TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN ISO 15607
Ocak 2006

ICS 25.160.10

METALİK MALZEMELER İÇİN KAYNAK PROSEDÜRÜ

ŞARTNAMESİ VE VASIFLANDIRILMASI – GENEL
KURALLAR

Specification and qualification of welding procedures for

metallic materials – General rules

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 15607 (2003) standardı esas alınarak, TSE Metalurji
İhtisas Grubu'nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 26 Ocak 2006 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

İçindekiler
0 Giriş ........................................................................................................................................................1
1 Kapsam...................................................................................................................................................1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .........................................................................................1
3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................4
3.1 Kaynak prosedürü ................................................................................................................................4
3.2 Kaynak işlemi .......................................................................................................................................4
3.3 İlk kaynak prosedürü şartnamesi (pWPS)............................................................................................4
3.4 Kaynak prosedürü şartnamesi (WPS)..................................................................................................4
3.5 İş talimatı ..............................................................................................................................................4
3.6 Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı................................................................................................4
3.7 Kaynak prosedürü deneyi.....................................................................................................................4
3.8 İmalât öncesi kaynak deneyi ................................................................................................................4
3.9 Standard kaynak prosedürü şartnamesi ..............................................................................................4
3.10 Önceki kaynak tecrübesi ..............................................................................................................4
3.11 Deneye tâbi tutulmuş sarf kaynak malzemesi ..............................................................................4
3.12 Kaynak sarf malzemesi ................................................................................................................4
3.13 Esas değişkenler ..........................................................................................................................4
3.14 Esas olmayan değişkenler............................................................................................................4
3.15 Vasıflandırma aralığı ....................................................................................................................5
3.16 Esas malzeme ..............................................................................................................................5
3.17 Deney parçası ..............................................................................................................................5
3.18 Deney numunesi...........................................................................................................................5
3.19 Homojen birleştirme......................................................................................................................5
3.20 Heterojen birleştirme ....................................................................................................................5
3.21 Farklı malzeme birleştirmesi.........................................................................................................5
3.22 Kusur ............................................................................................................................................5
3.23 İmalâtçı .........................................................................................................................................5
3.24 Muayeneyi yapan kişi ...................................................................................................................5
3.25 Muayene kuruluşu ........................................................................................................................5
3.26 Sarf malzeme imalâtçısı ...............................................................................................................5
3.27 Kaynak koordinasyon personeli....................................................................................................5
3.28 Isı girdisi........................................................................................................................................5
3.29 Esas metal kalınlığı ......................................................................................................................5
3.30 Kaynak metali kalınlığı..................................................................................................................6
4 Kısaltmalar .............................................................................................................................................6
5 Kaynak prosedürü şartnamesi formatı ...............................................................................................6
6 Kaynak prosedürlerinin geliştirilmesi ve vasıflandırılması...............................................................6
6.1 Genel ....................................................................................................................................................6
6.2 Bir kaynak prosedür deneyini esas alan vasıflandırma........................................................................7
6.3 Deneye tâbi tutulmuş kaynak sarf malzemelerini esas alan vasıflandırma .........................................8
6.4 Önceki kaynak tecrübesini esas alan vasıflandırma ............................................................................8
6.5 Standard bir kaynak prosedürünü esas alan vasıflandırma.................................................................8
6.6 Bir imalât öncesi kaynak deneyini esas alan vasıflandırma.................................................................9
7 Geçerlilik ................................................................................................................................................9
Ek A - Yeni numaralandırma sistemi – Kaynak prosedürlerinin vasıflandırılması ve şartnamesi ile ilgili
standardların ayrıntıları..............................................................................................................................10
Ek B - Kaynak prosedürü vasıflandırmasında çeşitli aşamalar .............................................................11
Ek C - Bir WPS’in geliştirilmesi ve vasıflandırılması için akış diyagramı ............................................12
Kaynaklar.....................................................................................................................................................13

TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Metalik malzemeler için kaynak prosedürü şartnamesi ve

vasıflandırılması – Genel kurallar

0 Giriş
Kaynak işlemlerinin plânlanması ve kaynak esnasında kalite kontrolunda, iyi tanımlanmış bir esas sağlamak
için kaynak prosedürü şartnamelerine gerek duyulur. Kalite sistemleri standardlarının terminolojisinde
kaynak, özel bir işlem olarak göz önüne alınır. Kalite sistem standardları çoğunlukla özel işlemlerin yazılı
prosedür şartnamelerine göre yapılmasını gerekli kılar.

