You are on page 1of 62

KONU: DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI

SUNUM YAPAN: İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Sunum İçeriği
o Derivasyon Tipleri ve Kullanıldıkları durumlar
 Açık kanallı derivasyon
 Kondüvi (Aç-kapa Tünel)
 Tünel
o Alpaslan II Barajı Derivasyon Aşamaları
o Alpaslan II Barajı Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Tanımı:
• Derivasyon; üzerine baraj inşa edilecek akarsu 
yatağı güzergahının çeşitli yöntemlerle inşaat 
süresince değiştirilmesidir.

Kriter: Tasarım Kontrol


Depolama Hacmi < 1hm3 Q10 Q10
H < 15 m
15 m < H < 100 m Q25 Q50
H >100 m Q50 Q100
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Açık kanallı derivasyon


• Regülatör tipi yapıların inşaatında sıklıkla
kullanılır.
• Geniş vadilerde yapılması uygundur.
• Dar vadilerde yapabilmek için akarsu eğiminin
fazla olması gerekir.
• Kaplama: Zemin geçirgenliğine göre belirlenir.
• Beton kaplama deşarj kapasitesini artırır,
sediment taşınmasını önler.
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Açık kanallı derivasyon


• Kanal eğimi:

Yüzey Durumu
Satıhlar
İyi Orta Kötü
Beton kaplı kanallar 0,014 0,016 0,018
Çimento harçlı moloz taş satıh 0,020 0,025 0,030
Kanallar :
Toprak, üniform kesitli ve düz 0,020 0,0225 0,030
Kayada açılmış, düz ve üniform 0,030 0,033 0,035
Kayada açılmış, gayrimuntazam 0,040 0,045
Makina ile açılmış toprak kanallar 0,0275 0,030 0,033
Yumuşak zeminler Sağlam zeminler
1.0~1.5 m/s 2.0~3.0 m/s
Açık kanallı derivasyon

Kandil Barajı Ana Santral


Açık kanallı derivasyon

Çambaşı Regülatörü
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Kondüvi (Aç-kapa Tünel)


• Açıkta inşa edilip daha sonra üzeri örtülen
yapılardır.
• Dik şevli zeminler için önerilir.
• Oturduğu zemin sağlam ise, etrafındaki baraj
dolgusu çok iyi sıkıştırılmak şartıyla ekonomik
çözümdür.
• Dolgu 30 m’den fazla olursa kondüvi yarma
kazısı içine alınarak korunmalıdır.
• Küçük derivasyon debileri için 2 m veya daha
küçük çapta kondüvi yapılması mümkündür.
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Kondüvi (Aç-kapa Tünel)


Aç-kapa Tünel Örnek Kesitler

Yükleme Halleri
• Memba Kısmı
• Mansap Kısmı
Kondüvi derivasyon

Sarıgüzel Barajı
Kondüvi derivasyon

Sarıgüzel Barajı
Kondüvi derivasyon

Sarıgüzel Barajı
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel
• Açık kanal ve kondüvi ile derivasyonun uygun
olmadığı ve yamaçlarda tünel açmaya elverişli
zemin şartlarının bulunması durumunda tünelli
derivasyon uygundur.
• Topografik koşullara göre belirlenir.
• Tünel çapı ekonomik analizle bulunur.
• Jeolojik formasyona bağlıdır.
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel derivasyon

Feke 2 Barajı
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel derivasyon

Feke 2 Barajı
Tünel derivasyon

Feke 2 Barajı
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

ALPASLAN II BARAJI
DERİVASYON AŞAMALARI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Projenin Amacı
Yeri: Alpaslan II Barajı Doğu Anadolu
Bölgesinde Muş’un 34 km Kuzeyinde yer
alır.

• Sulama
• Enerji Üretimi
• Taşkın önleme ve taşkın kontrolü
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Projenin Karakteristikleri
Derivasyon tünelleri:
• Q25 (m³/s) :1874
• Q50 (m³/s) :2078
• Kesit: 2 adet Dairesel
• İç çap (m) : 8.00
• Uzunluk (m) : T1= 875, T2= 950
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Projenin Karakteristikleri
Kapak Şaftları:
• Çap (m) :12
• Yükseklik (m) :100 (Kret seviyesi altında)
• Kontrol odası yüksekliği (m): 11
• Toplam Yükseklik (m) : 111
Enerji Sualma Yapıları:
• Izgara boyutları (m) : 9x3.30x3.90 +
2x3x4.50(3.30+3.90)
• Izgaradan geçerken suyun hızı (m/s) : 0.74
• Giriş Hızı (m/s) : 2.69
• Giriş Kotu (m) : 1307.00
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Projenin Karakteristikleri
Enerji Tünelleri:
• Kesit : Dairesel
• Adedi: 2
• İç çap(m) : 8.00 + 6.30
• Uzunluk (m) : T1= 703.756+176.502,
T2= 781.692+165.72
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Giriş Yapısı Kazısı


