You are on page 1of 72

m

 
 
  

.co
  
!"#
$%  
- % . -
)., ()*'+ 
&'
)/0 1  '2

ob
  
K
‫أ ذ  ا ا
ي ا‬

‫  ا    – ﻡ ة ا‬
ott
  ‫ אא‬K
‫ﻡرس  ا ا
ي‬

‫  ا   – ﻡ ة ا‬
alk
w.

  
‫א"! א א‬#$
ww

www.gulfkids.com

www.alkottob.com
‫‪: %‬‬
‫‪ %‬أ‪ $‬ت ار ا
آ ‪ ./ behaviorism‬إ‪$‬رة ا‪,‬ل ‪
+‬ل ا ﻡ) اه و‬

‫‪m‬‬
‫ا‪012‬ت ا ‪ ; ,‬وا ‪4‬ده م ﺕ‪ 8‬ﻡ) ﺕ‪ 6%0‬ا‪4$5‬ت ا ‪ . .4 ,‬ﻡ>; ﻡ‪ =12‬ا
‪.‬‬
‫ا?
ري ‪ consciousness‬و ا‪A‬ﺵ
ر ‪ . unconscious‬و) ‪AB‬ل ا? ) ﻡ ا‪ BC‬ة‬
‫ أت ﺕ‪ 8D‬ﻡ)  ا ﻡ) ا‪012‬ت ا ‪ .‬ا‪ F B‬زﻡ) ا
آ ﺕ‪ F0‬ﺕ‪ $E‬ا ‪
1‬ر ا‪ 4‬‬
‫‪ ./‬ا ‪(Baars ,1997:363). /‬‬

‫‪.co‬‬
‫و ‪ %‬ا ‪I‬م ‪ A
H‬ﻡ‪ =12‬ا?
ر ‪ conscious‬و ا‪A‬ﺵ
ر ‪4  unconscious‬ره‬
‫ﺕ‪0‬ا ‪ . 0‬و‪ .‬ا د ‪ J/E‬و إدراآ‪K J‬اﺕ‪ . J‬و ا ; ارك  ا
ا‪ L‬ه
ﺕ‪0 0‬‬
‫ا?
ر ؛ ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ا‪A‬ﺵ
ر ا‪K‬ي ‪+‬دﺕ‪ J‬ﻡر ا ‪ ;0‬ا‪E .‬ﻥ‪ J‬ﻡ‪OI‬ن اوا‪ L/‬ا‪O P‬‬
‫ا‪
4‬ﺕ ‪ ,‬وا ‪ ; .‬ا د ‪ .‬ﻡ‪%‬وﻡ ‪
8S‬ره ‪ ,‬م ﻡ‪4 8 UA‬دئ ا‪ ABC‬و ا و‬
‫ا‪ .  V‬و ﺕ‪
8S W4‬ره ‪ ./‬ا?
ر ‪0‬وث ‪V+‬ت ا‪ 6%‬ا ‪ ./ X4‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪.‬‬
‫و ‪ 4‬ه‪K‬ا ا‪OI‬ن ا‪A‬ﺵ
ري ه
ا‪K‬ي ; ‪ .‬ا‪ +V‬ظ ; ا‪K‬آ ت ا\ و ا ‪,Z
/‬‬
‫و ا ‪4]  %‬ت ا‪ ,‬و اواﻥ و ا‪+C‬اث ا‪2‬ﻡ ‪ .‬و‪ ; ^K‬ا د ‪ .‬ﻡ‪
8S L‬ر‬

‫‪ob‬‬
‫أي ﻡ) ه‪ _K‬ا‪K‬آ ت ا\ ‪ V ` +‬ﺕ ‪ ./ X4‬ا ء ا
ﺕ و ا‪ 6%‬ا ﺕ‪./ 8OI W4‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر‪ .‬و ‪
, 4‬ﻥ ‪ /‬و ﻡ\ ﻡر ا ‪ ;0‬ا‪ .‬ه
ﺹ‪ X+‬ه‪K‬ا ا‪ =12‬وﺕ‪0‬‬
‫ا ‪I‬اﻡﺕ‪ ./ J‬درا ا‪ 1ZV‬ا ت ا?‪ 2I‬ﻡ>; ا‪2‬ب و 
‪ 

$‬ا‪0‬ة ‪ 
 ).‬آﻡ;‬
‫ﻡ – ‪(34 -32 :1977‬‬
‫وهك ﻡ) ‪0‬ول ا‪ ) ;2‬ا?
ر أو ا
‪ .‬و  ‪I‬م ‪ ./‬ا‪ ) 0‬ا‪ =12‬ا‪.4 C‬‬
‫‪ conscious‬و ) ات ا ‪ ./‬و ‪ 4‬ه ﻡ
ﻥت ﻡ ‪ ./ 8n ) %‬ﻡ‪
D‬ﻡ‬
‫‪ott‬‬ ‫ا?‪ ) 2I‬أ) ﻡ ‪.(192-191: 2006‬‬
‫و) م ﻥرد رز و  ن ‪ /‬اﻥ) ‪ (2003) Barnard Baars & Stan Franklin‬ﻥ‪ D‬‬
‫ة ﻡ‪ F‬ﺕ‪0‬ا و ‪ 8/‬ﻡ‪ =12  I‬ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر   ‪ .‬ا ا ‪   .‬ﻡ)‬
‫‪ 8AB‬ا ‪I‬م ا
ﻡت ا‪OI‬ﻥ ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة ‪ V ,‬د ‪ .  .‬ا ‪ coordination 6‬و‬
‫ا ‪   control 0‬ﻡ) ‪ 8AB‬ﺕ‪4‬دل ا
ﻡت ا آ‪ , O‬ﻡ‪ L‬اح ‪ q4‬ا‪,‬ت‬
‫ا ‪ 22I‬ﻡ>; ا‪C‬ﻥ‪ D‬ا‪ 0‬ا

دة ‪ ./‬ا‪8,‬ز ا‪
.42‬ز‪ L‬ا
ﻡت دا‪ ;B‬ﻥ‪D‬م ﻡ‪0‬د‬
‫‪alk‬‬
‫‪ .‬و م رز ‪ (2003) Baars‬ﻥ‪ J  D‬ا و‪Hs /‬ر ا; ا?ﻡ; ‪Global Workspace‬‬
‫)‪ (1997‬و ﺕ‪ / 8 8>0‬أ‪ 4? J 6H‬اﻡ] ا?ﻡ ‪( . Global Brain Web‬‬
‫) ‪Barras 2003 :41-42‬‬
‫وﺕ‪
%‬م ه‪ _K‬ا‪ .  D‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ‪ ,‬أول ه‪ _K‬ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ‪ Z /‬و
د ‬
‫ا‪K‬اآ ة ا ‪ .‬ﺕ; ‪ .‬إﻡﻥ ا

ل أو اح ‪
B‬ل )‪ t I (access‬ا
‪ tUS‬اﻡ]‬
‫ا ‪ 8n ) %‬ا‪

 ,q4‬د ﻥ‪D‬م آ‪ .‬ﺵﻡ; ﻡ
زع ?; ﻡ
ازي ﻡ) ا‪,‬ت ‬
‫ا ‪ .v2I‬و) هك ‪
Z‬ا ‪  W‬ﺕ‪ 6/‬ا
ﻡت وﺕﻡ; ا د ﻡ‪C , 8‬ن ا
ﻡت ا‪OI‬ﻥ‬
‫‪w.‬‬

‫ي ا د ‪ ) V‬أن   ا ‪C  8U‬ن ا ﻡ‪0‬ودة ‪ ,‬وﻡ   ا ‪  V JU‬أن ? ‪J‬‬
‫ا د و‪O =42‬ء ﻡ) ‪ J‬ا?
ري ‪( Barras 2003 : 41-42 ).‬‬
‫‪ )0/‬ﻥ‪AB w 0‬ل ‪+‬ﺕ  ] ﻡ‪0‬ود ﻡ) ا
ﻡت‪ ,‬و ﻡ) ا‪ X2‬أن ﺕ‪ 8D‬ه‪ _K‬ا
ﻡت‬
‫وﺕ‪ ,‬ح ا?
ر د‪ /‬وا‪+‬ة ;   ا ‪ 8U‬و‪
n %/‬ا ‪+ W‬آ ‪ .
/ .‬ا?
ري ه
ا‪C‬س‬
‫
‪ S‬ا‪
B‬ل ا?ﻡ; ‪ ,‬و ‪ / J 61‬ض ا‪ ;B‬ا?
ري ‪ conscious access‬وه‪K‬ا ا‪;B‬‬
‫‪ww‬‬

‫ه
ا‪0‬د ‪C‬و
ت ‪
8S‬ر ا
ﻡت ‪ ./‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪ .‬و ا
‪ .‬ا?
ري ﻡ) ‪J  y+‬‬
‫ﺕ‪0‬ده ا?‪4‬ت ا‪ 42‬ا ‪ . 22I‬و  ‪
8S ) V .‬ر ‪ L‬ا
ﻡت ا‪OI‬ﻥ ‪./‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ )‪ .(LTM‬و ا
ﻡت ا ‪ .‬ﺕ ) ﻡ) ا‪
8D‬ر‪ ,‬أو = ‪
8D 8‬ر ه‪ .‬ا ‪.‬‬
‫ﺕ
ا  ‪ ./‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪  ,‬ا
ﻡت ا ‪
8D 8 = V .‬ر ه‪ .‬ا
ﻡت ا

دة‬
‫‪ ./‬ا‪A‬ﺵ
ر ‪( Barras 1997 : 363- 365 ).‬‬

‫‪2‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و  ‪ 6‬ﻡ‪ L‬رز ‪ ./ Baars‬ه‪K‬ا ا ‪
2‬ر آ; ﻡ) إن ‪ ( 1989)Edelman‬ا‪K‬ي ﺕ‪0‬ث )‬
‫و
د ﻥ
ذج اﻥ ‪ .
 .U%‬ا?
ري ‪ ./‬ا‪ , z‬و دﻥ‪ ( 2001)Dennett F‬ا‪K‬ي ا‪ /‬ض أن‬
‫ا
‪ .‬ا?
ري  ‪ 6%0‬ﻡ) ‪AB‬ل ﻡ‪ L ,‬ﻡ) ا ‪ )22I‬ا‪ 8 )K‬ذاآ ة ﻡ ‪ ,‬وه‪K‬ا‬
‫ا‪ L ,‬ه
ذاآ ة ﻡ ‪ ./‬ق إ‪H‬ر ﻡ) ا; ا?ﻡ; ‪ .‬و ي آﻥ
وﺵ ‪ Kanwisher‬أن‬

‫‪m‬‬
‫ا
‪
 .‬ﻡ ﻡ ‪  V‬أن ﺕ‪
0‬ي ‪ .‬ﺕ>; ‪ .42‬آ‪ ./‬و 
ي ‪ ,‬و ‪ ./‬ا

ل ‪_K8‬‬
‫ا
ﻡ ]‪ 4‬ا‪ z‬ا ‪ .%4‬ﻡ)  ا >; ا‪ ^  .42‬ا
ﻡ ‪ ,‬و  ذ^ ?; آ‪ .‬و ‪./‬‬
‫ﻥ ا
‪ .F‬و‪ +‬ا >; ا‪ .42‬ه‪ + .‬ا?
ر ‪ .‬و ي ﻥآش و دي هن &‪Naccache‬‬
‫‪ (2001) DeHane‬أن ‪ ,+‬ا
ﻡت ا
ح ‪
8D 8‬ر ‪ ./‬ا
‪ .‬ا?
ري ﻡ ﺕ‪O0 W4‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا; ا?
ري ؛و ‪ V‬ﺕ = ا ﺹ ‪
8D‬ر ا
ﻡت إ‪  V‬ﺕ? ‪. (Baars 2003:41-43) J‬‬
‫و رز ‪ (2003) Baars‬ه‪ _K‬ا‪ ;> 0‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪ 1%‬ﻡ‪ . ~n‬ﻡ ح‬
‫ا
‪ tUS‬ا‪   . %‬ﺕ
‪ 88‬ﻡ) ‪AB‬ل ت اﻥ ‪4‬ه وﺕ‪ F0‬إﺵ اف ﺕ‪K‬ي ‪. .%4  .‬‬
‫ا ح ﻡ  و ‪V‬ﺵ
ر ‪ .‬وﺕ‪ ^ 0‬ه‪ _K‬ا‪ %4‬ا?
ر ا‪ . ~n‬ﻡ ح ات ا‪  %‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪C‬ﻥ‪ D‬ا‪ 0‬ا‪ ./  I‬ا‪ ?%‬ة اﻡ] ‪ ,‬ا‪ . U%‬دورات ﻡ)‬
‫ا ?‪ W‬و ا >‪ W4‬ا ‪4‬د‪ ..‬و ا ?‪ W‬إﻡ ‪0‬ث دا‪ B‬و‪ 41 %/‬ا ‪41‬ت ا‪5‬دراآ ‪ ,‬أو ‪0‬ث‬
‫‪B‬ر  و‪ 41 %/‬و‪ vU2B‬ا‪8‬م ارآ‪ .‬وه‪K‬ا \دي إ‪+ .‬وث إ‪+‬ت دا‪A B‬م‬

‫‪ob‬‬
‫اا‪ inner speech .B‬ا?
ري و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪ , visual imagery‬و  ‪ .‬ﺕ  ﻡ?رآ‬
‫ ‪ .‬ا?‪4‬ت ا‪ I‬ا ‪ .‬ﺕ; ‪ ./‬ا‪O,‬ء ا  ﻡ) ا ح أو ا‪A‬ﺵ
ر  ‪I‬ام €‪V‬ت ا‪ ?%‬‬
‫‪ ./‬ا‪ ?%‬ة ا‪8‬د ‪ .‬و ي رز ‪ (2003) Baars‬أن ﺕ?‪ W‬ا
‪ .‬ا?
ري ا‪ .‬و ا‪ 24‬ي‬
‫  ‪ .‬ا‪A‬م اا‪ .B‬و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪ ./ .‬ا
‪ F‬ا‪K‬ي ﺕ
ن ‪  J/‬ا‪A‬م اا‪.B‬‬
‫ﻡ‪2‬را هﻡ ‪+‬اث ا?
ر ‪
 ,‬ن ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ﻡا ‪ ;+ ./‬ا?‪A‬ت اﻥ ‪ .‬و ‬
‫ا  رز‪ ./ (2003) Baars‬ذ^ ‪ .‬ﻡ ﺕ
ﺹ; إ‪ O
J‬و €‪Paulesu , et . al ) B‬‬
‫‪ott‬‬
‫)‪ (1993‬ﻡ) أن ا‪ t2‬ا‪ C‬ﻡ) ا‪ z‬ه
ا~
ل ) ا‪A‬م ا‪I‬ر ‪ ) .‬ا ‪ (w‬وه
أ‪n‬‬
‫ا~
ل ) ا‪A‬م اا‪ . .B‬و أن ا‪ ?%‬ة ا‪  24‬وره ﻡ~
 ) ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي‪ .‬و‪tn‬‬
‫ رز‪ (2003) Baars‬إ‪ .‬أن هك ﻡ  ف ?‪ 4‬ا
ز ا?ﻡ ‪global brood casting‬‬
‫‪ ./‬ا‪ . z‬و ه‪ _K‬ا?‪ 4‬ﺕ; ‪ .‬ﻡة ا‪C‬ﻥ‪ D‬ا ‪ ./ K‬ا‪ %1‬ا‪ 84,‬ا‪C‬ﻡﻡ ﻡ) ا‪, z‬‬
‫وا ‪ V .‬ﺕ ^ ﻡ‪ AB‬ﻡ‪4‬ﺵ ا  ‪ . ./ 0‬ﻡ‪ 6H‬ا‪ . z‬و ‪  ^K‬ي رز‪ (2003) Baars‬أن‬
‫ﺵ‪ 4‬ا
ز‪ L‬ا?ﻡ )‪ (GBC‬ﺕ; ‪ .‬ا ‪ . ./ 0‬ا‪ 6H‬ذات ا‪0 2‬ث ‪B‬ﺹ‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪  24‬و ا‪ 0‬آ ا ‪O‬اﻡ ‪ .‬ﻡ ‪ 8‬ا‪? ;4‬رآ ا‪ 6H‬ا‪ 0‬ا‪  24‬و ا‪ 0‬آ‪ ,‬و‬
‫  ذ^ ‪ ./‬إﻡﻥ ا‪V‬ﻥل ‪0‬ث و ﺕ?‪ W‬ا‪ 0‬اا‪ . /‬وﺕ
ﺹ; ‪ .‬دو ‪Le Doux‬‬
‫)‪ (1996‬إ‪ .‬أن ا?‪ 4‬ا
ز ا?ﻡ )‪ (GBC‬ﺕ ‪ ./ 0‬ﻡ‪ 6H‬ا‪ ?%‬ة ا‪ 0‬و ا‪ ?%‬ة‬
‫ا‪ . Insular I‬و ﻡ) ه‪ _K‬ا‪ 6H‬ﻡ‪ mid brain amygdales 6H‬ا‪I‬ﺹ   ف ‪.‬‬
‫ا ‪ 4‬ات ا
‪ 8‬ذات ا‪
I 2‬ف و ا‪ .XnP‬و ه‪K‬ا ﺕ; ا> ﻡ) ا‪ 6H‬ا‪  ?%‬ﻡ‬
‫ ‪ ;
0‬ا‪C‬هاف و ا‪V‬ﻥ‪V‬ت إ‪ .‬أ‪/‬ل ‪.‬‬
‫)‪(Baars 2oo3:42-44‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ? ارا ‪:‬‬


‫ﻡ? ه‪ _K‬ارا   ﺕ‪0‬ه ﻡ) ﻡ‪0‬و ا  ف ‪ .‬دور آ; ﻡ) ات ا?
ر و‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ . .U‬و‪  D %/‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; )‪ (GW‬ا ‪ .‬ﻡ‪ 8‬رز‬
‫‪ (1997)Baars‬ﻥ‪ 1‬ح ﺕؤ‪ ) V‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪ /‬و ا
آ و ﺕ ه ‪ V‬د ‪ .‬ﻡ‬
‫‪ww‬‬

‫ﺕ‪%‬ﻡ‪ J‬ا?‪ 4‬ا


ز ا?ﻡ )‪.(GBC‬‬
‫و ‪ 4‬رز و ‪ /‬اﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أن ا
ﻥت ا?‪ 1‬ﻡ) ا‪K‬اآ ة اﻡ‬
‫ه‪ .‬ﻡ
ﻥت ﺵ
ر ‪ .‬و ‪ _K8‬ا
ﻥت ا?
ر و‪ tUS‬ﺕ‪
%‬م ?‪ 81‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا?‪4‬ت‬
‫ا ‪ 22I‬ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ,‬و ا ‪ .‬ﺕ‪ D  8‬و‪ tUS‬ا?
ر ؛ و أ‪ 8 6H‬ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪ . unconscious specialized networks 22I‬و; ه‪ _K‬ا?‪4‬ت ل ‪ .‬ﻡ
ي‬

‫‪3‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪C‬داء ا
‪K .S‬اآ ة اﻡ ‪ ,‬و  ‪  .‬ل ﻡ) ا
‪ tUS‬ا ﺕ‪K 14‬اآ ة اﻡ ﻡ) ا ;‬
‫ا‪0‬دث ) ا?
ر و ا >; ‪ ./‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ,‬و ) ا‪A‬ﺵ
ر و ا >; ‪ ./‬و‪tUS‬‬
‫ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪. ( Barras& Franklin 2003 : 166) . 22I‬‬
‫و ﻡ‪ ) 8‬ﺕ‪ ;0‬آ ‪+‬وث ا‪ 1ZV‬ا ت ا‪
P‬؛ ﻡ>; ا ا‪ %‬ا‪  y+. Dyslexia .U‬ي‬

‫‪m‬‬
‫ا‪>+4‬ن أن ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ 0 .U‬ج إ‪ .‬ﺕ أآ> ‪ %‬و ﺕ‪ + w+A y+ , A0‬ﻡ)‬
‫‪%/‬ان ا د 
‪ J‬ا?
ري أ‪$‬ء ا‪ %‬اءة؛ ﻡ ‪ % J,‬أ ا‪ v‬وه
‪ . V‬أن  اءﺕ‪F J‬‬
‫ﺹ‪ ,4U‬و  ‪ .‬ﺕ
ن  اءﺕ‪ J‬ﻡ‪ . 4‬و‪ .‬ﻡ?
ش‪ .‬و ‪ ^K‬هك ‪ Z‬ورة را ا‪ 1Z‬اب‬
‫‪ +‬ا
‪ .‬ا?
ري ا‪ %‬ا‪ . .U‬و‪ 4  ^K‬ﻡ ﻡ‪ J‬رز ‪ ./ Baars‬ﻥ‪ J  D‬و دراﺕ‪) J‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر؛ ﺕ  ور ه‪ _K‬ات ‪ ./‬ا ‪ O8,‬ا ‪../‬‬
‫وه‪ _K‬ارا 
ف ﺕ‪
%‬م ول ﻡه رز ‪ ) Baars‬ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر  ‪4‬ره ﻡه‬
‫درة ‪ .‬ﺕ ا
ك ا‪5‬ﻥﻥ‪ . .‬و‪ %‬م رز‪ Baars‬ﻥ‪ J  D‬آ‪ D ;4‬ت ا‪K‬اآ ة اﻡ و‬
‫ا ‪ .‬اه ‪
, W%/ F‬اﻥ‪ X‬ا?
ر ‪ ,‬وﺕ ‪ 4‬ا‪ /Z5‬ا‪ ,‬ة ‪V‬ه م ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪  D‬ه
إ‪%‬ء‬
‫ا‪
n‬ء ‪ .‬دور ات ا ‪ K‬ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ﺕ‪ O8,‬ات ا ‪ . /‬و ارات ا ‪%‬‬
‫اه ‪ F‬را ات ا?
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ,‬و  ‪ =42 .‬ﻡ) ا‪ n‬وري أن ﻥ ف‬
‫دور ات ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪B /‬ﺹ ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا ‪E‬ول‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪K‬ي ﺕ‪ J+ 1‬ه‪ _K‬ارا و ا‪K‬ي ﺕ; ارا ‪ .‬ﻡ‪ 8 ,‬ه
‪:‬‬
‫ﺕؤل ارا ‪ :‬ه; \دي ا‪ 1Z‬اب و‪ tUS‬ا
ﻥت ا?
ر ‪K‬اآ ة اﻡ  ‪4‬ره دا‬
‫ا‪C‬داء ا
‪ .S‬ت ا‪A‬ﺵ
ر و‪  D %/‬رز ‪ Baars‬إ‪ .‬ا‪ 1Z‬اب ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا وف‬
‫  ا‪ %‬ا‪ .U‬ي أ‪H‬ل ا ‪ +‬ا‪ V‬ا‪ U‬؟‬
‫ه‪K‬ا ا ؤل  ‪ X1‬أن ﻥ ول ه‪ _K‬ا‪ ?  D‬ح آ‪ .‬ﻥ‪0‬د ‪ 4H‬ﻡه ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر و‬
‫‪A‬ﺕ‪ O8, 8‬ا
ﻡت ‪ $ ,‬ﻥ‪ ./ y04‬ن دوره ‪ ./‬ا ‪ O8,‬ا‪
P‬ي ) ا‪,‬ح وا?; ‪.‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا‪H5‬ر ا‪  D‬را ‪:‬‬

‫ﻡ) ‪AB‬ل ﻡ أﺵر إ‪ J‬رز و‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬ﻡ) أن ه‪ _K‬ا?‪ 4‬ﺕ ‬
‫‪ 1‬ﺕ‪ 4 8‬ﻡ‪ 6H‬ا‪ z‬ا‪ , I‬و و‪ 41 %/‬ﻡ ‪41‬ت ا
‪ t‬ا?
ري ؛ ‪s/‬ﻥ‪ 8‬ﺕ; ‪.‬‬
‫ﺕ?‪ W‬ا
ﻡت ا‪O I‬ﻥ ‪ ./‬ا‪ 6H‬ا‪A‬ﺵ
ري ‪
B 8 = ` +‬ل إ‪ .‬ا?
ر ﻡ)‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر‪.‬و اح ﻡ‪0‬د  ‪41‬ت؛ و ا‪K‬ي ‪0‬د ه‪ _K‬ا ‪41‬ت ه
ﻡ أ‪ %4 J 6H‬ا‪~n‬‬
‫ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه ‪the attentional spotlight‬؛ وه‪ .‬ﺕ>; ﻥ‪D‬م اﻥ ‪4‬ه‪ .‬اﻥ ‪ ,.U%‬و ; ﺕ‪ F0‬إﺵ اف‬
‫ا‪ ?%‬ة ا‪ I‬ا ‪ K‬ا‪ ,84,‬و ا‪ W4n‬ا„‪ ./ .‬ﻡ‪K 6H‬ع ا‪ z‬وه‪ .‬ا~
 ) ا‪C‬ﻥ‪D‬‬
‫ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه ا„‪ .‬و ه‪ .‬ا ‪ .‬ﺕ ﻡ; ﻡ‪ L‬ا> ات ا‪4‬رزة و ا‪8‬ﻡ و ا ‪  8 = .‬ور إ‪.‬‬
‫ا
‪ .‬ا?
ري ‪ .‬و ي رز ‪ (2003) Baars‬أن ا ; ‪0‬ث ) ا‪ %4‬ا‪ ~n‬ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه‬
‫  ‪4‬ره ا‪0‬د  ‪41‬ت ا‪5‬دراآ ‪ ;4 .‬ا>ل آ ﺕ >; ‪ ./‬ا‪ v‬ا‪
1‬ب  اءﺕ‪ , J‬و )‬
‫ﺕ> ‪ ./ 8‬ا‪ I‬ا‪ WU‬اﻥ و ا‪  24‬و ا‪ 
P‬ا ‪ , D‬و ‪n‬ف إ‪ .‬ذ^ ا‪C‬ﻥ‪ D‬ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه‬
‫‪w.‬‬

‫ا„ ‪ .‬وه‪K‬ا ا ; ا‪K‬ي ﺕ ‪ J/ 0‬ﺵ‪ 4‬ا


ز‪ L‬ا?ﻡ )‪ (GBC‬ه
ا‪K‬ي  ﻡ) ا‪ %‬اءة‬
‫ا‪ . 41‬و  ا ل رز ‪ (2003) Baars‬ﻡ) ﻥ ‪ …U‬درا د‪8‬ن و زﻡ‪Dehaene , et al JUA‬‬
‫)‪ (2001‬أن ات ا‪  24‬ذات ا ﺕ‪ X‬ا‪ backward .I‬ﺕ ‪ X1‬ا ء ﻥ
ع ﻡ) ا?ط‬
‫ا‪ .I‬ا‪I‬ص   ف ا‪ 24‬ي ‪ .‬ات ﻡ) ا‪ ?%‬ة اﻡ] ‪   y+ ,‬ا ء ات‬
‫ا ‪ % 1‬ﻡ) ا‪A‬ﺵ
ر ?
ر؛ و )  أن ﺕ ‪ ;B‬ﻡ‪   6H‬ﺕ?‪€ 81‬ﻥ ﻡ>; ﻡ‪ 6H‬ا‪ ?%‬ة‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪ I‬ا‪,‬ار ‪ parietal‬و ا‪ . prefrontal 84,4%‬و) إذا أﺹ‪ F4‬أي ﻡ) ﻡ‪ 6H‬ا ‪O8,‬‬
‫ا?رآ ‪ ./‬ﺕ
) ‪0 ;U‬ث ا‪ 1Z‬اب وا‪ ./ =Z‬أداء ا د ‪.‬‬
‫)‪(Baars & Franklin 2oo3:166-168‬‬
‫و ا ا‪ %‬ا‪ .U‬آ‪ 0‬ﻡ) ‪V+‬ت ا‪ 1Z‬اب ا ‪ O8,‬ا
ﻡت و‪  D %/‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ;‬
‫)‪ (GW‬و ا ‪ .‬ا ت ‪ .‬ﺕ‪ ;0‬آ ‪
8S‬ر ا
ﻡت ‪ ./‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪ y+ ,‬ﺕ  € ‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا ‪ 6‬و ا ‪ 0‬و ا‪A‬ﺕ‪ .‬ﺕ‪A‬ن ‪ .‬ﺕ
ز‪ L‬ا
ﻡت و‪
% %/‬ا ﻡ‪0‬ود ا ‪ .‬و  ‪.‬‬
‫‪ =42‬ﺕ‪ 6/‬ا
ﻡت ﻡ ه
ن ‪ _K8‬ات ‪n‬ف إ‪ 8‬ﻡي ﺕ
‪ /‬ا
ﻡت ‪ ./‬ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ ‪   y0‬ا ‪ . 8U‬و  ‪E/ .‬ن ا‪ 1ZV‬اب ا ‪O8,‬ي أي آن ﻥ
‪ J‬ﺕ د ات ا ‪J/ 44‬‬
‫‪
 ,‬اء آﻥ‪ F‬ه‪ _K‬ات ا?
ر ا ‪ .‬ﺕ‪0‬ث ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪ , 8‬أو ﻡ ‪ 6‬ت‬

‫‪m‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ˆ %‬ت ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪. K‬‬
‫و ﻡ) ا‪ n‬وري أن ﻥ ول ا‪  D‬ا ‪ .‬ﻡ‪ 8‬رص ‪ (1998) Baars‬و رز و ‪ /‬اﻥ)‬
‫‪ ./ (2003) Baars & Franklin‬ا
ذج ا?رح  ^ ا‪  D‬و ‪K J A‬اآ ة اﻡ و دور‬
‫ه‪ _K‬ا‪ ./  D‬ﺕ ا ‪ O8,‬ا‪
P‬ي ‪.‬‬

‫‪.co‬‬
‫ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ ‪ ( GW) Global Workspace‬وﻥ
ذج ﻡ; ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪.‬‬
‫‪Intelligent Distribution Agent‬و ا ‪ O8,‬ا‪
P‬ي ‪ `/‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‪:‬‬
‫م آ; ﻡ) رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬ﻥ
ذ  ﺵر‪  +‬ا ; )‬
‫ا‪ 4I‬ة ا?
ر ‪ conscious experience‬و ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ , working memory‬و‪B‬ﺹ‬
‫‪ O8,  6  /‬ا‪
P‬ي‪ .‬و  ا ا ‪ ./‬ذ^ ‪ .‬ا‪  D‬ا ‪K‬اآ ة اﻡ ا و‪/‬‬
‫ ‪Hs‬ر ا; ا?ﻡ; ‪ y+ . (G.W) Global Workspace‬ا ‪ 4‬ت ه‪ _K‬ا‪  D‬ا‬
‫‪  D‬د‪ .‬و ه  ‪ , (1974) Baddeley & Hitch‬وا ; ا‪K‬ي أد‪ JB‬د‪Baddeley .‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪ 8‬م )‪ (2000‬أﻥ‪ 8‬ﻥ‪  D‬آ‪ ] A‬درة ‪ .‬ﺕ ا‪
,‬اﻥ‪ X‬ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر‬
‫‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و ي رز و‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أن ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا;‬
‫ا?ﻡ; ) ‪ (WG‬ﺕ? إ‪ .‬أه و
د ا
‪ .‬أو ا?
ر ‪ consciousness‬ﻡ) أ ; ا ‪1%‬ب‬
‫و ‪K‬ب ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ . unconscious specialized networks 22I‬وه‪_K‬‬
‫ا?‪4‬ت ه‪ .‬ا ‪ .‬ﺕ; ‪ .‬ﺕ‪ K‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‪ .‬وه‪ _K‬ا‪  D‬و اذج ا?ر‪ +‬ا ‪.‬‬
‫ﺕ‪%‬ﻡ‪ 8‬ﺕ‪ Ln‬أﻡﻡ ﺕ ا د‪ ) %‬ا‪ V‬د ‪   J‬آ‪   t‬ﺕ‪ O8,‬ا
ﻡت ‪ D+‬و‬
‫‪ott‬‬
‫ا ءا و ﻡ‪ . ,‬و‪B‬ﺹ ا„ ا ‪   .‬ﻡ) ‪ 8AB‬ا ‪ ; ) W‬ا‪K‬اآ ة اﻡ و ا‪K‬اآ ة‬
‫‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ ‪ y+ .‬ﺕ ي ه‪ _K‬ا‪  D‬أن ا‪K‬اآ ة اﻡ ﺕ‪ v I‬ت ا?
ر ا ‪ .‬ﺕ; ‪.‬‬
‫ا ‪1%‬ب ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬وه‪ .‬أدوات ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪%‬م
‪ 8US‬و ا ‪W‬‬
‫ ‪K‬اآ ة ‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ‪.‬‬
‫و ي آ; ﻡ) رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أن ا
ﻥت ا?
ر   ‪%‬س‬
‫ا‪  .6‬أدي ذ^ إ‪ .‬ﺕ آ‪ O‬ا ﻡ) ﻥ‪ D‬ت ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬ا‪
,‬اﻥ‪ X‬ا?
ر ا‪ %‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪%‬س ‪ .‬و) ﻥ‪  D‬ا‪H5‬ر ا?ﻡ; )‪ (GW‬ﺕ ض أن ا‪ 4I‬ة ا?
ر ﺕ‪
1‬ي ‪ .‬ﺕ
ز‪ L‬وا‪L‬‬
‫ا‪1‬ق 
ﻡت ا آ‪ focal information O‬ا ‪ .‬ﺕ; ‪ .‬ا ‪1%‬ب ا
ارد ا‪42‬‬
‫‪ neuronal resources‬و ﺕ?‪ ;+ . ; 81‬ا?‪A‬ت ‪ .‬و د‪ F‬ارات ا‪ 42‬دور‬
‫ا‪ ?%‬ة ا‪ I‬ا‪ sensory cortex 0‬و ا‪ ?%‬ة ا‪ I‬ا‪C‬ﻡﻡ ‪./ front limbic cortex‬‬
‫ ﺕ
ز‪ distributive L‬و دﻡ… ‪ integrative‬ا
ﺹ; ا‪ % 1 .42‬ﺕ
ا‪ 6/‬ﻡ‪ L‬ا
ﺹ‪A‬ت‬
‫ا‪ ?% 42‬ة ا‪8‬د ‪ thalamocortical‬ا
ا ة ‪ ./‬ﺕ^ ا‪ 6H‬أ‪$‬ء ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ ‪(Baars & Franklin 2003:166-167) .‬‬
‫‪w.‬‬

‫و ء ‪ .‬ذ^ ﻡ رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬ﻥ
ذ ‪ 8‬ا وف ﻡ;‬
‫ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪ ) (IDA) .‬ﻡ) ‪ JAB‬ﺕ
‪U/ =Z‬ة ا
ﻥت ا?
ر ‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ./‬ﺕ‪^ 0‬‬
‫و ﺕ
‪ J‬ارات أو ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا~
 ) ﺕ‪ K‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و  ‪.‬‬
‫) ﺕ آ م ا
‪ tUS‬ا?
ر ‪ K‬ا‪8‬م ا ‪ /‬ﻡ>; ا‪ %‬اءة و ا   و‪;+‬‬
‫ا?‪A‬ت و] ه ‪ .‬و  ﻡ‪ F‬ﻥ‪  D‬ا‪H5‬ر ا?ﻡ; و ﻥذ ‪ 8‬ا?ر‪ V +‬د ‪ .‬ﻥ‪ D‬‬
‫‪ww‬‬

‫ د‪ .‬و ه  ‪ y+ , Baddeley& Hitch‬و‪ 0Z‬أن و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪


8‬اﻥ‪ X‬ﺵ
ر‬
‫ﻥ
 ﻡ>; ا‪A‬م اا‪ inner speech .B‬و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي و ا ء و ﺕ‪K‬آ ا دات ?;‬
‫‪
/‬ري ‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫أو‪ : V‬ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; ‪: (GW) Global Workspace Theory‬‬
‫ﺕ‪
%‬م ه‪ _K‬ا‪ .  D‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا وض 
‪ =Z‬آ ا ; ) ; آ; ﻡ) ا?‪4‬ت‬
‫ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ; ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‪ .‬وه‪ _K‬ا وض ه‪: .‬‬

‫‪m‬‬
‫ ?; ا‪ z‬ﻡ) ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا?‪4‬ت ا
ز ا ‪ 22I‬ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪,‬ت‬ ‫‪-1‬‬
‫ا ‪. O8,‬‬
‫‪+‬وث ا?
ر ‪ 0‬ج إ‪ .‬إ‪H‬ر ; ﺵﻡ; دا‪ ;B‬ا‪ ,z‬وﻡ‪ L‬و
د  ذاآ ة ﻡ\  )‬ ‫‪-2‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ( ‪ 8‬ﻡ‪
0‬ت ﻡ آ‪ O‬ﻡ ? ة ?; وا‪ L‬ا‪1‬ق ‪ .‬ا> ﻡ) ا?‪4‬ت‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪.22I‬‬
‫دور إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; ﻡ ‪ ./‬دﻡ… و ﺕﻡ; ا> ﻡ) ا?‪4‬ت ا ‪2‬ر‬ ‫‪-3‬‬
‫‪ competing‬و ا وﻥ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻡ) ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ﻡ ‪ 8 61‬ات ‪ contexts‬وه‪ .‬ﺕ; ‪ .‬و‪ LZ‬ﻥ
ذج‬
‫‪ ]2‬و ﺕ?; ا‪
0‬ت ا?
ر ‪.‬‬
‫‪ -5‬وه‪ _K‬ات ﺕ ون ‪% 8 /‬م ور ﻡ‪ ./ 8‬و‪
 LZ‬د ‪ .‬ا‪+C‬اث ا?
ر ‪.‬‬
‫‪ -6‬وﺕ ‪ 4‬اوا‪ motives L/‬و ا‪V‬ﻥ‪V‬ت ‪ emotions‬ﻡ) ه‪ _K‬ات ا‪8‬د‪. /‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪ -7‬ا
‪ tUS‬ا ‪ executive functions K‬ﺕ>; أدوات ﺕ‪ 0‬ﻡ‪ 1‬ة ‪ /‬إﺵ ا‪ . /‬ﺕ^‬
‫ات‪( Barras & Franklin 2003 :166- 168) .‬‬
‫و ي آ; ﻡ) رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أن ‪ L‬ه‪ _K‬ا
‪ tUS‬ذات أ‬
‫ﻡ‪ ,I‬وه‪ _K‬ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ا ‪ % H 8 F .‬ا ‪1%‬ب  إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; ‪ q4‬و‪tUS‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ﺕ‪
? 14‬ر؛ ﻡ>; ا‪5‬دة ا‪ ,mental rehearsal %‬وه‪ .‬ا
‪S‬‬
‫ا‪
 C‬ن ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪ ./ .‬ﻥ‪  D‬د‪ .‬وه  ‪.Baddeley& Hitch‬‬
‫‪ott‬‬
‫و  ‪E/ .‬ن ﻥ‪,‬ح ا د ‪ ./‬ا‪%‬م 
‪ tUS‬ا‪ 
P‬ل ‪ .‬رة ا ‪1%‬ب ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪ , 22I‬و أ‪ n‬ا?; ‪ ./‬ا‪%‬م 
‪ tUS‬ا‪ 
P‬ل ‪ .‬ا?; ‪ ./‬ا ‪1%‬ب ا?‪4‬ت‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬و  ‪ .‬م ﻡ‪ W? 8‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و ه‪K‬ا ﻡ 
ف ﺕ;‬
‫ارا ا‪ . 0‬ﻡ‪ ./ J ,‬ه‪ _K‬ارا ‪.‬‬
‫و ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬ﺕ; آ?‪ 4‬ﻡ ‪ %‬ﻡ
ز ‪ ./‬ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ‬
‫ﻡ>‪ ./ 8‬ذ^ و‪ S‬ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪visual imagery‬؛ وه‪B .‬ص 
ن ا
‪ +‬ا‪–  24‬‬
‫‪alk‬‬
‫اﻥ ‪  .‬ﺕ‪
%‬م ا
‪ tUS‬ا ‪ J
K‬ه‪ _K‬ا?‪4‬ت ا
ز ‪ ./‬ه‪ )K‬ا‪D‬ﻡ) ا  )‪ ,‬و‬
‫ا ‪ ./ 0‬ات ا‪8‬د‪ /‬ا ‪ .‬ﺕ‪0‬د ا
‪ LZ‬ا‪
8D .U8‬ر ‪ ./‬ا?
ر ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪ ). D‬اﻥ‪ D‬‬
‫ﺵ; ر ‪ 1‬ا‪I‬ص ‪ W1I‬ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; () ‪Baars &Franklin 167-168‬‬
‫‪( 2003:‬‬

‫وو‪ _K8 %/‬ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ) ا ‪4‬ر ا‪ 1Z‬اب ت ا?