Bir kaynak prosedürü şartnamesinin hazırlanması gerekli temeli sağlar, ancak kaynakların şartları
karşıladığını garanti etmez. Bazı sapmalar, özellikle kusurlar ve çarpılmalar tamamlanmış mamul üzerinde
tahribatsız muayene metotları vasıtasıyla değerlendirilebilir.

Her ne kadar tahribatsız muayene teknolojisinin mevcut seviyesinde mekanik özelliklerin tahribatsız
muayene değerlendirmesinin mümkün olmaması sebebiyle metalurjik sapmalar, özel bir problem oluşturursa
da bu, gerçek imalât için şartnamenin yayınlanmasından önce kaynak prosedürünün vasıflandırılması için bir
dizi kuralın oluşturulması ile sonuçlanır. Bu standard bu kuralları belirler.

1 Kapsam
Bu standard, bir seri standardın parçasıdır. Bu standard serisinin ayrıntıları Ek A’da, bu standardların
kullanımı için bir akış şeması Ek B’de ve bir WPS’in geliştirilmesi ve vasıflandırılması için bir akış diyagramı
Ek C’de verilmiştir.

Bu standard, metalik malzemeler için kaynak prosedürlerinin şartname ve vasıflandırılması için genel
kuralları belirler.

Bu standard, elle yapılan, mekanize ve otomatik kaynaklara uygulanır.

Kaynak prosedürleri, bir veya daha fazla kaynak prosedürü vasıflandırma kaydına (WPQR) uygunluk
vasıtasıyla vasıflandırılır.

Bir metottan fazlası ile pWPS’in vasıflandırılması tavsiye edilmez. Kaynak prosedürü şartnamelerinin EN 287
veya EN ISO 9606’nın ilgili bölümüne göre vasıflandırılmış kaynakçılar ve EN 1418’e göre vasıflandırılmış
yetkili operatörler tarafından imalâtta kullanıldığı varsayılır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi hâlinde en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO Adı TS No 1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN ISO 4063 Welding and allied processes - TS 7307 Teknik Resim - Metallerin kaynak ve
Nomenclature of processes and EN 24063 lehimle birleştirme işlemlerinin rakam
reference numbers (ISO 4063: sembolleriyle gösterilmesi
1998)
EN ISO Welding – Arc stud welding of TS EN ISO Kaynak - Metalik malzemelerin
14555 metallic materials (ISO 14555: 14555 saplama ark kaynağı
1998

1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. ∗ işaretli
olanlar İngilizce metin olarak basılan Türk Standardlarıdır.
1
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI
EN, ISO Adı
vb. No (İngilizce)
prEN ISO Specification and approval of welding
15609-1 procedures for metallic materials –
Welding procedure specification –
Part 1: Arc welding (ISO/DIS 15609 -
1 : 2000)
EN ISO Specification and approval of welding
15609-2 procedures for metallic materials –
Welding procedure specification –
Part 2: Gas welding (ISO 15609 - 2 :
2001)
prEN ISO Specification and approval of welding
15609-3 procedures for metallic materials –
Welding procedure specification –
Part 3: Electron beam welding
(ISO/DIS 15609 - 3 : 2000)
prEN ISO Specification and approval of welding
15609-4 procedures for metallic materials –
Welding procedure specification –
Part 4: Laser beam welding (ISO/DIS
15609 - 4 : 2000)
prEN ISO Specification and approval of welding
15609-5 procedures for metallic materials –
Welding procedure specification –
Part 5: Resistance welding (ISO/DIS
15609 - 5 : 2000)
EN ISO Specification and qualification of
15610 welding procedures for metallic
materials – Qualification based on
tested welding consumables (ISO
15610:2003)
EN ISO Specification and qualification of
15611 welding procedures for metallic
materials – Qualification based on
previous welding experience (ISO
15611:2003)
prEN ISO Specification and qualification of
15612 welding procedures for metallic
materials – Qualification by adoption
of a standard welding procedure
(ISO/DIS 15612: 2000)
EN ISO Specification and qualification of
15613 welding procedures for metallic
materials – Qualification based on
pre-production (ISO 15613: 2000)
EN ISO Specification and qualification of
15614-1 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure test –
Part 1: Arc and gas welding of steels
and arc welding of nickel and nickel
alloys (ISO 15614-1:2003)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-2 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure tests –
Part 2: Arc welding of aluminium and
its alloys (ISO/DIS 15614-2: 2000)
2
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
TS EN ISO 15607/Ocak 2006
TS No 1) Adı
(Türkçe)
TS EN 288-2 Metalik malzemelerin kaynak
prosedürlerinin şartnamesi ve onayı -
Kısım 2: Ark kaynağı için kaynak
prosedürü şartnamesi
TS EN ISO
15609-2*
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15609-3 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması - Kaynak prosedürü
şartnamesi - Bölüm 3: Elektron demet
kaynağı
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15609-4 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması - Kaynak prosedürü
şartnamesi –Bölüm 4: Lâzer demet
kaynağı
TS EN ISO
15609-5*
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15610 prosedürlerinin vasıflandırılması ve
şartnamesi – Deneye tabi tutulmuş
kaynak sarf malzemelerini esas alan
vasıflandırma
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15611 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması – Önceki kaynak
tecrübesini esas alan vasıflandırma
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15612 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması – Standard bir
kaynak prosedürünün uyarlanması
vasıtasıyla vasıflandırma
TS EN ISO Metalik malzemeler için kaynak
15613 prosedürlerinin şartnamesi ve
vasıflandırılması – İmalât öncesi
kaynak deneyini esas alan
vasıflandırma
TS EN 288-3 Metalik malzemelerin kaynak
prosedürlerinin şartnamesi ve onayı-
Kısım 3: Çeliklerin ark kaynağı için
kaynak prosedür deneyleri
TS EN 288-4 Metalik malzemelerin kaynak
prosedürlerinin şartnamesi Ve onayı -
Kısım 4: Aluminyum Ve alaşımlarının
ark kaynağı için kaynak prosedür
deneyleri
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

