TS en 12056-2 2002

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 12056-2
Nisan 2005
ICS 91.140.80
CAZİBELİ DRENAJ SİSTEMLERİ - BİNA İÇİ -

BÖLÜM 2: SIHHÎ TESİSAT BORU SİSTEMİ – TASARIM VE
HESAPLAMA
Gravity drainage systems inside buildings - Part 2: Sanitary

pipework, layout and calculation
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 91.140.80 TÜRK STANDARDI TS EN 12056-2/Nisan 2005
Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 12056-2 (2000) standardı esas alınarak TSE Makina
Hazırlık Grubu’na bağlı Tesisat ve Basınçlı Kaplar Özel Daimi Komitesi’nce hazırlanmış ve TSE Teknik
Kurulu’nun 05 Nisan 2005 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar
verilmiştir.
- EN 12056 “Cazibeli drenaj sistemleri-Bina içi” genel başlığı altında aşağıdaki bölümlerden oluşmaktadır;
- Bölüm 1: Genel kurallar ve performans kuralları
- Bölüm 2: Sıhhi tesisat boru sistemi – Tasarım ve hesaplama
- Bölüm 3: Çatı drenajı - Tasarım ve hesaplama
- Bölüm 4: Atık su terfi tesisleri - Tasarım ve hesaplama
- Bölüm 5: Montaj ve deneyler, işletme, bakım ve kullanma talimatları
− Bu standard serisinin kabulü ile TS 2469(1976), TS 826(1988) ve TS 827(1988) standardları iptal

edilmiştir.
İçindekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Tarifler ....................................................................................................................................................... 2
3.1 Genel................................................................................................................................................... 2
3.2 Borular ve bağlantı parçaları ............................................................................................................... 2
3.3 Havalandırma boru sistemi ve bağlantı parçaları................................................................................ 3
3.4 Tesisatlar............................................................................................................................................. 3
3.5 Hesaplama .......................................................................................................................................... 4
4 Sistem konfigürasyonları..................................................................................................................... 5
4.1 Genel................................................................................................................................................... 5
4.2 Sistem tipleri........................................................................................................................................ 5
4.3 Konfigürasyonlar ................................................................................................................................. 5
5 Tasarım kuralları ................................................................................................................................... 9
5.1 Avrupa standardları ile uyumluluk ....................................................................................................... 9
5.2 Taşmaya karşı koruma........................................................................................................................9
5.3 Kötü koku ............................................................................................................................................ 9
5.4 Sifon sızdırmazlığı............................................................................................................................. 10
5.5 Anma çapının azaltılması.................................................................................................................. 10
5.6 Havalandırma .................................................................................................................................... 10
5.7 Vantuzlar ........................................................................................................................................... 10
6 Hesaplama ........................................................................................................................................... 10
6.1 Genel................................................................................................................................................. 10
6.2 Temel veriler...................................................................................................................................... 10
6.3 Debi hesabı ....................................................................................................................................... 11
6.4 Tali tahliye borularının tasarımı......................................................................................................... 12
6.5 Tahliye bacalarının tasarımı.............................................................................................................. 17
6.6 Kanalizasyon borularının tasarımı .................................................................................................... 19
Ek A ................................................................................................................................................................. 20
Ek B ................................................................................................................................................................. 24
Ek C ................................................................................................................................................................. 26
Cazibeli drenaj sistemleri - Bina içi –

Bölüm 2: Sıhhî tesisat boru sistemi – Tasarım ve hesaplama
1 Kapsam
Bu standard, cazibeli olarak çalışan atık su drenaj sistemlerini kapsar. Bu standard, konutlar, ticarî, kamu ve
endüstri yapıları içindeki drenaj sistemlerine uygulanabilir.
Avrupa’da sıhhî tesisatlarda görülen farklılıklar, çeşitli sistemlerin gelişmesine öncülük etmiştir. Bu
standardda, kullanılan gelişmiş bazı sistemler tarif edilmiş ancak her sisteme ait karmaşık ayrıntılara
girilmemiştir. Bu standardın kapsadığı bilgilere ilâve olarak daha ayrıntılı bilgiler, Ek A’da verilen teknik
dokümanlardan yararlanılarak elde edilebilir.
Bu standard, tasarım ve hesaplar için gerekli prensipleri kapsar. Bu standard, sanayi atık sularını taşıyan
boru sistemi ve pompalar yardımıyla uzaklaştırılansıvılar için sınırlı kuralları kapsar.
Bu standardda ki bütün çizimler, herhangi diğer sistem görünüşlerini yok saymak amacıyla değil, örnek
olarak verilmiştir.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu
atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda
daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması şartıyla
uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı kullanılır.
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 12056-1 Gravity drainage systems inside Cazibeli drenaj sistemleri -
buildings - Part 1: General and TS EN Bina içi - Bölüm 1: Genel
performance requirements 12056-1 kurallar ve performans
kuralları
buildings - Part 3: Roof drainage - Layout TS EN Bina içi - Bölüm 3: Çatı
and calculation 12056-3 drenajı - Tasarım ve
hesaplama
buildings - Part 4: Waste water lifting TS EN Bina içi - Bölüm 4: Atık su
plants - Layout and calculation 12056-4 terfi tesisleri - Tasarım ve
hesaplama
EN 12056-5 Gravity drainage systems inside TS EN Cazibeli drenaj sistemleri -
buildings - Part 5: Installation and testing, 12056-5 Bina içi - Bölüm 5: Montaj ve
instructions for operation, maintenance deneyler, işletme, Bakım ve
and use kullanma talimatları
EN 752 Drain and sewer systems outside TS EN 752 Drenaj ve Kanalizasyon
buildings Serisi Sistemleri-Bina Dışı
prEN 12380 Ventilating pipework – air admittance TS EN 12380*
valve systems (AVS)
1) *
TSE Notu: “Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. işareti
olanlar İngilizce metin olarak basılan Türk Standardlarıdır.”
1
3 Tarifler
Bu standardın amacı bakımından, aşağıda verilen tarifler uygulanır.
3.1 Genel
3.1.1 Atık su
Kullanım yoluyla içine yabancı madde karışan ve drenaj sistemine tahliye edilen bütün sular; evsel ve
endüstriyel atık sular, içinde katı atık bulunduran sular ve atık su drenaj sistemine aktarılması halinde
yağmur suyu vb.
3.1.2 Evsel atık su

Kullanım yoluyla içine yabancı madde karışan ve genellikle tuvalet, duş, banyo, bide, lâvabo, eviye, yer
süzgecinden tahliye edilen su.
3.1.3 Endüstriyel atık su

Soğutma suyu da dahil olmak üzere, endüstriyel kullanım ve işlemler sonrası içine yabancı madde
karışan/kirlenen su.
3.1.4 Gri su
Dışkı maddesi veya idrar ihtiva etmeyen su.
3.1.5 Siyah su (Pis su)

Dışkı maddesi ihtiva eden su.
3.1.6 Yağmur suyu

İçine kasıtlı olarak yabancı madde karıştırılmayan, doğal yağış sonucu oluşan su.
3.1.7 Kabarma seviyesi

Drenaj sistemi içinde atık suyun yükselebileceği en büyük seviye.
3.1.8 Drenaj sistemi

Drenaj donanımından ve atık suyu toplayıp cazibeli olarak tahliye eden diğer bileşenlerden oluşan sistem.
Atık su terfi tesisi, cazibeli drenaj sisteminin bir bölümü olabilir.
3.1.9 Birleşik sistem

Hem yağmur suyunun hem de atık suyun tek bir boru içinde akıtıldığı drenaj sistemi.
3.1.10 Ayrık sistem

Yağmur suyunu ve atık suyu, kendileri için tahsis edilmiş boru sistemi yoluyla ayrı ayrı akıtan drenaj sistemi.
3.2 Borular ve bağlantı parçaları
3.2.1 Sıhhî tesisat boru sistemi

Havalandırma boruları olan veya olmayan, drenaj sistemine bağlanan tahliye boru sisteminin düzeni.
Not - Bu standardın amacı bakımından “boru sistemi”, borular ve bağlantı parçalarını kapsar.
3.2.2 Anma çapı (DN)

Boyutun, yaklaşık olarak çapa eşit olan ve mm cinsinden ifade edilen kısa gösterilişi.
3.2.3 İç çap (di)

Boru gövdesinin herhangi bir en kesitte ortalama iç çapı.
3.2.4 Dış çap (da)