ر و ا‪A‬ﺵ
ر ) أن ﺕ\دي إ‪.‬‬
‫ا‪ 1Z‬اب و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ آ ﺕ >; ‪ ./‬ا‪ 1Z‬اب  ا‪5‬دة ا‪ %‬و ا‪ 1Z‬اب و‪S‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪ y0 ,‬ﺕ


ن رة هﺕ) ا
‪ ) S‬ه‪ .‬ا~
 ‪ .‬ﺕ
‪ J‬ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪22I‬؛ ‪B‬ﺹ ا ‪ ./ 0‬ات ا‪ ]2 U%‬و ﺕ?; ا‪
0‬ت ا?
ر ‪ ,‬و ا ‪%‬‬
‫ ذج ا‪ %‬اءة ا‪
2 $‬ص ا ‪
% .‬م ا د ‪ %‬أﺕ‪ 8‬وا ‪ .‬ﺕ‪ 8D‬ﺕ _ ا‪ %‬ا‪..U‬‬
‫و ﺕ>; ه‪ _K‬ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ﻡ‪ ? AB‬ارا ا‪ , 0‬و )  ‪ X1‬ا‪C‬ﻡ ﺕول ﺕ‪ .2‬ه‪_K‬‬
‫ا‪  D‬و اذج ا?ر‪ , 8 +‬ﻥ‪ D‬ا ‪C‬ن ه‪ _K‬ا‪     D‬ا ‪ 1‬ق إ‪ ./ 8‬ارات ا ‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ) ‪ ,;4‬و   ا ‪I‬اﻡ‪ ./ 8‬ﺕ ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪ /‬ي ا‪HC‬ل ‪ ,‬وﺕ‪0‬ا ‪ ./‬درا‬
‫ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ ..U‬و‪ 4  ^K‬ﻥ
ذج ﻡ; ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪ (IDA) .‬هم ‪ ./‬ﺕ
‪ =Z‬آ‪t‬‬
‫‪ F‬آ; ﻡ) ا?‪4‬ت ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر ‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪$‬ﻥــ ‪ :‬ﻥ
ذج ﻡ; ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪:(IDA) .‬‬
‫ﻡ رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬ه‪K‬ا ا
ذج 
ن ﺕ
 ‪  D‬إ‪H‬ر ا;‬
‫ا?ﻡ; )‪ (GW‬ﻡ) ﻥ‪ , X‬و ﻡ) ا‪,‬ﻥ‪ X‬ا>ﻥ‪ .‬ﺕ‪ %‬ﺕ ا و‪ S‬و ﺕ‪
1I 2‬ات ا ‪  .‬‬
‫ ‪ 8‬اﻡ… ) ا?‪4‬ت ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ‪%‬م ‪ B‬ر ا; ا‪
1‬ب ‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫) ﻡ) ‪ 8/ JAB‬آ م ا د ‪E‬ي أداء ﻡ ‪
 ./‬اء آن ا‪ %‬اءة أو ا   أو ‪ ;+‬ا?‪A‬ت‬
‫وﺕ
‪ =Z‬دور ا‪K‬اآ ة اﻡ و‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ ‪ .‬و  ‪ ) .‬ﻡ ‪ /‬ﻡ
ا‪ LZ‬ا‪ 1ZV‬اب ‪ ./‬ا ‪O8,‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬أو ] _‪.‬‬

‫‪.co‬‬
‫و   ﻥ
ذج ﻡ; ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪ . (IDA) .‬ﻡ ‪ .‬ورة ا ‪cognitive cycle /‬‬
‫ا ‪ .‬ﺕ; ?; ﻡ ; ‪ .‬و 
ن ا
ذج ﻡ) ﻡ‪ 
,‬ﻡ) اــ ‪ modules‬ﻥ?‪ 1‬ا ‪/‬‬
‫ا‪8‬ﻡ ا ‪
% .‬م ‪ 8‬ا د ﻡ>; ا‪5‬دراك ‪perception‬؛ و>; ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪;4 module  D‬‬
‫ﺵ
ري ‪ , preconscious‬و‪ module‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‬

‫; ‪ .‬ﻡ‪0‬آة ا‪I‬زن ﻡ ‪ ;4‬ﺵ


ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ و ا> ‪ ./‬ﻡ
ن ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪.‬‬
‫)‪ (PL‬و ا
‪ +‬ا‪  24‬اﻥ)‪  ( VSS‬ﺕ‪
%‬م اورة ا ‪0 /‬آة آﻡ 
‪tUS‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا ‪ K‬؛ و  ‪ .‬ﺕ>; ه‪ _K‬اورة ا ‪ /‬ﻡ
ن ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى  د‪ . .‬و‪8‬‬
‫ﺕ‪ ) L,‬ا
‪ tUS‬ا?
ر و ا
‪ tUS‬ا‪A‬ﺵ
ر‪ .‬وآ ? ; ﻥ
ذج ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪. .‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ا ا ‪ 
H associative memory 1‬ا‪C‬ﻡ و ا ‪ .‬ﺕ‪
0‬ي وره ‪ .‬ا‪K‬اآ ة ا‪V‬‬
‫‪ semantic memory‬وا‪K‬اآ ة ا ‪ 
H episodic memory +‬ا‪C‬ﻡ و ا\  ‪ .‬و ﺕ ‪ 4‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ا ا ‪ 1‬و ﻡ ﺕ? ; ‪ J‬ه‪ .‬ا ة ; ﻡ
ن ا‪ ,‬ا ‪ ./ (EB) .+‬ﻥ‪  D‬د‪.‬‬
‫‪ , Baddeley‬و ا ‪   .‬ﻡ) ‪ 8AB‬ا‪%‬م ‪V‬ﺕ‪2‬ل ‪K‬اآ ة ‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ؛ و  ‪ 8/‬دﻡ…‬
‫‪ott‬‬
‫ا
ﻡت‪ ,‬و ﺕ?‪ W‬ا
ﻡت ا
ا ة و ا‪ ./ S
0‬ذاآ ة ‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ‪.‬‬
‫) ‪( Baars &Franklin 2003: 167-168‬‬

‫و ﺕ‪ O8,‬ا
ﻡت و‪
 %/‬ذج ﻡ; ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪ (IDA) .‬آ‪ .‬ﺕ‪ 6%0‬ا‪V‬ﻥ ‪%‬ل ?
ر ‪V‬‬
‫  إ‪ % 1 V‬ﻡ  ) ‪ .‬ا
ا‪C (.‬ن ا?
ر  ض ‪B‬ﺹ ا  ‪. serially‬‬
‫ات ا ‪O‬اﻡ ‪ V‬د ‪ .‬ر‪A+‬ت ﻡ  رة ‪AB‬ل اورة ا ‪ /‬ا
ا‪+‬ة ‪.‬وﺕ ‪ 4‬اورة‬
‫‪alk‬‬
‫ا ‪ /‬ه‪ .‬أس ا ‪ O8,‬ا?
رى و ا‪A‬ﺵ
رى ﻡ) ‪AB‬ل ﺕ ار ﻡ  ‪0‬و‪ y+ 8$‬ﺕ? ;‬
‫اورة ‪ .‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪C‬ﻥ?‪ 1‬ا ‪ .‬ﺕ‪
0‬ي ‪ .‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) اــ ‪ .modules‬و ا ‪ .‬ﺕ? ;‬
‫آ ‪ 64‬ا‪5‬ﺵرة إ‪ . J‬ا‪5‬دراك و ا‪K‬اآ ة اﻡ و ا‪K‬اآ ة ا ‪ 
H +‬و‪ 2‬ة ا‪C‬ﻡ‪ ,‬و‬
‫ا‪K‬اآ ة ا‪V‬رﺕ‪ 
H H4‬ا‪C‬ﻡ ‪ ,‬و ا?
ر‪ ,‬و اﻥ ‪%‬ء ا; ‪ /‬ا‪0‬ث‪ ,‬وا?ط ا‪ 0‬آ‪motor .‬‬
‫‪. activity‬‬
‫‪w.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪7‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪m‬‬
‫ات‬

‫‪.co‬‬
‫) ا
و اا

‫و  ی

‫ریــــ

‫إ"ر ا ا!ﻡ‬


‫‪GW‬‬ ‫دورة ا!ر ا‪+,-‬ي‬
‫دورة ا!ر ا‪.,‬‬
‫)ا‪8‬ﺱ‪ 56‬ا)‪+4‬اء (‬
‫)ا'دراك ا!ري‪,‬ا*)  ا‪+,-‬ي‬ ‫)ا‪8‬ﺱ‪ 56‬ا‪:‬ر‪9‬ء(‬
‫ا‪0‬م اا ‪(.‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪8‬ﺡاث‬ ‫ا‪+‬دات‬ ‫ا‪8‬ﺡاث ا‪+,-‬ی

‫ا =
‬ ‫اری
‬ ‫ا‪0‬ﻥ
اری

‫اری
‬ ‫@‪ .‬ااآ‪+‬ة‬ ‫ا‪8‬وﻡ ‪
0‬‬
‫ا‪8‬وﻡ ‪
0‬‬ ‫اریــ

‫‪ott‬‬
‫) ﺵ; ر ‪ (1‬ا‪
,‬اﻥ‪ X‬ا?
ر ودوره ‪ ./‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا
ز و‪ D %/‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪Global Workspace‬‬
‫ رز و ‪ /‬اﻥ) )‪(2003) Baars & Franklin : 169‬‬ ‫ـ‬
‫و ‪ =n‬ﻡ) ‪
1B‬ات اورة ا ‪ /‬ا?ﻡ أﻥ‪ 8‬ﺵة ا ‪. %‬‬
‫و ‪ ^K‬أﺵر آ; ﻡ) رز و‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أﻥ‪ 8‬ﺕ? ; ‪
1B 9 .‬ات‬
‫آ‪ .‬ﺕ  ) اﻥ‪ D‬ا?; ر ‪. ( 2‬‬
‫‪
1B‬ات اورة ا ‪ ./ Cognitive Cycle /‬ﻥ
ذج ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪Intelligent .‬‬
‫‪4  Distribution Agent‬ره ﺕ‪ O8,‬ﺵ
رى‪V/‬ﺵ
رى ‪ :‬آ‪   .‬ﺕ‪ O8,‬ا
ﻡت ‪./‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا
‪ .‬ا?
ري ‪  V‬أن ﻥ ف أﻥ‪ ) V J‬أن ﺕ ‪ 6/‬ا
ﻡت ?; ﻡ ‪O‬اﻡ) أو ﻡ
ازي ‪; ,‬‬
‫ﺕ‪0‬ث ?; ﻡ ; ‪ .‬و‪ . 1 V‬ا?
ر إ‪ V‬دورة ﻡ ‪ /‬وا‪+‬ة و ﻡ\  ‪  ,‬ﺕ‪0‬ث‬
‫اوارات ا ‪ ./ /‬ا‪A‬ﺵ
ر ?; ﻡ ‪O‬اﻡ) و ﻡ
ازي ‪. parallelism‬‬
‫ا
ذج ا?رح ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; )‪ (GW‬و ا وف 
ذج ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ‪(IDA) .‬‬
‫  ‪ .‬أن ا‪C‬ﻥ?‪ 1‬ا ‪ /‬ﺕ  ﻡ) ‪AB‬ل ﺵ ات ‪ , codelets‬و ا? ة ه` ‪O‬ء ﺹ‪ P‬ﻡ)‬
‫‪ww‬‬

‫ا? ة ‪ code‬وه‪ .‬ﻡ~


 ) أداء ﻡ‪ 8‬وا‪+‬ة ‪ 1‬و ﻡ ‪ .22I‬وﺕ; ?; ‪/‬ل ‪./‬‬
‫ا‪,‬ت ا ‪ O8,‬ا‪A‬ﺵ
ر و ا?
ر ‪ .‬و ا ‪ processing O8,‬ﺕ>; ﺕ ارا ورة‬
‫ﻡ) ا‪C‬ﻥ?‪ 1‬وا ‪ .‬ﺕ‪
1‬ي ‪ .‬ﻡ
د
‪V‬ت ‪ . modules‬و ﺕ ‪ ;%‬ه‪ _K‬اورات ا ‪ /‬آ‪ .‬ﺕ ;‬
‫‪ 4‬ﺕ‪
1B L‬ات ﺕ ‪I‬م ‪ 8/‬ﺕ^ ا? ات ‪ .‬وﺕ ‪ P‬ق اورة ا ‪ ./ /‬ا
‪200 W‬‬
‫ﻡ‪$‬ﻥ‪ .‬و  ‪ ) .‬أن ﺕ ‪  L‬ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬ورة وا‪+‬ة ‪  ,‬ﺕ ‪ L‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ة‬

‫‪8‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫دورات ﻡ ‪C /‬ن ا‪%‬س ‪
> L  8/‬اﻥ‪ .‬و‪ . 6U ;2‬و ) ﺕ‪ vI‬ا‪
1I‬ات ا ‪ .‬ﺕ ‬
‫ ‪ 8‬اورة ا ‪ . /‬ا‪
0‬ا ‪:.‬‬
‫ا‪5‬دراك ‪ : perception‬ه` ﻡ ‪ ;4 +‬ﺵ
ر ﺕ‪0‬ث ‪ X%‬ا ‪4%‬ل و ﺕ ا> ات‬ ‫‪-1‬‬
‫ا‪ 0‬اا‪ B‬أو ا‪I‬ر  ‪ y+‬ﺕ‪0‬ث  ا‪5‬دراك ا‪ y+ , early perception 4‬ﺕ‪
%‬م‬

‫‪m‬‬
‫ا? ات ا‪5‬دراآ ا ‪0  22I‬م ا‪AB‬ت ا‪ 0‬ا ‪ > 4%‬ات‪ ,‬و ﻡ ﺕ‪q ,‬‬
‫ا‪ vU2I‬ا‪ $‬وره ا ‪ .22I‬ﺕ‪
%‬م ?‪ W‬ه‪ _K‬ا> ات ‪ ./‬ا?‪ 4‬ا‪ V‬ا?‪Slip 1‬‬
‫‪ .net‬وه‪ _K‬ا?‪V 4‬ﺵ
ر ﺕ‪ X‬دورا ﻡ‪ ; ./ 8‬اﻥت ارآ ذات ﻡ‪ .‬و آن ﻡ)‬
‫‪AB‬ل ‪+‬وث ﻡ  ف ‪5‬دراك ‪(2‬ا اآ‪ .‬ا ‪ Chunk Perception .O,‬و  ﻡ) ‪8AB‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪+‬وث ﺕ اآ ﻥ?‪ W‬دا‪ ;B‬ا?‪ 4‬ا‪ V‬ا?‪ 1‬ا ‪ .‬ﺕ; ‪ .‬ا ‪ L,‬ا ‪ $ chunk .O,‬ء‬
‫ان ارك ‪. percept‬‬
‫‪-2 (1‬ﺕ‪ )OI‬ان ارك ‪ ./‬ا‪OI‬ن ﻡ ‪ ;4‬ا?
ري ‪:percept to preconscious buffer‬‬
‫‪ X%‬ء ان ارك   ﺕ‪ JOI‬دا‪ ;B‬ا‪I‬زن ﻡ ‪ ;4‬ا?
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪22I‬‬
‫أو ذات ا‪  2‬ﺕ‪
0‬ي ﻡ) ﻥت و ﻡﻥ‪ ./  .‬ا‪I‬زن ا‪
2‬ﺕ ) ﻡ
ن ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪.‬‬
‫‪ ./‬ﻥ
ذج د‪ .‬وه ( أو ‪  2‬ﻡﻥ ‪ ./‬ا‪I‬زن ا‪  24‬اﻥ ) ﻡ
ن ا
‪ +‬ا‪ 24‬‬
‫اﻥ  د‪ .‬وه (‪.‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪-3‬ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت ا
‪ ./ :Local association Z‬ه‪ _K‬ا‪
1I‬ة ان ارك ‪ ,‬و ا‪OI‬ن ‪./‬‬
‫ا‪I‬زن ﻡ ‪ ;4‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ؛ 
اء آﻥ‪ F‬ﻡ‪I‬زن ﺹ
ﺕ أو ‪  2‬ﻡﻥ ﻡ…‬
‫ﻡ‪ . L‬ﻡ‪
0‬ت ﺕ^ ا‪I‬زن و ا ‪ .‬وره ﺕ‪ =42‬إت ‪ cues‬أو  ا‪ , )U‬ﺕ; ‪ .‬ا دة‬
‫ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت ا
‪ ;? Z‬ﺕ‪ .U%‬ﻡ) ا‪K‬اآ ة ا ‪ +‬ا\  ‪Transient Episodic‬‬
‫‪ ,Memory‬و ا‪K‬اآ ة ا‪V‬رﺕ‪ 
H H4‬ا‪C‬ﻡ ‪,Associative LTM‬وهﺕ) ا ) ﺕ‪
%‬ﻡن‬
‫ ﻡ… وا دة ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت‪ .‬وﺕ ‪%‬ن ﻡ‪ L‬ﻥ‪D‬م ا‪ ,‬ا ‪ Episodic Buffer .+‬د‪.‬‬
‫‪ott‬‬
‫)‪ ./ (2000‬ﺕ‪
 J‬ذج ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ,‬آ  ‪ 6‬ﻡ‪ L‬ﻥ
ذج ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ 
H‬ا‪C‬ﻡ ‪Long‬‬
‫‪ ; Term W M‬ﻡ) إ 
ن و آ  ‪(1995) Ericsson & Kintsch‬‬
‫‪-4‬ا ‪ /‬ﻡ) أ ; ا

ل ‪ 0‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪./ : competition for consciousness‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪
1I‬ة ﺕ‪ 0 %‬ا? ات ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه ‪ .   attention codelets‬ا ‪1%‬ب ا‪+C‬اث ذات‬
‫ا‪ 2‬ﻥ‪
0‬ا
‪ .‬ا?
ري؛ ‪ V‬دة ﻡ)  ‪ .‬اﻡ… و ا دة ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت ا
‪ Z‬ا ‪.‬‬
‫‪ ./ F$+‬ا‪
1I‬ة ا ‪ y+ . %‬ﺕ; ه‪ _K‬ا? ات ‪ L .‬ا
ﻡت و ﺕ?; ﺕ‪0‬ت )‬
‫‪alk‬‬
‫ه‪ _K‬ا
ﻡت‪ ; ,‬وﺕ?‪ W‬ا ‪ ) /‬ه‪ _K‬ا
ﻡت ‪ .‬آ ﺕ ‪ /‬ه‪ _K‬ا? ات ﻡ‪ L‬ا? ات‬
‫اﺕ‪ ) ,‬دورات ﻡ ‪ .%  /‬و إذا آﻥ‪ F‬هك ﺵ ات اﻥ ‪4‬ه  ‪/ %‬ﺵ  ‪A‬ﺵ‪ .‬ا ?‪W‬‬
‫ﻡ‪ 8‬و‪ =42‬ﻡ) ا‪ 8 X2‬أن ﺕ?رك ‪ ./‬ه‪K‬ا ا ‪ , /‬و) ه‪ _K‬ا? ات اﺵ ﺕ‪./ .%4‬‬
‫ا‪I‬زن ‪ ;4‬ا?
ر ر  ﺕ
ن ﻡة ‪ ./‬دورة ﻡ ‪ /‬أ‪ B‬ي ‪.‬‬
‫‪-5‬ﺵ‪ 4‬ا
ز‪ L‬ا?
ري ‪ ./ : conscious broadcast‬أ‪$‬ء  ‪ L‬ا
ﻡت ‪ ./‬ا‪
1I‬ة‬
‫ا ‪0 %‬ث ﺕ‪ ) t0‬ا? ات ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه و ا? ات ا
ﻡﺕ ‪ .‬و ; ه‪K‬ا ا ‪ t0‬و‪%/‬‬
‫‪H5‬ر ا; ا?ﻡ; ‪ .‬ا‪V‬ﻥ ?ر  ‪ 6%0‬ا‪V‬ﺕ‪2‬ل 
‪ .‬ا?
ري ‪   $ ,‬ﺕ‪ )OI‬ه‪ _K‬ا‪ 4I‬ة‬
‫‪w.‬‬

‫ا?
ر ا‪,‬ة ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة ا ‪ +‬ا\  ‪ .‬وه‪ _K‬ا‪K‬اآ ة ر] أﻥ‪ 8‬ذاآ ة ا ء إ‪ V‬أﻥ‪ 8‬ذات‬
‫ﻡل ﺕ‪A‬ﺵ‪ , L  .‬و \دي ذ^ إ‪ .‬ﺕ‪ 8‬ا‪
0‬ت ا‪OI‬ﻥ ‪ 8/‬أ‪A  n‬ﺵ‪ , .‬و) ‪V ` +‬‬
‫‪0‬ث ه‪K‬ا ا ‪A‬ﺵ‪ .‬ﺕ ‪
0‬ل ه‪ _K‬ا‪
0‬ت إ‪ .‬أن ﺕ‪O =42‬ء ﻡ) ا‪K‬اآ ة ا‪V‬رﺕ‪ 
H H4‬ا‪C‬ﻡ‪.‬‬
‫‪-6‬ﺕ‪ v2I‬و ا ‪1%‬ب ا
ارد ا ‪  : recruitment of resources O8,‬أن ﺕ‪=42‬‬
‫ا? ات ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه و ا
ﻡﺕ ‪O‬ء ﻡ) ا‪K‬اآ ة ا‪V‬رﺕ‪ 
H H4‬ا‪C‬ﻡ ‪4 ,‬أ ; ا? ات‬
‫‪ww‬‬

‫ا
آ  ‪ O8,‬ا‪ .  , V‬وﺕ ‪0‬د ه‪ _K‬ا? ات ﻡ) ‪AB‬ل ا
ﻡت ا
‪ /‬ة ‪ ./‬ﺵ‪ 4‬ا
‪.‬‬
‫ا?
ري ‪ ,‬و ذ^ ‪ .‬ﺕ‪ 0‬ا? ات ا
آ ا‪%‬درة ‪ ;+ .‬ا? وﺕ?‪ 81‬و‬
‫ا ادا ‪ 8/‬ﻥ‪
0‬ا;‪.‬‬
‫‪ -7‬ء أدوات ا ‪ ./ 0‬ا‪n‬ﻡ) ا‪8‬د‪ :setting goal context hierarchy /‬ﺕ‪
%‬م ﺵ ات‬
‫ا‪4  , V‬ء ﻥ
ذج  ر‬

‫‪9‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ﻡ‪ D‬ل ااآ‪+‬ة‬
‫‪3‬‬
‫ا‪+‬ﺡ
ا‪E*9F‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡت ﺡ
أو ر‪
A‬‬
‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
‫)‪:‬ی‪ D‬ا‪ 0‬ن‬ ‫ا*@‪ H‬ﻡ‪D‬‬
‫‪1‬‬
‫ا'دراك‬ ‫ارك @‪.‬‬ ‫أ‪ A‬اﺹل‬
‫ا)‪:‬ن ﻡ‪-9‬‬ ‫إ‪ .‬ﺡ

‫‪.co‬‬
‫ا!ري‬ ‫ا!ر‬
‫ر‪ A‬‬ ‫دا ‬
‫‪5‬‬ ‫‪
0-‬ا*زی‪J‬‬
‫ﻡ‪ D‬ل ااآ‪+‬ة‬ ‫ا!ریــ

‫‪3‬‬
‫أداء اث‪/‬‬ ‫"ی
اي‬
‫‪9‬‬ ‫اــــــ‬

‫ﺏء أدوات ا*‪.@ 50‬‬


‫ا‪4‬ﻡ ‪D‬‬ ‫)‪ P ,‬و اﺱ*‪NO‬ب‬

‫‪ob‬‬
‫اﻥ*‪O‬ء‬ ‫ا‪6‬د@ــ
‬ ‫اــارد ا*‪: 6Q‬ی

‫اث‪ /‬ا‬

‫‪7‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ott‬‬
‫‪alk‬‬
‫ﺵ; ر)‪
1I (2‬ات ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪ 8‬اورة ا ‪ ./ (C C) /‬ﻥ
ذج ا
ز‪L‬‬
‫ا‪K‬آ‪(IDA) .‬‬

‫
آ‪ ;+ J/ 4 I .‬ا? )ر
ا‪ . (;0‬و ءا ‪   J‬ﺕ?‪ W‬ﺕرات 
آ ﻡ‪0‬دة‪ .‬و ‬
‫‪ 0‬ج ا‪C‬ﻡ ‪I V‬ام €ت إ‪ ] /Z‬ﻡ دة ‪ ;0‬ا? ‪
E‬ب ] ﺕ‪%‬ي ‪.‬‬
‫‪-8‬اﻥ ‪%‬ء ا; ‪ : action chosen‬ﺕ ^ ا?‪ 4‬ا
آ ‪ behavior net‬ا ﻡ) ا رات‬
‫ا
آ ا‪0 4‬ث‪ .‬و‪ ^K‬ﺕ‪
%‬م ﻥ ‪%‬ء ﺕرا )
آ( وا‪+‬ا )  ‪ 6%0‬ه‪ /‬وا‪+‬ا( و ه‪K‬ا ا ر‬
‫‪w.‬‬

‫
ا ‪

J‬د ﺕر 
آ‪ 6  .‬ﻡ‪ . /‬وﺕ‪  =42‬ا‪V‬ﻥ ‪%‬ء ﺕ‪ WPZ F0‬ﻡ) اا‪ /‬اا‪ B‬و‬
‫ا ‪ .‬ﺕ>; ا ?‪ W‬اﺕ… ) و
د ا‪C‬هاف ‪ ,‬و‪ 4H‬ا
‪ t‬ا‪ .0‬و ا‪ D‬وف ا‪I‬ر  و‬
‫اا‪ , B‬وا‪ ) A‬ا رات ا
آ ا‪  I‬وﻡ ‪ 84+2‬ﻡ) ﻡ
ت ﺕ?‪ W‬ذات ا‪2‬‬
‫  ﻡ) ا رات ا
آ‪.‬‬
‫‪-9‬أداء ا; ‪ ./ : action taken‬ه‪K‬ا ا‪
,‬ا ‪V ./‬ﻥ ‪%‬ء ا; ‪
 ,‬ن أداء ا; ﻡ ﺕ‪6%0 14‬‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ‪
n‬ن ا‪8‬ف‪ .‬و  ‪
 .‬ن ا‪V‬ﻥ ‪%‬ء ا‪ ? .41‬ات ا
آ ا ‪ , 22I‬وا ‪8 64 .‬‬
‫أن ‪ F%%+‬ﻥ ‪ …U‬وا‪ 0Z‬دا‪ B‬أو ‪B‬ر  ‪ .‬و آن  ‪ 64‬ا‪5‬ﺵرة إ‪ .‬ا‪ +V‬ظ ? ة ﺕ‪\4‬‬
‫ﻡ ة ﻡ) ا رات ا
آ ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة ا ‪ +‬ا\  وا ‪ .‬ﺕ‪ F
0‬إ‪ .‬ذاآ ة ﺕ ا ‪
H 1‬‬
‫ا‪C‬ﻡ‪ .‬ﺕ‪ 8/ =42‬ه‪ _K‬ا? ات ذات ﻡ~
 ر  ‪ .‬ا; ‪ ,‬ﺕ‪ L‬ﺕ ار ا?; ﻡ) ‪AB‬ل ﺕ
‪L‬‬
‫ا ‪
8S ;4 …U‬ره ‪ ./‬ا
‪ .‬ا?
ري‪(Baars& Franklin ,2003:169-170) .‬‬

‫‪10‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و) ه‪K‬ا ‪ /‬إ‪ .‬ا ؤل ‪
+‬ل ‪ A‬ه‪ _K‬ا‪ %  D‬ﺕ‪
2‬ر 
‪ =Z‬أ‪4‬ب ا‪ 1ZV‬ا ت‬
‫ا ‪ /‬و ‪B‬ﺹ ا‪
 ,
P‬اء آﻥ‪ F‬ا‪ 1Z‬ا ت ﺕ ‪, 6‬ﻥ‪ X‬ا‪ %‬اءة أو ا   أو ا ‪0‬ث‪ .‬آ‪.‬‬
‫  ا‪ .   5‬ه‪K‬ا ا ؤل ‪  V‬أن ﻥ‪ .%‬ﻥ‪ D‬ة ‪ .‬ارات ا ‪ .‬ر ‪ ) F1‬ا‪ 1ZV‬ا ت‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ 
P‬ﻡ>; ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا‪ 1Z‬اب ت ا ‪ O8,‬أ
ﻡﺕ‪ .‬و ‪B‬ﺹ ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪.‬‬
‫ﺕ ‪ 4‬ﺹ‪ X‬ه‪K‬ا ا‪.  D‬‬
‫ﺕ>; ا‪K‬اآ ة اﻡ ا
ن ا ‪ `/‬اﺕ` ا‪C‬آ> ﺕ‪ `/ $E‬ﺕ?‪ W‬ا
ﻡت دا‪ ;B‬ا‪K‬اآ ة‬
‫ا‪V‬ﻥﻥ ‪ ,‬وا‪ +V‬ظ ‪% 8‬م  ﻡ) ا‪I V‬اﻡت ا
ﻡﺕ ‪B‬ﺹ ا ‪ . 20‬و  ذ^ ﻡ)‬

‫‪.co‬‬
‫‪AB‬ل ا‪ D‬ا  ا ‪ . 8 2‬و? د` ‪ (1996 ) Baddeley‬إ` اور ا
‪K `S‬اآ ة‬
‫اﻡ ‪ `/‬ا‪8‬م ا ‪ /‬ا‪I‬ﺹ   و ا  ا‪ `%1‬وا‪(Baddeley 1996 :13468- 8‬‬
‫)‪. 13469‬‬
‫وﺕ>; ا‪K‬اآ ة اﻡ ﻡ‪OI‬ن ﻡ\‪ +A F‬ظ 
ﻡت ا?‪ 1‬وا ‪I‬ﻡ €ﻥ ‪ `/‬ا
‪t‬‬
‫ا ‪ `/‬و‪B‬ﺹ ﻡ
‪ t‬ا  ‪.‬و`   ﺕ‪ 0‬ﻡى ا‪ ) A‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ووﺕ ﻡ‪8‬رات‬
‫ا‪ %‬اءة وا   ‪ ,‬هك ا ﻡ) ارات ا ` ﺕو‪ F‬ﺕˆ‪ $‬ا‪K‬اآ ة ‪ `/‬ا  ?; م ﻡ) ‪AB‬ل‬
‫ﻡ ‪ /‬ﺕ‪ $E‬ا‪ 1Z‬اب ا‪K‬اآ ة ` ا ء ا
ﻡت ا ‪ %/ .‬أﺵر د` إ` ارات ا `‬

‫‪ob‬‬
‫ﺕو‪ F‬ا‪V‬ﺵ‪I‬ص ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ‪%/‬ان ا‪K‬اآ ة ا‪O‬ﻡ) ) €ى ا‪
1  V )K‬ن ﺕ‪;,‬‬
‫ا
ﻡت ا‪,‬ة وا ء ا
ﻡت ا‪ ( %‬أ‪ 8S‬ه\‪V‬ء ا‪ /C‬اد ‪ `/ Z‬ﻡ‪8‬م ﻡى ا‪K‬اآ ة‬
‫‪ verbal memory span‬ا\‪ $‬ة ‪ `/‬ﺕ ا‪ %‬اءة وا  ‪Baddeley1996:13468-13469) .‬‬
‫(‪.‬‬
‫و‪ %‬أت ارات ا‪V‬ه م را ﻡ?‪A‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪ K‬ا ت ﻡ م آ ك‬
‫‪ (1962) Kirk‬ﻡ‪
8‬م ﺹ
ت ا  )‪ (L.D‬و أﺵر إ‪ .‬ﻡ? ا‪ /C‬اد ] ا‪%‬در) ‪ .‬ا‪ %‬اءة‬
‫‪ott‬‬
‫  ‪4‬ره أ‪ /‬اد ﻥ
ن ﻡ) ﺹ
 وا‪ ./ 0Z‬ﺕ‪ 8‬ﺕ ‪ + 8‬ا‪ O,‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ ‪4‬ءون‬
‫‪  ./‬اءة أي ﻥ‪ v‬ﻡ
ب ) ) ‪ 4‬ا
هب آﻡ; ‪(189 :1991‬‬
‫و? 
ا وآﻥل ‪ (1999 ) Squire & Kandel‬إ` أن ا‪ 1Z‬اب ا‪ %‬اءة  … )‬
‫ا‪ 1Z‬اب ‪ X2‬ا‪K‬اآ ة ‪ ,‬وﻥ` ا‪ /C‬اد ا‪
2‬ن ‪%‬ان ا‪K‬اآ ة ﻡ) ‪ 8/ `/ tZ‬ا‪
2‬ص‬
‫ا‪ 
P‬ا‪ %‬ءوة ‪ ,‬آ إن  اءﺕ‪ 8‬اﺕ‪ ; , Ž14 F2‬و?
ن ‪ `/‬ا  ف ` ات ا ` ‪64‬‬
‫ﺕ‪ 8‬ﻡ) ‪. ;4‬و`  
ا ﻡ)  اءة ه‪ _K‬ا‪
2‬ص ‪ 8  V‬ﻡ) ا‪ %‬اءة ‪
2‬ت ﻡ ﺕ‪ L‬وﻡ  ر‬
‫‪alk‬‬
‫ ا‪
  ` + v‬ا ﻡ)  اءﺕ‪  ;? J‬و ‪ ;E‬د ﻡ) ا‪ , E1BC‬ا‪C‬ﻡ ا‪K‬ى ‪8,‬‬
‫‪
2‬ن ` أن ‪ `/  8‬ا‪ %‬اءة ‪ ). Dyslexia‬أﻥ‪
 D‬ا وآﻥل ‪. ( 354-351:‬‬
‫و ‪V 4‬ب و ‪
/‬د ‪ (1986) Lapp & Food‬أن ﺹ
 ا‪ %‬اءة ﺕ
د إ‪ .‬ﻡ
ت إدراآ ‬
‫‪ 8$0‬ا ‪ t‬ا‪ , brain damage .I‬أو  ‪ 8/ X4‬ا‪ ;I‬ا
‪ .S‬ا‪minimal z W4‬‬
‫‪ , brain dysfunction‬و‪ n‬إ‪ .‬أن ه‪K‬ا ﺹ ا ‪ .‬ا‪HC‬ل ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫دون أن 
ن ذ^ ﻡ ﺕ‪
 14‬ت ‪  2‬أو  أو ‪ +‬آ ‪ ,‬أو ‪ J4+2‬ﺕ‪ , % I‬و‬
‫را  إ‪ .‬ا‪ 1Z‬ا ت ﻥ أو ‪ +‬ﻡن ‪ ./%$‬أو ا ‪ .‬أو ا ‪2‬دي‪ ./ ) .‬ﻥ‪ 2‬ة ﻡ‪0‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪(4 :1994;,‬‬
‫وا‪ 1ZV‬ا ت ا‪ %‬ا‪ F U‬وا‪+‬ة ‪ ? y+‬آ
‪/‬ن و آ
‪/‬ن ‪Kaufman & Kaufman‬‬
‫)‪ ; (1985‬ﺕ? ; ‪ $A$ .‬ﻡ‪8‬رات أ اﺵ ; ‪ 8‬ا‪4 B‬ره ا وف ‪4 B‬ر‬
‫)‪ , ;20  (KTEA‬وه‪ _K‬ا‪8‬رات ا‪ 0  %‬ا د ا‪ 1n‬ب  ا‪ U‬ه‪ : .‬ﻡ‪8‬رة ‪^/‬‬
‫ا? ة ا‪ %‬ا‪ 8/ , reading decoding U‬ا‪ %‬اءة ‪ , reading comprehension‬و ا ‪.,8‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪spelling‬‬
‫‪( In: Cohen,et. al,2000:356) .‬‬
‫وﺕ? آ
ه) و €‪ B‬ون ‪ (2000) Cohen et .al‬إ‪ .‬أن ﺕ?‪ vI‬ا‪ 5‬ا‪Language 
P‬‬
‫‪ ;?   (L.I) Impairment‬أ‪ . .‬ﻡ ‪ /‬دور ا‪K‬اآ ة ا – ا‪Auditory D‬‬
‫‪ /Z5 , Verbal Memory‬إ‪ .‬ﻡ ‪ /‬ﻡ
ي ا د ‪ ./‬ا
ﻥت ا ‪ expressive  4‬و‬

