Εισαγωγική Επιµόρφωση για την εκπαιδευτική αξιοποίηση ΤΠΕ

(Επιµόρφωση Β1 Επιπέδου)

Εκπαιδευτικές χρήσεις των

διαδραστικών πινάκων
Συστάδα 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία,
Φυσική Αγωγή και Υγεία

∆ιεύθυνση
Επιµόρφωσης & Πιστοποίησης

Έκδοση 1η

Νοέµβριος 2016
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Περιεχόμενα 
Περιεχόµενα 2
ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 3
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 3
ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ & ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ
ΓΝΩΣΕΙΣ 4
ΒΑΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 4
Οι διαδραστικοί πίνακες ............................................................................... 5
Κύριες κατηγορίες και τεχνικά χαρακτηριστικά διαδραστικών πινάκων.............. 6
Βασικές χρήσεις διαδραστικών πινάκων..................................................... 10
Λογισµικό και εργαλεία διαδραστικών πινάκων ........................................... 11
Ο ∆ιαδραστικός Πίνακας ως διδακτικό εργαλείο .......................................... 12
Τεχνικές για αλληλεπιδραστική διδασκαλία µε το διαδραστικό πίνακα ............. 14
∆ιαχείριση τάξης µε τον διαδραστικό πίνακα .............................................. 15
Ο ∆ιαδραστικός Πίνακας ως µαθησιακό - γνωστικό εργαλείο ......................... 15
ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 16
Ενδεικτική βιβλιογραφία (∆ιαδραστικοί Πίνακες) ......................................... 16
Ενδεικτική δικτυογραφία (διαδραστικοί πίνακες) ......................................... 18
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ............. 18
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ.................................................. 24
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ για το ΜΕΣΟ∆IΑΣΤΗΜΑ .. 25

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 2 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

1 ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Εκπαιδευτικές χρήσεις των διαδραστικών πινάκων

2 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ

ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Γνωριµία µε τις βασικές χρήσεις των διαδραστικών πινάκων αλλά και των τρόπων
διδακτικής αξιοποίησης τους στην τάξη.
Οι επιµορφούµενοι πρέπει:
(1) να κατανοήσουν τη σηµασία και τη χρήση των διαδραστικών πινάκων και να
αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους
(2) να γνωρίσουν τους βασικούς τρόπους λειτουργίας των διαδραστικών πινάκων και
να κατανοήσουν τις διδακτικές δυνατότητες παιδαγωγικής αξιοποίησής που
προσφέρουν
(3) να γνωρίσουν ορισµένες βασικές τεχνικές και µεθόδους για τη χρήση των
διαδραστικών πινάκων, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αναπτύσσουν δικές τους
παρουσιάσεις και να επινοούν επιπλέον δικές τους χρήσεις και εφαρµογές

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 3 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

3 ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΤΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ &
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
Εκτιµάται ότι το υλικό µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού
υλικού, για διδασκαλία και µάθηση, στην Πρωτοβάθµια και τη ∆ευτεροβάθµια
Εκπαίδευση, διαθεµατικά και στο πλαίσιο όλων των γνωστικών αντικειµένων και
διδακτικών ενοτήτων.
Στο παρόν υλικό γίνεται µια σύντοµη επισκόπηση των βασικών λειτουργιών και των
παιδαγωγικών χρήσεων των διαδραστικών πινάκων στην εκπαίδευση, προτείνοντας ένα
πλαίσιο αρχών µέσα στο οποίο η χρήση τους θα αναδείξει την προστιθέµενη αξία τους,
όχι µόνο ως εργαλεία εποπτικής διδασκαλίας αλλά κυρίως ως εργαλεία ενίσχυσης της
µαθησιακής διαδικασίας, της οργάνωσης της λειτουργίας της τάξης, της κοινωνικής
αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της συνεργασίας.
Σχετικά µε τους διαδραστικούς πίνακες θεωρείται ότι γενικά οι επιµορφούµενοι έως
τώρα είναι σε θέση κυρίως να γνωρίζουν κάποιες από τις βασικές λειτουργίες
διαχείρισης του λειτουργικού συστήµατος (π.χ. windows) καθώς επίσης να γνωρίζουν
βασικές λειτουργίες πλοήγησης και να έχουν κάποιο βαθµό εξοικείωσης µε τα βασικά
βοηθητικά ενσωµατωµένα λογισµικά του λειτουργικού συστήµατος. Εκτιµάται ότι οι
επιµορφούµενοι έχουν ήδη εξοικειωθεί µε τη βασική χρήση Η/Υ σε προηγούµενες
επιµορφωτικές δράσεις, όπως η επιµόρφωση Α’ επιπέδου.

4 ΒΑΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ

ΣΕΝΑΡΙΟ
Το επιµορφωτικό υλικό είναι χωρισµένο σε τµήµατα που αφορούν το θεωρητικό
πλαίσιο, παραδείγµατα παιδαγωγικής αξιοποίησης, τεχνικές συµβουλές και οδηγίες σε
σχέση µε τους διαδραστικούς πίνακες.
Για την πραγµατοποίηση της συνεδρίας απαιτείται να είναι εγκατεστηµένο στους
υπολογιστές των επιµορφούµενων και των πολλαπλασιαστών ένα λογισµικό διαδραστικού
πίνακα (π.χ. Smart Notebook https://www.smarttech.com/downloads).

4.1Οι διαδραστικοί πίνακες

Ένας ∆ιαδραστικός Πίνακας (∆Π) - Interactive Whiteboard (IWB) στα αγγλικά - είναι
µια ψηφιακή επιφάνεια εργασίας που ενσωµατώνει λειτουργίες προβολής και
αλληλεπίδρασης. Η συσκευή αυτή συνδέεται µε έναν υπολογιστή και µε ένα προβολικό
(εκτός κι αν ο διαδραστικός πίνακας περιέχει ενσωµατωµένες δυνατότητες οπίσθιας
προβολής, βλέπε παρακάτω, οπότε δεν απαιτείται ξεχωριστός προβολέας). Το

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 4 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

προβολικό επιτρέπει την εµφάνιση της οθόνης του υπολογιστή στην επιφάνεια του
πίνακα, ενώ ο χρήστης αλληλεπιδρά µε την επιφάνεια αυτή χρησιµοποιώντας την αφή
ή ειδική γραφίδα (Εικόνα 1). Με την χρήση κατάλληλου λογισµικού, όλες οι ενέργειες
που λαµβάνουν χώρα κατά την αλληλεπίδραση αυτή µπορούν να αποθηκευτούν.
Πρόκειται, επί της ουσίας, για µια συσκευή µε υβριδικά χαρακτηριστικά.

Εικόνα 1:Τυπικός διαδραστικός πίνακας από την έκθεση CeBit (αναπαραγωγή από
τη Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Interactive_whiteboard)

Ο διαδραστικός πίνακας ενοποιεί τις λειτουργίες του συµβατικού πίνακα µε τις

λειτουργίες που προσφέρει ένα υπολογιστικό σύστηµα όταν προβάλλεται το
περιεχόµενο του µέσω βιντεοπροβολέα. Ο διαδραστικός πίνακας δηλαδή προβάλει την
οθόνη του υπολογιστή επιτρέποντας στον χρήστη του να επιτελέσει επιπρόσθετες
λειτουργίες, όπως αυτές που παρέχει ο παραδοσιακός πίνακας (γράψιµο, σβήσιµο)
καθώς και νέες λειτουργίες (αντιγραφή τµήµατος της οθόνης, επισηµείωση,
αποθήκευση κειµένου ή εικόνας, αποστολή αρχείων, κλπ.) Ο διαδραστικός πίνακας
χρησιµοποιήθηκε καταρχήν σε επαγγελµατικές συναντήσεις και συνεργασίες ενώ εδώ
και µερικά χρόνια χρησιµοποιείται όλο και περισσότερο στην εκπαιδευτική πράξη.
Το σύνολο των συσκευών (πίνακας, προβολικό και υπολογιστής) επιτρέπει τη
δηµιουργία διαδραστικών συστηµάτων οπτικοποίησης (Εικόνα 2) που µπορούν να
χρησιµοποιηθούν στη διδασκαλία, την κατάρτιση και την επαγγελµατική επικοινωνία
και συνεργασία. Ειδικότερα, όταν αναφερόµαστε στην χρήση των διαδραστικών
συστηµάτων στην εκπαίδευση χρησιµοποιούµε συνήθως τον όρο «διαδραστικά
συστήµατα διδασκαλίας» (ΥΠ∆ΒΜΘ, 2010).

