TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN ISO 15614-1
Nisan 2007

ICS 25.160.10

METALİK MALZEMELER İÇİN KAYNAK

PROSEDÜRLERİNİN ŞARTNAMESİ VE
VASIFLANDIRILMASI - KAYNAK PROSEDÜRÜ DENEYİ -
BÖLÜM 1: ÇELİKLERİN GAZ VE ARK KAYNAĞI, NİKEL
VE NİKEL ALAŞIMLARININ ARK KAYNAĞI
Specification and qualification of welding procedures for
metallic materials - Welding procedure test - Part 1: Arc and
gas welding of steels and arc welding of nickel and nickel
alloys

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Önsöz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 15614 -1: 2004 standardı esas alınarak, TSE Metalurji
İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 10 Nisan 2007 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

İçindekiler
0 Giriş ........................................................................................................................................................1
1 Kapsam...................................................................................................................................................1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .........................................................................................2
3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................3
4 İlk kaynak prosedürü şartnamesi (pWPS ) .........................................................................................3
5 Kaynak prosedürü deneyi ....................................................................................................................3
6 Deney parçası ........................................................................................................................................4
6.1 Genel ....................................................................................................................................................4
6.2 Deney parçalarının şekli ve boyutları ...................................................................................................4
6.3 Deney parçalarının kaynağı .................................................................................................................4
7 Muayene ve deney.................................................................................................................................7
7.1 Deney kapsamı.....................................................................................................................................7
7.2 Deney numunelerinin yeri ve alınması .................................................................................................8
7.3 Tahribatsız muayene..........................................................................................................................11
7.4 Tahribatlı deneyler..............................................................................................................................11
7.5 Kabul seviyeleri ..................................................................................................................................13
7.6 Muayene tekrarı..................................................................................................................................13
8 Vasıflandırma aralığı ...........................................................................................................................14
8.1 Genel ..................................................................................................................................................14
8.2 İmalâtçı ile ilgili hususlar.....................................................................................................................14
8.3 Malzeme ile iIgiIi hususlar ..................................................................................................................14
8.4 Bütün kaynak prosedürleri için genel hususlar...................................................................................18
8.5 İşlemlere ait hususlar .........................................................................................................................20
9 Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı (WPQR)..............................................................................21
Ek A (Bilgi için) - Kaynak prosedürü vasıflandırma kayıt formu (WPQR).............................................22
Ek A (devam) - Kaynak deneyi kaydı ........................................................................................................23
Ek A (devam) - Deney sonuçları................................................................................................................24
Ek ZA (Bilgi için) - Bu standardda eşğerleri verilmeyen uluslararası ve Avrupa Standardlarının
karşılığı ........................................................................................................................................................25
Ek ZB (Bilgi için)Bu standardın AB direktiflerinin esas kurallarına veya diğer hükümlerine atıf yapan
maddeleri 26
Ek ZC (Bilgi için)Bu standardın AB direktiflerinin esas kurallarına veya diğer hükümlerine atıf yapan
maddeleri 27
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Metalik malzemeler için kaynak prosedürlerinin şartnamesi ve

vasıflandırılması - Kaynak prosedürü deneyi - Bölüm 1: Çeliklerin gaz ve
ark kaynağı, nikel ve nikel alaşımlarının ark kaynağı

0 Giriş
Bütün yeni kaynak prosedürü deneyleri, bu standardın yayım tarihinden itibaren bu standarda göre
yapılmalıdır.

Bununla birlikte, bu standard önceki standardlar veya şartnameler veya bu standardın önceki yayınlarına
göre daha önce yapılmış olan kaynak prosedürü vasıflandırma işlemlerini geçersiz kılmaz.

Vasıflandırma işlemini teknik olarak eşdeğer hale getirmek için ilâve deneyler yapılmak zorunda
kalındığında, yalnızca bu standarda göre yapılması gereken bir deney parçası üzerinde ilâve deneylerin,
yapılması gerekir.

1 Kapsam
Bu standard EN ISO 15607: 2003 Ek A’da ayrıntıları verilen bir seri standardın parçasıdır.

Bu standard, bir ilk kaynak prosedürü şartnamesinin kaynak prosedür deneyleri ile nasıl vasıflandırılacağını
belirtir.

Bu standard, kaynak prosedür vasıflandırma deneylerinin yapımı ve Madde 8’de verilen değişkenler
aralığındaki bütün pratik kaynak işlemleri için vasıflandırılmış bir kaynak prosedürünün geçerlilik sınırları için
gerekli koşulları kapsar.

Deneyler bu standarda göre yapılmalıdır. Uygulama standardları tarafından ilâve deneyler istenebilir.
Bu standard, bütün mamul biçimlerindeki çeliklerin gaz ve ark kaynağına ve bütün mamul biçimlerindeki nikel
ve nikel aIaşımlarının ark kaynağına uygulanır.

Ark ve gaz kaynağı, EN ISO 4063 standardına göre aşağıdaki işIemler vasıtasıyla kapsanır:

111 - Elle metal ark kaynağı (örtülü elektrotla metal ark kaynağı),

114 - Kendinden korumalı boru şeklinde özlü elektrot ark kaynağı,

12 - Tozaltı ark kaynağı,

131 - Metal asal gaz kaynağı, MIG kaynağı,

135 - Metal aktif gaz kaynağı, MAG kaynağı;

136 - Aktif gaz korumalı boru şeklinde özlü elektrot ark kaynağı,

137 - Asal gaz korumalı boru şeklinde özlü elektrot ark kaynağı,

141 - Tungsten asal gaz ark kaynağı, TIG kaynağı,

15 - Plâzma ark kaynağı,

311 - Oksi-asetilen kaynağı.

Bu standardın prensipleri diğer ergitme kaynak işlemlerine uygulanabilir.

1
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO, IEC, Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce)
EN 439 Welding consumables -
Shielding gases for arc welding
and cutting.
EN 571-1 Non-destructive testing-
Penetrant testing - Part 1:
General principles
EN 875 Destructive tests on welds in
metallic materials - Impact tests -
Test specimen location, notch
orientation and examination.
EN 895 Destructive tests on welds in
metallic materials - Transverse
tensile test.
EN 910 Destructive tests on welds in
metallic materials - Bend tests.
EN 970 Non-destructive examination of
fusion welds - Visual
examination.
EN 1011-1 Welding - Recommendations for
welding of metallic materials -
Part 1: General guidance for arc
welding
EN 1043- Destructive tests on welds in
1:1995, metallic materials - Hardness
testing - Part 1: Hardness test on
arc welded joints.
EN 1290 Non-destructive examination of
welds - Magnetic particle
examination of welds
EN 1321 Destructive tests on welds in
metallic materials - Macroscopic
and microscopic examination of
welds.
EN 1418 Welding personnel - Approval
testing of welding operators for
fusion welding and resistance
weld setters for fully mechanized
and automatic welding of
metallic materials.
EN 1435 Non destructive examination of
welds - Radiographic
examination of welded joints.
EN 1714 Non-destructive examination of
welds - Ultrasonic examination of
welded joints.
(Türkçe)
TS EN 439 Kaynak sarf malzemeleri - Ark kaynağı ve
kesme için koruyucu gazlar
TS EN 571-1 Tahribatsız muayene - Penetrant
muayenesi - Bölüm 1: Genel kurallar
TS EN 875 Metalik malzemelerde kaynaklar üzerinde
tahribatlı deneyler - Vurma deneyleri -
Deney numunesi yeri, çentik yönü ve
muayene
TS 287 EN Metalik malzemeler - Kaynaklar üzerinde
895 tahribatlı deneyler - Enine çekme deneyi
TS 282 EN Metalik malzemelerde kaynak dikişleri
910 üzerinde tahribatlı muayeneler - Eğme
deneyleri
TS EN 970 Ergitme kaynaklarının tahribatsız
muayenesi - Gözle muayene
TS EN 1011-1 Kaynak - Metalik malzemelerin kaynağı için
tavsiyeler - Bölüm 1:Ark kaynağı için genel
kılavuz
TS 9913 EN Metalik malzemelerdeki kaynaklar üzerinde
1043-1 tahribatlı deneyler - Sertlik deneyi - Bölüm
1: Ark kaynaklı birleştirmelerde sertlik
deneyi
TS EN 1290 Kaynakların tahribatsız muayenesi -
Kaynakların manyetik parçacıkla muayenesi
TS EN 1321 Melatik malzemelerdeki kaynaklarda -
tahribatlı muayene - Kaynakların
makroskobik ve mikroskobik muayenesi
TS EN 1418 Kaynak personeli - Metalik malzemelerin
tam mekanize ve otomatik ergitme kaynağı
için kaynak operatörlerinin ve direnç kaynak
ayarcılarının yeterlilik sınavı
TS 5127 EN Kaynak dikişlerinin tahribatsız muayenesi -
1435 Kaynaklı birleştirmelerin radyografik
muayenesi
TS EN 1714 Kaynakların tahribatsız muayenesi -
Kaynaklı birleştirmelerin ultrasonik
muayenesi

1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayınlanmış olan Türk Standardlarıdır.

