TS 12056-4

238239
TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 12056-4
Nisan 2005
ICS 91.140.80
CAZİBELİ DRENAJ SİSTEMLERİ - BİNA İÇİ -

BÖLÜM 4: ATIK SU TERFİ TESİSLERİ - TASARIM VE
HESAPLAMA
Gravity drainage systems inside buildings -

Part 4: Wastewater lifting plants - Layout and calculation
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 91.140.80 TÜRK STANDARDI TS EN 12056-4/Nisan 2005
Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 12056-4 (2000) standardı esas alınarak, TSE İnşaat
Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 05 Nisan 2005 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
− TS EN 12056 “Cazibeli drenaj sistemleri - Bina içi” genel başlığı altında aşağıdaki bölümlerden
oluşmaktadır:
• Bölüm 1: Genel kurallar ve performans kuralları

• Bölüm 2: Sıhhî tesisat boru sistemi - Tasarım ve hesaplama
• Bölüm 3: Çatı drenajı - Tasarım ve hesaplama
• Bölüm 4: Atık su terfi tesisleri - Tasarım ve hesaplama
• Bölüm 5: Montaj ve deneyler, işletme, bakım ve kullanma talimatları
− Bu standardın kabulü ile TS 2469, TS 826 ve TS 827 iptal edilmiştir.

İçindekiler
1 Kapsam.......................................................................................................................................................1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .............................................................................................1
3 Tarifler, semboller, birimler ve kısa gösteriliş........................................................................................2
3.1 Tarifler ................................................................................................................................................. 2
3.2 Semboller ............................................................................................................................................ 2
4 Geri tepmeye karşı koruma ......................................................................................................................3
5 Montaj .........................................................................................................................................................4
5.1 Genel kurallar ...................................................................................................................................... 4
5.2 Boru sistemi......................................................................................................................................... 4
5.3 Havalandırma ...................................................................................................................................... 7
5.4 Ana tahliye boruları ............................................................................................................................. 7
5.5 Elektrik bağlantıları.............................................................................................................................. 7
6 Atık su terfi tesisinin seçilmesi................................................................................................................8
6.1 QP debisinin tayini ............................................................................................................................... 8
6.2 HP yükünün tayini ................................................................................................................................ 8
6.3 Faydalı hacim V’nin tayini ................................................................................................................. 11
7 İşletmeye alma .........................................................................................................................................13
8 Muayene ve bakım...................................................................................................................................13
8.1 Muayene............................................................................................................................................ 13
8.2 Bakım ................................................................................................................................................ 13
8.3 Bakım sözleşmesi ............................................................................................................................. 13
Ek A (Bilgi için) ...............................................................................................................................................14
Kaynaklar.........................................................................................................................................................16
Cazibeli drenaj sistemleri - Bina içi -

Bölüm 4: Atık su terfi tesisleri - Tasarım ve hesaplama
1 Kapsam
Bu standard, tahliye boru sistemleri ve ana tahliye borusuna bağlantıları ile birlikte dışkı ihtiva eden atık su,
dışkı ihtiva etmeyen atık su ve yağmur suyu için binalar ve yerleşim yerleri içinde bulunan atık su terfi
tesislerine ait tasarım, işletme ve bakım kurallarını kapsar. Bu standard, sınırlı uygulamalar için dışkı ihtiva
eden atık su terfi tesislerini de kapsar.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartıyla uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 1085 Wastewater treatment - TS EN 1085 Atık su arıtımı - Terimler ve
Vocabulary tarifler
prEN 12050-1 Wastewater lifting plants for TS EN 12050-1 Atık su terfi tesisleri - Binalar ve
(EN 12050-1) buildings and sites - Principles of yerleşim yerleri için - İnşa ve
construction and testing - Part 1: deney prensipleri - Bölüm 1:
Lifting plants for wastewater Dışkı ihtiva eden atık sular için
containing faecal matter terfi tesisleri
Lifting plants for faecal-free Dışkı ihtiva etmeyen atık sular
wastewater için terfi tesisleri
Lifting plants for wastewater Sınırlı uygulamalar için dışkı
containing faecal matter for ihtiva eden atık su terfi tesisleri
limited applications
Non-return valves for faecal-free Dışkı ihtiva eden ve etmeyen
wastewater and wastewater atık sular için tek yönlü vanalar
containing faecal matter
EN 12056-1 Gravitiy drainage systems inside TS EN 12056-1 Cazibeli drenaj sistemleri - Bina
buildings - Part 1: Genaral and içi - Bölüm 1: Genel kurallar ve
performance requirements performans kuralları
buildings - Part 2: Sanitary içi – Bölüm 2: Sıhhî tesisat boru
pipework - Layout and calculation sistemi – Tasarım ve hesaplama
buildings - Part 3: Roof drainage - içi - Bölüm 3: Çatı drenajı -
Layout and calculation Tasarım ve hesaplama
buildings - Part 5: Installation and içi - Bölüm 5: Montaj ve
testing, instructions for operation, deneyler, işletme, bakım ve
maintenance and use kullanma talimatları
1) TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası Türkçe adı, 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
1
3 Tarifler, semboller, birimler ve kısa gösteriliş

Bu standardın amacı bakımından, EN 1085’de verilenlerle birlikte aşağıdaki tarifler ve semboller uygulanır.
3.1 Tarifler
3.1.1 Atık su terfi tesisi

Dışkı ihtiva eden veya etmeyen atık suların toplanması ve kabarma seviyesi üstünde bir yüksekliğe otomatik
olarak terfi edilmesini sağlayan tesisat.
3.1.2 Geri tepme

Bir ana tahliye borusu veya kanalizasyondaki atık suyun, kendisine bağlı boru sistemi içindeki akış yönünün
zıttı yönde geri akması.
3.1.3 Kabarma seviyesi

Drenaj sistemi içinde atık suyun yükselebileceği en büyük seviye.
3.1.4 Geri tepme önleyici ters sifon

