GENERISANJE PUTANJE ALATA I AUTOMATSKA IZRADA PROGRAMA ZA

CNC MAŠINU U PROGRAMSKOM PAKETU Pro/ENGINEER

Mijatović, M.1, Janjić, Z.2, Jevremović, V.1,

1. UVOD

Uvođenje programskih paketa za modeliranje masinskih delova u savremenim

industrijskim procesima omogućeno je efikasnije i kvalitetnije programiranje
proizvodnog procesa naCNC mašinama. Klasičan način programiranja svodio se na
veoma veliki i komplikovan posao programera, a sve ostalo pripadalo je karakteristikama
mašine. Povezivanje računara i upravljačke jedinice CNC mašine smanjuje posao
programera, i olakšava izradu programa za proizvodnju delova. Naime, sada se na
osnovu modela može generisati putanja alata i automatski napraviti program za CNC
mašinu.

2.RADNO OKRUŽENJE
Na šemi na slici 1 dato je radno okruženje za programiranje CNC mašine na osnovu
zadatog modela.
RADNI MODEL PRIPREMAK
(REFERENCE MODEL) (WORKPIECE)

OPERACIJE
(OPERATIONS) RADNI MODEL
(MANUFAKTURING MODEL)

STEGA PODEŠAVANJE RADNOG OKRUŽENJA ALATI

(FIXTURE) (SET UP PROCES ENVIRONMNET) (TOOLS)

DEFINISANJE ZAHVATA
( NC SEQENECES)

GENERISANJE PUTANJE ALATA

(CREATE CL DATA FILES)

PREVOĐENJE NA MAŠINSKI JEZIK

(POST PROCES)

PROIZVODNJA NA CNC MASINI

(DRIVERNC MACHINE TOL)

Sl.1 Šematski prikaz procesa proizvodnje

________________________
1
Visoka tehnička mašinska škola strukovnih studija, R. Krstića 19, 37240 Trstenik, e-
mail: vladetaj@yahoo.com
2
Visoka škola primenjenih strukovnih studija, F. Filipovića 20, 17500 Vranje
2.1 RAD U REŽIMU ZA PROIZVODNJU DELOVA GLODANJEM

Pokrenite Pro/Engineer i za radni direktorijum odaberite onaj u kome se

nalaze modeli za proizvodnju. To ćete uraditi naredbom: File Set Working
Directory... i pokazati putanju do željene destinacije.
Zadajte: File New potvrdite opciju
Manufacturing NC Assembly i upišite naziv
Ploca, tako da okvir za dijalog izgleda kao na slici 2.
Pritisnite OK, nakon čega ćete na ekranu
videti radne ravni NC_ASM_TOP, NC_ASM_FRONT i
NC_ASM_RIGHT. Pojaviće se i koordinatni sistem
pod nazivom NC_ASM_DEF_CSYS. Uočite da je osa z
usmerena naviše, a x udesno.
NAPOMENA:
Podrazumeva se da ste u Config.pro izvršili potrebna
podešavanja.

Slika 2
2.1 FORMIRANJE RADNOG MODELA

Zadajte: Mfg Model Assemble Ref Model izaberite Ploca Open. Na

ekranu će se pojaviti model ploče i okvir za dijalog Component Placement
Pritisnite ikonu  OK.
Ako želite, uklonite koordinatni sistem NC_ASM_DEF_CSYS. Označite ga u
stablu modela  pritisnite desni taster Delete OK.
Zadajte: Assemble Workpiece izaberite Ploca_pripremak Open.
Referentni model i pripremak će zauzeti položaje kao što je prikazano na slici 3.

