκίνητη εστίαση.
Ενσωματωμένος n παρελκόμενος χρονοδ ι ακόπτης μπορεί •
επίσης να ρυθμίζει το χρόνο αυτόματης εναλλογrΊς των σλάιντς,
συνrΊθως από 2 έως 60 s .
Η φωτεινn δέσμη παράγεται από λυχνία αλογόνου και φωτίζει,
μέσω κοίλου κατόπτρου και ενός συγκεντρωτικού φακού, το
φιλμ . Για τις ανάγκες τυπικrΊς αίθουσας διδασκαλίας
50 - 100 m • σε κανονικές συνθriκες φωτισμού, απαιτείται
2
λυχνία 24 ν. 250 w .
Στη λυχνία αναπτύσσονται υψnλές θερμοκρασίες, επικίνδυνες
για την αντοχn και τη χρωματικn συντnρησn του φιλμ.
Γι α την προστασία της συσκευnς και των προβαλλομένων σλάιντς,
το εσωτερικό του προβολέα ψύχεται με τn συνεχn και αθόρυβη
λειτουργία ενός ανεμιστnρα, ενώ θερμοδιακόnτης σβrΊνει τη
λυχνία, όταν η θερμοκρασία υπερβεί καθορισμένο όριο .
Συνιστάται, επίσης, να μην είναι η χημικn επίστρωσπ του σλάιντ

(emulsionJ προς τnν πλευρό της λυχνίας . ΕπειδrΊ οι υψηλές
θερμοκρασίες μπορούν να παραμορφώσουν το σλάιντ, με
αποτέλεσμα τn μn ευκρινn προβολrΊ του , επιτυγχάνεται στους
προβολείς αυτόματης εστίασης (auto focus, AF) σχετικrΊ μικρορ
ρύθμιση, με υπολογισμό μέσω υπερύθρων τπς απόστασnς
του φιλμ από το φακό. Συνέχεια στnν επόμεvn σεflίδa
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ
298
ΤΕ) (Συνέχεια)
Η π ρόσ βσσ n στον εσωτερικό χώρο του προβολέα. ώστε να

αλλαχτεί n λάμπα. είναι εύκολn και ενεργοποιεί αυτόματα ένα
διακόπτn που απομονώνει, για λόγους ασφαλείας, τnν τροφο
δοσία τnς συσκευnς.
Το αντικειμενικό σύστnμα φακών είναι σταθερnς εοτιακnς

αnόστασnς, περίπου 90 mm rΊ μεταβλnτnς εστιακnς απόοτασnς
70 mm - 120 mm + 1ο mm. ώστε να μπορεί να ρυθμίζετα ι n
απόοτασn και n μεγέθυνσn τnς προβολnς.
Υπάρχουν επίσnς ευρυγώνιοι φακοί (π .χ . 55 mm> rΊ τnλεφακοί

(π.χ . 150 mm, 180 mm> για προβολές, αντίστοιχα. πιο κοντινές
ιΊ πιο μακρινές από τnν οθόνn προβολnς.
Η εστίασn του ειδώλου επιτυγχάνεται με τnν περιστροφn του
nεριβλ nματος του φακο ύ ιΊ μ έσω ειδικού κοχλία που συνδέετα ι
με αυτόν.
Οι φακοί είναι κρυσταλλικοί ιi πλαστικοί και φέρουν ειδικιi

επίοτρωσn (multl coated, MC>. Η ποιότητα των φακών χαρακτn
ρfί,εται από τnν φωτεινότπτά τους και τnν ευκρινn προβολn-χωρίς
παραμορφώσεις (σφα ι ρικn, χρωματικn, κλ π >- ε ι δικών πρότυπων
σλά ι ντς αναφοράς.
Για τυπ ι κn σχολικn χρnση. φωτεινότητα 1 : 3, 5 θεωρείται ικανο

ποιnτικιi .
Η ρύθμισn του ύψους προβολnς επιτυγχάνεται με τn βοriθεια

κοχλ ιών που υπάρχουν οτn βάσn του προβολέα .
Σε ειδικούς π ροβολείς υπάρχει n δυνατότnτσ ελέγχου τους

(προώθnσn των σλά ι ντς, ρύθμισn τnς φωτεινότnτας τnς λυχνίας),
μέσω ειδικnς σύνδεσnς τύπου "AV" με ειδικό κασετόφωνο ri
υπολογιοτrΊ .
ο προβολέας συνοδεύεται από ειδικό κάλυμμα προστασίας από

σκόνn. υγρασία κλπ.
ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ. 11 Ο .Ο ΦΙΛΜ ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Negatίve fίlm
Φιλμ σε χnμικn βόσn <emulsionJ που μετά από χnμικri επεξερ

γασία (συνriθως τύπου C41) παρέχει αρνητικό, από το οποίο
μπορούν να τυπωθούν φωτογραφίες διαφόρων μεγεθών .
Τα φιλ μ διατίθεντα ι σε καρούλια των 12, των 24 και των 36

στάσεων.
Χαρακτηρfί,ονται από έναν αριθμό που δηλώνε ι τnν ευαισθησία

στο φως. Για συνriθn φωτισμό χρησιμοποιείται φι λμ 100 ΙSΟ,
ενώ τιμές 200 και 400 ιsο δηλώνουν πιο ευαίσθητο φιλμ .
Η φύλαξri τους πρέπει να γίνεται πάντα σε δροσερό χώρο

(π.χ. ψυγείο) και π οτέ σε ηλιόλουστn n θερμα ι νόμενn περιοχri .
ΠΡΟΣΟΧΗ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - -- - - --
299
ΛΑ. t t t .Ο ΦΙΛΜ ΓΙΑ ΣΛΑΪΝΤΣ
Dia ι positlνe film
Φιλμ σε χnμικrΊ βάσn (emulsion) που μετά από χnμικrΊ επεξερ

γασία (σ υνrΊθως τύπου Ε6> δίνει κατευθείαν θετικές διαφανείς
εικόνες. έτοι μες προς προβολn.
Διατίθενται σε καρούλια των 12, 24 και των 36 στάσεων, σε

διάφορες εuοισθnσίες, όπ ως και στα αρνnτι κό φιλμ φωτογρα
φιών .
Η φύλαξrΊ τους πρέπει να γίνεται πά ντα σε δροσερό χώρο

<π.χ . ψυγείο) και ποτέ σε nλιόλουστn rΊ θερμαινόμενn περιοχrΊ.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ -.n Ρ.~0:-'Σ · Ο Χ Η .
ΛΑ.11 5 . Χ
ΛΑ. t 12.5 ΣΕΙΡΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΣΛΑΪΝΤΣ

set of slldes
Είναι σειρέ ς έτοιμων εμπορικών μικροδιαφανειών με διάφορα
θέματα <π.χ. σρχοιολογfο, περιβάλλον κλπ), νια χρrΊσn σε
προβολέα σλάιντς.
.§§[Q]§
Σε π ερι οχrΊ του πλαισίου υπάρχει λεζάντα με πλnροφορίες για
.ί1] [JJ [§[Q]
το περιεχόμενο των διαφανειών .
Διατίθενται σε προστατευτικrΊ θrΊκn μαζί με πιστοποίnσn :DDCJW

αντιγράφου πνευματικών δικαιωμάτων .
·lliJDCJEJ
~
{Α~ ΛΑ.100.0
ΛΑ. t 15.0 ΠΛΑΙΣΙΑ ΓΙΑ ΣΛΑΪΝΤΣ, STANDARD

Slide frames
Πλαστ ι κό πλαrσ ια. πάχους 2 - 3 mm. όπου τοποθετούνται τα
σλάιντς .
Μερικό πλαίσια φέρουν διαφανές γυάλινο κάλυμμα, για να

προφυ λάξουν το φ ι λμ, π .χ. οπό δαχτυλι ές κλπ.
ΛΑ. 15. nΛΑΙΣΙ ΓΙΑ ΣΛΑΪΝΤΣ, CS

Π λαστικά πλαίσια, πάχους 1,8 mm, στα οποία τοποθετούντα ι
τα φιλμ των σλάιντς.
Πλεονέκτnμά τους είναι το κούμπωμα στους ειδικούς φορείς

CS, με αποτέλεσμα να έχουν μικρότερο όγκο και να μεταφέ
ρονται ασφαλ έστερα .
'
ΛΑ.100. 0 ή
ΛΑ.130.0
ΛΑ . 135 .0
- - - - - - - -- - - -- - - -- -- -- -- - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ

300
•
ΛΑ.11&.Ο ΦΟΡΕΑΣ STANDARD ΣΛΑΪΝΤΣ
τray - magazine
Φορέας σλάιντς, 36 n 50 πλαισίων συνnθους τύπου, πάχους
2 - 3 mm.
Διατrθενται σε συσκευασία των 2 φορέων 50 θέσεων .
ΛΑ. 'i 6 . 1 ΦΟΡΕΑΣ ΣΛΑΪΝΤΣ CS

Φορέας σλάιντς, 40 n 100 πλαισίων τύπου cs. Τα πλα ίσ ια
κουμπώνουν στο φορέα και δεν υ πάρχει κίνδυνος να μετακινn
θούν κατά τn μεταφορά τους.
Διατίθενται σε συσκευασία των 2 φορέων των 1οο θέσεων n
4 φορέων των 40 θέσεων.
ΛΑ . 116.2 ΡΟΔΑ STANDARD

Carouse ι Ι rotary traν
Κυκλ ικός φορέας χωρnτικότnτας 80 πλαισίων σλάιντς, πάχους
2 - 3 mm .
Τοποθετείται στον προβολέα, κάθετα στn θέσn όπου μπαίνει

ο φορέας πλαισίων standard.
ΛΑ.116.3 ΡΟΔΑ ΛΕΠΤΩΝ Π.ΛΑΙΣΙΩΝ CS

Κυκλικός φορέας χωρnτικότnτας
πλαισίου, πάχους 1,8 έως 2 mm .
175 θέσεων σλάιντς λεπτού
-·..-......
Τοποθετείται στον προβολέα . κάθετο στn θέσn όπου μπαίνει
ο φορέας πλαισίων standard και χρει άζεται μετατροπέα για
τnν ασφαλn λειτουργία του .
ΛΑ. 1 t & ..• ΡΟΑΑ KODAK

Ειδικn ρόδα π λαισίων σλάιντς, αποκλε ι στικό για προ βολε ίς τnς
εταιρείας Kodak.
Η ρόδα τοποθετείται οριζόντια και δέχεται 80 πλαίσια σλάιντς,

πάχους 2 - 3 mm .
ΛΑ.1 00.Ο
ΛΑ.117 .Ο ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΑΣ ΡΟΔΑΣ CS

Adaptor cs
Υποδέχεται τn ρόδα λεπτών πλαισίων .
~ ΛΑ.116. 3
ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Σ----------------------------

301
,
ΛΑ., 20.Ο ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ
Lίght pointer
Μικρός προβολέας χειρός που χρ n σι μοnο ι είται για να δείχνει

σε συγκεκριμένn περ ι οχn ε ι κόνων. κατά τn διάρκεια π ροβολών.
Φέρει εσωτερικr'ι λυχνία που τροφοδοτε ίται με μπαταρία και

δnμιουργεί φωτεινn δέσμn σχnματος βέλους, με μεγάλn
οξύτnτα, συνr'ιθως έως τnν απόστασn των 8 m .
ΠΛΙ-ΙΡΟΦΟΡΙcΣ
....ι....
ΛΑ. 121.Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΛΕΪΖΕΡ

Laser pointer
Μικρn φορnτn συ σκευn ακτινοβολίας λέιζερ που χρnσιμοποιείται

γι α να δείχνε ι σε συγκεκριμένn n εριοχr'ι εικόνων. κατά τn
δι άρκεια π ρο βολών.
Η φωτεινri δέσμn δnμιουργείται α πό λέιζερ nμιαγωγού ισχύος

1 mw στα 670 nm ιcιass ιι Α) . ο δείκτnς τροφοδοτείται με
μπαταρίες.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Θα πρέπει να αποφεύγετα ι n απευθείας

παρστr'ιρnσn τnς δέσμnς.
Κ Ι ΝΔΥΝΟΙ
ΛΑ.125.Ο ΧΡΟΝΟΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΜΙΚΡΟΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ (ΣΛΑΪΝΤΣ)

Dia timer
Χρονοδιακόπτnς που μπορεί να συνδεθεί σε ειδικό π ροβολέα

σλάιντς και να καθορίσε ι αυτόματα το ρυθμό προβολr'ις των
σλά ιντς, σύμφωνα με προεπιλεγμένο από τον χρnστn χρόνο.
ΛΑ.1 00 . 0
- - -- -- - - - -- -- -- - - - -- -- - - -- - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
302
ΛΑ.130.Ο ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ • ΔΙΑΦΑΝΟΣΚΟΠΙΟ
Slide viewer
Μ ι κρών διαστάσεων προβολέας που χρnσιμεύει για τnν παρα
τnρnσn μεμονωμένων σλάιντς σε κατ· ιδίαν προβολn n σε
εργασία με ομάδες μαθnτών.
Τα σλάιντς σταθεροποιούνται σε υποδοχrΊ και με τn βοrΊθεια

μικρrΊς λυχνίας προβάλλονται σε θαμπόγυαλο μεγεθυμένα από
2 έως 8 φορές.
Σε π ι ο απλn μορφn λειτουργούν χωρίς λυχνίες. τοποθετnμένα

απέναντι σε εξωτερικό φως .
Ορ ι σμένοι τύποι δέχονται και film strips.
Τροφοδοτούνται με μπαταρίες.
' ΠΑ.ΡΕ!\ΚΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ.112 .5
-
ΛΑ.135.Ο ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
lightbox. slide-sorter
Είνα ι ειδικrΊ τράπεζα με ε π ιφάνεια διαστάσεων συνnθως 50 cm

χ 50 cm από πλεξιγκλάς n θαμπόγυαλο .
Η τράπεζα φωτίζεται ομοιόμορφα στο εσωτερικό τnς από

λάμ π ες νέον και χρnσιμο ποιείται για τn συνολ ι κn παρατnρnσn
πλrΊθους σλάιντς, με σκοπό τnν ταξινόμπσn. τn σύγκρισn, τnν
αξιολόγnσrΊ τους κλπ.
Ορ ι σμένοι τύποι φωτεινών τραπεζών διαθέτουν οδnγούς για

τnν τοποθέτnσn των σλά ι ντς κα ι βόσn στnριξnς.
ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ.140.Ο ΤΡΑΠΕΖΑΚΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ
Projection tabJe ι stand
Πτυσσόμενο τραπεζάκι που χρnσιμοποιείται για τnν τοποθέτn

σn μnχανnμάτων προβολnς, όπως είναι ο προβολέας διαφανει
ών σλάιντς. σε διάφορες αποστάσεις από τnν οθόνn προβολrΊς .
Έχει ύψος περίπου 1 m. με μετα λλ ικό σκελετό και με δύο

συνnθως ράφια.
Το πάνω ράφι έχει επιφάνεια διαστάσεων περίπου 35 cm χ
50 cm. με κλίσn που ρυθμίζεται με περιστρεφόμενο μοχλό.
Το κάτω ράφι, συνrΊθως μικρότερων διαστάσεων. είναι για

βοnθnτικrΊ χρrΊσn.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ-----------------------------

303
ΛΑ.150.Χ ΛΥΧΝΙΕΣ ΑΛΟΓΟΝΟΥ
Haiogen lamps
Ανταλλακτικές λυχνίες αλογόνου που αποτελούν τn φωτεινιΊ

πnγrΊ των προβολικών μnχανnμάτων. Κυρίως χρnσιμοποιούνται
οι παρακάτω τύποι λυχνιών:
ΑΑ.150.Ο 24V 150 w για προβολέα σλάιντς
ΛΑ.150.1 24V 250 w νια ανακλαστ ικό προβολέα και προβολέα σλάιντς
ΛΑ.150.2 36 v 400 w για ανακλαστικό προβολέα και προβολέα σλάιντς
ΛΑ.150.3 82V 300 w νια προβολέα σλάιντς Kodak

ΛΑ-150 . 4 220 v 300 w ν ι α επισκοπικό προβολέα και φωτιστικό προβολέα
Λ.Α.150.6 220V 1000 w σε μορφrΊ "πέταλο" γιο επ ι σκοπ ι κό προβολέα
ΛΑ.150.6 220V 1000 \fl/ σε μορφrΊ "μπαστούνι" γ ια φωτ ι στ ι κό προβολέα
1 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ :
! I
ΑΑ.160.Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ 16 mm
16mm movie plaγer·
Κ ι νnματογραφικrΊ μnχανrΊ προβολrΊς τα ινιών 16 mm,, με δυνα-

, , .- ,. ,, ,
τοτnτο ανα π αραγωγnς nχου α π ο μαγν nτικn n οπτικn εγγραφn.
Είναι αρκετά δύσχρnστο μnχάνnμα και απα ιτεί εξειδικευμένες

γνώσε ι ς ν ι α τn σωστrΊ λε ιτουργία και τn συντrΊρnσrΊ του .
Παλαιότερα χρnσ ιμοnο ιούνταν για τnν προβολrΊ ταινιών με

εκπαι δευτ ι κό θέματα, τις ο π οίες διέθεταν διάφορο ι φορείς .
ΣrΊμερο έχει αντικατασταθεί πλrΊρως α πό τn χρrΊσn του βίντεο .
ΛΑ.165a0 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΑΕΑΣ 8 ηιmΑΤΕΡΜΟΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
8mm Ιοοp player

Ε ίναι παλα ιά κινnματογραφικrΊ μnχανrΊ nροβολrΊς ταινιών 8 mm
και super 8 mm ατέρμονnς κασέτας, με δυ νατότnτα αναπαρα
γωγrΊς rΊχου από μαγνnτ ι κrΊ εγγραφrΊ .
Η παρουσίασn γινόταν σε οθόνn προβολrΊς. Χρnοιμοποιούνταν

για τnv nροβολrΊ μ ι κρrΊς διάρκειας εκπ αιδευτικών ταινιών
(περίπου 5 min) π ου διέθεταν δ ι άφοροι φορείς.
Απαιτούσε συχνrΊ συντrΊρnσn και έχει αντικατασταθεί nλrΊρως

από τn χρrΊσn του βίντεο.
ΛΑ.175.5
! I
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠ ΕΙΚΟΝ Ι ΣΗΣ
304
ΛΑ. 166.Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ 8 mm ΑΤΕΡΜΟΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΕ ΟΘΟΝΗ
8ιηm toop ρla' ar, rear projector

Όπως και ο προnνούμενος προβολέας, με ενσωματωμένn
όμως οθόνn προβολrΊc;.
Είναι πολύ ογκώδες και δύσχρnστο μnχάνnμα κα ι δε χρnσιμο

ποιείται πλέον.
•
ΛΑ . 175.5
ΛΑ.167.Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ 8 ιηιίι

8n"m mονίε 'Jla 1-ar
Παλαιού τύπου κινnματοyραφικrΊ μnχανn προβολri ς απλών
ταινιών 8 mm. με δυνατότnτα ονοποραγωγrΊς ιiχου από
μογνnτικrΊ εγγραφιi .
Χρnσιμοποιούνταν νια τnν προβολn ταινιών με ε κ πα ιδευτικά

θέματα, τ ις οποίες διέθεταν διάφοροι φορείς.
ΛΑ. t 68.Ο ΚΙΝΗΜΑΥΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΡΟΒΟΛΕΑi:
•
Όπως και ο προnγούμενος προβολέας, αλλά μπορεί να προ -
βάλλει ταινίες super 8 mm, με πιο ωφέλιμn επιφάνεια εικόνας.
ΠΛΗ~ΟΦΟΡΙΕΣ
! I
ΛΑ.170.Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ ΛΗΨΗΣ 8 mm
8mm ιηοvιe camera
Μnχανιi λrΊψnς απλών ταινιών 8 mm . Δε χρnσιμοποιείται πλέον
και έχει αντικατασταθεί πλrΊρως από τις βιντεοκάμερες .
ΑΑ.171 .. Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ

ΛWΣSQE 8'Μ
ΜnχανrΊ λrΊψnς ταινιών suρer 8 mm . Δε χρnσιμοποιείται πλέον

και έχει αντικατασταθεί πλrΊρως από τ ις βιντεοκάμερες .
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ----------------------------
•
...ι....
305
- - -- --
ΛΑ.175.5 ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΤΕΡΜΟΝΕΣ 8 ηιηιή SUPER 8 ηιηι
/
Lοορ casettes 8 mm
Σειρά τα ιν ι ών 8 mm με θε ματικά π οικίλο π εριεχόμενο .
Π ερ ικλε ίοντα ι σε ειδ ι κές κασέτες, στις ο π οίες το τέλος τnς

ταινίας είναι κολλnμένο με τnν αρχrΊ τnς.
Έτσ ι μόλις τελείωνε n προβολrΊ τους με τον ειδικό π ροβολέα ,
μπορούσε αμέσως να αρχίσει από τnν αpχn .
Σriμερα δε χρnσιμοποιούνται πλέον.
Π Ο ΣΟ 'ΧΗ
ΛΑ.180.Ο ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΜΕ ΤΡΙΠΟΔΑ, n~αστική
Tripod projection screen, matt white
Χρnσιμοποιείται ως επιφάνεια επάνω στnν οπο ία προβάλλονται

ε ικόνες από προβολείς.
Είναι σuνnθως τετpόγωνn, με πλευρά από 125 mm έως 200

mm από άσπρο πλαστικό, υψn λ nς ανακλαστικnς ι κανότnτας .
Είναι πτυ σσόμενn και στnρίζεται σε τρίποδα .
ΛΑ.1 Β, .ο ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒ ΛΗΣ ΜΕ ΤΡΙΠΟΔΑ, κρυσταλλι

Tripod projectio11 screen, gιass beaded
Οθόνn προβολrΊς, n ανακλαστικri επιφάνεια τnς οποίας διαθέτει
πολύ μικρά κομμάτια γυαλιού κολλnμένα σε ύφασμα .
Λόγω μεγάλnς δ ι άχυσnς του φωτός έχε ι ωφέλιμn γωνία

ε υ κρ ινούς παρατnρnσnς μ εγαλύτεpn των πλαστικών οθονών.
Είναι κατάλλnλn νια ευρυγώνια nαρατnρnσn σε nηατιές

αίθουσες.
ΛΑ. Ί 82.0 ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΜΕ ΤΡΙΠΟΔΑ, αλουμιvίου

""'ripod projection screen, silver
Οθόνn προβολnς, n ανακλαστικrΊ επιφάνεια τnς οποίας δnμι-
ουργείται με βαφrΊ αλουμινίου.
Έχει πολύ υψ nλrΊ ανακλαστ ικn ι 1κανότnτα. με μικρrΊ όμως

ωφέλ ιμn γωνία ευκρινούς nαpατriρnσnς. Είνα ι κατόλλnλn νια
χρnσn σε μακρόστενες αίθουσες.
ΑΑ . 183.Ο ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΟΙΧΟΥ, χειροκίνητη

ννaιι ι ceiling ρrojection screen
Οθόvn με μεγάλn επιφάνεια άσπρου υφάσματος ri πλαστικού.
με μεγάλn ανακλαστικri ικανότnτα ν ι ο χpnσn σε μεγάλες
αίθουσες .
Έχει σχnμο παραλλ nλ ογρόμμου με μnκος πλ ε υράς οπό 2 έως

4 m . Η βάσn είναι πακτωμένn σε υψnλό σnμείο του τοίχου rΊ
στnν οροφrΊ τnς αίθουσας κα ι n οθόνn "κατεβαίνει" με χειροκί
νnτο μnχανισμό .
- -- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
306
ΛΑ.184.Ο ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΟΙΧΟΥ, ηλεκτροκίνητη
Wall / ceiling projectlon screen, eιectrlc
Όπως n π ροnγούμενn οθόνn. αλλά λειτουργεί με nλεκτροκί-
νnτο μnχανισμό .
Μπορεί να έχει επιπλέον δυνατότnτα ασύρματου χειρισμού .
ΛΑ. 185.Ω ΟΘΟΝΗ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ

Electronic print whiteboard
ΕιδικrΊ λευκrΊ οθόνn παρόμοια με κοινό πίνακα μαρκαδόρου,
που στnρίζεται στον τοίχο rΊ σε τροχnλατn βάσn .
Επ ι πλέον δ ι αθέτει ειδικό nλεκτρονικό σύστnμα, ο οποίος

μπορεί να α ποστε ίλει σε υπ ολογιστrΊ rΊ σε συνοδεύοντα εκτ υ
πωτrΊ, τα αναγραφόμενα rΊ προβαλλόμενα στον πίνακα.
ΛΑ.190.Ο ΕΝΕΡΓΗ ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ

Active screen
Ε ι δικrΊ λευκrΊ οθόνn rΊ εξάρτnμα κοινrΊς οθόνnς, στnν οποία
προβάλλοντα ι οθόνες λογισ μ ικών από β ι ντεοπροβολέα.
Η ενεργn οθόνn παρέχει τn δυνστότnτα ενεργοποίnσnς περι

οχών με ει δικrΊ γραφίδα rΊ με το δείκτn του χεριού ενός
παpουσιοστn, με τρόπο που υποκαθιστά τn λειτουργία του
ποντι κιού.
Επιπλέον, υπάρχει n δυνατότnτα παρεμβάσε ων στι ς πλnρο

φορίες τnς οθόνnς.
Οι χειρισμοί μπορούν να εκτελεσθούν με κστάλλnλο λογισμικό.
n
ΛΑ.2 00.Ο ΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΟ ΤΑΙΝΙΑΣ
τape recorder
Παλαιότερnς τεχνολογίας σ υ σκευrΊ εγγροφrΊς κα ι αναπαρα

γωγrΊς rΊχου .
Η εγγραφrΊ του nxou γίνεται σε μαγνnτικό ΙJλ ι κό περιελισσό

μενο σε ειδικές μπομπίνες .
Αν και θεωρείτα ι συσκευ n υ ψnλών δυνατοτnτ ων εγγροφ rΊ ς και

αναπαραγωγrΊς, χρ n σ ιμοποι ε ίτ αι σπάνια στnν εκ π αfδευσn κο1
υποκαταστάθnκε πλrΊρως α πό το πιο εύχρnστα κασετόφωνο . ΟΟΟΟD 11 n•ΙeJΙΙ 0
QQoooQOO
307
ΛΑ.205.Ο ΡΑΔΙΟ • ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ
Radio - cassette recorder
Φορnτn συσκευn λnψnς ραδιοφωνικών εκπομπών σε συνδυα

σμό με συσκευιΊ στερεοφωνικnς εγγροφnς και ονοπορογωγιΊς
rΊχου σε μογνnτικό μέσο ικοσέτοJ.
-
Το τμn μα το υ ραδιοφωνικού δέκτn επιτρέπει λnψn σέ δια μ όρ lC9Jc J 1 ()')
φωσn FM / ΑΜ με προε πιλογές σταθμών κα ι σπανιότερα στις
περιοχές ιw Ι sw.
ο συντονισμός πραγματοποιείται αναλογικό ιi ψnφιακά.
Το τμnμα του κασετόφωνου περιλαμβάνει μία n δύο θέσεις κα

σέτας ιγιο τnν περfπτ ωσn οντιγροφιic κασετών} κα ι πλnκτρα
ελέγχου διαφόρων λειτουργιών, όπως n ενεργοποίnσn τnς
ανοπαρογωγnς, n ταχεία περ ι έλιξn μπρος / πrσ ω. n στιγμ ι αία
παύσn. κλπ .
Μπορούν να εγγραφούν nχnτικά σιiματα <ομιλία, μουσικιΊ> από

το ραδιόφωνο. από ενσωματωμένο μικρόφωνο n από εξωτε
ρικιi πnγrΊ μ ε αυτόματn ρύθμισn τnς στάθμnς εγγραφnς.
Η συσκευ ιi περιλαμ βάνε ι στερεοφων ι κό ακουστικό ενισχυτn.

ισχύος συνιiθω ς έως 2 χ 10 w ίRMSJ με τα αντίστοιχα ρυθμι
στικό έντασnc και τονικότnτας, καθώς και ενσωματωμένα rΊ
αποσπώμενα ζεύγn nχείων, ενός ιΊ δύο δρόμων.
Λειτουργεί με τάσn 220 ν n με εσωτερικές μπαταρίες και

φέρει ακροδέκτες γιο σύνδεσn με ακουστι κά, μικρόφωνο.
άλλες συσκευές nχου και εξωτερ ικn κεραfα.
ΛΑ.220.5
ΛΑ.21 Ο.Ο ΡΑΔΙΟ • ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ ΜΕ CD

Radlo. CD
Περιέχει όλα τα χαρακτnριστικά του απλού ραδιο - κασετό

φωνου και επιπλέον περιλαμβάνει τμr'ψα αναπορογωγnς μου
σικών δίσκων CD.
Σε ορισμένες συσκευές δεν υπάρχει το τμιΊμο του κασετόφωνου.
Ειδικό nλnκτρα λειτουργίας των δίσκων CD είναι n εκκίνnσn και

nαύσn τnς αναπαραγ ωγnς, n επιλογn του μουσ ικού τμr'ψοτος
κλπ .
Τυπ ικές λειτουργίες εnίσnς είναι ο προγραμματισμός τnς ακο

λουθίας των μουσικών κομματιών. n επονολομβονόμενn rΊ n
τυχαίο ανοnαραγωγn και n ονοπaρονωνn εισαγωγικών μόνων
τμnμάτων.
ΛΑ.220.5 j
ΛΑ.235.5
- - - - - - -- - -- - - -- - - -- -- - -- - - -- - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ& ΑΠΕ ιΚΟΝιΣΗΣ

308
ΛΑ.215.Ο ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ AV
AV t·ecorder
Κασετόφωνο με δυνατότnτα εγγραφnς κα ι στα τέσσερα κανό·
λια μιας κασέτας ταυτόχρονα.
Έτσι στα δύο κανάλια εγγράφετα ι ο rΊχος (που μnορεr να εrναι

στερεοφωνικός), ενώ στα όλλα κανάλια εγγράφονται κωδ ι κο
nοιnμένα μn ακουστά nχnτικό σrΊματα, νια οδrΊγnσn όλλων
συσκευών.
Χρnσιμοποιείται συνιiθως μαζί με προβολέα σλάιντς, που δια

θέτει είσοδο AV, για τον αυτόματο έλεγχο παρουσίασnς
σειρών slides με ταυτόχρονn υπόκρουσn λόγου rΊ μουσικrΊς.
• • • ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣΟΧΗ
ΛΑ.220. 0
•
ΛΑ . 216. Ο ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ, ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΣΕΤΑΣ
Μικρό φορnτό κασετόφωνο που χρnσιμοποιείται σε έρευνες

δράσnς, όπως n καταγραφrΊ συνεντεύξεων, nχων περιβάλ
λοντος, διδασκαλιών αλλά και σε άλλες παιδαγωγικές δραστn
ριότnτες.
Δέχεται κανονικn κασέτα και έχει ενσωματω μ ένο ευαίσθnτο

μι κρόφωνο χώρου.
Διαθέτε ι εnίσnς επιλογιi χαμnλότερnς ταχύτnτας εγγραφnς,
νιο εξο ι κονόμnσn ταινίας, αλλά με απώλειες στnν nιστότnτο
τnς εγγραφrΊς .
Λειτουpγεf με μπαταρίες.
Α.2 7 ΧΑΣΕΤΟΦΩΝΟ ΣrΙΕΝΤΕΥΞΕ , ΜΙΚΡΗΣ ΚΑΣΕΤΑΣ

Όπως το nροnγούμενο, αλλά δέχετα1 κασέτα μ ι κρότερων
διαστάσεων .
ΛΑ.220.Ο
ΛΑ.220.Ο ΚΑΣΕΤΑ ΗΧΟΥ
Audio cassette
Ταινία σε βόσn πολυεστέρα , τυπ ικού πλάτους 3,81 mm κα ι πά
χους από 9 έως 18 μm, n μ ία όψ n τnς οποίας φέρει ως σιδnρο
μαγνnτικό υλικό. είτε οξείδιο σιδrΊρου (στις οπλές κασέτες /
normaι biasJ. είτε αναμεμειγμένο με οξείδιο χρωμίου (στις κα
σέτες χρωμίου) είτε αναμεμειγμένο με ιχνοστοιχεία μετάλλων
(στ ι ς κασέτες μετάλλου).
Χρnσιμοnοιείτα ι σε κασετόφωνα για τnν εγγραφή κα ι αναπαρα

νωνrΊ nχου . Η εγγραφrΊ είναι δυνατrΊ μόνο στn μία όψn τnς ται
νίας. στnν οποία και περιέχονται 4 κανάλια n 2 κανάλια (stereoJ
για κάθε κατεύθυνσn ροnς τnς ταινίας (πλευρά) .
Η κασέτα μπορεί να σβnστεί και να επανεγγραφεί πολλές φορές.

Για τnν ασφάλεια εγγραφιiς υ πάρχει προστατευτ~κό κάλυμμα
στο κάτω μέρος τnς κασέτας .
Δι ατreενται κασέτες συνολικrΊς διάρκειας 45 min, 60 mll}, 90

mln και 120 mln σε δ1άφορες n ο ι ότnτες.
ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ -----------------------------

309
ΛΑ.221.S ΣΕΙΡΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΣΕΤΩΝ ΗΧΟΥ
Είναι σειρές εμπορ ι κών κασετών με διάφορα θέματα (nχογρα

φnμένα ντοκουμέντα. μαθήματα από αnόστασn εκnαίδευσnc::,
μουσικrΊ /τραγούδια) για χρήσ n σε κασετόφωνο.
ΛΑ.230.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ CD

CD player
Συσκευn αvαπαραγωγrΊς rΊχου, με οπτι κn ανόγνωσn από συμπαγn
δίσκο ίCD, CD-RJ .Δέχετα ι κα ι ε π ανεγγράψιμους δίσκους <CD-RW) .
περι λαμβάνει μία rΊ περ ι σσότερες θέσεις CD και πλnκτρα
ελέγχου διαφόρων λειτουργιών. όπως n ενεργοποίnσn τnς
----·------·- · - - - -
αναπαραγωγής, n στιγμιαία παύσn, n όμεσn επιλογrΊ μουσικού S8$ l.------- __ΙJ
. ~~c=o ό
κομματιού κλπ . eool ο Ιοσσο
Η ψnφιακn αποθήκευσn του rΊχου επιτρέπει αρκετές επιπλέον

λειτουργίες που δεν είναι διαθέσιμες στα συμβατικά αναλογικά
κασετόφωνο: τυχαίο και επανολαμβανόμενn αναπαραγωγrΊ,
ανίχνευσn, προγραμματισμό ακρόασnc:: μουσικών κομματ ι ών.
αναπα ραγωγrΊ εισαγωγικών μόνων τμnμάτων κλπ .
Συνοδεύεται από ασύρματο τnλεχειρ ι στrΊρ ι ο που λειτουργεί

με αλκαλικές μπαταρίες.
Λειτουργεί με τάσn 220 ν και φέρει ακροδέκτες για σύνδεσn
ακουστικών και αναλογική rΊ ψnφιακrΊ (ομοαξονικn ή οπτικrΊJ
έξοδο (RCA rΊ BNCJ νια σύνδεσn με άλλες συσκευές ήχου .
·~
ΛΑ .23 5 .5
ΛΑ.235.Ο CD ΔΙΣΚΟΣ
comρact disc
Οπτικό μέσο οποθrΊκευσnς ψnφιακών δεδομένων .
Αποτελείται από 4 στρώματα πολυμερούς υλικού και έχει μία

ωφέλιμn όψn, όπου αποθnκεύονται έως 700 ΜΒ ψnφιακά δεδο
μένα rΊ 80 min μουσικής. ο δίσκος έχει διάμετρο 12 cm και στο
κέντρο του φέρει οπή διαμέτρου 1,5 cm .
Οι πλnροφορίες εγγράφονται με τn βοrΊθεια ακτίνας λέιζερ ισχύος
~--\
4 έως 8 mw. n οποία "καίει" το πολυμερές υλικό δnμιουργώντας
τοπ ικές νnσίδες .
Έτσι, κατά τnν ανάγνωσn, n όέσμ n ανακλάται δι αφορετικά κα ι n
διαρκnς εναλλαγn τnς φωτει νnς έντοσrΊς τnς αντ ι στοιχεί στο ο !\
1
1 \
και 1 του δυαδικού συστrΊματος. 1
Οι πλnροφορίεc:: εγγράφονται ελικοειδώς, ξεκινώντας από το εσω

τερικό του δίσκου και οι δnμιουργούμενες αυλακώσεις απέχουν
μεταξύ τους 1.6 μm .
Στnν αρχή και το τέλος του δίσκου εγγράφονται πλnροφορίες νια
τα δεδομένα που περιέχει ο δίσκος ίlead-ln, lead-out).
Οι οπτικοί δίσκοι πρέπει να αποθnκεύονται μακριά από πnνές
θερμότnτας, γι ατί μπορεί να λιώσει το πολυμερές και να αλλοιω
θούν τα δεδομένα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και από τις λάμ πες
με αέρ ι ο αργό, των οποίων n συχνότnτα ακτινοβολίας συντονίζει
τα μόρια του πολυμερούς . r
ΠΛΗΡΌΦΟΡΙΕΣ
-----------------------------ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
310
ΑΑ.. 235 .. 5 ΘΕΜΑΤΙΚΑ CD
Εγγεγραμμένος δίσκος CD κυρίως με διάφορο μ ο υσικά θέμ ατα.
Διατίθενται μ ε πιστοποίnσn αντιγράφου πνευ ματικών δικαιω
μάτων.
ΑΑ.240.Ο ΨΗΦΙΑΚΟ ΚΑΣΕΤΟΦΩΝΟ
Mini Disc-Player
Είναι συσκευn ψnφιακnς εγγραφnς nχου σε μαγνnτικn κασέτα MD.
Χρnσιμοποιεί ειδικn συμπίεσn δεδομένων και παρέχει δυνατότnτα

να γίνουν ψnφιακές εγγραφές από αναλογικές n ψnφιακές πnγές
με παράλλnλn επεξεργασία και διαχείρισn (επιλεκτικn εyγροφn
και σβnσιμο) αλλά με χαμnnότερn ποιότnτα από αυτnν του CD.
Ο χειρισμός του και οι συνδέσεις είναι παρόμοιες με αυτές ενός

CD-Player. ' ίΓJΛΗΡΟΦΟ.Ρ Ι.ΕΣ·- 1
ΛΑ.245.Ο ΚΑΣΕΤΑ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΜΙΝΙ

~
DISC
u
Ε ι δικό μαγνnτικό μέσο ψnφιακnς εγγραφnς δεδομένων για
χρnσn σε συσκευn Mini Disc
ΛΑ.250.Ο ΜΕΓΑΦΩΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

Audio amplifier svstem
Σύνθετn διάταξn n Αεκτρονικών συσκευών και παρεΑ Rόμενων
εξαρτnμάτων που έχουν ως σκοπό τnν ενίσχυσn nχnτικών
σnμάτων, όπως τnς φωνnς ενός ομιλnτn n μ ιας μουσικnς nnγnς
επιτυγχάνοντας τnν nχnτικn κάλυψn ΙJΙας ΙJεγάnnς αίθουσας n
ενός εξωτερικού χώρου.
Μια τυπικn δ1άταξn περι nαμβάνει τον ακουστικό ενισχυτn ισχύος,

τn μονάδα του μείκτn, τα μικρόφωνα, τα nχεία κα1 τα καnώδια
σύνδεσnς.
Ο ακουστικός ενισχυτnς ισχύος είναι στερεοφωνικός, με ενδει
κτικn μέγιστn ισχύ 2 χ 200 W (RMS), με απόκρισn συχνότnτας
20 Hz - 20 kHz κα ι ολικn παpαμόρφωσn (THD) μικρότερn από
0,5 % στο 1 kHz . Η στάθμn εξόδου ελέγχεται ΙJε ποτενσιόμετρα,
ξεχωριστά για κάθε κανάnι . ο ενισχυτnς μπορεί να οδnγnσει
nχεία εσωτερικnς αντίστασnς από 4 Ω έως 16 Ω, με δυνατότnτα
λειτουργίας γεφυρώματος εξόδων (BRIDGE), για μονοφωνι κn
λειτουργία.
Διαθέτει επίσnς κύκλωμα προστασίας από βραχυκύκnωμα n από
χαμnλn αvτίστασn εξόδου , κύκλωΙJα προστασίας από αύξnσn
θερμοκρασίας και περιοριστn εξόδου (Limiter) ; για προστασία
από παραμόρφωσn, οταν αυτn υπερβαίνει το 0,5 - 1 %.
Η μονάδα του μείκτn δέχεται nχnτικές πnγές από διάφορες
εισόδους, τις επεξεργάζεται και τις προσαρμόζει σε κοινn έξοδο.
Δ1αθέτει τουλάχιστον 6 n 8 εισόδους (κανάλια) με υποδοχές δια

φόρων τύπων και ευαισθnσιών, όπως π. χ . για σύνδεσn μικροφώ
νων, CD-κασετοφώνων, nnεκτρονικών μουσι κών οργάνων κnπ.
Σε κάθε κανάλι παρέχεται δυνατότnτα προσαρμογnς και μείξnς

των εισόδων, ισοστάθμισnς (EQUALIZER), επιλογnς τnς θέσnς στn
στερεοφωνικn εικόνα (ΡΑΝ), καθώς και σύνδεσnς μονάδων
αναλογικnς n ψ nφιακnς επεξεργασίας σnματος (εφέJ.
··--,.., . ·.:.··,. ..
ΠΛΗΡόΦΘΡΙJΞΣ :. Π Ρ~ ΟΊ Ο Χ Η
~#
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗΣ------------------------------

311
'
ΛΑ.260σ0 ΗΧΕΙΑ .. ΚΟΡΝΕΣ
'.nι •tispt;;akPι·s
Είναι συστnματα μεγαφώνων που συνδέονται οτnν έξοδο

ακουστικού ενισχυτn ισχύος και μετατρέπουν τα nλεκτρικά
σnμοτα σε nχnτικά.
Είνα ι συνrΊθως δύο δρόμων. με ένα μεγάφωνο 12" χαμnλών

συχνοτrΊτων (vνooferJ κα ι ένα μεγάφωνο 1" υψnλών συχνοτrΊ
των (tweeterJ nου δ ι αχωρίζονται μέσω κυκλώματος crossoνer.
Τυπικά nχεία έχουν ισχιJ μεγαλύτερn αnό 250 W ανά κανάλ ι ,

εσωτερικrΊ αντίστασ n 4 Ω - 16 Ω, εuαισθnσία μεγαλύτερn από
96 dB SPL (1 W / 1 m) κα ι οnόκρισn αυχνότnτας τουλάχ ι στον
60 Hz - 16 l<Hz .
Διαθέτουν κύκλωμα rΊ ασφάλεια προστασίας των μεγαφώνων

από υπεροδnynσn.
ΠΛt-f ΡΟΦΟΡIΕΖ •
ΛΑ.258ο0 ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ
Heaphones
Φορnτn συσκευn ακρόασ n ς nχnτικών σnμάτων .
Συνδέετα1 μέσω ακροδεκτών σε συσκευές που ανα π αράγουν

rΊχο (κασετόφωνο. τnλεόρασn κλπ.).
Διακρίνονται qε ενσύρματα rΊ ασύρματα .
''ΠΛΗΡCΦCΡΙ.ΕΣ
ΛΑ.270.Ο ΜΙΚΡΟΦΩΝΑ
Microp11 0 1,eς
Συσκευές λrΊψnς rΊχων που με τn βοrΊθεια ενός δ ι αφράγματος

μετατρέπουν τn μnχανικn ενέργεια ταλαντοu μένων μορίων
του αέρα σε nλεκτρικrΊ ενέργεια .
ο nχος που λαμβάνεται, οδnγείται στn συνέχεια σε μονάδες

αποθrΊκευσnς, ενίσχuσnς rΊ επεξεργασίας.
Χαρακτnριστικό τους n εuαισθnσία Cn ελάχ ιστn έντασπ rΊχου

nou είνα ι ικαν rΊ να τα διεγείρει) και n αντίστασn πο υ προβάλ
λο υν στο ρεύμα nο υ το διαρρέει (εμnέδnσn).
Διακρίνοντα ι . ανάλογα με τον τ ρόπο λε ιτουργίας τους, σε

nλεκτροδυναμικά. πυ κνωτ ι κά και πιεζοnλεκτρικά και, ανάλογα
με το χώρο που μπορούν να καταγράψουν. σε πολυκοτευθυν
τ ι κά και μονοκατευθ υ ντ ι κά iκαρδιοε ι δn, nου είν~ι τα πλέον
διαδεδο μένα. και τnλεσκοπ ι κά).
Είναι δυνατόν να συνοδεύονται α πό π ομ π ό. λειτουργώντας

έτσι ως ασύρματ α .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ~
- - - - - - - - -- -------------------- ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ

312
ΛΑ.30Ω.Ο ΔΕΚΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΓΧΡΩΜΟΣ
coιor teιe' ίsίοη set
Κοινός τnλεοnτικός δέκτnς nου μnορεί να χρnσιμοnοιnθεί σε
αίθουσα διδασκαλίας για τnν παρουσίασn εκπαιδευτικών θεμά
των αnό ταινίες βίντεο Γι DVD Γι από εκπαιδευτικές εκπομπές
τnλεοnτικών σταθμών.
Για τυnικrΊ αίθουσα διδασκαλίας n τnΑεόρασn θα nρέnει να έχε ι

μέγεθος τουλάχιστον 28 rΊ 29 ι ντσών .
Ο τnλεοπτικός δέκτnς λαμβάνει σιiματο, μέσω ειδικών κεραιών,

σύμφωνα με τα πρότυnα CCIR: PAL. SECAM B/G στις περιοχές
VHF-UHF, με κανάλ ι α τουλάχιστον Ε2-Ε12. Ε21- Ε69 και 521 -541 .
Διαθέτει αυτόματο κα ι χειροκίνnτο συντονισμ ό και μικροσυντο

νισμό με δυνατότnτα αποθιiκευσnς 40 τουλάχιστον σταθμών.
Επιnλέον χαρακτnριστικά τnς τnλεόρασnς θεωρούνται. n

δυνατότnτα στερεοφωνικιiς λιiψnς, n δυνοτότnτα teleteχt στα
Ελλnνικά, n δυνατότnτα ένθεσnς εικόνας σε εικόνα σε πραγμα
τ ι κό χρόνο (PIP) και n λειτουργία συστιiματος 16:9.
Αnό το ασύρματο τnλεχειριστnριο που συνοδεύει το δέκτn.

παρέχεται δυνατότnτα αλλαγnς και συντονισμού των σταθμών,
ρύθμισnς αντίθεσnς ι contrastJ, ευκρίνειας / οξύτnτας
ιsharpness), φωτεινότnτας ιbrightness), χρώματος, nχου, ισορ
ροπίας στα δύο nχεία (balance) και τόνου ιiχου. με ενδείξεις και
μενού λε ιτουργιών στnν οθόνn (Qn Screen Dlsp ιayJ.
Οι συνήθεις είσοδοι - έξοδοι τnς συσκευής είναι : κεραία RF, 2

euro - scart (21 pins). 1 AV μπροστά, S-Video, υποδοχιi ακου
στικών και τροφοδοσία 220 - 240V / AC, 50 Hz .
Μαζί με τn τnλεόρασn παρέχονται συνrΊθως καλώδια συνδέ

σεων: 1 ομοαξονικό RF, 1 scart - scart. 1 scart - AV, 1 AV - AV
και 1 S -νideo.
• Ε
Παλαιότερnς τεχνολογίας τnλεόρασn με ασπρόμαυρn από
δοσn τnς εικόνας.
ΑΑ..~10. Π ΟΒΟΛΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Rear nrojection ~e•e •\5j('\Π set
Τnλεόροσn. στnν οποία n εικόνα προβάλλεται από προβολικό
ευρυγώνιο στοιχείο σε κατάλλnλο πέτασμα .
Η προβο λ rΊ γίνετα ι όπισθεν του πετάσματος.
Χρnσιμοποιείται σε πολύ μεγάλους χώρους και n διαγώνιόc: τnς

είναι πάνω από 41 ίντσες.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ -----------------------------

313
ΛΑ.320.D ΜΑΓΝΗΤΟΣΚΟΠΙΟ fBINTEOJ
Video cassete Recorder
Συ σκε υn αποθrΊκευσnς σε μογνnτι κό υλικό ( βιντεοκασέτα) κα ι
αναπαραγωγnς οπτι κών και nχπτικών πλnροφοpιών .
Το μαγνnτοσκόπιο χpnσ ι μοπ οιεί τουλάχιστον 2 κεφαλές για τnν rc••••• • ~•·· · ''" ~
εγγpαφn και αναπαpαγωγtι τnc; εικόνας και 2 για τον rΊχο.
Για καλύτεpn απόδοσn τnς εικόνας, ιδίως όταν απαιτείται είτε

~ c=χι ~~5Ξ)e ο
... ._[
αpγn κίνnσn σε διάφοpες ταχύτnτες είτε πάγωμα τnς εικόνας ()Ο Θ ~ ιο

2ιι c::::ιο f
, οοJΞ}
• -.
είτε πpοώθnσn τnς ταινίας καpέ - καρέ. απαιτούνται πεpισσό

τεpες κεφαλές, συνnθως 4.
Για καλύτεpn α π όδοσn του rΊχου ( Ηί-Fί Video) απαιτούνται 2

επ ιπλέον κεφαλ ές rΊχου .
Η σωστn προβολn τnς εικόνας ρυθμίζεται με το μnχανισμό
ανίχνευσnς (tracking) (αυτόματο και χειpοκίνnτο). Η ροrΊ τnς
τα ινίας καταγpάφεται σε χpονικό μετρnτrΊ (time counter).
Σε οpισμένους τύπους μαγνnτοσκοπίων υπάpχει n δυνατότnτα
ένθεσnς εικόνας και rΊχου Onsert και audio dub). n δυνατότnτα
επιλονnς ταχύτnτας εγγpαφnς LP ( πέpαν τnς κανονικnς SP>, n
δυνατότnτα δnμιουpγίας περιεχομένων Ondeχ). n δυνστότnτο
συγχpονισμένου μοντόζ (synchro ed!tJ κα ι ο δίσκος επιλογnς
ταχύτnτας Qog / shuttle controlJ.
Το σύστnμα εγγpαφnς και αναπαpαγωγriς που χpnσι μ ο ποιείται

ευpέως, είναι το VHS (Video Home System). Υnόpχουν εnίσnς
τα συστnματα Beta με επαγγελματικές πpοδιαγpαφές και τα
παλαιότεpα u-matic και 2000.
Στnν Ελλάδα χpnσιμοποιείτοι αποκλειστικά n εγγpαφn χpώμα
τος σε σύστnμα PAL με ανάλυσn 250 γpαμμών .
Είναι σκόπιμο όμως να υπά pχει n δυνατότnτα ανα παpαγωγnς
των συστnμάτων SECAM B/G (τεχνολογία που χpnσιμοπο ιού σε
παλιότεpα n κρατ ικn ελλnνικn τnλεόpασn και με το οποίο
σύστnμα έχου ν δnμιουpγπθεί πολλά αρχεία τα ινι ών) και NTSC
(σύστnμα εγγραφnς που χρnσιμοnοιείται στις ΗΠΑJ .
Ένα μαγνnτοσκόnιο πεpιλαμβάνει επιπλέον τμnμα τnλεοπτικού

δέκτn, παρόμοιο με τnς τnλεόρασnς, ο οποίος είναι σύμφωνος
με το πρότυπο CCΙR, ώστε να καλύπτει τα κανάλια στις πεpιοχές
VHF και UHF: Ε2-Ε12. Ε21- Ε69 και S21-S41.
Στο δέκτn του βίντεο είναι επίσnς δυνστrΊ n πpογpαμμοτισμένn
εγγpαφri 30 τουλάχιστον τnλεοπτικών πpογpαμμότων.
Το μαγνnτοσκόπ ιο δ ι αθέτει εισόδους και εξόδους για σnματα

ε ι κόνας (νideoJ κα ι nχου (audioJ, ακροδέκτες RF για σύνδεσ n με
τnν κεραία και τ nν τnλεόρασn . ακpοδέκτn scart ιn Euro AV:
21 pins> n Αν για σύνδεσn με άλλα συστnματα παροχnς n λnψnς
εικόνας ιi nxou, όπως άλλο βίντεο. βιντεοκάμερα, δορυφορικό
αποκωδικοποιnτn, βιντεοπpοβολ έα κλπ.
Για οναπαραγωγtι σε τnλεόpασn υπάρχει δυνατότ.f1τα pύθμισnς
RF στο κανάλι 36 :t 4 (chann eι adjustment>, με δυνατότnτα
δοκιμnς σnματος (test signao.
Συνοδεύεται από ασύρματο τnλεχειριστnpιο και τα απαραίτnτα

καλώδια (ομοαξονικό RF, scart - scart rΊ scart - AV n AV- AVJ.
ΛΑ.360. Χ
- - - - - - - - - - -- -- -- - - - -- - - - - - - - - ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ
314
ΛΑ.34Χ.Ο ΒΙΝΤΕΟΚΑΜΕΡΕΣ
Videocaιηera
Φopnτn κάμεpα λnψ nς ε ι κόνας και nχου και εγγpαφnς τους σε

μαγνnτικό μέσο (βιντεοκασέτα).
Η οnτικn nλnpοφοpία καταγpάφεται . μέσω οnτικού συστnματος

φακών, από κεφαλn cco. ανάλυσnς τουλάχιστον 400.000 εικο
νοστοιχείων CpiχelsJ και με ευαισθnσία φωτός τουλάχιστον 3 Ι uχ .
Τα οπτικό σύστnμα είναι μεταβλnτnς εστιακnς απόστασnς

(zoomJ. με ελάχι στn φωτεινότnτα φακού f:1.6.
Διαθέτει τουλάχιστον 1ΟΧ οπτικού zoom και αντίοτοιχn μεγέ
θυνσn ψnφιακού zoom. με επ ι πλέον δυνατότnτα macro
εστrασnς .
Στους αυτοματισμούς τnς κάμερας περιλαμβάνεται n αυτό

ματn εστίασn (auto focusJ. το αυτόματο σύστnμα έκθεσnς
(auto eχposureJ , n αυτόματn ίριδα (auto iris>. n αυτόματn pύθ
μισn λευκού (White balanceJ. n δυνατότnτα fade ί n - out. κλπ .
Επιπλέον λειτουργίες θεωpούνται n ψnφιακn αυτόματn ανίχνευσn

(trackingJ. n στεpεοφωνικn λnψn, ο ρυθμιστnς υψnλnς ταχύτnτας
(hlgh speed shutter>. το σύστnμα σταθεpοποίnσnς εικόνας
(steady shot), n ύ nαρξn έγχpωμου νίewfinder. κλπ.
Η κάμερα έχει είσοδο εξωτεpικού μικpοφώνου και εξόδους

RCA ι1 Vίdeo, 2 AudioJ. ακουστικών και s-νideo .
Συνοδεύεται αnό μετατροnέα pεύματος, ειδικές επαναφορτι

ζόμενες μπαταρίες και αντίστοιχο φορτιστn μπαταριών, καθως
και τnλεχειριστnριο.
Παρέχοντα ι επfσnς τα καλώδια 1 scart - scart. 1 scart - AV.

1 AV- AV. 1 S-νideo.
Υπ άρχουν ο ι παρακάτω τύποι (format):

ΛΑ.340.Ω Βιντεοκάμερα VHS
ΛΑ.342. Ο Βιντεοκάμερα S·VHS
ΑΑ.345.Ο Βιντεοκάμερα VHS·C
ΛΑ. J47.Ο Βιντεοκάμερα S·VHS·C .
ΛΑ.35Χ.Ο Βιντεοκάμερα 8 mm
Βιντεοκάμερες που δέχοντα ι βιντεοκασέτες 8 mm αντί των VHS
ΛΑ.350.Ω Βιντεοκάμερα 8 mm
ΛΑ.352.Ω Βιντεοκάμερα Ηί8 mm
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡ_ΘΦΟΡΙΕΣ
ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ----------------------------
ΛΑ.36Χ.Ο
•
....ι...
315
ΛΑ.3&Χ.Ο ΒΙΝΤΕΟΚΑΣΕΤΕΣ
Ταινία σε βάσn πολυεστέρα, τυπικού πλ άτους 12 .65 mm γ ια

τον τύ π ο VHS κα ι 8 mm γιο τον τύπο 8 και π όχο υ ς περίπου
17,5 μm, n μία όψn τnς οποίος φέρει σ ιδnρο μαγνnτ ιικά υλικά.
Χρnσ ιμοπο ιείται σε βίντεο και βιντεοκάμερες για τnν εγγραφn

κα ι αναπαραγωγn εικόνας και r'Ίχου.
__ι_F====:::::::~
Υπάρχει μία κατεύθυνσn ροr'ις τnς ταινίας <πλευρά) . Η κασέτα
μπορεί να σβnστεί και να επανεγγραφεί πολλές φορές.
Για τnν ασφάλεια εγγραφnς υπάρχει προστατευτικό κάλυμμα
στο κάτω μέρος τnς κασέτας.
Υπάρχουν 01 παρακάτω τύποι ίformat):

ΛΑ.360 . Ο ΒΙΝΤΕΟΚΑΣΕΤΑ VH
σε διάρκεια 10 min, 30 min, 60 min. 90 min, 120 mίn, 180 mln και 240 mJn .
AA.360.S ι':ΕΙ · ~Ν ΤΙΚ "' ΕΟΚ ΣΕΤ Ν
ΛΑ.361. Β Ν Α Ε Α S-
σε διάρκεια
30 min, 60 mJn, 90 min, 120 min, 180 min και 240 min .
ΛΑ.362.Ο Β Τ Αι: ~ ......- V σε διάρκεια 30 min, 45 mίn και 60 min .
ΛΑ.!63.Ο ΒΙΝΤΕΟΚΑΣΕΤΑ S·V - σε διάρκεια 30 min, 45 mln και 60 min.
ΛΑ.3&6.0 ΒΙ ΤΕΟΚΑΣΕ Α 8 Μ σε διάρκεια 30 min, 45 min και 60 min .
ΛΑ.367.Ο ΒΙΝΤΕΟΚΑΣΕΤΑ Η 8 Μ σε δ ιάρκεια 30 min, 45 min κα ι 60 min .
ΛΑ.369.Ο ΜΕΤΑΤΡ ΠΕΑΣ VHS·C
VHS·C νϊdeο adaptot·
Μετατρο πέας βιντεοκασέτας VHS-C σε VHS, ούτως ώστε αυτn
να είναι συμβστn με συσκευές βίντεο VHS.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙ&Σ
.
ΛΑ.370.Ο ΨΗΦΙΑΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ
Digίta. caιηera
ΦωτογραφικrΊ μnχανn. n οποία λ α μβάνει εικόνες όπως μια απλn

φωτογραφικrΊ μnχανn , n καταγραφrΊ τους όμως πραγματοποι
είται, με τn μορφn ψnφιακών nλεκτρονικών σnμότων, σε
φι
εσωτερικrΊ μνr'ιμπ και όχι σε φιλμ .
Η μνr'ιμn των ψnφιακών φωτογραφικών μnχανών έχει χ~ρnτικό

τnτα τουλάχιστον 16 ΜΒ, μπορεί όμως να επεκταθεί μέσω ',1 1
•
δισκέτας n ειδικr'Ίς κάρτας. /
.: 1
Η αποθnκευσn των εικόνων γίνετα ι σε συμπιεσμένn μορφn. '! 1
όπως είναι τα αρχεία τύπου Jpeg, με σχετικn όμως α π ώλε ι α
πλnροφοριών .
Τα αρχεία των εικόνων κατόπιν είναι δυνατόν μέσω ειδικών

συνδέσεων να μεταφερθούν σε υ πολογιστrΊ και με κατάλλnλο
λογισμι κό να τύχουν επεξεργασίας, να εκτυπωθούν rΊ να αξιο
ποιnθούν ως κοινά αρχεία υπολογιστrΊ <εγγραφrΊ σε CD,
αποστολri με e-mail κλπ) .
Οι ψnφιακές φωτογραφικές μnχανές λειτουργούν με αισθnτnρα

CCD υψnλnς ανόλυσnς και μεγά λnς ευαισθ nσίας. με ικανότnτα
λnψnς σε συνθrΊκες χαμnλού φωτισμού και με ι σορροπία
λευκού φωτός ίwh!te balanceJ.
Με τn σnμερινrΊ τεχνολογία n ανάλυσn αυτrΊ έχει φτάσει το
4 Mpiχel ιμε βάθος χρώματος τουλάχιστον 30 bit), που
προσφέρουν υψnλrΊ ευκρίνεια στnν εικόνα. Σ ινfχειο στnν εnoμc-vn ' "i/ 1δc
- - - - - - - - - - -- -- - - - - -- - - - - - - -- ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
316
(ΣΥΝΕΧΕIΑ)
Η σκόπευσπ γίνεται είτε με παθnτικό σκόπ ε υτρο με διόρθωσn
προσοφθάλμιου ί παρόμοιο με των κοινών φωτογραφικών
μnχανώνJ . είτε μέσω ενσωματωμένnς έγχρωμnς οθόνης
LCD-TFT μεγέθους συνrΊθως 2,5", n οποία αποδίδει ακpιβώς
τnν εικόνα που βλέπει και ο φακός (χωpίς παpάλλαξn J.
Το σύστnμα φακού είναι ουτόμοτnς εστίασnς και μπορεί να

είναι σταθερrΊς rΊ μεταβλnτιΊς ιzoom> εστιακrΊς απόστασnς.
ΣυνrΊθως το οπτικό zoom φτάνει τα 12Χ και το ψnφιακό zoom
τα 1ΟΧ rΊ 12Χ. Σε ορισμένες μnχανές π αρέχετα ι και n δυνατό
τnτα macro φωτογρόφnσnς.
Εκτός από τn σύνδεσn με τον υπολογιστιΊ. μια ψ nφ ι ακrΊ φωτο

γραφικrΊ μnχανrΊ διαθέτε ι έξοδο cν γιο σύνδεσn σε τnλεόροσn ,
βίντεο rΊ βιντεοπροβολέα.
Η μ nχονrΊ τροφοδοτε ίται με μπαταρίες και συνοδεύετα ι από
κατάΑλnΑο λογισμ ι κό . ΠΛΗ.ΡΘΦΘΡΙΕΣ ·
ΛΑ.380.Χ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΝΤΕΟΚΑΜΕΡΕΣ

•
.....1..
Digital videocanera
Βιντεοκάμερες με όλα το χαρακτnριστικό τnς αντίστοιχnς
συμβατικrΊς. n εγγpαφrΊ όμως τnς εικόνας και του rΊχου πραγμα
τοποιείται όχι αναλογικό αλλά ψnφιακά, σε ειδικό μέσο. όπως
ειδικrΊ βιντεοκασέτα rΊ δίσκο CD rΊ DVD.
Μέσω κατάλλnΑnς σύνδεσnς ιον out) το ψnφιακό σrΊμα μπορεί

να μ εταφερθεί σε ψnφιακό νideo ή υπολογιστrΊ.
Επιπλέον λειτουργίες τnς ψnφιακnς βιντεοκάμερας είναι n δυνα

τότnτα χε ι ρισμού τnς εικόνας, π.χ. ακίνnτn εικόνα , διαδοχικές
ακίνnτες ει κόνες, κλπ. και κυρίως n δ υνατότnτα ψnφ ι ακnς επε
ξεργασίας κα ι μοντάζ στnν ίδια τnν κά μ ερα rΊ στον υ πολογιστή .
Υπάρχουν αρ κετοί τύποι ψnφιακrΊς εγγραφrΊς (formatJ.
ΛΑ . 380.Ο ΨΗΦ ΑΚΗ - ΑΝΑΛ ΓΙΚΗ ΒΙΝ'1!'ΕΟΚΑΜΕΡΑ

Digita' videocdmer2
Ψnφιακή βιντεοκάμερα όπου n εγyραφrΊ τ nς ει κόνας και του
rΊχο υ πpαγμοτο π οιείτα ι σε ψnφιακrΊ μοpφή, σε συνrΊθn
βιντεοκασέτα 8 mm .
Είναι συμβατrΊ και αναποpάγει αναλογι κές εγγραφές τύπου
8 mm. ..
Λ .385.Ο Η ΙΑ Η ΒΙΝΤΕΟΚΑΜΕΡΑ DV
Dιg ι:a! "ίdeocamer a DV
Βιντεοκάμερα όπου n εγγpαφή τnς εικόνας και του ήχου πραγ
ματοποιείται σε ψnφιακrΊ μορφrΊ, σε ειδικrΊ βιντεοκασέτα DV.
AA.386.D ΚΑΣΕΤΑ DV
ΛΑ.389.Ο ΨΗΦΙΑ Η ΒΙΝΤΕΟΚΑΜΕΡΑ DV
o·git:aι vϊdeocamera ον
Ψnφ ι οκrΊ β ι ντεοκάμερα όπου n εγγραφrΊ τnς εικόνας και τ ου
ήχου πραγματοποιείτα ι σε ψnφιακrΊ μορφή σε δίσκο DVD-RAM.
ΠΛΗΡ.ΟΦΟΡΙΕΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ-----------------------------

317
ΛΑ.395.Ο ΨΗΦΙΑΚΟ ΕΠΙΔΙΑΣΚΟΠΙΟ
Video ι data pι·esenter

Το ψnφιακό επ ι διασκόπιο είναι ένα από τα πλέον σύγχρονα
μέσα ο πτι κών π αρουσ ι άσεων.
Έχει τn δυνατότnτα να προβάλλει: τρισδιάστατα αντικείμενα

(σταθερά rΊ κινούμενα) , κε ίμενd, τυπωμένες εικόνες, διαφά
νειες Α4 και εικόνες α π ό αρνnτικά rΊ θετικά φίλμ ίσλάιντςJ.
Το βασικό εξάρτnμά του είνα ι μια ψnφ ι ακrΊ βιντεοκάμερα με

π ερ ι στρεφό μενn rΊ και α n οσnώμενn κεφαλrΊ ίσυνrΊθως μονα
δ ι κό εξάρτnμα στα φορnτά συστnματα) .
Τα σταθερό π ροβολικά συστrΊματα περιλαμβάνουν και μια
βάσn, n οποία στ nρίζει αφ' ενός το βραχίονα τnς ψnφ ι ακrΊς
μικροκάμερας (συνrΊθως σπαστός κα ι μεταβαλλόμενου μrΊ
κοuςJ και αφ' ετέρου 1 rΊ 2 φωτιστικά σώματα που αναλαμβά
νουν να φωτίσουν τα τρισδιάστατα σώματα.
Η βάσn περιέχει συνιΊθως φωτεινιΊ επιφάνεια εργασίας για το

φωτ ι σμό δ ι αφανειών Α4 , θετ ι κών - αρνnτ ι κών φι λμς και X-raγs .
ΣυνιΊθως πάνω σ' αυτιΊν τn βάσn του προβολικού βρίσκεται
και ο πίνακας ελέγχου (στα φορnτά βρίσκεται στο βραχίονα).
Τα π ιο ακριβά μοντέλα είνα ι εφοδιασμένα και με δεύτερn
κάμερα, συνrΊΘως αποσπώμενn.
Έχουν τις εξιΊς δυνατότnτες :

Π ίνακας ελέγχου : ΕπιλογrΊ σrΊματος εισόδου, επ ι λογrΊ αρνn
τι κού / θετικού σrΊματος, αυτόματn κα ι χειροκίνnτn ρύθμ ι σn
λευκού χρώματος (White BalanceJ. αυτόμοτn και χειροκίνnτn
εστίασn, επιλογιΊ ζούμ. ρύθμισn φωτεινότnτας .
Είσοδοι: Εκτός από το σnμα τnς ψnφιακrΊς βιντεοκάμερας,
μπορεί να συνδεθεί και με ψnφ ι ακrΊ φωτογραφικrΊ μnχανrΊ,
μικρόφωνο και συσκευn βίντεο.
Έξοδοι: Μπορεί να στείλε ι σnμα σε τnλεόρασn γ ι α προβολn,
σε βίντεο για εγγραφn σε κασέτα ( π .χ. ενός πειράματος>. σε
βιντεοπροβολέα, για nροβολrΊ κα ι σε Η/Υ.
Άλλα χαρακτnρ ι στι κά στο ι χεία: Μέγεθος φωτιζόμενnς επιφά

νειας εργασίας, φακός (Ζο υ μ-φωτε ι νότnτα). ανάλυσn (Κάθετn
και οριζόντια). αριθμός και τύπος εισόδων / εξόδων, βάρος,
τροφοδοσία.
ΛΑ.397.Ο ΚΑΜΕΡΑ ΤΗΛΕΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

•
...ι...
Video confeι·ence camera

Είναι μικρού μεγέθους κάμερα με αισθnτnρα CCD, χωρίς όμως
δυνατότnτα καταγραφnς.
Η εικόνα που παρέχει είναι χαμnλnς ποιότnτας, με μέγιστπ

ανάλυσn 640 χ 480 εικονοστο ι χεία και με ταχύτnτα λnψnς έως
30 πλαίσια το δευτερόλεπτο.
Συνδέετα ι συνnθως στnν είσοδο USB ενός υπολογιστrΊ και χρn

σιμεύει γιd τn λrΊψn κινnτrΊς εικόνας με σκοπό τnν επεξεργασία
κα ι αποθnκευσn μέσω του υ π ολογιστn rΊ τnν αποστολrΊ ε ι κόνας
μέσω δ ι κτύου, ό π ως οτn περίπτωσn μιας τnλεουνδιάσκεψnς.
Η κάμερα συνοδεύεται από αντίστ.οιχο λογισμικό.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΞΣ
- - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠ ΕιΚΟΝιΣΗΣ

318
ΛΑ.40Χ.Ο ΒΙΝΤΕΟΠΡΟΒΟΛΕΙΣ
Video projector. data projector

Ειδικός προβολέας που χρnσιμο πο ιείται γ ι α τnν προβο λ rΊ σε
κοινn οθόνn ε ι κόνων από υπολογιστrΊ rΊ βίντεο.
Ένας τυπικός β ι ντεο προβολέας για χρrΊσn σε αίθουσα διδασκα

λίας έχει φωτεινότnτα τουλάχιστον 600 ΑΝSΙ ιun1ens και
προσφέρει ανάλυσn τουλάχιστον 800 χ 600 εικονοστοι χείων με
16 εκατομμύρια χρώματα.
Η λυχνία για τnν προβολrΊ έχε ι ισχύ τουλάχιστον 120 W με δ ι άρ
κεια ζωrΊς περι σσότερn από 3 έτn rΊ 1000 ώρες λειτουργίας .
Με πλrΊκτρα λε ιτουργίας π άνω ατn συσκευrΊ rΊ με ειδικό τnλε
χειρ ι στrΊριο μ πορούν, εκτός των άλλων, να ρυθμιστούν n
εστίασn, n μεγέθυνσn κα ι n φωτεινότnτα τnς προβολrΊς.
Υπ άρχει επίαnς από το τnλεχειριστrΊριο δυνατότnτα εξομοί
ωσnς λειτουργίας εντολέα (ποντικιού) υπολογι στn (mouse).
Οι βιντεοπροβολείς υποστnρίζουν διάφορες πnγές εικόνας,
όπως υπολογι στn τύπου SVGA (PC n
MAC), ι1 βίντεο n βιντεο
κάμερα (PAL, SECAM' l\ITSC) .
Υποστnρίζουν επίαnς σύστnμα rΊχου με ενισχυτrΊ κα ι 2 nχεία .
Όλn n συσκε υ rΊ και ειδικά h λυχνία τnς είναι πολύ ευαfσθnτα

και για να εξασφαλιστεί n μακρόχρονn λειτουργία τους θα
πρέ π ει να ακολουθούνται οι οδnγίες που περιέχοντα~ στο
εγχει ρίδιο χρnσnς.
Υπάρχουν διάφορες τεχνολογίες προβολnς, με συνnθέστερη

τnν τεχνολογία LCD τριών στοιχείων και ραγδαία αναπτυσσό
μενn τnν τεχνολογία DLP κα ι τnν τεχνολογία DLV.
Παλαιότερn μορφn βιντεο π ροβολέων χρnσιμοποιούσε τρει ς

λυχνίες , μία για κάθε βασικό χρώμα RGB.
Ανάλογα με τn χρnσ ι μοπο ι ούμενn τεχνολογία δ ι ακρίνονται σε:
.ι\Α.400.Ο ΒΙΝΤΕΟΠΡΟΒΟΙ\ΕΑΣC:RT
ΛΑ.402.Ο ΒΙΝΤΕΟΠΡΟΒΟΑΕΑΣ LCD
ΑΑ.405.Ο ΒΙΝΤΕΟΠΡΟΒΟΛΕΑΣ DLP
ΑΑ.407 .Ο ΒΙΝΤΕΟΠΡΟΒΟΑΕΑΣ DLV
ΛΑ.410.Ο ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ DVD

Digitaι Video Disc player
Συσκε υ rΊ παpαγςυγrΊς ψnφιακού σrΊματος και εγγpαφrΊς του σε
δίσκο DVD.
Οι συσκευές των διαφόpων κατασκευαστών διαφέρουν μεταξύ
τους τόσο στn δομrΊ , όσο και στα συστrΊματα κωδικοποίnσnς
- αποκωδ ι κοποίnσnς rΊχοu και εικόνας.
Αξι ολογώντας μια συσκευrΊ DVD θα μ πορούσαμε να επικεντρώ
σουμε τnν προσοχrΊ μας σε τρεις κατnγοpίες χαρακτnριστικών
που αφορούν τον rΊχο, τnν εικόνα και τnν ευκολία χρnσnς .
Οι περισσότερες διαφορές στις συσκευές εντοπίζονται στο
κομμάτ1 του nχου . Αρκετές συσκευές έχουν ενσωματωμένο
αnοκωδικοποιnτn .
Οι σ υ σκευές αναπαραγωγnς
DVD. έχουν τn δυνατότnτα ανάγνω
σnς πολλαπλών formats (DVD, CD, CR-R, CD-RW, Video CD, LD).
~
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗ"Σ -----------------------------

319
ΑΑ.4 Ί 5.0 ΔΙΣΚΟΣ DVD
DVD
Οπτ ι κό μέσο αποθnκευσnς ψnφιακών δεδομένων εικόνας και
nxou παρόμο ι ο με το CD. Είναι δυνατόν να αποθnκευθούν 4,7
GB ψnφιακά δεδομένα n 133 min βίντεο σε δίκους μιας όψnς.
Σε επερχόμενους δίσκους διπλrΊς όψnς, n χωρnτικότnτά τους

μπορεί να φθάσει τα 9,4 GB n 4,5 ώρες βίντεο.
Tn
λογία
δυνατότnτα αυτrΊ τn δίνε ι
αποθnκευσnς :
πλnροφοριών εικόνας <MPEG-2),
πολλών GB να χωράει στο δίσκο .
n ριζι κά διαφοροπο ι nμένn τεχνο
χρnσιμοποιείται
ώστε
σύστnμα
μια
συμ π ίεσnς
ταινία όγκου
rΓ-·
!\
\
_\ \
Οι πλnροφορίες εγγράφονται ελ ι κοειδώς, ξεκινώντας οπό το
εσωτερικό του δίσκου και οι δnμιουργούΙJενες αυλακώσεις
---
απέχουν μεταξύ τουc:. Ο, 74 μm .
Η ποιότnτα τnς εικόνας που αποθnκεύεται είναι άpιστn , ενώ ο
nχος αποδίδεται με απόλυτn σχεδόν πιστότnτα.
Οι οπτικοί δίσκοι πρέπει να αποθnκεύονται μακριά από πnγές

θερμότnτας, γιατί ΙJΠορεί να λιώσει το πολ υμερές κα ι να
αλλοιωθούν τα δεδομένα .
Το ίδιο μ π ορεί να συμβεί και από τις λάμπες με αέριο αργό,
των οποίων n συχνότnτα ακτινοβολίας συντονίζει το μόριο του
πολυμερούς.
ΛΑ.416.Ο ΔΙΣΚΟΣ DVD ΔΙΠΛΗΣ ΕΠΙΣΤΡΩΣf-'ΙΣ

οπτικό μέσο οποθnκευσnς ψnφ ι οκών δεδομένων. παpόμοιο ΙJε
το DVD.
Είναι δυνατόν να αποθnκευθούν 8,5 GB ψnφιακά δεδομένα n 4
ώpες βίντεο σε δύο στρώματα. Σε επερχόμενους δίσκους δι πλ nς
όψnς, n χωρnτ ι κότnτά τους μπορε ί να φθάσει τα 17 GB n 8 ώρες
βίντεο.
ΠΛΗΡΟΦΘΡ.ΙΕΣ
ΛΑ.420a0 ΣΥΣΚΕΥΙJ ΤΗΛΕΟΜΟΙΟΤΥΠΙΑΣ (ΦΑΧ)
Faχ machine
Συσκευn ενσύρματnς αποστολnς δεδομένων <κείμενο n
εικόνα).
Το προς αποστολn κείμενο n εικόνα σαρώνεται. ψnφιοποιείται

κα ι στn συνέχε ια αποστέλ λετα ι μέσω τnλεφωνικr1 ς γραμ μnς
σε άλλn παρόμοια συσκευn, που το εκτυπώνει θερμικά rΊ με
τεχνολογία λέ ιζερ .
Είναι δυνατόν να συνδεθούν με υπολογιστrΊ .
ΛΑ.421.Ο ΘΕΡΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΧΑΡΤΙ

Ειδικό χαρτί θερμ ικnς εκτύπωσnς για χρrΊσn σε τnλεομοιότυnα .
ΠΛ.ΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - -- - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕ ΙΚΟΝ ι ΣΗΣ

320
ΛΑ.425.Ο ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΗΜΑ ΓΡΑΦΕΙΟΥ
Σcanner / faΛ Ιιιachitϊe
Σύγχρονα μnχανnματα που συνδυά ζουν τις λειτουpγίεςτnλε

ομοιότυπου. σαpωτn και φωτοτυπικού.
1 /
-----·
~---~=======~=rt,
-----
Ι _,
-- -~- - 1
ΠΛ'ΗΡΟΦΟΡΙΕΣ -
ΛΑ.430.Ο ΦΩΤΟΤΥΠΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ
Photocopier
Συσκευn αναπαpαγωγnς πρωτοτύπων εγγpάφων n εντύπων.

