Αντίθετα με άλλα συλλεκτικά είδη, τα γραμματόσημα δεν έχουν φθορά χρήσης, γιατί

χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά. Επομένως διακρίνονται καταρχάς σε άρτια / άριστα /

άψογα και σε ελαττωματικά / προβληματικά κλπ. Προφανώς, τα ελαττωματικά έχουν
ενδιαφέρον μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.

Υπάρχουν και τα σφάλματα, λάθη, κακέκτυπα κλπ, που είναι άλλη κατηγορία, αλλά εμένα
μου προκαλούν αλλεργία.

Σε συνέχεια τα ξεχωρίζουμε σε:

- Ασφράγιστα χωρίς σαρνιέρα > MNH, mint never hinged, **, u/l.
- Ασφράγιστα με σαρνιέρα > MH, mint hinged, *.
- Ασφράγιστα χωρίς γόμα > MNG, mint no gum, (*). < η παρένθεση το διακρίνει από το
προηγούμενο.
- Σφραγισμένα > U, used, o.

Η σαρνιέρα ήταν ένα κομματάκι χαρτί με γόμα (δηλαδή κόλλα όπως αυτή των
γραμματοσήμων), τσακισμένο στη μέση, με το οποίο τα κολλούσαν στα άλμπουμ. Η μισή
σαρνιέρα στο γραμματόσημο και η άλλη μισή στο άλμπουμ (ή σε ένα φύλλο χαρτί). Αυτό
συνηθιζόταν μέχρι το 1960 χοντρικά.

Προφανώς η σαρνιέρα, ακόμα και να αφαιρεθεί, έχει αφήσει ίχνη στη γόμα (κόλλα) του
γραμματοσήμου. Οπότε δεν μας πολυενδιαφέρει αν υπάρχει ακόμα σαρνιέρα στο
γραμματόσημο, μας ενδιαφέρει κυρίως αν υπάρχει φθορά της γόμας. (Είναι αλήθεια ότι
μερικές φορές είναι πραγματικά δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά αν υπήρχε σαρνιέρα
στο γραμματόσημο.)

Τα ασφράγιστα χωρίς γόμα είναι γραμματόσημα που τους έχει αφαιρεθεί η γόμα για
κάποιο λόγο (συνήθως με πλύσιμο).

Σφραγισμένα είναι τα χρησιμοποιημένα γραμματόσημα. Φυσιολογικά δεν έχουν γόμα,

ενώ δεν μας ενδιαφέρει αν έχουν σαρνιέρα κλπ.

Ειδικές περιπτώσεις:
- Σφραγισμένα γραμματόσημα με γόμα. Πρόκειται για "χαριστική σφράγιση", δηλαδή τα
γραμματόσημα δεν σφραγίστηκαν για την ταχυδρόμηση επιστολής κλπ, αλλά για
συλλεκτικούς σκοπούς. Τα μετράμε ως σφραγισμένα.
- Αναγομωμένα γραμματόσημα. Πρόκειται για μαϊμούδιασμα. Κάποιος πρόσθεσε τη γόμα
που λείπει. (Καμία σχέση με βουλκανιζατέρ.)

Πολύ γενικά, τα γραμματόσημα χωρίς σαρνιέρα έχουν τη διπλάσια αξία των υπολοίπων.
("Πολύ γενικά" σημαίνει στο 50% των περιπτώσεων. Στο άλλο 50% μπορεί να ισχύουν
άλλα.)
Επαναλαμβάνω ότι αναφέρομαι μόνο σε "άρτια" γραμματόσημα, σε άριστη κατάσταση.

Εδώ μπορείτε να δείτε πώς κρίνονται τα γραμματόσημα:

http://www.psestamp.com/pdf/2009_Grading...092009.pdf
Η εκατοντάβαθμη κλίμακα που προτείνεται έχει μείναι μόνο στη θεωρία, αλλά μπορείτε
να πάρετε μια εικόνα από τη σχετική βαρύτητα των ελαττωμάτων / προβλημάτων.
(Στη συνέχεια ελπίζω να καταφέρω να γράψω πιο συγκεκριμένα πράγματα για την κάθε
περίοδο των ελληνικών γρεαμματοσήμων.)

Πολυ κατατοπιστικο θεμα και μακαρι να καρφιτσωθει,για εμενα που εχω μεσανυχτα αλλα
θελω εστω και επιδερμικα να μαθω κατι παραπανω μου αρεσει πολυ,θα ηθελα και
φωτογραφιες με παραδειγματα ανα κατηγορια για να γινει ποιο σαφες σε εμενα που ειμαι
αρχαριος

Μεγάλες Κεφαλές του Ερμή 1861-1886:

Πρόκειται για μία σειρά με ενιαίο σχέδιο. Οι διαφορετικές αξίες (κλάσεις) έχουν
διαφορετικό χρώμα.
Συνολικά είναι 9 κλάσεις σε 11 χρώματα (δύο κλάσεις άλλαξαν χρώμα).

Αυτά τα 25 χρόνια τα γραμματόσημα ανατυπώνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα τις

πολλές ποικιλίες αποχρώσεων, λεπτομερειών της εκτύπωσης, χαρτιών κλπ. Αυτό
άλλωστε είναι και το αντικείμενο των συλλεκτών που ειδικεύονται σε αυτή την περίοδο.

Τα γραμματόσημα αυτά δεν διατρήθηκαν επίσημα. Κόβονταν με ψαλίδι από τα φύλλα για
να πουληθούν. Επομένως η έννοια του "άρτιου" γραμματοσήμου μπερδεύεται κάπως.
Οπωσδήποτε όμως πρέπει να έχει περιθώριο και από τις τέσσερις πλευρές.

