เแเยู^

ปรสุ-มจารึกวคพระเช^พน

เฟิ)

ฑํพวกยทกลชน

พืมพ็๋ในงานพระศพ
)

พระวิมาดาเธฮ กรมพระสุทธาสินนาฎ 1'ยมหาราชปดิวร"ดา

โรงพิมพโสภณพิพรรฒธนากร
 *
4

/' -'ไ'

- /3331
 สารบาญ
หมวดประวฅวํด
ด โคถงดนเร์องการปฎิด์งวิเรณ์วดืพระเชตุพน หนา *1

๒ โคลงบอกด^นการปฐิส์*งืวิเรณ*^ ({ป (5า

หมวดวรรณคด
ต จารกฅำราฉนท็วรรณพฤติ

๒ จารกฅำราฉํนืทมาตราพฤติ

๓ จาร้กตำราเพลงยาวกลบท ชุ^ 1ฌ

จารกตำราโคลงกลบท ๓๐^

& จารกโคลงภาพเรืองรามเกึ้ยรติ 55 ๓®) (5^

หมวดสุภาสิต
ต จารืกฉํนืทกฤษณาส์อนนอง 55 ๓^

๒ จารืกฉํนทพาถํ่ชื่อนนอง 55 ๓''0(7^

๓ จารืกร่ายชื่ภาชื่ฅพระร่วง 55 ๓ฟ่๒

(1 จารืกฉนท*ปฤชื่นาอ'ษฏาพานร 55 ๓สร่๗

& จารืกโคลงโลกนิติ 55 ๓0

หมวด ทำเนยบ
ด จารืกโคลงภาพกนต่างภาษา 55 (5^

หมวดอนามัย
ต จารืกโคลงภาพฤษึ๋ด่ดฅน 55 เ^ส่^

๒ จารืกฉนมัโพชิบาทมั ^'' เอา

 ประชุมทร็๋กว้คพ:ะเช^พน

โคลงดใ4เรองปฎิสิงขรณ์วํดพระเชตุพน

พระนพนซ์กรม'ส์มเดํ่จพระปรมานุชิฅชโนรข้

นม^ถ รตน^,กยสุส
คํรํ่ค้ภ'ส์นทรส์วํพิพ'ฒนพิพิชกุณ วบถยบุญญา'ธฤก

กร้กทิวขาษฅร (1รึ้อโยทขเยคํภพ ค้บแขวงแควนแผ่น'ส์ยาม งาม

พระ'ส์า'ส์นอฬาร ปานปางบุพพบุรินทร บดินทราโ?^เกราช ร"งเริม

เส์าส์นอำรง ผดุงชินบุตร'ส์ทขเพคํ พรหมจรรเยคํพฤติเพึ้ยร เรึ้ยน

ร'ส์ปีรรม'คณ^'ชร พูนพิขทิ?เวิบช้นา ก็'ด'ส์มาชิญาณยิง ก็กษาสิง

'สามช้มรรถ เจริญจรญจรํสโอภาษ พ่างภาณมาก็'สร'ทิกาถ งาน

สา'สนปถํมืภก ยกยอก็กดสาสงฆ์' องก'อดิก็วรท์านก ปลกพิริย

ผองผนวชสร้าง ปถางปรบเกษทกเบอง เปถองหาญหามขามยก็

ปลดทฤษ3มานะ ปถะโอห'ง์ต^ใหญ่ ไปถ่ปองเบ็่นบจจนก ปดอด

ก็กสมามอบ ปดอบขอขนเขตคแขวง แปลงอ่อนออกอวยองค์'

ปลงเบ็นขยิซึ่วามก็ร้ ปลดกำเดาแดราษฏร ปราก็อาดรปริดเปรม

เขษมสขารมเยก็ เกษตรใพก็พเพยบไผท ไกษยพิบติปรวนแปร

กระแสพรรษาน่าชุก ทกขทวยขเรก็บำราก็ ทาสภูเกํ้อกอปบุญ

วฒคณอาจณ ถวถกก็ถก็ลทาน ทวารไตรเตริยบสุ'จุริฅ ร'งืเรข

กิจสกชรรม'' ร'งืสรรก*สรรพสิงสว'สด ร'งสฤษฏิร'ตินไตรยประณาม

(ๆ
3^ท้าษคามชิโนวาท ตํทธรรมส์า'ส์น์เค้าวนา ฅํร้ทืชาค้รณะ

ถฅค้มมาทฤษฐํ่ เค้ถึ้ยรเบญจ!ค้ตะธำรง จำนงอุโ

จำแนกทานเนองนิตย็' จำนองจิฅต์ภาวนา ครกคราหาเช่นชอบ ตริ

รบอบค้คยธรรม*' เขตค*ขนธนฤภไเพานพนค้ข ร]ๅคระหถบหจำอริง

เอิกเขษม ๆ]

บาทกุญชร

© ทวยไทยไขษยทุกข์ย้น เค้ยมค้กล เกษตรเสิ่ย

ต่างชั้นค่างชมเปรม ปรากเกร็า

พระเกึ้ยรติเกริกภูวดต เดองยก ยงพ่อ

ทกแหต่งทกเหจำตวน เจํองกุๅ ๆ

® พระผดุงธรรมฑกจำ ขริติยวริร แค้วงเอย

องจํค้ทริ!นจกัรพรรดิกอ ต่ทริว

อธรรมอค้ฅยค้จํด ค้ถะถะ จํวงแส่

บาปย้ร่างบญส์รริงอกรริว คร่นกรา *1

ทามํ
^ หฤทโ]อากระแท"" ทานแจก จ่ายฤๅ

นองเนกนิกรประชา ชาติไร'"
ทกวาระจำแนก เนื้องนิตย*' นาพ่อ

ภครพริ]รจํชืเมุให'ถว์น ทริชน •ง

สลํ
^ เบญจ?1ถทรงค้ฤษฏค้อง เค้พย์นพทธ กาถนา

บาปเบึอฤๅรางรกน ขาดแท
 กา

เบญจาวิ‘ธเ01๙^'ด ค้งบระง*บ เหอดเส่ย

ท^ฑจวิฅเวนแว'" ว่างงาม ช

ปริจฺจาคํ

@ บวิจาก'ส์ร!พทร้พยข้ฑ้ง ค้งั๓ รามฤๅ

บูชิคชินส์าท้น'^ค้าม ค้งแก'ว

ประกอบประการนา นุประเภท พรรณพ่ถ

เพราะพระทํยไท๎แผว ผ่องญาณ "1

อาชชวํ
**

^ พระพร'อมอชเหศมต่าง มตายกด กำเอย

© า 'เ ใ
ฅรงเฅรยบไฅรทวารค้รพ ค้บซร'อง

ค้าเฑจเผด็จเปลองป'สด ไปต่โทษ แถตงแส่

ค้งค้'คยํหร'ช้พร'องต่อย ถ่องชรรม'' ท

มททวํ

@ มโเ‘ธมาโนชนอม ในนิกร ซนนา

โผอนโอบอนุเคราะหค้รรพ ค้*ฅ์ว'ถ'วน

ทานเทยบเท่าบิดร ดาลมน้ค้ อ่อนเอย

โนดน์ย์ลโวนเออ อดออม ๆ

ต!]
^ ค้“งืวรปฎิบ"ศเบอง โบค้ถ ค้สแส่

มาค้ละแปดถื้อถนอม ถน้ดค้ร'าง

เบญจอ่^จ*ฅรท ทินดบิ เพื่ญพ่อ

บก]/ถะค้กรงอาร ออกทรง ว
 อโกธํ

@ หฤทไเรำง่บราย ราคึ้ ของแด่

มตายโทษพิโรชปตะปตง ปถดปถำง

เจริญจิฅฅมิตรไมตรึ้ ครองคํข พ่ฅืวนา

ทิคํทคํจรดถวนมตำง มถะเวร 1

อวหสณฺจ

^ กรณานำทุกข์ทง โรยรา ราษฐร‘ฤๅ

ทกถนของชรเณนทร'' หน่ายรอน

บฌยพบบฑา ทวเขฅคํ' ข'ณฑเ๘ย

เวนวิหิงข์ขอนขง ขุ่นแด ว

ขนต ข

^ อชิวา^น่นฤเมรคน ขนศ ฅํ้ง์นา

ดำฤษณวิโรขแกตกตื้น เกตึ่ยกต*า

เย็นยิงมฤฅยวาร รเส์โส์รจ 'ส์ฅ์ว*ฤๅ

ชุ่มชึ่นชอกชํ้าแผ็ว ผ่องกระมถ •1

อยิโรธนํ

โบราณรึ้คโหดรํ้อ ราชนํคิ พนพ่อ

๏
^

ทรงประพฤห๊ยลยิน เยิยงก

บเพยนบแผกผิด พจนคำช้ฅร เต้บแ!]

กิจกอบ่ชอบนื้นน หน่งเพรง ว
® ไบเวนวขภชทํ้ง์ ท(1ชรณ่ ถ?นนา .

ปฎิบ้ตท่วเลบงบรพ'' แบบไว^

ข้งเกภะหเอนกอใ!นฅ็' เนื้องนาก ราฤๅ

เสํงกฤหพ?!ดุไท็คง แค่งค้รรค่

สสุสเมธํ

@ โดชนจน!]ากค้น ค้รรพพ? ดนา

แกถนคู่โคไถชํญญ็' ทวใ2^

ขแจกชจ่ายจ? จวบออก ผลเอ'ย

ค้บค้วนหนื้งนนไค้ร"" โค้'ฉาง ฯ

ปุริสเมธํ

@ เค้นางก*!,นื้องนอกถ?น
ถงค้นม โนเส่ย
บหนงค้องปางนบ เนื้องกร*ง

ผจงแจกชนะค้ารค้ม ฅ์กดค้ถิค เขานา

คามใหญ'คามนอยทง์ ทิวชน ว

สมฺมาปาสํ

@ โดหว?วานิชร?ง แรงทน ทรํพย*นา

ท่านไห'"
เค้นอค้าค้นไพั้อประโยชน์ชน

ไครพรรษเพิมคณทว ถวายควบ กึ้นเอย

ซบช่วยทวยไร?า เขคค์หตาย ฯ

วาจาเปยยํ

I ไบหยาบจาบจ?งประจวบ ประจานชาคิชนพ่อ

มธุรพจน์ฤๅประมาทหมาย หมนซ?
 ๖

.โดย'าโ!วุฒิขนาด กเนฉเพาะ ภาพเอย

กวรบบาน้าอา'ง โอษฐแถลง •1

น้รคฺคลํ

1, 'จดุรงคํส์งเคราะหพร็อมไพบฺถย์ ทวฤๅ

เรื้อนราษฎรอาจแ'ส์ดงผ'ส ผ่องพอง

วนเพึญพภพจรญ เจริญประจาก โจร!

ทวารเปส่า'ถิมบองปถำง ปถ่างภ*ย ฯ

® กรรมบถทภากใท"" ทำนุก นิฅยนา

บญต็บบาป'ส์ร่างไก่ษย เสื่อมมล’าง

จกรพรรดิวรว”ฅรยุกฅ อย่างราช เพรงพ่อ

ทวาทศท่าน'ย้ร่างน้าน ทกอ'น ก

อนุโตชนสม พลกายสฺม

1 ในนอกนรชาฅิน้ พิท่กน้ ไทนา

เนองเนกหญงชายส์รรพ เส์าซร’อง

ทรงขจ”ดพิบ้ศพ่าน“ก หน่ายโทษ ทกน้แ:!ย

V^ 2^
บานส์ข'ส์บข้นส์อง เข้พยเขษม จ

ขตฺติเยสุ

@ บรรโถมมาโนชน้อม ในข*คฅิย อื่นเอย

เมื้องออกเอาใจเปรม ปราศชำ

อำนวยพิพิจร*ตน รถแข้ะ ข้ารนา

พร่อมยำยานนำทง ท่องข้ถถ จ
 อนุยฺนฺเตสุ

@ ปวงองค'ข^กติยแถะย'" พ่น/ไท ขิราชฤๅ

โดยราชจรดลคง กู'แคถ'วิ

ขเออขโอบใจ จองสนิท นิฅยนา

เพิมยคยานแก'"วเกอ กอปผดุงฯ

พุราหุมณคหปติเกสุ
ท0ยบาบ้ณฑิฅพรอม พราหมณพฤฅิ พรรคพอ
ถ 2^

พ่ข้ตรโภชน โหดกณฑอำรุง เรยกให

นายกเย่าขอทิค้ ทานวํคถํ
คฤห'เด่ย
กรนครบข้บช้นได ด'งปอง ค

เนคมชานปเทสุ
1 ผจงแจกบรรพส์ทด^าว แดนชน บทแด่

ทกนคมคามผอง แผ่นพน

ฅระหลอดแหล่งป็ณาข้กถ ๙กะราษฐ แลฤๅ

เฉกดงก่อนอน!น ชื่บซึ่ถาน ค

สมณพุราหมเณสุ
1 ปวงลอยบาปอาจอ'าง ออกนาม พฑหมโนเอย

อึ้กชึอซึ่มณะขนาน หนงไก่"
บริส์ฑชิเท้ลขส์ละกาม กอปจฅุคถ คลแด่
จคุบจจ้ย์ไท'ถวน ถถวาย *1

มคม่กฺชิสุ

พระห'ามห่อนให'ประทษ^' ทวยก่คว็ สรรพนา

มวถมฤคทวิชาหสาย เหตาอาง
ถย่าเรมอย่ารํงประหํฎ ประหา™ด 0ายเอย

อวยอภไเกนกาง เกํ่ยจกน ฯ

อธมุมการปฏิกฺเขโป

@ พระแหนพระห*ามหระหตอด แหถ่งภพ ท่านนา

เวนกิจอาขรรม์ทํงื ท^ฒว

ซึ่จรฅจฅเาปรารภ X'ส์คย แค้วงแส่

เหฅแห่งบาปหกิวรกิง เริมบญ ๆ

อธนานํ ธนานุปปทานํ

@ ชนใดไร*ขดชน ชุ่นเข็่ญ ใจเอย

ทรงแจกจ่าย■ธนทุน ท่านเกอ

ปองปนประชาเย็น ยินตาก แลพ่อ

เพราะพระท*ยไท*เออ โอบครน ก

สมณพฺราหุมเณ อุปสงฺกมิตวา ปฌุหปุขฺฉนํ

@ ปวงบาพรตพรากมถ*าง มลายมา นะนา

น*บนพครบส์รรพส์ทซ 'ล้ร่างแย่■ว

เค้ดึจจ่บุจฉาธรรม'" ทกโทษ คณแ๘

ใดบแจ'งแจ*งแถว ล่งญาณ จ

อธมุมราคสฺส ปหานํ

•* อธรรมราคหากโหดแท*" ทางกาม เกลยดเอย

อกมนยถานแ(^ถง ท้ถะถวน
หฤทยบถวนสาม เถยบ่อน บาปพ่อ

ทุจ่ริฅรากสวนเวน ว่างวาย ฯ

วิสมโลภสฺส ปหานํ

^ ใบดตมหิจฉห่อนน์อม นิ้กของ เขาเอย

แห่งบใดวิ1มายเอา เอิบอวิง

โดยกิจพถะการปอง เบ็่นประโยชน คนนา

วิข้มโถภฑ่านใรวิท้ง เริ สไก ถ ว

๏ จิกรพรรดิว'ฅรโปรดช้ราง สำสม สนเสิ่ย

ทวาทคํพิขไพบลย บอกแจวิ

พระยิงพระย(^อดม ดาตเกริก เกิยรติฤๅ

ร์อยโสกฤๅรูแถวิ เถึองกณ ”1

๏ ขำพระพราเอิกอวิง อรรถรส ' เริยบเอย

เผยอพระยฅํอคุถย*' เดึ๋องหถวิ

พระเกึ้ยรคิจุ่งปรากฎ ประกาสโถก แตพ่อ*1

กุงอย่ก่พาพง เพ็องสวรรก*' ฯ

๏ เสาวเถขส์ารโส์ถกถา เล่ห*'ทิพย'' เพย้ยเส่ข

ร่งัเรขรสรำพรรณ พากย*'พรอง

กก’ญ่ฌยกหยิบเนิติม นิถองบาท พระนา

ขออย่าขุ่นของไร ขาดเข็๋ญ จ

190
 5)ว

๏ จํกแถลงสํกษณอาทอํ้น อกษร ฉลุแด่

ฉล*กืแผ่นผาเพึชิเหํ่น เหฅตไ

แฅ่เโมปฎิค้'าขรณ ขานพจน ไว*พ'อ

พ1ะเชคุพนทํง์ถ่'ณ ถินค้งม จ

๏ ปางพทชค้าค้นจรดค้น ค้องค้ห่ค้ แลเด่ย

ไครค้ฅา'ธถกกง ขวบแกล*ว

เจ็ดสิบสิเค้ษพรรษ พาระ เค้า/ฤๅ

อาค้ยุชลุแถ่^แล ถ่วงกาล *1

© ดฤษถึ๋อ่ษไค้*" ค้ค้ะวค้ ค้านา

นํกืษ"ครฅรนค้กขาน ขษณนน

ค้มเด็๋จอดิค้วรกษ”ตริย์' ค้ริยยอด ค้ยามเอย

เค้วยพิภพเพยงชน ฉะกาม ก

๏ เค้ด็่จยาตรพยหย*ายทอด ทานก3น ถวายแด่

แห่งพระเชคุพนาราม จ็ฅไท-

ทำนกนิคยประดิทน ทกกาบ ขวบพ่อ

โเๅห่อนเริค้ไภ้ว*น ว่างทรง จ

๑ เค้ร็จ'/!านกรานกราบแคล*ว กลานิวริ!ร การนา

ทอดทฤค้นบริเวณวง ว'ดข้ร*าง

องก็^ไยยกากษริ!ริย’' เค้ร็จค้ฤษฏิ แรกถๅ

ค้ามสิบเอึดอ๎างแถ่ว . ถ่วงบี •โ
 ๑(1)

๏ ชำรุดท7ดอิ^ท^ ท๓าษ^ กระเบํ้องเด่ย

ยํบบยถดโฑรม ทรวดคาน

หฤทไเจทรงประช้าท โช้มนํส์ ไช้ร*นา

กอปช้ร้ทจากถๅช้รำน ช้บช้กนข'' ฯ

๏ พระฅริจํกืฅร”ช้ให์" เหิมกิจ ซ่อมแด่

เห็นปฐิช้ง์ขรถ!ผล ภาคหน*า

พระกฅ่ญฌขอบอิด จุณขิเบช้/ บรพ*พ'อ

พระบ พระเจาหต๎า แหล่งช้ยาม อ

๏ กวรช้นองพระเดชไท^ ทำนุก ว”ดเอย

จ่งยิงจุ่งงามช้อง ช้'วนอ*าง

กินช้งฆจุ'งอเนกช้นุก เช้นอเนคร ชนนา

อทิช้ช้งประเช้ริ^ช้รางช้น ช้งถวาย อ

@ แผ่ผลกุช้ถเหจุพรอม ไพบลย'' บุญแส่

ต่างแต่งฅ้งวายร”'คน'' หร่ามพ*า

บชิฅเชษ^อดิส์ริย'' เช้พย''ช้ว*ช้ด ช้วรรก''เอย

ยื้นพระยช้ช*าชน ฉะแมน อ

@ เส์รํจเาริกคระบ”ดอน โองการ ช้งนา

โทมาคย'ผูแทนกิจ กอปไท*"

พระยาช้ริพิพโมขนาน นามยช้ ยิงพ่อ

พระยาเพํ่ชรพิเชยให็ริ^ เริมกรรม ว
 0๒

๏ เบ็่นแม่กองหมดข้น ข้งข้รรพ*' การยไเ๘

รอเ!งอโบข้ถทำ ทํวท*ง์

ขดรากใหญ่กรํนืาเยไ] ขยายมาก ออกเอย*

ตราบข้มาซุ้มฅํ้ง์ แค'ปาง ก

® ทิผนํงเดิมต*งราก รายเข้า ในนา

ภายนอกวางเข้าราย รอบหไ]ม

จุ่งถงทิทำเนา แนวนอก กระแพงเส่ย

แห่งข้มาซุ้มทํอม หถากบรรพ'' ก

๏ ถุกํทืรบทบอกร^ แรมทข้ ข้าแส่

หนดฤษดิพ ฒวน . วุฒิไว^

มโรงน์าษไ]รกำหนด นไข้ ข้กฤๅ

ข้ทขิโชกฤกษใทํดวย . ด^ถวิถ ก

©' จํบการยก่อข้นทิ กินกณะ ใหม่แส่

หนแห่งทกษิณทิข้ ท่านค^ *

เตมด'อกณะพระ เพรงเพม ออกเอย

เค็มตกคระหถอดทไข้น ข้บเข้กิยร ก

๏ ปราการรํคนร*ว์เรม. ภกขด รอบนา .

เกณฑ์กอเวึ้ยนอกวง แวดถอม

ข้าถาแถะกฐหอ แห่งข้วด ปริตแส่

หกข้บเอึดถวนพรอม พร^หทํง ช
® เท้รจให้เร่งรวดริอ เ!ธนส์งช์

ฝาขดานดื้นท์ง ถินนน

ก่อฅื้กจ่งเหํ่มวง หว่างว่าง โหดเฝย

หว*งประโยชนหนนยง์ ย้ดนาน ฯ

© เรึ้ยงเรึ้ยบฅกฅํ้ใต่าง เติมท*งื นอยนา

หอย้วดหอไครส์ถาน ท^แท*"

าตาแซะเรื้อนรฆํง ควงน*บ ร*อยเส่ย

เจ็๋ดข้บหกห้วนแซ*" หซากหซาย ท

๏ คิดกวบรวบก*บทง์ ถนคณะ ใหม่นา

ค้ริน์ปช้องร่อยปถาย ปซึ้กขา

ช้ใมช้บเจดหซ*ง์รดะ รด*บ์ฅก เคนเอย

แถพิซาช้ซนเห้ง ถ่องถกถ ฯ

© เช้รื้จเช้ดจโดยอรื้กพร่อน
พระข*คติย วงต่แส่'

มวญนาคยไนื้องนองอนนค*^ เนกถ*วน —-

ถวายเช้นาช้นพ*ช้ดุ พิพิช ภํณฑพอ

ไครบริขารถ*วนแพร่ว เพริช้คา ๆ . . ‘

-® แด่กรมนุชิคเต่า ‘ จอมพงต่' นเรนทร่ฤๅ

ชิโนรช้ด็บช้มญา ย?1ท*ง์ '

ฝรื้ช้คคข*คติยวงคํ วรเชษ^ ชิพ่อ

ผ*ผานอาวาช้ค^ ..แต่หถาพระเต่าหถวงฺ ,1
 ค^'

® ถวายช้นสำเษถ้วน ท^อา รามฤๅ

เนื้องอเนกปวง'ส์งฆ์' ล้บดาว

ราชากณะถานา นุกรมน'ก เร้ยนเอย

อนด้บเณรเถ้าพร'อม พร้งชิ "1

© 'ส์ริส์งฆ่ส์รพร'กถ้น สิน'บ ร'อยนา

เล้ามสิ1|รปเคํษม มากๆ;ร'อง
^ IV

ล้ามเณรเพมผล้มล้รพ ล้บอืก หาเปย

เชิญล้ถิฅกกถ้วนถ้อง แห่งล้ถาน จ

๏ กาถถวาระหถ้กภ้ย เรื้องล้ว'สิด ไชยนา

พฤห์^บดสิบเอ็ดชาญ โชคใษ์

ล้กรบกษ์อ?!วน'กษ้'าร กกหก แถเ๘ย

จิฅรมาล้ฤกษไถ้พรอม พฤฒิคุณ ฯ

@ จงจอมดิลกหส็า แหล่งอโยฑข ยาเสิ่ย

ประด'บดิเรกมากยมวญมถ มวซร'อง

เล้ดํ่จบรรลุลานโบล้ถ'' บานมน*ส์ นาพ่อ

พร้อมพระประยรพ'องพน เผ่าพงก็' จ

๏ ดลฤกษ์พูนพิพโมนแถ้ว ไพบูลย'' มหุคก''เสิ่ย

ผ่องภาษกรทรงกลด เกถอนกถุม

พนํกงานแข่งขานดรย'' ด'งืก็พท'' ล้*ง็ข่แสิ่

แฅรเบาประโกมกรน!'าร้ม์ กร่มกถอง ๆ
® ผส์านเข้ยง'ส์งฆ์ฒชื่อง ข้วดข้า รภ*ญนา

ถ'งายวรมงกตข้อง ข้บ'ต

ราชากณะถานา นุกรมเกริก เข้ยงเส่ย

ชุมช่วยไชยให้๓ เถิ ข้ กณ ก

๏ เข้ด็จวางอิ^ฤกษ์ทง์ ทองนาก เงินนา

ข้ามแผ่นห้อ'?,ยใรยง รากคงั้

พระญาติมาฅยามาก มาก่อ รดมเสิ่ย

ถิ้งทมํ่ชนทง์ ทุฐาน ฯ

® ติ'ถาตายถาดพนห่อ ตามรเบึ๋ยบพํ้นแส่

ดึนดาษข้องช^อพาร เถึองหลา

กระเบํ้องเกตื้อบเหถื้อบเหถึ้องเทยบ เทึ้ยมกนก นาพ่อ

มุงประ■ธานหน้าท*าย ท*วหล*ง ก

© เข้าในประปึานทกห้องแห้งอโบ ข้ถเส่ย

เนิตื้ยงรอบเข้ารายร*งื เรขตอม

เชิงเข้าประด*บ์โข้ภากน้ ผาพิจิตร ลายแส่

ในนอกเข้าพร้อมถวน เถ่หก*นื ว

© ปราการร*^,นประกิ'ากน กอบเฉตื้ยง เข้านา

นอกติลาถายข้รรก'' ข้อบแข้ร*ง

เฉลารอบรปภาพเร้ยง รามเรม เรึองฤๅ

จาฤกโกลงแจงห้าง อ่านกวาม ก
 ด^
I

๏ ภายในประฒัเพมส์ภ้ง
ช้อบชิลา ลายเ๘ย

เรยบร่ฑันชิงดวงดาม ดาษถ’วน

เส์าเกยททวารา รอบแห่ง เฉลยงฤๅ

ทวางฬิฤษฐิถ๎วนพน แผ่นไค้ถ อ

® คํลาลายขจิฅแต่ง(ๆ^ คามฉบ*บ บูรพ'พ'อ

ไมใมํ่ดทวาท?1ไทย ท*วแข้

ประคูถะคู่ข้ร*พื เช้รํ่จช้ล*ก แลเปย

บ*วกวํ่าหงายแณ้เถํว ลาดผา ฯ

๏ หนำขดานท’องไม็พนํโเ เพนกเกย นนฤๅ

ประกอบชิถาลายแล เถือมกว’าง

อ*'ฌจ*นทกนเลยลง ลดหลน ล่าง เอย

รด*!เชิถาไค้ถขาง เขตคแกว’นนกรชล ฯ

๏ พลชิงห'บง์กนถ’วน ลายเค้ ลาฤๅ

รจเรขลวดลายถกถ กอบแกล’ง -

เช้าผาภาพโคเทว ไว'คอ เชิงแป

บกแห่งช้องข้างแช้ร’ง ช้อบก*น อ

@ กำแพงแก’วก่อถอม แหล่งถาน โบช้ถํนา

ตำแหน่งแนวซุ้มช้รรพ'" ช้บถ’วน

กนช้ถิฅชิมาช้ถาน ทงอ”^ ทิค้เอย

โอบออกอกชนถ’วน หลากเดิม อ
 06!]/

๏ ภายนปิกผจงจดแส์!ง ติถาลาย ป!ะดำนา

หลายเต^ลายลงเนิถิม ฉถำลา

เรยงรฉข์ลดาราย !จิตต่าง ข้ำว'ฤๅ

มฤควิหคถวนกำ กินไข้ถ ค

@ ภายในยวิยอย่างเพยน ไพจิต! เจิยวพ่อ

กระเบองปนุคต็อบใฬ่อ ข้อบข้!วิง

ซมทวา!และซมวิ?1 ฐานแห่ง สิมาแสิ่

ช้งละแปดซ^มค้ลวิง เถิข้ยล •1

๑ โส์ฬค้ส์ริชุมแต่ง ตกฉถก หินเด่ย

หนบ!ชลเฉลา เจ'ห'บน

ในซุ้มกึท้าลง ไลมาข้ เหมือนแด่

ทกตวชุมทวินน หน็นทํ่ยม•1

@ ใบสิมาเดิม!าชส์!วิง ติลากำ โพชฤๅ

ใช่ชาติผาภพเข้ยม ข้บแควิน

ข้เช่ยวชจิตจำหล”ก ลายหยาบ ยลพ่อ

ไบพิลาข้ลเอยดแมนใช'" ช่างทราม •1

๏ กช่ชิให'ช่างป!าบเปถอง ปลงกาย ลงแด่

ฉลกลเอึ๋ยดงามยลยง ยงก

ปฤษฏางก'บดข้พ!!ณพ!าย เพ!าเถื้อกทิ้บนา

เฉกจำชวนชอวิง อวดชน ว

ฬ
 (ะ

@ ^านรองช้ฤษฏิเตื้อกล้วน ซิลาลาย แลเอ่ย

หนฑ^ปต็ชํงืถกล ก'องพ'น

บํวกสุ่มฉตํกกตึ๋บขจาย ขจิครอบ ราพ'อ

ฉถองซิมาลนตํ้า เลิค้ผจง ■า

๏ บนหล”งืซุมขให"กอป ก”งืษะ หล่อฤๅ

รูปพระส์ถูป๙ถิฅถะองก'' เอกค*ง์

แต่งต่างยอดซุมรดะ รดไ]ทก ชุมนา

ทวแปดฑิ?*เทงข้น ใค้เฉลม •1

© นอกทวารท่านให"ตก แต่งขจิต หล่อฤๅ

หล่อรูปซึ่างแปลงเติม ต่างใ/

ซิงหน์ดและโฅข้ถิฅ เทึ้ยมก่ เกยงนา

ขนาบแห่งแ๒งข'างไว"^ หว่างทวาร •1

® แปดประตูตงอยู่ถ"วน ทกหน ทวารแอ่

ทวารตะต่ดุดงทยาน หย”คย"าย

ส์ริรปซิบหกส์กน/ กายกอป เค้มอนา

เตึงเล่ห'หาญห"าวร"าย เร่งค้ยอง ■า

® ซิาเภาเขาขอบแคว'น แขวงลพ ฟ้ฤๅ

เพิกแผ่นผามารอง รไต*ง

คนส์างฉถ่กั^านครบ ครํนืขจิต จ็"ดนา

ทกรปค้างส์นท^ แท่นทำ ๆ
I
 I

ด๙

@ ปราการ^านประ;กิจแกถํง เกถาผจง ผเจดนา

ฉถิก์ดกแกวตำเนา นอกไช้ร
ต่อพนภาคตดลง ตานต่าง นนฤๅ
'สฤษฏิกิลาไซโทตา แหล่งชน ฯ

© ชาตาในระหว่างเบอง โบช้ถ์ระด”ดาษฤๅ
ป
เรยบกิ'ลาลายถกล กอปต*วน
'ล้ซ์งทวปข้รํพ เช้ร็จรอบ ทพ่อ
ลายส์ลบดำบ็างถวน ทถาน ฯ

@ เชิงซุมสิมากอปพน ผากระถาง มำเอย

คุ™
อกแท่นนิตปาช้าณ 1ต่[ว
เฉถารูปรกขลดาลาง หถากแหล่ง ไช้ตนา
ทนเปดเชิง'ฒุ้ไช้ร" ช้บเช้ถยร ฯ

® ภายในหนชิมแห่ง หินทวา เรช้ฤๅ

ไวแท่นรเมึ๋ยลเหมื้อนเพรง พรํ่าพร*อง
โททิช้ถิตชิายขวา แขวนแก่ ทวืารนา
แปดประตต่องใซ*" เช่นก”น ท

@ บนพนโบช้ถแต่ชน ชานมุข ตดเอย

แผนใหญ่กิตาตายช้รรค' ช้บช้ราง

ผายตะส์แท่นทำใ!ก ในภาค . กระแพงนา

แปดแผนช้องชิางถํวน เท่าทำ า
 ||16

® 1ชิงฒัโบ'ล้ถ์หากแค้รง ค้าบจิตา ถายแส่

ประกอบภาคในดำกถ ก่องแท

ฅราบแกถประคิษ1ดา ดาษว่าง ห่อนเส่ย

แถเลิค้แถลำแต เลื่อมถาน ฯ

® ผ'แงหว่างหน้เต่างลํวืนเลขา เรี่องฤๅ

ค้ส์บเอดนิทานแผน ภาพค้รยิง

อ'งืคตรอ*คถกถา ทำเนิยบ นานพ'อ

เอฅท่กกอางแจ่ง แจกความ 'ง

© ค้ราพกยกระเบยบเบอง บรรพซิก คณนา

รี

ถ๎วนยิงถะอย่างเค้นอนาม เนกก*ง

ดึถาถายล'กืษณติขิฅย้รรก*' เค้นมาด ตราเอย

บอกเรื้องทกหํองทง ทณเค้ดง •1

@ บนแกตฉถพิถาค้ด'วย ดำนาน นิพ่อ

อม'งกชาฏิกแจง แจกจยิง
-

คอค้องแงง่งในประชาน โทวาด ไวแส่

ร*งิเรขเรื้องเบองขาง เขตกแมน จ

© จาคมหาราชทง ท”วทิค้ ^ฤา -

ค้รโตกหถายแดนค้รวง ^1:^ไว" . . V. -

เค้าในค้บหกรจิก ^ , จำแนก ^ ถาย เอย

แย่งดอกใบไม่ถวน '- เ๗พรรณ •า . 1

 เ&ด

๏ ข้าส์รรพพิหกแทรกส์ตาย ข้ล*!แกรอ วต์ลแส่

หตายชาติทวิชาผํน์ ผกเฆ"า

เฅตาละตายเกื้อ จานจิคร กรรมเอย

พิข้เพริข้พิข้แพร"ว์เฑ้ หร่ามราย •โ

๏ ร*'ง์ข้รรก*'
^ๆนพระประจานให็ส์ฤษฐิ ใหม่นา

รอก่อข้ามช^ขยาย อย่างเยึอง

ชนบนบผนืแปตา แปลกฉบ*!] บรพ็พ'อ

เติมพระประชานไวพอง แบบบรรพ ฯ

® ชนข้องรองรบ(ๆง์ ตามข้ถาน นนนา

ไว’พระอรหนค์'โท

ข้ราพกแปดบริพาร พนหล่อ ใหม่ฤๅ

เรํ่ยงรอบข้ถิกชนช ช่องไตร •า
1

@ ข้ริเดิมเติมต่อข้ภ้ง ข้าข้า วกเอย

กรบข้บองก*'ไข้ววาง . แวดต"อม

พทจเทวปฏิมากร ก่อนพระ ประ*ธานนา

ประมวญข้บเอ็่ดพร"อมก่วนท^ผอง่ 'า

@ ข้ามชน^านขใช"* ช่างผจง บนแส่

ตายกดนรองข้แดง ; ดาษพน

อร่ามร*ตินอตงการ แกมมาข้ กอปเอย-

พิข้พิตาข้ก่าอน โอษ^ชม ๆ
 ๒18!

® ประคบรปเทวราชไพ่" ทวยแทค ยานา

เวนํตยน^ห์คถประณม เนึองฅง์

รายเรยง■ส์ถิตแวดวง เวํ่ยนรอบ อาเ^นเอย

ฒุกหถ่ออไรไสทา ทกช้กน/ ฯ

@ ชกซึ๋เชิงกอปห์อม แห่งราว เฑยนฤๅ

เส์าเม็ดเพองฝรายถ เยื่ยงย่าย

นิลำทาบทื้บทองพราว พรายพร่าง พิ?1พ่อ

มากเม็/าแต■ส์ตายได" ดจกน ■1

© แผ่นราวเหลึกแส์ร๎งอย่าง ยายสาย นิลนา

ย่อมมาคํนิาดเนิดพรรณ ผ่องแล้ว

จงกตประกลราย เร่ยงจรด ราวฤๅ

ก่งษะหถ่อแส'วแฅม ติดกาญจน์ •1

๏ ใบทวารอโบส์ถส์ราง โช้ภิค พนแธ่

ภายนอกบานมุกดประคบ ดื่นแพร'ว

รามเรื๋องรจเรขประกิจ ประกอบภาพ เพริ^พ่อ

ในนิลทองถ่วนแล้ว เลิช้หสาย

© รปฅาถิบครฅราบพ่วน ถานา พ่ก์ดนา

ทกช้าย้งฆ่รายเรยง ร่ตแจา

พดฅาลแตะช้านงา งามแฉก ชาติแสิ่

กถมกลึบกระมลใพ่แช้รา ช้บช้รรล้ •1
๏ ข้าหณัย?*)แปลกรู้" ราชา คณะเอย

อกพระครเนยงนนต่ เนกตง

บาเรยนและถานา นุกรมหลาก หลายแ๘

ในนอกกรงถ^วนทํ้ง์ ทกข้ถาน ๆ

® โดยดำแหน่งมากข็าง เขตคกาม กด

แดนนิวาข้อาวาข้พนานฅ์" เนกน้เง

ทกฑึ่ฑก^านคาม ตำหร*ม เพรงพ่อ

ข้องแผนกแจกแฅไเข้ร็าง ข้บผอง •า

๏ บานบ*ญชรประดบถวน ลายดวง ชิงแอ’ -

จำหถํกขจิฅบีดทอง ทาบแก'ว

หล*งบานฉถลกษณปวง เบ็่นแบบ ครานา

ชึ้เชษ^ทวพร'อมแพรโง่ เพริข้กาญจน้
•1

๏ ฅว!มโชดหน้าแทบ ท็่ประคู ห่างฤๅ

นืถุมา(1วาดโอฬาร หลากถ^

เครื้อเทข้พิเข้ษใพรู รายข้คว'' ข้าแป

ขางกบเคลอบกระเบองซํ้า ข้าบประกล ว

๏ กอปรูป!าข้มพ้ษถวน หล*งืข้รวง ลงฤๅ

ทกถินทวารแกลหน แห่งช่าง

ข้พานพิดานปวง แปร*ดื ประขานแอ’

เฉถึ้ยงห่างประคูซไเข้รางข้บข้รรพ'' ว
 10*1

® รํงืล้รรค์ส์รรพ้ด์ถ้^น เลขา ท0นา

ตายมาเ^เนามํนละลาย เลขแช้ร'ง

บุบผาผลาหลาก หลายอย่าง ฟิควเด่ย

'ส์องดึบทย'ายแกลง กถำผจง ฯ

® จณำประตต่างซุม ช้ฤษฎิกาษฐ แก'นฤๅ

รูปยอดเยึ๋ยงมกฎทรง เทริดเกลา

กุแก0ก'องแกมมาฅํ แมนนิมิต เหมั่ธนเด่ย

อไรหร่ามรํคนเร้ารง รุ'งผช้าน •1

๏ อโมจํนทฬิถิฅพอง โบช้ท์ทวาร
ลงฤๅ

ธิทิหลนลานเฉลิยง ถดนน

คำกน’!เจิกปาช้าณ ช้ขนาด นิลนา

ฉลำถกแกำถ้วนชํ้แ ฉะเร้ยง ๆ

@ บ‘งกนช้รรกพิลาฅํลำน ลายผา แผ่นแส่

ถกพ'กฉลำเพยงเฉลา ลอกไม’"

มานเกรอถะดาทาบ ทบหก หนเด่ย

ข้างกนโนซุ้มใช้ร'" ช้าบหิน •ง

๑ ถำนลายปีใหกก แต่งประกิจ กอปนา

กลกระเบองรอยภินท์ ภากร้าว

ลายลงช่างฉลำประดิษ^ ประดำช่อ เฌอแส่

แกมกบใบกาวเกยว กงพนท์ 1
 160^

๏ โ'ส์ภณประกตต่อก๎าน กาบกอป เกรอเอย

ย'สหย่อมหย่อมวํตลวาง ว่างบ้าง

พํ้องบนแห่งผน์งขอบ กอท พิยานา

ชไมมุขห'ถํงหน็าขาง กุ'กน ๆ

๑ ระบายรปนาคค5พ!อม พระค้กิ ย้รย่ฤๅ

1

รปแทฅย'เทพกน■ธรรพ"' ทวโทัน

พิทยาธรกินร นํกิค้ทข ค้าแอ'

หงพิพหคล้วนผาย ผ่านนภางก'' ■ง

@ กุมภ'ณฑ็บรรพข็ฅผิ" เยื้อดเกลค้ แตฤๅ

กื้อพระอรหนฅ์จาง จดเชอ

อปธิท่านแ'ล้ดงเดช เดิรเมฆ มาพ่อ

เบึอบาปบุญเกอก'ถา เกลยดกาม "1

@ ดบ์ให'รจเรขแ'ล้รง ค้อบมุฃ ทวิยเสิ่ย

แห่งวิหารค้ามฑิ ท”วค้รวิง

ขดรากก่อท่านก แนวเพิม ผ'นงืนา

เยนอย่างวิหารด'านขวิง เขคต่บรพ'' •1

๑ เปถิยนต่วไม"รอเรม ร'งค้ฤษฏ ใหม่แธ่

ครบเครื่องบนธากูต เก่าควิน

ชำรุดประกอบกิจ การผถ'ด เปถี่ยนพ่อ

กระเบองเคลอบมุงถวนดาน ค่อนพรรณ 'ๆ

 ๒‘'ฐ

๏ เช้ร็่จซ่อมรํกรํดแฅ้ม ติดมาสิ โหมนา

ซ่อมซา
ประฒัขจกระบายระบุชื่ร!ค''

เชิงผนํงืและพนดาษ ดจโบสิถ'' ไสิรโ๘ย

ทพิหารแล"วลำ เล็๋อมแล ฯ

® มขหล'งผน้งโปรดไห"" เหิมคิด เขยนนา

ทกทํววิหารสิแปล แปลกอ"าง

ผายบรพทิค้รจิต แจกเรข เรื้องฤๅ

สิบอ(1ภส์รํ้างส์น สิบญาณ •ๆ

® ทํกืษิณเส์าวเรขด"วิย คำนาน แปดนา

โดยฏิกาจารย'แถลง เลสิไวิ"

พาหงวิตถารบท เบิกอรรถ อ”^เอย

เผยอชะเข?1พระเจ"าให"" เหฅยล "1

® บจฉิมหิ?1ฅร โซ่"
“สิ ช่างบรร ลายแสิ่

ร่างเรั้องพทชบาทหน แห่งห"า

อุดรรจิต'ส์รร สิงชเสิลข แลฤๅ

ไตรร”สิชดงค''แจ"งหล"า เถิ สิ คุณ จ

® สิลาถายล“กษณ''เลขร เรื้องฉล“ก ไวินา

ทกทไาว่ตถเบ็๋นบุญ บอกไวิ"

จุ่งยลจ่:อ่านตระหน“ก', ในจิตต์ จำพ่อ

ใบทราบทราบไซ่"สิน สิร่างฉงน จ
 เ&!ฟ

® ซุ้ผทวารวิหารหิคํด‘าน โดยลง ระเบี้ยงนา

ฒิถะข้องซ^ประกด กอปบั๊น

บานซุ้กขะจกผจง เจิมกนก นาพ่อ

ข้ทิข้แปดซุ้มบน แบบข้มาน ”1

๏ มุขหนวิชให์ฅก แต่งเติม ก่อนเอย

กระแพงรํคน์โบราณร ‘งื เรขข้รำง

กระเบองปรุเกลึ้อบข้อเข้ม ข้าบประคบ ประดิษ^นา

เข้าเม็๋ดฝรงฅํ้ง์ข้าง ต่แปลง จ

© รปโคข้ถิคท*บเบอง บนเข้า ข้องแ0'

'ถ้วนวิถาฉถ*กืแจง จ*ดณ้ณ

อ่ฒจ“นืทํกนหินเขา เขตตนํกี ราแเย

ชลบรี้ถ้วนข้น ข้บข้ม*ย ■า

๏ เข้าโควิถาบกเบอง บาทพล ข้งห่นา

ดุจอุโบข้ถอุภ*ย ภากฅ^

ผาอ่างก็่วางหน แห่งอ*ฒ จ*นืทเอย

ข้องผายฟ่ากไวทง ทกกลวง ๆ

® ประคหล*งมูขข้ก*ดอ่าว แคนชาน ไบข้ถ*แธ่

แห่งวิหารหลวงอท*ย ทิข้นน

ซุ้มโขลนทวารมาน หมายขนาด ข้งนา

วาว*ดท”ดหากน กอปหิน จ
 แ}*)!

๏ เข้าแท่นทง์ชาติชาง ชนเพข้ จ้นพ่ธ

พนข้ลํกเข้สานิล เนองซรอง

บูชิฅ'ารชินเชษ^ เชิญข้ถิค วิหารนา

1

เข้นอโลกนาถพูนขนิอง พรำนาม ฯ

® 'หถํง์มขข้ามติข้ฅง์ ค่างข้โน ^านเอย

แห่งวิหารข้ามแล หลากเพยน

บกเข้าติลาพรรณ พิข้แผก กนพ่อ

กอปติงกวิษเทยรไวิ^ เวี่ยโกม ว

@ มแท่นติลาลวนแปลก เปลิยนหลายเถข้แย่

ข้าข้*ฅวโข้มภ'ข้รรพผา ภาคข้ภ้ง

กาษรแข้ะอุข้ภราย เรยงเจ้ก รูบฤา

บางขบางฅํ้ง์ขวิง แก่ยื้น ๆ

@ ถางใหญ่ลางเลกบาง บูชา พ!ะเอย

ทกติวาคื้นกง กํ่าเชา

ประดิตินทวิ)เวลา ฦๅโถก แถพ่อ

เนื้อง.นิตย์พระเจ้าเกอ กิจบุญ เ/เ

@ พระทรงอาโภคดวิย แดนระเบยง ในนา

คํ่าบข้มหนุนข้ง ข้บข้รวิง ' -

ก่อเข้มเพฺมเพยงข้อง ข้อกรอบ ใหม่เอย'

ผนวิภากในมลวิงข้น - ข้บข้ถาน.-. ฯ . -
 ๒ ๕^

© เปตึ่ยนแปลงก่อกอปรว เร่ยงช้าย บ*วัฤๅ

ก!ะพองปรเคลอบเขํ่ยวผส์าน ช้าบแช้ร'ง

ภากฅํ๋าแม่ตายประฒั ดามช้อบ กระเบํ้องแ?1

ปรุเกถื้อบขาวล๎วนแกล^งกลนประกล ๆ

® พระเฉถึ้ยงระเบึ้ยงกอปฌํ้อง บรรพ'ส์ฤษฏ ไวฤๅ

ภายนอกแปดหนเรั๋ยง เร่ยบ'ก่อม

ชำรุดเร่งรอประก'จ ก่อพะ ในนา

เช้าใส่รายล๎อมชน ช่วงชาน "1

® หส่งืกามงกระเบอง บรรจง พิจิตรแสิ่

ฑวถ'วน
ช้เคตื้อบเขึ้ยวเฉถึ้ยงประขาน

ภาคพนขิในองค เอี่ยมดาษ หินเสิ่ย

เขยวชาติชนาด'ม่อยล'วน เล่ห์เดึ้ยว ฯ

® แหล่งเฉลยงเรึ้ยงราดพน ผาแม่น ใหญ่เอย

ใช้ภาคย*พ^เขํ่ยวพรรณ่ ผ่องแผ'ว

'ฒุ้ช่องประกบประกลแก่น กาษจ์ฉต*กื ตายพ่อ

ล่องชาดพนแพร'วแฅม ติดทอง. . ”1

๏ ตรงกบช้องบกษชน ชาลา ใหญ่แะ!-

รุปตนถนช้องเช้ถยร แท่นตง -

กรกุมวิวิขาวุข : ใวโเก่ ทวาณา .

ช้ามช้อกส์งก่วนท1.. . ทกท๓ร 1 -
® รํง์รํกษ์ใปแต่หน ผานิล ค้นแส่

โค้ฬค้กำหนดประมาณ มากผุ'"

กอค้องฑประกํกืษิณ ค้ทิค้ เฉตึ้ยงฤๅ

ระบายครบนครขน^ เร่งรเมํ่ยล I

© ค้ามร'อยบุรกิดค้น เค้ษเจ็ด ค้บเอย

อกค้นกรนทรเขยน เขตต'แกว่น

ค้มาอณาเค้รจ เค้ยมขอบ ขํณฑํแส่

บูชิคชิเนนท/แมไเไม'" มาค้หิร”ญ •0

© เค้าระเบํ่ยงหว่างประกอบรว
เรยงค้าย ค้โรชฤๅ

ติดแผ่นผาบรรค้าน ค้าบไว'"

คิรค้พนิมิฅรราย เรึ้ยบรจิค เค้าแส่

ค้ฅะค้บค้ด'านได ด^กน •1

@ เฉถาลำษณลิขิตพน พจน*นพน/ เพลงแส่

กลบทบ‘ญญาค้ยก เยิยงค้ร่าง

วรรณพฤติแบบฉํนืทยล อย่างคณะ พูนพ่อ

ห'าค้บค้ริร'อยอ'าง อรรถขิบาย ฯ

© ชุกชึ้^านพระด'าก แดนระเบยง ในนา

ปร'บติถาลายประก”!) ประกิจแกล'ง

ลายค้ามค้อบรอบเร้ยง รจเรข เรฒเส่ย

บนแห่ง^านต'วนแค้รง้ ค้าบผา
 ๓*?

๏ ลายประฒัแลเฉกก5•ะ;๓องบุบราน ราวแส่
หล‘งืพระรจนาเงื้อน ร“ตนแพรว่

ฉายฉากฉลุหว่างเ5^กาน ช้ถิตขวด เขยนฤๅ

บกบุบผาพนแผ^3 เพ่งพบู ๆ

๏ เบองบนเงื้อนแก้0ร0ด รอบใน ระหว่างนา

ระบายแย่งพนขากด ดอนลวน

ผนํง3'วบุษปส์บช้ม่ย เย้มอวาด ว่ถัป็เส่ย

ส์อส์อาดดาษพนถ0น ถ่องถกล จ

๏ ผนก้เทื้บมขข้รพราก็พรก้)ม พระระเบึ้ยง
มุมฤๆ

ทํงดึทิก็ดำบถ บอกแจ'ง

นนทุกปกรณำเงื้ยง เงื้องระบุ ระบายพ่อ

พหิเหฅนเรก็รแช้ร้งส์ร'าง ย้ำย้รรก็" ๆ

๏ ช่องทอารส์ถานกลุชน ชาตา เลึกนา

ในระหว่างพระระเบึ๋ยงบน แปดดำว

บํ้นชุมขะจกขจิฅทา ทองทก ชุมเอย

เถึ้อกท'ว่แปดซ^มอครพ ครบผดุง ฯ

๏ ระเบํ่ยงพาเหํ่ยรซใหฅก
แต่งตาม เฒนา

ก’ระเบองเคลอบขาบส์มง เมื้อบพร'อม

ผน"ง์ในก่อรวดาม ดาษปรุ กระเบองฤๅ

เคลื้อบด^ต็พ์าหอม แห่งส์ถาน อ
 ^๒

@ แม่ลายฅาฅรถวน เหลองส์ เกถื้อบเอย

กระพองปรแลพถาคํถาน หถากถา

พนถาดชาฅิคํตาม เมื้องเขฅฅเหนื้อนา

สุโฃทํยพิค้คตาคถ’าย เกถึ้อบมอ "1

@ ^านชกขึ้ขิพคํ/ส์ราง คํลาลาย ประกอบฤๅ

เฉกอชฌ้คิก’พอพิ้ง พิคํอเคอ

ผน์ง์หถ“งพระระบายประแจ จี้นม'วง พนพ่อ

ภยบุบผฆํ่เถอไว" วคกุถ ๆ

© คอชื่องบนเบองถ่วง แหล่งผน’งี รวฤๅ

ฉลรป!)กษึ้หลาย หลากพ้อง

โบยบินนภาประน้ง อ เนกนา
เนื้องเนึอง

ถอยเล่นเมฆซรองซร’"อง ชื่าชื่รรก่ •ง

@ มุขมุมเขํ่ยนเรองด’าว ดำบถ ผน'งเอย

-

แปดแห่งแบ่งบรรถาย ถ’กษณล'วน

บีคำจปกรณำถกถ กอปว'ด ถุแส่

ต่างค่างนิทานถวนเพยน ภาพแชื่ดง ฯ

๏ ในมานทวารอ่^แฅม ต่างพรรณ นาพ่อ

*

นํ้ารดชื่ดแชื่งยไร หร่ามแพรว

เรขรปอชื่รกมภ’ณฑ เผ่นชื่ถิฅ
แท่นนา

มารแบกแปถกถ’วนแถ’ว เถขกาญจน์ •า
@ หตํงบานรจตพํ้น พต้ฅ?วง แหวกเสิ่ย

โคะแต่งบูชาอุพา? เถต้คง

ครบเก?องสํก์กา?ผจง ผเจิดจด ต้??นา

บชิคพ?ะเต่าท๎ง์ ท^เต้ถย? ฯ

๏ ผนงแนวอํชืฌ้ฅกพ้ เขตคชาน เฉลยงถๅ

คิดแผ่นผาค?าเตึ๋ยน เล่ห์ก

บ??พคคิพนิมิต?ปาน ปางไบ แปลกนา

ฉถํกฒัษณชอ’าง อกษ? ก
๏ มาค?าพฤคิใต่บ'าง แบบฉนห์ แปดเอย

อกกบโกสงกตกลอน กลนแกล*ง

ดึสิบบทบ??หา?* แห่งแยบ หลายแสิ่

ป?ะฅูตะก'ไวโเจ้ง แจกว็ขึ้ ฯ

0 แปดป?ะคอยุ'แทบถ'วน ทกหน ทวา?เสิ่ย

1) 3)
โซึ่พ?1เ^ตาม หมดไต้?*"

ในชาน?ปจ้นยถ อย่างมาคย เขาแส่

หินชาคิเขึ๋ยวโห* คอเคิม ก

๏ ส์ง'ส์ามอกขนาดอ*าง อกเต้ษ คึบเอย

ฐานคิถารองเสิม ต้อบเท*า

ถะค'อยู่ย้นเขตค*" กุมแค่ ขนาบฤๅ

ต้อง?ปเกํ่ยงข*างเ^า ฟากทวาร จ
 ร)6.

๏ สิบหกรูปแก่ถํวน แถโส์ ภ ณนา ,

ภยช้ถิคโทถะถาน เถ่หนน

พาเหํ่ยรเพํมโคทวา ทวารหนง ไวใเส่ ...,

หินเช่นจนค*งชน ช่วงใน จ

® โส์ฬ^ช้ริจิงถ็วน ท'งประคู แปดฤๅ-

รองแท่นเคํถาไ(^ถ เสิคแถว

โนชานหว่างระเบํ่ยงคู ดึนดาษ หินเอ'ย

เช่นชาฅึทนคมาแพร*ว พร่างพราย ๆ

® วางถะเจึดชนขนาด โนถาน แถฤๅ

กื้อพระเจดึ้ยกถาย กถ'นแกถง

อย่างจึ๋นก่างประ เท คํซึ่ ถานถื้อผาย เขานา

สิถาข็าคิเขึ้ยวแช้ร*งย้ร*าเช้รจผจง
ง ฯ

๏ บำนาญท่านจ่ายจ*าง เจกกระท่า จ่นแป

แปรเปถยนมารแบกทรง ทรวดเยอง

หินเขาชอต์าเภา พนฉถ'ก รูปฤๅ -

ถะถะแปดรปเพยนเบอง แบบบรรพ์ จ

๏ ถานถะ?^องชื่ามช้รพรกคง
คามซึ่ถาน นนนา

โดยทยาวย้นบน แปดเหถ้า . - -,

หว่างถะปถกคาถม มกรอ่าง .. รองเอย,

หนอ^วทนคทาเทา เทดเทยรถ*มพ์ชาร จ
 ๓^

® เท้า^ถาบฑไว!ะหว่าง เ'!ยโคม ป!ะทิปแสิ่

ปึกก!ะถางปาซึ่าณ น!ม''

ท้ปึงฟากแท่นคํถาโถม ถานจิตค'" ชนนา

เฉกจํกืชวนโห้ยํ้ง หยดเนา ”1

® !กข!มส์ายชิดชปึ ชวยพา ยุพ”ดืเส่ย

เขษมท้ขบ!!เทาด! ด”บ!อน

ทกถนฅ!ะกา!คา เฅื้อนชน ชมพ่อ

วายวิตกข'อขอน ขุ่นท!วง •า

® ช้!เจดึ้ย'ดนพน แผ่นชา ถาเอย

อึ้กก”บฅาถปตูกปวง แปดด*าว

ถะสิงพฤกษาเข้า ติตาสิบ ข้องเด่ย

แปดแหถ'งลานถ*วนปึก!าว เก!องถกถ ก

ชิ) ถานใหญ่เทึ้ยบทิพพนภมข้ท ถไแด่ย

ทินดาษดถแดงพ!!ณ - แผ่นกว*าง

เถยงโผชาติปาข้าณ ข้!!ขนาด เดึ้ยวนา

ถาดค!ะหถอดถานแกวนขำง เขตคใน ๆ

© ข้มมมหาชาคุเบอง โบ!าณ นนฤๅ

ก่อเพมใขข้งข้ม ข้บข้!*าง

กว่าเติมป!ะมาณข้าม ข้อกข้าบ ทินเด่ย

ถ*วนหถากถายข้ถ้ายข้ข้าง เถปึมถาน ว
 ยก,'©

® ลๆดไถ่อไรฅราบถ้วน ท*งืองค'" สถปเอย

ทวเท่าถิง^านบํทม์ เบื่องแพรว

คิว^านฑอปผจงส์!ร สิลาลพ บุร้ฤๅ

ไ^ตช่อเภาตวนแถว ฉะถ'กลาย ฯ

๏ อย่างเพยึ้ยฅกข้บต็น สอบ^าน รอบแส่

รปเทพภายในหน แท่งซุ้ม

อก!ป3'อบมารแบก บนดิบุก หล่อเอย

ถ้วนขจิตบีดหมแค๎ม สิดสุวรรณ จ

๏ แทบ^านทำนุกส์ร้าง สื้บเติม ต่อนา

แท่นหมู่หินนิถพรรณ เพมท^

สิ'ส์ถานพระสกปเฉลิม โลกเถือง แลพ่อ

มมสิระเบึ้ยงเมองฅํ้ง์ แต่ปาง จ

๑ ^านพระนงเนื้องหอม หน!อบ ระเบยงฤๅ

ช^นอกชนในวาง แวดไว'"

^านพระทิ^วิหารกอป การ■ย ใหม่ สนนา

บ็นกุดินลายไ'ถ็พ!อม เพรสทอง ว

® พนแลแววขะจกใส่สน สบสถาน ^านเอย

พิดานดาษแดงพนผอง ภากลวน

ตายแบบรกกาญจนเดอน ดาวรอบ ล่อมแส่

เพยยคกทกดาวถวน ท^หตํงื ว
 ๓ฟ่

๏ ภายนอกระพึ้ยงฃใหกอป
กอเจ ดยนา

เจํ่ดส์บเอึ๋ดองค่ภง์ เรขต้อม

ระเบยงย้ายนอกคณส์ง ย้ามขนาด วาเอย

เฅํษค้อกย้องย้ร๎างพร^น พร^เรํ่ยง จ

© กระพองถ้วยพิมพดาษย้น
ย้ดเกลอบ ย้นา

ฅกแฅ่งฅามเขึ้ยงฐาน ทิวกวน

ประกอบค้ถาเหถื้อบ แถย้อาด เขํ่ยวเอย

ทกทกองกเพ้วถ้วน เถ่ห*กน ว

๏ เจดึ้ย*หมู่สะหำย้รพราค้
ไพบถต้ บูรพ'แส่

มุมระหว่างพหารกดย้รร ย้งย้รำง

ปฎิย้‘ง์ชรณนกถ กอปใหม่ ทวนา

ประด*บดํงกถกอ*าง อ่าย้มาน ฯ

๏ ปราการมณใย้ด*วย ผดุงเติม ประกิษุฐ็เอย

บนที่ฐานหํกืษณ ย้บห*อม

กระเบองปรุเกตื้อบเชยวเติม ฅดฅอ ฅรุนา

1
ท^ย้หมู่ให*ถอม หถากบรรพ'' ก
-เ ^
๏ 'มหาเจดยกอเบอง โบราณ แถฤๅ

นามพระค้รย้รรเพ็๋ชญ พากย*พรอง

ชำรุด1ริการย*^ กอปประกิจ ใหฺม่ฬฺ

ประกาค้โถ’กใหซรองส์รอง ย้าชแถถง ๆ
 ๓(ฝิเ

๏ ประดํบถวดถายคิดก:ะ
ฌอง บางเกถื้อบ ค้นา

พืมพภาคพนเขึ้ยวแส์ง ค้ดแพ:*ว

ดปิกดวงพิตาเหสอบ เถงเถิ^ แสพ่อ

อย่างแย่งยสลํ้าแถ็ว เลิค้หสาย ว

® ^าปนาใหม่ผเจิดค้รำง ค้ององก็" อํ่กเอย

'ส์งใหญ่หมายเดิมเท้ยม เท่าแท'"

ถายสวดป:ะกวดผเจง ผจองดุจ เดึ้ยวนา

ไ
ฅ่างแต่เหถึ้องแส'"พน แผกพ::ณ ว

๏ เส์ามเ?^มอพสุทร์เน ค้งค้ถอน แสพ่อ

?^ามแผ่นดินบนเบ็่น ' บนหถ้า

พ:ะบุบิด:สะองก็" องก'"หนง องก'"เอย

ไว'พ:ะเกย:ดิพึา!^ง เพองไผท ว

๏ จง:อ:ะเบึ้ยงซ็งห'อม หนเดิม กิงแสิ่

ขยายออกโอบไค:ส์ถาน ค้ถูปนน

ค้ามด'านก่ธต่อเดิม คามทึ่ ใหม่นา

ทิค้ออกก:ะแพงแก'วกน กอปถกถ ฯ

® ทวา:หว่างวางค้ซ'ม ท:งฝ:^ แสฤๅ

^ ^ ’
ถวยก:ะเบองปนปน บนบํ้น

มาตาถดาดง ดวงดอก จ:งเด่ย

ใบ:บดืผสซว์ขน. กาบเก:อ ๆ
๏ , บานเบิกทางออกเขา เขึ้ยนถาย หลากพ่อ

ภาคนอกเจื้อเตถา เถขไถ

รคฅอย่างฺเกฑะรบายกระบ'า! แบบผถ”คื เปลี่ยนฤๅ

รายรดาษดอกไม้ซอน ช้บช้ถาน ๆ

๏ ห.ถ‘งืบานเขึ้ยนฉํฅรฅ*ง์ เติมกระถาง ' ด’วยนา

บักบุบผชาติตระการ กอปเกอ

บชิตนจ'าารวาง เวรโหด ห'ธนเสิ่ย

‘ ๘) ,ะ
เบนเกษตรกุ(^ถถวนเนอ เนื่องกาถ จ

๏ นอกทวารท่านโปรดตง ตนเจก มาตย*แด่

ยึ้นค่อย่เคํ่ยงส์ถาน แทบข’าง

ขนาดใหญ่บเถึกส์ง ช้ช้อก กบนา

ติถาอย่างเขึ้ยวช้นช้รบิง เช้รจช้รรพ ท

๏ ม้รีานปานพรอกก กอปกถ นนเด่ย

ประตูถะกู่บนเบน แปดถ’วน

ปราการร”ตนพระดไ)ดถ ค่อนเกถอบ กระบาถนา

ปรุประกอบตไ]นแถว เถื่อมช้ จ

๏ บนมุมกระแพงเกอบคาน แดนรเบยบ รเบึ้ยงฤๅ

ค*ง์รูปจนไบม เมดใช’’ -

ช้องขางคู'ภาพเหยึ๋ยบ . ยนหย”ด . อยู่เด่ย :

หนชาติเขยวไวทง ทุคน จ
 ® (1าลาจงหวํดืด์าว ดาบถ กระแพงฤๅ

รอก่อใหม่หนแน0 เนื้องนน

เฉลยง!อบกอปกฎแ!เฎง แปลกอย่าง เก่าเ๘ย

^เองดิงเดิมข่แฅงั้ ฅ่อกตาง ช

๏ สดพนรอบชนล่าง แหล่งสิ ดรินนา

ผนงแห่งหลํงืวางส์ก*ด ก่อกน

มุงกระเบองเกลื้อบที่ปร2ขิา■แ ท*งรอบ เฉลื้ยงฤๅ

สวนเลื๋อมเหลื้องลื้นชน ช่วงชไม ฯ

๏ พิดานสพานกอปแฅ็ม แต่งเขมา พนเปย

แบบบดดบุกอุไร หภ่มแพรว

อย่างเดื้อนและดาวเพรา พรายเพริ(1 พร่างพ่อ

อโขภากพิคํแล่วถวน ถาดผา จ

® เขาล่าเภาเกิดแควน แขวงถพ บรึ้แสิ่

กระแพงริตน^าปนามุม ม'วอริ)ม

ทํงสิกึกรบเส์ถาน ทิถด เฉลื้ยงนา

กระเบองปรุฅรพรอมคล่า เกตอบนิล อ

๏ ปลายผน!รอบจรดดิาว ดำบถ พิดานฤๅ

เรยบเรึ๋องรบิลบรพ'ว์าง วาดไว*"

ข็าฏกนิทานหน แห่งภพ พูนพ่อ

หลงถะกิบส์องให้แต็ม่ ต่อกน •า
 4ฬ่

@ ข้องหดงวฅถุ^^บพรัอม พฤ?^า ล้แส่

ผน้งใหญ่หถํงืเหน็อช้?รก์'
ชิ่ฤษฏิล้?'าง

แผนฑรพิษนานา หนงยอด เดึ้ยวเส่ย

แผนนวดฉถชนฃำง เขตฅใฉดยง ก
๏ จาฤกยาป?อทเปดอง ปถะว??ณ โ?กฤๅ
}

นิดํกพิดา1ายเรํ่ยง เ?องถว่น -

ฅ?าผน้'นเดะเ'ล้าค้?รพ์' ล้บ?อบ ?าพ่อ

ปองป?ะโยชนทานถวนล้น ล้ำชน ว

๏ ผน์ง์ใหญ่หด*งใฅกอป กา??จิต ?ปเะเย

ซ

แผนภาพล้กนขใาายกมา? แม่ซํ้อ

คอล้องแหถ่งเฉดยงดิขิค กนแปถก เพล้พ่อ

ถบองบอกออกชึอออ เอิกอำง?าหู •1

๏ ไอล้ถจานแจกล้ฑ้ง เ?1ถา ดายแส่

ฅทฅิดทํวล้ถานด ดั้นดำว

เดบงโกถงฉถกเดขา ขานบอก ความเอย

เสงแผ่นผาอก?'าวถ้วน เด่หก*น ว

๑ ปดายผน*ง์เนิถึ๋ยงข'างนอก ในถาน ช้ถปฤๅ

เขยนเ?องขบวนแห่อนโเก เนองผู่"

พ?ะก3นเยึ่ยง^^ถลช้ถาน ทิวขนาบ พหดเส่ย

ใน?ะหว่างช่างม็ารุ้ เ?ยบเดิ? 'ๆ

 4๒

๏ ผนํงหนฅาซาส์าบ ช้ลาลาย แลพ่อ

าฤกฉ*นืทเชืญเตึง ถ"กษณยน
1

กฤษณาส่ง'ส์อนช้าย ช้ม!นาฐ กนิษ^า

พานเรช้อํ^พนพ!อม พฤฒึกณ ฯ

® พาลนุช้าช้ใณอง นามช้ ก!พเอย

โพชิบาทวทา!ณณํ โทษ!"

ถิถิหป!ะดิษ^!บุ !บอบท่าน ทายฤๅ

พ!ะ!าง!าชผ้ถ้อย ถูกคาม ฯ

๏ เนิถยงหลง'จ่งธ่านเทํอญทวยปเาชญ์'ปวงพ่อ

ท*งืท์วช้องหล*งดาม ดาษช้!าง

หฤทไเปองป!ะช้าท สงช้ว’ชิด ทานนา -

ทกท่านอ่านอ’าง แจ้ง จิฅฅ็จำ •1

๏ เบอง!ะเบยงบ!ว'ฎล‘อม ถานช้าม ดานเอ ย

เฉลยงภาคลำเนาใน เนินเกยว

ก!ะเบองเหลองเกลอบมุงงาม เงาวาบ - วามแ๘

ท่วัทุกชนเลยวออม โอบชาถ •า

๏ พิดานช้พานทาบพน พ!!ณแดง ดาษเสิ่ย

บดแบบลายแย่งกาญจน ก่องแพ!ว

ปลายผนํง์ฉลหถากแปลง แปลก!เบึ้ยบ
เพองนา

เบองฅํ๋าเ!อนแก’วผำน พ"ดเพยย ไ
© พระยื้นอยู่พรนิมเพึ๋ยบ พะเนิตึ๋ยง แปดฤๅ

ชำรุดรอเส์ยส์นยํ" . ข้บด’าว
1 11
ยายยกชมาเรึ้ยง เรยบข้ถิฅ นนา

บิวกถุ่ม^านเทาใช่ ช่างทำ ฯ

@ ปนณ้เ๙พรรณบ็ดส์น เข้รจขะจก ขจิตแส่

ๆ^’’ ’
เวพระ^านตะข้ามประจ่า แจกค^

เชิงชนชุกช่ฅก' แค่งก'อ ค่าเส่ย

ชิตาประดไ]ลายลวนท*ง์ ทว^าน •1

® กอข้องรบายแบบเบอง บกพยห์ ก3นนา

เรยงเรั๋ยบแข้นยาหาญ แห่เฅ’า

รนแทะแข้ะข้ารด เดยรดาษ เดิรเอย

พถพวกไค่เท^กวน ทกพรรก'' •1

๏ ข้บข้นข้องชนวาด เวถาร พหลเส่ย

ชินอย่คามรเบึ้ยงข้รรก็' ข้ฤษฎิข้ร’าง

ข้องแห่ง
ขน'ดท*ายข้ถิฅเนิลยงจ่าล ไข้’รแส่

หินประกิจถิชิคโกลงอ’าง อ่านร้ดขบวนฯ

© ข้องหลนพนถ’วนแค่ง คกรดโ] ดาษนา

เถงเลี่ยนชิลาลายชวน ข็นแท’"

ในประชานทกเข้าข้รํพื ข้าบแผ่น ผาเส่ย

จาฤกยาแล’ถวน เลิจ่กณ ๆ
 ® ผนํงหนตำซา^^าบ ติถาลาย แถพ่อ
จาฤกฉํนืทเชิญเต็ง ลํกษณยน
1

กฤษณาช้งส์ธนส์าย ช้มรนาฏ กนิษ^า

พานเรคํอิ^พนพ/อม พฤฒกณ ฯ

® พาตนุส์าค้ใณบิง นามทุ กรื้พเอย

โพชิบาทวทา!ณพำ โทษร’"
ติถิฅประติษ^!บุ รบอบท่าน ทายฤๅ
พระร่วงราชผถอย ถูกตาม ฯ
๏ เนิถยงหตงจุ่งอานเท*ทวยปราชญ’'
ธญ ปวงพ'อ
ท*งืท่วัส์องหถ*ง์ดาม ดาษซึ่ร'าง
หฤทไเปองประชื่าท ตงส์ว*ตํด็ ทานนา -
ทกท่านอ่านอ*างแจง จิตต'จำ •1
๏ เบองระเบึ้ยงบริ0ฎต*อมถานส์าม ดานเอ ย
เฉตยงภาคตำเนาใน เนินเคยว
กระเบึ้องเหถองเกตอบมงงาม เงาวาบ - วามแสิ่
ท่วัทุกชนเถยวออม โอบชาถ •า
๏ พดานสพานทาบพน ■พรรณแดง ดาษเสิ่ย
บดแบบถายแย่งกาญจน ก่องแพรว
ปถายผนํง์นิถุหถากแปถง แปถกรเบึ้ยบ
เพองนา
เบองคํ่าเรื้อนแกโ3ผ้าน พ่ดเพยย จ
 ^๙!

© พระยื้นอหู่รอมเพึ้ยบ
พะเฉต็ยง แปดฤๅ

ชำรุดรอเส์ยส์นยํ" . ต้บดำว

ยำยยก‘ธมาเรึ้ยง เรยบต้กิค นนา

บ้วกตุ่ม^านเท๎าใช็ ช่างทำ •1

@ ปนบั๊นค้พรรณบ็ดต้น เต้รจชะจก ขจิตแส่

ห^ ’
เวพระ^านตะต้ามประจา แจกตโ

เชิงชนชุกชึ้ฅก ' แต่งก่อ ตํ่าเส่ย

ชิตาประดโ]ตายลํชินทํ้ง์ ทํว^าน •1

© กอต้องรบายแบบเบอง บกพยห์ กเนนา

เรยงเรึ้ยบแต้นยาหาญ แห่เต่า -

รนแทะแต้ะต้ารด เดยรดาษ เดิรเอย

พตพวกใต่เทโถวน ทกพรรก’' ว

© ต้บต้นต้องชนวาด เวถาร พหลเส่ย

ชินอย่ตามรเบึ้ยงต้รรค ต้ฤษฏิต้ราง

ขน'ดืฑายต้ถิฅเฉลยง!ต ต้องแห่ง ไต้'รแส่

หินประกิจถิชิฅโคลรอ็าร อ่านร้ดขบวน‘า

@ ต้องหตนพํ้นลโนแค่ง ตกรดไ] ดาษนา

เต็งเถิ่ยนชิตาลายชๆน ข็นแท'"

ในประชานขกเต้าต้รํพื ต้าบแผ่น ผาเส่ย

จาดุกยาแตตวน เลิต้กณ ว
 *

ชิ) พํ้นลาน7อบแว่นแควํน แขวงสาม สถปนา

ดาษ^ตาแดงบุ!ณ บ่อนนน

แผ่นใหญ่รดบตาม ค่อเรยบ ราพ่อ

ระหว่างแท่นเฅึ๋ยงด1หนแห่งราย จ'

๏ ถวนค้ลาเขยวเทยบควย แดนอโบ สถฤๅ

ฬาบกราวเท่ยนหตาย แหล่งไว’"

ปาส์าณส์ฤษฏิโสภณ พรรณภาคย นิลนา

หต”งืสถูปสามโหใาง์ ติดเท่ยน า

๏ ปวงปฏิมามากถวน ท'งอา วาสเอย

อไบสกวิหารทิสเสท่ยร ทกเหถ*า

รเบยงสามสริบรรดา เดิมใหม่ ก็๋ท่

มอาสนพระเท่าเบอง โบสถประชาน จ

๏ ทรงสรทชาไบ่'เออ ออมราช ทร*ใ*เย'แสิ่

เวไเม”จเฉรมารมตาย โลภมล'าง

ร*งีเรขท้ามาสผจง ผเจดทใง่ องก่เอย

รเมยลใหม่แมนสราง'เา สึ้บแสดง •1

@ สาตารายมวหธม หนตาน วดฤๅ

เรยงรอบแขวงในเนื้อง นอกชน

แค่เดิมบ่มานเฉถยง หลนตด ฤาเตย1 1

ช่องกฎิก่ธตํอมบน แบบเพรง ๆ
๏ ชำรุดทํ^ท์งหมต แมกอึชี่ ปูนเอย

อกกระฌํ้องเกรงพํง เพกกรน

รํ้อก่อใหม่เติมคิด ต่อรอบ เฉสยงนา

'ถดแค่■ส์ามดานพน ภากโท ๆ

๏ หสายหถ็งัการกอปส์รำง ส์รรก'ส์ฤษฏิ ใหม่แส่

นับช้ริโส์ฬค้หน แห่งดง

ชนในแถะนอกฑิค้ ทวลิ่ รอบฤๅ

ทำดำกล่า0แอ้วฑง์ ทกค้ถาน •1

® กระเบองมุงพิดานกำนทึ่ ท'องชื่พานแถฤๅ

มมด็ปราการเนิถยง ตดชน

ปรุฅรเคถื้อบกระบาถหิน หนถาด พํ้นนา

ถวนเสหค้าถาขน เขฅคดำวเจดึ๋ยๆ

๏ ส์กส์องส์องชนวาด ว*ฅถุ วิการแส่

ชาฏกนิบาคมึ้เดิม ดง'ส์รำง

เบญจส์ตะเรื้องรบ เบญญาค้ เค้ษเอย

แปถกแค่เฟสแดมกวำง กว่าบูรพ’' ๆ

๏ ค้ถาจาฤกส์าฅรแจำ ใจกวาม เรื่องฤๅ

/ ,,
ฅราทกนิทานบณฑูร ถถอง

รปท้ฅวจำารจิคคาม ตํ่าภาก หถำแส่

หิมเวค้เชตฅแกว*นทอง เถื่อนเนา ฯ
- ® กอ^านแทนหสากส์{กง ไค้ถเฉตี้ยง หถ*งืนา

ฅงื!ปดาบส์เฉลา หล่อถ'วน

ท้งกส์ฒิกผส์มเ!ยง รายทก ห*องเ๘ย

ฅนด้ดค่าง๓ถ0น ทวพนม ฯ

๏ หสํงืถะลึละหำตก แค่งส์ถิฅ แท่นนา

ตามทึ่มากน์อยส์ม - ค้'วนห'อง

ผาแผ่นฉถํกืลิขิต กำค้ภาพ โกถงฤๅ

เค้นอซ้อถมพรํยงถ่า ท่วค้กน/ -)

๏ ติดผนงประจำขิางคภบ ตรงดา บค้เอย

อกค้ริเรองโกลงยุบถ บอกด'าน

ผูค้ฤษฏิแหล่ง?1าลา แถช่าง วาดแสิ่

ท*งืวํคทํงบลินถํวน ทกหถ*งื 1

© หล่อรูปมนุษย'ถ^ณค่าง ค่างภา ษาเส่ย

ไวบจฉิมเฉถยง3^ เรขค้ร้าง

ค้าถาตะค้องนา นาเพค้ นาพ่อ

0^ 9^ 8-^
คุจนกค้ทใ'ตงขาง เขตค่ขนอง ฯ

® แค้ดงโกถงบอกประเทค้ข ช'อชาติ เขาเด่ย

บทบาทกุญชรค้อง ค้บคาว

จาฤกค้ลาประกาค้ ประกิจทิค้ ผน*งนา

หลายล่กษณห'ลายล่วนจาว แจกแขวง '1

๏ ซึ่รึรป'แกซึ่ทขถ*ก่น ทวาส คิฤๅ

ค่างเพซึ่ทว้ดดิ้งษแซึ่ดง ดึนต*ง์

เตยงแท่นซึ่ตาม่ เมิลมาก อย่างเส่ย

เขยวขนาดหินซึ่นพ่ง ท’ก่ทำ ก

© ซึ่าตาหตายหลากไว*" หว่างประดษ^านนา

แปตกทกดำบลหน ห่อนพ*อง

ซึ่*ณ^านตะถินซึ่ถิฅ เสถี้ยรระหว่าง โหดแส่

โซึ่หซึ่แห่งเหต*าซรอง สบสกนข ฯ

๏ โอซึ่ถซึ่รรพซึ่ร่างไข*" เขยนฉล’ก หินเ๘ย

ตราทํก่หนเซึ่าประชาน ท่านไว*"

เซึ่าเฉลยงไบหล*งืซึ่รพทัา
พรอมคิด เคึ่มนา

ทกทกแห่งให*ถ*ก่น ทใง่ทาน ฯ

@ ซึ่กดวิหารซึ่ฤษ^เบอง บรพชำ รุดฤา

รปฎิส’งขรถ!การ กอปแกล*ง

เจาะปลายแห่งผน'งทำ ถิทต ช่องแส่

หว*งซึ่ว่างขจ่างแจ’งพน . ภาคใน จ

® ซึ่าบใส่กระเบองปรุ ประกอบวรรณ เสวตนา

บดช่องส่องไถงแซึ่ง ซึ่ท่งช10อ

กระบาตเกถอบเหสอบเหถองพง^รณ ไพไรกน'' ราพ่อ

มงใหม่เก่ากระเบํ้องรอ รถง ก
 4๘

® มุขนอกผนํง์โปรด!'ห' หินดาษ ดวยแส่

หน'ส์โขทํยผจง จบสวน

ท้องขำงแ'ห่งฬุอาด แถเลิยน ตาเอย

กระแขงมุขฅรกร:เ!)องถ0น ทกภาย ฯ

® พนปรุเคตอ!แปถึ่ยนใช'
เซ่นเขํยว นาพ่อ
เท้าเนดธ'ฒจนท'กถาย เกลึธนก

ก่อถกตอย่างเดํ่ย0กน ก้มทิท้ วิหารเส่ย

ไม่'แปตกแปลงนนน หนื้งลมอง •า

@ ท้ฑวารดานส์ถิฅขำง คดหอ ท้ฤๅ

เรยงรุปโศท้ลาตะท้อง ไท้'ค^

ทกทกประคพยิ ภากท้ กดนา

ท้ามท้บท้องท^ท้น เส์!จประมวญ ว

๏ ปราการแก้วทึ่ขน เขคต์กลาง ว"ดแส่

รอก่อใหม่ควรชม เซ่นย'าย

อย่างเขื้อนฝร^ร'ชวาง แกวนท้ก'ด เกาเอย

จรดพระระเมยงท่อนทก้ย ทิถอมเจดย'' ฯ

© ทวารกลางระหว่างว'ดท้รก้ง
ท้องประดิษช เดิมฤๅ

ทรงยอดม่แด่บรพ'' แมมไช''

ชำรุดเร่งรอท้โ]ษฏิ เรขขนาด ใหม่นา

ทรงฝรงขํม่ให'คง แค่งแปลง •ไ
 4๙
*

๏ ก!ะเบํ้องถ้วยป!ะดบพิตาคํลา ตายเถิ(-1
หลากเสิ่ย

บานเบิกทวา!แส์ดงลาย เลชเขยน

ซุ้มนาฬิกาเพ!ค้ เพ!าพิท้ นาพ่อ

อย่างฝชํงส์ามชนเทย! ทภาย ฯ
๏ ลายนามโ;!จิกจ็าง แจกพระ วาดนา
บานกากหลโเฉถลาย เ■ล่หใหล'"

บบผาผกา!ดะ ดาษทาบ บนแอ่

ท้องป!ะฅูแดํมใช'" เช่นเดํ่ยว ‘า

© ฝ!ง!ปท้องฅทบข้าง ก่หยำ! ยื้นเด่ย

ถจินกิตาเชยวทำ ท^ท*ง์

ท้งแปดท้อกทด์เทยม ^านรบ ท้องนา

^ น!^
ทวา!ละท้ฅงล้วน เถ่ห่กน ฯ
๏ ในนอกตะค่ส์!พท้น ท้องประค ต*ง์ฤๅ

นโอ่รูปท้!บินเบิน แปดผู้"

ก!กุมกทาด ด^งชเ'1 คงแด่

เฉกจโๅกอยส์'คาน ต่อภโเ ๆ
ฑ่ยกาพย์
เทชยลหแหอจ11ม อไเชำรุดท1ดโทฌส■วน ณ้ณทกแหถ่ง

แห่าหชํโเาา ฝาผนป}■ะหภัาห่กื'ห่งเนอง เกXองบนก!ะบ.าลนานขกาน

ดำแส์3คาก!ไก!'าทลาข ท้ลาขปูนอิ^พิ^เพิกกราก มาก!ไวแฅก

แมกบบกน กา!กว!กิดกิจเกอกอป ชอบ!ปฏิส์งข!ณ็' กุณทดแทน

เอย องก่พ!ะใอยกาก^ เกษเส์ยม ฯ

ฬเ
 30

วิวิธมาล กลอํกษรสลบ

๏ ผายส์ารพจนํส์าส์น'ผ ู'
สํ่าผอง มาตย*แสิ่

เร่งเตรึ๋ยบเร่งเตรึ๋ยมริ ฅริร่น
ฑกกิจฑกกองทำ กอปทํว ส์ถานเด่ย
แผกแบบพน'.บํ้องทํน เบิยงผ่น ฯ
๏ หอธรรมแห่3ฑึ่หอง ธรรมหน 'ส์ถิคแด่
ฑิ(1มุง!ทํน่มนเทึ้ยร มา(าไทํ"

ยอดส์งเยิยงส่ริย'ยล ชื่รรค''ยง ยงนา

เฉกมกฐเชิงก^โชํ" ก่องชม "1

๏ มุขส์มึ้เช้ร็๋จแมน ส์รวงมวญ ข้ฤษฏิฤๅ

ระฒัระดมทย ดาษเรัอง

กระเบองเคถื้อบแบบคลายกระบ0ร ขลบบาด เนตณา

ย็ายเลอย่างต0นเยอง หลากยล -1

๏ กระเบองถ0ยบรรฑบบาง เถอกบรร เทํองเด่ย

กถกต เทึยมกาญจ'น ทาบแก’ว

ไพจิตรห่างจ่นทร'เพ็ญ แจ่มผ่อง โพยมแด่

แลเใ!!เริคํแลแพร่'เต^ พร่างถาน •ใ

ซี พิดานพรรณดาษพน แดงภาย บนพ่อ

เ'ส์าวภาคย*ส์พานส์รร พส์รวิง

เตลาแต่งตะลายเติม ไต'ติด อไรฤๅ

จินเถ(1 รจิคตํวนห่าง เตขผจง ฯ

 &-31

® น้!]ภายนอกภาค1ฒ ผน‘ง แปดเสิ่ย

เหลิยมแบ่งิหลากบงเหลื้อ แบบแถว

ทาบคํลาลิตายทํ้งํ่ แหต่งฑว เชิงนา

พิถา(^ติ(1ตำแผํวิ เตอมพง!ณ ฯ
® เขยนล้นใขส์บขอ ล้ง์ค ติเอย

โดยนพสำนานแล้ดง เนึองดคิว

ผ'น!ภาคในพ นิจภาพ เทอญพ่อ

1

ครํนืขค1บถวนอกภ้ว ทกก!า 'ง

@ หว่างล้ถเนวางทไว^ ข!!มวาง ต่นา

กอปปงะดิษเกฏากาญจน์ ป!ะดไ!แก*ว

ลิตํกืคภ์ตํหํพางกส์งร พิล้ทข ภาคยเอย

ไพ งโงจนพ ง่า งงุ้ง แพ ลิว หลิามพ!าย •1

๏ คํตาส์ลกล้ลิาง ถไาษณ ใล้' ผน์งนา

ท^เลิองที๋ลิาล้ถาน !อบทคิ

มานขอดเหมาะอย่างใหม่ ย*อมมาคํ ‘ฒัแสิ่

ต่างปคิดบั้นคงั้ ป!ะตุ ฯ

กลกินรเฒ็่บ่ว
๏ เช็ดหนาบานหนพาด วิจิต! อุใ!ฤๅ

แทฅยแบกแท่นแบกพบ เบึ่ยงถคิ

ทนเทพรปเทพส์ถิค ทายเทิด ข!!ก์เอย

มขนอกมขหนให'ธง แห่งละล้อง •ง
 ® ผน้'ทณงึค่างหนิงขางเขตค่เอก ห'องเอย

หองถโเทิถ‘ด!อง เรขค้ราง

มฟาหนิงเส์าเหนก พนํกืปร ป?๓อบนา

วิ

ขาวเกลอบขใวก!ะ:เบองข้าง เขฅ ฌาไเ จ

๏ ซ้นถดช่องถดดำน โดยค้ รอบฤๅ

มอ'ฌจํนท์'กงจํนท็" แจกชน

มุมย่อคามย่อทิ ทวาทค้ ไมเปย

1

ท่วแห่ง’/น,ด่านนน หนื้งปาน จ

๏ แป^!ปจี้น?ปฅ*ง คามพล ค้งหแป

ยนอฬู่ถิตอย่ซึ่ถาน ถินถวน

ค้องค่ายฟากผายบน เบองเขตค่" ขางนา

ก?ะเบองภาพก?ะเบํ้องถวยลวน เล่หค้มาน ฯ

@ กระแพงห*อมแห่งห'อมแหล่งถาน?อบ หอเปย
ขาบปรเคถื้อบป?กระบาถ แบบถ'อม

ไฅหินภาพหินกอป เกาะยอด เค้าแด่

พกย่อกกด่านยัอม โอบก'นื ฯ

๏ ในพนยอดพํ้นมุข มวญลด . ชนนา

หิตาถาดลายลาดค้รร ค้บล็วน

ถานชนถดชนหมด มึ้อ่าง มกรเอย -

เฌอปลูกเฌอค่งถวน ทวเรํ่ยง จ
 &๓

© ชนถ่างชาถถ่างล้อม หลนหน ฅํ่าแ๘

เบ็่นเหสิยมแปดเหถึ่ยมเฉํ่ยง ช่วงใช็"

ค้ตาใหญ่แผ่นใหญ่ถกล กอปดาษ รอบนา

เขย0ชาติเขึ้ยวส์นไส์ร๎" ค้รำเค้รรพ'' ท

๏ ศาลสิเฉลยงสิด้า'ว โดยทิศ ค้ฤๅ

กร'ะเบํ้องเกลื้อบขาวเคตึ๋อบพรรณ ภากล"วน

มุรฑวหมดฑ^ประกิจ กอปทก หล*งืเ๘ย

ชาดดาษชาดถ่วนพน พิดาน 1

๏ ส์พานพึนแดงพนทาบ ทองตาย แบบนา

อย่างแย่งกนกแย่งกาญจน ก'องพ*น

ผน์งืทำแห่งฑํวรบาย บรรเจิด ภาพแ:!ย

รามเกยรติรามตนอำง อวตาร ฯ

๏ หถำสิกํงสิดำน แดนศา ลาแสิ่

ค้อแห่งเฉลื้ยงแห่งส์ถาน ทิศค๎าว

ผ่ายบุรพภากบุรพา มจงเรข เร์องฤๅ

นรายณ์เรืองนภยณจำวทำ ทศปาง •ง

๏ หล*งโติทิศใค*ราง เรืองกล ค้*ครเ๘ย

บรรณรำค้รรฑัวาง วาดไว*"

หถํงตกทิศดกหน แห่งค้ฤษฏิ ภาพฤๅ

เรืองเหลึ่ยมเรื่ธงแติมไค้ร"สิบค้อง ท
 @ หส*^ทิเ^ผ่ายท?1ยาง อุดร ด*านเอย
1'';พยภ)ๆรหุงก*ดรผฏง พวกด*า0

แดนเมองมํว์เมื้องมธญ มวญเขตค’' เขานา

ตามเผาตามพองโจุา(ง จบแขวง ‘ง
@ อินเ3■องยกเรืองส์ภ้ง 'ล้งกรานค'' ด*วยแสิ่
•ส์องส์มวิคถุส์บแ^^^^
ดืนถวน
ฬิงผน*าภากิณ์3คำล ส์บสิ ค้าตเส่ย

ตายเตชถายลวกฏึน ส์ร*พกิลา •3

กลวำพํนหลํก

® ติด^ถาจาฤกข๎อ กำโคตง ไวเสิ่ย

โคตงบอกเรืองเตชา กํดแจ*ง
แจงอ!รถว่จนสรรโถง ถ”กษโนทก หถ*งืแสิ่
1

ทกแห่งท่วหองแตร๎ง ค้าบประกล จ
๏ ป!ะกลป!ะกจแก’ผ่ กระแพงค้ก่ด เฉตยงเะเย

ท้ก*ดืฅรุกระเบองปรยล ยิงต*วน
ต0นเคตอบประกอบมมจ*ด แจงรดํบ ค่อนนา
•โ . ’
รด*บืทํรืโทขางถโง่น ถ่องค้ถาน •3
๏ ๙ถานพนประขานทํบชน ช่องแหล่ง เฉลึ๋ยงฤๅ
แหล่งตาดนิสปาส์าณ ค้บกํ'เว

ค็าวดาษขนาดเตึกแต่ง ฅกทก หลํงแปิ

1

ทกทวก็าลอกรพย้ร็าง เค้รจค้รรก’' •3
 ๏ 5■กประตส์กืดดาน โดยเฉถยง มมนา

เฉถยงถะข้องบรรถาย หถากถ'วน

ถ0นบานทวารรเนํ่ยง รบายแมก ลายเอย

แมกบบผพ้ษ์ซร๎อนล๎วน เลิข้ยถ ‘า

๏ ยถเฉถยงภายนอกดาว แดนหล*ง แลพ่อ

หถงก่อกระแพงประกลก!วม กระเบอง

กระเบํ่องครุเคถื้อบขาว(ๆร“ ง
ตรุข้าบ ซึ่นแ๘

ข้าบฑ'วัทกดานเรอง หท่มงาม ฯ

๏ งามเข้าแห่งเม็ดใช์" ช่วงอ*ฒ จนท์เอย

อ*ฌานท พิจครคาม แค่งข้ร'าง

ข้ร"างดุจพิหารข้ก*?! กอคด มมแสิ่

คดข้มุมแม'นอ'าง ออกถกถ ฯ

@ ถกตคิดผาแผ่นล็วน ถ*กืษณโคลง แลฤๅ

โคถงส์ภาข้ฅยถ เยิยงไว'"

ไวหลงืภาคผน*'าโรง เรํ่ยงข้ ดานนา

ข้แหถ่งเถ?1นํนใช" เช่นรเม็ยล ฯ

๏ รเม็ยลชาลโนเหสึ่ยมข็าง
เขตคทิ?1 น์อยนา

ฑิคํข้คิลาแท่นข้เถํ่ยร ท่านต^

คํ๋ง์คิถาอ่างวางข้ถิค ทิย่อ มุมเอย

ย่ธข้’]ข้ไม"ท่ง ท่วกระถาง 1
 ๏ กระถางคงปถูกแค่ไหล^ ลำนจำ ปานา

จำแนกสิมุมวาง หว่างไว'"

ไวเ.ท่นกระถางทำ ทวสิ หนเส่ย

สิแท่นกระ ถางถ๎วนโชํ" เช่นกำ ว

๏ กโ*กนกระแพงส์กำาดาน แดนสถาน สินา

ข้ถานกระท^?1าถาท“น ทิขำง

ขำงสองซ่องกถางทวา! หว่างแห่ง กระแพงเอย

กระแพงกถโาผอวจค^สรำง ใส'เรยง ว

® เรึ้ยงคำบำอวจแกถง กถงหิน สนเ๘ย

หินแห่งก*มโพชเพึ้ยง ภาพบน

บนปูน'.เถะมถดิน ดุเฉก นนนา

เฉกดิงเท่ยนมั้น์ทำ ทวสถาน •1

๏ สถานบนสิมาเรึ้ยบไว'" หว่างแหวะ ซ่องแสิ่

แหวะใส่ประท่ปนิจกาล กอปสราง.

