Professional Documents
Culture Documents
dula-BaM i~Yau laaokoYau tcCRNauYva vadamyahma\ È gau$Mivanaa ba`*ma naanyat\ sa%yaM sa%yaM varananao ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 1
laoKk: ‘Amalasaut’
Ainala jayarama baoDokrÂ
10Â BaagyaEaI Â iTLk rstaÂ
DaoMibavalaI pUva-.
95251È2442532.
P`akaXak
AmalaanaMd Bajana koMd`
DaoMibavalaI pUva-.
³ sava- h@k laoKkacao svaaQaIna´
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 2
puNyasmarNa
AaiNa
saaO. maQaurasa
Ainala baoDokr.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 3
“Remember when you are writing; it is not you; but you are writing through
THY Hand.
Remember; when you are thinking; it is not you; but you are thinking through THY
MIND.
And it is through his heart that you are feeling and getting
AaiNa maga tumacyaa hsto ]trlao jaa[-la %yaat p`saÙtaÊ maaMgalyaÊ caOtnyaÊ p`asaaidkpNaaÊ AavaXyak to sava- yaot rahIla.
tumacaa samap-NaBaava jasaa jasaa jaagaRt hao[-la Ê vaaZt jaa[-la Ê tsao tsao tumacao laoKna ho tumacao na rahata %yaa prmaa%myaacyaa
[cCocao AaiNa Xa>Icao sva$p Asao p`kTola.
svaamaI sva$panaMd
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 4
?Nainado-Xa
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 5
hI AavaXyakta laxaat Gao}na pUva- pircaya nasatanaahI Da^.EaIkRYNa d.doXamauK yaa AiQakarI AaiNa vaod
]pinaYadaMcaa vyaasaMga Asalaolyaa va %yaavar gaM̀qa ilaihlaolyaa vya>Ilaa samaga` gaM̀qa vaacaUna p`astaivak
ilaihNyaacaI maI ivanaMtI kolaI. kaya-baahulya Asatanaa doiKla %yaaMnaI maaJaI ivanaMtI maanya kolaI ha %yaaMcaa
svaaBaaivak maaozopNaa.
p`astaivakamaQyao %yaaMnaI Ëmaivakasaacaa mah%vaacaa mau_a ]pisqat kolaa Aaho.lahana maulaalaa Xauw dUQa pcat
naahI mhNaUna Aa[- %yaalaa %yaat paNaI GaalaUna to pcaNyaasaazI yaaogya k$na doto prMtu maaoz\yaa maulaalaa maa~
QaaraoYNa dUQaca dotoÊho yaaogyaca haoya.
AitXaya sauMdr va AByaasapUNa- p`astaivak qaaoD@yaa AvaQaIt ilahUna idlyaaba_la Da^@Tr saahobaaMcao AaBaar
maanaavaot tovaZo qaaoDoca Aahot.to maI AMt:krNa pUva-k maanatao AaiNa vaacakaMnaa AXaI ivanaMtI krtao kI
ha gaM̀qa va %yaa varIla p`astaivak yaaMcaa saaMgaaopaMga AByaasa kravaa.p`astaivak jaaNaIvapUva-k ga`MqaacaI
AaoLK k$na doNaaáyaa p`stavanaonaMtr Caplao Aaho.ga`Mqaat maaMDlaolaI BaUimaka AaiNa Da^@Tr saahobaaMnaI
ilaihlaolao p`astaivak yaacaa AByaasa krNao saaopo jaavao ha nama` hotU.
‘Amalasaut’
Ainala baoDokr.
10ÊBaagyaEaIÊiTLk pqaÊ
DaoMibavalaI pUva-.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 6
sad\gau$sva$pM ina%yaM ina%yamaanaMddaiyanama\ È
sva$pM AmalaanaMdM BaUyaao BaUyaao namaamyahma\ ÈÈ
naaqapMqaacyaa vaa=\mayaat EaI gau$gaItocao mah<va AnanyasaaQaarNa Aaho.Aaidgau$ Bagavaana XaMkr va
iXaYyaao<amaa pava-tIdovaI yaaMcyaa saMvaadatUna inamaa-Na Jaalaolao ho kavya Aitp`acaIna skMdpuraNaaMt samaaivaYT
Aaho.naaqapMqaacyaa vaa=\mayaat yaa gaM̀qaacaa samaavaoXa JaalyaanaMtr kalaaOGaaMt %yaaMt Anaokp`karcao Aqa-vaad va
AitXayaao> vaNa-naaMcaI Bar pDlaI va %yaamauLoca yaa ga`Mqaaba_la kaMhI gaOrsamaja inamaa-Na Jaalao Aahot.yaa
ba_la kuNaItrI ilaihNyaacaI AavaXyakta haotIca.yaa iXavaaya kovaL BaaYaaMtr navho tr ivavaocana BaaYya
ilaihNaohI ja$r haoto.ho kama p`stut gaM̀qaat EaI Ainala baoDokr yaaMnaI A%yaMt kaOXalyaanao va AadrpUva-k
par paDlao Aaho.sad\gau$ AmalaanaMdaMcao inatantsauMdr Aaoivabaw cair~ va AYTavaËgaItocao BaaYaaMtr k$na
%yaaMnaa AQyaai%mak ilaKaNaacaa AnauBava haotaca.sad\gau$ AmalaanaMdaMcao AntrMga iXaYya haoNyaacao Baagya %yaaMnaa
laaBalao Aaho.%yaaMtca Anaok idvasa ekant saaQanaa k$na kaMhI kaL ivacaarriht manaacaI A%yaMt duga-ma
Avasqaa p`aPt JaalyaanaMtr AQyaa%maivacaaracaa sfaoT haoNao sahaijakca haoto.sToT ba^Mkocyaa kamakajaat
Aqa-karNa krNaaro EaI.baoDokr saovaainavaR<aInaMtr prmaaqa-karNahI krtat ho EaI gau$kRpocao fL
Aaho.AXaIca saovaa %yaaMcaokDUna yaa puZohI haovaao AXaI EaI sad\gau$sva$p EaI.AmalaanaMd carNaI p`aqa-naa
Aaho.
p`a.ka.d.samaud`.
06È12È2004
saMskRt ivaBaagaaQyaxa³inavaR<a´
jayaihMd ka^laoja mauMba[-.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 7
maI ek lahana maUla Aaho.
saat Aaz vaYaMa-McaM
]Va D/a^[-Mgacaa tasa Aaho
AaiNa maaJaI poinsala hrvalaIya.
sagaLyaa GarBar XaaoQalaI
PaNa imaLtca naahI.
Aamacyaa vaiDlaaMnaa AamhI maamaa mhNatao.
AajaaobaaMnaIca tsMa saaMigatlaya Ñ
%yaaMcyaa faoTaopuZo ]Baa rahUna
maI maaJyaa poinsalaIcao %yaaMnaa saaMigatlao.
to gaaoD hsalao.naohomaIp`maaNao.
PaNa faoTaotUna poinsala kXaI doNaar Ñ
AamacaI Aa[- tr AajaarIca Asato.
maIca itcaI qaaoDIXaI saovaa krtao.
maI dadaMkDo gaolaao.
to far kamaat Asatat.
%yaaMcyaavar maaozI jabaabadarI Aaho
AsaM laaok mhNatat.
to gaDbaDIt haoto.
kaya icaMTUÑ Aaja kaya navaInaÆ
%yaaMnaI ivacaarlao.
dada maaJaI poinsala saapDt naahIyaoya.
kala k^DbarI hvaI mhNaUna h+ krt haotasa
Tobalaavar zovalyaaya tI Gao.
AaiNa ho poinsalaIcao kaya navaInaÑ
vMaMoQaLyaasaarKI tUca kuzotrI TaklaI AsaXaIla.
naIT XaaoQa Gao. tuJaI tulaaca saapDola.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 8
maI Aa%yaakDo gaolaao.
tI jap krt haotI.
Aa%yaa maaJaI poinsala hrvalaIya gaM Ñ
maI Aata rDkuMDIlaa Aalaao haotao.
jap krtanaa Aa%yaa baaolat naahI
ho maaJyaa laxaatca AalaM naahI.
itnao KuNaonaoca malaa baahor jaayalaa saaMigatlaM.
tI mhNao dova XaaoQatoya Ñ
saaQaI poinsala XaaoQata yaot naahI
dova kuzo imaLNaar Ñ
maaJyaa poinsalaIcao mah<va kaoNaacyaaca laxaat
yaot naahIyaoya.
]Va baa[- baakavar ]Bao krtIla
kI vagaa-baahor jaayalaa saaMgatIlaÆ
maI ta[-kDo gaolaao.
lagna zrlyaapasaUna tI svat:XaIca hsat Asato.
ta[- maaJaI poinsala Ñ
Aata malaa huMdka yao} laagalaa haota.
icaM|TU|| Asao mhNaUna
maaJaa gaalagauccaa Gao}na
cala baaya Ñ mhNaUna tI baahor pDlaI.
Paoinsala ha maaJyaa jaIvana marNaacaa
hI maaozI maaNasaM mhNatat naM Ê tsaa p`Xna Jaalaaya.
AaiNa maaJaI gau$gaItaqa-$pI hrvalaolaI poinsala Aaja maamaaMnaI faoTaotUna saapDvaUna idlaI.
Amalasaut
³Ainala baoDokr.´
23 mao 2004.
ivanaayakI catuqaI-
P`astavanaa.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 10
sad\gau$sva$pM ina%yaM ina%yamaanaMddaiyanama\ È
sva$pM AmalaanaMdM BaUyaao BaUyaao namaamyahma\ Èȳ Pa`a.ka.d.samaud`.´
sauhasya vadna È jaao ka maMgalamaya È Asao dIpalaya È AMtyaa-maI ÈÈ 1 ÈÈ
sad\gau$cao payaI È jaao ka sada laIna È AanaMdBauvana È p`%yaxa jaao ÈÈ 2 ÈÈ
iSaYya AByaudyaa È karNa t%pr È naamao AmalaoXvar È sad\gau$ maaJaa ÈÈ 3 ÈÈ
[hprlaaok È jyaaicayaa kRponao È AanaMdBauvanao È haotI pha ÈÈ 4 ÈÈ
maaJyaa ica<aakaXaI È icat\saUya- hao}na È p`kaXavaI pUNa- È AMtbaa-( ÈÈ 5 ÈÈ
ica<avaR<aI krI È Aa%mavaYaa-vaI laIna È svayao icad\Gana È haovaaoinayaa ÈÈ 6 ÈÈ
Aapulyaa kRpocyaa È vaYaa-vaacao snaana È GaalaI maja pUNa- È svaamaI maaJaa ÈÈ 7 ÈÈ
%yaa AByaMgasnaanao È SauicaBa-Ut hao}na È sva$pI magna È Amalasaut ÈÈ 8 ÈÈ
maaJao sad\gau$ p.pU.svaamaI AmalaanaMd tqaa EaI. laxmaNa ramacaMd` fDko ho naaqapMqaI sa%pu$Ya
haoto.naaqapMqaI sat\pu$Ya svaamaI sva$panaMd ³pavasa´ yaaMcao to jyaoYz AaiNa EaoYz iXaYya. to naohomaI mhNat
Asat kI naaqapMqaacaI i~sau~I mhNajao isawisawaMt pwtIÊ AYTavaËgaIta AaiNa gau$gaIta.
svaamaI AmalaanaMdaMcyaa kRpaXaIvaa-danao isawisawaMt pwtI gaM̀qa ivavarNaasah EaI sa.ra.AaGaarkr AaiNa
EaI. ma.da.BaT yaa %yaaMcyaaca jyaoYz AaiNa EaoYz iSaYyaaMnaI p`kaiSat kolaa.AYTavaË gaIta yaa gaM`qaacao
AaovaIbaw BaaYaaMtrhI svaamaI AmalaanaMdaMcyaaca pòrNaonao È AaXaIvaa-danao p`isaw Jaalao.
sava- gau$maaiga-yaaMnaI AvaSya AByaasaavaa AaiNa Aa%masaat kravaa AXaa gau$gaIta hyaa Anaupmaoya gaM̀qaavar
maharaYT/at trI farXaa TIka ]plabQa naahIt.jyaa Aahot %yaasauwa BaaYaaMtra%makca Aahot.
gau$Ba>IprayaNa AaiNa naamaicaMtamaNaIkar tsaoca gau$cair~aid Anaok gaM̀qaaMcyaa SauwIkrNaasaazI Apar
maohonat Gaotlaolao vaO.EaI.ramacaMd` kRYNa kamat yaaMnaI gau$cair~aMtga-t gau$gaItocaohI Anaok hstilaiKt
paoqyaaMva$na XauwIkrNa kolao.Aaja maharaYT/at tIca p`t p`calaIt Aaho.malaa namaUd krayalaa AanaMd
vaaTtao kI %yaaMcyaa yaa saMXaaoQana kayaa-t maaJao sad\gau$ svaamaI AmalaanaMd yaaMcaahI sahBaaga haota.
vaO.EaI.kamat yaaMnaI gau$gaItosaazI gau$cair~acaa AaQaar GaotlyaamauLo [tr gau$gaItapazaMkDo jaavao tovaZo
laxa marazI BaaiYakaMcao gaolao naahI.EaI gau$gaIta hI jarI skaMdpuraNaatIla Aaho Asao saaMgaNyaat yaoto trI
tI malaa skaMdpuraNaat AaZLlaI naahI.maI svat: %yaasaazI EaIxao~ vaa[- yaoqao Qama-kaoXa kayaa-layaamaQyao gaolaao
haotao.EaI skaMd mahapuraNaat ekUNa saat KMD AsaUna AnauËmaiNakocaa vaogaLa KMD Aaho.vaa[- yaoqaIla
skaMdpuraNa EaIvaoMkToXa sTIma maud`Naalayaat Caplao Asalyaacaa ]llaoK imaLtao.toqaIla Qama-kaoXa kayaa-
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 11
layaacao p`mauK EaI.sahkarI Xaas~I yaaMcyaaXaI cacaa- krtanaa Asao samajalao kI skaMdpuraNaamaQyao Asalyaacao
davao jarI Anaok kqaa stao~aMmaQyao Asalao trI vastut: to Kro Asalyaacao sakRt\dXa-naI trI AaZLt
naahI.tsaoca yaa puraNaacao pUva- KMD va ]<arKMD Asao ivaBaagahI AaZLt naahIt.puNyaacyaa ‘&anamayaI’ yaa
gaM̀qaalayaat klyaaNa maaisakanao Caplaolyaa samaga` puraNaaMcao BaaYaaMtramaQaIla ‘skaMdpuraNa’ hI baiGatlao ÊpNa
%yaathI gau$gaIta ikMvaa %yaacaa ]llaoKhI saapDlaa naahI. Da^.BaalacaMd` XaMkr JaoMDo yaaMnaI gau$gaItocao
saMpadna AaiNa AaovaIbaw BaaYaaMtr kolao Aaho.%yaaMnaIhI puNyaacyaa BaaMDarkr [insTT\yaUTmaQyao skaMdpuraNaacao
saha KMD tpasaUna %yaat gau$gaIta AaZLlaI nasalyaacao namaUd kolao Aaho.]plabQa maaihtInausaar skaMdpuraNa
ho 18 mahapuraNaat savaa-t maaozo puraNa Aaho.yaacaI XlaaoksaM#yaa 81000 Aaho.yaacaaca Aqa- sava-
skaMdpuraNa saQyaa ]plabQa naahI. ho sava- ivastaranao ilaihNyaacao karNa mhNajao saQyaatrI gau$gaItocaI
p`maaiNat AXaI p`t ]plabQa naahI. p`%yaok gau$gaItot XlaaoksaM#yaaÊ XlaaokaMcao ËmaÊ XlaaokaMcaI ]laTsaulaT
carNarcanaaÊ XlaaokaMcaa saMpUNa- Aqa- badlaU Xakola Asaa XabdrcanaotIla frk yaamauLo itcyaa Xauwtoba_la
XaMka inamaa-Na haoto AaiNa kahI Xlaaok p`ixaPt Asaavaot yaa saMXayaalaa kovaL baLkTIca iMmaLt nasaUna
Ka~I pTto. yaa ivaYayaIcaa ivacaar to Xlaaok baGatanaa yao[-laca. saQyaa jyaa gau$gaIta p`calaIt Aahot
%yaaMcyaa Xlaaok saM#yaokDo dRYTI TaklaI trI yaa ivaYayaI Ka~I pTto.EaI.kaMtIcaMd` pazk 274Xlaaok
ÊZvaLo p`kaXana 184Xlaaok ÊAasaaramabaapU 214Xlaaok Êp`&anaanaMd 185 Xlaaok ÊsvaamaI ]maanaMd 181
Xlaaok Ê iXavarama svaamaI ³eknaaqaaMcao pNatu´ 136 XlaaokÊ ba`*maanaMd svaamaI 146 Xlaaok Ê AaiNa ivazaokRt
gau$gaIta 131 Xlaaok.yaatIla gamatIcaa Baaga mhNajao sava-ca jaNa skaMdpuraNaacaa hvaalaa dotat.
AaplyaakDo vaod ]pinaYadaid sava- vaa=\maya gau$mauKatUna EavaNa k$na to mauKaod\gat krNyaacaI pwt
haotI. vaodaid vaa=\maya ho gau$mauKatUna ]da<a Anauda<a svaraMsaiht iXakvalao jaat AsalyaamauLo %yaamaQyao
ivalaxaNa Xauwta saaQata AalaI.[tr vaa=\mayaacyaa baabatIt maa~ tI ilahUna kaZtanaa Jaalaolyaa p`maadaMmauLo
AaiNa prt %yaatIla sava- XabdaMcao &ana nasalyaamauLo Aaplyaa pdrcao yaaogya vaaTtIla to saaoyaIskr Xabd
GausaDNyaakDo laaokaMcaI p`vaR<aI JaalaI.%yaatih kahI p`maaNaat saMap`daiyak AiBainavaoYaamauLo %yaatIla Anaok
XlaaokhI badlaNyaat Aalao.yaacaI Anaok ]dahrNao vaO.kamatanaI gau$cair~ gaM̀qaacao XauwIkrNa krtaMnaa
idlaI Aahot.EaI.eknaaqa maharajaaMnaa &anaoXvar maa}laInao idlaolaa AjaanavaRxaacaI mauLI gaL\yaalaa
laagalaolaa dRYTaMt tr sava-Eautca Aaho.hI tr AvaGyaa saatXao vaYaa-pUvaI- ilaihlaolyaa gaM`qaacaI hkIkt.
AXaa pirisqatIt skMadpuraNaasaar#yaa hjaarao vaYa-apuvaI-cyaa gaM̀qaacao kaya hala Jaalao AsatIla yaacaI AapNa
klpnaa k$ Xaktao.AaQaI mhMTlyaap`maaNao vaO.kamataMnaI gau$cair~aMMtga-t gau$gaIta hIca Xauw maanaUna %yaacao
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 12
saMXaaoQana kolao.to gau$cair~acaI Xauw p`t tyaar krt AsalyaamauLo tsao krNao yaaogyahI haoto.AapNa maa~
gau$gaItocyaa ]plabQa Asalaolyaa [tr p`tIMcaahI ivacaar krNaar Aahaot.Aqa-at kuzlaa Xlaaok ga`a*ya ho
zrivataMnaa kahI p`maaNaatÊ jyaa tka-caa AapNa ]pyaaoga krNaar Aahaot taoca sava-svaI baraobar Aaho Asaa
maaJaa davaa naahI.pNa inadana tXaI sau$vaat tr Aaplyaalaa inaiXcatca krta yao[-la. yaatIla mah%vaacaa
]_oXa gau$gaItosaar#yaa AiWtIya gaM̀qaatIla p`ixaPtta AaiNa gau$gaItotIla t<va&anaaXaI ivaprItÈivasaMgat
Asao Xlaaok savaMa-Mcyaa najarosa AaNaNao evaZaca maafk Aaho.
gaM̀qaacao ta%pya- kaZNyaasa saat gaaoYTI saaQanaIBaUt³ilaMga´ AsaUna %yaa saatih gaaoYTIMcaa gaM̀qaavar BaaYya
krtanaa AvaXya ivacaar kolaa paihjao %yaa mhNajaoÊ
]pËmaaopsaMharaO AByaasaao|pUva-taflama\ È Aqa-vaadaopp<aI ca ilaMgaM ta%pya-inaNa-yao ÈÈ
gaM̀qaacaa AarMBa mhNajao ]pËma AaiNa XaovaT mhNajao ]psaMhar.%yaa ga`Mqaat AByaasa mhNajao puna$i> ikMvaa
vaarMvaar kaya saaMigatlao Aaho to phavao.gaM̀qata%pya- kaZNyaacaI cavaqaI AaiNa pacavaI saaQanao ApUva-ta
AaiNa fla hI haot.ApUva-ta mhNajao navaopNaa.kaoNatahI gaM̀qakar AapNaasa kahI navao saaMgaayacao
AsalyaaKorIja gaM̀qa ilaihNyaasa p`vaR<a haot naahI.ga`Mqaacaa ]_oXa %yaacaa janasamaudayaavar jaao pirNaama
Apoixat Aaho tao Jaalaa ikMvaa naahI yaavar %yaacao fla AvalaMbaUna Asato.Aqa-vaad ha maImaaMsakaMcaa Xabd
Aaho.gaM̀qaamaQyao mau#ya ivaYaya saaoDUna %yaa AnauYaMgaanao dusara ivaYaya ja$r tr AlaMkairkpNao ikMvaa
AitXayaao>IpUNa- ikMvaa yaui>vaadalaa paoYak mhNaUna maaMDNao yaalaa Aqa-vaad mhNatat.³Aqa-vaadamaQyao
flap`aPtIcao AitXayaao> vaNa-na k$na vaacakaMnaa AakRYT krNyaacaa hotU Asatao.´gaM̀qaatIla tovaZyaa
BaagaakDo dula-xya k$na maImaaMsak %yaacao ta%pya- kaZtat.XaovaTI AsalaI Ê trI mah<vaacaI gaaoYT mhNajao
]pp<aI.eKadI ivaiXaYT gaaoYT isaw k$na daKivaNyaasaazI baaQakp`maaNao KaoDUna kaZUna saaQak
p`maaNaaMcaI iXastvaar jaI maaMDNaI kirtat %yaalaa ]pp<aI ikMvaa ]padana Asao mhNatat. ³gaItarhsya
laao.iTLk´
yaa sagaLyaaMcaa AapNa AavaXyakto p`maaNao ]pyaaoga krNaar AsalyaamauLoca ho sava- kaMhIsao ivastaranao maaMDavao
laagalao Aaho.