Slika 3

U polju Constraints Type izaberite Coord Sys. Selektujte koordinatni sistem

referentnog modela CS, a zatim na koordinatni sistem pripremka CSP OK. Nakon
ove akcije pripremak dobija zelenu boju, a model je »utopljen« u njega. Pritisnite
Done/Return da završite ovu fazu rada.
2.2 PODEŠAVANJE RADNOG OKRUŽENJA

Izaberite Mfg Setup da otvorite okvir za dijalog Operation Setup, prikazan

na slici 7-a. Uključite dugm da otvorite novi okvir za
dijalog, prikazan na slici 4-b. Prihvatite sve ponuđene elemente, odnosno prvo
pritisnite dugme Apply pa OK. To će Vas vratiti na prvi okvir za dijalog.

a) b)
Slika 4

 Kreirajte koordinatni sistem u gornnjem levom uglu pripremka kao što

je prikazano na slici 8-a. Osu z usmerite naviše, x udesno, a y će sama zauzeti
pravilan položaj. To ćete postići na sledeći način:
 Uključite strelicu Machine Zero Create selektujte pripremak i osvežite
ekran.
 Držite Ctrl, pa izaberite prednju vertikalnu, levu bočnu i gornju horizontalnu
površinu zelenog pripremka, kao što je prikazano na slici 8-a.
 U okviru za dijalog Coordinate System uključite karticu Orientation 
kliknite u gornje polje Use (slika 5-b) selektujte gornju površinu pripremka u
polju to determine izaberite z kliknite u sledeće polje Use  selektujte levu bočnu
površinu pripremka i u polju to project izaberite x.
Koristite Flip da pravilno usmerite ose, a zatim pritisnite OK da zatvorite okvir za
dijalog Coordinate System.

b)

Slika 5
  Formirajte referentnu ravan, odnosno pritisnite strelicu Surface u polju
Retract izaberite Along Z Axis  upišite 10OK.
 U polju Tolerance upišite 0.02Apply OK Done/Return.
 Snimite trenutno stanje i nastavite sa radom.

2.3 DEFINISANJE ZAHVATA

Da se napravi ploča sa slike 6, potrebno je obraditi:

 spoljašnju konturu ploče (1),
 gornju površinu ploče (2) i
 udubljenje na gornjoj strani (3).

2 3

Slika 6
2.4 GLODANJE SPOLJAŠNJE KONTURE

Zadajte: Machining NC Sequence Profile Done,

nakon čega će se otvoriti meni prikazan na slici 7.
Pro/Engineer će sam potvrditi polja koja su obavezna, a
na Vama je da po želji potvrdite još neka.
Pritisnite Done i očekujte da sistem od Vas zatraži
definisanje svih veličina koje ste potvrdili. U ovom slučaju to će
biti alat (Tool), parametri rezanja (Parameters) i površine
koje se obrađuju (Surfaces).
Pro/Engineer ima svoje alate. Vaše je da im dodelite
ime, izaberete tip i definišete geometriju. Popunite okvir za
dijalog Tool Setup kao što je prikazano na slici 8 i pritisnite
Apply File Done.

Slika 7
 Pritisnite Set da se otvori
okvir za dijalog Param Tree,
prikazan na slici 12-a. U njemu treba
podesiti parametre rezanja. Imajte u
vidu da su parametri pored kojih piše
–1 obavezni, pa ih morate zameniti
novim vrednostima.
Ostale veličine su za detaljnija
podešavanja i Vaša je stvar hoćete li
ih menjati ili ne.
Upišite parametre kao na slici 9-b i
zatvorite okvir naredbom File Exit.

Slika 8

a) b)
Slika 9

Sada treba definisati referentnu geometriju, tj. površinu koja se obrađuje. Zato
zadajte: Done Model Done Loop izaberite gornju površinu ploče (slika 10-
a) Pick na ivicu 1 (slika 10-b)  OK Done.

b)
Slika 10
 Pre nego što finalizujete ovu sekvencu, uverite se da je sve baš onako kako ste
zamislili. Uključite Play PathScreen Play. Na ekranu će se pojaviti plejer (slika
11-a), a glodalo zauzima početni položaj (slika 11-b).
Pritisnter da vidite kako se ono kreće. Pomerite klizač u polju
Display Speed levo ili desno da regulišete brzinu kretanja alata.
Verovatno ste uočili da je alat obišao 4 puta oko obratka, spuštajući se naniže
posle svakog obilaska za veličinu koraka (slika 12).

a) b)

Slika 11
Zatvorite plejer pritiskom na taster Close, a zatim uključite ikonu
koja se nalazi pri vrhu ekrana. Promenite STEP_DEPTH na vrednost 2 i ponovo
uključite Play PathScreen Play. Šta primećujete?