Δέσμn φωτεινnς ακτινοβολίας σαρώνει τnν επιφάνεια ειδικού
μεταλλικού τυμπάνου αποτυπώνοντας τnν εικόνα τnς π pος
εκτύπωσn σελίδας και φορτίζει nλεκτpοστατικά τα αντίστοιχα
σnμεία .
Στο σnμεία αυτά επικάθεται σκόνn γραφfτn. n οποία μεταφέ

ρεται στn συνέχεια σε χαρτί, όπου μετά από θέρμανσn σταθε
ροποιείται.
ΠΛΗΡΟ_φΟΡ.ΙΕΣ
ΛΑ . 431.0 ΤΑΞΙΝΟΜΗΤΗΣ ΦΩΤΟΤΥΠΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ
sorter
Παρελκόμενο του φωτοτυπικού μnχονnματος που βοnθά

στnν ταξινόμnσn πολλών ίδιων αντιγρ~φων σε ειδικές θέσεις.
' u b \\
Υπάρχουν ταξινομnτές των 5, 10 και 20 θέσε ων.
______,
ΣVΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠ ΕιΚΟΝΙΣΗΣ-----------------------------

321
ΛΑ.45Χ.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
ΛΑ.450.Ο ΚΑΛΩΔΙΟ ΣΥΝΔΕΣΗΣ RF • RF

Καλώδιο ομοαξονικό γιο σύνδεσn κεραίας UHF n VHF <τnλε
οπτικό σήματα) με τnλεόρασn n βίντεο.
ΛΑ.451 .Ο ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ SCART

Λέγεται και ευρώβυσμα n eυroconnector. Διαθέτει 21 ακρο
δέκτες για σύνδεσn τnλεόρασnς nβίντεο με βίντεο .
Περιλαμβάνει ακρ οδέκτες nχου ίείσοδο και έξοδο 2 καναλιών
και γείωσn) και ακροδέκτες χρώματος ίείσοδο και γείωσn RGB
και είσοδο και έξοδο σύνθετου χρώματος ίCVS/compositeJ .
ΛΑ.452.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ SCART • AV

Καλώδιο που στn μία του άκρn υπάρχει βύσμα scart κα ι στnν
άλλn. στους αντίστοιχους ακροδέκτες, βύσματα AV (RCAJ.
ΛΑ.45J.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ AV • AV

Λέγετα ι και RCA n Cinch. Χρnσιμοποιείτο ι στα περισσότερο
μnχανιΊματα τόσο για μεταφορά nχου όσο και ε ικόνας.
Το πλαστικό κάλυμμα είναι έγχρωμο και συνnθως το κίτρ ινο

χρnσιμοnοιείται για τnν εικόνα.
ΛΑ.454.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ S·VIDEO

Ειδικό καλώδιο μεταφοράς εικόνας. Χρnσιμο ποιείται στις
περισσότερες σύγχρονες συσκευές λnψnς και προβολnς
εικόνας.
ι
Απ οτε λείται από 5 ακροδέκτες : είσοδο και έξοδο χρωμικότn-
τας <chrominanceJ και φωτεινότnτας (lumlnanceJ και γείωσn .
ΛΑ.455.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ CANON

Λέγεται και XLR connector. Χρnσ ι μοπο ι είται για τn σύνδεσn
μικροφώνων σε συσκευές επεξεργασίας rΊχου.
Φέρει 3 ακροδέκτες .
ΛΑ.456.Ο ΚΑΛΩΔΙΑ JACK (ΚΑΡΦI)

Χρnσιμοποιείται για τn σύνδεσn μικροφώνων και κατ' αποκλει
στικότnτα των ακουστικών σε συσκευές επεξεργασίας n
αναnαραγωγnς rΊχου .
Συναντάται σε τρία μεγέθn: μεγάλο με διάμετρο 6 mm, μεσαίο

με δ ιάμετρο 3,5 mm και μ ι κρό με διάμετρο 2,5 mm.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ~
- - - - - - - - - - - - - - - - -- -- -- - - -- - - ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ
322
ΛΑ.500.Ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Com pιιteι·, CPU unίt
Είναι η κεντρικn μονάδα ενός τυπικού ηλεκτρονικού υπολογιστn

που περιέχει όλα τα απαραίτητα εξαρτrΊματα για την εκτέλεση
λογισμικών. ο
OD
Στο εσωτερ ι κό του μεταλλικού περιβλrΊματος δ ι ακρίνονται n

μnτρικrΊ π λακέτα με το μικροεπεξεργαστή, τη μνnμn RAM και
τα κυκλώματα ελέγχου των συσκευών εισόδου και εξόδου. οι
@)
κάρτες ελέγχου πολυμέσων (γραφικό, ήχος, βίντεο) και οι
ο
κάρτες επικοινωνίας (Modem, Etherηet).
Περιέχεται επίσnς n μονάδα τροφοδοσίας, 01 μονάδες οδnγών

εύκαμπτων και σκληρών δίσκων κα ι δίσκων CD rΊ DVD. καθώς κα ι
D- --- ο
01 ακροδέκτες και τα βύσματα διασύνδεσης της μονάδας με 0
ο
περιφερειακές συσκευές.
Τμήμα τnς κεντρικής μονάδας αποτελεί το πληκτρολόγιο και το
ποντίκι (εντολέας).
Τα εκάστοτε ακριβn τεχνικά στοιχεία των μερών ενός τυπικού

υπολογ ι στn (είδος και ταχύτητα επεξεργαστrΊ, μέγεθος μνnμης •.
κλπ.) και των περιφερειακών του που προορίζονται για εκπα ι
δευτική χρrΊσn. υπόκεινται σε συνεχrΊ αναμόρφωση λόγω
τnς τεχνολογικnς εξέλιξης και αναδιαμόρφωσης των αναγκών.
ΛΑ.51 Ο.Ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ, ΦΟΡΗΤΟΣ
Portable Notebool,{
Είναι πλnρnς υπολογιστής, όλα τα τμήματα του οποίου, μαζί

με μια οθόνη υγρού κρυστάλλου διάστασnc: συνrΊθως 12, 1"
έως 15, 1". περικλείονται σε μ ικρrΊ συσκευασία ιεπ ι φόνεια μιας
σελίδας χαρτιού Α4).
Ο φορητός υπολογιστrΊς διαθέτει εσωτερικrΊ επαναφορτ ι ζό

μενη μπαταρία που του επιτρέπει αυτόνομη λειτουργία .
Διαθέτει επίσnς τυπικούς ακροδέκτες για τn σύνδεσn περιφε

ρειακών συσκευών ό π ως εκτυπωτrΊ. εξωτερικrΊς οθόνnς,
γρα μ μών δικτύου rΊ τηλεφώνου, κλπ.
Παρόλn τnν υψnλrΊ τιμή και τις περιορισμένες δυνατότητες 0000 C

αναβάθμισης,
, ο φορnτός
,
υπολογιστής, θεωρείται ευέλικτος
,
και πρακτικος σε περιπτωσεις που ο χρnστnς του μετακινειται.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ----------------------------

•
...ι....
323
ΛΑ.520.Ο Ο ΘΟΝΗ ΗΛΕ ΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ, ΚΑΘΟΔΙΚΗ
Είναι συνrΊθnς κοινrΊ οθόvn που συνδέεται στον υπολογιστή και

χpnσψεύει νιο τnv ποpουσίασn πλnpοφοpιών από τnν εκτέλεσ n
λογισμ ι κών.
Η λειτουpγία τπς βασίζεται στον καθοδικό σωλrΊνα Braun και είναι

παρόμοια με τn λειτουργία τnς οθόvnς των τnλεοπτικών δεκτών.
Δέσμn nλεκτρονίων εκπέμπεται από τnν κάθοδο. εστιάζεται και
κατευθύνεται. μέσω πnνίων απόκλισnς, σε φθοpίζουσα οθόνn.
Το κάθε σnμείο στο οποίο προσπίπτει n δέσμn, φεγγοβολεί ανά
λογα με τnν έντασn τnς δέσμης και ορίζεται ωc εικονοστοιχείο
ιpίχeη.
Στις έγχρωμες οθόνες υπάρχουν 3 ανεξάρτnτες δέσμες. μία για

κάθε ένα βασικό χρώμα (Κόκκινο. πράσινο και μπλε), ενώ κάθε
εικονοστοι χείο αποτελείται α πό 3 επιμέρους κουκίδες, αντίστο ι
χων χρωμάτων.
Η λεπτομέρεια στnν ανάλυση τnς οθόνnς αποδίδεται από τn
μικρότερη απόστασn μεταξύ δύο σnμείων ίδιου χρώματος και
σuνrΊΘως λαμβάνει τιμές μεταξύ 0.22 mm και 0,3 mm.
Η συνολικn ανάλυση αναφέρεται στο μέγιστο αριθμό των ορι
ζόντιων και κατακόρυφων εικονοστοιχείων που μπορεί να
υποστηρίξει n οθονn, σε συνδυασμό με τιc ρυθμίσεις τnς οντί
στοιχnς κάρτας οθόνnς του υπολογιστrΊ.
Η τυπική ονάλυσn VGA είναι 640 χ 480 pixels και n ανάλυση SVGA
είναι 800 χ 600 pixels n 1024 χ 768 pixeιs . Άλλο χαρακτηριστι κό
των οθονών είνα ι ο ρυθμός ανονέωσnς τnς ε ικόνας και αναφέ
ρεται στn συχνότnτα κατακόρυφnς σάρωσης τnς δέσμnς
nλεκτρονίων .
Για να μ11ν γίνει αντιληπτός στο μάτι ο νεκρός χρόνος μεταξύ
διαδοχικών εικόνων και εμφανιστεί τρεμούλιασμα, ο ρυθμός
ονονέωσnς πρέπει να είναι μεγαλύτερος οπό 70 Hz .
Η ποιότnτα των οθονών αναβαθμίζεται συνεχώς με διάφορες

τεχνικές, απόρροια των σύγχρονων αποιτnσεων παρουσίασnς
πολυμεσικών πλπροφοριών και εικόνων βίντεο πλrΊρους οθόνnς.
ΑΑ.525.Ο ΟΘΟΝΗ ΗΑΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ, ΥΓΡΟΥ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ
LCD ιιϊqιιιd LΓVStal Disp laγJ monitor
Είναι n λεπτrΊ επίπεδn οθόνn των φορητών υ πολογιστών. ;\

Πρόσφατα χρnοιμοποιείται επίσnς ως ουτόνομn οθόνn μn
φοpnτών υπολογιστών rΊ τnλεοπτικών δεκτών.
Η λειτουργ ία των οθονών υγρών κpυστόλλω ν στnρίζετα ι στn ν

nόΑωσn του φωτός. Κάθε εικονοστοι χείο <plχen αποτελείτα ι από
μία διόταξn υγρού κρυστάλλου τοποθετnμένn ανάμεσα σε δύο
πολωτικά φίΑτρα με κάθετες δ ι ευθύνσεις πόλωσnς.
ΠnγrΊ φωτός υπάρχει στο πίσω μέρος τnς οθόνnς. Η εφαρμογrΊ

μίας τάσης ελέγχου δnμιουργεί ηλεκτρικό πεδίο που μετα βάλλει
το επίπεδο πόλωσnς, επιτρέποντας τn διέλευσn του φωτός
μέσο από το κρύσταλλο.
Στις έγχρωμες οθόνες κάθε εικονοστοιχείο αποτελείτα ι από 3
τέτοιες διατάξεις για τα 3 βασικά χρώματα, κόκκινο (R), πράσινο
ίG) και μπλε (8).
Με τnν τρέχουσα τεχνολογία, δύ ο είνα ι οι συνnθέστεροι τύποι
οθονών υγρού κρυστάλλου.
Στις οθόνες STN ιscan Twisted Nematic ri Dual Scan) n ενεργο

ποίησn των εικονοστοιχείων καθορίζετα ι από πεδίο ηλεκτροδίων v έ :.!ι i. 11
- - - - - - - - - - -- - - -- - - -- - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗΣ

324
• {ΣΥΝΕΧ:ΕΙΑJ
π ου σχnματίί,ουν σύστnμα ορθογώνιων συντεταγμένων.
Οι οθόνες αυτές είναι οικονομικές αλλά δεν έχουν γρnγορn από
κρισn ούτε ευρύ οπτικό πεδίο παρατr'Ιρnσnς .
Αντίθετα , στις οθόνες TFT ίThin Film TransistorJ κάθε εικονοστοι

χείο οδnγείται από μία τριάδα nμ ι ογωγών, για το 3 χρώματα. με
αποτέλεσμα να παρουσ1άζει yρnγορn απόκρισn.
ΠΛΗΙΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΕΚΤΥΠΩΤΕΣ
Οι εκτυπωτές είναι συσκευές εξόδου μέσω των οποίων οι υπολογιστές εξάγουν αποτελέσματα
επεξεργασιών σε χαρτί.
Συνδέονται συνήθως στnν παράλλnλn θύρα του υπολογιστn , ενώ υπάρχουν και εκτυπωτές νια
σε ι ριακn σύνδεσn n για απευθείας σύνδεσn μέσω δι κτύου .
Λόγω των μnχανικών μερών και τnς χρnσnς αναλώσιμων χρειάζονται συχνn συντήρnσn.
Ανάλογα με τn μέθοδο εκτύπωσης διακρίνονται οι ακόλουθοι τύποι εκτυπωτών:
ΛΑ .. 550.Ο ΕΚΤΥΠΩΤΗΣ ΚΡΟΥΣΤ!ΚΟΣ ΑΚΙΔΩΝ
Dot maι·tα prίnt ~r
Η εκτύπωσn πραγμσcο π οιείτα ι με τnν ταχεία κρούσ π σειράς

ακίδων σε απλn μελανοταινία και τnν αποτύnωσn του ίχνους
σε κοινό χαρτί. t
Οι κρουστ ι κοί εκτυ π ωτές δε χρnσιι.,ιοποιούνται πλέον συχνά,

γιατί δεν παρέχουν ταχύτnτα ούτε πο ιότnτα εκτύπωσnς, αλλά 1
Ι
είνα ι κατάλλnλοι νια εκτυπώσει ς κειμένων σε συνεχές χαρτί

και όταν απα ιτούνται πολλαπλά μnχανογpαφ ι κά αντίγpαφα . /
Η ευκρίνεια τnς εκτύπωσnc: καθορίΖ:ετα ι από τον αρ ι θμό ακίδων '-...::6:1~----~~---
(συνnθως 9, 18 n 24J που διαθέτει n κεφαλn του εκτυ π ωτn.
Η ταχύτnτα τnς εκτύπωσnς μετράται σε χαρακτrΊρες που

μπορεί να εκτυπώσει n συσκευn σε ένα δευτερόλεπτο (cps -
character per secondJ.
Οι συνrΊθεις ταχύτnτες είναι τnς τάξnς των 250 και 400 cps
ενώ, όταν απαιτούνται ταχύτερες εκτυπώσεις, μπορεr να
ξεπεραστούν και τα 1 οοο cps.
Αναλώσιμο του εκτυπωτn κρούσnς είνα ι n μελονοτα ι νία .
n · Λ 1-1 Ρ Ο Φ Ο Ρ 1 Ε Σ
ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠ ΕΙΚΟΝΙΣΗΣ -----------------------------

325
ΛΑ.540.Ο ΕΚΤΥΠΩΤΗΣ ΨΕΚΑΣΜΟΥ ΜΕΑΑΝΗΣ
Ιnk-Jet, Bubble-jet printeι·
Οι εκτυπωτές ψεκασμού παρέχουν ποιοτικές και ταχείες

εκτυπώσεις ασπρόμαυρων και έγχρωμων κειμένων. γραφικών
και εικόνων. με χαμπλό κόστος.
Η λειτουργία τους βασίζεται στnν εκτίναξn μελανιού από κεφα

λn με ειδικά ακροφύσια (συνnθως 128 ως 600 διατεταγμένα σε
σε1ρά), χρnσιμο ποιώντας θερμικn n πιεζοnλεκτρικn τεχνολογία.
Κάθε σταγόνα μελανιού που εκτινάσσεται από κάθε ακροφύσιο.
έχει όγκο περίπου 10 pl (p ί colltre) και δnμ ιουργεί κουκίδα
μελανιού με διάμετρο 30 - 80 μm .
Η ποιότnτα τnς εκτύπωσnς μετράτα ι σε κου κίδες ανά ίντσα
(dpi - dots per Ιnch) με τιμές που. με τnν παρούσα τεχνολογία,
κυμαίνονται ΙJεταξύ των 360 έως και 1440 dpi .
Η κεφαλn του εκτυπωτn σαρώνει το χαρτί σε ορ ι ζόντιες λωρί

δες και ΙJετά από κάθε σάρωσn το χαρτί κινείται κατακόρυφα
ένα βnμα ώστε να τυπωθεί n επόμενn λωρίδα.
Η έγχρωμn εκτύπωσn επιτυγχάνεται με τον ψεκασμό συνδυ

ασΙJού ΙJαίιρnς μελάνnς και των 3 βασικών χρωμάτων. κυανού .
ματζέντα και κίτρινου από διαφορετικά δοχεία μελανιών.
Η ταχύτnτα των εκτυπωτών ψεκασμού μετριέται σε αριθμό

σελίδων ε κτύπωσnς μέσα σε ένα λεπτό (ppm - page per
minute).με συνnθισμένες τιμές μεταξύ 3 και 15 σελίδων
ασπρόμαυρου κειμένου το λεπτό. για μέγεθος χαρτιού Α4.
Αναλώσιμο του εκτυπωτή ψεκασμού είναι τα δοχεία μελανιών.
ΛΑ.550.Ο ΕΚΤΥΠΩΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΛΕΪΖΕΡ

ιaser prίnter
Οι εκτυπωτές τεχνολογίας λέιζερ λειτουργοίιν παρόμοια με τον

τρόπο που λειτουργεί ένα φωτοτυπικό μnχάνnμα . •
Δέσμn φωτεινnς ακτινοβολίας λέι ζερ σαρώνει τnν επιφάνεια ε ι
δ ι κού τύμπανου αποτυπώνΟ\Γ[ας τnν ε ι κόνα τι1ς προς εκτύπωσn
σελίδας και φορτίζει nλεκτροστατικά τα αντίστοιχα σnμεία.
Στα σnμεία αυτά επικάθεται σκόνn γpαφίτn. n οποία μεταφέρεται

ατn συνέχεια σε χαρτί, όπου μετά από θέρμανσn σταθεροποιείται .
Οι εκτυπωτές λέ ιζερ παρέχουν πολύ ευκρινές κείμενο και γραφι κά,

με ανάλυσn τnς τάξnς των 600 - 1200 dpi, καθώς κα ι μεγάλες
ταχύτnτες εκτύπωσnς, τπς τάξnς των 20 - 30 σελίδων το λεπτό.
Μπορούν να εκτυπώσουν με μεγάλn nοι ότnτα το μαύρο χρώμα,

καθώς και όλες τις διαβαθμίσεις του γκpί.
Υπάρχουν και έγχρωμοι εκτυπωτές τεχνολογίας λέιζερ.
Αναλώσιμα του εκτυπωτn λέιζερ είνα ι το τύμπανο και το δοχείο

σκόνnς γραφίτn .
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ·
- - - - - - - - - - -- - -- - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
326
•
...L
ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕ ι ΚΟΝιΣΗΣ
ΛΑ.570.Ο ΣΑΡΩΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
~
scanner
Είναι συσκευrΊ ψnφιοποίnσnς εικόνων και εγγράφων και μετα
τροπrΊς των οπτικών πλnροφοριών σε αρχείο υπολογι στrΊ για
περαιτέρω επεξεργασία .
Ειδικό λογισμικό οπτικrΊς αναγνώρισnς χαρακτrΊρων <OCR) μπο

ρεί στn συνέχεια να μετατρέψει τις ψnφιοποιnμένες ε ι κόνες
εγγράφων σε μοpφrΊ αναγνωρfσιμn από επεξεργαστές κειμένου.
Η ψnφιοποίnσn nραγματοnοιεfται από κεφαλrΊ στοιχείων CCD τα

οποία αναγνωρίζουν τn φωτεινn έντασn και το χρώμα κάθε
σnμείου που ανιχνεύεται.
Η πυκνότnτα των στοιχείων χαρακτnρίζει τnν ανάλυσn ψnφιο
ποίnσnς του σαρωτn και μετριέται σε μονάδες dpi <εικονοστοι
χεία ανά ίντσα).
Οι σύγχρονοι σαρωτές μπορούν να nροσφέρομν οπτικrΊ ανόλυ
σn αnό 1οο dpi έως 1200 dpi, n οποία με τεχνικές παρεμβολnς
tinterpolatlon> μπορεί να φτάσει μέχρι κα ι τα 19 200 dpi .
Η ποιότnτα ενός σαρωτrΊ καθορίζεται επιπλέον από τnν ποιό
τnτα των οπτικών στοιχείων ιφακοί εστίασnς> και τnν ταχύτnτα
σόρωσnς .
Η συσκευrΊ συνδέεται στον υπολοyιστn είτε μέσω θύρας USB.

είτε στnν nαράλλnλn θύρα, είτε σε κάρτα scsι .
Οι συνrΊθεις σαρωτές είναι επίπεδου τύπου. με κεφαλrΊ n οποία
κι νείτα ι κατά μrΊκος τnς σελίδας.
Υπάρχουν επίσnς σαρωτές χε ι ρός, όπου ο χρnστnς μετακινεί τn
συσκευrΊ με σταθερrΊ ταχύτnτα πάνω στn σελ ίδα, και οι σαρωτές
έλξnς, που με ειδικό μnχανι σμό μετακι νούν τn σελίδα πάνω από
τnν κεφαλn <π . χ . σαρωτές συσκευών φαξ).
ΠΑΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
"iiίiii
.....
• • ~ ι ι
ΛΑ.600.Ο ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Data - Ιoggeι·
Απ οτελεί συσκευrΊ αναλογικο-ψnφιακού μετατροπέα <ND

conνerter) ανάλυσnς δείγματος 1ο rΊ 12 bit, που έχει τn όυνα-
τότnτα συλλογrΊς από το περιβάλλον. επεξεργασίας και
απεικόνισnς μεταβολών στnν τιμrΊ φυσικών μεγεθών .
Η απεικόνισn στnν οθόνn υπολογιστrΊ γίνεται σε πραγματικό

χρόνο <real-time>.
Οι μετρrΊσειc: πραγματοποιούνται μέσω ειδικών αισθnτrΊρων.
Υπάρχουν αισθnτnρες σχεδόν νια κάθε φυσικό μέγεθος, οι
οποίοι περιγράφονται στn συνέχεια του Καταλόγου .
Στn μονάδα μ π ορούν να συνδεθούν ένας rΊ περισσότεροι

αισθnτrΊρες για τnν ταυτόχρονn μέτρnσn π ολλών μεγεθών.
ο ρυθμός λrΊψnς δεδομένων καλύ πτει συν rΊ θως μια κλίμακα
που εκτείνεται από μία μέτρnσn τnν ώρα έως τουλάχιστον
10 000/s .
Υπάρχει επίσnς δυνατότnτα ελέγχου εξωτερικών διατάξεων.
ο έλεγχος τnς συγχρονικnς διάταξnς και n επεξεργασία και
παρουσίασn των δεδομένων πραγματοποιείται από λογισμικό
που συνοδεύει τn συσκευrΊ .
Η συσκευrΊ συνδέεται στn σειριακrΊ θύρα rΊ στn θύρα USB του

υπολογ ι στrΊ και μέσω μετασχnματιστrΊ τροφοδοτείται με
χαμnλrΊ τόσn α π ό το δίκτυο 220 ν.
ΠΑΡΕΛΚΟΜΕΝΑ ΠΛΗΡΟ~ΟΡΙΕΣ
ΑJΣΘΗΤΗΡΕΣ
327
ΛΑ.610.Ο ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΦΟΡΗΤΗ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Handheld data - ιogger
Αποτελεί φορnτn παραλλαγr'ι τnς μονάδας Συγχρονικr'ις Διάτα

ξnς, n οποία μπορεί να χρnσιμοποιnθεί γ ι α τnν καταγραφr'ι
μεταβολών, τόσο σε σύνδεσn με τον υπολογ ι στr'ι (on -llneJ όσο [[
και αυτόνομα σε εξωτερικό περιβάλλ ον (off-JineJ με τn βοnθεια
ενσωματωμένnς μπαταρ ίας .
Σε αυτn τnν nερfπτωσn n μονάδα κατακρατά τα δεδομένα σε

εσωτερικn μνnμ n.
Ύστεpα, τα στοιχεία μnοpούν να μεταβιβαστούν στον υnολο
γιστrΊ για επεξεργασία και παρουοίασn .
Η φορnτr'ι μονάδα έχει παρό μο ι α χορακτnριστι κά με τn μn

φορnτιΊ συσκευrΊ, αλλά διαθέτει πλnκτρα λε ιτουργίας και μ ικρr'ι
οθόνn υγρών κρυστάλλων για τnν παρουσrαοn πλnpοφοριών.
~ Π'Λ·Α ΡΟΦΟ pl ·EΣfl

ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ
ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ
Είναι διατάξεις οι οποίες ανιχνεύουν μεταβολές στnν τιμn φυσικών μεγεθών, τις μετατρέπουν σε
nλεκτρικά σnματα και μέσω τnς κεντρικnς μονάδας Συγχρονικής Διάταξnς, τις μεταβιβάζουν στον
υnολογιστn για επεξεργασία .
Υπάρχουν αισθnτnρες σχεδόν νια κάθε φυσικό μέγεθος, ενώ νέοι εξειδικευμένοι αισθnτnρες
αναπτύσσονται συνεχώς.
Πριν τn χρήσn κάθε αισθητήρα θα πρέπει ο χρήστης να συμβουλεύεται το φυλλάδιο τnς διαδι
κασίας βαθμονόμnσής του.
Παρατίθενται στn συνέχεια πληροφορίες για τους συνnθέστερους αισθητήρες που μπορούν να
χρnσιμοποιnθούν στο εργαστήριο Φυσικών Επιστημών.
ΛΑ.620.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ
Force sensor
Χρnσιμο ποιείται ως ένα δυναμόμετρο, γιο τn μέτρnσn δυνά
μεων ιΊ βαρών. κυρίως σε πειράματα Μnχανικnς ίμεΑέτn
δυνάμεων τριβ r'ις, ταλαντώσεις κλπ) .
Η έΑξn rΊ n άπωσn που εφαρμόζετα ι στον αισθnτnρα, π αράγει

στο εσωτερικό του μια π ι εz:οnλεκτρ ι κn ιΊ επαγωγικn τάσn. n
οποία μετράται από τnν κεντρ ι κn μονάδα Συγχpονικnc: Δ1άταξnς
και αποδ ίδετα ι ως μεταβολές στnν τ ι μn τnς δύναμnς .
ϊο εύρος μετρnοεων κυμαίνετα ι συνnθως από ± 10 Ν έως

± 50 Ν, με ακρίβεια 1%.
- - - - - -- - -- - - - - - - - - -- - -- -- - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗ Σ
328
ΛΑ.625.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΚΙΝΗΣΗΣ
Motion dete('tor
Χαροκτnρίζεται και ως αισθnτrΊρας υnερrΊχων, καθώς λειτου
ργεί με εκπομπrΊ nχnτικών παλμών συχνότnτος 40 kHz .
Από το χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ διαδοχικών ανακλάσεων

των παλμών επόνω σε κινούμενο αντ ι κείμενο, υπολογίζεται n
απόστασn του αντικε ιμένου και από το ρυθμό μεταβολnς τnς
αnόστασnς, προκύπτει n ταχύτnτα και n επιτάχυνσrΊ του .
ο α ι σθnτnρας κfνnσnς έχει εμβέλεια σ υνrΊΘως έως 1 ο m, με

διακριτικιΊ ικανότnτα < 5 mm και γωνία λnψnς μετρnσεων
± 10° έως 20·.
Π ΗΡ.ΟΦΌΡΙΕΣ
ΛΑ.&JΟ.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ
Rotarv f"'rιtior detel"'tor

Ο αισθnτrΊpας παρέχει το μέτρο και τn φορά γωνιακrΊς μετατό
πισnς, γωνιακnς ταχύτnτας και επιτάχυνσnς σε πειράματα
κυκλ ι κnς κίνnσnc:, μελέτnς τnς στροφορμrΊς, των ροnών
στρέψnς κλn.
Λειτουργεί με τn βοιΊθεια οπτικού δίσκου, ο οποίος καταγρόφει

μεταβολές γωνιών με ακρίβεια έως 0,2 • και γωνιακές ταχύ
τnτες έως 13 περιστροφές/s .
Με τn χρnσn κυκλικού εξαρτιΊματος γνωστnς ακτίνας, ο

α ι σθnτnρος μπο ρεί εnίσnς να χρnσ ι μο nοιnθεί γιο τπν κατο
γραφrΊ ευθύγραμμων μετατοπίσεων .
"ΠΛf:f ΡΟΦΟΡJΕΣ ~
ΛA.&JS.O ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗΣ
Είναι αισθnτrΊpας που καταγράφει τnν επιτάχυνσn τnς μάζας

που έχει ο ίδιος ο αισθnτιΊ ρας ιΊ τnν επιτάχ υνσn άλλου κινnτού
αντικειμένου πάνω στο οποίο αυτός είναι προσαρμοσμένος.
(ο ο j
Η πεpιοχrΊ μετpnσεων συνήθως είναι από ±3 g έως ± 25
g, με διακριτικn ικσνότnτα < 0,01 g .
Η τιμrΊ τnς επιτάχυνσnς αφορά καθορισμένn δ ι εύθυνσn που
είναι σnμειωμένn με ενδεικτικό βέλος στο nερίβλnμα του
αισθnτrΊρσ .
Υπάρχουν εnίσnς αισθnτnρες nou παρέχουν το μέτρο και τn

φορά τnς επιτόχυνσnς σε σύστnμα με τρεις κάθετες συνιστώ
σες. Για κινrΊσεις σε κατακόρυφο επίπεδο, υπάρχει επιλογn
αvτιστάθμισnς τnς επιτάχυνσnς του γnινοu βαρuτικού πεδίου .
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝ ΙΣΗΣ - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --

329
ΛΑ.650.Χ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
τemperature sensors
Χpnσ ι μο π οιούνται ως θερμόμετρα ακρ ι βείας, νια τnν παpακο

λούθnσn μεταβολών θερμοκρασίας .
Η αρχn λειτουργίας των αισθnτrΊρων στnρίζεται στn μεταβολn

nλεκτρικών χαρακτnριστικών, ως συνέπεια τnς μεταβολnς τnc:
θερμοκρασίας .
Οι συνnθέστεροι α ι σθnτrΊpες θερ μ οκρασίας, με τα αντίστοιχα

χαρακτnριστικά, είναι οι ακόλουθοι:
ΛΑ . 650.1 -200 έως +1400 °C Ακρίβεια 5 °C. Η επαφή μεταξύ δύο ζευγών συρμάτων
διαφορετικών μετάλλων δnμ ι ουργεf μια διαφορά
δυναμικού που είναι ανόλογn προς τn διαφορά τnς
ΘΕΡΜΟΖΕΥΓΟΥΣ
θερμοκρασίας τους.
Η μια επαφn βρίσκεται σε θερμοκρασία αναφοράς

ενώ n όλλn στn θερμομετρού μενn περιοχιi.
ΛΑ.650.2 -200 έως +200 °C Ακρίβεια 0,5 °C. Η μεταβολιi θεpμοκρασfας ανιχνεύεται
1από τnv
υλικών.
μεταβολn τnς nλεκτpικrΊ αντίστασn ς των
ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ
Χρnσιμοποιούνται υλικά με θετικό (PTCJ rΊ με αρνnτικό

(NTC> συντελεστn ειδικnc: αντίστασnς.
Οι αισθnτnρες τnς κατnγορίας αυτής έχουν ταχεία

αnόκρισn αλλά παρουσιάζουν προβλrΊματα μn
•
γραμμικότnτας λόγω αυτοθέpμανσnς .
ΛΑ .. 650.:S -25 έως +125 °C Ακρίβεια 1 °C . Η θερμοκρασία ανιχνεύεται με τn

μεταβολή τnς τάσnς στα άκρα μιας επαφnς nμιανω
ΗΜΙΑΓΩΓΟΥ νού pn, όταν αυτή διαρρέεται ο π ό pεύμα σταθερήc:
έντασης.
Η επαφn pn βρίσκεται σε ολοκλnρωμένο κύκλωμα,

στnν άκρn ράβδου από ιnοχ nTeflon.
Η διαδικασία βαθμονόμnσnς των αισθnτnρων θερμοκρασίας, περιλαμβάνει

τn λrΊψn και κατακρότnσn ως θερμοκρασιών αναφοράς, δύο γνωστών τιμών .
Συνnθως λαμβάνονται οι ο ·cτnς τnξnς του πάγου κα ι 01 100 °C του
βρασμού του απεσταγμένου νερού.
·ΠΛΗΡΟ.ΦΟΡΙΕΣ
- - - -- - -- - -- - - - -- -- - -- - -- -- - - ΣΥΠΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝιΣΗΣ
330
ΛΑ.655.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΡΟΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Heat flow sensor
Ο αισθnτrΊρας αποτελείται από πλακfδιο συγκεκρ ι μένnς μάζας .
οι δύο επιφάνειες του οποίου διαθέτουν ανεξάρτnτους αισθn
τrΊρες θερμοκρασfας που διαχωρίζονται μεταξύ τους με θερμο
μονωτικό υλ ι κό.
Η επαφrΊ των δύο πλευρών του αισθnτrΊρα με σώματα διαφο

ρετικrΊς θερμοκρασίας rΊ n τοποθέτnσn του αισθnτrΊρα ανάμεσα
σε θερμικές πnγές με διαφορετικrΊ ισχύ ακτινοβολίας θερμό
τnτας, παρέχει το μέτρο κα ι τn φορά τ n ς ροrΊς θερμότnτας
μεταξύ των δύο επιφανειών. σε μονάδες πυκνότnτας ισχύος
2
<W/m ).
ΛΑ.660.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ
Relative humίditγ CRH> sensor
Ανιχνεύει τnν ποσοστιαία σχετικrΊ υγρασία του αέρα οτnν

περιοχri από ο έως 95%. με αναφορά στους 25 °C και ακρίβεια
περίπου 5%. (C1 ο j
Χρnσιμοποιείται γιο τn μελέτn περιβαλλοντικών ουνθnκών σε
ανοικτri ατμόσφαιρα ri σε κλειστό χώρο.
ΛΑ . 680.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΠΙΕΣΗΣ
Pressure se11sor
Χρnσιμοποιείται ως μανόμετρο για τnν καταγραφrΊ απόλυτων

rΊ σχετικών πιέσεων. σε πειράματα ΥδροστατικrΊς, νόμων
αερίων κλπ.
[ο ο j
Διατίθεται σε δ ι άφορες περιοχές μετρrΊσεων. συνriθως από ο
έως 5 Atm <Ο έως 5000 mbarJ.
ο α ισθnτrΊρας συνοδεύεται από ελαστικούς σωλrΊνες και αερο

στεγείς συνδέσμους για τnν προσαρμογrΊ το υ σε πε ι ραματικές
διατάξεις <μανομετρικrΊ κάψα, έμβολα κλπ).
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟ ΝιΣΗΣ----------------------------

331
ΛΑ.685.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Barometer sensor
Χρnσιμοποιείται ωc; βαρόμετρο για τnν ανίχνεuσn μεταβολών
στnν ατμοσφαιρικrΊ πίεσn .
,, Cc::i ο "j '
Η περιοχή μετρήσεων συνήθως είναι από 800 έωc;
με διακριτική ικανότnτα < 1 mBar.
1100 mBar
r
Γ- --ι
--
~
__,
Ο αισθnτήραc; μπορεί επίσnc;, παρακολουθώντας τιc; μεταβο \ -
'\.\
λές τnc; ατμοσφαιρικrΊc; πίεσnc;, να καταγράψει μεταβολές
υψόμετρου .
: nΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΛΑ.700.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
νo 1 tage probe
Ο αισθnτrΊρας χρnσ1μοποιείται. ό π ως και οι ακροδέκτες ενός
κοινού βολτόμετροu, για τnν καταγραφrΊ τnς διαφοράς δυνα
μικού στο άκρα πnγών και καταναλωτών. Υπάρχουν αισθnτrΊρεc;
με διάφορες περιοχές λειτουργίας, οι συχνότερες από τιc;
οποίες είναι : + 250 mv , ±
2,5 ν . ±
10 ν ,
± 25 ν κλπ,
με ακρίβεια < 5%, για συνεχείς rΊ εναλλασσόμενες τάσεις.
Οι αισθnτnρες διαφοράς δυναμικού διαθέτουν πολύ μεγάλn

εσωτερική αντίστασn (> 1ΜΩ) και προστασία unέρτασnς. Ι
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ '
ΛΑ. 705.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ
current probes
Παρεμβάλλεται, όπως και οι ακροδέκτες ενός κοινού αμπερό
μετρου, σε ένα nλεκτρικό κύκλωμα και καταγράφει τnν
έντασn του ρεύματος.
Η έντασn υπολογίζεται από τnν πτώσn τάσnc; που δnμιουρ

γείται σε αντιστάτn πολύ μικρrΊc; ωμικrΊς τιμrΊς (0. 1 - 1 Q), στο
εσωτερικό του αισθnτrΊρα .
Συνήθεις περιοχές λειτουργίας των αισθnτnρων έντασnς είναι:

± 250 mA, ±2 Α και ±5 Α. με ακρίβεια < 5%. στο συνεχές
n το εναλλασσόμενο ρεύμα .
· ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ .
- -- - - - - - - - - - - - - -- -- -- -- - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝΙΣΗΣ

332
ΛΑ. 71 Ο .Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
Magretic field sensor

Λειτουργεί με αισθnτr'ιρα Hall και χρnσιμοποιείται για μετρnσεις
και καταγραφές ακτινικών r1 αξονικών μαγνnτικών πεδίων που
δnμιουpγούνται από πnνία, nλεκτρομαγνrΊτες, μόνιμους
μαγνrΊτες κα ι γύρω από nλεκτρικές συσκευές .
Ανιχνεύει επι πλέον κα ι το μαννnτ ι κό π εδίο τnς Γπς.

Συνδεδεμένος με κεντρ ι κri μονόδα Συγχρονικri ς Δ ι άταξn ς,
παρέχει ένδειξn τnς έντοσnς του πεδίου, σε διάφορες περιοχές
-
τιμών από ο - 100 mτ ιο - 1000 GJ με ακρίβεια μετρnσεων 5%.
Διαθέτει δυνατότnτα ρύθμισnς μnδενός και αντιστάθμισnς

πεδίων υποβάθρου.
ΛΑ. 740.D ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΗΧΟΥ

•
Soιιrt1 sensor <riic,.opt1one>
Ο οισθnτrΊρα ς περιέχε ι δυναμικό rΊ κρυσταλλικό μικρόφωνο
ευαισθnσίας 50 - 11 ο dB με εύρος συχνοτrΊτων συνr'ιθως από
50 έως 10 οοο Hz . Cσ 0 j
Χρnσ ιμοπο ιείται για τnν επίδειξn και μελέτn τ nς κυ ματομορφriς
nχων προερχόμενων από ομιλία n μουσικά όργανα, καθώς και
νια τn μέτρnσn σχετικών εντάσεων nχου ενός χώρου. νια τον
υπολογισμό τnς ταχύτnτσς του riχου κλπ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:~
ΛΑ. 750.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ
Llght sensor
Ο α ι σθnτιiρας περιέχε ι φ ωτοδfοδο πυριτίου κα ι μετρό τnν

έντασn του φωτός στnν περιοχn από ο έως συνnθως 100 kLuχ -
σε διάφορες κλίμακες τιμών, με ακρίβεια Ο.1%.
1- j'
Χρnσιμοποιείται νια τn μελέτn τnς φωτε ι νrΊc ακτινοβολίας σε
[σ ο
--
·-
.
εσωτερικό n εξωτερ ι κό περιβάλλον. σε πειράματα περfθ λασnς,
συ μβολ nς, πόλωσnς φωτός, κλπ.
ι·--ι
~
ι
~
-
Εuαίσθnτοι αισθnτrΊρες φωτός μπορούν να συνδεθούν επίσnς
σε φασματοφωτόμετρο.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ -----------------------------

333
ΛΑ.755.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΥΠΕΡΥΘΡΟΥ ΦΩΤΟΣ
tnfrared (IR> Ιigl1t se11sor
Ευαίσθnτος αισθnτnρας φωτός με γραμμικn συμπεριφορά

στnν ορατrΊ και στnν υπέρυθρn περιοχn του φάσματος. μέχρι
τα 40 οοο nm . [ε::::! ο ]
ο αισθnτnρας χρnσιμοποιεfται στn φασματοφωτομετρία καϊά
τnν καταγραφn φασμάτων εκπομπnς και απορρόφnσnς, καθώς
και ως ανιχνεuτιiς κίνnσnς αντικειμένων που εκπέμπουν
υπέρυθρn ακτινοβολία, όπως είναι το σώμα ενός ανθρώπου .
ΛΑ.760.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΦΩΤΟΣ
Ultraviolet (UV> light sensor

Αισθnτιiρας φωτός που ανιχνεύει φωτεινn ακτινοβολία στnν
υπεριώδn περιοχιi του φάσματος, 315 nm - 400 nm .
Χρnσιμοποιείται για τnν καταγραφr'ι τnς nλ ι ακnς ακτινοβολίας,

τn διερεύνnσn τnς υπεριώδους ακτινοβολίας που απορροφάται
από αντnλιακά πετάσματα και σε φασματοσκόπιο για τnν
καταγραφn φάσματος εκnομπr'ις λάμπας υδραργύρου .
ΛΑ.765.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΦΩΤΟΠΥΛΗΣ

Photogates
Συναντώνται ως ζεύγος αισθnτιiρων σχιiματος "Π" ιi "U", τα δύο •
σκέλn των οποίων περιέχουν φωτεινn πnγιi, συνnθως υπεριώ
δους φωτός κα ι ευαίσθnτn φωτοδίοδο αντίστοιχα .
Η απόστασn των σκελών μεταξύ τους είναι περίπου 5 - 1ο cm,

n οποία σε ορ ι σμένες φωτοπύλεc; είναι μεταβλnτιi .
Ο ι φωτοπύλες προσαρμόζονται σε κατάλλnλα σnμεία τnς τρο
χιάς κινnτών και ανιχνεύουν τn διακοπn και τnν αποκατάστασn
τnς φωτεινnς δέσμnς, που οφείλεται στn διέλευσn των
αντικειμένων μεταξύ των σκελών τους.
Συνδυασμός φωτοπυλών μπορεί να χρnσιμοποιnθεί για τnν

καταγραφr'ι συμβάντων ιi τον υπολογισμό τnς ταχύτnτας και
επιτάχυνσnς σε πειράματα ελεύθερnς πτώσnς, ολίσθnσnς σε
κεκλιμένο επίπεδο. σε αεριοδιάδρομο κλπ.
Ο ι φωτοπύλες μπορούν να χρnσ ι μοποιnθούν εnίσnς για τn

διέγερσn ενός nλεκτρονικού χρονόμετρου.
- - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ

334
ΛΑ.770.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΦΩΤΟΠΥΛΗΣ ΜΕ ΤΡΟΧΑΛΙΑ
pu ιιev Smart
Είναι ειδικrΊ φωτοπύλn με προσορμοσμένn τροχαλία που
μπορεί να περιστρέφετα ι με ελάχιστες τριβές μεταξύ των
σκελών τnς.
Η τροχαλία διαθέτει ακτινωτό οπτικές χαραγές γι α τnν ανrχνευ

σn τnς περιστροφrΊς τnς από τnν οπτικn δέσμn τnς φωτοπύλnς.
Το νrΊμα που διέρχεται από τnν αύλακα τnς τροχαλίας, μπορεί

να προσαρμοστεί σε διάφορα αντικείμενα για τn μελέτn τnς
κίνnσrΊς τους.
ΛΑ. 775.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΕΠΑΦΗΣ (ΔIΑΚΟΠΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ)
Pressure pad
Είναι επίπεδn επιφάνεια διαστάσεων συνrΊΘως 20 cm χ 20 cm
που περιέχει ευα ίσθnτο αισθnτnρα πίεσnς rΊ άλλο μ n χανισμό,
ικανό να ανιχνεύσε ι τnν πρόσκρουσn αντικείμ ενου πάνω σε
αυτrΊ .
Χρnσιμοποιείται για τnν ανίχνευσn τnς διέλευσnς ενός ανθρώ

που rΊ άλλου κινnτού. τnν καταγραφrΊ τnς χρονι κnς στιγμnς
άφιξnς ενός αντικειμένου που πέφτει, όπως π.χ . μιας σφαίρας
σε πειράματα ελεύθερnς πτώσnς rΊ σε πλάγιες βολές, κλπ .
Μπορεί να συνεργαστε ί με τον αντίστοιχο nλεκτρομαγνnτικό

μnχανισμό αποδέσμευσnς τnς σφαίρας και με φωτοπύλες
'διέλευσnς, για τον υπολογισμό τnς ταχύτnτας και τnς
επιτόχυνσnς .
• Σ 0 '')( Η
ΛΑ. 800.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ρΗ
pH sensor
ο α ισθnτrΊρας χρnσιμο π οιείτο1 για τnν καταγραφrΊ του pH σε

πε ι ράματα Χ nμ εfας και Βιολογίας, ό π ως σε αντ ι δράσεις
εξουδετέρωσnς κα ι σε περιβαλλοντικές μετρrΊσεις.
Αποτελείται από ένα nλεκτρόδιο τύπου Ag-AgCI, έναν προσαρ

μοστrΊ - ενισχυτrΊ και το δοχε ίο φύλαξnς του nλεκτροδίου .
ο α ισθnτnρας πραγματοποιεί μετρnσεις στnν περιοχή Ο έως

14 pH, με διακριτικrΊ ικανότnτα < 0,2 pH και ακρίβεια < 5%.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ&ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ----------------------------
335
ΛΑ.805.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (C02 )
co2 gas sensor
ο αισθnτnρας ανιχνεύει κα ι καταγράφε ι τ n συγκέντρωσn C02

στον ατμοσφαιρικό αέρα, με εύρος αν ίχνευσnς ο έως 5000
ppm, διακριτικrΊ ικανότnτα < 1ο ppm και ακρίβεια < 10%.
Στις εφαρμογές του αισθnτrΊρα περιλαμβάνεται n μελέτn τnς

μεταβολrΊς των επιπέδων συγκέντρωσnς C02 κατά τn διάρκεια
φωτοσύνθεσnς και διαπνοnς σε φυτά .
ΛΑ.81 Ο.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΑΕΡΙΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ (02 )

oxγgen gas sensor
ο αισθnτrΊpας μετρά τn ποσοστιαία συγκέντρωσn του οξυγόνου

στον ατμοσφαιρι κό αέρα, από 0% έως 27%.
(;;?ο ~::J
Μπορεί εnfσnς να χρnσιμοnοιnθεί κατά τn μελέτn τnς φωτο
:-)
ούνθεσnς rΊ τnς ανα n νοnς των ζωικών οργανι σμών.
Συνοδεύεται από δοχείο συνnθως

μένων σε μικροκλίμακα .
250 mι νια τn μελέτ n φαινο
-
1 --
ΛΑ. 815.0 ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΔΙΑΛΥΜΕΝΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ (02 )

D iss o ιved Oxyge11 probe
Χρnσιμοποιείται για τnν καταγροφrΊ τnς συγκέντρωσnς

οξυγόνου σε υδατικά διαλύματα στnν περιοχrΊ οπό ο έως
συνnθως 14 mg/L με ακρίβεια καλύτερn από 0.01 mg/L.
Τον α ι σθnτnρο συνοδεύει διάλυμα μnδενικrΊς συνκέντρωσnς

οξυγόνου και ανταλλακτικά εξαρτrΊματα .
Τυnικn εφαρμογn είναι n μελέτn συγκέντρωσnς οξυγόνου

κατά τn φωτοσύνθεσn σε υδρόβια φυτό.
-
336
- - - -- -- - - -- -- - - --
•
.J._
- - - - -- -- - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ

ΑΑ.830.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑΣ
conductivity sensor
ο αισθnτnρας χρnσιμοποιείται σε περιβαλλοντικές μελέτες γιο
τnν καταγραφn τnς αλμυρότnτας, τnς συγκέντρωσnς των
διαλυμένων στερεών και τnς nλεκτρικnς αγωγιμ ότnταc; σε
υδατικά διαλύματα.
Χρnσιμοποιείτσι επίσnς για τnν καταγραφn των μεταβολών

συγκέντρωσnς ιόντων σε υγρά, τnν επίδειξn τnς διάχυσnς των
ιόντων μεταξύ μεμβράνnς κλπ.
Υπάρχουν αισθnτnρες με διάφορες περιοχές μετρnσεων

αγωγιμότnτας, από ο έως 20 000 μS/cm, με δ ιακριτικn ικανό
τnτα <5 μS και ακρίβεια <2%.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ί
·~
ΛΑ.835.Χ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΙΟΝΤΩΝ
ιοη selective electrodes

Είναι ειδικά nλεκτρόδια που συνδέονται στnν κεντρικn μονάδα
Σuγχρονικnc; Διάταξnς μέσω κατάλλnλου εvισχυτn και παρέχουν
στιγμιαία ένδε ι ξn n
συνεχn παρακολούθnσn τnς συγκέντρωσnς
συγκεκριμένων ιόντων στο νερό.
Χρnσιμοποιούνται σε πειράματα ποιοτικού ελέγχου κα ι nλεκτρο

χnμικnς ανάλυσnς. Τα nλεκτρόδια διαθέτουν ανταλλακτικn
μεμβράνn, n οποία έχει μικρn διάρκεια ζωnς.
Τα σuνnθέστερα nλεκτρόδια με το αντίστοιχο εύρος μετρn

σεων και το είδος των ιόντων που ανιχνεύουν, είναι :
ΑΑ,.83Ξ .. ΊJ Ασβεστίου ca +2 0,2 έως 40 οοο

2
Pb+ 2 , Hg+ 2 , cu +2 , Νί +
ΛΑ.835.Ζ Καλίου κ+ Ο, 1 έως 10 000 cs+, ΝΗ4 +
Μολύβδου Pb+
2
ΙiΑ.. 83$ .. :.5 Ο, 1 έως 10 000 Ag+, Hg+ 2 , cu+ 2 , Cd+ 2 , Fe+ 2
ΛΑ.835.ιΘ Νατρίου Na+ Κορεσμένο έως 1 ο 000 Η+, κ+, ιϊ+ . Ag+, cs+, τι+
ΛΑ .. 83 .5 Νιτρικό Νο3· Ο, 1 έως 14 000 C10 4 Ί ι ·, CΝΊ BF 4.
ΛΑ.835 .. 6 Φθορίου F+ Κορεσμένο έως 1 ο οοο ΟΗ.
.ΑΑ.. 835.7 Χλωρίου cι · 1,8 έως 35 οοο s· 2 , ι·, CΝΊ Br·
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕIΚΟΝΙΣΗΣ----------------------------

337
ΛΑ.850.Ο ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ
G-M Tube, Radiation monίtor
Ανιχνεύει τn διέλευσn σωματιδίων και ακτινοβολίας α, β και γ

και χρnσιμεύει για τnν κατογραφrΊ του αριθμού και τnς συχνό
τnτας κρούσεων σε μελέτες περιβαλλοντικών συνθnκών,
ακτινοβολίας ραδονίου. στn μελέτn υλικών θωράκισnς κλπ.
ο οισθnτrΊρας αποτελείται από σωλnνα Geiger - Mϋller με τα

αντίστοιχα κυκλώματα τροφοδοσίας υψnλrΊς τάσnς κα ι ενίσχυ
σnς και συνδέεται απευθείας στnν κεντρικrΊ μονάδα Συγχρο
νικrΊς Διάταξnς.
Παρέχει επίσnς nχnτικό σnμα για κάθε συμβάν.
ΛΑ.900.Ο ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΘΕΣΗΣ (CPS)
Globat Positioning Sγstem
Φορnτό όργανο που παρέχει πλnροφορίες με τn μορφrΊ γεω ~

-
γροφι κών συντεταγμένων και τιμnς υψόμετρου. γιο τn θέσn
του χρrΊστn του πάνω στn Γn. Χρnσιμοποιείτοι γιο δροστnριό '
τnτες περιγραφrΊς κινrΊσεων. προσανατολισμού. σnμεfωσnς
ενός τό που για συσχέτ ι σn με περιβαλλοντικά δεδομένα, κλπ.!
Η λειτουργία του βασίζεται στn λnψn κα ι επεξεργασία σnμά

των από δίκτυο δορυφόρων που έχουν τεθεί γ ι α το σκοπό
αυτό σε σταθερές τροχιές γύρω οπό τn Γn. '
Ανάλογο με τον αριθμό των δορυφόρων που ανιχνεύει το

όργανο και τn μορφrΊ επεξεργασίας των σ nμάτων των. n
ζnτούμενn θέσn μπορεί να εντοπιστεί με διοκριτικrΊ ικανότnτο
τnς τάξnς συνnθως 1 - 20 m .
Το όργανο παρέχει επίσnς πλnροφορίες σχετικά με τnν κοτεύ

θυνσn και τnν τοχύτnτά του σε περίπτωσn που ο χειριστrΊς
~ο·•
•.. -
του κινείται.
Δυνοτότnτο εσωτερικrΊς μνrΊμnς μπορεί να καταγράψει και να

επαναφέρει στnν οθόνn του οργάνου, τnν πορεία του χειριστrΊ
και να χαράξει τnν πορεία αυτrΊ πάνω σε ενσωματωμένο
ψnφιακό χάρτn.
Επιπλέον λειτουργίες και δ υνατότnτες, όπως n συνεργασία με

υnολογιστrΊ rΊ άλλες συσκευές, ποικίλουν ανάλογα με τον
κατασκευοστrΊ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ο )( tf '
- -- - - - -- - - - -- -- - - - - - - - - - - - - - - ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΨΗΣ &ΑΠΕιΚΟΝιΣΗΣ

338
•
...&...
ffit\Ut\~ΘUΘΣ;
~ ~~-~
αι!fiffiJ ~·. . . 1.λΛ.11~'\.Ι'\J
11
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
1
8 ---1( Εισαγωγή )
8 Οργaνα και συσκευές εργαστηριακών άσκήσεων Φυσικής
8 Οργανα και συσκευές εργαστηριακών ασκήσεων Χημείας
8 Οργανα και συσκευές εργαστηριακών ασκήσεων Βιολογίας
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕt Α·ΣΚΗΣΕΙΣ ---=--------------------------

339
ΜΕΡΟΣ 11 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ
~
Το ΜΕΡΟΣ 11 α ποτελεί Ειδικό Κατάλογο υ λικών, οργάνων κα ι συσκευών τα οποία συνθέτουν τις διατάξεις των
ασκnσεων Φυσ ι κής, Χnμείας κα ι Βιολογίας των εργαστnριακών οδnγών, σύμφωνα με το ισχύον Πρόγραμμα
Σπουδών (2000) .
Διαφοροποιείτα ι ως εκ τούτου από το Γενικό Κατάλογο Ι. καθώς περιλαμβάνει πλπροφορίες σχετικά με τι ς