‫‪11‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪, receptive 4% V‬ا‪I‬ﺹ ; ﻡ) اﻥ‪ semantics .‬و ا اآ‪ X‬ا‪ syntax 
P‬و‬
‫ا‪
2‬ﺕت ‪ .phonology‬آ ﻥ? دور م ا‪V‬ﻥ ‪ `/ inattention _4‬ا‪ 5‬ا‪ 
P‬و ‪B‬ﺹ ‪./‬‬
‫ا‪4% V‬ل ا‪
P‬ي ‪ .‬و ﺕ
ﺹ‪ F‬ه‪ _K‬ارا وا ‪ .‬أ ‪ . F‬أر ‪ L‬ﻡ‪
,‬ت ﻡ) ا‪HC‬ل ا‪)K‬‬
‫ﻥ
ن ﻡ) ا‪ 1Z‬ا ت ﻥ ﻡ‪)  I‬ﻡ>; ا‪ 1Z‬اب ا?ط ا‪O‬ا‪
2/U‬ر ا‪V‬ﻥ ‪ ,(ADHD) _4‬أو‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ 1Z‬ا ت ﺕ?‪ 2I‬أ‪ B‬ي )‪ , (OPD‬و آﻥ‪ F‬ه‪ _K‬ا‪ 1ZV‬ا ت ﻡ‪5 4+2‬ت ‪./ 
P‬‬
‫ﻡ‪ , ) 
,‬و‪ ./‬ا‪ ) 
,‬ا‪ BC‬ﺕ)  ) ‪ 8‬أت ‪ . (
P‬و ﺕ
ﺹ‪ F‬ارا إ‪.‬‬
‫أن ا‪ ) 
,‬ا ‪ 8 .‬إت ‪ 
P‬آﻥ  ا‪C‬آ> 
ء ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة اﻡ‬
‫ا ‪ . K‬و  اﺕ‪ F2‬هﺕ) ا‪E ) 
,‬ن ‪ 8‬ا‪ 1Z‬اب ‪ ./‬ا‪%‬رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة و ا‪8‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ , .U‬و‪ tZ‬وا‪ ./ =Z‬آءة ا ‪I‬ام ا‪ ;? P‬م ‪B ,‬ﺹ ا‪5‬ت ا‪ 
P‬ا‪ 4% V‬و‬
‫ا ‪ .  4‬و‪ .‬ا ] ﻡ) أن ارا  ﺕ
ﺹ; إ‪ .‬إ‪4$‬ت أن ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪./ 44‬‬
‫ا‪ 5‬ا‪ 
P‬أو ا‪ 5‬ا‪ ./ 44 
P‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا ﻡ>; ا‪ 1Z‬اب ا?ط ا‪O‬ا‪/ U‬‬
‫‪
2‬ر ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬؛ إ‪ V‬أﻥ‪ 8‬أآت ‪ A .‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪5‬ت ا‪( Cohen , et .al 
P‬‬
‫)‪. 2000 :353-362‬‬
‫و ﺕ ‪ 6‬ه‪ _K‬ا ‪ …U‬ﻡ‪ L‬ﻡ ﺕ
ﺹ‪ F‬إ‪ J‬درا دﻥ‪ A ) (1996) Denckla A‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‬
‫) 
اء آﻥ‪ F‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ./‬ﻡ
ﻥ‪ 8‬ا‪
2‬ﺕ‪ .‬أو ا‪ 24‬ي اﻥ‪5 ( .‬ت ا‪y+ . 
P‬‬

‫‪ob‬‬
‫ﺕ
ﺹ‪ F‬داﻥ‪ Denckla A‬إ‪ .‬أن ا‪K‬اآ ة اﻡ ﻡ‪ . 4‬أ ‪ 
P‬و ‪ .8/ ^K‬ﻡ~
 )‬
‫‪+‬وث ا‪5‬ت ا ‪ .‬و درا آ; ﻡ) ﺕك ﺵر ‪(1996) Schachder & Tannock‬‬
‫ا ‪ .‬ﺕ
ﺹ‪ F‬إ‪ .‬أن ‪
2‬ر ا
‪ tUS‬ا ‪ K‬ﺕ ﺕ‪
2 W4‬ت ا‪ %‬ا‪ , (L.D) U‬وﺕ\دي  ‪.‬‬
‫إ‪ .‬ء ا‪ 5‬ا‪  .
P‬أﺵرت درات أ‪ B‬ي إ‪ .‬ا ‪ ) W‬ا
ن ا‪ .‬ا‪ .D‬ﻡ)‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ و‪ tZ‬اءة ا‪
P‬‬
‫)‪.(In Cohen ,et.al, 2000: 358-359‬‬
‫‪ott‬‬
‫و ي رآ‪ (1997) Barkley .‬أن ا‪ 1ZV‬اب ا‪
P‬ي ?Ž ﻡ ﺕ?; ا
‪ tUS‬ا ‪./ K‬‬
‫ﺕ
‪ J‬ا
‪ WU‬ا‪ verbal mediations D‬ﻥ‪
0‬ا‪8‬ف ‪ painful goal-directed‬ا‪K‬ي ;‬
‫‪ .‬ا ‪I‬ام ا ‪ D‬ا‪K‬اﺕ‪ .‬وا >; ا‪ . P .%‬و  ‪ 1n .‬ب ا‪C‬داء ا‪
P‬ي  د 
اء آن‬
‫ذ^ ‪ ./‬ا‪ %‬اءة أو ا   أو ا ‪0‬ث ‪ .‬و ﺕ? دﻥ‪ (1996) Denckla A‬أن ا‪A‬م ا
‪ J‬ذاﺕ‬
‫‪ Z‬وي 
ا‪K‬اآ ة اﻡ ﻡ) ‪AB‬ل ا‪I V‬ام ا  ر  >; ا‪ W1I .%‬و ا‪C‬هاف‪ ,‬و د‬
‫ا ‪I‬ام ا‪
%‬ا وا ت ‪ .‬و‪  V ; , W%/ 88 .  V‬ﻡ) ا ‪ 8‬و ﺕ‪ 8D‬و ا ‪ 4‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪ , 8‬ﻡ \دي ا ‪B‬ل  ‪ 
P‬ذات و‪ S‬إرﺵد ﻡ > ‪ ./‬ﻥ
ا‪ P‬اﻡ‪ ,‬دا‪B‬‬
‫‪ . internalized language‬وه‪ _K‬ا‪ P‬اا‪ B‬ﺕ>; ر‪ . w% X‬ا‪8‬رات ا‪ 
P‬ا‪,  I‬‬
‫و  ‪ .‬ﺕ‪ ;,‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ + ./‬ﻥ?‪ 1‬و ﺕ ‪ .‬زدة ﻥ
ه ‪B ,‬ﺹ ‪ ./‬ء ا
‪W‬‬
‫ا‪
P‬ي ا
‪ J‬ﻥ‪
0‬ا‪8‬ف ) ا‪ P‬ا‪
2%‬دة ﻡ>; ا‪ %‬اءة ‪ ./‬ﻥ‪ , ( v‬و ‪ 8D V‬ذ^ ‪ ./‬ا‪P‬‬
‫ا ‪( In : Cohen . U%‬‬
‫)‪, et al .1996: 360‬‬
‫و ﻡ) ‪AB‬ل ﻡ ﺕ ﺕ‪  J%‬ي ا‪>+4‬ن أن ا‪ A‬ا
‪H‬ة ) ا‪K‬اآ ة اﻡ و ا‪%‬رات و‬
‫‪w.‬‬

‫ا‪8‬رات ا‪  


P‬د ﺕ‪ 0‬ج إ‪ .‬ﻡ‪ O‬ﻡ) ا
‪ =Z‬و ا‪ . 8‬و ‪  ^K‬ي ا‪>+4‬ن أن ا
ذج‬
‫ا?رح 
‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬آ; ﻡ) رز و ‪ /‬اﻥ) ‪(2003) Baars & Franklin‬‬
‫ ‪ L1‬أن ‪%‬م ﺕ ا ور ا‪K‬ي ﺕ‪ J4‬ت ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ا ﺕ‪ 14‬ت ; ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ ‪ ./‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا‪ 
P‬و ‪B‬ﺹ ا ا‪ %‬ا‪C ..U‬ن ا? ا ‪ .‬ﺕ
ا ‪ J‬ا د ا  ‬
‫ ا‪ U‬ﺕ‪ ./ 8D‬ا?
ر ‪C‬ﻥ‪ 8‬ا ‪ +‬ا„‪ B‬ة ‪  ./‬ا‪ %‬اءة و ا و‪ ; /‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ه‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫ ﺵ
ر ؛ وا?
ر ور_ ﻡ‪0‬ود ا و ‪ JV‬ا‪ +V‬ظ 
ﻡت „ن و
ده ﻡ\‪F‬‬
‫‪ .‬و ‪ 0‬ج ا‪
8D‬ر ‪ ./‬ا?
ر إ‪ .‬ﺕ‪ D‬د‪0 6‬د ﻡ‪ %4‬ﻡ = ‪
8D J‬ر و ﻡ ‪ . J =V‬و‬
‫أي ا‪ 1Z‬اب ‪ ./‬ه‪ _K‬ات ا‪ 1‬ة و ا‪
? D‬ر 
ف ﺕ ‪ L .‬ات‬
‫ا ‪ O8,‬ا ة ﻡ) ا?
ر ؛ و ﻡ) ‪ 8‬ت ا‪ %‬اءة ‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا ‪ O8,‬ا‪
P‬ي و ﻥ‪  D‬ا‪H5‬ر ا?ﻡ; )‪:(GW‬‬
‫و ‪ ./‬ه‪K‬ا اق  ي آ; ﻡ) رز و ‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬أن ‪ L‬ه‪_K‬‬
‫ا
‪ tUS‬ذات أ ﻡ‪ . I‬و‪ ^K‬ا‪ .Z /‬رز ‪ (2003) Baars‬أن ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ;‬
‫)‪4 (GW‬رة ) ﻡ ح ت ا‪ %‬؛ ‪ y+‬ﺕ>; ‪ + J/‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪ 1%‬ﻡ‪~n‬‬

‫‪m‬‬
‫ﺕ ‪ 0‬ك ‪ .‬ﻡ ح ا‪K‬اآ ة ا„ﻥ ‪ .‬و  ﺕ
‪ J‬ﺕ^ ا‪ 1%‬ا‪ V ~n‬د ‪  .‬ا‪V‬ﻥ ‪_4‬‬
‫وﺕ‪ F0‬إﺵ اف ات ا ‪ . K‬و ‪ .‬ا ح ﻡ  و‪V‬ﺵ
ري ‪ .‬و‪ tn‬أن ا‪ 1%‬ا‪~n‬‬
‫ﺕ‪ 0‬ج إ‪ .‬ﻡ‪ ./ + 6H‬ا‪ ?%‬ة ا‪ I‬ﻡ‪ S‬ة ‪, 8‬آ أن ﻡ ح ا?
ر ا‪K‬ي ﺕ ‪ 0‬ك ‪J‬‬
‫‪ _ S‬ﻡ‪ 6H‬ﻡ‪   I‬ﺕ?‪ 81‬وﺕ>‪ V 814‬د ‪ .‬دورات زﻡ ﻡ‪%‬ره‪200‬ﻡ‪$‬ﻥ ‪.‬‬

‫‪.co‬‬
‫وﻡ ﺕ?‪ W‬ا‪ ?%‬ة ا‪ I‬ﺕ
 إ‪+‬ت دا‪ B‬ﺕ >; ‪ ./‬ا‪A‬م اا‪ .B‬و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪.‬‬
‫وﻡ  ; ء ا‪
0‬ي ا‪ .0‬ا?
ري 
زع ?; أآ> اﻥ ?را ‪4 ./‬ت ا ح ا ‬
‫ا‪A‬ﺵ
ري  ‪I‬ام €ت ا?‪4‬ت ا‪ I‬ا‪  ?%‬أو ا‪  ?%‬ا‪8‬د ‪ .‬و? رز ‪Baars‬‬
‫)‪ (2003‬إ‪ .‬ﻡ ﺕ
ﺹ; إ‪ (1978) Mountcatle J‬إ‪ .‬أن اور ا

? .S‬ر ه
اح‬
‫ ح ا
‪ tUS‬ا‪ ; %‬دا‪ ;B‬ا‪ z‬ﻡ) أ ; ا ﻡ; و ﺕ
‪ /‬ا‪ ;B‬و ﺕ‪ 6‬ا‪C‬داء ا
‪.S‬‬
‫ ) ا?‪4‬ت ا‪ 42‬ا ‪ 22I‬و ا ‪ .‬ﺕ; ?; ﻡ ‪ . ;%‬و ي رز ‪ (2003) Baars‬أن‬
‫ا‪A‬م اا‪ W? .B‬ا
‪ .‬ا?
ري ا‪ , .‬و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ﻡ ر  آ‪ 4‬ة ‪;+ ./‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا?‪A‬ت اﻥ ‪ .‬و ‪ 6‬آ; ﻡ) ‪O‬ي و €‪ (1993) Paulesu et.al ) B‬و داﻡ

‫‪ . (1993) Damasio‬ا ‪4‬ر ا‪ 6H‬ا

دة ‪ ./‬ا‪,‬ﻥ‪ X‬ا‪ C‬ﻡ) ا‪ z‬ﻡ~
 )‬
‫ا ‪) w‬ﻥ‪ 61‬ا‪A‬م ( و ﻡ~
 أ‪ ) n‬ا‪A‬م اا‪ .B‬وه‪ _K‬ا‪ /V‬ا‪Z‬ت ا ‪% H 8 F .‬‬
‫ا ‪1%‬ب  إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; ‪ q4‬و‪ tUS‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ﺕ‪
? 14‬ر ﻡ>; ا‪5‬دة‬
‫ا‪ mental rehearsal %‬وه‪ .‬ا
‪ S‬ا‪
 C‬ن ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪ ./ .‬ﻥ‪  D‬د‪.‬‬
‫وه  ‪Baddeley & Hitch‬؛ وﺕ; آ?‪ 4‬ﻡ ‪ %‬ﻡ
ز ‪ ./‬ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ ﻡ>‪8‬‬
‫‪ott‬‬
‫‪ ./‬ذ^ و‪ S‬ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي ‪ visual imagery‬وه‪B .‬ص 
ن ا
‪ +‬ا‪ –  24‬اﻥ ‪.‬‬
‫  ﺕ‪
%‬م ا
‪ tUS‬ا ‪ J
K‬ه‪ _K‬ا?‪4‬ت ا
ز ‪ ./‬ه‪ )K‬ا‪D‬ﻡ) ا  ) و ا ‪./ 0‬‬
‫ات ا‪8‬د‪ /‬ا ‪ .‬ﺕ‪0‬د ا
‪ LZ‬ا‪
8D .U8‬ر ‪ ./‬ا?
ر ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪( Barras 2003 . D‬‬
‫) ‪:1-9‬‬
‫) اﻥ‪ D‬ﺵ; ر ‪ 1‬ا‪I‬ص ‪ W1I‬ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; (‬
‫‪alk‬‬
‫ﺕ‪ 0‬ا‪ ) A‬ا‪K‬اآ ة اﻡ وا ا‪ %‬ا‪ tZ) `U‬ا‪ %‬اءة(‪ `/ :‬اا‪V‬ر ت ا‪I‬ت ﻡ)‬
‫ا‪ %‬ن ا‪ `Z‬ﺕ
‪ L‬ا‪ )>+4‬و
د ﻥ
) ﻡ) ا‪K‬اآ ة ‪ 
H‬و‪ 2‬ة ا‪V‬ﻡ ‪ .‬و‪ `/‬ﻥ‪8‬‬
‫‪I‬ت أﺵر آ; ﻡ) اون ‪ (1958)Brown‬و 
ن و 
ن ‪& Peterson‬‬
‫‪ (1959) Petersons‬إ` ان ا‪%‬ار ا‪ ;%‬ﻡ) ا
ﻡت   ﻥﻥ‪
$ `/ J‬ان إ‪ V‬إذا =‬
‫‪
0‬ص ‪0‬ظ ‪5 J‬دة وا  ار ا?‪ W‬وال ‪ ,‬و  ﺕ‪ O‬ا‪K‬اآ ة ا‪ 2%‬ة ‪E‬ﻥ‪ 8‬ﻡ\ ‬
‫وﺕ ‪A‬ﺵ` ‪ 8/‬ا
ﻡت  ‪
$‬ان ‪  ,‬ا‪K‬اآ ة ا‪ 
1‬ه` ا `   ‪ w+ 8/‬ا
ﻡت و‪8‬‬
‫ ﺕ‪ OI‬آ‪ 4‬ة وﻡ  ة‪ .‬و ا  ت ارات ا ` أآت و
د ﻥ‪D‬ﻡ) ‪K‬اآ ة ‪ ,‬وآﻥ‪F‬‬
‫‪w.‬‬

‫ارات ا ` ﻡ ‪ 8‬ﺵ ن و اﺕ


ن ‪ Shiffrin & Atkinson‬ه` ا‪C‬آ> أه ‪ `/‬ه‪K‬ا‬
‫ا‪,‬ل ‪ .‬و) ا‪ %‬ا‪K‬ى و ‪ _K8 J8‬ارات اﻥ‪  8‬ﺕ ‪ L1‬أن ﺕ‪ `1‬ﺹ
رة وا‪ ) 0Z‬ا‪A‬‬
‫ ) ا‪K‬اآ ة ا‪ 2%‬ة وا‪ 
1‬ا‪V‬ﻡ ‪ ,‬وا‪ %‬ا‪K‬ى و ‪  J8‬وض ا ` ‪ 8 F‬ه‪ _K‬ا‪A‬‬
‫‪B‬ﺹ ﻡ  ‪ ;% 6‬ا
ﻡت ﻡ) ا‪K‬اآ ة ا‪ 2%‬ة ا‪V‬ﻡ إ` ا‪K‬آ ة ‪ 
H‬ا‪V‬ﻡ ‪ `/‬ﻥ
ذج‬
‫ﺵ ن واﺕ
ن )‪( In. Baddeley 2003:1-3‬‬
‫‪ww‬‬

‫و ‪ 4‬ﻥ
ذج ا‪K‬اآ ة اﻡ ا‪K‬ى ﻡ‪ J‬آ; ﻡ) د` و ه  م )‪ `/ (1974‬ا‪4‬ا ﻡ‪0‬و‬
‫ا
ا ‪ 8‬ا‪
2%‬ر ا‪K‬ى أﺹب ﻥ
ذج ﺵ ن و اﺕ
ن‪ .‬و ء ا
ذج ‪ `/‬ﺹ
رﺕ‪ J‬ا‪C‬و  
ن‬
‫ﻡ) ‪ $A$‬ﻥ‪ D‬ا
ن ا‪C‬ول ه
ا‪ W n‬ا ‪K‬ى ا آ‪O‬ى ‪Central Executive Control‬‬
‫وﻥ ا‪D‬ﻡ) ا„‪ ) B‬وه ا  ار ا‪
2‬ﺕ` ‪ Phonological Loop‬وا>‪ y‬ا
‪ +‬ا‪ 24‬‬
‫اﻥ ‪ . Visuo-spashial Sketchpad‬و اﺵر د` و€‪ B‬ون )‪ (1998‬إ` أن ﻥ‪D‬م‬
‫‪13‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا  ار ا‪
2‬ﺕ` ه
ا~
ل ) اآ ب ا‪ P‬ا‪
2‬ﺕ  ا
‪ +‬ا‪  24‬اﻥ ﺕ ‪I‬م ‪`/‬‬
‫ا  ا‪
P‬ى ‪ `/‬ﻥ‪ ] 84‬ا‪
2‬ﺕ`‪ .‬و>; ا‪ W n‬ا ‪K‬ى ا‪D‬م ا‪V‬ﺵ ا‪ `/‬ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه` ‪;, y+‬‬
‫ا د ‪
%‬م 
آت ا دة دون أن \‪ $‬ذ^ ‪ J‬ا‪$‬ء ﻡ
ا ‪ 8‬ﻡ
ا‪ t‬ة أو  ﻡ‪ J‬‬
‫
ك  ) ﻡ>; ان ‪
%‬م ا د أ‪$‬ء دﺕ‪ J‬ارة ; €‪ B‬دون أن ‪ %‬اﻥ ‪4‬ه‪ ( 6 1 J‬أو‬

‫‪m‬‬
‫‪ ;,‬ا د ‪ + `/‬ﻡ  ة ﻡ) ا‪V‬ﻥ ‪
Z
 _4‬ع ا‪K‬ى‪
%‬م ‪E‬دا‪ `8  ` + JU‬ﻡ‪ ` + J‬ﻡ‪ L‬و
د‬
‫ﻡ? ت‪ ,‬وﻡ ?; ه‪K‬ا ا‪D‬م ‪ `/‬ا‪%‬م
‪ , J S‬ا د ﺹ
 آ‪ 4‬ة ‪ `/‬ا‪%‬م ) ‪`/‬‬
‫ﻥ ا
‪ F‬أو ا‪  V‬ار ‪ `/‬ا‪%‬م ; ‪ 0‬ج إ` ﻡ  ‪. (Baddeley, 2002 : ).‬‬

‫‪.co‬‬
‫و‪AB‬ﺹ ا
ذج ه` أن ا  ار ا‪
2‬ﺕ`  ‪ `/ 0‬ا
ﻡت ا ﺕ‪O‬ة ` ا‪A‬م وا ‪, JU‬‬
‫و ` ﻥ‪ 61‬و‪ 8/‬ا‪ ;,‬ا‪
2‬ﺕ‪ .‬و ض آ; ﻡ) د‪ .‬و   
‪ Papagno‬و‪ 
/‬‬
‫‪ Vallor‬أن ا  ار ا‪
2‬ﺕ` ﻡ‪   8‬ا‪HC‬ل ا‪
2‬ﺕت و‪ 8‬أ; أه ى ا‪4‬ر ‪ .‬‬
‫ا
‪ +‬ا‪  24‬اﻥﺕ‪ w 0‬وﺕ ‪ `/ 0‬ا ادات ا‪  24‬ﻡ>; ﺵ; ا‪ 0‬ف ﻡ
‪ JZ‬دا‪;B‬‬
‫ا‪ ,‬وو‪ LZ‬ا ‪ `/‬ا‪ ,‬إ` €‪. (Baddeley 1996:13470-13469 )...._ B‬‬

‫و ‪ X,‬أن ﻥ‪ ) O‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا‪


2‬ت ا‪ % 41‬اءة ‪8/ .‬ك ‪+‬ود ﺵ
ر ﺕ‪;,‬‬
‫ا‪ /C‬اد اد) ﻥ
ن ﻡ) ‪ q‬ا‪
2‬ت ‪ ./‬ا‪ %‬اءة‪ .‬و ه‪ _K‬ا‪ D+A‬ﺕ
‪ =Z‬دور ات‬

‫‪ob‬‬
‫ا?
ر ‪ ./‬و‪
Z LZ‬ا ‪ W‬ﻡ‪ 41 4‬ات ا ‪I‬ﻡ ‪ ./‬ا ‪ O8,‬ا‪ %‬ا‪8/ ..U‬ك ﺵ وط‬
‫هﻡ ‪ %‬اءة ﻡ>; ا ة ا‪O‬ﻡ ا ‪ .‬ﺕ‪ 8/ 8D‬ا> ات ا‪ , 
P‬و ﻡ‪%‬ار ا ? ‪ ) J‬ات‬
‫و‪B‬ﺹ ﻡ ﺕ‪%‬م ﻡ) ‪AB‬ل  ﻡ) ات ‪   /‬اءة ات ] ا ? ‪ 8‬أ‪ .‬ﻡ)‬
‫ اءة ات ا ? ‪ . 8‬آ أن  اءة ات ا‪ 2%‬ة ﺕ‪  ) t I‬اءة ات ا‪, 
1‬‬
‫و‪ 8D‬ذ^  ا ‪8U‬؛ ‪ /‬د ﻥ‪ ./ .‬ا ء ات ا‪ V  
1‬ﻥ‪  .‬ا ء‬
‫ات ا‪ 2%‬ة ‪ .‬آ أن ا> ات ا‪ 
P‬ا‪ /
E‬ﺕ   اءﺕ‪ ./ 8‬زﻡ) أ; > ﻡ) ا> ات‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪ ] 
P‬ا‪ . /
E‬و ه‪K‬ا 
‪ =Z‬دور ات ا?
ر ا ‪ .‬ﺕ ض ‪
Z‬ا ‪ W‬ﺕ‪   O8,‬ﻡ)‬
‫‪ 8AB‬اح 
ﻡت ا‪
8D 
P‬ر ‪ ./‬ا?
ر  أن ﺕ
‪ ./‬ﺵ وط ا
‪. 8 .‬‬
‫‪ /‬وف ‪ UO/‬أن ا> ا‪ 0  24‬ج ‪ ./‬ا
‪O W‬ﻡ) ‪ 40 ) ;% V‬ﻡ>ﻥ آ‪
0  .‬ل‬
‫ه‪K‬ا ا> ا‪ 24‬ي 
ﻡ‪ n‬اﻥ ‪4‬ه آ أﺵرة ‪ ^K‬درا آ‪A‬رك و هرد & ‪(1996) Clark‬‬
‫‪E Hillyard‬ن ه‪ _K‬ا ة ‪V‬زﻡ  
) ‪ 8‬ا >ري ‪ 2 .42‬ي ‪Visual Evoked‬‬
‫‪ ,Potential‬و‪ ./ J‬درا آ
ر   ‪ 0 Corbetta‬ج ﻡ) ‪ 200 – 100‬ﻡ>ﻥ )‪` + (1990‬‬
‫‪alk‬‬

‫ ) ا د ﻡ) ﺕ‪ 6%0‬ا >ر آﻡ; ا‪ 8,‬ا‪> V‬ري ا‪K‬ي = ‪ 6/‬ام )‪ (BF‬إ‪ .‬ﻡ‪6H‬‬
‫ا‪ ?%‬ة ا‪  24‬ا‪ 11I‬؛ و  ‪ J .‬ﺕ‪ O‬ا‪
I‬اص ا‪ $ > UO‬رآ‪ J‬و‪0‬د ﻡ_‪).‬‬
‫‪ `/‬ﻡ ‪ )+‬ل ‪(423- 397:2004‬‬

‫و‪ ./‬درات آ; ﻡ) ه; و آ
ﻥ اد ‪ , (1964) Hull & Conrad‬ودرا‬
‫‪(1966a)Baddeley‬و وا أن   ا ء ات ا ‪ $‬أو ا ? ‪ 8‬ﺹ
ﺕ ﺕ ‪t2‬‬
‫‪w.‬‬

‫ ‪ 
2‬و ا‪.14‬ء ﻡ‪%‬رﻥ  ء ات ] ا ? ‪ 8‬أو ] ا ‪ qP $‬ا‪) D‬‬
‫ا ? ‪ ./ J‬ا‪ . .‬و ‪ ./‬درا أ‪ B‬ي ) أ‪
H $‬ل ا ‪ word length effect‬ﺕ
ﺹ‪F‬‬
‫درا آ; ﻡ) ﺕ
ﻡ
ن و د‪ .‬و
آﻥﻥ ‪ (1975) Thomson , Baddeley & Buchanan‬أن‬
‫‪
H‬ل ا \‪ ./ $‬ا ‪ 8U‬أو ‪ 8D+‬و أ‪ ./ n‬ﻥ‪ 8%1‬؛ و  ﺕ ﺕ ‪+‬وث ذ^ ن هك‬
‫آت ﺕ ‪,‬وز ا ا ‪ O8,‬ا ‪ +‬و ‪ t2  ^K‬ﺕ‪.14 8O8,‬ء و ا

ع ‪ ./‬ا‪1BC‬ء‪.‬‬
‫و? ا‪
>+4‬ن ‪ ./‬ذ^ إ‪ .‬أن ا‪ 
2‬ا ‪ .‬ﻥ‪ .‬ﻡ‪ 8‬ا‪ /C‬اد ‪ ./‬ﺕ و ‪ w+‬ه‪ _K‬ات  ‬
‫‪ww‬‬

‫إ‪ .‬و    اءﺕ‪ 8‬ﻡ ‪( In Baddeley.2003:3-4) A4%‬‬

‫و ﻥ ل ﻡ ‪ Z . 64‬ورة ا ‪ ) O‬ﻡ ه


ﺹ
 ‪ % 4H‬اءة ﺕ‪X1 LnI‬‬
‫ا?
ر ا ‪ .‬ﺕ‪0‬د ا‪ %‬اءة ا?
ر ا
ح ‪
8D‬ره أ‪$‬ء  ا‪ %‬اءة ‪ ,‬و ) ﻡ ﻥ ‪_ 4‬‬
‫ﺹ
 ‪ ./‬ا‪ %‬اءة ﺕ‪ ./ 8D‬أداء ا‪ /C‬اد  أن ﻥ
ن  ا
‪ /‬آ; ا? وط ا‪ % 41‬اءة ‪ .‬و‬
‫‪14‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ X, ^K‬أن ﻥ ا‪ ./ .‬إاد ﻡ‪8‬م س ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ه‪ _K‬ا? وط ا‪ % 41‬اءة ‪) . +‬‬
‫ا‪ . 0‬أداء ا د  ا‪ %‬ا‪..U‬‬

‫أه ارا‪:‬‬

‫‪m‬‬
‫ﺕ ‪ L‬أه ارا إ‪ .‬أﻥ‪ 8‬ارا ا‪C‬و‪ .‬ا ‪ .‬ﺕ‪ ?  8‬ا‪ ) A‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ ‪ V‬د ‪ .‬ﺕ دور ات ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪ 8‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪./‬‬
‫‪+‬وث ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و‪  D %/‬رز ‪ (1997) Baars‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; ) ‪ (G W‬و ا
ذج‬
‫ا?رح ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬آ; ﻡ) رص و ‪ /‬اﻥ) ‪ . (2003) Baars & Franklin‬وﺕ ‪ 4‬ه‪_K‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪ ,‬إ‪ ./ /Z‬ﻡ‪,‬ل ا‪ ) y04‬ات ا ‪ /‬ا~
 ) ‪+‬وث ا ا‪ %‬ا‪ ..U‬آ‬
‫ﺕ‪%‬م ه‪ _K‬ارا ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪C‬دوات و ا‪ %‬ا‪,‬ة  ‪I‬ام ا‪ X0‬ا„‪
 .‬اء ‪%‬س‬
‫ات ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر ‪K‬اآ ة اﻡ‪ ,‬أو  ‪ 0‬ا ا‪ %‬ا‪..U‬‬

‫ﻡ‪012‬ت ارا ‪:‬‬


‫أو‪ :V‬ﻡ ه
ا ا‪ %‬ا‪) `U‬ﺹ
 ا‪ %‬اءة(‪:‬‬
‫ ف ا ا‪ %‬ا‪ `U‬ا‪E `U‬ﻥ‪ " J‬ا‪ 1Z‬اب ‪0‬ث ي ا‪HC‬ل ‪ .‬ا ] ﻡ) ﺕ‪ 4B 8%‬ات‬

‫‪ob‬‬
‫ﺕ د‪ ,‬و ?
ن ‪ `/‬اآ ب ﻡ‪8‬رات ا‪B P‬ﺹ ا‪ %‬اءة وا   وا ‪ ,.,8‬ﻡ  رض‬
‫ﻡ‪ L‬راﺕ‪ 8‬ا‪ ) "%‬ﺕ ‪ t‬ا‪V‬ﺕ‪0‬د ا`  ا‪2C‬ب ‪World Federation of‬‬
‫‪ .(1968 -Neurology‬و‪%‬ر ﻡل اﻥ ?ر ا ا‪ %‬ا‪ `/ `U‬اارس ا‪1 4‬ﻥ ` ‪;4‬‬
‫ا>ل ــ ‪ . %5‬وا‪C‬و‪V‬د ا‪K‬آ
ر أآ> أﺹ  ﻡ) ا‪5‬ﻥث ‪ .‬وا ا‪ %‬ا‪ E? `U‬ﻡ) ‪ `/ ;B‬إ‪+‬ى‬
‫ا‪8‬رات ا ‪ /‬ا
‪  H‬ا‪ %‬اءة ‪ .‬وه‪K‬ا ا‪ L  ;I‬إ` ا‪ 1Z‬اب ا‪K‬اآ ة اﻡ‬
‫)‪ . ( Jorm, 1983‬و ‪ L‬آ; ﻡ) ‪ (1975) Thomson &Buchanan‬إ` أن ‪ ;B‬ا‪K‬اآ ة‬
‫‪ott‬‬
‫اﻡ \‪   `/ $‬ا ‪ w‬وه
‪ + ;B‬آ` ﻡ‪8‬رى‪( In :Nicolson & Baddeley 2003 .‬‬
‫) ‪:2-5‬‬
‫آ‪   t‬ﺕ‪ 0‬ا ا‪ %‬ا‪: `U‬‬
‫هك ا ﻡ) ا‪ %‬و ا‪8‬م ا ‪  .‬ل ﻡ‪ . 8‬ﻡﻥة ا‪HC‬ل ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪ ;4 ./ .‬ا>ل ‪+‬د آ; ﻡ) د` و ‪O‬رآ
ل ‪(1990) Baddeley & Gathercole‬‬
‫ات ا ` ا ‪ .‬ﺕ ‪ 4‬ﻡ\ﺵ ات ﺕل ‪ .‬و
د ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ي ا‪HC‬ل وه` ﻡ ‪: .‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪ (1‬ا ‪ O‬ا‪
2‬ﺕ` ‪. Phonological Discrimination‬‬
‫‪ (2‬ﻡل ا ‪. Articulation Rate w‬‬
‫‪ W4Z (3‬وﺕ ﺕ‪ X‬ا‪A‬م ‪. Vocal Sequencing‬‬
‫‪ (4‬آ
ن ا‪  , V‬ا‪A‬ﻡ ‪. Voice Latency‬‬
‫‪ (5‬زﻡ) ا‪4‬ء ‪ `/‬ا‪  , V‬ا‪A‬ﻡ‪.‬‬
‫و أ‪ _K8 /Z‬ا\ﺵ ات ا‪4 B‬ر €‪ B‬ه
‪ :‬ﺕ ار ا ا‪) O‬آت ون ﻡ‪( ( .‬‬
‫)‪Gathercole & Baddeley 1990 :341-342‬‬
‫‪w.‬‬

‫آ م ﻡ
ﺕ ‪ vU2B q 0 (1984) Moutner‬ا‪ ;1‬ذو ا ا‪ %‬ا‪E : .U‬ﻥ‪J‬‬
‫ ‪K t2‬آء ﻡ
‪ W‬أو ‪
/‬ق ا
‪ . W‬آ  ‪  vU2I t2‬ا‪ U‬ﻡ‪0‬دة ﻡ>;‪
% :‬م  أو‬
‫إ ال ا‪ 0‬وف أ‪$‬ء ا‪ %‬اءة ‪ ,‬و  اءﺕ‪ J‬ا‪2‬ﻡ  ‪ , ~1‬و‪ 8D‬ﺕ ددا ‪ ./‬ا‪ %‬اءة ا‪ ,  8,‬و‬
‫ا ‪ , tZ  J‬و ‪ ^/‬ا? ة ا‪I‬ﺹ  ‪.1‬ء ‪ ,‬ورﺕ‪ 8/ . J‬ا‪
2‬ص ا‪
P‬‬
‫ﻡ‪ , nI‬آ ‪ 8D‬ون ‪ Z‬وا‪ ./ 0Z‬ا ‪ . .,8‬و  ‪ ./ 6‬ذ^ د ﻡ) ا‪ )>+4‬ﻡ>; ﻡ‪O‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪ t, (1988) Miles‬و  ز


‪ , (1986) Live & Leitizio‬وهر و ‪4‬ي & ‪Harris‬‬
‫‪ ./ ). (1984) Sipay‬ﻥ‪ 2‬ة ﻡ‪(39-39:1994 ;, 0‬‬
‫و‪0‬د ﻡ آ‪ O,‬و ‪ (1982) McGinnis & Smith y‬ﺕ‪2‬ت ذوي ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪ .‬ا‪
0‬ا ‪:.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫م ا‪%‬رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة ‪ 8D reading disability‬ي ‪ q‬ا‪ /C‬اد اﻥ‪I‬ض ‪+‬د ‪./‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﺕ ا‪ %‬اءة ر] ﺕ
‪ / /‬ص ﺕ ﻡ‪.4‬‬
‫‪ -2‬ا‪ %‬اءة دون ا
ي ‪ underachievement in reading‬ر] أن ه‪K‬ا ا‪ V ;1‬ﻥ‪ .‬ﻡ)‬
‫اﻥ‪I‬ض ‪ ./‬ﺕ‪ ;? J20‬م و ) رﺕ‪ . J‬ا‪ %‬اءة دون ﻡ
ا_ أ ‪ .20‬ام ‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫‪ -3‬و
د ‪ X‬ﻥ
‪ ./ .‬ا‪ %‬اءة ‪ specific reading disability‬ا‪ ./ ;1‬ه‪ _K‬ا‪J 0‬‬
‫ﻡ
ي ﻡ‪ ./ _  X‬ا‪ %‬اءة اﻡ ‪ ,‬و ‪ X J J‬ﻥ
‪  ./ .‬اءة آت ﻡ و ‪=42‬‬
‫ذو   ا‪ .U‬ﻡ   ﺕ‪ $E‬ه‪K‬ا ا‪ X‬إ‪  .‬اءﺕ‪ J‬اﻡ‪.‬‬
‫‪ -4‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ا ﺕ‪ W4‬ﻥ‪I‬ض ا‪%‬رة ‪ .‬ﺕ ا‪ %‬اءة ‪reading retardation relation‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪ L1  V y+ to limited reading ability‬ا‪ ;1‬أن ‪ %‬أ 
ي ‪ ) O‬رﺕ‪ J‬ا‪nI‬‬
‫‪ ./ ) .‬ﻥ‪ 2‬ة ﻡ‪(42-40 :1994 ;, 0‬‬