Επίσης, υπήρχε κάποιο θέμα με τη γόμα. (Όποιος το ξέρει καλύτερα, ας το περιγράψει.)

Τα περισσότερα ασφράγιστα γραμματόσημα ΜΚΕ δεν έχουν γόμα, γιατί οι συλλέκτες
από νωρίς την αφαιρούσαν, για να μην βλάψει το γραμματόσημο.

Εισπρακτέα γραμματόσημα:

Παράλληλα με τα κανονικά γραμματόσημα έχουμε και τα εισπρακτέα (1875 - 1943). Αν

κάποιος έβαζε λειψό τέλος στην επιστολή (λιγότερα γραμματόσημα), το ταχυδρομείο
συμπλήρωνε το ποσό με "εισπρακτέα" και το ζητούσε από τον παραλήπτη. Τα
εισπραακτέα, δηλαδή, είναι απόδειξη είσπραξης "ελλείποντος τέλους".

1886 - 1910:

Ξεκινάμε με τις Μικρές Κεφαλές του Ερμή, που, όπως και οι Μεγάλες, είναι μια σειρά σε
ενιαίο σχέδιο και αρκετές ανατυπώσεις.
Οι πρώτες εκδόσεις δεν έχουν διάτρηση, αλλά σιγά-σιγά αποκτούν. Επειδή τα πράγματα
είναι ακόμα πρωτόγονα, οι διατρήσεις των μΚΕ δημιουργούν ακόμα περισσότερες
ποικιλίες.

Το 1896 εκδίδεται η πρώτη Ολυμπιακή σειρά, 12 αξίες σε 10 σχέδια. Η σειρά αυτή έχει
πάρα πολλές "πρωτιές", μεταξύ των οποίων ότι (σχεδόν) κάθε αξία έχει διαφορετικό
σχέδιο.
Έχουν κανονική διάτρηση και δεν έχουν ποικιλίες (είναι μία έκδοση, αφού). <
εκμοντερνίστηκα :-))

Παρατήρηση: Ποικιλίες πάντα υπάρχουν, ακόμα και σε σύγχρονα γραμματόσημα, πάντα

κάτι θα πάει στραβά, πάντα θα χώσει ο διάβολος το ποδάρι του ή ο υπάλληλος το χέρι
του, αλλά... είναι αλλιώς όταν έχουμε μία έκδοση και αλλιώς όταν έχουμε πολλές.

1900 - 1901 έχουμε "επισημάνσεις". Επισημαίνονται παλαιότερα γραμματόσημα με νέες

αξίες, καθώς και με "μεταλλική αξία" (δηλαδή σκληρό συνάλλαγμα για αποστολές
εξωτερικού).
1901 Ιπτάμενος Ερμής, 12 αξίες σε 3 σχέδια. Αν και μία έκδοση, τις έχει τις ποικιλίες του.
Έχει καθιερωθεί πια ή διάτρηση και καθιερώνεται και το υδατόσημο.

1902 "Αξία μεταλλική" (όπως είπαμε και παραπάνω), 5 κλάσεις σε ενιαίο σχέδιο.

1906 Μεσολυμπιάδα, 14 αξίες σε 12 σχέδια (στη λογική της πρώτης Ολυμπιακής σειράς).

1911 -1922:

Περίοδος σημαντικών και... μπερδεμένων γεγονότων στη χώρα μας, πράγμα που
αντανακλάται και στα γραμματόσημα.

Το 1911 εκδίδεται η "χαλκογραφική" σειρά, 16 αξίες σε 3 σχέδια.

Το 1912 ξεκινάει η "λιθογραφική". Είναι η ίδια σειρά με την προηγούμενη, με διαφορετικό
τρόπο εκτύπωσεις. Φτάνει μέχρι το 1926, με πολλές αξίες και πολλές ανατυπώσεις.

Τα γραμματόσημα των δύο αυτών σειρών χρησιμοποιήθηκαν βέβαια μέσα στη χώρα,
αλλά επισημάνθηκαν σε μεγάλους αριθμούς για να χρησιμοποιηθούν στις "κατεχόμενες"
περιοχές κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και του Α' Παγκοσμίου. (Από την
κατάληψη μιας περιοχής μέχρι την ενσωμάτωσή της η περιοχή θεωρούνταν "κατεχόμενη"
και για πολιτικούς λόγους δεν χρησιμοποιούνταν τα κανονικά γραμματόσημα).

Παράλληλα με τα επισημασμένα γραμματόσημα είχαμε και κάποιες τοπικές εκδόσεις

(Σάμος, Δωδεκάνησα, κράτος Θεσσαλονίκης), επισημάνσεις του κράτους της Αθήνας
(ΕΤ), για να καταλήξουμε με τις επισημάσεις "Επανάστασις 1922". Γενικά αυτή η
περίοδος είναι τεράστιο κεφάλαιο.

Η σημαντικότερη παρατήρηση που πρέπει να κάνουμε για αυτή την περίοδο είναι ότι οι
επισημάνσεις είναι εύκολο να πλαστογραφηθούν και να μαϊμουδιαστούν. Σχεδόν κανείς
δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να πιστοποιήσει τη γνησιότητα των επισημάνσεων
(οποιωνδήποτε επισημάνσεων).