διατάξε ι ς που α πα ιτούνται για τn διεξαγωγrΊ ομαδικών εργαστnριακών ασκrΊ σεων από τους μαθnτές
σύ μ φωνα με τους τρέχοντες εργαστnρ ι ακούς οδnγούς των μαθnμάτων των Φυσ ι κών Επιστnμών Γυμνασίου
και Λυκείου . ενώ τα τεχνικά κα ι χρnστικά χαρακτnριστι κά των επί μ έρους ειδών που συνθέτουν τις διατάξε ις,
περιγράφοντα ι στο Μέρος Ι .
Λαμβάνοντας υπόψn ότι για τnν προσέγγι σn μ ιας έννοι ας, τn διαπίστωσn ενός φυσικού νόμου rΊ τn μελέτn
ενός φυσικού φα ινομένου . τις περισσότερες φορές προτείνονται από τους συγγραφείς, διάφορες πειραμα
τικές προσεγγίσεις κα ι μέθοδοι. ο παρών κατάλογος αναφέρεται σε βασικές δ ι ατάξεις οι οποίες εξυπnρε
τούν το σκοπό των εργαστnριακών ασκήσεων και επί π λέον πεpιλαμβάνει σ υ μπλnρωματικά όργανα και
συσκευές, τα οποία μπορούν να χρnσ ι μοποιnθούν εναλλακτικά .
Ο ι εργαστnρι ακές ασκήσεις είναι ομαδο ποιnμένες ανά τάξn. Στn κοινή μορφrΊ παpουσίασnς τnς κάθε
άσκnσnς περιγράφοντα ι ο τίτλος τnς και n θε μ ατικrΊ περιοχrΊ στnν οποία αναφέρεται και παρέχονται
δ1 ευκρ1ν1 στ1 κές πλnροφορίες και κατάλογος με τα απαιτούμενα όργανα κα ι συσκευές, τον κωδ ι κό τους και τn
χρnσι μότnτά τους, σύμφωνα με το ακόλουθο παράδειγμα:
(t1---ι1!!4•~
!:':i:κ:Η:Σ~~~:~i:~Μ
~~~τ!Ιfιι.ι!JΙιιιι μήκους ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
' - : .. -νΑ ~~
@~-__.~
., Ξ~~;:2~,~~,~~σίες μέτρnσnc
- Μετρnσει c μ n κους και παραγώγων του μ nκouc
-Πολλαπλ άσι α και υnοnολλα nλάσ ια τω ν μ εγεθών
-Η έννοια τnc ακρίβει ας και των σφα λμάτω ν μιας μέτρnσ π c
Απα ιτούμενο όργανο και συσκευέc :
ΧΡΗΣ Η
Μέτρnσn μικρών μnκών
.ο Μέτpnσn μ nκους
.ο Μέτρnσn μ nκους
Μέτρnσn όγκου στερεών κα ι υγρών
Γιο τnν εύpεσn του όγκου τους
Ειδικότερα διευκρινίζεται:
1. Τίτλος της άσκησης: Αποτελεί τον τίτλο τnς άσκnσnς όπως συναντάται στο ε π ίσn μο Πρόγρα μ μα Σπουδών.
2. Θεματική περιοχή: Σnμειώνεται n ειδικn ενότnτο των Φυσι κών Επιστnμών στnν οποία αναφέρεταt n
άσκnσn και διατυπώνονται 01επιμέρους περιοχές ενδιαφερόντων.
3. Απαιτούμενα όργανα και συσκευές: Παρέχετα ι κατάλογος των επί μέρους οργάνων και συσκευών τα
οποία συνθέτουν τnν κάθε δ1άταξn .
Η αναφορά περιΑαμβάνει τnν ονομασία κα ι το κωδικό του κάθε είδους, τα οποία παραπέμπουν στο Μ έρος Ι
του Καταλόγου, για πΑnροφορίες σχετικό με τα τεχνικά κα ι χρnστι κά χαρακτnριστικά τους.
Παρέχεται επίσnς n χρnσιμότnτα του κάθε είδους καθώς και υλ ι κά που μπορούν να χρnσιμοποιnθού ν
ισοδύναμα και εναλλακτικά για τnν πραγματοποίnσn τnς άσκnσnς.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ---------------------------------

341
mπ Ε · ωr. • υ
'-""-" u
l'-f~~__,J [{ill ~ i~-~{§ffif
Θίh~ [3ΙΠJΠι ΠIJrnrim
...
ι-
.
• ( Ορyανα και συσκευές εργαστηριακών ασκήσεων Φυσικής)

- Β' Γυμνασίου
- Γ' Γυμνασίου
- Α' Ενιαίου Λυκείου
- Β' Ενιαίου Λυκείου ιΓενικής παιδείcιςι
- Β' Ενιαίου Λυκείου ικατευeύνσεωνι
- Γ' Ενιαίου Λυκείου (Γενικής παιδείας)
- Γ' Ενιαίου Λυκείου ικατευeύνσεωνι
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙ ΚΗΣ - - - - - - - - - - - - - -- - -- - -- - - -

343
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. Μέτρηση μήκους
2. Μέτρηση μάζας και πυκνότητας
3. Απόδειξη του νόμου της Υδροστατικής
4. Πειράματα συστολής - διαστολής
5. Μέτρηση σημείων ζέσεως και σημείων τήξεως
6. Σχηματισμός ειδώλου με φακό
7. Μαγνήτιση - απομαγνήτιση υλικών
8. Πειράματα με το ηλεκτρικό εκκρεμές και το ηλεκτροσκόπιο
9. Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα
1Ο. Εκτίμηση της διαμέτρου ενός ατόμου
ΑΣΚΗΣΗ 1: Μέτρηση μήΚΟUC ----------------------

Θεματική περιοχή:
-Όργανα και διαδικασ ίες μέτρnσnς
-Μετρnσεις μnκους και παραγώγων του μήκους
-Πολλαπλόσ ι α κα ι υποπολλαπλάσια των μεγεθών
-Η έννοια τnς ακρίβειας και των σφαλμάτων μιας μέτρnοης
Απαιτούμενα όργανα κα ι συσκευές:
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔIΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Υποδεκάμετρο ΓΕ.22 .ο Μέτρnση μικpών μnκών

Μετροτα ινία ΓΙΞ ... 40.Ο Μέτpησn μnκους
Κσνόνας 1 m ΓΕ.~2S.Ο Μέτρnσn μnκους
2 Ογκομετpικός κύλ ι νδpος 250 mι ΧΗ.290.6 Μέτpnσn όγκου στερεών και υγρών
3 Σειpό μετάλλων D"E.1 ο.ο Για τnν εύρεση του όγκου τους
ΑΣΚΗΣΗ 2 : Μέτρηση μάζας και nυκνότητας ---------------

-Η χρnσn των Ί.υνών
-Η μάζα . ο όγκος και το βάρος ενός αντικει μένου. υπολογισμός τnς πυκνότητας
Απαιτούμενα όργανα και συσκευές:
ΕΙΔΟΣ ΚΩΑ&ΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Σταθμά ιre. σs.ο Αντικείμενο προς ζύγισn και εύρεση τnς

Σειρά μετάλλων ΓΕ. i 10.Ο πυκνότητάς τους
2 Ζυγοί. όπως :
-Απλός ζυγός ΓΕ.t20.Ο Ζύγισn αντικειμένων
-Ζυγός επίδεϊξης (μοχλός αλουμινίου ) ΜΣ.070.Ο
-Ζυγός διπλnς φάλαγγας ΓΙΞ.125.Ο
-Ζυγός τp ι πλnς φάλαγγας rrE . 12&. σ
-Ηλεκτpονικός ζυγός ΓΕ.'130 . Ο
3 Δυναμόμετρο rιιΣ.ΟtΟ.Χ Μέτρnση βάρους
4 Ογκομετρικός κύλινδρος 250 ml XH.290.G Μέτρnσn όγκου στερεών και υγρών
5 Βόσnπαραλλnλόγραμμn ΓΞ.Ο,0.0
Ράβδος μεταλλικn 60 cm rro.030.2 Στnριξn του δυναμόμετρου
Ράβδος μεταλλ1κn 30 cm ΓiΞ.030.1
Σύνδεσμος απλός ΓΕ.020.i!Ι
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

345
ΑΣΚΗΣΗ 3 : Απόδειξη του νόμου της Υδροστατικής -------------
-Η υδροστατική πίεσn
-Η χρήσn μανομέτρου
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Μανομετρική κάψα ΜΡ.010.Ο Όργανο μέτρnσnς υδροστατικής πίεσnς

2 Λεκάνn γυάλινn βαθι ά ΜΡ.006. Ο Δοχείο με νερό
3 Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnσn τnς βύθισn ς τnς κάψας
ΑΣΚΗΣΗ 4: πειράματα συστολής . διαστολής _ _ _ __ _ _ __ _ _ __ _ __

-Θερμ ικn διαστολή ίγραμμικn - όγκου)
- Η μελέτn φαινομένων θερμικnς διαστολnς
1 Διαστολόμετρο ΘΕ .060.Ο Συσκευές για τn μ ε λ έτ n διαστολnς στερεών

Συσκευή διαστολnς όγκου ΘΕ . 050.0
Συσκευή γραμμικnς διαστολnς ΘΕ.055.Ο ή
ΘΕ . 056.Ο
2 Σφαιρική φιάλn 250 mι ΧΗ . 330.6
Ποτnρ ι ζέσεως 400 mι ΧΗ.300 . 7 Συσκευές για τn μελέτn διαστολnς όγκου
Σύριγγα γυάλινn ακριβείας ΜΡ.060.Ο υγρ ών και αερίων
Γυάλινος σωλήνας, διαμ . 2 - 3 mm ΧΗ.160.Ο
Πώμα ελαστικό με 2 οπές ΧΗ.055.Ο
3 Λύχνος υγpαερίου n ΘΕ.005.Ο
nλεκτpικός θερμαντnpας ΘΕ.006.Ο Θεpμικές πnγές με παρελκό μενα
Τρίποδας θέρμανσnς ΘΕ . 015.Ο
Πλέγμα πυρίμαχο ΘΕ.020.Ο
4 Θεpμόμετpο εργαστnριακό ΘΕ.031.Ο Όργανο μέτρnσnς θερμοκρασίας,
Χρονόμετρο χε ι pός ΓΕ . 150.Ο χpόνου και διαστολώ ν
Υnοδεκόμετpο ΓΕ.220.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 5: Μέτρηση σημείων ζέσεως και σημείων τήξεως ----------

-Η αλλαγή φυσικnς κοτάστασnς
-οι μεταβολές θερμοκρασίας κατά τn τnξn και το βpοσμό ουσιών
1 Ποτήρι ζέσεως 400 mL ΧΗ . 300 . 7 Δοχεία θέpμανσnς

Δοκιμαστικός σωλnνας μεγάλος ΧΗ . 280.9
2 Λύχνος υγpαερίου ή ΘΕ.005.Ο
nλεκτρ ι κός θερμαντnρας ΘΕ .006.Ο Θερμικές πnγές με παρελκόμενα
Τρ~οδαςθέpμανσnς ΘΕ.015.Ο
Πλέγμα πυρίμαχο ΘΕ.020.Ο
3 Χρονόμετρο χειρός ΓΕ.150. Ο Όργανο μέτρnσn χρόνου κα ι θεpμοκρασιών
Θερμόμετρο εργαστnριακό ΘΕ .031.Ο
4 Βάσn παραλλnλόγpαμμn ΓΕ. 010.Ο
Ράβδος μεταλλικn 60 cm ΓΕ.0:10.2 Στn ρ ιξn του δοκιμαστικού σωλήνα
Λαβίδα απλn μεταλλικn ΓΕ.040.Ο
Σύνδεσμος απλός ΓΕ.020.Ο
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ
346
ΑΣΚΗΣΗ 6: Σχηματισμός ειδώλου με φακό _ _ __ _ __ __ _ _ __ __ __
-Συγκλίνοντες - αnοκλίνοντες φακοί, εστιακn απόστασn
-Πορεία ακτίνων. είδωλα
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ~~
ΧΡΗΣΗ
1 Προβολέας Reuter rΊ οπ.020.0

Συσκευή φωτε ινών ακτινών rΊ ΟΠ.Οt ,.Ο Φωτεινές πnγές
Κnροπnγιο Γι on.oos.o
Ηλεκτρικός φανόc: οn.οιο.ο
2 Σειρά φακών rΊ ΟΠ.080.0 Σχnματισμός ειδώλου
Κοινός μεγεθυντικός φακός ΟΠ . 100.Ο
3 κανόνας 1m ΓΕ.225.Ο Μέτρnσn αποστάσεων
ΑΣΚΗΣΗ 7: Μαyvήτιση - απομαyνήτιση υλικών - - - - -- -- - - -- - - -

-Σιδnρομαγνnτικά υλικά, μαγνnτισn - απομαγνrΊτισn
-Μαγνnτικοί πόλοι
1 Ραβδόμορφοι μαγνrΊτες ΜΑ.005.Ο Συσκευές μαγνrΊτισnς

Πnνίο 300 σπειρών rΊ ΗΛ.350.Ο σιόnρομαγνnτικών υλικών
Πnνίο επαγωγnς ΗΛ.390.Ο
ΣυσκεurΊ μαγνnτισnς και απομαyνnτισnς ΜΑ.070.Ο
2 Λύχνος υγραερίου ΟΕ . 005.Ο Για τnν απομογνnτισn μαyνnτών
3 ΜαννnτικrΊ βελόνn σε βάσn rΊ ΜΑ.020. Ο Διαπfστωσn ύnαρξnς μαyνnτικού πεδίου
Μαγνnτικn πυξίδα Α.025 . Ο
4 Ατσολίνο θροuόμενn rΊ ΜΑ.050.Ο Σιδnρομαγνnτικά υλικό
Ρινίσματα σιδrΊροu f, Α.055 . Ο
5 Μπαταρία 4,5 V ΗΛ.180.4 Τροφοδοσία πnνίων
Πολλαπλός μετασχnματιστrΊς χαμnλrΊς ι σχύος ΗΛ.600.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 8: πειράματα με το ηλεκτρικό εκκρεμές και το ηλεκτροσκόπιο _ _ __

-Ηλεκτροστατικές αλλnλεnιδράσεις
-Είδn nλεκτρικών φορτίων
-Ανίχνευσn φορτίων
ΕΙΑΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Ράβδος γυάλινn ΗΛ.005.Ο Για τn δnμιουργία φορτίων

Ράβδος εβονίτn ΗΛ.010.Ο
Ράβδος εβονίτn αιωρούμενn ΗΛ.015.Ο
2 Ηλεκτροστατικός κύλινδρος ΗΛ.025 . Ο Μεταφορά nλεκτρικών φορτίων
Σφαιρικός αγωγός ΗΛ.030.0
3 Ηλεκτρικό εκκρεμές Λ.045.Ο Μελέτn έλξnς / άπωσnς
4 Ηλεκτpοστατικn μnxαvn Wimshurst ΗΛ.090.Ο Παραγωγn nλεκτρικών φορτίων
n Van de Graaff ΗΛ.095.Ο
5 Ηλεκτροσκόπιο ΗΛ.070.Ο Διαπίστωσn ύπαρξnς nλεκτρικών φορτίων
6 Βάσnπαραλλnλόγραμμn ΓΕ . 010.Ο ΣτrΊρ ι ξn pάβδου εβονίτn / εκκρεμούς
Ράβδος μεταλλικrΊ 60 cm ΓΕ.030.2
Άγκ1στpο με στέλεχος ΓΕ.060.Ο
Σύνδεσμος α πλός ΓΕ.020.D
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣιΚΗΣ

347
ΑΣΚΗΣΗ 9: Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
-Συναρμολόγnσ n / μελέτn αnλών nλεκτρικών κυκλωμάτων
-ΧριΊ σn εξαρτ nμ άτων ενός κυκλώματος ι μnοτορίο, διακόπτnς, λάμπα . ..)
ΕΙΔΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Μπαταρίες (D) 1,5 ν h ... ~0.3 Πnγές τάσnς, με στιΊριξn

Βόσn μπαταριών (D) 1,5 ν ΗΛ.1g1.Ο
Μπαταρίες 4,5 ν ΗΛ.180.4
Κουτί μπαταρ ιών Hli. 19C.O
2 Διακόπτnς μπουτόν Hfi.205.0 Δ1ακόnτε ς κυκλω ΙJάτ ωv
Διακόπτnς απλός ΙJΟχαιpωτός ΗΙ\.200.Ο
3 Λυχνfες πυρόκτωσ nς (λαμπ άκια ! ΗΛ.21 S.:Κ Ως καταναλωτές, ΙJε στιΊρ ι ξn
Λυχνιολοβές σε βόσn HR.2113.0
4 Ηλεκτρικός κινnτιΊρας οπΑός ΗΑ.400.Ο Καταναλωτές στα κυκλώματα
Ηλεκτρονόμος σε βόσn ΗΛ.$30.Ο
Ηλεκτρ ι κό κουδούνι ΗΛ.345.Ο
Βομβnτnς σε βάσn HA.SΞS.O
5 Ρε υΙJατολ ιΊ πτες (μπανάνα! ΗΛ.151.Ο Πραγματοποίnσn καλωδιώσεων
Ρευματοδότες (μπόρνα! HA.1~G.O
Κροκοδειλάκια Hn.'!GO.O
ΑΣΚΗΣΗ 10: Εκτίμηση της διαμέτρου ενός ατόμου _ _ _ _ _ __ __ _ _ _ __

-Διάμετρος και μάζα ατόμ ων
1 Σειρά μετάλλων re. ti '!Ο.ο ΧρrΊσn ενός κύβου χαλκού 1 cm

3
2 Ογκομετρικός κύλινδρος 250 mι ΧΗ.290.6 Μέτρnσn όγκου το υ κύβου χαλκού

3 Ζυγός ακριβείας, όnως:
-Ζυγός τριπλnς φάλαγγας ΓΕ.126.C Μέτρnσn μάζας του κύβ ου χαλ κού
-Ηλεκτρονικός ζυγός ΓΕ.130.Ο
- -- - -- -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥrΙΚΗΣ

348
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. rραφικn ανάλυση της ευθύγραμμης κίνησης

2. Μελέτη της εuθύγραμμnς ομαλά ε π ιταχυνόμενης κίνησης
3. ο νόμος του Hooke και μέτρηση με δυναμόμετρο
4. Σύνθεση δύο συντρεχοuσών ορθογωνίων δυνάμεων
s. Μελέτη της μετατροπής της κινητικής ενέργειας σε δυναμικn με χρονομετρητή κα ι αμαξάκι
6. Επαλήθευση των νόμων του απλού εκκρεμούς
7. Μέτρηση τάσης και έντασnς ηλεκτρικού ρεύματος. Νόμος του Ohm
8. Σύνδεση αντιστάσεων σε σειρά και παράλληλα
9. ο ρόλος της ασφάλειας στο ηλεκτρικό κύκλωμα
10. ποιοτικά πειράματα με ηλεκτροκινητήρα - γεννnτρια
11. Ανόρθωση εναλλασσόμενης τάσης με κρυσταλλοδίοδο και γέφυρα ανόρθωσης
12. Πειράματα με λογικές πύλες OR, AND. ΝΟΤ
ΑΣΚΗΣΗ 1: Γραφική ανάλυση της ευθύγραμμης κίνησης _ _ _ _ _ __ _ _ __

-Η ευθύγραμμη κίνnσn
·Γνωριμία με τον nλεκτρικό χρονομετρητrΊ
1 ΧρονομετρnτrΊς nλεκτρικός rΊ ΓΕ. SS.O ΚοταγροφrΊ κινrΊσεων

nλεκτρομαγνnτικός V"Ε . '156.Θ
2 ΣφιγκτrΊρας τύπου G ιrε.σsο.c Στnριξn χρονομετρnτn
3 Ηλεκτρικό αυτοκfνnτο (παιγνίδι) • Ως κινnτό αντικείμενο
4 Μπαταρίες μεγέθους (0) 1,5 V ΗΛ. 180. 3 Τροφοδοσία χρονομετρnτn
5 Υn οδεκόμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρ n σn αποστάσεων
ΑΣΚΗΣΗ 2: Μελέτη της ευθύγραμμης ομαλά επιταχυνόμενης ιόvησnς _ _ _ __

-Η ευθύγραμμn μεταβαλλόμενη κίνnσn
-Οι έννοιες τnς ταχύτnτας και τnς επιτόχυνσnς
-Περί γραφικών παραστόσεων
1 Χρονομετρnτnς nλεκτρικός rΊ ΓΕ.155 .Ο Καταγραφn κινnσεων

nλεκτρομαγνnτικός ΓΕ. '156.Ο
2 Εργαστnριακό ομαξίδιο απλό n ΜΣ. 200.Ο Ως κινnτό αντικείμενο
Ηλεκτρικό ουτοκίνnτο (παιγνίδι)
3 ΜάΖ:α 100 g rΊ 150 g Ι!'ΊΞ. 1 QC.X Για τnν κfνnσn του αμαξιδfου
4 Τροχαλία με σφιγκτnρα Με .αs1.ο Για τn διέλευσn νnμστος
5 Σφιγκτnρας τύπου G re.oso.o Για τn στnρ ι ξn χρονομετρnτn
6 Μπαταρίες μεγέθους (DJ 1,5 V !ί .18~.3 Τροφοδοσία χρονομετρnτn
7 Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnσn αποστάσεων
ΕΡΓ ΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΙ ΦΥΣΙΚΗΣ

349
ΑΣΚΗΣΗ J: ο ν6μος του Hooke και μέτρηση με δυναμόμετρο - -- - - - - - -
-Ελ ατrΊρια. ελαστικές παραμορφ ώσεις, σταθερά ελατnρfου
-Δυνάμε ι ς, δυναμόμετρα
1 Σειρά ελατnρfων ΜΣ.020.Ο Μελέτn τnς εnιμrΊκυνσrΊς τους

2 Δυναμόμετρο 1Ο Ν ΜΣ.010.4 Μέτρnσn βάρους και δυνάμεων
3 Μάζες 50 g, 250 g, 500 g ΓΕ.'ιΟΟ.Χ Βάρn για ανάρτnσn
4 Κανόνας 1 m ΓΕ.225.Ο Μέτρnσn αποστάσεων
5 Λαβ ίδα απλrΊ μεταλλικrΊ ΓΕ.040.Ο ΣτrΊριξn του υποδεκάμετρου
6 Βάσn παραλλnλόγραμμn ΓΕ.010.Ο Στnριξn ελατπρίων Ι δυναμόμετρου
Ράβδος μεταλλικrΊ 60 cm ΓΕ.030.2
Άγκιστρο με στέλεχος ΓΙΞ.0&0.0
ΑΣΚΗΣΗ 4: Σύνβεση δύο συντρεχουσών ορβογωνίωv δυνάμεων _ _ _ __ _ __

Θεματική πε ριοχή:
-Δυνάμεις. Μέτρο, κατεύθυνσn
-Ανάλυσn - σύνθεσn δυνάμεων
-Ισορροπία δυνάμεων
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔ1ΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Βάσε ι ς παραλλnλόγραμμες ΓΕ.010.Ο κατασκευrΊ πλαισίου στrΊρ ι ξnς

Ράβδοι μεταλλικές 80 cm ΓΕ .030.3
Σύνδεσμοι απλοί ΓΕ.020.Ο
2 Τροχαλίες απλές ΜΣ.080.Ο Διέλευσn νrΊματος
3 Δυναμόμετρα 1ο Ν ΜΣ.010.4 Μέτρnσn δυνάμεων
4 Δακτύλιοι οpειχάλκινοι ΓΕ.075.Ο Συγκρότnσn τροχαλιών/ δυναμομέτpων
5 Μάζες 50 g και ΓΕ.tΟΟ.2 Bάpn γιο ονάpτnσn
Μάζες 1 kg ΓΕ.100.J
6 Μοιpογνωμόνιο ΓΕ.200.Ο Μέτpnσn γωνιών. σχεδ ι ασμός
Γνώμονας ΓΕ.210.
ΑΣΚΗΣΗ s: Μελέτη της μετατροπής της κινητικής ενέργειας σε δυναμική με

χρονομετρητήκαιαμαξάκι _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ __ __
Θεματι κή περιοχή:
-ΔιατrΊρnσn ΜnχανικrΊς ενέργειας
-Μετατροπές μεταξύ δυναμ ι κnς ενέργε ιας βαρύτnτας και κινnτικrΊς ενέργειας
Απα ιτούμενα όργανα και συσκευές:
1 ΧρονομετρnτrΊς nλεκτρικός rΊ ΓΕ.155.Ο ΚαταγραφrΊ κινnσεων

Χρονόμετρο με φωτοπύλες ΓΕ.1&0.0
2 Εργαστnριακό αμαξίδιο απλό n ΜΣ.200.Ο Ως κινnτό αντικείμ ενο
Σφαιpίδιο σε καμπυλόγραμμο δι άδρομο ΜΣ.270.Ο
3 Μάζα 100 g ΓΕ.100.3 Για τnν κίνnσn του αμαξιδfου
4 Τροχαλία με σφιγκτrΊpα ΜΣ.081.Ο Για τn διέλευσn νnματος
5 ΣφιγκτrΊρας τύπου G ΓΕ.050.Ο Στ rΊριξn χρονομετρnτrΊ
6 Μπαταρίες μεγέθους (0) 1,5 ν ΗΛ.180.3 Τρο φοδοσία χρονομετρ nτrΊ
7 Μετpοταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn αποστάσεων
8 Απλός ζυγός rΊ ΓΕ.120.Ο Μέτρnσn μάζας του αμαξιδίου rΊ του
Ηλεκτρονικός ζυγός ΓΕ.130 .Ο σφαιριδίου
ΕΡΓΑΣΤΗ ΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗ ΣΕιΣ ΦΥΣι ΚΗΣ
350
ΑΣΚΗΣΗ &: επσλήβευση των νόμων του απλού εκκρεμούς_ _ _ __ __ __ _
Θεματική περιοχή :
-το απλό εκκρεμές. Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται n περίοδος αιώρnσnς
-Η επ ιτάχυνσn τnς βαρύτnτας
Απαιτούμενα όργανα και συσκευές :
1 ΝrΊμα τn ς στάθμn ς rΊ ΜΣ.040.0 Ως απλό εκκρε μές

Αναρτ n μένο σφαιρίδιο
2 Ραβδόμορφος μαγνrΊτnς ΜΑ.005.Ο ΤεχνnτrΊ αύξnσn τnς τιμnς τnς εnιτάχυνσnς βαρύτnτας
3 Χρονόμετρο χει ρός ΓΕ.150.C Όργανα μέτρ nσnς περιόδου, μn κου ς και π λάτου ς
Κανόνας 1m ΓΕ.225.Ο ε κκρεμούς
Μοιρογνωμόνιο ΓΕ.200.Ο
4 Βάσn παραλλnλόγραμμn ΓΕ.010.Ο ΣτrΊριξn εκκρεμούς

Ράβδος μετα λλ ικrΊ 80 cm ΓΕ.030.3
Λαβ ίδα απλή μετα λ λική ΓΕ.040.Ο
Δακτύλιοι ορειχάλκινοι ΓΕ.075.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 7: Μέτρηση τάσης και έντασης ηλεκτρικού ρεύματος . Νόμος του Οhηι _ _
- Ηλεκτρικοί αγωγοί, απλά nλεκτρικά κυκλώματα
-Σχέσn μεταξύ έντασnς nλεκτρικού ρεύματος κα ι τάσnς σε ένα αγωγό. Νόμος του Ohm
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΙ<ΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Εργαστnριακό τροφοδοτι κό Γι ΗΛ.625.Ο Πnγές τάσn ς, με στrΊριξn
Μ π αταρ ίες 4,5 V με ΗΛ.180.4
Κουτί μπαταριών ΗΛ.190.Ο
2 Διακόπτnς απλός μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο Διακόπτnς κυ κλώ ματος
3 Λυχνι ολ α β rΊ σε βόσ n με ΗΛ.210.Ο Κατανσλ ωτrΊ ς με ωμικn αντίστοοn

Λυχνία nυράκτωσnς (3,6 V> ΗΛ.215.3
4 Σειρά αντιστατών (10 Ω. 100 Q) ΗΛ..225.Ο Ωμικοί αντιστάτες
rΊ ΣυσκευrΊ νόμου Ohm ΗΛ.220.Ο
5 Ροοστάτn ς ο- 1ο Ω ΗΛ.230 .2 Ρυθμιστnς έντα σnς ρε ύ μα τος

6 Βολτόμετρο ο - 1ο V oc ΗΛ. 730.Ο Όργανα μέτρnσnς
Αμπερόμετρο ο - 1 Α oc ΗΛ.720.Ο
7 Ρευματολn nτες !μπανάνα ) ΗΛ. 151.0 Πραγματοnοίnσπ καλωδ ι ώ σεων
Ρευματοδότες ιμn όρνα) ΗΛ.156.Ο
Κροκοδειλάκια ΗΛ.160.Ο
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -------

351
ΑΣΚΗΣΗ 8: Σύνδεση αντιστάσεων σε σειρά και παράλληλα - - - - - - - -- -
-Σε σειρά και παρά λ λnλn σύνδεσn αντιστοτών
-Ολικri ισοδύναμn αντίστασn σε συνδέσεις αντιστατών
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΚΟ~ ΧΡΗΣΗ
1 Εργαστnριο κό τροφοδοτικό rΊ 1 .G2!$.U Πnγές τάσnς

Μπ αταρίες 4,5 ν με RΛ.180 .CΔ
Κουτί μ παταριών ~'" 190~0
2 Διακόnτnς απλός μαχαιρωτός HA.2gj0.0 Διακόπτnς κυκλώματος
3 Λυχνιολαβές σε βόσn με ΗΑ.210 .Ο Καταναλωτές με ωμικrΊ αντίστοσn
Λυχνίες nυράκτωσnς (3,6 V) Hll.215.3
4 Σειρά οντιστατών <10 Ω, 100 Q) ΜΛ.225.Ο Καταναλωτές με ωμικrΊ αντίσταοn
5 Πολύμετρο Η .750.Ο ή Όργανα μέτρnσ nς
tfi .760.Ο
Βολτόμετρα Ο- 10 V DC Μ.ΊaϊΟ.Ο
Αμπερόμετρα ο - 1 Α DC •'120.Ο
6 Ρευματολrinτες (μπανάνα ) Ιί. '!! S i .Ο Πραγματοποίnσn καλωδιώσεων
Ρευματοδότες ιμπόρνα ) • Ί 56.Ο
Κροκοδειλόκια Η.Λ. ΊΙ 6
ΑΣΚΗΣΗ 9: ο ρόλος της ασφάλειας στο ηλεκτρικό κύκλωμα - - -- - - - --
- Βραχυκύκλωμα, ρεύμα βραχυκυκλώματος
-Οι ασφάλειες στα nλεκτρικά κυκλώματα
1 Μπαταρίες 4,5 V μ ε ..Dι. d0..4 Πnγ rΊ τάσnς, με στnριξn

Κουτί μ π αταρι ών Hl1. 90.Ο
2 Διακόπτnς μπουτόν Λ.205.C Διακόnτnς κυ κλώματος
3 Λυχνιολαβri σε βάσn με 2 ο.ο ΚατοναλωτrΊς με ωμικri οντίστασn
Λυχνία πυράκτωσnς (3,6 VJ &i.215.J
4 Ατσαλόμαλλο (σύρμα κουζίνας) ~ Ως μοντέλο ασφάλειας τrΊξnς
5 -
Αμπερόμετρα ο 1 Α DC .D..720.Ω Όργανο μέτρnσnς
6 Ρευματολ rΊ nτες (μ πανάνα) ΗΛ. 15'1.C Πραγμοτοnοίnσn καλωδ ι ώσεων
Ρευματοδότες ( μ πόρνα) ΗΑ. '! 56 .Ο
Κροκοδειλόκια ΗΛ.' 60. Ο
ΑΣΚΗΣΗ ιο: ποιοτικά πειράματα με ηλεκτροκινητήρα - γεννήτρια _ _ _ __ __
- Η nλεκτρομαγνnτικrΊ επογωγrΊ
- Επογωγι κrΊ τάσn. επαγωγικό ρεύμα , δύναμn Laplace
-Ηλεκτροκιν nτrΊρες - n λεκτρογεννnτριες
1 Απλός nλεκτροκινnτriρος lδli.:; . Μοντέλο κινnτriρο - γεννnτριας

2 Γαλβανόμετpο κεντρικού μnδενός Hfi.710.0 Μέτρnσn επαγωγικού ρεύματος
3 Πολύ μετρο ΗΛ.750.Ο ή Λ. 7GΟ.σ Μέτρnσn τάσεων
4 Πnνίο 600 σπε ι ρών Ht\.3S,.O Πnνrο ε n αγωγrΊς
ΠυprΊνας σχnματος υ ΗΛ.3GΘcΟ
5 Μαγνriτες ραβδόμορφοι ΜΑ.005.Ω Δnμιουργία μαγνnτικού πεδίου
ΜογνιΊτnς πεταλοειδιΊς MA.010.C
6 Εργαστnριακό τροφοδοτικό ri ΗΛ.625.Ο Πnγές τόσnς, με στιΊριξn
Μπαταpίες 4,5 V με Hii.180.4
7 Δια κόπτ nς μπουτόν ΩfΛ.205 .Ο Διακόnτnc: κυκλώματος
8 Ρευμοτολri nτες ιμπονόναJ ΗΛ. 15'1.Ο Πραγματοποίnσn καλωδιώσεων
Ρευματοδότε( ιμπόpνα) ΗΛ.156.Ο
Κροκοδειλάκια ΗΛ . t&Ο.Ο
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
352
ΑΣΚΗΣΗ 11: Ανόρθωση εναλλασσόμενης τάσης με κρυσταλλοδίοδο και
γέφυρα ανόρθωσης _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ __
-Η εναλλασσόμενn τάσn
-Κρυσταλλοδίοδοι. Πόλωσn ορθr'ι - ανάστpοφn
-Ημιανόρθωσn, πλr'ιρnς ανόρθωσn εναλλασσομένου ρεύματος

----~-~---
1 Κρυσταλοδίοδος Η Λ. 5 Ο Ο. Ο Ημιαγωγοί ανόρθωσnς τάσnς
Ανορθωτr'ιc; πυριτίου (γέφυρα) ΗΛ.505.Ο
2 Πολλαπλός μεταοχnματι στnς ΗΛ.600.D Πnγn εναλλασσόμενnς τάσnς
χαμnλr'ις ι σχύος
3 Εργαστnριακό τροφοδοτικό rΊ ΗΛ.625.Ο Πnγές τάσnς, με στrΊριξn
Μπαταρίες 4, 5 V με ΗΛ.180.4
4 Παλμογράφος ΗΛ.790.Ο Απειι<όνισn κυματομορφών
5 Πολύμετρο ΗΛ. 750.Ο ή ΗΛ. '760.Ο Μέτρnσn τάσεων, εντάσεων
6 Πυκνωτr'ις σε βάσn (1000 μFJ ΗΛ.520.Ο Εξομάλυνσn ανορθωμένnς τάσnς
7 Λυχνιολαβr'ι σε βάσn με ΗΛ.210.Ο Ενδεικτικό ύπαpξπς ρεύματος
Λυχνία π υράκτωσnς (3,6 V) ΗΛ.215.3
8 ΡευματολrΊπτες ίμπανόναJ ΗΛ.151.Ο Πραγματοποίnσn καλωδιώσεων
Ρευματοδότες (μπόρναJ ΗΑ.156.0
Κροκοδειλάκια ΗΛ.160.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 12: Πειράματα με λογικές πύλες OR, AND, ΝΟΤ._ _ _ _ _ _ _ _ _ __

-Οι λογ ι κές πύλες, πίνακες αλnθείας
-Συνδεσμολογία πυλών με συνδυαστικr'ι λογικr'ι ΝΑΙ (AND), Ή (QR) κα1 ΟΧΙ ίΝΟΤJ
1 Σει ρά λογικών πυλών ΗΛ . 570.Ο Εξαρτnματα νια συναρμολόγnσn

! Περιλαμβάνε ι τα ολοκλnρωμένα
κυ κλώ μ ατα 7400, 7408, 7432,
διόδους LED, αντιστάτες, κλπ . J
2 Πινακίδα συναρμολόγnσnς ΗΛ.580.Ο Βάσn για τn συναρμολόγnσn κυκλωμάτων
κυκλωμάτων
3 Λυχνιολαβές σε βάσn με ΗΛ.210.Ο Ενδεικτικό κατάστασnς 'Ό" n "1"
Λυχνίες πυράκτωσnc; ί3,6 V) ΗΛ.215.3
4 Δια κόπτες α πλοί μαχαιρωτοί ΗΛ.200.Ο Διακόπτες κυκλώματος
5 Μπαταρίες 4,5 V με ΗΛ.180.4 Πnγn τάσnς, με στnριξn
Κουτf μπαταριών ΗΛ.190.Ο
6 Ρε υ ματολnπτες(μπανάνα) ΗΛ.151.Ο Πραγματοπ οίnσn καλωδιώσεων
Ρευματοδότες (μ πόρναJ ΗΛ.156.Ο
Κροιcοδειλόκιο ΗΛ.160.Ο
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣι ΚΗΣ - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - - - - - - - -

353
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ
~
1. Ασφάλεια εργαστηρίου. Μέτρηση μήκους, χρόνου. μάζας και δύναμης. Σφάλματα
2. Πραγματοποίnσn και μελέτn ευθύγραμμης ομοιόμορφα μεταβαλλόμενης κίνησnς με χρήση του
ηλεκτρικού χρονομετ:pnτή.
3. Εργαστηριακός προσδιορισμός της αδρανειακής μάζας σώματος από τnν κλίση της ευθείας a ~ F και
σύγκρισιi της με τη βαρuτική μάζα.
4. Μελέτη οριζόντιας βολής και προσδιορισμός της επιτάχυνσης της βαρύτητας g, από την κλίση της
ευθείας γ/χ=<g/2ν0 >χ νια δοσμένη αρχική ταχύτητα βολής.
2
5. Προσεγγιστική μελέτη του φαινομένου τπς ελεύθερης πτώσης σε κεκλιμένο επίπεδο και πειραματικn
επαλήθευση της σχέσnς s=kt2 . Γραφικός προσδιορισμός της σταθερά(; k νια διαφορετικές γωνίες του
κεκλιμένου επιπέδου. Οριακή προσέγγιση του g/2 για γωνία κλίσης π/2.
6. Εργαστηριακή προσέγγιση και μελέτη του νόμου τπς κεντρομόλου δύναμης. Έλεγχος παραμέτρων
Ο) με m και ν σταθερά β) με m και r σταθερά και γ) με ν και r σταθερό.
7· Επιταχυvόμεν11 κίνηση σε κεκλιμένο επίπεδο: Προσδιορισμός συντ.ελεστn τριβr'ίς ολίσθησης, δύναμης
τριβής ολίσθησης και έργου τnς.
8. Εργαστnριαι<ή μελέτη της διατήρησης τnς ορμής σε μία διάσταση. Εκτίναξη αμαξιδίων με παρεμβολιi
ελατηρίων. .
9. Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης τnς μηχανικnς ενέργειας στην ελεύθερη πτώση σώματος.
10. Μετατροπή μηχανικού έργου σε θερμότητα.
11. Πείραμα χρονικής εξέλιξης των θερμοκρασιών δύο υγρών σε θερμική αλληλεπίδραση μέχρι την
επίτευξη θερμικής ισορροπίας.
ΑΣΚΗΣΗ t: Ασφάλεια εργαστηρίου. Μέτρηση μήκους, χρόνου, μάζας και

δύναμης. Σφάλματα ---------------------
-Όργανα και διαδικασίες μέτρnσnς βασι κών μεγεθών (μnκος, χρόνος, μάζα. δύναμn) ( )
1
-Η έννοια τnς ακρίβειας και των σφαλμότων μιας μέτρnσnς

-τα μέτρα ασφαλείας στο εργοστrΊριο
ΕΙΔΟΣ ΚRΔΙΚΟΣ
1 Υπ οδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnσn μnκους

Μετροταινία ΓΕ.240.Ο
Κανόνας1m ΓΕ.225.Ο
Παχύμετρο - Διαστnμόμετρο ΓΕ.250.Ο
Μικρόμετρο ΓΕ.260.0
2 Ογκομετρικός κύλινδρος ΧΗ.290.Χ Μέτpnσn όγκου στερεών και υγρών

3 Μετρονόμος ΓΕ.180.Ο Μέτρnσn χρόνου
Χρονόμετρο χε ι ρός ΓΕ.150.Ο
Χρονόμετρο Ηλεκτρονικό ΓΕ.160.Ο
4 Ζυγός διπλnς φάλαγγας ΓΕ.125.Ο Μέτρnσn μάζας
Η·λεκτρονικός ζυγός ΓΕ.t30.Ο
5 Μάζα 50 g ΓΕ.100.2 Γι α τnν κατασκευrΊ απλού εκκρεμούς

6 Δυναμόμετρο ΜΣ.010.Χ Μέτρnσn δύνομnς
Τα προς μέτρnσn αντικείμενα επι λέγονται από το διδάσκοντα ι'ι περιγράφονται στους Εργαστnριακούς Οδnγούς
1
( )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

354
ΑΣΚΗΣΗ 2: Πραγματοποίηση και μελέτη ευθύγραμμης ομοιόμορφα μεταβαλλό ·
μενπς κίνησης με χρήση του ηλεκτρικού χρονομετρητή'-------
-Η ευθύγραμμn ομοιόμορφα μεταβαλλόμενn κfνno n
-Η εξόρτ nσn τ nς επιτάχυνσnς κινnτού αντ ικε ιμένου από τ n μάζα του και τn δύναμn που το κι νεί
-Η λrΊψn και επεξεργασ ία δεδομένων μετn βο rΊθεια του nλεκτρικού χρονομετρnτrΊ

--~~---
ΕΙΔΟΣ ΚΏΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Χρονομετρnτής rε.tss.o ή Αποτύπωσn στιγμιότυπων τnς μετακίνnσnς

ΓΕ.156.Ο σε ίχνn στn χαρτοταινία
2 Εργαστn ρ ιακό αμαξίδια ΜΣ .200 .Ο Για τn με λέτn τnς κίνnσrΊς του
3 Σειρά τεσσάρων μεγάλων ΓΕ.100.6 ή Τοποθέτnσn πάνω στο αμαξίδια και μεταβολrΊ
4 μαζών (0,8 kg - 1 kg) ΓΕ.100.7 τnς μάζας του
5 Τροχαλία με σφιγκτrΊρα ΜΣ.081 . Ο Μετάδοσn τnς κίνnσnς των μεσα ίων μαζών
στο αμαξίδια
6 Σειρά μεσαίων μαζών (50 g, ΓΕ.100.2 • ΕφαρμογrΊ διαφόρων δυνάμεων στο νrΊμα C>
100 g, 150 g, 200 g) με άγκιστρα ΓΕ.100.5
7 Επιτραπέζιο εμπόδιο Άνευ κωδικ. Ως εμπόδιο στο τέλος τnς διαδρομrΊς
8 ΣφιγκτrΊρες ΓΕ.050.Ο Σταθεροποίnσn του επιτραπέζιου εμποδfου
και του χρονομετρnτn
9 Λεπτό νrΊμα ~Ανευ κωδικ. Σuνδεσn του αμαξιδ ίΌυ με τις μ εσαίες μάζες
10 Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnσn των αnοστόσεων των ιχνών στn
χαρτοταινία
11 Αεροστάθμn ΜΡ.035.Ο Οριζοντίωσn του πάγκου εργασίας
!'! Αντί τnς εnfδρασnς των ονοpτnμένων μαζών, n επrτοχυνόμενn κίνnοn του ομοξιδίου μπορεί να
npογμοτοποι nθεf με τπ μετοβολnς τnς κλfσnς του ερνοστnpιοκού πόνκου.
ΑΣΚΗΣΗ 3: Εργαστηριακός προσδιορισμός της αδρανειακής μάζας σώματος από

την κλίση της ευθείας α - F και σύγκρισή της με τη βαρυτική μάζα_
-Η επιτόχυνσn ενός σώματος συγκεκρ ι μένnς μάζας ,
-Η μελέτn τn ς επίδρασnς μιας δύναμnς στnν ε πι τόχυνσn διαφόρων μαζών
-Η σύνδεσn του n nλίκου Δuναμn / Ε nιτάχυνσn με τnν αδρανειακrΊ μάζα
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΚΘΣ ΧΡΗΣΗ
1 Χρονομετρnτnς ΓΕ.155.Ο ή Αποτύπ ωσn στιγμιότυπων τnς μετακfνnσnς σε

ΓΕ.156.Ο ίχνn στn χαρτοταινία
2 Εpγαστnριακό σμσξίδιο ΜΣ.200.Ο Για τn μελέτn τnς κίνnσnς του
3 Σειρά τεσσάρων μεγάλων ΓΕ.100.6 ή Τοποθέτnσn πάνω στο αμαξίδι α και μεταβολn
μαζών (Q,8 kg - 1 kgJ ΓΕ.100.7 τnς μάζας του
4 Τροχαλία με σφιγκτnρα Μ Σ.08 1 . 0 Μετάδοσn τnς κfνnσnς των μεσαίων μαζών στο αμαξίδιο
1
5 Σειρά μεσαίων μαζών (50 g, rε.100 .2 - Εφαpμογn διαφόρων δυνάμεων στο αμοξίδιο ( J
100 g, 150 g, 200 g) με άγκιστρα ΓΕ.100 . S
1
6 Λάστιχα με κρίκους 8 - 1ο cm Άνευ κωδικ. Εναλλακτικό γιο τnν εφορμογrΊ δυνάμεων στο αμοξίδιο ()
7 Δυναμόμετρο 10 Ν ΜΣ .ΟtΟ.4 Μέτρnσn των δυνάμεων των λάστιχων
8 Επιτραπέζιο εμπόδιο Άνευ κωδικ. Ως εμπόδιο στο τέλος τnς διαδρομrΊς
9 Σφιγκτnρες ΓΕ.050.Ο Σταθεροποrnσn του επ ιτραπέζιου εμποδίου και του χρονομετρnτn
10 Λεπτό νnμα Άνευ κωδ ικ. Σύνδεσn το υ αμαξιδfου με τις μεσαfες μάζες
11 Υnοδεκόμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnσn των αποστάσεων των ιχνών στn χαρτοταινία
12 Αεpοστάθμ n ΜΡ.035.Ο Οpιζοντίωσn του πάγκου εργασίας
13 Ηλεκτρονικός Ζυγός ΓΕ. 130.Ο Γιο τnν ακρίβεια μέτρnσnς των μαζών
ι Ί Αντr τnς επίδρασης των ονοpτnμένων μαζών. n επιτάχuνοn του ομοξιδfου μποpεl επίσης νο πpογμοτοποιneεr με τn μεταβολή τnς κλfσnς του
εpγοστnpιοκού πάγκου ή με τπ xpnon κεκλιμένου επιπέδου ή με τπν κοτάλλπλn έλξn αριθμού λάστιχων που πpοσσρμόζονται στο σμαξίδισ.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ - - - - - - - - - - - - - - -- - - -- - - - - - -- ---

355
ΑΣΚΗΣΗ 4: Μελέτη οριζόντιας Ρολής και προσδιορισμός της επιτάχυνσης της
2
βαρύτητας g, από την κλίση της ευθείας ν/χ =<g/2ν0 )χ νια δοσμένη
αρχική ταχύτητα Ρολής - - - - - - - - - - - - - -- - -- - -
-Η μελέτn τnς αyεξαρτnσία ς των κινnσεων κατά τnν οριζόντια βολn
-ο προσδιορ ι σμός τnς επιτάχυνσnς g τnc; βαρύτπτας
ΕΙΔΟΣ Κ:ΩΔΙΚΘ~ ΧΡΗΣΗ
1 Κεκλιμένος διάδρομος ΙΥΙΣ. 280.Ο Γι α τnν επιτάχυνσn τnς σφαίρας

Εναλλακτικά για τnν επιτάχυνσn τnς σφαίρας ( )
1
2 Συσκευn σύνκρουσnς σε δύο ό1αστάσεις ΜΣ.2 30.Ο
ιο διάδρομος)
3 Μ ι κρn σφαίρα 1 - 2 cm Άνευ κωδικ. Για τn μελέτn τnς κίνnσnς τnς
4 Χρονόμετρο nλεκτρονικό ΓΕ.t&Ο.Ο Μέτρnσn τnς ταχύτnτας τnς σφαίρας
s Νnμα τnς στάθμnς ΜΣ.040.Ο Προβολn κατακόρυφων
6 Φύλλο χαρτί και καρμnόν Α3, κολλnτικn Άνευ κωδικ. Αποτύπωσn του ίχνους τnς σφαίρας
ταινίά, μαρκαδόρος
7 Μετρ0τα1νία Ε.240.Ο Μέτρnσn απσστόσεων
8 Βάσn nαραλλnλόyραμμn ΓΕ.010.Ο Στn ριξn τnς σ υσκευnς κρούσεων
Ράβδος μ εταλλικn 60 cm ΓΕ.030.2
Σύνδεσμος απλός ΓΕ .020.Ο
Σφιγκτnρας τύπου G ΓΕ.050.Ο
1
( ) Η επ ιτάχυνσn τnς σφοrρας μπορεί να nραγματοποιnθεf με το ειδικό κεκλι μένο διάδρομο nμε πpοσαρμογn τn ς σ uσκευι'ις
σύγ κρουσnς σε δύο διαστάσεις .
ΑΣΚΗΣΗ 5: ηροσεννιστική μελέτη του φαινομένου της ελεύθερης πτώσης σε

κεκλιμένο επίπεδο καa πειραματική επαλήθευση της σχέσης s=kt2 •
Γραφικός προσδιορισμός της σταθεράς k νια διαφορετικές γωνίες
του κεκλιμένου επιπέδου. Οριακή προσέyyιση του g/2 yια γωνία
κλίσnςπ/2 -------------------------~
-Η επιτάχυνσn κατά τnν κίνnσn σε κεκλιμένο επίπεδο
- Συσχετισμός με τnν ελεύθερn πτώσn και τnν εn ι τάχυνσn g τnς βαρύτnτας
Απαιτούμενα όργανα και συσι<ευές:
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔJΚΘΣ ΧΡΗΣΗ
1 κεκλ ιμένο επίπεδο με δ ι άδρομο ΜΣ.280.Ο Για τnν κύλ ι σn τnς σφαίρας
2 Μικρn σφαίρα 1 - 2 cm -Ανευ κωδικ. Μελετάται n κίνnσn τnς
ΑμαξίδJΟ ( ) Εναλλακτικςι ως κινnτό προς μελέτn
1
3 ΜΣ.200.Ο
4 Χρονόμετρο nλεκτρονικό ( )
2
ΓΕ.160.Ο Μέτρnαn τnς ταχύτnταc: τnς σφαίρας
5 Χpονομετρnτnς ΓΕ.155.Ο Μέτ:pf1σn επ ιτάχυνσnς αμαξιδίου
6 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn απόστασnς αnμείων
7 Βόσnπαραλλnλόγραμμn rε.010.0 Στnριξn του κεκλιμένου διαδρόμου n

Ράβδος μεταλλικn 60 cm ΓΕ.ΟJΟ.2 των αισθnτnρων
Σφιγκτnρας τύπου ο ΓΕ.050.Ο
<'J Εναλλακτικό n όσκπσn μπορεί να πραγματοποι nθεί με τn χριΊσn αμαξιδίοu που κυλά σε κεκλιμένο επ ίπεδο και χρονομε
τpnτι'ι γιο τον προσδιορισμό τnς επ ιτάχυνσnς .
<~J Η διέλευσπ τnς σφα ίpας μπορεί να ανιχνευτεί είτε με φωτοnύλn είτε με nλεκτρ ι κι'ι επαφι'ι .
- -- - -- -- - - - - - - -- - - - - - - - - - - - -- - ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
356
ΑΣΚΗΣΗ 6: Εργαστηριακή προσέyyιση και μελέτη του νόμου της κεντρομόλου
δύναμης. Έλεγχος παραμέτρων α) με m και ν σταθερά β) με ιη και r
σταθερά και y) μεν και r σταθερά _ _ __ _ __ _ __ __ _ _ _ _
-Η κεντpομόλος δύναμn
- Η μελέτn τnς επίδρασnς τnς μόζας, τnς ταχύτnτας και τnς ακτfνας τnςτροχ ι άς, στn τιμrΊ τnς
κεντpομόλου δύναμnς και επαλrΊθευσn του αντίστοιχου νόμου
1 Συσκευn για τn μελέτn τnς Μ. ιο.ο ΠεριστροφrΊ μάζας και μελέτn τnς κεντpομόλου
κεντpομόλου δύναμnς δύναμnς (1)
2 Ηλεκτρονικός ζυγός ΓΕ.t30.Ο Μ έτpnσn τnς μάζας των πωμάτων και των
μεταλλ ι κών δακτυλ ίω ν
3 Μετpοταινία ΓΕ.240. Ο Μέτρnσn τnς ακτίνας nεριστpοφnς τnς μάζας (2 )
4 Χρονόμετρο χειρός ΓΕ.t50.Ο Μέτpnσn τnς περιόδου περιστ ροφ r'Ί ς τnς μάζας
ι'> Απα ιτείται προσοχή κατά τπν πεpιστροφr'ι των μαζών. για τπναποφυγn τραυματισμού
2
ι 1 Το νnμα είναι δυνατόν να έχει σnμόνσεις του μnκους του. ώστε να εξυnnρετείται n μέτρnσn τnc ακτίνας περιατpοφnc .
ΑΣΚΗΣΗ 7: Επιταχυνόμενη κίνηση σε κεκλιμένο επίπεδο: Προσδιορισμός

συντελεστή τριβής ολίσθησης , δύναμης τριβής ολίσθησης και
έρyουτης _ _ __ __ _ _ _ _ _ _ __ _ __ _ _ __ __ _ _ _
-Ο συντελεστnς τριβnς ολίσθnσnς μεταξύ δύο σωμάτων
- Η δύναμn και το έργο τpιβιiς ολίσθnσnς
1
ΕΙΔΟΣ
Τpιβόμετρο και σειρά από

ΚΩΔΙkΟΣ
ΜΣ.285.0
-- ΧΡΗΣΗ
Παρέχει το κεκλιμένο επίπεδο με τα εξαρτιiματα

τριβόμενα σώματα ( )
1
2 Μάζες μ ι κρές με άγκιστρο ΓΕ. 100. t Γιο τnν ονάρτnσr'Ί τους στο νήμα
3 Δυναμόμετρο 1ο Ν (2) ΜΣ . ΟtΟ.4 Γιο τn μέτρnσn τnς δύνομnc; τριβής

4 ΧρονομετpnτrΊς ΓΕ. 155.Ο ή Γ ιο τn μέτρnσn τnς ταχύτnταc κα ι εn ιτόχυνσnς
ΓΕ.156.Ο
5 Χρονόμετρο nλεκτρονικό ( ) 3
ΓΕ.16 .Ο Γιο τn μέτρnσn τnς τοχύτnτος και εnιτάχυνσnς
6 Ηλ εκτρον ικός ζυγός ΓΕ.130.Ο Μέτρnσn τnς μάζας των τριβόμενων σωμάτων
7 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn τnς οπόστοσnς ολίσθnσnς
8 Βάσn παραλλnλόγραμμn ΓΕ.ΟtΟ.Ο Γιο τn στήριξn του τριβόμετρου και των εξαρτnμάτων
Ράβδος μ εταλλ ικr'Ί 60 cm ΓΕ.030.Ζ
' Σφιγκτnρας τύπου G, μικρός ΓΕ.050.t
Αντί του τρι βόμετρου μπορεί επ ίσnς να χρnσιμοποι nθείτο κεκλ ι μένο επίπ εδο μεταβλnτnς γωνίας (ΜΣ.280 . ΟJ .
1
( )
ι 1 Οι μικpές μάζες και το δυναμόμετρο χρnσ ι μ οποιούνταr εναλλακτικά .

2
Ο χρονομετpnτnς και το χρονόμετρο χp nσιμοποιούνται εναλλακτικό .

3
( )
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣιΚΗΣ - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

357
ΑΣΚΗΣΗ 8: Εργαστηριακή μελέτη της διατήρησης της ορμής σε μία διάσταση .
Εκτίναξη αμαξ ιδίων με παρεμpολή ελατηρίων ----------
-Η διατnρnσn τ nς ορμnς σε κλε ι στό σύστnμα
1 Εργοστπριοκό αμαξίδιο ΜΣ.200.0 Ως το ένα κινnτό που ανακρούεται

2 Εργαστnριακό αμαξίδια με έμβολο ΜΣ.205.0 Ως το δεύτερο κινnτό .
Διαθέτει ενσωματωμένο ελοτιΊριο
Για τn μεταβολn τnς μάζας του αμαξιδίου ( )
1
3 Σει ρά τεσσάρων μεγάλων μαζών ΓΕ.100.6 ή
(0,8 kg • 1 kg) ΓΕ.tΟΟ.7
4 Επιτραπέζια εμπόδια Άνευ κωδικ. Ως εμπόδ ιο στ ι ς άκρες το υ πάγκου
5 Σφιγκτnρες ΓΕ.050.Ο Σταθεροποίnσn των επιτραπέζιων εμποδrων
6 Ηλε κτρονικός ζυγός ΓΕ.t30.Ο Ζύγισn των ομαξιδίων και των μεγάλων μαζών
7 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτpnσn των μετοκινιΊσεων
8 Αεpοοτάθμn ΜΡ.035.Ο Οριζοντ ίωσn του πάγκου εργασ ίας
9 Μικρό σφυρί ΓΕ.JΟΟ.Ο Γιο τnν αποδέσμεuσn του ελατnρίου
ι 1 Αντf των μεγάλων μαζών μπορούν να χρnσιμοnοιnθούν συμnαγn τούβλα με μόζα nεpfnou ίσn με τn μάζα των αμαξι δfων .
1
"
ΑΣΚΗΣΗ 9: Μελέτη και έλεγχος της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας στην
ελεύθερη πτώση σώματος -------------------
·Η μελέτn τnς διατrΊpnσπς τπς μπχαν ικrΊς ενέργε ι ας ενός σώματος κατά τnν ελεύθερn πτώσn,
ως άθροισμα τπς δυνα μ ικrΊς και τnς κι νnτι κnς ενέργειάς του
1 Μάζα 100 g rΊ ΓΕ.tΟΟ.3 Σώμα γιο τnν ελεύθερn πτώσn

μεταλλικn σφαίρα
2 Χρονο μετρnτ nς ΓΕ.155.Ο ή Για τn μέτρnσn τnς ταχύτnτας του σώματος
ΓΕ.t56.Ο
3 Συσκευn ελεύθερnς nτώσnς (1 ) ΜΣ.240.Ο Αποδεσμεύε ι nλεκτρομαγνnτικά τn σφαίρα
4 Χρονόμετρο nλεκτρονικό ΓΕ.160 .Ο Εναλλακτ ι κό γ ι α τn μέτρnσn τnς ταχύτnτας
του σώματος
5 Βάσn nαραλλnλόγραμμn ΓΕ.010.Ο
Ράβδος μεταλλικrΊ 60 cm ΓΕ.030. t

Σύνδεσμος απλός ΓΕ.020.Ο Για τn στnριξn του χρονομετρnτή ή τnς
Λαβίδα μεταλλική απλn ΓΕ.040.Ο συσκευrΊς ελεύθερnς πτώσnς
ΣφιγκτrΊρας τύπου G, μικρός ΓΕ.050.1
6 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτpnσn των αποστάσεων
7 Αεροστάθμn MP.OJS.O Έλεγχος καeετότnτας
ι'Ι Η χρnσn χρονομετρnτn n συσκευnς ελεύθερnς nτώσnςσε συνδυασμό ΙJε το nλεκτρονικό χρονόΙJετρο, αποτελούν
εναλλακτικές διατάξεις γιο τn ΙJελέτn τnς ελεύθερnς nτώσnςτου σώματος.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
358
ΑΣΚΗΣΗ tO: Μετατροπή μηχανικού έργου σε Θερμότητα _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
-Η μελέτn τnς μετατροπnς του μnχαν ι κού έργου σε θερμότnτα
- Ο συντελεστnς ι σοδυναμίας των μονάδων μnχανικού έργου (J) και θερμότnτας (caΙJ (μnχανικό
ισοδύναμο θερμότnτας)
1 Συσκευn προσδ ιορισμού ΘΕ.155.Ο Για τn μετατροnn του μnχανικού έργου σε θερμότnτα
ι...1nχανι κού ισοδίιναμου
θερμότnτας
2 Θερμόμετρο εργαστnριακό ΘΕ.031.Ω ή Για τn μέτρnσ n τnς θερμοκρασίας του κυλίνδρου
n nλεκτρονικό ΘΕ.039.Ο
3 Ηλεκτρονικός ζυγός ΓΕ. 'GJO.O Για τn ζύγ10n του κυλίν9ρου
4 Π αχύμετρο ΓΕ.250.Ο Μέτρnσn τn διαμέτρου του κυλίνδρου
5 Χ~ονόμετρο χειρός ΓΕ.150.Ο Χρονομέτρnσn πε ι ράματος
ΑΣΚΗΣΗ tt: Πείραμα χρονικής εξέλιξης των Θερμοκρασιών δύο υγρών σε Θερμική
.·
αλληλεπίδραση μέχρι την επίτευξη Θερμικής ισορροπίας - - -- -
-Η α π οκατάστασn θερμικnς ι σορροπίας μεταξύ υγρών με διαφορά θερμοκρασ ίας
- Η θερμικn αγωγιμότnτα υλικών
1 Συσκευn θερμικnς αγωγιμό- ΘΕ.160.Ο Για τnν αποκατάστασn θερμικrΊς ισορρο π ίας
τnτας στερεών (1 )
2 Θερμόμετρο εργαστnριακό ΘΕ.031.0 ή Για τn μέτρnσn τnς θερμοκρασίας των δύο υ γρών
rΊ nλεκτρονικό ΘΕ.039.Ο
3 Ηλεκτρονικός ζυγός ΓΕ.130.Ο Για τn ζύγισn των υγρών
4 Θερμιδόμετρο μ ι κρό ΘΕ.081.0 Πραγ μ ατοποrnσ n εναλ λ ακτικnς συσκευn~
θερμι κnς αγωγιμότnτας ( )
1
Θερμιδόμετρο χωρίς ΘΕ.085.Ο
αντίστασn
5 Ποτnρι ζέσεως soo mι ΧΗ.300.8 Θέρμανσn υγρού
Λύχνος υγραερίου ΘΕ.005.Ο
Τρίποδας θέρμανσnς ΘΕ.015.Ο
Πλέγμα nυ ρ ίμαχο ΘΕ.020.Ο
6 Ογκομετρικός κύλ ι νδρος ΧΗ.290.6 Ογκομέτρnσ n υγρών
250 ml
7 Χρονόμετρο χειρός ΓΕ.150.Ο Χρ.ονομέτρnσn πειράματος
8 Γάντ ι α θερμο μ ονωτικά ΓΕ.440.Ο Προστασία κατά το χε ι ρισμό των θερμών δοχείων
•
Η συσκευn θερμικnς αγωγιμότnτας μποpεί να κατσσκευαστεr και με δύο διοφοpετι κά θερμιδόμετρο, το ένα μέσα στο
1
( )
άλλο. με τις κατάλλnλες θερμομονώσεις κα ι διελεύσεις θερμομέτρων. Μnοpεί επίσnς να κατασκευαστεί σε ενιαίο δοχείο
με ένα μεταλλικό χώρισμα n με τn διάνοιξn όύο χώρων σε τεμάχιο φελιζόλ κα ι τn μετάδοσn θεpμότnτας μέσω μεταλλικών
ελασμάτων κατάλλnλου σχnματος.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗ ΣΕι Σ ΦΥΣΙ ΚΗΣ - - - -- - -- -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - -
359
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ (Γενικής παιδείας)
~
1: Αποτύπωση · Αισθητοποίηση ηλεκτρικού πεδίου σε αγώγιμο χαρτί με τη βοήθεια γαλβανόμετρου
2: Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή, ωμικό καταναλωτή και κινητήρα
3: Μελέτη χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικnς πηγής ωμικού καταναλωτή και κpυσταλλοδιόδου
4: Αποτύπωση <σε επίπεδο) μαγνητικού πεδίου σωληνοειδούς με τη βοήθεια μαγνητόμετρου

5: Προσδιορισμός της έντασης της βαρύτητας με τη βοήθεια του απλού εκκρεμούς
6: ποιοτική μελέτη κυματικών φαινομένων παλμού και αρμονικού κύματος. Μέτρηση της ταχύτητας διάδοσης
και του μήκους κύματος
7: Μελέτη του συστήματος <κατακόρυφο) ελατήριο - μάζα. Προσδιορισμός σταθεράς ελατηρίου - βαθμονό
μηση. Ενεργειακή μελέτη του συστήματος
ΑΣΚΗΣΗ 1: Αποτύπωση - ΑισΘπτοποίπση ηλεκτρικού πεδίου σε αγώγιμο χαρτί με

τη βοήθεια γαλβανόμετρου-------------------
-Το ηλεκτρικό πεδίο
·Η μελέτη δυναμικών και ισοδυναμικών γραμμ ών σε ένα ηλεκτρικό πεδίο
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΚΘΣ ΧΡΗΣΗ
1 Συσκευn αποτύπωσης ηλεκτρικού πεδίου (1) ..... 10.Ο Αγώγιμο χαρτί και ηλεκτρόδιο με
διόφορα σχnμστσ
2 Εργαστηριακό τροφοδοτικό ι'> ΗΙ\.625.Ο Παροχn τάσnς γιο τη δημιουργία του
πεδίου
3 Πολύμετρο Ψnφιακό ΗΛ."160.Ο Ανίχνευση των διαφορών δυναμικού
4 Χιλιοστομετρικό χαρτί 'Αuευ κωδικ. Επιφάνεια αποτύπωσης του πεδίου
5 Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Μέτρnση διαστημάτων στο χαρτί
6 Ροοστάτης ο - 500 Ω HA.230.C Ποτενσιόμετρο για τον ορισμό

δυναμικού αναφοράς
7 Γαλβανόμετρο κεντρικού μηδενός ΗΛ.7f0.Ο Εντοπισμός ισοδυναμικών γραμμών

8 Καλώδια σύνδεσης με κροκοδειλάκι ΗΛ.170.Ο Πραγματοnοίnσn συνδέσεων
HR.160.0
(') Ως αγώγιμο χαρτί μπορεί να χρnσ ιμοποιnθεί είτε γραφιτωμένο χαρτί είτε διn θnτι κό χαρτί ποτισμένο με nλεκτρολύτn, π .χ .
διάλυμα χλωριούχου νατρίου .
Αντί του τροφοδοτικού μποpεί να χpnσι μοποιnθεί το κουτί μπαταpιών !ΗΛ . 190 .ΟJ με μπαταpίες 4,5 ν ! ΗΛ. 180 . 4).
2
( )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

360
ΑΣΚΗΣΗ 2: Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με
πηγή, ωμικό καταναλωτή και κινητήρα ______________
-Απλά nλεκτρι κά κυκλώματα
-Ηλεκτρικές μετρnσεις στο κυκλώματα
- Η ισχύς και ο συντελεστnς οπόδοσnς nλεκτρικού κινnτnρο
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔJΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Εργαστnρ ιοκό τροφοδοτικό (1 ) ΗΛ.625.Ο Παροχn τάσnς στο κύκλωμα

2 Διοκόnτnς απλός μαχοιρωτός ΗΛ.200.Ο Διακοπn - αποκοτάστασn κυκλώματος
3 Λυχνι ολαβn βιδωτών λυχνιών Nlt.2'10.0 Ως ωμικός κατοναλωτnς
Λυχνίες πυράκτωσnς ΗΛ.215.Χ
4 Ηλεκτρικός κινnτnρας, απλός Hn..400.0 Για τn μελέτn των χοροκτnριστι κών του
5 Πολύμετρο ψnφιακό Hil.760.0 Για τn μέτρnσn τάσεων, εντάσεων και
αντιστάσεων
6 Ροοστάτnς ο - 1ο Ω ΗΛ.230.2 Για τον περιορισμό του ρεύματος
7 Καλώδιο σύνδεσnς με μπανάνες ΚΛ.t70.Ο Προγμστοnοίnσn συνδέσεων
και κροκοδειλάκι ΗΛ.150.Ο
ΗΛ.151.Ο
8 Χρονόμετρο χειρός ιrε.11 sο.ο Χρονομέτρnσn ανύψωσnς μάζας
9 Μάζα 50 g - νnμα ΓΕ.tΟΟ.2 Ως σώμα που ανυψώνεται
10 Μετροταινία f'E.240.0 Μέτρnσn ανύψωσnς ΙJάζας
ι'ι Αντί του τpοφοδοτικού μποpεfνσ χpnσιμοποιnθείτο κουτί μπατσpιών !ΗΛ. 190. ΟJ με μnστσpίεc 4,5 ν <ΗΛ.1 80.4!.
ΑΣΚΗΣΗ 3: Μελέτη χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικής πηγής ωμικού κατα

ναλωτή και κρυσταλλοδιόδου------------------
- Ο νόμος του Ohm σε απλό nλε κτρι κό κύκλωμα με ωμικές αντιστάσεις παρά λλ η λες και σε σει ρά . Ηλε κτρε
γερτικn δύνα μ n
-Η μελέτn χαρακτnριστικnς καμπ ύ λnς (J-V> ωμι κού κατανολ ωτn
- Η μελέτn χαρακτnριστ ι κnς καμπύλn ς (J-V) κρuοταλλοδιόδου
1 Εργαστnρισκό τροφοδοτικό (1 ) ΗΛ.625~~ ΠαροχrΊ τάσnς στο κύκλωμα

2 Διοκόnτnς απλός μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο Διακοπn - αποκατόσταοn κυκλώματος
3 Πολύμετρο ψηφιακό ι1 > ΙΙΛ.76 .Ο Για τη μέτρnσn τάσεων και εντάσεων
4 Λυχνίες πυράκτωσnς ΗΛ.215.Χ Ως ωμικοί καταναλωτές
σε βόσn ΗΛ.2t0.Ω
5 Σύρμα χρωμονικελίνnς ΗΛ.1'17.Ο Ως ωμικός καταναλωτnς
6 Λάμπα nυράκτωσnς 220 V, 150 W ·.iιvεu κωδικ. Ως ωμικός καταναλωτnς
7 Σειρά αντιστατών ~Λ.225.Ο Ως ωμικοί καταναλωτές
8 Κρυστολλοδίοδος ΗΑ.500.Ο Γι ο τnν εύρεσn των χαρατnριστικών
9 Ροοστάτης ο - 1ο Ω ΗΑ.2ΞΟ.~ Για τον περιορισμό τοy ρεύματος
1ο Ροοστάτης ο - 500 Ω ΗΛ.230.Ο Ως ποτενσιόμετρο
11 Καλώδια σύνδεσnς με μπανάνες ΗΑ.170.Ο Πραγματοnοίησn συνδέσεων
και κροκοδειλάκι HR..1&C.O
1.
ι') Αντί του τpοφοδοτικού μπορε f να χρnοιμοποιneεrτο κουτί μπαταpι ών ιΗΛ. 190.Ο> μ ε μπστσpίεc 4,5 ν ΙΗΛ.1 80 .4!.
ι > Αντί των ψnφισκών πολυμέτpων μποpούν εnίοnς vσ χρnοιμοποιnθούν το αμπεpόμετpο και βολτόμετρο <ΗΛ.720.ΟJ κα ι
1
!ΗΛ.ϊ 30.ΟJ n το όpγσνο πολ λαπλών κλιμά κων ΙΗΛ.740.Ο> .

ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ - -- - - - - - - - -- - - - - - - - -- - - -- -- -- -
361
ΑΣΚΗΣΗ 4 : Αποτύπωση <σε επίπεδο) μαγνητικού πεδίου σωληνοειδούς με τη
Ροήeειαμαγνητόμετρου ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
-Το μαγνnτ1κό πεδίο σωλnνοειδούς
-Η έντασn και n κατεύθυνσn του μαγνnτικού πεδίου σωλnνοε ι δούς
-Η σχέσn μεταξύ τnς ένταοnς του ρεύματος που διαρρέει σωλnνοειδές και τnς έντοσnς του
μαγνnτικού πεδίου που δnμιουργείται
1 Εργαοτnριακό τροφοδοτικό ΗΑ.625.Ο Παροχn τάσnς στο κύκλωμα

2 Διακόπτnς απ λός μαχα ιρωτός ΗΛ.200.Ο Διακοπn - οποκατάστασn κυκλώματος
3 Ζυγός ρεύματος ΗΛ.305.Ω Για τn μελέτn πεδίου σωλnνοειδούς
4 Πολύμετρο ψnφιακό ΗΛ.760.Ο Για τn μέτρnσn τάσεων και εντάσεων
5 Μαγνnτόμετρο ΜΑ.080.Ο Για τn μέτρnσn του πεδίου
6 Ροοοτάτnς ο - 1 ο Ω Η Λ.250.2 Για τον περιορισμό του ρεύματος
7 Ρινfσματα σιδnρου ΜΑ.055.Ο Για τnν οποτύπωσn του π εδίου
8 Μαγνnτικn πυξίδα ΜΑ.025.Ο Για τnν παρακολούθnσn των μαγνnτικών γραμμών
9 Ραβδόμορφος μαγνnτnς ΜΑ.005.Ο Για τn μελέτn του πεδίου του
10 Χαρτί μιλιμετρέ Άνευ κωδικ. Για τn χαρτογράφnσn του πεδίου
11 Καλώδι α σύνδεσnς με μπ α νάνες Η .t70.0 Πραγματοποίnσn συνδέσε ων
και κροκοδειλόκι ΗΛ.160.Ο
ΗΛ.15'1.Ο
12 Βάοn παραλλnλόγραμμn ΓΕ.010.Ο Για τn στriριξn του σωλnνοειδούς και του αισθnτnpο
Ράβδος μεταλλικn 30 cm ΓΕ.030.1
Σιίνδεσμος απλός ΓΙΞ.020.Ο
Λαβίδα μεταλλικn απλrΊ ΓΕ.040.Ο
ΑΣΚΗΣΗ s: Προσδιορισμός της έντασης της pαρύτητας με τη pοή8εια του απλού

εκκρεμούc~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~-
-Η περίοδος ταλάντωσnς απλού εκκρεμούς
-ο προσδιορισμός τnς έντασnς g τnς βαρύτnτας σε ένα τόπο
ΕΙΔΟΣ
. ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Μάζα 50 g rΊ rε.100.ι Ως μάζα εκκρεμούς

Μεταλλικό σφαιρίδιο Φ 1 - 2 cm Άνευ κω ι .
2 Νnμα ελαφρύ, μn εκτατό, 2m Άνευ κωδικ. Για τnν ανάρτnσn τnς μάζας του εκκρεμούς
3 Χρονόμετρο χειρός rΊ ΓΕ.150.Ω ~ Μέτρnσn τnς περιόδου ταλάντωσnς του
nλεκτρονικό ΓΕ . 1&0.Ω εκκρεμούς
4 Μετροτα ι νία ΓΕ . 240.Ο Μέτρnσn του μr'Ίκους του εκκρεμούς
5 Μοιρογνωμόνι ο ΓΕ.200.Ο Μέτρnσn τnς γων ίας ταλόντωσnς του
εκκρεμούς
6 Βάσnπαραλλ n λόγραμμn ΓΕ.010.Ο Στnριξn του απλού εκκρεμούς οτnν άκρn του
Ράβδος μεταλλικrΊ 60 cm ΓΕ .030.2 πάγκου
Ράβδος μεταλλ ι κrΊ 30 cm ΓΕ.030.1
Σφιγκτήρας τύ που G ΓΕ.050.Ο
-----------------------------ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕ ι Σ ΦΥΣιΚΗΣ

362
ΑΣΚΗΣΗ 6: ποιοτική μελέτη κυματικών φαινομένων παλμού και αρμονικού κύματος .
Μέτρηση της ταχύτητας διάδοσης και του μήκους κύματος -----
-Παλ μοί και περιοδικά εγκάρσια κύματα σε ελαστικό μέσο
-Ανάκλασn . διάθλασn κα ι περίθλασn κυμάτων
-Η ταχύτnτα του r'ιχου στον αέρα . Στάσ ι μα κύματα
1 Συσκευr'ι κυματισμών .Α.Ο .ο Δnμιουργία και μελέτn κυμάτων στnν επιφάνεια

νερού
2 Στροβοσκόπιο nλεκτρονικό 1Ά. 155.Ο Γ1α αναλαμπές σταθερr'ις συχνότnτας
3 Στροβοσκόπ ι ο χειροκίνnτο ΤΑ.150.Ο Εναλλακτικό αντί του nλεκτρονι κού
4 Ελατr'ιριο κυματισμών ΤΑ.060.Ο Ως ελαστ ι κό μέσο για τn μελέτn διάδοσnς
κυμάτων
5 Χρονόμετρο χειρός r'ι ΓΕ.t50.Ο ή Χρονομέτρnσn τnς διάδοσnς των κυμάτων
nλεκτρονικό rε.ΊG ο
6 Εργαστnριακό τροφοδοτικό ΗΛ. 625.Ο ΠαροχrΊ τάσnς στn συσκευn κυματισμών
7 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn μnκών κύματος
8 Γεννr'ιτpια χαμnλών ΗΛ.630.Ο ΠαραγωγrΊ nχnτικών σnμότων
συχνοτr'ιτων
9 Ενισχυτnς ακουστικός με ΗΛ.645.Ο Δnμιουργία r'ιχου
μεγάφωνο
10 Ογκομετpικός κύλινδρος 1L ΧΗ.290.9 Ως nχnτικός σωλr'ινας με νερό
ΑΣΚΗΣΗ 7: Μελέτη του συστήματος (κατακόρυφοJ ελατήριο - μάζα. Προσδιορισμός

σταθεράς ελατηρίου - βαβμονόμηση. Ενεργειακή μελέτη του συστήματος
-Απλές αρμονικές ταλαντώσε ις . Πλάτος και περίοδος ταλαντώσεων
-Ελοτr'ιριο. υπολογισμός σταθεράς k ελοτnρίου
-Η ενεργειακri μελέτn τnς απλrΊς αρμονικrΊς ταλάντωσnς . ΔιοτrΊρnσn μnχονικrΊς ενέργειας
1 Ελατr'ιριο κυματισμών ΤΑ.Ο& .Ο Για τn δnμιουργία και μελέτn των ορμονικών

ταλαντώσεων
2 Μάζες διαφόρων μεγεθών 50 g, ΓΕ.100.2 - Ως αντικείμενα που αναρτώνται από το ελατrΊριο
100 g, 200 g, 500 g, 1 kg rε.too.7
3 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn του π λάτους ταλάντωσnς
4 Χρονόμετρο χειρός rΊ ΓΕ.'150.Ο ή
nλεκτρονικό ΓΕ.160.Ο Μέτρnσn τnς πεpιόδου ταλόντωσnς
5 Ηλεκτρονικός ζυγός rε.ιsο.ο Μέτρnσn τnς μάζας των σωμάτων που
αναρτώνται από το ελατrΊριο
6 Βόσn ποραλλnλόγρομμn rε.010.0 ΣτrΊριξn του ελατnρίου στnν όκρn του πάγκου
Ράβδος μεταλλικr'ι 60 crn ΓΕ.030.2
Ράβδος μετολλικrΊ 30 crn ΓΕ.030.1
Σφιγκτr'ιρας τύπου G ΓΕ.050.Ο
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ

363
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Β' ΕΝ . ΛΥΚΕΙΟΥ
~ (Θετική Ι τεχνολογική κατεύβυvσηJ
1: Πειραματική επαλήθευση του γενικού νόμ ο υ των ιδανικών αερίων
2: Μέτp 11σn του λόγου C/Cv
3: Μέτρnσn ειδικού φορτ fου ηλεκτρονίων με τn μέθοδο Thomsoη
4: Μέτρηση δύναμης Laplace με μαγνητικό ζυ γό
5: Σχεδιασμός και μελέτη ψ ηφιακών κυκλ ωμάτων συνδυαστ ι κής λογικής
6: Μελέτn φα ινομ έ νου αυτεπαγωγής σε παλμ ογράφο και μέτρηση του συντελεστή αυτε παγωγής
ΑΣΚΗΣΗ Ί : πε ιραματική επαλήθευση του γενικού νόμου των ιδανικών αερίων _ _

-Η κα τ α οτοτ ικn εξ ίοωοn του νόμου τω ν ι δα νι κών α ερ ίω ν
-Η ο χέσn ανά δύ ο, τ ω ν μ εγεθών: π ίεοn Ρ , όγκος ν και θερμοκρασ ία Τ , σε ι δα νικό αέρ ι ο

1
1 Σφαιρική φι άλn 100 mι < ) ΧΗ.330.4 Ως δοχεfο με αέρα
2 Σύριγγα 100 mι ΜΡ.060.Ο Για τ n μεταβολή του όγ κου του δοχείου
3 Μανόμετρο μεταλλικό ΜΡ.085 .Ο Μ έτρnση τnς πίεσης του αέρα
4 Θερμόμετρο ε ργαστnριακό ΘΕ.03'1.Ο Μέτρ η ση τnς θερμοκρασίας το υ αέρα
5 Ηλεκτρικός θερμαντήρας ( )
2
ΘΕ.006.Ο Θέρμανσn του δοχείου
6 Ποτnρι ζέαnς 1ι ΧΗ.300.9 Ως υδατόλουτ ρο γιο τη σφαιρ ικ rΊ φιάλn
7 Ελαστικοί σωλήνες ΧΗ .150.Ο Σύνδεση των οργάνων στn φιάλn
8 Πώμα ελ αστικό δ ι άτρητο ΧΗ.055.Ο Στε γα νοποίηση της φ ι άλη ς και δ ι έλευση των
οργάνων μέτρnσnς
9 Βό σnnαραλληλόγρα μμη ΓΕ.010.Ο Στή ρ ιξη της φιόλnc; μέσα στο κυλ ινδρ ικό δοχείο
Ρά βδος μεταλ λι κ ή 30 cm ΓΕ .030.Ί
Λαβίδα μεταλλική α πΠrΊ ιι=.ο ο.
(') Ως δοχε ίο με ο έpο μποpεί να χρnσιμο ποιnθείn συσκε υn Βογιe - Mariotte (MP.080.0J που ενσω ματώνε ι το μανόμετpο κα ι
τn σύριγγα.
(i > Ως θε pμα ντ ι κn πnγn μποpεf να χρnσιμοnοιnθούν εξ ίσου κεpιό n ο λ ύχνος υγpαερfου (ΘΕ.005 OJ.
ΑΣΚΗΣΗ 2 : Μέτρηση του λόγου Cρ/Cv - - -- - -- - - -- - - -- - - - -
-Η αδιαβατική εκτόνωσn
-Υπολογισμός του λόγου C/Cv

1
1 Σφαιρική φιάλn 5 L ( ) H.:t~t.O Ως δοχείο με αέρα
2 Αεραντλ ία ε μβολοφόρο MP.t20.C Για τη μεταβολn τnς nίεσnς στον αέρα το υ
ιτρόμπαJ ι J
2
δοχείου
Μανόμετρο ανοικτό (
5
3 ) ΜΡ.070 .Ω Μ έτρησ n τnς nίεσnς του αέρα
4 Ελαστικοί σωλήνες XH.t50.0 Σύνδεση των εξαρτnμάτων στn φ ιάλη
5 Πώμα ελαστικό διάτρητο χ .055 .Ο Στενανοποίησn τ ης φιάλης και διέλευσn τω ν
σωλnνων
6 Π υκνό H1S04 ΟΥ.'160 Ως υγροσκοnικn ουσία
(' J Το δοχείο διαθέτει θερμομονωτικό περίβ λ nμσ <πχ φελιζό λ J.

Εναλ λακτικό μ πορεί να χρnσιμοnοι nθεί nλnρωτr'ιςπροχοϊδων (nουόρJ τpιών βαλβίδων αΗ . 265 .ΟJ .
2
( )
()J Εναλλακτικό μnοpεί να χpnσιμοποιnθε ί το μεταλλικό μανόμετρο (MP.085.0J .
------------------------------ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣIΚΗΣ
364
ΑΣΚΗΣΗ 3: Μέτρηση ειδικού φορτίου ηλεκτρονίων με τη μέβοδο Τhοηιsοη_ _ __
-Ο καθοδι κός σωλ nνας Braun
-Απόκλισ n n λ εκτρονίων α πό n λ εκτρ ικό κα ι μαγνnτικό πεδίο
-Ειδικό φορτίο e/ m του nn ε κτρονίου
ΕΙΔΟΣ ιiiiΙκοΣ ΧΡΗΣΗ
1 Σωλnνας Braun (1 ) ΜΛR485.Ο Ως καθοδ ι κός σωλnνας

2 Τροφοδοτ ι κό xaμnnnς και ΗΛ.620.Ο Πapoxn τάσnς στο σωλnνα
υψnλrΊς τάσnς
3 Εργαστnριακό τροφοδοτ ι κό ΗΛ.62 .ο Παροχn τόσnς στο σ ω λnνοειδές
4 Ζυγός ρεύματος ΗΛ.30!Ζ.Ο Χρnσn σωλnνοειδούς
5 Πολύμετρο ψnφ ι ακό ΗΛ .. 760 .. Ο Μέτρnσn τάσεων και εντάσεων
6 Ροοστάτnς ο - 500 Ω ΗΛ.230 .. 0 Ρύθμισn τnς έντασnς του ρεύματος
7 Κα λ ώδι α σύνδεσnς ΗΛ.. Ί70.Ο Πpαγματοποίnσn συνδέσεων
,
με μπανανες ΗΑ.160.Ο
και κροκοδειλάκ ι ΜΑ., 1Ξt.Ο
1
ί ) Αντί του σωn nνοειδούς το υ ζυγού pεύ μοτος μ πορούν να χρnσιμοποι nθούν π nνία Helmholtz.
ΑΣΚΗΣΗ 4: Μέτρηση δύναμης Laplace με μαγνητικό ζυγό_ __ _ _ _ _ __ __
- Η δ ύναμn Lapιace
-Μα γνnτικό π ε δίο σωλnνοειδούς
ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Ζυγός ρεύματος ΗΛ. 305.Ω ΧρrΊσn ως σωnnνοειδές

2 Εργαστ nρ ι ακό τροφοδοτ ι κό ΗΑ.. 625.Ο Π αpοχrΊ τάσnς στο σωλnνοε ι δές
3 Διακόnτnς απλός μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο Διακο πn - αποκατόστασn κυκλώματος
4 Π ολύμετρο ψnφ ι ακό ΗΛ.760.C Για τ n μέτρ n σn τάσεων κα ι εντάσεων
5 Ροοστάτ nς ο - 1ο Ω ΗΑ .. 230. 2 Ρύθμισn τnς έντασnς του ρεύματος
6 Καλώδια σύνδεσnς ΗΑ .. 7 0.C Πραγματοποίnσn συνδέσεων
,
με μπανα νες ΗΑ .. 1 :ίίΟ .. Ο
και κροκοδε ι λάκ ι ΗΛ.• 1 !111 .Ω
7 Σύρμα χάλκινο ΗΛ .. 1 Ξ.Ω Κατασκευn μικρών βαρών
ΕΡΓΑΣΤΗ ΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕι Σ ΦΥΣΙΚΗΣ - - - - - - -- -- -- - -- - -- - - -- -- -- - - --

365
ΑΣΚΗΣΗ 5: Σχεδιασμός και μελέτη ψηφιακών κυκλωμάτων συνδυαστικής λογικής_
·Συνδυαστ ι κrΊ λογ ι κrΊ
·Η λ ε κτρονι κό λογ ι κά κυ κλ ώμ α τ α (1 )
- Λογι κές π ύλες
Απαι τ ούμενα όργα να κα ι συσκευές :
1 Σειρά λογικών πυλών (2) ΗΑ.570.Ο Εξαρτnματα π ρος συ να ρμολόγnσn

2 Πινακίδα συναρμολόγnσnς ΗΛ.580.Ο Βάσn νιο τn στnρ ι ξn των εξα ρτnμότων
κ υκλ ωμάτων
3 Μ παταρία 4,5 ν (3 ) ΗΛ .. 180.4 Τροφο δοσία των κυκλ ωμάτ ω ν
4 Πολύ μ ετρο ψnφιακό ΗΛ.760.Ο Μ έτρnσn τάσ ε ων και αντι στάσεων
5 Σειρ ά εργαλείων ΓΙΕ.300.Ο Κό φτnς, Αnογυμνωτnς κα λ ωδίων
Ανά λογα με το σχεδιασμό των δραστn p ιοτnτων μ n ορούv να χρ n σιμοποιnθού ν ε ιδι κά εξαρτ nματα όπως n λε κτρ οvό μ οι.
1
( \
βομβπτές, n λεκτρι κό κουδούνια , φωτοαντιστάσεις κλ π .
Η σε ιρά περι λα μβά νει ολοκλn ρ ω μένα κυκλ ώματα λογικών πυλών (7400, 7408, 7432, κλπ>. αντιατότες, κpυαταλλαδιό
2
( )
δους, διόδο υ ς LED, τρανζίστορ και καλώδ ιο.
5
( ) Εναλλακτικά χpnσιμ ο ποιείτα ι εpγαατnpιοκό τροφοδοτικό ( ΗΛ.6 25 . Ο> ρυθμισμένο σε τόσn 5 ν .
ΑΣΚΗΣΗ 6: Μελέτη φαινομένου αυτεηαyωyής σε παλμογράφο και μέτρηση του

συντελεστή αυτεπαγωγής - - - - -- - - - - - -- - - - -- - - -
- Η αυτεπαγωγrΊ ενός πnνίου
-Ο παλμογράφος
Απαιτούμενα όργανα και σ υσκευές:
ΕΙΔΟ Σ ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Καθοδι κός Π α λ μογρ ό φ ος ΗΛ.790.Ο Α πεr κόνισn μεταβ ο λών τ όσnς

2 Πnνίο 300 σπειρών (1) ΗΛ.350.Ο Μέτρnσn τnς αυτεπαγωγ rΊ ς του
3 Πυ ρnνα ς σχrΊμ ατος υ Η .360.Ο Π υ ρnνας γι α τα πnνία
μ ε βραχ ύ πυρn να · ΗΛ.366.Ο
4 Μ π αταρία 4,5 ν <2> ΗΛ.'180.4 Τροφοδ οσία των πnνίων
5 Π ολ ύ μετρο ψnφιακό ΗΑ.760.Ο Μέτρnσn τάσ εων, εντόσεων και αντ ι στάσεων
6 Σε ι ρά αντ ι στα τών ΗΛ.225.Ο Ως εξαρτn ματα κ υ κλ ώ μ ατος
7 Γεννnτρια χα μ . συχν οτ nτων (3) ΗΛ. 630.Ο Λnψ n εναλλασσόμενnςτόσn ς
8 Δ ι a κό nτ nς απλός μ αχα ι ρωτός ΗΛ. 200.Ο Διακοnri συνδέσε ω ν
9 Καλώδια σύνδεσnς ΗΛ.t70.Ο Π ραγματοποίnσ n συνδέσεων
με μπ ανόνες Λ. 160.Ο
κα ι κροκοδε ι λάκι ΗΛ.151 .Ο
1
( ) Σε φάσεις δpαστnp ιοτnτων , μ π οpού ν να χρnσι μοποι nθούν το πnνίο 600 (ΗΛ. 351 . Q) n 1200 σπειρών (ΗΛ. 3 52 .0 1.
ι ι Εναλλακτικό το Εpγαστnριακό τροφοδοτικό (ΗΛ. 625 . 01.
2
Για τπ λriψn ενολλο σσόμενnς τόσnς μποpεί να χρnσιμοποιnθε ί και ο πολλοπλός μετασχnματι στriς χομ n λriς ι σχ ύ ος
5
( )
ιΗΛ. 60 0 . ΟJ.
- - - -- -- - - -- - - -- - - - - -- -- - - - -- -- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕ ιΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
366
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ (Γενικής παιδείας)
~
1: Ανάλυση φάσματος με πρίσματα. Παρατήρηση και καταγραφή διαφόpων φασμάτων (γραμμικά, συνεχή,
εκπομπής και απορρόφησης>
2: Μετρήσεις κοσμικής ακτινοβολίας με τον απαριθμητή Geiger-M ϋller
3: πε ιράματα με το nοίjωσίμετρο
ΑΣΚΗΣΗ t: Ανάλυση φάσματος με πρίσματα. παρατήρηση και καταγραφή διαφόρων
φασμάτων <γραμμικά. συνεχή. εκπομπής και απορρόφησης ) -----
· Θεματική περιοχή :
-Φάσμα του λ ευκού φωτός και μονοχpω ματικών ακτ ινοβολιών
-τα φάσματα εκπ ομπnς και απορρόφησης
-Τα οπτικά φίλτpο, το φασματοσκόπια

,........,-~----.
1 Πpοβολέαc; Reuter Oll.lίJ20.0 Πηγn φωτός με λάμπα πυράκτωσης

Διαφpάγματα προβολέα Reuter οη.020.0 Δημιουργία δέσμnς σχισμnς
1
2 οπτικn τράπεζα ( ) οπ.ιsσ.ο
ιππείς οπτικnς τράπεζα ς ΟΠ.185.Ο Γιο τη στnριξn των εξαpτnμότων
3 Αδιαφανnς οθόνn Olt.060.D Επιφάνεια σχηματισμού ειδώλου
4 Τραπεζίδ ι ο οnτικnς τράπεζας ΟΠ.t90.Ο Τοnοθέτnση πρισ μ άτων και λεκόν nς
5 Πpίσματα με στέλεχος on. ΊΙ 10.0 Ανάλυσn φωτός
6 Έγχpωμο φίλτpα σε πλαίσιο ΟΠ.141.Ο Δημιουργία φάσματος απορρόφησης
7 Στnριγμο φακών και κατόnτpων ΟΠ.090.2 Στnριξn των εγχρώμων φίλτρων
8 Λεκάνn οnτικnς τpάπεζαc; ΟΠ.195.Ο Για το φάσμα απορρόφnσ η ς υγρών
9 Φασματοσκόπιο (2) ΟΠ.230.Ο Για την παρατnρηση των φασμάτων εκπομπnς n
απορρόφησης
10 ΠnνίοRuhmkorff ΗΛ.39S.Ο Δημιουργία υψηλnς τάσης
11 Σωλnνες Gelssler ΙtΛ.455.0 Πηγές ακτινοβολίας αερίων
12 Στr'Ίpιγμα αερόκενων σωλnνων HA.45t.O Στnριγμα σωλnνων Geissler
13 Εpγαστnpιακό τροφοδοτικό ΗΛ.625.Ω Τροφοδοσία του προβολέα Reuter και του
πηνίου Ruhrnkorff
14 Καλώδια σύνδεσnς tαΛ.151.Ο Πραγματοποίπση συνδέσεων
με μπανάνες Η.Γι.. .Ο
( ') Αντί οnτικι'Ις τράπεζας. είναι δυνατόν να χρπσιμοποιnθούν μεταλλικές ράβδοι ι rΕ . 030.Χ) με απλούς συνδέσμους ι rE. 020 .0J
και nοραλλnλόγραμμες βάσεις ι rΕ.010.ω .
J Μπορεί επίσnς να χρnσιμοnοι nθεί το οn λό φσσμοτοσκόπιο περfθλασnς ιοΠ .2 35.ΟJ .
2
(
ΑΣΚΗΣΗ 2: Μετρήσεις κοσμικής ακτινοβολίας με τον απαριθμητή Ceίger·M uller__

-Η ονίχνευσn κα ι μέτρησ η τnς κοσμικnς ακτινοβολίας
- Η οπορρόφnσn της ακτ ι νοβολίας οπό διάφορα υλικά
-Η στατιστικn μελέτη τυχαίων γεγονότων
1 Απαpιθμnτnς Geίger-Mϋller ΗΛ.490.Ο Όργανο καταγραφnς κρούσεων

2 Χρονόμετρο χε ιρός ΓΕ.150.Ο Γιο τ ι ς ισόχpονες μ ετρnσεις
3 Καθοδικός Παλμογράφος (1) ΗΛ.790.Ο ΠαραϊrΊρηση των παλμών
4 Ραδιενεργός πηγn (2) ·Αvευ κωδικ. Ως πηγrΊ που εκπέμπει σωματίδια
5 Φύλλα αλουμινίου, χαλκού και ·ιιuεc ωδικ. Ως nετάσματα απορρόφnσnς
μολύβδου
Προαιρετικά γιο τnν εκτέλεσ n τnς άσκnσnς.
1
( )
ι > Μπορε ί ως πnγn ακτινοβολ ίας, να χρnσ ιμοποιnθούν ασθενε ίς ραδιενεργές πnγές που δεν απαιτούν ειδικn άδειο γιο
1
εκποιδευτικn χρι'Ίσπ , όπως το Στρόντιο Sr-90Ο,1 μCΙ που εκπέμπει σωματ ίδια β ιnλεκτρόνιαJ .
Μπορεί να χρnσιμοn οι nθεί επfσnς ι οvιστnς ακίδων .
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕ Ι Σ ΦΥΣιΚΗΣ - -- - - - - - - - - - -- -- - - - -- - - -- -----
367
ΑΣΚΗΣΗ 3: πειράματα με το πολωσίμετρο _ _ _ _ _ _ _ _ __ __ _ _ _ _ _ __
-Η πό λ ω σn του φ ωτός
-Τα πολωτικά φίλτρο
- Οπτικώς ενεργά διαλύματα
1 Προβολέας Reuter on:o20.o nnvn φωτός

Διαφράγματα προβολέα Reuter on-.020.0 Δn μιουργία δέσμnς σχnμ ατος οπnς
2 Ο πτική τρά πεζα (1 ) ΟΠ.180.Ο Για τ n στnριξn των εξαρτnμάτων
Ι ππείς οπτικn ς τράπεζα ς ΟΠ.185.Ο
3 Αδιαφανnς οθόνn ΟΠ.060.Ο Ε πιφάνεια σχnματισμού ειδώ λου

4 Τραπεζίδιο οπτικnς τράπεζας CΠ.190.Ο Τοποθέτnσ n λεκόνnς
5 Ζεύγος πολωτι κών φίλτρων <2 J ΩΠ.'145.Ο Πόλ ω σ n φωτός
6 Λεκά νn οπτι κnς τράπεζα ς on. ι9s.ο Γι α το δ ιάλυ μα ζάχαρ n ς rΊ του .α λατ ιο ύ
7 Διά λυμα ζόχαρ nς n αλατ ιού Άνευ ιιωδι«. Οπτικά ενεργά διαλύματα
8 Εργαστnριακό τροφοδοτι κό ΗΛ.625.Ο Τροφοδοσία του προβολέα Reuter κα ι του
πnνίου Ruhmkorff
Αντί οπτικn ς τρόnεζος, είναι δυνατόν να χρnσ ι μ οnοιn θούν μεταλλ ικές ράβδο ι με απ λούς συνδέσμους και n αpαλλn λό
1
( )
γρα μμ ες βά σεις .
Το ζεύγος των πολωτικών φίλτρων με τnν nαρεμβολn τnς λεκόνnςοnτι κnς τράπεζας. αποτελεί εναλλακτι κn αnλn εnι λο
2
( )
γn , αντί ενός πιο σύνθετου nολωσιμέτρου .
- - - - - - - -- - - -- - - - - -- - - -- - - - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣιΚΗΣ

368
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ' ΕΝ . ΛΥΚΕΙΟΥ
~ «Θετική Ι τεχνολογική κατεύeυvσηJ
1: Συμβολή κυμάτων με τη λεκάνη κυματισμών. Μέτρηση μήκους κύματος μονοχρωματικής ακτινοβολίας
2: Μέτρηση άγνωστης συχνότητας εναλλασσόμενης τάσης στον παλμογράφο με τη βοήθεια z-εισόδου

3: Μελέτη στάσιμων ηχητικών κυμάτων σε ηχητικό σωλήνα και προσδιορ ισμός της ταχύτητας του ήχου
στον αέρα. Προσδιορισμός φαινομενικού μήκους ηχητικού σωλήνα

4: Προσδιορισμός ροπnς αδρανείας κυλίνδρου κυλιόμενου σε κεκλιμένο επίπεδο
5: Μελέτη ελαστικής κα ι μη ελαστικής κρούσης στο ε π ίπεδο και έλεγχος των αρχών διατήρησης ορμής κα ι
ενέργειας
6: Έλεγχος της αρχής δ ιατήρησης της ενέργειας με κυλιόμενη μεταλλική σφαίρα σε κεκλιμένο επίπεδο με
ανακύκλωση
7: Μελέτ η φωτοηλεκτρι κού φα ινομένου. Π ροσδιορισμός του έργου εξαγωγής από ένα μέταλλο και η στα
θερά του Plaηck
ΑΣΚΗΣΗ t: Συμβολή κυμάτων με τη λεκάνη κυματισμών. Μέτρηση μήιιους κύματος

μονοχρωματικής ακτινοβολίας __________________
-Εγκάρσ ι α κύματα, κροσσοί συμβολnς
-Μnκος κύματος μονοχρωματικnς ακτινοβολίας
Απαιτούμενα όργανα κα ι συσκευές:
1 Συσκευn κυματισμών ΤΑ.080.Ο Μελέτη κροσσών συμβολnς

2 Εργαστnpιακό τpοφοδοτικό ΗΛ .625.Ο Τροφοδοσία συσκευnς κυματισμών
3 Στροβοσκόπιο χειροκίνητο (1) ΤΑ.'150.Ο Παρατnρnση κροσσών
4 Απλό φασματοσκόπιο πεpίθλοσnς (2) ΟΠ.235.Ο Λn ψn κροσσ ώνσυμβολ ιΊ ς
s Πpοβολέας Reuter (5 ) οπ.020.0 ΠηγrΊ φωτεινrΊς ακτινοβολ ίαc
6 Έγχρωμα φίλτpα ΟΠ.140.Ο Λnψη μονοχpωματικnc ακτινοβολίας
7 Υποδεκάμετpο ΓΕ.220.Ο Μέτρηση απόστασ η ς κροσσών
ι' > Εναλλα κτικό. τα nλε κτρονι κό ατροβοσκό nι ο ιτA.155.0J .

ι)Ι Μπορούν να χρnσ ιμ οnοιnθούν τα φράγματα περίθλασnς !ΟΠ . 150 . ΟJ. ri να κατοσκευοατούν με απλέ<: μεθόδους. όπως n
χόροξn n n εκτύnωσn λεπτών γραμμών .
!JΙ Ως φωτεινn n nνn μ πορεί να χρnσιμοπ οιnθεί κοινr'ι λόμnο πυρό κτωσnς.
ΑΣΚΗΣΗ 2: Μέτρηση άγνωστης συχνότητας εναλλασσόμενης τάσης στον παλμο -

γράφο με τη βοήθεια z -εισόδου _ _ _______________
-Ο παλμογράφος
- Η επ ίδρασn τnς τό σnς πλέγματος στn ν έντοσn δέσμ nς nλεκτρονίων
- Η εύρεσn τnς συχνότnτας όγνωστnς ενολλοσσόμενnς τάσnς
1 Καθοδικός Παλμογράφος ΗΛ. 790.Ο Απεικόνισπ των μεταβολών

2 Γεννnτρια χαμ . συχνοτrΊτων (1 ) ΗΛ.630.Ο Λnψn εναλλασσόμενης τάσnς
3 Καλώδια σύνδεσης ΗΛ. 170.Ο Πραγματοποrηση συνδέσεων
με μπανάνες ΗΛ. '151 .Ο
( '} Απα ιτούνται δύο νεννnτριες ακουστικών αυχνοτnτων .

ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ - - - - - - - - - - - - -- ----------------
369
ΑΣΚΗΣΗ J: Μελέτη στάσιμων ηχητικών κυμάτων σε ηχητικό σωλήνα και προσδιορι
σμός της ταχύτητας του ήχου στον αέρα . Προσδιορισμός φαινομενικού
μήκους ηχητικού σωλήνα ---------------------
-Στάσιμα διαμrΊκn nχnτικά κύματα
-Συντονισμός nχnτικού σωλrΊνα
-Ταχύτnτα του rΊχου στον αέρα
ΕΙΔΟΣ ΚΩΑΙΚΘΣ ΧΡΗΣΗ
1 Ηχnτικός σωλrΊνας (1 ) ΣωλrΊνας συντονισμού rΊχου

2 ΓεννrΊτρια χαμ . συχνοτrΊτων ΗΛ.630.Ο ΛrΊΨn ακουστικών συχνοτrΊτων
3 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnσn μ11κών
4 Θερμόμετρο εργαστnριακό rΊ ΘΕ.031.Ο ή Μέτρnσn τnς θερμοκρασίας του αέρα
nλεκτρονικό ΘΕ.ΟJ9 .Ο
1
( J Αντί του nχnτικού σωλnνο, μnopεf να χpnσιμοnοιnθεί σύστnμα γυάλινων σωλnνων με διαφοpετικές διαμέτpους γεμάτες
μ ε νεpό και σειpό δ ιαπασών:
ΕΙΔΟΣ 'ΚΩΔΙΚQΣ
1 Γυάλινοι σωλrΊνεc ΧΗ.160.Ο Ως nχnτικός σωλrΊναc

2 Σετ δια πασών ΤΑ.105.Ο ΠnγrΊ rΊxou
3 Βόσ n παραλλnλόγραμμn ΓΕ.010.Ο ΣτrΊριξn των γυόλινων σωλrΊνων
Ρόβδος μεταλλικrΊ 80 cm ΓΕ.030. 3
Σύνδεσμος απλός ΓΕ .020.Ο
Λαβίδα σύνθετn ΓΕ.045.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 4: Προσδιορισμός ροπής αδρανείας κυλίνδρου κυλιόμενου σε κεκλιμένο

επίπεδο _ ___________________________~
'
-Ε π ιτάχυνσ n κατό τnν κύλισn αντικειμένου σε κεκλιμένο επίπεδο
- Ροπ rΊ αδρανείαc
1 Κεκλιμένο επίπεδο πολλαnλrΊς ΜΣ.280.0 Διόδρομος για τn κύλισn των κυλίνδρων

χρrΊσnς
2 Χρονόμετρο χειρός ΓΕ.15 0 .Ο ή Μέτρnσnτουχρόνουκαθόδου
rΊ nλεκτρονικό ΓΕ.160.Ο
3 Παχύμετρο - Διαστnμόμετρο ΓΕ.250.Ο Μέτρnσn τnς διαμέτρου τ(ι.)ν κυλίνδρων
4 Ηλεκτρον ικός ζυγός ΓΕ.130.Ο Μέτρnσn τnς μάζας των κυλίνδρων
5 Κανόνας 1m Ε.225.Ο Μέτρnσn διαστnμότων
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕlΣ ΦΥΣιΚΗΣ

370
ΑΣΚΗΣΗ s: Μελέτη ελαστικής και μη ελαστικής κρούσης στο επίπεδο και έλεyχος
τωv αρχών διατήρησης ορμής και ενέργειας - -- - - - - - - - - -
- Ε λαστικές και μn ελαστ ι κές κρούσεις
-ΑρχrΊ διατrΊρnσnς ορμrΊς και ενέργει ας

1 Συ σκευrΊ κρούσεων σε δύο ΜΣ.230.Ο Ως δ ιάδρο μο ς κύλισnς

διαστάσεις ( )
1
2 Ζεύγος χαλύβ δινων κα ι γυά λιν ων Άνευ κωδικ. Πραγματο π ο~σn κρού σε ων
σφαιρώ ν 1 - 2 cm
3 ΝrΊμα τnς στόθμnς ΜΣ.040.Ο ΠροβολrΊ κατακόρυφ ω ν
4 Φύλλα χαρτf κα ι καρμπόν Α3 . Άνευ κωδικ. Αποτ ύπ ω σn το υ ίχνους των σφαιρών
κολλnτ ι κrΊ ταινrα . μαρ καδόρος
s Μετροταινrα ΓΕ.240.Ο Μέτρnση αποστάσεων
6 Μοιρογν ωμόνι ο ΓΕ.200.Ο Μέτρn ση γω νι ών
7 ΣφιγκτrΊρας τ ύπου G ΓΕ.050.Ο ΣτrΊρ ιξn της συσκευn ς στον πάγκο
<') Η μελέτn τnς ελαστικriς κα ι μn ελαστικriς κρούσnς μπορεί να πραγματοποιnθεf επίσnς, με δυο ερναστnριακό α μαξίδα κα ι
nλεκτρικό χρονομετρnτri .
ΑΣΚΗΣΗ &: Έλεγχος της αρχής διατήρησης της ενέργειας με κυλιόμενη μεταλλική
σφαίρα σε κεκλιμένο επίπεδο με ανακύκλωση - - - - - - - - - --
- ΔιατrΊρnσn μnχονικrΊς ενέργειας
-Ανα κύκλnσn σφαίρας (1 )
ΕΙΔΟΣ ΚΩΔΙΙ(ΟΣ ΧΡΗΣΗ
1 Φυγοκεντρικός στίβος ΜΣ.100.Ο Πραγματοποfησn τnς ανακύκλωσης

2 Μετροταινία ΓΕ.240.Ο Μέτρnση αποστάσεων
3 Παχύμετρο - Δι αστnμόμετρο ΓΕ.250.Ο Μέτρηση διαμέτρου σφαfρας
ί'J Αντί τnν εκτέλεσn πειράματος. ο ι μετρriσεις μπορούν να π ραγμοτοποιnθούν σε στροβοσκοπ ι κri φωτογρα φία τnς κίνn σnς
τnς σφα ίρος στο στίβο .
ΑΣΚΗΣΗ 7: Μελέτη φωτοηλεκτρικού φαινομένου . Προσδιορισμός του έργου

εξαγωγής από ένα μέταλλο και η σταeερά του ΡΙαπck -----
- Φωτοηλεκτρι κό φαινόμενο
- Υπολογισμός έργου εξαγωγrΊς nλεκτ ρονίων
-Υπολογισμός της σταθερός Planck
1 Φωτοκύτταρο Π ραγματοποfnσn φωτο η λεκτρικού φαινομένου

2 Εργο στnρι ακό τροφοδ οτι κό ΗΛ.625.Ο Π αροχrΊ τόσn ς στο φωτοκύ τταρο
3 Προβολέας Reuter (1 ) ΟΠ.020.Ο ΠnγrΊ φωτει νrΊς ακτινοβολίας
4 Έγχρ ωμ ο φίλτρα ΟΠ.140.Ο ΛrΊΨn μονοχρω ματικrΊ ς ακτινοβολίας
5 Πολύμετρο ψnφιακό ΗΛ.760.Ο ΜέτρησnτnςτόσnςD π οκο π rΊς
6 Μικροαμπε ρ όμετ ρο ± 100 μΑ ΗΛ. 720. Ο Μ έτρησ η ρεύματος κόρου
ι'J Ως φωτεινri πnνn μπορεί να χρ nσι μοποι nθεί μ ια κοινn λόμπο n υ ράκτωσnς 6 ν / 1ο w.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΦΥΣιΚΗΣ - - - - -- - -- - -- - - - - - - - -- - -- - - - -
371
m 1 • [Δ ι J]
CillΠ'ι?illί1I1 crω ~ι ~ rlllrn
Θi7i ~ ι ~mn r3 ι Ι ~ πruJilll
1
e ( Ορyανα και σύσκευές εργαστηριακών ασκήσεων χημείας )
1
• Συμπληρωματικές ενέργειες
• Β" Γυμνασίου
• Γ" Γυμνασίου
• Α' Ενιαίου Λυκείου
- Β' Ενιαίου Λυκείου (Γενικής παιδείας)
• Β' Ενιαίου Λυκείου

(Θετικής & τεχνολογικής κατεύβυνσηςι
• Γ' Ενιαίου Λυκείου

ιΘετικής & τεχνολογικής κατεύeυνσηςι
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕL ΑΣΚΗΣΕΙΣΧΗΜΕΙΑΣ------------------------
373
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
1. Παρασκευή διαλυμάτων στερεάς ουσίας , ευδιά λυτης σε νερό σε Θερμοκρασία

περιβάλλοντος ;
Απαιτούμενα είδη:
ΚΩΔΙΚΟΣ · ,.·
ΖUγός ακρ ι βείας ΓE.t:SO.O
Ύαλος ωρολογίου ΧΗ.215.Χ
Σπάτουλα ΧΗ •.040.Ο
Ογκομετρικn φιάλn 250 mι ΧΗ.295.&
Υδροβολέας ΧΗ.250.Ο
Φιόλn πλαστικn n ΧΗ.240.Χ ή
Φιόλn γυάλινn ΧΗ.245.Χ
Ετικέτες για σrΊμαvσn ΧΗ.247.Ο
Επιπλέον είδη:
Απιονισμένο νερό, λείο χαρτί.
Γι α την παρασκευn διαλύματος στερεός ουσίας, σε υψηλή θερμοκρασία. επιπλέον:
•
Λύχνος υγραερίου ΘΕ.005. Ο
Τρίποδας θέρμανσnς ΘE.OtS.O
Πλέγμg πυρίμαχο ΘΕ.020.Ο
Θερμόμετρο Hg -10° c έως 300° c ΘΕ.ΟJΟ.2
Γάντια nροστασίάς ΓΙΞ.440.Ο
2. Αραίωση διαλυμάτων
ονκομετρικ:rΊ φιάλn 25.0 mι ΧΗ.295.&

Σ ι φώνιο μέτρnσnς rΊ XH.JSO.X ή
Σιφώνιο nλnρωσnς ΧΗ.355.Χ
Υδροβολέας ΧΗ.250.Ο
Φιάλn nλαστικrΊ n ΧΗ.240.Χή
Φιάλn γυάλινn ΧΗ.245.Χ
Αnιονισμένο νερό
3. ΚaΘαρισμός χημικών ουσιών μετά την εργαστηριακή άσκηση
·~ ΚΩΔΙΚΟΣ · .
ΨrΊκτρες καθαριομQύ χΗ.tιο.ο
Στεγνωτnριο σκευών ΧΗ.095.Ο

Υδροβοnέας ΧΗ . 250.Ο
Αnιον ι σμένο νερό
4~ ΔιάΘεσn υπολειμμάτων ουσιών

βλ. Θέματα Ασφάλειας Χnμε ίας και Βιολογίας: «Δ ι άθεσn αποβλnτων χnμικών αντιδραστnρίων
και υnολειμμάτων»(σελ. 462-465! καθώς και τον πίνακα ουσιών (σελ. 242-261!.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕ!ΑΣ----------------------------
375
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. Συστηματική παρατήρηση των φαινομένων Διάκριση φυσικών και χημικών φαινομένων

2. Έλεγχος της σκληρότητας. Έλεγχος της διαλυτότητας των υλικών στο νερό και τπν αιθανόλη
3. Φυσικές ιδ ι ότητες των μετάλλων: ελαστ ι κότητα, Θερμ ι κή και ηλεκτρική αγωγιμότητα, μεταλλική
λάμ ψ η, χρώμα και πυκνότητα
4. Παρασκευές διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας
5. Μίγματα. Παρασκευές και διαχωρισμοί
6. Μελέτη της χημικής αντίδρασης
7. Όγκος του οξυγόνου στον ατμοσφαιρικό αέρα. Οξείδωση και καύση σιδήρου
8. Καύσεις στον αέρα και σε περιβάλλον εμπλουτισμένο με οξυγόνο. Δύο ι διότητες του διοξειδίου
του άνθρακα
9. Σκληρότητα του νερού
10. κατάταξη των μετάλλων σε σειρά δραστ ι κότητας. Επιμετάλλωση
ΑΣΚΗΣΗ t : Συστηματική παρατήρηση των φαινομένων. Διάκριση φυσικών και

χημικών φαινομένων _____________________
ΟΡΓΑΝΑΊCΑΙ ΣΥΣΚ Σ ·_ . .. . ιr. · κΩΔΙΚΟΣ . ·. - ·

Ζυγός ί nλεκτρονικός) ΓE.tJO.O Βάμμα ιωδίου OY.9 t5
Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο
Λύχνος οινοπνεύματος ΘΕ.002.Ο
Ξύλ ι νn λαβίδα ΧΗ.020.Ο
Σπάτουλα ΧΗ.040.Ο
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο
Υδροβολέας < πλαστικός) ΧΗ.250.Ο
Δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ
Ογκομετρικός κύλινδρος 1Ο ml XH.290.t
Ποτnρια ζέσnς 100 mι XH.J00.4
Κερί, βάσn για το κερί, σπίρτα, γυάλινn πλάκα n μεταλλικό έλασμα, αμυλούχο υλικό (αλεύρι n κορν φλά
ουερ!, ζάχαρn, πυκνό εκχύλισμα τσαγιού. λεμόνι. σκόνn κιμωλίας, ασβεστόνερο, μολύβ ι γραφnς, ξύστρα,
καλαμάκι .
ΑΣΚΗΣΗ 2: Έλεγχος της σκληρότητας . Έλεγχος της διαλυτότητας των υλικών

στο νερό και την αιeαν6λn - - -- - - - - - - - - - - - - - -
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚ ΕΣ · : ΚΩΔΙΚΟΣ;' ,:

Γυάλινη πλάκα ιαντικειμενοφόρος ΒΙ.020.Ο Διnθnτικό χαρτί XH.t 9 0.0
μικροσκοπίου> Ετικέτες ΧΗ. 24 7 . 0
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Αιθανόλη (οινόπνευμα) ΟΥ. ΟΊΟ
Υδροβολέας <πλαστικός) ΧΗ.250.Ο Θειικός χαλκός OY. t66
Δοκιμαστι κοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ (γαλαζόπετρα>
Στερεό ιώδιο ΟΥ. 190
Χλωριούχο νάτριο ΟΥ. 540
ιμαγειρικό αλάτι)
Έλασμα χαλκού, σιδnρου. αλουμινίου. μπρούντζινο νόμισμα, σιδερένιο καρφί, μάρμαρο, δείγμα βωξΓτου,
πλάκα σαπούνι, κιμωλία , ξύλο, φελλός, πλαστικό <υποδεκάμετρο n καπάκι! , μαχαιράκι , θρυμματισμένn
κιμωλία , ζάχαρn, νερό, μαρκαδόρος, στυλό διαρκείας.
----------------------------ΕΡΓΑΙΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΙΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ
376
ΑΣΚΗΣΗ 3: Φυσικές ιδιότητες των μετάλλων: ελαστικότητα , θ ε ρμική και ηλεκτρι -
κή αγωγιμότητα, μεταλλική λάμψη, χρώμα και πυκνότητα _ _ _ __
Απαι τούμενα είδη :
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Ζυγός (nλεκτρονικόςJ ΓΕ.t30.Ο Θερμοσκοπικό χαρτί ΘΕ.033 . Ο
Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο Ετικέτες ΧΗ. 247 . Ο

Σφυράκι (εργαλεία εργαστnρίουJ ΓΕ.300.Ο
Λίμα (εργαλεία εργαστnρίουJ ΓΕ.300.Ο ή
XH.t20.0
Καλώδια ΗΛ.t60.Ο
με κροκοδειλάκια ΗΛ.t70.Ο
Μπαταρία 4,5 ν ΗΛ.t80.4
Λυχνία πυράκτωσnς ΗΛ.2t5.Χ
Γυάλινn ράβδος (ανόδευσnςJ XH.t70.0
Ογκομετρικός κύλινδρος 250 ml ΧΗ.290.6
Επιπλ έον είδη:

Τεμάχια διαφόρων μεταλλικών αντικειμένων που να χωρούν στον ογκομετρικό κύλινδρο (από αλουμ ίνι ο .
μόλυβδο, ψευδάργυρο, κασσίτερο, σίδnρο, άργυρο, χαλκό, χρυσόJ.
Πλακίδια από π λαστικό, χαρτόνι , φελλό ri ξύλο. γραφίτnς από μολύβι γραφnς, κεριά παραφίνnς, τούβλο.
ΑΣΚΗΣΗ 4: παρασκευές διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας _ _ _ _ _ __

.n• q14 ~ a
, ~1: r.ιt t f 1.~ r~ι ~..ι.ίιιlιl~~..;.:<!...!
Ζυγός (nλεκτρονικός) ΓE.t:SO.O Ετ ικέτες ΧΗ . 247.Ο
Ράβδος ανόδευσnς XH.t70.0
Χωνί διnθnσnς XH.t80.X
Ύαλος ωρολογ ίου ΧΗ.235.Χ
Πλαστικό φιαλίδιο 100 mι ΧΗ.240.4
Υδροβολέας (πλαστικός> ΧΗ.250.Ο
Ογκομετρικri φιάλn 100 ml ΧΗ.295.4
Ποτriρι 200 ml ΧΗ.300.6
Πλαστικό κουταλάκι. ζόχαρn, νερό .
ΑΣΚΗΣΗ 5 : Μίγματα . παρασκευές και διαχωρισμοί - - - - - -- - - -- - -

ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ ΜΙΓΜΑΤΩΝ
Απαιτούμενα είδη :
Σπάτουλα ΧΗ.040.Ο Ρ ι νίσματα σιδr'Ίρου ΜΑ.055.Ο
Ράβδος ανάδευσnς XH.t70.0 Άνθn θε ίου OV.t70

Ογκομετρ ικός κύλινδρος 100 ml ΧΗ.290.4 Χλωριούχο νάτριο ΟΥ. 540
ποτnρι 250 mι ΧΗ.300.6
Κόλλα χαρτιού, πλαστικό κουταλάκι , νερό, θρυμματισμένn κιμωλία.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕ ιΑΣ----------------------------
377
ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ ΜΙΓΜΑΤΩΝ
Ψαλ ίδι ΒΙ.050.Ο Διnθnτικό χαρτr ΧΗ.190.Ο
Μαγνriτnς ΜΑ.005.Ο Οινόπνευμα ΟΥ.010

Ράβδος ανάδευσης ΧΗ.170.Ο Μίγμα σιδriρου και ΟΥ.380
Χωνf δ ιnθnσnς ΧΗ.180.Χ Θείου ΟΥ.170
Υδροβολέας ίnλαστικόςJ ΧΗ . 250.Ο

nοτnρια ζέσnς 250 mι XH.J00.6
Μαλακό χαpτί (χαρτοπετσέτα nχαρτομάντ nλο ) . κόλλα χαρτιού. εναιώρnμα θρυμματισ μένnς κ ιμωλίας σε
νερό, εfδn μελόνnς (αnό στυλό nμαρκα δόρο). συρματάκι, συνδετnρας.
ΑΣΚΗΣΗ 6 : Μελέτη της χημικής αντίδρασης - - - - - - - - - - - - - --
•
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Ετικέτες ΧΗ.247.Ο
Ράβδος ανάδευσης ΧΗ.170.Ο Αραιό διάλυμα ΟΥ.172
Δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ θειοθειικού νατρίου

Ογκομετρ ικός κύλινδρος 10 mL ΧΗ.290.ι Αραιό διάλ υ μα ΟΥ.192
ποτnρια ζέσnς 1οο mι XH.J00.4 Ιωδιούχου καλίου
Σιφώνιο μέτρnσnς ΧΗ.355.Χ Αραιό διάλυμα ΟΥ.326
οξικού μολύβδου
Αραιό διάλυμα ΟΥ.455
υδροχλωρικού οξέος
ΑΣΚΗΣΗ 7 : Όγκος του οξυγόνου στον ατμοσφαιρικό αέρα . Οξείδωση και καύση
σιδήρου _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __
Λαβίδες στnριξnς nροχοίδας (σφιγκτnρες) ΓΕ.045.Ο Νερό, χρωματισμένο
Υποδεκάμετρο ΓΕ.220.Ο (με μερκουροχρώμα rΊ ΟΥ.840 ή

Στnριγμ α δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο ένα κόκκο KMnQ4 ) ΟΥ.460
Κάψα nορσελάνnς n ΧΗ.210.Χ
ύαλος ωρολογίου ΧΗ.215.Χ
Ευρύστομοι δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.9

nοτnρια ζέσnς 1οο mι XH.J00.4
ποτnρια ζέσnς 250 mι XH.J00.6
Κρυσταλλωτnριο rΊ αnλό γυάλ ινο μnωλ ΧΗ.140.Χ
Κερί, σπίρτα, nλαστελίνn, λάδι. νερό , ψιλό σύρμα κουζίνας .
----------------------------ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
378
ΑΣΚΗΣΗ 8 : Καύσεις στον αέρα και σε περιβάλλον εμπλουτισμένο με οξυy6νο.
Δύο ιδιότητες του διοξειδiου του άνθρακα _ _ __ _ __ _ __ __
Στnριγμα με σφ ιγ κτnρα ΓΕ.045.Ο Πυpολουσίτnς MnO~ ΟΥ.105

Λύχνος οινοπνεύματος ΘΕ.002.Ο Άνθn θείου ΟΥ. 170
Σ πότο υλα ΧΗ.040.Ο Διάλυμα υπεροξε ιδίο υ ΟΥ. 465
Κοχλιάριο καύσnς ΧΗ.045.Ο του υδρογόνου (οξυζενέ)
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλrΊνων ΧΗ.080.Ο
Ελαστι κός σωλrΊνας ΧΗ.150.Ο
Χωνί ΧΗ.180.Χ
Ευρύστομος δοκιμαστικός σωλnνας ΧΗ .280.9
nοτnρι ζέσnς 1οο mι XH.:S00.4
Λεπτό σύρμα κουζίνας, σπίρτα. βαμβάκι. κερί, σύρμα για θρυαλλ ίδα ιφιτίλιJ , ασβεστόνερο.
ΑΣΚΗΣΗ 9: Σκληρότητα του νερού _ ____________________

~ ~·
&· . ~· ..~ .:.; -- .. ~,
'
,":.J,,
~-
•• '
..
Ορθοστάτnς μ ε δακτύ λιο ΓΕ.070.Ο Διnθ nτικό χαρτί ΧΗ . '190.Ο
Σπάτουλα ΧΗ.040.Ο Ετικέτες ΧΗ.247.Ο
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλrΊνων ΧΗ.080.Ο Θειικό μαγνnσ ιο ΟΥ.154
Ράβδος ανάδευσnς ΧΗ.170.Ο
Γυάλινο χωνί ΧΗ.180.Χ
ποτnρι ζέσnς 1οο mι XH.S00.4
Σιφώνιο μέτρnσnς XH.S5S.X
Επιπλέον είδη :
Απιονισμένο νερό, νερό τnς βρύσnς , σκλnρό νερό, δείκτnς ελέγχου σκλnρότnτας (EBTJ αλκοολικό διάλυ· •
μα σαπουνιού. γύψος.
ΑΣΚΗΣΗ ι Ο : κατάταξη των μετάλλων σε σειρά δραστικότητας . Επιμετάλλωση _
'
Μπαταρία ΗΛ.180.4 Διάλυμα θειικού χαλκού ΟΥ. Ί 66
Διακόπτnς μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο Ταινία μαγνnσίου ον. 2:ιο
Λυ χνιολαβ n βιδωτών λυχνιών ΗΛ.210.Ο Διάλυμ α νιτρικού αργύρου ΟΥ.280
Λυχνία πυράκτ ωσn ς 1,5 V ΗΛ.215.Χ Ταινία χαλκού ΟΥ.SΊΟ
Συσκευn nλεκτρόλυσnς HΛ.4JS.O
Ευρύστομοι δοκιμαστικο ί σωλnνες ΧΗ.280.9
Αντικε ίμενα για επιχάλκωσn ( κέρματα ).
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ----------------------------
379
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ r- ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. Με λέτη ορι σ μένων ι δ ιοτήτων των οξέων ( 1)
2. Μ ε λέτ η ορ ι σ μένων ι διοτήτων των οξέων <ΙΙJ
3. Μ ε λέτη ορισμένων ιδ ι οτήτων των βάσεων
4. Μελ έτη ορισμένων ιδιοτή των των αλάτων
5. Υγροχημική ανίχνευση αλογόνων
6. Παρασκευή κα ι ι δι ότητες πολυμε ρ ών
7. Παρασκευή κα ι αποχρωματι σ μός δια λ υμάτων α ι θανόλης
8. Ανίχνε υση υδατανθράκων
9. Θρόμβωση των πρωτεϊνών
10. Π αρασκε υ ή και μ ελέτη ιδιοτήτων σαπουνιού
ΑΣΚΗΣΗ 1: Μελέτη ορισμένων ιδιοτήτων των οξέων (1) - - -- - -- - -- --
ΟΡΤΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ . 1·i'I31 j + p;! ~ t;tι! ·141 [, t;I . ΚΩΔΙΚΟΣ·-~

. ·::ti'
·~---.
Στnριγμα δοκι μαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Κιτρικό οξύ σε κόκκους ΟΥ .2 t Ο

Υδροβολέας ! πλαστικός) ΧΗ .250.Ο (ξινό)
Δο κιμαστι κο ί σωλ nνες ΧΗ.280.Χ Σκόνη σιδnρου ΟΥ.380

Αραιό διάλ υ μα ΟΥ.45 5
υδροχλ ωρικού οξέος
Ψευδάργυρος σε ψ nγματα ΟΥ. 580
Βάμμα του ηλι οτροπ ίο υ ΟΥ.700
Η λιανerνn ΟΥ. 730
Επιπλέον είδ η:
Ξ ίδ ι (λευκό ) , χυμός λεμ ονιού, άχρωμο υγ ρό προϊόν για την απ ο μά κρ υνση τη ς π έτρας (που ρΟ, ά χρ ωμ ο
αναψ υκτικό (γκαζόζα), σόδα του φαγητού , θρυμ ματ ι σ μ ένη κιμ ω λ ία n μαρμ αρόσκονη, κερί, βόσn κερ ι ού,
σπίρτα .
ΑΣΚΗΣΗ 2: Μελέτη ορισμένων ιδιοτήτων των οξέων ι11> ____________

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ . .'. ΚJΙΔΙΚΟΣ ·~
Κpοκοδειλάκι α ΗΛ.160.Ο Πεχα μετρι κό χαρτί ΧΗ . 550.Ο
Αγω γοί χαλκού ΗΛ.175 .Ο Υδροχλωρικό οξύ ΟΥ.455
Μπατα ρία 4,5 ν ΗΛ.180.4
Διακόπτη ς μ αχαιρ ωτός ΗΛ.200.Ο

Υδροβολέας (πλαστικός) ΧΗ.250.Ο
Ποτήρι ζέσης 50 ml ΧΗ.300.3
nοτnρ ι ζέση ς 1οο mι ΧΗ . 300.4
Π οτnρ ι ζέσ η ς 250 ml ΧΗ.300 . 6

Ηλ εκτρόδιο χαλκού ΗΛ .435.Ο
Π ολ ύμ ετ ρο ΗΛ.750. Ο ή
ΗΛ. 760.Ο
Λεμόν ι , ξrδ ι , α n ιονι σμένο νερ ό .
----------------------------ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ
380
ΑΣΚΗΣΗ 3: Μελέτη ορισμένων ιδιοτήτων των βάσεων -----------
Απα ιτούμενα είδη:
• .: ΚΩΔΙίι:ΟΣ ..>~ ..; ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Στnριγμα δοκιμαστ ι κών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Π εχομετρ ι κό χαρτί ΧΗ .5 50 .Ο

Κροκοδε ι λ ά κι α ΗΛ.t60.Ο Διάλυ μα υδροξειδίου του ΟΥ.442
Καλώδιο ΗΛ.t70 .Ο ασβεστίου ιασβεστόνερο

Μπατα ρία 4,5 ν ΗΛ.t80.4 κορεσμένο>
Διοκόπτn ς μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο Αρα ι ό διάλυμα ΟΥ.450
Δο κιμ αστι κοί σω λ nνες ΧΗ.280.Χ υδροξειδrου του νατρίου
Ογκο μετρικός κύ λι νδρος 1ο mι XH.290.t Αραιό διάλυμα ΟΥ. 455
nοτnρια ζέσn ς 50 mι ΧΗ.300.3 υδροχλ ωρικού οξέος

Ποτnρ ι α ζέσnς 100 mL ΧΗ . 300.4 Διάλυμα nλιανθίνnς ΟΥ.730
Πολ ύ μ ετρο ΗΛ.750.Ο ή Διάλ υμα ΟΥ. 7 90
ΗΛ.760.Ο φαινολοφθαλεϊνnς
Ε πιπ λ έον ε ίδ η :
Σαπωνοδι ά λυμο, αναψυκτ ι κό. χυ μός λεμ ον ι ού , αλ ατό νερο , δι ά λυ μ α σόδ α ς .
ΑΣΚΗΣΗ 4: Μελέτιι ορισμένων ιδιοτήτων των αλάτων _ __ _ __ _ _ _ _ __

Απαιτούμενα ε ίδη:
Σύ ρμα χρωμ ονικελ ίνnς ΗΛ.177.Ο Γαλα ζό π ετρα ( ένυ δρος ΟΥ.166
Λύχνος οινοπνε ύ ματος ΘΕ . 002.Ο θει ικός χα λ κός)
Υδροβολέας πλαστικός ΧΗ . 250.Ο Δ ι ά λυμα υδροξειδίο υ ΟΥ.442
Ογκομετρ ι κός κύλινδρος 50 mι ΧΗ.290.3 του ασβεστfου
Σταγονόμετρο ΧΗ.260.Ο Αραιό διάλυμα ΟΥ.505
Ποτ n ρ ι ζέσ nς 50 m ι ΧΗ.300.3 φω σφορι κο ύ οξέο ς
Ποτnρι ζέσnς 100 mι ΧΗ.300.4 Χλωρ ι ο ύχο κάλ ι ο ΟΥ. 530
Ποτnρι ζέσ n ς 250 mι ΧΗ.300.6 Χλωριούχο νάτριο ΟΥ.540
Χλ ωριούχο στρόντ ιο ΟΥ.542
Επιπ λέον είδη:

Απιον ι σμ ένο νε ρό , σπίρτα , μαγε ιρ ικό αλάτι .
ΑΣΚΗΣΗ s: ΥγροχπμιRή ανίχνευση αλογόνων _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _

Απαιτού μενα ε ίδη:
1·$'131#3 5
'f;f.f.J31[ιt ,
Στnρι γ μο δοκιμαστι κών σω λnνων ΧΗ.080.Ο Π υκνό διάλυμα αμμωνίας ΟΥ.040
Υδροβολ έας (πλαστι κός) ΧΗ . 250.Ο Διάλυμα βpω μ ιούχου ΟΥ.082
Στα γονόμετ ρο ΧΗ.260.Ο νατρίου
Δο κιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ Διάλυμα ιωδιούχου καλίου ΟΥ. 192
Διάλυμα νιτρι κού αργύρου ΟΥ.280
Διά λυ μα χλ ωρι ούχου ΟΥ.540
νατρίου
Επιπλέον ε ίδη :
Απιον ι σμένο νερό , μ αρκα δόρος n ο υτοκό λ λnτες ετ ικέτες.
ΕΡΓΑΣΤΗΡι ΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ----------------------------
381
ΑΣΚΗΣΗ 6 : παρασκευή και ιδιότητες πολυμερών -------------
:ι "ΚΩΔΙΚ·Q
Προστατε υτικό γυαλιά ΓΕ.420.Ο Διnθnτικό χαρτf XH.t90.0

Απαγωγός αερίων ΓΕ.490.Ο Αδιποϋλοχλωpίδιο ΟΥ.005
Μεταλλ ι κn λαβίδα n ΧΗ.025 . Ο ή (διχλωρίδ ι ο του αδιπικού
Γυάλ ι νn pόβδος XH.t70.0 n εξανοδιικού οξέος)
Υάλινn ράβδος ανάδευσnς XH.t70.0 Εξαμεθυλενοδιαμίνn OY.t35
Χωνί διnθnσnς XH.t80.X Κυκλοεξόνιο n OY.2t5
Ογκομετpικός κύλινδρος 250 ml ΧΗ.290. 6 βενζίνn ΟΥ.065
ποτnρια ζέσnς 50 mι XH.J00.3 Ξίδι

n αpαιό δι άλυμα
Ποτnρ ι α ζέσnς 250 ml ΧΗ.300.6 5% οξικού οξέος ΟΥ.325
Διάλυμα NaOH ΟΥ.450
Νερό. γάλα. κομμάτ ι α χαρτί, κομμάτια πανί, κομμάτια π λαστικό .
ΑΣΚΗΣΗ 7: παρασκευή και αποχρωματισμός διαλυμάτων αιβανόλnς _ _ __ _
Απαιτο ύμενα ε ίδη:
Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005 .Ο Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Τρίπ οδας θέρμανσnς ΘΕ.015 .Ο Ενεργός άνθρακας ΟΥ.050
Πλέγμα πυρίμαχο ΘΕ . 020.Ο
Εργαστ ηριακό θερμόμετρο ΘΕ. 031 . Ο

Αλκοολόμετρα MP.17t.O ή
ΜΡ.170.Χ
Σπάτουλ α ΧΗ.040.Ο
Πώματα ΧΗ.050.Ο ή
ΧΗ.055.Ο
Ελ αστικοί σωλnνες XH.tSO.O
Γuάλ ινn ράβδος (ανάδευσnςJ ΧΗ.170. Ο
Χωνί δ ιnθ nσnς ΧΗ.180.Χ
Ογκομετρικός κύλινδpος 500 mι ΧΗ.290. 8
ποτnρι ζέσnς 250 mι ΧΗ.300.6
Κωνικn φιάλn ΧΗ.310. Χ
Κλασματnpας ΧΗ.325.Χ
Ψυκτnρας Llebig ΧΗ.370.Ο
Ε π ιπλέ ον ε ίδη:
Μαγιά τn ς μπύρας, σταφίδες, νερό, βαμβάκι . σπίρτα, σύρμα, γυάλινο διαφανές δοχείο με αεροστεγές πώμα,
κρασ ί εμπορίου. ούζο εμπορίου. οινόπνευμα εμπορίου. άρωμα .
----------------------------ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
382
ΑΣΚΗΣΗ 8 : Ανίχνευση υδατσνeράκων - - - -- - -- - - - -- - -- -- -
rz
' ιιr: ' .!;t;f,t.taι.~t;I
Ε ργα στnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Γλυκόζn ΟΥ.090
Ξύ λ ινn λαβίδα ΧΗ.020.Ο Φρουκτόζn ΟΥ.490
Σπάτουλα ή κουταλάκι ΧΗ.040.Ο Διάλυμα Lugol OY.9 t5

Σταγονόμετρο ΧΗ.2 60 .Ο Αντιδραστήριο του Τόλεν ΟΥ.920
Δοκιμαστικός σ ω λήνα ς ΧΗ . 2 80.Χ ιnαραακευοσμένο πρόσφατο )
Πατάτα , μήλο, αλεύρι , μαχαιρά κι. σπίρτα.
ΑΣΚΗΣΗ 9: Θρόμpωση των πρωτεϊνών _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ __ _ __ _

Λύχνος ο ινοπνε ύματος ΘΕ.002 . Ο Αιθανόλn ΟΥ.0 10

Ξύλινn λα βίδα δοκι μα στ ικ ών σ ωλήνων ΧΗ.020.Ο Υδρ οχλ ωρ ικό οξύ ΟΥ. 455
Στnριγμα δοκιμ αστι κών σω λnνων ΧΗ.080.Ο
Ράβ δ ος ανόδευσ nς XH.t 70.0
Δοκιμαστικο ί σωλnνες ΧΗ.280.Χ
ΠοτrΊ ρ ι ζέσnς 100 mL XH. J00.4
Απιονισμένο νερό, γάλα φρέσ κο, ξίδι , ασπράδ ι αυγού .
ΑΣΚΗΣΗ 10: παρασκευή και μελέτη ιδιοτήτων σαπουνιού _ _ __ _ __ __ __

Λύχνος (οινοπνεύματος) ΘΕ.002.Ο Διάλ υ μα καυστικού ΟΥ. 450

Τρ~οδ ο ς θέρμανσn ς ΘE.OtS.O νατρ ίου (κο ρεσ μένο>
Πλέγμ α α μι άντου ΘΕ.0 20.Ο Διάλ υμα χ λωρι ούχου ΟΥ.5 40
Γυάλινn ράβδος ανόδευσnς XH . t 70.0 νατρίου ( κορεσμένο>
Ογκο μετρ ι κός κύλ ι νδρος 100 mι ΧΗ.290.4
Π οτ ήρι ζέσ n ς 400 mL XH.J00.7
Ελαιόλαδο, σα π ούνι, οι νόπνευ μα, α n ιονισμένο νερό .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕ ι Σ ΧΗΜΕιΑΣ----------------------------

383
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Α' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ
1. Χημικά φαινόμενα
2. Πα ράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα διάλυσης μιας ουσίας
3. Πυροχnμική ανίχνευ ση μετάλλων
4. Ηλεκτρική αγωγιμότητα διαλυμάτων ηλεκτρολυτών
s. Εύρεση pH διαλύματος με δείκτες κα ι με πεχαμετρικό χαρτf
6. Χημικές αντιδράσεις και πο ι οτική ανάλυση ιόντων (υγροχημική)
7. Π αρασκευή διαλύματος ορισμένης σ υγκέντρωσης -Αραίωση διαλυμάτων
ΑΣΚΗΣΗ 1: χημικά φαινόμενα, _____ _ _ _ __ _ ___________ _

Εργαστηριακός λύχνος Ρινίσματα σιδnpου ΜΑ.055.Ο
Ραβδόμορφος μαγνnτης ΜΑ.005.Ο Σκόνn ιάνθn) θείου OY.t70

Σπάτουλα ΧΗ.040.Ο Διάλυμα uδpοχλωpίοu Ο, 1·Μ ΟΥ.455
Πλαστικό σταγονομετρικό μπουκαλάκι ΧΗ.240.Χ
ΧΗ.260.Ο
Ε π ιπλέον είδη :
Ανα πτnρας n σ πίρτα. διαφανnς μεμβράνη.
ΑΣΚΗΣΗ 2: παράγοντες που εnηρεά~οuν την ταχύτητα διάλυσης μιας ουσιας __
Εργαστηριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Αιθανόλη ΟΥ.010
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο
Δοκιμαστικοf σωλnνες ΧΗ.280.Χ
Αναπτnρας n σπίρτα. ζάχαρη ψιλn και σε κύβους, νερό.
ΑΣΚΗΣΗ 3 : nυροχnμική ανίχνευση μετάλλων ___ _ _ __ __ __ _ _ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ · ' . :-~ -~---
Λύχνος Buηseη n Ανθρακικό ασβέστιο

εργαστηριακό καμινέτο ΘΕ.005.Ο Θειικός χαλκός ΟΥ.16&
Ράβδοι μαγνησίας XH.tOO.O Χλωριούχο κάλιο ΟΥ.530
Χλωριούχο νάτριο ΟΥ.540
Χλωριούχο στρόντιο ΟΥ.542
Σπίρτα nαναπτnρας .
-----------------------------ΕΡΓΑΠΗΡ1ΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ
384
ΑΣΚΗΣΗ 4: Ηλεκτρική αγωγιμότητα διαλυμάτων ηλεκτρολυτών _ __ _ _ _ __
Απα ιτού μενα είδη :
ΚΩΔΙΚΟΣ · ·
Καλ ώ δια με ΗΛ.t70.Ο Αυτοκόλλnτες ετ ικέτες ΧΗ.247.Ο
κpοκοδε ι λόκtα ΗΛ.t&Ο.Ο Αιθανόλn ΟΥ.010
Μnαταp ίες 4,5 Volt ΗΛ.t80.4 Δ ι ό λυ μ α α μμ ωνίας 1Μ ΟΥ.040
Λυχνίες'nυpόκτωσ n ς 1,5 Volt ΗΛ.215.Χ Οξι κό οξύ (ξfδι } OY.S25
Πλαστικοί υδp οβ ολείς ΧΗ.250.Ο Καυστι κό νάτpι ο ΟΥ.450
ποτn pια ζέσ nς 1οο mι ΧΗ.300.4 Δtάλυμα HCI 1 Μ ΟΥ.455
Σιφών ια XH.J55.X Χλωpιούχο νάτpιο ΟΥ.540
Επι π λ έον είδη:

Μαpκαδ όροι, ζάχα ρn.
ΑΣΚΗΣ 5: Εύρεση pH διαλύματος με δείκτες και με πεχαμετρικό χαρτί _ __ _

Απαιτο ύ μενα ε ίδη:
~ΚΩΔΙΚΟΕ
' . .
Στn p ιγμ α δοκιμ αστ ι κ ών σω λnνων ΧΗ.080.Ο Πε χαμετpι κό χαpτ ί ΧΗ.550.Ο
Γυό λ ινn pόβδος ΧΗ.170.Ο Διόλυ μ α ΝΗ3 Ο,1 Μ ΟΥ.040
Πλαστικός υδpο βο λέας ΧΗ.250.Ο Διάλυ μα CH3COOH Ο , 1 Μ ΟΥ.325
Δοκιμ αστικοί σω λ nνες ΧΗ.280.Χ Δ ι άλ υ μα Ν αΟΗ Ο, 1 Μ ΟΥ.450
Δ ιάλυμ α HCI Ο, 1 Μ ΟΥ.455
Βάμμα του nλιοτpοnίου ΟΥ.700

Ηλιανθίνn ΟΥ.730
Φα ι νολοφθαλείνn ΟΥ. 790

Αn ι οv ι σμένο ν εpό.
ΑΣΚΗΣΗ 6: Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων <υyροχπμική> __

ΚΩΔΙ ΩΣ -~
Εpγαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Δ ι άλυμα KBr ΟΥ.080

Λα β ίδα δοκιμαστικού σωλnνα ΧΗ.020.Ο Διόλυμα NH4SCN ΟΥ. 174
Σπάτουλα ΧΗ .040 .Ο Διάλυμα ΚΙ ΟΥ.192
Στnpι γμα δοκι μαστ ι κών σω λ nνων ΧΗ.080.Ο Δ ι άλ υ μα AgN03 ΟΥ. 280
Πλαστ ι κn σκουρ όχ pωμn .φιάλn ΧΗ.240.Χ Δ ι άλ υ μα NaOH ΟΥ.450
Δο κι μαστ ικοί σω λ n νες ΧΗ . 280.Χ Δ ι ά λυμ α HCI 1 Μ ΟΥ.455
Σιφώνιο των s mι n XH.J55. 2 ή Χλωpικό κάλ ιο ΟΥ.515
Σιφώνιο των 1ο mι ΧΗ.355. 3 Διάλυμα AIC13 ΟΥ.522
Δι άλυμα Να C Ι ΟΥ.540
Δ ι άλυμα FeCl3 ΟΥ.550
Ε πι πλ έον είδ η :
Αναnτfιpας n σnίpτα, ταινία μαγνnσίου . κομμάτια ελάσματο ς ψευδαpγύpου .

ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ - -- - - - - - - - - -- -- - - -- - - - - -- - --
385
ΑΣΚΗΣΗ 7: παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης • Αραίωση διαλυμάτων
• •
- ..·.,;ιιr....-
..... . .. . , ....i.
Ζυγός ακριβείας Αυτοκόλλnτες ετικέτες ΧΗ.247.Ο
Σπάτουλα ΧΗ.040 .Ο Καυστικό νάτριο {στερεό> ΟΥ.450

Γυάλινn ράβδος ΧΗ.170.Ο
Γυάλινο χωνί ΧΗ.180.Χ
Πλαστικός υδροβολέαc: ΧΗ.250.Ο
Σιφώνιο μέτρnσnς με ΧΗ.260.Ο
πουάρ ΧΗ.355 .Χ
Ογκομετρ ι κn φιάλn ΧΗ.295.Χ
ποτnρι ζέσnς 100 ml ΧΗ.300. 4
Αnιοvισμένο νερό, μαρκαδόρος.
----------------------------ΕΡΓ~.ΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

386
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ (Γενικής παιδείας)
1. Παρασκευή και οξείδωση α ι θανόλης

2. Παρασκευή και ανίχνευση αλδεϋδών · Αντιδραστήρια Tollens <σχηματισμός κατόπτρου Ag> και Fehling
3. Όξινος χαρακτήρας
4. Παρασκευή εστέρα
s. Ανίχvευσπ υδατανθράκων
6. Παρασκευή σαπουνιού
7. Παρασκευή νάιλον
ΑΣΚΗΣΗ t: παρασκευή και οξείδωση αιθανόλης _ __ __ _ _ _ _ _ _ _ _ __

- . .. .
- ~
Κ~Σ _.~!;
Εργαστnρ ι ακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Γλυκόζn OV.090

Τρfποδας ΘE.OtS.O Πυκνό θει ι κό οξύ ΟΥ.160
Πλέγμα ΘΕ.020.Ο Διάλυμα KMn04Ο,1Μ ΟΥ.460
Λαβίδα δοκιμαστικών σωλι'ινων ΧΗ.020.Ο
ΣτrΊριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο
Ράβδος ανάδευσnς ΧΗ.170.Ο
Δοκ ιμ αστικοί σωλrΊνες ΧΗ.280.Χ
ΠοτrΊρι ζέσnς 400 mL ΧΗ . 300.7
Σιφώνια 5 mL ΧΗ.355.2 ή
Σιφώνια 1ο mι ΧΗ.355.3
Ανοπτnρας, νερό, μαγιά μπύρας .
ΑΣΚΗΣΗ 2: παρασκευή και σνiχνευση αλδεϋδών Μ ΑντιδραστήριαTollens

<σχηματισμός κατόπτρου Ag) και Fehling - -- - -- -- - - -- -
• 1
Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Διάλυμα φορμαλδεΟδnς ΟΥ.480

Λαβίδα δοκιμαστικών σωλι'ινων ΧΗ .020.Ο ΑντιδραστrΊριο Fehling ΟΥ.910
ΣτrΊριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Αντιδραστfιριο Tollens ΟΥ.920
Στανονόμετpα ΧΗ.260.Ο
Δοκιμαστικοί σωλrΊνες ΧΗ . 280.Χ
Επ ι πλέον είδη:
ΑναπτrΊρας
ΑΣΚΗΣΗ 3: Όξινος χαρακτήρας _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ __ __ __

. ' -: ΚΩΔΙΚΟΣ · .._; ..t_ ·
Καλώδιο με ΗΛ.170.Ο Οξικό οξύ rΊ ξίδι ΟΥ.325
κροκοδει λόκια ΗΛ.160.Ο Διόλυμα ΝοΟΗ ΟΥ~450
Μπαταρία 4,5 Volt ΗΛ.180.4 Βάμμα του nλιοτροπίου ΟΥ.700
Βολτάμετρο τύπου Hoffman ΗΛ.430.Ο Ηλιανθίνn ΟΥ.730
ΣτrΊριγμα δοκιμαστικών σωλrΊνων ΧΗ.080.Ο Φαινολοφθαλείνn ΟΥ.790
Σταγονόμετρα ΧΗ.260.Ο
Δοκιμαστικοr σωλrΊνες ΧΗ.280.Χ
Κιμωλία.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕιΑΣ----------------------------
387
ΑΣΚΗΣΗ 4: παρασκευή εστέρα _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ _ _ __ _ _ __
• ΚΩΔΙΚΟΣ '"-· ·:
'
Εργqστn p ια κός λύχνος ΘΕ.005.Ο Α ιθ υλι κrΊ α λκοό λn ΟΥ.010
Τρ ίποδα ς ΘΕ.015.Ο Πυκνό θειι κό οξύ ΟΥ.160
Πλέγμα ΘΕ.020.Ο Οξικό οξύ rΊ ξίδι ΟΥ.32 5
Λαβίδα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.020.Ο Ηλιανθίνn ΟΥ. 730

Στnpιγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ .080.Ο
ποτnpι ζέσnς 1οο mι ΧΗ.500.4
ποτnpι ζέσnς 200 mι ΧΗ.500.&
Σι φώνια 5 ml ΧΗ.555 . 2 ιί
Σιφώνι α 1 Ο m ι ΧΗ.355.3
Επ ιπ λέον ε ίδη:
Νεpό
ΑΣΚΗΣΗ 5: Ανίχνευση υδατανθράκων _ _ __ __ _ _ _ __ _ _ __ _ _ _ __

Απ αιτούμενα είδη:
• 1
Εργαστn-ρ ι α κός λ ύ χνος Διάλυμα αμμ ωνίας ΟΥ.040
Λαβίδα δοκιμαστικού σωλrΊνα ΧΗ .020.Ο Γλυκόζn ΟΥ.090

Στήριγμα δο κ ιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Διάλυμα νιτρικού αργύρου ΟΥ.280
Γυάλινn pόβδος ΧΗ.170.Ο Φελίγγειο Α OY.9tS
Πλαστικός υδpοβολέας ΧΗ.250.Ο Φελίγγειο Β ΟΥ.915
Σταγονόμετρα ΧΗ.260.Ο Βάμμο ιωδίου OY.9t0

Δοκιμαστ ι κοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ
nοτnρ ι ζέσnς 200 mι ΧΗ.300.6
Σιφών ιο 5 mι ΧΗ.355 .2 ή
Σιφώνιο 1ο ml ΧΗ.355 . 3
Επ ιπλέον είδη:
Αναπτnpας rΊ σπίρτα. αnιονισμένο νεpό, νερό, αλεύρι.
ΑΣΚΗΣΗ &: παρασκευή σαπουνιού --------------------

Απαιτού μ ενα είδη:
- .... :...~ ... ,· ~ ~
'....._.~ -: ...... . ΚΩΔΙ .

Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Διάλυ μ α Ν αΟΗ 6 Μ ΟΥ.450
Λαβίδα δοκιμαστικού σωλnνα ΧΗ.020.Ο Κορεσμένο διάλυμα ΟΥ.540
Στnριγμα δοκιμαστικών οωλrΊνων ΧΗ.080.Ο χλωριούχου νατρίου
Πλαστικός υδροβολέας ΧΗ.250.Ο
Δοκιμαστικοί σωλr'lνες ΧΗ.280.Χ
Σιφώνιο 5 ml ΧΗ.355.2 ή
Σ ιφώνιο 10 mι ΧΗ.355.3
Επ ιπ λέον είδη :
Αναnτnρας rΊ σπίρτα. μεταλλ ι κό rΊ πλαστικό κουταλάκι, απ ιονισμένο νερό, απορροφnτι κό χαρτί, έλαιο
ιn . χ. ελαιόλαδο)
---------------------------- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
388
ΑΣΚΗΣΗ 7: Παρασκευή νάιλον _ _ _ _ __ __ _ _ _ _ __ __ _ _ _ __ __
ΟΡΓΑΝΑ Κ 1 ΣΥΣΚΕΥΕΣ . .' ~: -· ΚΩΔΙΚΟΙι· ... i1.°

Μεταλλικn λαβίδα Διάλυμα εξανοδι οϊκού ΟΥ.005
Ρόβδος ανόδευσnς XH . t70.0 δι χλωρίδιου
nοτnρια ζέσnς 1οο mι ΧΗ.300.4 σε βενζίνn 5% ΟΥ.065
Ακετόνn ΟΥ.030
Διάλυμα εξαμεθυλενο- OY.t35
διαμίνnς σε νεpό 5%
Διάλυμα ΝαΟΗ 6Μ ΟΥ.450
Επ ι π λέον είδη:
Αn ι ονισμένο νερό.
'
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ----------------------------

389
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ
(Θετικής & τεχνολοyικής κατεύθυνσης)
1. Υπολογισμός θερ μότητας αντίδρασ ης

2. ταχύτητα αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν
3. Δράση των καταλυτών

4. Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν τη θέση χημικής ισορροπίας
5. Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής
6. Ηλεκτρόλυση διαλύματος ηλεκτρολύτη
7. Επιμετάλλωση
ΑΣΚΗΣΗ 1: Vηολοyισμός Θερμότητας αντίδρασης -------------
Θερμόμετρο -5° έως S0°C ΘΕ.030.2 Διάλυμα ΝαΟΗ 1Μ OV.450

Θερμιδόμετρο ΘΕ.085.Ο Διάλυμα HCI 1Μ ΟΥ.455
Ογκομετρικός κύλινδρος 100 mι ΧΗ.290.4
ΑΣΚΗΣΗ 2: ταχύτητα αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουv----
• -. ΚΩΔ1ΚΟΣ . · •
Χρονόμετpο ΓΕ.150.Ο ή Διάλυμα HCI 1Μ OV.455
ΓΕ. 15'1.Ο Κομματάκια ελάσματος OV.580
Εργαστηριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο ψευδαργύρου
Τρίποδας ΘΕ.015.Ο
Πλέγμα ΘΕ.020.Ο
Στr'Ίριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο
nοτr'Ίpια ζέσης 100 mι XH.J00.4
Σιφώνια 5 mι ΧΗ.555.2 ή
Σιφώνια 10 mι XH.J55.3
Νερό, αναnτnρας, τετράδιο, στυλό, αναβράζοντα δισκία .
ΑΣΚΗΣΗ 3: Δράση των καταλυτών --------------------

• •
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο Οξείδιο του μαγγανίου ΟΥ. ι 05

Δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ Υπεροξείδιο του υδρογόνου ΟΥ.465
----------------------------ΕΡΓΑΠΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕιΑΣ

390
ΑΣΚΗΣΗ 4: Μελέτη παιραyόvτωv που επηρεάζουν τη Θέση χημικής ισορροπίας _
••, μ a;) ' t;j :ι7"-~....Wιιίi~~~~~~ • •

!iργαόϊJ:;rιριακφς λύ'χνο~ ΘΕ.ΟΟS.Ο Διάλυμα H2S04 1Μ ΟΥ.160
Λqβίδα δοκιμαστ ι κών qωλrΊνων ΧΗ~Ο20.Ο Διάλuμο ΝοΟΗ ΘΜ ΟΥ.4 50
ΣτrΊριγμ,ά δbκιμώστικυ:)v, σωλrΊνων ΧΗ.080.Ο Διάλυμά ΗCΙ πυκνό OY.4SS
ΣτaγοvόμετQο ΧΗ.260.Ο Διάλυμe CoCl2 Ο, 1 Μ ΟΥ.5& 2
&Gκ1μαστικGί·οωλnνες ΧΗ.280.Χ Διάλυμα CrK204 ·1Μ ΟΥ.5 70
ΠοτrΊρ ι ζέσnς 400 mL ΧΗ.300.7
Αναπτnρας, παγάκια
ΑΣΚΗΣΗ s: Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής _ _ __ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ __

•
Λbβί@α δσκιμαοτικώv σωλr'iνων Διάλυμα H1S04Ο,1 Μ OY. t&O
Σ:τίΊριγΙJα δοκιμαστ ι κών σωλrΊνων ΧΗ.080.Ο Διάλυ μς~ PeS04 ό ..1Μ ΟΥ.. 164
Δbκιμdστ ι κοί οωλrΊνες ΧΗ.280.Χ Δ ι όλυμα CuSό4 Ο,1 Μ OY.t66
Σιφών ι α 5 niL ΧΗ.355.2 ιί Δ ι άλυμα ZnSό 4 Ο , 1Μ ΟΥ.168
Σιφώνια 10 mι ΧΗ.355.3 Διάλ υ μαKJ Ο, 1 Μ ΟΥ.192
Διάλυμα AgN0 3 Ο,1 Μ ΟΥ .280
ΔιάλυΙJα HCI 1Μ ΟΥ.455

Διά,λuμp ΚΜηΟ4 0,01 Μ ΟΥ..460
Διάλυμα FeCI:; Ο, 1 Μ ΟΥ.550
Κομμάτ ι α οιδnρου , κομμάτια χαλκού, κομ μ άτ ι α ψευδαργύρου
ΑΣΚΗΣΗ &: Ηλεκτρόλυση διαλύματος ηλεκτρολύτη ------------

ΗΛ.170.Ο Διάλυμα καυστικού ΟΥ.450

'ΚΡΟl<QΟΞ ι λ() ι<: ια ΗΛ.t60.Ο νατρίου 1Μ
Μπαταρίες 4,5 Vol.t rΊ ΗΛ.180.4 ή
Μπαταρ ίες 9 Volt ΗΛ.180.5
!Βολτάμετρο H0ffman ΗΛ.430.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 7: Επιμετάλλωση _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ __
OPFANA ΚΑΙ ΣΥΣκΕΥΕi: ~--~--.'_ . ..-.~,·~~:.:.-<

__ .. ' j
Κσλ-ώδια με Θειι κό οξύ πυκνό ΟΥ. 160

κpοRοδέιλάκια Hf\.160.0 Διάλυμα θgιικού ΧΟλΚΌU Q,SM ΟΥ.166
Μπαταρίες 4,5 Volt ΗΛ.180.4
Γι:ιά,λινn ράβδος ΧΗ . 170.Ο
Π οτrΊρι ζέ0nς 400 mι ΧΗ.300.7
Πλάκα χαλκού , χαρτί κουζίνας.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗ ΜΕιΑΣ----------------------------
391
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ' ΕΝ . ΛΥΚΕΙΟΥ
tΘετικής & τεχνολογικής κατεύθυνσης>
1. Παpασκευή και ιδ ι ότητες ρυθμιστικού διαλύματος
2. Υπολογισμ ός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικό οξύ
3. Προσδιορισμός τnς Ksp δυσδιάλυτου nλεκτρολύτn
4. Σtοιχείο Daniell
5. Πpοσδιορισμός τnς ποσότητας Fe με ονκομέτρησn με διάλυμα ΚΜηΟ4
ΑΣΚΗΣΗ 1: Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικού διαλύματος _ _ __ _ _ __

Στnριγμα σιφωνίων Πεχαμετρικό χαρτί ΧΗ.550.Ο

Γυάλινη ράβδος ανόδευσnς XH.t70.0 f).ιάλυμα ΝΗ 3 1Μ ΟΥ.040
Πλαστικός υδροβολέας ΧΗ.250.Ο Διάλυμα CH3COONa 1 Μ ΟΥ.324
Ογκομετρικός κύλινδρος 100 ml ΧΗ.290. 4 Διάλυμα CH3COOH 1Μ ΟΥ.325
Ποτnρια ζέσης 100 ml n XH.J00.4 ΟΥ.450
Διάλυμα ΝαΟΗ Ο, 1 Μ
Ογκομετρικn φιόλn 1οο mι ΧΗ.295.4 ΟΥ.455
Διάλυμα HCI Ο , 1 Μ
Σιφώνια μέτρnσnς 10 ml XH.J55.:S ΟΥ.520
Διάλυμα NH4CI 1 Μ
nεχόμετρο ΧΗ.560.Ο
Αn ιονισμένο νερό .
ΑΣΚΗΣΗ 2: Υπολογισμός της περιεκτικότητας του ξιδιού σε οξικά οξύ _ _ __ _
Λαβίδα μεταλλικn ΧΗ.025.Ο Διάλυμα ΝαΟΗ Ο, 1 Μ ΟΥ.450

Στnρ ι γμα σιφωνΓων ΧΗ.085.Ο Φαινολοφθαλείvn ΟΥ.790
Πλαστικός uδροβολέας ΧΗ.250.Ο
Ογκομετρικός κύλινδρος 1οο mι ΧΗ.290-4
Κωνικές φιάλες 250 ml XH.Jt0.6
Σιφώνια nλnρωσnς 1 ο mι ΧΗ.350 . 3
Σιφώνια μέτρnσnς 5 ml XH.:SSS.2
ΠροχοΤδα so mι ΧΗ.360.2
Ξίδι του εμπορίου ( λευκό) .
----------------------------ΕΡΓΑΠΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
392
ΑΣΚΗΣΗ 3: Προσδιορισμός της Ksp δυσδιάλυτου ηλεκτρολύτη _ _ _ _ _ _ __
. ' •
Λαβίδα μεταλλικn Διnθnτικό χαρτί
Πώματα ΧΗ.050.Ο ή Κορεσμένο διάλυμα ΟΥ.442
ΧΗ.055.Ο Ca(OH) 2
Στnριγμα σιφωνίων ΧΗ.085.Ο Διάλυμα HCJΟ, 1Μ ΟΥ.455
Ράβδος ανάδευσnς XH.t70.0 Φαινολοφθαλεϊ\ιn n ΟΥ.790
Χωνr διnθnσnς ΧΗ . 180.Χ ερυθρό τnς φαινόλnς ΟΥ.720
Γυάλινn φιάλn των 250 mι ΧΗ.245.6
Κωνικές φιάλες των 1οο mι XH.Jt0.4
Σιφών10 nλnρωσnς των 25 mι ΧΗ.350.5
ΠροχοΤδα των 50 mι ΧΗ.360.2
Ε πι πλέον είδη:
Αnιονισμένο νερό, λείο χαρτί.
ΑΣΚΗΣΗ 4: Στοιχείο DαηίeΙΙ - -- -- - -- - ---------------

Καλώδια με ΗΛ.170.Ο Διnθnτικό χαρτί σε λωρίδες XH.t90.0

κροκοδειλάκια ΗΛ.160.Ο Διάλυμα ~S04 1Μ OY.t48
nοτnρ ι α ζέσnς 100 mι ΧΗ.300.4 Διάλυμα cuS04 1 Μ ΟΥ.166
nοτnρια ζέσnς 250 mι ΧΗ.300.6 Διάλυμα ZnS04 1 Μ OY.t68
Μιλιβολτόμετρο ΗΛ.730.Ο Διάλυμα ΚΝΟ3 1 Μ ΟΥ.268
Έλασμα χαλκού ΟΥ.510
Έλασμα ψευδάργυρου ΟΥ.580
ΑΣΚΗΣΗ s : Προσδιορισμός της ποσότητας Fe με οyκομέτρηση με διάλυμα ΚΜηο.

•
Ζυγός ακριβείας ΓΕ.t30.Ο Διάλυμα H2S041 Μ
Λαβίδα μεταλλικn ΧΗ.025.Ο Σκόνn Σίδnρου ΟΥ.380
Σπάτουλα ΧΗ.040.Ο Διάλυμα HCI 1 Μ ΟΥ.455
Ύαλος ωρολογίου ΧΗ.235.Χ Διάλυμα KMn0 4 Ο,1 Μ ΟΥ.460
Υδροβολέας ΧΗ.250.Ο Δ ι άλυ μ α FeCl2 ΟΎ.549
Ογκομετρικός κύλινδρος 100 mL ΧΗ.290.4
Ογκομετρικn φιάλn 250 mι ΧΗ.295 . 6
Κωνικές φιάλες 250 mι XH.3t0.6
Σιφώνια πλnρωσnς 1ο mι ΧΗ.350.3
Σιφών ι ο μέτρnσnς 1Ο ml ΧΗ.355.3
ΠpοχοΤδα 50 mι ΧΗ.160.2
Απιοvισμένο νερό , λείο χαρτί.
ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΧΗΜΕΙΑΣ----------------------------
393
• ( Ορyαvα και συσκευές εργαστηριακών ασκήσεων Βιολayίας )
• Α' Γυμνασίου
• Γ' Γυμνασίου
• Β' Ενιαίου Λυκείου ιΓεvικής παιδείας)
• Β' Ενιαίου Λυκείου ιΘετικής κατεύβυνσης)
• Γ' Ενιαίου Λυκείου (Γενικής παιδείας)
• Γ' Ενιαίου Λυκείου ιΘετικής κατεύθυνσης)
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ -------------------------

395
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Α~ ΓΥΜΝΑΣ
1. Μικροσκόπιο
2. Παρατήρηση κυττάρων
3. Παρατήρησηιστών
4. Παρατήρηση κίνησης στους μικροοργανισμούς
5. Δομικά συστατικά του οστού - Η κίνηση στα πτηνά
6. Αποταμιευτικές ύλες στα φυτά <Άμυλο>
7. Τα φυτά παράγουν οξυγόνο κατά τη φωτοσύνθεση
8. Διάχυση
9. Ώσμωση
10. Παρατήρηση άνθους
11. Βλάστηση σπερμάτων
12. Μεταφορά ουσιών στα φυτά
13. Εντοπισμός και μέτρηση του σφυγμού
14. Τα φυτά αναπνέουν
15. Σύγκριση της περιεχόμεν ης ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα στον εισπνεόμενο και τον
εκπνεόμενο αέρα
16. Η αίσθηση της γεύσης
17. Το δέρμα ως αισθητήριο όργανο
18. Επίσκεψη στη φύση (παρατήρηση και περιγραφή της βλάστησης μιας περιοχής>
19. Επίσκεψη στη φύση <ζωικοί οργανισμοί ενός βιότοπου>
ιr 1·
t.
Μικροσκόπιο ΒΙ.005.Χ
Αντικε1μενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο
Καλυπτρίδες ΒΙ.021.Ο
Σταγονόμετρο ΧΗ.260.Ο
Βελόνα ανατομfας ΒΙ.060.Ο
Λαβίδα ανατομικn ΒΙ.Ο:SΟ.Ο
Φύλλο χαρτί n εφnμερίδα, νερό.
• ήρηση κυττάρων _____________________

••
Μικροσκόπιο ΒΙ.005.Χ Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Αντικειμενοφόρες nλόκες ΒΙ.020.Ο Διάλυμα Lugol ΟΥ.915
Καλυnτpfδες ΒΙ.021.Ο
Βελόνα ανατομίας ΒΙ.060.Ο
Ξυραφάκι ΒΙ.045.Ο
Λαβίδα ανατομ ι κn Βι.ο:ιο.ο
Βολβό κpεμμυδιοu, οδοντογλυφ ίδες .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - -
397
s· ατήρηση ιστών ----------------------
- . __, ':" ... .. .tr.
ΕΥΕΣ
~
• - : - . ~ . ::- :- ').'"'·. . ·-·~
Αντικειμενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο
Βελόνα ανατομ ίας ΒΙ.060.α
Λαβίδα ανατομ ι κn ΒΙ.030.Ο
Μόνιμα παρασκευάσματα ζωικών ιστών ΒΙ.200.Ο
Φύλλο φίκου Γι άλλ ου φυτού με παχ ι ά φ ύλλα.
. . ο ς μικρσορ αvισμούς ----------

Απαιτού μενα είδη:
Αντι κειμενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο
π οτn ρια ζέσεως ΧΗ . 300.Χ
Ξερά χόρτο. άχυρα , βρασμένο φασόλια .
τι τ ιι αστού · Η κίνηση στα πτηνά ____ _ __ __

Μικροσκόπιο 81.005.Χ

Ψαλίδ ι ΒΙ.050.Ο
Δοκιμαστικοί σωλnνες μεγάλοι ΧΗ.280.9
Λευκό ξίδι , κόκαλα από κοτόπουλο , νερό, φτερά πτnσnς .
c:.
Δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ Βάμμο ιωδίου n Lugol ΟΥ.915

Σταγονόμετρο n ΧΗ.260.Ο ή
λεπτn π ι πέττα ΧΗ.355.Χ
Τρύβλ ιο Petrί μεγάλου μεγέθους ΒΙ.080.Χ
Φ ι αλίδιο αντιδραοτnρίων γυάλινο ΧΗ.245.8
500 ml με καπάκι
Μικροσ κόπιο ΒΙ .005.Χ
Καλυ πτρίδες 81.021.Ο
-:: υ ροφακι
'
ΒΙ.045.Ο
Αλεύρι από διάφορα δnμnτριακά κα ι όσπρ ια , πατάτα . οι νόπνευμα , σπέρματα α πό διάφορα δnμnτρια κά και
όσ π ρ ι ο. πράσινα φύλλα.
---------------------------- ΕΡΓΑΣΤΗΡ ιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ
398
• τά naράyouv οξυγόνο ατά τη φωτοσύνθεση
•
Χωνί διrΊθnσnς (μεσαίο) ΧΗ.180.3
ΠοτrΊρι ζέσε ως ΧΗ.300.Χ
Σ nίρτ α. nλαστελίνn, κλωνάρ ι υδρόβιου φυτού .
σπ _ _ ___________________________
Σταγονόμετρο ΧΗ.260.Ο Ιώδιο ΟΥ.190

ΠοτrΊρι ζέσεως 500 mι ΧΗ.300.8
κουτάλι τnς σούπας. κομμάτι σύρμα, άμυλο αραβοσίτου, nλαστικrΊ σακούλα.
ΠοτrΊρια ζέσεως 500 mι XH.J00.8

Πατάτα καθαρrΊ , αλάτι. νερό.
η άvΘους - - - -- - -- - - - - - - -- - - - - - -
Μεγεθυντικός φακός απλός ΟΠ.100.Ο

Λαβίδα ανατομικrΊ ΒΙ.030.Ο
Ξυραφά κι ΒΙ.045.Ο
Μ ικροσκόπ ιο ΒΙ.005.Χ
Αντικεrμενοφόρες πλά κες ΒΙ.020.Ο
Καλυπτρίδες ΒΙ.021.0
Σταγονόμ ετρο ΧΗ.260.Ο
Επι πλέον είδη:

Φύλλο χαρτί, άνθn διαφόρων φυτών και γύρn από τα φυτά αυτά (n.x. τριονταφυλλιό , παnαρούνα. κρίνο
κ .τ.λ.J, νε ρό.
• στησnσn ρμ · τωv _________ _ ____________
• 1.
Ποτήρι ζέσεως 250 mι ΧΗ.300.6 Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190 .Ο

Δοκιμα στικοί σωλrΊνες μεγάλοι ΧΗ.280.9
Αποpροφnτικό χαρτί, σπέ ρματα από όσ n ρ ια, βαμβόκι , νερό .
ι.J.~. ' •••• ,
·-.ΚΩΔΙΚΟΣ
'
ΠοτrΊρι ζέσε ως XH.JOO.X

γnοδεκά μ ετρο ΓΕ .220.Ο
Μελάνι. δ ιαφανrΊ μεμβράνn οικιακnς χρnσnς. φρέσκο σέλινο.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ - -- - - - - - - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - -
399
Χρονόμετρο ανα λογικό n ΓΕ.150.Ο ή

ψnφιακό rε .ιsι.ο
υτα σ α v ουν - - -- - - - - -- - - - - - - - - - -- -
. ιιαΔuιοχ . ·
Λεκάνn γυάλ ινn 2L Μ Ρ.005.Ο Διnθnτικό χα ρτί ΧΗ . 190 . Ο
Φιαλίδιο αντιδραστnρίων γυάλινο 500 mL ΧΗ . 245 . 8
Χωνί διnθn σn ς ίμεσαίοJ ΧΗ.180.3
Επ ι πλέον είδη:
Αλουμινόχαρτο, αποσταγμένο νερό , καλαμόκι . φ ύλλα ο πό μοβ λάχανο , κλ ω νά ρι α π ό υδρόβιο φυτό .
ΑΣΚΗΣ 15: Συyκρισn της η pι~ ... "'μ νπς nοσο1τn .._ .. uι~ιι~4~οιv τ υ αν8ρακα στο
_ εόμενο κ τ πνεόμεv
Κωνικές φιάλες 1L ΧΗ.310.9 Κυανό τnς βρ ω μοθυμόλnς ΟΥ. 750

Γυάλινοι σωλnνες ΧΗ. 1 60.Ο ι1 Ασβεστόνερο
ποτn ρ ι ο ζέσε ως 1ι ΧΗ.300.9 Οξείδιο του ασβεστίου n ΟΥ. J 1 ο
Ε λ αστι κός σω λn νας 20 cm ΧΗ.150.Ο οσ βέστ nς ο ι κοδομnς
Πώματα με οπές ΧΗ.050.Ο ή Διnθnτικό χαρτί ΧΗ . 190.Ο
ΧΗ.055.Ο
Χωνί διnθnσnς (μεσαίο) ΧΗ.180.3
Ράβ δος α νάδ ευσ ης γυάλ ι ν n ΧΗ. 170.Ο
Πλαστικό καλαμάκια .
σθησn τ ς ν υσπς - -- - - -- - -- - -- - - - -- -- -
Απαιτούμενα είδ η:
Επ ιπλέον είδη :
Ξ υλάκια με βαμβάκι , μανταλάκι . οδοντογλυφίδες , μαντnλ ι. χυμοί δ ιάφορο ι. φρούτα δ ιάφορο , αλατόνερο,
ζαχαρόνερο .
ρμa ως αιαθnτnρ σρy
•
Υπο δ εκάμετρο ΓΕ.220.Ο
Ηλ εκτρι κό ς θερμαντ nρας ΘΕ.006.Ο
Κολλnτικn ταινία , ξυσμένο μολύβια .
Εναλλακτικά του ΘΕ . 006 . Ο. οποιαδnποτε θερμικn πnγn, π.χ . καλορ ιφέρ .
- - - - -- - - - - -- - - -- - - - -- -- - -- -- ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ
400
.
..· ···"-' ··~ . ·.•·.. ' ,•,.._.-,.._., .:<··
~·
.·
·~-.· . .
.. ι
~
~.
·..
, . .. .
Ε Ρ Γ Α. Σ Τ Η Ρ nΑ Κ Ε Σ.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ._ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ '
. ΣΚΗΣΗ ιs: Επίσκεψη ρύσπιπαρατπ · nεριyραφπ τη λάστπσης μιας
ε ιοχήςJ ~-------------------------~
Μ ετ ροταινία ΓΕ.240.Ο
Λεπτό σχοινί 35 m, μολύβι, χιλιοστομετρικό χαρτί, καρφιά n πάσσαλοι.
-= niσκεψη στη φύση (ζωικοί ορyαuισμοί ενός βιότοπου)

Μ ετροτα ινία ΓΕ.2 40. Ο

Με γεθ υ ντι κός φακός οπ. ιοο. ο
Λεπτό σχοινί 35 m, μολύβι, καρφιά n πάσσαλοι.
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕ ιΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ - - -- - -- - -- -- - - - - - -- -- - - - - - - - -

401
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ r · ΓΥΜ
1. Προσδιορισμός υδατανθράκων <απλών σακχάρων. δισακχαpιτών και αμύλου>
2. Προσδιορισμός λιπών
3. Προσδιορισμός πρωτεϊνών
4. Προσδιορισμός ανόργανων αλάτων
5. Το μικροσκόπιο
6. Παρατήρηση μονοκύτταρων ευκαρυωτικών μ ι κροοργανισμών
7. Παρατήρηση βακτηρίων - χρώση κατά Gram
8. Παρατήρηση μυκήτων
9. Γαλακτική ζύμωση
10. Αλκοολική ζύμωση <Παρασκε υ ή ψωμιού>
11. Ο ι φάσεις της μίτωσης
12. Μελέτη του καρυότυποu
13. Μελέτη του γενετικού υλικού
14. Μέτρηση αλκοολικών βαθμών
15. Η εξερεύνηση ενός υγροτόποu
16. Γνωριμία με ένα χερσαίο οικοσύστημα
17. Μελέτη της ποικιλομορφίας
ΑΣΚΗΣΗ t: Προσδιορισμός υδατανΒράκων ιαπλώv σακχάρων. δισαιιχαριτώv αι

αμύλου) --------------------------~
Πλαστικός υδροβολέας ΧΗ.250. Ο Βόμμα Ιωδίου nLugol OY.9t5

Ζυγός απλός ΓΕ.t20.Ο Διόλυμα Benedict ΟΥ.905
Δοκιμαστικοr σωλnνες ΧΗ.280.Χ
Στnριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ .080.Ο
Σιφών ι α 5 mL n XH. SSS.2
σταγονόμετρα ΧΗ.260.Ο
Πώματα πλαστικό XH.OSS.O
Γουδί με γουδοχέρι ΧΗ.220.Ο
Ηλεκτρικός θερμαντnρας ΘΕ.006.Ο ή
κατσαρόλα (χύτρα> Bl.t:SO.O
Απο σταγμένο νερό , λεμόνι. πορτοκόλι , αχλόδι n μnλο. κέικ, μαρμ ε λόδα , γαριδόκι α . γκοφρέτα . ντόνατ,
καρ ύδ ια , μαγε ιρεμένα ψόρι κα ι κοτόπουλο , φάβα n ρεβίθια, ζόχαρn , σιτάλευρο n καλαμποκόλευρο .
ΑΣΚΗΣ 2 : Προσδιορισμός λιπών --------------------

Μετροταινfα ΓΕ.240.Ο
Μαχαrρ ι , λαδόκολλα, βούτυρο, Ζ:άχαρn, σιτάλευρο n καλαμποκάλευρο, κομμότια από λεμόνι, πορτοκάλι,
αχλάδι n μnλο, κέικ, μαρμελάδα, γαριδάκια. γκοφρέτα. ντόνατ. καρύδια. μαγειρεμένα ψάρι και κοτόπουλο.
φόβο n ρεβίθια .
----------------------------ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ
402
- ΗΣΜ Ι . διορισμός πρωτεϊνών - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Λύχνος οινοπνεύματος ιΊ ΘΕ.002.Ο

Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο
Ψαλίδι 81.050.Ο
Κόψα πορσελάνnς ΧΗ.210.Χ
n
Μαχαίρι, αλου μι νόχαρτο, πο ύ πο υ λο , ζάχαρn , σ ι τά λ ε υ ρο καλαμ π οκάλευρο , κομμάτια από λεμόν ι,
πορτοκάλ ι, αχλ ά δ ι n
μnλο , κέ ι κ, μαρμελάδα, γαριδόκια , γκοφρέτα , ντόνατ, καρύδ ια , μαγειρεμένα ψόρι
και κοτόπο υ λο , φάβα n ρεβίθια .
ΚΗ •• -.,--ιι""'ισρισμός αvόρyανωv αλάτων ___________ __ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ -: __ - ,_._ · ΚΩΔΙΚΟΣ Γ
Λύχνος οινοπνεύματος n ΘΕ.002.Ο

Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο
Ψαλίδι 81.0SO.O
Κάψα πορσελάνnς ΧΗ.210.Χ
Ζυγός απλός ΓΕ.120.Ο
Σφουγγάρι, πούπουλο , απορρυπαντικό, κο μμ ότ ι α από λεμόνι, πορτοκόλι , αχλάδι μnλο, κέικ, μαρμελάδα , n
γαριδάκια, γκοφρέτα , ντόνατ, καρίJδια , μαγειρεμένα ψάρι και κοτόπουλο, φόβο ρεβίθια , ζάχαρn , n
σ ιτόλευρο n καλαμποκόλευρο .
• ροσκόnιο _______________________~
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕί: .

Μικροσκόπιο 81.005.Χ
• - .-· -·ήρnσn μονοκύτταρων ευκαρuωτικώv μικροορναvισμώv - - -

- .
ΟΡΓ ΑΝ 1 ΣΥΣΚΕΥΕΣ - : - f •i'l 31 #Ξ 4;Η f; Τ ιf•J3! ,~ f;I

Μικροσκόπιο 81.005.Χ Δι nθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Αντικεμενοφόρες πλάκες 81.020.Ο

Καλυπτρίδες 81.021.Ο
Φιάλες σφα ιρικές ευρuστομες 500 mι XH.JJ5.8
Έτο ι μα παρασκευ άσματα με : ΒΙ.200.Ο
Αμο ι βάδα ,Euglena, Parameclum,
νοινοχ, Vortlcella
Χαρτί καθαρι σμού φακών μ ι κροσκοπίου, υαλογράφος, ξερό χόρτα , άχυ ρα , βρασμένα φασόλια , νερό π ιάτου
γλάστρας, νερό α πό βάλτο n από ανθοδοχείο με λουλοίJδια.
ΕΡΓΑΠΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ ----------------------------
403
ΑΣΚΗ Η 7· παρατήρηση βακτηρίων - χρώση κατά c:ram - - -- - - - - - - -
ΚΩΔΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ

Αντ1κειμενοφόρες πλόι<ες ΒΙ.020.Ο Κρυσταλλ ι κό ιώδες τnς OY.8SO
Υδροβολέας (π λαστικός) ΧΗ.250.Ο Γεντ ιανnς
Λύχνος οινοπνεύματος r'Ί ΘΕ.002.Ο Καθαρό οινόπνευμα ΟΥ.010
Εργαστnριακός λύχνος ΘΕ.005.Ο Διάλυμα Lugol ΟΥ.915
Μόνιμα παρασκευάσματα ΒΙ.200.Ο
Χαρτί καθαρισμού φακών, σαφρανίνn. αποσταγμένο νερό. σφουγγάρ ι , απορρυπαντ ικό. καταδυτικό λάδ ι.
υαλογράφος, ξύλινα καλαμάκια, λεκανίδια (25 cm χ 15 cmJ.
ΑΣΚΗΣΗ 8: παρατήρηση μυκιίτων _ _ __ _ __ _ __ __ _ _ _ _ _ _ _ __

. ΥΕΣ-·
·, .. ....., ,. ~~. "'. ., ... .
. - .- .-:."
' .
"
Ανατομικn βελόνα ΒΙ.060.Ο
Στnριγμα για δοκιμαστικούς σωλnνες ΧΗ.080.Ο
Ποτήρι ζέσnς 100 mL ΧΗ.300.4
Μαχαιρίδιο, μαγιά από αρτοποιείο, ώριμn ντομάτα, τυρί ροκφόρ Γι μουχλιασμένο τυρί, μουχλιασμένο
πορτοκάλι. λεμόνι r'Ί μnλο. μανιτάρια.
Α~ΚΗΣΗ 9 : Γαλακτική ζύμωση - - - -- - - - -- - - - - -- - - - - - -

ΚΩΔΙΚΟΣ
Θερμόμ ετρο ΘΕ.ΟS1.Ο
Ποτήρι Ζ:έσnς 500 mL ΧΗ.300.8
Ηλεκτρικός θερμαντήρας ΘΕ.006.Ο
Επωαστικός κλίβανος Γι ΒΙ.100.Ο
καθαρές κουβέρτες
1/2 λίτρο γάλα, 1 μικρn κούπα "παραδοσια κό" γιαούρτι. πράσινο σαπούνι, χαρτί κου ζίνας , σφουγγάρ ι ,
γυάλινο ποτnρι του κρασ ι ού, μικρό κουτάλι, μικρn π nλ ινn κούπα.
ΑΣΚΗΣΗ 1 . οολική ζύμωση ιπαρασκευή ψωμιούι _ _ __ _ _ _ _ _ _ __

ΚΩΔΙΚΟΣ
Ζυγός απλός ΓΕ.120 .Ο
Ποτήρ ι ζέσnς 500 mL XH.J00.8
Κλίβανος ΒΙ.100.Ο
Λαδόκολλα, αλάτι, αλεύρ ι , μαγιό αρτοποιείου, ελαιόλαδο. μαστίχα, γλυκάνισο, πλαστική λεκάνn
διαμέτρου 25 cm. μαχαίρι, δύο κουτάλια μεγάλα και ένα μικρό, πινέλο και φόρμες μαγειρ ικnς.
----------------------------ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
404
--- ---
ΑΣΚΗΣΗ 11 . φάσεις της μίτωσης ---------------------
ΚΩΔΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ
Μικpοσκόπ ι ο ΒΙ.005.Χ Δ ιάλυμα αpαιού ΗC Ι 5% ΟΥ.455
Αντικειμενοφόpες π λόκες ΒΙ.020.Ο Οξικό καpμίνιο ΟΥ.925
Καλυπτρίόα ΒΙ.021.Ο
Ανατομικn βελόνα ΒΙ.060.Ο
Vδpοβολέας ( π λαστικός) ΧΗ.250.Ο
Τpύβλια Petri μεσαίου μεγέθους ΒΙ.080.Χ
Ξίδι, αποσταγμένο νεpό, κpεμμύδ ι , μαχα1pίδ ι ο.
ΑΣΚΗΣΗ 12: Μελέτη του καρυότυnοu - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -

ΚΩΔΙΚΟΣ
Ψαλίδι ΒΙ.050.Ο
Κόλλα Stick.
ΑΣΚΗΣΗ 13: Μελέτη του γενετικού υλικού ________________ _

Ί..ι ΚΩΔΙΚΟΣ
Υαλογράφο ι διάφορων χρωμάτων, ελατnpια από στυλό δ ιαpκείας .
ΑΣΚΗΣΗ 14: Μέτρηση αλκοολικών βαθμών _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ __

ΚΩΔΙΚΟΣ
Αλκοολόμετρα ΜΡ.171.Ο
Οyκομετpικός κύλ ι νδρος 1L ΧΗ.290.9
Γυά λινα δοχεία, μπ ύpα , κpασf, ούΖ:ο .
ΑΣΚΗJ:Η 5: εξερεύνηση ενός υyροτόπου - - - -- - - -- -- - - - - - -

ΚΩΔΙΚΟΣ
Μετpοτα ι νία ΓΕ.240.Ο
Θερμόμετρο ΘΕ.031.Ο
ΦωτοypαφικrΊ μnχανrΊ ΑΑ.060.Ο
Οξυγονόμετpο ΧΗ.590.Ο
Τnλεσκόπιο ή ΟΠ .200.Ο
κιάλ ι α
Επιπλέον είδι~:
Αλατόμετpο, μολύ βι , σnμειωματάρ ι ο, κατάλ λnλn ένδυσn .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - -
405
ΑΣΚΗΣΗ 1 &: Γνωριμία με ένα χερσαίο οικοσύστημα - - - - - - - - - - -- -
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ - ---, ΚΩΔΙΚΟΣ

Φωτογραφικn μnxdvn ΛΑ.060.Ο
Τnλεσκόπιο rΊ οπ.200.0
κιάλια
Μολύβι, σnμε ι ωματάριο, κατάλλnλn $νδυσn.
ΑΣΚ ΣΗ 17: Μελέτη της ποικιλομορφίας _ _ _ _ _ _ __ __ _ _ _ _ _ __
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ~~· ΚΩΔΙΚΟΣ

Χάρακας ΓΕ.220.Ο
Χαρτί μιλιμετρέ, μολύβ ι , γομολάστιχα .
- - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - -- - ΕΡΓΑΣΤΚΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣ.ΕιΣ ΒιΟΛΟΓι ΑΣ.

406
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β' ΕΝ . ΛΥΚΕΙΟΥ (Γενικής παιδείας)
1·
-Μικροσκοπ ι κή παρατήρη σn
1. Παρατήρηση φυτικών κυττάρων

2. Παρατήρηση πυρήνων μετά α πό ε ιδι κή χρώση
3. Πλασμόλυση κυττάρων κρεμ μ υδιού και χρώση τους
4. Π αρατήρπσn στομάτων φ ύλλων. καταφρακτικών κυττάρων και χλωρ οπ λαστών
s. Μfτωση σε κύτταρα ακρόριζων κρεμ μ υδ ι ού
6 . Απομόνωση χλωροφύλλnς - Χρωμα τογραφικός διαχωρ ι σμός
7 . Μετουσίωση των πρωτεϊνών
8. Ανίχνευση αμύλο υ - π ρωτεϊνών
9. Παρ ατή ρnσn κυττάρων ζυμομυκήτων
10. Αλκοολ ι κή ζύ μ ωση
11. Δράση των ενζύμων
-Μικροσκοnιιnί παρατήρηση -----------------------

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ . ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

Μικροσκόπιο ΒΙ.005.Χ Διnθnτικό xopτf XH.t90.0
ΚαΑυnτρίδες Βι.02'1.Ο
Λαβίδ,α για τις καλυnτρίδες ΒΊ.025.Ο
ΑνατομικrΊ λαβίδα ΒΙ.030.Ω
Ξυραφάκι n ΒΙ.045.Ο
ΝιJcn;έρι ΒΙ.040.Ο
Ανατομικές βελόνες ΒΙ.080.Ο
Υδροβολέαt; rΊ ](Η.250.Ο
Ε πιπλέον είδη:
Α πεσταγμένο νερό, ριζόχαρτο (ε ι δικό γ ια τον καθαρ ισμό των φακών του μικροσκο πίου).
ΑΣΚΗΣΗ t: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων _ _ _ _ _ __ _ _ __ _ _ _ _ __
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΚΩΔΙΚΟΣ

.
Μ ι κροσκόπιο ΒΙ.005.Χ Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.'190.Ο
Αντικειμενοφόpες πλάκες 81.020.Ο
Καλuπτρίδες ΒΙ.02'1.Ο
ΛαβΤpα για τις καfluπ~;ρίδες ΒΙ.025.Ο
Ανατομ ι κrΊ λαβίδα ΒΙ.ΟJΟ.Ο
Ξυραφάκι rΊ ΒΙ.045.Ο
νυστέρι ΒΙ.040.Ο
Ανdτομ ι κές βελόνες ΒΙ.080.Ο
Ε πιπλέον είδη:
Αnεσταγμένο νερό, βολβός κρεμμυδιού.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙ Σ ΒΙΟΛΟΓΙ ΑΣ----------------------------
407
~· ··.'. .:.::-,"~ ::.;Ξ~: ; :~~~~;·;;;~::t~~r;'r~~~;~;~,).;~(~
,: Ε Ρ Γ ' Α Σ . Τ. Η Ρ 1 Α Κ Ε. Σt
ί ΑΣΙ<ΗΣΕΙΣ!, ΒΙΟΑΟι:"IΑΣ_~
ΑΣΚΗΣΗ 2: παρατήρηση πυρήνων μετά από ειδική χρώση - - - - - -- --,.--
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

Μικροσκόπιο ΒΙ.005.Χ Διnθnτικό χαρτί ΧΗ. \190.C
Αντικειμενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο Χρωστικn Lugol rΊ OY.9t5
Καλυπτρίδες ΒΙ.021.Ο Πράσ ινο το υ με'θuλ'ίου ΟΥ.785
Λαβίδα ν ι α τ ι ς καλuπτρίδες ΒΙ.025.Ο
Ανατομι κrΊ λαβίδα ΒΙ.030.Ο
Ξυραφάκι rΊ ΒΙ.045.Ο
Νυστέρι ΒΙ.040.Ο
Ανατομ ι κέ.ς βελόνες ΒΙ.Ο&Ο.Ο

Πλαστικά σταγονομετρικά μπουκα λάκια ΧΗ.240.Χ
Ύqλοι ω13ολογίου rΊ ΧΗ.235.Χ
Τρύβλια Petrί ΒΙ.080.Χ
Αnεσταγμένο νερό, βολβός κρεμμ υδι ού.
ΑΣΚΗΣΗ 3: Πλασμόλυση κυττάρων κρεμμυδιού και χρώση τους - - -- - --

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ . ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Μ ι κροgκόn ι ο ΒΙ.005.Χ Δϊnθ nτικό χαρτί ΧΗ. 190 .Ο
Αντικειμενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο Χρω.στικn Lugol ΟΥ.9 '1 5
~αλυπτρΓδες ΒΙ.021.0 Νιτρ ι κό κάλιο (ΚΝ0 5) Ο, 7Μ ΟΥ. 268

.
Λαβίδα για τις κα λυπτρ fδες ΒΙ.025.Ο
Ανατομ ι κrΊ λαβίδα ΒΙ.030 . Ο
Νυστέρι s•.o4o.o
Ύαλοι ωρολόγίου rΊ ΧΗ.235.Χ
Τρύβλ ι α Petri ΒΙ.080.Χ
Απεσταγμένο νερό , ένας βολβός κρε μ μ υδ ι ού . μ αγειρικό αλάτι , ζάχαρn.
ΑΣΚΗΣΗ 4: παρατήρηση στομάτων φύλλων, καταφρακτικών κυττάρων και

χλωροηλαστών - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -- - -
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟVΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Αντικε ι μενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Ο Χρωαιικn Lugol ΟΥ.9 15
Κd λ υnτρίδεt: ΒΙ.021.Ο
Λαβfδα νια τ ις καλυπτρίδες ΒΙ.025.Ο

Ανατομ 1 κn λαβίδα ΒΙ.030.Ο
Ανατομ ι κές βελόνες ΒΙ.060.0
Ύαλο ι ωρολογίου rΊ ΧΗ.235.Χ
Τρύβλ1α Petri ΒΙ.080.Χ
Α n εοταγμένο νερό . Διάφορα φρεσκοκομμένα φύλλο αnό: γεράνι , αγγελ ι κn, καλάμ ι , μπούζι (nαχύφυτο),
καθώς και φύλλα από διάφορα αγρωστώδn που φυτρώνουν στους δρό μ ο υ ς, κισσός κτλ.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - ΕΡΓΑΣΤΗ ΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒIΟΛΟΓΙΑΣ
408
ΑΣΚΗΣΗ s: Μίτωση σε κύτταρα ακρόριζων κρεμμυδιού - - -- -------
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ κΩΔίκοι~· , ···, . ,

Αντ ι κειμενοφόρεc; πλόκεc: ΒΙ.020.Ο Οξι κό καρμίνιο ΟΥ.925
Καλυπτρίδες ΒΙ.021.Ο ΧρωστικrΊ Lugol ΟΥ.915
Λαβίδα γι α τ ις καλυπτρίδες ΒΙ.025.Ο Αραιό διάλυμα ΗCΙ οξέος 5% ΟΥ.455
Ανατομικn λαβίδα ΒΙ.030.Ο
Ξυραφάκι n ΒΙ.045 . Ο
Νυστέρ ι ΒΙ.040.Ο
Λύχνος υγραερίου ΘΕ.005.Ο
Ύαλο ι ωρολογίου tΊ ΧΗ . 235.Χ
Τρύβλια Petri ΒΙ.080.Χ
Απεσταγμένο νερό, βολβοί κρεμμυδιού, ένα ρnχό δοχείο .
ΑΣΚΗΣΗ 6: Απομόνωση χλωροφύλλης • Χρωματοyραφικός διαχωρισμός _ _ __


Λύχνος υγραερίου ΘΕ.005.Ο Διnθnτικό χαρτί Νο 1n3 ΧΗ . 190.Ο
Ξύλινn λαβfδα ΧΗ.020.Ο Ακετόνn ΟΥ.030
Γουδί με γουδοχέρι ΧΗ.220.Ο Βενζίνn ΟΥ.065
Δοκιμαστικοί σωλήνες ΧΗ.280.Χ
Ποτnρια ζέσnς ΧΗ.300.Χ
Ανστομικn λαβίδα Bl.OJO.O
Ψαλίδι ΒΙ.050.0
Φρεσκοκομμένα φύλλα σπανακιού nτσουκνίδας, οινόπνευμα, οδοντογλυφίδες, κολλnτικn ταινία .
ΑΣΚΗΣΗ 7: Μετουσίωση των πρωτεϊνών -----------------
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ' • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Ποτnρια ζέσnς ΧΗ.300.Χ Τριχλωροξικό οξύ n ΟΥ.405

υδροχλωρικό οξύ 10% ΟΥ.455
Ένα αβγό.
ΑΣΚΗΣΗ 8: Ανίχνευση αμύλου - πρωτεϊνών _ _ __ _ __ __ __ __ __ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ -. ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Λεπτr'ι γυάλινn ράβδος ΧΗ.170.Ο Διάλυμα θειικού χαλκού ΟΥ. 166
Δοκιμαστικοί σωλr'ινες ΧΗ.280.Χ <CuSQ4 )
Ογκομετρικός κύλινδρος ΧΗ . 290.Χ Δ ι άλυμα Lugol ΟΥ.915
Δ ι όλυμα καυστ ι κού ΟΥ.450
νατρίου (NaOH)
Επι π λέον είδη:
Λίγο αλεύρι λευκό, ένα αβγό .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ - -- - - -- - - - -- - - -- -- -- -- -- -- - -
409
ΑΣΚΗΣΗ 9: παρατήρηση κυττάρω ζυμομυκήτων _ _ _ __ __ _ __ _ _ __

Μικροσκόπιο Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Κολυπτρίδες ΒΙ.021.Ο
Λαβίδα για τις καλυπτρΓδες ΒΙ.025.Ο
Ανατομ ι κn λαβίδα ΒΙ.ΟJΟ.Ο
Ξυραφάκι n ΒΙ.045.Ο ή
ποτnρι ί,έσnς των 500 mι ΧΗ.300.8
Ένα ς κύβος μ α γ ιάς, απεστα γμένο νερό, λ ίγn ί,άχα ρ n.
ΑΙ Η Η ο: Ai? οολική ζύμωση _ _ __ __ _ _ _ _ __ __ __ _ __ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ _ ' - . .
Κων ι κές φιάλες XH.JtO.X
Πώματα φελού n ΧΗ.050.Ο ή
ελαστικό ΧΗ.055.Ο
Πώματα φελού n ΧΗ.050.Ο ή
ελαστικό με οπές ΧΗ.055.Ο
Ασβεστόνερο, λίγn ί,άχαρn, δύο κύβοι μαγιάς, γυά λ ινος σωλnνα ς σε σχ nμα π που να χωράε ι στnν τρ ύπα
του ενός πώματος .
ΑΙΚΗΣΗ 1 t: Δράση των ενζύμων _ _ __ _ _ _ _ _ _ __ __ _ __ __ _ _

. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

Δοκιμαστικοί σωλnνες Οξυζενέ nPerhγdrol ΟΥ.465
Ένα μι κρό κομμάτ ι φρέσκο συκώτι .
---------------------------- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓιΑΣ

410
~---------
- . .. . '; ..:· . ._,. :-- :; -
.. ."χ~ϊ·~: .> ·~·
~. ~=~. · ~:.-:. -~ -.~- -.~. 7 : ••
' ·: ':- . '-~ ·.\;. ..

.Ε Ρ Γ; Α Σ ΤΗ Ρ 1Α Κ Ε Σ
r. ΑΣΚΗΣΕΙΣ. . ._ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
, -.
-
.:
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ' ΕΝ . ΛΥΚΕΙΟΥ
ιΘετική κατεύeυνσn)
1. Προσδιορισμός υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών σε διάφορες τροφές
2. Δράση των πεπτικών ενζύμων αμυλάσης και πεψίνης
3. Ανίχνευση βιταμίνης c
4. Γαλακτωματοποίηση
5. Λειτουργίες του ήπατος
6. Μέτρηση του σφυγμού
7. Παρατήρηση κυττάρων αίματος από έτοιμο παρασκεύασμα
8. Σύγκριση της περιεχόμενης ποσότητας co
2 στον εισπνεόμενο και στον εκπνεόμενο αέρα
9. Μελέτη των δομικών συστατι κών των οστών
10. Υποδοχείς πίεσης - Μηχανοϋποδοχείς. Μελέτη του βαθμού ευαισθησίας του δέρματος
11. Χπμειοϋποδοχείς
12. Μελέτη των θερμοϋποδοχέων
13. Παρατήρηση τομής όρχεως και ωοθήκης
ΑΣΚΗΣΗ t: Πρ διορισμός υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών σε διάφορες τροφές

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ .

Λύχνος Bunsen Διάλυμα Fehling rΊ OY.9t0
Δο κιμαστι κοί σωλr'Ίνες ΧΗ.280.Χ Δι ά λυμα Benedlct ΟΥ.905
ΠοτrΊρια ζέσεως ΧΗ.300.Χ Αιθανόλη ΟΥ. 010
Σιφώνια μέτρnσης ΧΗ.355.Χ Διάλυμα Ιωδίου OY.t90
Δι ά λυμ α
CuS04 0,5% ΟΥ.166
Διάλυμα Ν αΟΗ 10% rΊ ΟΥ.450
Διάλυμα ΚΟΗ 10% ΟΥ.446
Γάλα , χυμός πορτοκάλι, βούτυρο, μπανάνα, ψωμί.
ΑΣΚΗΣΗ 2: Δράση των πεπτικών ενζύμων αμυλάσης και πεψίνης _ _ _ _ _ __

Κλίβανος επώασnς rΊ ΒΙ. t ΟΟ.Ο Διάλυμα πεψίνης 0,5% ΟΥ._335
Υδατόλ ουτρο sι . t ι ο.ο Διά λυμα HCI 0,6% ΟΥ. 455

Σταγονόμ ετρο ΧΗ .2 60.Ο Διάλυμα αμύλου 1% ΟΥ.04 5
Δοκιμαστικοί σωλήνες ΧΗ.280.Χ Διάλυμα ιωδίου 1% ΟΥ.190
Σιφώνια μέτρnσnς XH.JSS.X
Ασπράδι βρασμένου αβγού .
ΑΣΚΗΣΗ 3: Ανίχνευση βιταμίνης C- -- -- - - -- -- - -- -- -- - - -

Αnαιτούμενα είδη :
Λύχνος Bunsen Διάλυμα DCPIP (2,6 ΟΥ.118

Κωνικές φιά λες XH.3 t 0.X διχλωροφαινόλn
Στα γονόμετρο ΧΗ. 260.Ο ινδοφαινόλn)
Δο κιμαστικοί σ ωλn νες ΧΗ.280.Χ
Χυμός από λεμόνι n πορτ οκάλ ι .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- --
411
ΑΣΚΗΣΗ 4: Γαλακτωματοποίηση - - - -- - - -- - -- -- - - - -- - - -
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕVΕΣ ΚΩΔΙΚόΣ .
Πώματα ελα στι κά ΧΗ.055.Ο Χολικά άλατα
Δοκιμαστικοί σωλrΊνες ΧΗ.280.Χ (γλυκοχολικό νάτριο) ΟΥ.095
Σιφώνια μέτρnσnς ΧΗ.355.Ο
Λάδι. Εναλλακτικά αντί για χολικά άλατα χρnσιμοποιείται απορρυπαντικό πιάτων .
ΑΣΚΗΣΗ 5: Λειτουργίες του ήπατος _ __ __ _ __ _ _ _ _ __ _ _ _ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ' ΣΥΣΚΕΥΕΣ .

Υδ.ατόλουτρο ΒΙ.1 .. 0.Ο
Ψαλίδι ΒΙ.050.Ο
Ποτnρι ζέσεως ΧΗ.300.Χ
Φρέσκο συκώτι (από αρνί, μοσχάρι n χοίρο), σουρωτrΊρι, ταινίες ανίχνευσnς γλυκόζnς
ΑΣΚΗΣΗ 6: Μέτρηση του σφυγμού -------------------


Χρονόμετρο ΓΕ.150.0 ή
ΓΕ.151.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 7: παρατήρηση κυττάρων αίματος από έτοιμο παρασκεύασμα _____

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣVΣΚΕVΕΣ
Έτο ιμ ο παρασκεύασμα αίματος ΒΙ.200.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 8: Σύγκριση της περιεχόμενης ποσότητας

C02 στον εισπνεόμενο και στον
εκπνεόμενο αέρα ______ _ _ _ _ __ _ __ __ _ __ _ __

Πώματα ελαστι κά με οπές ΧΗ.050.Ο Κυανό τnς βρωμοφαινόλnς ΟΥ. '755
Κωνικές φιάλες ΧΗ.310.Χ
Ελαστικός σωλrΊνας 20 cm ΧΗ.150.Ο
Γυάλινοι σωλnνες ΧΗ.160.Ο
Ασβεστόνερο.
ΑΣΚΗΣΗ 9: Μελέτη των δομικών συστατικών των οστών ___________

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ... -

Λύχνος Bunsen ΧΗ.005.Ο Ξύδιn ΟΥ.325
Δοκι μαστ ι κοί σωλrΊνες ΧΗ.280.Χ Διάλυμα HCI 3% ΟΥ.455
Λαβίδες ΧΗ.020.Ο
3 οστά οπό κοτό πουλ ο, χαρτί κο υζfνα ς, αλουμινόχαρτο.
----------------------------ΕΡ ΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙ ΟΛΟΓιΑΣ
412
ΑΣΚΗΣΗ t ό: Υποδοχείς πίεσης • Μηχανοϋποδοχείς. Μελέτη του βαθμού
ευαισθησίας του δέρματος -----------------

Υποδεκό μετρο ΓΕ .220.Ο
Ξύλινο καλα μάκια γιο σουβλάκια. κολλnτικn τα ιν ία .
ΑΣΚΗΣΗ ' ' : Χημειοϋποδοχείς - - - - -- - -- -- - -- - - - - -- -

Πλαστικό ποτήρια. μοpκαδόpος, χυμοί από ανανά. μήλο, ροδάκινο. βερίκοκο, φραγκοστάφυλο, πορτοκάλι ,
μανταρίνι κτλ.
ΑΣΚΗΣΗ 12: Μελέτη των βερμοϋηοδοχέων _ _ _ _ _ _ __ __ __ _ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ .Ή Ό '

nοτ n ρ ια ζέσεω ς XH.JOO.X
20 καpφι ό (με μήκος π ερίπ ο υ 4 cm κα ι διάμετρο κεφ αλ rΊ ς μικρότε ρn α πό 3 mmJ, πα γά κια , ζεστό νερό.
ΑΣΚΗΣΗ t:ι: παρατήρηση τομής όρχεως και ωοβήιmς _ __ _ __ __ _ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ .·

Μι κροσ κόπιο ΒΙ.005.Χ
Έτο ι μα παρασκευάσματα το μnς ΒΙ.200.Ο
όρχε ως και ω οθ tικn ς θn λαστικού
(n . χ . π οντ ικού)
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - - - -- - - - -- ------------------

41 3
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΕ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ r• ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ
~ ιrενικής παιδείας)
1. Μ ι κρ οσ κοπ ι κή παρατήρη σ η μ ι κρ οοργανι σ μών πο υ αναπτύσσονται στο νερό
2. τα αποτελέ σματα διαφορετικών με θόδων αποστε ίρωσης
3. Παρατήρη ση κ υττά ρων α ίμ ατος απ ό έτο ιμο παρ ασκεύασμα
4. Πα ρατή ρηση και μελ έτη τη ς ταχύτητας δρ ά σ η ς των αποικοδομπτών
s. Μελέτητη ς απομά κρυνσης το υχώμ ατος
6. Μέτρηση των αιωρούμ ενων σωματ ι δfων της ατμ όσ φ α ιρα ς
7. Π ε ιραματική παρατήρηση το υ φ α ινομένου του θερμο κηπ ίου
8. Π ρο σομοίωση τη ς επ ίδρα ση ς τη ς όξινη ς βροχής στην ανάπτυξη των φ υτών
9. κατανομή ενός χαρα κτη ρι στικού σε π λ ηθυσμ ό
ΑΣΚΗΣΗ t: Μικροσκοπική παρατήρηση μικροορyαvισμών που αναπτύσσονται στο

ερό ----------------------------~
ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ
Μ ι κροσκόπιο ΒΙ.005.Χ Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Αντικειμενοφόpες πλάκες ΒΙ.020.Ο Κυανό του μεθυλενίου ΟΥ.765
Κολυπτρίδες ΒΙ.02t.Ο
Λαβίδα νιο τις καλυ πτρ ίδες ΒΙ.025.Ο

Ανατομικn λαβίδα ΒΙ.ΟJΟ.Ο
Ξυραφάκι Γι ΒΙ.045.Ο
νυστέρι ΒΙ.040.Ο
Υδροβολέqς ή ΧΗ.250.Ο
στα νονό μετ ρο ΧΗ.260.Ο
Λύχνος Bunsen ΧΗ.005.Ο
nοτnριο ζέσnς ΧΗ.300.Χ
Απεσταγμένο νερό, ριζόχαρτο !ειδικό γιο τον καθαρισμό των φακών του μικροσκοπίου)
Τροφn για ψάρια !χρυσόψαρα ) σε φυλλαράκια , λίγο ρύζι χύμα κα ι όχι τυποποιnμένο.
ΣΚΗΣΗ : τα οτ λ.;σ ατ δι ορετικών μεΟόδων αποστείρωσης _ __ __ _

. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ

Λύχνος Bu nsen
Δοκιμαστικοί σωλrΊνεc: ΧΗ.280.Χ
Πώματα ΧΗ.050.Ο ή
XH.OSS.O
Κλίβανος επώασnς ΒΙ.100.Ο
Επι π λέον είδη:

10 cm 3 μn αποστειρωμένο θρεπτικό υλι κό. 10 crn3 α ποστειρω μένο θρεπτικό υ λικό. υαλογpαφικός
μαpκαδόρος, σπίρτα.
ΑΣΚΗΣΗ 3. παρ τήρηση κυττάρων αίματος από έτοιμο παρασκεύασμα _ _ __ _

Έτοιμο παρασκεύασμα αίματος ΒΙ.200.Ο
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - ΕΡΓΑΣΤΗΡ ΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

41 4
ΑΣΚΗΣΗ : πα ατήρηση και μελέτη της ταχύτητας δράσης των αποικσδομητών _
Ζυγός ακριβείας rε.1:ιο.ο Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο

ΛαβΓδα ανατομικn ΒΙ.ΟSΟ.Ο
Κλίβανος επώασnς ΒΙ.100.Ο
--
Ένα σκα λ ι στnρι , τέσσερα φ ύλλα, τέσσερα πλαστικό σακουλ ά κια rΊ συνθετικό τούλι.
ΑΣΚΗΣΗ 5: ελέ ~nς απομ ρυνσnς του χώματος

•
ΟΡΓΑΝΑΊ<ΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ·
Ζυγός ακριβεrας
Μ ία π λ αστικrΊ λε κάνn, μία επ ίπεδn επ ιφάνεια 50 cm χ 20 cm α πό λ α μ α ρίνα rΊ ξ ύλο.
διαφανές νά ι λον, μία π λ αστ ι κrΊ σακούλα, χώ μ α κοσκινισ μ ένο , χ ώμ α το οπ οίο να έχε ι ρίζε ς φυτώ ν .
ΑΣΚΗΣΗ &: έτ σn τω αιω ούμεv v σωματιδίω τ ς τμόσΦαιρα

ΟΡΓΑΝΑ ΟΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ .
Βαζελ ίνn, υ αλογρ α φι κός μα ρ καδ όρος .
ΑΣΚΗΣΗ : ει α51ατι πα τήρηση του φαινομένου του eερμοιmπίου _ __ _

. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ <~: ... . "·
Θεpμόμετpα ΘΕ.ο:ιι.ο
ΠλαστικrΊ φιάλn rΊ ΧΗ.240.Χ ή
Γυόλινn φιόλn ΧΗ.245.Χ
Πώματα φελλού rΊ ΧΗ.050.Ο ή
Πώματα πλαστικά ΧΗ.055.Ο
ΦελλοτρυπnτrΊρας ΧΗ.060.Ο
ΑΣΚΗΣΗ 8 : Προσομοίωση της επίδρασης της όξινης βροχής στην ανάπτυξη των φυτών
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ . . ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Ι(ΩΔJΚΟΣ
Γυαλιά προστασίας ΓΕ.420.Ο Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο

Τρύβλια Petri ΒΙ.080.Χ
60 σπό ρο ι φακnς, ποσότnτες 1Ο mL από ρυθμιστι κό διαλύμ ατα μ ε pH 2, 3, 4. 5, 6 και 7.
ΑΣΚΗΣΗ 9. κατανομή ενός χαρακτπριστικουσε nληeυσμό _ _ _ __ __ _ __
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕVΕΣ · ,·.- _..._... . ·~
Χάρακας ΓΕ.220.0 ,
Μετpοταινία ΓΕ.240.Ο
Χαρτ ί τετραγ ω νισμένο .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕιΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - --
415
••
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ' ΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ
<Θετική κατεύβυνσnι
1. Απομόνωση νουκλεϊκών οξέων <DNA και RNA> από φυτικό κύτταρα
- Για τις ασκήσεις 2 και 3 δεν απαιτούνται όργανα. συσκευές και ουσίες
4. Εργαστηριακή παραγωγή γιαουρτιού
5. Η ανάπτυξη ζυμομυκήτων στη μαγιά
6. Μικροοργανισμοί και συνθήκες αποστείρωσης
7. Πολλαπλασιασμός φυτών σε καλλιέργεια ΙΝ VITRO
8. Η δράση της πεκτινάσης στην παραγωγή χυμού από μήλα
ΑΣΚΗΣΗ 1: Απομόνωση νουκλεϊιcών οξέων (DNA και RΝΑι από φυτικά κύτταρα __
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΥΣΙΕΣ • ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ 1 '- J(QΔΙΚΟΣ - -

Ρόβδος ανόδε υ σnς ΧΗ.170.Ο Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο
Χωνί ΧΗ.180.Χ NaCI rΊ μαγειρικό αλάτι ΟΥ.540
Δοκιμαστικός σωλrΊνας ΧΗ.280.Χ Αιθανόλn ( παγω μένn ) ΟΥ.010
.
ΠοτrΊρια ζέσεως ΧΗ.300.Χ Διάλυμα του ενζύμου
Σιφώνιο μέτρnσης rΊ ΧΗ.355.Χ ή πρωτεϊνάσn rΊ •••
Σύριγγα ΜΡ.060.Ο πεψίνn ΟΥ.335
Λεπίδα ΒΙ.045.Ο
Υδατόλουτρο ΒΙ. t tO.O
Blender ΒΙ.'140.Ο
Απεσταγμένο νερό, υ γρό πι άτων (όχι συμπυκνωμένο), τριμμένος πάγο ς,
κρεμμύδι μεσαίου μεγέθους
ΑΣΚΗΣΗ 4: Ερyαστηριακή παραγωγή γιαουρτιού _ _ _ _ _ __ _ __ _ _ __

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ._ :
Τρίποδας ΘΕ.Οt5.Ο
Θερμόμετρο ΘΕ.03'1.Ο
ΠοτrΊρι ζέσεως ΧΗ.300.Χ
ΠλαστικrΊ κουτάλα μαγειρέματος, μια κουταλιά του τσαγι ο ύ "ζωντανό" φυσικό γιαούρτι. μισό λίτρο γάλα
παστερ ι ωμένο.
ΑΣΚΗΣΗ s: Η ανάπτυξη ζυμομυκήτων στη μαγιά - - - - - - - -- - - - - -

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ •

Χρονόμετρο ΓΕ . 150.Ο ή
ΓΕ.151.Ο
Ογκομετpικοί κύλινδροι ΧΗ.290.Χ
Υδατόλουτρο ΒΙ.Ί ΊΟ.Ο
Φρέσκια ζύμn παρασκευασμ έν n από μαγιά και αλεύρι, γλυκόζn , φρέσκους ζυμομύκnτες, ζεστό νερό,
δοχείο με τριμμένο πάγο, μαγειρικό λάδι .
----------------------------ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒιΟΛΟΓιΑΣ
416
~~·~.·~·~;-· ::~·.·~·.- ..-·;·,.:~ '": --~;·:~/ ... -
:.: ' 1•. ~:~.' ... _;::__.... . -._ _. ·~ ...
Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η ,p ι· Α Κ Ε Σ
Α~ΚΗΣΕΟΣ : ΒDΟ~Οι:"ΙΑΣ .
ΑΣΚΗΣΗ 6 : Μικροοργανισμοί και συνβήκες αποστείρωσης - -- -- - - -- -
ΚΩΔΙΚΟΣ
Ηλεκτρον ι κός ζυγός ΓΕ.1JΟ.Ο Διάλυμα NaOH 4Ν ΟΥ.450
Ηλεκτρικn εστία ΘΕ.006.Ο
Θερμόμετρο ΘΕ .031.Ο
Στr'lριγμα δοκιμαστικών σωλnνων ΧΗ.080.Ο
Δοκιμαστι κοί σωλnνες ΧΗ.280.Χ
Ογκομετρικός κύλινδρος ΧΗ.290.Χ
Ποτnρι ζέσεως XH.JOO.X
Κωνικn φιόλn XH.J10.X
Σιφώνια μ έτρnο n ς tΊ ΧΗ.355.Χ ή
Σύριγγα ΜΡ.060.Ο
Μαγνnτικός αναδεuτnρος ΒΙ.125.Ο
Χύτρα ταχύτnτας ΒΙ.1JΟ.Ο
Υαλογράφος (μαρκαδόρος). οπεσταγμένο νερό, τρυπτόνn , ρολό φύλλου αλουμινίου, εκχύλ ισμα μυκnτων.
ΑΣΚΗΣΗ 7: πολλαπλασιασμός φυτών σε καλλιέργεια ΙΝ VΙTRO _ _ _ __ __ _

: .-. r:r· ..
- -
ΣΚΕΥΕΣ , Ή.•·;, ΟΥΣΙΙΞΣ .. · ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ't KΩΔIJ(OI
Δοκιμαστικοί σωλnνες ΧΗ.280. Χ Αιθα νόλn 70% ΟΥ.010

Λαβίδα ΒΙ.ΟJΟ.Ο
Νυστέρι ΒΙ . 040.Ο
Τρύβλια Petrί ΒΙ.080.Χ
Θρ επτικό υ λ ικό MS, α nεσταγμένο νερό ; χλωρ ίν n ία n ολ υ μαντικό δ ιά λ υμα ), υα λογράφ ος < μα ρκαδόρος),
φύ λλο sa i ntρaulίa Γι ρίζα οπό κα ρότο . φύλλα αλουμινίο υ .
ΑΣΚΗΣΗ 8: Η δράση της πεκτινάσnς στην παραγωγή χυμού από μήλα _ _ _ __

Χωνί Διnθnτικό χαρτί ΧΗ.190.Ο

nοτnρι α ζέσεως ΧΗ.300.Χ
Ογκομετρικός κύλινδρος ΧΗ.290.Χ
Vδατόλουτρο sι . ι ιο.ο
Διάλυμ α n ε κτι νάσnς ι ο , 1 g/mU. ένα μnλ ο .
ΕΡΓΑΣΤΗΡιΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒιΟΛΟΓΙΑΣ - - - -- -- -- -- - -- - - -- -- - -- - -- --

417
111
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
1
e~----1( Εισαγωγή )
1
-----Ι(_τ_ο_η_λ_ε_κτ_ρ_ι_κο_·_ρ_ε_ύμ~α=====================--)
• -'------Ι(Ηλεκτρομαyvητική ακτινοβολία )
~·~----=====-~~~~--========--
8 -----ι(Φωτεινή ακτινοβολία )
~·~~---=-~~----===============--
8 -----1(_Θ_έ_μ_α_τ_α_Α_σ_φ
_α_λ_ε_ία--=ς=χ
=-η_μ_ει_Ώ--=ς=-·-Β_ι_ο_λ_ο_γ_ία_ς-===-=----)
Ε ΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙrΤΗΜΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - -

419
111
1
8 ----ι( Εισαγωγή )
'
ΕΙΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - -- - - - - - - - - - - - -

421
~ Ε14tkΑ·~.τΘΕ.ΜΆΤΑ;!ΑΣΦΑ'ΛΕ·ι·Αι· ~ .. . . .. . . . ,~ :
: 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Θεωρείται ότι κατά το σχεδιασμό των εργαστnρίων Φυσικών

Επιστnμών έχουν εκτιμnθεί εκ των προτέρων εκείνες οι
ανάγκες ασφαλών συνθnκών εργασίας που σχετίζονται με
παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως είναι n ποιότnτα του

ατμοσφαιρικού αέρα, το ανεκτό επίπεδο θορύβου, ο κατάλ
λnλος φωτισμός κλπ .
Λόγω τnς φύσnς τnς π ειραματικrΊς διδασκαλίας και τnς
εμπλοκrΊς των εκπαιδευτικών και μαθnτών σε εργαστnριακές

δραστnριότnτες, πρέπει , επιπλέον, να εκτιμnθούν οι
πολλαπλοί κίνδυνοι που εμφανίζονται κατά το χειρισμό οργά
νων και συσκευών. Πnγές διαφόρων κινδύνων για τnν υγεία
αποτελούν κατά κύριο λόγο το nλεκτρικό ρεύμα, τα nλεκτρο
μαγνnτικά πεδία και οι ακτινοβολίες .
Επίσnς, προβλrΊματα ασφάλειας προκύπτουν και στhν προ
ετοιμασία και εκτέλεσn εργαστnριακών ασκrΊσεων στα μαθrΊ
ματα Χnμείας και Βιολογίας.
Κατά κανόνα, τα χαρακτnριστικά του nλεκτρικού ρεύματος, n

μορφn των ακτινοβολιών και το είδος των χnμικών ουσιών και
παρασκευασμάτων που συνnθως υπάρχουν σε ένα σχολικό
εργαστrΊριο Φυσικών Επιστnμών, ακολουθούν καθορισμένα
όρια ασφαλείας.
Αν και παρέχονται από τους εργαστnριακούς οδnγούς αρκετές

πλnροφορίες σχετικές με τους κανόνες ασφαλείας, είναι
πρακτικά αδύνατο να εξαντλούνται από αυτούς τους οδnγούς
όλοι οι κανόνες και μάλιστα σε συνδυασμούς περιπτώσεων.

Για να επιτευχθεί ένα ικανοποιnτικό επίπεδο ασφάλειας,
απαραίτnτn προϋπόθεσn είναι κατ' αρχrΊν, n επίγνωσn των
πnγών αυξnμένnς επικινδυνότnτας, n γvώσn των βλαβών που
μπορεί να nροκλnθούν και n ενnμέρωσn για τα μέτρα πρό
λnψnς που απαιτείται κάθε φορά να έχουν λnφθεί.
ΕιΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ - - - - -- - -- -- - -- --------

423
111
8 ~---f(_T~O~H~~=E=K~T_P_l_K_O-===P:;--
E_ Y~M_A----:======~==-~)
Φυσιολογία των κακώσεων
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΗΜΩΝ - - - -- - -- - -- - - -- ---

425
ΗΛΕΚΤΡΙ ΚΟ ΡΕΥΜΑ
Οι μαθητές και οι εκπα ιδευτικο ί. κατά το χει ρι σμό οργάνων και συσκευών στο εργαστήριο Φυσ ι κών
Επιστημών αλλά κα ι γενι κότερα σε καθημερινές δραστηριότητες, χρησ ι μοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα με
τρόπο που σε ορισμένες περιπτώσε ις είνα ι δυνατό να προκαλέσει ατυχήματα .
Αν και επιτακτικά εφιστάται n προσοχή και είναι γνωστό σε όλους ποιες στοιχειώδεις προφυλάξεις πρέπει
να λαμβάνονται. τα κρούσματα ηλεκτροπληξιών ε ίναι πάρα πολλά. Σε αυτό συντελούν, εκτός των άλλων,
η ποιότητα του χρησιμοποιούμενου υλικού αλλά και το ότι το ηλεκτρικό ρεύμα θεωρείται οικείο και
αναπόσπαστο τμ ή μα τnς καθημερινής μας ζωής, γεγονός που οδnγεf σε παράβλεψη των κινδύνων που
συνδέονται μ' αυτό. Είναι αναμφισβήτητο, όμως, πως ακόμη κα ι οι μικρές τιμές τάσης μπορούν να
α ποδειχθούν επικίνδυνες.
Για την ευαισθητοποίηση σε θέματα ασφαλείας που προκύπτουν από τη χρnσn του ηλεκτρικού ρεύμα
τος στο εργαστήριο Φυ σικών Επιστημών, είναι σημαντική η γνώσn της φυσιολογίας των ηλεκτρι κών
κακώσεων. των βιολογι κών επιδράσεων της ηλεκτροπληξίας. κα θώς και στοιχειώδη θέματα πρόληψης
και αντιμετώπισής τους.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ω Ν ΚΑΚΩΣΕΩ~ fELECTRIC INJURIES)
/
Σε περίπτ ωσ η ατ υ χnμ ατος το πλεκτρ ικό ρεύμα μ πορεί να προκαλέσει στον ανθρ ώ πινο οργανι σμ ό κα κώ
σε ι ς, μ ε κύρια χαρακτηρ ιστικό τηy κα ταστροφn υποδόριων λειτουργικών ιστών κα ι αγγείων , βλάβες
στους νευρι κούς και κα ρδιοαγγ?ιακούc: ι στούς. πρόκληση νεφρικιiς ανεπάρκε ιας και καταστροφιi και
νέ κρωσ η μυ ών . Οι βλά βες στην υγεία πο υ οφείλοντα ι στο ηλεκτρικό ρεύμ α , μ πορούν να προκλ ηθούν με
του ς α κόλουθο υς μηχανισμούς:
1. Ηλεκτροπληξία <electric shock>:

-----------------------~
Το η λεκτρι κό φορτίο προ κα λεί απορρύθμιση της ηλεκτρικnς αγωγιμότητας και φυσιολογίας των κυττά -
ρων τnς κα ρδιάς και του νε υρικού συστnματος . Η ηλεκτροπληξία μπορεί να προκλ η θεί με ε πα φιi ri από
απόστα σ η .
2. Ηλεκτρικά εγκαύματα <electric burns>:

--------------------~
Η ηλεκτρικ n ενέργει α μετατρέ π ετα ι σε θερ μ ι κn ενέργε ι α λόγ ω τη ς ηλεκτρ ι κr'ις αντrσταο η ς τ ω ν ιστών.
σύμφωνα μ ε το φαινόμ ενο Joule. Όταν το σώμα του ανθρώ που γίνεται αγωγός του ηλεκτρι κο ύ ρεύματος,
η θερμ ι κιi ενέργεια που π α ράγεται είναι ανάλογη με το τετράγωνο της έντασης του ρε ύμ ατος στους