‫ﺕ ‪ t‬ا ا‪ %‬ا‪:Dyslexia .U‬‬


‫ﻡ‪
8‬م ا ا‪ %‬ا‪  .U‬ﻡ) اه ا ‪ .‬ور ‪ 8
+‬ل أو م و‪
Z‬ح ‪. L1/ .‬‬
‫ارات و ا‪0 C‬ث ا ‪ , %‬إ ع ‪ .‬ﺕ‪ ./ _0‬م ا‪%‬رة أو ا‪ ) O,‬ا‪ %‬اءة 

د‬

‫‪ob‬‬
‫‪ ;B‬أو ‪ X‬و‪+ ) .S‬ﻡ زه ان ‪.(1987:151‬‬
‫و ا  ‪ t‬ا‪K‬ي  ‪4‬ه ا‪ y04‬ا‪ .0‬ه
أن ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ا‪ 1Z‬اب ﻥ‪ 8D .U‬ي ا‪HC‬ل‬
‫ا‪
2  )K‬ن ?; ‪ ./‬اآ ب ﻡ‪8‬رات ا‪ ) P‬ا‪ %‬اءة ‪ ,‬و ا ب و ا ‪ ( .,8‬ر] أن ‪8‬‬
‫‪ 4B‬ات درا د ‪ ,‬و ‪
2‬ن ‪K‬آء دي ) اوح ) ‪ X  V (110-95‬ه‪K‬ا ا‪ 1ZV‬اب‬
‫ﻡ‪ L‬ﻡ
ي راﺕ‪ 8‬ا‪K‬ه و ا  )ﺕ ‪ t‬ا‪V‬ﺕ‪0‬د ا‪  .‬ا‪2C‬ب ‪In : (1968‬‬
‫)‪ .( Nicolson et.al 2003 :4‬وه‪K‬ا ا  ‪ 6  t‬ﻡ‪ L‬ا  ‪ t‬ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬ﺵر 
و €‪) B‬‬
‫‪ott‬‬
‫‪ (1990) Sharpio et.al‬و ا‪K‬ي أﺵر ‪ J/‬إ‪ .‬م رة ا‪ ;1‬ا‪ %‬اءة و ا ‪ .,8‬و ا   ءة ‪,‬‬
‫ﺕ ‪ q‬ﻡ‪ L‬ا‪C‬داء ا
‪ L‬ﻡ‪ J‬ﻥ‪ . U‬و ‪ 6‬أ‪ n‬ﻡ‪ L‬ﻡ ذه‪ X‬إ‪ J‬وو‪ t‬و €‪Wolff , et.al ) B‬‬
‫ﻡ) أن ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ا‪ 1Z‬اب ﻥ‪ ] .U‬ﻡ ‪,‬ﻥ ‪ ? y4+‬إ‪ .‬م رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة ‪V‬‬
‫ﺕ ‪ X‬ﻡ‪ L‬ا وا‪K‬آء و‪ /‬ص ا  ا ‪(Sharpio , et al..1990:99). +‬‬
‫و … ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ ;B ) .U‬ﻥﺕ… ) ا‪ 1Z‬اب ‪ ./‬ا ‪ O8,‬ا‪
2‬ﺕ‪ .‬اﺕ‪.‬‬
‫‪ ./ . (PPD) Phonological Processes Disorder‬درا ‪ (1983) Jorm‬ر ‪ ) W‬ه‪K‬ا‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪ ;I‬و ا‪ 1Z‬اب ا‪K‬اآ ة اﻡ ؛  ‪4‬ر أن ا‪ 1Z‬اب ا ‪ O8,‬ا‪
2‬ﺕ‪ .‬اﺕ‪ .‬ه
‪J %%+ ./‬‬
‫ا‪ 1Z‬اب ا
ن ا‪
2‬ﺕ‪ .‬ﻡ) ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و‪ ./‬درا د‪ .‬و €‪ B‬ون ‪Baddeley , et.al‬‬
‫)‪ (1975‬أﺵرت ﻥ ‪ 8,U‬إ‪ .‬اﻥ‪I‬ض ﻡل ا ‪ ) w‬د ات ا‪ ( 
1‬و ‪ ./ Ž1‬ا‪ %‬اءة‪ .‬و‬
‫ ‪ L‬ذ^ إ‪ .‬و
د ‪ ./ ;B‬ت ا‪K‬اآ ة اﻡ ﻡ ﺕ‪8 W4‬رات ا‪ 0‬آ ا‪
2‬ﺕ ‪ .‬و‪./‬‬
‫درا ﻡ ‪ (1983) Miles‬أﺵرت إ‪ .‬ا‪V‬ﻥ‪I‬ض ا
ا‪ ./ =Z‬اي ا ‪digital span .‬‬
‫آ ض ﻡ‪  X+2‬ا‪ %‬ا‪ . .U‬آ أ‪ 8S‬ت درا د‪ .‬و ‪O‬رآ
ل & ‪Baddeley‬‬
‫‪ (1990) Gathercol‬أن هك ‪ ) 
 A‬ا‪ 1Z‬اب ا‪8‬رات ا‪
2‬ﺕ ‪phonological‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪ skills‬ي ا‪HC‬ل ا‪ )K‬ﻥ


ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا‪ 1Z‬اب ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪.‬‬
‫)‪( In :Nicolson, et.al 2003 : 4-5‬‬

‫ا  ‪ t‬ا‪ 5‬ا‪  .U‬ا‪ %‬ا‪:.U‬‬


‫  ﺕ‪ 0‬ا‪ /C‬اد ذوى ا ا‪ %‬ا‪E .U‬ﻥ‪ 8‬ا‪HC‬ل ا‪ 8D )K‬ون ﺕ‪ 2‬ﻡ‪ nI‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل‬
‫‪ww‬‬

‫اد)؛ و‪0 %/‬ت ا ‪:‬‬


‫ﺕ‪ %‬ﻡ` ا‪ P‬ا  ‪ ./‬ا‪
2‬ل ارا ا ‪ 8/   .‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل‪ ).‬ا رة‬ ‫‪-1‬‬
‫ﺕ‪ %‬ا‪%‬رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة – ا رة ﻡ ا‪ ;2‬ارا‪ , .‬ﻡ) إاد ا‪.()>+4‬‬
‫در ﺕ‪ ./ 8‬ا‪ P‬ا  ‪ ./‬ام ارا‪ .‬ا ‪. 6‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ا‪  %‬ا ?‪ /  2I‬ﻡ
ى ا‪ %‬اءة ا‪  8,‬و ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ ) .U‬ﻡ) إاد ا‪.()>+4‬‬ ‫‪-3‬‬

‫‪16‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ا ا‪ %‬ا‪ ).U‬ﻡ‪8‬م ا ا ‪   eye span tasks‬ف ‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫ات  ا‪ ,.‬ﻡ
ي  ا‪ 8‬ت ا ا ‪eye span comprehensions 1‬‬
‫‪ , tasks‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي  ا‪ %‬ا‪ , visual search & dyslexia tasks .U‬و ﻡ‪8‬م‬
‫ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ . reading comprehension tasks .U‬و ‪ L‬ه‪ _K‬ا‪8‬م  ‪I‬ام ا‪ X0‬ا„`‪) ,‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ) إاد ا‪.( )>+4‬‬
‫و  ‪
 .‬ن ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ه ا‪
20 )K‬ن ‪ .‬ﺕ‪ %‬ﻡ‪ ./ qI‬ا‪%‬رة ‪.‬‬
‫ا‪ %‬اءة ﻡ) ﻡ ا‪ , ;2‬و ‪
20‬ن ‪ .‬در ت ﻡ‪ ./ nI‬ا‪4 B‬ر ا‪ P‬ا  م ا ‪, 6‬‬
‫و ‪
20‬ن ‪ .‬ﺕ‪ ./ tZ %‬ا‪  %‬ا ?‪
 2I‬ي ا‪ %‬اءة ا‪  8,‬و ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪, .U‬‬

‫‪.co‬‬
‫آ إﻥ‪
2  8‬ن م ا و ا‪ Ž14‬ا? ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ا‪8‬م ا‪  4
0‬ا‪ %‬ا‪. .U‬‬

‫‪$‬ﻥ ‪:‬ا ‪ P‬ات ا ‪- : /‬‬


‫‪ -1‬ا?
ر‪   :‬ﺕ‪ 0‬ه‪K‬ا ا‪
8‬م ﻡ) ‪AB‬ل ‪ 8/‬ا ‪
2‬ر ا‪ D‬ي ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬رز ‪Baars‬‬
‫)‪ (1997‬و ا وف ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; )‪ ./ ? y+ . (GW‬ه‪K‬ا ا ‪
2‬ر إ‪ .‬أن‬
‫ا?
ر ه
 ذاآ ة ﻡ\  ‪ 8‬ﻡ‪
0‬ت ﻡ آ‪ O‬ﻡ
ز و ﻡ ? ة ‪ .‬ا> ﻡ) ا?‪4‬ت‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ .22I‬وه
ﻡ ﺕ‪ ; W4‬ﺵﻡ; ‪ . z‬و ا?
ر   ‪ q .‬و‪tUS‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪B‬ﺹ و‪ S‬ا‪5‬دة ا‪ %‬و ا ‪ ;I‬ا‪ 24‬ي  ‪4‬ره ﻥ‪D‬ﻡ) ﻡ ‪ . )%‬و ‬
‫‪ .‬ا
‪ tUS‬ا ‪ ./ K‬ﺕ
‪ J‬ه‪ )K‬ا‪D‬ﻡ) ‪ .‬وﺕ ‪  4‬ا?
ر ه
ﺹ‪ ; X‬ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ ‪ .‬و  ا
‪ .‬ا?
ري ‪ consciousness‬ه‪ + .‬ﺕ ‪ )n‬ﺕ‪ 4B  %‬اﺕ‪.‬‬
‫‪ )n  experiential report‬أ‪/‬ل إراد ﺕ
اﺹ ﺕ ‪I‬م ‪ ./‬ء ه‪K‬ا ا ‪.  %‬‬
‫)‪( Baars & Franklin ,2003:166-167) , (Baars,1997:363-365‬‬
‫وا‪ 4I‬ة ا?
ر ا‪  24‬ا‪0‬دة ‪0‬وث ‪ +‬ا
‪ 8? .‬ا‪ 24‬ي ؛ ﺕ 
ن ﻡ) ﻡ‪ 
,‬ﻡ)‬
‫‪ott‬‬
‫ت ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬ا> ‪ ./‬ﺕ‪\4‬رات و ﺕ آ‪O‬ات ‪ . fixations‬ا‪,‬ل ا‪ 24‬ي ﻡ) أ ; ﺕ
)‬
‫ا‪
%‬س ا‪ 24‬ي ‪ visual arc‬آ‪ =42 .‬ا‪5‬ﻥن ‪ .‬و‪ .‬ﺵ
ري ?‪ 8‬ادي ‪   y+ ,‬دﻡ…‬
‫آ; ﻥ‪ 1%‬ﺕ‪\4‬ر ‪ .‬إ‪+‬ى ﺕ‪A2‬ت ا?‪ 8‬ا‪ 24‬ي ﻡ  ‪ .‬اآ ل ه‪K‬ا ا?‪ 8‬و ﻡ) ‪$‬‬
‫ا
‪ .J .‬و ي رز ‪ (1997) Baars‬أن ا ‪ + ./ 0‬آ ا) ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪  8‬ا‪V‬ﻥ ‪_4‬‬
‫‪ ) t I‬ا
‪ .‬ا?
ري ا‪ 24‬ي ا‪K‬ي   ‪ .‬ا ؤ اا‪ B‬ا ‪ .‬ﺕ; ‪ .‬و ﺕ ‪./ 0‬‬
‫ا„ت ا ‪ .‬ﺕ‪0‬د ﻡ 
ف 
ن ﺵ
ر أو ‪V‬ﺵ
ر‪ .‬و ‪ O‬ا
‪ .‬ا?
ري ‪E‬ن اس‬
‫‪alk‬‬
‫ ‪
1‬ن وﺹ‪ 4B t‬اﺕ‪ 8‬ا?
ر ‪
E‬ب  ;  ‪ 6%0‬ﻡ‪ J‬و ‪ ,‬وذ^  د ا ‪  %‬ا‪.D‬‬
‫‪ ;4 ./ verbal report‬ا>ل أن ‪
%‬م ا د
ﺹ‪ t‬ﻡ ? ‪ J‬ﺕ‪ _,‬ﺵ‪.‬ء ﻡ أو ﻡ  ‪JI‬‬
‫ ‪  2‬أو ﻡ  ‪ .‬ر ﺕ
ن ‪ J‬ا„ن أو ‪ . JD0‬و  ‪ .‬هك أ‪ X‬آ> ة ﻡ‪0‬دة‬
‫‪ 4I‬ة ا?
ر ‪A‬م أو ا   أو ‪5‬ﺵرة ‪ ,‬أو  ‪%‬ﻡ‪ J‬ﻡ) ‪A? V
+‬ت ا و‪.Z‬‬
‫و‪0‬د رز ‪ (1997) Baars‬ات ا ﺕ‪ .
 14‬ا?
ري ‪ .‬ا‪
0‬ا ‪: .‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ا‪ 0 2‬و ا  ا‪. explicit learning and memory = 2‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ا
ر ‪ /‬ا„ﻥ ) اﻡ أو ا‪ 2%‬ة ( ‪.immediate memory‬‬ ‫‪-2‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ﻡ; ﻡ‪ L‬ا> ات ا‪,‬ة ا‪4‬رزة ‪.novel ,informative & significant stimuli‬‬ ‫‪-3‬‬
‫ا‪AB‬ت ا ‪ J4‬إ‪. attended input 8‬‬ ‫‪-4‬‬
‫ا‪
0‬ت ا آ‪\ ./ O‬رة ا?
ر ‪. focal contents‬‬ ‫‪-5‬‬
‫ا‪K‬اآ ة ا ‪. declarative memory‬‬ ‫‪-6‬‬
‫ا‪> V‬رة ا‪ %‬ا‪. supraliminal %U‬‬ ‫‪-7‬‬
‫‪ww‬‬

‫ات ا‪
2%‬دة ‪. effortful‬‬ ‫‪-8‬‬
‫ا ‪K‬آ ‪. remembering‬‬ ‫‪-9‬‬
‫‪ -10‬ا
ﻡت ا ‪ +‬وا ‪I‬ﻡ ?; ا دي ‪.available information‬‬
‫‪ -11‬ا ‪ 0‬ا‪ V‬اﺕ‪. strategic control .,‬‬
‫‪ -12‬ا‪8‬ت ا‪ ./ / 1‬ا  ا‪. terminal string in implicit learning .n‬‬

‫‪17‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ -13‬ا دة ادة ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪.rehearsed item in working memory‬‬
‫‪ -14‬ا‪ D%‬وا‪A+C‬م ) ‪.wakefulness and dream (rapid EEG) (EEG L‬‬
‫‪ -15‬ا‪   V‬ت ا‪.explicit inferences 0 2‬‬
‫‪ -16‬ا‪K‬اآ ة ا ‪.episodic memory +‬‬

‫‪m‬‬
‫‪ -17‬ا‪K‬اآ ة ا‪K‬ه ا‪K‬اﺕ ‪(Baars,1997:364-366) .autonoetic memory‬‬
‫و ﻡ) ‪AB‬ل درا ‪
4‬زﻥ ‪ (1994) Posner‬و
زﻥ و راﺵ; ‪(1994) Posner & Rachel‬‬
‫  ‪I‬ام ا= ا‪5‬ﺵ‪ (PET) z .‬ﺕ
ﺹ; إ‪ .‬ﺕ‪ 6H 0‬ا‪ z‬ا‪I‬ﺹ ت‬
‫ا?
ر ‪ y+ ,‬و ا أن ا?‪ 4‬ا‪  24‬ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه و ا ‪ .‬ﺕ; ‪ ./‬ﻡ‪ 6H‬ﻡ‪ 2‬ﺕ? ‪) 0‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪ ) 6H‬ﺕ?‪ € 81‬ﻡ) ‪AB‬ل ا‪AB‬ت ا‪  24‬وا ‪ ,‬وه‪ .‬ﻥ‪ 8‬ا ‪ .‬ﺕ ‪ 4‬ﻡ‪AB‬ت‬
‫ا
‪ .‬ا?
ري ‪ .‬آ إن  ﺕ‪ ;4‬ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬ا‪ 24‬ي ‪ ./‬ﺵ‪
4‬زﻥ ‪ Posner‬و ا ‪ .‬ﺕ  ‪.‬‬
‫ا‪ ?%‬ة ا‪,‬ار ‪ parietal cortex‬وا ‪ .‬ﺕ\دي ﻥ?‪ 8H‬ﻡ) ‪AB‬ل ا‪C‬ﻥ
 ا‪  0‬ا‪8 I‬د‬
‫ا‪ 24‬ي ‪ pulvinar nucleus‬و‪ 8D‬ذ^ ﻡ) ‪AB‬ل زدة ﻡل ا‪> V‬رة ‪AI firing rate‬‬
‫ا‪ 42‬ا‪ 0‬وه‪ Z .‬ور أ‪ 4I n‬ة ا?
ر ‪ .‬و ) ت د ا
‪ .‬ا?
ري‬
‫ﺕ  ‪ .‬ﻡ‪ 6H‬ا‪%5‬ط ا‪ 24‬ي ‪ ./ visual projection areas‬ا‪ ?%‬ة ا‪
%‬‬
‫‪ occipital‬و ا‪ ?%‬ة ا‪ ]2‬ا‪ . ventral temporal cortex 14‬و ا  ه‪K‬ا ا ‪. 0‬‬

‫‪ob‬‬
‫أد ه‪: .‬‬
‫‪ -1‬أذا ﺕ ‪ FZ‬ﻡ‪ %1‬ا‪%5‬ط ا‪ 24‬ي ا‪C‬و‪’ (V1) .‬ﺹ  أو ا ‪ t‬ﺕ\دي إ‪ .‬ﻡﻥة ا‪ /C‬اد‬
‫ﻡ) ‪%/‬ان ا?
ر ا‪ 24‬ي‪ .‬آ أن إﺹ  ا‪ 6H‬ا‪  24‬ا \دي إ‪%/ .‬ان ‪ q‬ات‬
‫ا?
ر ﻡ>; ا  ف ‪ .‬ا

_ ‪ face recognition‬و ا‪5‬دراك ا‪ 0‬آ‪ .‬و ا
ﻥ‪( .‬‬
‫)‪Weiskrantz,1986; Cowey & Stoerig,1986‬‬
‫‪ -2‬أ ‪ F‬درا ‪ .‬ا >رة ا‪ 6H‬ا‪  24‬ا‪C‬و   ﺕر آ‪ .U 8‬ﻡ‪ qI‬ﺵ ‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪ /C‬اد

د وﻡ‪n‬ت ‪  2‬ﺵ
ر ‪   , conscious visual flashes‬ﺕ\دي ا >رة‬
‫ا‪ 6H‬ا‪ BC‬ى >; ذ^ ا?
ر ‪.‬‬
‫‪ ./ -3‬درا
زﻥ و راﺵ;‪I  ( 1994) Posner & Rachel‬ام ا= ا‪5‬ﺵ‪(PET) .‬‬
‫ ﺵ
ر ا‪ /C‬اد

د  ‪ 2‬ي أزداد ‪
1‬ع ا‪ 6H‬ا‪  24‬ا‪C‬و‪.‬‬
‫‪ ./-5‬ة درات و ت أن ﻡ‪
,‬ت ا‪ ./ AI‬ا‪ ?%‬ة ا‪  24‬ﺕ; ‪ .‬ﻡ   ا ‪6/‬‬
‫ا?
ري ‪> A conscious flow‬رة ا‪  24‬أ‪$‬ء ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ‪O‬دة‬
‫‪alk‬‬
‫ﻡ‪V‬ت ا ‪ ./ 6/‬ﻡ‪(VI,V2,V4,MT) 6H‬‬
‫)‪ . (Schall,Logothetis1989;Logothetis,Leopold1996‬وه‪ _K‬ا‪ 6H‬ا‪ I‬ا‪I‬ﺹ‬
‫ ?
ر ا‪ 24‬ي ﻡ‪ )  I‬ﻡ‪ 6H‬ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬ا‪ BC‬ى ‪.‬‬
‫آ ‪+‬دت ه‪ _K‬ارا ﻡ‪ 6H‬ﻡ ‪B %‬ﺹ  ‪ ./ 0‬ات ا‪V‬ﻥ ‪ U%‬؛ و  ف ه‪K‬ا ا‪D‬م‬
‫ا?‪V .4‬ﻥ ‪ _4‬ا ‪K‬ي ‪ executive attention‬و   آ‪ ./ O‬ﻡ‪ anterior %1‬وه‪O .‬ء ﻡ)‬
‫ﻡ‪ %1‬ا‪ X,‬ا‪O0‬اﻡ‪. cingulated gyrus .‬‬
‫) ‪( In: Barras 1997 :367-368‬‬
‫‪w.‬‬

‫وﺕ ‪ 4‬ا و‪ 8,+‬ﻡ) ا‪


,‬اﻥ‪ X‬ا ‪ X, .‬ﻡ ‪ 0 4 8 /‬ا?
ر ‪64 %/ .‬‬
‫ا‪5‬ﺵرة إ‪ .‬أن ا?
ر ذو  ﻡ‪0‬ودة ‪ / .‬ق ا‪
,‬ه ي ) ‪ +‬ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر ه
أن‬
‫ا?
ر ذو  ﻡ‪0‬ودة  ا‪A‬ﺵ
ر ] ﻡ‪0‬ود ا‪ .‬و ي رص ‪ Baars‬أن ﻡ‪D‬‬
‫ات ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪ O8,‬ا
ﻡت ي ا‪5‬ﻥن ﺕ ‪ ;? ;2‬ﻡ 
‪ .‬ا?
ري‪ ,‬ﻡ>; ا‪V‬ﻥ ‪_4‬‬
‫وا‪K‬اآ ة ا
ر و ا ‪ 0‬ا‪5‬رادي و ا= ا‪ 24‬ي ؛ وه‪ .‬أ‪ n‬ذات ت ﻡ‪0‬ودة ‪ .‬و ﻡ‪0‬ود‬
‫‪ww‬‬

‫ا ‪ 0‬ا?
ر ﺕ; و‪
 LZ‬د ا
ﻡت ا‪
1‬ب ا
‪0 8 .‬ود ا ا ‪ .‬ﺕ=‬
‫ ‪
8D‬ر ‪ ./‬ا?
ر ‪ .  y+ .‬ر وا‪ +‬ﻡ) ا
ﻡت ا‪5‬دراآ ا ا ‪.1‬‬
‫و ‪ 0‬ا‪ ) A‬ا?
ر و ا‪K‬اآ ة اﻡ أ  رز ‪ . Baars‬ﻡ ذآ _ د‪.‬‬
‫‪ Baddeley‬ﻡ) أن ا
‪ .‬ا?
ري ه
و  ‪ ) 6‬ا
ﻡت ا ة ﻡ) ﻡ‪2‬در ة‬
‫
اء آﻥ‪ ./ F‬ا‪ Z0‬أو ا‪ .Z‬أو ﺕ
ت ﻡ ‪ .4%‬و; ا
‪ .‬ا?
ري ﻡ) ‪AB‬ل ا‪K‬اآ ة‬

‫‪18‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ء ا; أو‬% ‫ و اﻥ‬+ ‫رات ا‬I‫; و ا‬U‫ا‬4‫ﻡ; ا‬E ‫ اح‬.‫
ه  ?
ر ه‬,‫ ا‬S
‫ و ا‬. ‫اﻡ‬
active element W?‫ ا‬2‫ ا‬.‫اآ ة اﻡ ه‬K‫ ا‬Baars ‫ رز‬4 ‫ و‬.4‫ ا‬,‫ اﺕ‬5‫ا‬
‫ و ي‬. ‫اآ ة اﻡ‬K‫ ت ا‬I‫ت وﻡ‬AB‫ ﻡ‬L ./ 8 ‫ ا?
ري‬.
‫ و أن ا‬, ‫ ا?
ر‬./
‫ آ أن‬, W?‫ ا‬.
‫اآ ة اﻡ ﺕ  ا‬K‫( أن ا‬1990) Koch & Crick ‫آ ك و آ
ش‬

m
(Baars , 1997:364-. ‫اآ ة اﻡ‬K‫ ا‬8‫ ﺕ ﻡ; ﻡ‬. ‫ ا‬tUS
‫ ا‬L‫ ا?
ر ﺕ ﻡ; ﻡ‬tUS
‫ا‬
369)
X‫
اﻥ‬,‫ ا‬. Baddeley .‫ و د‬Baars ‫ آ; ﻡ) رز‬6  : ‫ ?
ر‬.U‫ ا‬5‫ ا‬t  ‫ا‬
‫اآ ة‬K‫ ﻡ) ا‬J   ‫ أن ﻡ‬./ ‫ﺹ‬B‫اآ ة اﻡ و‬K‫ ا?
ري و ا‬.
‫ا? آ ) آ; ﻡ) ا‬

.co
. ‫ ا?
ري‬X‫ﻥ‬,‫اآ ة اﻡ ه
ا‬K‫ ﻡ) ا‬J   ‫ ﻡ‬.  ‫ ا?
ر ؛ و‬X‫
اﻥ‬,‫اﻡ ه
ا‬
.
‫ ا‬+ ‫س‬% =2‫اآ ة اﻡ ﺕ‬K‫ س ا‬./ ‫ﻡ‬I ‫ ا‬%‫>ن أن ا‬+4‫^  ي ا‬K‫و‬
.U‫ ا‬%‫ ا‬8‫م ا‬8‫ ﻡ‬. ‫داء‬C‫ ءا‬$‫ ا د أ‬+ "
‫ ه‬U‫ ا?
ر إ ا‬t ‫^ 
ن ﺕ‬K‫ و‬.‫ا?
ري‬
." ‫اآ ة ا  و ﻡي  ذاآ ة ات‬K‫م ﻡي  ا‬8‫ ﻡ‬. ‫داء‬C‫ و ا‬,
A‫ اﻥ) ﻡ) ا‬/ ‫ رص و‬J‫=  أ  ﻡ أﺵر إ‬12‫ا ا‬K‫ ه‬,‫  ﻡ‬: ‫ﺵ
ر‬A‫ ا‬t ‫ﺕ‬
‫اآ ة اﻡ ؛‬K‫ ا‬tUS‫ و‬K‫ ا~
 ) ﺕ‬unconscious routines ‫ﺵ
ر‬A‫ ) ارات ا‬
‫اآ ة‬K‫ ا‬tUS‫ و‬W4Z ) 
~‫ ﻡ‬n‫ أ‬.‫ وه‬executive control ‫ي‬K ‫ ا‬W4n‫و  ا‬

ob
‫ ; ﻡ) ات‬%‫ ﻡ‬./ ‫ﺵ
ر‬A‫
 ﻡ) ات ا‬,‫( ﻡ‬1997) Baars ‫د رز‬+  ‫ و‬.‫اﻡ‬
.n‫ و ا  ا‬n‫اآ ة ا‬K‫ ا‬. ‫_ ات‬K‫ و ﺕ? ; ه‬. ‫ ا?
ري‬.
 ‫ﺹ‬I‫ا‬
‫ و‬, long-term memory ‫ﻡ‬C‫
 ا‬H ‫اآ ة‬K‫ و ا‬, implicit learning and memory
‫ و ات‬, subliminal %‫ >رة ا‬V‫ و ا‬, procedural memory U‫ ا‬V‫اآ ة ا‬K‫ا‬
unavailable + ‫و ا
ﻡت ] ا‬, / ‫ و ا‬, automatic processes U% ‫ا‬
‫اآ ة اﻡ‬K‫ ا‬./ ‫ ا دات ] ادة‬, automatic control .„‫ ا‬0 ‫ ا‬, information
ott
automatic „‫   ت ا‬V‫و ا‬, unrehearsed items in working memory
. (Baars, 1997: 364- 367). semantic memory V‫اآ ة ا‬K‫ و ا‬, inferences
8  D‫ ﻥ‬./ Baars & Franklin )‫ اﻥ‬/‫ رز و‬8‫ ﻡ‬. ‫ﺵ
ر ا‬A‫ ا‬X‫
اﻥ‬,‫و ﺕ >; ا‬
.‫آ‬K‫ ا‬L‫ره ا?رح ا وف ﻡ; ا
ز‬H‫ و إ‬Global Workspace ;‫ر ا?ﻡ‬H5‫ا‬
. ‫_ ارا‬K‫ ه‬./ ‫ﺵ
ر‬A‫ ا‬t ‫ ﺕ‬./ ‫س‬C‫ا‬Intelligent Distribution Agent (IDA)
tUS‫ و‬K‫ ا~
 ) ﺕ‬unconscious routines ‫ﺵ
ر‬A‫ﺵ
ر ه
ارات ا‬A/
alk
, ‫ء‬% ‫ﻥ‬V‫ و ا‬W4n‫ و ا‬0 ‫
م ت ا‬%‫ ﺕ‬K‫ ﺕ‬tUS‫ره و‬4  ‫ و‬. 8/ 0 ‫اآ ة اﻡ و ا‬K‫ا‬
)‫ ﻡ‬cooperating ‫ و ا وﻥ‬competing ‫ر‬2 ‫ت ا‬4?‫ اع ) ا‬2‫^ ا‬/ .‫ إ‬/Z5
LZ‫ﺵ
ر ﻡ) و‬A‫ت ا‬4?‫ ؛و ذ^ ﻡ) أ ; أن ﺕ ) ا‬8 ;‫ اﻡ… و ا ﻡ‬.  ‫ل‬AB

ر‬8D 8 ‫ 
ف \ذن‬. ‫
ت ا?
ر ا‬0‫ ﺕ?; ا‬./ J‫ﻡ‬I ‫ ﺕ‬. ‫ و ا‬contexts ‫ات‬
‫ ذات‬executive functions K ‫ ا‬tUS
‫
 ﻡ) ا‬,‫ﺵ
ر ه
ﻡ‬A‫ ا‬.  ‫ و‬.‫ ا?
ر‬./
./ ‫ ت ا?
ر‬./ 0 ‫ ﺕ
) ات ا?
ر و ا‬. ‫ ﺕ‬. ‫ ة ؛ و ا‬1‫ ا‬41‫ا‬
Baars & Franklin )‫ ﻥ‬/ ‫ﺵ
ر  رز و‬A‫ ات ا‬4 ‫ وﺕ‬.‫اآ ة اﻡ‬K‫ا‬
w.

Baddely .‫ى  د‬O‫ي ا آ‬K ‫ ا‬W4n‫ ﻡ


ن ا‬tUS
 ‫آة‬0‫ د ﻡ‬,‫( ﻡ‬2003)
‫ﻡ‬C‫
 ا‬H ‫اآ ة‬K‫ ا ء ا
ﻡت ﻡ) ا‬./ ‫م‬I ‫ ﺕ‬. ‫( ; ﺕ   ?; ﺕ^ ات ا‬2000)
(. ‫ﺵ
ر‬V ‫ره ﻡ
ﻥت‬4 
. ( Baars & Franklin 2003: 166-167 )
‫اآ ة اﻡ‬K‫; ت ا‬0‫ ( ) ﺕ‬2004) Kim & Han ‫ل درا آ و هن‬AB )‫وﻡ‬
ww

P‫و ﺕ‬-2 , multiple – task coordination ‫م‬8‫ ﻡ د ا‬6 ‫ ا‬-1)n ‫ ﺕ‬. ‫ و ا‬K ‫ا‬
;B‫ إزا ا ا‬-4 , memory updating ‫اآ ة‬K‫ ا‬y0‫ﺕ‬-3 .task switching ‫م‬8‫ا‬
‫ و‬. ‫ ﺕ  ?; ﺵ
ري‬V 8 ‫
م‬%‫ ﺕ‬. ‫_ ات ا‬K‫ن ه‬E ‫
ل‬%‫ ؛ ) ا‬interference resolution
%/‫ ﺕ  و‬. ‫ ي و ا‬24‫ ا‬y04‫ ت ا‬./ L‫م ?; وا‬I ‫ ﺕ‬. ‫; و ا‬B‫  إزا ا ا‬4 ‫ﺕ‬
;‫ اءة ؛ و ا‬%‫ء ت ا‬$‫ أ‬L‫م ?; وا‬I ‫ﺕ‬, search templates y04‫ ا‬X‫

د 
ا‬

19

www.alkottob.com
‫‪ .‬ذ^ أن ﻥ‪ 61‬ات ا‪,‬ة ?; ﺹ‪ X1  =0‬و
د ﻡ ﻥ
ذ ‪ .
 .‬ن ا‪% 1‬‬
‫ا‪ 61 002‬؛ ﻡ  إزا أي ﺕا‪ 61 ;B‬ات ا‪,‬ة‪(Kim & Han 2004 :1) .‬‬
‫وو‪
2  %/‬ر ا‪K‬ي ﺕ اﺵ ‪ J%‬ﻡ) ﻥ‪  D‬إ‪H‬ر ا; ا?ﻡ; )‪  (GW‬ي ا‪>+4‬ن أن ا ‪0‬‬
‫ا‪ 5‬ا‪ .U‬ت ا‪A‬ﺵ
ر  >; ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬ا ‪K‬ي و ﻡ‪8‬م س ﻡ
ن‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى ‪ .‬و ﺕ>; ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ﻥ
ذ  آﻡ‪% A‬س ات‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر  ﻡ
ى ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و ا ‪ 64 .‬ا ‪I‬اﻡ‪ ./ 8‬ا ﻡ) ارات ﻡ‪8‬‬
‫درات   ) أﻡ; ﻡ‪
0‬د ا اوة ‪ ,2003‬ﻡ ‪ )+‬ل ‪ 2004‬و ‪, 2005‬و ا آﻡ;‬
‫ا? ‪ .‬و ﻡ ‪ )+‬ل ‪ (2005‬آ ا ‪I‬ﻡ‪ ./ F‬ا ﻡ) ارات ا‪ 4 V‬ﻡ>; درا‬

‫‪.co‬‬
‫آ; ﻡ) ) ‪Smith & Jonides , ,et.al Sowanson 1998 , Norman & Shallice 1986‬‬
‫‪( Kale 2004 , Kunts, et.al 2001 , 1999‬‬
‫و  ‪
 .‬ن ا ‪ 0‬ا‪ 5‬ا‪ .U‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ه
" ‪ +‬ا د أ‪$‬ء‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ , .U‬و ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة‬
‫ا وب ‪%‬س ا
‪ tUS‬ا ‪." K‬‬
‫ﺕؤ‪V‬ت ارا و ‪ /‬و‪: 8Z‬‬
‫ا ؤل ا ‪ _K8 .U‬ارا ‪ " . v‬ه; \‪ $‬ا‪ 1Z‬اب ت ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ؛ و‪%/‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪  D‬رص و ‪ /‬ﻥ) ‪ . ,Baars & Franklin‬ﻡ
ي ا‪%‬رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة  ‪4‬ره ‪+‬‬
‫ﺵ
ر ‪ v‬ا‪ %‬وء ؟‬
‫و ‪0‬د ا‪>+4‬ن ه ﻡ‪
8‬م ا‪ 1Z‬اب ات ‪C‬داء ا‪/ ;? qI‬رق ‪ .‬ا‪8‬م ا ‪ .‬ﺕ‪%‬‬
‫ه‪ _K‬ات ‪ ,‬و ارﺕ‪4‬ط ذ^

د ا‪ 1Z‬اب و‪ .S‬أ‪ B‬ﺕ
ن ﺕ^ ات ﻡ~
 ) ا‪%‬م‬
‫ ‪.J‬‬
‫وﻡ) ‪AB‬ل ه‪K‬ا ا ؤل ) ‪ H‬ح ا ؤ‪V‬ت ا  ا  و ا ‪
 .‬ف ﺕ‪0‬ول ارا أن ﺕ‪%‬م‬
‫‪ott‬‬
‫س‪ -1‬ه;  ‪ L‬ا‪ tZ `/ X4‬ا‪C‬داء ا‪
P‬ى و‪B‬ﺹ ا‪ %‬اءة ى ‪ q‬ﺕ‪A‬ﻡ‪ K‬اارس‬
‫‪: 8 A+‬‬

‫ا‪ V‬ا‪ U‬ﻡ) اد) إ` و


د ‪ ;B‬أو ا‪ 1Z‬اب و‪ `/ `S‬ات ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا‪I‬ﺹ ‪K‬اآ ة اﻡ وﻡ
ﻥﺕ‪ 8‬آ ‪%‬س ‪C‬داء ‪ .‬ا‪8‬م ا‪0‬دة ‪ ./‬ارا ؟‬
‫س‪€ -2‬ى ﻡ) ه‪ _K‬ا
ﻥت ا ‪ /‬ه
ا‪C‬آ> ارﺕ‪  H4‬ا‪ %‬ا‪ `U‬ى ﺕ‪A‬ﻡ‪ K‬ا ‪+‬‬
‫ا‪ V‬ا‪ U‬؟‬
‫‪alk‬‬
‫س‪ -3‬وه; ‪ t I‬ا‪K‬آ
ر ) ا‪5‬ﻥث ‪ `/‬ﻡ
ى ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ات ا?
ر و‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا‪I‬ﺹ ‪K‬اآ ة اﻡ ؟‬

‫‪+ %/‬د رز )‪ (2003‬ات ا?


