LATH i.

^ I &

w. a D. ROUSE
S. O. ANDREW

DINASONIS
LEGIACA
STRANGEWAYS

XON I I

PHEO CLARENDONfANO
 LINGUA LATINA
P. OVIDI NASONIS
ELEGIAC A
EDITED BY

L. R. STRANGEWAYS, M.A.
SOMETIME SCHOLAR OF NEW COLLEGE
CHIEF CLASSICAL MASTER AT THE HIGH SCHOOL, NOTTINGHAM

OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
1915
 OXFORD UNIVERSITY PRESS
LONDON EDINBURGH GLASGOW NEW YORK
TORONTO MELBOURNE BOMBAY
HUMPHKEY MILFOBD M.A.
PUBLISHER TO THE UNIVERSITY
 ft

PREFACE
; /.
MOST of the passages contained in this book were
chosen by Mr. Andrew and printed at the Clarendon
Press last year. The purpose was to collect such

passages from Ovid as boys learning Latin should be

familiar with. To these passages I have added a few
others.

The book as originally printed has been in use at .

the Whitgift School for a year, and the experience

thereby gained has aided me in composing the intro-

ductions, footnotes, and vocabulary.
I am indebted to Mr. Andrew for encouragement,

corrections, and suggestions, and above all for looking

over the proofs to Mr. Main waring, whose experience
;

showed me where assistance should be given in the

notes and the vocabulary ;
and to the Press Reader,
whose care and scholarship have removed many
blemishes and inconsistencies.
L. R. S.
Oct. 1914.

344523
 CONTENTS
PRIMA PAES. EES EOMANAE
PAGE
1. Moenia Eomae . . .
-

. . . .7
2. Eaptio Sabinarum 9
3. TarquinT Eegis Fraus . . . . .11
4. Matrona Eomana 12
5. Fabiorum Pietas 13
6. Lupa Nutrlx 15
7. Aurl Sacra Fames 17

SECUNDA PAES. EES FABULOSAE

1. Anon . .18
2. Ars Daedalea . 20
3. Pyladis et Orestae Amor Mlrus . . .22
4. Herculis et Cad Certamen . . . .24
5. Abrepta Persephone . . . . .25
6. Tlepolemi Sanatio 27

TEETIA PAES. EES HUMANAE

1. Mobilis Heu Fortuna 30
2. Temporis Effectus 31
3. Carminis Vis Medica . . . .32
4. Aeternitas Famae 33
5. In Pelago Tempestas . . . . . 35
6. Vita Poetae Ipsius 36
7. Exilium 38
8. Incommoda Senectntis 41
9. Ab Exule Litterae , 42
vi CONTENTS
QUARTA PAES. EPISTULAE
PAGB
1. Penelope Ullxl 44
2. Oenone Paridi . . . . . ..46
3. Dido Aeneae . . .
-
. . . .47
4. Leander Heron! 48
5. Latidamla Protesilao . . . . . 49
6. Hypermnsstra Lynceo . . . . . 51

VOCABULA SELECTA 58
 PRIMA PARS
RES ROMANAE
1. MOENIA ROMAE.
Numitor, rex Albanorum ab Amulio fratre minore regno
pulsus est. Rheae Silviae Numitoris flliae Romulus Remusque
nati sunt. Infantes Amulio iubente in fluvium missi sunt in :

ripam autem proiecti, dum lupa eos inter catulos suos nutrit,
a pastore quodam reperti sunt. Adulti ab avo cogniti Amulium
occiderunt. Deinde regno Numitori reddito ipsi urbis conden-
dae consilium ceperunt. Qua de re illud inter se consenserunt,
ut, cum Romulus in monte Palatmo, Remus in Aventino stetisset,
is, qui plures aves spectasset, auspicia haberet urbisque auctor
esset. Itaque Roma anno ante Christum natuni septingentesimo

quinquagesimo tertio condita est.

IAM luerat poenas frater Numitoris, et omne

Pastorum gemino sub duce volgus erat.
Contrahere agrestss et moenia p5nere utrlque
Convenit: ambigitur, moenia ponat uter.
' '
Nil opus est dlxit certamine Romulus allo
f ' '
: 5

Magna fides avium est, experiamur aves.'

Rss placet: alter adit nemorosl saxa Palatl:
Alter Aventlnum mane cacumen init.

Sex Remus, hie volucres bis sex videt Ordine ; pacto

Statur, et arbitrium Romulus urbis habet. 10

Apta dies legitur, qua moenia signet aratro ;

Sacra Palis suberant : inde movetur opus.

10. in fide stant et auspicia penes Romulum sunt.

 PAES
,

Fossa fit ad soli'dum, frGges iaciuntur in ima

Et de" vlclno terra petlta solo.
Fossa repletur humo, plenaeque imponitur ara, 15

Et novus accenso fungitur igne focus.

Inde preme"ns stTvam deslgnat moenia sulco ;
Alba iugum niveo cum bove vacca tulit.

Vox Tuit haec regis :

'

Condentl, luppiter, urbem

Et genitor Mayors Vestaque mater, ades ! 20

Quosque pium est adhibere deos, advertite cuncti !

Auspicibus vobls hoc mihi surgat opus.

Longa sit huic aetas dominaeque potentia terrae,
Sitque sub hac oriens occiduusque dies.'
Ille precabatur, tonitru dedit omina laevo 25

luppiter et laevo fulmina missa polo.

Augurio laeti iaciunt fundamina elves,
Et novus exiguo tempore murus erat.
Hoc Celer urget opus, quern Eomulus ipse vocarat,
6 ' ' t
Sint 'que, Celer, curae dixerat ista tuae, 30
Neve quis aut muros aut factam vomere fossam
Transeat; audentem talia dede necT.'

Quod Eemus Ignorans humiles contemnere muros

Coepit, et 'His populus' dicere tutus erit?'
'

Nee mora, transiluit. Eutro Celer occupat ausum; 35

Ille premit duram sanguinulentus humum.
Fasti iv. 809-43.
 RES ROMANAE 9

2. KAPTIO SABINAEUM.
Romulus ut uxores civibus suis adipisceretur, virgin es Curibus,
ex oppido Sabmorum, ad ludos spectandos Romam vocavit.
Quae cum frequentes venissent, Roman! eas impetu facto domum
quisque suam rapuerunt.

lamque loco maius nomen Romanus habebat ;

Nee coniunx illi, nee socer ullus erat.

In stabulls habitasse et oves pavisse nocebat,

lugeraque inculti pauca tenere soli.

Extremis dantur conubia gentibus at quae : 5

Eomano vellet nubere, nulla fuit.

Primus sollicitos fecistl, Romule, ludos,
Cum iuvit viduos rapta Sablna viros.
In gradibus sedit populus de caespite factis,

Qualibet hlrsutas fronde tegente comas. 10

Eespiciunt, ocullsque notant sibi quisque puellam

Quam velit ;
et tacito pectore multa movent.
In medio plausu (plausus tune arte carebat)
Rex populo praedae slgna petenda dedit.
Protinus exsiliunt, animum clamore fatentes, 15

Virginibus cupidas iniciuntque manus.

Ut fugiunt aquilas, timidissima turba, columbae,
Utque fugit vlsos agna novella lupos,
Sic illae timuere viros sine more ruentes ;

Constitit in nulla, qui fuit ante, color. 20

Intumuere Cures et quos dolor attigit idem;

Turn primum generis intulit arma socer.
lamque fere raptae matrum quoque nomen habebant,
Tractaque erant longa bell a propinqua mora :

15. quod in animo habent clamore ostendunt.

19. sine more: niodo parum decoro.
21. Cures nomen oppidT pro populo est.
:
10 PKIMA PAES,
Conveniunt nuptae dictam lunonis in aedem, 25

Quas inter sic est Hersilia Orsa loqul:

'0 pariter raptae quoniam hoc commune tenemus
Non ultra lente" possumus esse piae.
Stant aciss sed utra dl sint pro parte rogandl,
:

Eligite: hinc coniunx, hinc pater arma tenet. 30

Quaerendum est, viduae fieri malimus, an orbae.

Consilium vobls forte piumque dab5.'
Consilium dederat ; parent, crlnesque resolvunt,
Maestaque funerea corpora veste tegunt.
lam steterant acies ferro mortlque paratae, 36

lam lituus pugnae signa daturus erat,

Cum raptae veniunt inter patresque virosque,
Inque sinu natos, pTgnora cara, tenent.
Ut medium campl scissls tetigere capillls,
In terram posito procubuere genu : 40

Et quasi sentlrent, blando clfimore nepotes

Tendebant ad avos bracchia parva suos.
Qul poterat, clamabat avum, tune d^nique vlsum,
Et qul vix poterat, posse coactus erat.
Tela virls animlque cadunt, gladilsque remotls 45

Dant socerl generis accipiuntque manus ;

Laudatasque tenent natas, scutoque nepotem

Fert avus. Hie scutl dulcior usus erat.
Fasti iii. 187-96.
ArsAmat. i. 101-2, 107-10, 113-20.
Fasti iii. 201-28.
 RES ROMAN AE 11

3. TARQUINI REGIS FRAUS.

Tarquinius Superbus, rex ultimus Romanorum, cum Gabios,
urbem baud procul Roma distantem, armis capere non Cosset,
earn dolo in potestatem suam redigere constituit. Itaque Sex-
tum filium suum misit, qul animos Gabmorum sibi conciliaret.
Quos cum fraude conciliasset, Sextus a pat re mandatis occultis
doctus, quomodo Gabios everteret, populo incauto persuasit ut
principes proditionis insimulatos occlderet. Qua re ducibus
privata urbs in potestatem Romanorum redacta est.

Ultima Tarquinius Romanae gentis habebat

E^gna, vir iniustus, fortis ad arma tamen.
Csperat hie alias, alias 6verterat urbes,
Et Gabios turpl fecerat arte suos.
Namque trium minimus, proles manife"sta Superbl, 5
In medios hostss nocte silente venit.
' ' '
Nudarant gladios Occldite dlxit inermem,
:

Hoc cupiant fratrss Tarquiniusque pater,

Qul mea'crudell laceravit verbere terga.'
Dicere ut hoc posset, verbera passus erat. 10
Luna fuit :
spectant iuvenem, gladiosque recondunt,
Tergaque, deducts, veste, notata vident :

Flent quoque, et, ut secum tueatur bella, precantur.

Callidus Tgnarls adnuit ille virls.
lamque potens, misso genitorem appellat amlco, 1&
Perdendl Gabios quod sibi monstret iter.
Hortus odoratis suberat cultissimus herbls,
Sectus humum
rlvo lene sonantis aquae.
Illic Tarquinius mandata latentia natl

Accipit, et virga Mia summa metit. 20

Nuntius ut rediit, decussaque lllia dlxit,

Fllius 'Agnosco iussa parentis' ait.

Nee mora, prlncipibus caesis ex urbe Gabma,
Traduntur ducibus moenia nuda suls.
Fasti ii. 687-710.
12 PKIMA PAES
4. MATEONA EOMANA.
Duces Romanorum, dum Ardeam urbem Rutuloruni in ora TuscT
Maris sitam obsident, de virtu tibus uxorum suarum disputant.
Mox ut rem iudicent, inopinati uxores visunt. Unam Lucretiam,
Collatim uxorem, opera domestica curantem inveniunt.

Cingitur interea Eomanis Ardea signls,

Et patitur longas obsidione moras.
Dum vacat, et metuunt hostes committere pugnam,
Luditur in castrls ;
otia miles agit.

Tarquinius iuvenis socios dapibusque meroque 5

Accipit ; ex illls rexque creatus ait :

'Dum nos sollicitos pigro tenet Ardea bello

Nee sinit ad patrios arma referre deos,
Ecquid in officio torus est socialis? Et ecquid
Coniugibus nostrls mutua cura sumus?' 10

Quisque suam laudat studiis certamina crescunt

; ;

Et fervet multo linguaque corque mero.

Surgit cui dederat clarum Collatia nomen ;

Non opus est verbls,

1
credite rebus,' ait,
^
Nox superest tollamur; equls, Urbemque petamus !
'
15

Dicta placent frenls impediuntur equT.

;

Pertulerant dominos regalia protinus illl

:

Tecta petunt ; custos in fore nullus erat.

Ecce nurum regis fusis per colla coronis
Inveniunt posito pervigilare mero. 20

Inde cito passu petitur Lucretia nebat, :

Ante torum calathl lanaque mollis erat.

Lumen ad exiguum famulae data pensa trahebant :

Inter quas tenul sic ait ipsa sono: 24

'
Mittenda est domino nunc, nunc properate, puellae !

Quamprlmum nostra facta lacerna manu.

3. vacat : belluni intermittitur, nihil agitur.
10. nos uxoribus, uxores nobis curae sunt.
15. nox superest: nox nondum acta est.
 RES EOMANAE 13

Quid Nam plura audlre potestis

tarn en audltis ? :

Quantum de bello dlcitur esse super?

Postmodo victa cades Melioribus, Ardea, restas
! !

Improba, quae nostros cogis abesse viros. 30

Sint tantum reduces Sed enim temerarius

! ille

Est meus, et stricto qualibet ense ruit.

Mens abit et morior, quotiens pugnantis imago
Me" subit, et gelidum pectora frlgus habet.'
Desinit in lacrimas, intentaque flla remittit, 35

In gremio voltum deposuitque suum.

Hoc ipsum decuit lacrimae decuere pudlcae,
:

Et facie"s animo dignaque parque fuit.

'
4
Pone metum, venio coniunx ait
!
;
ilia revlxit,

Deque virl collo dulce pependit onus. 40

Fasti ii. 721-60.

5. PABIOEUM PIETAS.
A.v.c. CCLXXVII Romanis bellum fuit in Veientes, quae gens
Veils, in urbe Etriiriae, quattuordecim milia a Roma distante,
habitabant. Quod bellum gens Fabia, quia elves aliis bellis
district! erant, privato sumptu suscepit. Et primum quidem
Fabii reni prospere gerebant aliquando tamen Veientes in-
:

sidiis baud procul a Veils ad Cremeram flumen factis Romanos

onines praeter unum trucidarunt.

Haec fuit ilia dies, in qua Veientibus armls

Ter centum Fabii ter cecidere duo.
Una domus vires et onus suscsperat Urbis:
Sumunt gentiles arma professa mantis.
Egreditur castrls miles generosus ab Tsdem, 5

E quls dux fieri quilibet aptus erat.

32. qualibet: ubique vel in omnes partes.

4. professa: sensti passwo, arma quae ipsT sponte sua pro-
miserant
14 PElMA PARS
Ut celerl passu Cremeram tetigere rapacem
Turbidus hibernls fluebat aquls
ille

Castra locD ponunt: destrictls ensibus ipsl

Tyrrhenum valido Marte per agmen eunt; 10
Non aliter, quam cum Libyca de rupe leones
Invadunt sparsos lata per arva greges.
Diffugiunt hostes, inhonestaque volnera tergO
Accipiunt: Tusco sanguine terra rubet.
Sic iterum, sic saepe cadunt ; ubi vincere aperte 16

Non datur, insidias armaque tecta parant.

Campus erat, camp! claudebant ultima colles

Silvaque montanas occulere apta feras ;

In medio paucos armentaque rara relinquunt,
Cetera virgultis abdita turba latet. 20
Ecce velut torre"ns undls pluvialibus auctus
Aut nive, quae zephyro victa tepente fluit,
Per sata perque vias fertur, nee, ut ante solebat,
Elparum clausas margin e flnit aquas :

Sic Fabil vallem latls discursibus implent, 26

Quodque vident, sternunt: nee metus alter inest.

Quo ruitis, generosa domus? Male creditis hostl.

Simplex nobilitas, perfida tela cave !

Praude perit virtus: in apertos undique eampos

Pr5siliunt hostes et latus omne tenent. 30

Quid faciant pauci contra tot mllia fortes?

Quidve, quod in misero tempore restet, adest?
Slcut aper, longe" silvls Laurentibus actus,
Fulmineo celeres dissipat ore canes,
Mox tamen ipse perit, sic non moriuntur inultl, 35

Volneraque alterna dantque feruntque manu.