ιστούς, με τn ν η λεκτρ ι κιi αντίστασ η των ιστών και με τ η χρονι κιi δ ι άρ κε ια τnς επα φnς.
3. Νέκρωση ή δυσλειτουργία κυττάρων <tissue mortification • malfunction>: - -- - -- - -

Τα ισχυρά ηλε κτρικό πεδ ία που οφείλονται σε υψnλές τάσει ς. π ροκαλο ύ ν βλ ά β n σε δο μικο ύς σχn μ α-
τισμούς κυττάρων κα ι τοπι κό φαινόμενα ηλε κτρόλυσης.
ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗ ΡιΟΥ ΦΥΣJΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ -----------------------

427
•
τα βιολογικά αncτελέσματα των παραπάνω ατυχη-....-.._

μάτων εξαρτώνται από σειρά παραγόντων. Για την
εκτίμηση της επικινδυνότητας Θα πρέπει να
λαμβάvοvταιυπόψη:
ία φυσικό μεγέθη το υ ρεύ ματος:

-Τάσn
-Έντασn
-Τύπος ρεύματος <συνεχές, εναλλασσόμενο. τρ ι φασικό>
- Συχνότnτα
ο ανθρώπινος παράγοντας:
-Ιδιοσυστασία και ανατομία του κάθε ατόμου . nλεκτρ ι κή αντίστασn ιστών
-Δι αδρομή του ρεύματος στο σώμα
Ο ι συνθήκες το υ πε ρ ιβόλλοντος:
-Υγρασία, γείωσn, εύφλεκτα υλικά
- Η χρονική δ ι άρκεια τnς επίδρασnς
ο καθένας από τους παραπάνω παράγοντες επιδρά ιδιαίτερα στη φυσιολογία των κακώσεων:
• Η συμβολή τnς τιμής τnς ηλεκτρικής τάσnς <VJ στnν φυσιολογία των κακώσεων είνα ι σnμαντικn .
Τάσn μικρότερ n των 6ν θεωρείτα ι ακίνδυνn .
Ελάχιστn εναλλασσόμενn τάσn που μπορεί να προκαλέσει θερμικές κακώσεις είναι τα 45 ν γιο στεγνό
και 25 ν για υγρό περιβάλλον. ενώ νεκρώσεις μυϊκών μαζών λόγω θερμότnτας, πα ρατ π ρούνται σε
τάσn μεγολύτερn από 500 ν.
Οι κακώσεις από υψnλές τάσεις (μεγαλύτερες των 600 ν. κατ' άλλους 1000 V) . είναι σnμαντικό σοβα
ρότερες και επεκτείνονται σε βάθος στους ιστού ς .
Σε χαμnλές τάσεις, το ρεύμα ακολουθεί τn διαδρομn με τπ μικρότερn nλεκτρικrΊ αντίστασπ. ενώ σε
υψnλές τόσε1ς ακολουθεί τn συντομότερn διαδρομrΊ.
• Η nλεκτρικrΊ αντίστασn (R) των ιστών δεν είναι συγκεκριμένn αλλά διαφοροποιείτα ι ανάλογα με το
είδος του ιστο ύ, τnν ανατομικrΊ ιδιομορφία του κάθε ατόμου. τnν αγγεfωσn του δέρματος, τnν ύπαρξn
υγρασίας, εφίδρωσnς, ρύπων κλπ.
Η επιδερμίδα. όταν είναι στεγνrΊ, έχει ιδιαίτερα υψnλrΊ ωμικrΊ αντίσταση με τιμές 40 -100 kΩ/cm, που σε
πέλματα και παλάμες φτάνει το 1 MΩ/cm .
Σε υγρό δέρμα n αντfστασn μπορεί να μειωθεί έως και τα 5 kΩ/cm. με αποτέλεσμα ακόμn και χαμnλrΊ
τάσn να αποβεί μοιραία. Έτσ ι . εξηγούνται τα θανατnφόρα ατυχnματα με ρεύματα χαμnλnς τόσnς που
συμβαίνουν σε υγρούς χώρους.
• Η τιμή τnς έντασης του ρεύματος (J) που διέρχεται από τους ιστούς, θεωρώντας το ανθρώπινο σώμα
σαν ωμικrΊ αντίσταση και σύμφωνα με το νόμο του Ohm. είναι συνάρτnσn τnς αντίστασnςτων ιστών και
τnς τάσnς που ενεργεί . Δεδομένη μπορεί να θεωρείται μόνον n τιμrΊ τnc; τάοπς, ενώ n τιμrΊ τnς nλεκτρι
κrΊς αντίστασης είναι δυνατό να διαφοροποιείται. Ακόμn και μ ι κρrΊς έντασης ρεύμα προκαλεί βλάβες .
Αναφέρεται ότι: "Τα Ampere σκοτώνουν κα ι τα Volt καίνε"

- - - - -- -- - - - - - - - - - -- -- - - ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣΙΚΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
428
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥ
Οι ακόλουθες φυσ ι ολογ ι κές επιδράσεις για διάφορες τιμές έντασnς, αναφέρονται σε εναλλασσόμενο
ρεύμα σ υ χνότ nτα ς 50 Hz και γ ι α διάρκε ια n λ εκτρο π λnξίας 1 δευτερόλε πτο : .
Τ
Φυσιολογικές επιδράσεις
0. 01 - 1 mA: Α π λn αίσθnσ n , ελαφ ρn μυϊκrΊ σύσπασn δακτύλων

1 Κάτω των 25 mA
1 - 5 mA: - Κλονισμός των νεύρων, πόνος, όριο ανοχnς
5 - 15 mA: Μυϊκές συστολές, μόλις γίνεται δυνατn n απελευθέοωσn

από τον αγωγό
15 - 25 mA: Αδύνατn n απαγγίστρωσn εξ ιδίων, όρ ι ο κινδύνο υ
25 - 60 mA Σύσ π ασn α ναπ νευστ ι κών μυών, καρδ ι α κές ανωμαλίες, απ ώλ ε ι α τω ν

11 αι σθnσεων, εγκαύματα γ' βαθ μ ο ύ
ΙΙΙ ;· 60 mA- 3 Α Καρδιακn παύσn και κοιλιακιΊ μαρμαρυγn

--
IV >3Α Πορόλυσn αναπνευστικού κέντρου και σπασμοί
• ο τύπος κα ι η συχνότητα του ρεύματος επίσnς ε π nρεόζουν το ε ίδος των κακώσεων α π ό nλε κτροπλnξία.
Το συνεχές ρεύ μα προκαλεf μυϊκn σύσ πασ n π ου αυτόμ ατο λ ύ εται εξαιτίας μυϊκού κα μ άτο υ. Το εναλλα σ
σόμενο ρεύ μ α σε σύγκρισ n με συνεχές ίσn ς τά σnς και έντασnς είνα ι π ολ ύ πιο επ ι κίνδυνο, γιατί προ κα λ ε ί
διαταραχές του καρδιακού ρυθμού και παράλυσn του αναπνευστικού κέντρου .
Συχνότnτα 40 - 100 Hz προκαλεί κόμψn των δαχτύλων. ενώ το θύμο αδυνατεί να αποδεσμευτεί από τον
αγωγό και n επαφrΊ με αυτόν παρατείνεται . Θεωρείται n πλέον επικίνδυνn περιοχrΊ συχνοτrΊτων και οι
επιδράσεις είναι βαρύτατες και εκτείνονται στα εσωτερικά όργανα.
Όσο αυξάνε ι n σ υχνότnτα του ρεύματος, μειώνεται ο κίνδυνος καταστροφrΊς οργάνων και κορδ ι ακrΊς
π αύσnς. Ρεύμ α υψ n λrΊς συχνότnτας (>1 MHz) θεωρείται σχετι κά α κίνδυ νο, ακόμn και αν έχε ι υψ n λn
τιμιΊ έντασn ς, γιατί δ ιέρχεται επιδερμ ι κό από τnν επ ι φάνε ι α το υ σ ώ ματος και δεν ε ισέρχετα ι σε βά θος
στο υ ς ιστούς .
• Η χρονι κή διάρκεια επίδρασnς του ρεύματος καθορίζει τον αριθμό των nλεκτρικών φορτίων που διοχε
τεύονται στον οργανισμό και το ποσό τnς θερμικrΊς ενέργειας που αναπτύσσεται τοπικά .
Σε παρατεταμένn επαφn με ενεργό αγωγό, ακόμn και χαμnλιΊς τάσnς, παράγεται τοπικά θερμότnτο, n
οποία αποδυναμώνε ι τnν προστατευτικn υφn του δέρματος.
Με τάσn 50 V, σε 6 - 7 s εμφανίζονται στο δέρμα φυσαλίδες. Σε υψnλrΊ τάσn. κλάσμα δευτερολέπτου
αρκεί για να προκλnθούν εκτεταμένες καταστροφές ιστών.
• Η διαδρομή του ρεύματος μέσα από το σ ώ μα δ ι αδραματίζε ι ε π ίσnς σ nμαντικό ρόλ ο . Όταν n δ ια δρομn
το υ ρε ύ ματος ακολουθεί τnν π ορεία α πό το ένα χέρι στο άλλο rΊ α π ό το αρ ι στερό χέρ ι προς τα κάτω άκρα
που βρίσ κονται σε επ αφn με το έδαφος, τότε το ρεύμα δ ι έρχεται από το θώρακα κα ι μ π ο ρεί να π ροσβάλει
τnν καρδιά.
Όταν ένα σκυμμένο κεφάλι αγγίζει nλεκτροφόρο αγωγό, το ρεύμα από το κεντρικό νευρικό σύστnμα
προσβάλλει τον εγκέφαλο rΊ το νωτιαίο μυελό και προκαλεί nλεκτρικό σοκ . Είναι επόμενο ότι, όταν
n διαδρομn του ρεύματος ακολουθεί τnν πορεία από το ένα κάτω άκρο στο άλλο, ο κίνδυνος ελαχι
στοποιείται.
Οι παρα π άνω περ ι πτ ώσεις αναφέρονται σε «αλn θ n )) nλε κτρικά εγκαύματα που συμβαίνου ν, όταν το
ανθρώ π ινο σώ μ α α π οτελ έσει άμεσα rΊ έμμεσα, τμn μ α κυκλώματος.
Δι ακρ ίνοντα ι επ ιπλ έον εγκαύματα «τόξου)> που συ μ βα fνο υν όταν προκα λ ε ίτα ι βραχυκύκλ ω μ α rΊ ε κκέ
νωσn μεταξύ nλεκτροφόρων αγω γών και το άτομο βρίσκεται κοντά στον n λεκτρ ικό σ π ινθ rΊρ α ιΊ το τόξο
τnς εκκένωσnς. Σε α υτrΊ τnν περίπτωσn. προκαλείται στιγ μ ιαία αύξnσn τnς θερμοκρασ ίας ί2000 -
20 000 °C) που δnμιουργεί σnμαντικά επιφανειακό εγκαύματα .
ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - -- - -- - - - - - - - - -- -------
429
Αν και ο αέpας rΊ τα διάφορα αέρια σε κανονικές ουνθrΊκες είναι μονωτές, n υψnλrΊ τάοn, n υγpασία και n
υψnλrΊ θεpμοκρασία μπορούν να ιονίσουν το χώρο και να προκλnθεί nλεκτρικrΊ εκκένωσn με τn μορφrΊ
λεπτών φωτεινών νnμάτων μεταξύ του nλεκτpοφόρου αγωγού και του ανθρώπινου σώματος.
Σε ξερό περιβάλλον και πίεσn μιας ατμόσφαιρας, απαιτούνται περίπου 1Ο - 20 kV, γιο να γεφυρωθεί από
στοσn 1 - 3 cm .
Στις γραμμές μεταφοράς τnς ΔΕΗ θεωρείται ασφαλrΊς n απόστασn 1,5 m οπό τους αγωγούς 150 kV και
4 m από τους αγωγούς 400 kV .
Το φαινόμενο τnς εκκένωσnς τόξου συναντάται στο σχολικό εργαστrΊριο κατό τn χρrΊσn των nλεκτpοστα
τικών γεννnτριών ί π .χ. μnχσνrΊ Wimshurst rΊ Van de Graaff), όπου μπορεί να αναπτυχθεί τάσn αpκετών
δεκάδων χιλ ιάδων νolts. Το τόξο εκκένωσnς δnμιουpγείται μεταξύ ακροδεκτών, αυτό όμως μ πορεί να
οδεύσε ι προς οποιονδrΊποτε αγωγό ίπ .χ. χέρι) π λnσ ιόσε ι τους ακροδέκτες. Η έντοσn βέβαιο που μ πορούν
να δώσουν οι nλεκτροστατικές γεννrΊτριες που χρnσιμοποιούντο ι στο σχολείο. είναι μικprΊ, τnς τάξεως
των λίγων μΑ κα ι δεν προκαλεf βιολογικά αποτελέσματα.
Κατό τnν εκτίμnσn των κινδύνων από ένα nλεκτρικό οτύχnμα δε θα πρέπει επίσnς να παραβλεφθούν και
τα έμμεσα εγκαύματα και κακώσεις που μπορεί να πpοκλnθούν από τnν ονόφλεξn των ενδυμάτων rΊ
εύφλεκτων υλικών του περιβάλλοντος.
Θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης
Η ενεpγnτικrΊ και παθnτικrΊ πρόλnψn ατυχnμάτων οπό nλεκτpικό ρεύμα σχετίζεται με τn μεθόδευσn των
διαδικασιών συμπεριφοράς και χειρισμού και με τnν ύπαρξn πιστοποιnμένων εγκαταστάσεων και
συσκευών. Οδnγίες καθορίζουν σαφώς ότι οι συσκευές που κυκλοφορούν στα κράτn - μέλn τnς Ευρωπα
ϊκrΊς Ένωσnς, θα πρέπει να εναρμονίζονται υποχρεωτικό με μέτρα ασφαλείας και να φέρουν τnν ένδειξn
πιστοnοίnσnς διαδικασιών κστσσκευrΊς και καταλλnλότnτος όπως "ISO" και "CE".
Από τnν όλλn μεριά. n μεθοδευμένn διαδικασία οργόνωσnς κα ι εκτέλεσnς πειραματικών δpαστnρ ιοτrΊ
των και ο ασφαλrΊς χε ι ρισμός οργάνων και συσκευών, αποτελούν αντικείμενο συστnματικrΊς περιγραφrΊς
των εργαστnριακών οδnγών. Παρ' όλα αυτά, βασικό μέτρα ασφαλείας, που έχουν σχέοn με κινδύνους
σχετικούς με το nλεκτρικό ρεύμα σε δροστnριότnτες στο σχολικό εργαοτ rΊριο Φυσικών Εnιστnμών, προ
βλέπουν εκτός των άλλων:
• Να επ ι λέγετα ι αγωγός κατόλλnλnς διατομnς. σύμφωνα με τnν έντασn ρεύματος π ου προβλέ πεται να
διέλθει σε ένα nλεκτρικό κύκλωμα.
• Να μnν υπερβαίνει n ισχύς του κατανολωτrΊ αυτrΊν που μπορεί να παράσχει n nλεκτρικrΊ πnγrΊ, όπως σε πε
ριπτώσεις σύνδεσnς πnνίων με μικρό αριθμό σπειρών σε μετασχnματιστές χαμnλrΊς ισχύος ιi στnν περί
πτωσn παρόλλnλnς υπερφόρτωσnς πολλών καταναλωτών στο ίδιο τροφοδοτικό.
• Ο γενικός διακόπτnς ενός κυκλώματος να συνδέεται στον αγωγό φόσnς και όχι στον ουδέτερο αγωγό.
• Θα πpέπει να αποφεύγεται κάθε επαφn με γυμνό αγωγό rΊ nλεκτpολυτικό πυκνωτrΊ, πριν ελεγχθεί n συνδε·
ομολογία του. έαv δnλαδn βρίσκεται σε τάοn. με ένα βολτόμετρο rΊ δοκιμαστικό κατσαβίδι.
• κατά το χειρισμό nλεκτρικών συσκευών να αποφεύγεται n ταυτόχρονn άμεσn επαφrΊ του ατόμου με γειω
μένα μεταλλ ι κά σώματα (δίκτυα ύδρευσnς, κάγκελα, καλοριφέρ).
• Αν και n υψnλrΊ τάσn που παράγουν οι nλεκτροστατικές vεννrΊτριες και τα επαγωγικά πnνία δεν έχει άμεσεc;
β ι ολογι κές επιδpάσεις, οι χρnστες δε θα πρέπει να nλnσιάζουv τους ανωνούc; υψnλrΊc; τάσ nς νια τnv απο·
φυγn έμμεσων επιδράσεων (εγκαύ ματα, σοκ, κλπ).
- - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - ΕΙΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
430
Σχετικά με τnν ασφάλεια των εγκαταστάσεων nαροχής nλεκτρικού ρεύματος και των επιμέρους τμnμάτων
τους, όπως είναι n διατομή των αγωγών παροχnς, οι ρευματολnπτες, οι ανωνοf νείωσnς κλπ, προβλέπεται
n κατασκευrΊ το υ ς σύμφωνα με nροδιαγραφές nου έχουν συνταχθε ί ειδ ι κά νι α τα σχολ ι κά εργοστnρ ια Φυ
σικών Εnιστnμών ιΔΙΕΦΕΣ. 1999!.
Η υιοθέτnσn των οδnγιών εξασφαλίζει συνθήκες ασφαλούς εργαστnριακού περιβάλλοντος. Αν πσρ' όλο
αυτό κα ι λαμβάνοντας υnόψn τον ανθρ ώ πινο παράγοντα. συμβε ί ατύχnμα οπό nλεκτρικό ρεύμα, θα πρέπει
να λnφθούν άμεσα μέτρα, όπως είνα ι τα ακόλουθο :
• Να εξασφαλιστεί αμέσως n διακοπrΊ τnς κεντρικnς nαροχrΊς ρεύματος n n αnομάκρυνσn των ρευματο
φόρων αγωγών με τn βοnθειο μονωμένων υλ ι κών .
• Να μnν εκτεθούν σε κίνδυνο nλεκτροnλ n ξίας τα άτομα που θα προστρέξουν για βοήθεια.
• Να δοθεί ιδ ι αίτερn nροσοχrΊ στnν πιθανή ύπαρξn στο δάnεδο βρεγμένων αντικειμένων και λιμναζόντων
υδάτων.
• Να εξασφαλιστεί επαρκής αερισμός (απομάκρυνσn ατόμων, αερισμός αίθουσας) και n απόφραξn των
αεροφόρων αγωγών του θύματος (στόμα, λάρυγγας) καθώς και n χαλάρωσn των ρούχων του.
• Να εφαρμοστεί άμεσα στο θύμα τnς nλεκτροπλnξίος τεχνnτrΊ αναπνοή με τn μέθοδο CARPA (στόμα με
στόμα με ταυτόχρονες καρδιακές μαλάξεις, γιο αρκετό χρονικό διάστnμσ, έως ότου εnανέλθουν n
αναπνοrΊ και οι σφυγμοί).
• Να παρασχεθούν σε περίπτωσn εγκαυμάτων στον ελάχ ι στο χρόνο οι Πρώτες ΒοrΊθειες: χορnγnσn nοσο
τrΊτων υγρού, καθαρισμός κα ι nλύσ ι μο εγκαυμάτων με υγρό αντισnnτικό δ ι άλυμα, εnάλειψn με μικροβ ιο
κτόνο κρέμα και επικόλυψn με αποστειρωμένες γάζες που περ ι έχονται στο Φαρμακείο του Εργαστnρίου.
• Να μεταφερθεί εnειγόντως το θύμα του ατυχnματος στο nλnσιέστερο Νοσοκομείο.
Η παροχή Πρώτων Βοnθειών στον τόπο του ατυχriμοτος είναι σnμοντικrΊ θεραπευτικrΊ ενέργεια και μπορεί
να περι ορίσει μεγαλύτερες βλάβες, θα πρέπει όμως να πραγματοποιnθεί από άτομο που κατέχει τις απα
ροίτnτες γνώσεις.
Τονίζεται ότι σε περίπτωσn nλεκτρικού εγκαύματος, όπως και σε κάθε άλλο ατύχnμα που μπορεί να συμβεf
στο καθnμερινό n εριβάλλον και ειδ ι κότερα στο σχολ ι κό εργοστrΊριο, έγκυρn και υπεύθυνn αντιμετώπ ι σn
παρέχεται από ειδικευμένο φορέα (Γιατρό, Κέντρο Υγείας, Εφnμερεύον ΝοσοκομεfοJ .
Θα πρέπει επίσnς να είνα ι αναρτnμένος, σε εμφανές σnμείο. ο αριθμός τnλεφώνου των Πρώτων Βοnθειών.
Ε ΙΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - -- -- - - -- - - - - - -- ---

431
1
ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜ ΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
ΕΡ Α ΗΡιΟΥ Φ Σ ΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜ Ν
~-----i(_Η_Λ_Ε_Κ_Τ_Ρ_
Ο_Μ_Α_Γ~Ν~Η_Τι~ΙΚ_Η---=Α~Κ~Τ~ΙΝ_Ο~Β_Ο_
Λ_ΙΑ-=----=--===-=----)
ιονίζουσες ακτινοβολίες
Μη ιονίζουσες ακτινοβολίες
Πεδία χαμηλής συχνότητας
ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - -- -- - - - -- - - -- ---

433
ΜΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝfίΤΙκΗ AJftlNOBOΛJA
ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγόλn συζnτnσn αναφορικά με τ ι ς πιθανές β ι ολογικές επιδράσεις τnς
πλεκτρομαγνnτικnς ακτινοβολίας ιEMRJ.
Το φάσμα τnς nλεκτρομαγνnτ1κrΊς ακτι νοβολ ίας είναι ευρύ και α π οτελείται από επιμέρους περιοχές με
ιδ ι αίτερα χαρακτnριστ1κά κα ι β ι ολογικές επιδράσεις. Στις επιδράσεις περ ι λαμβάνονται και αυτές που μπορεί
να προέρχονται από τις υψnλnς ενέργεiας ακτινοβολίες n το nλεκτρομαγνnτικό π εδίο των υψίσυχνων ρα
δι οφωνι κών κυμάτων αλλά και από τα πεδία χαμnλnς συχνότnτας, όπως των 50 Hz των γραμμών μεταφο
ράς nλεκτρ ι κnς ισχύος.
ο ανθρώπινος οργανισμός είναι εξο ι κειωμένος με το nλεκτρομαγνnτικό πεδίο του περι βάλλοντος, το οποίο
οφείλεται στn δράσn του Ηλίου , τα μετεωρολογικά φα ι νόμενα και το μαγνnτικό πεδίο τnς Γnς .
Η σύγχρονn όμως ανθρώπινn δραστnριότnτα έχει επnρεάσει το φυσικό υπόβαθρο με πεδία υψnλότερης
έντασnς και διαφορετικnς φασματικr'Ίς κατανομr'Ίς, των οποfων οι βιολογικές συνέπειες και οι μnχαν ι σμοί
επίδρασnς δεν είνα ι πλr'ιρως κατανοnτο ί.
Ως εκ τούτου n δ ι εθνr'Ίς έρευνα εστ ι άζετα ι , εκτός των άλλων, στον πιθανό ρόλο που μ πορεί να έχει n έκθε
σn του ανθρώ π ινου οργανισμού σε πεδία, στnν ανάnτυξn του καρκίνου, σε ανα π αραγωγικές και αναπτυξι
ακές ανωμαλίες, σε προβλr'Ίματο συμ π εριφοράς καθώς και σε άλλα προβλιiματα υγείας.
Στο σχολικό εργαστnριο Φυσικών Επ ι στnμών κατά τn διεξαγωγrΊ των συνr'Ίθων σχολ ι κών πε ι ραμάτων, κατά
κανόνα δε δnμιουργούντα ι ούτε καταμετρούνται ισχυρά nλεκτρομαγνnτι.κά πεδία . Όμως n χρnσn ορισμέ
νων nλεκτρικών συσκευών που συνδέονται με τn δnμιουργία πεδίων και άκτι νοβολιών (πχ. nλεκτροστατι
κές γεννnτρ ι ες, γεννr'ιτρ ι ες συχνοτnτων, επαγωγικά πnνία, καθοδικοί σωλrΊνεc; rΊ οωλrΊνες εκκένωσnς κλ π),
ε ι σάγει στnν αντίλnψn των εκπαιδευτικών και των μαθnτών τn διάσταοπ τnς π ι θανrΊς επικι νδυνότnτας.
Θεωρείται επομένως χρrΊσιμn n γνώσn στο ι χείων σχετικά με τnν επίδρασn και τι ς συνέπειες των πεδίων και
n εξάλειψn παρανοnσεων.
ΙΟΝΙΖΟΥΣΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ
15
Ακτινοβολία τnς περιοχnς του nλεκτρο μογνnτικού φάσματος άνω των 2 χ 10 Hz χαρακτnρίζεται ως
ι ονίζουσα, καθώς μεταφέρε ι ενέργεια (από 10 eν έως πολλά MeVJ. Αν αυτn απορροφnθεί από τον ανθρώ
πινο οργαν ι σμό με μ nχαν ι σμούς έμμεσnς ακτινοβολίας χωρ ίς ύπαρξn φορτίων ιυπεριώδnς ακτινοβολία,
φωτόνιο Χ κα ι ν. νετρόνια) n άμεσnς με φορτία (nλεκτρόνια, πρωτόνια, ο -σωματίδ ια), μ πορεί να διασπάσε ι
χnμ ι κούς δεσμούς, να προκαλέσει ιονισμό στα άτομα και μn αντιστρεπτές βλάβες στο DNA των κυττάρων,
με σnμαντικές αρν nτ ι κές βιολογικές συνέ π ειες.
Αν και δεν nροβλέnετα ι n μελέτn ραδιενεργών ακτι νοβολιών, μπορεί σε ορισμένα σχολικά εργαστrΊρια να
συνοντnθούν ραδιενεργές nnγές, όnως π.χ. του Co60 σε συσκευασία 5 μCi που εκπέμπει ακτινοβολrα γ με
nμι π ερίοδο ζωnς 5,2 χρόν ι α.
Οι πnγές αυτές που είχαν χρnσιμο π οιnθεί παλαιότερα σε πειράματα ιονισμού του αέρα και στn μελέτn
ρυθμών κρούσεων με ανιχνευτές Geiger- Mϋller, θα πρέπει να φέρουν τ n ν έγκρισn τnς Εθνικnς Εn ι τροπnς
Ατομικnς Ενέργειας (EEAEJ κα ι n ύ π αρξrΊ τους θα πρέπει να δnλώνεται στο ΥΠΕΠΘ .
Η ΔιεθνrΊς Ε πιτροπn Ακτ ι νοπροστασ ίας (ICRP) ορίζει ω ς μέγιστες επιτρεπό μ ενες δόσεις ακτινοβολίας (MPDJ,
εκείνες τις τι μ ές δόσεων που δεν αναμένεται να π αράγουν σnμαντικά β ι ολογ ι κά αποτελέσματα.
τα όρ ι d αφορούν ομάδες ατόμων με δ ι αφορετι κές σ υ νθnκες εργασ ίας και κατnγορίες nλικιών και αναθεω
ρούντ αι συνεχώς προς το αυοτnρότερο .
ΕιΔι ΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗ ΜΩΝ - - - - - - -- - - - - - -- -- - - - - - -
435
Για ολοσωματ1κn έκθεσn μαθnτών nλικίας μ ικρότερnς των 18 ετών, το όριο δόσnς καθορίζεται σε Ο , 1 rem
ανά έτος, τ1μn που είναι συγκρίσιμn με τn μέσn δόσn ακτινοβολίας που δέχεται ο ανθρώπινος οργανισμός
από διάφορες πnγές υποβάθρου ίκοσμ ι κn και γnινn ακτινοβολία, ιατρ ι κές εξετάσεις, τροφές, οθόνες τν,
κλπ>.
Πέρα από τις ακτινοβολίες του περιβάλλοντος, στο σχολικό εργαστrΊριο κατά τn χρrΊσn σωλrΊνων Geissler
rΊ των καθοδικών σωλrΊνων και κυρίως του σωλrΊνα Roentgen, οι οποίο ι λειτουργούν με τάσεις εκκένωσnς
πάνω από 5 kV, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψn n πιθανrΊ ύπαρξn ιονίζουσας ακτινοβολ ίας Χ.
Οι κατασκευαστές των σ ωλnνων υποχρεούνται να ακολουθούν οδnγίες σύμφωνο με τις οπο ίες πρέπει να
μnν υπερβαίνεται ο ρυθμός δόσnς των 100 μrem/h σε σnόστσσn Ο, 1 m οπό τnν επιφάνεια των σωλrΊνων.
Παρ' όλα αυτά, τα πειράματα επίδειξης με τις παραπάνω συσκευές προτείνεται να πραγματοποιούνται με
ελόχιστπ απόστασn ασφαλείας των μαθnτών - καθnγnτών από τους σωλnνες το 1 m και με τn χαμnλό
τερn δυνατrΊ τάσn τροφοδοσίας στ n ν οποία εμφανίζοντα ι τα φωτε ι νό φαινόμενα εκκένωσnς ίσε καμμ ι ά
περίπτωσn δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 20 kVJ .
ΜΗ ΙΟΝΙ ΖΟΥΣΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ
Η χσμnλότερn , μn ιονίζουσα περιοχrΊ συχνοτnτων <ραδιοκύματα, μικροκύματα, υnέρυθρn>, δε συνδέεται

με βιολογικές επιδράσεις καθώς n ακτινοβολία δε μεταφέρει ικσνri ενέργεια για να ιονίσει τα άτομα
3
<1o·s - 10· eV>.
Παρ' όλα αυτό, υψnλnς έντα σnς μn ιονίζουσα nλεκτρομσγνnτικrΊ ακτινοβολία και ιδιαίτερα με συχνότnτες
άνω του 1 MHz, μπορεί να καταστεί επικίνδυνn μέσω θερμικών επιδράσεων . Ιστοί του σώματος που εκτί
θενται σε υψnλnς ενέργειας πλεκτρομαγνnτικn ακτινοβολία, μπορεί να υποστούν βλάβες και εγκαύματα
από θερμ ικn ενέργεια .
Σε ακραίες περιπτώσεις, τα θερμικά φαινόμενα μπορούν επιπλέον να προκαλέσουν προβλnματα στnν

όρασn, καθώς και στειρότnτσ.
Η βαρύτnτα των συνεπειών εξαρτάται κυρίως από τnν έντασn του πεδίου που προσβάλλει το σώμα, τn
συχνότnτα κα ι το επίπεδο πόλωσnς των κυμάτων κλπ. Σε συχνότnτες κοντό στnν ιδιοσυχνότnτα του σώ
ματος, n ενέργεια απορροφάται εντονότερα και τα θερμικά φα ι νόμενα είναι πιο δραστικά.Για παράδειγμα,
σε έναν ενrΊλικα n συχνότnτα αυτrΊ είναι περίπου 35 MHz, εάν αυτός είναι γειωμένος, και 70 MHz, εάν
είναι μονωμένος από το έδαφος.
Το επιμέρους μέλn ενός ανθρώπινου σώματος είναι δυνατόν επίσnς να συντονιστούν, σε διαφορετικές
όμως περιοχές συχνοτrΊτων.
Οι διαστάσεις των μελών καθορίζουν τn συχνότπτσ με τnν οποίο πραγματοποιείται n μέγιστn σπορρό
φnσn, άρα και n μέγιστn εκδrΊλωσn θερμικών επιδράσεων. Γιο παράδειγμα, n κεφαλri ενός ενrΊλικα έχει
ιδιοσυχνότnτα περίπου 400 MHz, ενώ ενός μικρού παιδιού 700 MHz. Σε συχνότnτες μεγαλύτερες του
1 GHz, ο συντονισμός λαμβάνει χώρο στnν επιφάνεια του σώματος και δεν επnρεάζονται άμεσα
τα εσωτερικά όργανο .
Ακόμn και σε χαμnλnς όμως ισχύος μn ιονίζουσες nλεκτρομσγνnτικές ακτινοβολίες, που δεν προκαλούν
θερμικά φαινόμενο, έχουν πσρστnρnθεί βιολογικές επιδράσεις, μερικές από τις οποίες είναι επικίνδυνες
και χσρακτnρίζονται ως μn θερμικές επιδράσεις.
Οι ακτινοβολίες χαμnλrΊς ισχύος είναι οι πιο διαδεδομένες στο καθnμερινό περιβάλλον, γιαυτό απο
τελούν αντικείμενο ιδιαίτερnς προσοχnς . Οι έρευνες σχετικά με τn βιολογικri επfδρασn των ακτινοβολιών
χσμnλnς ισχύος που δεν προκαλούν θερμικές επιδράσεις, διεξάγονται μέσω εnιδnμιολογικών καταγρα
φών και εργσστnριακών μελετών των μnχαν ι σμών με τους οποίους μπορεί να επιδρούν οι ακτινοβολίες
στους οργανισμούς .
Οι επιδnμ ι ολογικές μελέτες κατά κύριο λόγο διερευνούν στατ ι στικό το συσχετ ι σμό τnς έκθεσnς
πλnθυσμών σε ακτινοβολίες, με τnν εμφόνισn μεταλλάξεων rΊ μορφών καρκίνου, ενώ οι εργσστnριακές
έρευνες μελετούν τις επιδράσεις στn συμπεριφορά και τα χαρσκτnριστικά των κυττάρων και το σνοσιο
ποιnτι κό σύστnμα .
- - - -- - - - - -- - - - - - - - - - - - - ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣιΚΟΝ ΕΠ ιΣΤΗΜΩΝ
436
Το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Προδιαγραφών (ANSI - American National Standards lnstitute> έχει
καθορrσει τα ανώτερα επrπεδα ασφαλούς έκθεσnς σε nλεκτρομαγνnτική, μn ιονίζουσα ακτινοβολfα. Τα
όρια έχο υ ν διαφορετ ι κές τιμές όταν αφορούν ελεγχόμενο περιβάλλον εκπομπών. όπως συμβαίνει σε ένα
ερευνnτικό εργαστrΊριο. όπου n στάθμn εκπομπών είναι καθορ ισμένn, και διαφορετικές σε μn ελεγχόμε
νο περιβάλλον. όπου το πεδίο εκπομπών είναι απροσδιόριστο. όπως συμβαίνει στο σπίτι n στο σχολείο .
Τα αυστnρότερα όρια τίθεντα ι για ακτινοβολίες με συχνότnτες κοντό στις ιδιοσ υχνότnτες το υ ανθρώπι
νου σ ώ ματος, δnλαδn 30 - 300 MHz . Για διάρκει α έκθεσnς 30 min καθορίζοντα ι ανώτερες τι μές πυκνό
2
τnτας ισχύος το 1 mW/ cm για ελεγχόμενο και τα 0,2 mW/ cm για μn ελεγχόμενο περιβάλλον.
2
Για συντομότερn χρονικrΊ διάρκεια έκθεσnς ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να ανεχθεί υψnλότερnς
έντασnς EMR (ARRL, 1994). Αντίστοιχα, στnν ΕυρωπαϊκrΊ Ένωσn, τα όρια π υκνότnτας ισχύος είναι 200
μW/cm για συχνότnτες μικρότερες από 400 ΜΗΖ, αυξανόμενα μέχρι το 1 mW/cm για τn συχνότnτα των
2 2
2 GHz . Για συχνότnτες έξω από τnν παρα π άνω περιοχrΊ προσδιορίζονται υψnλότερα όρια. καθώς ο αν
θρώπινος οργανισμός δε συντονίζεται και επομένως απορροφά λιγότερn ενέργεια .
ΠΕΔΙΑ ΧΑΜΗΑΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ
Σε πολύ χαμnλές συχνότπτες το nλεκτρ ι κό κα ι μαγνnτικό πεδίο δε συνιστούν nλεκτρομαγνnτικrΊ ακτινο

βολία και οι δύο παράγοντες διερευνούνται χωριστό .
Επιπλέον, το μnκος κύματος ε ίναι πολύ μεγάλο σε σχέσn με τις διαστάσεις του ανθρώπινου σώματος,
ώστε να μn συσχετίζεται με συντονισμό και απορρόφnσn ενέργειας (για το πεδίο π . χ . των γραμμ ών
μεταφοράς συχνότnτας 50 Hz , το μrΊκος κύματος είναι 6000 km> .
Το nλεκτρικό π εδίο δnμιουργεfτα ι από τnν τάσn στnν οποία βρίσκονται οι υπόγειο ι n εναέpιοι αγωγοί
μεταφοpός, ανεξάpτnτα αν υπάpχε ι nλεκτρικό ρεύμα.
Η έντασn του πεδίου μετράται σε V/m . Τα δομ ι κό υλ ι κό παρέχουν αποτελεσματικrΊ προστασία έναντι
των nλεκτρικών πεδίων και μειώνουν αισθnτό τnν έντασrΊ του , ενώ τα πεδία περιορίζονται στnν επιφά
νεια του ανθρώπινου σώματος.
Το μαγνnτικό πεδίο, δnμιουργείται απ ό τα nλεκτρικά φορτία που διέρχονται

από τους αγωγούς και τις nλεκτρικές συσκευές κα ι είναι ανεξάρτnτο τnς
τόσnς των αγωγών.
Η έντασn του μαγνnτ ι κού πεδίου μετράται σε Τ (Tesla) με συνnθεις τ ι μές σε
μΤ rΊ σε G (Gauss> με συνnθε ι ς τι μές σε mG . Αντίθετα με το nλεκτρικό πεδίο,
το μαγνnτικό πεδίο διαπερνά τα δομικά υλικά και το ανθρώπινο σώμα, και
n θωράκισn απαιτεί χρrΊσn ειδικών υλικών και διατάξεων . Για το λόγο αυτό οι
έρευνες για βιολογικές επ ιδράσεις σε πεδία εξαιρετι κό χαμnλrΊς συχνότnτας.
περιορίζονται στn μελέτn κυ ρ ίως του μαγνnτι κού πεδίου . Χαρακτnριστικό
πάντως των nλεκτρικών και μαγνnτικών πεδίων είναι n εκθετικrΊ απόσβεσn
τnς έντασnς τους, με τnν αύξnσn τnς απόστασnς από τnν πnγrΊ και τις
γραμμές μεταφοράς.
Το δίκτυο μεταφοράς κα ι διανομnς nλεκτρικrΊς ενέργειας (γραμμές μεταφοράς, υποσταθμοί κλ π > καθώς
και ο ι nλεκτρικές εγκαταστάσεις, διαμορφώνουν το μαγνnτικό υπόβαθρο μιας περιοχrΊς rΊ ενός χώρου
εργασίας, όπως είναι το σχολικό εργαστnριο .
ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΠΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - - - - -- - - -- -- - - - - -- - -

437
ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΧΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
Τυπικές τιμές έντασnς πεδίων, κάτω από τις γραμμές του δικτύου. είναι τnς τάξnς των 10 - 100 V/m για
το nλεκτρικό και 0,06 - 2,5 μΤ για το μαγνnτικό πεδίο. ενώ μετρrΊσεις του μαγνnτικού υπόβαθρου σε
χώρους σχολικών συγκροτnμάτων αστικών περιοχών (ΔΕΗ - ΔΜΚΛΔ 1999), ανέδειξαν τις ακόλουθες τιμές :
0,26 - 0,5 μΤ κατά μfικος τnς nερίφραξnς του προαυλίου
Ο, 1 - ο. 17 μΤ εντός του προαυλίου
0,07 μΤ στις αίθουσες διδαοκαλίαc:
το υπόβαθρο αυτό επιβαρύνετα ι από τα μαγνnτι κό πεδία χαμ n λnς συχνότnτας που δnμ ιουργούνται από
τις συνnθε ι ς οικι ακές r'ι εργαστnρ ι ακές συσκευές που λε ιτουργούν σε ένα χώρο και ιδια ίτερα από αυτές
που περιέχουν nλεκτροκινnτfιρες κα ι κακnς ποιότnτας μετασχnματ ι οτές.
ο επόμενος Πίνακας παρέχει ενδεικτι κές τιμές έντασnς χαρακτnριστικών συσκευών. σε σχέσn με τnν
απόστοσn οπό τnν nnγn:
Πίνακας χαρακτηριστικών τιμών έ τασnς μαγνητικού nεδiou (μ1'J
Ψυγείο
---~---L -ι o. 2_s_ ~ 0,01
Καθοδικn οθόνn ιτν_-_υ_n_ο_λ_ογ_ι_στ_n_·ς_)_______ ι 50

1.7
_ι 2 _ 0.12
Ηλεκτρικός θερμαντnρας _______ ι _L 200 _4 _Ε_ο.1 ..J

- •
ι _L
Φούρνος μικρο_κυ_μ_ά,_τ_ω_v_ _ _ _ _ _ _ _ _ 200 8 t
~.6 1
Λάμπες φθορίου γραφείου ___ ι _ι 400 2 ι 0,25
...
-
Ηλεκτρικό δράπανο - στεγνωτnρας μαλλιών _ι 2000 _ι 7
ι
-
0,3 --
Κατά προσέγγισn. οι χαpακτnριστικές τιμές τnς έντασnς μαγνnτικών πεδίων κοντά σε nλεκτρικές συσκευές
n το περιβάλλον μπορούν να μετρnθούν με απλό μαγνnτόμετρο με αισθnτnρα Hall.
Σχετικά με τις πιθανές βιολογικές επιδράσεις και το ρόλο που μπορεί να έχουν τα μn ιονίί,οντα πεδία
χαμnλών συχνοτnτων στnν υγεία του ανθρώπου και ειδικό στnν ανόπτυξn καρκίνων, σε αναπαραγωγικές
και αναπτυξιακές ανωμαλίες r'ι σε προβλnματα μάθnσnς και συμπεpιφοράς, διεξάγονται πολλές επιδnμι
ολογικές έρευνες και εργαστnριακές μελέτες (ΔΕΗ - ΔΜΚΛΔ 1999).
Προλnπτικό όμως, ως όρια εnικινδυνότnτας έναντι ενδεχόμενων μακροπρόθεσμων επιδράσεων. προτεί

νονται ανώτατα όρια συνεχούς έκθεσnς, αφενός για το nλεκτρικό π εδ ίο τα 5 kV/m, αφετέρου για το
μαγνnτικό πεδίο τα 100 μΤ (ΕΛΟΤ - ICNIRP, 1998).
Κατά τn διερεύνnσn πιθανών βιολογικών επιπτώσεων. στnν τιμr'ι αυτn δε λαμβάνεται υnόψn το συνεχές
μαγvnτικό πεδίο τnς γnς (30 - 60 μΤ).
- - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

438
111
1
8 ----1(ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ )
1 ~-======-~~=====~
ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗ ΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ Ε ΠlΣΤΗΜΩΝ - -- -- - - - - - - - - - - - --

439
ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
Q
Η αναφορό εκτιμ ό τ ι ς πιθανές βι ολογ ι κές επ ιδράσεις τnς φωτεινnς ακτινοβο λίας του ορατού φάσματος,
καθώς και των ακτινοβολιών πέραν των ορίων αυτού . δnλαδrΊ τnς υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) με
λ < 390 πm και τπς υπέρυθρnς ακτινοβολίας OR), με λ>900 nm .
Η επι κινδυνότnτα έγκε ιται κυρΓως στις θερμικές επιδράσε ις εστιασ μένnς φωτεινnς ακτινοβολ ίας μεγάλnς
ισχύος και στnν επίδpασn τnς ακτινοβολίας στnν όρασn . Επίσnς, στις επιδράσεις τnς υψnλr'Ίς ενέργειας
υπεριώδους ακτινοβολίας. όπως πεpιγράφnκε κατά τnν ανάλυσn των βιολογικών επιδράσεων των ιονι
ζουσών n λ εκτρομ αγνnτικών ακτινοβολιών και σχετίζοντα ι κυρίως με τον καρκίνο του δέρματος.
Σε οπλές σχολικές πειραματικές διατάξεις Οπτικής, ο ι φωτεινές πnγές που χρnσιμοπο ι ούνται έχουν χαμn
λrΊ ισχύ. δεν εκπ έ μ πουν υπ εριώδn ακτι νο βολία κα ι επομένως δε θεωρούντα ι ε π ικίνδυνες για το δέρμα κα ι
τον οφθαλμό . Παρ · όλο αυτό σε πειράματα Οπτικής με ισχυρές φωτεινές πnγές και σε πειράματα φασμα
τοσκοπίας, όπου απαιτείται χρnσn καθοδικών και φασματικών λαμπών (π .χ. λάμπα υδραργύρου), ελ λ ο
χεύουν κίνδυνοι γ ι α τnν υγεία δεδομ ένου ότ ι κόθε πnγrΊ γρα μ μ ι κού φάσματος εκπέμπει κα ι στnν υπερι ώ δn
περιοχή .
Γενικό συνιστάται να μnν κατευθύνετα ι το βλέμ μ α του πσρατnρ nτή π ρος φωτεινές nnγές (φασματικές
λάμπες, Ήλιος, κλπ) ή προς οπτικές συσκευές που μπορεί να εστιάζουν στον οφθαλμό ισχυρrΊ φωτεινrΊ
ακτινοβολία (φασματοσκόπιο, μικροσκόπιο, τnλεσκόπιο. κλπJ, χωρίς τnν πα ρε μ βολή σκιαστικών rΊ α πορ
ροφnτι κών φίλτρων .
Σε κόθε περίπτωσn, το μέτρα για τnν προστασ ία τnς όρασnς περιλαμβάνουν τn χρήσn προστατευτικών
γυαλιών με φίλτρα απορρόφnσnς στn φασματική περιοχrΊ που μελετάται.
Πρόσφατα συναντώνται πnγές φωτεινής ακτινοβολίας ιaser χαμnλής ισχύος τύπου He-Ne rΊ διόδου
GaAsAIIn. (630 - 680 nm! .
με σuνnθέστερn εκπομπrΊ στο κόκκινο
Η επικι νδυνότnτa των χαμnλnς ισχύος συ σκευών Laser που χρnσιμοποιούνται στο εργαστnριο, έγκειται
στις βλάβες που μπορούν να προκλnθούν. αν n δέσμn κατευθυνθεί προς το εσωτερικό ενός οφθαλμού .
Κότω από συνθrΊκες έλλειψnς μέτρων ασφαλείας, οι βλάβες στον οφθαλμό είνα ι συνόρτnσn του χρόνου
που οι ιστοί δέχονται τnν ακτινοβολία κα ι τnς ι σχύος που περνά από τnν ίριδα . Ακόμn και από μια συνn
θισμένn πnγrΊ Laser χαμnλnς ισχύος. n πυκνότnτα τnς ακτινοβολίας, εάν εστι αστεί στον αμφιβλnστροειδrΊ
και τnν ωχρά κnλfδσ. μπορεί να λάβει τιμές τnς τάξnς των 100 W/ cm με αποτέλεσμα τnν καταστροφn
2
,
των ιστών .
ο ελάχιστος επίσnς χρόνος των 0,25 s π ου συνήθως απαιτείται για να αντιδ ράσει ο οφθαλμός στnν
nρόσπτωσn τnς δέσμnς, είναι αρκετός ώστε να προκλnθούν βλάβες.
Οι πnγές Laser κατατάσσοντα ι σε κατnγορίες ανάλογο με το βα θμό ε π ικινδυνότητας:
• · ατηνοριc ιcιass Ι>

Συσκευές ιaser που δεν π ροκαλούν κα μι ά βλάβn. Η ισχύς τους είνα ι πολύ μ ικρrΊ (<0,5 mW!.
Καtη'yορι 11 <CΙass ΙΙ> .

Συσκευές ιase r χα μ nλn ς ι σχύος που δεν π ροκαλούν βλάβ n σε π ε ρ ίπτ ωσ n στιγμ ιαίας π ρόσπτωσn ς · στον
οφθαλμό, είτε απευθείας είτε ύστερα από κατοπτρικrΊ ανόκλασn τnς δέσμnς .
Βλόβn μπορε ί να προκλnθεί μόνο σε περίπτωσn που n δέσμn κατευθυνθεί στον οφθαλμό για παρατετα ·
μένα χρονικό διό στn μ α, είτε απευθείας είτε ύστερα από κατοπτρική ανό κλασn .
ΕιΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡ ιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ - -- - - - - - - - - -- - - -- - - -- --
441
ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
•Κατηγορία 111 ιcιass ΙΙΙ> .

Συσκευές Laser των οποίων n δέσμn μπορεί να προκαλέσει βλόβn του οφθαλμού, ακόμn και αν σογμιαίο
κατευθυνθεί σε αυτόν. είτε απευθείας είτε ύστερα οπό κοτοπτpικn τnς ονάκλοσn.
Συμπεριλαμβάνονται και οι κοτnγορίες ΙΙΙΑ και 1118 . Συσκευές χοpοκτnριζόμενες κατnγορίας 111.., ενδεχομένως
να μnν προκαλούν βλόβn σε γυμνό οφθαλμό στον οποίο κατευθύνεται στιγμιαία n δέσμn, είτε απευθείας
είτε ύστερα από κατοπτρικn τnς ανόκλασn, εfναι όμως ικανές να προκαλέσουν βλάβn μέσα από οπτικό
σύστnμα συγκέντρωσnς τnς ακτινοβολίας.
- Κατηγορία IV (Class IV).

Συσκευές Laser υψnλnς ισχύος που προκαλούν βλάβn σε γυμνό οφθαλμό και στnν περίπτωσn που στι γ
μιαία n δέσμn κατευθυνθεί σ· αυτόν, είτε απευθείας είτε ύστερα από κατοπτρικn ανάκλοσn. αλλά και
ύστερα οπό ανάκλασn n διάχυσn.
Μπορούν επfσnς να προκαλέσουν εγκαύματα στο δέρμα και ονάφλεξn εύφλεκτων υλικών.
Οι συσκευές Laser που χρnσιμοποιούνται στο εργαστnριο Φυσικών Εnιστnμών είναι συνnθως Ηλίου - Νέου
(632,8 nm), ισχύος 1,0 mw και κατnγοpίας (11). Βλάβn μπορεί να προκλnθεί από επίμονn και παρατεταμένn
απευθείας παρατnρnσn τnς δέσμnς.
Οι δείκτες ιaser (Laser pointersl έχουν συνn θως ισχύ 1 - 5 mW , ανnκουν σε κατnγορία αυξnμένου κινδύνου
(111..,) και για το λόγο αυτό θα πρέπει να α ποφεύγεται n χρnσn τους στα πειράματα .
Τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλε ίας έναντι των π ιθανών κινδύνων από

χρήση συσκευών ιaser. είνα ι τα εξής:
• Ποτέ δεν π ρέπει να κατευθύνεται δέσμn Laser μέσο στον οφθαλμό,

ακόμn και μέσω ανάκλασnς, όποια και αν είναι n ισχύς τnς, έστω και
ελάχιστα mw .
• Σε κάθε συσκευn Laser πρέπει να αναγράφεται n κατnγορία κινδύνου

τnς <εκτός τnς κατnγοpίας 1) και να συνοδεύεται από τnν αντίστοιχn
σnμανσn επικινδυνότnτας. Τα Laser (εκτός τnς κατnγορίας 1), να χρπσι
μοποιούνται μόνο από τον υπεύθυνο εργαστnρίου.
• Να χρnσ ι μοποιούνται προστατευτικά γυαλιά με ειδικό απορροφnτικά

φίλτρα.
- - - - - - - -- - - - -- -- - - -- -- - Ει ΔιΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

442
111
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ
1
8 (ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΑΕΙΑΣ ΧΗΜΕΙΑΣ • ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ )
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΣΦΑΑΕΙΑΣ
Συμπεριφορά στο ερyασι:ήριο

Εργαστηριακή περιβολή
Χρήση χημικών Ουσιών
χειρισμός γυάλινων οργάνων και συσκευών

Χρήση πηγών Θερμότητας και αντιμετώπιση
πυρκαγιών
κατηγορίες και σημάνσεις επικινδυνότητας

Κωδικοί ενδείξεων κινδύνου (Κώδικας R)
Συνδυασμός των ενδείξεων κινδύνου
(Κώδικας R)
Κωδικοί μέτρων ασφαλείας (Κώδικας 5)
Συνδυασμός των ενδείξεων μέτρων
ασφαλείας (Κώδικας 5ι
Διάθεση αποβλήτων χημικών
αντιδραστηρίων και υπολειμμάτων
ΕΙΔΙΚΑ θΕ ΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΠΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗ ΜΩΝ - - - - - - - - - -- -- - --

443
•
--~ J
•
ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΧΗΜΕΙΑΣ • ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
Στn συνέχεια αναφέρονται γενικές οδnγfες ασφαλείας χώρου και ατόμων που εργάζονται στο σχολικό
εργαστήριο Φυσικών Επιστnμών. καθώς και ειδικό θέματα ασφαλεfας που σχετ fζοντα ι με το χε ι ρισμό
επικίνδυνων ο υσ ιώ ν και παρασκευασμάτων.
Οι οδnγίες απευθύνονται όχι μόνο προς τους εκπαιδευτικούς, υπεύθυνους των εργαστnρίων, αλλό και
προς τους μαθnτές που εμπλέκονται σε εργαστnριακές ασκnσεις σε μαθnματα Χnμείας και Βιολογfας.
Η γνώσn των κινδύνων και n υιοθέτnσn μέτρων πρόλnψnς θα πρέπει να θεωρείται προαπαιτούμενn
συνθnκn, ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο τα ενδεχόμενα ατυχήματα.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Περιλαμβάνει σειρό βασικών μέτρων και οδnγιών που έχουν σκοπό τnν ασφαλή οργάνωσn και λειτουργία
του εργαστnρίου κα ι τnν ασφαλn διεξαγωγή πειραμάτων .
Οι γεν ι κές οδnγfες αναφέρονται :
- στn συμπεριφορά και περιβολή των ατόμων μέσα στο εργαστήρ ι ο

- στη χρήσn χημικών ουσιών
- στο χε•ρισμο γυόλιwων ορyάνωv και συσκευών
- στο χειρισμό nηνών eερμότntας και τηv αντιμετώπιση πυρκαγιών
ΣΥ ΜΠΕΡΙ ΦΟΡΑ Σ Τ Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Γενικοί κανόνες·
• Οι θέσεις και ο χειρισμός των εγκαταστάσεων ασφαλείας <έξοδοι κινδύνου , παράθυρα εξαερισμού,
οφθαλμόλουτρο, πυροσβεστnρες, φαρμακεfο. πίνακες nλεκτρικών εγκαταστάσεων κλπ). πρέπει να εfναι
γνωστ.ές εκ των προτέρων σε όλους όσους κάνουν χρήσn του εργαστnρίου .
Οι μαθnτές θα πρέπει. πριν τn χρnσn του εργαστηρίου, να έχουν ενnμερωθεf από τον υπεύθυνο του
εργαστηρίου σχετικά με τn χρnσn του χώρου και τους κανόνες ασφαλείας. ϊ
•
• Θα πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολικές και άσκοπες μεταΚJνnσεις στο εργαστήριο. Σ ' αυτό πρώτιστα
βοnθό ο εργονομικός σχεδιασμός του εργαστnρfου, με κατόλλnλn τοποθέτnσn των λειτουργικών σn
μείων του (πάγκοι, ράφια . βρύσες, πίνακες γραφnς, προβολικό συστήματα κλπ) .
Στους εργαστnριακούς πόγκους θα πρέπει να υπόρχουν μόνον τα όργανα, υλικό, χnμικές ουσίες και β ι βλία
που είνα ι α παραίτnτα νια κόθε εργαστnριακn όσκnσn. Θα πρέπει να αποφεύγονται αντικεfμενα ξένα προς
το πε ίραμα και κυρίως ρούχα και τρόφιμα. Πριν τnν εκτέλεσn των πειραμάτων, n συναρμολόγnσn των
διατόξεων θα πρέπει να ελέγχετα ι από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό.
Τα υγρά κα ι στερεό α π όβλητα δε θα πρέπει να αποχετεύονται αλλό να ακολουθείται κατάλλnλn διαδι

κασία, σύμφωνα με τις οδηγίες του υπεύθυνου καθnγnτn <βλ . "Διάθεση αποβλnτων χημικών αντιδραστη
ρίων και υπολειμμάτων" σελ . 462 - 465) . 1
Ει ΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - -- - -- - - - - - - -- - - - - - --

445
ΧΗΜΕΙΑΣ • ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
• Σε περίπτωσn οποιασδrΊποτε δυσλειτουργίας, ατυχrΊματος rΊ τραυματισμού. θα πρέπει να ενnμερώνεται

αμέσως ο υπεύθυνος καθnγnτrΊς . Επιβάλλεται n παροχrΊ Πρώτων Βοnθειών και n ιατρικrΊ επίβλεψn,
αμέσως μετά από οποιοδrΊποτε ατύχnμα με χnμ ι κά αντι δραστrΊρια.
• Εγκαταλείποντας το εργαστrΊριο. θα πρέπει να είναι βέβαιο ότι τα όργανα, οι βρύσες rΊ οι λύχνοι που
χρnσιμοποιnθnκαν είναι εκτός λειτουργίας και ότι ο ι χnμ ι κές ουσίες και τα γυάλ ι να όργανα είναι τακτο
ποιnμένα στn θέσn τους.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΒΟΛΗ
~
Η εργαστηριακή ποδιά είναι το καταλλnλότερο προστατευτικό ένδυμα στο εργαστnριο. για τnν προστα
σία των ενδυμάτων από τn διάβρωσn που προκαλούν οι χnμικές ουσίες, όπως συμβαίνει συνrΊθως κατά
τnν εκτίναξn σταγονιδ ίω ν. Η πόνινn ποδιά εργαστnρίου παρέχε ι γενικrΊ προστασία. ενώ προστασία από
τις περισσότερες χnμικές ουσίες. ακόμn και τα ισχυρό οξέα, παρέχει n πλαστικrΊ (PVC> ποδιά.
Η π οδ ιά δε θα πρέπει να αφrΊνει ακάλυπτα μεγάλα μέρn του δέρματος, γ ι α να αποφευχθεί έτσι πιθανό
έγκαυμα από θερμό υγρό rΊ ερεθιστικές χnμικές ουσίες .
Θα πρέπει να αποφεύγονται οι γραβάτες και τα φαρδιά ιi κρεμαστό ρούχο, καθώς κσι τα ελεύθερα μα
κριά μαλλ ι ά, ε π ε ι δn μπορούν εύκολα να αναφλεγούν οπό έναν αναμμένο λύχνο .
Θα πρέπει επίσnς να αποφεύγονται τα "κρεμαστό" κοσμrΊματα, καθώς μπορεί να παρασύρουν κάποια

συσκευrΊ rΊ να έρθουν σε επαφrΊ με κάπο ι ο αντιδραστrΊριο και να προκλnθεί ονεπιθύμnτn αντίδρασn.
Χρήαπ προστατευτικών προαωπίδωv, γαντιών ιιαι γυαλιών
Γενικά στο σχολ ικό εργαστήριο, το χρnσιμοπο ι ούμενο οντιδραστrΊρ ι α με τις προβλεπόμενες συγκεντρώ
σεις δεν είναι τοξικό και δεν αναδίδουν αέριο επιβλαβή νιο τnν ανοπνοrΊ .
Επίσnς ασφαλείς σ ε γεν ι κές γραμμές είναι και οι διαδικασίες που εφαρμόζονται. Παρόλο αυτό, νια
προλnπτικούς λόγους, συνιστάται n χρrΊσn προσωπίδων και προστατευτικών γαντ ιών κα ι γυαλ ι ών .
Ο ι προσω πίδες χρnσιμοπο ι ούντα ι για τnν προστασία του αναπνευστικού συστrΊματος από σωματίδια
σκόνnς, καπνών και από ατμούς . Για προφύλαξn οπό το σωματίδια χρnσ ιμοπ ο ι ούνται συνrΊθως προσω
πίδες οπό πεπιεσμένο χαρτί ιπόροι διαμέτρου Ο, 1 - 20 μm) που συγκροτούνται με λάστιχο και καλύπτουν
όλο το πρόσωπο. Υπάρχουν επίσnς προσωπίδες με ειδικά φίλτρα που παρέχουν προστασία από οργανικό
αέρια κα ι ατμούς (π.χ. χλωριωμένους υδρογονάνθρακες>, ανόργανα αέpιο, διοξείδιο του θείου. όθνα
αέpια. αμμωνία. οξείδια του αζώτου κλπ.
Για πpοστασfα από τοξικά αέρ ι α n σε περιπτώσεις έλλειψnς οξυγόνου, απαιτείται n χρrΊσn αναπνευστικrΊς
συσκευrΊς.
Το ειδικό γάντια χρnσ ιμοποι ούνται για τnν προστασία των δακτύλων. του καρπού και του κάτω άκρου
του βραχίονα. οπό τοξικές rΊ επιβλαβείς ουσίες rΊ από επαφrΊ με επικίνδυνο φυσικό π εριβάλλον (θερμό
τnτα. ψύχος, ακτινοβολία, κλπ). Τα γάντια οπό χοντρό δέρμα rΊ ύφασμα χρnσιμοποιούνται νια νενικrΊ
προστασία από κατοπόνnσn rΊ υψnλrΊ θερμοκρασία ιέως 300°CJ. Για μερικrΊ προστασία οπό χnμικά και
τοξικές ουσίες χρnσι μοπο ιούνται γάντι α οπό λάστιχο (σrΊ μανσn C). τα ο π οίο είναι αδιάβροχο κα ι έχουν
ανώμαλn επιφάνεια νιο να μn γλιστρούν το διάφορο αντικείμενο.
Γιο το χειρισμό των χnμ ι κών ουσιών χρrΊσιμα είναι επίσnς και το λεπτά ελαστικά γάντι α χε ι ρουργείου.
Το γάντια παρέχουν επίσnς προστασία οπό μικρόβια. μύκnτες και ιούc: που μπορεί να προκαλέσουν
μολύνσεις και νοσήματα του δέρμοτοc:. αλλεργίες κλπ.
- - - - - - - -- - - - -- - -- - - - - - - ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠ ΙΣϊΗΜΩΝ

446
ΧΗΜΕΙΑΣ • ΒΙΩΛΟΓΙΑΣ
•τα εργαστnριακά προστατευτικό γυαλιά παρέχουν στο εργαστnριο όμεσn και πλευρικn προστασία των
οφθαλμών από σκόνn, ρινίσματα, εκτίναξn μικρών αντικειμένων n σταγονιδίων χnμικών ουσιών.
Οι φακοί είναι κατασκευασμένοι από κρύσταλλο n PVC και μπορούν να φορεθούν πάνω από τα διο~ω
τικό γυαλιά .
Προστατευτικά γυαλιά θα πρέπει να χρnσιμοποιούνται πάντα από όλο υc:, μαθnτές και εκπαιδευτικούc:.
όταν χειpίζοντα ι γυάλ ι να σκεύn n χnμ ι κέc: ουσίες.
ΧΡΗΣΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
Γι α τnν αποθnκευσn καί το χειρισμό των δοχείων που περιέχουν χnμικές ουσίες και παρασκευάσματα
καθώς και για το χειρισμό των ουσιών, πρέπει να τnρούνται κανόνες ασφαλείας, πάντα υπό τnν επr
βλεψn του υπευθύνου του εργαστnρίου .
Αποθήκευση και χειρισμός δοχείων

Να αποθnκεύονται τα δοχεία με τα χnμ ι κά σε ξnρό καλά αεριζόμενο χώρο, προστατευμένο από ακραίες
Θερμοκρασίες και πnγές ανόφλεξnς.
Να αποφεύγεται το άναμμα φωτιάς ( κάπνισμα, σπίρτα, ... ) στους χώρους αποθnκευσnς .
Να ασφαλίζονται τα χnμικά από τnν πρόσβασn μn εξουσιοδοτnμένων ατόμων και μαθnτών.
Να ταξινομούνται τα δοχεία με τα χnμ ικά σε ομάδες ομοειδών αντιδραστnρίων, για μείωσn κινδύνου.
Ακόμn και από καλ ό κλεισμένα δοχεία αναδύονται ατμοί που μπορεί να είνα ι τοξι κοί n διαβρωτικοί. Τα
βαριά γυά λ ινα δοχεία που περιέχουν ισχυρά οξε ι δωτι κά , π .χ. οξέα, να το π οθετούνται σε χαμnλά αnμεία
των φοριαμών.
Να επιθεωρούνται συχνά τα αποθnκευμένα χnμικό και να απομακρύνονται τα αλλοιωμένα εfδn.
Να αναζnτείται πάντα n ετικέτα πριν το άνοιγμα τnς συσκευασίας και να λαμβάνονται υπόψn οι σnμάν
σεις κινδύνων, περιλαμβανομένων και των πιθανών αντιδράσεων μ εταξύ των ουσιών.
Να πραγματοπο ι ε ίτα ι το άνοιγμα το υ δοχείου προσεκτι κά σε καλό αεριζόμενο περιβάλλον κα ι να χρnσι
μοποιούνται προστατευτικά ενδύ ματα και εξοπλ ισ μ ός.
Να επιβεβαιώνεται εάν πράγματι περιέχεται n ουσία που αναγράφεται κα ι πρόκειται να χρnσιμοποιnθεί.
Να χρn01μοποιείται κατά τnν εξαγωγn και χρnσn των ουσιών n κατόλλnλn μέθοδος, n οποία ελαχιστο
ποιεί τον κίνδυνο εισπνοnς n κατάποσnς n τnν πιθανότnτα επαφnς του δέρματος, οφθαλμών και
ενδυμ άτων μ ε επ ικίνδυνα χnμικά.
Να καλύ πτεται το δοχείο καλό μ ετά τn χρnσn .
χειρισμός ουσιών
Η μ εταφορά των δοχείων των επικίνδυνων χnμικών ουσιών (πυκνό οξέα, βάσεις κλπ) από τους μαθnτές,
πρέπει να αποφεύγεται.
ο υπεύθυνος εργαστ n ρίου καθορίζει εκ των προτέρων τα είδn και τ ι ς ποσότnτες που θα χρnσιμοποι
nθούν στους εργαστnριακούς πόνκους.
Η μετόγγισn μικρών ποσοτnτων χnμικών ουσιών οπό ένα δοχείο σε άλλο θα πρέπει να γίνεται με τn
χρnσn τnς ειδικnς σπάτουλας γιο τα στερεά και του σιφωνίου γιο τα υγρά, όσο το δυνατόν πιο μακριά
από τα μάτια και το σώμα .
Το άγγιγμα και n μεταφορά χnμικών ουσιών με γυμνό χέρια πρέ π ει να αποφεύγεται. Σε πεpίπτωσ n που
κάποιο επ ι κίνδυνn χnμικn ουσία έρθει σε επαφn με το δέρμα, θα πρέ π ει να γίνετα ι αμέσως πλύσn μ ε
άφθονο νεpό και να ενnμερ ώνεται ο υπεύθυ νος εκπαιδευτικός .
Ποτέ δεν πρέπει να δοκιμάζεται μια χnμικn ουσία με το στόμα. Ακόμn Θα πρέπει να αποφεύγεται n
επαφn των χεριών με το στόμα και τα μάτια.
ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - - -- - - - -- - -- - -- - -- - -
447
•
ποτέ δεν πρέπε ι να μυρίζεται μια χnμική ουσία απ· ευθεfας ούτε έμ μεσα. εκτός αν υπόρχουν συγκεκρι
μένες οδnγίες από τον υπεύθυνο εκπαιδευτι κό. Σε κάθε περίπτωσn πρέπει να γίνει σαφές ότι με τnν
διαδικασία αυτή εισόγονται στον οργανισμό μικρές ποσότnτες ουσίας που μπορεί να είναι επικίνδυνες
για τnν υγεία.
Ο χειρισμός των χυμένων υγρών να πραγματοποιείται με προφυλάξεις και μεθόδους αντίστοιχες των
πιθανών κινδύνων .
Σε καμία περίπτωσn δε θα πρέπει να αναμειγνύονται όγνωστες ουσίες. επειδή υπόρχει ο κίνδυνος να
π αραχθούν επικίνδυνα αέρια ή να προκλnθεί βίαιn αντίδρασn .
Δοχείο που δεν έχει ετι κέτα . δεν πρέπει να χρnσ ι μοποιείτοι κα ι επιβάλλεται η απόχυση του περιεχομένου .
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΓΥΑΑΙΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
Τα βασικό σκεύn σε πειράματα Χημεrας και Βιολογίας είναι κατασκευασμένα από γυαλί. ο χειρισμός τους
σχετfζεται με θέματα ασφαλείας, καθόσον n πιθανn θραύσn τους ενέχει κινδύνους τραυματισμού τόσο
από τα σπασμένο τμήματα . όσο και από τις περιεχόμενες χnμικές ουσίες .
Η τήρηση γενικών κανόνων χειρισμού μπορεί να μειώσει τnν επικινδυνότnτα . Ιδιαίτερn προσοχή απαι
•.
τείται σε συνθήκες υψnλής θερμοκρασίας, υψηλrΊς πΓεσnς και κενού και στις περιπτώσει ς απότομων
μεταβολών των συνθηκών.
Γενικοί κανόνες χειρισμού

• Να εξετάζονται πάντα τα γυάλινα είδη πριν από κόθε χρήσn. Να μη χρnσιμοποιούνται, εάν έχουν ρωγμές
ή χαραγές. Παρόμοιες ανωμαλίες εξασθενίζουν το γυαλί και το καθιστούν επικίνδυνο για θραύση .
• Να αποφεύγεται κατά τnν ανάδευση διαλυμάτων σε γυάλινα δοχεία. η χρήση αιχμnρών μεταλλικών
ράβδων που μπορεί να προκαλέσουν χαραγές, αλλό να χρησιμοποιούνται επενδυμένες rΊ λειασμένες
ράβδοι .
• Να πλένονται n τουλάχιστον να διαποτίζονται καλό το γυόλινα αντικείμενα μετά τn χρήση τους, νια να
α ποφεύγοντα ι σκληρά κα ι στεγνό υπολείμματα rΊ ιζήματα.
• Να μnν ανυψώνονται ή μεταφέρονται τα δοχεία οπό το περιστόμιο rΊ τα παράπλευρα στnρΓγματα, αλλά
πάντα από τη βόσn τους. Τα γυάλινα όργανα με μεγάλο μrΊκος. όπως τα σιφώνια και οι προχοϊδες. θα
πρέπει να μεταφέρονται σε κατακόρυφη θέση.
• Να μην π ιέζονται ποτέ με βία ελαστικοί σωλήνες στα το ι χώματα των γυάλινων σωλnνων . Με χρήσn
λιπαντικού ή με ελαφρά θέρμανση, ένας ελαστικός σωλrΊνας (π . χ . από PVC> εισέρχεται εύκολα .
• Να επιδεικνύεται ιδιαίτερη προσοχrΊ κατά την προσαρμογrΊ γυάλινων σωλήνων ή θερμομέτρων σε πώμα
με ο π ές. Η προσαρμογrΊ θα πρέπε ι να γίνεται με τη χρnσn μιας πετσέτας ή φορώντας χοντρά γόντιο και
όσο το δυνατόν μακριά από το σώμα μας .
• Να μην πιέζονται τα πώματα ατα περιστόμια των δοχείων rΊ των δοκιμαστικών σωλήνων και να επιλέ
γεται το σωστό μέγεθος πώματος.
• Να προτιμάται η χρήση κωνικών σμυριδομένων συνδέσμων ιπ . χ . τύπου Quickflt n σύνδεσμοι από Teflon).
• Στους συνδέσμους να χρησιμοποιείται πάντα ειδικό γράσο σιλικόνης για την εύκολη προσαρμογrΊ και για
να μη σφηνώνουν . Εάν σφnνώσουν οι κωνικοί σύνδεσμοι τότε θερμαίνεται η υποδοχrΊ και όχ ι ο κώνος με
θερμό νερό, εάν βέβαια n θέρμανση επιτρέπεται από το περιεχόμενο του δοχείου .
• Παρόλο που το γυαλί τύπου Ργreχ έχει ισχυρή αντίσταση στα χημικό αντιδραστrΊρια. να αποφεύγεται η
χρrΊση υδροφθορικού οξέος, θερμού φωσφορικού οξέος και θερμών ισχυρών βάσεων.
• Να μην αναρροφώνται ποτέ με το στόμα υγρά σε σωλήνες rΊ σιφώνια .

• Να απομακρύνονται τυχόν σπασμένα γυαλικό με τα κατόλλnλα εργαλεfα καθαριότητας και ποτέ με γυμνά
χέρια . Σε κάθε π ερίπτωση θα πρέπει να ενημερώνεται ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός.
- - -- - -- - - -- -- - -- -- -- - - - ΕΙΔι ΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

448
• -- •
.. ..
Χρήση γυάλινων σκευών σε συνθήκες θέρμανσης και ψύξης

• Κατά τn χρnσn εργαστnριακού λύχνου (Bunsen, υγραερίου, ... J για θέρμανσn, να όιστnρείται χαμnλn
φλόγα και να χρnσι μοποιείται πυρίμαχο πλέγμ α για να αποφεύγεται
n τοπικn θέρμανσ n .
• Τα δοχεία με υγρά θα πρέπει να θερμαίνονται αργά και να αποφευχθούν n υπερχείλισn, οι κραδασμοί και
το πιτσίλισμα .
• Τα γυάλινα σκεύn θα πρέπει να ψύχονται αργά και να αποφεύγεται n κατάβpεξn με ψυχρό νερό, για να
προλnφθεf το θερμικό σοκ.
• Ραγισμένα n χαραγμένα γυάλ ινα όργανα και συσκευές δεν πρέπει ποτέ να θερμαίνονται, γιατί έχουν μει·
ωμένn θεpμικn αντοχn και πιθανόν να σπάσουν.
• τα γυαλιά τύπου Ργreχ είναι απόλυτα ασφαλn σε μικροκύματα. Παρόλα αυτά, πρέπει να περιέχουν υλικό
που απορροφά τα μικροκύματα, όπως είναι το νεpό, πριν μπουν σε φούρνο μικροκυμάτων. Τα πώματα n
εξαρτnματα από άλλο υλικό δεν είναι αnαρα ιτnτως ασφαλn σε μικροκύματα.
• Κατά τn θέρμανοn δοχείων από γυαλί σε λύχνο n φούρνο πρέπει να ξεβιδώνονται τα πώματα γιατί μπο·
ρεί να θραύσουν τα δοχεία .
• Θερμά γυάλινα οκεύn δεν πρέπει να τοποθετούνται σε ψυχρές επιφάνειες n ψυχρό γυάλινο δοχεία σε
θερμές επιφάνειες . Αν και τα γυαλιά τύπου Pyreχ έχουν μεγόλn αντοχn στις μεταβολές θερμοκρασίας,
μπορεί σε πολύ απότομες μεταβολές να σπάσουν. Η μετόβασn πρέπε ι να γίνεται σταδιακό.
• Ένα γυάλινο σκεύος που έχει πpοnγουμένως θερμανθεί. θα πρέπει να μεταφέρεται με χρnοn των
κατάλλnλων γι ' αυτό λαβίδων. Το θερμά γυάλινα σκεύn προκαλούν επώδυνα και πολλές φορές βαθιά
εγκούματα .
• Ο μέσος χρόνος ψύξnς του γυαλιού είναι 15 λεπτό. Αν δεν υπάρχει n βεβαιότnτο ότι ένα γυάλινο σκεύος
είναι θερμό n ψυχρό, αυτό να αντιμετωπίζεται πόντο ως θερμό .
Χρήση γυάλινων σκευών σε συνθήκες πίεσης ή κενού
• Πρέπει να χρnσιμοποιείται προατατευτικn οθόνn n ο απαγωγός αερίων .

• Να αποφεύγονται οι τάσεις από υπερβολικό σφίξιμο λαβίδων και να στnρίζονται τα γυάλινα σκεύn με
προσοχn .
• Να μnν ασκε ίτα ι ποτέ πrεσn n υποπίεσn σε γυάλινα δοχεία που παρουσιάζουν ρωγμές rΊ χαραγές, λόγω
κινδύνου θραύσπς τους .
• Να μnν υποβάλλονται τα γυάλινο σκεύn σε απότομες μεταβολές πίεσnς, αλλά αυτn να αυξάνεται n να
ελαπώνεται σταδιακά.
• Να μnν χρnσιμοποιούνται ποτέ δοχείο με επίπεδn βάσn για χομnλές πιέσεις γιατί μ πορε ί να διαρραγούν
προς τα μέσα . Για χαμnλές π ιέσει ς να χpnσιμοποιούνται σφαιρικές φιάλες με χοντρά τοιχώματα.
ΧΡΗΣΗ ΠΗΓΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ
Η συνnθέστερn πnγn θερμότnτος στο εργοστnριο είναι ο εργοστnριακός λύχνος (B υn sen, υγραερίου, .. .J.
Ταυτόχρονο όμως αποτελεί περιβάλλον που μπορεί να προκαλέσει ατυχnματα <πυρκαγιά n εγκαύματα) .
Για τον ασφαλn χειρισμό του λύχνου. λαμβάνονται πpολnπτικά μέτρα:
οι μαθητές θα πρέπει να διδαχθούν και εξασκηθούν στη χρήση του λύχνου.

ο λύχνος δεν πρέπει να οφnνεται ποτέ χωρίς επfβλεψn και πρέπει να σβnνεται μετά τn χρnσn του .
Όταν θερμαίνεται μια ουσία σε δοκιμαστικό σωλnνο. ο λύχνος θα πρέπει να θερμαίνει ομοιόμορφα όλο
το μnκος του σωλnνο και όχι μόνον τοπικά.
ΕιΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιrΤΗΜΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -
449
Θα πpέπει να λαμβάνεται ιδιοfτεpn μέpιμνα. ώστε ο θεpμαινόμενος από το λύχνο σωλιΊνας να μnν είναι
στpαμμένος πpος το πρόσωπο των nειpαματιζόμενων. Οι ατμοί μπορεf να βλάψουν το μάτια rΊ το ανα
πνευστικό σύmnμα.
Τα εύφλεκτα υλικά (διαλύτες, χαρτιά κλπ) πρέπει να απομακρύνονται από τον λύχνο.
ο ελαστικός δα κτύλ ιος επαφr'Ίς του στελέχους του λύχνου μ ε τn φιάλn πρέπ ει να διοτnρεί τnν ελαστι
κότnτά του. Αυτό επιτυγχόνετα ι αλείφοντας το στέ λεχος με βσζελίνn ιΊ Αάδ ι . Αν παρουσ ι άσε ι ραγίσματα.
χpειόζεται αντικατάστασn.
Η αποθιiκεuσn των ανταλλακτικών φιαλών να γίνεται σε δροσερό μέρος. να αποφεύγεται n άμεσn
έκθεσrΊ τους στnν nλιακr'Ί ακτινοβολία και n γειτνίασn τους με πnγές θερμότnτας.
Να αποφεύγετα ι n πρόωρn αλλαγn φιάλnς. Η αλλογιΊ φ ιόλnς πρέπει να γίνεται πάντοτε κοντό σε ανοικτό
παράθ υ ρο κα ι μακριά από εστίες θέρμανσnς και τους μ αθ nτές.
8 το άναμμα του λύχνου γίνεται πρώτα με άναμμα του σπίρτου rΊ του σναπτιΊρα κα ι έ πεται το άνοιγμα τnς
στρόφιγγας τροφοδοσίας του καυσίμου. Η αντιmροφn σειρά εγκυμονεί πολλαπλούς κινδύνους!
Υπάρχουσα διαρpοrΊ διαπιστώνεται οπό τn χαροκτnριστικι'Ί οσμrΊ, τον ιΊχο τnς απώλειας και τn χαμnλι'Ί
θερμοκρασία τnς φιάλnς που προκαλείται οπό τnν εκτόνωσn του καυσίμου
Ο ι οικιακοf λύχνοι υγροεpίου δεν ενδείκνυνται για αοφαλ rΊ χρι'Ίσn στο εργαστnριο (ανατρέπονται εύκολο
λόγω τnς μικρnς βά σ nς στnpιξnς).
Αντιμετώπιση πυρκαγιών - Πυροσβεστήρες
Ως γνωστόν. νια να προκλnθεί πυρκαγιά είναι οπαραίτnτο να υπάρχει καύ σι μn ύλn. οξυγόνο και θερμο
κρασία υψnλότεpn από τn θερμοκρασία ανάφλεξnς (flashing polnt! .
Η πρόλnψn επομένως και κστάσβεσn μιας πυρκαγιάς επιτυγχάνεται με τnν απομάκρυνσn του ενός
τουλάχιστον από τους τρεις παράγοντες, δnλαδn:
• Ε ξουδετέρωσn - α π ομάι<ρυνσ η τnς καύ σιμ η ς ύ λης

• Απο μόνωσn από τnν ε π αφ ή με οξυγόνο
• Ελάττωση τnς θερμοκρασίας
Η χρι'Ίσn πυροσβευιnρων επιτυγχάνει τnν απομόκρ υνσ n το υ οξυγόνου και τnν ελάττωσn τnς θερμοκρασfας.
Το νερό είνα ι το π ιο κοινό μ έσο που χρnοιμο ποιείται για τnν κατόσβεσn π υpκαγιώv. Η χpιΊσn όμως του
νερού δεν επιτρέπεται όταν υπάρχει nλεκτρικό ρεύμα.
Ειδικό για τnν αντιμετώπισn πυρκαγιών που έχουν προκλ nθεί από χnμικές ουσίες. n xρnon του νερού ίσως
δεν είναι πάντοτε οnοτελεσματικι'Ί.
Επ ι πλέον. υπάρχουν υλ ικά που αντιδρούν β ίαια rΊ εκρι'Ίγνυνται όταν έλ θουν σε εnαφιΊ με το νερό.
ο ψεκασμός μ ιας χnμικιΊς ουσίας με νερό, όταν α υτι'Ί βρίσκετα ι εγκλω β ισμένn σε περιορ ι σμένο χώρο, πι
θανόν να έχει ως αποτέλεσμα τn δnμιουργία εκρnκτι κού μίγματος αερίων και εύφλεκτων ατμών. Σε αυτri
τnν περίπτωση ίσως είναι προτιμότερο να αφεθεί n ουσία να καίγεται. Τα παράγωγα που προκύπτουν από
τnν ένωσn των ουσιών με το νερό, μπορεί να είναι πιο τοξι κό ri δ ι αβρωτικά και επ ικίνδυνα οπό τα παρά
γ ω γα που προκύπτουν από τnν καύση των υλ ι κών χωρίς τn χρι'Ίσn νερού.
Η επέμβασn με τον πυροοβεστnρα περιορίζεται σε εντοπ ισμένες μόνο αναφλέξεις οργάνων και συσκευών.
Σε μεγαλύτερnς έκτασnς πυρκαγιές απαιτείται n άμεσn κλιΊσn τnς Πυροσβεστικι'Ίς Υπηρεσίας ηnλ.:199) .
- - - - - -- - - - -- -- -- - -- - - - - ΕιΔΙ ΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

450
Ανάλογα με τnν κούσιμn ύλn. οι πυρκαγιές δ ιοκρίνοντα1 στους ακόλο υ θους τύπους, με τις οντίστο1χες σπ
μ άνσε ι ς και το είδος του πυροσβεστ nρα που είνα ι κατάλλ n λος για τnν αντιμετώπισr'Ί το υ ς.
1·fυησς .. 1 .":- ι . ι- .. ,,.:

0
•
-· - •
ι
• • ·,
Τυnοςπυροσβεστnρρ
' ,,•
.
'··- · ·:·-,c-:
.
.. ~
.,,.
•
..
- ·: ..:.'~::..··
. ..
a
fΣrϊμανσn:
.... ...-_ .. _____
~·~
. . '
' .. '
.. ,~ .'
ΑΦΡΟΣ
Δ.
ΣΤΕΡΕΑ καύσιμο πλnν μετάλλων
(ξύλο. χαρτί, πλαστικά. ελαστ ικά. υφάσματα. κλπ> ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
ΝΕΡΟ
ΑΦΡΟΣ
ΥΓΡΑ καύσ ιμ α
( β ενζίνn. πετρέλα ι ο, χρώ ματα. δια λυτ ικά. π ίσσα. ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
λά δια . λίπ n. κλπ) ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ
υποκατάστατο HALLON
ο
Α Ε ΡΙΑ καύσιμα ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
(προπάνιο. βουτάνιο. υδρογόνο. υγραέριο. οσετιλίνn. κλπ> υποκατάστατο HALLON
11
ΜΕΤΑΛΛΑ ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
(νάτριο . μαγνnσ ιο. κάλιο , αλουμίνιο σκόνn. κλπ )
Όλο το προnγούμενα. με π α ρουσία ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ
Ο ι πυροσβε στ nρες είναι αναρτ n μένοι σε εμφανές κα ι προσβά

σ ιμ ο σnμεfο του εργα στnρίου. μαζί μ ε τις αντίστοιχες ε ικονο
γραφnμένες οδnγίες χρrΊσnς τους.
Με τnν ενεργοπ ο ίησn τ nς σκανδά λ η ς του πuροσβεστrΊρα, το

περιεχόμενο εκτινά σσεται με πίεσn. επικα λ ύπτει τn φλ εγό
μεν η επιφάνε ι α κα ι σταματά τnν αντίδραση καύσης .
Ο ι π υρ ο σβεστrΊρες συ νοδεύονται από ημερολόγιο ελέγχου

και αναγόμωσnς. n οπ ο ία πραγμ ατοπ οιείται από ειδικευμένο
συνεργείο.
Ειδ ι κό οι πυροσβ εστriρες σκόνης θα πρέπ ε ι να αναγομ ώνοντα ι

κάθε χρόνο
Χρriσ ιμn είνα ι επ ίση ς και n ύnαρξ n ε ιδικ rΊ ς κουβέρτας γι α τ nν

κά λυ ψ n των φλ εγόμ ενων επιφανειώ ν.
Ε ιΔΙ ΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΜΕιΑΣ ΕΡΓΑΠΗΡΙΟΥ ΦΥΣιΚQΝ Ε ΠιΣΤΗΜΩΝ -----------------------

451 1
1
ΧΗΜΕΙΑΣ • ΒΙΟΑΟΓΙΑΕ
ΕΙΔ8ΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕSΑΣ

~
Τα Ειδικά Θέματα Ασφαλείας Χnμείας και Βιολογίας απευθύνονται σε όλους εκείνους nου άμεσο n έμμεσα
εμπλέκονται με χnμικές ουσίες <δ1εξαγωγrΊ πειραμάτων, διαχείρισn και διάθεσn χnμικών ουσιών κλπJ . οι
οποίες έχουν χαρακτnριστεί από τnν Ευρωπαϊκn Ένωσn ως επικίνδυνες ουσfες ιΕ.Ε. 259/ 93) .
Η παρούσα ανοφορό παρέχει βασικές γνώσεις που μπορεί να βοnθnσουν στn λnψn στοιχειωδών μέτρων
ασφαλείας προς οποφυγn ατυχnμάτων οπό χnμικές ουσίες, για τα άτομα και το περιβάFΙλοv.
Δεν αποτελεί σε καμία πεpfπτωσn πλιipες εγχειρίδ ι ο, n ονόγνωσn του οποίου θα προλάμβανε ri θα
μπορούσε να εξασφαλίσει τnν ασφαnrΊ εργασία των μαθnτών και εκπαιδευτικών και τnν προστασία του
περιβάλλοντος, όσον αφορά το χε ι ρισμό των χn μικών ουσιών σε ένα εργαστnρ ιο Φυσικών Επιστnμών.
Η οξιολόγnσn του βαθμού επικινδυνότnτας και τnς σοβαρότnτος των πιθανών ατυχnμότωv με στόχο τn
λnψn έγκυρων μέτρων. απαιτεί ειδικές γνώσεις που αποτελούν αντικείμενο ειδικών <Χnμικcδν, Βιολόγων.
Χnμικών Μnχανικών. Τεχνικών κλπ!.
Η κοιvοτικn νομοθεσία απαιτεί ότι στο κρότn τnς Ευρωπαϊκnς Ένωσnς πρέπει να λαμβάνονται τα αναγκαίο
μέτρο, ώστε τα επ ι ι<fνδυνο χnμικά αντι δραστήρια και ουσίες να φέρουν σε εμφανέc: σnμεΓο τnς συσκε υα
σίας τους, εκτός από τ ι ς υπόλο ι πες πλnροφορfες σχετικά με το περιεχόμενο, ειδ ικrΊ σriμανσn με:
- Τnν επικινδυνότητα του προϊόντος και τα διεθνή εικονίδια ένδειξης κινδύνου
__. Τυποποιnμένες φράσεις με τις οποίες υποδηλώνονται 0 1 ιδιαίτεροι κίνδυνοι nou συνδέονται με τη
χρήση τnς ουσίας <κωδικοί Ενδείξεων Κινδύνου RJ
- τυ ποποιnμένες φράσεις για τις οδηγίες ασφαλούς χρήσης της ουσίας ι κωδι κοί Μέτρων Ασφαλείας SJ
Επιπλέον λαμβάνεται σειρά μέτρων, ώστε n διάθεση και απόρριψη χημικών αποβλήτων να μ ην είναι
επιβλαβnς για το περιβάλλον .
Περιγράφοντα ι στn συνέχεια:
- • οι κατηγορίες επικινδυνότητας ουσιών και οι αντίστοιχες σημάνσεις
- • οι κωδικοί Ενδείξεων κινδύνου R με τον αντίστοιχο συνδυασμό κωδικών
-• ; οι κωδικοί Μέτρων Ασφαλείας s με τον αντίστοιχο συνδυασμό κωδικών και

- • οδηγίες διάβεσης και εξουδετέρωσης επικίνδυνων ουσιών και αντιδραστηρίων.
ΚΑΤΗΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΣΕΙ

~
Σύμφωνα με οδ nγίες τnc; Ευρω π αϊκriς Ένωσnς και του Γενικού Χnμείου του Κράτους (329/83,
Φ.Ε.Κ. 118/A/8-9-93J , οι επικίνδυνες ουσίες και τα παρασκευάσματα κατατάσσονται σε κοτnγοpiες επι
κινδυνότητας, οι οποίες αναγράφονται υποχρεωτικά στn συσκευασία τους με ευδιάκριτο μαύρο χρώμ α
και αντίοτοιχn πορτοκαλί οnμανσn:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΤΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

452
ΧΗΜΕΙΑΕ • ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
• 1 ΕΚΡΗΚΤΙΚΕΣ : Στερεές ιi υγρές ουσίες και παρασκευάσ ματα πΌυ αντ ι δρούν
εξώθερμα μ ε ταυτόχρονn απότομ n έκλ υ σn μεγόλου όγκου αερίων, ακόμn
Ε
και χωpίς τnν παρουσία ατμοσφαιρικού οξυγόνου, κα ι που σε καθορισμένες

συνθιiκεc; θερμοκρασίας και πίεσπς εκπυρσοκροτούν, αναφλέγονται έντονο
και γριiγορα Γι εκριiγνυνται. •
explosive
2 ΟΞΕ Ι ΔΩΤΙΚΕΣ: ουσίεc και παρασκευάσματα που, όταν έρθου ν σε επαφιi με ο
~
άλλες ουσίες και ιδίως εύφλεκτες, προκαλούν ισχυριi εξώθερμn χnμικιi
αντίδρασn.
oxidising
3 ΕΥΦΛΕΚΤΕΣ: Υγρές rΊ στερεές ουσίες και παρασκευάσματα που μπορούν να F

αναφλεγούν με τnν παρουσία εξωτεpικrΊς ενέργειας (φλόγα, εκκένωσn,
σπίθα .... ), με σnμείο ανάφλεξnς (flashing point> 21 - 55 ·c. [i]
flammable
4 ΠΟΛΥ ΕΥΦΛΕΚΤΕΣ: Υγρές ουσίες και παρασκευάσματα που μπορούν να F+

αυξrΊσουν τn θερμοκρα σία τους και τελ ι κά να α ναφλεγο ύν στον α έρα σε
κανονικr'ι θεpμοκpασία και χωρίς εξωτερικιi παροχrΊ ενέργειας.
Στερεές ουσίες που μπορούν να αναφλεγούν εύκολα μετά από σύντομn
[i]
highly flammable
επίδρασn τnς nnγr'ις ανόφλεξnς και εξακολουθούν να φλέγονται και να καί
γονται και μετά τnν απομάκρυνσn τnς πnγιiς ανόφλεξnς.
Ουσίες σε υγριi κατόστασn που έχουν χαμnλό σnμείο ανάφλεξης (μικρό
τερο των 21 °C> ri που. όταν έρχονται σε επαφn με το νερό ι'Ί με υγρό
αέρα, εκλύουν εξαιρετικά εύφλεκτα αέρια σε μεγάλες ποσότητες.
5 ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΥΦΛΕΚΤΕΣ : Υγρές ουσίες και παρασκευά σματα με εξαιρετικό F+

χαμnλό σπμεΓο ανάφλεξnς (μ ικρότερο των ο °C) κα ι χαμnλό σnμείο ζέσnc
{μικρότερο των 35 °CJ, καθώς και αέριες ουσίες και nαραοκευάομ ατα τα
οποία σε κανονικrΊ θερμοκρασία και πίεσn αναφλέγονται στον αέρα .
extremely flammable
6 ΤΟΞΙΚΕΣ: ουσίες και ποροσκευόσμοτα που με τnν εισπνοιi, κατάποσn n Τ
αnορρόφπσιi τους μέσω του δέρματος. ακόμα και σε μικρές nοσότnτες,

προκαλούν το θάνατο rΊ οξείες ri χρόνιες βλάβες τnς υγείας(**). [iJ
toxic
7 ΠΟΛΥ ΤΟΞΙΚΕΣ: Ουσίες και ποροc;κεuόσμοτο που με τnν εισπνοrΊ. κοτάποσn τ+

rΊ αnορρόφnσri μέσω του δέρματοc. ακόμα και σε ελάχιστn ποσότnτα.
προκαλούν το θόνοτο ιi οξείες Γι χρόνιες βλάβες τnς υγείας (**).
[iJ
very toχic
8 ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ: ουσίες και παρασκευάσματα που με τnν εισπνοι\ κοτάποσn rΊ Xn
~
αnορρόφnσ r'1 τους μέσω του δέρματος, μπορούν να προκαλέσουν το θά
νατο ri οξείες rΊ χρόνιες βλάβεςτnς uγεfας.
harmful
ΕΙΔJΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΜΕιΑΣ ΕΡίΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΙιΚΩΝ ΕΠιΠΗΜΩΝ - - - - -- - - - -- - - -- - - - -- ---
453
9 ΔJΑΒΡΩΤΙΚΕΣ: Ουσίες και nαρασκευόοματα nου. όταν έλθουν σε επαφn με
ζώντες ιστούς, μπορούν να τους καταστρέψουν.
corrosίve
10 ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΤΙΚΕΣ: Ουσίες και παροσκευόσματσ που. όταν εισπνέονται.

καταπίνονται n οnορροφώντοι μέσω του δέρματος, μπορεί να προκαλέσουν
οντίδροσn του οργανισμού (υπερευαισθnτοποίnσnJ.
ΕΡΕΘΙΣΤΙΚΕΣ: Ουσfες και nαρα σκευόσματσ μn διαβρωτικό, τα οnοίσ, με Χι

11
~
άμεσn. nαpατεταμένn rΊ επανσλομβανόμεν n επαφn με το δέρμα n τους
βλεννογόνους, μπορούν να προκαλέσουν φλ εγμονές.
ίrritant
12 ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
Ι~Ι
Διακρίνονται οι:
καρκινογόνες (carcϊnogen): ουσίεc: και nαροσκευόσ1-1ατα που με τnν εισr.νοn.
κατάnοσn rΊ αnορρόφnσn τους 1-1έσω του δέρματος, 1-1πορούν να προκαλέσουν
καρκινογενετικό μnχονισμό.
Μεταλλαξιογόvες ιmutagenl : Ουσίες και nαροσκευάσμοτο που. με τnv εισπνοn, bio-hazardous
κατάποσn nσnορρόφnσn τους μέσω του δέρματος. μπορούν να προκαλέσουν
κλnρονομικά γενετικά ελαπώμοτσ n να αυξnσουν τnν πιθανότnτο εμφάνισrΊς
τους.
Τοξικές στην αναπαραγωγή: ουσίες και παρασκευάσματα που με τnν ειοπvοfι .
κστάποσn nαπορρόφnσrΊ τους μέσω του δέρματος, μπορούν να προκαλέσουν
κλnρονομικό γενετικό ελαπώματο rΊ να αυξrΊσουν τnν πιθανότnτο επιβλαβών
φαινομένων σε απογόνους
Ν
13 ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΓΙΑ το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: οuσίεc; και παρασκευάσματα που. αν
~
εισαχθούν στο περιβάλλον, αποτελούν nμπορούν να αποτε λέσουν άμεσο
rΊ μελλοντικό κίνδυνο για έναν rΊ περισσότερους τομείς του περιβάλλοντος .
dangerous for
the enνironment
14 ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΣ : Οι ραδιενεργές ουσίες και παρασκευάσματα που περιλαμβά

νονται σε καταλόγους Χnμείας έχουν χαμnλn δραστικότnτο και τα γενικά
μέτρο φύλαξnς που λαμβάνονται, είναι παρόμοιο με των Τοξι κών.
radioactive
(*)
Η σιiμανσn ΤΟΞικο. καλύπτει Ός σnμόνσειc: ΔΙΑΒΡΩΤΙΚΟ, ΕΡΕΘΙΠΙΚΟ ιi ΕΠΙΒΛΑΒΕΣ.
Η σιiμανσn ΔιΑΒΡΩΤΙΚΟ, καλύπτει ΌC σnμόνσεις ΕΡΕΘΙΠΙΚΟ και ΕΠΙΒΛΑΒΕΣ.
Η σιiμονσn ΕΚΡΗΚΤΙΚΟ. καλύπτει τις σnμόνσειc: ΠΟΛΥ ΕΥΦΛΕΚΤΟ και ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ.
(*WJ Οι τοξικές ουσίες <δηλητήρια) φέρουν ένδειξn εnικινδυνότnτσc <Polson cιass>·

CH 1• Πολύ ισχυρές τοξίνες (καpκινογενετικέc. μεταλλαξογενείc:. τεpατονεννnτικέc ουσίες>
CH 1 - 2 Πολύ ισχυρές τοξίνες
CH 3 ισχυρές τοξίνες
CH 4 Ουσfεc: και προϊόντα που πρέπει να Θεωρούνται επιβλαβr'ι
CH 5 Ουσίες και προϊόντα με χαμnλό ενδεχόμενο επικινδυνότητας
CH F Ακίνδυνες ουσίεc: νια τις οποίεc: δεν τίθεται Θέμο κοτότοξnς ωc: προc: τnν επικινδυνότnτο
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
454
~:;-:"'_·:r-;.'~Ί ~ c, ι. 1 ! ~ t ο 1) ::ι ι rι 1 ::ι Ρ: ::ι,~ ι'J:• ι ι' rι \ ·~ ι' r•:ιι·Jι : f"l'IT.1 ι; (. r:I: ϊΠ}~,~~~,,-.:k}.-: •· , ~. ~·,t-~~.,:.-
R1 -
Εκρnκτικό σε ξnpn κατάστασπ
R2 Κίνδυνος έκρnξnς από τράνταγμα, τριβn, φωτιά, n άλλες πnγές ανάφλεξnς
R3 Πολύ μεγάλος κίνδυνος έκρnξnς από τράνταγμα, τρ1βn, φωτιά, rΊ άλλες πnγές ανάφλεξnς
R4 Σχnματίζει πολύ ευαίσθnτες εκρnκτικές μεταλλικές ενώσεις

-
RS Θέρμανσn μπορεί να προκαλέσει έκρnξn
R6 Εκρnκτικό σε εnαφn nχωρίς επαφn ΙJε τον αέρα

- --
R'7 Μnορεr να προκαλέσει πυρκαγιά
R8 Μπορεί να προκαλέσει τnν ανόφλεξn καυσίμων υλικών σε εnαφrΊ με αυτά
R9 Εκρnκτικό όταν αναμ ι χθεί με καύσιμα υλικά
R1 0 Εύφλεκτο
R11 Πολύ εύφλεκτο
R12 Εξαιρετικά εύφλεκτο
R13 Εξαιρετικά εύφnεκτο υγροποιnμένο αέριο
R14 Αντιδρά βία10 με νερό
R15 Σε επαφή με νερό ελευθερώνονται πολύ εύφλεκτα αέρια
R16 Εκρnκτικό όταν αναμιχθεί με οξειδωτικές ουσίες
R17 Αυτοαναφλέvεται στον αέρα
R18 Κατά τn χρnσn μπορεί να σχnματίσει εύφλεκτα / εκρnκτικά μ ίγματα ατμού Ι αέρα
R1 9 Μnορεf να σχnματίσει εκρnκτικά uπεροξείδ10
R20 Βλαβερό όταν εισπνέεται
R21 Βλαβερό σε εnαφn με το δέρμα
R22 Βλαβερό σε πεpίnτωσn κατάποσnς
R23 Τοξικό όταν εισπνέεται
R24 Τοξικό σε επαφn με το δέρμα
R25 Τοξικό σε nερίπτωσn κατάποσnς
R26 Πολύ τοξικό όταν εισπνέεται

-
R27. Πολύ τοξικό σε επαφή με το δέρμα
R28 Πολύ τοξικό σε περίπτωσn κατάποσnς
R29 Σε επαφn με το νερό ελευθερώνονται τοξικά αέρια
R30 Κατά τn χpnσn γίνεται πολύ εύφλεκτο

-
R31 Σε επαφn με οξέα ελευθερώνονται τοξ1κά αέριο
R32 Σε επαφn με οξέα ελευθερώνονται nολύ τοξικά αέρια
R33 Κίνδυνος αθροιστικών επιδράσεων
R34 Προκα λεί εγκαύματα
R35 Προκαλεί σοβαρά εγκαύματα
ΕΙΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -

455
R36 Ερεθίζει τα μότια
R37 Ερεθίζει το ανα π νευστι κό σύστnμα
R38 Ερεθίζει το δέρμα
R39 Κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων
R40 Πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων
R41 Κίνδυνος σοβαρών οφθαλμ ι κών βλαβών
R42 Μπορεί με τnν εισπνοn του να προκαλέσει εuαισθnτοποίnσn
R43 Μπορεί κατά τnν επαφrΊ με το δέρμα να προκαλέσει ευαισθnτοποίnσn
R44 Κίνδυνος έκρnξnς αν θερμανθεί σε κλε ιστrΊ ατμόσφαιρα
R45 Μπορεί να προκαλέσε ι καρκίνο .

~
R46 Μπορεί να προκαλέσε ι κλnρονομικές γενετικές βλόβες
R47 Μπορεί να προκαλέσε ι εκ γενετrΊς παραμορφώσεις
R48 Κίνδυνος σοβαρnς βλάβnς για τnν υγεία μετά από παρατεταμένn έκθεσn
R49 Μπορεί να προκαλέσει καρκίνο όταν εισπνέεται

-
RSO Πολύ τοξικό νια τους υδρόβιους οργαν ι σμούς
R51 Τοξι κό νια τους υδρόβιους οργανισμούς
R52 Βλαβερό για τους υδρόβιους οργανισμούς
R53 Μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς επιπτώσεις στο υδότινο περιβάλλον
R54 Τοξικό νια τn χλωρίδα
R55 Τοξικό νια τnν πανίδα

--
R56 Τοξικό νι α τους οργανισμούς του εδάφους
R57 Τοξικό γι α τις μέλισσες
R58 Μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς επιπτώσε ι ς στο περιβάλλον
R59 Επ ι κίνδυνο για τnν στοιβόδα του όζοντος
R60 Μπορεί να εξασθενίσει τn γονιμότnτα
R61 Μπορε ί να βλόψει το έμβρυο κατά τn διάρκεια τnς κύnσnς
R62 Πιθανός κίνδυνος γι α εξασθένnσn τnς γονιμότnτας
R63 Πιθανός κίνδυνος δυσμενών επ ιδράσεων στο έμβρυο κατά τn διάρκεια τnς κύnσnς
-
R64 Μπορεί να βλάψει τα βρέφn που τρέφονται με μnτρικό γάλα
R65 Επιβλαβές: μπορεί να προκαλέσει βλάβn στους πνεύμονες σε περίπτωσn κατάποσnς
R66 Επαναλαμβανόμενn έκθεσn μ π ορεί να δnμιουργnσει ξnροδερμία nσκασίματα

R67 Η εισπνοrΊ των ατμών μπορεί να προκαλέσει νύστα r'ι ζάλn
- - - - - - - - - - - - -- - -------- ΕιΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣι ΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

456
R14/15 Αντιδρά βίαια σε επαφn με το νερό, ελευθερώνοντας πολύ εύωλεκτο αέριο .
R15/29 Σε επαφri με το νερό ελευθερώνονται τοξικό, πολύ εύφλεκτα αέριο
R20/21 Βλαβερό όταν εισπνέετα ι και όταν έρχεται σε επαφri με το δέρμα
R20/21/22 Βλαβερό όταν εισπνέεται , όταν έρχεται σε επαφrΊ με το δέρμα και σε περίπτωσn κατάποσnς
R20/22 Βλαβερό όταν εισπνέεται και σε περίπτωσn κατάποσnς
R21/22 Βλαβερό σε επαφri με το δέρμα και σε περίπτωσn κατάnοσnς

1
R23/24 Τοξικό όταν εισπνέεται και όταν έρχεται σε επαφri με το δέρμα
R23/24/25 Τοξικό όταν εισπνέεται, όταν έρχεται σε επαφn με το δέρμα κσι σε πεpίπτωσn κατάnοσnς
R23/25 Τοξικό όταν εισπνέεται και σε nερfπτωσn κατόnοσnc
R24/25 Τοξικό σε επαφrΊ με το δέρμα και σε περίπτωσn κατόποσnς
R26/27 Πολύ τοξικό όταν εισπνέεται κοt όταν έρχεται σε επαφn με το δέρμα
.
R26/27/28 Πολύ τοξικό όταν εισπνέεται, όταν έρχεται σε επαφrΊ με το δέρμα και σε nερίπτωσn κοτάποσnς
R26/28 Πολύ τοξικό όταν εισπνέεται και σε nεpίπτωσn κατόποσnc
R27/ 28 Πο λ ύ τοξικό σε επαφn ι.ιε το δέρμα και σε nερfπτωσn κατάποσnς
R36/37 Ερεθίζει το μότιο και το αναπνευστικό σύστnμα
R36/37/38 Ερεθiί,ει το μότιο. το αναπνευστικό σύστnμα και το δέρμα
R36/38 Ερεθίζει το μάτια και το δέρμα
R37/38 Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα και το δέρμα
R39/ 23
Ν
Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται
R39/23/24 Τοξι κό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων ε πιδράσεων όταν εισπνέεται και όταν έρχεται σε
επαφn με το δέρμα
R39/23/24/25 Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν έρχεται σε επαφrΊ με το δέpμο και
σε περίnτωσn κατόποσnς
R39/23/25 Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαpών μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και σε πεpίπτωσn
κστάποοnς
R39/24 Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβοpών μόνιμων επιδράσεων όταν έρχεται σε επαφή με το δέρμα
R39/24/ 25 Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδpόσεων όταν έρχεται σε επσφrΊ με το δέομα '<Οι
σε περfπτωσn κοτόποσnc
R39/25 Τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων σε περίπτωοn κοτόποσnc
R39/26 Πολύ τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδι:-όσεων όταν εισπνέεται
R39/26/27 Πολύ τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και όταν έρχεται
σε επαφrΊ με το δέρμα
R39/26/ 27/ 28 Πολύ τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται, όταν έρχεται σε
εnαφn με το δέρμα και σε περίπτωσn κατόποσnς
R39/26/28 Πολύ τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και σε nερίπτωσn
κατόποοnς
R39/27 Πολύ τοξικό : κίνδυνος πολύ σοβοpών μόνιμων επιδράσεων όταν έρχεται σε επαφrΊ με το δέpμc
R39/28 Πολύ τοξικό : κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων σε περίπτωσn κοτάnοσnc
ΕΙ ΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗ ΡΙΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - - - - - - - - - -- - - - - - - - - -- - --

457
R39/27/28 Πολύ τοξικό: κίνδυνος πολύ σοβαρών μόνιμων επιδράσεων όταν έρχεται σε επαφrΊ με το δέpμα
και σε περfπτωσn κοτάποσnς

~
R40/20 Βλαβερό : πιθανοί κίνδυνοι μόνι μων επιδράσεων όταν εισπνέεται
R40/20/21 Βλαβερό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και όταν έρχεται σε επαφri με
το δέρμα
R40/20/21/22 Βλαβερό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδpάσεων όταν εισπνέεται, όταν έpχεται σε επαφrΊ με το
δέρμα και σε πεpiπτωσn κοτάποσnς
R40/20/22 Βλοβεpό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και σε περίnτωσn κατό ποσnς
R40/2 2 Βλαβερό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων σε περίπτωσn κστάποσnς
R40/21 Βλαβερό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων όταν έρχεται σε επαφn με το δέρ μα
R40/21/2 2 Βλαβερό: πιθανοί κίνδυνοι μόνιμων επιδράσεων όταν εισπνέεται και σε περίπτωσn κατόποσnς
R42/43 Μπορεί να προκαλέσει ε υ αισθnτοποίnσn όταν ε ι σπνέεται και όταν έρχεται σε επαφri με το δέρμα
R48/ 20 Βλαβερό: κίνδυνος σοβαρnς βλάβnς τnς υγείας ύστερο οπό πορατετομένn εισπνοri
R48/20/21 Βλαβερό : κίνδυνος σοβσρrΊς βλόβnς τnς υγείας ύστερα οπό ποροτετομένn εισπνοrΊ, και όταν
έρχεται σε επσφιΊ με το δέρμα
R48/20/21/22 Βλαβερό: κίνδυνος σοβαρnς βλόβnς τnς υγείας ύστερα από παρστεταμένn εισπνοή. όταν
έρχεται σε εποφn με το δέρμα , κα ι σε nερίπτωσn κατάποοπς
R48/ 20/22 Βλαβερό: κίνδυνος σοβορriς βλάβnς τnς υγείας ύστερο σπο παρατεταμένn εισπνοn και σε
περίπτωσn κατάποσnς
R48/21 Βλαβερό: κίνδυνος σοβαρnς βλάβnς τnc υγείας ύστερα οπό παρατεταμένn εnαφn με το δέρμα
R48/21/22 Βλαβερό : κίνδυνος σοβαρnς βλόβnς τnς υγείας ύστερο από παρατεταμέvn επαφri με το δέρμα
και σε περίπτωσn κατάποσnς
R48/22 Βλαβερό: κίνδυνος σοβαρriς βλάβnς τnς υγείας ύστερα από nαρστεταμένn κατόποσn
R48/23 Τοξικό: κίνδυνος σοβαpriς βλόβπς τnς υγείας ύστερα από nαρατεταμένn εισπνοn
R48/23/24 Τοξικό: κίνδυνος σοβορnς /3λόβnς τnς υγείας ύστεpα απο πορατεταμένn εισnνοιΊ και όταν
έρχεται σε επαφrΊ με το δέρμα
R48/23/24/25 Τοξικό: κίνδυνος σοβοpriς βλάβπς τπς υγείας ύστεpα αnό παρατεταμένη εισnνοri. σε επαφri με
το δέρμα και σε περίπτωση κατάποσης
R48/23/25 Τοξικό: κίνδυνος σοβαρnς βλάβnς τnς υγείας ύστερο από παροτεταμέvn εισπνοιi και οε περί-
πτωσn κοτάποσπς
R48/24 Τοξικό: κίνδυνος σοβορrΊc βλάβnς τnς υγείας ύστερο από π αρατεταμένn επαφιΊ με το δέρμα
R48/24/25 Τοξικό: κίνδυνος σοβαρnς βΑόβnς τnς υγείας ύστερα από nαρατεταμέvn επαφri με το δέpμα και
σε περίπτωσn κατόποοnς
R48/25 Τοξικό: κίνδυνος σοβαρriς βλόβnς τnς υγείας ύστερα από παρατεταμένn κατάποσn
RS0/53 Πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανι σμούς, μπορεί νσ προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς
επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλ λον
R51/53 Τοξικό για τουc υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς επιπτώ-
σεις στο υδάτινο περιβάλλον
R52/ 53 Βλαβερό για τους υδρόβιους οργανισμούς, μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς
επ ιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον
- - - - - - - - -- - - - -- - - -- - - - -- ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

458
51 Φ υλάσσεται κ λειδω μ ένο

52 Μακριά από nαιδιό
53 Να φυλάσσεται σε δροσερό μέρος
54 Μακριά από κατο ι κnμένους χώρους
ss Διατnρείτσι το περιεχόμενο μέσα σε ...

ίτο ε ίδος του κατάλλ n λου υγρού καθορίζετα ι απ ό τον κατασκευαοτrΊJ
56 Δι οτnρείται σε ατμόσφαιρα .. . <το ε ίδος του αδ ρανο ύς αερίου κα θορίζεται από τον κατα οκευ αστrΊ
S7 Το δοχείο διατnρείται ερμ nτ ι κό κλεισμένο

58 Το δοχε ίο προστατεύεται από υγρασία
S9 Το δοχείο να διατnρείται σε καλά αεριζόμενο μέρος

512 Mn διατηρείτε το δοχείο ερμπτικά κλειστό
S13 Μακριά από τρόφιμα, ποτά κα J ζωοτροφές
514 Μακριά α π ό ... (ασύμβατες ουσίες που καθοpίζονται α πό τον κατασκε υαστri)
S15 Μα κριά α π ό θε ρμότητα

516 Μοκpιά οπό nnγές ονόφλεΕnς - Απαγορεύεται το κάπνισμα
S17 Μακριά από καύσιμες ουσίες
S18 Χειριστείτε κα ι ανοίξτε το δοχείο προσεΚϊικό
S20 Mn τρώτε και μnν πίνετε όταν το χρησι μοποιείτε

521 Mn καπνίζετε όταν το χοnσιμοποιείτε
S22 Μπν ει σπνέετε τn σκόνη
523 Μnν αναπνέετε αέρια /καπνούς /ατμούς
ίόρος(οι) κατόλλnλοςιο ι J να υποδειχθεί(ουν) οπό τον κατασκευαστήl
524 Αποφύγετε τnν επαφ rΊ με το δέρμα

525 Αποφύγετε τnν επαφrΊ με τα μάτια
526 Σε περίπτωση επαφιiς με τα μάτια πλύντε αμέσω ς με άφθονο νερό και ζnτriστε ιατρικn συ μβ ουλfι
527 Αφα ιρέστε αμέσως όλο τα ενδ ύματα που έχουν μ ολ υ νθεί
528 Σε περ ίπτωση ε παφ rΊ ς με το δέρμα πλ ύντε αμέσως μ ε άφθονο νερό .. .
(το ε ίδ ος του υγρού καθορίζετα ι ο π ό τον κατοσ κε υαστri)
529 Mn ρfχνετε τα υπολείμματα στnν αποχέτευσn
530 Ποτέ μn προσθέτετε νερό στο προϊόν αυτό

533 Λάβετε προστατευτικά μέτρα έναντι ηλεκτροστατικών ε κκενώσεων
534 Αποφύγετε τραντάγματα και τρι βn
535 Πάρτε τις ο π οροrτnτεc προφ υλάξεις προκειμένου να πετάξετε το π ροϊόν κα ι τn συσκευασία του
536 Φοpάτε κοτό λ λ n λ n προστατευτικn ενδυ μα σία
537 Φοράτε κοτόλλ n λα γάντια

538 Σε περίπτωσn μn επαρκούς αερισμού χρnσιμοnοιείτε κατάλλnλn ονοnνευστι κn συσκευ rΊ
ΕΙΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ - - - - -- -- -- -- - -- - -- - - --

459
S39 Χρnσιμοποιείτε συσκευn προστοσίος ματιών/προσώπου
S40 Γι ο τον καeσριομό του πατώματος και όλων των οντϊκε ι μένων που έχουν μ ολυνθε ί από α υτό το
υλικό χρnσιμοποιείτε .. ιτο είδος ι~σθορίζετa ι α πό τον κατασ κε υαστn}
541 Σε nεprnτωσn πυρκαγιάς n/ και έκρnξnς μr1 ν οναπνεετε τους καπνούς

542 Σε πεpίrτωσn ποpαγωγnς καπνού ι) ατμών χρnσιμοποιείτε κατάλλnλn ονοnνευστικn σ υσκευri
ίοροςιοιΙ κστάλλnλοςιοι) να υποδειχθείιουν! οπό τον κατασκευαmnl
543 Σε περίπτωσι1 πυρκαγιάc: χρnσιμοποιFίστε . ισνοφέpοιε το ακριβές είδος μέσων κοτάοβεσnς .

1
Αν το νερό αυξανει τον κίνδυνο. προσθέστε· Mn χρnσιμοποιείτε ποτέ νεpό)
S44 Αν ο ισθονθεfτε αδιαθεσία ζnτnστε ι ατρικr1 ου μ βοuλn ( δείξτε τnν ετικέτα όπου αιn:ό είναι δ υνατό !
545 Σε nερίπτωσ n ατυχήματος n αν οισeο νθεfτε αδιαθεσ ία, ζnτnστε ι ατρικri σ υμβουλ n (δείξτε τn v
ετικέτα όπου αυτό είναι δυνατι'))
546 Σε πεpίπτωσn κατάποσnς να ζnτnθεί αμέσως ιατpικn συμβουλri και να επιδε ιχθε ί το δοχείο n
π ετικέτα
S47 Διατnρείται σε θερμοκρασία ίσn n κστ(δτερn των ... ίκοθορίζετοι από τον κοτασκευα στ n\
548 Δ:ατnpείται υγpό με ... ίκατόλλnλο υγpό που π ρέπει να καθοριστεί από τον καταακευ αστn!
$49 Διστn ρείται μόνο μέσα στο ορχικό δοχείο
sso Να μnν αναμιχθεί με .. ίκαeοpίζεται από τον κατασκευαστfι)
S51 Χρnσιμοnοιεiται μόνο σε χώρους με πολύ καλό αεpισμό
SS2 Να μιι χρnσιμοποιnθεί σε ευρείεc επιφάνειες σε κατοικούμενουc χώρους
553 Αποφύγετε τnν έκθεr.η-εφοδϊαστείτε με τιc ειόικές οδnγίες πριν τn χρriσn

'
554 Να λnφθεί n ουμφωνn γνώμn των αρχών ελενχου τnς pύπανσπς πριν οπό τn διοχέτευσn σε
εvκσταmασεις ε11εξερνσοίac λυμότων/οnοβλnτ ων
"
,, S55 Να γίνε ι επεΕεpγασία με τnν κοnύτερn δtcιΘέοι μ n μέθοδο nριν από τn όιοχέτευσ n σε υπονό μουc;
ι:
n στο υόότινο περιβάλλον ,

- -
556 Νο μn διοχετευτεί σε δικτυο υπονόμων ι1 στο περιβάλλον Νο διατεθεί σε εγκεκpι ΙJ ένο χώρο
συλλονnς οποβλrιτων
$57 Να χpnσιμοnοιnθεί κοτάnλnλο πεpίβλnμα ετσι u')στε να αποφευχθεί n μόλυνσn του πε pιβάλ-
λοVϊος
558 Κατο τrι διόθεσri του να θεωρηθεί επικiνδυνο οnόβλnτο

559 Ζnτnστε πλnροφορfες α πό τον ποραγωγό/προμ n θευτn για ανάκτnσn/ανα κύ κλωσn
S60 ϊο υλ ι κό κα ι ο nεριέκτπς του νο Θεωρnθούν κατά τ n δ rό θεσri τους ε π rκίνδυνα ο nόβλ nτα
561 Αποφύγετε τnν ελευθέpωσn του Οϊο περιβάλλον Αναφερ θείτε σε ειδικές οδn γίες/δελτίο
δεδομένου ασφάλειcι,
562 Σε nεpfπτωσn καιάnοσnc νc unν ποοκλnθεί εμcτ:όc. ζnτιiστε αμέσως ιατρrκn ουμβουλn και
δείξτε το δοχείο nτnν ετικέτα του

563 Σε πεpίπτωσn οτυχrΊματοc; λόγω εισnνοnc των ατμών μεταφέρετε τον πάσχοντα στον καθαρό
αέpα κα ι δ ι οτ n ρειστε τον σε άνετn ΘΞσn
564 Σε nερ ίnτωσn κοτόnοσnς ξεπλι)νετε το στόμα με νερό (μόνο εφόσον ο πάσχων διατnpεί τις
01σenσειςJ
- - - - - - - - - - -- - - - - - - -- - -- Ε!Δf!(Α θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΠΗΡΙΟΥ ΦΥΙΙΚΩΝ ΕΠιΠ ΗΜΩΝ

460
ΧΗΜΙΞΙΑΣ • ΒΙΟΛΟΙΊΑΣ
s1 12 Φυλάξτε το κλειδωυένο και μακριά οπό παιδιά

53/9/14 Διοτnρεfτοι σε δpοσεpό και r<αλο αεpιζόμενσ μεpοc μοκρια οπό ...
ιοσύμβaτο υλικό που υποδεικνύυνται οnό τον κοταοκευοστι"r)
1
53/ 9/14/49 Διοτnρείτοι μόνο μέσα στο οpχικό δοχείο "Jε δροσερό κc·ι κuλά αεριζόμενο μέpοc: μοκpιq
1
οπό .. <ασύμβατο uλικά που υnοδεικνύοντu ι από τον κοταοκευαστnJ 1
53/ 9/ 49 Διατnρείται μόνο μέσο στο ορχικό όοχείο σε δpοσερο μεpος
53/14 Διοτnρείτrιι σε. 6ροσf-ρ<.) μέρος μοκο:ο οπό ..

ίοαύμβατο υλικα rιου uποδεικνύονί:α: απ6 t('V κατοοκευοστn!
53/7 Το δοχείο διcιτnρεϊται ερμnτικο κλειστό και σε δροnrρό μέρος
S7/S Το δοχείο διοϊnpεί'Cο εpμnτικά κλειστό και npοστατεύειοι από τnν υνρασiα
57/ 9 Το δοχείο διοτnρεiτοι εpμnτι~ό κλειστό και σε καλά αc.ριζόμενο μέρο:.:
57/47 Το δοχείο ό ι ατπρεiταί εpμnτικό κλειστό κα ι σε θερμοι<ρaσiα ίσn nιrι:;τcδτερn των ...
ίκαθορίί,εται αrιό τον κατcισκzυαστrιJ
520/21 Ό~αν το χpnσιμcnο;ε1-::ε μπν τοώτε. πίνc.τε ή καπνίζετε
524/25 Αποφεύγετε τnν επαφn :;ε το δέρμα και το ματια
527/ 28 Σε περίnτωσn εnαωπς με το δέρμα, αφcιιρέστε αμέσως όλα τα ενδυματα που έχuυν
μολυνθεί και πλύνετε ομέσωc με άφθονο
ίτο είδος του υγpού καθορίζεται οπό τον κατασκευοστnJ

529/35 Mn ρίχvετ~ τα υπολείμματα στnν αnοχέτευσ 1. πάρτε τις αnοpοίτnτεc; προφυλάξεις
ποοκειμένου να πετάξετε το προϊόν και τn συσκευασία του
529/56 Mn ρίχνετε τα υπολtίμματα στnν αnοχέτευσn. μnν το διοχετεύετε σε δίκΈυο υπονόuων
ri στο rιεριβάΑλον. διαθέσ[ε το σε εγκεf,ριμέvο χώpο συλλονr1ς αnοβλrΊτων

536/37 Φοpότε κατάλλnλn npοστοτευτικιi ενδυμσσια και γοντιο
536/37/39 Φοράτε κοτάλλnλrι nροστατεuτικ 1 1 ενδυμασίο. γάντια και συσκευιi προστασίας ματιών/
προσώ που
S36/39 Φοράτε κοτολληλn προστατευτικιi εvδυμοσία και συσκευn προστασίας μοτ1ών Ι προ-
σcδnου
537/ 39 Φοράτε κατάλλnλα γάντια και συοκευn ποοοτασίας ματιών/ προοιδπου
547/ 49 Διοτnρείται μovc ~ .Ξοο C1T'J αοχικο δοχειο σε θερμοκρασία ισn rΊ καιώτερn των . . ικαθ -
ορ ίlετοι οπό το v ...,τ riv.; unστn)
-
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛ.ΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡJΟΥ ΦΥΣΙΚQΝ ΕΠΙΠΗΜΩΝ - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - --

461
ΧΗΜΙ Ν ΑΝΤΙΔΡΑ ΤΗΡΙΩ 110ΑΙΞD
Κατά τn χρnσn αντι δραστnρfων στο εργαστnpιο Φυσικών Εnιστnμών, θα npέπει να δοθεί ιδιαίτερn σnμασrο
στnν κατάλλnλn δtάθεσn των χnμικών αντιδραστηρίων και λοιπών αnοβnr'Ίτων, για τnν ασφάλε ια των
ατόμων, του εργαστnριακού χώρου και τnν προστασία του nεpιβάλλοντος
Θα πρέπει να αποφευχθεί ε\rτελώς π απόρριψπ των επικίνδυνων αnοβλriτων στο αστικό δίκτυο anοχέτευσnς.
Πολλά από τα χnμικό απορρίμματα δεν μnορούν να αnοσυντεθούν από το σύστnμο βιολογικού καθαρισμού
και εισέρχονται στο περιβάλλον ως έχουν .
Πριν αnό κάθε προγραμματισμό διαδικασίας απόρριψnς, θα πρέnει επίσnς να ελεγχθεί εάν υπάρχε1 δυνα
τότnτα ανακύκλωσnς κάποιων μιγμάτων ή προϊόντων χnμικών αντιδράσεων .
Αποτελεί προλnπτικn αρχή n ετοιμασία και φύλαξn μ ικρcδν μόνο και αραιών ποσοτ riτων διαλυμάτων και
παρασκευασμάτων που να καλύnτουν βραχύχρονες ανάγκες. Η διαδικασfα διάθεσnς λαμβάνει υnόψn Οδn
γίες τnς Ευρωπαϊκnς Ένωσnς ίΕ .Ε. 259/93), όπου ορίζονται τα εfδn που θεωρούνται ως χnμικά οπόβλnτο n
ως είδn που απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό.
Φύλ αξη εργαστ ηρ ιακών αποβλήτων

Η διαχείριση των τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων πρέπει να γίνεται με τρόπο ώστε:
Να μn δnμιουργεί κινδύνους ρύπανσnς για το επιφανειακό , υπόγεια ή θαλάσσια νερά, τον αέρα ή το
έδαφος, καθώς και δυσμενείς επιπτώσεις γιο τn χλωρίδα και τnν πανίδα και τnν εν γένει γεωργοκτn
νοτροφική και αλιευτική παρaγωγn
Να μnν προκαλεΓ οχλnσεις οπό θόρυβο rΊ οσ μές
Να μnν προκαλεί δυσμενείς επ1πτώσεις στn φύσn, το τοπίο και μdλιστο σε περιοχές ιδιαίτερου
ενδιαφέροντος.
Τα οπόβλnτa ενός εργαστnρίου θα πρέπει να συγκεντρώνονται και να φυλάσσονται σε σειρά από ειδικά
δοχεία, ανάλογα με το είδος του χnμ1κού αντιδραστnρίου που περιέχουν.
Το δοχεία είναι χαροκτnρισμένα με εμφaνn σnμανσn , σύμφωνα με τnν παρακάτω κοτnγοpιοποίnσn ειδών.
Η σήμανσn συνοδεύεται εnίσnc; με τα αντίστοιχο σύμβολο κινδύνου και λεκτική περ1γραφn τnς επικινδυ
νότnτας . Το δοχε ία κάθε κοτnγορίας π λnρούν προδιαγραφές που καθορίζοντα ι από το περιεχόμενό τους.
Το είδn που κοινό αναμειγνύονται σε κάθε κατ11yορίa δοχείου, δε θα πρέπει να αντιδρούν μεταξύ τους:
•
Mn αλογονούχο1 οργανικοί διαλύτες και διαλύματα οργανικών ουσιών
Β Αλογονούχο1 οργανικοί δι αλύτες κα ι διαλύματα οργανι κών ουσιών

ΠΡΟ ΣΟΧΗ! Όχι δ οχείο αλουμινίου
c Στερεά υπολείμματα οργανικών αντιδραστnρίων
D Διαλύματα αλάτων με pH 6-8
Ε Τοξ!κά ανόργανα ιζnματα και άλατα βαρέων μετάλλων και διαλυμάτων
F Τοξικά εύφλεκτα παρασκευάσματα
G Υδράργυρος κα1 ιζnματα ανόργανων αλάτων με υδράργυρο
Η Ι ζnματα μεταλλικών αλάτων . Κάθε μέταλλο συλλέγεται χωριστά
Ανόργανα στερεά
κ Συγκεντρώσεις γυαλιών. μετάλλων και πλαστικών αποβλnτων σε χωριστά δοχεία
- - - - - - - -- - - - -- - -- - -- - - - ΕιΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗ ΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜΩΝ

462
Η παραλαβn των δοχείων και n επεξεργασία κα ι διάθεσn του π εριεχομένου τους, αποτελεί αντικείμενο
ειδ ι κού τμnματοc; των κατασκευαστριών και προμnθευτριών εταιριών .
ΣυνrΊθως εfνα1 δυνατο να απενεργοποιnθεί n επίδροσn των αποβλnτων πριν τπ συλλοvrΊ τους, ώστε να πα
ραχθούν ακίνδυνο δευτερογενn προϊόντα που να επιτρέπουν τnν ασφολέστερn αποθnκευσ π και διάθεσn.
Σχετικri οδnγία rΊ αρμόδιο όργανο ίοδ nγίο Ε.Ε , κοτασκευαστrΊς, προμnθευτrΊς κλπJ, πλnροφορεi εάν το
κάθε είδος θα πρέπει πρώτα να εξουδετερωθεί πριν τn συγκέντρωσn.
Η διαδικασία τnς εξουδετέρωσnς μπορεί να συνοδεύεται από δραστικές αντι δράσεις που ενέχουν κινδύ
νους και επομένως θα πρέπει να διεξάγεται από εξειδ ι κευ μένο προσωπικό που έχει λάβει τα απαραίτnτο
μέτρα ασφαλείας (γάντ ια, θάλαμος με απαγωγό αερίων, προσωπίδα κλπJ.
Η διαδικασία εξουδετέρωσnς ακολουθεί τους γενικούς κανόνες ασφαλείας για το χειρισμό των χnμικών
ουσιών. Για κάθε κατnγορία ουσιών παρέχονται στn συνέχεια γενικές κατευθύνσεις εξουδετέpωσnς και
διάθεσnς, οι οποίες όμως δεν αποτελούν αυστnρn διαδικασία που προτείνεται να εφαρμοστεί. Δεν πα
ρέχεται επομένως εγγύnσn ότι n πραγματοποίnσn τnς διαδικασίας εξο υδετέρωσnς επ ι κίνδ υνων ουσιών,
ό π ως περ ι γρόφεται, οδnγεί σε πλrΊρ n κα1 αοφαλrΊ εξουδετέρωσn, αν δε διεξάγετα ι από ειδικευ μ ένο
προσωπικό <Χn μικό, Χnμικό Μnχαν ι κό, κλπ).
Οι οδnγίες εξουδετέρωσnς που περιγράφονται, συνοδεύονται από τον κωδικό του αντίστοιχου δοχεfου
απόρριψnς, στο οποίο μπορεf να φυλαχτούν τα προϊόντα .
Mn αλογονουχοι οργανικοί διαλύτες, ισχ υρό επιβαρnμένοι από ξένες ουσίες, σε δοχείο Α.
2 Αλογονούχοι οργανικοί δ ιαλύτες και διαλύματα οργανικών ουσιών που περιέχουν αλογόνα , σε
δοχείο Β. ΠροσοχrΊΙ όχι δοχείο από αλουμίνιο. Στnν nερ ίπτωσn υδατι κών και χλωριωμένων α π ο
βλnτων δε χρnσιμοπο ι οίιντα ι δοχεfα από ανοξείδω το ατσάλ ι , λόγω κινδύ νου διάβρωσnς και
όιαρροrΊς .
3 Σχετικά μn δραστικά οργανικά αντιδραστrΊρια συγκεντρώνονται στο δοχείο Α. Εάν περιέχουν

αλογόνα συγκεντρώνονται στο δοχείο 8. Για τα στερεά υπολείμματα . το δοχείο C.
4 Υδατικά διαλύματα οργαν ι κών οξέων πρέπει να εξουδετερ ώνοντα ι με όξινο ανθρακικό νάτρ ι ο
NaHC03 (σόδα του φαγnτού) rΊ NaOH (καυστ1κrΊ σόδοJ. Πριν τnν απόρριφn στο δοχείο D npέπει
να ελεγχθεί το pH με πεχαμετρικό χαρτί. Αρωματικά καρβοξυλικά οξέα πρέπει να οχnματίοουν
ίζnμα με υδροχλωρικό οξύ, μέσω φίλτρου διnθnσnς κενού. Ίζnμα στο δοχείο c και διrΊθnμα στο
δοχείο ο.
5 Βάσεις και αμίνες σε διάλυμα, στο δοχείο Α rΊ Β. Για τnν α π οφυγrΊ δυσάρεστων οσ μώ ν θα πρέπε ι
να εξουδετερωθούν με διαλύματα υδροχλωρικού rΊ θειικοu οξέος. Πριν τnν απόρριψn πρέπει να
ελεγχθεί το pH με πεχαμετpικό χαρτί.
6 Νιτρίλια ι-CNJ και μερκαπτόνεc:

<-SHJ θα πρέπει να οξειδωθούν με ανάδευσn γιο αρκετέ ς ώρες
με διάλυμα υ π οχλωριώδους νατρίου (NaCIOJ. Οργανικn φόοn : δοχε ίο Α, υδατι κn φάσ n δοχείο ο .
•
7 Υδατοδιαλυτές αλδεϋδες πρέπει να μετατραπούν σε διοουλφιδικό παράγωγα, με πυ κνό υδατικό
διάλυμα όξινου θει<ί)δους νατρίου NaHS03 . Δοχεfα Α rΊ 8.
ΕιΔιΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΜΕιΑΣ ΕΡΓΑΠΗΡιΟΥ ΦΥΣJΚΩΝ ΕΠιΣΤΗΜ ΩΝ - -- - -- - -- - -- -- -- - - - -- - -
463
ΧΗΜΕ1ΑΣ • ΒtΩ ΟΓΙΑΣ
8 Οpγανικά παpα σ κε υόσματα. ευαίσθnτα για υδpό λ υσn και διαλυμένα σε οργανικούς διαλύτες.
πpέπει να αναδεύονται εγχυνόμενα σε βουτα νό λn κα ι να αραι ώνοντα ι με νερό . Τα εύφλεκτα
αέρια απομακρύνονται από τον απαγωγό αε ρίων. Οργανι κιΊ φάσn : δοχείο Α. υδατικιΊ φάσn
δοχείο D.
9 Καρκινογόνα ιΊ εύφλε κτα π αρασκευ ά σμ ατα μ ε ένδε ιξn "Λίαν Τοξικό" και "Τοξικό" (εκτός απ ό δια
λύτες) στο δοχείο F. τα αλκυλοοουλφω νικά παράγω γα C R - OSO~H) ε ίναι καρκινογόνα κα ι δεν
πρέπει να εισπνέονται n να έρχονται σε εποφιΊ με το δέρμ α . Γιο τnν εξουδετέpωσrΊ τους πρέ πε ι
να αναμιγνύονται. μεσω διαχωριστικού χωνίου . με π υ κνό δ ι άλ υμα αμμωνίας χαμnλnς θερμοκρα
σίας. Πριν τrιν οπόρριψn στο δοχείο D πρέπ ε ι να ελεγχθεί το pH με πεχα μετρικό χαρτί.
1ο Οργανικό υ περοξε ίδ ι α μπορούν να ανι χνευτούν σε υ δατικά ιΊ ο ργανι κό διαλ ύ ματα με ειδικό test
ι<αι να εξουδετερωθούν μ ε ειδικό κιτ εξουδετέpωσnς . Οpγα ν ικά υπ ολε ίμματα στο δοχείο Α rΊ Β
κυι τα υδατικά διαλύματα στο δοχείο D.
11 ΑΑογονίδιο οξέων πρεπει να αναμιγνύονται σταγόνα - στα γόνα σε ποσότnτα μεθανόλnς για τ n
μετατρο π rΊ το υς στον αvτ rοτοι χο μεθυ λεστέρ α και στ n σ υ νέχεια να εξουόετε pώνοντα ι με δ ιά
λυμα NaOH. Π ριν τnν α π ό ρρ ιψn στο δοχείο Β. πρέπει να ελεγχeε r το pH με πεχα μ ετpικό χα pτί.
12 Ανόργανο οξέα πρ€πει να αραιώνονται n να υδpοnύονται μ ε ονάδευσπ σ ε ψ υχρό νερό κα ι να

εξουδετερώνονται με διά λ υμα NaOH Πριν τnν οπόρριψn στο δοχείο Ο , πρέπ ε ι να ε λεγχθεί το
pH με πεχαμετρικό χαρτ ί. Το πυκνό θειικό οξύ π pέπει π ρ ώτα να α ρ αιώ νετα ι αργά σταγόνα -
σταγόνα έω ς τnν περ ι εκτικότnτα 40%. με τα υτόχρονn ψύξn . Οι ατμοf των οξέων π pέ nε ι να
διέρχοντα ι ως φυσαλίδες μ έσα οπό αρα ι ωμένο διάλ υμ α NaOH.
13 Οι βάσεις πρέπει να αραιώνονται με συνεχή ανάδευσn σε νερό και να εξου δετε ρώνοντ αι με
υδpοχ λ ωρικό οξύ. Πριν τnν οnορpιψn στο δοχείο D πρεπ ε ι να ελεγχθ εί το pH με πεχαμετρικό
χοpτί.
14 Το ανόργανα άλατα στο δοχείο Ι . Τα ο υδ έτεpα δ ι αλύματα τ ω ν αλά των α υ τών στο δοχείο D,
αφού πρώτο ελεγχθεί το ρΗ με πεχαμετρικό χαpτί.
1s Διαλυματα και στερεό που περιέχουν βαρέα μέταλλα mo δ οχε ίο Ε.
16 Ανόργανο π α pα σκευό σμ ατα σε λnν ίου είναι τοξι κά κα ι π ρέ πει να φ υ λαχτούν με π pοσοχrΊ στο
δοχείο Ε.
17 Το βnρύλλιο και τα άλατά του είναι καρκινογόνα. Πρέπει να α ποφεύγεται n ε ισπνο rΊ και n επαφrΊ
μ ε το δέρμα. Φύλαξn στο δοχείο Ε.
18 Ι~ διόθεσn των pα δ ιενεργ ών παρασκευ α σμάτων κα θ ορίζετα ι αnό σχ ετι κn νο μοθεσία .
19 Ανόργανο υδραργυρικά ιζnματα φυλάσσονται στο δοχε ίο G.
20 Τα κυανιούχα άλατα πpέ πε ι πρώτα να οξειδώνονται με υ περοξείδιο το υ υ δρογόνου Η 2 Ο 2 σε

ΡΗ 1ο - 11 . Φύλ α ζn σε δοχεrο D.
2-1 Τα ανόργανο υπεpοξείδια και οξε ιδωτι κά εξουδετε p ώνοντα ι μ ε αναγωγrΊ μ ε διάλυμα όξινου
θειοθειικού νατριου ιΝαΗ503 ) και φυλάσσονται στο δοχείο D.
- - - - -- -- - - - - - - - - - - - - - - - ΕιΔΙΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡιΟΥ ΦΥΣι ΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

464
,,
--
-- .;.:. -- -
... ..._
-
22 Το υδροφθόριο και το φθοριούχα ανόργανα διαλύματα πρέπει να τα χειρ ι ζόμαστε με μεγάλn

προσοχn και χωρrς να έρχοντα ι σε επαφn με το δέρμα. Για τnν απόρριψn πρέπει να λαμβά
νονται, με ανθρακικό ασβέστιο. ιζnματα φθοριούχου ασβεστίου που φυλάσσονται στο δοχείο 1.
23 Υπολείμματα υγρών ανόργανων αλογονιδ ίων και σντιδραστnρια ευαrσθnτα σε υδρόλυσn.

πρέπει να αναδεύονται σταγόνα - σταγόνα σε διάλυμα 10% NaOH χαμnλnς Θερμοκρασίας και να
φυλάσσονται στο δοχείο Ε .
24 Ο λευκός φώσφορος διατnρείται σε νερό, γιατί, όταν εκτίθεται στον ατμοσφαιρικό αέρα, είναι
εξαιρετικά τοξικός και οξειδώνεται εξώθερμα προς πεντοξείδιο φωσφόρου. Ο ερυθρά: φώσφο
ρος δεν είναι τοξικός, αλλά δεν πρέπει να έρθει σε επαφn με οξειδωτικές ουσίες.
Παρασκευάσματα φωσφόρου πρέπε ι να οξειδώνονται σε περιβάλλον αδρανούς αερίου με διά
λυμα υποχλωριώδους νατρίου (NaCΙO> με τnν προσθnκn 5% NaOH. Γιο τn φύλαξn, τα φωσφορικά
ιζήματα στο δοχείο Ι και τα υδατικά διαλύματα στο δοχείο D.
25 Μέταλλα αλκαλίων πρέπει να διαλύονται σε αδρανείς διαλύτες και να εξουδετερώνονται μέσω

πρόσθεσnς προπανόλnς. Η αντίδρασn μπορεί να είναι δραστικn . ενώ παράγεται υδρογόνο που
μπορεί να σχnματίσει εκρnκτικά μίγματα. Μετά το τέλος τnς εξουδετέρωσnς τα προϊόντα φυλάσ
σοντα ι στο δοχε ίο D.
26 Υπολείμματα που περιέχουν επαναχρnσιμοποιούμενα πολύτιμα μέταλλα. πρέπει να φυλάσσονται

στο δοχεrο Η για ανακύκλωσn.
27 Οι ενώσεις των ολκυλίων με αργίλιο είναι εξαιρετικά ευαίσθnτες για υδρόλυσn. Πρέπει να αραιώ
νονται σε αδρανή διαλύτn ιπχ βενζίνn), με ρίψn οκτανόλnς σταγόνα - σταγόνα και στn συνέχεια
με νερό. Διόθεσ n στο δοχείο F.
.
28 Απόβλnτα νερό με βιοδιασπώμενο καθαριστικά σκευών και ουσίες επικ ίνδυνες για το περιβάλλον.
στο δοχείο D.
29 Φυσικές ουσίες, όπως υδρογονάνθρακες, αμινοξέα και άλλα υδατικά υπολείμματα που συγκεν
τρώνονται στο εργαστnριο, φυλάσσονται στο δοχείο D. Εάν είναι αναμιγμένα με οργανικούς δια
λύτες n αντ ι δραστnριο. στο δοχείο Α n Β.
30 Υπολείμματα στρωμάτων χρωματογροφίας που είναι τοξικό. δραστικά και εκρnκτικά πρέπει να
εξουδετερωθούν και να στεγνώσουν πριν τn διάθεσn τους στο δοχείο ι.
ΕιΔι ΚΑ θΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕιΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗ ΡιΟΥ ΦΥΣιΚΩΝ ΕΠιΣΤΗ ΜΩΝ - - - - -- -- - - -- - - -- - - - - -- -

465
N(J) M:J K(J) Π ΛLΑ Ι~Ι Ο
·Εισαγωγή
- ..
nειτουργία Σχολικών ερ ιαστηρίωv Φuσικώv Επιστημών
• Λειτουργία ΕΚΦΕ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 • ΝΟΜΙΚΟΠΛΑΙΣΙΟ - -- - -- - - - -- - - - - - - -- - -- ---

467
sισσνωνιί
Η πειραματικn διδασκαλία των Φυσικών Επιστπμών προϋποθέτει εκπαιδευμένο διδακτικό

προσωπικό. επαρκn υλικοτεχνικn υποδομn και οδnγίες ασφαλούς λειτουργίας των σχολικών
εργαστnρίων. Εμπλέκονται. δnλαδn. στn μαθnσιακn διαδικασία εκτός από τους εκπαιδευτι
κούς και τους μαθnτές (φορείς και αποδέκτες αντίστοιχα τnς εξειδικευμένnς γνώσnς>.
υποστnρικτικές λειτουργίες που στόχο έχουν τn βέλτιστn απόδοσn τnς πειραματικnς διδα
σκαλίας των Φυσικών Επιστnμών.
Από τον τρόπο σύνταξnς των προδιαγραφών μιας συσκευnς έως τnν αγορά τnς, από τις
συνθnκες αποθnκευσn ς έως τn συντnρnσn για τπ βέλτιστn λειτουργία τnς, από τnν επιμόρ
φωσn των εκπαιδευτικών σε σχετικά θέματα έως τn διαρκn υποστnριξn τους με θεσμικά
όργανα, και από τις ευθύνες που προκύπτουν για τnν ασφαλn λειτουργία του σχολικού
εργαστnρίου έως τα δικαιώματα και τα καθnκοντα των εμπλεκομένων εκπαιδευτικών.
ανακύπτουν ποικfλnς φύσnς ί,nτnματα. Πολλά από τα παραπάνω οφείλει να επιλύει n
πολιτεία είτε κεντρικό ίΥΠΕΠΘ και εποπτευόμενοι φορείς - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Κέντρο
Εκπαιδευτικnς Έρευνας κλπ> είτε περιφερειακά (Διευθύνσεις και Γραφεία Εκπαίδευσnς
των νομών, Διευθυντές σχολικών μονάδων, σχολικές επιτροπές κλπ> ri να προβάλλει κατευ
θύνσεις για τnν αντιμετώπισn τους. Χρειάζεται. λοιπόν, ένα δυναμικό νομικό πλαίσιο που θα
προσδιορίζει τόσο τρέχοντα θέματα. όπως τις προδιαγραφές και τn διαδικασία επιλογnς και
παραλαβnς των ειδών εξοπλισμού. όσο και θεσμι κό θέματα. όπως τn συγκρότnσn και τn
λειτουργία των σχολ ι κών εργαστnρίων, τnν επιμόρφωσn του προσωπικού, τn νομοθέτnσn
των ΕΚΦΕ. τnν ευθύνn ίαστικn. ποινικn κλπ> σε περίπτωσn ατυχnματος κτλ. Μέχρι σnμερα
διάφορα τρέχοντα θέματα αντιμετωπίζονταν από φορείς όχι άμεσα εμπλεκόμενους στnν
εργαστnριακn πρακτικn. παρόλο που κατά καιρούς ανατίθενται. με ειδικές ρυθμίσεις,
1
εξειδικευμένες ενέργειες σε ομάδες εργασίας εκπαιδευτικών .
Στο παρόν Παράρτnμα παρατίθεται n ισχύουσα νομοθεσία (μέχρι το 2000) με παραπομπές

σε τρέχουσες διευκρινιστικές και τροnοποιnτικές εγκυκλίους που σχετίζονται με αυτnν .
Είναι φανερό ότι το συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο καλύπτει πλευρές τnς συγκρότnσnς και
τnς λειτουργίας των εργαστπρίων. ενώ n αποτελεσματικότnτά τους καθορίζεται από
επιπλέον παράγοντες, όπως είναι n βέλτιστn λειτουργία του εξοπλισμού , n επιμόρφωσn
των εκπαιδευτικών, οι πιθανές ίανα> προσαρμογές των Προγραμμάτων Σπουδών κλπ.
Συνακόλουθο του νομικού πλαισίου και σnμαντικός παράγοντας χpnστικnς υποστnριξnς.
αποτελεί ο θεσμός του Εργαστnριακού Κέντ.ρου Φυσικών Επιστπμών (ΕΚΦΕ) σε επίπεδο
νομού και το Εργαστnριο Φυσικών Επιστπμών σε επίπεδο σχολείου.
Για το λόγο αυτό γίνεται στο παρόν Παράρτπμα μνεία σε εγκυκλίους σχετικές με τις
αρμοδιότnτες και τα καθnκοντα των υπευθύνων των ΕΚΦΕ και των υπευθύνων των εργα
στπρίων Φυσικών Επιστnμών των σχολείων. με τnν επιφύλαξn τnς τpοποποίnσής τους,
ενόψει τnς συνεχιζόμενnς αναβάθμισnς των σχολ ι κών εpγαστπρίων.
Η πλειονότnτα των παραπάνω αναφορών είναι καταχωρnμένn στους φακέλους Φ4.1 και
Φ4.2 των αρχείων των σχολείων. Το Παράρτnμα αυτό μπορεί να πλnροφορnσει τον
αναγνώστn και να αποτελέσει βάσn ανόπτυξnς προσωπικού αρχείου. Κρίνεται σκόπιμο, ο
υπεύθυνος του Σχολικού Εpγαστnρίου Φυσικών Επιστnμών να ενπμερώνει το αρχείο, ιδίως
με υπουργικές αποφάσεις, εγκυκλίους κλπ. που αφορούν θέματα ασφάλειας του χώρου
εργασίας και τnς χρnσnς του εξοπλισμού. προδιαγραφές σχετικές με τον εξοπλισμό και
διαδικασίες προμnθειών σε τοπικn κλίμακα. Έτσι θα είναι δυνατόν ο εκπαιδευτικός, που
εμπλέκεται με οποιοδήποτε τρόπο στn διαδικασία xpnσnς του εξοπλισμού και έχει
πρόσβοσn στο χώρο του εργαστπρίου. να ενπμερώνεται στο παραπάνω θέματα.
Ως πpώτn αρχn προτείνουμε να γίνει με τn συλλογn των ΦΕΚ που αναφέρονται στο παρόν
Παράρτnμα αλλά και στn Βιβλιογραφία του Γ' Μέρους <σχετικά με τnν Ασφάλεια στο
Εργαστήριο).
1 Πρβn. και τnν εγκύκnιοΓ2 ι 4715 /27.8. 1998 / ΔΣΔΕ ι ΥΠΕΠΘ με θtμα: Έύστασn εnιτρonric για τnν εκπ6νnοnτων
προδιαγραφών των Εργοστnρι'ων των Ενιαι'ωνΛυκεfωl/'.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ι • ΝΟΜΙΚΟΠΜιrιο - - - -- -- - - -- - -- - - - - -- -- - - - - - - - -
469
§1.Σε κάθε σχολείο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπάρχουν και χρησι
μοποιούνται εποπτικά και οπτικοακουστικά μέσα , καθώς και εργαστήρια Φ υ σικής και
Χημείας για την εμπέδωση της διδασκαλίας των οικείων μαθnμάτων •
1
1. Γ2 ι 2388 ι 23.6.2000 ι Διεύθυνσn Σπουδών Δευιιeμιας Εκπισnς Ι Τμ. Δ' Ι ΥΠΕΠΘ
ΘΕΜΑ: Λειτουργία Εργαστnρίων Φυσικών επισmμών στα Γυμνάσια και τα Ενιαία Λύκεια
1. Το εργοστfιριο Φυσικών Επιστπμών που ονοπτύοοοvτοι στο Ενιαίο Λύκειο το τεnευτοίο δύο χρόνιο έχουν σχεδιαστεί
σύμφωνο με τιι: πιο εξεflιγμένει: ποιδΟγωγικέι: οvrιf!fιψειι:, εξοπf!ίζοvται με μοvrέρνο, ακριβό και αξιόπιστο εποπτικό
υflικό και αναμένεται ότι θο συμβόfltιουν στον εκσυγχρονισμό τnι: διδασκοrιίοι: των οvrfστοιχων μσθπμάτων
..
2. Η εργαστπρισκι'ι εξάσκnσπ των μσθnτών πρσβflέπετοι οπό το ισχύοντα πρσγρόμμοτσ σπουδών και σnοτεnεf οργανικό
τμfιμσ τnς διδασκσtιfσr:: των αντι'στοιχων μσθnμότων.
3. Η nειτσυργfα αυτών των εργαστnρι'ων θο αρχίσει σταδιακά από το επόμενο σχοnικό έτος 2000-2001.
4. κατά το πρώτο έror:: f2000.2001J τnι: γενικευμένnι: εφορμογfιι: τπς Εργοστnρισκfιι: διδσσκοflίας των Φυσικών Μσθn·
μάrων eoπρογμστοποιnθούν σε όnο τα Ενιαία Λύκειο και τιι: Λυκε~οκές τάξεις τπς χώροι:. nίγο και απnά πειράματα
επιδείξεωι: μεταξύ αυτών που προτείνοvrαι στα εγκεκριμένο προγ()(Jμματο σπουδών των οντίστοιχων μοθnμάτων.
5. Η Δ/νοn Σπουδών Β/θμισς Εκπιοπι: θα καθορίσει έγκαιρα, σύμφωνα με το διαθέσιμο εξοπtιισμό, τιι: παραπάνω εργα·
στnριακές δροοτπριότnτες.
6. Από το σχοtιικό έτος 2001·2002 θο επεκτσθεf σταδιακά n εργοστπριοκι'ι διδοσκοnίο των αντίστοιχων μοθnμάrων
(Φυσικι'ις, Χnμείσς και ΒιοnογίσςJ σε μεγοtιύrερο τμfιμσ τnς διδΟκτέσc ύflπς.
7. Τπν τεχνικtι και οργανωuκι'ι υποστtιpιξn των παραπάνω δροστπριοτtιτων έχουν ονοflά(Jει το κατά τόπους Εργοστn·
ριοκά Κέντρο Φυσικών επιστnμών fΕΚΦεJ στο οποιa θο πρέπει να απευθύνοντοι οι rχοrιικέc Μονάδες γιο mν επίnυσn
οποιουδriποτε σχετικού προβflfιμστος.
8. το κόστος των μικροεςορτnμόrων των πειραματικών διατάξεων και των αναflωσίμων Θα καnυφθεί από τα tιειτουργικά
έξοδο των Σχαnείων.
9. Το ΥΠΕΠΘ με ανnσυχία διαπιστώνει ότι παρατnρούvrαι φθορέι: και καταστροφές στους νέους εργαστnριακούς χώρους
και τον εζοπflισμό σε ουχνότnτο που δεν είναι αποδεκτri. Επίσnc οι χώροι αυτοί συχνά κοθίατσνrαι ανενεργοί διότι
χρnσιμοποιούνται για τπ στέγασn τμnμάrων κατευθύνσεων ri μοθnμόrων επιflογ(ις
10. Το μέγεθος τnς ανθρώπινnc προοπάθειαc που έχει κατοβflnθεί από τις εκατοντάδες των εθεflοντών εκπαιδευτικών σε
όfln τn χώρα, τα οικονομικό και τεχνικά μέσα που έχουν διατεθεί μέχρι σriμερα και αυτά που θο διατεθούν στο 6μεσο
μέιΊιΊον και κυρίως οι εκπαιδευτικές εΠπίδες που έχουν επενδυθεί ο ' αυτά το τεράστιο για τα Εtιrιn νικά δεδομένο έργο
επιβάnnουv τπν αnοτεnεοματικri προστασία των νέων Ερvοστnρίων.
11. Για τους παραπάνω flάγους οι οίθουσεc που διαμορφώνονται σε εργοστfιρια Φυσικών Εnιστnμών θα χρnοιμοποιπθούν
σποκnειατικά για τnν διδΟσκαflία των παραπάνω μαθnμότων.
12. Γιο οnοιονδιΊποτε flόγο δεν επιτρέπεται π στέγοσn τμriματος μοθπτών (Γενικfις Παιδείας, Κcπεύθυνοnς ιΊ ΕπιflογιΊςJ σε
οίθαυοα εργαστnρίου Φυσικών Επιστnμών ανεξάρτnτο οπό το στάδιο στο οποιa (Jρfοκονται οι διαδικασίες διομόρφωοnς (Α'
n EJ του έργουJ.
13. Οι προϊστάμενοι των κατά τόπους Δ/Vσεων και Γραφεfων Β/θμισς Εκn/σnς πσpακοnούvτσι κατά τπν κατανομn του
μοθπτικού δυναμικού στο Ενιοfα Λύκεια να Πό(Jουv ιδιαίτερn πρόνοια για τnν πιστtι εφαρμογri των παραπάνω παραγράφων
"11' ΚΟΙ '12".
14. Στις περιπτώσεις που εμφανίζεται δισπιοτωμένn στενότπτσ χώρων π οποίο δεν μπορεί να σντιμετωnιστεr με κaτάflnnfln
κοτονομι'ι των μοθnτών στα γειτονικό Ενιαία Λύκεια, με τπν κοθοδιΊγnσn των προϊσταμένων των Γραφεfων και των Δ/Vαεων
θα εφαρμόζεται ονοδιάτσtn του σχοflικού χώρου σε αίθουσες μσθπμάτων ι'ι ένο μtρος του οχοflείου ea
tιεπουρvεf σε
διπnn βάρδια.
15. Στιc περιπτώσεις που θα προκριθεί n nύon τnς οvαδιάταξnς σε αίθουσες μοθπμάτων, στα εργοστιΊρια Φυσικών
Εnιστπμών θα εγκατασταθούν οnοκιΊειοτικό κοenγπτέc του κnόδου ΠΕ 4.
16. Η πιοτtι εφορμογtι τnς nορούσnς tτnς οποιaς θα flόβουν ννώσπ ενυnόγροφο όflοι οι κοθnγnτές του κflάδΟυ ΠΕ 4J
ονστiθεται στουι: προϊσταμένους των Δ/Vοεων και των Γροφεfων Β/Θμιας Εκn/αnς.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 · ΝΟΜΙΚΟΠΜΙΣΙΟ
470
§2. Με απόφαση του συλλόγου των διδ ασκόντων ορίζεται σε κά θε σχο λε ίο ένας εκπαι
δευτικός υπεύθυνος για τα οπτικοακουστι κά και άλλα μέσα , ο οποίος στη Δευτεροβάθμια
2
Ε κπαίδευση , ε πιβοηθείται από μαθητές που ορ ίζει το μαθητικό συμ βού λιο .
ο εκπαιδευτικός αυτός απαλλάσσεται απ ό τις πρόσθετες απασχο λή σε ις και ασκεί μ όνο τα
δ ιδακτικά του καθήκοντα •
3
§3. ο εξοπλισμός των σχολείων με εποπτι κά και οπτικοακουστ ι κά μέσα γίνεται με τη

φροντίδα των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Εθνικής Παιδεία ς και Θρησκευμ άτων •
4
ο εξοπλισμός α υτός μ πορεί να συμπληρ ώνεται. σε κάθε σχολ είο, με προμήθειες ειδών,
που πραγματοποι ού νται με α πόφα ση τη ς σχολικής επιτροπής, ύ στερα από πρόταση το υ
συλλόγου των δ ι δασκόντων, η ο π ο ία εγκρίνεται από την οικε ία δημοτική ή κοινοτική
Επιτροπή Πα ιδείας •
5
Τα είδη για προ μή θε ια αναγράφονται σε π ίνακες που καταρτίζονται με απόφαση το υ

Υπουργού Εθνι κή ς π α ιδε ίας και Θρησκευ μάτων, ύστερα από πρόταση του αρμόδι ου τμήμα
τος του Παιδαγωγικού ινστιτούτου.
2 Γ2 / 3215 / 14.9.2000 / Διεύθυνσn Σπουδών Δευτ/θμιας Εκπισnς ι Τμ. Δ •ι ΥΠΕΠΘ
ΘΕΜΑ: Ορισμός υπευθύνου εργασrnρίου Φυσικών Επισrnμών
Σας υπεvθυμ{ζουμε 6τι κατά τn συνεδρίασπ του ουtιtι6vου κοθnγnτών στnν οnοία κοτονέμονται οι εργοοιες για το σχο!Ίικό
έτος 2000-2001 θο οριστεί ένας κοθnγnτtις ως υπεύθυνος του εργοοτπρfου Φυσικών επιοτπμών κοι ένας αναπnnρωτiις του.
οι καθπγnτές αυτοί θα πρέπει να είναι του κn. πε 4 κοι νο έχουν οργονικfι θέσπ στο σχοιιεrο.
ο καθnγnmς nου θα ανα1Ίό{3ει τnν υπευθυvότnτα του εργαοτπρίου θα πρέπει να διαθέτει εργαοτnριακι'ι εμπειρία. να χρnσι
μοποιεί σrnν κοθnμερινfι διδaκτικfι του πρ6ξπ τον εξοπ/Ιισμ6 του εργσοrnρίου και να επιδεικνύει έμπρακτο το ενδιαφέρον
του για τnν κσi'Ιtι οργσνωτικι'ι και nειτουργικfι κστάστσσn του εργσοτnρίου.
ο κοθnγnτfις που θα ονοπi'Ιnρώνει τον υπεύθυνο του εργοστnρίου. είναι επιθυμnτό να επιi'Ιεγεί μεταξύ των εχόντων τα
περισσότερο χο6νιο υπnρεσίσς οτn Δευτεροβάθμιο εκπαίδευοn.
Διευκρινίζεται ότι στα σχοnεία που διαθέτουν rανοnτύοοουν οτnν παρούσα φ6σnι περισο6τερο του εν6ς εργσοτι'ιρισ
ωυοικών επιοτnμών θα οριστεί ένας υπεύθυνος και έvος σνσπnnρωτriς του γιο κ6θε εργσοτriριο χωριοτ6.
3 Γ2 / 283 Ι 26.1.2000 / Διεύθυνσn Σπουδών Δευτ/θμιας Εκπισnς ι Τμ. Δ · ι ΥΠΕΠΘ
ΘΕΜΑ: "Ωράριο καθnγnτών που έχουν οριστεί ως υπεύθυνοι των εργαστnρίων στα Γυμνάσια και στα Ενιαία Λύκεια·
Κστόπw ποnf!ών ερωτnμ6των οπ6 Δ/Vσεις κοι ΣχοΠείο τnς Β/θμιας εκnισnς σχετικά με το ωράριο των καθnγπrών που
οριΖ.οντοι ως υπεύθυνοι των Εργσοmρίων στο Γυμν6οια και το ενιαία Λύκεια, σος ενnμερώνουμε ότι για τους υπεύθυνους
των Εpγαοτnρίων αυτών δεν προβΠέπεrσ; οποιαδιΊποτε διοφοροποίnοn στο υποχρεωτικ6 τους ωράριο.
Το καθιiκοvτο των υπεύθυνων των εργσαmριων συνιοτούιι εξωδιδaκrικιΊ εργσαίο n οποίο ουνυποΙΊοvιΖ.εται και σvοτίθετοι
οτnν αρχi1 του σχοflικού trους μαζί με τις υnόf!οιnες εξωδιδοκrικές εργασιες κοτό τnν σvτιοτοιχίο συνεδρfσσn του
ουtιnόγου των διδaσκ6vτων.
Επιπnέον, διευκριν(ζουμε 6τι n μεfωσn του ωραρίου που προβnέπει ο Ν. 1566185 γιο κοθnγnτές που είναι υπεύθυνοι σε
Εργοοτiιρισ αφορά μόνο τους καθnγnτές που έχουν οριστεί υπεύθυνοι εργοοτnρίων σε τεχνικό σχοΠείο τnς Β/θμιας Εκn/σnς.
4 Αρμόδια υπnρεοία του ΥΠΕΠΘ γιο θέματα προμnθειών είναι n Διεύθυναn Εφορμογiις εκπαιδευτικών Σχεδίων (Δ/ΕΦΕΣJ και
n Διεύθυνσn Εποπτικών Μέσων ΔιδaακαΠίσς fΔΙΕΜΔJ, απ6 τις οποίες οι ενδιαφερ6μενοι εκπαιδευτικοί μπορούν να n!Ίπροφο
ρnθούv το ισχύον νομικ6 κσθεοτώc γιο τους διαvωνισμούc προμπθειών και τnν εναρμόνισιΊ τους με το Κοινοτικό Δίκαιο
(Ν. 2286195: 'Πpομιiθειες του δnμ6οιου τομέα και ρυθμίσεις συναφών θεμ6τωιt, Π.Δ 370195. •nροοαρμογfι τnς Eflilnvικriς
νομοθεσfσς περί προμnθειών του Δnμοοίου προς το κοινοrικ6 Δίκοιct. Π.Δ. 394196: ·κσνονισμ6ς Προμnθειών Δnμοοίοιι κίlπJ.
5 Νόμος 2817/00 Εκπαίδευσn των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άί'Ιί'Ιες διατάξεις.
Κεφάί'Ιαισ 8 ', Άρθρο 6 §6.
Στα έργα τnc Σχοfiικιiς επιτροπfις των δnμοσίων σχοfiείων πρωτοβάθμιος και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσnς, όπως αυτά
κοθοριΖ.οντοι στο 6ρθρο 5 παρ. 9 του ν. 1894/1990 ΙΦΈΚ 110 ΑΊ προοτfθετσι και n δυνοτ6τnτο αγοράς εξοni'Ιιοτικών tι
6itflων συναφών ειδών ιΊ διδακτικών μέσων για τn i'Ιειτουργία των σχοi'Ιείων αnά nιαrώοεις του Τακτικού Προϋποnογισμού
και του Προγράμματος Δnμοοfων επενδύσεων. Με οπ6φασn των Υπουργών Εθνικiις Πaιδεfας και Θρnσκευμάτων και
Οικονομικών κσθαρ{ζετοι ο τράποc χρnμοτοδότnοnς και n διαδικασία διοχεf/Jισnς των ανωτέ{)ω πιστώσεωιι από τις σχοrιικές
εππροπές.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 · ΝΟΜΙΚΟΠΛΑιΣιΟ - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - - - - - - - - -
471
νnοupνιιuί οφοση:n/ι
: ΖtινιιpόΣ
ώ tU1ΦD
Έχοντας υπόψη:
1.Τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν. 1566/86

2.Τις διατάξεις του άρθρου 8 του Π.Δ. 472/83
3.Τnν εισrΊγnσn τnς ομάδας εργασίας που συγκροτrΊθnκε με τnν αρ . Γ2/2306/23.4.93 αnό
φασn του Υπουργείου Παιδείας, με σκοπό τnν αποδοτικότερn διεξαγωγrΊ του έργου του
ΥΠΕΠΘ με τον προγραμματισμό τnς εργαστnριακnς - πειραματικιΊς διδασκαλίας των Φυσι
κών μαθnμάτων στο Γυμνάσιο κα ι στο Λύκειο .
4.Τnν 24/94 πράξn του ΤμrΊματος Δ/θμιας Εκn/σnς του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου .
5.Τnν Γ2/5542/7.10.1993 ΥπουργικιΊ Απόφασn
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Tn συγκρότnσn και οργάνωσn Εργαστnριακών Κέντρων Φυσικών Εnιστnμών CEKΦEJ Δ/θμιας

Εκπ/σnςσύμφωνα μετα παρακάτω:
Σκοπός
Το εργαστnριακό Κέντρο Φυσικών Επιστnμών (ΕΚΦΕJ είναι κέντρο έρευνας, τεχνικnς και
παιδαγωγικrΊς υποστrΊριξnς τnς εργαστnριακrΊς διδασκαλίας των Φυσικών μαθnμάτων και
σύμβουλος για τnν οργάνωσn των σχολικών εργαστnρίων σε επίπεδο Νομού.
Συγκρότηση
Στnν έδρα κάθε Δ/νσnς Δ/θμιας ΕΚn/σnς συγκροτείται Εργαστnριακό Κέντρο Φυσικών Εnιστnμών
(ΕΚΦΕJ, που εfναι χώρος:
1. Μόνιμnς έκθεσnς εργαστnριακών οργάνων, πειραματικών διατάξεων και οπτικοακουστικών

μέσων διδασκαλίας.
2.Διαρκούς παρακαταθrΊκnς και διανομιΊς των εργαστηριακών οργάνων και των οπτικοακου
στικών μέσων διδασκαλίας για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια του Νομού.
3. ΣυντrΊρnσnς και επισκευrΊς οργάνων και οπτικοακουστικών συσκευών των Γυμνασίων και των
Λυκείων του Νομού.
4. ΠειραματικrΊς εξάσκnσnς και ελεύθερων πειραματικών δραστnριοτrΊτων των μαθnτών.
5. Βελτίωσnς, δοκιμrΊς και εφαρμογrΊς νέων πειραματικών διατάξεων και πειραμάτων από τους
καθnγnτές .
6. Διεξαγωγnς επιμορφωτικών σεμιναρίων για τn διδασκαλία των Φυσικών μαθnμάτων .
Οργάνωση
1. Στεγάζεται, εφόσον υπάρχει n δυνατότητα, σε αυτόνομο χώρο ο οποίος διαθέτει τις ανΘγκαίες
για τις δραστnριότnτέςτου αίθουσες, 01 οποίες είναι :
α J Ένα εργαστrΊριο ΦυσικrΊς

β) Ένα εργαστrΊριο Χnμείας - Βιολογίας
γ) Ένα παρασκευαστιΊριο
δJ Μια αποθrΊκn για τnν αποθrΊκευσn και διανομrΊ των εργαστηριακών οργάνων καθώς και
νια τnν εnισκευrΊ και τn συντrΊρnσrΊ τους.
- - - - - - - -- - - - - - - - - -- -- - - - - - - -- - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ι · ΝΟΜΙΚΟ ΠΜΙΣΙΟ
472
Επίσnς μποpεr να συστεγάζεται σε σχολείο το υ Νομού, κατά πpοτίμnσn Ε ΠΛ n ΤΕΛ, το οποίο
του διαθέτει όλ ες τις παpαπάνω αίθο υ σες rΊ στnν πεpίπτωσn που δεν υπόpχουν όλες,
ορισμένες από αυτές.
2. Διαθέτει πλnpn εργαστnριακό κα ι λοιπό εξοπλισμό για :

α) Πειpάματα επίδειξnς των Φυσικών μαθnμάτων για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου και του
Λυκείου
β) Κυκλικό rΊ μετωπικό εpγαστnριο μαθnτών ανά τάξn Γυμνασίου - Λυκείου στα Φυσικά
μαθnματα
Επίσnς διαθέτει:
α) Αpχείο βιντεοτα ινιών, μικpοδιαφανειών (σλάιντς), διαφανειών γραφοσκοπίου
•• (οβεpχέντ) με θέματα Φυσικών Επιστn μών.
β) Εργαλεία για μικροεπ ι σκευές εργαστnριακών οργάνων και ο πτικοακουστικών
συσκευών.
γ) Βιβλιοθriκn με βιβλία Φυσικών Επιστnμών, Παιδαγωγικriς, Διδακτικriς κ.ά.
3. Στο ΕΚΦΕ οpίζεται ως υπεύθυνος εκπ/κός το υ κλάδου ΠΕ4, που αποσπάται για ένα έτος στnν
οικεία Δ/νσn Δ/θμιας Εκπ/σnς.
4. Για τnν επιλογrΊ του υπεύθυνου ΕΚΦΕ υποβάλλονται μέχρι 30 Μαίου κάθε έτους στα οικεία
ΠΥΣΔΕ, αrτriσεις ενδιαφέροντος από εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ4 συνοδευόμενες από
λεπτομεpές βιογραφικό σnμείωμα στο οποίο, πλnν των άλλων, θα αναφέpεται και όσο το
δυνατόν περισσότεpο αναλυτικό, το είδος τnς υπάpχουσας εργαστnριακrΊς εμπειρίας και n
χpονικrΊ διάρκεια άσκnσrΊς τnς. Το ΠΥΣΔΕ συνεκτιμά τα προσόντα του κάθε υποψnφιου με τnν
1
εξnς σειρά και βαρύτnτα :
α) Τnν εpγαστnpιακrΊ εμπειpία του υποψnφίου

β) Τnν ύπ αρξn μεταπτυχιακού τίτλου (διδακτορικό, Master κλπ . ) rΊ ε π ιμόρφωσnς στο ΔΜΕ.
στn ΣΕΛΜΕ, rΊ στα ΠΕΚ.
γ) Τnν πpοϋπnρεσία
δJ Tn συγγρα φικrΊ δpαστnριότnτα.
εJ Tn γνώσn ξένnς γλώσσας .
1 Γ2/Β32/16.5.2ΟΟΟ/ΔιεύθυνσnΣπσυδώνΔευrιeιιιαςΕΚΠ/σπςιτμ.Δ'ΙΥΠΕΠθ
ΘΕΜΑ: Κάnυψn θέσεων υπευθύνων Εργαστπριακών Κέvιρων Φυσικών Εnιστnιιών fEKΦEJ νια ισ ΕχοRικό Έισς 2000-2001
Σχετ: Γ2/1111/22. 2. 96 Υπουργικfι Απόφaοn tΠερίουγιφ6τnοnς κοι οργ6νωοnς των ΕΚΦΕJ

Γ2/420/31. 1.2000 Υπουργιι«ι Απ6φοοn (Ορισμός Υπευθύνων Εργοστnριοκών Κέντρων Φυσικών Εnισmμών- ΕΚΦΕJ
Γ2/. 477/8.2.200ΟεγκύκflιοςτnςΔ/VοnςΣπουδώνΔΕτουΥΠΕΠΘ
Το κριrfιριο με το οποrσ θο γίνει π επιf1ογfι των υπευθύνων ΕΚΦΕ είναι. με σειρ6 βορύτnτσς. το εξfις:
σι Η εργσστnριακfι εμπειρία του υποψnφίου rουμnεριflσμβανομένnς και τnς προϋnnρεοίος του ως υπευθύνου ΕΚΦΕΙ.
βι Η ύnσρςn μετσπτυΧJοκού τίτflου n εnιμόρφωοnς
γι Η προύπnρεσfο στnν Β/θμισ εκrvon
δJ Η ουwροφικfι δροστnpιότnτα.
ει Η γνώσn ξένnς γffώσαος.
Οι nδn υπnρετούνrες υπεύθυνοι έχουν το δικαfωι.ιο να ουμμετόοχουν στn διαδικασία επιflογfις και n θnτεfο τους
μπορεί νο ονονεωθει; εφόσον επιflεγούν. ευν6πτο είναι. ότι στnν περίπτωοn τους, το ΠΥΣΔΕ θα αυνεκτιμfισουν και rn μέχρι
τώροοπόδοοnστnθέοnτουΕΚΦΕ
Σχετικό με το δεύτερο σςιοflογικ6 κριτfιριο, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει. μεταξύ των 6flf1ων. να αναφέρουν στο
βιογραφικό τουc οnμείωμο τnν εμπειρία που διαθέτουν στο οχοnικό Εργοστfιριο Β/θμισc Εκπ/οnς πεpιflομβάνοντας 600 το
δυνατόν σνσflυτ:ικότερες πf1nροφορίες rοε ποιο μαθnμοrα ονοφέρετοι n εμπειρία τους, σε ποιες εpγοστnριακές διδακτικές
μεθοδοflογίες, το χρόνο κατά τον οποίο αποκrfιθnκε κtιπ.ι.
Ιδιοίτερο {JΟρύνον στοιχείο. συνιστά ο χρόνος κοτό τον οποίον ο ενδιοφερόμενος διετέflεοε υπεύθυνος εργαοrπρίου
στο οχοflεία που υπnpέτnσε. καθώc επίσπς και π οργανωτικι'ί και flειτ:ουργικr'ι καrάστασn στnν οποία βρίσκεται το εργαοrnριο
του οχοflείου του.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ι - ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑιΣιΟ - - - -- - - - - - - - - -- -- - -- - - - - - - - - - -- -

473
5. Ο π ίνακας των προταθέντων υπευθύνων Ε ΚΦΕ υποβάλλεται στη Δ/νση Σπουδών ΔΕ μέχρι
25 Αυγούστου κάθε έτους.
6. Οι υπεύθυνοι των ΕΚΦΕ ορίζοντα ι με Υπου ργική Απ όφαση.
7. ο χρόνος υπη ρεσίας στπ θέση του υπεύθυνου ΕΚΦΕ λογίζετα ι ως χρόνος υ πηρεσία στην
οργανική του θέση •

2
8. ο υπεύθυνος του Ε ΚΦΕ απασχολείται καθόλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους πλην των
σχολικών διακοπών και ακολουθεί ωράριο γραφε ίου. όταν δεν επισκέπτετα ι σχολεία της
αρμοδιότητάς του.
9. ο υπεύ θυνος του ΕΚΦΕ υπάγεται διοικητικά στον Προϊστάμενο τ ης οικείας Δ/νσης Δ/θμιας
Εκπ/σnς.
10. ο υπεύθυνος του ΕΚΦΕ δι καιούται αποζημίωση και οδοιπορικά έξοδα τριών (3) ημερών
κατά μήνα πέραν των προβλεπομένων τριών (3) ημερών από τις ισχύουσες διατάξεις για τις
3
μετακινήσεις των εκπ/κών •
11. Την επιστημονική εποπτεία του ΕΚΦΕ έχουν οι αρμόδιοι σχολικο ί σύμβουλοι κλάδου ΜΕ4
του νομού ή της περιοχή ς, οι οποίοι συντάσσουν στο τέλος του σχολ ι κού έτους κοινn έκθεση
για την πορεία λειτουργίας του ΕΚΦΕ και την υποβάλουν στn Δ/νση Σπουδών Δ/θμιας Εκπ/σης
του ΥΠΕΠΘ
12. Τη διοικητικιi στήριξη και όλες τις απαραίτητες δαπάνες λειτουργίας του ΕΚΦΕ έχει η οικεία
Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σnς, στον ετήσιο προϋπολογισμό της οποίας εγγράφοντα ι ο ι αναγκαίες
π ιστώσεις.
2 Δ2/13379 / 14.1 1.2ΟΟΟ / rενικιf Διεύeυνσn Διοίκπσnς Α/θμιας και Β/θμιας ΕκΠ/σnς Ι Διεύθυνσn Προσωπικού Β/θμιας
Εκπ/σnς/ΥΠΕΠΘ
ΘΕΜΑ: Μεraθέσεις εκπαιδευrικών Δευrεpοβάeμιας Εκnαίδευσnς (2000-20011
2.2.Λαμβάνεται υn6ψn ο χρόνος γιο τn θεμεffίωοn δικαιώματος μετόθεαnς, οιΊιΊό οι μονάδες συνθnκών δισβfωοnς
προσδιοριΖαντοι on6 το οχοιΊείο τοποθέτnαnς, σπόοnσσnς ι'ι όιάθεσnς ι'ι από το πflnοιέστερο οχσftείο τnς υnnρεσίσς οτnν
οποίο οnοσπώντοι σι εκπσιδευτικοfιtοτά περίπτωσn με τn ν επιφύflσζn τnc: πορ. 2.3., ως οκοftούΘως:
ο. Ο χρόνος υπnρεοίος σε θέσειc: προοωρινιic: τοποθέτnοnς νεοδιόριστων nμετστοοσόμενων εκπαιδευτικών, καθώς και ο
χ()(Jνσς rnς nσρομονιiς των εκπαιδευτικών στn διάθεοn των υnnρεοισκών συμβουflίων, νιο σπσιοδnnοrε Πόνο εφόσον δεν
οφεfnετοι σε δικι'ι τους υnοπιότnτο.
β. Ο χρόνος θnτειος των Διευθυντών· Υποδιευθυντών οχοflικών μονάδων, των Π()Οίστομένων Διευθύνσεων και Γραφείω ν, των
υπεύθυνω ν τομέων Έχοflικών Εργαο r:nριακών Κέντρων f'ΣΕΚ}. ϋωιΊικσύ εnογγεflμοτικού ΠροοσνστοιΊιομού rrεn). των ειδικώ ν
πιΊnροφ6ρπσnς στο Κέντρα Έυμβουflευrικnς-Προοοvσcοflιομού fKE!VΠJ, Πflnροφαρικnς και Νέων Τεχvοflογιών fΠΛΗΝΕΤί,
Εργοοτnριοκών Κέντρων Φυσικών Εnιοτnμών fEKΦEJ, ΠεριβοιΊflοντικι'ις Εκnσίδευσnς lΠEJ, Αγωγnς Υγειος, Κέντρων
Περι{Jαflflοντικι'ις εκπσίδευοnς (ΚΠΕJ.
3 Ν.2685/99 "Kάfluψn δαπανών μεrακινούμενωv υπα1111n11ων εντ6ς και εκτ6ς Εnικράrειας και ά111Ιες διαrάςεις',
ΚεφάRαιο Α '. Άρθρο 1 και
Αριθ. 2041733 / 6665 / 0022 ι κοινn Υnουpγικιi Απ6φασn Υπουργών οικονομικών και Εθνικnς παιδείας και
Θρnσκευμάrων fΦΕΚ 508 / r. Β' / 1.7.961. 'Αρθρο 1. "Αριθμός nμερών μεrακίνnσnς εκτός έδpαι:::
Ο Ο()ιθμός των κατ· έτος nμερών μέχρι του οnοίου επιτρέπεται χωρίς nεριορισμ6 στον εππρεπόμενο κατά μnνο αριθμό
nμερώ ν. vσ παραμένουν εκτός έδρας οι uπάflflni!oι ορμοδιότnτος Υπουργείου Εθνικι'ις Ποιδείοι:; και Θρnσκευμάτωv που
μετοκινούνrοι με δικοfωμο οποζnμίωσnς για εκτέf/εσn υnnρεσίας στο εσωτερικό και στον onofo αριθμό δεν
περιιΊομ{36νοντσι οι nμέρες εκτός έδρας γιο ελτέflεσn υnnρεσίσς στο εξωτερικό καθώς κοι γιο συμμετοχι'ι των υπaflflnffων
σε συνέδρια, σεμινάρια. εκnαίδευοn · μετεκnσίδευοn. καθορίζονται ως οκοflούθως:
.. 29. Οι υπεύθυνοι των εργσστnριοκών Κέντρων Φυσικών Επιστnμών fEKΦEJ nου συγκροτούνται με rnν Γ2 / 5542 /
7.10.1993 οnόφσσn Υπουργού ΥΠΕΠΘ μέχρι 90 nμέρες ...
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 · ΝΟΜΙΚΟΠΛΑΙΣΙΟ
474
Αρμοδιότnτες του υπευθύνο υ το υ Ε ΚΦΕ
ο υπεύθυνος του ΕΚΦΕ έχει την ευθύνη της οργάνωσnς και λειτουργίας του. Για όλα τα θέματα
της αρμοδιότητός του συνεργάζεται με το υ ς σχολικούς συμβούλους του κλάδου ΠΕ4 του
νομού ή της περιοχής του. Ε ι δικότερα, οι αρμοδιότητες του υπε ύθυνο υ το υ Ε ΚΦΕ είναι οι εξής:
1. Χρεώνεται τον εξοπλισμό του ΕΚΦΕ κα ι έχε ι την ευθύνη δι ατήρ η σης, συντήρ η σης και
χρήσnςτου.
2. Οργανώνει μόνιμη έκθεση εργαστηρ ι ακών οργάνων, πειραματικών διατάξεων και

οπτικοακουστικών μέσων διδασκαλίας και έχει την ευθύνη λειτουργίας της.
3. Είναι υπεύθυνος για τn λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας στους εργαστηριακούς
χώρους του ΕΚΦΕ.
4. Είναι υπεύθυνος για την τακτική απογραφή των εργαστηριακών οργάνων και του
οπτικοακουστ ι κού υλικού των σχολείων της οικείας Δ/νσης Δ/θμιας Εκπ/σης. και τηρεr
ενημερωμένο αρχείο για το κάθε σχολείο στο οπο ίο αναφέρονται οι π οσότπτές τους και η
λειτουργική τους κατάσταση.
s. Κάνει τις αναγκαίες εισηγήσεις για την προμήθεια εργαστηριακών οργάνων και
οπτικοακουστικού υλικού για την κάλυψη των αναγκών των σχολείων του αντίστοιχου Νομού.
6. Είναι υπεύθυνος για την παραλαβή, την έγκαιρη διανομή ή το δανε ισμό των εργαστηριακών
οργάνων και του οπτικοακουστικού υ λι κού που αποστέλ λ οντα ι στnν οικεία Δ/νση Δ/θμιας
Εκπ/σης.
7. Μεριμνά κα ι επιβλέπει τη συντήρηση και τις μικροεπισκευές του εργαστηριακού

εξοπλισμού των εργαστηριών Φυσικών μαθημάτων των σχολείων της οικείας Δ/νσης Δ/θμιας
Εκπ/σnς.
8. Διατηρεί αρχείο προδιαγραφών και οδηγιών χρήσης των εργαστηριακών οργάνων και των
οπτικοακουστικών συσκευών που διατ ίθεντα ι ή έχουν διατεθεί στα σχολεία.
9. Διατηρεί αρχείο οδηγιών· εκτέλεσης πειραμάτων το οπ οίο κα ι ενη μερώνει.

1ο. Διατηρεί αρχείο με προδιαγραφές οργάνωσης των εργαστηριακών χώρων με βάση τα
Κτιριολογικά Προγράμματα του ΟΣΚ ή άλλης αρμόδιας υπnρεσίας •

4
11 . Επισκέπτεται , τα σχολεία και βοηθά στην οργάνωση των εργαστηριακών χώρων μετά από
5
συνεννόηση με τον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο του κλάδου ΠΕ4.
4 Αρμ6δια υπnρεσfσ του ΥΠεΠΘ. γιο τn σύντοξn κτιριοΠογικών προγραμμάτων είναι n Διεύθυνσn Περιφερειακών
επιχειρnοισκών ερευνών (Δ/ΠΕΕJ
5 Γ2 / 4811/ 8.9. 19981 Διεύθυνσn ΣπουδώνΔΕUι/θμιαι; Εκn/σπι;ι Τμ. Δ Ί ΥΠΕΠΘ
ΘΕΜΑ: Οδnγίει; για τπ Λειτουργία των ΕΚΦΕ κατά το Σχοn. Έτος 1998-99
ο χώρος δροστncι6τnrας των υπευθύνων των εκΦε είναι rα σχοflικά εργαστι'φια τnς περιοχlις ευθύνnς τους και το ΕΚΦΕ. Ο
αριθμός επισκέι/Jεων nou nραγματοποιού1ιτοι στο oxoflει'a είναι ένας έμμεσος δεfκτnς τnc ικαν6τnτας και συνέπειας των
υπευθύνων των εκΦε. εnειδn οuτ6 είναι το κύριο έργο των υπευθύνων των ΕΚΦΕ δεν δικαιοflογεfτσι n μ6νιμπ παcαμονn τους
σε κάποιο vcαφείο τnς Διεύθυνσnς Δευτεcοβάθμιας εκπαfδευσnc. Από το γραφείο τnς Δ/νσnς Β/θμιας ΕκΠ/σnς πρέπει να
περν6νε όποτε είναι ονσνκοfο για να συνεργάζονται με τον Προϊστάμενο τnς Δ/νσnς και τον ορμ6διο Σχοtιικ6 Σύμβουtιο και να
παραnαμβάνουν τnν αΠΠnΠογραφι'a.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 · ΝΟΜΙΚΟΠΛΑΙΣιΟ - - - - - -- -- - - - - - - -- - -- - - - - - -- - -- --
475
12. Είναι υπεύθυνος νια την υποδοχή και την ενημέρωση των μαθητών των εκπαιδευτικών και
γενικά, όσων επισκέπτονται το ΕΚΦΕ.
13. τηρεί και ενημερώνει το αρχείο βιντεοταινιών. σλάιντς. κ.λ.π. του ΕΚΦΕ.
14. Οργανώνει και εμπλουτίζει τη βιβλιοθήκη του ΕΚΦΕ.
15.Εισηγείται στην αντίστοιχη Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης και στο παιδαγωγικό ινστιτούτο σε
συνεργασία με τον αρμόδιο σχολικό σύμβουλο του κλάδου ΠΕ4 την αξιοποίηση των
προτάσεων εκπαιδευτικών και μαθητών για νέες πειραματικές διατάξεις και πειράματα.
16. Συντάσσει και υποβάλλει στην αντίστοιχη Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης τον ετήσιο πίνακα
λειτουργικών και λοιπών δαπανών του ΕΚΦΕ.
17. Συντάσσει και υποβάλλει την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του ΕΚΦΕ, στην οποία
συμπεριλαμβάνονται και προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του . στην
οικεία Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης, στη Δ/νση Σπουδών Β/θμιας Εκπ/σης του ΥΠΕΠΘ
Με τη δημοσίευση της απόφασης αυτής παύουν να ισχύουν οι διατάξεις της Γ2 Ι 554.2 /

7.10.1993 Υπουργικής Απόφασης.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 • ΝΟΜΙΚΟΠΛΑΙΙΙΟ
476
'
mE Ειιω- ·
(ill{fιTfmm ιrιυ u~i~mcrru
0
._....,_._...,.__ ι Θli}~[UΠffi 13llf Π1Ώ1Ul
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
- Κωδική ταξινόμηση
• Αλφαβητική ταξινόμηση
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΙΙ • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΟΡΓΑΝΩΝΚΑΙΣΥΣΚΕΥΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
477
,
---
Βάσn τpιγωνικri 19 ΜΣ. ι 10.Ω Συσκευri για τn μελέτη τnς 47
ΓΕ.010.Ο Βάσn π~ραλλnλόγpαμμn - -- -- - 19 1 κεντρομόλου δύναμη_ς_ __ _ __
ΓΕ.Ο t 5.0 Βάσn κωνικri 19' ΜΣ. 120.σ Φυγοκεντρικri μηχανή_ _ 48
ΓΕ.020.Ο Σύνδεσμος απλός 20 ΜΣ . 125.Ο Φυγοκεντρικός διαχωρ~στriρας 48
ΓΕ.025.Ο Σύνδε_gμος nερ~στρεφόμενος 20 ΜΕ.1 :ιο.ο Διαnλατυνόμενοι δακτύλιοι 49
ΓΕ.010.Χ Ράβδοι με-ι;_αλλικές 21 ΜΣ . 135.Ο ~ υθμιστ riς του Watt 49
ΓΕ.040.Ο Λαβίδα με~αλλικri απλή ___ 21 ΜΣ. t40.0 _!!_ε~στρεφόμενο εκκρεμές του Foucauιt 49
1
ΓΕ .045.Ο Λαβίδα μεταλλική σύνθετη 22 MJ:. t 50.Ο Εκκρεμές του Foucault 50
rε.οsσ.ο Σφιγκτnρας τύπου G 22 ΜΣ. tGο.οrυροσκόnιο 50
ΓΕ.060.Ο Άγκιστρο με στέλεχος Σ.200.Ο Εργαστηριακό αμαξίδιο απλό
- - - - -23 - -
51
ΓΕ.070.Ο Δακτύλιος με στέλεχος 23 Σ.205.Ο Ερ_γαστηριακό αμαξfδιο με έμβολο 51
ΓΕ .075 .Ο Δακτύλιος με άγκιστρο _ __ __ 23 ΜΣ.220.Ο Συσκ~υri σύγχρονων κινήσε~ν (1) 51
~ --
0_80.Ο Τραπεζίδιο μεταβλητού ύψους 24 ΜΣ.221._Ο Συσκευri σύγχρονων κινri2εων (11) 52
ΓΕ.100.Χ Μάζες 24 ΜΣ.2~Ω.Ο Συσκευή κρούσης σε δύο διαστάσεις 52
ΓΕ.105.C Σειρά σταθ_llii)ν 25 [ ΜΣ.2110.Ο Συσκευή ελεύθερης _nτώ_
ση_ς'-_ 53
re.110.a Σειρά μετάλλων 25 Ι ΜΣ.250.Ο Αεροδιάδρομος 53
ΓΕ. 120.0 Ζυγός απλός <μονriς φάλαγγας) 25 ΜΣ.255 .C Αεροτράπεζα 54
ΓΕ. 125.Ο Ζυγός διnλriς φάλαγγας με βερνιέρsι_ 26 ΜΣ.270.Ο Καμπυλόγραμμος διάδρομος 54
ΓΕ. 12G. Ζυyός τριπλriς φάλαγγας _ _ ___ 26 ΜΣ.280.Ο Κεκλιμένο επίπεδο πολλαnλriς χρriσης 55
ΓΕ. 130.Ο Ηλεκτρονικός ζυγός _ _ _ _ _27 ΜΣ.285.Ο Τριβόμετρο 55
rE. 1 sο.σ Χρονόμετρο χειρός. αναλογικό 27 ΜΣ.300. Ο Τροχός Μaχweιι _ 56
ΓΕ. 151.Ο Χρονόμετρο χειρός, ψηφιακό 27 ΜΣ.:.010.Ο Συσκευri νόμου διατnρησnς τnς 56
ΓΕ.155.Ο Χρονο~τρnτriς με ηλεκτροκινητήρα 28 μηχανικής ενέργειας
ΓΕ. 156.Ο Χρονομετρητιiς nλεκτρομαγνnτικός 28 MΣ.3!iD.D Συσκευf!_αδράνειQς 57
re. 160.Ο Χρονόμετρο ηλεκτρονικό 29 ΜΕ. 360.Ο Ζυγός αδράνειας - - : - -- _ _ 57
rε.1 ΒΟ.Ο Μετρονόμpς_ 29 ΜΡ .005. Ο Λεκάνn γυάλινη φαρδιά 61
ΓΕ.200.Ο Μqιρογνωμόνιg 30 ΙVΙΡ.006.Ο ΛεκQ_'{n νυάλινn βαθιά _ _ __ 61
ΓΕ.210.Ο Τρίγωνο ή γνώμονας 30 ΜΡ.010.Ο Μανομ~τρική κάψα 61
ΓΕ.220.Ο Χάρακας ή υποδεκάμετρο 30 ft1P.015.(! Συσκευή υδροστατικής nίεσnς 62
ΓΕ.225.Ο Κανόνας χιλιοστομετρ_!!<ός 1m 31 ΜΡ.016.Ο Δοχείο Mariotte 62'
ΓΕ.2JΟ.~ Κλ1μοκόμετρο 31 ΜΡ.020. Ο Υδροστρόβιλος 62
ΓΕ.235. Οδόμετρο 3 11 Ρ.ΩJΩ.Ω Συγκοινωνούντα δοχεία 63
ΓΕ.240.Ο Μετροταινία 32 ΜΡ.031. Αλφαδολάστιχο 63
ΓΕ.250. nαχύι.ι~ο ή διαστημόμετρο 32 ΜΡ.035.1.1 Αεροστάθμη 63
ΓΕ.260. Μικρόμετρο 32 ΜΡ.Ο~Ο.Ο Συσκευri Pascal 64
ΓΕ . 300.Ω ~ειpά εργαλείων εpγαστnρίου _ _ _ 33 ΜΡ.045.Ο Υδραυλικό πιεστήριο απλό 64
ΓΕ.310.Ο ΕQγαστηριακός πάγκος 33 ΜΡ.050.Ο Ημισφαίρια Μαγδεμβούργο~ 65
' rr.:.~1s.o Τραπέζι_:mοχή.[Ιατο 34 MP.OGO.O Σύριγγα 65
ΓΕ.320.Ο Προθnκ_ο οργάνων μεταλλική 34 ΜΡ.070.Ο Μανόμετρο ανοικτό 66
re.:ι2s . Ι}ροθnκn εργοστnριακn ξύλινη 34· ΜΡ .075 . σ Μανόμετρο κλειστό 66
ΓΕ.330. Αρχειοξ!ήκn μεταλλικn 35 r.1P.OSO.O ~υ2κευή Boγle Mariotte_ _ _ _ __ 67
ΓΕ.350.G Ψυγείο 3ι; ΜΡ.085 .σ ΜανQμετρο μεταλλικό 67
ΓΕ.560.Ο Φούρνος μικροκυμάτων 35 Ρ.100.Ο 1:3ορόμετρο υδραργυρικό 67
ΓΕ.400.Ο Φαρμα_κείο ικουJ:ίJ 3<; ΜΡ. 105.Ο ~αρ~ετρο μεταλλικό 68
[.re. 410.0 Κράνος προστασίας 36 ΜΡ. 106. Υψίμετρο 68
ΓΙΞ. 420.ιι Γυαλιά προστασrας 37 MP.120.Q Αερ_αντλία εμβολοφόρο με_!<ci>δων~ 68
ί ΓΕ.430.Ο Προσωπίδες 37 ΜΡ.125.Ο Αεραντλίες κενού 69
1ΓΕ.440.Ο Γάντια προστασίας 37 ΜΡ.13Ω.Ω Υδραντλία μ_εικτn 69
ΓΕ.450.Ο Ποδιά προστασίας 38 Μ .140.Ο Μετρr1τής ροής 70
ΓΕ.460.Ο Οφθαλμόλουτρο 38 ΜΡ.150.Ο Κύλινδροι του Αρχιμήδn_ 70
ΓΞ.480.~ υροσ~εστriρας 39 Ι\1Ρ. 'i&O. Πυκνόμετρα 70
ΓE.49D.n Απαγωγός αερίων 40 ΜΡ. 161.Ο πυκνόμετρο μπαταριών αυτοκινήτων 71
ΜΣ.010.Χ Δυναμόμετρg ι.ο3 ΜΡ.170.Χ Αραιόμετρα 71
ΜΣ.026. Σε!Qό ελατηρίων 43 ΜΡ.171 .Ο Αλκοολόμετρα 71
ΜΣ.040 . :3 Νnμα στάθμης _ 44 ΜΡ. 1 so.o Συσκευή Bernoulli 72
ΜΣ.050.~ ΑQθρωτό_ παραλλnλεnfnεδο __ 44 1 ΜΡ.190.Ο Γεννήτρια ρεύματος αέρα 72
ΜΣ.060.Ο Συσκευή ισορροπ[g_ς 45 ΜΡ . 195.ΟΑεροδυναμικά σώματα 72
ΜΣ.07Ω.Ο Ζυγός συναρμολογούμενος 45 ΜΡ .200 .~ Συσκευri τριχοειδών φαινομένων 73
! _ _ffill_οχλό_ς.Q_λ.Q~(:.!ινίοω ΜΡ.21~.σ Σ_υ_σκευn επιφανειακής τάσnς 73
~
ΜΣ.ΟUύ.Ο Τροχαλfα anλri 46 ΜΡ.220.Ο Ωσμφμετρο 73
ΜΣ.081.ο Τροχαλία με σφιγκτnρα 46 ΜΡ.300.Ο Υγρόμετρο τρίχας
- - - - - - 74
ΜΣ.085. Τpοχαλία.2!_πλn ή τριnλn 46 ~1P.ito.o ~ρgχόμετρο 74
ΜΣ. 10 .ο Φυγοκεντρικός διάδρομος_ 47 Μ .320.D Ανεμόμετρο χειρός 74
- - ----
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 · ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ - - - - - - -- - - - -- - - -- - - - - -- - - - -
479
.
ιmm
.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ . · .~- ""- "
~
ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ .· - ΚΩΔΙΚΟΣ
TA.Ot O.O Εκκρεμές με πλαστικό σφαιρίδιο 77 ΘΕ.155.Ο Συσκευή προσδιορισμού μηχανικού 1061
ΤΑ.01_5.Ο Εκκρεμές Blackburn _ _ _ _ _ __ 77 ισοδυνάμου τη ς θερμότητας
ΤΑ.020.Ο Συσκευή σύζευξης ταλαντώσεων 78 ΘΕ. ,60.Ο Συσκευή θε ικής αγωγιμότητας στερεών106
ΤΑ.025.Ο Συσκευή συζευγμένων ταλαντώσεων 78 ΟΠ.005.Ο Ζεύγος κηροηηγίων 109
! Εκκρεμές του Bartoη> οπ.ο,ο.ο Ηλεκτρικός <e.Q_νός 109
ΤΑ.050.Ο Στροφικό εκ~εl!ές 78 ΟΠ.Ο, , .Ο Συσκευή φωτεινής δέσμης 109
ΤΑ.050.Ο Έκκεντρο για κινητήρ
""α=---- _____ 79 οπ.020.0 Προβολέας Reuter 11 ο
ΤΑ.055.Ο Ηλεκτρομπχανικός·~
ταλαντωτή
~~""""'"""~---~
79 on.oso.o Λυχνrα υπεριώδους ακτινοβολ ίας 111
ΤΑ.060.Ο Ελατήρια κυ ατισ ών 80 ΟΠ.ΟJ5.Ο Λυχνfα υπέpυθpης ακτινοβολ ίας 111
ΤΑ.070.Ο Συσκευή ε κάρσιων στάσι ων κυμ=
άτ=ω"-'ν'-----"-
80-'- 1 ΟΠ .040.Ο Φασματική λυχνία νατρίου 112
ΤΑ.075.Ο Συσκευή διαμήκων στάσιμων κυμάτων 81 ΟΠ .050.Χ Συσκευή Λέι ερ 112
ΤΑ.080.Ο Συσκευή κυ= μα=-τ=ισ=-<μ=ώ'"""""ν_____ 81 ΟΠ .0 60.Ο Αδιαφανnς οθQ.νn 113
ΤΑ. t οο.ο Διαπασών ~~"'"" ίδ-" α'-_______8 _2 ΟΠ.065 .Ο Ημιδιαφανής 9θόνη 113
ΤΑ. , Ο!~Διαπασών 1700 ΗΖ 83 ΟΠ.070.Ο Σε ιρά κατόπτρων 11 3
ΤΑ. ,05.Ο Σετ_ 8 διαπασών 83 ΟΠ.080.Ο Σε ιρά φακώy 114
ΤΑ. , 10.0 Ζεύγος διqπgσών επί αντηχ~jων_ _ _ 83 ΟΠ.090.Χ Στnριγμα φακών και κατόπτρων 114
ΤΑ. 1 20.Ο Μονόχορδο ή πολύχορδο 84 οπ . , οο.ο Με'{εθυντικός φακός 115
<Μοντέθ_ο εγχόρδων οργάν~ ω~
ν>_ __ οπ . ,, ο.ο Πρfσματα ε στέλεχος 115
TA. , JO.O Ηχητικό σωλήνας Kuηd 84 οπ . ,, 5.0 Οπτικn ίνα 115
TA. , S5.0 Σω
=.;,;
λή~ν~α=-Q
:=u=Ιη=c=ke=----------'85 οπ. , 20.0 Ισλανδική κ ύσταλλο~ ς_ 116
TA. t 40.0 Ηχητικός σωλήνας 85 οπ. t JO.o Δίσκος του Νεύτωνα 116
<Μοντέλο πνευστών οργάνων! οπ. , 40.Ο Έγχρωμα φίθ.τρα 117
ΤΑ. , 50.Ο Στροβοσκόπιο χειροκίνητο 86 OΠ.t4t .o Έγχρωμα φίλτρο ε πλαίσ10 117
ΤΑ. t 5 t .ο Επιτραπέζιος ανεμιστήρας 86 οπ. t 45.Ο Πολωτικά φίλτρα 117
ι--
πολλαπλών ταχυτήτων on.t5o.o Φράγματα η~ίθλοσnc; 118
ΤΑ., 55.Ο Στροβοσκόπ ιο ηλεκτρονικό
--''--- - - - - 87 οπ. ,5,.0 Φράγμα περίθλασης - Ψηφιακός δίσκος CD 119
ΤΑ. ,70.Ο Ηχόμετρο 87 οπ., &Ο.Ο Συσκευή δακτυλίων του Νεύτωνα 119
ΤΑ. 180.Ο Συσκευή ικ οκυ άτων 88 οπ. , 70.Ο Γωνιομετρικός δίσκος 120
ΤΑ. , 90.Ο Συσκευή υπερήχων _ _ _ _ _ __ 89 οπ. , 75 .Ο Εξαρτήματα Ι{ωνιομετρι κού δίσκου 120
Θ Ε.002.Ο Λύχνος οινοπνεQματ
=-=
ο_,_
ς _ _ __ 93 οπ. ,80.Ο Οπτική τράπεζα _ 121
ΘΕ.005.Ο Εργαστηρια~ς λύχνος <καμινέτο> 93 οπ. , 85 .Ο Ιηηε ίς οητικ.[ί_ς τράπεζας _ ___ 121
1ΘΕ .006.Ο Ηλεκτρικός θερμαντήQ_gς'-- 94 οπ. ,90.Ο Τραπεζίδιq οπτικής5ράπεζας 12~
ΘΕ.007.0 Ηλεκτρικός θερμαντήρας 94 οπ., 95.Ο Λεκάνn οπτικής τράπεζας 122
βυθ!_ζ_ό~ενος~σ
_ε_υ
~γ~
ρ_ό _ _ _ _ __ οπ.200.0 Τη λεσκόπιο 123
ΘΕ.0 ,0.Ο Τρίγων9_!!ύρωσης 95, 196 οπ.2 , ο.ο Ακτινόμετρο Crookes 124
ΘΕ.0 ,5 .Ο Τρίποδας θέρι,ιανσης 95 οπ.220.0 Φωτόμετρg Bunseη 124
ΘΕ.020.Ο Πλέγl.!α πυρίμαχο 95 ΟΠ.225.Ο Φωτόμετρο_ 1251
ΘΕ.030.Χ Θερμόμετρα tfg 97 on.2:so.o Φασματοσκόrιιο 1251
ΘΕ.05t .Ο ΕR_γαστηριακό eερμόμετρ_ρ_ 97 ΟΠ.2!5.Ο Απλό φασματοσκόπιο πεpίθλασπ~ 126
ΘΕ.03 2.Ο Θερμοχρωμικοί δείκτες 97 ΟΠ.240.Ο Φασματόμετρο 126
ΘΕ.05 3.Ο θερμοσκοπικό χαρτί 98 ΟΠ. 250.Ο Συμβολόμετρο Michelson 127
ΘΕ.03 5.Ο Θερμόμετρο πολλαπλών κλιμάκων 98 1 ΜΑ.005.Ο Μαyyήτες ραβδόμορφοι <Ζ:εύ ος> 131
ΘΕ.056.Ο θερμόμετρο διμεταλλικ=-
ό __ - - - - - - =9c8
= ΜΑ.ΟΟ&.ο Στήριγμα μαγνητών 131
ΘΕ.037.Ο θεpμό_μετ ο εγίστου - ελαχίστου 98 ΜΑ.Ο,Ο.Ο Μαγνήτη ς πεταλοειδής με οπλισμό 131
ΘΕ.038.Ο θερμόμετρο ιατρικό 99 ΜΑ.0,5.Ο Κυλινδρικός μαγνήτης 132
ΘΕ.039.Ο θερμόμετρο ηλεκτ ονικό
~~~~~------~
99 MA.Ot7.0 Μαγνήτες νεοδυμίου {ζεύyο > 132
ΘΕ.050.Ο Συσκευή κατ· όγκο διαστολής 100 ΜΑ.Ο,8.Ο Μα_yνητική ταινία 132
ΘΕ.055.Ο Συσκευή γραμμ ικής διαστολής 100 ΜΑ.020.Ο Μαγνητική βελ gνη σε _βggη 133j
μ§_ μία ρό~
βδ
_ο_ _ _ _ _ _ _ _ __ ΜΑ.025.Ο Μαγνητική πυξίδα 133,
ΘΕ.056.Ο Συσκευή γραμμικής διαστολής 101 ΜΑ.ΟJΟ.Ο_Π υζ(~α_ΗQ_~ητική απόκλ ιση - έγκλισης 134
μ§_ τρεις ράβδq_υς,___ MA.OJ5.Cl Μg_γνητικός_Qείχτης 134
ΘΕ .060.Ο Διαστολόμετρο 101 ΜΑ.040.Ο Σειρά μοριακών μαγνητών 134
ΘΕ .065 .Ο Διμεταλλικό έλασμα 102 ΜΑ.045.Ο Συσκευή g:>άσματος μαγνητικού πεδίου 1351
ΘΕ.080.Ο θερJ.!!δόμετρq_~ε D_λε ικό αντιστάτη 1Of.J ΜΑ.050.Ο Ατσαλίνα θpαυqΙJε'![η 1351
ΘΕ.08,.Ο Θερμιδόμετρο μικρό 103 ΜΑ.055.Ο Ρινfσματα σιδή ρου 135
ΘΕ.085.Ο θερμιδόμετρο χωρίς ηλεκτρικό αντιστάτn 1031 ΜΑ.060.Ο ΓαλβονόμετpQΜΙ)απτομένης _ 136
οε. ,οο.ο Σωλήνας διάδοσπςJ!._ερμότητα στα υγρό 103 ΜΑ.070.Ο Συσκευή μαγνήτισης και απο~γνήτισης 136
ΘΕ .105 .Ο Συσκευή μελέτης της ακτινοβολίας 104 ΜΑ.080.Ο Μαγνnτόμετρο 137
~μότητα'-'ς,__ _ _ _ _ _ _ _ __ ΗΑ.005.Ο Ρά~δο γυάλινη 141
ΘΕ. Ί ,Ο.Ο Σειρά μεταλλικών δοχείων 104 ΗΛ.ΟtΟ.Ο Ράβδος εβονίτη 141
οε. , ι s.ο Συ~κευήτγ_,__
η_d_
aι_
ι _ _ _ _ _ _ _ __...ο_
1οs ΗΛ.ο,s .ο Ράβδοc; εβονίτη αιωρούμενη 141
ΘΕ.'120.Ο Σtpόβιλος του Ήρωνα 105 ΗΛ.020.Ο Δοκιμαστικό σφαιρίδιο 142
ΘΕ . ,25.Ο Στοιχειώδης ατμοστρόβιλος δράσης 105 ΗΛ .025.Ο Ηλεκτροστατικός κύ λινδρος 142
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
480
ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ · . :~ - . .· ..- .. .· .-i-; -~ ΚΩΔΙΚΟΣ
ι . ι.ι. : . ι.......~~:...:11 ~~~:::::::~ rmm
ΗΛ.030.Ο Σφαιρικός αγωγός 142 ΗΛ. 366.Ο Πυρήνας βραχύς 165]
ΗΛ.0110.Ο Μονωτικός στύλος 143 ΗΛ.367.Ο Πυρήνας μακρύς 1·6s1
ΗΛ.0115.Ο Ηλεκτρικό εκκρεμές 143 ΗΛ.368.Ο Πολικά τεμάχια nλεκτρ_ομαγνήτη !ζεύγος> 1~
lii.~50.0 Ηλεκτρικός θύσανος- 143 ΗΛ.370.Ο Σειρά αναπηδώντων δακτυλίων 166
ΗΛ.055.Ο Ηλεκτρικός στρόβιλος 144 ΗΛ.375.Ο Εκκρεμές Waltenhofen 166
ΗΛ.070.Ο Ηλεκτροσκόπιο 144 ΗΛ.380.Ο Τροχός Barιow __ 167
ΗΛ.080.Ο Συσκευή μελέτης του νόμου Coulomb 145 ΗΛ.390.Ο Πηνίο επαγωγής 167
ΗΛ.090.ο Ηλεκτροστατική μnχανή Wimshurst 145 ΗΛ.391 .Ο Ζεύγος πηνίων επαγωγής 168
ΗΛ.095.Ο Ηλεκτροστατική μnχανή van de Graaff 146 ΗΛ .395.Ο Πηνίο Ruhmkorff 168
ΗΛ. ιοο.ο Συσκευή ΜίΙΙίkaη 146 ΗΛ.400.Ο Ηλεκτρικός κινητήρας απλός 169J
ΗΛ. t 10.Ο Συσκευή αποτύπωσης ηλεκτρικού πεδίου 147 ΗΛ.41 Ο.Ο Ξηρό θερμιδόμετρο 169
ΗΛ.115.Ο Συσκευή επίδειξης ηλεκτρικού πεδίου 147 ΗΛ.4 t 5.0 Θερμοηλεκτρικό στοιχείο 170;
•
ΗΛ. t20.0 Κοίλος κυλινδρικός αγωγός 148 1 ΗΛ.1120.Ο Στοιχείο Peltier 1701
ΗΛ.125.Ο Επίπεδοι αγωγοί 148 ΗΛ.430.Ο Βολτόμετρο τύπου Hoffmaηn -- 17]
ΗΛ. t50.0 Ρευματολήπτης (φις> 148· ΗΛ.435.Ο Συσκευή γαλβανοπλαστικής 171
ΗΛ.15 t .ο Ρευματολήπτης ιμnανάνα> 149· ΗΛ.450.Ο Σωλήνες αερόκενοι 172·
-Η-Λ. t52.-0- Ρευματολήπτης !βύσμα πολλαπλό> 149 ._ ΗΛ.45 1 .ο_Στnριγμα αερόκενων σωλήνων 1721
ΗΛ.155.Ο Ρευματοδότης ιπρlζαJ 149 ΗΛ.455.Ο Σωλnνες Geissιer 173
- ----
ΗΛ.156.Ο Ρευματοδότης ιμπόρνα> 150 ~Λ-~60.Ο Καθοδικός σωλήνας με στg~ρό_ 1731
ΗΛ. t &Ο.Ο Κροκοδειλόκι απλό 150 ΗΛ.465.Ο Καθοδικός σωλnναc με φθορlζον
~
174
ΗΛ. 170.Ο Καλώδια 150 διάφραγμα
ΗΛ.175.Ο Σύρμα χάλκινο
---
151 ΗΛ.470.Ο Σωλήνας διαυλικών α~.:.:.ίν;;..:ω:::..:ν~---
~-1_
7_6.~ Σύρμα χάλκινο εμαγ~έ 151 ΗΛ.475.Ο Σωλήνας De ιa Riνe:__ _ _ _ __
ΗΛ.177.Ο Σύρμα χρωμονικελίνnς 151 ΗΛ.480.Ο Σωλnνας Roentgen
ΗΛ. 178.Ο Σύρμα κονσταντάνnς 152 ΗΛ.485.Ο Σωλnνας Braun _ ____;_
176,
ΗΛ. t 80.Χ Μπαταρίες κοινές 152 ΗΛ.490.Ο Απαριθμητής Geiger-Mϋller _ _ ____:,17n1
ΗΛ. t 81 .χ Μπαταρίες αλκαλικές 153 ΗΛ.495.Ο Φωτοκύτταρο _ 117'
ΗΛ . 182.Χ Μπαταρίες επαναφορτιζόμενες 153 ΗΛ.500.Ο Δίοδος πυριτίου 177
!νικελίου · καδμίου> ΗΛ.505.Ο Ανορθωτής πυριτίου <γέφυρα> 177
ΗΛ . t 85.Ο Φορτιστής επαναφορτιζόμενων 154 ΗΛ.5t0.Ο Ανορθωτής πυ_ριτίου 40 Α 178
μπαταρίων ΗΛ.520.Χ πυκνωτής σε βάση 1 7~
HA.t90.0 κουτί μπαταριών 154 ΗΛ.530.Ο Ηλεκτρονόμος <ρελέJ σε ~άσ=n~_ _ _1_7-'., 81
ΗΛ.191 .Ο Βάση μπαταρίας τύπου D 154 ΗΛ.535.Ο Βομβnτnς σε άσn 179,
--
ΗΛ.200.Ο Διακόπτης απλός μαχαιρωτός 155 ΗΛ.550.Ο Φωτοστοιχείο 179 1
ΗΛ.201.Ο Διακόπτης διπλός μαχαιρωτός ΗΛ.570.Ο_Σειρά λογικών πυλών 17~