สรำงสรรค''สิลาแกะ การฉลำ แลพ่อ

'ฉลำแฉถะบ*ถ์ลำกขาง เขฅคแกวนสระบุรึ้ ๆ

กลช้างประ
สานงา

๏ เสาโคสิลาปกขน เขคค‘สกล กระแพงเอย

เขือนสกำปราการวิถํ่ ทเว
ทกหว่างเพั้อจรดถ โดยหว่าง นนนา

เดิรแวดเวึ้ยนไห่ถวน ทวแดน ฯ
๏ ทองแดงแผ่นปฟ้อง ปกใบ ช้มาเอย
*1
บีดแบ่งแหนอ’ก์นึ้ เนืองแพร*ว

นอกพทยพท่งขจ่างไฟ เพี่องช้อง
ช้ว'างแ๘

ไฟผ่งแ'ส์งแผ่วเพยง ผ่องจ่น์ทร'' ว

๏ ไพจิฅรพิฟตดชน ชาลา คํ่านา

ช่วงล่างอกหสนข้รรค*' ช้เหล*า

เศตาลาดดาษดา แดงแผ่น ใหญ่พ่อ

โดยภาคช้องขางเช่า เขฅฅ''ช้ถาน ว
@ เคยงช้ถิฅทิฟทํ้ง์ช้
ช้าตา แลฤๅ

ช้เหถืยมกนปราการ ก่อล*อม

แกะลายฉถ”ก์ฟ้ผา แผ่นประกอบอกเอย

ปรากฏกระแพงห'อมชน ช่องทวา ฯ
๏ ช่องทวารช้ามช่มยอด อย่างโเนื 1ๅา

ยลเกิดภิรมย''โช้ภา ภา ค ย’'ถ*น

เพ่งแลช่องยรรยง ย*งฟาก ปรแป

อยู่ผ่ายขวาซายพน พิช้ทมอ •1

๏ ภาพถมกิามารท^ค่ คทา กุมเปย

1

กึ้อแทดย''ไท*ยอย^ ยิงอ*าง

ยลองคกิออกรอา อานุภาพ นาพ่อ

ไ

ในภพห์นส์ร*างเช้ยน ช้กราม ‘ๆ

9/
 1๘

๏ 'ส์องรปยื้นอย่ข้าง แก่ปตู สะตนนา

!13 3]
เบนต่างนายท0ารคาม กุ'เม่า

กุมผ่ากอย':'วํงด' ดำแหน่ง ทวา:ฤๅ

โดยน*บืแปดผูโข้า ควบป:ะมาณ; "ใ

© คิดป:ะมวญอส์:หถ่อด้วย ดิบกข้ไ กส์ฤๅ

โดยแบบสำเ:จกา: กอปไถ่"

กิจเลข:จิตบานบ*ง เบิกบีด ทวา:แป

บานแปดป:ะฅโหโเตไ) แต่งผจง ค

® ไพจิต:พิลาถ่า ลายเต ตาเอ'ย

'สวนแต่อาวขยง แย่งหมน

อย่างใหม่บเ:ฤๅ :ไขจิต ไวไเา

เ:ยงขจ่างข้าดถ็ซ:ไ)งขน กาบเค:อ ๆ

๏ ของเค:องเบองป::ด*บด้าวแดนใน ทวา:เปย

ดำแหน'งเหน็อใค"ข้ถาน กินข้าง
ห V
ทึ่แก่อ่างคิลามึ้ แมกปสูก เวนา

ไมไเปถกถะค่แข้:ไข้:ไง ใข้เกยง 1

® ข้องขไงก:ะถางใข้ถวน ทกหน ทวารฤๅ

หิวแห่งแปดแมกเ:ยง เ:ขฅง์

:ายต่างข้'กกา:ถกถ กอปเผจิด ไวโปย

พิจิต:พิข้ถไเนทง์ กิข้จฺต ท
๏ ทาจบจงหวดดาว แดนพา เหยรแสิ่

โดยภาคแปดเหถิยมบุรณ'' แบบใช'"

บชาค้ลาแ^า โข้'ติด โคมนา

เส์งเติบขนาดเดยวใด^ ดงนนบกมุม ท
*4
(^') เ^ ^
® เบนเม็ดเส์าค้บเทยน ทกถด มุมนา

ถํวนเหสึ่ยมขุดหถมเส์า เข้ยบตํ้ง์

เข้าติดแห่งโคมหมด ม็แปด แตพ่อ

มาบกแวดตํอมทง์ ท^เข้ถยร ค

กลนาคบไพํนธ์

๏ ดำบสหนแห่งห'อง หอชรรม นนแย้

หอเทข้น'ข้ถานการเบรึ้ยญ แรกข้รำง

แรกใข้ขดานข้รรค'' ข้บทิว พนพ่อ -

ข้บทิชำรุดรอมถ'าง มถะบรทิ' "1

11
@ มละเบองภาคพํ้นถ่าง ถ่องถุน ม็นา

ถ่องทึ๋ปฎิกถถม ท^ดำว

ทิวแดนดาษอิฐหนน เน้องรดํบ หินเอ่ย

รดึ้นด!':ครำวถวน ตาดผา ท
® ตาดพนข้ลาเขศคเบอง บุเรข้ตพ บุริฤๅ

บุราณเรึ๋องข้มญาติรินทร เริยกอำง

เรึยกออกชื่อส์เภาจบ จ่งหว*ด ข้ยามนา

จำหวะมขขำงท*ง์ ทิประชาน •า
 '^0

® ป!ะเทก็เค้าก่อนไม้" มแก่น 1)กแสิ่

มเก่าก่ธอิค้าน ย้อบออม

ค้อบไอบอกหสายแก่น ภาคส์ เค้มอนา

ภาคค้บเชิงหินม้อบ แห่งด*าวส์โขทโ) 1

@ โวิแเทกาบ'/)วก่ง์ ทกเชิง เค้านา

ทกช่วงถ่างโนป!ะชาน ทิค้!าง

ทิเค้าค่หนงเกดิง ตก]ะ)'ณบอก ความแส่

ลกษณแบบ ค งะโ ถ งอ*างถ่วน เถจก็ตา 1

@ เถ’!!ค้ถ่กืป!ะกิาติ/าคํ้ง
ตามเค้า ค้องเส่ย
9 1
ฅามดิงชง!‘จนา หนื้งน*น -

หนงในกิถำเนา แนวผ่าย ผน”งนา

แนวฟากยกพ้นชน ช่วงชไม ๆ

@ ช!เม้ยงเ!ยงถาดพน พนผา ตายเส่ย

พนแผ่นเถํ่กไพ! เ!ยบ่ค้อ*'เน

เ!ยบส์อาดอาก็นส์งฆ์"ก็สาแถเดิก็ แต*วพ่อ
แถเถ์อมค้องดานพ!อม เพ!ก็พ!!ณ ๆ

® เพ!ก็ภายพหิใหติอ เติมพา ไตเอย

เติมพะเฉสํ่ยงเ!ยงณั !อบห่อม

!อบหอแห่งเทก็นา เนองเนก เค้าแย้

เนื้องเนี๋อง!ายถ่อมค้!าง เค้!จผจง 1
 ^0๑

๏ เส์รจพิจิฅ!ดาษพํ้นแผ่น ผาชล บุ^ฤา

ผาชาติทนตอ'ลง ลาดIV.น

ตาดทำทชฑดล แดนล่าง เฉลํ่ยงเชย

แดนเถิยนแสลวนพน ภาคจิลา จ

@ ภาคย้งลาดกระเบอง บรรจง มงแช

ไ
บร:เจิดเก'ลอบเขึ้ยวทา ทำล^

ทำแหล่งรํก์ทองลง ไล'ข้บ ข้พานนา

ไถช่อมพิดานซํ้าแผ่น ใหม่ผจง "1

๏ ใหม่ติจิตรประตค่าง‘ช่ผ่ ซ่อมทาบ ทองเชย

ซ่อมทำพิหารคงเก่า กอปข้ร่าง

กอปชาฉลุกากส์อ ข้องทิ มขนา

ซึ่องทิ?1ท่านใหำ'าง จ่ายรบาย จ

๏ รบ;บองมขฅกนน นรก เรื้องฤๅ

นเรคํรฺให’บรรลาย เลขแจำ

เลขแจกเรองยอยก อย่างเปต กถาเอย

อย่างฌีดโลกแส์ร’งแฅไ! ต่อบูรพ์' จ

@ ต่อบรรยายเรื่องรู’" รายอรร ' ถาเอย

ทยอำษรบ'ณฑร ถิถำน

ถถอยฉถำส์รรค่' เข้าวเลข จิถานา

เข้าวลำษณประฒัเข้าลำนเล่หแจ’งแข้ดงกวาม, จ
 '0๒

กลกรอบจำรวาฬ
© กาแพงแกวมุขนน้ แนวกำ แพงนา
กระเบองปนุกตื้อ!]ดฒดาม ดาษกระเมอง
ทิทางจะดำเนิร ในท มุขฤๅ
เกยก่อยอซํนิเยอร เยยงเกย •1
๏ อฒ์จนฑย้ามด*ามก่ธ เกยอ่ฒ จ”นิทนา
^^ 1

ชนตดกนิเถยสง ถ่างชน
ฒดเส์าผายปริ?!!ต ต่างเม็ด ฅวิแด่
กลทิ?!วิหารนนเกํ้อ กอปถกถ ‘ร
® ชื่ามชนิหินประทปเกยว กอปช้าม ชนนา
ทนวิธ”ฒืจนทหนตะ!ท ทิหนิา
นิ!^ตกแตะออกพตาม เพสิงทิค เทวฤๅ
แส์งขจ่างดึเกยวจวิ แจ่มแช้ง •1
@ พิหารน’อยเดิมแรกส์รวิง ช้องพิหาร แสเด่ย
เบองก่อนรึ้กระแพงคาม แต่เมอง
%

บวิ!ราชเริมงานริ รอคระบวิ ก่อฤๅ

เรยงเรึ่องกระแพรขนเยํ้อง เยินเรยง ค
© หส”งตาลดมุขท^ โทหถ่งื มุงแส่
รี

กระเมองเคตื้อบเหตื้องเพิยงมุง
มาช้กระเมอง

มขหนิาธภํยริงื เรขมข พหิเด่ย

นิ 4 ^ นิ
พิลาถาดภาคพนเรอง เริยบกถา •า
 ^0๓

๏ ผาข้โขทโ!๓น ถาดผา ข้นแ๘

พนมุขหน้าไข้ภา เพยบพน

เกตอบปรกระบาถรดา รดโแกถื้ยบ เหตองเอย

กระแพงรโ)น้มุขเพยงอน อวดกระแพง ๆ

๏ อโมจํนน้ข้งห์เม็ดข้ร'าง
เข้าอโม จโเท'ไส่ย

ไวโช่นพิหารกดแจง จํด์ไว^

รอบประขานทิรข้กํด ก่อรอบ ผนโนา

ประตูต่างอใรไห้แฅ้ม ต่างประต จ

๏ ตาย3ไนเบนฒู้กระจก แจกตาย เติข้แสิ่

85 1 ’
บนฑกประฅคางด เด่น3314

บีดทองเช็ดหน้พราย เพริข้บีด บานเ!(ย

บานฉถพฤกษทงนน นอกบาน ๆ

๏ ภายในพทชรปไน้ หว่างภาย ในนา

{#11 *-4
คงแทนกอ2านหนง น้งฅ1

ผายหถ้งพระพุทชกาย ก่อผาย หตโแส่

ทำทิประจุท^พรอม พระชรรม •1

® ภาพจึ้นข้กิคขึ่น้
ม็ภาพ ข้องเอย

ไวโเท่นหินรองประจำ จโ)ไว*"

ขจิตหินซาคิเฃยวขนาบ เนาขจิค ไวน้า

ข้องฟากอฒจน้ท ใซ เช่นค1โฅข้อง 1
 ® เหมื้ธนก*นืพิหารค่ข้1าง
ค้รรค์เหม็อน
ค้นแอ

ถวนซ็ผส์มทํงผอง ภากถำน

แห่งเดิมระช้ง์เรื้อน แรกแห่ง หอแด่

บรรเจิดกระเบองถวยลเง่น หลากบรรพ’' ว

๏ กระแพงแกวรฒักระเบํ้ธงป? ปร่งกระแพง
พนนา
ลวนเลึ๋อมเหลื้องพรรณพิ(1. ภาคลวน

ทิมมย่อเม็ดแส์ดง โดยทิ ย'อฤๅ

ทำสิบส์องไม"ถจิน ทิวทำ •1
๏ บนเค้ากระบิน^ต^ ติดบน เค้านา
ไว ทิเค้ากำแพง ภาพไว"

รปพานเรค้ร้ง์ถกล แกะรป แลฤๅ

จิลาชาฅิเรื้ยวใช"ค้น ค้บจิถา ท
® เค้าจิถากระบิอย่เบอง
บนเค้า ค้องแด่
คํ้ง์ฅ่อพถค้งหขา ภาพตำ

บกกนทิถำเนา เนิองบก เชิงเอย

เชิงแห่งพลค้งห่ทง์ ทิวาก้ยข‘วาเชิง ท
กลกานต่อดอก
๏ หอระฟ้ง์ทรงค้รำงใหม่เหมอนเรื้อน เ.เรกฤๅ

โนอดรถานเถลิง หลนนน
กา รป ระ ดบค้ ร*พค้ รรพำค้ ม็ธน ม็ทึ่ เพรงพ่อ
ค้ถานค้ถิตนอกชนหน แห่งกระแพง1
๏ เดินท้พํงือย่แค่ดพ ด'านกา: ปเ:ยญฤๅ

กนก'อปภกา:แปลง เปลี่ยนเพยน

ดิข่?นฑ:ทวถนส์ถาน สถิคขจิฅ ไว'นา

ในนอกข้:ะเทยรแท้' ทึ่ม "1

® ฅกฝรํงฅง์ค่อเบอง บู:พ'มล ส:ะแป

แดงพิดานส์เรื้อง ห:’ามชาม

ลายเตตะเจื้อจ:ญ เ:ซเลข เหมเปย

เค:อฝ:”งอย่างย้ยามท้าม ห่อนไห่:กนปน ก

® เฃํ่ยนฆน‘ง์ฝ:^ท้างสิบ สามตาม แผนนา

พนดาษสิลาหนเวึ้ยง แว่นแคว*น

ส์โขท้ย์ฑ่านแถลงนาม เนื้องเนื้องนานพ่อ

:เบึ้ยงนอกนแมนพน เพ่งเลื้ง ๆ

๏ ก:ะแพงสายบิ^ฬ่อล'อม แหล่งแห่ง 'ล้ระแ๘

หว่างด:ก:ะเบองป:เลบง บ่ายย'าย

เขยวเกลื้อบเหลื้อบเลึอมแต่ง ติดป:ะกิจ รอบฤๅ

มุมสี่สถานเตยวท้าย ทึ่: ๆ

๏ ภาพพาน:น^คง์ ต่างวาง เมดนา

ถ'วนสิลาเขํ่ยวส ใสว-

ปลายเสาสิมุมพาง พิสชนิด เดยวพ่อ

ทวา:แห่งก:ะแพงให'ต1 แต่งแปลง ๆ

๙
๏ ชื่ามป!ะฅก่อซุ้มดุจ ฅํงหถ*ง กาแส่

แห่งคื้กฝ!งฤๅแหนง ' แน่แท'"

บานทวา!วาดเคก่ง ถถายจ่าย รจิคนา

ถวน!ปผ่!งแก่ยง อ?ยู่ป!ะคู 1

๏ ถะก่เขึ้ยนก่วนส์ถิฅ สถานทวๆ! ซึ่ามเส่ย

ทวา!ทิคํโต่เหนื้อด ด^ค^

โคจนฉก่กปาส์าณ สงซื้ง พหิแส่

ช่างตะคู่เางส์น่ สึ๋มํ่ •ๆ

© แต่ป!ะตฑิคํฅกแส์!ง ใส่อภ*ยื แท่นฤๅ

ถํวนชาติหินข้นิถ เนืองเบอง

บนทนถสหลนไค! เต!ยบเทึ้ยบ ถะแท่นนา

'สองฟากทวา!ยติยเยอง อย่างปาง ก

® เหนื้อหอไค!ท่านส!าง สวนกว! ชมเอย '

ใหมอกท่างภพอินท! อ่าท่า

มิส์กวนสวน สุขสนุก นาพ่อ

ป'ถกแมกแปสกไก่หิ๓ แหล่งแสดง 1

๏ เฌอหนงหถายเช่นย'าย ยถผถ ต่างแส่

สองสะสามพ!!ณแปลง เปถิยน่:พยน

ฅ็กจนหนงสกลสถาน สถิฅฑิส ออกเอย

แคงพิดานสวนเทย! ถนส์ตถ ๆ
๏. เก?อจนจ์างเจกแต้ม ติด?จิต

(-
ผน์งืวาดส์ามกก?บิล บ่ายก่าย
เรองจน?ปจึ้นพิเ^ แผกแยก เยิยงพ่อ
แปลกผ่^ห่อนคลายเยธง อย่างปาง ว
© ดาษพนหินเช่นใต้" คิ้กทื้ก ค้พ*^นา
ก?ะแพงก่อค้ายบํวืวาง หว่างว*าง
ก?แบองปนุกลอบเหซึ้องต!กต?ป?ะจ ช่องเสิ่ย
เ?ยง?อบค้วนค้รหถ*าง ค้?หล*ายเหตื้องแล ว
กลโตเล่นหาง
® ป?ะคค้ามแห่งแค้?*งค้ฤษฏิก่อ •ฒุ้นา
ท?งกกจึ๋นแป?แซี เช่นใช่"
หล'งีกา:าก่อค้อ ค้มท?วด เก่งเ๘ย
?ปตนถํนืให้ไถ*^ เลขบาน จ
๏ ลายเตลาละกู'ค้ ค้าค้??พ'" ภ้ย ฤ ๅ "
ทกท'วใบดาลทวา? วาดจ*าง
นอกป?ะตภาพลนก่น หิค้ผาย ป?'๘
หิถานิถกัลิงข้?างช่าง กู่เนา ว
๏ แต้ป?ะตตกแต้งแค้?*ง ใค้ก? แลฤๅ
บนแท่นแท่นละเขาเพ?า พ?งัค้ถ*าง
ค้องฟากแท่นก็?ม เหมอนดง น^นา
ค้วนและค้?ะค้?างล2ขาง กุ'กน ว -
 © เ๙าเ'มกระแพงโส่โช" ชาติขถา บ็กเ๙ย

หินฉถก์นิส0รรณส์รรก็' ข้ตง

สิมมรปขลาก็ถา หลากประหลาด แลพ่อ

ต่างเม็ดเส์าก็งร^ รดแปลง อ

® ทิก็เหนื้อขยายย่านดำนแดนใหม่ เพมนา

นเรคํรฒิก่อกระแพงแส์ดง
ด*บนน

พทธไข้ยาส์น''ใหญ่ใก็ ข้มที่ ถานเด่ย

ก่ออิ^ปนบั๊นหน แห่งข้ถาน •ง

® ก่ดยาวเข้ไเไดํไข้' เ(1ษข้าม วาแด่

ก่อพระมหาวิหารมาน มขข้ร’าง

ข้วมพระระยะงามตาม แต่ที๋ นนนา

อย่างโบข้ถโปรดข้ร็างอาง อาจท้น์ อ

๏ มุงกระเบองบงชรอํ๋าค๓ เกลอบข้ ขาบเด่ย,

ถดมุขข้ามชนข้รรก็' เข้ร็จไข้ไ-

ดาษพนทวทึ่ม็ หมดนอก ในนา

หินชาติแดงให้ใช*" ช่วงถาน

๏ - ติลาเขาเขตต''แว่นแคว*น แขวงราช มุรฤา -

เพชรบุรึ้ข้ถานปาน ไบเพยน

ชาลารดไ]ดาษลาด หลายหมน แผ่นพ่อ

เต่มตระหลอดเทยรเทยร เทพผจง อ
® ให์'?อคิรพองเนื่อง เนาอท ยานแสิ่

แห่3ทชบิ/!รง!ๆ^/ารง - ช้ฤษฎิข้ราง
ในนิเว^นเกษมกฎออุทข ยายข้ ยงฤๅ
ชนชํก^ยบ็างอ'าง อาจไหว •า
๏ ช้องข้ามสิร'อยก่อย เข็นถาก ถางพ่อ

พโเหนื่งจื้งไหวใกต เคลอนบ'าง
มาก่อ!ามากหถาก หถายแห่ง หนนา
ฅามกถานข้ถ่างข้ร'าง ข้บข้ถาน ว
8) ชนโนนไ]ไก ใช้' ข้องทข้ กิริฤๅ

รายรอบระเนึ้ยงด'านถาน ถอบถ'อม
ชนนอกน์!]กำหนดหมด นื่นิะ พนมนา
ช้รินิะพฤข้ห'อมพร'อม พ^ไข้ถ ช

® บนเขาให้ใช้'ไหถ หถายพรรณ พฤกษพ'อ

เชิงกํ่ปถกไม้ไข้ว แวดต^
ช้ถุปเข้าค่างพรรณช้รรพ ใช้'เวี่ย โคมเส่ย
จึ๋นอย่างบิกค^ทง์ ทกกิริน ‘ๆ
๏ กระเบองก'วยกำบ'างค่างค่างชาติ หถายแสิ่

ตางข้ฤษฏิด'วยหินนิถ เนกช้ถ'าง

รปจนจ่คบาทประหถาด ถางเจก ภาพพ่อ

^ รี
รายรอบกิรึ้บ'างข*าง เขคค่บน ฯ
 แเ*

® ตวนฉถกศึสาแต่งแกสํง
เกสาผจง ^ นเส่ย
หนชาคิเชยกกฦลยก เยี่ยงบน
ทกเขา'จเงบงยง อย่างยิง ชจินา
ท^^ถนต่?นหนา^^ แห่งกถาย ฯ
©- แฅ่เๆเฑด๎านผ่าา4 พิหา! ออกเอย
ม!ปช้องนายชาย ชาติโพน
นกเถงเผ่าพาสซาน เซ!ซด ฤๅ
ชาวม่งักหส่า1น'น]นน นอกแกวนแดนเช้ยม ^
® เขาหน็าพิหา!ผ่านด็าน แดนอ*ษื ฏงกต่โอย
มคกจนเอยมเทึ๋ยม ถินก
ดึวฺลิงคนถ]าถน “ดี(จุ้คื
แจงแต่ง ช้ตาแ๘
บกแหส่งใช้สนข็ ชาติใส์ย ฯ
® หนิงตานนอกหสนชน ใชโเท่น หินเส่ย
ต่างขนาดน้อยใหญ่ให ท่านส์!าง
ดำแหน่งแหงแท่น!.เผ่น ผาแปด หนแส่
ก!งเหสกหถายช้!างข่าง แต่!เบยง จ
® เจดยยื้นเนน^ นอน!ะ ก่ายฤๅ
ใช้'นกโทษเกยงเ!ยง เ!ยบไว*"
ผุถ่มเขฬะปะ เบ์นอาท โทษเส่ย
ป!ะทุษ^ทวจ*บใดไซ! ใช้'ข*ง ก
@ เซึ่าศิตาฉถํกเรึ้องฌฏง
บทกฏ ' บกแสิ่ "
พ็นข้าชื่นค3'งห!'งรํง เรขชื่ราง ' ''
ผาแผ่นถิขิครชื่พจน์ พากยส์ภาพ โคตงนา
คิดกิป์เข้าวางอ*าง ออกกวาม •ง
๏ ใหปถกหสากไหล้ใข้ ชื่บผา กระถางเส่ย
ทยฑํวอารามงาม งอกส์ต’าง
ขนองคดมุขข้าตา แหล่งรอบ รายถๅ
อืนอื้นอึ่น์ไงบ๎างแบบหลาย ท
๏ ทวารกรงแพงวิดทก เก่าเห , ร*^แสิ่
ทรงยอดประดบืตายพราย เพริข้ส์ราง
กระเบํ้องถ'วยชื่กระเท่เซรซุมยอด กลางนา
กระเบองเกถื้อบเก่าขางฆาง มุบราน 'ๆ
® ให รอเก่าถินข้น ข้ามประห เหิมเอย'

โชื่ฬส์ทวทวารประมาณ ใหม่ถ’วน ' ‘

ทรงยอดมกฏดูพบ แบบยิง เก่าแสิ่
กระเบองประดบน์วยสวนถวน ทกทวาร ท
๏' ไหญข้งงามหระหง่านด’าน โดยทิข้ ชื่น์า ®

กวางเท่ากนประมาณปาน พยาย
พิดานดำแบบบีดวิจิตร แจกแยง' ตายมุๅ
รงวาดฉาดตม’ายกตก้ย ’ เคต็อบชื่วรรณ ท ‘
 ๏ บานทวารวาดฅ่างขาง เขคค่นกร จนนา
สายเถขนามํนืส์Xรค์' ข้บถ*^ณ
เค7อขกด5"^ถอน ข้ลไ]หถาก หถายแส่
บนใหญ'อย่างกวนถ็วน ร่างรบาย ฯ

๏ ประตถะข้องก่ร็" รายข้นาข้ขนาดฤๅ
หถงแห่งบานบรรถายถาย เส'หไหล*^
รปอข้รจฅบาทปรง;หถาด หลายเผ่า แถพอ
ปนประกอบไม้ไข้'" ใข้'แทน •ใ
© ข้กิตฐาน^นซายผาย ฟากขวา บระฅเส่ย
1

ชำรุดท่วัแท่นแดน ดื่นร*าง
เร่งรอทกทวารา ร*งืเรข ใหม่ฤๅ
1

รูปสนกํนข้ถ'างข้ร*าง ใข้ข้นอง ฯ
๏ ข้งแปคข้อกใหญ่ไซ้ร ข้มควร ก*นึนา
ผาแท่น^านรองข้อง ข้บชน
ฑว*ด์ดื้งษประมวญมวญ มากรป หินเส่ย
เขยวชาติข้าดก'หมนหมน มอบได ฯ
๏ พาเหยรบกกนขน เชือนเข้า เม้ดแส่
ถ’วนติสาใข้'ไส์ว แวดห*อม
ครบยิข้บเข้าเนา หน็งแห่ง ทวารเอย
โข้หข้ทวารพร*อมสอม แหถ่หตาย ว
 ฟเ^

๏ 'ส์ริเส์าทํวถินส์น ร’ธยฤๅ
เข้รํ่จข้าม
เษพฤค้าป.ทยราย รวบแจ้ง
มนกระแพงเมดงามคาม ต'วเยึ่ยง ‘ก่นพ่อ
ไม้ส์บส์องแถ'งแค้ร็ง ข้บข้รรพ*' ฯ
® ประติ!เพิมพไกตอบกระ
เบองเนือง ในมุมเม็ดแส่
พกเม็ดมุมอไเกน
1 ^
ก่อเตยว
ค้ตาหต้กบกประชุมรม เรึ้ยงนอก มุมนา
รี

พกพวํมุมเตยวเกยว เขึอนเกยง ก
® จคุจ้คืฅาพิค้ใข้โช
รี เชิงก'น มมเส่ย
รี

ผส์มก'บหตม้าเกยงเรึ้ยง เรํ่ยบส่อม
พกพวารเขึอนก'นส์รรพ'' ข้าม'แบ ร’อยนา
จฅส์บ์เห’อมพร้อม พรงประมาณ ฯ
๏ รอบว'ดืข้ามถินข้น ค้ตา ถาดแส่
ชาคิเสี่ยงโผถานข้ถาน ทํว์ไซ’"
ปลุกพรรณพฤกษายา เยยวโรก รง'บืเปิย
ค่างค่างเหส่าไห’ถไว'" แวดราย ก
กลสารถขบรถ
® แถวเขคติตระวโเฅกร้างเขคตแถว น*านา
นํ้าช่วงหนาว่^!ชาย ช่วงนํ้า
ก่อฉนวนเนืองเนินแนว ฉนวนก่อ อ^เปิย
ดูลวคระหสอดนืาถํ้า สิวด •ๆ
*10
 0^^

© ท้ถานนอกนกเX นอกสถาน กระแพงแสิ่

พนคํ่าณปตาม ตํ่าพํ้น

ทิคํบนกมุงกXะบาถ บนฑิส สงเสิ่ย

บ เง^ 5)
2^ บ
ดถฑบท1ฅน'/)าย ทวดส ฯ

® ถงส์พานท'านาโล่ สพานลง แพนา

ขางแห่งฉนวนยกพน แห่งข'าง

อาก็นส์งฆ์ธิ^ก่อประช้งท็^
สง-X^อาสน ไว'พ'อ
กระแพงบปรุกระเบองบ‘าง บกระแพง ฯ

® เขยวเกถอบเหตอบมลากกฏา เกสอบเรเยว1 สเอย

ข’งแวะแส์ดงทางวาง แวะข'าง

ส์ฤษฏทวารเทยวเทว ทวารสฤษฐิ ไว'แสิ่

ทวารทรอกส์องข'างส์ร’าง ทรอกทวาร ท

@ ข้ดฉนวนก่อเกยวชนิด ฉนวนสุ ด บนนา

เบองยอดยูงทยานเหยย!! ยอดเบอง

ถคาปส์าทดจ ดํงืปสาท ตดาฤๅ

ปานขยไ]บกเยองย'าย ขย'บปาน ๆ -

๏ กระเบองกวยประดบลว่นทไถ'วยกระ เบองเอย
■พนก่อส์ง^านตระการ ก่อพน

บรไสองหว่างอ'ญชส์ะ สองบร'ส ผน'งนา

1'ษ
บวเพองสายนาพน เพองบว ๆ
 ® กระบาตเร!ยวเ•ๆตอบปงฺ;วน เขึ้ย0กร:บาต หรฺแสิ่

เบองต่างห์วฉนวนตง ตางนํ้อง

ก'อมไเกค;ปเ:มาณ มุขก่อ
มุขกอ กอํปเอย

ท้องเายยกอา?*เน์เยอง แยกา\นมายท้อง ว

กลบุษบาร่กรอย

® มรูปเหญิยว มุ ติง คามไฅร มุขนา

ท'ก^มุม มุ ของ เขตตนน

บานถมจบ มุ ไท้ว แท้วงเทยือ เยิยงเด่ย

กระเบองประคบ มุ ก่วยใท้'ร . ท้บท้ร;พ์”"1

@ กระแพงพนำใท้'ทน ภาคท้อง ฟากนา

กระเบํ้องตรุเคตื้อบ มุพ'างก่
พรรณ

กระบาสเก'ถอบเถือม มุ มอง มงมาท้ แมไแเสิ่

มุงท่ว มุ ด็าวน เนกท้ถาน -1

๏ เพดานเขม่า มุ พน เพํ่ยงร่ก ตงฤๅ

บึดดิบกทอง มุ ปาน แปดเนอ

ลายแบบแย่ง มุ ตระติก์ โท้ภิค พิท้พ่อ

พรายเพริท้ มุ พรไ)มเกอ ก'องตระการ อ

๏ หนงส์พานท่า มุ นำ หน้าว‘ด แลฤๅ

นห 2^

พนยกชไม มุ ท้ถาน ท1ว

พณัากาษ^กรอบ ๆ ส์ก”ด กอปรอบ ราพ่อ *

กระเบิองปรุ มุ เคลิอบไช ช่องท้นนิตท้ ว

 ๘'0

๏ ช”นสดถ่าง 'า พํ้น แพส์พาน ทอดนา

เบ3งฉนวน‘า ทว หว่างนน

?อาส์ฤษฏิ ๆ ฟิถาน ๙ถิฅเ[ก' ฉนวนเฝย

ผนง!อบ ‘า ถอมกน ก่อเนิถยง จ

๑ เบยงบนกอป ‘า รว เถขส์าย สโ!ชฤๅ

ก!ะเบองปรุขาว 'ๅ เ!ยง เ!ยบค้ถ่าง

ฅรุฅามช่อง .ราย เ!ยบ!อบ ผนงนา

โทกิน ๆ เทย!ท้ภ้ง ส!พผจง "1

๏ หนส์ดำถ่าว 'ๅ จ่าย จดก!ก พนเ๘ย

ตมแจกสำ ๆ ส์ง•/ สบไถ่!

เฉวยงส์ถานที่ ๆ ต*กื ตวงแจก แกงแสิ่

แด่พ!ะ ๆ ไต่ถวน ท่วงาย ฯ

© โ!ง เ!อกวกิง *าเยน ใหญ่ผน้ง ก่อเสิ่ย

ซึ่ามภาคช่อง 'า ทย !อบขาง

ใสํเ!อทว หสํง
0 0-^

ถานบ หลายนา
แห่งพ!ะเจ่า ๆ ข้!าง สำกุสล จ

® เวจกกิใหม่ ข้!ๅง สองหถ้ง่ แลเส่ย

ฝาขดาน ๆ กส ก่อนไส'!

เส์คถ่าง ๆ รํง์ เ!ข!ค บ!าณแ๘

เ^าตสํฤษฏิ ๆ ใตน^ หนิงปาง จ
 0^9^

2^ ^ ^
๏ ปลูก!กข่เ!ยบ ๆ ฅํง์ คามผ่ง น่านา

แนวเ'แองชถ ๆ ทาง ท่าท้ตกิง

พิท้พฤกษพุ่ม ๆ ท้พ!^ เพ!าเนต! นาพ่อ

ทกท้ง ๆ ไ/ท้!กิง ท้บท้ถาน ฯ

๏ ท้าส์!!พกิจ ๆ กา! ขาดแถลง แลฤๅ

อึ้กท!พีย'จาย ‘า กกิง กอปใช๎"

ท้บท้งซ่อม ๆ แปลง เปถิยนแปลก หลายแป

มหามหะ ‘า ไวโเจกิ แจกยบถ ฯ

๏ ในผาแผ่น ๆ พูน พิหา! หลวงเสิ่ย

พ!ะผชม ๆ หน แห'งท้!กิง

จาฤกล*เาษณ ๆ วิถา! ถ้วนถึ๋ แถลงนา

ป!าชญ'อ'าน ๆ อกิง! เ!อง!เมยล ๆ

จ*กินิพนชเ ย!เพิมท้า!
'พี้ เท้นอแม่กา!แม่กอง ทกิผอง

เพ็๋อหง!" ทกผูยพง/ องคก!มไก!ส์!วิชิค ดกิจกา!งานข้!พ

ท้องกบก!มมาตยา กฌวง^านามยคํ องก'ม!กฐชมแท้ง องก'กลาง

แท้ดงโดยกิจ ดพิหา!กิท้ท^ส์ ฑึ่อุโบส์ถบ!เ0ณ ก!มอมเ!นท!

!งส์ฤษฏ กิจเจดํ่ย'ต!ท้ถาน กา!'หอไต!กุฏา ซ^ทวา!าทํ้ง์หลาย

องกชม■ท้าย!กิ!กษ ก!มท้!ขน*กงานทิ วหา!ท้ห็องท้องหถกิ เ!1น

!ะสกิกา!ปเ!ยญ ชนพาเหย!เขตคขอบ พ!ะ!ะพยง!อบท้ทิท้ กิจ

ตุภ*ย์ท้!ยวง/ องก'งอน!ถโกเมน เกณ‘ทกา!ทวท1มวญ เกิงท้!ะ

 601๘
ส์วนส์องส์ถาน งานส์ฤษฏิองค์อรรณพ จบจลเจดยลอม หอม
พระรฺะเบยงเรฎงไเองกอุไรรงส์รรค องคตดาค์ถืยบนงาน ^ห

พระพุทชไส์ยาล้น ถวนบรมราช.วง1ล้า รจนาทิวอาราม คาม!องการท

ไวพนกงานถวนถ 'ล้บล้ชศฅยกณนา เท้นอส์มยาปรากฎ ะ^นิพนชพจ

1จเรข เถขจาฤกเ(ล้ถา- โคถงส์กาสิตณิท^ กรมขนเดชธดิ

ผูเกถากถอนกถฉํนืท มาคราวรรณพฤติพจน ท่าสิบแปดบททิงย้ฤษฎิ

กรมนซฅซโนร.ส์ เพลงกถบทบญญา^ ราชนพนใเกหถาย รายนาม

ผูโดยเสดจ แสดงเขบจชานไข กรมไกรสรวิชิค วงสาสนิทอมเรนท/

ขาภเบนทรบรบาถ ชาญภเบสรมหาสิทชิ ถิชิคปรึ้ชาชาติ จ่ามหา

จิตรนุกถ วิชูรแทท1ปวง หถวงสุวรรณหมื่นนิพน-/ สริเกวิฅนแค่งเพลง

หถายหถากเถบงกถบท ผเรขรสวาท โคถงฤ']ษดดอาตม พร::ราชนิพน/

ทรงบวิง ขางคณาสมณ:; สมเดึจพระสวิ'สราช บืนปราชญ''/!วทกทิส

กรมนชิตบรรพชา พระพุฑชโฆษาพรหมมุ'นึ้ เทพโมพํ่อริยวง/

สงช!ราชาคณะ อํ่ก'/!งั้พระขรรมไตร โถกเลิส!นปริทิติ ร้ฅ์นมนมุนิ นๅยฦ

มํ่ทํ่คํวิ’ ทวิสมุหจนถานา บาเรํ่ยนชวิงหนิงองก'' นบสวิสง/โดยเส

สิบเอํ่ดร่วมรจนา อํ่กพระวงสากระ!ริติริ กอกรมสรํ่กรมไกร สองดนวิ

นฤเบนทร กรมอมเรนทรมาตยา กรมวงสาอํ่กองก'' ทินกรพง/เผ่าเ

หกชตติยชาติช่วยดำริ ตริพระโกถง'นํกืพรต ขวิทตบทมถิกา คื้อเจวิพ

พระคถวิ ทวิพระยาราชมนฅริ ชิเบส/บติอ่ษฏา พระยาโชฏกพร;ยา^ริ

เจวิบรี้บุราณ ไชยวิชิตขนานนามสกด็ บำเรอบริรวิาษราชิ เพ็่ช

ออกญา อินทรโกษาสมบัติบาล ชาญภเบส/หตวงสิชิค อํ่กจ่าจิครนฦส

วิบูถยญาณก!ะว มหามนก!หลกงส์0!!ณ พ!ะส์พ!!ณค้มบ้ฅ เส์าม!!ถ

ป!ชาชเฅิ จมน!าชนากา อ'ษฏาท?*เๆงมวญ คำนวณธื”!''^ามสิบหำ

กถาสิานวนถวใ.ฅน เพิมพ!ะนิพนขสิภาพโคลง โองกา!ไทซิ!าช หนงโกตง

บาฑใอย!า แส์ดงภาษาค่างชาติ มอาทส์ยามทกทิ^ ก!มนชิคเชษฐชึ้

พ!ะเทพโมหฑัส์ฤษฏิ ผายบ!!พชิคเฉลยอ!!ถ เบองกฤV “ข้ถ์คา!ม ก!มซุน

เดชก!มใก! อภ้ย็ขคติยป!ะยู! ขาบาทมลนามเส์นอ พ!ะยาบำเ!อบซิ'!กษ

อาถกษณหลวงถิขิค ซุนมหาสิทซิโวหาร' ชาญภเบ?*เร่นายนุช

ฑชบุณุหาตน ๙!เกซิชนเฉลาพจน็ โคลงกลบทค!องค่! พ!ะ!าชดำร

หลายชนิด ก!มนุชิฅชาญก!ะวึ้ พ!ะเทพโมฬึ๋๙งหํ๙อง จำนองพจนซิจ

พ!ะ!าชวง๙าก!มไก!. ไต!ข้าบาทมสิกา มห่าสิทชชาญภเบ๙/ อาถ“กณ

วิเ?*เษนายนุช บ!ษ!าชเส์วก ช่วยตกแค่งตามเส์ด็่จ นซิเ๙ริเ๙!จฉชน ผ้’

นิพน/โคลงขาน พ!ะวิหา!ทิ?*เอโบส์ถ หมดทกถนทก๙ถาน โวหา!ก!ม

นุชิค ๙ฤษฏิท'วทกเบอง โคลง!ามเ!อง!ปฉถซิ) ผซิชถงลซิาษณกา!ม

ก!มไก!ขนมหาสิทร หลวง๙ว!!ณ!จิตกื่หลาย นายนุชชาญภเบ๙!'

!อบเขตต'จาฤกเ!ยง เฉถยงอุโบส์ถดำบถ ป!าชญยถถกษณ๙า!๙!อย

ท!าบนามคามเข้นอถซิ)ย ถึถซิเนถ่องแถลง แจซินา จ

@ ค!โถงกญช!บาทพ!อม พิพิขมา ถ้เอย

เกรินพ!ะเกย!คิก!ะษ”คภ ข้บข้!ซิง

ปฎิข้”งข!ณะมหา วิหา!เชค พนพ่อ

ก!มนชิฅชิโน!ข้อซิง โอษ^ไว' เนิถิมเวึ๋ยง ค.

๏ พํนืส์อง?ปิยเจึด!น (1กทช จลนา

มเส์งส่ไ]ฅบษมาคํ ฌื้อนน

ทวา!าไ1พฤหํ?1นิส์าท ช้กฟ้กษ แลฤๅ

รํงืภัาษถกษณโคลงดน ดิ้กแถวจแส์ดง 1
 ไคลงบอกค็านการปฏิสงขรณ

จารกทึผน้งด้านหน้าพระอุโบสถ ( ศิลาจารกน้งอยู่)
2^ . ^ ^

๏ หาคํอกคบสินว มิประมาณ

หน้คํกพระประขาน ท่านไว'"

อุโบส์ถซื้รสิงสิถาน สถิฅที่ นนา

สิบรปสิาวกไหว’ แห่น้อมแหนองค'' ฯ

๏ ถวายชือรบื้อเกึ้ยรติก^ง กำจร

โดยอดึ้คส”งหร เหคอ'าง

พุทชเทวปฏิมากร ปรากฎ นามเอย

องคอมรมาสิร'าง สฤษฏไว'แค่เพรง จ

๏ คอสิองทุกน้องแห่ง โนประขาน

ร”งืเรๆ)มหาราชสถาน สิไซ้

ราชทร”พืยนบ์บำนาญ จำหน่าย ช่างแสิ่

ด'านถะเจดกระสาปน้ใด ด่งนํนบนสอง จ

๏ ผน'งืบนถกถเรืองสิร็าง สมภาร พระนา

มโหสิถพิ(1ดารนิทาน ถถอง

ราคาค่าชนะสาร ประสาทช่าง นิตเสิ่ย

กระสาปน้ส!เดนมตะหอง จ่ายจ'างรางว”ตึ 1

ดด
 ๘๒

® ฆน์งกลางหว่างช่องชน บญชระ ทวารฤ'

เรยบเรึองเอคทํคคะ วาดไว'^

จดจางช่างคฤ'เง้ข้ถพระ มื้อเลิข้ ต*วนเ๙ย

กหาปนะเบํ่ญจให*" ละห*องของหลวง

ชิ เฅลาหมากเม*ยวาด ตายเข้า ข้นเอย

อย่างแย่งกอบ*วืเอา แบบได*"

บำเหนจเข้รจฉถเนิลา เข้าหนื้ง

แปดกระข้าปนลาภท่านให*" ช่างแค*มทกตน 1

ชิ ใบดาลทวารระดบด*วย มกดรจ นาฤๅ

เรึ้ยงเรี๋องรามเกึ้ยรฅิยข้ เลิข้แล*ว

บานบ’ญชรอโบข้ถ ภายนอก 'เณนา

เกื้อกถ่องทองแกมแก*ว ฉล*กืแก*วชิงดวง า

ชิ หล*งบานบรรเจอดแต่ม ลายรด ง]านา

เร์องรูปคราปรากฐ ท^ทํ้ง

ราชาคณะหมด เมื้องออก อึกเอย

ม่ญญทจ้ด์แต่ง ชื้อไว้ในครา •า'

ชิ หลวงราชภูเบฅํร์ได"^ กำกบ เขึ้ยนเอย

อกชิดภูบาลส์รรพ เข้ร็จรํ"

รายงานทกดำนจ่บ้ แลวและ ย'งึฤๅ

เบ็ดเข้รพ่ายงผู หนงใดว้ใรวจฅรา ๆ
© ฅำรวจในใหญ่ถ้วน สึ่กรม

จ่ายแจกแยกกนรดม ด่วนสราง

อุโบสถรจเรขส์ม ประสงกํราช

การใหม่ใดห่อนกำง เร่งแถวฤๅหถอ 1
 จารึกพระวิหารทิ(1

พระวิหารทิศฅะวํนออก( ศิลาจารกไม่มแล้ว )
๏ ประฐิมานากเนอหมด มลทิน

เถถิงวิหารปราจิณ ทิ(1ดวิว

เดอมส์ถิตวิดเขาอินฑ/ 'ส์วรรคโลก

เชอญประเว/1เวึ้องทิา0 ท่านไวโบ็นเฉตอม ว

@ ถวายนามพระเจำฅร“ช้ ไมมหา โพขแป

มึ้พ่มโพขพฤกษา กอปกวิง

การซ่อมซื้งเตขา ผนวิรอบ นนฤๅ

รดมช่างวงงน่าฑ็งง ฑวข้นฤองกรม ว

® เขึ้ยนในมหาภิเนกษฅํน
จนมาร วิช*ยแสิ่

ญาณธืบสิบอ(1ภส์ถาน มุขทวิย

สํฎืฐารส์ท-ส์พตญาณ ใหญ่หนง เนานา

โลกนาถนามห่อนยวิย อยู่แทไเค่เพรง 1

@ หลวงราชานรโาษเซ่า กรมกระทำ วิหารแย้

องครํกษบวรวงงฤดำ อกทวิง

ชาญภูเบ^รํฒู้ำ ก'ปทิ หลวงเย้ย

มหาดเล็กวงงน่าฅํงง แต่งให’ดงาน จ
 พระวิหา!ทิศใต้ ( ศิลาจารกย้งอยู่)
๏ ๙โขทไ]ชรรมราชฆํ นามชิน ราชฤๅ
ย้ถิควิหารทไาษิณ มุขหนา
ชรรมจํกรแจกพรหมินทร หมื้นภพ ผองเสิ่ย
เบญจขไากอ มหวิ อข่เผาข้ดไ]แข้ดง ฯ

๏ ช่างวาดมหาดเล็กสวิน นิถสํกษณ ภาพพ่อ

ปฐมแค่เหน’ชรรมจไ!ร จวบเทา
ชินธาฅห่านหำลไ! ลาญถ่วง แถ่วเสิ่ย
บรรตุพระข้าข้นใขา ขวบหำ■พนประมวญ •1

๏ มุขหถํงรไร่กษแตม ฏํ่กาพา หงแป

แปดบทรจนาปรา กฎไว""
โดยอรรถวจ่นกถา ชรรเมก็
แข้ดงปภชญนรชาติ!ด"" เรื่องรไเขึ้ยน ก

® หสวงกรรภยุบาทว'เจไ กรมงาน เกณฑ์ฤๅ

ราชรไาษปรไาษขวาวิหาร' ซ่อมข้ร๎าง
จ่าจิตรนกลการ กำกไ] อกเอย

กรมมหาดราชวไอวิง ชึอฅวิข้องตน จ

พระวิหารทิศตะวนตก ( ศิลาจารกยไอยู่ )
@ ชินก็รึ้ข็อชพระ นา(าปรก
ข้ถานข้ถตฑก็ฅส ท่านไห้

จิกแมกแจกกิงปศ ปานฉํคืร เฉลอมแอ

เติมข้โขท่ยให้ อย่รวิหอเหม 1
๑ ช่างเขยนก7มซ้ายซ่อม พนผนวิ ในนา

เกษชาฅประกาเรื่องรํง์ เรขล*วน
งานรบายผ่'ายมขหถํงี แลเลิก็ แถวพ่อ

พุทธบทปรากฎถอน แหวิหวิถินเก็ถยร

๏ พนำงานวิหารช้ร'างซ้อม เก็ร็จถวิล ราชฤๅ

หลวงพิทำษ์แรนทร หนิง 'ด้

ฉลองบาทบวรววิยิน ยก็เลือง แลพ่อ

องคร้กษครหนำนามรู้' ทเจวิกรมเฉวึ้ยง ฯ

@ จ่ายวดมหาดเล็่กได้' กำกำ

การทกข้งเส์ร็๋จส์รรพ ด็บก็ร้าง

โองการท่านบวิกำ กุมช่าง ฉลุนา

กงแค่ดํ่ช่มลวิง ชVเช้ใหม่เขยน ว

พระวิหารทิศเทนอ (ศิลาจารกยงอย')

® ไพหารอดรดวินพระ ปาล ไลยนา

เนานวิเนิน^ขรื่ บาทหอย

พุญชรเชิดกณฑ ขาเรก็ แลฤา

รูปหนิงพานรนิอย เทอดผงรวงถวาย

@ ช่างฉลุฉลาดเลอกล*วน กรมขวา

ผนวิรอบรํงรจนา เรื่องถ*วน
ไตรภูมิภพปท กฎทำ แลฤๅ

มิอาคํนเมรุมาก็ถ*วน . ถี่แท*พุกพรรณ ท
® มุขทำยรบายภาพเพยง พิ?!วง

ใคร'ริ?!เรื้องชดงคํผจง แจกแจ’ง

ตะส์งตะองก็ทรง ข้นโดษ^

เส์ลขส์ตะบ่ถิโพชแต’ง เกลข้ล’วนอรหนต์

๏ หตวงราชเช้วกให็" ^าปนา

เจาหม่ซ๎ายเข้0กา มาฅย็ร'

มหาดเตึกบวรวํงืมา กำกบ

หตวงเส์น่ก็ภาษาผุ้ หนิาได้ฅเคึ้ยน ว
 าา:กศาลาหนาพระมหาเ1คี่ย ๒ หล'ง
( ศิลาจา3กยํงอยู่ )

© เ๓สงยู่3'งงส์ฤษฏิส์ภ้ง
(^าถา น่ฤๅ

ตำรวจกรมใหญ่ขวา ท่านใช*"

จมื้นชื่อไซยา ภรณปล‘ดื กรมแสิ่

โดยราชบรรหารให*" แจกดานการเกณฑ จ

® ข้ามพระยาระฆํงอึ้กทงงปทุมคง กาแส่

ข้ามว'ดจํดช่างข้งฆ*' ล้งโห’"

นายด/3งข้มหจนองศิ หน้งควบ คมนา

การวาดอาจเข้รึจโศิ ด่วนตวยดงงถวิล จ

@ ช้บข้องเข้าวเลขล้วน ชาฎก นิทานเส่ย

แผนนวดน*บรปหก ข้บยู่"

ทวาทข้ทรพิษยก อย่างย*ก5/ ยลพ่อ

ข้รปวรรณโรครู^ ยอดขนเดยวแข้ดง อ

@ ผประชุมรปหน้งนน แนะฉบ*บื

แบบรุปข็*ถสุกนํบ หนงใข

วิธทืบ*งคํบื ขานเรือง

จากผาแผ่นไว’" อ่านแจงทุกอน จ
® ไชยาฑรณพนํกื งานกา! เกณฑเอย

เกณๆา อกค้าตาส์ถาน ถินน

ยถแจงแห่งค้ภค้าร เค้าวภาพ พจนา

ป!ากฎยค้เชิดช ชื้อไว้เบ์นเนิตอม *1

๏ นายด์วงค้มห่เพอกผิ^ กำกบ

ชช่างวํดกถางจ่บ วาดบว้ง

เก!อวถถว่'ดืหงค้'ณ !ม!'าง !ดมแ!!

!าชกิจจิต!ก!!มค้!าง เค้!จได โดยป!ะค้งค่' จ

© ชาฏกนิทานถวน ทวาทค้ เ!องฤๅ

เ ฐ
อก!ปแมซอ!จ เ!ขไว้"

กมา!ก็มหมด หมายโ!ก

ค้งถะค้บค้ให่" แพทย์ว้ดูแผน จ

© ค้บค้องถะบองบอกเออง แบบค!

แค้ดง!ปเ!ยก!าหู ท^กํงง

จ*คุ!าทิค้ภาพด หลายหถาก

ตนค่างวางบดฅงง แต่งเค้นค้งแค้ถง 1

ก!มหมื่นนุชิตชิโน!ค้
 าารกพระระเบ๊ยงลธมพระ!^ถูป
(ตอนน้ศลาจา1กไม่มแล้ว)

® ช้ถป■ส์ามงาม!ผิขบต้ปิม พ!ะ!ะเบยง

ภย;ปพระ?น™ !อบฅง์

ถะ^านถะส์ามเฅ์ยง ขนาบนโ] อเนกนา

ร็อยกํบืส์าม1บ’/แ เคํษห้าองก่ป!ะมวญ

๏ ช่างซึ่งฆ์กงถวนแปด กบสิบ ช้ามนา

เขยนเ!องกเนบกฉบบ แห่ล้อม .
ชิ-/"

ถานาชงบิง์กํบ กา!วาด นนแสิ่

ห้า!ปป!ายอย'พ!ไ]ม ทิวดโนงานป!ะจำ ฯ
3) ^
® ๙มห้จนส์นห้เพอกดวย ใบฏํ่กา หน็งเอย

ในพ!ะเชฅกํนือา วาช้ไว'^

ท้มห(า!ข้ถิคมหา ขาฅอํ่ก องล้ฤๅ

ฑชบุ!ณพุฑชบาถให^ อยู่ล้มาป!ะชม ๆ

(ตอนนศิลาจารกยํงอยู่)

@ ช่างซยิสิบฟิ!าง ^านองล้ พ!ะนา

กำกบกิจผายส์งฆ พวกนน

วินย์ข!วิด!ะฆ็งคง กุมควบ อยู่เอย

เกณฑ์กะพ!ะช่างบน จ่ายถไนคว!เช้มอ
 ^•เ

0 ตอมว*งืทงผายซาย ขวาประจำ งานฤๅ

ระเบึ้ยา5■อบกนิปกิจกระหำ แยกยกิย

หตวงพิพิชหน็งโดยดำ แหน่าฑึ่ ขวานา

หถวาชนะพถขํนปีซกิย แบ่งดกินการระเบึ๋ยง ว

® นาย'แอยนายดวาคู' กมงาน

มหาดเตึ๋กกำก"บการ กวดแถว

บเวํนทิวาวาร วายหมน

ผต'ด์เปถิยนเวึ้ยนฑร่แตรว ครากตรงตรวจตรา ๆ
 าารึกหอไตร (พระมณร!ป)
{ ศิลาจารกไม่มแล้ว )

๏ หอไครจ่คกขแมน ไพชยนล้ อินทรเอย

ออด๓ยมเวหาดล เด่นพา
พงพิศจิฅ!กรรมถกส ผน์ง์วาด ไวแส่
ประย้าขน้บ็หองละหา กระย้าปนจาง'จ่ายรบาย
® ช่างชึ๋คฤห”ย้ถด'วย ฉถฺหลาย มอนา
ร่างเรืธงย้”งคายนาย นพนน
ศาลาย้ทิศราย ชานรอบ
เหลยมย้ก*ดปราการกน ย้ซไเทวารรวาง ค
๏ ภายในโย้'ค็รป รจิฅปรา ย้าทแส่
ปรย*คย้*คืถุย้าย้นา ท่านไว"
■ธรรมขํนชครบคณนา แปดหมืน
มเศษย้ช่นใท็" ชิราชย้ร"างย้บผส ฯ
๏ ราชโยธาเทพค^ เฅอมนาม หลวงฤๅ
เถลองยศราชส์งกราม ท่านใล้
ร'จเรขแห่งหอย้าม บ็ฐกซง ย้ถิคแส่
อกพระอภโเย้ล้นทร์ไล้ ย้ฤษฏิดวยเบ็นย้อง *1
๏ นายดางมหาดเอ็่กไล้ กำก*บ การเอย
นายส์ดรายงานรบ ครวจถวน

หอพระย้ขรรมย้รรพ ทุกย้ง
เย้าวภาคหถากตํโเษณถวนวิลาศตำเหลื้อถวิล ว
 ทรกศาลาทิศหอไตร (พระมณขป)

ศาลาทศตะวนออก ( ศิลาจารื้กไม่มแล้ว )

๏ บุรพทิคํค้ถิฅบอกเบอง ศาถา ป^มฤา

หถวงชื้อราชโยชา เทพเรื้า
กรมซ๎ายผายอาส์า ทหารหม่ โนแส

รงง'ส์ฤษฏกิจผ่านเผ'า รางเ'^รจประช้งล้
1

@ นายเรื้องมหาดเตึกทํ้งั้ พระกร หน็งนา

นามวิจิฅรโร;ษาดู ท”วกวน
ชื้ช่างร่างฉบํบืบุ ทณเรื่อง พนพ่อ
ว”ดชนะค้งครามถวน ฉถุแถวโดยหว่งั ฯ

เรื่องราม เกยรติฤๅ
@ ผนํงื ฅง์หิรนคยกษ์'รื้น
เดชส์มรรถมโานทวึ้ป^^าม หนึ้บไว'"
ตราบฅรื้บุร่านาม ทานพ หนงเอย
อง!รื้อศวรเทพใท็" ท่านล้างถาญฤกนปี ค

๏ ถดเฉถึ้ยงเรื้ยงร่างกร^ อวตาร

รอนราพย้บคาบขาน เรื่องล้

เหตุเหิมเรมหงการ ไกถกถ่าว

รเางดกดำบรรพไรื้ เพ่งแจงพิ้งจำ "า

 ^6.

ศาลาทิกีใต’(ศิลาจารกไม่มแล*ว์)

® ทิค้องชื่ถิฅทิคํดาน ท'กษิณ

เกณฑพรํะอภ'ยส์รินท/ เรมส์ร'าง

พถพนภาคเฉวึ้ยงยิน ย?!ออก นามนา

ตำแหน่งเจ็ากรมอ็าง ที่ค^ว'ง์หถวง ว

๏ นายดึ้มหาดเถึกทง เส์มห'?เรึ้ หนิ้งเอย

กำกบอํนึดํบืส์มี้ หม่นน

มหาขาฅช่างวาดชี้ ฉถทว หถ'งนา

ฅ่อเนื้ป็งเน่บิงฤๅขน ขาดก'างห่างกวาม

๏ ผน้งืใหญ่รามเกึ้ยรติคง แค่น์นื ทุกแสิ่

แปรชาติเบ็่นทคํก่ณ^'' หน่อใท'"

ถ'?! เคยนคราบแบ่ง ถว'สืย'' สิบเอึด บครเอย

ค้วรรกคท?!เก็ยรไศิ ผ่านพนตงกา ก

๏ เฉถึยงหถนส์รรภาพตวน โอฬาร

กถย้'ครึ้มึ้นิทาน สิบ'ห่า

ยถแยบแบบบรรหาร หตายเถก็

ชายโฉดโหดชาติช'า เชอตนหตงฺถมฺ ว
 ง/เ&

ศาลาทิศตะวํนตก( ศิลาจารกยํงอย่ )
‘ษ

๏ อภยส์ริน'/ไ5'ถนนกะ เกณฑ์กระทำ

ซาอกพ็๋นส์องดำ แหน่งให^

คกกิ?^ช้ถิคโดยลำ ดบทิ ค้ามนา

บอกชือ5■บอย!^ไริ^ ชํวืหถาอย่าค้สาย ว

@ ใบฏกาอาวาส์น กำก*บ เข้ยนนา

มหาดเลึกนายน^อยน้บื หน็งไค้ริ"

งานรบายจ่ายอ“น์คํบ จ*กรวรรดิ ว*ดเอย

ท็ายคถาดราชสิทชได็" ช่วยท^หถ*งืรดม จ

๏ เชยนผน“งคงแทคย^ไทิ^ วิรุฬหก

ห*ดถ์เหว ยงลํงิวาถอ รก กว่างตอง

ค*วืคู่ช้รภูฅก ไกรสาค้ เหลยมฤๅ

ชำรุดทรุดทรวดกอง กิ้กหถากาหถ จ

@ จนจอมจุถจ่ก์รอาง - อ*ชบาถ นามนา

เชอดนิะมางษขทาน แถกเรอ

มิกถุทขส์ดลํงขาร ค้รวงลุ่
ไ)
ทิวราชยาครเชิญเชอ ค้พขนขุนใค้ล ก

@ ชนเนิถยงฉลุภาพพน ไพร

เรื่องสิบส์องเหถึ่ยมภู ชเรค้ไทํ"

เถถองปางอย่างนิยายภู ฑณริต หงเสิ่ย

ผายเทฅํวรเพคํไว ขนบท*าวผดงชรรม
 ศาลาทิศเหนอ ( ศิลาจารกย่งอยู่ )

® ราชโยซาเทพซํ้า ค้องค้า ตาฤๅ

อุครทิค้ทิต็ปรา กฎค้รำง
นายดวงมหาดเลกมา กำก“บ การเอย
อํ่กพระกรหนิ้งปิาง ชอชค้กดค้งฆ จ
๏ ค้นทรโฆทิฅได๎" ยค้บ“ญ ญฅนา
คุมช่างซเชควํนื วาดคำ
แคไท'ทค้รถจร“ถ รอนแท คย'"
นามปรทฅท”นคคร^ รถทำวเพตาค้ถาย ฯ
๏ จิ้งองกอ่กเรค้^ บุคร ราชฤๅ
ไกยเกค้ไกยเกค้ ชออำง
กรทอดถอดกมมึ๋ เพถาผล”ด แทนนา
ค้กเค้รึจเผด็จมารมถาง ชึ้พค้นเค้อมเข็่ญ จ
® คราบพระชนกนาถไทิ ทรงพรค
หกํงนิก้^ฅชํตฅิเยค้ย(1 จงใช'"
โค้มทิษยประฏิบฅบท จรค้ เวึ้ยงแสิ่
หากู่โกไถได'" ดวนแกถวกนค้ถาน ”1
บ่".'^’^..

๏ จกไถไก'ขุดกน หาอนงก'" นชเอย

ใค้'ผอบกตบผงถง แหล่งใค'"
พระไทรพฤกษาหลง เถอนทึ่ แลฤๅ
เติมค่อคำนานไว้" อื่นแจำแห่งหา ก
 © รเบืยงฒายปสายนิ!]บ์ส์น
ค้ดความ
อาวาส์(^าช้ดาทม รอบร'"
นิเทคํนิทานิกาม ภรภาพ ภพฤๅ
รามเรํองเ!องลุทข:^ เผด็จสนอส์รพงล้ ”1
@ เนิถยงชนหล่นถดสอม โนประชาน
เขยนเรองมหาค้งกราน!ๆ' ก”บทํ้งึ
รามํญกตํนิอาหาร หงโภชน
ว”นิพุฌจุดเฑึ้ยนก๎ง แค่งเสิ"นสรวงแมน ว
© นาย๙ดมหาดเตึกได'" ดงาน
ท^สิ|^าถา^5ถาน ที่หอม
หอไ(ๆรบฎกการ กำก”บื
หนิาฅึ่ดึด'านพร'อม เสรจสนสหส”ง์ ๆ

จารกการเ!]รยญ (ศิลาจารกไม่มแล้ว)

๏ การเปรยญระยะห'องแห่ง โนประชาน
เนาวคพืภนิบถวนส์ถาน ทิขน
มุขถดหถ^1[นชาน เนิถึ้ยงรอบ
การโหม'ใท้'เส์าชน นอกร้"ยยรายเรยง ห
@ ชรรมาคํน'มณฑปท*ง์ ส”งเค็ด '
ท้วดพระไ(ๆรบฏกเสรจ ซ่อมสร'าง
พระประชานว”‘ด์เดิมเส์ด็จ สถิกฑิ นนา

หนดิฅ*กสิ!1อกกวาง หล่อแลวแก่เพรง จ
^๓
@ หถวงกรรภยุบาทว่!จำ กรมย้ดำ

หถวงทชเส์วกคำ แหน่งฃาย

ร*กษาพระอง?เกระทำ ณถานเทนานา

งานใอมพรไ]มมอยาย แยกรือก่อรดม ฯ

® มหาเนยมน้บ์เอเาอไง ออกนาม ช่างฤๅ

ชํ่ข็'างส์องอาราม มอบให'"

ราฬิทร้ชนะ'ส์งกราม กุมควบ เขยนแส่

ทํวนถิ่ชงานได เนกชนถานา ท

๑ (ๆอส์องทิฅํฅกฅง รจนา เรืองฤๅ

เรยงเรึ้ยบนิรยกถา ทวถวน

อบายภพกรบอ*ษืฏา อย้ทย้ เย้รจเส่ย

ยมโ'ถกหมดทคํถวน ถิแท'ทกอ*น ท

® บุรพทิค้ถิขิคภาพพน หล*งย้พาน มขฤๅ

ร่างเรืองเปคะวิถาร ท่านไว'"

ทวาท*?!อรรถพิดาร โดยพวก เปรตแส่

แย้ดงเหคเ?!ษบา!!ไห ห่อนพนผถเย้วย *1
 จารึกกีาลาทข ด๖ หลง

ศาลารายท ส^'’'* ( ศิลาจารกไม่มแล้า )

๏ พนกงานกา!สฑ้งเสรื่จ
สาถา นฤๅ
ขนชอพ!หม!กษา สฤษฏิไส!"
ทหา!โน•งายฟากขวา แข'วงแห่
โดยเสดึ่จสมเดึจไท'^ ชิ!าชด'าวปโ:]ษฏางล้

© นิบากป!ะกาสเรื้องอ็าง เอกา ก่อนเอย

ก!นก!บนพดงษา สอบถนิน
1

สาสงรมึซิง!จนา นิยายยส พ!ะฤๅ

อาวาสเชควนิล'วน ติชิคสนกินป!ะถม -

๏ นายนกมหาดเถึ๋กได'" ดูกำ กนิแป

สงฆผายนายจำนำ หนิงผู้"

ใบฏกาเชคพนป!ะจำ ใจใก่

ผิจชอบ!บิบเ!อง!" ร่างพล*ง์สนเปลง จ

กพหมึนนชิฅชิโนรส

(ห) บิ!]ค!งหนไมุ’!เขะ'ะวิหารทิสใฅ็ นบเ0ยนไปทางคะวิ’นบิบิก ตาม

รองชาดกทิเขยน .-, .
 ®)00

ศาลารายท ๒ ( ศิลาจารกไม่มแล้า )

® ฟนธนามท่านกผู พนกงาน
อจกพระหฤท่ยส์ถาน ทึ่น
พลพนพวกทห''ร'หาญ แหนแห่ หล้^•แสิ่

หนปร้กษ'ทกษิณซ ช่ออางเใ3นเนิถอม "

๑ นิบาคใผัหน๊;'ส์น โข้ภิฅ ภาพนา

โททชึ้ช่างรจิค จ่ายไว^

เอกนจฅคาฬิท่ หลายเรึอง เรี้ยงแส่

มหาชาคุอาวาส์ใล้ แห่3ด'านการเขํ่ยน ฯ

๑ นายนกกำก”บ์ล้วย ดด ชวนา
หนิงค้มหเทพกวึ้ วาดได
ผดงเฅอมเพ่อมใดช ชายคา ม่อนา
แปสงเปลึยนเขึ้ยนซ่อมให์ ห่อนเว'นเบนชรรม '

กรมหม่นนซิฅชิโนรเส์

ศาลารายท ๓ ( ศิลาจารกย่งอยู่ )

® พน้กงานการ๙รางเส์รํ่จ ท่าลา นิฤๅ

หลวงชอราชโยชา เทพน

ทหารในผายเฉวยงดา รฒัแห่

โดยเส์ดึจดำแหน่งช ชื้อไวโบึนเฉถอม ฯ
 ด06}

๏ นายปรดาราชใศิ ดกำ ก”บเอย

1-
ถวนถหน์าทึ่ทำ ทวผู

ข้มุหพระค้รลุชรรม มุนึ๋ตรวจ การแส่

เฉลปิมพระเกึ้ยรติกอป!? ก่อเกอการบญ ”1

๏ ทำส์งฆลุภเถขส์ร"อย โข้ภณ ภาพนา

เอกนิบาตนุส์นช ข้บไว”^
ดงษนวนิยายยต อย่างเยยง พระฤๅ '
ข้นองพระ?*เร”ทชาไท"^ ขเรข้เจาจอมกรุง *1

@ ข้งฟ้ส์รรอาวาข้หติ แห่งจ”ด มาฤๅ

ราชคฤหเครื้อว”ลลว”ด ปากนา

หงข้'กถางช่างข้”นืท”ด ทุกรป

รจิฅเถ่หนฤมิต๓ เถอข้ตวนถายระบาย

พอ?ยวง?*เมนึ้

ศาลารายท ๔ ( ศิลาจารกย”งอขู่ )

๏ ส์มญาขาบาทผ ภํกด ทำแส่

พรหมส์?นทรผ ห”ด์ถ์แกถ่ว

หุ้มแพรหนิานามปร ดาราช นนฤๅ

ผิวฅรวจจนตราบแลว ลุไดโดยหว”งื ฯ
 410๒

๏ ท้งร:)ส์ามอาวาท้ถำน นิตาดเขิยน

ภชบุรณะส์ะ๓ค้เพํ่ยร พิริยตน

อารามอมรินท/เรึ้ยน ระบายแบบ

รงงเรขรจนาพน ภาพเพยงพิช้ณุกรรม*'

๏ ใน'.อกนิบากพอง รจนา

ช้ามสิบส์ามต์งืขยา ทบเทา

ทุกะอึ้กทกชา ฐกท่วน
*

ช้ริกรบช้ามสิบ'.กา ชาคิแลวเถขา ฯ

๏ ถานาวไเรํครู" ทยกิจ

พทขบาถบรรพชิฅ ช่วยพร'อง

บวายส์ริาเวนอิด ทุกกา กื้นแ๘

นิถองกณาธิราชกอง เกิยรติไว้ในส์ยาม จ

พระร'คนมุนิ

ศาลารายท ๕ ( ศิลาจารกไม่มแล้ว )

๏ ช้าถากำรบหำ เจ'ากรม

พระอกโเส์รินท/รม/ เร่ง เร'า

นายหำน'.ร่ง-ทนรดม โดยด่วน

นายราชจำนงเช้า กู่ด'วยดการ อ
 •1001

® ช่างเขยนภิกษุคง เบ็๋นกก กองเอย

วํดชนะส์งครามยก เรํ่องไญ่

นพดงษชาฏก ทวิโยก

สุนทรไฆภิคไซ" ท่านยู้ครว'จครา *1

พระอมรโมฬึ้

ศาลาฑยท ๖ ( ศิลาจารกไบ่มแล้จ )

© คำรวจใหญ่ยายซภิย บรรจง

พระอินทรรำษาองค เอกอวิง

ห^มแพรราชจำนง กำกบ ดูแสิ่

แต๎วเส์รจส์าเรจข้ภ้ง ช้บไวิ เบนเนิถอม *

© ภิกพุ่างภิจิฅรตำ เลขา

ระฆํงืประทมกงกา จำ)ใล้

วํดส์ามพระยามา รวมช่วย เขยนแ!เ

ทุกนิบาตช้ามตํบได กบเกวินิทาน จ

© พระช้มหจนเจำ บาญชํ่

วํดเชตชุมโยข ชึอให

ผู้กากบทฤษฏ เนิองนิจ การแสิ่

ดเช้ร'ๆตำเรจไ0 ช้รรพช้นสุดงาน จ

ช้มเดจพระตํงร!ราช ค่อน
 6; ๐^

ศาลารายท ^ ( คิลาจารกไม่มแล็ว )

๏ ตำ!0จในใหญ่เขา ม่อบน
(;ะ'1
เบนแผนกกา!กน เกยจก!าน
หวํงเล้!จย้ฤษฏิทํนื ทุกสิง แถพ่อ
ท!งจ้ดท!งแจงตำน ชอบดวยกา!กถ -1

® ผูดนายตํวงส์มุห เว!ฤทชิ
แนะนิยา!]นิยมผิด ชอบชึ
จำนำป!ะจำกิจ กา!วาด เขยนนา
ตามบทฅามบาทก เก่าใหโห็่นจ!ง อ

@ !าชสิทชย้ามรปหำ จกิา!ว!!ดิ ว*ดแย้

อกหนิงโมหช“ด ช่างได'"
เก'า!ปรวบ!วมจ“ด แจงวาด เขยนนา
ชาฏกฉดิ้งษไว'" เพิมพ่นิหว่งัผถ จ

๏ ทุกะโส์ฬก็แจง ชาฎก

ยิสิบติกะยก เพิมเข'า

(1าถาสิห์องหก ท^พ!ะ ระเบึ้ยงนา

กำหนดพอดํ่เถา ทิหองเหํนงาม ๆ

@ ถานาตำแหน่งไว'" เวรงาน นฤๅ

ส์มุห'พ!ะ(^!วิค้ทฬิาญ เชยว!"

รํงท้าษบ!บาตบาน จิต!ชาง เขยนนา

สนองพ!ะกณค^พ่"

พระส!วิสทชิวงตํ'
 670^

ศาลารายท ๘ ( ศิลาจารกไม่มแล้ว )

มกิบทไม่ทฑบ ผ้ใดแล้ไม่ทราบ ตนฉะบไ]ขาด คงเหตื้อบทม่าย

]ทเคยว ไปชื่อบทิจารกก็ไม่พบ

@ ติกะดงษชื่น ชื่ดจบ นิบาตแย่

จดกะคณนานพ เพิมเม่า
ดำนานอดฅภพ แชื่วงโพ''ธ พระเย่ย

ชื่ามชื่บอืกเชื่ษเก้า กอปถวนควรยล ว

ศาลารายท ลิ่ ( ศิลาจารกไม่ม่แล้ว )

@ โพ'ชเร์ยงเรื้อดไงก่ เคยงขวา

หถวงชึออภไ]เชื่นา หน็งไล้
กอปกิจก'อชื่าถา ลแหล่ง 'นฤๅ

โดยดํงบรรหารไล้ กินนเนาวชื่ถาน ค

๏ มหาดเล็กนายดํวงชื่มห์ กิากไ] การนา

หนื้งพระใบฏกานไ] อกล้
มหาแตงวไ)ระฆํงรไ] งานวาด เดยวนา
ชาญชดจดเจนชื่ เชื่รึจใด้ใครเชื่มอ ว

๏ ฉดิ้งษพื้งเพ่อแจง จคุกะ นิบาตฤๅ

ชื่มโพชชื่มภารพระ แฅ่ก
กฤษฏาขิการะ กชื่ถชื่า ชื่มนา

เผยออย่างร่างรปช เรองแจงแถถงคณ ว

กรมหมื่นนุชิตซิโนรชื่
ด4
 0.7 ๐'0

ศาลาทยท ๑๐ ( ศิลาจารกย่งอย่ )

@ ทคํส์ถานการค้รางเ'จ โดยจง

หตวงซือวิเชยทรง เชิยวก๓

เกณฑ์หดอย่างฝรงยง ยทชผาย 'ชวาฤา

ตำแหน่งว้ง์น่าหนา ท็่นพนฑ์งาน ๆ

@ ข้นทรโรเสิคฑ์ กำกบ

นามพระกรณัคํบ ช่างโฑ์

นายนกมหาดเถึ่ก'แบ หนื้งช่วย เฅื้อนนา

การวาดราชกิจให้ เร่งแห้วฤๅเหลื้อ ๆ

@ เบญจจฅุกพน ไพจคร ภาพนา

บญจกบญจาทิข้ เพ'อมไว’"

นิเฑข้นิทานอดิต ดงษะ เข้ร็๋จพ'อ

วฑ์ชนะข้งครามไห้ วาดท*ง์หฒัเนิลื้ยง "1

กรมหมื๋นนุชิฅชิโนรข้

ศาลารายท ๑๑ ( ศิลาจารกไม่มแล้ว )

® เอกาทข้กินข้รกิง เข้ร็จข้ถาน นื้แสิ่

หลวง'สิไชยชำนาญ ศิกหำว

เกณฑ์!งํดบวร'วำการ เกณๆาขาด เขำนา

โดยตํกดปรโ!ฑ์ส์ดำห้วแต่งตํงแต่เพรง จ
 0า0?0)

๏ ช้มุหอย่นายดวงค' คงจ่ดิ เดอมพ่อ

จ่ายช่างช้งฆส์ามว*ด์ มอบไห"

โมฬโลกยจ่กืรว!รดิ ราชสิทขิ ไข้นา

รงงส์ฤษฏจ่ฅ!กรรมไว"" ประกาข้ห■๓แหล่งเฉลอม

๏ ฉโากะยี่สิบข้น ข้ด'าบ นิบาฅฤๅ

ข้*คคะเฅอมฅ่อครบ สิบเก"า

ดิงษข้บเข้ษนพ นํบเนิอง รโเสิ่

แข้ดงพระเกี้ยรหิพระเจ่า แจกพ่าดินชม *1

กรมหมืนนุชิฅชิโนรข้

ศาลารายท ๑๒ ( ศิลาขารกไม่มแล้ว )

๏ นายพลนำพวกข้รํ้าง ข้าลเข้ถึ๋ยร

ข้ถิฅที่หลวงมณเฑํ่ยร - เทพเจ่า

กรมว'งึบวรพาเหึ้ยร หนแห่ ขวานา

โดยกติกาโปรดเกต"า ก่อเกธการถวาย ■ๆ

@ ข้บดข้องอ'ษ^สิบแจ่ง แจงจด หมายแ[เ

นพสิบข้องกบทข้ สิบห"า

ข้งนํมหาชาตรจิครจ เรขรอบ ข้าตแ[เ

เฉตอมพระยข้ยึ้นช่า ชวมโ'ายเมรใกร ก
 คอ®!

๏ พ?ะช้มหคํรํ่ชบอก บ้งกไ]

แจกช่าง?จิฅจไ] จวบแลไ]

นายนกกำกไ]กไ] พ?ะข้มห ดไ]ยแสิ่

ทกทิวาบแกลว
’^ I
กลาดเวนวายเพย? ฯ

พ?ะญาณป?ย”ต

ศาลารายท ๑๓ (ศิลาชารกไม่มแล้ว)

๏ ทิสิบข้ามนามผซื้ง ข้ฤษฏิข้า ถาฤๅ

คื้อปลไ]จางวางขวา ท่านใล้

หลวงพิใข็ยข้?เดชปรา กฎ■ยข้ เขาแป

เกณฑ'หไ]ไงน่าไว เออางค่างคน ว

๏ ข้นท?โร]ข้ฅได^ บ้ญญตี พ?ะครูฤๅ

ค่ข้วดดฅรวจจํด แจกหไ]ง

ป?ดาราชคฤหไ^กํ' กำกไ] อกเอย

ซํ่ช่างเชคุพนตอง วาดข้นถิน^าน ว

๑ เอการข้ะนพกํงง หน่งท(า นิบาตเอย

ทวาทไาไค?รไเหมด กวบเช่า

ดึงษาข้?ป?จ นาเรื้อง รื้แป

ป?ะกากฅํลม่านเน่า แผนพนอยชยา *1

กรมหมืนนุชิฅชิโนรข้
 5)0 (ยึ'

กึไ?!ไรไยใ1 ๑๔ ( ศิลาจารกไม่มแล้ว)

๏ เขธนเพชรพระเกํ้อกป็ป กจการ

ตอมราชบ01'วํงส์ถาน กินไท

จาง0างปตํดืฃนาน ขนาดคํโาด ชื่มนา

'แบสิบตทึ่โล้ แห่งดกิน^านทำ •ใ

๏ นายปรึ๋ดาราชไล้ ดุงาน วาดฤๅ

มหาดเถึกวิง'น่าชาญ ช่างร'"

ราชบุรณพระพทขบาต บโค่บ ค้งชํนา

เตอนคํกล้กภาพล้ ผิดเพยนเขํ่ยนแปลง •ๆ

® สิบ'ส์ามปกิณกะดวย ดงษะ 'ส์ามฤๅ

สิบสิถึท้ฅิประ กอบกวน

อำมรินทรกิ'าชบรณะ ช้ะเกคํช่าง ช่นา

ข้ามสิบชาฅิวาดลวน เลอคํเพยงพิคํวง ก

กรมหมืนนุชิฅชิโนรท้

ศาลารายท ๑๔ ( ศิลาจารกไม่ม่แล้ว )

@ สิบล้าหนาทิล้ธง ทำตาม เกณฑเวิย

เกณฑล้าจางกางถาม ซึอร

อภโ)'ส์รเพลิงนาม พระยาหนง นาพ่อ

รงงเร่อมคำตาก ก่ออํรกิงสิบผล จ
 8าหว

๏ ช่างส์ง■ใฒจงวาดฒ้ ภชบุง์'ณะ วดฤๅ

เกณฑํป้กอมรินทะ เก!าเช่า

กำก”บืกจผายพง'ะ พ1ะพุๆข บาตนา

นายกลินมหาดเถ็๋กเผา อย'ด*วยอวยกา! ฯ

๏ ดิงษะจ”คคาฬิส์ถวน ทวากํดิ เ!องฤๅ

บญญาคํกํฎเถํดิ อกหา

อส์ฅกํดิติจํดิ นิบาตเจ็ด เตอมเอย

'กํฅพิส์คิดถ่วงหาก้ เพ'ธมเช่าส์ามพอ ท

ศาลารายท ๑๖ (ศิลาจารก'!ม่มแล้ว)

© แถตงนามหม่อมเจ็าห่น วงหตง

'เบซ่อม?าาลา!งื เ!ขส์!าง
*

ไส์ฬส์น”บโดยจ”ง หว;เ!ยบ เ!ยงฤๅ

■สลองพ!ะเดชเจ*าช่าง เผอกเม่าแผ่นไผท ๆ

๏ นายนอยมหาดเลกผู’" บุฅ!พ!ะยา ชิเบ/ฤๅ

คมช่าง!างรจนา ทวล้งง

พ!ะส์มุหชื้อเดิมมหา จนอก องคเอย

ป!ะจำจ”บ!บงานฅ๎งง แต่งโห้คิเคยน จ
๏ ทคํชาติวาดภาพถ๎0น ทล้ชา ฏกแย่

ซช่างประทมคงคา ควบให""

บางตำภูกืบ'ล้ามพระยา ระฆงอก วโแอย

ครบเรืองห*าร'อยได"" เล้ษห"าล้บแล้ดง ฯ

@ พระครู'ถงเครืองก^ ดษกร

นามอุดมล้*งืวร ชึอฅง

ทุกทิทกถินจร ใจใล้'

ล้ทรีขาดราชการทํ้ง์ ทิวล้นล้งฆ์เขยน ว

@ วินโ)ชรผายว*ดไว"" เบ็่นภาร

รางเทยบทกดานาน มากนน

นายดมหาดเ'ส็่กงาน ไฅรฅรวจ รอบแย่

รอบแห่งล้าตาชน นอกชนในราย ว

@ อาตำษณฉถาดวาดด"วย ดแจง จำนา

ภาพบดํ่ใดแปตง เปติยนให""

นิพนชภกดแล้ดง นามหมึน หนื้งเอย

องคำดิล้วรใช"" ช่วยล้นล้บล้ถาน ว

๏ พระบำเรอราชผ"" แพทยา ยงฤๅ

ร"รอบรูรำษา โรคพน

บรรหารพนำงานหา โอล้ถ ประล้ทขเอย

จำหถำถำษณผาพน แผ่นไวทานหตํง ว

กรมหมนนชิฅช่โนรล้
 ค๒
(๑;
พระม่รางค็๋บรรจุธาตุสมเดจพระวํนร'ต

๏ ซึ่ถปเชื่ถํ่ยรชาฅไท่ ขบด สงฆ์แด่

'รํนืรํคเจาจอมชํ่ ชึออก่ง

ปรากฎเกยร'ฅิมนํ่ เสนอโลกย์ ไวไอย

องก่อคคํวร'ส์ร'าง ด็บหถก่แหต่งเฉถอม ”1

๏ จวบจตก่กราชถก่น พไา.พ*ส สาเส่ย

ฉํนืนพฤติส์ฅาชฤกก่ฅ เสษไนั

กรรคิกมาคํอ"?เก่งว“จืฉร กาVฒกษ ปางพ่อ

พฒส์ดฤษถใด ขาดุฅงสถปสถาน ■า

ตำหนักกรมสมเดจพระปรมาVเชิด

@ กฎดิถกเจคิ จอมถว่ถย์ ราชฤๅ

รจเรขรงงค้ฤษฏิส์รรนั ทิวท^

ราชทิ(าอวยอรรนั ทานท่าน ถวายนา

กรมนุชิดส์ถิตร^ ผนวชส์ร๎างสบกุสล

@ เบ็่นบี่นชินบดรนัวน ทวยบรร พชิฅฤๅ

เพ็ญพรดพรหมจรรย์ ทครั๊าง

เฒิมแหล่งเชดวน'ส์วรรนัสนุกเทยบ ถงเอย

อาวาสใดไบอาง เอ็ยมหลาแณสมอ
^^ เอ้] 0
 ๏ พระยาเพึข็รพิไชเยค้ผ" แผนเชยน

พระยาอร่ามร*ฅืนมณเ'ฑยร เทึ้ยบแก^

เปลิยนแปซงแหล่งเล้ถานแต้ถึ้ยร เล้ถิฅท^ ซึ่งรณา

แซึ่นซึ่นกทุกถนแฑ" ชิราชตองฅามประซึ่งค'" ค

๏ ชมนมซึ่งฆ็ซึ่บถ*วถานา
น นุกรมเอย

อกอรรกเชษ^ราชา คณะพร*อม

ซึ่โมซึ่รซึ่อซึ่ารา ชิกรณกิจ กโเแป

หนวิหารนห*อม แห่งช^หล่นเฉถึ๋ยง ค

หอไตร

@ หอห*องไครพิขเบอง ปริยค ชรรมนา

ซึ่บส์ฅรวินยบรม*ตืถ'" ม^ฅู
นฤเบซึ่รเกษมกรุงกระษํฅริย'" ร*งซึ่ฤษฏ ไว*ฤๅ

หว*งืพระญาณหย^รุ" ถ่องถวนชร!มขํนืช'" ^

หอสวดมนตริ

๏ หอชิชุมซึ่วดซรอง ซึ่รรพพท ชมนคร่โ!■-เ

ซึ่ยาเมซึ่รอมรซึ่มมติ ท่านซึ่ร*าง

แซึ่นซึ่งฆ'"ซื้งทรงอด ดมเพซึ่ ผนวชเอย

อวยซึ่วิชิด็จ็ฅุพรอ*าง ขวบรอยเซึ่วยซึ่วรรค'"

•เงเ
 ส1ลาแจกเข*าสงฆ*^

® คำตาแจงแจกเข๎า ของคํงฆ

ทานว*ฅรพํชิดุผจง จ่ายใล้

ตะสิงตะองค์กง กวรตาภ ตฺนา

นณาถประคำท คํฤษฐิไว'" แหงนนามเคํนอ

หอเขน ( ศิลาจารกไม่มแล้ว )

๏ หอเยึนขํฅฅิ๓คํคํฑ้ง เคํร็่จทรง ถวายฤๅ

คํำหรํบืภิรมค์คํขคํงล้ คํร่างร*อน

จงเจริญยคํยื้นยง ญวนพ่าย เทอญพ่อ

เพราะพระฤทขิราชตอน แคกคํนเคํกกษํย จ

ที่แจกแกง

® คํปว“ดถขฅฅิเยคํฅ^ ย*งคํถาน นนา

กหาปนะตะวนขทาน ทร*พค์ซ็อ

ขนว”งพน้กืงานการ แกงแจก คํงค์แส่

คํองผต”ดจ”ดเวรถะมิอ หนื้งเช*าฉนเคํมอ จ

โรงกร“ก

@ โรงกร่กร*งร่กล้ใว*" เบ็่นคํงค์ ทานนา

ทรงอุทิคํทวชินพงค์ เพือย*อม

จึ้วรคํไบคํบง ร*ดือก เอวเอย

พืนใคํโฟนาพร่อน สิงคํร่างภงขํน *1
 4|•เ&

ท่านํ้า
๏ ทางใฅ้ไว*ทานํ้า อี้กค้ถาน หนงนา

หว*งืเพอช้งฆ่ตงเส์นาน

ค้าตาอ!]กถางย้พาน พนกน^
เดยอยางส์รางแฅก ห่อนเพยนเปตึ่ยนแปตง อ

โรงเรอ
@ โรงเรื้อรํ่ กว*างว*ดื หตายวา แลโ]ๅ

ประข้าทแด่ส์งฆ ไวนา เวค้นน

ข้*วมข้ถิฅซิดผงชถา ไหถเชียว

ชานหว่างวางฝาชน แห่งหองข้องแถว "1

สพานนํ้า
๏ ฉนวนเน่อนเย่อนย่านด่าน ถงชต

ข้มุขทอนท*ายบน ถ่างท^

ขวาว่ายผายฟากข้ถถ กระทำอาค้น*' ไว*เอย

ข้พานผูกตูกบวบฅํ้ง์ แต่งให*ข้งฆ่ข้รง ว

ข้งต่าง ๆ ทิฉนวนน^นรอทำฅิ้กแถวหมดแล*ว
 หมวควรรณกดึ๋

ตำราฉํนท์วรรณพฤต ^
๏ โ'ส์ลกฉํนืท็วรรณพฤติพร์องปรากฎ โลกยเ!เย
บญญาเ^อย่างกถบท แบบไว'^
กรมนุชิฅชิโนรส์ รจเรข ไวโเสิ่
เฉลิมพระ๓ยรติยกไท้ ขเรกร'เจ’าจอม'สยาม
๑ เบองบรรถกกราชหมาย พน'สองร๎อยปลาย
กอเกษจตุรพรรษา
@ พย‘คฆย์งืวํจฉรจ้ฅืวา กก'สาวณะมา
'ส์ะ'ส์กกะบกขบญจมึ้
๑ ช็วะวารกาลไท'ขรณึ้ กวรเกกขเรกฅรํ่
อโยทชยาส์ยามินทร
@ โองการสาร'ลิงโดยจิน ดาทชนฤบดินท/
ผดงกระวึ๋วรกิจ
® แด่กรมไกรกรวิชิต อาราชนร้ง์'สฤษ
ฏิฉนทพากย'หลากพจน
๏ ตผู่ผนวชเส์นอนามยก กรมนุชิฅชิโนรส

รจิคประดิษ^แ'สดง'ส์าร

( จ ) จารกฅิดไว้'ทึ่เส์าพระ?ะเบยงพระอุโบ'ส์ถชนในาารื้กยํงอยู่ก!บ
 4|ค0|

๏ พฤคโตไทยฉํนืฑดำนาน แปลเปลี่ยนโวหาร

มคชตํมภรภาษา

๏ แปลพ็่นส์ยามพากย'พจนา ต่อเติมโบท

ณะแบบบํญญํฅนิฎฐฉํนท

@ ขอประณามไตรร*ฅนขจ'ดกน จ”ญไรไภย”น

ครายบำราอาตมา

© จ”กืเรมรจเรขกถา วรรณพฤฅกณนา

กำหนดบญญา?1อย่างถกล

๏ อกมาตราพฤติเพึ๋ยรนิพนช อ”ษฏิาพิชดถ

คำหรํบแต่ปางไบมึ้

® ช้ฤษฎิไกํ"ในโลกเฉลิมคํร อยุทชเยขาน็

ทำนุกพระเกํยรติกระ3^ตท

@ จงย่นอย่ชวกถปา ว'ล้านย่บเ^า

ชชนเชี่ยวเฉลึ๋ยวเชลง

@ ต^คนฅนุม”ชฌาเลบง เท่าถิ้งพฤติเพลง

กอติวโลกโ'ส์ลกขาน

@ เย่อกค้รรก'อรรถขรรโมทาร ล"วนล”กืษณุประการ

ประกอบยุบลกถแถลง
 ต. ย.
0เ— ^ 9 0 0^ ®^

คูยา เจ ต นุ มชฺฌา
ณ์!
บาทหนง อกษร 4. บาทเบนบทหนง
4 ^ ^ 9

๑ ชอตนมชฌาฉนท คงน
0
ภร ยาชำ ๓ จาพวก
๏ จ"กืกต่าวภิริยาเจึด ช้รรเพึชญพจนารถแช้ดง

แห่งเหคุประจ*กืษ์แจง จำแนกคณะบรรยาย
'0
๏ หญิงใดครพิร:เาฎห่า ภรรดาพิปริคห มาย
มาน*สิประดิพิทธชาย ชูโช้น่หภิรมยชม

๏ ผ*วืไถ่ชนะช้ารทรํพืญิ น้บเบ็่นภิริยาช้ม

ช้วาทห่อนหทอารมณ์" - ร*กร่วมช้ขปรดา
๏ คงหว*งจะประทุษ^'"โทษ มาโนช้ฅริจะพาชา

นนามวชกาช้มา ทาเรช้ดุจบรรหาร

๏ นางใดแถจุโถภจิคร คิดปองอทินาทาน
ถ*กทร*พ์ยะช้ฤงการ ภรรดาริอริร*นื
๏ ทำโทษะอมิศรหมาย ปองร่ายกิจช้งช้รรพ*"
นามโจริช้มาบ*ญ ญิฅอรรถชิบายแถลง
@ หญิงใดกระมเถช้คท้น ในการคฤหแข้ร่งแช้ดง

ปากร้ายเ]รส์าแรง ช้ารากรช้วาจา
 0๒0

® ยํงผํวลุณอำนาจ - กื้อทาข้ะณะเคหา

นามอโเยะ'ส์มาปรา กฎดิงพจนายล

@ ข้ามพ'รกดุจบรรยาย วายชพนิริเยข้ดล

ด็วยเดชทจริหผล บ"นืดาลกฅิแผกยน

@ นคื้อฅนุม"ชฌา ข้มฌาบทแบบฉํนท

ฃ็าข้าขกะรำพรรณ เข้มอเนองคณะเมข

๙) 0 11V]

0 4^ 0 ๐ 0 0^

กุมาร ล พิ ฅา ชุข้กา

บาทหนิ้ง ๘ อ"กืษร 4. บาทเบ็่นบทหน็ง

๒ ชึ่อกมาระล™ฉ้นท์ ค่งน
ภิริยาดื ๔ จำพวก

@ อนิงอนชมึ้จิฅร ข้นิทกรฺณะเปรมปริ
ฟ่

ดข้วามมนะภิกด ภบาลบมอนาทร
6!]1

@ ประเล่หชนนึ้เข้น่ หบฅรบยเข้มอข้มร

ชเนคิข้มะนามกร ประกาข้อซิกคณนา
@ อนื้งอนุชอายกรรม กระทำมฤชุจรรยา

บหยาบบมิอห*งืกา รเการพข้วาม
 5)10]^

๏ ประหน้งกนิฐะอำรง ผะดุงณกฅะเดท

ประกาดึฅะภคึ้น็ ข้มาข้มรข้มำส์มาน

๏ ปินิงอนุชร'ดม๙ข แถทกขะบมิรำดราน

ประเถ่หมิตรข้นดาน แลซื้อแลข้ฅยภรรดา

@ ประกาข้ข้กฅดาทึ้ ข้ซื้ข้มะกิริยา

ประเข้ริ^คุณอหารา ชิการะผลแหล'หลาย

@ อนื้งอนุชเยงยำ กระทำประพถติฅํ่ากาย

ข้วามิข้รหนงนาย บนื้กประทษะโทษา

๏ จะโกรชแถจะประกอบโพย จะโบยแลบริภาษนา

บศอบแถบมิโกรขา ชิวาข้นฤทยะภกดํ่

๏ มนินทรขแข้ดงคุณ ดิบลยบดรนารึ้

ขเรึ้ยกดนิฅะทาข้ ข้มาข้มรชายา

๏ อนงค์อนุชทํ้ง์ข้ ชิดมรณะคลาข้กลา

คระไตยข้คติโลกา ภิรมย'ทพยะไอข้ดรรย

๏ นิพนขพจนข้มญา กมาระละฬิฅาฉนท

ชิบายบทฉบบบรรพ'' ประกาข้นิกรเมขา

9] รไ 1] 10

(ห
 01019

ภ. ภ. คร,
0-^ 0 0 ^ 0 0

จิ ค? ป ทาย ทิ ภา คา

บาทหน็ง ๘ อิกษ?
๒ กตอนเบืนบาทหนิ้ง บาทเบ็่นบทหนื้ง

๓ ซอพรปทาฉํนท์ ตํงน
เหตฉิบหาย ๖ ประการ
4 ซึ่ขะว*ฒนา
เหฅอบาย
’
๏ ป?าชญประฎิบ"ว?อร?ถหมาย
4
เจริญดึริย บ?วารา เวนกิจะทา รณอาข??ม

@ พิข
โทษะนิะ พิปริฅผถ อย่าต??กล ผรุช้าค้??พ''

ดื้ม?ค้ปา นะอุราอ*น ร้อชตจ”ณฑ็' ดมเมามน

@ เม?ะยะบาน คะณะพาลพ๎อง พงมตะปอง บมิเบึนฅน

ช้??พประมาท พิปลาคํยล โภคะจะดล ขยะประไลย

๏ อย่าจ?ถ ณะวิถํ่ฅ?อก ยาม?ติออก ขณะ ฒัไถง

เหคุอุบาทว'' จะพินาค้ภยื เอกะแลใคต อริโ?ม?นิ

@ อย่าทฤ(^นา ค้ะมะชากา? ทุกกิจะงาน มหุช้พช้?รพ''

โมหพิกถ บมิยตข??ม โทษะอน์นิค ภยะพงเยง

© อย่า?ค?ปอง จะกะนองเล่น ช้นุกนิบเหิน คณะนํกิเลง

ตํวนจะพินาคํ ชนะจงเก?ง โพนภพเพ?ง นิ?ะช้??เช้ริญ

๏ อย่าปณิขาน จะส์มานจิต? ลามกะมิค? ทุจริตเจริญ

ยามส์ขะอินิท บมิห่างเหิน ทุกฃะตะเมิน ช้ละคนหนิ

 0)เธ]๓

๏ อนื้งฅรประโยชน์' กิจะโหดคร"านแห่งปีระงาน คฤหอนดึ้

พงเช้าะส์ะข้ม ปีนะราษ โดยอธิพ 7ยะจรรยา

๏ เหฅพินาช้ อนุช้าช้นแช้ดง
ฉิพืพิชะแจง นรปรึ้ชา

เชิญมถะโทษ ดุจพรรณา จํก์ยช้ถา 'งรช้วํช้ดึ้

๏ ฉินทภปราย อปีบายบท คามภิรพจน*' ช้ภช้ารช้ร

จิฅระปทา' พฤตินามมึ้ จินตกระวึ้ รินิพนข''แถถง

อึ)ว บท

ม. ม. กร
0. 4 0-^

โม โม โค โก วิช. ชม มา ถา

บาทหน์ง ๘ อโาษร

๒ กถอนเบ็่นบาทหนื้ง (1 บาทเบ็่นบทหนิ้ง

(1 ชอวิชชุมมาลาฉํนท์ คํงนํ้
โทษเสพย์สุรา ๖ ประการ

ชิ) โทษเช้พย*'ไชยบาน บรรหารเหฅหก ช้*พพ‘ญ'ฌยก

จำแนกแจกแจง แก'เวไนยชาติ*^ อวยช้าช้นช้ำแดง

หถากหถายร*ายแรง ปรากฎโลกา
 ด^^

๏ คอค้นขท้นขรํพืยํ"
ย่อยย'บบรรตำ เพื่อนอมนำไป
^ ^I
เท้ยกาซอหา ผิวเวนฤๅเท้บย คนเกยอาตมา

ขาดท้ภเวถา ห่อนท้ขเกษมท้านฅ
1

® หนื้งจํกว“ฒนา กถหาเหตท้ย เกรยวกราดมาดหมาย

อุกคตกรุกทน ฅฅ่อยถอยเถยง แซ่เท้ยงแข่งขาน

ขุ่น!,กองเรืองพาถ เพึป็ฤฑปีเมามำ

๏ หนื้นกิดโรคา นานาพยาขภำ ท้บท้รรพพรรณไข*"

กายท้นหวนหก บางบวมบางซูบ แผกรูปผิดฅว

เพอผลกนชก กถวกล^ใ]าเมา

๏ หนิงเกิดดำเนึ้ยต บ่นเบึ้ยนยินร็าย ชุมชนหญิงชาย

ว่าชาคิโฉดเฉา มาทมึ๋ ค้ำดย ค้ ย่อมลดหย่อนเยา

ทวผดเบา มากหมินกินชา

@ หนิ้งปทค้จากอาย เวนกายท้งัวร กอปกิจใดห่อน

เกตึ้ยดกตำนินทา - การไม่ควรทำ ก่อกรรมนานา

เชึองบาปหยาบชกิ เฉกชาฅเดึ้ยรฉาน

@ หนื้งเท้อมปรืชา บ่ญญาทพพต ห่อนเหํ่นเหคผถ

ผิดชอบกอปการ ฤๅรบาปบุญ โทษกณแก่นท้าร

โมหํนขบนดาถ ม่ดมิดบ่ดงำ

@ โทษาลามก เหฅหกบรรหาร แห่งเส์พย'มชบาน

ปกงปราชญ์จงจำ เท้อมค้ ตเท้อมทรพย'' อ'บประภาคมากกรรม

วายชนมผถน้า ดตเหถ่าแหต่งอบาย
 0๒^

๏ เหยม1ณมํณฑิฅยํ' พินิจเห็๋นโทษ อย่าเปรมปภโมทย'^

ในเหตุฉิบหาย ยลอานิส์งส์' องก็'ตุลบรรยาย

กอกจบงัาาย ว่างเส์พย'ส์ราบาน

@ ฉํนฑ น็บํงื กํบื า, II1

เคยฉบบคาถา กิชชมมาลา

แถลงแจงนามขนาน แปลเปลิยนเขึ้ยนความ ส์ยามขากย''พิ(1ดาร

ผํปรํ่ชาชาญ ชอบรดูกลอน

ต0 บท

ภ. ก. ลห กร,
0-^ ^ ^ 0 4^

ภา ฅ ถ คา มา ณ ว กํ

บาทหนิง ๘ อกษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนิง บาทเบ็่นบทหนิง

๕. ชอมาฌวกะฉํนท์ กํงฏิ
โทษเทยวกลางคน ๖ ประการ
4
@ โทษจรดล หนถละมารก เกหประจาก' พาหิรจร
๘^
ร'ศควิกาถํ พานภยะรอน คกรอนุ'ส์ร พทชะกถา

® โทษะฉะเพข เหตุประกา^ กื้อบมิอาจ กว้4'ล้ริรา

ส์รรพริป ผ์จะเ^เาะหา ด้บหทยา พองพะระราน

 ๑เผ^

๏ หนื้งมละชา ยาแลดนัย เบํ้องบทไคล คลา(1คฤหส์ถาน

เอารช้ทา ฑโฅริการ เที่ยวท5'หาร จิครคนอง

๏ บุครกจะเข้ย เมยก้จะชว เหฅุเพราะศว เลยละบครอง

จ*กทุจริต ผิดกลปอง พกัฅรจะหมอง ม”วืหฤท”ย

1

๏ หน็ง•ธนข้าร ดาลจะพินาข้ ร”ตืฅิกระไล

เพึอเพราะนิราข้

โจรจะกระทำ กรรมทุษภย ทรํพยจะกษโ! โทรมนข้า

® หนิงผิวไคล ข้ม*ยืรฅิกาล ม”กจะพะพาน โจรจรมา

ถํกืขนะปลา(1 ปทฅํกฤหา เจาคฤหกลา คลาข้บมิท”น

@ ไค่รถยางค’' ห่างฤประข้บ พอปะพะพบ คนจรจร”ถ

เขากจะจํบ ปรบครท*ณฑํ' โทษะมห”นค'' พ”นช''นะประหาร

® หนิงจรดถ หนณะประฅ แห่งคฤหเโ อืนขณะวิกาล

เขาจะพโต โจระประจาน ใดข้วนะข้าร เชื้อบมิแหนง

๏ หนื้งจะอดร พนภยมาก ม”กอะระขวาก หนามข้วะแทง

-เ X ^
อกอหชาค กาจพิษแรง พาชะจะแข้ลง มล*างชตมลาย

๏ ภูริฅริเหึน เบ็๋นขะระโทษ ฉํพพิขโปรด อรรถชิบาย

พงมละเว*น เช่นอภิปทย ทุกขะจะวาย เข้วยข้ขข้านต''

@ ฉํนทะติถาข้ ข้าข้นะแข้ดง โดยบทแถลง เถ่หบุราณ

มาณวกนาม คามบริหาร ทวยขิรญาณ อย่างรินิพนช''

1110
 •1๒๘

ร. น, ส.
0- 0^

รา น สา ยทิห ต มุ ขึ้

(;ะ’1
บาทหนื้ง ,8' อํกืษร๒ บาทเบนบทหนง

๖ ชึ่อหลมุขึ๋ฉํนท คํงแ
โทษดูการปหรศพ ประการ
โทษจร”ถณมหุสพะยล ฅ!ช้นุส์นชิกลฉ^พิชา

กออเนกนกิจสมชา หนื้งสวนากิฅะ0ทิตะขาน

๏ หนิงสดบดริยวิขการ เบาผสานสรชุษิคะแสดง

หนื้งแลพงพหิพจนะแถลง ว’ฅถุแจงนิรชินะกถา
1

หนื้งสดบวิณะแลรมนา สํพืทอาทิมชุรประโคม

๏ หนื้งแลพงปหรณคะโครม เภริโหมมหรร้กสนํนิ

ปราสจากคุณะหิคะมห”นิคํโทษอน์นิค์ ริยภยะผถ 'นิ

๏ บจจบนนฤคณะกึยล ทรพยะดตขยวิจลลาญ

๏ ก๊อจะเปลองปละสละขนสาร เหตุการกยะบษปะคน/

๏ เครื้องวิเลปนะสจิวิมล อ่าสกนชขจรรสนิม

๏ หนิงจะเสื้อมชนะวฒิอดม เหตุสะสมวรวิวิชพ่หร

หนื้งจะเปลื้องชนะสิริพิบ*ศ เหตุจํดรสวิวิชะโภชน

@ หนงจะเปลื้องขนะวิขประโยชน์ เหคุประโมทมหุสวะททาน
๏ หนงจะบ่วยกจคฤห^^ถาน ส์รง'พกาง'กจะบนกง'ะทา

๏ หนื้งผิ0หญิงจะทฤ^นะพำ กี้นณตำบละคฤหวิกาต

® ผิวจะหงส์ะจะผ!ส์ขาน จวิาประหางภยะปงะทษะท*ณฑ'

๏ โทษประกาง'ะนิผิจก็หน บจจุบ”นปงะดุจบริยาย

๏ เบองอนาคคภพอบาย ภมิหนายขุวทคติกลา

@ ปภชญิมตะเหฅทฤส์นะส์วนา
แห่งนหานหส์วฅงะกาง

@ ห่อนจะเห็นคณะวิบุถส์าร ส์รรพพาลพิปงิฅคด

@ ฉํนีทพากยะหลนขึ๋ นานกระววจนะก็ประกาส์

๏ เบ็่นฉบบคณะวิขุงชาค โดยนุส์าส์นบทวิถาง
๒๒ 1]ใ0

ภ. ม. ส. กร
0^^ ๐ 0 0-^ 0^'' 0^ 0 ๐

ภนา ส์ ค ยุฅฺ คา รม ม ว ท ส์า

บาทหนง ต๐ อกษ!

๒ กลอนเน่นบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

๓! ชึ่อรมมวดึ่น็นท์ ค้งน
โทษเบึนนักเลง ๖ ประการ

๏ แส์ดงกลอาขงงม์ พน์น์บมิแก่นส์าร^

แห่งชนข็าฅพาล ผดุงกิจน*กเลง
 6'|!6ฎ(5^

๏ โทษะประการหก ยกอชบ่ายเพรง
บณฑิฅยพื้งเกรง จงมชิะหท*ยไกถ
@ กื้อชนะแก'ท่าน ดาชิอริจองใจ
เจบจะกระทำภํย ผูกประคิเวรา

© แพ้กํ่จะอาโภก โค้กบมิค้มปรา
รพภะอดุถย์ส์า ห*ซ็มุขหมองหมาง
1^
© หนื้งจะประชิโ)ท™ย ย*ปพละบกบาง
กาชิกิหิกรรมปาง ปราชยะในค้นาม

© หนิ้งผิจะพาทึ้ ทิวินิจนิยความ
ตํกฃิบค0รถาม เหฅนิรค้*คยา
© หนื้งเส์หชาชิด มิตรคณะพงค้า

ต่างกึจะเจรจา ดำนิติเคยนขาน
1

© หน็งจะกระทำอา วาหประกอบการ

โหดกิจงามงาน ห่อนถประค้งค'เอง

© เขาบมิอำนวย อวยค้ชิะชิดาเกรง

เหฅเพราะพ้าเชิง เชิยงบมิเบ็่นผถ

๏ โทษะฉะเพชแจง แค้ดงอนุค้นชยต

ปราชญ์มตะพิบฅดล ด*งือภิปรายปราม
๏ นิ*นืทประชุมนุม รุมมวดนาม
เค้นอชิรโดยคาม ภรกถาชรรม
ด'ห 117]

ดโ^
 ฬ(ก0

ต. ช. ช. ครู
0 ว 0 0^ 0 0 0^ 0

ฅชา
*
ชคา
* ค ร
า 14า ย
ๆ ปฎ. ^ ม ฅา ส์า

บาทหน็ง อิกษร
ร] ร]

๘] 1 ๘] 6 1

๒ กลอนเบนบาทหนง ๒ บาทเบนบทหนง

๘ ชื่ออบี่ฎเฌฉนท์ คํง5^
ปาปมิตร ๖ จำพวก
๏ แถลงล้ก์ษณเล่ วนะมิฅรฉํพพรรณ
ฟิ 9)

พนปาปะมพ้4ฅ์ กรโทษเผ่าพาล
0า 67

๏ ขฅาคณะมิฅร ทุจริตกอปการ

ค้ำสิงส์ขะ'ส์าน คะค้นุกนิน”กเลง

@ มอาทค้กา คณนากึหตายเพลง

ลวนลามกะเตบง ชนะนาค้ทุกพรรณ

๏ โค้ณๆาาคณะมิตร กริกิจจะเค้พย'ค้รรพ'^

สิงซ็งครุท่ณฯา ปรทาระกรรมแค้วง

๏ เค้พยเพยญชนค้ปภํฅืร ผลขํชชะพนแพง

นาน”กรรค้แรง บริหานะโภคา

® หนงมิตรนิจนาม กรคื้อบีปาค้า

เค้พย์เมรยนา นุประเภทค้ราบาน
 0า๓®}

๏ มื้ดโมหป!ะมาท วิปลาเ^โวหา!

ก่อเกิดคติพาล ภยะเพิมพิบฅ็ผล

๏ หนงเนกะติกา คณขาละชาติชน

ชิอมิต!ติกล ท!ถ"กษณบาบึ้

๏ กอปกฎะทพา นิชก!!ม!าคึ้

เลยงชพยก!ะล กตเถ?*]หลากหลาย
*
๏ หนงวํญจนิกา กึป!ะกา?1นามช้หาย

มฤษาอภิป!าย มละกิคยาข!!ม''

@ เจนจ็คทุภา สิตเภททํพ!!ณ์

พึนโทษะอนน ตะอเนกทติผอง

๏ หนิงส์าหกิกา ท!ะมิต!จิต!จอง

กิจก่กฃถะปอง ป!ท!?'!ยต็บแส์วง

@ โดยโจ!ะป!ะทษ ^ผ!^!ติยแ!ง

ผดงชนมแช้ดง ทุจ!ตก!!มกาย

๏ หกมิค!อกิติ กิ!]น"บจะเช้พหมาย

ลกิ3นมลติงคณะมลาย จิ!ว่ฒน์กิว"ช้ดํ่

๏ เชลงล"กษณฉิน ทอบฎ^ตาม

ส์มเยคํก!ะว ว!ชอบป!ะกอ!]กลอน

ด& บท,
 !ๆ. ๆ. ช. ก1;

^ 0-'' 0 0-^ 0 0 0-^ 0 ^

อินฺ ทา ทิ กา ฅา ว ชิ รา ช กา โก
1 *
บาทหนื้ง คด
อกิาษร

1® กถอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหน็ง

๘ ชอฒทวเชิ่ยรฉํนท็๋ ด้งน

โทษเกยจคฑ้น๖ ประกา5

© เฟินอโทษะ;เกํ่ยจคฑ้น กิจการนิร'นดร
•} 9)
โดยอรรถขตรํซ็ฟิอน กลหกประการแถล^
9} 9ๅ

® ชนชาติโกฟิช นฤว”ฒนาแฟิดง

คชิยเหตหน่ายแหนง วิริเย(1ฤยลผต

® มาทแน่วะกอปกิจ กลบิดแลเพยนฅน

หนาวนกิาฤจกทน จะกระทำประการ!ฉน

@ บางออนกรอนน์ก คจจ'กประถโเไป

ร*งืฟิฤษฎิกิจใด บมิรางจะรอดกง

@ บางคาบกิขานคำ ยลยำพระลบลง

การกอปบชอบจง มถะก่อนแลผ่อนเกึ้อ
 ค0า ๓

® บางเพยนระฌึ้ยถเช็า ผิวเตาบกวรเม้อ

ท้ายหน่อยแถก'อยเขื้อ จะกระทำบทำงน

® บางผดณขํดืของ ชระท’องระรอนรน

ฤๅภํกษโภชน่ผถ กทภาพบกเบา

® บางอางแลอิมอ'ด, อุระผ่ดทเลาเพถา

ย่อยหย่อนอุทรเรา ก็จะเร่งฤเกึ๋ยจกถ

๏ หกเหตกรนกรำน กิจงานแลเพยนฅน

โดยด่งัยบถยถ บมิอยากจะพากเพยร

® แท้ดงอรรถกอุหซ็ถ่^โทษ กถแะโหดณพาเหึ๋ยร

เบองพรรพชิฅเรึ๋ยน ชระชรรมท^ท้อง

๏ คอก'ณ,^พุทขกํจน'" แถวิบท้นาปอง

กร’านคนกึหม่นหมอง บมิเท้รํจมิท้มประท้งก*"

๏ แม้มึ๋พิรี้ยภาพ จะลฺลาภจำนง
'' ะ
ฑวขรรมธำรงก'" คณะพนพเท้ษท้รรพ

๏ ทวยม่ณฑิต่าชาฅ คณะปราชญเผ่าพ”น์อุ
เวนเกยจแลเกยจกน จิตรมุ่งผดุงเพึ้ยร

๏ กอปกิจอุกฤษ^ว”ตร ประฎิบ"ฅเต่าเรึ้ยน

โดยอรรถอ”นืเขี๋ยน อนุท้าท้นนส์นชท้าร

๏ พากม้นแลม่นาม กรคามบุราณนาน

กออินท วิเชยรชนาน กลพรองลบองฉนทํ"

 1ส๓^1

๏ เนองเนกเมขิา ทฤ^นาฉบบบรรพ

พงเพํ่ยรนิพนชํพรร ณพฤตรูกระทูไเถลง

บท

ช. ด. ช. 1คร

0 0^ 0 0^ 0 0 ๐ 0 0-^

อุ ปา ทิ กา 'ล้า ว ช คา ช คา โก

บาทหนื้ง ร1 5] อ่กษร

๒ กลอนเบึนบาทหน็ง ๒ บาทเบนบทหนืง

๑๐ ชอธฝนทวิเชึ่ยรฉนท์ ดงน

อํญญะทํตถุงหรมิตรมล้กษณโทษ ๔ ประการ
1 ^ ^ .0^ 5^

๏ ประเภทะแห่งส์หาย อชิบายประจํกษ์แจง

ซินานส์าณ์เส์ดง คณะโทษ ชบรรหาร

#7

๏ ประกาคํะแก'มา นพะนาม!^ฤงคาล

นิเท!^พิดาร อดิเรกเนื้องน์นค์'

@ ทุมิฅรบควรส์มา คมะมกํ่นื้พรรณ

ส์มิตรแลเาวรข้น ถวะเท้พย์กนื้ม
๏ จะแจงทุมิคณาม กรคามพระบาฬ

ละพวกถะผ้มิ กลเตะเหลื้อหลาม

๏ ช้หายะหนื้งอญ ญทะถุงหะรานาม

ป5'ะกอบประการความ จฅุรงกะบรรยาย

๏ จะค้บจะข้'หา จรมาแลเมิอดาย

ประณตประณามกาย ก็่ผส์มผข้านเฉลย

๑ ผิวชอบณะ'สิงใด กลไขภิปรายเปรย

คระบ*ฅรกึซมเชย แลพิรพิไรขอ

๏ อ,นบมึ๋ใด'" ข้ถะไปอน์นค'พอ

ถลาภะรายยอ บมิปลอดมิเปล่าครา

@ อนื้งจะกำน์ถ์ ก็่ถะนอยแลนำมา

ประโยชนะแห่งหา คณะขอบจะคอบทวี้
I

@ อนงผิวภโ)พา ชจะพิงก็ภํกืดี้

ประดุจส์วาม , แลข้นิทเข้น่หข้มาน

๏ ประเถหกอกรรม กร1ชณงานการ

ผิวพ'นพิบ^พาน ก็ประลาข้ะหลื้กคน
1

@ อนิ้งจะคบหา ก็เพราะภาระทำงน

จะใช’จะชวนขวน ขุระร’อนแตรโาแรง

๏ ถกิจก็่เพิกเฉย มละเลยประหนิงแหนง

พะพานกึดานแ^^ดง กลเล่หห่างเหิน
 0) ๓^0

๏ ประ;การป!ะกิจโดย จตุเภทะดำเนิร

จริตฒิฅรเจริญ อเส์ชรรมจาร

๏ อน็แลนามอ็ญ ญทะถุงหะราม

บควรจะปราชญ์ปร์ ดิส์ม‘คส์มาคม

© ประดืษ^'ประดํบฉน ทประกาค้กระวชม

อเปนทวิเชึ้ยรส์ม มติแจ*งประจกษนาม

ต'© บท

ช. ต. ช. กร
0 0 0-^ ๐ ๐ ๐

อ นนุ ฅ โร ทึ๋ I ฅ ลกู ข ณา เจ

ฅ. ต. ช. กร
0 0—^ &- ’ ๐ 0 0 0-^’ 0.^

ปา ทา ว มิถุ ค้า ป ชา ติ โย ตา
'ใ

ต. ต. ช. กร
•เ^' ว 0—-' 0 0 0 •^' 0^

0 (ฝ
เย ว กิ ถฌ ฌา ค้ บ มิค้ ตา ค้
 •า ๓ธวเ

ช. ก. ช. คร^
0 ^ 0 0^ ง^ 0 0 0 ^ 0 6^

ว ทนฺ ติ ชาติ เส์วิ ท เม ว นา มํ

บาทหนิง หต อกษ!