2
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

EN, ISO, IEC, Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce)
EN ISO 4063 Welding and allied processes –
Nomenclature of processes
and reference numbers
(ISO 4063:1998).
EN ISO 6947 Welds - Working positions -
Definitions of angles of slope
and rotation (ISO 6947:1993)
prEN ISO 9606- Qualification testing of welders
1 - Fusion welding - Part 1:
Steels (ISO/DIS 9606-1:2000).
EN ISO 9606-4 Approval testing of welders –
Fusion welding – Part 4: Nickel
and nickel alloys. (ISO 9606-
4:1999).
EN 12062, Non-destructive examination of
welds - General rules for
metallic materials.
EN ISO Specification and qualification
15607:2003 of welding procedures for
metallic materials - General
rules (ISO 15607:2003).
CR ISO Welding - Guidelines for a
15608:2000 metallic material grouping
system (ISO/TR 15608:2000).
prEN ISO Specification and approval of
15609-1 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure
specification – Part 1: Arc
welding (ISO/DIS 15609-
1:2000)
EN ISO 15609-2 Specification and qualification
of welding procedures for
metallic materials – Welding
procedure
specification – Part 2: Gas
welding (ISO 15609-2:2001)
EN ISO 15613 Specification and qualification
of welding procedure for
metallic materials –
Qualification based on
pre-production welding test
(ISO 15613:2003)
EN 25817 Arc-welded joints in steel -
Guidance on quality levels for
imperfections (ISO5817:1992)
(Türkçe)
TS 7307 EN Kaynak ve kaynakla ilgili işlemler -
ISO 4063 İşlemlerin adlandırılması ve referans
numaralar
TS EN ISO Kaynaklar - Çalışma konumları - Eğim ve
6947 dönme açılarının tarifleri
TS EN 287-1 Kaynakçıların yeterlilik sınavı - Ergitme
kaynağı - Bölüm 1: Çelikler
TS 6868-4 EN Kaynakçıların yeterlilik sınavı - Ergitme
ISO 9606-4 kaynağı - Bölüm 4: Nikel ve nikel alaşımları
TS EN 12062 Kaynakların tahribatsız muayenesi - Metalik
malzemeler için genel kurallar
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak prosedürü
15607 şartnamesi ve vasıflandırılması - Genel
kurallar
TS CR ISO Kaynak - Metalik malzemeleri gruplandırma
15608 sistemi için kılavuz
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15609-1 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması - Kaynak prosedürü
şartnamesi - Bölüm 1: Ark kaynağı
TS EN ISO Metal malzemeler için kaynak prosedürleri
15609-2 şartnamesi ve sınıflandırması - Kaynak
prosedürü şartnamesi-Kısım 2: Gaz altı
kaynağı (ISO 1509-22001)
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15613 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması - İmalât öncesi kaynak
deneyini esas alan vasıflandırma
TS 7830 EN Çeliklerde ark kaynaklı birleştirmeler -
25817 Kusurlar için kalite seviyeleri kılavuzu

3 Terimler ve tarifler
Bu standardın amaçları için, EN ISO 15607:2003’de verilen terimler ve tarifler uygulanır.

4 İlk kaynak prosedürü şartnamesi (pWPS )

İlk kaynak prosedürü şartnamesi, prEN 15609-1 veya EN ISO 15609-2’e göre hazırlanmalıdır.

5 Kaynak prosedürü deneyi

Deney parçalarının kaynağı ve deneyi, Madde 6 ve Madde 7’ye uygun olmalıdır.

Bu standarda uygun olarak kaynak prosedürü deneyini uygun bir şekilde yapmayı üstlenen kaynakçı veya
kaynak operatörü, ilgili deney şartlarını karşılayarak, prEN ISO 9606-1 veya EN ISO 9606-4 veya EN 1418’e
göre uygun vasıflandırma aralığı için vasıflandırılır.
3
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

6 Deney parçası
6.1 Genel
İmalâtta kaynak prosedürünün ilişkiIi olacağı kaynaklı birleştirme, Madde 6.2’de belirtiIdiği şekiIde standard
bir hale getirilmiş deney parçası veya parçaları yapılmak suretiyle temsil edilmelidir. Bu dokümanda
gösterilen standard bir hale getirilmiş deney parçaları imalât/birleştirme geometrisi şartlarını
karşılamadığında, EN ISO 15613’ün kullanımı gerekli olur.

6.2 Deney parçalarının şekli ve boyutları

Deney parçalarının boy veya sayısı, bütün gerekli deneylerin yapılmasını sağlamak için yeterli olmalıdır.
İlâve deney parçaları veya en küçük boyuttan daha uzun deney parçaları, fazladan ve/veya deney tekrarı için
deney numuneleri yapılmasını sağlamak üzere hazırlanabilir (Madde 7.6).

Tâli bağlantılar (Şekil 4) ve iç köşe kaynakları (Şekil 3) hariç bütün deney parçaları için malzeme kalınlığı t,
kaynak edilen boruların/plâkaların her ikisi için aynı olmalıdır.

Uygulama standardı tarafından istendiğinde, plâka haddeleme yönü, deney parçası üzerinde işaretIenmeli,
vurma deneyleri gerektiğinde ısıdan etkilenmiş bölgeden (HAZ) alınmalıdır.

Deney parçalarının kaIınIığı ve/veya boru dış çapı Madde 8.3.2.1, Madde 8.3.2.2 ve Madde 8.3.2.3’e uygun
olarak seçilmelidir.
Deney parçasının biçim ve en küçük boyutları aşağıdaki gibi olmalıdır:

6.2.1 Plâkada tam nüfuziyetli aIın kaynağı

Deney parçası, Şekil 1’e uygun olarak hazırlanmalıdır.

6.2.2 Borularda tam nüfuziyetli aIın kaynağı

Deney parçası, ŞekiI 2’ye uygun olarak hazırlanmalıdır.

Not - “Boru kelimesi, tek başına veya başka bir kelime ile kuIIanıIdığında “boru”, “tüp” veya “içi boş kesit”i
ifade etmektedir.

6.2.3 T - birleştirme
Deney parçası, Şekil 3’e uygun olarak hazırlanmalıdır.

Bu, tam nüfuziyetli alın kaynakları veya iç köşe kaynakları için kullanılabilir.

6.2.4 Tâli bağIantı

Deney parçası, Şekil 4’e uygun olarak hazırlanmalıdır. α açısı imalâtta kullanılan en küçük açıdır.

Bu, tam nüfuziyetli birleştirmeler (üstten, içten veya geçmeli birleştirme) ve iç köşe kaynakları için
kullanılabilir.

6.3 Deney parçalarının kaynağı

Deney parçalarının hazırlanması ve kaynağı pWPS’e uygun olarak ve temsil ettikleri genel imalât kaynağı
koşulları altında yapılmalıdır. Kaynak konumları, eğim ve dönme açısı için sınırlamalar, EN ISO 6947’ye
uygun olmalıdır. Punta kaynakları son birleştirme içerisine ergitme yoluyla birleştiriIdiğinde, deney parçasının
içinde kapsanmalıdır.

Deney parçalarının kaynağı ve deneyinde bir muayene elemanı veya muayene kuruIuşu şahit olarak
bulunmalıdır.

