Radehl

Toplam fiktif kapasitesi 1000 m3 üzerinde olan
1. ve 2. sınıf
sıvı hidro-
karbür
depolama tesislerinin
düzenlenmesi ve
işletimiyle
ilgili kurallar
9 Kasım 1972 ve 19 Kasım 1975 tarihli

kararnameler
ÖZET
Sayfa
1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin düzenlenmesi ve işletimiyle ilgili kararname
I- Genel hükümler (Madde 1 ilâ 5) ....................................................................................................... 1

II - Sınıflandırılmış tesis denetçilerinin müdahalesiyle İlgili genel hükümler (Madde 6 ilâ 9)...................3
III - Yangınla mücadele ve acil müdahaleye ilişkin hükümler (Madde 10)................................................3
IV - Muhtelif hükümler (madde 11 ila 14) ................................................................................................. 4
1. ve 2. sınıf hidrokarbür depolama tesisleriyle ilgili yönetmeliğin petrol ürünleri özel ithalat izni
rejimine dahil olmayan depolarına uygulanması
4 Aralık 1975 tarihli genelge...................................................................................................................... 5
1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin düzenlenmesi ve işletimiyle ilgili kurallar
GİRİŞ
Yönetmeliğin konusu - Aktarma (tek madde)............................................................................................. 6
BÖLÜM I- TANIMLAR
Hidrokarbürlerin sınıflandırılması (Madde 101)......................................................................................... 6

Yanıcı gaz ve buharların muhtemel kaynakları (Madde 102)....................................................................7
Hazırlık hükümleri (Madde 103)................................................................................................................ 7
Hidrokarbür bulundurulan yerler (Madde 104)........................................................................................... 7
Diğer yerler (Madde 105).......................................................................................................................... 8
Hidrokarbür işletme alanları (Madde 106)................................................................................................. 8
Sundurmalı işletme yerleri (Madde 107).................................................................................................... 9
Açık yerleşim – kapalı yerleşim (Madde 108) ........................................................................................... 9
“Yanmaz” bina, yer veya sundurmalar (Madde 109)..................................................................................9
Bölgelerin tanımı (Madde 110)................................................................................................................ 10
Çıplak ateş (Madde 111) ......................................................................................................................... 13
“Emniyetli” tesisat ve motorlar (Madde 112)............................................................................................ 14
Sıvı fueloil ve gazyağı otomatik dolum tesisi (Madde 113)......................................................................14
Depolama (Madde 114)........................................................................................................................... 15
Kara tankerlerinin kullandığı iç yollar, alanlar ve geçitler (Madde 115)....................................................16
Dış ulaşım yolları (Madde 116) ............................................................................................................... 16
Dolum zinciri - Entegre depolama (Madde 117)......................................................................................17
BÖLÜM II- YERLEŞİM KURALLARI
Değişik yerleşimler arasındaki mesafe (Madde 201)...............................................................................18

TIR parkı (Madde 202)............................................................................................................................ 18
Çıplak ateş ihtiva eden tesislerin B kategorisinden hidrokarbür depolaması (Madde 203)......................18
Setler (Madde 204).................................................................................................................................. 18
Değişik yerleşimler arasındaki mesafe tablosu.......................................................................................19
Dış alan sınırı (Madde 205)..................................................................................................................... 22
Aynı tesiste sıvı hidrokarbür yerleşimi ile sıvılaştırılmış hidrokarbür yerleşimi arasındaki mesafe
(Madde 207) ........................................................................................................................................... 23
BÖLÜM III- HİDROKARBÜR DEPOLAMA TESİSLERİNİN BİNALARININ VE ERİŞİM YOLLARININ
İNŞAAT KURALLARI
Kısım I- Yollar, alanlar ve geçitler
Taşıtların yol, alan ve geçitleri (Madde 301)............................................................................................ 24

Demiryolları (Madde 302)........................................................................................................................ 25
Kısım 2- Farklı tipte tesislerin inşaatı
Metal yapı iskeletleri ve diğerleri (Madde 303)........................................................................................ 25
Kısım 3- Dolum ve boşaltma istasyonlarının inşası
Genel hükümler (Madde 304).................................................................................................................. 26

Dolum ve boşaltma istasyonları (Madde 305)......................................................................................... 26
Kısım 4- Yerleşimlerin inşası ve havalandırma
Yanmaz bina ve yerler (Madde 307) ....................................................................................................... 29

Havalandırma (Madde 308)..................................................................................................................... 29
Kısım 5- Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar
Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar (Madde 309).......................................................................30
Kısım 6- Sıvı hidrokabürlerin depolanması
Birden fazla kullanımı olan tanklar (Madde 310).....................................................................................32

Entegre tanklar (Madde 311)................................................................................................................... 32
Tutma hendekleri (Madde 311)................................................................................................................ 32
Hendeklerin inşa ve konumlandırılması (Madde 313).............................................................................35
Düşey silindirik tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması (Madde 314).....................................36
Küre tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması (Madde 315).....................................................38
Yatay silindirik tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması (Madde 316)......................................38
Yeraltı tanklarının aralıkları ve bunların konumlandırılması (Madde 317)................................................39
Sıvı hidrokarbür tanklarının inşa ve donanımı (Madde 318) ...................................................................39
Kısım 7- Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması
Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması (Madde 319)......................................................................41

Özel kurallar (Madde 320) ...................................................................................................................... 41
BÖLÜM IV- ELEKTRİK DONANIMI- MOTOR VE SABİT MAKİNELER
Kısım 1- Elektrik malzemeleri

1. tip bölgelerde kullanılabilir elektrik donanımı (Madde 402)..................................................................42
2. tip bölgelerde kullanılabilir elektrik donanımı (Madde 403)..................................................................43
Özel kurallar (Madde 404) ...................................................................................................................... 45
Kısım 2- Yıldırıma ve elektrik akımlarına karşı alınacak tedbirler
Yıldırıma ve elektrik akımlarına karşı korunma (Madde 405)..................................................................46
Kısım 3- Elektriksiz sabit motor ve makineler
Sınıflandırılmış bölgelerde kullanılabilir elektriksiz sabit motor ve makineler (Madde 406).....................46
BÖLÜM V- SU KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ
Atık suları toplama ve arıtma tesisleri (Madde 501) ...............................................................................47

Atık sızıntı sularının kalitesi (Madde 502)................................................................................................48
Su kanallarının ve denizlerin/göllerin korunması (Madde 503)................................................................48
Yeraltı sularının ve toprağın korunması (Madde 504)..............................................................................48
BÖLÜM VI- YANGINA KARŞI ÖNLEMLER
Kısım 1- İnşaat kaideleri
Uygulama alanı (Madde 601) ................................................................................................................. 50

Yangına karşı su kaynakları (Madde 602)...............................................................................................50
Köpük kaynakları (Madde 603)............................................................................................................... 52
Yöntemlerin uygulanması (Madde 604)................................................................................................... 54
Sabit tesisler için öngörülen genel kurallar (Madde 605).........................................................................55
Nominal su debisinin hesaplanması (Madde 606)...................................................................................55
Yangın söndürücüler (Madde 607).......................................................................................................... 57
Kum (Madde 608) ................................................................................................................................... 57
Dona karşı korunma (Madde 609)........................................................................................................... 58
Kısım 2- İşletme kuralları
Yangınla mücadele ve acil müdahale gereçlerinin bakım yöntemleri (Madde 610).................................58

Personel eğitimi (Madde 611).................................................................................................................. 58
İletişim ve alarm yöntemleri (Madde 612) ...............................................................................................58
Yangın yönergesi (Madde 613) .............................................................................................................. 59
Yangın kayıt defteri (Madde 614)............................................................................................................ 59
Bekçilik (Madde 615)............................................................................................................................... 59
Trafik işaretleri (Madde 616).................................................................................................................... 60
BÖLÜM VII- İŞLETME KURALLARI
Konu (Madde 705)................................................................................................................................... 61
Kısım 1- Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler

Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler (Madde 703)....................................................................61
Kısım 2- Donanımın denetlenmesi
Donanımın denetlenmesi (Madde 704) .................................................................................................. 63
Kısım 3- Donanımın bakımı ve onarımı
Emniyet önlemleri (Madde 705).............................................................................................................. 63

Kısım 4- Özel Kurallar
A- TANKLAR
Tanklarla ilgili hükümler (Madde 706)...................................................................................................... 63
B- ARAÇLARIN SEYRİ
Araçların seyri (Madde 707).................................................................................................................... 64
C- ÇIPLAK ATEŞ
Çıplak ateşle ilgili hükümler (Madde 708) ............................................................................................... 65
D- HİDROKARBÜRLERİN YÜKLENMESİ VE BOŞALTILMASI
Genel Hükümler (Madde 709)................................................................................................................. 66

Sıvı fueloil ve gazyağı otomatik istasyonlarına yönelik özel hükümler (Madde 710)...............................66
Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma işlemleriyle ilgili özel hükümler (Madde 711) ..............................67
Demiryolu tankerlerinin dolumu ve boşaltılması (Madde 712) ................................................................68
Tanker gemi veya deniz tankerlerinin dolum ve boşaltma işlemleri (Madde 713)....................................68
Taşıma araçları arasında aktarma (Madde 714) .....................................................................................69
EKLER
“Emniyetli” dizel motorların imalatı ve testiyle ilgili özel kurallar (Ek 1)....................................................70
Geçici olarak 1. veya 2. tip bölgelerde kullanılacak dizel motorlu mobil araçların özel imalat kuralları
(Ek 2)....................................................................................................................................................... 74
Şekiller ................................................................................................................................................... 75
SIVI HİDROKARBÜR DEPOLAMA TESİSLERİNİN
DÜZENLENMESİ VE İŞLETİMİYLE İLGİLİ
9 KASIM 1972 TARİHLİ KARARNAME4
(31 Aralık 1972 tarihli resmi gazete)
Bu kararname,
Tehlikeli, sağlığa zararlı veya rahatsızlık verebilecek nitelikteki kuruluşlarla ilgili 19 Aralık 1917 tarihli
değişiklik yapılmış kanun;
Petrol ürünlerinin ithalat rejimiyle ilgili 30 Mart 1928 tarihli değişiklik yapılmış kanun ve bununla ilgili
uygulama metinleri;
Hidrokarbür depolarının kurulması, çalışması ve emniyet şartlarını incelemekle yükümlü bakanlıklar arası
komisyonunun oluşturulmasını öngören, değişiklik yapılmış 1 Şubat 1925 tarihli kararname;
Hidrokarbür depolama tesisleriyle ilgili inşaat taleplerinin incelenmesi konusunda özel bir prosedür getiren
1 Nisan 1939 kararname;
Sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin iç bölüm düzenleme kurallarının onaylanmasına ilişkin 26 Kasım
1948 tarihli yönetmelik;
Sıvı ve sıvılaştırılmış hidrokarbür depolama tesislerinin düzenleme ve işletimiyle ilgili teknik kuralları ve
emniyet kurallarını belirleyen ve yine bu depolama tesislerinin düzenlenmesi ve işletimiyle ilgili
tamamlayıcı kuralların incelenmesini öngören 16 Haziran ve 1 Temmuz 1966 tarihli yönetmelikler;
Petrol kuruluşlarının emniyetiyle ilgili komisyon kurulmasını öngören 8 Ağustos 1967 tarihli yönetmelik;
22 Şubat 1972 tarihli petrol kuruluşları emniyet komisyonunun görüşü ve
10 Mayıs 1972 tarihli, bakanlıklar arası komisyonun hidrokarbür depolama tesisleriyle ilgili görüşü dikkate
alınarak düzenlenmiştir.
I- Genel hükümler
Madde 1- Bu kararnameye göre hidrokarbür tanımı, Gümrük Kanunu Madde 265 ekindeki Tablo B ve C’de
belirtilen, sıvılaştırılmış doğal gaz haricindeki ürünleri kapsar.
Madde 2- Petrol ürünleriyle ilgili özel ithalat iznine sahip olanlar veya bunların katılımıyla gerçekleştirilen
ve izinleri 1 Ocak 1973 tarihinden sonra çıkan 1. ve 2. sınıf sıvılaştırılmış hidrokarbür depolama
tesislerinin yapımı veya tadilatı, bu kararnamenin ekinde belirtilen düzenleme ve işletme kurallarına tabidir.
1 Ocak 1973’den önce izni alınan tesisler, bu kararname ekinde Kısım I'de belirtilen kurallar göz önüne
alınarak aşağıda belirtilen hükümlere uymak zorundadırlar.
- Bu kararnamenin yayınlanmasından itibaren altı aylık bir süre içerisinde Madde 612 ve 615 haricinde
Bölüm VI - Kısım 2 ve Bölüm VII.
- Bu kararnamenin yayınlanmasından itibaren 12 aylık bir süre içerisinde Madde 612 ve 615.
- Bu kararnamenin yayınlanmasından itibaren on sekiz aylık bir süre içerisinde Bölüm V ve VI - Kısım 1.
(19 Kasım 1975 tarihli yönetmelik, Madde b)
“6.1. Bu yönetmelik çerçevesinde, bir depolama tesisinin fiktif kapasitesi 2, tankların kapasitelerinin
toplamının, depolanan hidrokarbürlerin aşağıda belirtilen kategorileriyle ilgili katsayısı olarak tanımlanır.
- Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbürler için: 1

- Ağır fueloil haricindeki Kategori C2 hidrokarbürler için: 1/3
- Ağır fueloiller için: 1/15”
“6.2. 9 Kasım 1972 tarihli kararnameyle kabul edilen sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin işletme ve
düzenleme kuralları4 petrol ürünleri özel ithalat izni sahipleri tarafından veya onların katılımıyla kurulan,
1000 m³ün üzerinde fiktif kapasitesi olan ve 1 Temmuz 1976 tarihinden itibaren izin verilen 1. ve 2. sınıf 1
depolama tesislerine uygulanır.”
Bu kurallar, aynı izin sahipleri tarafından veya onların katılımıyla yapılan ve 1 Temmuz 1976 tarihinden
itibaren onay verilen, büyütme işleminden sonra fiktif toplam kapasitesi 1000 m³ün üzerinde olan tesislerin
büyütülmesine de uygulanır.
“6.3. Petrol ürünleri özel ithalat izni sahipleri tarafından veya onların katılımıyla kurulan yada genişletilen, 1
Temmuz 1976 tarihinden itibaren izin verilmiş ve fiktif toplam kapasitesi 1000 m³ün üzerinde olan 1. ve 2.
sınıf depolama tesisleri, bu yönetmeliğin ekinde bulunan kurallara tabidir 3”.
Madde 3- Ek no. 2 hükümlerine tabi, Madde 707.32 tarafından ele alınan dizel motorlu araçlar, 1 Ocak
1974 tarihinden önce bu ekin hükümlerine uygun hale getirilmelidirler.
Madde 4- Bu yönetmeliğin uygulanabilmesi yönünde bütün ek kurallar veya zorunlu olmayan bütün
uyarlamalar ancak bakanlıklar arası hidrokarbür depolama tesisleri komisyonu ve vilayet komisyonlarının
görüşlerinin alınmasından sonra valilik kararıyla gerçekleştirilebilir.
Madde 5- Bu kararname talimatlarına ve ekindeki kurallara aykırı durumlar, sınıflandırılmış tesis

denetçilerinin raporu ve hidrokarbür depolama tesisleri bakanlıklar arası komisyonunun onayı alındıktan
sonra ve valilik kararıyla kabul edilebilir.
II- Sınıflandırılmış tesis denetçilerinin müdahalesi ile ilgili genel kurallar
Madde 6- Bu kararnamede sözü edilen işyerlerinin hizmete açılabilmesi için sınıflandırılmış tesis
denetçilerine ve ilgili bakana bir ön beyanda bulunulması gerekir.
Madde 7- Genel emniyet talimatnamesi ile genel ve özel emniyet talimatları sınıflandırılmış tesis
denetçilerine bildirilmelidir. Bu denetçiler özellikle düzenleme ve işletimle ilgili olarak gerekli gördükleri
bütün önerileri yapabilirler.
Madde 8- Sınıflandırılmış tesis denetçileri, tesisleri belirli aralıklarla denetleyerek emniyet önlemlerinin
yönetmeliğe uygun olup olmadığını kontrol eder. Bu denetimlerde 205, 502.3, 614, 615, 706.1
maddelerinde ve 708.2 ek belgesinde belirtilen dokümanların kendilerine ibraz edilmesini isteyebilirler.
2
Bu yönetmelikte (kararname ve ekler dahil) açıkça fiktif kapasiteden bahsedilmediği takdirde, nominal K
kapasite (veya gerçek kapasite) olarak değerlendirmek uygun olacaktır.
4
Petrol ürünleri özel ithalat izni sahibi hidrokarbür depolama tesislerinin, işletme ve düzenleme kurallarına
ilişkin 18 Kasım 1975 tarihli yönetmelikle tamamlanmış ve değiştirilmiştir.
1
Tehlikeli, sağlığa zararlı ve kullanımı zor tesislerle ilgili 19 Kasım 1917 tarihli kanun hükümleri gereğince.
3
Bu kurallar “fiktif kapasitesi en çok 1000 m 3 olan 2. sınıf hidrokarbür depolama tesislerinin işletim ve
yerleşim kuralları” başlıklı broşürün konusudur.
Not: 2, 3 ve 4 numaralı dipnotlar Resmi Gazetede yayınlanmış metinde yer almamaktadır; mevzuat
yorumları olarak kabul edilmelidir.
Madde 9- İşletmeci aşağıdaki durumlardan sınıflandırılmış tesis denetçilerini en kısa sürede haberdar
eder:
1) Depolama tesisinin veya yakınlarında bulunan tesislerin emniyetini tehlikeye sokabilecek kaza ve
olaylardan.
2) Devreye alınması veya devreden çıkarılması planlanan tesisatın muhtemel devreye alma veya
devreden çıkarma tarihlerinden.
İşletmeci aynı zamanda akaryakıtlarla ilgili bakanlığı en kısa sürede yukarıdaki 1). maddede belirtilen olay
ve kazalardan haberdar etmekle yükümlüdür.
Depolamayı ve çevredeki tesislerin emniyetini tehlikeye sokabilecek ve suyun kalitesini bozabilecek kaza
veya olaylar özel bir kayıt defterine işlenecek ve sınıflandırılmış tesis denetçilerinin talebi üzerine
kendilerine gösterilecektir.
III- Yangınla mücadele ve acil müdahaleye ilişkin hükümler
Madde 10- Yangınla mücadele ve acil müdahaleye ilişkin hükümler:

10.1- Bu talimatlar toplam kapasitesi 200 m3'ün üzerinde olan aktarmasız depolama tesisleri ile toplam
kapasitesi 100 m3’ün üzerinde olan aktarmalı depolama tesisleri için geçerlidir.
10.11- Tesis içi organizasyon:
Tesislerde yangınla mücadele ve ilk yardımı organize etmekle yükümlü kişi, Orsec planı devreye
alınmadığı ve harekat merkezi kurulmadığı takdirde kuruluş yöneticisidir. Bu ancak İçişleri Bakanlığı'nın 7
Aralık 1967 ve 2 Şubat 1968 tarihli ve 531 ve 6847 sayılı genelgelerine uygun olarak ve bu konuda resmi
müdahale birimleriyle önceden mutabakat yapılarak değiştirilebilir.
Kuruluş yöneticisi, yangınla mücadeleyle ilgili görevini, kuruluş talimatnamesinde belirtilecek şartlar
çerçevesinde nitelikli başka bir kişiye devredebilir.
Kuruluş yöneticisi veya onun temsilcisi olay yerinde değilse, yangına karşı mücadele itfaiye ekiplerinin
normal müdahalesiyle yürütülür; bununla beraber kuruluş yöneticisinin veya onun temsilcisinin olay yerine
çağırılması için de gereken yapılmalıdır.
10.12- Tesis içi harekat planı:
Kuruluş yöneticisi bu planı önceden hazırlar; bu plan ufak problemler hariç bütün olaylarda devreye
sokulur ve koruma planında belirtilen Orsec harekat merkezinin kurulmasına kadar uygulanır.
Tesis içi operasyon planı şu noktaları belirler:
- Yangınla mücadele ve ilk yardım durumlarında personel tarafından yapılması gerekenler;

- Karşılıklı anlaşmalar çerçevesinde müdahalesi öngörülen özel takviye güçlerinin çağrılma şartları ve
üslenecekleri rol.
İç hareket planı itfaiye teşkilatına bildirilmelidir.
10.13- Genel koruma planı:
Büyük afetlerde vilayet çerçevesindeki ilk yardım organizasyonuyla (Orsec) ilgili 5 Şubat 1952 tarihli
bakanlık talimatnamesine ve 2 Şubat 1968 tarihinde değişiklik getirilmiş 7 Aralık 1967 tarihli genelgelerinin
Hidrokarbür ek hükümlerine istinaden valinin yönetimi altında önceden bir koruma planı hazırlanır. Bu
planın devreye sokulması Orsec harekat merkezinin kurulmasıyla gerçekleşir.
10.2- En çok 600 m3 toplam kapasiteli depolama tesislerine uygulanabilir hükümler:
Maksimum 600 m3 toplam kapasiteli depolama tesislerinde, ilkyardım operasyonlarının yönetimi ve

yangına karşı mücadele itfaiye ekipleri tarafından yapılır.
IV- Muhtelif hükümler
Madde 11- Yeni bir malzeme için, ekteki zorunlu kurallarda belirtilen bir standardın değişmesi durumunda,
onaylanan yeni standart eski standardın yerini alır.
Madde 12- 44-62 DMT sayılı ve 18 Haziran 1963 tarihli bakanlık talimatnamesiyle öngörülen emniyet
niteliklerine sahip, kablolar haricindeki elektrik malzemesi, 28 Mart 1960 tarihli ve 60-296 sayılı
kararnamenin 3. maddesine göre onay prosedürü ve nitelikleri belirlenmemiş olmasına rağmen,
sınıflandırılmış tesis denetçilerinin malzemenin yeterli derecede ve açık olarak güvenilir olmadığına dair
bir itirazı olmadığı takdirde, işletmecinin sorumluluğu altında, ekte belirtilen kuralların 402.2. maddesine
istinaden emniyetli malzeme olarak kabul edilebilir.
Yeni emniyet standardının uygulama spesifikasyonlarının ve onay sürecinin belirlenmesinden bir yıl sonra,
emniyetli elektrik malzemesinin kullanımı için yapılan bu kabul geçerliliğini kaybeder.
Madde 13- Bu yönetmelik, Yukarıdaki Madde 2 ve 3'de belirtilen hükümler hariç olmak üzere, sıvı ve
sıvılaştırılmış hidrokarbür depolama tesislerinin işletme, teknik ve emniyet donanım hükümlerini içeren 16
Haziran 1966 tarihli kararname ile sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin iç donanım şartlarını belirleyen
26 Kasım 1948 tarihli kararnamenin yerini alır. Her iki kararname de yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 14- Yakıtlar Müdürü Fransa Cumhuriyeti resmi gazetesinde yayınlanacak olan bu yönetmeliğin
yerine getirilmesiyle yükümlüdür.
9 Ekim 1972’de Paris’te düzenlenmiştir
Bakan adına ve onun verdiği yetkiyle
Bernard Rauline
Bakanlık Müsteşarı
1. VE 2. SINIF HİDROKARBÜR DEPOLAMA TESİSLERİYLE İLGİLİ KURALLARIN (9 KASIM 1972
TARİHLİ YÖNETMELİK) PETROL ÜRÜNLERİ ÖZEL İTHALAT İZNİ REJİMİNE DAHİL OLMAYAN
DEPOLAMA TESİSLERİNE UYGULANMASIYLA İLGİLİ
4 ARALIK 1975 TARİHLİ GENELGE
(23 Ocak 1976 tarihli Resmi Gazete)
Paris, 4 Aralık 1975
Yaşam Kalitesi Bakanlığı’ndan Sayın Valilere
Sanayi ve Kalkınma Bakanlığı’nın 9 Aralık 1972 tarihli yönetmeliğinin ekinde belirtilen, petrol ürünleri özel
ithalat izni bulunanlar veya onların katılımıyla işletilen 1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin
işletme ve düzenlenmesine ilişkin kurallar, şu anda sadece petrol ve benzeri ürünlere, petrol türevi
kimyasal ve benzeri ürünlere (birinci kuşak olarak adlandırılan) 1 uygulanmaktadır.
19 Kasım 1975 tarihli yönetmelikle Sanayi ve Araştırma Bakanlığı bu düzenlenme kurallarını değiştirmiştir.
Bu kurallar 1 Temmuz 1976 tarihinden itibaren, özellikle petrol ürünleri özel ithalat izni bulunanlar
tarafından veya onların katılımıyla yapılan 1000 m³ fiktif kapasitenin üzerindeki depolama tesisleri olmak
üzere bütün sıvı hidrokarbür depolama tesisi kuruluşları ve genişletmelerine (9 kasım 1972 tarihli
yönetmeliğe göre) uygulanacaktır2.
Fiktif kapasitesi 1000 m³ün altındaki 1. ve 2. sınıf depolama tesisleriyle ilgili olarak, aynı özel izin sahipleri
için kararname Madde 6.3 sadeleştirilmiş düzenleme kurallarını uygulanabilir kılmıştır.
Sınıflandırılmış tesisler yüksek kurulunun talebi üzerine aynı tip depolama tesisleri için uygulanan teknik
talimatnameleri tek tipe indirgemek için, 19 Kasım 1975 tarihli yönetmelikle değiştirilmiş olan, Sanayi ve
Bilimsel Kalkınma Bakanlığı’nın 9 Kasım 1972 tarihli yönetmeliğinin ek maddelerince öngörülen 1. ve 2.
sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin işletme ve düzenlenme kurallarını, işletmecileri petrol ithalatıyla
ilgili değiştirilmiş 30 Mart 1928 kanunun uygulaması neticesinde verilmiş petrol ürünleri özel ithalat iznine
sahip olsun ya da olmasın, bütün yeni petrol ve benzeri ürünler ile petrol türevi kimyasal ve benzerleri
ürünler depolama tesisleri için uygulamanızı rica ediyorum. Aynı kurallar mevcut bütün depolama
tesislerinin genişletilmesi ve değiştirilmesi için de uygulanacaktır.
Madde 254 ve 255’de bahsi geçen diğer yanıcı sıvılar için de, daha ileride size göndereceğim
talimatnameleri beklerken, ürünün yapısına ve depolama şartlarına adapte etmek kaydıyla bu kurallardan
esinlenebilirsiniz.
Fransa Cumhuriyeti Resmi Gazetesinde yayınlanacak olan bu yönetmeliğin uygulanmasında çıkabilecek

zorlukları tarafıma bildirmenizi rica ederim.
ANDRÉ JARROT
1
Doğal gaz haricinde, Gümrük Kanunu Madde 265’e ek Şekil B ve C.
2
Fiktif kapasite 19 Kasım 1975 tarihli yönetmelik Madde 6.1’de tanımlanmıştır.
FİKTİF TOPLAM KAPASİTESİ 1000 M³ÜN ÜZERİNDE OLAN
1.VE 2. SINIF SIVI HİDROKARBÜR DEPOLARININ
DÜZENLENMESİ VE İŞLETİMİYLE İLGİLİ KURALLAR
(31 Aralık 1972 (İdari Belgeler yayını) ve 23 Ocak 1976 tarihli Resmi Gazeteler)
GİRİŞ
Madde 1- Yönetmeliğin konusu - Aktarma
Yönetmelik konusu:
Bu yönetmeliğin konusu, bazıları ileride hatırlatılacak olan diğer yönetmeliklerde belirlenen genel kurallara
dokunmaksızın, 1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolarının düzenleme ve işletme kurallarının
belirlenmesidir. Bu yönetmelik TIR hidrokarbür satış istasyonları için geçerli değildir.
Aktarma:
Aktarma kelimesi ile ima edilen, bir hidrokarbür taşıma aracının (kara tankeri, demiryolu tankeri, deniz
tankeri, tanker gemi), mobil1 veya yarı sabit akaryakıt tanklarını2 doldurma işlemidir.
Aşağıda belirtilen durumlar aktarma olarak kabul edilemez:
- Bir hidrokarbür taşıyıcı aracının yükünü sabit bir depoya aktarması;

- Hidrokarbürün bir yakım istasyonunda kullanılması;
- Hidrokarbürün bir dönüşüm istasyonunda değişime uğraması;
- Emniyet nedeniyle gerektiğinde bir hidrokarbür taşıma aracının yüklenmesi;
- Kontrol veya araştırma laboratuarlarında yapılan işlemler;
- Hidrokarbür sayaçlarının ayarlanması işlemleri.
BÖLÜM I- TANIMLAR
Madde 101- Hidrokarbürlerin sınıflandırılması
Sıvı veya sıvılaştırılmış hidrokarbürler fiziki özelliklerine göre dört kategoriye ayrılır:
A kategorisi- Buhar basıncı (mutlak) 15ºC da 1 barın üzerinde olan sıvılaştırılmış hidrokarbürler.
Bunlar kendi aralarında ikiye ayrılır.
A1 alt kategorisi- 0ºC altında sıvılaştırılmış olarak tutulan hidrokarbürler;
A2 alt kategorisi- Diğer şartlarda sıvılaştırılmış hidrokarbürler.
B kategorisi- Parlama noktası 55ºC altında olan sıvı hidrokarbürler.
C kategorisi- Parlama noktası 55ºC da veya üzerinde ve 100ºC'ın altında olan sıvı hidrokarbürler.
Bunlar kendi aralarında ikiye ayrılır:
C1 alt kategorisi- Parlama noktası sıcaklığına eşit veya daha yüksek sıcaklıkta olan hidrokarbürler.
1
“Mobil depo” tanımı, sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya eritilmiş gazın üretimi, saklanması veya
kullanılmasına ilişkin 23 Temmuz 1943 tarihli kararnamenin 2. maddesine göre yapılmıştır.
2
Motorlu taşıtlara sabit olarak yerleştirilmiş olan ve araç motorunu çalıştırma amaçlı sıvılaştırılmış
hidrokarbür depoları bu yönetmeliğe göre “yarı sabit akaryakıt depoları” olarak adlandırılır.
C2 alt kategorisi- Parlama noktası sıcaklığı altında olan hidrokarbürler. Parlama derecesi ne olursa olsun,
ağır fueloil'ler C2 hidrokarbür sınıfına dahildirler.
D kategorisi- Parlama noktası 100ºC veya bunun üzerinde olan sıvı hidrokarbürler.
Bunlar kendi aralarında ikiye ayrılır:
D1 alt kategorisi- Kendi sıcaklıkları parlama noktasına eşit veya daha yüksek olan hidrokarbürler.
D2 alt kategorisi- Kendi sıcaklıkları parlama noktası altında olan hidrokarbürler.
Madde 102- Yanıcı gaz ve buharları muhtemel kaynakları
Petrol tesisatlarının bazı parçaları muhtemel gaz veya yakıt buharı kaynağı oluştururlar. Bunlar özellikle:
- İşlemler esnasında, B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürlerin yükleme istasyonlarının muhtemel

çıkış ağızları;
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tanklarının 1 valflarının açık hava tahliye çıkışları ve tasfiye
hatlarının uçları. Bunlara:
- kanal bölümlerinin üzerine yerleştirilmiş veya kanallara entegre maksimum 0,1 m 3 kapasitede
termik genleşme valfları dahil değildir.
- B, C1 veya D1 kategorisinden mobil hidrokarbür tanklarının dolum istasyonları.