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 5 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Εικόνα 2: τα συνήθη συστατικά ενός διαδραστικού συστήµατος (πίνακας,

υπολογιστής, προβολικό, γραφίδα)

4.1.1 Κύριες κατηγορίες και τεχνικά χαρακτηριστικά

διαδραστικών πινάκων
Ο διαδραστικός πίνακας συνιστά έναν ιδιαίτερα αποτελεσµατικό τρόπο αλληλεπίδρασης
µε ψηφιακό υλικό, πολυµέσα και δικτυακούς τόπους σε ένα περιβάλλον εκπαίδευσης µε
πολλά άτοµα. Η σύνδεση του διαδραστικού πίνακα µε τον υπολογιστή γίνεται είτε
ενσύρµατα (συνήθως µέσω θύρας USB) είτε ασύρµατα (µέσω τεχνολογίας Bluetooth)
ενώ απαιτείται εγκατάσταση ειδικού λογισµικού (driver) στον συνδεδεµένο υπολογιστή.
Τόσο η τεχνολογία όσο και τα επιµέρους χαρακτηριστικά των διαδραστικών πινάκων
βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν διάφοροι διαδραστικοί
πίνακες, οι οποίοι µπορούν να ταξινοµηθούν µε πολλαπλούς τρόπους. Μπορούµε,
καταρχήν, να τους ταξινοµήσουµε µε βάση τον τρόπο εγκατάστασης: σταθερός ή
φορητός. Μπορούµε επίσης να τους ταξινοµήσουµε µε βάση το είδος αλληλεπίδρασης:
ο χρήστης µπορεί να αλληλεπιδράσει µε την επιφάνεια µέσω µιας ηλεκτρονικής
γραφίδας ή χρησιµοποιώντας την αφή. Οι διαδραστικοί πίνακες ποικίλουν επίσης ως
προς το µέγεθος, Ο µικρότερος είναι περίπου στο µέγεθος µιας µεγάλης τηλεόρασης
(40-50 ίντσες / 101-127 εκ.) ενώ το µεγαλύτερο διαθέσιµο µοντέλο φτάνει συνήθως
τις 95 ίντσες / 241 εκ.
Στα επόµενα παρουσιάζονται οι πιο συνηθισµένες κατηγορίες διαδραστικών πινάκων µε
βάση τον τρόπο προβολής της εικόνας ή το είδος λειτουργίας του πίνακα, που
προσδιορίζουν και τον απαιτούµενο εξοπλισµό:
1. ∆ιαδραστικοί Πίνακες Εµπρόσθιας προβολής (απαιτείται προβολικό µηχάνηµα)
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι περισσότερο διαδεδοµένοι πίνακες (Εικόνα 3). Ένας
διαδραστικός πίνακας εµπρόσθιας προβολής αποτελείται από έναν µεγάλο, ευαίσθητο
στην αφή πίνακα, ο οποίος συνδέεται µε έναν ψηφιακό προβολέα και έναν υπολογιστή.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 6 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Ο προβολέας προβάλλει την εικόνα από την οθόνη του υπολογιστή στον πίνακα. Στην
περίπτωση αυτή ο έλεγχος του υπολογιστή πραγµατοποιείται ακουµπώντας τον πίνακα
ή χρησιµοποιώντας την ειδική γραφίδα (Becta, 2003). Πρόκειται δηλαδή για πίνακες
ειδικής τεχνολογίας που συνδέονται µε υπολογιστή και απαιτούν προβολικό µηχάνηµα
ώστε να δηµιουργηθεί το κατάλληλο διαδραστικό σύστηµα. ∆ιακρίνονται σε τρεις
επιµέρους κατηγορίες, µε βάση την χρησιµοποιούµενη τεχνολογία:
α. ∆ιαδραστικός πίνακας µε τεχνολογία αφής: ο πίνακας αυτός ενσωµατώνει
τεχνολογία ανίχνευσης πίεσης (πίνακας µηχανικής πίεσης) ώστε ο χρήστης να µπορεί
να αλληλεπιδράσει ή να γράψει στην επιφάνεια του µε οποιοδήποτε αντικείµενο.
β. ∆ιαδραστικός πίνακας µε ηλεκτροµαγνητική τεχνολογία: ο πίνακας αυτός
(πίνακας ηλεκτροµαγνητικού πλέγµατος), µέσω της ηλεκτροµαγνητικής τεχνολογίας
επιτρέπει στον χρήστη να αλληλεπιδρά ή να γράφει σε αυτόν µε τη βοήθεια ειδικών
ηλεκτροµαγνητικών γραφίδων (στυλό).
γ. ∆ιαδραστικός πίνακας οπτικής τεχνολογίας: ο πίνακας αυτός, µέσω τεχνολογίας
υπερύθρων, επιτρέπει στον χρήση να αλληλεπιδρά ή να γράφει σε αυτόν µε τη βοήθεια
ειδικών γραφίδων (στυλό) υπέρυθρης ακτινοβολίας.

Εικόνα 3: ∆ιαδραστικό σύστηµα εµπρόσθιας προβολής

2. ∆ιαδραστικοί Προβολείς (δεν απαιτείται ειδικός πίνακας διάδρασης)

Ο διαδραστικός προβολέας (Εικόνα 4) είναι µια συσκευή προβολής (προβολέας βίντεο)
κοντινής απόστασης µε ενσωµατωµένη συσκευή διάδρασης (δέκτης) που επικοινωνεί
µε την ειδική γραφίδα (ποµπός) µέσω οπτικών ή ηχητικών σηµάτων ώστε να προβάλει
σε οποιαδήποτε λεία επιφάνεια πληροφορίες ενός υπολογιστή. Ο προβολέας αυτός
µπορεί συνεπώς να λειτουργήσει µε έναν συµβατικό πίνακα.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 7 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Εικόνα 4: ∆ιαδραστικός προβολέας

Το βασικό χαρακτηριστικό των διαδραστικών προβολέων, εκτός της δυνατότητας

διάδρασης, είναι η προβολή υπό γωνία και µικρή απόσταση από την επιφάνεια
προβολής. Συνεπώς, ο χρήστης του συστήµατος δεν παρεµβάλλεται ανάµεσα στο
σύστηµα προβολής και την επιφάνεια προβολής ώστε να δηµιουργείται πρόβληµα
σκίασης. Το διαδραστικό σύστηµα που δηµιουργείται στην περίπτωση αυτή απαιτεί
συµβατικό πίνακα ή άλλη επιφάνεια προβολής, υπολογιστή και διαδραστικό προβολέα
µε κατάλληλη γραφίδα.
3. Φορητό σύστηµα διάδρασης (δεν απαιτείται ειδικός πίνακας διάδρασης)
Το φορητό σύστηµα διάδρασης, το οποίο αποτελείται από έναν δέκτη και έναν ποµπό,
ενσωµατώνει τεχνολογία υπερήχων ή υπερύθρων ακτινών και µετατρέπει οποιοδήποτε
συµβατικό πίνακα (αλλά και κάθε λεία επιφάνεια), σε διαδραστικό µε την χρήση
κατάλληλης ηλεκτρονικής γραφίδας (Εικόνα 5). Βασικά πλεονεκτήµατα του
συστήµατος αυτού είναι η φορητότητα και η δυνατότητα χρήσης µε συµβατικούς
πίνακες ή λείες επιφάνειες.
Για τη δηµιουργία του διαδραστικού συστήµατος απαιτείται, εκτός του δέκτη και του
ποµπού υπερήχων ή υπερύθρων (ηλεκτρονική γραφίδα), ένας συµβατικός πίνακας ή
µία επίπεδη επιφάνεια, ένας υπολογιστής και ένα προβολικό µηχάνηµα. Ο δέκτης του
φορητού συστήµατος διάδρασης τοποθετείται στην άκρη του πίνακα ή της επιφάνειας
προβολής (δες εικόνα 4), συνδέεται στον υπολογιστή µέσω καλωδίου USB, γίνεται
βαθµονόµηση (calibration), δηλαδή κατάλληλη ρύθµιση των συντεταγµένων του

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 8 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

συστήµατος, µε την χρήση της ηλεκτρονικής γραφίδας και το σύστηµα είναι έτοιµο για
λειτουργία.

Εικόνα 4: φορητό διαδραστικό σύστηµα

Φορητό διαδραστικό σύστηµα µε πολύ χαµηλό κόστος, το οποίο όµως δεν είναι πάντα
αξιόπιστο ως προς την ακρίβεια των χειρισµών του, µπορεί να δηµιουργηθεί µέσο)
συσκευής wii remote (Εικόνα 6) και κατάλληλης συσκευής υπερύθρων ακτινών.