Una dies Fabios ad bellum mlserat omnes,
Ad bellum niissOs perdidit una dies.
Fasti ii. 195-200, 205-36.
10. Marte armis, cf. vario Marte, aequo Marte.
:

27. Poeta Fabios adloquitur.

malecreditis: male facitis quod tarn perfidis creditis.
 EES EOMANAE 15

6. LUPA NUTEIX.
Rhea Silvia iussu Amuli, patrui sui, virgo Vestalis facta est.
Romulum Remumque, quos Silvia peperit, Amulius in Tiberim
flumen demitti iussit. Mox in ripam proiectos lupa sub arbore
quam poster! Ruminam vel Romulam dicebant, aluisse dicitur.
Sub monte Palatmo antrum fuit quod Lupercal vocabant. Hoc
in antrum Idibus Februariis Lupercales, sacerdotes antiquissimi,
ad Lupercalia agenda conveniebant. Hi per urbem currentes,
si quae feminae obviam ierant, eas verberibus e pellibus victi-

marum factis tangebant. Quae tangebantur, els plures liberi

fieri credebantur.

Porsitan et quaeras, cur sit locus ille Lupercal,

Quaeve diem tali nomine causa notet.
Silvia Vestalis caelestia semina partu
Ediderat, patruo rSgna tenente suo.
Is iubet auferrT parvOs et in amne necarl. 5

Quid facis ? Ex istls Eomulus alter erit !

Inssa recusantes peragunt lacrimosa ministri,

Flent tamen, et geminos in loca iussa ferunt.
Albula, quern Tiberim mersus Tiberlnus in undls
Eeddidit, hlbernis forte tumebat aquis. 10

Hie, ubi nunc fora sunt, lintre"s errare videres,

Quaque iacent valles, Maxime Circe, tuae.

Hoc ubi ve"n6runt neque enim procsdere possunt
Longius ex illis unus et alter ait:
'
At quam sunt similes ! At quam formosus uterque ! 15

Plus tamen ex illis iste vigoris habet.

Si genus arguitur voltu, nisi fallit imago,
Nescio quern venis suspicor esse deum.
At siquis vestrae deus esset originis auctor,
In tarn praecipiti ternpore ferret opem : 20

Ferret opem certe, non ope mater eg6ret,

si

Quae facta est uno mater et orba die.

18. nescio quern: aliquem, quis autem sit nescio.

16 PRIM A PARS
Nat a simul, moritura simul, simul ite sub undas
'
Corpora Desierat, deposuitque sinu.
!

Vagierunt ambo pariter sensisse putarss.

: 26

Hi redeunt udls in sua tecta genls.

Sustinet impositos summa cavus alveus unda.
Heu quantum fati parva tabella tulit !

Alveus in llmo silvis appulsus opacls

Paulatim fluvio deficiente sedet. 30

Arbor erat: remanent vestigia, guaeque vocatur

Rtimina nunc flcus, Romula flcus erat.
Venit ad expositos mlrum lupa feta gemellos.
!

Quis cr^dat pueris non nocuisse feram? 34

Non nocuisse parum est, prodest quoque quos lupa ntitrit, :

Perdere cognatae sustinuere manus.

cauda teneris blandltur alumnis,
Constitit, et
Et fingit lingua corpora blna sua.
Marte satos sclres : timor afuit. Ubera ducunt,
Nee sibi promissl lactis aluntur ope. 40

Ilia loco nOmen fecit, locus ipse Lupercls.

Magna datl nutrix praemia lactis habet.

Fasti ii. 381-422.

25. put ares :

putare poteras ;
cf. 1. 39 scires.
 RES ROMANAE 17

7. AURI SACRA FAMES.

Saturnus lovis pater, cum a filio regno pulsus in Italiam
temporibus antiquis regnasse dicitur eo regnante
venisset, ibi :

omnes fama est parvo contentos nee divitiarum cupidos fuisse.

Vix ego Saturno quemquam regnante videbam,

Cuius non animo dulcia lucra forent.
Tempore crsvit amor, qul nunc est summus, habendl:
Vix ultra, quo iam progrediatur, habet.
Pluris opes nunc sunt, quam prisci temporis annls, 5

Dum populus pauper, dum nova Roma fuit :

Dum casa
Martigenam capiebat parva Quirlnum,
Et dabat exiguum fluminis ulva torum.
luppiter angusta vix totus stabat in aede,
Inque lovis dextra fictile fulmen erat. 10

Frondibus ornabant quae nunc Capitolia gemmTs,

Pascebatque suas ipse senator oves :

Nee pudor, in stipula placidam cepisse quietem

Et faenum capiti supposuisse, fuit.
lura dabat populls positO modo praetor aratro, 15

Et levis argenti lammina crimen erat.

At postquam fortuna loci caput extulit huius,

Et tetigit summo vertice Roma deos,
Cr6v6runt et opes et opum furiosa cupldo,

Et, cum possideant plurima, plura petunt. 20

Fasti i. 193-212.

4. tarn longe est progressus ut longius progredi vix possit.

9. tarn angusta erat aedes ut totum lovis signum vix caperet.
16. si cui vel minimum argenti pondus erat, arrogantiae
eum accusabant.

127.5
 SECUNDA PAES
RES FABULOSAE
1. AEION.
Arion, in Lesbo natus, poeta fidicenque insignissimus A. v. c.
cxxx floruit. Cum e Sicilia Corinthum rediens dona multa et
pretiosa secum ferret,nautae necandi eius consilium inierunt.
Arion cum carmen lacrimabile fidibus cecinisset, in mare se
deiecit, ibique a delphine (is autem est piscis magno corpore,
ingenio miti) in tergum receptus Corinthum incolumis advenit.
Cum baud ita multo post nautae quoque adessent, Periander,
rex Corintbiorum, eos rogavit, ubi esset Arion responderunt
:

se eum in Sicilia rellquisse cum autem Arion subito els ante

:

oculos adesset, metu perculsi rem totam confess! sunt. Del-

phma luppiter in caelum sublatum in sidus vertit.

QUOD mare non novit, quae nescit Arlona tellus?

Carmine currentes ille tenebat aquas :

Saepe sequens agnam lupus est a voce retentus,

Saepe avidum fugiens restitit agna lupum:
Saepe canes leporesque umbra cubuere sub una, 5

Et stetit in saxo proxima cerva leae:

Et sine lite loquax cum Palladis alite cornlx
Sedit, et accipitrt iuncta columba fuit.

Cynthia saepe tuls fertur, vocalis Arion,

Tamquam fraternls obstipuisse modls. 10

Nomen Arlonium Siculas impleverat urbe"s,

Captaque erat lyricls Ausonis ora sonis.
Inde domum repetens puppem conscendit Arion,
Atque ita quaesltas arte ferebat op6s.
 RES FABULOSAE 19

Forsitan, infellx, ventos undasque timelbas: 15

At tibi nave tua tutius aequor erat.

Namque gubernator destricto constitit ense

Ceteraque armata conscia turba manu.

Quid tibi cum gladio ? Dubiam rege, navita, puppem !

Non haec sunt digitls arm a tenenda tuls. 20

Ille, metu viduus,

;
Mortem non deprecor' inquit
*Sed liceat sumpta pauca referre lyra.'
Dant veniam, rldentque moram capit ille coronam,
;

Quae possit crlnes, Phoebe, decere tuos :

Induerat Tyrio bis tinctam murice pallam: 25

Reddidit icta suos pollice chorda sonos,

Flebilibus numeris velutl canentia dura
Traiectus pinna tempora cantat olor.
Protinus in medias ornatus desilit undas,
Spargitur impulsa caerula puppis aqua. 30
Inde fide maius tergo delphlna recurvo
Se memorant onerl supposuisse novo.
Ille sedens citharamque tenet, pretiumque vehendl
Cantat, et aequoreas carmine mulcet aquas.
Dl pia facta vident: astris delphlna recepit 35

luppiter et stellas iussit habere novem.

Fasti ii. 83-118.

28. traiectus tempora : cui tempora sagitta transfixa sunt.

20 SECUNDA PARS

2. ARS DAEDALEA.
Daedalus, vir ingeniosissimus, ob hominem Athenis occisum
ad Minoein, regem Cretensium, perfugit. Ibi, ut celaret Mmo-
taurum, monstrum e tauro et homine mixtum, quern Pasiphae
uxor Minois peperit, labyrinthum, quern vocant, multis errori-
bus convolutum aedificavit. Quainobrem iratus Minos Daedalum
abire prohibuit. Itaque Daedalus alas fecit, quibus ipse curn
Icaro fTlio suo per aera avolaret.

Ingenium mala saepe movent ; quis crederet umquam

Aerias hominem carpere posse vias?
Daedalus ut clausit conceptum crlmine matris
Semibovemque virum semivirumque bovem,
^Sitmodus exilio,' dixit, ^iustissime Minos, 5

Accipiat cineres terra paterna meos.

Et quoniam in patria, fatls agitatus inlquis,
Vlvere non potul, da mihi posse morl.
Da reditum puero, senis est si gratia vllis:
Si non
vis puero parcere, parce sen!.' 10

Dlxerat haec ; sed et haec et multo plura licebat

Dlcere regressus non dabat ille viro.
;

Quod simul ac sensit, Nunc, nunc, o Daedale,' dlxit,

^Materiam qua sis ingeniosus habes.'
Remigium volucrum disponit in ordine pinnas, 15

Et leve per llnl vincula nectit opus ;

Imaque pars cerls astringitur Igne solutls,

Flnltusque novae iam labor artis erat.
Tractabat ceramque puer pinnasque renldens,
Nescius haec umerls arma parata suls. 20
' '
Cui pater, His inquit patria
'
est adeunda carlnls,
Hac nobis Minos effugiendus ope.
Me pinnls sectare datls, ego praevius ibo ;
Sit tua cura sequl, me duce tutus eris.'

1. quis crederet? :
quis credere potuit ?
 KES FABULOSAE 21

Dum monet, aptat opus puero, monstratque moveTl, 25

Erudit Infirmas ut sua mater aves.

Inde sibi factas umerls accommodat alas,

Perque novum timide corpora llbrat iter.

lamque volaturus parvo dedit oscula nato,

Nee patriae lacrimas continuere genae. 30

Monte minor collis campls erat altior aequls:

Hinc data sunt miserae corpora blna fugae.
Et movet ipse suas, et natl respicit alas
Daedalus, et cursus sustinet usque suos.
lamque novum delectat iter, positoque timore 35

Icarus audacl fortius arte volat.

Turn puer, incautls nimium tenierarius annls,
Altius egit iter, deseruitque patrem.
Vincla labant, et cera deo propiore liquescifc,
Nee tenues ventos bracehia mota tenent. 40

Territus a summo despexit in aequora caelo :

Nox oculls pavido venit oborta metu.

Tabuerant cerae nudos quatit ille lacertos,
;

Et trepidat, nee quo sustineatur habet.

i '

Decidit, atque cadens Pater, o pater, auferor inquit ;

Clauserunt virides ora loquentis aquae. 46

At pater infellx, nee iam pater,

'
Icare,' clamat,
'

Icare,' clamat, 'ubi es, quove sub axe volas?'

i '
Icare clamabat, pinnas aspexit in undls.
Ossa tegit tellus. Aequora nomen habent. 50

Ars Amdtoria ii. 43-4, 23-34, 45-52, 57-8, 65-76, 83-96.

50. Aequora: rnare Tcarium.

 SECUNDA PAES

3. PYLADIS ET OEESTAE AMOK MIKUS.

Duin classis Graecorum, iam Troiain Agamemnone duce pro-
fectura, Aulide ventTs adversis retinetur, Calchas vates Aga-
memnonem monet flliam suam Iphigemam Dianae immolandam
esse. In medio sacrificandi ritu Diana abreptam puellam ad
Tauros abstulit. Ea gens rege Thoante ad oram paludis Maeo-
tidis, qui est sinus Euxini Maris, habitabat. Genti barbarae
mos erat advenas Dianae immolare quos IphigenTa, Dianae
:

sacerdos facta, immolabat. Aliquot post anms Orestes Aga-

memnonis filius a Furils ob matrem suam occisam in exilium
actus, Tauros cum Pylade, amlco suo, ventis adversis appulsus est,

Est locus in Scythia, Tauros dlxere priores,

QuT Getica longe non ita dlstat humo.
Hac ego sum terra patriae nee paenitet ortus :

Consortem Phoebl gens colit ilia deam.

Templa manent hodie vastls innlxa columnls, 5

Perque quater denos itur in ilia gradus.

Fama refert illic slgnum caeleste fuisse:

Quoque minus dubites, stat basis orba dea:

Araque, quae fuerat natura Candida saxl,
Decolor adfuso tlncta cruore rubet. 10

Femina sacra facit taedae non nota iugall,

Quae superat Scythicas nobilitate nurus.
Sacrificl genus est, sic mstituere priores,
Advena virgineo caesus ut ense cadat.
Eegna Thoans habuit Maeotide clarus in ora, 15

Nee fuit Euxlnls iiotior alter aquls.

Sceptra tenente illo liquidas fecisse per auras
Nescio quam dlcunt Iphigeman iter,
Quam levibus ventis sub nube per aera vectam
Creditur his Phoebe deposuisse locis. 20

6. itur : usu impersonal^ eunt.

 RES FABULOSAE 23

Praefuerat templo multos ea rite per annos,

Invlta peragens trlstia sacra manu,
Cum duo velifera iuvenes venere carma,
Presseruntque suo lltora nostra pede.
Par fuit his aetas et amor, quorum alter Orestes, 25

Ast Pylades alter. Nomina fama tenet.

Protinus immltem Triviae ducuntur ad aram,
Evinctl geminas ad sua terga manus.
Spargit aqua captos lustrall Graia sacerdos,
Ambiat ut fulvas Tnfula longa comas. 30

Dumque parat sacrum, dum velat tempora vittls,

Dum tardae causas invenit ipsa morae,
*
Non ego crudelis, iuvenes Ignoscite : dlxit !
'

6
Sacra suo facio barbariora loco.
Rltus is est gentis. Qua vos tamen urbe venltis? 35
'
Quodve parum fausta puppe petistis iter ?
Dlxit et audlto patriae pia nomine virgo
:

Consortes urbis comperit esse suae.

i ' (
Alteruter nostrls inquit cadat hostia sacrls :

Ad patrias sedes nuntius alter eat.' 40

Ire iubet Pylades carum periturus Orestem,

Hie negat; inque vices pugnat uterque morT.
Exstitit hoc unum, quo non convenerit illls,
Cetera par concors et sine lite fuit.
Dum peragunt iuvenes pulchrl certamen amoris, 45

Ad fratrem scrlptas exarat ilia notas.

Ad fratrem mandata dabat ; cuique ilia dabantur
(Humaiios casus aspice !)
frater erat.
Nee mora, de templo rapiunt simulacra Dianae,
Clamque per immensas puppe feruntur aquas. 50

Mir us amor iuvenum, quamvls abiere tot annl,

In Scythia magnum nunc quoque nonien habet.
Ex Ponto in. ii. 45-96.
43. de hac re una non consenserunt.
24 SECUNDA PAES

4. HERCULIS ET CACI CEKTAMEN.

Hercules, lovis filius, cum multos alios labores perfecit, turn
boves quosdam Geryoni, monstro cuidani tricorpori Erytheae
insulae Hispaniensis_ incolae, abreptas in Italiam egit. Cum
autem Romae apud Evandrum Tegea, ex urbe Arcadiae, exulan-
tem noctem ageret, Cacus Volcani filius, homo corpore immani,
ingenio inhuinano, tauros duos in cavernam suam abstraxit.
Cum Hercules mugitu taurorum audito rem intellexisset, Caeuin
manibus consertis interf ecit. Mox ararn in ea parte ubi postea
fuit Forum Boarium, baud procul a Tiberl, posuit.

Ecce bov^s illuc Erytheidas applicat

Emensus long! claviger orbis iter.
Dumque huic hospitium domus est Tegeaea, vagantur
Incustodltae laeta per arva boves.
Mane erat excussus somno Tlrynthius
: actor 5

De numero tauros sentit abesse duos.

Nulla videt quaerens tacit! vestigia furtl :
Traxerat aversos Cacus in antra feros,
Cacus, Aventlnae tinior atque infamia silvae,
Non leve flnitimis hospitib usque nialum. 10

Dlra viro facies, vires pro corpore, corpus

Grande :
pater monstri Mulciber huius erat :

Proque domo longls spelunca recessibus ing^ns

Abdita, vix ipsis invenienda fens.
Ora super postes afflxaque bracchia pendent, 15

Squalidaque humams ossibus albet humus.

Servata male parte bourn love natus ablbat :

Mugltum rauco furta dedere sono.