๒ กลอนเบ็นบาทหน็ง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

ป^มบาท ก*บืจฅุคถบาท เหมื้อนอุเปนทวิเชย!ฉน/

ทุติยบาท ก*บฅติยบาท เหมื้อนอินทวิเชย!ฉินท''

๑๑ ชื่อธปชากิฉํนท์ กํงน
วจปรมมิตรมื้ลํกษณโทษ
๔ ประการ

๏ ชินานภาสิฅ ทุ!มิค!ย*งืส์าม'^

จำแนกประเภทคาม อน'ส์นขินส์าข้นข!!ม
(57 ร]

๏ ?!มเยคํหนิงนา มวจบ!มอ*น

อชื่ติยอธ!!มพ!! กป!ะเภทประพฤติพาล

® ป!!กอบทภาสิต จคพิขบ!!หา!

แห่งเหคบ*นดาล ทจริควจแถลง

® คึ้ออร!ถป!า?1รโ] กิจในอดคแข้ดง

ขณะ0านกจํดืแจง อดิเรกะโภชา

5)®|
 0)๓(ฝิ(

๏ ชคลาณวไเน บมิมฤฑ่นหา

ลวงเล่หเจรจา นฤถ่ฅยวาท

@ หนงอ็างอนากค กลปดบบิด'เ^

พะหน'ากิจาม ก็จะช่วยผดงผดา
*

® ผิวใปจ ะพื้งพ“ก ก็ผละผล*กบห*นหา

ฤๅเออฤเอาภา ระบรบแถกต*บกลาย

๏ หนื้งเรึ้ยกจะ ให้บน กลว*ญจนาชิบาย

เพราะแจ'งคระหน์กืหมาย บมิเห็นจะตามกำ

@ อนื้งกึถ่อลวง กิจะปวงขอย่าอำ

จกช่วยกระทำถ่า ฤทชิโดยประ'ส์งค'ถ่

© เบองบอกก็เบี่ยงบิด ขุระกิจบแตด

ผิวเต็อนกึเบื้อนห บข้ด*บินุ'ล้น'ชแ'ส์ดง

© อนแถมนา มว'จบรมแจง

แจกเล(1ะสิแถลง พจะพนอ'ล้*คยล้าร

® ไบี่ควรจะเค้พส์มา คมมิฅรจรดพาล

ประพฤติถ่นดาน ดจหม์ริปเบ็๋น

๏ พิชณะฉนท^าซึ่ฅร อุปชาตินามเห็น

เชลงล*กษณลำเก็่ญ กล'แบล้ถ*บิก”น

® นาเนกะบ*ณฑิคย จะประกิจประกอบนํนท

พินิจฉบ*บบรรพ'" บทแน่ฅระห'นํกโจ
บท
 •ไสไ^

ส. ช. ช. ลห ครุ
® ® •-^ 0 0 0 6^ 9 0 •^’

ช้ ช ชา ถ คา ค ทิ ฅา ส์ มุ ขํ่

บาทหน็ง ตด อํกษ1-

๒ กลอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหนึ่ง

๑๒ ชื่อสมุขึ่ฉํนท คํงนํ้
อนุบยภาณมิตรมลํกษณโทษ ๔ ประการ

๏ ขณะมิตรพา ลกึปรากฎไข
สIสเ

คติเยคํใน อนฺกฌวจ
’ ด.
๏ ขค้ฤษฏินาม อนุบืยภณึ้

ทรชาติกระถึ้ กลเกออข้ขรรม

๏ กรโทษเหคุ จคุเภทก็๋บน

บมิค0รจะส์น ถวะเข้พยภิรมย

๏ กลหนึ่งจะแจง กิจะปาปกึชม

หฤทโ)นิยม อนุญาตบมิปราม

@ วจนาฅถะข้า ขุปข้าทกิคาม

ขุระนึ่แลงาม
 *1^0

® กลหนิงจะบอก กิจบุญกึพิไรข

พจะห๎ามประโยชน ทจริคนิล้คุณ

® ชนะ'ล้าระเปลื้อง ฤล้ว้ชิดิวิบุลย

บมิร*างจะ'ล้น ทระถา0ระผต

© กลหนิงก็๋ยอ ยล้เกึยรฅิถกถ

อภิพํกฅรดถ วรวํฒนะขิบาย

๑ ชประเทชิ'ล้รร พมโนรถะหมาย

กณะแล้รงภิปราย เพราะจะชอบหทยา

© กลหนื้งกึกถ่าว บรพ*กฅร*ครหา

'าจเนกะนา นป้ระการอนํนืฅ

๏ บมิล้ทขจิคร ล้จริตนิรน

ดรดวยอชรรม ทจริควิจถ

© ทษเถล้ลา มกะทารุณผล

จคุเภทกล กึประกอบกฏะวา

© จกะพาลชาคิ แลนิราล้ล้ภา

ล้ฅล้”ฅยา ชิกะคณบม

๏ มิครนแลนาม อนบยภณึ๋

คณะเนื้องกระว วรเว*นมิล้มา

๏ คมะเบ็่นล้หาย จะมลายล้ขอา

ดลยวํฒนา ย^ล้กดิโเยล
 •1^0

๏ บทฉํนทปรา กฎนามนฤมถ

ช้มขนิพน ขกิขูรทฤษฏ

ด'0 บท

ภ. ภ. ภ. กร
0^ 0 0 ^ 0 0^ ๐

โท ซก มิจฺ ฉ คิ เจ ภ ภา กๆ

บาทหนํ่ง ดด อ'กษร

๒ กลอนเบ็๋นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหนื้ง

๑๓ ชึ๋อใทธกะ'ฒท์ คํงน

อบายสหายมลักษณโทษ ๔ ประการ
4
๑ มิตรคณา ทรพาละทพลมิ
ดด
(1 ฅเ
นามกกระต หินชาติประกาคํภิปราย
•201

๑ 'ส์มมุตนา มอบายะส์หายหมาย

เส์0นะมลาย ส์ชะชื่ลัณึแลว*ฒนา

@ กอปจคโทษ นฤประโยชนะทุกขา

ภ*ย์ะจะพา ขประไลยขยะโนพล*น
 (เ^๒

© กื้อจะกระ;ทำ ทุษกรรมก็จะชวนจร‘ถ
ฬพยวิช'ส์รร พข้รารข้เมรํยื
® เด็อมวิริโภก จวิโยคกิศิคณกษริ)
เข้อมพตะไพ บุถยญาณยข้ข้รรเข้ริญ
๏ เข้อมข้ตข้”ง วรท*ง์คคิดำเนิร
อบายบทเจริญ อกข้ลผลเนื้องน์นิฅ็'
๏ หนิงกึจะพา บทคลาจรจรอกจรริ!
แห่งบรข้น ตะกะเคหะณราษตริ
๏ พนภยะพาล กจะดาลดรทุกขนื้
โทษะกระตั๋ จะพินาข้นิราข้คณ
๏ หนื้งก็๋จะชวน กิจะลวนบมิเบ็่นบญ
มหรข้พข้น ทระทริเนนิพริเขกาล
๏ ปราข้ผลชอบ แลประกอบณประมาทมาน
ปฑข้คณะข้าร อิขโลกบรโลกคลา
® หนิง กจะชริ! กิหิลริษณะนานา
อาทิข้กา กิจะพนํนืก็จะพลนมลาย
® แห่งขนข้าร แลจะลาญจะลุอน(เา7าย
รอนอุระวาย ข้ขะรมยบข้มบรณ
๏ มิฅรอบา ยะข้หายก็พิบตพูน
ทุกชะอหูลย'' ทุจพุทขประข้าทข้าX
 ด^๓

๏ ปทชญบมิควร แลจะชวนกิจะ'ล้ม*คต้มาน

'ส์มาคมพาส ทรส*กษณก”กขตา

® โทขะกะฉํน ทกิล้รรรจนาปรา

กฎกถา พฤติพากยะหลากประหตาด

© หว”งวจนา อนุล้าล้นะโอวาท

ทวยขิรชาค จะนิพนขกิถแปลกแปตง

ต'0 บท

0^ 0-^

เว ทล้ เล้ หิ มฅา ต คา กล้า ติ นิ

บาทหนง ตต อกษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

และมยติคื้อขาดคำลงโนทิ & และทิ '3 อ”กษร

ต(1 ชื่อสาฒฉํนท ด้งนํ้

อุปการมิตรมลํกษณคุณ ๔ ประการ
๔&
© มิครมล้นดานล้”ตย์ ขฅร”ล้เทล้นาแถลง

โดยนามท^ล้แล้ดง 'ล้มิฅรล'วนจะควรล้มาน
’ .ต
๏ หนิงมิครณ้บ็่นปราชญ ประกาล้นามอปการ

กอปคณไพบตย่ประมาณ กื่ล้ถ'วนประมวญกล
๏ กื้อเบ็่นทึ่พิงพํกื พิท*กษ'เมื่อประมาทตน

ห่อนทงทำงนข0น แลก'มภํยบให'พาน

® พางทํรกษาบุตร ประดุจกื้อบิดาปาน
"'ใ.-^
ดํง์นจ้ก์เส์พย่ชื่มาน สมรเสมอชวควร

๏ หนิงช่0ยรํกษ'าทรํพย์' กึร’บภารบรานรวน

เผาเรื้อนเมึ๋อเพึอนชวน แลฝากไว'จะไกลจร

© ของใดจ่กตื้มหลง ก็ตรงร”กสม”กสมร

ณุ้งข”งือยู่นงนอน มิแหนงหน่ายจะวายระว”ง

@ หนื้งเบํ้องว่าภํย์มึ๋ ฤหนไกลแลไว'หล”ง์

ต'านคิดชึ๋วิฅยํง บทงทอดตระหลอดมลาย

๑ ปลอบเปลองทิแกลนกล”ว แลต”วืฅจะสคาย

เบ็่นเพึอนพำน”กืชื่หาย ฤห่อนห่างบรางขาม

® หนิงแม'ว่ามึ้บุกข'' จะ'จุกเคืองณเรองกวาม

ทร”พยไเลกช่วยแบกหาม บใหแพแลแก'อาย

๏ การใดไบชื่รรพเซึ่รื้จ บเขดคิดจะเสยดาย

แรงทร”พยก”บแรงกาย ประกอบกิจประสิทชปX;/ส์ง(ๆ

๑ อปการมนามมิตร ขจิตซึอ แลซื้อตรง

ไพบลยด'วยฅณกง กกรบสิกดแสดง

® ด”ง้นจํก์เข้พย’สม ภิรมยร”กฤเสึ้ยแรง

เวนโทษโหดบุกข'แถลง พิเสษสรรพสี่เจริญ
 ® ยิงญาติยิงเผ่าพง ดำรงเส์น่หะห่อนเหิน
แหห่างหมางหมองเมิน บมึ๋แทใ! แปรใจ
๏ ปวงปภชญจงเถื้อกมิค5- จริตดิงยุบถ!ข
ฤๅพองฤๅพานภํย พิไยคทกชะพาขา
© กตฉํนททํพรรณพ^ง ถบองบทก็่โส์ภา
เผยออรรถ!]ญญ*คซึ่า ตินนามกรแส์ดง
๏ มวญหมู่เมขาชาติ ฉถาดถองนิพนขแถถง
หถากหลายบรรยายแจง กระจ่างจิตรถิชิฅค้าร
(ค'ย้ บท

ภ. ต. กร
0—- 0 0 0-^ 0^ 0 0^

ขา คุมฺ มิค้ ค้า ยติ ค้า มฺภา ค คา โค

บาทหนิง ด,ค อใ)ษร

๒ กถอนเบ๊นบาทหนื้ง ๒ บาฑเบ็่นบทหนิง

แตะมยติคือขาดคำลง ในทิ 4 และท็ ฅเ อกษร

๑๕ ชอธาตมมิสสาฉ้นท์ ค้งนํ้
สมานสุขทุกขมิตรมลักษณคุณ ๔ ประการ

@ จกคำแดงมิฅร ค้จริคจิตรนามขนาน''
ดด

บ'ญญตคือ'ส์มาน ค้ขะทุกข็เค้มอประดจกน
ดค
 ห^^

๏ ไบขุ่นเคยดของ บมิหม่นหมองจะเดึ๋ยจกน

ซือ'ะเ'ฅืย*ถองขรฟ้ ก็ประกอบเหตุสิแค้ดง

® คอบอกความสํบื บมิกตอกกถบจะแจงแจง

แก่ผู อนแถตง แตค้นองค้นิทก็บดลำ

® ไบคิดปองรำย พจนบรรยายณความข์า

ผจงจฅณิครอำ ชนะพรางพรํองบแพรํงพราย

@ หนิงรหํำเหฅุเขา ก็บอำเอาภิปรายหมาย

มอบชึ๋พิฅกาย บมิแคลงเราแตเต่าขาน

® ใว้ใจไบคิด จะระแวงจิตรรวนราน

รํวมรํกส์ม“คช้มาน ดุจเค้มอชึ้พเดึ้ยวดถ

® หนิงอนฅทยม บมิหถกตจะหนํ่คน

รํวมทุกข์ทางน บมิทงทอดจะรอดจร้ต

®' ยิงญาติยิงวงศ คณะเผ่าพงจํฤเทยมท*น

หายากยิงครํน แลประเค้ริฐในธราชาร

® หนื้งมก"ง์วล ผิวข"ดค้นณทรพย'ค้าร

แผ่เผือเจื้อจาน ชนะปลดเปลองถเคื้องเขึญ

® แกำากข'แก*ภยื บมิห่อนให*'พิบ"ฅเบ็่น

มถางเหตุลำเค็ญ นฤโทษท"ณฑะหรรษา

® ครบคณสิตุด ดุจดิงพทชเทค้นา

จำแนกอรรถา อนุค้นชค้าค้นะค้รรเค
 ๑ มิครนนามส์มาน ข้ขทุกขขานกดึ้เจริญ

จ์กีนำดำเนิร ณประโยชนโทษบรํนทำ
๏ กวรเข้พย''ก0ร'ส์มา คมะควรหาจะข้ข้า

นํกืวายมถายกรรม อกุข้ถข้ร่างบรางมาน

๑ กื้อกํถืขาณมิคร บมิกอปกิจประเภทพาล
ข้^ปรุษข้นดาน บริบรณบุญญะจรรยา

๏ ฉํนทนิมึ้นาม กึประกาข้ฅามนกรมมา

ขาคุมมิข้ข้า พฤคิพากย'ยากจะจำนอง
๏ เพอผรกถอน กออ่กษรชเลงถอง

หลากตนิ!ษณ์หถายลบอง บทเข้นอเนื้องคณามนํ

ด'0 บท

ภ. ค. น. กิร
0—^ ๐ 0 0

ภาค น กา โก ข้ร ข้ ข้ ริ ข้า

บาทหนิง คด อกษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนิง ๒ บาทเบนบทหนื้ง

๑๖ ชัธสุรสสิรึ่ฉ้นท ค้งน
อรรถอขายมิตรมิล่กษณคุณ ๔ ประถาร

๑ มิครประเข้ริ^ข้ม มุติอนุกรมม

อรรถะอขาย อขิคณะโอฬาร
 ๑

© กอปก^ลากิจ กตค้จริตการ

ถวนฅํภะแก่นส์า? จตุรประมาณหมาย

® คอจะกระทำมาป ทุจริตะหยาบคาย

เผยพจนะบรร!เาย ชรกิจะบอกความ

® ไบอนญาติยอม แถบมิประนอมตาม

เอํ้อนอภิปรายปราม อกค้ละก่อกรรม

® ขานครุโทษทา รุณผถะอย่าทำ

ทุกขะพิบากนำ นั๊ริยอบายดล

® แมจะประพฤติบุญ ค้จริตะคุณขวน

แถลงชระทำงน วิริยคุค้ถแค้ดง
๑ ปรามทจิตรค้า ชก็๋พจนาแถลง

ยอมอนุญาตแจง ผลอดิเรกเจริญ
® ในอิจโลกบำน ฑิฅยจะค้รรเค้ริญ

เบองบรภพเมิล มขมรุชานิน
๏ หนื้งรค้ชรรมใด บุพผิวไบยิน

เค้นอแนะประจ*กษ์จิน ฅนะนรค้งกา

@ ปางพจนาวร กิจบทจรหา

แห่งคณะเมชา ค้มณะค้ด*บธรรม'"

๏ ทราบผถค้ถทาน พิบุลยตระการ

V
เค้วยจิริค้ เ^รรพ”" ฅิวิขมไหค้รย

๏ หนงก่จะแถลงถ*ก ษณอริยมรรคมล

เกถค้มละค้นย'" ค้วค้ขค้มประค้งก์"
 ร)^^

@ กอปคณะไพ^าล จครประการคง

กวฌนะจำนง อภิรติเชื่พย!เข้วง

๏ อรรถะอขาย ประดจกดึ้แข้ดง

เถกิงกิฅิดำแกง ข้กถขราขาร

๏ พ้นทพิชึ๋ม็๋ ข้รข้ข้รขนาน

ลเบงบทโบราณ กึรจิฅะข้มยา

@ ขานกณเมข ข้รพถปรึ้ชา

เชิญรินิพน•ธ'ภา ข้ฅรจนากลอน

*.'0 บท

ร. น; ร. ลทุ กร,
๐ 0^ 0 0 ๐ ®0 6

โร นรา อิ ห ร โข'ทฺช ตา ถ กา

บาทหนง จด อ”กษร

๒ กลอนเบนบาทหน็ง ๒ บาทเบ็่นบทหน็ง

๑๓! ชี๋อรใธทธฒฉนท คํงนํ้

อนุกมปกะมิตรมลักษณคุณประการ
๔
ต) 4
© มตรมอขมหา กณาบวร
51ษีไ

60) 4
นามนุกมปกะขจร์ ขเรข้คร
5า51
 ค^๐

๏ กอประดํวยจคนหคุ พิเฅํษะม

เกยรกิกำจรวิธ ณส์งประเ'

๏ กื้อข้หายผิวนฤส์ข แลทุกขะเกิด

ภยพิบ้ฅกึประเดิด ประด*กซึ่กนธ''

๏ ทรํพยะบุตรภิรยนา^ นิราคํะผล

ทภบก็โทรมมนะวิจล อดลยอดก

๏ หนิงผิวยลยคํภิรมย'' อดมะห่กด

แห่ง'ส์ขาคณะประจ*กืษํ' ประเจิด๙ขา

® มานมน้ซ็ประมทพรอง ก็จ้องก็ส์า
ชุการประกาคํพรกถา ก็แหถ่ก็หสาย

© หนื้งผิวยินยุบลบรา กรหากรหาย
โทษะมิฅรอภิปราย ก็ก^กึก*น

๏ ห่ามบโหพจนความ แลหยามแถหย*นื
ห่อนจะชวประดุจนิ*น ณหมนประมาท
๏ หนิงย้ด*บชนชื่พร*ง ประจ้งค้ประส์าท
แห่งย้หายกิติประกาค ก็พนภิรมย์'

๏ พรางแลพรองมชุรขาน ผส์านผแ^ม
ค้ภิปรายวจนะชม ก็ควรก็ขอบ

® เกยรติปรากฏิก็่แจ้ง ขแถถงก็ชอบ
ห่คยะสวนบมิประกอบ อสิกกด
® ซํ้าภิโยยค้ก็เพม แสเติมวจ้
เจริญคุณาธิกุณะมํ่ อเนกะน*บ
 ® คออนก*มปกะ'ส์หาย ขิบายกิ'ล้ร*พ

จ*ฅตุราขิกประดโ] คณประการ

๏. ควรจะซ์นกวะ'ส์นิท ค้มิฅร๙มาน

เค้มอชิพิฅนิจนาน นิรํนดรา

© ฉินทะนกิฟนาะโ'ส์ฅ รโชทขคา

นามปรำปรกถา รจิตรจ’ฅ์

๏ เ'ส์นออเนกนิกรปราชญ'^ ฉลาดแลห’ดื

รํง'ล้ฤษฏิพิพิขพํจืน นิพนชะฉินืกิ'

1]7ใ

ร, น. ภ. คร,
0 0 0๐ ^00 0๘ 0๘

ค้วา ค เต ฅิ ร น ภา ครุ กา ทเว

บาทหน่ง •,^ อกษร '

๘] เ
๒ กลอนเบึนบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

๑๘ ชึ่ยสวากฒน้นท์ ด้"ง■น
อคติ ๔ ประการ

@ มาฅยานิบุตยญาณ็ จะกิจารณชรฌ์
ร}ร}

ในอเนกนกิจซึ่รร พคด็ดล
รIร)
 (1)^180

๏ พงป!ะพฤฅหทเยค้ นฤ เหตุผล

แห่งพิ'ส์โ)อคติกล จตุเภทา

๏ ฉํนืทะภโ)คติโท ษะแตโมหา

ห่อนจะเห่นวิจ!ณา ยุติในชรรพ้
รี
จ—' (1^

๏ ฉินทะกอฤทยรก กจะชกผน

ผดกเพ ยนพ กลกน แถกระหลบชอบ

® เหตุอามิษะมนะม่ง ก็ผดงตอบ

แพ'แลแปรกลประกอบ ชยะบโเดาล

@ โทษะกื้อกระมลโกรข แลพิโรชขาน

โกรขะจิตรวิจลญาณ ก็บถ่องแถลง
๏ ถ่วงลุโทษะกติทุษ ^พิรุชแกิดง

เบากเบอนกรุกิแรง บมกงตรง
๏ โมหะกื้อกลพินิจ วิปริตหลง

ญาณฤหยมะกง ยติหยาบยล

@ ชอบบทนทฤกินะอรรถ ก็พิบติดล
ดาลวิฅโเกะอนุกิน ชิพิพากษา
๏ ภโเะกื้อภิรุกชาติ พิปถากิมา

โนชกนิงยกินุภา วะแลกรามกรน
@ แพ้ก็แปรชยอบติ นฤกิ'ติยชรรพ้

โทษกระลายกณมหน ฅะบท่อนกวร
@ เหตุแห่งอคติจิตร ทุจริตหวน

จํฅตุภพิขประมวญ ก็ประมาณหมาย
 0^๓

® เนิองวินิจฉยะบิมาต ยะนิราก็วาย
โทษประกบิบกตขิบาย บทรำพรรณ

๏ จํกวิจารณยบล ก็๋จะยตขรรฉิ

เทยงบเบิยงวิกตผน ณอข้'ศย'ข้าร
๏ พากยะนิอิรประกา?1 พจนารถร;นาน

เส์วากกากดิบราณ รจนานาม
๏ เข้นอกระวิคณอเนก รจเรขฅาม

เพบฉบํบนิบุณะกาม ภิ!พ1องเพรง
•1'0 บท

ลห คร
* * 0 0 0 9 ^ 0 0 9.^'

นนร ถหุก รู หิ ภทฺ ทิ กา

บาทหนง หห อ*กษร

เอ กตอนเบ็๋นบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหน๊ง

๑๙ ชี้อภ;าทิกาฉินท'' ตํงน
เบญจวิธภ'ยเวร ๕ ประการ
๗
๏ นรชนะคณะปราชญ'" กขถาดกึเกรง
•)®7

อดิค้รภยะเตบง'’ แถเบญจเพช

16110
๏ อขิกรณะประเภ ทะเ0รเหค

ผถคคินิรเยค้ อบฅอบาย

© บรชิวิคะวินาค้ พิฆาฎมลาย

ทุจริตะกิจะกาย 'กกาจนิกรรจ''

® วชกกระมตทา รฺณามหน

ฅะภยวิวิชะทํณ ฑะกรรมกรณ

๏ บรขนะนิรทาน แลรานแลรอน

อทินะกหนข้ร ประโยชน์ภิกนข*'

๏ อกณขระพิบาก กึมากธนนค''
อิชบรภพดถ พิบฅภยา

© บรภิริยวิเห ^ะเส์กนา
อภิรติกิจกา มะมิจฉกรรม''

@ ผรุ'ส์ผลอเนก ดิเรกะ'ล้รร
พะทิ^ะณประจบโ; แลโลกย'บรา

@ พจนพกถพราง แลอ'างมค้า
วิฅถะฑวจนา นค้นชกิปราย

๑ มละคณหิฅะกด กจึ๋ชิบาย
จฅพิชพจนะหลาย ประการประกล

© อก?*!ฒมิให"" กระไลยค้ถถ

ทุคติภพบด'อ อมรพิมาน

® อภิมทนะมน้ท้ ณะม”ชชะบาน

นฤวฒิทุขาร กึปภค้ประไยข็น
® อติครกอนํนั๋ต่^ ทพรรณะโทษ

ยริ?,ตะโหด - วิบฅิวิมถ

@ คณชิรมถะณเบญ จะเวรแตคํนย

ช้ขค้ภผถพูน อภไ!ะภพ

๏ กถบทบพะฉบํบั๋ แถนไกึกรบ

ระยะทนวะขนบ ตบองบุรา

® กสิรรจิตะวำ ' นะภไทกา

กุรกํ่รจนนา มะกรขนาน

ชิ'0 บท

ช, ก. ช. ร.
0^^^ 0^ 0 0 0..-^ 0

ว ทนฺ ฅิ ^'^ฐ ^ มิทํช คา ซ

บาทหนิง ด๒ อ^ษร

๒ กถอนเบนบาทหนง ๒ บาทเบ็๋นบทหนื้ง

๒๐ ชื่ยวงสฏฐะฉโง่ท ฒน
ทศกุศลกรรมบถเวไ4ปาณาติบาตมองค็๋ ๕
ต!
๏ จะแย้ดงก?1ถกรรม บถขรรมะโครทวา
ด๒
ต!
ทย้าประมาณมาน มนิทชฬา'ล้นนช้นข
,ข
^เ&ปี
 4

๏ ประกอมณก!ฌกาย กํ่ภิปรายประกาคํยุบถ

ประเภทะฅร์กล ข้จริกนกิจ'แกูถ

® 0จค้กาธิฅ จตพิชพิชวิบูล

มน้ส์ขจ"นะ/ อกข้ถก็๋ข้ามประการ

๏ จะกล่าวก?1ตมูถ บริบูรณะกายทวาร

ชนานบรรหาร อชิบายแถหถายถบอง

@ นิราฅํปาณา วธกากระมถฤปอง

จะมถางชิวาผอง ชกะข้ก/วิบ*ฅปถง

® วิขึ้จะเช่น'ฆ่า คณนาณะบาปประข้ง/

ประกาค้โดยอง กะก็/ฟระมวญประมาณ

® อนิงแถฆ่ฅื/ม ซิวจร3กิกาถ

บแผโวบพองพาน ภยะอาจพินาข้ชนม

@ อน็งประจ”กษแจง บมิแคถงกดํ่ฉงน

ชิพิฅระกงฅน ฤมถายณะกายประชา

© อนิงกํ่มจิฅร ทษะคดพิ'ร!าฎชิวา

ประโมทมน”ชิข้า ชระบาปบหถาบบเกรง

© อนิงพ่ยายาม แตฤขามฤยำฤเยง

ประขฤคิเ'พํ่ยรเอง กึ๋บย่อบหย่อนบหยอน

@ อ'นงชิวข้”ค วะกระบ”ดก็มวยก็มรณ

■'- เพราะท*ณฑะกรรมกรณ วิริเยข้ประกอบประกถ

4

•เ^ฟ่

๏ ประมวญกึฒญจาง กะบว่างบเวนยบส
ฤขาดฤแกถนดถ บทกายะกรรมกระทำ

© ผิวองก'บกร*นืครบ กึบ^^บวิบากะกรรม
บอางบอาจนำ กกิว่ดอุบ”^เอบาย
@ ชิราคณาเนท นิรเบกช่กระมถหมาย
จะฆ่าประชาวาย ชิวะวอดฤปตอทช้กนช

® อนํแถนามว*ง ะดงฒ้บ่นิพนข

ประกอบวิขึ้ยถ บทแบบก็แยบขบวน
© ดิเรกะวิญญู ชนะ3'โเถใคร่แถกรวญ
'ส์นุกเส์นอควร 'ล้ขจิตรประดิษ^ณะนํนท่
ห'0 บท

ท. ท. ช. 7.
0^ 11^ 0 0.^' ^ 0 0.. 0 4-- 0 ^

ท้า ยนฺ ท ว* ท้า ขฺ ถ ยคฺ ถ ฅา ช รา

บาทหนง ค!ธปิ อก!!!'1'
ะะป๋ ^ (ว่)
เธป็ กลอนเบนบาทหนง ๒ บาทเบนบทหนง

๒๑ ชื่ออินทวง!1ฉนท็๋ 71งนํ้
เวนอทินนาทาน3^องค ๕

๏ จกกล่าวอทินนา กหะกายะกรรมมห่นคํ'
ฟ่ คเ®

แห่งโทษะอาร)รรม'' ทุจริตก็นิ^ คุณ

*๒
 (รเ^®/

๏ สมภาระเบญจาง คะแลรำงนิราสบญ

โหดเหคุพิเสษสุน ทระว”ฒนสว”สฒิถ

@ กอทรํพืย์กมึ้เจำ ชนะเย';แลขวายแตขวน!

ปกครองณของฅน บมิวายระ ไวร ะว”งื

® หนื้งทราบฺสวามิสร’" แถชิพิตก็อย่กี่ย”งื

กอปกิจจะก^ขิง กึบรางจะห่างจะแหน
1

© หน็งไถยะจิตรคิด พิปริตบกล”วบแกตน

จ”กถํกจะถ่วงแดน คฤหแขตรทเรสคระไต

® หนิ้งเพยรจะเบยฬฉก แลจะยกจะย'ายจะไหว

จะประจากณะถนณะถาน

© หน็งตํกก็สมหว”งื ดุจด”งอสาหะนาน

นำทร*พยะสํ๋าสาร จรคลาสนิราสะคลา

® ครบองกะบรณ์เบญ จกเบนอคินนะทา

นาเนกะเวรา นุวิบากกึมากกึม

@ หากให้จิบฅผถ กิวิกลวิการกระถ

ถามกะราคิ คตแทํบแปรอบาย

© เบองเวนณะใถขกรรม สกชรรมประพฤตนุวาย

บํญญ้ฅซจ'ดกาย สุจวิตประกิจกสส

© กรรมบถพิบูลยบูรณ'" ผลพนอเนกอนนต’"

จํกตกจรแต่งตน แลจะตามผดุงผดา
 ๏ ดาตได้ ภิรมย์กาม ข้ชคามจะปราร'ถนา

มานษย:เทพา ภิริโภกอภ'ยะดล

® บรรดาคณากร:ว วรปรื้ชญาณแลยล

คุณโทษประโยชน์ผต ประฎิบคืณอรรถะขรรม''

๏ พากน์นกึนามยิน ยข้ธินทวงคํฉ'นน์

เข้นอเนื้องอเนฑมํณ ฑิฅยานรานิกร

๏ พงเพยรนิพนข'พจน'^ กลบทนิบุณณ:กลอน

เบ็่นข้รึ้ข้ถาวร วุฒิเรื้องขเรข้ฅร

*ธ บท

ส. ส. ส. ส.
(X^ 0 0^

อ โค ก มมฺ พชิเข้หิมิ ค

บาทหนิง ห๒ อ*กษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนื้ง

๒๒ ชื่อไกฐกฉํดังนํ้
เวนกาเมสุมิจฉาจารมองค์ ๔

© กษณะนื้จะภิปราย อขิบายณะวิข^
^๒
(/๖
ทุ^กามกด'^ กลมิจฉะอชรรม์
41}๒
๏ กํ่ประกอบจฅ!ง คะแลกงกร๚รรม

อคิโทษะมทน ตะประเภททุกรต

๏ กลหนืงพนิดา ดลถานะค้ถิฅ

อกมานิยกจ กึบควรอภิโมทย''

© กลหนิงมนค้า ทรกามะประโยชน์

ค้ขเค้วนโธช รค้รากะฤดึ้

๏ กลหนิรวิริเยค้ ยุติเหตวิขึ้

รคิโมหะกระลึ้ กิจเค้พน์อค้ธรรม

๏ กลหน้งทวิมรรก กิประจํกน์ประ ฎิค้‘มื

ผค้ผาค้กกรรม แลกระกด่ภิรมย''

© จคุเภทะประกอบ กลชอบบทค้ม

มุตินามะนิยม ยุติกามะมิฉา

๏ นิบกรบกึบนบ บมิปร“บท1ะกา

มประโยกะอนา . จรโทษมิฉธรรม

© นรเนกะขิท นฤค้าธรค้“น

ถ0ะจิตรประฎิพน ธะธนงกะพงา

๏ อกมามิย^ำน กิประมาณพิค้า

อรนุชทวา ทค้โทษะมหนต

๏ ลหบาปะแลเพลา ยุพเยาน์อ^พรรค

บมิทารุณะทณ 'ทะวิบาถะกิบาง
 #)'0(ส

® จะวิข้'ชนะค้าร พิค้ดา!คณะนาง

ค้รวํ่ค้ฅิวาง อดเ!กคณนา

๏ บทเบองบรภาคย์' ว!วาก!!กถา

ค้รชาฅิชิโ'] ชนะชอบทฤษดั

๏ กุ!ค้มมุคิโฅ ฎกโค้ภณป!

ดิมน"ค้ะกระวึ๋ วิยชวนวจนา

® กตฉํนืทะนิเทค้ กพิเค้ษะค้ภา

ค้ฅค้นท!ะปภ มทจิต!ะวิจา!ณ์
ต(เ. บท

น. ภ. ร.
0^ ๐ 0^ 0 0^ 0 0^

ทฅวิ ตมฺ พิ ฅ มา หน ภา ภ!า

*

บาทหนิ้ง 6,๒ อกษ!

๒ กถอนเบนบาทหนิง ๒ บาทเบนบทหนิ!
ชิ-^ ชิ^
๒๓ ชึอธฅะวิลืมพิ่ตะมาลาฉํนท็๋
0^^ ^

[ๆงน
สัตร ๒๐ จำพวก
๗
® ชินกถาคณน- วนิดาป!ะมาณ
เย้]
ฟ่
พฤ(^ฅ๊เพขพิ^ดา! อดเ!กภิป!าย
(?)'ช

1009]
 ๙)^๒

๏ บิคขิทํทษบม ชนนกวาย
าเ11
ชนมหนงบ?!มลาย ชิวมาตุย”ง

@ ธนซหนื้งบิฅเร?*! แลซเนตติทํงื

อภยอยกระวง นิจกาลบขาด

๏ พนิฅหนื้งนิรมา ตุบิดาพินาท้

ฅระกลภาฅิกชาฅิ บริบาลกีมึ้

@ อนุชโคตรพิท์กื ษะแถภ”คกินํ่
ประยุรญาติแลชึ้ บริรกษ์กหลาย

๏ ชื่ริอนงก'กณอ่ษ ฎะแลจ่คชิบาย

บรษตํกรติหมาย ลหบาปประมาณ

๏ วนิฅหนื้งกลท้อง ท้หะพรองท้มาน

พจนญาฅประฎิญาณ จะประกอบวิวาห'^

๏ อนุชหนิงขติเยท้ วรเช^ประชา

ท้ฤษฎิทํณฑะบิณา ชก็หวงก็หำม
฿

๏ พนิตหนื้งปึนกิ(ๆ แตท้นิทก็กาม

กร?มสท้นกวะกาม กณนาก็ส์อง

๏ คฤหประโภกปฏา บริจา(คปอง

ภิรติอกคณะผอง กลพงห'ประท้าท

@ บรษร”บกรภา รหิราก็ปราห

แลภติกานุข็ทาท้ ภิริยาพงา

® วนฅชเลยแถมหค อรนุชคณา

ล์มรเท้น่ห?ท้มา คม?กรืก็กรอง
 ห'''? อโเ

๏ ผิวแลจะนํบคณะหญง ทคํยิงก็่ท้อง

บรษเค้วนะปอง อชิโทษกึทนํก

๏ วิชรชาติชนร้าง บมิกงจะรก

กค้ถกรรมบถจวิา บริส์ท'ชิ'สภา

๏ กลประกาสิตนาม กรตามบุรา

ทตวิลไเพิฅะมา ลวิจิตรนินค์

@ ขิรวิจารณณั!ษ ณอด'กกึครโ;
ครกจิตรนิพน ชบง่ายบงาม
ห'^ บท
•■711'.■1111

น. น. •ม. ย.
0^ (X^ (1^ 0 (เ^ &-

ค้ ย ค ว ร ฅึ้นา มฺยา ปุ ย

บาทหน็ง. ค๒ อ่กษร

๒ กลธนพ็นบาทหน็ง ๒ บาทเบ็่นบทหน็ง

และมยติคื้อขาดคำลงในท (1 ที่ ๘ อ'กษร

๒(1 ชื่!)ปุ่ฏฉํ■นท็๋ค์งน
เว้นมุสาวาทมองค์ ๔
ชิง
๏ จะรจนกคํลาชรรม กรรมบถตาม
ร} เช
ชิ! 4
ชินวรชกึ่เส์นอความ เทษทภาสิต
(73๒
 41

๏ อหถหกถมXXษา พาลจิตรคิด

อกุค้ตทจริฅมิจ ฉากถาแถถง

© จตุวิขทุ^บิงกา ทารุณาแส์ดง
ทผถก็พิปลาเ^แส์ลง ถามกากรรม

® วิป!■ตฅถะอาส่ฅย'' ว!)บุเท็จทำ
ค้จวิตบมิช้มส่า ฤทชิถ่องชรรม''

© กXะมตกึ?ตีxคxองฅ๓ นิกจะแผกผน
พจนนิกฺณฑํพรรณ พรองบกงตรง
^
ไร,, 1!
® วรยแลยุคพรอกพรา กำกกดกง
กลดุจมนจำนง น็กจะอวิงพราง

© นรชนบรได้ส่คบ กํพทห่อนขนาง

ค้ทหนะบมิรางหมาง จิตรก้งขา
® จตุพิปีส์ริถวนอง?!' กงณพทชภา

วิฅกรทมส์าวา จกวจกรรม''

๏ คณะตุรวิชราชาติ ปภเ^จากว*ญ

จนกถวิวิชาส์รรพ'' โทษะท^ผอง

@ ตุจริฅผตภิญโญ โชื่ภณาฟินอง
วิบุลยตุณโนกลอง กรรมบถเจริญ

@ อชภพกิคเตึองหลิา ส์าธุค้รรเ^^ริญ

บรภพคติดำเนิร แหล่งตุรากํย
๏ จะภิรมยทิพยส์มบ*ค วฒนาไอ

ตุริยกึตุขเกษมกษไเ ทุกขะพาชา
® กถบฑยขร*งส์!รค ฉํนืทนามา

ปุฐะวฅิวรวากยา ยากจะจำนอง

๏ เพราะฤบมิเค้นาะหเน่งนิก
ฅรกกเหลอฅรอง

ดุจวิจิแลกนองฟอง พคณะผงพง

๏ ค้ฅิขิคิวริเยค้หย่อน อ่อนบรางร*ง

ค้ฤษฏิบมิค้มหว”งื ว*จนารถแค้ดง
๏ ค้รพตพิริยาญาณ หาญก็อาจแถลง

รบบทรจนาแจง แจงประจ'กษกล

0 บท

น. ย. น. ย,
๐ ๐ 0-^ 0^

นยค้ หิ ตา นฺยา กุ ค้ ม วิ จิต ตา

บาทหน็ง ด๒ อ‘กษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

๒๕ ชึอกสุมะวิจิกรฉิน/ ฤงน
เวนบสุณาวาทมองค ๔

๏ จะรจิตรอ?รถา บีค้ณวจิขว/
(5) ๒

'อ
พิปริตญาณยล บรชนทำลาย
9) I®
 ค'

๏ กระมถป!ะโยชน์ตน ยฺบลคริเ^^น์ห์หมาย
ถุทขฐเหตมลาย กณวุฒเต็อมเ^นย

@ 'ๆฅพิชองคา คณนประมวญมูล

ทจริตไพบลย ครกวจกรรม

๏ กถฅริจะรอนราญ บรบยะ'ส์ร่างข้น

กวะกิจมิตรพ”น ชนนิรเข้พยข้มาน

๏ กลตริประส์งกริ^กนขํ ข็นบรชึนบาน

ช้มนกระเษม^^านฅ อภิมทเข้น์หา

@ กลกิริเยคํผดุง พจนจะเภทา

กรหวิเหษา กรณอบายหลาย

® กลยก็หลงถม ข้ทหนะเหมิอนหมาย

อภยวิโยคมลาย บียมละประจากก”น

© 'ล้ริจดุรงกครบ บทบมิแผกผ”น

ยฅิวจนากรร มบีข้ณะวาจา

๑ ทจริตพาทึ้ นิรคุณข้”คยา

อก!^ลโทษา ทรคฅเพข้พาล

@ ผิแลบมิอวิงอรรถ ดุจอชิบายข้าร '

ข้จริตบ”นดาล กตข้ขข้ข้วรรค

๏ ชินพจนารถน์บ คุณก(1ลากรร

มบถพิ1เรรม'" อชิกวิบากบุญ
 ®1๖&วเ

๏ คํภผถภิญโญ ยค้ค้รค้กดค้น
ทร0ฒนากณ อชบ!โถกา
๏ นรชนเมข นร0จนาพา
ตพิกฒายา วิยะบทรำพรรณ'
@ วรพฤติ"นนาม กค้มวิจิตรฉํนืทํ
เค้นาะหกตเส์นอกรรณ์ นิกรกระวิวร
๏ กึประดุจฅํกเตอน ค้ติริกนิงกลอน
มขรค้อกษร ค้รวฌิโวหาร
ต& บท

ย. ย. ย. ย.
๐ (1^ ๐ 0^ 0^ ๐ 0 0^ 0^

ภ ซงฺ กปฺ ป ยา ฅํ ภ 1ว เว ท เย หิ
1

ตหุปตายบาทนบเบ็่นค! บาทหนิ้ง ต๒ อ*กษ!

๒ กลอนเบ็่นบาทหน็ง ๒ บาทเบ็่นบทหนิ้ง

๒๖ ซึอภชงคปยาตฉํนท ดํงนํ้
เว้นผรุสวาทมองค์ ๓
© 'จุะขานไขพิบตเหฅ ประเภทพจนาพาถ

ผรุค้าอนาจาร'^ วจึ๋โทษะโหดคุณ
9] ๒
 @ พิไรชฅ์องแตเคื้องของ กพรองอรรถทารุณ

นรา?*เขาดคดํ่ค้น ทราค้ารประหารกรรณ

๏ อโกค้าทภาค้ฅ ขจิตวิคืถุหลายพรรโแ

ภิปรายค0ามก็่หยามหยน แลหยาบยงบก?งเกรง

© ประกาค้ชาคิเผ่าพงค้' แถวงค้าคณาเพรง

พิไรรํ่าฤยำเยง บย่อท*อแถพ*อแถถง

® ประกอบองคคงฅรี้ วจึ้กรรมแจกแจง

ผรค้โทษชโปรดแค้ดง ประทุฐเหตเจตนา

@ อนงจิฅรจธงโทษ จะโอษ^'อำงอโกค้า

ประหมาทหมนบราพา ชจงเจ็่บประจารขาน
1

๏ อน็งจิตรกำเริบ แลเอิบเออมจะโรมราญ

พยาบาทกคาดการ จะกถาวรำยบวายกนิง

® อน็งอนถะพํ้นพ*อ แลถ*อถ*อยก็ถ่อยถื้ง

คระกอกกิ้กกระอกอง ก็ออเอิกตระเกริกความ

@ ชิบายอรรถพิก*ดอง กคงถวนประมวญค้าม

ประกาค้คขจิตนาม ผรค้วาทฉกาจกรรม

๏ วิบากบาปก็๋หยาบยก จะตกแต่งแลแค้ร*งนำ

อบ”คเบองอบายทำ อร้กโทษฤโหดค้นอง

© กระวชาติฉลาดอรรถ ขจดผรุค้วจปอง

ค้ภาพากย่ฤแผกครอง กฺค้ลกรรมบถแค้ดง
๏ จะนำฬ่ภไถกย วิโยคทกนํวบากแ'เ^ถง

ป!ะเส์ร^จุณวิบุลแรง ดิเรกผถอนนฅประมาณ

® วิขึ้นํนทบรรจง ภชงคชาคิปยาฅขนาน

ฉบบแบบบราณกาถ ประกิจกถนิพนข’กถอน

๏ ถบองบทกึเรึ้ยงเรยบ รเบยบอรรถอกษร

ส์ถ0ขต้กษณจุนทร นุส์น'ช'ส์ารส์มานเ'ส์มอ

๏ คณาเนกเมขา อ'ส์าหกจรจฅแส์นอ

ประกาค้เกยรกิใผทเขอ ขเร!1เจหฺขาชื่ยาม
|’

ต& บท

น. ภ. ช. 'ร.
0^ (1^

^5^
ช่ เร หิภ ว่ ฅิปุ บ ทา
I ..
บาทหนิง *1๒ อกษร
.-;-ร

๒ กถอนเบ็่นบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

๒๗ ชึ๋อบี่ยังวทาน็นห ค้งนํ้
เานสไ)ผไเลาปททมองค์ ๒
๗
@ จะรจเรขทพจนารถ ประกาคํณกวาม
ร) เธปี
๘ 5^4
บมิประโยชนแลนาม กแจไประจ'กษ์
^๒
 คฟ่0

๏ วจน'ส่มผปสภา สิตาก็หนำ

ผลพินา^นอดก อดตยภยา

๏ วิตกมิจนิครุเหต ณเจตนา

ทษวิบากนิรยคา มิมรรคดล

๏ ประยุฅะองกะทุประเภ ทเวรุผล
ใ
นฤ'ล้ขารมยยล พิบ้ฅเบํ่ยด

@ กลตริพาหิรกถา ทิรามเก็ยรติ

นฤหิตานุหิตเกี้ยจ กค้ลชรรม*'

@ กลก็พรํ๋าพจนิยาย ชิบายณ'ส์รร

พประฏิยทซกิจอน ณรงกฑญ

๏ ก็นิรอรรถกฒนคุณ วิบูลเล้าร

อคณเหตบริหาร ฤกวรล้ดำ

@ ฑุพิของคแถประกอบ ก็ชอบจะน์บ์

วจนนามกรซ์ป ผลาปวาท

๏ ผิบมิครบอภยองค ฤกงแลขาด

ผลก็เยาว์บยคิอาจ จะส่งอบาย

๏ คณกระก็0รบราง จะอ’างภิปราย

นุฅํลกรรมบถหมาย ก็มิฤหมอง

๏ พจนโซึ่ภณ'ล้ภา สิตาก็ปอง

นิรนิร*คถกกนอง วจวิกล

๏ 'ส์จริตาขิคุณวาท ประล้าทผล

ช้กฅิโลกยจะดล บกลาล้บแคลง

*
 01914

® กดวขบุรพฉํนท'" นิพนชแถดง

รจิคนามกรแส์ดง 11ยํงวทา

๏ ยบถลกษโแก็๋เด่ หเชื่น่ห'ล้า

ชชนชาติวิชรา ภิรมยกระมล

® ท้กดบ*ณ'ฑิตยท'?! นอรรถถกล

วิริยญาณ;กุรพล พิจิตรผจง

๏ บวรวากยนุส์าส์น์ วิลาล้อลง

กรณผดงพระย^ยง อโยทชยา

0'© บท

ฅ. ภ. ช.
4^ 0^ 0 ^ 0 0 0 ®^ 0 ^

วตู คา'ส์ ธหิถ ลิ ฅา ฅ ภา

บาทหนื้ง 0๒ อกษร

๒ กถอนเบ็่นบาทหนิง ๒ บาท๓นบทหนิง

๒๘ ชอลฒิาน็นท์ ด้งน'
มโนกรรม อภิชฌา
๏ 'จิกแถดงมโนกุ?1สชรฟ้ณกรรมปถา*^

กำหนดประเภทะฅิพิชา** พฺขํ่ชบาย^
^153
๏ โดยพทขภาส์ฅนส์าส์น*' ประภาษภิปราย

เวไเบาปะจิฅรมถวาย วิบากะโทษ

๏ มถายโถภนามอภิฌา กณาก็่โหด

บำรา(^พิพฌนประโยชน'' มโนทวาร

๏ โตภากํ่ปรากเ^ดิเรก อเนกวิการ

โดยอํษฏาวิขประการ ประกอบกระมถ

๏ คื้อโช้มนํ'ส์ประยุคจิฅร แลพิษเกถ

เกิดเองแถเกิดณบรพถ ก็นีบอิภึย

๏ อกโ^5มน“กิวิคคิฑิฎ เจิตรชไม

เกิดคนแลเกิดบรพิไส์,. .ยค้องค้ถาน

© แกถงท^อเบกขยฅรจิตร แถพิฏเค้มาน

ค้องดวงประดุจบุรพ๙าร วิค้ชีชนา

© แดผดุงอเบกขนฤทิฎ ฐจิครทวา

โดยแค้ดงนค้นธกถกถา ' 'ชิบายณบรรพ*'

© กรบอ“ษฎาถดุมน้ช้ ชจชิ!ขค้รร

ล้วนโถภประกอบกระมถฉํนึ ทจินคนา

© เค้นอองกโทวิปีประกิจ ประค้ทชิวา

■จกเจริญณกรรมบถบา ปบรรยาย

© คอฑรพยะของบรบุก่ล กยลกหมาย

ทรามเหตุคระหน์กกถค้ถาย วบํฅมน

๏ อน็งน็กจะนํอมบ?ชนา แถมาณคน
โดยมิจฉจิด่เรอกุค้0 วิคกกึตรอง
 รไโ^ต^

® 'แบองคครบบทแถIทัน ประมวญกิค้อง

เกิดกรรมะโทษมทิส'หมอง วิบากอบาย

@ ปราชญไวนวิจารณทุเหกุ นิเทค้มตาย

เบองบาปพิบตั๋ผถวาย มโนมิฉา

๏ ฉํนทนกิปรากฎวิขึ้ คดบุรา

บ”ญญฅีนามถถิคา ประเภทค้าค้ฅร

๏ เส์นอเนืองอเนกนรคณา ชิราภิชาติ

เฉถยวล"กษณอกษรแถฉถาด วิจิครวจึ้

ต'0 บท

ส. ช. ส. ส.
0^ 0 (X^ 0 0 ^ ๐ 0^

ม ค้กฺ ข รา ค้ ช ค้ เค้ ห ท ไคา

บาทหนิง ต๒ อ*กษร

๒ กตอนเบ็๋นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหนืง

๒๗ ชึ่อปมต้กชรานนท ^งนํ้
พยาบาท

@ จะวิค้*ชนา มนวิร.าฎกระถ

กถบาปภ รกะวิบากทิป;ก็
 (ค00)4

๏ รึวึเห^นา บรพยาบทคิด

อกเ^ตจิคร มินิวิจารณ''ทิปตา(จ

® เส์กิ'ส์ยโทษ อดิทิโรขก็นิกาจ

'จะกระทำพินา(1 ภยอเนกวิขํ่

๏ หิฅวํฌนา คุณคุณาขิฤมิ

'ส์ขส์วข้ด(จร คุภเส์ถาพรผล

® ทุมน์ช้เภท ปฎิรแหคุประกส

ปึภยากระมถ พจชิบายก็วิถาร

® มนะหนื้งกึคิด ประทฺษะจิตรจะราน

ชนอนแถคาส วฅถะเพอพตตน

@ มนะหนื้งกึจิน ตนเพราะยินอนุ'ส์นช

บรเหคุดถ กธวิบ'ตวิการ

® ก็ประคบทอง กยุติกงบริหาร

ผิบถ0นประมาณ ผรุ'ส์ผสก็บมิ
1

@ กถหนงกุชา บรประชาบมิปริ

ดหทเย(จกม รหิตะการณชรรม''

® กตหนิ้งก็ฅริ้ก ภยทิภกยิจอน

จะพิรเาฎชิวน มรณะนา^นมตาย

๏ กณนาทุกรรม บถจะนำคติผาย

บรโสกอบาย ก็บมิพนผส'ส์นอง
 ค๘4

@ กณทวยขิรา มิรพยาบทปอง

ปฎิบ^คถอง ก(^ลกรรมถกล

๏ สุจริฅมน์ซี กึจะขจ'ดขรผล ..

ทุวิบากบยถ ซีคกิโลกจะกลา

® บทฉนทะนาม ๙วนะคามบุรพา

ปมิค*กขรา พฤติประกา^กลกลอน

๏ กลบครย'ถ พจนิพนขบวร

รจนานข้ร วิริยญาณชื่ติฅรอง

บท

น. น. ภ. ร.
0 0 0 0 ๐ 0 •-'0 0 0 •^

แนภ รช้ คา ภิหิ คชฺ ช ลา

บาทหนํ่ง •,๒ อกษร

๒ กลอนเบ็๋นบาทหนิง บาทเบ็่นบทหนื้ง

๓๐ ชื๋ธ อชชลาน็นทํ' ^งนํ้

เวนมิจฉาทิฎฐิมองค์ ๒

@ จะรจคอรอรรถ ณมน*ซีหมอง^
ด๒

อก(^ลก0ปอง มิฉทฤษฐิชรณ์
(แ๒
 ๗V

๏ กมลพิกตคิด พิปริคแลผ*น

ทคํนะวิ!!^ถะอ*น บมจริงวิจารณื

๏ ทุจริตมนไท‘ พิชโมห6มาน

นิรทุภผลดาถ ด!ภโ]พิบฅ

๏ ข้หรกตอพกข'' มหเอกมน*ส์

' วิจิกิฉยฅจด หฤทโ]แถลง

® ข้หรกคอทุก ขมส์ขก็๋แ๙ดง

อทจประทุฅแจง มหเอกจิตร

๏ ส์ริกณนมโน ทวิโมหมิจ

นิวิตกกรทิฎ 3พิบากอบาย

@ นิวจะกณนะอง กก็คงภิปราย
อภยพิขแลหมาย ' ทุจพท-ธช้าข้น*'

® กลท3มฤนิา ทุพิจาระพลาด
; อหิคอคุณปรา^ หิคิยิกิดิยถ

๏ กลทฤ5บชอบ .-/. กประกอบประกล

วิฅถะวิฅกะคน ก็บกลายบกถ*บ

๏ ประดุจวจนอรรถ ชกจ*ดก็่น์บ

มินิทิ3กลตํพ '■‘^' ช้ริองกช้อง

® ยุติอกุ^ลกรรม บถขรรมแลปอง

วิรคิกเ^ลกลอง ช้จริคพ้ธั๋

๏ ข้กลวิชุรชาคิ ก็นิฑช้กระถึ๋

มฤนิทฤษฐิ บประพฤตผด
 &าฟ่0^

๏ อ'แกลกิจกํม ทิฐิชร!มจิฅร

จะจ!ดลค้ถิฅ ฅิทค้าบุรา

@ กลบท!ส์'ส์!!กํ' กณฉํนทภา

ช้ฅว]'อชถา พฤติพากย'ผจง

@ ดจกุส์มกึ๋ก!อง แลฉลองบุบง

กชบทห!พง ค้จุชาส์ชา

ด& บท

ม. ม. ย.
0--'^ 0--^ 0.--^ •า—' 0^ ๐ 0—^ 0

ปฌฺ จา''ส์ ''ส์จุ ฉนฺ นา เว'ส์ ชื่ เท 'ว ม มา ยา

บาทหนื้ง ด๒ อํกษร

๒ กลอนเบนบาทหนิง ๒ บาทเมนบทหนิง

และมยคิคึ้อขาดกำลงโนทิ &ทิ ๘ อ*กืษร

๓๑ ชึธเวสสเทวี่ฉนท คํงขั
แกมงคลสูตรปฐมมงคล ๓ ประการ

๏ กํกแถลงมงกถอรรถ^ พทขบ*โ!^ญํคขเท?^เนา"’'
ค๒

แค่เนื้องเนกเทพา^ อาทิอ*มเณท!เบ็่นประชาน

เป้]สว
 ๗

(ค ต)0^

๏ ช้ามสิบแปดบทธิบาย เหฅหลากหตายบ่ระการขาน

พนผตมงกถกา7 ช้ว'ช้ดิไพบูถยะพนภิรมย

๏ แผ0ภโ)ไขษย!ทษทกข์' จิฅรกระเษมช้ขจะชึนชม

ว'ฒนาถาวรช้ม บูรณะยช้)ท้าคิ)ช้ฤงการ

๏ กอห่อนเช้ฬยช้มานช้ม'ก ชาติอ'ประหลํกืทุชนพาล

เช้อม)1นยสิงแก่นช้าร ช้รรพโช้มน'ช้พิบ'คเบ็น

๏ เฉกคาห่อคตมเกลา ม'จืฉะหมกเน่ากึกทุ้ง

โทษทุกข์ชุกลำเค็ญ กณะบำรา)1นิร'นืดร

® ภายนอกดถ่องถกล พิเ^กึพ่างผลอุทุมพร
ภายในพนหนอนฟอน ห่อนจะพรโเมเพริช้บ่ระเช้

๏ ช้บช้รรพไภยนฅราย ย่อมจะเกิดผายณะพาตา
ไ!]ควรจ'กคบหา เช้พยะแช้วงมิตรช้มากม

@ หนิงพิ้งผกท้าช้นิท เช้น่หะบ'ณฑิฅยะควรช้ม
ช้ม'กช้มานร่วมอารมณ์ จกมถะทุกขช้ขกระเษมช้'

๏ เฉกสิงเช้าวคนขจรุง รช้แลหอมพงขจรกร'นั
ปราชญสอมหโ)มห่อพ'น กสินกกถวท^ช้คนขาร

๑ ณ์ช้วโ1ดวํฒนายเช้ ท้าดิปรากฎช้ฤงคาร
เกิดเพื่อผลเช้พก่ช้มาน มิตระหม่ปราชญนิรา โ'■ปาย

๏ หนี้งพ้งบูชาชอบ ผลจะก่อกอปอบายกษโ]
กอเคารพยรนฅไฅรย อาทิคณควรจะว'นิทา

® เจริญไฅรสิกขบชิฅ อกแลอามิช้บชา
บำเพ๊ญพทชช้าช้นา ผายณะนโ)บวชผนวชแช้ว^
 #16^(เ^

๏ ฆทวา^จงนอบนบ ว”คถุเคารพยะแจ"งแจง

เชษ^าบจจาแ^^ดง มาดมอาทินุ'ส์าค้น็ส์าร

® ไฅรเพทเหคมงคถ ค้าซชาติชนประกอบการ

พูนผถภิยโยนาน ชม๎ยะโถกเถิค้ชเรค้ครี้

® เชตงพ้น์ท3ำพร!ณพจน เค้นอณะแบบบทบราณมึ๋

นามขนานเวท้ส์เขวํ่ วากยะแปลกเปลิยนก็เพยนกส

® เมชึ้ปรชาชาญ ถกษณะอางอ่านวิจารณ์ยถ

รฺรอบชอบเพํ่ยรขวน จงมละครวินการประกิจกลธน

ค'0 บท

น* 'ย.
11เ0เ1.1*แฒ 11111.11^ 11ฒฒ0ฒเฒ

0 ๐0 0 0 0 ๐ 0 *เ^

ภวติ หึ คาม ร ค้นฺ น ช ชา โย

บาทหน้ง ค!® อ”กษร

๒ กลอนเบ็๋นบาทหนง ๒ บาทเบ็่นบทหนง

๓๒ ชยิฒิามรสะนินท ดํงน

แกทุติยคาถามงคล ๓ ประการ
๏ จะรจฅค้าร'^ พิค้ดารกลย์กษร"

วจนบวร'^ วฆิมงกตค้บแค้ดง"'
ค๒
® ริส์วช้ ดิวิว‘ฒนถ่องแถลง
อชิคุณแจง ติประเภทก็พิเคํษผล

® วงชินส์า 'ส์นะถาปนะเถกิงถกล

ชนบทดล ทิ(1ะใดกติใพบลย*'

๏ ชนบทนน คุณ'ส์รรพกมากมล

หิตทุขพน จะภิโยภพมโหพาร

๏ ผิวชน'ล้ถิฅ จะขจิตผถใพคำล
คุภอุปกา! คํริมงคลส์ว*ซีด
๏ ก^ถประกอบ กิจชอบบูพะกาถมั๋

จะภิรฅิฅร พิขพ?ฒนมไหคํ รย*'

๏ มนษยโภก ทิพโลกกดราภล

บรภพบูรณ ปถโมกขบริโยส์าน
๑ อุวิมลมง กลคงอุขบ'นดาล

ทุคติบพาน แลนิราคํจฅราบาย
@ ผลบุพะบุญ จะอดลยหลากหลาย

นฤภยมลาย อุปซี'คะก็่เ^อมคํนย*'
๏ ทุติลนิรา อุคํถาคุณเพิมพน

มฉรินิบูณ กกระหลโ]บริจาคทาง4
๏ กระมลวิรฅ ซีรคํร'ทขซีถะซีโ!ดาง4

ประดิษ^ะส์ถาน อธิคํรโเปีพิเคํษคุณ

๏ มิฉประฏิบ"ต ก็๋ประวฅหิตซีารอุง4

ทรอนกส อุคํตาภินิหารแซีวง
 เชิ) อซิกภิมง คลองกะกึ๋แจกแจง

จะวิบุลแช้ดง อดเรกผล ไพ?1' !ถ

® ค้ภปณฃ 0ฒิ!^ร์ส์ขโอพาร

อชภพกาถ บรโลกยะจะวิฒนา

๏ กถมรสํ'ง่ พฤติดํงบทส์ารา

ฅิวิชมหา วรมงคลภาสิต

๏ นิกรกระว ทฤษฏึ๋วิรเย?1คิด

พจนรจิฅ กณ■ฉนทะนิพนช่เพรง

■3)\) บท

ส. ย. ย.
0-^ 0-^ 0^ 0^ 0-^ 0^

ม ลา ต เฌยฺ ยา ส์ ย เ4^ ห โย เจ

บาทหน็ง ด๒ อ*กืษร

๒ กลอนเบนบาทหนิง ๒ บาทเบ็่นบทหนิง

๓๓ ชอกมลานินท คํงน
แก้ตติยคาถามงคล ๔ ประการ
V? V?
๏ จะวิสิชนาส์าร พิ!ท้ดารกึหตายลพง
ดเฒ

ชินราชนส์าท้นข้เลง^ จตุมงกตาแถลง
ตเาป็
 ต(เ!/[เ]

๏ กถเท้าวนาพจน่ ว!!ท้ข!!มแท้ดง

ท้ภอ!?ถแ'จุงแจง คุณโทษประโยซนชาน

© นวะองกท้าท้นา ก์วิถาระมากมาณ

พหุท้ฅ!ชทญาณ ยถข!!มทํ้ง์มวญ

๏ กุท้ตากุท้ถเหตุ นประเภททกขบวร
ปฎิบคโดยกว! กิจชอบประกอบตน

® ขก็จ*ดืพิพ“ฒนมง คลกงพบตผถ
จะตุโตกฅ!ดถ จคุท้ฅยาญาณ
© กถ!พิเท้ษท้าท้ค! กิถปชาติเชี่ยวชาญ
คฤห“ท้ถกอปกา! กรกร!มแกถงเกถา

@ มโนิกา!ะเปนอาท แลฉลาดฉถ่กเฉลา
กณยงฤหย่อนเยาว’' ยท้เลึองชราดล
๏ ผิวพรหมจ!!ยา บริขาระโกท้ล

จวราทก!!มกถ ก็ประกิจขจิฅเบ็่น

® ชินน*บืท้มงคล ติ!ยลประโยชนเห็น

ธิขภพกึอนเพึญ ผลว*^)นาปรา

๏ กฎลาภแลยค้ท้ก ดิประจ*ก์ษ์ประเจิดท้า

กลโลกยฦๅชา กิฅิท้พทท้รรเท้ริญ

๏ กถหน็งกึพงเพํ่ย! วินยเริยนฤห่างเหิน
กฤหวาท้นิภท้เจริญ อกฺท้ถณใครทวาร
ป' X^
๏ ชินพงท้พทขบค! บรท้ทขท้ลาจาร

จตรงค'ประมาณมาน ก็อุท้าหะท้งวร
 (ท

๏ ว7วํฒนนงกต นฤมถนิรนดร

อภภพ'ส์ถาพร พฤติภาพไพบูลย

๏ กลกล่าวส์ภาธืค ทุจริฅวรึ้?1นย*'
พจนานกลพน ทุภล่ติยาค้าร

® ทวิโลกย!]ๅกุณ กวิบลยบนตาล

'011^'งีกิสไสาภูเ ทุวิบากวิบ้ฅภ"ย
๏ คณฉนท'ส์รรกนาม กรศามบุราณไข

บทกลกระม เราะหพรองลบองแค้ดง
ค๖ บท

ช. ~ห'■•.ห.
ร.
ำฅ■?แ
คร
0^ 0 0๐ 0 0^ 0 0^ 0 0 7

นา ชฺรา โก ติทค้ ย ติปฺ ป หา ค้นึ้

บาทหนื้ง ฟิ๓ อ'กษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหน็ง

และมยติคื้อขาดกำลงในทิ ๓ ทิตว อ่กษร

๓(1 ชึ่อํปVIาสินึ่น็นท ด้งน

แกจตุตถคาถามงคล ๔ ปร8!การ

& จกเค้นออรรถวรวจนา หิฅาอชกแถลง'^

(51 ๓
(ร.-'

มงคลเหตววฒนแจง ประจ”กษประเจิดผล
@ ไพบลยส์ขอดสดิเรก อเนกประโยชน’ยล
^ ‘ะ^ 0-- *^1 ^

ประโยชนะโลกา

@ กอบำบวงบิดชนน็ แถมคนุ'นาปรา

กฏในโลกมหิดลชรา ฤเทยมฤเพ็ยมท่น
๏ พิงก่อกอปกิจ อ ป^าน ภิบาลพิบตยจรร

ยา'ยิงสิงอุปบริภโน ฑะโภคก็ทโผอง

๏ นวด'ฒนกนข้ริรพยพ แถนบนมโเปอง
เบ็นบพพาอภิครค้นอง อุณาพิเคํษซึ่มา

® เชื่มอพรหมฌคํ มหิ เ^รเส์ฅว ก็จ'ดพระอุณปาน

ใดจกิเปรํ่ยบก็จะบมิทาน มิเท่ามิถงชื่อง
© เพร!^พรโ)มพรหมจฅรวิหาร อุฬารชิการกรอง

เมฅฅาชฤกกรุณก็กรอง อุเบกขมุทึ้ฅา
© หนิงมจิตรอนุเกราะหบุตร แลนุชพงาผา

อุกส์กการอปกรณา นุภโนฑก็บินปน
๏ ก่งส์อนส์รรพ'กเ^ลวิชาน ประหานอชรรมชื่นบ

สิงมาปห่อนอนกลพน ภิรมยมกอปการ
๏ เบิองบำเพ็ญภรภิริยา หิฅาพิชื่ทช'ชื่าร
กิ
ทวยเทพยทวิอมรพิมาน
- ^
จะนบประณมเนอง

@ หน็งตนชนณคฤหนิวาค้ นิราชื่นิรบิ)ณปลอง

โกก่ซขจโ)วิริยก็เ'รอง กระมลก็เบิกบาน

๏ กอปอาชพอุขนฤอา กลาทกิจการ

มาปแส์วงธรรมอุจริตาร กชื่ว'เนิชกรรบิ
 ๏ เบนมงกตคณะก็ป!ะเฟิริ^ แลเกิดณบจจุบน

บทภพห่อนจะวิกลเล้?ฐ' พข้ขกข้มบูรณ

๏ กฐบสิวิงเ1ภจวิยา มหาพิบูลยพน

เพิมผลเจริญศึฐิบมิ^นย กข้ลพิเข้ษแข้ดง

® ฉํนทนนามกฐฐจนา ปหาข้นึ้แถลง

เข้นอนาเนกกณชิรแจง ประจำษ'ยุบลกล

ฟิ& บท

ช. ภ. ส. ช. สร
0 (1^ 0 ^ 0 0 0 ๐ 4-^ 0 0^ 0

จ จ ชฺกา
4ะะ^

คุคู ก เห ห ห รุ รา ช ภา ส์

บาทหนง ®) ๓ อำษร

๒ กลอนเบึนบาทหนื้ง ๒ บาทเบึนบทหนื้ง

และมึ้ยคิกื้อขาดกำลงในทิ 4 ที่ ๙ อำษร

๓๕ ชื่อฑิราฉันท คงนํ้
แก้มญจมคาถามงคล ๔ ประการ

๏ จะแถลงพิเข้ษข้ภวรอรรถ์' นิพำข่นุข้น
(5า ๓

ขเข้นอณเหศจฒนพมถ ภมงคลา
(ริ] สก

๒4|
 II

๏ ดเรกะบทขจบรหาร วถารกถา

จคุฅถเพชชินบวท นล้า'ล้นธิบาย

๏ ๙ภํตืรปานะวิบุลอา ทิกาก็หลาย

ประการประกา(1กรณภิปภย ก็แจกก็แจง

@ วรามิชื่าทคํวิขวํฅ ถอรรถแล้ดง

วิแ1ษกุ(1ลบุภผตแส์วง วิบากบรา

๏ อนื้งส์ธรรมกถิกเหฅ ณเทล้นา

วิภชชะโทษคุณกึวิถา รบาปแถบญ

© ประพฤติกลกค้ตอเนก ดิเรกะคุณ

คุกรรมบถท?1อนกุล ณไตรทวาร

@ อนแลธรรม'ส์มจริยา คณาธิการ

หิฅานกิจคุจริฅเล้าร อุฬารผถ

๏ อนื้งกระทำอนเกราะหประยรล้กุลล้กนช

'ล้พ”นขพงคํกณนรชน ล้กานุโคตร

@ ผิทกชะภ”ยืพิกลวิน์?เ วิบ*ตโทษ

ประหารประห”ตอดรมโนช แลล้'แลหา

๏ กํ่กวรก็กงหฤทยม่ง ผดุงผดา

หิรํญญะภ*ฅรอุทกอนา ก็บนก็ปน

๏ ยถาพลานกุลประโยชน บโหดบล้นย^

กรุญญะกิจชื่กลประยุร
ใ*^^ ชิ
ช้กฺลวงล้''
ไ
 *)

© อนื้งแลเวนวิวิข0ขีา นิราประ'ล้งก^

อเนกบาปบกระมลจง จะเจตนา

๏ ประพฤคิบญนิรภยโทษ ประโมทอุซา
ก็ถ*วนประแส์ริฐพิอุชมหา กุณประการ
๏ วิจิฅรฉ'นทวรรุจิรา กถาวิถาร
พิเ(^ษอรรถวจนพิดาร วิชึ้ถกล

๏ ประกา(1กระววรวุฒิญาณ วิจารณนพนชื

ลบองฉบ‘บบุรพยบล บรำบรา

•เ& บท

น. น. ร. ส. ถห กร
0 ๐ 0 0 0 ปี1^ 0 ปี^ 0 0 ปี^ 0

น ร เส์ ลหุ กา เร นิ ป รา ชิ ฅา

บาทหน้ง่ *.4 อ่กษร

๒ กถป็นเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบทหน็ง

๓๖ ชอปฑชิตฉนท์ คํงนํ้
แก้ฉํฎฐมคาถามงคล ๓ ประการ

๏ จะรจิฅวรอรรถ พิพ่ทขส์มงกลา

(ฟ่

อุดมกุณมหา วิเค้ษะวิสุทชผล
ต4
 •)*(มิ153!

๏ ฅิวิชวิบุลเหตุ ประเภทประโยชนยล
วรวฒนะก็๋ดล ดิเรกบุขาพิบล

® วิรฅิอกุ^ลา ประการจตุฅถบุนย*'
ผรุส์ผลบุกถ กิเถคํะทกรรมกิจา

® ชิวิฅนิกรช้ฅืว วินทินากฤหา

รฅิบรภิ?ยา มส์าวจนารถคด
@ นิรจตุวิชเกร แลเก'นบมิก่อกระตึ๋

อรฅิวิรฅิม ชินาบุกถานิเทศ

® บกรวิบุลอรรถ ชจดอภมงคเลศ
บุจริฅคณเหตุ ประโยชนชมยโลก

@ วิรมอุทกมช ขจ'ดทุศิลาประโยค
ทจรคกิจโมกช'' ก็'เ(งกรศถคุณ

® 'ส์ล็'ลพรุณบาย ก็กายกฒิญาณบุน
ทรบทฤ^นะบุญ แลบาปพิบฅีโทษ

® พิปริฅทคํนา วิจาระก็ปราศประโยชน*'

กค้ลพิบุขโหด ฤห่อนยฅิไตรทวาร
@ อภยภพนิรา ตุณาหิตเหตุประหาน

กฎกผถททาน มบุษยอบายภโ]

๏ อบ็กชลมชา ก็ปรากฎบาปกษํย
บุวฒนะตุณใน ปรโลกยแถบจจบํนิ

๏ หฤทยอบมาท บขาดกิจบุญญค้รรพ''

๙จริ(ๆวิ■ธชํรรม’' นิรนครกาลประกอบ
 6) (5^

๏ กลค้ภจริยา หคาชกกรรมชอบ
อนุกุถบรระบอบ ชิน“งกรกฤษฎา
๏ ข้ริจฅรประเภท พิเฅํษนุขมงกลา
วร'สคฅกถา นุ'ส์า'ส้นนุ'ส์นขิ'ล้าร
© ชื่พจนพฤติน ก็่มึ้บทนามขนาน
กรรจนบุทณ ปราชิตฉํนืทพากย'^
นรชนขิรเรึ้ยน แลเพึ้ยรแลนิพนขยาก

กรุกะกระมลมาก มิง่ายมิ'ส้ดวกจะแ'ส้ดง

น. น. น. ลหุ! ครใ
0๐๐ ๐๐๐ 0^ ๐ ๐ ๐๐๐ 0^

นนภ น ลก ติปฺ ป ห รณ ก ลิ กา

บาทหน็ง อ่กัษร

๒ กลอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบ็่นบท'หนิง

๓๗ ชื่อปหุรณกลิกาฉํนท ดงนํ้
แก้สัตตมคาถามงคล ๕ ประการ
ตเ ตเ
๏ กษณจะรจนา บวรวฒนะแถลง

๗ ตเ
วบุสพจนแจง ข้จริฅหิฅมง
 •) ^0

® กถกุณค้ริเบญ จวิชกเ^ลฤง

เคราะหวุฒิยฅิอง กะอชิกจริยา
® กรุกิจปฎิบฅื รกนกยะวรา

ชนกชนนิภา คุกระกลขิบคึ๋
® พฤติกรอปฌา อภยกรชุถึ้
นมฅํกระมลปรึ้ ดิวิมติอภิรมย”"
@ ภผลคุณเกา รพยจะคุขค้ม"
คุกติติริอดม ทิพยยเ1บริบูรณ็
® ผิมนษยอุบํค วรอุทิจค้กล

อภิขติยประยร อิคํริยมหิมา

® กลนิจวฅิฅน ก็ถกถคุณปรา
กฎนพพิชมา นนิหฅหฤทํย

® จิยพฤษภพิส์าณ ดถพิชนอุภ*ย์
กณปรชนใด อบียก็บมิมึ้

® จะอภิรติมนไ^ กรุณมุทิฅบื

ยอนุคหะแถนิ รทษนภยพาน

@ กลมตมหิฉจิกร อลุทกระมลมาน

อบฉวคกลาญ อกคลอฤขรรม
® บมิริอกฤฉโลภ หฤทยก็กริส์นิ

คเกรณนิรน ดรคุขนฤมถ

® กลประพฤติกก*ญ ญวฒิต้จิกรกล

นิรทชนรชน บุพคุณอุปการ
 ๏ กํ่อนุค้รกนื้ง ปฐิกณอภิมาน

ยศิกถชิวถาญ ก็๋บมิมถค้ฅิหว‘ง

๏ กดค้วนะรค้ชรรม ค้คฅพจนพง

ขภิมุทนบก*ง ขนุกุถกิจคง

๏ คณนบวรเบญ จวิบุถย่ค้มง

กถภพทวิทรง ภิริค้ขวฒนา

® กถบทคณฉํน ทคคิบุรกถา

ปหรณกถิกา ก็๋รจิคพฤตินาม

ค๖ บท

ต. ภ. ช. ช. ศร
^‘ 0 ^ ๐ ๐ 0(1^0 ๐0-^0 *6-^

วคฺ ฅา ว 'ส์นฺ ฅคิ ถกาตภ ชา ช คา โก

บาทหนิง (1 (1 อกษร

๒ กถอนเบ็่นบาทหนื้ง ๒ บาทเบึนบทหนื้ง

๓๘ ชอวส้นเๆฒิกนินท็๋ ดงนํ้
แกอฎฐมคาถามงคล ๔ ประการ

๏ เส์นออรรถพิพํทชคํภมง กถถ*กษณประจกษกวาม
•1^

ครบลิ่แตมึ๋ยฺบถฅาม'^ ชินราชประกาแค้ดง
 5)(5^1®

๏ ขนฅกึนึ้รมนะโทษ ฤพิโรชะรายแรง
ออมอดทุพจนผรแแถฎง กึบฅอบบต่อคำ
๏ หนิงส์ฒัแลรบรช้นุส์าส์น
กณปราชญเยงยำ
'ล้อนง'ายบหมาย0ตกทำ ทฤเมานะอาการ
๏ หนิงทํ?เนาล้มณเพล้ กึพิเล้ษกล้ลส์าร
เล้วยผถวิมลวิมติญาณ วิยอลลุกาล้กณ
@ หนิงล้นทนาวินยอรรถ บรม”ฅถะล้ครล้น
ทราชรรมกํม์ภิรพิบล ยุติกาลเวลา
@ เรองรุ่งผดงล้ติถกล พลภาพปวิชา
เฉลฺยวเถิล้ประเค้ริ^คุณ0ราชกญาณยงยง
๏ ล0นล้งล้วิซ็ดิวฒนถา วรล้าชุชนประส์งค
ล้งล้คดึ้อฅมมง คลถวินประมวญหมาย
© ป0งปราชญวิเลอาจจะปฎิบ"ค ดุจว่จนบรรยาย
'จิกเจริญคุณานุหิฅหลาย อิชโลกกพนผล
© ภพหนำอนาคตจะเล้ร็๋จ กิ'จเผดํ่จเกลล้ดถ
ดวยเดชวิบากวิบุลยถ กิวโมกขมไหล้วรรย์
๏ พากย์นกระวิบุรพแล้ดงกลแต่งฉบ”บฉํนืย์
เล้นอนามกรวร'าล้น ฅติลกบรรหาร
๏ แล้ร^ซำแลรำพจนิพนย์
บทกลบุราณมาน
ฉลองบาทบดึ้ล้รภิบาล ภพเผ็าไผทไท
ฟิ®) 1171
 •)*5^6า

น- น. ม. ย. ย.
000

น นม ยยยุ ตายมุมาถินํ่ โภค ด็ หิ

ถหุป๓ยบาทนโ]เบ็่นครุ

บาทหน็ง อกษ?

๓ กถอนพนบาทหนื้ง แตะบาทหนื้งเบ็่นบทหนื้ง

มยฅิคอขาดคำลงในทิ ๘ ท ๘ อ*กษร

๓๙ ชอมาถินึ่ณง่ท์ ดํงน
แกนวมคาถามงคล ๔ ประการ
@ จะพจนะวินิฉ‘ยืใน'^ มงก ถาไพ^

รุไพบถย

๏ จคุวชคุณเพิมพน ผตบเข้อมคํนย

พิเข้ษกรํน

๏ คระบ'าฒนะอเนกนนฅ็" อินทริยาข้รร

พข้'งวร

@ อธิกวิริยะภนรอน เกยจขจ'ดข้มร

ข้มรรถเพ้ยร
 ® ปหนะมนิวืฅกเบยฬ จฅรเจรญเรยน

ภิรมย่ฌาน

๏ นิวรณะกํ่ประหารผลาญ ค้ขเกษมค้านฅ
๙มงคล

® วิรคิภิรฅิกามกล เมถนาขวน
อพรหมจรรย์'

® ประพฤติซึ่มณชรรมอน วายวิจารณ์บญ
จกามา

® นิรอกสนานา พรหมจรรยา
ก็ยรรยง

@ สิริชื่ขหิฅคุณคง วโมนามง
คเล^ถกถ

® จฅรอริยย์จยล มรรคมุ่งผล

ภิมุคิญาณ

® อภิส์มยวิโมกขฌาน เกลค้มลายลาญ
ฤทํยใน

@ ส์กลติวิปึบาปก3ริยื เผด็๋จอบายภโ]
1-
กลวงเตย
#

๏ ป^มอริยปีรรมเซึ่วย เค้กขะค้ขเผย
นิพานทวาร

® ผิถจตุถอเค้กขย้าร อรรคะมรรคญาณ
กึค้าฤทข
 13)เ^^

๏ อมฤกยภิรมย์จคร บรรพชฅกจ
นิบณดล

๏ วิมุฅิคุณประเ'ผล ทิฎฐะธรรมยล
^วาไลย
๏ จคฺวิขกณนาใน มงคลาไข
ทถาธรรม
๏ บทพฤฒรร*งืค้รรค'" มาตินึ้ฉ*นื
ทนามม
@ บุนรจนจะเส์นอกระว อรรถทฤษฏึ้
ฉบบแค้ดง
๏ ค้ฅิวิริยประกอบแถลง ล*กษณประจ*กษแจง
ประเจิดกล
๒ห บท

น. ช. ภ. ช. ร,
๐ 0 ๐ © 0^' 0 0-^ 0 0 ๐ 0^ 0 6^ 0 0^

ภ ว ฅ น ชา ภ ชา ร ค้ หิ ตา ป ภททกํ

บาทหนิ้ง ต& อ*'กษร

๓ กลอนเบ็๋นบาทหนื้ง และบาทหนงเบ็่นบทหนิง

(1๐ ชอปภททกะฉนท์ ด้งน

แก็ทศมคาถามงคล ๔ ประการ

@ จะขจิตค้ารนุค้นช*^ ค้ภยุบล^ พิถารกถา*^

๏ ว!หิคมงกถา จตุพขา นเท(^ขบาย
๏ วบุถยกณกหลาย บทภิปราย อเนกอน”นต
๏ อฐวิปีโต กปีรรม์' ผฐก็ผํน ทนากระมล
๏ ผิย(1แลมาลุดต มนวิจล ก็เปรมก็ปรึ้
๏ ผิแลนิญ?*เก็ม ทุมนพิ กถามุขา
๏ ผแลลดิเรกะลา ภหทยา ก็ชื่นก็ชม
๏ ผิวนิตุลาภะส์ม ฤทยกรม อคูา■'วิการ
® ผิส์ตะปส์งส์ะซึ่าร กระมลบาน ประมทมโน
@ ผิค3'หซึ่ฒักโท มนคํโก ปีนากพิง
๏ ผิแลตุขบร!ตถื้ง หทยพิง กระเษมฤด
@ ผิแลกิจทุกขะม วิฅกทว ก็เทวษกระชื่ลย''
๑ นิรอ^โลกชรรม ชอรห”น ตะจิตรขจ”ด์
@ อริยมนาภิวโมน วรชื่ว” ฒงคเลชื่
© อวิลปโ(1กเหต หิตวิเค้ษ ชื่มงกถา
๏ วิรชถุภาทุษา มุหประกา รเภทไตร
@ วิรหิฅโยกกษํย จดุรภ”ย์ พิบฅผล
๏ นิรยนขนขดล บปฎิชื่น ขิชื่บมรา
@ ตุวฅิปภ”ททกา รจิฅนา มกรประกาชื่
๏ บทกณฉนท?1าค้คร นิกรปราชญ'' ประพฤติเพิยร
@ พจนพิจิตรเรํ่ยน อถชื่ะเพิยร มโนวิจารณ

๏ วิบุลยปรํ่ชญาณ พลจะชาญ ฉลาดนิพนปี''

เอ!อ 1]ใา
 รไ^ซ)

น. ช. ภ. ช. ร. กร^
0 0 0 0 0^ 0 0^ 0๐ 0 (1^ 0 0^’ 0

นชภ ข็ รา ส์ ทา ภ ว ฅิ วา ณิน็ค ยคุ คา

บาทหนื้ง ด'0 ย์กษร

๓ กลอน!,บึนบาทหนื้ง และบาทหน็งเบ็่นบทหนืง

- ชึอวาณีนี่ฉนท็๋ คังน
ราชวสดึวํตร

๏ ขษณจะ'ส์ฤษฐิกล๎^ บทนุส์นข นุ'ส์า'ส์นะคำรคํริ'

ด^
๏ อดุลยราชว'ส์ด วรวิขื้ นุว‘คจรรยา

๏ อนุดุลชรรมภา กิตวิถา รอ'ฅถะบรรหาร

๏ วิชรอมาฅยญาณ วฒิวิจารณ'^ แลขานคดแส์ดง

๏ คณส์คมิตรแถลง ศณก็่แจง ประเภทภิวโมนา

๏ กิจคติเซึ่วกา จะยเ1ถา วเรคํไพบูลย''

๏ นรชน'ส์'ซึ่กล ขติยภต ภิเษกคํวรรยา

๏ ผิคณบรางจะปรา กฐยเ^า ฤคํมประคํงกตน

๏ ผิป็ดิ'ส์ราฤยล ย^ถกล บเกิดบกอปข้นอง

๏ ผิภิรุกชาติปอง ย(“1แลตรอง บห่อนลปราร์ถนา

๏ ผิมนประมาทจะปรา รภยคำ บเคํรจฤทโ]ถวิล

๏ ผิบรมนารถนริน ทรแถผิน แลยลคํมาจาร

 ® ^ถกุณว*ฅรญาณ พลอฬาร ค้ละบาปชรรมโทษ
๏ กระมลจะเชื่น่หะโปXด นุเคราะหประโยชง/ วิข้าส์ะเส์พย’แค้ดง
๏ ยุบถรห*^จะแถถง .1 บมิฅริแคลง แลบอกบเบึ้ยดบํงื
๏ เพราะพระหฤทํยห0งื ค้หนะกํงื ขปราข้ฤอางขนาง
@ ยุจริฅส์นิทชวาง หทยพาง อเภทะมิฅรหมาย
® ยุคลดลาทะทาย กบมิกลาย กระหลบจะลดตง
๏ บวจถส์งแสทรง 'ส์มะผจง กฺเทิยงก็เข้มอข้มาน
© นรนฤนาทภิบาล กลประมาณ ประเถ่หยุประมา
๏ จะประพฤติราฐกิจา นกจซึ่า ชุชรรมบอาชรรม
๏ บพบทวากยวรร ณวดิฉน ทวาณินึ้นาม
เตเฮ) 11*10

ย. ม. ^. ภ. ลห กร^
0
0-^ 0-^’ 0-^ 0^
0๐ 0^^ 0-^00 0

ย มา โน โข้ภลฺคา รย้ห รวิ รา มา ฐรู ๅ ^

บาทหนิง ดฟ่ อ"กืษร

๓ กลอนเบ่นบาทหนื้ง และบาทหนิงเบ็๋'นบทท^ง

มยฅิคอขาดกำลง!นทิ \ฐทิ อก'ษร

(1๒ ชอสิข็ริณิดันท์ ดํง1^

ราชวสดึาตรว่าดํวยสำรวมกาย ๖ ดูย่-เ^
๏ คณามาคย‘พงพยายาม กลดูลยว’ฅฅาม'"' ขติยกิจ'
•1๘
๏ จะดำริซ็ครํชิใชัชิด บลอคติจองจิตร จตพิชา

๏ ประพฤติซื้อ'ส์ฅย์ชรรมดา สุจริตบมายา ยุบลชรรม

๏ ประกอบกิจราชทุกพรรณ รติทิวฤเวนว*นื กึบมิครงัน

๏ ผิวทองฉนวนแนวซึ่ถลชื่ถาน กณอนุชภูบาต บทคระไต

๏ ฤควรร่วมมรรคาไคถ อดิอดรพนภ’ย ผรุสท*ณฑ์'

๏ อนงพงเวนสํ๋า'สรรพ'' สมขฅิยะปวงบัญ จพิขกาม
๏ ผิวภูษิฅพ่ส์ฅราทราม บนฤมลเงอนงาม มหิสรา

๏ ผิวลูบไ'ถโ'สาวกนชา ชรกุสมะมาลา กิบมิสมาน

๏ จริตจรรยาอาการ บทจรแลสำนาน วิกลภช

๏ กระทำตาจิตรเจึ้ยมอาตม'' วิยยคลฉลองบาท นฤบด

1

๏ อนื้ง'ส์มเดึจภูม สกลคณะเสนํ่ นิกรแหน

๏ ประพฤติยำเยงเกรงแก'สน บริจริฅดแคลน กลวิสาส

๏ อนื้งจอมจโ!ททช กณอนุชนางนาฏ กบริวาร

๏ ชเ'สด็่จเสวยรมย*'สำราญ นํฤประยตอาการ ทฤสนา

*

๏ มละเหคุเคยคนกบหา บมิวิจลกายา วยพะเสงยม

๏ บตกแต่งอาตม’'โอ่เอี่ยม
นิรอทจจิตรเจิยม ฤทรนง

พิจารณ''ญาณภิญโญยง อหิตจุระปลดปลง บปติโพช

๏ ประดิษฐืสำรวมมาโนส คณวิบุลมลายโทษ ท1กระล

๏ ประเสริ^ส'งัวรอินทริย’' ฉพิชดจวาท ชินนิเทส

@ บุราณสารโสตกแถลงเถส พฤติฬจนสมเยส สิขิริณึ๋

เอฟิ 1110
 13104)*

—ร. ส. ลคุ คร
“ “ 3~1 1^ 7~ว 0-^ 0^ ^

? ข้ ย ก สโฅโน'เส์มุ5'าค้ถาคยทา ห รณึ๋ ฅ
บาทหนื้ง ดุ๘ ป็กษ3-
- กตอนพ็่นบาทห4 และบาทหนงเบ็่นบทหนง
บอตคยิฃาดเๆาเ^ง*เนท 4 ท ท 5,1 0^บ'3

6.๓ ชึอหรณี่ฉ้นท์ ด้งน .

ราชวสดิวํตร
๏ น?คณะอมาคย์ผูป3 ชาญาณะพ ริยเจ?ญคณา^
®)ต)
๏ ลวลดภพฒน0ต3ฟิา ?กข??มภา สิคส์าส์นส์า3
๏ บมิริต?กนองกิ(จุกา3 ตอบเต'นแถขาน , พจนา?ถสุภา
๏ อรนุชอนงกเนองนา ร?าช?หา ค้นะ^านด้กิตย'"
๏ บมิริค?ป?ะโยชน์!ดยมิ(จุ ฉาข??มแตคิด
อหินาเคราะหา
© ขน^?ป?ะโภคนานา ในโกฎ^กา ริกราชน?นท3*"
๏ บมินิท?อเนกโดยกิน มิทขมกจะกิน รส์บานสุ?า
๏ บมิกิจป?ะ 1ยชน์เหตุหา แห่งฆ่ามฤคา พนะพฤกษอภ?!
๏ บมิ?จะส์ถิคย‘รฒโน บ*ลืล?กใท ภท?บิษ^3าช
๏ บมิ?จะส์ถิคย?วมอาคํน์ เกาอสิหาคํน์ รถยานดุ?งก
๏ บมิ?ค?จะร่วมส์า?ท?ง นาเวอตง กฎค้วกา
๏ น??ปธเรคํเก(1มา นุษน์เนื้องประชา แถบกวรกนื้ง
 0(^1

๏ ชนิรฤท*ยึพอพิ้ง ดูโกรบถื้ง กึ่บเท่าบเทยม

๑ ข้คิแถฅริต้งบงามเส์งิยมซึ่งวนจิตรเจี้ยม อภิบาลบดินท/
๏ อขิกิจวิจารณญาณถวิล จ*กเผึานริน ทรท่อนจะไกล
© แลบมิจะส์ถิฅย!กล้!ท พอยินขไข วรพจนประจ'กษ์'
© ทฤก็นะพระองค์ตรงพ่ก!ๆ/ จ*กตร*ช้ชท*ก แลจะซึ่'งนซึ่นช
© กณชนอมาฅย่ค0รดล ซึ่ถานซึ่กิฅยคน กลอรรถแถลง
© วรพฤดิประกาคํแจกแจง ซึ่มเยซึ่ชแซึ่ดง หรณึ้ขนาน
๏ บุพบทฉบ*บ์โบราณ ฤๅไพเราะหซึ่าร ซึ่วนานิพน/
๒0 บท

ม กิร
0—^ 0^^ 0,,,^^ 0/' 0 0
0-^ 0^

มนฺ ทกุ กนฺ ตาม ภ น ศต คา โ(ๆ ย (ๆ เ^ 1^5-| ^

ลหุปลายบาทนํบ์เบ็่นคร

’ บาทหน็ง 8,๘ อ'กษร

๓ กลอนเบ็๋นบาทหนื้ง และบาทหนื้งเบ็่นบอหนง

มยฅิคอขาดคำลงโนที่ 6. ท^^^

(1(1 ชอม้นทกก้นฌน็นท ก้งน

ราชวสดิวํตร
® มาฅยาอย่าพงมนะฅริริพิกล° การบควรตน จะจินดา"
 ๏ ฅนเ'ล้นห^ส์นิทนิจก็่!เนิฐ-า
รภิงนเรนทรา ประดุจส์หาย
๏ ตนเกยค่กิฬะแฎอภิปภย เคยบกลาล้คลาย วิส์าล้ล้มาน
๏ เหตน้นนฅร์กมตะนนภิกาX จงพิจารณ'ญาณ
วิขึ้ธรรม"'
๏ ■ธร!มดาล้มเดจบดิก็กุธะพฎํนั๋
เจยรฅจาธ*ญ กระทบเนตร
ไนยนาล้ลายมตายล้ฃทุพตเภท ภโเพิบฅเหตุ จะถ'บถื้ง
@ เหยมนนบ่ณ‘ทิฅยกณล้พชิพา โทษท*ณฑ์ทง ฤกวรกิด
๏ ตนตู 1หญ่ยิงยล้บวรล้ภิฅย'
ไทำบชิฅ
" แลโปรดปราน
๏ อย่าอาจอภิงอฐ'Xถขา-ทพจน'ฐาา4 แต่นราบาล ณชมชน
วิ
๏ แมวมโอกาล้ธแตเฉพาะ'14เคฐาะ;หตน ห่อนจะเกยจก^1 ฤแคถงกวาม

๏ เขภิออกทวารวงืบมิฅฐิกิจๆ]าบ ร*ดฅิส์มำยาม นิร*นดร

๏ อย่าพิงเกยก^มนะมฎะอ'แล้X เกษมแลอาวรณ์ประมาทหมาย
® 9 ^

๏ พิงคงจิตXเจยXชนก็่จXกลาย ใกล้ล้ขกาย ระรุมรำน

๏ เกรงเผาผตาญลาญชวจะชุวมฐณ น็กฅXะหนกส์มร
ก็ปานก*น
5^
๏ อน็งองกขฅเยล้บยพXะวรพน'/ พงล้องกอรร คเอารล้
๏ อำนวยกามเขตxบุxแลชนบท เพิอผดุงยล้ ขบำนาน
@ พิ้งดุษณึ๋ภาพบมิจะพจนล้าX
โทษและกณขาน ฤควรแถลง

@ แมวท่านไท้ใ'ห็ย่ล้แลธนแจง แจกน!าแรง ณรงค'รอน

๏ กอทวยหาญล้าXระแท2แล้ะบท■จร ผองพลากX แถมาตยมวญ
อย่าทลทำลาภกิ?กืบมิควร กวรจะเล้งยมล้งวน
วจฅน
0 มนท่กิกินืฅาพฤดิกํ่ตรินิพนธ^ โดยประการกล กระทำ*นท''
!1)

๒®) 1]VI
 1ธ3 0 สา

‘ ย- ย-
“ 0 00 0 ^ ^ 0 0 171 ^

โม โต 1น โย ยาก ซึ่ มิ ต ฎ ฅา |,กถฺ สิ (คุๅ)ๅ จุ (คุๆ สิ สิ

ถหุปถายบาทนบเบ็่นคX
'' . 1

บาทหนื้ง ด๘ อ'กษX

๓ .กถอนเบนบาทหนิง แถะบาทหนิงเบ็่นบทหนา

มยฅิคอขาดคำตาไนท็ ๕ ที่ (ฐ ที่ ๗ อํกษX

4๕ ชธกสุมิเๆลคาIวลลิทานินท็๋ ฤงนํ้
ราชาสดีวํตร
๏ มนตXมาฅยผูฉลาดมตะทุจสิตช!!ม'’*’ พาผดงข้!X
พสิงส์ว*สิดิ
6) (53
๏ แส์ดงกายน้อมนอบนบเนิพาะพ!ะๆ!ก]คํสิ! เฉฦ^นดํสิ
คะ:กอมกถาง
๏ พิ้งหที่นไหวเพือภํยจะพะชิกก็พาา ไพฬถำลาง แถถมพาน
๏ ไบควXคีดทา!ณจะสิอสิแฎ!าน คุณน!าบาล จชาขเรป
๏ อย่าอางอ!!ถว่จันา!ถแฎทผ!เล้ะเห(คุแห่งวจี้เภท
ก!ะถำพร
๏ พงมถายโลภโลมภมากบสิจะมหท! เทย!ณคํน(1! อฒาคม
๏ จงขานคำคว!เหฅุแถมตะอสิกะลม
แถลงก็๋ก่ฅยส์ม
บมากมวญ
๏ แมโ4ม7เยาเส์พยโหยื่ป็กมิมหิฉะหวฏ ภ'กษะพอคว! ป!ะโยชนคน
๏ กอปบญญาแก่กถสิแลคสิชื่จุมะดล โดยวิจา!ณยล ภิโยญาณ
 1ฐ] 0 ^

® อยากรุ่นครากาเม!^แถริภิรคิส์มาน เมถนาการ นิรนดร

๏ ม่กคํนยลินปรชาแลมละคุณ;!]ๆเ เดชเส์อมส์ยอน ประภาพพล

๏ จํกเจรญโรกาพาธจะพะฏยพิกล ส์รรพพยาธิดล ก็่หถากหลาย

๏ พิงโรยแรงแค้ลงโก!)'แลจะทXกะกาย กยิบก1ะ0นกระวาย วิการมาน

๏ หนิงพิงค้ารวมโอฐ’!เจะพจนะขา■แ . เหลอประมาณค้าร เแถทลไ

๏ อย่าพิงดษณภาพแลบพจนะไข ค้รรพค้บค้มโ) ฤกวรกถ

๏ แมวากาตดลฅนแลจะวจนุค้น/ พิงภิปรายยบถ ก็พอควร

๏ หนงมความโกรธนโ)ยแลบมิจะทรหวถ กล่าวประเพิยบทวน บราชน

๏ ชเถงค้ารค้คยอรรถอโแค้นาะก็๋บมิพิกล
เปส์ณาขวน ฤห่อนขาน

๏ ค้มผํปลามฤจฉามถะแลบพจมาน ปราค้ค้งค้าร พิเค้ษค้ทธิ

@ เค้วกพิงพิกษาณค้วค้ดิอุค ดมดิเรกดจ วถารกถา

๏ ฉนพิน์จเรค้อ่างกค้มิคลดา
เวถถิฅานา มกรขนาน

๒ด บท

ย. ม. น. ส. ร. ร, ครุ
ว 0^ 0-^ 0^ 0^ 0 0 0 0 'า-^ 0-^ 0 0.^ 0 (X

ร ค้ตฺ วค้ เค้ หิ ยฺมา นค้รรก ร เมฆ วิปฺ อุซี ชิ คา ค้า

1

บาทหนื้ง ด(.■^ อโ)ษร

๓ กลอนเบ็่นบาทหนง และบาทหนื้ง เบ็่นบทหนิง

มยฅิกื้อขาดอ่าลงโนทึ่
๖ ทิตเ ทด๒ อกษร
 1ยึป็0^

^1๖ ชอฌชวิปผชชิตานิ'นเาด้งน'
ราชวสดิวํตร
(ะ5, ^ 6^12) 4 ส. สา
๏ คณามาคยราชมนต!แถฏขคุณ'ญาณัส์ทขลนดาน
0^

กฅญฌุ

๏ ประพฤติบำเรอมารดาแฒิดรดน เชษ^กลกรู คณาจารย'^

๏ กระทำเคารขยํยาเยงแฏกิจ:;บริบาฎ ทกทิวากาล รฅสมโ]

๏ ประกอบโอต่ปตํชืชึ้แตเล้ติขิติ!พ จิตรเจริญโน มนารมณ''

© จริตมารยาตรทำ^าซึ่ฅรกินิบุณ:;ป็ดม ล์วนแลซึ่าสมพิเสษสาร

๏ นิราเ^พย^าอนรกิยมถายมสะนิริธาาร ห่อนจถาการ ณถาภยส

๏ ขจด์ก'กขลาอากโ]ก็มุทุมน:อด โทษะเงื้อดงด สงบงาม

© ส์ง■วนจิตรมิจฉาชรรมบริอคณะขาม ควรพยายาม ณกณกง

๏ ประพฤติอโ]มาทราชกิจส์จริตะณองค์'ช่ฅติเยสทรง ชราชาน
๏ ประกอบอาการ^^0าดฉลาดณ^ชิ01)^านสรรพราชการ ก็หมนสม*กร

๏ บกรจินงานบำเรอไทํชมหิบริร้กิษ์ โดยอส่าห'ภก ดิภเบส

9
๏ อน็งอย่าพิงกบหาณทฅบรเท?] ดลสกาเขตร นุริรมย''
๏ บกวรเจรจาชอบชิดแลจะภิรติส์ม เสพยสมากม ณแขกคลา
๏ เพราะเพิอเบ็นทึกินแหนงณพระนฤปส์วา มิสราชา ขิภชร

๏ ผิวท'าวดาวแดนใด!กตณบวรนกร ตนบกวรจร จะส่หา

๏ ฤกวรเ'ส์พย'ส์ม'ครฤมานมอบภิรมยฤมา กมแลวาจา จะเสนอสนิท

๏ ก็่ช อบเ เฅ่ภธเรคํใช'จิะ ■จ รอนุกิจ โดยประกาสิต ขส้ง์สาร

 ๒

๏ บ'^ววโดยลาพง'จุ(ๆรู'เ!,ส/จุ^เๆกาX แผกพ!ช!าน พ!ะก*ย!ก

๏
กเนามาคยภชเช้วกก^จ5-ณะใน ๓ษณลิรูฅ!ข นุ^ล้นร์^^อน
๏
ขบวรเลบงเพรงหากยพร^องก็่เพรา^พจนกกฎ^ เส์นอก!ะววร ทดุษ
๏ ลบองณ:!;เ ด1เยซ'ซิตา!!^ก'ติ!-,*^,*1
ลบองเมสวบผุชชฅๅค้วหืกถ^ ฉนทคมภ!
^•ะ:'... \ ^
พถ เฅทย
๒ 67 1] ก

ม. ส. ช. ส.
0-^ 1
* -.^ 0^ 0
ฅ. ต. ค5?'1
0 (1^0 0^0
0 0 0^ 0^ 0 0^0^0
0—^

อกฺ กท้ เส์หิยฑิ มฺส์ ชา ค ฅ คา ?^ทฺ ผุลฺ ล วิกฺฅ กํ่หิ

บาทหนิง (ฤ๙ อกษ!
- กลอนเบ็๋นบาฑหนง และบาทหนงเบ็่นบท,
มํ่ยฅิคื้อขาดกำลงในทึ่ ที่ ฏกบ,3-

(1๗ ชึอสททลลวิกกึ่พ้ฦะฉนท ^งนํ้

5าชวสดิวตร
(5}!ด3
‘1ธ3

@ เส์วกพื้งปฎิบคฅิว“ฅวิวิข1น กิจกอบก(1ลใมย มหนฅ์"

๏ คยึชื่/1าส์มณนเลพ!าหมณ!]!ะ'/แสุดข!!ม ลาพิเบ'ง-ฐ- ,เ1เกุกง

๏ ผูพหูซึ่ฅ!๗าลญาณอกิอดุลย’' !อบ!ณบาปบุญ วิบาก
@ กว3'เกา!พยส์ดบแล3ณับว!วากย โอวาทนส์าท้นมาก ป!ะายข■กํ
@ เจ!ญปื3;)'ฏิางกก(1ลท้ละกามะปลา,,!■ฐ ยิโบท้ฎกป!าามทย ก!ะมล
 1ฌ0ตเ

๏ นิกเบญจางกกเ^ถะ^^งวรชิจฏ เนองนิจะกาลดล บขาด

® ถวายทานบรรพชิตาแถทวิชกณปทช11/ โภชาทิธมอาตมิ" ฤแค0น

@ อาจวฒนาคํภผลจะดลช้วฒิแส์ม ตราบปางประเ0คํแดน นิพาน

® หนิงพองบูรพตXะกถแลฦฎ!เนุวิเจุ*ทาน อย่าพื้งมลายลาญ พิมต

๏ จะเนองนิจอนุกูลฤคํนยบอรวิต โดยวง?1ะแจกจ“ด บจาง

@ บำเพ็ญทานบริจาคณยาจกะมิหมาง มาโนชฤแหนงขนาง ก

๏ อย่าพื้งหำมวณิพกใดแลจรดถ ดวิวทานะมณๆาล อุหาร

๏ ฤๅเลอกตนชนะผู้จะรบวิวิธทาน ว“ดืถาทิปินบาน ประส์า

© จงส์มจิตรประซึ่งกส์รรพนรชาติ ปรํ่เปรมประกาซึ่ซึ่า ขพร

© หนิงหย่งญาณะวิจารณทฤงซึ่จุมกรณิ" ซึ่”มิมานุซึ่รกิจ ประก

® ซึ่บซึ่าซึ่รรพชซึ่งกรงซึ่บูฐชอบ โดยราชระบอบเบํ้อง บุราณ

@ รูนกษํฅรประเทซึ่แลเหตนิมิตรกาล เนเมตรเพทชาญ ภูฎา^

๏ รอบรูโชิงชยราญอรํ่รณพินาซึ่ พิทยากซึ่ามารถ ณ!ง(า

® 1อบรูภูมิพยูหะยุฑชฑซึ่มง คลควรบกวริกง ผจญ -

๏ นวญหมู่มากยประพฤติค^บทยุบล บรรหารนซึ่นธเซึ่นอ เซึ่น

๏ แซึ่ดงอรรถซึ่วิเทถถวิกกฬิตะกลฉนท’" ซวิแบบฉบบบรรพ'"

|81ด บท
 เฒ ๐ (ะ:^

ช. ร. ช. ร. ช. คร
0๐ 0-^00^0000^00^00^00^00^0 0-^ ^

'าฅฺฅมฑ ช้นฺฅ นามโค ร ชา ฐ' ชา ชา ค ร ล ห จ

ชิหปถายบาทน”บืเบ็นค1

บาทหนื้ง ๒๐ อ้กษฐ-

๓ กตอนเบนบาทหนื้ง แชิะบาทหนื้งเบึนบทหน็ง

^1๘ ชออี่ทิสะฉนท็' ค้งนํ้

ราชวสดิวํตร

เ^รีวกาอส์าหกฐรมกาย๎' ปฐ'ะกอบณวํฅืตะบรรยาย^ นุซึ่าชื่

1ยีว 0

@ ทราบชื่มไ)เหตุโดยประมาณ อดิคอนาคคานุญาณ ขจ่างใจ

๏ ชอบแลผิดพินิจคระหนกฤทํยื มละบาปะขรรมะโทษะภย กึเวนหบํงื

@ จงอชื่าหราชกิจระวํงื จะคนกึก'ธนจะนอนก็๋หถ่งั กระษ”ฅรั๋

@ คอยชื่ดบแลรบพระเข้าวนิยจะโชจะชื่งยุบลคด ประการใด

@ พิงประพฤดิโดยพระราชหฤทไ] บขํดบของบกถาข้บใกล จะหชิกตน

@ ห่อนประมาทณะราชการกขวน ประดจด์งขชื่^กึดล ประชื่งคชื่

@ หนิ้งผิวเคหฅนข้กนขกิจ จะแจงจะจไเกึจงพินิจ บหน่ายงาน

 1® 0

๏ จรณะไร่คระไตณ;นาแลฏาน ประเท^พฤษภสถิตย‘สถาน บว่างวาย

๏ พงประเมิตณชํญ์ญชาติหมาย
กึ๋ถูกกํ่ถโง์นประมวญฤคลาย ฤคตาสกง

๏ ตวงณะยเงแตหงกํ่พอปร;เส์งค อเนกนราคณาณวง/ นิราสสถาน

๏ ควรประโยชนโภชนภํกืษปร;มาณ บเสยบ(1นย์บเหลอบลาญ ณติณฑุลา

๏ หนื้งอนุชแลบุตรพนชุภา
กิไนยแม*ประพฤติทา รุณากรร/

๏ ไบประกอบณสลต์คยสรรพ บควรสถิตย‘สถานอ*น อดมติกดิ

๏ ควรมละคอบใหจะพงจะพ*ก บชอบจะชุบจะเลยงจะริก จะอุปถม/

๏ เหคุอนชพาลแลพื้งจะนำ นิราณิวาคํบควรกระทำขจ*ดืจาก

๏ ปานประหนื้งกระลงกะราแลทราก อสภเพ็งแลทอดแลลาก สุสานสวง

๏ ห่อนจะโหคระไลณกามณคลวง กปรามกึห*ามกแหนกํ่หวง บทฤสนา

® ย่งประจาระทาษประสาทปฏา แลโภชนภ*กษพอภดา กขํบ์ไคล

© แมวชนทพตชาติใด ประเสร^ณส*คยสึ๋ลไพ รุญาณยง

๏ อกอุสาหภาพแลอาจจะทรง อิสริยาชิยสคง กึมอบหมาย

© ฉโเทสรรคนามตามชิบาย วิธณอึ้ถิส*งภิปราย ประกาสกล

เต1® 1]Vใ
 ๒๐

ภ. น. ย. ย. ย.
0^0^' ๐0 ๐ 0 0 0 0^0^00^0^00^0^

มฺรา ภฺนาโย โย คฺร เย นตฺ ฅิ มุ นิ ย ติ ยุ (ๆา ดู ฐ■ๅ นิ(เๆ ติ (ๆๆ นิ

บาทหนื้ง ๒ต อํนิษร

4. กลอนเบ็นบาทหนื้ง และบาทหนิงเบ็่นบทหนิง

มยติคอขาดกำลงในทิ ๓ ทิ ตเ อ'กษร

(1๗ ช'ธสทธรานินท คํงน

ราชวสดิวัตร

® หมู'มาฅย'ผนิ]รึ๋ชญาณยล"* วรกจนนุส์นธ”'
ค้รรพเพ็ญผล ภิวํฒนา"’
๒9)
๏ เจริญคํถกํตยวฅคะจรรยา นรมหฉแลปรา

รพภจินดา ประโยชน*ส์นอง

๏ ค้มเด็จไทขเรคํผครอง ภพมหิดลปอง
ามิภํกืดกลอง กระห'ญญู

๏ ก'ต์เวทึ้ธรรมะเชิดช ซีจริหนิทุ

รยโนภ วน์คไคร

๏ กอปกิจโดยราชอฌานิย บพหิพจนไท -

หริซีคดไข แลซี^สาร
 |^(|)(?)