Slika 12 Slika 13

Pritisnite Done Seq Done/Return da finalizujete ovu sekvencu.

Ako želite da vidite kako će ploča izgledati posle završene obrade na CNC
mašini, zadajte: Machining Matrl Remove 1:Profile Milling Automatic
Done AutoAdd OK Done/Return. Kliknite na slobodnu radnu površinu pored
modela i višak materijala će biti uklonjen. Ploča će dobiti izgled prikazan na slici 13.
Snimite rad.
NAPOMENA:
Ako biste umesto Screen Play uključili NC Check, to bi vam dalo mogućnost da
vidite kako će se stvarno odvijati proces obrade.

2.5 GLODANJE RAVNE POVRŠINE

Zadajte: Machining NC Sequence New Sequence Face Done. U

meniju Seq Setup neće biti potvrđeno polje Tool, što znači da sistem predlaže
korišćenje alata iz prethodnog zahvata. U ovom slučaju to se može prihvatiti.
Pritisnite Done Set i unesite sledeće podatke:

CUT_FEED 400
STEP_DEPTH 4
STEP_OVER 10 Zatvorite prozor Param Tree i pritisnite
BOTTOM_STOCK_ALLOW -
Done.
CUT_ANGLE 0
SCAN_TYPE TYPE_1 Sada definišite površinu koju treba
SPINDLE_SPEED 800 obraditi. Zadajte: Model Done
COOLANT_OPTION OFF izaberite gornju površinu referentnog
CLEAR_DIST 5 Slika14
modela (slika 14) OK Done/Return.
Uključite Play PathScreen Play da
simulirate kretanje alata. Putanja alata treba da izgleda kao na slici 15.

POGLED ODOZGO

Slika 15

Ako ste zadovoljni, pritisnite Done Seq Done/ Return.

Snimite ovo stanje.

2.6 GLODANJE UDUBLJENJA SLOŽENOG OBLIKA

Zadajte: Machining NC Sequence New Sequence Volume  Done,

pa u meniju Seq Setup potvrdite Tool, Parameters i Window Done.
U prozoru Tool Setup pritisnite File New i definišite alat unoseći podatke
kao u donjoj tabeli: 1 Z B
NAME GLODALO_FI_8
TYPE MILLING
MATERIAL - Zadajte: Apply File Done.
UNITS MILLIMETER
CUTTER DIAMETER 8
LENGTH 80
CORNER RADIUS -
SIDE ANGLE - Slika 16
NUMBER OF TEETH 4
 Pritisnite Set i podesite parametre prema donjoj tabeli:

CUT_FEED 400
STEP_DEPTH 4
STEP_OVER 3
PROF_STOCK_ALLOW 0
ROUGH_STOCK_ALLOW 0
BOTTOM_STOCK_ALLOW -
CUT_ANGLE 0
SCAN_TYPE TYPE_1
ROUGH_OPTION PROF_&_ ROUGH
SPINDLE_SPEED 1500
COOLANT_OPTION ON
CLEAR_DIST 2

Zatvorite prozor Param Tree i pritisnite Done.

Definišite okvir u kome će se kretati alat tokom formiranja udubljenja.
Pritisnite Create Wind upišite ime Okvir Select Tangent Chain
izaberite ivicu 1(slika 16) Done OK. Na referentnoj ravni će se pojaviti ljubičasti
okvir.
Sakrijte ga. U stablu modela označite Okvir pritisnite desni taster i izaberite
Hide.
Uključite Play PathScreen Play da simulirate kretanje alata. Putanja bi
trebalo da izgleda kao na slici 17.
Pritisnite Done Seq Done/ Return i snimite ovo stanje.