Boru gövdesinin herhangi bir en kesitte ortalama dış çapı.
3.2.5 En küçük iç çap (di min)

En büyük toleransla izin verilen en küçük iç çap.
2
3.2.6 Tali tahliye borusu

Sıhhî tesisatları tahliye bacası veya kanalizasyon borusuna bağlayan boru.
3.2.7 Eşit giriş

45o’den daha büyük açıyla veya merkez hattı yarıçapı boru iç çapından küçük olacak şekilde yapılan
bağlantı.
3.2.8 Kavisli giriş

45o veya daha küçük açıyla veya merkez hattı yarıçapı boru iç çapından küçük olmayacak şekilde yapılan
bağlantı.
3.2.9 Bağlantı dirseği

Sifon çıkışından sonra akış doğrultusundaki ilk boru parçası.
3.2.10 Tahliye bacası

Sihhî tesisatlardan tahliye edilen suları taşıyan ana boru (genellikle düşey).
3.2.11 Baca dirseği

Tahliye bacasının düşey olmayan bölümü.
3.2.12 Ana tahliye borusu

Bacalar veya zemin kat tesisatlarının bağlandığı bina içinde asılı veya zemin içine gömülü yaklaşık yatay
boru.
3.2.13 Doluluk oranı

Su derinliğinin (h), iç çapa oranı (dI).
3.3 Havalandırma boru sistemi ve bağlantı parçaları
3.3.1 Havalandırma borusu

Tahliye boru sistemi içinde oluşabilecek basınç dalgalanmalarını sınırlandıran boru.
3.3.2 Tali havalandırma borusu

Tali tahliye borusuna bağlanan havalandırma borusu.
3.3.3 Baca ağzı

En yüksek seviyedeki tali tahliye boru bağlantısından daha yukarıda bulunan ve atmosfere açık bir uçta
sonlanan düşey tahliye boru uzantısı.
3.3.4 Havalandırma bacası

Tahliye bacası içinde oluşabilecek basınç dalgalanmalarını sınırlandırmak için tahliye bacasına bağlanan
düşey ana havalandırma borusu.
3.3.5 Hava giriş vanası(Ventuz)

Sihhî tesisat boru sistemi içinde oluşabilecek basınç dalgalanmalarını sınırlandırmak amacıyla sisteme hava
girmesine izin veren fakat sistemden hava kaçmasına engel olan vana.
3.4 Tesisatlar
3.4.1 Evsel sihhî tesisatları

Su ile beslenen ve temizlik veya yıkama işlerinde kullanılan sabit tesisatlar. Örneğin; banyo, duş, lâvabo,
bide, tuvalet, pisuvar, eviye, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi.
3.4.2 Evsel sıhhî tesisatlar

Ticari mutfaklar, çamaşırhaneler, lâboratuvarlar, hastaneler, oteller, yüzme havuzlarında vb. kullanılan özel
sıhhî tesisatlar.
3.4.3 Yer süzgeci

Yerdeki suları doğrudan doğruya ızgara aralıklarından ve/veya süzgecin kendisine bağlanan borulardan
almak üzere tasarımlanan tahliye boru parçası. Yer süzgecinde sifon bulunabilir.
3
3.4.4 Sifon
Koku tutma suyu yardımıyla kötü koku geçişini engelleyen araç.
3.4.5 Koku tutma suyu derinliği (H)

Tam olarak doldurulan sifondan, atmosfer basıncı etkisindeki gazlar ve kötü kokular, sifon içinden geçmeden
önce uzaklaştırılmış olması gereken suyun, Şekil 1’de H olarak gösterilen derinliği.
Şekil 1 - Sifon içindeki koku tutma suyu derinliği
3.5 Hesaplama
3.5.1 Tahliye birimi (DU)

Bir sıhhî tesisatın, saniyede litre cinsinden miktar ile ifade edilen (L/s) ortalama tahliye debisi.
3.5.2 Frekans faktörü (K)

Sıhhî tesisatların kullanım frekansını dikkate alan ve hesaba katılan değişken (boyutsuz).
3.5.3 Atık su debisi (Qww)

Drenaj sistemi veya drenaj sisteminin bir bölümü içindeki sıhhî tesisatların, saniyede litre cinsinden ifade
edilen (L/s) toplam tasarım debisi.
3.5.4 Sürekli debi (Qc)

Soğutma suyu vb. gibi bütün sürekli akışların, saniyede litre cinsinden ifade edilen (L/s) debisi.
3.5.5 Pompalanan su debisi (Qp)

Atık su pompalarının, saniyede litre cinsinden ifade edilen (L/s) tahliye debisi.
3.5.6 Toplam debi (Qtot)

Atık su debisi (Qww), sürekli akış debisi (Qc) ve pompalanan su debisinin (Qp) toplamı olan, saniyede litre
cinsinden ifade edilen (L/s) toplam debi.
3.5.7 Hidrolik kapasite (Qen büyük)

Tali boru, baca veya kanalizasyon borusundaki su için izin verilen, saniyede litre cinsinden ifade edilen (L/s)
en büyük debi.
4
3.5.8 Hava debisi (Qa)

Havalandırma borusu veya vantuzdan geçen havanın, 250 Paskal (Pa)’lık basınç düşmesinde ölçülen,
saniyede litre cinsinden ifade edilen (L/s) en küçük debisi.
4 Sistem konfigürasyonları
4.1 Genel
Günümüzde kullanılmakta olan bir çok çeşit atık su drenaj sistemi mevcuttur. Bu sistemler, farklı ülkelerdeki
sıhhî tesisatların tip ve kullanım farklılıkları ile farklı teknik gelenekler sonucu ortaya çıkmıştır.
4.2 Sistem tipleri

Her bir sistem tipinde ayrıntılı değişiklikler olmasına rağmen (dolayısıyla, Ek A’da bilgi için verilen milli ve
mahalli düzenlemelereatıfta bulunmak ihtiyacı vardır), sistemler dört sistem tipine ayrılabilir.
Sistem I Kısmen dolu tali tahliye borularına sahip tek tahliye baca sistemi
Sıhhi tesisatlar, kısmen dolu tali tahliye borularına bağlanır.
Kısmen dolu tali tahliye boruları 0,5 (%50)’lik bir doluluk oranı olacak şekilde tasarımlanır ve
tek bir tahliye bacasına bağlanır.
Sistem II Küçük çaplı tali tahliye borularına sahip tek tahliye baca sistemi
Sıhhi tesisatlar, küçük çaplı tali tahliye borularına bağlanır. Küçük çaplı tali tahliye boruları 0,7
(%70)’lik bir doluluk oranı olacak şekilde tasarımlanır ve tek bir tahliye bacasına bağlanır.
Sistem III Büyük çaplı tali tahliye borularına sahip tek tahliye baca sistemi
Sıhhi tesisatlar, büyük çaplı tali tahliye borularına bağlanır. Büyük çaplı tali tahliye boruları 1
(%100)’lik bir doluluk oranı olacak şekilde tasarımlanır ve her bir tali tahliye borusu, tek bir
tahliye bacasına ayrı olarak bağlanır.
Sistem IV Ayrık tahliye baca sistemi

Tip I, Tip II ve Tip III drenaj sistemleri ayrıca, tuvaletler ve dışkı maddeleri için olan siyah su
baca sistemi ve diğer sıhhî tesisatların hepsi için olan gri su baca sistemi olacak şekilde ikiye
ayrılabilir.
4.3 Konfigürasyonlar
Binaya giren atık su sisteminden kaynaklanabilecek kötü kokuyu engellemek için boru sistemindeki basıncın
kontrolüne bağlı olarak, her bir sistem konfigürasyonu çok çeşitli olabilir. Temel konfigürasyonlar aşağıda
belirtilmesine rağmen genellikle çeşitli kombinasyonlar ve değişiklikler gereklidir.
5
4.3.1 Birincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

Tahliye bacasındaki basıncın kontrolü, tahliye bacasında ve baca ağzındaki (Şekil 2) hava akışı ile sağlanır.
Alternatif olarak vantuzlar kullanılabilir.
Açıklama 1 Banyo
2 Lâvabo
3 Tuvalet
4 Yer süzgeci
5 Vantuz
6 Baca
7 Tali tahliye borusu
8 Ana tahliye borusu
9 Baca ağzı
Şekil 2 - Birincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları
6
4.3.2 İkincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