- Açık havaya hidrokarbür buharı yayma potansiyeli olan kapalı kanalların havalandırma boruları.
- B kategorisinden hidrokarbür içeren açık tip kirli su separatörleri için taşma düzlemleri.
Madde 103- Hazırlık hükümleri
Hidrokarbür depolama tesislerinin yapım ve tesisatlarında iki kavram göz önüne alınmaktadır:
- Tesisi meydana getiren birden fazla elemanın birleşmesinden oluşan “yerleşim” kavramı
- Bazı elemanların etrafında değişik “bölgeler” kavramı.
Madde 104- Hidrokarbür bulundurulan yerler
Bu tanım hidrokarbür stoklama veya transfer yerleşimlerini ima etmektedir. Bunlar şu tip tesislerdir:
- Depolama tankları ve bunların toplama hendekleri;

- Hidrokarbür pompaları ve karıştırma istasyonları (hat üzerinde karıştırma);
- Üretim sahaları üzerinde bulunan separatörler;
- Depolama tesisinin içinde bulunan hidrokarbür kanalları;
- Tanker gemilerin, deniz tankerlerinin, dubaların, demiryolu tankerlerinin ve kara tankerlerinin yükleme
boşaltma tesisatı;
- Demiryolu tankerinden kara tankerlerine transfer istasyonları;
- B ve C kategorisinden Mobil hidrokarbür tanklarının dolum istasyonları;
- B ve C kategorisinden kapalı olsun veya olmasın, mobil gaz verme tanklarını boyama ve temizleme
tesisleri;
- B ve C kategorisinden gaz verilmiş, boş veya dolu mobil hidrokarbür tankları;
- B kategorisinden hidrokarbür içeren açık tip kirli su separatörleri.
1
Tank kelimesiyle sabit tank anlaşılmalıdır
Madde 105- Diğer yerler
105.1- Yardımcı tesisler
Bunlar, aşağıda belirtilenler gibi, hidrokarbür yerleşimlerinin yardımcı tesisleridir:
- D kategorisinden hidrokarbürlerin dolu veya boş gazlanmış mobil tanklarının depolama tesisleri;
- Laboratuarlar;
- D kategorisinden hidrokarbürlerin dolum istasyonları;
- Dağıtım şebekeleri (buhar, elektrik, hava, gaz, vb..);
- Yangına karşı kullanılacak su pompaları.....;
- Madde 104’de belirtilenlerin haricinde kirli su temizleme tesisleri;
- Kara tankeri veya demiryolu tankeri ve B ve C kategorisinden mobil hidrokarbür tankı taşıyan araç
veya vagonların bekletildikleri garajlar veya parklar.
105.2- Ek tesisler
Aşağıda belirtilen idari veya buna benzer binalardan oluşmuştur:
- İdari bürolar, meskenler ve toplu kullanım binaları;

- 105.1'e dahil olmayan garaj veya otoparklar ve tamir atölyeleri.
Madde 106- Hidrokarbür işletme alanları
Hidrokarbür işletme alanının sınırı, düşey izdüşümdeki uç noktaların yatay planda veya yerde
birleştirilmesiyle oluşur.
Aşağıda belirtilen işletme yerleri için şu noktaların değerlendirilmesi gerekir:
106.1- Hidrokarbür pompaları:
Pompa ve toplayıcı-dağıtıcı boruların altına yerleştirilen tanklar (manifoldlar)
106.2- Kara tankeri veya demiryolu tankeri doldurma veya boşaltma istasyonları.
106.21- Kara tankeri veya demiryolu tankeri Sıvı hidrokarbür (B, C ve D) doldurma istasyonları.
Kara ve demiryolu tankerlerinin dolumu sırasında doldurma tertibatı normal işletim pozisyonunda.
106.22- Kara tankeri veya demiryolu tankeri Sıvı hidrokarbür (B, C ve D) boşaltma istasyonları.
Boşaltma tertibatı (transfer ağızları) normal işletim pozisyonunda.
106.3- Tanker gemi, deniz tankeri ve duba doldurma ve boşaltma istasyonları:
Çıkış valfları grubu ve durmakta olan doldurma ve boşaltma sistemleri.
106.4- Mobil tanklar doldurma istasyonları:
Normal çalışma halindeki doldurma sistemleri ve dolum yapmakta olan mobil tanklar (varil, bidon vs...).
Madde 107- Sundurmalı işletme yerleri
“Sundurma” terimiyle, yer seviyesinde veya yükseltilmiş seviyede bulunan, bir çatıyla korunan ve
muhtemelen sadece bir kenarı duvar örülü işletme alanı anlaşılmaktadır.
Madde 108- Açık yerleşim - kapalı yerleşim
108.1- Açık yerleşim
İşlemler sonucu oluşan hidrokarbür buharının kütlesine oranla havalandırmasının büyük ölçüde sağlandığı
yerleşim açık yerleşimdir. Hafif bir çatıyla örtülü yan duvarlardan oluşur. Yan cephelerin kapalı bölümleri
(kapı ve pencereler dahil) toplam yüzeye oranı %60’ı geçmez.
Buna ek olarak, çok kenarlı bir taban üzerine oturan bir yerleşimde, en az iki cephenin açık bırakılması
gerekir.
108.2- Kapalı yerleşim
Kapalı yerleşimler iki tiptir:
- Genel kapalı yerleşimler

- Özel kapalı yerleşimler
Bir yerleşim aşağıda belirtilen 2 kategoriye aitse “özel” olarak adlandırılır:
a) Kaynağa yerleştirilen bir mekanizmayla, içinde bulunulan sahanın havasına hidrokarbür buharı
emisyonunun engellenebildiği yerleşim. Bu mekanizmada bir hata oluştuğu takdirde, hidrokarbür
beslemesi otomatik olarak durdurulur.
b) Yerleşimin yapısı, yeterli havalandırmaya sahip olacak şekilde düşünülür. Bu yerleşim bir veya birkaç
sürekli atmosfer kontrol mekanizmasıyla donatılmış olmalıdır.
Buhar hacminin havanın hacminden büyük olduğu ortamlarda, bu mekanizmalar her emisyon noktasından
en çok 2 metre uzakta olmak üzere 0,60 metre yerin altına yerleştirilir.
Hidrokarbür oranı tutuşma alt sınırının %20’sine ulaştığı takdirde bir alarm devreye girmelidir. Bunun yanı
sıra, hidrokarbür oranı tutuşma alt sınırının %30’una ulaştığı takdirde atmosfer kontrol mekanizmasıyla
donatılmış sistem otomatik olarak hidrokarbür beslemesini durdurur. Genel kapalı yerleşim yukarıda tarifi
verilen 2 yerleşim kategorisine ait olmayan yerleşimdir.
Madde 109- “Yanmaz” bina, yer veya sundurmalar
Aşağıda belirtilen şartları haiz yapılar bu yönetmelik çerçevesinde “yanmaz” olarak kabul edilir:
- (19 Kasım 1975 tarihli kararnamenin 3. maddesi) Taşıyıcı veya oto-taşıyıcı unsurları yüksek sıcaklıklı
alevlere yarım saat dayanabilecek sağlamlıkta olanlar.
- Dış duvarları ve separasyonları sert maddelerden olanlar (taş, tuğla, taş blok, betonarme) veya hafif
maddelerden olanlar (metal elemanlar veya asbestli çimento).
- Beton, metal, kiremit, asbestli çimento, arduvazla kaplı olan.
Plastik maddeler yukarıda belirtilen yapılarda kullanılabilir. Ancak bu maddeler, inşaat malzemelerini ateşe
dayanıklılıklarına göre sınıflara ayıran ve bunların test yöntemlerini belirleyen 9 Aralık 1957 tarihli
kararnamenin zor yanan maddeler kategorisinde bulunmaları gerekir.
- Sabit iç düzenlemeler için yanıcı maddeler toplam zemin alanının en çok %5’ini oluşturur.
- Yanıcı nitelikte sabit iç düzenlemeler, yanmaz boyayla kaplanır.
Madde 110- Bölgelerin tanımı.
110.1- Bölge tiplerinin tanımı
Bölgeler 1. ve 2. tip olarak ikiye ayrılır. Bu sınıflandırma, havada gaz veya yakıt buharı bulunması ve bu
gaz veya buharın yarattığı risk açısından yapılmıştır.
Buna dayalı olarak, bölgeler özellikle şu şekilde değerlendirilir:
1. tip bölgeler: Bunlar gaz veya yakıt buharının normal çalışma şartlarında oluştuğu bölgelerdir.
2. tip bölgeler: Bunlar gaz veya yakıt buharının normal olmayan şartlarında oluştuğu bölgelerdir.
1. ve 2. sınıfa ait olmayan bölgeler “sınıflandırma dışı” olarak tanımlanır.
110.2- Değişik bölgelerde sınıflandırma.
Prensip olarak yalnızca B, C1 veya D1 kategorilerinden hidrokarbür saklanan tesislerde sınıflandırılmış

bölgeler belirlenir.
Yönetici, sınıflandırılacak hacimleri 1. ve 2. bölge olarak belirler ve kendisi bu sınıflandırmadan

sorumludur. Ancak, aşağıda 110.21 ve 110.22 maddelerinde belirtilen hacimler mecburi olarak 1. veya 2.
bölge olarak sınıflandırılır.
110.21- 1. tip bölgeler
Aşağıda belirtilen hacimler 1. tip bölge olarak sınıflandırılır.
110.211- Binaların dışında, açık sahada veya tekli sundurmada
a) Tahliye valflarının1 hacmin içinde belirlenen D noktalarına olan uzaklığı veya ileride belirtilecek tipte
hidrokarbür içeren kapalı alanların valf ağızları (bu ağızlar açık havaya açıldıkları takdirde) en çok
aşağıda belirtilen değerlerde olabilir:
YERLEŞİMLERİN BİRİM KAPASİTELERİ

Kapasite ≤ 200 m³ 200 m³
D (m) 3 5
Aşağıda belirtilen tahliye valfları 1. tip bölge ayırımı gerektirmez:
- Kanal kesitlerinin üzerine yerleştirilmiş veya bu kanallara entegre edilmiş en çok 0,1 m 3
kapasitede termik genleşme valfları.
b) Dolum işlemleri esnasında, B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürlerin her bir dolum istasyonu için
hacimleri aşağıda tanımlanan düşey silindir zarfları cinsinden belirlenir:
- Dolum halinde bulunan ve eksenleri taşıma araçlarının dolum deliklerinin merkezlerinin uç

pozisyonlarınca desteklenen düşey silindirler (tanker gemi, deniz tankeri, duba, demiryolu tankeri,
kara tankeri ....)
- Dinlenme pozisyonunda ekseni yükleme kolu ve esnek bölümlerinin deliklerinin merkezlerinden
geçen düşey silindir.
Her bir silindirin alt kısımları zeminle, üst kısımları da dinlenme pozisyonunda taşıma araçlarının
dolum deliklerinin üstüne ve dolum kollarının deliklerine “h” mesafede bulunan yatay düzlemle
sınırlandırılmıştır.
“h” mesafesinin değeri 3 metredir.
Silindirlerin “R” yarıçapı 5 metredir.
1
Kapalı yüzer tavanlı tankların üst kısımlarına yerleştirilen havalandırma açıklıkları bu tip açıklılar olarak
kabul edilmezler.
c) B, C1 veya D1 kategorisinden mobil hidrokarbür tanklarının dolum istasyonlarının çevresindeki
işlemler esnasında, hacimler, aşağıda tanımlanan düşey silindir zarfları başına belirlenir:
- Bu silindirlerin eksenleri dolum tertibatlarının deliklerinin ortalarından geçer
Her bir silindirin alt kısmı zeminle, üst kısmı ise deliğin üzerindeki yatay düzleme “h” mesafesiyle
sınırlandırılmıştır.
“h” mesafesinin değeri 3 metredir. Silindirlerin “R” yarıçapının değeri 3 metredir.
d) Bağlantılar, musluk tipi petrol donanımları bulunan ve B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür

kaçağı olasılığı bulunan, açık havayla teması olmayan veya kapatılmamış kanal ve çukurların içi;
Komşu tesisler tarafından yapılmış, tamamen veya kısmen 1. tip bölgelerde bulunan kapatılmamış
çukur ve kanalların içi.
e) B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tanklarının içi.
f) 15 m3 üzerinde kullanılabilir kapasitede ve B kategorisinden hidrokarbür bulunan, açık tip

separatörlerin taşma planına en az 3 metre mesafede bulunan bütün noktaları kapsayan hacimler.
110.212- Kapalı yerleşimlerin içinde.
a) Genel kapalı yerleşim
1. tip bölgelere açılımı olan kapalı yerleşimler içerisinde veya bu yerleşimlere yerleştirilmiş bir teçhizatın
kaçak yapmasıyla muhtemelen yakıt gazı veya buharının etrafa yayılması.
b) Özel kapalı yerleşimler:
Kapalı yerleşimlerde madde 108 de belirtilen iki kategoriden birine ait olan:
- Bütün B kategorisinden hidrokarbürlerin gaz veya buhar yayılmalarının yarattığı, yüksekliği yerleşim
yüksekliğine eşit, ekseni gaz veya buhar çıkışının dikine yarı çapı 5 metre olan silindir şeklinde
hacimler.
110.22- 2. tip bölgeler
110.221- 2.tip bölge sınıflaması. Kütle hacmi havanınkine eşit veya daha fazla olan gazlar
Aşağıda belirtilen hacim zarfları 2. tip bölge olarak sınıflandırılır:
Aşağıda belirtilenler için:
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tanklarının havalandırma sistemlerinin açık hava tahliye

valfları veya tasfiye hatlarının uçları. Bunlara, kanal kesitlerinin üzerine yerleştirilen veya kanallara
entegre, kapasitesi en fazla 0,1 m3 olan termik genleşme valfları dahil değildir.
- İşlemler esnasında B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürlerin muhtemel yayılma delikleri.
Hacimler aşağıdaki şekilde sınırlandırılır:
- Zemin;
- Kendi ekseninde dönen ve ekseni dik olarak kaynaktan geçen ve yarı çapları 7,5 metre ve 15 metre
olan iki silindir;
- Bunlara karşılık gelen, kaynağın 7,5 metre üstünde 7,5 metre yerin üstünde bulunan iki yatay düzlem.
Silindirler Silindirlerin yarıçapı (m) Düzlemlerin boyları (m)

1 7,5 7,5 m kaynak üstü
2 15 7,5 m yer üstü
110.222- Diğer 2. tip bölgeler
Aşağıda belirtilenler de 2. tip bölge sınıfındadır:
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür bulundurulan siloların dış duvarlarından “D” mesafesi

kadar uzaklıkta bulunan hacimlerin hepsi.
Kapasite ≤200 m3 200 m3

D (metre) 3 5
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tankları bulunan toplama hendeklerinin taşma haddine

kadar olan dolum seviyeleri;
- B kategorisinden hidrokarbür bulunan ve kullanılabilir kapasitesi en fazla 15 m 3’lük açık tip
separatörlerin taşma haddine 10 metre mesafe içinde bulunan bütün noktaları ihtiva eden hacimler;
- B kategorisinden hidrokarbür bulunan ve kullanılabilir kapasitesi en fazla 15 m 3’lük açık tip
separatörlerin taşma haddine 7,5 metre mesafe içinde bulunan bütün noktaları ihtiva eden hacimler;
- 1. tip bölge olarak sınıflandırılmış su geçirmez olmayan kapalı oluklar veya kuyulardan 3 metre
mesafe içinde bulunan bütün noktaları ihtiva eden hacimler;
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürlerin boşaltma işlemleri esnasında tanker gemi, deniz
tankeri, duba, demiryolu tankeri veya kara tankerinin açık hava deliklerine 3 metre mesafe içinde
bulunan noktaları içeren hacimler;
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür taşıyan pompalara 3 metre mesafe içinde bulunan bütün
noktaları ihtiva eden hacimler;
- İç kısımları 1. tip bölge olarak kabul edilen kapalı binaların açık bölümlerine 5 m mesafe içinde
bulunan bütün noktaları ihtiva eden hacimler;
- C2 ve D2 kategorisinden hidrokarbür bulunan tankların iç kısımları.
110.223- Petrol teçhizatı olmayan binaların durumu
İçerisinde muhtemel bir yanıcı gaz kaynağı bulunmayan bir bina (örneğin kontrol merkezi), tamamen veya
kısmen 2. tip bölge içerisinde bulunuyorsa ve bu bölgeye bir açılımı varsa, bu binanın içi komple olarak bu
bölge içinde olarak sınıflandırılmıştır.
110.23- Yüksek basınç altında bulunan binaların durumu.
Aşağıda belirtilen şartların hepsinin birlikte gerçekleşmesi durumunda, sınıflandırılmış bölgelere dair
hükümler, 1. ve 2. tip bölgeler içerisinde bulunan ve maruz kaldıkları basınç atmosfer basıncından daha
fazla olan binalara uygulanmaz.
a) Bu binalarda petrol teçhizatı bulunmamaktadır;

b) Teneffüs edilen hava sınıflandırılmış bir bölge dışından ve bu bölgeye en az 2 metre uzaklıktan tedarik
edilmektedir;
c) Havalandırmanın durması halinde otomatik bir alarm mekanizması devreye girmektedir ve alarm
sistemi yanında devamlı bulunan bir personel bulunmaktadır.
Madde 111- Çıplak ateş
“Çıplak ateş” olarak alev veya kıvılcımla açık havada bunları oluşturabilecek merkezler veya yüksek ısıya
çıkma ihtimali olan yüzeylerdir, bunlar özellikle:
- Mobil veya sabit, gazlı veya demir döküm sobalar ve bütün ateşleme aletleri;
- Çıplak ateşle çalışan aydınlatma ve ısıtma aletleri;
- Kaynak aletleri;
- 112.1 ve 112.3. maddelerinde belirtilenler haricindeki dizel motorları, kumandalı yanma motorları ve
gaz türbinleri;
- 402, 403 ve 404. maddelerde belirtilenler haricindeki elektrik malzemeleri.
- Havai elektrik hatları ve düşey olarak bu hatlar ile yer arasında kalan alan.
- Ateş yakmanın veya sigara içmenin izin verildiği binaların dışarı açılan bölümleri.
Madde 112- “Emniyetli” tesisat ve motorlar
Aşağıda belirtilen motor ve tesisatlar “emniyetli” olarak kabul edilir:
112.-1- Dizel motor:
Ek 1 de belirtilen yapı ve test kurallarına uygun olmaları şartıyla, 28 Mart 1960 tarihli ve 60-295 sayılı
kararnamenin uygulamasına yönelik 18 Haziran 1963 tarihli yönetmeliğin 3. maddesine istinaden 1. ve 2.
grup teçhizata uygun hidrokarbürlerin bulunma ihtimali olan atmosfer ortamında kullanılan motorlardır.
112.2- Ateş almayan basınç altında sıvılarla çalışan motorlar:
Aşırı ısınma riski olmayan veya aşırı ısınma durumunda otomatik durdurma mekanizması olan motorlar.
112.3- İçten yanmalı motorlar:
Şimdilik “emniyetli” içten yanmalı motor mevcut değildir.
112.4- Gaz türbinleri
Aşağıda belirtilen teçhizatlarla donatılmışsa:
- 402.maddenin hükümlerine uyan elektrik malzemeleri;

- Alevin giriş ve emisyon sistemine geri dönmesini veya yanmakta olan maddenin egzosta geri
dönmesini engelleyen bir mekanizma;
- Aşırı ısınma durumunda otomatik durdurma mekanizması.
Bunların dışında, türbinlerin kullanıldığı bölgelerde, atmosferle temas halinde olan bütün yüzeylerin ve
egzosttan açık havaya çıkan gazların sıcaklıkları tutuşma sıcaklıklarının altında olmalıdır.
Sabit bir türbin söz konusu ise, egzost gazlarının 1.tip bölgelerin dışına tehlike yaratmayacak şekilde
tahliye edilmeleri gerekir.
112.5- elektrik tesisat ve motorları
402. maddenin hükümlerine uygun olmaları durumunda.
Madde 113- Sıvı fueloil ve gazyağı otomatik dolum tesisi
Anahtar veya manyetik kart gibi bir açma mekanizmasıyla çalışan ve işletme personeli bulunmadan belirli
kullanıcıların kara tankeri dolum işlemlerini kendilerinin yaptıkları sıvı fueloil veya gazyağı dolum
istasyonlarına “otomatik” istasyonlar denir.
Madde 114- Depolama
114.1- Tank kapasitesi
Mobil ve sabit tank kapasitesi olarak, planlar, standartlar veya diğer dokümanlar üzerinde yazılı olan
nominal kapasite anlaşılır.
Bu tanım %5’lik bir toleransı kabul eder.
114.2- Bir depolama tesisinin toplam kapasitesi
114.21- Depolama tesisinin toplam kapasitesi ile ima edilen, hidrokarbür saklama tanklarının toplam
kapasitesidir.
114.22- Sadece mobil tanklardan oluşan bir depolama tesisinin kapasitesi sahip olduğu mobil tankların
dolu halde toplamına eşittir.
114.3- Tank çeşitleri
114.31- Açık hava tankları
114-311- Sabit tavanlı, kendinden kafesli veya direkli tanklar
114.312- Yüzer tavanlı tanklar
a) Yüzer tavanlı - Yüzer niteliğini garanti altına almak için sıvı geçirmez halka contalı metal tavanlıdır.
b) Kapalı yüzer tavanlı - Tank yüzer tavanla donatılmış ve kötü hava şartlarına karşı sabit bir kapakla
korunmaktadır. Sabit kapakla yüzer tavan arasındaki saha, tutuşma seviyesi etkilenmeyecek şekilde
açıklıklarla havalandırılmalıdır.
114.32- Yeraltı tankları
İçinde yanıcı sıvıların saklandığı yeraltı tanklarıyla ilgili şartları haiz bir tank bu kurallar çerçevesinde
“yeraltı” tankı olarak tanımlanır.
114.4- Toplama hendeği
114.41- Tanım
Toplama hendeği, depolardan kazayla akan hidrokarbürlerin toplandığı çukur yerdir.
Bu tip bir toplama kapasitesi, siloların etrafında/yakınında sınırlanmış bir alan içinde, siper şeklinde
çıkıntıyla yada duvarla çevrilerek elde edilebilir veya siloların yakınlarında çukur açılarak da yapılabilir.
Bu toplama kapasitesinin, sınırlanmış bir alan içerisinde tamamının siperlerle veya duvarla çevrilerek izole
edilememesi durumunda, zeminin, kazayla akan hidrokarbürler açılan çukura seviye farkıyla akacak
şekilde eğimli olması gerekir.
Bir hendeğinin taşma sınırı, depolama tanklarının ve zemin seviyesinin dikey olarak altında kaldığında, bu
durumdaki bir veya birden fazla tanka “hendek dışı” denir; bu yönetmelikte, böyle bir sistem “ hendek dışı
tank” olarak adlandırılır.
114.42- Hendek Kapasitesi
Bir hendeğin gerçek kapasitesi, içine yerleştirilen tanklar hesaba katılmaksızın, geometrik olarak
boyutlarının hesaplanmasıyla belirlenir.
Bir veya birden fazla tank içeren bir hendeğin kullanılabilir kapasitesi, gerçek kapasitesine eşittir.
Birden fazla tank içeren bir hendeğin kullanılabilir kapasitesi aşağıda belirtilenlere eşit olarak kabul edilir:
- Tankların toplam kapasitesine göre hesaplandığı takdirde, gerçek kapasitesine;

- En büyük tankın kapasitesine göre hesaplandığı takdirde, en büyük tankın haricindeki tankların
hacimlerinin kendi gerçek kapasitesinden çıkartılmasıyla elde edilen kapasiteye.
Madde 115- Kara tankerlerinin kullandığı iç yollar, alanlar ve geçitler
Bir kara tankerinin depolama tesisi içindeki hareketi su şekilde gerçekleşir:
a) Tesise girmek için araçların normal olarak kullandıkları yollar ve alanlar.