P`aarMBaI gau$gaItovar samaXlaaokI ilahavaI Asaa ivacaar manaat haota.prMtu AaovaIbaw TIka vaacaNyaaivaYayaI
vaacakaMcaa Anau%saah AaiNa AaovaIbaw TIka krtaMnaa haoNaara Aqa-saMkaoca ikMvaa eka Xlaaokacaa Baavaaqa-
pUNa-PaNao vaacakaMpyMa-Mt paohaocaivaNyaasaazI kravaa laagaNaara ivastar yaamauLo BaaYya savaMa-naa sahjapNao samajaola
AXaa gaVat kravao Asao zrvalao.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 13
saMskRt BaaYaocao maaJao Alp &ana laxaat Gao}na XlaaokaMcaa Anvaya laavaNyaacao &anaacao AaiNa kYTacao kaya-
krNyaasaazI ÊsaMskRt AByaasa AaiNa AQyaapnaat hyaat Gaalavalaolao maaJao ivaWana ima~ va p.pU.EaI.
gauLvaNaI maharajaaMcao iXaYya p`a.ka.d.samaud` yaaMnaa maI ivanaMtI kolaI.tI %yaaMnaI t%prtonao AaiNa AanaMdanao
maanya kolaI.%yaaba_la maI %yaaMcaa ?NaI Aaho.
gau$gaItomaQyao iXavaanao pava-tIlaa kolaolaa ]pdoXa haca naaqapMqaIyaaMmaQyao EaI SaMkraMnaI ]maolaa kolaolyaa
]pdoXaaXaI ivalaxaNa saamya dXa-ivatao.ikMbahunaa ho daonhI ]pdoXa ekca Aahot AaiNa gau$gaIta hI
naaqapMqaIya saao|hMcaa purskar krNaarIca Aaho ho %yaaAaQaI idlaolyaa krnyaasa AaiNa )dyaaid nyaasaaMva$na
isaw haoto.
gau$gaItocaI saurvaat pava-tInao iXavaalaa iXaYyaBaavaanao ivacaarlaolyaa p`Xnaanao haoto.vastut: Xa>Icao kaya-
p`aNyaalaa iXava%vaakDUna jaIvaBaavaalaa naoNyaacao Aaho.%yaaivapirt pava-tInao iXavaalaa ivacaarlaolaa p`Xna dohI
ha ba`*ma ksaa hao[-la hI pRcCa krNaara Aaho.*yaa maUlaBaUt p`XnaavarhI AapNa svaamaIkRponao ivacaar krNaar
Aahaotca.
saMpUNa- gau$gaIta hI pava-tInao XaMkralaa ivacaarlaolyaa
kona maagao-Na Baao svaaimana\ È dohI ba`*mamayaao Bavaot\ È
%vaM kRpa ku$ mao svaaimana\ È namaaima carNaaO tva È
yaa p`Xnaalaa idlaolyaa ]<arasaazI Aaho.%yaacao saar$p ]<ar
dula-BaM i~Yau laaokoYau È tcCRNauYva vadamyahma\ ÈÈ
gau$M ivanaa ba`*ma naanyat\ È sa%yaM sa%yaM varananao ÈÈ
AaiNa
Para ÊpXyaMtI ÊmaQyamaa AaiNa vaOKrI yaa caar vaaNaIMWara idlaolyaa
na gauraoriQakM Êna gauraoriQakM Êna gauraoriQakM Ê na gauraoriQakM È
iXavaXaasanat: Ê iXavaXaasanat: Ê iXavaXaasanat: Ê iXavaXaasanat: ÈÈ
yaa iXavaacyaa Aa&otca Aaho.baakI sava- gau$gaIta hI spYTIkrNaa%mak AaiNa flaEauit saaMgaNaarI Aaho.
iXavapava-tIcyaa yaa p`Xnaao<aralaaca AaQaarBaUt maanaUna AaPaNa gau$gaI%aocaa samaga` ivacaar krNaar
Aahaot.%yaamauLoca yaa p`Xnaao<aracyaa pirGaabaahor jaaNaaro Xlaaok Aaplyaa tabaDtaoba laxaat yaotIla.
ekda Qyaanaavasqaot sad\gau$MnaI iva&ana yaa Xabdacaa Aqa- “ ivanayaona laBato yad\&anama\ tt\” Asaa saaMigatlaa
haota tao maaJyaa )dyaavar kaorlaolaa Aaho.maaJao sad\gau$ svaamaI AmalaanaMdaMcyaa carNaaXaI ivanama` Baavaanao
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 14
basaUna jaao AaiNa jasaa gau$gaItocaa Aqa- to saaMgatIla tao tsaacyaa tsaa pdrcao kahIhI na Gaalata AapNaa
sava- saMt sajjanaaMpya-Mt paohaocavaavaa Asaa maanasa Aaho.
yadXauwM mamaOvaa~ yacCuwM td\gauraoirit È
ivaivacya vaacakO: kamaM ga`a(M vaa %yajyataimadma\ ÈÈ
Amalasaut
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 15
Da^.EaIkRYNa d.doXamauKÊ
‘savyasaacaI’Ê
naoho$ raoDÊ maurgauDÊ
ija.kaolhapUr.
p`astaivak
skMdpuraNaaMtga-t EaI gau$gaItovar saaxaopanao ilaihlaolyaa BaaYyaavar ilaihtaMnaa Qanyata vaaTt
Aaho.EaI gau$kRpocaa vardhst laaBalaolyaa va AYTavaË gaItosaar#yaa gahna vaodantpr gaM̀qaavar BaaYya
ilaihlaolyaa EaI Ainala baoDokr *yaaMcaa ha ga`Mqa saaMp`daiyak va ivacaarvaMt *yaa daoGaaMnaa saarKaca ]pyau>
Aaho yaat XaMka naahI.saaMp`daiyak ho ivacaarvaMt AsaU Xakt naahIt AsaohI naahI va ivacaarvaMtaMnaI saMp`daya
dUr saaravaa hohI zIk naahI.]da.vaarkrI saMp`dayaacyaa QaurINaaMnaI vaodantivacaarabaraobarca prMprahI inaYzonao
saaMBaaLlyaa Aahot.kaoNatahI saMp`daya sava-samaavaoXak Asaola tr %yaat prMprocao kma-kaMD saaMBaaLNaaáyaa
pasaUna saMp`dayaacao savaao-%kRYT t<va&ana saaMgaNaaáyaapyMa-Mt savaMa-Mnaa Aapaplyaa AiBavya>Ilaa vaava
Asatao.Ëmaivakasaacao prmaaqaa-cyaa p`gatImaQyao far maaozo yaaogadana Aaho.p`pMcaatIla vyaqaavaodnaaMnaI
tLmaLNaara Aat-ÊAaXaaAakaMxaaMnaI Barlaolaa Aqaa-qaI-ÊjaDjaIvaa%mak saRYTIcao maUL XaaoQaNaara ija&asaU va
sva$p&anaacyaa AanaMdat DuMbaNaara mau> *yaa caarhI p`karcao Ba> Bagavaana EaIkRYNaanao isvakarlao
Aahot.yaoqaohI Ëmaivakasaacao t<va isvakarlao AsaUna ‘bahunaama\ janmanaaM Anto &anavaana\ maama\ p`pVto’ Asao
ivakasaacyaa AMitma isqatIcao vaNa-na kolao Aaho.yaoqao ek spYTpNao laxaat yaoto kI kaoNa%yaahI saMp`dayaatIla
savaa-Mcyaa ApoxaaÊgarjaaÊ va Avasqaa saar#yaa nasatat.prMtu savaMa-Mnaa %yaaMcyaa %yaaMcyaa prmaaqa-dRYT\yaa
Aivakisat AvasqaotUna hLuvaarpNao ivakasaakDo naoNyaacao kaOXalya va saihYNauta saMp`dayaacyaa QaurINaakDo
AsaNao AavaXyak Aaho.AXaI jabaabadarI nasalaolaa AnauBavaI ivacaarvaMt kahIsaa kzaor AsaU Xaktao.
kma-p`Qaana yajauvao-dÊ&anap`Qaana ?gvaodÊBai>p`Qaana saamavaod va saamaqya-p`Qaana Aqava-vaod Asaa
vaodaMcyaa vaaTNaIcaa ivacaar ha maanavaI garjaaMvar AaQaarlaolaa Aaho ho sahja laxaat yaoto.kaoNa%yaahI
saMp`dayaalaa (a caarhI maanavaI garjaaMcaa ivacaar k$naca Aapaplao t<va&ana maaMDavao laagato.(atIla
ekahI garjaocaa ivacaar kolaolaa nasalyaasa %yaa p`maaNaat %yaat ]NaIva inamaa-Na hao}na %yaa garjaocaa
janasamaudaya %yaapasaUna dUr rahatao.]da.jao.kRYNamaUtI-MpasaUna Aat- va Aqaa-qaI- dUr raihlao.rjanaIXaaMpasaUna
kma-kaMD va ]pasanaakaMDacyaa AavaDIcao laaok laaMbaca raihlao.(a ]laT vaarkrIÊ samaqa-Ê d<aÊ ramakRYNa
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 16
[%yaaid saMPa`dayaamaQyao caarhI p`karcyaa laaokaMnaa kmaI jaast vaava imaLt raihlaa. EaI gau$gaItomaQyao
EaIgau$maaga- saaMgaNaara gau$saMp`daya saaMigatlaa AsaUna %yaat EaIgau$ ho sava-sva maanalyaavar Ëmaivakasaacyaa
p`%yaok paayarIvarIla garja BaagaNyaasaazI %yaaMcyaaiXavaaya kaoNaIca nasato.Aata-cao du:K naahIsao krNaoÊ Aqaa-
qaI-caI kamanaa pUNa- krNaoÊ ija&asaUcaI t<vaija&asaa XamaivaNao va maumauxaUlaa mau> krNao (a sava- gaaoYTI EaI
gau$MiXavaaya kaoNa krNaarÆ
‘gau$maUit- smaroiÙ%yaM gau$naama sada japot\ È
gauraora&a p`kuvaI-t gauraornyanna Baavayaot’ ÈÈ
hI AaXaa paLNaara Aat- Ba> puZIlap`maaNao Apoxaa %yaaMcaoiXavaaya kaoNaakDo krNaarÆ BayaBaIt Jaalaolaa
kaoNaakDo AaEayaacaI Apoxaa krNaarÆ mhNaUnaca flaEautI saaMgatanaa ‘AnaMt flamaaPnaaoitÊ sava-
dairV`naaXanama\Ê caaorvyaaGa`Bayaaphma\ ’ [. gaaoYTI saaMgaavyaa laagalyaa.AnaMtfla (a Xabdacyaa
ivaBaUba`*maanauBava (a ]nnat Aqaa-XaI saamaanya Aata-laa k%a-vya nasato.‘jaIvaBaava p%krNao’ ho dairV` %yaacyaa
samajautI pilakDo Asato. saMp`dayaacyaa QaurINaaMnaI %yaalaa to hLU hLU samajaavaUna saaMgaavao laagato.
Aqaa-qaI- Ba>alaa maaohnaMÊ vaXyaMÊ laaokvaXaMÊ stMBanakrM ÊAisawkaya-saaQakM [.p`karcaI fLo
saaMigatlaI Aahot.ivavaokyau> vaOragyaacaI p`aPtI Jaalyaavarca %yaacaI (a savaa-pasaUna sauTka haoto.mhNaUna
saMp`dayaat (a iXakvaNaIcaI vyavasqaa sahjaca Asato. EaI gau$gaItomaQyao ivavaok puZIla Xabdat saaMigatlaa
Aaho.
‘ApUvaa-NaaM prM ina%yaM svayaMjyaaoitina-ramayama\ È
ivarjaM prmaakaXaM QaRvamaanaMdmavyayama\’ ÈÈ 64 ÈÈ
Aa%maa ikMvaa ba`*ma ikMvaa (a gaM̀qaanausaar EaI gau$ haca ivavaokacaa mau#ya ivaYaya Asatao.ivavaokacyaa baLavar
vaOragya kmavaavao laagato.‘AaXaapaXa ivainamau->’ (a Eauit vacanaanausaar isqatI p`aPt haoNyaasaazI Aat- va
Aqaa-qaI-laa vaOragyaakDo baaoT Qa$na naoNao mahakzINa Aaho.
‘Aina%yaM KMDyao%savMa-M yai%kMicada%magaaocarma\’ ÈÈ99ÈÈ
(a XlaaokaQaa-t vaOragyaacao vama- saamaavalaolao Aaho.jaIvaalaa jyaacao jyaacao ‘ho’ mhNaUna &ana haoto to sava-
ivanaaXaI AsaUna %yaacaa AsaMga%vaanao ikMvaa Aa%maanaa%ma ivacaaranao %yaaga kravaaÊ Asaa %yaaga kolaolyaacaI
ija&asaa jaagaI Jaalyaavar %yaalaa EaI gau$$p ba`*maÊ EaI gau$$p [-XvarÊ EaI gau$$p dOvat (aMcaI AaoLK
k$na VavaI.
‘sava- pap ivaXauwa%maa’ ÈÈ11ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 17
yaoqa pasaUna tI AaoLK sau$ haoto.EaI gau$MnaI kaya kravao (acao spYT maaga-dXa-na yaoqao kolao Aaho.
‘ina%yaM ba`*ma inarakarM inagau-NaM baaoQayaot\ prma\ È
sava- ba`*ma inaraBaasaM dIpao dIpantrM yaqaa ÈÈ109ÈÈ
EaI gau$MnaI Asao kolyaavar iXaYyaanao
‘gaurao: kRpap`saadona Aa%maaramaM inairxayaot\ È
Anaona gau$maagao-Na svaa%ma&anaM p`vat-to ÈÈ110ÈÈ
AXaa saaQanaonao Ëmaivakasaacaa XaovaTcaa TPpa saaQalaolaa mau>Ba> isaw haotao tao Asaa
‘labQaM vaa na labQaM vaa svalpM vaa bahulaM tqaa È
inaYkamanaOva Baao>vyaM sada saMtuYT caotsaa ÈÈ122ÈÈ
‘sava-&pdiBa%yaahud-ho I sava-mayaao bauQaa: È
sadanaMd: sada Xaantao rmato ya~ku~icat\ ÈÈ123ÈÈ
gau$iXaYya saMbaMQaatIla Ba`YTacaar va %yaacaI caID sava-~ p`isaw Aaho Ê prMtu ho saMbaMQa yaqaaqa- AsatIla tr
%yaaMcao yaqaaqa- maUlyamaapna kolao paihjao.EaI gau$Mnaa iXaYyaaMkDUna saovaocaI Apoxaa nasato ho jaovaZo Kro tovaZoca
iXaYyaaMnaa EaI gau$saovaocaI inataMt garja Asato hohI Kro.ha ek rmaNaIya saMGaYa- Aaho.‘ tiWiw p`iNapatona’
saarKa gaItaXlaaok va EaI &anadovaaMnaI vaNa-na kolaolaI Ad\Baut gau$saovaa (acaI saaxa dotat.
‘ Aa%madaraidkM savMa-M sad\ga$Byaao inavaodyaot\ ’ÈÈ29ÈÈ
yaacaa ]<aanaaqa- GaoNyaacaI AavaXyakta naahI.sapi%nak saovaa kravaI evaZaca Aqa- Gyaavaa. jyaa kaLat
gau$gaItocaI rcanaa JaalaI %yaa kaLat ‘gaRhsqaaEama’ (a Xabdanao kovaL ‘pitpi%nacao sahkuTuMba jaIvana’
evaZaca Aqa- AiBapòt navhta. sava- Qaaima-k ivaQaIMmaQyao pi%nacaa sahBaaga Ainavaaya- haota. sahBaagaI na
haoNyaacao svaatMHya navhto Ñ %yaaca baraobar EaI &anadovaaMcyaa psaayadanaacaI saMBaavanaa krNyaacao p`yaaojana
naahI. karNa EaI gau$gaIta va EaI &anaoXvarI (aMcyaa rcanaaMcyaa pòrNaotca frk Aaho.
EaI Ainala baoDokr (aMnaI saMihtocaa Aqa- kirtaMnaa AnvayaÊAqa- va EaI gau$kRponao saucalaolao BaaYya
(a tIna straMcaa ]pyaaoga kolyaanao tao KUpca saulaBa Jaalaa Aaho. saMtvaa=maya va ]pinaYado (aMcaa
jaagaaojaagaI ]pyaaoga kolyaanao to spYTIkrNa Xaas~Xauw Asalyaacao laxaat yaoto.prmaaqa-maagaa-tIla ivakRt
$ZIMcaI caID sakarNa Aaho yaat XaMkaca naahI.tI jaagaaojaagaI vya> JaalaI Aaho.%yaatUnaca p`ixaPtasaMbaMQaI
kaMhI ivacaar maaMDlao gaolao Aahot.sava-ca ga`Mqa AiQakarI saaQakanao vaacaUna kRtaqa- vhavaoÊ AiQakar
nasalaolyaanao ga`MqaaQyayanaanao pòrNaa Gao}na AiQakar vaaZvaavaa hI ivanaMtI.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 18
Da^.EaI.d.doXamauK.
06042006.
EaIrama navamaI.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 19
EaI gau$gaIta p`arMBa:
ÈÈ ! ÈÈ Asya EaI gau$gaItastao~maM~sya Bagavaana sadaiXava ?iYa: È naanaaivaQaaina CMdaMisa È EaI gau$prmaa%maa
dovata È hM baIjama\ È sa: Xai>: È ËaoM kIlakM È EaIgau$p`saadisaw\yaqao- japo ivainayaaoga: È
kuzlyaahI maM~$pI stao~alaa saurvaat krtanaa EaI gaNaptI bauwIcaI dovata ¸ EaI sarsvatI ivaVocaI dovata
AaiNa Aaplao jaIvanasava-sva Asao sad\gau$ yaaMnaa ivanama` Baavanaonao vaMdna krNyaacaI p`qaa Aaho.tsaoca %yaa
stao~acao d`YTa ?YaI ¸ %yaacaI rcanaa jyaa CMdat JaalaI Asaola tao CMd ¸ %yaacaI [YT dovata ¸ %yaa maM~acao
baIja AaiNa Xai> AaiNa %yaacaa kIlak yaacaa spYT ]llaoK AavaXyak Asatao.%yaacap`maaNao ha maM~
ilaihNyaamaagaIla ]_oXa hahI A%yaMt mah%vaacaa Aaho.