® เหฅุแจงแสดงเหฅุ7หิ^กา5' กลววชฤราน
ทชบรรหาร กึเสร็จสม

๏ ทุกสิงสฤษฎห”ทืยารมณ็^ มกุฎภพอดม

เดชซ็นชม จะบำนาน
๏ ภิญโญยสส่กดิสฤงคาฐ- อิสริยบรวาร
วํฒนาการ ประกอบผล
® จงแจงจฅรจปิมชราดล ขจะศริยบถกถ
ใดนุกลยล ประพฤติตาม
® ห่ธนข"ดขื้นแขึงแลแข่งความ วิยกถหะบงาม

ควรจะคร็ามขาม พระอาญา
@ ยำเยงเกรงราชไทษา อสทิสปรมา

นุษยเจรจา ประดจใจ
@ พื้งดร'อชยาไท กุขนภิรติไฉน
3)3] ^

เสนอนุสนขไข กพอควร
@ อย่าแถลงแห่งว'จนถามตวน นฤบดิอคิสวร

พื้งจะเสงึ่ยมสงวน วจฅน
@ อรรถแสดงแห่งเหทุพิเสษผล นิกรวิขุรชน
เชิญประกอบกล ประกาสสาร
@ รงัสรรคฉนทพายกโบราณ บนรจนวิถาร
สทขราขนาน ณนามกร

ด& บท
 เ^^^

7- ^น. ร. น. ร. น.
^0 0 0^ ,0 1^000 0^0 0^ 0 0 0 ^ 0 ^00 0 4-^

ฦราน ร นา รนาจถ (ๆ รุทฺ ท/ส์กฺก วิ รมํหิภทฺท กมิ ทํ

บาทหนิ้ง ๒๒ อํกษร

-1 กลอนเบนบาทหนีง และบาทหนีงเบ็่นบทหนีง

มยฅิกื้อขาดกำลงในทึ่ ด0 ทึ่ ซิ๒ อกษร

๕๐ ชอภททกะฉ่นท์ ด่งนิ
ราชวสดิวตร

® เ/ส์วกะภุบดินทร'^ คูณนรินทรนชื่ร
, 'ะ
'0
ประดุจดงบดร แลชนนิ
๒๒
@ ควรดิรฉลองพระบาท นฤบราชบดึ้

ชลมถางช ล บทยคถ

ชิ’ กาละบพิตรผถํด์ วิบุลพ'ตืรพิมล

กษณะโช้รจส์กน/ อุทก/ส์นาน

๏ แมํวพระจ‘กืพิโรข ปหระโทษททาน
ครุกท'ณฑราน ผรค้ภํย
@ อย่าทุมน'ศึกิด ประทชจิตรกึกษ'ย
บมิฅริโกรขไท ชิปจชา

๏ หนีงนฤนารถใด รุกณะให'ส์ยา

นะแถว'ฅถะขา วค้กะ^าน
 190๓

๏ อกหยะ0าหนกซ บวรรถตระการ

พิพิขราชยาน แถบริษํท

® สำค้ริโภกภํณฑ ยคํมห*นต'มหํท

ขนะพิเ?1ษช้วํชิด็ ภิรมยา

๏ เส์นอฆนะเมฆกถ^ ค้ลิถะหลงนภา

ลด'าปรารถนา กึบมิขาด

@ ควร'าะรฦกพระเดช มหิ!1เรฅํภิวาท

พระคณะภูวนารถ นิจประณาม

๏ เนื้องคณมาฅย‘กระวึ้ ทฤษฏณความ

วซึ่ดิว”ฅีตาม บทลิขิต

@ พิ้งปฐิบฅระบอบ วิริยกอปพินิจ

'ส์กลทชกิจ วิวิขการ

@ ถ”กษณพากยแ'ส์ดง พจนะแถลงวิถาร

บุพนิบํบประมาณ บทกึ๋บ”ญ

@ ญาค้ยฅิโดยประมวญ กถกึถวนณวรรณ

พฤติภ้ททกะ'กิน ทบริบูรณ

® เฉลิมกิติยคํอยุท ขยะมกฎฤ(^นย''

ติริพิพ*ฒน‘อดูถย กจิรกาล
บท

จบวรรณพฤคิ ๕0 ฉ*นทเท่าน
 ผำรา'ฉนท มาตราพฤติ คา'ฉนท
('’) 0 ^ V

มาคภพฤฅิพาก!]บิาง อรรถา แถลงเอย

จตพิชพรเณาจา ลุกแจ'ง
เฉกฉลองบทมสิกา กรราช
นฤเบ^/เกคํกภษํฅืสิยแสิง สิงใหสิรรกิซึ่าร

ม. น. ม. ส. ม. ช. ภ. กร
0—^ 0-^ 0 0๐0 0๐0^ 0^ 0^ ๐

ฉฎ.โ^ ขิล ลหุ โช รา ค ยุ คาฌฺ

เฌ ฉคู ค เช ว ล เม
(1

ฬเ0 มาคฑ ■ค๘ มาฅรา

ส. ม. ม. ม. ม. ลห ม. กร
* 0 0^ 0-^' 0^ 0—^ 0 ' 0—^ 0^ 0-^ 0-^ 0

] ? ยา ยนุ คุทฺ เข โล ฉฎ, โร์นฺ เค โค ก ณา ฉฌฺ เ•ฌ

4 *1 ๒
6)!ต3 มาฅ3'า ต๕ มาฅรา
มาคราพลุฅิ นบคณะละ ^ มาต3'า

ลหุมาครา 0 ครุ ๒ มาคท

* 1

บาทหนื้ง ต๒ มาคท บาทซึ่อง มาตรา

(ซิ) จารกคิดไว้ทิเค้าพเนกประฅเขิาพระระเบํ่ยงชนมฎกทา ^ สิ)^

ค้ถาจา’รกยงมกรบ
 1810&

บาทชื่าม ^๒ มาฅท บาทสิ มาค3า

แตะมํ่นะคณะก็ดชะคณะกึดํ่อย่ทึ่กณ- V3 ในบาท ๒
แตะชะคณะมํ่นิะเพาะแฅ่ที่คณะค' ใบบาท 4 นน
มตหุฅว 9) อยทยิกษ3'คา1'บ V? ส์บาทเบ็่นบทหบิง

ราชนธสาตร

ม* น. ม.
0—0—^ 0 6 0 0 0—

'ส์บ สิา ว ว ข พ ยาข ทกช์'

9) เ&ปี มาตรา

ส. ม. ช. ภ. ภร,.
0๐0^ 0 0^ 0 0-^ 0 0

นิร ชื่ง เกษม สข ช้ วํสิ'' ดิ ยิน ด ชาน

\
๒
9)(ส์ มาตรา
.ภ. ช. ม. -.
0 0 0 ^ 0

เหศุ เพทะ อ สิ ภุญ ช บา ^

มาฅรา
 ช. ม. ลคุ ม. คร
0 0

เหลื้อ ประ มาณ มก จะ เกิด โร คา

4 0) ๒]

0)^ มาฅท
๏ หนื้งเชื่พย์รชื่รติแรง!าค กคะเจริญโรคมากบนื้ค้ขส์ว่างหรรษา

อดกสนปส์าวแตอุจา รกเกิดคิถานอเนกพรรณ
'หเ® •1^
๏ คืนมากณร้ดติเวถา ส์ยนนิจนิทราทิวากํ่บมิเว่นว่นื
0)61

ย้งสิมึ้โรคเนื้องนนตํ' นรชาติปวงบณฑิตยมตะนิรา
•เ&
@ หนงแมชนบริโภคโภชน์ ผิแถรข้โอชย”งบซาบส์กตกายา

พิ้งนื้งอย่าพงส์ยนา จงบทตถาแถร๎อยก’าวดถ

@ ถำดบนนจื้งไส์เยฅํ โดยวามะประเทสจะว”ฒนาพถะคน

- ทึ้ฆายุ^มจะเพึญผถ นฤโรคเจริญชนมสุขเทิมพน

๏ เบองว่านรชนจะประสงค'^ รีทิฅรยึ้นยงแถจะบมิพถ”น^น(รูนย์'

คืบวงสถาวรคระกูถ ผนพกฅร ทิสบรพบริภุญชนา

๏ ผิประโยชนขนสิริสํ่าสรร/ ทกษิณภ”กฅรผ่นัฉะเพาะณทิ(^ห่อน^

—กถาสคถา

บริโภคโภชุนโดยปภ รพภอเนกภ’ณ*ทบรรถกระหถ

® แมหว*งวิบุถยสส่กด บจฉิมผินพกฅรฉะเพาะทิสตำบ0ยถ
ภํกษโภชุนจะตุถาภผส สิริสิก์ดจ*กดถประดุจจำนง
 ๒ฝ

๏ อย่าผินพกคทากดากิจ ดพฅำบถฑิคํอดรบเบํนฅํภมง
คตโหดประโยชนปฏดปฎง โภกาบมิคงจะพินา(1ฤนาน
๏ ชอฉนทอริยชาคิแส์ดง กณปราชญ์จงแจ^กลบทบพบรรหาร
มาคราพฤติกฅิโบราณ บํณฑิคยยตส์ารพิจารณกลอน
•10 บท

ส. ช. ม. ช. 1ๆ. ลห. ภ. กร
0 0 ^ 0 4-^ 0 0 0^ 0 ๐ 0 0 0^ 0 ๐ 0^

ค รุ มชุ ฌโค ช กา โร จ ฅุตฺ ถ โก ติ ย โก จ ป ถา

4 เ0
67๒ มาคท มาครา
เ^ (1^.

มบทบงกบและ'แบืมาคราท”ง 4, บาทเหมื้อนอริยชาติ
0-^ ^

แค่มื้ชะคณะอยู่ที่คณะคำรบ 4 โนบาท ๒ และบาท ^

และมื้กรุกระหนาบหนกิหล*งื และลหุค'ว ต อย่ที่กำรบ ตเ อ'กืษรโนบาท

๒ ชึออริยจปลาฉนท็' ด้งน
ราชนธสาตร

ช. . ม. ช. ม. ช. ม. ลร
^ ง--^ 0^0 0 ^ 0 \

เบอง ว่า น รา ประ ชาชาติ ฤษ ฏิ ภกษ์'แลกิเแลอาคม ไข้ ยา ก

มาฅท มาฅฑ
๒
 ม ลท^ ม คร
0-^ 0^ 0 0- ' 0

เจ?ญมาง ษ ถู ต ถา วร ม ละโรค Xธนจะ II พะ พาน พา ชา

^ ^1 ต ^ ^ |0

ค๒ มาตรา มาตรา
๏ เบองว่าขณะเส์รํ่จกิจาหาร ประพฤติกายา0การแลย*ายอิริยา
ร} เฐ)

ยนหยดบห่อนจะยาตรา จะว่ฒนาพละย้ริระบริบรณ
^[ฝิ]

® เบองว่าประกอบํณะงานงาย 'ล้ฤษฏิแถวแม0บ่ายบทจะย่างยร
0)๒
4๘
ยาตรยิงทฤฆายุ(^มพน ฤพตนจะ!^นยชนมยิดยื้นนาน
ร} ๒ 6)^
๏ เบองภํกษโภชนาเย้รจ แลเล่นถะเถองแล่นระเหึจจ"ย่างฎจดหาญ

จก์ลวงถุมจจุราชราน ชิพฅรลาญมรณก็พินาย้มฎาย

๏ หนิ้งแม*นมนุษยชาติชน นิบ่ชนาติรหนบุรพทิย้หมาย .
ปรชาจะเลิย้ประเย้ริ^ชาย ฉลาดชบายย้ขุมอรรถยบถ

@ เบองบ'ายติโรตมโดยทิย้ ณท”กษณาภาคยย้ถิฅย นทราดล

จิรายย้มจะย้บชนม*^ จะแผวจะพนภยอบทวะกษย

๏ เห่ยรย้ประฉมฅิ!^าย้ถาน จะรอนกระมลเย้มอย้มานย้ดูคุ‘เคุ

อาดูรกึพนพยาชิภย บบานฤท”ยนฤย้ขเกษมย้นฅ

@ โผอนอตตมางคเนานอน ณดานทิ(^าดลอุดรบห่ธนเว่บ่อิ^

ถนถบจะดบชวาพตน ชวาตมท”นืมรณะบม!างนาน
 1อ)57(5^

๏ เหยมใ^/ๆณชิภชาคิ ประพฤติอย่าพิ้งประมาทดุจนุข้าข้น

‘ๆงจำคดบราณนาน กณประการกึจะอฺบํคติช้กนปี

๏ ธิงโทษะจงมต:อย่า"จํอา ข้วชิดิจงจิตรปองประกอบเกิดผล

เจริญรุงผดงประดโ]ฅน พิพโมนดลข้ภจิริมเหาฬาร

® โ'ส์ถกฉโเทข้าฅรนามม ตบองฉบโ]บอกอริยจปตาขนาน
เข้นอเนึองกณาขิราญาณ รจิฅข้ารกึเข้นาะพจนนิพนปี''
ด รไ บาท

ม. น. ภ.
0--' 0-^’ ๐ ๐00 ๐ ๐

ข้พฺ พมฺ ป 1 ม ท เถ ย ทิ

ต๒ มาตรา

ภ. ส. ช. ส.
0 ๐ 0๐ ๐ 0^ ๐ ๐ ๐ 0^'

ลกฺ ขณ ม? ยา ย'าฅ ฅ ม ภ เย ข้
(1 ^1 เ^
มาฅท

ม. ช. ม.
0 0^,' ๐ 0—^ ^เ^

ยข้ ข้า ท เต ข้ ยฅ ฅํ
4 ’ 4
คเซ มาฅท
 1อ|830

ม. ม. ช. น. กร.
®0-^ ^X^ 0 6-^ 0 0 0 0 0

วคฺ คา ค้า กึ๋ ติ ฅ ย คิ ล ฬิ ฅา

1
4 ^1
-
สา (ะ^ มาครา

ตหุปถายบาทน*บืพ็่น(ารุ

มบทม่งก'บว่า บาท !ต) ^^ล ะบาท 2 กึมึ๋ถ"กษณ

เหมึอนบาท ^ แห่งอริยชาติท1ค้น

๓ ชอกี่ฅิชาดึฉ่นท' ดํงนํ้

ราชนิธสาตร

ม. น. ม.
0-^' 0^’ 0 0 0 0 0เ

มวญ มา นุ ษ ย ประ ชา ชาติ

4

ด๒ มาครา

ช. ภ. ช. ภ. คร
0 0^ 0 0^ 0 0 0 0^ 0 ^ 0 0

ป!ะ พฤ ดิ อา ฅ ม ก!ะ ทำ ทุ ก!!ม นิ ^

ผล
4. 4 4 เธปิ

®า®! มาฅท
 เย้] !ช ^

ม. ช. ส.
0 0^ 0 0 0

ไท เทพ ทุ เว ร ฤถกส
^1 ’ 4,’

ค๒ มาคท

ช. ภ. ช. ส. ครุ
0 ^ 0 0๐ ^ 0 ๐ 0 6-^

พิ ทำ ษ ฅน จะ บมิ ท?ง สิ' ริ ส์ วำ ด

^ ^18)

*๘ มาคฑ

๏ อี้กองกพ?ะพิ(1ณก13'เม(รึ มหิทชิเดชอี้บผดุงวิบุลยราอี้
'‘ต๒
เสือมสิงส์ถาพ3'ฤมึ๋ กณาวุฒิถิ(รึริยฅํขนแล?รึโเงการ
61 เธ) 6) ®/
๏ กึอชตแลเกี่ยวฅฤณานิจ แถกอปณกิจนขกึทิดมหิช?ขาร

หนิงชนมิมล'างมละบทมาลย'' มนทิลดาลปฐิกลอี้บริส์ทขแค้ดง

๏ อี้กชนบชำ?ะพำครา บบวนมขาอากลมลทนค’ยล แค้ยง

หนื้งภษาเคํ?าส์าบแ?ง บฅกบแต่งแลบมิซำทกนขรเจาย

© ท^เส์กแห็งห่อนหวส์าง ว่างเวนค้าอางเค้าวกนขเห่อดพๅย

ไส์ยาทิวาบ?ำาย ค้องเวลาหมายถะวนบท่นราษรา(ๆร

๏ หนิงนอนเปลื้อยเปล่าวำถา บ?โภชาเหลื้อประมาณอี้กาล!)ำค้

อี้กมำกนองเกาะคนศ ขดานแลทิคงนิค้ทนะท*ง์ค้ยนา
. ® สิบจำพวกพิปริต“กิจ เทวมหิทขิบมิห่อนนุเกราะหรกษา

^นยข้นวุฒิสิริโข้ภา ข้วข้ตินิรายข้ประภาพกิเข้อมทกอน

® มวญหม่ภูริอชิกชาติ ทกิจนิราข้อย่าริจะอภิรมย็หฤหรรชกิ
พิงเวนประพฤติฑข้พรเณ์ พิบตกรรมทุ^โทษกิโหดหิตคุณ

๏ นามฉนทข้รรคกิบิค ติชาติวิชบุพบทรจนวิเข้ษคุน

พรข้ารเข้นออรรถวิบสย็" เพราะจิตรกรุณนรคณาประชาราษฐร

จะชวนจะเชิญชนประกอบรบอบดุจส์อน

ท^บอกฉบํบรดบกลอน ประกาข้นิกรวิชรชาญพิจารณ'กลแซึ่ดง

๑๐ 1110

0๐0^ ^ ๐ 0
0-^

อริ ยา ยทฅ ยทุ เช

4 ^1

๑๒ มาฅรา

ลห กร
0๐0^

๐
คทิฅาขิ ล ลกู ข ณ ยนฺ ฅํ
1 ^1’ ๑ ^ 1ธป็

ฟิ& มาฅรา
 10๒(ก

น, ภ. ภ.
0๐0 ๐ 0-^ 0 ๐ 0-^ 0 0

ภวติท เล สุ ภ เย ส 11
1

0)13) มาตรา

ส. ม. ลห ส. คร
0 0^ 0 ๐ 0 0-^ 0^

ทิ ยสฺ สา สา ย ม ป คึ๋ ติ
1
4 6) ^ ๒

ด๕ มาตรา

ถหุปลายบาทนํบเบ็่นคร

มํ่บทบ“งคบว่าบาท I และบาท I มํ่ถกษณเหมื้ยินนาท ^

แห่งอริยชาติท^สน

4 ชอธปคี่กิ'ฒท คํงน
ราชนิธิสาตร

ส. ม. ม.
0 ๐ 0^ 0-^ 0^ 9เ^

บุ ท คถ ข่
ปริ ชา ญาณ

0)๒ มาฅท
 10|0^

^ ส. ลห ส. คร
0—^ IX^ 0 0 ชิ-^ 0 ๐ 0 (1^ 0^

ชาญ รู้^ ณะ ประ โยชน'' ปร:เ; ด คุ โทษ แถลง

วิ
1 [ฐ]
ค มาครา

ม. ส. ม.
0.. 0 0 0^ 0-/^

พง เพยร บ่ ฐิ บ้ฅ คุ'ด แจง

^1
ด๒ 5^Iา^Iา

ม. ส. ลหุ ช. คร
๐ ๐ 0-^ ๐ 0 0-^ ๐

แต่ง คน ด ล วฒ น
0-^

'ส์ ว 'ส์ ดึ้

4 ค 103
ค& มาครา
คื้อทรงมาลาเลอเกลา เทามลางมละลอองก็่ผ่อง!เทล้รํ่

ภํกษโภชนพอประมาณม กริชารมยอาคมปราค้พ่ครา
ค!ผ

® หนงจกเส์พยกามประส์งก่ จงเวนฤกระ!^”ถืยณวนท^หำ
),

อจตทํ'^แถอ‘ษืฏา
31

กราบรรณรชื่ดิถึ้ส์งกรานค^

๏ อึ้กวนประส์คิกึอย่าพอง ตองทุกขพิบฅขจ‘ด(ดุขเล้านค''

ผิวประพฤติประดุจพจมาน ดาลติริ'ล้มบรณจะพนว“ฒนา
 เฐ]เ&0 ^

๏ หนิงผิวจะทราบ(1ตะพิเคํษ เหฅเส์วนะมฅรซึ่นทเค้น่หา
ผิวจะยนบุทกลปรึ้ชา ถ’าพจนถอยถ’อก็๋พอร’ทน
๏ ผิวจะรุค้อาดโเมิส์อาด คาดกาลส์ฤษฏิกิจอ่าส์รรพ
ยูชวดดขณะภยํน บรรลุแลจ*กืแจ’งบแหนงหฤทโเ
๏ หนงพิ้งทานท‘ดเหตห๎าว จ’าวฅนปฎิบฅขจ*ดบาปกษํยื
กอปการประโยชนนกภ่ย ให้กิฅิย^เพองเถืองภๅแส์ดง
๏ หนิงคยหะเหคุชิเบคน กลยุติบีดบองฤพร’องแจกแจง
กุณกวรจะปรากฎก็แถลง แพร่งเกยรติกระฉ่อนขจรชาษตร
@ หนิงผิวแลภํยืใดดลพอง ส์นองคุณผ'านเผ’าบเอาคนหน
ไบเท’งเกรงราชอร์ มส์ฅยอชภาพยตราบมรณา
® อปคฅิฉํนืทบรรหาร ขานนามประกาคํนุส์าซึ่นเมชา
ยลชื่ารอ่านนบมาครา ปรารพภรจิฅประดิษฐชเลงลอง
ด0 บท

ร. ลห คร
0 0 0-*^ 0 0 0^ 0^
วิส์เมฉธื ลา มุ เข
ด เสุ)
5X1 มาครา

ร. ลห กร
๐
4'3|เ:ะ*.-*เ. ^ยะะะ^วเV:13สื1*3•^'*?.1*ห2®.*"5|****

0^ 0^ 0 0^ 0^

'ส์ เม คฺวฐ ^ คา ตโฅ ป ร

& ด 1ตุ3

ด^ มาฅ ท
เ&ปี(3^
 ร. ลห ครุ
0-^ 0 0-^ 0

เว ดา ฅ จ เฅ
'ศึ้
มุใ
V ®า
มาด?า

ร. ลห ครุ
0 0 0^ 0 ๐ 0^ 0 ๐
๐
ถ หุ ฉกฺ กํ น นิ ?นุ ด 1 6 เม
(ะ^ ๕ ด ๒
ด ^ มาฅท

ถหปลายบาทน”บเบึนก?

มบทบ”งืก่บว่าบาท^ มึ้มาค?า \? อยู่ทน บาท ^ มึ้มาฅฑ ๘ อยู'คน

แถม1'ะคณะกบ ^ '' ท^ 4 บาท

ก? ๒

& ชึอเวฌฬี่ยชาฅิน่นท

ราชาธิราช

ร. ลห ครุ
0-^ 0 0 0-^' (1^ 0 0

ว ก มาฅย็' อาจ จะ ททบ ย บล

๒

มาดภ
 เ))เแฟ่

ร. ลห กร
0 0 0-^ 0-^ 0-^ 0 0-^ 0

ว ฒิ กล เจด กวน ลวน ประ พฤ ฅิ ฅอง

วิ

๑'0 มาตรา

ร. ถห กร
0-^ ๐ 0 0 9 ว '0

ฅาม ค ติ อ ภิ ปราย ก หลาย ล มอง

^0 9ไ ๒

95^1 มาตรา

ร. ลห กร
๐ 0

ถูก ทำ นอง หก ฤ"ติยํ^ น วฅ ว ช

(ค เฅ

‘1'0 มาตรา
๏ กึ้อประพฤติพิข้ยสิหราช โลมชาติห่อนรกนจะปนปะข้
ด^ 9)\:^

ทิขาวขนยลคละ แดงบมึ๋ คำแหน่งทิแดงดำ0ฤขา03'กน

ต

๏ ดํงืเส์นึ้ฅํ่ขยหฅ์ก มิไดคฤกอคติจ'กฅริแปรน/^นจุ

ใครอาจหาญราญณรงค์ผจญ เส์นอยบลบบํงเบํ่ยดฤเกยคุฤฦน

๏ หนงประพฤติดํงืพกาฤกณ ทาเงองงุนเถ^หลายอุ!)ายวิ]ย”น
ลวงมำฉาเชึอถเหยือก็ครน เพราะฤาค์ญ(1ฏกณจิบุฎย!)แ(ๆฎ^
 18)183
๏ อปมานายกจะยาค!พหถ
รณ!งกกงเชยะฐํๅ142แส์ด!
๏ ป5'ะพฤฅิเยิ่ยงวายส์านุ0^
คณาญาคิข้ถิฅยณทิ?*เได
® เปรยบป!ะดุจป!นายกาภิมุช
ใดถาภโสภจงซึ่ฏะอย่า^ย}!
๏ ป!ะพฤฅิกถไก่วิส์’ยืเพคํ
ถิงยามขนเข้ยงกึเทิยงก่ต!ง
@ เข้มอนมุขมจจามหาอำ}!าตย
อกพ!ะเดชนเ!ข้น!าภิบาต
๏ ป!ะพฤติเถ่หเข้นกานกิจ
ก!นม0ยฉวยม"น์บทํนจะอิ้ง
๏ เข้มอมิงมาคยาซิ!าภิชาติ
เทึยงถ่องฅํดืข้น!บินยุบล
๏ ป!ะพฤฅิพ่างเพึ้ยงพฤษภ!าช
แข้วงฅฤณคื้นถินข้ถิคย'ณบ!พ'^
® ดุจหนื้งเข้นาบดํ่ก!ะษ“ค!ย
บํงืกบกวามคามพ!ะเอยกา!
๏ เวคาฬยชาติฉนทบท
อนกลอนเพลงลเบงเพราะเข้นอเข้นาะมื
(5x1 117]
ประกอบกถยุทขกิจอมิค!มิแหนง
ก่อยเบาแ!งพถข้ ริปป!ะเตย
จะภ7)ษภค!ฉะเพาะแค'คนบยลพิข้ย
เรยกมาใหภกษพ!ธมแลล7ม!ดม
เมือ!บ!ก!ณเชยฤทํยข้ม
แจกดุกก!มขนพถผจญณ!งก
ยามข้“งเกฅข้ก!งพถ^บหลง
คนหนื้งคงข้ถวนป!ะมวญป!ะมาณ
ห่อนนิ!าข้!ฦกผลกข้ลข้า!
นิจกา!ฤประมาทขาดพ!ะกณกนิง
แมนพินิจจะจบข้ควค!ะบ*ดืฤฏง
บดเดึยวหนื้งกลากินก็่ข้นข้กน/
จงคิดกาดแม่นแ/กระแข้นข้น'ธ
ฤห่อนยถกดผิดจะพิดจะฑล
ห่อนจะกลาข้นิวาข้เกยบเลยบข้น
อนุกูลคามพร!กพองถะบฎงบราก4
เมละลดยุบลราชข้าครข้าร
โปรดประทานเบ็นประท*^กะ
นิพนขพจนบอกขบวนก/วนถ่ถิ่
กื้อฉ“น/นแบบ/งละฎย่างต.ก
 1ต1อป็(5^

ร. ย.
11^ ส--' 0 ส--' 0 ส—' ส-/

เว ดา ฬ โย ป มํ มุ เข ติ

ค'0 มาฅ ภ

ร. ย.
จ-^ 0^ ๐ ๐ ส--' 0 ^ 0 ส-.-' ส—^

0
โอ ปจฺ ฉนฺ ท ก ร ยา ย ทน เต
,

ดส่ มาตรา

มํ่มหบงืคบว่าบาท I มี้มาฅท กบระคณะแ0ะยะคณะ

นํบืฌึน ค'0 มาตราดุจกน บาท ^ มี้มาตรา ๘

กบระคณะแถะยะคณะ นบเบ็่น ด๘ มาตราดุจกน

๖ ชอ!ยี{ก'ฉนทสกะน็นท คงนํ้
ราชาธิราช

ร. ย.
ส--' ส—' ๐ 0—' 0 ส—' ส—'

ประ พฤ ไตร ค้าม ประ การ วิ ถาร อรรถ

ค'0 มาตรา
 16}๓0

ร. ย.
0-^0
0^^ ๐ (3เ^ '1-^ 0-^

จำ แนก ไฅร วิ ซ วฅ พ ช กึ่ ม ผล

(73/ ๕

๘ มาฅรา

ร. ย.
0-^ ®0 *1-^ 0

คอ คะ ลาง ชิ ค
พิ
บ่
ฅน
๙
51 ^

ต'0 มาดภ

ร. ย.
0 0-^ 0๐0 ®^ 0-.^ 0 ปึ^ 0 0^ 8^

ก เผย พ จ น แยบ ยน ฎุ บาย ^

๘ ’ 2 ^

ต๘ มาดรา
๏ หนื้งเมื่อทำยุทขนาประจามิดร กํ่กอปเล^กดวิดมิบบ^”^ฅยํ'^
ด'^ *,1

เ^^^ . ^
Vเใ4ง1.11าคใ41ใ^อค๙ใ^*14โ11!ออใ4 ค'^อลาคอลค^อใ4คะรนิค'[|0อค^ๅ^

๏ กดท1ส์ามคามรบอบบกอปโทษ เหคุเห็นเบ็่นประโยชนกวิมิหลาย

ชือส์ริฉประเภทนิเทคํบรรยาย จำแนกบทอขิบายนุส์าย้นประกา^ก
 ^๓4
I

กอกคํญืฌภาพแถทภบพ!ะคุณท่าน ก*ตืเวทิกิจกา!กํ่ฅอบป5'ะกอบผล
ฅยกดวจคน
- ทกขต์ฅืวอนยสกึฟ!ยบป!ะ:เทึ้ยบกาย
^ ๘)
® ประพฤติเบนก*ลยาณมิตร จิฅ!ส์งเกราะหหมู'ญาติมิค!พน■ธมนหมาย

หกชิงชอถอประเท่!^จะเลิ^ชาย กระวํ่จำกำภิป!ายก็่ชอบประกอบคาม

๏ มุส์าเกฟระกา!ก็มวิชแถลง นฤโทษประโยชนแส์ดงบฅ่ดป!ะหย่ดห*าม

กอจะให้นิรา(1ภยกปดกวาม หนิงจะอำ!ห้ส์ถามบบอกแลพรอกพร

® อกจะเปลองชพิครอดเพราะพลอดเท็จ
- . ^ คุ.,^^
จะปลดทุกขอํฅืวเข้!จกึกลบ^

—ข้ปลบธาง

จะเอาไชยแลไขนข้นร้วิกลลาง จะลวงภิริยพร'องบวิงอข้”ฅยว”จืนา

® ทกขคนจะแก้กึแปรวจผิด เห็นเหค!ห”ชิมิตรจะข้นเพราะมารษา

จห้เย”งโลกยกอปกคํลนานา จงเออนอถิกกถากึกรบขนบเนาว”'

@ ถวิเนแก่คุณว่ฒนาข้ภาข้ต จงมนสิการกิจถกถจะยลเข้า

วภาคย'ผลพิบลย’อดถยเพริคํเพราเจริญติริทกกำเชวิบรางจะวางวาย

๏ นนท์นกมึ๋ประถมข้มญา โอบจน”นทข้การะด”บนบํบหมาย

เข้นออเนกทวยชิรากณาน1ย รเมึ๋ยลข้ารอ'านชิบายยุบลนิพนชิไเข้ดง

๏ พิ้งเพิมเพํ่ยรเรยนรจิคประคิษ^พจน์ ถกถ'วนขบวนณะบทบผิด-.

—ลิขิคแถลง

ป?ชาชาญจ”กนิะนานจะเซียวแรง เฉลยวเชลงล”กิษณแก่งกระหล่งปร—

—ปร่งกลอน
11าใ0
 เฟิ๓!0

ลห กร
'*-^ 0-^ ๐ 0
0 ๐ 0^ (เ^

0
มฅฺ คา ม ก น 0 โม ตุคาน เฅ
(ะ:^ ด 1ตุ3

ด'0 มาครา

มบทบ"ง์คบว่ามี้มาศ5'า๑'0 เส์มอก"นท^ 4 บาท

แค่ฉะเพาะให้มตหฺต่อค อย่ทคำรบ มาครา

แตะมึ้กิรอยู่ท็สดทุกบาท

๗ ชอม่ตตาสมกะชาติฉํนท ติงน
ราชาธิราช

ลห
0-^ 4-^ (X^ ๐

ท้า รํ่า เร์อง รา ช 'ล้ วส์ ด วืฅ

๘ ด ต!

ด'6) มาครา

ลห

0-^ 0

แสดง อรรถ โอ วาท ประ สาสน นุ สนข ตุอน

6} ฝ

ด'0 มาครา
 ๒๓๓

ลหุ
๙
(1^ 0^ 0^ # 0-^ ๐ - 0-^ 0-^

ล่า หรบ น เข้ ว ’ กา จะ ถา วร

ห 0ว1

มาฅภ

ลหุ *

(5^
0^ 0 ๐ 0 0

ฤา หย่อน ย (1 จิก ดิ อรร ค โภ คา

®เห ต)

@ อย่าก่อ่กิจประทุจริตในนเ!คํ
อกอาจหาญราญณรงคยทชนา
@ หนื้งมิใดไ]ระมาทณราชบรรหาร
มิคํตต์ฅ์ยก็นิพทชอาจิณ
'อ มาฅรา
โดยเหฅครโทษโเโหดณโทษา
ชวาถวายกายบย่อทํออรินท/
|]ไค้ารข้งใดกึใดบเข้ยข้น
ภมินท/วางไวพระทโ]บเกตอบแคสง

๏ อย่าโอ่เล่นในฉนวนบกวรเท็่ยว คภเดยวดลราชทณ'ฑ็พลนเ'^ยบแเล้ยง

เข็าเผาทาวอย่าประดโ]ประดิษ^แส์ดง ฅกแต่งพอต์ถานประมาณฅํกืดกวร

๏ ล่ารวมรโาษาทวารประการห้า นาซึ่าเนตรโส์ฅแลโอ^กายถวน
อย่าถอโปรดน่กืก็่มกจะลามลวน จวบจวนโทษเตมิดจะเกิดประล้ย่ลาญ
@ เผาโทอย่าใกลไเลไกลองค'กระษ้ฅร พอชโารโ]ข้^จะ'พงคระหนํก/ล้าร

จงจองจิต/เส์น่หข้นิทนทบาล ล่นดานซื่อ'ส์วามิภํกดภวในย

๏ แมใอาชลชำระบาทราดจิโรฅห้ ห่อนโกรขเคึ๋ยดฃ๎องแหมองกระมลไหม

อย่าแชื่วงชอบชิดพนิต'ส์นมไทย ขานไขพจนพรไ)งบพองระบอบบรรพ์'
สโ.0
 1|)(ก4

® นบกรมขนบขนานประมาณซึ่บเชื่ร็๋จ โดยเขบํ่จราชส์วํซีดิว่

—ชแ'ส์ร'งส์รรก''

ทำเนยบหมู่มาคยาส์ภาสิต■ธรรม'' เกยจกนสิงโทษประโยชนแจกแจง

@ ฉํนท นบณฑิฅย'รจิฅส์มญา ม'ฅฅาค้มกะชาติประกาค้กระทํแถถง

เบ็นกำเพตงลเบงบราณวิถารแเส์ดง ปราชญแจงจำฉบบประดไ]ประดิษชี่-

-กถอน

© ตวนโวหารการผดุงพุงพระยค้ ปรากฎเถติงกถนิพนขอํกษร

ไวเฉลิมแหถ่งหตาทวาทนกร ถาวรเพมพนจรญจิรงักาต

ฟิ๐ บท

0^ 0^ 0 0-^ 0 0-^ 0 0 0-^

โช นฺถา ถ วาณฺ ณ วา สิลิโล โก

4 4
*)'0 มาตรา

มึ้บทบํงกไ]ว่าบาทหนื้งต'0 มาตรา เซึ่มอกไ4ทง 4 บาท

และมึ้ชะกณะกดึ้ นะคณะก็ดึ้ ลหุ ต ก็๋ดึ้ อยู่ที่เบํ้องหน๎าแต่ มาต

๘ ชป็วสิใถกฉํนท์ ด้งนํ้
ลห
0-^ 0^ ๐00 0^ 0 0^ 0 0 0^

พร๎อง พฤ
2^

ผ ดิก ถา หุ ภา สิ ฅ พจน์'
3)
4 (ท 6} ค
*'0 มาครา
 1|)๓^

ช.
0^ 0 ^ 0 0^ 0 0

/ะะ^
กอ กรม นุ ชิต ชิ ไน รเส์ บ I หา!

มาฅฑ

ลทุ
0-^ ๐ 0 0-^' 0 0-^ 0-^'

กรม ไกร ร วิ ชิค รบ พ!ะ โอง กา!

4 ร) 01 (ฦ

(ห'^ มาฅรา

น.
0-^ 0^ 0 0 0 0 0^ 0 0-^ 0 0^

๓ 2-^

เผดี้ยง เห ๙ ฤษฎิ ช้าร ชิ บาย ข บวน

4
มาดท
'

ช.
0 0^ 0

® แบบฉํนืทวรรณพฤติ!ท้สิบทิ^ มาฅทพฤติแจกจํดอํษฎาถๆน

กรบอิ^บญญาคํขนาดพอคว? ในพึ่บมสำนวนอื่นรคน
ร}'0 ร)'0
 ]ฃช)

ล.

๏ คงตนภริยาประการเจํ่ดแจก หกเหฅุประเภทจำแนกวิบ"ฅผล

ช. ถ.
0 0 XX 0

กอเล้พยล้ราแลวิกาลจรดล กบทำมหรล้พล้กลโล้ณๆๆา

ช. ช.
0(^ 0 0 0^. 0

๏ กบปาปะมิฅรกิจบินเกํ่ยจกท้น โทษท้งละหกประการก็่น

ถ. ช.
9 ๐ 0

มิครดแลมิตรท้ยภิปรายล้มญาจำพวกละล้วิล้ชนาพิล้ดาร

ล. ล. '

® จ*ดดุรอคคิบิกเบญจะวิชเวร กรรมบถทล้เกนกล้ลภินิหาร

ล. ช.
9 * XX^ *

ช้ฅรประมวญถํกินยิกิบประมาณ อึ๋กอ่เดงษเล้มงกล
 169๓๓!

@ ทํ้ง์ทชว''ส์ดิวํครก็๋จํดก็่แจก โดยเหฅประเภทจำแนกยุบลขวน

ช.

ราชนิขินุ'ส์า'ล้นประกานช้นปี ราชาขิราชนิพนช่วุฒิกดึ้

0 0-^ 0 *

0 0๐ 0๐

ไอ'ล้ริยยค้ยงทุกซิงทวํ่ ดวยเดชคุณวิขอ่นโอฬาร

® จาฤกฉตกซิลาฅราประดบ โดยเ'ล้ารเบึ้ยงเรี้ยงน์บ์กื้งเล้ถาน

0 ^ 0 0

พระถทไ]ชหว*งจะไว"พระราชทาน นรชนทุพลญาณเยาวบญญา
 10๓

ล. ถ.
9

® นิานวจาXณจำกรู'ะทำปฎิบ^
นาเนกพิข0ฅรวิริยค้กษา

ล.

ไพบลย ติริค้มบฅพิพ'ฒนา ยค้ติกทิไภกาในบจจุบ'น

ช.
0 ^ 0

๏ พฤตพจนพชกถามาหรา!ช้สก เ'ส์นอเค้นาะวิชิ!ลกถํกษณนามฉํนืทํ"

ถ.
0 V

เบนแบบบทบอกลเบงเพรงกถก‘นื มาตราพฤติร'งืค้รรก์กเค้รึคุนิพน/

•10 บท

จบมาตราพฤติ ๘ ฉํนิ/เท่าน
 ๓ราเพลงยาวกลบทแล่ะกลอกษร

เพลงยาวกลอนสุภาพ เร้องพระราชปรารภ

๏ เฉติมลกษณกตอนเพตงบนเลงแถลง

โดยนิยมข้มเดํ่จเค้รึจแส์ดง จํคจำแนกแจกแจงติงวาส์รข้

ประมวญหมู่มาคยาปรชาฉลาด ฉลองพระราชนิพนช่ยบลบท

ใหบริบรณพูนเพิมเฉลิมพระ;ยค้ นิอมประณฅบชาพระอาราน

ซิงทรงพระราชอุทิศประดิษ^ประดบ ประ๙งก‘ข้าหรบผู้รกถอนอกัษรศยาน

จะไดเหนเช่นภิปรายแยบกายควาน พยายานลอกเขํ่ยนรํ่าเริยนรริ!

ดวยก่อนเก่าเหล่าถูกคระกูลปราชญทนิชอชาติชนผ้ดํ่นิยศศ่กด็

ย่อมหดผกศกษาช่างอาถริ!ษฟ้ ต'วนร"หลริ)พากยพจนกลบทกลอน

ทุกวนนมํ่แค่พาลข้นดานหยาบ ประพฤติบาปไปเข้ยข้นแผ่นดินกระ;ล่อน
0

จะหาปราชญ'เจยนจะขาดพระนคร จื้งขอพรพท•ธาใครยา■คุณ

อนกฺลบครจะข้บข้ายไปภายหนลิ จงปรชาแช่มชื่นทุกหมื่นขน
า
1-*' 0-!^ ๓'!

ให้ผกใผ่ในกศถผถอุญ อย่ามลิมู่นผี่นฝาข้ราบาน

พิงข้ลิ)งเข้พติ!]รุข้ข้จริฅ รช“วชอบประกอบกิจเบ็่นแก่นข้ๅร

ข้ดบเรืองเรื้องบญญาปรข้าชาญ ข้ภาข้ฅพิข้ดารหนนอ'านเรยน

อนอกษรกลอนเพตงนริ)เตงเล่น จะรกใกร่ใ หพอเบ็่นแค่พาเหึ๋ยร

อย่าหตงใหถในผปากคิดพากเพึ้ยร แทบาปเบยฬคนคามรปนามชรรม
 ๒4.0

กทรงททบวาส์งื0าค้นบาดจิ(ๆ! ย่อมเบ็่นพิษกบเลขคื้อเนกข*ม

แฒู่ชาไว เหครบจบลำนำ เบ็่นฑลำราญมนโ1ย่มลํการ

อทค้แทนค้งก(ๆเคริองดดค้ อย่ข็*0หลำชาฅร์คราบเพลิงผลาญ

พระทโเประค้งก'จานงในพระโพชิญาณ จงค้มพระประณิชานทุกค้งเอย^"

‘ๆ ๒๐ กา ๆ

{ ด ) เพตงยาวบทนเข'าใจว่าพระราชนิพน/
 เพลงยาวกลบ1า

ด กลบทฉัตรสามชน

พระทชนิพน/

๏ หวนค้วาทโหยถวิลโหยส์วาทหวน

ครวญคนิ้งกเนน็กคนงครวญ ใจเคํรวิโค้กแซ์นกำส์รวลโ?1กเคํรว

เอ๋ยอกโยหวง์วิตกโออกเอ๋ย ไฉนฤๅนิจื้งเฉยนิฤๅไฉน

ไกถส์ถานทิค้ถิค/ทค้ถานไกล แค'นใจเจึบด๎วยอาลไแจ็่บใจแควิ;

ประจ”กืษ'จริงทุก/ควยหญิงทก/จริงประจ่กษ แค้นทุดริกืโฉมนชร”กทุดแเล้น

แดนดินแผ่นภพค้นแผ่นดินแดน อนงคนวลโฉมไม่แมวิ;โฉมนวลอนงอ๋

ค้ารแค้ดงแรงร”กืแรงแค้ดงค้าร ประค้ง/ค้มจงค้มานจงค้มประค้ง/

คงคำค้คย ทิพึ่รํ่าค้'ต/คำคง ลวงลนล่อมิไคจงล่อลนลวง

นองเอ๋ยโอ้พิหววิเชยโอโอ๋ยนวิ)ง ค้รวงค้งเวยพรำพรองค้วิเวยค้รวง

บวงบนทร”พ/ใครไม่ร’บทร”พ/บนบวง
ทุก/ระทมกรมทรวงระทมทุก/

เจวิร”กพิแมนเหมื้อนทิพิร”กเจวิ ค้ขค้ำราญ เราเราค้าราญค้ข

ทำเนึ้ยมทำนกชึอฉฅ์รค้ามชนเอย
พลุกพล่านใจดโว์ยอาตํยใจพล่านพลก ๆ

๑๒ กิา

( ด ) จารื้กคิดไอ้ ทึ่เค้าพระระเบยงพระอโบค้ถชนใน ค้ลาจารื้กยวิ

อยู่ครบ

๓(เ)
 ๒410

๒ กลบทกบเตนต่อยหอย

ฃนขนสิทธ
คิดยิงแส์นแคนยิงเส์ยบทรวงหมอง
เหตุม่ยิว่กหากไม่ว่"ถิ้งทำนอง ไม่หวํงหน่ายหมายว่านองนาไจเดึ
ก''ล้นิทคิดเส์น่หกนอมน“ก ไม่นิกว่างหมางใน3าๅค้กป 1ะเดย0
แทํว่าซอถอว่าว่จฐํดจ'^งIจึ้บ^
นานรู้ ชื่กน็กว่เส์ยวธืเย้ยการ
'ส์มเหน่อนคำๆเาเหมอนน่อบุXานงว่ๅ
โฉดหตงเนอเชื้อหลงหนยิย้’ตว่หวาน
ใจของหญิงจ1งกงยบอ’5]!:มาณ ปทชญมกเทยบเปว่ยบเหมื้อน^ารรเฎา
ถาพอม่ทึผมาว่ากาขาก กำทิกล่าวข่าวทิกลนนน้เชื้อได^
จ่ดว่าหญิงจริงว่าอย่าใณ้ฐื่อใจ
แน่จะกล”บน’บืจะไกลคิองเกล็๋บดกฎํจื
แมนจงมกจ:;^'างพฒัเจุางคุด ดูเว่วเหมึ้อนเดื้อนแรมมึ้ดๆ]มุกาเมจ
ช่างส์นเยื่อเชํ้ปิส์ายใย!อ้ใบบ’ :;า
เลองออกชื้อภ-]ออกชื้ว่ก’^บเ า
เชอก'ส์มชมกส์าแก'ใจคิ เขดไม่รอขอไม่ริไปว่นหนยิ
ผก'ส์นิทผิดส์น์คํคิดฅำ^าจดท1หน่าจ่าทํ้ง์นามแต่นใป
จนส์ามภพจบตุนญิพนนภากา มวยส์งชื้นหมึนแย้นชาติไม่
ตุนญิกง์ดินส์น';1งั้ด0งอ!ณทํยื เมรุ1หญ'ไหมระยำเบ็่'นผ่'นฟอน

แหนหึอดย้ายหายเดื้อดฟูนยชถาย้นขุ โลกย่อมย้าปหลาบย่อม^
ขาดขอเกลํ่ยดเกยดขอไกลโม'อาว1ณ จนนครจรในเขตXม’กคิญญาณ

ย้านวนกถาย้ำเนากลอนอ’กษรเตน หว่งยื้ดไปไวอย่างเมึนบXรท'ด^
กลางว1'ง'จๆ1กนกสยนกางๆ1าจา0คุๅรู'‘[น ‘แงม'ฃีนาน(.ฃา'อกมน'ฏย^คูก'ดฎ^[^คู^ ^

จ ด ๘ คำ คุ
 เผ^๓

๓ กลบทสรอยสน
พระทชนิพน/
@ ช้าร^ร(1รํ่'ส์วํซ็ดอาวรณ์ถวิล

ถวิลหววิหว่งช้วาทยพาพิน ยุพินพิพี๋นิจินฅนาวรณ

อาวรณห^!งหววิจะฝากไมฅรึ้จิต/ จิตร‘จงจงมิฅ/ช้ม"กืรช้มร
ช้มรหมายหมายม่งพงางอน พงางามงามอรไม่เอออวย
เอออกอกเอ๋ยจะทำไฉน ไฉนพพี่จะไดใจวิช้ะช้วย

ช้วยช้ะช้ะช้มภิรมย‘รวย รวยระระรึนควิยช้ดาเดึ้ยว
ช้ดาดวงดวงใจพิไห้โหย โหยดนดนโดยกระช้นเช้ยว

เช้ยวจิฅรจิฅํ/จงเจวิจริงเจึ้ยว จริงใจใจพี่เหนิยวเช้น่ห‘นอง
เช้น่หนุชนุชนาฏอย่านกแหนง แหนงจิตร‘จค/ระแวงมน์ช้หมอง

หมองช้วาทช้วาทอนงก ไม่จงกรอง ครองแต่ทุกขทกฃ์ดวยปองกิ5'มย‘ริก

กิรม/รึนรึนรช้บงกชมาช้ มาดนุชนุชนิราช้ช้มานช้ม*ก/

ช้ม"กร‘มครมิตรเอ๋นดูช่วยข็พ้กตร์
พกฅร พิหมองหมองน*กดวิยรํกืแรง

ร*กรอนรึงรึงอุราเมตตาพี่ พิช้อดช้อดช้ารช้ร้มาแจงแถลง
แถลงนิองน์องอย่าหมางระกางแกตง ช้ารแช้ดงชึ๋อช้รอยช้นกลบทเอย
ว 5x1 กำ •ๅ

๔ กลบทอกษรกลอนตาย
พระราชนิพน/

@ เจบจิตร คิดวิตกอ*ดอกอด

เทวษนํก์รํกืจะหลดช้ดจะยิด คิดเคยดขํดย์ดย้ดประพอุฅมุ

พิโรชรกฉะย*กยอกนิกลอกกล"บื เถิดจะถ*บมิดเชื้อดคิดเพี่อดด
 ผดกมอดชพหนะเพทะงะง ก”บฅิดกรุตรากยากวิบากซ้ดื

จะพทก1กชกมิฅ/ประดิษๆ(พด อกจะครากปากจะบูดบอกระห”ลิ

ชา(ๆมะหดผดกแหสกแฅกส์กนํด ประมาทระม”คถะเมิดเถิดถกละ

วตกเกตอกนุชนาฏจะบาดจิฅ/ ยกหยิบผิดผกพิไรชโกรชนิกืหนะ

เหฅท้าญาติอาจกิดจิตร็มะนะ กล”บค้ละ'ลื่ฅยส์เ]ดลิเฉยดชวด

จะ'ส์ดฤท’ขเงยบแงบแทบบ?]วาข้ ชพจะขาดโ?)กริกตกคล’กดวด

ระก)กนุช'ล้ดวิตกอกออกงวด จิตรเจึบปวดเปรยบพระจ”กรร’ตน'ราช

ท(^พ่กครถ*กืขนิษ^ปลิดจากห‘ดก’' พระพรากพล’ดือ'คเร?)เทวษส์วาท

ยกพยหประชิดกิดพิร;)าฏิ 'ลิตบาปราพณวินา?เประส์พนุช

ถกกบอกตกจะละมะนะฅ็ก เกยจตริตริกขนิษ^นาฏจะชาดหลุด

ชอบปลุกเ'ส์กอิทชิฤทขกิดประทุษ^
'สาร'ส์มมติข็ออ’กษรกลอนตายเอย ^

ๆ คา

๕ กลบทสิงห์โตเล่นหาง
พระองค'เจวินวม

( กรมหลวงวง^าชิราช'สนิท )

๏ แสนริกืหนิกฤๅท”ยใครจะเสมอ

นอนกลางว”นผนถงเจ้าเผาเถมอ ลี้มเผยอเนตรเขมนเห็นแค่เงา

สำค”ญจิตร คิดว่านองย่องมาแอบ เห็นว’บแวบเดิรดรวิ]'าเสา

นิ้กสเฑนเขินคิดผิดแลวเรา สลดทรวงง่วงเหงาเ?เรวิโ?)กโท]-ม

คิดถิ้งนุชสุดจะหวิมความวิตก ใหชิอนอกด*งืเอาไฟใส่ห็อโหม
 ๒4^

ถํ้าเข้รจส์มอารมณหมายวายทุกข์'1ทม โดเชยโฉมชอบชึนร้นระรวย

จะเกอพํกฅรเบ็่นข้'กดข้ร้ด็ขนมาก ประข้ายากย“งอดข้าห'หาให๎ข้วย

เขากึย'งใม่ยินเยอนเออนโอษฐ์อวย เอาใจช่วยกิดขยิงได้ไปเปถ่าเปลื้อย

คนกึใชเบึนหลายเทิยวเทึยวข้วนข้อ ทำน๎อยฤๅให'ถาบากยากใจเหื้อย

ร'อนแต่เราขางเขาเยํ่น*เห็นนิงเนื้อย ฉะช่างเฉือยเฉยร*กืชกยื้ดยาว
แต่พลิกแพลงแกล้งเชื้อนเลื้อนหถายน*ดื เผาพูดผ้ดพอให้เนื้นเกินหนาหนาว

แมนมิใช้ใครไปมยิพงข์าวกราว จะแกลยิกล่าวกลิบกำรํ่าพาโล

บราณว่าด*กลอบชอบหม”นห้ เบึนเจยิชแม'นขเกี้ยจเนื้ยดจะโอ

กลอนเพลงนใม'บยิค'บรํบ์เอกโท ชือว่าโฅเล่นหางอย่างนื้เอย ว

•า ด^1 กา ฯ

๖ กลบทละลอกแก้วกระทบผง

นายเกฅ

@ โอแข้นร”ก์โอ'กํกดิเราไม่เท'าถิ้ง

แข้วงมาดข้วาทหมายไม่วายคนื้ง ลงนอนอิงแล'วนื้งองรำพิ้

ขยิงทุกข''พิขาดทิผู้เบ็นคู่คิด กเพราะมากำพภ้มิฅรกิดห*นเห็ยน
ด*งฅกชถดูคนชายเหมอนว่ายเวยน แข้นทุพลข้ทนเพ้ยรเวํ่ยนตะกาย

แลเห็นพาเหลื้ยวหาผงยยิลิบลิวเปถิยวใจหวิดเปล่าจิฅร้หวิวหิวกระหาย

ทุกข''1ายงทุกลิงยากยำมากมาย ให้นื้กแต่เห็นแน่คายด่วิยหมายเกิน

ขอดลใจขอไดจงองกเมขลา ช่วยชพ”กครช่วยช*กพาขยิเหาะเหิร

ขนนำได้เขยิในแดนแผ่นดินเดิร ไม่ควรชยิเหมื้อนขยิเชิญอย่าเนื้นนาน

เมอกราวไร้มใครรอช่วยข้อชโา ใหข้าเรจใหเข้รจร่กข้ม*คร''ข้มาน
 1ดการแน1ดแฤห1^ๅ}^ๅ^ๅ^'I^ ซิ0ยเทยวส์อช0ยฎอส์าร'กาฐ'กำ1]ง
ขอบกุณสา'310111ๆา1,หฏฎ5ๆ^^ฏ};|.|^^ จ*ยกขอจะยอคุณมาแต่หส้ง

!าากถาว^อน(ๆดกสคู'แ'|^ คุ5'ง ละลอกแกวกระทบ^งคํงนเอย •ไ

*ใ ด!ฌ {ๆา ‘*3

๗ กลบทมังกรคาบแกว
กรมหมึนไกรส์รวิข็ฅ
๏ ส์ารค้งวนควรมิตร*ส์งวนส์า5'
นานคน็งเส์น่หนวลคน็งนานทวทกขเหถอทิทานทนทุก'ฐํทวึ๋
-
โ(1กถวิลกินเทวษถวิล!เ^ก พี่ห่างนองตองวิโยคกิวิยห่างพี
บกวาปานปII;มาณ1^'1ด๎ฦ^'าบี

ะ!:!:55.1..
แปรปรวนรกส์มครนวลกร]รเาา4ร]ร โเจุรรกำกลแต่รเ;ลำ‘เคุ
คดเรองส์ารมาใหทราบในเรองคด ไกนควรนวลโม'พิค้เหื่นควรไ'น'แ
ใคมัอผิคคิดเพี่องที่ขอใด มาก่าให่เหื่นจ?งสงว่ามา
มาดเหมอนบุญมัอยไกลไม่เหมึอนมาด หาหวนเสรวิเปล'าสๆาทเๆ^^ๅ
ราเรํดสงสวาทมัองตองเกิดรา พํกิฅรไกลนวลชาคิหนวิอย่าไถลV,กตว่
สองสมเสริมเรมร่นแรกขอสมสอง สม!ๆรนองขอใหวิ,อง!จุนฏง^^-^/
รกจงเหมึอนใจพี่ปลงเจวิจงรก ตรงสองเราใหประจกมัแต่สองครฺง
หมายมนตราบสิวโมกข5มนหมาย ประสงค'เสน'หอย่ารูหน่ายเสน่หปร*สง(
ยงเยี่ยงกลอนเรํ่ยกมักิกรคาบแมัวยง สองชนตรงสกวิ)แคร่แน่อย่างเ

ว ต(1 คำ ■ๆ
 ๘ กลบทกบเตนสามตอน

พระมหามนฅ! (ทรพ?/)

๏ เจบกำจำคิดจิ(!ารข0?]

หถงเชยเลยชมลมชวย ดรวยด'วยรวนด่วนซ่ๅว

แข้นแงแค้งอนซ่อนเงื้อน ม”กกถายหมายเกลึอนเหมื้อนกล่า0
ฦๅว่อนหต่อนแ^^แฎ^^า^ รข่าวราวซ่องซ่องคำรณ

เห็นร'ายหายร“กหกร^ แข้หูข้หามข้ามหน

เหสอซ่อนหล่อนซ่าลำๆ;น ใจตดจิฅรตนจนคาย

ข้ดถวิลข้นหว่งัข้งั'าาข้ แเๆนมตรคิดมาดกาดหมา?!
ร้ออรํ้ออ่บ11)อาย คนซ่ายขายรอยคอยราน

ดข้วยดวยข้ดดุจข้าว ร่ายชซ่ฉ่าวราวฉาน
หมายน๎องหมองหนามานาน เชิงจ็านชาญจ'ดชํดเคุน

ชะนางช่างนาดชาติหนาแฉ่ง ข้ดดข้แคงแข้งดวิเข้น

ข้นหวํง้ข้*งืเวชเข้ษเวร พิกดเกณๆากบเต'นเช่นนเอ?) ๆ

5)10 คา ๆ

ลิ่ กลบทกินรเก็บบ'ว
หถวงติชิฅปรชา

@ ฉิใจฉะใจกระไรข้มร

หวืงข้วาทปติดข้วาฑบำราคํจร ต*ดอาลยอาวรณให‘นอนเดํ่ย0

แต่แรกร*)ไหว'งว่ารกไม่แรมข้อง ไม่แหนงนองว่าน'องนแข้นเฉติยจ
 ๒^๘

โอยามถมเสย?มเ|ส์ย|จุริงI,คุ5]^ ช่างเด็๋ดเดย'3เคด?กหํกืใจเมิน

นจานองใฉนนอง!มฅ?องบาง มาด่วน?างด่วนทนพานห่างเหิน
ฤๅชำใจชำกำทิกำเกิน ส์บเพลินเผลอเพลินจิ้งเขิน?ะคาง

ฤๅได้ลนไดลมคา?ม!หน ทิพิงใจพิ้งจิต?^จิ้งคิดหมาง
จง!ขใจ!ขจ?งทิเ^งจาง อย่าหมายพ?างหมายอำทำละเมอ
จ’บดความบดกกํนนนอย่าคิด !หนจะมิคจะมิอายขายหนำเหนอ

ชำงทำเหินทำ'ส์ะเทินจนเดิ?เจอ กลบแด่เต่อแก'ขวยไม'เขินคำ

ขอออกคํวออกฅนเค้ยพำเชื้อ อย่าไขด็อ!ข?ปิยให'พลอยถลำ

แต่ปางนปางหนำอย่าบีดงำ จงป?ะจำป?ะเจิดเซิดใหชดตำ

เท?บแพ'?บผิดเขดฤทขเจำ คำตะเภาตะพายซื๋อใหำาๅชด่า

เ?องเ??อนเ??กพกต?หมองมํว นามกิน?เก็บบำบทนเอย ■ๆ

6x1 คา 'ๅ
■จ
๑0 กลบทตรพธพรรณ
หลวงนายชาญภเบเ^?*"

@ ลํงเวชจิต?'เอยจิต?จต?!?าหนอ

!ม่เจิยมกายกายแก'ทำกายคะกอ ดแต่กำเอวดกอก'อเกินนก

เทึ่ยวส์บข่าวส์าวส์าวท'ล้าวชื่วย เห็นรป?วย?น?วยลำ?วยหน้ก

พอผินพ'กํค/พบพกค?ป?ะ'ล้านพ*กค?''เวึ๋ยนถามทํกิเขาไม่ทำขื้นทํกทาย

อนแล้นทุกขทุกข'ด'วย?กทุกข'หา!กิหนอ ออส่ออ๋อใจอ๋อน่าใจหาย

ไม่ล้มคิดเหมอนคิดจิดแทบตาย คิดถงกายอายกายด'วยกายเกิน

จิงหำมใจว่าใจใจอย่าจิตร ไม่ค ว?คิดก็อย่าคิดจงคิดเขิน

 เย4(5^

ใน(ๆาเอยอย่าค่ปิตาตาจงเมิน อย่าเมตอเพลินไม'ควรเพลินอย่าเพตั๊นแถ

น่าชิงปากหนอปากปากช่างเส์อ่าง
ไม'อ่าบางไวไ]างบไงเลยแหต
จิ้งห"ามหอ่าหหอย่าแซ เหํ่นส์าวแช่]ช้ยงแส้มิแ'ลิไย

ถิงจะรู้ฑาไม่รอย่าอวดชิ" จงน่งอย่อดอย'อย่จงได""
ห I เ/) 2^
เอาบญญามาเมนยาเช่ายาใจ '■ไ!เก'
มอ ด เดยง เดจะเดอาย
หุ I
มิใช่หนุ่มอย่าทำหนุ่มหน่มจะ)ส์รวล ไม'ค้มควรค่ควรอย่าควรหมาย

กำหนดบทหมดบทบทภิปราย ซือฅรํ่พิปีพรรณรายพโเนเอย ฯ

อ ตคา *1

ด® กลบทพยํคฆ'ขไมห็วย
กรมหมึนไกร^^รวิชิค

๏ เส์ยแรงหว”งืใจมุ่งผดุงหว"ง่

ไมควรช”งืฤๅมารานพานชิงช่งั เออเบ็่นใจเออใครมไไม'น"อยใจ

'ส์ถนอมแนบเนอนเหลอถนอม ก็๋เหคไฉนไยไม'ยอมเส์น่ห'"ไฉน

เมออาล้ยํยงไม'ลมปถมอาล”ยื ช่างเดดรอนรํกไดัไปรอนรอน

มาพบพ”กศรเหมื้อนจะเยอนกล”!]เบื้อนพ”กต/ทำเชิงซ่อนเช่นพย”กฆํ'ไวไล็่บ

อ”นเงื้อนงอนนพิเบอแส้วเหลองอน ช่างใช่กถเกึ้ยดค"ธนจนเกินกส

นิแน่เจ"าพิเคยเหึนเช่นเชิงเจา นิเนํ้อผตเวรเราอำนวยผล

อย่าทำวตเบนอาถ"ยให้ใจวน ไม'กิดก”นแล"วกจนต"องจากก”น

เ'ส์ยดายชื้นรส์รู""เคยชชน ไหนจะกื้นขวโไ^น"องได"ครองชว*ญ

•เส้ยดายมิวจํนทร็เงื้อเนอนวลจนทร จะนํบืวํนงื้นถ”บไม่กถ”บงื้น

๓เย
 เต&๐

เช้ยดายโฉมชนฤ''เฤยป:';!พ!ภูม เกยประโลมชื้นเชยกลินจะ:ส์นชึ้น

ไม่ยนรกแรกเหมอนรํกคุ้ฦยๅวยึ้น
ไม่ทนวายรซึ่รืนมาแรมวาย

บิย่ากชิบถนส่อใหัสมควยถมสน พหัชื่นว่าหายร้กจิ้งหํก์ห

เหมอนหายจากพรากกํนกงวนคาย บทขยายเรํ่ยกพย์กฆ็ขามหโ]ยเอย ก

ฯ 5X1 คำ •ใ

๑ 1๑) กลบทตรประดม
หตวงนายชาญภเบชื่ร

๏ อมรแมนแม่นแมนเจางามโฉม

ชลบิชิบิตบิโถกให โชื่กโทรม แต่เถาเล่าเลาโลมโ]ดแด

ดงกระหายหงอยหงอยหงอยแหงนหงาย ชะม'ายม่ายมายเม่ยงเจุ;;กึ๋ยงแ

ร”ข็นนินมิอาลยแล กระต่ายแต่ซบเซา;ชำเซ'ากนื้ง

เหม่อนอกเราเร่าเร'าร“กแรมร็าง ไม่ม่ระวางว่างว'างหวนโหยลิง

หลายเวลาถาถาแหเหบินหง ระคางค่างก'างกนงคเนนาน

ไขชื่อส์ อชื่บิชำนำลิขิต ข็ออนอ'บินอ'บินมิหร‘กเมิน(เ^มาน

เอาหวานหว่านหวานเกรื้อเหลื้อบนบาน ดูร้าวร่าวราวจ;รานการถํ:5เถ

ทกขเช'าคำกำคำนงกงเดื้อนเชื่ษ ไดขงเหหกระแชื่แชื่'แชื่'ชื่รวถ;(ล้

ทงเงอนชื่ายชื่ายชื่ายกกถายกเน จิงถายเททำขงขิงขงเค่อง

ใครหนอนางช่างชื่ำออยอ'อยอ'อยอง ประโถมหญิงหมิงหยงฐอบห^คู

ฤๅรูปทองท่องทองประเทชื่ประเทื้อง จ*บืโจเชื่องแล'วชื่อ'ออ'อออ^อ

ลิงหลงลมถ่มถมในเชิงช ก็่ไดร'รอยร่อยร่อยอย่างหนอ

ไม่เห็นเตยว่าจะลวงล่วงถ'วงคอ ยแยงแย่งแย'งยอ1ห็ยาว]ๆวาบ
 เอ ^#7

พิงเหนชดเชิงหลอนหล่อนหลอนหลอก แกล^ซอนช่อนซ้อนดอกมา-

-ออกค้นาม
เรองนางชนนินเหมอนนางงาม คณะนามนชึอฅรํ่ประคบเอย "1

ฯ ด'0 กำ ฯ
๑๓ กลบทก็านต่อดอก

หลวงลิขิฅปรํ่ชา

๏ แส์นถวิลเทวษว*าอาวรณส์มร

ทกซ้ระทมกรมทรวงด^|1รรอน จะนวินอนมแต่พรวิกำข้รวถครวญ

ฅํ้ง์แต่พรากจากเกำมาว'นนน ไม่เว้นวายคลายกระข้โ;รนจวญหวน

โอ้โฉมงามงามเส์งิยมส์งวนนวลพิเจยมจิต/มิต/อ้วนอารมณ'กรม

จะผํนืผ่อนกึห่อนบรรเทาเ(1รวิ ทุกช่เท่าเขาโก่นฒัระทมถม

แข้นส์ดโกดวยวิโยกนิยมชม เจ็บระบมจิตรเจึ้ยนทำลายวาย

โอใจบรโาหน์กหนอ กรวินนึ่ เห่นข้ดที้ทิจะใหใกลื้อนคลายหาย

แม*นโรคนอโเอึนระคายกาย แพทย'พอยวิยยาแก*บรรเทาเบา

นิเหลื้อแพทย์ทจะ แปรแอ้ใขไ?วิ เบ็่นโรคใจไฟข้มรร*อนเรวิเผา

ข้ดจะผ่อนถอนทุกขทุเลาเพลา ทุกขกำเชวิเผ่าแต่พรวิรำพิ้งฅลื้ง

จะเหึนบวิงฤๅไฉนใจมิตรจิตร ซ็งทวเทวษคิดกำนื้งถง

ไม่เข้อมข้างห่างหกรใารงฅริ้ง เบ็่นบครื้งครวญกรํ่ารำคาญนาน

ข้ดจะร้นผืนอารมณกรมฅริ้กนก จิงจาริกเรืองพจมานข้าร

โดยฒุลกลบทบุราในกาล เรยกว่ากวินต่อดอกบอกไวใอย จ

•ง ด^1 กา จ
 เธ] &เ&)

๑๔ กลบทกระแตไต่ไม้

ขุนขนสิทร

® หมายหมองมาดส์วาท'แองมาดหมธงหมาย

คตายเกถอนส์ขทุกวิเท!ง'เม่เ(ๆฏคู14คตาย 0นตองเนค/มาไม''หน่าย0ายเต่แว่น
0. . ^ V
คดคนคำชำทรวงศำคุน(ๆด
^ .1, I.

ผนเลมอเพอว่ามิฅ!เลมอ^น

จนทนจรงร0ย?แหอมกสนจนทน ฅถงหตง!บขว่ญพึ่หสงคสิ้ง

ถวลหาหนานวถหวนหาฎ?ส ถื้งแฅ่กติน'นองไยช๎าไม่มาถื้ง

!งอ!าท่า!อนอ!า!ง ต!งช๎อขงพิสิงใดไขข๎อฅ!ง
รํกนหว*งฝากชวาไม่ทรํก ป!ะส์งก'ต!งนงตกษณพี่ต!งป!ะซึ่

ปลงส์วาทมาดม่งส์วาทปตง ใจแม่จงเ'หึนจ!งน่องอย่าแหนงใคุ

พิผิด'ผาถกึคว!!าน'หาสผิดพี่ ไหนขอผิดเชิญชไหน'ขอไหน

ไกลไม่'ส์มท่มหน่าจะลาไกล นวลคว!ใหเหึนข็อผิดใม้ค0!น0ล

ต้วาทหวงดงจะกต็งัเ'ห!าะหว*งืส์วาท หวนกำน่งนุชนาฎไม่ห่างหวน

ก!วญ!*กแ!กเ!ม'ส์มํค!แ!ก!*กก!วญ วายว*นืจวนเจึ๋ย!ชึ้พชึ๋ว่นัคูาย

มาดส์ม!มไดเหมอนหนิงหิมาด หมายใจม่งกถ”บบำ!าฅํมุ่งใจหมาย

กถายส์วาทคตาดสิง'ส์วาทกลาย แลล”!]'ส์ายเนต!นุชพี่ชื่ดแล

'ส์นก]1ล'ส์นนิวา'ส์กุ(1ต'ล้น แน่ถวิลล้นเทวษถวิลแน่

แป!ใจกล”บด*บ!*กืห*กจิต/แป! เ!ยกก!ะแคไต'ไ''ม้ใวนามเอย ๆ

ๆ คา ฯ
 19}^๓

๑๕ กลบทกบเต้นสลกเพ็ช/

ขนขนสิหข

๏ เจ็บเรยมห่างจางท้าให้ใจเรี้ยมหคุน

แรมโกถหน๎าทไกลนางฑ้งกลินนวส ละทิเ!ายเถยทิควรล^นทิแกน

โม่ควรทงมิงขาดทางหมางขอฑก/ ขอนอกข้องของโอไ^ขชฺกโอโเซึ่น
^ I ' โ& I

ก่อนเราทำกรรมเราแทแต้เราแทน เกกเหลอหนวงทรวงเหลอแนนแข้น¬

-แก่วนาง

น็กยิงหวนนวลอย่ห่างนางอย่หำ]ง
หนำจะต้วนนวลจะหมองนอง จะหมาง

เขษมอาข้นขาดข้ขเอ*ยเกยข้าอาง แน่จะรวนนวลจะรำงนางจะรา

กอบฑำวลกลถวิลกินเทวษ นางอย่ห์องนองหยํงเหฅเนต/ยลหา

นานวนลื้กนื้กวนลบนไแวลา โหยพ่กคร'ราหาพึ่ท้งห่างภิรมย’

นวลเคยแอบแนบเคยอำ)นนอนเกยอ่น ข้องจะข่นข้นต้ใจไข้โข้ำะขม

คิดโดเชยเคยโต้ชนกนโดชม แกโเข้องทุกขขุกทรวงถมกมข้รแทง

ทุกขจากรอทำใจรอนถอนใจรำ แนบกนข้องนำงกลข้ำนำกนแข้ง

เพือโข้กรกพำศร'ข้องเรึ๋ยงเพยงข้นแรง เจยนกาไลยใจขาดแหตำ!แจงขอลา

นวลจากเข้รำเนาจงข้างนางจงข้ข โข้กขาดฑงข้งขำทุกขข้ขกอยท่า

เหถยวเนต/เด่แลนำงฅำหล่งนาคา น็กชวาน่าชวาตม'นาฏช็๋นเวำ;

เจ็บทรวงรำนจรข้งรํ่าจำข้องรำง เนินจะห่างนางจะใต้โหนจะเห็น

เรํ่ยมวิโยคโรคแววเยื้อนเรื้อนว่างเย็น เรื้ยกกบเตนข้ลำเพึช/อย่างนเอย จ

*1 ห'๑ กา จ
 เตข็[4

®๖ กลบทอ^ษรลวน
พระราชนิพน/

๏ มมฅรไมเหมอนหมายมาม่ายหมาง

เจบจฅรจร-งเจยๆเคุาจ-จุ๊าคุาง ร”กฤๅรํ้อแรมภ้งเริ(^ฐ■าโง•ย

กดกำเกองแคนกำกำ(ๆม^ด เห็นหนเหํ่ยนเหยนหดใหหวมโหย
โอ"อกเอยอกโอ"'!อริ)กโ อย ช่างชมโชยชายเชื้อนเช่นเชิงช

ดูเดดด0งแดดนได โดยด่0น ส์นส์อ'ส์วนสิงช้งส์ริ)ชื่ใบ่ด็

ทำทบฑวนเกี้ยมเขยบฑึ่ทริงทึ้ ก่ริแกษแกวกากกึกตกน
งามงอนงอนงามงามงำเงื่อม ยามยมแยมแยมเยอนแยบเยริเหยํมื

จบจิฅรเจิมใจจงเจาเจยมคุมท/ กตำกสินกตน์กตบกส่วกตินเๆฎยงเยตา

แบบบวเ เบ่งบานแบะบฺงเบยนบ่อน จริแจนจรจนจริๅจใจเจึ๋ยวเจริ

หตอนเตยเหตงตะเลิงหถงแฏวตาดเตา เหมอนมริเมามริม่มิดร*มเมึ้ฎ^
ฉะโฉมฉายเฉิดฉาดเนิยดฉาวโน ใหแห่งหนเห่โห่หริ)หเห็อง

คิดกำกนค่อนแก'นกวรแกนเกื้อง กระดกระเคยมกระดริงกรเ;เดื่องกฐ-2ดาย^

-กระเห็น
เ'ส์ยตํฅยเส์ยสิงสึอส์ารสิอส์วน ให้หิวโหยโหยหาหวนเห็นห่างเห็ม

เราริร่างรํ่าเรึองเรืองร่กเรน ไวเบ่นเช่นอกษรฎวนกวรดเอย ข
ด(1 กา *1

ดฟ่ กลบทร'ก/อย
จ่าจิฅรนุกล

® ไอ เจบใจใจจริง ทุกสิง หนอ

ไม่เห็นรกรกเราเ/ารกรอ ก่นแค่ก่อก่อเขึญเบ็่นนิจกาล
ทิหว่งใจใจจโงทุกช้ง^น ไม่ต่อลนลนลมคารมหวาน
/ ^ 2-/'

ทกวนทุกขฑุกขเหถอสนจะทนทาน ควง•ฤๅรานทนราวข่าวรวนเ!
ข่^ ^’^ '',^^ ..
เออกนนจะยบดวยอบเฉา เพราะรกเขาเขาไม่ร1าชกหโแห

เหนแลทุดทุดรำกนำคเน จะถ่ายเทเททบายให'หายแคลง
แ^ ^
ถิ้งบอกจริงจโงใจก็่ไม่เชื่อ นิมิเนอเนอกรรมมาจำแกลง

จงดลใจใจเจ'าโหโผาระแวง เพราะเหฅแหนงแหนงในทํ่ทึ่พี่นาง

ผายเราหลงหลงเหลื้อเชืยเชษ^า ชื่าค่ญว่าว'าแคํปากดอกถากถาง

มิร็ ก็๋ร รร]กนื้กกโเกาง จะตองค'างก'างแหงนโอ'แค'นกอ

ก็่ส์มส์าส์าใจใครกิดโ ย”งจะโริร่างทำห'างหอ
*
พงเหึนรกง๚ร่วมเข'ากรวมฅอ กงเบนต่อต่อหนำเวลารวย

จนเขาชมชมชึอออกรเๅฉาว ดวยปะคราวกราวกร^ฉม”งฉมวย

เพราะได'มนตรมนกรามหาละลวย จื้งดูรวยรวยร่งอ0ก'เ^งฟ

อนเพลงพ'อพ'ออ'างเหม่อนอย่างชื่นอง
นามร”กืร'อยร'อยกรอง ต'องคู'คู'

ไวโบ็๋นแบบแบบนิะบบคำหรบครู คามฑึ่ร'รอ'านบุราณเอย ๆ

ฯ (ห'^ กำ "1

๑๘ กลบทกบเตืนกลางสระบ่ว

จ่าจิตรนุกูถ

๑ หมายชดมิตร'เชื้อนไม'เหม่อนหมาย

อายจิตรอิดใจด'วยได'อาย นกหวนนวลหายแก่ลายนก

หว”ง์ใจไวจงจำนงหว่งั ครื้กหมองตรองม^ไม'ย*ง์คร์ก
 ๒

กิกจิฅรคิดกะเจิงด่งัเพฏิงกิ้ฦ ยามเล่นเยํ่นระภูกนื้กทุภยาม

เหนจากหากเจาเ^ฑำเหิน ขามมิตรกดเมินจงเขินขาม

ทรามชม'ล้มเชอ!ชเนํ้อหฑม เชิญตอบชอบตามเนอกวามเชิญ
รกเจ^าเทเจอดวยเหฏื้อ^ฤ เขินจิตรคิดจ*กจะช*กืเขิน

เมินพํกืครม*กพบเผาหลบเมิน เมยงทมส์เทินทำเมินเมิยง
ฤๅเกองเรองไขล้งใ7ฤๅ เทิยงล้ตยท'ด์ซอพิถื้อเทิยง

เพยงเอยเผยโอษ^จง!ป7ดเพยง กำล้จคดเล้ยงไมิเลยงกำ

สิทธิส์ถาน^าลทาวเจาฅํกืดล้ทชิ ขำใจไข้จิตรทึ่กิดขำ

จำดลจนได้ไปประจำ ชุเทิญเชิญประถํมภชวยกาช
น^ ”
แกวทองกองถวนแค่ล!วนแจํมิ หมจมแจวจมหวหม

ภูษาผ*าแล้แพรชมพ ชาตรเชาตร่จะบชา

ล้ารกล่าวล้าวกลอนล้นพร'ล้าร หาบทรแห่งบราณทำนบญหา

ชื้อกบเตนกลางล้ระปทุมา เพอไข้นานกาลข‘างหน'าปรากฎเอย
ฯ ร}'0 กำ จ

๑๔ กลบทสบํดสบํ้ง
พระองคเจากเนจร

( กรมหมื่นอมเรนทรบดินทร)

๏ จะเหินห่างรธิงร*'กล้ม*ครส์มาน

ทรวงล้ทอนถอนจิตร‘ราคิดรำกาญ. แล้นล้งล้ารล้ดล้วาทจะกลาล้จะเๆลาย

ตระกองเกยเชยโฒประโ'ถมประเลข้ ยงโล้รกเล้รำทรวงระทวยระหวยระหาย

จะจากจรอ่อนอารมณเล้ยดมเล้ยดาย สงล้ารล้ายล้มรมื่งย*งนงย*งนอน
 (ช&ต)

จนเวลากากระเหว่าก็๋เร่ากณ้ง เ^ยงแซ'ซองภมรวะหวิวะว่อน

ท๎ง์แชื่งทองว่องใวิเอำไพอำพร คขรอ'อนอโ)พยบโพยม

ยิงเส์รยวทรวงดวงฤๅดทวิเขวษ น็เนอเ^ษกรรมเคยจากเชยจากโฉม

พลางรโ]ขวโ!เนชนองประตองประโลม อย่าทกขิ'โทมนโนะจะละจะตา

โอยำหลบกลโ]ร^ข้กว่านกว่าเหน้ยก จะรํ่าเรึ๋ยกรำไรรองไหรองหา

จะแลเหลยวเปลี่ยวอุระนิจนิจา จะอาทวาแค้นทวทุกวิทุภวโเ

ผู้ใดหนอพอจะเมยงมาเบี่ยงมาบ่าย โหโหื้อดหายกลายร่อนช่วยผ่อน

แค่กรํ่าครวญหวนกนงรำพงรำพรรณ จนค้ริยนจะค้ว่างนภางคนภา

แลำลูบหลำค้บี่เค้ยตะเหยละหโ]ย อย่าโค้กค้รโยเค้ราอุระเตยนะเลยหนา

ออกจากหโงหมองค้วาทจะกลาค้จะกลา ลงเคหาให้'คิดเค้ยจิตรเค้ยใจ

เคิรประเดยวเหลยวหลำแลโยนเลโหยด ปานนินชฅึนผวาจะกวำจะไขว่

นิราค้นางอย่างนพิ'รพิไร ใหโามไว้ชอค้บโค้บิงเอย
ฯ ด!) คำ ฯ

๒0 กลบทวำพนหลัก
หลวงนายชาญภเบค้ร

@ แค่วนเห็นมิใคิเวนถวิลหวน

หวนโหยหาฑกทิวาทวิครวญ ครวญถงนวลนานนื้กกนื้งนาน

นานเนินเกินขวบบไม'มช่อง ช่องช่วย รบประกํบประกอง ค้มรค้มาน

การเห็นนานตามเคื้อนก็เบื้ธนไป
ค้มานมิตรค้นิทนิองช่วยตรองการ

ไปหาผ้รทำนายช่วยทายเคราะห เคราะหก็ดึ๋นิจำเพาะอาเภทไฉน
1111

๓๓
 เ&]^0^

ไฉนนางหมาง.,^0าทป5-2หลาด!คุ โจจะขาดเข้ยด^วยโม่ประจกษคๆาม
กวามทหมายฦลๅย^ลลฏ■เ^!}^^ห^^,^จุ^^^^^^‘เ^'เ^'^
' .หาม
หามกเหมอนเตอนใหกลาพยายาม ยามเช๎าเยํ่น1ม่เ0นก0ามเห่03^ๆๅย

วายทุกข ใจไดเห็นหนา!!ทุยษาพิ พ็่ก็่มํ่แต่หน่วงเนนให'เกินหมาย

หมายไม■ล้มอา!มณ!]5-2,'^า(ๆเ5;|า^คุ^^าๅ^ ตายด*วยทาหกไม'หาย!ายหล!คนิ้า

กน่ง^นุช■ล้ดจะย^กำกิ!!ก !กจงเสี่ยงเญํ่ง!ก1หมากิ!

ถงเกองเข็ญเบ็นแต่ใจอย่า!ท้ฐํ! องไปกิ!เหน่อ!ต่ำ^!ม่คคุ^

กว!ปภณพิผูมุ่งบำ!!พํกิต! พ“กฅรพอพนคนเขๆกิกิกิา!0ล^^!ๆล

ช้รวตกิงไหนในกินอ!คุ2หมอ!น,าล นวลเอ‘ยกว!เห็นแก่หน้าสี่ย่าคุาน

วานนุ'ล้!ผอนตาม!ห!ามย^ ยคํให*งดงามเท่าเอาว.ล้าน

ช้า!ชื่นองก!องล้ฅยปฐิญาณ นบ!าณเข็ยกย่าวำพนหลกเออ คุ

^ ด^ คๅ ๆ

เ^)® กลบทสารถชํกรฎ

หลวงนายชาญภเบล้!

© ชื่งช้า!กายหมายมิต/กิดล้งล้า!

ป!ะมาณกิก!ผิดเพ!าะเชื๋อเหน่อป!2มาณ เล้ยดายกา!สี่กิคเปล’าเ^!V

-เช้ยดาย
'ส1์จ!ตคิดว่าต!งกงล้จ!ต
า-- ^นหนายจต?เลยวาใจจะไมหมาย

กลบกลายเกถอนเงื่อนงามกวามกลบกลาอ ช้ญญาไกิไยไม'อายกิาล้ นุนญๅ

ช้งเกฒิจผิดหวำช้งช้งืเกต วาช้นาอาเภทหนอวาล้14า
ไหไเารํบกฒัว่าใม่ได้ไห'
า ม นงคอยท่าน์อยฤๅช่างไหน“งคอย
คุ 1/1๘เ^
ย”ก์เยองเรื้องรานร”'กท่าย”กเยํ้อง ไช่ลิอยไกรไปกึเกื้องกนไซลิอย

กลบรอยเก่าเหม่อนเต่าไหญ'ไข่กลบรอย 'เ^บทํ่กอยพลอยประจบก่ท้มท่

คิดหนาบางหถำหนิดเหม่อนคิดหนำ พอทึ่ว่าถงจะว่าก็๋พอท

ไจฒเช่าไดควยไจด เลิยแรงพิพิช้ม”ยไม่เม่ยแรง

ช้งวนพ่กฅ/คิดนวล'ส์งวน“เ/'๓ฅ/ ช่างแฝงร”กจนกระจ่างเพราะช่างแฝง

คิดแกลงไจก็๋ไม่ผิดทึ่ คิดแคลง
เวยนระวำกึเลิยแรงทิเวึ้ยนระวำ

ไดโหึนไจช้อนไจพงไดโห็่น เช่นหถง่เบ็่นจะไดอำงอย่างเช่นหถ่ง

กำล”งืเพลินกระไรเพลินเกินกำถ’ง เท่ฅรํ่น1จไม่ท่จจำไจท่ฅิร

ถิ้งร”กพ'อง'ส์องเบ็่นหน็งไม่ถงร”ก เด็ยรพ'กตร*กบคำพาเส์ยคํรื้

อย่างนิเพลงแต่ก่อนกลอนอย่างน ท่านเรึ้ยกว่า'ส์ารถํ่ข็”กรถเอย 'ๅ

‘ไ ด'^ คา ‘า

๒๒ กลบทกวางเดิรดง

- หลวงนายซาญภูเบค้/

๏ อกเอยอกประหลาดจริงทินิงเฉย

เ'ล้ยดายเอ๋ยทิพิเคยย้งวนงาม

'ส์มรเอ๋ยไจเบนไรคิดเบ็่นช้อง'•^าน

นิองเอ๋ยงามแลวฤๅนิองท่าหมองญิน

เจาเอ๋ยตื้มไปฤๅเจำจ่งห่างเหิน

อกเอ๋ยอกโอช้เท่นเอาลอยลอย
 แ^0

นจาเอยแส์0งผสก็่เบ็่14พิษเส์ยดายเอ๋ยบ^ยกาIกิคมาติด^^0ย

นองเอ๋ยเคอนกแพิเษฎ14(ๆ;;พิ^,(5,1^140ย
นอ๋งเอ๋ยกอยข่า0หายหถายอ๋อ๋นื
นุซเอ๋ยนุซแมนก่ามํ่ที่ข้ด์คูๆๅ^เจาเอ๋ยพรองเถิดอย่าพ1างข่อ๋คำ'ฐํนื

ยอดริกเอ๋ยขึ่โม่ห0งริงืแกกนเจาพิเอ๋ยจะ;ทำขวํญค้รรพถิงงาม

อกเอ๋ยซงซ่อนเงอนเพิ'ธนผ่า,เ^
นางเอ๋ยแหนงโจนเจึบเหมื้ธนเหน็บ-

-หนาม
เจาเอยฅรองเถดอยาษมธง1]5-;;1าๅนองเอ๋ยงามไหนน็ฅามจ;;หาร์อ

ส์มรเอยพวาหวงโหย‘ง์คด อกเอ๋ยกวนนอ๋ะบีดมิดอย่ดุ'!

กนเอยอนทจะ;คนปถา(เ^องมธ เจอ๋เอ๋ยเจอ๋เ'ขาจ;ดุดุกฐ-;ม‘งนาง

นองเอ๋ย#ว'านด"วยค้จพิฅ เออเอ๋ยถิดน็ควรผธนโหหย่อนอ๋โง

นองเอ๋ยพิพิส์มยยงไม่จาง จ้งกล่าวกถอนวอนเบ็นกวางเคิฐ■ดงเอย

*1 ด่^ ศ า ‘ๆ

๒๓ กลบทพระจไเทรทรงกลด

หลวงลิขิตปรชรา

ยกเอ๋ยอกอกโอ โอ^กเอ๋ย

กราวเซยชีนชันชิดคิดคราวเชย ประคองนุชนุชเกยก่เคํ่ยง!]ฐ-;(ๆอง

ไม่ริางร‘กริกไม่หน่ายหมายไม่ริางทํงอ๋องจิตรจิตร เม่จางก*น้ทง์/แธง

ค้มปยงหมายหมายไว ไดล่มปอง เบํนกรรมไฉนไนนอ๋นธ1ตองเบนธฐ-ฐ-11

เหยากโจโจซํ้าทำโห"ยาก มิหนำพรากพรากโห"เกตัวแล"วพิหนำ

ขำทำเขญเข็ญแกนแอ๋นฃาทำ โนทรวงร"อนร้ยินกํ่ชาโนพรวง
 ทุกขรกหนกห]]กพ'14ทนทุกชเกั เขาหลวงหนกหใ]ก์ยิงกว่าเขาหลวง

บาบวงบนบนพราราบานๆง คาคนคิดคดเบนห่วงทุกกาคน

นองเอยทุกขทุกข์กร1นนี่นองเปิย จะผืนใจใจทำเฉยทุดคุ"ผืน

จะกลนโ(1กโกกแส์นข้ดจใกฎน ไม่วายครวญครกญซึ่ปินปิย่เน่ๆๅย

เฬราะโเ^าตนองใเฎงกา(าใงบฎงเ]ด้เXาะโ^าต เจหนายบาดมาดวาเน้อเขปิใจใ’!บาย

กลบกลายแกลงแกกงเบปินเขอนกฎอกฎๅย เจอนใจ(ๆดเๆดXายหบายเจอน}จ

หลายอย่างแยบแยบยนตกลหลายอย่าง จนได7างร'างห'องนองจน!ด'

อา■ลโ]เหลอเหถื้ปิทึ่พี่อาลโ] ร”ญจวนจิฅร^จิตริใขว่ให7ญจกน

ทุดฅรกแลวแลวนะ'นุชพี่ทุดตรก พรํ่าหวนน็กน็กรํ่าแต่พรํ่าห

ว
บ่ระบวกุากาคาท้นองตรอง!]ระมวกเ1ดยกระบกนกๅใ^XะจนกX'กรงกลดเอย

^ ค๖ กำ ฯ

๒๔ กลบทอกษรสงวาส
'ขุน•ธนท้ทชิ

๏ ไฉนใจเจพงไม่นิยมท้ม

มารารางห่างรท้ภิรมยชม

เพราะเจาะจ”งืหก'งัจะผ่ากช็๋กิฅมิตรเดิมเริมคิดมิไดแหนงนาใจ
ไฉน
จะถนอมเบนทิชนฤๅทํยใน หวงยิงไมฅรยึ้นยึ้นยงคง

ชะกะใรพึ่พอได1,1ระโลมโฉม ฤๅรอโทมใ]ช้พิท้วงหลง

เห่นเบ็๋น'เข์องครองท้”ตย*ดารงฅรง ดกยงวยงงหลงเฎ่ห ไม่กริงปXะกิง

ออพอรเชิงเช่นส์น”ดช”ด ใจไม่ยนย่อมวิบ”ตเจึ้ยกจริงหญิง
 กลฝนกางใบบ่^กสํวสิ่ง(จุ“ง แน่แท ทิจะกลงกถบกลายวาย

ยลกลหยาดนำก์างพร่างหน'
ยลกลหยาดนากางพง- างหนาผา าผาพอระแสิ่งสิ่3■ยาขํ้นสิ่ายหาย
พอระแ'สิ่งสิ่?ยาขนสิ่ายหาย

เปรยบเขยบจกง'สิ่มงพิทิขายกฎาย กวรด่วนหนายเสิ่น่ห ไดด*งสิ่รรอน

..๘! 1
มาทวาสิ่นาเราเสิ่ยร่"ช ย่อส่อพอเบนครูเพราะหล่อนสิ่อน
อนสิ่ญชาติตนชืนชอ๎อ์นวอนร้กมโาช้ธนควยรกรสิ่วาจา

ได ไวเบ็นเช่นชนินางอย่าง เผอเมปิพบพานบติงขติงหน็าหนา
ผรูท่านแค่งฅ๎ง์ตำรามา เรยกชึอว่าอ*กษรสิ่ติวาสิ่เอย ก

^ •^1 คา ‘า

๒๕ กลบทธงนำรว

พระราชน่พน/

® ก๋ยย่ยหนำไม่เกอละเมอหงสิ่

พงพงกเหมอนแกลงแพรงกวามอง คดคดแลวให ขงขุ่นเกึ้องใจ

ดดกนาหวตํวเฅนหยาง
3) 3) ชะซะนางช่างเอาอายออกล่ายไนํ
1 1
เ 1

จริงจริงฤาหนอทึ่ว่าสิ่นอาถ* ย
น็น็่ใกรในํส ิ่านวนดควรเบ็่น

เปล่าเปล่าก็เคาโดนเผาโพนทนา
นิจานิจาตาบอดสอดตาเห็น

แลแลก็ฅลอดลอดฅํวเ'ล็น ฉาวฉาวราวก*บเล่นประช’นงาน
น้กนิ้กจะ ใคร่ว่าให'สิ่าสิ่ม ไหนไหนกถมตนหฎ่อนม*นอ่0นพ^า.เ;
ทำทำนองฅองคำราบราณกาล เหมอนเหมื้อนก*บนิทานนางโสกร

รอรอฤทธลงเส์ยบติงเถิดนางเอก ชติชติหน่อยจะค่อยเษกเบ็่นจอมสมง-
อย่าอย่าคิดแค'นขนประชนกลอน แสิ่นแสนงอนหยอนพยสิ่ลดลนกๅง

ใครใครเขาได'"รุอดสิ่เขา แน่แน่เจติขอแค่ปากอย่าถากอาง
 พ(^พเ^โฉมเถากเฉิดปฐ';;เสริ^สำอาง คิดคิดฃ่างปฐะยฐสํกดกึค้งทฐง

เออเออไฉน!จคิง!ม่เคิาคารมข่มมิตรนาพิเ^วง

มัารกไดแต่ฐ้นไม่ยนยง ชึออ่า‘ธงนำร0ปลิ0ปลายเอย ^

ฯ ต 4 กำ "]

๒๖ กลบทพิณประสานสาย

กรมหมืนไกรเล้รคิชิฅ

® ระกายหม้ายระคนหม่นระคางหมาง

กระเจงเหลิงกระจายลายกฐ;จ่าาฎา^ จะห่างรลิงจะโหยโรยจะหวนร0น

ฉะถมชมฉะเถนเชนแฉถมนฐน ทำแยมแซมทำยลซนทำยวนซึ่รวส

กระบดหนดกระบอยหนํอยกระ!เวนกวล ประมวญกวนประเมินเกิน!]ระ

— มาณการ
เรมร ชํเริมร*กชมิเริมราชา เพราะไว ใจเพราะ วาจาเพราะหวานจลิน
ฉะเห็นเช่นฉะห*ดืฉะหาญชาญ ทำเริดเพิดทำรานพาลทำโ]ทชิพิบ
พนางช่างพินิจชิดพินอบชอบ เขลิถอบปลอบเขลิสํอมปลอมเช่าลิด!]ฉิด
ค้นดชดเย้นยดเคยดชื่นทคิดจนมิดจิฅร'จนมึ้ดจื้ดจนหมางจาร

กรงอ่างนางกรงหวิดหนิคกรงว*พลอยการควานพลอยก'
นนน นกวนพลอย^

—กางขวาง
เขลิงำนำเขาง*คืน*ดเช่างลิงนาง !หกลิงจางใหกอยจ่อยให่"ไช่ใคุ

ชื่ถวยย้วยชื่ล*คืชื่*คื!ยลิเชื่ถงแชื่ลิ ถลำกำแถลงแข่งไถลไข

รู้การนานร๎แกมแนมม้ไกใน แต่ไจใผแต่เจลิเมาแฅ่เจื้อนเพิอน

ทรนทนทรวนทวน)าราท่า ดซลิส่าดูเชิงเหลิงดูแอนเลื่อน
 เตุ]4.