Εικόνα 5: φορητό διαδραστικό σύστηµα χαµηλού κόστους

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 9 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4. ∆ιαδραστικοί Πίνακες Οπίσθιας προβολής (δεν απαιτείται προβολικό

µηχάνηµα)
Ο διαδραστικός πίνακας οπίσθιας προβολής είναι µια διαδραστική οθόνη αφής
τεχνολογίας LCD ή DLP µε υπέρυθρη τεχνολογία αναγνώρισης επαφής (Εικόνα 6). Ο
χρήστης µπορεί να γράψει η να αλληλεπιδράσει µε την επιφάνεια του πίνακα µε το χέρι
ή µε ειδικό στυλό που τον συνοδεύει. Το κόστος των πινάκων αυτών σε σχέση µε τους
άλλους τύπους διαδραστικών πινάκων είναι σήµερα αρκετά υψηλό. Τελευταία, τέτοιου
τύπου συσκευές ενσωµατώνουν και κεντρική µονάδα υπολογιστή. Ουσιαστικά, οι
σύγχρονες οθόνες αφής (touch screens), προσφέρουν τις ίδιες λειτουργίες µε τους
διαδραστικούς πίνακες οπίσθιας προβολής.

Εικόνα 6: διαδραστικός πίνακας οπίσθιας προβολής

4.1.2 Βασικές χρήσεις διαδραστικών πινάκων

Στην ενότητα αυτή περιγράφονται επιγραµµατικά οι βασικές χρήσεις των διαδραστικών
πινάκων (Becta, 2003):
• Ψηφιακή εξοµοίωση του συµβατικού πίνακα µε χρήση κατάλληλου λογισµικού
διαδραστικών πινάκων
• Επίδειξη και χρήση λογισµικών: χειρισµός και αλληλεπίδραση µε οποιοδήποτε
λογισµικό του υπολογιστή µέσω της επιφάνειας του διαδραστικού πίνακα
• Χρήση διαδικτυακών (web-based) πόρων στη διδασκαλία: προβολή και
αλληλεπίδραση µε διαδικτυακούς τόπους µέσω της επιφάνειας του διαδραστικού
πίνακα
• Προβολή και αλληλεπίδραση µε οποιοδήποτε περιεχόµενο του υπολογιστή µέσω
της επιφάνειας του διαδραστικού πίνακα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 10 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

• Λήψη σηµειώσεων µε χρήση του λογισµικού του διαδραστικού πίνακα και

αποθήκευση σε αρχείο
• Χρήση βίντεο για την επεξήγηση εννοιών: προβολή και αλληλεπίδραση µε το ένα
DVD ή Video Clip
• ∆ιαχείριση επισηµάνσεων και σχολίων που γίνονται πάνω σε αρχείο ή στην
επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή
• Χειρισµός κειµένων και χειρόγραφη εξάσκηση στην επιφάνεια του δραστικού
πίνακα είτε µε συνήθη λογισµικά είτε µε ειδικό λογισµικό του διαδραστικού
πίνακα
• Μετατροπή κειµένου από χειρόγραφο και ψηφιακό µέσω λογισµικού
αναγνώρισης γραφής (OCR)
• ∆ηµιουργία και χειρισµός ψηφιακών διαγραµµάτων
• ∆ιαχωρισµός οθόνης σε δύο ή περισσότερα τµήµατα και ταυτόχρονη προβολή
πολλών κειµένων, εικόνων, κλπ.
• Απόκρυψη µέρους ή ολόκληρης σελίδας και σταδιακής επανεµφάνισης της
• ∆ηµιουργία και διεξαγωγή µαθήµατος χρησιµοποιώντας το λογισµικό του
διαδραστικού πίνακα
• Παρουσίαση οµαδικών εργασιών στην τάξη
• Αποθήκευση σηµειώσεων για µελλοντική χρήση
• Γρήγορη τροποποίηση/διασκευή δεδοµένων στο πλαίσιο οµάδας ή µε όλη την
τάξη

4.1.3 Λογισµικό και εργαλεία διαδραστικών πινάκων

Ο διαδραστικός πίνακας διακρίνεται από τον συµβατικό πίνακα κυρίως µέσω των
δυνατοτήτων που του παρέχει το κατάλληλο λογισµικό που συνήθως τον συνοδεύει.
Είναι προφανές ότι χωρίς το λογισµικό αυτό, οι λειτουργίες του πίνακα σε µεγάλο
βαθµό υποκαθίστανται από τις συνήθεις λειτουργίες ενός προβολικού µηχανήµατος. Το
λογισµικό, επί της ουσίας, αυξάνει τις δυνατότητες αλληλεπίδρασης του χρήστη µε το
υπολογιστικό σύστηµα, αλληλεπίδραση που λαµβάνει χώρα πλέον στην επιφάνεια του
πίνακα, µε χρήση είτε αφής είτε ειδικής γραφίδας που υποκαθιστά τις κύριες συσκευές
εισόδου (ποντίκι και πληκτρολόγιο). Το διπλό πάτηµα στην επιφάνεια του πίνακα, για
παράδειγµα µε την ειδική γραφίδα, αντιστοιχεί στο γνωστό διπλό κλικ ανοίγµατος
κάποιου αρχείου ή εκτέλεση ενός λογισµικού.
Όλοι οι κατασκευαστές διαδραστικών πινάκων παρέχουν ένα πακέτο λογισµικού
σχεδιασµένο ειδικά για τον εκάστοτε πίνακα (π.χ. smart notebook για τους πίνακες της
εταιρείας smarboard), αν και τα περισσότερα λογισµικά λειτουργούν και σε πίνακες

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 11 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

διαφορετικών κατασκευαστών. Με αυτές τις εφαρµογές παρέχεται µια µεγάλη γκάµα

εργαλείων και περιεχοµένου που µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως µέρος της
διδασκαλίας και της µάθησης ενισχύοντας τη διαδραστικότητα. Τέτοια εργαλεία, κοινά
στις περισσότερες πλατφόρµες, περιλαµβάνουν πένες/στυλό, υπογράµµιση, σχήµατα,
µετρητές, εργαλεία αιχµαλώτισης οθονών (screen capture devices), κλπ.
Παράλληλα µε τα παραπάνω διαθέσιµα υλικά, οι κατασκευαστές διαδραστικών πινάκων
παρέχουν επίσης περιεχόµενο διδασκαλίας και ψηφιακό υλικό για την τάξη. Αυτό,
συνήθως, αποτελείται από µια σειρά φόντων όπως τετραγωνισµένο για χρήση στα
Μαθηµατικά, µε πεντάγραµµο για χρήση στο µάθηµα της Μουσικής κ.α. Μάλιστα οι
περισσότεροι διαδραστικοί πίνακες που κυκλοφορούν στο εµπόριο επιτρέπουν στο
χρήστη να γράφει και να υποσηµειώνει πάνω στην επιφάνεια χρήσης του υπολογιστή
(desktop). Αυτό επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να χρησιµοποιεί όλη τη σειρά των
εργαλείων διαδραστικού πίνακα σε συνδυασµό µε άλλα λογισµικά.
Το βασικό λογισµικό κάθε διαδραστικού πίνακα προσφέρει, τουλάχιστον, τα ακόλουθα
εργαλεία:
• Πένα (στυλό) / υπογράµµιση
• 'Σύρε και άφησε' (drag and drop), Ταίριασµα (Matching)
• Εργαλεία κειµένου
• Σβήσιµο και εµφάνιση
• Στρωµατοποίηση (layering)
• Οµαδοποίηση
• Αναγνώριση γραφής (Text / handwriting recognition)
• Μετρητές / ρολόγια
• Αιχµαλώτιση οθόνης (Screen capture) / κάµερα
• Σκίαση οθόνης / σκοτάδι / curtain or revealer tool
• ∆ηµιουργία κινούµενης εικόνας (Animation)
• Εγγραφή κινήσεων οθόνης ή σελίδας / βίντεο κάµερα
• Τεχνικές και εργαλεία γεµίσµατος
• Εργαλεία για διάφορα γνωστικά αντικείµενα
• Stacking objects / αναδιπλασιασµός / κλωνοποίηση
• ∆ιαφάνεια
• ∆υνατότητα για δύο τουλάχιστον χρήστες ταυτόχρονα

4.1.4 Ο ∆ιαδραστικός Πίνακας ως διδακτικό εργαλείο

Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της διδακτικής χρήσης του διαδραστικού
πίνακα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 12 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Η συνήθης χρήση του διαδραστικού πίνακα αφορά τη συµβατική διαδικασία

διδασκαλίας, αναπαραγάγει συνεπώς το δασκαλοκεντρικό µοντέλο διδασκαλίας. Οι
περισσότερες χρήσεις του διαδραστικού πίνακα από τους εκπαιδευτικούς, που
καταγράφονται στη βιβλιογραφία, σχετίζονται µε τις παραδοσιακές µορφές
διδασκαλίας. Ωστόσο, η χρήση αυτή ενέχει αρκετά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε το
συµβατικό πίνακα.