EN, ISO Adı TS No 1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-3 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure tests –
Part 3: Welding procedure tests for
the arc welding of cast iron (was
submitted to CEN Equiry as prEN
288-12)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-4 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure tests –
Part 4: Finising welding of aluminium
castings (was submitted to CEN
Equiry as prEN 288-13)
prEN ISO Specification and qualification of TS EN ISO
15614-5 welding procedures for metallic 15614-5*
materials – Welding procedure tests –
Part 5: Arc welding of titanium,
zirconium and their alloys (ISO/DIS
15614-5:2000)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-6 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure test –
Part 6: Copper and copper alloys.
prEN ISO Specification and qualification of TS EN ISO
15614-8 welding procedures for metallic 15614-8*
materials – Welding procedure test –
Part 8: Welding of the tubes to tube
plate joints (ISO 15614-8:2002)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-9 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure tests –
Part 9: Underwater hyperbaric wet
welding (ISO/DIS 15614-9:2000)
prEN ISO Specification and approval of welding
15614-10 procedures for metallic materials –
Welding procedure test – Part 10:
Hyperbaric dry welding (ISO/DIS
15614-10:2000)
EN ISO Specification and qualification of TS EN ISO
15614-11 welding procedures for metallic 15614-11*
materials – Welding procedure test –
Part 11: Electron and laser beam
welding (ISO 15614-11: 2002)
prEN ISO Specification and qualification of TS EN ISO
15614-12 welding procedures for metallic 15614-12*
materials – Welding procedure tests –
Part 12: Spot, seam and projection
welding (ISO/DIS 15614-12:2000)
prEN ISO Specification and qualification of
15614-13 welding procedures for metallic
materials – Welding procedure test –
Part 13: Resistance butt and flash
welding (ISO/DIS 15614-13:2002)
EN ISO Welding – Friction welding of metallic TS EN ISO
15620 materials (ISO 15620: 2000) 15620*
ISO 857 - Welding and allied processes –
1 Vocabulary – Part 1: Metal welding
processes.

3
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

3 Terimler ve tarifler
Bu standardın amacı için, EN ISO 15607: 2003’te verilen terimler ve tarifler uygulanır.

3.1 Kaynak prosedürü

Kaynak işlemi /işlemleri, malzemelere atıf, kaynak sarf malzemeleri, hazırlık, ön ısıtma (gerekliyse), kaynak
metot ve kontrolu ve kaynak sonrası ısıl işlem (konu ile ilgili ise) ve kullanılacak gerekli teçhizat dahil, bir
kaynağın yapımında takip edilecek belirli faaliyet dizisi.