Aivaid%vaa ?iYaM CMdM dOvatM yaaogamaovaca È yaao|QyaapyaojjapoWip papIyaaHjaayato tu sa: ÈÈ
yaa stao~maM~acaa ?iYa Bagavaana sadaiXava ÊyaacaI rcanaa Anaok CMdat JaalaolaI Êdovata svayaM gau$ prmaa%maa Ê
hM ho baIja Ê sa: Xai> Ê ËaoM ho kIlak AaiNa yaacaa ivainayaaoga ³parmaaiqa-k klyaaNaasaazI´ EaI gau$Mcaa
p`saad iMmaLvaNao ha Aaho.
Aata (a maM~acyaa baIja AaiNa Xai> tsaoca kIlaka ivaYayaI maaihtI GaoNao ]d\baaoQak zrola.
jaIva ha iXava<va ksao p`aPt k$ Xakola yaacao maaga-dXa-na ¸ ]d\baaoQana krNaara ha ga`Mqa AsalyaamauLo hM
iXavat<va va sa: Xai>t<va hIca yaacaI baIja AaiNa Xai> Aahot.AiKla ba``*maaMDat yaa t<vaaMiXavaaya
ANauhI saapDNaar naahI.
iXavasyaaByaMtro Xai>: Xai>rByaMtro iXava: È
AntrM naOva jaanaIyaaccaMd`caind`kyaaoirva ÈÈ
yaa isawisawaMt pwtI maQaIla Xlaaokacaa Baavaaqa- “iXava AaiNa Xai> È ek$po ina%ya AsatI È rmatI sada
AWOtI È eosaa isawaMt pUvaa-par ÈÈ Asaa Aaho.
[qao ek gaaoYT laxaat zovalaI paihjao kI saaQanaamaagaa-t jarI iXavaXai>cao imalana AvaXya maanalao gaolao Aaho
trI %yaacaa Asaa Aqa- naahI kI iXava AaiNa Xai> t<vat: iBanna Aahot.iXavaacyaamauLo Xai> pUNa- haoto va
Xai>ivanaa iXava XaUnyavat Asatao.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 20
naaqapMqaacyaa pMqarajaap`maaNao hMsa: hI saaohMcaI puZcaI payarI Aaho.%yaacaa Aqa- jaao iXava Aaho taoca maI
Aaho.ABaodanao AamhI ek Aahaot.naaqapMqaanao jaIva%vaakDUna iXava%vaakDo jaaNyaasaazI jaI p`iËyaa
saaMigatlaI Aaho tIca yaa maM~amaQyao baIja AaiNa Xai>$pat ]pisqat Aaho.
ËaoM ha vaNa- yaacaa kIlak Aaho Asaa ]llaoK ZvaLo p`kaXanaanao Caplaolyaa p`tIt imaLtao. ‘ËaoM
AsaaQyaakYa-Naaya’ AXaI vyaa#yaa ba`.BaU.svaamaI vaasaudovaanaMd sarsvatI yaaMnaI kolaI Aaho. maM~ ha Xabd
AaiNa vaNa- yaaMnaI banalaolaa va sad\gau$caI Xai> Aaotp`aot Barlaolaa va spMdna$p Asatao.mhNaUna %yaacaI
ikllaI ivaiXaYT spMdna$p Asato. p.pU.AasaaramabaapUMnaI skaMdpuraNaacaa hvaalaa do}na Caplaolyaa
p`tImaQyao saao|hma\ kIlakma\ Asaa spYT ]llaoK AaZLtao.
AaiNa taoca Aqaa-cyaa dRYTInao jaast yaaogya vaaTtao.
kIlak yaacaa Aqa- ikllaI ikMvaa iKLa. yaa stao~maM~acaa ]_oXaca jaIva ha ba`*mapdalaa ksaa paohaocaola
yaacao maaga-dXa-na ha AsalyaamauLo AaiNa caarI vaodaMnaI t<vamasyaaid mahavaa@yaaMWara “jaIvaao ba`*maOva naapr:”
Asaoca gajaU-na saaMigatlao AsalyaamauLo sad\gau$MnaI ‘t<vamaisa’ Asaa vaodao> ]pdoXa kolyaavar inaidQyaasaanao
saao|hma\ haca Ajapajap jaIvaalaa iXavat<vaakDo Gao}na jaaNaara rajamaaga- Aqaa-t\ PaMqaraja Aaho.AWOt
t<va&anaacaa haca t%kala fLalaa JaaoMbaNaara ivahMgama maaga- Aaho.AaiNa gau$gaItocaa ekmaova ]_oXa
sad\gau$kRpa p`aPt vhavaI AaiNa jaIva iXava vhavaa haca Aaho.gaM̀qaamaQyao %yaacyaa ]_oXaalaa A%yaMt mah%va
Asato.ikMbahunaa haca gaM̀qaacaa p`aNa Asatao.
Aqa krnyaasaa:
XarIrXauwIsaazI snaanaaid ]paya Asalao trI parmaaiqa-k dRYTyaa XauiwkrNaasaazI krnyaasa va vaa[-T
Xai>MpasaUna saMrxaNa haoNyaasaazI )dyaaid nyaasa saaMigatlao Aahot.yaacao sad\gau$kRponao samajalaolao vaOiXaYTya
mhNajao hMsa: *yaa baIjamaM~acaa ivaXauw caËacyaa pakLyaaMXaI kolaolaa saMyaaoga.
A Aa [ [- ] } e eo Aao AaO AM A: ho vaNa- ivaXauw caËacyaa pakL\yaaMvar Aahot.yaatIla ek saaoDUna
ek dIGa- vaNaMa-caI inavaD nyaasaaMsaazI JaalaolaI Aaho. Aata to nyaasa pahU.
! hM saaM saUyaa-%manao AMgauYzaByaaM nama: È
saUya-$pI daonhI hataMcyaa AMgazyaaMnaa namaskar.
! hM saIM saaomaa%manao tja-naIByaaM nama: È
caMd`$pI daonhI hataMcyaa tja-naIMnaa ³pihlao baaoT´ namaskar.
! hM saUM inarMjanaa%manao maQyamaaByaaM nama: È
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 21
inama-la AXaa daonhI hataMcyaa maQalyaa baaoTaMnaa namaskar.
! hM saOM inaraBaasaa%manao AnaaimakaByaaM nama: È
inagau-Na inarakar AXaa daonhI hataMcyaa AnaaimakaMnaa ³AMgazIcao baaoT´ namaskar.
! hM saaOM AtnausaUxmaa%manao kinaiYzkaByaaM nama: È
ivadohI saUxma AXaa daonhI hataMcyaa krMgaLyaaMnaa namaskar.
! hM sa: Avya>a%manao krtlakrpRYzaByaaM nama: È
Avya> Aa%ma$p tLhat va hatacaa pRYzBaaga yaaMnaa namaskar.
ho nyaasa ivaXauw ikMvaa kMzcaËacyaa pakLyaaMXaI jaaoDNyaacao ekmaova karNa stao~maM~ mhNataMnaa vaOKrI
A%yaMt Xauw AsaNao AavaXyak Aaho hoca Asaavao Asao vaaTto.]ccaar Xaas~aXaI ho saMbaMiQat Aaho.karNa
jaovaZI vaaNaI Xauw tovaZI maM~Xaas~ap`maaNao %yaatUna inaGaNaarI spMdnao piva~tma Asatat.hI spMdnaoca iXaYya
AaiNa EaIgau$McyaamaQaIla saotU Asatat.iXaYya AaiNa sad\gau$ yaaMcyaamaQyao AtUT baMQana inamaa-Na krNyaacao
kaya- krtat.
Aqa )dyaaid nyaasaa: È
ho nyaasa XarIraBaaovatI saUxma spMdnao tyaar krtat.AXauBa Xai>MpasaUna sava- idXaaMnaI Aaplao rxaNa
krtat.
! hM saaM saUyaa-%manao )dyaaya nama: È
saUya-$p )dyaalaa namaskar.
! hM saIM saaomaa%manao iXarsao svaaha È
caMd`$pI mastkalaa namaskar.
! hM saUM inarMjanaa%manao iXaKayaO vaYaT\ È
inama-la AXaa XaoMDIlaa vaYaT\ Asaa ]ccaar k$na ³]javyaa hatanao spXa- k$na´ namaskar krtao.
! hM saOM inaraBaasaa%manao kvacaaya hUM È
‘hM’UM karacaa ]ccaar k$na AdRYya AXaa saMrxaNaa%mak kvacaacaI maI inaima-tI krtao.yaavaoLI daonhI hataMnaI
AapNa kvaca QaarNa krt Aahaot Asaa AaivaBaa-va k$na Davaa hat ]javyaa KaMVavar va ]javaa hat
Davyaa KaMVavar zovaavaa.
! hM saaOM AtnausaUxmaa%manao nao~~yaaya vaaOYaT\ È
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 22
vaaOYaT\ Asaa ]ccaar k$na ivadohI saUxma AXaa tInahI nao~aMnaa namaskar krtao.itsara nao~ Aa&acaË
sqaanaavar Ba`UmaQyaavar Asatao.yaa itnhI nao~aMnaa tja-naI ÊmaQyamaa AaiNa Anaaimaka yaaMnaI spXa- kravaa.
! hM sa: Avya>a%manao As~aya fT\ È
Avya> AXaa fT\ QvanaI$p As~alaa namaskar Asaao.³yaavaoLI tja-naI AaiNa maQyamaa yaa ]javyaa
hatacyaa baaoTaMnaI Davyaa hatavar TaLI vaajavaavaI.´
! ba``*ma BaUBau-va:svaraoma\ [it idgbaMQa: È
ba`*maasah BaUlaaok Bauvalaao-k svaga-laaok yaaMmaQyao sava- idXaaMnaI !kar QvanaIcyaa sahayyaanao Xa>Ilaa baMQana Jaalao
Aaho Asaa Baava zovaavaa.yaa vaoLI ]javyaa hatanao ]javyaa KaMVapasaUna saurvaat k$na Dao@yaacyaa maagaUna
prt ]javyaa KaMVapya-Mt vat-UL pUNa- kravao.ho krIt Asatanaa tIna vaoLa cauT@yaa
vaajavaavyaat.jaNaukahI XarIratIla maM~Xa>Ilaa BaaovatI vaoZUna baaMQaUna Takt Aahaot ha Baava zovaavaa.
kr)dyaaid nyaasaanao XarIr va mana Xauw Jaalao kI Qyaana kravao.ho Qyaanaacao Xlaaok vaogavaogaLyaa pazamaQyao
vaogavaogaLo Aahot.
Aqa Qyaanama\
hMsaaByaaM pirvaR<ap~kmalaOid-vyaOja-ga%karNaO–
ivaXvaao%kINa-manaokdohinalayaO svacCMdmaa%maocCyaa ÈÈ
tVaotM pdXaaMBavaM tu carNaM dIpaMkurga`aihNama\ Ê
p`%yaxaaxarivaga`hM gau$pdM Qyaayaod\ivaBauM XaaXvatma\ ÈÈ
AnvayaÄidvyaO:jaga%karNaO: Ê hMsaaByaaM pirvaR<ap~kmalaO: Ê AnaokdohinalayaO: Ê ivaXvaao%kINa- svacCMdMÊ
Aa%maocCyaaÊdIpaMkurga`aihNaMÊp`%yaxaaxarivaga`hM ÊXaaXvatMÊtVaotMÊpdXaaMBavaMtucarNaMÊivaBauM gau$pdM Qyaayaot\ È
Aqa-Ä idvya AXaa ³kovaL´ jagatacao karNa Asalaolyaa va hM AaiNa sa AXaa³vaNaaM-cyaa´pNaa-naI yau>
AsalaolaI idvya kmaLo hIca jaNaU ivaXvaatIla Anaokanaok dohaMcaI AaEayasqaanao ³Aahot´AaiNa jyaaMcyaa
maaQyamaatUna ho sava- ivaXva svaocConao AaiNa AanaMdanao vyaaplao Aaho Êjao carNa p`%yaxa !kar sva$p ÊXaaXvat
ÊtojasvaI AaiNa saaxaat iXavacarNaaMp`maaNao sava-vyaapI Aahot %yaa gau$carNaaMcao Qyaana kravao.
Qyaanaacaa Xlaaok ha stao~maM~amaQyao mah%vaacaa maanalaa jaatao.yaacao ekmaova karNa mhNajao jyaacao Qyaana
krayacao %yaacaI Ait roKIva va spYT klpnaa Qyaa%yaacyaa manaat AsalaI paihjao trca Qyaana saugama haoto.
QyaanaasaazI isawisawaMt pwitmaQyao gau$ gaaorxanaaqaaMnaI YaaoDXa AaQaar saaMigatlao Aahot.³iWityaaopdoXa
Xlaaok Ë.10to25´ %yaatlaa saaoLavaa ³AMitma´AaQaar Asaa Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 23
AvaiXaYTo ba`*marMQaò AakaXacaËM t~
EaIgau$carNaambaujayaugmaM sadavalaaokyaot\ AakaXava%pUNaao-Bavait ÈÈ
ba``*marMQa` ÊAakaXacaË yaoqao EaIgau$ ³Aaidnaaqa´ carNakmalaacao sada Qyaana kravao.yaaogaI AakaXaap`maaNao
pUNa- haotao.
ba`*maWaracaI dovata hMsa hIca saaMigatlaI Aaho.yaava$na EaI gau$carNa Qyaanaacao mah%va laxaat yao[-la.%yaaca
baraobar iXavaanao pava-tIlaa kolaolaa ]pdoXa ha naaqapMqaIya ]pdoXaaXaI ksaa imaLtajauLta Aaho hoih laxaat
yao[-la.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 24
AaQaarlaolaa Aaho.naaqapMqaacao p`Naoto mhNaUnaca AaidnaaqaaMnaa maanaNyaat yaoto.hI kqaa maa~ skaMdpuraNaat
Aaho.³skaMdpuraNa naagarKMD AQyaaya 263´
haca ivaYaya isaw cair~amaQyao AiQak caaMgalaa va ivastRt Aalaa Aaho.³A.tIna´ Aaidnaaqa pava-tIlaa
saaMgat Asalaolao t<va&ana ma%syaMod`naaqaaMnaa imaLalao AaiNa toqaUna naaqapMqa sau$ Jaalaa.%yaavaoLIMcaa iXava pava-tI
saMvaad ]d\baaoQak Aaho.
iXava mhNatat–tuja maja navho dujaa Baava È prI gau$%vao maja gaaOrva È do}ina pusaisa ho ApUva- È laaoksaMga`ha
pd\maaxaI ÈÈ 52 ÈÈ yaoáhvaI tU trI inaiKlaa È inajaa%maXai> &anakLa È tuJaoina ho GaDImaaoDI sakLa È ba`*maa
ba`*maaMDmaaLa inaima-tsao ÈÈ 53 ÈÈ
mhNaUna malaa Asao vaaTto kI hotupurssarca ho &ana laaokaMnaa imaLavao mhNaUna ma%syaoMd`naaqaaMnaa ho &ana p`aPt
k$na idlao Asaavao va %yaanaMtr gau$ maihmaa vaNa-na krtanaa gau$gaItocaa janma Jaalaa Asaavaa.ho mhNaNyaalaa
sabaL puravaa mhNajao daonhI ga`MqaaMmaQyao AWOt t<va&anaca vaiNa-lao Aaho.mhNaUna naaqapMiqayaaMnaa pava-tI hI
gau$BaiganaIca vaaTto.karNa itlaa AaiNa ma%syaoMd`naaqaaMnaa ekaca vaoLI gau$pdoXa Jaalaa.
maUL maayaa pava-tI JaalaIsao BaiganaI È sad\gau$ iXavamauina laaBata maja ÈÈ 1 ÈÈ
saagar Bavaacaa AaTivalaa par È Baavaacaa saagar inaima-laasao ÈÈ 2 ÈÈ
sad\gau$ p`ItIcyaa Baavasaagarat È rahIna DuMbat Ahina-Xa ÈÈ 3 ÈÈ
hrKuina mana rahI AanaMdat È carNaI satt sad\gau$Mcyaa ÈÈ 4 ÈÈ
ina:Xvaasa saaoDuina p`aNa Jaalaa XaaMt È saaoDuina yaatayaat pUvaI-caI tI ÈÈ 5 ÈÈ
mana AaiNa p`aNao kolaasao inaXcaya È sad\gau$cao paya saaoDU nayao ÈÈ 6 ÈÈ
%yaaMcyaa yaa inaXcayao Aa%maa sauKavalaa È sanmauK tao Jaalaa prmaa%myaasaI ÈÈ 7 ÈÈ
AmalaanaMd maaJaa prmaa%maa Jaalaa È toNao saMtaoYalaa Amalasaut ÈÈ 8 ÈÈ
Aasaarama p`tImaQyao ha ek Xlaaok Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 25
ho Bagavaana ² ho sava- Qamaa-cao &ata ² ho XaMBaao ² jao va`t sava- va`taMmaQyao EaoYz Aaho Asao ]<ama gau$maaha%mya
malaa saaMgaa. AXaa p`karo pava-tIWaro vaarMvaar p`aqa-naa kolaI gaolaI Asata mahadova AMtrat A%yaMt p`saÙ
hao}na pava-tIlaa mhNaalao Ê ho dovaI ² ho t<va rhsyaaMcaohI rhsya Aaho mhNaUna saaMgaNao yaaogya
naahI.yaapUvaI- kaoNaalaahI saaMigatlao naahI.trIhI tuJaI Ba>I pahUna to rhsya saaMgat Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 27
Aqa-:– jaao kaoNaI ihcaa ]pyaaoga laaOikk kayaa-saazI krola tao &anahIna hao}na saMsaar$pI saagarat
pDola.&anaBaavaanao ihcaa ]pyaaoga jyaa kmaa-t kolaa jaa[-la to kma- inaYkmaa-t pirNat hao}na XaaMt hao}na
jaa[-la.mhNaUna ho ip`yao kOvalyaacyaa isawIsaazI gau$caoca Bajana kolao paihjao.gau$ivanaa to maUZ laaok to
prmapd jaaNaU Xakt naahIt.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 30
gaUZ ivaVa jaganmaayaa Ê doho caa&anasaMBavaa È
]dya: svap`kaXaona Ê gau$Xabdona kqyato ÈÈ 10 ÈÈ
ZvaLo p`it vyaitir> Anya sava- p`tIt gaUZaivaVa Asaaca pazBaod Aaho.
Anvaya:–jaganmaayaa gaUZivaVa ³Aist´ È doho ca A&anasaMBavaa ³Aist´ È svap`kaXaona ³tsyaa:´ ]dya:
kqyato ÈÈ 10 ÈÈ
Aqa-:– ³maayaajainat sava-ca ivaVa AivaVomaQyao maaoDtat.%yaadRYTInao gaUZaivaVa ha pazBaod jaast yaaogya
vaaTtao.´jagat\ maayaa$p gaUZ AaiNa AivaVa%mak Aaho AaiNa doh tr A&anaamauLo ]%pnna Jaalaa
Aaho.pNa ³kovaL´gau$Xabdanao³]pdoXaanao´ Aa%ma$p p`kaiXat Jaalao kI A&anaacaahI ]dya ksaa Jaalaa
ho samajato. ÈÈ 10 ÈÈ
Aa%maa AavarNaamauLo A&ana dXaolaa p`aPt Jaalaa.%yaa A&anadXaotUna %yaalaa baahor kaZNyaasaazI
gau$carNatIqaa-cao mah<va Xlaaok Ë.11 to 15 maQyao ivaYad krNyaat Aalao Aaho.%yaaMcaa AapNa eki~t
ivacaar krNaar Aahaot.%yaadRYTInao %yaaMcaa Anvaya AaiNa Aqa-hI saaoyaIsaazI ek~ca idlao Aahot.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 31
vaOragya isaw\yaqMa-MÊ A&anamaUlahrNaM Ê janmakma-inavaarNaM gau$padaodkM ipbaot\ ÈÈ 14 ÈÈ gaurao: padaodkM pI%vaaÊ
gaurao: ]icCYTBaaojanaM ³kR%vaa´ sada gau$maut-:o QyaanaM ³kR%vaa´ gau$maM~M sada japot\ ÈÈ 15 ÈÈ
Aqa-:–³Aata maI´ EaI gau$McaI carNasaovaa kolyaanao jaIva sava- papo QautlaI jaa}na ³jyaamauLo´ ivaXaoYa Xauw
Aa%maa haotao Êto tuJyaa ivaYayaI vaaTNaaáyaa AtIva kRpomauLo saaMgatao. ÈÈ 11 ÈÈ gau$carNa kmalaaMcao
³Qyaana´smarNa k$na mastkava$na snaana kravao.³%yaamauLo´ sava- tIqaMa-Mcao snaana kolyaacao fla³puNya´
imaLto. ÈÈ 12 ÈÈ papkd-ma³icaKla´saukivaNaaro ³tsaoca´ &anaacao toja p`jvalaIt krNaaro Asao
gau$carNatIqa- saMsaarsaagaratUna ta$na naoNaaro Aaho. ÈÈ 13 ÈÈ &ana AaiNa vaOragyaacaa laaBa haoNyaasaazI Ê
A&anaacao maUL karNa naYT krNyaasaazI ³AaiNa´Anaok janmaaMcaa kma- daoYa inavaarNyaasaazI EaI gau$dovaaMcao
carNaaodk p`aXana kravao. ÈÈ 14 ÈÈ sad\gau$Mcyaa ³piva~´ carNaacaa spXa- Jaalaolao paNaI Pyaavao.³gau$laa
naOvaoV daKvaUna´ %yaa ]icCYTacao Baaojana kravao Ê sava-kaL gau$mautI-caoca Qyaana kravao AaiNa gau$MnaI idlaolyaa
³Xai>yau>´ maM~acao pzna kravao.ÈÈ 15ÈÈ
yaa sava- XlaaokaMmaQyao EaIgau$Mcyaa carNasaovaocao va carNatIqaa-mauLo haoNaaáyaa laaBaacao vaNa-na krNyaat Aalao
Aaho.[qao AaQauinaktomauLo payaacao tIqa- GaoNao vagaOro ba_la Aaxaop AsaU Xaktao.trI [qao ek gaaoYT laxaat
zovalaI paihjao kI jyaaMcao carNatIqa- Gyaayalaa saaMigatlao Aaho to sad\gau$ ho caOtnyaacaa putLa Aahot.dula-Ba
AXaI Amalaavasqaa jaI tnamanaaXaI inagaiDt Aaho Ê %yaaMnaa laaBalaI Aaho.%yaamauLo %yaaMcao XarIr evaZo Xauw
AaiNa piva~ Jaalao Aaho kI %yaat AmaMgala Asao kahIca iXallak rai*laolao naahI.to prmaa%masva$p
JaalyaamauLo kovaL prmaoXvaracaI [cCa mhNaUnaca ‘bauDtI ho jana na doKvao DaoLa’ yaa tukarama maharajaaMcyaa
]>Ip`maaNao kovaL laaokaowarasaazI ya_RcConao dohQaarNaa k$na raihlao Aahot AXaaca sad\gau$Mcyaa carNatIqaa-
maQyao ]waracaI takd Asato.ho sava- saEawaMsaazI Aaho.karNa jao naaistk Aahot %yaaMnaa iktIhI puravaa
idlaa trI tao Apura Asatao AaiNa AaistkaMnaa puravyaacaI ja$rca nasato.