b) Bakım ve ilk yardım tipi araçlarının girmesi için devamlı şekilde açık tutulan olan geçitler.
Bu yollar, alanlar ve geçiş hatları, durumlarına göre “tahditli” veya “serbest” yolları, alanları ve geçitler
olarak sınıflandırılırlar.
- 1 veya 2. tip bölgelerin içinde kalan yollar, alanlar ve geçiş hatları, “tahditli” bölgeye dahildir.
Hidrokarbür geçen kanallarının belirlediği bölgeler bunun haricinde kalır.
- Sınıflandırılmış bölgeler dışında kalan yollar, alanlar ve geçitler “serbest” bölgedir.
Madde 116- Dış ulaşım yolları
Bu yönetmelik çerçevesinde bunlar:
- Şehirlerarası büyük ulaşım yolları;

- Büyük ulaşım yolu olarak sınıflandırılmamış şehir dışı ve kasaba yolları;
- Yerleşim yerleri içinde bulunan yollar.
- Demiryolları.
Tali demiryolları dış ulaşım yolu olarak kabul edilmez.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 2) “Yukarıda belirtilen kuralların uygulanabilmesi için yerleşim
yerleri adı altında, sokak görüntüsü verecek şekilde, yolun bir veya diğer tarafıyla sınırlı, bitişik olmayan
fakat yakın bina grupları ima edilmektedir. Diğer taraftan, trafik kanununun bu şekilde tanımladığı yollar
büyük ulaşım yolları olarak kabul edilir”.
Madde 117- Dolum zinciri - Entegre depolama
Bir dolum istasyonunda, mobil tanklar bir veya birden fazla hazırlık evresinden geçtikten sonra işlemlerin
yapıldığı yerlere götürülürler.
Doldurma işleminin kendisinin yapılabilmesi için öngörülen hazırlık yöntemleri şöyledir:
- Tıpalarını çıkartma;
- Mobil tankları doldurma;
- Tıpaların tekrar yerine takılması.
Mobil tanklar üzerindeki diğer işlemler için de yöntemler belirlenebilir; bunlar örneğin:
- Temizlik, boyama, gaz alma, vb...
117.1- Bu yönetmelik çerçevesinde, dolum istasyonu veya istasyonlarına açılan bakım hattı “dolum zinciri”
olarak adlandırılır ve şu şekilde sınırlanır:
- Ön tarafta, boş mobil depoların ayrıldığı veya boş mobil tankların kabul edildiği yer;
- Arka tarafta, dolu mobil tankların kapaklarının takıldığı yer.
117.2- Bu yönetmelik çerçevesinde, “dolum zincirine entegre depolama” tanımıyla:
- Dolum zinciri dahilinde, yukarıda belirtilen şekilde hareket eden mobil tanklar;
- Ek boyama hattında bulunan mobil tanklar;
- Gaz verme hattında bulunan mobil tanklar ve
- Bakım hattı aracılığıyla dolum zincirine bağlı mobil tank grupları anlaşılır.
BÖLÜM II- YERLEŞİM KURALLARI
Madde 201- Değişik yerleşimler arasındaki mesafe (19 Kasım 1975 tarihli kararnamenin 7. maddesiyle
değiştirilen madde)
Değişik yerleşimler arasındaki minimum mesafeler “değişik yerleşimler arası mesafeler” başlıklı tabloda
verilmiştir.
Bu tabloda mesafeler aşağıda belirtilen noktalardan itibaren hesaplanır:
- 1, 2, 5 ve 6. sütun için hidrokarbür yerleşim alanlarının limitleri;

- 8. ve 13. sütun için binaların dış duvarları;
- 12. sütun için öngörülen kuruluşların sınıflandırılmış tesisleri.
1. veya 2. sınıftan iki hidrokarbür tesisi yerleşimi arasındaki mesafe, “değişik yerleşimler arası mesafeler”
tablosunda belirlenen mesafenin altında olamaz. Bu kuralın uygulanabilmesi için, her iki depolama
tesisinin toplam kapasitesi dikkate alınır.
Madde 202- TIR parkı
TIR parkının 1 ve 2. tip bölgelerin dışında bulunması zorunludur.
Madde 203- Çıplak ateş ihtiva eden tesislerde B kategorisinden hidrokarbür depolaması
Fırın ve ısıtma kazanı gibi çıplak ateş gerektirecek yerlerdeki B kategorisinden hidrokarbürlerin
depolanmasında, kaza halinde yanıcı gaz dağılımını önleme amacıyla, mümkün olduğunca hakim rüzgar
yönü dikkate alınmalıdır.
Madde 204- Setler
204.1- Genel hükümler
Bütün sıvı hidrokarbür depolama tesisleri, hidrokarbür yerleşimlerinin tamamını kapsayacak şekilde
setlerle çevrelenmelidir.
Bu kural 206. maddeye tabi olan sıvı fueloil veya gazyağı otomatik istasyonları için uygulanmaz.
Bu setlerin 2. tip bölgelerin dışında ve 1. tip bölgelere en az 10 metre mesafede konumlandırılmaları

gerekir.
Bunun dışında, setler:
a) Bu tesisin inşası sırasında var oldukları takdirde, 13 Ağustos 1954 tarihli ve 54-856 sayılı
kararnameye tâbi halka açık tesislere en az 10 m mesafede bulunmalıdır.
SIVI HİDROKARBÜR DEPOLARI
Arka sayfada verilen tablo, 9 Kasım 1972 tarihli kararnamenin ek kurallarının 201. maddesinde verilen
tablonun, 19 Kasım 1975 tarihli yönetmeliğin 7. maddesinin yeni hükümleri dikkate alınarak güncellenmiş
şeklidir. Doğal olarak bu güncelleme kararname değeri taşımamaktadır ve gerektiğinde yukarıda belirtilen
iki maddenin hükümlerine başvurmak daha uygun olacaktır.
NOT:
- Sıfırlar, iki yerleşim arasında herhangi bir mesafe şart koşulmadığı anlamına gelir.
- Çizgiler, söz konusu yerleşimler arasında, başka kararnamelerle belirlendiğinden veya başka şartlara
tâbi olduğundan, mesafe belirlemenin mümkün olmadığı anlamına gelir.
- Parantez içindeki rakamların anlamları şunlardır:
(1) Pompalama sistemleri güneş ışınlarına karşı etkili şekilde korunduğu takdirde bu mesafe 10 metreye
indirilebilir.
(2) Kaynaktan itibaren alttan dolum durumunda bu mesafe yarıya indirilebilir.
(5) Demiryolu polisiyle ilgili 15 Temmuz 1845 tarihli kanunun 5 ve 7. maddelerinin hükümleri saklı kalmak
kaydıyla.
(6) Şehircilik ve Yerleşim Kanununun 91. maddesinin uygulamasına ilişkin 30 Kasım 1961 tarihli Kamu
İdaresi Yönetmeliği, 61-1289 sayılı kararnamenin 5. ve 6. maddeleri saklı kalmak kaydıyla.
(7) Bkz. Madde 313.6.
(8) Demiryolu tesisine ait boşaltmalar için bu mesafe 5 metreye indirilmiştir.
(9) Bu mesafe nehir tesisine ait boşaltmalar için 5 metreye çıkartılmıştır.
(10)Sadece nehir dolum ve boşaltma istasyonları içindir.
(11)Depolama tesislerinin inşaat kurallarına bakınız.
(12)İki ayrı entegre deponun toplam kapasitesi 600 m³ü geçtiği takdirde, bu depoların en yakın kısımları
arasındaki mesafe 10 metreye çıkartılmıştır.
D: Tank çapı.
FARKLI YERLEŞİMLER İÇİN MESAFELER (m)
AÇIKLAMA
1. Mobil hidrokarbür dolum istasyonu veya istasyon grubu ya da dolum
zincirine entegre depolama.
100- Kategori B, C1 veya D1
101- Kategori C2 veya D2
2. Entegre edilmemiş tipte boş veya dolu gaz verilmiş mobil
hidrokarbür tankları grubu
200- Kategori B, C1 veya D1
201- Kategori C2 veya D2
3. Dış depolama tankları (tankların dış duvarları)
300- B, C1 veya D1 hidrokarbür - birim kapasite ≤200 m 3
301- B, C1 veya D1 hidrokarbür - 200 m 3< birim kapasite ≤ 1000 m3
302- B, C1 veya D1 hidrokarbür - kapasite > 1000 m 3
310- C2 hidrokarbür - birim kapasite ≤ 200 m 3
311- C2 hidrokarbürü - 200 m3 < birim kapasite ≤ 1000 m3
312- C2 hidrokarbürü - birim kapasite > 1000 m 3
320- D2 hidrokarbürü - birim kapasite ≤ 200 m 3
321- D2 hidrokarbürü - 200 m3 < birim kapasite ≤ 1000 m3
322- D2 hidrokarbürü - birim kapasite > 1000 m 3
5. Kara tankeri, demiryolu tankeri, tanker gemi ve deniz tankeri boşaltma
istasyonları
500- B, C1 veya D1 hidrokarbür
501- C2 hidrokarbür
502- D2 hidrokarbür
6. Kara tankeri, demiryolu tankeri, tanker gemi ve deniz tankeri dolum
istasyonları
600- B, C1 veya D1 hidrokarbür
601- C2 hidrokarbür
602- D2 hidrokarbür
7. Kategori B hidrokarbür içeren kirli su separatörleri
700- 15 m3’ün üzerinde kullanılabilir kapasiteli açık tip separatörler
701- En fazla 15 m3 kapasiteli açık tip separatörler veya 700’de
belirtilen separatörler örneğin: "kapalı tip” separatörler
8. Depolama tesisi içindeki idari binalar veya konutlar, laboratuarlar
9. (Sabit) yangın suyu pompaları
10. Setler (Bkz. Madde 204)
1100 - İçinde konutların bulunamayacağı dış bölge sınırları
1101 - İçinde büro, sosyal tesis (örneğin, kantin, vestiyer, vs.)
bulunamayacağı veya yerleştirilemeyeceği dış bölge sınırları.
- Madde 116’ya göre en yakın dış erişim yolu sınırı
- Madde 116’ya göre dış erişim yolu olarak kabul edilen en
yakın demiryolu
1102 - Madde 116 haricinde en yakın dış erişim yolu sınırı
- Madde 116’ya göre dış erişim yolu olarak kabul edilmeyen en
yakın demiryolu
12. Söz konusu yerleşimin inşaat tarihinde var olan ve yangın ve
patlama riskinden dolayı (ham petrol işleme ünitesi, hidrokarbür
depoları ve 4 Eylül 1967 tarihli kararnameye istinaden bunların
türevleri ve artıkları) 1. ve 2. bölge olarak sınıflandırılan işletmeler.
13. Halka açık ve 31 Ekim 1973 tarihli 73-1007 sayılı kararname gereği
Kategori 1, 2, 3 veya 4 işletmeler (inşaat tarihinde mevcutsa).
b) Aşağıdakilere en az 5 metre mesafede bulunmalıdır:
- C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür depoları dolum istasyonlarının saha sınırları;

- C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür tanklarının dış duvarları;
- C2 kategorisinden hidrokarbür taşıyan kara veya demiryolu tankerleri dolum istasyonlarının saha
sınırları veya kara tankerlerinden demiryolu tankerlerine aktarma istasyonlarının saha sınırları.
c) Aşağıdakilere en az 3 metre mesafede bulunmalıdır:
- C2 kategorisinden hidrokarbür depoları boşaltma istasyonlarının saha sınırları;

- D2 kategorisinden hidrokarbür taşıyan kara veya demiryolu tankerleri dolum istasyonlarının saha
sınırları veya kara tankerlerinden demiryolu tankerlerine aktarma istasyonlarının saha sınırları.
d) Aşağıdakilere en az 1 metre mesafede bulunmalıdır:
- D2 kategorisinden hidrokarbür taşıyan kara veya demiryolu tankerleri boşaltma istasyonlarının

saha sınırları.
Setlerle çevrili bölge içerisinde hidrokarbürsüz yerleşimler bulunabilir.
Setlerin minimum yüksekliği 2,5 metre olmalıdır. Havalandırmayı engellememeli ve tercihen ızgaralı
olmalıdır. Bazı durumlarda, özellikle dış ulaşım yolları yakınında bulunan hidrokarbür yerleşimlerinde
kapalı tip setler kullanılabilir. Bu setler, gerekli olduğunda her türlü müdahale ve boşaltmayı kolaylaştıracak
şekilde tanzim edilmelidir.
204.2- İki depolama tesisini ayıran ortak setleri

Setlerin tamamı veya bir kısmı iki ayrı 1. ve 2. sınıf hidrokarbür depolama tesisine ortak olduğu takdirde,
bu setler 1. ve 2. sınıf bölgeler içerisinde yer alabilirler veya işletmecilerin her birinin yükümlülüğünü
belirleyen noter tasdikli bir sözleşmenin yapılmış olması kaydıyla 1. sınıf bölgelere 10 metreden daha
yakın konumlandırılabilirler.
204.3- Özel Kurallar
Birden fazla depolama tesisinden oluşan bir işletme, yanma ve patlama tehlikesinden dolayı
sınıflandırılmış bölgeler içeriyorsa ve Madde 204.1’in hükümlerine uygun bir set ile çevrelenmiş ise, bu
işletme içerisindeki B, C veya D1 kategorisinden bir hidrokarbür depolama tesisi etrafına özel bir set
çekilmeyebilir.
Sınıflandırılmış bir işletme içinde olsun yada olmasın, C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür depolama
tesisinin etrafına özel bir set çekilmesi, bu işletmede Madde 204.1’e uygun bir set bulunduğu takdirde
gerekli değildir.
Her iki durumda da, çıplak ateş yakma, özellikle sigara içme yasağı, Madde 204.1’e istinaden set
çekilmesi gereken, fakat çekilmemiş yerlerde panolarla gösterilmelidir.
Madde 205- Dış alan sınırı
II. bölümdeki “Değişik yerleşimler arası mesafeler” tablosunda belirtilen mesafelere riayet edilebilmesi için,
komşu sahalar satın alınmalı, karşılıklı anlaşmayla inşaat yapılamaz bölgeler oluşturulmalı veya yerleşim
yapılmayacağına dair karşılıklı garanti verilmelidir.
Bir sıvı fueloil ve gazyağı otomatik dolum istasyon alanının, kanallar haricinde, yüksekliği en az 2,5 metre
olan bir setle diğer tesislerden izole edilmesi gerekmektedir. Dolum istasyonunun en yakın ulaşım yoluna
olan uzaklığı en az 5 metre olmalıdır. Set çekmek mecburi değildir, fakat set olmadığı durumda bu mesafe
7,5 metreye çıkartılır.
Madde 207- Aynı tesiste sıvı hidrokarbür yerleşimi ile sıvılaştırılmış hidrokarbür yerleşimi
arasındaki mesafe
Aynı işletme içerisinde bir sıvılaştırılmış hidrokarbür bulunan yerle sıvı hidrokarbür bulunan yer mevcut
ise, bu iki yer arasındaki mesafe, kanallara olan mesafe hariç, en az 20 metre olmalıdır.
Söz konusu işletmede sıvılaştırılmış hidrokarbür aktivitesi, toplam kapasitesi ikinci sınıf seviyesinin
üstünde fakat 70 m3’den az, aktarmasız bir depolama tesisiyle ilgiliyse ise bu mesafe 10 metreye indirilir.
Yukarıda belirtilen mesafe, yerleşimlerden birinin yeraltında olması durumunda yarı yarıya düşürülebilir.
Bu arada, kapasitesi 4000 m 3 ün üzerinde olan sıvılaştırılmış hidrokarbür depolama tesisleri için, minimum
mesafeler şöyledir:
a) Biri sıvılaştırılmış hidrokarbür, diğeri B kategorisinden hidrokarbür bulunan iki tankın dış duvarları
arası 40 metre;
b) Biri sıvılaştırılmış hidrokarbür, diğeri C veya D kategorisinden hidrokarbür bulunan tankların dış
duvarları arası 25 metre.
BÖLÜM III- HİDROKARBÜR DEPOLAMA TESİSLERİNİN

BİNALARININ VE ERİŞİM YOLLARININ İNŞAAT KURALLARI
Kısım 1- Yollar, alanlar ve geçitler
Madde 301- Taşıtların yol, alan ve geçitleri
301.1- Yolların birleştiği dönemeç bağlantıları ve alanların tanzimi araçların serbest hareketini
sağlayabilecek şekilde yapılandırılmalıdır.
301.2- Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma işlemlerinim yapıldığı istasyonlara bağlayan yol ve alanların,
araçların sadece ileri manevrayla tahliye edilebilecek şekilde yapılandırılması gerekir.
301.3- Yol ve alanların düzenlenmesinin yağmur sularının tahliyesine izin verecek şekilde olması gerekir.
301.4- Yol ve alanların üzerinden geçecek olan boruların, 4 metre yüksekliğinde bir aracın geçmesine
müsaade edebilecek yükseklikte yapılması gerekir. Elektrik kabloları ve borular, yol ve alanların üzerinden
köprüler altına döşenerek veya kapalı koruyucular kullanılarak geçirilir ya da yerin altına yeterli derinlikte
gömülerek yıpranmamaları sağlanır.
301.5- Geçitler de yukarıdaki kurallara uygun olmalıdır. Fakat, yerin yapısı müsaade ettiği takdirde,
yağmur sularının tahliyesi için özel önlem almak gerekmeyebilir. Ayrıca, geçitler üzerinden geçirilecek boru
hatları yol seviyesi üzerinde en az 3,5 metre irtifada olmalıdır.
301.6- Maksimum kapasitesi 10.000 m3 olan depolama sistemleri için, yığma veya düzenli hidrokarbür
depolama parkları, kara tankeri yükleme ve boşaltma istasyonları, B kategorisinden hidrokarbürlerin mobil
tanklarının dolum tesislerinin erişim yolları, alanları ve geçitleri en az 3 metre genişlikte olmalıdır.
Toplam kapasitesi 10.000 m3’ün üzerinde olan depolama tesisleri için, kanallar, demiryolu tankeri boşaltma
istasyonları ve pompaları haricinde bütün hidrokarbür yerleşimlerinin erişim yolları, alanları ve geçitleri en
az 3 metre genişlikte olmalıdır.
Demiryolu tankerlerinin boşaltma istasyonlarının bulundukları yerleşimler, kaza veya yangın anında ilk
yardım ekiplerinin geçebilecekleri şekilde yapılandırılmalıdırlar (mobil yangın hortumu makaraları, köpük
püskürtücüler, vs.).
301.7- Depolama tesisinin kapasitesi ne olursa olsun, gidiş geliş hatlı yol ve alanların minimum 6 metre
genişlikte olmaları gerekir. Bu genişlik, bu yol ve alanların sadece bakım araçları tarafından kullanılması
durumunda 4 metreye indirilebilir.
Tahditli yol, alan ve geçitlerin açık ve belirgin panolarla işaretlenmeleri gerekir.
Madde 302- Demiryolları
Bir tesise ait demiryolu ve bunun ana demiryolu hattına bağlanması 4 Ağustos ve 27 Ağustos 1962 tarihli
kararnamelerle değiştirilen 4 Aralık 1915 tarihli kararnamenin hükümlerine uygun olarak yapılır. Bu
kararname Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kanununun II. kitabının 65. maddesinde belirtilen tesislerin demir
yolları üzerinde çalışanlarının emniyetinin sağlanması için alınmış bir kamu idaresi yönetmeliğidir.
Dolum ve boşalma işlemlerinin yapılacağı istasyona servis verecek demiryoluna yerleştirilecek elektrik
tesisatı, tel kopmalarından oluşabilecek kıvılcımların engellenmesi amacıyla, bu tali hattın bağlandığı ana
hattın işlemecisinin belirlediği teknik talimatnameye uygun olarak yapılır.
Bir demiryolunun altından boruların geçirilebilmesi için, hattı işleten işletmecinin bu konuda yetkili
servisinin onayının alınması gerekir. S.N.C.F. için başvuru makamı ilgili bölgenin tesisat dairesidir.
Elektriksiz demiryolu hatlarının üzerinden boruların geçebilmesi için, en yüksekte bulunan ray seviyesinin
üzerinde en az 4,80 metre irtifa bırakılması gerekir.
Boruların yeraltından geçirilebilmesi için demiryolu işletmecisinin izni gerekir.
Kısım 2- Farklı tipte tesislerin inşaatı
Madde 303- Metal yapı iskeletleri ve diğerleri
303.1- Metal yapı iskeleti
Yerden yüksekliği en az bir metre olan hidrokarbür tankı taşıyan metal iskeletlerin, tahta sehpa veya beton
direklerin 5 cm kalınlığında bir beton veya 4 cm kalınlığında çimento taş karışımı veya aynı özellilerde
başka yanmaz maddelerden yapılmış bir zarfla çevrelenmesi gerekir.
Bu zarfın yer seviyesinden 4,5 metre yüksekliğe kadar çıkması, tankın yüksekliği 4,5 metrenin altında ise
tankı en tepesine kadar kapatması gerekir. Zarf, iskelet ve tank arasıdaki kaynak noktalarına zarar
vermemelidir.
Tesislerin emniyet kontrolü aletler yardımıyla gerçekleştirilmeli ve aynı amaçla emniyet valfları veya
contaları veya buna benzer mekanizmalar yerleştirilmelidir.
Bakım aletleri ve vinçler, basınç altında çalışan aletler, termik alışverişini sağlayan borular, kompresörler
ve pompaların kendileriyle ilgili yönetmeliklere uygun bir biçimde ve kaliteli olarak yapılmış olmaları
gerekir. Basınç aletlerinin değişik parçalarının kalınlığının üretici tarafından, kullanıldığı servise göre en
yüksek sıcaklık ve basınç koşullarına göre yapılır.
Termik alışverişi sağlayan boruların ve basınç altında çalışan aletlerin yapıldığı maddeler, korozyonun
etkisini azaltmak veya ortadan kaldırmak için, bu aletlerin içinde dolaşan sıvıların özelliklerine göre seçilir.
Korozyon tehlikesi olan durumlarda, kullanılan metalin kalınlığı arttırılır.
Buhar taşıyan boru hatlarının var olması durumunda, bunların hidrokarbür nüfuzuna karşı etkin bir şekilde
korunması gerekir.
Kısım 3- Dolum ve boşaltma istasyonlarının inşası
Madde 304- Genel hükümler
304.1- Demiryolları, karayolları ve nehir yolları tehlikeli madde taşıma yönetmelikleri hükümleri, kara
tankeri, demiryolu tankeri ve deniz tankeri dolum ve boşaltma istasyonları için geçerlidir.
304.2- Deniz limanlarında geçerli tehlikeli madde taşıma ve depolamaya yönelik yönetmelik hükümleri,
tanker gemilerin dolum ve boşaltma istasyonları için de geçerlidir.
304.3- Kara tankerleri ve demiryolu tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyon sahalarının, kazayla dökülen
sıvılar bu istasyon bölgesinden uzağa gitmeyecek şekilde yapılandırılması gerekir.
304.4- Dolum tesisine ürün getiren boru bir mikro-filtreyle donatıldığı takdirde, borunun uzunluğuyla mikro-
filtre ve dolum ağzı arasındaki mesafe, statik elektrik şarjlarının etkisini düşürecek şekilde, yeterli
uzunlukta olmalıdır. Bu uzunluğun belirlenmesi işletmecinin sorumluluğundadır.
Madde 305- Dolum ve boşaltma istasyonları
305.1- Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyonları
305.11- Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyonlarının kurulması
Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyonlarının bulundukları mahaller ve bunlara giriş çıkış yolları ve
alanlarının pozisyonları, hidrokarbür kanalları ve dolum ve boşaltma istasyonlarının kendileri hariç olmak
üzere, gaz veya yanıcı buhar kaynağını oluşturabilecek hidrokarbür tesislerinin ve araçların kullanıldığı
bölgelerden mümkün olduğunca uzak bir yerde seçilmelidir.
305.12- Dolum ve boşaltma istasyonlarına giriş çıkışlar
Dolum ve boşaltma istasyonlarına giriş çıkışlar, zaruri olarak, madde 115 (b) şıkkında belirtilen geçitler
hariç, madde 115 (a) şıkkında belirtilen yol ve alanlar üzerinden yapılır.
305.13- Elektrik akımına ve statik elektriğe karşı alınacak önlemler
305.131- Dolum ve boşaltma istasyonlarının sabit parçaları (metal iskelet, metal kanallar ve aksesuarları)
sürekli olarak kablolarla elektriği iletebilecek şekilde birbirlerine bağlı olmaları ve bunların da toprak hattına
bağlı olması zaruridir.
305.132- Dolum işlemi tankerin altından (“kaynaktan” yapılan dolum işlemi) veya üstünden yapılabilir.
Dolum işlemi üstten yapıldığı takdirde, dalgıç tüp ve bu tüpün ucu metal olmayan bir maddeden yapılmış
olmalıdır. Dalgıç tüp metal olmadığı takdirde, uç kısmı iletken olmalı ve dolum istasyonunun sabit
borularından birine elektriği geçirecek şekilde bağlanmalıdır (örneğin, bir telle).
Dalgıç tüp, tankın dibine dokunabilecek şekilde yeterli uzunlukta olmalı ve uç kısmı fışkırtma yapmadan
akım sağlayabilecek şekilde düzenlenmelidir. B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürler için dolum
kolunun, dolum süresi boyunca sıvı içinde batık kalacak şekilde düzenlenmiş olması gerekir.
305.14- Hidrokarbürlerin toplanması
Dolum istasyonları, kazayla dökülen hidrokarbürlerin toplanabilmesini sağlayacak bir dışarı atma
sistemiyle donatılmalıdır. Dolum esnasında meydana gelebilecek sızıntılar bu amaçla hazırlanmış
kaplarda toplanmalıdır.
305.15- Hidrokarbürlerin dolumu esnasında alınması gereken önlemler.
Hidrokarbür boşaltma işlemi, alıcı tankın dolum kanalı üzerine sabitlenmiş bir donanım sayesinde
gerçekleştirilmelidir.
Fakat bu koşul yerine getirilemediği durumlarda, dağıtım kamyonunun hareketli aksamının uç kısmına,
boşaltmayı sürekli olarak elle kontrol edebilecek bir mekanizma yerleştirilmelidir.
305.2- Demiryolu tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyonları
305.21- Elektrik akımının etkisine ve statik elektriğe karşı alınacak tedbirler.
305.211- Sıvı hidrokarbür demiryolu tankeri istasyonları Madde 305.131 ve 305.132’nin hükümlerine
tabidir.
305.212- (19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 4) “Raylar uzunlukları boyunca veya en azından
dolum ve boşaltma istasyonlarına ulaşan bölümleri elektrik akımının geçebileceği şekilde birbirlerine
bağlanmaları ve bu kabloların da istasyonun iskeletine, bunların da toplu olarak bir toprak hattına
bağlanması zorunludur”.
“Elektrik taşıyan bir bağlantı söz konusu olduğunda, raylara bağlı toprak hattı ve Madde 305.3’te belirtilen
bağlantıların birbirlerinden ayrı olması veya aralarında elektrik bağlantı anahtarı donanımı bulunması
gerekir. Bunun dışında, bağlantının Fransa Demiryolları Şirketi (S.N.C.F.)’nin belirlediği özel kurallara da
uygun olması gerekir. (Genel tebliğ EF. 10 E2, no. 1)”
305.22- Çarpışmalara karşı alınacak önlemler
Dolum ve boşaltma sırasında demiryolu tankerlerinin kendi aralarında veya başka hareket halinde
araçlarla çarpışma olasılığı, alınacak emniyet önlemleriyle imkansız hale getirilmelidir.
305.3- Tanker gemi ve deniz tankerlerinin dolum ve boşaltma istasyonları
305.31- Elektrik akımına ve statik elektriğe karşı alınacak önlemler
305.311- Limanda döşeli boruların bir toprak hattına bağlanması gerekir. Bu toprak hattı prizi, rıhtımın
yakınına, su seviyesinin üstünde bir yere yerleştirilir.
Limanda bulunan sabit dolum veya boşaltma borularının, tanker gemiyle veya deniz tankeriyle bağlantıları,
izolasyon contaları vasıtasıyla izole edilmediği takdirde, elektrik malzemeleri hükümlerine uygun akım
kesme teçhizatıyla donatılmış bir kablo, rıhtımdaki toprak hattını gemideki borulara bağlar.
305.312- Rıhtım korozyonu önleyici bir elektrikli koruma altında ise alınacak tedbirler üzerinde özel bir
araştırma yapılması zaruridir.
305.32- İletişim kanalları
Verilen emirlerin anında yerine ulaşabilmesi, taşmaların kontrol edilmesi ve özellikle de pompalama
sisteminin gerektiğinde durdurulması için, pompa istasyonu ve alıcı istasyon arasında bir iletişim kanalı
öngörülmelidir.
305.33- Aydınlatma
Hareketli kolların ve esnek boruların kontrol edilebilmeleri için ve takma çıkartma işlemlerinin rahat
yapılabilmesi açısından aydınlatmanın yeterli derecede olması gerekir.
305.34- Tanker gemi, deniz tankeri ve duba valfları
Tanker gemi ve deniz tankerlerinin, karada bulunan kanallarla irtibatı yapılabilecek hidrokarbür kanallarının
uçlarında, genel dökümle üretilmiş valfların kullanılması yasaktır.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 8) ”Nitelikleri aşağıda belirtilen Fransız standartlarını haiz
dökümler, genel döküm olarak kabul edilmez:
- NF A 32201 Standardı: Küresel grafitli dökümler