- - - 155 _
Ι!Λ.202.Ο Διακόπτης αναστροφέας
-~
155 ΗΛ.580.Ο πινακίδα συναρμολόγησης ~υ~λωμό~~ν 180
ΗΛ.205.Ο Διακόπτης μnουτόν_________156 ΗΛ.585.Ο Κονσόλα λογικ~ν 15υκθ"2.Ι.Ιά.των __ 180
1
ΗΛ.210.Ο Λυχνιολαβή βιδωτών _λυχνιώ\/ _ _ _ 156 ΗΛ.600.Ο Πολλαπλός μετασχηματιστής χαμηλής 181
ΗΛ. 211.0 Λυχνιολαβή λυχνιών μπ(]γιgyέτ __ 156 ισχύος
ΗΛ.215.Χ Λυχνίες πυράκτωσης 157 HΛ.Gto.o Μετασχηματιστής ΙJ.Ολλg_πλό_ς 1_00Q_W 181
ΗΛ. 220.Ο Συσκευή νόμου του Ohm 157 ΗΛ.620.Ο Τροφq_δοτικό χgμnλής_και υ,ΥJ_nλής.J.άσnς 182
ΗΛ.225.Ο Σειρά αντιστατών 158 ΗΛ.625.Ο Εργαστηριακό τροφοδΟ_:t!.κ.ό 182
ΗΛ.230.Χ Ροοστάτες 158 ΗΛ.630.Ο rεννnτρια χαμηλών συχνοτήτων με 183
ΗΛ 240.Ο ποτενσιόμετρο 158 ενισχυτn
---
ΗΛ.300.0 Αιωρούμενο πηνίο 159 1 ΗΛ.640.Ο Ακουστικός ενισχυτnς ισχύος_ 183
ι ΗΛ.305.Ο Ζυγός ρεύματος _ __ 159 ΗΛ.645.Ο Ακουστικός ενισχυτής με μεγάφωνο 184
ΗΛ.31 0.Ο Συσκευή παράλληλων αγωγών _ _ __c 160 ΗΛ.650.Ο Φωτοβολταϊκό στοιχείο 184
ΗΛ.320.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητικού πεδίου 160 ΗΛ.670.Ο Ανεμογεννήτρια 184
ευθύγραμμου αγωγού ΗΛ.690.Ο κυψελίδα καυσίμου !Στοιχείο υδρογόνου> 185
ΗΛ.325.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητικού πεδίου 160 ΗΛ.700.Ο Δοκιμαστικό τάσης 185
κυκλικού αγωγού ΗΛ.7t0.Ο Γαλβανόμετρο κεντρικού μηδενό_ς__ 186
ΗΛ.330.Ο Συσκευή φάσματος μαγνητικού πεδίου 161 ΗΛ.720.Ο ΑμπερόμετRα 186
1
σωληνοειδούς ΗΛ.7 ~ο.ο Βολτόμετρα 18~
·~'---~-----
Η Λ. 340.Ο Ηλεκτρομαγνήτης απλός 161 ΗΛ.740.Ο Όργανα πολλαπλών κλιμάκων 187
ΗΑ.34 t .ο Πεταλοειδής nλεκτρομαγνήτnς
- -
162 ΗΛ.750.Ο Πολύμετρο αναλογικό_ 18 ~
ΗΛ.345.0- ΗλεΚτρικό κουδούνι 162 ΗΛ.760.0 Πολύμετρο ψηφιακό 1 8~
ΗΛ.350.ο πrϊνίο 300 σπειρώv 162 ΗΛ.780.Ο Καθοδικός παλμογpά<eος 18~
ΗΛ.351.Ο Πηνίο 600 σπειρών 163 ΗΛ. 790.Ο ΤζαουλQμετ ο - Βαττόμετρο 190
ΗΛ.352.Ο πηνίο 1200 σπειρών 163 ΧΗ .005.Ο Λύχνος Bunsen 196
ΗΛ.353.Ο Πηνίο 24 οοο σπειρών 163 ΧΗ .020.Ο Λαβίδα δοκιμαστικών σωλήνων ξύλινη 1971
ΗΛ.355.Ο Πηνίο 5 ή 6 σπειρών 164 ΧΗ .025.Ο Λαβίδα μεταλλική 197
ΗΛ.360.Ο Πυρήνας σχήματος υ 164 ΧΗ.026.Ο ΠυRΟλαβίδα ή Πυράγρα 1971
- - -
ΗΛ 365.Ο Βάση λυόμενου μετασχηματιστή
- - - - 164
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
481
:κ~ο~ο.σ Λαβίδα Mohr 198 ΧΗ.510.σ Χρωματόμετρο 224
XH.032.U Λαβίδα Hoffman 198 ΧΗ. !'i20.0 Φασματοφωτόμετρο 225
Χ:Η.040.D~άτουλες 199 XH.SJO.σ κυψέλες χρωματόμετροu - 225
ΧΗ.Ω4S. Κοχλιάριο καύσnς 199 φασματοφωτόμετροu
:ttH.OlJ'1.D Στ~ιγμα παρα~~ίδων 199 ΧΗ.550.Ο πεχαμ ετρικό χαρτί 225
ΧΉ.Ο!ίΟ.Ο Πώματα φελλο ύ 200 1 ΧΗ.560.Ο nεχά~μ- ετ
~ρ-
ο-~-------- 226
XH.OSS.O Πώματα ελαΟ!J κά 200 1 ΧΗ.580.Ο Αγωγιμόμετρο ~~----~~~~~=226
:ΚΗ.060.ο Φελλοτρυnn!_nρες 201 ΧΗ.590.Ο Οξυγονόμετρο 227
ΧΗ.Gε5. ~κονιστn_ς_φελf!pτpυ πn~~ρ~ν 201 ΧΗ. 700.Ο Σκε~n ΊJϊί<ΡΟκλΨC!!<ας _ _ _ _ _ _ _2__2_,7
XM.fJ7G.... Σuqι~ευ ιi μαλα ~ώμαlος φελλ~ύ 201 ΓΒf:ΟΩS.Υ.. Οπτικό μικροσκόπ ιο 231
X~.DSC.Ω___!_t_l:ΊPΙ'O~δοκιμασ~ικών σ~ιiν~ν 20: 1 Β!.Ο1 σ.~τερ.§οσκόnιο 233
ΚH..ΩS!S.v ΣτrΊριyμα σιφωνίων 202 ΒΙ.020.Χ Αντικει μενοφόρες πλάκες_
ΧΗ.:J!ΙΟ.α Στnριγμα σφαιρ!κ~~-_φ~λών 202 ΒΙ.021.Ο Καλυ nτρίδες
ΧΝ.09~.Ω Στεγνωτήρ10 σκε υ ώ~ 2051 ΒΙ.025.Ο Λαβfδα για ~ι~αλ ~πτρίδες 234
ΧΗ.097.υ Γεννr'ίτpια ρεύματος αέρα 203 1
BΙ.OJC. Λα βίδα ανατομική 198 234'
ΧΗ.10".ο Ράβδοι μαγνnσίας 203 ΒΙ.Οι!!C.C Νυστέρι ανατομίας σταθερ_ό______2_3_5
ΧΗ.1 Ί!fl. Ψnκτρες καθαρισμού 204 1 s•.o4t.σ Νυστέρι _9νατομίας με ανταλλα κτιι<ά 235
:Xili.12!;.~ Λίμα γυαλ ιού 204 ΒΙ.045.Ο Λεπίδα 23~
~H.1SC..... Ελαστικοί σωλήνες 204 ΒΙ.~50.Ο -Ψα λιδάι<ι 236
..
Χ.Η.155 • .ι Σύνδεσ~ιοι ε λαστικ<δν σωλrΊνων 205 Sl.D6t:.J3 Ανατο μικn βε λόνι~ 236
ΧΗ. D60. Γυάλινοι σωλήνες 205 ~BL080.X Τpύβλια Petrί 236
χ~. 170. . Ράβδοι ανάδευσnς 206 ΒΙ.090.Ο Κασετίνα εpyα λείων μι ~ροσκοπίας 237
κκ.1sο •..: χωv~a διnenσnς 206 ΒΙ. 100.Ω Κλίβανος επώασnς 237
~---c'----'----,-'--
::.lΗ.ΊΙ85.Χ Χωνία Buchner 207 B I. 101.0 Κλ ίβανος αποστείpωσnς 237