Tahliye bacasındaki basıncın kontrolü, ayrı havalandırma bacaları ve/veya baca ağızlarına bağlı ikincil tali
havalandırma boruları kullanılarak sağlanır (Şekil 3). Alternatif olarak vantuzlar kullanılabilir.
Açıklama 1 Banyo
2 Lâvabo
3 Tuvalet
4 Yer süzgeci
5 Vantuz
6 Baca
8 Ana tahliye borusu
9 Baca ağzı
10 Havalandırma bacası
11 Tali havalandırma borusu
12 Pisuvar
Şekil 3 - İkincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları
7
4.3.3 Havalandırılmamış tali tahliye konfigürasyonları

Tali tahliye borusundaki basıncın kontrolü, tali tahliye borusundaki hava akışı ile sağlanır (Şekil 4).
Açıklama 1 Banyo
2 Lâvabo
3 Tuvalet
4 Yer süzgeci
6 Baca
9 Baca ağzı
Şekil 4 - Havalandırılmamış tali tahliye konfigürasyonu
8
4.3.4 Havalandırılmış tali tahliye konfigürasyonları

Tali tahliye borusundaki basıncın kontrolü, tali tahliye borusunun havalandırılmasıyla sağlanır (Şekil 5).
Alternatif olarak, vantuzlar kullanılabilir.
Açıklama 1 Banyo
2 Lâvabo
3 Tuvalet
5 Vantuz
6 Baca
9 Baca ağzı
10 Havalandırma bacası
Şekil 5 - Havalandırılmış tali tahliye konfigürasyonu
5 Tasarım kuralları
5.1 Avrupa standardları ile uyumluluk
Uygulanabilir durumlarda, sıhhi tesisatlar, borular ve bağlantılar, ilgili Avrupa standardı ile uyumlu olmalıdır.
Genel olarak kullanılan mamullerile ilgili Avrupa standardları Ek D’de verilmiştir.
5.2 Taşmaya karşı koruma

Bir bina içindeki bütün su besleme noktaları için drenaj sağlanmalıdır.
5.3 Kötü koku

Kötü kokunun bina içerisine girmesini önlemek için, drenaj sistemine bağlı sıhhî tesisatlar bir sifon ile
kurulmalıdır.
9
5.4 Sifon sızdırmazlığı

Koku tutma suyu derinliği (H) 50 mm’den az olmamalıdır.
5.5 Anma çapının azaltılması

Tahliye borularının anma çapı (DN) akış yönünde azaltılmamalıdır.
5.6 Havalandırma
Sıhhi tesisat boru sistemi genellikle harici tahliye borusunu veya tahliyesistemini havalandırmak için kullanılır.
Bundan dolayı, gerekli olduğu durumda açık baca ağızlarının kurulmasını sağlamak için özen gösterilmelidir.
5.7 Vantuzlar
Drenaj sistemlerinin havalandırılması için vantuzların kullanıldığı durumlarda, vantuzlar prEN 12380 ile
uyumlu olmalı ve tali tahliye boruları için Çizelge 10 ve bacalar için Çizelge 11’e göre boyutlandırılmalıdır.
6 Hesaplama
6.1 Genel
Aşağıdaki hesaplama metodu, evsel atık su taşıyan bütün cazibeli drenaj sistemleri için geçerlidir.
Endüstriyel atık su taşıyan sistemler (örneğin, yüzme havuzları veya endüstriyel binalardan tahliye edilen
atık sular) ayrı olarak hesaplanmalıdır.
6.2 Temel veriler

Aşağıdaki veriler, hesaplama metodu için temel kaynaktır.
6.2.1 Boru çapı

Bu standardda verilen kapasitelerin tamamı, Çizelge 1’de gösterilen en küçük iç çaplara dayalıdır.
Çizelge 1 - Anma çapları (DN) ve ilgili en küçük iç çaplar (di min)
Anma çapı En küçük iç çap
di min
DN
mm
30 26
40 34
50 44
56 49
60 56
70 68
80 75
90 79
100 96
125 113
150 146
200 184
225 207
250 230
300 290
10
6.2.2 Tahliye birimleri

Değişik sıhhî tesisatların tahliye üniteleri Çizelge 2’de verilmiştir. Bu değerler sadece hesaplama amacı
içindir ve mamul standardlarında belirtilen sıhhî tesisatların tahliye oranı ile ilgili değildir.
Çizelge 2 - Tahliye biçimleri (DU)
Sistem I Sistem II Sistem III Sistem IV

DU DU DU DU
L/s L/s L/s L/s
Lavabo, bide 0,5 0,3 0,3 0,3
Tapasız duş 0,6 0,4 0,4 0,4
Tapalı duş 0,8 0,5 1,3 0,5
Sifonlu pisuvar 0,8 0,5 0,4 0,5
Su yıkama vanalı pisuvar 0,5 0,3 - 0,3
Pâka pisuvar 0,2* 0,2* 0,2* 0,2*
Banyo 0,8 0,6 1,3 0,5
Eviye 0,8 0,6 1,3 0,5
Bulaşık makinesi (Ev tipi) 0,8 0,6 0,2 0,5
Çamaşır makinesi (6 kg’a kadar) 0,8 0,6 0,6 0,5
Çamaşır makinesi (12 kg’a kadar) 1,5 1,2 1,2 1,0
4,0 Litre su hazneli tuvalet ** 1,8 ** **
6,0 Litre su hazneli tuvalet 2,0 1,8 1,2 ilâ 1,7*** 2,0
Yer süzgeci DN 50 0,8 0,9 - 0,6
Yer süzgeci DN 70 1,5 0,9 - 1,0
Yer süzgeci DN 100 2,0 1,2 - 1,3
* Kişi başına
** Müsaade edilmez
*** Tipe bağlı (sadece, yıkama suyu hazneli tuvaletler için geçerlidir)
- Kullanılmaz veya veri yok
6.2.3 Evsel olmayan sıhhî tesisatlardan gelen tahliye

Ev harici sıhhi tesisatlardan gelen tahliye (örneğin, ticari mutfak) ayrı olarak belirlenmelidir.
6.3 Debi hesabı
6.3.1 Atık su debisi (Qww)

Qww, sadece evsel sıhhî tesisatlarının (Çizelge 2) sisteme bağlı olduğu, drenaj sisteminin bir bölümünde veya
tamamında tahmin edilen atık su debisidir.
Qww = K ∑ DU
Burada:
Qww : Atık su debisi (L/saniye),

K : Frekans faktörü,
ΣDU: Tahliye birimlerinin toplamı.
11
6.3.2 Frekans faktörü (K)

Sıhhi tesisatların farklı kullanımı ile ilgili tipik frekans faktörleri Çizelge 3’de verilmiştir.
Çizelge 3 - Tipik frekans faktörleri (K)
Sıhhî tesisatların kullanımı K

Aralıklı kullanım (örneğin, ev, misafirhane, iş yeri) 0,5
Sık kullanım (örneğin, hastane, okul, restoran, otel) 0,7
Yoğun kullanım (örneğin, umumî tuvaletler ve/veya duşlar) 1,0
Özel kullanım (örneğin, laboratuvar) 1,2
6.3.3 Toplam debi (Qtot)

Qtot, sıhhi tesisatların, kesintisiz debiye sahip sıhhi tesisatların ve/veya atık su pompalarının sisteme bağlı
olduğu, bir parçadaki veya drenaj sisteminin tamamındaki tasarım debisidir. Kesintisiz debiler ve pompa
tahliye oranları her hangi bir değişiklik yapılmadan atık su debisine ilâve edilmelidir.
Qtot = Qww + Qc + Qp
Burada:
Qtot : Toplam debi (L/s)
Qww : Atık su debisi (L/s)
Qc : Sürekli debi (L/s)
Qp :Pompalanan su debisi (L/s)
6.3.4 Hesaplama kuralları

Boru kapasitesi en az aşağıdakilerden büyük olmalıdır:
a) Hesaplanan atık su debisi (Qww) veya toplam debi (Qtot) veya

b) En büyük tahliye birimine sahip sıhhi tesisatın debisi (Çizelge 2)
Uygunluk açısından, farklı frekans faktörleri için hesaplanan bazı Qww veya Qtot değerleri ve tahliye
birimlerinin toplamları (DU) Ek B’de çizelge halinde verilmiştir.
6.4 Tali tahliye borularının tasarımı
6.4.1 Havalandırılmamış tali tahliye boruları