Τα πλεονεκτήµατα αυτά έχουν επαρκώς µελετηθεί στη βιβλιογραφία (Becta, 2003).

Καταρχήν παρέχει τη δυνατότητα ενσωµάτωσης των ΤΠΕ στη µετωπιαία διδασκαλία
(Smith, 2001) µε ποιο αποτελεσµατικό, σε σχέση µε το απλό προβολικό µηχάνηµα,
τρόπο. Ενθαρρύνει επίσης τον αυθορµητισµό και την ευελιξία επιτρέποντας στο
δάσκαλο να χρησιµοποιήσει µια µεγάλη εµβέλεια από διαδικτυακούς πόρους
(Kennewell, 2001). Στη συνέχεια, παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να
αποθηκεύει και να τυπώνει οτιδήποτε υπάρχει στον πίνακα, συµπεριλαµβανοµένων και
των σηµειώσεων κατά τη διάρκεια του µαθήµατος, ευνοώντας την
τροποποίηση/διασκευή δεδοµένων και µειώνοντας την αλληλεπικάλυψη των
προσπαθειών (Walker, 2002). Επιτρέπει επίσης στον εκπαιδευτικό να µοιράζεται και να
επαναχρησιµοποιεί υλικά µειώνοντας το φόρτο εργασίας (Glover & Miller, 2001). Τέλος,
σε τεχνικό επίπεδο παρέχει πολύ µεγαλύτερη ευκολία στη χρήση για διδασκαλία από το
µεµονωµένο υπολογιστή ενώ σε επαγγελµατικό επίπεδο εµπνέει τον εκπαιδευτικό να
χρησιµοποιήσει περισσότερο τις ΤΠΕ στην παιδαγωγική διαδικασία ευνοώντας
συγχρόνως την επαγγελµατική του ανάπτυξη (Smith, 2001).

Στη βιβλιογραφία καταγράφεται επίσης η ευελιξία και µεταβλητότητα τεχνικών που

προσφέρει στον εκπαιδευτικό ο διαδραστικός πίνακας, η δυνατότητα παρουσίασης µε
πολυµέσα, η αποδοτικότητα, η υποστήριξη οργάνωσης και ανάπτυξης πόρων, η
µοντελοποίηση των δεξιοτήτων στις ΤΠΕ καθώς και η αλληλεπίδραση και η συµµετοχή
στα µαθήµατα µεγαλύτερου µέρους της τάξης (Smith, Higgins, Wall & Miller, 2005). Οι
διαδραστικοί πίνακες αποτελούν δυναµικά διδακτικά εργαλεία αφού έχουν το δυναµικό
να ενισχύουν την επίδειξη και τη µοντελοποίηση, να βελτιώνουν την ποιότητα των
αλληλεπιδράσεων και την εκτίµηση/αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προωθώντας
αποτελεσµατικούς προβληµατισµούς. Μέσω του διαδραστικού πίνακα διαµορφώνεται
ένα νέο διδακτικό δυναµικό περιβάλλον τάξης, αφού µε αυτόν µπορούν να
παρουσιάζονται διαφάνειες, κείµενο, εικόνες, βίντεο, προσοµοιώσεις και ιστοσελίδες και
ταυτόχρονα η αλληλεπίδραση του µαθητή ή του εκπαιδευτικού µε το υποστηρικτικό
διδακτικό υλικό να φαίνεται σαν να µη διαµεσολαβείται από τον υπολογιστή.
Υποστηρίζουν επίσης τον εκπαιδευτικό να επαναπροσδιορίζει την ισορροπία
δηµιουργίας πόρων και οργάνωσης της διδασκαλίας και να επιταχύνει έτσι το ρυθµό και
το βάθος της µάθησης (Becta, 2004).
Η ένταξη του διαδραστικού πίνακα στην τάξη ενέχει προφανώς συγκεκριµένα
µειονεκτήµατα, όπως το σηµαντικό κόστος εξοπλισµού, την ανάγκη εκπαίδευσης των
δασκάλων και την τεχνική υποστήριξη τους για κάποιο τουλάχιστον διάστηµα καθώς
και µια σειρά από πρακτικά θέµατα (π.χ. αντανάκλαση του ήλιου και δυσκολία µαθητών

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 13 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

να παρακολουθήσουν, θέση του δασκάλου πάντα στο πλάι αλλιώς δηµιουργείται σκιά
στην οθόνη, θέµατα ασφάλειας µε το πλήθος των καλωδίων που παρεµβάλλονται,
ύψος πίνακα αν τοποθετηθεί µόνιµα και δεν υπάρχει βάση αυξοµείωσης, δυσκολία στη
βαθµονόµηση (calibration), κλπ) (Smith, Higgins, Wall & Miller, 2005).
Το κύριο όµως µειονέκτηµα του διαδραστικού πίνακα εδράζεται στην ενδεχόµενη
χρήση του ως κλασικού εποπτικού µέσου, ως εργαλείου δηλαδή που αναπαραγάγει τον
συµβατικό τρόπο διδασκαλίας. Στη συνέχεια, θα αναφερθούν διάφορες τεχνικές που
ενδέχεται να διαφοροποιήσουν τις χρήσεις του διαδραστικού πίνακα προς την
κατεύθυνση της ενίσχυσης της µαθησιακής διαδικασίας, της οργάνωσης της
λειτουργίας της τάξης, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της
συνεργασίας.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 14 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.1.5 Τεχνικές για αλληλεπιδραστική διδασκαλία µε το

διαδραστικό πίνακα
Σε έκθεση του βρετανικού οργανισµού για τις τεχνολογίες στην εκπαίδευση (Becta,
2003) αναφέρονται µια σειρά από τεχνικές, οι οποίες δύναται να διαφοροποιήσουν την
χρήση του διαδραστικού πίνακα στην εκπαίδευση και να επιτρέψουν στους
εκπαιδευτικούς να λειτουργήσουν µε µεγαλύτερη αλληλεπίδραση στη διδακτική τους
πράξη.
1) Ανάπτυξη της λεκτικής επικοινωνίας / συζήτησης στην τάξη
Ο ∆ιαδραστικός πίνακας είναι ιδανικός για τη συγκέντρωση και οργάνωση της
συζήτησης µέσα στην τάξη. Παρέχει ευκαιρίες για την ανάδυση ερωτήσεων και
κινητοποιεί την ανακάλυψη. Ποικίλες τεχνικές δύναται να χρησιµοποιηθούν όπως:
• Χρήση εικόνας ή βίντεο για αφόρµηση και έναρξη συζήτησης
• Χρήση γραπτών υπαγορεύσεων/παρωθήσεων
• Καταιγισµός ιδεών (πιθανώς µε χρήση λογισµικού εννοιολογικής
χαρτογράφησης)
• Ταξινόµηση
• ∆ραστηριότητες δηµιουργίας και χειρισµού κειµένου
• Υποστήριξη κατάλληλων ερωτήσεων µε πολυµεσικό υλικό
• ∆ιάχυση της εµπειρίας
2) Μοντελοποίηση, επίδειξη και σχολιασµός / υποµνηµατισµός
• Άµεσος χειρισµός αντικειµένων και ιδιοτήτων τους (drag and drop activities)
• Επισηµείωση και υποµνηµατισµός σε κάθε τύπο αρχείου (κείµενα, εικόνες, κλπ.)
• Από κοινού ανάγνωση
• Συνεργατική γραφή
• Συνεργατική επίλυση προβλήµατος
• Οµότιµη διδασκαλία (διδασκαλία από µαθητές σε όλη την τάξη ή σε οµάδες
µαθητών)

Βασικό στοιχείο στην αποτελεσµατική χρήση ενός αλληλεπιδραστικού πίνακα είναι η

αποτελεσµατική προετοιµασία του εκπαιδευτικού µε τη δηµιουργία ή την
επαναχρησιµοποίηση κατάλληλων διδακτικών πόρων. Η σειρά των βηµάτων µέσω των
οποίων οι εκπαιδευτικοί µπορούν να κάνουν επιλογή των κατάλληλων πόρων για το
διαδραστικό πίνακα δίνεται στο σχήµα 1 (EuSCRIBE Project, 2010).