^Accipio revocamen' ait, vocemque secutus

Impia per silvas victor ad antra venit. 20

Ille aditum fractl praestruxerat obice montis,

Vix iuga movissent quinque bis illud opus.
12. Mulciber: Vplcanus.
17. male servare idem est quod non servare vel amittere.
 EES FABULOSAE 25

Nititur hie umerls caelum quoque sederat illis

Et vastum motu collabefactat onus.
Quod simul eversum est, fragor aethera terruit ipsum, 25

Ictaque subsedit pondere molis humus.

Prima movet Cacus collata proelia dextra,
Kemque ferox saxis stlpitibusque gerit.
Quls ubi nil agitur, patrias male fortis ad arts
Confugit, et flammas ore sonante vomit. 30

Quas quotiens proflat, splrare Typhoea credas

Et rapid um Aetnaeo fulgur ab igne iacl.
Occupat Alcldes, adductaque clava trinodis
Ter quater adversl sedit in ore virl.
mixtosque vomit cum sanguine fumos,
Ille cadit, 35
Et lato moriens pectore plangit humum.
Immolat ex illls taurum tibi, luppiter, unum
Victor, et Evandrum ruricolasque vocat.
Constituitque sibl, quae Maxima dlcitur, aram,
Hie ubi pars Urbis de bove nomen habet. 40

Fasti i. 543-82.

5. ABEEPTA PEESEPHONE.
Persephonen vel Proserpinam, Cereris deae, cui frumenta
agrique cultura curae erant, filiam, dum flores Hennae in urbe
Siciliae legit, patruus Pluto, qui in inferis regnabat, abripuit
ut sibi nuberet.

Terra tribus scopulls vastum procurrit in aequor

Trmacris, a positu nomen adepta loci,
Grata domus Cererl. Multas ea possidet urbes,
In quibus est culto fertilis Henna solo.
Frlgida caelestum matres Arethusa vocarat: 5

Venerat ad sacras et dea flava dapes.

31. credas: credere possis.
2. Sicilia Tiinacris vocatur quod tria promunturia habet.
26 'SECUNDA PARS
Filia, consuetis lit erat comitata puellis,
Errabat nudo per sua prata pede.
Valle sub umbrosa locus est aspergine multa
Uvidus ex alto desilientis aquae. 10

Tot fuerant illlc, quot habet natura, colored,

Plctaque dissimill flore nitebat humus.
' '

Quam simul aspexit, Comites, accedite ! dixit

6
Et mecum plenos flore referte sinus !
'

Praeda puellares animos prolectat inanis, 15

Et non sentltur sedulitate labor.

Haec implet lento calathos e vTmine nexos,
Haec gremium, laxos degravat ilia sinus.
Ilia legit calthas, huic sunt violaria curae,
Ilia papavereas subsecat ungue comas : 20

Has, hyacinthe, tenes illas, amarante, moraris

; :

Pars thyma, pars casiam, pars meliloton amant.

Plurima lecta rosa est ;
sunt et sine nomine flores.

Ipsa crocos tenues llliaque alba legit.

Carpendl studio paulatim longius itur, 25

Et dominam casu nulla secuta comes.

Hanc videt et vlsam patruus velociter aufert,
Regnaque caeruleis in sua portat equis.
'
Ilia quidem clamabat carissima mater, lo,
'
Auferor ipsa suos abscideratque sinus
! : 30

Panditur interea Dltl via, namque diurnum

Lumen inassuetl vix patiuntur equi.
At chorus aequalis, cumulatae flore ministrae,
6

Persephone,' clamant ad tua dona venl!'

*

Ut clamata silet, montes ululatibus implent, 35

Et feriunt maestae pectora nuda mantis.

Attonita est plangore Ceres modo venerat Hennam
'
Nee mora, *
Me miseram ! filia
'
dixit
'
ubi est ?
Mentis inops rapitur, quales audlre solemus
Threlcias fusls maenadas ire comls. 40
 RES FABULOSAE 27

Ut vitulo mugit sua mater ab ubere rapto,

Et quaerit fetus per nemus omne suos:
Sic dea nee retinet gemitus, et concita cursu

Fertur, et e campis incipit, Henna, tuls.

Inde puellaris nacta est vestigia plantae, 45

Et pressam noto pondere vidit humum ;

Forsitan ilia dies erroris summa fuisset,

Si non turbassent slgna reperta sues.
Fasti iv. 419-66.

6. TLEPOLEMl SANATIO.
Ceres dum filiam suam quaerit, per multas terras errat po- :

stremo Eleusma, ad urbein Atticae, advenit hie regnat Celeus,

:

cui uxor est Metamra, filius Tlepolemus. Quern ut immortalem

redderet, Ceres manibus perinulsum, cum carmina divlna ceci-
nisset, in ignem posuit. Mater autem Tlepolemi perterrita
obstititquominus dea rem perficeret. Itaque Tlepolemus non
factus est immortalis, postea autem Cerere docente homines
ad agros colendos instituisse dicitur. Eleusine sollennia Cereris,
quae mysteria vocabantur, florentibus Grraecis Romanisque age-
bantur, multique els e multis gentibus intererant.

Hie prlmum sedit gelido maestissima saxo :

Illud Cecropidae nunc qaoque Trlste vacant.

Sub love duravit multis immota diebus,
Et lunae patiens et pluvialis aquae.
Fors sua cuique loco est. Quo nunc Cerealis Eleusin 5

Dicitur, hoc Celel rura fuere senis.

I lie domum gland es excussaque mOra rubetls
Portat, et arsuris arida llgna focls.
Filia parva duas redigebat rupe capellas,
Et tener in cunis filius aeger erat. 10

3. sub love: sub caelo aperto.

28 SECUNDA PARS
'
'
Mater ! ait virgo mota est dea nomine matris
' '
Quid facis in soils incomitata locis ?
Kestitit et senior, quamvls onus urget, et orat,
Tecta suae subeat quantulacumque casae.
Ilia negat. Simularat anum, mitraque capillos 15

Presserat. Instant! talia dicta refert :

Sospes eas, semperque parens niihi ! fllia raptu est.

Heu melior quanto sors tua sorte
! mea est.'

Dixit, et ut lacrimae neque enim lac'rimare deorum est

Decidit in tepidos lucida gutta sinus. 20

Flent pariter molles animls virgoque senexque ;

E quibus haec iusti verba fuere senis :

4
Sic tibi, quam raptam quereris, sit fllia sospes,
Surge, nee exiguae despice tecta casae.'
'
Cui dea Due '

inquit
f

sclsti, qua cogere posses

!
'

;
25

Seque levat saxo, subsequiturque senem.

Dux comitl narrat, quam sit sibi fllius aeger,
Nee capiat somnos invigiletque malls.
Ilia soporiferum, parvos initura penates,
Colligit agrestl lene papaver humo. 30
Dum obllto fertur gustasse palato,
legit,

Longamque imprudens exsoluisse famem.

Quae quia prlncipio posuit ieiunia noctis,
Tempus habent mystae sidera visa cibl.
Llmen ut intravit, luctus videt omnia plena, 35

lam
spes in puero nnlla salutis erat.
Matre salutata mater Metanira vocatur
lungere dlgnata est os puerile suo.
Pallor abit, subitasque vident in corpore vires:
Tantus caelesti venit ab ore vigor. 40

14. quantulacumque: quamvls parva si nt.

15. se anum esse simularat.
34. mystis turn piimum cibum capere licet, cum sidera
vident.
 RES FABULOSAE 29

Tota domus laeta est: hoc est, materque paterque

Nataque : tres illi tota fuere domus.
Mox epulas ponunt, liquefacta coagula lacte
Pomaque et in ceris aurea mella suls.
Abstinet alma Ceres, somnlque papavera causas 45

Dat tibicum tepido lacte bibenda, puer.

Noctis erat medium placidlque silentia somnT:

Triptolemum gremio sustulit ilia suo,

Terque manu permulsit eum, tria carmina dlxifc,

Carmina mortal! non referenda sono, 50

Inque foco corpus puerl vlvente favilla

Obruit, humanum purget ut Ignis onus.

Excutitur somno stulte pia mater, et amens
6 '

Quid facis ? exclamat, membraque ab Igne rapit.

Cui dea Dum non es ', dlxit scelerata fuistl
* '
55 :

Irrita materno sunt mea dona metu.

Iste l^uidem mortal! s erit : sed primus arabit
Et seret et culta praemia toilet humo.'
Fasti iv. 503-60.
 TEKTIA PARS

RES HUMANAE
1. MOBILIS HEU FOKTUNA.
Poeta Roma, ubi per multos annos omnibus rebus florebat,
in exilium pulsus multis exemplis docet quam sit instabilis
Fortuna.
Croesus, rex Lydorum, cum Cyro Medorum regi A. V. c. CCVII
bellum intulisset, ab eo victus regnoque privatus est.
Dionysius Minor Syracusanorum tyrannus A.V. C. CCCXCVi
regno pulsus Corinth! quaestu humillimo utebatur ludi enim :

magister fact us est. IP

Cn. Pornpeius Magnus A. v c. DCXLVII natus, vir re militari
.

praeclarissimus, tandem a C. lulio Caesare pugna ad Pharsaliam

commissa victus, cum in Aegyptum profugisset, indigne est
occisus.
C. Marius loco huniili A. v. c. DXCIX natus septiens consul
Romae fuitlugurtham Numidarum regem, Cimbros Teuto-
:

nesque devicit. Seditione autem Romae coorta in exilium actus

in palude Minturnensi se celavit.

OMNIA sunt hominum tenul pendentia filo,

Et subito casu, quae valuere, ruunt.
Dlvitis audlta est cui non opulentia Croesl?

Nempe tamen vltam captus ab hoste tulit.

Ille Syracosia modo formldatus in urbe 5

Vix humilt duram reppulit arte famem.

Quid fuerat Magno maius? tamen ille rogavit
Summissa fugiens voce client is
opem.
Ille lugurthlno clarus Cimbroque triumpho,
Quo victrlx totiens consule Roma fuit, 10
 KES HUMANAE 31

In caeno Marius iacuit cannaque palustrl,

Pertulit et tanto multa pudenda viro.
Ludit in humanls divina potentia rebus,
Et certam praesens vix habet hora fidem.
'
6
Lltus ad Euxlnumsiquis mihi dlceret
'

ibis, 15

Et metues, arcu ne feriare Getae ',

' ' '

I, bibe dlxissem purgantes pectora sucos,

Quidquid et in tota nascitur Anticyra.'
Sum tamen haec passus. Nee, si mortalia possim,
Et summl poteram tela cavere del. 20

Tu quoque fac timeas, et quae tibi laeta videntur,

Dum loqueris, fieri trlstia posse puta.
Ex Ponto IV. iii. 35-58.

2. TEMPORIS EFFECTUS.
De vi temporis scribit poeta quot quantasque res efficiat.

Tempore taurus aratri iugique, temporaequus habenarum

frenorumque patiens fit :
tempore ferae mansuetae fiunt : tern-

pore elephas magistro parere discit tempore uvae granaque :

tumescunt, tempore e culmo aristae nascuntur, tempore poma

dulcia f mnt tempore ferrum, saxa, lapides, teruntur tempore
;
:

denique ira, luctus, maestitia minuuntur. Nullo autem tempore

dolor ipsms poetae e patria eiecti mitigatur.

Tempore ruricolae patiens fit taurus aratri,

Praebet et incurvo colla premenda iugo ;

Tempore paret equus lentls animosus habenls,

Et placido duros accipit ore lupOs ;

Tempore Poenorum compescitur Ira leonum, 5

Nee feritas animo, quae fuit ante, manet,
Quaeque sul monitis obtemperat Inda magistrl
Belua, servitium tempore victa subit.

18. Proverbium est de msaniente '

Naviget Anticyram/
82 TERTIA PARS

Tempus, ut extensls tumeat, facit, uva racemls,

Vixque merum capiant grana, quod intus habent ;
10

Tempus et in canas semen producit aristas,

Et ne sint trlstl poma sapore, cavet.
Hoc tenuat dentem terrain renovantis aratri,
Hoc rigidas silicas, hoc adamanta terit.
Hoc etiam saevas paulatim mitigat Iras, 15

Hoc minuit luctus maestaque corda levat.

Cuncta potest igitur tacito pede lapsa vetustas
Praeterquam curas attenuare meas.
Ut patria careo, bis frugibus area trlta est,
Dissiluit nudo pressa bis uva pede. 20

Nee quaeslta tamen spatio patientia longo est,

Mensque mall sensum nostra recentis habet.
Trlstia IV. vi. 1-22.

3. CARMINIS VIS MEDICA.

Achilles Briseidem e Lyrneso, oppido Troadis, captain vehe-
menter amabat Briseis iussu Agamemnonis rapta est. Orpheus
:

ea canendi arte praeditus ut saxa arboresque post se traheret,

Eurydicen in matrimonium dux it :
quam mortuam in regnum
Plutonis secutus huic persuasit ut Eurydicen dimitteret lex :

autem eius dimittendae ea erat ut Orpheus uxorem sequentem

non respiceret cum autem coniugem suam videre tani vehe-
:

menter cuperet, ut respexerit, Eurydice a Plutone iterum est

abrepta.

Slqua meis fuerint, ut erunt, vitiosa libellls,

Excusata suo tempore, lector, habe.
Exul eram, requiesque mihl, non fama petita est,
Mens intenta suls n foret usque malls.
9. tempus facit ut uva racemls extensls tumeat.
17-18. cetera efficere potest vetustas, meas autem curas
minuere non potest.
 KES HUMANAE 33

Hoc est, cur cantet vinctus quoque compede fossor, 5

Indocili numero cum grave mollit opus.

Cantat et innitens llmDsae pronus harenae,
AdversS tardam qul trahit amne ratem ;

Qulque refert pariter lentos ad pectora remos,

In numerum pulsa bracchia versat aqua. 10

Fessus ut incubuit baculo, saxove resedit

Pastor, arundineo carmine mulcet oves.
Cantantis pariter, pariter data pensa trahentis
Fallitur ancillae dscipiturque labor.
Fertur et abducta Lyrneside trlstis Achilles 15

Haemonia curas attenuasse lyra.

Cum traheret silvas Orpheus et dura canendo
Saxa, bis amissa coniuge maestus erat.
Me quoque Musa levat Pontl loca iussa petentem :

Sola comes nostrae perstitit ilia fugae ; 20

Sola nee Insidias, Sintl nee militis ensem,

Nee mare, nee ventos barbariamque timet.
Tristia IV. i. 1-22.

4. AETEENITAS FAMAE.
Poeta de ^ma quam sit sempiterna, quam nullo
loquitur,
tempore moritura. Piimum poetas maximos cum praeteriti
turn sui temporis enurnerat: deinde suam ipsms famam con-
firmat etiam ipso mortuo fore superstitem.

Quid mihi, Llvor edax, Tgnavos obicis annOs,

Ingenilque vocas carmen inertis opus ?
Non me more patrum, dum strenua sustinet aetas,
Praemia mllitiae pulverulenta sequT ;

Nee me verbosas leges ediscere, nee me 5

Ingrato vocem prostituisse foro ?

14. ancilla non sentit se laborare.
1276-5 C
34 TERTIA PARS
Mortale est, quod quaeris, opus. Mihi fama perennis
Quaeritur, in to to semper ut orbe canar.
Vlvet Maeonides, Tenedos dum stabit et Ide,
Dum rapidas Simois in mare volvet aquas. 10

Vlvet et Ascraeus, dum mustls uva tumebit,

Dum cadet incurva falce resecta Ceres.
Battiade"s semper toto cantabitur orbe ;

Quamvis ingenio non valet, arte valet.

Ntilla Sophocleo veniet iactura cothurno. 15

Cum semper Aratus erit.

sole et luna
Dum fallax servus, durus pater, improba lena
Vlvent, dum meretrlx blanda, Menandros erit.
Ennius arte carens animoslque Accius oris
Casurum nullo tempore nomen habent. 20

Varronem prlmamque ratem quae nesciat aetas,

Aureaque Aesonio terga petlta dud?
Carmina subllmis tune sunt peritura Lucretl,
Exitio terras cum dabit una dies.
Tityrus, et fruges Aenei'aque armalegentur, 25

Roma, triumphati dum caput orbis eris.

Donee erunt Igne"s arcusque Cupldinis arma,
Discentur numefi, culte Tibulle, tui.
Gallus et Hesperiis et Gallus notus Eols,
Et sua cum Gallo nota Lycoris erit. 30

Ergo, cum silices, cum dens patientis aratrl

Depereant aevo, carmina morte carent.
Codant carminibus reges, regumque triumph!,
Cedat et auriferl rlpa beata TagT.
15. Sophoclis tragoediis nulla erit famae deminutio.
17-18. Menandros in fabulis suis servos, patres, lenas, mere-
trices nunquam non induxit.
.21. primam navem: Argo qua vectus lason cum Argo-
:

nautis vellus aureum petiit.