ر ‪E‬ﻥ‪ 8‬ﺕ>; ا
ﻥت ا?‪ 1‬ﻡ) ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪.‬و أن‬
‫ه‪ _K‬ا
ﻥت ا?‪ 1‬ﺵ
ر ه‪ .‬ا > ‪ ./‬ا
ﻥت ا‪K A‬اآ ة اﻡ  د‪.‬‬
‫‪ . (2000) Baddeley‬و  ﻥ‪,‬ح ; ه‪ _K‬ا
ﻥت ا?‪ . 1‬ا ‪4? 8 1%‬ت‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪22I‬ــ ‪ , unconscious specialized networks‬و ا> ‪  /‬ف‬
‫‪w.‬‬

‫ ورة ا ‪ /‬وه‪ .‬ﻥ


ذج ﻡ
ن ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى و ا‪K‬ي ; ‪ .‬ﺕ‪ K‬و‪tUS‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و ‪ 4‬ا ; ) ا
ﻥت ا?
ر ‪K‬اآ ة اﻡ و ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪ 22I‬و ا?‪ tUS
 1‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ؛ دا ا ﻡ) ا
آت ا ‪ 8D .‬ه ا د‪ .‬و‬
‫  ‪s/ .‬ن ا‪
%‬ل ‪E‬ن ا‪ 1Z‬اب ا
‪ tUS‬ا
آ ه
دا ا ; ) ا
ﻥت ا?
ر ‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ و ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬ا‪ W? U%‬ا
‪ tUS‬ا?
ر ‪ ,‬ه
ا‪ /‬اض ﻡ‪.%1‬‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ‪ . .4‬ا ‪


2‬ر ا‪ D‬ي ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬رز ‪.(2003) Barras‬‬

‫‪20‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و ﻡ) ه‪K‬ا ا ؤ‪V‬ت ﺕ‪0‬دت ا وض ا ‪
 .‬ف ‪ 4 I‬ه ا‪>+4‬ن ‪ ./‬درا ‪ 8‬و ه‪ . .‬ا‪
0‬‬
‫ا ‪: .‬‬
‫ ا ض ا‪C‬ول ‪ :‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‬
‫و ) ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ -) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ) ‪A$‬ث آت‪ ,‬أر  آت (؛ ﻡ) ‪ y+‬ا  و ا و أن‬
‫ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت( ‪.‬‬
‫ ا ض ا>ﻥ‪ :.‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‬
‫و ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ﻡ‪8‬م ﻡي‬

‫‪.co‬‬
‫ ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ) أر ‪ L‬آت ‪ B ,‬آت ( ؛ ﻡ) ‪ y+‬ا  و ا ‪./‬‬
‫ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ا وق ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪) ) .U‬‬
‫– ت( ‪.‬‬
‫ ا ض ا>‪ : y‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ -) ) .U‬ت ( و‬
‫ ) ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء‪ ,‬و أن ه‪_K‬‬
‫ا وق ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت(‪.‬‬

‫‪ob‬‬
‫ ا ض ا ا ‪ : L‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‬
‫و ) ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل‬
‫اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫ ا ض ا‪I‬ﻡ ‪:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت‬
‫( و ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫‪ott‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة ) ﻡي ذاآ ة ا‪C‬رم ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق‬
‫‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫ ا ض ادس ‪:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت‬
‫( و ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة ) ﻡي ذاآ ة ات ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق‬
‫‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫‪alk‬‬
‫ ا ض ا ‪ V : L‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪– ) ) .U‬‬
‫ ت ( و ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ا‪8‬م ا ‪,% 1‬ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ﻡ) ‪   y+‬و د‬
‫ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ ا ض ا>ﻡ) ‪ :‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‬
‫و ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ا‪8‬م ] ا ‪ ( % 1‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن‬
‫‪w.‬‬

‫ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ


ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫ ا ض ا ‪ V: L‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ﻡ‪ ` 
,‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪) .U‬‬
‫ ) ( و ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ارا ﻡ) ‪y+‬‬
‫ا  و ا ‪.‬‬
‫ ا ض اﺵ ‪ V:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ﻡ‪ ` 
,‬ا‪HC‬ل د) و ا‪V )K‬‬
‫‪ww‬‬

‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ ( )4 ) .U‬و ا‪HC‬ل د) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫) ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ارا ﻡ) ‪ y+‬د و   ا‪C‬داء‪.‬‬
‫ ا ض ا‪0‬دي ? ‪ 8D :‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ - ) ) .U‬‬

‫‪21‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫إ اءات ارا ‪:‬‬
‫ﻡ‪ …8‬ارا ‪:‬‬

‫‪m‬‬
‫ﺕ  ارا ا‪ 0‬ا‪ …8‬ا ‪ .4 ,‬؛ ‪ y+‬ﺕ ﺕ‪ 0‬ا ‪ P‬ا ‪
 8/ ;%‬ي ا‪ 1Z‬اب‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ي ا ‪A‬ﻡ‪ – ) ) K‬و ت ( ا?رآ) ‪ ./‬ارا ؛ وذ^ ‪E‬ن ا‪ B‬ر ا‪ /C‬اد‬
‫ا?رآ) ‪ ./‬ارا ﺕ و‪ 
, %/‬ﻡ) ا‪0‬ت ا ‪+ .‬دت ﻡ) ه ا‪ /C‬اد ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ)‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ , .U‬و ﻡ) ه ا‪ /C‬اد ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ه‪K‬ا ا‪ 1ZV‬اب و‪ ^  %/‬ا‪0‬ت ‪.‬‬

‫‪.co‬‬
‫و 
ف 
ن ا ‪ P‬ا  ‪ ./ L‬ه‪ _K‬ارا ه
ﻡ
ي ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ات ا?
ر‬
‫و ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ آ ‪+‬ده آ; ﻡ) رز و ‪ /‬اﻥ) ( ‪Baaras & Franklin‬‬
‫)‪ . 2003‬ﻡ ? ﻡ‪ J‬إ‪ .‬أن ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪
 .U‬ف \‪ . $‬ﻡ
ي ا‪C‬داء ;‬
‫ﻡ‪8‬م س ات ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ‪K‬اآ ة اﻡ‪.‬و 
ف ‪ 8D‬ه‪K‬ا ا ‪ $E‬أن و  ‪.‬‬
‫ﻡ
ي أداء ا‪ /C‬اد ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪ /C‬اد ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ)‬
‫ه‪K‬ا ا‪ 1ZV‬اب ‪ .‬و 
ف ﺕ‪ 4 I‬ارا ه‪K‬ا ا ‪ $E‬ﻡ) ‪AB‬ل ﺕ‪ ;0‬ا وق ‪ ./‬ا‪C‬داء )‬
‫ا‪ . ) 
,‬و د‪ V‬ه‪ _K‬ا وق ﺕ‪ 8D‬اﻥ‪I‬ض و ارﺕع ﻡ
ي ا ‪ ,‬و   و ‪ Ž1‬ا‪C‬داء‬

‫‪ob‬‬
‫‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪.‬‬
‫و  ﺕ إاد ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪8‬م ا ‪% 4 ,‬س ات ا?
ر اﻡ و ا ‪+ .‬ده آ;‬
‫ رز و ‪ /‬اﻥ) )‪ ./ Baaras & Franklin ( 2003‬آ; ﻡ) ا
ن ا‪ 24‬ي اﻥ‪visuo- .‬‬
‫‪ spatialsketchpad‬؛ و ﻡ
ن ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪  phonological loop .‬د‪ .‬و ه ‬
‫‪ (1976) Baddeley & Hitch‬ه‪ . .‬ا‪
0‬ا ‪-: .‬‬
‫وﺹ‪ t‬ا‪8‬م ‪:‬‬
‫‪ott‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪ 64‬ااده وا ‪I‬اﻡ‪ ./ 8‬درا  ‪ . %‬ﻡ‪ ) 
,‬ﻡ) ا‪HC‬ل )‬
‫ا ‪ % )I‬ا‪   ) %‬و اد)(‪ ) .‬ﻡ ‪ )+‬ل‪ ,‬ا آﻡ; ا? ‪-189 ,2005 , .‬‬
‫‪.(273‬‬
‫و ه‪ _K‬ا‪8‬م ﺕ ف ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة ) ت ‪ , Word span‬و أ‪V‬رم ‪ ( diged span‬و‬
‫ه‪ .‬ﺹ‪% 0‬س آ; ﻡ) ا
ن ا‪
2‬ﺕ‪ .‬و ا
ن ا‪ 24‬ي ؛ و ا‪,‬ﻥ‪ X‬ا‪ 24‬ي ‪ _K8‬ا‪8‬م‬
‫ ‪ . 8Z  6‬ﺵﺵ ‪8‬ز ا‪ . X0‬أﻡ س ا
ن ا‪
2‬ﺕ‪ ./ ;> / .‬أن ا‪
0‬ص ‪
%‬م‬
‫‪alk‬‬
‫ ‪ w0‬ه‪ _K‬ات و ا‪C‬رم ﻡ ‪I‬ﻡ € ا  ار ا‪
2‬ﺕ‪. .‬و ‪ ^K‬ا ‪ 4‬ا‪>+4‬ن ه‪ _K‬ا‪8‬م‬
‫ﻡ‪O‬دو  ا‪%‬س ‪%‬س ﻡ
ﻥ‪ .‬ا‪K‬اآ ة اﻡ‪ ,‬و ه  ‪% .‬س ات ا?
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ‪.‬‬
‫آ ﺕ ﺕ‪ 0‬ا‪8‬م ا‪I‬ﺹ ‪%‬س ات ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ؛ و ا ‪  .‬ﺕ‪0‬دت‬
‫ 
ن ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ي ‪ y+‬ا ‪ 4‬رز و ‪ /‬اﻥ) )‪Baaras & Franklin ( 2003‬‬
‫ه‪K‬ا ا
ن ﻡ
ن ‪V‬ﺵ
ري و ه
ا~
ل ) ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬و ا ‪64 .‬‬
‫ا‪5‬ﺵرة إ‪ 8‬ﻡ) ‪.;4‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪
-1‬م
ي ااآة ‪Memory Span‬‬

‫وه ا م ن




 ا م و ه‪
-1 :‬م
ي ااآة ا  ‪Diged‬‬
‫‪ -2.span‬و
م
ي ذاآة ا‪ %‬ت ‪
'( .word span‬م  س
ي ااآة
‬
‫‪ww‬‬

‫أآ‪ -‬ا‪ ,‬ی* ا)‪ 3‬ا


‪  2‬س آ‪

1‬ن اار ا‪ , Phonological loop /‬و‬

ن ا‪ 5%‬ا'‪/‬ی ‪ /‬ا ‪ . visuo -spatial sketchpad 7‬وها
أ‪ :‬رة إ‪ 8‬آ‪
1‬‬
‫‪ Baddeley‬و ‪ Papagno‬و ‪ 
Vallar‬أن اار ا‪ /‬ه م (‪ =%‬ا‪ /‬ت واآ< ب‬

‫‪22‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪ D >%‬ا‪ ABC‬ل وﺹ> ر ا<‪ ,‬و‪ 8D‬أ ‪ 1‬أه ﺏ ‪ '% '<D‬ر ‪ ،‬اى ‪G‬داد أه‪ 8‬ﺏ ‪=  '<D‬‬
‫‪ >% = %( D‬ﺝ ی ة ‪(Baddeley 1996 : 13478) .‬‬

‫‪m‬‬
‫و ی‪ ,‬م
ن اار ا‪<A /‬ا ﺝ ا ‪ (%‬ی
 ا(  ت ا‪ 3‬ﺹ ﺏ ‪L‬م وا‪KA%‬‬
‫واآ< ب ا‪ ، >%‬أﺙ‪ D‬ء آ ا)( دة )‪ 
%<%‬ا‪ C‬اد ا(و‪ O‬ﺏ‪/‬ی ‪ 7 ,‬أن ای  ی =‬
‫إ  ‪ 5‬دة ‪ P2‬ااآة ا‪/ /‬ة ا ى )
ى ااآة ا<(  ی =
‪ ,‬اره ر = وا‪( 5‬‬
‫ی‪ 
= D‬ا)  ء أرﺏ( أر م ‪ .‬وها ی‪ VO‬أن ه‪ D‬ك  اﺥ‪S
1‬ﺙ ﺏ اار ا‪ /‬وا‪5%‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪ L‬ﺏ‪ YZ‬ی‪S‬دى إ‪ P‬زی دة ‪
() 2‬ى ااآة‬ ‫ا'‪/‬ی ‪ /‬ا ‪ , 7‬و ‪ W  D‬ی( و‪ ( 7‬و‪ ً7‬آ
ً‬
‫ﺏ‪ 1‬ه‪ D‬ك ا‪ A37‬ض ‪
2‬ى ااآة
 ‪A
7‬دات إ‪A
5 P‬دات أو أر م ‪
D‬ی‪ Z‬ث  اﺥ‪. 1‬‬
‫وها ی(‪ PD‬أ‪ 87‬ی<‪ ab‬أن یآ ‪   5 2‬س
ي ااآة ـ ‪A
7‬دات ﺹ ‪ ، c,2‬أو ‪ D‬‬
‫ س
ى ااآة ا'‪/‬ی ا ‪ 7‬ﺏ‪A‬ده ی'‪  d%‬د ا‪A‬دات ‪.7‬‬

‫) ‪( In Baddeley 2002 :86-87‬‬

‫‪ob‬‬
‫ی‪ g‬ف إ‪ P‬ذ‪ 8
e‬ﺏ د )‪j 
(2000‬ﺙ ا‪/‬ر ا'‪/‬ی ‪ <Z P%‬ااآة ا‪. iA%‬‬
‫‪ 3) 2‬ام أی‪ 7,‬ت ا‪ n) Z‬ا‪ P%  < m‬زی دة ا(‪
%‬ت ‪5‬ل و‪ Ak l‬وی‪S‬دى إ‪<Z P‬‬
‫ااآة ‪ .‬وی‪ g‬ف إ ذ‪ e‬أن

م ا‪ c'g‬ا‪AD‬ي اآ‪G‬ي ا‪ o<D‬ﺏ هی ا‪
D‬‬
‫ا م ا'‪/‬ی و ااآة ا‪ /‬و ا ‪ Z‬ث
‪G‬ا
‪ .‬و ‪   5 2‬م ا‪ o<D‬ﺏ ه‬
‫‪ott‬‬
‫ا(‪ %‬ت ا‪AD‬ی ا‪G‬ا
‪ D‬ی‪ p‬ذ‪ e‬إ وﺝد ا‪bO‬اب و‪
2 Al‬ن ا‪ c'g‬ا‪AD‬ي‬
‫اآ‪G‬ي ‪A2 .‬‬

‫درا) أﺝی‪ P% q‬ﺙ‪L‬ث


 ت ا‪C‬و‪ PO


P‬ا‪G‬ه و

 ا' ر‬
‫ا( دی وا‪ 


- -‬ﺹ> ر ا< اﺥ'ت ا ا‪L-‬ث ‪ 2‬ا‪C‬داء ‪ P%‬ا‪ ,‬م‬
‫‪alk‬‬
‫ﺏ(‪ %‬ا‪C‬و‪ 
P‬ا ى ا  ‪ , digit span‬س اار ا‪ /‬وا‪a' 
7 -‬‬
‫ا< رات ا'‪/‬ی – ا ‪ , visuo-spatial tracking 7‬س ا‪ 5%‬ا'‪/‬ی ا ‪7‬‬
‫وا‪ 3‬إﺝاء ‪  /‬ي ‪(/‬ﺏ ا  ) ا‪ ,‬م ﺏ   ﺏ‪G
1p‬ا
 ( و‪ '
D‬أ أي
‬
‫ﺏ‪j‬داء إ‪ 5‬ى ا  ﺏ‪ 1,<
1p‬وك ا‪ ,‬م ﺏ   ا‪ s  7 -‬اﺏ ﺏ ‪ . 8 '<D‬و‪
D‬‬
‫‪ 1%Z‬ا‪ tk D‬وﺝ أن
 ا( دی =  ﺏ‪2  D‬وق ﺝهی ‪ ،‬ﺏ‪ l D‬ت ا‪A‬وق‬
‫‪w.‬‬

‫ﺏ‪  D‬وﺏ

‪ PO‬ا‪G‬ه ای أ‪ l‬وا ‪'
Lp2‬ا ‪ 2‬ا‪ ,‬م ﺏ ‪ o<D‬ﺏ أداء‬
‫ا(‪ ( Baddeley ,2000).). %‬و أ‪ :‬رت ﺏر‪ (2000) Burns *7‬إ أن ﺥ'اء‬
‫ا‪,‬اءة ا دوا ا' ر ا(< ا‪,‬ا‪Lp
  7 k‬ت ‪ 2‬ا‪ G‬ا'‪/‬ى ا‪ 3‬ﺹ ﺏ (ف‬
‫‪ %‬ا‪Z‬وف و ا‪ %‬ت ‪ .‬و ی‪ (1999) Sally sg‬أن
‪ oB D‬ا‪ w‬ا<‪  v‬ا‪ >%‬ه‬
‫‪ <A7‬ا<‪  v‬ا‪,‬اءة ‪ 2‬ا‪ s/D‬ا‪C‬ی<
 ا‪ , w‬و أ‪ 87‬ی‪  n‬م ا‪W‬آ‪ A‬ء ﺏ ‪ b‬ﺏ‪,‬‬
‫‪ww‬‬

‫ا'‪/‬ی ‪ c,2‬ﺏ‪ 1‬ی‪ n‬إی‪ g‬ا‪W‬ه م ﺏ ‪ KA%‬ﺹ و ‪ e‬ی‪ n‬ا< ح ‪ D‬ا)‪ 3‬ام
م ‪ ,‬س‬
‫ا(< ا‪,‬ا‪ k‬أن ‪ % (p g‬ا‪ KA%‬أﺙ‪ D‬ء ا‪ b‬ﺏ‪ ,‬أو ا<‪ V‬ا'‪/‬ى ‪-%‬ات‬
‫ا<‪ 2 
3‬ا‪ ,‬س‪( Burns 2000 , 1-3 ).‬‬

‫‪23‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و ی‪j‬ﺙ ا‪C‬داء ‪
%‬م
ي ااآة ا ‪ ,‬أو
ي ذاآة ا‪ %‬ت ﺏﺝد إﺹ ﺏ ت )( أو‬
‫ا‪bO‬اب ‪ 2‬ا‪ ,‬رة ‪ %‬ا‪L , KA%‬وة ‪
%‬ی‪ n/‬ااآة
 ا‪bO‬اﺏ ت و‪ , Al‬ووﺝد‬
‫‪2‬وق ﺏ ا‪2C‬اد ‪ 2‬ا ﺏ ‪L‬م ا‪bD‬ق وا‪ = A‬ا‪>%‬ي ‪ ,‬وا‪,‬اءة ﺏ ‪ 2 Oy‬إ وﺝد‬

‫‪m‬‬
‫ا‪bO‬اب ‪ 2‬ا‪ ,‬رة ‪ G  %‬ا(‪
%‬ت‪,‬‬
‫) ‪(Karpicke &Pisoni : 2000,396‬‬

‫آ ﺹ‪ 1‬أ‪:‬وا ‪ 2 (1983) Ichikawa‬درا) ‪ 



%‬ا‪Lb‬ب ا ﺏ ‪ 7‬إ أن‬

‫‪.co‬‬

م
ي ااآة ا  ا<‪ % q( %<%‬ا(
‪ 1‬ا‪ 2 PiA%‬ا‪ 1%Z‬ا(
‪ %‬؛ ﺏ‪q( D‬‬

م ا‪ %‬ت ااﺏ‪ b‬و ا‪ >C‬ز و ا‪ b‬ﺏ‪ ,‬ت ‪ %‬ا(
‪ 1‬ا'‪/‬ي ا ‪( Ichikawa 7‬‬
‫)‪1983 : 173-180‬‬

‫وﺹ‪
s‬م
ي ذاآة ا‪ %‬ت ‪:‬‬

‫‪ob‬‬
‫ن ه ا م
 ﺙ‪L‬ﺙ
 ت
 ا‪ %‬ت ؛ آ‪B 1- 
1‬ی‪ Z ,‬ی )( ااآة‬

 ﺥ‪L‬ل ض  د
 ا‪ %‬ت ‪ %‬ذاآة ا‪A‬د ‪ ' ,‬أ ﺏ‪j‬رﺏ‪ a‬آ‪ %‬ت ‪ 2‬ا ا‪C‬و ؛ و‬
‫‪ 2‬ا ا  ) ا ا‪ 7 -‬ﺥ* آ‪ %‬ت‪ ,‬و ا‪ q) - -‬آ‪ %‬ت( و ی'‪  d%‬د‬
‫ا‪ Z‬و‪W‬ت ‪ 2‬ا اا‪ 5‬ة ﺥ*
‪ Z‬و‪W‬ت ‪ .‬و (ض ‪ 2‬ا‪ Z‬و اا‪ 5‬ة ا‪ %‬ت‬
‫ا‪ Z‬دة آ‪ %‬آ‪ : : % %‬ا‪ .n) Z‬و ی= ض ا‪ %‬ت آ‪ %‬آ‪ %‬ﺏ‪ A‬ﺹ‪ 1‬ز
‪ ,
D‬ار‬
‫‪ott‬‬
‫)‪ . (7 -%%
2000‬ﺏ‪ YZ‬ی< ض ا‪ %‬اا‪ 5‬ة  ة
 ﺙ‪ (7 -%%
2000) %‬وی(‪n,‬‬
‫ا‪ %‬ت ا‪ Z‬د ‪ k O‬ﺏ‪ a‬ا‪ %‬ت ا<‪ 2 
3‬ا م وه ا‪ %‬ت
  و ه‬
‫)‪ -0‬دو ‪ ) -1 .‬رة ‪
-2 .‬ر) ‪ -3.‬زهة ‪ -4 .‬و ‪ ': -5.‬ك ‪ -7 . n'B -6.‬د ‪-8 . ,‬‬

‪ -9 :S‬ﺹ‪ ) ( s‬ا‪ i7‬ا‪ 1p‬ر = ‪( 3‬‬
‫‪ 1:‬ر = ) ‪ ( 3‬ا‪ 3‬ص ﺏ‪B =/‬ی‪ ,‬ض ا‪-‬ات ا< ‪) 2‬ا‪ %‬ت (‬
‫‪alk‬‬

‫و ‪B‬ی‪ ,‬ا‪ )W‬ﺏ ‪


2‬م
ي ذاآة ا‪ %‬ت ‪ %‬ﺝ ز ا‪n) Z‬‬

‫‬
‫
‬
‫ ‬ ‫‪ 2000‬‬ ‫‪ 2000‬‬ ‫‪ 2000  2000  
  500‬‬
‫‪w.‬‬

‫  ‪ 20000‬‬


‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫زه‪+‬ة‬ ‫ﻡرﺱ
‬ ‫‪ 1000‬‬
‫ﺱ رة‬
‫ﺹ ‬
‫‪9 -3 -2-1‬‬
‫‪ww‬‬

‫
      ‪  
 2000‬‬
‫ 
 
‬
‫‪!
"#‬‬
‫  
‬
‫‪24‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و ‪
q‬ا ة أن ن ا‪ %‬ت ا‪ 3‬رة 
‪ p‬ﺏ  ‪ 5‬ی= ا)'( د أﺙ‬
‫ا‪ p‬ﺏ‪ 8‬و ا‪W‬ﺥ‪L‬ف )اء
 ‪ Y5‬ا‪ obD‬او ا(‪ 2 D‬اداء ا‪ ABC‬ل ‪ %‬م ‪.‬و ا‪%b‬ب ه أن‬
‫ی‪,‬م ا‪A‬د ﺏ‪ KAZ‬ا‪ %‬ت ا ‪ : : %  i‬ا' ؛ و ﺏ‪ l n *,D‬ره ‪ .‬وی(‪n,‬‬

‫‪m‬‬
‫‪ l‬ر آ‪ 1‬آ‪2 %‬ة ا‪ i7‬ر و‪  KA5‬ة ﺙ ‪ 8% 7‬أن یر ‪ . ,b7‬وﺏ( أن ی= ض آ‪ %‬ت‬
‫ا اا‪ 5‬ة) ا‪ Z‬و ( ﺏ‪/‬رة ‪p‬ا‪) k‬اء آ ‪ q7‬ذات
ي )(
 أرﺏ‪ a‬آ‪ %‬ت أو‬
‫ﺥ* آ‪ %‬ت أو )‪ q‬آ‪ %‬ت ؛ و ه أ ‪
/‬ي ‪ 2‬ه اﺏ ‪ .‬و ی(‪ n,‬ض ا‪ %‬ت‬
‫ا‪%b‬ب ‪ iA5‬؛ ‪ l‬ر ‪ p 
k‬آ‪ %‬ت
 
 ر = ﺹ‪ A‬و ‪ 5‬ر = <( ‪g ,‬‬

‫‪.co‬‬
‫ه ا‪ k ,‬ا‪ %‬ت ا )'‪. O o‬و ی‪ 
n%b‬ا‪ZA‬ص أن ی‪ n‬أر م ا‪ %‬ت ا‬
‫‪ l‬ت ‪2 7 2‬ة ‪ : : %‬ا‪ n) Z‬و ا <
‪  5A‬ة د ‪ ,‬وا‪ 5‬ة ؛ و ‪
D‬ی‪
 D‬‬
‫ا) ﺏ‪ 8‬ی‪ A
% c>g‬ح ادﺥ ل ‪ 2‬أ ‪ 1‬ز

 ‪ .‬ﺝ ءت ا(‪ %‬ت ‪ %‬ا‪ ZD‬ا  "‬
‫‪G‬ی‪G‬ي ا‪) %‬ف (ض ‪ 

e%‬ا‪ %‬ت ‪ .‬و)ف ‪ e  i‬ا‪ %‬ت آ‪ %‬آ‪%‬‬
‫‪ ,‬وی‪ 1/A‬ﺏ آ‪ 1‬آ‪ %‬وا ی‪2 %‬ة ا‪ i7‬ر ‪ 5‬ول أﺙ‪ KA5 k D‬ه ا‪ %‬و ‪ . ,b7‬و ی(‪n,‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪ 7‬ء ‪2‬ة ا‪ i7W‬ر ‪ l‬ر ا‪ %‬ا‪ . 7 -‬و ﺏ‪ *AD‬ا‪b‬ی‪  i ,‬ﺏ  ا‪ %‬ت ‪ .‬ا‪%b‬ب
‪eD‬‬
‫‪2 7  i
D‬ة ﺹ>ة ‪ 2‬و)‪ : : c‬ا' أن ‪ n‬أر م ا‪ %‬ت ا ‪ l‬ت ‪2‬‬
‫ا‪ Z‬و اا‪ 5‬ة )اء آ ‪ q7‬ارﺏ‪ a‬آ‪ %‬ت ) أو ﺥ* ‪ ,‬أو )‪ ( q‬ﺏ‪ l n *AD‬ره ‪%‬‬
‫ا‪ . : p‬و ﺏ( أن ‪ n‬و ‪j‬آ
 أن أر م ا‪ %‬ت ا آ' ﺹ‪ ZZ‬أ‪} 
L % c>O‬‬

‪ Z‬و   { ‪ ' P5 .‬أ ا‪ Z‬و ا  ‪ 2‬ا‪ i‬ر؛ و(' ﺝ‪ a‬ا‪ %‬ت
‪.1Ab% 2j‬‬
‫‪ott‬‬
‫و ﺙ'‪ q‬ﺹ‪ 5L‬ه ا م ‪ 2‬ا را) ا< ﺏ‪ ,‬ا م ﺏ ا< آ
‪ 1‬ا‪p‬ﺏ‪ D‬و
‪<5D‬‬
‫ﺝ ل )‪ Y5 (2005‬أ‪ l‬ت ﺏ ‪  7‬ا<
ی ﺏ‪ 7j‬ذات ﺙ ﺏ‪',
q‬ل ؛ ‪ Y5‬ﺝ ءت ‬
‫ا‪ '-‬ت ﺏ‪b‬ی‪ ,‬ﺝ ن )‪ c‬ز
 ا‪C‬داء )  ﺝ ن= ‪ , .545‬وه دا ‪<
D‬ي ‪(.001‬‬
‫و
)‪ c‬د  ا‪C‬داء )  ﺝ ن = ‪ , .816‬وه دا ‪<
D‬ى ‪ .(.001‬و‪ 2‬درا) ا‪ /‬ق‬
‫ﺙ'‪ q‬ﺹ‪ 5L‬ا م ‪ 2‬ا‪ ,‬س ‪ Y5‬ﺝ ء ا‪ /‬ق ا‪G‬ى ﺏ ا‪ %, A%3‬ا‪ ,‬ﺏ‪ =%(% %‬و‬
‫‪alk‬‬

‫ﺏ ا( دی ﺏ‪ <Z‬ب  "ت" ‪ 


G‬ا‪ )W‬ﺏ )‪ ( 2. 69‬وه دا ‪<
D‬ي)‪ , (.01‬آ ‬
‫ﺝ ء ﺹ ق ا م
 ‪ Y5‬د  ا‪ )W‬ﺏ "ت" ) = ‪ (11 . 69‬و ه دا ‪<
D‬ي) ‪(.001‬‬
‫وﺹ‪
s‬م
ي ااآة ا  ‪:‬‬
‫' رة 
 ت
 ا‪C‬ر م؛
‪ <,‬إ ﺙ‪L‬ث
 ت آ‪ ' 
1‬رة 
<ي
‬
‫ا<( ی' أ ﺏ‪j‬رﺏ( أر م ‪2‬دی ‪  
 i‬و( د ‪ Z
5‬و‪W‬ت ‪,‬و ا‪C‬ر م ' أ
 ر = ‪ 0‬و‪P5‬‬
‫‪w.‬‬

‫ر = ‪ , 9‬و‪  i‬ﺏ‪p 1p‬ا‪  i . k‬ا‪C‬ر م ﺏ‪B *AD‬ی‪ l ,‬ر


م ا‪ %‬ت ) ‪ Y5‬ی‪ i‬‬
‫ا = ا‪C‬ول ‪  7‬ة ﺙ ‪ , 7 -%%
2000 =7‬ﺙ= ‪2‬ة ا‪ i7‬ر و ‪>< KA5‬ق ﺙ ‪. 7‬و ﺙ=‬
‫ی‪  i‬ا = ا‪ L-
7 -‬ین ا = ‪ , 4‬وأی‪2 g‬ة ﺙ ‪ 7‬ا‪ i7‬ر و ‪ , KA5‬ﺙ= ر = ﺙ ‪ Y‬‬
‫ین
‪ , 3 L-‬ﺙ= ‪2‬ة ا‪ i7‬ر و ‪  KA5‬ة ﺙ ‪ ,7‬ﺙ= ی‪  i‬ا = ااﺏ‪ 5 a‬و ‪2‬ة ا‪ i7‬ر و‪KA5‬‬
‫‪ww‬‬

‫ﺙ ‪ 7‬ﺙ= ‪2 7  i‬ة آ ی‪ 2 n‬ا = و< ا‪2 D‬ة


‪ P5 5A‬ی‪ n‬ا = وی‪j‬آ
‬
‫ﺹ‪ 8Z‬ﺙ= ی‪ A
% c>g‬ح ﺏ )‪ 3‬ام ا وس ‪ P5‬ی>‪ o%‬ا‪2 D‬ة و‪  i‬ا‪ Z‬و ا ی ة ‪ .‬و ‬
‫< ا‪2 D‬ة
‪ P5 5A‬ی‪ 
 D‬آ ا‪C‬ر م ا ‪ :‬ه ه  ة د ‪ .,‬و‪W‬ﺏ ‪ 
„5 A%‬ﺝ(‪1‬‬
‫ا‪ZA‬ص ی‪,‬م ﺏ ‪ )W‬ﺏ ‪ .‬وآ ‪ q7‬ا(‪ %‬ت ‪ %‬ا‪ ZD‬ا  " ‪G‬ی‪G‬ي ا‪) %‬ف (ض‬

‫‪25‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ 

e%‬ا‪C‬ر م وه
 ر = ‪ 0‬و‪ P5‬ر = ‪ . 9‬و)ف ‪ e  i‬ا‪C‬ر م ر = ر = ‪,‬‬
‫وی‪ 1/A‬ﺏ آ‪ 1‬ر = واي ی‪2 8%‬ة ا‪ i7‬ر ‪ 5‬ول أﺙ‪ KA5 k D‬ها ا = ﺏار ‪ .‬و ی(‪ n,‬ا‪ 7‬ء‬
‫ة ا‪ i7W‬ر ‪ l‬ر ا = ا‪ . 7 -‬و ﺏ‪ *AD‬ا‪b‬ی‪  i ,‬ﺏ  ا‪C‬ر م ‪ .‬ا‪%b‬ب

D eD‬‬

‫‪m‬‬
‫‪2 7  i‬ة ﺹ>ة ‪ 2‬و)‪ : : c‬ا' أن ‪ n‬ا‪C‬ر م ا‪C‬رﺏ( ) أو ا‪ , <3‬أو ا< (‬
‫ﺏ‪ l n *AD‬ره ‪ %‬ا‪ . : p‬و ﺏ( أن ‪ n‬و ‪j‬آ
 أن ا‪C‬ر م ا آ' ﺹ‪ZZ‬‬
‫أ‪ Z
} 
L % c>O‬و   { ‪ ' P5 .‬أ ا‪ Z‬و ا  ‪ 2‬ا‪ i‬ر ‪ ".‬ﺙ'‪ q‬ﺹ‪5L‬‬
‫ه ا م ‪ 2‬ا را) ا< ﺏ‪ ,‬ا م ﺏ ا< آ
‪ 1‬ا‪p‬ﺏ‪ D‬و
‪ <5D‬ﺝ ل )‪Y5 (2005‬‬

‫‪.co‬‬
‫أ‪ l‬ت ﺏ ‪  7‬ا<
ی ﺏ‪ 7j‬ذات ﺙ ﺏ‪',
q‬ل ؛ ‪ Y5‬ﺝ ءت  ا‪ '-‬ت ﺏ‪b‬ی‪ ,‬ﺝ ن‬
‫)‪ c‬ز
 ا‪C‬داء )  ﺝ ن=‪ , .486‬وه دا ‪<
D‬ي ‪ (.001‬و
)‪ c‬د  ا‪C‬داء )‬
‫ ﺝ ن = ‪ , .832‬وه دا ‪<
D‬ى ‪ .(.001‬و‪ 2‬درا) ا‪ /‬ق ﺙ'‪ q‬ﺹ‪ 5L‬ا م‬
‫‪ 2‬ا‪ ,‬س ‪ Y5‬ﺝ ء ا‪ /‬ق ا‪G‬ى ﺏ ا‪ %, A%3‬ا‪ ,‬ﺏ‪ =%(% %‬و ﺏ ا( دی ﺏ‪ <Z‬ب‬
‫ "ت" ‪ 
G‬ا‪ )W‬ﺏ)‪ ( 3. 11‬وه دا ‪<
D‬ي)‪, (.01‬و
 ‪ Y5‬د  ا‪ )W‬ﺏ ‬

‫‪ob‬‬
‫" ت ‪ 8. 86‬وه دا ‪<
D‬ي )‪. (.01‬‬

‫ﻡ‪8‬م س  ا‪ W n‬ا ‪K‬ي ا‪A‬ﺵ


رى)ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪: (22I‬‬
‫آ ا ‪I‬م ‪ ./‬س ﻡ
ن ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي وه‪K‬ا ا
ن ‪ ) L,‬آ
ﻥ‪ J‬ﻡ
ن اﻥ ‪4‬ه‪ .‬و ﻡ
ن ﻡ)‬
‫ﻡ
ﻥت ا‪K‬اآ ة اﻡ  د‪ , .‬و ﻡ
ن ‪V‬ﺵ
ري  رص‪ ./ .‬ا
ي ا‪V‬ﻥ ‪4‬ه‪
 .‬ن‬
‫‪ott‬‬
‫‪ J‬اح أو م اح ?‪  W‬ا‪V‬ﻥ ‪%‬ء ﻡ) ‪AB‬ل ا ‪ + ./ 0‬آت ا) ‪ ./‬ﻡ‪8‬م‬
‫ا ا ‪. eye span‬وه‪K‬ا ا
ن أ‪ ./ .‬ﺕ?‪ W‬ا‪8‬م ا?
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ؛‬
‫‪   y+‬س و‪ V J S‬د ‪ .‬س أداء ا د ‪ ./‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ‪stroop‬‬
‫‪ , effect‬ا ‪ .‬ﺕ ‪ X1‬ﺕ‪ O8,‬ﻡ  ‪8‬م ا

دة ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ .‬و أ‪ 6H‬د‪8 .‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪ 4   executive working memory K‬ه رز و ‪ /‬ﻥ) ‪Baars‬‬
‫& ‪ (2003) Franklin‬اورة ا ‪ cognitive cycle /‬ا ` ﺕ‪
0‬ى ‪ .‬ﻡ‪,‬ت ﺕ‪O8,‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪V‬ﺵ
ر ﻡ ‪ 22I‬و ا ‪ .‬ا‪ 8 6H‬ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬؛ وه‪ _K‬ا?‪4‬ت ه`‬
‫ا\ ) ت ا ‪ O8,‬و ا ?‪ W‬و ا ‪ .)OI‬ﺕ‪ )OI‬ان ارك ‪ ./‬ا‪OI‬ن ‪ ;4‬ﺵ
رى‬
‫‪C ,‬ن ﻡ) و‪ JUS‬ا‪ C‬ا ‪ ./ 0‬ات ا‪I‬ﺹ ‪OI‬ن ‪ ;4‬ا?
رى ‪ .‬و ‪ .‬ا ] ﻡ)‬
‫ا‪V‬ﺕق ) د‪ .‬و آ; ﻡ) رص و ‪ /‬اﻥ) ‪ .‬أن ه‪K‬ا ا
ن  ‪ J‬ذاآ ة ﺕ‪
 w 0‬ﻡت‬
‫؛و ‪ ;? $\ J‬آﻡ; ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة ا\ ‪ J‬ذات ا ا‪0‬ودة ; ﻡ) ا
ن ا‪
2‬ﺕ` و‬
‫ا‪ 24‬ى‪/‬اﻥ‪ .‬ﻡ) ‪AB‬ل ﺕ?‪ W‬ا
ﻡت ا

دة ‪.8/‬و  ي رص و ‪ /‬اﻥ) أن ا?‪4‬ت‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬وه‪ .‬ه ا
ن ا ‪K‬ى ﺕ‪
%‬م ‪8‬م اح وم اح 
ﻡت‬
‫‪w.‬‬

‫ ‪
8D‬ر ‪ .‬ﻡ ح ا?
ر ؛ وذ^ ﻡ) ‪AB‬ل ﺹ] ا‪
0‬ت ا‪
1‬ب ‪
8S‬ره ‪ ./‬ا?
ر‬
‫‪ ./‬ﺵ; ر
 ا  ‪ ./ 8‬ا‪OI‬ن ‪ ;4‬ﺵ
ري ‪ .‬و ه‪ _K‬ات ﻡ‪0‬دة  ‪ X,‬أن ‪./ 8D‬‬
‫ا?
ر و ﻡ ‪ X,V‬أن ‪ . 8D‬و ه‪K‬اه
; ه‪ _K‬ات؛ و ﺕ‪K‬ه ه

