Professional Documents
Culture Documents
ÖZET
Bu çalışmada süperalaşımlar, özellikleri ve kullanım alanları araştırılmıştır Süperalaşımlar yüksek sıcaklıklar-
da yüksek metalürjik ve yapısal dirence sahip olmaları nedeniyle havacılık, uçak ve uzay endüstrisi gibi
endüstriel üretim alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Süperalaşımların en önemli grubu, Ni esaslı
süper alaşımlardır. Diğer önemli süperalaşım grupları ise, Fe ve Co esaslı olanlardır.
Anahtar Kelimeler: Süperalaşım, Nikel-Esaslı Süperalaşım, Kobalt-Esaslı Süperalaşım, Demir-Esaslı
Süperalaşım.
______________________________________________________________________________________________________________
1. GİRİŞ
Yüksek sıcaklıklarda kullanılan alaşımların, melerinin kullanımını kaçınılmaz hale getirmiştir
kullanıldığı atmosferin aşındırıcı etkilerine karşı da- (www.nasa. gov).
yanıklı olması, dizayn şartlarına bağlı olarak yeterli
mukavemete sahip olması ve bunların yanı sıra yük- Süperalaşımlar; yüksek sıcaklıklarda kullanıl-
sek sıcaklıklarda metalurjik veya yapısal değişim- mak için genellikle VIII-A grubu elementlerden
lere karşı koyabilmek için kararlı olması gereklidir. geliştirilen alaşım türleridir. Yüksek sıcaklıklarda
kullanılacak malzemelerde, yüzey kararlılığı ve
nispeten yüksek mekanik gerilim özellikleri istenil-
Oksidasyon direnci ve yüksek sıcaklık koroz- mektedir (Bradley, 1979). Süperalaşım, yüksek
yonu açısından en önemli alaşım elementi kromdur. sıcaklıklarda yüksek performans göstermesi gereken
Bu yüzden korozyon dirençli çelikler, paslanmaz uçak türbin motorları ve süper turbo yükleyicilerin
çelikler, Ni-Cr alaşımları ve süperalaşım gibi malze- üretiminde kullanılmak için geliştirilen alaşımlardır
meler yeterli miktarda krom elementi içerir.Yüksek (Betteridge ve diğ., 1974). Bu alaşımlar genellikle
sıcaklık uygulamalarında da yüksek bir oranda krom demir, nikel, kobalt ve krom’un farklı kombinasyon-
elementi kullanılmaktadır (Betteridge ve diğ., 1974). larda bir araya getirilmesiyle üretilmektedir. Ayrıca
Çok yüksek sıcaklıklardaki çalışma şartların- düşük miktarda tungsten, molibden, tantalyum, ni-
da; refrakter malzemesi olarak seramiklere olduğu yobyum, titanyum ve alüminyum da kullanılmak-
kadar V-A grubu (vanadyum, niyobyum, tantalyum) tadır. Süperalaşımların en önemli özellikleri,
ve VI-A grubu (krom, molibden, tungsten) metallere
1. 650 C nin üzerindeki sıcaklıklarda mukavemetle-
de ihtiyaç duyulmaktadır. Refrakter malzemesi ola-
rini korumaları,
rak kullanılan metallerin oksidasyon direnci çok
2. Isı korozyonu ve erozyon dirençlerinin yüksek
düşüktür, bu yüzden bu malzemeler daha çok oksi-
olmasıdır.
