Professional Documents
Culture Documents
157902387 manual de gramatica espanola ΕΓΧΕΡΊΔΙΟ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ PDF
157902387 manual de gramatica espanola ΕΓΧΕΡΊΔΙΟ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ PDF
1. ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ 5
1.1 Το αλφάβητο 5
1.2 Η προφορά των λέξεων 6
2. Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ 9
2.1 Acentuación –Tilde (Τόνος) 9
2.2 Εξαιρέσεις κατά τον Τονισμό 11
3. ΤΟ ΑΡΘΡΟ 13
3.1 Οριστικό – Αόριστο Άρθρο 13
3.2 Εξαιρέσεις ως προς την χρήση των άρθρων
3.3 Χρήση του LO (ΤΟ / ΑΥΤΟ) 15
4. ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ 16
5. ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ 17
5.1 Καταλήξεις ουσιαστικού 17
5.2 Ειδικές κατηγορίες 17
5.3 Ουσιαστικά με το πρώτο γράμμα κεφαλαίο 19
5.4 Υποκοριστικές και μεγεθυντικές καταλήξεις ουσιαστικών 19
6. ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ 20
6.1 Καταλήξεις επιθέτου 20
6.2 Θέση επιθέτου ως προς το ουσιαστικό 20
6.3 Επίθετα που χάνουν την κατάληξη τους 21
6.4 Υποκοριστικές και μεγεθυντικές καταλήξεις επιθέτων 22
8. ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ 27
8.1 Προσωπικές 27
8.1.1 Περίπτωση ονομαστικής 28
8.1.2 Περίπτωση εμπρόθετης 29
8.1.3 Περίπτωση δοτικής-Έμμεσο Αντικείμενο 30
8.1.4 Περίπτωση αιτιατικής – Άμεσο Αντικείμενο 32
8.1.5 Περίπτωση Loísmo – Laísmo - Leísmo. 35
8.1.6 Σύνθετες αντωνυμίες 36
8.2 Αναφορικές 36
8.3 Ερωτηματικές Ευθεία και Πλάγια ερώτηση 40
8.4 Επιφωνηματικές 41
8.5 Κτητικές 41
1
8.5.1 Δυνατός τύπος 42
8.5.2 Αδύνατος τύπος 43
8.5.3 Περίπτωση MISMO ( Ο ΙΔΙΟΣ) 44
8.5.4 Περίπτωση PROPIO (ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ/ΣΟΥ…) 44
8.6 Δεικτικές 44
8.6.1 Περίπτωση TAL (ΤΕΤΟΙΟ) - TANTO (ΤΟΣΟ) 46
8.7 Αόριστες 47
8.7.1 Αόριστες εκτός Απόλυτων και Τακτικών αριθμητικών 47
8.7.2 Oι αριθμοί (Απόλυτα αριθμητικά) 52
8.7.3 Τακτικά αριθμητικά 54
9. ΟI ΠΤΩΣΕΙΣ 55
10. ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ 56
10.1 Τοπικά επιρρήματα 57
10.2 Χρονικά επιρρήματα 58
10.3 Τροπικά επιρρήματα 59
10.4 Ποσοτικά επιρρήματα 59
10.5 Βεβαιωτικά επιρρήματα 60
10.6 Αρνητικά επιρρήματα 61
10.7 Διστακτικά επιρρήματα (αμφιβολίας) 61
11. ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ 62
11.1 Ορισμοί και επισυμάνσεις ως προς τις προθέσεις 62
11.2 Απλές προθέσεις 63
11.2.1 Ομαδοποιημένες προθέσεις 72
11.3 Ουσιαστικοποίηση γραμματικών στοιχείων μετά από πρόθεση 73
11.4 Ρήματα που συντάσονται με προθέσεις 75
11.5 Επίθετα που συντάσσονται με προθέσεις 78
12. TO ΡΗΜΑ
81
12.1 Άκλιτοι τύποι 82
12.1.1 Το Απαρέμφατο 82
12.1.2 Το Γερούνδιο 84
12.1.3 Η Μετοχή 87
12.2 Κλιτοί τύποι 89
12.2.1 Πρόσωπο – Αριθμός 89
12.2.2 Φωνή 89
12.2.2α Ενεργητική Φωνή 89
-Αμετάβατα 89
-Μεταβατικά 90
-Αυτοπαθή 90
-Αλληλοπαθή 91
-Απρόσωπα 91
12.2.2β Παθητική Φωνή 92
12.2.3 Οι Εγκλίσεις 95
2
12.2.3α Οριστική 95
-Ενεστώτας 96
-Παρακείμενος 100
-Παρατατικός 101
-Αόριστος 103
-Υπερσυντέλικος 105
-Απλός Μέλλοντας 106
-Συντελεσμένος Μέλλοντας 107
-Απλός Δυνητικός 108
-Σύνθετος Δυνητικός 109
-Πρότερος Αόριστος 111
12.2.3β Υποτακτική 112
-Ενεστώτας 113
-Παρατατικός 115
-Παρακείμενος 117
-Υπερσυντέλικος 118
-Απλός και Συντελεσμένος Μέλλοντας 120
12.2.3γ Προστακτική 120
-Κλίση Καταφατικής και Αρνητικής Προστακτικής 120
- Άλλοι τρόποι έκφρασης προσταγής – προτροπής 123
-Πίνακες καταλήξεων ρημάτων κατά την κλίση 125
12.3 Οι Ρηματικές Περιφράσεις 127
3
19. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 162
19.1 Μονομελείς προτάσεις 163
19.2 Διμελείς προτάσεις 164
19.3 Κατηγορίες Απλών προτάσεων 164
a. Σύμφωνα με το περιεχόμενο 164
- Καταφατικές και Αρνητικές 164
-Ερωτηματικές 165
-Επιφωνηματικές 166
-Πιθανότητας και Διστακτικές 167
-Επιθυμίας 168
-Προτρεπτικές 168
b.Σύμφωνα με την γραμματική φύση του Κατηγορήματος 170
- Με Συνδετικό ρήμα 170
- Αμετάβατες 170
- Μεταβατικές
170
-Παθητικές 171
-Αυτοπαθείς 171
-Αλληλοπαθείς 172
-Απρόσωπες 172
19.4 Κατηγορίες Σύνθετων προτάσεων 173
19.5 Αντιπαραθετικές 173
19.6 Παρατακτικές 173
- Συνδετικές 174
-Διαχωριστικές 174
-Διανεμητικές 175
-Αντιθετικές 175
19.7 Υποτακτικές 176
19.7.1 Συμφωνία των χρόνων σε Υποτακτικές 177
19.7.2 Σύνταξη και Έγκλιση της Δευτερεύουσας σε Ταυτοπροσωπία – Ετεροπροσωπία 178
19.7.2α Ταυτοπροσωπία - Verbos Modales 178
19.7.2β. Ετεροπροσωπία - Ταυτοπροσωπία με χρήση συνδέσμων 180
19.7.2γ Έγκλιση της Δευτερεύουσας σε Οριστική/Υποτακτική κατά περίπτωση 181
Σύνδεση με Ονοματική, Επιθετική ( Αναφορική), Επιρρηματική Υπόταξη 185
- Ονοματική Υπόταξη 185
- Επιθετική Υπόταξη 186
- Επιρρηματική Υπόταξη 187
Επιρρηματικές Τόπου 188
Επιρρηματικές Τρόπου - Περίπτωση SIN QUE 187
Χρονικές Επιρρηματικές 190
Συγκριτικές Επιρρηματικές 192
Αιτιολογικές Επιρρηματικές 193
Τελικές Επιρρηματικές 194
Συμπερασματικές Επιρρηματικές 194
Εναντιωματικές Επιρρηματικές 196
4
Υποθετικές Επιρρηματικές 199
1. ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ EL ALFABETO
1.1 Το αλφάβητο αποτελείται από είκοσι εννιά γράμματα. Είναι λατινικοί χαρακτήρες
και κάποια όπως τα Κ, Χ, W, Y είναι γράμματα που είναι δάνεια από άλλες γλώσσες προς
τα Ισπανικά . Τα γράμματα Ll (έγιε) και Ñ (ένιε) συναντούνται αποκλειστικά στην
Ισπανική. Έτσι λοιπόν έχουμε :
Προφορά χρήσης
A a ά ά
B b μπέ μπ, β
C c θέ θ, κ
Ch ch τσέ τσ
D d ντέ ντ, δ
E e έ ε
F f έφε φ
G g χέ γ,χ
H h άτσε άφωνο
I I ί ι
J j χότα χ
K k κά κ
L l έλε λ
Ll ll έγιε γγί
M m έμε μ
N n ένε ν
Ñ ñ ένιε ννί
O o ό ό
P p πέ π
Q q κού κ
R r έρε ρ
S s έσε σ
T t τέ τ
U u ού ού
V v ούβε β
W w ούβε ντόμπλε β
X x έκις ξ
Y y ί γριέγα ί
Z z θέτα θ
Όπως βλέπουμε σε κάθε γράμμα αντιστοιχούν τέσσερις στήλες. Η πρώτη βέβαια είναι το
κάθε γράμμα σε κεφαλαία η δεύτερη σε μικρά, η τρίτη είναι ο αλφαβητισμός δηλαδή πως
προφέρεται το κάθε γράμμα. Η τέταρτη αφορά την προφορά χρήσης, δηλαδή πώς
5
προφέρεται το γράμμα μέσα στην λέξη. Η προφορά χρήσης αφορά την επίσημη προφορά
της Ισπανικής γλώσσας (Castellano). Πάντως σε κάποιες περιοχές τόσο της Ισπανίας,
όσο και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής η φωνητική σε γράμματα ή συνδιασμούς
γραμμάτων αλλάζει χωρίς όμως να αποτελεί την φωνητική της επίσημης
γλώσσας.Πρέπει όμως να τονισθεί ότι οι φωνητικές αυτές αλλαγές αποτελούν αποδεκτή,
και αναγνωρισμένη από την Ισπανική Ακαδημία, φωνητική παραλλαγή.
1.2 Η προφορά των λέξεων σε σχέση με άλλες γλώσσες όπως Αγγλικά ή Γαλλικά είναι
ευκολότερη, γιατί προφέρουμε όλα τα γράμματα όπως τα βλέπουμε σημειωμένα στην τρίτη
στήλη . Θα πρέπει να προσέξουμε τα παρακάτω σημεία που είναι απαραίτητα για την
σωστή προφορά μας.
Έτσι λοιπόν μπορούμε να δούμε τα εξής:
B, b Όταν βρίσκεται μετά από το m ή στην αρχή της λέξης για εμφατικούς λόγους
προφέρεται μπ.
Πχ ambulancia αμπουλάνθια Botella μποτέγια
D, d Όταν βρίσκεται μετά από το n, l ή στην αρχή της λέξης για εμφατικούς λόγους
προφέρεται ντ.
Πχ andar αντάρ Desear ντεσεάρ
Aldea αλντέα
Σε οποιονδήποτε άλλο συνδυασμό το βρίσκουμε δ.
Πχ adular αδουλάρ
Acudir ακουδίρ
6
ce θε cerrar θεράρ
Βλέπουμε ότι οι συνδυασμοί με e,i δίνουν ήχο θ και όχι κ . Οι συνδυασμοί αυτοί στην
φωνητική της Λατινικής Αμερικής προφέρονται σ πχ. Cielo Σιέλο
G, g
Ga γα pagar παγάρ
Go γο algo άλγο
Gu γού alguno αλγούνο
Gi χί página πάχινα
Ge χέ Eugenio Εουχένιο
* Όλοι οι πιο πάνω συνδιασμοί, εκτός των που δίνουν χί, χέ όταν βρεθούν στην αρχή της
λέξης αλλάζουν το γ σε γκ. Guinea Γκινέα, Gusano Γκουσάνο, Gorra Γκόρα …
Στους συνδυασμούς που δεν υπάρχουν , οι ήχοι όπως έχουμε δεί πιο πάνω βγαίνουν από
άλλους συνδυασμούς. Πχ co, ca και όχι qo qa
7
συνδυασμούς φωνηέντων. Πιο συγκεκριμένα έχουμε:
za θα zarzuela θαρθουέλα
zo θο zorro θόρρο
zu θου zumbón θουμπόν
ze ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ
zi ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ
Όπως και στο προηγούμενο σύμφωνο όπου δεν υπάρχουν οι συνδυασμοί, αυτοί καλύπτονται
από άλλο σύμφωνο. Πχ: ce, ci θέ, θί.
ε. Με τα ξενικά γράμματα αρχίζουν λέξεις που έχουν ξενική ρίζα και προέλευση
δηλαδή υπάρχουν και σε άλλες λατινογενείς γλώσσες ή στην Ελληνική γλώσσα
Πχ. Wagón Kilo Káiser
Xenofobia Yate Kilovatio
η. X, cc (διπλό C ). Το cc δίνει ήχο (κθ) στην επίσημη Ισπανική, αλλά (ξ) στην γλώσσα
όπως προφέρεται στην Λατινική Αμερική ή σε περιοχές της Ισπανίας όπως τα Κανάρια
Νησιά.
Το Χ (ξ), συναντάται σε λίγες λέξεις. Πάντως όταν αυτός ο ήχος υπάρχει στην αρχή της
λέξης πάντοτε γράφεται με Χ.
Ξενοφοβία xenofobia
Το cc είναι φθόγγος που συνδυάζεται με τα παρακάτω φωνήεντα:
cci ξι accidente ακθιδέντε
cce ξθε acceder ακθεδέρ
• Το y σαν λέξη στην πρόταση σημαίνει και, δηλαδή είναι συνδετικό. Όταν η επόμενη από
το y λέξη αρχίζει από i τότε για αποφυγή κακοφωνίας μετατρέπεται σε e.
Habla español e inglés Μιλάει Ισπανικά και Αγγλικά
• Το o σαν λέξη στην πρόταση σημαίνει ή, δηλαδή είναι διαζευκτικό. Όταν η επόμενη
λέξη αρχίζει από o τότε για τον παραπάνω λόγο μετατρέπεται σε u . Όταν είναι
8
διαζευκτικό μεταξύ δύο αριθμών το o μετατρέπεται σε ó.
2. Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ EL ACENTO
2.1 Στην Ισπανική γλώσσα είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο αν φέρει τόνο ( ´ )
μία λέξη, όσο και σε ποια συλλαβή. Αυτό γιατί ανάλογα με το αν φέρει τόνο ή όχι η λέξη
μπορούμε να την γράψουμε σωστά , κάτι το οποίο μας είναι απαραίτητο για την σωστή
ανάγνωση της.
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μιλώντας για τονισμό μιλάμε για δύο διαφορετικά πράγματα.
Acentuación δηλαδή την συλλαβή εκείνη της λέξης που υψώνεται ο ήχος της φωνής κατά
την προφορά της λέξης. Η συλλαβή αυτή δεν φέρει τόνο ( ΄ )σε όλες τις λέξεις.
Tilde δηλαδή τον τόνο ( ΄ ). Στην συλλαβή που υπάρχει tilde αναγκαστικά θα γίνεται και
acentuación .
Tilde ( ´ ) υπάρχει ή όχι σε μία λέξη ανάλογα με το πόσες συλλαβές έχει, και σε τι
καταλήγει αυτή( φωνήεν ή σύμφωνο ). Βεβαίως υπάρχουν εξαιρέσεις οι οποίες θα μας
βοηθήσουν να ξεκαθαρίσουμε μερικά σημεία τα οποία κατ αρχήν δεν μπορούμε να
διακρίνουμε. Προχωρώντας όμως στην γλώσσα θα μας δημιουργηθούν ερωτήματα που
ανατρέχοντας στα παρακάτω θα μπορούμε να απαντήσουμε.
9
“
ΠAΡOΞYTONH- LLANA ( _ _ _) acentuación στην ΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ.
“
ΠΡΟΠΑΡ/ΤΟΝΗ - SOBRESDRÚJULA ( _ _ _) acentuación στην ΠΡΟΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ
“
Αυτό που μένει είναι να δούμε σε κάθε κατηγορία πότε υπάρχει tilde ( ´) και πότε όχι.
Έτσι λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι :
Όσες από τις ΠΑΡΟΞΥΤΟΝΕΣ καταλήγουν σε –n, -s, ή φωνήεν ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΝ tilde
ενώ σε οτιδήποτε άλλο γράμμα και αν καταλήγουν ΦΕΡΟΥΝ tilde.
ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ ότι μεταξύ τους οι δύο περιπτώσεις είναι αντίθετες κάτι το οποίο είναι
λογικό αλλιώς θα υπήρχε γραμματικό πρόβλημα.
sá ba do fe nó me no
Έτσι λοιπόν απαντήσαμε στο ερώτημα του πως θα διαβάζουμε μία λέξη όταν την δούμε
γραμμένη. Όταν υπάρχει tilde( ´ ) τότε απλά το acentuación είναι σε αυτήν την συλλαβή.
Όταν δεν υπάρχει κοιτάμε την κατάληξη, και αφού όλες οι προπαροξύτονες φέρουν tilde
μπορεί να είναι είτε οξύτονη είτε παροξύτονη. Τότε όμως βλέποντας την κατάληξη
προσδιορίζουμε και την συλλαβή που θα έχουμε acentuación.
Μένει να δούμε πως θα γράψουμε μία άγνωστη μας λέξη όταν την ακούσουμε.
Έχοντας υπ’όψιν τα παραπάνω ακολουθούμε το εξής σκεπτικό :
Ζητάμε να βρούμε αν αυτή η λέξη φέρει tilde ή όχι. Απλώς εφαρμόζουμε τους πιο πάνω
κανόνες. Δηλαδή εάν σαν παράδειγμα ακούσουμε την λέξη :
10
2.2 ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
1. Σύνθετες λέξεις ονομάζονται αυτές που αποτελούνται από δύο λέξεις οι οποίες
ενώνονται σε μία. Όταν λοιπόν η καινούργια λέξη αποτελείται από δύο λέξεις που φέρουν
tilde , τότε η σύνθετη φέρει tilde μόνο στην δεύτερη :
2. Κάποια επιρρήματα στα Ισπανικά σχηματίζονται από θέμα επιθέτου θηλυκού γένους
ενικού αριθμού και κατάληξη - mente. Αν λοιπόν το επίθετο αυτό φέρει tilde
τότε και το επίρρημα που προκύπτει συνεχίζει να φέρει tilde .
• Όταν σε μία πρόταση έχουμε δύο ή περισσότερα επιρρήματα σε συνέχεια τότε μόνο το
τελευταίο φέρει κατάληξη - mente ενώ τα προηγούμενα κρατούν το θέμα δηλαδή
επίθετο θηλυκό ενικού αριθμού. Αναφερόμαστε σε επιρρήματα με σχηματισμό – mente.
3. Η tilde διατηρείται σε μία λέξη πού αρχίζει με κεφαλαίο, αν αυτή η λέξη θα πρέπει
να την φέρει στο πρώτο της γράμμα όταν αρχίζει με μικρό.
Ángel ángel
Sí Ναι Si Εάν
Aún Ακόμη Aun Και με
Dé Δώσε De Από
Él Αυτός El Ο (οριστικό άρθρο)
Más Περισσότερο Mas Αλλά
Mí Εμένα Mi Δικός μου
Sé Να είσαι Se Του ( προσ. Αντωνυμία)
Tú Εσύ Tu Δικός σου
Té Τσάι Te Σου ( προσ. Αντωνυμία)
Sólo Μόνο (επίρρημα) Solo Μόνος (επίθετο)
11
6. Όσον αφορά κάποια επιρρήματα και αντωνυμίες, οι αναφορικές και οι ερωτηματικές
μορφές, μεταξύ τους διαφέρουν κατά την γραφή τους ως προς την tilde .
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ
ΓΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Donde Όπου ΟΧΙ ΌΧΙ ¿Dónde? Πού;
Cuando Όταν ΌΧΙ ΌΧΙ ¿Cuándo? Πότε;
Cuanto Όσο ΝΑΙ ΝΑΙ ¿Cuánto? Πόσο;
Como Όπως ΌΧΙ ΌΧΙ ¿Cómo? Πώς;
Que Ότι ΟΧΙ ΌΧΙ ¿Qué? Τι;
Cual Όποιος(προς/πράγμ) ΌΧΙ ΝΑΙ ¿Cuál? Ποιος;
Quien Όποιος (πρόσωπα) ΟΧΙ ΝΑΙ ¿Quién? Ποιος;
Cuyo Του οποίου(γενική) ΝΑΙ ΝΑΙ ¿Cúyo? Ποιού;
• Το cual είναι μεριστικό μεταξύ προσώπων και πραγμάτων και αυτό ξεχωρίζει ως προς
το quien που αναφέρεται σε ένα πρόσωπο.
• Υπάρχουν δύο ερωτηματικά σημεία στίξης στα Ισπανικά, ένα ανάποδο στην αρχή της
ερώτησης και ένα στο τέλος της ¿ ------- ?.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα θαυμαστικά. ¡ ------ !
ΠΡΟΣΟΧΗ Στις διφθόγγους δεν υπάρχει διαφορετικός ήχος όπως στα Ελληνικά, το
κάθε φωνήεν διαβάζεται ξεχωριστά.
Παράδειγμα : caigo κ ά ι γο και όχι κ αί γο
12
α. Το acentuación στο ισχυρό φωνήεν οπότε ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ tilde.
•Όσον αφορά την κλίση ρήματος, η χρήση της tilde στην κατάληξη εξαρτάται από το
acentuación της κατάληξης :
Habl- áis αμπλ- άις ( μιλάτε). Παρότι το -a είναι ισχυρό φωνήεν στην
δίφθογγο, φέρει tilde γιατί είναι κατάληξη ρήματος.
Στην κλίση των ρημάτων στο κεφάλαιο ΤΟ ΡΗΜΑ θα δούμε αναλυτικά όλες τις
καταλήξεις σε Χρόνους, Εγκλίσεις και Φωνές. Εκεί θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν
καταλήξεις που δεν έχουν καθόλου acentuación γιατί ο ήχος είναι στο Θέμα του ρήματος.
Τότε όπως θα δούμε δεν έχουμε ποτέ tilde στο Θέμα και απλώς η λέξη δεν φέρει tilde.
Habl-o άμπλ-ο Habl-as άμπλ-ας
3. ΤΟ ΑΡΘΡΟ EL ARTÍCULO
3.1 Στα Ισπανικά έχουμε δύο γένη , αρσενικό και θηλυκό. Δεν υπάρχει ουδέτερο. Όταν ένα
ουσιαστικό είναι αρσενικού ή θηλυκού γένους στα Ελληνικά ΔΕΝ σημαίνει ότι αναγκαστικά
είναι του ιδίου γένους και στα Ισπανικά.
El libro = Το βιβλίο
Το άρθρο χαρακτηρίζει το γένος κάθε ουσιαστικού, επιθέτου και τον αριθμό τους.
Έχουμε δύο ειδών άρθρα που το κάθε ένα έχει και διαφορετική ιδιότητα:
ΟΡΙΣΤΙΚΟ DETERMINADO
ΑΟΡΙΣΤΟ INDETERMINADO
ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ
Το οριστικό άρθρο έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τις δεικτικές αντωνυμίες, στην ουσία
είναι δεικτική αντωνυμία που έρχεται από τα Λατινικά, η οποία έχει χάσει την ιδιότητα της να
προσδιορίζει συγκριτικά και αναφέρεται συγκεκριμένα στην λέξη της οποίας προηγείται. Έχει
γένος και αριθμό αλλά και τον τύπο NEUTRO τον οποίο θα αναλύσουμε σε αυτό το κεφάλαιο.
ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
ΑΡΣΕΝΙΚΟ El Ο Los Οι
ΘΗΛΥΚΟ La Η Las Οι (θηλυκό)
NEUTRO Lo Το – Αυτό
ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ
Το αόριστο άρθρο είναι αόριστη αντωνυμία έχει γένος και αριθμό και είναι διακριτικό,
δηλαδή διαχωρίζει χωρίς να συγκεκριμενοποιεί τις λέξεις στις οποίες αναφέρεται.
13
ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
ΑΡΣΕΝΙΚΟ Un Ένας- κάποιος Unos Κάποιοι
ΘΗΛΥΚΟ Una Μία- κάποια Unas Κάποιες
• Όλα τα θηλυκού γένους ουσιαστικά που αρχίζουν από a ή ha και το acento τους
βρίσκεται στην πρώτη συλλαβή, αλλάζουν το οριστικό και αόριστο άρθρο τους, αλλά και
την δεικτική αντωνυμία, από θηλυκού σε αρσενικού γένους. Αυτό γίνεται για αποφυγή
κακοφωνίας, και μόνο στον ενικό αριθμό. Στον πληθυντικό παραμένει το θηλυκό άρθρο
γιατί έχει εκλείψει η αιτία αλλαγής του. Η αλλαγή αφορά μόνο τα δύο άρθρα και την
δεικτική αντωνυμία .κανένα άλλο γραμματικό στοιχείο με γένος.
Εξηγώντας, κακοφωνία θα λέγαμε ότι είναι το χάσιμο γραμμάτων κατά την προφορά, εξ
αιτίας του όμοιου ήχου μεταξύ φωνήεντος του άρθρου και του πρώτου
γράμματος του ουσιαστικού (λά άγουα=λάγουα, λά άτσα=λάτσα).
La/una alma grande θα γίνει el/un alma grande για αποφυγή κακοφωνίας
Las/unas almas grandes ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ θηλυκό το άρθρο.
• Ονόματα ατόμων και επώνυμα όπως και τοπωνυμίες δεν φέρουν άρθρο εκτός της
περίπτωσης που θέλουμε να διευκρινίσουμε.
Grecia αλλά la Grecia del siglo décimo (η Ελλάδα του Δέκατου Αιώνα).
14
Οι Η.Π.Α., οι διεθνείς οργανισμοί και κάποιες χώρες ή πόλεις φέρουν οριστικό άρθρο: Los
Estados Unidos, la India, el Japón, la Coruña,la UU.EE (Unión Europea),
la O.N.U. ( Organización de Naciones Unidos).
• Η λέξη Θεός όταν αναφερόμαστε στην χριστιανική θρησκεία δεν φέρει άρθρο.
Επίσης δεν φέρουν άρθρο οι Άγιοι.
Dios bendiga Ο Θεός να ευλογεί
San Antonio es el protector Ο Άγιος Αντώνιος είναι ο προστάτης
Τα άρθρα δίνουν το γένος και τον αριθμό στα ουσιαστικά. Έτσι λοιπόν τα συναντάμε
πριν από αυτά, πριν οποιοδήποτε γραμματικό στοιχείο μπορεί να λειτουργεί σαν ουσιαστικό,
ή πριν από την ακολουθία ουσιαστικό + επίθετο.
Όταν όμως θέλουμε να μεταφράσουμε μία πρόταση της μορφής : < Το καλό της
υπόθεσης>, τότε η λέξη < το > δεν μπορεί να είναι το οριστικό άρθρο < el >
γιατί με το άρθρο <το> δεν προσδιορίζουμε κάποιο ουσιαστικό και δεν υπάρχει ακολουθία
ουσιαστικό + επίθετο. Το άρθρο <το> δεν αναφέρεται σε μία λέξη, αλλά σε ολόκληρη
πρόταση ή μέρος πρότασης που εννοείται και χάριν συντομίας αντικαθίσταται από το <
το>.
Έτσι λοιπόν υπάρχει κάποιο άλλο άρθρο , το NEUTRO που αν μεταφραστεί
κυριολεκτικά σαν λέξη σημαίνει ουδέτερο άρθρο, αλλά για να μην το συγχέουμε με το
ουδέτερο άρθρο στα Ελληνικά, κάνοντας μία παραδοχή, θα το ονομάσουμε εξουδετερωμένο
άρθρο.
Αυτό το άρθρο, έχει το χαρακτηριστικό ότι δεν έχει γένος και αριθμό αφού αναφέρεται
σε τμήμα ή ολόκληρη πρόταση, και βέβαια δεν μπορεί να προηγείται ουσιαστικού ή της
ακολουθίας ουσιαστικό + επίθετο .
Ιδιαίτερη προσοχή στην πιο πάνω περίπτωση, όπου στην πρόταση ΔΕΝ υπάρχει
Ουσιαστικό, αλλά μόνο Επίθετο μετά το LO. Το ουσιαστικό ( caso) δεν αποτελεί τμήμα της
ακολουθίας ΕΠΙΘΕΤΟ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ αφού μεταξύ τους παρεμβάλεται άλλη λέξη ( del) .
Τότε με την χρήση του Lo δίνουμε αφηρημένο χαρακτήρα στο Επίθετο το οποίο στην
πρόταση ουσιαστικοποιείται(λειτουργεί σαν Ουσιαστικό).
Ένας μικρός αριθμός Επιθέτων ουσιαστικοποιούνται όχι με το Lo, αλλά με το Αρσενικό
Οριστικό Άρθρο El. Αυτά είναι: Largo Μακρύς, Ancho Φαρδύς, Alto Ψηλός,
Bajo Κοντός, Ridículo Γελοίος, Sublime Μεγαλοπρεπής, Infinito Άπειρος,
15
Abstracto Αφηρημένος, Vacío Κενός.
Έτσι θα έχουμε: Το γελοίον της υπόθεσης El ridículo del caso
*Βλέπουμε, πως το lo μπορεί να μεταφραστεί το και αυτό ή αυτά όπως λέμε συνήθως στα
Ελληνικά. Κάτι τέτοιο δεν δημιουργεί πρόβλημα γένους ή αριθμού μιας και το lo δεν
αναφέρεται σε συγκεκριμένο ουσιαστικό.
Τα σημεία στίξης στα Ισπανικά είναι τα παρακάτω, και όπου δεν γίνεται διευκρίνιση
έχουν την ίδια χρήση με αυτή των αντίστοιχων Ελληνικών όπως δίνονται στον πίνακα:
- Κόμμα Coma(,)
- Άνω τελεία Punto y coma (;) Έχει την μορφή του Ελληνικού ερωτηματικού
.
- Άνω κάτω τελεία Dos puntos (:)
- Διαλυτικά Diéresis - crema(¨) Μόνο πάνω από το -u για να δείξει ότι δεν
χάνεται κατά την προφορά της διφθόγγου :vergüenza βεργουένθα, όχι βεργένθα
- Εισαγωγικά Comillas (“ ”)
16
- Παύλα Raya ( _ )
5. ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ - EL SUSTANTIVO
5.1 Τα ουσιαστικά είναι λέξεις που κλίνονται έχουν δύο και όχι τρία γένη, φανερώνουν
πρόσωπα, ζώα, πράγματα, ενέργεια, κατάσταση ή ιδιότητα.
* Μέσα σε μία πρόταση Συντακτικά μπορούν μετά από Πρόθεση να ουσιαστικοποιούνται
διάφορα γραμματικά στοιχεία όπως έχουν αναλυθεί στο κεφάλαιο 11.3.
Όσον αφορά τις καταλήξεις που υπάρχουν σε κάθε γένος και αριθμό, μπορούμε να
πούμε τα παρακάτω:
• Καταλήξεις ουσιαστικών είναι OΛΑ ΤΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ και τα σύμφωνα ( -l, –n , -r, –s,
– z, -d, -y και σπανιότερα –j,-k, -m, -x).
• Στην πλειοψηφία τους τα ουσιαστικά που λήγουν σε -ο, -or, -aje, -ma, -an,
-ambre είναι αρσενικού γένους.
• Στην πλειοψηφία τους τα ουσιαστικά που λήγουν σε –a, -dad, -umbre, -tud, -ción,
-sión, -nza, -cia, -ncia είναι θηλυκού γένους.
• Τα ουσιαστικά που λήγουν σε σύμφωνο ή σε –e μπορούν να είναι είτε αρσενικού είτε
θηλυκού γένους.
• Όλα τα ουσιαστικά που προέρχονται από ελληνικές λέξεις και καταλήγουν σε –a είναι
αρσενικού γένους. El tema, el dilema, el problema
• Σε κάποια ουσιαστικά οι καταλήξεις των θηλυκών τους γίνονται –esa, -isa, -iz
Duque-duquesa, principe-principesa, poeta-poetisa, actor-actriz.
Όσον αφορά τον πληθυντικό των ουσιαστικών, έχουμε τις παρακάτω καταλήξεις :
• Όσα λήγουν σε -o γίνονται -os , τα εις -a γίνονται –as, τα εις –e γίνονται –es.
El libro los libros la gata las gatas el homenaje los homenajes
• Όσα λήγουν σε σύμφωνο γίνονται σύμφωνο +es, ενώ τα εις -z αλλάζουν σε -ces
El varón los varones el juez los jueces
• Υπάρχουν ουσιαστικά με δύο άρθρα, τότε όμως αλλάζει η έννοια τους ανάλογα με το
άρθρο. Κάποια από αυτά είναι :
17
El azúcar η ζάχαρη la azúcar η επεξεργασμένη ζάχαρη
• Υπάρχουν ουσιαστικά τα οποία βρίσκονται στον ενικό αριθμό είναι αρσενικού γένους
και επειδή είναι σύνθετες λέξεις, με το δεύτερο συνθετικό στον πληθυντικό αριθμό,
έχουν κατάληξη πληθυντικού και συγκεκριμένα -s.
• Κάποια ουσιαστικά έχουν διαφορετική λέξη για το αρσενικό και για το θηλυκό φύλο
τους.
• Όταν αναφερόμαστε σε πόλεις μπορούν αυτές να φέρουν θηλυκό άρθρο γιατί εννοείται η
λέξη la ciudad (η πόλη) που είναι θηλυκού γένους.
ciudad
La Bilbao = la ^ Bilbao
5.3 Από τα ουσιαστικά, με κεφαλαίο το πρώτο τους γράμμα γράφονται, ονόματα και
επίθετα ανθρώπων όπως Pedro López, κράτη όπως Grecia España, η λέξη Θεός Dios
18
όταν αναφερόμαστε στην χριστιανική θρησκεία, διεθνείς ή κάποιοι δημόσιοι ή άλλοι
οργανισμοί όπως O.N.U. (Ο.Η.Ε.), U.I.M.P, τοπωνυμίες (πόλεις, ποτάμια, βουνά κλπ), οι
συντμήσεις τίτλων όπως Sr. (Κύριος) Usted (Εσείς Κύριε/α), οι τίτλοι όπως Ministro
(Υπουργός) Director(Διευθυντής) κυρίως όταν αυτοί αναφέρονται σε δημόσια έγγραφα, οι
λατινικοί αριθμοί όπως I IV.
Με Κεφαλαίο επίσης γράφονται τα Ουσιαστικά και Επίθετα που τίθενται σαν τίτλοι
κειμένων ή έργων La Historia del Mundo Griego (Η Ιστορία του Ελληνικού Κόσμου).
Σε αντίθεση με τα Ελληνικά μήνες, μέρες, εποχές έχουν μικρό το πρώτο τους γράμμα.
Ο Ιανουάριος El enero Η Δευτέρα El lunes
Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά αρχίζουν με μικρό.
Τα Υποκοριστικά Ουσιαστικά, όπως και στα Ελληνικά, είναι αυτά που μικραίνουν
αυτό που σημαίνει το πρωτότυπο Ουσιαστικό, είτε γιατί είναι αληθινά μικρό, είτε γιατί
λέγεται χαϊδευτικά ή χλευαστικά.
Τα Μεγεθυντικά Ουσιαστικά, αντίθετα, είναι αυτά που μεγαλώνουν αυτό που σημαίνει
το πρωτότυπο Ουσιαστικό, είτε γιατί είναι αληθινά μεγάλο, είτε γιατί λέγεται σε
υπερβολικό βαθμό.
Οι καταλήξεις που τίθενται στα πρωτότυπα Ουσιαστικά είναι λοιπόν είτε
Υποκοριστικές καταλήξεις Sufijos Diminutivos
Μεγεθυντικές καταλήξεις Sufijos Aumentativos
Η δεύτερη στήλη αποτελείται από καταλήξεις που δίνουν Μειωτικά Ουσιαστικά. Αυτά
τα Ουσιαστικά χλευάζουν ή ειρωνεύονται αυτό που σημαίνει το πρωτότυπο Ουσιαστικό.
Όπως βλέπουμε η απόδοση στα Ελληνικά δεν μπορεί να μας υποδείξει την Ισπανική
κατάληξη, αλλά και στα Ισπανικά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες καταλήξεις πρωτότυπων
Ουσιαστικών που αντιστοιχούν σε Υποκοριστικές καταλήξεις.
19
Τα όσα είπαμε για τα Μειωτικά ισχύουν και για τα Μεγεθυντικά ουσιαστικά.
6. ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ EL ADJETIVO
6.1 Το επίθετο είναι κλιτό μέρος της πρότασης με γένος και αριθμό. Όταν
συνοδεύει ουσιαστικό έχει το γένος και τον αριθμό του. Τα επίθετα μπορούν να περιορίζουν
( restrictivos), να εξιδεικεύουν (especificativos) ή τέλος να επεξηγούν
( explicativos – epítetos) το ουσιαστικό.
Οι καταλήξεις του επιθέτου είναι σε αρσενικό και θηλυκό αντίστοιχα:
ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ
ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
-o -os -a -as
-e -es -e -es
-í (ΕΘΝΙ ΚΟΤΗΤΑ) -íes -í -íes
-an –on –or ( -an –on –or) + es (-an –on –or) + a ( -an –on –or) +as
Υπόλ. Σύμφωνα (Υπόλ. Σύμφωνα) + es ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΣΤΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ
6.2 Όσον αφορά την θέση του επιθέτου αυτή είτε είναι μετά το ουσιαστικό και δίνει την
ιδιότητα του, είτε προηγείται όταν απλά το επεξηγεί.
Πάντως εάν θα θέλαμε να δώσουμε κάποιον κανόνα θα λέγαμε ότι, τα επίθετα όταν
περιορίζουν ή εξειδικεύουν (restrictivos, especificativos)–στην πραγματικότητα πρόκειται
για την ίδια κατηγορία επιθέτων, γιατί τα επίθετα αυτά καθορίζουν (calificativos) – τίθενται
ΠΑΝΤΟΤΕ ΠΙΣΩ από το ουσιαστικό, ενώ όταν επεξηγούν (explicativos-epítetos) μπορούν
να τίθενται είτε μπροστά, είτε πίσω από αυτό.
Δηλαδή:
El hombre alto (ο ψηλός άνθρωπος) . Αυτός ο άνθρωπος είναι πραγματικά ψηλός.
El alto hombre (ο ψηλός άνθρωπος). Ο οποιοσδήποτε άνθρωπος είναι ψηλός.
Las calles grandes (οι μεγάλοι δρόμοι) Όλοι οι δρόμοι είναι μεγάλοι
Las grandes calles (οι μεγάλοι δρόμοι) Οι πραγματικά μεγάλοι δρόμοι
Έτσι βλέπουμε ότι ενώ στα Ελληνικά δεν υπάρχει διαφορά μεταφράζοντας κατά λέξη, κάθε
περίπτωση έχει διαφορετική έννοια. Συγκεκριμένα όταν το επίθετο είναι μπροστά από το
ουσιαστικό, χάνει την ιδιότητα του να το καθορίζει.
*Σκεφτόμενοι Ελληνικά υπάρχει δυσκολία στο να τοποθετήσουμε το επίθετο πριν ή μετά το
ουσιαστικό στην Ισπανική πρόταση, και φυσικά δεν μπορούμε πάντοτε να προσδιορίζουμε εάν
κάποιο επίθετο καθορίζει ή επεξηγεί /διευκρινίζει το ουσιαστικό. Έτσι διατρέχουμε τον κίνδυνο
λάθους ως προς την θέση του. Ένας απλός τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αποφύγουμε την
σύγχιση είναι ο παρακάτω.
Όταν θα προηγηθεί το ΕΠΙΘΕΤΟ, τότε γενικεύουμε.
'Όταν θα προηγηθεί το ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ, τότε περιορίζουμε ή ειδικεύουμε.
20
διαχωρισμού των δύο περιπτώσεων.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε λοιπόν είναι, σε περίπτωση αμφιβολίας, να σκεφτούμε εάν
ειδικεύουμε ή γενικεύουμε το ουσιαστικό.
Τι γίνεται όμως με το γένος και αριθμό επιθέτου όταν έχουμε περισσότερα από ένα
ουσιαστικά; Έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις :
6.3 Υπάρχουν επίθετα που όταν βρίσκονται μπροστά από ουσιαστικό ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ
γένους, ΕΝΙΚΟΥ αριθμού χάνουν την κατάληξη τους. Τέτοια είναι :
21
El hombre tercero αλλά El tercer hombre
Στον πληθυντικό οι καταλήξεις παραμένουν κανονικά.
Los hombres terceros και Los terceros hombres
* Στα grande, cualquiera η κατάληξη χάνεται και πριν τα αρσενικά αλλά και πριν τα
θηλυκά ουσιαστικά στον ενικό αριθμό : El gran libro, la gran casa.
Cualquier libro, cualquier casa.
Όπως βλέπουμε, στα Επίθετα όπως και στα Ουσιαστικά, η απόδοση στα Ελληνικά δεν
μπορεί να μας υποδείξει την Ισπανική κατάληξη, αλλά και στα Ισπανικά δεν υπάρχουν
συγκεκριμένες καταλήξεις πρωτότυπων Επιθέτων που αντιστοιχούν σε Υποκοριστικές ή
Μεγενθυτικές καταλήξεις.
22
7. ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ - ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ
COMPARACIÓN DE ADJETIVOS- ADVERBIOS- GRADOS DE COMPARACIÓN
El árbol es más alto que la planta. Το δέντρο είναι πιο ψηλό από το φυτό.
El árbol es más alto que la planta y el perro. Το δέντρο είναι πιο ψηλό από το φυτό
και τον σκύλο.
Ειδικότερα στον Σχετικό ισχύουν τα παραπάνω όπως έχουν αναφερθεί, ενώ στον Απόλυτο
δεν κάνουμε σύγκριση, απλώς το υποκείμενο δηλώνει ότι το ουσιαστικό έχει την ιδιότητα που
του δίνει το επίθετο σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Este árbol es el más alto de todos Αυτό το δέντρο είναι το πιο ψηλό από όλα.