Atık su terfi tesisinden çıkan basınçlı boru sisteminin, kabarma seviyesi üstünde kalan bölümü (Şekil 1 ve
Şekil 2).
3.1.5 Hizmet debisi, VP

Atık su terfi tesisinin pompalama tesisatı tarafından, hizmet noktasındaki toplam yüke karşı tahliye edilen
debi (Şekil 6).
3.1.6 Tahliye yükü, HP

Statik yük farkı ve tahliye boru sistemi içinde meydana gelen toplam kayıpların toplamını aşmak için, atık su
terfi tesisinin pompalama tesisatı tarafından üretilen hizmet noktasındaki basınç (Şekil 6).
3.1.7 Dışkı ihtiva eden atık su için toplama tankı

Atık su terfi tesisinin, gelen atık suyun terfi öncesi içinde biriktirildiği basınçsız bölümü.
3.1.8 Faydalı hacim

Toplama tankı içinde, açma ve kapatma seviyeleri arasında kalan terfi edilebilir hacim.
3.2 Semboller
Çizelge 1 - Semboller
Sembol Birimi Tarifi

di mm İç çap
DN mm Anma çapı
g m/s2 Yerçekimi ivmesi (= 9,81 m/s2)
Hgeo m Statik yük
HP m Pompalama tesisatının hizmet noktasındaki tahliye yükü
Htot m Toplam yük
HV m Yük kaybı
HV,A m Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki kayıp
HV,J − Boru uzunluğunun fonksiyonu olarak yük kaybı, boyutsuz
HV,R m Tahliye boru sistemi içinde meydana gelen sürtünme kaybı
L m Boru hattı uzunluğu
PV bar (N/m2) Basınç kaybı
Qi(V) L/s Atık su giriş debisi
Q (VA) L/s Debinin genel gösterimi
QP (VP) L/s Pompalama tertibatının hizmet debisi
QR (VR) L/s Yağmur suyu tahliye debisi
T s En düşük çalıştırma süresi
V L Faydalı hacim
v m/s Akış hızı
ζ − Direnç faktörü
2
4 Geri tepmeye karşı koruma

Bir şehir ana tahliye borusu veya kanalizasyon sistemi, genel olarak kabul görmüş hesaplama metotlarına
uygun olarak tasarımlandığında ve özenle korunduğunda bile, ekonomik nedenlerle, şiddetli bir fırtına
esnasında ortaya çıkabilen olağan dışı büyük miktarlardaki suları tahliye edebilecek şekilde
boyutlandırılamaz. Bu şartlar etkisinde, ana tahliye bağlantı boruları ve bina drenaj sisteminde meydana
gelen aşırı yüklenme hesaba katılmalıdır.
Benzer bir duruma, plânlanmayan giriş debileri, tıkanmalar, en kesitteki aşırı yüklenmeler veya daralmalar
neden olabilir.
Yukarıda verilenlere ek olarak, pompa istasyonunun arıza yapması, kanalizasyonun aşırı yüklenmesine
neden olabilir. Bu nedenlerle, kabarma seviyesi altında kalan sıhhî tesisatlar, geri tepmeye karşı yeterli
derecede korunmalıdır. Farklı hiçbir bilgi bulunmuyorsa, genellikle düz alanlarda ana tahliye borusunun
kanalizasyona bağlandığı noktadaki karayolu2) seviyesi, kabarma seviyesi olarak kabul edilebilir.
Geri tepmeye karşı koruma, geri tepme önleyici ters sifon monte edilmiş bir atık su terfi tesisi (Şekil 1 ve
Şekil 2) ile sağlanabilir. Sadece bir geri tepme önleyici ters sifon, geri tepmeye karşı yüksek derecede
güvenlik sağlayacaktır.
Alternatif olarak;
− Kanalizasyona bir düşü olması,
− Odaların ikinci derecede önemli olması (içinde önemli maddelerin bulunmadığı ve taşkın durumunda
yerleşim sahiplerinin sağlığının etkilenmeyeceği durum),
− Kullanıcı sayısının az olması ve kabarma seviyesi üstünde bir WC bulunması,
− Taşkın esnasında sıhhî tesisatların kullanımına ihtiyaç olmaması,
şartlarıyla, taşkın önleme vanası kullanılabilir (Şekil 3).
Şekil 1 - Ana tahliye borusu veya Şekil 2 - Ana tahliye borusu veya
kanalizasyonun sıhhî tesisatlardan daha kanalizasyona bir düşünün olduğu durumda
yüksekte olduğu durumda geri tepmeye atık su terfi tesisi ile geri tepmeye karşı
karşı korumanın gösterimi korumanın gösterimi
2) “Karayolu” kelimesi, yolu, patikaları, yol kenarı banketlerini vb. kapsar.

3
Şekil 3 - Kanalizasyona doğal bir düşünün olduğu durumda, ikinci derecede önemli bir odanın geri tepmeye
karşı taşkın önleme vanası ile korunmasının gösterimi
5 Montaj
5.1 Genel kurallar
Atık su terfi tesisleri, dönme hareketleri engellenecek şekilde monte edilmelidir. Su kaldırma etkisine maruz
kalabilecek atık su terfi tesisleri, zemine sabitlenmelidir.
Atık su terfi tesislerinin içinde bulunduğu odalar, bakıma ihtiyaç gösterebilecek bütün çalışan bölümler ve
bileşenler çevresinde ve üstünde en az 600 mm’lik çalışma boşluğunu sağlayacak yeterli boyutlarda
olmalıdır. Odalar, yeterli derecede aydınlatmalı ve iyi havalandırmalı olmalıdır. EN 12050-1’e uygun bir dışkılı
atık su terfi tesisinin kullanıldığı yerde, bir atık su toplama çukuru bulunmalıdır.
Atık su terfi tesisine bağlanan bütün boru sistemleri, ses emici türden olmalıdır.
Dışkı ihtiva eden atık su için toplama tankları, binanın taşıyıcı sistemine monte edilmemelidir. Dışkılı atık su
terfi tesisinin bina içinde kullanıldığı durumda, bu tesisin kendini taşıyabilen bir toplama tankı olmalıdır.
Atık su giriş akışını kesme imkânının olmadığı hallerde, prEN 12050-1’e uygun olarak yedek pompalama
tesisatı tesislere monte edilmelidir.
Kabarma seviyesi altında kalan alanların yüzey suyu drenajı, ev atık suyundan ayrı tutulmalı ve bina dışına
monte edilen bir atık su terfi tesisi kullanılmak suretiyle pompalanarak uzaklaştırılmalıdır.
5.2 Boru sistemi