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 15 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Σχήµα 1: επιλογή κατάλληλων πόρων για χρήση διαδραστικού πίνακα

4.1.6 ∆ιαχείριση τάξης µε τον διαδραστικό πίνακα

Η διαχείριση της τάξης µπορεί να οργανωθεί µε την κατάλληλη χρήση του
διαδραστικού πίνακα. Είναι προφανές ότι ο διαδραστικός πίνακας µπορεί να
χρησιµοποιηθεί σε δραστηριότητες που αφορούν όλη την τάξη ενώ µπορεί επίσης να
αποτελέσει σηµείο εργασίας ανάµεσα σε οµάδες µαθητών όπου ο εκπαιδευτικός έχει
κυρίως διευκολυντικό ή υποστηρικτικό ρόλο. Οι εκπαιδευτικοί τείνουν να µοιράζουν τη
διδασκαλία τους σε τέσσερις φάσεις (Kennewell & Beauchamp. 2007).
1η φάση: κατευθύνεται από το δάσκαλο και περιλαµβάνει µια επισκόπηση οικείων
δραστηριοτήτων µε όλη την τάξη µπροστά στο διαδραστικό πίνακα. Προσδοκώµενα
αποτελέσµατα της φάσης: συµµετοχή όλης της τάξης και επιτυχή αποτελέσµατα.
2η φάση: συνεχίζεται η παραπάνω διαδικασία µε την ίδια διάταξη µαθητών.
Επιχειρείται η δηµιουργία σύνδεσης µε προηγούµενα και/ή υποστήριξη (scaffolding)
του εκάστοτε θέµατος µε προβολή βίντεο, animation ή µε συµπλήρωση, φυσική
αλληλεπίδραση παιδιών µε πίνακα δεδοµένων, προφορική απάντηση σε ερωτήσεις µε ή
χωρίς κατάδειξη..
3η φάση: οµαδική εργασία - ατοµικά ή συνεργατικά εξετάζοντας σε βάθος τα υπό
µελέτη θέµατα συνήθως χωρίς το διαδραστικό πίνακα. Μπορούν επίσης να γίνουν
δραστηριότητες µε φύλλα εργασίας ή µε φυσικά αντικείµενα.
4η φάση: αναθεώρηση των σηµαντικών σηµείων του µαθήµατος, ανασκόπηση των
δυσκολιών των µαθητών µε τη χρήση του διαδραστικού πίνακα. Το σηµαντικό στοιχείο
αυτής της φάσης είναι ο αναστοχασµός των µαθητών µέσω δραστηριότητας
αναπλαισίωσης.

4.1.7 Ο ∆ιαδραστικός Πίνακας ως µαθησιακό - γνωστικό

εργαλείο
Είναι γεγονός ότι ο διαδραστικός πίνακας ως εργαλείο δεν µπορεί να ειδωθεί εκτός του
πλαισίου χρήσης του (Κουτσογιάννης κ.α.. 2010). Εξάλλου, οι τεχνολογικές κυρίως
δυνατότητες που προσφέρει σε σχέση µε τον παραδοσιακό πίνακα δεν αποτελούν παρά

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 16 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

το σηµείο εκκίνησης µιας µαθησιακής διαδικασίας γύρω από τον οποίο µπορεί να
οργανωθεί η δουλειά των µαθητών και των εκπαιδευτικών, κατά την οποία κύριο ρόλο
διαδραµατίζουν τα χρησιµοποιούµενα λογισµικά και τα εκπαιδευτικά σενάρια που
πρέπει να εκπονήσουν εκπαιδευτικοί και µαθητές. Στο πλαίσιο αυτό, οι διαδραστικοί
πίνακες µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως εργαλεία ενίσχυσης της µαθησιακής
διαδικασίας, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της συνεργασίας.
Από την υπάρχουσα έρευνα φαίνεται ότι η χρήση των διαδραστικών πινάκων έχει µια
σειρά από πλεονεκτήµατα που αφορούν άµεσα τους µαθητές (Becta, 2003, Smith et
al., 2005):
• Αύξηση του κινήτρου για συµµετοχή στη µαθησιακή διαδικασία και της
ικανοποίησης των µαθητών
• Κίνητρο και επιρροή για δηµιουργία πιο ενδιαφέρουσας και ευχάριστης
µαθησιακής ατµόσφαιρας (Beeland 2002)
• Θετική επίδραση σε επίπεδο προσοχής και συµπεριφοράς
• Ενίσχυση του πολυαισθητηριακού χειρισµού δεδοµένου ότι η παρουσίαση µε
πολυµέσα διεγείρει την οπτική αντίληψη και ενισχύει την ανάκληση
πληροφοριών στους µαθητές (Burden, 2002)
• Προσφορά περισσότερων ευκαιριών για συµµετοχή και συνεργασία, και
υποστήριξη των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των µαθητών (Levy,
2002)
• Μείωση της ανάγκης για σηµειώσεις κατά τη διάρκεια του µαθήµατος λόγω της
δυνατότητας αποθήκευσης και εκτύπωσης κατευθείαν των δεδοµένων της
οθόνης
• Παροχή της δυνατότητας στους µαθητές να αντεπεξέλθουν σε πιο πολύπλοκες
έννοιες ως αποτέλεσµα της δυνατότητας σαφέστερης και δυναµικότερης
παρουσίασης (Smith Η., 2001)
• ∆ιευκόλυνση των διαφορετικών µαθησιακών προφίλ των µαθητών καθώς ο
εκπαιδευτικός µπορεί µε τι] χρήση µιας ποικιλίας πόρων να καλύψει
συγκεκριµένες ανάγκες παιδιών (Bell, 2002)
• Ενίσχυση της ικανότητας των µαθητών στη δηµιουργία περισσότερο ελκυστικών
παρουσιάσεων προς τους συµµαθητές τους αυξάνοντας συγχρόνως το αίσθηµα
της αυτοπεποίθησης (Levy, 2002)
• Αύξηση της δυνατότητας πρόσβασης σε µικρότερες ηλικίες και σε µαθητές µε
ειδικές ανάγκες λόγω της έλλειψης χειρισµού πληκτρολογίου (Goodison. 2002).

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 17 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

4.1.8 Ενδεικτική βιβλιογραφία (∆ιαδραστικοί Πίνακες)

Becta (2003). What the research says about interactive whiteboards,
http://schools.becta.org.uk/ (τελευταία πρόσβαση. 08-09-2010)
Becta (2004). Getting the most from your interactive whiteboard. A guide for primary
schools. http://foi.becta.org.iik/displav.cfiii?resID=35753 (τελευταία πρόσβαση. 08-
09-2010)
Becta (2006). Teaching Interactively with Electronic Whiteboards in the Primary
Phase. littp://publications.becta.org.nl^displav.cfiii?resID=25918 (τελευταία
πρόσβαση. 08-09-2010)
Beeland. W. (2002). Student Engagement, visual learning and technology: can
interactive whiteboards help? Action Research Exchange 1(1), 1-7.
Bell. M. A. (2002). Why use an interactive whiteboard? A baker's dozen reasons!
Teacher.Net Gazette. 3(1).
Burden. K. (2002). Learning from the bottom up - the contribution of school based
practice and research in the effective use of interactive whiteboards for the FE / HE
sector. Earth. (June). 1-19.
Glover. D., & Miller. D. (2001). Running with technology: the pedagogic impact of the
large-scale introduction of interactive whiteboards in one secondary school.
Technology; Pedagogy- and Education. 10(3). 257-278.
Goodison. T. Α. (2002). Learning with ICT at primary level: pupils * perceptions.
Journal of Computer Assisted Learning. (March). 282-295.
Higgins. S.. Beauchamp. G.. & Miller. D. (2007). Reviewing the literature on
interactive whiteboards. Learning, Media and Technology, 32(3). 213-225.
KemiewelL S. (2001). Interactive whiteboards - yet another solution looking for a
problem to solve? Information Technology in Teacher Education 39. 3-6.
KemiewelL S.. & Beauchamp. G.. (2007). The features of interactive whiteboards and
their influence on learning. Learning, Media and Technology' 32 (3). 227-241.
Levy. P. (2002). Interactive Whiteboards in learning and teaching in two Sheffield
schools: a developmental study. Sheffield: Department of Information Studies.
University of Sheffield.
Smith. A. (1999). Interactive whiteboard evaluation. MirandaNet.
http://www.iiiii'andaiiet.ac.iik/piibs/smaitboard.litiii (τελευταία πρόσβαση. 08-09-
2010)

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 18 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Smith. H. J.. Higgins. S.. Wall. K. & Miller. J. (2005). Interactive whiteboards: boon or
bandwagon? A critical review of the literature. Journal of Computer Assisted
Learning 21(2). 91 101.
Smith. Η. (2001). SmartBoard evaluation: final report. KentNGfL.
http://ww\v.kentedOrgAik/ngfl/wliiteboards/repoit.litiiil (τελευταία πρόσβαση. 08-
09-2010)
The EuSCRIBE Project (2010). Guidelines for Effective SchooL Classroom use of
Interactive Whiteboards, May 2010.
Walker. D. (2002). White enlightening. Times Educational Supplement. 19.
Κουτσογιάννης ∆.. Ακριτίδου Μ. & Αντωνοπούλου Σ. (2010). ∆ιαδραστικά Συστήµατα
∆ιδασκαλίας & η αξιοποίηση τους στα φιλολογικά µαθήµατα. ΕΑΙΤΥ.