BaartamaQyao carNaspXa- AaiNa carNatIqaa-cao mah<va pUvaa-par Aaho.AilakDo carNatIqa- AaiNa ]icCYT
Baaojana yaaMcao XabdXa: Aqa- na GaoNyaakDo p`vaR<aI Aaho.naahItrI ‘vyaasaaoicCYTM jagat\ sava-ma\’ yaa ]i>caa
trI XabdXa: Aqa- AapNa kuzo GaotaoÆ hI p`vaR<aI laxaat Gao}naca AaQauinak kaLatlao saMt sad\gau$ yaa
gaaoYTIlaa tyaar haot naahIt. naaqa saMp`dayaamaQyao jyaaMnaa saMtEaoYz &anaoXvaraMcaa Avatar maanaNyaat yaoto to
pavasacao saMt svaamaI sva$panaMd yaaMnaI %yaaMcao jyaoYz iXaYya svaamaI AmalaanaMdaMnaa p`qama BaoTItca saaMigatlao haoto
“ maI padspXa-Êhar GaalaUna GaoNao ÊpadsaMvaahna krNao ÊpaVpUjaa ÊtIqa- doNao vagaOro gaaoYTI nakao mhNatao karNa
AMtrIcyaa Xauw Baavaanao ho sava- laaBatoca.gau$saovaa *yaacaa Aqa- kovaL XaarIirk saovaa Asaaca navho.kala
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 32
tumhI maaJyaa KDavaa Gao}na puZo Aalaat.Asao nakao.iXaYyaacaa Baava Asaavaa pNa gau$nao iXaYyaaMcaI saovaa
ivaXaoYa karNa nasatanaa Gao} nayao.yaa sava- Baavanaaca Asatat.AapNaalaa BaavaatIt vhavayaacao Aaho. inaga-
uNa inarakar ]pasanaot ho kaozo basato saaMgaa pahU Æ”
]icCYT yaacaa Kra Aqa- Asaa Aaho kI AhM ba`*maaisma Aaid vaa@yaaMcaa p`%yaxa AnauBava sad\gau$MnaI Gaotlaa
AsalyaamauLo AaiNa iXaYyaalaa tao gau$mauKatUnaca EavaNaWara Aa%masaat kravayaacaa AsalyaamauLo %yaa
]pdoXaalaa ]icCYT mhMTlao jaato. ‘ saMtaMcaI ]icCYTo baaolatao ]<aro ’ yaa tukarama maharajaMacyaa ]>Icaa
haca Aqa- Aaho.
AapNa gau$gaItocaa naomaka AaiNa yaaogya Aqa- laavaNyaacaa p`ya%na krtao Aaho.%yaadRYTInao svaamaIMnaI
saaMigatlaolyaa AMtrIcyaa Xauw BaavaakDo ivaXaoYa%vaanao laxa idlao paihjao.maaJao sad\gau$ svaamaI AmalaanaMdhI
paya caopNao vagaOro gaaoYTIMcyaa iva$w haoto.maga Aamacyaa manaatIla Baava AamhI maanasapUjaoWara pUNa- k$na
Gaot AsaU. PaUjaomaQyao maanasapUjaa hIca sava-EaoYz maanalaI jaato. AMMtrIcyaa Xauw Baavaanao maanasapujaomaQyao ho
sava- krta yaoNyaasaarKo Aahoca.
yaa puZIla Xlaaok gau$Mcao maha%mya ivaYad krNaaro Aahot.%yaat AitXayaaoi> AlaMkaracaa mau> hstanao
p`yaaoga kolaa Asalyaacao kahI laaokaMnaa vaaTola.prMtu gau$maaiga-yaaMnaI sad\gau$Mcyaa maaozopNaacaa AnauBava
Gaotlaolaa AsalyaamauLo %yaaMnaa ho
vaNa-na yaqaayaaogya vaaTola yaat XaMka naahI.AaiNa AQyaa%ma ha sava-svaI AnauBavaacaa p`aMt AsalyaamauLo yaoqao
AnauBavaacaIca p`itYza Aaho.gau$Mcao maha%mya vaNa-na krtanaa Xabd kmaI pDtat ha tr sava-ca saMtaMcaa
AnauBava Aaho.dasabaaoQaamaQyao dXak 1 samaasa 4 maQyao ramadasa svaamaI mhNatatÊ
“Aata sad\gau$ vaNa-vaonaa È jaoqao maayaa spXaao- Xakonaa È
to sva$p maja A&anaa È kaya kLo ÈÈ ”
AXaI saurvaat k$na samaasaacaa XaovaT krtanaa to mhNatat
“ mhNaaoina sad\gau$ vaNa-vaonaa È ho gao hoica maaJaI vaNa-naa È
AMtrisqatIicayaa KuNaa È AMtina-Yz jaaNatI ÈÈ ”
ha sava-ca samaasa ija&asaUMnaI AvaXya vaacaavaa.sad\gau$–maaha%mya–vaNa-na AitXaya sauroK AaiNa vastuinaYz Asao
kolao Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 34
kaozohI Eawa zovaU nayao. ÈÈ 20 ÈÈ maaJao Ananya icaMtna krNaaáyaaMnaa sva$p&ana saulaBatonao haoto.mhNaUna
³maaJyaaXaI ek$p AsaNaaáyaa´ gau$McaI sava- p`ya%naanao AaraQanaa kra ÈÈ 21 ÈÈ
naaqapMqaamaQyao gau$iXaYyaaMcao naato ho AWOtacao Asato.gau$iXaYya dohanao vaogaLo Asalao trI manaanao ekca
Asatat.gau$iXaYyaaMcyaa naa%yaamaQyao Aa%maa ha Aa%myaalaa vartao.Xlaaok 16 to 21 maQyao vaNa-na
kolyaap`maaNao saaQakanao AaplaI vat-NaUk zovalaI tr gau$iXaYyaamaQyao ek AWOtBaava inamaa-Na haotao.daona DaoLo
dRYTI ek Êdaona Aaoz Xabd ek Êdaona kNa- EavaNa ek AXaa p`karcao AWOt inamaa-Na haoto.iXaYyaanao
naohomaI gau$caI kIit- vaaZola AXaa p`karcao vat-na zovaavao.gau$ hoca saakar prba`*ma Aaho AXaI Eawa zovaUna
maMidrat jaatanaa AapNa jyaa p`maaNao pad~aNao baahor kaZUna zovatao %yaap`maaNao Aaplaa AhMkar Êp`itYza
ÊvagaOro gau$gaRhabaahorca zovaavyaat.AaiNa A%yaMt nama`pNao sad\gau$Mnaa EawapUva-k AMt:krNaanao XarNa
jaavao.XarNaagat haoNao ha iXaYyaacaa savaa-t maaoza gauNa Aaho. ho sagaLo p`ya%na gau$XaI ek$pta
saaQaNyaasaazI AavaXyak Aahot.ekda gau$iXaYyaaMcaa ekijanasaIpNaa inamaa-Na Jaalaa mhNajao gau$iXaYya
saMbaMQaat jao maaQauya- inamaa-Na haoto %yaalaa tulanaa naahI.AaiNa magaca Bagavad\gaItotIla
“AnanyaaiXcantyantao maama\ yao janaa: pyau-pasato È
toYaaMM ina%yaaiBayau>anaaM yaaogaxaomaM vahamyahma\ ÈÈ ”
yaa Bagava%vacanaacaa Aqa- samajaayalaa laagatao. yaaogaxaoma XabdamauLo ek qaaoDa gaOrsamaja saaQakaMcyaa manaat
saurvaatIcyaa kaLat Asatao tao mhNajao gau$ Aaplyaa raojacyaa jaIvanaatIla garjaa svat:hUna Baagavatao
ha.pNa ha gaOrsamaja doiKla saaQanaot p`gatI haoto tsaa dUr haotao.yaaogaxaoma vaahaNao yaacaa Aqa- saaQanaamaagaa-
t yaoNaaáyaa ivaxaopÈkYaayaaid ADcaNaI dUr krNao ha Aaho.BagavaMt AaiNa Ba>Êgau$ AaiNa iXaYya
yaaMcyaatIla duravaa naYT haotao.AaiNa maga kbaIr mhNatat %yaa p`maaNao
rama hmaara jap kro È hma baOzo Aarama ÈÈ AXaI Avasqaa sau$ haoto.ho sava- ivavaocana kona maagao-Na doih
ba`*mamayaao Bavaot\ yaa saMbaQaat Aaho ho laxaat zovaavao.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 38
Aaho.prba`*masva$p JaalyaamauLo QyaanaQaarNaocaI garja jyaalaa ]rlaI naahI.jao imaLvaayacao to imaLalyaamauLo
‘AhMba`*maaisma’ vaR,<aIhI ivarlaI Aaho.ksalaIhI icaMta jyaalaa ]rlaI naahI taoca AvaQaUt haoya.
Aata evaMgauNaivaiXaYT sad\gau$Mnaa iXaYyaacyaa sqaavar jaMgama maalama<aomaQyao kaya rsa AsaNaarÆ
AaiNa ivaraoQaaBaasa mhNajao vaOragyaacaa mauit-maMt putLa Asalaolyaa XaMkraMcyaa taoMDI ho Xlaaok Gaatlao Aahot.
Aa%maarama gaM̀qaamaQyao ramadasa svaamaIMnaI iXaYyaalaa AXaaXvatacaa %yaaga krayalaa saaMigatlao Aaho.%yaa Aaovyaa
AapNa baGaU.
ijatuko kahI naasaUna jaa[-la È jao AXaaXvat Asaola È
tuja samaagamao na yao[-la È ittukoca Vavao maja ÈÈ
majaih to kaya kravao È prI tujapasaUna Takvaavao È
tuvaa Taklao trI nyaavao È tuja samaagamao ÈÈ
iXaYyaacyaa AXaaXvat vastu gau$laa hvyaa Asatat Asao mauLIca naahI.iXaYyaaMkDUna %yaaMcaa %yaaga vhavaa haca
gau$caa hotu Asatao.iXaYyaanao %yaaMcaa %yaaga kolaa tr gau$ %yaalaa XaaXvatapyMa-Mt Gao}na jaatao.Aqaa-t ho
TakNao AaiNa svaIkarNao vyaavahairk patLIvar Aijabaat Apoixat naahI.ho Takayacao mhNajao %yaaba_la
Aasa>I saaoDayacaI.jyaa patLIvar ha saMvaad Aaho tI patLI 26 to 29 XlaaokaMmaQyao Aijabaat gaazlaI
gaolaolaI naahI mhNaUna ho Xlaaok p`ixaPt Asaavaot AXaI Ka~I pTto.
yaa saMdBaa-t Aasaarama p`tIt ha Xlaaok AaZLtao.
gaurvaao bahva: saint iXaYyaiva<aaphark: È
tmaokM dula-BaM manyao iXaYya)<aaphark: ÈÈ 160 ÈÈ
iXaYyaacao Qana AphrNa krNaaro gau$ tr puYkL Aahot prMtu iXaYyaacyaa )dyaacaa tap ³mhNajao kao|hMÊ
kut: Aayaat\ vagaOro´ hrNa krNaara ek gau$ doiKla dula-Ba Aaho.Aasaarama p`tImaQyao ivaivaQa gau$McaI
yaadIca idlaI Aaho.tI qaaoD@yaat baGaU.
1´ saUcak gau$– f> baa*ya laaOkIk Xaas~aMcaa AByaasa Aaho Asaa.2´ vaacak gau$–Qamaa-Qamaa-cao ivaQaana
krNaaro vaNa- AaiNa AaEamaalaa Anausa$na ivaVocao p`vacana krNaaro.3´baaoQak gau$–pMcaaxarI Aaid maM~aMcaa
]pdoXa krNaaro.4´ inaiYaw gau$– maaohna ÊmaarNa Ê vaXaIkrNa [.tucC maM~ saaMgaNaaro. yaa naMtr ]<ama
gau$ kuzlao to saaMigatlao Aaho.karNaa#ya gau$–t<vamaisa [.mahavaa@yaaMcaa baaoQa krNaaro. AaiNa savaao-<ama
gau$ mhNajao prma gau$–sava- p`karcyaa saMXayaaMcaa mauLapasaUna naaXa krNyaat jao catur Aahot AaiNa janma
ÊmaR%yaU AaiNa Baya yaaMcaa ivanaaXa krNaaro Aahot Asao saaMgaUna Ê
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 39
&anahInaao gau$s%yaajyaao imaqyaavaadI ivaDMbak: È
svaivaEaaintM na jaanaait prXaaintM kraoit ikma\ ÈÈ
Asaa p`XnahI ivacaarlaa Aaho.Aqa-:–jao gau$ &anahIna AahotÊ KaoTo baaolaNaaro AaiNa idKavaa krNaaro
Aahot Ê%yaaMcaa %yaaga kravaa.jaao svat: AXaaMt Aaho tao dusaáyaalaa prma XaaMtI kXaI do} XakolaÆ AXaaca
Aqaa-cao AaNaKI 4È5 Xlaaok Aahot.
Aamacyaa saudOvaanao sad\gau$ AmalaanaMdaMsaar#yaa AvaQaUtavasqaa p`aPt Jaalaolyaa sad\gau$Mcaa laaBa Jaalaa AaiNa
%yaaMcyaaca kRponao %yaaMcyaa maQaIla ho sava- gauNa dRYTao%p<aIsa Aalao mhNaUnaca ho ilaihNyaacao QaaDsa kolao Aaho.
sad\gau$McaI Aaplyaa iXaYyaaMkDUna parmaaiqa-k p`gatIcaI Apoxaa Asato.svaamaI AmalaanaMd tr kQaI kahI
pòmaanao Gao}na gaolaao tr inaYaoQaa%mak “ kXaalaa evaZa Kca- kolaa” Asao ]d\gaar kaZIt Asat. yaacaa
Aqa- iXaYyaaMnaI gau$Mnaa kahI do}ca nayao Asaa naahI.f> ‘yaor p~puYp fL ho Bajaavayaa imasa kovaL’ ho
laxaat zovaavao.tsaoca vaagaNyaa baaolaNyaat ekvaa@yata AsaavaI. ‘Xak-raKMD KaVaina’ Asao mhNaUna
kujaka daNaa gau$samaaor zovaU nayao. sad\gau$McaI iXaYyaaMkDUna kaya Apoxaa Asato yaacao baaolako ]dahrNa
ba`*macaOtnya gaaoMdvalaokr maharajaaMcyaa cair~at AaZLto. “naamaacao mah<va saaMgatanaa EaI maharaja sad\gaidt
haot Asat.ekda to mhNaalao ÊeKaVa maMidracyaa baahor basalaolao iBakarI jasao yaoNaaáyaa–jaaNaaáyaakDo ha
malaa kahI BaIk do[-la ka mhNaUna AaXaaLBaUtpNao pahat Asatat tsaa maI yaoNaaáyaa p`%yaokakDo ha naama
Gao[-la ka mhNaUna AaXaaLBaUtpNao phat Asatao.vyaMkNayyaaMnaa mhNaalao ‘ jaao naama Gaotao %yaacyaa darat maI
kuHyaasaarKa laaoLt pDtao.’ ”
sad\gau$ iktI inaspRh Asatat yaacaa ek malaa Aalaolaa AnauBava savaMa-naa baroca kahI iXakvaUna jaa[-la
Asaa Aaho.ekda sad\gau$Mcyaa GarcaI laa[-TcaI T\yaUba badlaayacaI haotI.maI itqaoca AsalyaamauLo pOsao kaZUna
idlao AaiNa T\yaUba badlaayalaa saaMigatlaI.gau$Mcyaa to laxaat Aalyaabaraobar %yaaMnaI malaa to pOsao Gyaayalaa
laavalao.Anya eka p`saMgaI malaa mhNaalao gau$ ha doNyaasaazI AsataoÊ GaoNyaasaazI naahI.AXaa sad\gau$Mcao
gauNagaana krtanaa vaaNaI kXaI qakolaÆ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 40
Aqa-:– ho saumauKI ³maanavaI XarIr´ kRima kITkMaWaro Basmasaat haoNaaro Asalao ÊivaYza ÊdugMa-MQaI Ê malamaU~ Ê
XaoMbaUD Ê r> Ê %vacaa Ê maaMsa ³Aaid naXvar gaaoYTIMnaI´ banalao Asalao trI tohI gau$Mnaa Ap-Na kolyaavaacaUna
rahU nayao. ÈÈ 30 ÈÈ
XarIrmaaVM Klau Qama-saaQanama\ ÈÈ Asao vacana Aaho. prmaaqa- krNaaáyaanao p`kRtIcaI hoLsaaMD k$ nayao.to
gau$laa Ap-Na kolaolao Asalao mhNajao iXaYyaakDUna sahjaga%yaa %yaacaI kaLjaI GaotlaI jaa[-la yaa ]_oXaanao ha
Xlaaok ilaihlaa AsaNyaacaI Xa@yata Aaho.