Slika 17

Ako pažljivo posmatrate kretanje alata, verovatno ćete uočiti da je deo

udubljenja između brega B i zida Z ostao neobrađen. Ovo se desilo zbog toga što je
prečnik glodala 8mm, a udaljenost brega od zida 6mm, pa glodalo ne može da prođe.

NAPOMENA:
Kada definišete dimenzije alata, uskladite ih sa dimenzijama obratka!
Zadajte: Machining NC Sequence New Sequence Local Mill
Done Prev NC Seq Done NC Sequence 3:Volume Milling CUT MTN
#1 potvrdite Tool i Parameters Done.
 U okviru Tool Setup napravite novo glodalo prečnika 4mm, dodelite mu neko
ime, a ostale karakteristike neka budu kao kod prethodnog. Zadajte: Apply File
Done.
Iskoristite prethodne parametre rezanja, odnosno zadajte: Use Prev
3:Volume Milling Set promenite samo STEP_OVER na vrednost 2 Done.
Uključite Play PathScreen Play da simulirate kretanje alata. Završite akciju
naredbom: Done Seq Done/Return. Snimite za svaki slučaj trenutno stanje, pa
uklonite višak materijala.

3. GENERISANJE PUTANJE ALATA I PREVOĐENJE NA MAŠINSKI JEZIK

U dosadašnjem radu ste naučili kako se definiše putanja alata pri obradi delova
glodanjem, bušenjem i struganjem. Da bi se ti delovi stvarno napravili na CNC
mašini, potrebno je kreirati program koji će ona razumeti. Kako se to radi, saznaćete
kroz sledeću vežbu.

 Otvorite fajl glodanje.mfg.

 Zadajte: CL Data Operation OP010.
 Pritisnite: File potvrdite CL File, MCD File i Interactive Done.
 Upišite naziv OP010_glodanje OK.
 Potvrdite Verbose Done.
 Iz liste gotovih post procesora izaberite UNCL01.P15. Nakon kraćeg zastoja
na ekranu će se pojaviti informacioni prozor prikazan na slici 18.



 Zatvorite ovaj prozor, a zatim zadajte: Done Output Done/ Return.
 Snimite rad. Slika 18
 Pronađite fajl OP010_struganje.tap (pomoću Windows Explorera ili
Windows commandera), selektujte ga i pritisnite taster F3. Trebalo bi da se pojavi
sledeći program:

%
N1G70 N7Z10.
N2G17 N8Z8.
N3G90 N9G1Z-2.F10.
N4T1M6 N10X88.15
N5S800M3 N11X74.3579Y10.
N6G0X125.Y0. N12X135.
N13X95.Y20. N72G3X28.6182Y.6989I60.J-
N14X135. 24.1039
N15Y30. N73G2X20.1101Y-4.6414I16.85J10.
N16X95. N74X16.8526Y-5.I16.8514J9.9884
N17Y40. N75G1X16.85
N18X135. N76X10.
N19Y50. N77G2X-.5713Y-.6418I10.J10.
N20X95. N78G1Z-22.
N21Y60. N79G2X-4.7093Y7.0614
N22X135. N80X-5.Y9.9975I9.9872J9.9986
N23X125.Y80. N81G1Y10.
N24X-5. N82Y70.
N25X-15.Y70. N83G2X7.0614Y84.7093I10.J70.
N26X135. N84X9.9975Y85.I9.9986J70.0128
N27X-15.Y60. N85G1X10.
N28X25. N86X110.
N29Y50. N87G2X124.7093Y72.9386I110.J70.
N30X-15. N88X125.Y70.0025I110.0128J70.00
N31Y40. 14
N32X25. N89G1Y70.
N33Y30. N90Y10.
N34X-15. N91G2X112.9386Y-4.7093I110.J10.
N35Y20. N92X110.0025Y-
N36X25. 5.I110.0014J9.9872
N37X31.85Y0. N93G1X110.
N38X-5. N94X103.15
N39X-15.Y10. N95G2X91.3818Y.6989I103.15J10.
N40X45.6421 N96G3X28.6182Y.6989I60.J-
N41X66.0646Y20. 24.1039
N42X12.1394 N97G2X20.1101Y-4.6414I16.85J10.
N43X35.1133Y30. N98X16.8526Y-5.I16.8514J9.9884
N44X84.8867 N99G1X16.85
N45X107.8606Y20. N100X10.
N46X53.9354 N101G2X-.5713Y-.6418I10.J10.
N47Z10. N102G1Z-32.
N48M5 N103G2X-4.7093Y7.0614
N49T2M6 N104X-5.Y9.9975I9.9872J9.9986
N50S1000M3 N105G1Y10.
N51G0X-.5713Y-.6418 N106Y70.
N52Z10. N107G2X7.0614Y84.7093I10.J70.
N53Z8. N108X9.9975Y85.I9.9986J70.0128
N54G1Z-12.F10. N109G1X10.
N55G2X-4.7093Y7.0614I10.J10. N110X110.
N56X-5.Y9.9975I9.9872J9.9986 N111G2X124.7093Y72.9386I110.J70
N57G1Y10. .
N58Y70. N112X125.Y70.0025I110.0128J70.0
N59G2X7.0614Y84.7093I10.J70. 014
N60X9.9975Y85.I9.9986J70.0128 N113G1Y70.
N61G1X10. N114Y10.
N62X110. N115G2X112.9386Y-
N63G2X124.7093Y72.9386I110.J70. 4.7093I110.J10.
N64X125.Y70.0025I110.0128J70.00 N116X110.0025Y-
14 5.I110.0014J9.9872
N65G1Y70. N117G1X110.
N66Y10. N118X103.15
N67G2X112.9386Y-4.7093I110.J10. N119G2X91.3818Y.6989I103.15J10.
N68X110.0025Y- N120G3X28.6182Y.6989I60.J-
5.I110.0014J9.9872 24.1039
N69G1X110. N121G2X20.1101Y-
N70X103.15 4.6414I16.85J10.
N71G2X91.3818Y.6989I103.15J10. N122X16.8526Y-5.I16.8514J9.9884
N123G1X16.85 N173X110.0025Y-
N124X10. 5.I110.0014J9.9872
N125G2X-.5713Y-.6418I10.J10. N174G1Z10.
N126G1Z-42. N175M5
N127G2X-4.7093Y7.0614 N176T3M6
N128X-5.Y9.9975I9.9872J9.9986 N177S1200M3
N129G1Y10. N178G0X12.5Y12.5
N130Y70. N179Z10.
N131G2X7.0614Y84.7093I10.J70. N180Z5.
N132X9.9975Y85.I9.9986J70.0128 N181G1Z-5.F10.
N133G1X10. N182X15.6559
N134X110. N183X15.6559Y12.5Z-5.
N135G2X124.7093Y72.9386I110.J70 N184G2X20.3092Y17.5I60.J-
. 24.1039
N136X125.Y70.0025I110.0128J70.0 N185G1X12.5
014 N186Y22.5
N137G1Y70. N187X26.3203
N138Y10. N188X26.3203Y22.5Z-5.
N139G2X112.9386Y- N189G2X34.637Y27.5
4.7093I110.J10. N190G1X12.5
N140X110.0025Y- N191Y32.5
5.I110.0014J9.9872 N192X49.8884
N141G1X110. N193X12.5
N142X103.15 N194Y37.5
N143G2X91.3818Y.6989I103.15J10. N195X107.5
N144G3X28.6182Y.6989I60.J- N196Y42.5
24.1039 N197X12.5
N145G2X20.1101Y- N198Y47.5
4.6414I16.85J10. N199X107.5
N146X16.8526Y-5.I16.8514J9.9884 N200Y52.5
N147G1X16.85 N201X12.5
N148X10. N202Y57.5
N149G2X-.5713Y-.6418I10.J10. N203X107.5
N150G1Z10. N204Y62.
N151G0X103.15Y-5. N205X107.5Y62.Z-5.
N152Z-32. N206G3X107.4772Y62.5I102.J62.
N153G1Z-42.5F10. N207G1X12.5228