1------~--~--~-~~------
~Κ.190.Ο_Διnθnτικά χαρτιά 207 ε:ι. 1 ισ.ο Υδατόλουτρο 238

--------~---
)ϊΚ.200.Χ Ασφαλιστικά χωνrα 208 ΒΙ.120.σ Η λεκτρικός Θερμαντnρας με αvαδεuτnρα 238
>:H.~v~.~ Δl~χωριστι_κ~_χωνία 208 <Θερμοκυ κλοφορnτnς)
:trn.2'10. _ ΚάΥJες Γ]QΡΟ_?λQΥ,Ι}_<; 209 ΒΙ. 125.Ω Μαγνnτι κός αναδε υτnρας 239
χκ.21s.α Κάψα .DQΡ.Οελά.νrις_ ~υρύqτ~J:!n 209 ΒΙ. 130.σ Χύτρα ταχύτnτας ϊϊ.\UτόΚαυ~οJ 239
ΧΜ.220.ι. Γοuδί με γο υ~οχέρι 209 ΒΙ.140.D Χυμοnοιnτής <Μίξερ> 240
ΙΟΙ.2:ι:σ.ι. Δίσ~sος γυ~ ινος _ 2·10 ι ΒΙ.200.ο_ιyιό~ιμα παeqσκε~~σματ9 ΜικροΕ_Κ<?nίας 240
ati.::7:35.:J.. Ύαλοι ωρολογίου 210, ι ον Ουσί~\_: Αντιδρ_sιστr'ίρια 24.1-261
ΧΚ.240. :Κ Φιάλες αντ.ι δραστnρrων πλαστικές 210 ΟΥ. 7ΧΧ Δε ίκτες 258. 259
ΧΗ.245. Κ Φιάflεc αντι ~ραστnρίων γuόλ ινε_s - - 211 OV.8XX Χρωστικές Ουσίες 260. 261
ΧΗ.24&7 .13 Ετι κέτες σήμανσnς φιαλών _ __111 ΟΥ.9:ΧΧ Διαλύματα 260 261
.l(H.250.Q Υόροβολέας πλαστικός 212 ΜΟ.005.Ο Κυβικn παλάμn , αnοσυναρμολογού μενn 265
1
Xil.2!r5.0 Υδpοβολέας γυάλιν~- 212 ΜΟ.010.0 Μ οντέλο κυβικού μέτρου _ - ~6~
XH.~60.C Σταγονόl:!ε~α <Απλά nουάpΙ 212 ΜΟ.020.Ο Μοντέλο γεωμετρικών σ~μά~ων 265
XH.2c;~.t Π λnpωτnς σιφωνίων 213 Mo.oso.o Μοντέλο κανονι κής ι<οτανο μnς _ _ 266
ι πουάρ τριών β<:JλβίδωνΙ __ ΜΟ. 1 οο.ο Μοντέλο τετράχρονου βενζινοκινnτή ρα Ί66
ΧΗ..2~0.Χ Δοκιμ99.:τι~9ί σωλήνες 214 σε τομn
χ~.~90..... οv15ομε·~~ι~~ικύ1!! νδροι _ -1.~ ΜΟ. 105 .Ο Μ οντέλο δίχρονου βενζινοκινnτriρα σε 266'
ΧΜ.29Ξ.Χ οvκομετρ.ι ~~ς_φ ιά λ.§_ς 21s Ι _ _ __ ·_
co_,_μ_n~------~---------1
ΧΗ.::ιιο.χ Ποτnρια ζέσnς 215 ΜΟ. Ί 10.~ Μοντέλο nετρε λα ιοκινnτnρο σε τομn
2_6rJ
Ζ{Η.~10.Χ ΦΪάnες κωνικές αριθ μnμένες 216 ΜΟ.115.Ο Μοντέλο κινnτήρα wan κeι σε τομn 267
1ι~.~~s.,. .. Φ1άλεϊκώνι1<tς με στεvό -λαι μό 216 ΜΟ. Ί 50.Ο Υδραυλικό ανάλογό n λεκτρικcδν 267
ΧΗ.!20.:Χ Φιάλ§ς διήθnQn ς στο κενό · -- 217 κυκλωμάτων
:HH.325•..t Κλασματήρ_?ς 217 1 ΜΟ. tso.o Μnχανικό ανάλογο του πειράματος 268
Xot.~30.X Φιάλες σφαιρι κές 2Ί8j Rutherford
ΧΜ.331 .6 Φιάλn σφαιρικn ι s 218 ΜΟ.200.Ο Μοντέλα ατόμων 269 1
XK.J~5.X Φιάλε_ς σφαιρικές ευρύστομες 218, ΜΟ.210.0 Μοvtέλα κρυσταλλικών πλεγμάτων 269
Χ.Η.340.~ Κρυστα λλωτή ρι α _ _ 219 ΜΟ.300.Ο Πρόπλασμα ανθρωπίνου σώματος 270
XH ....so.x Σιφώνια n λnρωσnς 2Ί9 MO. JtO.O Μοντέλο σκελετού ανθρωπίνου - - -271
XH.JSS.X Σιφώνια μέτρnσf'}S _ _ 220 σώματος
ΧΗ.!60.Χ. Προχοϊδες με στρ~ιγγα 220 ΜΟ. 320.Ο Μοντέλο κεφολnς · εγκεφά λου 271j
ΧΗ.!170.Ω Ψuκτι"iρας
Liebig 221 Μοντέλο κάtω σιαγονας
M°'Ci:33o.o 272
ΧJ\Ί.3 ':'5.
- - - Ψυκτήρας Graham 221 ΜΟ.335.Ο Σειρά μοντέλων δοντιώv 272
ΧΗ.3ΒΟ... !J~.ΙJντ:ρfqα <Ξnραντnριο> g_ερίων 222 M0.340.D Μοντέλο οφθαλμού- 272
XH.3S5.i:i Υδρα'{tλίο όΠΙ:Ι.!Q!:ΙΡΥίας ~ενο ύ _ _ 222 ΜΟ. 345.Ο Μοντέλο αυτιού 273~
ΧΗ.390.σ Συσκευn συλλογnς αερίων
--.. 4- -- - - - · - ..
223 ΜΟ.350.Ο Μοντέλο καρδιάς --3.!.~
ΧΜ.40tι.~ Σκεύ11 τύ που Qυickfi!_ 223 ΜΟ.355.Ο Μοντέλο νεφρού 273
Xli.!i:~C. Συσκε u n χρωl;!_Q~ογρ9φίοs_ _ _ 224 MD.370.0 ΙΙΪΙοντ
~ έλ
_ο_λ_
εκ-'-'ά~ν-
n_ς_
α_ν~
δρ
-ο~
' ς----- 2741
- - - -- - - - - -- -- - -- - - - - -- - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 - ΕΥΡΕΤΗ ΡΙΟ Ο Ρ ΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