3.2 Kaynak işlemi

Bu standardadaki kaynak işlemleri için EN 857-1’de verilen adlandırma ve tarifler kullanılır. Kaynak işlemleri
için EN 4063’de verilen numaralandırma sistemi de kullanılır.

3.3 İlk kaynak prosedürü şartnamesi (pWPS)

Madde 6’da tanımlanan metotlardan biri kullanılarak vasıflandırılacak kaynak prosedürünün gerektirdiği
değişkenleri ihtiva eden bir doküman.

3.4 Kaynak prosedürü şartnamesi (WPS)

Madde 6’da tanımlanan metotlardan biri kullanılarak vasıflandırılmış ve imalât kaynağı boyunca tekrar
edilebilirlikten emin olmak için istenen kaynak prosedürü değişkenlerini sağlayan bir doküman.

3.5 İş talimatı
Atelyedeki doğrudan uygulama için uygun, basitleştirilmiş kaynak prosedürü şartnamesi.

3.6 Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı

Bir ilk kaynak prosedürü şartnamesinin vasıflandırılması için ihtiyaç duyulan bütün gerekli veriden meydana
gelen kayıt.

3.7 Kaynak prosedürü deneyi

Bir kaynak prosedürünün vasıflandırılması için pWPS’de belirtildiği şekilde standardlaştırılmış bir deney
parçasının yapılması ve deneye tâbi tutulması

3.8 İmalât öncesi kaynak deneyi

Bir kaynak prosedürü deneyi gibi aynı fonksiyona sahip, ancak imalât şartlarını temsil eden standard
olmayan bir deney parçasını esas alan kaynak deneyi.

3.9 Standard kaynak prosedürü şartnamesi

İmalâtçı ve muayeneyi yapan kişi veya kuruluş tarafından vasıflandırma ile bağlantılı olmayan, bir kaynak
prosedürü deneyi vasıtasıyla vasıflandırılmış kaynak prosedürü şartnamesi.

Not - Bir standard kaynak prosedürü herhangi bir imalâtçı için daha sonra kullanılabilir hale getirilebilir.

3.10 Önceki kaynak tecrübesi

İmalâtçı tarafından hazırlanan imalât kaynak prosedürlerinin, belirli bir süre sonra sürekli olarak kabul
edilebilir kalitede kaynaklar üretmeye yatkın olduğunun, belgelenen deney verileri vasıtasıyla kanıtlandığı
durum.

3.11 Deneye tâbi tutulmuş sarf kaynak malzemesi

Kaynak sarf malzemelerinin deneyi için uygun standardlara göre deneye tabi tutulan kaynak sarf malzemesi
ve sarf malzemeleri birleşimi.

3.12 Kaynak sarf malzemesi

İlâve metaller ve yardımcı malzemeler dâhil bir kaynağın yapımında sarf edilen malzemeler.

3.13 Esas değişkenler

Vasıflandırmanın gerektirdiği kaynak şartları.

3.14 Esas olmayan değişkenler

Vasıflandırma için gerekli olmayan ancak WPS tarafından atıfta bulunulan kaynak şartları.

4
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

3.15 Vasıflandırma aralığı

Bir esas kaynak değişkeni için vasıflandırma aralığı.

3.16 Esas malzeme

Kaynak vasıtasıyla birleştirilen malzeme/malzemeler.

3.17 Deney parçası

Deney amacıyla kullanılan kaynaklı grup.

3.18 Deney numunesi

Belirlenmiş bir tahribatlı deneyin yapılması için bir deney parçasından kesilen parça veya kısım.

3.19 Homojen birleştirme

Mekanik özellikler ve /veya kimyasal bileşim bakımından ciddi farklılıklar göstermeyen kaynak metali ve esas
metale sahip kaynaklı birleştirme.

Not - Esas malzemeleri aynı olan ve ilâve metal kullanılmaksızın yapılan bir kaynaklı birleştirme homojen
olarak göz önüne alınır.

3.20 Heterojen birleştirme

Mekanik özellikler ve /veya kimyasal bileşim bakımından ciddî farklılıklar gösteren kaynak metali ve esas
metale sahip kaynaklı birleştirme.

3.21 Farklı malzeme birleştirmesi

Mekanik özellikler ve /veya kimyasal bileşim bakımından ciddi farklılıklar gösteren esas metallere sahip
kaynaklı birleştirme.

3.22 Kusur
Kaynaktaki süreksizlik veya tasarlanan geometriden sapma. Kusurlar; çatlaklar, nüfuziyet noksanlığı,
gözenek, curuf kalıntıları v.b dir.