- NF A 32301 Standardı: Lamel grafitli ostenit dökümler veya küresel grafitli dökümler”.
306.1- Bir sıvı fueloil veya gazyağı otomatik dolum istasyonu, TIR’ların dolum istasyonlarını düzenleyen
Madde 304.1, 304.3, 305.12 ve 305.14 hükümlerine uygun olmalıdır.
306.2- Bunların yanı sıra bir sıvı fueloil veya gazyağı otomatik dolum istasyonu aşağıda belirtilen özel
hükümlere de uygun olmalıdır:
1. Bu tip bir istasyonu besleyen tanklar, istasyonun üstünde bulunduğu ve aralıksız bir gözetlemeye tâbi
olmadıkları takdirde, dolum işlemleri haricinde kapalı olarak tutulan motorlu emniyet valflarıyla
donatılmalıdır.
2. Emniyet kilidi tertibatı aşağıda belirtildiği şekilde düzenlenmelidir:
a) İşletmecinin tayin edeceği yöntemler yardımıyla tertibat devreye sokulabilir;

b) Kullanım halleri dışında dolum pompasının elektriği kesilecektir;
c) Varsa, motorlu emniyet valfları, kullanım esnası haricinde kapalı tutulacaktır.
3. TIR tankeri ve istasyon iskeleti arasında doğru eşpotansiyel bağlantı gerçekleşmediği takdirde, dolum
işlemi bir tertibat vasıtasıyla engellenir.
4. Dalgıç tüp yükleme pozisyonunda olmadığı zaman tertibat dolum işlemini engeller.
5. Dalgıç tüpün uç kısmının batmasına kadar, otomatik bir tertibat dolum hızını 0,90 m/saniye olarak
sınırlandırır.
6. Dolum işleminin operatörün sürekli olarak kontrolü altında gerçekleşmesini sağlayacak bir tertibat
bulunur.
7. Fueloil ve gazyağı dolum işlemi esnasında, beş dakikada bir, otomatik olarak dolumu devam ettirecek
bir manuel komut olmadığı takdirde dolum işlemini durduran bir tertibat bulunur.
8. Kurulacak bir telefon hattı veya buna benzer bir alarm tertibatı, yangın durumunda tesis personelini,
komşu tesisleri ve en yakın ilk yardım merkezini haberdar eder. Telefon veya alarm sistemi dolum
tesislerinin yeterince yanına ve görünür şekilde konumlandırılmalıdırlar.
306.3- Dolum istasyonunu besleyen depolama sistemi, işletmecinin sürekli kontrolü olmadan düzensiz
olarak çalıştırılıyor ise, aşağıda belirtilen tertibatların yerleştirilmesi gerekir:
1. TIR boşaltma istasyonlarıyla ilgili Madde 304.1, 304.3, 305.12 ve 305.15’in genel hükümlerine riayet
edilmelidir.
2. Dolum ağzı kilitli bir kapağın altına yerleştirilmelidir.
3. Dolum kanalları yer üstünde oldukları takdirde, tankın dibine yerleştirilmiş bir çekvalfla donatılmalıdır.
4. Tank dolum seviyesi maksimum sınıra geldiğinde alarm verecek bir tertibatla donatılmalıdır.
Kısım 4- Yerleşimlerin inşası ve havalandırma
Madde 307- Yanmaz bina ve yerler
307.1- 109. maddeye istinaden, 1. ve 2. tip bölgelerin içinde ve 1. tip bölgelere 10 metreden az mesafede
bulunan binaların yanmaz özellikte olmaları gerekir.
Madde 308- Havalandırma
308.1- Madde 107 ve 108’de belirtildiği üzere işlemlerin veya teçhizatın kapalı bir yerleşimde korunması
gerekmiyor ise prensip olarak hidrokarbür tesisleri açık havada kurulurlar.
308.2- Hidrokarbür yerleşimi sürekli personel bulunan bir yerde ise, buranın havasının insan sağlığına
zarar vermemesi için her türlü önlem alınmalıdır.
Devamlı personel bulunmayan yerlerde, personel buraya girmeden önce havanın tehlikeli unsurlarından
arındıran her türlü önlemi alması gerekir.
308.3- Depolama tesisinin alt kısımlarında, özellikle çukur kısımlarda ve oluklarda hidrokarbür buharı
birikimini engelleyici her türlü önlemin alınması gerekir.
308.4- Hidrokarbür tesislerinde kullanılan yerleşimlerin kapılarının dışarıya doğru açılması gerekir.
Kısım 5- Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar
Madde 309- Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar
309.1- Standartlar
Fabrika kanalizasyonları, boru hatları, muslukları ve aksesuarları (valf ve manometreler, vb.)15 Ocak 1962
tarihli yönetmelik hükümlerine uygun olmalı ve yanı sıra petrol endüstrisince kabul edilmiş standartlara da
uymalıdır.
Böyle bir standart olmadığı takdirde, malzemelerin ASTM, API veya benzeri standartlara uyması tavsiye
edilir.
309.2- Borular ve oluklar
Hidrokarbür borularının döşendiği olukların başlarında ve sonlarında ve en çok her 25 metrede bir
hidrokarbür sızıntısını engelleyici mekanizmalar yerleştirilmelidir.
Borular, sızma durumunda risk doğurmayacak bir bölgedeki oluklara yerleştirilmiş ise, bu mesafe 100
metreye çıkartılabilir.
Bunun dışında, depolama tesisinin kapasitesi 30.000 m 3’ün üzerinde olduğu takdirde, iki mekanizma
arasındaki mesafe 100 metreye çıkartılabilir.
309.3- Boru destekleri
Boru destekleri metal veya tahta olabilir ve aşağıdaki şekilde yerleştirilir:
- Uzama, çekme ve genleşme ile oluşan mekanik zorlamalar boruların dayanıklılığını tehlikeye
sokmamalıdır.
- Desteklerin borulara temas ettiği noktaların paslanmaması veya paslanırsa bunun kolay şekilde
kontrol edilebilir nitelikte olmaları gerekir.
309.4- Yer seviyesi üstünde bulunan boruların üzerinden geçme
Yer seviyesi üzerinde bulunan boruların üzerinden geçmek için yapılan köprüler borulardan ayrı yapılmalı
ve gerekli ağırlığı kaldırabilecek sağlamlıkta olmalıdır.
309.5- Değiştirilmiş 15 Nisan 1945 bakanlık kararnamesiyle onaylanmış, tehlikeli maddelerin taşınmasıyla
ilgili yönetmeliğin 1031. maddesinin öngördüğü talimatlar bütün elastik dolum ve boşaltma boruları için
geçerlidir.
Bu borular, durumları gerektirdiğinde her defasında ve en fazla:
- maksimum kullanım basıncı 4 bar veya bunun üzerinde olduğu takdirde üretim tarihinden 5 yıl sonra
değiştirilmelidir;
- bu basınç 4 barın altında olduğu takdirde üretim tarihinden 7 yıl sonra değiştirilmelidir.
Elastik boruların sabit borular yerine sürekli olarak (bir aydan daha fazla bir süre için) kullanılması yasaktır.
Düzensiz dolum ve boşaltma istasyonları, kazan yakıt beslemeleri, mobil araçlara hidrokarbür taşıyan
donanımlar (pompalama grupları, bazı doldurma cihazları, vs.) veya C2 ve D2 kategorisinden hidrokarbür
dağıtım istasyonları bu yasaktan muaftır.
B, C1 veya D1 kategorisinden dağıtım istasyonlarıyla ilgili olarak, depolama tanklarından itibaren gelen
taşıma kanalları otomatik veya uzaktan kumandalı valflarla donatılmış olduğu takdirde, elastik boruların
sürekli kullanımı kabul edilebilir.
Bu durumda, dağıtım deposunun tabanının kazayla dökülmüş ve yayılmış hidrokarbürlerin toplanmasını

kolaylaştıracak şekilde düzenlenmesi gerekir.
Elastik boruların mümkün olduğunca kısa tutulmaları gerekir.
309.6- Hendeklerin içinden geçen borular
Toplama hendeklerinin içinde çapı 50 mm’nin üstünde vidalı hidrokarbür borularının kullanımı, vidalama bir
kaynak kordonuyla tamamlanmadığı takdirde yasaktır.
Bir yangın durumunda boruların içinde sıcaklık yükselmesi sonucu basınç artışı, basınç düşürücü bir
yöntemle engellenmelidir.
Hendek iç kenarlarından geçen boruların sıvı sızdırmazlığı yangına dayanıklı şekilde düzenlenmelidir.
Duvarların içinden geçen borulara, genleşme payı bırakılmalıdır.
Hendeklere bağlı borular, bu hendeklerden mümkün olduğunca direkt şekilde çıkmalı ve başka
hendeklerden geçmemelidir. Hendeklerden birinde yangın çıkması durumunda, yangın olmayan
hendeklerin tanklarının valfları gerekli işlemler için erişilir durumda konumlandırılmış ise bu tip geçişlere
izin verilebilir.
Tesise yabancı hiçbir borunun toplama hendeklerinin üzerinden geçirilmemesi gerekir.
Toplama hendeklerinin altında daha önceden var olan ve tesise yabancı olan borulara, işaret panolarıyla
yeraltı borularını belirleme veya buna eşit tertibatlar, minimum gömülme mesafeleri, gömülü boruların özel
bakım ve onarım talimatları... gibi gerekli şartların yerine getirilmesi kaydıyla müsaade edilebilir.
Tesise yabancı boruların veya gömülü elektrik kanallarının üstüne tank konumlandırılması yasaktır.
309.7- Hidrokarbür valfları
Genel dökümle yapılmış valfların hidrokarbür yerleşimlerinde kullanılması yasaktır.
Bunun dışında, tanklarda alt kısımlara yerleştirilen valflar galvanizli demirden, alüminyum ve alüminyum
alaşımlarından yapılmalıdır; termoplastik maddelerin kullanımı yasaktır.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 8) ”Nitelikleri aşağıda belirtilen Fransız standartlarını haiz
dökümler, genel döküm olarak kabul edilmez:
- NF A 32201 Standardı: Küresel grafitli dökümler

- NF A 32301 Standardı: Lamel grafitli ostenit dökümler veya küresel grafitli dökümler”.
309.8- Taşıt yollarında boruların geçirilmesi
Demiryolları, karayolları, geçit ve alanlardan geçirilecek gömülü ve dış borular 301 ve 302. maddelerin
hükümlerine tabiidir.
Kısım 6- Sıvı hidrokarbürlerin depolanması
Madde 310- Birden fazla kullanımı olan tanklar
Aynı tankın değişik kategorilerde hidrokarbürlerin depolanmasında kullanıma uygun olması durumunda,
tankın donanımı en çok özen isteyen hidrokarbür kategorisine göre ayarlanmalıdır.
Madde 311- Entegre Tanklar
312 ve 314. maddelerin hükümleri “nitelik belirleme” için kullanılan tesislere (hat üzerinde karıştırma,
analiz ediciler, vs.) ait entegre kapasitelere veya tanklara ve atık su işleme tesislerine uygulanmaz.
Madde 312- Tutma hendekleri
Her dış hidrokarbür tankına veya birden fazla tanka bir toplama hendeği tahsis edilmelidir. Bir toplama
hendeği aynı zamanda A kategorisinden tanklara ve B,C veya D kategorisinden tanklara tahsis edilemez.
312.1- Düz araziye yapılan hendekler
312.11- B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbürler (ağır fueloil haricinde)
312.111- Kullanılabilir tutma kapasitesi
Hendek içinde sadece bir tank bulunduğu takdirde, kullanım kapasitesi en azından bu tankın kapasitesine
eşit olmalıdır.
Tanklar aynı hendek içinde gruplandığı takdirde, hendeğin kullanılabilir kapasitesi en azından aşağıda
verilen değerlerden en büyüğüne eşit olmalıdır:
- En büyük tankın kapasitesinin % 100’üne

- Hendeğin içerdiği tankların toplam kapasitelerinin %50’sine
312.112- Aynı hendek içindeki tankların maksimum kapasitesi
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 9) “Madde 312-112 hükümleri iptal edilmiştir.”
312.113- Hendeklerin bölünmesi
İçinde birden fazla tank bulunan hendekler bölmelere ayrılmalıdır. Bu bölmelerin sayısı tankların toplam
kapasitelerine (V) göre aşağıdaki gibi belirlenir:
a) Toplam kapasitesi (V) 80.000 m3’ün altında olan bir hendeğin durumu:
Kapasiteler Bölme sayısı

V < 10.000 m3 2
10.000 m ≤ V < 20.000 m3
3
3
20.000 m3 ≤ V < 80.000 m3 4
Belirlenen kural daha büyük bir değer verdiği takdirde bölme sayısı hendeğe yerleştirilen tank sayısına
eşitlenir.
b)Toplam kapasitesi (V) 80.000 m3 veya bunun üzerinde olan bir hendeğin durumu:
Bu durumda, hendek, her bölmede 20.000 m³ veya üzerinde olan bir tank veya toplam kapasitesi 20.000
m3 veya altında olan bir veya birden fazla tank bulunacak şekilde bölmelere ayrılır.
Yukarıda belirtilen her iki a) ve b) durumlarında hendeğin bölmelere ayrılması, 0,70 metre yükseklikte
toprak yığınları veya aynı yükseklikte örme duvarlarla gerçekleştirilir.
c) Yatay ve düşey tanklar içeren bir hendeğin durumu:
Yatay ve düşey tanklar içeren bir hendekte, bu tanklar değişik bölmelerde gruplandırılmalıdır.
312.114- Hendek duvarlarının yüksekliği
Her halükarda, hendek duvarları iç kısmına göre en az bir metre yükseklikte olmalıdır.
312.12- Ağır fueloillerin depolamasıyla ilgili özel kurallar
Aşağıda belirtilen kurallar sadece ağır fueloil depolamasına tahsis edilmiş hendekler için geçerlidir.
312.121- Kullanılabilir tutma kapasitesi
- Hendek, toplam kapasitesi en fazla 10.000 m 3 olan bir veya birden fazla tank içerdiği takdirde,
hendeğin kullanılabilir kapasitesi en azından aşağıda belirtilen en büyük değere eşit olmalıdır:
- En büyük tankın kapasitesinin %50’si;

- Bütün tankların toplam kapasitesinin %20’si.
- Hendek, toplam kapasitesi 10.000 m3’den fazla olan bir veya birden fazla tank içerdiği takdirde,
hendeğin kullanılabilir kapasitesi en azından aşağıda belirtilen en büyük değere eşit olmalıdır:
- En büyük tankın kapasitesinin %100’ü;

- Bütün tankların toplam kapasitesinin %20’si.
312.122- Aynı hendekte bulunan tankların kapasitesi
Aynı hendek içinde bulunan tankların toplam kapasitesi sınırlı değildir.
312.123- Hendek duvarlarının yüksekliği
Her halükarda, toprak yığını veya örme duvarın hendeğin iç kısmına göre yüksekliği en az 1 metre
olmalıdır.
312.13- D2 kategorisinden hidrokarbürler
312.131- Aynı hendek içinde bulunan tankların toplam kapasitesi sınırlı değildir.
312.132- Bir hendeğe yerleştirilmiş en büyük tankın kapasitesi 10.000 m 3’ün üzerinde olduğu takdirde,
çevre örme duvar veya toprak siperler hendeğin içine göre en az 1 metre yükseklikte olmalıdır. En büyük
tankın kapasitesi en fazla 10.000 m3 olduğu takdirde, bu yükseklik 0,50 metreye indirilebilir.
312.14- B, C, D kategorisinden hidrokarbürler
Bir hendekte aynı zamanda B, C veya D1 kategorisinden tanklar ve D2 kategorisinden tanklar bulunduğu
takdirde, bu hendeğin kullanılabilir kapasitesi en azından aşağıda belirtilen en büyük değere eşit olmalıdır:
- En büyük tankın kapasitesinin %100’ü;

- Hendeğin içinde bulunan tankların toplam kapasitesinin %50’si.
Bunun yanı sıra hendek Madde 312.113’ün hükümlerine uygun olarak bölmelere ayrılmalıdır. Bu bölme,
mümkün olduğunca B, C1 ve D1 kategorisinden hidrokarbürleri C2 ve D2 kategorisinden
hidrokarbürlerden ayırarak yapılacaktır.
Bunların haricinde, Madde 312.112 hükümleri de geçerlidir.
312.2- Eğimli arazide yapılan hendekler
Tankların yerleştirildiği zemin eğimli ise, hendekteki duvar veya siperlerin minimum yüksekliğiyle ilgili
hükümler, eğimin yüksek bölümünde bulunan tarafları için geçerli değildir.
Duvar ve siperlerin yüksekliği gerekli olan tutma kapasitesine göre ayarlanmalıdır. Arazinin topografisi
sızan ürünlerin kazayla yayılmasına mani olabilecek şekilde ise, hendeğin yan kısımları duvarsız veya
sipersiz olabilir.
Eğimden dolayı, arazinin aşağı kesimlerinde siperler yapmak gerekiyor ve bu siperlerin yüksekliği de
herhangi bir acil durumda giriş çıkışa engel oluyorsa, siperlerin yüksekliğinin en az olduğu köşelerde giriş
çıkış kolaylıkları yapılmalıdır.
312.1. maddenin diğer hükümleri, eğimli arazide konumlandırılmış hendekler için de geçerlidir.
312.3- Tank bulunmayan hendekler
Alınan tedbirler, tankların hendek içinde yer almamasına rağmen hendeğe kazayla sızan ürünleri tutma
işlevini yapmasını sağlayabilecek ve akıntıları daha az risk ihtiva eden bölgelere taşıyabilecek ise, tanklar
hendeklerin dışında belirli bir uzaklıkta, aşağıdaki şartları yerine getirmek koşuluyla konumlandırılabilirler:
1) Arazi ve eğim itibariyle, tankın çevresi, muhtemel bir sızma durumunda ürünü hendeğe taşımalı;
2) Sızıntıların tankla toplama hendeği arasında izlediği yol, açık ateş bulunan bir bölgeden geçmemeli
ve tanklara giriş çıkış yolları üzerinde olmamalıdır.
Ağır fueloiller hariç B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbürler için, bir hendeğin gerçek minimum
kapasitesi bağlı olduğu en büyük tankın kapasitesine eşit olmalıdır.
Ağır fueloiller için, hendeğin gerçek minimum kapasitesi 312.121. maddede belirtildiği şekilde olmalıdır.
Aynı hendeğe bağlı tankların toplam kapasitesi sınırlı değildir.
Bir hendeğin bölmelere ayrılmasıyla ilgili kurallar, tank bulunmayan hendekler için geçerli değildir. Bir
toplama hendeğine bağlı birden fazla tankın sızıntılarının yayılma alanı, bu sızıntıların birbirine karışarak
bütün tankları etkilememesi için en az 0,15 metre yükseklikte duvar veya siperlerle ayrılmalıdır.
Hendeğin minimum derinliği 1 metre olmalıdır.
Madde 313- Hendeklerin inşası ve konumlandırılması
313.1- Hendekler toprak kazma, toprak doldurma veya her iki metodun karmasıyla yapılabilir.
313.2- Hendek duvarları, özellikle yangın durumunda yıkılmaların önlenmesi açısından toprak siper
şeklinde veya örme duvarla, hidrokarbürler basıncı yığılmasına direnebilecek nitelikte kaplanmalıdır.
Bunun yanı sıra, bu duvarlar yüksek sıcaklıktaki bir ateşe dört saat dayanabilecek dirençte olmalıdırlar.
Birleşme noktalarında kullanılan maddelerin genleşmesi bu dayanıklılık süresini düşürmemelidir. Köşelerin
de güçlendirilmesi gerekir.
313.3- Hendeğin duvarlarla çevrili olduğu durumlarda, bunların en azından hendek çevresinin yarısını
kaplayan bölümleri, 312. maddenin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, dış taban seviyesinden 3 metreden
fazla yükseklikte olamazlar.
313.4- Hendeklerin iç duvarlarını oluşturan toprak siperlerin başlangıcı, bu hendeğin içinde bulunan
tankların düşey izdüşümünden an az 1 m ileride olması gerekir.
Hendeklerin iç duvarları, bu hendekte bulunan tankların düşey izdüşümünden an az 3 metre ileride olması
gerekir. Bu mesafe birim kapasitesi 50 m3’ü geçmeyen tanklar için 1 metreye indirilir.
313.5- Hendeklerin yan duvarları geçirimsiz nitelikte olmalıdır. Toprak siper koruma söz konusu ise bu sıvı
geçirmezlik doğal yollarla veya özel bir muameleyle elde edilebilir.
313.6- Hendekler etrafına, en azından yarı çevreleri üzerinde olmak üzere, minimum 2,5 metre
genişliğinde erişim yolları (yol, alan ve geçitler) düzenlenmelidir.
Hendeklerden sadece bir setle ayrılan dış erişim yolları, bu kuralın uygulanabilmesi için, yukarıda bahsi
geçen erişim yollarına benzetilebilir.
Tank bulunan hendeklerin içinde ve taşma seviyelerine 3 metreden kısa bir alan içinde hiçbir petrol ürünü
ambalaj bulunmamalıdır.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 10) “Hidrokarbür depolamasına ayrılmış bir hendekte,
hidrokarbür dışında, bir kaza sırasında özelliklerinden dolayı bu kazanın sonuçlarını daha da kötü yönde
etkileyebilecek tipte ürünlerin (örneğin, zehirli veya asit içeren maddeler) depolanması yasaktır.
313.7- Eğimli arazide bulunan dibi su geçirmez hendekler, yağmur sularının, sızıntı sularının ve tankların
soğutulmasında kullanılan suların atılabilmelerine izin verecek şekilde donatılmalıdırlar. Normal olarak
kapalı olması gereken bu tertibatlar yanmaz, kapalı konumda hidrokarbürlere dayanıklı ve uzaktan
kumandalı olarak yapılmalıdır. Sular ancak hidrokarbürlerle kirlenmedikleri takdirde hendeğin dışına
temizlenmeden atılabilir.
Kirli oldukları takdirde, bu suların işletme içinde temizlenmesi, bu iş için ayrılmış tesislerde, her işletmenin
içinde belirlenen talimatnamelere uygun olarak yapılmalıdır.
313.8- Pompalar, kendilerini çalıştıran elektrik motorlarının ve elektrik donanımlarının 404.2. maddenin
hükümlerine uygun olması koşuluyla, hendeklerin içine yerleştirilebilirler.
Madde 314- Düşey silindirik tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması
314.1- Tankların konumlandırılması
314.11- Aynı hendek içinde bulunan B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tankları, yangın söndürme
araçlarının girişini kolaylaştıracak şekilde, bir erişim yoluna (yol, alan veya geçit) bitişik olmalıdır.
314.12- C2 veya D2 ya da C2 ve D2 kategorilerinden hidrokarbür tanklarının aynı hendek içinde
bulunanları 3 sıra halinde konumlandırılabilirler, fakat hiçbir tank erişim yolundan (yol, alan, geçit) bir
sıradan fazla ayrı düşmemelidir.
314.13- Aynı hendek içerisinde B, C1 veya D1 kategorisinden ve C2 veya D2 hidrokarbürler bulunduğu

takdirde bu tanklar Madde 314.11 hükümlerine uygun şekilde konumlandırılmalıdırlar.
314.2- Tanklar arası mesafe
Tankların arasındaki mesafe duvarlar arası yatay olarak ölçülerek saptanır.
314.3- Aynı toplama hendeğindeki tankların durumu
314.31- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tankları
Sabit veya yüzer tavanlı tanklar aynı hendekte konumlandırıldıkları takdirde, bu tanklar arasındaki
minimum mesafe aşağıda belirlenmiştir:
En büyük tankın çapı “d” Tanklar arası minimum mesafe

d≤6m 1,5 m
6 m < d ≤ 24 m d/4
minimum 2 m
24 m < d ≤ 40 m d/3
d > 40 m d/2
Fakat, içlerinde bulunmadıkları hendeklerin ortak tutma kapasitelerine bağlı tanklar için (tank bulunmayan
hendekler), minimum mesafeler:
- en az birinin çapı 40 metrenin üzerinde olan yüzer tavanlı 2 tank arasındaki mesafe 20 metreye;
- en az birinin çapı 50 metrenin üzerinde olan sabit tavanlı 2 tank arasındaki mesafe 25 metreye;
- en büyüğünün çapı 40 metrenin üstünde olan bir yüzer tavanlı tank ve bir sabit tavanlı tank arasındaki
mesafe 20 metreye indirilir.
314.32- C2 kategorisinden hidrokarbür tankları
Tanklar aynı hendekte konumlandırıldıkları veya kendilerinin dışında bir tutma kapasitesine bağlı oldukları
takdirde (tank bulunmayan hendekler), tanklar arasındaki minimum mesafeler aşağıda belirlenmiştir:
En büyük tankın çapı “d” Tanklar arası minimum mesafe

d≤6m 1,5 m
6>6m d/5
minimum 2 m
314.33- D2 kategorisinden tanklar
Tanklar aynı hendekte konumlandırıldıkları veya kendilerinin dışında bir tutma kapasitesine bağlı oldukları
takdirde (tank bulunmayan hendekler), tankların duvarları arasındaki minimum mesafe 1,5 metredir.
314.34- B, C1, D1, C2 ve D2 kategorilerinden hidrokarbür tankları
Değişik kategorilerden hidrokarbür tankları aynı hendekte konumlandırıldıkları veya kendilerinin dışında bir
tutma kapasitesine bağlı oldukları takdirde (tank bulunmayan hendekler), birbirine yakın iki tank arasındaki
minimum mesafe Madde 314.31 ilâ 314.33 hükümlerine istinaden, en büyük tankın çapı ve en geniş yer
gerektiren hidrokarbür kategorisi dikkate alınarak düzenlenir.
Örneğin, aynı hendekte konumlandırılmış çapı 10 metre olan B kategorisinden bir hidrokarbür tankı ile
çapı 42 metre olan C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür tankı arasında mevzuatta öngörülen mesafe
en az 21 metredir.
314.4- Değişik hendeklerde konumlandırılmış tankların durumu
314.41- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür tankları
Ayrı hendek içinde konumlandırılmış yüzer tavanlı tanklar arasındaki mesafe en az 0,65 d (en büyük
tankın çapı d) olmalıdır.
Ayrı hendek içinde konumlandırılmış sabit tavanlı tanklar arasındaki mesafe en az 0,8 d (en büyük tankın
çapı d) olmalıdır.
İki ayrı hendek içinde konumlandırılmış bir sabit tavanlı tank ile bir yüzer tavanlı tankın duvarları
arasındaki mesafe en az 0,65 d (en büyük tankın çapı d) olmalıdır.
314.42- C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür tankları
Ayrı hendek içinde konumlandırılmış iki tank arasındaki mesafe en az 0,2 d (en büyük tankın çapı d)
olmalıdır.
314.43- B, C ve D kategorisinden hidrokarbür tankları
İki ayrı hendek içinde konumlandırılmış ve birinde C, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür diğerinde ise
C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbür bulunan tanklar arasındaki minimum mesafe aşağıdaki iki
değerden en büyüğü olmalıdır:
0,5 d B ve 0,2 d C2 veya 0,2 d D21
İki ayrı hendek içinde konumlandırılmış ve birinde C2 kategorisinden hidrokarbür diğerinde ise D2
kategorisinden hidrokarbür bulunan tanklar arasındaki minimum mesafe 0,2 d (en büyük tankın çapı d)
olmalıdır.
Madde 315- Küre tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması
Küre tankların aralıkları ve konumlandırılmaları aynı çaplı düşey silindirik tanklara benzer.
Madde 316- Yatay silindirik tankların aralıkları ve bunların konumlandırılması
316.1- Yatay silindirik tanklar
Yatay silindirik tanklar Madde 314.1 ve 314.2 şartlarına ve aşağıda belirtilen hükümlere tâbidir:
a) Aynı hendekte bulunan ve hidrokarbür içeren iki yatay yerüstü tankı arasındaki minimum mesafe 1
metredir.
b) Ayrı hendekte bulunan iki yatay yerüstü tankı arasındaki minimum mesafe 5 metredir.
316.2- Düşey ve yatay tanklar
Madde 314 hükümleri bu duruma uygulanır. Düşey tanklar, yatay tanklarla aynı şekilde değerlendirilir.
1
dB = hidrokarbür bulunan tankların çapı B, C1 veya D1 kategorisi
dC2 C2 kategorisi
dD2 D2 kategorisi
Madde 317- Yeraltı tanklarının aralıkları ve bunların konumlandırılması
317.1- Yeraltı tankları
İki yeraltı tankı arasındaki minimum mesafe 1 metredir.
317.2- Yeraltı tankı ve yerüstü tankı
Bir yeraltı tankı ve bir yerüstü tankı arasındaki minimum mesafe 2 metredir.
Madde 318- Sıvı hidrokarbür tanklarının inşa ve donanımı
318.1- İnşaat kuralları
318.11- Yerüstü tankları aşağıda belirtilen koşullar göz önüne alınarak hesaplanır:
- Su dolumu;
- Kullanıcı tarafından belirlenen basınç ve depresyon;
- Sabit tavanlı tanklar için tavanın salt ağırlığı;
- Rüzgar etkisine ve kar ağırlığının yaratacağı aşırı yüke karşı, İmar Bakanlığının NV kurallarına uygun
direnç;
- Taban direnci;
- Bunların dışında, yüzer tavanlı tanklar rüzgarın anafor etkisi göz önüne alınarak tasarlanmalıdır;
- Metal zarfların çalışma oranları (içinde bulunan maddenin yoğunluğu 1'e eşit olan) en fazla aşağıda
değerlerde olmalıdır:
a) çekme gücüne %50 direnç
- 22 mm veya daha ince sac kalınlığı için;