Aa%maa ha jarI piva~tma Asalaa trI tao dohacyaa AaEayaaiXavaaya rahU Xakt naahI.‘ doh dovaacao maMidr È
%yaat Aa%maa prmaoXvar ÈÈ ’ ha ABaMga saup`isawca Aaho.%yaamauLo dovaacao maMidr Asalaolyaa dohacaI Xa@ya
ittkI kaLjaI Gao}na %yaacaa ]pyaaoga prmaoXvar p`aPtIsaazI kravaa .prmaoXvaranao idlaolaI doh$pI caadr
Xa@ya ittkI kaLjaI Gao}na na maLvata maI vaaprlaI Asao kibaracao vacana Aaho.yaadRYTInaoca puZcaa
XlaaokhI mah%vaacaa Aaho.
yadMiQa`kmalaWMWM ÊWMWtapinavaarkma\ È
tarkM sava-da|| pd\Bya: Ê EaIgau$M p`Namaamyahma\ ÈÈ 43 ÈÈ
Anvaya:–yad\ AMiQa`kmalaWMWM ÊWMWtap inavaarkM Ê sava-da Aapd\Bya: tarkM ³Aist´È ³tM´ EaIgau$M AhM
p`Namaaima ÈÈ 43 ÈÈ
Aqa-:–jyaaMcao carNayaugaula ³iXataoYNaaid´ WMWtapinavaark Aahot AaiNa
iXaYyaalaa sava- Aap<aItUna ta$na naoNyaasa samaqa- Aahot %yaa EaIgau$Mnaa maI
namaskar krtao. ÈÈ 43 ÈÈ
yaa XlaaokamaQyao WMW ha Xabd farca sauMdr va pirNaamakark rItInao AaiNa iva$w Aqaa-cao Xabd mhNaUna
daonada vaaprlaa Aaho.pihlaa WMW Xabd daona carNa yaaAqaI- Aaho.sad\gau$Mcao samacarNa AsalyaamauLo vastut:
%yaat WMW naahIca.dusara WMW ha Xabd maa~ daona vastumaQaIla gauNaa%mak ivaraoQa yaa AqaI- Aalaa Aaho.yaat
gaM̀qakaracao rcanaa kaOXalya idsato.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 48
tsmaa%sava-p`ya%naona Ê EaIgau$M XarNaM va`jaot ÈÈ 44 ÈÈ
Anvaya:–iXavao Ëuwo gau$: ~ata ³Aist´È gauraO Ëuwo iXavaao ³~ata´ na ih È tsmaa%sava-p`ya%naona EaIgau$M XarNaM
va`jaot\ ÈÈ 44 ÈÈ
Aqa-:–³kahI karNaamauLo´XaMkr ragaavalao tr gau$ rxaNa krtIla pNa gau$ ragaavalao tr XaMkrhI rxaNa
k$ XakNaar naahIt.mhNaUna hr p`ya%naanao EaIgau$Mnaa XarNa jaavao. ÈÈ 44 ÈÈ
yaa XlaaokamaQyao EaIgau$maha%mya farca ]%kRYT rItInao p`gaT Jaalao Aaho.sad\gau$ ha prba`*ma sva$p
AsalyaamauLo %yaanao idlaolaa inaNa-ya kuNaIca badlaU Xakt naahI.AaiNa mhNaUnaca EaIgau$Mnaa p`saÙ zovaNyaat
ksalaIhI ksaUr k$ nayao.gau$ ho dyaa AaiNa k$Naocao saagar AsalyaamauLo sahsaa ragaavat naahIt.@vaicat
ragaavalao tr iXaYyaacaa ]war ho %yaaMcao ekmaova ]i_YT Asato.iXaYya ha A&anaI AsalyaamauLo sKlanaXaIla
Asatao yaacaI pUNa- klpnaa EaIgau$Mnaa Asato.%yaamauLo iXaYyaacao AnaMt ApraQa to paoTat Gaalat Asatatca
yaacaI pUNa- jaaNaIva zovaUna iXaYyaanao AitXaya nama`pNao gau$XaI vat-na zovaavao.yaa saMbaMQaIcao maaga-dXa-k Xlaaok
puZo yaotIlaca.%yaaMcao sava-Baavao pirXaIlana kravao.
Anvaya:–gaukarM ca gauNaatItM Ê$karM $pvaija-tma\ È gauNaatItsva$pM caÊ ya dVa%a\ sa: gau$: smaRt: ÈÈ 46 ÈÈ
³ho´ ip,yao A–i~nao~: sava-saaxaI Ê A–catubaa-hu: Acyaut: È A–catuva-dna: ba`*maa Ê EaIgau$: kiqat: ÈÈ 47 ÈÈ
yad\ Anauga`ht: jantu: ica<asaMsaarmaui>Baak\ ³Bavait´ÊdyaasaagarvaRwyao AyaM mayaa AHjaila: baw: ÈÈ 48 ÈÈ
ivavaokcaxauXa: EaIgaurao:ÊprmaM $PaM AmaRtaopmaM ³Aist´È ³prM´ yaqaa AnQaa: saUyaao-dyaMÊ ³na pXyait´È tqaa
mandBaagyaa: ³EaI gaurao: prmaM $pM´ na pXyaint ÈÈ 49 ÈÈ
Aqa-:– ‘ gau’kar ha gauNaatIt Avasqaa daKivatao. ‘$’ kar ha $papilakDIla Avasqaa daKivatao.AXaa
táhocao gauNaatIt sva$p jaao p`dana krtao %yaaMnaaca gau$ mhNaavao. ÈÈ 46 ÈÈ ho ip`yao gau$ ho i~nao~ nasaUnahI
sava-saaxaI ³XaMkr´ Aahot Ê caar hat nasaUnahI Acyaut ³ivaYNaU´ Aahot.caar mauKo nasaUnahI ba`*maa Aahot.
ÈÈ 47 ÈÈ jyaaMcaI kRpa JaalaI Asata jaIva ica<aalaa maaohivaNaaáyaa saMsaaratUna mau> haotao %yaa dyaocyaa
saagaralaa BartI yaavaI mhNaUna maI %yaaMcyaapuZo hat jaaoDUna ]Baa rahatao.ÈÈ 48 ÈÈ ivavaokdRYTInao pahaNaaáyaa
iXaYyaalaa EaIgau$Mcao EaoYz $p AmaRtasamaana Aaho. jyaap`maaNao AaMQaL\yaaMnaa saUyaao-dya idsat naahI %yaap`maaNao
dudO-vaI laaokaMnaa EaIgau$Mcao EaoYz $p idsat naahI. ÈÈ 49 ÈÈ
AapNaa saairKo kirtI t%kala ho vacana p`isawca Aaho.EaIgau$Mcaa maaozopNaa ha Aaho kI to sat\iXaYyaalaa
Aaplao p`it$pca banaivatat.eka idvyaanao dusara idvaa laavalyaavar jyaap`maaNao kuzlyaa idvyaanao dusara
idvaa laavalaa ho samajat naahIÊ %yaap`maaNao gau$ AaiNa iXaYya ha Baod naahIsaa haotao.ha Baod naahIsaa Jaalaa
AaiNa iXaYya pUNa- Jaalaa trI tao Aaplyaa sad\gau$puZo kRt&topaoTI bawaMjalaIca ]Baa rahatao.svaamaI
sva$panaMd Ê svaamaI AmalaanaMd pUNa- Jaalyaavar mhNaalao haoto Ê ‘Aata tumacaI va maaJaI kovaL ekmaokalaa
pahaNyaacaI BaoT.sava- baaoQa Jaalaolaa Aaho.’ Asao svaamaI mhNaalao trI svaamaI AmalaanaMd *yaaMnaa gau$gaIta
AxarXa: jagatanaa AamhI paihlao Aaho.svaamaIMcao nausato naava jarI inaGaalao trI %yaaMcao AYTsaai%vak Baava
jaagaRt haot Asat.DaoL\yaatUna GaLGaLa paNaI vaahU laagat Asao.kMz sad\gaidt haot Asao. AYT saai%vak
Baava mhNajao kaya ho Aamhalaa p`%yaxa baGaayalaa imaLt Asat.haca Baava Anaok saMtaMcaa Jaalaolaa %yaaMcyaa
cair~at baGaayalaa iMmaLtao.svaamaI AmalaanaMdaMcaI AXaI Avasqaa AamhI Ahina-Xa pahat haotao.gau$kRpocao
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 50
mah%va kaya AaiNa tI saMpadna krNyaasaazI kaya kravao laagatoÊ ho %yaaMnaI svat:cyaa AacarNaanao sava-
iXaYyaÈBa>aMnaa daKvaUna idlao Aaho AaiNa toÊ
AaiNa baapU puZa jaayao È to Gaot pa}laaMcaI saaoyao È
baaL yao trI na laaho È pavaao kayaI ÈÈ
yaa &anaoXvarItIla AaovaIp`maaNao gau$maaiga-yaaMnaa sadaoidt pqap`dXa-k Aaho. ‘[yao maagaI-caa kapDI mahoXa
AjaunaI’ yaacaa Aqa- EaIgau$ svat:ca Aaplyaa AacarNaanao sat\iXaYyaaMnaa maaga-dXa-na krIt Asatat.
na tu maaM Xa@yasao d`YTumanaonaOva svacaxauYaa È
idvyaM ddaiMma to caxau: pXya mao yaaogamaOXvarma\ ÈÈ ³ Ba.gaIta A.9´
prMtu tUM Aaplyaa cama-–caxauMnaI malaa pahU XakNaar naahIsa mhNaUna maI tulaa idvya dRYTI dotao.
sad\gau$MkDo ikMvaa saMtaMkDo pahaNyaacaI ek ivaiXaYT dRYTI Asato. itcaa laaBa pUva-p`arbQaamauLoca
haotao.mhNaUnaca jyaaMnaa AapNa suaiXaixat samajatao Asao laaokih bavhMXaI ‘Asalyaa gaaoYTIMvar Aamacaa ivaXvaasa
naahI’ Asao mhNatanaa AaZLtat AaiNa Aaplyaa bauwIvar AnaazayaI ivaXvaasa zovaUna prmaaqaa-laa
mauktat.EaIgauR$Mcao idvya $phI saEawaMnaaca idsato.nausatI Eawa AsaUnaih Baagat naahI tr Ananya
XarNyaBaavaacaI inataMt AavaXyakta Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 53
yaa XlaaokamaQyao caukIcyaa maagaa-nao kuMDilanaI ]%qaapnaamauLo haoNaaáyaa ~asaacao vaNa-na kolao Asaavao Asao
vaaTto.caukIcyaa maagaa-nao maQyamaa kuMDilanaI eovajaI AQa: kuMDilanaI jaagaRt JaalaI tr %yaacao Ataonaat
duYpirNaama saaQakalaa Baaogaavao laagatat.dOvavaXaat sad\gau$McaI BaoT JaalaI trca yaatUna sauTka haoNyaacaI
Xa@yata Asato.ha d`ivaDI p`aNaayaama krNyaapoxaa sad\gau$saovaocaa saaopa sahja maaga- AvalaMbaavaa.³[qao
d`ivaDI p`aNaayaama ho Xabd marazI mhNaIp`maaNao vaaprlao Aahot.´
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 54
maaozo A&ana mhNajao maI iXavasva$p AsaUnahI %yaacaa baaoQa nasaNao.%yaahUnahI maaozo A&ana mhNajao maI doh
nasaUnahI dohtada%mya AsaNao.
PaadabjaM sava-saMsaar–davaanalaivanaaXakma\ È
ba`*marMQaò isatamBaaoja–maQyasqaM caMd`maMDlao ÈÈ 57 ÈÈ
Akzaidi~roKabjao–sahs~dlamaMDlao È
hMsapaXva-i~kaoNao ca Ê smaro<anmaQyagaM gau$ma\ ÈÈ 58 ÈÈ
Anvaya:–sava-saMsaar–davaanalaivanaaXakM ³gaurao:´ padabjaM ³mama´ba`*marMQaòÊ caMd`maMDlao isatamBaaoja maQyasqaM
³ivarajato´ ÈÈ 57 ÈÈ Akzaid i~roKabjaoÊsahs~dlamaMDlaoÊ hMsapaXva-i~kaoNao ca tnmaQyagaM gau$M smarot\ ÈÈ 58
ÈÈ
Aqa-:–saMsaar$pI davaanalaalaa naYT krNaarI maaJyaa gau$McaI carNakmaLo maaJyaa ba`*marMQa`at XauBa`kmaLamaQyao
Asalaolyaa caMd`maMDLat Aahot. ÈÈ 57 ÈÈ AXaI tI pdkmaLo AÊkÊAaiNa z yaa tIna ibaMdUMnaI jaaoDlaolyaa
i~kaoNa$pI kmaLatÊ sahs~dla–maMDlaat hM va sa yaa vaNaMa-naIyau> AXaa pazImaagao Asalaolyaa i~kaoNaat
smaravaIt. ÈÈ 58 ÈÈ
ipMDo navacaËaiNa Asaa naaqapMqaacaa isawaMt Aaho. hI na} caËo sauYaumnaa maagaa-var ‘yaaogaIiBaQyaa-na gamyama\’
AXaa Avasqaot Aahot. AaiNa maQyamaa kuMDilaina ijacao jaagarNaÊcaalana vaa ]%qaana ho kovaL sad\gau$McaI pUNa-
kRpa JaalyaaiXavaaya haot naahI Asao naaqat,<va&anaat saaMigatlao AahoÊ tI gau$kRponao jaagaRt JaalyaaiXavaaya
itcaa AnauBava yaot naahI.kuMDilaina jaagaRtI ha ivaYaya far maaoza Aaho AaiNa yaa gaM̀qaacyaa mayaa-dot tao yaot
naahI.trIpNa yaa saMbaMQaat ek saava-i~k gaOrsamaja Asaa Aaho kI hI jaagaRtI f> hzyaaogyaaMnaaca saaQya
Aaho.prMtu Bai>maaga- AaiNa Qyaanamaagaa-maQyaosauwa gau$cyaa Apar k$NaomauLo haca laaBa saaQatao.saamarsya
yaaogaacaa Asaaca ek Xlaaok gaaorxanaaqakRt isaw–isawaMt pwit maQyao Aaho.
tarya%yaOva dRkpatat\ kqanaaWa ivalaaoknaat\ È
tairto svapdM Qa<ao svasvamaQyao isqarao Bavaot\ Èȳ74´
sad\gau$ dRiYTpatanao Ê]pdoXaanao ikMvaa inavvaL Avalaaoknaanao tarlaolyaa iXaYyaalaa svapd p`aPt k$na do}na
isqar krtat.
PaatMjala yaaogaXaas~atsauwa Bai>nao AsaMp`&at AaiNa inaiva-klp samaaQaI saaQya haoto yaa Aqaa-caI daona saU~o
Aahot.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 55
[-Xvarp`iNaQaanaaWa ÈÈ samaaiQapad ÈÈ saU~ Ë. 23
Aqa-:– Aqavaa [-Xvarp`iNaQaanaanao sauwa varIla ³AaQaIcyaa yaaogasaU~at saaMigatlyaap`maaNao´ AsaMp`&at samaaiQa
saaQya haotao. [-Xvarp`iNaQaanaatih daona p`kar Asatat.ica<a jaovha samaaihtavasqaot Asato tovha pXyaMit Ê
maQyamaa AaiNa vaOKrI vaaNaInao [-Xvaracyaa p`Navaaid naamamaM~aMcaa jap krNao AaiNa Aaplyaa ina$paiQak
sva$pat [-Xvar va maI ekca Aahaot AXaI Baavanaa manaanao krNao ho [-Xvarp`iNaQaana haoya.to jaovha
vyaui%qatavasqaot Asaola tovha Aaplyaa hatUna GaDNaarI sava- p`aPt kmao- [-Xvarap-Na bauwInao krNao ho [-
Xvarp`iNaQaana haoya.AXaa ]BayaivaQa [-Xvarp`iNaQaanaanao ica<a sava-da [-XvarakDo laagalaolao AsalyaamauLo
saaxaat\ [-Xvarca AsaMp`&at samaaiQaWara Aa%masaaxaa%karapyMa-t nao}na paocaivatao. yaaca Aqaa-cao
saaQanapadamaQyao 45vao saU~ Aaho
samaaiQaisaiwrIXvarp`iNaQaanaat\ ÈÈ
yaa saU~ap`maaNao inaiva-klp samaaiQa p`aPt haoto.
navaivaQaa Ba>ImaQaIla Aa%mainavaodna hI savaa-t EaoYz Ba>I mhNajao [-Xvarp`iNaQaanaca haoya.Anaok Avaa-caIna
saMtaMnaI yaaca Ba>Icaa purskar kolaa Aaho. Aa[-nao puZo Taklaolyaa KoLNyaat na rmata maUla jaovha kovaL
Aa[-caaca Qyaasa Gaoto tovha Aa[-hI kLvaLUna QaavaUna yaoto AaiNa maulaasa kDovar Gao}na %yaacao kaoD purivato
tsaaca kahIMsaa ha [-Xvarp`iNaQaanaacaa p`kar haot Asatao.³ patMjala yaaogadXa-na lao.kR.ko. kaolhTkr´
gau$Mcyaa pdkmalaaMcao Qyaana kuzo kravao yaasaMbaMQaI yaa daona Xlaaokat maaga-dXa-na kolao Aaho.ha sava- Baaga
maaihtI mhNaUnaca Gyaayacaa Aaho.gau$cyaa p`%yaxa maaga-dXa-naaiXavaaya Aacaravayaacaa naahI ho laxaat
zovaavao.
ba`*marMQa` va sahs~ar yaaMt frk Aaho,.ba`*marMQa`I kovalaavasqaa–iXavaÊ tr sahs~aQaarI iXavaXai>saamarsya
Asato.sahs~aQaar mhNajao TaLU mhNata yao[-laÊtr ba`*marMQa` iXaKasqaanaacyaa ikMicat\ AilakDo ³TaLUkDo
ikMicat\ ]McavaTa Aaho toqao´ maanata yao[-la.³idvyaamaRtQaara´yaacaI kovaL klpnaa yaoNyaasaazI saaobat ek
ica~ idlao Aaho. A Êk Êz va hM Êsa yaaMcaI sqaanao yaaMcaa qaaoD@yaat ivacaar k$.
A Êk Êz Ê hM AaiNa sa ho vaNa- ipMDamaQyao sauYaumnaa maagaa-var AsaNaaáyaa caËaMcyaa pakLyaaMvar
Aahot.yaatIla caËaMcaI sqaanao ica~amaQyao daKivalaI Aahot.p`%yaok caËavar Ê yaaMnaa kmaLo AsaohI
mhNatatÊ Asalaolao vaNa- ³Axaro´ AaiNa pakL\yaa yaaMcaI ivastarpUva-k maaihtI yaoqao idlaolaI naahI.AapNa
f> A Êk Ê z Ê hM Ê AaiNa sa ho vaNa- AaiNa %yaaMcaI sqaanao yaaMcaa ivacaar krNaar Aahaot.
ivaXauw vaa kMz caË A Aa [ [- ] } ? ?R ; ;R e eo Aao AaO AM A: yaa saaoLa vaNaMa-naI AMikt
AXaa saaoLa pakL\yaaMcao caË Aaho. yaacaI dovata $d` Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 56
Anaaht vaa )t\caËacyaa kM KM gaM GaM =M caM CM jaM JaM HaM TM zM yaa baara vaNaa-MnaI icainht AXaa baara
pakLyaa Aahot.%yaacaa vaNa- sauvaNa- Aaho. yaacaI dovata XaMkr Aaho.
sad\gau$Mcao Qyaana 1´A k AaiNa z yaa ibaMdUMnaI jaaoDlaolyaa i~kaoNaat kravao.2´ sahs~dlamaMDlaat ijaqao
sad\gau$ ivarajamaana Aahot ikMvaa 3´ ba`*marMQa`amaQyaoÊ yaalaa ba`*maWar AsaohI mhNatatÊijaqao hMsa $pamaQyao
sad\gau$ ivarajamaana Asatat itqao kravao.Qyaanaacyaa XlaaokathI ba`*marMQa`acyaa izkaNaI Qyaana kravao Asao
saaMigatlao Aaho.
patMjalayaaogaXaas~at saaMigatlyaap`maaNao p`%yaok caËavar Qyaana k$na jasajasao kuMDilanaI ]%qaapna hao[-la
%yaap`maaNao to p`%yaok caË È pd\ma ]malavat jaat XaovaTI sahs~dlakmalaapyMa-t paohaocaavayaacao
Asato.kuMDilanaI jasajaXaI var caZt jaato tsatXaI AnauBaUtI yaot jaato.ipMDamaQyao saha caËo maanalaI
jaatat.yaalaaca pUva-maaga- AsaohI mhNatat.mhNaUna kMzcaË AaiNa )t\caË yaavar Qyaana kravayaasa
saaMigatlao Aaho.yaalaaca ippIilaka maaga- AsaohI mhNatat.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 57
naaqat<va&anaap`maaNao yaa saha caËaMvar Qyaana krNyaacaI gau$pidYTalaa Aijabaat ja$r nasato.sad\gau$
svasaamaqyaa-nao %yaalaa Aa&acaËapyMa-t AaNaUna zovatat.Aa&acaË iWdla AsaUna hM AaiNa xaM *yaa %yaacyaa
daona pakL\yaa Aahot. yaacaI dovata sad\gau$ Aahot.[qaUna puZo sahs~arapyMa-tcyaa p`vaasaalaa piXcama maaga-
mhNatat.haca maaga- naaqapMqaalaa AiBapòt Aaho.
iXavaaya ipMDamaQyao AsalaolaI sava- caËo ba`*maaMDat sahs~dla caËat ipMDI to ba`*maaMDI yaa nyaayaanao
Aahotca.mhNaUna sad\gau$cao Qyaana sahs~dlamaMDlaatca hM AaiNa sa yaaMnaI yau> Asaa i~kaoNa Asalaolyaa
izkaNaI kravao.
saklaBauvanasaRiYT: kilptaXaoYapuiYT
ina-iKlainagamadRiYT:saMpdaM vyaqa-dRiYT:È
AvagauNapirmaaiYT-st%pdaqaO-kdRiYT
Ba-vagauNaprmaoiYTmaao-xamaagaO-k–dRiYT: ÈÈ 59 ÈÈ
saklaBavanarMgasqaapnaastMBayaiYT:
sak$NarsavaRiYTst<vamaalaasamaiYT: È
saklasamayasaRiYT: saiccadanaMddRiYT
ina-vasatumaiya ina%yaM EaIgauraoid-vyadRiYT: ÈÈ 60 ÈÈ
Anvaya:– saklaBauvanasaRiYT:Ê kilptaXaoYapuiYT:inaiKlainagamadRiYT: Ê saMpdaM vyaqa-dRiYT:ÈAvagauNapirmaaiYT-: Ê
t%pdaqaO-kdRiYT: Ê BavagauNaprmaoiYT: Ê maaoxamaagaO-k–dRiYT: ÈÈ 59 ÈÈsaklaBavanarMgasqaapnaastMBayaiYT: Ê
sak$NarsavaRiYT: Ê t<vamaalaasamaiYT: ÈsaklasamayasaRiYT: Ê saiccadanaMddRiYT: Ê EaIgaurao:i-d-vyadRiYT: maiya
ina%yaM inavasatu ÈÈ 60 ÈÈ
Aqa-:–³EaIgau$Mcyaa idvya kRpadRYTInao´ sava- Bauvanao ]%pnna kolaI Aahot,.³jaIvaaMcyaa klyaaNaasaazI´ sava-
p`karcyaa puiYTcaI³paoYaNaacaI´ klpnaa kolaI Aaho.sava- Xaas~aMcaI dRiYT hIca sad\gau$McaI dRiYT
Aaho.³sad\gau$ ho Xaas~ivaraoQaI baaolat naahIt ha Baavaaqa-.´ %yaamauLo maaiyak saMp<aIcyaa vyaqa-%vaacaI
jaaNaIva haoto.tI sava- dugau-NaaMnaa dUr krto va tt\ mhNajao ba`*mapdavar–maaoxamaagaa-var dùiYT iKLvaUna Asato.