Not - EN 6520-1 ve EN 6520-2 kusurların ayrıntılı sıralamalarını ihtiva eder.

3.23 İmalâtçı
Kaynaklı imalâttan sorumlu kişi veya kuruluş.

3.24 Muayeneyi yapan kişi

Uygulanabilir standardla uygunluğun kanıtlanması için tayin edilen kişi.

3.25 Muayene kuruluşu

Uygulama standardına uygunluğun kanıtlanması için tayin edilen teşkilât.

Not - Bazı durumlarda bir dış bağımsız muayene kuruluşu gerekli olabilir.

3.26 Sarf malzeme imalâtçısı

Sarf malzemelerini tamamiyle imal eden veya sarf malzemelerinin kalitesini tayin eden imalâtın son kısmını
yapan taraf.

3.27 Kaynak koordinasyon personeli

Eğitim, tahsil, ve /veya konu ile ilgili tecrübe gibi şeyler vasıtasıyla beceri ve bilgisi kanıtlanan, kaynak ve
kaynakla ilgili faaliyetler için imalât işlemlerinde sorumluluğa sahip personel.

3.28 Isı girdisi

Kaynak sırasında, kaynak bölgesine giren enerji.

3.29 Esas metal kalınlığı

Kaynak yapılan malzemelerin anma kalınlıkları.

5
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

3.30 Kaynak metali kalınlığı

Herhangi bir kaynak yükseltisi dışındaki kaynak metali kalınlığı.

4 Kısaltmalar
Kaynak prosedürlerinin vasıflandırılması amacı için Çizelge 1’de sıralanan kısaltmalar uygulanır.

Çizelge 1 – Kısaltmalar

Kısaltmalar Tarifler

pWPS İlk kaynak prosedürü şartnamesi

WPQR Kaynak prosedürü vasıflandırma kaydı
WPS Kaynak prosedürü şartnamesi

5 Kaynak prosedürü şartnamesi formatı

prEN ISO 15609-1, EN ISO 15609-2, prEN ISO 15609-3, prEN ISO 15609-4 ve prEN ISO 15609-5 aşağıdaki
kaynak işlemlerinin kaynak prosedürü şartnameleri için bir format belirler:

- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,
- Elektron demet kaynağı
- Lâzer demet kaynağı,
- Direnç kaynağı.

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için WPS, aşağıdaki gibi özel standardların kapsamında yer
alabilir:

- Saplama kaynağı için EN ISO 14555,

- Sürtünme kaynağı için EN ISO 15620.

WPS, Madde 6’ya göre uygun bir metot kullanarak vasıflandırmaya kadar pWPS olarak sınıflandırılır.

6 Kaynak prosedürlerinin geliştirilmesi ve vasıflandırılması

6.1 Genel
Kaynak prosedürünün vasıflandırılması, imalâttaki gerçek kaynak öncesi yapılmalıdır.

İmalâtçı bir pWPS hazırlamalı ve önceki imalât tecrübelerini ve genel kaynak teknolojisi bilgi birikimini
kullanarak bu pWPS’in gerçek imalât için uygulanabilir olduğundan emin olmalıdır.

Her bir pWPS, Çizelge 2’de sıralanan metotlardan birine göre vasıflandırılmış WPQR’ın oluşturulması için
esas olarak kullanılmalıdır.

6
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Çizelge 2 – Vasıflandırma metotları

Esas alınan metot Uygulama

Kaynak prosedürü deneyi (Madde 6.2) Prosedür deneyinin, birleştirme geometrisini, ön gerilimi,
gerçek kaynakların ulaşılabilirliğini yeterince
karşılamadığı her durumda uygulanabilir.

Deneye tâbi tutulmuş kaynak sarf malzemeleri
(Madde 6.3)
Sarf malzemeleri kullanan kaynak prosedürleri için
uygulama sınırlandırılmıştır.
Sarf malzemelerinin deneyi, imalâtta kullanılan esas
malzemeyi kapsamalıdır.
Malzeme ve diğer parametrelerle ilgili başka sınırlamalar
EN ISO 15610 ‘da verilmiştir.

Önceki kaynak tecrübesi (Madde 6.4) Karşılaştırılabilir hususlar, birleştirmeler ve malzemelerde

çok sayıda kaynak için önceden kullanılan prosedürler
için uygulama sınırlandırılmıştır. Şartlar EN ISO 15611’de
belirtilmiştir.