dasyona uğramayan alanlarda kullanılmaktadır. Se-
ramik malzemeler ise, birçok yapısal uygulama için Günümüzde yaygın olarak kullanılan süpera-
yeterli tokluğa sahip değildir (Hagel, 1972). Uygula- laşımlar; demir, krom ve nikel ihtiva eden süperala-
malarda yetersiz kalan malzeme teknolojisi ve mev- şımlar, kompleks demir-nikel-krom kobalt kompo-
cut teknolojideki sınırlamalar, süperalaşım malze- zisyonları, karbürlerle güçlendirilmiş kobalt esaslı
alaşımlar, katı çözelti olarak mukavetlendirilmiş
178
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
nikel esaslı alaşımlar ve çökelme-dağılma sertleştir- MAR-M918
mesi uygulanmış nikel esaslı alaşımlardır. MP35N
MP159
Genellikle demir esaslı alaşımların, kompleks STELLITE 6B
demir-nikel-krom-kobalt alaşımların ve nikel esaslı ELGILOY
katı çözelti olarak mukavetlendirilmiş alaşımların
dirençleri 650C üzerindeki sıcaklıklarda, kobalt 3. Nikel Esaslı Süperalaşımlar
esaslı ve nikel esaslı (ikinci fazla güçlendirilmiş)
INCONEL (587, 597, 600, 601, 617, 625, 706,
alaşımların mukavemetlerinden daha düşüktür. Er-
718, X750)
gime noktalarına bağlı olarak, kobalt esaslı alaşım-
NIMONIC (75, 80A, 90, 105, 115, 263, 942,
ların 1100 C üzerindeki sıcaklıklardaki mukave-
PE.11, PE.16, Pk.33)
meti, nikelli alaşımlara oranla daha yüksektir. Ko-
Rene (41, 45)
balt esaslı döküm alaşımlar, yüzey merkezli kübik
UDIMET (400, 500, 520, 630, 700, 710, 720)
kristal yapıya sahiptir ve matrisleri içersinde komp-
PYROMET 860
leks karbürler oluşur (Loria, 1992). Bu malzemeler
ASTROLOY
gaz türbini motorlarındaki hava üfleyicileri için
M – 252
kullanılmaktadır (Bradley, 1979).
HASTELLOY (C-22, G-30, S, X)
2. SÜPERALAŞIMLARIN SINIFLAN- WASPALOY
UNITEMP AF2-IDA6
DIRILMASI CABOT 214
Nikel esaslı çökelme-sertleşmeli süperalaşım- HAYNES 230’dur (Choudhury ve diğ., 1998).
lar, önemli bir süperalaşım grubudur. Yüksek sıcak-
2.1. DEMİR ESASLI SÜPERALAŞIMLAR
lıklarda, oksijen-yayılımlı mukavemetlenen alaşım-
lar ve hatta bazı kobalt alaşımları, nikel esaslı Demir esaslı alaşımlar, ana element olarak
alaşımlar kadar dayanıklıdır. Süperalaşımlar içeri- demir ihtiva edip, ilaveten önemli miktarda krom,
sinde demir esaslı olanlar ve katı-eriyik ile mukave- nikel ve çok az miktarda da molibden veya tungsten
metlenen alaşımlar, yüksek sıcaklıklarda, mukave- içermektedir. Bu grup karbür, intermetalik çökelme
meti en düşük olanlarıdır. Bu yüzden, nikel esaslı ve/veya katı-eriyik tarafından mukavemetlendirilir.
INCO 718 alaşımı dışında, demir esaslı süperala- İntermetalik çökelti genellikle Ni3(Al,Ti) γ' tipinde-
şımlar uygulamalarda az kullanılmaktadır. INCO dir. Bu grubun nikel-krom oranları ve mukavemet-
718, geniş bir kullanım alanına sahiptir (Hagel, lendirme mekanizmaları, paslanmaz çeliklerden
1972). Katı-eriyik alaşımları, yüksek dayanımın is- farklıdır. Paslanmaz çelikler %12-25 Cr ve %0-20Ni
tenmediği alanlarda kullanılmaktadır. içermekte, demir esaslı süperalaşımlar ise %20 den
daha fazla Ni içermektedir (%25-35).
