Ραψωδίες η, θ, ι, κ, λ, μ, ν (περιληπτικά)

Τι προσέχω σε αυτές τις ραψωδίες:

 η:32 ημέρα της Οδύσσειας
 Προσφορά της τυπικής φιλοξενίας στον Οδυσσέα από τον Αλκίνοο αλλά και προγραμματισμός για
απόδοση επίσημων τιμών την επόμενη ημέρα
 Αρήτης Απόλογος: ο λόγος του Οδυσσέα στην Αρήτη, στον οποίον δεν αποκαλύπτει την
ταυτότητά του αλλά διηγείται μόνο πώς έφτασε ναυαγός χωρίς τους συντρόφους του στο νησί της
Καλυψώς, όπου κι έμεινε άθελά του 7 χρόνια, και πώς από εκεί έφτασε πάλι ναυαγός στη χώρα
τους, όπου συνάντησε την Ναυσικά, που τον φρόντισε.
 Πρόταση από τον Αλκίνοο στον Οδυσσέα να τον κάνει γαμπρό του (αν δεν δεχτεί να μείνει εκεί,
θα τον πάνε στην πατρίδα του)

 θ:33η ημέρα της Οδύσσειας

 ο Οδυσσέας κρυφοκλαίει ακούγοντας στο παλάτι το τραγούδι του αοιδού Δημόδοκου για τη
φιλονικία Οδυσσέα και Αχιλλέα στην Τροία.
 Αθλητικοί αγώνες στην αγορά, στους οποίους ο Οδυσσέας διακρίνεται στη δισκοβολία.
 Τραγούδι του Δημόδοκου για τον Ήφαιστο, που παγίδεψε την Αφροδίτη με τον Άρη, τραγούδι
που διασκεδάζει τους παρευρισκόμενους.
 Ακολουθεί χορευτικό ντουέτο, που προκαλεί το θαυμασμό του Οδυσσέα
 Προσφορά δώρων φιλοξενίας από τους άρχοντες των Φαιάκων.
 Με το ηλιοβασίλεμα επιστροφή στο παλάτι, λουτρό για τον Οδυσσέα. Συνάντηση και
συγκινητικός αποχαιρετισμός με τη Ναυσικά. Δείπνο και τραγούδι από τον Δημόδοκο για τον
Δούρειο Ίππο (μετά από αίτημα του Οδυσσέα). Και πάλι κρυφός θρήνος από τον Οδυσσέα και
ερωτήσεις από τον Αλκίνοο για την ταυτότητα του Οδυσσέα και για το λόγο του θρήνου του.

 ι: Αρχίζουν οι Αλκίνου Απόλογοι (ή Μεγάλοι Απόλογοι):Αφηγείται στη διαδοχική τους εξέλιξη

τις περιπέτειές του ο Οδυσσέας, εντάσσοντας έτσι στο ποιητικό παρόν (33η ημέρα στο παλάτι
της Σχερίας) το ποιητικό παρελθόν (τις περιπέτειές του) –flashback-αναδρομική αφήγηση
 Κίκονες (στη Θράκη, χάνουν 6 συντρόφους από κάθε καράβι/12 συνολικά τα καράβια),
Λωτωφάγοι (μετά από 9 μέρες /μπαίνουμε στο χώρο του παραμυθιού, από τον οποίο θα βγούμε
όταν βρεθεί στη Σχερία), Κύκλωπες (απομονωμένοι, ανοργάνωτοι, άνομοι, βοσκοί και συλλέκτες
καρπών =πρωτόγονες καταστάσεις της ανθρωπότητας, προπολιτισμικός κόσμος /χάνει συνολικά 6
συντρόφους /όταν ανοίγονταν στη θάλασσα φώναξε εκδικητικά λόγια στον Πολύφημο,
αποκάλυψε την ταυτότητά του και μίλησε προσβλητικά για τον Ποσειδώνα-ύβρη Οδυσσέα1
/κατάρα του Πολύφημο για τον Οδυσσέα στον πατέρα του /ο Δίας δεν δέχτηκε τη θυσία που
του πρόσφεραν, όταν πάτησαν στεριά, γιατί σκεφτόταν πώς θα εκπληρώσει την κατάρα του
Πολύφημου.
 Στην Κυκλώπεια αναδεικνύεται η πολύτροπη ευφυΐα του Οδυσσέα

 κ: Αίολος (ένα μήνα παραμονή εκεί –του δώρισε έναν ασκό με κλεισμένους τους αντίθετους
ανέμους –μετά από ταξίδι 9 ημερών αντικρίζουν την πατρίδα αλλά ξαναγυρνούν πάλι στον
Αίολο, που τους διώχνει, λόγω της τρικυμίας που ξέσπασε, όταν οι σύντροφοί του άνοιξαν τον
ασκό), Λαιστρυγόνες (μετά από 6 μέρες /γίγαντες ανθρωποφάγοι, χάνει αύτανδρα τα 11 καράβια
του), Αία-χώρα της μάγισσας Κίρκης (ομάδα 22 συντρόφων με Ευρύλοχο για εξερεύνηση,
προσφορά από την Κίρκη μαγικού κυκεώνα και μεταμόρφωσή τους σε χοίρους με το μαγικό της
ραβδί /ο Ευρύλοχος έμεινε έξω και μετέφερε την είδηση στον Οδυσσέα /εφοδιασμένος ο
1
Υβριστής γίνεται ο άνθρωπος που υπερβαίνει τα όριά του προσβάλλοντας/αδικώντας θεούς ή/και ανθρώπους. Η
υπέρβαση αυτή/η ύβρη προκαλεί την οργή των θεών /τη νέμεση, και ακολουθεί η τιμωρία/η τίση.
 Οδυσσέας με μαγικό αντιβὀτανο και συμβουλές από τον Ερμή για την αντιμετώπιση της μάγισσας
την αναγκάζει να ξαναδώσει στους συντρόφους του ανθρώπινη μορφή /μένουν έναν χρόνο /όταν
θυμήθηκαν τον νόστο η Κίρκη δεν έφερε αντιρρήσεις, συμβούλεψε Οδυσσέα να κατέβει στον
Άδη, για να πάρει οδηγίες για τον νόστο από τον μάντη Τειρεσία /στη βιασύνη τους να φύγουν
αφήνουν άταφο τον Ελπήνορα, που έπεσε από το δώμα ζαλισμένος από το πολύ κρασί)

 λ:Νέκυια, κάθοδος στον Άδη.