ه و‪ S‬ا
ن‬
‫ا‪ W n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى‪ ./ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ا ‪ .‬ﺕ ‪I‬م ‪%‬س ه‪K‬ا ا
ن ؛ ﺕ 
ن‬
‫ﻡ) أر  أ
ان )أ‪ , +‬أ‪ , nB‬أزرق و أﺹ ( و أر  ﻡﺕ= ﻡ) 
‪ +‬اﺕ= ا‪I‬ﺹ‬
‫‪ww‬‬

‫ ‪
 ; . (Z – X - . - / ) X0‬ن ﻡ ح ‪B‬ص ‪
/ J‬ن ا‪ +C‬ا ح )‪ , (Z‬و ا
ن‬
‫ا‪ nBC‬ا ح )‪ , (X‬و ا
ن ا‪C‬زرق ا ح ) ‪ , ( .‬وا
ن ا‪C‬ﺹ ا ح ) ‪ . ( /‬و ‪ X1‬ﻡ)‬
‫ا‪
0‬ص ﻡ ?ه ‪ .‬ﺵﺵ ا‪ X0‬ا ا
ﻥ ‪ . WPn‬ا ح ا‪I‬ص 
ن ‪%/ .‬‬
‫ﺕ‪ 8D‬ا) أ‪
 ( +‬ن أ‪ +‬و ‪ J‬ا‪ . WPn‬ا ح )‪ , (Z‬و ﻡ ‪ . Wn‬ا ح‬
‫ا‪ J X0 =02‬ﻡ‪0‬و ﺹ‪ 00‬و زﻡ) ه‪ _K‬ا‪0‬و ‪ .‬آ ﺕ ض ‪ J‬رﻡ
ز ﻡ
ﻥ )‪(xxxxx‬‬

‫‪26‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ J‬ا‪ . WPn‬ﻡﺕ= ا‪
C‬ان ا‪ S‬ة ‪  .8‬ﺕ‪ 8D‬ا? ﻡ ﺕ‪ 8D‬آ ) أزرق(‬
‫ 
ن ا‪ nBC‬؛ ‪ + ./‬م ا‪ 1Z‬اب و‪ S‬ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى و ﺕ
ن ا ت ه‬
‫ا‪   , V‬ح ا
ن ا‪ qP X‬ا‪ ) D‬ا ا
 ‪ F/‬م ا‪ . WPn‬ا ح )‪ (X‬؛‬
‫و ) أذا آن هك ا‪ 1Z‬اب ﻡ ‪ ; ./‬ا‪ W n‬ا ‪K‬ي ا آ‪O‬ى ‪s/‬ﻥ‪ . WPn  J‬ﻡ ح‬

‫‪m‬‬
‫ا
ن أزرق)‪ (.‬و  ‪ .‬ﺕ
ن ا‪C ~HB   5‬ﻥ‪ .%  J‬د ﻡ) ا‪ %‬اءة اا‪  B‬أزرق ﻡ‬
‫‪ % J,‬در  ﻡ) ا آ‪ , O‬و  … ا‪C‬ﻡ ‪E‬ن  ‪ P‬ق و‪ F‬أ‪
H‬ل ‪ ./‬ﺕ‪ O8,‬ا‪ , V‬‬
‫ا‪ . 002‬و ﺕ ه‪K‬ا ا‪ 1ZV‬اب ‪ ./‬أداء ا
‪ S‬ا ‪

 L  K‬د ) ﻡ ‪./ )/‬‬
‫ا‪OI‬ن ‪ ;4‬ﺵ
رى ؛ اق ا‪C‬ول ) ا
ن ا‪ nBC‬و آ ا‪ nB‬و ﻡ ح ) ‪ .( ( X‬اق‬

‫‪.co‬‬
‫ا>ﻥ‪ ) .‬ا
ن أ‪ nB‬وآ أزرق وﻡ ح ) ‪ .( ( .‬و اق ا‪
1‬ب ه
) رك أن ا
ن أ‪ nB‬و‬
‫ ‪,‬ه; آ أزرق و  ‪,‬ه; ا ح ) ‪ ( .‬و ‪ . WPn‬ا ح )‪. ((X‬‬
‫و‪ “4‬د ا‪0‬و‪V‬ت ‪ ./‬ه‪ _K‬ا ‪ 36  ,‬ﻡ‪0‬و ‪ ,‬ﻡ‪A> %‬ث ‪V+‬ت ; ‪12 +‬ﻡ‪0‬و ا‪0‬‬
‫ا‪C‬و‪ .‬ه‪ .‬ا‪0‬ة ﺕ
ن ‪ 8/‬ا‪
C‬ان ‪ ./‬ﺵ; ا ﻡ
ز )‪ . (XXX‬ا‪ 0‬ا>ﻥ ا‪ 0‬ا
ا‪%/‬‬
‫وﺕ
ن ‪ 8/‬ا‪
C‬ان  آﺕ‪ X  / 8‬آ أ‪
 +‬ن ا‪ +C‬و ا‪
 nBC‬ن‬
‫ا‪...... nBC‬ا‪ .z‬و ا‪ 0‬ا>> ] ا
ا‪ y+ %/‬ﺕ ‪ X‬ا 
ن ﻡ‪ 8 t I‬ﻡ>; أن ﺕ ‪X‬‬
‫آ أ‪
 nB‬ن أ‪ +‬و آ أزرق 
ن أﺹ ‪..‬ا‪ .z‬و ﺕ
زع ا‪V0‬ت ?; ?
ا‪V . + .U‬‬

‫‪ob‬‬
‫ ‪ % 1 $E‬ا ض ‪ ,‬و‪ X0‬ا د ‪ .‬د ا ‪ ,‬ﺕ‪ J‬وا  ا ‪ ./ 8 P  .‬ا‪.  , V‬‬
‫و  ﺕ‪ %‬ا‪C‬داء ﻡ) ‪ y+‬ا وا  ﻡ) ‪AB‬ل ا‪ X0‬؛ ‪ y+‬ﺕ‪ ; 8D‬ﻡ‪ 4 I‬ﻡ‪JE t‬‬
‫وﺕر‪ z‬ا ‪  ,‬و ﻥﺕ‪ J‬ا?‪ , 2I‬آ   ‪+‬ب ﻡ
‪ W‬زﻡ) و د ا‪0‬و‪V‬ت‪.‬‬

‫ﻡ‪8‬م س ا ا‪ %‬ا‪: .U‬‬


‫ﻥ‪ D‬ا ‪C‬ن ا‪  )>+4‬ﻡ ‪s‬اد ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪8‬م ا‪,‬ة ‪%‬س و ﺕ‪ 0‬ا ا‪ %‬ا‪I  .U‬ام‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪X0‬؛ ﺕ‪ X1‬ا‪C‬ﻡ ا‪%‬م ‪ )%‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪ F4> . +‬ﺹ‪ ;4 8 +A‬ا ‪I‬اﻡ‪ ./ 8‬ارا‪^K .‬‬
‫ﻡ را ﺕ‪ _K8 %‬ا‪8‬م ‪.‬‬
‫و ا‪ B‬ر ‪ _K8‬ارا ﻡ‪ ) 
,‬ﺕ ‪2‬ن ‪ 0‬وا‪
 =Z‬ي ا ا‪ %‬ا‪. .U‬و ءت ارا”‬
‫‪ .‬ا‪
0‬ا ‪:.‬‬
‫‪ y+‬ا ي ا‪”>+4‬ن درا”‪ )”%  )”  .‬ﻡ‪”8‬م ”س ا” ا‪ %‬ا‪ .”U‬ﻡ”) ا‪”HV‬ل ”“ ”د‬
‫أ‪H‬ل ا‪ 
,‬ا‪C‬و‪ .‬ﻡ) اد) ) ‪ 8 F‬ﺹ
ت ‪ ./‬ا‪ ”%‬اءة( ‪ A”H40‬و ‪ 18)”H‬ﻡ”)‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪K‬آ
ر و ‪22‬ﻡ) ا‪5‬ﻥث( و ﺕ او‪ F+‬اره ) ‪
9‬ات و‪ ” W”
 ” 12‬ي ‪10.1 )“”4‬‬
‫( و ‪ L‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل ‪ 8 F‬ﺹ
ت ‪ ./‬ا‪ %‬اءة و‪ %  %/‬ات ﻡ
ا ا‪ P‬ا  )‬
‫ “ ﻡ
‪ W‬ﺕ‪ %‬ات ﻡ
ي ا ا‪ %‬ا‪ 3.48 .U‬و اﻥ‪ 0‬ا‪ J/‬ا”ري ‪ , ( .60‬و ﻡ
”‪ W‬در ”ﺕ‪8‬‬
‫‪ ./‬ا‪4 B‬ر ا‪ P‬م ا” ‪ 88.25 ) 6‬در ” ‪ ,‬و ”ﻥ‪ 0‬اف ﻡ”ري ‪ ,( 6.24‬آ” ا ”زوا ‪”,‬ح‬
‫ا‪ ”” %‬ا ?‪ .””/ 2””I‬ا‪ ””%‬اءة ا‪ “”” ) ”” 8,‬ﻡ
””‪”” W‬د ا””ت ا‪”” 24.82 ””~HI‬ﻥ‪ 0‬اف‬
‫ﻡري “ ‪ ,( 8.13‬و ‪ ./‬ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ “” ) .”U‬ﻡ
”‪” W‬د ا‪”  5‬ت ا‪ 2.33 ”~HI‬و ”ﻥ‪ 0‬اف‬
‫ﻡري ‪ ( 1,51‬آ ”“ ﻡ‪ Ž”1 ^”0‬ا‪ ”%‬اءة ) 
”‪ W‬زﻡ”‪ .‬ﻡ‪”%‬ار_ ‪$ 289.75‬ﻥ” و ”ﻥ‪ 0‬اف‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡري ‪ .(16.96‬و ا‪ 


,‬ا>ﻥ ﻡ) ا‪HC‬ل ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ﺹ
ت ‪ ./‬ا‪ %‬اءة و “ د‬
‫أ‪ /‬اد ه‪ _K‬ا‪ AH 25 
,‬و ‪13 ) H‬ﻡ) ا‪K‬آ
ر و ‪ 12‬ﻡ) ا‪5‬ﻥ”ث( و ﺕ او‪ F”+‬ا”ره ”)‬
‫‪ ”” 9.5‬و‪ . ”” 10.5 “””4 W””
 ”” 13‬و ”” ﺕ‪E‬آ”” ا‪””>+4‬ن ﻡ””) ”” ه ا‪ %‬ا‪”” V .””U‬د‬
‫ﺕ‪ %‬ات ﻡ”
ا ا‪ ”P‬ا ” ) ”“ ﻡ
”‪ W‬ﻡ”
ي ﺕ‪ ”%‬ات ا”) ‪ 8.68‬و ”ﻥ‪ 0‬اف ﻡ”ري‬
‫‪ , (1.07‬و ”” ‪ F””P‬در ””ﺕ‪ .””/ 8‬ا‪””4 B‬ر ا‪ ””P‬ا ”” ””م ا”” ‪ 34.9 W””
 ) 6‬در ”” و‬
‫‪ww‬‬

‫ ﻥ‪ 0‬اف ﻡري ‪ , ( 14.07‬و ءت ﻥ ‪ …U‬ا‪  %‬ا ?‪ . 2I‬ا‪


0‬ا ‪ ./ .‬ﻡ‪ ^0‬ا‪ ”%‬اءة‬
‫ا‪ ) 8,‬ﻡ
‪ W‬د ات ا‪ 108.8 E1B 
1‬و ﻥ‪ 0‬اف ﻡري ﻡ‪%‬ار_ ‪ ,( 20.08‬و ‪.”/‬‬
‫ﻡ‪ ^0‬ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ “ ) .U‬ﻡ
‪ W‬د ا‪  V‬ت ا‪ 10.28 ~HI‬و ”ﻥ‪ 0‬اف ﻡ”ري ‪ . ( 1.88‬آ”‬
‫ “ ﻡ
اه ‪ .”/‬ﻡ‪ Ž”1 ^”0‬ا‪ ”%‬اءة ) 
”‪ W‬زﻡ”) ”ر_ ‪$ 414.643‬ﻥ” (‪ .‬آ” ا ”‪ F‬درا”‬

‫‪27‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ ‪ /‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ) ا‪”4 B‬ر "ت"( ‪ .”/‬ا‪C‬داء ”‪ L” .‬ﻡ‪”0‬ت ا‪ ” ”0‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ . .U‬ﻡ‪ . 
,‬ا ‪ )%‬و ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪ ) .‬اﻥ‪ D‬ا‪,‬ول ر )‪( 1‬‬

‫‪m‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 1‬ا‪4 B‬ر "ت" ‪ V‬ا وق ) ﻡ
‪1‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪0‬ت‬
‫ﺕ?‪ vI‬ا ا‪ %‬ا‪ . 
, .U‬ا ‪)%‬‬
‫ﻡ*ي‬ ‫ﻥـــع ﻡ‪
6‬ا*!) ‪P‬‬

‫‪.co‬‬
‫دــــــ
‬ ‫در‪A‬ــــت‬ ‫‪ 9‬ــــــ
‬ ‫دـــ
‬ ‫‪ 9‬ــــــ
‬ ‫اد‬ ‫ا‪+‬‬
‫‪\\\\\\\\\ 9‬ـ
‬ ‫اــ‪+‬یــ
‬ ‫" ت‬ ‫‪
\\\\\\\\\\ 9‬‬ ‫"ف"‬ ‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫"ت"‬ ‫"‬ ‫"ف"‬
‫ﻡ)]‬
‫***‬ ‫‪40‬‬ ‫اــــ‪+‬‬ ‫ا‪+O‬اءة ا‪+6Q‬یـــــــ

‫‪0.000‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪23.62‬‬ ‫***‬ ‫‪36.270‬‬ ‫) ‪a‬د ا‪ 0‬ت ا)"`
(‬
‫‪0.000‬‬ ‫ﻡـــ‪+‬ـــ‪J‬‬
‫‪25‬‬ ‫اـــــ‪+‬‬

‫ﻡ)]‬

‫‪ob‬‬
‫***‬ ‫‪40‬‬ ‫اــــ‪+‬‬ ‫اـ‪6‬ـ‪ 5‬اـ‪O‬ــ‪+‬اــ‪.‬‬
‫***‬ ‫‪63‬‬ ‫‪18.79‬‬ ‫‪0.000‬‬ ‫‪104.38‬‬ ‫) ‪a‬د ا'‪A‬ﺏت ا)"`
(‬
‫‪0.000‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﻡ‪+‬ــ‪J‬‬
‫اـــ‪+‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫‪40‬‬ ‫ﻡ)]‬


‫‪0.000‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪25.73‬‬ ‫‪0.000‬‬ ‫اــــ‪+‬‬ ‫ا‪-‬ـ‪ hN‬اـ‪O‬ـ‪+‬اـ‪.‬‬
‫‪3.128‬‬ ‫) ا‪:‬ﻡ‪ D‬ا*‪+j‬ق (‬
‫‪ott‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﻡـ‪+‬ـــ‪J‬‬
‫اـــ‪+‬‬

‫ ‪ =n‬ﻡ) ا‪,‬ول ر ) ‪ ( 1‬أن  د‪ V‬ا وق ) ا


‪1‬ت "ت" آﻥ‪ F‬دا  ﻡ
ي‬
‫)‪ L ./ (0.0001‬ا‪%‬رﻥت ) أداء ﻡ‪ . 
,‬ا‪%‬رﻥ ‪ .‬ﻡ‪0‬ت ﺕ‪ 0‬ﻡ
ي ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ ..U‬و ا ‪I‬ﻡ‪ F‬هﺕ) ا‪ ./ ) 
,‬ﺕ‪ )%‬ا‪C‬دوات ا ‪ .‬ا ‪I‬ﻡ‪ ./ F‬س أداء ت‬
‫‪alk‬‬
‫ارا ا?رآ ؛ ‪B‬ﺹ ا‪C‬دوات ا ‪ 64  .‬ا ‪I‬اﻡ‪ 8‬ﻡ) ‪. ;4‬‬

‫ﺕ‪ )%‬ﻡ‪8‬م ا ا‪ %‬ا‪:.U‬‬


‫ﺕ 
ن ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ) أر  أﻥ
اع ﻡ) ا‪8‬م و ه‪ . .‬ا‪
0‬ا ‪: .‬‬
‫ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪..‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪..U‬‬ ‫‪-3‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪..U‬‬ ‫‪-4‬‬

‫ارا ا ‪:%‬‬
‫ا ي ا‪>+4‬ن درا ‪ 8‬ا ‪ . %‬ا ا ‪ %‬ا ‪ .‬ﺕ ا‪ B‬ره و‪0 %/‬ت ا ?‪2I‬‬
‫ ا‪ %‬ا‪ . .U‬وا ‪ F‬درا ا‪2‬ق ا ‪O‬ي ‪ 641‬ا‪8‬م ا‪C‬ر ئ ‪ L .‬ا‪ /C‬اد و‬
‫‪ww‬‬

‫ه‪ . .‬ا‪


0‬ا ‪: .‬‬

‫‪(1‬ﻡ‪8‬م ﻡى ا ا ‪: Eye Span Tasks‬‬


‫و ‪ F 4$‬ﺹ‪ +A‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪%‬س ا ‪ O‬ا‪ 24‬ي ‪ 0‬وف و ات ﻡ) ‪AB‬ل س ﻡي‬
‫ا ا ‪ .‬ﺕ ‪ L1‬ا) أن ﺕ‪. 8D+A‬ﺕ 
ن ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ) ‪ B‬أﻥ
اع ا  ‪ 8‬ا‪./ )>+4‬‬

‫‪28‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫س ‪ q‬ات ا‪8‬ﻡ ‪ ./‬ا‪ %‬اءة ﻡ>; ا ‪ O‬ا‪ 24‬ي ا‪I‬ص   ف ‪ .‬ا‪ 0‬ف أو‬
‫ا ا ‪ .‬اﺵرت إ‪
8‬رﻥ ‪ (2000) Bruns‬و ا ‪ 4  .‬ه ‪ 4B‬اء ا‪ P‬هﻡ‪ .‬ﺕ  ه‪_K‬‬
‫ا‪8‬م ‪  .‬ض آت  ا‪I  .‬ام ا‪ y0 . X0‬ﺕ ض ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ات ‪./‬‬
‫زﻡ)  ض ‪ ) OV‬ﻥ‪$ t2‬ﻥ‪ 500) .‬ﻡ>ﻥ( ﺕ‪4‬ا ‪ ./‬ا ض ا ر‪ .4‬ـ آ ) ‪X1 $‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ) ا‪
0‬ص أن ‪0‬د ﻡ إذا آﻥ  ﻡ ? ‪ . WPn ) 8‬ا ح) ‪ (Z‬؛ و إذا آﻥ  ﻡ‪WPn )  I‬‬
‫‪ .‬ا ح ) ‪ , ( /‬و  ﺕ ﺕ‪ 0‬زﻡ) ا‪ ./  , V‬ا‪0‬و ا
ا‪+‬ة ‪%‬ار ‪$‬ﻥ و ا‪+‬ة )‬
‫‪1000‬ﻡ>ﻥ( و ﺕ‪ “4‬د ا‪0‬و‪V‬ت ‪ 50‬ﻡ‪0‬و ‪ 
,‬ا
ا‪+‬ة ﻡ) ا ض ) آ ن‪A$ ,‬ث‬
‫آت‪ ,‬أر ‪ L‬آت ( ‪ $ .‬ﺕ ض ‪ J‬ا‪0‬و‪V‬ت ا‪A$ %‬ث آت و أر ‪ L‬آت ‪ ./‬ﻥ‬

‫‪.co‬‬
‫زﻡ) ا ض ‪.‬و   ‪+‬ب د ا‪ , V‬ت و زﻡ‪ V 8‬د ‪ .‬ا‪ L, X0‬ا‪0‬و‪V‬ت و‬
‫; ﻡ‪+ . 
,‬ة‪ .‬و ‪
%‬م ا‪ ;0 X0‬ا‪4‬ﻥت و ‪ I‬ج ﻡ
‪1‬ت ا‪O‬ﻡ) و د‬
‫ا‪ ,V‬ت ا‪ , 002‬و ا ‪   .‬ا ‪I‬اﻡ‪ ./  / 8‬ا ‪A0‬ت ا‪ ./ U2+V‬ارا ‪ ).‬اﻥ‪ D‬‬
‫ا?; ر ‪( 4‬‬
‫
‪ =Z‬ا?; ر )‪ (4‬ا  ‪ L‬ا‪K‬ي ﺕ ض ‪ J‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪y+ .‬‬
‫ﺕ‪4‬أ ‪
8D‬ر و ﻡ‪ n‬ﺕ  ة ‪100‬ﻡ>ﻥ ‪ / 84% .‬ة اﻥ ‪D‬ر و ﺕ‪E‬ه‪ X‬ة ‪1000‬ﻡ>ﻥ ‪$ .‬‬
‫ﺕ‪ 8D‬ﺵ ‪ 0‬ا‪8‬م و ﺕ?; ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ات  ا‪ ) .‬ور‪ -‬وش‪
-‬رك( و ‪0‬ول‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪
0‬ص ‪AB‬ل ﻡة ‪1500‬ﻡ>ﻥ ﻡ ‪ /‬ﻡ اذا آﻥ‪ F‬ات ﻡ ? ‪ 8‬أو ] ﻡ ? ‪ 8‬؛ وه‪./ .‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪ ] 0‬ﻡ ?‪ 8‬آ 
‪ =Z‬ا‪ 8‬ا‪K‬ي ‪0‬د أن ا‪  , V‬ا‪ 002‬ه‪ .‬ا‪. WPn‬‬
‫ا ح )؟‪ / ./ (/‬ة ‪ V‬ﺕ‪1000 ) O‬ﻡ>ﻥ‪.‬‬

‫‪ott‬‬
‫ ور‪ -‬وش – 
رك‬
‫‪Z‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪+‬ی
ا‪+‬ض‬
‫‪alk‬‬

‫‪ 1500‬ﻡ ‪l‬ﻥ

‫@*‪+‬ة اﻥ*=ر‬ ‫و ﻡ‪
4‬‬
‫وﻡ‪
4‬‬ ‫@*‪+‬ة اﺱ*‪Q‬ﺏ

‫آ ‪m‬‬
‫‪1000‬ﻡ ‪l‬ﻥ
‬ ‫ﺏای
او

‫‪ 1500‬ﻡ ‪l‬ﻥ
‬ ‫‪ 100‬ﻡ ‪l‬ﻥ

‫‪w.‬‬

‫‪100‬ﻡ ‪l‬ﻥ

‫ﺵ; ر ) ‪B ( 4‬ص ‪  2‬ض ا‪8‬م ا‪I‬ﺹ ي ا ا‬
‫ت  ا‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫و‪ ./‬ارا ا ‪8 %‬م ا  ‪>+4‬ن ‪ .‬اﻥ ‪%‬ء ﻡ‪ ) 


,‬ﻡ) ) ا‪
,‬ت ا>‪A‬ث‬
‫‪8‬م )آ ن ‪A$,‬ث آت‪ ,‬أر ‪ L‬آت( ا‪ 
,‬ا‪C‬و‪ .‬ﻡ‪ 
,‬ا )  ر‪ . X‬ا‪8‬م‬

‫‪29‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫دون ا ‪I‬ام  ‪ ./ 8,U‬ا ‪ ;0‬؛‪E  W%/‬آ ﻡ) ‪ 4H 8/‬ا‪8‬م ﻡ) ا‪C‬و‪V‬د ‪ .‬و ا ‪I‬ﻡ‪F‬‬
‫ﻡ‪ 
,‬ا‪C‬ر ‪ L‬آت ‪ ./‬ارا ا ‪. %‬‬
‫درا ‪4$‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪:.‬‬ ‫أ(‬
‫ ا‪ 8S‬ت ا ‪ ./ …U‬درا ا>‪4‬ت ‪s‬دة ﺕ‪ 641‬ا‪4 BV‬ر و  ‪I‬ام ‪O+‬ﻡ ا‪ 4‬اﻡ… ا‪U2+V‬‬

‫‪m‬‬
‫)‪ . (SPSS‬و  ‪I‬ام ﻡد ‪ 4 .‬ﻡن و آرل  
ن ا ‪ …U‬ا ‪4> 4 -‬ت ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪) .‬أر ‪ L‬آت ( ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪./ : .‬‬
‫  ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن= ‪ , .828‬و  
ن = ‪ , { .841‬و ‪  4‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن = ‪940‬‬
‫‪ , .‬و  
ن = ‪. { .913‬‬

‫‪.co‬‬
‫ ‪ =n‬ﻡ) ه‪ _K‬ا ‪ …U‬أن ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪ ) .‬ات‬
‫ا‪C‬ر ‪ (L‬ﺕ ‪4> t2‬ت ‪ .‬و دال ‪.‬‬

‫درا ﺹق ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪:.‬‬ ‫ب(‬
‫و ا ‪ F‬درا ‪2‬ق ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ) ‪AB‬ل ا ‪E‬آ ﻡ) رﺕ‪ . 8‬ا ‪ ) O‬ا‪V0‬ت ا ‪.‬‬
‫ﺵ‪ . F2I‬أﻥ‪ 8‬ذات   ا‪ .U‬ﻡ ﺕ‪ L‬أو ﻡ‪ . qI‬و  ‪ 64‬ا‪5‬ﺵرة إ‪ .‬أن ا‪
,‬ت ا ‪.‬‬
‫ا‪  B‬ت را ا ‪ -) )%‬ت‪ ,‬ﻡ ﺕ‪ - .‬ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ 8 64H  ( .U‬ﻡ‪
,‬‬

‫‪ob‬‬
‫ﻡ) ا‪0‬ت )ﺕ‪ %‬ات ا ‪
2‬ت ا‪ %‬اءة‪,‬در ت ام ا ‪ ./ 6‬ا‪ P‬ا ‪ ,‬ا‪ %‬‬
‫ا ?‪ 2I‬ا‪ %‬ا‪ . (U‬و  ‪ .‬ﺕ ‪ 4‬درا ا‪2‬ق ﺕ‪ ) L,‬ا‪2‬ق ا ﺕ‪0 W4‬ت و ا‪K‬ي‬
‫ا ‪I‬م ه ‪ ./‬ا‪ B‬ر ا‪ ,‬و ا‪2‬ق ا ‪O‬ى ‪ discrinminant validity‬ه
ا‪ X‬را‬
‫ﺹق ه‪ _K‬ا‪8‬م  ‪4‬ر أن ا‪0‬ت ا ‪  F .‬ا ‪ )%‬ه‪ .‬ا‪4 B‬رات ا‪ B‬ي ) اﻥ‪\/ D‬اد‬
‫أ
‪ X1+‬و €‪ B‬ون ‪.(159 :2003‬‬
‫و  ‪ .‬إذا ﺕ
ﺹ‪ F‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ا آ ‪ .‬ﻥ ا ‪
, %‬ت  ا ) ) ) ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫‪ott‬‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ ) ,.U‬ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ ,.U‬ت ﻡ ﺕت ‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪ , .U‬ت ﻡ‪nI‬ت‬
‫‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪ (.U‬وﺕ>‪ F4‬ﻥ ‪ …U‬ا ‪ ;0‬و
د ‪ /‬وق دا ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ) ‪ .‬ه‪K‬ا‬
‫ا‪C‬س ا ‪4‬ر ه‪ _K‬ا‪8‬م ﺹد‪ .‬و ‪ ^K‬ﺕ‪ F‬درا ا‪2‬ق  ‪I‬ام ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪)4‬‬
‫‪ /  ANOVA‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬ا وق دا ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪)%‬‬
‫أم ‪...V‬؟) اﻥ‪ D‬ا‪,‬ول ر ‪( 2‬‬
‫‪alk‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ا‪,‬ول ر )‪ =n  ( 2‬ان ‪ L‬ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ANOVA )4‬ﺕل ‪ .‬أن هك‬
‫‪ /‬وق دا ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ ) ) )%‬ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ , .U‬و ت ﻡ ﺕت‬
‫و ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪( .U‬؛ و  ‪ .‬أن ه‪ _K‬ا ‪ …U‬ﻥ>‪ F4‬رة ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ‪.‬‬
‫ا ‪ ) O‬ا‪ /C‬اد و ا‪
,‬ت ذات ا‪ vU2I‬ار ‪ ./‬ا‪%‬رة ‪ .‬ا‪ %‬اءة ‪.‬‬
‫و ﺕ‪E‬آ ا‪>+4‬ن ﻡ) ﺹق و ‪4$‬ت ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪ .‬ﻡ) س رة‬
‫ا‪ /C‬اد ‪ .‬ﺕ‪ O‬ا‪ 0‬وف و ات ا‪ %‬ؤة ‪ ./‬أ; زﻡ) ﻡ) و  ‪ ./‬ا‪%‬س  ‪I‬ام‬
‫ا‪
0‬ب‪.‬‬
‫‪w.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪30‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 2‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا‬
‫ت  ا‪) .‬أر ‪ L‬آت ( ‪
,‬ت  ا ‪ -) ) )%‬ت(‬

‫در ت‬

‫‪m‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪
,‬ع ا ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا‪ 0‬‬
‫ )‬
‫‪82965.270‬‬
‫***‬ ‫‪3‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪207115.0‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪8.145‬‬ ‫‪61‬‬ ‫دا‪;B‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪290080.2‬‬
‫‪63‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ; ) (‬
‫ )‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫‪15147.242‬‬ ‫‪3‬‬
‫***‬ ‫دا‪;B‬‬
‫‪4626.543‬‬ ‫‪61‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪66.571‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪19773.785‬‬ ‫‪63‬‬
‫ا; )د(‬

‫‪ob‬‬
‫‪(2‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ‪:eye span comprehension tasks‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪8‬م ﺕ‪ %‬رة ا د ‪ .‬ا‪ %‬اءة ا ا ‪ 1‬ت ‪ y0‬رك أن ه‪ _K‬ات ا و‪Z‬‬
‫‪ 8 J‬را ‪ W‬أو ﺕ‪ 8, t2‬ﻡ>; أن ﻥ‪
%‬ل ) ‪ ,+ -F‬ة – ‪ -A‬ﻡ‪ – z41‬ﻥ‪K/‬ة( إذا آن‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪ % ;1‬أ و ‪ 8‬ﻡ ‪ %‬ا‪
/ JU‬ف رك ﺕ^ ا ا ‪V .1‬ن ا‪  8‬ا‪%‬رئ ‪ .‬ا‪ %‬اءة‬
‫ا‪ 002‬و ا ‪ .‬و  ي آ; ﻡ) ‪ .‬و  ز
‪ (1986) Levi & Leitizio‬أن ا‪HC‬ل ا‪)K‬‬
‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪
8 V .U‬ن ﻡ ‪ %‬ءون ﻡ) ات و ا‪ ;,‬؛ ‪ ^K‬ﺕ‪4‬وا  اﺕ‪A V 8‬‬
‫‪ v 8‬ا
ب 
اء أآن ذ^ آت أو ;‪.‬و ‪V\8 ;2‬ء ا‪C‬ﻡ إ‪ .‬إ‪1‬ء ﻡﻥ‪ .‬‬
‫‪ %‬ءون ‪  8 A V‬ه
ﻡ
ب‪ .‬و ? ‪ (1979) Vellutino
 /‬إ‪ q .‬ا‪4C‬ب‬
‫ا ‪ ./ 44‬ه‪K‬ا ا‪ ;I‬وه‪
 -1 : .‬ب ا‪5‬دراك ا‪ 24‬ي ‪ -2,‬م ا‪%‬رة ‪ .‬ا ﻡ; ا‪.0‬‬
‫‪alk‬‬
‫اا‪ -3, .B‬ا‪ 1Z‬اب ا ‪ D‬ا‪O‬ﻡ‪ , .‬و‪
2-4‬ر ا ?‪ ;P‬ا‪ ./ )..D‬ﻥ‪ 2‬ة ‪ 4‬ا‪;, ,‬‬
‫‪ .( 56 ,35 :1994‬و ه‪_K‬‬
‫ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪ .‬أﺵر إ‪
 / 8‬ﺕ م رة ا   ا‪ 8/ . U‬ﻡ ‪ %‬ءو_ ‪ 24/‬‬
‫ا) ‪ V‬ﺕرك ﻡ ﺕ‪ %‬ءو_ ?; ﺹ‪=0‬؛ و ‪B‬ﺹ إذا ‪ XH‬ﻡ‪ 8‬أن ﺕ‪ %‬أ   ‪ .‬و م ا‪8‬‬
‫ ﺕ‪ . X‬ا‪ 1Z‬اب ات ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ .‬ﺕو‪ 8‬رص ?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪22I‬‬
‫و ه‪ 4  .‬ﻡ) ا ﻡ; ا‪ .0‬اا‪ .B‬ا ‪+ .‬ده ‪ .
 /‬و ﻡ  ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ه‪.‬‬
‫ا~
 ‪ W4Z‬ا ‪ D‬ا‪O‬ﻡ‪ O8,  .‬ا‪
P‬ي ‪ y0‬ﺕ= أو ﺕ‪ B L‬وج ﻥ‪ 61‬ات أو ا‪;,‬‬
‫‪w.‬‬

‫و‪ O8,  %/‬ا‪ ./ 64‬ا‪OI‬ن ا‪ ;4%‬ﺵ


ري و ا ا  ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪ 8‬اورة ا ‪ /‬ﺕ‪0‬د‬
‫ار
ا‪ ;4 BC‬ا‪
8D‬ر ‪ ./‬ا?
ر ‪ .‬و  ‪ 4‬ا ?‪ ;P‬ا‪ .D‬ا‪K‬ي أﺵر إ‪
 / J‬‬
‫‪ (1979) Vellutino‬ه` ا ‪ +‬ا‪ BC‬ة ‪ ./‬اورة ا ‪ /‬ا ‪  (C.C) O8,‬رز و‬
‫‪ /‬ﻥ) ‪ (2003) Baars & Franklin‬ا و‪E /‬داء ا; ‪. action taken‬‬
‫‪ 4  ^K‬ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ‪ ./‬ﺹ
رﺕ‪ J‬ا‪ + U8‬ﺵ
ر ‪ 8 8%4‬آ‪ 4‬ﺕ‪
%‬م ‪J‬‬
‫‪ww‬‬

‫ات ا‪A‬ﺵ
ر  ‪
/‬اﻥ‪ X‬ا‪V‬رﺕ‪4‬ط ) ه‪ _K‬ات ا و‪ .Z‬و ﻥ‪ D‬ا 
ن ا?
ر‬
‫ﻡ‪0‬ود ا ‪ =42‬س ه‪ _K‬ا ﻡ ﺕ‪ ;? W4‬ﻡ
ازي ‪ ./‬ﺕ?‪ vI‬ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪. .U‬‬
‫‪ L1  %/‬ا   ا‪ 8 U‬ا‪ ) A‬آ ) ﻡ او ) ‪ .‬و ) ا‪C‬ﻡ  ‪ 
2 t2‬آ‬
‫زاد د ات ا و‪. J Z‬‬

‫‪31‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ﺵ ‪ 0‬ا ض‬
‫‪ 1500‬ﻡ>ﻥ‬
‫‪ /‬ة اﻥ ‪D‬ر‬ ‫و ﻡ‪n‬‬
‫ا‪ , V‬‬ ‫‪ /‬ة‬

‫‪m‬‬
‫وﻡ‪n‬‬

‫ﻡﺕ=‬ ‫‪1000‬ﻡ>ﻥ‬ ‫ ا‬ ‫ ا‬


‫ﻡ‪0‬و‬

‫‪.co‬‬
‫‪ 1000‬ﻡ>ﻥ‬ ‫‪1‬‬
‫‪ 100‬ﻡ>ﻥ‬

‫و‪ 64  %/‬م ا‪>+4‬ن ‪s‬اد ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ?; ﻡ رج ) ‪A$‬ث آت‬
‫‪ ,‬أر ‪ L‬آت ‪ B ,‬آت ( ‪ ./ ,‬ﻡ‪
,‬ت ﻡ ‪ %‬ﺕ ض ‪ .‬ا‪
0‬ص ﻡ) ‪AB‬ل ‪8‬ز‬
‫ا‪ y0 X0‬ﺕ‪ . 8D‬ﺵﺵ ا‪ X0‬د ات ا‪
1‬ب ا ‪ ./ 8 W‬ﺵ ‪ 0‬وا‪+‬ة ‪ .‬و‬

‫‪ob‬‬
‫‪ X1‬ﻡ‪
8S  J‬ر ا? ‪ 0‬و ‪ $ ,‬ارﺕ‪4‬ط ) ات ا و‪ . WPn Z‬ا ح ) ‪Z‬‬
‫( ‪ .‬و ‪ ./‬م و
د أي ارﺕ‪4‬ط ) ات ا و‪ Z‬آ‪ 8‬ﻡ>; أن ‪ ) J 8D‬آ‪ -Z
 – X‬‬
‫( أو أن ﺕ‪ ) A $ 8D‬آ ) ﻡ) ) ات ا و‪ Z‬و‪ F‬ﻡ ﺕ‪ .%4 14‬ات ‪J‬‬
‫أن ‪ . WPn‬ا ح ) ‪ ( /‬ا

د ‪ +
 ./‬ﻡﺕ= ا‪ .X0‬ا ‪I‬ﻡ‪ F‬ا‪ 
,‬ا‪C‬و‪) .‬‬
‫‪A$‬ث آت ( آ‪ 8‬ﺕر‪ . 4‬و ‪ “4‬د ا‪0‬و‪V‬ت ‪ ./‬ا‪ 
,‬ا
ا‪+‬ة ‪ 50‬ﻡ‪0‬و ‪ .‬و‬
‫ا‪0‬و ا
ا‪+‬ة ﺕ ‪ )n‬ا  ‪ L‬ا ‪) .‬اﻥ‪ D‬ﺵ; ر ‪.( 5‬‬
‫‪ott‬‬
‫
‪ =Z‬ﺵ; ر )‪ (5‬ا  ‪ L‬ا‪K‬ي   ‪
8S J‬ر ا‪0‬و ا
ا‪+‬ة ؛ ‪ y+‬ﺕ‪4‬أ ا‪0‬و ‪
8D‬ر‬
‫وﻡ‪ n‬ﺕ‪ ) ;2‬ا‪0‬و و ا‪ BC‬ي و    ‪ 8Z‬ة ‪ 100‬ﻡ>ﻥ و‪ / 8%‬ة اﻥ ‪D‬ر‬
‫ﺕ  ة ‪1000‬ﻡ>ﻥ‪ $ .‬ﺕ‪ 8D‬ﺵ ‪  0‬ض ا‪ 8‬و ﺕ ‪ )n‬آت )ﻡ ا ‪ ] / 1‬‬
‫ﻡ ا ‪ (1‬و ﺕ‪4‬و ‪ ./‬ا‪ 8‬ا و‪ ^ 0 ) Z‬ﻡ آ‪ (X‬أﻥ‪ 8‬آت ﻡ ا ‪ .1‬و ﺕ‪=42‬‬
‫ا‪  , V‬ﺹ‪ 4U‬و  ‪ X1‬ا‪ . WPn‬ا ح )‪.(Z‬‬
‫‪alk‬‬