25-6. P. Vergilius Maro Bucolica vel Eclogas, Georgica de
agrl cultura, Aeneida scripsit. Prima Ecloga incipit Tityre
*

tu patulae '.
 RES H0MANAE 35

Villa mlretur volgus. Mihi flavus Apollo 35

Pocula Castaliae plena ministret aquae,

Sustineamque coma metuentem frlgora myrtum :

Atque a sollicito multus amante legar.

Pascitur in vlvls Llvor, post fata quiescit,
Cum suus ex merito quemque tuetur honos. 40

Ergo etiam, cum me supremus adederit Ignis,

Vivam, parsque mei multa superstes erit.
Amores l. xv.

5. IN PELAGO TEMPESTAS.
Dum Ovidius Tomos, in urbein Scythicam, navigat, ubi
Caesar Augustus eum esse in exilio iusserat, navis magna
tempestate iactatur.
Me miserum, quantl months volvuntur aquarum !

lam iam tacturos sldera summa

putes.
Quantae dlducto subsldunt aequore valles !

Iam iam tacturas Tartara nigra putes.

Quocumque aspicio, nihil est nisi pontus et air, 5

Fluctibus hie tumidus, nubibus ille minax.

Inter utrumque fremunt immani murmure ventl ;

Nescit, cui domino pareat,unda maris.

Nam modo purpureo vires capit Eurus ab ortu,
Nunc Zephyrus sero vespere missus adest, 10

Nunc sicca gelidus Boreas bacchatur ab arcto,

Nunc Notus adversa proelia fronte gerit.
Rector in incerto nee quid fugiatve petatve
est,
Invenit ambiguls
: ars stupet ipsa malls.
Scilicet occidimus, nee spes est ulla salutis, 15

Dumque loquor, voltus obruit unda meos.

Opprimet hanc animam fluctus, frustraque precantl
Ore necaturas accipiemus aquas.
c2
36 TERTIA PARS
At pia nil aliud quam me dolet exule coniunx :

Hoc unum nostri scitque gemitque mall. 20

Nescit in immense iactarl corpora ponto,

Nescit agl ventls, nescit adesse necem.
O bene, quod non sum mecum conscendere passus,
Ne mihi mors misero bis patienda foret !

At nunc, ut peream, quoniam caret ilia pertclo, 25

Dlmidia certe parte superstes ero.

Trlstia I. ii. 19-44.

6. VITA POETAE IPSlUS.

P. Ovidius Naso A.D. xin Kal. April. A.v.c. DCCX natus est,
quo anno ambo consules Hirtius et Pansa bello civili occisi
sunt. Pater eques erat equites ei cives erant qm quadrin-
:

gentis milibus sestertium censi magistratus fieri nollent. Ovidius

Romae artibus oratoriis institutus iam sedecim annos natus
togam virilem, quam liberiorem vocat, sumpsit : cum ei equitis
filio liceret cursuin honorum inire et senatorem fieri, tunicam
quoque lato clavo purpureo, quod est Insigne senatoris, ornavit.
Mox cursum honorum init fit triumvirorum capitalium qui
:

career! et suppliciis praesunt. Reliquum erat ut Ovidius iam

qumque annos natus quaestor factus senatum imret.
et viginti
Cum autem Ovidius quaestor fieri nollet, non diutius ei licuit
clavum latum vel senatorium gerere.

Ille ego qui fuerim, tenerorum lusor amorum,

Quern legis, ut norls, accipe posteritas.
Sulmo mihl patria est, gelidis uberrimus undls,
Mllia qul noviens distat ab Urbe decem.
Editus hie ego sum nee non, ut tempora norls,
;
5

Cum cecidit fato consul uterque pan.

19. coniunx mea nihil aliud dolet quam quod exul sum.
23. o bene est, quod non etc.
25. ut pereara: quamquam peribo.
 KES HUMANAE 37

Siquid id est, usque a proavls vetus ordinis here's,

Non modo fortunae munere factus eques.
Nee stirps prlma ful ; genito sum fratre creatus,
Qul tribus ante quater msnsibus ortus erat. 10

Lucifer amborum natalibus adfuit idem ;

Una celebrata est per duo lib a die's :

Haec est armiferae festls de qulnque Minervae,

Quae fieri pugna prlma cruenta solet.
PrOtinus excolimur teneri, curaque parentis 15

Imus ad mslgnes Urbis ab arte viros.

Frater ad eloquium viridl tend^bat ab aevo,
Fortia verbosi natus ad arma for! ;

At mihi iam puero caelestia sacra placebant,

Inque suum furtim Musa trahebat opus. 20

t
Saepe pater dlxit Studium quid inutile temptas ?
Maeonides nullas ipse rellquit opes.'
Motus eram totoque Helicone relicto
dictls,
Scrlbere temptabam verba soluta modls.
Sponte sua carmen numeros veniebat ad aptos, 25

Et quod temptabam scrlbere, versus erat.

Interea tacito passu labentibus annis
Llberior fratri sumpta mihlque toga est,
Induiturque umeris cum lato purpura clavo,
^Et studium nobls, quod fuit ante, manet. 30

lamque decem vltae frater geminaverat annos,

Cum perit, et coepi parte carere mel.
Cepimus et tenerae prlmos aetatis honores,
Eque virls quondam pars tribus una ful.
Curia restabat. Clavl mensura coacta est : 35
Maius erat nostris vlribus illud onus.

13. Dies Festi Minervae, quos Qumquatrus vocant, erant ab

A.D. xiv ad A.D. x. Kal. April.
24. verba soluta modls: prosam orationem.
35. clavi mensura coacta est: clavus angustior fit.
38 TEETIA PARS
Nee patiens corpus, nee mens fuit apta 1 abort,

Sollicitaeque fugax ambitionis eram ;

Et petere Aoniae suadebant tuta sorores

Otia, iudicio semper amata meo. 40

Trlstia IV. x. 1-40.

7. EXILIUM.
Cum Ovidius fama optima, amicitiis insignissimis, omnibus
rebus secundis iam dm usus esset, subito a Caesare Augusts, id
temporis Romams imperitante, Tomos in exilium proficisci
iussus est. Causa huius tantae calamitatis incerta est. Ipse
affirmat se errorem non scelus in se admlsisse. Cum autem
Caesarl nullo modo persuader! posset, ut Ovidio ignosceret,
viginti annis in exilio actis Tomis anno aetatis suae sexagesimo
mortuus est.

Cum subit illlus trlstissima noctis imago,

Qua mihi supremum tempus in Urbe fuit,

Cum repeto noctem, qua tot mihi cara rellqui,
Labitur ex oculls nunc quoque gutta mels.
Iam prope lux aderat, qua me disce"dere Caesar 5

Flnibus extrernae iusserat Ausoniae.

Nee spatium fuerat, nee mns satis apta parandl :

Torpuerant longa pectora nostra mora.

Non mihi servorum, comites non cura legendl,
Non aptae profugo vestis opisve fuit. 10

Non aliter stupuT, quam qul lovis Ignibus ictus

Vivit et est vltae nescius ipse suae.
Ut tamen hanc animi nubem dolor ipse removit,
Et tandem sensus convaluere niel,
Alloquor extremum maestos abiturus amlcos, 15

Qul modo de multls unus et alter erant.

 EES HUMANAE 39

Uxor amans flentem flens acrius ipsa tenebat,

Imbre per indignas usque cadente genas.
Nata procul Libycis aberat dlversa sub orls,

Nee poterat fatl certior esse mel. 20

Quocumque aspiceres, luctus gemitusque sonabant,

Formaque non tacit! funeris intus erat.
Femina virque meo, puerl quoque, funere maerent,
Inque domo lacrimas angulus omnis habet :

Si licet exemplls in parvls grandibus utl, 25

Haec facies Troiae, cum caperetur, erat.

lamque quiescebant voces hominumque canumque,

Lunaque nocturnes alta regebat equos.
Hanc ego suspicions et ab hac Capitolia cernens,
Quae nostro frustra iuncta fuere larl, 30
*
Numina vTclnls habitantia sedibus ', inquam
'

lamque oculis numquam templa videnda meis,

Dlque relinquendl, quos urbs habet alta Quirlnl,
Este salutatl tempus in omne mihi !

Et, quamquam sero clipeum post volnera sumo, 35

Attamen hanc odils exonerate fugam ;

Caelestlque viro, quis me deceperit error,

Dicite, pro culpa ne scelus esse putet,
Ut, quod vos scltis, poenae quoque sentiat auctor :

Placato possum nOn miser esse deo.' 40

Hac prece adoravl superos ego, pluribus uxor,

Singultu medios impediente sonos.
Ilia etiam ante lares passls adstrata capillls

Contigit exstlnctos ore tremente focos,

Multaque in adversos effudit verba penates 45

Pro deplorato non valitura viro.

lamque morae spatium nox praecipitata negabat,
Versaque ab axe suo Parrhasis arctos erat.
37. caelesti viro: August 6, quern divmum esse dicebant.
Infra deus appellatur.
40 TEETIA PAES
Quid facerem ? Blando patriae retinebar amore :

Ultima sed iussae nox erat ilia fugae. 50

A !
quotiens aliquo dlxi properante Quid
'

urges ?
'
Vel quo festlnas ire, vel unde, vide !

A !
quotiens certam me sum mentltus habere
Horam, propositae quae foret apta viae.
Ter llmen tetigi, ter sum revocatus, et ipse 55

IndulgeTis animo p^s mihi tardus erat.

Saepe vale dicto rursus sum multa locutus,
Et quasi discedens oscula summa dedl.
Saepe eadem mandata dedl meque ipse fefelli,
Eespiciens oculis plgnora cara mels. 60
'

Denique Quid propero ? Scythia est, quo mittimur,'

inquam
'Eoma relinquenda est. Utraque iusta mora est.

Uxor in aeternum vivo mihi viva negatur,

Et domus et fidae dulcia membra domus,
QuOsque ego dllexl fraterno more sodales ;
65

6 mihi Thesea pectora iuncta fide !

'

Trlstia I. iii. 1-66.

57. vale dictp: cum vale dixissem.

66. Thesea fide: ea fide qua Theseus erga Pirithoum
amicum suum fuisse dicitur.
 KES HUMANAE 41

8. INCOMMODA SENECTUTIS.
Poeta iam senior de incommodis queritur quae secum fert
senectus.Quorum in se conf irmat cum vetustatem turn sollici-
tudinem laboremque causam esse immo vero
:
significat se tot
mala in brevi temporis spatio passum esse, ut, si quis ea anms
singulis distribuisset, diutius quam Nestor, homo ceteros vitae
diuturnitate praestans, vixisse videretur.

Iam mihi deterior canls aspergitur aetas,

lamque irieos voltus ruga senllis arat :

Iam vigor et quasso languent in corpore vires;
Nee, iuvenl lusus qul placuere, iuvant.
Nee, si me subito videas, agnoscere possls : 5

Aetatis facta est tanta ruina meae.

Confiteor facere hoc annos: sed et altera causa est
Anxietas animl continuusque labor.
Nam rnea per longos slquis mala digerat annos,
Crede mihl, PyliD Nestore maior ero. 10

Cernis, ut in durls et quid bove ftrmius? arvls

Fortia taurorum corpora frangat opus.
Quae nunquam vacuo solita est cessare novall,
Fructibus assiduis lassa senescit humus.
Occidet, ad Circl slquis certamina semper 15

Non intermissls cursibus ibit equus.

Flrma sit ilia licet, solvetur in aequore navis,
Quae nunquam liquidis sicca care"bit aquis.
Me quoque debilitat series immensa malorum,
Ante meum tenipus cogit et esse senem. 20

Otia corpus alunt, animus quoque pascitur illis :

Immodicus contra carpit utrumque labor.

Ex Ponto I. iv. 1-22.

11. ut: quomodo.

 QUARTA PAES
EPISTULAE

1. PENELOPE ULIXL
Penelope, uxor Ulixis Ithacensium regis, absente viro a pluri-
mis procis petebatur. Quamquam autem maiitus decem post
Troiam cap tarn annos terra marique iactabatur, tanto amore
tanta fide erat Penelope, ut null! nubere vellet. Hac in
epistula talia queritur 'Ceteri Graecorum duces iam redierunt
: :

iam vino pro atramento utentes proelia Troiamque describunt :

mihi quoque Telernachus, filius nieus, res tuas a Nestore doctus

narrat iam Troia eversa seges et herba locum obtinent nihil
: :

autem mihi prodest tu enim adhuc nescio quo loco abes.'

:

AEGOLICI rediere duces : altaria fumant :

Ponitur ad patrios barbara praeda deos.

Grata ferunt nymphae pro salvls dona mantis:
Illl victa suls Troica fata canunt.
Mlrantur iustlque series trepidaeque puellae : 5

Narrantis coniunx pendet ab ore virl.

Atque aliquis posita monstrat fera proelia mensa,
Pingit et exiguo Pergama tota mero :
'Hac ibat Simols, hac est Sigeia tellus,
Hie steterat Priami regia celsa senis : 10
Illlc Aeacides, illlc tendebat Ullxes :

5
Hie lacer admissos terruit Hector equos.
Omnia namque tuo senior t quaerere misso
Kettulerat nato Nestor, at ille mihi.
 EPISTULAE 45

Eettulit et ferro Rhesumque Dolonaque caesos, 15

Utque sit hie somno proditus, ille dolo.

Ausus es, o nimium nimiumque obllte tuorum,
Thracia nocturno tangere castra dolo,
Totque simul mactare viros, adiutus ab uno !

At bene cautus eras et mem or ante mel. 20

tJsque metu micuere sinus, dum victor amlcum

'

Dictus es Ismarils Tsse per agmen equls.

Sed mihi quid prodest vestris disiecta lacertis
Ilios, et murus quod fuit esse solum,
Si maneo qualis Troia durante mansbam, 25

Virque mihi d^mpto fine carendus abest?

Dlruta sunt alils, unl mihi Pergama restant,
Incola captivo quae bove victor arat.
lam seges est, ubi Troia fuit, resecandaque falce
Luxuriat Phrygio sanguine pinguis humus : 30

Semisepulta virum curvls feriuntur aratrls

Ossa rumosas occulit herba domos.
:

Victor abes ;
nee sclre mihi, quae causa morandl,
Aut in quo lateas ferreus orbe, licet.

Quisquis ad haec vertit peregrlnam lltora puppim, 35

Ille mihi de te multa rogatus abit :

Quamque tibl reddat, si te modo vlderit usquam,

Traditur huic digitis charta notata mels.
Heroides i. 25-63.

16. ut: quomodo.

24. quid mihi prodest id solum esse quod murus fuit ?
26. necesse mihi est sine viro in perpetuum vivere.
46 QUARTA PARS

2. OENONE PARIDI.
Oenone Cebrenis del fluvialis filia Paridi Priami Troianorum
regis filio nupsit. Postea Paris a lunone, Minerva, Venere
electus est qui iu icaret quis pulcherrima esset. Venus, polli-
cita el feminam omnium pulcherrimam in matrimonium da-
turam se esse, persuasit ut ipsam ceterls in iudicio anteponeret.
Mox Paris Oenones obllta Helenam Menelai regis Lacedaemo-
niorum uxorem abreptam in matrimonium duxit.

Nondum tantus eras, cum ts contenta marlto,

Edita de magno flumine Nympha, ful.
Qui nunc Priamide"s (adsit reverentia vero !)

Servus eras ;
servo nubere Nympha tull.

Saepe greges inter requievimus arbore tecti; 5

Mlxtaque cum folils praebuit herba torum :

Saepe super stramen faenoque iacentibus alto,

Defensa est humill cana prulna casa.
Quis tibi monstrabat saltus venatibus aptos,
Et tegeret catulos qua fera rupe suos ? 10

Retia saepe comes maculls distincta tetendl :

Saepe citos egl per iuga longa canes.

Inclsae servant a te mea nomina fagi,
Et legor Oenons falce notata tua :

Et quantum truncl, tantum mea nomina crescunt : 15

Creseite, et in titulos surgite recta meos.