Kobalt esaslı süperalaşımların kullanımı,
kartel işlevi gören metallerden dolayı büyük bir Yüksek miktarda demir içeren birçok süpera-
oranda azalmıştır. MAR-M509 gibi kobalt alaşımla- laşım olmasına rağmen, bunların hepsi demir esaslı
rı geniş çapta uçak türbin kanatçıkları dökümünde süperalaşım değildir. Çünkü bu süperalaşımlar de-
kullanılır ve Haynes 188 kobalt alaşımı ise uçak mir, nikel, krom, kobalt, az miktarda molibden,
motorlarında kullanılan tutuşma malzemesidir tungsten ve niobiyum gibi elementlerin kompleks
(Bradley, 1979). kombinasyonlarıdır. Bu duruma örnek olarak; katı-
eriyik dayanımlı %16Fe ve %49Ni içeren Hastelloy
Süperalaşımlar genel olarak üç ana gruba ay- X ile γ''- mukavemetlenen %18.5Fe ve %52.5Ni
rılır: içeren INCO 718 alaşımları verilebilir. Bu alaşımlar,
1. Demir Esaslı Süperalaşımlar Fe ihtiva eden nikel esaslı süperalaşımlardır. γ'-
mukavemetlenen INCO 901 süperalaşımı %42.5Ni
INCOLOY (800, 801, 802, 807, 825, 903, 907, ve %36Fe içeren nikel esaslı veya kompleks demir-
909) nikel-krom esaslı bir süperalaşımdır. Bu alaşım
A-286 yüksek dayanımına ek olarak, sürekli düşük termal
ALLOY 901 genleşme katsayısına sahiptir. Kompleks bileşimli
DISCALOY katı-eriyik dayanımlı alaşıma örnek olarak Multimet
HAYNES 536 (N-155) alaşımı da verilebilir. Bu alaşım %21Cr,
H-155 %20Ni, %20Co, %32.5Fe, %3Mo,%2.5W ve %1Nb
V-57 içermektedir.
2. Kobalt Esaslı Süperalaşımlar
Süperalaşımların özelliklerini geliştirmek
HAYNES 188 için, alaşımlara değişik elementler eklenmektedir.
L-605 KYM’li matrisli alaşımlar için en etkili mukavemet-
179
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
lendirme nikel, alüminyum, tantalyum ve niobiyum- civarında ısıl işleme tabi tutulan Haynes 25 alaşım-
la yapılır. Molibden ve tungsten gibi bazı elementler ları, kısmen kapalı-paket hegzagonal (cph) yapıya
mukavemetlendirme aşamalarında katı-eriyik içine dönüşebilir.
eklenir (Bradley, 1979). Haynes 25 yaygın olarak kullanılan kobalt
esaslı bir süperalaşımdır. Bu alaşım gaz türbinleri-
KYM alaşımlar, karbon ilavesiyle sertleştiril- nin yüksek sıcaklığa maruz kalan kısımlarında,
mektedir. Nitrojen ve fosfor eklenerek bu sertleştir- nükleer reaktör parçalarında, cerrahi implantlarda ve
me tesiri artırılabilmektedir. Karbon, aynı zamanda soğuk çalışma şartlarında kullanılmaktadır.
tane sınırlarında tane sınırı karbürü oluşturarak, da-
yanımı artırmaktadır. Karbür çökelmesi için, karbür Haynes 188 birçok mükemmel bir özelliğe
oranı yaklaşık %0.5 olmalıdır. sahip olup tutuşturucularda, geçiş kanalları ve gaz
türbinlerinin iç tasarımında kullanılır. Bileşimlerin-
Oksidasyon direnci genel olarak krom ele- de lantan, silikon, alüminyum ve magnezyum var-
mentiyle sağlanır. Bununla birlikte nikel ve mangan dır. Bu alaşımın, 1100 0C de oksidasyon direnci ve
da oksidasyon direncini artırır. Küçük bir miktarda sürünme direnci yüksektir. Oda sıcaklığında şekil-
bor ilavesiyle yüksek sıcaklık özellikleri de artırı- lendirilebilmekte ve uzun süreli yaşlanmadan sonra
lır. Demir esaslı alaşımların 5040C üzeri sıcaklık uy- çalışma sıcaklığında sünekliğini korumaktadır.