4
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Açıklamalar:

1 İlk kaynak prosedürü şartnamesindeki (pWPS) ayrıntılara göre birleştirme hazırlığı ve alıştırma

a En küçük değer 150 mm

b En küçük değer 350 mm

t Malzeme kalınlığı

Şekil 1 - Plâkada tam nüfuziyetli aIın kaynağı için deney parçası

Açıklamalar:

1 İlk kaynak prosedürü şartnamesindeki (pWPS) ayrıntılara göre birleştirme hazırlığı ve alıştırma

a En küçük değer 150 mm

D Boru dış çapı

t Malzeme kalınlığı

Şekil 2 - Boruda tam nüfuziyetli aIın kaynağı için deney parçası

5
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Açıklamalar:

1 İlk kaynak prosedürü şartnamesindeki (pWPS) ayrıntılara göre birleştirme hazırlığı ve alıştırma

a En küçük değer 150 mm

b En küçük değer 350 mm

t Malzeme kalınlığı

Şekil 3 - T – birleştirme için deney parçası

6
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Açıklamalar:

1 İlk kaynak prosedürü şartnamesindeki (pWPS) ayrıntılara göre birleştirme hazırlığı ve alıştırma

α Tâli bağlantı açısı

a En küçük değer 150 mm

D1 Ana boru dış çapı

t1 Ana boru malzeme kalınlığı

D2 Tâli boru dış çapı

t2 Tâli boru malzeme kalınlığı

Şekil 4 - Tâli bağlantı için deney parçası

7 Muayene ve deney
7.1 Deney kapsamı
Deney, Çizelge-1’in şartlarına uygun olarak tahribatsız muayene (NDT) ve tahribatlı deneylerin her ikisini de
kapsar.

Bir uygulama standardı, ilâve deneyler belirtebilir. Örneğin:

- Boyuna kaynak çekme deneyi,

- Saf kaynak metali eğme deneyi,
- Korozyon deneyleri,
- Kimyasal analiz,
- Mikro muayene,
- Delta ferrit muayenesi,
- İstavroz deneyi.

7
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Not - Daha çok bilgi kazanmak ve sadece ilâve deney verileri elde etmek için daha sonraki bir tarihte
kaynak prosedürünün tekrarından kaçınmak için özel hizmet, malzeme veya imalât koşulları bu
doküman tarafından belirtilenden daha ayrıntılı deney gerektirebilir.

Çizelge 1 - Deney parçalarının muayenesi ve deneyi

Deney parçası Muayene/deney tipi Muayene/deney Not

kapsamı

Tam nüfuziyetli alın kaynağı Gözle % 100 -

a)
Şekil 1 ve Şekil 2 Radyografik veya ultrasonik % 100
b)
Yüzey çatlağı bulma % 100
Enine çekme deneyi 2 numune -
c)
Enine eğme deneyi 4 numune
d)
Vurma deneyi 2 takım
e)
Sertlik deneyi gerekli
Makroskopik muayene 1 numune -
f)
Tam nüfuziyetli T - Gözle % 100
birleştirme - Şekil 3 b) f)
Yüzey çatlağı bulma % 100 ve
a),f) g)
Ultrasonik veya radyografik % 100 ve
Tam nüfuziyetli tâli bağlantı - e) f)
Sertlik deneyi gerekli ve
Şekil 4
f)
Makroskopik muayene 2 numune
f)
İç köşe kaynağı Gözle %100
b) f)
Şekil 3 ve Şekil 4 Yüzey çatlağı bulma % 100 ve
e) f)
Sertlik deneyi gerekli ve
f)
Makroskopik muayene 2 numune
a)
Ultrasonik muayene, t < 8 mm ve 8, 10, 41’den 48’e kadarki gruplardan olmayan malzeme grupları
için kullanılmalıdır.
b)
Penetrant muayenesi veya manyetik parçacık muayenesi. Manyetik olmayan malzemeler için
penetrant muayenesi.
c)
Eğme deneyleri için Madde 7.4.3’e bakınız.
d)
≥12 mm kalınlık ve belirtilen vurma özelliklerine sahip malzeme için 1 takım kaynak metalinde ve 1
takım HAZ’da. Uygulama standarları 12 mm kalınlığın altında vurma deneyi isteyebilir. Deney sıcaklığı
uygulama veya uygulama standardı dikkate alınarak imalâtçı tarafından seçilmeli, ancak ihtiyaç esas
metal şartnamesindekinden az olmamalıdır. İlâve deneyler için Madde 7.4.5’e bakınız.
e)
Alt grup 1.1 ve 8, 41’den 48’e kadarki esas metal grupları için istenmez.
f)
Ayrıntılı deney, birleştirmenin mekanik özellikleri üzerinde bilgi sağlamaz. Bu özellikler uygulama ile
ilgili olduğunda, örneğin, bir alın kaynağının vasıflandırılması gibi ilâve bir vasıflandırmayı da
kapsamalıdır.
g)
Dış çap ≤50 mm için ultrasonik muayeneye gerek yoktur.
Dış çap 50 mm’den büyük olduğunda ve teknik olarak ultrasonik muayene mümkün olmadığında,
birleştirme şekli anlamlı sonuçlara izin vermeyi sağlayacak şekilde bir radyografik muayene
yapılmalıdır.

7.2 Deney numunelerinin yeri ve alınması

Deney numuneleri,ŞekiI 5, ŞekiI 6, ŞekiI 7 ve ŞekiI 8’e uygun olarak alınmalıdır.
8
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Deney numuneleri, bütün tahribatsız muayenelerin (NDT) yapılmasından sonra alınmalı ve kullanılan
tahribatsiz muayene metotları için ilgili muayene kriterlerini geçmiş olmalıdır.

Deney numunelerinin, kullanılan tahribatsiz muayene metotları için kabul edilebilir sınırlar içinde kalan
kusurların olduğu bölgelerden olmamak kaydıyla uygun yerlerden alınmasına müsaade ediIir.

Açıklamalar:

1 Hurda 25 mm
2 Kaynak yönü
3 Bölge için :
- 1 çekme deney numunesi
- eğme deney numuneleri
4 Bölge için :
- Gerektiğinde vurma ve ilâve deney numuneleri
5 Bölge için :
- 1 çekme deney numunesi
- eğme deney numuneleri
6 Bölge için :
- 1 makro deney numunesi
- 1 sertlik deney numunesi

Not - Ölçekli değildir.

Şekil 5 – Plâkada bir alın kaynağı için deney numunelerinin yeri

9
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Açıklamalar:
1 Sabit borunun üstü 4 Bölge için :
2 Bölge için : - 1 çekme deney numunesi
- 1 çekme deney numunesi - eğme deney numuneleri
- eğme deney numuneleri 5 Bölge için :
3 Bölge için : - 1 makro deney numunesi
- Gerektiğinde vurma ve ilâve deney numuneleri - 1 sertlik deney numunesi

Not - Ölçekli değildir.

Şekil 6 – Boruda alın kaynağı için deney numunelerinin yeri

Açıklamalar:
1 Hurda 25 mm
2 Makro deney numunesi
3 Makro ve sertlik deney numunesi
4 Kaynak yönü

Şekil 7 – Bir T – birleştirme için deney parçalarının yeri

10
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Açıklamalar:

1 Alınacak makro ve sertlik deney numunesi (A konumunda)

2 B konumunda makro deney numunesi

α Tâli bağlantı açısı

Şekil 8 – Bir tâli bağlantı veya boruda iç köşe kaynağı için deney parçalarının yeri

7.3 Tahribatsız muayene

Bütün tahribatsız muayeneler, Madde 7.1’e ve Çizelge 1’e göre deney numunelerinin kesilmesinden önce
deney parçaları üzerinde yapılmalıdır. Belirtilen her bir kaynak sonrası ısıl işlemi, tahribatsız muayene öncesi
tamamlanmış olmalıdır.
Hidrojen çatlamasına hassas malzemeler için ve son ısıtma veya kaynak sonrası ısıl işlem belirtilmediğinde,
tahribatsız muayene geciktirilmelidir.
Tahribatsız muayene; birleştirme geometrisi, malzemeler ve çaIışma şartlarına bağlı olarak, Çizelge 1’de
istendiği şekilde EN 970’e (gözle muayene), ISO 1435’e (radyografik muayene), EN 1714’e (ultrasonik
muayene), EN 571-1’e (penetrant muayenesi) ve EN 1290’a (manyetik parçacık muayenesi) göre
yapılmalıdır.

7.4 Tahribatlı deneyler

7.4.1 Genel
Deney kapsamı, Çizelge 1’de istendiği gibi olmalıdır.

7.4.2 Enine çekme deneyi

Alın birleştirmeIerinde enine çekme deneyi için numuneler ve deney, EN 895’e uygun olmalıdır.

Dış çapı 50 mm’den büyük borular için, deney numunesine, boru et kaIınlığına eşit bir kalınlık vermek için
aşırı kaynak metali, her iki yüzeyde de giderilmelidir.