Kabarma seviyesi altında kalan ve bir atık su terfi tesisine akıtma yapan sıhhî tesisat boru sistemi, EN
12056’ya uygun olarak tasarımlanmalı ve monte edilmelidir.
Bütün boru sistemleri, cazibeli akıtma yapacak şekilde monte edilmeli ve akış yönünde çapta sınırlama veya
daraltma yapılmamalıdır. Tahliye boru sisteminin en küçük çapı, Çizelge 2’ye uygun olmalıdır.
4
Çizelge 2 - Tahliye boru sisteminin en küçük çapı
Atık su terfi tesisinin tipi Tahliye boru sisteminin en

küçük çapı
prEN 12050-1’e uygun, suyla yumuşatılmamış katı dışkı ihtiva eden DN 80

atık su terfi tesisi
prEN 12050-1’e uygun, suyla yumuşatılmış katı dışkı ihtiva eden atık DN 32
su terfi tesisi
prEN 12050-2’ye uygun, dışkı ihtiva etmeyen atık su terfi tesisi DN 32
prEN 12050-3’e uygun sınırlı uygulamalar için suyla yumuşatılmamış DN 25

katı dışkı ihtiva eden atık su terfi tesisi
prEN 12050-3’e uygun, sınırlı uygulamalar için suyla yumuşatılmış DN 20

katı dışkı ihtiva eden atık su terfi tesisi
Terfi tesisine bağlanan bütün boru sistemleri, gerilme etkisi altında kalmayacak şekilde monte edilmeli ve
yeterli derecede mesnetlenmelidir.
Atık su terfi tesisinin girişine ve aynı zamanda tahliye tarafına tek yönlü vanadan sonra birer ayırma vanası
monte edilmelidir. Çapı DN 80’den daha küçük olan tahliye boru sistemli prEN 12050-2 veya prEN 12050-3’e
uygun atık su terfi tesislerinde, herhangi tek yönlü vanada bir geri yıkama tertibatı bulunması veya tahliye
boru sistemini toplama tankına boşaltmak için farklı bazı araçlar bulunması şartıyla ayırma vanaları
kullanılmayabilir.
Atık su terfi tesisinden çıkan tahliye boru sistemi, kabarma seviyesi üstünde bir geri tepme önleyici ters sifon
biçimi verilecek şekilde monte edilmelidir (Şekil 1 ve Şekil 2).
Tahliye boru sistemine başka hiçbir bağlantı yapılmamalıdır.
Atık su terfi tesisinden çıkan tahliye boru sistemi, kesinlikle bir bacaya değil, daima havalandırmalı bir ana
tahliye borusuna bağlanmalıdır (Şekil 4 ve Şekil 5).
Tahliye boru sistemleri, ana tahliye borusuna aynen cazibeli bağlantıda olduğu gibi bağlanmalıdır. Ana
tahliye borusuna temizlik için kapaklı giriş ağızları yapılmalıdır. Tahliye boru sistemi, terfi tesisinin en büyük
işletme basıncının 1,5 katındaki basınca dayanabilecek yeterlilikte olmalıdır.
Tahliye boru sistemine vantuzlar monte edilmemelidir.
5
1 Havalandırma boruları 6 Ana tahliye borusu

2 Tahliye bacası 7 Kabarma seviyesi
3 Dışkılı atık su terfi tesisinden çıkan tahliye boru sistemi 8 Tek yönlü vanalı dışkılı atık su terfi tesisi
4 Dışkılı atık su terfi tesisi için havalandırma borusu 9 Temizlik için kapaklı giriş ağzı
5 Ana tahliye borusu 10 Geri tepme önleyici ters sifon
Şekil 4 - Dışkılı atık su terfi tesisinin ana tahliye borusuna bağlantısının gösterimi
6
1 Baca girişi 5 Ana tahliye borusu

2 Tali havalandırma boruları 6 Kabarma seviyesi
3 Tali havalandırma boruları 7 Tek yönlü vanalı dışkısız atık su terfi tesisi
4 Geri tepme önleyici ters sifon monte 8 Temizlik için kapaklı girişi ağzı
edilmiş tahliye boru sistemi
Şekil 5 - Dışkısız atık su için terfi tesisinin ana tahliye borusuna bağlantısının gösterimi
5.3 Havalandırma
prEN 12050-1’e uygun dışkılı atık su terfi tesislerinin havalandırma boruları, çatı seviyesinin yukarısına kadar
çıkmalıdır. Havalandırma boruları, bir havalandırma bacasına veya baca girişine bağlanabilir. Havalandırma
boruları, yağ ayırıcısına ait havalandırma boru sisteminin giriş ağzına bağlanmamalıdır.
5.4 Ana tahliye boruları

Ana tahliye boruları, EN 12056-2, EN 12056-3 ve aşağıdaki kurallara göre boyutlandırılmalıdır:
a) Yüzey suyu ana tahliye borularının kapasitesi QR, pompalanan tahliye debisi toplamı QP ile EN 12056-
3’e uygun olarak hesaplanan yüzey suyu debisinin toplamından büyük olmalıdır.
b) Birden çok terfi tesisinin tek bir ana tahliye borusu içine tahliye yapması halinde, ana tahliye borusunun
kapasitesi en az, pompalanan en büyük debinin tamamı ile diğerlerinin toplamının (QP) 0,4 katının
toplamı kadar olmalıdır.
5.5 Elektrik bağlantıları