482
MO.S'75. Μοντέλο λεκάνnς γυναικός 27. ΛΑ. , -~ κασετόφωνα 309
ινιΟ.38Χ. Μοντέλα ζcδων 274 ΛΑ.220· . κασέτες riχου 309 310
ΜΟ.390. Μοντέλο φυτικού κυττάρου 274 ΑΑ.2ΞΙU.ι Συσκευri αναπαραγωγής CD 310
M0.395.t. Μοντέλο ζωικού κυττάρου :;.75 ΛΑ 235. CD Δfσι<ος Ξ'.ι10 311
ΜΟ.4Οσ.c Μοντέλο DNA 275 Μ.?.40. Ψπφιακό κασετόφωνο Ξi 1
MO.Q10... Εκμαγεία κρανίων 276 ΛΑ.:.2 κασέτα εγγραφής Mini Disc 311
MC.SOO. Συλλογή απολιθωμάτων ~ 76 Α 2!50. Μεγαφωνική διάταξπ ~1
rt110.s 10. Εκμαγεία μεμονωμένων σπονδυλωτών - 77 ίΑ.2 Ηχεία - Κόρνες 31?
M0.520.C Συλλογή ορυκτών και πετρωμάτων 77 .26 Ακουστικά 312
r.10.S30. Μοντέλο γεωτεκτονικών κινήσεων 278 270. Μικρόφωνα 312
c.sao. Μοντέλο nφαιστείου 27S Δέκτnς τnλεόρα σnς 31
Ο.550. Γαιόραμα 278 Προβολική Τnλεόρασπ 313
ΜΟ.580. Γεωγραφικές προβολές 279 Μαγνητοσκόπιο <Βίντεο> 314
ΜΟ.6U:Κ. 3 Υδρόγειες σφαίρες 279 Βιντεοκάμερες VHS .:>15
ΧΑ.010·2.-.ι:. Χάρτες Γεωγραφίας 281, 282 Βιντεοκάμερες 8 mm 315
XA.JCD-7 Χάρτες Βιολογίας 283 Βιντεοκασέτες 316
XA.800-f'!ι.i. Άλλοι Χάρτες 283 Μετατροπέας VHS-C 516
Λ~.005i. Επισκοπικός προβολέας n Επισκόπιο 287 Ψηφιακή φωτογpαφικn μnχαvrΊ 316
ΛΑ.010. Διασκοnικός προβολέας ταινιών Ψnφιακri - αναλογική βιντεοκάμερα 317
σταθερών εικόνων 287 Ψnφιακn βιντεοκάμερα DV ~17
ΛΑ.οι 1.. Ταινfες σταθερών εικόνων 288 Κασέτα ον 317.
ΛΑ.Ο 15. Επιδιασκόπιο 288 Ψπφιακn βιντεοκάμερα ονο 317ι
ΛΑ.02:ι. Ανακλαστικοί προβολείς 288. 289 Ψπφιακό επιδιασκόπιο 518
ΛΑ.ΟΞΟ-5 •..ι Διαφάνειες 290, ~91 Κάμερα τπλεσυνδιόσκεψnς :;18
ΑΑ.036. Πλα ίσια διαφανειών 2:., Βιντεοπροβολείς 319
Λ~ί.037.ι. Μαρκαδόροι μn μόνιμπς γραφής 292 Συσκευri αναπαραγωγnς DVO 31CI
ΛΑ.038. Μαρκαδόροι μόνιμnς γραφής 29?. Δίσκος DVD 320
ΛΑ.DΞ9. Σβπστήρα μόνιμπς γpnφnς 292 Συσκευή τπλεομοιοτυπίας !φαξ) 320
ΛΑ.046. Μnχανισμός προώθnσnς διαφανειών 293 Θερμογραφικό χαρτί 320
ΛΑ.οιss. Πολωτικός δίσκος περιστρεφόμενος 293 Πολυμπχόνπμα γραφείου 321
ΛΑ OGΩ.Ci Φωτογραφική μπχανn 2Ξ}4 Φωτοτυπικό μπχάνnμα 2"'
ΛΑ.0'70. Φακοί φωτογραφικών μnχανών Ταξι_yομπτής φωτοτυπικού μnχανriματοc 21
ΛΑ 075. Φλας φωτογραφικών μπχανών L95 Καλώδια σύνδεσnς συσκευών ,22
ΛΑ.ΟSΟ. Φίλτρα φακών φωτογραφικών μnχανώv ~g5 Ηλεκτρονικός υπολογιστής, κεντρική 325
Ι\Α.085. Τρίποδο στr'Ίριξnς 296 μονάδα
ΛΑ.090. Φωτιστι_κός προβολέας 297 ΛΑ.510. Ηλεκτρονικός υπολογιστής, φορπτός 323
ΛΑ.095. Τράπεζα φωτοαντιγροφnς 297 .Ι\Α.52.Χ. Οθόνες πλεκτρονικού υπολογιστri 324
ΛΑ.096. Αφοnλιστής !ΝτεκλαvσέρΙ 297 ΛΑ.5SΩ. Εκτυπωτnς κρουστικός ακίδων 32~
ΛΑ.097. Γκρι κάρτα 298 ΛΑ.sιιο. Εκτυπωτnς ψεκασμού μελόνπς 326
ΛΑ. 100. Προβολέας μικροδιαφαvειών 298 ΛΑ.550. Εκτυπωτriς τεχνολογίας λέιζερ --,5
.:>-
ΛΑ.110· .υ Φιλμ 299, 300 ΛΑ.570.Ι.. Σαρωτής σελίδας ισκάνερΙ 327
ΛΑ. t 15. Πλαίσια για σλάιντς 300 Ι\Α.600. Συγχρονική δtάταξn, κεντρικri μονάδα 327
llA. 1 ΊG.~ Φορείς για σλάιντς 301 ΛΑ.GΊΟ. Συγχρονική διάταξη φορπτή. κεντρική 328
.11.ιι..1 117. Μετατροπέας ρόδας cs 301 μονάδα
ΑΑ. 12α Φωτεινός δείκτπς 302 Μ.620. Αισθnτr'iρας δύναμης 328
ΛΑ.121.C Δείκτnς λέιζερ 30:! ΛΑ.625. Αισθητήρας κίνπσπς 329
ΛΑ.125. Χpοvοδιακόπτπς προβολέα 302 ΛΑ.6::0. Αισθητnρας περιστροφικnς κίνπσπς 329
μικροδιαφαvειών !σλάιντς> ΛΑ.635. Αισθnτriρας επιτάχυνσnς 529
' -
ΛΑ.1 ::JO.O Προβολέας μεμονωμένων διαφανειών - 303 ΛΑ.650. Αισθnτriρες θερμοι<ρασίας 330
Διαφανοσκόπιο ΛA.G5S. Αισθπτnρας ροής θερμότπτας 331
ΛΑ.135. Φωτεινή τράπεζα 303 NLG6D. Αισθπτnρας σχετικnς υγρασίας 33
ΛΑ.'140. Τραπεζάκι προβολής 303 J1A.GSΩ. Αισθητήρας πίεσnς 33
IUL150. Λυχνίες αλογόνου 304 Λ.Α..685. Αισθnτήρας ατμοσφαιρικnς πίεσπς 351
IUl.'160. Κινπματογραφική μnχανή 304 ΛΑ.70 . Αισθnτήρας διαφοράς δυναμικού 332
προβολής 16 mm ΛΑ.70Sί. Αισθπτήρας έντασπς ρεύματος 332
ΛΑ. ι&S·t κινnματογραφικοί προβολείς 8 mm 3.J!ι -::· ) Ι\Α.710. Αισθπτήρας μαγνπτικού πεδίου 333
ΛΑ.170· Κινπμστογραφικές μnχαvές λriψ nς 8 mm 3C :> ΛΑ.7 Ο. Αισeπτήρας έντασης ήχου 333
ΛΑ. t 7!8.!: Ταινίες ατέρμονες 8 mm <'J6 ΛΑ.7SΩ. Αισeπτnpας φωτεινής έντασης 333
ΛΑ. ~aχ.υ Οθόνες nροβο λriς 306. 307 11A."FS5. ΑισeπτrΊpας υπερύθρου φωτός ~3lj
RA. 190.Ο Ενεργn οθόνπ nροβολnς 307 ΑΑ."i Ο. Αισθnτripας υπεριώδους φωτός 334
ΛΑ.:ιοο.cι Μαγνπτόφωνο ταινfας 307 ΛΑ.765. ΑισenτrΊpες φωτοπύλπς 334
ΙUί.205. Ράδιο · κασετόφωνο -as ΛΑ.770. Αισθnτήρας φωτοπύλπς με τροχαλία 335
ι -~ Ράδιο - κασετόφωνο με CD 308 ΑΑ.775. Αισθητnρας επαφriς !διακόπτης πίεσης> 33
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- -- -- - -
483
Ι!!!!!1
• r ~ ' ~ • .., :ο"
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ' · · · • .,.., 1 . ·,
ΛΑ.800.Ο Αισθητήρας pH 335