Havalandırılmamış tahliye borularının boyutları ve kullanımındaki sınırlandırılmalar Çizelge 4 ve Çizelge 5’te
verilmiştir. Sınırlandırılmaların sağlanamadığı durumlarda, millî ve mahallî düzenlemelerin daha büyük
boyutlu borulara ve vantuzlara müsaade etmediği sürece tali tahliye boruları havalandırılmalıdır. Çizelge 5’te
verilen sınırlandırmalar bir basitleştirmedir. Daha detaylı bilgi için milli veya mahalli düzenlemelere
bakılmalıdır.
Çizelge 4 - Hidrolik kapasite (Qen yüksek) ve anma çapı (DN)
Qen yüksek Sistem I Sistem II Sistem III Sistem IV

L/s DN DN DN DN
0,40 * 30 30
0,50 40 40 40
0,80 50 * *
1,00 60 50 50
Çizelge 6
1,50 70 60 60
2,00 80** 70** 70**
2,25 90*** 80**** 80****
2,50 100 90 100
* Müsaade edilmez
** Tuvalet yok
*** En fazla iki tuvalet ve yönlerdeki toplam değişimler 90oden küçük
**** En fazla bir tuvalet
12
Çizelge 5 - Sınırlandırmalar
Sınırlandırmalar Sistem I Sistem II Sistem III Sistem IV

En fazla boru uzunluğu (L) 4,0 m 10,0 m 10,0 m
o
En fazla 90 ‘lik dirsek sayısı 3* 1* 3*
En büyük koku tutma yüksekliği Çizelge 6
**6,0 m DN>70
(H) 1,0 m 1,0 m
**3,0 m DN = 70
(45 o veya daha fazla eğim)
En küçük eğim %1 % 1,5 %1
* Bağlantı dirseği dahil değildir.
** DN <100 mm ve tali tahliye borusuna bir tuvalet bağlı ise, diğer tesisatlar
havalandırılmış bir tesisata en fazla 1 metre yükseklikte bağlanabilirler.
Açıklama
1 Bağlantı dirseği
2 Baca
Şekil 6 - Sistem I, Sistem II, Sistem IV’deki havalandırılmamış tali tahliye boruları için sınırlandırmalar
13
Çizelge 6 - Havalandırılmamış tali tahliye boruları için sınırlandırmalar, Sistem III
Sifon En büyük
Sıhhî Tesisat Çap En küçük sifon En büyük
çıkışından koku tutma
sızdırmazlık Boru eğimi dirsek
bacaya en yüksekliği
derinliği numarası
fazla boru (H)
%
uzunluğu (L)
DN mm No
m m
Lâvabo, bide 2,2
30 75 1,7 0 0
(Sifon çapı 30 mm) 1)
Lâvabo, bide 4,4
30 75 1,1 0 0
Lâvabo, bide 8,7
30 75 0,7 0 0
Lâvabo, bide
40 75 3,0 1,8 ilâ 4,4 2 0
(Sifon çapı 30 mm)
Sınırsız
Duş, banyo 40 50 1,8 ilâ 9,0 Sınırsız 1,5
2)
3,0 Sınırsız
Oval pisuvar 40 75 1,8 ilâ 9,0 1,5
3) 4)
3,0 Sınırsız
Oluk tip pisuvar 50 75 1,8 ilâ 9,0 1,5
3) 4)
Plâka pisuvar 3,0 Sınırsız
60 50 1,8 ilâ 9,0 1,5
5) 3) 4)
Eviye Sınırsız
40 75 1,8 ilâ 9,0 Sınırsız 1,5
Ev bulaşık veya
40 75 3,0 1,8 ilâ 4,4 Sınırsız 1,5
çamaşır makinası
80 mm çıkışa sahip Sınırsız
75 50 Sınırsız 1,8 En az 1,5
tuvalet 6) 4)
80 mm’den büyük Sınırsız
100 50 Sınırsız 1,8 En az 1,5
çıkışa sahip tuvalet 6) 4)
Atık yiyecek tahliyesi 40 En 75 3,0 Sınırsız
13,5 En az 1,5
7) az 8) 3) 4)
Sıhhî tesisat kağıt 40 En 75 3,0 Sınırsız
5,4 En az 1,5
havlu tahliye birimi az 8) 3) 4)
Sınırsız
Zemin tahliye borusu 50 50 1,8 En az Sınırsız 1,5
3)
Sınırsız
3)
Sınırsız
3)
Lâvabo 50 75 4,0 1,8 ilâ 4,4 0 0
Oval pisuvar Sınırsız Sınırsız
50 75 1,8 ilâ 9,0 1,5
8) 3) 4)
En fazla 8 tuvalet
100 50 15,0 0,9 ilâ 9,0 2 1,5
8)
En fazla 5 rezervuara 30 En 4,5 Sınırsız
50 1,8 ilâ 4,4 0
kadar 9) fazla 3) 4)
1) Boru uzunluğu müsaade edilen en fazla uzunluktan fazla ise, daha dik eğime müsaade edilebilir.
2) Uzunluk 3 metreden büyük ise, türbülanslı tahliye tıkama riskini artırabilir.
3) Tortudan kaynaklanan problemleri en aza indirmek için mümkün olduğunca kısa olmalıdır.
4) Keskin dönüşlü dirseklerden kaçınılmalıdır.
5) En fazla 7 kişiye kadar olan plaka pisuvar.
6) Tuvaletlerde bulunan kavisli giriş tahliyeleri
7) Patates soyan küçük makinalar dahil.
8) Düz tip (tüplü veya sızdırmaz sifon değil)
9) Tapasız rezervuar,çöp atıklarına sahip olmalıdır.
14
6.4.2 Havalandırılmış tali tahliye boruları

Havalandırılmış tali tahliye borularının boyutları ve kullanımındaki sınırlandırılmalar Çizelge 7 ve Çizelge 8’de
verilmiştir. Çizelge 8’de verilen sınırlandırmalar bir basitleştirmedir. Daha detaylı bilgi için millî veya mahallî
düzenlemelerebakılmalıdır.
Qen yüksek Sistem I Sistem II Sistem III Sistem IV

L/s DN DN DN DN
Tali boru - baca Tali boru - baca Taliboru - baca Tali boru - baca
ağzı ağzı ağzı ağzı
0,60 * 30/30 30/30
0,75 50/40 40/30 40/30
1,50 60/40 50/30 50/30
2,25 70/50 60/30 Çizelge 6 60/30
3,00 80/50** 70/40** 70/40**
3,40 90/60*** 80/40**** 80/40****
3,75 100/60 90/50 90/50
* Müsaade edilmez
** En fazla iki tuvalet ve yönlerdeki toplam değişimler 90oden küçük
*** Tuvalet yok
**** En fazla bir tuvalet
Çizelge 8 - Sınırlandırmalar
Sınırlandırmalar Sistem I Sistem II Sistem III Sistem IV