Elektrik bağlantıları, uygun niteliklere sahip bir elektrikçi tarafından, ülkenin elektrik tesisatı için uygulanan
elektrik düzenlemelerine uygun olarak yapılmalıdır. Kontrol panoları ve alârm birimleri gibi su yalıtımsız bütün
elektrik bağlantı elemanları, kabarma seviyesi üstünde kalan kuru, iyi havalandırmalı alanlara monte
edilmelidir.
Bir uyarı cihazı monte edilen yerlerde, bu cihaz, bir arıza meydana gelince, atık su terfi tesisinin hizmet
verdiği her binayı aynı anda uyaracak şekilde monte edilmelidir.
7
6 Atık su terfi tesisinin seçilmesi

Atık su terfi tesisini seçmek için, toplam giriş debisi Qi’nin ve toplam yük Htot’un hesaplanması gerekir. Hizmet
debisi QP ve hizmet yükü HP olan bir atık su terfi tesisinde, QP Qi’den daha büyük, HP ise Htot’a mümkün
olduğunca yakın seçilmelidir.
6.1 QP debisinin tayini

Toplam giriş debisi Qi, EN 12056-2 veya EN 12056-3’den uygun olanına göre hesaplanmalıdır.
EN 12056-2’de belirtilen debi tayin işlemine ilâveten, tahliye boru sistemi içindeki akış hızı 0,7 m/s’den az
olmamalı ve 2,3 m/s’yi aşmamalıdır. Atık su terfi tesisi seçilirken, enerji sarfiyatının en az olmasına dikkat
edilmelidir. Genellikle, QP Q,i’ye eşit veya daha büyük olmalıdır. Bununla birlikte, EN 12050-3’e uygun sınırlı
uygulamalar için dışkılı atık su terfi tesislerinde, imalâtçının redüksiyonunun uzatılmasını belirtmesi halinde,
QP, Qi’den küçük olabilir.
6.2 HP yükünün tayini

Tahliye yükü HP, toplam yük Htot’a eşit veya bundan büyük olmalıdır. Toplam yük Htot, aşağıdaki eşitlikler
kullanılarak hesaplanmalıdır:
H tot = H geo + H V (1)
H V = H V, A + H V,R (2)
Burada;
Htot Toplam yük (m),
Hgeo Statik yük (m),
HV Yük kayıpları (toplam yükün dinamik kısmı) (m),
HV,A Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki kayıplar (m),
HV,R Tahliye boru sistemi içindeki meydana gelen sürtünme kayıpları (m)
dır.
Yük ve debi arasındaki ilişki ve bunları oluşturan kısımlar, Şekil 6’da gösterilmiştir.
1 Sistem eğrisi 1) Debinin genel gösterimi VA

2 Pompa eğrisi 2) Tahliye yükü H
3 Hizmet noktası
Şekil 6 - Yük ve debi arasındaki ilişki
8
6.2.1 HP yükünü hesaplama yöntemi

Tahliye yükü HP’yi hesaplama yöntemi, Şekil 7’de gösterilmiştir.
Kabarma seviyesi ve Çizelge 3 ve Çizelge 4’e uygun (4) nolu eşitliğe uygun olarak
statik yük belirlenir, olarak vanalar ve boru bağlantı tahliye boru sistemi içindeki
+ parçalarındaki kayıplar + boru hattı kayıpları belirlenir, = Toplam yük,
belirlenir,
Hgeo HV,A HV,R Htot (≤ HP)
Şekil 7 - Toplam yük Htot ve tahliye yükü HP için hesaplama yöntemi
6.2.2 Statik yük, Hgeo

Statik yük, atık su terfi tesisindeki en düşük su seviyesi ile tahliye boru sisteminin en üst noktası arasındaki
düşey mesafe olarak hesaplanır. Basite indirgemek için, terfi tesisinin yerleştirildiği odanın zemininden geri
tepme önleyici ters sifonun en alçak kısmına kadar olan düşey mesafenin ölçülmesine izin verilebilir (Şekil 8).
Şekil 8 - Statik yük
6.2.3 Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki kayıplar, HV,A