ทำอายม่ายทำเอยงญิยงทำเอฏนเบอ-เ^ เหึนกลบลบเห็๋นเกสึป็นเลึธนเห

-กลายตาย

จะลธบชอบจะโลมโฉมคุ:;ฦ'เชอ คิดหื้อมื้อคิดเหินเมินคิดหายหมาย

ระเบยบเป!ยบระบุปรุระบายปภย ชึ๋อกลพิณประส์านซึ่ายหมายนาม

ๆ ด'ะ) คา คุ

๒๗ กลบทเบญจวรรณVก้ศร
หลวงนายชาญภเบเ^/

® แฟิน'ส์ดโ?1กช้ารเห็นนานหาย

คนข๎างเกยงเคยคอยพลอยกลบกลาย อกเอ๋ยโอ'"เอออายเพราะหมายเกิน

หลงละเลงถมลินไม่กินแหนง ช้ายส์นช้อเช้กแช้ร^ช่วยเดิรเหิน

โน่นนินนแนะนำแถวทำเมิน ชกชวนเชิญเชื้อนโช่ไม่เหถึ้ยวแถ

กรนครํ้ง์กราวเกราะหใครไม่นบหนำ หมายมิตรมาเมินหมางห่างเหินแห

เพยรพิงพิผ่อนพ'กฅรกึชํกิแช ถ”งเตแถลบถกนื้กนํอ๋ยใคุ

เผ่าฝากผงผ่กผ่ายหมายเบึนน่อง ควรเกื้องของคมเกั๋ยดเดยดฉํนํไฉน

อย่าย่กัเยองแยบยนฅ็เบ็่นกลใน จะจางใจจากแจงใหโเจ'งการ

ทางท'วงทที่ทำนองเปนช้องรก เนินนานนํกน่กหนาวจะร'าวฉาน

โหนนนหนอแน่นอนจงรอนราญ จะเจอจานเจาะจงทตรงใคร
เ

พินพวกพ'องพ่นัชุ้พใช่ทอใเ ชอบเชยชนชวนช”กตามร”กใคร่

คนคิดคากงคาดผาดกำไร เบิยงเบยกไบแบ่งเบาเอาง่ายงาม

น'องนบห'น่านกิาน่กว่าเซษ^า ร^รอราเรื่อง5ำาห”กให'ขาม

ชะซ่างใชโชิงชนทำกนกวาม เงาแง'เงือนงดงามเหมื้อนจามรื่
จิฅ/จ้ดจริงเจยวใจกระค่ายแก่ โอยออแอ๎อ^ยเอิยกอำเส์ย?^ร

หตาบหถํ่กแล๎วตนชิมคมคนด ชื้อเบญจวรรณหาค้ริเช่นนเอย

ต๖ คำ า

๒๘ กลบทครอบจํกรวาฬ
ขระราชนิพน/

@ ขามจิฅ/คิดขอหมางระคางขาม

กวามจริงโจนิใฉนจงแหนงความ ควรจะถามก่ไม'ถามกไเฅามควร

พินางแกล้งแปชิงเรึองใหโกื้องพึ่
ซึ่รวลซิกซกํนิเ๙ยได ไม่ไต่'เ^วน

จวนจะชื้นช่างมาคึ้นให'ร*ญจวน ออคำนวนพนางอย่างนออ

เชิดแค่ช็วกล*วืแถ'วพ็ดึ๋แต่เชิดขอเส์ยเถิดนะอย่าพร์องน'องได้ขอ

พอทิฤๅใ/อออิงช่างพื้งพอ ด'งัพากหน์งืหน๎าจอออโด่งด”ง

ไฉนจื้งไม่แจ'งน่องว่าปองไฉน หว*งือย่างไรน'องจะไหได'ถิมหวง

ช*งืก*นไม่เหมึ้อนร*ถือย่าช*กืช*งื คิดหนำมงหลํงืหน่อยค่อยได*^คิด

จ*บืเทึจจริงสิงใดได'ฅง์ใจจ”บ ผิดข'อต”บืฤๅข้อแจ'งจงแจงผิด

มิตรนองทราบซึ่นความเชิญถามมิค/ใกรประคิษ^ก่อก่อนนนใณกอใคร

ข้องส์ามคร^ฅง์ใจว่าเบ็่น'ส์อง ไหน/ชึนอนของน่องอย่หนองไหน

ใจซื่อถื้อว่ าพิทิวางใจ กาถไม่นานปานใดข้เข้ยการ

แหนงในจิต/ขนิษฐน่างอย่างเรํ่ยมแหนง หวานน้ถืม*กแข้ถงด'วยชิมหวาน

รานร”กเข'าเรึองกชิคนบราณ ท่านเรึ้ยกครอบจ*กรวาฬข้าณเอย -1

ๆ คำ “า
๓^1
 ๒'0

๒๙ กลบทหงส์คาบพวงแกว
พระภชนิพน/

® ไคยลน้องน์องนวลพ“กืฅ/พกฅร์ผ'ธงผิว
เจางามไฉมโนินซนจิ1!ๆวจิ[!ๅ5ไคุยน1]ถิ0 ดดํงลิวลิวถอยเลือนเลึอนถงดิน

จะหาไหนไหนจะเหมื้อนเหผิอน1ฉ54ส์ม! จ?คงอนงอนงามเฉิดเฉิดโฉมฉิน
มารยาทยาค/เยองย่างอย่างผิน
พิแดคนคนโดยร*ก์ร้ก'รั้งใจ
เมื้อเย่อนยมยมยวนคมคมย่าผิผิห
งามชะออนอ'อนอกเรั้ยมเรั้ยมพิข้ม‘ย
ดูทำ ททใหเหนเห็นเอ็นน”ย จงคอน!ห ให้รแยบแยบยนค่ลิเทิน
โออกเราเราจะคิดคิดฝากย่ผิ จะหาพ*กฅร'พกคร^ผูชวยช่วยเ’ดิรเหิน
จะไ/ไค รใครหนอเราเราจะเชิญ ให*ช่วยเดิรเดิรลือช*ก์ช*กโฉมอนงค*'
กเหนแค่แฅ่พื่นางนาง เกยพื้ง กโกรธ'ชงชงเคยคว่าว่าลืมหลง
จะแจงความความจะกลบกลบยุยง เหนไมจงจงใจช่วยช่วยทุกชร*ผิน
ไฉนหนอหนอจะแจ*งแจ*งจค/เจ*า ว่าพิแาร้าเ?1ร*าโค้กทอดทอดใจถอน
ถิงยามกินกินแค่ทุกขทุกขนง์นอน ด่งคองค้รค้รเค้ยบอกอกอาทวา
นสุดคิดคิดเหลือคิดคิดเสี่ยงส์าร
มาแจงการการผิงวาค้วาสนา
ขอจงนองน้องอย่างแหนงแหนงวิญญา ชื่อเหมรากาบพวงแก*วแพร*ว^

—พรายเอย อ
ค ต^ กา ค

๓๐ กลบทพกพ‘นท้น
พระองคเจ*าคเนจร

( กรมหมื๋นอมเรนทรบคินทร )

๏ จิค/เหนงแจ*งในใจหนํกจิต/
 1อ)'ฮต)

หนกทร0งหน่วงส์าณานเ^อหนก เหมื้อนจิต/มิคร*น่กืมโ)จื้ดเหมื
เพอนใจไผ่'เจาเน่าเจึอนเพียิน ชายเฅึ้อนเชึอนฅอบชอบแตกชาย
จิฅIเงำ เจ’าซํ้าจำ1^กจิต/
หมายกวิงหมางคิดมิตร'ขาดหมาย
คลายแถวแกลวเล่าเคจำเสยกถายนางร่ายหน่ายเราะเนาะฤทชินาง
รกชนู้ช่นเงํนเชิงริก หมางพโ)ตรมโ)ผอมมอมผิวหมาง
วางจิตร'หวิดใจไหวจำวาง ลบเหึนเล่นหางลางแห่งถโ)
คิดรนกื้นรางกวิงเรื้องกิด จโ)ผิดจิต/เพยนเจํ่ยนพงจโเ
รโ]หน่าร่านกรกไหนรบ เกินนบกบน่องกโ]งนกเกิน
ชูเอ*ยเชยอึนชึนอกช้^ เขินรวิวข่าวงํกู'รวิงเชิน
เชิญกื้นชึนเคยเชยชอเชิญ มิตรเหินเมินหายหมายเห็นมิตร
เถิยงพกัฅ/ล่กพบหตบพอเสยง บิดแช้รงแบ่งเสิยงเบิยง^^บิด
คิดนางกวิงเนินเขินนอนคิด ถกชิดลดชมถมชายถโ)
ขามนวนกวฺถหน่ายขายหนวิชาม หโ)เล่นเห็นลามห้ามเหลื้อหโ)
ยโเกล่าวยาวกลอนยโ)นแกลงยโ) เน่าผกรกยกพนรวินชื่อเส์ารเอย ๆ
"1 •)'0 กำ ๆ
๓๑ กลบทวิสตร์สองไข
พระองคเจวิคเนจร
( กรมหมนอมเรนทรชิบดินทร )
@ แส์วงชื่วาทมาดมิตร*จํนิทส์นอง
ไม่เวนไม่วายหมายถวิลประคนประกอง ส์มานส์มโเ/รโ)นองประลองปร2ใสบ
แต่ปางแค่!ป!กลตานิรานิราช ก็่ควิงเาขาดค่คิดเชยชิดเชยใ
 โหเหนใหห0งทร']งป!ะดุจ(จุะทรุด(จุ“โท3'ม เพรา2ทกขเพราะโทมนํสืถิ้ง¬

-คนิ้งคเน

จะพากจะเพย3■เ^ย14(ส์^ๅV1ทิทาดทิท3^ๅยู ด”งเวยนด่งัว'ายวํงวลระหนระเห

ระหวยระหาย(ส์ายนำชสำฐเส ยิงวายิงเหว'หว^จิฅร'จะปลิดจ“ปสง

จงเอธนจงออนท.3'กประดกประเคด อยาเหินอย่าห่างภ้งเประเซึ่

-ประส์งก''

1มเ'ส์โมแส์รงแจงภ้ๅป3'“จจง จะขธจะคงเกยงฃางจนจางจนจาย

ถนบถนอมกถอนเกสยงเทนเทย.3เบ้นแท ไม่หางไมแหห่องนํองอย่าหมอง^

—อย่าหมาย
เส์งยมส์งวนชวนเชยชื่เทย(เ^ทาย ไมคลากีไมคสายเกสาคสอส"ออส“ออง

วิ!งกลาวซงกสอนซอนซ!เป3"คมปX;ด3^^ ประส์มประลิทชสำเนึ๋ยง—

— เบ็่นเต็ยงเบ็่น(ส์อง
ให้ชื้อใหเช่นเบ็่นระเบยบทำเนึ๋ยบทำนอง วิส์ต3■'ทองส์องไ■ฐไ0นามเอม

"1 (ห๒ กา *0

๓!®) กชิบทเสอซอน1สบ

นายชาง (เปรยญ ) มหาดเสํ่ก

@ โอ้ใจหายหมายร*กห“กใจหวน

เรยมร*นทด■ส์ลดจิตรคิดร*ญจวน ไม่วายครวญม"วนหมางว่าง0ายเสย

เอาใจหว*งพ่งข่าวหนาวใจน์ก์ ให'อกข่อนร'อนร*กื!งนํกออเอ*ย

หมายจ*กชมส์มต้นิทคิดจ่กเชย ฤๅควรเฉยเลยไปไม่ควรเม็่น
 เธว'อ(5*

โอ้ใจนางขนางท้าหกใจเจื๋อน ใจไม่เบื้อนเหมื้อนปองดรองไม่เหน

ดูใจเฉื้อยเรื้อยรื้นชนใจเย็๋น พบไม่เม่นเห็นหน้าดาไม่แล

ฤๅใครข้อนหล่อนจำกำใกรข้^ ใจนกหว่งน้งกระหยิมอิมน้กแน้

จื้งเชึ้อนฉากกระดากรำชโาเชื้อนแข้ เชิงทำรอออแอแปรทำนอง

เข้อซ่อนเลํ่บเหน้บแยบ แบบซ่อนรก ฅชิ]งกรมอกวิตกหนกจโไกรมหนอง

อโแลื้อกค่ด เกชิ)เออเลอกลอง จงจ'บจองข้องข้ามตามจไ]ใจ

ใหชิหมื้อนข้คากากดเหมื้อนแบบ ทชิจิค/ใจใกรแวบแยบจิด/ไหว

พิอา0รณํนอนนกฅรื้กอาถโ) ดํวิยหว'งใจไม่ฉมไดชิหว”งกิด

วิดกเรื้ยมเทยมหงข้ลงศกปถโา จำเจ็บดชิเยงวยร”กหน”กเจํบจิต/

จะออกประช”นืขนต่อขอออกฤทชิ ข้ญชาติมิด/จิต/ข้องพชิ)งชาติเดยว

ถงเข้ยชูรกลกนเข้ยข้'ตอ้ ค”งเด็ดใบไมทดด”ดเด็่ดเดึ่ยว

หาจริงยากปากหญิงกถงจริงเจย0 ชึอเข้อซ่อนเตบเที่ยวจ”บจดเอย ก

ท ต'0 กาก

๓๓ กลบทตะเข็บไต่ขอน

พระทชนิพน/

๏ ระทวยระทดข้ลดข้ถะขนิษ/ขนาง

ระเหระหนกระวนกระวายระกายระคาง จะแรมจะรชิงอนงก'อนาถนิราข้นิรา

เพราะยลเพราะยินระบิลระหข้ข้น์ดข้นน จะเกยดจะก*นก็ข้ดจะข้อนจะวอน-

-จะว่า

ระซิกระ'ซขะรื้ขะรมระอบระอา จะไปจะมาระร่าระเริงฅะเยิงดะลย
 จะลจะลบกกถบกแฦสงคุคุ^คุฤ"[คุ่^ ดดํงดโด่งมิแคกกแหลกอิแฉ

กะมค1'กะญาคก/^าดกแ^ายฦฐ'^คุ5'ะจุย คะก5'ายคะกรุยจ!คกระบิด^

— ก!ะบวน!ะบำ
จะเชาจะส์ากคุะบายคุ^เ^ย-^ๆเ^^-^ๆ^เ^ๅ^ ป!ะส์งกป!ะเสาะคุะเฉาะค

^ ^ -มิอมมิหนำ
นยนมยงมกงสนก!!ฐ'ะจคป!ะจำ จะเ!จะ!ำ!ะยำ!ะย้ก!ะดกฐ'ะเด็ยม

น1เนหนะเจาหนะเ1าจะ0นิฐ4จะสอนจะสง จะเชอจะพงกึ่ย'งกึจบส์งบแยม

จะงามจะงดจะสดจะ!/^บ'!4ะโก!จะเทยม ละออละอองจะอ่องจะเนิยม^

--จิ!ำเจ!ญ
ป^^ย!คู:]"1คจะห!อมจะพ!กจะ!กจะโก! กงบกV)งเ!อแฎเหนกแสโ(ๆคุ^สฐ'!^

— ญ
'จะโก5•ธจะขงจะฅงจะฅฒนํซ็ค้เทิน กึเหํ่นจะเนนจะนานส์วาทจะร|าดจ2รยิน

เพภะรกเพราะแรงแถลงนุ'สนปีย!เส(จุะงฏ แสดงลิขิต!]ร;ติด!]ฐ';(ๆ'ฎ,^}เ^}^^

ประสงก‘จะสมภิรมยสนิทประดิษ^ชออน ชื๋ธกะเขิบ"[ต่ชอนงอนง010ย ^
ฯ ท4 กำ จ

๓๔ กลบทนาคบรพันธ์
หถวงนายชาญภูเบส/

© ไดาหํนน่องปองร*กสม่กร์หมาย

สม'ครมิตรพิสวาสไม่กถาสกตาย ไม่ก๓สกถาทิวาวายเท0ษ(ๆร0ญ

เทวษกรำรำพิงกานิงนุช คำน้งนานมิได'หยดถะหอยห0น

ตะน่บิยหาผูเมคฅากํ่แปรปรวน กํ่เปรแปรแต่ถวนเห็นเถื่อนถอย
 !ธ|ต!87

เหนเตอนใหลใจ'ยิงรอนอาว!ณหวาด อาวรณ์หวิดจิต/จะขาดแค่!กเส์รอย

แค่!(1กส์งพงข้ารรำกาญคอย รำคาญเกื้องเรึองรอยเห็นเกินการ

เหินเกินกิจจิงถิขิคข้าราร*ก ข้าราเรึ้ยงเข้ยงถกษณ์อกษรข้าร

อกษรข้งประข้งคข้รอยข้มามาถ/ ข้มรมิงแม'อย่ารานอารมณ์รอน

อารมณร*กข้มครมิตรขอชิด!นม ขอซิดชึนรืนประ!ถมภิรมย์ข้มร

ภรมยข้มานเหมอนหนิงข้ารทิวานวอน กิวานว่ามาดวยร่อนกมถทน

กมตเทยบเปรียบตอพระลอกถ่งั พระตอกต*มิฤๅทโ)คง้แค่หมองหม่น

แค่หมองใหม้ข้ทขิไชยช่วยแกมนคร ช่วยแก*มิ*วค่วเรึ้ยมกตระกำกาย

ระกำเกินเชิญแมชวยแกิ!ข ช่วยแกิข่นไกิใจพอให็หาย

พอเห็ใหน!ฉมหนิดอย์าอิดอาย อย่าอิดเออนเยํ้อนยายกระบวนแปตง

กระบวนปตอบมอบม*วยด็วยจรีงจิค/ ด*วยจริงใจอย่าได้กิดกเนแหนง

คเนนุชข้จริตประดิษ^แข้ดง นามแถตงนาคบริพ*นชเอย ก

"1 ต'0 กา ”1

๓๕ กลบทนาคเกื้ยวกระหวิด

พระราชนิพน/

@ อ'นุชาอ*ประยข้กำข้รดแข้น

แข้นกำข้รดด*วยเพราะมิค!กิดทดแทน แทนทดใหน*อิงแค*นิแน่นทรวงระกำ

ระกำทรวงถ่วงมาข้ายแข้นอายหน่า น่าอาย!อข้มข้ากะใจหนำ

หนำใจข้ที่ใจมิเจึบจำ จำเจ็บดวย'นํ้ากำเขาเหตื้อคม

คมเหตื้อชนเนอนํอิงดงตองหนาม หนามต*อิงไม่เท่าความทก/ท*มิถม
 ๒^๒

ถมทบอุรานองเบนหนองกรม กรมหนองกเพราะลมลนลามสวน

ลวนตามไดดกยนองเม่มัจิฅ/แ^มร แทนงจิฅรคดระแวงจะหนหวน

หวนหํนืประชนพึ่มิเคยควร ควรเคยชอบจะชวนกนเกรงกถํวื

กลวเกรงใจพินางอย่าหมางจิต/ จิศรหมางอย่างคิดผิดค่องชึ๋อชใ
ชวชอชเช่นนนไม่พนพว พ'วพ"นืจะพาม'วหม่นหมองใจ

ใจหมองหน์กควยรจิาพึ่นะพึ่เอย เอยพี่นางช่างไม่เปรยเลยนึ่ไนน

ไฉนนมิถอถอยว่าพฎอยไป เปพถอยให้กินกำเขากำเกิน

เกินกำกโเก็แค่นินดอกหนะพึ่ พิหนะอย่าค้เทินททำห่างเหิน

เหินห่างไกลอาลโเรใๅขอช”กเชิญ เริญช'กิเชษ^าเจริญเค้น'หนุช

นุชเส์น่หหวํงืจะผงชํ่วิฅฝาก ฝากชวิฅจิตรจากเบ็่นทิค้ด

๙คทรำพจมานค้ารข้มมติ นามชื้อภชงคก็,กยวกระหว*ดเอย ^

ฯ ๑^ กำ *1

๓๖ กลบทนาคราชแผลงฤทธ
พระราชนิพน/

อุก เชำ คำ กำค้รว ลร*ญ จ วนกง

รงใจฑกขฉกจิตร'กดคำนิ้ง ขงแคนินางอย่างประหนงจะกถ^ไ(ๆกํ

ใหเคลมคลุมกลมอุรานิทราค'รก นิกโค้กครอง'นองเอยชื้กดใายเหตุไนน

ไดเห่นนวลเมือว่นนนกิดหวนใจ ใครว่าเจำจิงมิให้พึ่ใกณ้คํยง

เพึ้ยงกถาขนดริ^ย!ดชื้เบ็่นทิพิง บงเท็๋ยมพี่มืแค่ขงถงขนเค้ยง

เถยงคำค้*ศย่ฅดพอเล่นพอเพี่ยง
เสยงพาดพ'นิหม'นเมืยงเช่าว้ด0า

ขาหวงไว้ไม่เดาเงาในกระจก นกกระจ*อยหงอยงกค่องเกึ่ย0หญทิ

*
คากยตกนอย่างนย่อมมมา อย่าหมายเมื้องนิ!ยกาซึ่ดาจน/

ส่นดานเจ็าเมามุ'นฑำบญเส์มอ เชอบาปมองจ*องเจอกึกงนิน

กํนืเข็าช่องคองตะกางดย่ย5•าา0ถ คน!กวนไม่เวยนหนออกหาทาง

อางหงเส์ทองของหนามใหงามเช่า4 เหนเงอนโฉมเฉยดจะเล่นเลิยนบกหาง
ตางเบดเหฅจื้งให้ผนเช่นนนนางช่างนกขนาง!ะคาง!โ)ไม่!อคิด

มิค!ร่วมไขคายด0ยกนมาพลนเจึธน เหมื้อนแผลเจ็บโ!กเ!อนทึ่เหตื้อบด

ผิดล*นปางไม่เหมื้อนอย่าง!เาาาชิค
นามนาก!าชแผลงฤทชคิดยากเอย ^
ก 6x1 กำ *1

๓๘) กลบทบำบานกลบขยาย
พ!ะฑชนิพน/
๏ เจ*างามพ”กค!'ผองเพึ้ยงบหลโเฉาย
^ / Iม่ โ.^,^
เจางามเนต!ป!ะหนงนโ]นาท!าย เจ*างามขนงก่งละม’ายคนก!ท!ง

เจ*างามนาส์ายลดงกลขอ เจ็างามส์อเซึ่มื้อนกอค้ว!!ณหง/

เจ*างามก!!ณกลกลบบษบง เจ*างามวงวิลาซึ่เ!ยบ!ะเบยบไ!
เจ*างามป!างเปล่งปล^เป!มป!าโมทยเจ*างามโอษ^แย*มิยกนคิต/น่าคิเ^มโเ

เจางามทนคกลนิลช่างเจย!ไน * เจ*างามเกกดำป!ะไพเพํ่ยงภมริน

เจ*างามบีกค“ดท!งมงกุฎก!ะค!/ เจวิงามท'ดก!!ณเจ็ยกผมชื่มพ'กต/ตื้น
เจวิงามไ!ไม'แขงกดหมดมลทิน เจวิงามป!ะทนกตื้นเกกขจายจ!

เจวิงามเบองปฤษฏางกพางพิกวง เจ็างามท!วงต้มท!งอนง/กม!

เจวิงามถนเฑี้ยมเทพกิน! เจวิงามก!อ่อนด*งืงวงเอ!าว'ณ

เจวิงามนวนะขาน่า!กหนอ เจวิงามลออเอวบางเหมื้อนนางต้ว!!/
๓&
 1ธ06!]14

เจางามเพลากฎฤฤฎพรู'!ณ เจางามบากจ!จ^จ!{างาม

เจางามละมอมพ!อมพXงยิงนางมนษย เจางามดุจลอยพ'ามาค้ซึ่นาม

เจางามอดมค้มลกขณานาม เจางามยามป!ะจงจ'^ก!ชกาย

เจางามกด'ส์มบู!ณปX:;ย!ย(^ เจ*างามหมดป!ะมวญส์วากพิมาดหมาย

เจางามจ!งทก^งส์!!พด๎งบX!ยาย ชอบวบานกลิบขยายหมายนามเอย ๆ

*1 ด'0 จา อ

๓๘ กลบทอํก์ษรสลับล็วน

พระองค์เ4าคเนจร

(กรมหม่นอมเรนทรบดินทร)

@ 1ออก เอ๋ยเกยเกยงข็างนางหน่ายแหนง

จำจนใจให้หิวโหยต่งโรยแรง กลํบืกถายแกองแปถงเปตึ่ยนเปสองเ!อง-

-ร'ก เรา

เหออรำฦกนิกนิมนวลหวนหายหอม ฅริ้กฅรองฅรอมย่อมเย็นเยึ้ยบเงึ้ยบ

-ง่วงเหงา

ลาลกลอบชอบเชงชวนยวนยอเยา กลงเกลนเจลาเจาจ^รูจางหมางเมดเมน

พอพบพ'กฅร์ยาาเยํ้องยมพรมเพราะพ?ง จ'บใจจรงมงมิครํมนขํนค์างเ5น

ไหอขำรํ่าเ‘รื้องร'กชํกชวนเชิญ เห็นสิ่ดเหินเกินเก่าก่อนกชิ)นคมกาอ

โอชิ)กเอ๋ยเลยอมตะปถะเปลํ้องปลิด เจึบจริงจิคค์คิดเคื้องแค์นแหน1

-หาย

ย'งืยมเยยเลยเลิยง เอยบเปรื้ยบเปรยปราย กลบเกลื่อนกลายหมายเหน่อ.,4-

-ไม่ใช่ชู้เชย
 ๒ฝ&

นิแนน์องถ่องถอยสิวยิวผ่องผิด พิเพ่งพิดกื้นคายอายอกเอ๋ย

หถงทถิกนิกหนาวนอนกรก่ายเกย กํ่าคึ้นเกยเวยวายวนรนรอนแรง

แรกทู้'กจํกจิตรใจไถ่ถามทวง หถงลนลวงดใว์งดอกดนพืน์เพ็นแ

นอยหนอนางจางจิตรจากปากปุแปง ดดำแดงแจ'งโจงเจอเก'อเกินการ

คูเกยงควรนวลนองหน็าร่าเริงรน ขมกอขึนชึนชอบชํงหว*งืว่าหวาน

ถมเลยเหสิงเชิงเชอนช*กร่กร่าวราน พิพบพานซึ่ารถ่งซํ้าจำเจรจา

ตองฅก่เตอนเยอนเยิยมหญิงกริงเกรงโกรข ทำถึ้อโทษโอษ^โอ'อ๋อนห่อน-

-หนหา

แกถังกถาวกลอนวอนว่าใว้ใหเส่ฝา ได'สิมยาส์ต”!!ถ*วนส์ามถ่วนเอย

"1 & กำ า

๓6 กลบทมยุราพอนหาง
กรมหมั้นไกรค้รวิชิต

@ คูดชนเชิงมิค/คิดเฉยเฉย

ผิดผิดทำจำเบนทกแต่เปรยเปรย ขนฃํนืจำนเจี้ยวเจำเอ๋ยเมั้อดี้ดํ

อย่อย'หน่อยกทำเ•ำเอางอดงอด ไปไปหน่อยกึออดฉปิดเจิยวฉึ้ฉึ้

พี่งพงกำก”บืคูทำท่วงทท เคยงเคยงข'ธนขางจพี่ไปเชื้อนเชื้อ

ถำถำใจจะใกร่ถากปากกลำกถำ นกนกเวทนาหน่าจะเผี่อนเผอน

ไหนไหนรำยแถำก่คงตงเสื้อนเถื้อน เฉยดเฉยดเหมื้อนบราณว่ามาจำงจริง

ร'อนร'อนแลำกระเบฌเกรึองจะรำวรำวแว่วแว่วข่าวดเหมื้อนจิฅร่คดกรงกรง

เร่เร่รำแถวกชกชำชิงชิง ' ฉะฉะมายาหญิงนิกร”นกรํน

แน่แน่นึ่ใดำกํราไหนใหม่ใหม่ ฉิฉิบดกวนไฟไดข่นขน
 ๒๘^

อยางอยางนมแค่ฤถเๆ14X^1น เถอะเถอะเจาแค่เท่าาณั้กํ่พอพอ

ดอจดถงค้ท่าถบลอถ่อ

นานนานมากตบมาพอทิพาสพาฏ

ทำหำนองไขรอยคอยรๅนXาน
เถดเถดถ่าปหสาบลาทํงx°กืร“ก
ดดึ้ชวไม่
ดดชํวไม่ค่องบอกออกรางราง
เทงเก่งจดเจยๆคารมออกจานจาน
เบอเบอจิตร กิดขคร^นพาตจางจาง
อย่าอยาพกเออนอำทำขๆางขๆาง
ชอมยุราพอนหางไก่อย่างเอย ^

•1 •)'ะ) คำ จ

๔๐ กลบทดุริยางค์จำเรยง

ขุนขนถ่ทข่

๏ หวํนหวนจิตรคิดคิดหๆนกร0ญครๆญหา

คอยคอยหายหตายหสายน”ดผํดผดมา แทบแทบเดื้อนเฅื้อนเตื้อนก่าฐ^อำท่^

เอะเอะผิดติดฅิดเบอนเชื้อนเชื้อนไนิน แปถกแปตกใจใคร่!คร่X'ดดูข”น

ทาทาพหนหนแหนงแกตงแกสงกน เชงเชงชนหนหินบากนากนากใเจุ

ต่อถ่อเปต่าเผาเผฺากอยรอยรอยอย่าง ชะชะนางช่างช่างกตเล้นส์นใต่

นนเพยรเรยนเรยนรครครใด เคยเคยใซ เด ไดเหนเช่นเช่นกร

ททหตอนซ่อนซ่อนตายหมายหมายมิคร่ พงพงผิดคิดคิดเบื่อเหลื้อเหส

ปากปากกต่าคาตาแขงแกตนเกล'งด เหลื้อเหลื้อต่อย่อย่หม”ดืจิดจ'ดเตื้ยก

แรกแรกรำจ'กจิก์มวยดวยดวยได วางวางใจไม่ไม่ครกนกนกเฉลื้ยว
 ||06ว10ปีเ

แทแทกรรมจำจำนองส์องข้องจาก ดดหลากหากหากวิบฅซ*ดซํดโหํ"

นกนกใร้ไม้ใม้โหดโทษโกษใคร ข้มข้มหนำข้าข้าใจโด้ได*อาย

หลาบหลาบใจไกลไกลตํบืนํบน้บชาฅ ข้นข้นเข้รึจเดึดเด็๋ดข้วาทขาดขาดหาย

อย่าอย่าพองต*อง(ๆองใจใกล้ใกล*กลาย ขอขอหน่ายหายหายชื้อฤๅถๅมึ้

ตราบตราบต”บ์ดบฒัจนทรพํนืพรรณแข้ง หวงหวงข้มุททรุดทรุดแห*งแหนง-

-แหนงหน

ไกลไกตก”นืพ่นัพ”น์โยชน โกฎโกฎบี บทบทนดริยางกํจำเรึ๋ยงเอย จ

ฯ รเ'0 กำ *1

๔๑ กลบทยํตภ่งค์
หลวงนายชาญภูเบข้ร'''

๏ รึนรึนรวยรินหอมกลนเข้า

วคนชรข้รข้ประทินเหมื้อนกถินเยาว'' ยุพาพิพินเ๓กระข้”นร*ญ

จวนใจใจจงจำนงพิข้ ข้วงหว”งหว”งกิดประคองขว*ญ

เนตรไม่วายวายทุกข'ทุกว”นกรร แข้งข้วาทหวาดหว่นกมลโทม

มน”สิหน์กหน”กใจด็วยไร้ ทึ่ จะพงพาพาพึ่ไปเชยโฉม

เฉตาล”กืษณล”กครวญแทบซวนโทรม ทรุดดวยนางนางไม่โนํมในเรยมนำ

ข้าราเรัองเรืองรอนมาวอนข้าย ข้มรหมายหมายเมินข้เทินข้า

วลยิงเวยนเวยนร้ารำจวนจิน
ก”ญคอยข่าวข่าวก็เลอนเออนอำทำ

ตนาหาหาผ^ช่วยปิด หนนก็่ข้ดข้ดแลเห็นแต่ข้น

ชก”บพา1อระอาอาวรณวิญ ญายิงดนดน เดยอาดรดวง

ข้ดาโอ้โอ้ไฉนจิ้งไม่เห็่น อกทิเบ็่นทุกขทุกวนโข้กกํตฃํข้ รวง

 เ&]

'สงเวยไหวเหวเจาเขาหสวงบวา บนใหฒดบท!วง!อน!นทน
ทุกข ในคทั้กรํ้งํ่นน่าอนาถอนิจ
จาเอ๋ยคิดคิดไปก็่ยิง'ส์น
เท่หทึ่มิคงมิค!จิตณินิดถ.14 เดยวดอกฤๅฤๆทุ!นทุ!ายท^

'ส์องขางอย่างอย่างไ!ไนินจ2 !ว่า!บ!บข!ะตามเคยอ๋ง
เกฅมามาภิป!ายพอกถายฤง วตกถยฅืภํงืกค”งืนเอย จ

รไ^ คา ๆ

๔๒ กลบทเลวงวางตรวจ
หมืนนิพนข์อ'กษ!

ขุ่นแคนคิดไข้โจให'หวน!ห

แสนสดโสกดวยโ!ค!กืแ!ม!!ย เดื้อดดนโดยหิ้งสหวนโนนวลนาง
ค^แฅ่เติงเบิงเบือชวเชื่อโฉม ถะเติงโลมทำสเทินเมินหมองบมาง
เมอไมมแผกผิดคิดเขินก'าง ทงทอดทางอาล‘ยใจจ'ดคุ!ง

อกเอ๋ยโอเอออะไ!หน่ายแหนงหนึ้ทำท'วงท่เจี้ยนเจ'าโซเซติง

แส!งสรวลเสเ!!กชํกืชํงืชิง ฉะเชิดฉิงV1าเชิงละเลิงเลย

พิผนพูดบดบงร็งเขินค'ธน งำแง่งอนซ่อนเงื่อนช่างเชื้อนเฉย

ดดด'งยาไม่ค^เกยงเกย โออกเอ๋ยแทก!!มจ;;จํๅเจุาง

คิดแก'นิใก!ใชทนางหน่หน่าย เ!าร่าง!'ายจื้ง!ายส่ายเชื่ๅๅง

ไม่มนเหมาะเจาะใจโนนชนาง จงจ!จากหากห่างถากถางทิง

หนคิกด่ะจะบวชชวดชมโฉม นอนหนาวหนอกอไฟโหม ผนบ กต/ผิง

จะแจ่มใจดึ๋กว่าว่าวอนวิง ก!กโก!ชก!งก!องบวชดวดเดยวดาย

หนหนหำรกหาญใหห'วงหวง นิกเหนิยวหน่วง!อน!กห่อนห้กบาย
 1ฮ)ต)^

แส์นนความกดฅดฅวหาย โงกท้าภัยรํงกรฌจิ้งจำจน

คิดแกนขํดใจใจนิหนํกหนา เวึ๋ยนวอนว่าไม่ใด้ใภัโห ยหน

ยอดอย่างยิงคิงนฑึ่ทกขทน บ'งก'บักลชอเลวงวางหรวจเอย

ต'0 กา ”1

๔๓ กลบทกินรรำ

นายนกมหาดเล็ก

๏ ชะจิครใจไฉนนางระกางเขิน

ปะพบพ'กฅรจะทํกทายชะม’ายเมิน ละเลิงเหถี้อจะเชอเชิญพเอินอาย

เ^มรเหมื้อนจะเกลื่อนคถาเ^อนาถนิกื ชะชอบเชิงละเลิงร'กส์ม่กรหมาย

ระทดถิ้งคน้งนางจะวางวาย จะห่างเหเช้น่ห'หน่ายส์ถายเตื้อน

อรามร'ก'ส์ม'ค/มากกระดากไภั จะเชยชิดชะนิดไหนกึไม่เหม่อน

เส์น่ห'นอมถนอมนวลกระบวนเบื้อน จะชวดเชยละเลยเตือนจะเกถึอนคลา

เส์ม่อนมิตร'ชนิดหนุ่มจะรมร'ก จะรวมรอมพรอมพร'กจะทน”กหนา

จะคิดขาดส์วาทว่างจะรำงรา จะเค้ภัชื่รอยละห่อิยหาพงางา

กระดากเดิมจะเพมพูนประมลมิตร จะคามติดระอิดอายระคายขาม

'ส์ละลอบปะชอบเชิงละเลิงถาม จะพลิกเพลงเขนงหนามจะกร’ามกร‘น

ฉะร'กรุมประชุมช่วยระรวยรี่ ยขินพึ่จะปรี่ดเปรมเกษมลินฅํ"

อนาถหนอระย่อเย็๋นจะเว’นวน ชะเกราะห'กร”นประหว^หวาดอจาดใจ

ระบุบทพยคํหญิงนะมิงมิตร ประมวญมอบจะชอบชิดชะนิดไหน

กิปรายเปรยบประเฑยบทำข’อินกำไก ให’นามไว’ว'ากินรพึอินรำเอย
"1

ฯ คำ 1
 I®®/©

๔๔ กลบทเจืาเซนเต็นต^าบุด
หลวงนายชาญภเบ^/

๏ ส์ดแกนแส์นกมข้มเขาย้รๆล
กำส์อนขอนช้งข'^งซ็งค07 ซํ้าขอกํ0นเขาแซงแข่งซน
ขอชิงขำซาไขใค้'เข'า สู้เคาเส์ดแคนแค้นข‘ดืค้น
กาค้คยกดเค้ยคนเค้ยคน ซ่าขนไค้ขายค้ายคำซำ)น
เขยนเค้อ ๒ถอนเขำซ่อนขบ ค้นคบค้นข่ค้คำค้อน
คนเค้ษเขฅต์ค้างขำงค้าก7 ซอนคุ'ค้คอนซำ]นคิดแซง
เขาซือกวรท7งคงเค้นชื้ง เค้เคิยดเส์ยดขงค้ำค'ญแค้7ง
คิดค้ค่ค้มข่มค้ะแคง ซาขดซำแข่งแซงขะเ'เซ"
%

ข่าวค้นคนค้อเขำค้'งของ
คนค้นคิดคิษย''ใคใซ่แคะ
ข่าวเส์ยข่าวค้มข่มค้ดขื้น
กอค้เกยเค้ยคบค้บกอ
ขายคิกด็ขอค้าปกุำค้ำขา7^^
ค้มเขษมเขำซ'องขะเค้าะขะแค้
เซอะเขำแซะขนเค้ยงเกึ๋ยงซป็
ค้นคิดค้นคนแค้นขึนค้อ
แซงขนค้อคำซอยกอยซ่า
เค้ยขวงทรวงขำค้นขอค้ำ

กาค้ก่เค้ร็จเขฅคิ'ค้นคำ เรยกเคำเซนเต'นราคำบดเอย

ร}6. ศา ‘ๆ

๔๕ กลบทนารายณ์ประลองศิล!]
หลวงนายชาญภเบค้ร์

๏ ค้ำเนยงเค้ยงค้านวนค้รวลค้ำเนาค้าร

ทำรอพอทำฤทขพิษทำรานพาล ประเมินเกินพระมาณการประมวญ71074

เฉตึ๋ยวเตยวชตอค่อแฉลบแหลม ทำแนมแซมทำนองซ่องทำน่าค้70ถ
 ฉะนางชางในินใชฉะนวนชวน กระบวนทวนกระบอยถ้อยกระบิดทำ
ประจบพบประจกษพ'กฅร!!ร;จวบผิด ซึ่นิทคิดส์น์ดขํดเซึ่น่ทํขำ
ขนษ^คดกนิงขงขนางคำ ระยำรํ่าระยะระระยางราย
'ส์มครรบิาส์มานราน'ล้มรรผิง ทํจางหมางทิเจผิเมาท็ใจหมาย
ประเหลาะเฉาะประโถม!ฉมประสองชาย ไม่อายกาย!ม'อิดกิจ!ม'อำกบิ!

ประจบล้บประแจงแล้รงประเจิดล้น
นบพินินบพองนองนํบืพ”นนนฅ
ระรนชนระรวยซวยระเริงฉาว
ทำซอคอทำส์ดทำล้นด
ได ผิดคดไดพบคบไดไพอขาด
ฉะลนซนฉะถมชิมฉลาดฉํน
ประก”นืทํนประก’บท’บประกอบทํ่
จนข่าวหนาวจนเคองเนืองจนเขาหน
อารชอารอบชอบอารมณํชาย
ย’งคาดมาดยำคิดมิฅร์ยงเคยหมาย

จะซ่มอมจะชำอำจะแล้นอาย นามนารายณ์ประลองคิสปจงยินเอย อ

ๆ ด 4 กำ ๆ

๔๖ กลบทสุรางคระบำ
นายทฅมหาดเลก

๏ แต่ว”นเห็่นเวผิเหายไม'วายห่วง

จนทุกขล้มทุ่มซอนล้ขอนทรวง เพราะเหคุหน่วงห่วงเนินห่างเหินนาน

เมอไรหนอรอหนบิายิงร’ก้นอง จนคิดม่นขุ'นหมองถงของล้มาน

ชรอยกรรมรำก่อใหรอการ ควรรำกานราญคิดล้ดฤทขคอย
เพราะแล้นหลงทรงเถิล้ประเล้ริ^ลบิาษณ์ ใหผิ)ยากถามยามท'กไม่ย’ก้ถอย

เมอเดิรเถนเด่นเล้อนเหมอนเดอนลอย ค่อยคํอยกลผิยค่อยคลาล้ไปวิเๅด-.

-แคลน
ยงโล้กนผิงล้องนุชน่ล้ดจะหน่วง ไม'เหึ้อดล้างห่างทรวงเบํนห่วงแล

๓'^
 ||)(ส์เผ

ทุกขประทบป3'1แฑยบไมเป!ยบแทน นิกน่าแคนแน่นคิดเบ็่นนิจเคย

จะมาตายหมายฅวม(วจะตอง ซึ่นิท'ส์นมส์มน่องเบ็่นชื่องเชนย

กตอยนิบสิบโฉมปร;!ฏมเซีย เหมอนกำเคยเกยคคิงกนกางคน
เทิย0ชื่บแห่งแชื่ร^หากึส์าหิ^เคราะหเขนชื่ยเคยซ*ดให‘ชิดเล้น

ชื่งัเวชข็วิชายจะวายข็นม์ ดวยทุกขหว่งท*งื0ลเหลึ้อทนเ0ยม
เพทะเออมเส์ดอฅ(เ^าหแทบอาเ^‘ญ ไม่ผอนห*นผ*นืหาแต่พาเหึ๋ยง-
เมขอพบกบผดๆ)นคดเพิยว- จนจิตร ไหวใจเวยนจะเ(จุ ยน0าย
ย*งีข่นจองของใจฤๅใคๆจ๎าง จนมิตร'หางหมางให้ย*งีไม่หาย
ไม่ร*กฅนรนแค่จะแร่คาย ไม่ระคายร่ายรำคาญชินร่านเคยง
X
ชิงแชื่รงกต*นิสํนิกตอนแๆเกข์อนอสบ
เถิยงหลกซอนลอนซํบล้ต“บเล้ก^
ชื่ำเนาพรํ๋าน่าเพราะเ(ล้นาะเพรํ่ยงชื่รางกระบำล้ำเน่ยงชึ๋อเล้ยงเอย

•) ๘ คำ "1

๔๗ กลบทดวงเด็อนประดํบํดาๅ

นายท*ตมหาดเถึก

® เจบจิตรมิตรหมางกำงเซินๆเ0ย

เวยนวงหลงลมงมงงงอย ฉาบฉ0ยร0ยเร่อเขอถกทาง

โลมโตกโยกยายอายอกเอ์ย ชวดเชยเลยลามความแๆ)(วนๆ]0าง

เกลื่อนกลายหมายใหม่■เจจื้ดจาง เหินห่างว่างเวนเล่นเตยล;เคิ0

บกเบาวาววองกลองเกลอนกลอย ลมถอยปลอยปลวลิวเหตื้อแงติ^

ยินยอมนอมนอบชอบชนเชิง ร่าเรงเบงเบื้อนเชื้อนเฉยแช
 ||)(ธเ๓

รวมรอมพร็อมพริกืพ่กครพวกพ๎อง ชช่องพX^งพรํ่านำแนะแหน

ผํนผวนรวนเ!เปรปนแปX ห่างแหแง่งอนซ๎อนแซงแซม

พรง เพริค้เลิคํลวนนวลในนอก ถวงหตอกยอกย'กเหถื้อหถ”กแหลม

งอนงอก่อเกํ่บเหน็๋บแหนบแนม ต่อแคมแยมยื้มกรมกรํ่ดกราย

ดอกดวงพวงพ่มช่มช่อยชด ร*างรซึ่อดออมหอมเหี้อดหาย

กถ'ดกถํ่ดรํ่บโรยโชยเชยชาย เกลอนคถายหมายหมางว่างวายเวน

ช้งซึ่ารนานน'บืถ'บหถาโตก สุดโค้กโรกรอนห่อนโหโหึน

เปถิยวเปถ่าเหงาเงึ้ยบเยํ่ยบเยื้อกเย็น
ชวดเช่นเรนร'ก์ช'กืเชึ้อนแช

เราฤๅซื่อสุดนุชแหนงหน่าย กถบกลายหม*ายเมินเหินห่างแห

มื้ดเหมื้อนเดอนด'บถบเหลอแถ ชอดวงแขดาวประด'บส์ถ'บเอย ”1

ฯ ด ๖ คำ า

๔๘ กลบทช้างประสานงา

หมื้นนิพนช่อ'ก์ษร

@ พอแดดร่มถมชายไปท็ายค้นม

ถิงค้นนกนค้น”นิอนอลวต ออกอถเวงเดิรปนเบียดเค้ยดกํนํ

บ่าวค้าวแก'แลหลามตามตลาด ฅงคถอดร่านราษฏ/ไม่ขาดหลน

มื้ของหลายขายก*าค้ารพรรณ ค้ำหร'บแผงแต่งประช”นํประชุมเร่ยง

ประชดร่องพ*องพอด*วยต่อของ เดอดตะคอกออกร่องลำพองเย้ยง

หมู่ค้าวนางน^เคยงใบ่หายไทย
เหล่าพวกซํ้อเหต*าหมึ่มิค้าเนึ๋ยง

บให้ถงอิ้งอ่านค้ารเค้มื้ยน แค้นค้ม'ก/ร'ก่เร่ยนเพยรอยากไช้
 เย

ผนหยบดหมูเค้มยนเชยนถ่ดู'เคุ แคะเลมเจาเข็ากา!หล'!'ค่สะส.-าย

เหนละเถง เชิงเส่‘เแบ-!41ผาย ปองใซึ่พุงมุ่งทงกายหมายทํง

มาแทงเหนเป'แทท5'ป3'0ย ทำริกเร่อเอออคุยเล่นดคุยก'บ
ต่อโดยกลหวยเกิดเบดถุบ‘1บ'"

ปะบ วาคห0ยยิ44สง^514 เล่นเย้ยครบ!ปท^นนเจึ้ยคุหน0บาง

จ ะนอนนํง ค^แค่จะบ่-!4บ‘า จดบทบอก-3ร”คุย้าบนผย้าง
บทพอส์นเล่1'จค่าท^ๅฏาง ทิย้ารอ่านชอชำงประย้านง'แ0ย ๙!

6}(1 ศา *3

๔กลบทพวงแกวกุดน

'ทระราชนพนช

๏ จะรริาดจะใคร่คอะ!รหนอ

ดทิดช ในนำใจกอ คูทิพอใจรกจ”กือยากคู

จะฒ0ยดปถาดรำเคน
ดูทิมิดช”คุทวชมพ
จะดูห'น็าดเนค/ดเกย้แก‘ม
ดูคนอนหมื่นแย้นแมนด!ป
'ยิงดูช'เดยงชชื่น
ถงดูเงินดูทองมากองเกย
ดูเจาเซ็นงิคุหน”งืย”ง์!ม่อ่
ด!ม่ย้ดช ทิชใจ
ดย่วแยมดยวนจิต/พิย้ม”ย
ดกเมเหมอนดทชเชย
ดูแทบกถื้นก”นํใดงิ^ดใจเอ่ย
คูแถวเลยเกบย้งวน!ม่ชคุนด

คูขำงเดึ้ยวเหลึ๋ยวดูอย'กระนน ดู!ม่ผํนํยิมร”บจบคาหู

ยิงดชชชวนให้ข็นช คูฅ่อคูคูรํบจ่บคากน
 เธ](^^

ดสิบดูอย่ใกลไม่เหมอนใกต สิบดไม่เหมื้อนเรยงเขาเกึยงขวํญ

ดเบองบทดหมดกำทิสิากํญ ชื้อพวงแก^0กดนเชิญดเอย ”1
•า ®)๒ กำ ๆ

๕0 กลบทดำเนิรนางสระ

พระองค์เจาคเนจร

( กรมหมื้นอมเรนทรบดินทร )

๏ โฉมเฉิดเพริก็พรึงทุกสิง'ส์รรพ''

พกฅรผ'อง'ล้อง ค้รฉววรรณ พิล้เพยนเจึ๋ยนจ'นท ร หลโเลอย

'บุ

พุ่มภ่ดดเกล้เล้น ขลบคถรึคำเด่นทุกเล้ไเล้อย

ยิงอย่างนางในจุไรรอย เรยบรรึ)ยช๎อยชมนิยมยิน

ขอบคนกนก่งขนงนรึ)ม ขำคอมงรึ)มงอนเช่นล้รสิลป'
เนตรนุชดุจดำเหมื้อนนำนิล คอนคม'เล้มล้นให้*"
ยนยวน

เปรมปรางช่างแช่มเหมื้อนแยมยม เอี่ยมอมพรึมพรรึ)มย'งหอมหวน

โอษ^เอํ้อนเยอนย่อมถนอมนวล ยใง์ยวนชวนชายข็มรึยมอง

กางกรอ่อนแอกแปรกรถ ชรึยชดล้ดล้รไม่มหมอง

ทรงทรวงพวงพุ่มประทุมทอง เนอนองผ่องพนเกินฅนตรึ

นวกรึ)ยข็รึ)ยเชิดประเล้ริล้น พนเพชรเมื้ดแมนถวนแหวนหวรึ

เล็บเหลื้องเรึองรองไม่หมองมรึ เ.เต่งฅรึฅวทรึประด'งเดิร

งดงามยามอย่างจะอางอวด ยิงยวดทรวดทรงดํงหงล้'เหิร

ลอบโลมโฉมเฉิดชมเพลิดเพลิน บทนฤๅช่อดำเนิรนางล้ระเอย ๆ

จ ด 4 คำ จ
 แ)(ส่^

๕๑ กลบทตนพ็่ชร'พวง

นายท็ฅมหาดเลํ่ก

๏ มโห!รึ่ร้ดํ่ดด็เส์ยง

'จบบห!งห!งห3•งพฐ-ง5■ๅ-^^^■ยง ฆองต์าเนยงเค๋งเต่งแจ๎งติงเหน่
'จะเข้ก!ดดิดเ!งเห!งเห!งเห!''ง เค้ยงเหนงเหนงเหน่ง!;นาดอ01ๅผาดโผ14

ซอแหนแหน่แหน่จงห0ะ;จ;โคน เซึ่ยงทบโทนโจงทิงทิงทงเตย
ฉาบฉิงฉงฉิงฉบท^ก!บ!!ลุ่ย' คุยคุยต่ยตอดเชิดน/ฐเบ็ดเผย
คนขบหญิงหยงยงทกซึ่งเคย เอ*อเอยเอ๋ยเอ'ยเอ*ยเอ๋ยโอดพํน

!องพ!ะถอล่อลอฅามต่0ไก่ เถยวไ(1ถไหล่ใหถ้ในไพ!ซึ่ณฑ''
เช้ดจดอมค่อมดอมล่อมกนกํน ชึอฅนํ่พ็ช!พวงพ่นบนั้แบบเอย

ฯ ๘ กา ๆ

๕๒ กลบทมำเทยม!ถ

ขนขนย้ทข

® แ๙นอาว!ณนอนน”งต่ง์คิดฎื้ง

คดกงวนป!ะซึ่บทกเหนพก(ๆ! (ๆง พกค! ตงองอดเออนเบ็นอํๅคก'!!!

อำความเกองเ!อง!*อนอ;ไ!เจ'า อะไ!เจ*าทึ่เผ็าให’ว'าวอนกา!!
วอนถามซกน”กืก่เก!งพงางาม พงางามจะว'าตามเผึา!บกก14

!บกวนจ!งเพ!า;อก!อนใค!!เหคุ !เหตเหนดวงเนต!ทาหํนหกน

ห'นหวนคิดด*วยเหํ่นผิดไม่เกยนวล เคยนวลชวนชื่นหน*โนิ้กแห!เงใคุ

แหนงใจสุๅมึ๋ผู*!านหาญห”กื!”ก ห”ก์!กช”กโฉมเชื่อด*วยเชิงไนน
 (0(^๓)

เซิงไฉนควรน์องครองตร้กไต7 คริกไตรไซ้ ข้บถามเอาความจริง

ความจริงมิครแม็นพิผิดกวรนไทษ มิโทษถิ้งเจำจะโกรขกคองนิง

คองนิงรององอนค่อยวอนวิง วอนวิงข้ออยอิงเอาใจนาง

ใจนางหน่ายนกแหนงเส์น่/พึ่เข้น่ห''พึ่มิได้มิรากหมาง

รากหมางนางใดไม่ระคาง ระคางขอข้งบบ*างใหโบาทรวง

เบาทรวงข้องจะได้ ข้บเกษมข้ข เกษมข้ขข้นทุกข ทีโหยห่วง

โหยห่วงเชิญขว่ญคาข้ดาดวง ข้ดาดวงอย่าได*หน่วงใหโวทนา

เวทนาถื้งเพึ๋ยงนพอฑื่ฤๅ พอทิฤๅควรมาถึ้อซ็งโทษา

โทษาแข้รั้งแจ*งจ‘ดว"จืนา ชื้อว่ามาเทยมรถกลบทเอย ว

ต'0 กำ ท

๕๓ กลบทเทพชุมนุม

ขนขนข้ทข

๏ นิราไร้ไกลหน์าพงาเหงา

มาวาเหว'เอกาอราเรา

แข้นร*อนนอนเกื้อนเบนเรื้อนถน รนรนกลินคนขมาลย'รานรนหวน

ฉุนฉุนชื้นคื้นถวิลเหมื้อนกลินนวล
กลกรํนครวญบวนบนกระข้"นพ"กครั้

นกนิกตริกโคํกวิโยคยาก ทุกข'จากมากหมกอกจ่กห“กื

อกโรกรุกขกยากเพราะพรากรก โกข้ล"กหน"กอกวิตกนช

ข้ดข้วาทนาฏขนิษ^ข้ถิฅณขศ/ อนาถเนตร โอษ^ภาษฉุขาดหยด

หมดข้วาทนาฎข้ถดกำข้รดทรุด คิดประดุจเดดปลิดชื้วิตถํบื
บุขะพบคบหยาบบาปป^V
บาปตอบลอบลบกระทบปรบ
'''^^บ่^"จวบขวบบาปก!ะหนาบย่บ ทบทบคบแคบแทบซิกง
คบานางฅางหมฎงทงเ^ฎง'ฐา^ ค่างร็างทรวงรื้งตล่งหลง
ดํงืแกตงทงนงหนาง(คุ'"ฎง(ๆ'^ง^^
หนิงอนงคนางห"องคงหมองงาม
เต็อมภิ!มย‘กรมเกรํ่ยมเ^ยบ(เ^บบ^คูบ
พมพจะผอมกรอมกรมเทึ๋ยนคนทง4ๅน
แซมรมส์มสฺม!,หินทุ่นยๅม
จะเค้อมงามทรามถนอนบน(คุรฎนเคุาบ
เหถอละหยยกป็ยทุ่า,ๅ!ฎ~^^ๅๆทุ่^บ จะเตมอเพอผอยดคุยคอย'ทาย
กล่าวเฉถ็่ยเกสึ่ยก๎ฏย^รฎยนิป5-ายชิบายชื่อเทพชุม'นุมคณ;;เอย คุ

ต'ฮ ๆ
 เพลงยาวกลอกษร

๕๔ กลอิกษรคมในผก
พระภชนิพน/

© ปางเฌรํกรํก์เร้มปางจะห่างเหิน

ส์องใจเบ็นเบนใจส์องฅองหมองเมิน เชินขามคิดคิดขามเขินส์เทินอาย

ว่าหวํงรํกืรํกหวํงืว่าจะชาชืน รึนร'วย!ส์รส์รวยรึนเรํ่วกื้นหาย

ชิดเชยกถนกลินเชยชิคย‘งคิดกาย วายว่างเวนเวนว่างวายเส์ยดายทึ้

ใส่แซึ่รงทำทำแชื่รงใส์ส์ใบ■ส์บขิเ บดบองกรกรบองบดชื่ล้ดืหนึ๋

ผินผ*นืพกต รพ กฅ7งนผินยใง่ยินดี้ ย้ยวนใจใจยวนยในฑงอน

ชินจิค/จริงจริงจิฅรเนเมึอยนฟิตา คาต่อเนฅ/เนค/ค'อตา'ส์ดาซึ่มร
นิวเถยมตองถองเถํ่ยมนวขกควกอน วอนว'าข้ดเล้ดว่าวอนจื้งผ่ยินคาม

แ'ส์นร้ก่เหตื้อเหตื้อรกแส์นจะแขวนไ/ ไหนปานริกร’กปานไหนอย่าได"ถาม

คตื้งเกสำกลา(^คตาคํเคลำกตื้งส่ก์กื้งยาม หวามไหวจิค/จิค/ไหวหวาม

ด*วยความร’ก¬

มุ่งมาดกดคิดมาดมุงบำรงส์งวน
กวรฤๅน็องนำ!งฤๅควรคิดหวนห’มิ

ใยขาดเยึอเยื้อขาดใยอาลำนำ ขํมิเชิงเชื้อนเชื้อนเชิงซ์กยำยยำเพลง
- 0 ห.

รอนรนแรงแรงรนรอนจงซอน'ส์อง ร)องร่ายรำรำร่ายฟ้องเล่นหนองเหน่ง

ชำชื้อไ'ว้ไว้ ชื้อชำใ'ส์ค่วเอง เครงกรนข่าวข่าวกรนเกรงนำเตงเตื้ยม

แกลงเกตื้อบใจใจเกตื้อบแคลงเจำแหนงหน่าย ชายข็าฅเชื้อเชอชา’ฅชาย¬

-คองอายเหนึ้ยม

๓ตเ
 ๒(^๐

ซาใจเจบเจบใจ'ชำพิจํๅแจุ^}4 เทยบเทยมทำฑำเขึ๋ยบเที้ยมช!ร

ดนแดนดาวดา01,|,ดนดม[ทํโ^า4บญๅ หาพอเช่นเช'มพป็หาดอกยาหยึ๋

เนอนาแปดแปดนำเนออยาเชอด !เ!วไปไปเ!ว!หาทิเกย

งามไหนเหนเหนไหนงามฦฅามเกด เชดชโฉมโฉมชเชดใหเบดเผย

เฉ!ยมก!มอกอกก]'มเก]'ยมก.]เ3'ยมเลย เอ์ยอกโอโออกเอยตองเลยลม

เบนคายฅดหดคายเบ็นก Xเ;เดึมเดด เหน็๋ดเหนึอย!]!!กเหนื้อยเหนดเพ

-เข็ดขม
คดหอกถอนกลอนหอหดป]],ด!;)'^ปXเ;ดม ชอว่าคมในผกยอนย”กเอย ก

อ เ!)๒ คำ อ

@ ดาบคมในผกช่อน คมห่อน เหึนนา

อ่านหน็งถงส์ามถอน ทบเท*า

กด*บคนแค่อใาษร น์บืท'วน นพแสิ่

ดอย่าใหโพือนเค*า ไม'!เ!ยนถาม -1

ก!มหมื่นไก!ค้!วิชิห.

๕๕ กลอักษรงูกลแหาง

พ!ะ!าชนิพน/

๏ โออกเอ่ยแ'ส์นวิหกโอ*อกเอ่ย

กะไ!เลย!'ะกำใจกะไ!เตย จะจากไกลไม'เคยจะจากไกล
 1® (?^ 57

ช้งส์ารนุชส์ดแค้นช้งส์าณุชจะโหยใหไหนจะหยุดจะ โหยไห

รนทดใจโห้ค้ตดรํนทดใจ ฅ็องไกลจรกรรมไฉนฅ๎องไกถจร

ชลเน(ๆ/จะไหถหถโถ^ชลเนฅ/ ค้อํ้นออนโธโทวษค้อนอ๎อน

เมึอยามนอนจะหนาวณํ้อเมื่อยามนอน ไม่0ายวนกระค้นค้มรไม่อายวน

ภิรมย่ค้องมิทนค้มภิรมยค้อง ประกองๆ!วโ]^นุชนองประกองขว”ญ

นิราก”นดวยบํญชานราก“น จะล่งนวลด่วนมิท”นจะค้”งนวล

มาแรมเถอนเรื้อนถ”บมาแรมเถึอน เรื้องกำค้รวถประมวถเหมื้อนเรื้องกำ-

-ค้รวถ

ค้รื้ปราชญกรวญยงนิราค้ค้รื้ปราชญ์กรวญ เมื่อยามเย็่นยงร”ญ์จวนเ

-ยามเย็น
หอมระรื้นพนพยอมหอมระรื้น ไดมาเห็นจะชนมื่นใดมาเห็๋น

นากระเซ็นเผ่นผางโนํ้ากระเซ็่น ค้ขค้บายเจำจะเล่นเบ็่นค้ขค้บาย
* ‘บ^.โ '
พรรณพฤกษชออชอมพุมพรรณพฤกษ ดหลากหลายแลพร)กดูหถากหถาย

หล่นเริยรายดอกผลหล่นเรยราย
' “ ''^ กถินผกาขจรขจายดำยกถินผกา

วิหคโหนโผนผกวิหกโหน กิงพฤกษาวายโยนกิงพฤกษา

คณะนากณามฤกคณะนา ในทอง■ธารพ่านม”จฉาในทองชาร

ไม่วายโค้กประพาค้ไพรไม่วายโค้ก ดวยไกถค้ถานดาลวิโยคดำยไกถค้ถาน

ยุพาพานพิจินตนายพาพาน ล่วงระดเดอนวารล่วงระด

คิดหาค้องปองจิตรคดหาค้อง จะครองก่เาแค่นิองจะกรองค'
ข ข

คฬช่วยดำยกค้ตช่วยคาช ชอว่างูกถึ้นหางไว*อย่างเอย
0

ฯ ๒๐ ('ไา ‘ไ
 ๒

โคลงบอกกลอิกษรงูกลนหาง

๏ กถเพตงอรคราชร็าย กถื้นหาง
เกตื๋อนกลบกงส์รรขางก เช่นนน
'ส์ารซึ่ามย้'วนปฤษฏางค'' ผส์มต่อ ต่นแสิ่
ดํงืนิยมแบ่งบน แบบนเบ็่นกล ว
กรมหมืนไกรค้รวิชิต.
๕๖ กลอักษรนกกางบก

พระราชนิพนข่

๏ แส์นร*กร๎อนร'อนร*กืหนํกีอกเอนิ
ฉนใดจะไดชมชดชดชมเชย ไม'ลมเลยเตยถื้มปลมอาถนิ
แต่ไดเหนโฉมงามงามโฉมเฉถิม กึพูนเพมเพมพนจิตรพิส์ม“ย
'ส์วาทแ'ล้นแส์น'ส์วาทเพยงขาดใจ จะคิดไฉนน็น็ไฉนนะอกอา
จะข้อ'ล้วนล้วนต็อดํ่ฤๅหนอ ฤๅจะขอล้ข้'ขอต่อเชษ^า
คิวยเคยคนคนเกยก*น์แต่ก่อนมา เกถื้อกจะว่าว่าจะไม'ควรค่เกํ่
จะใช'ล้ารล้ารใอัไปวอนโฉมประโลมปลอบปลอบประโลมจะเกี่ยงเฏิ่ยง
ท*ง์พ'อต*ดก*ดพ'อเอาพอเพํ่ยง จะเบยงบ่ายบ่ายเบิยงฉนิใดดึ้
ฤๅจะเทึ่ยวล้บล้าวล้าวส์บหา
เจาบ่าบ่าเจาไพรใช'ภตผ
แม่มดหมอหมอมดบรรดาม ใอัก ระทำทำกระนพอไดชม
ก่ไม่เหึนทึ่ไหนไหนทึ่จะรบ คิดกลงกตบกลนิ]ก'ลงเข็าอิงป3'ะ,^ม
พงฤทชิบุญบญเ]ทขิทุกกริดกรม เหพ'มข่มข่มาอย่กิน
 101^๓

ฤๅหนงจะลํฑืลอบลอบสํกเล่า เช่นเ!องเ!องเช่นอเหนาเราบาดิน

จะกิดกดกดกิดผิดแผ่นดิน คนทงค้นค้นฑง์เมื้องจะเลองฦๅ

ยิงกิดกิดยิงค!องไม'ต้องอย่าง
จะละวาง0างละจะชอบฤๅ

กวร■เพ้ย!■พากพากเพี้ย!เจึ้ยนส์ดมอ
จะไว้ชือชึอไว"วาไดนาง

ไอนองเอ๋ยเอยนองพ๊หมองพกฅร์ ด"วยความ!กขํดชองของข้ดขวาง

จงกล่าวกลอนซ่อนค้นค้นซ่อนพ!าง นามนกกางบกอ่านวิจา!ณเอย "1

อ ต ๘ คำ ฯ

โคลงบอกกลอิกษรนกกางบก

๏ กลวิหคกางบีกไวิ หว“งกถ
*น
ค้ามค้ดิฅยทค้องค้น ค้บเก"า

ว!!คหนงอย่าพงยล อย่างแ!ก ว!!คเอย

ซํ้าฑึ้หกห"าเข"า แปดไดดุจเคยว ”1

ก!มหมื้นไก!ค้!วิชิต.

๕ต่) กลอกษรคุลาซ่อนลูก

พ!ะ!าชนิพนช่'

๏ พี!กเจ*านอยฤๅเจาเผาหน่ายหน

ไม'กว!เบ็๋นน้อยฤๅเบนไดว้ช่นน ไม่พอทน้อยฤๅทิทำมา!ยา

อย่างไ!หนอน้อยฤๅหนอแกล'ไล่อหลอด ว่างตอดน่อยฤๅฅอดเอาต้อหน้

นกเป!ยวป!อน้ยึยฤๅป!อไปต้อตา ค้ำ!!กน้)น้อยฤๅกถ'าร่า!บชาย

เจำนํบญาติน้อยฤๅญาติค้นิหเนก ใหหลงเชอน่อยฤๅเชอว่าเชอค้าย
 12}(?

.^'''''ตบนอยฤๅถ่บัไม่ย์บือา?] งูเขยวกตายนอยๆๆกฎายเบืนงเรือน
'ธลอดชิวงนอ?]ลุ'^คู่|ๅ4เขาลวงฅํบ
ไม่คิดกฎมนอยฤๅกฒัพ ดกฎบเกฎึอน
ตะไถไหถนอยฤๅไหฎ!ห''สา?]เฎึคูา4 7 '1
ดูกเหมอนนอยฤๅเหมอนก!]แม่หด
น้ .

ผเข็าสิงนอยๆๅฐงร้งเข'^]0อก ผโหหลอกนอยๆๆหฎอกเฎ่นค้ดเส์ด
ถงเ'ส์ยกฎนอยๆๆฦสไดยสพ?](ะเ] พิงเหน?เดน้อยๆๆคดเหมึ้อนเคยกห
เชื่ยแรง!นอยๆๆX'ไม่เหี้ยห],ห่า เหนถนเคำนอยๆ"แน้แน้าหฎอกหฎอห
ฉะช่าง ห่าน์อยๆๆทำชะอ^อนออห ต้อนออนนอยสุๅอ้อนแกบอ'อหแด

อนนํ้าคำนอยๆๅคำย’งืช่าเคุห ดูรอยเล็บม่อยฤๅเถ็บย’งเบ็่นแผฎ
เดย'านนินอยๆๅนิห่าขแย ในทแทนอยสุๅแห่จ;แกอาย
ใหๆๅชํวนอยๆๅชํวห่อืพิภพ 'าะสางลบนอยๆๅสบเหฎอหฎมหาย
ยงแคนชายนอยๆๆชายมาหมหรเา?] เหนเชิงง่ายนอยๆๆว่ายด'คุยว่า?],3าห

ทนงหาญน้อยๆๅหาญว่าการข้หิท
กรนคิดคิดม่อยๆๆคิดน่า!คว่กาห

จะฉาวกวาหนอยๆๆคคุาหนาอายคคุาห จง!หนาห'ฐอคุสาๆ]อนฎกเอ?]

•1 'ต ๘ กำ จ

โคลงมอกกลอกษรคุลๅๆ}9'14ลก

® กลกสาซอนบตร 1อ อ’^จรรย

ถอนทุกวรรกผูกพํน่ เงื่อนไว^

ซำกวามเถ่น้กวามข่น กิดยาก จริงนอ

ดทิวรรกตนได"" ตลอดถอยหี้กฎ คุ

กรมหมืนไกรต้รคิชิต.
 ๕๘ กลอักษรถอยหลังเข็าคลอง

พระทชนิพน/

๏ เจ็างาม^รรพซึ่ารพางค์ดงืนางส์วรรค

โพยมแจ่มจินทรเปรึ้ยบพอเทยบฑํนื ทนเทยบพอเปร์ยบจนทรแจ่มโพยม

โฉมชอัอนอ'บซึ่รทรงเซึ่มอส์มร ซึ่มรเส์มอทรงอไ]ส์รชอ*อนโฉม

ฤๅทโเโทมโทรมเค้ร๎าประเลาประโถม ประโลมประเถาเ!^ราโทรมโทมฤๅท'ย์

ไฉนคิดจะชิดชมส์นมส์นิท 'ส์นิทส์นมข็มชิดจะคิดไฉน

เจ่ยมใจด๎วยไหวหวนเพราะพรนโจ ใจพร'นเพราะหวํนไหวดวยใจเจึ๋ยม

เ'ส์งยมงามเจ*าแจไประจ'กษ์รกแถตงแถตงร'กประจ''กษ์แจ*งเจ*างามเค้งยม

รอนอกเรยมเทยมระทมกรมเกรยม เกรยมกรมระทมเทยมเรยมอกรอน

ถอนฤๅท'ย์ทอดนอนกรกอด กอดกรนอนทอดฤๅท'ยถอน

คิดครวญใคร่ค้มรมงวิงวอน วอนวิงมิงค้มรใคร่ครวญคิด

จิฅร''จริง เจวิค้วาทจงอนงก'นาฏ นาฏอนงก'จงค้วาทเจาจริงจิต/

ร*างแรมไม่คิดหว'งผงชั๋วิฅ ชึ๋วิฅผงหว'งืคิดไม่แรมร่าง

ขนางใจไยค้ดาค้'ญญาใอั ให์ค้ญญาค้ดาไยใจขนาง

นวถแหนงด*วยหมางบาดค้วาทวาง วางค้วาทบาดหมางด*วยแหนงนวถ

ค้งวนงามเจ*าทรามรกขอซิกถาม ถามซิ'กขอร'กทฑมเจ่างามค้งวน

พรายแพร่งไม่อั^นมิคคองคิดควร ควรคิดตองมิดม*วนไม่แพร่งพรา

หมายมุ'งเหมื้อนเดื้อนด'บถ*บเมฆเกลื้อน เกลื้อนเมฆถ*บด'บืเฒนเหมื้อน

-มุ่งหมาย

นกแน่โฉ*วายชึ๋วครว้ฬาย ชายครไนซววายโอ*แน่นก
 ๒ (ร^^

ค?กฅรองหวํงยํ๋ง์จิค/คิดรอรํ้ง์
ร*ง์รอคิดจิตรย^หว'งครองครก
ถำถำใจนกคถํงโอหํงืส่ก คิกโอหํง์กล่งันกใจลำลำ

กำเซ็าทุก/โจร*อนนอนจ ไ/
■บ่
ไขจไ]นอนร็อนใจทุกข เซำกำ

กนิง!ารวญครำถวิลกินระกำ ระกำกินถวิลครากรวญคนง

ถิงคิดเห้จิต/จุนพิกลจิห/ จิค/พิกลจนจิค/ใหกิดถื้ง

นองนฉะองอำทำมนคื้ง ฅื้งมื้นทำ อ*าอง ฉะนนอง

ส์องกิรมยชมชิดประจิทริค้ม !^มประจิทชิชิดชมกิรม/ส์อง

กลบทบรรยายยายทำนอง ชอถอยหล*งืเขากลองครองอ่านเอย ก

๒^ กา ๆ

ใคลงบอกกลอักษรถอยหลังเขาคลอง
๏ กลชื่ารเชื่าวเถขน่ นามสนอง

ถอยท่อนหลังเขำกลอง เกลอบไกล

ใครอ่านเร่งคริฅรอง ประหย*ดเยี่ยง กลนา

แมบ่คองคามใช เช่นแลโวเสี้ยกวาม 1

กรมหมืนไกรสรวิชิค.

๔สิ่ กลอักษรม่าลำพอง

พระองกเจำกเนจร

{ กรมหมนอมเรนทรบดินทร )

๏ แสนโสกทรวงหน่วงหน*กหน่วงทรวงโสกแสน

แอ่นเกองคิดจิตร■เจบจิครกิดเกองแก*น นางทดแทนแม่นหมายแม่นแ

-ทดนาง
นองแหนงหน่ายกถายรํกกลายหน่ายแหนงน้อง หมางจิฅรํหมองมิฅร่ม

-มิค/หมองจิฅ/หมาง

จางเจ่อนจริงหญิงเอ๋ยหญิงจ!งเจึยินจาง รวนเรรางคางเขินคางภ้งเรรวน

ชิดชชอบลอบถํกืถอบชอบชชิด หวนหนกิดบดบองบีดคิดหนหวน

ชวนชมชนรื้นริกรินชึนชมชวน ชายครํ่าครวญนวลน่องนวลครวญกริาชาย

แนะน”ดเนื้องเรื้องร“กเรืองเนื้อง'แดแนะ ร่ายเร่แระแวะเวยนแวะแระเร่ร่าย

อายอ'บส์นดนดึ้ดดนข้นอบอาย นื้กน่าขายหน้าหนอน่าขายหน้าน่ก

ล”กษณเข้าวเลิจ่เฉิดโฉมเฉิดเลิจ่เข้าวล'กษณ หมิกมอม'ห”กค/ร“กร่ายริก
-พ”กฅรมอมหมิ้ก

ร]กถาเหลื้อเชื้อข้ดเชื้อเหลี้อถ^ร]ก ใจแหนงนื้กแคลงเคลื้อบแกลงนื้กแหนงใ

ค^จิตรจงปลงชื้ขปลงจงจิตร‘ตง ไขใ]ากผงหว*งคิดหว”งึผงฝากไญิ

ใยเยื้อข้นเจึ้อจานเจื้อข้นเยื้อใย นเช่นใกรไหนทิไหนใครเช่นน

ยอกยใ)นยิงจริงจ”ดจริงยิงยใ]นยอก หนศ”วออกกล”วเหลื้อกอ๋วออกค”'วหนื้

ดยื้ยวนชวนชายชวนยวนยื้ดี้ ริกหริ■กรึ่ชซิกซรึ่หริกร”กื

เข้แข้รใทำงำเงื้อนงำทำแข้ร่งเข้ ไร่
หน่กืกลเถ่ห ร่อนเร่เถ่หกลหน์ก

ย'กเยํ้องพลอดฉอดฉอยฉอดพลอดเยองยก ชายทายทกกว”กกใ)นกว”

—ท”กทายชาย

น่าช”งืชิงจริงจในจริงชิงช”งํหน้า ขวายขวนกลาหาเหฅหากลใขวนขวาย

คายกมแข้นแกนเหลื้อแคนแข้นคมกาย น้องหน่ายพิอายเหลื้ออายพี่

-หน่ายน้อง
(กฟ
 ๒

แตวลาหลาบส์าปเส์ร5'เล้าปหลาบลาแต๎ว ล้องปองแคล^แร้0ภฅํแร้

—แกส*วปองล้อง

กงองกขาดชาคิรอยข็าฅิขาดค่ครอง ม้าลำพองนามกำหนดกลบท

“1 ๒0 "1 กำ

โคลงบอกกลอำษรม้าลำพอง

@ กลกลอนยอนยอกหนา หน่วงหลำ

‘ร้าล้โดยทึ่ล้ำ เกฅไว*"

เบ็่นเกำกำควยำ กงทึ กลางแสิ่

ม*าเล่นลำพองได*" ชอชเฉลยกถ ฯ

กรมหมื่นไกรล้รวิชิฅ.

๖0 กลอกษรกลมกลนกลอน
หลวงนายชาญภูเบล้/

๏ แส์นเล้ยดายหายห่างโอ*หางหาย

แล้นเล้ยดายกรายนาฎช่างนาฎกราย แล้นเล้ยดายงอนงามเจางามงอน

คิดถงเหลอเมือกรงล้ขครงเมือ คิดถงเนออ่อนเนํ้ออุ'นเนออ่อน

คิดถื้งเคยนอนแนบนางแนบนอน คิดถื้งจรจำใจจากใจจำ

ล้งล้ารน”กน*องเอ่ยอกเอ่ยน่อง ล้งล้ารซํ้าพรํ่าพร*องล้ำพร*อ

ล้งล้ารเอ่ยกรรมเคราะม้เบ็๋นเกราะหกรรม ล้งล้ารคำวอนว่าเวยนว่าว

อาถยนุชทึ่ล้ดแค่ล้ดทึ่ อาถำพิล้อนล้ำพงล้ำล้อน

อาลำนางนอนเปลี่ยวมาเปถึ่ยวนอน อาตำล้มรใครเห่นไม่เหํ่นใคร
 1ฒ

วิบากโอแกนขุกไพุ้กแก๎น วิบากแข้นไห้โหยจะโหยไห'"

วิบากใจแถลบฦกล่บแล

ช้ดกิดโ^กผืนผาค้ดผาผืน ข้ดคิดคื้นแหห่างห'องห่างแห

ช้ดกิดแฅแดดนเดยกดินแด ข้ดกิดแททนทกฃไหถึ้อทุกขโงน

บุญโดนำพิพบเจาพบพึ่ บุญใดทึ่ผลให'หนอให'ผล

บุญ 1ดกลดตฅามจื้งตามดถ บุญใดปนกรรมก่อทำก่อกรรม

ปานนโอ'จะหวนไห้โหยไห์ห(าน ปานนนองจะกรากรวญเผาครวญกรา
,1า,ต,^.-,^

ปานนจะดำหมองมวหมองดำ ปานนกํ่าเกยเคยงน'องเกึ้ยงเกย

ไม่กว!นางรางแรมก็แรมร้าง ไม่กวรว่างเขนยกอดตองกอดเขนย

ไม่เกยห่างเชยชวดก็ชวดเชย ไม่เกยเลยระทมทกขํมาทูกขระทม

ขอเดชะผลซึ่ฅย'ซอเราซึ้อเด์ฅยํ ขออย่าพล ‘ดืข้มข้ขอข้ข้ม

จนข้นหลาลมนา เฟนาลม ชึอว่ากลมกถึ้นกลอนซ่อนข้นเอย ๆ

ๆ ๒๐ ๆ คา

โคลงบอกกลอกษรกลมกลนกลอน

@ กลกลอนกลบทายทอด หลงข้ลบ ข้องนา

วรรคหนื้งถอนนพนบ เช่น ช

ข้อดข้นซ่อนกลกลไ] กลบเกลึ่อน

ยลเยิยงแบบบทน ชอกลำกลื้นกลอน •า

กรมหมืนไกรข้รวิชิต.
 ๓00

๖® กลอกษรลนตะกวด (ท®)

พระทชนิพน/-

๏ ไดทราบชื่ารเค้นหาน่าเข้ค้รวถ

จะมาเน่าย^ใจให้ เรรวน เห้นเถ่ห'ถวนถวงถ่อน่อจงใจ

ชิงว่าแค้นร้ญจวนหวนโหยฎ0ลทงั้โดยดนอกจะห*กืรใๅหลงใหล
มอบชว'งผงฝากปลงดุ'เท*ยื จะคงใหริวามค้*คยจริงค้งร*กแรง

ไม'น่า เชือ เจื้อใจในลนหวาน พงค้นค้ารครองคริกนกหนํกแหนง

ใช่เจหญิงนจะกสงเหมื้อนพก์แฟง ค้นหลริแหล่งเลึอนลอยกอยถมลน

อย่ามาล่อยอโฉมให้เหลอเหลิง หลงเชอเชิงไดด็งหว*ง์ค้มถวิล

จนฅายจากกี่ไม่อยากนิยมยิน ทงถมดินเค้ยเถิดรกอย่าควรคิด

จะโถมเล่นเช่นชรใท่าถง ขนเดาดิงดออาถริใหหวนจิตช่

แมนจริงจ*งหวํงจำช*กชวนชิด ธย่ามรินมิดเที่ยวหาหน่าว่าบนบาน

มาค้'ขอต่อชนกยกใหริ!าด ทิใจมาดจะไดเหมื้อนนุค้นริค้าร

ขอเทว*ญในชนฉอช่วยดลดาล ใหพนขาลค้ารเค้น่ห'เล่หลนทอง

แมริเชื้อชายง่ายงามคามติดต่อย มนิคหน่อย คงปอกลอก จนค้นของ

เค้น่หา เหมื้อนยาพิษมิคร'กนลอง มิดนรองเหย่ยบดินผิดคิดครวิมใคุ

อย่านอยหน่าเลยนะชายหมายลํกลอบ
ไม'รริคอบเพราะวิฅกอก หวามไหว

อย่าก*งืวถบ่นถงใหริามไอ บอกนามไว ลนคะกวดอวดชายเอย ^

 ๓05}

๖๒ กลอักษรลินตะกวด ( ที่ ๒)

พระฑชนิพนช

@ ได็ทราบส์ารเส์นหาน่าชื่รวตเส์

จะมาเยายวใจให'รวนเร เห็่นถ์0นเล่ห'ตวงต่อขอใจจง
1

ซ็งว่าแค้นร*ญจวนหวนถวิลโหย ทํ้ง์ดนโดยอกจะห*กร*กืใหตหลง

มอบชว*งผง์ฝากฤๅท*ยปลง จะใอักงความต่ฅย็จรงสิงแรงร*ก

ไม'น่าเชื้อเจื้อใจในหวานลน พงค้ารส์นครองฅร์กน่กแหนงหน่ก

ใช่ใจหญงนจะกลงเหมอนแฟงพก ค้นแหล่งหล*กเถึอนลอยกอยลนลม

อย่ามาต่อยอโฉมใหโหถิงเหลอ หลงเชิงเชื่อได็ว่!งหว่งัถวิลค้ม

จนคายจากก็ไม่อยากยินนิยม ทงดินถมเค้ยเถิดรํก็อย่าคิดควร

จะโลมเล่นเช่นชอัถงเท่า ขื้นดงเดาดออาล*ยใอัจิคร'หวน

แม้นจ รงจ*งืหว*ง จ่กัชํกรี ดชวน อย่ามิดม'วนเทิยวหาห■น่าว่าบานบน

มาต่ขอต่อชนกยกขาดให ทมาดใจจะไดโหมื้อนค้ารนุค้นข

ขอเทว*ญในชนฉอช่วยดาลดล ให'พาลพ'นค้ารเค้น่หใต่หทองลน

แมนเชื่อชายง่ายงามคามคอยคิด มหน่อยนิดกงปอกลอกจนของค้น

เส์น่หาเหมื้อนยาพิษมิค/ลองกิน มิรองดนเหยยบดินผิดคิดใจกราม

อย่าน'อยหน่าเลยนะชายหมายลอบถ*ก ไม'คอบร*กเพราะวิตกอกไหวหวาม

อย่าก*งวถบ่นถิ้งใอัไอจาม บอกไว นามตนคะกวดอวดชายเอย ว

จ *1^? กา จ
 ๓ ๐123

โคลงบอกกลอกษรลินตะกวด

๏ (านืโลงถํกษณเช่นช เชิงเชลง นนา

โดยแยบแบบบXรเลง เหถ่าน

ถนฅะกวดประกวดเพลง ยาวคู' เคํ่ยงแส่

อ่านบทบนล่างล ถ่างแลวเล็่งบน ท

กXมหมื้นไกรส์รวิชิด.

๓ กลอ่กษรดอกไม้พวง
พระราชนิขน■ธ

® นิจาเอ่ยกะไรเลยไม่เคยเห็่น

นิจาเอ่ยกะไรน่านำฅากระเฅ็น นิจาเอ่ยกะไรเบ์'นไดโช่นน

แคนใจเจึบใจงมหลงลมถ่อ แคนใจเจบใจหนอไม่หอฑิ
แกนใจเจึบใจเหลอเพราะเชื่อดึ้ แกนใจเจบใจกระจบวิ)ล้ใ(จุ
อ่อกระนคอกฤๅชายไม่อายหนวิ อ่อกระนดอกฤๅกลวิล้'ญญาเกํ

อ'อกระนดอกถๅถ่ฅย'ช้บชิเไป อ'อกระนดอกฤๅใจช่างไม่กํด

เส์นาะเหลื้อเมึยามร้ก่อ“กษรเล้าร
เล้นาะเหลื้อเมือยามหวานนะหกา.เ4ล้นิท
เล้นาะเหลอเมือยามช้งไม่หวํงมิคชิ
เล้นาะเหลอเมอยามคิด/คุ“มิดมิ^
นาคาชาเจ็บแล้บแยบหยิบยก นากำชำเจบอกเพราะหกห่นั

น^กำชนจ็บใจดวิใครพน น่า กำชำเคุบอนแ ค้นคนทเก^

เถิดคะไม่ละปากจะฝากหยาบ เถิดก ะไม'ละหลาบจะจาบ(ชิ(าง

เถิดคะ ไม'ถ ะพ'กฅรจะค“ก่ควง เถิดคะไม'ถะ'ล่วงจะล่(างเกิน

 ๓0๓

เพทะเชอ'แพูดจงพดเพราะ เพราะเชื้อช้ร๎เหาะจื้งเหาะเหิร

เพราะเชอชุรขมจงงมเพติน เพราะเชื้อชู้ร"ประเชินตองเมินร่กิ

ถื้งตายเบึนได้เห็๋นด์คืย์ส์สดหาย ถิ้งตายเบ็่นได้เหึนลายลนชายประจํกิษ๎

ถื้งตายเบ็่'นได็เหึนเวทวิเคํษน์กื ถิงตายเบ็่นได"เห็่นพกต/กนต'กลบ

เบนไรมดี้แถ้วนางช่างพรางแผล เบ็นไรมั๋ดึ๋แล"วแม่จงแร'หร'บี

เบ็่นไรมึ้ด้ แลวข็ายฑำกลวิยกลไ]เบนไรมึ้ด้แล"วถ'บีหลบตาพอ

ถนอมกล'อมเตยงนุชให"ถ้ดอย่าง ถนอมกล่อมเลยงนางขนห์างหอ

ถนอมกล่อมเตยงหล่อน'ส์งอนงไ) ถนอมกล่อมเลยงหนอพอเพึ๋ยงใจ

เกิดเบ็่นหญิงจริงชวชาติเด้ยวเถิดเกิดเบ็่นหญิงจริงอย่าเกิดโนชาติใหม่

เกิดเบ็่นหญิงจริงจนยุบลไว"' ชื้อดอกไม"พวงพ่จงร"เอย ว
II

•1 ๒๒ กำ จ

โคลงบอกกลอกษรดอกไม้พวงพู่รํ้อย
® ดอกไม"พวงพ'รอย กรองงาม
น *
กะทูหนิงถ้วรรค'ส์าม วรรคบ"าง

ต"นวรรกร่วมเริยงความ ปลายแยก ความเล่ย

ไวโช่นเบนกเลอ"าง อ่านแจ"งจงเห็่น จ

กรมหมืนไกร'ล้รวิชิต.

๔ กลอ”กษรเมขลาโยนแก้ว
หลวงนายชาญภเบค้/

ซี โอ"แ'ส์นเ'ล้น่เหห’กรไ)ห'กเห

เห ห'ก รานถ'อ ย กำ ทำ ต'งื เต ล*งเลเฑขิบายบ่ายเบิยงกระบวน

กระบวนบดคิดเหนดอกเช่นคิด เช่นคิดบีดกวามกว*นก็กลนค้รวฎ

กลน^^รวลกนนิน! ไฉนนวลทิมิควรก็ควรครอง
กวรฅรองว่าคองว่าเพรา;คิดหสํง์
คิดหล'งม”งเพราะเราเบึนเจอิของ
เจาของ กดถิงไม่มิฅรจิฅ/จอง!เอาจิฅรจองปองเชึอคำก็ทำเนา

ทำเนาเขาออยอิงทงค0าม‘คิย็" กวาม'ส์คยย่อมเห็นช'ดนำใจเจา
นำใจเช่นข'ดขวางก็พรางเรา พรางเราทางลาดเลาเห็นเหลื้องาม
เหลองามของนองนางทึนํบืถึ้อ นบถอร]ๅชึ้อ'ล้นิทก็คิดขาม
คิดขามมาพิเกราะหพอเหมา;ค0าม เหมาะกวามเถ่หใหลื้อถามเหม่อน^

—เลยงพราย
เตยงพรายนํกคํกเตื้ธนก็เหม่อนหื้งทํ’
เหมอนห็ง'ส์แฅ่เกึ๋ยดขงไม'รำงาย

รหายไปไหนในเช่นเราเบนชาย เบ็่นชายอฺงหิง/ไม'อายเท่าเลื้ยเ

เ'ส์ยเชิงบางฤๅร]ๅออกออฉาว อํ้อฉาวรำวจะรานคามการเหลิง

การเหลิงร'กืถ'กืลอบจนบีนเบีง บีนเบงละเลิงเห็นเถ่ห'จะเลยลา
เลยถาลนส์นหมดทึ่คดคิด กดคิดมิคร'ย่นํนิวา'ส์ปรา/ถนา

ปรารถนาขาดเขฅรจค/เจคนา ข็อเมขลาโยนแกวกลบทเอย จ
ด'0 ๆ คำ

โคลงบอกกลอำษรเมขลาโยนแก้ว
® เมขลาโยนแกำ'ล่อง อมพร

นามนิยมอ”กษร แบบเบอง
อำษรวรรคหนำถอน เพิมวรรก หล*งเอย

จงพิจารณ์อ'านเบีอง แยบใหถูกกฎ อ

กรมหมึ่นไกร'ส์รวิชิค.
 ๓0^

กำราไคลงกลบท
โคลงลักษณ่ซ่อนกล

๏ หะหายกระต่ายเตน ชมจนท/

- มน , , ตอย-
มนบเจยมฅำเ ^- ตํ่า ( 1 เดยรฉาน
* นอย^ 1^ เฅย
^ -— ) ’

นกยูงย“งกระ??นื หาเมฆ ฯ

โคลงลักษณซ่อนเงอน

๏
บ^
จรื้กางห่มหยกแอง แทงเขน
^ 2.
' จนมอ จอง V
,
' ย่องย*อง
๙องประ1 1
'-———ยุทขยึ้นยน ^ จ่อแทง

นางอ^เพ่งผวเอน กวายเสิยว จ

โคลงลันโลงลิลิต

๏ กากึ้แน่งนอยนาฏ เนํ้อหอมปถาดเถินาง

กูรางก'จอมกระษ*ตริ/สน ประถนใจบเจ่ยมถนอม
ออมเสน่ห'เถยนะแม่ ระ'รํ่แร่แดดน
ด่วนเต*าตามครุฑ ”1

( ด ) จารื้กติดไว้ทิเส์าพเนกประตเขาพระระเบึ้ยงชนนอกทง 4 ทิ

กู'กบตำราฉนทมาตทพฤติ ติถาจา'รั้กย*งมึ้กรบ

ซ)
 โคลงโกงศรเนตรแผลงเ!]นค่ ๆกระทู้โคลง
เบด ว ทุง 2 พทย ^ นา ^ ค้าคร 2 กาย ^ เบื๋อ ว
.7.1
เจด) รุง] ค้าย เ ด่า ] บาด ] อาย ] เออ 1

นช^, ซีไ!! 3 ค้วาค้ด 2 แล ว คอย ;^ เนอ 2 งา^ 1ย 0

ค้ด ] หมาย 1 ฐ 1 แด่ 1 ม่อย 1 เงํ้อ I ช๎า ] ไฉน I

โคลงจองถนน

จรแจ่มเร้อง 21!-
.1 2

กถางอ'มพร 0ว ^
0
ประด*บค้ถอน 0

1 จ*นทราแพร^ ะะ

โคลงวลสมุท

เท วะ เรื้องร่อนพา ผถ

ราช ร่งค้ากถ ทไว

ฤทขิ เดช
ค้ทธิ ฒัล่องหน เวท

บุญ อาจอคร่าว กรรม

๏ โปกฉาดขำบาทได" กนคว

'ล้มเดจอย่หํวืแกง กกรน

หญิงโด พ่อหลอก เหลวแหลก

ผํวื ผํว
โครแม่ ปลอกปตน แหลกถา

เฟิอ แล้วง โก เล้อ

โจม จ!] เคยว ชุ่ม

กระ หยบ ขบ คอย

เย้อ ยอบ ย่อง เย้อ

. #
(1
ถา
พ่ฆาฏิ
 ถา 0^

® (1xอ^|ขยิงดา^ ดา0ดิง/ ส์วรร/เส่

ท้ร!V;สิงส์มบํฅ1 เดิคํหสำ
0)1 ฬ 110}
0 0

*1?

“ 1 ^

พ1รณ’เ'?ครขํดก่าค็า

โคลงตารางเพ็ชร
 ฉันท็๋ลันโลงโคลงลาว ๑๔ อักษร

I" ^ I
๏ อกโอเอ๋ยอก เคยฅบฅกุ
1—1
เ7—กุๅกุ
แคนยนคดยากถวสแคน ฉํงแม่เอ๋ยจ่ง
I-——I
เ---1
นานเมื่อพามุ่ง ดินแม่นดถจิฅรช่กยถิ้ง ฯ
I..,^-^1

๏ นอนเอยนอนวน ใผผนว่าได'"ไปพบท้รึ๋
** 91
เย 1ฮ] ^ เย |ฐ] เย เย
เจาท้าว'ส์ว"อ๋ดกระษฅืรึ้อั อย่ดํ่หรี้อไก'เจ'าแน่งม่อย
(ท (ท ๓๓ (ก

เรยมริกเจ'าท้ดแท้นทวึ้
๓ ๓

ด“งืหนิงเลื้อดฅาจะหยาดย'อย เพฑะเพอนองน์อยเจานานมา
4 4 (1 .1

โคลงประดิษฐจำอวด

@ เจ'าพวงกะระบุหนิงพร้งเพราท้รพ

พี่จะแขวนไว'กบกิงพ'า

จะไจ*งถงฉงฉบกรบท้รวบ

ช่างไม่เห็๋นแก่หน่าพึ่บ’างเถยหนอ ฯ
 ๓^)0

โคลงประดิษฐนกปราชญชำนาญกลอน

และพนทุ เอก ‘เก ตร จตวา กากบาท

© ฅ่อใก่ฅงตึ้บืก

ขนซกเอื่อยแจ^

บาใก่หตกเตยงเกยงบ่05แ^(

ขนเอกแลวลอดเถยกเปรยๅป^ฏ ‘ไ

โคลงรวงผง

กลโคลงตลบนกกลางหาว

@ ฤๅเถ่ห่รกระถก? ว่าเ'ท้หวํง์ใจ

ตถบนกช่กยนฅ็ดก กร'ะดากช ■ๆ
 (กดด

ฝอยโคลงตลบนก

๏ ข้อง ถง ฅตบ เหลนกู' เขจรจริงนอ

ข้าม ท่อน นก กอกลอน กล่าวแจ*ง

ข้ โท กลาง ประถมซอน ซ่อนจ*ฅโทแป

หนิง เอก หาว หายแข้ร*ง ข้ไว*ข้ามข้นย''

© ยายกะคาทำไร่เขา

ถ่ายทุกใส่เทยมแค^

ส่าหรบฑษฏร่คถำกิด โคถงนา

น“กปทชญชาติ ท่านเทยนส์อาดงาม 1

(โคลงกลบทแต่ตใ4มาถ่งแค่นฉบบในหอพระสมุด ฯ จดไว้ว่าเบ็เน

พระราชนิพนธ์ พิจารณาดูเหนว่ามิใช่ทงั้หมดมของเก่าบ’าง )

กลโคลงแยกทาง

กรมหมนไกรสรวิชิตทรงพระนิพนธ์

ไฉน -ด่วนไดดจหว*งื
/

4-พ

คำ ■จริงย*ง์เยิยงพร*อง

V., ■จิก ^

ควร 'คอยพงคำพฺเทอญแม่

มฅร

ใช่] .-ตวงนิองอย่าไดกะนื้งแหนง
 ๓01(80

กลโคลงพรางขะบวน

กรมหมืนไกรสรวิชตทรงพระนินธ

เพยง ผ่องพ'กฅร จันVไร

เนต!คม บาดซา

งอน แง่งาม มารยาท

ถ^ ก้กดิงาม เลค้

โคลงตรพจนบท

พระเทพโมลแต่ง

® ดดแปสงเปลิยนแก้เก่า กลบท

ร็อยเรึ๋ยบรส์เรี้ยงก้ดื แจกก้อย

ทึ่ค0รพดผูกพจน'' ผนผ่อน

ส์ามคาบซ*อนเกก้อย อ่านซำเ^อบค ๆ
 ๓0๓

คลโคลงนาคโสณฑิก

ขุนมหาสิทธิโวหารแต่ง

๏ นทุกชทุวเท0ษุใท ใจข่อนขอนบิกฅ

ทุดทิมาดูช้วาท?1ร นางลบถหตกย้อน *1

' . ^

กลโคลงกาโกโลกนัยน่^
ขุนมหาสิทธิโวหาร แต่ง

งญจวน

40
 ๓9)4

กลโคลงจาตุรทิศ
หลวงชาญภูเบศรแต่ง

เร้า -

รื่น รส รวย

มต กนข ชี้พ

ถนอม
มุท โก เมฅํ นช รก นาง
เรี้ยม

แก"ก อ"ยิน กล

แอบ อ่อน อิง

เกลา

กลโคลงช้างประสานงา
หลวงชาญภูเบศรแต่ง
0-^

รก ทกข่
แททดรญ า
ทุรนรน
รยิน ทน

ส่งั มิฅร
มตนฤนุช สมรอย่าขอนอก!ยิ""
สาร มง
 กลโคลงกบเตนต่ายระยาง

กรมหมนไกรสรวิชตฑรงพระนิพนธ์

*
 กลโคลงจืกรราศ
ขุนมหาสีทธโวหาร แต่ง

ช
ค^
 กลโคลงดาวลอมเดอน
กรมหมนนุชิตชิโนรสทวงพระนิพนธ์
 0บถบงกขีส์อย สวยสด
หอม รื๋นเร่า
หม่ ตอองอาบ
ผงทราบเส์าวรฟิเกลำ กตำคอมๆ

เฑ รวมถวาย พระ
เคยเกึ๋บดอกไม*"
หมาย ร่วมคน
จิ้งจากพิพน วาย สวาทพี่
นช พิเพี่ยงวายคาม -ๅ

เคย ชึน ณ รส นอง นื้กกระส่นั

แบิบ อุระ ร่วม ภิรมย'" ห่าง
ฤา
แนบ สนิท ส์ม( สู่ ห*อง
ชด เชอ เชย ชม 1

— คา ยาพิษ
— คิด คดจำว
๏ คำปราชญ์0าอย่า ' ^

— ชิด กนช^
-. ห่าว หกเหยนหายกม
 ใฒงภาพเรึองทมเกึ่ยรก^
ชิ) รงงเรขราเมคํ/ฅ ^ เดอมแส์ดง เรึ๋ป็งฤๅ

รอนมฤคมารึคํแปลง ล่อไท""

คอนคานผ่านพน แขวง “คํ ประ''ส์บพระ นุชนา

เ'ส์นอเหตุอ่คเรคํใช"" ติดเต"าฅามองค'^ ๚
@ แข้ดงภาพทคํพ*กคร์!ฒ้ ป็รล็ ดาเอย

รึบออกนอกกฺฝื ด่วนเต"า
X น'
ขนรถเลอนลอยค เลอลาคํ มาแป

นงนุชสุดเทวษเคํร"า คํวาทรางห่างเกษม ๚
ต ) โคลงภาพเรึองรามเก็ยรคน จารึกใฅแผ่นติลาจำหต*กืภาพ

เ!องรามเกยรฅ ซ็งติดทิพน์กรอบพระอุโบส์ถว่ดพระเชฅพน การทึ่จำหถํกื

แผ่นติถา กคเรองรามเกึ๋ยรติมาแต่ตรงทึ่จะเขึ้ยนรปภาพได"งาม ติวนไคสง

ทีแต่ง ‘า ติาหรบแถตงเรองภาพทิจำหลํก์ไว โกสงบท ต ติาหรํบืภาพ

แผ่น ต ดวยเหคนเรึองในโคลงจื้งไม่ส์ ติดต่อกน เพราะไม'ไดโเต่งเบึ

โกถงเรึองรามเกึ้ยรติเหมื้อนทแต่งจาร้กในว“ดพระ^รํ่^นคำสดารามญ

รํชืชกาลที่ & จิ้งเรึยกว่าโคลงภาพเร้องรามเกยรฅ ติวนกว่ที่เบ็่นผ่

ก็หาทราบว่า ผู้ใด แต่งบทใดไม่ เบนแต่ทราบว่าโคลงภาพรามเก็ยรฅท^!]วง

น กว (2 คน คอ กรมหมนไกรช้รวิชิต ด หลวงชาญภเบคํ/ดุ หลวง

สุวรรณอกษร ด ขนมหาติทชิโวหาร ด นายนุชมหาดเล็ก ต ช่วยกนแต่ง
 ๓1100

® ไม่เหนฅํวือกษร
@ ริรูปภมราคํไม่" เขพ้
ต้ถิฅย์อย่ย้งก“ทลึ๋ บากวาง
ชื่กรพภชกระบี่ ทูตบาท พระฤๅ
เชิญปภบพาฏึ้มตาง ชพม่วยแซึ่งเ^ร ๆ)

@ ปางพระยาพานเร)1เคุ้า ขดขิน
ออกหมู่มาฅยายิน พกฅร'พอง
ข้กรพเหาะเยาะยิน คำหยาบ หยามแสิ่
ออกจากคฤหาก็นหอง เหาะเขนณรงคๆ)
@ จกรกฤษณ์พก็ณุขน ซึ่รส์าย
คอยฆ่าพาต็หมาย ม'งน*าว
เหนฤทชิคิดเซึ่ยดาย เพราะซึ่ำย'' เซึ่ยนา
จนจิฅรจำใจท*าก ลนล*างวางซึ่ร ๆ)
๑ พาลฅต่อน๎อง เฉวยนฉวำ
ซึ่รจำร!กาอกห*ตก จบไว*"
เหลื้อบเหึนพระจกัรรำน’' เบ็่นซึ่ กรแสิ่
คลายโกรธน*องรำงให*" ซึ่”งแลวลาดาย ๆ)
@ จำหลำจํกรกฤษณ์ให*" หณุมาน

องคดชมพพาล ริบเร*า
/ ^
คมพถซึ่ซึ่มุทชาญ ชำเยซึ่

ไปซึ่บหนทางเตา หนิงท1ถวายแหวน ๆ)
 ๓๒ค

@ แส์ดง!ปส์คร้พเผา บาทบงข้
สิบแปดมงกภวง^*' ใหญ'นธ ย
สิงเถกไพ!หสวงคง มซอ
ตามทม'แบ!&ย นอบน์อมขถถวาย ๚
**® ลำด*บจบทน สามทหา!
!บลํงองคอวตา! ใส่
เกลา
พาพถออกจากส์ถาน คนชมาทน
หมายมุ่งเมื้องมา!เลำ เขค!แควนแดนพนม ๚
ไม่มฅาอ่กัษ! ภาพนนเมึอบกหถนฃนจากส!” สามทหา!
นอนหลํบ

อสุ!คี้ค่อด'วย องคฅ
องคฅจํบ!ากษเ1 จํกมล่าง
บกหถ่นเสือมเสิยพยส ขอโทษ
ค่างไต่ถามนามอ'าง เ!องต'นตนแถลง ๆ]
หถานอินท!'ยนย“กษ'ยอน ถามหา ทางนา
ย”กษบอกทางลงกา เกาะให'"
องคตลบเกสา คลอดสุด หล*งืแส่
บ.’*^ ’ /
บกหลนพ'นสาปไค'" สุพาเสวย!มย ๆ]
วายบุค!ยดหยอกน'อิง นางสว!!ค''

เทพบุษมาสืผน พ*กค!พอ

ลิาหาวเด่นดาวควน จนท!ๆาก โอษ^เอย

นางนิยมชมอ'อิ แอบห้วนเกษม ๆ]
 ® ตกถมค้มตํขด0ย ดวงล้มร

นางว่าวาน0านร 'ล้งพา
วายุบุๆรหํกอาเๅรณ ล้'งัวาส์
อมนุชต้ด'ส์วาทคว่า คว่างขนเล้วยล้วรรก

*'๏ พบนกโลมหลณ้ชือ ล้าพา ทเอย

รูแห่งทางลงกา เกาะแก'ว

วานลิงโห่ส์ามลา โลมงอก งามแป

วายุบครขนขิแลโ} นกนนัผนผยอง ๆ)

^© ฟ์อ'ล้มทอ’าโอษ^ยํ้ง์ ยื้นบีด ทางแป

กว”ดแกวงตระบองบิด แบกจ’อง
หณุมานผาดแผลงบุทขิ เรึ่วรึ๋บ

เข’าปากแขวะแหวะท’อง ยฑัษร็ายวายชนมๆ)

ล้ายํณหบรรตด’าว ดาบส์

นามบรมนารท หง'อมง'อม

หณุมานมาดหมายทด ลองฤทขิ ท่านนา

วอนว่ามายาย’อม อยู่ยงัยงัล้ถาน ๆ)

แปลงคนโตมนตน เฅมล้า ลาเอย

ถองฤทขิพระล้ทชา ท่านแก'"

บนดาลเรึ๋ยกลมพา ฝนล้าด ซาฤๅ

ลิงเบ็ยกยบรบแพ'^ ล้นท่าวหนาวฝน ๆ)
 ๓เฝิ๓

ชารกรนํกสํทร้แส์ร"ง เบนปลิง

'ส์าปสํงกอยกํดลิง ทิน^

หณุมานตืนฅนฅิง ถงสํ 'ล้ระแส่

ปลิงเกาะก'ดคางปถา ปลดทงฤๅถอน ๚

วายุมฅร'ล้ารภาพแพ'" ร*บผิด

นารทเมฅตาจิตร ปลดให

พลางถามททางทิศ อ'ล้เรศ

ดาบส์บอกจำได'" เส์รจแถวลาจร ๚

กองคระเวนอากาศห'อม แหนลง กาเส่ย

เห็่นบุตรพระพายตรง 'ล้'แกว'น

เร่งพลรุกรณรงก'" รุมจ*บื กระบแส่

กระบิตระบ'ดขํดแก'น ไถ่ล'างกถางโพยม

'^® หณุมานหาญห*โแข'า โจมจ*บ

อากาศคะเถร*บ - รบด'วย

หณุมานต*ดเศึ๋ยรก*บ แขนขาด ลงแส่ '

อากาศคะไถม'วย มอดกลงกลางดิน

เห็่นนางนอนแนบทาว ท!^กณฐ

หมา51แม่นช้ดาพรรณ เพริ^พรง

หณุมานาบืฅรึ๋หน กว*ดแกว่ง

พอแว่วสำเนยงจง จกย^หยดถวิถ ๚
 ๓!8x1

® โจษจลกนแห่หน์า นิ''กบ โคมแด่

ตำ!วจแปดก!มก!บ เพึ๋ยบพน
โดยเส์?าจจ่ก!พาพ อข้เ!?*1 ท่านนา

เส์โถ่ห โฅม!?1!ดน ดาษถอมแลข้ลอน ๚

พง?1พ!หมบ!มนาถเจา จอมย”กษํ
เข้ดจจากอุทยาน!กื ณุ่เ!า
ณ!ถบขจ!ป็กื อ'วนเทวษ มานา

ถื้งนิวา?*!วงเขา ส์ห่องหวนถวิถ ๆ]

ท?1เ(1ย!เขํ่ย!พดเถา โลมข้ ดาเด่ย

นงถ'กษณ์กกวดํ่ บกไม'"
น'งด่าเปณึ๋บอข้! เทนชอบ อกนา
1

ณัน้กืจ'กน"]]กล" เท่!"อนฤๅหาย ๆ)

พอข้ามยามยำห่อง คนหถ'บื

ขนยกพ!ะข้ยกบ กิงไม'"

. หรนมานบ่งมองขย'บื กอยอย'
11
พอโลด!อง3๚ได" ฅํ^ดห่าวางตง ๆ]

'“๑ วาฒฅ!อภิวาทไหบ่" ถวายแหวน

นางณัมาท!งแข้น โ?1กเ?1ท่

แจงเหฅพ!ะดถแดน เดิ!บา มานา

นางโ?*เกติงซบเกถา เกถธกกตนก!!แข้ง ฯ]
 ๓!