4.1.9
4.1.10 Ενδεικτική δικτυογραφία (διαδραστικοί πίνακες)
http://www.scholastic.com/interactivewhiteboards (Τελευταία επίσκεψη Νοέµβριος
2014)
Σελίδα µε προτεινόµενα µαθήµατα κυρίως συµβατά µε SMART Notebook

http://www.topmarks.co.uk/Interactive.aspx (Τελευταία επίσκεψη Νοέµβριος 2014)

Σελίδα µε διαθέσιµους πόρους για αρκετά γνωστικά αντικείµενα (µαθηµατικά, φυσικά,
βιολογία, γεωγραφία, κλπ.)

http://www.globalclassroom.org/ecell00/javamath.html (Τελευταία επίσκεψη

Νοέµβριος 2014) Ιδέες που µπορούν να υλοποιηθούν µε τη χρήση διαδραστικών
συστηµάτων

http://www.whiteboardblog.co.uk/2009/07/20-interactive-whiteboard-resources-for-
teachers/ (Τελευταία επίσκεψη Νοέµβριος 2014) Σελίδα µε 20 προτεινόµενους
ιστότοπους σχετικούς µε διαδραστικούς πίνακες (απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς).

http://www.learningtoday.com/corporate/interactive-whiteboard-lessons.asp
(Τελευταία επίσκεψη Νοέµβριος 2014) Σελίδα µε µαθήµατα σχεδιασµένα για
διαδραστικό πίνακα.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 19 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.1.11

4.2ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
4.2.1 Αξιοποιώ τα διαθέσιµα εργαλεία του διαδραστικού
πίνακα
4.2.1.1 ∆ραστηριότητα 1: ∆ηµιουργία πολυµεσικής
παρουσίασης
Στην δραστηριότητα αυτή θα πρέπει να ετοιµάσετε, χρησιµοποιώντας το λογισµικό του
διαδραστικού πίνακα, µια εικονογραφηµένη ιστορία, τύπου κοµικ την οποία θα
χρησιµοποιήσετε ως εισαγωγική διδασκαλία στην αρχή της σχολικής χρονιάς:
«Ενηµέρωση και διαµόρφωση διδακτικού συµβολαίου µε τους µαθητές σας».
Χρησιµοποιήστε και εισάγετε στον πίνακα εικόνες που θα βρείτε στο διαδίκτυο, γράψτε
κείµενο µε την γραφίδα ή το εικονικό πληκτρολόγιο. Υπολογίστε χώρο στον οποίο οι
µαθητές σας θα γράψουν τις δικές τους σκέψεις (απαιτήσεις). Σχεδιάστε στο βασικό
περιβάλλον (λογισµικό) του διαδραστικού πίνακα που είναι εγκατεστηµένο στον
υπολογιστή και συνδέστε τις εικόνες ή τα σχήµατα µε ηχητικό υλικό ή τα
ηχογραφηµένα σχόλια σας, εάν αυτό είναι εφικτό. Χρησιµοποιήστε µέχρι τέσσερις
σελίδες για την ολοκλήρωση του κόµικ.
Για την δραστηριότητα αυτή να χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών
ειδικοτήτων). Σκεφτείτε τι θα πρέπει να συµπεριλάβετε στον σχεδιασµό σας έτσι ώστε
να υλοποιηθεί η παραπάνω δραστηριότητα στην τάξη, µε την υποστήριξη του
διαδραστικού πίνακα, να εµπλέξει όσο το δυνατόν περισσότερους µαθητές. Λάβετε
επίσης υπόψιν ότι το υλικό αυτό θα το χρησιµοποιήσετε ξανά στο µέλλον.

4.2.1.2 ∆ραστηριότητα 2: Σχεδίαση µιας κάτοψης του σχολικού

κτηρίου σας
Στην δραστηριότητα αυτή θα πρέπει να ετοιµάσετε µια διδακτική προσέγγιση κατά τη
διάρκεια της οποίας, θα ετοιµάσετε µαζί µε τους µαθητές σας µια κάτοψη - χάρτη του
σχολικού σας συγκροτήµατος. Στη δραστηριότητα αυτή για την παραπάνω σχεδίαση θα
χρησιµοποιήσετε τα γεωµετρικά όργανα του διαδραστικού πίνακα.
Για την δραστηριότητα αυτή να χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών
ειδικοτήτων). Σκεφτείτε ποιες οδηγίες χρήσης εργαλείων του διαδραστικού πίνακα θα
πρέπει να συµπεριλάβετε στον σχεδιασµό σας έτσι ώστε να υλοποιηθεί η παραπάνω
δραστηριότητα στην τάξη, µε την υποστήριξη του διαδραστικού πίνακα, και να εµπλέξει
όσο το δυνατόν περισσότερους µαθητές. Σκεφτείτε ποια από τα γνωστικά αντικείµενα
εµπλέκει, το χρόνο (τις διδακτικές ώρες) που χρειάζεστε να την υλοποιήσετε αλλά και
τις πιθανά διδακτικά οφέλη.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 20 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.2.1.3 ∆ραστηριότητα 3: Αξιοποιώ εργαλεία ανοικτού κώδικα

µε τον διαδραστικό πίνακα
Μέσω του διαδραστικού πίνακα έχουµε τη δυνατότητα να ελέγξουµε και οποιοδήποτε
εκπαιδευτικό λογισµκό ανοικτού ή κλειστού κώδικα. Λογισµικά ανοικτού κώδικα είναι
για παράδειγµα το Geogebra (http://www.geogebra.org/). Το Geogebra είναι ένα
δυναµικό περιβάλλον χειρισµού µαθηµατικών εννοιών το οποίο σχεδιάστηκε για τη
διδασκαλία και τη µάθηση των µαθηµατικών. Το περιβάλλον αυτό συνδέει µε εύκολο
τρόπο το χειρισµό γεωµετρικών εννοιών και το χειρισµό των αλγεβρικών
παραστάσεων, επιτρέποντας έτσι τη γεφύρωση ανάµεσα τη γεωµετρία, στην άλγεβρα
αλλά και την µαθηµατική ανάλυση. Στο περιβάλλον αυτό δηλαδή διαφορετικές
αναπαραστάσεις της ίδιας µαθηµατικής έννοιας συνδέονται δυναµικά και επιτρέπουν
έτσι στο χρήστη να κινείται ευέλικτα ανάµεσα σε αυτές αλλά και να κάνει τις συνδέσεις
ανάµεσα στις αναπαραστάσεις, κατανοητές για τους µαθητές. Οι δύο βασικές
αναπαραστάσεις (αλγεβρική και γεωµετρική) µπορούν να επηρεάζονται άµεσα από το
χρήστη.
Σε κάποιους διαδραστικούς πίνακες το Geogebra είναι ενσωµατωµένο στο βασικό τους
λογισµικό, όπως για παράδειγµα στο βασικό λογισµικό Νotebook έκδοσης 14 (στην
επιλογή πρόσθετα στοιχεία) του διαδραστικού πίνακα της Smart.
Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας, θα πρέπει να σχεδιάσετε, µε την υποστήριξη
του Geogebra, δραστηριότητα για τους µαθητές σας µε την οποία θα γνωρίσουν επίσης
και τα βασικά γεωµετρικά εργαλεία σχεδίασης του Geogebra.
Χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών ειδικοτήτων) και σκεφτείτε τις
οδηγίες προς τους µαθητές σας τις οποίες θα πρέπει να συµπεριλάβετε σε µια
δραστηριότητα για την κατασκευή ενός παραλληλογράµµου. Σκεφτείτε επίσης µε ποιο
τρόπο θα πραγµατοποιήσετε διερεύνηση των γεωµετρικών σχέσεων πλευρών και
διαγωνίων του παραλληλογράµµου. Αξιοποιήστε τη δυναµική µετακίνηση των κορυφών
του παραλληλογράµµου. Φτιάξτε ένα φύλο εργασίας στο οποίο θα καθοδηγείτε τους
µαθητές σας να µετρούν, να συγκρίνουν και τέλος να κάνουν εικασίες. Σκεφτείτε
επίσης πώς ο διαδραστικός πίνακας θα υποστηρίξει την όλη διαδικασία. Σε κάθε
περίπτωση συζητήστε µε την οµάδα τα πιθανά οφέλη της προσέγγισης που θα
ακολουθήσετε.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 21 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.2.2 Αξιοποιώ το διαδίκτυο µε την υποστήριξη του