Geri tepme önleyici ters sifona kadar gelen tahliye boru sistemindeki münferit her vana ve boru bağlantı
parçasındaki yük kaybı, aşağıdaki şekilde ayrı ayrı hesaplanmalı ve toplanmalıdır:
v i2
H V, A = ∑ ζ i (3)
i 2g
Burada;
HV, A Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki kayıplar (m),
ζ Direnç faktörü, boyutsuz,
g Yerçekimi ivmesi (m/s2),
v Vana veya boru bağlantı parçasındaki hız (m/s)
dır.
Vanalar ve boru bağlantı parçalarına ait direnç faktörleri, ζ, Çizelge 3’de verilmiştir.
9
Çizelge 3 - Vanalar ve boru bağlantı parçaları için direnç faktörleri
Direnç tipi ζ
Kesme vanası *) 0,5
Tek yönlü vana *) 2,2
90o’lik dirsek 0,5
45o’lik dirsek 0,3
Serbest tahliye 1,0
Akış birleşimi durumunda 45o’lik geçiş sağlayan T parçası 0,3
Akış birleşimi durumunda 90o’lik geçiş sağlayan T parçası 0,5
Akış birleşimi durumunda 45o’lik yan bağlantı sağlayan T parçası 0,6
Akış birleşimi durumunda 90o’lik yan bağlantı sağlayan T parçası 1,0
Zıt yön durumunda 90o’lik T parçası 1,3
Çapta artış 0,3
*) İmalâtçı tarafından şart koşulan özellikler tercih edilmelidir.
Vanalar ve boru bağlantı parçaları nedeniyle meydana gelen yük kayıplarının tayini, Çizelge 4’de verilmiştir.
Alternatif olarak, imalâtçı tarafından temin edilen bilgiler kullanılabilir.
Çizelge 4 - Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki yük kaybı HV, A ve akış hızı v
Direnç faktörü ζ
v
m/s
0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
Yük kaybı, HV, A
m
0,7 0,010 0,015 0,02 0,025 0,029 0,034 0,039 0,044 0,049 0,061 0,074 0,086 0,098
0,8 0,013 0,019 0,026 0,032 0,038 0,045 0,051 0,058 0,064 0,080 0,096 0,112 0,128
0,9 0,016 0,024 0,032 0,041 0,049 0,057 0,065 0,073 0,081 0,101 0,122 0,142 0,162
1,0 0,02 0,030 0,040 0,050 0,060 0,070 0,080 0,090 0,100 0,125 0,150 0,175 0,200
1,1 0,024 0,036 0,048 0,061 0,073 0,085 0,097 0,109 0,121 0,151 0,182 0,212 0,242
1,2 0,029 0,043 0,058 0,072 0,086 0,101 0,115 0,130 0,144 0,180 0,216 0,252 0,288
1,3 0,034 0,051 0,068 0,085 0,101 0,118 0,135 0,152 0,169 0,211 0,254 0,296 0,338
1,4 0,039 0,059 0,078 0,098 0,118 0,137 0,157 0,176 0,196 0,245 0,294 0,343 0,392
1,5 0,045 0,068 0,090 0,113 0,135 0,158 0,180 0,203 0,225 0,281 0,338 0,394 0,450
1,6 0,051 0,077 0,102 0,128 0,154 0,179 0,205 0,230 0,256 0,320 0,384 0,448 0,512
1,7 0,058 0,087 0,116 0,145 0,173 0,202 0,231 0,260 0,289 0,361 0,434 0,506 0,578
1,8 0,065 0,097 0,130 0,162 0,194 0,227 0,259 0,292 0,324 0,405 0,486 0,567 0,648
1,9 0,072 0,108 0,144 0,181 0,217 0,253 0,289 0,325 0,361 0,451 0,542 0,632 0,722
2,0 0,080 0,120 0,160 0,200 0,240 0,280 0,320 0,360 0,400 0,500 0,600 0,700 0,800
2,1 0,088 0,132 0,176 0,221 0,265 0,309 0,353 0,397 0,441 0,551 0,662 0,772 0,882
2,2 0,097 0,145 0,194 0,242 0,290 0,339 0,387 0,436 0,484 0,605 0,726 0,847 0,968
2,3 0,106 0,159 0,212 0,265 0,317 0,370 0,423 0,476 0,529 0,661 0,794 0,926 1,058
2,4 0,115 0,173 0,230 0,288 0,346 0,403 0,461 0,518 0,576 0,720 0,864 1,008 1,152
2,5 0,125 0,188 0,250 0,313 0,375 0,438 0,500 0,563 0,625 0,781 0,938 1,094 1,250
6.2.4 Tahliye boru sistemi içindeki sürtünme kayıpları, HV,R

Sürtünme kayıpları HV,R, tahliye boru sistemi içinde geri tepmeyi önleyici ters sifona kadar gelen bütün düz
borular için Şekil 9’a, Ek A’ya uygun şekilde veya imalâtçı tarafından verilen bilgiler kullanılarak aşağıdaki
şekilde tayin edilir:
H V,R = ∑ H V,J × LJ (4)
J
Burada;
HV,R Tahliye boru sistemi içinde meydana gelen sürtünme kayıpları (m),
HV.J Boru uzunluğunun fonksiyonu olarak yük kaybı, boyutsuz,
LJ Düz boruların uzunluğu (m)
dur.
10
Alternatif olarak, HV.J, Colebrook-White3) eşitliği kullanılarak hesaplanabilir. Yük kaybı HV.J değerleri, 10 oC
sıcaklıktaki saf suya veya kinematik viskozitesi bu suyunkine eşit olan sıvılara ve dolu boru hattına uygulanır.
Örnek: Boru DN 80
Debi 20 m3/h
Okunan değer: HV.J = 0,022
Uzunluğu LJ = 10 m olan bir borudaki yük kaybı: HV,R = 0,022 x 10 m = 0,22 m.
6.3 Faydalı hacim V’nin tayini

Bu madde, EN 12050-3’e uygunluk gösteren sınırlı uygulamalar için dışkılı atık su terfi tesislerine
uygulanmaz.
Tavsiye edilen faydalı hacim;
V = T × QP (5)
eşitliğine uygun olarak belirlenir.
Burada;
V Faydalı hacim (L),
T Çizelge 5’den elde edilen en düşük çalıştırma süresi (s),
QP Pompa debisi (L/s)
dir.
Çizelge 5 - Motor gücü ile en düşük çalıştırma süresi arasındaki ilişki
Motor gücü En düşük çalıştırma süresi, T

kW s
2.5’e kadar 2,2
2,5 - 7,5 arası 5,5
7,5 üstü 8,5
Not - Bu faktörler, tecrübe ile elde edilmiştir.
Terfi tesisinin imalâtçısı, en düşük çalıştırma süresi T için farklı değerler belirtebilir. Faydalı hacim, tek yönlü
vana ile geri tepme önleyici ters sifon arasında kalan tahliye boru sistemi içindeki hacimden daha fazla
olmalıdır. Birbirini takip eden her pompalama seferi esnasında, tahliye boru sistemi içindeki hacimlerin
aktarılmasını sağlamak için en düşük faydalı hacim değeri 20 litre olmalıdır.
3) Prandtl-Colebrook eşitliği olarak da bilinir.