Popule, vlve, precor, quae consita margine rlpae
Hoc in rugoso cortice carmen habos :

*
Cum Paris Oenone" poterit splrare relicta,
Ad fontem Xanthl versa recurret aqua.' 20

14. nomen meum Oenones in arborum cortice scriptum

legit ur.
16. vos, mea nomina in truncis mscripta, ita crescite ut fama
mea titulis edita augeatur.
 EPISTULAE 47

Xanthe, retro propera, versaeque recurrite lymphae:

Sustinet Oenone"n deseruisse Paris.
Ilia dies fatum miserae mihi dlxit, ab ilia
Pessima mutatl coepit amoris hiems,
Qua Venus et Itino, sumptlsque decentior armls 25

Venit in arbitrium nuda Minerva tuuni.

Heroides v. 9-24, 27-36.

3. DIDO AENEAE.
Dido e genere regio Tyriorum Sychaeo nupserat. Sychaeo
a Pygmalion e Didonis fratre occiso ilia in Africam perfugit :

ibi Carthaginem condidit. Aeneas dum post Troiam captam

in Italiam navigat, tempestate Carthaginem adactus Didonem
convenit. Veneris dolls Aeneas et Dido inter se amare incepe-
runt. Cum autem Aeneas a ^tis designatus esset qui Troianis
in Italiam ductis auctor gentis Romanae esset, monitu deorum
Carthagine decessit. Dido deserta mortem sibi conscivit.

Pro meritls, et slqua tibl praebebimus ultra,

Pro spe coniugil tempora parva peto ;

Dum freta mitescunt, et Amor ;

dum tempore et usu
Portiter edisco trlstia posse patl.
Sin minus, est animus nobls eifundere vltam ;
5

In me crudelis non potes esse diu.

Aspicias utinam, quae sit scrlbentis imago !

Scribimus; et gremio Troicus ensis adest,

Perque genas lacrimae strictum labuntur in ensem,
Qul iam pro lacrimis sanguine tlnctus erit. 10

Quam bene conveniunt fato tua munera nostro !

Instruis impensa nostra sepulcra brevl.

5. sin minus: si autem tibi non persuasero.

48 QUAETA PAES
Nee mea nunc prlmo feriuntur pectora telo ;

Ille locus saevl volnus AmOris habet.

Anna soror, soror Anna, meae male conscia culpae, 15

lam dabis in cineres ultima dona meos.

' '
Nee, consumpta rogls, inscrlbar Elissa Sichaei ;

Hoc tamen in tumuli marmore carmen erit:

i
Praebuit Aeneas et causam mortis et ensem ;

Ipsa sua Dido concidit usa manu.' 20

Heroides vii. 177-96.

4. LEANDEE HEEONI.
Leander, qui Abydi, in urbe Phrygiae Hellespontiacae, habi-
tabat,Heronem, Sesti incolam, amabat. Sestos autem'urbs in
Chersonese Thracica fuit. Itaque Leander, cum amicam suam
interdiu adire non liceret, noctu trans Hellespontum natabat.
Aliquando tempestate coorta undis submersus est. Postridie
cadaver prope Sestum in oram est proiectum quo reperto Hero
:

"

dolore perculsa se in undas misit. Hac in epistula Leander

narrat quomodo per undas ferretur.

Haec ego, vel certe non his dlversa, locutus,

Per mihi cedentes nocte ferebar aquas.
Unda repercussae radiabat imagine lunae,
Et nitor in tacita nocte diurnus erat,

Nullaque vox nostras, nullum veniebat ad aures 5

Praeter dlmotae corpore murmur aquae.

Halcyones solae, memores Ceycis
amatl,
Nescio quid vlsae sunt mihi dulce querl.
lamque fatlgatls umero sub utroque lacertls,
Fortiter in summas
erigor altus aquas. 10

Ut procul aspexl lumen, 'Meus Ignis in illo est,

Ilia meum' dixl lltora niimen habent.'
'

17. in tumulo meo non inscribetur Sychaei me uxorem fuisse,

 EPISTULAE 49

Et subito lassis vires red i ere lacertis,

Vlsaque, quam fuerat, mollior unda mihi.

Frlgora ne possim gelidl sentlre profundl, 15

Qui calet in cupido pectore, praestat amor.

Quo magis accedo, propioraque lltora flunt,
Quoque minus restat, plus libet Tre mihi.
Cum vero possum cernl quoque, protinus addis
Spectatrlx animos, ut valeamque facis. 20

Nunc etiam nando dominae placuisse laboro,

Atque oculls iacto bracchia nostra tuls.

Excipis amplexu, fellciaque oscula iungis,

Oscula (Dl magni !) trans mare dlgna petl.
Cetera nox, et nos, et turris conscia novit, 25

Quodque mihl lumen per vada monstrat iter.

Heroides xvii [xviii]. 75-96, 101-2, 105-6.

5. LAUDAMIA PEOTESILAO.
Protesilaiis e regibus Thessalorum, Laudamia in matrimonium

ducta, statim cum ceterls Graecis Troiam profectus est. Hac

epistula ad virum data Laudamia narrat se discessu eius quam
maximo dolore afFectam animum reliquisse. Litteras autem
nunquam legit Protesilatis nam simul atque ad Troiam ventum
:

est, primus ante alios in terram desiliens ab hostibus occiditur.

Mittit et optat amans, quo mittitur, ire salutem

Haemonis Haemonio Laudamia viro.
Aulide te famast vento retinente morarl :

A me cum fugeres hie ubi ventus erat ?

Turn freta debuerant vestrls obsistere re"mls, 5

Illud erat saevls utile tempus aquls :

20. ut valeamque facis: et facis ut valeam.

H76-B D
50 QUARTA PAES
Oscula plura viro mandataque plura dedissem,
Et sunt quae volul dlcere multa tibi.
Raptus es hinc praeceps, et qui tua vela vocaret,
Quern cuperent nautae, non ego, ventus erat. 10

Ventus erat nautis aptus, non aptus amantl:

Solvor ab amplexu, Protesilae', tuo ;

Linguaque mandantis verba imperfecta rellquit ;

Vix illud potul dlcere trlste vale l

'.

Incubuit Boreas abreptaque vela tetendit, 15

lamque meus longg Protesilatis erat.

Dum potul spectare virum, spectare iuvabat,
Sumque tuos oculos usque secuta mels ;
Ut te non poteram, poteram tua vela videre,
Vela diu voltus detinuere meos. 20

At postquam nee te nee vela fugacia vldr,

Et quod spectarem, nil nisi pontus erat,
Lux quoque tecum abiit, tenebrlsque exsanguis obortls
Succiduo dlcor procubuisse genu.
Vix socer Iphiclus, vix me grandaevus Acastus, 25

Vix mater gelida maesta refecit aqua ;

Officium fecere pium, sed inutile nobls :

Indlgnor miserae non licuisse morl.

Ut rediit animus, pariter rediere dolores:
Pectora legitimus casta momordit amor. 30
Herdides xiii. 1-30.
 EPISTULAE 51

6. HYPERMNESTRA LYNCEO.
Filiae quinquaginta Danai filiis Aegypti patrui sui nuptae
sunt. Prima post nuptias nocte Danaidae suadente patre viros
suos occiderunt una autem, Hypermnestra, cum a tanto scelere
:

abhorruisset, viro suo, Lynceo, pepercit. His in littens narrat

quomodo ceterae viros suos ad mortem duxerint, ipsam autem
pudor pietasque prohibuerint.

Cor pa vet admonitu temeratae sanguine noctis,

Et subitus dextrae praepedit ossa tremor:
Quam tu caede putes fungi potuisse marltl,
Scribere de facta non sibi caede timet.
Sed tamen experiar! modo facta crepuscula terrls, 5

Ultima pars lucis prlmaque noctis erat :

Ducimur Inachides magnl sub tecta Pelasgl,

Et socer armatas accipit ipse nurus.
Undique conlucent praecinctae lampades auro:
Dantur in invltos impia tura focos; 10
'

Volgus Hymen, Hymenaee vocant fugit ',

: ille vocantes ;

Ipsa lovis coniunx c^ssit ab urbe sua.

Ecce, mero dubil, comitum clamore frequentss,
FlOre novo madidas impediente comas,
In thalamos thalamos, sua busta feruntur
laetl 15

Strataque corporibus funere dlgna premunt.

lamque cibo vlnoque graves somnoque iacebant,
Securumque quies alta per Argos erat :

Circum me gemitus morientum audlre videbar

Et tamen audlbam, quodque versbar, erat. 20

Sanguis abit, mentemque calor corpusque relinquit,

Inque novo iacuT frlgida facta toro.

Ut lenl Zephyro graciles vibrantur aristae,
Frlgida populeas ut quatit aura comas,
tu putes maritum suum occidere potuisse, de
_3-4. ea, quam
ea caede, quam non fecit, scribere timet.
D2
52 QUARTA PARS
Aut aut etiain tremul magis
sic, ipse iacsbas,
;
25

Quaeque tibl dederam, vlna soporis erant.

Excussel'e metum violentl iussa parentis:
E rigor et capio te"la tremente manu ;

Non ego falsa loquar : ter acutum sustulit ensem,

Ter male sublato reccidit 6nse manus. 30

Admovl iugulo (sine me tibi vera fatsrl)

Admovl iugulo te"la paterna tuo.
Sed timor et pietas crudelibus obstitit ausls,

Castaque mandatum dextra refugit opus.

Heroides xiv. 17-50.

26. viiLa soporis : vina soporifera.

 VOCABULA SELECTA

abdo, -ere, -didl, -ditum celo, in locum secretum condo. :

abscindo, -ere, -scidi, -scissum vi disiungo. :

Acastus, -I, m. Laiidamiae pater. :

accipiter, -tris, m. avis rapax hawk. : :

Accius, Acci, m. poeta tragicus Latinus A.v.c. DCX floruit.

: :

accommodo, -are, -avi, -atum :

apto.
Achilles, -is, m. Graecorum qui ad Troiam pugnabant fort is-
:

simus.
acies, -el,/. milites ad pugnam instruct!,
:

actor, -toris, m. is qui (boves) agit. :

acutus, -a, -um :

acer, non obtusus.
adamas, -antis, m. :
gemma duritia praestantT.
adedo, -ere, -edi, -esum omnino edo. :

adhibeo, -ere, -hibul, -hibitum aliquem vel aliquid ad ali- :

quam rem sumo, admoveo. (habeo.)

adipiscor, -I, -eptus sum adquiro. :

admitto, -ere, -misi, -missum ineundi copiam do. :

admonitus, -us, m. actus monendi. :

adnuo, -ere, -nui, -nutum capitis nutii assentior. :

adsterno, -ere, -stravi, -stratum hum! iuxta aliquid iacio. :

Aeacides, -ae, m. Achilles, AeacI nepos. :

aedes, -is,/. templum, fanum.

:

Aeneius, -a, -um ad Aeneam pertinens. :

aequalis, -e qui par! aetate

: est.
aequor, -oris, n. mare, :

aequoreus, -a, -um ad :

aequor pertinens.
aerius, -a, -um : ad a era pertinens ; altus.
Aesonius, -I, m. : Aesonis filius, lason.
aetas, -atis, /. vitae tempus vel spatium.
:

aeternitas, -atis,/. tempas fine carens. :

Aetnaeus, -a, -um : ad Aetnam, montem Siciliae, pertinens.

aevum, -I, n. : aetas.
agito, -are, -avi, -atum
saepe aut vehementer ago, iacto. :

agrestis, -e ad agros pertinens incultus.

: :

aio, vb. defectivum dico, assentior. :

albeo, -ere albus sum.

:

Albula, -ae, /. : nomen priscum Tiberis.

54 VOCABULA SELECTA
Alcides, -ae, m. Hercules, Alcei nepos. :

ales, -itis, m. qui alas habet avis. : :

almus, -a, -um

qui alit vel nutrit benignus.
: :

alo, -ere, alui, alitum nutrio, educo, augeo. :

alt aria, -ium, n. : ara.

alteruter, -tra, -trum alter e duobus. :

alumnus, -I, m. : is qui alitur.

amarantus, -I, m. herba semper revirescens. :

ambigitur, usu impersondU in quaestionem vocatur, in dubio :

est.
ambio, -Ire, -ii, -Itum circumeo, cingo. :

ambitio, -onis,/. ^mae vel honoris cupido. :

amens, -entis, adj. mente carens, insanus. :

amnis, -is, m. flumen, fluvius. :

amplexus, -us, m. actus amplectendi vel alicui bracchia : cir-

cumdandi.
ancilla, -ae,/. famula, serva. :

Anna, -ae, /. Didonis vel Elissae soror.

:

Anticyra, -ae, /. urbs Graeciae ubi nascebatur herba elleborus

:

vel veratrum, remedium insaniae.

anus, -us, /. : mulier aetate provecta.
Aonius, -a, -um Aoniae incola, imprimis Musa.
:

aper, -rl, m. : sus ferns.

Apollo, -inis, m. deus musicae et poeticae. :

appello, -ere, -pull, -pulsum (navem) adigo. :

applied, -are, -avi, -atum adigo, appello. :

aquila, -ae,/. avium rapaciurn generosissima.

:

Aratus, -I, m. ppeta Graecus A. v. c. D floruit de caelo

: : : sideri-
busque scripsit.
arbitrium, -I, n. : ius potestasque alicuius rei faciendae.
arctos, -I, /. :
(1) sidus quod Ursam vel Septentriones vocant.
(2)regio septentrionalis.
Ardea, -ae,/. oppidum Latinum. :

area, -ae,/. (1) locus purus, h.e. aedificiis carens.

:
(2) locus
frugibus terendis.
Arethusa, -ae,/. nympha, quae font! Syracusis praesidebat. :

Argo, -us, /. navis quae prima trans mare cucurrit.

:

Argolicus, -a, -um Argis natus Graecus. : :

arguo, -ere, argul, argutum probo accuso. : :

aridus, -a, -um siccus, umore carens. :

arista, -ae,/. saeta quaedam, quae in spica frumenti nascitur.

:

arundineus, -a, -um ad arundinem pertinens arundinibus : :

plenus ex arundine factus.

:

arundo, -inis, /. calamus, canna. :

arvum, -I, n. ager :_ terra quae aratur.

:

Ascraeus, -i, m. Ascrae, urbis Boeoticae, incola imprimis

: :

Hesiodus, poeta Graecus.

 VOCABULA SELECTA 55

aspergo, -inis, /. aqua aspersa. :

aspergo, -ere, -spersi, -spersum. in vel ad aliquid spargo. :

assiduus, -a, -um continuus sedulus. (ad, sedeo.) : :

astringo, -ere, -strlnxi, -strictum arte vel firme vincio. :

astrum, -I, n. : stella, sidus.

attenuo, -are, -avl, -atum tenuem facio, deminuo. :

auctor, -toris, m. is qui aliquid suadet vel incipit. :

augurium, -I, n. omen divinatio rei futurae. (avis.) : :

Augustus, -I, m. Caesar, imperator Romanorum. :

Ausonia, -ae,/. Italia. :

Ausonis, -idis,/. adj. ad Ausoniam pertinens. :

auspex, -icis, m. : (1) is qui avibus spectandis res futuras prae-

dicit. (2) is qui alicuius rei faciendae auctor est.
ausum, -I, n. facinus audax. :

Aventmus, -I, m. unus e septem Romae : montibus.

avidus, -a, -um cupidus, rapax. :

avus, -I, m. :
pater patris.
axis, -is, m. : caeli media pars :
polus.

bacchor, -ari, -atus sum : Baccho plenus sum :

impetu msano
feror.
barbaria, -ae, /. gens fera vel inculta. :

basis, -is,/.lapis quadratus, qui statuam sustinet.

:

Battiades, -ae, m. : ex Batti genere ortus : imprimis, Calli-

machus, poeta Graecus, qui A.v.c. D floruit.
belua, -ae,/. animal vel bestia immani corpore, e.g. elephas.
:

blnl, -ae, -a (1) numerate distribiitwum

: um cuique duo : :

(2) duo.
blandipr, -iri, -itus sum :
adulor, arrideo : e. g. canis cauda
agitata domino blanditur.
blandus, -a, -um qui blanditur ridens. : :

Boreas, -ae, m. ventus e regione septentrional! ortus.

:

brumalis, -e hibernus. :

bustum, -I, n. rogus vel pyra ubi corpora mortuorum com-

:

buruntur.
C
caedes, actus caedendi vel occidendi.
-is, /. :

caenum, -I, n. lutum, id quod in viis post imbrem

: est.
caeruleus, -a, -um eo colore quo caelum serenum : est.

Caesar, -aris, m. C. lulius Caesar Octavianus Augustus, pri-

:

mus Romanorum imperator : obiit anno post Christum

natum
tertio decimo.
caespes, -itis, m. _segmentuni soli herbosi. turf. _ :

calathus, -I, m. vas e viminibus vel ramis lentis textum.