διαδραστικού πίνακα
4.2.2.1 ∆ραστηριότητα 4: Αξιοποίηση προσοµοιώσεων από το
διαδίκτυο για την υποστήριξη συγκεκριµένων µαθηµάτων
Προτείνεται η υλοποίηση µιας διδακτικής δραστηριότητας για τη διδακτική υποστήριξη
ενός µαθήµατος µε τη χρήση του διαδραστικού πίνακα και την αξιοποίηση
προσοµοιώσεων που υπάρχουν στο διαδίκτυο.
Με το διαδραστικό πίνακα µπορούµε να πλοηγηθούµε στο διαδίκτυο και να
αναζητήσουµε έτοιµες δραστηριότητες ή προσοµοιώσεις οι οποίες θα υποστηρίξουν τη
διδασκαλία διαφόρων µαθηµάτων. Για παράδειγµα στο δικτυακό τόπο
http://phet.colorado.edu/el/ (εξελληνισµένος του δικτυακού τόπου
http://phet.colorado.edu/) µπορείτε να βρείτε προσοµοιώσεις για την υποστήριξη
µαθηµάτων όπως φυσικής, χηµείας, βιολογίας, επιστήµες της γης και των
µαθηµατικών. Με την αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα δίνεται η δυνατότητα σε
οµάδες µαθητών (α) να πειραµατιστούν µε τις προσοµοίωσης αυτές και να αλλάζουν
παραµέτρους, υπογραµµίζοντας µε τις ειδικές γραφίδες σηµαντικά σηµεία που
αναδεικνύονται κατά τη διάρκεια του πειραµατισµού και (β) να αποθηκεύσουν όλη τη
διαδικασία, έτσι ώστε να επανέλθουν σε αυτή όποτε το επιθυµούν. Στην περίπτωση
αυτή ο διαδραστικός πίνακας µπορεί να λειτουργήσει ως “ψηφιακός” πάγκος εργασίας
όπου οι οµάδες παιδιών χρησιµοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία ώστε να δηµιουργήσουν
µοντέλα, να εκτελέσουν τις προσοµοιώσεις και να οικοδοµήσουν συνεπώς τις έννοιες.
Εποµένως, τα ψηφιακά εργαλεία εξοµοιώνουν τα φυσικά αντικείµενα που χρειαζόµαστε
για να εκτελέσουµε ένα πραγµατικό πείραµα.
Φτιάξτε ένα φύλο εργασίας µε συγκεκριµένες οδηγίες πειραµατισµού των µαθητών στο
περιβάλλον συγκεκριµένης προσοµοίωσης. Αναζητήστε την προσοµοίωση στον
παραπάνω δικτυακό τόπο.
Χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών ειδικοτήτων) και σκεφτείτε από
κοινού τις κατάλληλες οδηγίες για την αλληλεπίδραση µε την προσοµοίωση αλλά και
την σειρά που αυτές θα πρέπει να εκτελεστούν από τους µαθητές σας. Θα πρέπει
επίσης να σκεφτείτε τα ενδεχόµενα διδακτικά οφέλη των οδηγιών πειραµατισµού που
προτείνετε σε σχέση µε το διαδραστικό πίνακα. Συζητήστε αυτά τα διδακτικά οφέλη µε
την ολοµέλεια στο τέλος της δραστηριότητας.

4.2.2.2 ∆ραστηριότητα 5: Η διδακτική προσέγγιση της

Γεωγραφίας µε διαδραστικό πίνακα
Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές διαδικτυακές εφαρµογές, που τρέχουν µέσω
φυλλοµετρητή, µε τις οποίες µπορούµε να πραγµατοποιήσουµε «εικονικά ταξίδια» και
να εντάξουµε τους µαθητές µας σε µια διερευνητική διαδικασία.
Τέτοιες εφαρµογές είναι για παράδειγµα το Google Maps Street View
(https://www.google.com/maps/views/home?hl=en-CA&gl=us) (Τελευταία επίσκεψη

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 22 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

Νοέµβριος 2014) και το Bing maps (http://www.bing.com/maps/) (Τελευταία

επίσκεψη Νοέµβριος 2014). Με τη βοήθεια του διαδραστικού πίνακα µπορούµε να
ελέγξουµε πλήρως την εφαρµογή. Μπορούµε για παράδειγµα είτε να χρησιµοποιήσουµε
ένα στιγµιότυπο (screenshot) του χάρτη στο περιβάλλον του διαδραστικού πίνακα, είτε
να χρησιµοποιήσουµε την επιλογή “∆ιαφανές Φόντο” και να πλοηγηθούµε στην
εφαρµογή µέσω του περιβάλλοντος του διαδραστικού πίνακα. Αφού δηλαδή
αναζητήσουµε µια περιοχή µπορούµε να πλοηγηθούµε στην περιοχή αυτή και να
γράφουµε τα σχόλιά µας κατά τη διάρκεια της διερεύνησης που πραγµατοποιούµε στην
περιοχή.
Με την δραστηριότητα αυτή θα πρέπει να σχεδιάσετε ένα εικονικό ταξίδι για τους
µαθητές σας. Χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών ειδικοτήτων) και
προετοιµάστε τη διερεύνηση των µαθητών σας διατυπώνοντας τις κατάλληλες
ερωτήσεις καθοδήγησης σχετικά µε την εικονική περιήγηση στην περιοχή.
Για παράδειγµα θα µπορούσατε να ζητήσετε από τους µαθητές σας να βρουν στοιχεία
για τις πόλεις που βρίσκονται στη πορεία προς µια περιοχή. Σκεφτείτε ίσως ένα
ρεαλιστικό ανοικτό πρόβληµα «Η επικείµενη εκδροµή στην Θεσσαλονίκη». Οι µαθητές
καλούνται να χαράξουν την πορεία λαµβάνοντας υπόψη το διαθέσιµο χρόνο και να
παρουσιάσουν πρόταση (υπό µορφή παρουσίασης σε ppt) στην οποία θα υπάρχει η
διαδροµή, τα σηµεία που θα γίνουν ολιγόλεπτες στάσεις αλλά και τις πόλεις που θα
πρέπει να επισκεφτούν. Σε κάθε περίπτωση να σκεφτείτε τα πιθανά οφέλη της
διδακτικής παρέµβασης µε την αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα.

4.2.2.3 ∆ραστηριότητα 6: Eικονικές επισκέψεις σε µουσεία µε το

διαδραστικό πίνακα
Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετοί επισκέψιµοι ιστότοποι µε τρισδιάστατο διαδραστικό
περιεχόµενο- εικονικά περιβάλλοντα και κόσµοι. Για παράδειγµα πολλά µουσεία στον
κόσµο και στην Ελλάδα παρέχουν τη δυνατότητα εικονικής επίσκεψης µέσω του
διαδικτύου σε τρισδιάστατη αναπαράσταση του µουσείου. Ενδεικτικά αναφέρονται οι
ιστότοποι µε τις εικονικές περιηγήσεις:
Το µουσείο του Λούβρου: http://musee.louvre.fr/visite-
louvre/index.html?defaultView=rdc.s46.p01&lang=ENG (Τελευταία επίσκεψη
Νοέµβριος 2014) και το µουσείο της Ακρόπολης:
http://www.googleartproject.com/collection/acropolis-museum/museumview/
(Τελευταία επίσκεψη Νοέµβριος 2014). Η χρήση του διαδραστικού πίνακα µπορεί να
αξιοποιηθεί εξ ορισµού στην περίπτωση αυτή για την εικονική περιήγηση των µαθητών
της τάξης.
Με την δραστηριότητα αυτή θα πρέπει να σχεδιάσετε µια εικονική περιήγηση µουσείου
για τους µαθητές σας. Χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών ειδικοτήτων)
και προετοιµάστε τη διερεύνηση των µαθητών σας επινοώντας ερωτήσεις σχετικά µε
την εικονική περιήγηση στο µουσείο. Μην ξεχνάτε ότι θα πρέπει να διεγείρετε το
ενδιαφέρον των µαθητών για τη συγκεκριµένη εκπαιδευτική «επίσκεψη». Σε κάθε

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 23 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

περίπτωση να σκεφτείτε τα πιθανά οφέλη της παραπάνω διδακτικής παρέµβασης µε την

αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα.