Από το 1912 ξεκινούν οι εκδόσεις "Κοινωνικής Πρόνοιας". Πρόκειται για φόρους και
τέλη "υπέρ τρίτων". Δηλαδή εκτός από τα γραμματόσημα για την αποστολή των
αντικειμένων του, πλήρωνε κανείς και κάποιο ποσό υπέρ κάποιου κοινωφελούς
ιδρύματος (Ερυθρού Σταυρού, Έκθεση Θεσσαλονίκης, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών),
για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, για τους σεισμόπληκτους του Ιονίου το 1953 κλπ.
Οι εκδόσεις αυτές φτάνουν μέχρι το 1958.

Τις εκδόσεις κοινωνικής πρόνοιας, τα εισπρακτέα και τις αεροπορικές εκδόσεις μπορεί να
τα συναντήσετε με τον όρο BOBs (back of the book items), επειδή οι κατάλογοι τα
παρουσιάζουν συνήθως στο τέλος.

Τέλος, αυτή την περίοδο εμφανίζεται (και εξαφανίζεται) η διάτρηση ζιγκ-ζαγκ. Πρόκειται
για μια ατυχή έμπνευση που μόνο προβλήματα δημιουργεί στους συλλέκτες.
Για να θεωρείται "άρτιο" ένα γραμματόσημο, πρέπει να έχει όλα τα δόντια
του. Δηλαδή το κάθε δόντι να είναι κομμένο τουλάχιστον μέχρι το μέσο της διάτρησης και
κανένα να μην είναι κοντύτερο.
Η διάτρηση ζιγκ-ζαγκ είναι πολύ ζόρικη για να την κόψεις σωστά. Και ακόμα πιο ζόρικη
να τη μετρήσεις (ευτυχώς η μέτρηση δεν πολυχρειάζεται.)

Οδοντώσεις και οδοντόμετρα:

Οι οδοντώσεις στα γραμματόσημα μετριούνται σε διάστημα δύο πόντων. Όταν λέμε

"οδόντωση 11 1/4", εννοούμε τα δόντια του γραμματοσήμου έχουν τέτοιο μέγεθος, ώστε
να χωράνε 11,25 δόντια σε δύο πόντους (ή 45 δόντια σε οκτώ πόντους).

Τις οδοντώσεις τις μετράμε με τα οδοντόμετρα. Μπορείτε να τυπώσετε μόνοι σας έναν
πίνακα οδοντώσεων (βάζετε το γραμματόσημο επάνω και βλέπετε πού ταιριάζει) ή
μπορείτε να αγοράσετε κυριλέ ηλεκτρονικά οδοντόμετρα με 100-200 ευρώ. Φυσικά,
υπάρχουν και ένα σωρό ενδιάμεσες λύσεις.

Αντίγραφα:

Εκείνες τις εποχές ήταν πολύ συνηθισμένη η εκτύπωση αντιγράφων γραμματοσήμων

που προορίζονταν για τους συλλέκτες. Άλλοι τα λένε πλαστά, άλλοι τα λένε αντίγραφα, το
ζητούμενο δεν είναι το όνομα. Το ζητούμενο είναι να καταλάβουμε ότι υπήρχε μια
ολόκληρη βιομηχανία που έκανε αυτή τη δουλειά.

Τα γραμματόσημα αυτά δεν προορίζονταν για χρήση, αλλά μόνο για τους συλλέκτες.
Πρακτικά τυπώνονταν αφού τα πραγματικά γραμματόσημα είχαν αποσυρθεί, ώστε να
μην μπορούν να κατηγορηθούν για πλαστογραφία. Η διακίνησή τους γινόταν από τα
καταστήματα συλλεκτικών ειδών, χωρίς κανένα πρόβλημα νομιμότητας. Κάτι σαν τη
Mailink, αλλά σε διεθνές επίπεδο. Ή κάτι σαν τα κινέζικα αντίγραφα, αλλά με πληρέστατο
κατάλογο και άριστη ποιότητα.

Κατά κανόνα, τα γραμματόσημα αυτά έχουν κάποιες μικροδιαφορές, οι οποίες φαίνεται

ότι είναι σκόπιμες και όχι αποτέλεσμα κακής αντιγραφής.

Ιδιαίτερα γνωστά είναι τα αντίγραφα του Φουρνιέ, που... αποτελούν συλλεκτικό τομέα
από μόνα τους. :-)

Ειδική περίπτωση είναι τα γνήσια γραμματόσημα με πλαστές επισημάνσεις. Και

(επαναλαμβάνω) δεν μιλάμε με τη λογική "θα φτιάξω 10 πανάκριβα κομμάτια να τα
πουλήσω ένα-ένα", μιλάμε με τη λογική "θα φτιάξω δεκάδες χιλιάδες κομμάτια να τα
διαθέσω στους χονδρεμπόρους γραμματοσήμων".

1924 - 1940:

Το 1924 είναι μια κομβική χρονιά για τα ελληνικά γραμματόσημα. Τα γραμματόσημα

αποκτούν προσωπικότητα και αρχίζουν να γίνονται... όπως τα ξέρουμε σήμερα .
Καταργούνται οι ανατυπώσεις και κάθε σειρά βγαίνει σε μία μοναδική έκδοση. Έτσι κάθε
σειρά έχει διαφορετικό θέμα και κάθε γραμματόσημο διαφορετική παράσταση (με κάποιες
λίγες εξαιρέσεις).

Από το 1926 αρχίζουν οι "αεροπορικές" εκδόσεις, που συνεχίζονται μέχρι το 1958.