ÈÈ 59 ÈÈ ~Olaao@yaacao saRjana krNyaacao saamaqya- itcyaa izkaNaI Aaho.tIca ~Olaao@yaacaI stMBa ÈAaQaar
Aaho.³%yaa dRiYTcao AaNaKI vaOiXaYT\ya mhNajao´ tI dyaonao va ka$Nyaanao pirPaUNa- Asato va itcaa vaYaa-va
krto.pMcat<vaaMcaI *yaa samaYTItUnaca kalagaNanaa inamaa-Na
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 58
JaalaI Aaho.AXaa sat\ icat\ AanaMd$p gau$McaI kRpadRYTI maaJyaavar
satt rahao. ÈÈ 60 ÈÈ
AignaXauwsamaMtat Ê jvaalaapircakaiQayaa È
maM~rajaimamaM manyao|hina-XaM patu maR%yaut: ÈÈ 61 ÈÈ
Anvaya:– AignaXauwsamaMtat Ê jvaalaapircakaiQayaa [maM maM~rajaM manyao È ³sa: maaM´ Ahina-Xa maR%yaut: patu ÈÈ
61 ÈÈ
Aqa-:–AgnaInao Xauw JaalaolyaaÊ pavakanao vaoZlaolyaa tojasvaI AXaa maM~rajaacao maI manana krtao.%yaanaoca maaJao
janmamaR%yaU$pI saMsaarapasaUna pasaUna idvasara~ rxaNa kravao. ÈÈ 61 ÈÈ
[qao maR%yaUpasaUna Ahina-Xa rxaNa mhNajao maR%yaUca nakao Asaa Aqa- naahI.tr ApGaatI maR%yaU ÊAajaarpNaamauLo
yaoNaara maR%yaU yaapasaUna rxaNa maaigatlao Aaho.‘}vaa-$kimavabaMQanaana\ maR%yaaoma-uixaya maamaRtat\’ p@va fL
jyaap`maaNao sahjaga%yaa JaaDava$na KalaI pDto %yaap`maaNao maR%yaU yaavaa Ê martanaa kuzlaIhI [cCa È vaasanaa
rahU nayao ha Baavaaqa-.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 59
gau$t<vaacao maha%mya vaNa-na krtanaa Asao ]laT saulaT³prsprivaraoQaI´ Xabdp`yaaoga krNao Ëmap`aPt
Aaho.gau$t<va prba`*masva$pI sava-vyaapI AsalyaamauLo to Amauk izkaNaI Aaho AaiNa Amauk izkaNaI naahI
Asao haot naahI.prmaa%myaalaa janmaÊjara va maR%yaU naahI.XaaXvat Anaaid AsalyaamauLo jaIvaa saarKa AmaUk
vaoLolaa janmaalaa Aalaa AaiNa AmaUk vaoLolaa ivanaaXa pavalaa AsaohI haot naahI.ivakar pavaNao ha f>
jaIvaacaa gauNaQama- AsalyaamauLo tao malaa ³Aa%ma$palaa´ naahI. AanaMd$p AsalyaamauLo maI svayamaova AanaMd
Aaho.sava-vyaapk%vaamauLo saUxmaat maI ANaU AaiNa baRh%vaat ivaXvavyaapI Aaho.KraoKr ha AnauBava xaNaBar
jarI AalaaÊ tI ]nmanaI Avasqaa xaNaBar jarI Baaogaayalaa imaLalaI trI Qanyata vaaTto.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 60
AKNDmaNDlaakarM Ê vyaaPtM yaona caracarma\ È
t%pdM diXa-tM yaona Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 67 ÈÈ
¡sqaavarM jaMgamaM vyaaPtM yai%kMica%sacaracarma\ È
%vaMpdM diXa-tM yaona tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ
icanmayaM vyaaiptM savMa-M ~Olaao@yaM sacaracarma\ È
AisapdM diXa-tM yaona Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ £
Anvaya:–AKNDmaNDlaakarM caracarma\ yaona vyaaPtM Ê yaona t%pdM diXa-tM ÊtsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 67 ÈÈ
Aqa-:– AKMD AaiNa maMDlaakar Asalaolao caracar ³pRqvaI´ jyaaMnaI vyaaplao Aaho AaiNa jyaaMnaI tt\ mhNajao
ba`*mapdacaa saaxaat\ p`%yaya AaNaUna idlaa %yaa EaIgau$Mnaa namaskar Asaao. ÈÈ 67 ÈÈ
jyaa gau$MnaI isqarcar AXaI sava- saRYTI vyaaplaI Aaho va jyaaMnaI ‘%vaM’ kaoNa yaacao yaqaaqa- dXa-na GaDivalao %yaa
gau$Mnaa namaskar Asaao.
sava- caracar ~Olaao@ya jyaaMnaI caOtnya$panao vyaaplao Aaho va ‘Aisa’ mhNajao Aahosa yaa pdacaa Aqa- jyaaMnaI
jaaNavaUna idlaa %yaa EaIgau$Mnaa namaskar Asaao.
Xlaaok ËmaaMk 67 naMtr daona Xlaaok gau$cair~acyaa QauLo p`tImaQyao Aahot to yaoqao mau_ama Gaotlao
Aahot.karNa %yaat t<vamaisa *yaa mahavaa@yaacyaa baaoQaasaMbaMQaI saaMigatlao Aaho. ‘sqaavarM jaMgamaM’M ha Xlaaok
AaiNa ‘icanmayaM vyaaiptM’ ho daonhI Xlaaok ZvaLyaaMnaI Caplaolyaa p`tIt kahIsao eki~t Jaalaolao Aahot.tao
Xlaaok ËmaaMk 71 var Aaho.
ho itnhI Xlaaok saaQakaMcyaa dRiYTnao mah%vaacao AsalyaamauLo yaavar saivastr ilaihNao Ëmap`aPt Aaho.
caar vaodaMcyaa caar mahavaa@yaaMvar caar ]pinaYadaMmaQyao BaaYya Aaho.to KalaIla p`maaNao Ê
‘AhM ba`*maaisma’ –maI ba`*ma Aaho. baRhdarNyak – p`stava vaa@ya.
‘p`&anaM ba`*ma’– caOtnya hoca ba`*ma’. eotroya –ba`*maacaI vyaa#yaa.
‘AyaM Aa%maa ba`*ma’–AMtyaa-maIcao Aa%mat<va hoca ba`*ma. mauNDk –AnauBaUtI.
‘t<vamaisa’ – toca tU Aahosa.CaMdaogya –]pdoXa vaa@ya .
maaJyaa mato ]praollaoiKt sava- mahavaa@yaaMmaQyao t<vamaisa ho mahavaa@ya saaQakaMcyaa dRYTIkaonaatUna mah<vaacao
Aaho.karNa sad\gau$MnaI t<vamaisa mahavaa@yaacaa saaxaat\ baaoQa kolyaaiXavaaya %yaacaI AnauBaUtI yaoNao Xa@ya
naahI.ga`MqaaMmaQyao sava-ca vaNa-na Asato.ica~atlyaa saraovaratIla paNyaanao thana Baagaola kayaÆ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 61
t<vamaisa hI i~puTI Aaho.yaatIla ek pd kaZlao trI [tr daona pdaMnaa Aqa- rahat naahI.yaa tIna
pdaMcaa Aqa- Aata baGaU.
tt\ pd mhNajao prmaa%maa Ê %vaM pd mhNajao jaIvaa%maa AaiNa Aisa pdanao daoGaaMcao eo@ya daKivalao
Aaho.jaIvaalaa t<vaacao &ana haoNao mhNajao tt\ pdaqa- haca %vama\ pdaqa- ³Aisa´ Aaho ho %yaalaa samajalao
paihjao.sad\gau$ca iXaYyaalaa ho &ana do} Xaktat yaacao ekmaova karNa mhNajaoÊ
jaao svat: ]<ama paohaoNaara Asaola %yaanao bauDNaaáyaalaa vaacavaavao Ê jaao svat: jaagaa Aaho %yaanao Jaaoplaolyaalaa
jaagao kravao Ê %yaap`maaNaoca ina%yamau> Asao sad\gau$ca jaIvaalaa ³iXaYyaalaa´ mau> k$ Xaktat. yaa
ivaYayaavar puYkL ilaihta yao[-la pNa ho &ana gau$mauKatUna EavaNa kolao trca %yaacaI AnauBaUtI yao} Xakto.
yaa caar mahavaa@yaaMcyaa eki~t baaoQaamauLohI Aa%ma$p samajaUna GaoNyaasa madt haoto.
‘AhM ba`*maaisma’ Asao mhMTlyaanao jaIva saUxma AhMkaranao ga`asaNyaacaI Xa@yata Asato.jasaa maI ba`*ma Aaho
tsaaca tUhI ba`*maca Aahosa ho ‘t<vamaisa’ vaa@yaanao spYT haoto. ‘AyaM Aa%maa ba`*ma’ yaa vaa@yaanao sava-
caracarat Aa%mat<vaca Ba$na raihlao Aaho yaacaI jaaNaIva haoto AaiNa ‘mamaa%maa sava- BaUta%maa’ ho p`%yayaasa
yaoto . sava- caracarat Avaisqat Asalaolao caOtnya hoca ba`*ma yaacaI jaaNaIva ‘p`&anaM ba`*ma’ yaa mahavaa@yaanao
yaoto.
&anaXai>samaa$Zst<vamaalaaivaBaUiYat: È
Baui>maui>p`data yastsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 72 ÈÈ
Anvaya:–ya: &anaXai>samaa$Z: Êt<vamaalaaivaBaUiYat: Ê Baui>maui>p`data ca tsmaO EaI gaurvao nama: ÈÈ72ÈÈ
Aqa-:– jao &ana AaiNa Xai>var saarKoca Aa$Z Aahot Ê t<vamaalaonao ivaBaUiYat Aahot Êjao [h prlaaokIcao
sava- sauK ³tr´p`dana krtatca pNa maaoxasauKhI dotat %yaa EaIgau$Mnaa vaMdna Asaao. ÈÈ72ÈÈ
kovala&ana hI iXavaacaI imaraXaI Aaho.tr Xai> hI maayaa Aaho.sad\gau$ ho saaxaat\ prba`*ma AsalyaamauLo
*yaa daonhI gaaoYTI to do} Xaktat.t<vamaalaa mhNajao inavvaL &ana Êjao jaIvaalaa BavasaagaratUna par k$na
iXava<vaaXaI ek$p krto.[-Xaavaasya ]pinaYadat sau$vaatIlaa ?iYaMnaI KalaIla ivaQaana kolao Aaho.
ivaVacaaivaVaMca yastd\ vaodaoBayaMsah È
AivaVyaa maR%yauM tI%vaa- ivaVayaa|maRtmaXnauto ÈÈ
jaao ivaVa ³AQyaa%ma´ AaiNa AivaVa ³BaaOitk &ana´ yaa daonhI eki~tpNao jaaNatao tao AivaVocyaa
sahayyaanao maR%yaUvar maat k$na ÊivaVocyaa sahayyaanao AmaRt mhNajao ba`*ma p`aPt k$na Gaotao.
sad\gau$ ho Baui>mau>Ip`dayak Asatat karNa jaaopyMa-t iXaYya ba`*maBaavaat rahat naahI taopyMa-t ]drinavaa-
hasaazI %yaalaa ]Vaoga kravaaca laagatao.vastut: jaao pyMa-t doh Aaho tao pyMa-t kma- ATL Aaho.hIna
dIna saaQak naaqasaMp`dayaalaa AiBapòt naahI.AaiNa Baaoga tr savaMa-naaca Baaogaavao laagatat.pNa to Baaogatanaa
manaacaI ]<ama Avasqaa AsaNao hoca AiBap`ot Aaho.sauK du:K jar BaaogaayacaIca AahotÊtr tI hsatmauKanao
ÊQaIranao BaaogaavaIt hIca naaqapMqaacaI iXakvaNa Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 65
AnaokjanmasaMp`aPt–sava-kma-ivadaihnao È
svaa%ma&anap`BaavaoNa Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 73 ÈÈ
na gauraoriQakMt<vaM na gauraoriQakM tp: È
t<vaM &anaa%prM naaist Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 74 ÈÈ
mannaaqa: EaIjagaÙaqaao Ê mad\gau$is~jagad\gau$: È
mamaa%maa sava-BaUta%maa Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 75 ÈÈ
QyaanamaUlaM gauraomau-it: Ê pUjaamaUlaM gaurao: pdma\ È
maM~maUlaM gauraovaa-@yaM Ê maaoxamaUlaM gau$kRpa ÈÈ 76 ÈÈ
gau$raidrnaaidXca Ê gau$: prmadOvatma\ È
gaurao: prtrM naaist Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 77 ÈÈ
saPtsaagarpya-nt–tIqa-snaanaaidkM flama\ È
gauraorMiQa`pyaaoibaMdusahs~aMXao na dula-Bama\ ÈÈ 78 ÈÈ
Anvaya:–svaa%ma&ana p`BaavaoNa Ê Anaokjanmasamp`aPt–sava-kma-ivadaihnao Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 73 ÈÈ na
gaurao: AiQakM t<vaM Ê na gaurao: AiQakM tp: ʳgau$ p`d<a´ &anaat\ prM t<vaM naaist tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ
74 ÈÈ maÙaqa EaI jagaÙaqa: Ê mad\gau$: i~jagad\gau$: Ê mama Aa%maa sava- BaUta%maa tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 75 ÈÈ
QyaanamaUlaM gaurao: maUit-: ÊpUjaamaUlaM gaurao:pdma\ Ê maM~maUlaM gaurao: vaa@yaM Ê maaoxamaUlaM gaurao: kRpa ÈÈ 76 ÈÈ gau$:
Aaid: Ê Anaaid: ca Êgau$: prma dOvatM Êgaurao: prtrM naaist Ê tsmaO EaIgaurvao nama: ÈÈ 77 ÈÈ saPtsaagarpya-
nt–tIqa-snaana AaidkM flama\ È gaurao: AMiQa`pyaaoibaMdusahs~aMXao dula-Bama\ na ÈÈ 78 ÈÈ
Aqa-:– jao svat:cyaa Aa%ma&anaacyaa p`Baavaanao janmaanaujanmaaMcao³iXaYyaaMcao´pUva-kma- jaaLUna Taktat Ê%yaa
EaIgau$Mnaa namaskar Asaao.ÈÈ 73 ÈÈ gau$poxaa EaoYz t<va naahI Êgau$saovaopoxaa EaoYz tp naahI.gau$nao idlaolyaa
svaa%ma&anaapoxaa EaoYz Asao &ana naahI mhNaUna %yaa gau$dovaaMnaa namaskar Asaao.ÈÈ 74 ÈÈ maaJao gau$naaqa hoca
jagaacao svaamaI Aahot Ê maaJao sad\gau$ hoca itnhI laaokaMcao gau$ Aahot ʳ%yaaMcyaa kRponao malaa´maaJaa Aa%maaca
sava- BaUtmaa~acyaa Aa%myaaXaI ek$p Aaho ʳAXaI AWOtanauBautI AalaI´ %yaa gau$dovaaMnaa namaskar.ÈÈ 75 ÈÈ
gau$maUtI-cao Qyaana hoca sava-EaoYz Qyaana Êgau$pdaMcaa Qyaasa hIca sava-EaoYz pUjaa Êgau$Mcao vaa@ya haca sava-EaoYz
maM~ AaiNa gau$McaI kRpa haca maaoxa haoya.ÈÈ 76 ÈÈ gau$ hoca savaa-rMBaI Aahot Ê gau$Mcaa AarMBa &at
naahI.gau$ca sava-EaoYz dOvat Aahot Ê%yaaMcyaapoxaa EaoYz kuNaIhI naahI %yaa gau$dovaaMnaa namaskar Asaao.ÈÈ 77
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 66
ÈÈ saPt saagaraMcyaa
tIqaa-cao snaana–fla gau$Mcyaa pdkmalaaMcyaa eksahs~aMXa qaoMbaathI saulaBapNao imaLola.ÈÈ 78 ÈÈ
Pa`arbQa ÊsaMicat AaiNa iËyamaaNa yaa tIna gaaoYTI jaIvaalaa janmamaR%yaUcyaa caËamaQyao ifrvat Asatat.ho
rhaT gaaDgao qaaMbaivaNyaacao saamaqya- f> EaIgau$Mcyaa Aa%mabaaoQaamaQyao Asato.kma-fla ]pjataca %yaacaa naaXa
krNyaacaI yaui> saaMgaNao Ê p`arbQa BaaogaUna saMpvaayalaa madt krNao AaiNa Aa%ma&anaamauLo saMicat naYT haoNao ho
f> sad\gau$Mcyaa sva$pacaa baaoQa iXaYyaalaa k$na doNyaamauLo GaDtoÊmhNaUnaca gau$poxaa EaoYz t<va naahI.%yaa
gau$dovaaMnaa XatXa: namaskar.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 67
³laByato´ ÈÈ 83 ÈÈ dova ÊikÙr Ê gaMQavaa-: Ê iptr: Ê yaxacaarNaa:Ê maunaya: Aip gau$XauEauYaNao ivaiQama\ na
jaanaint ÈÈ 84 ÈÈ
Aqa-:– gau$ hoca ba`*maa ÊivaYNau va iXava ³Aqaa-t\ ]%p<aI isqait layaa%mak´
sava- jagat\ Aahot.gau$Mpoxaa EaoYz kaoNaIhI naahI mhNaUna gau$McaI pUjaa kravaI.