:

caleo, -ere : calidus sum : id quod calet, non friget.

56 VOCABULA SELECTA
calor, -oris, m. status eius quod calet (q. v.).
:

caltha, -ae, /. genus violae, colore luteo.

:

caneo, -ere : canus vel albus sum.

canna, -ae, /. calamus, arundo.
:

capella, -ae, /. capra nondum adulta.:

oapillus, -I, nt. : crines, id quod in capite gignitur.

Capitolia, -drum, n. templum lovis Optirni Maximi quod erat :

in monte Capitolmo.
oarina, -ae,/. ima pars navis navis ipsa.
: :

carpo, -ere, carpsi,_carptum :

(flores) lego :
(viam) eo.
cams, -a, -um :
dilectus, ainatus.
casa, -ae,/. : domus
humilis, magnitudine parva.
casia, -ae,/. herba quaedam odorata.
:

Castalia, -ae, /. fons in monte Parnasso Musis Apollimque

:

sacer.
oastus, -a, -um purus. :

casus, -us, m. actus cadendi fors.

: :

catulus, -I, m. ferae progenies non diu nata.

:

Cecropidae, -arum, m. Athenienses. :

cedo, -ere, cessi, cessum (alicui) locum do. :

Celer, -eris, m. equitibus Romanis tempore Romuli prae-

:

fectus.
Celeus, -el, m. : Eleusmorum rex.
celsus, -a, -um altus, sublimis. :

cera, -ae,/. : wax.

Cerealis, -e ad Cererem pertinens.
:

Ceres, -eris,/. : dea agri culturae fautnx.

cesso, -are, -avi, -atum a lab ore requiesco moror. : :

Ceyx, Ceycis, m. heros quidam in avem aquaticani versus,

:

cbarta, -ae, /. id in quo scnbitur papyrus,

: :

chorda, -ae, /. funiculus in instrumento musico, quod Latme

:

fides, Graece lyra dicitur.

chorus, -I, m. : cohors, cater va, turba.
Cimber, -bra, -brum : ad Cimbros, gentem Germanicam,
pertinens.
cinis, -eris, c.id quod igne exstmcto reliquum est.
:

Circus, -i, m.
locus ubi fiunt equorum certamina.
:

Circus Maximus Romae iuxta Tiberim. :

citus, -a, -um : celer, rapidus.

clam, adv. :
secreto, occulto, non aperte.
clava, -ae,/. ramus in fustem vel baculum formatus.
:

claviger, -a, -um qui clavam gerit. :

clavus, -I, m. margo togae aut tunicae purpureo colore.

:

cliens, -entis, m. qui se ad potentiorem aliquem applicat, ut

:

eius patrocinio defendatur. civis non omnmo liber is qui :

in rnanu vel potestate doinini est.

clipeus, -I, m. : scutum rotund urn.
 VOCABULA SELECTA 57

coagulum, -I, n. : id quod ad lac coagulandum adhibetur :

rennet.
cognatus, -a, -um propinquus qui eiusdem gentis est.
: :

cogo, -ere, coegi, coactum invitum aliquem vl impello. :

collabefacto, -are, -avi aliquid ita agito, ut cadat aut vacillet. :

Collatia, -ae, /. oppidum Latinum, a quo Collatmus dictus

:

est.
colluceo, -ere, -luxl :
splendeo, niteo. (lux.)
columba, -ae,/. avis turturi cognata.
:

coma, -ae, /. capilli folia.

: :

comperio, -ire, -peri, -pertum cognosco, invenio. :

compes, -pedis, m. vinculum, quo pedes vinciuntur. :

compesco, -ere, -pescui cohibeo, coerceo, refreno. :

concitus, -a, -urn citus, commotus. :

concors, -cordis, adj. unaniinus. (cor.) :

confero, -ferre, -tuli, collatum in unum fero : :

(arma) com-
mitto.
coniugium, -I, n. : matrimonium.
coniunx, -iugis, maritus uxor. c. : :

conscius, -a, -um qui idem scit. :

consero, -ere, -sevi, -situm nulla non parte sero. :

c5nsors, -sortis, adj. qui eandem sortem habet, e.g. maritus, :

uxor, frater, soror.

consul, -sulis, m. summus apud Romanos magistratus.
:

contemno, -ere, -tempsi, -temptum parvi aestimo, despicio. :

contingo, -ere, -tigi, -tactum : advenio, consequor accido. :

(tango.)
convalesco, -ere, -valui vires (e morbo) recipio. :

conubium, -I, n. matrimonium. :

convenit, usu impersondli de aliqua re consensus : fit.

cor, cordis, n. sanguinis secies.

:

cortex, -ids, m. pars arboris exterior,

:

cothurnus, -I, m. calceus solo crasso, quo utebantur apud

:

Graecos histriones tragic! buskin. :

Cremera, -ae,/. flumen in agro Veienti.

:

'
crepusculum, -I, n. quod tu nee tenebras nee possis dicere
:

lucem.'
crimen, -inis, n. id quod accusatur. :

crlnis, -is, m. coma, capillus.

:

Croesus, -I, m.: rex Lydiae, A.v.C. cc.

cruor, -oris, m. sanguis. :

cubo, -are, cubui, cubitum in lectum me iacio. :

culpa, -ae, /. : peccatum, id quod poena vel reprehensione

dignum est.
cultus, -a, -um : ornatus. (colo vb.)
cunae, -arum, /. :
lectulus, in quo infantes dormiunt.
Cupido, -inis, m. : deus amoris.
58 VOCABULA SELECTA
cupido, -inis, /. affectus animi aliquid vehementer cupientis.
:

cura, -ae, /. sollicitudo studium id quod curamus.

: : :

Cures, -ium, m. oppidum agri Sabim.:

Curia, -ae,/. locus in Foro Romano, ubi senatus conveniebat.

:

Cynthia, -ae,/. Diana, Artemis, Phoebe.

:

dapes (-um),/. epulae cena magnificentior.

: :

debilito, -are, -avi, -atum debilem vel invalidum redd 6. :

decet, decuit, vb. impers. decorum vel aptum est. :

decipio, -ere, -cepi, -ceptum : fallo, fraudo, dolo circumvenio.

decolor, -oris, adj. qui colorem suum arnisit. :

decutio, -ere, -cussi, -cussum ictu deicio, depello. :

degravo, -are, -avl, -atum depriino. :

delecto, -are, -avl, -atum placed", iuvo, voluptate moveo. :

demo, -ere, dempsi, demptum detraho, aufero. :

deploro, -are, -avl, -atum defleo, lamentor, valde maereo. :

deprecor, -arl, -atus sum vehementer oro ne quid mall fiat. :

desino, -ere, -sil, -situm cesso f mem agendi facio. : :

destringo, -ere, -strlnxl, -strictum gladium e vagina traho. :

deterior, -ius peior. :

Diana, Dianae,/. Apollinis soror, dea venatrix. :

Dido (-onis),/. regma Carthaginis etiam Elissa vocatur.

:
;

diduco, -ere, -duxi, -ductum : in contrarias partes duco.

digero, -ere, -gessi, -gestum : in ordine pono, distribuo.
dignor, -ari, -atus sum non indignum puto. :

diligo, -ere, -lexi, -lectum : amo, in numero amicorum habeo.

diruo, -ere, -rui, -rutum : everto, tota ruma deicio.
Dis, Ditis, m. inferorum rex, Pluto.
:

discursus, -us, m. actus hue illuc currendi. :

disicio, -ere, -iecl, -iectum : in diversas partes iacio.

dissipo, -are, -avl, -atum : in diversas partes ago.
diurnus, -a, -um ad diem pertinens. :

Dolon, -onis, m. speculator quidam Troianus.

:

dolor, -oris, m. Ira, tristitia, vel animi affectus ex his mixtus.

:

dubito, -are, -avi, -atum animo in contrarias partes trahor. :

dubius, -a, -um qui dubitat quod dubitatur.

: :

duro, -are, -avi, -atum maneo, diuturnus sum. :

E
ebur, -oris, n. : id quod e dente elephant! fit.
edax, -acis, adj. :
qui semper vel avide edit.
editus, -a, -um ortus, natus. :

edo, -ere, -didi, -ditum profero, emitto. :

effectus, -us, m. id quod ex aliqua re fit vel

: efficitur.
 VOCABULA SELECTA 59

ege5, -ere, -ui rel alicuius inopialaboro necessarium aliquid

: :

non habeo.
elegus, -I, m. versus elegiacus.
:

Eleusin, -mis, /. urbs Atticae. :

eligo, -ere, -legl, -lectum e pluribus rebus unam capio. :

Elissa, -ae,/. Dido. :

eloquium, -I, n. copia vel facultas dieendi.

:

emetior, -Irl, -mensus sum ad extremum metior: (viam) usque :

ad f mem eo.
Ennius, -I, m. poeta Latinus floruit A.v.c. DL.
: :

ensis, -is, m. :
gladius.
Ecus, -a, -urn qui in regione oriental! est.
:

epulae, -arum,/. cena magnificentius mstructa convivium.

: :

erigo, -ere, -rexi, -rectum elevo, tollo. (rego.) :

erudio, -Ire, -Ivi, -Itum: aliquem e rudi vel inculto doctum

facio :educo.
Erythea, -ae,/. insula in sinu Gadltano. :

Erytheis, -idis, adj. Erytheae incola. :

Eurus, -I, m. ventus ex oriente flans.

:

Euxmus, -a, -um ad Pontum vel Mare Nigrum pertinens. :

Evander, -drl, m. rex Arcadius, Tegeae incola. :

everto, -ere, -vertl, -versum in statuni contrarium verto. :

exaro, -are, -avi, -atum scribo. :

excuse, -are, -avi, -atum a culpa purgo, absolve, :

exilium, -I, n. exulis condicio. :

exitium, -I, n. interitus, pernicies, ruina.

:

experior, -Irl, -pertus sum experimentum facio. :

exsanguis, -e sanguine carens.

:

exsisto, -ere, -stiti prodeo, exeo. :

extendo, -ere, -tendi, -tentum vel -tensum : in exteriorem

partem tendo vel traho.
exul, -ulis, m. : e patria eiectus.

F
facies, -el,/. : os, voltus forma vel species externa alicuius rel.
:

faenum, -I, n. : herba in pabulum arefacta, qua equi vescuntur.

fagus, -I,/. : beech-tree.
fallax, -acis, adj. :
qui semper vel ex more fallit et decipit.
fallo, -ere, fefelli, falsum decipio : lateo. :

falx, -cis, /. : ferramentum incurvum, quo fruges metuntur,

arbores putantur.
famula, -ae, /. : serva, ancilla.
fateor, -erl, fassus sum non nego prae me fero. : :

fatigatus, -a, -um labore confectus, lassus, defessus. :

faustus, -a, -um felix, fortunatus, prosperus.

:

favilla, -ae,/. cinis levior, qui igne exstincto remanet.

:
60 VOCABULA SELECTA
fera, -ae,/. animal saevum, non mansuetum.
:

feritas, -atis,/. natura eius qui ferus est. :

ferrum, -I, n. metallum e quo f lunt gladii, falces, etc. gladius.

: :

ferveo, -ere, ferbui vel fervi aestuo fervet aqua cum igne : :

coquitur.
festmo, -are, -avi, -atum propero. :

fetus, -us, m. proles, progenies f ilius yel filia.

: :

fetus, -a, -um fetum habens quae parit: qui gignit.

: :

fictilis, -e qui fingitur e cera vel argilla factus. (fingo.)

: :

ficus, -l,f.: fig.

f Hum, -I, n. quod e lana Imove trahendo ducitur.
:

fingo, -ere, flnxl, fictum : formo, exprimo falso narro. :

flavus, -a, -um eo colore quo messis matura. :

flebilis, -e : lacriniis dignus vel plenus maestus, lugubris. :

fleo, -ere, flevl, fletum lacrimas efFundo. :

fluctus, -us, m. : unda maris agitatio. :

focus, -I, m. in foco est ignis qui domi ardet.

:

folium, -I, n. : a leaf.

forent=essent.
foris, -is,/. ianua, porta.
:

formido, -are, -avi, -atum : vehementer timeo.

formosus, -a, -um :
qui pulchra forma est.
fors, -tis, /. Fortuna casus.
: :

forsitan, adv. fortasse. :

fossor, -oris, m. qui fodit. : is

fragor, -oris, m. sonitus magnus qui frangendo fit. :

fraternus, -a, -um : ad fratrem pertinens.

fraus, -dis,/. dolus, msidiae. :

fremo, -ere, fremui sonitum gravern edo e.g. leo fremit. : :

frenum, -i, n. id quo equorum ora coercentur.

:

frequens, -ntis, adj. creber, assiduus, multus. :

fretum, -i, n. angustiae maris mare ipsum.

: :

frigidus, -a, -um fiigus habens, gelidus. :

frigus, -oris, n. id quod calori contrarium est. :

frons, -dis, /. folia, arboris coma,

:

fruges, -um, /. ea quae terra glgnit. :

fugax, -acis, adj. qui semper vel ex more suo fugit. :

fulgur, -uris, n. flamma e nubibus coruscans, quae tonitrum

:

praecedit.
fulmen, -inis, n. ignis aut lapis ardens, :
qui, dum tonat, in
terram cadere dicitur.
fulmineus, -a, -um ad fulmen pertinens. :

fulvus, -a, -um eo colore quo leo est. :

fundamen, -inis, n. :
pars ima aedifici, qua superior pars
inmtitur. .

funereus, -a, -um ad funus pertinens. :

fungor, -i, functus sum efficio quod mini faciendum : est.

 VOCABULA SELECTA 61

funus, -eris, n. exsequiae, ritus mortuos sepeliend! mors.

: :

furiosus, -a, -um furens animi motu vehement! concitatus.

: :

furtim, adv. : modo occulto et tardo. (fur.)

G
Gallus, -i, m. : vir Vergil! aequalis, rebus cum militaribus turn
poeticis praestans.
gelidus, -a, -um fiigidus : : calore carens.
gemellus, -a, -um geminus. :

gemino, -are, -avi, -atum geminum facio, duplico. :

gemitus, -us, m. actus gemendi sonitus gravis quo : : trlstitia

significatur.
gemma, -ae, /. lapis pretiosus. :

gemo, -ere, -ui sonum tristem edo. :

gena, -ae,/. pars oris human! quae inter

: malas oculosque est.
gener, -i, m. f!liae maiitus.
:

generosus, -a, -um bono genere natus nobilis. : :

genitor, -oris, m. pater, is qu! g!gnit. :

genitus, -a, -um 9 partic. natus, creatus. (gigno.) :

gentilis, -e ad gentein pertinens.

:

Germanicus, -I, m. Caesar Germanicus, Tiber! Caesaris filius :

adopt!vus.
Getae, -arum, m. gens Scythica. :

Geticus, -a, -um ad Getas pertinens. :

gigno, -ere, genui, genitum procrep, genero. :

glans, -dis,/. baca quercus, fag!, aHarum arborum.

:

gracilis, -e : tenuis sub tills. :

Graius, -a, -um Graecus. :

grandaevus, -a, -um :

senior, aetate provectus.
granum, -I, n. semen frument!, tritici, horde!, racemi.
:

gremium, -i, n. ea pars corporis qua matres, dum sedent,

:

liberos excipiunt.
gusto, -are, -avi, -atum : cibum labiis experior :
paullum edo.
gutta, -ae,/. : minima pars aquae.

H
habena, -ae, /. : id quo equ! reguntur.
Haemonis, -idis, /. mulier Thessalica. :

Haemonius, -a, -um Thessalicus. :

Haemus, -I, m. : montes Thracii.

Halcyon, -onis, /. alcedo avis aquatica, in quam Halcyone :
;

Ceycis uxor versa est.

Helicon, -onis, m. mons Boeotiae, Apollin! Mus!sque sacer. :

Henna, -ae,/. urbs Siciliae. :

herba, -ae, /. : viride illud quo vestltur humus.

Hercules', -is, m. : love natus, magnis viribus praeditus.
62 VOCABULA SELECTA
herds, -6Is, m. semideus is cui aut mater aut pater deus est.
: :

Hesperius, -a, -um ad Occidentem pertinens. :

hibernus, -a, -um ad hiemem pertinens. :

hirsutus, -a, -um saetis aut crmibus horridus, asper.

:

honoratus, -a, -um honoribus ornatus. :

hospitium, -I, n. (1) actus hospites vel advenas excipiendi.