Τι ενδιαφέρει τον άπειρο συλλέκτη:

1. Σχεδόν μηδενίζεται η πιθανότητα εμφάνισης πλαστών. Είτε γιατί περνάει η μόδα

της αντιγραφής, είτε γιατί μειώνονται σημαντικά οι επισημάνσεις, είτε γιατί τα
γραμματόσημα δεν έχουν πια τεράστιες (εμπορικές) αξίες (με τρεις-τέσσερις εξαιρέσεις),
είτε γιατί τα σχέδιά τους είναι πια διαφορετικά και πιο περίπλοκα.

2. Τα γραμματόσημα συλλέγονται πλέον σε σειρές. (Θα μου πείτε, "σηκώνει συζήτηση"

αυτό που γράφω, αλλά... κάπως πρέπει να το γράψω.)
Τα γραμματόσημα των προηγούμενων περιόδων πωλούνται και αγοράζονται κυρίως
μεμονωμένα (τα ακριβότερα) ή σε λειψές σειρές (τα φτηνότερα). Ο νέος συλλέκτης θα
πρέπει να ξεκινήσει με λειψές σειρές και να αφήσει τα ακριβά για αργότερα, όταν θα έχει
αποχτήσει εμπειρία και θα ξέρει τι αγοράζει. Όχι μόνο για να μη "φάει" κάποιο πλαστό,
αλλά και για να μπορεί να καταλαβαίνει τα ελαττώματα κλπ των γραμματοσήμων.
Αντίθετα, από το 1924 και μετά δεν συμφέρει να αγοράζει λειψές σειρές και μεμονωμένα
γραμματόσημα, αλλά ολόκληρες σειρές. (Μια-δυο εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν.)

1940 - 1947:

Εξαιτίας του Β'ΠΠ, όλα όσα γράψαμε παραπάνω (1924 - 1940) παύουν να ισχύουν και
ξαναγυρνάμε σε καταστάσεις των προηγούμενων περιόδων.

Έχουμε αρκετές επισημάνσεις, που άλλες οφείλονται στον ραγδαίο πληθωρισμό και
άλλες σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Για τις επισημάνσεις αυτές ισχύουν ό,τι και
με όλες τις επισημάνσεις.
Έχουμε και αρκετές ιταλικές επισημάνσεις που έγιναν για φιλοτελικούς και μόνο λόγους.
Γραμματόσημα που (ίσως) δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ σε αλληλογραφία, αλλά
διατέθηκαν κατευθείαν στη συλλεκτική αγορά.

Μπορεί να δείτε την έκφραση "κοντή σειρά". Πρόκειται για αμερικανιά (short series) και
σημαίνει λειψή σειρά. (Της... κοντής σειράς της φταίνε οι τρίχες, ένα πράμα...)

1947 - 1960:

Η κατάσταση σταδιακά εξομαλύνεται και αρχίζουν να ισχύουν και πάλι όσα γράψαμε για
την περίοδο 1924 - 1940.

1960 - 1987:

Το 1960 είναι μια άλλη κομβική χρονιά για τα ελληνικά γραμματόσημα (αν και το όριο
είναι "συμβατικό").

1. Έχουν καταργηθεί οι εκδόσεις "Κοινωνικής Πρόνοιας" και οι αεροπορικές εκδόσεις

(1958). Έχουν καταργηθεί και τα "εισπρακτέα" (μέσα στον πόλεμο), από εδώ και πέρα
έχουμε μόνο "είδος" γραμματοσήμων.

2. Ο πληθωρισμός που ακολούθησε αυτή την περίοδο (eighties) έχει ρίξει την αξία αυτών
των γραμματοσήμων σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Τα γραμματόσημα αυτής της
περιόδου πωλούνται και αγοράζονται σε χρονιές ολόκληρες και όχι σε σειρές. (Αν το
ψάξετε αρκετά, μπορεί να βρείτε πακέτο 1960 - 1980 ΜΝΗ λίγο πάνω από τα 100 ευρώ.)

3. Καταργείται σταδιακά η σαρνιέρα. Σε συνδυασμό με τη χαμηλή αξία των

γραμματοσήμων, δεν έχει πια νόημα να αγοράσει κανείς γραμματόσημο με σαρνιέρα από
το 1960 και μετά.
Θα μου πείτε "δεν είναι όλοι οι συλλέκτες ίδιοι και ο καθένας βάζει τα δικά του όρια".
Σύμφωνοι. Όπου και να βάλει ο καθένας το όριό του στο θέμα της σαρνιέρας, είναι
σίγουρο ότι θα το βάλει πριν το 1960 και σε καμιά περίπτωση μετά.
4. Από το 1960 τα ΕΛΤΑ αρχίζουν να εκδίδουν επίσημους ΦΠΗΚ (φακέλους πρώτης
ημέρας κυκλοφορίας) για την κάθε καινούρια σειρά. Για όσους μαζεύουν σφραγισμένα
γραμματόσημα αλλάζει το τοπίο και από εδώ και πέρα συνεχίζουν με τους επίσημους
ΦΠΗΚ και όχι με "χύμα" γραμματόσημα. Εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά δεν προσπαθώ να
φτιάξω κατάλογο εδώ.
(Κάποιοι μπορεί να μαζεύουν σφραγίδες ή φακέλους. Αυτό είναι άλλο. Εδώ αναφέρομαι
στη "συλλογή σφραγισμένων γραμματοσήμων".)

4β. Σε προηγούμενες περιόδους κάποιος με μικρότερο προϋπολογισμό μπορεί να

μαζεύει και σφραγισμένα και ασφράγιστα. Δηλαδή, τις φτηνότερες σειρές ΜΝΗ και τις
ακριβότερες με σαρνιέρα ή σφραγισμένες.
Από το 1960 και μετά, αυτό δεν έχει πια νόημα. Ή ΜΝΗ ή σφραγισμένα (ή και τα δύο),
αλλά σε καμιά περίπτωση ανάμικτα.