Este árbol es muy alto / altísimo Αυτό το δέντρο είναι πολύ ψηλό/ (υψηλότατο)
• Παρατηρούμε ότι στον Συγκριτικό, μετά το επίθετο στις δύο από τις τρεις περιπτώσεις
23
ακολουθεί que ενώ στον Σχετικό Υπερθετικό ακολουθεί de.
* Στον σχηματισμό του Απόλυτου Υπερθετικού, όταν τα επίθετα λήγουν σε -co, -go, -zo,
αλλάζει ο ήχος του θέματος. Προκειμένου λοιπόν να κρατηθεί ο αρχικός ήχος οι καταλήξεις
αλλάζουν ως εξής:
-co (κο) -císimo (θίσιμο) αλλάζει σε -quísimo parco parquísimo
-go (γο) -gísimo (χίσιμο) αλλάζει σε -guísimo vago vaguísimo
-zo (θο) -zísimo (ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ) αλλάζει σε -císimo pelmazo pelmacísimo
Επίσης όσα καταλήγουν σε: -ble γίνονται -bilísimo amable amabilísimo
* Στον σχηματισμό το Απόλυτου Υπερθετικού, κάποια επίθετα κρατούν και την λατινική
τους μορφή εκτός της Ισπανικής ( Castellano), ενώ άλλα έχουν μόνο την λατινική. Κάποια
από αυτά είναι:
24
Nuevo Νέος Nuevísimo Novísimo
Pobre Φτωχός Pobrísimo Paupérrimo
Célebre Διάσημος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Celebérrimo
Libre Ελεύθερος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Libérrimo
Mísero Μίζερος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Misérrimo
• Όταν σε μία Απλή πρόταση έχουμε más de περισσότερο από ή menos de λιγότερο
από τότε αναφερόμαστε σε αριθμούς.
Tengo más de 5.000 euros. Έχω περισσότερα από 2000 ευρώ.
Στην Σύνθετη πρόταση το más de ή menos de παρουσιάζεται όταν το δεύτερο μέλος της
πρότασης αρχίζει με το LO ή με το ΑΡΘΡΟ του ουσιαστικού που συνδέεται και που
βρίσκεατι στο πρώτο μέλος,.
Fue más fácil de LO que esperaba Ήταν πιο εύκολο απ’ όσο περίμενε
Había más água de LA que podía pensar Υπήρχε πιο πολύ νερό απ’όσο μπορούσε να σκεφτεί
• Όταν έχουμε ουσιαστικό αντί για επίθετο μετά το πρώτο συγκριτικό, τότε η μορφή tan
… como γίνεται tanto/a/os/as …como :
Tengo tanta alegría como tú Είμαι τόσο χαρούμενος όσο και εσύ.
Έτσι έχουμε την μορφή : ΡΗΜΑ + ΤΑΝΤΟ/Α/OS/AS + COMO
Αυτό συμβαίνει γιατί, ενώ στην περίπτωση συγκρινόμενων επιθέτων, το tan είναι επίρρημα,
στην περίπτωση συγκρινόμενων ουσιαστικών τα tanto/a/os/as είναι επίθετα, και έχουν
το γένος και αριθμό του ουσιαστικούυ που ακολουθεί.
Όσον αφορά τον τρόπο σύγκρισης επιρρημάτων (το επίρρημα είναι το αμέσως επόμενο
κεφάλαιο), μπορούμε να διακρίνουμε τα έξής:
25
Παράθεση επιρρημάτων: ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Επίρρημα
Raramente λιγότερο+Επίρρημα+από Αυτός/ή/οί/ές+ΠΟΥ ΛΙΓΟΤΕΡΟ+ΕΠΙΡΡΗΜΑ + ΡΗΜΑ
menos raramente que Él/la/los/las + que menos + raramente+ VERBO
το ίδιο+Επίρρημα+μέ
igual raramente que
Όσον αφορά τον πίνακα των ανώμαλων παραθετικών επιθέτου που είδαμε πιο πάνω,
προκύπτουν τα επιρρήματα : Bien Καλά, Mal Άσχημα, Alto Ψηλά, Bajo Χαμηλά.
Σαν επιρρήματα μπορούν κατά την παράθεση τους σε συγκριτικό βαθμό να έχουν ομαλό και
ανώμαλο τύπο, ενώ στον υπερθετικό μόνο ανώμαλο. Ας δούμε το παράδειγμα:
Juan habla bien Ο Juan μιλά καλά
Pedro habla mejor/ más bien que Juan Ο Pedro μιλά καλύτερα / πιο καλά από τον Juan
Paco es él que mejor habla Ο Paco είναι αυτός που μιλά καλύτερα.
Ο ΑΝΩΜΑΛΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΤΟΥ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ
• Το solo σαν επίθετο ΔΕΝ φέρει tilde, ενώ σαν επίρρημα φέρει. Όπως βλέπουμε όμως τα
mucho, poco, tanto είναι και επιρρήματα και επίθετα χωρίς διαφορά στην γραφή τους,
κάτι το οποίο κάποιες φορές δημιουργεί σύγχυση. Πάντως η διαφορά μεταφράζοντας στα
Ελληνικά γίνεται προφανής εάν αλλάξουμε από ενικό σε πληθυντικό τον αριθμό του
ουσιαστικού, ρήματος ή αντωνυμίας που υπάρχει στην πρόταση. Τότε θα διαπιστώσουμε
ότι το επίρρημα ΔΕΝ αλλάζει αριθμό, ενώ το επίθετο αλλάζει.
El frio es poco Το κρύο είναι λίγο Εάν αλλάξουμε σε πληθυντικό τότε γίνεται
26
Τα κρύα είναι λίγα άρα το poco είναι επίθετο.
Η παραπάνω επισήμανση είναι ένας απλός και γρήγορος τρόπος σε περίπτωση αμφιβολίας,
που πάντως προκύπτει από όσα έχουμε ήδη αναφέρει στο επίθετο.
Οι αντωνυμίες στα Ισπανικά είναι μία μεγάλη και σημαντική κατηγορία λέξεων που
έχουν συγκεκριμένα μορφολογικά και συντακτικά χαρακτηριστικά. Σε μερικές αντωνυμίες
αυτά τα χαρακτηριστικά μοιράζονται με τα ουσιαστικά και επίθετα με τα οποία
συντάσσονται, ενώ σε άλλες είναι ανεξάρτητα.
Πολλές αντωνυμίες έχουν γένος και αριθμό, ενώ σε κάποιες είναι συχνή η χρήση του
NEUTRO.
Οι αντωνυμίες δεν μπορούμε να πούμε ότι αντικαθιστούν αλλά ότι χαρακτηρίζουν
κάποια ενέργεια, γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουμε αντικατάσταση. Σωστότερα θα
λέγαμε ότι αντιπροσωπεύουν, υποδεικνύουν ή αναφέρουν κάτι.
Ανάλογα με την χρήση τους και τον τρόπο σύνταξης τους χωρίζονται στις παρακάτω
υποκατηγορίες:
ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ PERSONALES
ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ RELATIVOS
ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ INTERROGATIVOS
ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ EXCLAMATIVOS
ΚΤΗΤΙΚΕΣ POSESIVOS
ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ DEMOSTRATIVOS
ΑΟΡΙΣΤΕΣ και ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ INDEFINIDOS y NUMERALES
Άς τις δούμε λίγο αναλυτικά, και έτσι θα μας λυθούν διάφορες απορίες που μπορεί να
προκύψουν στην σύνταξη της πρότασης
27
8.1.1 Περίπτωση ονομαστικής Caso nominativo
Αναφέρονται στα πρόσωπα, πράγματα ή μέρη πρότασης και έχουν θέση υποκειμένου ως
προς το ρήμα του οποίου προηγούνται με το οποίο συμφωνούν σε πρόσωπο και αριθμό.
Ανήκουν στις δυνατές αντωνυμίες.
Α ενικό Εγώ Yo
Β ενικό Εσύ Tú
Γ ενικό Αυτός /τή- Αυτό (τμ. Πρότασης)- Εσείς Él / Ella- Ello – Usted/ Vd
Α πληθυντικό Εμείς Nosotros- Nosotras
Β πληθυντικό Εσείς Vosotros – Vosotras
Γ πληθυντικό Αυτοί- Αυτές Ellos – Ellas- Ustedes/ Vds
Παρατηρούμε ότι :
• Το ello αναφέρεται σε τμήμα πρότασης, δηλαδή είναι NEUTRO και γι’ αυτόν
τον λόγο δεν το συναντάμε σε πληθυντικό αριθμό, όπως έχουμε αναλύσει στο
κεφάλαιο του οριστικού άρθρου.
• Μόνο τα nosotros/as, vosotros/as έχουν γένος, και αυτό γιατί προέρχονται από τον
λατινικό τύπο nos, vos και κατάληξη otros-as. Πάντως το nos χρησιμοποιείται ακόμη
στην León, ενώ το vos σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.
• ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Usted / U / Vd και Ustedes / Uds / Vds /VV.
(Μπορεί να χρησιμοποιείται οποιαδήποτε από τις πιό πάνω Βραχυλογίες κατά την γραφή του)
Η έκφραση ευγένειας, Εσείς Κύριε είστε, Εσείς Κύριοι είστε, γνωρίζουμε ότι στα
Ελληνικά θέλει την αντωνυμία άρα και το ρήμα, σε δεύτερο πληθυντικό ανεξάρτητα στο εάν
αναφερόμαστε σε ένα ή πολλά πρόσωπα. Στα Ισπανικά δεν συμβαίνει αυτό.
Κατ’ αρχήν η αντωνυμία άρα και το ρήμα, βρίσκονται είτε σε ενικό, είτε σε
πληθυντικό ανάλογα σε πόσα πρόσωπα απευθυνόμαστε.
Δεύτερον, η αντωνυμία άρα και το ρήμα, συντάσσεται σε τρίτο ενικό ή
πληθυντικό και όχι σε δεύτερο πληθυντικό όπως στα Ελληνικά.
28
Εσείς (2ο πληθ.) Κύριοι /ες είστε(2ο πληθ.) ψηλοί /ές.
Ustedes (3ο πληθ.) Señores/as son (3ο πληθ.) altos/as.
Ίσως να δημιουργηθεί απορία όσον αφορά την προέλευση και την σύνταξη των Usted
και Ustedes. Όπως έχουμε αναφέρει στην αρχή αυτής της περίπτωσης αντωνυμιών, κατά τον
αιώνα XVI η αντωνυμία ήταν vos, και όχι vosotros για το δεύτερο πληθυντικό.
Έτσι λοιπόν όταν ήθελαν να απευθυνθούν με τίτλο ευγενείας σε κάποιο πρόσωπο του
απευθυνόταν ως εξής:
La majestad de vos Η Μεγαλειότητα Σας ( μία μεγαλειότητα), ή αλλιώς
Las Majestades de vos Οι Μεγαλειότητες Σας (πολλές μεγαλειότητες).
Φυσικά εκτός από το majestsad υπήρχαν και υπάρχουν και άλλοι τίτλοι ευγένειας όπως:
excelencia, señoria, alteza, bondeza, gracia, nobleza , αλλά ο τίτλος από τον οποίο τελικά
προήλθε το Usted -Ustedes, είναι το: merced , η Χάρη.
Έτσι λοιπόν το Η Χάρη Σας ήταν La merced de vos που αργότερα εξελίχθηκε σε La
merced de vosotros/as άρα σε Vuestra/as Merced/es και όλη αυτή η πρόταση σε
σύντμηση της, έδωσε τα Usted, Ustedes αντίστοιχα
Και φυσικά αφού όταν απευθυνόμαστε σε κάποιον ή κάποιους με αυτόν τον τρόπο μιλάμε
σε τρίτο ενικό Η /Οι Χάρη /ες Σας είναι πολύ ευγενική /ές , τότε είναι πολύ λογικό και η
τελική μορφή Usted/ des, να βρίσκεται και να συντάσσεται μαζί με το ρήμα σε τρίτο ενικό ή
πληθυντικό.
Η Χάρη Σας είναι πολύ ευγενής Vd es muy noble Είστε πολύ ευγενής
Οι Χάρες Σας είναι πολύ ευγενείς VV son muy nobles Είστε πολύ ευγενείς
Mí Εμένα
DE, CON, Tí Εσένα
SIN, POR, + Él / ella / ello / Usted
Nosotros/ as
Αυτόν /αυτήν /αυτό / Εσάς
Εμάς
EN...
Vosotros/ as Εσάς
Ellos / ellas/ Ustedes Αυτούς /αυτές / Εσάς
Αναφορικά δίνουμε: A: Προς, De: Από, Para: Για, En: Σε, Sin: Χωρίς
Όσον αφορά την πρόθεση Tras: Μέσω όταν προηγείται Προσωπικής Αντωνυμίας
έχει την έννοια ΠΙΣΩ ΑΠΟ ή ΠΙΣΩ ΑΠΟ.
Δηλαδή μπορούν να υπάρξουν συνδυασμοί όπως:
De tí από εσένα, a nosotros σε μάς, tras ello μετά από αυτό, sin Usted χωρίς Εσάς
* Όσον αφορά τις προθέσεις, θα τις αναλύσουμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο. Στο τέλος του
κεφαλαίου ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ, θα δούμε ότι κάποια ρήματα συντάσσονται με συγκεκριμένες
προθέσεις ακόμη και όταν τα ρήματα αφορούν Πρόσωπα. Αυτές οι προθέσεις θα πρέπει να
τηρούνται, και ΔΕΝ θα πρέπει να συντάσσουμε με την Α σκεπτόμενοι ότι πρόκειται για
πρόσωπο.
29
ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν το Υποκείμενο θέλει να αναφερθεί σε εμπρόθετη περίπτωση σε τρίτο ενικό
πρόσωπο στον εαυτό του/της, τότε χρησιμοποεί το SÍ σαν Reflexivo ( Αυτοπαθές), αναφέρεται
και στα δύο γένη και αριθμούς, και αντιστοιχούν με τα sí mismo/ -os sí misma/ -as.
Enemigo de él/ella Εχθρός του/της (κάποιου-/ας άλλου/-ης)
Enemigo de sí Εχθρός του εαυτού του/της = Enemigo de sí mismo/a
Enemigos de sí Εχθροί των εαυτών τους = Enemigos de sí mismos/as
Αυτή η περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί υποπερίπτωση της προηγούμενης, γιατί αφορά τον
συνδυασμό των προθέσεων a, para , και αναφέρεται μόνο σε πρόσωπα:
*Θυμίζουμε ότι όταν το Υποκείμενο αναφέρεται στον εαυτό του έχουμε χρήση του SÍ σαν
Αυτοπαθές με αναφορά και στα δύο γένη και αριθμούς.
Habla para él/ella Μιλά γι’ αυτόν/ήν (κάποιον άλλον)
Habla para sí Μιλά για τον εαυτό του/της = Habla para sí mismo/-a
Hablan para sí Μιλούν για τους εαυτούς τους Hablan para sí mismos/-as
Το ίδιο ισχύει και για την επόμενη περίπτωση με την πρόθεση a, αλλά είναι Αρχαϊσμός.
Ve a sí como Rey/Reina = Ve a sí mismo/-a como Rey/ Reina
Bλέπει τον εαυτό του/της σαν βασιλιά/ βασίλισσα.
Ven a sí como Reyes/Reinas = Ven a sí mismos/-as como Reyes/ Reinas
Βλέπουν τους εαυτούς τους σαν βασιλιάδες/ βασίλισσες
30
Ας προσέξουμε τώρα τους συνδυασμούς που δίνει η πρόθεση a με τον περιφραστικό και τον
μονολεκτικό τύπο:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι
Σε μένα A mí Me Μου
Σε σένα A ti Te Σου
Σε αυτόν/αυτήν/Εσάς A él / ella / Usted Le (se) Του, της, Σας
Σε εμάς A nosotros – as Nos Μας
Σε εσάς A vosotros – as Os Σας
Σε αυτούς/αυτές/Εσάς A ellos /ellas /Ustedes Les (se) Τους/ τις/ Σας
Όπως βλέπουμε η πρώτη στήλη είναι στα Ελληνικά η αναλυτική μορφή με την
πρόθεση. Η δεύτερη στήλη είναι η αντωνυμία στα Ισπανικά σε αναλυτική μορφή. Η τρίτη
στήλη είναι η αντωνυμία στην μονολεκτική /τελική της μορφή που είναι και η κύρια
μορφή που χρησιμοποιείται στην πρόταση, ενώ στην τέταρτη η ερμηνεία της
μονολεκτικής / τελικής μορφής στα Ελληνικά.
Yo doy los libros a Juan de parte de ti. Εγώ δίνω τα βιβλία στον Juan εκ μέρους σου.
Εδώ έχουμε τρία πρόσωπα τα yo,Juan, ti. Δεν είναι και τα τρία όμως έμμεσα αντικείμενα
γιατί εάν ρωτήσουμε ¿ A quién?, η απάντηση είναι a Juan, άρα a él, άρα le σύμφωνα με
τον πίνακα, που είναι η αντωνυμία που αντικαθιστά το έμμεσο αντικείμενο.
Έτσι λοιπόν πάντοτε θα πρέπει να κάνουμε αυτήν την ερώτηση προκειμένου να μην
αμφιβάλουμε για το εάν υπάρχει και ποιό είναι το έμμεσο αντικείμενο. Φυσικά μία πρόταση
δεν είναι υποχρεωτικό να έχει πάντοτε έμμεσο αντικείμενο.
31
των περιπτώσεων απαρεμφάτου, γερουνδίου και καταφατικής προστακτικής που τίθεται
μετά το ρήμα σε ΜΙΑ ΛΕΞΗ, σαν κατάληξη του.
Doy el libro para ti Δίνω το βιβλίο για σένα ( με τελικό αποδέκτη εσένα)
Doy el libro a ti Δίνω το βιβλίο σε εσένα ( άμεσα σε εσένα)
Εάν και στις δύο περιπτώσεις αντικαταστήσω Te doy el libro, έχω κάνει λάθος.
Como no fue posible verificar los testimonios, se creyó necesario agregar a ello el
reconocimiento de los especialistas.
Επειδή δεν ήταν δυνατόν να επαληθευτούν οι μαρτυρίες, θεωρήθηκε αναγκαίο να
προστεθεί σε αυτό η πιστοποίηση των ειδικών.
• Κάποια επίθετα και κυρίως τα mismo, solo, todo μπορεί να ακολουθούν τις
αντωνυμίες σαν κατηγορήματα.
Yo mismo Εγώ ο ίδιος Τú solo Εσύ μόνος
32
• Η περίπτωση LO τίθεται σε υπόδειξη ΑΜΕΣΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ή τμήματος
πρότασης NEUTRO.
Άς δούμε τον μηχανισμό σκέψης ως προς τον προσδιορισμό σε περίπτωση προσώπου.
Το ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ απαντά στην ερώτηση ΤΙ; ¿QUÉ?, ενώ στα πρόσωπα
στην ερώτηση ΠΟΙΟΝ; ¿A QUIÉN?. Η απάντηση σε όλες τις περιπτώσεις θα είναι
πράγμα - τμήμα πρότασης, ή πρόσωπο και ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.
Από τις ερωτήσεις που όπως βλέπουμε πιο πάνω γίνονται, καταλαβαίνουμε ότι
Η απάντηση είναι σε ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΠΤΩΣΗ, κάτι που θα μας βοηθήσει στην περίπτωση
προσώπου. Αυτό γιατί όπως είδαμε το πρόσωπο μπορεί να είναι και Έμμεσο Αντικείμενο.
Φυσικά ο διαχωρισμός δεν μας απασχολεί σαν χρήση και αντικατάσταση Άμεσου
Αντικειμένου αρσενικού γένους - προσώπου, αφού και σαν Άμεσο και σαν Έμμεσο
Αντικείμενο το πρόσωπο είναι εμπρόθετο στην πρόταση (a + ΠΡΟΣΩΠΟ) και
αντικαθίσταται στην πρόταση από την αντωνυμία LE ή LO εναλλακτικά. Όσον αφορά το
θηλυκό Άμεσο Αντικείμενο ο ετυμολογικά σωστός τύπος είναι LA, δηλαδή ίδιος με τον
τύπο θηλυκού Άμεσου Αντικειμένου – πράγμα.
Όσον αφορά ΟΝΟΜΑΤΑ ζώων στο Γ’ ενικό /πληθυντικό και αυτά συντάσσονται με
(a+ONOΜΑ ΖΩΟΥ) Veo a Flox Βλέπω τον Φλόξ, Le veo Τον βλέπω.
Αυτό συμβαίνει γιατί δίνοντας όνομα στα ζώα τα προσωποποιούμε.
Όπως είναι κατανοητό τα ζώα σαν λέξεις χωρίς να τους έχουν δοθεί ονόματα είναι Άμεσα
Αντικείμενα που δεν είναι εμπρόθετα. Εξαίρεση αποτελεί ο γάτος el gato που εκτός από ζώο
είναι και ο γρύλος του αυτοκινήτου. Έτσι όταν αναφερόμαστε στο ζώο θα βάζουμε την
πρόθεση a για να γίνεται ο διαχωρισμός.
Βλέπω την γάτα Veo al gato*
Βλέπω τον γρύλο του αυτοκινήτου Veo el gato
*Το al προκύπτει από το a + el όπως θα δούμε και στην αντίστοιχη πρόθεση, στο κεφάλαιο
ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ.
Δίνουμε λοιπόν έναν πίνακα με τις αντωνυμίες στην τελική τους μορφή όπως αυτές
αντικαθιστούν πρόσωπα και πράγματα Άμεσο Αντικείμενο σε κάθε περίπτωση.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.
ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΡΑΓΜΑ
ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ
ΕΝΙΚΟΣ LO (LE) LA LO LA
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ LOS (LES) LAS LOS LAS
33
Doy la gata Δίνω την γάτα La doy Την δίνω
Doy las gatas Δίνω τις γάτες Las doy Τις δίνω
Για την περίπτωση NEUTRO ισχύουν πάντα τα ίδια, δηλαδή πρόκειται για αντικατάσταση
τμήματος πρότασης που ως γνωστόν δεν έχει γένος και αριθμό, άρα h αντικατάσταση της θα
είναι πάντα Lo.
Dice que el día es muy bonito Λέει ότι η μέρα είναι πολύ όμορφη
Lo dice Το λέει
ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ:
Οι αντωνυμίες είναι όπως αναφέρονται στον πίνακα ΙI στην τελική τους μορφή, ενώ στην
αναλυτική a mí, a ti, a él…
* Επειδή στην περίπτωση προσώπου ΔΕΝ έχουμε πρόθεση στο Άμεσο Αντικείμενο
Βλέπω τον Paco, ενώ στα Ισπανικά έχουμε την πρόθεση ( a), πιθανόν να δημιουργηθεί
σύγχυση ως προς την χρήση της αντωνυμίας όταν θέλουμε να αποδόσουμε μία πρόταση στα
Ισπανικά. Άς δούμε το πρόβλημα και την λύση του:
Μπορούμε να δούμε τις παρακάτω προτάσεις στα Ισπανικά:
-To Paco δεν είναι υποκείμενο στην Ελληνική πρόταση, γιατί απαντά στην ερώτηση
ΠΟΙΟΝ; και όχι ΠΟΙΟΣ;
-Δεν υπάρχει πρόθεση πριν το Paco στην Ελληνική πρόταση
-Άρα το Paco είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (χωρίς να μας ενδιαφέρει εάν είναι άμεσο ή
έμμεσο), και πρόσωπο και απαντά στα Ισπανικά στην ερώτηση ¿ A quién?, θα πρέπει,
για να αποδόσουμε σωστά στα Ισπανικά να εμφανιστεί το a μέσα στην πρόταση, κάτι
που προκύπτει από την ιδιότητα του είτε σαν έμμεσο είτε σαν Άμεσο Αντικείμενο.
Άρα λοιπόν: Βλέπω τον Paco Veo a Paco.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
• Η σύνταξη της αντωνυμίας ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ είναι όπως ακριβώς και στην
αντωνυμία ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, δηλαδή πριν από το ρήμα όταν αυτό κλίνεται
34
ενώ σε μία λέξη μετά από απαρέμφατο, γερούνδιο και καταφατική προστακτική.
Decirlo diciéndolo dílo
• Τα ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ρήματα δεν μπορούν να έχουν ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Vivo en Grecia Ζω στην Ελλάδα
Όπως είπαμε, οι Αυτοπαθείς αντωνυμίες προηγούνται του ρήματος κατά την κλίση του
και συμφωνούν σε πρόσωπο και αριθμό με αυτό. Ό συνδυασμός αυτής της αντωνυμίας και
του ρήματος μας δίνει το ΑΥΤΟΠΑΘΕΣ ΡΗΜΑ VERBO REFLEXIVO . Γι’ αυτήν
την κατηγορία ρημάτων θα μιλήσουμε στα κεφάλαια 12.2.2α και 19.3. b. – Αυτοπαθείς
προτάσεις.
Ως προς την μορφή του πάντως έχει απαρέμφατο:
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ + SE llamarse ονομάζομαι
Δίνουμε την κλίση του στον ενεστώτα οριστικής για να δούμε την αντιστοιχία προσώπου και
αριθμού του ρήματος και της αντωνυμίας.
Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν η Αυτοπαθής Αντωνυμία στην απόδοση της στα Ελληνικά είναι
σε μία λέξη με το ρήμα, το οποίο έχει την κατάληξη –ομαι, δηλαδή είναι Παθητικό. Πάντως
αυτή αποτελεί μία πρώτη προσέγγιση. Επαναλαμβάνουμε ότι το φαινόμενο αναλύεται στα
κεφάλαια 12.2.2α και 19.3.b.
• Προκειμένου να δοθεί έμφαση στο άμεσο αντικείμενο αλλά και όταν αυτό συντάσσεται
πρίν από το ρήμα, έχουμε χρήση της αντωνυμίας όπως παρακάτω:
• Είναι επίσης συχνή η υπερβολική και απρόσεκτη χρήση των αντωνυμιών lo, la, los, las
σαν επανάληψη Αντικειμένων –Προσώπων αντίστοιχου γένους και αριθμού, που
υπάρχουν στην πρόταση. Οι αντωνυμίες τίθενται πριν το πρόσωπο στο οποίο
αναφέρονται. Lo engañaron a Juan Τον ξεγέλασαν τον Juan.
35
La αντί του Le το φαινόμενο ονομάζεται Laísmo La digo αντί Le digo
Le αντί των Lo, La το φαινόμενο ονομάζεται Leísmo Le doy αντί Lo/ La doy
Όταν έχουμε απαρέμφατα, γερούνδιο και καταφατική προστακτική τότε η σύνταξη είναι
σε μία λέξη : Dártelo dándotelo dátelo
* Οι λέξεις που προκύπτουν, όπως βλέπουμε, φέρουν tilde, σύμφωνα με τους κανόνες
τονισμού που έχουμε δώσει στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
• Όταν υπάρχει συνδιασμός le lo, le la, le los, le las, les lo, les la, les los, les las, δηλαδή
συνδιασμός l-l, για αποφυγή κακοφωνίας τα le-les μετατρέπονται σε se χάνοντας τον
αριθμό του στον πληθυντικό, δηλαδή τα παραπάνω γίνονται :
Le lo του τον Se lo
36
Le la του την Se la
Le los του τους Se los
Le las του τις Se las
Les lo τους τον Se lo
Les la τους την Se la
Les los τους τους Se los
Les las τους τις Se las
Έτσι λοιπόν το Le lo doy γίνεται Se lo doy, αλλά και Les lo doy γίνεται Se lo doy.
Όσον αφορά τον τρόπο σύνταξης τους θα δούμε τον παρακάτω πίνακα και θα δώσουμε
κάποια επεξηγηματικά στοιχεία
ΕΜΠΡΟΘΕΤΗ ΧΩΡΙΣ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ
ΠΡΟΘΕΣΗ ΦΡΑΣΗ ΦΡΑΣΗ
Que ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ
Quien ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ
Cual ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ
Cuanto ΟΧΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ
Cuyo ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΟΧΙ
Η κάθε αντωνυμία, σύμφωνα με τον πίνακα μπορεί να είναι είτε εμπρόθετη, δηλαδή να
φέρει πρόθεση πριν από αυτήν, είτε να συντάσεται χωρίς πρόθεση. Κάποιες έχουν και τους
δύο τρόπους σύνταξης ανάλογα με την χρήση τους στην πρόταση.
37
Η κάθε αντωνυμία μπορεί να συντάσεται είτε με φράση προηγουμένως, είτε χωρίς
φράση. Κάποιες έχουν και τους δύο τρόπους σύνταξης ανάλογα με την χρήση τους στην
πρόταση.
- Όταν προηγείται φράση τότε : El libro que estudias Το βιβλίο που μελετάς
- Όταν προηγείται προσωπική αντωνυμία τότε : Yo que hablo Εγώ που μιλάω
- Όταν προηγείται άρθρο τότε : El que habla = Este que habla
Tο οριστικό άρθρο + que έχει και χρήση δεικτικής αντωνυμίας,δηλαδή :
El que habla = Este que habla, Los que hablan = Aquellos que hablan
Εδώ έχουμε αντικατάσταση των αντωνυμιών με δεικτικές.
Σε αυτή η περίπτωση, δηλαδή ΑΡΘΡΟ + QUE που ονομάζεται
ΣΥΝΘΕΤΗ ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ RELATIVO COMPUESTO, μπορεί να έχουμε και το
NEUTRO + QUE : Lo que dices = Esto que dices
Όταν έχουμε πρόθεση πριν την αντωνυμία τότε έχουμε ΕΜΠΡΟΘΕΤΗ ΣΥΝΘΕΤΗ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ , δηλαδή:
ΠΡΟΘΕΣΗ +el que, la que, los que, las que, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.
Esta es la casa en la que vivo = Αυτό είναι το σπίτι που ( στο οποίο) ζώ
Los temas a los que nos referimos = Τα θέματα που (στα οποία) αναφερόμαστε
Πιθανόν σκεπτόμενοι Ελληνικά να έχουμε αμφιβολία ως προς την χρήση ή όχι πρόθεσης
πριν την αντωνυμία. Εάν δούμε τις ελληνικές αποδόσεις στα προηγούμενα παραδείγματα θα
παρατηρήσουμε ότι η αντωνυμία είναι και στα Ελληνικά εμπρόθετη και μάλιστα μπορούμε
να διακρίνουμε ποια πρόθεση χρειάζεται, γνωρίζοντας βέβαια την απόδοση των Προθέσεων
προς την γλώσσα μας. Για παράδειγμα :
(Για τον οποίον) El hombre del que te hablo Ο άνθρωπος για τον οποίο σου μιλώ
(Από την οποία) La calle por la que paso Η οδός από την οποία περνώ
(Προς τις οποίες ) Las ciudades a las que voy Οι πόλεις προς τις οποίες πηγαίνω
- Χωρίς πρόθεση και χωρίς προηγούμενη φράση ισοδυναμεί με δεικτική αντωνυμία συνήθως
την aquel, και με σύνθετη αναφορική (άρθρο + que) γενικεύοντας,για παράδειγμα :
Quien dice = aquel que dice = el que dice Όποιος λέει
- Τίθεται σαν αντικείμενο σε ρήματα όπως : Haber, Hablar, Tener και ισοδυναμεί με
Αόριστη αντωνυμία :
Tengo quien me preste = Tengo alguien que me preste Έχω κάποιον να μου δανείσει
• Με πρόθεση, και με ή χωρίς προηγούμενη φράση, ισοδυναμεί με σύνθετη αναφορική:
Tú tienes que seguir a quien quieres = Tú tienes que seguir al que quieres
Εσύ πρέπει να ακολουθήσεις αυτόν που θέλεις
- Αναφέρεται και σε πράγμα εκτός από πρόσωπο, σε περιφραστικές προτάσεις με το ρήμα
SER :
38
Es la verdad lo que digo = Es la verdad quien digo Είναι η αλήθεια αυτό που λέω
* Άμεση σύνταξη είναι αυτή, που μεταξύ του πρώτου και δεύτερου μέρους μίας πρότασης δεν
υπάρχει κόμμα, δηλαδή έχουμε κύρια και δευτερεύουσα προσδιοριστική πρόταση:
La ciudad en la que paso mis días Η πόλη που περνώ τις μέρες μου. άμεση σύνταξη
*Έμμεση σύνταξη είναι αυτή που μεταξύ πρώτου και δεύτερου μέρους της πρότασης υπάρχει
κόμμα ( , ) δηλαδή δεν έχουμε δευτερεύουσα επεξηγηματική:
La ciudad, en la cual paso… Η πόλη, στην οποία περνώ… έμμεση σύνταξη
- Δεν είναι εμπρόθετη όταν συντάσσεται με το tal, δίνονντας την σχέση, όπως… έτσι
Cual la madre, tal la hija όπως η μάνα, έτσι και η κόρη
Cuanto/cuanta/ cuantos/ cuantas/ cuanto (NEUTRO)– Όσος/ όση/ όσοι/ όσες /όσο:
Είναι αναφορικό ουσιαστικό γενίκευσης, και τίθεται σαν επισύμανση ομάδας προσώπων και
πραγμάτων. Συντάσσεται χωρίς ή με πρόθεση. Ο τύπος NEUTRO είναι και επίρρημα.
Αυτή η αντωνυμία δηλώνει πάντοτε γενική πτώση και συντάσσεται, σαν επίθετο,
ανάμεσα σε δύο ουσιαστικά ή ουσιαστικά και μία ή λίγες λέξεις ενδιάμεσα . Υποδεικνύει
ουσιαστικά πρόσωπα ή πράγματα της πρότασης που προηγείται, και εκφράζει ένα ή
περισσότερα ουσιαστικά πρόσωπα ή πράγματα της πρότασης που ακολουθεί.
39
Ο άνθρωπος του οποίου οι ιδέες = El hombre cuyas ideas
Οι άνθρωποι των οποίων η γάτα = Los hombres cuya gata
Οι άνθρωποι των οποίων τα καλά νέα = Los hombres cuyas buenas noticias
Άς προσέξουμε κάτι όσον αφορά το γένος/αριθμό της αντωνυμίας:
Παρατηρούμε ότι στα Ελληνικά το γένος/αριθμός της αντωνυμίας είναι αυτά του
ουσιαστικού που προηγείται.
Στα Ισπανικά το γένος/αριθμός της αντωνυμίας είναι αυτό του ουσιαστικού που
ακολουθεί.
Όπως μπορούμε να διακρίνουμε και στο παράδειγμα που αναφέραμε το cuyo
μπορεί να αντικατασταθεί με το del cual. Ως προς το γένος και αριθμό ισχύει ότι έχουμε
αναφέρει στην σύνταξη του cual, δηλαδή αντιστοιχούν με το υποκείμενο.
Ο άνθρωπος του οποίου οι ιδέες = El hombre cuyas ideas = El hombre del cual las ideas
* Πρέπει να τονίσουμε ότι η αντικατάσταση αυτή δεν ισχύει και αντίστροφα. Δηλαδή δεν
μπορούμε σε οποιαδήποτε πρόταση έχουμε del cual να αντικαταστήσουμε με το cuyo.
Cosas de las cuales hablamos ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Cosas cuyas hablamos
Το de las cuales πρέπει να βρίσκεται ανάμεσα σε δύο ουσιαστικά για να ισχύει
αντικατάσταση.
¿Qué? Τι;
¿Quién? - ¿quiénes? Ποιος;/ποιοι;
¿Cuál? - ¿cuáles? Ποιος;/ ποιοι;
¿Cuánto/a? – ¿cuántos/as? NEUTRO ¿cuánto? Πόσος/η;- πόσοι/ες; - πόσο;
¿Cúyo? – ¿cúya? – ¿cúyos? -¿cúyas? Ποιού/άς;-ποιών; (αρσ.)/ών;(θηλ.)
Σε ευθεία ερώτηση.
Δίνοντας μερικά παραδείγματα μπορούμε να έχουμε:
40
- Το qué είναι άκλιτο, ενώ το quién δεν έχει γένος.
- Το cuánto ( NEUTRO)μπορεί να είναι επίρρημα, αλλά μόνο όταν δείχνει διάρκεια
ή όταν αναφέρεται σε χρηματικό ποσό:
¿Cuánto dura? Πόσο διαρκεί; ¿Cuánto cuesta¿ Πόσο στοιχίζει;
- Τα Cúyo-a-os-as, τίθενται μόνο πριν από το ρήμα SER:
¿Cúya es esta gata blanca? Ποιάς είναι αυτή η άσπρη γάτα;
Σε πλάγια ερώτηση.
Οι ερωτηματικές μπορεί να βρίσκονται και σε πλάγια ερωτηματική πρόταση, δηλαδή όταν
δεν έχουμε σημείο στίξης (ερωτηματικό), στην πρόταση, αλλά από το νόημα προκύπτει
ερώτηση. Από τις ερωτηματικές συχνότερη χρήση είναι αυτή του cuál:
Ya sé cuál es. Ξέρω πιά ποιός είναι Ves qué te digo Βλέπεις τι σου λέω
Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει σημείο στίξης ( ερωτηματικό) στην πρόταση, αλλά η
αντωνυμίες φέρουν tilde.
* Θα πρέπει να τονίσουμε ότι στα Ισπανικά όπως και σε άλλες λατινογενείς γλώσσες
υπάρχει η τάση αντικατάστασης της ερωτηματικής με αναφορική αντωνυμία σε πλάγια
ερώτηση.Το φαινόμενο αυτό, εάν το συναντήσουμε, δεν θα πρέπει να μας προξενήσει σύγχυση.
Οι επιφωνηματικές αντωνυμίες δεν διαφέρουν από τις ερωτηματικές ως προς την μορφή
τους, και δηλώνουν θαυμασμό δίνοντας έμφαση. Μπορούν και αυτές να συναντώνται σε
ευθεία και πλάγια ερώτηση. Το cúyo/a/os/as δεν είναι επιφωνηματική.
¡Qué…! Τι…!
¡Quién/es…! Ποιός…!
¡Cuál/es…! Ποιός/ό…!
¡Cuánto/a/os/as…! Πόσος/η/ος/ες…!
* Σε αυτήν την κατηγορία μπορούμε να δούμε αναφορικές στην θέση των επιφωνηματικών, και
σε ευθεία και σε πλάγια επιφωνηματική πρόταση.
41
8.5 ΚΤΗΤΙΚΕΣ - POSESIVOS
ΕΝΑΣ ΚΤΗΤΟ ΡΑ Σ Π Ο Λ Λ Ο Ι Κ Τ Η ΤΟ Ρ Ε Σ
ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ ΑΡΣ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ
ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ
Α’ προσ. Mío Mía Nuestro Nuestra
Δικός μου Δική μου Δικός μας Δική μας
Β’ προσ. Tuyo Tuya Vuestro Vuestra
Δικός σου Δική σου Δικός Σας Δική σας
Γ’ πρόσ. Suyo Suya Suyo Suya
Δικός του/ Σας Δική του/Σας Δικός τους /Σας Δική τους /Σας
ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Σ
Α’ προσ. Míos Mías Nuestros Nuestras
Δικοί μου Δικές μου Δικοί μας Δικές μας
Β’ προσ. Tuyos Tuyas Vuestros Vuestras
Δικοί σου Δικές σου Δικοί σας Δικές σας
Γ’ πρόσ. Suyos Suyas Suyos Suyas
Δικοί του/Σας Δικές του/Σας Δικοί τους /Σας Δικές τους /Σας
42
- Η δική μου γάτα: Α’ ενικό του κτήτορα γιατί ρωτώντας, ΠΟΙΟΥ; έχουμε ΔΙΚΗ ΜΟΥ
-Οι αντωνυμίες έχουν γένος και αριθμό. Το γένος και ο αριθμός είναι των κτημάτων.
-Όπως παρατηρούμε στο τμήμα του πίνακα με τους πολλούς κτήτορες( στήλες 4, 5), οι
αντωνυμίες είναι διαφορετικές λέξεις από αυτές του τμήματος με έναν κτήτορα (στήλες 2, 3).
Οι γάτες είναι δικές μου (Πολλά κτήματα) Las gatas son mías ( Φέρει -s η αντωνυμία)
• Οι τύποι Suyo/a/os/as στα Ισπανικά είναι ασθενείς μορφές και αναφέρονται τόσο στο γ’
ενικό/ πληθυντικό/Neutro(τμήμα πρότασης), όσο και στην φόρμα ευγενείας
Usted/Ustedes. Επειδή μπορεί να υπάρξει σύγχιση, και όταν δεν είναι φανερό μέσα στην
πρόταση, συμπληρώνονται από τους πιο κάτω περιφραστικούς τύπους.
De él = de ello= suyo de ella = suya
de ellos =suyos de ellas =suyas
de Usted = suyo/ suya de Ustedes = suyos/suyas
El libro es suyo de él La casa es suya de ella
Πάντως στην σύγχρονη Ισπανικής ΜΟΝΟ ΟΙ ΤΥΠΟΙ Usted/des,NEUTRO χρειάζονται
απαραίτητα και περιφραστικό τύπο: El libro es suyo de usted.
• Στον δυνατό τύπο έχουμε τους δύο διαφορετικούς παρακάτω τρόπους σύνταξης:
Los perros son míos Oι σκύλοι είναι δικοί μου ( Μετά το ρήμα). ΕΜΦΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
Los tuyos son aquellos Οι δικοί σου είναι εκείνοι. (Πρίν το ρήμα)
ΕΝΑΣ ΚΤΗΤΟ ΡΑ Σ Π Ο Λ Λ Ο Ι Κ Τ Η ΤΟ Ρ Ε Σ
ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ ΑΡΣ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ
ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ
Α’ προσ. Mí Μου Mí Μου Nuestro Μας Nuestra Μας
Β’ προσ. Tú Σου Tú Σου Vuestro Σας Vuestra Σας
Γ’ πρόσ. Su Του/ Σας Su Του/Σας Su Τους /Σας Su Τους /Σας
ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ ΑΡΣΕΝ. ΚΤΗΜΑ ΘΗΛ. ΚΤΗΜΑ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
Σ
Α’ προσ. Mis Μου Mis Μου Nuestros Μας Nuestras Μας
Β’ προσ. Tus Σου Tus Σου Vuestros Σας Vuestras Σας
Γ’ πρόσ. Sus Του/Σας Sus Του/Σας Sus Τους Sus Τους /Σας
/Σας
43
- Όσον αφορά την μορφή του πίνακα ισχύουν ότι και στον δυνατό τύπο.