gulamaları için en önemli özellikleri KYM olma-
larıdır. Çünkü bir kapalı paketli kafes, daha direnç- %21 Fe içeren UMCo-50 alaşımı, Haynes 25
lidir. İntermetalik bileşik çökelti tarafından mukave- veya Haynes 188 kadar sert değildir. UMCo-50 fırın
metlenen demir esaslı süperalaşımların ilk kullanım parçaları ve karıştırıcılar için kullanılmaktadır.
alanları, gaz türbin motorlarında bıçaklar, diskler ve MP-35N ve MP-159 alaşımları, işlem
bağlayıcılardır. A-28 alaşımı; bazı gaz türbin motor- sertleşebilirliği istenilen yerlerde kullanılır. Her iki
ları, türbin diskleri ve jantları için kullanılır. A-286 alaşım da yüksek dayanım ve sünekliğe sahiptir. Bu
aynı zamanda türbin kutuları için de kullanılmak- alaşımlardaki yüksek dayanım ve süneklik kombi-
tadır. nasyonunun nedeni, işleme sonucu sertleşen KYM
2.2. KOBALT ESASLI SÜPERALAŞIMLAR matriste kapalı-paket hegzagonal yapının small
platalet dönüşümüdür.
Kobalt esaslı süperalaşımlar, ana element ola-
rak kobalt içerir. Ayrıca önemli miktarda nikel, Kobalt katı-eriyik alaşımlarının son grubu
krom, tungsten az miktarda molibden, niobiyum, Stellite 6B dir. Bu alaşım yüksek sıcaklık sertliği ve
tantal, titanyum ve bazen demir gibi elementler de oksidasyon direncine sahiptir. Bu özelliği ise yük-
içermektedir. sek krom içeriğinden (yaklaşık %30) kaynaklan-
maktadır. Stellite 6B, genellikle buhar türbinlerinde
Kobalt esaslı süperalaşımlar, katı-eriyik ve kullanılmaktadır.
karbür fazları tarafından mukavemetlendirilir.
Karbür-faz dayanımlı kobalt esaslı süperala-
Kobalt katı-eriyik alaşımları üç gruba ayrılır: şımlar X-40, WI-52, MAR-M302 ve MAR-M509
a) 6500C den 11500C kadar sıcaklıklarda yaygın olarak uçak yakıt motor türbinlerinde ve
kullanılan Haynes 188, UMCo-50 ve S-816 statik kanat uygulamalarında kullanılır. Bu alaşım-
alaşımları, lar, yüksek-sıcaklık dayanımına ve oksidasyon di-
b) Yaklaşık 6500C’de kullanılan bağlayıcı rencine ayrıca kaynak ile onarılabilme özelliğine
(fastener) alaşımlar MP-35N ve MP-159, sahiptir (Bradley, 1989).
c) Aşınma dirençli Stellite6B. 2.3. NİKEL ESASLI SÜPERALAŞIMLAR
Kobalt esaslı süperalaşımların hiçbiri tam katı Nikel esaslı süperalaşımlar ana element ola-
- eriyik alaşımı değildir. Çünkü hepsi ikincil karbür rak %30 ile 70Ni ve önemli miktarda, %30 ile üstü
fazları veya intermetalik bileşikleri içerir. Bu durum Cr, içermektedir. Demir elementi Inconeller, Ni-
yaşlanmaya ayrıca oda sıcaklığında süneklik kaybı- monicler ve Hastelloy gibi nikel esaslı süperala-
na da neden olur şımlar içinde az miktarda, Incoloy 901 ve Inconel
706 gibi alaşımlarda ise yaklaşık %35 oranında bu-
Genellikle bütün kobalt esaslı süperalaşımlar lunur. Bazı nikel esaslı alaşımlar, dayanım direnci
ısıl işlem ve yumuşatma sırasında KYM kristal ve korozyon direnci için az miktarda alüminyum,
yapıya sahiptir. Ancak MP-35N ve MP-159 alaşım- titanyum, niobiyum, molibden ve tungsten de ihtiva
larında, kullanım öncesi, önerilen termomekanik etmektedir
işlem süresince kapalı-paket hegzagonal yapının
miktarı kontrollü şekilde artırılır. 650 0C ve 10500C Nikel esaslı süperalaşımlar katı-eriyik ve
arasında ısıl işlem uygulanan Stellite 6B ve 6500C ikincil-faz intermetalik çökelti tarafından mukave-
180
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
metlendirilmektedir. İntermetalik şekillendirici ola- kat daha fazla akma mukavemetine sahiptir.