Dış çapı 50 mm’ye eşit veya 50 mm’den küçük borular için ve küçük çaplı boruların bütün kesiti
kuIIanıldığında, aşırı kaynak metali, borunun iç yüzeyinde oIduğu gibi bırakılabilir.

Deney numunesinin çekme mukavemeti, deneyden önce aksi belirtilmedikçe, esas metal için belirtilen
değere karşıIık gelen en küçük değerden daha küçük olmamalıdır.

Benzer olmayan esas metal birleştirmeleri için çekme mukavemeti, en düşük çekme mukavemetine sahip
esas malzeme için belirlenen en küçük değerden az olmamalıdır.

7.4.3 Eğme deneyi

AIın birleştirmelerde eğme deneyi için numuneler ve deney, EN 910’a uygun olmalıdır.
11
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

12 mm’den küçük kalınlıklar için iki kök ve iki yüz eğme deney numunesi deneye tâbi tutulmalıdır. 12 mm’ye
eşit veya büyük kalınlıklar için kök ve yüz eğme deneyleri yerine dört kenar eğme deneyi tavsiye edilir.

Plâkalarda benzer olmayan birleştirmeler veya heterojen alın kaynakları için, dört enine eğme deneyi yerine,
bir kök ve bir boyuna yüz eğme deney numunesi kullanılabilir.

Mandrel ve iç makara çapı 4t olmalı ve A ≥ % 20 uzamalı esas metal için eğme açısı,180º olmalıdır.
A < % 20 uzamalı esas metal için aşağıdaki formül uygulanmalıdır.

(100 x t s )
d= − ts
A

Burada:

d Mandrel veya iç makara çapı,

ts Eğme deney numunesinin kalınlığı,
A Malzeme şartnamesi tarafından istenen en düşük çekme uzaması

dır.

Deney sırasında, deney numuneleri herhangi bir yönde 3 mm’den büyük tek bir hatayı göstermemelidir.
Deney sırasında bir deney numunesinin köşeIerinde beliren hatalar değerlendirmede ihmal edilmelidir.

7.4.4 Makroskopik muayene

Deney numunesi hazırlanmalı ve bir tarafında ergime hattını, (HAZ) ve yığıIan pasoları açıkça göstermek için
EN 1321’e göre dağlanmalıdır.

Makroskopik muayene etkilenmeyen esas malzemeyi kapsamalı ve her bir prosedür deneyi en az bir makro-
kopya (macro–reproduction) ile kaydedilmelidir.

Kabul seviyeleri Madde 7.5’e uygun olmalıdır.

7.4.5 Vurma deneyi

Vurma deneyleri için deney numuneleri ve deney, numunelerinin yeri ve deney sıcaklığı için bu standarda
uygun, boyutlar ve deney için EN 875’e uygun olmalıdır.

Kaynak metali için, VWT tipi (V : Charpy V-çentik - W : çentik kaynak metalinde - T : çentik kalınlık boyunca)
deney numunesi ve HAZ için VHT tipi (V : Charpy V-çentik - H : çentik ısıdan etkilenmiş bölgede - T : çentik
kalınlık boyunca) numune kullanılmalıdır. Belirtilen her yerden, her set 3 numune kapsamalıdır.

Charpy V-çentikli numuneler kullanılmalı ve esas metal yüzeyinin en çok 2 mm altından ve kaynağa
enlemesine alınmalıdır.

HAZ’daki çentik, ergime hattından 1 mm – 2 mm mesafede olmalı ve kaynak metalindeki çentik, kaynak orta
ekseninde olmalıdır.

50 mm’nin üzerindeki kalınlıklar için biri kaynak metalinden diğeri ısıdan etkilenmiş bölgeden olmak üzere iki
ilâve numune seti orta kalınlıktan veya kaynağın kök bölgesinden alınmalıdır.

Absorbe edilen enerji, uygulama standardı tarafından değiştirilmedikçe uygun esas malzeme standardına
göre olmalıdır. Üç numunenin ortalama değeri, belirtilen şartları karşılamalıdır. Her bir çentik yeri için tek bir
değer, en düşük ortalama değerin % 70’inden daha az olmamak kaydıyla en düşük değerin altında olabilir.

Benzer olmayan metal birleştirmeleri için vurma deneyleri, her bir esas metaldeki her bir HAZ’dan alınan
numuneler üzerinde yapılmalıdır.

Çoklu kaynak işlemleri tek bir deney parçasında vasıflandırıldığında, vurma deney numuneleri, her bir işlemi
kapsayan kaynak metali ve HAZ’dan alınmış olmalıdır.

12
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

7.4.6 Sertlik deneyi

HV 10 yüküyle Vickers sertlik deneyi, EN 1043-1’e uygun olarak yapılmış olmalıdır. Kaynaklı birleştirme
boyunca sertlik değerleri aralığını değerlendirmek için serlik ölçümleri kaynaktan, ısıdan etkilenmiş
bölgelerden ve esas metalden alınmalıdır. 5 mm’ye eşit veya daha az malzeme kalınlıkları için yalnızca tek
iz sırası olacak şekilde kaynaklı birleştirmenin üst yüzey altında, 2 mm derinliğe kadar yapılmalıdır. 5 mm’
nin üzerindeki kalınlıklar için kaynaklı birleştirmelerin üst ve alt yüzeylerinin 2 mm altındaki derinlikte, iki iz
sırası olacak şekilde yapılmalıdır. Çift taraflı kaynaklı birleştirmeler, iç köşe ve alın kaynakları için kök alanı
boyunca ilâve bir iz sırası oluşturulmalıdır. Tipik bir iz düzeni örneği, EN 1043-1:1995‘in Şekil 1 a), b), e) ve
f)’sinde ve Şekil 3 ve Şekil 4’te verilmiştir.

Her bir iz sırası için, en aşağıdaki bölgelerin her birinde en az 3 tek iz bulunmalıdır:

- Kaynakta,

- Her iki ısıdan etkilenmiş bölgede,

- Her iki esas metalde.

HAZ için ilk iz mümkün olduğunca ergime hattına yakın yer almalıdır.

Sertlik deneyi sonuçları Çizelge 2’de verilen şartları karşılamalıdır. Bununla birlikte, Grup 6 (ısıl işlemsiz), 7,
10 ve 11 ve her bir benzer olmayan metal birleştirmesi, deney öncesi belirtilmiş olmalıdır.

Çizelge 2 – İzin verilen en yüksek sertlik değerleri (HV 10)

Çelik grupları Isıl işlemsiz Isıl işlemli

CR ISO 15608

1a) , 2 380 320

3b) 450 380

4,5 380 320

6 - 350

9.1 350 300

9.2 450 350

9.3 450 350

a)
Sertlik deneyleri gerekirse.
b)
En az ReH > 890 N/mm2’li çelikler için özel
değerler belirlenmelidir.

7.5 Kabul seviyeleri

Bir kaynak prosedürü, aşırı kaynak metali, aşırı dış bükeyIik, aşırı kaynak yüksekliği ve aşırı nüfuziyet gibi C
seviyesinin uygulandığı kusur tiplerinin haricinde, deney parçasındaki kusurlar, EN 25817’de B seviyesinde
belirtilen sınırlar içerisinde kaldığında vasıflandırılır.

Not - EN 25817’nin kalite seviyeleri ve farklı tahribatsız muayene tekniklerinin kabul seviyeleri arasındaki
bağıntı EN12062’de verilmiştir.

7.6 Muayene tekrarı

Deney parçası, Madde 7.5’te belirtilen gözle muayene veya tahribatsız muayene şartlarından herhangi birine
uymadığında, ilâve bir deney parçası kaynak edilmeli ve aynı muayeneye tâbi tutulmalıdır. Bu ilâve deney
parçası ilgili şartları sağIamadığında, kaynak prosedürü şartnamesi başarısız sayılır.
13
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Herhangi bir deney parçası, sadece kaynak kusurlarından dolayı Madde 7.4’e uygun tahribatlı deney için
şartIara uyumsuz olduğunda, uyumsuz olduğu her bir deney parçası için ilâve iki deney parçası deneye tâbi
tutulmalıdır. İlâve deney numuneleri, yeterli malzeme mevcut olduğunda aynı deney parçasından veya yeni
bir deney parçasından alınabilir. Her bir ilâve deney parçası ilk deney parçasının başarısız olduğu deneylerin
aynısına maruz bırakılmalıdır. İlâve deney parçalarından biri şartlara uymadığında, kaynak prosedürü
şartnamesi başarısız olur.