หณมานวางวิงเๆก้ หวิาส์วน

พภ้วหมากคูมตาลชวน โค่นกิอม

รากษส์ยํกษาชวน กนวิง มาแสิ่

ก่งกระช้นส์ายล๎อม ไล่เลยวก่บลิง ๚

วายบุตรฤทขิรา แรงรณ

ไล่ช่ากมก่'ณืฑ'พล แหลกหย’อย

ยํกษมารบ'ทานทน ทรุดทำว หนี้แส่

ตายแตกยบนบ์ร๎อย ตนกรนเครงเช้ยง ๚

พนองกิ"โอรค้เก่า ลงกา

ร้รึ๋บพากนมา ต่อทํวย

วายบุตรอาจองส์า มารถแต่ เคึ้ยวแส่

ฆ่าส์ห!กุมารม’วย มอดส์นฤๅหลอ ๆ!

‘"๑ โอรส์ท!1พกต/พ’อง พงพรหม

ยื้นรถเห็นสกถม . ไล่ล*าว

ยกษมารซ่านชุกซม แตกพ่าย มาแส่

จิบพระแส์งฅํรน’าว มุ่งล่างวางส์าย ๆ)

คํรเบ็่นนาคราชภ้ย เร็วร!

วายมุตรจิบงพด ฟาดทง
วิ วิ 3]

พลยวิาษํชวยกนม! เบ็่นหมู่

วายุบุตรทำนอนกถง ยกษํปล่านำถวาย ๆ)
 ๓๒

”® 'หณุมานชาญเดชหพ หาญหกั
เขาหว่างกตางพลยก]/ ไต๓ง
หมู่มารบ่ทาน?{กี ดาเดช

นิดฉกขาแขนขว่าง เกล่อนกลงกลางดิน ๆ]

ตกถมเรื้องฤทชิร่าย แรงรณ
ขนกลุ่มกุมกาจผจญ จ่บ่พลว
กตอกกถบ่ริ!]กลางพล มารท่าย หน็นา
บ่างหนพน]'ทัหวิ คว่าง!ๆว่างกลางแปลง ๆ]

@ อกุรพถยกษร่าย อุดฅถด
รุมจบขนกายบุคร ม่ดไว*"

ต่างเอาส์าฅรากุข พ้นฟาด
ถิงกถบบ่งืหารให*" ยกับ่ร*ายวายชน}/ ๆ]

”© กุมภ'ณฑเพชฌฆาฎเข*า รุมยก
ลิงไบ่ถงใน!ๆ รก โขลกจ^

กำแหงหณุมานชก ชิง'ล้าก ไดโเป

ไล่ขยคซา ยกษรกัยฅายเคยน ๆ]

‘"(ฐ ม่ดลิงกบ่หล'กักถง กถางแง]ลง

โชื่!าชซบ่มนแทง กว่างคว่าง

กากุบุฅรหถดโลดแรง เร่'ารวด

ผลาญยกัษหกัคอช’าง ชิพม*วยหมอควาญ ๆ]
 @ มดถิงเอาหนุนคลุก ปุกปุย

พระยายํกืษ เห็นหนุกหยย เย็่ยมยม

จํบีหอกแกว่งควนนุย เปลวปลาบ

เพลิงวบจํบจุดจม นุ่นไหม้ไฟโพลง ๆ]

๏ ลูกลมลนแต่นลิาว ฉววิแฉวึ๋ยน

จุดทุกมขมณเ'ฑยร ใหญ่นวิ]ย

เรอนคล“งนอกในเฅึ้ยน ตลอดฅต่ง ตานา

คกคำหนิกน“บร"อย หมดไหม้ไฟเผา ๚

® ทก็เคํยรเว่ยนวิงรอง เบ็่นโก ลาเอย

เรึ๋ยกหม่มาตยาโย ขิคํพรอม

จงกรมงมณโฑ ท'งั อวิ กึ๋ นา

ทรงรถบทจรอ"อม ออกขวิงทางฉนวน ๆ]

® อินทรซิฅลุดฤทขิรอน กายา

พาจุวรรณกรรนุมา จากหวิง

พิเภกลากครึ้ชฐา เดิรด่วน

ปวงหมู่ส์า'าส์นมซอง แทรกหนามาคาม ๆ]

®^ กุมภก'ณฐกมหอกแก"ว โมกขต่กดิ

จงจนทวดึ้ยํค เร^เฅวิ

ทุกกรมส์นมพนก งานเคร้อง

วนวิงทงขกงเขวิ รบรวินคามมา ๆ]
 (ก๒(:;1

๏ พ?ะค้นมรมอบ3'ธน เปล0เพลิง

วิงเฅลิดเบีดเบง บาวพ*อง

ไปยํง์ทิซายเชิง เขาค้วิ) นานา

ค่างรำต่างเรยกรอง รำรองหากน ๆ]

® ทค้เค้ยรกำส์รดเค้รวิ แค้นค้วิ)ย
ยํงอย่สฅ่นาบรร พฅพน
มเหษํ่พระกำน“ส นาเนก

ญาติ0งค้ทรงค้อน ดาษอ่อมแถค้ถอน ๆ]

@ มารมาตยกถาดเกล่อนเผา บาทบงสุ"

ตำรวจรวิ)ษาองค'" พรวิพรวิ)ม

เกณฑกนออก‘11บ0นกง รวํงื ราซ

หำทกํบดาพถอม รวดริวรายเฉวยน ๆ)

© มโหกรเรื้องรอบร^ ราซกิจ
บดค้กรุงโกค้ฅ ทิอวิง

อ่านค้ารอสุรอิค้ ค้รภาพ

ไซวิา'านเชิญ!ปค้รวิง นิเวค้ไหม้ใหม่ถวาย -

บดองคอมเรค้เจวิ ค้รวงส์วรรค'"

พาหมู'เทพเทววิ]^ แห่หอม

ถงมานิมิตค้รรก"' นคเรค้

ทุกสิงค้ารพนพร*อม เค้รจแถวกนค้ถาน ๆ]
 ๓'ฒ(?^

® ปางทชนิมิตรพอง พปรฅ

ฅร”ข้เรึ๋ยกพิเภกส์ถิค ที่ใกถ*"

ดำเนิรส์บินพิช ฌราชรบ ก”นิฤๅ

ดำพ่ายผายขาวได' ชนะนจก์ไฉน ๆ)

๏ พิเภกเลขเติ^ร้' ชาตา

ทลเทึ้ยบตามถกขณา เรืองร*าย

ทก็พบิาฅ/เพื้อเวลา ท”ณฑโทษ

เคึ๋'องข”บิพิเภกย*าย นิรา?1ร*างเมื้องมาร ๆ)

ราชาพิเภกเ^ร*า แชื่นคํ”ลย'”*

ไรที่แปรพ”กฅร”ผน พิงพ*อง

ออกจากนครกรร ไถถา?1 ไปแส่

หมายมุ่งค”นชกาถท*อง เกื้อนไม้ไพ รพนม ๚

๏" นิลข'นพรรคพวกพ*อง ลิงดง

เที่ยวถาดตระเวนวง เขตร”ก*อม

พบพระยาพิเภกทรง กำส์รด อย่นา

เรึ้ยกเหล่าลิงเถวล*อม ไถเลยวจ*บิต”วื ๆ)

นิถข”นิถถ’นิแล่นเข*า จ”บิย”บิษ”*

เชี้อกม”ดชื่องมื้อช”ก ฉุดเต*า

เหล่าถิงไล่หถ”งผถ“ก รนเร่ง มานา

ถงทึ่พถ”บิพถาเข*า นอบน*อมทตถวาย ๆ!
 ๓๓๐

@ จ่กรกฤษณ่ทฤษฏิน‘อง ทชิก่ณ/
จ'?ฅ!ฑกมภ้ณๆา' เลำพอง

ตํก ษณซัอ ส์'ติย์ข้Iโพ์ เชิาวภาคย*'

ข?งพระเมคฅาพ?อง กลำวเถ‘าโลมใจ ๆ)

๏ พิเภกภถภํกืดิเบอง บทร”ช์

พิงพระโองการดร’ชิ ชุ่มเลำ

ทูตถวายนุส์นขิชิ'ติย์" ชิามิภ”กด พระนา

โดย ชอชิจริตเท‘า ตราบม‘วยเมื้อมรณ'' ๆ]

@“^ พิริพิพ'ฒน็ฅง์ ตามการ

เชิญพระแชิงชิรงชาร ชิวดซ‘อม

ชิกรพอ่านชิาบาน โดยชิาชิฅร

ขาวพระยาพานเรชิพร‘อม พร^ห'นามาประชุม ๆ)

^ พิเภกประณตเบอง บทมาลย''

บชิฅชิรส์าบาน เชิร็จแลํว

จ'บจอกพิพ'ฒน'ชิาร เจิมเกชิ กินแสิ่

กลางหม่มาฅยาแกถ‘ว เกลอนห')]าเบ็่นพยาน ๆ)

จำหต'ก์จ'กรกฤษณริกลำ โลกา กรเอย

เชิดึจออกพานรนา เนกน‘อม

คร”ชิชิ"งชิครี้พพา พิเภก ไปแส่

ดเหลำพานรซอม ห”ดเหล*นเบ็นเกษม ๆ)
 ๓๓0;

เส์กรพรํบืส์งแถ็ว กราบกราน

พาพิเภกถอยคลาน เคลึอนคถอย

มาย*งน่าพระสาน โดยดยิน

ดูฤทขิถิงใหญ่น้อย ค่างอยิงอวดแข้ดง ๚

'พิเภกเห็๋นฤฑขิพอง พานรินทร''

ข้นเกฅํเกรงเดชยิน ยงอยิง

เพิยงเทพบริข้ทอิน ข้วรเข้ก ข้าปฤๅ

ข้ามารถอาจองมลยิง ไถ่ลยิวด*ษกร ๆ!

'©" นานาพานเรข้อยิง อวดฤทจิ

บยิงบีดจ*นทราทิฅย*' มดคลา

บยิงเหาะห*กเขาคิช ฌกูฎค'ร่าง ก*นแส่

บ้างแทรกดินเดิรน้า เนองหลาข้ากล ๚

จ*กืรกฤษณ์พข้ณุไท้ ทิวา วง ข้ไสิ่ย

ข้ถิฅย'อาข้น'ค'นธกาถา เมึอเชยิ

ข็มพขึ้ดขินพา นรนบ บาทแสิ่

คอยฑชดำริเผา น์บร'อยคอยพง ๆ]

พิเภกไครเพทแจยิ เจนยาม

เหึนเหคุข้กระข้ารถาม ลอบไกล

ปลอมถิงเฑิ่ย'าพิงค'าาม ในค่าย

ทถยบลเหตุใบ้' ตรวจหน้าพลากร ๆ!
 •า1า11

๏ (ๆ!พทราบเหฅแถ๎0 ฤๅเมิน คานา

เรยกเหล่าพานรเดิ3- ตรวจหนา
ลิงกองนิ'?เอกเกิน ลิงหนิง
ทคื้นทำถ’-ล่า เด่ห’เลยวหลิกหนึ้ ๆ)

® วายบุตรวางกิงก*าว ก'น'ส์ก*ด
โจมจ่บค้กระข้า รวบไว*"
ลิงเถวช่วยกนม*ดื เบ็่นหมุ่
เอาเชื้อกผกคอให*^ ลากหล*ามพามา ๆ)

© ตำรวจวานเร(1ร*าย บกหล*ก์
กาโ'ส์คอย'กษชกั เชื้อกยอ

ถงหวายเซ็ยนพถางซํกึ หาเหคุ
ไยจิงมงมาดํ้อ บอกไลิใจจริง ๆ)

® 'บุกระส์ารส์ารภาพพรํองร*บผิด

แจ*งเหคุตามจริงจิตร ถิถ*อย

ขอโทษแต่ชื้กิฅ กงรอด

ต*องส่กหนากลากล่อย กลากเข*าเมื้องมาร ๆ)

©^ ท?1แ1ยรหาเลคํได’ อบาย หนิงเอย

ฅร*ค้เรี้ยกเบญกาย ค้^ใช่"

แปลงเบนลิดาตาย ลวงต่อ พระนา

เบญกายรบกำไท'" ชิราชด*วยจำจน ๆ)
 ปืา ๓ ฝ็โเ

^** ฌญกายถถาคํขํ้น ทรงรถ

พรอมพฑัธิส์ส์?ยยค้ รอบลอม

ส์นมกรมวํงืประณฅ นำเค้ด่จ

เฒ่าแก'กำนํถพร้อม แทรกหนำมาฅาม ๚

1)" ถงช้วนโดยด่วนเผา ชนนํ ถามนา

ไยยอดเยาวถโาษณ'ล ถา?!ได

เบญกายทอดตนฅี้ ทรวง■เทวษ

แจงเหฅท^ก“ณ^'ไช็" เส์ร้จแถ"วทถถา ๚

"๏" ขนเผ็าเยาวเร(1ส์รอย ย้ดา

ทำโ?เกพถางชายคา ม่ายเมึ้ยน

จำจบพระถโาษณถา ถถาฟ

กํท่าวาร้เพยน รูปแถ"วถอยไป ๚

®" แถถงความรามราชไท"" ส์รงต้าย ส่นชไส่ย

เหึนรูปเบญกายหมาย แม่นนํอง

ช"อนเก?!ใส่คโาฟาย ชถเนคร

ท^พระถกษณพถอยซรอง โ?!กซนกรรแค้ง ๆ)

1)^ บรรดาพานเร(1เผา บทมาลย''

ค่างโ?!กแส์นส์งส์าร อยู่เกถ*า

แต่ฟร้หณุมานชาญ ฤๅเชอ ใจเถย

ขอ?!พชนส์ครเขา ใส่ไวเชงตะกอน ๆ)
 ๓๓4^

® ปางบุฅรมารุหทัย ?ายพล ?อบแส่

กองก่ออํคืคํ่สน รุ่มเ?*า

เบญกายซึ่ดแ5•งทน เพลิงเหาะ หนี้นา

วายบุหทัจมจิกเก๓ จ'บัไดมาถวาย ๆ)

@ ค้กรพเค้องข่กน ลิดส่ด

เง'ยกเหล่า?าชมนม”ด ซิกไซ็"

เบญกายรํบเบ็่มล่หย'' สา?ภาพ

'ส์ก?พเหํ่นจ?งได" เ'ส?จแถวทถนิลอง ๆ]
!1]
© จ”ก?กฤษณ์พณุเอํ้ยิน
โองกา?

อ'นอเบญกายมา? โทษม*วย
ยกโทษทดบำนาญ พิเภก พ่อนา
วานบุฅ?มารุหด*วย 'ส่งให้ไปเมอง ๆ)

® ท*าวพ?ะยาพานเ?คํน๎อม นบห์ฅ์ถ''

กอย?าชโองกา?หทั^ 'สงซ๎อง

'สุก?พก”บนิ๓']ท วายบุห?
วิ วิ

?”บสงไปถมทอง ท่านำทำถนน ๆ)

สุก?พนิสพ*ททง หณุมาน

พาพวกพลถงสถาน ท่านา

?วมกิดแบ่งบริวา? 'สองพวก

ฟลิยนกรงคราวแรง ๆ)
 ๓๓&

นิลพ่ทบ*ดชํกพอง ชมพ พลเอย

ขนค่ดก็ขรด ดึนหน'า

แฅ่ฅนเฌกผาช ข้องห้ฅถมาแส่

รองเรํ่ยกหณมาน๓ ร*บทงถมถนน ๚

@ วายบุฅรโบกหํคืถ‘หาม เอาทํ่

นิลพ’ทืไบ่ไยดึ้ ว่าช'า

ทงท่มโขดคิรึ๋ ท^ก่ ตงแส่

วายบุตรโลดลอยคว’า ริบได โดยใจ ๚

โยธาพานเร^ออ แออด

หอบห*กดึขรค*ด เกตึอนกลง

พานรขํ่ดขินขน*ด นาเนก

ขนส์งชมพทง ทุมทองข้ากร ๆ]

วายบุตรคมเกยดแกน นิลพ่ท

ห'กโขดฅํขรก'ด กว่างกว'าง

เสํนขนทกขนม้ด์ เขาขอด เข้มอฤๅ

เย’ยเยาะนิลพ*ทอาง อวดแถวข้ล*คืลง ๆ]

บ*คืบ*ดนิถพ*ทห’าว หาญข้มร

มานะร*บืศึขร กว่างกว'าง

สุดแรงร*!เส์องกร บาทแบ่ง เบาเอย

วายบุตรสุดแคนอ'าง ออกร'ารณรงก'' ๆ]
 0^ยึา'ว

@ ชื่กรํ่พฒเร่งเขา กึ้ดกาง

ยิดหฅถช้องนายทาง ขู่คน

ค้องนายนํงถงพลาง ยกผิด ก่นนา

ค้ครพรบพาซน ค้ท*าวทลถวาย ๆ)
^ ^1)
^ จกรพิโรชแล'ว บรรหาร

นิถพ่ทหณมานพาล พวกน

ทำการบ่เบ็นการ เกิดก่อ กวนนา

ค้กรึ้พจงปรกษาช ชอบใข็*เยี้ยไฉน ๆ]

@*^ ค้กรึ้พทถท่านไท*" โดยชบ่ด

ขดขินชอบนิลพ”ท อยู่ร^

เกณฑ็ผลพฤกษาจ”ด มาค้ง

หณุมานมอบพลท^ หมดให*ทำถนน ๆ]

^ กระบิวายบฅรพร’อม พานร

แค้ดงเดชห์กพิขร เกลือนกตง

เหล่าลิงวิงขนคอน หามหาบ มานา

ถงท่าวารึ้ทง ทุ่มทองค้าคร ๆ)

^ นานาพานเรค้ซ้อง ค้”บค้น

ห”กหอบโขดเขาขน แซ่ซ*อง

นบค้มุทดจภวดล ดาลเพิก พ”งแส่

ถนถนถงทุ่มทอง ท่านาร่าไร ๆ)
 ๓*(ท0]^

^@ มํจฉานาเรค์โช' ฝูงปลา

กอยกาบดึลาพา ต่ายหร/ย

ไ5'ไ3'เ1ยคงกา คื้นคํ่า หายแป

วายบก5'เห็นเหตุราย เร่งร้อนใจถวิล ๚

@ หณุมานถงไต่กน กงคา

พิฆาฎพรรณฝูงปถา น*บืร้อย
พบพ่กก/มิงม“จฉา เยาวเร^
จ่จํบึนางป๓น^ย แนบไวก*บืทรวง ๚

เส์รจส์องต่งึวาส์แถว โถมถา
วอนว่าวานนางปลา บาวพ’อง
กนคาบศิถามา ดุจด'งง เดิมแป
กรนเช้ร็จโลมลาน^ง ต่ท’าวทถแถลง ๆ)

แถลงกวามราเมค้โห์ เฅริยมพา นรแป

มากถึ๋นำ■รถมา กราบเกถ’า
เส์ดึจทรงรถอินทรา เบ็่นฤกษ''
ยกพยหยากราเขา เขกรแกว’นแดนมาร ๆ]

@*^ ค”^^หน‘งสื้อไม่มิ ฅํวิภาพเมอยกพล

@ ปโกนชรรพเจนบาร ชื่ามิภ*กด

นำเชื่ดํ่จพระหริรกษ็' ผ่านเม่า
พาหถงล่วงแดนยกษ'' ภาณราซ
พระพิโรขเร่งเรา ต่งให’'ต่งหาร ๆ)

4๓
 ๓๓01

@ อส์ฑภาณราชภ้ย นฤมิต

พรรณฬื้ผลโม้พิษ ต่อไว

แปตงตนIฅิบโฅคิด คอยท่า พระแป

แทรกซ่อนซอนตนใฅ๎^ คำเบองบ'งกาย ๚

วายบุฅรฤทชิรํ กถย'กีษ''

บ่าแบกพชื่ขาผตํกื พติกพถว

จิกเก(1รากษซึ่ชํกื ฅรฅ่ด เค์ยรแสิ่

เอาบาทคํ่บห์วหว เหาะแถวพามา ๆ)

ชเคํยรภาณุราชน์อม นำถวาย

พร้อมหบ่พานรนาย แน่นนํอ่ม

ช้มเดึจพระนารายณ'' เลอโถกย''

ยกชอบหณุมานยอม ยช้เยอนช้รรเช้ริญ ๆ)

แ'ส์ดงองค์ราเมค้เรอง เรื้องยช้

ออกอา^น'เขามรกต ทึ่โกถ"

บ่ญชาค์งองคค ไปช้อ ช้ารแป

โดยเยี่ยงชื่งกรามได" เหยยบช^ชานเมื้อง ๆ)

ขดหางเทยมแท่นท’าว ทช้ก'ณ^''

อวดอ่านช้ารส์ารพน กล่าวกล’า

พระยามารพิโรขบญ ชาช้ง์ พลเอย

ยกษ''ช้มนห!ร่า รื้บรอนจํบต้ว ๆ)
 เก๓๕^

อส์ร์ทขำ โจมจ*บ

องคฅฅนเดยว?บ ?บด้วย

ฟาดสิอส์รึ้กํบ์ ป?าล้าท

ยกษํ''ล้มนค?ม้วย มอดกถงกถางดิน

"เ^*" องกฅยล้ยิงเชอ ชายทหา?

เบ็่นทฅถื้อ?าชล้า? ‘ ล้อไช'^

นายป?ะคบ'เบีดบาน ทวาเ?ล้ ณันา

ถงถบทวา?ว*ง์ให^ ห*กท้มพ่งตง ๚

นนยวิกวายเวกเนอ 'น้ดดา

ท้าล้'งจอมตงกา ใล้'เกต’า

ขิขํบืธ*?เว?า เ?ว?บ มาฤๅ

ชำแ?กบาดาตเขำ ล้'ทองโ?งก*ถื ๚

ไมย?าพออกอาล้น'เอํ้อน
โอษ^ถาม

นนยวิกทลส์งค?าม คิดด’าว

ตงกาบ่มึ้กวาม ล้ชล้*ก์ หยาดเตย

พ?ะยายกษ'"โชโชิญท้าว ชวย?อน?ณ?งก ๆ)

โมย?าพท?าบเหตุแถว ไปถา แม่นา

พ?ะแม่เหึนอ*!!?า ค?*ล้ห’าม

ไมย?าพป?ะทุษ^ทา รณโทษ

แกว่ง?ถป?ะชดฤก?าม เยาะเย้ยชนนํ่ ๆ)
^ไมยทพเฟเภาพเพยง ดาบส์

ร่ายเวทหงโอส์ถ ใชํกตอง

เพตาอ*ษฏงคฅ กอยฤกษ์^

มาฑึ่พล*บืพตาหยอง ย่างเร่าเบายา ๚

วายุบฅรองอาจอ*าง อา■ส์า

อาโอษ^'อมพตํบืพสา, ม่ดไว*"

คองพิษวิทยายา ไมยราพ

ย*กษ‘ยองเร่าปากใด" ห่อนร*" ช้กส์กน/ *11

**^** ริภาพไมยภพเร่า ถงองก

บ่าแบกพระหริวง^ รี้บเฅวิ

ชำแรกแผ่นดินสง ย*งภพ ตนนา

กรงใร่ใว*ยกืษ‘เ^า ห่อนไห*"ใกรปถอม ๚

ไม่มึ้ฅวอ*กืษร ภาพนนหณมานรบก*บม่จนิาณุ

^ ไมมฅ*วอ'กษร ภาพนนนางพิรากวนค*โเนวิ

ไม่มี้ค่วอ”กษร ภาพนใเหณมานรบก*บไมยราพ
(^ เอ) \/เ เ^
เมมควอกษร
^ 0^^

@ ภาพนนหณุมานแบกพระราม

เทาอื้บห*วไมยราพไปด*"วย

ท^เ^ยรเอื้องเกึ๋ยดแกน แท้นชํลื/

ออกอา^นมาฅยาค่ล กวิเผา

บ*ญชาส์งกมภก'ณ^'' นุชนารถ ท่านนา

กุมพยุหโย1าเควิ ค่อดวยด*ษกร, ๆ]
 ท4*1

เต้นามารมาฅยํ'ร้ ร”งการ

เฅรึ้ยมฅร'วจไยชามาร หม่แกต’ว

ม’ารถกชต้ารชาญ ไชเยฟ

เฑึ้ยมรถเทึ้ยมเกยแกว กราบเกถ'าทูลแถตง 'ๆ)

*'@^ กุมภก่ณ^'อต้เรต้เร้อง เดโช

ทรงรถเทยมต้งโฅ เติบเต้น

ได็ฤกษ์เถิกพชิโย ขาย”กืษ'" มาแส่

ออกจากตงกาเขม’ใ4 ม'งมต’างไพริน ๚

โยขากองทบท’าว กุมภก”ณฐ'"

หตายพวกหลายขนนนฅ์' น”บล’าน

ผงกตึ้ฅตบกวโเ ม”'วมื้ด

ประทะท*พขไ]ก”นืษ์าน ต่อด’วยพานร ๚

องกฅวางวิงเข’า โหมหำ

รบร้บ์ทพหนาย”กษ์' กว^กว’าง

หวดซายบายขวาช”ก ขา'ฉึ้ก

ฟาดพ้'ดฅ”ดห”วขว’าง เกตึอนกตงกลางดิน ๆ]

วายบุตรโจนจ”บจ’อง โจมผจญ

ตางเหล่าอต้รพถ เผ่าร’าย

คายกตาดดาษดินดต ดาดื้น

แฅกย่อย่นจนท’าย รถท’าวกมภก“ณฐ ๆ]
 ๓(1เผ์

@ จกรธราซเ3'อง ฤทธรงก่
จบพระแย้ง?1รทรง หน่วงนาว
พระเนตรม่งหมายอง!ๆ'' อย้เร?*!
ตระบดจากย้ายท'าจ ไล่ล่างไพริน ๚

ย้ร?(กดบกอกทห กุมภก”ณ^''
เจํบปวดย้ดรำพรรณ เรื้ยกน'อง
พเกกคกใจถถํน กรกอด พินา
ต่างไย้กกำย้รดร'อง ย้งเ?*เร'าย้งย้าร ๆ)
5)'31^ ^
@ ขนท:ชฅถทธรุทขน
^ ^

?1รย้าฅร มาฤๅ
)|

กถายกถ่บเบนนาคบาย้ พ่านพน
ไล่รดเหส่าถิงดาษ ดาอย่
ข

ท^พระถ”กษณ'ฤๅพน ย้ถบย้นย้มประดี้
"เ^'” แถถงปางหริร”ก์ษ รู^ รื้บร”ด
เห็่นพระนชนากม่ค รํ่าไห'"
พิเภกท่าวทถรห”ต่ เหตราช
บ”'ด์พระแย้ง?*!รใช่" ครู'ทรเริวมา ๚
ย้บรรณเรื้องฤทธิรู" รื้บบิน
โจมจ'บจิกนาคินทร'' กาบกน
ฝูงนากซ่อนแทรกดิน กล่วเดช ครูฑนา
ปวงเหล่าพานรนน รอดได'ทุกตน ๆ)
 เฬ4*1

พระยาครุฑยุดแย่งยอ นาก่

ปากจิกส์องบีกค ก รน ครน
นาคายุทริราว วายวอด

พระถ่กษณส์ถบกถํบพึน ข้ฅิก่งองค์ตรง ๆ!

"®* นํองรามเรองเดชดำว คินแข้ยง

กรก่งทรง?1รแผตง ฤทขิกำง

ก่องย'กษเกตือนกถางแปลง คายกลาด
เนิวึ้ยดฉว่ดฅระบ'ด์ก่อง บฅรท็าวทค!กโนฐ ๆ!

'”@'^ โอรส์ท!1พ่กฅ/ก่อง ค!รทรง

บกอกฅถอดองค แน่นแพน
ร่ายเวทเบาแผลลง ฤๅหถด เลยนา
ซึ่ดจิฅรคิดแกแกโ; ถาคํเข่าเมองมาร ๚

ขํ้นเผาชนนิ!^ไท" ทลวอน

เส์วยกษิรสิน/คเร หลดแถำ
ทลถาบาทบิดร มาคุเรค!

เฅรึ้ยมหมู'มารทวยแกลโเ ออกร่ารณรงค*^ ๆ]

ไม่มก่วอำษร ภาพนํแอินทรชิตคํงืพิชั๋ ส์คร่พ

หณมาน องกค ทำถายพิข่

@ จก1ธ1าชเท ชรณ์
เห็นวิรุญมขหนึ๋ แอบอำม
วางคเรฤทขีพรึ๋ย รณภาพ

เบ็่นข่ายเพชรวงถอม ค์นัใวกตางพล ๆ]
 ๓4^

ไมมฅ‘วอกษร ภาพนนเมื่อวิรุญมุขขิม่าถี

อย่ในข่ายเพชร หณุมานจิบได
'"@'^ ไม่มคำย‘กษร ภาพนนเมยวิรุณมุขฅ็องใข่กา

เฆิยน ย้ครพเบ์นตระลาการ
*1๓'^ ฬ I (1., 0^

๏ เมมฅวอกษร ภาพนนลิงเลวจิกหน'าวิรญมุข

แถวปล่อยไป

"^*’ อินทรชิฅอส์เร^เรึอง ไชยชาญ

ทรงรถเทึ้ยมต็ห์ทยาน รํ่บเร'า
มาถื้งขอบจํกร0า'ต โดยด่วน
ส์งืยกษกยชาเขา ไต่ตางวานร ๆ)

อินทรชิฅวางวงเข'า โหมห”ก
พระถ่กษณรบรบย่กษ็" คถองเกถา
ฅตองบุฅรทค้พ่กค/ ซวนชุด ไปแป

ย้นฤทชส์ดคดเขา เมฆถถบอง/ ๆ]

^ น'อิงพระราเมเรํ้ยิง เรื้องยก
บงเนตรเหนองคต อาจอ'าง
กอยร”บอิรตกท?1 พ”กตรอย' นนแป
ทรงเสิยงคํรมถ'าง ไล่ถ'างอจิรินท/ ๆ)

*'@'^ คํรไชยไปตํดเกลา อินท-รชิต

ขาดกระเดึนดจถิด ถูกไม'"

องคตเถึองภๅฤทธิ เรวรื้บ

กอยร”บเคํยรมารได'" ด่วนเข่ามาถวาย ๆ]
 (เไ

"๏” มถพถำทเ^พ*กืฅ/เจำ ปางตาล

ฟิามกษํ7111แช้0ย1ฐยบาน ผ่องแผ้ว

ดำ?ทชกาXราญ อรินราช

กำเริบหฤทฺโ)แกถว กล่าวธำงอวดหาญ ๚

**©'^ นางระบำกำรบน้อย เริยงราย

จ่บระบำรำกราย กริดพอน

บำเรอบทเรคํถวาย ท้ามกษำ)ริย ท่านนา

เมยงม่ายชายตาฅํอน ค'อใหโหลหลง 'ๆ)

ปางฅาถมารมาคยพรโ)ม โดยดํ!) กไเนา

วางจอกชื่ราจ่บ กํบแกลำง
^ เ^'*
เมามวทํวฅ่งักํพื อวดอาจ
อำมาตยลงกาแยโง ย^ให้ใจเหิม ๆ)

"๑“ ปางตาลมารไพร่บา บกบื้น

เหลำเค่มเคึมเมามื้น ไกรชเกรยว

ทำเพลงกริกเกรงกิร์น ถกโลค

ทงถวยฉวยชามเคยว อวดโอ้โวหาร ๆ)

*‘๑'" ทำวส์ห่ำเดชะ[จา กุมภ'ณ'ท

ทรงรถนางกำนถ นำน้อม

ราช;1ห ดึสิบพน พารุด เร็วฤๅ

ปวงหมู'พลมารหำ)ม แห่ซาย;เซง่ขวา ๆ\
 @ โจษจถพลทํพฑ่า0 ปางตาล

ขิแรดเส์ยิเล้หทยาน รุกรน

นิมิตบิดรปมาร หลายหม'

เส์ยงโห่โกลาลน แล่นดำวคินโหว ๆ)

*’® มูลพลำอช้เรคํเรขง เดชะ

ทรงหอกข้ค์ฅโลหะ หิกหาว

รํ่บรถราชพาหนะ นำเล้ดํจ

'ล้มเด้จเชษฐา'/กว ซิราชเจาจอมมาร ๆ]

พลมารท่พหน'าหม่ มูถพลำ

โตเติบกายำดำ ดูดํอ
จิโฅฅะกวดนำ พ'ลพวก มาฤๅ

น้บ์โกฏิน์บิแล้นออ กาจกถ'ากลางล้มร ๚

'"@^ พระรามล้ามโลกยถา ฦๅถบ

ทรงรถ๓ยมล้นชพ เผ่นดำย

โส๎ทุกษ'เสกพลรบ เรึวเร่ง มานา

ยีอกจากพลบฬลายาย ยื้ดพํ้นพานร ๆ!

'''@'^ นานาอเนกพอง พลลิง

1แกะแล้ะเล้อล้งห แรดชิาง

ฃึ่โคมหิงษ์กะทืง ถื้กเถื้อน

กวดแกว่งอาว1กวาง วิงซองล้มล้น ๚
 ■*^4อฺ|

มูสพถำพ1ะถกษณ์เฃา โจม จบ กำนา

เปถิ่ยนท่าฟถิ่ยนทึ้ริบ
ยะหยริ

ต่าผุ่3ต่างหมายขยบ ' ผถาญชํ่พ

พง'?ยายกษ์ใด้ทต่ง หอกให้ช้”'งหาร ๚

ถกชงส่พ^ะลํกษณ'ตม ๆ;วนถง

องคฅริบ์รององก*^ โอบไว'" '

หณุนานร่ายมนฅ์ฅรง แผถเบ่า ะ

หอกหตดพระตกษณ ไต่" ช้ฅืพนช้มประด ๆ) ;

^นองพระหริรำษเรํ้อง รณรงก'

เหยึ้ยบบ่าวายบตรองก^ เอกอริง . \ ริ

จ่ำ?1รพาดช้ายทรง แผลงผาด มาฤๅ

นฤนาทเช้ยงเพึยงมล'าง โถกทํต่วยเดชา ๚

ช้รไชยไถ่ต่างเหล่า พลมาร

มารถกชช้ารถาญ. แหถกหถำ

มูลพถำอห”งหาญ หาโทษ

ช้รต่กฒกคอถำเ พินาช้กตงกถางดน ๚

หณุมานทำเถ่ห็ถริ)ถวงยำษ

ไต่ตะบองเพ็ชรห์ก คว่างทง

โถมถํ่บอช้ร?1กด ตกรถ ถงแอ่

ฝงนาฏน์กช้นฺมกลง เกถือนต่มถางหน 1
 วายบหรอาอาจเชํ้อ ชาญชนะ
เขไจ่บัหํส์เดชะ เหยึ๋ยบไว’"
ชก!!'ชกิอ1ะ พนฟาด
ติดเกคํฅํด์ก!ให้" พินาฟด’วยเดชา ๆ)

แถลงความภม!าคํ!ห้" เทพ

ยื้น!ถ!มวา! ผงน*า
มงกฎสิบแปดก!ะบึ๋ นบบาท พ!ะนา
พ!ะปฤกษาติพ์ซ*า เ!งใหเต!ยมพล ๆ)

*@^ สิบแปดมงกุฎเผา จ่กั! ภพเชย

ริมฟากผงนก หยุดย*ง์
พ!ะต!ซ็ปฤกษามํ่ .ๆ..
มา ณช 'สงฤๅ
หาทใชยภูมิคง ท"พ'ล้ดษ์ก! ๆ)

'I
 หมวดสภาสฅ

ฉันท์กฤษณาสอนน้อง^ ^

กรมส์มเดื่จพ?ะ:ป?มานุชิตชิโน!ซึ่ ท?งพระนิพน/

*® ขอถวายภิวาทน!1าซึ่ดาดิถกปี?รท์ ท^ส์งท์อ'นทรงส์รรท์ กณา

@ นบพ??ามินท?วชิรินท?วิ'^ณชิวา รวิ!าคํดารา จำ?“ส

@ ฉอกามาก(•ไนาทิรินท?วินปีพน”จํ ภูมพฤกษเๅำภนิฅื? ชำรง

@ ทวยเทพทิพยพิมานณะส์ถานส์ถิคยทุกอง/ อกแมนส์มมติทรง ปีเรค

๏ เชิญปกบึองภยมองพิบตอบฑวเหตุ นานาประเภทพยาข ' อย่าพาน

๏ แต่คมูจะนิพน/ขบถบทบ?รหา? แห่งราชโยงการ ดำ?ย้

@ ให?'งืส์ฤษฏิกฤษเนาค้ภาส์คส์ว่ส์ด็ เถบงนินิท'?าพรรณอ??ถ ภิปราย

๑ แปถกแปลงแส์ดงพ'จนเพรงเชถงถํกษณบรรยาย ชาวชนบทปีบาย

ประดาษ

๏ ไบ่'ส์มเ'ล้นอบเข้มอส์มานมุขประกาคํ อโยทขยากณาปราชญ'' ท^มวญ

@ ริงส์ร?กข้า?พอจํกขานจโาค่พจนกว? เข้นอข้นองข้านวนเนื้อง ภระ;ว

ปี) หว่งัโอวาทอนข้าข้น'นุส์นชิข้กถข้คร แข้วงข้วามิภ”กืดํ่ ฤๅวาย

I

(ต) 'จารกติด!ว้ทิผนชิด*านในข้าถา... หน'าพฺระมหาเ'จุดึ้ยหถชิเหนื้

ข้ตา'จา?กยชิอย่
 ๓^0

@ แถถง'.!องเบองฅ่นจนปถาย โบ!าณนิยาย

พ็่นอย่างแต่ปางก่อน!กถ

® มองคอ(1ทขป!คย ^ ท!งนามภว!นย

คอพ!หมท*ต่กษตรา

^@ - เถลิงภพผ่านแผ่นพส์ชา
-- ^ . คถดลิวพารา

ณต็บุเ!(1เขตรฃ{นๆๅ

® เอกอค!พนิคาถาว*ณย'^ เฉิดโสม'เนมพ!!ณ
พ!ะนามพ!ะนุชบษบา

© เบนบนบินงก‘เนกบ!จา ลิกนาฎคณนา

กอหมื้นหกพ*'นนงพาถ

๏ ม!าชชิดาดวงมาถย*^ ทงค้บิงซึ่ค!าญ
พิลาคํเถิเ^ถกขณา

® หน็งนามก!แก"วกฤษณา หน็งจิ!ป!ะภา

ป!ะ!พพ!ะพ*กืฅ!เพํ่ยงจ*นืท/

๏ ทลิวส์งวนนวตนฺชในก!!ภ ป!างก'!คนนิ!*นื

ต!ายนิ!าคํ!าคิน

® คว!คู'ข'ฅยาซิบดินท/ ป!ดาป!ะดิทิน

'เนกามก!ขากถ

- ๏ ผคงเผดิมเ!ม!าชมงคถ ชื่วยมพ!มณจาถ'

พิขี้วิวาห'ถาว!
 ๓X®;

® เษก'ส์อง^ภต'กษณบํง์อ1' มหษมหศร

ฟวย'ล้วํซิดิใอชื่07รย์'

@ เนขฅียพง^าพน ขศนิดิเ'ส์มอกนิ

เบนเกศมกฏฑษฅร

๏ ทิวกาดึกรณํ่ ดถดลิ0อ่นิม

พิศาถพิใ'ส์ยดึมา

๑ ธ่คเรศเกศแก่วกฤษณา ยิงยศปรึ๋ชา

เฉถึ๋ย0เฉลิมไตก่ย

@ ประฎิบฅิกษํฅรา'ส์0ามึ๋ห่าธงคลิเฤบดํ่

เ'ย้น่หไณึทนิจกาล

@ ห่อนเคยดขงคำรำกาญ เขษม'ส์ฃดึาราญ

ภิรมยฤดึ้ปร์ดา

๏ ผถํดเปติยนเวึ๋ยนเ0รราชา ถนอมแนบนิทรา

ถะ0นิมรรโตมโฉมค้มร

๏ ในหองศินิไส์ยากร เกอกามคระอร

บโรยบรำงห่างข0“ญ

๏ เส์วยส์ว‘ต็ดิดึงืวาข้นิรนิ ดรแผนิไภยนิ

ครายฤๅพานพาชา

® เทือพระเทพึ้มมา รยาทกิริยา

บหยาบ'ล้ภาพพรํธมมูถ
 ๓ ข้]

® กวรฉลธงลอธงบาทบดิ|ส์1ย่ ภเษกซึ่มบ!ณ
!1]
'ส์มบฅหิพฒนโอหา! ๚

ปางองคอนากนุชสุดา จรป!ะภาพิมลมาลม'"
ภ!!ดาน!าปึปบดาล ป!ะดิพ‘ทชเปรมป!ด็

@ เคยดนุ่นกึก!นฤทยโทษ บมิโป!ดมิป!าถกึ
เก็!าท!วงรอ0งทกขทกึ ด!เทวษถวิลครวญ

๏ อกโออภ‘หืดอ*ป!ล‘โ:ษณํ' นิรา?1!โ,แค่ไห่ห่วล
เอกาล่วามิบมิก0! กระมลหมางมาห่างเหิน

® พ!ะห็ชมว!ภ!!ดา ประมาณหวิบำเรอเจริญ

จิฅ!ทาฤภํว!มยเพลิน เส์น่หนอมประนอมโฉม

๏ ฉํนืใดจงดาลก!ะมลป! ดิฤดึ๋บถึ้มประโลม
ห่อนห่างและข้ท่งสุขต!ะ;โบม บริบาลบ!!ค้านต้ม
๏ ควรกจกห่อ!จก์ถาม จกขานความทิเก!ยมตรม

มลอย่างบ!างเส์น่พชม จกเชยชนทุกคนวน

๏ ต!เส์!จพชกึยุ!ยาค! ยงป!างกมา!^พิมานจํนีทน

เก^กมป!ะณมก!ภิวนทน ว!เชษพาพงา

@ เทพึ้ชมพจนป!ะภาษ เยยใดนาฏกนิษ^า

แ^!าคํ!ฉวว!!ณวิกา รวิกลมาหม่นหมาง

@ เพือพาลพิบคีอบทวทุกข'^ บมค้ขในค้!รพางก'"

ไข็จริง!ข้ใจฉํนใดนะนาง นุ!:ชกดึ๋แถลง
 ๓^ธโ!

๏ อํ้าอายบอาจอ:■รถจํกเอํ้อน แลจ'กเยอนยุบลแแ^ดง

โอษ^ธ็างเนิน:เขยแหน3 มรณเถิเ1ประเสริฐแล
๏ อดส์สู'ยิงสิงใดจะเขย!] จะปนเปรยบข็่ห่างแห

โหยหาภรรดากึบมิแปร พ*ก์ฅรพองเบ็่นสองสรวล

๏ รอยทกจ์รโเขมระบมระบ อระระอกำสรวลครวญ
ยิ’เ^ 1
ชอกชำระกำจึฅรประมนิญ ประมาณผากกว่าแดนดิน

๏ พระองคทรงคุณพิเค้ษ วรเวทประสิทชิสิลป
อาจโผปีนมนํไ5(ข/เยนรินข/ ท้ง์หาทาวฤๅร'าวราน
๏ ร่วมรมยบรรทมสุขบส์ร'าง สวาทร่างฤดิสมาน

เชิญเนิถยในเถ่หไซึ่น่หวาน วจนาดถประสาทสอน

® อยิแม'อย่ามานกระมถปร ดิกระตกระลำพร
ใช่ชอบประกอบกรรมจํก์รฏน ยสยิงทกสิงเจริญ

@ ใบก่อในกิจประสิทชิเวท อคุณเหตห่อนสรรเสริญ

ช้วามภ'กดึ้ชรรมะพรรเอิญ ภิรมยราชฤท'ย์ไท

๏ อย่าแม่อย่าแปรประทเจิตร ทุจริตจ'ญไรภ'ย

ซึอซ็อมถนอมสิฅยใน บทเรณภรรดา
® แมวร่กดวยฤทขประสิทชิมน ตรวิกลกฤติยา

พถนหน่ายบ'งวายส์วาทอา ดรรางบรางนาน

๏ เช้น่หณีขก่วยมิ?ารชรรมะแท"
บปรวนแปรจำรวิวนิาน

สุจริตเจริญคุณะฤๅราน เมตรมวิคุ้งวายวา:
 ๓&&

® ส์าXแล่นครรไลกึ้อใกรจกฉุด
แลจำยุดจำยํ้อหาง

พฤษภฤๅเ'ส์พภาษบราง จำข่มเขาใหคฤบฅฤณ

๏ จำนๆงแส์?''งอรรถภิปราย บรรยายเบองระบอบระบิล

ไอวาทนุส์าส์นยทิน ทรเพอจำเพึ้ยรผดง

@ โดยกิจส์วามิบริ/กษ พิทำษ'ราชอำรง

กอปกำเวฅิธรรมะคง ชํ่ทิฅมำยดำยข้ำยา

® อกการภิบาลทิบุถวำร ประฎิบ'ตแถวาจา

หย่อนกยาบสภาพพจนมา รยาทพรำมลม่อมกาย

® ข้งนเบ็่นทิภิรมเยก็ บุรุษเจคนาหมาย

เข้น่หสนองบหมองจิครรคาย ฤๅข่องเกยดจำเกถึ้ยดไกล

๑ ธรรมดาบรุษอุดมเพก็ กทิเก็ษคอชงไชย .

เฉลิมก็'รั๋ข้ฑงกคณะใน . ภพแมำมกฎทรง

๑ ผิบนใเประหนงวรประ’วิช ประกิจแกวทิเชึ๋ยรผจง

ข้วมใส่ในนวอรอนงค”' พิโรจ รำน์จร”ข้เจริญ

® ใร็ภงนิราก็วรข้วา มิภรรดาธห่างเหิน

เบ็๋นม่ายฤๅวายว'จนดำเนิร ดำเนิยถกวามอนหยามยิน

® เฉกเช่นชโถทกนท บมิมิกระแข้ข้นข

นคราอ่นไร็นิฤบดิน ทรเข้อมข้ถาพร

๏ ข้นก็นยก็ริแถกฤหิยก็ ฤๅปรากฎประกาก็ขจร

ท^ทวยคณานรนิกร ประมาทหม่นฑกถนข้ถาน
 ๓^&

® ชงไชยอนไพบถในงอน เบนอาภรณแห่งรถยาน
ชุมากปรากฏแก'ก!านฅ็^ แถเถกิงระเริงแข้ง

® ราชากปรากฏิเ!นบน นครินทรเฃตรแขวง
ชื่วามเบน?*!รส์วํ'ช้ดิแ'ส์ดง (ริกดิข้ท่แก'นาร

® ชายโ^แม้โดเบ็่นภรรดา บไข้ภาท*ง์อินทรื้ย'^
(เนย'เข้อมสติวิริยฤๅม้ บญญาโหดแลโฉดเฉา

๏ ไบควรจํกกิดจิครประมาท บริภาษดเบา
ควรคิดข้นิทเข้น่หเคา รพเริมภํกดํ่ข้นอง

๏ เฉกนิค์รประชาบคิพรหเม(^ ข้รเชษ^ปกครอง

ก*ง์เก๓บรรเทาทุกวท*ง์ผอง พิบคใดบใกต กิราย ๆ)

อย่าเยิยงหญิงช^ ใบรคณผิว ไม'กต็วความอาย

ข 1

ตนถมข่มกำ ห่อนยำเยงชาย จงจิตรคิดหมาย

มุ่งรายภรรดา

๏ ค่ปิหน๎าปราข้รโเ ล่บืหล่งืต*ง์ใจ ดหมินนินทา

คอยหาขอผิด ห่อนกิดกรุณา ไบใด’นาพา

กิจการงานเรื้อน

๑ การหูกกา รไน ข้ดงรื้งไหม ตองให'คกิเตึ้อน

เฒเข้ยวรอยบก คร'านนริ)ชำเชอน กบก'าหาเพึอน

ชอบหน'าพาทึ้

© โภชาอาหาร ห่อน',ออเอาภาร ปฐิบำข้วาม้

กล่าวเถยงเลี่ยงตอ ปากต่อมอค ., คารมข่มฃิ

จ้'จเจรจา
 ๏ อย่าเยี่ยงหญิงโหด มกหื้ง/ขํ้งโกXข วิวาทวาทา
ฤๅห่อนย่อทอ งอนงอภXXด! โอหำฅํ้ง์หนำ
ปากกถ็าไม่กต์วื

๏ อย่าเยิยงหญิงม่าย แง่งอนห่อนอาย เล่นXกขิกห*ว

หากินก็๋เกยจ เตXยจชายเขำคชว ละโว้ใหำ]ว

กอปกิจย็เดงำ

๏ แขกมาหาห่ เกXงเปถ๊องหมากพถู ทานท*ดชดคำ

ดฅาผํวืพถาง ไหขำงฤๅยำ แยบยนฅกถต่า

ข'บแขกจากส์ถาน

๏ อย่าเยิยงหญิงบาป ถโมภโลภถาภ เกถ?!เหลื้อปXะมาณ

เร่ซช'น ฤๅเบนแก่นส์าX ชาติชำล่าธาXณ''
ทXถ'กษณห่กัดิ?1นย''

@ ไม่กถ'ก.■ๆวามอาย ชนฉินยินxำย หยาบกายแด'ปXะย!

ชนกชนน ต้วามํ่ฅXะกูล เกิดเขึญเบ็่นมล

โทโษโมห'น/

๏ เผ่าพง(1วง?!วาX เพือนเม่อนเพึอนบำน ผิดพองหมอ■ง)ๆนี

เกื้องขุ่นาร่นเคยด ร่ง์เกยจเดยดนินื ฤๅว่างเวญิว'นั

จองจิฅXฤษยา
® ห่อนชูกโมครํ่ ร่วมส์ฃเฃษมคํม่ พาทึ้ปม่ดา
ทำเล่หไต่หกถ แยบยลนานา ซื้อล่อต่อหนา
ถบหถํงปXวนแปX
 (ก&ฟ่

๏ แหวนทองเงินครา แพรพรรณยินผา ยายยกชกแช

ผํนผ่อนซ่อนไว'" ห่อนใหไ)'วแต เบ็่นหญิงแ'เ^นแง'

ตามกพกลม

@ ถวนชาคิหฤโหด ก่อเข็ญเบ็่นโทษ ชายร'างห่าง'ส์ม

ฤๅห่อนเกั๋ยงค' 'ล้มก่อภิรมญิ บำราล้ขาดชม

เชยซดนิจกาล ๆ)

เอกองค"อนงกนชนงกราญ กถล้ล้ชํชืวาลย''

เมฆบพ'องพาน ก่ผ่ธงพิล้

๏ เบ็่นพงญิขตืยาวราฤฑช วิบุลยชนะล้มิทช

อ*กรราชิล้ รบด

@ ร*กคํก์ดิล้ริวงญิกระษ*ฅืรย'' กลมิคจมรึ้

เล้น่หอนทรึ้ญิ ล้งวนพาล

@ ไบใด'อาลัยในชนมาน บมละล้'ฅ์ยปาน

เปรึ๋ยบกึ๋ปนประมาณ ด่งยองยง
1)
@ บรรํก์ษ'ภกดบาทบงล้ นฤบดิคํรทรง

คณะกอองก พระภรรดา

๏ ร’กฅนล้งวนคนก*’ลยา กรหะวจนะทา

รณะโทษา จงอย่าพาน

@ ย*งืราชหฤท่ยนราบาล นฤจิฅรวิมฅีดาล

ชื้อฤๅร'าวราน เล้น่ห'ล้นิ(ท
 เท&•เ

® โดย'ส์นท!'ภาพยมิต?จิต? กลข็นมชึ๋วิต

ท้จริต!วม มโนข้มาน

® ทอนเคยดเกองคำฑํคาถ: ป!ะดิพ่ทชข'ตยปาน
,,,^,,X '
เป!ยบดงชนมา'14 บหม่นหมาง
® จงจำพ!าพจนอย่าฎ;0าง คุณวิบุลยทาง
วํฅ์!จ!ยาง กขกยา

@ จ'กืเจ?ญเกย!ติย(1ภๅชา อิ(1!ยยค้ว!า
ดิเ!กบ!วา !ะไพบลย”^

® ชื่ม(1กัดิอ'ค!ภชป!ะย! ว!อทิคํค!ะกส
อย่าพื้งเส์อมคํนย์ โนชิงชิ”คย''

® ไวกวามส์!!เข้!ญเจ!ญส์ว'ชิด
คุณวิบุลยพิพ'ฒนํ'
โดยวิ ?ยว'ฅ์! กษ้ต!ย''

๏ พิงท!าบอ่ชยาชิวามึ้ มน'ชิภิ!ฅป!
ดาอ'น์ใดม บ'นืโดยคาม

๏ อย่าทำท!นงจิต!'หยา!)หยามชิจ?คป!ะดิษ^งาม

พงพยายาม เชิงยมชิงวน

'® ทถแถลงแข้คงอ!!ถโคยกว! บุบลชิ'ฅยป!ะมวญ

เท้จบทบทวน มาทูลไท

๏ !อบ!กิ!ยาอ'ชฌาชิ*'ยี นฤบดิชิ!ไอ

ชิ!ย'พ!ะชิาชิน''ไข บข*ดึกำ
 สI

@ ร่วมทกขสุขร่วมรมยสืม ฤทขหฤทยบำ

เรปิบำรุงทำ คณา'ล้นอง

๏ ค้วามิภกหจิฅรโดยปอง กค่ญฌวิบถยครอง

กรรมบถคสอง กุล้ลแล้วง ๚

*® คืนก่อนเมือนอนหล*ง พงเผาพงบรรหารแล้ดง

ฅร*ช้โชรใวรแวง รว้ง์ล้พทร'บล้งล้าร

@ ยามไฑขิเบค้รทรง ประชวรองกบล้ำราญ

อย่ากลาพยาบาล บำเรอรกษ่ภก์ดคระโบม

๏ ปางท'าวขใชื่ยา อย่าถํ่ลาโห่เกรงโกรม

อำรุงฤทโ]ประโลม บพิตรผู'อย่าดเบา

@ ทิข้งทิ่ใส์ยาคํน อย่าอุกอาจจะเออมเอา

สิงโดบใดโกา รพไท'ฤๅไบํกวร

@ ยามเออนโองการฅรํช้ ล้นองอรรถอย่าถามถวน

ยามทโวชเชยชวน บ”นโดยชอบโนเชิงล้ม

® ชามร่อนพงไกวกว*ดื รำพายพ'ดรำเพยลม

ยาม'ล้รงถวายฉม สุกน/ทุงจรุงขจร

® ยามงายก่อย'งาน บริบาลบดล้ร

ยามส์ถิตย''ไ'ล้ยากร พื้งนวดนงรวำยาม

@ ปางไทชสุ่ชื่ม ล้นมโดบนโดยคาม

ฤๅแหนฤๅห่อนงาม พื้งโหดเหฅุหวงหงล้
 01

® ปาง!าชทงวถืบน กำนํถืนางทิพอพิ้ง
อยาท์ดอย่าท'นทง อช!!ม'าฅ!ธนฤษยา

® เก!งไฅฤทโเ!าน บ่นัดาลโทษโก!ชา
เส์อมฅ์กดิเดชา นุภาพผนัะดแกตน
® !กองกส์งวนองค อย่าทนงพกลนัแกลน
ภ!!ดาคณาแทน บิทุเ!สพิเสษสมาน

๏ ไค!ต!วาทุกหม0ดหบ่ ธนงกผูนันนังาน
ใน!าชบำเ!ธการ ป!ะฎิบ”ตก!ะษ''ศ!า

๏ เชากำบำบวงบาท บมิขาดสกเวลา
ผดง!าชบ!าา ริกว”ศ!สว่สดํ่
@ ดูถวนทุกนวตนาง สุ!สุ!างคนา!
ปองโป!ดปราณึมึ้ มิต!ช!!มอนัเที่ยงช!!ม*'
๏ มละเหฅอคติ บเ!ม!ท^สิพ!!ค*'
โทษะโมหะฉํน ทะภยาฤๅอาว!ณ

๏ ค!"งหน้งถิ้งสองก!งั้ ผิผิดพล1พื้งส^สอน
สามซำคว!ก!!มก!ณ นุกจ!าชอาญา
๏ หน็ง!จ!คจิต! บพิศ!ผูภ!!ดาป!า
!ภใฒนโดยอา !มณพ!ะป!ะสงค*'สม

๏ หนิงนองจ'กทลความ สิงใดยามสำเริง!มย*'

ยามไท*ฤทย!ะทม ทุกขอย่ากิจจฺาแถลง
 ๓'0 ๆ

๏ รรอบ ป ระกอบ กา 5- บริบาตบนโดยแย้ดง

ชอบทชมไนแหนง ย้งใตไซ่บํย่าได'ทา

® ฅรวจฅราซึ่ธาโภช อโแอมโอชบำเรอบำ
รงราชผ้พา นํก์นิเน่องคณาประชา
๏ จดเครองค้กนขํปรุง จรุง!ย้มาลา
ตบไตพร ะกายา ขฅึเยย้ย้ำอางองค
® อกทํ้งพ!ะภษิค พิจิตรพ*ย้ฅ!อ'นบ!!จง
อวถอบฅระหตบท!ง เย้าวคนนตวงชจ!

© นำซึ่!งแถนํ้าเส์วย รำเหย!ย้เกย้!
เย้า!ภยเอมอ! อดิเรกชวยฉม
๏ บดปยิภ่ตาด บรรจ^]'ณ'อาคนภช!ผ^ม
ยามราชนิทรา!มย'^ บริ!ก์ษบํกดึ้ผดง
® ตบตำงวิบุถยบท ย้ขา!ย้ย้คนข'ปรุง

ประกอบ!าชอำรุง ขณะย้ไย้ยาย้ถาน
@ เครืองย้!งพ!ะพ่กัด/ไท'^ เอาใจโย้' เบ็นนิจกาล
ปางบนย้ขาขา! มิท*นตึนพิงเต!ยมถวาบ
๏ แมวไท'ขไคลคถาด พยุหบาต!คถึ่คลาย
จ*กโดยเย้ดึจผาย คชยานยาตรา

© กูบกนกระโจมทอง วิย้ครบองกำบํงืคา

ย้ารวมพระไนยนา อยาแหวกมาน!เมยลมอง

4^0
 ๏ แช้นเส์0กามาคยํ" อนถลาข้เอนกนอง

ทราบไทไเทโ]หมอง มน”ข้แหนงรแวงกวด

๏ หนื้งน้องอย่าข้นขาน นุข้นปีข้ารแด่ราชินท/

ฤๅชอบระบอบระบิล บำญตหยาบพิ้งเยงยำ

๏ เฒ่าแก่ชะแม่หมู' กำน”ถผ่ใดใดทำ

กวรโทษพิโ5'ชคำ อย่าเกยดขงใหโครงโครม

® พื้งน้องคำรามโอษ/ ผรุข้โทษทำลายโฉม

เข้ย?1ร็อินท'รั๋ฒ่โท3'ม ข้ภล่ก่ษณพ”กคราหมอง

® หน็งเราแค่เยาว์ม ชนน้ชนกครอง

คราบได้ ภิเษกข้อง ข้ขในมไหข้วรร/

® คุณพระภรรดาเจา ไดปกเกลาช่วยกนก“นื

คุมขวงภยโเคอน ครายรางบรางพาน

@ ชรรมดาคณะพข บำราข้คูข้ม‘ครข้มาน

เข้มอแหวนวิเชึ้ยรราน ร”งืษหมองบผ่องพฐ'รณ

® เจึ๋ยรจ่นัทรดารก วถาหกมากดก'น

เข้ราแข้งชรอบอน ชการคฒุ้ชรคุ่มโพยม

® เฉกหญิงทิชายหน่าย แม่เบึนม่ายกึหมองโฉม

เข้อมข้ขแค่ทก/โทม มน‘ช้เข้ภ้กำข้รวถข้'ถ/

๏ ชุมชนจะชวนฉิน ประมาทหมนทุกข้งอ*น

ยากนํกจะผ่อนม่นั บรรเทาทข้โารึ้ฅรอม
๏ ชื่บส์ร!พส์งช^ มาเกลื้อกกถวให*หมองมอม

พ้ก์ฅ/ผ่องกํ่เ^อดผอม พิกถรปจ*กซบทรง

๏ พฤษภกาษร อึ้กกญชรอ*นปลดปถง

ไททนต็เส์นงกง กำก*'ญ่หมายในกายมึ้

@ นรชาติวางวาย มถายส์นท1อินทรึ้ย*'

ซึ่ถิคยํท^แค่ช^ดึ้ ประดไ]ไว้ในโถกา

๏ กวามดึ้กปฑกฐ กฤฅิย^ฦๅชา

กวามชำกึนินทา ทรยเ^ยินขจร

๑ เบ็่นราชบุกรึ้ มหิษึ๋มหิศร

เส์วยส์ว*ข้ติถาวร ถว*ชิยราช■ธราดถ

© อย่าเผยม่ญชรบาน พิศาถท'?!นาชน

จกแถสงแส์ดงนุส์นข อย่าส์รวตเลื้ยงกำเนึ้ยงด'ง

๏ เดิรน์งจงย^องก ดำรงกายระ ไวร ะว*งื

ซวดซวนกํ่ชวนช*งื ชนของาะซรองฤรวถ

& อย่าด่วนกรรไตแถ่น กรกรดแหวนบรางกวร

ทอดฅาลิถาจวน ข้ดดบาทจิกพลาดพกำ

@ อย่าเดิรท*ดมาถา เช้ยเกศาบกวรทำ

จึ้บพกพถางขานกำ ส์กิดเพึอนกำรวลพสาง

๏ ยรยากรโยกย*าย กรกรํ่ดกรายฤไบบาง

ยอห*ด์ถท้าผ’ชิปราง จ*กเลื้อมชิว*ชิดิกํฅรึ๋
 ® นุ่งเพดภษาเดิร แลนุ่งเมิลวิถส

เปลอยเปถ่าพ7ะฎินท^ย่^ หนงชื่องบ่าส์โบทฐง

@ พบรเายกชายส์^ๆล บ่าฐวถฤๅลำฐกมองก''
ถวนเล?1ธ0มง กถเหคุบห่อนงาม
© เทำกางแถเท๎าแขน 'จนองค'แอ'นฤๅเขินขาม
หนิงส์นธยายาม แลแวะพดเพือนเคหา

๏ หนิงนงเอาบ่าทฐ'ง คํฐบงบโซึ่ภา
โยกบ่"ายวิกาฐกา ยปฐะเภทหถากหสาย

I
อก ฐ่มไม' แถตากกาย
นอนน”งยวิชานชาย 'ล้ถถท่องวิวิทาง
® บ่วินเถ!ปฐตํกืษณ็^ ทุฐลํกษณานาง
ฐากกดหมาง กฐะมถผูภฐฐดากน
@ หนงโซึ่ดจิกืบ่าฐๆส บมิควฐทฐอื้งอถ
แยมยัมพะพรึมยส
พกฅฐเพฐ(1พนพง-าพฐาย
๏ 'ข้าจามบงามแฐง แ'ล้ดงอฐฐถอย่าหฐช้หฏๅย
นอนนานม”กกฐ'านกาย นวยกาฐกจคดกาฐงาน
๏ นอยภ”กืษกผอมซบ 'ย้ฐิฐฐปกึบนดาถ

มากภกษกพพาน -
'จะหนกเนอแลเทอองก

@ พงภกษพอปฐะมาณ บวิกาฐวิกถทฐง

โส์ภากยยฐฐยง ทุกส์งสนทงอินทฐึย
๏ อกอรยาบถ กาหนดกวนทงท้ม

นงนอนหนิงจรถ แลยื้นพรอมเค้มอช้มาน

๏ เพยรกิจบกิดเกึ้ยจ ฤๅกถวเกตื้ยดในงานการ

รอบร*"วิชชาญ ประฎิบคีกระษครา

๏ รวิาฅนเข้งิยมคน บำเพ็ญผลจํคืยา

ทานรวิ)ชาปรา รภเกึอกุค้ลชรรม'"

© รวิาย้คืวนานา พื้งรวิาษาบเดํ่ยดนิ*น

เถยงดทุกคื้นววิเ จนอมหนำเบ็่นอาจินค'"

@ ร*กรุกขอุประถํมืภื^ พ็งรดน*าแลพนดิน

กิงก*านฤๅทนวิน ส์งวนไว ไดไชยชม

๏ รํกชนพื้งเตยงด ให’อย่ทุขลำราญรมย'"

น่งห่มอดมข้ม บรณพร’อมภวิาษาหาร

® ใช’ส์อยบหลบล ฤๅหน่ายหนึ้ในงานการ

จงรวิาภวิาดึ้นาน ห่อนเหินห่างคำวางวาย

® ผกงูด'วยมนครา วิทยาอาคมหมาย

ผก'ส์ารบเคตื้อนกลาย ดวยเชอกบาคํกระลํน์พ*นื

© ผกชนดวยใมคร จิตรปรํ่ดหฤๅหรรษ'"

รวิาทุงชึ๋วาว*นื มรนาค้ฤๅหน่ายแหนง

๏ กำส์อน'ส์มรมาถย ประส์าฑส์ารค้นทรแ'ล้ดง

จงจำอย่าเกลอบแคลง ประพฤติเพ็อผดงคน
 ๏ เบ็่นทิเค้น่หา แค่ภรรดาเจริญผส
กว่าเถ่ห็เช้น่ห่มน ครมายาอนธาปึรรม ๚
@ มชุ?พจนทํพรรณ พนพิเข้ษข้รรพ ข้ถาพร
๏ มชุรขจนส์ารส์อน เชิญวิมลข้มร บำรงองก^
@ มชุรพจนยรรยง ข้รรพทุกข้งมง คถาเลิข้
@ มชุรพจนกอปเกิด ว”ฒนาประเข้ริ^ ข้วข้ด
@ มชุรพจนส์าร^รํ่ •ธรรมวาทึ้ ข้ภาข้ฅ
® มชุรพจนโข้ภิต นุชนาฎพนิฅ บำเพึญเพ็๋ยร
@ อมรนิกรยินเข้ถยร ราชมณเฑึ๋ยร จะอวยไชย
® ยิมรนิกรข้ถิคยไน เข้วครฉํฅืรไท ชอวยผล ๚

@ วรราชกนษ' ^พนฅวมถ ธข้ด”บอนุข้นร์ อนุข้าข้นคด

@ ข้ภมงคลเหตุ วรเชษ^ภกิน กึประณฅบทข้รึ๋ ข้รรบพจนา

๏ ประฎบฅบขาด ดุจนาฎกถา คุณว'ตง่นปรา กฎเกดอภิรมย*^

@ ขฅ็เยข้ข้วา มิชมาข้ขข้ม รติราคนุกรม กิจกามตระกล

@ ชก็เข้พยข้ว”ซ็ ดิพิพ”ฒณพระมณ ฑิรเทํ่ยรพิชยน ฅกิมานอมรินท

® ชกส์มฤทธิโน หฤท”ยยุพิน ข้ขกามประดิทิน ทิพรข้ทุดุปาน

@ ชเข้วยข้ริร”ช วรฉฅรอพาร จิตรผาข้กข้าน ฅิข้มบ”ฅข้มบรณๆ)

@ กฤษณาข้ภาข้ตวิ•ธ คดึ๋โลกย'ฤดุเข้อมข้นย”'

ข้าหร”บประด”!]ยข้ประยร เยาวยอดยุพาพงา

๏ พงเพย1'บาเพญพพช0ฅ7 ปร^ฎบฅภรฐ'ดา

ข้จริตเจริญข้ว”ข้ดิข้วา มิภ’กดึ้แต'โบราณ
 ๓'

๏ โดยกิจกฅํญฌกฅเว ทิบพเพภิปฑยค้าง'
เบ็นอย่างแต่ปางป็ดึ้ฅกาล ประกาค้เกิยง'ฅิในโลกา

© เนองนางส์ทงกพื้งอำรุงผดุงโดยจรรยาปรา
กฎกลวิมลมกุฐิอา ภรณร”ฅนค้'ฅรึ้ทรง
๏ เบนเส์ถาพง'อเนก อดิเรกคณคง
เฉลิมเก^นิกง'อร'อนง คพ■ธท^ขาครึ้ ๚

@ กฤษ ณายพาพกฅ/เพยง เพึญจนทร''

นา เง'ค้เชษ^งำพง'ง'ณ II.
พราถอย
ค้อน นุชดุจแค้ดงฉน ทพากย'พจน์ นนา
นิอง ค้ดวิม่ง'บค้าง'ค้งํอย ค้บค้รวิงค้มประค้งก'' ๚
 ฉ้นทพาลึ่สอนนป็ง
๑ ปางบนขิดฃินบุเรเ^ ผูส์มเย^พาฎึ้
'ส์เส์ยส์ละซ็ พฅXเพอ'ส์งวนกาย

® แผลแผลงแห่งพ!หมาส์ฅ/ แห่ผมพาดฤๅพาน!(ๆาย

กมคํ!ฅ!ช้เXยกส์าย ค้วาทค่ก่พโภท!
@ ข้(ๆ!พพ!ะนุชน'อง ชพภํ่พ!'องนุส์นช/ส์อน
ปิาพิจะเมอม!ณ อาถโ]หล*งจ่กส์งื/ส์า!
@ ข้เนาก'บ!อ!/ส์ คอองกททงัอาว่หสาพ

ฉลองเ!ณบทมาสX บำเ!อ!’กืษพ!"จ'ก!า

๏ เผาแหนอย่าห่างอง(ๆ' พคํณุพงคํก!:;ษ^ฐ'า
ว่างเห่นทิวาผา ทุกทิจนิท!านาน

® เล่นหลงพวงพว*ก ชื่นกน์กม*กืก่อกา!
ทุกขโทษภํยืพาส พง!ะม’ดป!ะหย่ด์ยำ
® ยามท'าวบ*ณฑู!ถาม อย่าขานความแห่เบาอํๅ
แถลงถวนบคว!อำ อ!!ถแชื่!'งจ่กแบ่งบ'งื
๏ เผึาไท'อย่าอ่าโถง ณพ!ะโ!ง!ะแ0ง!"0'ง
พ!ะส์นมอย่าน็กหว*ง ชำลกลอบชำเฎึ้องแส

*) จา!กฅิดไว ทึ่ผน'งด'าน!น^าฎ'
5 หนาพ!ะมหาเจดํ่ยหถ*'งโ(ๆ''
?ถาจา!กยํง่อย่
 (ก๖

® ทลลนองคดเด เมื้อพกตร์ไท*ธผํนแปร

'ส์บเนตรบห่างแห เล้นอถอยคอยลำราญ

@ ชอบซ่องจงพรองพคุน์' ใช่ช่องงดอย่าฑถล้าร

เกรงเกตื้อกรำคาญดาส อดูรไหมหท”ย์หมอง

๏ อถงกรบโน^รอาฬน ร”คนราชบรร่ล”งก'ทอง

อย่าหวํง์ขนนงลอง พน”กอิงแลพิงเขนย

๏ ยามเผึาอย่าใกลองก"^ ทรนงว่าคณ้เกย

ไกลน์กืจโ)ล่วงเลย พระเนตรล”บร”บล้^หา

@ ซึ่ถิฅยเส์ถานประมาณกลาง บชิดห่างพอเล้าวนา

นุ'ล้นชซงพระบ”ญข็า ทุกล้งทราบล้นองทล

@ ปางทาวธรางว”ลื ผู้ ใดบ”นืบำเหน็จปน

พงอวยพงอนุกล โองการดร”ล้อย่าท”ดทาน

๏ เขนผาพงเพลาภ”กษ็' อย่าอิมน์กืภดดาหาร

เหตื้อลนก”งืวลการ อทรทุกขจ”กขกเกื้อง

@ ราชทร”พืย'ล้าหร”บืคล”ง อนมนม’งอเนกเน็อง

หน่ายขวนจ”กปลนเปตื้อง ประโยชนถวิลเบ็่นล้นตน

@ แขกเมื้องอย่าหมายมิตร
ล้นิทล้นองนล้นชิล้น

ทนาแหนงรแวงกล ร”งเกยจไทไ]ท”ยืราน

๏ แถวทางระหว่างฉนวน บมิควรจ”กเหือมหาญ

เที่ยวท่องลำพองพาล อำเภอแผกอย่าแปลกปลอม
 ยาต)(ะ)

® ห่อนเกินโองการป12กา บ”นิโดยราชมโนถนอม
ควรขลาดอาชญาจอม จ”กรพรรดิกระษํฅืรํ่ย'^
@ กิงหา?!น'บญชร!ชย อย่าร่วม!ททฤษฏํ่
พูนภไเจ”ญ!รมี้ ประหย”คยิงเร่งกล่อัเกรง
๏ คิดคณฒานเห่า ทกค่าเชาพิงยำเยง
บุญพระแค่โพนเพรง มาอำรุงผดง!ท

๏ เบนบนจขาชเร(1 ขำรงเค้วตฉํฅร!ชย

ควรนบเคารพใน บทร่ชืนิรนดร

@ อย่าข'ดพร2อ“ชยา 0คราขิเบ?!ร
ฤๅก่อกระลำพร ทรย?!ในบทมส

๏ ห่อนเหอมอหํงการ บริบาลบดี้ครย'^
'เ^วามภ็กดึนกล กิจกอปกค”ญณ

อกก์ฅเวฑ
. ห่^ ^
® พรยภาพกาช
เผึาแหนบห่างภ ชรราชฤๅกลาดกตา

® เจกิเคยดอย่าเกยดตอม บมิชอบประทบ’^พา
รุณโทษพิโรขเ^า หค้งตพิงอดใจ

@ ปางทาวขบรรหาร ให้พิจารณ'คดใด
ผดงกิจพินิจฉํยื บ”ญข็าชอบรบอบธ3-3'ม''

๏ ทลแถลงแค้ดงกล ยบลราชแค่ค้”ตยํซึ่3'รพ''

ค้นองเนตรค้นองกรรณ มบุฐเกลกิขมดล
 ๓ฟ่•เ

๏ อยาถวตวาทาวรก กำเริบจ่กดเค้งค้กน/

จิครเจยมเส์งิยมคน ประพฤติฅํ่ายำเยงไท

๏ ยามเผาส์ารวมองค'" ฤๅทรนงฤทโ)ใน

ทำชอบขขอบใจ จํกโปรดปรานบำนานปน

๏ ชุบเถยงภิญโญย^ ปรากฎเกี้ยรฅิเพ'อมพน

เพ์อผถไพบตย ภํกดบาทบขาดแกลน
1 11 4 '
@ อาเส์าเมอมคํก
^ ^
บแหนงนิ้กจกกลํวแกลน

ฅอส์ ริปแทน พระคุณทโวฤๅหนาวกํย

๏ ไบกิดชึ๋วิควอด แมเมอมอดบอาถโเ

เชิดชื้อระบื้อไฅร ภพ เลองบ”นืฦๅแถลง

@ จงจำนุ'ส์าซึ่น่ส์ารค้องอาว'หลานกแจโแจง

มาดยานุว่ตรแ'ส์ดง ค้าหรบเค้วกากร ๆ)

๏ พา 'ลกระบิราชผ พง/พา นรินท/ฤๅ

ถ 'ถา(1กลาดหาวหา พระนอง

ค้อน แค้ดงแห่งมาดยา นวดรเร่ง เรยนพ่อ

นอง ค้ดบรบรค้พรอง พรำแ/วลาญชนม์ ๆ)


สุภาสิตพระร่วง
บางซึ่มเด็๋จพระร่วงเจ๎า
มลภัเห็นโนอนาคต
เบ้นอนุข้าเส์นกถา
ทํวปีทดถพงเพยร
■อย่าเกถอนคตาดกสาถอย
ใหหาข้นเมื่อใหญ่
อย่าริระท่นแก่คกาม
เอาแต่ชอบเข้ฒิด
อย่าอวดหาญแก'เพื้อน
หน็าข้กอย่านอนใจ
การเร์อนตนเท่คิด
อย่าไผ่ข้งให'พนคิกด
ปถกไมครี้อย่าริทง
อย่าโดยคำกนพลอด
เบนคนอย่าทำใหญ่
คบขนนางอย่าโหด
(ด) จารื้กติดไว้ทึ่ผนวิดวินในข้าลาหนวิพระมหาเจดํ่ยหสำเห
ข้ลาจารื้กยวิอย่
(ด;
เผ'าแผ่นภพชื่โขฑ้ย
จงผายพจนประภาษ
ข้อนคณานรชน
เรยนอำรุงผดุงอาฅญ่
เมธนอยใหเรึ้ยนวิชชา
อย่าไผ่เอาทรพย'ทาน
ประพฤติคามบรพรบอบ
1 : , '' 21...,.,
อยาประกอบกจเบนพาฎ
เข็าเถอนอย่าถื้มพรวิ
ไปเรื้อนท่านอย่านงนาน
อย่านวิชิดผ ใหญ่
ทิร’กือย่าดถก
ข้รวิงกข้ถอย่าร'^โรย
เขํ่นเรื้อทอดทางถนน
ขาคนไพรอยาไฟฟุน
โทษตนผิดรำพง
 ๓๓!๓

อย่ากน็งถงโทษท่าน หว่านพื้ชจ*กิเอาผล

เชิยงกนจ้กกินแรง อย่าขโไแข็๋งยู ใหญ่

อย่าไผคนโห์เกิน เดิรทางอย่าเดิรเปลี่ยว

นำเชยวอย่าขวางเรื้อ ทึ่ข้ไแนื้อจงประหย*ด

จงเร่ง!ะมํดพืนไฟ คนเบ็่นไทยอย่ากบทาส์

อย่าประมาทท่านยู"ดํ่ มํ่กินอย่าอวดม*ง

ณ้ฒ่าย้งจงจำความ ทิขวากหนามอย่างเ'ส์ยเกลอก

ทำร*ว์เรื้อกใวโไนคน กนรกอย่าวางใจ

ทิมี้ภโ)พงหถก ปลํ่กตนไปโดยด่วน

ไดำ'วนอย่ามโามาก อย่ามปากกว่าคน

ร่กฅนกว'ารโไทรโเย'' อย่าได้ร่บืของเข็ญ

เห็่นงามคาอย่าปอง ของฝากท่านอย่าร'บ

ทิทบจงมึ๋ไฟ ทิไปจงมึ๋เพึธน

ทางแถวเถื้อนไกลกถา กรบาส์อนอย่าโกรปี

โทษตนผิดพื้ง!" ย้เส์ยกินอย่าเค้ยคํกิด

ภก์ดึ้อย่าด่วนเกยด อย่าเบยดเลี่ยดแก่มิค/

ที่ผิดช่วยเคื้อนคอบ ทิชอบช่วยยกยอ

อย่าขอของรกมิตร’ ชอบชิดม*กิจางจาก

พบท่ฅืรปากปรา^รโเ กวามในอย่าไขเขา

อย่ามวเมาเนื้องนิจ ติดตรองตรื้กทุกเนื้อ

พงผโแผือฅ่อญาติ รู ทขลาดที่หาญ
 ๓ตเ4

คนพาถอย่าพาฎผิ^
อย่าผูกมิต/ไมต7
เมอขาทพงคอ1)
จงนบนอบผิ^โหญ่
ชางไต่แท่นเลี่ยงหถบ
ค้วานขบอยาขบตอบ
อย่ากอปจิต/สุ]^ยๅ
เจรจาตามคคํ่
®อาบ่ตุกผกลางกลอง
อย่าปองเรึ๋ยนอาถร-ง-]/
พลนฉิบหายกาย}]^ย
อยายถเยยงถกยแตฤมตด
เย่ยงส์ม่ฤทชิแตกมิเต่ย ถกเมยอยากางโ(จุ

ภายโนอย่านำออฤ
ภายนอกอย่านำเต่า
อาส์าเจาจนตนตาย
อาส์านายจงพอแ]'ง
ของแพงอย่านํกีกิน
อย่ายินกำกนโลภ
โอบออมเอาโจกน
อย่ายลเหคุแต่โกล'"
ท่านไท่อย่าหมายโท]^
คนโหดโหโอนด
ยอครูยอต่อหนา
ยอขจิเมื่อแลกกิจ
ยอมิค5'เมอฎ“บหล้ง์
ถูกเมํ่ยย“งอย่าส์ฐ-ฐ'เ,^ริญ
เยยวส์เมินจะอดเล้
อย่าชํงืกรช่งัมิต/
ผดอย่าเอาเอาแต่ฐอน
นอบฅนต่อผิ"เฒ่า
เขจิออกอย่ากางโเจุ
ระ;ว'งัระไกหน'าหล
เยยวผ่ชงจะ:กอยโนษ อย่ากรกโกรธเนื้องนิ(จุ
ผิวผิดปลิดไป/ง ขางตนไก'อากธ
เกรองซึ่รง-พยุทธอย่า0างจิต/ คิดทุกข โน(ส์งส์าร

อย่าท่าการที่ผิด คิดขวนขกายพึ่ชอ!!
 สาต/&

โฅตอบอย่าแ^?เคำ คนขำอย่าร่วมร*ก
พร!คพวกพงทำนก ปลกเอาแรงทวตน
ยตพิยงไก่นกกระทา พาลกหลานมากิน
ระบอระบินอย่าพงทำ การจะทำอย่าด่วนไต่
อยาใชคนบบิบด ทดแทนคณท่านเมือยาก
ฝากของรบิาจงพอใจ เผาทบิวไทอย่าทรนง
ภกดจงอย่าเกึ้ยจ เจกิเคยคอย่าเคยดตอบ
นอบนบใจใซึ่สุทร์ อย่าขุดคนดกิยปาก
อย่าถากคนดบิายตา อย่าพาผิดด*วยห

อย่าเลยนครเคื้อนด่า อย่า/กล่าวทำคด
คนทรย(1อย่าเชื่อ อย่าแผ่เผือความผิด
อย่าผกบิต/กนจร ท่านข้อนอย่าเ^อนตอบ
ความชอบจำใก่ใจ ระวบิระไวฑึ่ไปมา

เมตตาตอบต่อบิต/ คิดแถวจิงเจรจา

อย่านินทาผ็"อืน อย่าตื้นยกยอตน

คนจนอย่าดถก ปลูกไมตร์ท^ชน

ตระกลตนจงทำน*บ อย่าจบลนแก่คน

ท่านร*กฅนจงร*กตอบ ทานนอบคนจงนอบแทน

ความแหนใท่ประหย*ค์ เผ่ากระษฅริย'ไพลิงง

อย่าดถกว่าน็อย หงหอยอย่าแข่งไฟ

อย่าปองภ*ยฅ่อทบิว อย่าม่กหกิวพสํนแตก
 (ก®)'0

อย่าเขาแบกงาชาง บิย่าออกก'างขนนาง
ปางมชอบท่านช่กย
,ปางบวยท่านชงชง
, , 1^
ผิจะบ”งบ”งจนลิบ ผิจะจ”บจ่บัจงมน
ผิจะกนกนจงหาย ผิจะหมายหมายจงแท'"
ผิจะแกโเก'จงกระจ่าง อย่าร”กืห่างกว่าชิด
กิดขางหนาอย่าเบา อย่าถอเอาคนกว่าร]ก
เมธเข'า^กระวํงืคน เบ็นกนเรยนกวามรุ"
จงยงผิ"ผิ"มจ่กด็ อย่าม”กง่ายมิดึ้
อย่าฅงูใหโเก'กา อย่าฅึ๋ปลาหน๎าไช
ใจอย่าเบาจงหนํก อย่าหส์นํขห'ามเห่า
ข*าเก่าร'ายอดเอา อย่าท้าเหากว่าผม
อย่ารํกืตมกว่านา อย่าร”กถ^กว่าเรึ้อน
อยาร”กเดอนกว่าหะว่นื ชื่บสิงข้รรพโอวาท

ผิเบ็่นปราชญพื้ง^5ด”บ ฅร”บหรหรองปฎิบห

โดยอรรถอ”นืถ่องถ'ว่น แถตงเลท่เหหเลื้อกลิว่น
เถิคํบิ'างทางชรรม แถนา ๆ]ะ

๏ บ”ณ เจิดจำแนกแจ'ง พิค้ดาร กวามเอย

ฑิฅ ยุบลบรรหาร เหตุไว'"

•ผิ'^
พระ บนนคราส์ถาน อุดรตุข ไทยนา

ร่วง ราชนามน็โด'" กลาวถอยกำชื่ฎน ๆ]

®6
 ฉนท!)ษฏิพานร
V ขอตงกมตมาตย''' อุปขานใจจง

เอกรรคฅาลง บมิแพร'งมโนทวาร

@ บงืกมประณมณฅ นโมนม*ซิการ

โพยมเกค้โอฬาร วรอ*กรไกว*ล

๏ หนิงองคทาโม ทโรร*กษภม*น์
ทรนิทรในอรร ณพกคํรึ๋ใย้ซิทธ

๏ หนิงองกโตเก?*! บรเม(าอ”นอด

บํฅบํทมอนจคิ วิกสิคนาภิ

๏ ไตรพ๚ไตรเพท ไตรร*คนโมต

โมถิคํวไรตรึ มกฏร*คืน*ตไตร

@ สำโพชโร■ธร วรวิฆก”นืภ็ย

ทคํนโาขนบใน วรปษบทคํจ*’นทร

@ สํรางกถึ๋ทคํ . ประณตอภิว*นท

อภิ0าทยุก*ต ' วรบาทภบาต

@ กรอบครองธราร*กษ จ*กรพรรดิทรงธาร

ธรรมิกหืนหาร ฤทขิเรองในกตางช้มร

ต ) จารึกคิดใว๎"ทผนํงัดานในเาาตาห'นาพระมหาเจดย'หล*

ก็ลาจารึกยํงอย'
 เกต)(ะฐ/

๏ แฅนจะส์!!เส์?ญ กณอษฏพานร

- ท้อนดึลปเ'ส์ก(13- นรราชราชา

๏ บอกบรรพท้าเโท้ถก ในนิคิยอรรถา
วินเยนทรกระษํฅืรา ชิบดินทรครอบครอง

๏ แห่ไทนิราท้ร'าา พลพฤนทรหม่อนหมอง
เอโกโนไพรพนป็ง ทพชิภาพโท้กา

๏ บางบี่นนรากร วรราชสมยา
พระนามราชา ทฤพราชภมึ้

® เท้วยราชท้มบํค พ็’พ่ฒฌ้าษม่
กุท้ามภิชานึ๋ บฺรรมยรมยา
® เดไชชยาทิตย ฤทชเรองอเนกา
ฑทิ0ถ่อยแก่ปกุษณา บญญาญาณเหึ้อดหาย

@ วรมุกขมนฅรึ้ ททิสิเชิญชผํนผาย

จากราษฎรโดยหมาย ทิขรินทรแดนดง
® ถึ๋ถาทราทวา ทรกมเอองถ่^

เอกาตมกลางดง เบ็นเพึอนมฤกเท้อท้ห

© ท้กุณนานา วิหดาพระนาถึ้

ไพภฅมากมึ้ กถ๓วถลนกนอง

® แถซ็ายก็๋เหนท้"คว่^ อเนกเนองนอง

แตขวาท้ขรครอง ทรทงท*นเทินเขา
 0)ฅ)‘9^

® พวกพฤกษเทพา มหิมาท1อ*ษเฎา

แป!กายก่องเกลา II. ,111'

กอาเพ^เบนพานร

๏ กรนแก่วก่ถึ้ถา มาก่โค้กภูชร

เพลาชเส์วยวร อำมฤตยโภชนาหาร

© อํษืฏางกวานร วรเผาพระภูบาล

เรยงรายกนรอบส์ถาน ค้มเพ็ทโวชเ'ส์ด็'จ'ล้ถิฅย'

© ภูเบนทรเก่งยล วรวานราฤทขิ

มโนนารถกรวญกิด กำนงราชโยขา

© เมือกย่ก่อย่เมื้อง กึเถึองยค้ภๅชา

แส์น'ล้รเส์นา บดี้พิริยก^ค่ถ

® ตนขำในโรงรคน พรรกเลยงลิฑกว*น

รอยแรงอำเภอกรรม'" อคติมากำดล

๏ บเหึนทวยโยขา พลากรโ'จชจล

ว”งืเวงโนอารญ วนเวค้องก'โดยว

๏ เหนแค่กระบมื้ หฤๅท*ยเกรงเกริยว

ฤๅกมาเบ็่นเกถยว กลเพึอนคณา'ล้วา

๏ พระบาทบันโภ - ชนาหารอ*นั๋โอชา -

แปดภากเบ็่นภกษา กระบินนนิร*นืดร

๏- จฺงพฤกษเทพา อ’นฺเบ็นอ*ษืฏวานร

รญจวนฤทโ)ทร - มน้ส์ดวยนฤเบนทรา
 คา53^0

๏ ว่าท่านนินฤเทเ^ เหตุอไ]บญญา

ทาวถ่อยแก่ปฤษณา บมิแจิงก็่มดมน

® รบอบXเบยบบ!รพ รบิตเบยนกถ

รบโ] รบินพ ล พสพยหกงกรร

@ จะจิบจห่ายท!โ^/ แถจะแจกเจื้อบิน
จะเพิมจะพนพโ! ชนทรพยโกฏิกอง
๏ จะเริมจะแรกรโ บ่รรโาษครอบครอง
นรราษฐรมถมอง จโเหว”ดต่วค้ดิค้มา

๏ เมอใดเราแต่งค้าร ค้ภโค้ถกยิรรถา
ถวายแด่นรินทรา ทิปแทนคณาอ่น

® ชประค้าทโภชา วรบณฑอวยบิน
ค้นองคาค้โดยบรรพ กระษํตรทิตป’ธาร

๏ จงอ่ษฎวานร วรโอษ^กล่าวค้าร
แถองคแลองคมาน พ”นึโค้ลกแตอโ!ถวาย
๏ เการพเบนอ'ษฐาง(ๆ วรโค้ถกอภิปราย
คณจิม์ภิรเพริค้พราย กกล่าวแถลงอนด“บกโ!
1

® วานรหน็งเฉถย วรอรรถดวยพต”น

ม ใดกระทำกรรม'' วานิชแกว่นการย''

๏ รู’รอบประกอบกิจ ซูอขายอโ!เชิยวชาญ

ชนทรพยมากมาน. กํ่จะเขมจะพนมา
 9)

® ผูใคแส,ได๎เ'ส์ข โอส์กำบกถาคํคถา

รอนโรคพา‘ธา กํนฤพยาซิห่างหาย

๏ ผู้ใดแลภ้ยโรก บมิไดมากวนกาย

บญญาขิการหมาย '■ส์ฃ'ส์ว'๙ดิ^^ถาพร

๏ ผิ"ใดแสอุทโยก อท้าหนิรวิเดร

เพทางกปร2กรณ ประกาคํท้วิว“ชยาย

๏ วิทยางก'จํกืล้ถิฅย ท้ทซิคํลปเพริคํพราย

'ส์พ?*เา'ส์ครฅํ้ง์หตาย บริบุรณพนมิ

ซิ ผู เดแลกรองยฅื ท้จรตอินทร์

ธรรถาซิการ์ กํบรรถุแก'ชรรมา

® วานรหน็งกล่า0 คำรพทว่ชคาถา

ว่าภํยเส์ย'ส์า ชรผบำบ'ดบาป

ซิ ล่วนมิตรเส์ยผ บมิแผ่มิผายลาภ

ใจกฤปแรงราป อ'นฅรหนิแถช็ชำ

ซิ ล่วนคำช้ฅรวิทยา กํเส์ยผ่บจองจำ

ปกติประมาททา อ'นเลิมอาตมขถะเขลา

ซิ ความอายสิเ'ส์ยผู ซนชาติกำเตา

กำหนดนิม"วเมา รท้รากดำฤษณา

ซิ ซนทรวิ'เยเคํยขู่ อท้'ติยภาพอ'นอา' -

คํยในคราวา - - ท้เกยจครานบซวนขวาย
 ๓(ส/1®

® หนงโส์ดแล((ตื^
บมปรืดเสิยข็าย
แรงโก5'ข!าขนผาย บมิเออมิอ่อนหวาน
๏ ฝงส์าธุส์'ตว'ชน ผ็"พิเ^ษใจอารย*^
เสยกนอํนืใจพาส ทรชนมำมนท''

๏ วานรหนิงแถถง กำรพสามประการกส
โดยอร3■ถแย"งยล ภิปรายถวายแค่ภูบาถ
® ผิจ่กผจญกน อ'นัใจโลภบ'นัดาล
เอาทร“พยทรมาน จิงจะเออจะอ่อนโอน

© จร*งจเริมญ้] สระโหอทกโฐรส
เท่าว่าร]กแถจื้งโยน ชตขนมาอาส่ย

© โคใดอ'นแรงเกั่ยจ บมิเออมิอาถ“ย์
เตาแหล่งแสวาง!ป
ประเจี้ยกจากกณาเนา
๏ ลวงเถ่หกสเกลยง อนอ่อนงามแสครเ(ๆรา
ตฤบหฤณจ่ฆัเอา กจะไดดวยง่ายดาย
® ผจญกนอ่นใจสา ชส์จริคเอยดอาย
กล่าวเกล่ยงแสอภิปราย กอความเสน่ห!มตริ

๏ ผจญคนอ'นโกสกเกถม แลจณๆาาลนาริ
ฝงสํควอ'นัมึ๋ จฅบาทโหตหื้น

๏ เมึ๋ออาทิ!ส้โลม ฅระบมจิต■ร!ผผืน .

•แมว่าย"งขํดข็น -' บมิเอํ้อมิอ่อนตาม'

 ถ(า(ะ;^สวิ

๏ เห่เอาดํวยโกรขา กื้อดำเพติงอ*นถกลาม

อย่างเกถฆาอย่ากล่าวกกาม อ*น์กี้ฅ่อใซ่กนด
1

@ วานรหนงแส์ดง พจนส์ารวาท

เคารพจฅรถํ่ วรอรรถแถลงถวาย

@ ว่าโนประจุบํน นรโลกยโดยหมาย

ย้งโคบคลาดกลาย แลสถิตยจิรงงกาล

๏ ล่วน^ถปวิทยา กมก็าสฅรสบสถาน

จ่กอย'จำเนึ้ยนนาน แก'กนผสำว*ขยาย

® หนงส์ฅยาวาท ส^รสถิตยบ'กลาดกลาย

แก่คนว้เอยดอาย ภ*ยีภิคบาบํ่

@ หนื้งญาติกากร ตระกลวงก็อนม

ด็บส์ายในโถกี้ย'' บมสนมสดพงก็

๏ เพราะเหจุเนน กำนื้งจิตรใจจง

ว่าญาติคอองก . คื้ออาคมอาตมา

๏ พระชรรมส์3ตย นิคยเนาในใจสา

ขทรมานกายา สุจจิตอ'อนหวาน

@ ขนทรํพืยเพญพน ประมลอยู่ดำยจิรกาล

ชนมนทอนมาน กฤปประจิตรม*'กส*น

@ ก่วนส์ขยื้นยาว ประกอบก*บนราอ*น

ก็ถาธรา1รรม สวภาพส*ฅชน
 ๓

® วานรหนงแ^^ดง สุภสารกล่าวกต
ในนิฅิยบถ
คำรพเบญจคาถา

® ถวายแด่ส์มเดํ่จ!ท" ชิบดินทร5าซา
ภโชดะโมชา สุจริตพงพ0น

๏ ฌ็่นฅนในทรพโย วโรพสดุนองน็นต'"
เท่าคนอนม่กส์น นิมภาพธารึ๋
๏ เบ็่นท่นแก'รากา ชิกกามกามํ่
แด'ผูประกอบ(1ร สมบตสว*สดิเฉิดฉาย

® วรรุปนงเยาว'^ สุนทเรสกมถกาย
๘) ^ *
พนทบวางวาย บ่นเจิดจิตรกามา
๏ เบ็นตนแก'พระชรรม ไอยอาทิมลา
เท่าสํชืนาส์า ชรจิตรเปรมปรึ๋ด

® ประกอบท่ง์มุทฅา กรุณาแถปราณึ้
ด้งวรอินทรึ้ย^ สุทชสตไทยทาน
® เบ็่นตนธ'นดิเรก เอกอาทินฤพาน
เท่าสดชนาจารย'^ สวเสน่หสบสรรพ'"

๏ วานรหนื้งโข วโรรสพจนอ*น
บรรยายชิบายชรรม็
ด้ฐ^สารคาถา
® ถวายแด่สมเดึจเด ชมกฏิโลกา
โถเกสราชา ทฤพราชภขร
๏ ว่ากรุงพิภพใด แลมนฅรกระถาภร

บื้ฑานรากร นรราษฏรฉุกเฉา

๏ ด”งฤๅแลพระบาท ภูมิ^ภชราเชา

เวนจากนราเนา นรโลกยกล่าวฉิน

๏ ชนชาคิผู^ใด บมิได'ปร ะกอบกิน

ยาภโ)โรดิน ฤๅห่อนว่าบบึ้ฑา

@ คนใดบนโดยจิฅร กิทธิภาพภรรยา

ภโ)ทุกขโทษา ฤๅจะเว'นบร'างมึ้

๏ กนใดแลธนทร”พิย ยศโยคโภค

โภคาขิถํกษณม ช้มบํต'ส์ว'กิดิศฤงคาร

@ ดงฤๅแลผนน จะมิฑำอห”งืการ

เชิญไท'ธราธาร วรราชเร่งพิง

๏ คนใดในโลกา กรภพท^ท”งื

มฤตยูราชนนย*ง์ จะเวนเอาชึ้วาตมา

๏ วานรหนงกล่าว์ เคารพล่ฅมคาถา

ถวายแด่นรินทรา อ”นืเส์ถิตยพนาลย

@ ว่าหม่นิกรนร ธรภาพ๙บศม”ย

มานะมโนใน จิตรเจตนเบ็่นมถ

@ เกึ้ยรติย?1ฦๅชา มหมากเฤาะศนย

เส์ยด'วยทรอื้งพน อำเภอภาพมื้ดมน
 01๘*0

@ คนใดอนXงราย จิตรพิคํเกึ๋ยงกล
หม่มิตรฤๅยล
บพิคํวาสห่างหาย

® คนไดทรนงทำ อำเภอภาพอ'นัตราย
ฝูงญาติข1หลาย
บร*างเสพจากเจึ๋ยร

® คนใดอนไจกรรเจุ พสดท่านจะจงเมิยV?
พระชรรมอนเส์ถยร'
บสถตย ไนอาตมา
® คนไดอ'น์มหเย ร'ง์เกยจกลมารยา
ผลคำส์ตร ทยา
คมเสยผนนคน
"กิ

® คนไคตระหนี่นก อ'นร'กทร‘พืยยาวยื้น
ความส์ขหายหื้น
กนิราคํนิราล่ยั
@ กรุงราชชาม
บรมนาถองกได
มนครึ้อนมี้ไจ ทรอื้งอ'กรอาจอง

@ จกพูนพิบติ!ย ภ'ยืภพเกิดกลง
ไอส"ริยฤๆคง
แดสมเดจขเร)^(ๆร
๏ วานรหนืงไข
คไนอรรถอ่นัมึ๋
สุภาสิตคน^ กำรพคำสตรอ*ษฏาง(ๆ"

@ ว่าราชมนตรึ้ บดํ่พิริโยชาง(ๆ""
สบสมหเสนางค น?นทรสามนต^

๏ เมอเข*าบ*งคมค่ล มกุฏโตกยมณๆๆล
พระบาทนฤมล สมเด็จภบดึ๋คํริ
 •ๆ•/ฟ่

๏ ให์คง์กมลมาล ประนิขานภ*กด

ท่อองคขเร?1คร คํวรซึ่ถิฅยคื้อเทพา

๏ คอองคอมเรนทร เทเวนทรราชา

'ส์ห์'ช้ไนยนา ค้มเด็๋จอินทรส์ถิฅยส์ถาน

๏ จํกเข้พยดวยมิหร ให'สนิทจิร*งกาล

จงจิตรบโเดาถ ม่นดลช้ออย่าคลาดคลา

๏ จ"กเส์พยด'จิยฝง ยู'จิ*ฅรแก่อาตมา

จงจครจนดา อย่าลื้มอาตมารมณ์'

๏ จ'ก์เส์พค'จิยเส์นา บคึ้พิริยโดยกรม

พิจารณจงส์ม ย^ท่กดิมนตร์

@ จิกเ(ส์พเช้วา ยุพาพาลนาร์

มโนรส์ไดม จงเอมโอษ^อวยตาม

@ จ*กเ'ส์พดวยกน กมลโลภลวนลาม

แผ่ทร*ห์ยมากคาม - คุณโลภหล*ง์หลง

๏ จ*กืเฟิพด'จิยญาติ ตระกลพวกพงศ

อย่าเยึ๋ยทรนงองค อห*งการคิดแคลง

® จ'กเ'ส์พด*จิยครู อ*นิอิทขิจงยำแยง

บูชา'ส์การแจง คุณท่านอ*นผ่งสอน

@ จ*กเส์พดวยปราชญ่ ปรชาอ*นิสาชร

ประหยํดโนบทกลอน กลวากยวาทึ๋
 ๓®เสเ

® จํกเ'ส์พดวยคนเกสม คุณพุทชอ'!]รึ๋ย'^

สิงใดอํนืยินดึ๋ บนโดย คามอย่าขํดแขง

® อษฏางกวาน! วรเทพคาแส์ดง
นาวนฅิมาแจง จำเริญส์ว'สิคิด*วยดี้

® ชูพระบญญาญาณ ชํชึวาลในโสกย'^
ถวายแด่ส์มเดึจ?1รึ้ ขิบคินทราชา

® บรรจบกำรพอรรถ อ’ษฏางกคาถา

ถวนอ’ษ^เทพา อ’นืเบนอ’ษฐพานร

® ภบาลกรนได*สิด'บ กํพทนิติกี้อวร
อมฤคยส์าชร วรค้รงพระช้รรพางก

® ตระบ’ดกึเพ็๋ญพน จำรูญพุทธเพทางก'^
บญญาญาณกํ่เกิดกถาง กมถจิตรเพริ^พราย

® วิทยาชราดลย คุณกระษ’คริยเหลื้อหถาย

เพราะเทพดาถวาย กประสิทธิ'ล้มบรณ

๏ 'ล้มเด็จชภธร วรกระษ*ตืริยแล้ดึจยูร

จากไพรพนาทร ทเรคํแรมพนาลื้

® บ่ายต่อวิบลมารก ร”ตนราชชานิ

พนจรโดยมึ้ อนกรมลื้ลา

© คลแดนบุรึ๋ร้ตน สิวสิคิเรองพระเดชา

นภาพกํกดา ชราคุณสิบติตป
 ๓^^

๏ อมาฅยมนคร กระ'าวิปรล้ทวิชินพร

เกถอนพลกึ้อเล้ายสิน ชรล้มทนอง'เณัต''

๏ ริบราชภูชร กรล้มเดจทรงชรรม*'

ล้ล้ขไอล้วรรย'^ ล้มม่ตล้วํสิดิกนคง

@ ครอบกรองประชากร นรราษฎรไฅรตรง

บรรท่ดชรรมดำรง ภพโลกยล้บล้มไ!

