Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α’Γυμνασίου

2η Ενότητα

Το κείμενο και η μετάφρασή του

Ἐν Ἀθήναις διδάσκουσι Στην Αθήνα διδάσκουν

καὶ νουθετοῦσι τοὺς παῖδας μετ’ ἐπιμελείας.
Πρῶτον μὲν καὶ τροφὸς καὶ μήτηρ
καὶ παιδαγωγὸς καὶ αὐτὸς ὁ πατὴρ
ἐπιμελοῦνται.
ὅπως βέλτιστος γενήσεται ὁ παῖς,
διδάσκοντες ὅτι τὸ μὲν δίκαιόν ἐστι,
τὸ δὲ ἄδικον καὶ τόδε μὲν καλόν, τόδε δὲ
αἰσχρόν.
Εἶτα δέ, ἐπειδὰν οἱ παῖδες εἰς ἡλικίαν
ἔλθωσιν,
οἱ γονεῖς εἰς (οἴκους) διδασκάλων πέμπουσιν
ἔνθα οἱ μὲν γραμματισταὶ ἐπιμελοῦνται
ὅπως γράμματα μάθωσιν
καὶ τὰ γεγραμμένα ἐννοῶσι,
οἱ δὲ κιθαρισταὶ τῷ κιθαρίζειν πειρῶνται
ἡμερωτέρους αὐτοὺς ποιεῖν
καὶ οἰκειοῦσι τὰς ψυχὰς τῶν παίδων
πρὸς τὸν ῥυθμὸν καὶ τὴν ἁρμονίαν.
Ἔτι οἱ παῖδες φοιτῶσιν
ἐν γυμνασίοις καὶ παλαίστραις,
ἔνθα οἱ παιδοτρίβαι ποιοῦσι
βελτίω τὰ σώματα αὐτῶν,
ἵνα μὴ ἀναγκάζωνται ἀποδειλιᾶν
διὰ τὴν πονηρίαν τῶν σωμάτων.
και νουθετούν τα παιδιά με φροντίδα.
Πρώτα πρώτα η παραμάνα και η μητέρα
και ο παιδαγωγός και ο ίδιος ο πατέρας
φροντίζουν
πώς θα γίνει το παιδί ακόμα καλύτερο
διδάσκοντας ότι το ένα είναι δίκαιο,
το άλλο άδικο, αυτό ωραίο, το άλλο άσχημο.
Έπειτα, όταν φτάσουν τα παιδιά στην
κατάλληλη ηλικία
οι γονείς τα στέλνουν στα σπίτια των
δασκάλων,
όπου οι δάσκαλοι της γραφής και της
ανάγνωσης φροντίζουν
να μάθουν γράμματα
και να καταλαβαίνουν όσα είναι γραμμένα,
ενώ οι κιθαριστές με το να παίζουν λύρα
προσπαθούν
να τα κάνουν πιο ήμερα
και εξοικειώνουν την ψυχή τους
στο ρυθμό και την αρμονία.
Επιπλέον, τα παιδιά συχνάζουν
στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες,
όπου οι δάσκαλοι της γυμναστικής κάνουν
τα σώματά τους πιο δυνατά,
για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν
εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.

Ερμηνευτικά σχόλια:

Ἐν Ἀθήναις τοὺς παῖδας μετ’ ἐπιμελείας διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσι. : Στην

αρχαία Αθήνα δινόταν ιδιαίτερη σημασία στην αγωγή και την εκπαίδευση των νέων,
που αποτελούσαν αντικείμενο φροντίδας της οικογένειας. Μέχρι να γίνουν έξι
χρονών τόσα τα αγόρια όσο και τα κορίτσια εκπαιδεύονταν μαζί, ενώ έπειτα γινόταν
ο διαχωρισμός τους. Τα αγόρια διδάσκονταν διάφορες γνώσεις από ειδικούς
δασκάλους, ενώ τα κορίτσια συνέχιζαν την εκπαίδευση μέσα στην οικογένεια με
σκοπό να μάθουν να οργανώνουν και να διαχειρίζονται το νοικοκυριό. Ανώτερη
μόρφωση δεν λάμβαναν, όμως εκτός από μαγειρική, πλύσιμο και υφαντική, τα

1
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α’Γυμνασίου

κορίτσια μάθαιναν βασικές γνώσεις γραφής, ανάγνωσης, μυθολογίας, καθώς και να

κάνουν λογαριασμούς και να απαγγέλουν ποιήματα.

γραμματισταὶ…κιθαρισταὶ….παιδοτρίβαι: αποτελούν τις τρεις κατηγορίες

δασκάλων στην αρχαία Αθήνα. Ο γραμματιστής δίδασκε στα παιδιά γράμματα,
δηλαδή γραφή και ανάγνωση, ο κιθαριστής αναλάμβανε τη μουσική εκπαίδευση, ενώ
ο παιδοτρίβης δίδασκε γυμναστική. Στόχος τους, βέβαια, δεν ήταν μόνο η σωματική
ευεξία και η μουσική καλλιέργεια, αλλά και η ψυχική και ηθική διαπαιδαγώγηση.

Γραμματική:
Φθόγγοι και Γράμματα

Φωνήεντα

Μακρά Βραχέα Δίχρονα

η, ω ε, ο α, ι, υ

Σύμφωνα

Κατὰ τὸ φωνητικὸ ὄργανο Κατὰ τὸ εἶδος

πνοῆς
Εἴδη φθόγγων Οὐρανικά Χειλικά Ὀδοντικά
Ἄφωνα κ π τ Ψιλά
γ β δ Μέσα
χ φ θ Δασέα
Ἡμίφωνα Ὑγρά Ἔνρινα Συριστικό
λ μ σ (ς)
ρ ν
Διπλά ζ ξ ψ

2
Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α’Γυμνασίου

Δίφθογγοι

α) 8 κύριοι: αι, ει, οι, υι – αυ, ευ – ηυ – ου.

β) 3 καταχρηστικοί: ᾳ, ῃ, ῳ.

Οι δίφθογγοι γενικὰ είναι μακρόχρονοι.

Μόνον οι αι και οι λογαριάζονται βραχύχρονοι, όταν βρίσκονται στο τέλος

ασυναίρετης κλιτής λέξης. Είναι όμως μακρόχρονα στην κατάληξη της ευκτικής κα
στο τέλος των επιρρημάτων και επιφωνημάτων.

Και τώρα ας ξεκινήσουμε την

εμπέδωση όσων
μάθαμε!!!!!!!!!! Καλή τύχη!!