En fazla boru uzunluğu (L) 10,0 m Sınırsız 10,0 m
o
En fazla 90 lik dirsek sayısı* Sınırsız Sınırsız Sınırsız
En büyük koku tutma yüksekliği Çizelge 9
(H) 3,0 m 3,0 m 3,0 m
(45o veya daha fazla eğim)
En küçük eğim % 0,5 % 1,5 % 0,5
* Bağlantı dirseği dahil değildir
Açıklama
1 Bağlantı dirseği
2 Baca
Şekil 7 - Sistem I, sistem II, sistem IV’deki havalandırılmış tali tahliye için sınırlandırılmalar
15
Çizelge 9 - Havalandırılmamış tali tahliye boruları için sınırlandırmalar, Sistem III
Sifon En büyük
Sıhhî tesisat Çap En küçük sifon En büyük
çıkışından koku tutma
sızdırmazlık Boru eğimi dirsek
bacaya en yüksekliği
derinliği numarası
yüksek boru (H)
%
uzunluğu (L)
DN mm No
metre m
Lâvabo, bide
30 75 3,0 En az 1,8 2 3,0
Lâvabo, bide
40 75 3,0 En az 1,8 Sınırsız 3,0
Sınırsız
Duş, banyo 40 50 En az 1,8 Sınırsız Sınırsız
2)
3,0 Sınırsız
Oval pisuvar 40 75 En az 1,8 3,0
3) 4)
3,0 Sınırsız
Oluk tip pisuvar 50 75 En az 1,8 3,0
3) 4)
Plâka tip pisuvar 3,0 Sınırsız
60 50 En az 1,8 3,0
5) 3) 4)
Eviye Sınırsız
40 75 En az 1,8 Sınırsız Sınırsız
Ev bulaşık veya Sınırsız
çamaşır makinası 3)
En fazla 80 mm çıkışa Sınırsız
75 50 Sınırsız En az 1,8 1,5
sahip tuvalet 6) ve 14) 4)
80 mm’den büyük çıkışa Sınırsız
100. 50 Sınırsız En az 1,8 1,5
sahip tuvalet 6) ve 14) 4)
En az 75 3,0 Sınırsız
Atık yiyecek tahliyesi 7) En az 13,5 3,0
40 8) 3) 4)
Sıhhî tesisat kağıt havlu En az 75 3,0 Sınırsız
En az 5,4 3,0
tahliye birimi 40 8) 3) 4)
Banyo ve zemin tahliye Sınırsız
borusu 3)
Sınırsız
Zemin tahliyeborusu 70 50 En az 1,8 Sınırsız Sınırsız
3)
Sınırsız
Zemin tahliyeborusu 100 50 En az 1,8 Sınırsız Sınırsız
3)
5 Lavabo 9) 50 75 7,0 1,8 ila 4,4 2) 0
10 Lavabo 9) ve 10) 50 75 10,0 1,8 ila 4,4 Sınırsız 0
Oval pisuvar Sınırsız Sınırsız
50 75 En az 1,8 Sınırsız
9) ve 11) 3) 4)
8 tuvaletten fazla 6) 100 50 Sınırsız En az 0,9 Sınırsız Sınırsız
En
En fazla 5 rezervuara Sınırsız Sınırsız
fazla 50 1,8 ila 4,4 0
kadar 12) 3) 4)
30
1) Sifon ile giriş arasındaki en büyük mesafe (Şekil 8).
2) Uzunluk 3 m’den büyük olursa, türbülanslı tahliyeden dolayı tıkanma riski artabilir.
3) Tortudan kaynaklanan problemleri en aza indirmek için mümkün olduğunca kısa olmalıdır.
4) Keskin boğazlı dirseklerden kaçınılmalıdır.
5) 7 kişiye kadar olan levha pisuvar içindir. Daha uzun levhalar, bir den fazla çıkışa sahip olmalıdır.
6) Tuvaletlerde bulunan kavisli giriş tahliyeleri
7) Patates soyucu küçük makineler dahil.
8) Düz tip (tüplü veya sızdırmaz sifon değil)
9) Şekil 9
10) Her bir lavabo kendi başına havalandırılmalıdır
11) Herhangi bir sayı.
12) Rezervuar, tapazsız çöp atıklarına sahip olmalıdır.
13) Havalandırma borularının boyutu DN 25 olabilir, ancak 15 m den uzunsa veya beş’ten fazla dirseğe sahipse DN 30 kullanılmalıdır.
14)Havalandırma borusunun bağlantısı, tekrar sıçratma veya daldırmadan dolayı bolokaja uygunsa, DN 50 (tesistatın taşma seviyesinden
yukarı 50 mm ye kadar) kullanılmalıdır.
16
Şekil 8 - % 1,8 ilâ % 4,4 eğimli Sistem III’teki havalandırılmış tali tahliye boruları için sınır şartları
Şekil 9 - En az 25 mm’lik hava deliğine sahip Sistem III’teki havalandırılmış tali tahliye boruları için sınır
şartları
6.4.3 Tali tahliye boruları için vantuzlar

Tali tahliye boruları veya tesisatların havalandırılması için vantuzların kullanıldığı yerlerde, vantuzlar prEN
12380’de belirtilen özellikler ile uyumlu olmalı ve Çizelge 10’a göre boyutlandırılmalıdır.
Çizelge 10 - Tali tahliyelerdeki vantuzların en küçük hava debisi
Qa
Sistem
L/s
I 1 × Qtot
II 2 × Qtot
III 2 × Qtot
IV 1 × Qtot
Qa : Saniye başına düşen litre

(L/s) olarak en küçük hava debisi
Qtot: Saniye başına düşen litre

(L/s) olarak toplam debi
6.5 Tahliye bacalarının tasarımı
6.5.1 Havalandırılmış birincil tahliye bacaları

Havalandırılmış birincil tahliye bacalarının boyutları ve bunlar ile ilgili sınırlandırmalar Çizelge 11’de
verilmiştir.
17
Sistem I, sistem II, sistem III,

Baca ve baca sistem IV
ağzı
Qen yüksek (L/s)
DN Eşit giriş Kavisli giriş
60 0,5 0,7
70 1,5 2,0
80* 2,0 2,6
90 2,7 3,5
100** 4,0 5,2
125 5,8 7,6
150 9,5 12,4
200 16,0 21,0
* Sistem II’de, tuvaletlerin sistemle bağlandığı
en küçük çap
** Sistem I, sistem III, sistem IV’de, tuvaletlerin
sisteme bağlandığı en küçük çap
6.5.2 Havalandırılmış ikincil tahliye bacaları

Havalandırılmış ikincil tahliye bacalarının boyutları ve bunlar ile ilgili sınırlandırmalar Çizelge 12’de verilmiştir.
Sistem I, sistem II, sistem III,

Baca ve baca İkincil hava sistem IV
ağzı deliği
Qen yüksek (L/s)
DN DN Eşit giriş Kavisli giriş
60 50 0,7 0,9
70 50 2,0 2,6
80* 50 2,6 3,4
90 50 3,5 4,6
100** 50 5,6 7,3
125 70 7,6 10,0
150 80 12,4 18,3
200 100 21,0 27,3
* Sistem II’de, tuvaletlerin sisteme bağlandığı en küçük çap
** Sistem I, sistem III, sistem IV’de, tuvaletlerin sisteme
bağlandığı en küçük çap
6.5.3 Bacalar için vantuzlar

Bacaların havalandırılması için vantuzların kullanıldığı yerlerde, vantuzlar prEN 12380’de belirtilen özellikler
ile uyumlu olmalı ve 8 × Qtot ‘dan küçük olmayacak şekilde Qa’ya göre boyutlandırılmalıdır.
6.5.4 Bacalar için vantuzlar

Baca girişleri, havalandırma bacaları veya tali havalandırma borularının boyları uzun veya dirsek sayısı
fazlaysa, bunların boyutları artırılmalıdır. Daha fazla bilgi için, millî veya mahallî düzenlemelere ve
uygulamalara bakılmalıdır.
18
6.6 Ana tahliyeborularının tasarımı
6.6.1 Genel
Ana tahliye borularının kapasitesi, herhangi bir hidrolik eşitlik ve uygun olduğu durumlarda çizelgeler ve
grafikler kullanılarak hesaplanmalıdır. Ancak, ihtilaf durumunda Colebrook-White eşitliği• kullanılmalıdır.
Uygunluk için, Colebrook-White eşitliği kullanılarak hesaplanan ana tahliye borusunun kapasitesi Ek B ‘de
verilmiştir.
Binaların dışındaki gömülü tahliye boruları için EN 752’ye bakılmalıdır.
•
Colebrook-White denklemi, Prandtl-Colebrook denklemi olarak ta bilinir.
19
Ek A
(Bilgi için)
A.1 Millî ve mahallî düzenlenmeler ve uygulanmalar
Aşağıda verilen dokümanlar, bu standardın kapsamı içinde göz önünde bulundurulması gereken ayrıntıları
içermektedir. Aşağıdaki liste, bu standard baskı aşamasında iken belirtilen dokümanların en son halini
göstermektedir ancak ayrıntılı bir liste olarak düşünülmemelidir. Bu standardı kullananlar, uygulamada olan
en son dokümanları kontrol etmelidir.
Austria
ÖNORM B 2501 “Entwässerungsanlagen für Gebaude und Grundstücke; Bestimmungen für Planung und
Ausführung”
ÖNORM B 2506-1 “Regenwasser-Sickeranlagen für Ablaufe von Dachflachen und befestigen Flachen - Teil
1: Anwendung, hydraulische Bemessung, Bau und Betrieb”
ÖWAV Regelblatt 5 “Richtlinien für die hydraulische Berechnung von Abwasserkanalen”
ÖWAV Regelblatt 11 “Richtlinien für die abwassertechnische Berechnung von Schmutz-,Regen- und
Mischwasserkanalen”
Belgium
According to the Royal Decree of 24.06.1988 on the municipalities, drainage installations inside buildings are
of the competence of the municipalities. Drainage systems have thus to comply with the municipal
regulations.
Denmark
Bygningsreglement BR 1995. Udgivet af By- og Boligministeriet.
Danish Building Regulation BR 1995. Publisheb bye the National Building and Hausing Agency.
available from Schultz Information
Herstedvang 10
DK-2620 Albertslund
Telefon: + 45 43 63 23 00
Telefax: + 45 43 63 19 69
DS 432:1994 Norm for aflobsinstallationer.