- 22 mm üzerinde sac kalınlığı için; elle kaynak yapıldığı takdirde kaynak yerleri üzerinde veya
otomatik kaynak durumunda ise kaynak düğümleri üzerinde genel bir radyografi kontrolü
yapıldığı zaman.
b) çekme gücüne %40 direnç
- 22 mm üzerinde sac kalınlığı için, yukarıda belirtildiği şekilde kaynak radyografi kontrolü
yapılmadığı takdirde;
- Asitli maddeler içermesi planlanan tanklar için muhtemel ekstra kalınlık.
318.12- Tanklar su doldurularak bir direnç ve su geçirmezlik testinden geçirilir
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 11) “Tanklar yetkili bir servisin kontrolünde test edilmelidir. Test
sırasında bir tutanak düzenlenir ve bunun bir kopyası, yapılan tespitlerin gerekçeleriyle birlikte, tank
hizmete alınmadan önce sınıflandırılmış tesis denetçilerine iletilir.”
Yüzer tavanlı tanklar için, bu test maksimum kullanım seviyesine kadar su doldurularak yapılır.
Sabit tavanlı tanklar için, bu test maksimum kullanım seviyesinin 0,10 metre üstünde su doldurularak
gerçekleştirilir. Ek bir test tankın maruz kalması planlanan aşırı basınç uygulanarak yapılır.
Tankın depresyon direnci, başka bir testle tankın içinde yaklaşık 1 metre sıvı kullanılarak öngörülen
depresyonu uygulamak suretiyle teyit edilmelidir.
Yukarıda bahsi geçen maksimum kullanım seviyesi, işletmecinin sorumluluğu altında belirlenir.
318.13- Sabit tavanlı tanklar, kazayla meydana gelebilecek bir aşırı basınç halinde maksimum kullanım
seviyesi altında yırtılma olmayacak şekilde tasarlanmalıdır.
318.14- Birim kapasitesi en az 5000 m3 olan, B kategorisinden hidrokarbür depolanacak tanklar normal
olarak:
- yüzer tavanlı olabilir;

- kapalı yüzer tavanlı olabilir.
İçerdikleri havanın patlayıcı olmasını önleyici bütün tedbirlerin alınması kaydıyla, sabit tavanlı tanklar bu
durumlarda kullanılabilir; örneğin, hareketsiz gazı sürekli olarak atmosfer basıncı altında tutma yöntemi
uygulanabilir.
318.15- C5 kesme hidrokarbürleri (pentan, izopentan ...) depolanması planlanan küre tankların 0,4 bar iç
mutlak basınca dayanıklı olacak şekilde tasarlanmaları gerekir. Bunun haricinde, mevcut iç basıncı 1,5
barla sınırlayan valflarla donatılmalıdırlar.
318.16- (19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 12) “Yeraltı tankları, yanıcı sıvılar içeren yeraltı
tanklarının uyması gereken koşulları belirleyen 17 Nisan 1975 tarihli bakanlık talimatnamesine tabidir.”
318.2- Donanım
318.21- Tank donanımlarının, yırtılma, toprak yığılması, vs gibi durumlarda anormal basınçlara maruz
kalmayacak şekilde tasarlanmaları ve monte edilmeleri gerekir. Özellikle, tank ve musluk-valflar veya
durdurma klapeleri arasında, maksimum sıvı seviyesinin altında elastik boruların yerleştirilmesi yasaktır.
Hidrokarbür tankları çelik emniyet valflarıyla donatılmalıdır.
Tanklar hendeklerin siper yığınları veya çevre duvarlarına yakın bölgelerde konumlandırıldıkları takdirde,
bu valflar mümkün olduğunca siperlere veya duvarlara dönük olarak yerleştirilmemelidir.
Tank donanımları, D2 hidrokarbür tankları haricinde, yağmur sularını biriktirecek şekilde yapılmamalıdır.
Havalandırma sistemleri aşağıda belirtilen unsurları içermelidir:
- B, C1 veya D1 kategorisinden ürün içermesi planlanan tanklar için, belirtilen değerlerdeki basınç ve
depresyonu sınırlayan bağımsız bir tertibat;
- Sadece C2 ve D2 kategorisinden ürün içermesi planlanan tanklar için yeterli bir bölüm havalandırıcısı
(doldurma veya boşaltma kanallarının en azından yarısına eşit bölüm);
- Sıvıların yığılma olasılığının olduğu noktalarda düzenli olarak boşalmayı sağlayacak bir drenaj
sistemi.
Maksimum servis basıncı 60 mbar olan depolama tanklarının ölçüm açıklıkları ölçüm esnasında gaz
yayılmasını engelleyici tertibatla donatılır.
318.22- Tanklar yüzer tavanlı oldukları takdirde, bunlar her bir kapalı bölümün içinde atmosferi kontrol
etmeye yarayan açıklılarla donatılmalıdır.
318.23- Elektrikli ısıtıcıların sürekli olarak sıvı içinde batırılmış şekilde tutulmaları gerekir. Sıvı ısıtıcı
kullanan bir ısıtıcının dışarıda kalabilecek dış duvarının sıcaklığı 200ºC’ı geçmemelidir.
Kısım 7- Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması
Madde 319- Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması
Dolum zincirine entegre olmuş bir depolama kapasitesi 600 m 3 le sınırlandırılmıştır. Bu bütünün değişik
elemanları arasında hiçbir mesafe kısıtlaması yoktur.
Dolum zincirine entegre bir depolamadan ayrı bir depolama, yerleşim kuralları şemasında belirlenen
mesafelere riayet etmelidir.
Dolum zincirine entegre olmamış bir grup tankın kapasitesi 2500 m 3 le sınırlandırılmıştır.
Dolum zincirine entegre olmamış iki mobil tank arasındaki mesafe yerleşim kuralları şemasında verilen
talimatlara uygun olmalıdır.
Aşağıda belirtilen hacimler için:
- gazı alınmamış boş mobil tanklar, kapasitelerinin onda biri olarak değerlendirilir;
- boşaltılmış ve gazı alınmış mobil tanklar dikkate alınmazlar.
Madde 320- Özel kurallar
Entegre olmamış depoların B kategorisinden hidrokarbür içeren mobil tankları bir toplama hendeği içine
yerleştirilmelidir.
Bu toplama hendeğinin kullanılabilir kapasitesi, bu hendekte depolanabilir mobil tankların toplam

kapasitelerinin %60’ına karşılık gelmelidir. Fakat bu mobil tanklar, içinde bulunmadıkları bir toplama
hendeğine bağlı oldukları takdirde (Bkz. Madde 114.41), bu hendek için gerekli olan kapasite, mobil
tankların toplam kapasitesinin %30’una düşürülebilir.
Bu özel kurallar, toplam kapasitesi 5 m 3ü geçen bütün B kategorisinden mobil hidrokarbür tank grupları
için geçerlidir.
BÖLÜM IV- ELEKTRİK DONANIMI- MOTOR VE SABİT MAKİNELER
Kısım 1- Elektrik malzemeleri
401.1- Depolama tesisi elektrik ihtiyacını devlet kuruluşlarından alıyor ise, bu ağ ile ilişkinin, elektrik
enerjisi dağıtımında uyulması gereken teknik şartları belirleyen 13 Şubat 1970 tarihli bakanlıklar arası
kararnameye uygun olması gerekir.
401.2- Elektrik donanımlarının, elektrik tedarik eden tesislerin çalışanlarını koruyan 4 Kasım 1962 tarihli
ve 62-1454 sayılı yönetmeliğine uygun olması gerekir.
Alçak gerilimli elektrik donanımları NF C 15 100 standartlarında belirtilen hükümlere uygun olmalarıdır.
Elektrik kanalları belirli yolları takip etmeli ve özellikle de yolları çevreleyen bölgelerden geçirilmelidir.
Prensip olarak bu hatlar yerin altından geçmelidir. Emniyeti tehdit etmedikleri durumlarda havadan
geçirilebilirler.
401.3- Yeraltında gömülü olmaları durumunda özel belirleyici veya işaretler bu hatların yönlerini ve
yerlerini belirlerler.
Bu hüküm bir bina içinde bulunan ve güncelleştirilmiş kroki üzerinde yeri belirli BT kanalları için geçerli
değildir.
Madde 402- 1. tip bölgelerde kullanılabilir elektrik donanımı
402.1- 1. tip bölgelerde kullanılabilir donanım
1. tip bölgelerde kullanılan elektrik donanımları “emniyetli” olmalıdır.

402.2- Kanalların dışındaki donanımlar
Patlayıcı atmosferlerde kullanılabilir elektrik donanımlarını düzenleyen 28 Mart 1960 tarihli 60-295 sayılı
kararnameye ve bunun uygulama metinlerine uygun olarak, patlayıcı atmosferlerde kullanılabilir elektrik
donanımları “emniyetli” kabul edilir. Burada uyulması gereken şart, onayın patlayıcı atmosferin oluşma
ihtimali olan bölgeye uyan donanım grubuna göre verilmesidir.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 13) “Bu kuralın uygulanabilmesi için, bu kuralları onaylayan
kararnamenin 12. maddesinin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 18 Haziran 1963 tarihli ve D.M.T 4462
sayılı bakanlık talimatnamesinin öngördüğü emniyet standardını kullanan donanım emniyetli kabul edilir".
402.3- Kanallar
Aşağıdaki hükümlere uygun olarak yapılandırılan ve donatılan kanallar “emniyetli” olarak kabul edilir:
a) İki çelik levha ile korunan ve patlama riski olan yerlerde kullanılabilecek NF C 15 100 standartlarına
uygun çok iletkenli kablolar.
b) 14 Kasım 1962 tarihli ve 62-1454 sayılı kararnamenin hükümlerine istinaden, TBT 1 emniyet
kaynağından itibaren beslenen ve en çok 50 mA şiddetinde akım taşıyan kabloların aşağıdaki
niteliklere uyması durumunda:
- nominal gerilimi en az 250 volt;

- kalınlığı en az 0,2 milimetre olan iki çelik levhayla korunma.
c) (a) ve (b) şıklarında belirlenenden daha az kalınlıkta fakat yangının yayılmasına karşı özel koruma
kaplamalı, mekanik direnç yanı sıra hidrokarbürlere de dirençli, yukarıdaki kablolara eşdeğer zırhsız
veya zırhlı kablolar.
d) NF E 29-025 standardına uygun boru içinde izolasyonlu iletkenler (gaz borusu, ortalama seri) veya NF
E 03601 standardıyla tanımlanan Briggs cıvatalı ayaklı. Başka tür borular, özellikle elastik olanlar en
azından aynı direnci gösterebiliyorlarsa kullanılabilirler. Bir ateş kesicinin 1. tip bölgenin çıkışına
yerleştirilmesi gerekir.
Yukarıda a) b) ve c) de belirtilen kablo koruyucu levhalar ya galvanizli olmalı yada ateşin yayılmasını
engelleyici bir kaplamayla kaplı ve hidrokarbürlerin etkilerine karşı dirençli olmalılar.
a), b) ve c) deki niteliklere uyan kablolar ayrıca döşendikleri yerler boyunca şoklara karşı korunmalı,
sağlamlaştırılmalı ve ilgili yönetmeliklerine uygun bir biçimde aletlere bağlantıları yapılmalıdır.
Madde 403- 2. tip bölgelerde kullanılabilir elektrik donanımı
403.1- 2. tip bölgelerde kullanılacak elektrik donanımının aşağıdaki hükümlere uyması gerekir.
403.2- Kanallar dışındaki donanımlar
403.21- Kıvılcımlı malzeme
Normal çalışma şartlarında kıvılcım üreten malzemenin “emniyetli” olması gerekir.
1
Bu metne istinaden TBT sınıfı donanımlar, nominal gerilimi alternatif akımda 50 V'u geçmeyen veya
sürekli akımda 75 V olanlardır.
403.22- Kıvılcımsız malzeme
Normal çalışma şartlarında kıvılcım üretmeyen malzeme aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır:
- “Emniyetli” veya
- Dış mekanda korumasız (böyle bir koruma olsa dahi) kullanılabilir şekilde yapılmış ve sugeçirmez
nitelikte olan.
Bu son şıktaki belirtilen malzeme ayrıca, kullanım sahasına göre aşağıda belirtilen minimum niteliklere
sahip olmalıdır.
a) Döner makineler:
- NF C 200210 standardına göre en azından IP 445 seviyesine eşit koruma derecesinde gövde;
- Mekanik tahribata karşı 5 seviyesinde dayanıklı dış pervane mili;
- Şok veya sürtünme sonucu kıvılcım çıkartmayacak maddelerden üretilmiş iç (olduğu takdirde) ve dış
pervane.
Döner makinelerin hava soğutması iletken bölgeleri üzerinden (izolasyonlu veya değil) geçmemelidir.
b) Transformatörler:
NFC 20010 standartlarına göre bütün aletin koruma seviyesi en azından IP 445 e eşit olmalıdır.
c) Cebri havalandırmalı aletler:
Cebri havalandırmalı aletler bulunduğu takdirde, bunlar mümkün olduğunca 2. tip bölgeleri oluşturan
kaynaklardan gelen gaz ve yakıt buharından uzak tutulmalıdır. Örneğin bir motorun hidrokarbür pompası
böyle bir bölge oluşturuyorsa, havalandırma çıkışının pompanın yanından yapılası lazımdır.
d) Özel aksesuarlar:
Çok sıcak uçları olabilecek (tel veya sıcak katot) veya kapalı boru veya buna benzer bir gerecin içinde
kıvılcım üreten (örneğin cıvalı ampul) aksesuarlar ana malzeme ile aynı zarf içinde veya benzer seviyede
koruma sağlayabilen bir zarf içinde bulunmalıdır.
e) Aydınlatma malzemeleri:
En azından NF C 20010 standardı seviyesinde koruma:
- Şeffaf olmayan bölümleri için IP 445.

- Şeffaf bölümleri için IP 45
f) Isıtma aletleri:
Gizli iletkenli rezistans - Dış yüzey ısıtması en fazla 1200ºC veya bunun altında olabilir.
Isıtma ve aydınlatma aletlerinin bağlanma noktaları, kendi çalışmalarından kaynaklanan çok fazla sıcaklık
değişikliklerine maruz kalmamalıdır, böyle bir durum gevşemelere yol açar.
Bu nedenle direk olarak ampul yuvalarına veya ısıtıcı rezistansların üzerine takılmamalıdır. Hava
sıcaklığının 400ºC olduğu bir ortamda 600ºC’ı geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır.
Yuvalar veya rezistanslar ile bağlama noktaları arasındaki bağlantı kalıcı şekilde yapılmalı ve buna bağlı
olarak aletin bir parçası olmalıdır.
Kullanılan iletken modeli en yüksek çalışma sıcaklığına dayanıklı nitelikte olmalıdır.

403.3- Kanallar
403.31- Oluşum: 1. tip bölgeleri oluşturan elemanlar aynı zamanda kanalları oluştururlar.
403.32- Yerleştirme şekli: Yerleştirme şekilleri değişik olabilir, yalnız en azından aşağıda belirtilen iki şarta
uygun olmalıdırlar.
a) Zırhlı kablolar veya benzerleri:
Kablolar aletlere, herhangi bir çekmenin kablolardaki iletkenleri koparamayacağı şekilde sabitleştirilir.
Kablolar kanallardan, yapı iskeletinden veya duvarlardan vb.. geçirilebilirler ve normal çalışma şartlarında
olduğu gibi bakım sırasında da alacakları darbelere dayanıklı olacak şekilde mekanik olarak korunurlar.
Gerektiğinde ateşe dayanıklı bağlantılarla sabitlenirler.
Yukarıda belirtilen mekanik koruma 1. tip bölgelerde öngörülen korumadır.
b) Boru içindeki iletkenler:
Ark sızdırmaz zarf altındaki bir malzemeye bağlı olanlar ve 403.33. maddede belirtilen limitler
dahilindekiler hariç olmak üzere, bu boruların “emniyetli” olmaları gerekmez.
Sağlam bir boru modelinin kabloları, uzunlukları boyunca korumalıdır. Borular su yoğunlaşmaları
önlenecek ve özellikle de bu yoğunlaşmalar boşaltılacak şekilde tasarlanmıştır.
403.33- Kanalların aletlere bağlanması
Alete bağlanan kanalın “emniyetli” olması durumunda, bağlantı, 1.tip bölgelerde olduğu gibi ilgili
kararname hükümlerine uygun olarak yapılır.
Özellikle, boru içinde iletkenlerle oluşmuş ve ark sızdırmaz zarfla korunan bir malzemeye bağlanan bir
kanalda, borunun, zarfla alev kesici bağlantı arasında 402.3b maddesinde belirlenen hükümlere uygun
olması gerekir.
Aletin bağlı olduğu kanal “emniyetli” bir model değilse, bağlantı alet manueline göre yapılır.
Madde 404. Özel kurallar
404.1- Hidrokarbür buharı ihtiva eden bir yerleşimde elektrik donanımı
Hidrokarbür buharı ihtiva eden tank, boru gibi yerlerin içindeki elektrik aksamı, hidrokarbür ne kategoriden
olursa olsun emniyetli olmak zorundandır.
Bunun yanı sıra, hidrokarbür buharı ihtiva eden yerlerde bulunan ve normal çalışma şartlarında kıvılcım
üreten elektrik aksamları ikinci bir emniyet sistemiyle korunmalıdır.
Örneğin ark sızdırmaz zarf altında bir kontak düğmesi şu şartlar altında kabul edilebilir:
- Alete ait bir emniyet devresine bağlı olduğu takdirde;

- Kapalı bir ampul içinde bulunduğu takdirde;
- Zarfın contaları yerleşimin içine açılmadığı takdirde.
404.2- Toplama hendeğinin içinde bulunan bir elektro-pompanın durumu
Toplama hendekleri içinde bulunan elektro-pompa motorlarının ve elektrik aksamlarının emniyetli olması
gerekir.
Toplama hendeğinin dışında en az bir yönetim istasyonu bulunması zorunludur.

Kısım 2- Yıldırıma ve elektrik akımlarına karşı alınacak tedbirler
Madde 405- Yıldırıma ve elektrik akımlarına karşı alınacak tedbirler
Aşağıda belirtilen önlemler (elektrik bağlantısı, toprak hattı) elektrik akımlarının ve yıldırım düşmelerinin
etkilerini en aza indirmek için alınmıştır.
Toprak hattına bağlama rezistansı 20 ohm veya onun altında olan teçhizatlar “toprak hatlı” olarak kabul
edilirler.
Bu toprak bağlantıları özel toprak prizleriyle veya işçilerin korunması amacıyla toprak hattı döşenmesine
ilişkin 14 Kasım 1962 tarihli ve 62-1454 sayılı kararnameye göre yapılır.
Bu toprak prizlerinin ve toprak hatlarının belirli aralıklarla kontrol edilmesi sağlanmalıdır.
405.1- Yıldırıma karşı alınacak önlemler
Metal bir teçhizatın toprağa bağlanmasıyla, bağlama noktasının etrafında dönen koni şeklinde bir koruma
alanı oluşur. Bu koninin tepesi yapının tepesidir, eksen düşey ve taban yarıçapı yapının yüksekliğinin iki
katıdır.
Bu koruma konisi dışında kalan teçhizat ve metal yapıların toprak hattına bağlanması gerekir.
405.2- Elektrik akımlarına karşı önlemler
Elektrik akımlarının etkilerini en aza indirmek için önlemler alınmalıdır.
Bilerek yaratılan elektrik akımları (örneğin, paslanmayı önlemek amacıyla) bir tehlike kaynağı
oluşturmamalıdır.
İzolasyon contaları kullanılabilir.
Kısım 3- Elektriksiz sabit motor ve makineler
Madde 406- Sınıflandırılmış bölgelerde kullanılabilir elektriksiz sabit motor ve makineler
Sabit makineleri çalıştırmak için sınıflandırılmış bölgelerde kullanılan elektriksiz motorlar emniyetli
olmalıdırlar.
BÖLÜM V- SU KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ
Madde 501- Atık suları toplama ve arıtma tesisleri
Doğal ortama atılmadan önce hidrokarbürlerle kirlenmiş sular temizlemeye tâbi tutulmalıdır. Bu anlamda,
bu maddeyle ilgili kurallara uyulması zorunludur.
501.1- Bütün depolama tesisleri, kirli olabilecek suları toplayan atık su ağıyla donatılmalıdır; bunlar
öncelikle:
- Dolum ve boşaltma istasyonlarının kanallarıyla gelen atık sular;