ÈÈ 80 ÈÈ gau$ Bai>naoca iva&anaacaa &anaasaiht laaBa haotao. gau$poxaa EaoYz kahI naahI.mhNaUna gau$maaiga-
yaaMcao QyaoyaÈQyaana gau$ hoca Asaavaot. ÈÈ 81 ÈÈ jyaa gau$Mpoxaa EaoYz kahIhI naahI Ê EauithI na [it cyaa
AaEayaanao jyaaMcao vaNa-na krtatÊ %yaa gau$McaI manaanao va vaacaonao ina%ya AaraQanaa kravaI. ÈÈ 82 ÈÈ gau$Mcyaa
kRponaoca ba`*maaÊivaYNau va iXava AapAaplaI kayao- krNyaasa samaqa- haotat.gau$saovaonaoca maaoxa imaLtao. ÈÈ 83
ÈÈ dova ÊikÙr ÊgaMQava- Ê iptr Ê yaxa Ê caarNa va mauina hohI gau$McaI yaaogya saovaa kXaI kravaI ho jaaNat
naahIt.ÈÈ 84 ÈÈ
mahahMkargavao-Na ÊtpaoivaVabalaainvata: È
saMsaarkuhravato- Ê GaTyaM~o yaqaa GaTa ÈÈ 85 ÈÈ
na mau>a dovagaMQavaa-: Êiptrao yaxaikÙra: È
?Yaya: sava-isawaXca Ê gau$saovaapra=\mauKa: ÈÈ 86 ÈÈ
Anvaya:– dovagaMQavaa-: Êiptr: ÊyaxaikÙra: Ê?Yaya: Êsava- isawa: ca Ê gau$saovaapra=\mauKa: maha–AhMkargavao-
Na ÊtpaoivaVabalaainvata: Ê saMsaarkuhravato-Ê GaTyaM~o yaqaa GaTa: na mau>a:³Bavaint´ ÈÈ 85Ê86 ÈÈ
Aqa-:– dova ÊgaMQava- Êiptr ÊyaxaikÙr Ê?iYa Êsava- isaw gau$saovaopasaUna ivanmauK Jaalao kI Êmaaoz\yaa AhMkaranao
Ba$na jaa}na Êtp ÊivaVa AaiNa ³tamasaI´ balaacyaa AiBamaanaanao saMsaaracyaa Kaola ivahIrIt rhaT–
gaaDgyaap`maaNao yaorJaara GaalaIt Asatat AaiNa mau> haot naahIt. ´ ÈÈ 85Ê86 ÈÈ
Xlaaok ËmaaMk 84 maQyao Ê maanavaapoxaa vairYz maanalyaa gaolaolyaa dovaaid [tr yaaoina Ê gau$Mcaa yaqaayaaogya maana
raKUna %yaaMcaI saovaa kXaI kravaI ho jaaNat nasalyaamauLo Ê sva–saamaqyaa-var Avaastva ivaXvaasaUna jao mau#ya
p`aPtvya saayaujya maui> %yaapasaUna dUr rahatat AaiNa sava-saamaanya manauYyaap`maaNao janma maR%yaucyaa carkat
ipcat rahatatÊ %yaacao idgdXa-na kolao Aaho.dovaaid [tr yaaoina yaa maanavaacyaa tulanaot Amar maanalyaa jaat
Asalyaa trI %yaaMnaahI marNa Aaho.dasabaaoQaacyaa samaasa ek dXak 4 maQyao yaacao vaNa-na Aalao Aaho to
phavao.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 68
QyaanaM EauNau mahadoiva Ê savaa-naMdp`dayakma\ È
sava-saaO#yakrM ina%yaM Ê Baui>maui>ivaQaayakma\ ÈÈ 87 ÈÈ
Anvaya:– ho mahadoiva Êsava-–AanaMdp`dayakma\ Ê ina%ya sava-saaO#yakrM Ê Baui>maui>ivaQaayakM Ê QyaanaM EauNau ÈÈ
87 ÈÈ
Aqa-:– ho mahadoiva savaMa-naa AanaMd doNaaro Ê sava-kaL saaO#ya p`dana krNaaro Baaoga AaiNa maaoxa p`aPt k$na
doNaaro gau$–Qyaana saaMgatao to eok.ÈÈ 87 ÈÈ
yaismansaRiYTisqaitQvaMsa–inaga`hanauga`ha%makma\ Ê
kR%yaM pMcaivaQaM XaXvad\Baasato tM namaamyahma\ ÈÈ 94 ÈÈ
Anvaya:– yaismana\ saRiYT Ê isqait Ê QvaMsa Ê inaga`h–Anauga`ha%makM Ê pMcaivaQaM kR%yaM XaXvat\ Baasato Ê tM gau$M
AhM namaaima ÈÈ 94 ÈÈ
Aqa-:– jyaaMcyaa izkaNaI saRYTIcaI ]%p<aI Êisqait Êlaya tsaoca kRpa krNao va Aava$na QarNao hI paMca
p`karcaI kayao- satt va XaaXvat idsatat ³Baasatat´ %yaa ³sad\gau$Mnaa´ maI namana krtao. ÈÈ 94 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 71
haoNao ho [qao laxaat zovaavayaasa hvao.EaIgau$Mcao maaozopNa samajaayalaa %yaaMcyaaXaI ek$pta saaQaNao AavaXyak
Asato.sad\gau$Mcyaa zayaI AsaNaaáyaa pòma AaiNa ka$NyaBaavaamauLo ho Xa@ya haoto.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 73
gau$MnaI saaMigatlaolyaa maagaa-nao saaQanaa kolyaasa gau$MkDIla &ana iXaYyaamaQyao saMËimat haoto.gauraostu maaOnaM
vyaa#yaanaM È iXaYyaastu iCÙsaMXayaa: ÈÈ ho XaMkracaayaMa-cao vacana p`isawca Aaho.(a maagaa-naoca manaacaI XauwI
haoto.mana Xauw JaalyaaiXavaaya prmaaqaa-caI KrI vaaTcaala sau$ca haot naahI.AgadI AsaMp`&at samaaQaI
laagalaI trI %yaatUna baahor Aalyaavar mana jar prt saaMsaairk gaaoYTIca caGaLNaar Asaola tr %yaacaa kaya
fayadaÆ mhNaUnaca ‘]<amaa sahjaavasqaa’ Asao saaMigatlao Aaho.tI p`aPt haoNyaasaazI manaacaI XauwI
AavaXyakca Aaho.Anyaqaa ‘mana vaZaya vaZaya Ê]Byaa ipkatlaM Zaor’ AXaI Avasqaa hao}na jaa[-la.
mhNaUnaca svaamaI AmalaanaMd ‘sava- tuJao tuJao tuJao È kOsao hao[-la baa ro maaJao ÈÈ’ Asao mhNat Asat.sad\gauR$MXaI
vaacaa manaanao AXaI ek$pta saaQalaI tr QyaanaamaQyao kayaocaI ek$ptasauwa saaQato.Qyaana ÊQyaata AaiNa
Qyaoya ek$pca hao}na jaato.maga QyaanaalaahI EaIgau$ca basalao Aahot AXaI AnauBaUit yao} laagato.
Aa%ma$p AaiNa EaIgau$ ekca Aahot AXaI jaaNaIva haoto. saaQakaMcaa ina%yaaina%ya ivavaok krtanaa naohomaI
gaaoMQaL ]Dtao.savaa-t saaopI yau>I mhNajao maR%yaUmauLo jyaacaI taTatUT haoto to sava- Aina%ya samajaavao.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 74
Anvaya:–ho mahadoiva ÊevaM Eau%vaa Êya: gau$inaMdaM kraoit Êsa: yaavaccaMd` idvaakraO GaaorM narkM yaait ÈÈ 101 ÈÈ
klpantk: yaavat doh: Êtavat\ evaM gau$M smarot\ È yaid svacCnd: Bavaot\Ê gau$laaopao na kt-vya: ÈÈ 102 ÈÈ
Aqa-:– ho mahadoivaÊ ho sagaLo eokUnahI jaao gau$McaI inaMda krtao Êtao saUya-
caMd` AsaopyMa-t Gaaor narkat jaatao. ÈÈ 101 ÈÈ klpaMtapyMa-t jarI doh
raihlaa trI taopyMa-t gau$Mcao smarNa kravao.Aa%ma&anaI Jaalaa trIhI gau$caa
%yaaga k$ nayao.ÈÈ 102 ÈÈ
yaa XlaaokaMmaQyao sad\gau$McaI inaMda krNaaáyaacaI kaya gat haoto to saaMigatlao Aaho. A&anaamauLo
Êgau$Mcyaa saamaqyaa-caI Aijabaat klpnaa nasalyaamauLo eKaVakDUna %yaaMcaI AnavaQaanaanao inaMda hao[-la tr
ekvaoL tI xamya zrola.AXaI Anaok ]dahrNao saMt cair~at vaacaayalaa È AnauBavaayalaa imaLtat.prMtu
qaaoDIfar saaQanaa JaalaI ÊkahI AitMid`ya AnauBava gaaMzIXaI gau$kRponao baaMQalao gaolao kI saaQak laaokoYaNaa
ÊdaroYaNaa AaiNa iva<aoYaNaa yaa saaQakalaa GasarivaNaaáyaa GasargauMDIvar Aa$Z haotat AaiNa %yaaMcaI AxarXa:
dud-Xaa haoto.gau$Mpoxaa AapNa EaoYz Aahaot AXaI Baavanaa haoto.mhNaUnaca ba`*ma&anaI Jaalaa trIhI ‘gau$laaop’
mhNajao gau$Mcaa %yaaga k$ nayao Asao saaMigatlao Aaho.ekda ba`*ma&ana Jaalao kI jyaa sad\gau$MmauLo ho saaQya
Jaalao %yaaMcyaa ivaYayaI Apar kRt&ta iXaYyaacyaa manaat icarMtna vaasa krtoca.AaiNa maga &anaoXvarImaQyao
maa}laIMnaI vaNa-na kolyaap`maaNao %yaacyaakDUna gau$stvana AapaoAapca GaDto.gau$stvanaamaQyaoca %yaalaa
Qanyata Ê kRtaqa-ta vaaTto. p.pU.XaMkracaayaMa-cao ek vacana Aaho. ‘BaavaaWOtM sada kuyaa-t iËyaaWOtM na
kih-icat\ ’ ba`*masaaxaa%kar JaalyaavarhI gau$MXaI WOtbauwInaoca vaagaavao.ba`*ma&anaanao jarI sava- Baod imaTlao trI
vyaavahairk patLIvarcao Baod imaTvaU nayaot.itqao gau$ AadrNaIya vyai> va iXaYya nama` ha Baod paLavaa. ‘
samaud`ao ih trMga: @vaca na tarMgaao ih samaud`:’ ho laxaat zovaavao.t<vat:
Anvaya:– p`a&O: iXaYyaO: gaurao: Agao` kqaMcana huMkaroNa na va>vyama\ È kdacana Asa%yaM na va>vyama\ ÈÈ 103 ÈÈ
gau$M ‘%vaM’M kR%ya Ê ‘huM’ kR%ya Ê gau$M vaadt: inaija-%ya È sa: ArNyao inaja-lao doXao ba`*maraxasa: Bavaod\ ÈÈ 104 ÈÈ
Aqa-:– saU& AXaa iXaYyaaMnaI gau$samaaor kQaIhI ‘hMU’M Asaa haokar do} nayao.³sanmaana pUva-k pUNa- vaa@ya
baaolaavao.´tsaoca Asa%ya tr kdaiphI baaolaU nayao.ÈÈ 103 ÈÈ gau$Mnaa ‘Aro turo’ saMbaaoQaNao huMkaranao ]<ar doNao
Êvaadivavaadat %yaaMnaa ijaMkNyaacaa p`ya%na krNao yaa gaaoYTI kolyaasa tao iXaYya ijaqao paNaIhI imaLU Xakt
naahI AXaa ArNyaamaQyao ba`*maraxasa haotao. ÈÈ 104 ÈÈ
sava- gau$maaiga-yaaMnaI Aaplyaa )dyaavar kayama kao$na zovaavao Asao ho Xlaaok Aahot.maaJyaa phaNyaamaQyao
A&anaamauLo Ê gau$Mcao EaoYz%va na kLlyaamauLo ÊAnaok baabatIt %yaaMcyaaXaI hujjat GaalaNaaro iXaYya Aalao
Aahot.ka$NyaBaavaamauLo EaIgau$ %yaakDo dula-xa krtat ho Kro pNa %yaalaahI mayaa-da Aahot.Aaplyaa
A&anaacaI jaaNaIva JaalyaamauLoca AapNa gau$carNaaMcaa AaEaya kolaa Aaho ho ivasa$ nayao.
Aata gau$Mcao EaoYz%va dXa-ivaNaaro Xlaaok Aahot.%yaaMcao AvaXya manana kravao mhNajao EaIgau$Mcao EaoYz%va laxaat
yao}na %yaaMcaa ]pmad- caukUnasauwa AaplyaakDUna haoNaar naahI.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 76
Anvaya:– ho pava-it Êyaid mauinaiBa: Ê pÙgaO: vaa saurO: vaa Aip Xaaipt: Ê kalamaR%yauBayaat\ vaa Aip Êgau$:
rxait ÈÈ 105 ÈÈ gau$Xaapona saur AaV: ca AXa>a: ³sana\´ Êtqaa maunaya: ca AXa>a: ³sana\´ to XaIGaM̀ xayaM
yaaint È ³A~´ na saMXaya: ÈÈ 106 ÈÈ
Aqa-:– ho pava-it ÊmaunaI Êsap- ÊikMvaa dovaaMnaI jarI Xaap idlaa AaiNa maR%yaucao Baya Asalao trIhI gau$ iXaYyaacao
rxaNa krtao. ÈÈ 105 ÈÈ gau$XaapapuZo dovaaid maunaIMcao sauwa kahI caalat naahI va to ina:saMXaya naaXa
pavatat.ÈÈ 106 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 77
Aqa-:– gau$ to Aahot jao ina%ya Êinagau-Na inarakar prba`*maacaa ]pdoXa do}na jyaa p`maaNao ek idvaa dusaáyaa
idvyaalaa p`jvalaIt krtao %yaap`maaNao iXaYyaat ba`*maBaava p`gaT krtat ÈÈ109ÈÈ ³ Xlaaok ËmaaMk 102
varIla TIka phavaI.´
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 78
AMgauYzmaa~pu$YaM ÊQyaayatiXcanmayaM )id È
t~ sfurit Baavaao ya: Ê EauNau to kqayaamyahma\ ÈÈ 115 ÈÈ
Anvaya:– )id icanmayaM AMgauYzmaa~pu$YaM Qyaayat: t~ ya: Baava: sfurit Ê tM kqayaaima EauNau ÈÈ 115 ÈÈ
Aqa-:– )dyaat caotna AXaa Ê AMgaz\yaaevaZ\yaa pu$Yaacao Qyaana krtanaa jaao Baava sfurNa pavatao tao saaMgatao
ÊtU eok. ÈÈ 115 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 79
ba`*maacao XabdaMnaI krta yaoNyaasaarKo vaNa-na kolyaavarhI pava-tInao saamaanya saaQakaMcyaa ]warasaazI puZIla
p`Xna ivacaarlaa va iXavaanaohI %yaa p`Xnaacao ]<ar AitXaya saaoPyaa BaaYaot savaa-naa samajaola AXaa pwtInao idlao
Aaho.ho itnhI Xlaaok gau$cair~acyaa tMjaavar p`tImaQyao Aahot Asao vaO.kamatanaI mhMTlao Aaho.to A%yaMt
mah%vaacao AsalyaamauLo AapNa %yaaMcaa ivacaar krNaar Aahaot.
Paava-%yauvaaca Ê
ipNDM ikM tu mahadova Ê pdM ikM samauda)tma\ È
$patItM ca $pM ikM Ê etda#yaaih XaMkr ÈÈ
EaI mahadova ]vaaca Ê
ipNDM kuMDilanaIXai>: Ê pdM hMsamauda)tma\ È
$pM ibanduirit &oyaM Ê $patItM inarMjanama\ ÈÈ
ipNDo mau>a: pdo mau>a Ê $po mau>a varananao È
$patIto tu yao mau>asto Ê mau>a naa~ saMXaya: ÈÈ
pava-tI mhNaalaI Ê ho mahadova iPaMD Ê pd Ê $patIt tsaoca $p mhNajao kaya yaacao ivavarNa XaMkraÊ tumhI
malaa kravao.
mahadova mhNaalao Ê ipMD mhNajao kuMDilanaI Xai> Ê pd mhNajao hMsa $panao jaao ipMDat daKla Jaalaa tao Ê
XarIrsqa tojaacaa ibaMdU mhNajao $p AaiNa AMjanariht ³ivamala´ ba`*ma mhNajaoca $patIt haoya.
kuMDilanaI jaagaRtInao ipMD mau>Icaa laaBa haotao.
iPaMD Êpd AaiNa $p yaaMcaa Aqa- pava-tInao ivacaarlyaavar ipMD mhNajao dohamaQyao maUlaaQaar caËaBaaovatI
saaDotIna vaoZo GaalaUna basalaolaI BagavatI kMuDilanaI Ê jaI ijavaacaa ]war vhavaa mhNaUna Xai>$panao isqat
AahoÊ ijalaa ‘naagaacao iplao kuMkumao naahlao È vaLNa Gao}ina Aalao saojao jaOsao ’ AXaI ]pmaa yaaogaIraja &anaoXvar
maharajaaMnaI idlaI Aaho AaiNa jaI sahs~dlakmalaat ivarajamaana Asalaolyaa iXavaalaa BaoTNyaasa sadOva ]%sauk
Asato tI haoya. Pad mhNajaoo ‘ekao|hM bahusyaama\’ yaa [cConao ipMDamaQyao p`vaoXa kolaolaa prmaa%maa Ê$p mhNajao
XarIrsqa tojaacaa ibaMdU Êjyaacyaa yaaogaanao prt prmaa%myaacaI bahUt haoNyaacaI [cCaca flad`Up haoto tao AaiNa
$patIt mhNajao ivamala sa%yaacao jaIvaalaa &ana haoNao Ê jao kMuDilanaI jaagaRtI Jaalyaavarca haoto tI Avasqaa
haoya.kuMDilanaI jaagaRtI hI f> hzyaaogaanaoca saaQya haoto ha gaOrsamaja Aaho.sad\gau$McaI PaUNa- kRpa p`aPt
Jaalaolyaa saaQakacaI tsaoca Bagava%p`omaat PaUNa-pNao bauDUna gaolaolyaacaI kuMDilanaIsauwa ivanaasaayaasa jaagaRt
haoto.AaplyaakDIla sava- saMtaMcaI ]dahrNao yaa baabatIt baaolakI Aahot.t<vamasaI yaa mahavaa@yaacaa Aqa-
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 80
AapNa maagao baiGatlaaca Aaho.itqao tt\ AaiNa %vaM pdacaI Aisa pdanao GaatlaolaI gaaMz AaiNa yaoqaIla
pdipMDacaI gaaozI hI ekca Aahot.Aa%masva$pacao izkaNaI dohasaiht ivaXvaacaa Baasa naahIsaa haoNao
yaalaaca pdipMDacaI AaTNaI mhNatat ÊkarNa pd mhNajao prmapd AaiNa ipMD mhNajao dohaBaasa yaaMcao eo@ya
mhNajaoca Aakar inarakar ikMvaa dRYya AdRYyaacaohI eo@ya hao}na %yaa plaIkDIla jaI sa%ya AnauYzanasva$p
AnauBavajanya isqatI ]rto toca inarMjana sva$p.ekca sa%ya inarinaraL\yaa p`karanao saaMgata yaoto hoca Kro.
AXaa p`karo jaIva ba`*mamaya Jaalyaa naMtrcaI Avasqaa puZIla XlaaokaMmaQyao vaNa-na kolaI Aaho.Bagavat\
gaItotIla isqatp`& ksaa idsatao Êksaa vaagatao vagaOro vaNa-naaXaI saamya dXa-ivaNaaro ho Xlaaok Aahot.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 88
gau$pu~ao varM maUK-stsya isaQyaint naanyaqaa È
XauBakmaa-iNa savaa-iNa Ê dIxaava`ttpaMisa ca ÈÈ 151 ÈÈ
Anvaya:– gau$pu~: maUK-: varma\ È tsya savaa-iNa XauBakmaa-iNa ÊdIxaa va`t tpaMisa ca isaQyaintÈ na Anyaqaa ÈÈ
151 ÈÈ
Aqa-:– gau$pu~ ha maUK- Asalaa trI ³gau$Mcyaa maaha%myaamauLo´ %yaacaI dIxaa Ê
va`to tpaid kamao isawIsa jaatat.gau$saovak nasaNaaáyaaMnaa ho fL imaLt
naahI.ÈÈ 151 ÈÈ
gau$pu~ AaiNa maUK- ha vadtao vyaaGaat Aaho. EaIgau$MnaI jyaalaa Anauga`h doNyaasa yaaogya zrivalao tao maUK-
ksaa AsaU Xakola Æ kdaicat\ Aa%ma$paXaI saMlagna vhayacyaa p`ya%naat %yaacao vyavaharakDo dula-xya
JaalyaamauLo [traMnaa tao maUK- vaaTt Asaola.