11
a) Q debisi, m3/h olarak b) Q debisi, L/s olarak c) Yük kaybı HV,J, boyutsuz
Şekil 9 - Boru iç çapı d, akış hızı v, ve debi Q4) ile ilişkili olarak boyutsuz yük kaybı HV,J
4) Ek A, bu diyagramın sayısal gösterimini içermektedir.
12
7 İşletmeye alma
Tesis, uygun niteliklere sahip kişi tarafından işletmeye alınmalıdır. Atık su terfi tesisinin tedarikçisi, bu
kimsenin temininden sorumludur. İşletmeye alma için, birbirini takip eden en az iki açma kapama süresince
su ile deney yapılması gerekir. Deney esnasında, kuru çalıştırmadan kaçınılmalıdır. Aşağıdaki maddeler,
deneyden önce, deney esnasında ve deneyden sonra kontrol edilmelidir:
a) IEC’ye veya mahallî düzenlemelere uygun olarak elektriksel güvenlik.
b) Motor dönüş yönü.
c) Vanalar (işletme, açma, kapama).
d) İmalâtçı tarafından önceden ayarlanmadığı durumda, toplama tankındaki kontrol seviyelerinin kontrol
edilerek ayarlanması.
e) Tesisin, vanaların ve boruların su sızdırmazlığı.
f) Beyan gerilimi ve frekansı.
g) Tek yönlü vananın fonksiyon deneyi.
h) Uyarı cihazı; uygulanabildiği durumda, ikinci bir anahtar devresi ile birlikte.
i) Tahliye boru sistem mesneti.
j) Motor koruma anahtarı [münferit sigortaların kaldırılması ile (iki fazlı çalıştırma)].
k) Yağ seviyesi (yağ haznesi varsa).
l) Kontrol lâmbaları, ölçerler ve sayaçlar.
m) Varsa, el tulumbasının işletilmesi.
İşletmeye alma, motor aşırı yük anahtarının ayarlanması ve saatlik işletme sayaçlarından elde edilen okuma
değerleri gibi önemli bilgileri içerecek şekilde yazılı olarak kaydedilmelidir.
8 Muayene ve bakım
8.1 Muayene
Atık su terfi tesisleri, en az iki açma kapama çevriminin gözlenmesi ve çalışmanın kontrol edilmesi ile ayda
bir kez muayene edilmelidir.
8.2 Bakım
Terfi tesislerinin bakımı, uygun niteliklere sahip kişi tarafından düzenli olarak yapılmalıdır. Bakım kontrolleri
arasında geçen süre;
− Ticarî bina ve eklentileri içinde bulunan tesisler için 1/4 yıldan,
− Birden çok konuta hizmet veren tesisler için 1/2 yıldan,
− Tek konutlar içinde bulunan tesisler için 1 yıldan,
fazla olmamalıdır.
Bakım, aşağıdaki hususları içermelidir:
a) Bütün bağlantı noktalarının sızıntı açısından gözle muayene ile kontrol edilmesi.
b) Vanaların çalıştırılması, çalıştırma ve kapama kolaylığının kontrol edilmesi. Gerekli olması halinde, tekrar
yerine oturtma ve gres yağı ile yağlama yapılması.
c) Tek yönlü vanaların açılması ve kapatılması; oturma yüzeyinin ve kürenin/kanatın kontrol edilmesi;
fonksiyonel kontrol.
d) Pompalama biriminin ve bu birime doğrudan bağlanan boru sisteminin temizlenmesi; rotorların ve mil
yataklarının kontrol edilmesi.
e) Yağ seviyesinin kontrol edilmesi, gerektiği yerde yağın eksiğinin tamamlanması veya değiştirilmesi (yağ
haznesi varsa).
f) Tankın iç temizliğinin yapılması (gerekli ise veya özel koşullarda).
g) Tesisin elektrikli bölümünün gözle muayene edilmesi.
h) Toplama tankının durumunun gözle muayene ile kontrol edilmesi.
i) Her iki yılda bir tesisin su ile doldurulup boşaltılarak temizlenmesi.
Bakım yapıldıktan sonra, tesis, Madde 7’ye uygun olarak tekrar işletmeye alınmalıdır. Bütün bakım işlerine,
gerçekleştirilen herhangi bir işin ayrıntılarına ve kullanılabilir bilgilere ilişkin bir seyir defteri tutulmalıdır.
Düzeltilemeyecek arızaların tespit edilmesi halinde, bu arızlar, atık su terfi tesisinin işletmecisine yazılı olarak
bildirilmeli ve bu arızaların giderilmesi konusunda bilgi istenmelidir.
8.3 Bakım sözleşmesi

Terfi tesisi sahiplerine, düzenli bakım ve onarım işinin üstlenilmesine ilişkin bir bakım sözleşmesi çıkarması
tavsiye edilir.
13
Ek A
(Bilgi için)
Çizelge A.1 - İşletme pürüzlülüğü k = 0,25 mm olan düz boru hattı sistemlerinde boyutsuz yük kaybı HV,J’nin,
boru anma çapı DN, akış hızı v ve debi Q ile ilişkili olarak tayini.
DN 20 DN 25 DN 32 DN 40 DN 50 DN 60
di = 20,0 mm di = 25,0 mm di = 32,0 mm di = 40,0 mm di = 50,0 mm di = 60,0 mm
m3/h
HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v
m/s m/s m/s m/s m/s m/s
1,0 0,087 0,9 - - - - - - - - - -