๏ พระเดชเดโช วโรฤทชิเกรึ้ยงไกร

บญโญวโรโน ล้มเด็๋จเล้ร็จบริบรณ *1

@ อ'ษฏ องกเทเกล้เพยน พานร

ดา ดาษล้ดุดกร กล่าวแกไ]

พา ทา'เ;ล้าล้นล้อน ล้ว่"ล้ดิราช

นร ชาติไต่คามแลไ] เถิล้แททางเกษม ฯะ

( หมายเ'หต นินทพาลล้อนนอง, ล้ภาษิตพระร่วง, และนินท์อไ)’ฎา

พานรทง ๓ น
,11/
เมปรากฎนามผุแตง)
 ใกลงใลกนิกิ^ ^
ก!มส์มเดจพระเดชาด^ฐ' ทรงพระนิพน/

ศาลาทิศตะวนตก

( นบเวึยนลงทางหตํง1ต้11]ทิค้ต;0น00^ )

® ย์ญขยมบรมนเ!?1รเรํ้อง รามวง(1
พระผ่านแผ่นไผททรง ค้บไท'"
แค้วงยิงสิงส์ดํบึองค โอวาท
หว่งัประชาชน!ห้" อ่านแจ้งกำโกลง

@ ครรโถงโลกนิคิน นมนาน
มแศ่โบราณกาถ เก่าพร็อง
เบนค้ภค้ตค้าร ค้อนจิตร
กถคงค้รอยค้อดกผ่อง เวึ่ยไว้ในกรรณ

@ ปถาภ้พนห่อควย ใบกา
ใบก็เหม็นกาวปสา กถะกลุ้ง
กอคนหมู'ไปหา กบเพอน พาสนา
ไดแห่ฑ้ยรยิยพุเง เพองใหเค้ยพงค้*"

( ด )จาทาแ;|น4ลาฅดไ0ฑิผน^ดำ111^ฎฤ(^'1^ๅ^^^5'ะมณๆา1171^ 4 หตํงึ
(1ถาจา?กยํงือย่ ๓ หต้ง มํ่หายพนบางแ?!นใด้เขยน!เฏฏไว้^'เ^^^^*^
 ๓4^01

@ ใบภํอพนห่ป็ห์ม กฤษณา

หอม!ะรวยรซึ่พา เพริล้ด*วย

คื้อกนเ'ส์ขเ'ล้นหา น”กปราชญ์'

เๆวามล้ขซาบฤๅม'วย ดุจไม*กิตนหอม อ

@ ผถเดือเมอ'ล้กไซ้^ มั๋พ!รณ

ภายนอกแดงดฉํน ชาดบ*าย

ภายในย่อมแมถงว้น์ หนอนบ่อน

ดุจดงคนใจภ้ย นอกนนดงาม *1

๏ ขนุนล้กล้'ส็างแห่ง ล้าขา

ภายนอกเหึนหนามหนา หนนแท*"

ภายในย่อม!ล้า เอมโอช

ล้าขุชนนนแต*" เติล้ด*วยดวงใจ •า

@ ยางขาวขนเรํ่ยบรอย ดู^

ภายนอกหมดใล้ล้’ เปรยบผาย

กินล้*คืว'เล้พปตาม็๋ ชึ้วิต

เฉกเช่นขนชาติราย นอกนนนวลงาม อ

@ รูปแรงดูร่างร*าย รูงร'ง

ภายนอกเพํ่ยงพงช”ง ช”วช*า

เล้พส'ฅว ทึ่ม!ณ์งื นฤโทษ

ดิงจิตรล้าชุชนกล*า กล”นล้ร*างทางผถ อ
 ๙14^1®

@ กนพาถฒู้าปแทํ" พรจิตร
ไป'เหาบํณฑิฅย็' คำเช"า
พงธรรมธย'เนื้องนิคย็' บ่ซาบ ใจนา
คอ'าวํกฅํกืเฃา ห่อนรู"ร'สแกง จ
@° มใดใจฉลาดสำ บญญา
ได"สํดํบปราชญ์เจรจา อาจร่"
ยินกำบ้ดืเดึยวมา ซ”บซาบ ใจนา
คอมลนคนผ ซาบร่"ร'สแกง จ
'® หมเห็น'เหราข็ทิา ชวนรบ
กูสิคินกพบ ห่านไซ"
อย่ากล”จ์ท่านอย่าหลบ หลกจาก กูนา
ท่านลิ่ฅํ่นอย่าได"" วากเว"วางหนื้ จ
® เหราชรองว่าโอ"" พาลหม
ทรชาติครนเห็นก เกลยดใกล""
ฤๅมงใคร่รบดนู มงนาส เองนา
กูเกลยดมิ้งกุให"" พ่ายแพ้ภํยฅ่ว 1
เ)*" กบเกิดในช้ระใค"" บ่วบาน
ฤๅห่อนรูรช้มาลย"" หนื้งนื้อย
ภุมราอยู่ไกลสถาน นบโยชน ก็ด
บินโบกมาก'อยก"อย เกลอกเกถ'าเสาวคน/ ๆ
 0า๕^๓

ใจชนใจชวชา โฉงเฉง
ห '1ห ^
ใจจ*ก^^อนใจเป็ง พ!ด

ใจปราชญ'ดดคามเพลง พลนง่าย

ดุจช่างบีนด้ดไม๎" แต่งให้บืนฅรง จ

ไม^กอมมึ้ลูกนอม นวยงาม

คื้อข้!]รษเส์อนคาม ง่ายแซ้

ไม^ผด^กนทราม ข้อนยาก

ดํดกึหํกืแหลกแต้" ห่อนรอโดยคาม '

เบ็่นกนควรรอบร ข้มาคม

ข้องประการนิยม กล่าวไว'"

หนงพาลหนิงอดม น้กืปราชญ’'

ข้องข้งนจงให เลอกซ้ข้มาคม *1

^ คนใดไปเข้พด'วย คนพาล

จกทกข่ทนเนานาน เนินแท'"

ใครเข้พท่วยทรงญาณ เปรมปราชญ*'

เข้วยข้ขลำเลิข้แล เพราะได'"ข้ด“ปด ค

ไดโหึ่นน์กปราชญ’'ไซ้ เบ็่นข้ข

อย่ร่วมเรื้อนหายทกข ก^ช'า

ผ้พาลข้”งข้อนปลุก ใจด“ง พาลนา

ยลเยิยงนกแขกเค*า คกฅ'องมึ้อโจร อ

๕ง
 ๓^4

^ จง'แบต์!)รุษ บุญกรรม
จงละ'หลกพาลอ่น ช"วรำย
จงซึ่ท้งด็บบุญธรณ'" ทุกเมื่อ
( จงส์ท้งด็บบุญวํน คำก่อ วายนา )

จงนกนคยชพ (ๆฎๅย ดุจดวยพ่องชล ^

@° คบกากาโหดให^ เต็ยพงคํ
พาคระกูลเหมหง/ แหลกดวย
คบกนชวจํก!เลง
ความชอบ เย้ยนา
ตราบตกหลานเหลนม?]ย ไม่มวยนินทา ว
๏ มดแดงแมลงบธง!0^ พิษหาง
งจะเ'ขึบพิษวาง แห่งเขยว
ทรชนทํวส์รรพาง/ พิษอย่
เขราะประ:พฤฅิมนเกย0
เกิยงร*ายแกมดึ้ ^
^ นาคมพิษเพยง ย้ริโย
เลอยบ'ทำเดโช
แช'มชิา
พิษนอยหยงโยโย้
แมลงบอง
ชแต่หางเองอา
อวดอ*างบุทชึ๋ ๆ

© ความร้ผู้ปราชญ'"นน นกเรยน
ฝนท'งเท่าเข็มเพิยร
ผ่ายหน*า
คนเกยจเกลยดหน่ายเวึ๋ยน วนจคร
กลอทกโนครรกรำ
เบื่ยมล*นิบุๅมื่ ๆ
 ๓ 2^(1
(

@ กถะออมเพึญเพึ้ยบนํ้า ฤๅฅิง

โอ่งอ่างพร่องชฎชิง เพี่องหม'อ

^ภชญห'อนส์งสิง เยึ้ยใหญ่

คนโฉด!นอยก้อ พถอดนํน์ประมาณ ว

งา^^ารฤๅห่อนเหยน หดคื้น

กำกถ่าว๙าขชนยึ้น อย่างนน

ทรชนกล่าวกำผน กำเล่า

ห*วืเค่ายาวแล่วส์น เล่ญ่ตนทรชน ๆ

ทรชนอย่าเกื่ยดแกน อย่าสนิท

อย่าห่างกํฅรูชิด อย่าใกถ

กื้อไฟถ่านแรงฤทชิ ถื้อถถาก ■มอนา

แมนด*บืแถ'วบ่ไหม้ หม่นค'องมื้อดำ ว

มิฅรพาถอย่ากบให'" สนิทน์ก

พาถใช่มิฅรอย่าม'ถ กล่าวใกต*"

กรนคราวเกยดคมช*ก์ เอาโทษ ใส่นา

รโหศค้งใดไซ๎" ส่อสนกถางสนาม ”1

หมาใดค่วร่ายขบ บาทา

อย่าขบคอบค่อหมา อย่าขง

ทรชนชาคิช่วงทา รุณโทษ

อย่าโกรชอย่าหนำบํ้ง คอบถอยถอกวาม ก
 ๓ ^'0

ถกซึ่เดานาผํ้งชา!] โทรมปน

แชิวปลกปองรส์กน/ แอบอ’อย

ฅทบเท่าออกดอกผล พวงดก

ขมแห่งค้เดาน้อย หนิง/โรยรา ช

พริกเผึดใกรให่เผํ่ด ฉ”นใด

หนามย่อมแหลมเอง!กร เซี่ยม!ห’"

จํนืทนกฤษณาไฉน โกรอบ หอมฤๆ

วงแห่งน”ก์ปทชญได'^ เพราะดวยฉลาดเอง ก

จนทน'แหงกลินห่ธนได^ ดรขาน

อ*อยหึ๋บชานย”งืหวาน โอชออย

ชำงเข’า^กเลียมส์าร ยกย่าง งามนา

^ ‘ะ

บณ'ทฅยแมนทุกขรอย เท่ารอถื้มธรรม ว

ฝูงหงส์หลงเข’าลี ฝูงกา

ส์หราชเกึ้ยงโกนา กลาดเกล’า

ม’าฅ’นระกนถา เลวชาติ

น”กปราชญพาลพาเต้า ลีนไฉนงาม ว

แมลงว”นแส์วงเส์พด’วย ลามก

พาลชาติเส์าะส์งรก เรองราย

ภุมราเห่จเหิรหก หาบุษ บานา

วิ

น”กปราชญฤๅห่อนหม*าย หมนส์โเส์วงชรรม ว
 ๓

ณํ้อปองนาหญ้าบ่ ปองทอง

ถิงบ่ปองรํฅนปอง ถูกไม*"

หนปองอค้จิของ หอมห่อน ปองนา

คนเกฒิเคถมบ่าใบ่" ห่อนร็ปองชรรม ๆ

กายเกิดพยาขิโรกภ้ย ยาหาย

แฅ่พยก!ยาใบ่บ่าย ตราบมบ่ย

ชาติเส์อห่อนหายลาย ตบผ่อง

กล้วยกึกถวยคงกถบ่ย กถบ่กล*ายฤๅมึ้ "ๅ

ขนเขาส์งรบ่)ยโยชน คณนา
ขนปราบดบ่ยโยชา ราบใด*"

จ่กล*างพยก!ซึ่า ห่ส์ยาก

ยก็ติกดิใหโท่าให*" พยก!นนฤๅหาย ๆ

กิเ* คบคนผู*"โฉดเกถม อบ่ผถ

หญิงเคึ้ยดอย่าระคน ร่วมหบ่ง

อย่าคบหม'ทรชน ค้อนยาก

บ’ณฑิฅย'แมบ่กคบ่ง โทษค้ค้มาคม ๆ

ภูเขาอเนกถบ่ มากม

บมิหนํกแผ่นขรณ หน่อยไซ*"

หนบ่นบ่แฅ่กระถ ตวงโถก

อนจบ่ทรงชาร1ด*" แค่พนนรกานต'" ท
 ๓(5^ ๘

ภเขาท^แท่งฒ้ คิถา
ลมพยพ่ดพา บ่ขน
'ล้รรเส์?ญแถนินทา คนกล่าว
ใจปทชญฤๅเพี่องพน ห้อนได้จินฅจล อ

หามเพลิงไว้อย่าให็" มํ่ควน
ห*ามลิริยแย้งจ้นทร" ล่องไซ้

ห*ามอายให้หน กนเล่า

ห้ามดงนไว้ ได*" จงห*ามนินทา ว

ภเขาเหลื้อแหล่ล*ว้น กิลา

หามณํ่จินดา ยากได*"

ฝงชนเกิดนานา ในโลก

หาน้กปภชญนนไซ'" เลื้อกแล*"วฤๅม ■ๆ

บาหลวงหลายโยชนพร้อม พฤกษา

หาแก่นจนทนกฤษณา ยากไซ้"

ผ่งคนเกิดมึ๋มา เหลื้อแหล่

หาปทชญ'ฤๅจกได*" ยากแท*"คว!ย้งวน 1

ม*จ๓มึ้ทวท*อง ชโถข!

หาเงื้อกงม”งืกร ยากได*"

ทวด*าวพ!ะนคร กนมาก มนา

จำเส์าะล่!)ป!ษไซ" ยากแท่"จำม อ
 @ ดาภมมากร์อย ถื้งพ”น
บ่เปรยบกบดวงจนท/ หนื้งได*"
คนพาถมากยินนตํ' ในโลก
จะเทํ่ยบเท่าปภชญ^!ซิ" ยากแท่ฤๅถื้ง ก
๏ เหมหงส์เตยงชึ้พต้-}ย ส์าก!
ชางพื้งพนาด! บาไม*"
ภุม!าบุษบาก! ค!อง!'าง ตนนา
น์ก์ป!าชญํเลยงคํว้"[ด" เทือด*วยบิญญา ๆ

^ นกแ!งบินไดเพึอ เกหา
หม่จ!เขเต่าปลา พงนำ
เขึญใจพิง!าชา จอม!าช
ลูกอ่อนอ^นกตื้นกลา เทือน*านมแ!ง
( ค3■วญค!า ) ( แม่ให้กินนม )
@ บาพื้งพาลพย”คืพิ!าย !าวํ่
เส์อพิงไพ!พงพิ เถึอนถา
ความช”0พิงค0ามดึ้ เท็จทืง จ!งนา
เ!อพิงแ!งน^น^ หากรคุณเ!อ 'ๅ
ต่นงูงูไซิหาก เหนก”น
ห I ^
นมไก'ไก่ส์าก”ญ เกI

เห็่นเล่ห์' กนนา

ปทชญ!เชิงก”นื ๆ
 ^0 ๐

^ มอายุรอยหนง นานนํก
1.'!^
{^ถชอบญจางคจํก

ขวบเดยวเดึกร้รก ษานิจ ถนา

พระฅร‘ข้ซึ่รรเย้ริญผู้ เดึกนนเกิดคํรี้ จ

^@ กนใดยื้นอยุ่ร็อย พรรษา

ใจบ่มึ๋ปรชา โหดไร้"

วนเดึยวเดึกเกิดมา ใจปราชญ''

ซึ่รรเพ็ชญ'บณฑรไว'" เดึกนนกวรยอ จ

^ กนใดยื้นเหยึ้ยบร'อย ขวบบ

กวามอย้าห'ฤๅมึ้ เท่าก'"อย

เดึกเกิดขวบหน็งดึ เพึ๋ยรพาก

พระกร^ว่าเดึกน์อ ย

^ อายุถื้งร'อยขวบ เจยรกาล
I
ชํมโมชอ“นโอฬาร บรั

เดึกน*อยเกิดประมาณ ว*นหนิง

เห็นถ่อง■ธรรมยิงผู้ แก่ร'อยพรรษา •า

^ มอายุอยุ่ร'อย บืปลาย
0] เ! IX
ความเกิดแลกวามตาย

วนเดึยวเดึกหญิงชาย เหนเกิด ตายนา

ลกอ'อนนนยิงญิ แก'รอยบืปลาย จ
 ^๐

^@ ชิรางค'รขรณแม้" มากหลาย
1

บ่กล่าวโม้หญิงชาย ท่วิ รู้"

ดุจหญิงส์กลกาย งามเลิ

อย่ร่วมเรื้อนผวผ้ โหดแทข*นืทึ้ จ

^@ เวนวิจารณ์วางเวญิ ข้ด*บพง
เ/! '1 IX
เวนท็่ถามอ'นย”ง ข
เณ์เล่าติชิตล่ง เกฅว่าง เวนนา

เวโเดํงกล่าวว่าผ ปราชญิ'ใด'ฤๅม้ ฯ

ร่ชรรมเทยมเท่าญิ ทรงไตร
ข ข
เจนจ*ดอรรถภายใน ร]กลน
1 /

กล่าวแญิสิงส์งล่ย เถอะเล่อน

รชื่พระขรรมอ^อไเ ว่ารู้ใกรชม จ

^@ ร'นอยว่ามากรู้" เริงใจ

กถกบเกิดอยู่ใน ส์ระจ'อย

ไบ่เห็๋นชเตไกล กลาง๙มุทร
เ^ ^ 4

ชมว่านาบ่อนอย มากถาร]กเหลอ

^@ รปชวม”กแต่งแกล่ง เกลาทรง

ใจขถาดม’กอาจอง อวด

นวิพร่องกละออมคง กระฉอก ฉานนา

เฉาโฉดโอษ^อวดรู้" ว่าร้โกรเทํ่ยม 1
 (1๐1ย้3

*๑ จ?เขคบน่านน^ ใฉนหา ภกษ่เ!:(ย

รถใหญ่กว่า5^ยา ยากแข""

เส์อใหญก0า0นา ใฉนอย่ ใดญ่

เรอเของคบชเสแ,ล'
แล่นโล้ใปใฉน ๆ

มณฑกทำเทึยบทาๆ ราช เห่

แมกว่ากพย็คฆึ้ - แกว่นกล"า

นกจอกว่าฤทข กูยิง ครุฑนา

คนประดากขกมึ๋ข็า ยิงนโแเข้นทว ๆ

\^ หงหอยส่องกนส์' แข้งจ'นัข/
บดเทยบเทยมนธ่น เอิยมข"า

ทองเหตื้องหถู่ซึ่กฐ-รณ ชรรมชาติ
พาตว่าตนเองอ"า อาจถญ่ถยกว่ ^

เส์อผอมก0างว่งเขา โจมขวิด
ใบว่าแอมึ๋ฤทธิ เสิข้ล่า
6ตบเข้อดํงคมกลุช เข้อซ่อน ใว่นา
ครนปะปามถมข0า จงรูจกเข้อ "7

^"’ ทองเหถองเปถองว่ายห่อมเหนม

ข*ด์เท่าข'ดราค เล่าใซ่" -

นพคุณหมดใข้เ เช้รจโทษ

ถงบ่แต่งตง์!ว่" แจ่มแจงใพบสญ่ ^
 ^0 ถา

พ]'ะส์มุท/ไหวหวาดหวย กลองลรวถ

เม!พลวกปลวกสำรวส ร่าเร่า

ซึ่หทชทํครำก]'วญ ลนขเยาะ หย”นนา

'ส์'รํยสํองยามเย็่นเขา หิงหอยยินด จ

แมวล่าหนแซ่ซิ จ!จรํถั

หมาล'าวิฬา/ผํน ลหถยิง

ค!ล่าก็ษ/ถะชร!/ กบเพอน พาลนา

เลอล่าบาแ!ม!าง หมดไม้ไพรลณฑิ"

จามรี้ขนของอยู่ หยุดปลด

ชพบ่!ก!กยก็ ยงไซ่"

สํค/โถกซิงลมมหิ มึ้ชาหิ

ดเย็่ยงสํฅวนนได'" ยก็ซองล!!เล!ญ

นพกุณใล่เบ่าลบ แลนท่

ก'อนเหล็ก!ม!นฅ ห่อนม'วย

บ่เจึบเท'าปีถ ล'กหยาด

เจ็บแต่ท่านซํงดวย กถำน'อยห่วดำ •ๅ

เลยลินลงวนก็กด็ไว*" วงก็'หง/

เลยก็กดลป!ะลงก'" ลง!'"

เลย!เร่งดำ!ง กวามล”"ค/ ไว'นา

เลยสํหิย'อย่าเล็ยล ข็พม'วยม!ณา 1
 ^0 ^

'^'*' ฅํค์จนทน์พนม'วงไม์' จ่มับก

แปลงปลูกหนามราม!ก รอบเรอ

ฆ่าหงสืมยรนก กระเหว่า เช้ยนา

เตยงหม่กากินเนํ้อ ว่าร้ลลา ค

“ เอาช้ารเทยมอ^โอ" เบ็่นมูล
1 #1
เกึบบดเทึ้ยมแกวปูน ค า เว

เมึ้องโดพิก'ฅพน มื้ด^ นนา

นโเแฅ่ใกลอย่าได^ ไค'เต’าเมื้องเข็ญ ว

น*าเคยวยูงว่าเพว ยงตาม

ทรายเหลัอบหางยูงงาม ว่าหญ’า

ฅาทรายยิงนิตวาม พรายเพริ^

สิงว่าหว'าหว‘งหว’า หว่าดนโดยคาม ๆ

* ช้งัขารหว’วึผ็ว่า ฅนทรนง

ทริพืยย'อมหว*ว่คนจง ว่าเจ’า

หญิงหว่วแก่ชายปลง ชมลูก

ม’จึจุราชหว่ว่ก่เก’า บ่^’นื ตาย 'ๅ

มื้อด’ว่นคิดจะมล’าง เขาหมาย

ปากควนถ่มนาลาย เลยบพา

หิงห’อยแข่งแช้งฉาย ช้ริเยช้
วิ
คนทุพลอวดกล่า แข่งผู้มื้บุญ ว
 ^10&

แว่นคามาใส่ขุ^ อ'น1กา!

กนหนวกพงส่านาน ข”บ!อง

คนใบ้ใผแส์ดงต้าร โคลงกาพซ้

เฉกเครื้องประฒัซร็อง ใส่ให่วาน! ว

ว‘ดชำงเบองบาท! จ”กค้า!

ว”ดอุทกชกกมทมาลย์ แม่นซ้

ดูก!ช้ด*บ์โวหา! ค้อนกิษย์

ดก!ะกลเผ่าผู" เพื้อด’วยเจ!จา ๆ

พ!ะเส์มทรซึ่ดฦกถน คณนา

ค้ายดงทงฑอดวา หย^ได’"

เขาค้งอาจวดวา กำหนด

จิค!มนุษยนไซ้ ยากแซ้หยงถง ฯ

ไซ้ลไเกว!ก่ามได โดยหมาย

กนถซ้เจ่กค่ามก!าย ห่อนไซ้

ทำชอบชอบห่อนหาย ชอบกลบ ค้นองนา

ทำผิดผิดจ”กใซ้ โทษแท้ถิ้งตน ’ไ

ไม’ลมจ”กค่ามใซ้ ดกา!

กนท่าวลมค่ามพาน ห่อนได’"

เค้อฒมอย่าอวดหาญ เข’าผถ‘ก เค้อแล่

พาลป!ะทุษ^ตกไ! อย่าได'ทากณ 1
 ^0''ว

@ ทรชนยาก!รอย่า ทำคุณ

อย่าหยิบทรพย‘อุดหนุน หย่อนให""

ก่อเกอ๓อบเกินทน มนม^ มํ่นา

ครนก่อยคตาย^าอ!^
กถํ!เสดแคสน ๆ

แมนทำคุณท่านได'"

ครนโทษมํ่แฅ่อ'น หนื้งไซ"

ฅิฉินหมินคาหกน เยาะ;กล่าว
กถบถบคุณหตำ!ด'" ยิงควยพนทวึ๋ ค

ทำคุณท่านห่อนร'" คุณสนอง
ท่านบ'แทนคุณ!เอา
โทษให""

กถกาแต่งยาทอง ลายเถิส
ยงเอาหมิกม่อไถ่" สบลนสรรพางค่" ค

เทพาพ่นเทพเรํ้อง ฤทชิรงค
บเทาพระอินทรองค หนื้งได""

คุณพ่นหนื้งดำรง ความชอบ ไว'นา

มํ่ไทษอ่นัหนงไซ" กลบกลาพนคุณ ๆ
วิ

ใครซึ๋อซื่อต่อฅ1 คามกน
ใครกดคดผ่อนผน ตอบเต่า
ทองแดงก่าส์วรรณ' ยํงืก่อง เหมื้อนอุ-]
ดจลกส์ส์องเถา ว่าโอพีนลิง ว่
 ใครทำโทษโทษนน แทนทด

ใครคิดจิตรกดคด ต่อบริง

ใครจริงจิ้งจริงจรฅ รกต่อ กนนา

ใครใครฑงเร่งรริง รริรางแรมไกล ฯ

นายร“กไพร่ไพร'พรริ)ม รรินาย

มคิกสู่จนตาย ต่อแยริ

นายเบยฬไพร่กระจาย จากหมู่

นายบ่ร่กไพร'แกล็ง ล่อลริงผลาญนาย

ข็าทริวเอาจิตร'ทา0 แม่นหมาย

บ่าวท่านเอาใจนาย แม่นหมน

คิษย'ท'านผ่อนผนผาย โดยจฅร ครนา

1 1-61
อย่ที่เรอนครินน แตนา[จเอง จ

รํกืกนอยู่ขอบพริ เขาเขึ๋ยว

เต็มอยิยู่หอแห่งเดึ๋ยว ร่วมห่อง , .

ชํงกนบ'แลเหตึ๋ยว ’ ตาต่อ กรินา .-

เหมื้อนขอบพามา3!อง บาไมริาบริ ‘ๆ

ใหริ'านท่านจริให"" ตอบต็นอง

นบท่านท่านจริปอง นอบไหว""

รริท่านท่านควรครอง ความรริ เรานา

ต็ามต็งนเวนไว" แต่ผริรข็น จ
 แมนมความรูด^ ค่พืพ*ญฌ

ฒมึ๋คนช’ ห่อนขน

ห”วแหวนค่าเมื้องห? ฅาโถก

ทองบ่?องท้าพน ห่อนแก'วมึ๋!๙? อ

ราช?ถป?ากฎดวย ชงไชย
ควนป?ะค่กษแกไฟ เทิยงแท'"

ราชาอิ?1?ะ!น '๙มมํฅ

ชายย่อมเฉลิมเถิฟแค่" บนแกวเก(๙หญิง ก

'^'*’ รำพอนส์นท?ดวย

?องขํบค่พัท”เชื่น่หา 11 ^

มวยปถาถํ่าค่นส์า มารถจื้ง ดึ๋แส่

?”กก”บช“งืนนแถ'" เพื้อถนเจ?จา ก

กระเหว่าเส์ยงเพ?าะแท'" แก่ต‘วื

หญิงเถิคํเพทะรํกืตํว แม่นหมน

น์ก์ปราชญมาค??ปมํวื หมองเร้อน งามนา

เพราะเพือ?'ล้ชร?มนน ค่องใหโหื่นงาม ว

นา?ายณวายเวนจาก อาภรณ”'

อากาคํขาด๙?ยจ? แจ่มหล'า

เมื้ธงใดบ'มํ่วร น*กืปราชญิ

แมว'างามค่นพา ห่อนไดงามเตย อ
 ^๐^

เขาใดไรํ้ถาภช ด็หหมาง

'ส์ระโหดหง'ส์ถะวาง วากเว

พฤกษใดบกใบบาง นกหน่าย

ชื่าวซํดช็"โอโอ" เพราะทู้!ายทฑม ฯ

บาใดไก'ลพยํกฆํราย ราว

ไมหมดมวยบ่ม ร่มชอ

หญิงยศงดงามดํ่ ผิวหน่าย

เบ็่นทิหมินชายยอ หยอกเย’าเ'ส์ยฅน จ

พลหมากจากโอษ^โอ'" เข้ยศรื้

หญิงจากจอม'ล้ามํ่ ครอบเกถ'า

เรื้อนปราศจากบคร้ ดรุณเด็ก

เมื้องจากจอมภพเจ’า ข้งนฤๅงาม จ

เจ็ดวนเวนดดซ็อม ดนฅรื้

อกขระห’าว‘นหนํ่ เนนช'า

'ส์ามวนจากนารื้ เบึนอึ๋น

วนหนื้งเว'นถ็างหน้า อ*บเศร่าศรหมอง

ดอยใดมถํ้าราช ข้หํน้ระข้งญิ

เหมื้องมาบมึ้บ่วืหง'ส์ หากใกล’" -

คนไม'"พ่มพ‘วพง นกมาก มื้นา

ชื่าวหน่มคามช’"ไซ'" เพราะซชอบคา อ

^๒
 ^1•)๐

เบือกฅมชมชื่นเชอ กาษ?

หง/กบบุษบากI ชนชอย

ภิกษเส์พส์ง์วช คํลค้ข ไ4นา

บุรุษ๗ง่ฑร้อย เท่านอมโนหญิง

^ใครจํกยูกโชิกแม'" ร“ดร้ง
เหตกเท่าลำฅาลฅริง ไบืหมน

มนฅรยาผกนานหง หายเสือม
ผกเพื๋อไม่ฅร้นน แน่นเท*าวํนตาย ก

จำส์ารลํบปถอกเกยก ตนส์า?
จำนาคมนต/โอ'ตา? ผูกแท*"

จำคนเพึอไจหวาน ต่างปลอก
จำโลกนนนแ/ แต่ด*วยไมฅร้ 1

เร้ยนพระช??มแทผูก ส์า๙นา
ปลอกผูกคชฅร์งฅ?า ครากหมน

มนครดลแลหยกยา ส์มรรถผูก งแด่

ผูกโลกท^หลายนน แน่นด*วยไมตร้ 1

ผจญกนมกโกรขด*วย ไมคร้
ผจญหมู'ทรชนดึ้ ต่อค^

ผจญคนจิค/โถภมํ่ ทร‘พยไผย แผ่นา

ผจญอลํคยให*ยง์ หยุดดวยลํฅยา ๆ
®รบค้กชนะได๎" ในณรงค'"

รบแม่เรื้ยนฅ‘วยง ขยาดแพ

รบใจชํกืใม่กง ความสิคญ์

ถื้อว่าผูนน์แสิ" เติเ1ตำชายชาญ *1

คนใดคนหนิงยู" ใจฉกรรจ'"

เคยดฆ่าคนป็นํนฅ์' หนกแท*"

ไม่'ปานบุรุษอํน ผจญจิตร'" เองนา '

เชํ่ยรท่านเยินยอแสิ" ว่าผ*"ม่ชโ] จ

°^ แพ้ค้กหถบหสี้กได*" รอดคน

แพคดทกขทน ทร”พย'"ผ*าย

แพ้เบยก่นจนจน ค”วืยาก ก็่ดึ้

แพโเม่เรื้อนทำรยิย ยากเท*าบรรตํยื า

°^ ช้งครามแ'ส์วงท'วยแกสิ"ว อาส์า

กตคดึ๋พื้งหา ท่านร*"

ยามกินรซึ่ไอชา ชวนเพือน กินนา

หาปราชญ์ถาเถิคํผ์'" เมึอแก*ปฤษณา จ

แส์วงรูพ้งคบด*กิย บ”ณฑิคย'"

แส์วงทร”พย'กบพานิช ง่ายไซ้

แส์วงหายคํก่กดชิด ชอบทช

ผิใคร่ได*ตกไซร*" เตํพสิองเมึ้ยตำว จ
 หายากเชิงรอบ!" การกิจ
หายากเชิงชาญชิด ชอบใช'’
หายากเช่นเชิงมิตX คูงชพ
หายากเชิงช่างให๎" ชอบนาใจจริง จ

^รอยคนหาแกว'นแกสํว กลางณรงก'^
พํน์หนงหาบญญายง ยิงร"

แค้นกนเส์าะคนฅXง ยิงยาก
ไบ่'เท่ากนหนิงผ^ อาจอ'างอวยทาน

"'รู,"' ช'างพ้เมํ่ยมั่งแก"ว เงินทอง

ควืมิกายจํกปอง ย่อมไค"

ชวิตค้งเดยวของ หายาก
โช่ปXะทปเท่ยนไก" ด*บืแถ'วจุคกื้น ^

'''(ฐ*” หาค้นห'าขวบเข'า พยายาม

แค้วงก่ผู"มยค้าม ขวบเช่า

แค้วงXก'อยเXยนตาม ก่อเจด ขวบนา

แค้วงใผ่'เผึาไทท'าว กอค้นค้ดกXรม จ

"'รู,^ เมือน'อยเรึ้ยนเช่งร" วิชชา

กรนใหญ่หาค้นมา ค้เหย'า

เมือกสางแก่ค้ร*ทืขา ทำแก่ บุญนา

กรนแก'แรงวอกเว'า ห่อนไดเบ็นกาX จ
 ๓

ก0ามน้รยนเมื่อน์อย
หนำล้อ

ค่อย'ส์มรรถจิ้งห์ดปรึ้อ โล่ห^

รูแถวเถิค้อย่าถื้อ ตนถ่อม เถิดพ่อ

บุญจํกืให้ใครร^ เริมรูโบนเอง จ

®ปางน์อย'ล้ำเหนํ่ยกร เรึ๋ยนคณ

กรนใหญ่ย่อมหาทน ทร*พ่พ่ไว'"

เนื้อกลางแก่แล้วงบญ ชรรมชอบ

ยามหง่อมทำใดใด" แฅ่ถวนอนิจจำ -1

ความห้ดยงล*า ล้นทร*พืย''

คิดค่าควรเมื่องน่บ ยงไซ"

เพราะเหคุค่กอยู่กโ] กายอาค มานา

โจรจโาเมื่ยฬบ่ได^ เร่งรํ"เรึ้ยนเอา 1

จโาเรํ่ยนความร้พิ นิจครู

จ*กกล่าวภรรยาด - พวกพ่อง

จ่กัขนล้บนภ เขาค่อย เดิรนา

จ'กัเล้พกามาพรอง โกรขไซ้รำพง •ๅ

ความเพึ๋ยรเบ็่นอริแล'ว เบนมิตร

ครำนเกึ้ยจเบ็่นเพื้อนล้นิท ร่วมไร'"

วิชชาเฉกยาคิด ขมขืน

ประมาทเหมื่อนดบไต ช่วรำยบุๅเห้น จ
 ๑๑(5^
๏ เทยมกน
จกเงองเงองเบนฤส เงึองแหง'"
จกส์กอย่าส์กปน ดิบกรื้ง หนิงนา
ทาง!ส่ไว๎หนึ้แก้" รอดแกล'วภ้ย์พาส ^

กวามร๎รู’ยง!ก้" สินเ^'กด
เบ็่นทิชนพำน์กื นอบนว

อย่า๓ยจเกลึ้ยดหน่ายรํกื เรื้ยนฅ่อ
รู่ชอบใช่หอบหว เหนอยแพ'แรงโฐ■ย ^

'”@‘^ วิชชาเบ็่นเพึอนเฏยง ชึ้วิค

ยามอย'เรื้อนเมึ๋ยณีห เพึอนรอน

ร่างกายช้หายฅิด ตามทุกช่^ ยากนา

ข3'รมหากเบนมิฅ5■ช่อน เมอมวยอา^?ญ ๆ
เบ็่นชายกวามร^ยง เบ็่นทรพย'"
ทุกประ:เทคํมึ๋ผํนบ อานอ'าง

'ส์หรรปงามช้รรพ เบ็่นทร่พย'" ตนนา

แม'ดกยาก!ร'ราง ‘ ห่อน!ร'"ส์ามึ้ .ง

เห็่นใดจำให'แน่ น็กหมาย

า^งใดอย่าพงดาย ค้ฒ้หมน

ชนม !เนอย่าพํงวาย ดรองครื้ก ชรรมนา

สิงส์ดโเท1นน ผิดเพยนเบ็่นกร 1
 เภคทเพี้ยบฒ้ถ่ม จมอรร ณพนา

เกวยนหนํกหกเพลาพถํนื ง่ายไซ่"

นำน่านซ่านฅฏงกํนื เพราะเบื่ยม เฅ็่มแก้

ผูประจากมากไห ทง๚ย'มวยหมดต่ว ว

พลอดน“กมกพลาดพล^ พถ’นผิด

หาญนํกืม’กชํ่วิค มอดม'วย

ตรองน’กมกเถ่ยจริฅ จ'กกล่ง

รกีน’ก้ม’กืหถงด^วย เล่ห์ตนลมหญิง ฯ

คนใดโผงพูดโอ'" องด’งื

อวดว่ากล'าอย่าหัง ช้’บ์ปถ

หมาเห่าเล่าอย่าหว่งั จกขบ ใกรนา

ช้องเหล่าเขาหม่น ชาฅเชอเดยวกน ฯ

®เช้อใดแรงร'ายระ พะพง

อาจอกบกดงยง ขบกน

กินช้คว’ช้ระทนง ล่กดิช้า/

จ’ก้ฉิบหายตายหมน เพราะร'ายแรงทนง 1

®ถ’บืหถ’งืบ’งืเบยดล'าง ตบกณ

ต่อพ’ก้ฅรยกยอบุญ ฦกซ่ง

กบมิตรจิตร'ปานปน เบ์นดุจ นนา

เ^ '*
กลด’งเช้พนำผง กตกเคล'ายาตาย จ
 ^•)'0

" ผุ้ฒํ่ประไย*น์!ซั เชื่มอมิตร

มฅ3'ปร"ทุษ^ทำจคX เจ็บชกิ
กายกบพยาธิชิด ใครชอบ เลยนา
รกขชาติในบาถา
เสิ(1ให้เบ็่นยา ก

ซึ่นิมเหถึกเกิดแต่เนํ้ธ ในคน
กินก่ดัเนอเหถึกจน กร่อนขรา
บาปเกิดแต่คนกน เบ็นบาป
บาปย่อมทำโทษ'ซํ้า ใท่ผูบาปเอง ■ๆ

พกแฟงแคงเฅกิถาา , งายล
หว่านสิงใดใหกิ)ถ สิงนน

ทำทานหว่านกค้ถ ผลเพิม พนนา

ทำบาปบาปซนซน ไล่เถยวคามคน ก

^ยายำประ:กอบคกิย มนครกิน
เกราะห โส์กโ5'กบนปน ปะไซ''

แมกิบุญช่กยอกยผถ ผลเหิม พนนา

แมนบาปบรพกรฌใทํ" บาปซํ้าเถึยทุนยํ' ก

มึ๋สินฤๅเท่าผู้' มคุณ
ขกิคํกฤๅปานปน พยาธิไซ''

รกิใดจกัเพมพน ร่กอาค มานา

แรงอืนฤๅจํกได'' เท่าดวยแรงก3'รม .
 ตเ

อย่าโทษไทท์าวท่วย เทวา
อย่าไทษค้ถานภูผา ย่านกวาง
อย่าโทษหม่วง มิตรญาติ
โทษแค่ก!รมเองเส์ร์าง ตํงใหเบนเอง •ๅ
” หมอแพทย์ทายว่าไขํ" ถมคม
โหรว่าเกราะหโเรงรุม โทษให’"
11
.แมมดวาผกม
^' ' ทำโทษ
ปราชญ็วากรรมเองไซ้" ก่อส์ร’างมาเอง ”1
'”^'® แม้มี้ค่วใหญ่เพยง ภูผา
ส์งเจดตำตาถส์า มารถแท""
พง ศพ*นืขุ่เผ่าจ“นทรา ตํริเยศ กดํ่
ไ^ เ- ^
กรนว่าไรทร“พม้แตํ" ทวหถาฤๅเหน
( น*!]หน’าฤๅมิ ) ก
กนผํหินชาติช"า พงศพ’นชุ
กรนม^ม่สินส์รรพ อวดอ’าง
แญ่ม้เผ่าตํริยจ’นืทร ศูงศกด กึดํ่
กรนทรํพืยโเรมโรยร็าง หมู่รายดแคถน •ไ

'"@'^ แม่ม่เนตรพ่างเพยง พ*น์จ’กื ษุแย้

มึ๋วิชชาร^หตํกื เลิศตํน
บญ่ญายงยศศํกด ฦๅทว ภพนา
รู้เท่าใดฤๅพ"น พ่ายแพ"ความตาย ว
&๓
#
 4*)(ปี/

มํ่เ]ทชิแรงมากแม้" ทข้พถ กด

ห์กืพระเมรุทบทน ท่าวแท'"
หยิบยกฬ็่ากล ชูกลอก ไว'นา
บ’ดัย่อมจะพ่ายแพ" แก'ท’าวมฤตยู •ใ

มํ่ฤทชรู้’ยงแมน ข้พพ่ญฌู ก็ดํ่

เหิรเหึจเฅร็่จไตรตรุ ท่วหล’า

ดำดินแหวก,สินขุ ทุกทว่ป
1
รใท่า รตนพา ห่อนพ'นความคาย

ม้บุตรบ'วงหนื้งเกยว พ’นคอ
ทร’พย^ผูกบาทาคลอ หน่วงไว'"
ภรรยาเยี่ยงบ่วงปอ รื้งร*ด มอนา
ข้ามบ่วงใครพนได" จงพ'นข้งข้าร 1

บํญญคถูกเต'าทร’พม้ ข้นข้กถ
ผู โฉดคิดเวยนวน โข้กเข้ร'า
บ่คิดว่าต’วฅน ข้นยเปล่า ไซ้ฤๅ

เม้ยลูกทร’พม้หากเข่า เกาะยอยามมรณ่

ขู่"ใดมึ้ม^ข^ เงินทอง

ลูกท่ดึ๋ให'"ครอง ข้บไว-

ลูกรำยอย่าพ่งปอง มอบทร*พย ใหนา

พื้งวิจารณ็ประมวญให'" รอบรเบ็่นกณ ๆ
 7(8^

มถูกจากโทษแท้" ค้าชารณ

เขาบ่อนคบคนพาล ถ*กถ
ค้องเ'ส์พค้ทบาน การบาป
จากโทษแทโท้า’น ถาภถำบิดา ท

ถูกหนิงยอดยงถ^ ประยูร

ถูกทนื้งเทึ้ยมคระกล พ่อแท’"
ถูกหนงถ่อยค้ถถ กบ่าชาติ

ค้ามค้งนมึ้แถ" เทิ่ยงแททกกน *1

‘'^'® มึ้ถูกถูกเล่าไซ้" หถายประการ

ถูกหนงพงถ’างผลาญ ทร*พย'มบ่ย
ถกหนงย่อมกบพาล พาผิด มานา
น^ ?^
ถกทดนนดวย บ่าร’"พ"งกำ ท

''4"* มื้ถูกคํ้อถูกข กาแก

มทาค้เทยรคำแย แค้ไค้

มึ้เรื้อรํวขิแพ ดกบ่า

มึ้แม่เรื้อนเบอนไท้" เดื้อดร’อนเพรางาย *1

'"@'^ พระจ*นืท/โอภาค้ดวย ราครื้

แค้งค้บ่างแฆวพ*น์ค้ ล่องหลำ

กษ”ตริย่อาอินทรื้ย์ เรื้องร่ง งามนา

บฅรทดึ๋ร่งหนา พวกพ’องพงค้พน์ช •า

( ต ) โกลงคำแค่หมายเถข ใปถื้งเถข ต'ฮส่ ค้ลาจารื้กไม่ม

หถดหายใปเค้ยแย่นเท
8.®
 ^1® 0

ว่าฌํ่ยมึ๋มากสา หลายเมึ๋ย
ฒยหนื้งยกยอเยึ๋ย
อย่างแหญิ
เมียหนิงว่ายทรํพ์ยเ^ย
ท้นยจาก
^ ตนนา
เ^
เมยหนิงทำโทษแท็^ เทิยงให้ฉิบหาย -
ดธ๐ “4 1 ^}^
๑ เมยมากจุ่ง?!:มดหม่น ต*วืฅน
มนย่อมหามนต5■คน
คิด?าย

?กนกมกหลงกส
กา?เส์น่ห''
คว?ป?ะหย่ดอย่าหง'าย
จกท้นเท้ยต*ว •ง

@ มญิงป?ะทุษ^ทำเล่ห'ซอนเหนอชาย

คิดกดมุ่งมนหมาย
กำเชา
กอยไขบวยปาง(ๆาย
1 อ*บลาภ
เอาพิษเพิมม่กษ็ไย่^
เหตนนกว?ถวิล . ^
^. 1
หญิงชวผํวอย่า?คิง ท้ามกน
ข็าหตกหนส์ามหน จาก เจ*า
ถกคิษยผิดค?ฅน
ท้ามแห่ง
1
เขาหม่นอย่าเข'า
เท้พส์*องท้มาคม •ๅ
9^ 1
Vเญิงชํวช้ร๎^,ยรํฦ
ฤๅกลาด
เหนบุ?ษยน*กีป?าชญ*' เกลยดใกล

แมถงว*นย่อมเอาฐาผิ
อท้ภ เน่านา
บ'เท้าะกถินคอกไญิ ดุจผิงภุมรา ค
 (ก

ปางก่อนเคยร่วมนํ้า ใจจิหร

เกยยืนทร่พย''ใปถ่ปลิด ปลดให'"

เกยเบ็่นมิงเมึ้ยณีท หถายชาติ มานา

ในชากินจื้งได'" เชื่พสิองกรองก’น ฯ

'”@^ อากาเ^หฤโหดร่าย ดื้อกา

'ส์ฅว สิหนกื้อถา โหดแก่"

'แกพ3■หมกโกง'ชา หฤโหด

ร่ายกว่าร่ายนนแถ'" แค่ผ'"นินทา ฯ

ถ่อถอยกลางแม่'เห ฤๅจะเอา

แม้มิบุบบางเบา มอดยา

สิหื^รปถำเภา ผิวอย่า เล่าแส่

ยกหล่มถ่มร่ายซา ไม่ร'ายแรงหงสิ' ”1

*'@'^ ด’งืฤๅแม่นาและ หนทาง

าถส์ง'ะโรงบงบาง, บ่ห’วย

เปร่ยบประดุจใจนาง ในโถก นนา

ฤๅอมเวถาดวย แห่งห'องคํงค้าร ”1

'”@'^ แมลงวนก่วยเด็่ก'แอย

พถูก’"ดชถกณฑ

'นาไหถแลฤๅษี้
1 -
สิฑขิเดช

เจึดสิงนอยาได'" เกลยดอ'างเบ็่นเดน ค
 ดูขำดูเมึ๋อใช*" การหน*ก '
ดูมิตร'พง!1ารํก เมึอไร*"
ดูเมยฌึอไขํจก จวนชพ
อาจจก! จิฅ!เด^ ว่าร'ายฤๅดึ๋ ■ๆ

*’®” ทาส์าอย่ากิด!ว*" วางใจ

ปกมิดกลภายใน อย่าหง*าย
เล!1ฒัส์งใดใด เห็่นเหตุ
มํนแนะนำทำขำย หมดส์นเกิยค‘ว
©'*’ ความลบอย่าให*ทำ(เ จบทํ่
ปกบดมดจงด อย่าแผขํ"
แม้ให*ทํราบเหฅทํ
หลายหลาก
น์บ์ว่าขำทาส์แทํ" โทษร*ายเร็วถื้ง
"๑*” หญิงทา^Iทางทาส์ใช*" โดยควร
อย่าและเลมถามถวน วากเว*"
ร^ส์ก่อเชิงชวน ใชยาก
ด’งแมลงบองจรเขํ" ก่งแหง*งอนหาง
ชิางส์ารหกเ^อก!ซ*" เกิยงา
งเหากลายเบนปลา
6

อย่าตอง
เะะ

ขำเก่าเกิดแค่คา ตนบ กึดึ้

เมยรกนอนร่วมห*อง อย่าไว*วางใจ ๆ
 หญิงชายบำบาปเถ้า ทรชน

ใครอดป็อมขาคน หม่น

ค้ริห่อนจากตน คถากถาด

มาอย่ชฅนก เม่อรอวางวาย อ

พ่อชใ]คน^ย่อม 'เ^าขารณ์
แม่ชใง่ปากชื่ามานญิ กถ่าวกตำ

พ่อแม่โคตรส์นืดาน ดุทขชาติ

คำอ่อนหวานบานหนา ร่วมรอนดึ๋ ค

พ่อตายกื้อฉํครก^ หายห'ก

แม่ดบดุจรถจกร จากดำย

ถกตายบ่วายร'ก แรงรำ

เมึ้ยมิงตายวายม*วย มื้ดกตุ้มแดนไตร ค

พิษรอนในโถกน มึ๋'ย้ๆม

พิษหอกดาพเพดิง.ถาม ตวกไหญิ

รอนจริงก็ม่ยาม หยดหย่อน เย็นนา

รอนดิงเดึ๋ยวรอนไร ยงร่อนฤๅวาย ฯ

ทวานใดในโถกน ม่ย้าม ดิงนา

หวานหนิงกื้อรชื่กาม อกบิอย

หวานอืนหมืนแส์นทราม เ^ารพ่ด หวานเอย

หวานใบ่ปานร'ส์ถอย กล่าวเกตยงกำหวาน อ
 41*4

@ ช3'รมดายาโ!(ๆ3'ฎ14 รส์ขม
กินกึบำบํดืธม
และ!ข^
คนซืยิกถ่าว1ก!ฐ11
ว่าชอบ หแสิ่
จริงไบจ!งนน!ซ้
ผายหซ้นานเหน ๆ
๑ โทษทานผฎึนเพย^
เมลึดงา
ปอง ฅิฉินนินทๅ
ห่อนเ0น
โทษฅนเท่าภผา
หนกยง
บองบดคดซฏน^^^
เรึ่อง!ายหายคนสิ ^

"ร กนรํกนิมากไซ้
แส์ดงผล
ชํงัมากนินทาคน
โคํรกเค!า
รกมาณมอกิง์ๆธ
กานช่กย ก'นันา
ข์งมากมกฌุเซ้
กล่าก!าย!นทำ ■ไ

ดอกบกหนามณ-ซ้น กนฉิน
'ล้!ะก็มมลทิน
ไบพ!อง
นำลางสิงของทิน
พงเกถยด ตนา
กลองอาบอากฎๆ}อง
สิงรกิยเบ็่นดํ่ ๆ
๑ สนพราหมณตานกแ!ง จมูกมด
น่าจิค!พ!ะยากำหนด
ยากแซ้
คำก!สิงส์อนบท
ชรรเมค
คำสิงนแหลมแล่
รกดรเ!0จ!ง ^
 4๒ธ่

กนคื้นกี้นหนื้งช๎าจริงเจึ๋ยว
ม๓วิถึ๋โยชนเฒํ่ว ดุจรอย
'ล้ง'ล้ารหม่พาลเทยว ทางเนน นานนา
เพราะบ่เห้นช13■มน^ย หน็งโห้เบ็่นคณ *1
เ๓ท’าวเทึ๋ยมเล้พควย ยาพิษ
เขา'ล้ล้งกรามชิด ใชช’า
ทรงกรรภแลพานิช เที่ยวท่อง ชเลนา
ม่ดืชื่นบัดเค้ร’าหนา กล่าวใกล’"ความฅาย ”1
'”@'^ บรรทมยามหน็งไท’" ทรงฤทข
หกทุ่มหม่บณฑิคย'' ทวแท’"
'ล้ามยามพวกพานิช นรชาฅ
นอนล้ยามนนแล" เที่ยงแทโดึ๋ยรฉาน ท
ราชาชิราชน์อม ในล้'ฅืย์
อำมาตย'เบ็๋นบรรท'ด ถ่องแท’"
ฝูงราษฏร์อย่ล้รล้ว‘ล้ด ทุกเมือ
เมื้องด'งนเถิล้แล’" ไพร่พาเปรมปรดิ ท
ข’าท่านกร’านหลกเ'ท้ จากเจยร
ชึ้บ่เล่าเรึ๋ยนเขึ๋ยน อ่านไซ"
ชาวนาละกวามเพึ๋ยร ไถถาก
ล้ามล้งนํ้โหดให โทษแทกนฉิน ท
44
 4๒^

นายเ!อนใหญ่อยู่เห!]า เ!อนฅน
นายช่างเบ็นใหญ่คน ตกบ'าน
ทาวพ!ะยาใหญ่กว่าชน ในเขต! แดนนา
นกปทชญ ใหญ่แปดด็าน ทวดาวทิค้า ว
®^^ฯ]-^- ^
0 XI] [^ เบ็่นท!พญ่
ชายนิลาดกวาน!^เฐ-พ ท!พญ่ได'"
พภหมณท!งเวทยานํป ว่าท!พญ่ พ!าหมณนา
ภิกษุเกิดลาภไซ" เพอ!เทค้น'ธิ!!ม ว

เ!ยนส์!!พชื่บ^าส์ต!ค้นเพลงค้ลช'
ป!ะค้ทซเค้!จทกิแดนดิ14 ย่อมได'"
ตามบญญายิงโดยจินต คดโลก
ค้อนอชฌาค้โ)ไซ" ห่อนได้มึ้ก! ก
ใ^^ เ!ยน!ก!■บอกไค'" เค้!จค้!!พ''
ค้บค้าค้ฅ!ค้ตปทุกวน ย่อม!"
อชฌาค้ไ)แห่งค้าม“ญ บุญแต่ง มาแส่
ก!ทกนไ)สิทธิยู่" เถิค้ไดบอกเลย ว
แมนบญย“งือย่าไค'" ขวนขวาย
อย่าคึนตคนตาย ก'อนไข'"
ลุกพ!าวอยถงปลาย ค้งค้ด ยอดนา
ใก!พ!ำนพกให'" หาก!เต็มเอง ๆ
 41ย0ว1

นกน์อยขนน๎อยแต่ พอต”ว
ฑัแต่'จุเมยม่กั อย่ไซ้
มํกใหญ่ย่อมกนหว่ว ไพเพ^
ทำแต่พอฅ้วไซ้’ อย่าใหซ้นหยน อ

เห็นท่านมํ่อย่าเคลม ใจตาม
เทยากหากใ'^งาม อย่าก!าน

อต่าหพยายาม กา!กิจ
เอาเยิยงอย่างเพึอนบ๎าน อย่าทอทำกิน -1

เร้มกา!(ๆ!องตร์กไซ้ ในใจ
กา!'จะถจงไข ข่าวแจ’ง
เดึ้อดอกออกห่อนใก! เห็นดอก
ผลพลิดฅิดแต้วแฝ!ง แพ!'ใซ้กนเห็น อ

^ กา!ใดต!องผิดไซ้ เ'แยถน้ด
เอาสิงนนฅ!องข่ด คิดแซ้
หนามยอกสิวแกะค่ด ฤๅออก
หนามต่อหนามนนแซ้ เขยได้กื้นถอน ท

ผมผิดคิดสิบซ้ วนวา!

ทำไ!ผิดเทคํกาล ขวบเข’า
เลยงเมยผิด!ำกาญ คิดหย่า

ทำผิดไว้คิดเค้ฑ้ ฅภบเห่าวนคาย อ
 ๏ เดิรทางต่างเท(1ให^ พิจารณ์"
อาก็นนงนอนอาทา! อกนา
อดนอนอดบํนืดาฎ ความไกรข
หาสิงนื้คณลา เถค้ถวนควรถวล -1
อา(1ยเรอนท่านโห็^ วิจารณ'^
เหนท่านทำการงาน ช่วยพร๎อง
แม้มกิจโดยค้าน นาเวค้
พายถอช่วยคำจ*อง จรดใหจนถิ้ง ก
เขาบ่เรํ่ยกค้กิาหน่อยเน เคหา
ท่านบ่ถามเจรจา อวดร*"
ยกฅนอห”งกา เกินเพอน
ค้ามล”กษณพุ เผ่าท้ยฤๅคึ้ ก
เบนคนกลาดเหย’าอย่า เปล่ากาย
เกินค้ลิ้งคิดชาย ขอดไว
เคหาอย่ค้นย'วาย เข*าเปถื้อก ม้นา

เฉินฉุกขุกจ”กืได*" ผ่อนเลยงอาตมา ๆ
สินใดบ่ชอบได*" มาเรื้อน
อย่แห่เจึดเดื้อนเคื้อน กํ่าเช่า
กรนนานย่อมเถื้อนเบือน ปนอย่
ม”กชํกืของเก่าเหย*า มอดมํวิยหมดโครง ^
 ฅมเกดแต่นํ้าแล่น เบึนกระ'ล้าย

นำกลางเลนหาย ซากไซ"

บาปเกิด!ช่แฅ่กาย เพราะจิตร ก่อนนา

อํนจํกืล่างบาปได’" เพราะนำใจเอง *1

*'@^อายก^ไซ้ถ่อยรู้" วชชา

อายแก่ภชากลา ยค้แท’"

อายแก'ภรรยาหา บุตรแต่ ไหนนา

อายกบทำบุญแล^ ล้ขนนฤๅมึ้ ฯ

*'@^ หนำแช่มชื้นซอยเช่น บ*วืบาน

ถ่อย๓คำเฉอยหวาน ซาบไล้’"

ห*วใจดงดาพผลาญ ชนมชพ

เชาเหล่านกล่าวไว ว'าผู’ทรชน ๆ

'"^'^ หถกเกวยนให’หล่กหกิ ค้อกหมาย

ม’าหถึ้กกิบค้อกกราย อย่าใกล’"

ช’างยิสิบค้อกกลาย กถากลาด

เห็่นทรชนหลี้กไห’" ห่างพ’นล*บฅา ■ง

พาชื้ขิกล่องกลอย ก-วรกลา

โกก่ควรไถนา ชอบ!ช
วิ}

บนชาลชาคิวิฬาร กวรอยู่

๙นขเนาแต่]ค ต่าเหย*าเรึ้อนกวร ว
1
 4๓๐

กระบื้อหนงหามอย่า ควรครอง
ฌํ่ยมงอย่ามํ่ส์อง

โคสามอย่า(ๆ05-ปอง
เบ็่นเหฅ
เรื้อนอยู'สึ่ห๎อง!ห""
เดอด5'อนร่าคาญ ว

'”®“ มเรื้อค'าขิ่ห'า ลำนอ ห*ามแย้

สุนํข์หกอย่าพื้งพอ
จิฅรเถ็้ยง
แมวเจดเร่งเรื้0ขอ บาใส อกนา
ชำงแปดม"าเย่าเหยยง อย่างห*ามเพ3■งมา ๆ

‘เ" งเานโ™™ ไปนา

ศิถปสาสฅ5'ฤๅสื้กษา เต่าไว*"

มเมยอยู'เคหา
ไกลย่าน
สามตกษณนใกส"
แกถ'แ3ง๎นไบม จ

®^ สบพบคนเกํถมอย่า เจรจา
ลาภอยู'เกตอย่าหา ใคร่ได*"
มตกโฉดบ'ญญา
ยากจฅ3" ตนนา
เมึ้ยมิฅ?'ร่ายอย่า!กส""
อยู่เพยงขนท ว

V เร้สงสินอบแลว บญญา
อกญาติวงสพงสา
บ่โกต*"
คนร่กืย่อมโ3'ยภ รส?ก กนแย้
พบแทบทางฑำใม๎"
เบิยงหน้าเมินห54 ๆ
 4๓*}

'“@'^ อย่าเรยนเพึ๋ยรคิดคน ขุดของ

อย่าตริฅร์กนกปอง บ่อนเหลน

อย่าเริยนเวทมนต/ลอง ล้าวล้วาท

แปร'อาฅุหนิงพงเวน ล้นึ้เบยฬตน "1

รํกืมิตรส์ภาพไซ้ ล้มรมิต/

รํกเผ่าพงคำ'ล้นิท ซ็่อไซ้

ริกหญิงอย่าพื้งคิด ล้นอ่อย เอานา

ริก์ส์ฅืย่คํ ถจ่กัได’" ล้ขแท’ทางล้วรร/ ■า

ริกฑริพืยอย่ายิงด’วย วิชชา

'ล้ว่างอื้นเท่า'สุริยา ห่อนได^

ไฟใดยงราคา เพลิงราค ฤๅพ่อ

ริกือื่นหมืนแ'ล้นไซ้ อย่าสุ/กชรรม ฯ

“ซ้' มึ๋มิตรจงรอบ/ ริกล้นิท

ดุจอุทรเดึ๋ยวชิด - ชอบหนำ

ความขำเงื้อนงำบด บดเบ่า

ท่านว่ามิตร นอำ เอกลาเหตื้อคึ้ •ๅ

เมิยท่านพิคํพ่างเพยงมารดา

ทรพยทำนคื้ออิ^ผา กระเบอง

รกล้ควอนอาตมา เทยมเท่า กำแเสิ่

ตรองด^นจกเปลอง ปลดพ'นล้งล้าร •ๅ
 คนใดใจส์างส์น ความอาย
ความข้ตยเสือมกร:;.จุาย
จากแท'"
มานะเจ็่บอายหาก
หมดเนคร
สืงลึมพรอมแล"
เต่ห‘เพยงเด็๋ยรพิาน

®° คนใดมึ๋ส์ตยทง มานะ
ความเจ็บย*ง!บ่'ล:;
หนิงบ่าง
ความอายบ่ส์ล;
จากจิคร'"
แมฅกฅํ่า!ร'ราง
ห่ธนบ่ดูแกลพิ ^
5) ^
'*๑ คนใดพงอรรถแล'^ บ่ขวาย ขวนนา
บ่คริฅร์กนื้กหมาย
มน!ว'"
บ่ถามไฅ่อบาย เติมค่อ
ปทชญ'วาผูนน้ไซ์'
ใช่เชอเมชา ๆ

‘”^ กนใดทรงส์ฅย'ส์ร’าง คลา

ไบ่เคยดขงหื้งข้า ๙”^ว'"!ซ"
6 ^
นาจฅรคดกรุณา เนองนิจ
คนด^นจ*ดื!ด'"
ชื้อเชอปรึ้ชา ก

^คนใดละพ่อท^ มารดา
อนทุพลชรา
ภาพแล'ว

ขบไต่ไบ่มปรา ณเนค/

คนดงนฤๅแคถว คตาดพนไภยน .ๆ
 สา

@ คนใดเอมโอชดํ^ เจ!จา

เหนแก่เฒ่าพฤฒา ถ่อมไหว'^

ข้!รเข้ริญทํก่โลกา ม'แษก่ นนา

ปรโ๓พูนจ่กัV ส่ก่าเมองแมน
{ในปรโตกจํกได’^ 1.^' ไ
ส์พาเมองชื่ว!!ก )
" V
*1

กน!ดด่าโกฅรเก่า ค!ะกล
ถอก่าฅนทร็พยมน ม^ขํ้ง์
คูหมินหม่ป!ะย5- 'หง คํ'เผ่า

เบ็่นหี่ฅิเคยนทง์ ทวทองโลกา ฯ^

ชายใดเร่กบก'า นา!
เส์พชื่!ายินดึ้ บ่อนเหลน
นกไก่ส์ะกาฅึ้ มอ ต่อ พน"นืนา

กนด่งนื้ฤๅเวน จากเบองฉิบหาย ๆ

กนใดถ่อยจากร้ วชชา

หญิงรปร่ายกิ!ยา โฉดด*วย
บ!!พขิฅบ่!"กษา ก็ถขาด

ส์ามดิงนชือม*วย ชพก็น๙ด๙กล จ

1ต) โกลงคงแคหมายเลา! เอต^ ไปกง ๓ต& (1ลาจา!กไม'มึ

จา!กคอนนอย่เ1าลาด*านฅะว‘นออกพ!ะมณทป !อเดิยเมื๋อเส์ร่า!พ!-มห

เจดย'อกองก''ต ใน!‘ชชกาลพึ่ (1
 4๓^

@ คนรำยมํกข็อบภ้ย รากึ๋

ค้อนทํงัสิงความดํ่ บ่ได"

ดุจเกลอทอคนทึ้ ค้นย'เปล'า

เค้พทึ่ช้วืเชอนไซ" ทราบแจ"งใจมน

ค้อนกนหั๋นชาฅิช'า โฉดเฉา

ฝนคกเจิมจอมเขา หลงหล^

กนดค้งค้อนเอา โอวาท

กตกถะออมนำอม อมได้โดยใจ ว

'“'^ เผ่าพาลพวกไบ่รู^ คุณคน

มโเย่อมหาเหฅผล ขุดไก"

ค้มบ”ฅสิค้ากล โดยกอบ ใหโเสิ่

ฤๅอาจยิงมนให์" เกิดแยไเยินดึ๋ ■ง

ได้ค้นทร้พย่เพื่อคา' ขนหงค้*^

เลยงชึ๋พชายฺนยง อย่แถ^

ภายหล"งโลภไบ่ศรง 1จต้อ

กอนทํวคํวหงค้*แกลว คลาดค้นเค้อมทอง

แม่นพ^กดเ’กยว ควรจร

เหล็กกดทำเคยวรอน ไร่เขกิ

134กระทคก!ะทำทอน ทกทิ กงนา

กนกิดด^คชเหพ้ บ่อต้องการงาน ■ไ
 ^๓^

ปกชญื'ใดเรื้องรู้ยง 0ทยา

กส่าวมขงชื่ชรฌา ห่อนพถง

นาจิตรอส่ฅืยา ยลยาก

คื้อดํงดวงแส่จิฅงั้ แต่งไวโรื้อนโจร -

ไมถามปราชญ์บ'พรอง พาท

เปรื้ยมดงเภรื้คึ้ จิงครํ้น

กนพาถพวกอวดด จ*กกส่าว

ถามบ่ถามม“นพน เพีองถโ)ยเกินถาม

ร่วมร'กนํก์ปราชญ์เชอ ชาฅร

เราผิดชอมชวดํ่ ท่านแจา

เอาเย้ยงอย่างอย่ามึ๋ จิตรโกรธ

ปรากฎกตท่านแก'ส่ง แนะให็ขมทอง' ว

@ นาบ มจ ฅร! ไหลจร

ไมกดเชาท่าคํร ซี้อได'"

ม*ณฑิฅย๎ทราม'ส์นทร โอวาท

ค้อน'ส์งอาตมใญ์ อ่อนดํวยใจเอง ฯ

อย่าคมคนหมู่ร่าย .ทรชน

กบแต่มโนฑิตย่กน ปราชญแปส่": โ

วนกึ้นรวดเรื้วด'ส มุญเร่ง ทำนา

เหนอนิ'านนแญ์ - ส่วงพน'ค้ง'ค้าร, ว
 พงอวยโป็'^าท1ว่" โนตน ก่อนนา
จิง'ส์งส์อนส์าชุชน ท่วห๓
แต่แรกเร่งผจญ จิตรอาฅ มาแอ'
สตวอนหมึนแค้นปิา อาจแท่ฑรมาน า

@ ช่างหมึอฅึ้หมึอใช่ ตฉาน แตกนา

ฅแคงเอางามงาน ชอบใช้'

ดุจจิษยก*บอาจารย์" คค้งั ค้อนแสิ่

ฅใชคจ*กืโห์" ค้หองอบาย “1

คุณแม่หนาหนํกืเพยง พค้ขา
คุณบิดรดุจอา กาฟกวาง

คุณพึ่พ่างสิ!!เรา เมรมาฟ
คุณพระอาจารย'อาง อาจค้ค้ากร -]

เมธรอนนาท่านให็" เย็นใจ
เมึอเยื้อกเย็นได้ไฟ อุ่นเนอ
วิ

เมือทกช่"ท่านแก้ไข ชชวย
เมือยากจนท่านเกํ้อ ก่อเหดุนท่า จ

เย็นเงาพฤกษมืงไม*" ค้ขค้บาย

เย็นญากิทกช่ค้าราย กว่าไม*" .ดุ

เย็นกรยื้งพ'นันาย กษตริย์ยง กรูนา

เย็นร่มพระเจาใท่" ร่มพาดินบน■■จ
 ^(๓ต)

@ ทองกวาวหงอนไก่เส์ง ส์ดค้

งามแค่กลนฤๅมํ่ หนิงนอย

นํกเรยนบอกบาลํ่ ลบหลู' 'ธรรมนา

งามผาดผลเท่ากอย กอบนนฤๅมึ้ จ

หอมกถินดอกไม้ทึ่ น์บถื้อ

หอมแค่คามถมฤๅ กลโ]ย'อน
1
หอมแาท่กตินกล่าวคอ (1ลลํตืย'' นนา

หอมส์ดหอมชื่ะท่อน ทวใกล้ไกลถิ้ง ก
0เ
^ท่าบุญบุญแค่งให" เหนผล
* บ *ะะ^ 2^
คอดงเงาคามตน ฅดแท

ผํทำดิงอกุ(1ล กXรมฅิด ฅามนา

ดุจจํกง■เกวึ้ยนเวึ้ยนแล" ไล่ค่อนคํ่นโก จ

^๑'" ใจบุญบุญนักรู" เร็วท่า

ใจบาปท่าบาปกรณ ง'ายแท"

ใจบุญก่อบาปลำ บากยาก จิตรนา

ใจบาปท่าบุญแล" ยิงนนแข้นทว 1 ว

ใจเบาใจห"มยาก ใจฉนท่"

ใจเกิดเวทฉกรรจ'" กาจแท

ใจใดคิดผ่อนผน ชอบโล่ ตวนา

ใจดงนยง่แต" - - เลิใหข้ขเกษม ฯ
 ”๑"^ คำส์ฅ?ใดจะถํ้าเท่า ธ!!บานิ
ท!พยสิงใดใ(ๆ5'ทาน ที่ให*"'
^ใดจ'กปนปาน
!กสิจ (^ลนา
ส์ขสิงใดจก!ด"
'อุขเพยงนฤพาน

®” พนเย็นพนเดอด!ฎน โ!คา
พนจากฑุกขเ0ทนา
โคํ!กเคํ!า

พนหายแก่เกิดมา
ในโลก
'ส์ขดโนพ!ะเก่า
ว่าเนอนฤพาน อ

® มูฒาปคอโลภก่น แ'ฤวงหา
ส์รรพ!ส์เบ็่นมูลพา พยา'ข!ซ’"
มูลทุกข'เกิดเพ!าะ!า
กะเกถ(1
มูลนิพพานนนใด เพ!าะด’วยก่จจา

^๑'’ น่านนพุๅห่อนกสา กถนชล เองแสิ่

พฤกษชาติห่อนห0งผล เส์พส์ภ้อง
จอมเมฆไบหๆงฝน
ภํกิษเ'ส์พ เสิยนา
ป!าชเ^ห่อนห'!งท!พ?/น่อง เบดใหเบันทาน อ

อุบลอุบฅเบํ้อง เบือกหม
แกวเกิดแต่ผานิยม ชอบใช์"
ชางเผอกํเกิดในพนม
!พ!พฤกษ
ป!าชญ์ป!.ะย!ยาก!!' ทวหนกินบถอ อ--
 ก

'”^'" ^ด^?-3ก์ด^ย รณรงก’" รวดแส่

1ว่าไกงานแขง เม่อ!ช'"

โกนม๓ษยรแส์ดง ดึ้เมึ่อ รูดนา

ร๎วาป ราช ญเปรื้ธ งไซ" เมือถอยกำแกสง

นกเฟกส์กณโทษเกา ก่กา

ทงทคอ^อกสา ถ่อรอง

เข้ยงประทุษ^ภาษา หนโหด

พงบ่เพราะหพรอง ดจถ'"อยทรชน ว

แขกเฅ็าดเหว่าแก^ โกญจา

หงข้วิหกมยุรา รำรอง

เฉกนรชาฅิวาจา เอมโอช

พงเข้นาะเพราะพรอง มฤชุถ'อยวาท่ ฯ

'“1'^ ข้กณกากระเหว่าไซ" เหมื้อนกโเ

จุ

ไข่ต่อไข่ข้าก่ญ เท่าแข'^ , '

ออกถกจิงแปรผ่น ตามเพข้ :
'.ะ - 0^ 8 (ะ^
^

กากระเหวานนแถ ทวผเลงเหน •ไ

นกแร'งแรงร่อนได" พอเพึ้ยง บึกนา

(ธิ)
บินบ่ข้งแข่งเกยง กรู'ทได

แม่น^นทํ่เรึ้ยง รายท่ว ทวปแส่

ภกเท่าร]กนนไซ๎ ข้ดข้ข้ากร ๆ
 ^140

ค'แส์0งส์สิงแท็" มณ์?คน
พิงจํกจำเรญส์ว'สิด็ แว่นแก'ว
ความ?มิก3'เมํ่ย^5าจุ้
เข็าเปลื้อก มนา
อยาเย้ย เจ!ดแฎั้ๆ
เห่านฤๅแกตน ๆ

® วิชชาค ฤๅขาด
ยิยาหมนย้ลปเ^าย้เคุฐ-
ว่าน้อย
^จ^งย้งเดยๆฎาเจุ
มึมง
เถยงชพช็าอย่^ย
ชํวลอหตานเหลน ^

@ พายเถดพอยิยา5■"ง 1อพาย
จวนฅ!ะวินึจก้ย้าย ส่องพา
ของย้ดย้งก05'ขาย จืกขาด กาแส่
คระหตาดเถิกแสั้วิอา
บ่นอํ้นเอาโคฐ- ๆ

@ เรยนพิถปแย้วงทรํพืย'ดอม เดิรโย้ต

ย้ามย้งอย่าเ10โว ชอบชา
เย้พกามหนงกึ้ยิโจ
มกไกร■ธ
ย้องป5'ะการนถ่า
ผอนน*อยเบ็นคุณ ^
ฒ (^|ฮ3 4^ 1/1 2^ 6า 2^^ ^

๑ มกเด เหคด [ดั ย้ธงย้ถาน

โค้ชวนโดวิาาล ชวหนา
ไห้ โดย้ดวกกา! โดยชอบ
โค้ดงนเอกอ่า อมน^ไจตน ว
 ^๑ทรพยิมฬึ่'วนไซ้ ปูนบน

ภากหนิงพื้งเกึ้ยจกน เก็่บไว'"
ชื่องส์'วนพจแล้ร้■จส์3-1ซ้ การกิจ ใชนา
ยงอกชื่'วนควรใซ้ จ่ายเล่ยงตำตน ว

เยาวรปเพ'นาหน่มเนํ้อ ในวงซ้ ตระกูลแส่

แมนราชื่วิทยาทรง เชื่อมเชื่รริ
ทองกวาวดอกดาย'ดง แดงบา
เสยกลนรินรชื่เรำ ด้ง์นไกรชม ■า

'“เ^ ม้ก์ครำนฤๅรอบร'" วิทยา

(/) 'แ/เ 2^
สิลปชื่าชื่ฅรเชื่อมชื่น'หา ฌ เด
ไรริ)รํพืยอบยูมา เบึนเ'พอน
เวนจากมิฅรนนไซ้ ชื่ขรริงแรมโรย จ

ก^เกยกนคบกา มานาน

คดแต่เซ้)แกงจาน ชื่'งใซ้
มํ่รชื่รชื่ใดปาน เพราะร ‘กื นนนา
ขมขื่นกลนกล่องไซ้ ยิงชินปลาด ก

กราวดึ๋มึ๋เพือนพอง พรดาม
-1]

ยึ้นนงไต่ตอมถาม ถถอย
คราวทุกขนิกเฉินกวาม มโทษ

เพือนเล่นเจรจา'นํ้อย หน็งนนฤๅม ๆ
 กนใดเฒิแมนว่า เวรกบ ตนนา
หลายกาบแก่นเกิย0ขํ1] คิดงๆย
ภายหสํง้มาฅ1 ■ม้น์กต่บ เบ์นิมิตร กดึ๋
จงประหย่ดอย่าหงาย คำเช'ากอยเชิง ว
'“@^ น^เหม็นม๓งข้งเหน‘า ไฉนหยด
มส็างอทกบริซึ่ทข แอมร็าย
ฅนเวรฅ่อเ'ารประทุษ^ ทวึ๋โทษ
เอาอะเวรระงบหงาย อาจลินคํนยเวร -1
ซ่อนเงึอนงำ'!ภจุ่น ขํงใน
ภายนอกทำแจ่มใส์ ส์ดหให้เ
ดุจหินบ'เห็นใฟ ผงอยู่
ต่อประหารจิ้งจ่า จโ!ไหมเบ็นจุณ ^
จกทำโทษแก' ผู้" ผิดฉกรรจ นนนา
ใจจงเมฅฅามน มากไว'"
ให้กิดจิฅรจ่าก่ญ เขาโหด
ความคิดนอยจ่งได'" อยู่เงอมมื้อตน -]

ต่ดืต่นก'นรากแถ้ว ปตูกแปลง
หนามหนห่อนไวใเขนง หน่อเนอ
เพลิงพีษนิดหนิงแรง เรองโรจน่^
ดบแต่ดนไว้เชอ
ดบ นิงชาเพลิงโพลง ^
 ^1^1๓

'"ชิ)"' กว่างพิษบ่คว่างพน พนแขน ตนนา

ไปส์บพบรํงแคน แหย'เย'า

ร่ายมนคร็ปตกเฉีอแส์น องอาจ

ไม้ส์นั้ร่น์ข้งเหน้า แน่ตํองคนเอง ”1

'“@^ ลูกเม้ยเหมื้อนน้าโอ่ อตรา

ขาดฉกชํว่แลวหา ใหม่ได'"

พิน้องเฉกเช่นขา แขนคิด คนแส่

ขาดประจากจํกให'" ต่อเข'าฤๅกื้น -1

'“@^ มื้บุฅพ่ได้ดง ต่นมื้อ

กุณแห่งไม้เทาถื้อ เถิตแม้

ทางเมอเผึอพบคื้อ สิ'งม้ส์คว*^ ก็ดึ้

ไม'ประเซึ่ริ^เลิ?*เแม้ อาจค^ก่นภโ) ว

'“@^ ธรรมดาผลม่วง่ไม้ คระการ

เมื้ออ่อนรส์เผื้อดพาน ยากเคยว

กรนส์กร'ล้ส์วายหวาน เอมโอช

หมากม่วงนนฤๅเปรยว เปรยบด'วยหมากขาม ๆ

บุรุษช้ดไร้รก เมื้ยงาม ชอบฤๅ

ไร่เพอนไบไกลกาม เขคร'บาน

ยงยทข ไฉนนา
^

กล่าวถอยกถางช้นาม ๆ
4:5 *-0
 ^©โยธาทงเ1าส์ฅรส๎" ส์งคทม ชอบฤ']

ปทชญมละกมภร(ๆ0าม อย่าพรอง
เดิรหนเพึอนบ่ฅาม อย่าไต่ ทางแส่
พานิชเซึ่ยพวกพ็อง ต่างดาวเดิรไนิน จ

'^©‘^ รํก์เจ็าจงให๎" เบ็่นยฅฅิ ชรรมนา

ท่านเคยดอย่าก05-ป5■ะทุษ^ เท่าเผา
จงมึภํกดึ้ดุจ โส์นข นนนา
มนบ่จื้ดจากเท่า
จิตรนนคงตรง จ

©” อาส์าเจาต่อท่าน ต’วตาย
ขํน์รํบอาส์านาย หย่อนนน
อาส์าท่'กแม่ยาย อย่าย่อ ท'อนา
ส์ามสิงแท้ถื้อหมน ช*วพ่าดนชม จ

'ลุม่ เส์รจงาน
ตนจ*กืคายเอาอาน ท้ดไว"
จิงนบว่าเบ็่นทหาฐ’ หายาก
นิถองพฐ'ะคณเจ*า!ห"" ท่านเลยงบำรุง จ

'@^ เจท้นายโชชุบเลยง คนขาม

ส์นทท้^ย'เมึ๋ยมงงาบ งท้ยได"

ไหถหล^ มานา

แปลกหนท้ฅาเดิม ๆ
 หมํนถอดช้อดด็บถอย เวร่

ใบชอใเท่าทำด นิงไว""

กาบใดชอบเชิงทํ่ หาญห*ก

ค่อยดงต่อยม่อโห์" แฅกดวยสิลา ฯ

ยค้ค่กดจกเกิดด"วย บญทำ

ภโแกิดเพึ่อผถกรณ ท่อนให""

ฅิเค่ยนแลจองจำ กรรมก่อน เองนา

โกรจำเวนแวะได"" ฑวท่องโลกา จ

กฤฅยามนฅริเกราะห'"ให็"เห็๋นผล

ทำสิงใดถุดถ สิงนน

กรนบุญแห่งบุกกถ จ*กถ่อย แล"วนา

มนตรกฤคยานนซน เค้อมค้นฑกว’น จ

'“@'^ เชอไพร่บุญปลกขน เบ็นนาย

พาลบุเๆรรมถใาหลาย เถิค้ผํ

โหดไร่พรํ่าขวนขวาย ทร*พยิมง มึ้แ๘

ค้ามเหล่านพงร้' อย่าได""ดเบา จ

กกินบ*วบอกฦกฅน ชลชาร

มารยาทค้'อค้*นืดาน ชาติเชอ

โฉดฉลาดเพราะกำขาน กวรทราบ

หย่อมหญกิเหี่ยวแห่งเรอ บอกร่ายแค้ลงดิน จ
 '“@'^ ทรพยมากหาฤถ่0ยแห'" วาจา
ชนไบชธบห(ๆา
คิดค’อ์ง
น้อยทรํพยธบย(^ถา
ทรามรป
แหเพราะถ็อยกำห^า
เขริคํส์นท^มวญ

© มเนทรพย‘น'อยหฎง ไห ถริน
คอบ่อน้อยน3■ฏิแ
อาบไห้
ทร"พยมากหม่ทมิห^
ม้ม^ กดึ๋
คอส์มุทรฤๅให้’
ทวยอ’างอาเรึยื -1

@ แม้โฉมเฉิดเฉกไห้ เทพา
อกอิส์ส์ริยย(รึกา
กยปควย
บุรุษถ่อยทุษฐกา
จาพากห้
นบว่าผูนนมกย
หมดสนสิงงาม ๆ

@ แมหนต่วเสกเพยง ผยผง
ไกตน์บืโยฐน้ดอมกง
อยูนน
!1]
ค'งักบทร”พืย‘สนพง(รึ''
พ"น้ธถ่อย กึดึ้
ส์ดขอบห้าเขยกขน
ทวแทเลึงเหน ๆ

@ แม'คนโคเศิ!แพยง เขา เขิน

ฟิงเจดลำคาสเกิน
กงพ^
ไโทรพยดํบืผเอิญ แลเล็ก ลงแสิ่
ด่งปลกกเคยฅํ่าช็า
ชวดผูเลงเห็่น ๆ
 4

คนน้อยแถไผโห'" เกินค่กด'

ว่าคระกลใหญ่■แก แทบไท'"

กื้อเฌลงฌ่ามํนมก บินว่ อามนา

โถมถาบฉาบเพลิงไหม'" มอดม'ว่ยคอเอง จ

'”@^ ดํกืขลาแล'ว่ไบขน คอยขลา

เบึดบ่เกึ่ย0เหยึ่อรา ต่อไอ'"

ไปชื่อดค้บเต็อมา หมายเก่ง ได'ฤๅ

ปลาฅ่อผถดโพล่งโกต เกิยวทงฤๅทน จ

'“@^ อย่าเออมเด็ดดอกพา มาถนอม

ชื่งชื่ดมื้อมกฅรอม อกไข'"

เด็ดแค่ดอกพยอม ยามยาก ชมนา

ชื่งกึชื่อยด'ว่ยไม'" อาจเออมเอาถิ้ง อ

'“@'^ เจึ้ยมใดจกเท่าด'"วย เจึ๋ยม ตำ

ร๎เท่าท่านทำกล"ว ซ่อนไว'"

อย่ามื้นมดเมาม^ โมหะ

ชื่งนโามกเหมื้อนไม หำดำยถมแรง จ

ลิงจนทน{ก“ด กินเกลื้อ

อย่าเทิย0แล'เนอเถอ พอกพำง

อดอยากเยิยงอย่างเ'ส์อ ชื่งอนค่กด

โซกเชื่าะใชื่'ทอง จบเน้อกินเอง ๆ
 ๏
^1ก?ส์รแส์บทองแ,ห!) เค้ยช วิคแ[เ
บ่ภํกืษผถโม้ม
บ่ากว์าง
โกรส์รซบอินท!ยํ'
ซึ่มเพช้ ก็ดํ่
บภํกืษรส์ เนอช้าง
ด'งันธ??มคา ก

@^ ใบบวฝนกกน^ ขาดขิง
ตกข่าง0างบนหสํง
มงมก่
เส์าหตํกืบกอย่ยงั
กองแกลบ นาพ่อ
กนบ่แม่นถอยอา
พูดแถวโอนเอน

กล่าวภยในนํ้าแก่ มงัก?
แข้ดงพิฦกดงดอน อวดช้าง
เอาพร้าวใก่เร์อกอน
ขายพวก ส์วนแสิ่
ยกก่พทแปฏอ!รถอก่ง
อวดผเพึ๋ยรเร้ยน ก

'ปีเอานาขู่จ!เ'ม้ ขินเหติอ
เอาบ่าโปข่ม เด็อ ฃ่ก^
3] 5)
เอาหมากแต่นลงเ!อ
โปจ่าย ๙วนแสิ่
เอากาพย โกลงก!“ทู เท๊ยวอก่งอ0ดก!2^

'@^ กล่าวจ!'งบ่พรงเพ!าะ โดยส์ดบ

เอาเทจปนคนนบ
เนต?หนก่
โมเหติยมเยี่ยงอย่างกลบ ฅวยาก
กถมกล่อมสิบอก่)มอก่
อาจกลงพตนท”น ^
 ท่ามกลางกล่าวถอยแต่ พอควร

เหํ่นท่านเส์รวถอย่าส์3'วล คอบเต*า

ใชกำแต่นํ้านวล นฤโทษ
เห็นท่านเ(1ท่าทำเ^ร็า โเ^กหน*าคาคาม า

'“@'^ เล่าเดื่อมดอกใหํ" พื้งพง

เล่าว่ากาขาวยิง เชือได*"

รนเทยมเท่าเขาหว่งั พงเถิด นะพ่อ

เล่าว่าหญิงจริงไซ้ อย่าได*"ควรพง ก

“@‘^ อย่าขดขอดท่านด*วย วาจา

อย่าถากท่านด*วยคา คิกธน
พ้ง์กำกล่าวมฤษา โ'ส์คหนื้ง นะพ่อ
หโเบบ่กํพท'กถไเย่อน โทษให*กบืคน ๆ

'“@'^ อย่าชกนาน่านเข*า คลองค

อย่าแนะเกํกกํครู ล่เหย*า

ไฟในอย่าเชิดชู นำออก

ไฟนอกอย่าน่าเข*า หม่นไหม*มวหมอง ■ไ

โลภทท่พย*กรองห่อนได*" โดยถวิล

กนมริ)ม*งืส์ากิน บาป'ล่"

มกเมาเล่าฤๅยิน ด'ล่จื ฟลนา

คนมริ)มากเล่นช*" ห่อนร*กลวอาย •ๅ

๕ต^
 0

'”@'^ เกิดค1■ะกลมนมากท^ เกินทอง

ท!พยท่านนิกฅริ้กปอง ใกร่ได’"

ท !ขยฅนไม'ก รอบก รอง แจกจ่าย เช้ยแป

จกฉิบหายวายไร็" เร่งไร่เร่วพถน ว

ขํนืขนชุยฆ่าไม'" หนามม
กิดพ่างผตกทล ฆ่ากล’วย
ตกมาฆ่าชนนึ๋ ลาเกิด ตนนา
ลาภฆ่ากนโลภม’วย ดุจไม้มหนาม ก

เบิกฑร’พยว*นืตะบาทฃอ ม’งช้า

นายหนื้งเตยงพย“กร)า ไม'อวน
ช้องซึ่ามฉินายมา กำก’บ ก’นืแป

บ”งัทร“พืยช้ช้'วนถวน บาทช้นฺเด็อตาย อ

กานาดำดงคน เอาปลา

กาบกกิดใคร่หา เช้พบ’าง

ลงดำช้ามจฉา ชลชาติ

ช้วะปะกอก’าง กริงนำจำตาย ก

‘ใ!'’ หยกหยกนกได้ไม่ พอแกง

กินบ'เกิดเบ็่นแรง เรี่ยวได*"

หง่อยหง่อยค่อยจ่ดัแจง ตามติด ไปนา

พร่าเหน็บเก็บได้ใช้" เชอดชนกินพอ ก
 กนมมํกเหึ่ยวแห‘ง หวงแหน

กินอยู่เส์ขืาดแกถน พ!'องท*อง

กนกากยากไ!โเกน โกยกอบ กินแ๘

เบนวิ!ไฅข่ด์ข้อง คิดแล*วหลากเหตี้อ

‘"@^ ไนฅ!งกดชอบใช้" โดยปอง

เ?*เษเถกเสั้อยเข้ยง!อง ตงได*"

โดยกำแค่ส์เกิดกอง ช้มใช้' เพลิงนา

กายบ'กํองกา!ใช*" ชงแท*ถมดิน ค

‘"@^ !ปชายหญิงทวิทํอง ขาต!

เบ็่นภกษ็แก่เดึปินบึ 'ส์ดข้น
วิ
03ถมทวืปถพ้ !ายเ!ย

ป!ะเทคํเท่าบีกณ ข้างพ*นฤๅมึ้ ฯ

‘"1)'^ เวหุล”ดหน่อขน ลำหลาย

ช้าห”ช้กํดแทงปลาย หน่อน*อย

ลำใหญ่!น!อน!าย ฤๅว่าง เว่นเแ:เ

ดงแก'หนุ่มเด็กจอย จ”กืพน่คายไฉน ค

โกควายวายชึ้พได เขาหน์งื

เบ็่นช้งเบ็นอ”นย่งั ธย่ไข้"

คนเด็ดด”บืช้นยช้”ง ขา!ข้าง

เบ็่นชึอเบ็่นเช้ยงไดํ" แค่ข้ายก”บด็ 1
 “'@'^ ร่างกายมนุษยนโบ เบ็่นกา!

กำกล่าวเบ็่นแก'ส์าร เลิ(1แล*วิ
^ ฟ้^
เลองนุๅชอเชดนาบ ดชว
โอร่างตายแล่วแคล่ว ฯ
คลาดข้นเส์!จนย'"

@'^ ฝนแล่ง!กขชาศิเ(1ร่า โคํกข้ถด

ฝนชุ่มเชยใบชื่ด ข้างเข้ร่า
ไม้ถไแพอลมก!ด ต!งพ้ด

คายแค่ย่งัหนุ่มเหนา แน่แพก!!มหล”ง จ

@° พฤกษใดส์ล่างดก เหตื้อหลาย
ฝูงวิหคกลมก!าย แกล'ใกล*"
ยามผลหล่นก!ะจาย กำจ”ด
นกบ่มาจไเไม^ ทิตน่ข้”ก์ต”วิ ค

“"เ)" นกเพลินพื้งพ่มไม^ ใบบ”ง

ปลาย่อมยินดึ้ย้ง่ น่านก ว*าง
จ!เข้คิดแส์วงวโ เย็นชื่น
นำจิต!กนบ่ร่าง ร่มเกลาโพขทอง ■ๆ

‘@^ หนุก!วญใคร่พนจน จำไกล

นกกึ่เหนื่อยหน่ายใจ จากแร่ว
มจฉาชาติกล”วภํย เพย!หน่าย แหแสิ่

คนผิดคิดใคร่แคลโร่ คลาดพ*นเขาขํงื จ
 4^๓

พฤกษผลฅนดกเบํ้อง ปลายวาย

อํอยกํดคนส์บปลาย ข้ดพ*น

การกิจคิดเส์บาย ภายภาค ห'นานา

ด“งก่ดปลายด็บตํน รข้ออยเอมใจ "1

‘"@‘^ บาบงดงไซ้ใคร่ ยินด

บ์านถินทงทอดหนึ้ เลิข้ร่าง

ข้ฅ์วํ'ไพรเปรมปรึ้ดึ้ นกเรข้

เบ็่นพิกลยลอาง ดำนดฉงน ท

มึ้คิลปา'ส์ฅร์ร' ใดใด ก็ดึ้

บุญบ่ทำไว้โน ชาติก

ได*ส์มส์งพื้งใจ จำเข้พ

ซึ่มบฅย่อมหลกล เพิมผ้มํ่บุญ ท

‘"@'^ ดวงเดื้อนดาวบ่ห*อม เ'ห็่นงาม ฤๅพ่อ

หงบ่บมึ้หม่หาม แวดถอม

ข้ากรขาดกถึนทราม โข้ภาคญิ

ราชจากขนหอกห*อม แห่แลำฤๅงาม "1

ฤๅษํ่โข้ภาคยด*วย ชูบทรง .