Çekme deney numunesi Madde 7.4.2’de belirtilen şartları karşılamadığında, başarısız olanların her biri için
iki deney numunesi daha alınmalıdır. Alınan deney numunelerinin her ikisi de Madde 7.4.2’de belirtilen
şartları karşılamalıdır.

Çizelge 2’de verilen değerlerin üzerinde, farklı deney bölgelerindeki münferit sertlik değerleri mevcutsa ilâve
sertlik deneyleri yapılabilir (numunenin ters tarafında veya deneye tabi tutulan yüzeylerin yeterince
taşlanmasından sonra). İlâve sertlik değerlerinin hiçbiri Çizelge 2’de verilen en büyük sertlik değerlerini
aşmamalıdır.

Üç numunelik bir setten alınan sonuçların şartlara uygun olmadığı durumda, % 70’in altında sadece bir
düşük değerle Charpy vurma deneylerini yapmak için üç ilâve numune alınmalıdır. Bu numunelerin ortalama
değeri ilk sonuçlarla birlikte, gerekli ortalamadan daha az olamaz.

8 Vasıflandırma aralığı
8.1 Genel
Madde 7’de verilen koşulların her biri bu standarda uygun olarak karşılanmalıdır.

Belirtilen aralıkların dışındaki değişikIikler, yeni bir kaynak prosedür deneyini gerektirir.

8.2 İmalâtçı ile ilgili hususlar

Bir imalâtçı tarafından bu standarda göre bir kaynak prosedürü deneyi vasıtasıyla yapılan bir pWPS’in
vasıflandırılması, imalâtçının aynı teknik ve kalite kontrolü altındaki atölyelerde veya şantiyelerde yapılan
kaynak için geçerlidir.

Kaynak prosedürü deneyini yapan imalâtçı, yapılan bütün kaynakların sorumluluğunu üstlendiğinde kaynak,
aynı teknik ve kalite kontrol altındadır.

8.3 Malzeme ile iIgiIi hususlar

8.3.1 Esas malzeme gruplandırması

Kaynak prosedür deneylerinin sayısını en aza indirgemek için, çelikler, nikel ve nikel alaşımları, CR ISO
15608’e göre gruplandırılır.

Gruplandırma sisteminin kapsamadığı her bir malzeme veya malzeme kombinasyonu için ayrı kaynak
prosedürü vasıflandırması gerekir.

Bir esas malzeme iki grup veya alt gruba sahip olduğunda, her zaman daha düşük grup veya alt grupta
sınıflandırılmalıdır.

Not - Ulusal standardların kullanımından dolayı ortaya çıkan benzer sınıflar arasındaki küçük bileşim
farklılıkları, yeniden vasıflandırma gerektirmez.

8.3.1.1 Çelikler
Vasıflandırma aralıkları, Çizelge 3’te verilmiştir.

8.3.1.2 Nikel alaşımları

Vasıflandırma aralıkları, Çizelge 4’te verilmiştir.

8.3.1.3 Çelikler ve nikel alaşımları arasındaki benzer olmayan birleştirmeler

Vasıflandırma aralıkları, Çizelge 4’te verilmiştir.

14
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Çizelge 3 – Çelik grupları ve alt gupları için vasıflandırma aralığı

Deney parçasının malzeme Vasıflandırma aralığı

grubu / alt grubu

1-1 1a) – 1

2-2 2a) – 2, 1 - 1, 2a) – 1

3-3 3a) – 3, 1 - 1, 2 – 1, 2 - 2, 3a) - 1, 3a) –2

4-4 4b) – 4, 4b) - 1, 4b) - 2

5-5 5 b) – 5, 5 b) - 1, 5 b) - 2

6-6 6 b) – 6, 6 b) - 1, 6 b) – 2

7-7 7c) - 7

7-3 7c) - 3, 7 c) - 1, 7 c) - 2

7c - 2 7c) - 2a), 7 c) - 1

8-8 8 c) – 8

8-6 8c) - 6b) , 8c) - 1, 8c) - 2, 8c) - 4

8-5 8c) - 5b) , 8c) - 1, 8c) - 2, 8c) - 4, 8c) - 6.1, 8c) - 6.2

8-3 8c) - 3a) , 8c) - 1, 8c) - 2

8-2 8c) - 2a) , 8c) - 1

9-9 9b) - 9

10 -10 10b) - 10

10 - 8 10b) - 8c)

10 - 6 10b) - 6b) , 10b) - 1, 10b) - 2, 10b) - 4

10 - 5 10 b) - 5 b) , 10 b) - 1, 10 b) - 2, 10 b) - 4, 10 b) - 6.1, 10 b) - 6.2

10 - 3 10 b) - 3 a) , 10 b) - 1, 10 b) - 2

10 - 2 10 b) - 2 a) , 10 b) - 1

11 - 11 11 b) - 11, 11 b) - 1
a)
Aynı grubun eşit veya daha düşük belirtilen akma mukavemetli çeliklerini kapsar.
b)
Aynı alt gruplardaki ve aynı gruptaki daha düşük her bir alt gruptaki çelikleri kapsar.
c)
Aynı alt gruptaki çelikleri kapsar.

15
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Çizelge 4 – Nikel ve nikel alaşımları/çelik grupları ve alt gupları için vasıflandırma aralığı

Deney parçasının malzeme Vasıflandırma aralığı

grubu / alt grubu

41 - 41 41c) - 41

42 - 42 42 c) - 42

43 - 43 43 c) – 43, 45 c) – 45, 47 c) - 47

44 - 44 44 c) – 44

45 - 45 45 c) – 45, 43 c) - 43 c)

46 - 46 46 c) - 46

47 - 47 47 c) – 47, 43 c) - 43 c) ,45 c) - 45 c)

48 - 48 48 c) – 48

41’den 48 – 2’ye kadar 41’den 48 c) – 2a)’ye kadar, 41’den 48c) – 1’e kadar

41’den 48 – 3’e kadar 41’den 48 c) – 3 a)’e kadar, 41’den 48 c) - 2 veya 1’e kadar

41’den 48 – 5’e kadar 41’den 48c) – 5b)’e kadar, 41’den 48c) - 6.2 veya 6.1 veya 4 veya 2
veya 1’e kadar

41’den 48 - - 6’ye kadar 41’den 48b) - 6b)’ya kadar , 41’den 48c) - 4 veya 2 veya 1’e kadar

Not - Grup 41’den Grup 48’e kadar ki gruplar için, bir grup içindeki çökeltme sertleşmesi yapılabilen
bir alaşımla yürütülen bir prosedür deneyi aynı grup içindeki bütün katı çözelti alaşımlarına
kaynak edilmiş grupta bulunan çökeltme sertleşmesi yapılabilen bütün alaşımları kapsar.
a)
Aynı grubun eşit veya daha düşük belirtilen akma mukavemetli çeliklerini kapsar.
b)
Aynı alt gruplardaki ve aynı gruptaki daha düşük her bir alt gruptaki çelikleri kapsar.
c)
Grup 41’den Grup 48’e kadar ki gruplar için, bir grup içindeki katı çözelti alaşımı veya çökeltme
sertleşmesi yapılabilen bir alaşımla yürütülen bir prosedür deneyi aynı grup içinde sırasıyla, bütün
katı çözelti alaşımları veya çökeltme sertleşmesi yapılabilen alaşımları kapsar.

8.3.2 Malzeme kalınIığı ve boru çapı

8.3.2.1 Genel
- Tek işlem vasıflandırması için kalınlık t, aşağıdaki anlamları taşımalıdır :

a) Bir alın birleştirme için:

Esas malzeme kalınlığı.

b) Bir iç köşe kaynağı için :

Esas malzeme kalınlıkları. Çizelge 6’da belirtildiği gibi vasıflandırılan her bir kalınlık aralığı için, Madde
8.3.2.2’de verildiği gibi, tek pasolu iç köşe kaynakları için de, a kaynak kalınlıklarına bağlı vasıflandırma
aralığı mevcuttur.

c) Üstten tâli bağlantı için:

Esas malzeme kalınlıkları.

d) İçten ve geçme tâli bağlantı için:

16
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Esas malzeme kalınlıkları.

e) Plâkada tam nüfuziyetli bir T birleştirme için:
Esas malzeme kalınlığı.