‫‪Z‬‬ ‫‪/‬‬ ‫ﺏ‪– +‬ﺱ‪-m‬ﻡ‪+‬آ‪o‬‬


‫‪w.‬‬

‫ﺵ; ر )‪B (5‬ص ‪  2‬ض ﻡ‪0‬و‪V‬ت ا‪8‬م ا‪I‬ﺹ ي ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت‬
‫‪ww‬‬

‫و  ا ‪ F‬ارا ا ‪ ; %‬ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ 641‬ﻡ‪ 


,‬ا‪0‬و‪V‬ت ا ‪ .‬ﺕ ‪  ./ )n‬ض ا‪8‬م‬
‫‪ B‬آت ‪ .‬و  ءت ا ‪ ./ …U‬ه‪ _K‬ارا ‪ .‬ا‪
0‬ا ‪-: .‬‬
‫أ ( درا ‪4$‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ا ‪ 1‬ت ‪:‬‬
‫ ا‪ 8S‬ت ا ‪ ./ …U‬درا ا>‪4‬ت ‪s‬دة ﺕ‪ 641‬ا‪4 BV‬ر و  ‪I‬ام ‪O+‬ﻡ ا‪ 4‬اﻡ… ا‪U2+V‬‬
‫)‪ . (SPSS‬و  ‪I‬ام ﻡد ‪ 4 .‬ﻡن و آرل  
ن ا ‪ …U‬ا ‪4> 4 -‬ت ا‪C‬داء ‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪8‬م ت ا‪ I‬؛ ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪   ./ : .‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن= ‪.940‬‬
‫‪ ,‬و  
ن = ‪ , { .946‬و ‪  4‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن = ‪ , . 964‬و  
ن = ‪. { .989‬‬
‫ا ‪ .‬ﺕ  ‪ L‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪ ./‬س رة ا د ‪ 8/ .‬ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت ) ات   اءﺕ‪  8‬‬
‫و  ‪ /‬اد ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا‪ 1Z‬ا ت  ا‪ U‬؛ ‪ ./‬ا
‪ F‬ا‪K‬ي ﺕ‪ 8D‬ﻡي ا‪ 1Z‬اب ا‪ /C‬اد‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ه‪ _K‬ا‪ 1ZV‬ا ت‪%/ .‬رة ‪ 8/ .‬ا‪V‬رﺕ‪H4‬ت ) ات  ا د ‪.‬‬
‫ا‪ %‬اءة دون ﺹ
 ‪.‬‬
‫ب(درا ﺹق ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ‪:‬و  ا ‪I‬م ا‪>+4‬ن ﻥ‬
‫‪ % H‬س ﺹق ا‪4 BV‬ر ا  ‪ .‬ا‪2‬ق ا ‪O‬ي ا ‪ .‬اﺕ‪+ ./ F4‬ب ﺹق ﻡ‪8‬م ﻡي‬

‫‪.co‬‬
‫ا ا‪ .‬و  أ‪ 8S‬ت ﻥ ‪ …U‬س ا‪2‬ق  ‪I‬ام ﺕ‪ ;0‬ا ‪ …U  )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي‬
‫ ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ي ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ . )%‬ا‪
0‬ا ‪ ) .‬اﻥ‪ D‬ول ر ‪.( 3‬‬

‫ول ر ) ‪ ;0  ( 3‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪.1‬‬
‫ت )‪ B‬آت ( ‪
,‬ت  ا ‪ -) ) )%‬ت(‬

‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


,‬ع ا ت‬ ‫در ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪69023.161‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪.109‬‬ ‫‪2.107‬‬ ‫‪666198.2‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪19773.785‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اـ”””””””””””””””””ـ;‬

‫***‬
‫‪ott‬‬ ‫‪30182.207‬‬ ‫‪3‬‬
‫) (‬
‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪248.31‬‬ ‫‪2471.547‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪32653.754‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫ا; )د(‬
‫‪alk‬‬

‫ﺕ‪ 8D‬ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (3‬ا ‪ )”4‬أن ا” وق ”) ”) ﻡ‪”
,‬ت ” ا ‪ .”/ )”%‬ا‪C‬داء‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ﻡ) ‪ y+‬د ا‪ , V‬ت أن ا وق دا ‪ 8‬ﻡ >‪ F4‬رة ه‪_K‬‬
‫ا‪8‬م ‪ .‬ا ‪ ) O‬ﻡ ﺕ‪ .‬ا” ا‪ %‬ا‪ .”U‬و ﻡ‪ .n”I‬ا” ا‪ %‬ا‪” ” . .”U‬ءت ﺕ‪A”0‬ت‬
‫د‪ V‬ا وق ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ )%‬ﻡ) ‪  ” y”+‬ا‪C‬داء ”‪ F‬دا” ؛ و ” ار ”‪ L‬ا‪”>+4‬ن‬
‫م و
د ا وق ‪ .”/‬ه”‪K‬ا ا”
ع ﻡ”) ا‪”%‬س إ”‪ ”% H .‬ا‪”%‬س ا ”‪”+ ”8/  ” .‬ب زﻡ”) ا‪C‬داء‬
‫‪w.‬‬

‫ ‪%‬س ا>ﻥ )‪ 1000/1‬ﻡ) ا>ﻥ ( و ا‪ % 1‬ا ”‪ .‬ﺕ‪ ”8 X”0‬زﻡ”) ا‪”0‬و‪V‬ت ا”‪ 002‬و‬
‫ﺕ ‪ 4‬ا‪0‬و‪V‬ت ا‪ ~HI‬و ‪ X0‬ﻡ
‪ W‬زﻡ) ا‪0‬و‪V‬ت ا‪ 002‬ﻡ ‪%‬رب ) زﻡ”) ا‪C‬داء‬
‫ي ﻡ‪ .nI‬و ﻡ ﺕ‪ .‬ا” ا‪ %‬ا‪ . .”U‬و ه”‪K‬ا  ”‪ ;”, .‬ﻡ”) ا”‪ X2‬ا‪
2”0‬ل ”‪ ”/ .‬وق‬
‫وا‪ 0Z‬و ‪ . %%+‬و ي ا‪>+4‬ن أن ﻡ ‪ P‬ا”‪O‬ﻡ) ”‪O‬داد ”ي ” ﻡ‪ .n”I‬ا” ا‪ %‬ا‪V .”U‬ن‬
‫هك زﻡ) ﻡ ح ‪  , A‬ا
ا‪+‬ة‪ .‬و ‪  8‬ه\‪V‬ء ا‪ /C‬اد ‪ ) y04‬ا‪  , V‬ا‪ 002‬و  ”‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫ ‪
8‬ن ا‪O‬ﻡ) ا ح‪ .‬وﺕ ‪ 4‬ه‪ _K‬ا ‪ ,‬ﻡ\ﺵ ‪ .‬ا ‪ …U‬ا‪I‬ﺹ ‪O‬ﻡ) ”?; ”م ‪ ,‬و ”)‬
‫‪ ) V‬ا ‪4‬ر ه‪ _K‬ا‪8‬م ] ﺹد ‪ ./‬س ه”‪K‬ا ا‪,‬ﻥ”‪ ,X‬و‪B‬ﺹ” ﻡ”‪ L‬ا” وق ا‪ ”4‬ة ‪ .”/‬د”‬
‫ا‪C‬داء و ا ‪
 .‬ل ‪ 8‬ا‪>+4‬ن ‪ ./‬ا ‪I‬ام ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪.8>0 ./‬‬

‫‪33‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪-3‬ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪: Visual search& dyslexia tasks .U‬‬
‫‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪8‬م   ﺕ‪ %‬ﻡ‪ 
,‬ﻡ) ا‪
2‬ص ا‪ %‬ا‪ U‬و ا ‪ .‬ﺕ ض ‪ .‬ﺵﺵ” ‪”8‬ز ا‪. X”0‬‬
‫و  ﺕ ا‪ B‬ر ه‪ _K‬ا‪
2‬ص ﻡ) آ ‪ X‬ا‪ %‬اءة ا‪I‬ﺹ ‪ 8‬ا ‪ +‬ا‪ V‬ا‪ U‬و ”‪ q‬ا”‪
2‬ص‬
‫ا ‪ .‬م ﺵ‪ 80‬ﻡ‪ .‬ا‪ P‬ا ‪ .‬و  ‪ FP‬د ا‪
2‬ص ا‪ I‬رة ”? ة ﻥ”‪
2‬ص ‪ .‬و ”‬

‫‪m‬‬
‫ﺕ ا‪ B‬ر ار  ﻥ‪
2‬ص ﻡ) ‪ 8‬و‪ $A> %/‬ﺵ وط و ه‪-1 .‬ﻡ
‪ W‬زﻡ) ا‪C‬داء ‪” -2 ,‬ة وﺕ”
ع‬
‫آﺕ‪ y0 J‬ﺕ= ‪ B‬ر ات ﻡ) دا‪ ;B‬ا‪ -3 ,v‬ﻡ

Z‬ع ا‪ =42 y0 v‬ﻡ>”; ا‪”0‬‬
‫ذات ﺕ; و ‪ 8/‬اﺵ‪I‬ص و ﻡ
ن دراﻡ‪  .‬ا‪ . ;1‬ا‪V‬ﻥﻡج و م ا; ‪
 . +‬ن ‪J‬‬
‫دا‪ /‬ﻡ‪ % 
%‬اءة‪ .‬و 
اﻥ) ه‪ _K‬ا‪ v2%‬ه‪” .‬ن ا”‪A‬ن و ”
 و‪”+‬ر_ ‪ ,‬و ا”^ و‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪A‬ح ‪ ,‬ا‪ U1‬ا‪. 8‬‬
‫
‪ =Z‬ا?; ر )‪ (6‬ا‪I‬ص ”‪ 2‬ﻡ‪”8‬م ”س ا”= ا‪ 2”4‬ي ”ت دا‪ ;”B‬ا”‪ v‬ا‪ %‬ا‪.”U‬‬
‫ا  ‪ L‬ا‪K‬ي ﺕ  ‪ J‬ا‪0‬و ا
ا‪+‬ة و ه‪ . .‬ا‪
0‬ا ‪ .‬ﺕ‪4‬أ ا‪0‬و” ”ت ‪ ”8P4‬ا”‪v+‬‬
‫‪
0‬ص ‪E‬ن ‪ J‬أن ‪ ) y04‬آ 
ف ﺕ‪ ./ J 8D‬ا ا ‪ J  ,‬أن ‪
” ”$ ”8D0‬ف‬
‫ﺕ ض ‪ 2 J‬أو ‪ J +‬أن ‪ %‬اءه ‪ 4‬و ه
‪ %‬أ ا‪ ) y04 2%‬ا ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪2%‬‬
‫و ﻡ ‪ ,‬ه‪ _K‬ا ‪ . WPn‬ا ح )‪ ,( Z‬و ﻡ ‪ , V‬ه‪ _K‬ا” ”‪ .” WPn‬ا ”ح‬
‫)‪ X”””%.(/‬ا ”””ت و ﺕ”””?‪”””8 ;P‬ز ا‪ X”””0‬و ﺕ‪”””4‬أ ا‪0‬و””” ‪
”””8D‬ر وﻡ”””‪ n‬ﺕ”””  ”””ة‬

‫‪ob‬‬
‫‪100‬ﻡ>ﻥ ‪ / 84%‬ة اﻥ ‪D‬ر ﺕ‪ 500 “4‬ﻡ>ﻥ‪ $ ,‬ﺕ‪ 8D‬ﺵ” ‪ 0‬ا” ا” ‪ /8‬وه”‪ .‬ه” )‬
‫ﺕ  ( ‪ $‬ﺕ‪4‬أ ‪ /‬ة ‪ w+‬ﺕ  ة ‪2000‬ﻡ>ﻥ‪ .‬و‪ X%‬ذ^ ﺵ ‪ 0‬ﺕ ‪ )n‬ا‪ 
 ) 2%‬و‬
‫‪+‬ر_ ( و  ا ض ة ‪180000‬ﻡ>ﻥ” و ”دة ﺕ
ا ” ” ا” ‪ q” /8‬ا”ت‬
‫ا ? ‪ ) 8‬ﻡ>”; ﺵ”‪ 84‬آ” ﺕ ” آ” ﻡ>”; ” ‪ . (....‬و ‪ ”,‬د اﻥ ‪”8‬ء ‪ ” /‬ة ا” ض ‪.” I‬‬
‫ا‪ v‬و ﺕ‪4‬أ ﻡ‪0‬و ة ‪ v‬أ‪ B‬أو آ أ‪ B‬ي‪...‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا> ‬
‫‪ ”” /‬ة ”” ض و ‪ y”0‬و ا”” ‪  ,‬ﻡ‪””%‬اره‬ ‫ا” ‪8‬ف‬
‫‪180000‬ﻡ>ﻥ‬
‫‪ /‬ة  ض‬
‫‪9‬ــ‪,‬ــــــ
‬ ‫‪2000
a+‬ﻡ‪.‬‬ ‫‪ 100‬ﻡ‪.‬‬
‫‪alk‬‬
‫‪a‬ـــیـــ‪H‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪/‬‬ ‫و ﺡــــر‪p‬‬

‫‪500‬‬
‫‪ ””””””””””””””””””””””””””””””””” /‬ة ‪2000 w”””””””””””””””””””””””””””””””””+‬‬ ‫ﻡ”””””””””””””””””””””””””””””””””‪.‬‬
‫ﻥ‪ 8‬ا‪0‬و‬ ‫ﻡﺕ=‬
‫ﻡ>ﻥ‬ ‫ ا‬
‫‪w.‬‬

‫ﺵ; ر )‪B (6‬ص ‪  2‬ض ﻡ‪8‬م س ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪v‬‬
‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪ww‬‬

‫وﺕ‪”” “””4‬د ا””ت ا ””‪  ”” .‬ا‪A””B ””8 y””04‬ل ا””‪


2‬ص ا‪C‬ر ”” ‪ 10‬آ””ت و ‪ 10‬ﻡ‪””0‬و‪V‬ت؛‬
‫و اوح  ‪ 20 ) 8Z‬و ‪ 30‬د‪ . %‬و   ‪+‬ب ا‪O‬ﻡ) ا ‪ P‬ق و د ا‪0‬و‪V‬ت ا”‪. 4U2‬‬
‫و ءت ﻥ ‪ …U‬ارا ا ‪ . %‬ا‪
0‬ا ‪: -.‬‬

‫‪34‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫درا ‪4$‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪: .U‬‬ ‫أ(‬
‫ ا‪ 8S‬ت ا ‪ ./ …U‬درا ا>‪4‬ت ‪s‬دة ﺕ‪ 641‬ا‪4 BV‬ر و  ‪I‬ام ‪O+‬ﻡ ا‪ 4‬اﻡ… ا‪U2+V‬‬

‫‪m‬‬
‫)‪ . (SPSS‬و  ‪I‬ام ﻡد ‪ 4 .‬ﻡن و آرل  
ن ا ‪ …U‬ا ‪4> 4 -‬ت ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪  ./ : .‬‬
‫ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن= ‪ , .854‬و  
ن = ‪ , { .925‬و ‪  4‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن = ‪ , . 976‬و‬
‫  
ن = ‪. { .977‬‬

‫‪.co‬‬
‫ ‪ =n‬ﻡ) ه‪ _K‬ا ‪ …U‬أن ا‪C‬داء ‪ .‬ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﺕ ‪4> t2‬ت‬
‫‪ .‬و دال ‪.‬‬
‫درا ﺹق ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪: v‬‬ ‫ب(‬
‫ا ‪I‬م ‪ ./‬درا ا‪2‬ق ا‪2‬ق ا ‪O‬ي آ اﺕ‪ ./ L4‬ذ^ ﻡ‪ L‬ا‪8‬م ا ‪ V %‬د ‪ .‬ﺕ‪;0‬‬
‫ا ‪ V )4‬ا وق ) ا
‪1‬ت و ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪ ) -:.‬اﻥ‪ D‬ا‪,‬ول ر ‪(4‬‬

‫ول ر ) ‪ ;0  ( 4‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا= ا‪ 24‬ي‬

‫‪ob‬‬
‫ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت  ا ‪ -) ) )%‬ت(‬

‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


,‬ع ا ت‬ ‫در ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪5000342‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪.242‬‬ ‫‪1.434‬‬ ‫‪2471.547‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪ott‬‬ ‫‪75924669‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اـ”””””””””””””””””ـ;‬
‫) (‬
‫***‬ ‫‪19923.04‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪111.031‬‬ ‫‪3648.559‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪alk‬‬
‫‪23571.600‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫ا; )د(‬

‫ ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ ( 4‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ ANOVA )4‬ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬ﻡ أﺵرة إ‪ J‬ﻥ ‪…U‬‬
‫ا‪,‬ول ا ‪ (5) 6‬و ‪B‬ﺹ ‪ ./‬أن ا وق ‪ ./‬ا‪C‬داء ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ ] )%‬دا ‪./‬‬
‫  ا‪  .  , V‬ﺕ‪ 8D‬ﻥ ‪ …U‬ا وق ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪  4 )%‬ا‪C‬داء أﻥ‪8‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪ /‬وق دا و ?; آ‪ . 4‬و 


ف ﺕ‪ ;D‬اﺵ ا‪O‬ﻡ) ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ  ة ؛ ﺕ‪ ) y04‬درا‬
‫ﺕ‪ Ln‬ﻡ‪A‬ﻡ=  ا ﻡ; ﻡ‪ vU2B L‬زﻡ) ا‪ ./  , V‬ه‪ _K‬ا
 ﻡ) س ات ‪ .‬و‬
‫‪B‬ﺹ ا ‪I  .‬م ‪ 8/‬ا ‪O8‬ة ا‪ , X0‬و  ‪+‬ب ا‪O‬ﻡ) ‪+
8/‬ات زﻡ ﺹ‪ P‬ة ا‬
‫ >ﻥ ‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪ -4‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪U‬ــ‪: The learning comprehension tasks .‬‬


‫ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ه‪ .‬ﺵ‪4 BV 4‬رات ا‪ 
P‬ا ‪ .‬ﺕ‪%‬م ‪ 8/‬ﻥ‪ v‬و ﺕ
‪ J LZ‬ﻡ‪ 
,‬ا‪~C‬‬
‫  ﺕ‪ 0‬ا‪  V‬ت ﻡ) اق ا‪%‬م ‪ .‬و ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ا ‪ .‬ﻡ ‪s‬اده ا‪>+4‬ن ‪ V‬ﺕ‪ 4‬‬
‫آ> ا ) ه‪K‬ا ا‪
8‬م ‪  ./‬ض ا‪8‬م ‪ %/ .‬ﺕ ااد د ﻡ) ا‪
2‬ص ﻡ) آ ‪ X‬ا‪ %‬اءة  ‪A‬ﻡ‪K‬‬
‫ﻥ‪ 8‬ا ‪ +‬ا‪ V‬ا‪. U‬‬

‫‪35‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪  % H‬ض ا‪8‬م ‪ ) :‬ا?; ر ‪(7‬‬
‫ﺕ ا‪ B‬ر ﻥ‪
2‬ص ذات ‪ vU2B‬ﻡ‪0‬دة ﺕ‪ ,+ X‬ا? ‪ 0‬و ‪ ,+‬ا‪ 0‬ف ‪ .‬ﺵﺵ ا‪X0‬‬
‫و د ات و ا‪
1‬ر ‪..‬ا‪ . z‬و  ﺕ ا‪ B‬ر ‪ $A$‬ﻥ‪
2‬ص و ; ﻥ‪ B v‬أ~ و ;‬
‫\ال ‪ $A$‬ا  ت ‪ J‬أن ‪ I‬ر إ‪+‬ه ‪ .‬و ‪  % H‬ض ا‪8‬م ﺕ‪4‬أ  ض ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ة‬

‫‪m‬‬
‫‪ 180000) 6U $A$‬ﻡ>ﻥ( ‪ X% ,‬ذ^ ‪ /‬ة اﻥ ‪D‬ر ﺕ‪2000 “4‬ﻡ>ﻥ ﺕ= ‪  J‬ا ‬
‫‪ /‬ﺕ‪ ) J‬ا‪ $ . v‬ﺕ‪ 8D‬ﺵ ‪ 0‬ا‪\ ; ~C‬ال ﺵ ‪ 0‬ﺕ ‪ )n‬ا\ال ‪ $‬أ; ﻡ‪$A$ J‬‬
‫ا  ت ‪ J‬أن ‪ I‬ر إ‪+‬ي ﺕ^ ا‪  V‬ت ‪I  8 WPn‬ام ا‪E‬رة )اوس(‪ .‬و ‪ /‬ة‬
‫ا ض ﺕ  ة ‪15000‬ﻡ>ﻥ )‪ ? B‬ة ‪$‬ﻥ(‪.‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪ ””” /‬ة‬ ‫‪ ””” /‬ة ””” ض ‪180000‬ﻡ”””‪.‬‬
‫ ض ‪15000‬ﻡ‪.‬‬

‫س( ‪- - - - - -‬‬ ‫وﻡ‪ / n‬ة اﻥ ‪D‬ر‬


‫ج ‪....... (1‬‬
‫‪ ””””” /‬ة ‪2000 w”””””+‬ﻡ”””””‪.‬‬ ‫‪500‬ﻡ”””””‪.‬ﻥ‪P‬‬ ‫‪100‬ﻡ”””””‪.‬‬
‫ج ‪........(2‬‬ ‫‪+9‬ا‪.‬‬

‫‪ob‬‬
‫ج ‪.......(3‬‬
‫‪ /‬ة اﻥ ‪%‬ل ﻥ‪ 8‬ا‪0‬و‬

‫‪ott‬‬
‫ﺵ; ر ) ‪ (7‬ا‪I‬ص ‪  2‬ض ﻡ‪0‬و‪V‬ت ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪8 . .U‬ز ا‪X0‬‬

‫و  ا ‪ F‬درا ﺕ‪ _K8 %‬ا‪8‬م و ءت ﻥ ‪ …U‬ا>‪4‬ت وا‪2‬ق ‪ .‬ا‪


0‬ا ‪-:.‬‬
‫درا ‪4$‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪: .U‬‬ ‫أ(‬
‫ ا‪ 8S‬ت ا ‪ ./ …U‬درا ا>‪4‬ت ‪s‬دة ﺕ‪ 641‬ا‪4 BV‬ر و  ‪I‬ام ‪O+‬ﻡ ا‪ 4‬اﻡ… ا‪U2+V‬‬
‫‪alk‬‬
‫)‪ . (SPSS‬و  ‪I‬ام ﻡد ‪ 4 .‬ﻡن و آرل  
ن ا ‪ …U‬ا ‪4> 4 -‬ت ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪.U‬؛ ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪   ./ : .‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن= ‪, .930‬‬
‫و  
ن = ‪ , { .930‬و ‪  4‬ا‪C‬داء } ‪ 4‬ﻡن = ‪ , . 965‬و  
ن = ‪. { .981‬‬
‫ ‪ =n‬ﻡ) ه‪ _K‬ا ‪ …U‬أن ‪4$‬ت ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م  ‪4> t2‬ت ‪ .‬و دال ‪.‬‬

‫ﻥ ‪ …U‬درا ﺹق ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪: .U‬‬ ‫ب(‬
‫و‪ …U  %/‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ./ ANOVA )4‬ا‪,‬ول ر ) ‪ =n  ( 5‬أن  "ف" دا ‪ ./‬ﺕ‪;0‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا وق ) ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ )%‬؛ 
اء آﻥ‪ F‬ه‪ _K‬ا وق ‪B‬ﺹ ‪O‬ﻡ) ا‪  , V‬أو د‬
‫ا‪ . , V‬و  ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ا ‪ F1‬أن ﺕ
ﺹ;  ‪ …U‬ﻡ ‪ t2  % 1‬ا‪ .0‬ا‪K‬ي ا ‬
‫‪ J‬ا‪>+4‬ن ‪ ./‬اﻥ ‪ . 8U%‬و  ‪ L, .‬ه‪K‬ا ا‪2‬ق ) ا‪2‬ق ا ‪O‬ي و ا‪2‬ق ا ‪A‬زﻡ‪.‬‬
‫ا‪..0‬‬
‫و  ‪ .‬ﺕ‪ =42‬ه‪ _K‬ا‪8‬م درة ‪ .‬ا ‪ ) O‬ا‪HC‬ل ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ا‪HC‬ل‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪ V )K‬ﻥ
ن‪.‬‬
‫و ﺕ‪ =42‬ه‪ _K‬ا‪8‬م و ‪ .‬ا‪8‬م ا ‪ .‬م ‪s‬اده ا‪>+4‬ن ﺹ‪ 0‬را ا‪ 0‬؛ و ﺕ  ‪L‬‬
‫ ‪
 vU2I‬ﻡ  ﻡ‪ 641  
4%‬و ا‪I V‬ام ‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪m‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 5‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪
,‬ت  ا ‪ -) ) )%‬ت(‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪
,‬ع ا ت‬ ‫در ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫**‬ ‫‪44973869‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪12.164‬‬ ‫‪83537424‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪1.34E+08‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫‪ob‬‬
‫اـ”””””””””””””””””ـ;‬
‫) (‬
‫***‬ ‫‪23369.923‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪51.343‬‬ ‫‪9255.216‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪32625.138‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫‪ott‬‬ ‫ا; )د(‬

‫و ‪ vB‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ‪ L‬ا‪C‬دوات ا ‪ .‬أت ‪ _K8‬ارا 


اء ‪ ./‬س ات ا?
ر‬
‫و ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ,‬أو ﺕ^ ا ‪0 %‬ﻡ
ي ا ا‪ %‬ا‪ 8 .U‬ﺹ‪ _K8 0‬ارا‪.‬‬
‫ا اءات ارا ا‪: C‬‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪ B‬ر ا ‪ :‬ﺕ اﺵ ‪%‬ق ا ﻡ) ﻡارس ﻡ ا  ‪ .‬و  م ﺵ= ه\‪V‬ء ا ‪A‬ﻡ‪K‬‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻡ‪ 
,‬ﻡ
ه ‪ ./‬ﺕ^ اارس و‪0 %/‬ت ا ‪ .‬ا ‪I‬ﻡ‪ F‬ﻡ‪  L‬ا ‪ ) )%‬ﻡ‪ ^0‬ﺕ‪ %‬‬
‫ا 
ي ا ا‪ %‬ا‪ , .U‬و در ت ام ا ‪ ./ 6‬ﻡدة ا‪ P‬ا ‪ , .‬وا‪  %‬ا ?‪2I‬‬
‫ ا‪ %‬ا‪ . ( .U‬و  ﺵرك ‪ ./‬ه‪ _K‬ا ‪ +‬ﻡ ‪ %‬ب ﻡ) ‪ 189‬ﺕ‪ K‬وﺕ‪K‬ة ‪ .‬و )    ‪./‬‬
‫ﺕ‪ L 641‬ا‪8‬م أ‪ 117 V‬ﺕ‪K‬ا و ﺕ‪K‬ة ‪ “ .‬ﻡ
‪ W‬أر ا‪HC‬ل ا?رآ) ‪ ./‬ارا )‬
‫‪ (10.5‬ﻥ‪ 0‬اف ﻡري ﻡ‪%‬ار_ ) ‪ . (1.84‬و  ‪ F‬ا ا ‪ .‬اﺕ‪ L F‬ا‪8‬م إ‪ .‬أر ‬
‫ﻡ‪
,‬ت و‪0 %/‬ت ا ‪ .‬ا ‪I‬ﻡ‪ ./ F‬ا‪ B‬ر ﻡ‪
,‬ت  ا ‪ %/ . )%‬ﺕ ﺕ‪ t2‬ا‪HC‬ل‬
‫‪w.‬‬

‫‪ ./‬ﻡ
ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و‪ ^  %/‬ا‪0‬ت و ا ا ‪ .‬اﺵ ‪ F%‬ﻡ) ه‪K‬ا ا ‪641‬؛ ءت ‪.‬‬
‫ا‪
0‬ا ‪ / :.‬د ا‪K‬ي   ﺕ‪ . J2‬أﻥ‪ J‬ذو   ا‪ .U‬ﻡ ﺕ‪ L‬ه
ا‪K‬ي ‪ . ;20‬ﻡ
‪W‬‬
‫ﺕ‪ %‬ات ا )ا ‪4‬ن ا ( ‪E/ 8) ) O‬آ> ( ‪ ,‬و ‪ ./ Ž1‬ا‪ %‬اءة ‪O‬ﻡ) ‪400 ) ) O‬‬
‫‪$‬ﻥ ( ‪ v‬ا‪0‬د‪ ,‬و ﺕ‪ O‬أ‪ ./ JU1B‬ا‪ %‬اءة ا‪ ( E1B 100 ))  8,‬و ﺕ‪ ;%‬در ﺕ‪ ./ J‬ا‪4 B‬ر‬
‫ا‪ P‬ا  م ا ‪ 40) ) 6‬ﻡ) ‪ 100‬در  ( ‪ V  .‬ﻥ‪ .‬ا د ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‬
‫‪ww‬‬

‫‪ ;%‬ﻡ
‪ W‬ﺕ‪ %‬ات ﻡ ا‪ P‬ا  ) ) ‪ ,(3.5‬و ﺕ‪  ./ J   ;%‬اءة ا‪ v‬ا‪0‬د ) )‬
‫‪$ 280‬ﻥ ( ‪ ,‬و ﺕ‪ ;%‬د أ‪ ./ JU1B‬ا‪ %‬اءة ا‪ , ( E1B 20 ) )  8,‬و ‪ ./‬ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ V .U‬ﺕ‪O‬‬
‫د أ‪ ./ JU1B‬ا‪ .   5‬أ~ ا‪ $A$ v‬أ~ ‪ .‬و  ﺕ ﺕ‪ %‬ا‪HC‬ل ا?رآ) ‪ ./‬ه‪_K‬‬
‫ارا و و‪ _K8 %/‬ا‪0‬ت ‪ .‬ا‪
0‬ا ‪ : -.‬ا‪C‬و‪ : .‬ﻡ‪ 
,‬ت ﻡ ﺕت ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫و “ ده ‪25‬ﺕ‪K‬ة‪ .‬ا>ﻥ‪:‬ﻡ‪ ) 
,‬ﻡ ﺕ‪ .‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ‪ “4‬ده ‪ 27‬ﺕ‪K‬ا ‪ .‬و‬

‫‪37‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪ 
,‬ا>>‪ :‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ‪ “4‬ده ‪ 26‬ﺕ‪K‬ة‪.‬و ا‪ 
,‬ا ا ‬
‫‪:‬ﻡ‪ ) 
,‬ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ‪ “4‬ده ‪ 39‬ﺕ‪K‬ا‪.‬‬
‫إ اءات ا ‪ :641‬ﺕ ﺕ‪ %‬ا‪HC‬ل ‪ .‬ﻡار ا‪ ./ )
4‬ﻡ‪
,‬ت   ا ‪8 641‬‬ ‫‪-2‬‬
‫ ?; ‪ /‬دي ‪ ,‬ﺕ او‪ F+‬ا‪
,‬ت ) ‪ AH 10-8‬و ‪ .H‬و ﺕ واح زﻡ) ا‪ ;1  %‬ا
ا‪+‬‬

‫‪m‬‬
‫ وﻥ‪ t2‬ا ﻡ‪A$ . %‬ث ‪ /‬ات آ; ‪ /‬ة ‪ / 84%‬ة را‪ +‬؛ ﻥ‪ D‬ا ‪
1‬ل ‪ /‬ة‬
‫ا ‪ 641‬و ﺕد ا‪8‬م و م رة ا‪ . ;1‬ا ‪ 641‬ا  ‪ .‬و ﺕ ﺕ‪ v2I‬د أر  ا ‪O8‬ة‬
‫‪% .€ X+‬م ‪ 641‬ا‪8‬م ‪ L .‬ا‪HC‬ل ‪.‬‬
‫ﺕ‪ ;0‬ا ‪ : …U‬ا ‪I‬م ا‪>+4‬ن ‪ ./‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ /  …U‬ا وق ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س‬ ‫‪-3‬‬

‫‪.co‬‬
‫ات ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر و ا ا‪ %‬ا‪ ) .U‬ا‪
,‬ت ا‪ ./ 2‬ﻡ
ت ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬؛ ‪4 BC‬ر ‪ /‬وض ارا ‪ .‬ا ‪I‬ام ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ANOVA )4‬و ﻡد ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي‬
‫ ‪ / ;0‬وق ) ا
‪1‬ت ‪
,‬ت ا‪C‬ر  ‪ .‬و  ءات ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪:.‬‬

‫ﻥ ‪ …U‬ارا‪:‬‬
‫أو‪ :V‬ﻥ ‪ …U‬ا ض ا‪C‬ول‪-:‬‬
‫ا ض ا‪C‬ول ‪ :‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و )‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ -) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‬
‫ا ) ‪A$‬ث آت‪ ,‬أر  آت (؛ ﻡ) ‪ y+‬ا  و ا و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ا‪HC‬ل‬
‫اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت( ‪.‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬اول أرم ) ‪ ( 6‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (8‬و ر )‪ (9‬و ر )‪(11‬ا‪I‬ص ‪;0‬‬
‫ا ‪ /  ANOVA )4‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‬
‫ا ت  ا‪ =n  .‬ﻡ ‪: .‬‬
‫‪ott‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 6‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا‬
‫ت  ا‪A$ ) .‬ث آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫‪alk‬‬

‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


,‬ع ا ت‬ ‫در ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪28387.312‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ) ا‪
,‬ت‬
‫***‬ ‫‪96.44‬‬ ‫‪11087.577‬‬ ‫‪113‬‬ ‫دا‪ ;B‬ا‪
,‬ت‬
‫‪0.001‬‬
‫‪39474.889‬‬ ‫‪116‬‬ ‫اــ;‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (6‬ا ‪  )4‬أداء ا‪


,‬ت ا‪C‬ر ‪ . L‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‬
‫ا )‪A$‬ث آت ( ‪" FP‬ف" ‪ V‬ا وق )‪ (96.44‬وه‪ .‬دا  ﻡ
ي )‪ (0.001‬و‬
‫ه‪ .‬ﺕل ‪ .‬و
د ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ ./ .U‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪A$) .‬ث آت (‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪ -‬و  ‪ 4H 0‬ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ﻡ) ا ‪I‬م ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ ;0  .‬د‪ V‬ا وق ) ا‪
,‬ت‬
‫ا‪C‬ر ‪ L‬و ءت ا ‪ . …U‬ا‪
0‬ا ‪) .‬اﻥ‪ D‬ا‪,‬ول ر ‪(7‬‬

‫‪38‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 7‬ا‪4 B‬ر ﺕ”
آ‪ -.‬ا‪”4‬ي ‪ ”V‬ا” وق ”) ا
”‪1‬ت ‪ .”/‬د” ا‪C‬داء”‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫ا ا ت  ا‪A$) .‬ث آت( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫ﻡ)‪4‬ت‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ‪+‬ت‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ا‪aQ‬ت‬

‫‪.co‬‬
‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬

‫‪91.12‬‬ ‫‪79.77‬‬ ‫‪61.40‬‬ ‫‪57‬‬


‫***‬ ‫***‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪34.12‬‬ ‫‪32.80‬‬ ‫‪4.4‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.393‬‬ ‫ا

‫‪ob‬‬
‫***‬ ‫***‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏت‬
‫‪39.72‬‬ ‫‪28.37‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪+‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪ott‬‬ ‫ا

‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪1.35‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪.950‬‬ ‫ا

‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏت‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪4‬ت‬
‫‪alk‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫و ‪ v0‬ا‪,‬اول ر )‪ (7‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر  ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا ت ‬
‫‪w.‬‬

‫ا‪A$ ) .‬ث آت ( ؛ ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 


,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء‬
‫ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ ./ E1B‬ﻡي ا  ف ‪ .‬ات  ا‪ .‬ا ? ‪ 8‬و ] ‬
‫ا ? ‪ . 8‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫) ) و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت ا > ‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪) .U‬‬
‫ ) د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪( .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪39‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 8‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا‬
‫ت  ا‪A$ ) .‬ث آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪3‬‬ ‫ ) ا‪
,‬ت‬
‫‪29752.740‬‬ ‫‪113‬‬ ‫دا‪ ;B‬ا‪
,‬ت‬
‫‪.936‬‬ ‫‪.140‬‬ ‫‪7995114‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪116‬‬ ‫اــ;‬
‫‪8024867‬‬

‫و ﻡ) ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر )‪ (8‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪  ANOVA )4‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق )‬
‫ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ – ) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬وﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬اءة ‪   ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪_K‬‬
‫ا‪8‬م و ‪"  FP‬ف" ) ‪ ( .140‬و ه‪ ] .‬دا  ﻡ
ي )‪.(0.05‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 9‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا‬

‫‪ob‬‬
‫ت  ا‪ ) .‬أر ‪ L‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪26570.287‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ) ا‪
,‬ت‬
‫***‬ ‫‪12970.790‬‬ ‫‪113‬‬ ‫دا‪ ;B‬ا‪
,‬ت‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪77.16‬‬
‫‪ott‬‬ ‫‪39541.077‬‬ ‫‪116‬‬ ‫اــ;‬

‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (9‬ا ‪  ANOVA )4‬أداء ا‪


,‬ت ا‪C‬ر ‪ . L‬ﻡ‪8‬م ﻡي‬
‫ا ا ت  ا‪) .‬أر ‪ L‬آت ( ‪"  FP‬ف" )‪ (77.16‬و ه‪ .‬دا ا‪U2+‬‬
‫ ﻡ
ي )‪ (0.001‬و ﺕل ‪ .‬و
د ‪ /‬وق
ه  ) ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت (‬
‫ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ ./ .U‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت ‬
‫‪alk‬‬