Standard kaynak prosedürü (Madde 6.5) Kaynak prosedürü deneyine benzer ve sınırlandırmalar
prEN ISO 15612’de belirtilmiştir.

İmalât öncesi kaynak deneyi (Madde 6.6)
Not - Özel bir metot seçimi için Madde 1
Prensip olarak her zaman uygulanabilir. Ancak imalât
şartları altında bir deney parçasının imalâtını gerektirir.
Seri imalât için uygundur. Şartlar, EN ISO 15613’te
belirtilmiştir.

Vasıflandırma, deney parçalarının kaynağını kapsıyorsa, bu durumda deney parçaları pWPS’e göre kaynak
edilmelidir.

WPQR, uygun standardda verilen vasıflandırmanın belirtilen aralıklarının yanı sıra bütün değişkenleri de
(esas ve esas olmayan değişkenler) kapsamalıdır. WPQR esas alınarak, aksi istenmedikçe (Ek B’ye bakınız)
İmalâtçının sorumluluğu altında imalat kaynağı için WPS geliştirilir.

6.2 Bir kaynak prosedür deneyini esas alan vasıflandırma

Bu metot, standardlaştırılmış bir deney parçasının kaynağı ve deneye tâbi tutulması vasıtasıyla bir kaynak
prosedürünün nasıl vasıflandırılacağını belirler.

Bir kaynak prosedürü deneyi, kaynak metalindeki ve ısıdan etkilenmiş bölgedeki malzeme özelliklerinin kritik
olduğu uygulamalar için istenebilir.

EN ISO 15614’ün farklı bölümleri, aşağıdaki kaynak işlemleri için kaynak prosedürü deneylerini belirler:

- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,
- Elektron demet kaynağı
- Lâzer demet kaynağı,
- Direnç kaynağı.

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için kaynak prosedürü deneyleri, aşağıdaki gibi özel
standardların kapsanmında da yer almış olabilir:

- Saplama kaynağı için EN ISO 14555,

- Sürtünme kaynağı için EN ISO 15620.

7
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

6.3 Deneye tâbi tutulmuş kaynak sarf malzemelerini esas alan vasıflandırma
Bu metot, deneye tâbi tutulmuş kaynak sarf malzemeleri vasıtasıyla bir kaynak prosedürünün nasıl
vasıflandırılacağını belirler.

Bazı malzemeler ısıdan etkilenmiş bölgede önemli kötüleşme göstermez. Bu durumda, bu vasıflandırma
metodu kulanılabilir.

EN ISO 15610, aşağıdaki kaynak işlemleri için önceki kaynak tecrübesini referans göstererek vasıflandırma
metodunu belirler:

- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için bu metot vasıtasıyla vasıflandırma, özel standardların
kapsamında da yer almış olabilir.

6.4 Önceki kaynak tecrübesini esas alan vasıflandırma

Bu metot, bir kaynak prosedürünün, önceki başarılı kaynak kabiliyetinin gösterilmesi vasıtasıyla nasıl
vasıflandırılacağını belirler.

Bir imalâtçı, söz konusu malzemeler ve birleştirme tipi için bağımsız, uygun ve güvenilir bir dokümantasyonla
ispatlayabileceği şartlarda, yapılan önceki başarılı kaynak işlemi ile ilgili tecrübesine atıfta bulunarak
vasıflandırılmış bir pWPS’ye sahip olabilir.
Bu durumda, sadece güvenilir tecrübeye dayandığı bilinen kaynak prosedürleri kullanılmalıdır.

EN ISO 15611, aşağıdaki kaynak işlemleri için önceki kaynak tecrübesini referans göstererek vasıflandırma
metodunu belirler:

- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,
- Elektron demet kaynağı
- Lazer demet kaynağı,
- Direnç kaynağı.

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için bu metot vasıtasıyla vasıflandırma, aşağıdaki gibi özel
standardlar vasıtasıyla da kapsanmış olabilir:

- Saplama kaynağı için EN ISO 14555,

- Sürtünme kaynağı için EN ISO 15620.

6.5 Standard bir kaynak prosedürünü esas alan vasıflandırma

Bu metot, standard bir kaynak prosedürünün kullanımı vasıtasıyla bir kaynak prosedürünün nasıl
vasıflandırılacağını belirler.