1,2 0,124 1,1 0,039 0,7 - - - - - - - -
1,4 0,167 1,2 0,052 0,8 - - - - - - - -
1,6 0,216 1,4 0,067 0,9 - - - - - - - -
1,8 0,272 1,6 0,085 1,0 - - - - - - - -
2,0 0,334 1,8 0,104 1,1 0,029 0,7 - - - - - -
2,2 0,403 1,9 0,125 1,2 0,035 0,8 - - - - - -
2,4 0,478 2,1 0,148 1,4 0,041 0,8 - - - - - -
2,6 0,559 2,3 0,173 1,5 0,048 0,9 - - - - - -
2,8 - - 0,200 1,6 0,055 1,0 - - - - - -
3,0 - - 0,228 1,7 0,063 1,0 0,020 0,7 - - - -
3,2 - - 0,259 1,8 0,071 1,1 0,022 0,7 - - - -
3,4 - - 0,292 1,9 0,080 1,2 0,025 0,8 - - - -
3,6 - - 0,327 2,0 0,090 1,2 0,028 0,8 - - - -
3,8 - - 0,363 2,2 0,100 1,3 0,031 0,8 - - - -
4,0 - - 0,402 2,3 0,110 1,4 0,034 0,9 - - - -
4,2 - - - - 0,121 1,5 0,038 0,9 - - - -
4,4 - - - - 0,132 1,5 0,041 1,0 - - - -
4,6 - - - - 0,144 1,6 0,045 1,0 0,014 0,7 - -
4,8 - - - - 0,157 1,7 0,049 1,1 0,015 0,7 - -
5,0 - - - - 0,170 1,7 0,053 1,1 0,017 0,7 - -
5,2 - - - - 0,184 1,8 0,057 1,1 0,018 0,7 - -
5,4 - - - - 0,198 1,9 0,062 1,2 0,019 0,8 - -
5,6 - - - - 0,212 1,9 0,066 1,2 0,021 0,8 - -
5,8 - - - - 0,228 2,0 0,071 1,3 0,022 0,8 - -
6,0 - - - - 0,243 2,1 0,076 1,3 0,024 0,8 - -
6,2 - - - - 0,259 2,1 0,081 1,4 0,025 0,9 - -
6,4 - - - - 0,276 2,2 0,086 1,4 0,027 0,9 - -
6,6 - - - - 0,293 2,3 0,091 1,5 0,029 0,9 - -
6,8 - - - - 0,311 2,3 0,097 1,5 0,030 1,0 0,012 0,7
7,0 - - - - - - 0,102 1,5 0,032 1,0 0,013 0,7
7,2 - - - - - - 0,108 1,6 0,034 1,0 0,013 0,7
7,4 - - - - - - 0,114 1,6 0,036 1,0 0,014 0,7
7,6 - - - - - - 0,120 1,7 0,038 1,1 0,015 0,7
7,8 - - - - - - 0,126 1,7 0,040 1,1 0,015 0,8
8,0 - - - - - - 0,133 1,8 0,042 1,1 0,016 0,8
8,2 - - - - - - 0,139 1,8 0,044 1,2 0,017 0,8
8,4 - - - - - - 0,146 1,9 0,046 1,2 0,018 0,8
8,6 - - - - - - 0,153 1,9 0,048 1,2 0,019 0,8
8,8 - - - - - - 0,160 1,9 0,050 1,2 0,019 0,9
9,0 - - - - - - 0,167 2,0 0,052 1,3 0,02 0,9
9,2 - - - - - - 0,175 2,0 0,054 1,3 0,021 0,9
9,4 - - - - - - 0,182 2,1 0,057 1,3 0,022 0,9
9,6 - - - - - - 0,190 2,1 0,059 1,4 0,023 0,9
9,8 - - - - - - 0,198 2,2 0,062 1,4 0,024 1,0
10,0 - - - - - - 0,206 2,2 0,064 1,4 0,025 1,0
10,2 - - - - - - 0,214 2,3 0,067 1,4 0,026 1,0
10,4 - - - - - - 0,222 2,3 0,069 1,5 0,027 1,0
10,6 - - - - - - 0,231 2,3 0,072 1,5 0,028 1,0
10,8 - - - - - - - - 0,074 1,5 0,029 1,1
14
Çizelge A.1 - (Devamı)
DN 60 DN 70 DN 80 DN 90 DN 100 DN 125
di = 60,0 mm di = 70,0 mm di = 80,0 mm di = 90,0 mm di = 100,0 mm di = 125,0 mm
m3/h
HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v HV,J v
m/s m/s m/s m/s m/s m/s
11,0 0,033 1,1 0,014 0,8 - - - - - - - -