- Παρατηρούμε ότι αυτός ο τύπος ΔΕΝ έχει αλλαγή κατάληξης ως προς το γένος των
κτημάτων αντίθετα με τον δυνατό τύπο. Βέβαια, οι τύποι nuestro-vuestro επειδή όπως έχει
εξηγηθεί στην προσωπική αντωνυμία είναι τύποι με γένος, έχουν αλλαγή κατάληξης
ανάλογα με το γένος.
- Στα Ελληνικά ο αδύνατος τύπος έχει την μορφή
Mi perro Πρίν το κτήμα Ο σκύλος μου Μετά το κτήμα
Nuestras gatas Πρίν το κτήμα Οι γάτες μας Μετά το κτήμα
Tus gatas Πρίν το κτήμα Οι γάτες σου Μετά το κτήμα
* Κάποιες φορές γίνεται σύγχυση όταν θέλουμε να μετατρέψουμε μία πρόταση από τα
Ελληνικά στα Ισπανικά, όσον αφορά την χρήση της Κτητικής su και της Αντωνυμίας Έμμεσο
Αντικείμενο στην Σύνθετη μορφή της se. Δηλαδή για παράδειγμα η φράση :
Το βιβλίο του (Su libro), μεταφράζεται λανθασμένα (Se libro). Είναι εύκολο να αποφύγουμε
αυτό το λάθος εάν σκεφτούμε ότι:
- Μετά την αντωνυμία έμμεσο αντικείμενο ΠΡΕΠΕΙ να ακολουθεί ρήμα.
-Μετά την κτητική αντωνυμία ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να ακολουθεί ρήμα.
Φυσικά αυτός είναι ένας ασφαλής και εύκολος τρόπος που απλοποιεί τα όσα έχουν
αναφερθεί στις αντίστοιχες αντωνυμίες
* Το Γ’ ενικό και πληθυντικό όταν το Υποκείμενο αναφέρεται στον εαυτό του στην περίπτωση
Προσωπικής Εμπρόθετης Αντωνυμίας η ΠΡΟΘΕΣΗ + sí mismο/-a/-os/-as, αντιστοιχεί με το
ΠΡΟΘΕΣΗ + sí.
Ve a sí = Ve a sí mismo Βλέπει τον εαυτό του.
Ven a sí =Ven a sí mismos Βλέπουν τους εαυτούς τους
44
τις αντωνυμίες su/sus, για να τους δώσει έμφαση, χωρίς να μεταφράζεται σαν λέξη ξεχωριστά.
Su propio libro Το δικό του βιβλίο Sus propias casas Τα δικά του σπίτια
Η χρήση των δεικτικών αντωνυμιών δεν είναι απόλυτη, δηλαδή δεν εξαρτάται
πάντοτε από την απόσταση, ή την χρονική διαφορά από το παρόν. Αυτό σημαίνει ότι το
υποκείμενο αναφερόμενο σε πρόσωπα, πράγματα, τμήματα πρότασης μπορεί να
διαλέξει όποια αντωνυμία θέλει κάθε φορά.
Πάντως, κατά κύριο λόγο γίνεται αναφορά ανάλογα με την σημαντικότητα, τον
κοντινότερο χρόνο ή τον τόπο αρχίζοντας με Este και συνεχίζοντας με Ese και Aquel.
45
Γενικά παρατηρούμε ότι:
-Στην περίπτωση Aquel/ aquella / aquellos /aquellas, μεταφράσαμε Εκείνος/η/οι/ες εκεί,
και αυτό γιατί στα Ελληνικά οι δεικτικές είναι τα Ετούτος-Αυτός- Εκείνος, για τα
Εste-Ese-Aquel αντίστοιχα. Επειδή όμως το Ετούτος/η/οι/ες δεν είναι ευρέως
χρησιμοποιήσιμο στον σύγχρονο Ελληνικό λόγο, έχουμε διαφοροποιήσει τις ελληνικές
αποδόσεις όπως βλέπουμε στον πίνακα. Άλλωστε μια τέτοια παραδοχή δεν δημιουργεί
πρόβλημα γιατί η χρήση τους είναι συγκριτική και όχι απόλυτη.
-Τα NEUTRO δεν πρέπει να συγχέονται με τους ενικούς αριθμούς αρσενικού των
αντωνυμιών που έχουν γένος και αριθμό. Έτσι λοιπόν :
Estos libros δεν έχει ενικό το Esto libro, αλλά το Este libro.
Aquellos libros δεν έχει ενικό το Aquello libro, αλλά το Aquel libro.
Άλλωστε τα NEUTRO, όπως έχουμε αναφερθεί στο αντίστοιχο κεφάλαιο, δεν προηγούνται ή
να έπονται ουσιαστικών ή επιθέτων.
Esto es verdad Αυτό είναι αλήθεια.
Éste-ésta-éstos-éstas ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Ése-ésa-ésos-ésas ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Aquél-aquélla-aquéllos-aquéllas ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
-Ποτέ οι δεικτικές δεν μπαίνουν μαζί με το οριστικό άρθρο, γιατί τότε θα είχαμε δύο
Δεικτικές αντωνυμίες μαζί:
Οι συνδιασμοί El este libro Este el libro είναι λανθασμένοι.
- Όταν προηγούνται θηλυκών Ουσιατικών ενικού αριθμού που αρχίζουν από -a,-ha και το
acento είναι στην πρώτη συλλαβή τότε, όπως έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 3.2, για αποφυγή
κακοφωνίας αλλάζουν σε αρσενικού γένους. Η αλλαγή δεν ισχύει στον πληθυντικό αριθμό, ή
όταν διακόπτεται η συνέχεια Αντωνυμίας, Ουσιαστικού.
Esta água γίνεται Este água, αλλά παραμένει Estas águas Διακόπτεται η κακοφωνία
Este água Bendita όταν αλλάξει η θέση του Επιθέτου θα γίνει Esta bendita água
46
No digo tal cosa = No digo esta cosa Δεν λέω τέτοιο πράγμα.
-Το tanto-a έχει ΑΠΟΛΥΤΟ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟ tantísimo-tantísima
-Τα tal – tanto/tan NEUTRO μπορούν να είναι και επιρρήματα.
Όπως έχουμε αναφέρει το Tanto μπορεί να είναι είτε επίθετο, είτε επίρρημα. Θα
δώσουμε τις χρήσεις του μέσα στην πρόταση επειδή αυτές είναι και συχνές και
διαφορετικές μεταξύ τους ανάλογα με το εάν το Tanto έχει θέση επιθέτου
(Tanto/a/os/as), ή θέση επιρρήματος (Tanto, tan). Έτσι λοιπόν έχουμε:
Θέση επιρρήματος
Tanto +ΟΡΙΣΤΙΚΟ/ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ+ΕΠΙΘΕΤΟ+como +ΕΠΙΘΕΤΟ
Tanto los buenos como los malos Τόσο οι καλοί όσο και οι κακοί (Σύγκριση)
Tanto + ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ+ como +ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ
Tanto tú como yo Τόσο εσύ όσο και εγώ
Tanto + ΡΗΜΑ
Me gusta tanto Μου αρέσει τόσο(πολύ)
ΡΗΜΑ + tan + ΕΠΙΡΡΗΜΑ
Habla tan bien Μιλά τόσο καλά
SER /ESTAR + tan + ΕΠΙΘΕΤΟ
Es tan bonito que no le digo nada Είναι τόσο καλός που δεν του λέω τίποτα
Θέση επιθέτου
ΡΗΜΑ + tanto/a/os/as + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ
Había tantos coches que no pude… Υπήρχαν τόσα αυτοκίνητα που δεν μπόρεσα…
47
Nada (NEUTRO) Τίποτα ΕΠΙΡΡΗΜΑ
Cualquiera ΧΩΡΙΣ ΓΕΝΟΣ Οποιοσδήποτε/οποιαδήποτε
Cualesquiera ΧΩΡΙΣ ΓΕΝΟΣ Οποιοιδήποτε/οποιεσδήποτε
Quienquiera Οποιοσδήποτε/οποιαδήποτε
Quienesquiera Οποιοιδήποτε/οποιεσδήποτε
Todo toda todos todas todo (NEUTRO) Όλος όλη όλοι όλες Όλα(NEUTRO)
Más menos Περισσότερο λιγότερο
Mucho muchos mucha muchas Πολύς πολλοί πολλή πολλές
Poco pocos poca pocas Λίγος λίγοι λίγοι λίγες
Mucho (NEUTRO) Πολύ Ενεργεί και σαν επίρρημα
Poco (NEUTRO) Λίγο Ενεργεί και σαν επίρρημα
Otro otra otros otras Άλλος άλλη άλλοι άλλες
Demás Υπόλοιποι/ες
Varios varias Διάφοροι διάφορες
Bastante bastantes Αρκετός/ή αρκετοί/ές
Demasiado demasiada Υπερβολικός Υπερβολική
Demasiados demasiadas Υπερβολικοί Υπερβολικές
Οι Αριθμοί (Απόλυτα αριθμητικά)
Τακτικά αριθμητικά
Οι αριθμοί και τα Τακτικά Αριθμητικά αναλύονται ξεχωριστά λόγω της ιδιαιτερότητας τους.
8.7.1 Οι Αόριστες εκτός των Απόλυτων και Τακτικών Αριθμητικών αναλύονται όπως
ακολουθεί:
Σαν ουσιαστικό: Δεν ισχύουν οι παραπάνω αλλαγές χρήσης. Δεν συνοδεύεται από άλλο
ουσιαστικό ή επίθετο Llaman a uno Φωνάζουν κάποιον
Dicen a una Λένε σε κάποιαν
Μία από τις χρήσεις του είναι και σαν απόλυτο αριθμητικό, δηλαδή αριθμός.
Για πλήρη ανάλυση των ιδιαιτεροτήτων του φαινομένου βλέπε στο κεφάλαιο 8.7.2.
Η περίπτωση NEUTRO είναι πολύ σπάνια. Uno es verdad Κάτι είναι αλήθεια
48
Alguno-alguna-algunos-algunas Κάποιος-κάποια-κάποιοι-κάποιες
Algo (NEUTRO) Κάτι ΕΠΙΡΡΗΜΑ
-Στους αρνητικούς τύπους δεν έχουμε πληθυντικό στην Σύγχρονη Ισπανική όπως και στα
Ελληνικά. Επειδή όμως πιθανόν σε αρχαιότερα κείμενα της Ισπανικής να δούμε Πληθυντικό
στα Ισπανικά, μπορούμε όπου το συναντάμε να το αποδίδουμε ΚΑΘΟΛΟΥ.
Ningunas personas Καθόλου άτομα (Η μετάφραση σαν ΚΑΘΟΛΟΥ , της αντωνυμίας
είναι η ακριβέστερη δυνατή στον πληθυντικό αριθμό). Ο τρόπος σύνταξης των Ninguno-a-os-
as και Nada, αναλύονται στο κεφάλαιο 19.3α ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ.
-Εκτός του NEUTRO οι άλλες αντωνυμίες ενεργούν είτε σαν επίθετα είτε σαν ουσιαστικά.
Και τα δύο είναι σύνθετοι τύποι του uno/a/os/as, και είναι αντίθετα σαν έννοιες μεταξύ τους.
Σαν επίθετα: Τα alguno-a-os-as δεν έχουν καμία διαφορά ως προς την χρήση με τα
uno-a-os-as.
Και τα δύο μπροστά από ουσιαστικό αρσενικό/ενικό χάνουν το –o της
κατάληξης τους και φέρουν tilde Algún libro Ningún libro
Το alguna χρησιμοποιείται πιο συχνά από το una στην πρόταση.
Σαν ουσιαστικά: Όταν λειτουργούν σαν ουσιαστικά τότε στον ενικό τους:
alguno = alguien (κάποιος) Será alguien =Será alguno Θα είναι κάποιος
ninguno= nadie (κανείς) No hay nadie =No hay ninguno Δεν υπάρχει κανείς
* Κάποιες φορές μπορούμε να έχουμε, ως προς την σύνταξη, τις παρακάτω περιπτώσεις:
1.Το alguno με αρνητική έννοια
No hay gata alguna = No hay ninguna gata Δεν υπάρχει καμμία γάτα
2.Ανταλλαγή των δύο αντωνυμιών ως προς το νόημα
Sin motivo alguno = Sin motivo ninguno Χωρίς κανέναν λόγο
3. Ως προς τις αρνητικές αντωνυμίες, δεν χρησημοποιείται το no στην περίπτωση που αυτές
προηγούνται του ρήματος, αφού ήδη με την εμφάνιση της Αντωνυμίας πριν το ρήμα δηλώνουμε
άρνηση.
No viene nadie = Nadie viene Δεν έρχεται κανείς
No lo dice nadie = Nadie lo dice Δεν το λέει κανείς
49
ενικό αριθμό. Cualquier libro αλλά libro cualquiera
Cualquier gata αλλά gata cualquiera
Σαν επίθετα: Όταν είναι μετά από ουσιαστικά πρόσωπα πάντοτε υπάρχει κάποια άλλη
αόριστη αντωνυμία προηγουμένως.
Un hombre cualquiera Οποιοσδήποτε άνθρωπος
Όταν προηγούνται ουσιαστικού ισχύουν οι ιδιομορφίες που περιγράψαμε πιο
πάνω κατά την σύνταξη.
Μία σύνηθης σύνταξη είναι με το otro/a για αρσενικό/θηλυκό.
Cualquier otro libro Οποιοδήποτε άλλο βιβλίο
Cualquier otra gata Οποιαδήποτε άλλη γάτα
Σαν ουσιαστικά: Με que ή de τίθεται πάντα cualquiera χωρίς να χάνει το –a.
Γιατί δεν ακολουθεί ουσιαστικό.
Cualquiera que lo vea Οποισδήποτε και να το δεί.
Quienquiera Οποιοσδήποτε/οποιαδήποτε
Quienesquiera Οποιοιδήποτε/οποιεσδήποτε
αναφέρονται μόνο σε πρόσωπα και ισχύουν και γι’ αυτά όσα αφορούν την κατάληξη
μπροστά από ουσιαστικά. Πάντως η χρήση τους σήμερα είναι πολύ περιορισμένη.
Todo toda todos todas todo (NEUTRO) Όλος όλη όλοι όλες Όλα(NEUTRO)
* Προσοχή η περίπτωση Todo el que μπορεί να υπάρχει στην περίπτωση που το Todo
λειτουργεί σαν NEUTRO.
Todo el que escucha = (Todas las personas) que escuchan
To Todo είναι σε αντικατάσταση όσων βρίσκονται σε παρένθεση.
Είναι άκλιτα. Λειτουργούν σαν επίθετα ή ουσιαστικά στην πρόταση. Όπως έχουμε δεί
δίνουν την σχέση παράθεσης στον συγκριτικό βαθμό στην παράθεση επιθέτων
50
ακολουθούμενα από την αναφορική αντωνυμία que, αλλά και από την de όταν αναφέρονται
σε αριθμούς.
Más bonito que el otro Περισσότερο (πιο) καλός από τον άλλο.
Más de 2000 euros Περισσότερο από 2000 ευρώ
* Όταν συντάσσονται με οριστικό άρθρο πάντοτε το ακολουθούν, ενώ ποτέ δεν συντάσσονται
με αόριστα άρθρα: Una poca água ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ
51
Demás Άλλοι άλλες
Είναι άκλιτη αντωνυμία συνώνυμη των otros otras, δηλαδή αναφέρονται μόνο σε
πληθυντικό αριθμό. Los/las demás Οι υπόλοιποι/ες
Μόνο στον πληθυντικό αριθμό είναι αντωνυμίες. Στον ενικό είναι επίθετα.
Varios libros Διάφορα βιβλία
52
17 diecisiete 54 cincuenta y cuatro 302 trescientos dos 3 δις tres billones
18 dieciocho 55………… 400 cuatrocientos ……………
19 diecinueve 60 sesenta 401 cuatrocientos uno 1 Τρις un trillón
20 veinte 61 sesenta y uno 402 cuatrocientos dos 2 Τρις dos trillones
21 veintiuno 62 sesenta y dos 500 quinientos 3 Τρις tres trillones
22 veintidos 63 sesenta y tres 501 quinientos uno ……………
23 veintitres 64 sesenta y cuatro 502 quinientos dos
24 veinticuatro 65 …………. 600 seiscientos
25 veinticinco 70 setenta 601 seiscientos uno
26 veintiseis 71 setenta y uno 602 seiscientos dos
27 veintisiete 72 setenta y dos 700 setecientos
28 veintiocho 73 setenta y tres 701 setecientos uno
29 veintinueve 74 setenta y cuatro 702 setecientos dos
30 treinta 75 …………. 800 ochocientos
Γενικά, οι αριθμοί εκτός του uno, είναι λέξεις που είναι σε πληθυντικό αριθμό
και η κατάληξη τους δεν μεταβάλλεται σε σχέση με το ουσιαστικό που προσδιορίζουν, όταν
απευθύνονται σε κάποιο ουσιαστικό.
Οι αριθμοί είναι επίσης λέξεις που είτε απευθύνονται σε κάποιο ουσιαστικό un libro, είτε
απόλυτα αριθμητικά όταν αντιπροσωπεύουν τέλειες θετικές ποσότητες uno, dos, tres …
Αφού οι υπόλοιποι αριθμοί έχουν μόνο πληθυντικό αριθμό, και αμετάβλητη κατάληξη,
μας μένει να ασχοληθούμε μόνο με το uno. Έχουμε δύο περιπτώσεις:
1. Το uno, σαν λέξη που απευθύνεται σε ουσιαστικό πρέπει να έχει το γένος και τον αριθμό
του, και αφού το προσδιορίζει ποσοτικά, είναι Αόριστη Ποσοτική Αντωνυμία.
Un libro, una gata, unos libros, unas gatas, un uno, uno dice la verdad.
Το Αόριστο Άρθρο un – una – unos- unas είναι λοιπόν Αόριστη Αντωνυμία.
Για την περίπτωση Uno dice la verdad κάποιος λέει την αλήθεια, παρατηρούμε ότι
αναφερόμαστε σε λέξη ή μέρος πρότασης χωρίς αυτά να είναι εμφανή στην πρόταση,
δηλαδή είναι NEUTRAL αντίστοιχο του LO.
Όταν το uno είναι το δεύτερο συνθετικό λέξης, δίνοντας σύνθετο αριθμό, τότε σύμφωνα με
την σύγχρονη πρακτική ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΟΤΕ ΣΕ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΜΕ ΘΗΛΥΚΟ
ΓΕΝΟΣ, και έτσι δεν έχουμε treinta y unos libros και treinta y unas gatas αλλά treinta
y un libros και treinta y una gatas.
2. Το uno σαν απόλυτο αριθμητικό τίθεται μετά από ουσιαστικό. La generación del año
uno, el libro número uno.
Τότε δεν έχει γένος.
• Οι αριθμοί μετά το τριάντα και έως το εκατό είναι περιφραστικοί με πρώτο συνθετικό
την δεκάδα και δεύτερο τις μονάδες. Ενδιάμεσα δεκάδων και μονάδων παρεμβάλλεται το
53
y. Μέχρι το εκατόν ενενήντα εννιά δεν αλλάζει η κατάληξη λόγω γένους στους
αριθμούς.
• Οι αριθμοί σχηματίζονται όπως στα Ελληνικά:
* Βλέπουμε ότι όπου έχουμε περιφραστικό αριθμό, μεταξύ δεκάδων και μονάδων υπάρχει το
y, ενώ στα Ελληνικά έχουμε αριθμούς δεκάδων-μονάδων χωρίς άλλη λέξη ενδιάμεσα.
Τριάντα πέντε Treinta y cinco.
Τα τακτικά αριθμητικά δηλώνουν την θέση που έχει κάποιο ουσιαστικό σε σχέση με κάποια
άλλα όμοια . Τέτοια είναι :
54
• Τα τακτικά αριθμητικά έχουν γένος και αριθμό.
• Μετά το δέκατος τρίτος μπορούν να συντάσσονται σαν αριθμοί
Vive en el décimo quinto (δέκατος πέμπτος) piso = Vive en el piso quince.
• Από το δέκατος τρίτος έως το δέκατος ένατος συντάσσονται:
δέκατος + αριθμητικό: δέκατος έβδομος = décimo séptimo
• Φυσικά, όπως και στα Ελληνικά μπορούν να είναι και αντωνυμίες:
Dáselo al primero Δώσε το στον πρώτο ( άνθρωπο)
Υπάρχουν επίσης και οι παρακάτω κατηγορίες αριθμητικών:
ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΑ FRACCIONARIOS
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ MULTIPLICATIVOS
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ COLECTIVOS
ΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΑ DISTRIBUTIVOS
Τα ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ είναι της μορφής διπλός, τριπλός . Αυτά στα Ισπανικά έχουν
αριθμό και τις εξής μορφές : διπλός doble , τριπλός triple, τετραπλός cuádruple,
πενταπλός quíntuple, πολλαπλός múltiple, ενώ τα υπόλοιπα δεν ακολουθούν τον λατινικό
τύπο και συντάσσονται περιφραστικά με την μορφή
ΑΡΙΘΜΟΣ + veces ( φορές): Δωδεκαπλός doce veces, Μία φορά Una sola vez
Από τα ΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΑ μόνο ένα έχει περάσει από τα λατινικά στα Ισπανικά και αυτό
είναι το sendos/ as που σημαίνει ένα ο κάθε ένας.
Los niños llevan sendas gorras Τα παιδιά φορούν από ένα καπέλο το κάθε ένα.
* Ισπανικό Διανεμητικό είναι και το cada, χωρίς γένος και αριθμό, που προέρχεται από
την Ελληνική πρόθεση κατά και σημαίνει κάθε.
55
9. ΟI ΠΤΩΣΕΙΣ LAS DECLINACIONES
Πτώσεις εχουν στα Ισπανικά τα ουσιαστικά, ή όποια άλλη λέξη έχει θέση ουσιαστικού το
προσδιορίζει ή το υποδεικνύει όπως τα επίθετα,οι αντωνυμίες, οι μετοχές. Δηλαδή όλα
εκείνα τα γραμματικά στοιχεία που μπορούν να βρεθούν συντακτικά σε διάφορες θέσεις
μέσα στην πρόταση.
Οι πτώσεις είναι οι
Ονομαστική Nominativo Άρθρο + Πράγμα ή Μετοχή, Πρόσωπο, Αντωνυμία.
El libro Το βιβλίο, Ο Juan Juan, Este Αυτός, Alguno Κάποιος, El dicho Το λεχθέν
Και οι πληθυντικοί τους με άρθρα και καταλήξεις σε πληθυντικό Los libros, Estos...
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις Αναφορικές Αντωνυμίες όταν αυτές βρίσκονται σε
Σύνθετη Επιθετική Πρόταση (Βλέπε αντίστοιχο κεφάλαιο).
Αυτές οι αντωνυμίες ( Que, cual, quien, cuyo) λειτουργούν φυσικά στις Πτώσεις όπως
έχουμε αναφέρει αλλά μπορούν να αντικαθίστανται μεταξύ τους στις ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ( Οι οποίες ΠΑΝΤΑ έχουν κόμμα ενδιάμεσα), ενώ στις ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ
ποτέ ΔΕΝ αντικαθίστανται και η αντωνυμία είναι ΠΑΝΤΑ QUE.
El coche, del que/cual te hablo es el rojo ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ EXPLICATIVA
El coche del que te hablo es el rojo ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΗ ESPECIFICATIVA
Έτσι έχουμε
56
OΝΟΜΑΣΤΙΚΗ
El hombre que está aquí es alto
El hombre, el que/el cual está aquí es alto
ΓΕΝΙΚΗ
El hombre del que te hablo
El hombre, del que/de quien/del cual te hablo…
*Περίπτωση ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + Cuyo + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ Βλέπε κεφάλαιο 8.2
El coche cuyo color es blanco
ΔΟΤΙΚΗ
El hombre que veo
El hombre, al que / a quien / al cual veo…
ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ
El coche sin el que no quiero moverme
El coche, sin el que /sin el cual no quiero moverme…
Τα επιρρήματα είναι λέξεις χωρίς γένος και αριθμό, δηλαδή άκλιτες, που προσδιορίζουν
το ρήμα και του προσθέτουν πληροφορίες. Με την ίδια ιδιότητα υπάρχουν και εκφράσεις
που ονομάζονται επιρρηματικές εκφράσεις.
Έτσι τα επιρρήματα και οι εκφράσεις αυτές, ανάλογα με την πληροφορία που παρέχουν
χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες. Αναφέρονται ως προς το επίρρημα, αλλά
περιλαμβάνονται και τις αντίστοιχες εκφράσεις :
Άλλος ένας διαχωρισμός του επιρρήματος είναι ως προς τον απόλυτο ή σχετικό καθορισμό,
και έτσι χωρίζονται σε ονοματικά (nominales), και αντωνυμικά (pronominales),
αντίστοιχα.
Για παράδειγμα στην πρόταση, Ήρθε προχτές έχουμε αντωνυμικό επίρρημα γιατί
το επίρρημα προχτές ΔΕΝ μπορεί να καθορίσει ΑΠΟΛΥΤΟ ΧΡΟΝΟ, μιας και αυτός
εξαρτάται κάθε φορά από την ημερομηνία στην οποία βρισκόμαστε.
Αντίθετα στην πρόταση, Είναι καλά έχουμε ονοματικό επίρρημα, γιατί το επίρρημα
καλά καθορίζει ΑΠΟΛΥΤΑ την κατάσταση του υποκειμένου, χωρίς να χρειάζεται
διευκρίνιση.
57
Στις παρακάτω στήλες περιλαμβάνονται επιρρήματα και κάποιες επιρρηματικές εκφράσεις
της κάθε κατηγορίας. Στην κάθε κατηγορία, με έντονη γραφή (Bold) δίνονται τα
αντωνυμικά επιρρήματα, ενώ με την κανονική τα ονοματικά.
Πληροφορούν ως προς τον τόπο πραγματοποίησης της ενέργειας. Σε ορισμένα δίνονται και
άλλες ερμηνείες εκτός του τόπου. Όπου συμβαίνει αυτό, υπογραμμίζεται. Κάποια από αυτά
είναι:
Πληροφορούν ως προς τον χρόνο πραγματοποίησης της ενέργειας. Κάποια από αυτά είναι:
58
Ayer – hoy – mañana Χθες- σήμερα - αύριο
Antes Πριν
Antes de Πριν να
Por la mañana Το πρωί
Anteayer Προχθές
Pasado mañana Μεθαύριο
Ahora Τώρα
Después Μετά
Después de Μετά από
Pronto – tarde Νωρίς - αργά
Siempre – nunca/ jamás Πάντα – ποτέ Η χρήση των NUNCA-JAMÁS
αναλύεται στο κεφάλ. 19.3α ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ
Por la tarde Το απόγευμα ( κατά την διάρκεια)
Mediodía- por el mediodía Μεσημέρι – το μεσημέρι ( κατά την διάρκεια)
Medianoche - por la medianoche Μεσάνυχτα – τα μεσάνυχτα ( κατά την διάρκεια)
Anoche – por la noche Χθες το βράδυ – το βράδυ (κατά την διάρκεια)
Ya Ήδη, πλέον, πια
Aún – todavía Ήδη – ακόμη
Enseguida Αμέσως
De vez en cuando Μια στο τόσο
Durante Κατά την διάρκεια
A última hora Την τελευταία στιγμή
Cuando Όταν
¿Cuándo? Πότε;
Cuando quiera que Οποτεδήποτε και να
Raramente Σπάνια
Rápidamente Γρήγορα
Lentamente Αργά
Frecuentemente Συχνά
Tranquilamente Ήρεμα
Bien- mal – regular Καλά- άσχημα- κανονικά
Despacio- deprisa Αργά - Γρήγορα
Aprisa Βιαστικά
Así Έτσι
Tal Τέτοιο
Como Όπως
¿Cómo? Πώς;
59
Comoquiera que Όπως και να
A esconditas Κρυφά
A ciegas Στα τυφλά
A ojos cerrados Με κλειστά τα μάτια ( με απόλυτη εμπιστοσύνη)
Punto por punto Λεπτομερειακά
Detalladamente Λεπτομερειακά
De este modo / de esta manera Κατ’ αυτόν τον τρόπο
Mucho Πολύ
Poco Λίγο
Tanto Τόσο
Así Έτσι
Tan Τόσο ( Όταν προηγείται επιθέτου ή επιρρήματος: tan bien)
Todo Όλα
Sólo / solamente Μόνο (Δεν αναφερόμαστε σε επίθετο, το οποίο ΔΕΝ φέρει tilde)
Más – menos Περισσότερο – Λιγότερο
Casi Σχεδόν
Algo Κάτι
Nada Τίποτα
Bastante Αρκετά
Aproximadamente Κατά προσέγγιση
Más o menos Περίπου
Totalmente Συνολικά /εντελώς
Parcialmente Κατά ένα μέρος
A lo más Το περισσότερο
Al menos Το λιγότερο
Por lo menos Τουλάχιστον
¿Cuánto? Πόσο;
Cuánto Όσο ( Όταν προηγείται επιθέτου ή επιρρήματος γίνεται cuán)
Cuanto quiera que Με όποιο τρόπο και να
• Το solo σαν επίθετο ΔΕΝ φέρει tilde, ενώ σαν επίρρημα φέρει. Όπως βλέπουμε όμως τα
mucho, poco, tanto είναι και επιρρήματα και επίθετα χωρίς διαφορά στην γραφή τους,
κάτι το οποίο κάποιες φορές δημιουργεί σύγχυση. Πάντως η διαφορά μεταφράζοντας στα
Ελληνικά γίνεται προφανής εάν αλλάξουμε από ενικό σε πληθυντικό τον αριθμό του
60
ουσιαστικού, ρήματος ή αντωνυμίας που υπάρχει στην πρόταση. Τότε θα διαπιστώσουμε
ότι το επίρρημα ΔΕΝ αλλάζει αριθμό, ενώ το επίθετο αλλάζει.
El frio es poco Το κρύο είναι λίγο Εάν αλλάξουμε σε πληθυντικό τότε γίνεται
Τα κρύα είναι λίγα άρα το poco είναι επίθετο.
Η παραπάνω επισήμανση είναι ένας απλός και γρήγορος τρόπος σε περίπτωση αμφιβολίας,
που πάντως προκύπτει από όσα έχουμε ήδη αναφέρει στο επίθετο.
Sí Ναι
¿Sí? Ναι;
También Επίσης
Ciertamente Ασφαλώς
Verdaderamente / en verdad Πράγματι, αληθινά
Efectivamente / en efecto Πράγματι
Realmente Όντως
Sin duda Χωρίς αμφιβολία
Sin la menor duda Πέραν πάσης αμφιβολίας
De acuerdo con Σύμφωνα με
No Όχι
No Δεν
¿No? Όχι;
Nunca /nunca jamás Ποτέ
De ninguna manera Με κανένα τρόπο
Τampoco Ούτε
ni mucho menos Καθόλου
• Το también και το tampoco είναι επιρρήματα που συγχέονται στα Ελληνικά κατά την
χρήση τους. Προσέξτε τoν παρακάτω διάλογο:
- Μου αρέσει ο κινηματογράφος Me gusta el cine
- Και μένα επίσης. A mí también
61
Στον παρακάτω διάλογο όμως δίνουμε (λανθασμένα) δύο δυνατές απαντήσεις:
• Δεν μου αρέσει ο κινηματογράφος No me gusta el cine
1. -Ούτε και μένα A mí tampoco
2. -Και μένα επίσης δεν μου αρέσει A mí tampoco me gusta.
Ενώ λοιπόν στην περίπτωση (2.) λανθασμένα στα Ελληνικά μπορούμε να απαντήσουμε με
επίσης, στα Ισπανικά ΠΟΤΕ δεν βάζουμε también γιατί συμφωνούμε σε αρνητική
πρόταση, άρα θέλουμε αρνητικό επίρρημα tampoco .
Για την χρήση των επιρρημάτων και εκφράσεων βλέπε στο κεφάλαιο 19.3 a – ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ.
Αυτά τα επιρρήματα και φράσεις δείχνουν αμφιβολία ως προς την ενέργεια. Τα κυριότερα
είναι:
Quizá Ίσως
Acaso/ tal vez Πιθανόν
Posiblemente / seguramente Πιθανόν
Probablemente Προφανώς
A lo mejor Κατά κύριο λόγο
Más o menos Κατά προσέγγιση
Aproximadamente Περίπου
A unos /unas + Αριθμός + Ουσιαστικό Αριθμός + Ουσιαστικό + Περίπου
Όσον αφορά την χρήση των επιρρημάτων βλέπε στο κεφάλαιο 19.3a – ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ
ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ.
*ΠΡΟΣΟΧΗ: Όσον αφορά τα επιρρήματα ΟΛΩΝ των κατηγοριών που έχουν κατάληξη
–mente. Όπου υπάρχουν περισσότερα από ένα επιρρήματα σε ακολουθία σε μία πρόταση, και
εάν αυτά καταλήγουν σε – mente, τότε μόνο το τελευταίο κρατά την μορφή αυτή. Τα
προηγούμενα εμφανίζονται σαν επίθετα θηλυκού γένους, ενικού αριθμού δηλαδή την ρίζα
αυτών των επιρρημάτων.
11.1 Οι προθέσεις είναι άκλιτες λέξεις που συνδέουν μία λέξη με κάποιο ουσιαστικό,
εκφράζοντας την σχέση που υπάρχει μεταξύ τους. Οι πιθανοί συνδιασμοί μπορεί να είναι
ανάμεσα σε: ρήμα και ουσιαστικό, δύο ουσιαστικά μεταξύ τους, επίθετο και ουσιαστικό.
62
Έρχομαι από την Αθήνα, το βιβλίο κάτω από το τραπέζι, χρήσιμο για το διάβασμα
* Υπάρχει μία ομάδα λέξεων, οι οποίες τίθενται μετά το ουσιαστικό και για τις οποίες υπάρχει
σύγχυση ως προς το εάν είναι προθέσεις ή επιρρήματα, κάτι το οποίο δεν μας απασχολεί όσον
αφορά την σύνταξη τους κατά την χρήση. Αυτές τις έχουμε καταγράψει στο κεφάλαιο του
επιρρήματος όπου και γίνεται κατηγοριοποίηση και απόδοση τους στην Ελληνική. Τέτοιες
είναι: Abajo, arriba, adentro, afuera, adelante, atrás, antes, después…
Días antes de mi salida… Μέρες πριν από την αναχώριση μου…
Es cuento de no acabar
Lo hizo con muy buenas ganas ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ
Es de aquel señor allí lejos ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ
Οι προθέσεις μπορούν να φανερώνουν όπως και στήν ελληνική γλώσσα την σχέση ως
προς τον τόπο, χρόνο, αιτία, τρόπο, ποσό, μέσον.
Σαν λέξεις όταν δεν τις συναντάμε σε πρόταση, έχουν ασαφή ερμηνεία γιατί η χρήση
τους είναι αυτή που διευκρινίζει κάθε φορά την ερμηνεία τους. Δηλαδή μία πρόθεση
ανάλογα με την χρήση μπορεί να έχει περισσότερες από μία ερμηνείες.
Εμείς πάντως θα δίνουμε σε κάθε απλή πρόθεση τις συχνότερες ερμηνείες της, θα
εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες της όπου υπάρχουν, και με παραδείγματα θα προσπαθούμε να
κάνουμε κατανοητή την χρήση της.
A Είς, σε, προς, ως Έχει συχνή χρήση, όταν συντάσσεται με οριστικό άρθρο
αρσενικό/ενικού γίνεται μία λέξη a + el = al, ενώ με τα άλλα γένη και αριθμούς δεν
υπάρχει συγχώνευση a la, a los, a las. Χρησιμοποιείται στις παρακάτω περιπτώσεις:
63
α. Έμμεσο αντικείμενο ή άμεσο αντικείμενο προσώπου, όπως έχουμε αναλύσει στα
κεφάλαια 8.1.3 και 8.1.4. Lo digo a Juan Το λέω στον ( εις τον)Juan
β. Όταν σαν αντικείμενο σε πρόταση έχουμε απαρέμφατο και μάλιστα όταν αυτό δείχνει
σκοπό, τότε το ρήμα και το απαρέμφατο συνδέονται με a. (a + απαρέμφατο.)
Me enseña a estudiar Με μαθαίνει να μελετώ (Το μελετώ δείχνει σκοπό)
*Πάντως επειδή πιθανόν να μας είναι δύσκολος ο διαχωρισμός στο τέλος του κεφαλαίου θα
δώσουμε κατάλογο ρημάτων που συντάσσονται με συγκεκριμένες Προθέσεις, όπου θα είναι
φανερό με ποια ρήματα συντάσσεται η κάθε Πρόθεση.
ε. Όταν δηλώνουμε ΠΡΟΣ τόπο κίνηση ή κατεύθυνση. Voy a Atenas Πάω στην Αθήνα
ζ. Τον τόπο και τον χρόνο που ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ κάποιο γεγονός. Αναφερόμαστε στην
διεξαγωγή γεγονότος και όχι στον απλό προσδιορισμό τόπου ή χρόνου, γιατί τότε
χρησιμοποιούνται άλλες προθέσεις..
Me esperaban a la puerta Με περίμεναν στην πόρτα
64
λ. Σε συνδιασμό με την πρόθεση de δείχνει διάστημα τόπου, χρόνου ή διαφορετικότητα
De mes a mes Από μήνα σε μήνα
De Atenas a Pireus Από την Αθήνα στον Πειραιά
De decir algo a hacerlo… Από το να πεί κανείς κάτι, μέχρι/ως/στο να το κάνει…
ν. Τον σκοπό ή την αιτία κάποιας ενέργειας ¿ A qué proposito? Για ποιο λόγο;
Ante Εμπρός από, πρό, πρίν από Η χρήση της ως προς τις ερμηνείες εμπρός από,
πρό,πρίν από, είναι μεταφορικού χαρακτήρα, δηλαδή δεν αναφέρονται σε προσδιορισμό
τόπου . Χαρακτηριστικά παραδείγματα
Ante Cristo Πρό Χριστού Ante todo… Πρίν από όλα…
Η χρήση της ως προς την ερμηνεία εμπρός από αντιστοιχεί με του delante
Se presenta ante el juez Παρουσιάζεται εμπρός από/πρό τον δικαστή/του δικαστή
*Και σε αυτήν την περίπτωση η ερμηνεία δίνεται μεταφορικά, γιατί δεν θέλουμε να
προσδιορίσουμε την σχέση δικαστή και υποκειμένου ως προς την θέση/τόπο, αλλά ως προς
την αρχή που αντιπροσωπεύει η λέξη δικαστής. Εάν θα θέλαμε να προσδιορίσουμε σχέση
θέσης/τόπου θα είχαμε το επίρρημα delante de.
Bajo Υπό, κάτω από Αντιστοιχεί με το επίρρημα debajo, και έχει μεταφορική έννοια
δηλαδή δεν αναφέρεται σε σχέση τόπου/θέσης.
Está bajo tutela Βρίσκεται υπό κηδεμονία
Tres grados bajo cero Τρείς βαθμούς υπό το μηδέν
Bajo estas condiciones Κάτω από αυτές τις συνθήκες
*Στην τελευταία περίπτωση εάν θα θέλαμε να προσδιορίσουμε σχέση θέσης/τόπου θα
είχαμε το επίρρημα debajo de.
Cabe Κοντά σε, μαζί με Είναι αρχαϊσμός και αντιστοιχεί στην σύγχρονη Ισπανική με
τα επιρρήματα junto a (μαζί με), cerca de(κοντά σε).
Había tres personas cabe/cerca de él Υπήρχαν τρία άτομα κοντά του
65
Αν και είναι τόσο καλό άτομο, δεν μπόρεσε να το αποφύγει
Η πρώτη περίπτωση είναι κυριολεκτική και έχει την έννοια της σύγκρουσης ή της απότομης
διακοπής της ενέργειας του ρήματος λόγω της ύπαρξης κάποιου εμποδίου, γι’αυτό στην
γλώσσα μας χρησιμοποιούμε και την Αντωνυμία πάνω. Η αντίστοιχη Αντωνυμία στην
Ισπανική είναι το sobre το οποίο όμως δεν έχει την ίδια έννοια όπως στα ελληνικά, γιατί
δηλώνει θέση και όχι βίαια μεταβολή κατάστασης. Αντί του contra θα μπορούσαμε να
χρησιμοποιήσουμε το επίρρημα enfrente = έναντι = contra.
La moto chocó contra la pared = La moto chocó enfrente la pared
Όπως βλέπουμε και σε αυτήν την περίπτωση, στα Ελληνικά μπορούμε να μεταφράσουμε
πάνω, όμως στα Ισπανικά δεν μπορούμε να μεταφράσουμε sobre για τον λόγο που
αναφέραμε πιο πάνω. Η μόνη σωστή αντιστοιχία είναι αυτή του mirando hacia.
γ. Προέλευση, καταγωγή
Es de Atenas Είναι από την Αθήνα (καταγωγή)
Viene de China Έρχεται από την Κίνα (προέλευση)
δ. Τρόπο. Όταν συντάσσεται με τις αόριστες αντωνυμίες un(o)/a/os/as δηλώνει ενέργεια που
εκτελείται με γρήγορο τρόπο.
66
Dibuja de carbón Ζωγραφίζει με κάρβουνο (Τρόπος)
Está de espaldas Είναι με γυρισμένη την πλάτη (Τρόπος)
De un salto montó en el caballo Με ένα πήδημα ανέβηκε στο άλογο.(Γρήγορος τρόπος)
* Σε αυτήν την περίπτωση η πρόθεση που χρησιμοποιείται στα Ελληνικά είναι με και όχι
από. Αυτό είναι λογικό γιατί στην γλώσσα μας η ερώτηση που νοητά πρέπει να κάνουμε
προκειμένου να απαντήσουμε ως προς τον τρόπο είναι ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ; ενώ στα
Ισπανικά η αντίστοιχη ερώτηση είναι ¿DE QUÉ MANERA/ MODO?
Παρατηρούμε ότι στα Ισπανικά η πρώτη περίπτωση έχει πρόθεση, ενώ η δεύτερη δεν έχει.