İmalâtçı tarafından hazırlanmış bir pWPS, bütün değişkenlerin aralıkları, izin verilen aralıklar içinde
olduğunda bir standard kaynak prosedürü vasıtasıyla vasıflandırılır.

Bir standard kaynak prosedürü, kaynak prosedür deneyleri için EN ISO 15614’ün ilgili kısımlarına göre
vasıflandırmaya dayanan bir WPS veya WPQR formatındaki bir şartname hâlinde yayınlanmalıdır. Standard
kaynak prosedürlerinin yayınlanması ve tadili, ilk vasıflandırmadan sorumlu olan sınav sorumlusu veya sınav
kuruluşu tarafından yapılmalıdır.

Standard bir kaynak prosedürü uygulanması, kullanıcı tarafından istenen şartlara da uydurulacaktır.

EN ISO 15612, aşağıdaki kaynak işlemleri için standard bir kaynak prosedürünün kullanımı vasıtasıyla
vasıflandırma metodunu belirler:
- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,
- Elektron demet kaynağı
- Lâzer demet kaynağı,
- Direnç kaynağı.

8
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için bu metot vasıtasıyla vasıflandırma, özel standardların
kapsamında da yer almış olabilir.

6.6 Bir imalât öncesi kaynak deneyini esas alan vasıflandırma

Bu metot, imalât öncesi kaynak deneyleri vasıtasıyla bir kaynak prosedürünün nasıl vasıflandırılabileceğini
belirler.

Bu metot, standardlaştırılmış deney parçaları ile tekrar üretilemeyen, bileşen, özel ön gerilim şartları, ısı
birikimi gibi belirli şartlara son derece bağlı olan bazı kaynak prosedürleri için tek güvenilir vasıflandırma
metodudur.

Standardlaştırılmış parçaların şekil ve boyutları, ince boruya tutturma kaynağı gibi kaynak edilecek
birleştirmeyi yeterince temsil etmediği durumlarda, imalât öncesi kaynak deneyi vasıtasıyla vasıflandırma
uygulanabilir. Bu gibi durumlarda imalât birleştirmesini bütün esas özellikleri ile simüle etmek için bir veya
daha fazla özel deney numunesi imal edilmelidir. Deney, imalâttan önce ve imalât esnasındaki şartlar altında
yapılmalıdır.

Deney parçasının muayene ve deneyi, prosedür deneyi için uygun standarda göre yapılmalıdır. Ancak bu
deney, söz konusu birleştirmenin doğasına göre özel deneylerle desteklenmeye veya yer değiştirmeye
ihtiyaç gösterebilir. EN ISO 15613, aşağıdaki kaynak işlemleri için imalât öncesi kaynak deneyi vasıtasıyla
vasıflandırma metodunu belirler:
- Ark kaynağı,
- Gaz kaynağı,
- Elektron demet kaynağı
- Lâzer demet kaynağı,
- Direnç kaynağı.

Diğer kaynak işlemleri ve özel uygulamalar için bu metot vasıtasıyla vasıflandırma, özel standardların
kapsamında da yer almış olabilir.

7 Geçerlilik
Bir vasıflandırma, vasıflandırma aralıkları için aksi belirtilmedikçe sınırsız olarak geçerlidir.

9
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Ek A
(BiIgi için)
Yeni numaralandırma sistemi – Kaynak prosedürlerinin vasıflandırılması ve şartnamesi ile ilgili
standardların ayrıntıları
Çizelge A.1’e bakınız

Çizelge A.1 - Kaynak prosedürlerinin vasıflandırılması ve şartnamesi ile ilgili standardların ayrıntıları