11,5 0,033 1,1 0,015 0,8 - - - - - - - -
12,0 0,035 1,2 0,016 0,9 - - - - - - - -
12,5 0,038 1,2 0,017 0,9 - - - - - - - -
13,0 0,041 1,3 0,019 0,9 0,090 0,7 - - - - - -
13,5 0,045 1,3 0,020 1,0 0,01 0,7 - - - - - -
14,0 0,048 1,4 0,022 1,0 0,011 0,8 - - - - - -
14,5 0,051 1,4 0,023 1,0 0,012 0,8 - - - - - -
15,0 0,055 1,5 0,025 1,1 0,012 0,8 - - - - - -
15,5 0,058 1,5 0,026 1,1 0,013 0,9 - - - - - -
16,0 0,062 1,6 0,028 1,2 0,014 0,9 - - - - - -
16,5 0,066 1,6 0,03 1,2 0,015 0,9 0,008 0,7 - - - -
17,0 0,070 1,7 0,031 1,2 0,016 0,9 0,009 0,7 - - - -
17,5 0,074 1,7 0,033 1,3 0,017 1,0 0,009 0,8 - - - -
18,0 0,078 1,8 0,035 1,3 0,018 1,0 0,01 0,8 - - - -
20,0 0,096 2,0 0,043 1,4 0,022 1,1 0,012 0,9 0,007 0,7 - -
22,0 0,116 2,2 0,052 1,6 0,026 1,2 0,014 1,0 0,008 0,8 - -
24,0 - - 0,062 1,7 0,031 1,3 0,017 1,0 0,01 0,8 - -
26,0 - - 0,072 1,9 0,036 1,4 0,02 1,1 0,011 0,9 - -
28,0 - - 0,083 2,0 0,042 1,5 0,023 1,2 0,013 1,0 - -
30,0 - - 0,095 2,2 0,048 1,7 0,026 1,3 0,015 1,1 - -
32,0 - - - - 0,054 1,8 0,029 1,4 0,017 1,1 0,005 0,7
34,0 - - - - 0,061 1,9 0,033 1,5 0,019 1,2 0,006 0,8
36,0 - - - - 0,068 2,0 0,037 1,6 0,021 1,3 0,007 0,8
38,0 - - - - 0,076 2,1 0,041 1,7 0,024 1,3 0,008 0,9
40,0 - - - - 0,084 2,2 0,045 1,7 0,026 1,4 0,008 0,9
42,0 - - - - - - 0,050 1,8 0,029 1,5 0,009 1,0
44,0 - - - - - - 0,055 1,9 0,032 1,6 0,01 1,0
46,0 - - - - - - 0,060 2,0 0,034 1,6 0,011 1,0
48,0 - - - - - - 0,065 2,1 0,037 1,7 0,012 1,1
50,0 - - - - - - 0,070 2,2 0,041 1,8 0,013 1,1
52,0 - - - - - - 0,076 2,3 0,044 1,8 0,014 1,2
54,0 - - - - - - - - 0,047 1,9 0,015 1,2
56,0 - - - - - - - - 0,051 2,0 0,016 1,3
58,0 - - - - - - - - 0,054 2,1 0,017 1,3
60,0 - - - - - - - - 0,058 2,1 0,018 1,4
62,0 - - - - - - - - 0,062 2,2 0,019 1,4
64,0 - - - - - - - - 0,066 2,3 0,021 1,4
66,0 - - - - - - - - - - 0,022 1,5
68,0 - - - - - - - - - - 0,023 1,5
70,0 - - - - - - - - - - 0,025 1,6
72,0 - - - - - - - - - - 0,026 1,6
74,0 - - - - - - - - - - 0,027 1,7
76,0 - - - - - - - - - - 0,029 1,7
78,0 - - - - - - - - - - 0,030 1,8
80,0 - - - - - - - - - - 0,032 1,8
82,0 - - - - - - - - - - 0,034 1,9
84,0 - - - - - - - - - - 0,035 1,9
86,0 - - - - - - - - - - 0,037 1,9
88,0 - - - - - - - - - - 0,039 2,0
15
Kaynaklar
EN 752-6: 1995 Drain and sewer systems outside buildings - Part 6: Pumping installations
16

TS 12056-4

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 12056-4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

238239

CAZİBELİ DRENAJ SİSTEMLERİ - BİNA İÇİ -

Gravity drainage systems inside buildings -

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

• Bölüm 1: Genel kurallar ve performans kuralları

− Bu standardın kabulü ile TS 2469, TS 826 ve TS 827 iptal edilmiştir.

Cazibeli drenaj sistemleri - Bina içi -

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

3 Tarifler, semboller, birimler ve kısa gösteriliş

3.1.1 Atık su terfi tesisi

3.1.2 Geri tepme

3.1.3 Kabarma seviyesi

3.1.4 Geri tepme önleyici ters sifon

3.1.5 Hizmet debisi, VP

3.1.6 Tahliye yükü, HP

3.1.7 Dışkı ihtiva eden atık su için toplama tankı

3.1.8 Faydalı hacim

Sembol Birimi Tarifi

4 Geri tepmeye karşı koruma

2) “Karayolu” kelimesi, yolu, patikaları, yol kenarı banketlerini vb. kapsar.

5.2 Boru sistemi

Çizelge 2 - Tahliye boru sisteminin en küçük çapı

Atık su terfi tesisinin tipi Tahliye boru sisteminin en

prEN 12050-1’e uygun, suyla yumuşatılmamış katı dışkı ihtiva eden DN 80

prEN 12050-2’ye uygun, dışkı ihtiva etmeyen atık su terfi tesisi DN 32

prEN 12050-3’e uygun sınırlı uygulamalar için suyla yumuşatılmamış DN 25

prEN 12050-3’e uygun, sınırlı uygulamalar için suyla yumuşatılmış DN 20

Tahliye boru sistemine başka hiçbir bağlantı yapılmamalıdır.

Tahliye boru sistemine vantuzlar monte edilmemelidir.

1 Havalandırma boruları 6 Ana tahliye borusu

1 Baca girişi 5 Ana tahliye borusu

5.4 Ana tahliye boruları

5.5 Elektrik bağlantıları

6 Atık su terfi tesisinin seçilmesi

6.1 QP debisinin tayini

6.2 HP yükünün tayini

H tot = H geo + H V (1)

1 Sistem eğrisi 1) Debinin genel gösterimi VA

Şekil 6 - Yük ve debi arasındaki ilişki

6.2.1 HP yükünü hesaplama yöntemi

Hgeo HV,A HV,R Htot (≤ HP)

Şekil 7 - Toplam yük Htot ve tahliye yükü HP için hesaplama yöntemi

6.2.2 Statik yük, Hgeo

Şekil 8 - Statik yük

6.2.3 Vanalar ve boru bağlantı parçalarındaki kayıplar, HV,A

Çizelge 3 - Vanalar ve boru bağlantı parçaları için direnç faktörleri

6.2.4 Tahliye boru sistemi içindeki sürtünme kayıpları, HV,R

Okunan değer: HV.J = 0,022

Uzunluğu LJ = 10 m olan bir borudaki yük kaybı: HV,R = 0,022 x 10 m = 0,22 m.

6.3 Faydalı hacim V’nin tayini

Tavsiye edilen faydalı hacim;

eşitliğine uygun olarak belirlenir.

Çizelge 5 - Motor gücü ile en düşük çalıştırma süresi arasındaki ilişki

Motor gücü En düşük çalıştırma süresi, T

3) Prandtl-Colebrook eşitliği olarak da bilinir.

4) Ek A, bu diyagramın sayısal gösterimini içermektedir.

8.3 Bakım sözleşmesi

1,0 0,087 0,9 - - - - - - - - - -

Çizelge A.1 - (Devamı)