:_

(2) domus, ubi hospites excipiuntur.

hostia, -ae,/. victima, animal quod in sacris occiditur.
:

Hymen, -enis, m. : deus qui nuptiis praesidet.

Hymenaeus, -I, m. :
Hymen.

iacto, -are, -avi, -atum : iterum atque iterum iacio.

iaetura, -ae, /. :
quod navis levandae causa in mare iacitur :

damnum.
Ico, -ere, Id, ictum ^ pereutio.
Ide, -es,/. : mons Troadis.
ignarus, -a, -um : nescius.
imago, -inis,/. : simulacrum, rei alicuius repraesentatio.
immanis, -e : ingens : saevus, importunus.
immensus, -a, -um : ingens : qui mensuram yel modum excedit.
immitis, -e : non mitis, crudelis, qui sine misericordia est.
immodicus, -a, -um : qui modum excedit.
immolo, -are, -avi, -atum : sacrifice : occido.
impedio, -ire, -pedlvi, -pedltum coerceo vincio. : :

impello, -ere, -pull, -pulsum in aliquam partem pello vel ago. :

impensa, ae,/. : sumptus, pecunia in aliquid consumpta.

improbus, -a, -um : non probus, malus, sceleratus.
Inachis, -idis,/. e gente Inachi, regis Argolici, orta.
:

inanis, -e vacuus : vanus.

:

inassuetus, -a, -um non assuetus, msolitus. :

incautus, -a, -um non :

cautus, qui sibi cayere nescit.
incumbo, -ere, -cubui, -cubitum : in aliquid innitor :
ope-
ram do.
Inda belua, -ae, /. elephas. :

indlgnor, -ari, -atus sum indignum puto

: :
aegre fero.
indocilis, -e qui doceii : non potest.
induo, -ere, -dul, -dutum corppri (vestem) circumdo. :

Indus, -a, -um ad Indiam pertinens.

:

inermis, -e qui arma non habet.

:

iners, inert! s, adj. cui nulla artis cura est, ignarus, piger.
:

infamia, -ae, /. dedecus, turpitudo.

:

infelix, -icis, adj. : non felix, infortunatus miser. :

Infula, -ae, /. ornamentum, quod sacerdotis temporibus

:

circumdatur.
ingeniosus, -a, -urn arte vel ingenio praestanti sollers. : ;
 VOCABULA SELECTA 63

innitor, -I, -nisus vel nixus sum : in aliqua re mtor, incumbo :

sustineor.
inops, inopis, adj. egens, qui sine ope est. :

insignia, -e praeclarus, splendidus.

:

Insto, -are, -stiti proxime aggredior : immineo. :

intendo, -ere, -tendi, -tensum vel -tentum valde tendo : :

dirigo arcum intendo cum sagittam emitto.

:

intermit to, -ere, -misi, -missum : in medio opere cesso.

intumesco, -ere, -tumul tumidus fio, turgesco. :

intus, adv. intra. :

inultus, -a, -um : (sensu activo) qui pro iniuria accepta poenas
non siimit (sensu passivo) qui pro iniuria illata poenas
:

non dat.
inutilis, -e : non utilis, e quo nihil boni vel commodi fit.
invigilo, -are, -avi, -atum in aliqua re vigilo non dormio.
: :

invitus, -a, -um nolens. :

lonius, -a, -um ad mare Ionium pertinens, quod inter mare

:

Adriaticum et mare Siculum est.

love, sub h. e. sub caelo aperto.
:

irritus, -a, -um inutilis, vanus, nihil efficiens.

:

Ismarius, -a, -um ad Ismarurn, rnontem Thraciae, :

pertinens.
iugalis, -e ad nuptias pertinens.
:

iugerum, -T, n. agri mensura, pedes ducentos quadraginta

:

longa, centum viginti lata.

lugurthmus, -a, -um : ad lugurtham, Numidarum regem,
pertinens.
lulia templa, -orum, n. templa divi : lull,
luno, -onis, /. lovis uxor. :

luppiter, lovis, m. deorum rex. :

labo, -are, -avi, -atum : vacillo, iam iam casurus sum.

lacer, -a, -um laniatus, laceratus, scissus.
:

lacerna, -ae, /. vestis exterior lana crassiore.

:

lacero, -are, -avi, -atum vi scindo vel divello. :

lacertus, -I, m. pars bracchii superior.

:

laevus, -a, -um sinister. :

lammina, -ae,/. segmentum metalli tenuissimum. :

lampas, -adis,/. fax, taeda. :

lana, -ae,/. tanquam crines qui in tergoovium gignuntur:

: id
quod ex ovium vellere in usum vestium netur.
Lar, Laris, m. deus qui familiae Romanae praesidebat.
:

las sus, -a, -um fatigatus. :

lateo, -ere, -ul : in loco abdito sum, non videor.

Laurens, j-entis, adj. ; ad Laurentum, oppidum Latlnum,
pertinens.
64 VOCABULA SELECTA
laxus, -a, -um non intentus, remissus.
:

lector, -toris, m. qui librum legit. : is

legitimus, -a, -um : lege constitutus.

lena, -ae, /. : ea quae servas vendit.
lenis, -e : mollis, mitis.
lentus, -a, -um : qui facile flectitur tardus. :

levo, -are, -avi, -atum levem facio : tollo. :

Hbro, -are, -avi, -atum aequabili motu agito vel sustineo. :

libum, -I, n.: placenta: genus cibi frumento, oleo, melle factum.
Libycus, -a, -um ad Libyam vel Africam pertinens.:

limen, -inis, n. lapis in ianua transversus, qui sub pedibus

:

intrantiuni est.
limosus, -a, -um limo vel caeno plenus. :

linter, -tris,/. navicula, cumba.

:

linum, -I, n. : herba quae in usum vestium netur :

flax.
liquefacio, -ere, -f^ci, -factum liquidum facio. :

liquesco, -ere, licul liquidus f 10. :

lis, litis, /. : controversia, rixa, contentio.

lituus, -I, m. tuba incurva.
:

livor, -5ris, m. invidia. :

lucidus, -a, -um : luce plenus illustris. :

Lucretia, -ae, /. : Collatini uxor.

Lucretius, -i, m.: poeta Latmus: de Rerum Natura A.-V.C. DCXC
scripsit.
lucrum, -I, n. quaestus, pecuniae incrementum vel auctio.
:

luctus, -us, m. tiistitiae significatio lacrimae.

: :

luo, -ere, lul (poenas) do vel solvo.

:

Lupercal, -is, n. antrum sub Monte Palatmo. (lupus.)

:

Luperci, -orum, m. sacerdotes apud Romanos antiqui. :

lupus, -I, m. fera rapax frenum.

: :

lustralis, -e qui a peccatis purgat.

:

lusus, -us, m. actus ludendi ludus.

: :

luxurio, -are, -avi, -atum herba multo imbre umens nee falce :

resecta luxuriat.
Lycoris, -idis,/. : Galli arnica,
lympha, -ae,/. aqua. :

Lynceus, -el, m. Hypermnestrae maritus. :

lyricus, -a, -um ad lyram :

pertinens.
Lyrnesis, -idis,/. :
Lyrnesi incola: imprimis Biiseis.
M
macto, -are, -avi, -atum (victimam) occido. :

macula, -ae, /. intervallum retis raris fills nexi.

:

madidus, -a, -um non siccus, uvidus, umens. :

Maenas, -adis, /. femina Baccho deo pmnino dedita. :

Maeonides, -ae, m. Maeoniae vel Lydiae filius, h.e. Homerus. :

Maeotis, -idis, /. adj. ad paludem Maeoticam pertinens. :

 VOCABULA SELECTA 65

maered, -ere dolore vel tristitia afficior.

:

maestus, -a, -um qui maeret, tristis. :

Magnus, -I, m. Cn. Pompeius Magnus, dux Romanus.

:

malo, malle, malul magis vel potius volo. :

mand5, -are, -avi, -atum : iubeo : committo.

manifestus, -a, -um clarus, perspicuus. :

mansuetus, -a, -um manibus assuefactus : : non ferus, lenis,

placidus.
margo, -inis,m. extrema alicuius rei ora. :

marltus, m. is GUI mulier nupta est.

-I, :

Marius, -I, m. Romanorum dux clarissimus.

:

Mars, Martis, m. (1) deus bellorum auctor. :

(2) studium aut
fortuna belli.
Martigena, -ae, m. Martis f ilius. :

matrona, -ae, /. civis Roman! uxor. :

Mavors, -ortis, m. Mars. :

mel, mellis, n. liquor dulcis ab apibus confectus.

:

melilotus, -I, /. : herba odorata el cognata quam nos clover

vocamus.
memoro, -are, -avi, -atum mentionem facio, narro. :

Menandros, -i, m. poeta comicus Atheniensis floruit : : A.v.c.

CCCCL.
mensura, -ae, /. modus, id quo aliquid metnnur.
:

mentior, -Iri, -Itus sum id dico quod non est. :

meretrix, -tricis,/. femina improba. :

mergo, -ere, mersi, mersum sub undas premo. :

merum, -i, n. : vinum.

Metanira, -ae, /. Celei uxor. :

metuo, -ere, -ui timeo, paveo. :

metus, -us, m. timor. :

mico, -are, micui crebro celeiique motu agitor : : corusco :

e.g.
stella micat.
militia, -ae, /. : vita militaris.
minax, -acis, adj. qui minatur vel se nociturum praebet. :

Minerva, -ae,/. dea, artium sapientiaeque cultrix.:

mimstro, -are, -avi, -atum praebeo, oifero inservio. : :

Minos, Minois, m. rex Cretensiuin prima mundi aetate. :

minuo, -ere, minui, minutum minorem facio vel reddo* :

mirus, -a, -um admirandus. :

mitesco, -ere mitis vel tener : fio.

mitigo, -are, -avi, -atum mitem facio. :

mitra, -ae, /. capitis tegimentum gentium orientalium.

:

mobilis, -e qui facile movetur Instabilis.

: :

modus, -I, m. via et ratio qua aliquid fit mensura carmina

: : :

(quia sub aurium mensuram cadunt).

moles, -is,/. res magna et ponderis magnT.
:

mollis, -e tener non durus, non asper.

: :
66 VOCABULA SELECTA
moror, -ari, -atus :
cunctor, cesso, tardo. sum
morum, -i, n. baca nigra, suavissimo sapore, autumno
: matura.
mos, moris, m. : modus agendi usitatus : mstitutum : consue-
tude.
mugio, -ire mugitum edo.
:

mugitus, -us, m. vox bourn. :

mulceo, -ere, mulsi, mulsum : manu leniter tracto : lenio vel

mollio.
Mulciber, -berl, m. : Volcanus.
munus, -eris, n. : donum : officium.
murex, -icis, m. : concha ex qua purpura gignitur: fucus
purpureus.
mustum, -I, n. : vinum recens, nondum maturum.
mutuus, -a, -um :
reciprocus, in vicem pariter respondens.
myrtus, -i,/. : arbor humilis bacas suaveolentes ferens.
mysta vel mystes, -ae, m. : sacrorum pentus : arcams sacris
initiatus.

N
nanclscor, -ci, nactus sum : casu invenio vel experior,
natalis, -e : dies natalis est quo die nati sumus.
navita, -ae, m. nauta. :

necto, -ere, nexui vel nexi, nexum :

ligo, iungo, plecto.
nemorosus, -um arboribus
-a, :
plenus. (nemus, n.)
neo, nevi, netum I spin. :

nep5s, -otis, m. : fill aut filiae f Ilius.

Westor, -toris, m. rex Pylius, Graecorujn Troiain obsidentium
:

natu maximus.
nex, necis, /. mors. :

nimius, -a, -um modum excedens, maior quam opus est.

:

niteo, -ere, -ui :

splendeo, fulgeo.
nitor, -I, nisus vel nixus sum valde conor. : ,

niveus, -a, -um :

qui colore nivis, h.e. albo, est.
noto, -are, -avi, -atum (oculis) designo, deligo. :

Notus, -I, m. ventus e parte meridiana ortus.

:

novalis, -e de agro dicitur, qui non exercetur.

:

nudo^ -are, -avi, -atum nudum facio (gladium) : :

stringo. ;.

nudus, -a, -um veste aut auxilio carens.

:

numen, -inis, n. :
potentia divina : deus ipse.
numerus, -I, m. : in re musica vel poetica certa mensura ;

modus ; carmen,
nurus, -us,/. : fill uxor.

oblivlscor, -i, oblitus sum non memini. :

oborior, -m, -ortus sum orior alicui invito. :

obruo, -ere, -rui, -rutum operio r tego, sepelio. :

 VOCABULA SELECTA 67

obsisto, -ere, -stiti obsto : : me alicui oppono.

obstipesco, -ere, -stipui : prae admiratione aut metu vix
mover! possum.
obtempero, -are, -avi, -atum :
oboedio, pareo.
occulo, -ere, -culul, -cultum :
operio, abdo: in secretum condo.
occupo, -are, -ayi, -atum : subito capio incautum aliquem
:

ferio vel adorior.

odoratus, -a, -um (odor.) : suaveolens.
officium, -I, n. aliquis facere debet; debitum, munus.
: id quod
olor, -or is, m. : cycnus, avis magna, albo colore, aquarum incola.
operio, -Ire, -perul, -pertum : tego, celo.
opulentia, -ae,/. divitiae, copia. :

orbus, -a, -um parentibus aut libeiis piivatus.

:

ordior, -irl, orsus sum : incipio.

origo, -inis,/. rjnitium id quo aliquid oritur vel esse coepit. :

ortus, -us, m. actus oriendi vel surgendi locus ubi Sol oritur,
: :

Oriens.
osculum, -I, n. signum amoris, quod oribus coniunctis datur.
:

os, ossis, n. :
pars solida et dura membri.

pactum, -I, n. id quod convenit. :

Palatium, -I, n. mons Palatinus. :

palatum, -I, n. superius oris cavum, in quo gustus

: est cibi.
Pales, -is,/. dea pastorum apud Italos.
:

palla, -ae,/. toga. :

Pallas, -adis,/. Minerva vel Athena. :

pallor, -oris, m. status eius qui pallidus est : :

pallid! autem
sunt mortui.
palustris, -e : ad paludem pertinens :
palus autem est locus ex
terra et aqua mixtus.
pando, -ere, pandi, passum vel pan sum: extendo :
aperio :

solvo.
par, paris, adj. aequus. :

Paris, -idis, m. Priam! f ilius. :

pariter, adv. simili modo.

:

Parrhasis, -idis, /. Arcadiae incola. :

partus, -us, m. actus pariendi. :

parum, adv. minus iusto minus quain oportet.

:
;

patientia, -ae, /. facultas patiendi. :

patruus, -I, m. patris frater. :

paulatim, adv. sensim, gradatim. :

paveo, -ere, pavi metuo, timeo. :

pavidus, -a, -um qui semper vel ex more suo pavet : :

pavens.
pecto, -ere, pexi, pexum I comb. :

Pelasgus, -I, m. lovis f ilius, gentis Argolicae auctor.

:

E2
68 VOClBULA SELECTA
Penates, -ium, m. di domestic! domus ipsa. : :

pendeo, -ere, pependi poma de arbore pendent. :

pensum, -I, n. opus quod certo tempore faciendum

: est.
peregrmus, -a, -um exterus, alienus, advena. :

perennis, -e :
qui per annos durat.
Pergamum, Pergama, -orum, n. : Troia, Ilium.
-I, vel

permulceo, -ere, mulsi, -mulsum totum nmlceo. :

persto, -are, -stiti permaneo. :

pervigilo, -are, -avl, -atum per totam noctem vigilo. :

Phoebus, -I, m. :
Apollo.
Phrygius, -a, -um : ad Phrygian! pertinens: Troicus: Phrygia
auteni in Asia est.

pietas, -atis, /. virtus eius qui pius est.

:

piger, -gra, -grum : ignavus, qui nihil agit.

pignus, -oris, n. id quod alter! quasi fide! fmnamentum datur
: :

pledge.
pinguis, -e : crassus : fertilis.
pius, -a, -um qui debita erga deos, parentes, patriam solvit.
:

plango, -ere, planxi, planctum ferio, percutio pectus plan- : :

gendo maerorem ostendo.

plangor, -oris, m. sonitus qu! plangendo fit. :

planta, -ae, /. !ma pars pedis. :

plausus, -us, m. manuum in adimratione collisio. :

pluvialis, -e ad pluviani vel imbrem pertinens.