- Çok işlemli vasıflandırma için, kaydedilen her bir işlem katılım kalınlığı, tek kaynak işlemi için vasıflandırma
kapsamına bir esas olarak kullanılmalıdır.

8.3.2.2 Alın birleştirmeleri, T- birleştirmeleri, tâli bağlantılar ve iç köşe kaynakları için

vasıflandırma aralığı
t kalınlığındaki bir kaynak prosedür deneyinin vasıflandırılması, Çizelge 5 ve Çizelge 6’da verilen aşağıdaki
kalınlık aralıkları için vasıflandırmayı kapsamalıdır.

Tâli bağlantılar ve iç köşe kaynakları için vasıflandırma aralığı, her iki esas malzemeye bağımsız olarak
uygulanmalıdır. İç köşe kaynağı alın kaynağı vasıtasıyla vasıflandırıldığında Çizelge 6 uygulanır.

Çizelge 5 - Alın kaynakları malzeme kalınlıkları ve yığılan kaynak kalınlığı için vasıflandırma aralığı
Ölçüler mm’dir.

Deney parçasının kalınlığı Vasıflandırma aralığı

t
Tek pasolu Çok pasolu

t≤3 0,7 t -1,3t 0,7t - 2 t

3 < t ≤ 12 0,5 t (en az 3) -1,1 ta) 3 - 2 ta)

12 < t ≤ 100 0,5 t -1,1 t 0,5 t - 2 t

t >100 Uygulanmaz 50 - 2 t
a)
Vurma şartları belirtildiğinde, vurma deneyi yapılmadıkça vasıflandırma üst sınırı 12 mm dir.

Çizelge 6 - İç köşe kaynaklarının malzeme kalınlıkları ve kaynak kalınlığı için vasıflandırma aralığı
Ölçüler mm dir.

Deney parçasının Vasıflandırma aralığı

kalınlığı
Malzeme kalınlığı Kaynak kalınlığı
t
Tek pasolu Çok pasolu

t≤3 0,7 t – 2 t 0,75 a – 1,5 a Sınırsız

3 < t < 30 0,5 t (en az 3) -1,2 t 0,75 a – 1,5 a Sınırsız

a)
t ≥ 30 ≥5 Sınırsız

Not 1 - a deney parçası için kullanılan kaynak kalınlığıdır.

Not 2 - Bir iç köşe kaynağı bir alın kaynak deneyi vasıtasıyla vasıflandırıldığında, vasıflandırılacak
kalınlık kapsamı, yığılan metal kalınlığını esas almalıdır.
a)
Sadece özel uygulamalar için. Her bir kaynak kalınlığı, bir kaynak prosedürü deneyi vasıtasıyla ayrı
ayrı deneye tâbi tutulmalıdır.

17
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

8.3.2.3 Boruların ve tâli bağlantıların çapı için vasıflandırma aralığı

D çapı üzerinde bir kaynak prosedür deneyinin vasıflandırılması, Çizelge 7’de verilen aşağıdaki aralıklardaki
çaplar için vasıflandırmayı kapsamalıdır.

Plâkalar için verilen vasıflandırma dış çapı 500 mm’den büyük olan veya PA veya PC dönen konumda
kaynak edilen 150 mm’den büyük çaplı boruları da kapsar.

Çizelge 7 - Boru ve tâli bağlantı çapları için vasıflandırma aralığı

Ölçüler mm’dir.

Deney parçasının çapı Vasıflandırma aralığı

D a)
D ≤ 25 0,5 D - 2 D
D > 25 ≥ 0,5 D (en az 25 mm)
Not - Yapısal içi boş kesit için D, en küçük kenar boyutudur.
a)
D, boru dış çapı veya tâli bağlantı borusunun dış çapıdır

8.3.3 Tâli bağlantı açısı

α açısına sahip bir tâli bağIantı üzerinde yapılan prosedür deneyi, α ≤ α1 ≤ 90º araIığında olan bütün α1 tâli
bağlantı açılarını da vasıflandırmalıdır.

8.4 Bütün kaynak prosedürleri için genel hususlar

8.4.1 Kaynak işIemi

Mekanizasyonun her bir derecesi bağımsız olarak (elle, kısmî mekanize, tam mekanize ve otomatik)
vasıflandırılmalıdır.

Aynı şekilde, uygulama araçlarının (elle, mekanize edilmiş veya otomasyona geçmiş) değişimine izin
verilmez.

Vasıflandırma, yalnızca kaynak prosedür deneyinde kullanılan kaynak işlemi/işlemleri için geçerlidir.

Çok işlemli prosedürler için kaynak prosedürü vasıflandırması, her bir kaynak işlemi için ayrı kaynak
prosedürü deneyi ile yapılabilir. Bir çok işlemli prosedür deneyi gibi kaynak prosedür deneyi yapmak da
mümkündür. Böyle bir deney vasıflandırması, yalnızca, çok işlemli prosedür deneyi esnasında yapılan işlem
sırası için geçerlidir.

Not - Deney, bu standarda uygun kaynak işlemi üzerinde yapılmadıkça herhangi bir tek işlem
vasıflandırması için çok işlemli bir prosedür deneyi kullanımına izin verilmez.

8.4.2 Kaynak konumları

Herhangi bir konumdaki deney kaynağı (boru veya plâka), ayrı bir kaynak prosedürü deneyi gerektiren PG
ve J-L045 haricindeki bütün konumlarda (boru veya plâka) yapılan kaynakları vasıflandırır.
Vurma ve/veya sertlik şartları belirtildiğinde, bütün konumların vasıflandırılması için vurma deneyleri en
yüksek ısı girdisi konumlarındaki kaynaktan alınmalı ve sertlik deneyleri, en düşük ısı girdisi konumlarındaki
kaynaktan alınmalıdır.

Örneğin, plâkada alın kaynakları için en yüksek ısı girdisi konumu normal olarak PF ve en düşüğü PC dir.
Sabit boru kaynakları için sertlik deneyleri tavan kaynağı konumundan alınmış olmalıdır.

Ne vurma ne de sertlik şartları belirtilmediğinde, herhangi bir konumdaki kaynak (boru veya plâka) bütün
konumlarda (boru veya plâka) yapılan kaynakları vasıflandırır.

Bir tek konumun vasıflandırılması istenmedikçe, sertlik ve vurma şartlarının her ikisinin de sağlanması için
farklı kaynak konumlarındaki 2 deney parçası gerekir. Bütün konumlar için vasıflandırma istendiğinde her iki
deney parçası tam olarak gözle muayeneye ve tahribatsız muayeneye tâbi tutulmalıdır.

18
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Malzeme grubu 10 için, en düşük ve en yüksek ısı girdisi konumları, vurma ve sertlik deneyinin her ikisine de
tâbi tutulmalıdır.

Not - Diğer tahribatlı deneyler, her iki deney parçasından alınabilir. Deney parçalarından birinin boyu
düşürülebilir.

8.4.3 BirIeştirme/kaynak tipi

Kaynaklı birleştirme tipleri için vasıflandırma kapsamı, diğer maddelerde verilen sınırlamalara maruz kalan
kaynak prosedürü deneyindekilere (çap, kalınlık gibi) ilâveten aşağıdaki maddeler gibidir.

a) Alın kaynakları, tam ve kısmî nüfuziyetli alın kaynakları ve iç köşe kaynaklarını vasıflandırır. İç köşe
kaynağı deneyleri, imalât kaynağının ağır basan biçimi olduğunda gerekli olmalıdır.

b) Borudaki alın birleştirmeleri, ≥ 60 º ‘lik bir açıya sahip tâli bağlantıları da vasıflandırır.

c) Alın kaynaklı T birleştirmeleri sadece, alın kaynaklı T birleştirmeleri ve iç köşe kaynaklarını (a bendine
bakınız) vasıflandırır.

d) Tek taraftan altlıksız yapılan kaynaklar, her iki taraftan yapılan kaynakları ve altlıksız kaynakları
vasıflandırır.

e) Altlıkla yapılan kaynaklar her iki taraftan yapılan kaynakları vasıflandırır.

f) Kök açmadan her iki taraftan yapılan kaynaklar, kök açarak her iki taraftan yapılan kaynakları vasıflandırır.

g) İç köşe kaynakları sadece, iç köşe kaynaklarını vasıflandırır.

h) Verilen bir işlem için çok pasolu yığmadan tek bir pasoya (veya her bir taraftaki tek pasoya) değişimine
veya tersine izin verilmez.