N154G2X91.3818Y.6989I103.15 N208G2X18.Y67.5I18.
N155G3X28.6182Y.6989I60.J- N209G1X18.Y67.5Z-5.
24.1039 N210X102.
N156G2X20.1101Y- N211X107.5Y32.5
4.6414I16.85J10. N212X70.1116
N157X16.8526Y-5.I16.8514J9.9884 N213X70.1116Y32.5Z-5.
N158G1X16.85 N214G2X85.363Y27.5I60.J-24.1039
N159X10. N215G1X107.5
N160G2X-4.7093Y7.0614I10.J10. N216Y22.5
N161X-5.Y9.9975I9.9872J9.9986 N217X93.6797
N162G1Y10. N218X93.6797Y22.5Z-5.
N163Y70. N219G2X99.6908Y17.5
N164G2X7.0614Y84.7093I10.J70. N220G1X107.5
N165X9.9975Y85.I9.9986J70.0128 N221Y12.5
N166G1X10. N222X104.3441
N167X110. N223X107.5
N168G2X124.7093Y72.9386I110.J70 N224Y62.
. N225G3X102.Y67.5I102.J62.
N169X125.Y70.0025I110.0128J70.0 N226G1X18.
014 N227G3X12.5Y62.I18.
N170G1Y70. N228G1Y12.5
N171Y10. N229X15.6559
N172G2X112.9386Y- N230X15.6559Y12.5Z-5.
4.7093I110.J10.
N231G2X104.3441Y12.5I60.J- N289X26.3203
24.1039 N290X26.3203Y22.5Z-15.
N232G1Z-10. N291G2X34.637Y27.5
N233X107.5 N292G1X12.5
N234Y17.5 N293Y32.5
N235X99.6908 N294X49.8884
N236G3X93.6797Y22.5 N295X12.5
N237G1X93.6797Y22.5Z-10. N296Y37.5
N238X107.5 N297X107.5
N239Y27.5 N298Y42.5
N240X85.363 N299X12.5
N241G3X70.1116Y32.5 N300Y47.5
N242G1X70.1116Y32.5Z-10. N301X107.5
N243X107.5 N302Y52.5
N244X102.Y67.5 N303X12.5
N245X18. N304Y57.5
N246X18.Y67.5Z-10. N305X107.5
N247G3X12.5228Y62.5I18.J62. N306Y62.
N248G1X107.4772 N307X107.5Y62.Z-15.
N249G2X107.5Y62.I102. N308G3X107.4772Y62.5I102.J62.
N250G1X107.5Y62.Z-10. N309G1X12.5228
N251Y57.5 N310G2X18.Y67.5I18.
N252X12.5 N311G1X18.Y67.5Z-15.
N253Y52.5 N312X102.
N254X107.5 N313X107.5Y32.5
N255Y47.5 N314X70.1116
N256X12.5 N315X70.1116Y32.5Z-15.
N257Y42.5 N316G2X85.363Y27.5I60.J-24.1039
N258X107.5 N317G1X107.5
N259Y37.5 N318Y22.5
N260X12.5 N319X93.6797
N261Y32.5 N320X93.6797Y22.5Z-15.
N262X49.8884 N321G2X99.6908Y17.5
N263X12.5 N322G1X107.5
N264Y27.5 N323Y12.5
N265X34.637 N324X104.3441
N266G3X26.3203Y22.5I60.J- N325X107.5
24.1039 N326Y62.
N267G1X26.3203Y22.5Z-10. N327G3X102.Y67.5I102.J62.
N268X12.5 N328G1X18.
N269Y17.5 N329G3X12.5Y62.I18.
N270X20.3092 N330G1Y12.5
N271G3X15.6559Y12.5 N331X15.6559
N272G1X15.6559Y12.5Z-10. N332X15.6559Y12.5Z-15.
N273X12.5 N333G2X104.3441Y12.5I60.J-
N274X15.6559 24.1039
N275X15.6559Y12.5Z-10. N334G1Z-20.
N276G2X104.3441Y12.5 N335X107.5
N277G1X107.5 N336Y17.5
N278Y62. N337X99.6908
N279G3X102.Y67.5I102.J62. N338G3X93.6797Y22.5
N280G1X18. N339G1X93.6797Y22.5Z-20.
N281G3X12.5Y62.I18. N340X107.5
N282G1Y12.5 N341Y27.5
N283Z-15.
N284X15.6559 N342X85.363
N285X15.6559Y12.5Z-15. N343G3X70.1116Y32.5
N286G2X20.3092Y17.5I60.J- N344G1X70.1116Y32.5Z-20.
24.1039 N345X107.5
N287G1X12.5 N346X102.Y67.5
N288Y22.5 N347X18.
N348X18.Y67.5Z-20. N384G1Y12.5
N349G3X12.5228Y62.5I18.J62. N385Z10.
N350G1X107.4772 N386M5
N351G2X107.5Y62.I102. N387 M30
N352G1X107.5Y62.Z-20.
N353Y57.5
N354X12.5
N355Y52.5
N356X107.5
N357Y47.5
N358X12.5
N359Y42.5
N360X107.5
N361Y37.5
N362X12.5
N363Y32.5
N364X49.8884
N365X12.5
N366Y27.5
N367X34.637
N368G3X26.3203Y22.5I60.J-
24.1039
N369G1X26.3203Y22.5Z-20.
N370X12.5
N371Y17.5
N372X20.3092
N373G3X15.6559Y12.5
N374G1X15.6559Y12.5Z-20.
N375X12.5
N376X15.6559
N377X15.6559Y12.5Z-20.
N378G2X104.3441Y12.5
N379G1X107.5
N380Y62.
N381G3X102.Y67.5I102.J62.
N382G1X18.
N383G3X12.5Y62.I18.