DS 432:1994 Code of Practice for sanitary drainage - Waste water installations.
DS 432:1995/Ret.1 Norm for aflobsinstallationer.

DS 432:1995/Corr.1 Code of Practice for sanitary drainage - Waste water installations.
France
Reglement sanitaire departemental, titre III “Locaux d’habitation et assimiles” (circulaire du 9 aout 1978
modifiee par les circulaires des 26 avril 1982, 20 janvier 1983, 18 mai 1984, 31 juillet, 22 mai 1997).
Germany
National regulations require drainage system I to be used.
for EN 12056-1 refer to DIN 1986-1 and -2, DIN EN 1610 and DIN 18381
for EN 12056-4 refer to DIN 1986-1 and -2 and DIN EN 12050-1 to -4
for EN 12056-5 refer to DIN 1986-1 and -2 and DIN EN 1610 and DIN 18381
Ireland
National Regulations: Building Regulations 1997 Technical Guidance Document H Drainage and Waste
Water Disposal.
Local Regulations: Local Authorities have different requirements concerning the use of types of drainage
systems, and the use of air admittance valves. Drainage System No 1 is the accepted method of gravity
drainage inside buildings in Ireland.
20
Italy
LEGGE m.319 (Legge Merli) 10-05-76
Norme per la tutela delle acque dall’inquinamento coordinate con le modifiche ed integrazioni apportate dalla
Legge 8/10/1976, n.690, dalla Legge 24/12/1979, n.650, dalla Legge 23/4/1981, n.153. G.U. n.48 del
21/2/1977
Decreto Legge n.544, 10-08-76

Proroga dei termini di cui agli articoli 15, 17 e 18 5
Delibera MINISTERO LL.PP. COMITATO MINISTRI TUTELA ACQUE, 4-02-77

Criteri, metodoligie e norme tecniche generali di cui all’Art. 2 lettera b), d), e) della legge 319 (Legge Merli)
del 10/5/1976, recante norme per la tutela delle acque dall’inquinamento

Proroga dei termini ed integrazioni delle Leggi 171 del 16/4/1973 e 319 (Legge Merli) del 10/5/1976, in
materia di tutela delle acque dallo inquinamento, G.U. n.263 del 25/9/1979
LEGGE n.650, 24-12-79

Integrazioni e modifiche delle Leggi n.171 del 16/4/1973 e n.319 del 10/5/1976 (Legge Merli) in materia di
tutela delle acque dall’inquinamento, G.U. n.352 del 29/12/1979

Provvedimento urgenti in materia di tutela delle acque dallo inquinamento, G.U. n.303 del 4/11/1981
LEGGE n.62, 5-03-82

Conversione in legge, con modificazioni, del D.L. 30/12/1981 n.801 concernente provvedimenti urgenti in
materia di tutela delle acque dallo inquinamento, G.U. n.63 del 5/3/1982
Circolare n.3035/SI/AC del MINISTERO DELL’AMBIENTE, 27-07-87

Indagine sugli impianti di depurazione delle acque reflue, G.U. n.183 del 7/8/1987
Decreto Legislativo n.132, 27-01-92

Attuazione della direttiva CEE n.80/68 concernente la protezione delle acque sotterranee dall’inquinamento
provocato da alcune sostanze pericolose, Suppl. Ord. n.24 alla G.U. n.41 del 19/2/1992
Decreto n.309 del PRESIDENTE DELLA REPUBBLICA, 27-07-87

Regolamento per l’organizzazione del Servizio per la tutela delle acque, la disciplina dei rifiuti, il risanamento
del suolo e la prevenzione dell’inquinamento di natura fisica e del Servizio per l’inquinamento acustico,
atmosferico e per le industrie e rischo del Ministero dell’ambiente, G.U. n.136 dell’11/6/1992

Modifica alla disciplina degli scarichi delle pubbliche fognature e degli insediamenti civili che non recapitano
in pubbliche fognature, G.U. n.268 del 15/11/1993


Modifiche alla disciplina degli scarichi delle pubbliche fognature e degli insediamenti civili che non recapitano


in pubbliche fognature, nonche riorganizzazione degli organi collegiali del Ministero dell’Ambiente, G.U.
n.166 del 18/7/1994
21



LEGGE n.135, 23-05-97

Conversione in Legge, con modificazioni, del Decreto Legge 25 marzo 1997, n.67, recante disposizioni
urgenti per favorire l’occupazione, G.U. n.119 del 24/5/1997
Netherlands
NEN 3215 Binnenriolering in woningen en woongebouwen -
Eisen en bepalingsmethoden
Sewerage inside dwellings - Requirements and determination methods
NTR 3216 Binnenriolering - Richtlijn voor ontwerp en uitvoering

Sewerage inside dwellings - Guideline for design and installation
Sweden
Boverkets Byggregler BBR 94
Swedish building regulations 94 with mandotary provisions and general advisory notes
Boverkets Författningssamling BFS 1993:57, kapitel 6: Hygien, halsa och miljö

Code of Statutes 1993:57 of the Swedish National Board of Housing, Building and Planning, chapter 6:
Hygiene, Health and Enviroment
VA-handboken 10- Vatten och avlopp (Svensk Byggtjanst)

Water Supply ve Sewer system Handbook 10 (Svensk Byggtjanst)
Switzerland
1. National regulations reguire drainage system I to be used.
2. The permission of air admittance valves is subject to local bodies.
3. Swiss standard SN 592000 is applicable for all layout rules which are not contained in EN 12056 Part 1
to 5.
United Kingdom
1. Building Regulations 1991; Approved Document H
available from Department of the Enviroment (DOE)
HMSO Publications Centre
PO Box 276
London
Great Briatain
SW 8 5DT
Telephone: + 44 171 873 9090
Telefax: +44 171 873 8200
2. Technical Standards for Compliance with the Building Standards

(Scotland) Regulations 1990; Part M: Drainage and sanitary facilities.
available from Scottish office (SO)
New St andrew’s House
Edinburgh
Great Britain
EH1 3TG
Telephone: + 44 131 244 4553
22
3. The Building Regulations (Northern Ireland) 1990; Technical booklet N: Drainage.

available from Department of the Enviroment for Northern Ireland (DON) c/o HMSO
Bookshops
16 Arthur Street
Belfast
Great Britain
BT1 4GD
Telephone: + 44 1232 238451
Telefax: +44 1232 235401
4. National annexes to BS EN 12056-2
5. National annexes to BS EN 12056-3
23
Ek B
(Bilgi için)
B.1 Ana tahliyeborularının kapasitesi