- Tankların atıkları;
- Dolum ve boşaltma istasyonlarından ve açık havada bulunan pompalama istasyonlarından gelen
yağmur suları gibi hidrokarbürlerle kirlenmiş sızıntı suları;
- Tanker, gemi ve dubaların atık suları;
- Toplama hendeklerinden gelen kirli yağmur suları.
Kirli sular, bu tip suları üretebilecek yerleşimlerin yakınlarında bulunan ve yeterli miktarda kirli su bulunan
haznelerden toplanabilir.
501.2- İşletmenin aktivitesi ölçüsünde, bütün depolama tesisleri bir veya birden fazla atık su temizleme
tesisi içermelidir. Bu tesisler atık su ağının topladığı veya 501.1. maddede belirtilen tanklardan gelen kirli
suları temizleme işlemini gerçekleştirmelidir.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 14) “Arıtma tesislerinin, hedef olarak hidrokarbür oranı aşağıda
belirlenen değerleri geçmeyen suları bırakacak şekilde tasarlanması ve yapılması gerekir
- Hekzan ekstraksiyonuyla elde edilen suyun içinde organik madde süspansiyon dozajı yöntemiyle 5
ppm (NF T 90202 Fransız standardı);
- Toplam hidrokarbür dozajı yöntemiyle 20 ppm (NF T 90203 Fransız standardı).
501.3- Kirli su debisinin tesisin işleme kapasitesini aşma ihtimali olduğunda (örneğin, fırtınalardan sonra)
özellikle yeterli kapasitede tutma havuzları yerleştirilerek, atık suların arka arkaya işlenmesi için bütün
önlemler alınmalıdır.
501.4- Kirli su ağının toprağa su sızmasını önleyecek şekilde yapılandırılması ve suların takip ettiği
kanalların artıklar kolay kaldırılacak şekilde tanzim edilmesi gerekir. Bu kanallar kullanım sırasında maruz
kalabilecekleri mekanik ve fiziksel zorlamalara karşı koyabilecek kapasitede maddelerden yapılmalıdırlar.
Madde 501.5- Arıtma tesislerinde veya 501.1. maddede belirtilen haznelerde toplanan hidrokarbürlerin
doğal ortama atılması kesinlikle yasaktır. Bu hidrokarbürler bu işlemler için tasarlanmış tesislerde
yakılmalı veya geri dönüşüme tabi tutulmalıdır.
Madde 502- Atık sızıntı sularının kalitesi
502.1- Suların geri atılmasının kontrolü ve numune alımları, yürürlükteki kararnamelere uygun olmalıdır.
502.2- Sular geri atılmadan önce kontrolü ve numune alımlarının yapılabilmesi için her türlü tertibat hazır
olmalıdır.
502.3- Atılan sular sık aralıklarla kalite kontrole tâbi tutulmalıdır. Bu kontrollerin sonuçları bir kayıt defterine
işlenmelidir.
Madde 503- Su kanallarının ve denizlerin/göllerin korunması
Bütün yük iskeleleri veya yük iskelesi grupları, yüzer baraj gibi kaza anında hidrokarbürlerin yayılmasını
sınırlayan ekipmanlarla donatılmalıdırlar. Bu tip bir tertibat, tanker gemilerin ve deniz tankerlerinin hızlı
boşaltılmasını sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Bunun dışında, bu bölgede yeterli hacimde emici
madde rezervi oluşturulmalıdır.
Ayrıca, iskele tarafında bulunan sabit dolum ve boşaltma kanallarının uçları, hızlı kapanabilen valflarla
donatılmalıdır.
Madde 504- Yeraltı sularının ve toprağın korunması
504.1- Yeraltı sularının kirlenmesinin önüne geçebilmek için, özellikle depolama tesisi 15 Aralık 1967 tarihli
ve 67-1093 sayılı yönetmeliğin 1. maddesinde tanımlanan koruma alanının içinde konumlandırıldığı
takdirde, akan sularla hidrokarbürlerin yeraltına yayılmaları kesin olarak engellenmelidir. Bu konuyla ilgili
olarak aşağıda belirtilen talimatnamelere uyulması gerekmektedir.
İnşa edilecek olan toplama hendekleri su geçirmez nitelikte olmalıdır. Bilgi mahiyetinde aşağıda belirtilen
tekniklerden biri bu amaç için kullanılabilir:
a) Toprak 0,50 m kalınlığında sıkıştırılmış bir kil katmanıyla veya uygun bir bitümlü kaplamayla örtülebilir.
b) Kazayla meydana gelecek hidrokarbür taşmalarına karşı, tankın çevresinde 3 metre genişliğinde
betondan bir tutma çemberi oluşturulabilir. Bu tutma çemberi, bir kanal vasıtasıyla kirli atık su ağına
bağlanır ve toplanan akıntılar bu yolla yönlendirilir.
504.2- Yeraltı ve yerüstü (akarsular,vs.) sularının kirlenme riski olmadığı takdirde, hendeğin dibinin su
geçirir olması, yangına karşı bir emniyet faktörü oluşturabilir ve bu açıdan kabul edilebilir.
504.3- Yeraltı su katmanları özel bir özen gerektirdiğinde, depolama tesisi aktarmalı olduğu takdirde
kapasitesi ne olursa olsun veya 10.000 m3 üzerinde bütün aktarmasız depolama tesislerinde, su
katmanının etkin bir biçimde gözetimde tutulabilmesi için bir veya birkaç kalite kontrol kuyusu açılmalıdır.
Bu kuyular mümkün olduğunca depolama tesisinin içinde yer almalıdır. Sularda kirlenme tespit edildiğinde,
bunun giderilmesine yönelik her türlü tedbir alınmalıdır.
504.4- Toplama hendekleri dışında, hidrokarbür akışına maruz kalabilecek hidrokarbür pompalama
istasyonları, boşaltma istasyonları gibi yerleşimlerin tabanı su geçirmez nitelikte olmalı ve bu akışları atık
su ağına veya 501.1. maddede öngörülen kapasitelere yönlendirmelidir.
504.5- Ağır fueloiller, bitümler ve ağır yağlar haricinde içinde sıvı hidrokarbür saklanan tankların iç
kısımları, su geçirmezliklerini kontrol etmek amacıyla on yılda bir denetime tabi tutulmalıdır. Bu hüküm,
tankların dibinde meydana gelebilecek her türlü sızıntıya karşı teknik önlemler alındığı takdirde geçerli
değildir.
BÖLÜM VI- YANGINA KARŞI ÖNLEMLER
Kısım 1- İnşaat kaideleri
Madde 601- Uygulama alanı
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 15) ”Sadece ağır fueloil tankları bulundurulan toplama
hendekleri 602, 604.1, 604.3, 606.2, 607, 608 ve 609. maddelerin hükümlerine tâbidir.”
“Yeraltı depoları 607, 608 ve 609. maddelerin hükümlerine tâbidir.”
“Ayrıca, C5 (5 karbon atomu) tipi hidrokarbürler fiziki özellikleri bakımından B kategorisinde

sınıflanmalarına rağmen, pentan gibi bu tip hidrokarbürlerin depolanması, yangın önlemleri açısından bu
kısım altında öngörülen kurallara değil, A2 kategorisi için belirlenmiş kurallara tâbidir.”
Madde 602- Yangına karşı su kaynakları
602.1- Su rezervleri
602.11- B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbür depolama tesisleri
B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür saklayan ve 606. maddede belirtildiği üzere kendine özgü
sürekli debiyi sağlayacak kapasitede su kaynağı olmayan bütün depolama tesisleri tek başına veya diğer
sürekli kaynaklara ek olarak en azından:
- depolama tesisinin kapasitesi en fazla 10.000 m3 olduğu takdirde 1 saat 30 dakikalık;

- depolama tesisinin kapasitesi 10.000 m3’den fazla fakat 100.000 m3’den az olduğu takdirde 3 saatlik;
- depolama tesisinin kapasitesi en azından 100.000 m3 olduğu takdirde 6 saatlik
su rezervi oluşturmak zorundadırlar.
602.12- Sadece C2 veya C2 ve D2 kategorisinden hidrokarbür saklayan depolama tesisleri
602.11. maddeye istisna olarak, sadece C2 veya C2 ve D2 kategorisinden hidrokarbür saklayan depolama
tesisleri, 606. maddede belirlenen su debisini 1,5 saat sağlayacak kaynağa sahip olmalıdırlar.
602.13- Ek kurallar
a) Bitişik veya komşu B, C veya D1 kategorisinden depo için su rezervleri ortak olabilir. Böyle bir
durumda, rezervin toplam kapasitesi aşağıda belirtilen değerlere eşit olmalıdır:
- izole olarak alınan her bir ayrı depo için öngörülen en büyük rezerv;
- ilgili depolar için öngörülen diğer rezervlerin toplamının yarısı.
b) Mobil pompaların bu rezervleri kullanabilmeleri gerekir.
c) Yangın ağının beslenmesi bir sanayi tesisi ağından yapılıyorsa, yangınla mücadele için alınan su
debisinin bu tesisin çalışması engellememesi gerekir.
602.2- Yangına karşı su ağı
B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbürler saklanan bütün depolar 100 veya 150 milimetre çaplı, dona
karşı korumalı yangın ağızları ve direkleriyle donatılmış bir yangın ağı oluşturmalıdırlar. Bu araçlar normal
rakorlarla donatılmalıdır.
602.22- Su ağı şunları besleyebilir:
- yangın muslukları veya

- yangına karşı su alıcıları veya
- diğer bütün sabit veya mobil malzemeler.
602.23- Bu malzemelerin tesiste dengeli bir biçimde dağıtılması ve kolay ulaşılabilir yerlerde olmaları
gerekir. Risk ihtiva eden yerlerden uzakta, korunma altında olmalı ve maksimum kullanım emniyeti
sağlanmalıdır.
602.24- Hidrokarbür bulundurulan bütün yerlerin su ile korunabilmesi gerekir.
602.25- Sadece C2 kategorisinden hidrokarbür saklanan depolama tesislerinde, itfaiye ekiplerinin bu

tesise en çok 10 km mesafede bulunmaları durumunda yangınla mücadele için gerekli suyun itfaiye
ekipleri tarafından tedarik edilmesi kabul edilebilir.
İlgili vilayetin yazılı belgesi bu imkanların varolduğunu belirlemelidir.
Aksi takdirde bu depoların gerekli malzemelerle donatılmaları gerekir (pompa araçları, atık su boruları,
yangın suyu hortumları ve diğer küçük aletler).
602.3- Yangın ağının kuruluşu
602.31- Kanallar
Yangın ağını oluşturan kanallar sadece bu kullanım için ayrılmıştır.
Diğer devrelerin yangın ağından beslenmesi, yangın suyu gereksinimlerini (debi, basınç, rezerv)
etkilemeksizin bu devreye ihtiyacı olacak suyu verebilmesi şartıyla mümkün olabilir.
Yangın ağını oluşturan kanal ve diğer aksesuarlar kullanım esnasında mekanik ve fiziksel zorlamalara
karşı direnebilecek nitelikte olmalı, ateşe dayanıklı maddelerden yapılmalı ve paslanmaya karşı
korunmalıdır.
Yangına karşı mücadelenin etkin olabilmesi için kanal kesitlerinin gerekli debiyi ve basıncı verebilecek
şekilde hesaplanması lazımdır.
Bu kanallar mümkün olduğunca yol alan ve geçitleri takip eder.

Ağ mümkün olduğunca parçalı olmalı ve yangın söndürme işlemlerinin aksamaması açısından, yangının
sirayet ettiği bölgeleri süratle izole edilebilecek şekilde valflarla donatılmaları gerekir. Normal çalışma
halinde valflar açık tutulmalıdır.
Gerektiğinde, yangına karşı mücadele malzemelerinin etkin çalışma durumlarını garantilemek için, ağ
üzerinde belirli noktalara (köpük üreticiler, püskürtücüler vs..) kolay çıkarılabilir filtreler yerleştirilir.
602.32- Yangına karşı kullanılacak suyu pompalama yöntemleri
602.321- Genel durum
Yangın ağını besleyen suyun basınç ve debisi, tesise ait yöntemlerle veya tesis dışı bir su basınç
sistemine bağlanarak sağlanır. Bu sistemlerin çalışabilirliği garanti edilmelidir.
Su pompalama sistemlerinin tümü 606. maddede belirlenen su debisini, ilk yardım yöntemlerinin iyi bir
şekilde çalışması için gerekli olan basınçla sağlayabilmelidir.
Nominal saat başına debi 120 m3 üzerinde olduğu takdirde, en az iki pompa bulundurulmalıdır.
Mevzuat tarafından öngörülen debinin yarısından fazlası elektrik motorlarının çalıştırdığı pompalar
tarafından karşılanıyorsa, bu motorlar iki ayrı ve bağımsız elektrik kaynağı tarafından beslenmelidir.
Bu kaidenin yorumlanabilmesi için ayrı elektrik kaynağı olarak elektrik idaresinin tahsis ettiği ve şirketin
kendi ürettiği elektriği örnek olarak gösterebiliriz.
Pompa gruplarının termik motorları etkin ve süratli bir start sistemiyle donatılmalıdır; bu motorların
alıştırılmış olmaları gerekir.
602.322- Bitişik veya komşu depoların özel durumu
Bitişik veya komşu depoların yangın ağlarının normal pompalama metotlarıyla beslenmesi durumunda,
rezervin toplam kapasitesi
- izole olarak alınan her bir depo için öngörülen en büyük rezervlerin toplamı;
- ilgili depolar için öngörülen diğer rezervlerin toplamının yarısı.
Madde 603- Köpük kaynakları
B, C, veya D1 kategorisinden bütün hidrokarbür depoları köpük kaynaklarına sahip olmalıdır.
Bugünkü teknik koşullarda, köpük, klasik anlamda su ile bir köpük yapıcı ürünün karışımıyla elde
edilmektedir; bu karışım %3 civarındadır. Karışımın hacim artış oranı 6'dır.
603.1- Köpük rezervleri
Köpük rezervlerinin özel olarak seçilmiş ve süratle ve kolaylıkla devreye sokulabilecek yerlerde
konumlandırılmaları gerekir.
Mevzuata uygun rezervler en az aşağıda belirtilen değerlerin en büyüğüne eşit olmalıdır:
- B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürlerin saklandığı en büyük hendeği 0,40 metre kalınlığında

bir köpük tabakasıyla kaplamaya yeterli miktar (tanklar eksiltilmeden);
- Sadece C kategorisinden hidrokarbürlerin saklandığı en büyük hendeği 0,20 metre kalınlığında bir
köpük tabakasıyla kaplamaya yeterli miktar (tanklar eksiltilmeden).
Bugünkü teknik koşullarda, B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbürler için temin edilmesi gereken
köpük miktarı m² hendek alanı başına 2 litre, C2 kategorisinden hidrokarbürler için de 1 litredir.
603.2- Kompleksler
Mevzuat gereği mecbur oldukları fakat kendi başlarına köpük rezervleri oluşturmak istemeyen birden fazla
depolama tesisi aralarında birleşerek bir kompleks oluşturabilir. Böyle bir komplekse bağlı depolama
tesislerinin birbirlerine olan uzaklığı 10 km’yi geçemez ve hepsinin 20 km çapında bir çember içinde
bulunmaları zorunludur.
Bu depolama tesislerinin her biri aşağıda belirtilenleri temin etmelidir:
a) Depolama sistemine ait ve en büyük hendeği 0,20 m kalınlığında köpükle kaplayabilecek bir köpük
rezervi;
b) Ortak rezerv kompleksinden aşağıda belirtilen şekilde bir pay:
- kompleksin B, C1 veya D1 kategorisinden hidrokarbür saklanan en büyük hendeğini 0,40 metre

kalınlığında bir köpük tabakasıyla kaplayabilmek için gerekli miktar (tanklar eksiltilmeden);
- kompleksin sadece C2 kategorisinden hidrokarbür saklanan en büyük hendeğini 0,20 metre
kalınlığında bir köpük tabakasıyla kaplayabilmek için gerekli miktar (tanklar eksiltilmeden);
Rezervin depolama tesisleri arasında paylaşımı, 603.1. maddenin uygulaması sonucu izole olarak alınan
her depo için mecbur kılınan köpük miktarının herkese düşen pay oranında bölünmesiyle elde edilir.
Kompleks halinde depolama tesislerinde, her şirket diğer kompleks işletmecilerini depolama özellikleri
konusunda bilgilendirir ve herkese düşen payın belirlenmesi sağlanır.
603.3- Gerekli köpük debisi
Kullanılan yöntem ne olursa olsun, köpük üretici araçlar B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbür
saklanan en büyük tankın yüzeyini 10 dakika içinde 0,20 metre kalınlığında bir köpük tabakasıyla
kaplayabilecek debiye sahip olmalıdır.
Sadece C2 kategorisinden hidrokarbür saklanan depolarda, köpük üretici araçların itfaiye ekibi tarafından
veya 10 km dahilinde konumlandırıldıkları ve bu maddenin hükümlerinin öngördüğü yeterli malzemeye
sahip oldukları takdirde dış kuruluşlar tarafından taşınabileceği kabul edilir. İlgili vilayetin yazılı belgesi bu
imkanların varolduğunu belirlemelidir.
Aksi takdirde, işletmeler gerekli araçlarla donatılmalıdır.
Madde 604- Yöntemlerin uygulanması
604.1- Su
Su aşağıda belirtilen yöntemler vasıtasıyla kullanılabilir:
- sabit soğutma tesisleri tarafından;

- sabit su püskürtücüleri tarafından;
- seyyar su püskürtücüler veya tazyikli su püskürtücüleri, el püskürtücüleri gibi mobil araçlar tarafından;
- veya yukarıda belirtilen yöntemlerin kombinasyonuyla.
604.2- Köpük
Aşağıda belirtilen yöntemlerle kullanılabilir:
- Sabit tesisler yardımıyla;

- Ön karıştırıcılarla beslenen köpük üreteçleri, dökücüler, köpük kuleleri, el püskürtücüleri, motorlu
araçlar, köpük tabancaları gibi mobil yöntemlerle.
604.3- Mobil veya sabit yöntemler arasında seçim
Aşağıda belirtilen hükümler saklı kalmak kaydıyla, sabit ve mobil yöntemler arasında seçim işletmeciye
bırakılmıştır, bu seçimden sorumludurlar ve neden göstermelidirler.
Yüzer tavanlı tanklar sabit tesisler tarafından korunduğu takdirde, tavan ve tankın zarfı arasında bulunan
su geçirmezlik contasını süratle kaplayacak şekilde, tavanın çevresinde köpüğü tutacak bir donanım
yerleştirilmelidir. Su geçirmezlik contası pullarının, köpüğün bu contaya girişine engel olmaması için her
türlü tedbir alınmalıdır.
Birim kapasitesi en az 60.000 m3 olan yüzer tavanlı tanklar, 10 dakikalık bir süre içinde tavan dahil çevre
alanı kapsayacak şekilde, tankın zarfıyla yukarıda bahsi geçen köpük tutucular arasında 0,20 m
kalınlığında köpük katmanı oluşturabilen sabit bir donanımla korunmalıdırlar.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 15) “Bu donanım, halojen gazla çalışan ve hidrokarbür tankları
bakanlıklar arası komisyonu tarafından onaylanmış, yüzer tavan contası yangınını söndürebilecek sabit
başka bir tertibatla değiştirilebilir”.
“Bu tertibat aşağıda belirlenen özelliklere haiz olmalıdır:
- Contanın herhangi bir yerinde ateş olması halinde otomatik devreye giriş;
- Personelin bulunduğu bir yerde ışıklı göstergeli arıza ve hata durumu alarm sistemi;
- Ayrıca, nominal kapasitesi 100.000 m3ün üzerinde olan her yüzer tavanlı hidrokarbür tankı aşağıda
belirtilen donanımlara sahip olmalıdır;
- bu maddenin hükümlerine uygun sabit bir köpük dağıtıcı ve sabit bir köpük tutucu donanım;
- yukarıda belirlenen koşullara uygun, halojen gazla çalışan, yüzer tavan contası yangınını
söndürücü sabit bir donanım.
“Fakat, söz konusu tanklar için, köpük dağıtıcı donanım, halojen gazla çalışan ve hidrokarbür tankları
bakanlıklar arası komisyonu tarafından onaylanmış yüzer tavan contası yangınını söndürebilecek sabit
başka bir tertibatla değiştirilebilir”.
Madde 605- Sabit tesisler için öngörülen genel kurallar
605.1- Besleme
Bir taraftan depolama tesisinin korunmasını sağlayan sabit köpük tesisatının bağlantıları, diğer taraftan
sabit soğutma tesislerinin iç su dağıtım şebekesine olan bağlantılar ayrı olmalıdır.
605.2- Kumanda
Birden fazla sabit donamım aynı valf tarafından idare edilebilir; böyle bir durumda, her donanımın, yangın
durumunda su kayıplarını önlemek ve yangına daha etkin müdahale edilebilmesi amacıyla izole
edilebilmesi lazımdır. İzolasyonu gerçekleştiren valflar normal işletim sırasında açık olmalıdırlar.
605.3- Erişebilirlik
Kontrol valfları veya bağlantı merkezleri her zaman erişilebilir olmalı ve toplama hendeklerinin dışına
yerleştirilmelidirler. Kumanda edilen tank veya tankların dış duvarları kontrol merkezine 25 metreden az bir
mesafede bulunuyorsa, ateşe 4 saat dayanabilecek bir koruyucu panelle korunmalıdır. Bu hüküm ortak
olarak kullanılan köpük veya önkarışım merkezleri için de geçerlidir.
605.4- İşaretler
Toplama hendeğinde biriken suları dışarı atmaya yarayan valflar dahil olmak üzere, yangınla mücadele
sabit donanımlarının kumandalarının tabelalarla şekilde belirlenmeleri gerekir.
Madde 606- Nominal su debisi hesaplama prensibi
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 1-5) “Bir depolama tesisinde öngörülecek olan nominal su
debisi, 606-1 ve 606-2. maddelerin hükümlerinin uygulanması neticesi elde edilen en büyük su debisine
tekabül eder.
606.1- Sadece ağır fueloil içeren hendekler haricinde, B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbür tankları
içeren toplama hendeklerinin durumu:
- Ağ üzerindeki mevcut suyun toplam debisi B, C veya D1 kategorisinden bir deponun en kötü
şartlarda alev alma durumuna göre hesaplanır.
- En kötü şartlar varsayımıyla Q1 + Q2'nin toplamı olan Q debisi anlaşılır:
- Aşağıdaki şemada tanımlanan ve alev aldığı farz edilen tankın etrafına çizilen fiktif çemberin (ateş
aldığı farz edilen tank dahil olmak üzere) tamamen veya kısmen içinde olan, B, C veya D1
kategorisinden hidrokarbür tanklarının soğutulması için gerekli olan debi Q1'dir;
- Q2, alev aldığı farz edilen tankın üzerine verilecek olan köpük debisidir.
Tankların soğutulmasına yönelik olarak aşağıdakiler uygulanır:
- B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbür içeren ve yandığı farz edilen tankın üzerine, çevresinin
metresi başına bir dakikada 15 litre1;
- B, C veya D1 kategorisinden yüzer tavanlı ve nominal kapasitesi 7500 m³ün altında olan hidrokarbür
tankları için, yüzeylerinin dörtte biri üzerine2, m² başına dakikada 3 litre;
- B, C veya D1 kategorisinden yüzer tavanlı ve nominal kapasitesi en az 7500 m³ olan hidrokarbür
tankları için, yüzeylerinin dörtte biri üzerine2, m² başına dakikada 2 litre;
- Kapasitesi ne olursa olsun, B kategorisinden, yüzer tavanlı olmayan hidrokarbür tankları için,
yüzeylerinin dörtte biri üzerine2 m² başına dakikada 5 litre;
- Kapasitesi ne olursa olsun, C ve D1 kategorisinden, yüzer tavanlı olmayan hidrokarbür tankları için,
yüzeylerinin dörtte biri üzerine2 m² başına dakikada 2 litre;
“Köpüğün yayılmasıyla ilgili olarak, 0,20 metrelik bir köpük katmanının, alev aldığı farz edilen tankın
üzerine 10 dakikada uygulanması öngörülmektedir. Gösterge mahiyetinde, S yüzeyli (m² olarak) bir tank
üzerine köpük üretimi için m³/saat başına su debisi, çoğalma katsayısı 6 olarak alındığında, 0,2 S
civarındadır”.
“Aşağıdaki tablo yukarıdaki koşulların bir özetidir:
Dikkate alınacak Soğutma için Köpük için

tanklar Q1 Q2
R yarı çaplı S yüzeyli a) 15 l/dakika/m çevre’de (1) Q2 = 0,2 x S (20 cm)
ateş almış tank. köpük 10 dakikada
b) Tankların 1/4 yüzeyleri üzerindeki debi (2)
Alev aldığı farz edilen - B, C veya D1 kategorisinden yüzer tavanlı
tankın ekseni üzerinde, hidrokarbür depoları:
minimum R+15 m 1. nominal kapasite < 7500 m3 : 3 l/m2 /dakika
olmak üzere 2,5 R 2. nominal kapasite ≥ 7500 m3 : 2 l/m2/dakika
yarıçaplı bir silindirin - Nominal kapasitesi ne olursa olsun diğer tip
içinde tamamen veya tanklar
kısmen yer alan tanklar 1. Kategori B hidrokarbürler : 5 l/m2/dakika
2. Kategori C veya D1 hidrokarbürler: 2 l/m 2/dk
R=m Q = saat başına m³
S = m² l/m2/dk = m² ve dakika başına litre
1
Yatay silindirik bir tank için, yatay düzlem üzerinde düşey izdüşüm alanı dikkate alınmalıdır.
2
Dikkate alınan yüzey:
- yatay silindirik tanklar ve küre tanklar için toplam yüzey
- düşey silindirik tanklar için yan yüzey (zarf).
2
606.2- (19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 15) ”Sadece ağır fueloiller saklanan hendeklere
uygulanabilir özel kurallar.
“Sadece ağır fueloiller saklanan toplama hendeklerinde nominal su debisi, en büyük tankın, yarıçapı 1 m
daireye karşılık gelen bölümünü 15 litre suyla 1 dakikada soğutabilecek debidir".
Madde 607- Yangın söndürücüler
607.1- Hidrokarbürlerden doğan riskler
Tank, toplama hendeği ve kanallar haricindeki hidrokarbür bulundurulan yerlerde, taşınabilir veya tekerlekli
tip, oluşabilecek alevlere karşı etkili ve onaylı söndürücülerin bulundurulması zorunludur.
Söndürücülerin yerleştirilecekleri yerler ve adetleri işletmecinin sorumluluğu altında profesyonel kullanım

kaidelerine göre ve aşağıdaki minimum şartlara uymak kaydıyla belirlenir:
a) Dolum ve boşaltma istasyonları yakınlarında - 100 kg lık pudralı, tekerlekli bir söndürücü veya 50
kg’lık iki söndürücü (aynı söndürme gücüne sahip başka söndürücü ürünleri kullanan aletler de kabul
edilir)
b) Mobil tankların onarım veya dolum atölyelerinde - Atölye başına minimum iki adet olmak üzere, her
100 m2lik bölümler içinde 55 B onaylı bir söndürücü.
607.2 - Elektrik donanımının yarattığı risk
Transformatör, şalter veya bir veya birden fazla elektrik motoru bulunan yerler, taşınabilir ve elektrik olan
ortamda kullanılabilir minimum 2 söndürücü ile donatılmalıdırlar.
607.3- Söndürücüler
Profesyonel kullanım kurallarına göre, belirli tip söndürücülerin değişik yer ve bölgelere dağıtılması
gerekir.
Söndürücülerin geçerli standartlara (varsa) uyması ve NF-MIH onaylı olması gerekir.
Madde 608- Kum
Akan ürünleri durdurmaya yönelik yeterli miktarda kum rezervi, kürek ve el arabalarıyla birlikte uygun bir
şekilde dağıtılmalıdır.
Kum taşınabilir şekilde saklanmalıdır.
Madde 609- Dona karşı koruma
Sıcaklığın donma seviyesine düştüğü durumlarda yangın malzemelerinin kullanılabilmesi için gerekli
tedbirler alınmalıdır.
Kısım 2- İşletme kuralları
Madde 610- Yangınla mücadele ve acil müdahale gereçlerinin bakım yöntemleri
Yangınla mücadele ve ilk yardım gereçleri iyi şekilde muhafaza edilmeli ve belirli aralıklarla kontrol
edilmelidirler.
Bunun dışında, pompalama gruplarının termik motorları her iki haftada bir çalıştırılıp, yakıt hazneleri her
kullanımdan sonra tekrar doldurulmalıdır.
Köpük aletleri en az yılda bir kez kontrolden geçirilmelidir. Köpük aletinin depolama kazanları her
gerektiğinde temizlenmelidir.
Madde 611- Personel eğitimi
Depolama tesislerinin personeli belirli aralıklarla mesleki eğitime tabii tutulmalıdır. Personel ayda bir
yapılacak tatbikatlar esnasında, yangınla mücadele ve ilk yardım malzemelerini denemenin yanı sıra iç
operasyon planında belirlenen yöntemlerin tatbikatını yapar.
Yılda bir olmak üzere, tesis yöneticisinin ve ilgili kurum veya şirket yöneticilerinin aralarında mutabakata
varmasından sonra, itfaiye ekipleri ve tesisle anlaşmalı özel şirket elemanları tesis personeliyle birlikte
tatbikat yaparlar.
Depolama tesisinin bütün personeli iki yılda bir olmak üzere gerçek ateşle tatbikat yaparlar.
Ayrıca, sıvı fueloil veya gazyağı otomatik istasyonu kullanıcısı yangın anında alınması gereken tedbirler
hakkında bilgilendirilmelidir.
Madde 612- İletişim ve alarm yöntemleri
Yardım çağrılması, müdahale personelinin toplanması, ek müdahalenin yerine ulaştırılması ve önemli

operasyonlarda iletişimin sağlanması açısından iletişim araçları büyük önem taşımaktadır.
1000 m3ün üzerinde B, C veya D1 kategorisinden hidrokarbür muhafaza eden bütün depolama tesisleri en
yakın itfaiye ekiplerine telefonla bağlı olmalıdır. Toplam kapasitesi 10.000 m 3 olan depolama tesisleri,
mümkün olduğu takdirde, itfaiye ekiplerine direk hatla bağlanır.
Madde 613- Yangın yönergesi
Özel yangın yönergesi şunları belirler:
- Tesisin yangın durumunda nasıl organize olacağı;