ข้ว้าวข้เท*างามยง ใหญ่อำน

บุรุษรอบรู*คง งามเพื่อ ร่แสิ่

หญิงจำงามล*นล*วน เลิข้ดวยข้าม •า
 @ ส์งส์ารดึเท๎าย่าง เหย้ยบย่น
บางกาบเชิย011]พลํน พลวกพถง
ะ'
นกรราเรยนธรรม
ถิงมาก ก่ด
กล่าวดงีนำผลงผถง
พลาดถอยทางความ

‘"@^ เรอนเหย'าฅนอย่นน อย่าหมอง

เรอนชฅาแผ่นทอง วาดโว'"
เรอนผมอย่าย'งหยอง หวหยง โว'นา
ข้ามประ:การนใพิ"
หมนข้ข้งวนงาม ๆ

@ ฆ่าควายหมายแล่ล'ม คํวแพง
กลํวแต่เข้ยเกรึองแกง ห่อนได'"
เฉกเช่นจํกจํดแจง
การใหญ่ เหย'าแสิ่
เกรงแฅ่ม‘ก์ทมดโม'"
ห่อนโดโรอนงาม ๆ

โปเรอนท่านโซํอย่า เนานาน
พูดแต่พอควรการ กลบเหย'า
ริภํเ3■ยนการงาน เรอนอาฅ มานา
ยากเท่ายากอย่าเคํรำ เค้อมข้นความเพิยร

‘"^ ดึกขาบทยงถา กมภึ้/

เบ็่นพิษแก่อตชฐ โฉดแท'"
คุณธรรม์ส์งชื่รรพิ'ด ในโลก
เบนพิษแก่พาลแถ’^ หอนโดข้ดบจำ ๆ
 เช็ยรโรคฌ็่นพิษด้]ย อาหาร

หญิงดรุณอ่นชพาล หนุ่มเหนา

เบ็นพิษแก่พฤฒิการ บุรุษ

ฤๅฑถ่อมกลมก“นืเขา ดุจนากบเปรึ้ยง ฯ

“@^ อาหารเบ็่นทึ่ฅ^ เกิดแรง

ปลูกพิชฒัพักแฟง พิงนา

แว่นกล'องถ่องถ่าแดง อาโลก

แม่ย่อมเบ็๋นทิตา เลิคํเลยงบุฅรฅน ว

‘"@^ อาหารเยํ่ยหยิบใพั กากิน ก่อนนา

ดึ้บด็ดาลถวิล ลอบ รุ'

ครนั้แผ่นภพภูมินทร ยินโย้ถก ย้ารนา

แบ่งก่งเมึ้องใพัญิ กล'าวเกลยงบุชา •ใ

ถ่อปลาเหยือชอบน*า ใจปลา

ถ่อท่วยโรคด'วิยยา ก่นใพั
ถ่อคชพวกพ'งพา เดิรบก ไปแสิ่

ถ่อชาฅเชอไพรได แค่ด'วยของกิน 1
๓!®ส]! ๆ
@ มมา!!ฃ [ห อาจิณ พยฟแส่

บีนใบ่'ยิงมลทิน ท่วมกล'อง

ข่าไทยบ่ใช้ชิน มนม “กิ หน่ายนา

เมํ่ยไม'หมนร่วมหอง ม ร'ายราค
“กิ ‘ๆ
 ‘@'^ มเรื้อรววิดนํ้า ฤๅวาย
มเจงฅาบอดพฎๅย ก่อนก’อ
มโกก1ะบอออาย ปละเปถิยว
มแฅเกวยนขาด0^ ตากใช*ปาง!ด ■า

‘"@'^ 'ส์ารซบมํนรื้ายขิ่ ขาดขอ

โกก!ะมอซาดปอ บาน!อย
เ!อก*าขาดส์มอ จิกทอด ไฉนนา
ข็าทาส์'ซาดนายมอย หนิงปลอนไปมา

@ แกะไก่ไปแก'นคน ฅ็๋นง
แขวะกอํกดทึ่หนู ยากได*"
ริและแกะก’ามป หาเลื้อด
แซึ่วงตํคย‘ยามยท/ไซ' ล่’นอุดแส์วง -1

©'” จิกเจยนจอมปลวกเตย เติมภ เขาแสิ่

ดแค่แล่เนอหน เพมช’าง
เบยฬเบยดเจยดพษง เพิมพิษ นากนา
อุตริ!องนากาง ใล่นำส์าค! •ๅ

‘"@^ จนไก'ใชเบ็ดแซ’น ข*นืขาน

นอก!ดมึ๋ดแทนซวาน ถากไม้
เกยวออค่างอ*อยหคุาน เบน!'ส์ ฤๅพ่อ

ขาดข*ดดอกไม้ใช’" ดอกหญ็ายามจน จ
 ตเ

นํ้าอํอยห?ขจํกืบอง ปากมด

เฑตยงอ่อนห่อนโกลด ละไว*"

นา!รูปชอยชด แซะเฉี้ยด ชายนา

ไก!จ*ก์นงดได*" ห่อนเว*นค*วคน ว

โกแก่ก*ดหญำอ่อน กินใบ อ่อนนา

แม่หญิงยํ่นดใน หนุ่มน้อย

พนห*กม่กพื้งใจ ของอ่อน

บุ!ษอายุ!อย !*กชโม่ยสาว ฯ

‘"ชิ)* นารึ้หร์ออมเถ*า โถมชาย

อ!!ณพนิดฤๅวาย อิมนไ
ของทิพยเทพห่อนหาย เอมอม
มนุษย์ส์มบ*ฅถ^ เลิสท*าวใดถึ้ม ๆ

เ!อแพพงขื่ข*าม กงกา

ยาหยูกย่อม!*กืษา โ!กไข*"

อาวชเหคุใหไ]ท กฎแก' สกแด่

มนค!*เวทวิเ^ษไซ้ ฑ่ย!"ฤๅถื้ม ฯ

‘"@'^ ตำถาดดาษด*วยเหล่า บุษบง กชแด่

แดนวนาดอนดง ดนไม*"

หญิงอย่ส์ง*ดกง เบึนเหคุ
น I
สามป!ะกา!กล่าวไว เทยงแทข!!มดา ๆ
 4^๘

@ พราหมณพฤฒิเกถยดนาย่อม เส์ยกิจ

เมองหวนประ;จามิตร แกว'นแกลกิ
ชายใดมกให้กิทธ แก'แม่ เรึ้อนนา
ชื่ามประการนแคกิว . กถาดผ้ส์รรเล่ริญ
๓๓(5^
@ ตนนอนหนาชนช้อย บวบาน
คำกล่าวฉำเนิอยหวาน เพราะขรกิง
เมอจกิ)ล่งการงาน ดุจโกรช
ย้ามประการนตกิ)ง ที่ไทชุบช จ

หวนหวนว่าวอย่ใกฒิ ลมกวน
ผมกบหวยึ้ยวน หย่งเกลกิ
วดชชิดบานชวน ชบาป
ชื่ามประกา5นเยกิ ยกิแทธรรมเนึ๋ยม

ชาวชเลนิลาดแล่นใช^ นาวา
ชำนิชำนาญปลา ว่าย'นา
ชาวดอนขี่มกิขา เกยกวบ กนแส่
เรึวดงถมพํด์สกิ
ไล่เนอท'นแทง จ

*"® แผนดินคณชาติ!ร" ฤๅม่

มพฤกษมบ่กษ จบไฒิ
นกิมหมู่ปลาล ถาหถก ฤๅพ่อ
มึ้ทาล่มเขกิใฒิ เพึอดกิยแรงมน ^
‘"๏" ไบถอยทวนเส์'องไซ์" ค้ริยา

ไบถดถอยเจง'จา ตนแถ*ว

ไบกื้นอกกื้ออา ยุถ่วง

ไบกฒัคื้นชพแกฎํว รอดบมปางตาย "1

‘"@^ บางกาบภาณุมาคํขน ทางตง ก็ด

บางกาบเมณุ่ฅรง อ่อนแอ*^

ไฟ่ยมดบเยึ๋นบง กชงอก ผานา

ยื้น'ส์”ฅย'ค้าขชนแท^ ห่อนเพยนค้*ก์ปาง

‘"@^ ยอข^ยอเมื่อแถว การกิจ

ยอยกกรยอค้นิท ซื้งหนำ

ยอญาติประยรมิฅร เมื่อถบ หถ”งแสิ่

กนหยิงแบกยค้บ'า อย่ายำยอควร -1

‘"@^ กตยอกนยาก๓ เหลื้อใจ

ยอก'อยหย่อยยอใคร ห่อนรู

ยอย่อมเกิดถาภใน ตนอาฅ มานา

ชอบเนตรชอบหน็าผู เพื้อรูยอกน ก

‘"@^ จำเขาหาบ*ายค้ ยอตาม

คนโตภกำน้ถืงาม ง่ายแท*"

กนม*กนกเตงกาม การเค้น่หํ ยอนา

เขำค้หมู่ปราชญแปต*" ชอบถอยทางชรรม -
 ‘"@'^ คนใดใจหมนเล่ห์' เหถํ่กจา?
จำจดสิงส์ามาญ
มนไซ์'
อสิาห์พยาบาล
บ่ถะ ต็มนา
จกเส์ร็จส์มประ!ยฐห์''เจํ'
ทิแท้โดยเพึ้ยร ^

'"©'^ ห์วล'านไบืรมก มองกระจก

ผอมผี่นไป้อยากบก
ถอดเสอ
นมยานไบฌดอก ออกทิ ประชุมนา
คนบาปไบเออเพ๊อ สคบถ*อยกำกวี้ ๆ

ใครใดแตะอย'เหยา เคหะ^าน

เวนสุภาสิ(ๆส์าร สวสด่สำ
เจรจาบเบนการ สนยเปล่า
กอดิงปากเว’นกสา แกล่เหมยงหมากพส

เรอนใดยํ่ากํ่าเขา สนชยา

ปราสจาก!ฟข็วาลา มดกถุม
เรอนนนด่งมรณา นฤชึ๋พ
อนฅรายจกห์ม หอน!ด*จำเจ'ริญ ฯ
เทสใดดอย!ร*รวด อริญ

เห็นแต่จอมปลวกธน หนงน์อย
ดจเมื้อง!บ่มชรรม'' นกปราชญ''
ชมชืนแต่แปถรอย ว่าร*สุดสูง "1
 เบ็นคนคิดแถวจิง เจรจา

อย่ามสนหลไ]ฅา แต่ได'"

เลอกช้รรหมนบญญา ตรองตฤก

ค้ฅิ?รอบให^ ถกแล'วจงท่า •า

‘"@'^ เบ็่นคนควรคิดก1 ก’นภํย

ทร’พย่มากหมํนระไว แวดล'อม

เกถมคลไ]หลไ]ตื้มใหล เบ็๋นเหคุ

ร^มนกนหอง ห้อม ห่อแก'วเงินทอง จ

‘"^ น์อยทร’พืยอย่าก่อลไ] เตึ้ยนความ

ให้นอย่าต่อตาม ตอบเตา

ห้ใหญ่ย่อมเกรงขาม คารวะ

รไ]ระจบโลมเตไ เลอกใช้โดยควร ฯ

‘"@^ เขาเถื่อนอย่าหมนพฑ้ มไป

เขไคิกอย่านอนใจ เนื้อ ยชำ

อาวปีอย่าวางไกล ขกกํ่า คื้นแสิ่

นอนแต่ยามหนื้งอา อาจห้องภไ]พาล จ

‘"@“^ ดำชลเชอกยุดหมน อย่าคลาย

กณพระม’นไม่ตาย ต่อห้

ถกขุนมนกฏหมาย เบึนแบน

สินทรขยไห้ท่านห้ ยื้ดหมนเบนกรม จ
 ‘"@*^ ดินผงแยกอย่า!ด’" ยาเยึ้ยว
ถมจ”ดประหย”ดัเลิยก
แล่นบ’าง
โฟแรงแลงนำเดยก
ฤๅรด ด'บืนา
น่าแกงแรงเชยว(ๆว’าง
อย่ารน่รอขวาง ก

“@^ เส์น่หาอย่าปล่อยชื่นคํดชื่"จ์
วิ
เ^ 2๔ 4' ®^ 1

ยงยงพงรหชื่
0

จงพรอง
* 1
กนนิงจงเอาอรรก
อ'นัถ่บั แชื่ดงนา
กนกากปากพนฆ้ยิง อย่าใกถ’กตํวมน ^
ท๊ส์ขจกเส์พ!ซ๎" ควรถวิต
เมยมงยอย่ายิน พิถ’อย
อยากเขากดออกฤน เอมอม 1จนา
นอนจุ่งนอนแค่นํอย
เนินช’าวนตาย ก

อย่าหมนของเตึถนน ฬิถาน

เถกพลิกพร2กมา 3" จดจอย

งูเถกเท่าซึ่ายพาน พิษยง
โฟเตกเท่าพิงท่อย
อย่า!ด’ด แกถน ๆ
จ่กจบจบใท่มน ก่บัฅน

อย่าเกบกวามเท่จปน แอบอาง
จ”กก'นอย่ากึ๋‘นคน ดหมิน
ควรพิงางจื้งง’าง อย่า!ง’เมร •ๅ
 กวนรวเรึ๋วรวดได" จื้งด

การสิงใดได้’ทํ่ อย่าชวิ

ควรคิดจิฅรอย่าม ประมาท

ได้ สิบไม่เท่ากา ขาดย้นทนเดม ฯ

๘!
‘"@^ การกิจผิดนงไว เปนคร

เมยชํวอย่าเอาช เชดพรอง

คำผิดวิปริตห หายซ่อน เด็ยนา

กบมิตรผิดนนคํอง จดไว้ในทรวง จ

‘"@^ ปลูกไมวิงมนรดนํ้า จำเริญ

1

ดวิาถอบอย่าเหมิดเมิน หมนก"
3]
เกยวชชอบเพยรเดร ช้า!'ส์อ

เริยนส์งใดใคร่ด้ เร่งให์"มเพยร ๆ

‘"@^ ปลูกผํก์บักยอดอวิ]ย เอาผต

เถยงลูกบ่าวชาวพถ่ เพอใด้

แถวนาอย่านิงทน ทำไร่ ดมิยแส่

เถยงลูกเบ็่ดไกได้ อย่าไดเค้ยรวิ ก

ถิ้งร่อย่าอวดใด้ คนหวว

ท่าคนองตวิ]งกร่ามกลวิเ เกลอกใกถ^

ผ่อนพกรวิ]ษาคมิ ยามพาก ภมแส่

อย่าเซิยมเขาควายให เสิยวส์ชนกํน ๆ
 4๖4

'"@'^ ช๎อนปถาหาฒ้แต่ เพยงพอ อมนา

อ0ดฤทชกิดเยยยอ ใหญ่ตา
เชอดไก่กบเบ็๋ดคอ หนิดหนิง
เอามึ้ดฆ่าโคหา หนนนหน*กืแ!ง

'"ชิ) หตงคาขาดแสวถุ่ย ตามกน

ไบหมนแซมนํบืกํน !ว!'าง
โคค0ายค่าคนมํนื หนึ๋หลบ ไปนา
บ่ฅิดฅามบนต่าง ไดโเต'วหมดต“ว์ ค

ไก่ขนยามบอกได โดยกาถ

นำชอบใชส์าขารณ์' ทวต'าง
ขวาน!แต่ถากกฐ'ะดาน หวหนก อย'นา
ข
เพ!ยงไพร่ไดโเต่ต่าง จ่ายใช'กา!พล ค
‘"^" !คิดค'าทิ่มวย หมดทน

!!อบเ!อนฤๅคุน ขือก'าน

หถไเฅาหน่ายก!ะย้น อวดแม่น
หมาก!ก!โเปดด'าน ไบ่'แต่งตาจน ค
หมูเขาเขาม‘ด์ไว'" จโาหาม
งานใช่งานกานฅาม 'ส์อดเหถ'า
ช่เขาจ่กกอดกาม คิงวา๙ ก*นนา
ข
ส์ง้เวชวางวงเข'า กดหน'านอนกถาง .
 4๖&

""(ติ'" หนเด็อขนไม๎รอด ปากเลื้อ

พบต่อแตนดุเห๓ ต่อยตอง

หนํ่แรดร่ายลงิเรอ รอดจาก แรดนา

ปะจรเข้โนทอง น่าน'นาหนุนเรื้อ ฯ

‘"@^ ทางไกลไปคาก' ฅนฅาย

อดอยากลำบากกาย เกิ ดไข^

อย่กินถินถานส์บาย บ่ยาก ใจนา

การกิจกิดแถโาได^^ ง่ายแททกอ”น จ
๓ ตเ ^ ภ (/เ เ! 1 เ^
@ กาเดพเทาคา คอบุญ

กำส่จจองตองทน มากไว^

กำกอามกบถกชุน ชวนชอบ

กำบ'กาใดได้ ยากแท"ชรรมดา 1

‘"@'^ พิมเชื่นมํ่รชื่เรำ เท้าวกนช^

ไปเกลื้อกกล^เกลื้อกล ใช่เชั๋อ

เบ็่นไทยไบทำงน งามชาติ ตนนา

กบทา'ส์ท่านจกเกอ ก”ปหนำต”วไฉน ๆ

"'@‘^ ลํฅืว็อนตื่นเฅนแต่ ควรไกล

กระต่ายฅืนฅูมไป ท้ดหลำ

ข้างมำฅืนพีนไฟ ใรื้ดฟาด หยดแด่

คนตื้นข่าวตื่กข้า ท้ดหำมม”นหาย จ

4®*
 4^)

หาญหำวฅาวบ'ได้' จวนพน

แหตนและท0นเบทํนื ต่อด้าง
พลคชจ?ดแน งาป?ะ งาแสิ่
บนไบทนน^ง็าง นกจ'องใจเก?ง

'"@'^ รํงแกกำ]^ต่ธย ฅดิน

ไข่ก?ะทบหินหน ห่อนลน
แมลงเม่าโฉบเพลิงบน บํงือาจ
คนเคอะกิดฅนฅน ลบเหถ'นกมฅาว
หนู?'ายแ?งโทษแท'" เ?อนผลาญ

ถงถธยจ่ณฑาล?าน บาไม'"
กาโฉดชาติอโเชพาส เบยฬหม่ นกนา
พ?าหมณ โหดโทษทงให'' เบยค เบองน?ชน
อา?กษ'มทวไม'" ?กขมูส

ฑด้ก่ดลิทขบใ'บ?ณ์^ เค?องเลิน

ทิใบติกดลิทขค้นย๎' -ค้ง่ดลาภ

ดุจคใเส์วกเวน ว่าถอยความเมึ้อง
‘"@^ นายหนื้งแ?งโก?ขฑ้ย เ?ยกขาน

นายหนื้งบ่เจี้อจาน ท?พยบ'าง

นายหนง เมื้อเอางาน บย่อง ยกนา

นายหนิงข่มคณมลิาง ลินเค้พไฉน อ
 ตเ

ผิวฆ่านางนาฎถวน ถื้งพน
ฆ่าพฤฒิพราหมโนพรตก!รม เกื้อบร้อย
ฆ่าไ(ๆอุคํภฤรรพ่^ แค้นโกฏิ ก็่ด

บาปบ่เปร์ยบปรไ]ถ๎อย ท่านไห'ตาเอั้ยง ว

'"@'^ ทำผิดฦกถบใด" พนวา กื้ดึ้

ทำชอบฟมอภผา เชครขน
อย่าคิดจิตรต์ญญา หถี้กตบ อยู'นา
ผิดชอบทํทำนน หากไห'กนเห็่น ว
“'@^ พวกพองผิดเท่าชาง งำเงา

พวกอั้นโทษเท่าเหา หากรู"
โทษตนเท่าภเชา กิดบีด ไวไเฝ

โทษท่านเท่ากอยสู ล่งไหเห็่นสูง •ไ

โทษตนงำเงื่อนไว'" ห่อนแถลง

โทษท่านเกํ่บมาแจง ดุจเบื้ย
ตำเต่าผิฅนแฝง หฺวหนิง ซ่อนนา
หยิบกล่าวแค'โทษเหย มชเท'ารุงร’ง ๆ
๓๘๘ อั้งํใช้ไล่ตุ่มต^ เตมด

นำอบอ่าอินทรย อย่าผร้อ์ง

น^ปนใอ่เต่าม อย่าชาด

นํ้าจิตรอย่าให*ชอง ช’ดืนาไจไกร จ
 @ นำเงินน่านากแม" ม'วแส์ง
นำ'ส์มคมนนเ!เถง
ผ่อ งได'"
น่าจิต5" วิปริตแหนง
มำหม่น
นำธนเอาสม!ลั้"
ห่อนล่างใจเคึ้อง ^
๑' ปางไขปางขาดเ'ฐ๎า แพงเกึ๋ยน ถะชงแสิ่
วิบฅ้บรจองเบยห จ่กมำย
ปางตองปรํบไหมเคํ่ยน ตนมอด กด
ปางมิตรไดทุกข์ควิย
มิตรนนไหนเข้มอ ^
เ®”’ หมาเอยส์เหนึอยแท" ทุกวํน
ไปไสเนํอไล่ทํนื 1
ทาน [ด
เล่ามนแม่นหํ้อมน กินแค เขำนา
แมวบ่ทำใดให^ หมำเขวิกบปลา 1
ปูเบยวหำเปล่าไซ้ ตนยวิ
งูบ่มิฅึ๋นตรํงื เต เม
ฬ 1(1 ะ^

นมไก'บ่มิห'าง เลยงถก เบ็่นแสิ่

ชายตกเข็ญโจไริ" อย่าได็ดูแคลน^'”^ ^
๏ อา ส์าส์ดส์นเริยๆ แรงกาย

ภ'พ แตะผถพงืหาย โหดเข้รวิ

เหมอน เพลงตกซึ่นธส์าอ ข้นย'ด!] ไปนา
ปน ต่อขาดขอดเตวิ จิงรูคุณปน จ

(ด) ไคลงหมายเสขฅ่งแฅ ฎิง ข้ถาจาริกไม่มิ เห็นจ;

หลดหายไปแผ่น
 ๓ ดั๓
๏ เน้อ ในไตฒ้ฅไเ แกงยำ

ไม่ ประส์บค้กืกำ ท็่ถืน

ห ^
เด ยากลากโคตงทำ เชื่ยเปล่า

กิน แต่เขาเราชน หน้งได้ไบ่ม ช '

๓
๏ หน์งื เน้อเถือท่านไม่"
รองกาย

ไม่ แบ่งบนชนชาย เชื้อดไว*"

ห
เด ทุกขถืเทบตํว์ตาย เชื่ยเปล่า

แต่ตำแพนไม่" ตอกชื่ชื่านเอง ๆ

๏ มอ ซ๎ายขวาขาดนก ฤๅมํ่

ดวน เด็่ดคูใดด หนงน์"อย

ห
เด
^

ทองเท่าต่อมต แหวนประคบ

แหวน จะชื่อดส์รวมกอย กคชื่นใชื่'ไฉน ฯ

๓(5^'อ
๏ ตา ม'วืมื้ด ค เข*า กหา

บอด บ'ทราบชื่รยา ยํ่าม่"อง

ห
เด
^

ชื่มชื่งเชื่ริมตา จไใล่

แว่น แต่หยิบม่องจอง จบแล่วเวึ้ยนวาง ฯ

๓ (5^๓)
๏ หว หูคูช^ชำ ไฉไล

ลาน เถือมแลเงาใชื่ เกอบแกว

เ/เ
เด
^

ชื่'องกระจกใจ เจยนขาด

หวึ๋ แต่จไ]จองแตว ตบโอไายเอง จ

 ๐
๓ ข้^®/
*

๏ ชวแคชฒแส0 โดปาน

/กผกว่าหวาน หล'บินคม
กถิน อบจบดนดาล บ่ดุจ เจ'านา
เส์ยง ก็จบใจหล^ โลกแลวฤๅมึ้ ว

๏ นำ ฝนหม่น่เมฆฅํ้ง์ ตกตบื้ง

โหต หถงถํงชถก็ง ท่วมเหย'า

โฟ่ ฅดนดหนิงพิง จ”กิก่บิ
คํบ รทมถ่านเถา หงห'กิยไบ'บ่ ,

@ รหลบ พบเพิกเท้ยน กล”วไกล

เบนบีก งว่ธงก”นืภํยื ผบินชา

รหลก เก็ดลอด!ป สุดเนคฐ
เบนหาง ไกลกล่าวกล^า ค่บิดวยด”ซิกฐ •ๅ
ชางสาฐ' หกสอกไซ" เสึ๋ยงา

งเห่า กลายเบ็่นปลา อย่าค'บิง

ขาเก่า เกิดแค่คา คนบุ ก็ด
เมยร”กิ อยู่ฐ่วมห'อง อย่าไว'วางใจ อ
^@ เพอนกิน สนทฐ”พิยแล'ว แหนงหน

หาง่าย หลายหมึ่นมึ้ มากได'"

เพบินคาย ถ่ายแทนช วาอาคม

หายาก ฝากก็ไข้" ยากแท'จ”กิหา ๆ
"^เ)" ไบเหํ่นนํ้า ห'^ด่วน ชวนกน

ค้ด่กระบอก แบ่งบน ท่วนไน้

ใบเห็๋นรอก อวดขํน มื้อแม่น

ขนหน้าไม" ไว้ ใน้ หย่อนแทโ'ส์ยชื่าย จ

ชายเฉกเทาหน้กข็ เกํ่ยงกวาม เหี้ยบแด่

หญิงเถ่ห'เชิงหตํงตาม กถาดกถอย

การกิจคิดงามตาม เส์ดแต่ ผ'วนา

เมั๋ยมงเหมื้อนด่ายร๎อย ซึ่อดเกถาตามเขม -1

เมื้ยใดใจดรั๊าย ฤษยา

กินเติบใชไชิงตา เฉดชอย

มว้แทิยวบ่คฤหา แห่งท่าน นะพ่อ

แมว'ามื้บุตรร็อย หนงไซรมถะเหี้ย จ

^ปุยนุ่นเบาชงเพยน ทำเนา นะพ่อ

กนทิเบากวามเบา กว่าใณ

หน์กืหินมโเคงเขา ควรน์บ หน์กนา

ไบ่เท่าหนกิ)แน่นกตน อดถอยทรชน จ

ถามกประเทค้ท^ ทรมิตร

อกตระกูถเผาชิด ชวราย

ภรรยาทาส์ทรจิตร จำพวก นพ่อ

ควรบกกลพิงผาย ผ่อนถหลกหนึ้ จ
 0

@ นกลอดหถดบ่วงเ!,บา ราวส์าม คาบนา

ชหถกหลายอางาบ เร่เรน
'ผ่ฅืรเตร่จิตรตาม
ชายสี่ 'ส์ามแสิ่
อย่าปร:มาทไชไมบ่บ่
มากดวยมายา ว

ทวยไดมิตรล่อบ่าง หลายท แบ่วพ่อ

ขนจ'กักอ!มฅริ เค้ทส่อง
2-^ 1

ผ่บ่นนกัว่าม ชนมชึ้พ ไฉนนา

เหมอนแม่อ่กัดรทอง แก'ไกลความตาย ฯ
@° อ่อนหวานมานมิตรบ่น เหลอหลาย
หยาบบ่มึ๋เกลอกราย เกถอนไกล*"
ดุจดวงตตินาย ดาวดาษ ปร:ดบนา
สุริยส่องดารา!ริ" เมอริอนแรงแค้ง ๆ

^1)'*’ นกับวชบ่มกันอย พนาค้ ค้ลนา

ร-'
กษํคืริยส่นโดษฐขาด ทเท
งามเมื้องแม่อายอาตมํ' อบทรพยค้มแสิ่
หญิงเผ่าเวนอายไซ" ช้ดร*ายฤางาม ^
ทรมานมิฅรดวยไบ พดก่บ เขานา

ผจญหมู่โจรจำขบ เฆึ่ยน!ซ*"
คด่เมย!!)มอบทร"พย ข้มบต ไห*!เ๘
รอนภคจริตให^ โภชนนอยพิ้งภุญข ๆ
 ^1ด ๓
^เรื้อนไร"บุฅรค้บ ทรพย*มอด หมดแส่

บ่อบ่มฝนขอด ค'นนา

พฤกษชาคิปราค้จากยอด ยนอย' ไฉนนา

-4 5๔ 1
ปากใป้มั๋ค้จซํ้า เค้อมค้นแกนค้าร *1

©' เทค้ใดภยพองพาธ พาตค้รรพ ค้ต่ว'นา

ค้'!เบรุษค้หราชย่น อึนย"าย

กาโฉดทรชนฉกรรจ์' กาจจิฅร นพ่อ

มโเม’กค้'เทค้ร"าย อย่ได้โดยวิค้ไเ อ
ซ้^
เห็นภไ)ใหญ่แต่ช"า จกกง ตนแส่

ปราชญย่อมย่นผ่อนพ ง หตบถ

ภไเใดด่วนโดนฅรื้ง ตราติด ต่วนา

ใจปราชญปราค้แค้ยงช เช่นหถ่าแถไค้ต ๆ

^เมึ้องใดไร"ราชท^ ปราชญ่ค้ด่ไ] กด้

อกฅระกถมทรพย ค้งใซ้

หนื้งไร"นทกบ ชุนแพทซ้

ภไเมากเมึ้ธงนน้ไซ้ ท่านห"ามอย่าเนา 1

แม่เหมึ้อนข"าห็กท^ บคร ควยแส่

เหฅุบ่ส์อนบุฅรค้อน เมอนอย

ครนใหญ่ไบงามอX ออกทิ ประชุมนา

เยึ๋ยเยี่ยงยางเจ่าจ๎อย จบม^หมุ'หงค้' 1
 หมากพลูปนไบบ็าย บ'ราง รตํนา

แกงบ'เจี้อเกถึ้อจาง จดกลำ

ไรทรพย็'ส์งตำอาง จกโอ' งามฤๅ

ใซ่ปราชญปฤนา๓ ฦกแก"ฤๅงาม ค

ชุมนุมฤดูสี่ไซ' ตํรทกาล ใหญ่น

เมยทิงามเบ็่นประซาน ท่วหน่า
บฅรชา!แชษ^กมาร นบใหญ่ ยงแสิ่

ลำโถกสี่ทิ(1อ'า เอกเบองอดร ๆ

บฅรใดกร่นครุ'นซึ่ร'าง กองกรรม

ชอว่ามารดาทำ เทียงพร"อง
ตำดึษยํบเกรงยำ เยยบาป

โดยโถกย'"โวหารร"อง เรยกแทํครทำ 1
ข
^มกเมาหมดตํจถอย เจรจา

แรงโตภระ:อายหา ห่อนไค"'

ม่กัเนอหน่ายกรุณา เบ็่นเทียง

ฆรรพชิตหญิงอย่ใกส' แกต่ตํนก็ลแตํวง

^คนยากอยากภกษ์เค,ยว ของแพง

คนโรกบำราก็แรง ร่านปถ^
คนโนิดอวดตำแดง ชรรมเทก็ นานา

ตำมเหลำเขานก^ ก๊งบ"ากตกน ค
 ถา
รกบฅรช้ เบ เห้
^ '1ถ ^
(ฐิ) พากเพยร

ปราคํจากวิทยาเรยน เฌราง

พ่อเหมอนคํฅรเบึ้ยฬ บฅรอก เล่านา

แม่ด^ไพรึ๋ลาง สกใหนยส์กน/ อ
1]

^เมึ้ยดึ๋ดุจทาค้ร" การเรื้อน รอบแด่

อายแก่ส์ามึ้เหม่อน ดงน์อง

เบนทปฤกษาเฅั่อน ด”ดดจ มดายนา

ยามเม่อผิวเกื้องข้อง อดกลนกลำเกรง า

ไส์นขส์นขพ่อง พบก”น

ม”น์ย่ปิมแส์ยะยิงพ่น ปากแห'"

เฉกเช่นหมู่พาลย่น พะพวก พาลนา

ร๎ายต่อรวิยร่าแฅ" ค่างกลวิอวดแขง ■ไ

ก”บอกออมอย่ไพ่" โดยหว”ง

ก”บแกบเกื้ยงคนช”งื อย่ชา

ก”บืจิครเจ็บประน”ง เนายาก ยิงแด่

แควิเค่บเข็ญใจลำ เร่งรวิ)นฤๅเส์บย •า

อย่าปองสิงแกวไบ่' กวรปอง

เขาบ่ตรื้กอย่าตรอง ฅริบวิ

เร่งกิดกิดแต่ของ กวรคิด นะพ่อ

การติ(1นยเปลำอา อย่าไพ่ควรปอง ว
ใ)
 @ ผจญคนม(1กด็ด๎วย หมอบกราน

ผจญพ่ยทรพฏทาน แจกให’"
เส์มออาฅม็จกทรมาน
ชอบอด ออมแป
ผจญหม'ขํ้า^ก!ซ๎"
ส่อเลยวลวงปร:หาร

โตกรูไรึยนมากต้น เจลปคำต้ตร
ยามจกปอง!!]อาจ
กส่าว!ด’"
ผู"นนบว่าปราชญ์'
ฦๅชิอ !ฉนนา
กส่าวบ่ฉานเฉก!ญ์
บอกข’อกวามผน จ
๑ คนพาลพวกหนื้งหน็า ใจหาญ

รูว่าคนเบ็่นพาล กระดาง
พวกนวจนาจารย'' จดใช่ พาลพ่อ
นบว่าปราชญ''!ดบาง
เพอร'ต้กต้กนช’' จ
ใครรกย่อมว่าเพยง พงคํพนช่'

ใครชอบชิดชมฉน
เพื่อน!ร’'
ใครเลยงร“กษๅครรภ''
กอแม่ คนนา
โครดบดำฤษณ์!ญ์
ชึอชโม่ยต้ม ค
คบปราชญฟรยบเต้พอธย เอมใจ

กินแค่ปส่องปลาย!!]
คราบค’น
กบคนโหดหึ๋น!หล
เหลวจด จางแป
แหนงหนิ้งออยก'ดรน
แค่ค่นตสอดปลาย จ
 ฌฅฅาเฅื้อนจิตรให๎" คนหว“ง พงนา

แรงเกยดคนหน่ายชํงื ท”วหน'า

ทานเบ็่นยอดยาย“งื เกึ้ยรติยคํ ยั่งแส่

ตระหนิกลกำพร'า พรากผู'"ต้มาคม อ

ม่กครจินฤๅรอบร'" วิทยา
ห '1ห 2^
ความร'ถอยต้นหา เบเด
ไร'ทร”พืย'อบผ'มา เบนเพึ่อน

ญาติมิตรไบ่มไซ" ต้ขร'างแรมโรย •ๅ

มณฑกทำเทึ้ยบท'าว ต้หะ

แมวว่ากูพย่คฆะ คาบเนอ

นกกระจอกมี้มานะ ว่ายิง ครุฑนา

เขึญใจมขาเกอ หยิงหยงแต้นทวึ๋ •ไ ^

( ด ) โคลงหมายเลข ไมมในจาร์ก
*
 ^
หมวดทาเนยบ
0

โคลงภาพคนต่างภาษา*' ^

ภาพสิงหฬ

@ ฉิไชยไชเย?1ม๓ง . เหล่ามาร
ษ] ^
ชืงห?พาหุเอา รศเท

สิงหฬทวปขนาน นามเกาะ ก่อนพ่อ

เพราะเพึอพระใวใชอ ชึอวงศ จ

@ รจเรขรป'ฉะเพาะ1ห ปรากฎ เพศแด่

แอหมวกภษาทรง เศวตถ้วน
พ‘สิตราทวาทศ ศอกน่ง พ่นข่พอ

พิ้งเพ่งเล็งทิวสิน ถนเมอง จ
กรมหมึนนุชิฅชิโนรข้
ภาพไทย

^ รูปส์ยามงามน่งแมน แมนมา ผจงฤๅ

นชิแรศส์ฤษฏิร”กษ์เรึ้อง ฤทชิคง้
มาตยาอโยท-อยา ยลขนาด นพ่อ

รบอเดชทวฑ^หลา แหต่งแ^^ยง ฯ

( ด ) โคลงเหล่านึ้จารกติดไวตามผนชิเฉลึ้ยงสิะก'ดศาลารายรอ

ศิลาจาร้กศนย"เกี้อบหมด ย”งเหลื้ออก ๒ แผ่นไดหมายบอกไว^ที่โคลง

นน ‘า แลว
 @ อ่ดฅถํคพิลา^แฏ ต้วมฅน
ปูมน่งพุงพส์ฅรถแมง
โอบอ^ม
รงส์รรคซึ่ฤฏ4^ถ'แดู
รจิตร โอ'เอย
แต้ดงแห่งหอ!ทVรฎม เพริคํพอ อ

กรมหมื้นนุชิตชิโนรเส์
?

ภาพกะเหรยง

® โต้เต้อเต้มยนลถานิเอ กายต้กน/
เมถ็ดบดกรอง/เ^ถม^^ฎ ต้ตรร๎อย
แรมเร่ระไวหน
ทางจรอก
เดรดดดดอยดออ
ด่านผลู ก

@ เอยเหยจิอยู'ทรอกห0ย หุบดง
นามชึ๋อกะเหรี่ยงภ
เพศน
โบเห็่นก ะ;เหริยงจง จ่าภาพ ไว้พ่ปี
ก*บกะเหรี่ยงจ่าก
เช่นกน จ

จ่าจิตรนุกถ

ภาพอาฟ่รก*น

@ ห*วืพริกหยิกหยาบเผ๎โ ผมเงาะ
ปากแต้ยะยิงพนชิน ค่เบึอ

อยู่เขตรประเท(1เกา2
ธาฟริ กาแสิ่
โฉดชาฅิฉวเนอแห่น
หมิ้กเขมา ๆ
 @ กางเกง10มลิเลํ้อย ถาย'ส์หร'ด

ใข้เซื้อ'สขา0เขา ชอบโช'^

เชดหนาจ่คร้?เจ้ด์ จบกาด เอวเอย

เกรึองแต่งร่างรายไ^ เพค้พล ฯ

จ่าจิฅรนุกล

ภาพดอดชิ

^ ฝร^อรอบรูปนชาติ ชาญชเล

'ถํทืชืมนเหต็อจน ช้ดมถติง

กำน'บืนบพระเย ซคฤคํต่^

ว่าโถกท่านต่ง์ย้ร่าง เคํกเอง จ

กถกบอ'งืกฤษแมน เหมื้อนก้น

มหมวกใกํกางเกง ก*บเส์อ

เนาเวยงเนื้องวิถ'นื ดาฟาก ไต่แส่

ดอดซิซั้อนเชอ ชาติเขา ๆ
-
พระญาณปริย'ค

ภาพอตาเลยน
ทุกพรรกํทุกภาค'สิน เหถื้อหลาย

ฝร^อิฅาเสิยนเหตา หลอไว^

เข้มแขงแต่งกายกต อติกฤษ

ทำเนึ๋ยบเทึ๋ยบเชอโข้ เช่นกน จ
 เะ

ประเข(1อยูพองทิคํ ทกษิณ
ผายผงส์าคง-(ๆ0^ ตกด'าว
นามเมื้องอิฅาสํ่ยิน
1 สามารถ แสยงแสิ่
พตผ่รํงหาญหาวพรอม พรํงืพถ -1

ขนชนสิทธ

ภาพฝร่งั้เศส

@ ฝรํงเส'ส์กหตาดเส์อ สดำ เส'แสิ่

อีนทรชนทองยฎ ยาบย'อย
กางเกงขํดดมคำ ของเกลอบ
นาฬิกาน์อยหอย ห่อเทำ -)

ประเทคํกื้งก^เกื้อบ ก'บอ“ง กดุษเสิ่ย

ฝรนฃินครเขา ใหญ่หต'า

ทหารบนซิบบายรํง์ รกษด่าน แดนแส่

จรรโจษไพร่พาพน เสิกสยอง 1

พระมุนํ่นายก

ภาพยบเซ็ดอ่าน

ยิบเฃ็ดอานชื่อช ชาติแสดง
ทำเนยบทำนองอ่งั กฤษใช'"

เสิอหมวกพลิกแพลงแ!)ตง ย'กดด ประดิษ^‘แส่

อยู่ทวปแว่นแกวนโคํ" คำชวา 1
(
 ๓

. ชำนาญหนนพ”'ด์ เจนจร

ทฤษ3ค้าห”ค้เห็่น กระดาง

ถอชำทิวากร ค้ถิฅย’ท เดึ๋ยวพ่อ

แผ่นภพหมุนกว'างบม บนไน จ

ชุน•ธนค้ทข

ภาพสระกาฉวน

@ แต่งฅนกถนึ่น ขนานนาม

ชือค้ระกาฉวนใจ เชี่ยวกล่า

ลิวแล่นค้ลุบค้าม เค้าจ่ จรเสิ่ย

ว”ดแดดดิงน*าาฑ เพองด ฯ

เนาแดนธินด่ด้าว อินเดี้ย ทวปแป

ค้พราดเพรี้ยงเมื้ปิงพรุ ไพร่พร'อม

ค้มญาค้ระกาเซย กเษตร นพ'อ

พถซิบบายบึองบธม เบื่ยมบีน ๆ

กรมขนเดชอดิค้ร

ภาพยบน

เพค้ภาพพงร”กืย*ง หยดชม

รปยื่บุนปานยน อย่างไว
5) 1
ค้องแหยมหยกหยุยผม เบ็ยมุ่น

เกรองแต่งค้รรเค้ป็ใช ต่างค้ "1

 อยู่เกาะยึ่บุนเวง วงเขา
เขาย่อมเบ็นช่างด แปดด'าน

โดยคำแต่งฅา0เงา งามปถาบ

'ส์บสิงดึนกำบาน บีนโค า

กรมขนเดชอดิ(1ร

ภาพอาหรบ

อาหรบภาพพ0กน แต่งกาย

เต้อเ?)วคโช้ภณกฐ•อม (ๆ'อเท'า

กางเกงวิถา?1ตาย แถเลิยน -
จบจะด^ดึเกยวเกล^า ค่าง'ส์ ช

เกรึองดำหมวกเช้อเปถึ่ยน
แปถกคำ

ปาง๘เร์นถื้งบ บ่าวพำง

ลุยเพสิงคว่นหำจน โถหิฅ ถ'งนา

เกนหบอกเฑ้รอง ราเซึน จ

กรมหมนไกรชื่รวิช่ค

ภาพหรุ่มโต้ร!

พงพิคํพิมพภาพ(าง์ คามเฉถยง นพ'อ

เรํ่ยกหรุ่มโค'ระ;กึ่เบ็่น อย่างไว'"

เนยนมฤทขิเปรึ๋ยง โเๆชอบ ใชำ

เท้ยด้กรฤๅใกต้ เกลยดไกถ •ๅ
 4๘&

หนวดเครารกรอบแกไเ กลร*ง กาเอย

จมูกไฉไลแหลม เพือดพา

ชื่งใหญ่ลากำถ*ง ชื่ามารถ น*กืนอ

ใจบ่ย่อทอท"า เทึ่ยวหาญ ว

กรมหมื้นไกรชื่รวิชิค
/’

ภาพแขกปะถ่าน

แขกชาติปถ่านเชํ้อ มฤจฉา ทิฎ3

แต่งอ^ใชื่อานเทํ่ยว เที่ยวจาง

กรางเกราก'รกระหนา หนวดน่า กล”วนา

ดำบ่มึ้ทิ่อกํง อ่านโฉม อ

กางเกงอระอย่าเชื่อ เชื่วฅชื่ ใชื่'แส่

ชื่'านเขครโขมพชื่ฅรพ”น โพกเกถ’า

อย่แคนดินหลิม โดยที่ มากนา

นบส์าส์น๎เซนเกส็าคถ็าย เท?^ถอ *1

หลวงชาญภูเบค้/

ภาพแขกจุเหลย

นบเซ็นเซ่นส์หนึ่พอง ภาษา นพ่อ

คอแขกจเหลยไค ทวมเนอ

ขอดผมโพกพ่ค้ครา 'ล้ป็าด ขาวแส่

ชื่อดส์น”บเพถาเส์อลำ เลขลาย *1
 '1ฟ่'0

@ อยู่แดนมทราส์หม0 มถม มากนา

ถนครดนม!(ๆๆ)าย
กํ่าเขำ
บริโภคภกษส์ๅลึ้
เมตดหลาก ล้อนแสิ่
ค้บส์งก'บเขำเคล้า
.กลุกเนย ๆ
1

หตวงชาลุ..ภเบลุ/

ภาพหรูชปตะสบๅก

@ ^บ่^3๚บีคะลุ!เา0ล้โคุแดนฅวน ฅกพ'อ
คนมากเมื้องเขาเกย
ข่าวไ/
ดตเด้อนฤดพ!!]/
ผตเห็บ (ค่กแ!:เ
เยนเยอกลมใล้ยอย
หยาดเผล้ยง ๆ
@ ข้าวเกษค!โลุเลุอเย็บ หน์ง์แกะ
นอนแนบอ'ค(^เย็ยา
แค'บ่ง
ถางข้นเชื้อดหน้าแพ;
พ่นห่อ กายเ6]ย
'ล้าบส์อายคล้า
เพองเหม็น ๆ

พ!ะญาณป?ยฅ

ภาพหรช ( ตา ตา )
๏** ห!ข้นเนาต่อแกว‘บ แขวงชื้น
โค!บ่เห็นมาเย็น
หากแ'ๆง
กางเกงลุอดลุวมคน
เขมขํดื เขม็งแสิ่
หน์งพยกฆเยบเลุอแฤล้า
กลน''ล้!!ก'^ ๆ

(ห) กอ พวก!ลุเซยเมองบ่เ(ๆอ,ลุ;น้ก
 4ฟ่0ปี!

"® เชื่อในนวมยำพ้ช้ ฅทภรณ

ดมฃํดร้ดืขนํนเนยน แนบเนน

หน้งข้*ฅวฅํดืทอนทำ ถงทาบ เท'านา

หมวกโอ่ขลิบเมนแมน หมวกหน"ง ฯ

พระญาณปริยํต

ภาพมอญ
นภาพเฅตงเขฅรแกวน หงชื่า
วดแส่

กื้อเหต่าราม'ญฉมริ หม่น้

ไวริ1วริเพึบิประชา ชมเล่น

แอว่าภายหน้าต ต*บหาย ฯ

นริยำฅรางริวเช่น- ชาวอริ วะแส่

พนโพกเกตริแต่งกาย ใล่แอ

มอญม”กชื่ำไหล่หตริ ลงเตข ยนฅนา

พถอยทํบทิมน้าเนอ’ นํบถื้อ ว

ขุนมหาสิทขิโวหาร

ภาพกระแซ

กระแซชื่เมฆก๓ ยถเยยว ม่านฤๅ

นุ่งพ”ซีฅรขาวกอช บเถา
! -4
กาซาบอาบยาเทยว ถอมน

ลาดไล่มฤคเรนเต่า ไต่ เยํอน •ง

 ^(ส่^

ชาติกระแซพ้นซนเหยน ห่อนหํก
ไครหกเพ้อนเยื้อนส์รวส แซ่ซ
โนเนหนุ่มบ่สิ่*ก ขาเข่า พงพ'อ
ประเท^เขตรนขั้น ภุกาม ๆ

พระส์มบํฅบาถ

ภาพเงยว
‘"๏ รูปนเนานอกพา แสนหว
'1 ‘ริ

นพยายาม บ'แก่"
ของขายแค่ใดด เดิรต่าง ไปเส่ย
เชํ่ยงใหม่เชํ่ยงนุ่ง์แ!)ค่" ปล่งผตู ฯ

® แตงตนใสเส์ออย่าง เดย0กบ จนแ^(

เบ็ดไก่หมเคึมของ ชอบเกย'ง
ม0ยม'นรฅพ'ข้ตง-ท!) โพกเกส
แสดงชอชาฅินเ^ยว ด่านดร อ

ชุนมหาสิทชิโ0หาX

ภาพพะม่า
@'*^ แบบบ่รพม่าเพสเพยง ถ่ายพิมพ'" ไวพ'อ
ผมขมวดเหมื้อนมอญ แกต่แกล่ง

นุ่งผาผ่อนเข’าริม เอวรโ! แน่นนา

พงไหก่ขาพข่อยแสรง สกดำ อ
 ชิ” วไถยใส่หํดถ็ซาย ขวาด ชื้นแส่
1 X^
ช้องไต้ฅเส์อดถานกำ ก่เกอ

ตอยายิงยช้ฅนู โดยเลต้

ยามออกช้กเต้อคม บึ๋ดำ ช
พระยาบำเรอบริรกษ''

ภาพฮินดู่
®’ วภทต้ถ่าย1ปไว้" วานยล หน่อยนอ

ชาติแขกหนวดเกร'าดำ กลบแกไ!

ภาษาประเถ่ห'กล ส่นดู่

งามเกรื้องแค่งแฅไ!ต้อำน โอ'กาย จ

กางเกงมไหร่เต้อ จบเอว

ยํ่าฅะหนิดอกราย ร่วงรื้ว

เจยรบาดอำเฅถ่ดเถว กรุยติด น่านา

4-
หมวกบึกขลิบควบว - บกลาย *1

หลวงต้รอไวเดช

ภาพม ะลาย

ใต้'เต้อชนิดน์อยโพก ผำฅบิด

ชาติแขกมลายหลาย เหล่าเชอ

เกยนกาด]^เหน่งกฤช เหน่บแนบ เอวแส่

กุมหอกคูเคอเงํ้อ ง่ารำ ๆ

'0๒
 ^^0

๑' เขำสุเหร่าขอนอกแ'เๆบ ถอดใจ

อ่านมุหลุดลำนำ ส์อดกลอง
ยะหริงแปะไห3-1ทร มุหงิค ก็ดึ
เพลงป1'ะพฤติพร่อง(ๆฎ0 อย่างก”น •ง

กรมหมื่นไกรส์รกิชิฅ

ภาพพราหมณ์ฮนด่
11

@ 'ส์ฤษฎิรูปด่นด่ลำนพริ)งพงลํพราหมณ

เทวพรหมฅระกลซึ่รรก'' เกให*"
ทรงเก็วคพ”ลํตทงาม ม'ายขมวด น่อยนอ
เจิมผากโกม”ยไณ์ เลิ!1พรหม อ
'^๑ ถอก็ลกินบวชซนั้ ?^ารยาย เวทแสิ่
ท้บจิวากมชม กำเชริ
มางด้ไบเส์พย่หมาย เมึ้อมาด
ข้วรรกเสิ่ย
ไตรพิธรวดเร่าร่" รอบเริยน อ

นายนุชมหาดเล็ก ปล”ดว”ดโมถโลก

ภาพพราหมณ์รามเหศ5

๏ รามเหคํร'มุติชาติเชอ ง-ามฐ-"^

ส์บติพากมเพิยร เพิยบร่"

ทวาท?1พิขยช ฐเคุท ล็ติ

อาจผูกอาจแกกู" เกงมนต/ อ
 @ น่งเชิงพนเค้วฅไว^ มวยผม

เฉวยงข้ตรช้ป็ดกุณฑล ก'องแกว
^ "^1, ไ'
เส์อกรยเข้เข้งยม'ล้ม รบร่าง ช้พ่อ

เพึอเข้ดาะเกราะหํรายแผ่ว ผ่อนกลาย ฯ

พระเทพกระวึ้

ภาพจาม

ไเ' แฃกจามเจออย่างบม ปานเขมร

ผิวเพื่อนดำดุจหมาย หผิกไถ"

ข้ถานถินอยู่บริเวณ เวึ้ยงลแวก

เข้พย'ข้'ฅว*นกเนอใช้" เชอดคอ ฯ

@° โพกผ่าเชึ๋ดหน์าแผก พรรก'ขอม

เลอใข้'ถายลออดุม ถึ่พร'อย

ข้วมถุงนุ่งกรอมเชิง เฉกข้าย

เอวเหนึบมึ้ดนอยล^ กฤชไกร

ขนชนข้ทธ

ภาพลาวยวน

เยํ่ยภาพยวนพ่ายกร1 กราวกรง เก่าแสึ่

กื้อชาคิหริภญไชย ชออาง

เขามกข้กขาพูง ดำดุจ ม่านนา

ไ
ข้องโข้ฅใช้'ต่างเนอ แปดทอง ๆ
 4(5^เฮ)

@ ชมพูโพกเกส่าเส์ด ย้กส์
'ส์'วมใส่วไตยส์อง ห*ดถ่า?ธน
โคลงซอถ่อป^ดํ่ ตามป?ะ;เท(1
บเหนอยหน่มเถ่าออ-14 แอ'วส์า0 ท
พ?ะ:ยาบำเ?อบ?ฐ■ก]/

ภาพห้ยหุย
^© พูยพุยเพนห่อน โค?เห้น
ส์ฤษฏิ?ป?า0เนิกเฉฎย เล่าไว"
ป?ะ:เท^ที่อยู่ก?ะ;เถ่น แดนจรด จนพ่อ
แขกใช่แขกไซซน เค้พยหมจ
ข
@ กางเกง??!ผคคเพ?ยม แพ?หงอน ไก่เด่ย
เส์อใส่ส่แดงด ผาดจา
?องเชิงชาติเชิงงอน เชิงใส่ ส์วมแด่
สํกหลาดหมวกหนาหม? ใหม่คํ? *1

ขุนธนสิทช

ภาพเกาหล

เพมอนญวนภาพนใช่ ญวนยล เล่นแป

ชาติแขกเกาหถึพ่ พ'างบน
ผมมวยมุ'นมวยถกล กอดเกห กนแด่
หน?หนวดเคราผ่นเพอย เพอยกาง 1 - '
 @ เนาเขตรประเทคํใกล" เทยนจื้น

แต่งร่างรางชาง'ส์วม ใย้เ'ส์อ
กางเกงเถิยนหลินแล ปะปลาบ

หมวกเช่นหมวก^วเกอ ค่กวร 1
ขนชนลิทช

ภาพญวน
( ลิตาจาร้กย่งัอย่ )
^๓!
@ ภาพญวนเยยงทฅเว เวึ้ยดนาม นพ่อ

เกรึ่องแต่งยรรยงขบวน แบบงว

องนายนงเปลหาม คนแห' 'น่านา

{ช. * 0 0

ถอพดดาดาจว วาดว ว

^๑ มายาเหตื้อแหล่ลน ห์ตายลปอง

ชมแต่ผืมึ้อชาญ ช่างไม*"

เส์พย’ลิ”ฅว'จรเข*ของ เขาชอบ ใจนา

เมื้องเรี้ยดริม'แาใช*". เชี่ยวเรื้อ อ

กรมขนเดชอดิ^ร

ภาพจน
{ ^ตาจาริ้กยงอยู่)

^ รปจนระบอบเก่าพูน มผม มวยนา

แปลงเปลี่ยนเบียเจื้อตาม ตาดเจ*า

โก่เส์อค้ะชื่วยส์ม ค้วมหมวก

เชิงส์อดเหยหุ้มเก่า ทาม่ห์น์งื จ
 ^(2

@ หมนเมองมากแซซึ่ดๆฤ เดิรถิ้ง กนนา

ช้นุกบ่ปานกื้งห๎'ง
ต่างพรอง
สินกำสิงฃป็งพิ้ง
ใจจิก ดแย่
กนกำเบ่งทองนา
แน่นเฉนยน -1

กรมขุนเดชอดิ?13-

ภาพเขมร
© ขอมขำดำส์ดกกแท*^ ธรรมดา
ถอพุทขเพยรคาม]อ
วาท!หว'"
กมพุชประ:เท^มา
เมองทชื่ บรพ”พ'อ
โผอนภพนบนอม!บ่'
ถินชื่ยาม อ
© น่งปม!บ่พิเ^แมน เหมอนถม ยามา
เชื่อใค้ส์ครามฎออ
โอ่แท'"
แพรญวนเยื่อ!ม*สิม
เคยนรอบ พงพ่อ
ผมกระ;ทุ่ม!วแปกํ'
เปล่า!ร ค

หถวงลิขิตปรึ๋ฐา

ภาพลิวขิว
@ สิวขวแชกขอบพล่า
เหลอเดิร ถิ้งเ
ถ่ายรปเฉกพิชื่ย
เช่นเชอ
ห^ ; ^
เวผมมุ่นมวยเชน
กอๅก เด็กนา
พรรกเพชื่ผิวเน่ยคล่าย
เกลอบกราม ๆ
 4^2

ใข็ ต็หมากซึ่กเช้อ กรอมบีด เข่าแส่

พโเโพกเกถ็าแต่งคาม เพ(1พ'อง

อย่เขครประเทค้ทิฅํ บรพบอก ไวนา

เขายอมจรจมกอง ก'บจึ้น 1

หตวงติขิคปรึ้ชา

คนค่างชาติค่างภาษา ซิ้งร็กนอยู่ใน'ส์มํยนนย”งืมึ๋อึ้กหตายชาติเช่น

โปฅุเกค้ องกฤษ แตะอเมริกโเ เบนค่น ฑิแค่งโกลงว่าแต่ฉะเพาะ

๓๒ ชาติ กงเบ็่นเพราะรูปภาพทิทำประดิบ^าถารายหตงตะ ๒ รปกรบ

ห'0 (1าตาบริบรณ์แต'ว จื้งไม’ทำภาพชนชาติปินอึ๋ก.

 หมวด!)นามย

โคลงภาพฤๅษดํดตน ^

@ ถ0ายหํดถท"?เน์ขนอม อภิวํนท

ไฅรรํคนขจ"ดตื้าชื่รรพ'^ โทษแท'"

จ็กเริมจ”กรำพร:'ณ แผนด”ดื คนนา

พ้าสิทขิประดิษ^ท'าแก^ โรกร'างห่างหาย จ

® ถจลฅํกราชพน พ”นมึ๋ เศษเปย

รํอยกบเกาชื่บแปดบ็ วอกค^
น”กืษํครอ”^ศกรว วารกคิก มาศแส่

'ส์กรบกษํหาคํ่ากร^ เมธไท'บรรหาร •ๅ

1 ให'พระประยุรราชผู้ เบ็่นกรม หมื่นแส่

ณรงค์หริรํกษ์รดม ช่างใช'"
ค์งืกตื้ดิบกผส์ม หต่อรป

น่กืสิทชแปดซิบให'" เทิดถ'าด”ดคน อ

@ เ'ส์ร็จเขยนเคตื้อบภาคพน ผิวกาย
คงทุกศาลาราย รอบตอม
อา0าส์เชฅค์นถวาย นามทว องค'เอย
จาริกแผ่นผาพร'อม โรคแกหตายกถ อ

( ๑ ) โคลงเหล่านจาริกคิดไว'คามผน”งืศาถารายรอบ0ดืแฅคว

^ตาจา?ก!^นยเส์ยมากแต๎ว ทื่ยํงืเหตื้อไดบอกไว๎ฉะเพาะบทนน ‘า แตื้ว

^0๓
 © เบนประโยชนน!ชาฅค้น ค้บส์ถาน

เฉกเช่นโอชื่ถทาน ท่านใก้

พูนเพิมพทชข้มภาฐ- ค้มโพข พระนา

ประกา^พระเกึ๋ย5-ฅิยเช่" ตราบพาดิน!1นก้

คดตนแก้เกยช

@ ช่งกส์ฒกเช่า รก,นเจึ้อ

หถ่อคณะนุ่งหนํงเด็อ ส์ถิฅก้ไว*"

กาม'น์ตะกึ้เขึ้อ ช่อยหนุ่ม นกนอ

เหยยดยื้ดห์ดืถ‘ดดไก้ แต่แกโกึ๋ยจกาย ๆ

พระราชนิพนก้

คดตน แก้เอวขดข์ดขา

® ชฎิตดดฅนนิน่า นิกเอะ ใจเอย

ชชือถ่งัปคิเหงะ หง่อมง*อม

ถว^แท*าท่าม0ยเฅะ ฅงเมึอย หายสิ่า

แกกะเอกขดก*อม เช่าก้โขยกโขยง ๆ

พ!ะราชนิพนช็'
 4(?^๕^

ดํด์ตนแก็ลมในอกในเอว

( ดึลาจารกยํงือ!] )

© อา!]นืญาณยงผ ผนวชแขก

เนาพน์?เผาแฝก หาบหว

โรคตมแล่นดแดก วางหาบ ด”ดแส่

แอ่นอกเอยวเอกส์ยว แส์ยะหนาเงยหงาย •า

พระราชนิพนช็'

ดํดตนแก้ขํดเอว

@ ว'จนขเนาพน”^ห’วย หุบเหว

นอบนบเพติงเปล่งเปถว คํ่าเช’า

อาพาชขบข*ดเอว โอเทวษ ฉํงเอย

เกึงข’อกดฅะคากเข’า คํอกคูขมงทง "1

พระราชนิพน/

ดัดตนแก’ลมปวดศรษะ

@ พระมโนชล่านิกด’าว ดงยูง ยางแสิ่

จิตรพร^หวนหวาดฝูง มฤคร’าย

กำเริบโรคขบส์ง ล่งืเวช องคไอย

น^ด'ดห*คืกํขวาซ๎าย นบเกถ’าบริกรรม ■ง

พระราชนิพน/
 ^00

ดัดตนแก็ซนเท็า

เป็นกายกรกดเทา พกตรเหน หาวแธ'

หายทิซ่นฒเดิร ข'ดัข'อง
นามซิษส์ข0^14เจริญ ฌานเกิด ใผกา
โลกเรยกษส์ขา(ธง ชอผู’เจริญฌาน ว

กรมหมืนนุชิตชิโนรส์

คดตน แกใ]วด ทอง เ เก้จเอ เทใ

ร ฤๅย์ต็ชึอให์ นามนคร รามเอย

อจ่นะ;คาวํ่ย์กษง อะ:ฅใ
พบชงฆ็เทิดถว่ดกง- ย้องไปถ่ หสํงืนา
แกขดขอเท'าทํง บ่วยท'องบรรเทา อ

กรมหมึนนุชิฅชิโนฐ■แ5

ดัดตนแกเสมหะในลำคอ

พระยุทธอ'กขระ;! นามยุทข
๙บอ'กษรคราบสด สิสน
น"งสมาธิห*ด์ถ'ส!เรยุทปี เสยรอก แขใเนา
เสมหะปทะค'นลน ล่งถางลำสอ ท

กรมหมึนนุชิฅชิโนรส
 ^๐ ฟิ

ดัดตนแก้ลมในแขน

เหยึ้ยดหํดก้คํดนวนง ชินเพ ตา

แกโมื้อยขํดแขนเบา โทษได -

ยาคะรปนเอา ยาชื่อ ใช้'เส่ย

ผส์มซ็น์กสิทปีเห ชื่ออ'างอยุท‘ธยา *1

กรมหมื้นนุชิฅชิโนรช้

ดัดตนแก้สบกหก้าจม

หิดถหน่กงนวเก้พบ ชงฆ่ชิด เพถาเสิ่ย

แก้ช้ถ่กใหณ่พ่อพิษ ผ่อนนอย

กตํนืฅฅะบะฤทชิ มฤคริก ท่านแด่

มื้แม่โกห'าพิอย หยาดนำนมถวาย 'า

นายปรดาราช

ดัดตน แก้ลมทั่วสารพางค์

^@ เช้ลขกามนามวิช้ทชกอง ไตรภพ

องค์แอ่นแหงนพโาครชบ ข เม่นพิา

กถํบแขนกดขาพบ เนนนิง อยู่นา

ลมเช้ยดช้ารพางกก'ถา ดโ]ดวยดชิแอง "1

พระมนนายก
 ๕0๒

ดัดตนแณ้ข่ๅขาตๅย

^@ ฤๅษํ่วชิ๗าข้ต1- ค้ฤษฏิกาย กบแด่

ชื้อเทพ,มณโๆๆชาย มากข่"
แกถมเข่าขาตาย
หิงเมอย มื้นเอย
เท๎าห้ดถชนเข่าดั
ท่าแมนถม'ายสิงดั ๆ

หถวงชาญภเบ(า/

ดัดตนแกขดขๅข^ดคคู

@ กกเข่าซ่นคิดเข'า เขาขยาย
มึ้อประทบกบเพลาหมาย มุ'งพา
ขดขาข”ดึคอหาย
ห่างเมึ๋อย ลงแด่
โรมส์งกซึ่ทธิก็”ก์ดกลา กล่าวนนามขนาน

ดัดตนแกแน่นหห่ๅอก

'โ® โคดมมหาราชน หนวดยาว ยุ่งนา

นกกระจาบทำร่งัราว กวะโดั
แหงนหน่าท่าเรอหาว ยื้นด่ด หล”งืเอย
แกแน่นนาภึ้ใดั อกควยดเหลื้อ ๆ

พระเ^มุหจน
*
^๐๓

ดํดตน แก้ลม เวยนศรษ

'■ส์มาชิขดหํดก้ยุดท^ เพลาเ(^ยร

ข้ะเล้ร่างแส์ลงสมเร้ยน ค้รเกล'า

นามขหะพระผูโพึ้ยร ผน0ชเนิน นานแส่

ขะอิกษรกวบเขชิ เพมใหนามกรุง *1

กรมหมื่นนุชิฅชิโนรช้

ดัดตนแก้เข่าแก้ขา
( ศิลาจาร้กยํงอยุ่ )

อิค้นิงค'หนามฤค ฌานมอด มกยแส่

ช้ลบเพั้อนางพากอด ท่านใณ

'พนองก้ครโเกรางออด ขาไหล่ ข”ดเอย

ข้นย่อบาทบบกน เข่าฑงโคนขา *1

พระญาณปริย*ค

ดัดตน แก้โรคไนอก

5" วรเชษ1แปลงเปลยนก้ธ ลิขิคล่าร

พระรทเรึองโบราณ บอกแก้ง

ไล่ยาคํนเหยยดเครึ๋ยดปาน ฉดชก ไวแส่

แก้โรกไออกแก้ง ฯ
เหื้ยดโห์ เห็่นคณ

พระเพชรชฏา
 4๐4

ด้ตตนแกตเ;ครๅมคู, เ']ๆ*^

อ่กนํ่ณฅณอ‘ค คโชน เนตรฤๅ

ย้นแย่อย่างยกษ์1ขน ออกเตน
กางกรกดซึ่อง!คน ขานด เน*นนอ
แย่คะคริวรวเส์น แต่แขงตสอดแขน ก

จ่าจิตรนุกล

คดตนแกลมตเ:คง่ว

@ ข้วามตรคุกเขาแล0 เหถํ่ยวพํกืต/ ผินแสิ่

วชิษ^เหยํ่ยบยนส์ฎ!ๅ - เพชรเกลน
กรขวาจบบาทชก เฉวยงจุด แชนแสิ่
ไรกตะคริวกล'ธนเจ่น หย่อนได'หลายเดื้ธน ๆ

พระญาณปริย้ต่ ,

ด”ดตนแกลมทํว์ส!รพางค์
@ อส์อุคพเนตรเจา คำหรบ
ด้รรพว่านประกอบกบ เวทใช'"

เต่าแขนพบเพ้ยบทบ หดถแอน องกเอย

แกทวข้ารพางกไห

พระเองณจ'าจิริวงก''
 ^๐^

ดัดตนแก้เส์ยดอก

^ บื้นเหนิยวข'อเห่าเชิด ห*ดกเห็น ยากแส่

แกเ'ล้'ยดทรวงเห่นเอึน ขอดได

นารทเคํกไม'เบ็่น ปลิงเกาะ กระบิพ่อ

ยมเยาะวานรใก้ เหื้อดร'ายร”งแก อ

พระศรวิส์ทชิวงก้

ดัดตนแก้ลมจํนทฆาฎ,
ลมเข่า, ลมขา,ลมหน้าอก

พระนารอทวายเร่า ทรวงร”น ทำนา

ข'ดเข่าขาแลจ่น ทร)าฎร่าย

ฉวยเห่าท่ายื้นห‘น เหินเยยง เหาะแส่

มื้อหนื้งกนเข่าซ๎าย แอมส์นสึ่ลม ก

ชื่มเดึจพระต้'งืฆภช

ดัดตนแกเข่าขด

@ ชฏิลดาบต้เบอง แบบฉบบ

ยึ้นยกขาชวาทบ เข่าข่าย

ประนมห้ดก้ดํดกายกล*บ เบื้อนบิด ฅนแส่

ถมข*ดขอเข่าร'าย เร่งร'างห่าง^นก้ อ

พระยาอษฏาเรองเดช
 ^6๖

ดัดตนดำรงกายอายุยน

ทิ^ภยโพ๎นผนวชข่าง เขาเขน
ทิ0พ14?1ชายเนิน ท่านํ้า

ปรนนิบฅิดํดองคเจริญ ชนมชพ พระนา

กุมกดขารกรค^ พ่างพนยึ้นยํนื 1

กรมหมึนไกรค้รกิชิต

คดตนแก*ลมป!:ดัง

กาลชฏิชิด"ดมล็าง ถมต
ไคลขม"บืจ่บัหรน นวดเนน

มึนเศยรมึดจกษุ เข้อมท่าง ไซํแส่

ไวฉบํบบอกเท่น ประข้ทขิแก*ลมปก'ง

เท่าพระยาพระคล*ง

ดัดตนแกต!:โพกสลักเพ็ชร

ข้รภํงก'ดาบข้ตง ตนตรง

ถ่างบาทท1ข้องทรง แย่แดั

กำหม*ดด'ดกรผจง กดค่ ขานา

ตะโพกส์ล*กเพํ่ชรแดั เมึอยลาชาหาย -]

พระอมรโมถ
 &๐ฟ่

ดัดตนแก้ลมชกปากเบืยว,

ลมลนตาย, ลมเก้าเหน็บ, ลมมอเหน็บ

ผิวลมเข่าก่ฒ เหน็บหน่ก

กายส์นพ์นชิดช้ก ปากเบยว

พระกาลผิทชิแถลงลกษณ็' เล^ท่า แกไเอ

เหนึ่ยวใหล่หน่วงเทำเอยว อกโอ้อนิจจํง์ ฯ

หลวงถิชิคปรึ้ชา

ตดตนแก้เข่าขํดื

น่กืนิทธิโเส์ภาคยพร"อม พรหมจรรย

ชื้อมหาส์ชรรม เถิ ^ แท

เท่าเหยึ้ยดยื้ดห‘ดถยน ขยำเข่า ข้องนา

ขบชิดข่อเข่าแก เมึอยลำลมถอย จ

พระอมรโมล

คดตน เ เก้ลมใน ลำ ลงค็๋

อ'คฅะฅบะเพยง เพลิงผลาญ ภพฤๅ

ถวายเกราะองคอวหา7 ท่านนน

น็งด*ดหํดถข้องผข้าน พนมนิง อย่นา

เพึอชิดบข้ข้าวะอน ออกได้โดยใจ ฯ

พระอมรโมลํ
 ^๐(ส่
6/
9) 9)
ดดตนแกมอแก้เทา

พระ'ล้ท‘สนสถิฅย‘ถา เถื่อนรหง
ครองเครองน!ๅสิฑพิรง
ห่อเกถ*า
ตมค'งัค'อหํดถชง/ ห่ดัถช่วย ฅํดืแ
1

นํงกระหย่งยคเทำ ห”ดถช*อยเข่นรำ

พระยาชิเบสร‘บดึ๋

ดดตนแกกลอนแก้มต!มๅคู

@ แยกขายนเข่าคง ตนตรง
แขนแนบหนบสเอ0องค*' แน่นแก้น
กาวินฑรชดำรง กายด”ด นโเ'เ
แก*กถ่อนบฅฆาฎแมํน
แพท/แก*ม0ยมื้น

พ5'ะ^รึ๋วิค้ทพิง?

ดํดตนแกํลมอ็มพฤก

.@'^ โควินท/แนะกก!หํ รามแผลง อสรถ"!

ชื่าปไก่นนทรี้แรง ฤทขเผา
อํมพฤกพิบํฅแชื่ดง ดคคบ คลายนอ
ฅ^ซ่นชื่องมื้อเขา ประท”บืข*างขื้นป็ง/

พระ(1รี้วิสุทพิง/
 ^0^

ด่ดัตนแก้ลมซ่นเทำ
๓^
๏ นาไลยไกรเก'Iรกพ้า ดินขาม

หมู่แพทยพงนบนาม ท่านไหว้

บาทาขกกะทกฅาม คาฅม แลพอ

กดเข่าเหนยวแขงใหํ ซ่นเทามถะลม
๕'

พระคํรึ้วิสทธิวงท่

ด่ดตน แก้เอา

พระวํชมฤกเลยง บครลบ

น^หย่องชื่องมึ้อจบ เจิดหน๎า

แกเชื่’นชื่ด^ขบ เอวยอก หายนอ

ใครหย่าหมินประมาทท่า ท่านท’าให*ถอง ฯ

พระ^รึ้วิชื่ทขิวงท่

ดดตนแก้ลมในขา

รูปมนุษยหน’าประหนื้งเนํ้อ นามกระไลย โกฎิแสิ่

บฅรอิชื่ชื่งก้ไชื่ย ชื่าชื่ตรร

ระบอบระ บิลไตร ดายก เพนพอ

โพ*นพ''

นงหย่องชื่องห*คท่ก้ ค้อกแกลมขา ก

พระค้รํ่วิชื่ทธิวงก้
 2*10

ดดตนแณ้วยนศรษ

แบะขาคเข่าเขา ซ่นเส์มอ
บิดไหถหงายแขนเผยอ ย้ดไข่^

เวยนเคํยรจิฅ!ใเจุเผลอ พถํนเชื่อม ชื่างนอ

พร'ะข้ขาม่นค็"ได*^ ดดแตวอย่าฉงน ว

พระพทชโฆษ'าจารย*"

ดํดตนแกลนกระดำง

พระภาระทวาชเชํ้อ ข่ดง

อย่บิาอาย่ยืพง พุ่มไม้"

กุกเข่าห“ด์ถไกว'ฅรง อระภาค ตนนา

แกกระคางลนไค ท่านดจรง จ

พระร”คนมุนึ้

ดดตนแก้กล่อนในทรวง

พระว”ชรอ*กนิชื่น เชญนรายณ มานอ

มย่างเหล่าอชื่รหลาย เลี่ยนหล’า

แยกขาแย่ย่อกาย ชื่องห”ดก้ เท’าแสิ่

แก’กล่อนร'อนอระกล’า เกลื้อนชื่นเชื่อมชื่นย'" จ

พระรํคนมน
 ด้ดตนแก้ไหณ่เก้ตะโพก
{คํถาจารื้กย์ง์ปิย่)

@ พระชนก'แกสิทชน ชนะมาร

ใครเพทไครพิขญาณ ย่อมแจ*ง

ยอกไหถ่ยอกคะโพกปาน มีนบก อย่นอ

กเช่า^อกกดแขง ห์ดถเคตนไคลทรวง

พระร“คนมน

ดํดฅนแก้เท็าเขนใจสวิงสวาย

(พิ๓จารกย“งอยู่)

^ น์กพรคประพฤติสราง จรรยา

เชิดชื้อกระบิตดา บชื่เจา

เท'าซายไข่วเพถาขวา มั่อหน่วง เข่าเอย

ตมระง“บจ*บเยึนเทา อึ๋กทงช้วิงส์วาย -1

หตวงติขิคปรึ้ชา

ดัดตนแก้ไหล่แก้ขา

๏ ค้กท“นคนกพิทขเถ’า เทียวเกึบ ยานา

1

ทาไหล'ขาชาเห'แบ บ่เปตอง

ลุกน^ยงยอกเจ็บ จื้งด‘ด คนแป

ยื้นยิ้ดเอวองคเยํ้อง ย่าง เท*าท่าหน่ง

พระองก*เจ*านวม
 ดํดตนแกกล่อนบตฆๅฏ

๑”' ซึ่ชนาไสยถหตํ่ก ถะข้ง ข้ารแสิ่

ยนย่างหย‘ดืเหยํ่ยดอง(ๆ" อ่อนแย่"
ข้องหํดถ็ทาทึ๋ทรง ข้รข้าฅร ไป เอย
บำบ ดบฅฆาฎแย่" กย่อนแย่งหื้ด หาย

หลวงชาญภุเบ

คดตน แก*คอ เค ลดไห ลขํด

๑'^ น์กืพรตพํกตร์เพข้ย่า มแผน พม่านา

ชืออข้วมุขิแขน ก'ก
3) ข

ท่าอดค“ดเหถิยมแ!]น แบะเข่า
(ๆอเกย่ดแคลงไหล่หย่ โฉถกแกตลอดกน

พXะองกเย่าทินกร

ตตตนแก้คอแก้ไหล่

๑^ อิข้ส์งกดาบข้หนา เบ็นมนุษย"'
เขางอกแย่เย่ยรดจ ด^เนํ้อ

ยนดํดห'ดืถํส์องยุด กนกด เอวนา

กอไหล'ไข้รํงืเรํ้อ โXกร’ายร์งถอย ^

จมึ๋นราชนากา
 ^*)๓

ดัดฅนแกลมอณฑวาต
^^๐
โย!ๆอะแหม'เพน แขกพ!าหมณ*^ พ!คแสิ่

มอย้บเอดนวย้ลาม ค้วะไท

แกลมอโนๆาวาตฅาม สำแต่น เต่ยวนา

กเข่าเทโย้องไขว'" ใาด์ถเคลนไคตคบิ "1

พ!ะองก้เจาดึ!วงสํ

ดัดตนแกเส์ยดข้าง

พ!ะองกอม!เม?1แก กายโกง

ถมเย้ยดเลยวส์สํกืโก!ง ปวดดั
ข

ซ่นเหน็ยวเกึ่ยวไหถ'โชตง ถมแบ่ง เบาเสิ่ย

มึ้อหน็งเหน็ยวขาคู ขยาดถา!ะอาทา ว

พ!ะอ!ยวง?*)มุน

ดัดตมแดัวิงเวยน

( ศิลาจา!กยโอยู่ )

ฤๅษึ๋ย้ฌชนน^ ไม่ถนด

ก!ะหย่งเทโเข่าข'ด เหป็ยมถา

เอื้ยวองกย้องหโเถ์ ไหวโหวยง อย่เอ่ย

แหงนพโาค™พ'งพ้า บอกแก้วิงเวํ่ยน ^

พ!ะอ!ยวง?*)มน

'ช!^
 ดัตตนแกํ้ลมมหาบๅทยิกษ์
{ ดึลาจาเกยิงืยึ ยิ )

@ ดาบส์บรฌคํ/แก๎" ถมหล้ก
เรยกมหาบาทยิก ยิงร้าย

น^ส์มาฃห“ดถส์อฬก ฉุดแคง ขาแส่

อกแอ่นอดอ่ดย'าย โยกเยํ้องอนท!ย^ ■ไ

พระอริยวงค้มน็

ด้ดตนแกิแขนข่ด

( ^ถาจา'รกย*ง์อย่ )

^@ รบื้อนามโคบุตรกอง กูณฑ์ซึ่รร ส์ฤษฏิเส่ย

ถอดหV?ยืฑคํก* เกบไว

ท่าด*ดพบเพ้ยบผ*น พ่กัฅรหน่อย ณแส่

แขนใด'ข*ดืเท'าโห๎" หํดถ่บไขไเวดแขน ๆ

พระอริยวง^มนึ๋

คดตมแก’ลมบัตฆาฎลมในเอ'ร
^ 0^ ^ ^

จิสพรหมส์พํกคร์นิ แผถงฤทข

ยกเช่าเหยึยคแขนอิสิฅ เต็อกเท*โ

แผนแพทยํพ*ตโหนดพิฅํ ดารบอก ไวริเา

แกไาหรเาเ^ขํ้นเร้า อกบนเอวหาย จ

พ!ะยาค้ร้เล้หเทพ
 เ&

ดัดตนแก’ลมไนแาา
^@ ข?1ทิ?1น์งืแอ่นเอย0 องค'เปร

ทไแเก่งขาหน็งเฉ เฉยดลม

กรขวากดอกเอ เอยงเหยึ๋ยด ซ๎ายเอย

แกเจ็บบาทบ่ก'ม พ’กครพลวแพลงหงาย •ๆ

พระญาณปริย'ฅ

ดัดตนแก’ลมในคอ

พระกาญจนถมเชื่ยดเช้น
ส์อเส์ยว

เพึอนดืนบเดิรเทึ้ยว เทียวง'อ

แกคอบิดกอเหตึ้ยว ลมเหื้อด หายแสิ่

ค้เข่าขาก'อมก'อ ห’ดถเคลน้ไกตขา จ

พระญาณปริย’ฅ

ดัดตนแก’ลมขา

^@ ขทขาลกะเจ'า เจ็บบาท

เพื้อพิการตมกาจ ก'บเก่น

ด่ดตนฅ’ดลมขาด ขาเมื้อย ตัวยแ[เ

มื้อหนิงนวดอกเนน หนื้งก*าคางแหงน ๆ

พระญาณปริตัดั
 ^ร]^

ดํดตน แก^ลมลำลงค'ลมอํณฑะ

( ^ลาจาริกย'งอย')

โยกอ”งืกคกลา 'ส์มาบค
รฺชากิเนาวรตนซํด ชอนน
แกลมเซึ่ยดเข้ยวขด ลำผก หายแส่
นง'ส์มาขนวดกอคน ขบเขยวฅาขมื้ง ก -

ขนชนธืทชิ

ตัดตนแกลมข็อมอ

อนิฅถิก”น/ท่านนวหน'า คาถติ้ง

ลมเส์ยดส์องห”ดื/ติ้ง ปวดฅว
พ'บเช่านงกำนิ้ง นิกดด ดงกๆ
กายชดชร'ะด'ดนิว นบกำเทพพนม ฯ
พระญาณปริย่ฅ

ตัดตนแกลมอก

@ ส์จพนชนกส์ทปีผู ค้ถตยลจ พ”นชเอย

ลมเลยดทรวงอกย”ด โรคเรอ

ประจงลองพระห”ด/ด”ด ด่นัเข่า ลองนา

นรชาติโคร่ใดโข็อ นวดเทติอช่ฐาน ก

ขนชนลิท'ช
 ดดตนแณ้ส้นมหาสนุกระงํบ
กๆมินทร็มอยดเท็า เหย็๋ยดหยด

มอหนิงเทาเข่าข์ด 'ล้มาชิก์

เข้าฌานช่วยแรงดดื ทุกกา กื้นนา

รงบราคอยากจะส้ โรกรชิยภายใน ๆ

พระมหามนตร

ดัดตนแส้เส้าข่ด

มิกาชินทรมกไฅ่เฅ้า เฅร่เฅร็๋'า

ติมพถาดแพลงแกตงเคล็ด ขอดเติน

ดชิแเกชิเอปกตะเม็๋ด นงแบะ บาทเอ่ย

เข่าหน็งชนมื้อเนน นวดแขงขยำกลำ ว

พระราชนิพนดั

ดัดตนแส้เส้นทั่วสารพางก

เวฎ^มื้ปกะโพน พงดักษํฅืริย'*

ออกผนวชพ'เข้คํติด หตก เรชิ

กรทอดระทวยด่ด องกอ่อน งามเอย

แกชิวส์ารพางก*เติน รงบได้ โดยเพึ๋ยร ว

นายปร์คาราช
 &เร่'}(ฝ

ดดตนแก'โหล่ขดต
ะโแกขํต

@ พ5'ะอ่ลกไ]!]ก; บรรพ'รบิถ นนฤๅ

นูๅกษบนมน(ๆ/พิณ ผเหถาะช๎าง
เ^ยรหกห์ดถ'จ!คดิน ยึ้นหย่ง แย่นา
แกใหถ่คะโพกเกสยว/ๅง เข่าแข็งขาหาย ก

จ่าจิครนกถ

ตดตนแก’ลมเอๅ

( คํถาจา?กย่งัธย่ )

พร;ไชยาทิ(^เชํ้อ ชฏิถดง
ถมเ'ส์ยดเส์นส์เธ0อง(ๆ ขดคอม
น่งส์มาชิถย่ดวง กรเวัยด เอวแสิ่
เหยยคหไ)ถดดิฅนนอม เหนิยวแกไส์กลกาย

ออกญาโชฏก!าชเ(^!ษ^

. ดัดตนแกใ!มกล่อน

@'^ สิทธิกรรมนงหน่วงเพ้า เขวกอ

หลไขคค’ตวงอ งบงใ

ฅื้งตถอดส์อดมื้อพอ ชโลงเข่า ไวโเสิ่

แกกถ่อนแห’งกถ่อนนใ กถ่อนเถ่นกถ่อนกษ้ย

พระยาราชมนต'รบ??กดั"
 ดัดตนแก้ลมมอลม เท้า

สิขขาหอยเท้ๅน์ง์ เนินไคํต
ชอพยาขิปร'ะถํยื เถึองหล'า

ชห'ดืถห*ดก้หนื้งไคส คตง?^อก ไซนา

ดํดืไถ่ถมกถ่ดก๓ เมือยเท็ามึ้อกถาย ก

พระมนนายก

ดัดตนแก้สลักไหล่

เพ็ชโองการย่อเทา เบองขวา ยื้นเสิ่ย

เท'าหนิงยกย่นขา กดเค้น
ห”ดถํหนิงเหนี่ยวอ่งัค้า' นวรี้ด เค้นแส่

กรหนี่งกุมค้อกเคลน ไหถ'เท'าตมถอย
พระค้มบ่ฅชบาถ

ดัดตนแกลมริดส์ดวง

ป็ดมนารอทร กลด'ด กายเส่ย

ขาไกว'ไพล่ค้นค เข่า เข่า

เหยยดกรอ'อนเอาลัดถ หนี่งล่ง ค้อกนา

ตมโรกริดค้ดวงเร'า ชอบ๓ทำหาย ๆ
กรมหมืนค้รํ่ค้เทพ
 ^เอ] ๐

ดํดตนแณ้เน่นหนาอก
ฤๅษส์มมิทขิแมน ครูหมอ นวดนา
ยนหย้ดยกเท็างป็ #1
[ควเว
1111 ^

ค้องมอฅ์ดืคางคอ เขย่งยด ฅ่วัแ!]

แกแน่นหน'าอก!ดิ" เส์ยตเค้นลมหาย "1
พระ:ยาโชยวิฐิต

ดดตนแกกล่อน

( ค้สาจาริกย*งอย่)
วาค้เทพทอดอกขววิ ลงกบ อาค้นเอย
นำค้ทชิค้พรหมทบ โหล่
'แล'" I

เหยยบยนจระ;โพกจบ ตนเหนิยว นาพ่อ

วาค้เทพวานแก กล่อนร็ายเร็วหาย ว
พระ;ยาบำเรอบริฐิก]/

ดํดตนแก"ลมจุกเสืยด
@ นวิาค้ทฐิค้น์โดษดํน แดนดง
นามพุทชชฏิลทรง ตำหรบแหร'"
โกว'หดถ่รดอกอง/ ค้มาขเพ็ช น^นา
จกเค้ยดค้รรพางกแก กอปดวยด่ดหาย ว

พระค้พรรณค้มบํด
 &๒5)

ด้ดตนแค็ขา
@ ชื่ทชา0าคํชาฅิฅกขแจง ม3'ณะ เทิยงแสิ่

ผนวชหน่ายไอชื่รย็ส์ถะ เส์ลขได๎"

อาพาขเพ้อวาฅะ ฅิ้งเมื่อย ขาเสย

ยกเข่าณู้าาทใขว*" ห"'ดถนาวเหน็ยวขา ฯ
กรมหมื่นไกรช้รวิชิฅ

ดดตนแก็กล่อน
ชาระน่พ"ฒนงน์อม โน่มกาย

เทาเหยั๋ยดมื้อหยิกปลาย แม่เท*า

ถมกล่อนเหื้อดห่างหาย เห็นประจ*กษ

อกแน่นนาภเรํ้า รง*บเค้นกล่อนกษํย ‘ๆ

พระเส์มบฅชิบาล

ดดต นแภ้ปวดท้อง แท้สบถจม

ทรงนามยามหณุน .เนาพนา เวค้นา

ชเชีดค้องพาหา ห*ดืถช*อย

'แงแบะผาบาทา ซอนท*บ ก*นแส

แก*บวนปวดท*อง'น่อย อกเค้*นค้บํกจม จ

พระองคเจ*าคเนจร
 &๒๒

ดํดตนแก็ลมในอก

@ พระโส์มะยาคะ!อ^ อกดก

อาพาขแน่นในอก อดอน

เหยึ้ยดแขนยื้ดเข่าผงก แหงนพ’กต/ อย่พ'อ

เอวแอ่นอด1จกตน ดดแถวลมถอย จ

พระองคเจานวม

ด้ดตนแกตะโพกขํดหาย, ต^นขาข์ดหาย

@ พระค้มุททำท่าด*ด ปตาดหถึ้ก เพึ่อนแสิ่

ขาแยกยกเฉึ้ยดฉั๋ก ครากแท'"

ใครเหึนจ*ก์หํดือก รอาออก โอษฐเอย

แต่ท่านเดยวด“ดแก*" ตะโพกคนขาแคตง ค

กรมหมึ่นนุชิคชิโนรซึ่

ดดตนแกใท้าเหนํ่บ

เหนทกขเห็นแท้โทษ เบญจขนช

คอพระมาฆะนกชรรท้ 'ส์ถิคยถา

มื้อยุดผาเท่ายน ย้นย่ย ค'วนา

เท่าเหน็บเยึนยงนา เหนี่ยวแก'เหน็บหาย ค

พระยาชิเบก็รบด
 ^1®)๓

ดัดตนเ เกบ ตฆาฎ แก้ตะคริว

@ ดาบ'ส์เทวบิ^น นกงาน นานา

ตกส่งส์รงค้วญาณ อย่เกล็า

กายปมบวยพิการ บคชาฎ คกริวเส่ย

ยื้นด'ดเคํยรเย่อเทา ท่านแก'กลหมอ า

พระองกใ'ท่าทินกร

ดัดตมแดัจก
พระภร‘คืดาบ'ส์โพน พากเพยร นกนอ

คำหรไ]ปรอทเรํ่ยน รอบรู

โรคลม'จุกเย้ยดเบึ้ยพ บำบ่ด องกใอย

นไกกกดเข่าดั ห*ฅถคำคางหาย ๆ

พระมหาข่างเปรึ้ยญ

ดัดตนแดัไหล่แก’ทองแก’อก
(พิลา'จุารกย”งือย่)

'® น์กย้ทธย้มาบํตย้ราง ย้ร่างเกลย้

กาถะกรกขรบอเดช เพรึ้ยกพรไ)ง

กดผากกดทไยเกคํ บาทข่ด กุกแส่

รงไ]โรคลมไหล่ทอง กุระดวยดิงแผน ค

กรมหมื้นนุชิตชิโนรย้
 &๒ 6,

ดดตนแกVดแขน

(ธิ) พ3'2โ'ส์ณสํนโดษดา0 ดงก7ม

ภคโขมดโฆษกรหื้ม ก'กอง
ถมไขขบแ^ย5'ซม ยอกขด แขนนา
ยก(1อกขนเข่าจํ้อง จ!ดซายเปล็่ยนขวา
ร''

พ !ะองกเจาทนก!
^

คดตนแกข่ดแข็งขํดขา

ป!หเาชกนชึอ โยสิ่นํ แถเ๘ย

นำพื้งฅั้กแฅนฉํนื* เช่นเข'า
อย่นํง^งโย! ะดน หน’งือูฐ ค!องนา
พ้ด^ดหํดถ์ถ'างเท*า ขดแข'งขาหาย ■า

พระองค'เจ'าทินก!

ด้ดตนแกเสนสล่ก'เๆรวง

ผูผนวชจนแจ'งชึอ หถเจง
อยู'เขต!เขาซ่าเหถึง ฅื้งค้ว
ตทขิท่านเคร่งเขม็ง เมื้องท่าน ถื้อสิ่อ
มื้อเหวิยงผวาท่า^ว รงบเช่นส์ถโาท!วง ๆ]

ออกญาโชฏก!าชแ^!ษเ
 &๒๕

ร่ายแลไคลงบานแผนก
กรมหมนนุชิตชิโนรสทรงไว^ในตำ5าฉะบบหลวง
ห่ย '^-'' V
จิงธบํณๆาร'พ!ะโกสง !ฅํ!าโชยงกา!ค้า! บ!!หา!เหคุ

กายดด แห่งพน้?เน‘กื■ธ!รมํ^ เค้อมค้างค้!!พ'อาพาข ด้0ยขํฅย!

ค้ริยวงค้ ทรงนามก!มหมื้นค้! ค้เทพ!]รํ่ข็าไ0 ก!มหมื้นไก!ค้!

วิชิต ชำนิกิจกลกถอน พ!ะองก'^ทินก!เจนจ่ด พ!ะองค'นวมชํดื

ชาญกวึ้ ค้องก!ะษ้ต!ย'เอา!ค้ ปรากฎนามกิ!วงกิ' กเนจ!

หนื้งอาจ ค้ามา!ถเชียวชำนาญ วุฒิโวหา!ยวดยง หกชํตยพงกิเผ่า

ราช อกหนุ่มาฅย'ทง์ผอง ข็าทถลอองบ”วืบาท ร่วม!!าชนิพน‘ธ''

มมากตนแหล่หลาย รายนามคามยค้ถา กื้อเจำพระยาพระกล”งื

4

ย”ง์พ!ะยาอกเจ็๋ดนาย บ!!ยายยค้ค้มเญค้ หนื้งขิเบค้!'บดึ้ ราช

มนต!บ!ร่ก์ษ รอบ!มล”กืป!ชา อกอ’ษฏาเ!องเดช เจำบเ!ค้บุ!าณ

ขนานชึ๋อไชยวิชิต ทำบ”ณฑิตยามาคย'^ โชฏก!าชเค้!ษฐึ้ ค้!

ค้หเทพนามเค้นอ หนิงบำเรอบ!!”กษ ลวนทรงกิก์ดิออกญา คณนา

พระอึ้กค้ ทิ่ร่วม!จนาค้า! ค้มบ'ฅชิบาลเพ็ช!ชฏา หนิ!งนามมหามนต!

จินตกระวค้าม!!ถ ค้พ!!ณค้มบ'ฅืเชึ่ยวเชถง ฉํนืทพากกิเพลงโคลง

คล่อง ค้องหลวงว่องโวหา! ชาญภูเบค้รค้มญา ลิขิตป!ชาเฉลฺยว

อ!!ถ เจนแจำจำเทกอน ร่วม!งค้!รกเค้าวพจน อกกำหนดค้นาย

หมายนามกรประกา^ จมนราชนาคา บญญายค้เลึอง!]ๅ หนงกื้อ

ขุน'ธนค้ทช หนิงจ่าจิตรนุกูล ประยูรเมขามาฅกิ ป!ดาราชหนิงนาย

 &!®^0

ชื่บแปดรายชบิถวน ตวนใด!จเรขบท โ(ๆลงนกพรตคดอง(ๆ'' อึ๋ก

ผายช้งฆราชา กณถานาบาเรยบ เพยรเพิบราชนพนช โดยขนิมนค''

ค้รรกค้าร ขนานนามน“บสิบเอด กอค้มเด็จพระสิงืฆราข บนปวง

ปราชญพุกฒิ กรมหมึ๋นนุชิตชิโนร|5 ปรากฎตกสิสมญา ห^.พุ

โฆษากณิค้ร หนงพระอมรโมลํ่ หนงพระตรํ่สิสุทรูกงส''

ขรรโมหาร อํ่กพระญาณปรย”สิ อํ่กพระร•คนมุน้ ปรํ่ชาญาณยงยง

พระอรยวงสกระว พระมนนายก ลวนบีฎกธำรง องกหนึ่งพระถานา

ค้มญาค้มุหจนอาง บาเ?ยนชางหนึ่งนาม น-บสริสามรูมห•'า ^ธํ:;

แกล"วกถครองตริ ร่วมดำ?พระโกลง โองการราชบสิคร ส^

ในค้สวาร กาลค้กรบกษดลุษ'ถ ค้ฅมมาฆมาสหมาย ปลายวอก

สกนนเค้ร็จ จงสมเด็จนฤบาล ชกํ่บรรหารเสากพกน'' สิรูคนพ

โกลงทรง ลงจารกเสลา คราคดผน้ง์กำก่บ ค้าหร”บรปหล่อหลาย

แถวใหพนายจิตรกรรม*' ค้ฤษฐิร”งค้รรกเสากเลข รจเรขรูปชฏิล

ดดกายินถวนองก ลงในสมุดดุจหล่อ ส่อท่าคราแมน!กํ' ชก!หริลข

กามาคย'' จำลองสาสครเสนรง แสดงโกลงทรงสบสรริง เย้นคำมฐ่ะป

ฉบบอาง คู'หลาแหล่งเฉลิม ๆ]

^ขาพระช่างวาดซริย ค้มญา ยสฤๅ

เค้นอชอขนรจนา มาสรู"

ชำนาญรจนาขวา ดำแหน่ง หมื๋นเอย

ฉลลริาษณน”กค้ทชผ' ดํดถ"ท^มวญ ๆ
 &๒0!^

๏ ขนขำอาตํกษณน นามกร
กอวิข้ทชิอ*ก์ษร ที่ฅ๎ง์

ทานเทํ่ยบระเบึ้ยบกฏกตอน โกตงราช นพ่อ

จารกอ'กัขรท*ง์ เล่มข้นเข้ร็จแข้ดง

® ชื่รเยคํ เชษ^มาข้อ'าง ข้บเอึด แรมฤๅ

ปางเมื๋อจอข้*ม์เรท ชิข้กไขํ"

ประมวญจลข้กราข็เข้รึจ ชิล่วง แตพ่อ

พํนืเข้ษข้องร้อยได้" ลอกแต'วข้ารทรง ๚
 1

-?®ะ^.
■ล^
■I '^■บ่เ 5

^ -4.

พึ
 อธิไ]^พธึบาท
( จา!กฅิดไว ทิ(1าลาหนาพ!ะมหาเจด็ย์หลิง!ต''ไม่ทราบว่าผู"!ดแต่ง
ขอถวายว!ว่นืทนืคำข้ดา ว!ช!รมโอหา
แตซึ่งฆ^ลาจารย'^
@ ขอถวายประนมซึ่วถาน วิซึ่ณุราชอนมาน
มหนฅเดชฤทชา
๏ ไหวอินท!แถพ!หมอนปรา กฐยิงเทวา
นุเทวะลิาซึ่รวงซึ่ว!รต่'
๏ ไหว ไท ขิบคินทรชรรม ผ่านเผ่าไอซึ่วรรค''
มหามหโเฅคณา
๏ อนิงขาไหวกณพระอา- จารยอ'นัต่'กษา
คุณานุคุณซึ่ามารถ
@ จ'กกถ่าวโดยในประกาซึ่ อขิไท'"โพชิบาท
ร์งเกิดแก'ฝูงโตกย''
© ขอแจ'งโดยวา!บาถึ้ '1นพระค'มภร
อบาทว'วบ”คนานา
๏ ผิพาผ่าแผ่นพระซึ่ชา ผ่าพระทวารา
มณเ'ทย!ราชป!าซึ่าท
๏ ม่าพฤกษอา!กษพินาซึ่ ผ่าโ!งอ*?เวชาฅิ
แตโ!งคเชนท!พระภู

\?ฟ่
 5๓0

๏ ภฅรินเหํ่นอินทรชน 1?1มึ๋ส์ว่างด
ประจํกษ 1นโพยมอากา^

๏ หนงองกบพฅรพฏิาพสๅด หกเติยงราชอา(1น็
คานหามกเชนท!พาชึ้

® หนิงโส์ดท*าวไท^ยินดึ้ อย่ไพรพนาถ
แถละพระมณฑิฐ-าวํงื

๏ หนีงมุขมนห?ตริช*ง ชิงกโเติหว‘ง
0วาทกนวุ่นวาย

® หนีงปราชญแลญาติท^หลาย ผิดกํนีเองหมาย
บกวรติดแก*นเกึ้องกา
๏ หนีง'ส์ฅว ในบาล่ามา เข*าในน‘ครา
หนีงโกแลแส์ยกอกเกอย
^
๏ หนงววควเมยขนเดอย
0—^ 0^

ฅวผูหวงเชอย
0-^ ^

เมถุนกวนกามกล
® - หนีงจรหว"กืห*กในมื้อหน หนงไพร่ร*อนรน
รำกาญบ่พบเกหา

® อบาทวริท่านอินทฐ-า ผ มมหมา
ล่าแดงพระเกราะหนฐ-ชน
๏ เกิดแห่ผู*"ใดเร่งรน บชาดวยมนห!
บํงืกบส์การทง้ผอง
 ๏ แกวแหวนแพรพรายเงินทอง ขปทึ้ปคระกอง

ข้กนขมาถาพรรณ

๏ โภชาผถาผตทุกอน ในเวทยมห'นืตํ"

มหาประเช้ริ^บชา

๏ ภ'กืดเดึ้ยวอาจใหงิารา ฑรดโทษคณา
1 1
เบ็๋นคณ?1รึ๋ทุภผล

๏ ในถ'กษณอ่กษรพระมนคร ปิป เท(^นิพนข'"

ด^นจะไว'"ใหโห็น จ

๑ ผิแผ่นดินครากออกเบ็่น คลองร่องไปเหน

ในท่ามนกรฅระหน้กื

๏ หนื้งเส์โถฺโคมรขรรค*จก/ บมิพอท่ห'ก

แถหกอำเพอใช่การ

๏ ถ๎วยชามบ่มิไท่ราวราน พดโม'"ไหล'ฉาน

พ'นีเออนแถแฅกต'วเอง

@ หนิงหนบ่มิไดิกถ'วเกรง แต่นเถยวคฤๅนเครง

แลรองจจิกรอมคน

๏ หนื้งบฅรภรรยาขำกน เบนทุขใจฅน

ระริกระรปรี้ดา

๏ หนงกถ'วยออกเกรื้อแดงครา กลางลำมายา

อบาทวอบฅให’เห็่น
 &๓ 1^0
1

๏ หน้งร้^มึ้พรยเยื่น ร้ต้มพ!ะจ'นทพืน

ก!ะอุแถกตบร้อนณ
0^ (1^ ร^ ^ ^
® เหมนคกมห่นฅวย้นฅํ!กน แป!ป!วนอถ0ถ

!ะฒ่เบ็่นคามกาถ

® หนิงอกนึ้มึ๋ในเชองก!าน บมึ้เบาพฑัพาน
ป!ะอกแถตุกถามเถื้อน

๏ หนิ้งเห็่นไฟเ!องในเ!อน พนเออนหากเหมึ้อน

ทแทบอนมอ'กก

๏ หนิงนิทไท!ใน!าษ!าฅ! บมิหล'บค่งงมึ๋
ก!ะหยะแถผงเ!อดไ!
1

๏ หนื้งโส์ดหากอยู่ในใจ หน่ายอาอเร้อนใน
ก!ะมถจิค!!ะเ!ง

@ อุบาทวเท่านพ!ะเพลิง ผูเ!องสุทชิเ!ง
อำนาจสำแดงให๎เห็น

๏ เกิดแก่ผ ใดอย่าเยื่น ใจเค้อยกวามเขื่ญ

จะถิ้งอย่าไดโบกษา

๏ เร้งแค่งส์กา!ะบชา แกวแหวนมกดา

หิ!ญ!'ต้นแพ!วพ!าย

© ถาชาบษบาเ!ยบ!าย รูปทิปทงัหถาย

ค้อนชโภชนาหา!
 ^๓๓

® ถวายด'^ยพ?ะมนหรโบิพา! บิปเทค้าจา?ย'"

ในเวทยกิจมหํนึฅํ"

® อาจบำบ้ดโทษภย”นืต จ่ญใ?ภโ)อ”น

จะมาท^ปวงเหอดหาย

© พ?ะมนต?อ”กืษ?จ”กหมาย ไว ไห^เบส์าย

ด”งน!นถ”กษณพ?ะมนต?^ ค

๏ ผิโกเกยงเกวยนเดิ?หน ไบท่นแกโ]?น

ป?ะอุกแสขกวอดวาย

๏ หนิงโกเกึ้ยงค่ใถตาย ในแอกอบาย

อุบาทวอบคิพิ้งกส”ว

@ มากถอดฅวเดยวเส์องหว ก?าเดยวซึ่องฅว

กํ่ดพิบ”คนานา

® หนื้งผช”กเ?อนแก?ดค?า เนึ้องนิจมายา

แถ?อง?ะ?กขิกค?วญ

๏ หนื้งไขแสวโขิเล่าทบทวน ^น?โย?าจวญ

นิ?”นืต??ำกาญใจ

๏ หนิ้งมดแมลงเมตนเ?อดไ? เกอดมากหสากภโ]

พิบศึ?ม?าว

® นกแส์กเคาคคบกษึ๋ นกเก?าะห'เอาผ

นกอกแลนกทุงเก?ยน
 ๏ เหยิยวรุ้งคบยุงฑงเทื้บินนกไ/ไก่เถี๋บิน

แตะบินบาเข์าเคหา

® งสิงส์วรชนคบองส์สา เห่าพิษนานา

มาขนยงงเชอนชอฤๆ(บิ'!4

๏ เ1ชงจบก็ดํ่แช๎งชื่มจช กถางวนบบิห่บิน
แถเหนปชะจกษแก่(ๆา

๏ อุบาทวเก่านพญา ยมชาชมหา
มหิทธิหากให‘เห็น

๏ เช่งแต่งบูชาบิย่าเยึน ใจอย่จ*กเบน
ภย่นัครายแชงชน

๏ ลาโชบุษโบอุคน/ ชปทปส์กต
หิร*ญชฅน์วคืถา

@ โภชาผลาผถนานา อุปพย*ญชนมฤคา
มชุชกสิทธิ

@ บูชาด๎ธิยมนคชบินม วาชพชะบาสิ
ถิขิฅไ/ให‘"สิบส์าย

@ จญเชภโ]โทษอนฅชาย จกดาลค*บหาย
. ตำเดาะซื้งเคชาะห์ยายึ้ 1

๏ ผิก่องกงง'ส์ดาตดนฅช พินพาทยโภร์

แถ'ตํงขต่พก่คงเธง
*

&(ท&

๏ หนิงโ'ล้ดควรรูปพร■ะเพรง พนเออนเบ็่นเอง

แถะใขชไถขารา

๏ เดอนเดึ้ยวมั๋อฺปราคา ราหูพาขา

รวทง'สอง

@ หนื้งนำไหถน่านนอง เบ็่นโลหิตหนอง
ครนแล็วก็'สทขใ'สเส์รง

® หนื้งโถหิตเหื้อไหลถง ออกจากพระองก’'
แลองกพระพทขโยกยรร

๏ หนื้งอาวชฅื้งตํองก“น หนื้งครก'ล้ากอ่นั
ผุดร้นแลต็กนเอง

๑ หนิงจอมปลวกกลาทึ่เพรง ชำงม'าตื้นเอง

พนัเออนคระหนใาตกใจ

@ หนื้งพระสุรยก'งงกลดใน วงดุจคว'นไฟ

อ'นดำชรอาอ่^จรรย''

๏ 'ลังฆราชพวกภิกษุพรรค'' สร'างเครึองยทข''กรรม’'

ไว้ในกุฐิดูด

๏ 'ลักขรายตกพรายบถพึ้ กลออมอนม

ชไลแลเค็๋มฟองฟู

๏ หนิงหอกดาพดดอกดุ เชำแกงปลาป

จะกินกึเบ็นโลหิต
 ข็[ต^0

@ หนีงหมอเขาพถ0ก01)1ฅ พระพุทข!ปเร์องลุทข
แถลำจะแดงพระกาย

๏ อบาทว‘เท่านพระนารายณ ก็รํ่ไวกณฐํธหมาย
แก'กนผูเคราะห่"บี้ๆาา

® เร่งแต่งส์การะบชา แกวแหวนนานา
'ส์พรรณแพรลำยอง

๏ ลาชาบุษบาไกรกรอง ขปทปท^งผอง
ส์คนขโภชาหาร

® ฆฤดามชขิรตระการ นานาผลาหาร
ประคํบืกำนํบน^มถวาย

® ในเวทยมหนต่นารายณ์ ควยพระมนตร‘หมาย
ประต็ทขิไวมหิมา'

® จ”ญไรโพยภยโรกา ทุกข โสกโสกา

อบาทวอบ'คเบี้อดหาย
@ หนิงโสดผตพฤกษท^หลาย รสหวานกล*บกลาย
เบ็่นสมแลผิดอาการ

๏ หนงผ่นตกไหลท่อขาร น่านนองพิสดาร
ระดูประเภทนานา

® หนิงโสดดอกถูกพฤกษา เกยเบ็๋นทกกท
จำหฺดิโหดิบบี้เม็น
 ^๓ฟ่

๏ หนิงหมอก'แากางหยาดเย็น ใช่กาลจะเบ็่น
มาเบ็่นประจกษมายา

๏ หนิรเกิดหนอนมากในนา ฝนไข■ธารา
กรนแลวฅระบดืแห^งหาย
@ มานษยเกิดถกก^?1]กฏาย เบ็่นส*คว'ทง์หลาย
ประเภทนานาพรรณ
® ผ่ายต์ควท่งหถายกลายครรภ์
ผ็่นมา'นษภ์ผน
อุไทอุท*จพงกถ”ก
๏ หนิ้งกบกกิงกกขนกริว จ*ญไรภ*ยพ*ว
พิบ'คเพ้ยรนานา
@ อุบาทวพระพิรุณเทวา สำแดงเร่งหา
ท้การเกรืองบ*งืกม
เ^

๏ โภชาผถาผลเนยนม กถวยออยขนม
ฅระการหถากนานา
® แกวแหวนแพรพรรณภูษา มาล*ยมาลา
ทง้รูปทงเที้ยนอุกนภ์
@ บูชาดํวยเวทยพระมนฅ/ อุปเท(1นพน■ธ
ถิขิศไว*^ในอ*กษร
๏ เบ็่นศรึ้สถิตย*เสถึ๋ยรสถาพร อาจด*บทกช่ทร

มนสใหโหึ้อดหาย ว
 ^ ๓ (ะ;^

® หนื้งใช่มร'ส์มหระพาย จ”กพ่ดวุ่นวาย
แสพ”ดพยหน์กหนา
๏ ไม์"ใหล โพ'ขไทรพฤกษา ยงยางย”บพา
แลพ”ดระนาดพาดก”นื

@ อากา^เกลอนกคุ้มเบึนคก่นั พร'าวฅาถโยกย”น
พายุแลคํพทบนร]ๅ

® เรื้อนโรงพาไลห”ก์บํ้อ หวนหอบขนคื้อ
ด”งืนกยะยุ่งพคุ้งบิน

๏ ไผ่ผากรากโค่นตงดิน เงอมแง'ดิขรินทร
กระท^กระแทกแหลกลง
® 'เ^ารเต็อ๙ห์หมึ๋เหมนซง ซอกซอนฅรดง
รบบระนาดวุ่นวาย

@ ฝูงบิก่ษํ่บิกษาท^หลาย ค่างบินผํนผาย
หาพฤกษซมซ่อนฅ”วื

@ หนื้งเห็นเมฆดุจรูปว”ว เห็นคุจรูปค่ว
มานุษยในค่กนานค่'

@ หนิงเห็นดุจรูปคชส์าร ดุจรูป'ล้หปาน
แลรปพย”คืฆ่อาชา

© หนงเห็นดุจรูปกา ดุจรูปกรฑชา
ประจ”กืษแลแจ'งแมนหมาย
® อบาทวเท่านพระพาย พระองกอบาย
*1
แก่กนผู^เกทะหราว

๏ เร่งแค่งส์การะบ*ฅพล บูชาจงดี้
กำน์บประดํบผถาหาร

๏ นานาค้ปพย*ญชนะตระการ นมส์มนมหวาน
แตโภชนโอชโอชา

© ปายาค้มขร'ส์กระยา 'ลํง์ เวยนานา

ดิเรกจงยวดยง
๏ มาถ”ยืไกรกรองบ’นีจง ขปที้ปจำนง
'ส์คนขกลินกำจร

๏ เงินทองแพรภษาภรณ นพร*คืน'บวร
วไถยบชาถวาย

๏ ด้วยพระมนฅรอ*กษรหมาย ลำหร'ปพระพาย
ด้วยใจอ'นเพึ่ญภ”กดึ๋
๏ อบาฑวขาดด้วยราวึ้ โรคารากี้
จ*ญไรท1ภ่ยัเหึ้อดหาย

@ ลำเดาะทงเกราะห'"ให*วาย โทษใหหุฅหาย
เบ็่นคูณคํรซึ่ขผล
ไ 1
® โนถ*ก์ษณะอ'กัษรพระมนค/ ดำนอย่าฉงน

จะได้จงแ'จํงด็บไป 1
 ® หนิงนํ้าผํ้งออยมชุ'!!
พนเออนแลเดอดฟพ!าย

๏ หนิงโ'ส์ดผลพฤกษท^หลาย ผิดถกกลบกลาย
เบ็่นพรรณอื่นอ'"ค้จ!!ย''

® หนิงส์ฅวส์นํขผายเณั ขนกลอดกถายเๆ!!ภ์'
ในครํวป!:ชิเตาไฟ

® หนงใช่ทึ่หนูอาค้'ย ในใฅโตาไฟ
แลหนูไปทำ!!งื
๏ หถ่งักาใช่ทึ่หมาหทํง ใจดลหมาชํงื
ไปขํ้นแถไค่ไปมา
๏ หนิงไดยินผเจ!จา ในบนพฤกษา
แลพงต!ะหนก แก'ก!!ณ
1

๏ หนิงโ'ล้ดปลวกพวกโถนพ!!ณ อุบ'ตอ'?1จ!!ย
มาพะในเคาอ่คกึ้

® เตาเพลิงใช่พนบถพึ้ เบ็่นทึ่อโอื่
แลเหดมางอกดอกแซ!ง
๏ อุบาทวพ!ะโ'ฤมยะลิาแดง เขึญกวด!วดแ!ง
จงแค'งฤกา!บ'งกม

๏ โภชาปายา'ส์เนยนม ขนนขนนเขนี้ยวขนม
ป!ะดโ)อุกลิงฤปเพึ้ยญชน
 ส

๏ ลาชเ'ล้าวคนขชปเที้ยน บษบาบ'วเผื้ธน

กระมทรแลบํวืล้ฅฅบรรณ

@ มาถํยไกรกรองเบึญจวรรณ*' นพรํฅนะล้พรรณ

พิพิชพรายภษา

© จงฅมมนครล้ทชิบชา ดโว์ยพระมนครา

ดิเรกฉะเพาะพระโล้ม

๏ จ”ญใรภโ]โทษอนโรม รมราวโจม

จะด'บจะดาถเหื้อดหาย

๏ จ้กือย่เบนล้ขล้บาย ดวยพระมนครหมาย

ลิขิคไ0เบึนอ”ก์ษร จ

© หนื้ง๓แพรภูษาภรณ ใช่ทิหนฟ่อน

แถหนมาก”ดอ”'ล้จรรย*'

๏ หนื้งผ็าแพรภูษาล้รรพ*' บมิพอเพสิงพรรณ

จะไหมโเสไหม่วู'วาม

๏ ทำนาไดโขามากคาม ยิงนํกบมิคไม

รบอบอ”นชอบไร'นา

© ดินลาทิ้บไดเตตา มากพนอ”คท

ทำนุทำเนึ๋ยมโบทณ

® ข”ญญาคำไดค”นทลาน มากหสายเหสื้อการ

เบึนวิบ่ริคผิดกรอง
 ^^1Iตุป็

© พนีงอยพนเออน!,?นทอง ม*กตกเนื่องนอง
โนเ?อนพนเออนมํกืหาย
® หนิงถนเ?อน!^งท^หลาย ใช่ทึ่เต่าหมาย
แตเฅา00าม)าฏานนา
!
6

® เขาถนคลานข้นเกหา หนิงแมวมายา
มากลอดในแท่นนิท!ท5-
๏ หนิงเข้าสา?แซ่งออกไน หนื้งบ่อนื่าใน
จ?เขมาผดอ”ศึเจุรฟ้

@ พนิงเสาเ?ธนโ?งกกมํนิ หนิงบ่วืส่กกบ??ณ
มางอกในบ็านบนดอน

© หนิงเต่าพาบน^มาม?ณ ในถนซอกซอน
หนิงก?งป?ะอกทำลาย
๏ อบาทวพ?ะไพสพหมาย แก'กนทํงหถาย
ฉะเพาะผู้เก?าะห'?าว

© เ?'งแต่งบชาจงคึ๋ เข'าบนใบส?
บ”นจงพุกสิงสปเพ้ยญชน

๏ ผลผถาปายาสขปเทึ้ยน บษบาบ”วืเผึอน
พิกลไก?จำปา
๏ ส?ภว??ดึ้มลิถา แกวแหวนนานา
ค้พ??ณแพ5■เพ?พภย
 ค

๏ ภูษาถํงืกาภรณถวาย ดวยพระมนครหมาย

นิะเพาะพระองก็'1พเล้พ

๏ จงคงงไจใ'ส์ส์ทชนบ ภกด็คารพ
บพิตรพระปราณ

๏ อบาทว*ขาดร้ายราวึ้ โรคารากึ้
ก็านํบท^ปวงเหื้อดหาย

@ อยู่เยํ่นเบนค้ขส์บาย สมบูรณ'พนกาย
ภิรมยรึ้^ภผล

๏ ในถกษณอกษรพระมนฅ/ อาจารย นิพนช็'

ดงงนึอย่าได'ข้ง'ก็ย -1
 มน^/บชาแก๎อบาทว"

@ บูชาแกอุบาทว์พระอินท/
โอม บุรพทิส์อินทเทวตา ส์หกณปริ(าารา อากาจุนํนคุ ปริฦญช"นฅฺ
ช้วาหาย ๆ

โอม ส์พพอุปาท'า ข้พพโ'ส์ก อิพัพโรก อุปาทวิ!]ปอินาส์าย 'สัพพ-

(@ บูชาแกอุบาทว์พระเพลิง
โอม อาคนยฑิ๙อคกเทวฅา ค้หกณปริวารา อากาจุฉํนติ ปริภญ-
ชนติ 'ส์วาหาย ฯ
โอม เล้พพอปาทว 'ล้พพโท้ก 'วิพืพโรก 'วิพืพทุกข วนาเล้าย
ล้"พพสัตร ปมจจติ ■ๆ
โอม อริเกเทวตา ส์ทารริชํนตุ ล้วาห ล้วาหา ล้วาหาย ท
. บูชาแกริบาทว'พญายมราช
โอม ทกชิณทิล้ ยมเทวคา ล้หกณปริวารา อากริฉนฅ ปริภญ-
ช"นฅ ล้วาหาย ฯ
โอม ล้ริพอุปาทว ส์พพทกข ล้พพโล้ก ล้พพโรก วินาล้าย
ล้ริพสัคร ปบุ'จุ'จุติ ก
โอม ยมเทวฅา ล้ทาท้าข"นืก ล้วาห ล้วาหา ล้วาหาย ท
ชั^
 @ บชาแกอบาทวพระนา!ายณ''
โอม เนยยหุคิทิส์ นารายณเทวฅา ส์ห(าณบ่ริ0ารา อาคจนํนืฅู
ปรภญชํใ4ฅ ส์วาหาย •า

โอม ส์พพอุปาท(า '■ส์พพทกาเ ฟิพพโส์ก ชื่พพโรค วนาค้าย

ค้พพค้คร ปอุคุ(จุติ ๆ

โอม นารายณเฑวคา ค้ทารกฃนต ค้วาห ค้วาหา ซึ่วาหาย "ๅ

® บูชาแกอุบาทวพระพรณ
เอม ปถวปทค้วรณเทวดา ค้หกณปรวารา อาก(จุนํ'น่ต ปรภญ^
ชนคุ ค้วาหาย ๆ

โอม ค้พพอุปาทว ค้พพทุกฃ ค้พพ'!ค้ก ค้พพโรค วินาค้าย ค้พพ-

ค้ฅร ปมจ'จุติ ๆ

โอม วรณเทวฅา ค้ทารกขํนคุ ค้วาห ค้ๆาหๅ ค้ๆๅหๅย ๆ

@ บูชาแกอบาทว'พระพาย
โอม พายพพทิส์วายุเทวดา ค้หคณปริวารา อาก'จฉนคุ 1|ริภุญ
ชนํคุ ค้วา.หาย .ว

'โอม';,;ค้พพอุป,าทว ค้าจุพทกข ค้พพวิค้ก ค้พพ!รก วินาค้าย

ค้พพค้ท้ร ปมจจติ ๆ

.โอม วายุเทวดา ,ค้ทารกขํนคุ ค้วาห ค้ๆาหๅ ค้0าหๅย ^

@ 'บูชาแกอุบาทว*พระโค้มย''
โอม อุดรทค้โค้มยเทวคา ค้หกณปรวารา อาค'จนินืคุ ปริกญ
ชนคุ ค้วาหาย ว
 เอม 'ส์พพอุปาท0 ด์พืขทุกข ค้”พีพ!ส์ก ตำ*]พ!ฐ'('เนฅ!าย ตํพีพ

ค้ฅร ปมจจคิ ๆ

!อม !ส์มยเท0คา เส์ทาฐ!าๆ]นต ^^าาพ ส์เๅาหา าหาย ๆ

@ บชาแกอุบาทวพฐะไพข้พ
!อม อิเส์านทิชื่ไพซึ่พเทวฅา ค้หคณปฐิ(าาฐา อาตํจฉํนค ป?ภุญ-
ช'นฅ ส์วาหาย ๆ

ไอม ท้ขพอุปาทว ตํพพทุกา] ย้พพ!สก ตํพีพ!ฐค”นตฐาย วินา-

ส์าย สพพค้คฐ ปมุจจฅ ก
!อม ไพสพเทวฅา สทาฐกฃํนค สวาห สกาหา สวาหาย ก
พิมพ์ทโรงพืมพ์โสภณพ้พรรฒธนาก!
คำยสถุนนราชยผธ ฑัหวกพระนกร
วนัท ห4^ มึ้นากม พ. ก. 1*4๘๒