Uygunluk için, etkin pürüzlülük kb = 1,00 ve viskozite v = 1,3×10-6 m2/s değerleri kullanılarak Colebrook-White
eşitliğiile hesaplanan ana tahliye boru kapasiteleri Çizelge B.1 ve Çizelge B.2’de verilmiştir.
Çizelge B.1 - % 50’lik doluluk oranında ana tahliye borularının kapasitesi(h/d=0,5)
DN DN DN DN DN DN DN
Eğim
100 125 150 200 225 250 300
Qen Qen Qen Qen Qen Qen Qen
i v v v v v v v
büyün büyük büyük büyük büyük büyük büyük
cm/m L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s
0,50 1,8 0,5 2,8 0,5 5,4 0,6 10,0 0,8 15,9 0,8 18,9 0,9 34,1 1,0
1,00 2,5 0,7 4,1 0,8 7,7 0,9 14,2 1,1 22,5 1,2 26,9 1,2 48,3 1,4
1,50 3,1 0,8 5,0 1,0 9,4 1,1 17,4 1,3 27,6 1,5 32,9 1,5 59,2 1,8
2,00 3,5 1,0 5,7 1,1 10,9 1,3 20,1 1,5 31,9 1,7 38,1 1,8 68,4 2,0
2,50 4,0 1,1 6,4 1,2 12,2 1,5 22,5 1,7 35,7 1,9 42,6 2,0 76,6 2,3
3,00 4,4 1,2 7,1 1,4 13,3 1,6 24,7 1,9 389,2 2,1 46,7 2,2 83,9 2,5
3,50 4,7 1,3 7,6 1,5 14,4 1,7 26,6 2,0 42,3 2,2 50,4 2,3 90,7 2,7
4,00 5,0 1,4 8,2 1,6 15,4 1,8 28,5 2,1 45,2 2,4 53,9 2,5 96,9 2,9
4,50 5,3 1,5 8,7 1,7 16,3 2,0 30,2 2,3 48,0 2,5 57,2 2,7 102,8 3,1
5,00 5,6 1,6 9,1 1,8 17,2 2,1 31,9 2,4 50,6 2,7 60,3 2,8 108,4 3,2
Çizelge B.2 - % 70’lik doluluk oranında ana tahliye borularının kapasitesi(h/d=0,7)
DN DN DN DN DN DN DN
Eğim
100 125 150 200 225 250 300
Qen Qen Qen Qen Qen Qen Qen
i v v v v v v v
büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük
cm/m L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s L/s m/s
0,50 2,9 0,5 4,8 0,6 9,0 0,7 16,7 0,8 26,5 0,9 31,6 1,0 56,8 1,1
1,00 4,2 0,8 6,8 0,9 12,8 1,0 23,7 1,2 37,6 1,3 44,9 1,4 80,6 1,6
1,50 5,1 1,0 8,3 1,1 15,7 1,3 29,1 1,5 46,2 1,6 55,0 1,7 98,8 2,0
2,00 5,9 1,1 9,6 1,2 18,2 1,5 33,6 1,7 53,3 1,9 63,6 2,0 114,2 2,3
2,50 6,7 1,2 10,8 1,4 20,3 1,6 37,6 1,9 59,7 2,1 71,1 2,2 127,7 2,6
3,00 7,3 1,3 11,8 1,5 22,3 1,8 41,2 2,1 65,4 2,3 77,9 2,4 140,0 2,8
3,50 7,9 1,5 12,8 1,6 24,1 1,9 44,5 2,2 70,6 2,5 84,2 2,6 151,2 3,0
4,00 8,4 1,6 13,7 1,8 25,8 2,1 47,6 2,4 75,5 2,7 90,0 2,8 161,7 3,2
4,50 8,9 1,7 14,5 1,9 27,3 2,2 50,5 2,5 80,1 2,8 95,5 3,0 171,5 3,4
5,00 9,4 1,7 15,3 2,0 28,8 2,3 53,3 2,7 84,5 3,0 100,7 3,1 180,8 3,6
Burada:
Qen büyük = Ana tahliyeborusunun kapasitesi (L/s)
V = Hız (m/s)
dir.
24
B.2 Atık su debi değerleri

Atık su debileri Çizelge B.3’te verilmiştir. Bu değerler, Madde 6.3.1’deki eşitlik kullanılarak hesaplanmıştır.
Çizelge B.3 - Atık su debileri (Qww)
Toplam tahliye K K K K
birimi 0,5 0,7 1,0 1,2
Qww Qww Qww Qww
∑DU
L/s L/s L/s L/s
10 1,6 2,2 3,2 3,8
12 1,7 2,4 3,5 4,2
14 1,9 2,6 3,7 4,5
16 2,0 2,8 4,0 4,8
18 2,1 ,3,0 4,2 5,1
20 2,2 3,1 4,5 5,4
25 2,5 3,5 5,0 6,0
30 2,7 3,8 5,5 6,6
35 3,0 4,1 5,9 7,1
40 3,2 4,4 6,3 7,6
45 3,4 4,7 6,7 8,0
50 3,5 4,9 7,1 8,5
60 3,9 5,4 7,7 9,3
70 4,2 5,9 8,4 10,0
80 4,5 6,3 8,9 10,7
90 4,7 6,6 9,5 11,4
100 5,0 7,0 10,0 12,0
110 5,2 7,3 10,5 12,6
120 5,5 7,7 11,0 13,1
130 5,7 8,0 11,4 13,7
140 5,9 8,3 11,8 14,2
150 6,1 8,6 12,2 14,7
160 6,3 8,9 12,6 15,2
170 6,5 9,1 13,0 15,6
180 6,7 9,4 13,4 16,1
190 6,9 9,6 13,8 16,5
200 7,6 9,9 14,1 17,0
220 7,4 10,4 14,8 17,8
240 7,7 10,8 15,5 18,6
260 8,1 11,3 16,1 19,3
280 8,4 11,7 16,7 20,1
300 8,7 12,1 17,3 20,8
320 8,9 12,5 17,9 21,5
340 9,2 12,9 18,4 22,1
360 9,5 13,3 19,0 22,8
380 9,7 13,6 19,5 23,4
400 10,0 14, 20,0 24,0
25
Ek C
(Bilgi için)
C.1 Hesaplama örneği
Tahliye bacalarının ve ana tahliye borusunun boyut hesabı Şekil C.1’de gösterilmiştir.
C.2 Veriler ve parametreler

Zemin : 1
Kat: 3
Apartman dairesi: 12 (her katta 4 daire, her baca için 6 daire)
Çamaşırhane: Zeminde
Tahliye üniteleri: Sistem I
Frekans faktörü (K): 0,5
Bacalar: 2 (Kare girişliler)
Ana tahliye borusu: 1 Eğim = % 2, doluluk derecesi = 0,5
C.3 Toplam tahliye birimleri
Çizelge C.1 - Bir apartmandaki toplam tahliye birimi (∑DU)
Sıhhî tesisat Miktar DU ∑DU

Tuvalet (7,5 L) 2 2,0 4,0
Lâvabo 3 0,5 1,5
Banyo 1 0,8 0,8
Duş (Tapasız) 1 0,6 0,6
Eviye 1 0,8 0,8
Bulaşık makinesi 1 0,8 0,8
Toplam 8,5
Çizelge C.2 - Çamaşırhanedeki toplam tahliye birimi (∑TB)
Sıhhi tesisat Miktar DU ∑DU

Çamaşır makinesi 6 kg 2 0,8 1,6
Lâvabo 2 0,5 1,0
Toplam 2,6
C.4 Baca boyutunun hesabı

Her biri 8,5 DU ya sahip 6 apartman dairesi = 51,0 DU
Q ww = 0,5 × 51,0 = 3,6 L/s
Bacanın anma çapı (Çizelge 11) = DN 100
Her iki baca da aynı boyutlardadır.
C.5 Ana tahliyeborusunun boyut hesabı

Kesit A
Madde C.4’te hesaplandığı gibi, Qww = 3,6 L/s
Çizelge B.1’e göre, ana tahliye borusunun anma çapı = DN 125
26
Kesit B
Qww = 0,5 × 51,0 + 2,6(çamasirhane) = 0,5 × 53,6 = 3,7 L/s
Çizelge B.1’e göre, ana tahliye borusunun anma çapı halen = DN 125
Kesit C
Qww = 0,5 × 51,0 + 2,6(çamasirhane) = 0,5 × 104,6 = 5,1 L/s
Çizelge B.1’e göre, kanalizasyon borusunun anma çapı halen = DN 125
27
Açıklama:
Duş
Banyo
Lavabo
Tuvalet
Lavabo
Çamaşır makinesi veya bulaşık makinesi
Çamaşırhane lâvabosu
Şekil C.1 - Hesaplama örneğinin gösterimi
28
Ek D
(Bilgi için)
D.1 Yaygın kullanılan mamüllerle ilgili Avrupa standardları ve atık su sistemleri