Στα Ελληνικά καμμία από τις δύο δεν έχει πρόθεση. Όσον αφορά την διαφορά στα Ισπανικά
μπορούμε να πούμε ότι στην εμπρόθετη περίπτωση μεταξύ του ρήματος και του
προσδιορισμού της ηλικίας παρεμβάλλεται άμεσο ή έμμεσο αντικείμενο. Στην δεύτερη
περίπτωση δεν παρεμβάλλεται κανένα γραμματικό στοιχείο.
Για μια περαιτέρω ανάλυση θα λέγαμε ότι η πρώτη περίπτωση μπορεί να αναλυθεί σε:
Tengo un perro de edad de cuatro años Έχω έναν σκύλο ηλικίας τεσσάρων χρονών
Δηλαδή γενική, κάτι που εξηγεί την χρήση της πρόθεσης.
Compró un coche de mil euros Αγόρασε ένα αυτοκίνητο των χιλίων ευρώ(γενική).
Σε αυτή την περίπτωση μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται και η πρόθεση por δηλώνοντας
ανταλλακτική αξία de/ por mil euros … των/ αντί χιλίων ευρώ
67
Es difícil de Είναι δύσκολο να, Es hora de Είναι ώρα να, Es bueno de Είναι καλό να, Es
malo de Είναι κακό να, Es duro de Είναι σκληρό να, Es lógico de Είναι λογικό να,
Es importante de Είναι σημαντικό να, Es raro de Είναι σπάνιο να,
Es natural de Είναι φυσικό να.
Desde Από Η χρήση της αφορά την έναρξη χρονικού διαστήματος ή αρχή διαστήματος
που αφορά τόπο. Συντάσσεται με την πρόθεση hasta έως κλείνοντας τα παραπάνω
διαστήματα. Αντιστοιχεί με την πρόθεση de όπως είδαμε και πιο πάνω.
De/desde Atenas a/hasta Roma (Δηλώνει αρχή διαστήματος)
Από την Αθήνα έως την Ρώμη
De/ desde las ocho a/ hasta las nueve ( Δηλώνει έναρξη χρονικού διαστήματος)
Από τις οκτώ έως τις εννιά
En Σε Προσδιορίζει στάση, τόπο, χρόνο εκτός του ακριβούς προσδιορισμού ώρας, μέσα
μεταφοράς και δημιουργεί επιρρηματικές εκφράσεις. Αναλυτικότερα
α. Τόπος En Atenas hay mucho tráfico Στην Αθήνα έχει πολύ κίνηση (Αναφορά τόπου)
68
En particular Ξεχωριστά , En secreto Μυστικά , En absoluto Απόλυτα.
δ. Με την έννοια του τρόπου επίσης, μπορεί να αναφέρεται σε τρόπους ντυσίματος όπως
παρακάτω :
Está en pijama Είναι με τις πυτζάμες.
Está en camisa Είναι με το πουκάμισο.
Está vestido en tejanos Είναι ντυμένος στα τζην.
Está vestido en traje de noche Είναι ντυμένος με βραδυνό κουστούμι.
Entre Ανάμεσα σε, μεταξύ Σε κάθε περίπτωση, είτε αναφέρεται σε τόπο, τρόπo είτε
χρόνο δίνει την σχέση μεταξύ προσώπων ή πραγμάτων. Έτσι έχουμε:
Entre Atenas y Madrid Ανάμεσα σε Αθήνα και Μαδρίτη
Entre verdad y mentira Μεταξύ αλήθειας και ψέματος
Entre 1986 y 1996 Μεταξύ του 1986 και του 1996
Hacia Προς Υποδεικνύει κατεύθυνση και όχι τελικό προορισμό, ή κατά προσσέγγιση
υπολογισμό τόπου, χρόνου, συμπεριφοράς/τρόπου.
Voy hacia Atenas Πάω προς την Αθήνα
Estará listo hacia/ por /sobre el año 2006 Θα είναι έτοιμο γύρω στο έτος 2006
Camina hacia su perdición Βαδίζει προς την οδό της απωλείας
* Στην περίπτωση χρονικού διαστήματος, μπορεί να ισοδυναμεί με τα por, sobre και στα
Ελληνικά αποδίδεται γύρω.
Hasta Έως, ως, ακόμη και Σε κάθε περίπτωση, είτε αναφέρεται σε τόπο, τρόπo,
ενέργεια, αριθμό, χρόνο και υποδεικνύει τον προορισμό.
Iré hasta Atenas Θα πάω στην Αθήνα(ως την )
Hasta Abril Έως τον Απρίλιο
Hasta yo lo sé Ακόμη και εγώ το ξέρω
Hasta mil personas se encontraron allí Έως και χίλια άτομα συναντήθηκαν εκεί
69
α. Σκοπό γιά τον οποίο εκτελείται μία ενέργεια
Estudiamos para aprender Μελετάμε για να μάθουμε
Venimos para trabajar Ερχόμαστε για να δουλέψουμε
γ. Κίνηση ισοδυναμώντας κάποιες φορές με την πρόθεση a, αν και αυτή η χρήση δεν
θεωρείται καλλιεργημένος λόγος
Voy para/a Atenas Πηγαίνω για/ στην Αθήνα
Salgo para/a Madrid Φεύγω για την Μαδρίτη
δ. Καθορισμένο χρόνο
Lo quiero para mañana Το θέλω για αύριο
Lo dejamos para el lunes Το αφήνουμε για την Δευτέρα
β. Αιτία ή λόγο της ενέργειας του υποκειμένου, τρόπο (αποδίδουμε με στα Ελληνικά)
Te lo digo por decirte la verdad Στο λέω για να σου πω την αλήθεια (εξ’ αιτίας)
Estoy contento por verte Είμαι ευχαριστημένος επειδή/που σε βλέπω(εξ’ αιτίας)
Lo hace por fuerza Το κάνει με την βία (τρόπος)
70
Vende al por mayor Πουλάει με χονδρική (τρόπος)
ζ.Διάρκεια Για, κατά την διάρκεια (durante), και περιοδικότητα χρόνου Ανά
No estará aquí por un mes Δεν θα είναι εδώ για ένα μήνα/ Δεν θα είναι εδώ ένα μήνα
Voy allí por Navidad Πάω εκεί για Χριστούγγενα(διάρκεια)
* Στα Ελληνικά μπορούμε είτε να βάλουμε για, είτε κατά την διάρκεια, ή να μην βάλουμε
καθόλου πρόθεση. Όλες οι αναφορές σε υποδιαιρέσεις της ημέρας συντάσσονται με por
επειδή δείχνουν διάρκεια ενώ στα Ελληνικά δεν φέρουν καμμία πρόθεση.
Por la madrugada Το πολύ πρωί, Por la mañana Το πρωί , Por la tarde Το απόγευμα,
Por el mediodía Το μεσημέρι, Por la noche Το βράδι.
Περιοδικότητα: Viene una vez por semana Έρχεται μία φορά ανά εβδομάδα
ι. Με την έννοια Υπέρ του Votan por/ a favor de Pedro Ψηφίζουν υπέρ του Pedro
κ. Με την έννοια Προς αναζήτηση Voy por água Πάω για νερό (για να βρώ)
71
Vengo yo por/ en lugar de mi amigo Έρχομαι εγώ αντί/για του/τον φίλου/ο μου
Doy el reloj por/ en lugar de el libro Δίνω το ρολόι αντί/για του/το βιβλίου/ο
μ. Την φράση ESTAR POR = TENER GANAS DE (ΕΧΩ ΔΙΑΘΕΣΗ ΝΑ) για
ΠΡΟΣΩΠΑ:
Juan está por/ tiene ganas de venir Ο Juan έχει διάθεση να έλθει
Αυτήν την φράση στα Ελληνικά την έχουμε δεί και στην πρόθεση para. Υπάρχει όμως η
διαφορά ότι με την para μιλάμε για ενέργεια που πρόκειται να γίνει κάποια στιγμή στο
μέλλον, ενώ με την por αναφερόμαστε στην διάθεση που έχει το υποκείμενο.
ξ. Την γνώμη, ποιότητα, αντίληψη: Για, που έχει το υποκείμενο ως προς το ουσιαστικό με
το οποίο συνδέεται και στο οποίο αναφέρεται. Θυμίζουμε ότι ουσιαστικοποιούνται όλα τα
γραμματικά στοιχεία μετά από πρόθεση όπως έχει αναφερθεί στην αρχή του κεφαλαίου των
προθέσεων.
Pasa por rico Περνά για πλούσιος (γνώμη)
La recibe por esposa Την παίρνει για σύζυγο (ποιότητα)
Le adopta por hijo Τον υιοθετεί για γιό του (αντίληψη)
Pro Σε, Υπέρ Είναι πρόθεση πολύ περιορισμένης χρήσης και σε συγκεκριμένες
περιπτώσεις. Δίνουμε κάποια παραδείγματα χρήσης.
72
Sin Χωρίς Viene sin maletas Έρχεται χωρίς βαλίτσες
Η φράση ESTAR POR με υποκείμενο πράγμα ισοδυναμεί με την sin, όπως έχει αναφερθεί
στην πρόθεση por.
Tras
Mετά από (δηλώνοντας χρόνο) ισοδυναμεί με το επίρρημα después de.
Πίσω από ισοδυναμεί με το επίρρημα detrás de.
Μετά από(μεταφορικά) ισοδυναμεί με το επίρρημα además de.
Tras/ después de la tempestad viene la calma Μετά από την θύελλα έρχεται η ηρεμία
Está tras/ detrás de la puerta Βρίσκεται πίσω από την πόρτα
Y tras/ además de todo esto, grita Και μετά από όλα αυτά , φωνάζει
Χωρίς να μπορούμε να δώσουμε ακριβή απόδοση σε κάθε συνδιασμό, εφ’ όσον δεν
υπάρχει μέσα σε πρόταση, παραθέτουμε τις αρχικές προθέσεις και τους δυνατούς
73
συνδιασμούς τους με άλλες.
Περίπτωση A por: Η περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται από τον XIX αιώνα στην Ισπανική
γλώσσα με ρήματα κίνησης. Voy a por água Πάω για νερό
Ειδικότερα χρησιμοποιείται στην επαρχία και σπανιότερα μπορεί να βρεθεί και σε
λογοτεχνικά κείμενα. Πάντως αποφεύγεται η χρήση της σε καλλιεργημένο λόγο.
Η ενδεδειγμένη χρήση της είναι Voy por água Πάω για νερό
*Πολύ σπάνια μπορούμε να έχουμε ομαδοποιημένες προθέσεις με τρείς και όχι δύο προθέσεις.
Δίνουμε κάποιους συνδιασμούς: De para entre, De a de, Desde por entre
Desde por entre la espesura nos acechaban sin ser vistos ( M. Azuela, La Marchanta)
Σε συνδιασμό τριών προθέσεων θα πρέπει να δίνεται προσοχή στην χρήση τους.
Κατά κύριο λόγο το φαινόμενο δεν θα το παράγουμε, αλλά θα είναι προς απόδοση, κάτι που
μας διευκολύνει ως προς την σωστή του χρήση.
11.3 Ως προς την θέση τους μέσα στην πρόταση, οι Απλές και Ομαδοποιημένες προθέσεις
συντάσσονται πάντοτε πριν από το ουσιαστικό το οποίο συνδέουν.
Esto es de Pedro Αυτό είναι του Pedro
Vengo para la casa Έρχομαι για το σπίτι
El chico con el juguete Το παιδί με το παιχνίδι
Όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, όταν οποιοδήποτε γραμματικό στοιχείο (επίθετο,
αντωνυμία, επίρρημα, απαρέμφατο, έκφραση) σε πρόταση είναι μετά από πρόθεση,
ουσιαστικοποιείται. Θα πρέπει λοιπόν να αναγνωρίσουμε τα γραμματικά στοιχεία που
μπορούν συντακτικά να έχουν θέση ουσιαστικού.
Μπορούμε να παρατηρήσουμε, ότι θέση ουσιαστικού μπορούν να έχουν σε μία πρόταση
και τα παρακάτω :
- Οι αντωνυμίες όπως έχουμε αναφερθεί στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
Lo hago para ti Το κάνω για σένα No sé nada de éste Δεν ξέρω τίποτα γι’ αυτόν
-Τα τοπικά και χρονικά επιρρήματα στην αντωνυμική τους μορφή, όπως αυτά έχουν
περιγραφεί στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
Será en alguna parte Θα είναι σε κάποιο μέρος (κάπου).
Lo quiero para hoy Το θέλω για σήμερα
-Το απαρέμφατο του ρήματος Lo hizo sin querer Το έκανε χωρίς να το θέλει
-Οι δευτερεύουσες ονοματικές και επιθετικές προτάσεις. Όσον αφορά τα είδη και την
χρήση κάθε δευτερεύουσας θα μιλήσουμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο του ρήματος.
Estoy seguro de que lo pagará Είμαι σίγουρος ότι θα το πληρώσει
74
- Τα ουσιαστικοποιημένα επίθετα: Pasa por sabio Περνιέται για σοφός
-Οι σχηματισμοί εκφράσεων, οι οποίοι προκύπτουν από συνδιασμό πρόθεσης με λέξεις που
έχουν επιθετική, επιρρηματική, ρηματική εμπρόθετη έννοια ή έννοια συνδέσμου. Έτσι
αντίστοιχα έχουμε τα παρακάτω είδη εκφράσεων:
a. Locuciones adjetivas Επιθετικές εκφράσεις
b. Locuciones adverbiales Επιρρηματικές εκφράσεις
c. Locuciones verbales Ρηματικές εκφράσεις (περιφράσεις)
d. Locuciones preposicionales Εμπρόθετες εκφράσεις
e. Locuciones conjuntivas Εγκλιτικές εκφράσεις (σύνδεσμοι)
a. Επιθετικές εκφράσεις : Αυτές οι εκφράσεις προκύπτουν από μία πρόθεση και ένα
ουσιαστικό και ο συνδιασμός δίνει έννοια επιθέτου. Πολλές φορές ο συνδιασμός δίνει
διαφορετική έννοια από αυτήν του ουσιαστικού.
De noche Βραδυνό Αναφέρεται σε ρούχα, τραπεζάκι δίπλα στο κρεβάτι
De servicio Υπηρεσίας Αναφέρεται σε πόρτες, σκάλες, εξόδους
e. Εγκλιτικές εκφράσεις (σύνδεσμοι): Είναι αυτές που χρησιμοποιούνται για την εισαγωγή
της δευτερεύουσας πρότασης με την οποία θα ασχοληθούμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
Para que Για να A fin de que Με σκοπό να
Επειδή στα Ισπανικά υπάρχουν ρήματα και επίθετα που συντάσσονται με συγκεκριμένες
75
προθέσεις λόγω της έννοιας ή χρήσης τους θα δώσουμε κάποια από τα πιο συνηθισμένα
μαζί με τις αποδόσεις τους στα Ελληνικά, για να αποφεύγονται σύγχισης κατά την χρήση
τους.
Με την πρόθεση Α
Acceder a Συγκατατίθεμαι σε Empezar a Αρχίζω να
Acercarse a Πλησιάζω σε Incitar a Προτρέπω κάποιον
Acostumbrarse a Συνήθιζω σε Inducir a Παροτρύνω κάποιον
Arrojarse a Ρίχνομαι σε Ir a Κινούμαι προς, πρόκειται να
Ascender a Προωθω σε Limitarse a Περιορίζομαι σε
Animar a Ενθαρρύνω σε Negarse a Αρνούμαι να
Aspirar a Φιλοδοξώ να Oponerse a Αντιτίθεμαι σε
Atreverse a Τολμώ να Ponerse a Καταπιάνομαι με
Ayudar a Βοηθώ να Renunciar a Αποποιούμαι
Bajar a Κατεβάζω κάποιον Someterse a Υποτάσσομαι
Comenzar a Αρχίζω να Trepar a Αναρριχώμαι σε
Contribuir a Συνεισφέρω σε Unirse a Ενώνομαι με
Comprometerse a Δεσμεύομαι να
Desafiar a Προκαλώ κάποιον
Dirigirse a Απευθύνομαι σε
Echar(se) a Ξαφνικά αρχίζω να
*Τα αυτοπαθή ρήματα που συνοδεύονται από την πρόθεση a, όταν γίνονται ενεργητικά
δηλαδή χωρίς την κατάληξη -se, ΔΕΝ συντάσσονται με πρόθεση και αλλάζει το νόημα τους.
Se pone a hacer …Καταπιάνεται με το να κάνει… ponemos água en el vaso Βάζουμε
νερό στο ποτήρι
76
Με την πρόθεση CON
Aburrirse con Κουράζομαι με Disfrutar con Απολαμβάνω
Acabar con Διαλύω, Τελειώνω Emparentar con Συμπεθεριάζω με
Aguantarse con Συγκρατούμαι Enemistarse con Εχθρεύομαι με
Aliarse con Συμμαχώ με Enfadarse con Εκνευρίζομαι με
Apechugar(se) con Υφίσταμαι συνέπειες Especular con Κερδοσκοπώ
Asustar(se) con Φοβίζω/Ξαφνιάζομαι Gozar con Απλαμβάνω της
Atar con Δένω με Indemnizar con Αποζημιώνω με
Atreverse con Αυθαδιάζω με Intimar con Γνωστοποιώ μέσω
Ayudar con Βοηθώ με Molestar con Ενοχλώ με
Bastar con Αρκούμαι με Negociar con Διαπραγματεύομαι με
Cansarse con Κουράζομαι με Obcecarse con Εθελοτυφλώ
Casarse con Παντρεύομαι με Pactar con Συνάπτω σύμβαση
Codearse con Συναναστρέφομαι με Preocuparse con Νοιάζομαι, φροντίζω
Coincidir con Συμπίπτω με Quemarse con Καίγομαι από
Competir con Συναγωνίζομαι με Reírse con Περιγελώ κάποιον
Compararse con Συγκρίνομαι με Relacionarse con Σχετίζομαι με
Conciliar con Συμφιλιώνω Rivalizar con Ανταγωνίζομαι με
Conformarse con Αρκούμαι σε Romper con Διακόπτω, σπάω
Confundir(se) con Μπερδεύω/ομαι Sobrevivr con Επιβιώνω
Congeniar con Τα πάω καλά Soñar con Ονειρεύομαι
Convencer con Πείθω με (τρόπος) Sorprenderse con Εκπλήσσομαι με
Colaborar con Συνεργάζομαι με Tapar con Καλύπτω, σκεπάζω
Compaginar con Ευθυγραμμίζω Terminar con Καταλήγω, Τερματίζω
Consultar con Παίρνω την συμβουλή
Cubrir con Καλύπτω
* Κάποια από τα παραπάνω ρήματα όταν δεν είναι αυτοπαθή ΔΕΝ συντάσσονται με την
πρόθεση και αλλάζει το νόημα τους . Τέτοια είναι: Aguantar, encontrar, entrevistar
* Κάποια από τα ρήματα μπορούν να συντάσσονται και με την πρόθεση DE, χωρίς να
αλλάζουν το νόημα τους όπως τα asustarse, disfrutar, gozar, reírse.
Με την πρόθεση DE
Abusar de Καταχρώμαι της Darse cuenta de Εντοπίζω
Acusar de Κατηγορώ για Despedir(se) de Αποχαιρετώ/ούμαι
Advertir de Προειδοποιώ για Disculpar(se) de Συγχωρώ/ούμαι
Admirar(se) de Θαυμάζω/ομαι για Encargar(se) de Επιφορτίζω/ομαι
77
Alejar(se) de Απομακρύνω/ομαι από Enterar(se) de Πληροφορώ/ούμαι
Apartarse de Προσαρμόζομαι σε Excluir de Αποκλείω από
Apoderar(se) de Αρπάζω Extrañar(se) de Παρξενεύω/ομαι
Apropiarse de Σφετερίζομαι Hartar(se) de Μπουχτίζω/ομαι από
Aprovecharse de Επωφελούμαι από Lamentarse de Θρηνώ
Arrepentirse de Μετανοιώνω για Librar(se) de Απελευθερώνω/ομαι
Asombrar(se) de Εκπλήσσω/ομαι από Ocupar(se) de Κατέχω/ομαι
Avergonzarse de Ντροπιάζομαι από Preocupar(se) de Αγωνιώ, νοιάζομαι
Avisar de Προειδοποιώ για Prescindir de Απαρνούμαι
Alegrar(se) de Χαίρομαι για Presumir de Επαίρωμαι για
Burlar(se) de Κοροιδεύω/ομαι για Protestar de Διαμαρτύρομαι για
Cambiar de Αλλάζω Quejarse de Παραπονιέμαι για
Cansar(se) de Κουράζω/ομαι από Reír(se) de Γελώ/περιγελώ κάποιον
Carecer de Στερούμαι Separar(se) de Χωρίζω/αποχωρίζομαι
Culpar de Ρίχνω το σφάλμα σε Sorprender(se) de Εκπλήσσω/ομαι
* Κάποια από τα παραπάνω ρήματα όταν δεν είναι αυτοπαθή ΔΕΝ συντάσσονται με την
πρόθεση και αλλάζει το νόημα τους . Τέτοια είναι: Sorprender, admirar, aprovechar.
Με την πρόθεση EN
Acabar en Καταλήγω σε Insertar en Παρεμβάλλω
Afianzarse en Ισχυροποιούμαι σε Insistir en Επιμένω
Afirmarse en Σταθεροποιούμαι σε Integrar(se) en Εντάσσω/ομαι
Apoyarse en Στηρίζομαι σε Internar(se) en Φυλακίζω/εισχωρώ
Coincidir en Συμπίπτω με Intervenir en Παρεμβαίνω
Concentrar(se) en Επικεντρώνομαι σε Llegar en Φθάνω σε
Consistir en Συνίσταμαι σε Meter(se) en Βάζω/μπαίνω σε
Controlar(se) en Ελέγχω/ομαι σε Moderar(se) en Συγκρατούμαι
Convertir(se) en Μετατρέπω/ομαι Obcecarse en Εθελοτυφλώ
Colaborar en Συνεργάζομαι Partir(se) en Τεμαχίζω/ομαι
Colarse Μπαίνω κρυφά Penetrar en Εισχωρώ
Colocar(se) en Τοποθετώ/ουμαι Perseverar en Συνεχίζω να προσπαθώ
Crecer en Αυξάνω Quedar en Καταλήγω, κανονίζω
Cristalizar en Αποκρυσταλώνω Ratificar(se) en Επιβεβαιώνω/ομαι
Descomponer(se) en Αποσυντίθεμαι Recluir(se) en Εγκλείω/ομαι
Empeñar(se) en Υποχρεώνω/ομαι Rivalizar en Ανταγωνίζομαι
Entrar en Μπαίνω σε Romper en Ξεσπώ σε
Encerrar(se) en Απομονώνω/ομαι Terminar en Τελειώνω
Hundir(se) en Βυθίζω/ομαι Titubear en Κομπιάζω
Infiltrar(se) en Διεισδύω/φιλτράρομαι Vacilar en Αμφιταλαντεύομαι
* Κάποια από τα ρήματα μπορούν να συντάσσονται και με την πρόθεση CON, χωρίς να
αλλάζουν το νόημα τους όπως τα acabar, coincidir, colaborar, meterse, obcecarse.
Στην Ισπανική υπάρχουν ρήματα που ανάλογα με την πρόθεση που τα ακολουθεί έχουν
διαφορετικό νόημα. Κάποια πολύ ευρείας χρήσης τα οποία αποτελούν σύνηθεις Ρηματικές
Περιφράσεις είναι:
78
Acabar con Διαλύω, τελειώνω
Acabar de + Άπαρέμφατο Μόλις + Ρήμα
Contar Διηγούμαι, μετρώ
Contar con Έχω, εμπιστεύομαι
Tratar de Προσπαθώ να
Tratarse con Συσχετίζομαι/συναναστρέφομαι
Meterse en Εμπλέκομαι
Meterse con Τα βάζω με κάποιον
Dejar Αφήνω
Dejar de Παύω, σταματώ απότομα
Dar con/sobre Έχει θέα πρός
Dar por Μου προκύπτει μία ιδέα
Volver en Επιστρέφω με (δείχνει το μέσον)
Volver a + Απαρέμφατο Ξανα+ ρήμα (Ξαναδουλεύω)
Llegar en Φθάνω με (δείχνει το μέσον)
Llegar a Καταλήγω να
Dar por / Dar a alguien por Μου προκύπτει μία ιδέα (ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ Η ΓΡΑΜΜΗ)
Με την πρόθεση A
79
Bueno con Καλός με Incompatible con Ασύμβατος με
Compatible con Συμβατός με Inconsecuente con Ασυνεπής με
Consecuente con Συνεπής, απορρέων Loco con Τρελλός για
Cruel con Βίαιος με Malo con Κακός με
Desagradable con Αγενής με Obsesionado con Παθιασμένος με
Encantado con Μαγεμένος, ευτυχής Suave con Μαλακός με
Enfadado con Εκνευρισμένος με Duro con Σκληρός με (πρόσωπο)
Με την πρόθεση DE
Με την πρόθεση EN
80
Bueno en Καλός Pobre en Φτωχός σε
Constante en Σταθερός, συνεχής Primero en Πρώτος
Desagradable en Δυσάρεστος σε Pródigo en Σπάταλος, άσωτος
Diligente en Επιμελής Rico en Πλούσιος σε
Experto en Ειδικός σε Superior en Ανώτερος σε
Firme en Σταθερός σε Último en Τελευταίος σε
Hábil en Έξυπνος, ικανός
Το ΡΗΜΑ είναι η λέξη της πρότασης που είτε έχει κλίση κατά Πρόσωπο και Αριθμό και
συναντάται σε διαφορετικούς Χρόνους, Εγκλίσεις και Φωνές, είτε είναι Άκλιτη.
Το ρήμα είναι η βάση της πρότασης αφού μας δηλώνει ότι κάποιο Υποκείμενο ενεργεί
81
παθαίνει ή βρίσκεται σε μία κατάσταση. Αποτελείται από ΘΕΜΑ + ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το ρήμα όπως αναφέρθηκε έχει ΚΛΙΤΟΥΣ και ΑΚΛΙΤΟΥΣ τύπους. Στους ΚΛΙΤΟΥΣ
συμφωνεί σε Αριθμό και Πρόσωπο με το Υποκείμενο.
Η αναφορά στα ρήματα στα Ισπανικά γίνεται ως προς το Απαρέμφατο τους όπως
εξηγείται στην αντίστοιχη ενότητα.
Ας κάνουμε έναν πίνακα διαχωρισμού ως προς τα φαινόμενα που παρουσιάζει.
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ INFINITIVO
ΟΙ ΑΚΛΙΤΟΙ ΤΥΠΟΙ είναι ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ GERUNDIO
ΜΕΤΟΧΗ PARTICIPIO
ΠΡΟΣΩΠΟ – ΑΡΙΘΜΟΣ
ΦΩΝΕΣ VOZ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ACTIVA
Αμετάβατα Intransitivos
Μεταβατικά Transitivos
Αυτοπαθή Reflexivos
Αλληλοπαθή Recíprocos
ΟΙ ΚΛΙΤΟΙ ΤΥΠΟΙ προσδιορίζονται από Απρόσωπα Unipersonales
ΠΑΘΗΤΙΚΗ PASIVA
ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ MODOS
ΟΡΙΣΤΙΚΗ INDICATIVO
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ SUBJUNTIVO
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ IMPERATIVO
ΧΡΟΝΟΙ TIEMPOS
ΟΡΙΣΤΙΚΗ INDICATIVO
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ SUBJUNTIVO
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ IMPERATIVO
ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΡΑΣΕΙΣ PERÍFRASIS VERBALES
82
12.1.1 ΤΟ AΠΑΡΕΜΦΑΤΟ - EL INFINITIVO
Το Απλό Απαρέμφατο έχει την μορφή Θέμα ρήματος + Καταλήξεις –ar,-er, -ir
Το Απλό Απαρέμφατο στα Ισπανικά είναι χωρισμένο σε τρείς κατηγορίες ανά Καταλήξεις
(Terminaciones), και μας δίνουν τις ΤΡΕΙΣ ΣΥΖΥΓΙΕΣ ΡΗΜΑΤΩΝ. Έτσι έχουμε ρήματα
που λήγουν σε –ar (1η ΣΥΖΥΓΙΑ), σε –er (2η ΣΥΖΥΓΙΑ), και σε –ir (3η ΣΥΖΥΓΙΑ). Τα
Μεταβατικά, Αμετάβατα και τα Αυτοπαθή έχουν διαφορετικές καταλήξεις Απαρεμφάτου.
Hablar μιλώ, comer τρώω, vivir ζω είναι Μεταβατικών και Αμετάβατων ρημάτων.
Llamarse ονομάζομαι, detenerse παραιτούμαι, herirse πληγώνομαι είναι Αυτοπαθών.
Παρατηρούμε ότι το Απαρέμφατο του Αυτοπαθούς έχει και την Αυτοπαθή Αντωνυμία στο
τέλος της κατάληξης.
Haber hablado έχω μιλήσει, haber comido έχω φάει, haber vivido έχω ζήσει είναι Σύνθετα
Απαρέμφατα Μεταβατικών.
Haberse llamado έχω ονομαστεί, haberse detenido έχω παραδοθεί,
haberse herido έχω πληγωθεί είναι Σύνθετα Απαρέμφατα Αυτοπαθών.
Στα Αυτοπαθή η Αντωνυμία συντάσσεται σαν κατάληξη στο Haber.
- Tο Απλό Ισπανικό Απαρέμφατο, κατά την απόδοση του Νέα Ελληνικά, μέσα στην
πρόταση σε Ταυτοπροσωπία κλίνεται σαν τον Ενεστώτα Υποτακτικής ακολουθώντας το
83
πρόσωπο του ρήματος της Κύριας.
Θέλω να παραιτηθώ Quiero detenerme, Θέλεις να παραιτηθείς Quieres detenerte
Θέλει να παραιτηθεί Quiere detenerse ….
Το Σύνθετο Ισπανικό Απαρέμφατο έχει την μορφή Haber + Ισπανική ΜΕΤΟΧΗ.
Έτσι τα Απαρέμφατα haber hablado, haber comido, haber vivido είναι Μεταβατικών
ενώ τα Απαρέμφατα haberse llamado haberse detenido haberse herido Αυτοπαθών
Προσδιορισμός ρήματος
Se cansó de andar . Κουράστηκε από το περπάτημα
84
12.1.2 ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ - EL GERUNDIO
Το Γερούνδιο είναι άκλιτος ρηματικός τύπος ο οποίος έρχεται από τα Λατινικά. Ούτε
στην Αρχαία αλλά ούτε στην Νέα Ελληνική υπάρχει σαν όρος, πάντως υπάρχει
αντίστοιχη απόδοση. Το Γερούνδιο βρίσκεται στο ίδιο πρόσωπο με το ρήμα της
πρότασης και δηλώνει ότι μία ενέργεια είναι ατελής την χρονική στιγμή στην οποία
αναφέρεται, ή ότι διαρκεί.
Στα Ισπανικά, όπως και στο Απαρέμφατο έχουμε δύο τύπους.
1. Το Απλό Γερούνδιο που είναι μονολεκτικό και στα Ελληνικά αποδίδεται με την
καταλήξη –οντας και –όμενος. Κάνοντας, μιλώντας, ονομαζόμενος. Όπως βλέπουμε
Στα Νέα Ελληνικά αποδίδεται όπως η Μετοχή.
Στα Ισπανικά στα ρήματα που ανήκουν στην κατηγορία καταλήξεων Απαρεμφάτου
-ar,-er, -ir σχηματίζεται από ΘΕΜΑ ΡΗΜΑΤΟΣ + -ando, -iendo, -iendo αντίστοιχα.
Habl-ar Habl-ando Μιλ-ώντας
Com-er Com-iendo Τρώγ-οντας
Viv-ir Viv-iendo Ζ-ώντας
Στα ρήματα που ανήκουν στην κατηγορία καταλήξεων Απαρεμφάτου –arse, -erse, -irse
σχηματίζεται από ΘΕΜΑ ΡΗΜΑΤΟΣ + -andose, iendose, iendose αντίστοιχα.
Llam-arse Llam-ándose Ονομαζ-όμενος
Atrev-erse Atrev-iéndose Τολμ-ώντας
Inclu-irse Inclu-yéndose Συμπεριλαμβαν-όμενος
Το Απλό Γερούνδιο δηλώνει μία ενέργεια που διαρκεί και συμφωνεί χρονικά με το
ρήμα της πρότασης.
Estudio oyendo música Μελετώ ακούγοντας μουσική (συγχρόνως)
Hablo atreviéndome decir la verdad Μιλώ τολμώντας να πω την αλήθεια
* Όσον αφορά τα Αυτοπαθή, η Αντωνυμία ΚΑΙ σε ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ κλίνεται και έχει
το πρόσωπο του ρήματος της Κύριας. Vengo llamándome, vienes llamándote...
Στα Ισπανικά στα ρήματα που έχουν καταλήξεις Απαρεμφάτου –ar,-er,-ir το Γερούνδιο
σχηματίζεται από HABIENDO + -ado,-ido,-ido αντίστοιχα. Έτσι έχουμε:
Habl-ar Habiendo hablado Έχοντας μιλήσει
Com-er Habiendo comido Έχοντας φάει
Viv-ir Habiendo vivido Έχοντας ζήσει
Στα ρήματα που ανήκουν στην κατηγορία καταλήξεων Απαρεμφάτου –arse, -erse, -irse
Σχηματίζεται από HABIÉNDOSE + -ado, ido, ido αντίστοιχα.
Pein-arse Habiéndose peinado Έχοντας χτενιστεί
Το Σύνθετο Γερούνδιο δηλώνει μία ενέργεια που έχει τελειώσει ΠΡΙΝ από αυτήν του
ρήματος της πρότασης.
85
Vengo habiendo leido el libro Έρχομαι έχοντας διαβάσει το βιβλίο (Από πριν)
* Όσον αφορά τα Αυτοπαθή, η Αντωνυμία ΚΑΙ σε ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ κλίνεται και έχει
το πρόσωπο του ρήματος της Κύριας.
Vengo habiéndome llamado, vienes habiéndote llamado...
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α.Παρατηρούμε ότι στα ρήματα που στα Ελληνικά λήγουν σε -ω το Γερούνδιο λήγει
σε -ώντας ανεξάρτητα εάν στα Ισπανικά λήγουν ή όχι σε -se.
-Όταν το ρήμα ανήκει στην κατηγορία αλλαγής φωνήεντος e/i του Ενεστώτα τότε
διατηρείται αυτή η αλλαγή στο Γερούνδιο.
Pedir pido pidiendo, Concebir concibo concibiendo, Reirse me río riéndose
-Τα ρήματα morir, dormir, poder και τα παράγωγα τους στο Γερούνδιο γίνονται
muriendo, durmiendo, pudiendo αλλάζοντας το φωνήεν του θέματος.
-Όταν το ρήμα ανήκει στις συζυγίες –er,-ir και το τελευταίο γράμμα του θέματος είναι
φωνήεν τότε αλλάζει το –i της κατάληξης σε –y.
Oir O-yendo Caer Ca-yendo Προσοχή το Ir Yendo
ΧΡΗΣΕΙΣ
1. Επίρρημα ( Επιρρηματικός Προσδιορισμός) που είναι και η βασική του χρήση. Τότε
βρίσκεται σε Ταυτοπροσωπία με το ρήμα της πρότασης. Κατά κύριο λόγο τίθεται μετά το
ρήμα.
Paso mi tiempo charlando Περνώ τον χρόνο μου συζητώντας.
Vengo habiendo hablado Έρχομαι έχοντας μιλήσει
86
ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΡΑΣΕΙΣ.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην χρήση με το ESTAR
Η περίφραση Estar + Γερούνδιο, δηλώνει έμφαση ή διάρκεια (Durativo) ως προς
κάποια ενέργεια με την χρήση του ρήματος Estar στον αντίστοιχο χρόνο. Όταν
αναφερόμαστε σε μία ενέργεια που δεν είναι στιγμιαία τότε δίδεται έμφαση στην
εξέλιξη της ενέργειας, ενώ όταν αναφερόμαστε σε ενέργεια που είναι στιγμιαία
δείχνουμε επανάληψη.
Estoy hablando Αυτήν την στιγμή μιλάω (Μη στιγμιαία/ Έμφαση)
Él estaba disparando con arma Εκείνος πυροβολούσε με όπλο (Στιγμιαία/Επανάληψη)
* Πρέπει να προσέξουμε γιατί πολλές φορές χρησιμοποιούμε την παραπάνω περίφραση με
λανθασμένο τρόπο θέλοντας να δώσουμε έμφαση, όταν το ρήμα μας είναι στιγμιαίο.
Με τα ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΡΗΜΑΤΑ ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ.
4. Γερούνδιο σε Απόλυτη Σύνταξη. Όταν έχει δικό του Υποκείμενο τότε συντάσσεται
είτε στην αρχή της πρότασης, είτε μεταξύ προτάσεων πάντα με κόμμα ενδιάμεσα. Και
σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να γίνεται χρήση του EN, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.
Estando (si estoy) yo presente, no occurirá nada
Ευρισκόμενος (εάν είμαι) εγώ παρών, δεν θα συμβεί τίποτα
Mañana, permitiéndolo (si Dios lo permite), me voy
Αύριο, επιτρέποντας το (εάν το επιτρέπει) ο Θεός, φεύγω
Habiendo entrado(después de haber entrado) el conductor, nos fuimos
Έχοντας μπεί (αφού μπήκε) ο οδηγός, φύγαμε
* Παρατηρούμε ότι στα Ελληνικά όπως και στα Ισπανικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν
και ενναλακτικά γραμματικά φαινόμενα τα οποία αντιστοιχούν σε Δευτερεύουσα
Υποτακτική σύνδεση.
87
Στα Ισπανικά υπάρχει μόνο Παθητική Μετοχή, σε αντίθεση με τα Ελληνικά.
Η Παθητική Μετοχή είναι απρόσωπος ρηματικός τύπος που υιοθετείται από το ρήμα
ώστε να ενεργεί είτε στον σχηματισμό Περιφραστικών χρόνων, είτε σαν επίθετο μέσα
στην πρόταση, είτε τέλος στον σχηματισμό της Παθητικής Φωνής.
Η Μετοχή έχει δύο διαφορετικούς τύπους έκφρασης και χρήσης.
1. Χωρίς γένος και αριθμό με το βοηθητικό ρήμα HABER, στον σχηματισμό
περιφραστικών χρόνων.
Hemos hablado Έχουμε μιλήσει(Μετοχή)
Esto ya está dado Αυτό ήδη είναι δοσμένο(Μετοχή)
2. Με γένος και αριθμό του Ουσιαστικού στο οποίο αναφέρεται.Τότε η Μετοχή
λειτουργεί σαν Επίθετο και προσδιορίζει μέρη της πρότασης. Σημαντική είναι η χρήση
της με γένος και αριθμό στην Παθητική Φωνή.
El hombre atento Ο προσεκτικός άνθρωπος
Los hombres atentos Οι προσεκτικοί άνθρωποι
Los libros están abiertos Τα βιβλία είναι ανοιχτά (Παθητική Φωνή)
Στα Ισπανικά σε σχέση με τις συζυγίες ρημάτων έχουμε τις παρακάτω μετοχές
Σε Περιφραστικούς χρόνους Σαν Επίθετο/ Σε Παθητική
Habl-ar Habl-ado Μιλήσει Ειπωμένος
Com-er Com-ido Φάει Φαγωμένος
Ped- ir Ped- ido Κοιμήσει Κοιμισμένος
Στον παραπάνω πίνακα βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίον αποδίδονται οι Μετοχές στα
Ελληνικά. Είναι σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύγχυση.
* Οι Μετοχές των Ser και Ir είναι Sido και Ido αντίστοιχα.
88
Υπάρχουν ρήματα που έχουν διπλή Μετοχή. Τότε όμως ο Ανώμαλος Τύπος λειτουργεί
μόνο σαν Επίθετο ή σε Παθητική Φωνή. Τέτοια ρήματα είναι:
ΟΜΑΛΟΣ ΑΝΩΜΑΛΟΣ
Abstraer Αφαιρώ Abstraído Abstracto
Atender Προσέχω Atendido Atento
Bendecir Ευλογώ Bendecido Bendicho
Concluir Συμπεραίνω Concluido Concluso
Confesar Ομολογώ Confesado Confeso
Confundir Συγχέω Confundido Confuso
Convencer Πείθω Convencido Convicto
Despertar Ξυπνώ Despertado Despierto
Elegir Εκλέγω Elegido Electo
Expresar Εκφράζω Expresado Expreso
Freír Τηγανίζω Freído Frito
Imprimir Εκτυπώνω Imprimido Impreso
Incurrir Εκτίθεμαι Incurrido Incurso
Maldecir Καταριέμαι Maldecido Maldito
Manifestar Εκδηλώνω Manifestado Manifiesto
Nacer Γεννώ Nacido Nato
Prender Αρπάζω Prendido Preso
Proveer Προβλέπω Proveído Provisto
Soltar Αφήνω Soltado Suelto
Suspender Αναστέλλω Suspendido Suspenso
89
Μετοχές ενναλακτικά μπορούν να αντικατασταθούν από τις αντίστοιχες συντάξεις.
Η θέση της Μετοχής είναι συνήθως στην αρχή της πρότασης.
Dicha(Después de haber dicho) la verdad, se fue
Ειπωμένη(Αφού είχε πεί) την αλήθεια, έφυγε
Terminado (Después de haber terminado) el plazo, llamó la policia
Τελειωμένη (Αφού είχε τελειώσει) η προθεσμία, κάλεσε την αστυνομία
Él yacía, herida (Con la pierna herida) la pierna, en el suelo
Αυτός βρισκόταν, πληγωμένο (Με το πόδι πληγωμένο) το πόδι, στο πάτωμα.