- Müdahale ekiplerinin düzeni;
- Tatbikatların gerçekleştirilme sıklığı;
- Yangın ve ilk yardım gereçlerinin bakımıyla ilgili genel hükümler;
- Alarm ve iletişim yöntemleri;
- Dışarıdan yardım isteme yöntemleri ve bu çağrıyı yapabilecek tesis personeli;
- Acil durumda haber verilecek şahıslar;
- Acil durumda girişlerin kontrolü ve iç düzenin sağlanması.
Madde 614- Yangın kayıt defteri
Yangın malzemeleriyle yapılan tatbikatlar, bunların sıklıkları, yangın malzemelerinin denenmesi ve diğer
bütün gözlemler bir yangın kayıt defterine işlenir. Bu kayıt defteri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kanununun
II. kitabındaki ilgili tesislerdeki koruma ve temizlik kurallarının uygulanmasıyla ilgili kamu idaresi
yönetmeliğinin uygulanmasına yönelik, değiştirilmiş 10 Temmuz 1913 tarihli kararnamenin 28. maddesinin
belirlediği şekilde tutulur.
Madde 615- Bekçilik
615.1- Genel durum
Otomatik tesis yerleşimleri haricinde, B, C1 veya D1 kategorisinden 600 m 3 üzerinde hidrokarbür saklanan
bütün depolama tesislerinde ve C2 kategorisinden 10.000 m 3 kapasitenin üzerinde hidrokarbür saklanan
bütün depolama tesislerinde gerekli eğitimi almış işletme personeli, ürün hareketi olduğu zaman tesiste
hazır bulunmalıdır.
Ürün hareketlerinin dışında, yangın ve kazada müdahaleyle görevli işletme personeli 500 metreden yakın
bir mesafede oturmuyor ise depolar sürekli bekçi denetimi altında olmalıdır.
Yukarıda belirtilen personel veya bekçi, işletme yöneticisi tarafından kaza anında ne yapmaları gerektiğine
dair bir talimatnameyle bilgilendirilmelidir.
(19 Kasım 1975 tarihli kararname, Madde 5) ”Telesinyal yöntemiyle otomatik olarak kontrol altında tutulan
bir depolama tesisinde, ürün hareketleri dışında, gözetim görevinin sürekli gözetim merkezinde çalışan
personel tarafından yapılması kabul edilmiştir. Bu merkeze yukarıda belirtilen telesinyal sisteminin
gönderdiği bilgiler (yangın veya patlama anında alarm vs.) iletilir. Gözetleme merkezi birden fazla
depolama tesisi için ortak olabilir ve telefon bulundurma zorunluluğu vardır.”
615.2- Sıvı fueloil veya gazyağı otomatik yerleşimlerinin özel durumu
C2 kategorisinden 10.000 m³ün üstünde hidrokarbür kapasiteli sıvı fueloil veya gazyağı otomatik
yerleşimleri gözetim altında tutulmalıdırlar. Bu gözetim ve müdahale görevi, yerleşim mahallinde bulunan
veya tesise 500 metreden daha az mesafede oturan işletme personeli tarafından da gerçekleştirilebilir.
615.3- Hidrokarbür depolama komplekslerinin durumu
Bir hidrokarbür depolama kompleksinde, tesisler ortak bekçi kullanabilirler.
Madde 616- Trafik işaretleri
Yol kenarlarında yer alan depolama tesisleri, gerektiğinde yolun trafiğe kapatılabilmesi açısından, bakanlık
özel işaretler talimatnamelerine uymak durumundadırlar.
BÖLÜM VII- İŞLETME KURALLARI
Madde 701- Konu
Bu başlıkta belirtilen hükümler aşağıdakileri içerir:
- Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler;

- Donanımın kontrolü;
- Donanımın bakımı;
- Özel kuralları
Kısım 1- Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler
Çalışanların temizlik ve emniyetiyle ilgili yönetmeliğin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, her depolama tesisi
için bir emniyet yönetmeliği hazırlanır. Bu yönetmelik, işlem yapılan ürünlerin niteliklerine ve deponun
kapasitesine ve çalışma alanına göre değişik içerikli talimatnamelerle tamamlanır.
Madde 703- Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler
Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Genel emniyet yönetmeliği;

- Genel emniyet talimatnamesi;
- Özel emniyet talimatnamesi.
Genel emniyet yönetmeliği tesiste çalışan bütün personelin yanı sıra buraya giren herkese uygulanır.
Genel emniyet talimatnamesi geçici veya sürekli olarak günlük işlemleri yapan personele uygulanır.
Özel emniyet talimatnamesi özel işlemlerle ilgilenen personele uygulanır: Bakım işlemleri, tamirat, yapım...
Yangına karşı korunma talimatnamesi Kısmın V Bölüm 2'de ele alınmıştır.
703.1- Genel emniyet yönetmeliği.
Genel emniyet yönetmeliği depolama tesisinin içindeki uyulacak davranışları belirler.
Özellikle tesis içerisindeki trafik kuralları, çıplak ateş tespiti durumunda yapılacaklar, kişisel koruyucu
ekipmanlar ve kaza veya yangın durumunda yapılması gerekenler belirlenen konular dahilindedir.
Bu yönetmelik tesiste çalışan tüm personele ve tesiste çalışma yapan işçilere imza karşılığı verilir.
Tesisin içerisinde belirgin bir yere asılmalıdır.
703.2- Genel emniyet talimatnamesi
Bu talimatnameler çalışanların sürekli emniyetini ve hidrokarbür tesislerinin korunmasını hedefler, kazaları

önlemeyi ve sonuçlarını sınırlamayı amaçlar.
Takip edilmesi gereken genel emniyet prensipleri aşağıda belirtilen konular üzerinedir:
- İşlemlerin yapılış şekilleri;

- Toplu ve kişisel emniyet donanımlarının kullanılışı ve bakımı;
- Kaza, yangın, kaçak, yangınsız boru kopmaları durumunda alınacak önlemler.
Özel izin gerektiren manevra ve işlemleri sıralar. Bu belirtilen işlem ve manevraların geçekleştirilebilmesi
için özel talimatnameler gereklidir.
Genel emniyet talimatnameleri, ilgilenen personelin inceleyebilmesi için, çalışma yerlerinde ve bürolarda
hazır bulundurulmalıdır.
703.3- Özel emniyet talimatnameleri
Bunlar, belirli bir işlemle veya bir çalışmayla ilgili özel şartlar göz önünde tutularak, tamamlayıcı nitelikte
talimatnamelerdir: çalışmanın konusu ve niteliği, yeri, ortamı, süresi, kullanılacak aletler, vb.
Hedeflenen işlemler veya manevralar belirli şartların yerine getirilmesiyle emniyetli olarak
gerçekleştirilebilir, bu nedenle de özel izinlere tabidir.
Bu izinler işin nevini, çalışmalar esnasında çalışanların emniyetini sağlamak için alınacak tedbirleri ve
malzemelerin nasıl korunacağını yazılı talimatlarla belirlerler. Kuruluş sorumlusu veya onun temsilcisi
tarafından imzalanarak onaylanırlar.
Bu izinler tebliğ edilen şahısların adını taşırlar. Geçerlilik süreleri sınırlıdır ve alınması zorunlu emniyet
önlemlerine uyulmadığı veya çalışma koşulları değiştiği takdirde askıya alınabilir veya iptal edilebilir.
Bu talimatnameler gerektiğinde kuruluş personeline imza karşılığı tebliğ edilir.
Genel talimatnamelerle özel talimatnameler arasında kesin bir sınır yoktur; fakat bunlar bir bütün olarak
703.2 ve 703.3. maddelerin hükümlerine uygun olarak alınmalıdır.
703.4- Talimatnamelere uyulması
Tüm personel çalıştıkları bölge ve sorumlulukları dahilinde talimatnamelerin uygulanmasını takip eder.
Talimatnameler güncel tutulur.

Gerektiğinde, geçici bir talimatname genel yönetmeliği, özel ve genel talimatnameleri tamamen veya
kısmen değiştirebilir, ek kurallar getirebilir.
Bu tip geçici talimatnameler, ilgili tüm personelin haberdar edilebilmesi amacıyla kolay görülebilecek
yerlere asılır.
Kısım 2- Donanımın denetlenmesi
Madde 704- Donanımın denetlenmesi
Aşağıda belirtilen donanımlar belirli aralıklarla denetlenir:
- Yönetmeliklerde belirtilen basınç aletleri;

- Emniyet donanımları: valflar, seviye göstericiler, vb.
- 504.4. maddenin belirlediği koşullar dahilinde olan tanklar;
- Elektrik donanımı, toprak hatları ve varsa katodik koruma sistemleri.
Kısım 3- Donanımın bakım ve onarımı
Madde 705- Emniyet önlemleri
Onarım çalışmaları depolama tesisinin bir bölümünde ve diğer bölümleri normal şekilde çalışma
durumunda ise, aşağıda verilen örneklerdeki gibi bütün emniyet önlemlerinin alınması gerekir:
- Boruların içlerini nötrleştirirken veya gazını alırken ve boşaltırken;

- Flanş aralarına yerleştirilen, kolay değiştirilebilir metal contalarla tesisata giriş çıkışları izole ederken;
- Kanal delikleri açarken.
Kısım 4- Özel kurallar
A- TANKLAR
Madde 706- Tanklarla ilgili hükümler
706.1- Tankların seviye kontrolü
Tankların otomatik seviye kontrol sistemlerinin olmaması durumunda bu kontroller kullanıma göre belirli
aralıklarla yapılır. Sonuçlar yazılı olarak kaydedilir.
706.2- Atmosfer kontrolü
Tehlikeli atmosferlerin oluşma riski olan yerlerde, özellikle yüzer tavanlı tankların içinde, gerektiğinde
atmosfer kontrolleri yapılır.
706.3- Kurşunlu alkil eklenmiş benzin saklamış kapasite veya tankların temizlenmesi
Aşağıda belirtilen genel önlemlerin alınması zorunludur:
706.31- Çalışmalar kalifiye bir görevlinin sorumluluğu altında yapılmalıdır.
706.32- Tankların içinde çalışan operatörler gaz maskeleri ve su geçirmez elbiseler gibi emniyet
ekipmanları kullanmalıdır.
706.33- Tank açıklıkları, kirlenmiş aletler veya çıkartılmış çökeltiler yakınında çalışan görevliler filtre
kartuşlu maske ve koruyucu elbise kullanmalıdır.
706.34- Kurşunlu alkil eklenmiş benzin saklamış ve temizlenmemiş tanklar “TEHLİKE-TEMİZLENMEMİŞ

TANK" ibaresi taşımalıdır.
706.4- Yüzer tavanlı tanklar
Dolum ve boşaltma işlemleri esnasında yüzer tavanlı bir tankın üstüne çıkmak yasaktır. Yüzer tavan
üzerinde çalışan herkes, giriş köprüsü üzerinde duran ve uygun gaz maskesi takmış başka bir kişi
tarafından gözetimde tutulmalıdır.
B- ARAÇLARIN SEYRİ
Madde 707- Araçların seyri
707.1- Römork çekicilerin seyri
1. ve 2. tip bölgelerde kullanılacak olan römork çekicilerin motor ve donanımları:
- “emniyetli” olmalı veya

- dizel motorlu ise, bu yönetmeliğin ek hükümlerine uygun olması veya elektrik motorlu ise ikinci tip
bölgelerde kullanılabilir elektrik aletleri hükümlerine uygun olması gerekir. Bu tip motorlu araçlar için
özel bir seyir talimatnamesi hazırlanmalıdır.
Sınıflandırılmış bölgeler dışında normal vasıflı araçlar kullanılır.
707.2- Kuruluş dahilinde kullanılan motorlu iş araçların seyri
Kuruluş dahilinde kullanılan motorlu iş araçlarının (örneğin, çatallı taşıyıcılar) 1. tip bölgelerde
çalıştırılanları “emniyetli” olmalıdırlar.
2. tip bölgelerde seyredecek motorlu araçların motor ve donanımları:
- “emniyetli” olmalı veya

- dizel motorlu ise, bu yönetmeliğin ek hükümlerine uygun olması veya elektrik motorlu ise ikinci tip
bölgelerde kullanılabilir elektrik aletleri hükümlerine uygun olması gerekir. Bu tip motorlu araçlar için
özel bir seyir talimatnamesi hazırlanmalıdır.
Sınıflandırılmış bölgeler dışında normal vasıflı araçlar kullanılır.
707.3- Araçların dolaşımı
707.31- Genel Hükümler
a) Her türlü aracın (kara tankeri, kasalı kamyonlar, özel arabalar ...) yol, alan ve serbest geçitlerde seyri
serbesttir. Araçların maksimum yapabilecekleri hız, yolun, alanın veya geçidin özelliklerine göre
belirlenir.
Araçların dolaşımı (kara tankeri, kasalı kamyon, özel araba) dolaşıma açık yol, alan ve geçitlerde
serbesttir.
b) Dolum ve boşaltma istasyonlarının oluşturduğu 1. ve 2. tip bölgelerde park edilmesi yasaktır. Bu yasak
dolum veya boşaltma yapmakta olan araçları kapsamaz.
707.32- Dizel motorlu araçlar
Bu araçların tahditli yol, alan ve geçitlerde seyri şu şartlarla mümkündür:
- Motor ve aracın “emniyetli” olmaları durumunda şartsız;

- Motor ve aracın 2. ekin hükümlerine uygun olmaları durumunda özel kullanım talimatnamesi şartıyla;
- Dolum istasyonları dışında tahditli yol, alan ve geçitlerde, motor ve aracın ne “emniyetli” olması, ne
de Ek 2’de belirlenen hükümlere uygun olması durumunda, bu araçların geçici olarak kabulü özel
emniyet ve seyir talimatnamesine bağlı olması ve araç sorumlusunun izin belgesine sahip olması
şartlarıyla kabul edilebilir.
707.33- Marş motorlu araçlar
Marş motoruyla çalıştırılan araçlar, tahditli yol, alan ve geçitlerde, özel bir seyir talimatnamesi ve
sürücünün kullanma izni olması şartıyla, serbestçe dolaşabilirler.
Marş motoruyla çalışan kara tankerleri, sürücünün geçici veya sürekli bir özel dolum izni olması şartıyla
dolum istasyonlarına kabul edilebilir.
C- ÇIPLAK ATEŞ
Madde 708- Çıplak ateşle ilgili hükümler
708.1- Depolama tesisi içinde sigara içmek yasaktır. Bu yasak, sınıflandırılmış bölgeler dışında bulunana
büro ve lokaller için geçerli değildir.
708.2- Aşağıda belirtilenler dışında, depolama tesisi dahilinde çıplak ateş yapılması yasaktır:
- Özel yapım ve kullanım standartlarına haiz, tesisin çalışabilmesi için gerekli olan (örneğin, ocak);
- Belirli bölümlerde, sürekli izne tabi olarak: idari ve sosyal ofisler, atölye ve laboratuarlar.
Her halükarda, bu tip ateşlerin sınıflandırılmış bölgeler dışında yapılması zorunludur.
708.3- 1. ve 2. çeşit bölgelerde çıplak ateş kullanılarak tadilat yapılması gerekiyorsa, bu tip çalışmaların
özel talimatnamelerle yapılması zorunludur.
708.4- Madde 708.2 hükümleri aşağıda belirtilen durumlarda geçerli değildir
- Madde 707’ye göre seyreden araçlar;

- Madde 402, 403 ve 404’e göre kullanılan elektrikli araçlar;
- Madde 406’ya göre kullanılan sabit donanımlar.
D- HİDROKARBÜRLERİN DOLUMU VE BOŞALTILMASI
709.1- Tehlikeli maddelerin iç su kanallarında, demir yollarında ve karayollarında taşınmasıyla ilgili 15

Nisan 1945 tarihli yönetmelik hükümleri ve tehlikeli maddelerin deniz limanlarında taşıma ve depolanması
ile ilgili 27 Haziran 1951 tarihli yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla, hidrokarbürlerin kara
tankerlerine, demiryolu tankerlerine ve tanker gemi, deniz tankeri veya dubalara dolumu veya bunlardan
boşaltılması, bu maddenin hükümlerine uygun olmalıdır.
709.2- Toprak hattı olan sabit teçhizatlara aktarma işlemine başlanmadan önce kara tankerleri ve
demiryolu tankerleri elektrik hattıyla bağlanmalıdırlar.
Boşaltma işlemleri için elektrik akımının devamlılığı, iletken özellikte olduğu takdirde elastik borunun
kendisiyle sağlanabilir.
Demiryolu tankerlerinin dolum işlemlerinde elektrik akımın devamlılığı raylar üzerinden sağlanır.
709.3- Aydınlatmada kullanılan petrol ve jet yakıtı dolumu ve diğer hidrokarbürlerin daha önce jet yakıtı
veya benzin saklanmış tankerlere doldurulması için işletmeci maksimum dolum hızını belirler.
709.4- Dolum veya boşaltma yapmakta olan bir araç üzerinde hiçbir şekilde ölçüm veya numune alma
işlemi yapılamaz. İşletme tarafından yayınlanan bir talimatname, özellikle dolum işleminden sonraki
bekleme süresi olmak üzere bu tip bir işlemin koşullarını belirler.
Madde 710- Sıvı fueloil ve gazyağı otomatik istasyonlarına yönelik özel hükümler
Yönetici tarafından yayınlanan bir talimatname sıvı fueloil veya gazyağı otomatik istasyonları
kullanıcılarının takip etmeleri gereken işlemlerin sırasını belirler.
Bu talimatname görünür bir şekilde dolum istasyonuna asılmalıdır.
Madde 711- Kara tankerlerinin dolum ve boşaltma işlemleriyle ilgili özel hükümler
711.1- Dolum
711.11-
a) Onaylanmış bir standarda dahil olmadığı takdirde, NFM 88 070 dokümantasyon föyüne uygun bir
kıskaçla son bulan yumuşak bir iletken, dolum ve boşaltma istasyonunun tankerle olan elektrik
bağlantısını sağlar.
b) Araçlarda NFM 88071 dokümantasyon föyüne uygun en az bir adet pirinç döküm düğme bulunması
zorunludur. Bu düğme insan yüksekliğinde bir mesafeye yerleştirilmelidir. Yatay olarak tank veya
şasinin üzerine yerleştirilmesi gereken bu düğme, sürekli olarak iyi bir elektriki kontak oluşturmalıdır.
Düğmenin yeri kolay ulaşılabilir ve görülebilir olmalıdır. Bütün boyama işlerinden sonra bu düğmenin
itinalı bir biçimde kazınması gerekir.
Dolum ve boşaltma işlemleri için boruları bağlamadan önce tanker şoförü veya işletme personeli
kıskacı bu düğmenin üzerine takmalıdır.
c) Yukarıda belirtilen kıskaç ve düğme, en az bunlar kadar etkin başka sistemlerle değiştirilebilir.
711.12- Kara tankerlerinin tank veya tanklarıyla şasi arasında elektrik bağlantısı oluşturulmalıdır. Ayrıca,
sabit tanklar arasında da elektrik bağlantısı yapılmalıdır.
711.13- Dolum veya boşaltma esnasında, şoför, manevra yapmadan çıkabilecek şekilde aracın burnunu
istasyonun çıkışına doğru döndürür. Gerekli pozisyonu aldıktan sonra aracın yapacağı işlemler aşağıdaki
sıralanmıştır:
- El frenini çekmek veya tekerleklere kolay çıkarılabilir takozlar yerleştirmek ve aracı boşa almak;
- Aracın motorunu durdurmak;
- Aracın ışıklarını kapatmak ve aküyü devreden çıkartmak;
- Sabit istasyonla elektrik bağlantısını sağlamak ve dolum işlemlerine başlamak.
711.14- Birden fazla sabit tankta veya birden fazla bölmeli bir tankta, tek bir görevliyle elle yapılan
dolumlar için, sadece bir tek tepe kapağı açılabilir; diğerleri kapalı tutulmalıdır. Fakat, örneğin önayarlı
sayaçla otomatik olarak yapılan dolum işlemlerinde, bütün bölmelerin aynı anda doldurulması kabul
edilebilir.
711.15- Dolum ve boşaltma esnasında aracın veya motorunun üzerinde temizlik veya tamirat işlerinin
yapılması yasaktır.
711.16- Kıskaç ve pirinç düğme arasında oluşturulan bağlantı sadece aşağıda belirtilen durumlarda
kesilebilir:
- Üstten yapılan doldurma işlemlerinde, dolum istasyonunun valfları ve tepe kapakları kapandığı
zaman;
- Kaynaktan yapılan dolumda, bağlantı boruları sökülüp aracın rakor kapakları yerlerine takıldığı
zaman.
711.2- Boşaltma
711.21- Boşaltma işlemleri için sadece 709.2, 709,4, 711.12, 711,13. maddelerde öngörülen hükümler
geçerlidir.
711.22- Pompayla yapılan aktarmalarda, pompalama işlemini yapan motor elastik boruların
bağlanmasından sonra çalıştırılır.
Madde 712- Demiryolu tankerlerinin dolumu ve boşaltılması
712.1- Bağlantıda elektrik akımı olduğu takdirde, sabit istasyonun toprak hattı ile rayların toprak hattı,
305.212. maddede belirtilen anahtarın kapatılması yoluyla, ancak elektrik akımı kesildikten sonra ve
boruların yerlerine takılmasından önce birbirlerine bağlanabilirler.
Bunun tam tersine, anahtarın açılması boruların çıkarılmasından sonra ve elektrik akımının kesilmesinden
önce yapılır.
712.2- Madde 711.12 hükümleri demiryolu tankerlerinin sıvı hidrokarbür dolum ve boşaltma işlemlerine
uygulanır.
Madde 713- Tanker gemi veya deniz tankerlerinin dolum ve boşaltma işlemleri
713.1- Elektrik akımı ve statik elektriğe karşı alınacak önlemler
713.11- Rıhtımda bulunan dolum ve boşaltma sabit boruları ile gemi arasındaki olası elektrik akımı,
izolasyon contası vasıtasıyla izole edilmemiş ise, aşağıda belirtilen önlemler alınmalıdır:
a) Madde 305.311’de öngörülen iletken hat, toprak hattı ile tanker gemi veya deniz tankeri kanalları
arasına yerleştirilir;
b) Bu iletkenin yerine yerleştirilmesi veya çıkarılması esnasında, kesme mekanizmasının açık olması
gerekir.
c) Elastik boru, bu mekanizmanın kapanmasından sonra takılır ve açılmasından önce çıkarılır.
713.12- Rıhtımda bulunan dolum ve boşaltma sabit borularıyla gemi arasındaki olası elektrik akımı,
izolasyon contası vasıtasıyla izole edilmiş ise, tanker gemi veya deniz tankeri ile rıhtım arasında
eşpotansiyel bağlantı gerekli değildir.
713.13- Rıhtım paslanmaya karşı elektrik akımıyla korunduğu takdirde özel önlemlerin alınması ve
bunların talimatname şeklinde dolum ve boşaltma istasyonlarının yakınlarına asılması gerekir.
713.2- Dolum ve boşaltma işlemleri
713.21- Pompalama işlemlerinin depolama tesisinin belirlediği bir sorumlu nezaretinde gerçekleşmesi
gerekir. Bu sorumlu veya kendisi için çalışan bir personel bu işlemleri aralıksız kontrol etmelidir.
713.22- İşlemler esnasında, gerektiğinde pompalamanın durdurulabilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
713.23- Valfların açılmasının boru ve contaların patlamamasına neden olmaması için her türlü tedbir
alınmalıdır.
Madde 714- Taşıma araçları arasında aktarma.
Değişik taşıma araçları arasında yapılabilecek aktarmalar için, hidrokarbürlerin dolumuyla ilgili VII. kısmın
D paragrafının hükümleri geçerlidir.
EKLER
Ek 1- “Emniyetli” dizel motorların imalatı ve testiyle ilgili özel kurallar
Patlayıcı atmosferlerde çalıştırılacak ve kullanılacak bir dizel motoru özel kurallara uygun şekilde imal
edilerek aşağıda belirtilen tehlikelere karşı korunmalıdır:
a) Patlayabilir özellikte atmosferin sıcak bir nokta ile tetiklenmesi, geri dönen alevler, giriş ve egzost
aksamları arasında veya egzostta oluşması muhtemel bir patlamadan ötürü parlaması;
b) Motorun atmosferden ötürü boğularak zarar görmesi.
Bu amaçla, 1. tip bölgelerde kullanılan dizel araçlar aşağıda belirtilen hükümlere uygun olmalıdır:
A- İmalat kuralları
Madde 1- 1. tip bölgelere açılan bir motorun giriş ve egzost aksamları plakalarla kaplanmalı veya aynı
emniyeti sağlayabilecek buna benzer diğer sistemlerle donatılmalıdır.
Plaka kaplama aşağıdaki belirtilen şartlara uygun olmalıdır:
1. Plakaların uzunlukları en az 50 mm ve kalınlıkları en az 2 mm olmalıdır.
2. İki komşu plaka arasındaki aralık maksimum 0,7 mm’dir. Plakalar münferit olarak sökülebilir ise egzost
takozları bu plakaların parçası olmalıdır. Deformasyon durumunda plakaların birbirlerine olan aralığı
yukarıda belirtilen değerlerin dışına çıkmaması için, bu takoz veya çıkıntılar plakalarla aynı uzunlukta
ve birbirlerine mümkün olduğunca yakın olmalıdırlar.
Egzost takozlarında veya çıkıntılarında birleştirme amaçlı vidalar, cıvatalar veya saplamalar
kullanılması durumunda, bir plakanın takoz veya çıkıntısı ile komşu plakaların aynı parçaları
arasındaki etkin conta uzunluğu en az 10 mm olmalıdır.
3. Plakaların montaj işlemleri 2 komşu plaka arasındaki mesafeyi arttırmayı imkansız kılacak şekilde
olmalıdır.
Şekil 4 bu şartlara uyan bir aksam örneğini göstermektedir.
4. Egzost plakaları, parçası oldukları motorun normal çalışma şartlarında maruz kaldıkları paslanma
etkisine dayanabilecek nitelikte olmalıdır.
5. Plakalar, her halükarda şoklara karşı korunmalıdırlar.
6. Plakaların aksamının temizlenebilirlik açısından kolay sökülebilir türden olmaları gerekir.
Olağan temizlik işlemleri için metal-plastik contalar haricinde, sökülmesi gereken parçaların arasına
esnek metal contalar yerleştirilerek aynı metalin birbirine değmesinden meydana gelebilecek
paslanmalar veya termik etkiyle contalarda yırtılmalar olması önlenir.
BAĞLANTI VE MONTAJ ÖRNEKLERİ
Madde 2- Giriş ve egzost aksamı arasındaki bölgede dolaşan gaz veya dumanı kuşatan oda aşağıdaki
belirtilen şartlara uymalıdır:
1. Kuşatan odayı oluşturan parçalar arasındaki contaların 1 uzunlukları en az 25 mm olmalıdır (Şekil 1a,
1b, 1c, 1d).
Bir file contanın uzunluğu, filenin vida ekseni yönündeki yüksekliğinin 1,5 katı olarak hesaplanır (Şekil
2).
Vidaların, cıvataların veya saplamaların yerleştirilebilmesi için kuşatan odanın contaları üzerinde
açılacak deliklerin geldiği yerlerdeki conta etkin kalınlığı 10 mm'nin altında düşmeyecektir (Şekil 1a,
1b, 1c).
Düz montaj durumunda contaların birbirine bakan yüzleri arasındaki mesafe veya silindir geçme
montaj durumunda birbirine geçen dişi ve erkek parçaların çapları arasındaki fark 0,3 mm yi
geçmemelidir (Şekil 1a, 1b, 1c, 1d).
2. Geçme duvarlı her mobil parça en azından 25 mm boyunca yönlendirilmelidir; mobil parçalarla bunları
yönlendirme aksamları arasındaki boşluk 0,3 mm den fazla olmamalıdır. Mobil parça ve bunun
yönlendiricisi ortak merkezli iki silindirle sınırlanmışsa, iki silindir arasındaki çap farkı 0,3 mm yi
geçemez (Şekil 3a, 3b).
3. Zarfların çeperine hiçbir cıvata deliği yapılamaz veya vida delerek geçirilemez ( Şekil 1b, 1c).
4. Metal parçaların imalat sonrası şekil değiştirmesi sonucu, egzost aksam parçalarının montajında
kullanılan cıvata ve vidaların sayısı ve kullanıldığı yerlerin dağılımı contanın niteliklerine zarar
veremeyecek şekilde olmalıdır.
Madde 3-
1. Motorun kullanıldığı bölgelerde egzosttan çıkan gazla temas halinde olan yüzeylerin sıcaklığı,
yanmayı tetikleyebilecek sıcaklığın altında olmalıdır.
Güncel teknik bilgiler çerçevesinde bu sıcaklık genel olarak 200ºC’dır.
Bir bölgenin atmosferi sadece ticari bütan veya propan gazları içeriyorsa, kabul edilebilir maksimum
sıcaklık 300ºC'a yükseltilebilir. Fakat, bu durumda dahi atmosferle temas halinde olan fakat petrol
ürünleri sıçramalarına (gres yağı, gazyağı, vb.) karsı koruması olmayan yüzeylerin sıcaklığı her
halükarda 200ºC’ı geçemez.
2. Egzosttan çıkan gazın sıcaklığının yukarıda belirtilen değerlerin üstüne çıkmamasını sağlamak için,
bu gaz, su püskürterek, su içinden geçirilerek veya başka herhangi bir etkin metotla soğutulmalıdır.
3. Egzosttan çıkan gazın her halükarda yukarıda belirtilen değerler içinde kalmasını sağlayabilmek için,
motor, kazayla bu sıcaklığın belirli limitler dışına çıkması durumunda kendisini durdurabilecek bir
sistemle donatılır.
Madde 4- Motorun boğularak zarar görmesini engellemek amacıyla motorun yakıt giriş bölümüne
yerleştirilen otomatik bir aksam vasıtasıyla hava emmesi ani olarak bloke edilir ve yakıt gelişi de
engellenerek motorun durdurulması sağlanır. Bu iki işlem aynı zamanda elle de yapılabilmelidir.
Hava emişinin kesilmesini sağlayan aksamın yeterince sıvı geçirmez bir maddeden yapılarak, besleme
şekli ne olursa olsun (normal veya yakıtlı havayla) motoru durdurması sağlanmalıdır.
Bu aksamın tekrar çalışır hale getirilebilmesi, direkt olarak giriş mekanizması üzerinde elle müdahaleyle
gerçekleştirilmelidir.
1
18 Haziran 1963 tarihli kararnameye göre zarfı oluşturan elemanlar arasında iç ve dış iletimi sağlayan
boşluk.
Madde 5- Bu motorların ve bu motorların monte edildikleri araçların elektrik donanımlarının emniyetli
olmaları gerekir.
Madde 6- Egzost gazının en uç çıkış noktası açık havaya doğru ve çalışan personeli rahatsız etmeyecek
şekilde olmalıdır. Yerden yüksekliği minimum 2,5 metre olmalı (demiryollarında yer ray seviyesinden
başlar). Bu egzost bacası düşey olarak yukarı doğru açılmalıdır.
B- Test kuralları
Madde 7- Giriş veya egzost aksamı, belirli bir hacimde hava ve %3,6 oranında bütan 1 karışımının elektrik
kıvılcımıyla patlatılmasıyla ortaya çıkan basıncın %150'sine eşit bir basınca dayanabilecek dirençte
olmalıdır. Bu test basıncı en az 3 bardır.
Madde 8- Bu aksamların örnekleri 7. maddede belirtilen karışımı içeren bir test odasına bırakılır. Ateşleme
aksamın içinde gerçekleştirilir ve patlamanın oda atmosferine sirayet etmemesi gerekir.
1
Hava ve %3,6 bütan karışımı, hava ve %3 pentanla değiştirilebilir.
Ek 2- Geçici olarak 1. veya 2. tip bölgelerde kullanılacak
dizel motorlu mobil araçların özel imalat kuralları
Madde 1- Bu araçların donanımları, trafik kanunları ve tehlikeli madde taşımacılığıyla ilgili yönetmeliklerin
yanı sıra aşağıda belirtilen hükümlere de uygun olmalıdırlar.
Madde 2- Kazayla karbon gazı yoğunlaşan bir atmosferde motorun boğulmasını önlemek için, araç, özel
bir komut sistemiyle donatılmalıdır. Yerden veya araç kabininden kolay bir şekilde idare edilebilecek bu
komut sistemi, etkin bir şekilde hava emme veya egzost aksamını kapatmalı ve eşzamanlı olarak da
enjeksiyon pompasının komut sistemini sıfırlamalıdır.
Trafiğe çıkış tarihi 1 Mayıs 1969’dan önce olan araçlar için enjeksiyon pompasının eşzamanlı olarak
sıfırlanması gerekli değildir.
İşletmecinin sorumluluğu altında, kazayla karbon gazı yoğunlaşan atmosferde, motorun boğulmasını
önleyici değişik sistemler kabul edilebilir. Fakat, önerilen sistem açıkça yeterli emniyet garantilerine sahip
olmadığı takdirde, sınıflandırılmış tesis denetçileri buna itiraz edebilir.
Madde 3- Egzost borusu iyi muhafaza edilmelidir.
Madde 4- Araç kabinlerinde bulunan ısıtma cihazları patlayıcı atmosferde kullanılabilecek tipte olmalıdır.
ŞEKİLLER
ŞEKİLLER
MEVZUATIN BİR PARÇASI DEĞİLDİR,
KURALLARIN YORUMLANMASINI KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN
YOL GÖSTERİCİ NİTELİKTEDİR.