Aasaarama p`tImaQyao ha Xlaaok KalaIlap`maaNao Aaho AaiNa taoca jaast yaaogya vaaTtao.
gau$maM~ao mauKo yasya tsya isaQyaint naanyaqaa È
dIxaa sava-kmaa-iNa isaQyaint gau$pu~ko ÈÈ
satt gau$smarNa krNaaáyaa gau$pu~acaI dIxaaid sava- kmao- fladÙp haotat.[traMcaI haot naahIt.
saMsaarmalanaaXaaqMa- ÊBavapaaXainavaR<ayao È
gau$gaItamBaisa snaanaM Ê t<va&: ku$to sada ÈÈ 152 ÈÈ
sa eva ca gau$: saaxaat\ Ê sada sad\ba`*maiva<ama: È
tsya sqaanaaina savaa-iNa Ê piva~aiNa na saMXaya: ÈÈ 153 ÈÈ
sava-Xauw: piva~ao|saaO ÊsvaBaavaaV~ itYzit È
t~ dovagaNaa: savao- Ê xao~o pIzo vasaint ih ÈÈ 154 ÈÈ
Aasanasqa: Xayaanaao vaa Ê gacC^MistYzna\ vadÙip È
AXvaa$Zao gajaa$Z: sauPtao vaa jaagaRtao|iPa vaa ÈÈ 155 ÈÈ
XauicaYmaaMXca sada &anaI Ê gau$gaIta japona tu È
tsya dXa-namaa~oNa Ê punaja-nma na ivaVto ÈÈ 156 ÈÈ
samaudò ca yaqaa taoyaM Ê xaIro xaIrM GaRto GaRtma\ È
iBaÙo kuMBao yaqaakaXastqaa%maa prmaa%maina ÈÈ 157 ÈÈ
tqaOva &anaI jaIvaa%maa Ê prmaa%maina laIyato È
eo@yaona rmato &anaI ya~ t~ idvaainaXama\ ÈÈ 158 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 89
evaMivaQa mahamau>: Êsava-da vat-to bauQa: È
tsya sava- p`ya%naona ÊBaavaBai>M kraoit ya: ÈÈ 159 ÈÈ
sava-saMdohrihtao Ê mau>ao Bavait pava-it È
Baui>maui>WyaM tsya Ê ijavhagaò ca sarsvatI ÈÈ 160 ÈÈ
Anvaya:– t%va&: saMsaarmalanaaXaaqMa- ÊBavapaaXainavaR<ayao Ê gau$gaIta–AmBaisa sada snaanaM ku$to ÈÈ 152 ÈÈ
ya: sada sad\ba`*maiva<ama: Êsa eva saaxaat\ gau$: È tsya savaa-iNa sqaanaaina piva~aiNa Ê na saMXaya: ÈÈ 153 ÈÈ
AsaaO sava-Xauw: Ê piva~: ÊsvaBaavaat\ ya~ itYzit t~ xao~o Ê pIzo savao- dovagaNaa: vasaint ih ÈÈ 154 ÈÈ
XauicaYmaana\ sada &anaI Ê gau$gaIta japona tu Ê Aasanasqa: Xayaana: vaa Ê gacCna\ itYzna\ vadna\ Aip Ê
AXvaa$Z: Ê gajaa$Z: Ê sauPt: vaa jaagaRt: Aip vaa Ê tsya dXa-namaa~oNa ³eva´ punaja-nma na ivaVto
ÈÈ155Ê156 ÈÈ samaudo` ca yaqaa taoyaM Ê xaIro xaIrM ÊGaRto GaRtma\ Ê iBaÙo kuMBao yaqaa AakaXa: tqaa Aa%maa
prmaa%maina ÈÈ 157 ÈÈ tqaOva &anaI jaIvaa%maa Ê prmaa%maina laIyato È &anaI ya~ t~ idvaainaXama\ eo@yaona rmato
ÈÈ 158 ÈÈ ³ho´ pava-it ÊevaMivaQa: bauQa: mahamau>: sava-da vat-to È ya: sava- p`ya%naona tsya BaavaBai>M kraoit
³sa:´ sava-saMdohrihtao Ê mau>ao Bavait È tsya Baui>maui>WyaM ³sahjaM BavaitÈ´ Êijavhagao` ca sarsvatI
³vasaitÈ´ ÈÈ 159 Ê160 ÈÈ
Aqa-:– t<va jaaNaNaara XahaNaa maaNaUsa saMsaaracaa mala naYT vhavaa va saMsaaracao paXa dUr vhavaot mhNaUna yaa
gau$gaIta$pI jalaamaQyao snaana krtao.ÈÈ 152 ÈÈ jaao ina%ya ba`*maacyaaca &anaanao pirpUNa- Asatao taoca saaxaat\
gau$ haoya.tao rahatao tI sava- sqaanao piva~ Asatat yaat saMXaya naahI. ÈÈ 153 ÈÈ tao sava-taoprI Xauw va
piva~ Asaa gau$ jaoqao svaaBaaivakpNao vaasa krtao %yaa xao~at ikMvaa pIzsqaanaI sava- dovagaNa Aqaa-tca
inavaasa krtat. ÈÈ 154 ÈÈ gau$gaItocao pzNa krNaara Xauw AacarNaacaa &anaI manauYya basalaolaa Asaao
Êinajalaolaa Asaao Ê caalata Asaao Ê ]Baa Asaao Ê baaolat Asaao ÊGaaoDa ikMvaa h<aI yaavar basalaolaa Asaao Ê
Jaaoplaolaa Asaao vaa jaagaRt Asaao Ê %yaacyaa nausa%yaa dXa-naanaohI manauYyaacaa punaja-nma TLtao. ÈÈ 155Ê156 ÈÈ
jasao paNaI saagarat ivalaIna haoto ÊdUQa dUQaat va tUp tupat imasaLto ÊvaogavaogaL\yaa GaTatlao AakaXa jasao
ekca Asato tsao Aa%mao prmaa%myaasaI ekijanasaI Asatat.ÈÈ 157 ÈÈ tsaaca Aa%ma&anaI jaIvaa%maa
prmaa%myaat ivalaIna Asatao. tao ijaqao kuzo Asaola itqao saamarsyaamauLo AanaMdat Asatao. ÈÈ 158 ÈÈ ho pava-
tI AXaa p`karo ivadohmau> &anaI naohomaI vaagatao.%yaa maha%myaacaI jaao p`ya%napUva-k sad\Baavanaonao Ba>I krola
tao sava- p`karcao saMXaya naYT hao}na mau> hao[-la tsaoca Baaoga va maaoxa %yaalaa sahjasaulaBa AsatIla Ê %yaacyaa
ijaBaovar sarsvatI naacaola. ÈÈ 159Ê160 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 90
Anaona p`aiNana: savao- Ê gau$gaItajapona tu È
sava-isaiwM p`aPnauvait Ê Baui>M maui>M na saMXaya: ÈÈ 161 ÈÈ
sa%yaM sa%yaM puna: sa%yaM Ê QamMa- saaM#yaM mayaaoidtM È
gau$gaItasamaM naaist Êsa%yaM sa%yaM varananao ÈÈ 162 ÈÈ
ekao dova ek Qama- Ê ekinaYza prMtp È
gaurao: prtrM naanyaÙaist t<vaM gaurao: prma\ ÈÈ 163 ÈÈ
maata Qanyaa ipta Qanyaao Ê Qanyaao vaMXa: kulaM tqaa È
Qanyaa ca vasauQaa doiva Ê gau$Bai> saudula-Baa ÈÈ 164 ÈÈ
XarIrimaind`yaM p`aNaXcaaqa-: svajanabaaMQavaa: È
maata ipta kulaM doiva Ê gau$rova na saMXaya: ÈÈ 165 ÈÈ
AaklpM janmanaa kaoT\yaa Ê japva`ttp:iËyaa: È
t%savMa- saflaM doiva Ê gau$saMtaoYamaa~t: ÈÈ 166 ÈÈ
ivaVatpaobalaonaOva Ê maMdBaagyaaXca yao nara: Ê
gau$saovaaM na kuva-int Êsa%yaM sa%yaM varananao ÈÈ 167 ÈÈ
ba`*maivaYNaumahoXaaXca Ê dovaiYa-iptRikÙra: È
isawcaarNayaxaaXca Ê Anyao|ip maunayaao janaa: ÈÈ 168 ÈÈ
gau$Baava: prM tIqa-manyatIqMa- inarqa-kma\ È
sava-tIqaa-EayaM doiva Ê pada=\gauYzM ca vat-to ÈÈ 169 ÈÈ
japona jayamaaPnaaoit Ê caanaMtflamaaPnauyaat\ Ê
hIna kma- %yajansavMa- Ê sqaanaaina caaQamaaina ca ÈÈ 170 ÈÈ
]ga`QyaanaM ku@kuTsqaM Ê hInakma-flap`dma\ È
gau$gaItaM p`yaaNao vaa Ê saMga`amao irpusaMkTo ÈÈ 171 ÈÈ
japto jayamaaPnaaoit Ê marNao maui>dayakma\ È
sava-kma- ca sava-~ Ê gau$pu~sya isaQyait ÈÈ 172 ÈÈ
[dM rhsyaM naao vaacyaM Ê tvaagaò kiqatM mayaa È
saugaaoPyaM ca p`ya%naona Ê mama %vaM ca ip`yaai%vait ÈÈ 173 ÈÈ
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 91
svaaimamau#yagaNaoXaaidivaYNvaadInaaM ca pava-it È
manasaaip na va>vyaM Ê sa%yaM sa%yaM vadamyahma\ ÈÈ 174 ÈÈ
AtIva p@vaica<aaya ÊEawaBai>yautaya ca È
p`va>vyaimadM doiva Ê mamaa%maaisa sada ip`yao ÈÈ 175 ÈÈ
ABa>o vaMcako QaUto- ÊpaKNDo naaistko naro È
manasaaip na va>vyaa Ê gau$gaIta kdacana ÈÈ 176 ÈÈ
Anvaya:– Anaona gau$gaItajapona tu savao- p`aiNana: sava-isaiwM Ê Baui>M maui>M ca p`aPnauvaint Ê na saMXaya: ÈÈ 161 ÈÈ
ho varananao sa%yaM sa%yaM gau$gaItasamaM³ikM Aip´ na Aist È saaM#yaM QamMa- mayaa ]idtM sa%yaM sa%yaM puna: sa%yaM ÈÈ
162 ÈÈ ³gau$: eva´ ek: dova: Êek: Qama-: Ê ek: inaYza Ê prMtp:³Aist´ È gaurao: prtrM na Anyat\ Ê
gaurao: prM\ t<vaM na Aist ÈÈ 163 ÈÈ ³ho´doiva ³gaurao:´ maata Qanyaa Êipta Qanya: Ê kula vaMXa: tqaa Qanya: È
vasauQaa ³Aip´ Qanyaa Ê gau$Bai> saudula-Baa ³Aist´ ÈÈ 164 ÈÈ ³ho´ doiva Ê XarIrM Ê [ind`yaM Êp`aNa: Aqa-:
svajanabaaMQavaa: ca maata Ê ipta ÊkulaM Ê gau$: eva Ê na saMXaya: ÈÈ 165 ÈÈ ³ho´doiva Ê gau$saMtaoYamaa~t:
AaklpM janmanaa kaoT\yaa: Ê japva`ttp:iËyaa: t%savMa- saflama\ È ³Bavait´ ÈÈ 166 ÈÈ ³ho´ varananao Ê yao
nara: ivaVatpaobalaona eva maMdBaagyaa: ³%ao´ nara: Ê gau$saovaaM na kuva-int Êsa%yaM sa%yama\ ÈÈ 167 ÈÈ ba`*maa Ê
ivaYNau ÊmahoXaa: ca Ê dova Ê?iYa ÊiptR ikÙra: Ê isaw ÊcaarNa Êyaxaa: ca Ê Anyao Aip maunaya: janaa: ³tqaa
eva saint´ ÈÈ 168 ÈÈ ³ho´doiva Ê gau$Baava: prM tIqMa- ÊAnyatIqMa- inarqa-kma\ È sava-tIqaa-EayaM ³gaurao:´
pada=\gauYzM ca vat-to ÈÈ 169 ÈÈ sava- hIna kma- %yajana\ ÊAQamaaina sqaanaaina ca ³%yajana\´ japona jayaM AaPnaaoit
È ca AnaMtflaM AaPnauyaat\ ÈÈ 170 ÈÈ ku@kuTsqaM ]ga`QyaanaM hInakma-flap`dma\ ³%yajaot\´È saMga`amao Ê irpusaMkTo Ê
p`yaaNao vaa gau$gaItama\ ³pzot\´ ÈÈ 171 ÈÈ gau$pu~sya japto ³japt:´ jayaM AaPnaaoit È marNao maui>dayakma\
³Bavait´È sava-~ sava-kma- isaQyait ÈÈ 172 ÈÈ mama %vaM tu ip`yaa [it [dM rhsyaM tva Agao` mayaa kiqatma\ È
p`ya%naona ca saugaaoPyama\ È vaacyaM na: ÈÈ 173 ÈÈ ³ho´pava-it Ê svaaimamau#yagaNaoXa Aaid ÊivaYNau AadInaaM Ê manasaa
Aip na va>vyaM È sa%yaM sa%yaM Ahma\ vadaima ÈÈ 174 ÈÈ ³ho´doiva Êsadaip`yao ³%vaM´ mama Aa%maa Aisa È AtIva
p@vaica<aaya ÊEawaBai>yautaya ca È [dM p`va>vyama\ ÈÈ 175 ÈÈ ABa>o Ê vaMcako Ê QaUto- ÊpaKNDo Ênaaistko naro
Ê gau$gaIta manasaa Aip kdacana na va>vyaa ÈÈ 176 ÈÈ
Aqa-:– yaa gau$gaItocyaa pzNaanao sava- laaok sava- isawI ÊBaaoga AaiNa maaoxa p`aPt krtIla yaat saMXaya
naahI.ÈÈ 161 ÈÈ ho saumauKI KraoKrca gau$gaItosamaana Anya kaMhIhI naahI ho maI iWvaar saaMgatao.maI ha saaM#ya
Qama-ca p`gaT kolaa Aaho Êho hI i~vaar sa%ya Aaho. ÈÈ 162 ÈÈ gau$ haca ek dova Ê ek Qama- Ê hIca ek
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 92
inaYza AaiNa hoca ]<ama tp haoya.gau$poxaa EaoYz Asao Anya kahI naahI . gau$poxaa EaoYz t<va dusaro
naahI. ÈÈ 163 ÈÈ ho doiva ÊAsaa gau$ jyaa vaMXaat janmalaa tao vaMXa Ê to kuL Ê %yaacaI maata Ê ipta ÊhI sava-
Qanya haot.tsaoca hI pRqvaIhI Qanya Aaho.gau$Ba>I hI A%yaMt dula-Ba Aaho.ÈÈ 164 ÈÈ ho doiva ÊXarIr Ê
[Mid`yao Êp`aNa Êpu$Yaaqa- Ê AaPtjana ÊbaMQauvaga- Êmaata Êipta Êkula ho sava- kahI gau$ca Aaho ÊyaaMt saMXaya
naahI.ÈÈ 165 ÈÈ ho doiva ÊkovaL gau$ saMtuYT Jaalaa trI kaoT\yaavaQaI janmaat kolaolyaa jap Êva`to Êtp yaa
iËyaa sava-cyaa sava- safla haotat. ÈÈ 166 ÈÈ ho saumauKI ÊivaVa AaiNa tpacyaa baLavar gava- krNaaro jao dudO-
vaI laaok Asatat Êtoca gau$saovaa krIt naahIt hoca Kro Aaho.ÈÈ 167 ÈÈ ba`*maa Ê ivaYNau ÊmahoXa Ê dova Ê?iYa
Êiptr ikÙr Ê isaw ÊcaarNa Êyaxa va Anya maunaI AaiNa manauYya yaaMcaIhI hIca isqatI Aaho. ÈÈ 168 ÈÈ ho
doiva Êgau$Mcyaa izkaNaI Eawa zovaNao hoca savaao-cca tIqa- haoya. Anya tIqao- inarqa-kca Aahot.sava- tIqaMa-caa
AaEaya EaIgau$Mcyaa payaacyaa AMgaz\yaaXaIca Asatao.ÈÈ 169 ÈÈ sava- vaa[-T kmaMa-caa va sava- vaa[-T sqaanaaMcaa
%yaaga k$na jap kolyaasa jaPa krNaaáyaasa ivajaya va Amayaa-d flaaMcaa laaBa haotao. ÈÈ 170 ÈÈ kaoMbaDa
vaahna AsaNaaáyaa ]ga` dovataMcao Qyaana ³k$ nayao´.hIna kmaa-cao fla hInaca Asato.yauwarMBaI
ÊprcaËacyaavaoLI ikMvaa p`vaasaalaa inaGatanaa gau$gaItocaa paz mhNaavaa.ÈÈ 171 ÈÈ gau$pu~anao jap kolyaasa
³rNaat´ jaya imaLola ʳrNaat´ maR%yau Aalyaasa maaoxa imaLola.sava-~ sava- kmao- saufla haotIla.ÈÈ 172 ÈÈ malaa
tU ip`ya Aahosa mhNaUnaca ³ho pava-tI´ ho rhsya maI tulaa saaMigatlao.pNa ho p`ya%napUva-k gauPt zova.ÈÈ 173 ÈÈ
ho pava-tI Êkait-ksvaamaI ÊgaNaoXa ÊivaYNau Aaid dovaaMnaahI ho saaMgaNyaacao manaat doiKla AaNaU nakaosa. ÈÈ 174
ÈÈ ho dovaI ÊtU maaJaI ina%yaip`yaa va Aa%maaca Aahosa.jyaacao ica<a ivavaok vaOragyaaid saaQana catuYTyaanao
pirp@va Jaalao Aaho va jaao Eawa AaiNa Ba>I yaaMnaI yau> Aaho Ê%yaalaaca f> ho saaMgaavao.ÈÈ 175 ÈÈ
Ba>IhIna Ê fsaivaNaara ÊQaUt- Ê paKMDI va [-Xvaravar Eawa nasaNaara AXaa manauYyaalaa hI gau$gaIta
saaMgaNyaacao manaathI AaNaU nakaosa.ÈÈ 176 ÈÈ
[it EaIskMadpuraNao ]<arKNDo [-Xvarpava-it saMvaado gau$gaIta samaaPta ÈÈ
ÈÈ EaI d<aa~oyaap-Namastu ÈÈ
skaMdpuraNaacyaa ]<arKMDatIla [-Xvar–pava-tI saMvaad$pI gau$gaIta yaoqao samaaPt JaalaI.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 93
]psaMhar
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 95
gau$iXaYyaprMpra
Amalasaut
³Ainala baoDokr´
2 saPToMbar 2004
³saMkYTI catuqaI-´
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 96
ÈÈ p.pU.sad\gau$ svaamaI AmalaanaMd-poNa ÈÈ
Amalasaut
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 97
skMdpuraNaaMtga-t EaI gau$gaItovar saaxaopanao ilaihlaolyaa BaaYyaavar ilaihtaMnaa Qanyata vaaTt Aaho.EaI
gau$kRpocaa vardhst laaBalaolyaa va AYTavaË gaItosaar#yaa gahna vaodantpr gaM̀qaavar BaaYya ilaihlaolyaa EaI
Ainala baoDokr *yaaMcaa ha gaM̀qa saaMp`daiyak va ivacaarvaMt *yaa daoGaaMnaa saarKaca ]pyau> Aaho yaat XaMka
naahI.
EaI Ainala baoDokr (aMnaI saMihtocaa Aqa- kirtaMnaa AnvayaÊAqa- va EaI gau$kRponao saucalaolao BaaYya (a tIna
straMcaa ]pyaaoga kolyaanao tao KUpca saulaBa Jaalaa Aaho. saMtvaa=maya va ]pinaYado (aMcaa jaagaaojaagaI
]pyaaoga kolyaanao to spYTIkrNa Xaas~Xauw Asalyaacao laxaat yaoto.prmaaqa-maagaa-tIla ivakRt $ZIMcaI caID
sakarNa Aaho yaat XaMkaca naahI.tI jaagaaojaagaI vya> JaalaI Aaho.%yaatUnaca p`ixaPtasaMbaMQaI kaMhI ivacaar
maaMDlao gaolao Aahot.sava-ca gaM̀qa AiQakarI saaQakanao vaacaUna kRtaqa- vhavaoÊ AiQakar nasalaolyaanao
gaM̀qaaQyayanaanao pòrNaa Gao}na AiQakar vaaZvaavaa hI ivanaMtI.
Da^.EaIkRYNa.d.doXamauK.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 98
p.pU.svaamaI AmalaanaMdaMcaI AartI sad\gau$ Aaplyaa iXaYyaaMcaI prmaaqa-maagaa-var kXaI p`gatI k$na Gaotat
ho dXa-ivaNyaasaazI mau_ama CaplaI Aaho.
ÈÈ EaI gau$gaIta-AmalaBaaYya ÈÈ 99