rak kullanılan elemenler alüminyum, titanyum ve Çökelme-dayanımlı alaşımlar için ısıl işlemler, 600-
niobiyumdur. 815 0C’de, bir veya daha fazla çökelme işlemi takip
eden 970-1175 0C’da bir çözelti işleminden ibarettir.
Ni esaslı süperalaşımlardaki nikel ve krom
kombinasyonu, bu alaşımların oksidasyon direncini Çökelme-dayanımlı süperalaşımların en
artırır. Nikel esaslı süperalaşımlar, özellikle 650 0C önemli kullanım alanı uzay endüstrisidir. Ayrıca bu
üstü sıcaklıklarda, mekanik dayanım açısından pas- süperalaşımlar roket motorlarında, gibi uçak türbin
lanmaz çeliklerden daha üstündür. parçalarında (disk, şaft, halka, pervane kanadı),
Inconel 600, Inconel 601 ve RA 333 gibi katı- değişik kompresörlerde ve nükleer reaktörlerde
eriyik alaşımları, yaygın olarak ısıl işlem ekip- (cıvata, yay) kullanılır (Bradley, 1989).
manları ve fırın parçalarında kullanılmaktadır. Bu-
nun nedeni bu alanlarda yüksek oksidasyon-koroz-
yon direnci ve yüksek dayanıma sahip malzemelere
ihtiyaç duyulmasıdır.
181
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
Süperalaşımlara bazı elementlerin ilavesiyle, ve özellikler Tablo 2.1’de ve Şekil 2.4’te verilmiştir.
farklı birçok özellik kazandırılabilir. Bu elementler
Şekil 2.4 Periyodik Tablo Üzerinde Elementlerin Süperalaşımlardaki İşlevleri (Jean Koster ASEN 4012).
182
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
Tablo 2.1 Süperalaşımlar Üzerinde Elementlerin Etkisi (Bradley, 1989).
Element Etkileri Fe-esaslı Co-esaslı Ni-esaslı
Katı-eriyik Mukavemetlendiriciler Cr, Mo Nb, Cr, Mo, Ni, W, Ta Co, Cr, Mo, Fe, W, Ta
Yüzey merkezli kübik matris stabilize ediciler C, Ni, Co Ni Co
Karbür şekilleri;
MC tipi Ti Ti W, Ta, Ti, Mo, Nb
M7C3 tipi -- Cr Cr
M23C6 tipi Cr Cr Cr, Mo, W
M6C tipi Mo Mo, W Mo, W
Karbonitritler;
M(CN) tipi C, N C, N C, N
Karbürlerin genel çökelticileri P -- --
γ' Ni3(Al, Ti) Al, Ni, Ti -- Al, Ti
Hegzagonal η (Ni3Ti) dönüşüm geciktiriciler Al, Zr -- --
γ'’nın çözücü sıcaklığını yükselticiler -- -- Co
γ'’nın çözücü sıcaklığını düşürücüler -- -- Cr
Sertleşme çökelticiler ve/veya intermetalikler Al, Ti, Nb Al, Mo, W, Ta Al, Ti, Nb
Oksidasyon direnci Cr Al, Cr, Ta Al, Cr, Ta
Sıcak korozyon direnci geliştiriciler La, Y La, Y, Th La, Th
Sülfidasyon direnci Cr Cr Cr
Tane sınırı morfolojisi değişkenleri tarafından
B B, Zr B, Zr
sürünme-kopma özelliklerini artırıcılar
Yüksek sıcaklık uygulamalarında döküm ala- dayanımlı döküm alaşımlarında orta-sıcaklık sünek-
şımlar dövülmüş alaşımlardan daha dayanıklı oldu- liğini artırmak için az miktarda hafnium kullanılır
ğundan, bu uygulamalar için döküm nikel süperala- (www.nasa.gov).