 σελ. 101 του σχολικού βιβλίου, εικόνα 4 και συνοδευτικό σχόλιο
 συνομιλεί με την ψυχή του Ελπήνορα, που του ζητεί καύση (απαραίτητη για την είσοδο του
νεκρού στον Άδη, αποτελεί ωστόσο αναχρονισμό, γιατί την Μυκηναϊκή εποχή τους νεκρούς τους
ενταφίαζαν - στη Γεωμετρική εποχή είχαμε καύση), στη συνέχεια με τον Τειρεσία (του
προφητεύει για το νησί του Ήλιου, για την Ιθάκη, για το τι πρέπει να κάνει μετά το νόστο), με την
μητέρα του την Αντίκλεια (πληροφορίες για τη γυναίκα του, το γιο και τον πατέρα του, την αιτία
θανάτου της). Ακολουθεί πλήθος γυναικών που πίνοντας αίμα (για να θυμηθούν και να μιλήσουν)
εξιστορούσαν το γένος τους.
 Διαβάστε την τεχνική των άστοχων ερωτημάτων (σελ. 105 σχολικού βιβλίου), γιατί θα την
ξανασυναντήσετε στην ραψωδία π!
 Διαβάστε τους στίχους 539—550 από τη συνομιλία Οδυσσέα -Αχιλλέα και τα παράλληλα κείμενα,
σελ. 110

 μ: Επιστροφή από τον Άδη στην Αία, ενταφιασμός του Ελπήνορα, συμβουλές από την Κίρκη για
τις Σειρήνες, που μαγεύουν με το τραγούδι τους, τις Συμπληγάδες Πέτρες, που ανοιγοκλείνουν
ασταμάτητα, για τη Σκύλλα με τα 6 κεφάλια και τη Χάρυβδη που 3 φορές την ημέρα ρουφάει και
ξερνάει το νερό της θάλασσας, για τα βόδια του Ήλιου στη Θρινακία.
 Σειρήνες (κερί για συντρόφους, δεμένος ο ίδιος στο κατάρτι)
 Χάνει 6 συντρόφους πλησιάζοντας στο βράχο της Σκύλλας, για να γλιτώσει από τη Χάρυβδη
 Θρινακία: σφαγή των βοδιών από συντρόφους παρά τον όρκο τους να μην αγγίξουν τα ιερά ζώα
του θεού, υπόσχεση του Δία στον Ήλιο ότι θα κεραυνοβολήσει το καράβι του Οδυσσέα, όπως και
συνέβη μετά από 7 μέρες που αποπλεύσανε. Ο Οδυσσέας παρασύρθηκε από τα κύματα στην
Χάρυβδη την ώρα που ρουφούσε τη θάλασσα. Κρεμάστηκε από την αγριοσυκιά που σκίαζε τη
Χάρυβδη και κάθισε πάνω στο καραβόξυλο, όταν το ξέρασε μαζί με το νερό το τέρας. Μετά από
9 ημέρες έφτασε στην Καλυψώ.

 ν:34η ημέρα, αποχαιρετιστήριο γεύμα στο παλάτι με σπονδές στους θεούς και ευχαριστήριες ευχές
του Οδυσσέα. Το βράδυ αποπλέει από τη Σχερία.
 Την επόμενη αυγή, 35η ημέρα, έφτασαν στην Ιθάκη. Οι ναύτες τον αφήνουν στο λιμάνι του
Φόρκυνα, βυθισμένο ακόμη στον ύπνο, άφησαν παράμερα τα δώρα και πήραν δρόμο επιστροφής.
 Ο Ποσειδώνας θύμωσε με τους Φαίακες, που αν και απόγονοί του βοήθησαν τον Οδυσσέα, και
πέτρωσε το καράβι τους την στιγμή που πλησίαζε στη Σχερία, γεγονός που παραξένεψε τους
Φαίακες αλλά θύμισε στον Αλκίνοο μια παλιά μαντεία που τώρα εκπληρώθηκε. Ζήτησε τότε από
όλους να σταματήσουν στο εξής το ξεπροβόδισμα των ξένων και να προσφέρουν θυσία στον
Ποσειδώνα, για να εξευμενιστεί.
 σελ. 113, βλ. ερώτηση 2
 Όταν ο Οδυσσέας ξύπνησε, δεν γνώρισε την Ιθάκη. Τον πλησίασε η Αθηνά, τον ενημέρωσε για
την κατάσταση στο παλάτι, του υποσχέθηκε συμπαράσταση στο έργο της εκδίκησης, τον
παραμόρφωσε, τον έντυσε ζητιάνο και τον έστειλε στο καλύβι του χοιροβοσκού Εύμαιου. Η ίδια
έφυγε για την Σπάρτη, για να φροντίσει για την επιστροφή του Τηλέμαχου.
 Πάρτε μια ανάγνωση την τεχνική της αναγνώρισης στη σελίδα 119. Θα την χρειαστούμε και στη
συνέχεια.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 114