12.2 ΚΛΙΤΟΙ ΤΥΠΟΙ: Στους Κλιτούς τύπους του, το ρήμα κατηγοριοποιείται όπως
ακολουθεί:
ΠΡΟΣΩΠΟ – ΑΡΙΘΜΟΣ
ΦΩΝΕΣ
ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ - ΧΡΟΝΟΙ
AMETABATA INTRANSITIVOS
Αμετάβατο είναι εκείνο το ρήμα το οποίο δεν έχει άμεσο αντικείμενο μέσα στην πρόταση.
Μπορεί να υπάρχει οποιοσδήποτε άλλος προσδιορισμός ( τόπου, χρόνου, τρόπου, ύλης,
περιεχομένου κ.λ.π.), έμμεσο αντικείμενο, αλλά δεν έχει άμεσο αντικείμενο.
Ρήματα όπως VIVIR ΖΩ, ΠΕΘΑΙΝΩ MORIR, ΚΑΙΩ QUEMAR, ΚΟΙΜΑΜΑΙ
DORMIR, είναι ρήματα αμετάβατα γιατί δεν χρειάζονται άμεσο αντικείμενο για πλήρη
προσδιορισμό. Η έννοια του αμετάβατου είναι η ίδια και στα Ελληνικά.
90
Οι παρακάτω προτάσεις είναι αμετάβατου κατηγορήματος
Pedro vive Ο Pedro ζεί
Yo corro Εγώ τρέχω
METABATIKA TRANSITIVOS
Μεταβατικό είναι το ρήμα που έχει άμεσο αντικείμενο μέσα στην πρόταση και φυσικά
μπορεί να έχει έμμεσο αντικείμενο και διάφορους προσδιορισμούς όπως και στο αμετάβατο.
Οι παρακάτω προτάσεις είναι μεταβατικού κατηγορήματος
Veo la puerta Βλέπω την πόρτα
Doy la mano Δίνω το χέρι
Αρκετά μεταβατικά ρήματα μπορούν να λειτουργούν με έννοια αμετάβατου, όταν το
υποκείμενο διατάζει ή αναθέτει κάποια ενέργεια.
Él gana la batalla Αυτός κερδίζει την μάχη
ΑΥΤΟΠΑΘΗ REFLEXIVOS
Δίνουμε την κλίση του στον ενεστώτα οριστικής για να δούμε την αντιστοιχία προσώπου και
αριθμού του ρήματος και της αντωνυμίας.
Αυτοπαθή μπορούν είναι και τα Μεταβατικά και τα Αμετάβατα ρήματα όπως παρακάτω:
91
ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ Τα Αμετάβατα που είναι Αυτοπαθή δεν υπάρχουν χωρίς την Αυτοπαθή
μορφή. Αυτά ονομάζονται και PRONOMINALES ΑΝΤΩΝΥΜΙΚΑ (Ο όρος αποδίδεται από
τον Ισπανικό).
Quejarse Παραπονιέμαι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ quejar
Atreverse Τολμώ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ atrever
Υπάρχουν ρήματα που όταν είναι σε Αυτοπαθή μορφή αλλάζουν την έννοια τους. Τέτοια
είναι:
Negar Απορρίπτω Negarse Αρνούμαι
Acordar Συμφωνώ Acordarse Έρχομαι σε συμφωνία
Τα Αυτοπαθή ρήματα δίνουν Αυτοπαθείς προτάσεις.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις Ψευδοαυτοπαθείς προτάσεις (Seudoreflejas)
όπως περιγράφονται στο κεφάλαιο 19.3b- ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΣ
ΑΛΛΗΛΟΠΑΘΗ RECÍPROCOS
ΑΠΡΟΣΩΠΑ UNIPERSONALES
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δηλώνεται υποκείμενο και τότε χάνουν τον Απρόσωπο
χαρακτήρα τους και συντάσσονται σε οποιοδήποτε πρόσωπο, όπως:
Dios truena Ο Θεός μπουμπουνίζει / βροντά.
Amanecí en un mar bonito Ξημέρωσα σε μία όμορφη θάλασσα
Τα ρήματα Haber, hacer, ser στην απρόσωπη τους χρήση σχηματίζουν προτάσεις σε
γ’ενικό, όπως και τα Απρόσωπα ρήματα. Ο τύπος του Haber που δηλώνει Απρόσωπη μορφή
ως γνωστόν είναι ο HAY. Βλέπε κεφάλαιο 13.2.
Hace calor Κάνει ζέστη
Es temprano-pronto Είναι νωρίς
92
Hay fiesta hoy Υπάρχει/έχει γιορτή σήμερα
*Παρατηρούμε ότι στην τελευταία περίπτωση παραδείγματος, στα Ελληνικά μπορούμε να
έχουμε δύο αποδόσεις ΥΠΑΡΧΕΙ/ΕΧΕΙ. Αφού η πρώτη περίπτωση είναι η προφανής, μένει να
πούμε για την δεύτερη το εξής: Όταν θέλουμε να μεταφράσουμε από Ελληνικά προς Ισπανικά
μία τέτοια πρόταση θα πρέπει να δούμε εάν αυτή έχει υποκείμενο. Εάν δεν έχει-όπως στο
παράδειγμα- δεν μπορούμε να βάλουμε σαν ρήμα το TENER (ΕΧΩ), αλλά μόνο το HAY.
Τα ρήματα Haber, Hacer, μπορούν να τίθενται σε αντιστοιχία των Ser, Estar, όταν
αναφέρονται σε ύπαρξη ή παρουσία χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό υποκειμένου.
Παθητική είναι η φωνή εκείνη στην οποία το ρήμα το ενδιαφέρον του ομιλούντος δεν
είναι στο υποκείμενο όπως στην ενεργητική φωνή αλλά στο αντικείμενο της .
Σε αυτήν την περίπτωση το υποκείμενο δεν ενεργεί, αλλά παθαίνει, υφίσταται τις συνέπειες
της ενέργειας του ρήματος.
Όταν μας ενδιαφέρει ποιός προκάλεσε την ενέργεια (το υποκείμενο της ενεργητικής), τότε
χρησιμοποιούμε:
POR (ΑΠΟ) ή την DE (ΑΠΟ) σπανιότερα + ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ
και έχουμε το ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ ( AGENTE).
Έτσι λοιπόν
Το Άμεσο Αντικείμενο της Ενεργητικής γίνεται Υποκείμενο της Παθητικής.
Το Υποκείμενο της Ενεργητικής γίνεται Ποιητικό Αίτιο της Παθητικής
Η παθητική φωνή έχει τρείς εκφράσεις ως προς το ρήμα.. Στις δύο πρώτες, τα SER -
ESTAR χρησιμοποιούνται σαν βοηθητικά ρήματα και μπορούν είτε να έχουν ΠΟΙΗΤΙΚΟ
ΑΙΤΙΟ, είτε ΟΧΙ. Η τρίτη μορφή είναι και η συχνότερη στην Ισπανική γλώσσα και
ονομάζεται Pasiva Refleja. Άς δούμε τις περιπτώσεις:
93
1.SER + ΜΕΤΟΧΗ (Δηλώνει ταυτόχρονη εξέλιξη με τον χρόνο της ενεργητικής)
2.ESTAR + ΜΕΤΟΧΗ (Δηλώνει ότι η ενέργεια τελείωσε πριν τον χρόνο της Παθητικής)
Παρατηρούμε ότι:
-H ΜΕΤΟΧΗ ΕΧΕΙ ΓΕΝΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟ που συμφωνεί με αυτά του υποκειμένου της
Παθητικής.
-Στην περίπτωση SER διατηρείται ο ίδιος χρόνος και στην Ενεργητική και στην Παθητική
και στα Ελληνικά μεταφράζεται σαν ΠΑΘΗΤΙΚΟ με κατάληξη –ομαι, -εσαι…
-Στην περίπτωση ESTAR υπάρχει διαφορά μεταξύ Ενεργητικής και Παθητικής ως προς τον
χρόνο επειδή δηλώνει κατάληξη ή αποτέλεσμα.
Στα Ελληνικά μεταφράζεται ΕΙΜΑΙ + ΜΕΤΟΧΗ. Ο πίνακας που ακολουθεί δίνει τις
χρονικές ισοδυναμίες μεταξύ Ενεργητικής και Παθητικής για την περίπτωση ESTAR.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Lee ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ Ha estado leido
ΑΟΡΙΣΤΟΣ Leyó ΑΟΡΙΣΤΟΣ Estuvo leido
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ Leía ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ Había estado leido
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Leerá ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Estará leido
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ Ha leido ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Está leido
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ Había leido ΣΥΝΘ. ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ Habría estado leido
ΣΥΤΕΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Habrá leido ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Habrá estado leido
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Lea ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ Haya estado leido
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ Leyera ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ Estuviera leido
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ Haya leido ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Esté leido
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ Hubiera leido ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ Hubiera estado leido
94
Αν και μπορούν να χρησιμοποιούνται και τα δύο βοηθητικά ρήματα με όλες τις μετοχές,
μπορούμε να πούμε ότι όταν οι μετοχές είναι ρημάτων που υποδεικνύουν κατάληξη
ενέργειας, τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούμε το ESTAR. Παραδείγματα τέτοιων
μετοχών είναι τα,
escrito γραμμένος, firmado υπογεγραμμένος, terminado τελειωμένος,
avergonzado ντροπιασμένος, roto σπασμένος, abierto ανοιχτός, cerrado κλειστός...
Όταν χρησιμοποιούμε το SER στην παραπάνω κατηγορία τότε γίνεται χρήση Παθητικής
ΚΥΡΙΩΣ στον ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ, ΑΟΡΙΣΤΟ, ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟ, ΜΕΛΛΟΝΤΑ και
ΔΥΝΗΤΙΚΟ.
Σε όλες τις άλλες κατηγορίες ρημάτων(μετοχών), τα βοηθητικά χρησιμοποιούνται σε
όλους τους χρόνους.
Σε κάποιες προτάσεις δεν ενδιαφερόμαστε για το Υποκείμενο, αλλά για το αποτέλεσμα της
ενέργειας, και το Υποκείμενο το οποίο υφίσταται ή παθαίνει, είναι ο αποδέκτης των
συνεπειών της ενέργειας. Τότε αυτές οι προτάσεις είναι σε Παθητική Φωνή και το
Υποκείμενο, λόγω της λειτουργίας του στην πρόταση, ονομάζεται Παθητικό Υποκείμενο.
Juan es respetado Ο Juan είναι σεβαστός (Μας ενδιαφέρει ότι τον σέβονται)
El artista es aplaudido Ο καλιτέχνης χειροκροτείται (Μας ενδιαφέρει ότι τον χειροκροτούν)
* Υφίσταται δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι αρνητικό.
95
3. SE + Γ’ ΕΝΙΚΟ / ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΡΗΜΑΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ (Pasiva Refleja)
Σε αυτήν την περίπτωση που είναι και η πιο συχνή στην Ισπανική ΔΕΝ υπάρχει Ποιητικό
Αίτιο γιατί ο ομιλών δεν το γνωρίζει, δεν θέλει ή δεν θεωρεί απαραίτητο να το αναφέρει.
Τότε το ρήμα συντάσσεται με SE +Ενεργητική Φωνή σε γ’ ενικό ή πληθυντικό αριθμό που
εξαρτάται από τον αριθμό του Άμεσου Αντικειμένου της Παθητικής.
* Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση αυτής της περίπτωσης με τις Απρόσωπες προτάσεις σε
Ενεργητική Φωνή(Impersonales), Βλέπε 19.3b - ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ. Στις Απρόσωπες
Ενεργητικής, ο Αριθμός του ρήματος ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ να συμφωνεί με τον
Αριθμό του ουσιαστικού γιατί αυτό αποτελεί Αντικείμενο στην πρόταση, και το Υποκείμενο
ΠΡΕΠΕΙ να είναι ΠΡΟΣΩΠΟ. Στην Παθητική η συμφωνία Αριθμού είναι απαραίτητη
προϋπόθεση αφού το ουσιαστικό αποτελεί το Υποκείμενο της πρότασης.
Se vende coches (Κάποιος) πουλάει αυτοκίνητα ΑΠΡΟΣΩΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Se venden coches Πωλούνται αυτοκίνητα ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
12.2.3 ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ(MODOS):
ΟΡΙΣΤΙΚΗ INDICATIVO
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ SUBJUNTIVO
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ IMPERATIVO
Σε Σύνθετη πρόταση σε Οριστική είναι πάντα το ρήμα της Κύριας, ενώ σε κάποιες
περιπτώσεις και της Δευτερεύουσας πρότασης. Αναλυτικά στα κεφάλαια 19.4, 19.5, 19.6,
96
19.7.
(Es verdad)( que todo está bien) ( Είναι αλήθεια)(ότι όλα είναι καλά)
Κύρια Δευτερεύουσα Κύρια Δευτερεύουσα
XPONOI - TIEMPOS
Έχουμε έναν κατ’ αρχήν διαχωρισμό των χρόνων:
Εξακολουθητικοί είναι αυτοί που η ενέργεια του ρήματος δεν είναι ολοκληρωμένη την
χρονική στιγμή στην οποία αναφέρονται.
Συντελεσμένοι είναι αυτοί που η ενέργεια του ρήματος είναι ολοκληρωμένη την χρονική
στιγμή στην οποία αναφέρονται.
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΙ
PRESENTE ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (Μονολεκτικός)
PRETÉRITO IMPERFECTO ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ (Μονολεκτικός)
FUTURO IMPERFECTO ΑΠΛΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ (Μονολεκτικός)
CONDICIONAL SIMPLE ΑΠΛΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ (Μονολεκτικός)
ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙ
PRETÉRITO PERFECTO ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (Περιφραστικός)
PRETÉRITO INDEFINIDO ΑΟΡΙΣΤΟΣ (Μονολεκτικός)
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ (Περιφραστικός)
CONDICIONAL COMPUESTO ΣΥΝΘΕΤΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ (Περιφραστικός)
FUTURO PERFECTO ΣΥΝΤΕΛΕΣΜ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ (Περιφραστικός)
PRETÉRITO ANTERIOR ΠΡΟΤΕΡΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ (Περιφραστικός)
* Ο ΠΡΟΤΕΡΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΔΕΝ χρησιμοποιείται πλέον στον λόγο ενώ χρησιμοποιείται
ελάχιστα στην λογοτεχνία. Πάντως θα αναλυθεί στην συνέχεια.
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ PRESENTE
Ο Ενεστώτας αναφέρεται
- Σε μία ενέργεια που δεν έχει τελειώσει και εκτελείται την χρονική στιγμή στην οποία
βρίσκεται το υποκείμενο (παρόν).
97
Yo te hablo Εγώ σου μιλώ
- Σε μία ενέργεια που διαρκεί για ορισμένο χρονικό διάστημα στο οποίο
συμπεριλαμβάνεται η χρονική στιγμή στην οποία βρίσκεται το υποκείμενο.
Pedro estudia mucho Ο Pedro μελετά πολύ
- Σε ενέργειες που θεωρούνται Γενικές Αλήθειες.
Los habitantes de Grecia se llaman griegos Οι κάτοικοι της Ελλάδας λέγονται Έλληνες
- Σε διηγήσεις ανεξαρτήτως χρονικής αναφοράς στο παρόν, προκειμένου να δοθεί
ζωντάνια στο κείμενο. Σε αναφορά σημαντικών ιστορικών γεγονότων (Ιστορικός
Ενεστώτας).
Sócrates vive en Atenas y enseña. Ο Σωκράτης ζεί στην Αθήνα και διδάσκει.
Ayer viene y me dice Εχθές έρχεται και μου λέει…
- Σε προτάσεις αντί Μέλλοντα προκειμένου να δοθεί έμφαση στην ενέργεια .
Μετά είναι το καλύτερο Después es lo mejor
- Σε προτάσεις όπου έχουμε υποχρεωτική μελλοντική ενέργεια. Κάποιες φορές έχει την
έννοια της διαταγής.
Αύριο πάς στο σχολείο, θέλεις δεν θέλεις Mañana vas a la escuela, quieras o no.
- Σε προτάσεις που αναφέρονται σε παρελθόν και υπάρχουν τα Casi / Por poco (Παρά λίγο)
Casi me caigo ayer Παρά λίγο να πέσω χθές
- Στον Υποθετικό Λόγο ΙΙΙ όπως αναλύεται στο Κεφάλαιο 17.1
Si llego a saberlo, no vengo Εάν το ήξερα, δεν θα ερχόμουν
ΚΛΙΣΗ
Στον Ενεστώτα έχουμε Ομαλά και Ανώμαλα ρήματα.
Κατά την κλίση θα δοθούν οι τρείς συζυγίες Ενεργητικών και ένα Αυτοπαθές αφού η κλίση
τους είναι ίδια με των Ενεργητικών ως προς τις καταλήξεις του ρήματος.
ΚΛΙΣΗ ΟΜΑΛΩΝ
Στα Ελληνικά έχουμε: Μιλώ-Μιλάς-Μιλά…
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
98
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
Οι κατηγορίες Ανωμάλων στον Ενεστώτα αφορούν αλλαγές στο ΘΕΜΑ του ρήματος.
Εμείς θα δίνουμε σε κάθε κατηγορία, αντιπροσωπευτικά την κλίση σε μία τυχαία συζυγία
αφού δεν υπάρχουν μεταβολές στις καταλήξεις ως προς την κλίση των Ομαλών.
Αυτές είναι:
- Ορθογραφική αλλαγή.
Κατά την κλίση τους τα ρήματα θα πρέπει να μην αλλάζουν τον ήχο της κατάληξης. Έτσι
λοιπόν κάνουμε τις αναγκαίες αλλαγές φωνηέντων ή συμφώνων προκειμένου να διατηρηθεί
ό ίδιος ήχος. Στις αλλαγές ανά περίπτωση δίνεται αντιπροσωπευτικά από ένα ρήμα, και είναι:
(γ) gui/g Στο α’ Ενικό ρημάτων όπως Seguir και τα Παράγωγα του sigo sigues sigue...
(θ) ce/zc Στο α’ Ενικό ρημάτων όπως Nacer nazco naces nace...
(θ) ce-ci/z με σύμφωνο πριν το c Στο α’ Ενικό όπως Vencer venzo... Fruncir frunzo...
(χ) ge-gi/j Στο α’ Ενικό των ρημάτων όπως Coger cojo coges... Elegir elijo eliges...
(κ) qui/c Στο α’ Ενικό των ρημάτων όπως Delinquir delinco delinques delinque...
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
- Σχεδόν όλα τα Ανώμαλα σε –ar, αλλάζουν στο θέμα e/ie, o/ue. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει
ότι όσα ρήματα λήγουν σε –ar είναι Ανώμαλα. Δίνονται κάποια ρήματα.
e/ie acertar, atravesar, apretar, calentar, cegar, cerrar, comentar, confesar, despertar,
enterrar, manifestar, nevar, regar, reventar, negar, recomendar...
o/ue acordar, acostar, apostar, costar, colgar, comprobar, consolar, demostrar, probar,
recordar, reforzar, , renovar, rogar, soñar, volar, troncar...
99
-Άλλες καταλήξεις ρημάτων εκτός της –ar που αλλάζουν o/ue είναι -oler, -olver, -orcer,
-order, -over, -orir, -ormir
Παραδείγματα ρημάτων με αυτές τις καταλήξεις είναι τα Doler, resolver, torcer, morder,
mover, morir, dormir…
- Η περίπτωση e/ie αφορά σχεδόν όλα τα ρήματα που έχουν e στο θέμα τους και κατάληξη -
-ir, -eír. Αυτή η περίπτωση αφορά ΜΟΝΟ τα ρήματα αυτής της συζυγίας. Δίνονται κάποια
ρήματα για την περίπτωση –ir, ενώ για την περίπτωση -eír τα ρήματα που ακολουθούν
είναι ΟΛΑ όσα υπάγονται στην αλλαγή.
-ir ascender, arrepentirse, defender, descender, encender, entender, extender, tender...
-eir engreírse, desleír, freír, refreír, reír, sonreír, sofreír
- Αλλαγή συμφώνου.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όσα ρήματα αλλάζουν στο α’ Ενικό, το σύμφωνο της
κατάληξης όπως ακολουθεί.
Στην κατηγορία αυτή ΔΕΝ ανήκουν ΟΛΑ τα ρήματα που παρουσιάζουν τα παρακάτω
σύμφωνα στο θέμα, εκτός εάν αλλιώς περιγράφεται, αλλά μία μεγάλη ομάδα ρημάτων.
Έτσι λοιπόν έχουμε τις εξής περιπτώσεις:
c/g Hacer hago haces hace hacemos hacéis hacen
c/zc Parecer parezco pareces parece parecemos parecéis parecen
c/zg Μόνο το Yacer yazgo yaces yace yacemos yacéis yacen
s/sg Μόνο τα Asir, deasir asgo ases ase asemos asís asen
n/ng Poner και Παράγωγα pongo pones pone ponemos ponéis ponen
l/lg Salir salgo sales sale salimos salís salen
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
- Στην περίπτωση c/g ανήκουν ΜΟΝΟ τα hacer, contracer, deshacer, rehacer, satisfacer,
yacer
- Στην περίπτωση c/zc ανήκουν και τα ρήματα merecer, nacer, obedecer, conocer, reconocer,
desconocer, preconocer, lucir, deslucir, relucir, enlucir, conducir, aducir, deducir, educir,
inducir, introducir, producir, reducir, seducir, traducir, placer, complacer, displacer, aplacer,
desplacer
Στην περίπτωση αυτή έχουν αναφερθεί και ρήματα με κατάληξη –ecer. Όλα τα ρήματα
αυτής της κατάληξης, πάνω από διακόσια, ανήκουν σε αυτήν την αλλαγή συμφώνου.
Όσον αφορά τις υπόλοιπες καταλήξεις αναφέρονται ΟΛΑ τα ρήματα της περίπτωσης.
- Στην περίπτωση l/lg ανήκουν όλα τα ρήματα με καταλήξεις –alir, -aler Sobresalir,valer...
- Μικτή αλλαγή.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όσα ρήματα κατά την κλίση τους έχουν συνδιασμό δύο από
τις πιο πάνω αλλαγές, ή άλλη, διαφορετική από όσα έχουν περιγραφεί πιο πάνω, αλλαγή.
Έτσι έχουμε τις εξής περιπτώσεις:
100
c/g με e/i Decir και τα Παράγωγα του digo dices dice decimos decís dicen
n/ng με e/ie Tener Venir και τα Παράγωγα τους tengo tienes tiene tenemos tenéis tienen
a/aig Traer Caer και τα Παράγωγα τους traigo traes trae traemos traéis traen
- Αλλαγή θέματος.
Τα παρακάτω ρήματα κλίνονται όπως ακολουθεί.
Dar doy da da damos dais dan
Estar estoy estás está estamos estáis están
Ser soy eres es somos sois son
Saber sé sabes sabe sabemos sabéis saben
Ir voy vas va vamos vais van
Haber he has ha hemos habéis han
Oler huelo hueles huele olemos oléis huelen
Erguir yergo yergues yergue erguimos erguís yergen
Caber quepo cabes cabe cabemos cabéis caben
Oir oigo oyes oye oimos oís oyen
Ο Παρακείμενος αναφέρεται
- Σε ενέργειες που άρχισαν στο παρελθόν και έχουν σχέση με το παρόν, είτε σαν ενέργειες
που που εξελίχθηκαν σε χρονικό διάστημα που συνεχίζονται και στο παρόν , είτε σαν
συνέπειες ενεργειών που τελείωσαν οριστικά στο παρόν.
He perdido mis gafas y no veo Έχω χάσει τα γυαλιά μου και δεν βλέπω (Συνέπειες)
Hoy me he levantado pronto Σήμερα έχω σηκωθεί νωρίς (Είμαστε στην ίδια μέρα)
- Σε ενέργειες που εξελίχθηκαν στο άμεσο παρελθόν «Acabo de + Απαρέμφατο», με την
απόδοση στα Ελληνικά « Μόλις + Αόριστος». (Pasado inmediato).
He dicho (acabo de decir) la verdad Έχω πεί (μόλις είπα) την αλήθεια
- Σε ενέργειες που δεν προσδιορίζονται ως προς την λήξη τους. Συνήθως μπορούν να
εννοούνται ή να υπάρχουν στην πρόταση λέξεις όπως Κάποτε, ποτέ, κάποια φορά, μία/δύο…
φορές, που δηλώνουν αυτή την έλλειψη προσδιορισμού.
¿ Has estado en Atenas? Έχεις πάει στην Αθήνα; (Ποτέ;)
Lo he visto una vez Το έχω δεί μία φορά
- Ενέργεις που θα έπρεπε να ήταν σε Αόριστο,αλλά με τις οποίες το Υποκείμενο είναι ακόμη
(στο παρόν), συνδεδεμένο συναισθηματικά και γι’ αυτό συντάσσονται σε Παρακείμενο.
Mi abuela ha muerto hace cinco años Η γιαγιά μου έχει πεθάνει εδώ και πέντε χρόνια
101
ΚΛΙΣΗ
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
*Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην περίπτωση σύνταξης με Αντωνυμίες Άμεσο ή Έμμεσο
Αντικείμενο. Αυτές, όπως και στα Ελληνικά, τίθενται ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ και όχι
ενδιάμεσα Βοηθητικού και Μετοχής.
Te lo he dicho Σου το έχω πεί
Ο Παρατατικός αναφέρεται:
- Σε μία ενέργεια του παρελθόντος της οποίας το χρονικό όριο προσδιορίζεται σε σχέση με
κάποια άλλη παρελθοντική ενέργεια που «διακόπτει» την πρώτη και είναι σε Αόριστο.
Κάποιες φορές η ενέργεια σε Αόριστο τοποθετείται χρονικά πριν την πραγματοποίηση της
ενέργειας στον Παρατατικό (de conato).
Cuando viniste, yo estaba hablando Όταν ήρθες, εγώ μιλούσα
Salía cuando llegó una visita Έβγαινα όταν ήρθε ένας επισκέπτης (Δεν είχα ακόμη βγεί)
Βλέπουμε ότι ο Παρατατικός σχετίζεται με Αόριστο από όπου φαίνεται ότι τελείωσε στο
παρελθόν.
102
- Σε μία ενέργεια στο παρελθόν που η αρχή και το τέλος της δεν μας ενδιαφέρουν
Estudiaba español Μελετούσε Ισπανικά
- Σε διηγήσεις και περιγραφές με διάρκεια στο παρελθόν, όπου μπορούν να
συμπεριλαμβάνονται άλλες παρελθοντικές ενέργειες.
Era de día cuando entraron a palos… Ήταν μέρα όταν μπήκαν με το ζόρι…
-Σε συνήθεια ή επανάληψη στο παρελθόν
En aquel tiempo cada día corría mucho Εκείνη την εποχή κάθε μέρα έτρεχα πολύ
-Σε ανθρώπινα χαρακτηριστικά
Tenía el pelo largo Είχε μακριά μαλλιά
-Στην καθομιλουμένη αλλά και κάποιες φορές στην λογοτεχνία σαν Απόδοση αντί Απλού
Δυνητικού στον Υποθετικό Λόγο ΙΙ.
Si tuviera tiempo, íba (iría) al cine Εάν είχα χρόνο, θα πήγαινα στον κινηματογράφο
- Για να εκφράσει Ευγένεια (Cortesía) το Υποκείμενο, στα Verbos Modales.
Quería pasar Θα ήθελα να περάσω
¿Podía entrar? Θα μπορούσα να μπώ;
Desearía un vaso de água Θα επιθυμούσα ένα ποτήρι νερό
ΚΛΙΣΗ
Στον Παρατατικό έχουμε Ομαλά ρήματα, και μόνο τα ser, ir Ανώμαλα.
Κατά την κλίση θα δοθούν οι τρείς συζυγίες Ενεργητικών και ένα Αυτοπαθές αφού η κλίση
τους είναι ίδια με των Ενεργητικών ως προς τις καταλήξεις του ρήματος.
ΚΛΙΣΗ ΟΜΑΛΩΝ
Στα Ελληνικά έχουμε: Μιλούσα-Μιλούσες-Μιλούσε…
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
ΚΛΙΣΗ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
103
ΑΟΡΙΣΤΟΣ PRETÉRITO INDEFINIDO
Ο Αόριστος αναφέρεται:
- Σε μία ενέργεια του παρελθόντος η οποία έχει οριστικά ολοκληρωθεί, με ή χωρίς σαφή
καθορισμό της αρχής και του τέλους της .
Ayer fui al teatro Εχθές πήγα στο θέατρο
El alumno escribió una composición Ο μαθητής έγραψε μία έκθεση
- Σε ενέργεια που «διακόπτει» κάποια άλλη παρελθοντική, συνήθως σε Παρατατικό.
Cuando viniste, escribía Όταν ήρθες, έγραφα
- Σε ενέργειες που τις θεωρούμε ολοκληρωμένες πριν την πραγματοποίηση τους.
¡Ya llegaron! Έφθασαν πιά! (Πριν την διαπίστωση του, απλά θεωρώντας το σίγουρο)
- Σε διήγηση, όταν παραθέτουμε παρελθοντικές πράξεις με χρονική συνέχεια μεταξύ τους.
Habló, se vistió y salió Μίλησε, ντύθηκε και βγήκε.
- Σε ενέργεια η οποία την στιγμή που μιλά το Υποκείμενο(Παρόν), έπαψε να ισχύει οριστικά.
Η χρήση του Αορίστου, σε αντίθεση με χρήση άλλου παρελθοντικού χρόνου, δηλώνει την
οριστική λήξη της ενέργειας ή την αποστασιοποίηση του Υποκειμένου από την ενέργεια.
Quise a esta mujer Αγάπησα αυτήν την γυναίκα σε αντίθεση με τα
He querido/quería a esta mujer Έχω αγαπήσει/αγαπούσα αυτήν την γυναίκα
δηλώνει οριστική λήξη του γεγονότος στο παρόν, ακόμα και εάν η ενέργεια αναφέρεται στο
προηγούμενο δευτερόλεπτο από το παρόν.
No lo hice yo Δεν το έκανα εγώ (Για κάτι που μπορεί να έγινε ένα δευτερόλεπτο πριν)
δηλώνει αποστασιοποίηση του Υποκειμένου από την ενέργεια.
ΚΛΙΣΗ
Στον Αόριστο έχουμε Ομαλά και Ανώμαλα ρήματα.
Κατά την κλίση θα δοθούν οι τρείς συζυγίες Ενεργητικών και ένα Αυτοπαθές αφού η κλίση
τους είναι ίδια με των Ενεργητικών ως προς τις καταλήξεις του ρήματος.
ΚΛΙΣΗ ΟΜΑΛΩΝ
Στα Ελληνικά έχουμε: Μίλησα Μίλησες Μίλησε …
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
104
Habl-ar Com-er Viv-ir Llam-arse
Yo Habl-é Com-í Viv-í Me llam-é
Tú Habl-aste Com-iste Viv-iste Te llam-aste
Él-Ella-Vd Habl-ó Com-ió Viv-ió Se llam-ó
Nosotros-as Habl-amos Com-imos Viv-imos Nos llam-amos
Vosotros-as Habl-asteis Com-isteis Viv-isteis Os llam-asteis
Ellos-Ellas-Vds Habl-aron Com-ieron Viv-ieron Se llam-aron
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
Οι κατηγορίες αφορούν τα ρήματα που αναφέρονται και τα Παράγωγα τους ρήματα.
- Όλα τα ρήματα της περίπτωσης e/i του Ενεστώτα διατηρούν την αλλαγή σε γ’Ενικό και
Πληθυντικό. Ενδεικτικά δίνεται
e/i Pedir pedí pediste pidió pedimos pedisteis pidieron
- Όλα τα ρήματα με κατάληξη -er,-ir και φωνήεν σαν τελευταίο γράμμα του θέματος
αλλάζουν i/y στο γ’ Ενικό και Πληθυντικό. Δίνονται αντιπροσωπευτικά
Oir oí oíste oyó oímos oísteis oyeron
Caer caí caíste cayó caímos caísteis cayeron
Leer leí leíste leyó leímos leísteis leyeron
-Τα ρήματα που λήγουν σε -car, -gar, -zar, αλλάζουν την κατάληξη τους στο α’Ενικό
σε -qué,-gué, -cé αντίστοιχα για να διατηρηθεί ο ήχος του θέματος (Ορθογραφική αλλαγή).
Αντιπροσωπευτικά δίνονται:
Aparcar aparqué aparcaste aparcó aparcamos aparcasteis aparcaron
Jugar jugué jugaste jugó jugamos jugasteis jugaron
Cruzar crucé cruzaste cruzó cruzamos cruzasteis cruzaron
105
Traducir tarduje tradujiste tradujo tradujimos tradujisteis tradujeron
Reducir reduje redujiste redujo redujimos redujisteis redujeron
Producir produje produjiste produjo produjimos produjisteis produjeron
Traer traje trajiste trajo trajimos trajisteis trajeron
Ο Υπερσυντέλικος αναφέρεται
- Σε ενέργεια του παρελθόντος που έχει ολοκληρωθεί ΠΡΙΝ από άλλη επίσης παρελθοντική.
Cuando vine, él había venido Όταν ήρθα, εκείνος είχε φύγει
- Κάποιες φορές σε προτάσεις που οι ενέργειες τους εξελίχθηκαν στο παρελθόν,αλλά στην
ΝΕΩΤΕΡΗ χρονικά ενέργεια προκειμένου να δώσουμε ταχύτητα στο γεγονός. Αυτή σύνταξη
υπάρχει στην καθομιλουμένη και στα Ελληνικά.
Entró y en un rato había salido Μπήκε και σε ένα λεπτό είχε φύγει (Αντί έφυγε)
ΚΛΙΣΗ
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
106
Nosotros-as Habíamos hablado Habíamos comido Habíamos vivido
Vosotros-as Habíais hablado Habíais comido Habíais vivido
Ellos-as-Vds Habían hablado Habían comido Habían vivido
Llam-arse
Yo Me había llamado *Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην
Tú Te habías llamado περίπτωση σύνταξης με Αντωνυμίες Άμεσο ή
Él-Ella-Vd Se había llamado Έμμεσο Αντικείμενο. Αυτές, όπως και στα
Nosotros-as Nos habíamos llamado Ελληνικά, τίθενται ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ
Vosotros-as Os habíais llamado και όχι ενδιάμεσα Βοηθητικού και Μετοχής.
Ellos-as-Vds Se habían llamado Te lo había dicho Σου το είχα πεί
ΚΛΙΣΗ
Στον Μέλοντα έχουμε Ομαλά και Ανώμαλα ρήματα.
Κατά την κλίση θα δοθούν οι τρείς συζυγίες Ενεργητικών και ένα Αυτοπαθές αφού η κλίση
τους είναι ίδια με των Ενεργητικών ως προς τις καταλήξεις του ρήματος.
ΚΛΙΣΗ ΟΜΑΛΩΝ
Στα Ελληνικά έχουμε: Θα μιλήσω Θα μιλήσεις Θα μιλήσει…
107
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
ΚΛΙΣΗ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
Θα δοθεί μόνο το α’ Ενικό των Ανωμάλων αφού οι καταλήξεις παραμένουν ίδιες ως προς
την κλίση, με αυτές των Ομαλών. Η κλίση αφορά και τα Παράγωγα τους ρήματα.
Caber Cab-ré
Decir Di-ré
Haber Hab-ré
Hacer Ha-ré
Poder Pod-ré
Poner Pond-ré
Querer Quer-ré
Tener Tend-ré
Saber Sab-ré
Valer Vald-ré
Salir Sald-ré
Venir Vend-ré
108
Ηabrá venido, pero no lo sé Θα έχει έλθει, αλλά δεν το ξέρω
Σαν συνέπεια σε αυτές τις προτάσεις μπορεί να αντικατασταθεί από
ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ + ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ
Habrá venido = Posiblemente ha venido Θα έχει έρθει = Πιθανόν (να) έχει έρθει
- Σε Δευτερεύουσες Εναντιωματικές προτάσεις με χρήση του συνδέσμου pero.
Habrá hecho algo malo, pero es muy amable
Θα έχει κάνει κάτι κακό, αλλά είναι πολύ αγαπητός
- Σε έκφραση έκπληξης με κατεύθυνση προς το παρελθόν (de sorpresa).
¿Habrás visto algo parecido? Θα έχεις δεί κάτι τέτοιο/ Έχεις δεί κάτι τέτοιο άλλη φορά;
Βλέπουμε ότι αποδίδουμε διαφορετικά στα Ελληνικά, πάντως η χρήση Παρακειμένου στην
γλώσσα μας βοηθά να συντάξουμε σωστά με Συντ. Μέλλοντα στα Ισπανικά.
ΚΛΙΣΗ
Ο Συντελεσμένος Μέλλοντας σχηματίζεται από
ΑΠΛΟ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ HABER + ΜΕΤΟΧΗ
* Όσον αφορά τις Μετοχές θυμίζουμε ότι υπάρχουν Ομαλές και Ανώμαλες.
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζω
Llam-arse Ονομάζομαι
Llam-arse
Yo Me habré llamado *Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην
Tú Te habrás llamado περίπτωση σύνταξης με Αντωνυμίες Άμεσο ή
Él-Ella-Vd Se habrá llamado Έμμεσο Αντικείμενο. Αυτές, όπως και στα
Nosotros-as Nos habremos llamado Ελληνικά, τίθενται ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ
Vosotros-as Os habréis llamado και όχι ενδιάμεσα Βοηθητικού και Μετοχής.
Ellos-as-Vds Se habrán llamado Te lo habré dicho Θα σου το έχω πεί
109
ΑΠΛΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ CONDICIONAL SIMPLE
ΚΛΙΣΗ
Ο Απλός Δυνητικός σχηματίζεται από
ΘΕΜΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ + ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ β’ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
* Θα πρέπει να προσέξουμε ότι τα ρήματα με Ανώμαλο Μέλλοντα διατηρούν το ανώμαλο θέμα
και στον Απλό Δυνητικό. Hacer har-ía Haber habr-ía
* Το θέμα Μέλλοντα εξηγείται γραμματικά λόγω του «μελλοντικού» ρόλου της εκτίμησης ως
προς τον Παρελθοντικό χρόνο.
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Ten-er Έχω
Ven-ir Έρχομαι
Llam-arse Ονομάζομαι
110
Habl-ar Ten-er Ven-ir Llam-arse
Yo Hablar-ía Tendr-ía Vendr-ía Me llamar-ía
Tú Hablar-ías Tendr-ías Vendr-ías Te llamar-ías
Él-Ella-Vd Hablar-ía Tendr-ía Vendr-ía Se llamar-ía
Nosotros-as Hablar-íamos Tendr-íamos Vendr-íamos Nos llamar-íamos
Vosotros-as Hablar-íais Tendr-íais Vendr-íais Os llamar-íais
Ellos-Ellas-Vds Hablar-ían Tendr-ían Vendr-ían Se llamar-ían
ΚΛΙΣΗ
Ο Σύνθετος Δυνητικός σχηματίζεται από
ΑΠΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ HABER + ΜΕΤΟΧΗ
* Όσον αφορά τις Μετοχές θυμίζουμε ότι υπάρχουν Ομαλές και Ανώμαλες.
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζω
Llam-arse Ονομάζομαι
111
Él-Ella-Vd Habría hablado Habría comido Habría vivido
Nosotros-as Habríamos hablado Habríamos comido Habríamos vivido
Vosotros-as Habríais hablado Habríais comido Habríais vivido
Ellos-as-Vds Habrían hablado Habrían comido Habrían vivido
Llam-arse
Yo Me habría llamado *Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί
Tú Te habrías llamado στην περίπτωση σύνταξης με Αντωνυμίες
Él-Ella-Vd Se habría llamado Άμεσο ή Έμμεσο Αντικείμενο. Αυτές, όπως και
Nosotros-as Nos habríamos llamado στα Ελληνικά, τίθενται ΠΡΙΝ ΤΟ
Vosotros-as Os habríais llamado ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ και όχι ενδιάμεσα Βοηθητικού
Ellos-as-Vds Se habrían llamado και Μετοχής.
Te lo habría dicho Θα σου το είχα πεί
ΚΛΙΣΗ
Ο χρόνος είναι περιφραστικός. Σχηματίζεται
ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ HABER + ΜΕΤΟΧΗ
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζω
Llam-arse Ονομάζομαι
112
Habl-ar Com-er Viv-ir
Yo Hube hablado Hube comido Hube vivido
Tú Hubiste hablado Hubiste comido Hubiste vivido
Él-Ella-Vd Hubo hablado Hubo comido Hubo vivido
Nosotros-as Hubimos hablado Hubimos comido Hubimos vivido
Vosotros-as Hubisteis hablado Hubisteis comido Hubisteis vivido
Ellos-as-Vds Hubieron hablado Hubieron comido Hubieron vivido
Llam-arse
Yo Me hube llamado
Tú Te hubiste llamado
Él-Ella-Vd Se hubo llamado
Nosotros-as Nos hubimos llamado
Vosotros-as Os hubisteis llamado
Ellos-as-Vds Se hubieron llamado
Απλή Πρόταση:
Πιθανότητα Ίσως έρθει Quizá venga
Επιθυμία Μακάρι να έρθει! ¡Ojalá venga!
Προτροπή Να μην έρθεις No vengas
Σύνθετη Πρόταση:
Te ruego que vengas mañana Σε παρακαλώ να έρθεις αύριο.
Το υποκείμενο της Κύριας ΠΑΡΑΚΑΛΕΙ (RUEGA), δηλαδή εκφράζει την διάθεση του στο
υποκείμενο της Δευτερεύουσας ΝΑ ΕΡΘΕΙ (QUE VENGA).
Λόγω των παραπάνω χρήσεων της, αλλά και της εξάρτησης της από την Κύρια πρόταση
σε Σύνθετες προτάσεις, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν οι εξής παράμετροι ώστε να υπάρχει
πλήρης κάλυψη της χρήσης του ρήματος σε Υποτακτική.
1. Λόγω της ποικιλίας ως προς την σύνταξη σε προτάσεις θα πρέπει να αναγνωρισθούν όλες
οι κατηγορίες προτάσεων που το ρήμα τους είναι σε Υποτακτική.
Γιά ανάλυση των περιπτώσεων τόσο σε Απλή, όσο και σε Σύνθετη πρόταση, βλέπε
κεφάλαια 19.3α και 19.7.2β.