- Από το 1969 τα ΕΛΤΑ βάζουν σταθερά τη χρονιά έκδοσης στα γραμματόσημα (και δεν
χρειάζεται πια να γυρνάς τον κατάλογο μπρος-πίσω για να βρεις ποιο γραμματόσημο
είναι αυτό.)

1988 και μετά:

Το μόνο που αλλάζει είναι η μεγαλύτερη ονομαστική αξία των γραμματοσήμων. Δεν
υπάρχουν πια ακριβά γραμματόσημα, αλλά όλα μαζί είναι αρκετά λεφτά.

Όλα τα υπόλοιπα που είπαμε παραπάνω (1960 - 1987) ισχύουν.

"Νέες Χώρες":

Εδώ οι κατάλογοι ταξινομούν εκδόσεις που αφορούν περιοχές της Ελλάδας (ή περιοχές
"ελληνικού ενδιαφέροντος") και όχι ολόκληρη την επικράτεια. (Η έκφραση "Νέες Χώρες"
χρησιμοποιείται σε φιλοτελική διάσταση και όχι στη γνωστή ιστορική διάσταση.)

Περιλαβάνουν:
1. "Κατοχικές" εκδόσεις της Ελλάδας για κάποιες περιοχές, μέχρι αυτές να
ενσωματωθούν ή να εγκαταλειφθούν.
- Επισημασμένα ελληνικά γραμματόσημα.
- Επισημασμένα "καταληφθέντα" γραμματόσημα (τούρκικα, βουλγάρικα).
- Ειδικές εκδόσεις.

2. Κατοχικές εκδόσεις άλλων δυνάμεων (τουρκική κατοχή Θεσσαλίας 1898, γαλλική

κατοχή Καστελλορίζου 1920, ακόμα και γερμανική κατοχή των τότε ιταλικών
Δωδεκανήσων 1943-1945...).
- Διάφοροι συνδυασμοί επισημάνσεων.
- Ειδικές εκδόσεις.

3. Ιταλικές εκδόσεις για τα Δωδεκάνησα και μια βρετανική έκδοση για το Ιονικό Κράτος.

4. Τοπικές εκδόσεις κάποιων περιοχών.

- Επίσημες (Κρητική Πολιτεία, Σάμος).
- Ανεπίσημες / ημιεπίσημες / επαναστατικές / προπαγανδιστικές (Θέρισσος, Χειμάρρα,
Κορυτσά κλπ).
5. Εκδόσεις των τεσσάρων εγγυητριών δυνάμεων στην Κρήτη (χρησιμοποιούσαν δικά
τους γραμματόσημα, επισημασμένα ή... και αυτοσχέδια, π.χ. "χειροποίητες" εκδόσεις
Βρετανίας και Ρωσίας).

6. Εκδόσεις του Λεβάν (Levant). Levant σημαίνει ανατολή (εξού και λεβέντης). Οι δυτικές
χώρες είχαν αποχτήσει δικαιώματα να λειτουργούν ταχυδρομικά γραφεία μέσα στην
οθωμανική επικράτεια. "Levant stamps" είναι διεθνής όρος. Τα γραφεία αυτά
χρησιμοποιούσαν δικά τους γραμματόσημα.
- Με επισήμανση Levant.
- Με επισήμανση του τόπου (Salonicco, Mont-Athos κλπ).
- Ειδικές εκδόσεις.
(Εδώ μπαίνει το ερώτημα, αν η Κωνσταντινούπολη ή η Αλεξάνδρεια είναι "ελληνικού
ενδιαφέροντος". Το ερώτημα βέβαια μπαίνει από φιλοτελική και όχι από εθνική άποψη. Ο
καθένας δίνει τη δική του απάντηση.)

7. Μερικές ακόμα εκδόσεις (sic). :-)

Αναφέρω και πάλι τον χαμό που δημιούργησαν οι Ιταλοί με τις ατελείωτες επισημάνσεις
τους, με προπαγανδιστικούς και φιλοτελικούς στόχους και όχι ταχυδρομικούς.

- Οι εκδόσεις των αντιστασιακών οργανώσεων 1941 - 1944 συνήθως ταξινομούνται σε

ξεχωριστή κατηγορία.

Η συλλογή γραμματοσήμων 1924 και

μετά κάποτε ολοκληρώνεται. Η
συλλογή γραμματοσήμων πριν το
1924 και η συλλογή γραμματοσήμων
"Νέων Χωρών" δεν τελειώνει ποτέ.
(Γέρων Ξερόλας)

Ξεκινήστε από την περίοδο 1960 - 1980. Αγοράστε χρονιές ολόκληρες σε ΜΝΗ / LUX
καταστάσεις. Είναι τόσο φτηνά τα γραμματόσημα αυτής της εποχής, που ό,τιδήποτε δεν
είναι "άριστο" (όχι απλώς "άρτιο") είναι πεταμένα λεφτά.

Είναι πρακτικά αδύνατο να πέσετε σε πλαστό. Κανείς δεν πλαστογραφεί γραμματόσημα

με αξία καταλόγου κάτω από ένα ευρώ. Ο μόνος κίνδυνος είναι να "φάτε" προβληματικά /
ελαττωματικά γραμματόσημα.

Αυτό είναι όμως και το ζητούμενο. Να πληρώσετε φτηνά δίδακτρα.