şımlar kullanılır. INCO 713, INCO 100, B-1900,
MAR-M 247 ve MAR-M 200 gibi döküm nikel Metalik elementlerin yüksek-sıcaklık daya-
süperalaşımlar, türbin pervane kanatlarında kullan- nımları, kendilerinin ergime karakteristiklerine bağ-
mak için uygun, döküm nikel süperlaşımlardır. B- lıdır. Elementlerin ergime noktaları demir, nikel ve
1900, MAR-M 247 ve MAR-M 200 gibi yüksek kobalt esaslı süperalaşımlarında etkin rol oynar.
(Şekil 2.5).
184
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
6. Tane büyüklüğü oranı için bileşen
kalınlığının kontrolü (Tablo 3.1).
Katı çözelti mukavemetlendirmesi bütün
süper-alaşımlar için yaygın olarak kullanılır.
Matris veya bileşimi oluşturacak diğer metal, bir
alaşım sistemi içersinde çözünürse, sistem
katılaştığında sert bir yapı oluşur(Bradley, 1989).
Süperalaşımlar için en etkili
mukavemetlendir-me mekanizması, katı çözelti
içersindeki intermeta-lik fazın çökeltilmesidir.
Nikel esaslı alaşımlar için-de oluşan Ni3 (Al, Ti)
fazı, en önemli fazdır. Bu mekanizmada doymuş
Şekil 3.3 Nikel-Krom-Titanyum Sisteminde Nikelce
katı çözeltil düşük sıcaklık-larda hızlı soğutulur. Bu
Zengin Kısmının İzotermal Kesiti.
durumda, katı çözelti daha düşük sıcaklıklarda daha
fazla miktarda ikinci bir malzemeyi bileşiminde Ni3 (Al, Ti) nin fazı içersinde çökeltilmesi
bulundurabilecektir (nikel alaşımları içersindeki Ni 3 süperalaşımların mukavemetlendirilmesinde kulanı-
(Al, Ti) intermetaliği gibi). Böylece malzeme süper lan en önemli mekanizmadır. fazının hacimce
doygun şartlardadır ve bu da malzemenin artması yüksek sıcaklık mukavemetinin artmasına
mukavemetini yükseltir. Ni-Cr-Al ve Ni-Cr-Ti gibi da sebep olur. Bunun nedenle nikel esaslı süper-
üçlü alaşım sistemlerinde, Ni3Al ve Ni3Ti alaşımlardaki alüminyum ve titanyum miktarı arttık-
intermetaliklerinin çökelmesi Şekil 3.2 ve Şekil ça, yüksek sıcaklık mukavemeti de artar. Krom, ko-
3.3’de gösterilmiştir (Bradley, 1989). rozyonu ve oksidasyon direncini artırırken yüksek
sıcaklık mukavemetini negatif yönde etkiler. Bunun
Şekil 3.2 Nikel- Krom-Alüminyum Sisteminde nedeni krom oranının artarak katı çözelti sıcak-
Nikelce Zengin Kısmının İzotermal Kesiti. lığını düşürmesidir.
Nikel esaslı süperalaşımların mukavemetlen-
dirilmesinde uygulanan diğer önemli bir mekanizma
da yapıda Ni3Nb intermetaliklerinin oluşturulma-
sıdır. Bu fazlar, çift tırnaklı gama olarak da bili-
nir. Ni3 (Al, Ti) fazı veya ostenitik fazı yüzey
merkezli kübik kristal yapıya, fazı hacim
merkezli kübik kristal yapıya sahiptir.
Süperalaşımların mukavemetlendirme meka-
nizmaları süperalaşımların sertlik, dayanım, ergime
noktası, kopma dayanımı gibi özelliklerini etkiler
(Şekil 3.4).