8.4.4 İlâve malzeme, kısa gösteriliş

İlâve malzemeler, ilgili ilâve malzeme için uygun Avrupa standardındaki kısa gösterilişte belirtilen eşdeğer
mekanik özellikler, aynı tip örtü öz veya pastası, aynı anma bileşimi ve aynı veya daha düşük hidrojen
muhtevasına sahip diğer ilâve malzemeleri kapsar.

8.4.5 İlâve malzeme, yapım (imalâtçı ve ticarî isim)

111, 114, 12, 136 ve 137 işlemleri için vurma deneyi istendiğinde geçerlilik aralığı, prosedür deneyinde
kullanılan özel yapımla sınırlıdır. İlâve bir deney parçası kaynak edildiğinde ilâve malzemenin özel yapımını
kısa gösterilişin mecburi kısmı aynı olan diğer bir ilâve malzeme ile değiştirilmesine izin verilir. Bu deney
parçası ilk deney parçası gibi aynı kaynak parametreleri kullanılarak kaynak edilmeli ve sadece kaynak
metali vurma deney numuneleri deneye tâbi tutulmalıdır.

Not – Bu koşul aynı kısa gösteriliş ve aynı kimyasal anma bileşimlerine sahip masif tel ve çubuklara
uygulanmaz.

8.4.6 İlâve malzeme boyutu

Madde 8.4.8’e uygun olmak şartıyla ilâve malzemenin boyut değişimine izin verilir.

8.4.7 Akım tipi

Verilen vasıflandırma, kaynak prosedür deneyinde kullanılan akım tipi [doğru akım (d.a), alternatif akım (a.a),
darbeli akım)] ve kutuplama içindir. İşlem 111 için, vurma deneyi gerekmediğinde alternatif akım doğru akımı
(her iki kutuplama) da vasıflandırır.

8.4.8 Isı girdisi

Vurma şartları uygulandığında, vasıflandırılan ısı girdisinin üst sınırı, deney parçasının kaynağında
kullanılandan % 25 daha büyüktür.

Sertlik şartları uygulandığında, vasıflandırılan ısı girdisinin alt sınırı, deney parçasının kaynağında
kullanılandan % 25 daha düşüktür.

Isı girdisi, EN 1011-1’e uygun olarak hesaplanır.

19
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Kaynak prosedür deneyleri, hem yüksek hem de düşük ısı girdisi seviyelerinde yapıldığında, orta ısı girdileri
de vasıflandırılır.

8.4.9 Ön ısıtma sıcaklığı

Ön ısıtma gerektiğinde, vasıflandırmanın alt sınırı, kaynak prosedür deneyinin başlangıcında uygulanan
anma ön ısıtma sıcakIığıdır.

8.4.10 Pasolararası sıcaklık

Vasıflandırmanın üst sınırı, kaynak prosedür deneyinde uIaşıIan en yüksek pasolararası sıcakIıktır.

8.4.11 Hidrojen yayınımı için son ısıtma

Hidrojen yayınımı için son ısıtma sıcaklığı ve süresi azaltılmamalıdır. Son ısıtma atlanamaz ancak ilâve
edilebilir.

8.4.12 Kaynak sonrası ısıl işlemi

Kaynak sonrası ısıl işleminin ilâvesine veya çıkarılmasına izin verilmez.

Geçerli sıcaklık kapsamı aksi belirtilmedikçe kaynak prosedürü deneyinde kullanılan tutma sıcaklığı ± 20 °C
tur. Gerektiğinde ısıtma hızları, soğutma hızları ve tutma süresi mamule bağlı olarak seçilmelidir.

8.4.13 İlk ısıl işlemi

Çökelme sertleştirmeli malzemelerin kaynağı öncesi, ilk ısıl işlem koşullarındaki bir değişime izin verilmez.

8.5 İşlemlere ait hususlar

8.5.1 İşlem 12

8.5.1.1 İşlem 12’nin (121’den 125’e kadar) her bir değişik biçimi, ayrı ayrı vasıflandırılmalıdır.

8.5.1.2 Toz için verilen vasıflandırma, kaynak prosedür deneyinde kullanılan yapım ve kısa gösteriliş ile
sınırlıdır.

8.5.2 İşlem 131, 135, 136 ve 137

8.5.2.1 Koruyucu gaz için verilen vasıflandırma, EN 439’a göre gazın sembolü ile sınırlıdır. Bununla birlikte
CO2 muhtevası prosedür deneyini vasıflandırmada kullanılanı % 10 aşmamalıdır. EN 439 vasıtasıyla
kapsanmayan koruyucu gazlar, deneyde kullanılan anma bileşimi ile sınırlıdır.

8.5.2.2 Verilen vasıflandırma, kaynak prosedür deneyinde kullanılan tel sistemi (örneğin, tek telIi veya çok
telli sistem) ile sınırlıdır.

8.5.2.3 Masif ve metal özlü teller için kısa devre geçişi (dalma) kullanarak vasıflandırma sadece kısa devre
geçişini (dalma) vasıflandırır. Sprey veya damlasal geçiş kullanılarak vasıflandırma, hem sprey hem de
damlasal geçişi vasıflandırır.

8.5.3 İşlem 141

8.5.3.1 Koruyucu gaz ve altlık gazı için verilen vasıflandırma, EN 439’a göre gazın sembolü ile sınırlıdır.
EN 439 tarafından kapsanmayan koruyucu gazlar, deneyde kullanılan anma bileşimi ile sınırlıdır.

8.5.3.2 Bir altlık gazı kullanılmadan yapılan bir kaynak prosedürü deneyi, altlık gazıyla bir kaynak
prosedürünü vasıflandırır.

8.5.3.3 İlâve malzeme ile kaynak, ilâve malzemesiz kaynağı veya ilâve malzemesiz kaynak, ilâve malzeme
ile kaynağı vasıflandırmaz.

20
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

8.5.4 İşlem 15

8.5.4.1 Kaynak prosedürünün vasıflandırılması, kaynak prosedür deneyinde kullanılan plâzma gaz bileşimi
ile sınırlıdır.

8.5.4.2 Koruyucu gaz ve altlık gazı için verilen vasıflandırma, EN 439’a göre gazın sembolü ile sınırlıdır.
EN 439 tarafından kapsanmayan koruyucu gazlar, vasıflandırılan anma bileşimi ile sınırlıdır.

8.5.4.3 İlâve malzeme ile kaynak, ilâve malzemesiz kaynağı veya ilâve malzemesiz kaynak, ilâve malzeme
ile kaynağı vasıflandırmaz.

8.5.5 İşlem 311

İlâve malzeme ile kaynak, ilâve malzemesiz kaynağı veya ilâve malzemesiz kaynak, ilâve malzeme ile
kaynağı vasıflandırmaz.

9 Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı (WPQR)

Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı (WPQR), deney tekrarları da dahil olmak üzere, her bir deney
parçasının değerlendirme sonuçlarının ifadesidir. EN ISO 15609-1’de WPS için verilen ilgili hususlar, Madde
7’de belirtilen şartlar tarafından reddedilebilecek özelliklerin ayrıntıları ile birlikte verilmelidir. Reddedilecek
özellik veya kabul edilemeyen deney sonuçları bulunamadığında, deney parçası kaynak prosedür deneyinin
ayrıntılarını veren WPQR, muayene elemanı veya muayene kuruluşu tarafindan imzalanmalı ve tarih
belirtilerek onaylanmalıdır.

Düzenli bir takdim ve veri değerlendirmesini kolaylaştırmak için kaynak prosedürü ve deney sonuçlarının
ayrıntılarını kaydetmek için bir WPQR formu kullanılmalıdır.

Bir WPQR-formu örneği Ek A’da gösteriImiştir.