Καλό είναι να αγοράσετε και μερικά γραμματόσημα "του κιλού". Να μάθετε να ψάχνετε
τον κατάλογο, να μάθετε να βρίσκετε προβλήματα και ελαττώματα, όλα αυτά που θα σας
χρειαστούν σιγά-σιγά.

Συνεχίστε προς τα μπρος και προς τα πίσω (χωρίς αισχρολογίες).

Μετά το 1980 επίσης μόνο ΜΝΗ / LUX, όσο αντέχει ο προϋπολογισμός σας.
Πριν το 1960, πρέπει να αρχίσετε να παίρνετε αποφάσεις. Τι αντέχει ο προϋπολογισμός
σας; ΜΝΗ; ΜΗ; Σφραγισμένα; Αφήστε τους θεωρητικούς να λένε και κοιτάχτε την τσέπη
σας.

Μπορείτε να σκεφτείτε και τη δυνατότητα αναβάθμισης. ΜΗ για την ώρα και ΜΝΗ
αργότερα. Θα σας είναι πολύ χρήσιμο να προσπαθήσετε να πουλήσετε τα
αναβαθμισμένα γραμματόσημα. Θα μάθετε με τον καλύτερο τρόπο πόσο αξίζουν
πραγματικά όλα αυτά που έχετε αγοράσει. (Το λέει συχνά και ο haros.)

Το να μάθετε πόσο πραγματικά αξίζουν τα γραμματόσημα με τον παραπάνω τρόπο θα

σας είναι πολύ χρήσιμο όταν θα έρθει η ώρα να αγοράσετε πιο ακριβά γραμματόσημα και
να μπείτε σε πιο βαθιά νερά. Να θυμάστε πάντα ότι η τιμή εξαρτάται από την "ποιότητα"
του γραμματοσήμου (την έλλειψη ελαττωμάτων κλπ.)

Όταν αποοφασίσετε να πάτε πριν το 1924 ή στις Νέες Χώρες, ξεκινήστε με μικρά ή
μεγάλα φτηνά πακέτα. Πριν αγοράσετε ένα ακριβό γραμματόσημο, θα πρέπει να έχετε
πιάσει στα χέρια σας ένα φτηνό από την ίδια σειρά. Και όταν παραλάβετε το ακριβό, πάλι
θα το συγκρίνετε με τα φτηνά της σειράς του, γα να δείτε "τι ψάρια πιάσατε".

Αγοράζοντας λειψές σειρές αυτής της περιόδου, μπορεί να παρατηρήσετε ότι σας
λείπουν και κάποια φτηνά. Έτσι είναι αυτή περίοδος, ψάξτες να τα βρείτε. :-)

Μπορεί να παρατηρήσετε ότι έχετε μαζέψει κάμποσα διπλά. Κάποια είναι ολόιδια, κάποια
έχουν μικρές ή μεγαλύτερες διαφορές (αποχρώσεις, ποικιλίες και δε συμμαζεύεται).
Κρατήστε όσα σας "κάνουν κλικ" και τα υπόλοιπα προσπαθείστε να τα πουλήσετε (όπως
είπαμε παραπάνω). "Έτσι συλλέγεται" αυτή η περίοδος.

Πιστοποίηση γραμματοσήμων υπήρχε "εξανέκαθεν" (sic). Ίσως και από τον 19ο αιώνα.

Κατά κανόνα οι μεγαλέμποροι ασχολούνται με την πιστοποίηση. Και ο καθένας

πιστοποιεί γραμματόσημα της χώρας του.

Τυπικά, βάζουν τα γραμματόσημα σε μια καρτέλα, γράφουν, ξαναγράφουν και

υπογράφουν και οπωσδήποτε κοτσάρυν ("επισυνάπτουν") και φωτογραφία των
γραμματοσήμων. (Τα παλαιότερα γραμματόσημα γενικά ξεχωρίζουν, όπως και τα
κέρματα. Καταλαβαίνεις αν είναι τα ίδια από διάφορες μικρολεπτομέρειες.)

Διεθνής πιστοποίηση δεν υπάρχει προς το παρόν. Οπότε... περιμένουμε να μας πεις αν
ο Βλαστός και ο Καραμήτσος τα καταφέρνουν καλύτερα από τα αμερικανάκια. :-)

Υπάρχει και η πρακτική της "υπογραφής" των γραμματοσήμων. Κάποιοι υπογράφουν τα

γραμματόσημα (στην πίσω πλευρά), είτε με μολύβι, είτε με σφραγιδάκι. Στην "υπογραφή"
δίνει ο καθένας όποια βαρύτητα κρίνει ο ίδιος...

Για τις τιμές των καταλόγων δεν ξέρω να σου πω πολλά. Το μόνο που ξέρω ότι ο
Βλαστός χρεώνει την πιστοποίση στο 10% της τιμής του καταλόγου.
Σκάνδαλα επένδυσης γραμματοσήμων
Τα τελευταία χρόνια, υπήρξαν μια σειρά από σκάνδαλα, σε αυτόν τον τομέα.
Στην δεκαετία του 1950, στην Ιρλανδία, ο Paul Singer, ένας Διδάκτωρ Φιλοσοφίας από
την Μπρατισλάβα, λειτουργούσε ένα σχήμα Πόντσι υπό την επωνυμία «Shanahan Stamp
Auctions». Το σχήμα κατέρρευσε στις 9 Μαΐου 1959, όταν μια μυστηριώδης ληστεία
έλαβε χώρα στα γραφεία της εταιρείας, την παραμονή ενός σημαντικού πλειστηριασμού,
απ' όπου εξαφανίστηκαν γραμματόσημα αξίας άνω των ₤ 300.000.
Ο Singer κατηγορήθηκε για απάτη, αλλά απαλλάχθηκε και εξαφανίστηκε.[13][14]
Στη δεκαετία του 1970, το σκάσιμο της κερδοσκοπικής φούσκας, άφησε τους επενδυτές
ανίκανους να υλοποιήσουν την επένδυσή τους, στην τιμή που είχαν καταβάλει. Οι τιμές,
χρειάστηκαν δεκαετίες για να ανακάμψουν.[15]
Το 2006, δύο Ισπανικές εταιρείες η «Afinsa» και η «Forum Filatelico», κατέρρευσαν και
άφησαν περίπου 350.000 επενδυτές, με επενδύσεις ύψους μόλις το 10% της τιμής που
είχαν καταβάλει.[16][17][18]