:

Poenus, -a, -um Carthaginiensis Afer. :

;

pollex, -icis, m. ille digitus, qu! cetens crassior

: est.
pontus, -I, m. mare. :

Pontus, -I, m. : Mare Euxinum vel Nigrurn.

populous, -a, -um ad populum pertinens. :

populus, -I, /. the poplar-tree.

:

porrigo, -ere, -rexl, -rectum pro-tend o. :

positus, -us, m. situs, (pono, vb.) :

possideo, -ere, -ssdi, -sessum habeo, teneo. :

postis, -is, m. : ianuae quasi columna.

post-modo, brev! tempore postea.
adv. :

potentia, -ae, /. potestas, imperium. (possum, vb.)

:

praeceps, -cipitis, adj. headlong, (prae, caput.) :

praecingo, -ere, -cinxi, -cinctum : cingo, circumdo.

praecipito, -are, -avl, atum : praecipitem ago.
praepedio, -ire, -Ivi, -Itum impedio, cohibeo. :

praestruo, -ere, -struxi, -structum a fronte struo. :

praeterquam, adv. aut coniunctio excipiendi : nisi, praeter,

excepto.
praevius, -a, -urn qu! in via ante it. :

pratum, -i, n.. locus herbosus, ubi pecora pascuntur.

:

Priamides, -ae, m. Priam! f !lius. :

Priamus, -I, m. rex Troianorum. :

 VOCABULA SELECTA 69

priscus, -a, -um :

antiquus.
proavus, -I, w.
avi pater. :

procedo, -ere, -cessi, -cessum : progredior.

procumbo, -ere, -cubul, -cubitum pronus cado vel iaceo. :

prddd, -ere, -didl, -ditum : aliquem inimicis perfidiose dedo.

profiteer, -eri, -fessus sum :
polliceor :
prae me fero.
profugus, -a, -urn. exul. :

profundus, -a, -um qui magna deorsum altitudine : est.

prolect5, -are, -avi, -atum voluptate traho, allicio. :

proles, -is,/. progenies, filius aut filia.

:

pronus, -a, -um praeceps proclmato capite cadens vel

: :

iacens.
propero, -are, -avi, -atum celeriter eo vel ago. :

pr5pono, -ere, -posul, -positum a fronte pono. :

prostituo, -ere, -stitui, -stitutum palam colloco vendendi :

causa.
prosum, prodesse, profui : alicui commodo sum : utilis sum.
Protesilaiis, -I, m. Laiidamiae maiitus.
:

protinus, adv. :
statim, continuo, sine mora.
prulna, -ae, /. :
hoar-frost.
pudendus, -a, -um cuius nos pudere :
oportet.
pudicus, -a, -um pudore plenus. :

pudor, -oris, m. affectus animi quo a re turpi prohibemur.

:

pulverulentus, -a, -um pulvere plenus vel sordidus. :

purgo, -are, -avi, -atum purum facio. :

Pylades, -is, m. vir Phoceus, Orestis amicus.

:

quaero, -ere, quaesivi, quaesitum peto : :

rogo.
quantuluscunque, -acunque, -umcunque :
quamvis parvus.
quatio, -ere, quassi, quassum vehementer agito. :

queror, queri, questus sum voce dolorem significo. :

quies, -etis,/. tranquillitas operis intermissio: somnus.

: :

quilibet, quaelibet, quodlibet pron. et adj. indef. quem- : :

cunque vis, quivis.

Quirinus, -i, m. Mars Martis filius, Romulus.
: :

Quirites, -ium, m. elves Roman!. :

B
racemus, -I, m. : baca quam vitis fert.
radio, -are, -avi, -atum tanquam : radios lucis emitto :
splendeo.
ratis, -is,/. : navis.
raucus, -a, -um voce gravi et aspera praeditus.
:

recens, -ntis, adj. nuper factus. :

recessus, -us, m. locus in partes interiores reductus.

:

recondo, -ere, -didi, -ditum repono ubi videri non potest. :

70 VOCABULA SELECTA
rector, -toris, m. :
qui aliquid regit navis gubernator.
is :

recurvus, -a, -um curvus, reflexus.

:

reditus, -us, m. : actus redeundi id quod quotannis redit, :

e.g.
fruges, pecunia.
redux, -ueis, adj. qui redit. :

refero, -ferre, rettuli, relatum : retro fero : iteruin dico,

cano.
regalis, -e ad regem pertinens.
:

regressus, -us, m. reditus, actus regrediendi. :

remigium, -I, n. id quo navicula movetur. :

renideo, -ere luceo, refulgeo hilaii voltu sum.

: :

re or, rerl, ratus sum puto, opmor. :

repercutio, -ere, -cussi, -cussum imago inspicientis : e

speculo repercutitur.
requies, -etis, /. quies. :

requiesco, -ere, -quievi, -quietum : a labore cesso :

quietem
ago.
reseco, -are, -secui, -sectum ad vivum seco : rescindo. :

resisto, -ere, -stiti gradum sisto : repugno. :

resolvo, -ere, -solvi, -solutum : a vinculo libero.

resto, -are, -stiti remaneo. :

rete, -is, n. plaga, laqueus, nexum quo ferae capiuntur.

:

retineo, -ere, -tinui, -tentum a progrediendo prohibeo. :

revive, -ere, -vixi, victum in vitam redeo. :

revocamen, -inis, n. id quod revocat. :

Rhesus, -I, m. dux Thracum.

:

rigidus, -a, -um qui fleet! non :

potest.
rite, adv. : solito vel iusto more.
rivus, -I, m. parvum flumen.
:

rubeo, -ere, -ul ruber sum. :

ruber, -bra, -bruin : eo colore quo sanguis.

rubetum, -I, n. : locus in quo rubi crebii gignuntur.
rubus, -I, m. bramble. :

ruga, -ae,/. sulcus quidam qui in fronte senis fit.

:

rugosus, -a, -um rugis plenus. :

rumosus, -a, -um : rulna lapsus, dirutus.

rupes, -is,/. : saxum, scopulus.
ruricola, -ae, adj. :
qui rus incolit.
rutrum, -i, n. : mstrumentum quo solum foditur vel eruitur.

3
sapor, -oris, m. : taste, savour.
sata, -drum, n. ea quae sata sunt, fruges. (sero, vb.)
:

satus, -a, -um, partic. pass. natus, ortus. (sero, vb.) :

sceleratus, -a, -um pessimus, improbus. (scelus, n.} :

soeptrum, -I, n. insigne regium. :

 VOCABULA SELECTA 71

scilicet, adv. :
sane, profecto.
scindo, -ere, scidi, scissum lacero, vi divide. :

scopulus, -I, m. rupes angusta et abrupta.

:

Scythia, -ae, /. regio a Ponto usque in paries Boreales

:

pertinens.
Scythicus, -a, -um ad Scythiam pertinens. :

seed, -are, secui, sectum cultro vel alio ferramento divide, :

sector, -ftri, -atus sum sequor inimice. :

securus, -a, -um sine cura. :

sedes, -is,/. donius. (sedeo, vb.)

:

sedulitas, -atis,/. studium laborandi. :

semibos, semibovis, adj. qui dimidia parte bos est. :

semivir, -a, -um, adj. qui dimidia parte vir est. :

senesco, -ere senex fid. :

senilis, -e ad senem pertinens.

:

sensus, -us, m.: actus sentiendi.

sentio, -ire, sensi, sensum oculis aut naso aut auribus :

percipio.
series, -el,/. : ordo continuatus.
sero, -ere, sevi, satum : / sow.
servitium, -I, n. servi condicio, servitus. :

siccus, -a, -um aridus, umore carens.

:

Sichaeus, -I, m. : vir Tyrius, Elissae maiitus.

Siculus, -a, -um : ad Sicilian! pertinens.
sidus, -eris, n. astrum, caeli signum.
:

SIgeius, -a, -um ad :

Sigeum, oppidum Troadis, pertinens.
silex, -icis, m. :
lapis durissimus :
flint.
Silvia, -ae,/. :Romuli Remique mater.
Simols, Simoentis, m. fluvius Troianus. :

simulo, -are, -avi, -atum verbis aut actis : efficio ut id quod

non est videatur esse.
singultus, -us, m. sonitus fractus dolore laborantis.
:

socer, -I, m. mariti aut uxoris pater,

:

socialis, -e : ad socium vel convivam pertinens.

sodalis, -is, m. : socius, comes,
solidus, -a, -um : nulla parte cavus.
sollicitus, -a, -um : anxius, metu agitatus.
solum, -I, n. :
humus, terra.
solvo, -ere, solvi, solutum : e vinculis libero.
sonus, -I, m. sonitus. :

Sophocleus, -a, -um ad Sophoclem, poetam tragicum Graecum, :

pertinens. Sophocles autem A.v.c. ccc floruit.

soporifer, -a, -um soporem vel somnum inducens. :

sospes, -itis, adj. salvus, incolumis. :

spargo, -ere, sparsi, sparsum hue illuc :

iacio, ago.
spectatrix, -icis, /. ea quae spectat. :

spelunca, -ae,/. antrum, caverna. :

72 VOCABULA SELECTA
sponte sua :
ultro, non coactus.
stella, -ae,/. sidus, astrum.
:

sterno, -ere, stravi, stratum : humum deicio.

stipes, -itis, m. truncus, palus.
:

stipula, -ae,/. culmus vel calamus frumenti stalk.

: :

stirps, stirpis. /. proles, progenies, natus vel nata.

:

stlva, -ae, /. ea pars aratri qua regitur.

:

stramen, -inis, n. stipula arida hum! strata, (sterno, vb.)

:

strenuus, -a, -um impiger, non ignavus. :

studium, -I, n. : cupido, ardor animi.

stupeo, -ere, -ul stupidus sum mente captus sum.
: :

sub seed, -are, -secui, -sectum infra seco. :

subside, -ere, -sedl, -sessum paulatim de recta decido. :

succiduus, -a, -um subsidens. (cado, vb.) :

sucus, -I, m. liquor qui est in herbis.'

:

sulcus, -I, m. quasi fossa, quam arando facimus.

:

Sulmo, -onis, m. :
oppidum Paelignorum.
superstes, -stitis, qui aliis mortuis adhiic vivit.
adj. :

supersum, superstes sum.

-esse, -ful :

suspicor, -ari, -atus sum non pro certo quidem habeo, sed :

ad opmandum inducor.

T
tabella, -ae, /. tabula parva.
:

tabesco, -ere, tabul liquesco. :

taeda, -ae,/. fax, lampas.

:

Tagus, -I, m. flumen Lusitaniae aquis auriferis.

:

Tartara, -drum, n. loca, ubi mortui poenas dant. :

Taurl, -drum, m. locus Scythicus. :

tego, -ere, texl, tectum :

velo, operio.
tellus, -uris,/ terra. :

pugna e manibus emittitur.

telum, -I, n. : id quod in
temerarius, -a, -um qui inconsulto in pericula currit. :

tendo, -ere, tetendl, tensum vel tentum (arcum) tendo, :

(cursum) tendo, magno studio eo.

tenuis, -e non crassus, subtilis.
:

tenuo, -are, -avl, -atum tenuem facio. :

tepeo, -ere, -ul modice vel vix caleo.

:

tepidus, -a, -um qui tepet. :

thalamus, -I, m. cubiculum nuptiale.

:

Theseus, -a, -um ad Theseum, regem priscum Atticae, per-

:

tinens.
Thoans, -antis rex Taurorum. :

Threicius, -a, -um ad Thraciam pertinens. :

thymum, -I, n. herba suaveolens.

:

Tiberlnus, -I, m. deus, qui Tiberim fluvium curat.

:
 VOCABULA SELECTA' 73

Tiberis, -is, m. fluvius, ad quern sHa est

:

Tibullus, -I, m. poeta elegiacus Latinus floruit A.v.c. DCCXXX.

: :

tingo, -ere, tinxi, tinctum madefacio, umore irnbuo mfjcio. : :

titulus, -I, m. inscriptio nominis et rerum gestarum alicuius.

:

TItyrus, -I, m. pastor apud Vergilium.

:

tollo, -ere, sustull, sublatum aufero erigo. : :

tonitrus, -us, m. fragor qui in caelo fit. :

torpeo, -ere, -ui : languep, sensu motuque careo.

torus, -I, m. : lectus nuptialis.
traicio, -ere, -iecl, -iectum :
transfigo.
trepido, -are, -avi, -atum : metu vel aliqua mentis perturba-
tione tremo.
trepidus, -a, -um qui trepidat. :

trinodis, -e tres nodos habens.

:
(nodus knot.) =
triumpho, -are, -avi, -atum : de aliquo victoriam reporto :

triumphuni ago.
Trivia, -ae,/. Diana quae in triviis colitur.
:

tueor, -eri, tuitus vel tutus sum servo. :

tumeo, -ere, -ui turgeo e.g. vela navis vento tument.

:
;

tumulus, -I, m. sepulcrum. :

turba, -ae,/. caterva, multitude

: .

turbidus, -a, -um turbatus. :

turbo, -are, -avi, -atum misceo, confundo. :

turpis, -e inhonestus, foedus, indecorus.

:

turris, -is, /. aedificium in magnam altitudinem editum.

:

tus, turis, n. incense. :

Tuseus, -a, -um ad Etruriam pertinens. :

Typhoeus, monstrum terra genitum, centum brac-

-eos, m. :

chiis, flammifero. Bello contra deos moto a love

ore
fulmine ictus sub Aetnam, montem Siciliae, sepultus est.
Cum autem Aetna flammas et saxa ardentia evomeret, ^ma
erat Typhoea haec effundere.
Tyrius, -a, -um : ad Tyrum, urbem Phoeniciae, pertinens.
Tyrrhenus, -a, -um : Tuseus.

TJ
uber, -eris, n. mamma. :

uber, -eris, adj. fecundus, fertilis, ferax. :

ululatus, -us, m. clamor muliebris. :

ulva, -ae, /. herba palustris.

:

unguis, -is, m. corneum illud quod in extremis digitis

:

glgnitur.
urgeo, -ere, ursi impello, propello. :

usque, adv. semper,

:

usus, -us, m. actus utendi utilitas.,

: :

uva, -ae, /. a grape-cluster.

:

uvidus, -a, -um non siccus, madidus, umidus. :

74 VOfiABULA SELECTA

vacat, 0&. imper. : ab opere cessatur.

vacuus, -a, -um :
inanis, non plenus.
vadum, -I, n. :
aqua f return.
:

vagio, -Ire, -ii, -Itum

clamorem infantilem edo. :

valeo, -ere, -ui validus sum, vires habeo.:

Varro, -onis, m. poeta Latinus, Ovidi aequalis. :

vastus, -a, -urn immanis et incultus. :

velifer, -a, -um : veils instructus.

velociter, adv. : celeriter.
vena, -ae, /. per venas sanguis fluit.
:

venatus, -us, m. actus venandl vel feras persequendi.

:

verso, -are, -avi, -atum saepe verto. :

vertex, -icis, m. summum caput. :

Vesta, -ae, /. dea cui focus domesticus curae est.

:

vetustas, -atis,/. longuin temporis spatium. (vetus, adj.) :

vibro, -are, -avi, -atum iacto, quatio. :

in vices vicissiin, alternis.

:

viduus, -a, -um aliqua re carens imprimis qui uxore aut

: :

quae marito caret.

vigor, -oris, m. vires. :

vilis, -e :
qui nullo pretio aestimatur.
vimen, -inis, n. ramulus flexibilis. :

virga, -ae,/. ramulus vel surculus arboris baculum.

: :

virgultum, -i, locus virgis consitus.

n. :

viridis, -e : eo colore quo frondes sunt.

virtus, -utis,/.: habitus virilis fortitudo. :

vitiosus, -a, -um vitiis plenus mendosus. :

;

vitta, -ae, /. infula, qua caput vincitur.

:

vitulus, -i, m. bos nonduin adultus.

:

vocalis, -e magna aut clara voce praeditus.

:

volgus, -i, n. plebs, multitudo hominum tenuiorum.

:

voltus, -us, m. os, facies. :

volucer, -cris, -ere qui volat avis, ales. : :

volvo, -ere, volvi, volutum rota volvitur. :

vomer vel vomis, -eris, m. ea pars aratri qua sulcus eruitur. :

X
Xanthus, -i, m. :
Scamander, fluvius Troadis.

Z
Zephyrus, -i, m. : ventus ex occidente ortus.
OXFORD : HORACE HART M.A.
PRINTER TO THE UNIVERSITY
 344523

UNIVERSITY OF CALIFORNIA LIBRARY