185
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
186
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
Şekil 4.1. Nikel Esaslı Süperalaşımların Etkin Olarak Kullanıldığı Gaz Türbin Motoru (Loria, 1992).
Isıl işlem ekipmanları; Uzay araçları;
1. Tepsiler, 1. Aerodinamik araç zırhları,
2. Karıştırıcılar, 2. Roket motor parçaları.
3. Konvenyör bantları.
Kimyasal ve petro-kimya sanayisi;
Nükleer güç sistemleri;
1. Civatalar,
1. Hareket mekanizmaları için kontrol çubukları, 2. Valfler,
2. Akış valfleri, 3. Reaksiyon kapları,
3. Yaylar. 4. Borular,
5. Pompalar.
187
Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; 2005 Vedat Veli ÇAY, Sermin OZAN
Şekil 4.2 Bilgisayarla Simule Edilmiş Bir Uçak Motoru ve Önemli Bölümleri ( www.EJ200.com).
5. KAYNAKLAR
1. Adepted from heat treatment, Structure and 9. Hagel, W.C., Wiley, J., 1972, The Superalloys.
properties of Nonferrous Alloys, 1982, C.R. New York. 29
Brooks, American Society for Metals.
10. Hendersona, M.B., Arrell b, D., Heobeld, M.,
2. Aerospace Material Specification, 1989, SAE Larsson, R., Marchant c , G., “Nickel-Based
Publication. Superalloy Welding Practices for Industrial Gas
3. Babu, S.S., Miller, M.K., Vitek, J.M., David, Turbine Applications”. aALSTOM Power
S.A., 2001, Characterization Of The Technology Centre, Whetstone, UK, bALSTOM
Microstructure Evolution In A Nickel Base Power Sweden AB, Finspang, Sweden,
c
Superalloy During Continuous Cooling ALSTOM Power (UK) Ltd., Lincoln, UK,
d
Conditions, Metals and Ceramics Division, Oak ALSTOM Power Technology Centre, Daettwil,
Ridge National Laboratory, Oak Ridge, TN CH.
37831, USA Acta mater. 49, 4149–4160. 11. Huang, X., Chaturvedi, M.C., Richards, N.L.,
4. Betteridge, W., Heslop, J., 1974, The Nimonic 1996, “Effect of Homogenisation heat treatment
Alloys, and Other Nickel-Base High- on the Microstructure and Heat Affected Zone
TempratureAlloys, New York. 29 Microfissuring in Welded Cast Alloy IN718.”
Met., Trans., A, 27A, pp.785-790.
5. Bradley, E.F., 1979, Source Book on Materials
for Elevated-Temprature Aplicacions, American 12. Jean Koster ASEN 4012
Society for Metals, Metals Park, OH. 29 13. John Wiley & Sons, 1993, R. Dunker European
6. Bradley, E.F., 1989, Superalloys, ASM Commission Aeronautics Research Series, USA
International Metals Park, OH 44073. Pg.41
7. Choudhury, I.A., El-Baradie, M.A., 1998, 14. Lula, R.A., 1986, Stainless Steel, American
Machinability of nickel-base super alloys: a Society for Metals.7,
general review, Journal of Materials Processing 15. Loria, E.A., 1992, Recent Development in The
Technology 77 . 278–284 School of Mechanical Progress of Superalloy 718, JOM 44 (6), 33–36
and Manufacturing Engineering, Dublin City
University, Glasnevin, Dublin 9, Ireland 16. Mattingly, J.D., 1996, Elements of Gas Turbine
Propulsion, Mcgrawhill Co.
8. Dye, D., Hunziker, O., Roberts, S.M., Reed,
R.C., 2001, “Modelling of the Mechanical 17. Nikel Magazin, 2001, Eylül 1.
Effects Induced by the Tungsten Inert Gas 18. www.google.com /superalloys
Welding of IN718 Superalloy.” Met. Trans.,
32A, pp. 1713-1725. 19. www.nasa.gov
20. www.EJ200.com
21. www.tms.org
188