Πωλήσεις γραμματοσήμων
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να πωληθούν γραμματόσημα, καθώς υπάρχουν και για
να αγοραστούν, με τον κάθε ένα, να έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

 Οι δημοπρασίες ενδέχεται να επιτύχουν τις υψηλότερες τιμές, αλλά και τα έξοδα είναι
επίσης υψηλά
 Οι έμποροι μπορεί να είναι σε θέση να ενεργήσουν γρήγορα ή να πληρώσουν
μετρητά, αλλά είναι πιθανό να προσφέρουν μια τιμή τουλάχιστον το ένα τρίτο κάτω
από την κανονική τιμή λιανικής πώλησης για το γραμματόσημο, καθώς ο έμπορος
πρέπει να βγάλει κάποιο κέρδος από τη συναλλαγή. Ορισμένοι έμποροι, επιδιώκουν
το διπλασιασμό των χρημάτων τους, σε κάθε συναλλαγή.
 Ιδιωτικές πωλήσεις. Πολλές πωλήσεις λαμβάνουν χώρα μεταξύ συλλεκτών, ωστόσο,
ένας επενδυτής, ο οποίος δεν είναι συλλέκτης, είναι απίθανο να έχει τις προσωπικές
επαφές, ώστε να εξασφαλίσει μια τέτοια πώληση.
Δεν υπάρχει, κάτι ισοδύναμο του χρηματιστηρίου αξιών, για τα γραμματόσημα.

Κίνδυνοι και μειονεκτήματα]

Η επιτυχής επένδυση στα γραμματόσημα, απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις υψηλού
βαθμού. Αυτό χρειάζεται χρόνο για να αποκτηθεί και υπάρχουν πολλές παγίδες, για τον
άπειρο επενδυτή. Μερικοί από τους κινδύνους και τα μειονεκτήματα είναι:

 Η απόδοση δεν είναι εγγυημένη.

 Το κόστος της αγοράς είναι υψηλό, σε σύγκριση με τις περισσότερες άλλες μορφές
επενδύσεων.[5]
 Το κόστος πώλησης είναι επίσης σχετικά υψηλό.[5]
 Οι αγορές μπορεί να υπόκεινται σε φόρο επί των πωλήσεων, για παράδειγμα
ο ΦΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση,[5] τον οποίο ο αγοραστής μπορεί να μην είναι σε
θέση να διεκδικήσει.
 Τα γραμματόσημα μπορεί να χρειαστούν πραγματογνωμοσύνη, έναντι αμοιβής, ώστε
να εξασφαλιστεί ότι αυτά που φαίνονται είναι αυτά που είναι.
 Ως απτά περιουσιακά στοιχεία, τα γραμματόσημα μπορεί να χρειαστεί να
ασφαλιστούν, καθώς διατρέχουν τον κίνδυνο φυσικού τραυματισμού ή αλλοίωσης.
 Το μέλλον της αγοράς, για την πώληση φιλοτελικών αντικειμένων, είναι αβέβαιο. Η
ζήτηση για φιλοτελικά αντικείμενα προέρχεται, κυρίως, από συλλέκτες, όχι επενδυτές
και η πλειοψηφία των συλλεκτών είναι ηλικίας άνω των 50 ετών στις χώρες της
 Δύσης. Υπάρχουν, σχετικά ελάχιστοι νεότεροι συλλέκτες, στην Ευρώπη και
τη Βόρεια Αμερική, που θα αναμενόταν, να είναι οι αγοραστές του μέλλοντος,[19] αν
και τα ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να μην είναι η περίπτωση στην Ινδία,
την Κίνα και τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.
 Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η μελλοντική ύπαρξη των γραμματοσήμων μπορεί να
τεθεί υπό αμφισβήτηση, καθώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές
επικοινωνίες όλο και περισσότερο και αποστέλλουν όλο και λιγότερες επιστολές. Εάν
τα γραμματόσημα δεν πωλούνται πλέον ως ταχυδρομικά τέλη, μπορεί να πάψουν να
συλλέγονται και, εάν δεν συλλέγονται, η ζωτική συλλεκτική ζήτηση, η οποία στηρίζει
την αγορά των επενδύσεων, μπορεί να εκλείψει.
 Τα γραμματόσημα έχουν μικρή εγγενή αξία, δεν έχουν την αξία της πρώτης ύλης του
χρυσού νομίσματος, δεν αντιπροσωπεύουν το μερίδιο σε μια επιχείρηση, όπως οι
μετοχικοί τίτλοι και συνήθως δεν έχουν την διαρκή οπτική αισθητική ενός μεγάλου
έργου τέχνης.
 Η επένδυση γραμματοσήμων είναι σχετικά ανεξέλεγκτη σε σύγκριση με, για
παράδειγμα, τις επενδύσεις σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο και οι επενδυτές μπορεί να
έχουν μικρή προστασία, αν τα πράγματα πάνε στραβά.
 Το μέγεθος της φιλοτελικής αγοράς είναι μικρό, συγκρινόμενο με την αξία της
χρηματιστηριακής αγοράς και ευάλωτο στις επιθετικές αγορές από
τους κερδοσκόπους, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές. Αυτό συνέβη στη
δεκαετία του 1970, όταν μια κερδοσκοπική φούσκα ακολουθήθηκε από κατάρρευση
των τιμών.[15]
 Τα γραμματόσημα δεν παράγουν κανένα τόκο ή μερίσματα.
 Μπορεί να είναι αδύνατο να προσδιοριστεί η τρέχουσα αγοραία αξία των
γραμματοσήμων δίχως την πώλησή τους.
 Γραμματόσημα, συσκευασμένα ως «επενδυτικά χαρτοφυλάκια», μπορεί να
χρεώνονται σε τιμές υψηλότερες από την κανονική αξία αγοράς τους.
 Τα γραμματόσημα μπορεί να είναι σχετικώς μη ρευστοποιήσιμα, καθώς η εξεύρεση
αγοραστού ενδέχεται να απαιτήσει χρόνο.
 Υπάρχουν ελάχιστες αξιόπιστες και ανεξάρτητες ιστορικές πληροφορίες σχετικά με
τις επιδόσεις των γραμματοσήμων ως επενδύσεις.
 Η μακροπρόθεσμη θεώρηση είναι απαραίτητη. Μια γρήγορη αγορά και πώληση είναι
μάλλον απίθανο να είναι κερδοφόρα.[5]
 Όταν οι περισσότερες παραδοσιακές επενδύσεις πάνε καλά, το ενδιαφέρον στις
εναλλακτικές επενδύσεις, όπως αυτής των γραμματοσήμων, ενδέχεται να μειώνεται
γρήγορα.
 Ειδικές οδηγίες θα πρέπει να δοθούν σε συζύγους ή εκτελεστές, σε περίπτωση
ανικανότητας ή θανάτου του ιδιοκτήτη, καθώς μπορεί να μην είναι εξοικειωμένοι με
τα φιλοτελικά αντικείμενα και δρώμενα.
 Τα γραμματόσημα ενδέχεται να απαιτήσουν χρόνο για να πωληθούν, σε αντίθεση με
τα μετρητά, τις μετοχές ή τα αμοιβαία κεφάλαια, στα οποία πωλήσεις μπορούν
συνήθως να πραγματοποιηθούν με τη μικρότερη δυνατή καθυστέρηση.