ŞEV
DÜZENLEMESİ

DERİVASYON
TÜNELİ 2
DERİVASYON
TÜNELİ 1
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Çıkış Yapısı Kazısı

DERİVASYON
TÜNELİ 2

DERİVASYON
TÜNELİ 1
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Çıkış Yapısı Kazısı


ŞEV
DÜZENLEMESİ
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Açık Kazı Genel Görünümü


DERİVASYON ÇIKIŞ
YAPISI KAZILARI
DERİVASYON GİRİŞ
YAPISI KAZILARI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Tüneli Kazıları


DERİVASYON
TÜNELİ 2

DERİVASYON
TÜNELİ 1
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Enerji Tüneli Kazıları

ENERJİ TÜNELİ 2

ENERJİ TÜNELİ 1
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Kapak Şaftı Kazıları


KAPAK ŞAFTI 2
KAPAK ŞAFTI 1
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Gömülü Cansuyu Boruları


TÜNEL 2
KAPAK ŞAFTI

2 X 800 mm
CANSUYU
BORULARI

SU AKIŞ YÖNÜ
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Gömülü Cansuyu Boruları


800mm
CANSUYU
BORULARI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel Beton Kaplamaları


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel Beton ve Çelik Kaplamaları


ÇELİK KAPLAMA
BETONARME
KAPLAMA
BETON KAPLAMA

ÇELİK KAPLAMA
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Giriş Yapıları


DERİVASYON TÜNELİ 1
GİRİŞ YAPISI ŞAFTI

DERİVASYON TÜNELİ 2
GİRİŞ YAPISI ŞAFTI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Giriş Yapıları

DERİVASYON TÜNELİ 1
DERİVASYON TÜNELİ 2 GİRİŞ YAPISI ŞAFTI
GİRİŞ YAPISI ŞAFTI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Giriş Yapıları

DERİVASYON TÜNELİ 2
GİRİŞ YAPISI

DERİVASYON TÜNELİ 2

DERİVASYON TÜNELİ 1
DERİVASYON TÜNELİ 1
GİRİŞ YAPISI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Çıkış Yapıları

ENERJİ TÜNELLERİ
GİRİŞ PORTALİ DERİVASYON
TÜNELLERİ ÇIKIŞ
YAPILARI

VANA ODASI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Çıkış Yapıları


DERİVASYON TÜNELİ 2
VANA ODASI

DERİVASYON
TÜNELİ 1

TÜNEL 1 ÇIKIŞ YAPISI

TÜNEL 2 ÇIKIŞ YAPISI


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Girişi Hidromekanik Ekipmanlar


Izgaralar
9x3.30x3.90 + 2x3x4.50(3.30+3.90) m

Batardo kapakları
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon Çıkışı Hidromekanik Ekipmanlar

2500 sürgülü vana

2500 konik vana


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Kapak Şaftı Hidromekanik Ekipmanlar


Kaldırma tertibatı

İşletme kapağı
Kapak şaftı batardo
kapağı
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

DERİVASYON AŞAMASI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Önbatardo imalatının tamamlanması


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon

Derivasyon Durumu

Batardo
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Derivasyon sonrası Tünel 2’nin kapanması

Kapaklar kapanacak Derivasyon


Tünel 1 ile sağlanacak
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Beton Tıkaç

Cansuyu
BETON TIKAÇ Boruları
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Cansuyu borularının önden görünüşü


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Dipsavak çelik borusunun yerleştirilmesi

DİPSAVAK
BORUSU VE
İKİNCİ
KADEME
BETON
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel 2’deki geçici tıkaçın kaldırılması


İKİNCİ KADEME
BETON İÇİNE
ÇELİK DİPSAVAK
BORUSU
TIKAÇ
YERLEŞTİRİLİYOR
KALDIRILIYOR
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel 2’ye yapılan ikinci kademe beton tıkaç


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Tünel 1’in kapanması

KAPAKLAR KAPANIYOR
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Rezervuar Su Tutma
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Su tutma aşamasında cansuyu sağlanması

KAPAK ŞAFTI

KAPAK
CANSUYU AKIŞI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Kapak Şaftı Altındaki Cansuyu Boruları

KAPAK
KAPALI
CANSUYU BORULARI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

ALPASLAN II BARAJI
GİRİŞ YAPISI YAPISAL TASARIMI
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


Stabilite Hesabı:
• X ve Y doğrultusunda etkiyen yükler
kullanılarak belirlenen dönme noktasına göre
devrilme analizi yapılmıştır.
• İki yön için kayma
analizi yapılmıştır.
• Devrilme analizlerinin
sonuçlarına göre zemin
gerilmeleri
hesaplanmıştır.
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


Betonarme Hesap:
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

Giriş Yapısı Yapısal Tasarımı


Betonarme Hesap:
1. Barajlar Kongresi – Ekim 2012

You might also like