İşlem Ark kaynağı Gaz kaynağı Elektron demet Lâzer demet Direnç kaynağı Saplama kaynağı Sürtünme kaynağı
kaynağı kaynağı
Genel kurallar EN ISO 15607
Bir gruplandırma CR ISO/TR 15608 Uygulanmaz CR ISO/TR 15608
sistemi için kılavuz
WPS EN ISO 15609-1 EN ISO 15609-2 EN ISO 15609- EN ISO 15609- EN ISO 15609-5 EN ISO 14555 EN ISO 15620
3 4
Deneye tâbi EN ISO 15610 Uygulanmaz
tutulmuş sarf
malzemeleri
Önceki kaynak EN ISO 15611 EN ISO 15611 EN ISO 15611
tecrübesi EN ISO 14555 EN ISO 15620
Standard prosedür prEN ISO 15612 Uygulanmaz
İmalât öncesi EN ISO 15613 EN ISO 15613 EN ISO 15613
deneyi EN ISO 14555 EN ISO 15620
Kaynak prosedürü prEN ISO 15614 prEN ISO 15614 prEN ISO 15614 prEN ISO 15614 EN ISO 14555 EN ISO 15620
deneyi Bölüm 1: Çelik/nikel Bölüm 1: Çelik/nikel Bölüm 7: Kaplama Bölüm 12: Nokta,
Bölüm 2: Alüminyum Bölüm 2: Alüminyum kaynağı dikiş ve projeksiyon
Bölüm 3: Dökme demir Bölüm 3: Dökme Bölüm 11: Elektron Bölüm 13: Yakma
Bölüm 4: Alüminyum dökümlerin demir demet/Lâzer demet ve alın
bitirme kaynağı Bölüm 7: Kaplama
Bölüm 5: Çelik/nikel kaynağı
Bölüm 6: Bakır
Bölüm 7: Kaplama kaynağı
Bölüm 8: Boru-boru plakası
Bölüm 9: Hiperbarik ıslak
Bölüm 10: Hiperbarik kuru

10
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Ek B
(BiIgi için)
Kaynak prosedürü vasıflandırmasında çeşitli aşamalar

Çizelge B.1. ‘e bakınız.

Çizelge B.1 – Kaynak prosedürü vasıflandırmasında çeşitli aşamalar

Faaliyet Sonuç İlgili ekip

Prosedürün geliştirilmesi pWPS İmalâtçı

Herhangi bir metot vasıtasıyla İlgili vasıflandırma standardını İmalâtçı ve uygulanabildiğinde

vasıflandırma esas alan geçerlilik alanını muayeneyi yapan kişi veya
ihtiva eden WPQR kuruluş

Prosedürün sonuçlandırılması Bu WPQR’ı esas alan WPS İmalâtçı

İmalât için yayımlanması WPS veya iş talimatının İmalâtçı

kopyası

11
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Ek C
(BiIgi için)

Bir WPS’in geliştirilmesi ve vasıflandırılması için akış diyagramı

Hayır
WPS kullanımı Daha fazla
gerekli mi? faaliyet
gerekmez

Evet

Evet
Uygulanabilecek bir
WPS mevcut mu ?

Hayır

Bir pWPS’in geliştirilmesi

Şartlara göre pWPS’in vasıflandırılması

Deneye tâbi Önceki kaynak Standard bir Bir ön imalât Bir kaynak
tutulan sarf tecrübesini kaynak kaynak prosedürü deneyini
malzemelerini esas alan prosedürünü deneyini esas esas alan
esas alan vasıflandırma esas alan alan vasıflandırma
vasıflandırma vasıflandırma vasıflandırma

prEN veya EN
15614, EN ISO
EN ISO 15610, EN ISO 15611, EN ISO 15612, EN ISO 15613 14555, EN ISO
15620’nin
uygulanabilir
bölümü

İmalâtçı veya uygulanabildiğinde, muayeneyi yapan kişi veya kuruluş tarafından WPQR

İmalâtçı tarafından hazırlanmış WPS

İmalât için yayımlanmış: WPS veya imalâtçı tarafından hazırlanmış iş talimatı (gerekli ise)

12
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.160.10 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 15607/Ocak 2006

Kaynaklar

EN 287-1 Approval testing of welders – Fusion welding – Part 1: Steels

EN 287-2 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 2: Aluminum and aluminum alloys

EN 1418 Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and of
resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials

EN ISO 6520-1 Welding and allied processes – Classification of geometric imperfections in metallic
materials – Part 1: Fusion welding (ISO 6520-1: 1998).

EN ISO 6520-2 Welding and allied processes – Classification of geometric imperfections in metallic
materials – Part 1: Welding with pressure(ISO 6520-2: 2001).

EN 9606–1 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 1: Steels.

EN 9606-2 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 2: Aluminium and aluminium alloys.

EN 9606-3 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 3: Copper and copper alloys (ISO
9606-3:1999)

EN 9606-4 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 4: Nickel and nickel alloys (ISO 9606-
4: 1999)

EN 9606-5 Approval testing of welders - Fusion welding – Part 5: Titanium and titanium alloys,
zirconium and zirconium alloys (ISO 9606-5:2000)

EN 14732 Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and
resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials

13
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
TÜRKiYE VAGON SANAYii A.S.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 26.02.2019
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.