ŞEKİLLERİN LİSTESİ
Şekil 1 - Depolama tankları

Şekil 2 - Kara tankerlerinin dolum istasyonları
Şekil 3 - Kara tankerlerinin alttan dolum istasyonları
Şekil 4 - Tanker gemi ve deniz tankerlerinin dolum istasyonu
Şekil 5 - Demiryolu tankerlerinin dolum istasyonu
Şekil 6 - Mobil tankların dolum tertibatı
Şekil 7 - Çukur ve oluklar
Şekil 8 - Açık tip separatörler
Şekil 9 - Yanıcı gaz veya buhar bulunma olasılığı olan genel kapalı yerleşimler
Şekil 10 - 1. tip bölgelere açılan genel kapalı yerleşimler
Şekil 11 - Petrol donanımı bulunan özel kapalı yerleşim
Şekil 12 - Depolama tankı

Şekil 14 - Kara tankeri dolum istasyonu
Şekil 15 - Kara tankerlerinin alttan dolum istasyonları
Şekil 16 - Tanker gemi ve deniz tankerlerinin dolum istasyonu
Şekil 18 - Açık tip separatörler
Şekil 19 - Çukur ve oluklar
Şekil 20 - Kara tankerlerinin boşaltma istasyonları
Şekil 21.a - Demiryolu tankerlerinin boşaltma istasyonları
Şekil 21.b - Tanker gemi ve deniz tankerlerinin boşaltma istasyonu
Şekil 22 - Pompalar
Şekil 23 - Kapalı yerleşim
Şekil 24 - Depolama tankları (C2 veya D2 kategorisinden hidrokarbürlerin)
Şekil 25 - Tankların konumlandırılması

Şekil 26 - Tank bulunan bir toplama hendeğinin kullanılabilir kapasitesi
Şekil 27 - Tank bulunmayan bir toplama hendeğinin kullanılabilir kapasitesi
Şekil 28 - Aynı hendek içinde bulunan tanklar arasındaki mesafe
Şekil 29 - Aynı hendek içinde bulunan değişik kategorilerden hidrokarbür tankları arasındaki mesafe
Şekil 30 - Farklı toplama hendeklerinde bulunan tanklar arasındaki mesafe
Şekil 31 - Hendeklerin inşası ve konumlandırılması
Şekil 32 - Nominal yangın suyu debisi – hesaplama kuralı
Şekil 1
DEPOLAMA TANKI
KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (a)
Binaların dışında veya açık bir yerde veya sundurma altında
Tank > 200 m3 R = 5 m

Tank ≤ 200 m3 R = 3 m
Aşağıdakilerin oluşturduğu bölgeler:
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbür bulunan yerlerin dışa açılan valflarının delikleri veya havalandırma
sistemlerinin delikleri.
- Kategori B, C1, D1 sabit hidrokarbür tanklarının iç kısımları.
Şekil 2
DOLUM İSTASYONLARI
KARA TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (b)
- Dolum sırasında taşıma araçlarının kullanmakta olduğu dolum ağzı merkezlerinin uç konumları.
- Bekleme konumundaki dolum hareketli kolu veya elastik boru ağızlarının merkezi.
NOT: DEMİRYOLU TANKERİ dolum istasyonları için de aynı bölgeler kullanılır.

Şekil 3
ALTTAN DOLUM İSTASYONLARI
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (a ve b)
- Yükleme konumundaki taşıma araçlarında kullanılan dolum ağızları.

- Bekleme konumundaki hareketli kol veya elastik boru ağızları.
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbür içeren kapalı alanların valf ağızları veya havalandırma ağızları.
Şekil 4
DOLUM İSTASYONLARI
GEMİ TANKER VE DENİZ TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (a ve b)
C ≤ 200 m3 R=3m
C > 200 m3 R=5m
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbür bulunan yerlerin dışa açılan valflarının delikleri veya havalandırma
sistemlerinin delikleri.
Şekil 5
DOLUM İSTASYONLARI
DEMİRYOLU TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
- Bekleme konumundaki dolum hareketli kolu veya elastik boru ağızlarının merkezi.
Şekil 6
MOBİL TANKLARIN DOLUM TERTİBATI
BÜTÜN BİNALARIN DIŞINDA VEYA AÇIK BİR YERLEŞİMDE VEYA BASİT SUNDURMA ALTINDA
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (c)
Dolum işlemleri süresince oluşturulan bölge

Şekil 7
ÇUKUR VEYA OLUKLAR
PETROL TEÇHİZATI BULUNAN, SERBEST HAVALANDIRMASIZ ÇUKUR VEYA OLUKLAR

YA DA TİP 1 BÖLGELERDEKİ DİĞER ÇUKUR VEYA OLUKLAR
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (d)
1) Örtülmemiş veya havalandırmasız çukur veya olukların iç kısımları: Kategori B, C1, D1

hidrokarbürlerin kaçak oluşturabilecek flanş ve muslukları.
2) Bitişik yerleşimler tarafından oluşturulan ve tamamen veya kısmen sınıflandırılmış bölgelerin içinde
bulunan çukur veya olukların iç kısımları.
Şekil 8
AÇIK TİP SEPARATÖRLER
15 m3 KAPASİTENİN ÜZERİNDE KATEGORİ B HİDROKARBÜR İÇERİR
BÖLGE TİP 1 - Madde 110.211 (f)
- 15 m³ kapasitenin üzerinde Kategori B hidrokarbür bulunan separatörlerin taşma alanları.

Şekil 9
GENEL KAPALI YERLEŞİMLER
TEÇHİZATTA MEYDANA GELEN KAÇAK SONUCU

OLUŞMASI MUHTEMEL YANICI GAZ VEYA BUHAR İÇERİR
BİNA HACİM SINIFI:

Şekil 10
GENEL KAPALI YERLEŞİMLER
TİP 1 BÖLGELERE AÇILAN GENEL KAPALI YERLEŞİM
BİNA HACİM SINIFI:

Şekil 11
ÖZEL KAPALI YERLEŞİMLER
(MADDE 108’DE BELİRTİLEN İKİ KATEGORİDEN BİRİNE AİT)
PETROL TEÇHİZATI İÇERİR
BÖLGE TİP 1, yarıçapı 5 m ve yüksekliği de yerleşim yüksekliği kadar olan silindirin iç hacmi olarak
tanımlanır. Silindirin ekseni, Kategori B hidrokarbür buhar veya gaz yayılma deliğinin düşey eksenidir.
Şekil 12
DEPOLAMA TANKI
BÖLGE TİP 2 - MADDE 110.221
- Havalandırma sistemlerinin ve tank valflarının hava tahliyeleri

Şekil 13
DEPOLAMA TANKI
BÖLGE TİP 2 - Madde 110.221
- Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbür tanklarının, kanal kesitlerinin üzerine veya kapasitesi en fazla 0,1
m3 olan kanalların veya kapasitelerin üzerine yerleştirilen termik genleşme valfları haricinde, valf hava
tahliyeleri ve tasfiye hatlarının uçları.
Şekil 14
DOLUM İSTASYONLARI
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbürlerin dolum istasyonlarındaki işlemler süresince muhtemel yayılma

delikleri.

Şekil 15
ALTTAN DOLUM İSTASYONLARI
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbürlerin dolum istasyonlarındaki işlemler süresince muhtemel yayılma

delikleri.
- Havalandırma sistemlerinin ve tank valflarının hava tahliyeleri

Şekil 16
DOLUM İSTASYONLARI
TANKER GEMİLER VE DENİZ TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbürlerin dolum istasyonlarındaki işlemler süresince yükleme rampalarında

oluşması muhtemel yayılma delikleri.
Şekil 17
DEPOLAMA TANKI
- Tank bulunan toplama hendeklerinin taşma sınırına kadar olan alanlar.

- Tankların duvarlarına D mesafesinden daha az bir mesafede bulunan bütün noktaları içeren hacimler.
D değeri:
3 m tank için ≤ 200 m3
5 m tank için > 200 m3
Şekil 18
AÇIK TİP SEPARATÖRLER
KATEGORİ B HİDROKARBÜR İÇERİR
Separatör > 15 m3 D = 10 m
Separatör ≤ 15 m3 D = 7,50 m
- 15 m³ kullanılabilir kapasitenin üzerinde Kategori B hidrokarbür bulunan açık tip separatörlerin taşma
alanları.
Şekil 19
ÇUKUR VEYA OLUKLAR
PETROL TEÇHİZATI BULUNAN, SERBEST HAVALANDIRMASIZ ÇUKUR VEYA OLUKLAR

YA DA TİP 1 BÖLGELERDEKİ DİĞER ÇUKUR VEYA OLUKLAR
- Tip 1 bölgelerdeki sınıflandırılmış çukur veya olukların kenarları.

Şekil 20
BOŞALTMA İSTASYONLARI
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbürlerin boşaltılması sırasında kara tankerinin hava tahliye delikleri.
Şekil 21.a
DEMİRYOLU TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
- Kategori B, C1, D1 hidrokarbürlerin boşaltılması sırasında demiryolu tankerinin hava tahliye delikleri.
Şekil 21.b
TANKER GEMİLER VEYA DENİZ TANKERLERİ - KATEGORİ B, C1, D1 HİDROKARBÜRLER
SU SEVİYESİ
- Hava tahliye delikleri.

Şekil 22
POMPALAR
- Kategori B, C1, D1 ürün taşıyan pompalar.

Şekil 23
KAPALI YERLEŞİMLER
İÇ KISIMLARI TİP 1 BÖLGE
İç kısımları Tip 1 bölge olarak sınıflandırılmış binaların dışarı açılan bölümlerinin 5 metreden az bir
mesafede bulunan bütün noktalarını içeren hacimler Tip 2 bölge olarak sınıflandırılır.
Şekil 24
KATEGORİ C2 VEYA D2 HİDROKARBÜRLER
-Tankların iç kısımları
Şekil 25
TANKLARIN KONUMLANDIRILMASI Madde 313-6

314-11
1) Kategori B, C1, D1 veya B, C, D hidrokarbür içeren tankların bulunduğu hendek 314-12
Her tank bir erişim yoluna bitişik olmalıdır. 314-13
315
2) Kategori C2 veya D2 ya da C2 ve D2 hidrokarbür içeren tankların bulunduğu hendek

- Tanklar üç sıradan fazla konumlandırılmamalıdır.
- Hiçbir tankın bir erişim yoluyla arasında birden fazla tank sırası olmamalıdır.
Şekil 26
TANKLAR BULUNAN BİR TOPLAMA HENDEĞİNİN

KULLANILABİLİR KAPASİTESİ Madde 114-42
312-111
312-121
1) Hendek başına bir tank: C, tankın kapasitesine (R) göre ifade edilir 312-14
- Ağır F.O. ≤ 10000 m3 C ≥ %50 R

- B,C,D1 (1) ve Ağır F.O. > 10000 m3 C≥R
2) Aynı hendek içinde birden fazla tank: En yüksek C değeri alınır
a) C, hendeğin içindeki en büyük tankın kapasitesine (R1) göre ifade edilir

- Ağır F.O. ≤ 10000 m3 C ≥ %50 R1
- B,C,D (1) ve Ağır F.O. > 10000 m3 C ≥ R1
b) C, tankların kapasitesine (V) göre ifade edilir

- Ağır F.O. C ≥ %20 V
- B,C,D (2) C ≥ %50 V
3) Aynı hendekte aynı boyutlarda iki tank: C, R1’e (veya R2’ye) göre ifade edilir
- Ağır F.O. ≤ 10000 m3 C ≥ %50 R1
- B,C,D (1) ve Ağır F.O. > 10000 m3 C ≥ R1
(1) Yalnız ağır F.O. ≤ 10000 m3

(2) Yalnız ağır F.O.
Şekil 27
TANKLAR BULUNAN BİR TOPLAMA HENDEĞİNİN

KULLANILABİLİR KAPASİTESİ Madde 312-3
1) Hendek başına bir tank: C, tankın kapasitesine (R) göre ifade edilir
- Ağır F.O. ≤ 10000 m3 C ≥ %50 R1
- B,C,D (1) ve Ağır F.O. > 10000 m3 C ≥ R1
2) Aynı hendeğe bağlı birden fazla tank
- B,C,D1 (2) C ≥ R1 (3)
- Ağır F.O.
En büyük C değeri alınır :
a) Ağır F.O. ≤ 10000 m3 C≥ %50 R1 (3)
C≥ %20 V (4)
b) Ağır F.O. > 10000 m3 C≥ R1 (3)
C≥ %20 V (4)
(1) Sadece ağır F.O. ≤ 10000 m3

(2) Sadece ağır F.O.
(3) Hendeğe bağlı en büyük tankın hacmi
(4) Hendeğe bağlı tankların toplam kapasitesi
Şekil 28
AYNI HENDEKTE BULUNAN TANKLAR ARASINDAKİ MESAFE

Madde 314-31
1) Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbür içeren tanklar arasında 314-32
314-33
En büyük tankın Tanklar arasındaki

çapı D minimum mesafe
D≤ 6m 1,5 m
6 m < D ≤ 24 m D/4 (1)
24 m < D ≤ 40 m D/3
D > 40 m D/2
Tank bulunmayan bir hendekte minimum mesafe aşağıdaki değerlere indirilebilir:
- Birinin çapı 40 metrenin üzerinde olan yüzer tavanlı iki tank arasında 20 metre.
- Birinin çapı 50 metrenin üzerinde olan sabit tavanlı iki tank arasında 25 metre.
- En büyüğünün çapı 40 metrenin üzerinde olan biri yüzer tavanlı, diğeri sabit tavanlı iki tank arasında
20 metre.
2) Kategori C2 hidrokarbür içeren tanklar arasında
En büyük tankın Tanklar arasındaki

çapı D minimum mesafe
D≤ 6m 1,5 m
D> 6m D/5 (1)
3) Kategori D2 hidrokarbür içeren tanklar arasında
Tanklar arasındaki minimum mesafe: 1,5 m
(1) Minimum mesafe 2 metre

Şekil 29
AYNI HENDEKTE BULUNAN DEĞİŞİK KATEGORİDEN

TANKLAR ARASINDAKİ MESAFE Madde 314-31
314-32
1) Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbürler ve Kategori C2 veya D2 hidrokarbürler 314-33
315
En büyük tankın çapı D Tanklar arasındaki minimum mesafe

D ≤6m 1,5 m
6 m < D ≤ 24 m D/4 (1)
24 m < D ≤ 40 m D/3
D > 40 m D/2
Tank bulunmayan bir hendekte minimum mesafe aşağıdaki değerlere indirilebilir:
- Birinin çapı 40 metrenin üzerinde olan yüzer tavanlı iki tank arasında 20 metre.
- Birinin çapı 50 metrenin üzerinde olan sabit tavanlı iki tank arasında 25 metre.
- En büyüğünün çapı 40 metrenin üzerinde olan biri yüzer tavanlı, diğeri sabit tavanlı iki tank arasında
20 metre.
2) Kategori C2 hidrokarbürler ve Kategori D2 hidrokarbürler
En büyük tankın çapı D Tanklar arasındaki minimum mesafe

D ≤6m 1,5 m
D >6m D/5 (1)
(1) Minimum mesafe 2 metre

Şekil 30
FARKLI TOPLAMA HENDEKLERİNDE BULUNAN

TANKLAR ARASINDAKİ MESAFE Madde 314-41
314-42
314-43
1) Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbür içeren tanklar arasında 315
D = İki tanktan çapı en büyük olanı
Tanklar arasındaki
Tank tipi
minimum mesafe
2 yüzer tavanlı 0,65 D
2 sabit tavanlı 0,8 D
1 yüzer tavanlı
1 sabit tavanlı 0,65 D
2) Kategori C2 veya D2 hidrokarbür içeren tanklar arasında
D = İki tanktan çapı en büyük olanı
Tanklar arasındaki minimum mesafe = 0,2D
3) Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbür içeren tanklar ile Kategori C2 veya D2 hidrokarbür içeren tanklar
arasında
İki tank arasındaki

Hidrokarbür minimum mesafe iki
kategorisi değerin en büyük
olanıdır
B, C1 veya D1 ve C2 0,5 dB – 0,2 dC2
B, C1 veya D1 ve D2 0,5 dB – 0,2 dD2
dB = Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbür içeren tankın çapı

dC2 = Kategori C2 hidrokarbür içeren tankın çapı
dD2 = Kategori D2 hidrokarbür içeren tankın çapı
NOT: Farklı hendeklerde yerleştirilmiş dış 2 düşey tank arasındaki minimum mesafe 5 metredir.
Şekil 31
HENDEKLERİN İNŞASI VE KONUMLANDIRILMASI

Madde 312-11
312-12
312-13
312 –14
313-3
313-4
Fueloil haricinde
Ağır Fueloil D2 B, C, D
B, C, D1
(Madde 312.12) (Madde 312.13) (Madde 312.14)
(Madde 312.11)
≥ 0,5 m si R1* ≤ 10000 m3
h ≥1m ≥1m ≥ 1 m si R1* > 10000 m3 ≥1m
h1 ≤ 3 m hendek duvarlarla çevrili olduğu takdirde çevrenin en az yarısında

h2 ≥ 0,70 m ≥ 0,70 m
h3 ≥ 0,15 m
≥ 1 m hendek siperlerle çevrili olduğu takdirde
x
≥ 3 m hendek duvarlarla çevrili olduğu takdirde
y ≥1m
* R1 = Hendekte bulunan tankların hacmi en büyük olanı

h = Hendek duvarının iç kısma göre yüksekliği
h1 = Hendek duvarının dış tabana göre yüksekliği
h2 = Hendeği bölen toprak siper veya duvarın yüksekliği
h3 = Kazayla meydana gelen bir akıntıyı yönlendirecek siper veya duvarın yüksekliği
x = Tankın tabanına düşey izdüşüm ile siperin iç kısmı arasıdaki mesafe
y = Hendeğin derinliği
Şekil 32
NOMİNAL YANGIN SUYU DEBİSİ
HESAPLAMA KURALI
Madde 606.1
Düşey silindirik tanklar
2.5xR
(minimum R+15m)
R2
Alev aldığı
varsayılan
tank R
R1
R3
R4
Nominal su debisinin hesaplanması için değerlendirilecek tank:
- R1 alev aldığı varsayılan tank

- R2 ve R3 tamamen veya kısmen fiktif silindir içinde kalan tanklar
Bu silindirin dışında kalan R4 tankı değerlendirmeye alınmaz (Madde 606-1 şemasına bakınız).

Radehl

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Radehl

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Toplam fiktif kapasitesi 1000 m3 üzerinde olan

9 Kasım 1972 ve 19 Kasım 1975 tarihli

1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin düzenlenmesi ve işletimiyle ilgili kararname

I- Genel hükümler (Madde 1 ilâ 5) ....................................................................................................... 1

4 Aralık 1975 tarihli genelge...................................................................................................................... 5

1. ve 2. sınıf sıvı hidrokarbür depolama tesislerinin düzenlenmesi ve işletimiyle ilgili kurallar

Yönetmeliğin konusu - Aktarma (tek madde)............................................................................................. 6

Hidrokarbürlerin sınıflandırılması (Madde 101)......................................................................................... 6

BÖLÜM II- YERLEŞİM KURALLARI

Değişik yerleşimler arasındaki mesafe (Madde 201)...............................................................................18

Kısım I- Yollar, alanlar ve geçitler

Taşıtların yol, alan ve geçitleri (Madde 301)............................................................................................ 24

Kısım 2- Farklı tipte tesislerin inşaatı

Metal yapı iskeletleri ve diğerleri (Madde 303)........................................................................................ 25

Kısım 3- Dolum ve boşaltma istasyonlarının inşası

Genel hükümler (Madde 304).................................................................................................................. 26

Kısım 4- Yerleşimlerin inşası ve havalandırma

Yanmaz bina ve yerler (Madde 307) ....................................................................................................... 29

Kısım 5- Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar

Hidrokarbür taşıyan borular ve aksesuarlar (Madde 309).......................................................................30

Kısım 6- Sıvı hidrokabürlerin depolanması

Birden fazla kullanımı olan tanklar (Madde 310).....................................................................................32

Kısım 7- Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması

Mobil tankların dolduruluşu ve depolanması (Madde 319)......................................................................41

BÖLÜM IV- ELEKTRİK DONANIMI- MOTOR VE SABİT MAKİNELER

Kısım 1- Elektrik malzemeleri

Genel hükümler (Madde 401).................................................................................................................. 42

Yıldırıma ve elektrik akımlarına karşı korunma (Madde 405)..................................................................46

Kısım 3- Elektriksiz sabit motor ve makineler

Sınıflandırılmış bölgelerde kullanılabilir elektriksiz sabit motor ve makineler (Madde 406).....................46

BÖLÜM V- SU KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ

Atık suları toplama ve arıtma tesisleri (Madde 501) ...............................................................................47

BÖLÜM VI- YANGINA KARŞI ÖNLEMLER

Kısım 1- İnşaat kaideleri

Uygulama alanı (Madde 601) ................................................................................................................. 50

Kısım 2- İşletme kuralları

Yangınla mücadele ve acil müdahale gereçlerinin bakım yöntemleri (Madde 610).................................58

BÖLÜM VII- İŞLETME KURALLARI

Konu (Madde 705)................................................................................................................................... 61

Kısım 1- Genel emniyet yönetmeliği ve talimatnameler

Genel hükümler (Madde 702).................................................................................................................. 61

Kısım 2- Donanımın denetlenmesi

Donanımın denetlenmesi (Madde 704) .................................................................................................. 63

Kısım 3- Donanımın bakımı ve onarımı

Emniyet önlemleri (Madde 705).............................................................................................................. 63

Tanklarla ilgili hükümler (Madde 706)...................................................................................................... 63

Araçların seyri (Madde 707).................................................................................................................... 64

Çıplak ateşle ilgili hükümler (Madde 708) ............................................................................................... 65

D- HİDROKARBÜRLERİN YÜKLENMESİ VE BOŞALTILMASI

Genel Hükümler (Madde 709)................................................................................................................. 66

9 KASIM 1972 TARİHLİ KARARNAME4

(31 Aralık 1972 tarihli resmi gazete)

22 Şubat 1972 tarihli petrol kuruluşları emniyet komisyonunun görüşü ve

- Kategori B, C1 veya D1 hidrokarbürler için: 1

Madde 5- Bu kararname talimatlarına ve ekindeki kurallara aykırı durumlar, sınıflandırılmış tesis

II- Sınıflandırılmış tesis denetçilerinin müdahalesi ile ilgili genel kurallar

III- Yangınla mücadele ve acil müdahaleye ilişkin hükümler

Madde 10- Yangınla mücadele ve acil müdahaleye ilişkin hükümler:

10.11- Tesis içi organizasyon:

10.12- Tesis içi harekat planı:

Tesis içi operasyon planı şu noktaları belirler:

- Yangınla mücadele ve ilk yardım durumlarında personel tarafından yapılması gerekenler;

İç hareket planı itfaiye teşkilatına bildirilmelidir.