4.2.3
4.2.4
4.2.5 Aξιοποιώ τα διαδραστικά σχολικά βιβλία µε το
διαδραστικό πίνακα
4.2.5.1 ∆ραστηριότητα 7: ∆ιδακτικές προσεγγίσεις µε
διαδραστικά σχολικά βιβλία
Στην δραστηριότητα αυτή αφού χωριστείτε σε συγγενείς οµάδες (οµάδες συγγενών
ειδικοτήτων), θα πρέπει να ετοιµάσετε διδακτική προσέγγιση για τη διαδασκαλία
συγκεκριµένης ενότητας. Περιηγειθείτε στο αντίστοιχο σχολικό εµπλουτισµένο βιβλίο
(http://ebooks.edu.gr/) και δείτε ποιο διαδραστικό υποστηρικτικό περιεχόµενο
περιλαµβάνεται. Σκεφτείτε τρόπους για τη διδακτική αξιοποίηση του υποστηρικτικού
υλικού χρησιµοποιώντας το διαδραστικό πίνακα. Συζητήστε µεταξύ σας τις διδακτικές
σας επιλογές.
Χρησιµοποιήστε για παράδειγµα το µάθηµα της γεωγραφίας της Β΄ γυµνασίου.
Συγκεκριµένα στην αρχή στο µάθηµα «16 - Τα βουνά και οι πεδιάδες της Ευρώπης»,
υπάρχει ένα φύλο εργασίας στο οποίο καλούνται οι µαθητές χρησιµοποιώντας τους
χάρτες στις εικόνες κάτω από το φύλο εργασίας, να συνεργαστούν και να
διερευνήσουν συγκεκριµένα θέµατα. Αναπτύξτε αυτή τη δραστηριότητα αναδοµώντας
και προσθέτοντας ερωτήσεις και οδηγίες, έτσι ώστε να συµπεριλάβετε και τις
συνοδευτικές προσοµοιώσεις που υπάρχουν στην εµπλουτισµένη έκδοση.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 24 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.3ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

4.3.1 ∆ιαδραστικοί Πίνακες
Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα (λογισµικό και εργαλεία διαδραστικών πινάκων), σε
κάθε διαδραστικό πίνακα υπάρχουν συνοδευτικά εργαλεία, τα οποία δίνουν πολλές
δυνατότητες στους εκπαιδευτικούς και στους µαθητές. Αφού εκτελέσουµε το βασικό
περιβάλλον εργασίας (για παράδειγµα στον διαδραστικό πίνακα της Smart, το
λογισµικό αυτό είναι το smart notebook) έχουµε τη δυνατότητα, πέρα από το να
ελέγχουµε τον υπολογιστή µας, να εισαγάγουµε σχόλια και ταυτόχρονα να αξιοποιούµε
όλες τις ενσωµατωµένες λειτουργίες του διαδραστικού. Για την εισαγωγή σχολίων στο
διαδραστικό πίνακα µπορούν να χρησιµοποιηθούν διάφορα εργαλεία. Τέτοια είναι η
ειδική γραφίδα και το εικονικό πληκτρολόγιο.
Στο περιβάλλον εργασίας του διαδραστικού πίνακα µπορούµε να σχεδιάσουµε γραµµές
σχήµατα να τα γεµίσουµε µε χρώµα και να τα διαγράψουµε χρησιµοποιώντας το
ηλεκτρονικό σφουγγάρι. Μπορούµε επίσης να εισαγάγουµε διαδραστικά εργαλεία όπως
γεωµετρικά όργανα υποστήριξης της σχεδίασης και µέτρησης του γεωµετρικού
σχήµατος. Επίσης τα σχόλια που έχουµε γράψει µε την ειδική γραφίδα έχουµε τη
δυνατότητα να τα µετατρέψουµε, µε τα εργαλεία οπτικής αναγνώρισης γραφής, σε
επεξεργάσιµο κείµενο. Παρόµοια και κάποια από τα σχήµατα που έχουµε φτιάξει
ελεύθερα µε το χέρι µπορούµε αν θέλουµε να τα µετατρέψουµε σε διανυσµατικά
σχήµατα. Τα αντικείµενα/ σχήµατα στο περιβάλλον εργασίας µπορούµε επίσης να τα
εισαγάγουµε έτοιµα από διάφορες βιβλιοθήκες. Στα αντικείµενα αυτά µπορεί να γίνει
αλλαγή µεγέθους, περιστροφή, αντιγραφή-επικόλληση, διαγραφή αλλά και σύνδεση µε
ιστοσελίδα ή αρχείο.
Η παρουσίαση του µαθήµατος σε ένα διαδραστικό πίνακα
Η παρουσίαση του µαθήµατος σε έναν διαδραστικό πίνακα είναι οργανωµένη σε
σελίδες. Για τις σελίδες αυτές, που µοιάζουν µε τις διαφάνειες των λογισµικών
παρουσιάσεων, έχουµε ποικίλες δυνατότητες οργάνωσης όπως εισαγωγή, διαγραφή,
αλλαγή σειράς, οµαδοποίηση κλπ. Με τον διαδραστικό πίνακα έχουµε τη δυνατότητα να
καταγράψουµε το σύνολο των ενεργειών που έγιναν κατά τη διάρκεια του µαθήµατος.
Στην περίπτωση που θέλουµε, κατά τη διάρκεια του µαθήµατος, να παρουσιάσουµε
τµηµατικά την πληροφορία µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την σκίαση της οθόνης.
Μπορούµε επίσης να καταγράψουµε και ήχους µέσα από ένα µικρόφωνο αλλά και
στιγµιότυπα (screenshots) µέρους της οθόνης. Τέλος, µπορούµε να αποθηκεύσουµε το
µάθηµα σε διάφορους τύπους αρχείων ή και να το εκτυπώσουµε.

4.3.2

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 25 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
 Χρήσεις διαδραστικών πινάκων - Σ. 2: Φυσικές Επιστήµες, Τεχνολογία, Φυσική Αγωγή και Υγεία

4.4ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΑΝΑΘΕΣΗ

ΕΡΓΑΣΙΩΝ για το ΜΕΣΟ∆IΑΣΤΗΜΑ
4.4.1 ∆ραστηριότητες 1 & 2: Επιλέξτε µια δραστηριότητα
από την 1η οµάδα και µια από τη 2η
ΟΜΑ∆Α 1
∆ραστηριότητα 1: Οι επιµορφούµενοι καλούνται να δηµιουργήσουν µια διδακτική
παρέµβαση, για τη διδασκαλία συγκεκριµένης ενότητας του µαθήµατος του καθενός, µε
την αξιοποίηση του διαδραστικού πίνακα χρησιµοποιώντας το διαδίκτυο ή κάποια από
τα εργαλεία του διαδραστικού πίνακα. Αφού γράψετε την άποψή σας για την
προστιθέµενη αξία της παραπάνω προσέγγισης να τις στείλετε στον επιµορφωτή σας,
µαζί µε την διδασκαλία την οποία θα έχετε αποθηκεύσει σε µορφή ppt.
∆ραστηριότητα 2: Οι επιµορφούµενοι καλούνται να δηµιουργήσουν ένα εργαλείο
αξιολόγησης, πολλαπλών επιλογών και σωστού λάθους, στο διαδραστικό πίνακα για να
αποτιµήσουν τα όποια διδακτικά αποτελέσµατα µιας διδακτικής παρέµβασης.
Παράλληλα θα πρέπει περιγράψουν (π.χ. σε αρχείο κειµένου) τον τρόπο διδακτικής
υλοποίησης της δραστηριότητας αξιολόγησης, αλλά και την προστιθέµενη αξία της και
να τη στείλουν στους επιµορφωτές.
ΟΜΑ∆Α 2
∆ραστηριότητα 1: Στο επιµορφωτικό υλικό της 3ης Συνεδρίας αναφέρονται τα
πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα της διδακτικής αξιοποίησης του διαδραστικού
πίνακα. Κατά τη γνώµη σας ποια από τα πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της
διδακτικής αξιοποίησης του διαδραστικού πίνακα έχουν τη δυνατότητα να την
επηρεάσουν µε ουσιαστικό τρόπο; Στην περίπτωση που εφοδιαστεί το σχολείο σας µε
διαδραστικό πίνακα θα τον αξιοποιήσετε και µε ποιο τρόπο; Στείλτε στον επιµορφωτή
σας τις σκέψεις σας.
∆ραστηριότητα 2: Στο επιµορφωτικό υλικό της 3ης συνεδρίας αναφέρονται κάποιες
τεχνικές για αλληλεπιδραστική διδασκαλία µε το διαδραστικό πίνακα. Σκεφτείτε ποιες
από αυτές και µε ποιο τρόπο µπορείτε να εφαρµόσετε στην τάξη σας αλλά και σε ποιο
βαθµό πιστεύετε ότι η εποπτική χρήση του πίνακα µπορεί να υποστηρίξει τη διδασκαλία
σας; Γράψτε τις σκέψεις σας για τα δύο αυτά ζητήµατα και στείλτε τα στον επιµορφωτή
σας.

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕ∆ΟΥ ΤΠΕ Σελίδα 26 από 26 ΙΤΥΕ “∆ΙΟΦΑΝΤΟΣ”

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ &ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