Πλεονεκτήματα
Τα γραμματόσημα σε μεγάλο βαθμό δεν συσχετίζονται[Σημ. 16] με άλλες μορφές
επένδυσης[20] και συνεπώς, μπορούν να αντιπροσωπεύουν μια πολύτιμη
διαφοροποίηση, εντός ενός ευρύτερου χαρτοφυλακίου.

 Τα γραμματόσημα είναι εξαιρετικές φορητές αποθήκες πλούτου και μεταφέρονται

εύκολα πέρα από τα εθνικά σύνορα.
 Ένας γηράσκων πληθυσμός στις δυτικές χώρες, σημαίνει ότι οι επενδυτές του που
πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση, ενδέχεται να ξαναρχίσουν τα χόμπι της παιδικής
τους ηλικίας.[20]
 Υπάρχουν εκατομμύρια ενθουσιώδεις συλλέκτες γραμματοσήμων σε ολόκληρο τον
κόσμο, οι οποίοι δημιουργούν μια παγκόσμια αγορά.[5]
 Υπάρχει περιορισμένος εφοδιασμός από κλασικά γραμματόσημα.
 Τα γραμματόσημα δεν είναι ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο και για το
λόγο αυτό, σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, ενδέχεται να έχουν καλύτερες
επιδόσεις απ' ό,τι τα μετρητά.
 Το γραμματόσημο, ως ένα απτό περιουσιακό στοιχείο, δεν μπορεί να βγει εκτός
δουλειάς, όπως μια εταιρία, εισηγμένη στη χρηματιστηριακή αγορά.
 Τα γραμματόσημα είναι μια σχετικά εμπιστευτική επένδυση. Εκτός κι' αν αγοράζεται
σε δημοπρασία, η ιδιοκτησία είναι ιδιωτική και δεν υπάρχει δημόσιο μητρώο, όπως
υπάρχει για πολλές επενδύσεις σε μετοχές.
 Ο επενδυτής είναι σε θέση να κρατήσει και να θαυμάσει την επένδυσή του, καθώς
και να απολαύσει τις αισθητικές του πτυχές.
 Πολλά γραμματόσημα έχουν ενδιαφέρον ιστορικό παρελθόν.

Κανονισμοί και προστασία των επενδυτών

Γραμματόσημα, τα οποία αγοράζονται για επένδυση, συνήθως, για τον αγοραστή, δεν
έχουν καμία ειδική νομοθετική προστασία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπάρχει καμία
ρύθμιση του εν λόγω τομέα, από την Financial Conduct Authority.[16][Σημ. 17] Οι κανόνες
αλλού, μπορεί να διαφέρουν. Όπου η επένδυση είναι συλλογική μέσω ενός αμοιβαίου
κεφαλαίου, ενδέχεται να υπάρξει κάποια ρύθμιση των δραστηριοτήτων του ταμείου,
ανάλογα με το σημείο όπου αυτό, έχει τη βάση του.