sahasında ilâve Avrupa standardları
EN 31 Pedestal wash basins- Connecting dimensions
prEN 32 Wall- Hung wash basins- Connecting dimensions
prEN 33 Pedestal W.C. pan with close coupled cistern; Connecting dimensions
EN 34 Wall hung W.C. pan with close coupled cistern; connecting dimensions
EN 35 Pedestal bidets over rim supply only; Connecting dimensions
prEN 36 Wall hung bidets ovet rim supply only; Connecting dimensions
prEN 37 Pedestal W.C. pan with independent water supply; Connecting dimensions
prEN 80 Wall hung urinals without built-in trap; Connecting dimensions
prEN 111 Wall Hung Hand Rinse Basins-Connecting Dimensions
EN 198 Specification for finished baths for domestic purposes made of acrylic material
EN 232 Baths-Connecting dimensions
prEN 249 Specification for shower trays for domestic purposes acrylic materials
EN 251 Shower trays-Connecting dimensions
EN 263 Specification for cast acrylic sheet for baths and shower trays for domestic purposes
EN 274 Sanitary tapware; waste fittings for basins, bidets and baths; general technical
specifications
EN 295-1 Vitrified clay pipes and fittings and fittings and pipe joints for drains and sewers part 1:
Requirements
EN 295-2 Vitrified clay pipes and fittigs and pipe joints for drains and sewers Part 2: Quality control and
sampling
EN 295-3 Vitrified Clay pipes and fittings and pipe joints for drains and sewers part 3: test methods
EN 295-4 Vitrified clay pipes and fittings and pipe joints for drains and sewers - Part 4: Requirements
for special fittings, adaptors and compatible accessories
for perforated virtrified clay pipes and fittings
for vitrified clay manholes
for vitrified clay pipes and joints for pipe jacking
EN 329 Sanitary tapware; waste fittings for shower trays; general technical specifications
EN 411 Sanitary tapware - Waste fittings for sinks - General technical specifications
EN 545 Ductile iron pipes, fittings, accessories and their joints for water pipelines - Requirements
and test methods
EN 588-1 Fibre-cement pipes for sewers and drains - Part 1: Pipes, joints and fittings for gravity
systems
prEN 588-2 Fibre cement pipes for drains and sewers - Part 2: Manholes and inspection chambres
EN 598 Fibre cement pipes for drains and sewers - Part 2: Manholes and inspection chambres
EN 681-1 Elastomeric seals - Materials requirements for pipe joint seals used in water and drainage
applications - Part 1: Vulcanized rubber
EN 695 Kitchen sinks - Connecting dimensions
EN 752-1 Drain and sewer systems outside buildings - Part 1: Generalities and definitions
EN 752-2 Drain and sewer systems outside buildings - Part 2: Performance requirements
EN 752-3 Drain and sewer systems outside buildings - Part 3: Planning
EN 752-4 Drain and sewer systems outside buildings - Part 4: Hydraulic design and environmental
considerations
EN 752-5 Drain and sewer systems outside buildings - Part 5: Rehabilitation
EN 752-6 Drain and sewer systems outside buildings - Part 6: Pumping installations
EN 752-7 Drain and sewer systems outside buildings - Part 7: Maintenance and operations
EN 773 General requirements for components used in hydraulically pressurized discharge pipes,
drains and sewers
EN 858-1 Installations for separation of light liquids (e.g. oil and petrol); Part 1: Principles of design;
performance and testing; marking and quality control
EN 877 Cast iron pipes and fittings, their joints and accessories for the evacuation of water from
buildings - Requirements, test methods and quality assurance
29
EN 1123-1 Pipes and fittings of longitudinally welded hot- dip galvanized steel pipes with spigot and
socket for waste water systems - Part 1: Requirements, testing, quality control
EN 1124-1 Pipes and fittings of longitudinally welded stainless steel pipes with spigot and socket for
waste water systems - Part 1: Requirements, testing, quality control
EN 1253-1 Gullies for buildings - Part 1: Requirements
EN 1253-2 Gullies for buildings - Part 2: Test methods
EN 1293 General requirements for components used in pneumatically pressurized discharge pipes,
drains and sewers
EN 1329-1 Plastics piping systems for soil and waste discharge (low and high temperature) within the
building structure - Unplasticized poly(vinyl chloride) (PVC-U) - Part 1: Specifications for
pipes, fittings and the system
building structure - Polypropylene (PP) - Part 1: Specifications for pipes, fittings and the
system
prEN 1453-1 Plastics piping systems with structured-wall pipes for soil and waste discharge (low and
high temperature) inside buildings - Unplasticized poly(vinyl chloride) (PVC-U) - Part 1:
Requirements for pipes, fittings and the system
building structure - Acrylonitrile-butadiene- styrene (ABS) - Part 1: Requirements for pipes,
fittings and the system
prEN 1456-1 Plastics piping systems for underground drainage and sewerage under pressure -
Unplasticized poly(vinyl chloride) (PVC-U) - Part 1: General
building structure - Acrylonitrile-butadiene- styrene (ABS) - Part 1: Requirements for pipes,
building structure - Styrene copolymer blends (SAN+PVC) - Part 1: Requirements for pipes,
building structure - Chlorinated poly(vinyl chloride) (PVC-C) - Part 1: Requirements for
pipes, fittings and the system
EN 1610 Construction and testing of drains and sewers
EN 1671 Pressure sewerage systems outside buildings
prEN 1825-1 Installations for separation of grease - Part 1: Principles of design, performance and testing,
marking and quality control
EN 1852-1 Plastics piping systems for non-pressure underground drainage and sewerage -
Polypropylene (PP) - Part 1: Specifications for pipes, fittings and the system
prEN 12050-1 Wastewater lifting plants for buildings and sites - Principles of construction and testing - Part
1: Lifting plants for wastewater containing faecal matter
prEN 12050-2 Wastewater lifting plants for buildings and sites - Principles of construction and testing - Part
1: Lifting plants for wastewater containing faecal matter
prEN 12050-3 Effluent lifting plants for buildings and sites - Principles of construction and testing - Part 3:
Effluent lifting plants for effluent containing faecal matter for limited applications
EN 12109 Vacuum drainage systems inside buildings
prEN 12200-1 Plastics rainwater piping systems for above ground external use - Unplasticized poly(vinyl
chloride) (PVC-U) - Part 1: Components and functional requirements
prEN 12380 Ventilating pipework - Air admittance valve system (AVS)
EN 12666-1 Plastics piping systems for non-pressure underground drainage and sewerage -
Polyethylene (PE) - Part 1: Specifications for pipes, fittings and the system
prEN 12763 Fibre-cement pipes and fittings for discharge systems for buildings - Dimensions and
technical terms of delivery
prEN 12764 Sanitary appliances - Specification for whirlpool baths
30

TS en 12056-2 2002

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS en 12056-2 2002

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

CAZİBELİ DRENAJ SİSTEMLERİ - BİNA İÇİ -

Gravity drainage systems inside buildings - Part 2: Sanitary

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

− Bu standard serisinin kabulü ile TS 2469(1976), TS 826(1988) ve TS 827(1988) standardları iptal

Cazibeli drenaj sistemleri - Bina içi –

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

3.1.2 Evsel atık su

3.1.3 Endüstriyel atık su

3.1.5 Siyah su (Pis su)

3.1.6 Yağmur suyu

3.1.7 Kabarma seviyesi

3.1.8 Drenaj sistemi

3.1.9 Birleşik sistem

3.1.10 Ayrık sistem

3.2 Borular ve bağlantı parçaları

3.2.1 Sıhhî tesisat boru sistemi

3.2.2 Anma çapı (DN)

3.2.3 İç çap (di)

3.2.4 Dış çap (da)

3.2.5 En küçük iç çap (di min)

3.2.6 Tali tahliye borusu

3.2.7 Eşit giriş

3.2.8 Kavisli giriş

3.2.9 Bağlantı dirseği

3.2.10 Tahliye bacası

3.2.11 Baca dirseği

3.2.12 Ana tahliye borusu

3.2.13 Doluluk oranı

3.3 Havalandırma boru sistemi ve bağlantı parçaları

3.3.1 Havalandırma borusu

3.3.2 Tali havalandırma borusu

3.3.3 Baca ağzı

3.3.4 Havalandırma bacası

3.3.5 Hava giriş vanası(Ventuz)

3.4.1 Evsel sihhî tesisatları

3.4.2 Evsel sıhhî tesisatlar

3.4.3 Yer süzgeci

3.4.5 Koku tutma suyu derinliği (H)

Şekil 1 - Sifon içindeki koku tutma suyu derinliği

3.5.1 Tahliye birimi (DU)

3.5.2 Frekans faktörü (K)

3.5.3 Atık su debisi (Qww)

3.5.4 Sürekli debi (Qc)

3.5.5 Pompalanan su debisi (Qp)

3.5.6 Toplam debi (Qtot)

3.5.7 Hidrolik kapasite (Qen büyük)

3.5.8 Hava debisi (Qa)

4.2 Sistem tipleri

Sistem IV Ayrık tahliye baca sistemi

4.3.1 Birincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

Şekil 2 - Birincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

4.3.2 İkincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

Şekil 3 - İkincil havalandırılmış sistem konfigürasyonları

4.3.3 Havalandırılmamış tali tahliye konfigürasyonları

Şekil 4 - Havalandırılmamış tali tahliye konfigürasyonu

4.3.4 Havalandırılmış tali tahliye konfigürasyonları

Şekil 5 - Havalandırılmış tali tahliye konfigürasyonu