ΛΑ.805.Ο Αισθητήρας διοξειδίου τοu άνθρακα <CΟ2 Ι 336
ΛΑ.810.Ο Αισθητήρας αερίου οξυγόνου <Ο2 Ι 336
1 ----- -
ΛΑ.815.Ο Αισθητήρας διαλυμένου οξυγόνου <021 336
ι ΛΑ. 8JΟ.Ο Αισθητήρσς αγωγιμότητας 337
ΛΑ.a:ιs.χ Αισθητήρες ανίχνε υσης ιόντων 337
ΛΑ.850.Ο Αισθητήρας_ραδιενεργού ακτινοβολίας 338
ΛΑ.900.Ο Γεωγραφικό σύστημα εντοπισμού 338
θέσης <GPSI
- - -- - - - - - - - -- - -- - - - - -- - - -- - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

484
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
.
·.:,··~,·- :· . · ·:-" .' .. · •... ~.: ··,- .... "
,_
:.··
- -
nεΡΊΓΡΑΦΗ -. Ή
~ ~
ΚΩΔΙΚΟΣ ~ : -. - • • : •.: , · • : ΚΩΔΙΚDΣ .
Άγκιστρο με στέλεχος ΓΕ.060.0

23 Ατμοστρόβ ιλος του Ήρωνα ΘΕ.120.0 105
Αγωγιμόμετρο ΧΗ.580.Ο 226 Ατσαλίνα θραυόμενη ΜΑ.050.Ο 135
Αγ_ωyοί, επίπεδοι ΗΛ.125.0 148 Αυτόκαυστο ΒΙ. 130.Ο 239
Αγωγός, κυλινδρικός κοίλος ΗΛ.120.Ο 148 Α οπλιστής ΛΑ.096.Ο 297
Α ωγός. σφαιρικός ΗΛ.030.Ο Βαρόμετρο μεταλλικό ΜΡ.105.Ο
- 142 68
Αδράνειας, συσκευή ΜΣ.350.Ο 57 Βαρόμετρο υδpαργυρικό ΜΡ.100.Ο 67
Αεραντλία εμβολοφόρο με κώδωνα ΜΡ. 120.Ο 68 Βάσπ κωνική ΓΙΞ.01S .Ο 19
Αεραντλίες κενού ΜΡ.125.Ο 69 , Βάση παρσλληλόγρσμμπ ΓΙΞ.010.Ο 19
Αερίων. συσκευή συλλογής ΧΗ.390.Ο 223 Βάση τριγωνική ΓΕ.005.Ο 19
Αεροδιάδρομος ΜΣ. 250.Ο 53 Βσττόμετρο ΗΛ.790.Ο
- - - -190 -
Αερ9δ_υνσμικά σώματα ΜΡ. 195.Ο 72 Βελόνη ανατομική ΒΙ.060 .Ο 236
--
Α~ροστά~μn ΜΡ.035.Ο 63 Βίντεο ΛΑ.320.Ο 314
Αεροτράπεζσ ΜΣ.255.Ο
-- -· . 54 f Βιντεοκάμερα, ψηφιακή • αναλογική ΛΑ.380.0 317
Αισθnτήρας pH ΛΑ.800.Ο 335 ΒJντεοκάμερσ , ψηφιακή DV ΛΑ.385.Ο 317
Αιι;_J_!:!nτήρας αγωγιμότητας ΛΑ.830.Ο 337 Βιντεοκάμερα, ψηφιακή DVD ΛΑ.390.Ο 317
Αισθnτήρας αερίου οξυγόνου <Ο2>
----
ΛΑ.810.0 336 Βιντεοκόι,ιερες8 mm ΛΑ.35Χ.Ο 315
Αισθnτήρας ατμοσφαιρικής πίεσης ΛΑ.685 .Ο 332., f Βιντεοκόμερg VHS ΛΑ.34Χ.Ο 315 j
Αισθnτήρας διαλυμένου οξυγόνου !Ο,) ΛΑ.815.Ο 336 _mντεοκασέτες ΑΑ. 36Χ.Ο 316
Αισθnτήρας διαφοράς δυναμικού ΛΑ.700.Ο 332 Βιντεοπροβολείς ΛΑ.40Χ.Ο 319
Αισθnτήρας διοξειδίου του άνθρακα ιcοz> ΛΑ.805 .Ο 336 Βολτάμετρο τύπου Hoffmann ΗΑ.430.Ο 171
σθητάρας_δύναμης ΛΑ.620.Ο 328 Βολτόμετρα ΗΛ.730.Ο 187
σθητόρας έντασης ήχου ΛΑ. 740.Ο 333 Βομβητής σε βάση ΗΛ.535.Ο 179
1σθητόρας έντασης ρεύματος ΛΑ.705.0 332 Βροχόμετρο ΜΡ.310.Ο 74
Αισθητήρας επαφής !διακόπτης πίεση ΛΑ.775.Ο 335 Γαιόραμα ΜΟ.550.Ο 278
Αισθnτήρας επιτόχυναης ΛΑ.635.Ο 329 Γαλβανόμετρο εφαπτομένης ΜΑ.060 .Ο 136
Αισθητήρας..κίνnσης ΛΑ.625.Ο 329 Γαλβανόμετρο κεντρικού μηδενός ΗΛ.710.Ο 186
Α.ισθητήρας μσγνnτικού πεδίου ΛΑ.710.Ο 333 Γαλβανοπλαστι~ής. συσκευή ΗΛ.435.Ο 171
ΑJσθnτήρας περιστροφικής κίνησης ΛΑ.630.Ο 329 Γάντια π οστασίας ΓΕ.440.Ο 37
-- -
_Αισθητήρσς πίεσης ΛΑ.680.Ο_ 331 Γεννήτρια χαμηλών συχνοτήτων ΗΑ.630.Ο 183
.Αισθοτήρας ραδιενεργού ακτινοβολίας ΛΑ. 850.Ο_ 338 με ενισχυτή
Αισθnτnρας ροnς θερμότητας _ΛΑ.655.Ο 331 Γεωγραφικές προβολές ΜΟ.580.Ο 279
Αισθnτήρας σχετικής ι.ι..\'ρασίας ΛΑ.660.Ο 331 Γεωγραφικό σύστnμα εντοπισμού ΛΑ.900.Ο 338
ΑισθnτrΊρας υπεριώδους φωτός ΛΑ .760.Ο 334 θέσης !GPS)
8.19enτήρας υπερύθρου φωτός _ ΛΑ.755.Ο 334 Γκρι κάρτα 298 ΛΑ.097.Ω
_Αισθnτήρας φωτεινής έντασης ΛΑ. 750.0_ 33~ Γνώμονας ΓΕ.210.Ο 30
Αισθnτήρσς φωτοπύλnς με τροχαλία _ΛΑ.770.Ο 335 Γουδί με γουδοχέρι ΧΗ.220.Ο 209
Αισθnτιiρες ανίχνευσης ιόντων ΑΑ.835 . Χ 337 1 Γυαλιά προστασίας ΓΕ.420.Ο 37
Αισθητήρες θερμοκρασίας ΛΑ .650.Χ 330 Γυροσκόπιο ΜΣ. '160.Ο 50
--
Αισθητήρες φωτοπύλnς ΛΑ.765.Ο 334 Γωνιομετρικός δίσκος ΟΠ . 170.Ο 120
Ακουστικό ΛΑ.268.Ο 312 Γωνιομετρικού δίσκου. εξαρτήματα ΟΠ.175.Ο
-120
-
!Ακτινοβολία θερμότητας, ΘΕ.105 .Ο 104 Δακτύλιοι του Ν εύτωνα . συσκευή ΟΠ.160.Ο 119
συσκευή ελέτnς Δακτύλιος ι.ιε άγκιστρο ΓΕ.075.Ο 23
1
Ακτινόμετρο Crookes _ΟΠ.210.Ο 124 Δακτύλιος με στέλεχος ΓΕ.070.Ο 23
~κοολόμετρα ΜΡ. 171.Ο 71 Δείκτες ΟΥ.7ΧΧ 258-9
Αλφαδολόστιχο MP.031 .J 63 Δείκτης λέιζερ ΑΑ.121.0 302
Αμπερόμετρα ΗΛ.72_0.C) 18_ί, Δ~ίκτnς φωτεινός ΛΑ.'120.0
---
- - 302
Ανακλαστικοί Προβολε ίς ΛΑ.02Χ.Ο 288·9 Διάδρομος καμπυλόγραμμος ΜΣ.270.Ο 54
Αναπηδώντες δακτύλιοι. σειρά ΗΛ.370.Ο 166 Διακόπτης αναστροφέας ΗΛ.202.Ο 155
Ανεμιστήρας πολλαπλών ταχυτήτων. ΤΑ. 151.Ο 86 Διακόπτης απλός μαχαιρωτός ΗΛ.200.Ο 155
επιτραπέζιος Διακόπτης διπλός μαχαιρωτός ΗΛ.201 .Ο 155
Ανεμογεννήτρια - ~Ι\.§70.Ο 184 Διακόπτης μπουτόν ΗΛ.205.Ο 156
Ανεμόμετρο χειρός ΜΡ.320.Ο_ _Ε Διαλύματα ΟΥ.9ΧΧ 260-61
Ανορθωτής πυριτίου <γέφυρα> ΗΛ.505.jι_177 Διαμήκων στάσιμων κυμάτων. συσκευή ΤΑ.075.Ο 81
Ανορθωτής πυριτίου 40 Α ΗΛ.s10.ο 178 Διαπασών 1700 Hz ΤΑ.101 .Ο 83
Αντιδραστήρια ον.χχχ 242-261 Διαπασών επί αντηχείων. ζεύγος ΤΑ.110.Ο 83
Αντικε ιμενοφόρες πλάκες ΒΙ.020.Χ 233 Διαπασών με γραφίδα TA.100.D 82
Αντιστάτες, σειρά ΗΛ.225.Ο 158 Διαπασών, σετ των 8 ΤΑ. 1 05.Ο 83
Απαγωγός αερlων ΓΕ_.~9_0.0 40- Διαπλατυνόμενοι δακτύλιοι ΜΣ.130.Ο 49
~ -
~παριθμητής Geiger-Mϋller ΗΛ.4.90_.Ο 176 Ι Διασκοπικός προβολέας ταινιών ΛΑ.010.Ο 287
Απολιθώματα, συλλογή ΜΟ. 500.0_276 αθεQών ε ικόνων
ΑQαιό1,1ετρα MP._1_'l_Q..JI 71 Διαστnμόμετρο _ ΓΕ.250.Ο _ 32
~ρθρωτό παραλληλεπίπεδο ΜΣ.050.0 _44 Διαστολής γραμμικής. συσκευή με ΘΕ.055.Ο 100
ρχειοθήκn μεταλλική ΓΕ.330 .Ο 35 μια ράβδο
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
485
Διαστολής γραμμι κής, συσκευή με 101 Ηλεκτρομαγνήτης απλός HA.J40. 161
τρεις ράβδους Ηλεκτρομαγνήτης πεταλοειδής ΗΛ.141. 162
Διαστολής κατ · όγκο . συσκευή Θ.E.CSO.O 100 Ηλεκτρονικός υπολογιστής, κεντρική ΛΑ.500.D 323
Δισστολόμετρο GE.OGO.O 101 μονάδα
Διαφάνειες ΛΑ.030·5 290 Ηλεκτρονικός υπολογιστής, φορητός αιι . sια.ο 323
.291 Ηλεκτρονόμος <ρελέ) σε βάση ΗΛ.530. 178
Διαφανειών πλαίσιο ΙίΑ.036.Ο 291 Ηλεκτροσκόπιο HJ\.070. 144
Διαφανοσκόπιο ΛΑ. t 3CJ.O 303 Ηλεκτροστατικn μηχανή Van de Graaff ΗΛ.095. 146
Διηθητικά χαρτιά ΧΗ.19iίl.Ω 207 Ηλεκτροστατική μηχανή Wimshurst ΗΛ.090. 145
Διμεταλλικό έλασμα Θ~.ass.α 102 Ηλεκτροστατικός κύλινδρος HR.625.Cj 142
ΔΓοδος πυριτίου Hl\..SCO.O 177 Ημισφαίρια Μαγδεμβούργου ί'1Ρ. 050. ι 65
Δίσκος γυάλινος ~ H.23G.O 210 Ηχεία - Κόρνες ιιΑ.2r:α .ο 312
Δίσκος του Νεύτωνα ΟΠ.'1!30.Ο 116 Ηχητικός σωλήνας ΤΑ.140.Ω 85
Δοκιμαστικό σφαιρίδιο ΗΑ.020.Ο 142 Ηχητικός σωλnνας Kuηd ΤΑ.'ί!SΟ.σ 84
Δοκιμαστικό τάσης ΗΛ.700.C 185 Ηχόμετρο ΤΑ.'170.Ο 87
Δοκιμαστικοί σωλnνες XH.2S0.]i 214 Θερμαντnρας nλεκτριι<όc ΘΕ .006. Ο 94
Δοκιμαστικών σωλnνων στnριγμο Xtl.080.Ω 202 Θερμαντnρας ηλεκτρικός βυθιζόμενος ΘΕ.007.Ο 94
Δυναμόμετρα Σ.ΟΊΙCJ. 43 σε υγρό
Εγκάρσιων στάσιμων κυ μάτων. συσκευn .070.CJ 80 Θερμαντήρας ηλεκτρικός με αναδευτήρα ι-::i. Ί2ο.σ 238
Έκκεντρο για κινητnρα α.asσ.ο 79 Θερμιδόμετρο με ηλεκτρικό αντιστάτη · Ε.ΟΒΟ. 102
Εκκρεμές Blackburη ιι .ο 1s.Cil 77 Θερμιδόμετρο ξηρό ΗΛ . 410. 169
Εκκρεμές Walteηhofeη HΛ.:i:7S.O 166 Θερμιδόμετρο χωρίς ηλεκτρικό oε.oes. 103
Εκκρεμές με πλαστι κό σφαιρίδιο ΤΑ.010.Ο 77 αντιστότη
Εκκρεμές του Bartoη Υ .02$.G 78 Θερμ ιδόμετρο , μικρό ΘΕ . 081.Ο103
Εκκρεμές του Foucauιt .150.Ο 50 Θερμικής αγωγιμότητας στερεών. CE. 160.0 106
Εκκρεμές του Foucauιt. περιστρεφόμενο .140. 49 συσκευή
Εκμαγεία κρανίων 1'.410. 276 Θερμογραφικό χαρτί ΛΑ.42 'i. 320
Εκμαγεία μεμονωμένων σπονδυλωτών Ω.S Ο. 277 Θερμοηλεκτρικό στοιχείο ΗΛ.415. 170
Εκτυπωτής κρουστικός ακίδων Α.530. 325 Θερμοκυκλοφορnτnc Bl.t20.0 238
Εκτυπωτής τεχνολογίας λέιζερ ηιι.ssa.c 326 Θερμόμετρα Hg ΘΕ.Ο~Ο.Χ 97
Εκτυπωτής ψεκασμού μελάνnς ΑΑ.540. 326 Θερμόμετρο διμεταλλικό ΘΕ.036.Ο 98
Ελατήρια κυματισμών "i'A.OSO. D 80 Θερμόμετρο εργαστηριακό ΟΕ.031 .Ο 97
Ελατήρια, σειρά ε.σ2c.ο 43 Θερμόμετρο ηλεκτρονικό ΟΕ.039.Ο 99
Ελεύθερnς πτώσης. συσκευή ΜΣ.240.( 53 Θερμόμετρο ιατρικό ΘΕ.038.Ο 99
Ενισχυτής ακουστικός ισχύος ΗJΊ.640. 183 Θερμόμετρο μεγίστου · ελαχίστου θΕΞ.Ο~Τ.Ο 98
Ενισχυτnς ακουστικοc με μεγάφωνο HA.114S. 184 Θερμόμετρο πολλαπλών κλιμάκων ΟΕ.0~5.0 98
Επιδιασκόπιο 11".015. 288 Θερμοσκοπικό χαρτί ΘΕ.03'1.Ο 98
Επιδιασκόπιο ψnφιακό J1Α.Ξ95. 318 Θερμοχρωμικοί δείκτες ΘΕ.032.Ο 97
Επισκοπικός προβολέας ή Επισκόπιο ΛΑ.005. 287 ιππείς οπτικής τράπεζας on.1ss.α 121
Επιφανειακής τάσης , συσκευή ΜΡ.210. 73 Ισλονδικn κρύσταλλος on. 120. 116
Εργαλεία εργαστηρίου , σειρά ΓΕ.SΟΟ.Ο 33 Ισορροπfαc. συσκευή Ι'r'ίΣ.060.r 45
Εργαλεία μικροσκοη lας, κασετίνα ΒΙ.090. 237 Καλυπτρίδες ΒΙ.021.Ο 234
Εργαστηριακό αμαξίδιο απλό i\,Σ.200. 51 Καλώδια ΗΩ.170 . 150
Εργαστηριακό αμαξίδιο με έμβολο ΜΣ.2ΩS. 51 Καλώδια σύνδεσnς συσκευών α .ιιsχ. 322
Ετικέτες σήμανσης φιαλών Η.247. 211 Κανόνας χιλιοστομετpικός 1m ΓΕ.225.Ο 31
Ζυγός αδράνειας ΜΖ. Ξ6Ο.ι 57 κασέτα DV ιια..~s6. 317
Ζυγός απλός <μονής φάλαγγας> ΓΕ.120.Ο 25 κασέτα εγγραφής Μίηί Disc ΛΑ.245. 311
Ζυγός διπλής φάλαγγα ς με βερvιέρο ΓΕΞ. 125.Ω 26 κασέτες ήχου .ΙUί 220· - 309
Ζυγός nλεκτρονικός ΓΕ.Ι!Ω.Ο 27 310
Ζυγός ρεύματος Ηη. ::οs. 159 Κασετόφωνα ΑΑ.215 · '· 309
Ζυγός συναρμολογούμενος ΜΣ.070 45 Κασετόφωνο ψηφιακό Α\Α . 240. 311
Ζυγός τριπλής φάλαγγας ΓΕ . 126.Ο 26 Κάτοπτρα , σειρά ΟΠ.0 70. 113
Ηλεκτρικό εκκρεμές ΗΙ1.045. 143 Κάψα πορσελάνης ευρύστομn ΧΗ.21 5 .Ο 209
Ηλεκτρικό κουδούνι ΗΛ.345. 162 Κάψες πορσελάνης Η.21 0.~ 209
Ηλεκτρικός θύσανος ΗΛ.050. 143 Κεκλιμένο επίπεδο πολλαπλής χρnσης r1ιε. 2eο. 55
Ηλεκτρικός στρόβιλος ΗΛ.055. 144 Κεντρομόλου δύναμης, συσκευή ".1Σ. t 1 0 .Ο 47
Ηλεκτρικός φανός οπ.οισ. 109 μελέτης
Ηλεκτριι<ού πεδίου , συσκευή ΗΛ.110 . 147 κηροπήγια . ζεύγος 109
JJ.005.0
αποτύπωσnς Κινπματογραφικές μnχανές λήψnς 8 mm Α.170· . 305
Ηλει<τρικού πεδίου. συσκευrϊ επίδειξης ΗΙ\.115. 147 κινnματογραφικn μηχανn προβολής ΛΑ. 160.Ο 304
Ηλει<τρικών κυκλωμάτων. υδραυλικό ιΊ'JC.150. 267 16 mm
ανάλογο Κι νηματογραφικοί προβολείς 8 mm ΛΑ. 165 ·5. 304
305
486
Κινnτήρας απλός, nλεκτρικός ΗΛ.400 .Ο 169 Μαγνnτό μετρο MA.030.Ct 137
Κλασματήρες ΧΗ.325.Χ 217 Μαγνητοσκόπιο ΛΑ.320.Ο 314
Κλίβανος αποστείρωσnς BC. 10'1.0 237 Μαγνnτόφωνο ταινίας ΑΑ.200. 307
ΚλΓβανος επώασnς Βι . ι αο.ο 237 Μαγνητών στήpιγμα r.ιΙΑ.006.Γ 131
Κλιμακόμετρο ΓIΞ. 230.Ο 31 Μάζες ΓΕ.~00. 24
Κοχλιάpιο καύσnς ΧΗ.045 .Ο 199 Μανομετρικι'ι κάψα ΜΡ.010.Ο 61
Κρόνος προστασίας ΓΕ. 410. 36 Μανόμετρ ο ανοικτό MP. 070.C' 66
Κροκοδειλόκι απλό ΗΛ . '160.Ο 150 Μανόμετρο κλειστό ΜΡ.075. 66
Κρούσnς σε δύο διαστάσεις, συσκευή rνιΣ.230.C 52 Μανόμετρο μεταλλικό ΜΡ.ΟΒ5. 67
Κρυσταλλωτήρια 'ΚΗ . 300 . l" 219 Μαρκαδόροι μη μόνιμnς γραφής ηΑ.037.Ο 292
Κυβική παλάμn, αποσυναρμολογούμενn MC.0 05.0 265 Μαρκαδόροι μόνιμnς γραφής ΩΑ.038.Ο 292
κυκλωμάτων, πινακίδα συναρμολόγnσnς ΗΛ.580.Ο 180 Μεγαφωνική διάταξn ; .ι:ι.zsο. 311
Κύλινδροι ογκομετρικοί ΧΗ.290.Υ 214 Μεγεθυντικός φακός on.100. 115
Κύλινδροι του Αρχιμήδη Μ Ρ. 150. 70 Μέταλλα, σειρά rε.110. 25
Κυματισμών, συσκευή ΤΑ.080.Ο 81 Μεταλλικό δοχεία, σειρά ΘΕ. Ί tO. 104
κυψέλες χρωμοτόμετρου · ΧΗ . 530.Ο 225 Μετασχnματιστι'ι λυόμενου . βάσn ΗΛ :S65. 164
φσσματοφωτόμετρου Μετασχηματιστής πολλαπλός 1000 νν ΗΑ.6'10.Ο 181
κυψελίδα καυσίμου ΗΛ.690.,, 185 Μετασχηματιστής χαμnλnς ισχύος, n.&oo.a 181
Λαβίδα ανατομική ΒΙ.030.Ο 198 πολλαπλος
234 Μετατροπέας VHS·C l\A.SG!Ξi. 316
Λαβίδα για τις καλυπτρίδες ΒΙ .025.Ο 234 Μετατροπέας ρόδας cs ΛΑ.1 '11'. 301
Λαβίδα δοκιμαστικών σωλnνων. ΧΗ .~20.Ο 197 Μετρητής ροnς ΜΡ . 140. 70
ξύλινn Μετρονόμος ΓΕ. 1BG.O 29
Λαβίδα Hoffman Η.032 . 198 Μετροταινία ΙΞ.240.Ο 32
Λαβfδα Mohr JIH.030. 198 Μηχανικής ενέργειας, συσκευή νόμου ~Σ.310 . 0 56
Λαβίδα μεταλλική ΧΗ.025. 197 διατriρnσnς
Λαβίδα μεταλλ ι κή απλri ΓΕ .040.Ο 21 Μnχανικό ισοδύναμο τnς θερμότητας, ΘΕ.155.() 106
Λαβίδα μεταλλικri σύνθετn ΓΕ.0 45.Ο 22 συσκευιi προσδιορισμού
Λέιζερ, συσκευn ΟΠ.050. 112 Μηχανισμός προώθnσnς διαφανειών ΛΑ.οιιο.c.ι 293
Λεκάνη γυάλινn βαθιά Μ Ρ .006. Ο 61 Μικροκυμάτων. συσκευri ΤΑ . ΊΒΟ. 88
Λεκάνn γυάλινη φαρδιά ΜΡ.005. Ο 61 Μικρόμετρο ΓΕ. 260. 32
Λεκάνn οπτικής τράπεζας ΟΠ . 1 95.Ο 122 Μικροσκόπιο οπτικό ΒΙ.005.~ 231
Λεπίδα Sl.045.0 235 Μικρόφωνα ~Α.270. 312
Λίμα γυαλιού ΧΗ.120.Ο 204 Μίξερ ΒΙ. 140. 240
Λογικές πύλες, σειρά ΗΛ.~'70. 179 Μοιρογνωμόνιο ΓE.20fl. 30
Λογικών κυκλωμάτων. κονσόλα ΙΙΛ.585. 180 Μονόχορδο ri πολύχορδο ΤΑ.120. 84
Λυχνία νατρίου, φασματικri ΟΠ.040. 112 Μοντέλα ατόμων ΜΟ.200. 269
Λυχνία υπεριώδους ακτινοβολίας ΟΠ.030.Ο 111 Μοντέλ ο γεωμ. στερε<ί)ν σχημάτων ΜΟ.020. 265
Λυχνία υπέρυθρnς ακtινοβολίας ΟΠ.035.Ο 111 Μοντέ λα δοντιών. σειρά MO.i ::ss.t 272
Λυχνίες αλογόνου ΛA.fSO.X 304 Μοντέλα ζώων C\'!0.38X. 274
Λυχνίες πυράκτωσης ΗΛ.?.15 ... 157 Μοντέλα κρυσταλλικών πλεγμάτων ΜΟ.210. 269
Λυχνιολαβι'ί βιδωτών λυχνιών ΗΛ.;;:10.Ο 156 Μοντέλο DNA Ι\'20.400 . .. 275
Λυχνιολαβή λυχνιών μπαγιονέτ ΗΛ. 211.Ο 156 Μοντέλο αυτιού ΜΟ.345 ... 273
Λύχνος Bunsen JtH.CO~. 196 Μοντέλο βενζ1νοκινnτι'ίρα δίχρονου ~'.10.105 . 266
Λύχνος εργσστnρ ιακός !καμινέτο) ΟΕ.005.Ο 93 σε τομri
Λύχνος οινοπνεύματος ΘΕ.ΟD2.Ο 93 Μοντέλο βενζινοκινητήρα τετράχρονου •.-ι . 1 00. 266
Μαγνιiτες νεοδυμίου (ζεύγος) ΜΑ...017. 132 σε τομή
Μαγνήτες ραβδόμορφοι !ζεύγος> ΜΑ .005.0 131 Μοντέλο γεωτεκτονικών κινήσεων r&0.530. 278
Μαγνιiτnς κυλινδρικός ΜΑ.015 .Ο 132 Μοντέλο εγχόρδων οργάνων T A .. 120.tJ 84
Μαγνιiτnς πεταλοειδής με οπλισμό ΜΑ.0'10.Ο 131 Μοντέλο ζωικού κυττάρου MO.~es. 275
Μαγνητική βελόνn σε βάσn ΜΑ.020. 133 Μοντέλο nφαιστείου ΜΟ. 5i4Ω. 278
Μαγνητική πυξίδα ΜΑ.025.Ο 133 Μοντέλο κανον1κriς κατανομής MO.C50. 266
Μαγνnτική ταινία ΜΑ .018.Ο 132 Μοντέλο καρδιάς ΜΟ.ΞSΟ. 273
Μαγνητικός αναδευτήρας ΒΙ . 125 . Ο 239 Μοντέλο κάτω σιαγόνας ΜΟ.3!!!0.0 272
Μαγνητικός δείχτης ΜΑ.035.Ο 134 Μοντέλο κεφαλriς - εγκεφάλου ΜΩ.320. 271
Μαγνnτικού πεδίου ευθύγραμμου ΗΛ.320.Ο 160 Μοντέλο πετρελαιοκινητήρα σε τομn ΜΟ.1 ΊΟ. 267
αγωγού , συσκευή φάσματος Μοντέλο κινnτιiρα Wankel σε τομή ΜΟ. 1 'ίS. 267
Μαγνnτικού πεδίου κυκλικού αγωγού. ΗΛ.325 . 160 Μοντέλο κυβικού μέτρου ΜΟ.0,0. 265
συσκευή φάσματος Μοντέλο λεκάνnς ανδρός Mn.370. 274
Μαγνητικού πεδίου σωλnνοειδούς, ΗΛ. 330. 161 Μοντέλο λεκάνnς γυναικός MC.375. 274
συσκευή φάσματος Μοντέλο νεφρού ΜΟ.3&5. 273
Μαγνnτικού πεδίου . συσκευn φάσματος Α.045.Ο 135 Μοντέλο οφθαλμού r.. D. 3 Ο. 272
Μαγνήτισης και απομαγνriτισnς, συσκευιi r..A.070.0 136 Μοντέnο πνευστών οργάνων ΤΑ.'140. 85
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΆΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ
487
ΠΕΡΙΓΡΑΦΜ « · · · ΚΩΔΙΚΟΣ
ήΕΡΪΓΡΑΦΉ · , -_~·: · ... . _ . .: • - - ·κnΔΙΚΟΣ !
r
Μοντέλο σκελετού ανθρωπίνου σώματος MO. J10.0 2 1 Προβολέ..ος μεμονωμένων διαφανειών ΛΑ . 1JΟ.Ο 303
Μοντέλο <e._υτικού κυπάpου ΜΟ.395.Ο_ 275 Προβολέας μικροδιαφα_νειών ΛΑ. 100.Ο 298
Μονωτικό στύλος ΗΛ.040.0 143 Προβολής τραπεζάκι ΛΑ.140.Ο 303
Μοριακοί μαγνήτες, σειρά ΜΑ.040.Ο 134 Προθnκn εQγοστnριακή ξύλινη ΓΕ . J25.Ο 34
Μοχλός ολουμινfου ΜΣ.070.Ο 45 Προθnκn οργάνων μεταλλική ΓΕ . 320.Q_ 34
Μnοτορfος τύπου D, βάσn ΗΛ. 191 .Ο 154 Πρόπλασμα ανθρωπί\Lο_υ_σώματος ΜΟ. 300.0--270
Μπαταρίες αλκαλικές ΗΑ.181 .Χ 153 Προσωπίδες ΓΕ.4JΟ.Ο
37
Μπαταρίες επαναφορτιζόμενες ΗΛ.182.Χ 153 Προχοίδ~ς; με στρόφινν_α ΧΗ. 360.Χ 220
!νικελίου - κοδμfουJ πυκνόμετρα ΜΡ.160.Χ 70
Μπαταρίες κοινές ΗΛ.'180.Χ
152 Πυκνόμετρο μπαταριών αυτοκινnτων ΜΡ. 161 .0_ 70
Μπαταριών κουτί ΗΛ.190.Ω 154 [ ΠυκνωJής σε βάση ΗΛ. 5 20.Χ 178
Νnμσ στάθμnς _ΜΣ.040.Ο 44 Πυξίδα μα'i\fnτικής απόκλισης - έγκλισnςΜΑ.030..D 134
Νόμου του couιomb, συσκευn μελέτης ΗΛ.080.Ο 145 Πυράγρα ΧΗ.026.Ο 197
Νόμου του Ohm, συσκευή ΗΛ.220.Ο 157 Πυρnνο__ς βραχύς ΗΛ.J66 .Ο 165
Ντεκλονσ_έρ ΛΑ.096.Ο 297 Πυρήνα_ς μακρύς ΗΛ . J67.Ο 165
Νυστέρι ον(]]:ομίος με ανταλλακτικό ΒΙ.041 .0 235 Πυρήνας_σχιiματος υ _ ΗΛ.!60.Ο 164
Νυστέρι ανατομίας σταθερό ΒΙ .040.Ο 235 Πυρολαβίδα ΧΗ.026.Ο 197
Ξnραντήριο αερίων ΧΗ.380.Ο 222 Πυροσβεστnρας ΓΕ.480.Ο 39
Οδόμετρο ΓΕ.235.Ο 31 Πώματα ελαστικά ΧΗ.055.0 200
Οθόνες προβολής ΛΑ. 18χ.ο 306-7 Πώματα~ελλού ΧΗ .050.Ο 200
Οθόνες ηλεκτρονικού υπολογιστή ΛΑ.!iΖΧ.Ο 324 Ράβδοι ανάδευσης ΧΗ. 170.0 206
Οθόνη αδιαφανής ΟΠ.060.Ο 113
' Ράβδοι μαγνησίας ΧΗ . t00 .0_ 203
Οθόνη ενεργή προβολής ΛΑ. t 90 . 0~ Q7 Ράβδοι μεταλλικές ΓΕ.0 3 0.Χ 21
Οθόνη ημιδιαφανής ΟΠ.065 . 0_1j 3 Ράβδςκ_wάλινη ΗΛ.005.Ο 141
Οξυγονόμετ.ρο XH.590.D 227 Ράβδος εβονίτη ΗΛ.010.Ο 141
οπτική ίνα ΟΠ.1'15.D 115 j Ράβδος ξβονίτπ αιωρού_μενπ ΗΛ.015.Ο 141
1Οπτική τρά~εζα ΟΠ . 180.Ο 121 Ράδιο - κασετόφωνο ΛΑ.205.Ο 308
Όργανο πολλαπλών κλιμάκων ΗΛ.740 . Ο 187 Ράδιο - κασετόφωνο με CD ΛΑ.210.Ο 308
Ορυ κτά και πετρώματα, συλλογιi ΜΟ.520. Ο 277 ΡευματοδότnςιμπόρναΙ ΗΑ. 156.Ο 150
ουσίες ΟΥ.ΧΧΧ 242· 261 Ρευματοδότης<πρgα1 ΗΛ . 1 5 5.0 149
Οφθολμόλουτρο ΓΕ.460.Ο 38 Ρευματολιiπτnς !βύσμα πολλαπλό! ΗΛ. 1 52.Ο 149
Πάγκος εργαστnρfου ΓΕ.310.Ο Ρευματολιiπτnς<μπανάνα> ΗΛ.151 .Ο 149
33 1
Παλμογράφος καθοδικός ΗΛ.780.Ο 189 Ρευματολιiπτnς !φις> ΗΛ. 150.Ο 148
Παρά λληλων αγωγών. συσκευή ΗΛ.310.0 160 Ρεύματος αέρα , γεννιiτρια ΜΡ.190 .Ο 72
Παρασκευάσματα Μικροσκοπ ίας , μόνιμα ΒΙ.200 .Ο 240 ΧΗ .097 .Ο 203
nαρασχίδων στήριγμα ΧΗ.047.Ο 199 Ρινίσματα σιδιiρου ΜΑ.055.Ο 135
πaχύμετρο ΓΕ.250 .Ο _ 32 Ροοστάτες ΗΛ.2 30 .Χ 158
Πειράματος Rutherford, μnχ. ανάλογο ΜΟ. 180. Ο 268 Ρυθμιστής του watt ΜΣ.t35.Ο 49
Πεχαμετρικό χαρτί ΧΗ.550.Ο 225 Σαρωτιi_ς σελίδας ΑΑ.570.Ο 327
Π εχάμετρο_ ΧΗ.560.Ο 226 Σβnστιiρα μόνιμης γpαφής ΛΑ.039.Ο 292
Πηνίο 120Q_ σπειρών ΗΛ . :152.Ο 163 Σιφώνια μέτρησης ΧΗ.355.Χ 220
πηνίο 24 οοο σπειρών ΗΛ.353.a 163 Σιφώνια πλιiρωσης ΧΗ. 3 50.Χ 219
Πnνίο 300 qι:!_ειρών ΗΛ.350.Ο 162 Σιφωνίων στήριγμα ΧΗ.085.Ο 202
πnνίο 5 ri 6 σπειρών ΗΛ.355.Ο 164 Σκάνερ ΛΑ . 570. Ο 327
Πηνίο 600 σπειρών ΗΛ . 351.0 163 Σκεύη μ ι κροκλίμακας ΧΗ . 700.Ο 227
Πηνίο Ruhmkorff ΗΛ . 395.0 168 Σκεύη τύπου QUίckfit ΧΗ.400.Ο 223
Πηνίο αιωρούμενο ΗΛ.300.Ο 159 Σλάιντς, πλαίσια ΛΑ. t , 5.Χ 300
Πηνίο επαγωγής ΗΛ.390.Ο 167 Σλάιντς, φορείς ΛΑ., , 6.Χ 301
Πnνrων επαγωγής, ζεύγος ΗΛ . 391.0 168 Σπάτουλες ΧΗ.040.Ο 199
Πλέγμα πυρίμαχο ΘΕ.020.Ο 95 rταγο'Lόμετρα <Απλά πουάρ> ΧΗ.260.Ο 212
Πλnντρίδα αερίων ΧΗ.380.Ο 222 Σταθμά, σειρά ΓΕ . ,05.Ο 25
Πληρωτής σιφωνίων ΧΗ.265.Ο 213 rτεvνωτnριο σκευών ΧΗ .095.Ο 203
Ποδιά προστασίας ΓΕ.450.Ο 38 Στερε9σκόπιο ΒΙ.010.Ο 233
Πολικό τεμάχιο πλεκτρομογνιiτn <ζεύγος> ΗΛ . 368 . Ο 165 Στήριγμα φακών και κατόπτρων ΟΠ.090.Χ 114
Πολύμετρο αναλογικό ΗΛ . 750.Ο 188 Στοιχείο Peltier ΗΛ.420.Ο 170
Πολ ύμετρο ψηφιακό ΗΛ.760.Ο 188 Στοιχείο υδρογόνου ΗΛ.690._Ο 185
Πολυμnχάνnμα ΑΑ.425 . Ο 321 Στρόβιλος δράσης στοιχειώδης ΘΕ.125.Ο 105
Πολωτικός δίσκος περιστρεφόμενος ΛΑ.045 . Ο 293 Στροβοσκόπιο ηλεκτρονικό ΤΑ. ,55.Ο 87
nοτενσιόμ_?τρο ΗΛ 240.0 158 Στροβοσκόπιο χειροκίνητο ΤΑ.150. Ο 86
Ποτήρια ζέσης ΧΗ.300.Χ 215 1 Στροφικό εκκρεμές_ ΤΑ.030.Ο 78
πουάρ τριών βαλβίδων ΧΗ.265.Ο 213 Συγκοινωνούντα δοχείg_ ΜΡ.030.Ο 63
Πρίσματα με στέλεχος ΟΠ.110 . Ο 115 Σύγχρονες κινήσεις, συσκευιi ιι> ΜΣ.220.Ο 51
Προβολέας Reuter ΟΠ . 020.Ο 110 Σύγχρονες κινήσεις, συσκευή ι111 ΜΣ .22, .Ο 52
488
' ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ . . · ·.. - " · .
-
- . -. .
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ i,•._._ ·>· · . ··-: ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΟΣ
1Συγχρονική διάταξn φορπτή, ΛΑ.610.Ω 328 Υδρόγειες σ_g>αίρες MO.GOX.O 279 ι

κεντ~ονάδα _ _ Υδροστατικής πίεσης, συσκευή ΜΡ.015 .Ο 62
Συγχρονική διόταξn. κεντρική μρ_νάδ_Q__ΛΑ.60.Ο.Ο 327J Υδι:>οστρό~ιλος ΜΡ.0:20.Ο 62
Σύζευξnς ταnαντώσεων. συσκευή ΤΙ}.020.Ο 78J _yπεQήχων, συσκευή ΤΑ. 190.Ο 89
Συζευ_γμ_ένων τα.f!αντφσεων, συσκευή ΤΑ.025.Ο 78 · Υποδεκάιι~ρο rε.220.0 30
Συμβολόμετρο ,Michelson ΟΠ.250.Ο 127 · ΥιjJίι,ιετρο MP.1ιt6 .Q 68
Σύν9εσμος q_πflό_ς ΓΕ.020.Ο 20 Φακοί φωτογι:~αφικών μηχανών _ΛA.070.029sl
Σύνδεσμος π_ερ.!.στρεφόμ§νος Γ_Ε.02$.Ο 2Q _Φg~οί, σε_ιρg ΟΠ.080.Ο 1j_4
~Qρινν.α ΜΡ.060.Ο ~5. 213. , Φάξ. συσκευή ΛΑ.42cι_.ο 320
Σyρμα κονqαντά_νnς ΗΛ.178 . 0_1..S..2 Φgρμακείο <κουτί> rε.ιιο.ο._ο _ 3_6 1
ΣQRμα χόflκινο s
ΗΛ. 1 ~ 5.• ο 1 1 1 Φασματόμ~τρο __Q.0... .2~0.Q 126
Σύρμα χάflκιν9 §μαγι~ ΗΛ.•.J 7~~0 15j ΦαQματοσκ9π ιο _ ΟΙJ.230.Ο 125
Σύρl,!α χρωl,!Οyικελίνης H~.ll.l_ . 0 1.SjJ Φασ1Jατ9_gκόπ ιο περίθλασ_rι_ς._JΙnλό_ _QΟ.2.J_$..Ο 126_
Σφιγκτήρας τύπου G ΓΕ.050.Ο
221 ΓΦΌσ@το~ωτόμετρο _ΧΗ...5_2.0.Ο 225
Σωλήνας Brauη ΗΛ.485.Ο 1761 Φείiλοτι:~υπητήρες _ ΧΗ.060.Ο 201
rωλήνα.ς-De ι.a Riνe HA.4-is.o 1i s! Φ_ελλοτρυπnτήR_ων. ακονιστής XJt.O_Q.5.0 20j
Σωλήνας Roeηtgeη ΗΛ.480.Ο 175J Φελλού . συσκευή μαλακώματος .
χκ.ο,Q .Ο 201 1
Σωλήνας διάδοσης θερμότητας στα υγρά ΘΙ!Ξ.1 οο.ο 103 Φιάλες αντιδραστnρίων γυάλινες ΧΗ.245.Χ. 211
Σωλήνας διαυλικών ακτίνων ΗΛ.470 . Ο 174 Φιάλες αντιδραστηρίων πλαστικές ΧΗ.240.Χ 210
'
Σωλήνας καθοδικόςJ!ε σταυρό · ΗΛ.460.Ο 173 ! Φιάλες διήθnσπς στο κενό ΧΗ.3 2 0.Χ 217
Σωλήνας καθοδικός με φθορίζον Η Λ . 46 5. ο 17 4 ~όλες κωνικές αριθι.ιnμένες_ ΧΗ.310 . Χ 216
διάφραγμα_ __ , Φιάλες κωνικές με στενό λαιμό ΧΗ.315.Χ 216
Σωλnνες Geissιer ΗΛ.455.Ο 17 3j _Φιάλες ογκομετρικές ΧΗ . 295.Χ 215
Σωλήνες αερόκενοι ΗΛ.450.Ο 1721 ~Φιάλες σφαιρικέ_ς ΧΗ.!!Ο.Χ 218
Σωλήνες, γυgλινοι _ ΧΙJ..160.Ο 20:;51 _φιQλες σφαιρικές εuρύστομες ΧΗ . 335.Χ 218
Σωλήνες, ελαστικοί
Σωλήνων αερ_όκενων, στήρ)γμα
ΧΗ. 150.Ο 204
ΗΛ . 45.1 . Ο 172
..
~ Φιάλη σφαιQΙΚή
-- 5L ΧΗ.331
·-- · .Ο
--- 218
.Φιαf!cί?.\Ι σ~ικφy_ OlrimYμ_g_ _ _ Χ.Β.01)0.0_~202
Σφλήνων ελα(Jtlκών, σύν9~σμοι .~Η . '155.Ο ~ ()S j ' Φιλμ ΛΑ. 110•1 .Ο
299
Ταινίες ατέ_ρμονες 8 mm ΛΑ. 175.5 306 300
1
Ταινίες qτςιθερών_ει!(όνων ΛΑ.0_11~-~ 28
~ Φίf!.τ_ρα έγχρωμα OΠ.14~JL 117
Ταλαντωτής πλεκτρομn?<aνικός ΤΑ~ Ο55 .Ο 7~ CΦίλτρα έγχρωμα με πλαίσια οπ. 1111 .0 117
Ταξινομnτής φωτοτυπικού μηχανή ατος_ΛΑ.431.Ο 321 · Φίλτρα πολωτικά Ο!Ί . 1 ΙJ5.Ο 117
_Jζαουf!<mετρο ΗΑ.790.Ο 1Q9 ;φίλτρα φακών φωτο~αφ1!<_ώ'{J!Π1<αν~ν ΛA.oaq.9 296
Τηλεομοιοτυπίας, συσκευή ΛΑ . 420.D 320 Φλας φωτογραφικών μΙJ..χανών _ ΛΑ 075.Ο 295
Τnλεόραση προβολική ΛΑ.310.Ο 313 Φορτιστής επαναφορτιζόμενων μπαταρίω'ΗΛ.185.C 154
Τnλεόρασnς δέκτnς ΛΑ.3ΟΧ.Ο 313 . Φούρνος μικροκυμάτων
•
ΓΕ.360.Ο 35
Τηλεσκόπιο ΟΠ .200.Ο 123 1 Φρόγμα περίθλασης· ψηφιακός δίσκος c r:on.1s1 .o 119
Τnλεσυνδιάσκεψnς κάμερα ΛΑ.397 .Ο 318 Φράγματα περίθλασης ΟΠ.150 . Ο 118
Τραπέζι τροχήλατο ΓΕ.31 s.o 34 :Φυγοκεντρική μηχανή ΜΣ . 120.0 48
Ιραπεζί~ιο μεταβ~ητού ύψους ΓΕ.080.Ο 24 Φυγοκεντρικός διάδρομος ΜΣ.100.Ο 47
' -
Τραπεζίδιο οπτικής τράπεζας ΟΠ.190.Ο 1221 ί Φυγοκεντρικός διαχωριστήρας ΜΣ.125 . Ο 48
Τριβ9μ_?τρο ~t.28_5.0 s51 Φφ):?ιν!) ~ράπεζα_ ""~!:SJ8.0 303
Τρίγωνο rε.210.~ 301 Φωτεινής δέσμης, συσκευή ΟΠ.011 ::..Ω 109
Τρίγωνο πύρωσης ΘΕ.010.0 9_ 5,196!1 ιΦωτιστικός προβολέας ΛΑ.D90.Ο 297
1
Τρίποδας θέρμανσnς ΘΕ.015.Ο 95 Φωτοαντιγραφής τράπεζα ΑΑ.095 . Ο 297
Τρίl)Οδc:.:! ΟJήριξης ΛΑ.085.0 296' ΦωτοβολταΙ_~ό στοιχείο ΗΛ.650.Ο 184
Τριχοειδών φαινομένων, συσκευή MP.2CJ.O.~ 73\ Φ~~ογpαφική μηχανή ΛΑ 06~.ο 294
Τροφοδοτικό εργαστηριακό ΗΛ . 625.Ο 182 ! ι Φωτογραφική_μ_nχανή, ψηφιακ!l ΛΑ.370.Ο 316
Τρ~οδοτικό χα _!! λής_καΙJ.Ιιjιη~ής_τάσnς ΗΛ.620.Ο 182 1 Φωτοκύτταρο ΗΛ.495.Ο 177 Ι
1
Τροχαλία απλή ΜΣ.080.Ο
~
46\ ΦωτόΙJετρο ΟΠ.225.Ο 125
Τροχαλία διπλή ή τριπλή ΜΣ.085.Ο 46: Φωτόμετρο Bunsen οπ.220 . 0 124
Τροχαλία με σφιγκτήρα ΜΣ.081.Ο 46 Φωτοστοιχείο ΗΛ . 550 . Ο 179
Τροχός Barιow ΗΛ.380.Ο 167 IΦ~τοτυπικό μnχάνnμα ΛΑ.430.Ο 321 J
Τροχός Maxwell ΜΣ .300.Ο 56 ' ! Χαρακας ΓΕ.220.Ο 30
Τρύβλια Petή ΒΙ.080.Χ 236 ! Χάρτες, άλλοι ΧΑ . 8ΧΧ. 283
Ύαλοι ωρολογίου ΧΗ.235.Χ 210 ~άρτες !3ιολογίας ΧΑ.~ΧΧ-7ΧΧ 283
Υyρόμετ_ρο τρίχας ΜΡ.300.Ο 74 Χάρτες Γεωγραφίας ΧΑ.ΟΧΧ-2ΧΧ 281
Υδατόλουτρο sι.110.0 238 - - --282
1 Υδ.e.gντλία δημιοuρ_yίας κενού ΧΗ.385.Ο 222 , Χρονοδιακόπτης προβολέα ΛΑ. t 25.Ο 302
Υδp_αντλ ία . ΙJ.εl.κt_ή _Ν_ΙΡ ~~ J_~ιο 69 μικρ_οδιαφαν_§ιών .<σλφντς)
Υδραυλικό πιεστήριο απλό ΜΡ.045.Ο 64 · Χρονομετρητής ηλειqροΙJαγνnτικός ΓΕ. _
15~.Ο 28 ~
Lvδρ_ο~9λέζ!ς γυ_(Ιλινος · · ΧΗ.255.ο 212 Χρονομετρητής με ηλεκτροκινητήρα ΓΕ.155.0_ _ 28
[Υδροβ9λέας πλαστικός ΧΗ.250.Ο 212 Χρονόμετι>ο nλεκφονικό ΓΕ.160.Ο 29
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ - - - - -- - -- -- - - --------------
489
ΚΩΔΙΚΟΣ mm
Χρονόμετρο χε1ρός, αναλογι κό ΓΕ. 1 50.Ο 27
Χρονόμετρο χειρός, ψηφιακό ΓΕ. 1 5 1.0 27
Χρωματογραφίας, συσκευn ΧΗ.500.Ο 224
Χρωματόμετρο ΧΗ.510.Ο 224
Χρωστικές ουσίες ον.eχχ 281-2
Χυμοποιnτής ΒΙ. 140.Ο 240
Χύτρα ταχύτnτας ΒΙ . 130.Ο 239
Χωνία Buchner ΧΗ. 185.Χ 207
χωνία ασφαλ ιστικά ΧΗ.200.Χ 208
Χωνία διαχωριστικό ΧΗ.205.Χ 208
Χωνία διriθnσnς ΧΗ. 1 80.Χ 206
Ψαλιδάκι ΒΙ.050.0 236
Ψήκτρες καθαρισμού ΧΗ. 110.Ο 204
Ψυγείο ΓΕ. 350.0 35
Ψυκτnρας Graham ΧΗ .375.Ο 221
Ψυκτήρας Liebig XH. 3 70.D 221
Ωσμώμετρο ΜΡ . 220.Ο 73
Bernoulli, συσκευή ΜΡ.180.0 72
Boyle Mariot te. συσκευn ΜΡ.080.Ο 67
co Δίσκος ΛΑ.235.Χ 31 Ο
311
co. συσκευή αναnαραγωγnς ΛΑ.230.Ο 310
DVD δίσκος ΛΑ.415·6.Ο 320
DVD, συσκευn αναπαραγωγής ΛΑ.4 10.Ο 319
Mariotte, δοχείο ΜΡ.016. Ω 62
Millikan, συσκευn ΗΛ . 100.Ο 146
Pascaι. συσκευn ΜΡ.040.Ο 64
Quincke. Σωλnνας ΤΑ.135.Ο 85
Tyndal , συσκευn ΘΕ. 115.0 105
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11 • ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

490
-
..
..
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - - - -- -- - - - - - - -- - - ----------aq:;491
Μέρος 1
..
Γιούρn - ΤσοχατζrΊ κ "Διδακτικιi Πειραμάτων ΧnμείαC:', Zriτn, 2000
Ζεύκιλnς Α., "Τα εποπτικά μέσα διδaσκαnίαC:', Γρnγόρnς, 1989
Κανάκnς ι., "Διδaσκαnία και μάθnσn με σύγχρονα μέσα διδασκαnίac:'. Γρnγόρnς. 1989
Μnτσιάδnς Σ., "Εικονογρaφnμένος κατάnογος Εποπτικών μέσων διδaσκαnίαc:·, ΟΕΔΒ, 1994
Μπουρούτn Ι. - Μnτσιάδn Σ., "Κaτάflογος Εποπτικών μέσων διδaσκαnίαC:'. ΟΕΔΒ, 1975
McPherson Α . - Timms Η. , "The Audio Visual Handbook', Pelham Books, 1988
Brown J. - Lewis R. - Harcleroad F., 'ΆV ιnstruction: Technology, media and methodS'', McGraw Hill, 1977
Heinich R. - Molenda Μ . - Russell J., 'Ίnstructional Media and the new technotogies of instruction", MacMΙllan, 1989
38 Scίentific Products 'Άnatomie κataιog•

ARCO, "Chemistrγ Catatogue''
Bibbγ Sterllin (Ργreχ, Quickfit. sνι, E-MILJ, "Laboratorγ glassware"
Corneι sen - Gambke Phγsik, "Gesamtkata/og•

s. Frederiksen, "Sclence equipment foreducation: Phγsics - 1998'
Griffin - Gerrard, "Science & education - 1977'
Gundlach, "Biologi - Geografi Natur & Teknik' 1997
"Handbook of chemistrγ and phγsicS'', 5 1~ι edit. 1970-71 . Edίt. Βγ the Chemlcal Rubber Co. (CRC)
Hιιbbard Scientific Ι National Teaching Aids Ι Scott Resources. 'Έarth science, 2000 product cataιog·
Hubbard scιentifίc ι Scott Resources, "1995 - Scίence - American Educationaι ProductS''
lnvicta Educatίon 1996
Kartel, "Labware diνision Cata/ogue" 1995
Korea Scίentlfic Ιnstruments Ιndustry Cooperative "Scientific ιnstruments of Korea" 1999
Merck. "Chemicaι reagents, 1999-2000'
The Philip Harris catalogue for Education - 1989-91 & 1994
Phγwe "Phγsics cata/ogue 3.22"
Pίerron, "Le Catatogue: Phγsique, Chimίe & materίel de taboratoire- 1998- 1999 & 1999-2000'
Plerron, "Le catatogue: Biotogie, Geologie & materiet de taboratoire - 1998- 1999 & 1999-2000'
Sίgma. "Chemicat - 1999-2000'
ϊema Ι nternatίonal, "Science and education · 1999'
Ward's 'Έarth science'' 1993
Μέρος 11
ΒιΙJίlία μαenι:ιί και Εpyιιαι:npιακοί αδnνοi
Βιοf/ογία Α' Γυμνασίου- Α. Καστορίνn , Θ. Κατσώρχn. Ε . Μουτζούρn · Μανούσου, Γ . Παυλίδn, Β . Περάκn . Α.

Σαπναδέλn - Κολόκα • ΟΕΔΒ 1998
ΒιοiΊογία Γ' Γυμνασίου - Μ. Ανδριώτn. Λ . Γεωργούλn - Μαρκάκn, Μ . Γκούβρα, Θ . Κατσώρχn. Γ. Παυλίδn - ΟΕΔΒ
1998
Βιοf/ογία Β' ενιαίου Λυκείου rενικιiς παιδείας- Α . Καψάλn, Ι.Ε. Μπουρμπουχάκn. Β . Περάκn, Σ . Σαλαμαστρόκn
• ΟΕΔΒ 1998
Βιοf/ογία Β' Ενιαίου Λυκείου Θετικιiς και Τεχνοflογικιiς Κατεύθυνσnς, Π . Πιαλόγλου - ΟΕΔΒ 1998
ΒιοiΊογία Γ' Ενιαίου Λυκείου Γενικιiς Παιδείας- Φ . Μnαρώνα - Μάμαλn, Ι. Μnότσαρn, 1. Μnουρμπουχάκn, Β. Πε
ράκn. ΟΕΔΒ 1999
Βιοf/ογία Γ' Ενιαίου Λυκείου Θετικιiς και τεχνοrιογικιiς Κατεύθυνσnς - Β . Αλεπόρου · Μαρίνου, Α. Αργυροκα·
στρίτnς, Α. Κομπτοπούλου. π. Π ιαλόγλου. Β. Σγουρίτσα - ΟΕΔΒ 1999
Βιοχnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου τεχνοnογικnς Κατεύθυνσnς- π. Γιαλούρn, Κ. Μποσινάκου, Δ . Σιδέρn - ΟΕΔΒ 1999
Γεωγραφία Α' Γυμνασίου · Α . Καραμπάτσα, Α. Κλωνάρn , κ . Κουτσόπουλου , Κ.Μαράκn. Θ . Τσουνάκο · ΟΕΔΒ 1997
Γεωγραφία Β' Γυμνασίου- Α. Καραμπάτσα, Α. Κλωνόρn, Κ. Κουτσόπουλου, Θ . Τσουνάκο - ΟΕΔΒ 1997
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- --
493
ΒUΒΑΙΟΓ ΑΦΙΑ
Φυσικrί Β ' Γυμνασίου - Β . Καραπαναγιc.ίΗn , Ν. Παπαστα ματίου, Απ. Φέρτn, Χ. Χaλέτσου - ΟΕΔΒ 1998
Φυσικιi Γ' Γυμνασίου- Β. Κοραπαναγιώτn, Ν. Πα πaσταματίου . Απ. <Dέρτn. χ . Χαλέτσου - ΟΕΔΒ 2000
Φυσικιi Β' Γυμνασίου- Ν. Αντωνίου, Αν. Βαλαδάκn , π . Δnμnτριάδn, κ. Παπαμιχάλn, Λ. Πα πατσίμπa - ΟΕΔΒ 1999
Φυσικιi Α' Ενιαίου Λυκείου - Μ. Βενετσόνου. Η . Κατσο ύφn, Α. Σαρρnγιάννn - ΟΕΔΒ 2000 ίΕργαστnριακόc: οδn -
γός - Η . Καλογnρου, Σ. Ναστόπουλου, Μ. Σακελλαρίου>
Φυσικιi Α ·ενιαίου Λυκείου - ι. Βλάχου, \. Γρα μματι κάκn, Β . Καραπανογ ι ώτn, π . Κόκκοτα, Π. Περ ιστε ρόπου λο υ ,
Γ. Τιμοθέου - ΟΕΔΒ 2000
Φυσικn Α ' Ενιαίου Λυκείου - Ν. Αλεξάκn, Σ . ΑμποτζrΊ, Γ. Γκουγκούσn, Β . Κουντούρn, Ν. Μοσχοβίτn, Σ . Οβαδία ,
κ. nετρόχει λου . Μ . Σαμnpά κου, Α.Ψαλίδα - ΟΕΔΒ 2000
Φυσικιi Α' ενιαίου Λυκείου - Γ. znσ ι μόπουλο υ, Γ. Καραγιάννn, Γ. rιο πολεξίου, Γ . Στά n , χ . Τρικα λ ινού, Σ. Χαραλα
μnόπουλου - ΟΕΔΒ 2000
Φυσικfι Β' Ενιαίου Λυκείου Γεvικfις Παιδείας- Μ . Βενετσ άνου , Η . Κατσούφn, Α. Σαρρnγιάννn · ΟΕΔΒ 2000 ιΕργα
οτnριακός οδnγός - Η . Ι<αλογrΊρου. Σ. Ναστόnουλοu, Μ. Σακελλαρίου>
Φυσικfι Β' Ενιαίου Λυκείου Γενικfις παιδείας - ι. Βλάχου. 1. Γpαμματικάκn, Β. Κα ρα παναγιώτn, π. Κόκκοτα , Π . Πε -
ρι στερόπουλου. Γ. Τιμοθέου - ΟΕΔΒ 2000 ·
Φυσικn Β ' Ενιαίου Λυκείου Γενικnς παιδείας- Ν . Αλεξάκn, Σ. Αμπ οτζn, Γ. Γκου γκούσn , Β . Κουντούρn, Ν . Μοοχο
βίτn , Σ. Οβαδίο , κ. Πετρόχε ι λου, Μ . Σαμπράκου, Α . Ψο λίδα - ΟΕΔΒ 2000 ιΕργαστnρια κόc οδnγός - n. Κοψ ια ύτn,
χ . Συμεωνίδn)
Φυσικrί Β' Ενιαίου Λυκείου Γενικnς παιδείας - Γ. Ζnσιμόπουλου, Γ . Καραγιάννn, Γ . Π απαλεξίου, ϊ. Στά n , Χ. Τρικα
λ ινού, Σ . Χαραλαμπόπουλου - ΟΕΔΒ 2000
Φυσιιαi Β' Ενιαίου Λυκείου Θετικnς και Τεχvοnογικιiς κστεύθυνσnς - Α. Ι ωάννου, Γ. Ντάvου, Α. Π nττα , Σ. Ρόπτn
· ΟΕΔΒ 2000
Φυσικn Β ' Ενιαίου Λυκείου Θετικrίς και τεχvοnοvικfις Κατεύθυvσnς - Ι. Βλά χου , Ι . Γραμματι κάκn, 8. Καραnανα
γιώτn, π. Κόκκοτα, π. Περιστερόπουnου. r. Τιμοθέου - ΟΕΔΒ 2000
Φυσικιi Β' ενιαίου Λυκείου Θετικιiς και Τεχνοπογικriς Κατεύθυvσnς- κ. Ανδρακάκου , Α. Βελέντζα, Ι . Γάτσ ι ου,
Ν. Δι ομαντn , Ε . Δρυ nΔρn, Κ. Κρίκου, Ν . Π ιερράκου - Ο ΕΔΒ 2000
Φυσικιi Γ' Ενιαίου Λυκείου Γενικriς Παιόείσς - π. Γεωpγακάκου, Α. Σκαλ ωμένου, Ν. Σφάρνα. Ι . Χριστακόπουλοu
- ΟΕΔΒ 1999
Φυσικιi Γ' Ενιαίου Λυκείου Θετιι<riς και τεχνοnοvικrίς Κατεύθυνσnς - Ι. Βλ άχου , Κ. Ζάχο υ , π. Κόκκοτα, Γ. Τιμοθέου
· ΟΕΔΒ 1999
Χnμεία Β' Γυμνασίου - τ. Γεωργι άόου , Ι<. Κοφετζόπου Αου, Ν. Προβn, Ν . ΣπυρέΑλn, Δ. Χnνιάδπ - Ο ΕΔΒ 1998
Χnμεία Γ' Γυμνασίου- Τ. Γεωργιάδου, κ. Καφετζόnου λου , Ν . Προβn , Ν . Σnυρέλλn, Δ. Χnνιάδ n - ΟΕΔΒ 1998
Χnμεία Α' ενιαίου Λυκείου · Μ. Μαυρόnουλου. Ε. καnετάνου - ΟΕΔΒ 1998
Χnμεία Α' Ενιαίου Λυκείου - κ. Τσίπn. Α. Βάρβογλn, κ . Γιούρn - Τσόχατζn , Δ , Δερnάνn, Π. Παλο μιτζόγλου, Γ. Πα
παγεωργίου - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Α' Ενιαίου Λυκείου- Γ. Μανουσάκn, 1. Κεφολλωνίτn, Β . Χρnστίόn , Δ. Χnνι όδn - ΟΕΔ Β 2000
Χnμεία Α' ενιαίου Λυκείου - Σ. Λιοοάκn , Δ . Γάκn, Δ. Θεοδωρόπουλου, π. Θεοδωρόπου λου, Α. Κάλλ n - ΟΕΔ Β
2000
Χnμεία Β' ενιαίου Λυκείου Γενικriς παιδείας - Ε . καπετάνου, Μ. Μαυρόπουλου- ΟΕΔΒ 1998
Χnμεία Β' Ενιαίου Λυκείου Γενικnς Παιδείας- l<. Τσίnn. Α. Βάρβογλn, Κ. ΓιούρJ1 • Τσόχοτζn , Δ Δερπάνn , Π . Παλα
μιτζόγλου, Γ. Παπαγεωργίου - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Β' ενιαίου Λυκείου Γενικr'ίς Παιδεfας- Γ. Μανουσά κn , ι. Κεφαλλωνίτn, Β. Χρ11 στίδn - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Β' Ενιαίου Λυκείου Γενικriς Παιδείας - Σ. Λιοόάκn, Δ. Γάκn. Δ. Θεοδ ωρόπουλου. Π . Θεοδωρόπου λου, Α.
Κάλλn - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Β' Ενιαίου Λυκείου Θετικιiς και τεχνοnογικιiς κατεύθυvσnς - Α. Για ννα κουδά κπ, α. Μα υρό πο υλου, Φ .
Πομώνn · ΟΕΔΒ 1999
Χnμεία Β' ενιαίου Λυκείου Θετικnς και τεχvοf/ογικnς Κατεύθυvσnς - κ. Τσίnn, Α . Βάρβογλn , κ. Γιούρn - Τσόχατζn,
Δ. Δερπάνπ , π . Παλαμ ιτζόγλου, Γ. Παπαγεωργίου - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Β' Ενιαίου Λυκείου Θετικnς και τεχνοnογικιiς Κατεύθυνσnς - r. Μανου σόκn, Ι . Κεφαλ λ ωνίτn, 8. Χρnστίοn .
Δ. Χnνιάόn . ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Β ' Ενιαίου Λυκείου Θετικrίς και τεχvοfiογικιiς κστεύθuνσnς Σ. Λιοδάκn, Δ. Γά κn, Δ . Θεοδωρόπου λου , Π,
Θεοδωρόπουλου, Α. Κάλλn - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου Θετικr'ις και Τεχvοnογικr'ις Κατεύθυνσnς - Θ . Μαυρομούστακο υ, Α. Κολ οκούρn, κ . Π ο
nακωνσταντίνου, n.ι . Σ1ν1γάλ1α, κ. Λάππα - ΟΕΔΒ 1998
ΒΙΒΛIΟΓΡΑΦΙΑ
494
Χnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου Θετικnς και τεχνοflογικnς κατεύθυνσnς- κ. Τσίπn, Α. ΒάρβογΑn, κ. Γιούρn - Τσόχατζn,
Δ. Δερπάνn, π. Παnαμιτζόγnου, r. Παπαγεωργίου - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Γ' Ενιαίου Λυκείου Θετικtiς και Τεχνοflογικιiς κατεύθυνσnς- Γ. Μανουσάκn, Ι . Κεφαλλωνίτh, Β. Χρnστίδn,
Δ. Χnνιάδπ - ΟΕΔΒ 2000
Χnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου Θετικnς και Τεχvοflογικιiς κατεύθυνσnς- Σ. Λιοδάκn, Δ. Γάκn, Δ. Θεοδωρόπουλου, π.
Θεοδωρόπουλου,, Α. ΚάΑΑn - ΟΕΔΒ 2000
Μέρος 11!1
Αyγεnnς ΑΑ. "Στοιχεία ΗfiεκτροπαθοfJογίαc:·, Αθnνα, 1960

ADR: European Agreement Concerning the Ι nternationa l Carriage of Dangerous Goods bγ Road
ARRL, (1994) . ··safetv1 Ιn Handbook for Radio Amateurs, p36:2-5.
Bridges J. (1994). 1 Έlectrical Safetv Standards". Ιn Lee R. et al ίeds) Electricai lnju rγ, Anna ls of the New York
Academγ of Science, ν720, p246-258 .
ΔΕΚΠ-ΔΕΗ, 1 Όδnγός για τn διαχείρισn Χnμικών Ουσιών', Αθnνα, 1997
ΔΕΗ (Τομέας ΑσφάΑειας Εργασίας Ι Διεύθυνσn Εκnάίδευσnς),
1
11
Ό,τι πρέπει να ξέρετε για τnv κατάσβεσn μιας πυρκαγιάC: , 19 9 7
ΔΕΗ (Τομέας ΑσφάΑειας Εργασίαc / Διεύθυνσn Εκπαίδευσnς),
11
Ό,τι πρέπει να ξέρετε για τα γάντια προστασίαc:•, 1997
1
ΔΕΗ - ΔΜΚΛΔ, Ήflεκτρικά και Μαγνnτικά πεδία 50 Hz•, 1999
ΔΙΕΦΕΣ, 11 Η/Μ μεfίέτn μετασκευιiς αιθουσών Εν. Λυκείου για τn δnμιουργία Εργαστnρίω\ΙΊ ΥΠΕΠΘ, 1998
Κορακατσάνnς Κ . , καλ., ··ιατρικιi Φυσικιi Β': εφαρμογές τnς ακτινοφυσικnς στnν ιατρικn - Βιοfiονικές
επιδράσεις ιονι(ουσών ακτινοβοΠιώ\ΙΊ Unlversitγ studio Press, 1985
Τσανάκας Δ., 11 Επίδρασn του ρεύματος στον άνθρωπο και προστασία11 , Δελτίο Π.Σ.Δ.Μ.-Η . , 329, Μάϊος 2000.
ΧατζnπουΑίδnς Δnμ., "Ηflεκτρικά εγκαύματα'Ί ια-τρικές εκδόσε1ς Σιώκnς, 1997
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - - -- - - -- - - - - -- - - - - -- - - -- - -- - - - - - - - -
495
BIB.i'\IO ΡΑΦΙΑ
Χnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου Θετικnς και Τεχνοnογικnς Κατεύθυνσnς- κ . Τσίπn. Α. Βάρβογλn, κ. rιούρn - Τσόχατζn.
Δ. Δερπάνn. π . Παλαμ ιτί,όγλο υ . Γ . Παπαγεωργίου - ΟΕΔΒ 2000
Χημεία Γ' Ενιαίου Λυκείου Θετικnς και ΤεχνοΙΊογικιiς Κατεύθυvσnς- Γ. Μανουσάκn. 1. Κεφαλλωνίτn. Β . Χρnστίδn,
Δ. Χnνιάδn - Ο ΕΔΒ 2000
Χnμεία Γ' ενιαίου Λυκείου Θετικιiς και Τεχνοfiογικnς Κατεύθυνσnς- Σ. Λιοδάκn. Δ. Γάκn. Δ . Θεοδωρόπουλου, Π .
Θεοδω ρόπουλ ου . Α. Κάλλn - ΟΕΔΒ 2000
Μέρος Ι&!Ι
Αγγελ n ς Αλ . '' Στοιχεία ΗΙΊεκτροπαθοnσγίαC:Ί Αθnνα. 1960

ADR : European Agreeιnent Concerning the lnternat ional Carriage of Dangerous Goods bγ Road
ARRL, (1994). "Safety" Ιn Handbook for Rad lo Amateurs. p36:2-5.
Bridges J . (1994!. 'Έ/ectrica/ Safety Standards". ιn Lee R. et al (eds) Electrical ΙnJurv. Annals of the New γork
Academy of Science. ν720. p246-258.
Δ ΕΚΠ-ΔΕ Η , " Οδnγός για τn διαχείρισn Χnμικών ουσιών', Αθnνα. 1997
ΔΕΗ (Τομέας Ασφάλειας Εργασίας / Διεύθυνσn Εκπαίδεuσnς),
" Ό,τι πρέπει να ξέρετε για τnν κατάσβεσn μιας πυρκαγιάς'', 1997
ΔΕΗ Πομέας Ασφάλειας Εργασίας Ι Διεύ θ υνσn ΕκπαίδευσnςJ,
"'Ο, τι πρέπει να ξέρετε για τα γάντια προστασίας'', 1997
ΔΕΗ - ΔΜΚΛΔ, "Ηfiεκrρικά και Μαγνnτικά πεδία 50 Ht', 1999
ΔΙΕΦΕΣ, "Η/Μ μεnέτn μετασκευnς αιθουσών εν. Λυκεfου για τn δnμιουργία Εργαστnρίωl/' , ΥΠΕΠΘ, 1998
Καρακατσάνπς Κ .. καλ .. "fατρικιi Φυσικn Β': Εφαρμογές τnς ακτινοφυσικnς στnν ιaτρικn - Βιοπογικές
επιδράσεις ιονιζουσώv ακτιvοβοnιώΙΙ'. Universitγ Studio Press, 1985
Τσανάκας Δ.. "Επίδρασn του ρεύματος στον άνθρωπο και nρσστασίd' . Δελτίο Π.Σ .Δ . Μ.-Η .. 329, Μάϊος 2000.
Χοτζn nουλίδnς Δnμ . , 'Ήfiεκτρικά εγκαύματα". Ι ατρικές εκδόσεις Σιώκnς, 1997
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - - - - - - -- - - -
495
•
ΕΚΔΟΣΗ Α' 2002 - ΑΝΤΙΤΥΠΑ 40.000 - ΑΡ. ΣΥΜΒΑΣΗΣ 2975/12-7-2002

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Σ. ΖΕΡΒΑ & ΣΙΑ Ο.Ε. - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Αφοι 1. Τσιαδή Ο.Ε.
•
•
ι .._
~
"
..

Κατάλογος οργάνων και συσκευών Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Κατάλογος οργάνων και συσκευών Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Δ ι: Σ

"Αναδιατύnωσn και εκσuγχpονισμός των Προγραμμάτων Σπουδών

των Φυσικών Ε nιστnμών

με σύγχρονn nαραγωγr'i διδακτικού υ λικού" .

Ε.Π. Ε.Α.Ε .Κ / 2ου Κ.Π .Σ

Ε·νέΡΥΕίΟ• Ί 1.0 "Προγpά μματα - Βιβλία" ,

ο πό το στdδιv τ:Ίc -:;uγγpοφ r'κ: έωc; κα ι τn διαδ; ~οσία του μοντc1Ζ,.

Ε ΓΑΣΤ 1 Υ ΥΣΙΚ Ν ΕΠΙΣΤΗΜ

ΓΚΑΡΩ ΜΠΙΣΔΙΚΙΑΝ - ΤΑΣΟΣ ΜΟΛΟΧΙΔΗΣ

0ΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΏΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Κώστας KopoμnfAnς, Φυσι κός, καθnγnτnς Δευτεροβάθμ1ας Εκπαίδευσnς

Ανάδοχος εταιρεία: ---------ι

Εποπτεία στο πλαίσιο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: --------------------..,--,...­

Δεκέμβριος 2000'~ - ΈκδοσnΠρώτn

Ένα συγκροτnμένο ερναστnριο Φυσικών Ε π ιστnμών αποτελεί περιβάλλον

Τα μέσα κα ι τα χαρακτnριστικά γνωρίσματα του εξοπλισμοι1 διαμορφώνονται

Η γνώσn του εκπα ι δευτικού αναφορικό με τnν ύπορξn, τn Rε ιτουpγικότnτα

Η σκοπιμότητα του καταλόγου - Δομή

Γ10 να καλύψει τnν ανάγκn συστnματοποίnσnς των αναφορών στον εξοnnισμό

Παραρτήματα με λειτουργι κές ταξινομnσεις κα ι το σχετικό νομ ι κό πλαίσ ιο που

ο Κατάλογος απευθύνετα ι στους εκπαιδευτικούς Π ρωτοβάθμιας κα ι Δευτερο­

Ε πι πλέον απευθύνεται σε κάθε π ρόσω πο το ο ποίο επιθυμεί να γνωρίσει rΊ να

Πώς το χρησιμοποιεί κάποιος

Η δομn των καταλόγων επιτρέ πε ι τnν ονοζnτnσn πλnροφοριών σχετ ι κά μ ε

Οι nλnροφορίες παρατίθενται με πολλα π λά μέσα: περ ιγραφικό κείμενο. ανα­

Φ ι λοδοξούμε, n ουχνn παραπομπn στον κατάλογο να άρει όποιο επιφύΑοξn

Μηχανική ο ι : Γιάννnς Γάτσιος κα ι Γρnγόρnς Καραγιάννnς

Θερμά ευχαριστούμε τους: Αικατερίνn Γιούρn, Χnμικό, κοθnγnτριο του Χnμι­

Ευχαριστούμε επίσnς τον κ . ΝεοπτόΑεμο Πουτακίδn του οποίου n εμηειρία μας

Η γραφιστικrΊ προσπάθεια και λειτουργικn βελτίωσn του παρόντος Καταλόγου

Τέλος ευχαριστούμε τnν Ομάδα Παρακολούθnσnς του έργου, τον Πάρεδρο

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΑΕΥΤΕΡΟ : ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΝΟΜΙΚΟ ΠΜΙΣΙΟ•...•.•..••.•••.........•.. .••.....•.•..••••.•.•....•.. Σελίδα 467

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .............................. .......... .. .............................. Σελίδα 491

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ

Η βαQι~n ~{ιfn ι•:;,;o'!L&f'raι σnό οωλnνο ορχικού μήκους

τι να άκρο του σωΜνσ ε/νο1 ρεωμένο σε κοτόλllnFΙn

Η επιμnκυνοn ΔΙ του σωι'Ιήνσ λόγω ό ιaστολής κατογρόφετο1

Η συσκευή συνοδεύεται οnό σειρά σωί\ι\νων με διάφορα υλι·

Α __vισ_μ_ό_τω_v_αντ_r_στ_οι-χω_v_ο_uν-τε-{4λεστώ~ντ~οf',~~~~Ίι~•ίl:f.~ΙΙ~Ψ:.wιiW~·~! !,i ctl.JI

1.Κωδικός του οpγάνου η ~nς συσκευής : ο κωδικός χαρακτnρίζει αποκλειστικά

3. Δ εθ11ής ορ ~ονία . Παραθέτουμε κοινn αποδεκτn σγγλικn ορολογία, όπως

Σε μερ ι κές περιπτώσεις έχουν προστεθεί εnίσπς και χρnστικό χαρακτnριστικό,

r .;. "' ".ΙJσκεuης οι::>ν ου . Το κείμενο αναφέρεται στα δομικά στοιχεrα

Στον κατάλογο δεν περιγράφεται n δ~αδικασfα χρnσnς τnς συσκευnς, στοιχεfο

Τυχόντα επιπλέον στοιχείο επί μέρους οργάνων rΊ συσκευών τα οποίο θεωρούμε

6. Επιπλέον πληροφορίες και σύμβολα. Συμπλnpωμστικά ν ι α κάθε είδος παρατί­

ιι Κίνδυνος ! Πυρκαϊά !!'! Κίνδυνος ! Τραυματισμός ή έγκαυμα

ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

Προσοχή ! Υψnλή Τάσn Δ Προσοχή ! Υψnλές Θερμοκρασίες

f ~, Προσοχή ! Υπάρχουν όρια λειτουργίας Προσοχιl ! Στο πιάσιμο, στnν αφή ή

c3 Προσοχή Υψηλές Πιέσεις

ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒ ΟΛΩ Ν ΠΛΗΡ ΟΦΟ ΡΗΣ Η Σ

r:§:ι Πριν τη χρήσn συμβουλευτείτε οπωσδnποτε Λειτουργεί με τάση δικτύου . Βεβαιωθείτε

• Απαιτείται ρύθμιση ω Λειτουργεί με τροφοδοτικό εργαστηρίου -

Περιέχει αναλώσιμα τμriματα. Βεβαιωθείτε Ο Λειτουργεί με μπαταρία. Βεβαιωθείτε ότι

~ Μπορεί να προβληθεί και με ανακλαστικό Μπορεί να συνδεθεί με Η/Υ

~ Απαιτείται ξπρri ατμόσφαιρα ~ Απαιτείται συντιiρnσn n καθαρισμός

m το κύριο υλικό κατασκευής είναι πλαστικό

ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Σ

Για το λόγο αυτό ο αναγνώστnς θα πρέπει να συμβουλεύετα ι τnν Τα ινία Πλnροφοριών

Εποπτεία στο πλαίσιο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: --------------------..,--,...

ο Κατάλογος απευθύνετα ι στους εκπαιδευτικούς Π ρωτοβάθμιας κα ι Δευτερο

Οι nλnροφορίες παρατίθενται με πολλα π λά μέσα: περ ιγραφικό κείμενο. ανα

Θερμά ευχαριστούμε τους: Αικατερίνn Γιούρn, Χnμικό, κοθnγnτριο του Χnμι

6. Επιπλέον πληροφορίες και σύμβολα. Συμπλnpωμστικά ν ι α κάθε είδος παρατί

Όταν ε ίναι ενεργοποιημένο το εικονίδιο του αρχάνθρωπου , πλnροφορείται ο αναγνώ

ΠΕΡ ι ΕΧΟ ΜΕΝ Α _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ __ _ _

Απλός σύνδεσμος νιο τn συνορμολόγnσn πειραματι κών διατά

Είναι κατάλλnλος νια τn στnριξn μεταλλικών ράβδων n εξαρτn

Στις δύο 1-1ικρές έδρες υπάρχουν ορειχάλκινοι σφιγκτήρες σχnμα

Οι δύο σιαγόνες τnς λαβίδας είναι από σκλnρό όθραυστο μ έ

Σε αυτri τnν περίπτωσn οι σιαγόνες είναι καλυμμένες με πυρί

Ο σφιγκτrΊρας έχει σχriμα G κα ι χρnσιμεύει γ ια τn στriρ ι ξn αντι

Είνα ι σιδερένιος δακτύλιος πάχους 4 mm και με εσωτερικn διά

Είναι συνnθωc; κατασκευασμένες από ορειχάλκινες, επιμε