2. Όπως αναφέραμε σε Σύνθετη πρόταση το ρήμα της Δευτερεύουσας «υποτάσσεται» σε
αυτό της Κύριας. Αυτή η μορφή εξάρτησης δημιουργεί την ανάγκη χρονικής Συμφωνίας του
ρήματος της Κύριας με το ρήμα της Δευτερεύουσας.
Όσον αφορά τον χρόνο στον οποίο συντάσεται η Δευτερεύουσα σε σχέση με τον χρόνο της
Κύριας βλέπε κεφάλαιο 19.7.1
113
3. Οι χρόνοι της Υποτακτικής, επειδή αυτή είναι εξαρτημένη άμεσα ή έμμεσα από την
Οριστική σε Απλή και Σύνθετη πρόταση αντίστοιχα, είναι λιγότερο σαφείς ως προς την
χρονική περιοχή που αναφέρονται. Οι τέσσερεις χρόνοι της Υποτακτικής λοιπόν,
αντιστοιχούν στους εννιά της Οριστικής. Έτσι, με την ακριβή του έννοια, ο όρος ΧΡΟΝΟΣ
θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν είναι δόκιμος στην Υποτακτική. Απλά μπορούμε να
προσδιορίζουμε την χρονική περιοχή στην οποία κινείται ο κάθε χρόνος της Υποτακτικής.
Σε Απλή πρόταση με Υποτακτική, το Υποκείμενο χρονικά αναφέρεται πάντα στις ίδιες
περιπτώσεις με αυτές που θα αναλυθούν όπως ακολουθεί.
XPONOI - TIEMPOS
Έχουμε έναν κατ’ αρχήν διαχωρισμό των χρόνων:
Εξακολουθητικοί είναι αυτοί που η ενέργεια του ρήματος δεν είναι ολοκληρωμένη την
χρονική στιγμή στην οποία αναφέρονται.
Συντελεσμένοι είναι αυτοί που η ενέργεια του ρήματος είναι ολοκληρωμένη την χρονική
στιγμή στην οποία αναφέρονται.
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΙ
PRESENTE ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ (Μονολεκτικός)
PRETÉRITO IMPERFECTO ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ (Μονολεκτικός)
FUTURO SIMPLE ΑΠΛΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ (Μονολεκτικός)
ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙ
PRETÉRITO PERFECTO ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ (Περιφραστικός)
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ (Περιφραστικός)
FUTURO PERFECTO ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ (Περιφραστικός)
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ PRESENTE
114
-Mία πρόταση σε Ενεστώτα Υποτακτικής και θα δούμε πως θα αντιστοιχούσε σε Οριστική.
No creo que haya calor Creo que hace calor
Δεν πιστεύω να κάνει ζέστη Πιστεύω ότι κάνει ζέστη
No creo que haga calor Creo que hará calor
Δεν πιστεύω να κάνει ζέστη Πιστεύω ότι θα κάνει ζέστη
Όπως βλέπουμε είτε σαν Ενεστώτα, είτε σαν Μέλλοντα την Οριστική (ρήμα
Δευτερεύουσας), έχουμε αντίστοιχα Ενεστώτα Υποτακτικής.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το
Me han pedido que lo diga Μου έχουν ζητήσει να το πώ
Εδώ, είτε μας το ζήτησαν στο παρελθόν, οπότε αντιστοιχεί σε Μέλλοντα Οριστικής ως προς
εκείνη την χρονική στιγμή, είτε αυτή την στιγμή που μιλάμε οπότε αντιστοιχεί σε Ενεστώτα
Οριστικής.
ΚΛΙΣΗ
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
Οι καταλήξεις των Ανωμάλων είναι ίδιες ανά συζυγία με αυτές των Ομαλών.
Οι κατηγορίες Ανωνάλων αντιστοιχούν σε αυτές του Ενεστώτα Οριστικής. Οι
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ που έχουν αναλυθεί στην Οριστική ισχύουν και στον Ενεστώτα
Υποτακτικής. Έτσι έχουμε
115
- Ορθογραφική αλλαγή.
γ) gui/g Σε όλη την κλίση, όπως Seguir και τα Παράγωγα του siga sigas siga...
(θ) ce/zc Σε όλη την κλίση, όπως Nacer nazca nazcas nazca...
(θ) ce-ci/z με σύμφωνο πριν το c. Σε όλη την κλίση, όπως Vencer venza... Fruncir frunza...
(χ) ge-gi/j Σε όλη την κλίση, όπως Coger coja cojas... Elegir elija elijas...
(κ) qui/c Σε όλη την κλίση, όπως Delinquir delinca delincas delinca...
Δίνουμε μία κλίση αντιπροσωπευτικά Seguir siga sigas siga sigamos sigáis sigan
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις διατηρείται η αλλαγή θέματος σε όλη την κλίση, εκτός των α’
και β’ Πληθυντικού όπου έχουμε θέμα Απαρεμφάτου
e/ie Pensar piense pienses piense pensemos penséis piensen
o/ue Poder pueda puedas pueda podamos podáis puedan
u/ue Μόνο το Jugar juegue juegues juegue jugemos jugéis juegen (Στο ρήμα αυτό
υπάρχει και Ορθογραφική Αλλαγή, σύμφωνα με την αντίστοιχη περίπτωση)
i/ie Μόνο τα Adquirir, Inquirir adquiera adquieras adquiera adquiramos adquiraís adquieran
- Αλλαγή θέματος.
Τα παρακάτω ρήματα κλίνονται όπως ακολουθεί.
Dar dé des de demos déis den
Estar esté estés esté estemos estéis estén
Ser sea seas sea seamos seáis sean
Saber sepa sepas sepa sepamos sepáis sepan
Ir vaya vayas vaya vayamos vayáis vayan
Haber haya hayas haya hayamos hayáis hayan
116
Oler huela huelas huela olamos oláis huelan
Erguir yerga yergas yerga irgamos irgáis yergan
Caber quepa quepas quepa quepamos quepáis quepan
Oir oiga oigas oiga oigamos oigáis oigan
Όπως βλέπουμε ο Παρατατικός έχει δύο τύπους καταλήξεων –ra, -se. Στην χρήση του
χρόνου σε Υποθετικούς, στις υπόλοιπες Δευτερεύουσες αλλά και στις Κύριες
χρησιμοποιούνται και οι δύο, αν και η -ra έχει ευρεία χρήση και στην καθομιλουμένη αλλά
και στην λογοτεχνία.
Όταν όμως κάνουμε χρήση του χρόνου με τα ρήματα poder, querer, saber, deber, σε
δήλωση Ευγένειας ή μετριοπάθειας τότε χρησιμοποιούμε μόνο την κατάλξη –ra.
Quisiera un vaso de água por favor Θα ήθελα ένα ποτήρι νερό παρακαλώ
ΚΛΙΣΗ
Στα Ισπανικά στις τρείς συζυγίες Μεταβατικών και ένα Αυτοπαθές έχουμε:
Habl-ar Μιλώ
Com-er Τρώω
Viv-ir Ζώ
Llam-arse Ονομάζομαι
117
Habl-ar Com-er
Yo Habla-ra /–se Comie-ra/-se
Tú Habla-ras /–ses Comie-ras/-ses
Él-Ella-Vd Habla-ra /–se Comie-ra/-se
Nosotros-as Hablá-ramos/-semos Comié-ramos/-semos
Vosotros-as Habla-rais /–seis Comie-rais/-seis
Ellos-Ellas-Vds Habla-ran /–sen Comie-ran /-sen
Viv-ir Llam-arse
Yo Vivie-ra/-se Me llama-ra /–se
Tú Vivie-ras/-ses Te llama-ras /–ses
Él-Ella-Vd Vivie-ra/-se Se llama-ra /–se
Nosotros-as Vivié-ramos/-semos Nos llamá-ramos/-semos
Vosotros-as Vivie-rais/-seis Os llama-rais /–seis
Ellos-Ellas-Vds Vivie-ran/-sen Se llama-ran/ –sen
ΚΛΙΣΗ ΑΝΩΜΑΛΩΝ
Στον Παρατατικό Υποτακτικής έχουμε τις ίδιες ακριβώς κατηγορίες Ανωμάλων με τον
Αόριστο Οριστικής.
Όλα τα Ομαλά και Ανώμαλα ρήματα στον Αόριστο Οριστικής ΣΕ ΟΛΕΣ τις συζυγίες
λήγουν σε –on. Llamaron, pudieron, trajeron, durmieron, anduvieron....
Εάν αλλάξουμε το –on του γ’Πληθυντικού του Αορίστου Οριστικής με -ra –se, έχουμε το
α’ Ενικό του Παρατατικού Υποτακτικής.
Έτσι αντιπροσωπευτικά δίνουμε
Παρατατικός Υποτακτικής
Dar dieron die-ra die-se
Estar estuvieron estuvie-ra estuvie-se
Oir oyeron oye-ra oye-se
Saber supieron supie-ra supie-se
Traducir tradujeron traduje-ra traduje-se
Traer trajeron traje-ra traje-se
Pedir pidieron pidie-ra pidie-se
Dormir durmieron durmie-ra durmie-se
Ser fueron fue-ra fue-se
Όπως και στα Ομαλά έτσι και τα Ανώμαλα δεν αλλάζουν θέμα κατά την κλίση τους στον
Παρατατικό Υποτακτικής.
Ser fue-ra fue-ras fue-ra fué-ramos fue-rais fue-ran
Traer traje-ra traje-ras traje-ra trajé-ramos traje-rais traje-ran
118
Ο Παρακείμενος Υποτακτικής αντιστοιχεί με τους εξής χρόνους της Οριστικής:
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ και ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ.
Πάντως θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει ασάφεια ως προς την χρήση του
Παρακειμένου στην Σύγχρονη Ισπανική, ακριβώς γιατί κάθε φορά η χρήση εξαρτάται από το
ύφος του ομιλούντος (Έμφαση).
ΚΛΙΣΗ
119
Llam-arse
Yo Me haya llamado *Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην
Tú Te hayas llamado περίπτωση σύνταξης με Αντωνυμίες Άμεσο ή
Él-Ella-Vd Se haya llamado Έμμεσο Αντικείμενο. Αυτές, όπως και στα
Nosotros-as Nos hayamos llamado Ελληνικά, τίθενται ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ
Vosotros-as Os hayáis llamado και όχι ενδιάμεσα Βοηθητικού και Μετοχής.
Ellos-as-Vds Se hayan llamado Que te lo haya dicho Να σου το έχω πεί
ΚΛΙΣΗ
Habl-ar Com-er
Yo Hubie-ra/-se hablado Hubie-ra/-se comido
120
Tú Hubie-ras/-ses hablado Hubie-ras/-ses comido
Él-Ella-Vd Hubie-ra/-se hablado Hubie-ra/-se comido
Nosotros-as Hubié-ramos/-semos hablado Hubié-ramos/-semos comido
Vosotros-as Hubie-rais/-seis hablado Hubie-rais/-seis comido
Ellos-as-Vds Hubie-ran/-sen hablado Hubie-ran/-sen comido
Viv-ir Llam-arse
Yo Hubie-ra/-se vivido Me hubie-ra/-se llamado
Tú Hubie-ras/-ses vivido Te hubie-ras/-ses llamado
Él-Ella-Vd Hubie-ra/-se vivido Se hubie-ra/-se llamado
Nosotros-as Hubié-ramos/-semos vivido Nos hubié-ramos/-semos llamado
Vosotros-as Hubie-rais/-seis vivido Os hubie-rais/-seis llamado
Ellos-as-Vds Hubie-ran/-sen vivido Se hubie-ran/-sen llamado
Οι δύο αυτοί χρόνοι παρουσιάζονται στον «Χρυσό Αιώνα» (Siglo de Oro) της Ισπανικής
ιστορίας.
Σήμερα δεν χρησιμοποιούνται και η αξία τους είναι μόνο ιστορική ή σε κείμενα εκείνης της
εποχής.
Ο Απλός Μέλλοντας είχε χρήση στις Υποθετικές, Χρονικές και Αναφορικές προτάσεις σαν
έκφραση κάποιας μη ολοκληρωμένης ενέργειας.
Ο Συντελεσμένος Μέλλοντας είχε χρήση στις ίδιες κατηγορίες όπως και ο Απλός αλλά
εξέφραζε μία ολοκληρωμένη ενέργεια.
121
Hablar hubiere hablado hubieres hablado hubiere hablado
hubiéremos hablado hubiereis hablado hubieren hablado
-ΚΛΙΣΗ
Στην Κλίση θα δίνουμε από ένα ρήμα ανά συζυγία για τα Ενεργητικά, και ένα ρήμα για τα
Αυτοπαθή αφού οι συζυγίες αντιστοιχούν και στην Κλίση Αυτοπαθών.
Έχουμε Ομαλά και Ανώμαλα ρήματα. Τα δεύτερα αντιστοιχούν στα Ανώμαλα του
Ενεστώτα Οριστικής.
122
ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ - ΟΜΑΛΑ ΡΗΜΑΤΑ
Στα Ελληνικά η Κλίση είναι ως εξής: ΜΙΛΩ
-
Μη μιλάς ΕΣΥ
Να μη μιλήσει ΑΥΤΟΣ/Η
Άς μην μιλήσουμε ΕΜΕΙΣ
Να μη μιλήσετε ΕΣΕΙΣ
Να μη μιλήσουν ΑΥΤΟΙ/ΕΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Οι Παρατηρήσεις αφορούν και τα Ομαλά και τα Ανώμαλα ρήματα.
ΑΝΩΜΑΛΑ ΡΗΜΑΤΑ
Η Αρνητική Προστακτική σε όλες τις περιπτώσεις κλίνεται όπως ο Ενεστώτας
Υποτακτικής όπως ακριβώς και στα Ομαλά.
- Οι κατηγορίες Ανωμάλων αναφέρονται στις αντίστοιχες του Ενεστώτα.
- Τα ρήματα που στον Ενεστώτα αλλάζουν e/i, στην Καταφατική Προστακτική διατηρούν
την αλλαγή σε όλα τα Πρόσωπα, εκτός του β’ Πληθυντικού.
-Τα ρήματα που στον Ενεστώτα αλλάζουν i /ie, o/ue στην Καταφατική Προστακτική
123
διατηρούν την αλλαγή σε όλα τα Πρόσωπα εκτός των α’,β’ Πληθυντικού.
Δίνονται αντιπροσωπευτικά:
- Στα ρήματα που στο α’ Ενικό του Ενεστώτα αλλάζει το σύμφωνο της καταλήξης τους,
προκειμένου να διατηρηθεί ο ήχος, διατηρείται αυτή η αλλαγή στο α’ Πληθυντικό και γ’
Ενικό / Πληθυντικό της Καταφατικής Προστακτικής. Δίνονται αντιπροσωπευτικά:
Vencer (Venzo) Vence Venza Venzamos Venced Venzan
Elegir (Elijo) Elige Elija Elijamos Elegid Elijan
Conocer (Conozco) Conoce Conozca Conozcamos Conoced Conozcan
-Τα ρήματα που λήγουν σε –uir, διατηρούν σε όλα τα πρόσωπα την αλλαγή i/y στην
κατάληξη
εκτός του β’ πληθυντικού. Δίνεται αντιπροσωπευτικά:
Huir Huye Huya Huyamos Huid Huyan
*Το Βοηθητικό ρήμα Haber, όπως περιγράφεται και στο αντίστοιχο κεφάλαιο ΔΕΝ έχει ούτε
α’ ούτε β’Ενικό στην Προστακτική.
124
Η Προστακτική εκφράζει, όπως είπαμε, διαταγή ή απαγόρευση στην αρνητική της μορφή.
Υπάρχουν όμως και έμμεσοι τρόποι όχι διαταγής ή απαγόρευσης, αλλά προτροπής ή
αποτροπής. Τότε χρησιμοποιούμε τις Προτρεπτικές Απλές προτάσεις. Δίνουμε κάποια
παραδείγματα, αλλά η ανάλυση τους γίνεται στο κεφάλαιο 19.3a- ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΕΣ.
125
ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΛΙΣΗ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
PRESENTE PRETÉRITO IMPERFECTO PRETÉRITO INDEFINIDO
-ar -er -ir -ar -er -ir -ar -er -ir
-o -o -o -aba -ía -é -í
-as -es -es -abas -ías -aste -iste
-a -e -e -aba -ía -ó -ió
-amos -emos -imos -ábamos -íamos -amos -imos
-áis -éis -is -abais -íais -asteis -isteis
-an -en -en -aban -ian -aron -ieron
ΠΡΟΤΕΡΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
PRET. ANTERIOR
-ar -er -ir
Hube
Hubiste
Hubo -ado -ido
Hubimos
126
Hubistei
s
Hubiero
n
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
PRESENTE PRÉTERITO IMPERFECTO PRETÉRITO PERFECTO
-ar -er -ir -ar -er -ir -ar -er -ir
-e -a -ra / -se Haya
-es -as -ras / -ses Hayas
-e -a -ra / -se Haya -ado -ido
-emos -amos -ramos/-semos Hayamos
Éis -áis -rais/-seis Hayáis
-en -an -ran/-sen Hayan
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO
-ar -er -ir
Hubie-ra/-se
Hubie-ras/-ses
Hubie-ra/-se -ado -ido
Hubié-ramos/-semos
Hubie-rais/-seis
Hubie-ran/-sen
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ
-ar -er -ir -ar -er -ir
- - - - - -
127
-a -e -e -es -as -as
-e -a -a -e -a -a
-emos -amos -amos -emos -amos -amos
-ad -ed -id -éis -áis -áis
-en -an -an -en -an -an
Escribiré Θα γράψω
Δηλώνω το Πρόσωπο, Αριθμό, Χρόνο,Έγκλιση, Φωνή της ενέργειας που εκφράζει το ρήμα
Από τα παραδείγματα, αλλά και από όσα αναφέρθηκαν στην αρχή προκύπτουν τα
παρακάτω:
1. Η ενέργεια (ρήμα) ως προς την οποία τοποθετείται το Υποκείμενο είναι ο ΑΚΛΙΤΟΣ
τύπος και μπορεί να είναι ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ, ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ, ΜΕΤΟΧΗ.
*Η μετοχή έχει το γένος και αριθμό του Υποκειμένου, όπως έχει αναφερθεί στην αντίστοιχη
ενότητα.
-Όταν θέλουμε να δώσουμε μία γενική έννοια/κατάσταση ΠΑΝΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ σε
σχέση με το κλιτό ρήμα, χρησιμοποιούμε ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ.
128
-Όταν θέλουμε να δηλώσουμε διάρκεια ή εξέλιξη χρησιμοποιούμε ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ.
-Όταν θέλουμε να δηλώσουμε ότι η ενέργεια έχει τελειώσει ή ότι το Υποκείμενο μετέχει ή
υφίσταται τις συνέπειες της ενέργειας χρησιμοποιούμε ΜΕΤΟΧΗ.
2.Ο ΚΛΙΤΟΣ ρηματικός τύπος στην ρηματική περίφραση χάνει ολικά ή μερικά την έννοια
του και τότε ενεργεί σαν Βοηθητικό Ρήμα (Verbo Auxiliar).
Deben de ser chinos Θα πρέπει να είναι Κινέζοι (Πιθανόν)
Το ρήμα Deber χάνει την έννοια του (υποχρέωση), και δηλώνει πιθανότητα.
Άς δούμε τις κατηγορίες περιφράσεων που μπορούν να προκύψουν, εκτός αυτών που έχουν
ήδη αναφερθεί.
Οι κατηγορίες περιφράσεων θα αναλυθούν σε σχέση με τον Άκλιτο τύπο.
Έτσι λοιπόν έχουμε τρείς κατηγορίες, και σε κάθε κατηγορία ανάλογα με το βοηθητικό ρήμα
έχουμε κάποιες περιπτώσεις οι οποίες χαρακτηρίζουν την περίφραση ως προς το σημείο
εξέλιξης που εκφράζει (έναρξη, λήξη, επανάληψη, διάρκεια, πιθανότητα, υπερβολή,
υποχρέωση). Ας τις δούμε:
129
Paso a decirlo Είμαι στο σημείο να το πω (Είναι η στιγμή)
-Ponerse a +Απαρέμφατο Καταπιάνομαι με το να + ρήμα (προσπάθεια)
Me pongo a arreglarlo Καταπιάνομαι με το να το επισκευάσω
-Romper a +Απαρέμφατο Ξεσπάω σε + ουσιαστικό
Rompo a reír Ξεσπάω σε γέλια
Η περίφραση συντάσσεται με τα ρήματα reír, llorar, hablar, gritar, chillar
-Darle (a uno) por +Απαρέμφατο Μου ήρθε ξαφνικά η ιδέα να + ρήμα
Le da por ver la vitrina Του ήρθε ξαφνικά η ιδέα να κοιτάξει την βιτρίνα
-Dar en + Απαρέμφατο Αρχίζω να + ρήμα (ενόχληση)
Doy en pensarlo y no me gusta Αρχίζω να το σκέφτομαι και δεν μου αρέσει
Η περίφραση συντάσσεται με τα ρήματα pensar, decir, creer
-Soltarse a +Απαρέμφατο Αρχίζω να (απροθυμία)
Después de mucha hora se soltaron a hablar Μετά από πολύ ώρα άρχισαν να μιλούν
130
-Haber de +Απαρέμφατο Οφείλω να + ρήμα (ανειλημένη υποχρέωση)
He de hacerlo Οφείλω να το κάνω
-Hay que +Απαρέμφατο Πρέπει να + ρήμα (απρόσωπη έκφραση)
Hay que decidir Πρέπει να αποφασιστεί
-Tener de +Απαρέμφατο Πρέπει να + ρήμα (αρχαϊσμός)
Tengo de esperar Πρέπει να περιμένω
131
Βοηθητικό ρήμα + Μετοχή
132
13. ΤΟ HABER ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ - Ο ΤΥΠΟΣ HAY
Το ρήμα HABER (ΕΧΩ), αποτελεί ένα βασικό ρήμα της Ισπανικής γλώσσας και αυτό
γιατί έχει διάφορες και σημαντικές χρήσεις, με κυριότερη αυτήν του Βοηθητικού
Ρήματος κατά τον σχηματισμό των περιφραστικών χρόνων. Το ρήμα δεν έχει Παθητική
Φωνή επειδή είναι Βοηθητικό.
Από το ρήμα HABER, προέρχεται και το HAY (ΥΠΑΡΧΕΙ/ΥΠΑΡΧΟΥΝ), που είναι
απρόσωπος τύπος και αφορά το Γ’ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο χωρίς αλλαγή
κατάληξης. Έτσι έχουμε HAY= ΥΠΑΡΧΕΙ, HAY= ΥΠΑΡΧΟΥΝ.
Φυσικά το HAY έχει όλους τους χρόνους της Οριστικής και Υποτακτικής, αλλά δεν έχει
Προστακτική αφού είναι Απρόσωπο και οι Άκλιτοι τύποι του είναι αυτοί του
Βοηθητικού.
Άλλες χρήσεις του είναι αυτές του σχηματισμού Περιφράσεων.
Έτσι λοιπόν :
Το ρήμα αυτό στην κλινόμενη του μορφή παρουσιάζεται ΜΟΝΟ ΣΑΝ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ
ΚΑΙ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ. Εάν θελήσουμε να
χρησιμοποιήσουμε το ρήμα ΕΧΩ σε πρόταση, πλην της χρήσης του Βοηθητικού, τότε
χρησιμοποιούμε το ρήμα TENER (ΕΧΩ).
Έχω ένα βιβλίο Tengo un libro (ΟΧΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ)
Έχω δει μία ταινία He visto una película (ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ)
Είναι το Βοηθητικό Ρήμα (Verbo Auxiliar) στην Ισπανική, όπως και στην Ελληνική
γλώσσα κατά τον σχηματισμό των περιφραστικών χρόνων.
* Όπως θα δούμε και στην κλίση του Η ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ Β’ΕΝΙΚΟ
ΑΡΙΘΜΟ.
Η χρήση του σαν Βοηθητικό Ρήμα αφορά όλες τις κατηγορίες ρημάτων ( Ομαλά και
Ανώμαλα, Μεταβατικά, Αμετάβατα και Αυτοπαθή)
Ο Απρόσωπος Τύπος HAY του ρήματος HABER, προέρχεται από το Γ’ ενικό του
Ενεστώτα Οριστικής του ρήματος, και αντιστοιχεί και σε Γ’ ενικό και σε Γ’ πληθυντικό
133
όπως έχουμε αναφέρει.
Στους υπόλοιπους χρόνους αυτός ο τύπος χρησιμοποιεί το Γ’ ενικό του Βοηθητικού
χωρίς μεταβολή. Φυσικά, δεν υπάρχει Προστακτική και Άκλιτοι τύποι.
Έτσι λοιπόν έχουμε:
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
* Οι χρόνοι που είναι με κεκλιμένους χαρακτήρες (Italics), είναι αυτοί που δεν
χρησιμοποιούνται στην σύγχρονη Ισπανική.
To HAY όπως έχουμε αναφέρει είναι απρόσωπος τύπος. Αυτό σημαίνει ότι δεν
συμφωνεί με Υποκείμενο, άρα δεν μπορεί να έχει υποκείμενο στην πρόταση.
Αυτή του η ιδιότητα το διαφοροποιεί και από το ρήμα EXISTIR (ΥΠΑΡΧΩ), το οποίο
έχει υποκείμενο στην πρόταση.
Hay muchos libros Υπάρχουν πολλά βιβλία (Η πρόταση ΔΕΝ έχει Υποκείμενο)
Yo existo. Εγώ υπάρχω (Η πρόταση έχει Υποκείμενο)
134
Ενεργητική Φωνή, δηλαδή να απαντά στην ερώτηση ΠΟΙΟΣ;
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ Η μέρα είναι … El día es…
ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ Αυτός είναι… Este es…
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΠΙΘΕΤΟ Ο τυφλός είναι… El ciego es…
EL + ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ Το να μιλά κάποιος είναι… El hablar es…
ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Η γάτατου φίλου είναι … La gata del amigo es...
ΑΝΤΩΝΥΜΙΚΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ Αύριο είναι… Mañana es…
ΦΡΑΣΗ ΜΕ ΕΝΝΟΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ Δεν ξέρω εάν πρέπει… No sé si tengo que…
135
Ha 20 días que lo ha dicho Πάνε 20 μέρες που μου το έχει πεί
*Στην τελευταία περίπτωση συνηθέστερα βλέπουμα αντί του HA το HACE
Ha / Hace dos días...
HABER
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
Π Ρ Ο Σ Τ Α Κ Τ Ι Κ Η
ΑΠΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ
136
Hubiereis Hubiereis habido Habed No hayáis
Hubieren Hubieren habido Hayan No hayan
Μέσα σε μία πρόταση συντακτικά υπάρχει Υποκείμενο και Κατηγόρημα. Μέρος του
Κατηγορήματος είναι το Ρήμα. Έτσι λοιπόν θα δώσουμε τους κανόνες βάσει των οποίων
το Ρήμα και το Υποκείμενο βρίσκονται σε Συμφωνία στην πρόταση.
Συμφωνία έχουμε όταν ο αριθμός και το πρόσωπο ρήματος και υποκειμένου είναι ίδια.
Γενικοί κανόνες
1. Όταν το ρήμα αναφέρεται σε ένα μόνο υποκείμενο τότε έχει τον ίδιο αριθμό και
πρόσωπο με αυτό Juan es bueno Ο Juan είναι καλός (3ο ενικό / ενικός)
2. Όταν το ρήμα αναφέρεται σε περισσσότερα από ένα υποκείμενα τότε είναι στον
πληθυντικό αριθμό όπως στα Ελληνικά.
Juan y tú vais al teatro Ο Juan και εσύ πηγαίνετε στο θέατρο (Εσείς)
Juan y yo vamos al cine Ο Juan και εγώ πάμε στον κινηματογράφο (Εμείς)
Juan y ella van a bailar Ο Juan και εκείνη πάνε για χορό (Αυτοί)
Εξαιρέσεις
- Τα Usted, Ustedes όπως έχει αναφερθεί στις Προσωπικές Αντωνυμίες είναι σε 3ο ενικό
και πληθυντικό αντίστοιχα, άρα και το ρήμα θα πρέπει να είναι σε αντιστοιχία
Προσώπου και Αριθμού.
-Το ρήμα SER συχνά στην καθομιλουμένη μπορεί να φέρει αριθμό και πρόσωπο όχι του
υποκειμένου, αλλά του επιρρηματικού προσδιορισμού που έχει η πρόταση.
Mi sueldo es / son 20 euros Ο μισθός μου είναι 20 ευρώ
-Όταν θέλουμε να εκφράσουμε ειρωνία τότε το ρήμα είναι σε α’πληθυντικό, ακόμη και
όταν έχουμε ένα υποκείμενο.
137
¿ Juan, cómo estamos? Juan πως είμαστε; (Παρότι το υποκείμενο είναι ένα)
- Όταν το υποκείμενο θέλει να μειώσει το μερίδιο ευθύνης του, ενώ είναι απόλυτα
υπεύθυνο για κάτι, όταν δείχνει ταπεινοφροσύνη ή μεγαλοπρέπεια, τότε το ρήμα είναι σε
α’πληθυντικό.
Lo hemos estropeado Το καταστρέψαμε (Ενώ μόνο το υποκείμενο το κατάστρεψε)
Lo hemos hecho bien Καλά το κάναμε ( Αν και το έκανε μόνος του)
Nosotros somos el estado Εμείς είμαστε το κράτος ( Αν και είναι μόνο ένας)
Τα δύο αυτά ρήματα είναι ίσως τα βασικότερα της Ισπανικής γραμματικής τόσο ως προς
την συχνότητα, όσο και ως προς την ποικιλία που παρουσιάζουν κατά την χρήση τους.
Είναι ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ (VERBOS COPULATIVOS), όταν συντάσσονται με
Επίθετο ή Ουσιαστικό γιατί είναι ο Δεσμός μεταξύ Υποκειμένου και Επιθέτου ή
Ουσιαστικού. Es bueno que ... Está orgulloso de que... Es verdad que...
138
Ας δούμε αναλυτικά την χρήση τους:
15.1 Το ρήμα SER σημαίνει ΕΙΜΑΙ και έχει τις παρακάτω χρήσεις
139
μάθουμε που βρίσκεται, αλλά που διεξάγεται μία ενέργεια.
h. Έχει δεικτική αξία. Συνδέει τα στοιχεία που ανήκουν σε δύο προτάσεις δίνοντας
εμφατικό χαρακτήρα στην καινούργια πρόταση, με το ρήμα ΠΑΝΤΟΤΕ στο Γ’ενικό.
Es a tí a quien hablo Εσύ είσαι αυτός στον οποίο μιλάω (Δεικτική)
Fue allí donde les vi y hablamos Ήταν εκεί που τους είδα και μιλήσαμε (Έμφαση)
j. Οι σύνδεσμοι De no ser por Εάν δεν, A no ser que Εκτός και αν No sea que
Ώστε να μην , έχουν τις παρακάτω χρήσεις:
Vendrá, a no ser que le pasa algo Θα έλθει, εκτός και εάν του συμβαίνει κάτι
De no ser por tu ayuda no... Εάν δεν ήταν (χωρίς) η βοήθεια σου δεν...
140
σημαίνει Σε ότι αφορά, Όσον αφορά:
Lo que es Juan, es muy inteligente Σε ότι αφορά τον Juan,είναι πολύ έξυπνος
l. Στον σχηματισμό της περίπτωσης της Παθητικής φωνής Ser + Μετοχή όπως έχει
αναφερθεί στο κεφάλαιο 12.2.2β
ll. Σαν Απρόσωπο, όπως έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 19.3b - ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ.
15.2 Το ρήμα ESTAR σημαίνει ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ, παρότι κατά την χρήση του στα
Ελληνικά μπορεί να αποδίδεται και ΕΙΜΑΙ, και έχει τις παρακάτω χρήσεις βάσει των
οποίων αποφεύγεται η σύγχυση μεταξύ των δύο ρημάτων.
b. Είναι δυνατόν να συντάσσεται με ουσιαστικά όταν μεταξύ του ρήματος και του
ουσιαστικού υπάρχει πρόθεση. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα ουσιαστικά με πρόθεση
συντάσσονται με ESTAR.
141
Estoy de vacaciones Είμαι σε διακοπές
Estamos contra la droga Είμαστε εναντίον των ναρκωτικών
Αλλά: Esto es de hombre Αυτό είναι ανδρικό χαρακτηριστικό (Ιδιότητα)
d. Χρησιμοποιείται στον προσδιορισμό εποχών και ετών με την πρόθεση ΕΝ, ημερών
και ημερομηνιών με την πρόθεση Α, με την μορφή Estamos a/en αντίστοιχα σε όλες
τις πιο πάνω περιπτώσεις. Όσον αφορά θερμοκρασία έχει την μορφή Está a.
Estamos a lunes Είμαστε / βρισκόμαστε στην Δευτέρα
Estamos en 2004 Είμαστε / βρισκόμαστε στο 2004
Estamos en primavera Είμαστε / βρισκόμαστε στην άνοιξη
Estamos a 12 de Febrero de 2004 Είμαστε /βρισκόμαστε στις 12 Φεβρουαρίου 2004
La temperatura está a 20 grados Η θερμοκρασία βρίσκεται στους 20 βαθμούς.
142
* Πρέπει να προσέξουμε γιατί πολλές φορές χρησιμοποιούμε την παραπάνω περίφραση με
λανθασμένο τρόπο θέλοντας να δώσουμε έμφαση, όταν το ρήμα μας είναι στιγμιαίο.
Με τα ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΡΗΜΑΤΑ ΔΕΙΧΝΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ.
En aquel momento el niño estuvo gritando
Εκείνη την στιγμή το παιδί φώναξε
Είναι λανθασμένο γιατί το ρήμα είναι στιγμιαίο και η πρόταση δείχνει επανάληψη και όχι
έμφαση όπως πιθανόν να θέλαμε βάσει της χρήσης του χρονικού επιρρήματος.
f. Η φράση Estar que + Ρήμα δηλώνει έμφαση σε στιγμιαία και μη στιγμιαία ρήματα
El chico está que chilla Το παιδί στριγγλίζει (Μη στιγμιαία)
El hombre está que dispara Ο άνθρωπος πυροβολεί (Στιγμιαία)
h. Οι φράσεις Estar por, Estar para έχουν τις χρήσεις που αναφέρονται στο κεφάλαιο
Η ΠΡΟΘΕΣΗ – PARA / POR. Η περίπτωση Estar por + Ουσιαστικό έχει την έννοια
ΥΠΕΡ. Estoy por/ a favor de esto Είμαι υπέρ αυτού
i. Οι φράσεις Estar a/ Estar a punto de (Όπου να ‘ναι/ Παρά λίγο να), δηλώνουν
άμεση εξέλιξη.
Está a llegar Όπου να ‘ναι φθάνει
Estuvo a punto de caer ayer Παρά λίγο να πέσει χθές
j. Στον σχηματισμό της περίπτωσης της Παθητικής φωνής Estar + Μετοχή όπως έχει
αναφερθεί στο κεφάλαιο 12.2.2β
Ως προς την σύνταξη των δύο ρημάτων με επίθετα που προσδιορίζουν (calificativos)
μπορούμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω εκτός αυτών που έχουν ήδη περιγραφεί πιο
πάνω:
α. Κάποια από αυτά τα επίθετα μπορούν να συντάσσονται και με SER και με ESTAR.
143
-Όταν συντάσσονται με SER δηλώνουν χαρακτηριστικό γνώρισμα και βέβαια αυτό
σημαίνει ότι ο προσδιορισμός που αποδίδουν δεν εξαρτάται από υποκειμενική άποψη ή
εξωτερικές συνθήκες όπως τόπο, χρόνο, αιτία, τρόπο ενέργειας ή άλλες καταστάσεις που
υπόκεινται σε μεταβολή ή αλλαγή.
Juan es orgulloso Ο Juan είναι υπερήφανος (Είναι χαρακτηριστικό του γνώρισμα)
El cielo es azul Ο ουρανός είναι γαλανός (Είναι χαρακτηριστικό του γνώρισμα)
Juan es delgado Ο Juan είναι λεπτός (Είναι χαρακτηριστικό του γνώρισμα)
Έτσι λοιπόν κάθε φορά θα πρέπει να βλέπουμε εάν το επίθετο εξαρτάται από παράγοντες
που εάν αλλάξουν παύει να καθορίζει το ουσιαστικό. Εάν συμβαίνει αυτό τότε
συντάσσουμε με ESTAR, ενώ εάν αναφερόμαστε σε χαρακτηρισμό ανεξάρτητο από τα
παραπάνω συντάσσουμε με SER.
Juan está triste hoy, pero es una persona alegre
Ο Juan είναι στεναχωρημένος σήμερα, αλλά είναι(γενικά) πολύ ευχάριστο άτομο.
144
*Παρατηρούμε ότι η κυριολεκτική ερμηνεία των επιθέτων είναι αυτή με SER , εκτός των
vivo, muerto γιατί η ζωή και ο θάνατος είναι μεταβατικές καταστάσεις και όχι μόνιμες.
Στά παρακάτω ρήματα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή ως προς τις αντιστοιχίες
PONERSE ΓΙΝΟΜΑΙ (Απότομη αλλαγή), με το ESTAR..
QUEDARSE ΠΑΡΑΜΕΝΩ(Μόνο με επίθετα), με το ESTAR..
VOLVERSE ΓΙΝΟΜΑΙ(Σταδιακή αλλαγή), με το SER.
HACERSE ΓΙΝΟΜΑΙ(Αλλαγή με έμφαση στην προσπάθεια του υποκειμένου), με το SER
CONVERTIRSE EN ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΜΑΙ ΣΕ, με το SER.
LLEGAR A SER ΓΙΝΟΜΑΙ(Αναφέρεται σε σκληρή και επίπονη προσπάθεια του
υποκειμένου), με το SER.
145
He sido Había sido Habré sido Habría sido Hube sido
Has sido Habías sido Habrás sido Habrías sido Hubiste sido
Ha sido Había sido Habrá sido Habría sido Hubo sido
Hemos sido Habíamos sido Habremos Habríamos sido Hubimos sido
sido
Habéis sido Habíais sido Habréis sido Habríais sido Hubisteis sido
Han sido Habían sido Habrán sido Habrían sido Hubieron sido
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΑΠΛΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
Π Ρ Ο Σ Τ Α Κ Τ Ι Κ Η
ΣΥΝΤ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ
ΑΠΛΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ Ser
Hubiere sido - - ΣΥΝΘ. ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ Haber Sido
Hubieres sido Sé No seas ΑΠΛΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ Siendo
Hubiere sido Sea No sea ΣΥΝΘ. ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ Habiendo sido
Hubiéremos sido Seamos No seamos ΜΕΤΟΧΗ Sido
Hubiereis sido Sed No seáis
Hubieren sido Sean No sean
ESTAR
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΑΠΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΠΛΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ
146
Σ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
Π Ρ Ο Σ Τ ΑΚ Τ Ι Κ Η
ΑΠΛ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ
147
Ο Ευθύς Λόγος ανήκει συντακτικά στις Σύνθετες Ασύνδετες Προτάσεις (Yuxtapuestas-
Asindéticas), και ο Πλάγιος Λόγος στις Σύνθετες Ονοματικής Υπόταξης Προτάσεις
(Subordinación Sustantiva) και στην περίπτωση των Άμεσων Συμπληρωματικών
(Complementarias Directas).
Πλάγιος Λόγος είναι η μεταφορά των λόγων κάποιου προσώπου από κάποιον άλλο, ο
οποίος τα εντάσσει στην δική του πρόταση. Τότε η πρόταση που στον Ευθύ κάνει
εισαγωγή των λόγων κάποιου προσώπου -(με απλή γραφή στα παραπάνω παραδείγματα)-
γίνεται Κύρια (Subordinante), και τα μεταφερόμενα λόγια γίνονται Δευτερεύουσα
(Subordinada) - με έντονη γραφή στα παραπάνω παραδείγματα- μιας Σύνθετης
Πρότασης. Αυτά τα δύο μέρη ενώνονται με κάποιον σύνδεσμο ή αντωνυμία ανάλογα με
τον τύπο της Δευτερεύουσας κάθε φορά και χάνονται τα σημεία στίξης. Μπορεί να
έχουμε επίσης αλλαγή ή όχι στον χρόνο και στην έγκλιση του ρήματος της
Δευτερεύουσας Πρότασης, ανάλογα με τον χρόνο του ρήματος της Κύριας.
Τέλος έχουμε αλλαγή στο πρόσωπο του ρήματος τις αντωνυμίες και στους
προσδιορισμούς τόπου και χρόνου στην Δευτερεύουσα.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ:
Juan repite : No quiero venir hoy (ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ)
Ο Juan επαναλαμβάνει: Δεν θέλω να έλθω σήμερα
ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ:
Juan repitió que no quería venir aquel día (ΠΛΑΓΙΟΣ
ΛΟΓΟΣ)
ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ
Ο Juan επανάλαβε ότι δεν ήθελε να έλθει εκείνη την μέρα
Όπως βλέπουμε στα παραδείγματα στην περίπτωση του Απλού Λόγου υπάρχει ρήμα
που εισάγει την δεύτερη πρόταση. Αυτό το ρήμα κάθε φορά, ανάλογα με την πρόταση
που θα αποτελέσει την Δευτερεύουσα, είναι διαφορετικό προσπαθώντας να εκφράζει την
στάση των λόγων που μεταφέρει. Αυτή η στάση γραμματικά αντιπροσωπεύεται από
Απλές Προτάσεις διαφόρων κατηγοριών όπως αναφέρονται πιο κάτω.
148
Όταν όμως ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ δύο προτάσεις στον Απλό Λόγο (άρα ούτε και ρήμα
που θα αποτελέσει το ρήμα της Κύριας στον Πλάγιο), τότε ανάλογα με την κατηγορία
της πρότασης που θα αποτελέσει την Δευτερεύουσα στον Πλάγιο Λόγο, καθορίζεται και
το ρήμα της Κύριας πρότασης ώστε να εκφράζει την στάση του υποκειμένου της
Δευτερεύουσας.
ΑΠΛΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
- No sé si es Pedro -Juan duda que es Pedro
- Δεν ξέρω εάν είναι ο Redro -Ο Juan αμφιβάλει ότι είναι ο Pedro
- ¡Ojalá llueva! -Juan desea que llueva
-Μακάρι να βρέξει! -Ο Juan εύχεται να βρέξει
- Hazlo mañana -Juan sugiere que lo hagas mañana
-Κάντο αύριο -Ο Juan προτείνει να το κάνεις αύριο
- Veo a Pedro -Juan dice que ve a Pedro
- Βλέπω τον Pedro -Ο Juan λέει ότι βλέπει τον Pedro
Έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι από τον Απλό Λόγο μπορούμε να καταλάβουμε την στάση
του υποκειμένου και να βάλουμε το ρήμα που θα την εκφράζει στον Πλάγιο.
* Συνήθως βλέπουμε να χρησιμοποιείται το ρήμα Decir αντί ρημάτων που θα εξέφραζαν
πιστότερα την στάση του υποκειμένου στην πρόταση του Απλού Λόγου. Αυτό ΕΙΝΑΙ
ΛΑΘΟΣ. Πρέπει να χρησιμοποιούμε οποιοδήποτε ρήμα εκφράζει συναίσθημα ή είναι
λεκτικό και αποδίδει καλύτερα την Δευτερεύουσα. Τέτοια ρήματα είναι τα:
Saber Γνωρίζω,Entender Καταλαβαίνω, Preguntar Ρωτώ, Μirar Κοιτώ, Informarse
Πληροφορούμαι,Ver Βλέπω,Oir Ακούω, Probar Δοκιμάζω, Avisar Ειδοποιώ,
Responder Απαντώ, Desear Εύχομαι,Sugerir Προτείνω, Dudar Αμφιβάλλω, Añadir
Προσθέτω…
α. Το είδος πρότασης που θα είναι Δευτερεύουσα γιατί από αυτό εξαρτάται ο τρόπος
σύνδεσης με την Κύρια. Αυτή η πρόταση μπορεί να είναι Καταφατική – Αρνητική-
Διστακτική- Επιφωνηματική- Επιθυμίας-Προτρεπτική ( με τον σύνδεσμο QUE),
Ερωτηματική Γενικής Άγνοιας ( με το SI ) ή Ερωτηματική Μερικής Άγνοιας (με
ερωτηματικούς συνδέσμους ή αντωνυμίες όπως τα CUÁNDO, CUÁNTO, CÓMO,
QUIÉN... που υπάρχουν ήδη στις προτάσεις). Τα είδη αυτά προτάσεων έχουν περιγραφεί
στο κεφάλαιο 19.3α.
149
*Όπως βλέπουμε στις περιπτώσεις που έχουμε σημεία στίξης ή φράσεις που
χαρακτηρίζουν την πρόταση σε Ευθύ Λόγο όπως A lo mejor, No sé si, Ojalá... ,
στον Πλάγιο Λόγο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. Αυτά, αντικαθιστώνται από το ρήμα της Κύριας
που εκφράζει την στάση του προσώπου.
* Όταν έχουμε Προτρεπτική Πρόταση που το ρήμα της είναι σε Προστακτική, τότε η
Προστακτική αλλάζει σε Ενεστώτα Υποτακτικής όταν η πρόταση γίνεται
Δευτερεύουσα, δηλαδή όταν είναι σε Πλάγιο Λόγο.
* Ελάχιστες φορές μπορούμε να δούμε στην Πλάγια, πρίν τις Ερωτηματικές Αντωνυμίες
και Επιρρήματα, να υπάρχει το QUE. Τότε είναι Πλεονασμός και το συναντάμε στον
καθημερινό αλλά όχι καλλιεργημένο λόγο. - Juan pregunta que cuándo van a venir.
* Κάποιες φορές στις διηγήσεις χρησιμοποιούνται σημεία στίξης προκειμένου να δοθεί
ζωντάνια κατά την περιγραφή σε Πλάγιο Λόγο. Αυτό το ύφος ονομάζεται Ελεύθερος
Πλάγιος Λόγος (Estilo Indirecto Libre).
...Pues ¿Y él qué crees que dijo? Nada amigo mio, nada.
…Λοιπόν, και εκείνος τι νομίζεις πως είπε; Τίποτα φίλε μου, τίποτα.
* Κάποιες φορές ο σύνδεσμος QUE παραλείπεται στον γραπτό λόγο κυρίως με ρήματα
Θέλησης και Φόβου.
Temieron(que) se perdiese la ocasión Φοβήθηκαν ότι θα χαθεί η ευκαιρία.
* Όταν έχουμε περισσότερες από μία Δευτερεύουσες στον Πλάγιο ο σύνδεσμος QUE
υπάρχει μόνο μεταξύ Κύριας και πρώτης Δευτερεύουσας. Πάντως κάποιοι συγγραφείς
μπορεί να βάζουν τον σύνδεσμο σε κάθε αλλαγή Δευτερεύουσας σαν απαρίθμηση.
Y dice que vendrá, que todo se arregla, que lo pasarán bien
Και λέει ότι θα έλθει, ότι όλα θα διορθωθούν, ότι θα περάσουν καλά.
β. Τον χρόνο στον οποίο βρίσκεται το ρήμα της Κύριας. Έτσι όταν αυτό το ρήμα
βρίσκεται σε Ενεστώτα - Παρακείμενο - Απλό Μέλλοντα - Συντ. Μέλλοντα, ΔΕΝ
έχουμε χρονική αλλαγή στο ρήμα της Δευτερεύουσας. Όταν το ρήμα της Κύριας
βρίσκεται σε Αόριστο – Παρατατικό - Υπερσυντέλικο τότε το ρήμα της Δευτερεύουσας
υφίσταται τις παρακάτω αλλαγές.
150
ΕΝΕΣΤΩΤΑ/ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ/ ΑΠΛΟ ΜΕΛΛΟΝΤΑ/ ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑ
Η ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΣΤΟ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ.
ΕΥΘΥΣ ΠΛΑΓΙΟΣ
- No quiero venir -Juan dice que no quiere venir
- No quise venir -Juan dirá que no quiso venir
- No querría venir -Juan ha dicho que no querría venir
* Η Προστακτική αλλάζει σε Ενεστώτα Υποτακτικής.
- Sal de aquí -Juan manda que salgas de allí
γ. Την αλλαγή στο πρόσωπο του ρήματος της Δευτερεύουσας που είναι η λογική
μεταβολή του προσώπου του ρήματος αφού τα λόγια του προσώπου μεταφέρονται από
κάποιον άλλον σε καινούργια πρόταση. Οι αλλαγές σε αντωνυμίες γίνονται με το ίδιο
κριτήριο. Όσον αφορά αλλαγές σε προσδιορισμούς τόπου και χρόνου αυτοί ισχύουν
μόνο στην περίπτωση που το ρήμα της Κύριας ανήκει στους παρελθοντικούς χρόνους
όπως ακριβώς και στα Ελληνικά, γιατί τότε έχει περάσει κάποιο χρονικό διάστημα
μεταξύ των λόγων σε Ευθύ και Πλάγιο, άρα επαναπροσδιορίζουμε σύμφωνα με την
καινούργια χρονική στιγμή.
* Πρέπει να προσέξουμε ότι το ρήμα IR στον Ευθύ Λόγο, γίνεται VENIR στην
Δευτερεύουσα στον Πλάγιο.
-Juan dijo: No sé si está aquí - Juan dijo que no sabía si estaba allí
- Ο Juan είπε: Δεν ξέρω εάν είναι εδώ -Ο Juan είπε ότι δεν ήξερε εάν ήταν εκεί
151
-Juan decía: Este libro es mio - Juan decía que ese libro era suyo
-O Juan έλεγε: Αυτό το βιβλίο είναι δικό μου -Ο Juan έλεγε ότι εκείνο το βιβλίο ήταν δικό του
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
(Διήγηση σε Ενεστώτα/Παρακείμενο/Μέλλοντα)
A pregunta a B (que) cómo está hoy, y B le responde que muy bien y éste le pregunta
lo mismo a A (que) cómo está. A le dice que no sabe porque le duele la garganta,
entonces B le aconseja que mejor será que vaya al médico.
17.1 Όταν έχουμε εξάρτηση της εκπλήρωσης κάποιας ενέργειας που έχει αναγγελθεί
στην Κύρια Πρόταση, από την πραγματοποίηση της Δευτερεύουσας, και υπάρχει
σύνδεσμος που δίνει αυτήν την σχέση, τότε μιλάμε για ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΛΟΓΟ.
Άρα στον Υποθετικό Λόγο έχουμε Κύρια και Δευτερεύουσα, αφού μιλάμε για
Σύνθετη Πρόταση, και επιπλέον εξάρτηση της Κύριας (Υπόθεση- Hipótesis/ Prótasis),
από την Δευτερεύουσα ( Απόδοση- Apódosis).
Την σχέση μεταξύ Υπόθεσης και Απόδοσης την δίνει ο σύνδεσμος SI, αλλά και
κάποιοι άλλοι που θα δούμε πιο κάτω. Μεταξύ Υπόθεσης και Απόδοσης υπάρχει
κόμμα ( , ). Γενικά οι Υποθετικοί μπορούν να αναφέρονται σε ενέργειες που είναι
πιθανόν να πραγματοποιηθούν και σε ενέργειες που δεν είναι πιθανόν ή είναι αδύνατον
να πραγματοποιηθούν. Ανάλογα με αυτήν κατηγοριοποίηση έχουμε τρείς περιπτώσεις σε
Υπόθεση και Απόδοση που αποτελούν και τα γνωστά Τρία Είδη Υποθετικού Λόγου.
* Στις παρακάτω περιπτώσεις βλέπουμε ότι προηγείται η Υπόθεση και έπεται η απόδοση.
152
Πάντως μπορούμε να δούμε Υποθετικό Λόγο με την μορφή: Απόδοση + SI + Υπόθεση.
Δηλαδή η σειρά δεν είναι δευσμευτική, αλλά το SI πάντοτε προηγείται της Υπόθεσης.
Si + Ενεστώτας Οριστικής
Si + Παρακείμενος Οριστικής Ολοι οι χρόνοι Οριστικής
Si + Υπερσυντέλικος Οριστικής Υποτακτικής και η
Si + Αόριστος Οριστικής Προστακτική
Si + Παρατατικός Οριστικής
* Όσον αφορά την Υπόθεση ο Απλός Μέλλοντας και Συντελεσμένος έχουν αντικατασταθεί
από Ενεστώτα και Παρακείμενο αντίστοιχα. Αυτό πρέπει να το προσέξουμε ιδιαίτερα γιατί
κάποιες φορές σκεπτόμενοι Ελληνικά χρησιμοποιούμε Μέλλοντες και στα Ισπανικά.
Εάν θα έχει έλθει θα το έχει πεί Si habrá venido lo habrá dicho ΛΑΘΟΣ ΥΠΟΘΕΣΗ
Εάν θα έχει έλθει θα το έχει πεί Si ha venido lo habrá dicho ΜΕ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ
Si + ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗ
153
Si + ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΥΠΟΤΑΚΤ. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΥΠΟΤΑΚΤ.(Μόνο περίπτωση –ra)
Si + ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΛΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ
Οι δύο περιπτώσεις Απόδοσης είναι ισοδύναμες και δεν δηλώνουν διαφορετική χρονική
περιοχή. Φυσικά μέσα στην πρόταση θα προσδιορίζεται εάν μιλάμε για παρόν ή μέλλον.
Si viniera mañana, pasara Εάν ερχόταν αύριο, θα περνούσε (Αλλά δεν θα έρθει).
Ο συνηθέστερος συνδιασμός από του δύο που έχουν δοθεί πιο πάνω είναι ο δεύτερος.
Si + ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗ
Και στις δύο περιπτώσεις η πράξη δεν πραγματοποιήθηκε στο παρελθόν και δεν
πρόκειται να πραγματοποιηθεί.
*Όσον αφορά τις χρήσεις των Δυνητικών χρόνων σε όλες τις περιπτώσεις Υποθετικού
Λόγου, βλέπε στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
Εκτός των πιο πάνω τριών ειδών με όλες τους τις εκδοχές, μπορούμε να έχουμε και
τους συνδιασμούς που ακολουθούν:
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗ
154
( Η Υπόθεση στο παρελθόν, η Απόδοση στο παρόν)
Si llego a entenderlo, no digo/ habría dicho nada Εάν το μάθω, δεν λέω τίποτα
Si lo hubiera entendido, no habría dicho nada Εάν το είχα μάθει, δεν θα έλεγα τίποτα
Οι δύο αυτές προτάσεις είναι ισοδύναμες. Παρατηρούμε ότι στα Ελληνικά δεν υπάρχει
ακριβής απόδοση της περίπτωσης, γι’ αυτό εμείς θα αποδίδουμε σε 3ο Υποθετικό
πάντοτε.
Menos mal que lo vi, si no, me choco contra él Ευτυχώς το είδα, αλλιώς,θα με
χτυπούσε
Si no lo hubiera visto, me habría chocado Εάν δεν το είχα δεί ,θα με είχε χτυπήσει.
Οι προτάσεις είναι ισοδύναμες αναφέρονται στο παρελθόν με το χαρακτηριστικό του 3ου
Υποθετικού. Και πάλι η πρώτη δεν έχει απόδοση στα Ελληνικά.
155
Εκτός της περίπτωσης του συνδέσμου SI, Υποθετική Πρόταση (Oración
Condicional) δίνουν οι Υποθετικοί Σύνδεσμοι όπως και κάποιες άλλες φράσεις
όπως ακολουθούν:
- Οι ελλειπτικές προτάσεις όπως Yo que tú Εγώ στην θέση σου , Ellas en tu lugar
Εκείνες στην θέση σου, Para + Ουσιαστικό + Επίθετο Για + Ουσιαστικό + Επίθετο
Yo en tu lugar, no lo haría Εγώ στην θέση σου, δεν θα το έκανα
Para coches buenos, los chinos Για καλά αυτοκίνητα, τα κινέζικα = Εάν θές καλά…
- Οι ελλειπτικές εκφράσεις Donde no(Στην περίπτωση που δεν), Cuando no(Όταν δεν),
ισοδυναμούν με το SI.
Cuando no habla, algo pasará = Si no habla, algo pasará
Όταν δεν μιλά, κάτι συμβαίνει = Εάν δεν μιλά, κάτι συμβαίνει
156
- Οι υποθετικές συνθέσεις(Construcciones Condicionales)
1. Por si (Για την περίπτωση που), όπως και οι Salvo si - Menos si -Excepto si ( Εκτός
και αν), που δηλώνουν αρνητική υπόθεση συντάσσουν το ρήμα της Κύριας (Υπόθεσης)
ή με Οριστική ή με Υποτακτική στο 1ο είδος. Και στις δύο όμως περιπτώσεις
αναφέρονται σε πιθανότητα σε παρόν ή μέλλον
Cojo el paraguas, por si llueve/ lloviera
Παίρνω την ομπρέλλα, για την περίπτωση που βρέξει
Voy con ella, salvo si no viene/ viniera
Πάω μαζί της, εκτός και αν δεν έρθει (Αρνητική Υπόθεση)
8. Προστακτική + y + Μέλλοντας
Háblale y verás qué te dirá Μίλησε του και θα δείς τι θα σου πεί
9. Μετοχή + Φράση
Dicho así, parece mentira Ειπωμένο έτσι, φαίνεται σαν ψέμα.
157
10. Γερούνδιο + Φράση
Conduciendo así, llegaremos tarde Οδηγώντας έτσι, θα αργήσουμε.
Μέχρι αυτό το σημείο, έχουμε αναφέρει και αναλύσει τα γραμματικά φαινόμενα που
συναντώνται στην Ισπανική γλώσσα. Ο συνδιασμός των παραπάνω φαινομένων, όπως και
στην Ελληνική γλώσσα μας δίνει την ΠΡΟΤΑΣΗ. Βέβαια αυτός ο συνδυασμός
πραγματοποιείται βάσει ορισμένων προϋποθέσεων και δίνει διάφορες μορφές τόσο ως προς
το είδος, όσο και ως προς την εκάστοτε χρήση.
Δίνοντας έναν ορισμό στην πρόταση θα λέγαμε ότι: Πρόταση είναι η μικρότερη λεκτική
ενότητα με πλήρες νόημα. Συντακτικά η πρόταση είναι η συντακτική μορφή που εκφράζει την
σχέση μεταξύ του υποκειμένου και του κατηγορήματος.
158
* Στα παραπάνω πρέπει να διευκρινίσουμε ότι
-Ουσιαστικοποιημένο επίθετο είναι το Επίθετο που έχει χαρακτηριστικά ουσιαστικού αφού
προσδιορίζει κάποιο άτομο, και δεν μιλά για ιδιότητα ατόμων.
-Το El + Απαρέμφατο έχει έννοια Ουσιαστικού El cantar = La canción (Το τραγούδι)
-Η Ολόκληρη Πρόταση και η Φράση με Έννοια Ουσιαστικού μπορούν να απαντούν στην
ερώτηση ΠΟΙΟΣ; και έτσι ΔΕΝ είναι Κατηγόρημα.
-Το Αντωνυμικό Επίρρημα δεν μπορεί να είναι Προσδιορισμός Χρόνου που ανήκει στο
Κατηγόρημα, γιατί τότε θα έπρεπε να υπήρχε και κάποιο Υποκείμενο στην πρόταση.
Οι υπόλοιπες περιπτώσεις δεν παρουσιάζουν δυσκολία προσδιορισμού.
ΡΗΜΑ (VERBO) είναι η κορυφαία κλινόμενη λέξη της πρότασης που εκφράζει την κρίση ή
αντίληψη του υποκειμένου και βρίσκεται σε συμφωνία προσώπου και αριθμού με αυτό. Τα
επιπλέον στοιχεία του ρήματος έχουν δοθεί στον ορισμό του, στο κεφάλαιο 12.2
Στο πρώτο είδος (NOMINAL ), το ρήμα της πρότασης είναι ή SER ή ESTAR και πάντοτε
συντάσσεται με κάποιο ουσιαστικό ή επίθετο σαν προσδιορισμό κατηγορήματος.
Esto no es blanco Αυτό δεν είναι άσπρο
Pedro está enfermo Ο Pedro είναι άρρωστος
Εκτός από τα δύο αυτά ρήματα υπάρχουν και κάποια άλλα τα οποία μπορούν, χωρίς να είναι
159
συνδετικά να μας δίνουν προτάσεις ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΟΣ και λειτουργούν
σαν τέτοια, όπως έχουμε δεί στο κεφάλαιο 15.3(γ).
Στο δεύτερο είδος (VERBAL), το ρήμα μπορεί να είναι οποιοδήποτε άλλο ρήμα ή τα δύο πιό
πάνω ρήματα αλλά χωρίς να έχουν επίθετο ή ουσιαστικό σαν προσδιορισμό κατηγορήματος.
No oigo nada Δεν ακούω τίποτα
Se ve toda la calle Φαίνεται όλος ο δρόμος
160
τέτοιων προσδιορισμών έχουν
-Επιρρήματα ή επιρρηματικές εκφράσεις
Εγώ ζώ εδώ Yo vivo aquí (Τόπος)
Του συμπεριφέρομαι με καλό τρόπο Le trato de buena manera (Τρόπος)
-Ουσιαστικά ή φράσεις ουσιαστικοποιημένες με πρόθεση
Γράφω με μολύβι Escribo con el lapiz (Τρόπος)
Αυτό είναι από πλαστικό Esto es de plástico (Υλικό)
-Φράσεις με χρονική ή ποσοτική έννοια
Πέρασα δύο μέρες θαυμάσιες Pasé dos días estupendos (Χρόνος)
Έχω δώσει όλα τα χρήματα He dado todo el dinero (Ποσότητα)
Όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, τα στοιχεία που αποτελούν μία πρόταση μπορεί να
είναι είτε Υποκείμενο και Ρήμα, στην πιο απλή της μορφή, ή Υποκείμενο Ρήμα Άμεσο
και Έμμεσο Αντικείμενο και διάφοροι Προσδιορισμοί όπως τόπου, χρόνου, αιτίας…
Η σειρά με την οποία αυτά τα στοιχεία μπαίνουν σε μία πρόταση μας δίνει την Τάξη
των Στοιχείων της Πρότασης.
- Θα πρέπει να τονίσουμε ότι όπως στις περισσότερες γλώσσες, έτσι και στα Ισπανικά
υπάρχει μία λογική σειρά η οποία συνήθως είναι
Υποκείμενο + Ρήμα + Άμ. Αντικείμενο + Έμμ. Αντικείμενο+ Προσδιορισμοί
Ella trae las flores a Pedro rápidamente hoy
Αυτή φέρνει τα λουλούδια στον Pedro γρήγορα σήμερα
Ο λόγος που προηγείται το Υποκείμενο είναι γιατί αυτό είναι το στοιχείο που
εκφράζει τον γνωστό όρο, που είναι απαραίτητος για την συνέχεια του διαλόγου,
περισσότερο από όλα τα άλλα στοιχεία στις περισσότερες περιπτώσεις προτάσεων.
Αυτός είναι και ο λόγος που το Υποκείμενο και το Ρήμα μόνα τους μπορούν να
αποτελούν πρόταση, ενώ αυτό δεν συμβαίνει σε κανέναν συνδιασμό.
Εκτός της τάξης που αναφέραμε πιο πάνω και που λέγεται Γραμμική (Lineal),
μπορεί να υπάρξει, όπως και στα Ελληνικά και άλλος τρόπος σύνταξης ο οποίος λέγεται
Εμπεριέχων (Envolvente), Ο ΟΡΟΣ ΕΜΠΕΡΙΕΧΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΠΟ
ΤΟΝ ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ.
Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να έχουμε σύνταξη πιο ελεύθερη από την
Γραμμική ανάλογα με το στοιχείο στο οποίο θέλουμε να δώσουμε έμφαση κάθε φορά.
Έτσι μπορεί να προηγούνται το Έμ. Αντικείμενο χωρίς πρόβλημα σύγχυσης με το
Υποκείμενο, ή κάποιος προσδιορισμός χρόνου ή τόπου για παράδειγμα.
Ας δούμε κάποιους συνδιασμούς:
A Pedro ella trae las flores rápidamente hoy
Hoy ella trae las flores rápidamente a Pedro
Rápidamente a Pedro trae las flores ella hoy
Trae las flores a Pedro rápidamente hoy ella
* Με το Υποκείμενο στο τέλος είναι η λιγότερο συνηθισμένη περίπτωση.
161
¿Viene hoy Juan?
¿Hoy viene Juan?
¿Juan viene hoy?
Οι ενιαίες είναι αυτές που προφέρονται σε μία φωνητική ενότητα. Το ρήμα τίθεται εκεί
που είναι η κορύφωση του ενδιαφέροντος της πρότασης.
Tengo para usted un regalo Έχω για Εσας ένα δώρο.
Όταν έχουμε πρόταση με τέσσερα στοιχεία, τότε το ρήμα συνήθως δεν μπορεί να είναι
σε τρίτη ή τέταρτη θέση. Una casa Juan compró ayer Una casa Juan ayer compró
Φυσικά εξαίρεση αποτελεί η ποίηση ή η πρόζα.
Προτάσεις με διαχωρισμό φωνητικών ομάδων, είναι αυτές που το ρήμα είναι στο τέλος
της πρότασης.
A buen entendedor / con pocas palabras basta.
Una casa / Juan ayer compró.
Πάντως ο διαχωρισμός πρέπει να γίνεται πάντα ανάμεσα σε πλήρη συντακτικά στοιχεία,
δηλαδή δεν μπορούν για παράδειγμα προθέσεις ή αντωνυμίες να χωρίζονται από τα
στοιχεία που ενώνουν ή δηλώνουν. Φυσικά όταν έχουμε πολλές διαφορετικές φωνητικές
ομάδες το ρήμα μπορεί να τίθεται σε οποιαδήποτε από αυτές.
Είδαμε λοιπόν ότι εκτός της σύνηθους σύνταξης μπορούν να υπάρξουν διάφορες
εκδοχές είτε λόγω της χρήσης της γλώσσας με την πάροδο του χρόνου, είτε λόγω
έμφασης, είτε λόγω χρήσης της στην ποίηση και λογοτεχνία. Όλοι αυτοί οι συνδιασμοί
162
στην Ισπανική γλώσσα προσδιορίζονται με τον όρο Hipérbaton (Υπερβατό), που εννοεί
την παρεμβολή λέξης ή λέξεων ανάμεσα σε δύο λέξεις με λογική συνέχεια. Ο όρος
προέρχεται και αντιστοιχεί με αυτόν της Σύνταξης στην Αρχαία και Νέα Ελληνική
Γλώσσα.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ
ΜΟΝΟΜΕΛΕΙΣ UNIMEMBRES
ΔΙΜΕΛΕΙΣ BIMEMBRES
163
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΜΕ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟ ΡΗΜΑ CON VERBO COPULATIVO
ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΟΣ ΑΜΕΤΑΒΑΤΕΣ INTRANSITIVAS
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ TRANSITIVAS
ΠΑΘΗΤΙΚΕΣ PASIVAS
ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΣ REFLEJAS
ΑΛΛΗΛΟΠΑΘΕΙΣ RECÍPROCAS
ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ IMPERSONALES
164
b. Οι προτάσεις που εκφράζουν θαυμασμό, όπως:
¡Qué bien! Τι καλά!
¡Qué pena! Τι κρίμα!
¡Ay Dios mío! Αχ Θέ μου!
Οι αναφορές που έχουμε κάνει σε συνδέσμους και κύριες και δευτερεύουσες, φυσικά
αφορούν τις σύνθετες προτάσεις.
Οι απλές προτάσεις συντάσσονται με Οριστική εκτός των Επιθυμίας και Προτρεπτικών και
σε κάποιες περιπτώσεις των Διστακτικών που συντάσσονται με Υποτακτική, και έχουν δυο
κριτήρια διαχωρισμού τους.
- Σύμφωνα με το περιεχόμενο, μπορούν να χωρίζονται σε:
165
α. ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Όσον αφορά την κατάφαση, αυτή συντάσσεται όπως και στα Ελληνικά και δεν θα
αναφερθούμε περαιτέρω.
Η άρνηση εμφανίζεται με την παρουσία του NO (ΔΕΝ) συνήθως αμέσως πριν από το ρήμα
στην πρόταση.
Esto no es verdad Αυτό δεν είναι αλήθεια.
Ενδιάμεσα του ΔΕΝ και του ρήματος μπορεί να παρεμβάλλονται άλλες λέξεις ή ακόμη και
ολόκληρη πρόταση. Στα Ελληνικά δεν μπορεί να συμβεί αυτό όπως βλέπουμε στο
παράδειγμα.
Y no porque te conozco te lo doy Και δεν στο δίνω επειδή σε ξέρω
Στο τέλος μιας αρνητικής μπορούμε να έχουμε τα επιρρήματα NUNCA- JAMÁS (Ποτέ),
NADA (Τίποτα)όπως και τις αντωνυμίες NINGUNO/A/OS/AS NADIE (Κανείς/ Καμμία)
όπως αυτά έχουν αναφερθεί στα αντίστοιχα κεφάλαια. Τότε όμως θέλουμε να δώσουμε
έμφαση στην άρνηση.
No sé Δεν ξέρω No sé nada Δεν ξέρω τίποτα
No veo Δεν βλέπω No veo a nadie Δεν βλέπω κανέναν
No ha venido Δεν έχει έρθει No ha venido ninguno Δεν έχει έρθει κανείς
Νo lo haría Δεν θα το έκανα No lo haría nunca/jamás Δεν θα το έκανα ποτέ
Όταν πάντως οι αντωνυμίες και τα επιρρήματα βρίσκονται πριν από το ρήμα, τότε δεν
υπάρχει το ΝΟ στην πρόταση, αφού και τα παραπάνω δηλώνουν άρνηση.
Όταν σε μία πρόταση έχουμε δύο ή και περισσότερες από τις αρνητικές αντωνυμίες και
επιρρήματα μαζί, τότε δίνουμε τον μεγαλύτερο βαθμό έμφασης
No lo dirá nunca jamás Δεν θα το πεί ουδέποτε
Νο habla nunca a nadie Δεν μιλά ποτέ σε κανέναν
166
Όταν έχουμε πρόταση που δεν έχει ΝΟ και έχει περισσότερα από δύο στοιχεία άρνησης, τότε
αναγκαστικά το ένα από αυτά τίθεται πριν το ρήμα.
Nadie ha dicho nada jamás Κανείς δεν είπε τίποτα ποτέ.
Όπως έχουμε αναφέρει σε άλλες περιπτώσεις η ερωτηματική πρόταση στα Ισπανικά, αρχίζει
με ανάποδο ερωτηματικό και τελειώνει με κανονικό λατινικό ερωτηματικό.
Η περίπτωση της ευθείας ερωτηματικής ανήκει στην κατηγορία των απλών προτάσεων, και
μπορεί να διακριθεί σε γενική ερωτηματική (interrogativa general) ή ολικής άγνοιας στα
Ελληνικά, και μερική ερωτηματική (interrogativa parcial) ή μερικής άγνοιας στα Ελληνικά.
Στην γενική ερωτηματική πρόταση ρωτάμε ως προς την αλήθεια ή όχι, μίας γνώμης.
Η ερώτηση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους ως προς την θέση του ρήματος. Το ρήμα είτε
τίθεται μπροστά, είτε πίσω από το υποκείμενο, όπως και στα Ελληνικά.
¿Está Usted bien? Είστε Εσείς καλά; ¿Usted está bien? Εσείς είστε καλά;
Η απάντηση σε γενική ερωτηματική είναι είτε ΝΑΙ είτε ΟΧΙ ή κάποια άλλη απάντηση που
να είναι αντίστοιχη κατάφασης ή άρνησης.
Στην μερική ερωτηματική χρησιμοποιούμε κάποια από τις ερωτηματικές αντωνυμίες και
επιρρήματα που έχουμε δεί στα αντίστοιχα κεφάλαια. Τέτοια είναι τα: Qué, Quién, Cómo,
Dónde, Cuándo… Θα πρέπει να λάβουμε υπ’όψιν μας ότι το Cúyo δεν χρησιμοποιείται στην
σύγχρονη Ισπανική. Παραδείγματα μερικής ερωτηματικής είναι:
¿Quién lo dijo esto? Ποιος το είπε αυτό; ¿De dónde vienes? Από πού έρχεσαι;
Όπως βλέπουμε η απάντηση σε μερική ερωτηματική δεν μπορεί να είναι ΝΑΙ ή ΟΧΙ ή άλλη
αντίστοιχη κατάφαση ή άρνηση, αλλά κάποιο υποκείμενο ή άλλο στοιχείο της πρότασης. Στα
παραδείγματα έχουμε απάντηση στην πρώτη ερώτηση υποκείμενο, ενώ στην δεύτερη
ερώτηση η απάντηση είναι τοπικός προσδιορισμός.
167
Η έκφραση θαυμασμού στην Ισπανική μας δίνει τις επιφωνηματικές προτάσεις, οι οποίες
αρχίζουν με ανάποδο θαυμαστικό και τελειώνουν με κανονικό όπως ήδη έχει αναφερθεί.
Τέτοιες προτάσεις είναι πολλές φορές μονομελείς προτάσεις. ¡ Por Dios! ¡ Qué bien!
Πάντως σε κάποιες περιπτώσεις μπορούμε να έχουμε και διμελείς προτάσεις των οποίων
την απλή μορφή εξετάζουμε. Τέτοια πρόταση είναι:
¡Ha llegado el momento! Έφτασε η στιγμή!
-Με Απλό Δυνητικό (στα Ελληνικά θα + Παρατατικός), στις περιπτώσεις που αφορά
παρελθόν (Αόριστο ή Παρατατικό).
Vendría pero no sé que ha pasado Θα ερχόταν αλλά δεν ξέρω τι του έχει συμβεί.
-Με ρήματα όπως poder, deber, saber, querer (VERBOS MODALES), την έκφραση deber
de και τις καταλήξεις Aπλού Δυνητικού -ía ή Υπερσυντέλικου Υποτακτικής –ra, ή ακόμη
και με Παρατατικό αυτών των ρημάτων..
168
Podría/ pudiera / podía hacerlo, pero no lo sé Θα μπορούσα να το κάνω, αλλά δεν ξέρω.
*Τα podría, podía, quería, querría μπορούν να δηλώνουν και ευγένεια.
¿Podía tener un vaso de água por favor? Θα μπορούσα να έχω ένα ποτήρι νερό παρακαλώ;
Με αυτές τις προτάσεις εκφράζει το υποκείμενο την επιθυμία του ή κάποια ευχή ως προς την
πραγματοποίηση ή όχι μίας ενέργειας.
Το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ότι το ρήμα συντάσσεται πάντοτε σε
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ, και η πρόταση ανοίγει και κλείνει με θαυμαστικό.
Το ρήμα μπορεί να είναι σε Ενεστώτα Υποτακτικής όταν αφορά ενέργεια που
πραγματοποιείται σε παρόν ή μέλλον, ή σε Παρατατικό Υποτακτικής όταν αφορά ενέργεια
που θα πραγματοποιηθεί στο μέλλον ή πραγματοποιήθηκε στο παρελθόν, τότε όμως
διευκρινίζεται στην πρόταση το χρονικό διάστημα που αναφερόμαστε.
Οι προτάσεις ανοίγουν με τα Ojalá, qué, quién, ya, así, si με απόδοση στα Ελληνικά
Μακάρι.
Πολλές φορές αυτές οι προτάσεις αντιστοιχούν με επιφωνημακές, αλλά τότε αρχίζουν με
το QUE, και δεν φέρουν θαυμαστικό.
¡Ojalá llueva! Μακάρι να βρέξει! (Μέλλον)
¡Ojalá lloviera ayer! Μακάρι να έβρεχε χθές! (Παρελθόν)
Que Dios te oiga Μακάρι να σε ακούσει ο Θεός / Άς σε ακούσει ο Θεός. (Επιφωνηματική)
¡Qué te vaya bien! Mακάρι να σου πάνε όλα καλά!
¡Quién lo hubiera sabido en aquel entonces! Μακάρι / Ποιος να το ήξερε τότε!
169
¡Ya fuera verdad! Μακάρι να ήταν αλήθεια!
¡Así te caigan las cosas! Μακάρι να σου έρθουν έτσι τα πράγματα!
¡Si tuviera 20 años! Μακάρι να ήμουν 20 χρονών!
*Όσον αφορά τον Θεό και Αγίους χρησιμοποιούμε ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ και όχι προτρεπτική
πρόταση.
Hazme el favor Dios mío Κάνε μου την χάρη Θεέ μου
Όταν μία προτροπή ή απαγόρευση σε δεύτερο ενικό πρόσωπο γίνεται με απότομο τρόπο,
χωρίς όμως να προσδιορίζεται χρόνος ή τόπος, τότε μπορεί να αντικατασταθεί η προτρεπτική
ή η αποτρεπτική ή ακόμα και η Προστακτική από τον Μέλλοντα.
¡Lo harás! Θα το κάνεις!
¡ No lo harás! Δεν θα το κάνεις!
170
Συντακτικά, μιά μονομελής πρόταση μπορεί να δίνει διαταγή, προτροπή ή αποτροπή.
¡Adelante! Εμπρός!
¡Que se vaya! Ας φύγει!
Η περίπτωση αυτή ανήκει στο ονοματικό κατηγόρημα. Αυτό σημαίνει πως το ρήμα είναι είτε
το SER είτε το ESTAR και συνοδεύεται από ένα ουσιαστικό ή επίθετο ,σύμφωνα με όσα
έχουν αναφερθεί στο κεφάλαιο SER - ESTAR. Αυτό το ουσιαστικό ή επίθετο κατηγοριοποιεί
ή δίνει κάποια ιδιότητα στο υποκείμενο της πρότασης.
Juán está enfermo Ο Juan είναι άρρωστος (ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ)
Miguel es profesor Ο Miguel είναι καθηγητής (ΙΔΙΟΤΗΤΑ)
Παρατηρούμε ότι υπάρχει στενή γραμματική σχέση μεταξύ του υποκειμένου και του
κατηγορήματος. Συγκεκριμένα έχουν το ίδιο γένος και αριθμό. Θυμίζουμε ότι στις
προτάσεις Ονοματικού Κατηγορήματος, κατηγόρημα μπορεί να είναι και ο συνδιασμός
ρήματος και επιθέτου ή ουσιαστικού.
Αρκετές φορές αυτά τα δύο ρήματα λείπουν από την πρόταση είτε επειδή αυτός που μιλά
ηθελημένα τα παραλείπει, είτε επειδή δεν τα αναφέρει εκ παραδρομής. Συχνή είναι και η
παράληψη αυτών των ρημάτων σε ρητά και γνωμικά, όπως επίσης και σε αρκετές
ερωτηματικές και επιφωνηματικές προτάσεις όταν κυριαρχεί το συναίσθημα των άλλων
προσδιοριστικών στοιχείων της πρότασης.
171
Εκτός από αυτά τα δύο συνδετικά, μπορούν να σχηματίζουν ονοματικό κατηγόρημα και
άλλα ρήματα κυρίως κίνησης, θέσης, κατάστασης, που όμως δεν είναι συνδετικά αλλά
χρησιμοποιούνται σαν τέτοια όπως όπως έχουμε αναφερθεί στο κεφάλαιο SER – ESTAR.
Παθητικές Pasivas
Όταν όμως έχουμε την πρόταση Me lavo las manos Μου πλένω τα χέρια
τότε η αυτοπαθής έχει θέση ΕΜΜΕΣΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ γιατί άμεσο είναι το las manos,
και το me απαντά στην ερώτηση ΣΕ ΠΟΙΟΝ; Άρα είναι έμμεσο και αναλύοντας, η πρόταση
θα είναι: Πλένω τα χέρια σε εμένα Lavo las manos a mí = Me lavo las manos
Αυτήν η περίπτωση πρότασης ονομάζεται Ψευδοαυτοπαθής (Seudorefleja) και στα
Ελληνικά δεν έχουμε Παθητικό ρήμα, ενώ στα Ισπανικά έχουμε γραμματικά κλίση
Αυτοπαθούς λόγω της κλίσης της Αυτοπαθούς Αντωνυμίας. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι
αυτή η μορφή πρότασης φανερώνει ΕΜΦΑΣΗ και παρουσιάζεται στα ρήματα που δηλώνουν
αίτιο, συμμετοχή ή ηθική. Τέτοια ρήματα είναι :
172
Aprender Μαθαίνω, Comer Τρώω, Callar Παύω να μιλώ, Creer Πιστεύω, Conocer
Γνωρίζω, Encontrar Βρίσκω, Estudiar Μελετώ, Fumar Καπνίζω, Gastar Ξοδεύω, Imaginar
Φαντάζομαι, Morir Πεθαίνω, Pensar Σκέφτομαι, Correr Τρέχω , Saber Ξέρω, Tomar
Παίρνω, Ver Βλέπω ...
Nos estamos aquí Είμαστε εδώ (Συμμετοχή)
Se tomó todo el café y por esto... Ήπιε όλον τον καφέ και γι’ αυτό… (Αίτιο)
Se ha matado tantas personas Σκότωσε τόσα άτομα (Ηθική).
Αλληλοπαθείς είναι οι προτάσεις στις οποίες το ρήμα είναι μεταβατικό και δύο ή
περισσότερα υποκείμενα ενεργούν και ταυτόχρονα δέχονται και την ενέργεια που προκύπτει.
Juan y Pedro se odian Ο Juan και ο Pedro μισιούνται.
(Μεταξύ τους, και ταυτόχρονα είναι αποδέκτες του μίσους τους)
Κάποιες φορές για ΕΜΦΑΣΗ τίθενται φράσεις όπως Mutuamente Αμοιβαία,
Uno a otro/ El uno al otro Ο ένας τον άλλον, Entre ellos Μεταξύ τους.
Είναι οι προτάσεις που το ρήμα τους είναι είτε μεταβατικό, είτε αμετάβατο σε Ενεργητική ή
Παθητική φωνή, αλλά δεν εκφράζεται το υποκείμενο μέσα σε αυτές.
Οι προτάσεις Llueve mucho Βρέχει πολύ, Aquí cantan Εδώ τραγουδούν
είναι Απρόσωπες, αφού στην πρόταση δεν εκφράζεται το υποκείμενο. Τα ρήματα σε
αυτήν την σύνταξη τίθενται σε γ’ ενικό ή πληθυντικό. Ειδική κατηγορία είναι τα Απρόσωπα
ρήματα (Unipersonales) τα οποία συντάσσονται μόνο σε γ’ ενικό.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
- Όλα τα μεταβατικά και αμετάβατα στην Ενεργητική Φωνή μπορούν να χρησιμοποιηθούν
απρόσωπα ή γιατί το υποκείμενο είναι άγνωστο, ή γιατί ηθελημένα δεν αναφέρεται.
Me han regalado un coche Μου έχουν δωρίσει ένα αυτοκίνητο
Le toman por tonto Τον έχουν για χαζό
Se vende coches (Κάποιος) πουλάει αυτοκίνητα
Se ayudó a los ciudadanos (Κάποιος) βοήθησε τους πολίτες
Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, χρησιμοποιείται το SE για να δηλωθεί ότι το ρήμα είναι σε
Απρόσωπη μορφή. Το ρήμα πρέπει να έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά :
1. Το Υποκείμενο του να είναι Πρόσωπο.
2. Να μην προσδιορίζεται το Υποκείμενο.
3. Να μην προσδιορίζεται το Γένος του Υποκειμένου.
-Όταν έχουμε Αυτοπαθές ρήμα με πρόθεση, τότε συντάσσουμε πριν από το ρήμα τα UNO-
173
UNA, και όχι το SE αφού αυτό ήδη υπάρχει
Uno no se atreve a cruzar la calle
Δεν τολμά κάποιος να διασχίσει τον δρόμο (Χωρίς συγκεκριμένο πρόσωπο)
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
Όταν τό ρήμα είναι σε Παθητική Φωνή και Μεταβατικό έχουμε παρακάτω τύπους
Απρόσωπης.
-Την περίπτωση se + ρήμα(Γ’ ενικό/πληθ.), όπως έχει αναφερθεί στην Παθητική Φωνή.