 Pritisnite CL Data NC Check CL File izaberite OP010_

struganje.ncl Open Done. Aktiviraće se program VERICUT.
 Iz glavnog menija izaberite: View Attributes u padajućoj listi View
Type označite Profile Apply OK.
 Uključite zelenu strelicu (u donjem desnom uglu prozora) i
posmatrajte proces obrade.

4. ZAKLJUČAK

U cilju sveobuhvatnijeg sagledavanja problema analizirane se karakteristike

programiranja CNC mašina alatki. Izložene su pojedine faze programiranja i obrađena
metodologija formiranja programa radnog predmeta. Dat je pregled metoda
programiranja CNC mašina sa posebnim osvrtom na strukturu NC programa. U
okviru analize strukture programa radnog. Posebna pažnja je posvećena projektovanja
pomoću računara – CAD sistemima. Sagledane su mogućnosti programiranja CNC
mašina pomoću CAD sistema i na primeru Pro/Engineer sistema opisan mehanizam
projektovanja NC programa. Imajući u vidu sve izraženiju potrebu za
automatizacijom izrade programa radnog predmeta opisane su funkcije koje ručnu
metodu programiranja čine efikasnijom. U ovom radu se jasno vidi efikasnost ovog
načina programiranja, sobzirom na broj programskih rečenica i vreme izrade
programa.

5.LITERATURA

1. Gerry Grahman, Denis Steffan- MAJSTOR ZA Pro/Engenieer 2001,

Čačak,2002
2. Roger Toogood, Jack Zecher- Pro/Engenieer Widefire 2,0 Tutotial,
USA 2005
3. 3. Roger Toogood, Pro/Engenieer Widefire 3,0 Tutotial,
USA 2006
4. M. Bjelaković –OD MODELA DO PROIZVODA UZ POMOĆ
Pro/ Engineera, Trstenik 2004