21
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek A
(Bilgi için)

Kaynak prosedürü vasıflandırma kayıt formu (WPQR)

Kaynak prosedürü vasıflandırma - Deney belgesi

İmalâtçının WPQR No: Muayene elemanı veya muayene kuruluşu

İmalâtçı : Referans No :
Adres :
Talimat / Deney standardı :
Kaynağın yapıIdığı tarih :
Vasıflandırma kapsamı
Kaynak işlemi /işlemleri:
Birleştirme ve kaynak tipi :
Esas malzeme grup/grupları ve alt grup/grupları :
Esas malzeme kalınlığı (mm) :
Kaynak metali kalınlığı (mm) :
Kaynak kalınlığı (mm) :
Tek paso/çok paso :
Boru dış çapı (mm) :
İlâve malzeme kısa gösterilişi :
İlâve malzeme yapımı :
İlâve malzeme boyutu :
Koruyucu gazın/tozun kısa gösterilişi :
Altlık gazının kısa gösterilişi :
Kaynak akım tipi ve kutuplama:
Metal geçiş biçimi:

Isı girdisi :
Kaynak konumları :
Ön ısıtma sıcaklığı :
Pasolararası sıcaklık :
Son ısıtma :
Kaynak sonrası ısıl işlemi :
Diğer bilgiler (Madde 8.5’e de bakınız):

Bu form, deney kaynaklarının yukarıda belirtilen talimat/deney standard şartlarına uygun olarak
hazırlandığını, kaynak ediIdiğini ve deneye tâbi tutuIduğunu belgeler.

……………………………. ………………………….. …………………………………………………

Yer Düzenleme tarihi Muayene elemanı veya muayene kuruluşu:
İsim, tarih ve imza :

22
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek A
(devam)
Kaynak deneyi kaydı
Yer : Muayene elemanı veya muayene kuruluşu :
İmalâtçının pWPS No : Hazırlama ve temizleme metodu :
İmalâtçının WPQR No : Esas metal şartnamesi :
İmalâtçı : Malzeme kaIınlığı (mm) :
Kaynakçının adı : Boru dış çapı (mm) :
Metal geçiş biçimi : Kaynak konumu :
Birleştirme ve kaynak tipi :
Kaynak hazırlığı ayrıntıları (şema)* :
Birleştirme tasarımı Kaynak işlem sıraları

Kaynakla ilgili ayrıntılar

Paso Kaynak İlâve Akım Gerilim Akım tipi / Tel sürme İlerleme hızı* Isı girdisi
işlemi metal A V Kutuplama hızı
boyutu

İlâve metal kısa gösterilişi ve yapım : Diğer bilgiler* örneğin:

Herhangi bir özel fırınlama veya kurutma : SaIınım (en büyük paso genişIiği) :
Gaz/toz: - Koruyucu : Salınım (genlik, frekans, toplam süre):
- Altlık : Darbeli kaynak ayrıntıları :
Gaz akış hızı - Koruyucu : Temas ucu/iş parçası mesafesi :
- Altlık : Plâzma kaynak ayrıntıları
Tungsten elektrot tipi/boyutu : Torç açısı :
Kök açma/altIık ayrıntıları :
Ön ısıtma sıcaklığı :
Pasolararası sıcaklık :
Son ısıtma :
Kaynak sonrası ısıl işlem ve/veya yaşlandırma :
Süre, sıcaklık, metot, lsıtma ve soğutma hızları* :

…………………………………………… …………………………………………….
İmalâtçı Muayene elemanı veya muayene kuruIuşu
İsim, tarih ve imza: İsim, tarih ve imza:

______________________________
*Gerektiğinde

23
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek A
(devam)
Deney sonuçları

İmalâtçının WPQR No : Muayene elemanı veya muayene kuruIuşu

Gözle muayene : Referans No :
Penetrant/Manyetik parçacık * Radyografi* :
Çekme deneyleri Ultrasonik * :
Sıcaklık :

Tip / No Re Rm %A %Z Kırılma yeri Notlar

N/mm2 N/mm2

Şart

Eğme deneyleri Mandrel çapı :

Tip / No Eğme açısı Uzama* Sonuçlar

Makroskopik
muayene :

Vurma deneyi* Tip : Boyut : Şart :

Çentik Sıcaklık °C Değerler Ortalama Notlar

Yeri / Yönü 1 2 3

Sertlik deneyleri * Tip/yük Ölçümlerin yeri (Şema*)

Esas metal :
HAZ :
Kaynak metali :

Diğer deneyler*:
Notlar:
Deneylerin hangi şartlara göre yapıIdığı :
Lâboratuvar raporu referans no:
Deney sonuçları kabuledilebilir/kabul edilmez
(uygun olanı çizin)
Deneyin kimin huzurunda yapıldığı :
* Gerektiğinde
……………………………………………………………
Muayene elemanı veya muayene kuruIuşu
İsim, tarih ve imza

24
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek ZA
(Bilgi için)

Bu standardda eşdeğerleri verilmeyen uluslararası ve Avrupa

Standardlarının karşılığı

Bu standardın yayını sırasında aşağıdaki dokümanların baskıları geçerliydi. ISO ve IEC üyeleri hâlen geçerli
kayıtları muhafaza etmektedirler.

EN 439 ISO 14175 Welding consumables — Shielding gases for arc welding and cutting.

EN 571-1 ISO 3452-1 Non-destructive testing – Penetrant testing – Part 1: General principles

EN 875 ISO 9016 Destructive tests on welds in metallic materials — Impact tests — Test
specimen location, notch orientation and examination.

EN 895 ISO 4136 Destructive tests on welds in metallic materials — Transverse tensile test.

EN 910 ISO 5173 Destructive tests on welds in metallic materials — Bend tests.

EN 970 ISO 17637 Non destructive testing of welds — Visual testing of fusion-welded joints

EN 1043-1 ISO 9015-1 Destructive tests on welds in metallic materials - Hardness testing — Part
1: Hardness test on arc welded joints.

EN 1290 ISO 17638 Non destructive testing of welds — Magnetic particle testing.

EN 1321 ISO 17639 Destructive tests on welds in metallic materials - Macroscopic and
microscopic examination of welds.

EN 1418 ISO 14732 Welding personnel. Approval testing of welding operators for fusion welding
and of resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding
of metallic materials.

EN 1435 ISO 17636 Non destructive testing of welds — Radiographic examination of fusion-
welded joints.

EN 1714 ISO 17640 Non destructive examination of welds — Ultrasonic examination of welded
joints

EN 12062 ISO 17635 Non-destructive testing of welds - General rules for fusion welds in metallic
materials.

EN 25817 ISO 5817 Arc-welded joints in steel — Guidance on quality levels for imperfections.

25
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek ZB
(Bilgi için)

Bu standardın AB direktiflerinin esas kurallarına veya diğer

hükümlerine atıf yapan maddeleri
Bu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen bir talimatla Yeni
Yaklaşım Direktifi No 97/23/EC’nin önemli özelliklerine uygunluk sağlamak üzere hazırlanmıştır.

Bu standard yukarıdaki Direktif altında Avrupa Birliğinin Resmî Gazetesinde yer aldığında ve en az bir Üye
Ülkede Ulusal bir Standard olarak kullanıldığında, Çizelge ZB’de verilmiş olan bu standarda ait maddelerle
uygunluk (bu standardın kapsamı sınırları içinde olmak üzere) bu Direktifin tekabül eden önemli özellikleri ve
ilgili EFTA talimatlarıyla uygunluk nedeni olarak addedilir.

Çizelge ZB - Bu standardla EU Direktifi 97/23/EC arasındaki ilişki

Bu standardın maddeleri ve alt AB Direktifi 97/23/EC’nin önemli Notlar

maddeleri özellikleri (ERs)
Bütün Maddeler Ek I, Madde 3.1.2 Kalıcı birleşme

Uyarı: Başka özellikler ve başka AB Direktifleri bu standardın kapsamına giren mamullere uygulanabilir.

26
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15614-1/Nisan 2007

Ek ZC
(Bilgi için)

Bu standardın AB direktiflerinin esas kurallarına veya diğer

hükümlerine atıf yapan maddeleri
Bu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen bir talimatla Yeni
Yaklaşım Direktifi No 87/404EEC’nin önemli özelliklerine uygunluk sağlamak üzere hazırlanmıştır.

Bu standarda ait maddelerle uygunluk bu Direktifin tekabül eden önemli özellikleri ve ilgili EFTA talimatlarıyla
uygunluk nedeni olarak addedilir.

Çizelge ZC - Bu standardla EU Direktifi 87/404EEC arasındaki ilişki

Bu standardın maddeleri ve alt AB Direktifi 87/404EEC’nin önemli Notlar

maddeleri özellikleri (ERs)
Madde 9, Ek A Ek II, Madde 3.c.iii Kaynak prosedürü vasıflandırma
kaydı

Uyarı: Başka özellikler ve başka AB Direktifleri bu standardın kapsamına giren mamullere uygulanabilir.

27