Se venden coches Πωλούνται αυτοκίνητα
-Την περίπτωση με SER + Μετοχή χωρίς ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ, όταν ο ομιλών δεν γνωρίζει ή
δεν επιθυμεί να το αναφέρει. Εl contrato es firmado Το συμβόλαιο υπογράφεται.
-Την περίπτωση ESTAR + Μετοχή χωρίς ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ, όταν ο ομιλών δεν γνωρίζει
ή δεν επιθυμεί να το αναφέρει. El problema está resuelto Το πρόβλημα είναι λυμένο.
Για πλήρη ανάπτυξη των τριών περιπτώσεων βλέπε ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ 12.2.2β.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει η Σύνθετη Πρόταση είναι αυτή που αποτελείται από
περισσότερες από μία προτάσεις ή φράσεις. Η σύνθετη είναι Διμελής Πρόταση. Το κάθε
μέλος, δηλαδή η κάθε μικρότερη πρόταση ή φράση μπορεί να ενώνεται με τις άλλες μέσω
συνδέσμων, προθέσεων, αναφορικών αντωνυμιών, επιρρημάτων, σημείων στίξης που δίνουν
τον χαρακτήρα της ένωσης αυτής, ή απλώς να υπάρχουν τα σημεία στίξης χωρίς καμμία
άλλη λέξη από αυτές που αναφέρθηκαν, που να τις ενώνει.
Έτσι έχουμε:
ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΤΙΚΕΣ ή ΣΧΗΜΑ ΑΣΥΝΔΕΤΟ YUXTAPUESTAS (ASINDÉTICAS)
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΕΣ COORDINADAS (PARATÁCTICAS)
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΕΣ SUBORDINADAS (HIPOTÁCTICAS)
Αυτές οι προτάσεις ενώνουν τα μέλη τους χωρίς κάποιον γραμματικό δεσμό, δηλαδή είναι
τελείως ανεξάρτητες μεταξύ τους συντακτικά. Ο δεσμός τους γίνεται μόνο με σημεία στίξης
μέσω των οποίων εκφράζεται το ύφος του κάθε μέλους τους.
Fui a su casa, él estaba a la puerta ...; tenía treinta años;era joven.
Πήγα στο σπίτι του, αυτός ήταν στην πόρτα..., ήταν τριάντα χρονών,ήταν νέος.
174
Φυσικά τα διάφορα μέλη πρέπει να είναι μέσα στην πρόταση με λογική σειρά.
Με την σύνδεση αυτή συνδέονται Απλές προτάσεις ή Σύνθετες προτάσεις μεταξύ τους ή
Κύρια με Δευτερεύουσα με Παραθετικούς Συνδέσμους (Συμπλεκτικούς, Αντιθετικούς,
Διαχωριστικούς) ή με άλλους τρόπους που θα τους αναφέρουμε πιο κάτω.
Ειδικότερα όσον αφορά τις Αιτιολογικές και Συμπερασματικές προτάσεις που προκύπτουν
από τους αντίστοιχους Συνδέσμους μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ανήκουν και σε
Παρατακτική αλλά και σε Υποτακτική σύνδεση. Εμείς θα τις εξετάσουμε στην Υποτακτική
σύνδεση. Πάντως στην πράξη αυτή η δυσκολία διαχωρισμού δεν μας ενδιαφέρει αφού η
σύνταξη που προκύπτει σε κάθε περίπτωση παραμένει ίδια και στις δύο περιπτώσεις.
- COPULATIVAS (ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ)
Εκφράζουν απλώς πρόσθεση προτάσεων ή φράσεων.
Όταν δηλώνουν κατάφαση κατά κύριο λόγο ενώνονται με τον σύνδεσμο ΚΑΙ ( Y), ενώ όταν
δηλώνουν άρνηση με τον σύνδεσμο ΟΥΤΕ (NI).
Le ve y le habla Τον βλέπει και του μιλά No piensa ni habla Δεν βλέπει ούτε μιλά
Quiere decirle y explicarle y luego darle (Σύνδεση Σύνθετων προτάσεων)
Θέλει να του πεί και να του εξηγήσει και μετά να του δώσει
Ο σύνδεσμος (Υ) αλλάζει σε (Ε) για αποφυγή κακοφωνίας, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει
από i, hi.
Y invierno θα γίνει E invierno Y hidalgo θα γίνει E hidalgo
Όταν σε μία καταφατική σύνδεση έχουμε περισσότερες από μία συνδέσεις τότε συνήθως το
ΚΑΙ τίθεται στην τελευταία σύνδεση.
Ve, escribe y habla Βλέπει, γράφει και μιλά
Όταν σε μία αρνητική σύνδεση έχουμε περισσότερες συνδέσεις τότε πάντα το ΟΥΤΕ
τίθεται στην τελευταία σύνδεση.
Nunca ve, escribe ni habla Ποτέ δεν βλέπει, δεν γράφει, ούτε μιλά
Πάντως υπάρχει η ΕΝΤΟΝΗ ΤΑΣΗ ΝΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΣΕ
ΚΑΘΕ ΣΥΝΔΕΣΗ. Αυτή η σύνδεση είναι και η αντίστοιχη της Ελληνικής.
Ni ve ni escribe ni habla Ούτε βλέπει ούτε γράφει ούτε μιλά.
Όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση ή να εκφράσουμε κάτι μέσα στην πρόταση με εξαιρετικό
τρόπο τότε βάζουμε περισσότερους συνδέσμους από τους δύο που αναφέρθηκαν. Αυτό
λέγεται Σχήμα Πολυσύνδετο(Polisíndeton). Πάντως συνήθως χρησιμοποιούμε τους
συνδέσμους ΚΑΙ, ΟΥΤΕ. Σε ποίηση έχουμε επίσης χρήση σημείων στίξης.
Όταν θέλουμε να μικρύνουμε την πρόταση και γι’ αυτό αφαιρούμε συνδέσμους. Το σχήμα
λέγεται Ασύνδετο (Asíndeton).
Y ve y escribe y este sólo y habla Και βλέπει και γράφει και μόνο αυτός και μιλά
No ve,no escribe ni habla Δεν βλέπει, δεν γράφει, ούτε μιλά
Για έμφαση μπορούν να χρησιμοποιούνται και εκφράσεις όπως: y aun και ακόμη,
175
y hasta και μέχρι και, y además και επιπλέον, ni siquiera ούτε καν, ni tan solo ούτε μόνο …
- DISYUNTIVAS (ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΕΣ)
Όταν οι Απλές ή Σύνθετες προτάσεις είναι αντιφατικές μεταξύ τους τότε σχηματίζουν
Διαχωριστικές προτάσεις. Τότε χρησιμοποιούμε τον Σύνδεσμο Ή (Ο). Αυτός ο Σύνδεσμος
αλλάζει σε (U) μπροστά από λέξεις που αρχίζουν από o, για αποφυγή κακοφωνίας.
O otoño θα γίνει U otoño
Σε αυτές τις προτάσεις τον ένα μέρος της πρότασης αποκλείει το άλλο.
Hoy o mañana Σήμερα ή αύριο
Quiere decirle o explicarle o darle (Σύνδεση Σύνθετων προτάσεων)
Θέλει να του πεί ή να του εξηγήσει ή να του δώσει
Σε πρόταση με περισσότερα από δύο ρήματα, ο σύνδεσμος μπορεί να υπάρχει μόνο στην
τελευταία σύνδεση.
Pasará, llamará o escribirá una carta Θα περάσει, θα τηλεφωνήσει ή θα γράψει γράμμα.
Όταν έχουμε ένα ρήμα και δύο υποκείμενα σε ενικό αριθμό τότε το ρήμα μπορεί να είναι
είτε σε ενικό, είτε σε πληθυντικό αριθμό.
Le atrae la hermosura o su carácter Le atraen la hermosura o su carácter
Τον γοητεύει η ομορφιά ή ο χαρακτήρας της Τον γοητεύουν η ομορφιά ή ο χαρακτήρας της
176
- ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΕΣ (ADVERSATIVAS)
Όταν θέλουμε να εκφράσουμε πλήρη ή μερική αντίθεση μεταξύ προτάσεων
χρησιμοποιούμε τις Αντιθετικές προτάσεις. Η σύνδεση μεταξύ των δύο μελών γίνεται ή με
Αντιθετικούς Συνδέσμους, ή με Αντιθετικές Εκφράσεις.
Οι σύνδεσμοι που χρησιμοποιούμε είναι οι: Mas αλλά, pero αλλά , empero αλλά ,
aunque αν και, sino αλλά.
Mas Αλλά Η χρήση της σήμερα, είναι σχεδόν αποκλειστικά σε λογοτεχνικά κείμενα.
Pero Αλλά Ο πιο διαδεδομένος με αυτήν την έννοια σύνδεσμος. Έχει περιοριστική έννοια
στην πρόταση. Πάντα προηγείται στην πρόταση, (φυσικά πρόταση είναι και η Δευτερεύουσα
μετά από κόμμα). Μπορεί να έχει και εμφατική χρήση, δηλώνοντας έκπληξη ή απορία, ή να
«εισβάλλει» στην πρόταση θέλοντας να προσθέσει κάποια φράση τελείως διαφορετική από
αυτήν που ήδη αναφέρεται.
¡Pero no es así! Αλλά / Μα δεν είναι έτσι! ( Έκπληξη, αποδίδεται και Μα στα Ελληνικά)
Pero ¿quién lo ha dicho? Αλλά/ Μα, ποιος το είπε; ( Απορία, αποδίδεται όπως και πάνω)
Lo dijo, pero no lo creo Το είπε, αλλά δεν το πιστεύω ( Στην αρχή της δεύτερης πρότασης)
Empero Αλλά Σήμερα δεν χρησιμοποιείται παρά μόνο στην λογοτεχνία.
Aunque Aν και Έχει εναντιωματική χρήση, και όπως και στα Ελληνικά συντάσσεται είτε
στην αρχή, είτε μεταξύ των δύο μελών της πρότασης.
Sino Αλλά Πρέπει να υπάρχει άρνηση στό πρώτο μέλος και κατάφαση στο δεύτερο
μέλος της πρότασης. No es mentira, sino la pura verdad Δεν είναι ψέμματα, αλλά η αλήθεια
Μπορεί να έχει την έννοια ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ.
No quiero sino jugar Δεν θέλω παρά μόνο να παίξω
Μπορεί να θέλοντας να ενδυναμώσει την αντίθεση να χρησιμοποιείται σε εκφράσεις όπως
Sino también αλλά επίσης , sino al contrario αλλά αντιθέτως , sino además αλλά επιπλέον.
Όταν στα δύο μέλη της πρότασης έχουμε διαφορετικά ρήματα συνηθίζεται η πρόσθεση του
συνδέσμου QUE.
No solo le insultaron, sino que le arrojaron piedras, mientras él se iba llorando
Όχι μόνο τον πρόσβαλλαν, αλλά του έριξαν και πέτρες, ενώ αυτός έφευγε κλαίγοντας
Όταν όμως έχουμε σύντομες προτάσεις με διαφορετικά ρήματα τότε το QUE παραλείπεται.
No pasa por aquí, sino se esconde por allí Δεν περνά από εδώ, αλλά κρύβεται εκεί
ΠΡΟΣΟΧΗ, Δεν πρέπει να συγχέεται το sino με το si no (αν δεν).
Οι συνηθέστερες εκφράσεις που χρησιμοποιούμε είναι οι: Sin embargo Παρ’όλα αυτά,
no obstante ωστόσο , más bien μάλλον , fuera de εκτός από, salvo εκτός , menos εκτός,
con todo παρ’όλο που, excepto εκτός ....
Se considera buena persona, sin embargo cometió un crimen
177
Θεωρείται καλό άτομο, παρ’όλα αυτά διέπραξε ένα έγκλημα.
Σε αυτόν τον τρόπο σύνδεσης έχουμε μία Κύρια και μία ή περισσότερες Δευτερεύουσες
προτάσεις. Οι Δευτερεύουσες, είναι προτάσεις που αποτελούν μία ενότητα χωρίς όμως να
έχουν πλήρες νόημα, και εξαρτώνται από την Κύρια γραμματικά. Έτσι μπορούμε να πούμε
ότι είναι ενσωματωμένες στην Κύρια.
Θέλω να κάνεις κάτι Η Δευτερεύουσα είναι να κάνεις κάτι
Θέλω να κάνω κάτι Η Δευτερεύουσα είναι να κάνω κάτι
Άς δούμε τις παρακάτω σχέσεις που προκύπτουν από την σύνδεση Κύριας και
Δευτερεύουσας.
Encontró una casa que podrá vivir Βρήκε ένα σπίτι που θα μπορεί να ζήσει
Preguntó cuándo irán /irían Ρώτησε πότε θα πάνε / πήγαιναν
*Η τελευταία περίπτωση είναι Έμμεση Ερωτηματική που έχει πάντοτε σε Οριστική την
Δευτερεύουσα(Κάποιες φορές μπορεί να συναντήσουμε Πλάγια Ερωτηματική σε
Υποτακτική, σαν Αρχαϊσμό).
β. Όταν έχουμε ρήματα Αντίληψης στην Κύρια και ρήμα Δευτερεύουσας σε Οριστική,
178
ΠΡΕΠΕΙ το ρήμα της Δευτερεύουσας να βρίσκεται στον ίδιο χρόνο ή στην ίδια χρονική
περιοχή ( παρελθόν, παρόν-μέλλον), με αυτό της Κύριας. Αυτό δεν συμβαίνει όταν το
ρήμα Αντίληψης έχει μεταφορική έννοια. Ρήματα Αντίληψης είναι: Ver Βλέπω, Oir
Ακούω, Oler Μυρίζω, Percibir Αντιλαμβάνομαι, Sentir Νοιώθω, Observar Παρατηρώ,
Contemplar Θαυμάζω , Mirar Κοιτώ ...
Veo que pasan Βλέπω ότι περνούν Veo que pasarán Βλέπω ότι θα περάσουν
Vi que pasaron Είδα ότι περνούσαν Vi que pasaron Είδα ότι πέρασαν
Verá que pasan Θα δεί ότι περνούν Verá que pasarán Θα δεί ότι θα περάσουν
Ενώ με μεταφορική έννοια
Veo que pasaron Γνωρίζω ότι πέρασαν (Ενεστώτας- Αόριστος)
Siento que me hizo daño Καταλαβαίνω ότι μου έκανε κακό (Ενεστώτας – Αόριστος)
γ. Όταν το ρήμα της Δευτερεύουσας είναι σε Υποτακτική, και στην Κύρια πρόταση
έχουμε ρήμα που δηλώνει Βούληση, Διαταγή, Παράκληση, Επιθυμία και γενικά ρήματα
επιρροής ως προς την Δευτερεύουσα, τότε το ρήμα της Δευτερεύουσας είναι σε χρόνο
μεταγενέστερο του ρήματος της Κύριας. Αυτό είναι λογικό γιατί σε αυτήν την κατηγορία
ρημάτων η Κύρια προηγείται χρονικά από τα εξαρτώμενα ρήματα της Δυτερεύουσας.
δ. Με τα υπόλοιπα ρήματα της Κύριας που δίνουν Υποτακτική στην Δευτερεύουσα όπως
τα ρήματα που δηλώνουν συναίσθημα, ψυχική διάθεση, κατανόηση ή τα λεκτικά ρήματα
ισχύουν τα εξής:
Όταν το Κύριο είναι σε σε Ενεστώτα ή Μέλλοντα, το Δευτερεύον μπορεί να είναι σε
οποιονδήποτε χρόνο. No creen que lo viera Δεν πιστεύουν ότι το είδε
No creen que lo hubiera visto Δεν πιστεύουν ότι το είχε δεί.
Όταν το Κύριο είναι σε παρελθόν, το Δευτερεύον πρέπει να είναι και αυτό σε παρελθόν
δηλαδή σε Παρακείμενο, Παρατατικό ή Υπερσυντέλικο Υποτακτικής.
No garantizaba que llegaramos allí Δεν εγγυώταν ότι φθάναμε εκεί
No creían que lo hubieramos terminado Δεν πίστευαν ότι το είχαμε τελειώσει
No temieron que les traicionaran Δεν φοβήθηκαν ότι τους πρόδοσαν
179
Με την Κύρια σε παρόν- μέλλον, η Δευτερεύουσα μπορεί να είναι σε παρελθόν, παρόν
ή μέλλον. Es bueno que haya venido aquí Είναι καλό που έχει έρθει εδώ.
Κατ΄ αρχήν πρέπει να αναφέρουμε τους τρόπους σύνταξης / υπόταξης της Δευτερεύουσας
πρότασης σε σχέση με την Κύρια. Προσδιορισμός και ανάλυση τους γίνεται στην ενότητα
19.7.2γ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ, ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ (ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ), ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΞΗ.
Οι τρόποι υπόταξης /σύνταξης αναφέρονται εδώ, προκειμένου να καθοριστεί η σύνταξη και
η έγκλιση του ρήματος της Δευτερεύουσας σε Ταυτοπροσωπία και Ετεροπροσωπία, σε κάθε
μία από τις περιπτώσεις:
ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΞΗ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΞΗ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΞΗ Σε αυτήν την μορφή σύνταξης / υπόταξης έχουμε
τις παρακάτω περιπτώσεις προτάσεων:
ΣΥΝΤΑΞΗ
Σε κάθε περίπτωση η Κύρια είναι σε Οριστική ενώ στην Δευτερεύουσα μπορούμε να έχουμε
τις πιο κάτω περιπτώσεις
180
Quiero hacer Θέλω να κάνω
Παρατηρούμε ότι ενώ στα Ελληνικά χρησιμοποιούμε Υποτακτική, στα Ισπανικά έχουμε
Απαρέμφατο.
Προυπόθεση για σύνδεση χωρίς Πρόθεση είναι, το ρήμα της Κύριας να είναι ένα από τα
Poder Μπορώ, Querer Θέλω, Saber Ξέρω, Deber Οφείλω/Πρέπει, Soler Συνηθίζω.
Αυτά τα ρήματα ονομάζονται στην Ισπανική VERBOS MODALES (Ρήματα Τρόπου).
Εκτός από αυτά, όλα τα ρήματα που δηλώνουν Συμπεριφορά, Πρόθεση, Ευχή, Θέληση,
Μπορούν να λειτουργούν σαν MODALES και να συνδέονται ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΘΕΣΗ με το
ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ. Τέτοια ρήματα είναι:
Mandar, Intentar, Desear, Prometer, Esperar, Proponerse, Procurar, Pretender, Pensar
(Έχω την πρόθεση να), Temer, Necesitar ...
181
f. Περίπτωση Ταυτοπροσωπίας όταν η Δευτερεύουσα δηλώνει αιτία (ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ). Συντάσεται με:
1. Οριστική ή Υποτακτική το ρήμα της Δευτερεύουσας
Como ha llamado vendrá Επειδή τηλεφώνησε θα έρθει
2.Γερούνδιο
Siendo hijo del profesor, aprobó el examen Όντας γιός του καθηγητή, πέρασε τις εξετάσεις
3.Απαρέμφατο όταν η σύνδεση Κύριας και Δευτερεύουσας γίνεται με a fuerza de, por.
Aprobó a fuerza de estudiar mucho Πέρασε τις εξετάσεις λόγω της πολλής μελέτης.
Se cansó por correr mucho Κουράστηκε επειδή έτρεξε πολύ
i. Περίπτωση Ταυτοπροσωπίας όταν υπάρχει σύγκριση είτε ως προς τον Τρόπο, είτε ως
προς την Ποσότητα μεταξύ Κύριας και Δευτερεύουσας (ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΕΣ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ).
Το ρήμα της Δευτερεύουσας συντάσεται όπως περιγράφεται στα κεφάλαια
7.1 και 7.2.
Le alegró más lo que le dijeron que aquello que había dicho yo andes.
Με ευχαρίστησε περισσότερο αυτό που μου είπαν από εκείνο που είχα πεί
182
Ως προς την σύνταξη του ρήματος της Δευτερεύουσας σε Ταυτοπροσωπία, το ίδιο
συμβαίνει και στις Επιρρηματικές Τρόπου και Τόπου, όπως θα αναλυθεί στην ενότητα
19.7.2γ.
Te aseguro que lo haré Σε βεβαιώνω ότι θα το κάνω (ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ)
No te aseguro que lo haga Δεν σε βεβαιώνω ότι θα το κάνω(ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ)
Los que quieran, pueden entrar Όσοι θέλουν, μπορούν να (ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ)
Voy donde quiero Πάω όπου θέλω(ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΠΟΥ)
Hablo como quiero Μιλάω όπως θέλω(ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΤΡΟΠΟΥ)
ΕΓΚΛΙΣΗ
Αμφιβολίας Υ Υ
Άγνοιας Υ Υ
Βεβαιότητας Ο Υ
183
Γνώσης ( Λεκτικά, Αντίληψης, Κατανόησης) Ο Υ
Συναισθήματος Ο Υ
Βούλησης Υ Υ
Με διπλή έννοια Ο/Υ Υ
184
poder + ocurrir, suceder μπορεί.
Puede ocurrir que no sea correcto Μπορεί να μην είναι σωστό
No puede ser que tenga razón Υπάρχει πιθανότητα να έχει δίκιο
-Στην Κύρια ρήματα με διπλή έννοια. Στην μεταφορική τους έννοια η Δευτερεύουσα σε
Υποτακτική. Στην κυριολεκτική τους έννοια σε Κατάφαση, η Δευτερεύουσα σε Οριστική.
Στην κυριολεκτική και μεταφορική τους έννοια σε Άρνηση, η Δευτερεύουσα σε
Υποτακτική. Τέτοια είναι:
Decir λέω / συμβουλεύω, sentir νοιώθω / λυπάμαι, pensar σκέφτομαι / προτρέπω,
convencer αποδεικνύω / πείθω, insistir επαναλαμβάνω / επιμένω
Te digo que es así Σου λέω ότι είναι έτσι
Te digo que no lo hagas. Σου λέω (συμβουλεύω) να μην το κάνεις
185
Αντωνυμία ή Επίρρημα που λειτουργεί σαν Αναφορικός Σύνδεσμος. Όταν το Υποκείμενο
αναφέρεται σε κάτι ήδη γνωστό η Δευτερεύουσα σε Οριστική, ενώ όταν αναφέρεται σε κάτι
άγνωστο ακόμη, η Δευτερεύουσα σε Υποτακτική.
Οι Αναφορικές Αντωνυμίες είναι QUE, CUAL, CUYO, QUIEN και τα Επιρρήματα
DONDE, COMO, CUANDO, CUANTO.
Busco una casa que pueda pagar Ψάχνω ένα σπίτι που να μπορώ να το πληρώσω
No hay lugar donde me sienta bien Δεν υπάρχει μέρος που να νοιώθω καλά
Los que quieran, pueden entrar Όσοι θέλουν, μπορούν να μπούν
Tengo un coche que es veloz Έχω ένα αυτοκίνητο που είναι γρήγορο
186
κάτω, στο τμήμα ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΞΗ.
Περίπτωση Αντικειμένου.
Η Δευτερεύουσα σαν Άμεσο αντικείμενο. Εισάγεται με Λεκτικά ρήματα, Αισθήσεως,
Γνώσης, Βούλησης…
Andrés quiere que venga Juan Ο Andrés θέλει να έρθει ο Juan
Él teme que no vengamos Αυτός φοβάται ότι δεν θα έρθουμε
187
ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ (ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ) ΥΠΟΤΑΞΗ - SUBORDINACIÓN ADJETIVA(DE RELATIVO)
Σε αυτήν την Υπόταξη η Δευτερεύουσα συντακτικά έχει θέση Επιθέτου και οι προτάσεις
που προκύπτουν είναι Αναφορικές (de Relativo). Δηλαδή η Δευτερεύουσα επεξηγεί ή
προσδιορίζει κάποιο Ουσιαστικό της Κύριας. Η σύνδεση μεταξύ Κύριας και Δευτερεύουσας
γίνεται ή με τις Αντωνυμίες QUE, CUAL, QUIEN, CUYO, ή με τα Επιρρήματα DONDE,
COMO, CUANDO, CUANTO, τα οποία μπορούν να αντικαθιστούν τις Αντωνυμίες. Και
στις δύο περιπτώσεις μπορεί να προηγείται Πρόθεση.
Οι Αντωνυμίες συμφωνούν σε πτώση με το Ουσιαστικό της Κύριας.
Όπως έχει αναφερθεί και στο κεφάλαιο 9., οι προτάσεις αυτές χωρίζονται σε δύο
κατηγορίες. Τις ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ (Especificativas) οι οποίες δεν χωρίζουν με κόμμα την
Κύρια από την Δευτερεύουσα, και τις ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ (Explicativas) στις οποίες η
Κύρια χωρίζεται με κόμμα από την Δευτερεύουσα. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι αυτοί οι δύο
όροι μας είναι γνωστοί από το κεφάλαιο 6.2. Οι παραπάνω κατηγορίες λοιπόν είναι
κατηγορίες Επιθέτου, άρα και Δευτερεύουσας αφού συντακτικά θεωρούνται Επίθετα.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΗ El hombre que hablaba es mi amigo
ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ El hombre, de quien te hablo, es el rubio
188
μεταφράζεται κατά λέξη από τον Ισπανικό).
Quien no dice la verdad... = Cualquier persona que no dice la verdad...
Όποιος δεν λέει την αλήθεια… = Οποιοδήποτε άτομο δεν λέει την αλήθεια
Lo que es bueno, es dificil = La cosa que es buena, es dificil
Ότι είναι καλό, είναι δύσκολο = Το πράγμα που είναι καλό, είναι δύσκολο
Αυτή η σύνταξη χρησιμοποιείται όταν το Ουσιαστικό που λείπει είναι άγνωστο, ή δεν
μας ενδιαφέρει ή μπορούν εύκολα να εννοηθούν λέξεις όπως αιτία, λόγος, πράγμα, υπόθεση,
άτομο, πρόσωπο . Τα παραδείγματα που δόθηκαν είναι αντιπροσωπευτικά.
Φυσικά μπορούν να συντάσσονται με Προθέσεις για δημιουργία Πτώσης
De lo que(de la cosa que) es bueno, coge dos.
Από αυτό που(από το πράγμα που) είναι καλό, πάρε δύο.
Στην περίπτωση αυτή Υπόταξης η Δευτερεύουσα έχει θέση Επιρρήματος ως προς το ρήμα
συντακτικά.
Η σύνδεση μεταξύ Κύριας και Δευτερεύουσας γίνεται με Συνδέσμους που είναι Αντωνυμίες,
Επιρρήματα ή συνδιασμοί Προθέσεων με Αντωνυμίες. Εδώ θα αναφερθούμε και στην
Έγκλιση της Δευτερεύουσας ανά περίπτωση. Κάποιες φορές Σύνδεσμοι αναφέρονται σε
περισσότερες από μία περιπτώσεις. Τότε αυτοί χρησιμοποιούνται διαφορετικά κάθε φορά,
δίνοντας την αντίστοιχη κατηγορία Δευτερεύουσας. Φυσικά σε κάθε περίπτωση προτάσεων
που θα αναλυθεί θα αναφέρονται αυτοί οι Σύνδεσμοι. Έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις
προτάσεων:
189
τις Επιρρηματικές Τόπου Τρόπου και Συγκριτικές αφού αυτές μπορούν να θεωρούνται και
Αναφορικές (Επιθετικές).
Είναι αυτές που δηλώνουν τόπο και σαν Σύνδεσμο χρησιμοποιούν το επίρρημα Donde,
είτε μόνο του είτε με προθέσεις όπως Α, Por... Όπως έχουμε αναφέρει αυτή η περίπτωση
κινείται μεταξύ των Επιθετικών (Αναφορικών) και Επιρρηματικών προτάσεων. Αυτό
σημαίνει ότι ο Σύνδεσμος μπορεί να αντικατασταθεί σε κάποιες περιπτώσεις
από τα Que, El/La cual.
Esta es la casa donde vivo = Esta es la casa en la cual vivo
Με ρήματα κίνησης ο Σύνδεσμος μπορεί να φέρει την πρόθεση Α, ή να γίνεται μία λέξη με
αυτόν Adonde / Adonde = Προς τα όπου
Ven a donde / adonde voy Έλα προς τα όπου πάω
Άλλες προθέσεις που δηλώνουν κίνηση είναι De, Desde, Hasta, Hacia.
Soy de donde sale el sol Είμαι από όπου(από εκεί που ) βγαίνει ο ήλιος
Ο Σύνδεσμος όταν ακολουθείται από όνομα προσώπου, αναφέρεται ελλειπτικά στον τόπο
που βρίσκεται αυτό το πρόσωπο ή στο οποίο αναφέρεται.
Va adonde su tío Πηγαίνει στου θείου του
Ως προς την Έγκλιση του ρήματος της Δευτερεύουσας ισχύουν αυτά που έχουν αναφερθεί
στο κεφάλαιο 19.7.2β.- Σύνδεση με Αναφορική Αντωνυμία και Επίρρημα.
COMO : Στην Κύρια μπορεί να υπάρχει σαν προγενέστερο του, κάποιο Τροπικό Επίρρημα
ή κάποιο Ουσιαστικό όπως manera (τρόπος), modo(τρόπος), procedimiento(διαδικασία)…
στα οποία αναφέρεται ο Σύνδεσμος. Τότε μπορεί ο σύνδεσμος να αντικαθίσται από τα QUE,
EL CUAL.
Preguntamos sobre como se hace = Preguntamos sobre el modo que se hace
Ρωτάμε για το πώς γίνεται = Ρωτάμε για τον τρόπο που γίνεται
190
μπορεί τα δύο μέλη της πρότασης να έχουν δύο ρήματα ή ένα κοινό μεταξύ τους.
Esperaba pacientemente, como tenía que hacer Περίμενε ήσυχα, όπως έπρεπε να το κάνει
Decidlo, (así) como lo he dicho yo Πείτε το, (έτσι) όπως το είπα εγώ
El procedimiento como(que) me dijeron… Η διαδικασία όπως(που) μου είπαν…
Lo haremos como es adecuado, principalmente hoy
Θα το κάνουμε όπως είναι σωστό, κυρίως σήμερα (Τα δύο μέλη έχουν ΕΝΑ ρήμα)
SEGÚN( Conforme a, de acuerdo con,con arreglo a), Σύμφωνα με : Αυτή η πρόθεση έχει
χαρακτήρα Αναφορικού Επιρρήματος Τρόπου και χρησιμοποιείται σαν τέτοιο.
Según lo que dicen Σύμφωνα με αυτά που λέγονται
Το SEGÚN QUE είναι και Επιρρηματική φράση Τρόπου, εκτός από Χρόνου όπως την
έχουμε δεί στην αντίστοιχη περίπτωση. Πάντως μπορεί να παραλείπεται το que χωρίς να
αλλάζει το νόημα.
Según que avanza la estación = Según avanza la estación
Ως προς την Έγκλιση του ρήματος της Δευτερεύουσας ισχύουν αυτά που έχουν αναφερθεί
στο κεφάλαιο 19.7.2β.- ΕΓΚΛΙΣΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΡΗΜΑ ΤΗΣ
ΚΥΡΙΑΣ- ΟΝΟΜΑΤΙΚΗ Ή ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΞΗ. Σύνδεση με Αναφορική Αντωνυμία ή
Επίρρημα.
* Μία ιδιαίτερη περίπτωση επιρρηματικής Τρόπου αποτελεί η:
QUE + ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ = Απ΄ ότι + ΡΗΜΑ Que yo recuerde = Απ΄ ότι θυμάμαι
με τα ρήματα SABER, CONSTAR, RECORDAR.
Παρότι μπορεί να θεωρηθεί ότι ο σύνδεσμος SIN QUE = ΧΩΡΙΣ ΝΑ δηλώνει Τρόπο, δεν
μπορεί να ενταχθεί σε κάποια από τις κατηγορίες Επιρρηματικής Υπόταξης γι’ αυτό
αναφέρεται ξεχωριστά.
Συντάσσεται με Υποτακτική.
Pasaron sin que les viera Πέρασαν χωρίς να τους δώ
191
Δηλώνουν χρόνο και σαν Συνδέσμους χρησιμοποιούν Αναφορικές Αντωνυμίες και
Επιρρήματα με ή χωρίς Πρόθεση. Ο συχνότερος Σύνδεσμος είναι το Cuando.
Μεταξύ Κύριας και Δευτερεύουσας μπορεί χρονικά να υπάρχει
Σύγχρονη Εξέλιξη, Άμεση Χρονική Διαδοχή, Απλή Χρονική Διαδοχή και σε κάθε
περίπτωση χρησιμοποιούνται οι Σύνδεσμοι:
192
Tan pronto como vengas abre la ventana Αμέσως μόλις έρθεις άνοιξε το παράθυρο
Aún no lo había visto y se puso a chillar Ακόμη δεν τον είχε δεί και άρχισε να τσιρίζει
Vámonos ya que es tarde Πάμε αφού είναι αργά
Apenas había entrado cuando empezaron Μόλις είχε μπεί όταν άρχισαν
Όσον αφορά την Έγκλιση του ρήματος της Δευτερεύουσας αυτό βρίσκεται σε:
Είναι οι προτάσεις που δηλώνουν το αποτέλεσμα μίας σύγκρισης των δύο μελών της
πρότασης. Μπορούν να συγκρίνουν ως προς τον Τρόπο, την Ποιότητα ή την Ποσότητα.
193
Οι συντακτικές σχέσεις που προκύπτουν είναι ίδιες με αυτές που έχουν περιγραφεί στα
κεφάλαια 7.1 και 7.2.
Ως προς την Έγκλιση του ρήματος της Δευτερεύουσας ισχύουν αυτά που έχουν αναφερθεί
στην ενότητα 19.7.2β., αυτού του κεφαλαίου.
Διαφέρουν από τις προηγούμενες γιατί δηλώνουν το αποτέλεσμα της σύγκρισης ως προς την
ένταση ή τον βαθμό σύγκρισης, και δεν εκφράζουν παρομοίωση.
Έτσι λοιπόν μπορούμε σύμφωνα με τα παραπάνω να έχουμε ΙΣΟΤΗΤΑ ή ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ.
Συνοπτικά θυμίζουμε
Más... que(de) Περισσότερο… από
194
Menos... que(de) Λιγότερο… από
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην περίπτωση που έχουμε DE αντί QUE σαν
συνδετικό. Στην Απλή πρόταση αφορά αριθμούς Tengo más de 20 euros
Στην Σύνθετη πρόταση όπως η κατηγορία που αναλύουμε, το δεύτερο μέλος
συνήθως αρχίζει με το LO ή με το ΑΡΘΡΟ του Ουσιαστικού που συνδέεται.
Fue más fácil de LO que esperaba Ήταν πιο εύκολο απ’ όσο περίμενε
Había más água de LA que podía pensar Υπήρχε πιο πολύ νερό απ’όσο μπορούσε να σκεφτεί
Οι Δευτερεύουσες αυτής της κατηγορίας εκφράζουν την αιτία, τον λόγο, ή το κίνητρο
της Κύριας πρότασης.
Como Επειδή
Como que Επειδή
Pues que Λοιπόν
Ya que Μιάς και
Que Αφού
Pues Λοιπόν
Dado (que) Δεδομένου ότι
Puesto que Δεδομένου ότι
Supuesto que Προϋποθέτοντας ότι
Porque Γιατί
Gracias a (que) Χάρη σε
De tanto (como) Απ’όσον
A causa de que Εξ’αιτίας του
Es que Γιατί
Visto que Θεωρώντας ότι
Comoquiera que Όπως και να
Por razón de que Για τον λόγο ότι
En vista de que Με προοπτική να
Por + Απαρέμφατο Επειδή + Ρήμα
A fuerza de + Απαρέμφατο Λόγω του/της + Ουσιαστικό
195
*Εξαίρεση αποτελεί το PORQUE στην άρνηση του που συντάσσεται σε Υποτακτική.
Lo hago porque quiero, no porque me lo digan
Το κάνω γιατί θέλω, όχι γιατί μου το λένε
Εξαίρεση επίσης αποτελεί το PORQUE στην κατάφαση του με έννοια Πιθανόν, Quizá.
Está contento porque(quizá) haya venido su mujer
Είναι ευχαριστημένος γιατί(πιθανόν) έχει έρθει η γυναίκα του
Αυτές οι Δευτερεύουσες εκφράζουν τον σκοπό ή την πρόθεση του ρήματος της Κύριας.
Το ρήμα της Δευτερεύουσας είναι πάντα σε Υποτακτική.
Οι κυριότεροι Σύνδεσμοι που ενώνουν την Κύρια με την Δευτερεύουσα είναι
196
Pues Άρα
Conque Γι’αυτό
Así que Έτσι λοιπόν
En consecuencia Σαν συμπέρασμα
Por (lo) tanto Γι’αυτό
Por consiguiente Συνεπώς
Tanto que Τόσο που
De ahí que Και έτσι
197
Οι Δευτερεύουσες αυτής της κατηγορίας εκφράζουν αντίρρηση ή δυσκολία ως προς την
εκπλήρωση όσων αναφέρονται στην Κύρια πρόταση. Πάντως σε κάθε περίπτωση ΔΕΝ
αποκλείεται η εκπλήρωση τους.
Οι Δευτερεύουσα μπορεί να είναι είτε σε Οριστική είτε σε Υποτακτική. Αυτό εξαρτάται
από τους Εναντιωματικούς Συνδέσμους. Αυτοί μπορούν να χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες
1. Ρήμα Δευτερεύουσας σε Οριστική ή Υποτακτική
2. Ρήμα Δευτερεύουσας πάντα σε Οριστική
3. Ρήμα Δευτερεύουσας πάντα σε Υποτακτική
Στην πρώτη περίπτωση, όταν η Δευτερεύουσα εναντιώνεται σε κάποιο πραγματικό ή
γνωστό εμπόδιο ή γνωστή άποψη της Κύριας, τότε το ρήμα της συντάσσεται με Οριστική.
Όταν η Δευτερεύουσα εναντιώνεται σε κάποιο πιθανό εμπόδιο ή πιθανή άποψη της Κύριας,
τότε το ρήμα της συντάσσεται με Υποτακτική.
Στην δεύτερη κατηγορία η Δευτερεύουσα εναντιώνεται σε κάποιο πραγματικό ή γνωστό
εμπόδιο ή γνωστή άποψη της Κύριας.
Στην τρίτη κατηγορία η Δευτερεύουσα εναντιώνεται σε κάποιο πιθανό εμπόδιο ή πιθανή
άποψη της Κύριας.
Η Δευτερεύουσα και στις τρείς κατηγορίες είναι αυτή που ακολουθεί μετά τον Σύνδεσμο,
και μπορεί να βρίσκεται είτε στο πρώτο είτε το δεύτερο μέλος της πρότασης.
Σε κάθε κατηγορία η σύνταξη με Υποτακτική δίνει Εναντιωματικές προτάσεις, ενώ η
σύνταξη με Οριστική δίνει Παραχωρητικές.
Οριστική Υποτακτική
Aunque Αν και Ακόμη και να
Por más / mucho que Όσο και να Όσο και αν
Aun cuando Ακόμη και όταν Ακόμη και εάν
A pesar de que Παρότι Ακόμη και εάν
Pese a que Παρ’ όλο που Παρ’ όλο που
Por más / mucho + Ουσιαστικό + que Παρά +Ουσιαστικό Όσο/α + Ουσιαστικό
Aunque viene, no pasa por aquí Αν και έρχεται, δεν περνά από εδώ
(Γνωρίζω ότι έρχεται)
Aunque venga, no pasa por aquí Ακόμη και να έρθει, δεν περνά από εδώ
(Πιθανολογώ ότι θα έρθει)
Aun cuando es verdad, no lo dice Ακόμη και όταν είναι αλήθεια, δεν το λέει
(Γνωρίζω ότι είναι αλήθεια)
Aun cuando sea verdad, no lo dice Ακόμη και εάν είναι αλήθεια, δεν το λέει
(Πιθανολογώ ότι είναι αλήθειαι)
* Παρατηρούμε ότι οι περιπτώσεις Υποτακτικής εκφράζονται σαν Υπόθεση και Απόδοση.
198
(Aun) a sabiendas de que Ακόμα και γνωρίζοντας ότι
Si bien Αν και
Y eso que Και παρότι
Y mira que Και πρόσεξε ότι
Cuando Πάρ’όλα αυτά
* Παρατηρούμε ότι αυτή η περιπτώση Υπόταξης εκφράζεται σαν Υπόθεση και Απόδοση.
199
Será de día, pero no veo nada de luz Πιθανόν να είναι μέρα, αλλά δεν βλέπω καθόλου φως
Υποτακτική + Ο + ΝΟ + Υποτακτική (Το ίδιο ρήμα) = Ρήμα + ΔΕΝ + ΡΗΜΑ (Το ίδιο ρήμα)
Lo haga o no lo haga, me es lo mismo = Το κάνει δεν το κάνει, μου είναι το ίδιο
Στις προτάσεις αυτές η εκπλήρωση όσων αναφέρονται στην Κύρια, εξαρτάται από την
Δευτερεύουσα. Υπάρχει μία ομάδα συνδέσμων με βασικό τον σύνδεσμο SI (ΕΑΝ).
Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι Υποθετικοί λόγοι. Παραδείγματα Υποθετικών
προτάσεων είναι τα:
Si tienes tiempo, pasa por aquí. Εάν έχεις χρόνο, πέρνα από εδώ
En caso de que llueva, coge el paraguas Στην περίπτωση που βρέξει, πάρε την ομπρέλλα
Dicho así, no es importante. Ειπωμένο έτσι, δεν είναι σημαντικό
Η κατηγορία αυτή λόγω της συχνής χρήσης και ιδιαιτεροτήτων της αναλύεται στις ενότητες
17.1 και 17.2
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
200
-Onieva Moralo Juan Luis Análisis gramatical
-Porto Dapena Del Indicativo al Subjuntivo
-Real Academia Española Esbozo de una Nueva Gramática
-Seco Rafael Manual de Gramática
-Μουμτσάκης Α.Β. Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής
-Οικονόμου Μιχάλης Γραμματική Αρχαίας Ελληνικής
-Τριαναταφυλίδης Μανόλης Γραμματική Νέας Ελληνικής
201
202