‫ا‪ ) .‬أر ‪ L‬آت (‪.‬‬


‫‪w.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪40‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 10‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ -.‬ا‪4‬ي ‪ ”V‬ا” وق ”) ا
”‪1‬ت ‪ .”/‬د” ا‪C‬داء”‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫ا ا ت  ا‪) .‬أر ‪ L‬آت( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫‪m‬‬
‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬
‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا‪aQ‬ت‬

‫‪86.65‬‬ ‫‪86.08‬‬ ‫‪57.92‬‬ ‫‪54.37‬‬

‫‪.co‬‬
‫***‬ ‫***‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪32.283‬‬ ‫‪31.707‬‬ ‫‪3.550‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪ +‬ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.632‬‬ ‫ا


‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏت‬
‫‪28.734‬‬ ‫‪28.157‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪+‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا

‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪.577‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪.997‬‬ ‫ا

‫‪ott‬‬ ‫@‪+‬وق‬
‫ﺏ ‪D‬‬
‫ﺏت‬
‫ﻡ)‪4‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪alk‬‬

‫و ‪ v””0‬ا‪””,‬ول ر”” )‪ (10‬و ا‪””I‬ص  ””‪ …U‬ا‪””4 B‬ر ﺕ””


آ‪ .‬ا‪””4‬ي  ‪ ;””0‬د‪ ””V‬ا”” وق ””)‬
‫ا
‪1‬ت ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ . L‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت ‬
‫ا‪ .‬؛ ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ”) ا” ا‪ %‬ا‪ .”U‬وآﻥ”‪L” F‬‬
‫ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ”‪ …U‬إ”‪ .‬أن ه”\‪V‬ء ا‪”HC‬ل آ”ﻥ
ا أآ>” ‬
‫د و أ; ‪ ./ E1B‬ﻡي ا  ف ‪ .‬ا”ت ” ا”‪ .‬ا ”? ‪ 8‬و ]” ا ”? ‪ . 8‬وآﻥ”‪F‬‬
‫ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪ .‬‬
‫‪w.‬‬

‫ ﺕ‪ 8D‬أي ‪ ”/‬وق ‪ .”/‬د” ا‪C‬داء ”) ا‪”


,‬ت ا >” ‪ .”/‬ا” ا‪ %‬ا‪” )” ) .”U‬د) ‪.”/‬‬
‫ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪41‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 11‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا ا‬
‫ت  ا‪ ) .‬أر ‪ L‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪567550.287‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪11011802‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪.900‬‬ ‫‪.194‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪11068558‬‬ ‫‪116‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬

‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ﻥ ‪ …U‬ارا  ا‪ F 4$‬أن ا ض ا‪C‬ول  ﺕ‪ ” 4” 6”%0‬ا‪C‬داء ”‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م ﻡي ا ا ت  ا‪ . .‬و   ‪ 6%0‬ا ض ‪   4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه”‪_K‬‬
‫ا‪8‬م ‪ ./‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ L ) )4‬ﻡ‪
,‬ت ارا‪.‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا ض ا>ﻥ‪ :.‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪8‬‬
‫ا ا ‪ .1‬ت ) أر ‪ L‬آت ‪ B ,‬آت ( ؛ ﻡ) ‪ y+‬ا  و ا ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن‬
‫ا وق ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت( ‪ .‬ﻡ) ‪AB‬ل‬
‫‪ott‬‬
‫‪ v0/‬ا‪,‬اول أرم ) ‪ ( 12‬و ر )‪ ,(14‬و ر ) ‪ (15‬و ر )‪ (18‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪)4‬‬
‫‪ /  ANOVA‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪8‬‬
‫ا ا ‪ .1‬ت ) أر ‪ L‬آت‪ B -‬آت (  ‪ =n‬ﻡ ‪: .‬‬

‫ول ر ) ‪ ;0  (12‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م  ا‪8‬‬
‫ا ا ‪ .1‬ت ) أر ‪ L‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫‪alk‬‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫***‬ ‫‪5019.884‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪79.814‬‬ ‫‪2369.039‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪7388.923‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫‪w.‬‬

‫اــ;‬

‫‪ %/‬أ‪ 8S‬ت ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (12‬ا ‪ ANOVA )4‬أن هك ‪ /‬وق دا ا‪) U2+‬‬
‫ﻡ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ ./ L‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )أر ‪ L‬آت (‬
‫ﻡ) ‪ y+‬ا ‪"  FP %/ .‬ف" )‪  4 (79.814‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م و ه‪ .‬دا ‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ
ي )‪ . (0.0001‬آ ‪"  FP‬ف" ‪   4‬ا‪C‬داء )‪ (2.944‬وه‪ .‬دا ﻡ
ي‬
‫)‪. (0.036‬‬

‫‪42‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪m‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  (13‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ -.‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬د ا‪C‬داء‪ .‬ﻡ‪8‬م‬
‫ ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )أر ‪ L‬آت( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬

‫‪.co‬‬
‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ا‪aQ‬ت‬
‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬
‫‪42.27‬‬ ‫‪40.95‬‬ ‫‪28.84‬‬ ‫‪27.89‬‬

‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬


‫‪14.380‬‬ ‫‪13.060‬‬ ‫‪.950‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪ +‬ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫‪ob‬‬
‫ﺏت‬
‫‪13.429‬‬ ‫‪12.109‬‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﻡ‪+‬ت‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪1.321‬‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪ott‬‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏت‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪4‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪alk‬‬

‫ ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (13‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ L‬؛ ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪.1‬‬
‫ت )أر ‪ L‬آت (‪ .‬و ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء‬
‫ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ ./ E1B‬ﻡي ‪ 8/‬ا‪ A‬ا ‪ .‬ﺕ ‪ ) W‬ﻡ‪
,‬ت ﻡ) ات ‪,‬‬
‫
اء آن ه‪K‬ا ا‪V‬رﺕ‪4‬ط ‪ ./‬ا‪ .‬أو ‪ ./‬ا ‪ t2‬ا? ك ‪ .‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ﻡ‪%‬رﻥ‬
‫‪w.‬‬

‫ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ا ﺕ‪ ) ) L‬و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء )‬
‫ا‪
,‬ت ا ‪ ./ $‬ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى  ‬
‫ ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪43‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 14‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م  ا‪ 8‬ا ا ‪.1‬‬
‫ت ) أر ‪ L‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫‪m‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪
”””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””ت‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬

‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪707905.9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””)‬
‫*‬ ‫‪905866.4‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪.036‬‬ ‫‪2.944‬‬ ‫‪9766569‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬

‫‪ %/‬أ‪ 8S‬ت ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (14‬ا ‪ ANOVA )4‬أن هك ‪ /‬وق دا ا‪) U2+‬‬

‫‪ob‬‬
‫ﻡ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ ./ L‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )أر ‪ L‬آت (‬
‫ﻡ) ‪ y+‬اا  ‪"  FP %/ .‬ف" ‪   4‬ا‪C‬داء )‪ (2.944‬وه‪ .‬دا ﻡ
ي‬
‫)‪. (0.036‬‬

‫ول ر ) ‪ …U  ( 15‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪   ./‬ا‪C‬داء‪.‬‬
‫‪ott‬‬
‫ ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )أر ‪ L‬آت( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ﻡ‪8‬م‬

‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬


‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪alk‬‬
‫‪952.37‬‬ ‫‪836.79‬‬ ‫‪764.23‬‬ ‫‪741.37‬‬

‫*‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬


‫‪210.896‬‬ ‫‪95.323‬‬ ‫‪22.762‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪.038‬‬ ‫‪.537‬‬ ‫‪.991‬‬ ‫ا‪V‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬
‫‪188.135‬‬ ‫‪72.562‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫‪ww‬‬

‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪.088‬‬ ‫‪.750‬‬ ‫ا‪V‬‬


‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪115.573‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬
‫‪44‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪.376‬‬ ‫ا‪V‬‬

‫‪m‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬
‫ )‬ ‫ﻡ‪nI‬ت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪.co‬‬
‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر )‪ (15‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي و  ا‪>+4‬ن ‪ q‬ا وق ‪ ” .”/‬‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ) أر ‪ L‬آت( ) ﻡ‪” . 
,‬ت ﻡ‪n”I‬ت‬

‫‪ob‬‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ادت ﻡ‪%‬رﻥ ‪ )4‬ﻡ ﺕ‪ .‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و آﻥ‪ F‬ا وق دا” ” ﻡ”
ي‬
‫)‪ (0.037‬و ‪ =2‬ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ادت ‪ .‬آ ‪ 8S‬ت ‪ /‬وق ‪ ./‬ا‪C‬داء ”)‬
‫ﻡ‪ 
,‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ادت و ) ت ﻡ ﺕت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و آﻥ”‪ F‬ه”‪_K‬‬
‫ا وق  ﻡ
ي )‪ (0.088‬و ر] أن ه‪K‬ا ا
ي  دا‪ V‬إ‪ V‬أﻥ‪ J‬أ ب 
ي ا‪.V‬‬

‫ول ر )‪ ;0  ( 16‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م  ا‪8‬‬
‫‪ott‬‬
‫ا ا ‪ .1‬ت )‪ B‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪3932.662‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪9058664‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪alk‬‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪55.823‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫‪9766569‬‬ ‫‪116‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬
‫‪w.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪45‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 17‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ”) ا
”‪1‬ت ‪ .”/‬د” ا‪C‬داء”‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت ) ‪ B‬آت( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫‪m‬‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪38.650‬‬ ‫‪37.410‬‬ ‫‪27.480‬‬ ‫‪25.330‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪13.321‬‬ ‫‪12.077‬‬ ‫‪2.150‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.385‬‬ ‫ا‪V‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬
‫‪11.170‬‬ ‫‪9.930‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬


‫‪ott‬‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪1.240‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪.742‬‬ ‫ا‪V‬‬
‫‪alk‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬
‫ )‬ ‫ﻡ‪nI‬ت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫ ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (17‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ L‬؛ ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪.1‬‬
‫ت )‪ B‬آت (‪ .‬و ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ ./ E1B‬ﻡي ‪ 8/‬ا‪ A‬ا ‪ .‬ﺕ ‪ ) W‬ﻡ‪
,‬ت ﻡ) ات ‪,‬‬
‫
اء آن ه‪K‬ا ا‪V‬رﺕ‪4‬ط ‪ ./‬ا‪ .‬أو ‪ ./‬ا ‪ t2‬ا? ك ‪   ..‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د‬
‫ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت ا ‪ ./ $‬ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و )‬
‫ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬

‫‪46‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 18‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م  ا‪8‬‬
‫ا ا ‪ .1‬ت ) ‪ B‬آت ( ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪3029454‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪1059E+08‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪.543‬‬ ‫‪.718‬‬ ‫‪1.59E+08‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬

‫  أ‪ 8S‬ت ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ (18‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪


, )4‬ت ‪   .‬أدا‪8U‬‬
‫‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ‪ .1‬ت )‪ B‬آت( أﻥ‪ ] 8‬دا ‪"  FP y+‬ف" ) ‪.718‬‬
‫( وه‪ ] .‬دا  ﻡ
ي)‪. (05‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪  4 6%0‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪.1‬‬

‫‪ob‬‬
‫ت‪ .‬و ﺕ‪ 6%0‬ا ض ‪ UO‬ا‪   4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي  ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )‬
‫أر ‪ L‬آت( ‪B‬ﺹ ‪4 4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ادت‪ .‬و ‪  J‬ﺕ‪ 8D‬أي‬
‫‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ . ./‬ا‪%‬رﻥت و ‪B‬ﺹ ‪  4‬وق ‪   ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي‬
‫ ا‪ 8‬ا ا ‪ .1‬ت )ا‪ I‬آت ( ‪.‬‬
‫‪ott‬‬
‫ا ض ا>‪ : y‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ -) ) .U‬ت ( و )‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪y04‬‬
‫ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ ./‬ﺹ=‬
‫ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت(‪.‬‬

‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (19‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (21‬وا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬‬
‫‪alk‬‬
‫ ‪ /‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪;B‬‬
‫ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ =n  .U‬ﻡ ‪: .‬‬

‫ول ر ) ‪ ;0  ( 19‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي‬
‫ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ – ) ) L‬ت (‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬


‫‪25495.789‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪8934.536‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪107.486‬‬ ‫‪34430.325‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫‪0.0001‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪ww‬‬

‫اــ;‬

‫ ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ ( 19‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬و  أن ا وق آﻥ‪ F‬دا ‬
‫ﻡ
ي )‪ ) (0.001‬ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬اءة ‪ ./‬د‬

‫‪47‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ ..U‬و ‪
 ^K‬ف ﺕ ‪I‬م ا‪2+‬ءة‬
‫ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ 0  .‬ﻡ) ﺕ
ن ا وق ‪ ) J02‬ا‪,‬ول ر ‪( 20‬‬

‫ول ر ) ‪ …U  (20‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ ”V‬ا” وق ”) ا
”‪1‬ت ‪ .”/‬د” ا‪C‬داء”‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﺏت‬ ‫ﺏ ‪D‬‬

‫‪.co‬‬
‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬ ‫ا‪aQ‬ت‬
‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬ ‫ا*ﺱ‪s‬‬
‫‪86.62‬‬ ‫‪86.31‬‬ ‫‪60.00‬‬ ‫‪54.19‬‬
‫‪32.43‬‬ ‫‪32.321‬‬ ‫‪5.815‬‬ ‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪.+‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪ +‬ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.092‬‬ ‫ا


‫‪ob‬‬
‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏت‬
‫‪26.308‬‬ ‫‪26.615‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ‪+‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا

‫@‪+‬وق‬ ‫ﺏ ‪D‬‬
‫‪..308‬‬ ‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪.4‬‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬

‫‪.999‬‬
‫‪ott‬‬ ‫@‪+‬وق‬
‫ا

‫ا‪+O‬ا‪.‬‬

‫ﺏت‬
‫ﺏ ‪D‬‬ ‫ﻡ)‪4‬ت‬
‫ا*ﺱ‪N‬ت‬ ‫ا‪+‬‬
‫ا‪+O‬ا‪.‬‬
‫‪alk‬‬

‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (20‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬؛ ﻡ) ‪ y+‬د ا‪C‬داء‬
‫‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ L‬؛ ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء‬
‫ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ ./ E1B‬ا‪ ) y04‬ات ا ‪ /8‬دا‪ ;B‬ا‪
2‬ص ا‪ %‬ا‪U‬‬
‫ا و‪ . Z‬ا‪ . 40‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت اد) و ا‪V )K‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي‬
‫‪ /‬وق دا أ‪ ./ U2+‬د ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت ا ‪ ./ $‬ﻡ
ي ا ا‪ %‬ا‪) ) .U‬‬
‫د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪48‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر )‪ ;0  ( 21‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي‬
‫ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪3.95E+08‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ”””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪2.84E+09‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪5.253‬‬ ‫‪3.23E+09‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪0.002‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬

‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (21‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ) )4‬ﻡ


‪1‬ت   ا‪C‬داء ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م ا‪y”04‬‬
‫ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬أن ” "ف" ﺕ‪ (5.153) “”4‬وه”‪ ”/ .‬وق‬
‫دا أ‪  U2+‬ﻡ
ي )‪ ) (0.002‬أداء ﻡ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪. L‬‬

‫‪ob‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 22‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪  ./‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪ ;B‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪11659.85‬‬ ‫‪7225.82‬‬
‫‪ott‬‬
‫‪7208.89‬‬ ‫‪9721.89‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪1376.430‬‬ ‫‪1254.13‬‬ ‫‪1395.38‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫‪alk‬‬
‫ ‬
‫‪.497‬‬ ‫‪.198‬‬ ‫‪.275‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬‬
‫ة‬ ‫ا‪.U‬‬

‫**‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪1403.180‬‬ ‫‪1283.43‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫‪w.‬‬

‫‪1‬‬ ‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪.010‬‬ ‫‪.999‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ة‬ ‫ا‪ %‬‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪.U‬‬

‫**‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬


‫‪1268.302‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪49‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫ا‬
‫‪0.004‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬

‫‪m‬‬
‫ة‬ ‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬

‫‪.co‬‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫ت‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫و  ‪ 0‬ﻡ) ‪ J02‬ه‪ _K‬ا وق ﺕ ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (36‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي‬
‫‪ott‬‬
‫ ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت؛ أﺵرت ا ‪ …U‬إ‪ .‬أن ﻡ‪ 
,‬ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬آ أ ع ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ‪%‬رﻥ ‪ 
,‬ا‪4‬ت ﻡ ﺕت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و آﻥ‪F‬‬
‫ا وق دا ‪  802‬ﻡ
ي )‪ .(0.01‬آ ا‪ 8S‬ت ا ‪ …U‬أن ﻡ‪ 
,‬ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ .U‬آ ا‪ C‬ع ‪ ./‬ا‪C‬داء ﻡ) ﻡ‪ 
,‬ا‪ )4‬ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و أن ا وق‬
‫آﻥ‪ F‬دا ‪  802‬ﻡ
ي )‪   , (0.004‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق أ‪ B‬ي ) ه‪ _K‬ا‪
,‬ت ‪.‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪  4 6%0‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ت دا‪;B‬‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ . .U‬و‪  J‬ﺕ‪ 6%0‬ا ض ‪ y+ 4 % 1 UO‬أ‪ 8S‬ت ﻡ‪ 
,‬ا‪4‬ت‬
‫ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬أﻥ‪ )8‬آ) ا‪   ;C‬و ا‪C‬آ> ‪ ,~1‬آ أﻥ‪ . ./ 6%0   J‬ا ‪. …U‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ض ا ا ‪ : L‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و )‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪8‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل اد) و ا‪V )K‬‬
‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ ( 23‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (25‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬‬
‫‪ww‬‬

‫ ‪ /‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪


,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ =n  .U‬ﻡ ‪: .‬‬

‫‪50‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  (23‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م‬
‫ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪48708.098‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪23966.472‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪76.480‬‬ ‫‪7267.570‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬
‫أن ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ./ )4‬ا‪,‬ول ر )‪ (23‬ﺕ? أ‪ .‬أن  "ف" ﺕ‪ (76.480) “4‬و ه‪ .‬دا‬
‫ ﻡ
ي )‪ , (0.001‬و  ‪ .‬و ت ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و‬
‫ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬اءة ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ ..U‬و  ‪ =2 0‬ﻡ) ه‪ _K‬ا وق‬
‫ا ‪I‬ﻡ‪ F‬ا‪2+C‬ءة ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت‪ ) .‬ول ر ‪(24‬‬

‫‪ob‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 24‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪81.57‬‬ ‫‪82.23‬‬ ‫‪39.15‬‬ ‫‪42.67‬‬
‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪38.902‬‬ ‫‪39.564‬‬ ‫‪3.519‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪alk‬‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.820‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪42.420‬‬ ‫‪43.083‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪ww‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬


‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪51‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪.662‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬

‫‪m‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫ا‬
‫‪.998‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫ت‬ ‫‪Z‬‬

‫‪ob‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا‪.U‬‬

‫ ‪ v0‬ا‪,‬اول أرم )‪ (24‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ .U‬و ﺕ‪ 0‬إ‪ .‬ﻡ) ﺕ
ن ه‪ _K‬ا وق ‪ ./‬ﺹ‪J0‬‬
‫ﻡ) ‪ y+‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ . .U‬ءت ا وق ‪ =2‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪V )K‬‬
‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬وآﻥ‪ F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪  4 (0.001‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ه‪ _K‬ا‪8‬م ‪ y+ .‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ ./ E1B‬ا‪) y04‬‬
‫‪alk‬‬
‫ات ا ‪ /8‬دا‪ ;B‬ا‪
2‬ص ا‪ %‬ا‪ U‬ا و‪ . Z‬ا‪ . X0‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء‬
‫ ‪H 4‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق دا ا‪ ./ U2+‬د ا‪C‬داء )‬
‫ا‪
,‬ت ا > ‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى  ‬
‫ ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  (25‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م‬
‫ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪
, .U‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫‪w.‬‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪7.91E+08‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪2.42E+09‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪ww‬‬

‫‪0.0001‬‬ ‫‪12.343‬‬ ‫‪3.21E+09‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬


‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬

‫‪52‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (25‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ) )4‬ﻡ
‪1‬ت ”  ا‪C‬داء ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م ا‪”8‬‬
‫ا‪ %‬ا‪.U‬؛ ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬أن ه”ك ‪ ”/‬وق دا” ا‪ )” U2”+‬ا‪”
,‬ت ‪" ” F”P y”+‬ف"‬
‫)‪ (12.343‬و ه‪ .‬دا  ﻡ
ي )‪. (0.001‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 26‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪  ./‬ا‪C‬داء‬

‫‪m‬‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪12276.‬‬ ‫‪7272.05‬‬ ‫‪5777.14‬‬ ‫‪5359.24‬‬
‫‪61‬‬
‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪6917.3‬‬ ‫‪1912.81‬‬ ‫‪417.897‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫‪68‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬

‫‪ob‬‬
‫ ‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪.354‬‬ ‫‪.988‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪6494.4‬‬ ‫‪1494.91‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪.589‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬


‫‪5004.5‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪52‬‬ ‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫‪w.‬‬

‫ا‬
‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫ت‬ ‫‪Z‬‬
‫‪53‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬

‫‪m‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪.co‬‬
‫و ‪ v”””0‬ا‪”””,‬ول ر””” )‪ (26‬ا‪”””I‬ص  ”””‪ …U‬ا‪”””4 B‬ر ﺕ”””
آ‪ .‬ا‪”””4‬ي  ‪ ;”””0‬د‪ ”””V‬ا””” وق ”””)‬
‫ا
‪1‬ت ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬أن ﻡ‪ 
,‬ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬آ ا‪C‬آ> ‪ ./ ~1‬ا‪C‬داء‬

‫‪ob‬‬
‫‪ ./‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ﻡ‪%‬رﻥ” ‪ ”
,‬ا‪”4‬ت ﻡ ﺕ”ت ا” ا‪ %‬ا‪ .”U‬و آ”ن ا” وق دا” ” ﻡ”
ي‬
‫)‪ .(0.001‬آ أ‪ 8S‬ت ا ‪ …U‬و
د ‪ /‬وق دا ا‪  U2+‬ﻡ
ي )‪ ) (0.001‬أداء ﻡ‪”
,‬‬
‫ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ﻡ‪ 
,‬ا‪ )4‬ﻡ ﺕ‪ .‬ا ا‪ %‬ا‪ , .U‬وان ا وق ‪ ./‬ﺹ”=‬
‫ا‪4‬ت ﻡ ﺕت ا ا‪ %‬ا‪ y+ . .U‬أ‪ 8S‬ت ﻡ‪ 
,‬ا‪4‬ت ﻡ‪nI‬ت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬أﻥ‪ )8‬ا‪;C‬‬
‫  ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م ؛ و ر] اﻥ‪ )8‬آ ﻡ) ‪ ;4‬ا‪C‬آ> د ‪ .‬آ أ‪ 8S‬ﻥ ﺕ
‪ ./ E‬ا‪Ž14‬‬
‫ا‪C‬دا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪ )4‬اد) ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و آﻥ”‪ F‬ا” وق ‪ .”/‬ا‪C‬داء ‪ ”8‬دا” ”‬
‫‪ott‬‬
‫ﻡ
ي )‪ ”  . (0.001‬ﺕ‪ ”8D‬أي ‪ ”/‬وق دا” ا‪ .”/ U2”+‬ا‪C‬داء ”‪ .‬ه”‪ _K‬ا‪”8‬م ‪.” .”/‬‬
‫ا‪%‬رﻥت ‪ .‬و  ﺕل ﺕ^ ا ‪ . ,‬أن ه”‪K‬ا ا‪ L”  Ž”14‬إ”‪ .‬ﻡ‪”0‬و ‪ )8‬ا ”‪ .”/ 6‬ا‪)” y”04‬‬
‫ا‪ , V‬ت ا‪C‬آ> د ﻡدام زﻡ) ا‪  , V‬ا ح = ”‪ ^K‬؛ ‪C‬ﻥ”‪ .”/ J‬ا‪ ”4‬اﻡ… ﺕ‪ .” I‬ا‪0‬و”‬
‫ ‪ ,‬د اﻥ ‪8‬ء ا ة ا‪0‬دة ‪  . , A‬أ‪ 8S‬ت ‪ .‬ا‪
,‬ت ﻡ; ‪ ./  , A‬أ; و”‪F‬‬
‫ﻡ) و ‪  ^K‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪   ./ 8‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م‪.‬‬
‫و ‪AB‬ﺹ ا‪
%‬ل ‪ ./‬ه‪K‬ا ا ض أن ا‪>+4‬ن  ﺕ‪ 6%0‬ﻡ) ﺹ”‪ y”+ 8”Z / 0‬أ‪ ”8S‬ت ا ”‪ …U‬أن‬
‫‪alk‬‬
‫ﻡ‪ . 
,‬اد) ا”‪” V )K‬ﻥ
ن ﻡ”) ا” ا‪ %‬ا‪ )” ) .”U‬و ”ت ( ‪ .‬و ر]” ا ”‪ …U‬اآ”‬
‫ﺕﻡ”” ‪ .””/‬ﺕ‪ ;””0‬ا”” وق ‪  ”” .””/‬ا‪C‬داء و ‪B‬ﺹ”” ””‪ ””
, 4‬ا‪””4‬ت ﻡ‪n””I‬ت ا”” ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬ا
اﺕ‪ .‬أ‪ 8S‬ﻥ ‪ ~1‬ﺵا ‪ ./‬ا‪C‬داء و ه‪K‬ا ﻡ 
ف ﻥ?‪. / J‬‬
‫ا ض ا‪I‬ﻡ ‪:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة )‬
‫ﻡي ذاآ ة ا‪C‬رم ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) و‬
‫ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (27‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (29‬وا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬‬
‫ ‪ /‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬د و   ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة‬
‫ا  ‪ =n  -‬ﻡ ‪: .‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪54‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  (27‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة‬
‫ا  ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪20329.057‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪24535.106‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪31.209‬‬ ‫‪44864.162‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬

‫أﺵرت ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ./ )4‬ا‪,‬ول ر )‪ (27‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ ;0  ANOVA )4‬د‪V‬‬
‫ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬د أداء ا‪
,‬ت ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م ﻡ”ي ا”‪K‬اآ ة ا ” ؛ و ”ت ‪ ”/‬وق‬
‫دا ا‪"  FP y+ U2+‬ف" )‪ (31.209‬وه‪ .‬دا  ﻡ
ي )‪ ) (0.001‬ا‪
,‬ت‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ”‪ .‬و ﻡ‪ .n”I‬ا” ا‪ %‬ا‪ .”/ .”U‬د” ا‪C‬داء ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م ﻡ”ي ا”‪K‬اآ ة‬
‫ا  ‪.‬‬
‫ول ر )‪ …U  (28‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة ا  ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪65.64‬‬ ‫‪61.48‬‬ ‫‪39.65‬‬ ‫‪34.57‬‬
‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪31.073‬‬ ‫‪26.904‬‬ ‫‪5.051‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫‪alk‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬


‫‪25.992‬‬ ‫‪21.823‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ﺕت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫‪w.‬‬

‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬


‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪4.1169‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫‪ww‬‬

‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪.680‬‬ ‫ا‪V‬‬

‫‪55‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ ت‬
‫ )‬ ‫ﻡ‪nI‬ت‬
‫ا
‪1‬‬ ‫ا ‬
‫ت‬ ‫ا‪ %‬ا‪.U‬‬

‫‪m‬‬
‫‪.co‬‬
‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (28‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة ا  ﻡ) ‪ y+‬د ا‪C‬داء ) ﻡ‪
,‬ت ارا‬
‫ا‪C‬ر ‪ . L‬ءت ا وق دا ا‪ =2 U2+‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫) ) – ت (‪ .‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪.‬‬
‫ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪ w+ ./ ./ E1B‬وﺕ‪K‬آ ا‪C‬رم ا و‪ . Z‬ا‪
 40‬اء‬

‫‪ob‬‬
‫آﻥ‪ F‬أر  أرم أو ‪ B‬أو   أرم‪ .‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت اد)‬
‫و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪  .‬‬
‫ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت ا ‪ ./ $‬ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪; %‬‬
‫ ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫ول ر )‪ ;0  (29‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ا‪K‬اآ ة‬
‫ا  ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪
”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪50047038‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪9.52E+09‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪.898‬‬ ‫‪.198‬‬ ‫‪9.57E+09‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫‪alk‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬
‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (29‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ) )4‬ﻡ
‪1‬ت   ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي‬
‫ا‪K‬اآ ة ا  ‪ y+ .‬ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬م و
د ‪ /‬وق دا ) أداء ﻡ‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪y+ L‬‬
‫ ‪"  FP‬ف" )‪ (.898‬و ه‪ ]  .‬دا  ﻡ
ي )‪.(0.05‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪  4 6%0‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة ا  ‪ .‬و   ‪6%0‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ض ‪% 4‬رﻥ   أداء ا‪


,‬ت ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م‪.‬‬
‫أﺵرت ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ./ )4‬ا‪,‬ول ر )‪ (30‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬د أداء ا‪
,‬ت‬ ‫‪-1‬‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ؛ و ت ‪ /‬وق دا ا‪"  FP y+ U2+‬ف" )‪(60.837‬‬
‫وه‪ .‬دا  ﻡ
ي )‪ ) (0.001‬ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ ./ .U‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪56‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا ض ادس ‪:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪K‬اآ ة )‬
‫ﻡي ذاآ ة ات ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪ =2‬ا‪HC‬ل اد) و‬
‫ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬

‫‪m‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (30‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (33‬وا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬‬
‫ ‪ /‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬د و   ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة‬
‫ات ‪ =n  -‬ﻡ ‪: .‬‬

‫‪.co‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  (30‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات‬
‫‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪41280.300‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪25558.921‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬

‫‪ob‬‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪60.837‬‬ ‫‪66838.621‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬

‫أﺵرت ﻥ ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ./ )4‬ا‪,‬ول ر )‪ (30‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬د أداء ا‪


,‬ت ‪ .‬ﻡ‪8‬م‬
‫‪ott‬‬
‫ﻡي ذاآ ة ات ؛ و ت ‪ /‬وق دا ا‪"  FP y+ U2+‬ف" )‪ (60.837‬وه‪ .‬دا ‬
‫ﻡ
ي )‪ ) (0.001‬ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪./ .U‬‬
‫د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ‪.‬‬

‫ول ر )‪ …U  ( 31‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء‬
‫‪alk‬‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪63.04‬‬ ‫‪51.08‬‬ ‫‪19.73‬‬ ‫‪18.53‬‬
‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪44.509‬‬ ‫‪32.558‬‬ ‫‪1.208‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫‪w.‬‬

‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.992‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪.U‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪43.402‬‬ ‫‪31.350‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪57‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫*‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬

‫‪.co‬‬
‫‪11.952‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫ا‬
‫‪0.011‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ت‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬
‫‪alk‬‬

‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (31‬و ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق )‬
‫ا
‪1‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ‪ ,‬ﻡ) ‪ y+‬د ا‪C‬داء ) ﻡ‪
,‬ت ارا‬
‫ا‪C‬ر ‪ . L‬و ءت ا وق دا ا‪ =2 U2+‬ﻡ‪ 
,‬اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪ .‬وآﻥ‪ L F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ى )‪ y+ . (0.001‬ﺕ? ه‪_K‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل آﻥ


ا أآ> د و أ; ‪ w+ ./ ./ E1B‬وﺕ‪K‬آ ا‪C‬رم ا و‪. Z‬‬
‫ا‪
 X0‬اء آﻥ‪ F‬أر  أرم أو ‪ B‬أو   أرم‪ .‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو‬
‫ا‪4‬ت اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و‬
‫ ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت ا > ‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪) ) .U‬‬
‫د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪58‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر )‪ ;0  (32‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات‬
‫‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


”””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪3.10E+10‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪1.69E+10‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪6.913‬‬ ‫‪200E+10‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬

‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (32‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا ‪ ) )4‬ﻡ


‪1‬ت   ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي‬
‫ذاآ ة ات ‪ y+ .‬ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬أن  "ف" ﺕ‪ (6.913 ) “4‬و ه‪ .‬دا  ﻡ
ي‬
‫)‪ (0.001‬و  ‪ .‬ﺕ? إ‪ .‬أن هك ‪ /‬وق ‪   ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات )‬
‫ﻡ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪. L‬‬

‫‪ob‬‬
‫ول ر ) ‪ …U  ( 33‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪  ./‬ا‪C‬داء‬
‫‪ott‬‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات ‪
,‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪21626.‬‬ ‫‪24296.7‬‬ ‫‪35192.9‬‬ ‫‪30955.2‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪alk‬‬
‫**‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪9328.7‬‬ ‫‪6658.46‬‬ ‫‪4237.69‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫‪65‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪w.‬‬

‫‪0.032‬‬ ‫‪0.136‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬


‫ا‪.U‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪13566.‬‬ ‫‪10896.1‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫‪459‬‬ ‫‪54‬‬ ‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪ww‬‬

‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.004‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪59‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪2670.3‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬

‫‪m‬‬
‫‪05‬‬ ‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫ا‬

‫‪.co‬‬
‫‪.824‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫ت‬ ‫‪Z‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا‪.U‬‬

‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر) ‪ (33‬ﺕ‪ 8D‬ﻥ ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت‬
‫‪   ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات أن ا وق ا‪ V‬آﻥ‪ =2 F‬ﻡ‪ 
,‬اد)‬
‫‪alk‬‬
‫ﻡ) ا‪HC‬ل ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪) ) .U‬‬
‫– ت ( ‪ y+‬ﺕ او‪ F+‬ﻡ
ت ا‪ V‬ا‪ 0.032 ) ) U2+V‬و ) ‪ / , (0.001‬ا‬
‫ا‪%‬رﻥ ) ﻡ‪ ) 
,‬ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ) ﻡ ﺕ‪ .‬ا ا‪ %‬ا‪  y+ .U‬ﺕ‪;2‬‬
‫ ا وق ) ا
‪1‬ت 
ي ا‪ V‬ا‪.U2+V‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪  4 6%0‬و  ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات‬
‫ ?; وا‪ =Z‬و ‪ ./‬ﺹ= ﻡ‪ 
,‬ا‪HC‬ل ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ا‪HC‬ل‬
‫ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪. .U‬‬
‫‪w.‬‬

‫ا ض ا ‪ V : L‬ﺕ


 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة‬
‫ا وب ) ا‪8‬م ا ‪,% 1‬ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (34‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (58‬و ر )‪ (60‬و ) ‪( 63‬ا‪I‬ص ‪;0‬‬
‫ا ‪ /  ANOVA )4‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة‬
‫ا وب ) ا‪8‬م ا ‪,% 1‬ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ ‪ =n‬ﻡ ‪: .‬‬

‫‪60‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر )‪ ;0  (34‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ا‪
, 0‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪31537.486‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫***‬ ‫‪29043.238‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪40.901‬‬ ‫‪60580.724‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””””””B‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬

‫‪ ./‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (34‬ا ‪ )4‬ا‪I‬ص  ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ﺕ‪F0‬‬
‫ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة ‪ ( XXX‬أ‪ 8S‬ت  "ف" و ا ‪ (40.901) FP .‬أن ه‪ _K‬ا وق و‬
‫ا ‪ 8S .‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت آﻥ‪ F‬دا  ﻡ
ي )‪ ) (0.0001‬ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪L‬‬

‫‪ob‬‬
‫) )‪ -‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬اءة ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫)ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ‪.‬‬

‫ول ر )‪ …U  ( 35‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ا‪
, 0‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪68.03‬‬ ‫‪64.74‬‬ ‫‪29.47‬‬ ‫‪37.47‬‬
‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪30.756‬‬ ‫***‬ ‫‪7.801‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫‪27.470‬‬ ‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪alk‬‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.301‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬


‫‪38,557‬‬ ‫‪35.271‬‬ ‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ ‬
‫‪1‬‬ ‫ﺕ‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫‪ww‬‬

‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬


‫ا‪ %‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪61‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪3.286‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ا
‬ ‫‪/‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪Z‬‬

‫‪m‬‬
‫ت‬ ‫ي‬
‫ا‬
‫‪.850‬‬ ‫ا‪V‬‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫ت‬ ‫‪Z‬‬

‫‪ob‬‬
‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا‪.U‬‬

‫و  ‪ 0‬ﻡ) ه‪ .‬ا‪
,‬ت ا ‪ .‬ءت ا ‪ .802 …U‬ا ‪I‬م ا‪>+4‬ن ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي‬
‫ ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ,‬و ﺕ
ﺹ‪ F‬ا ‪ ./ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ ( 35‬إ‪ .‬ان ﻡ‪
,‬ت‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (ه ا‪ )K‬ءت ا وق ‪802‬‬
‫‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب )ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ﻡ‪%‬رﻥ „‪H‬ل ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ)‬
‫‪alk‬‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و آﻥ‪ F‬ه‪ _K‬ا وق دا  ﻡ
ي )‪L ./ (0.0001‬‬
‫ا‪%‬رﻥت ) ا‪
,‬ﺕ) ‪ y+ .‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ; ‪E1B‬‬
‫‪ ./‬ﺕ‪ 0‬ﻡ ح ا
ن ا‪
1‬ب ا‪ J WPn‬ﻡ) ) ار  ﻡﺕ= ) ا
ن ا‪ +C‬ا ح )‪ , (Z‬و‬
‫ا
ن ا‪ nBC‬ا ح ) ‪ , ( X‬و ا
ن ا‪C‬زرق ا ح )‪ , ( .‬و ا
ن ا‪C‬ﺹ ا ح ) ‪. ( ( /‬‬
‫وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا 
اء ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪.U‬‬
‫ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء )‬
‫ا‪
,‬ت ا > ‪ ./‬ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى  ‬
‫‪w.‬‬

‫ ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات   ا‪.( .U‬‬


‫‪ww‬‬

‫‪62‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 37‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ا‪
, 0‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫‪m‬‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪
”””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬
‫‪5475621‬‬ ‫ ”””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪3‬‬
‫‪1.44E+08‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬ ‫‪113‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪.237‬‬ ‫‪1.432‬‬ ‫‪1.50E+08‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””B‬‬
‫‪116‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬
‫  ﺕ‪ 8D‬ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ (37‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ /  )4‬د‪ V‬ا وق ) ا‪
,‬ت‬
‫‪  ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة ( ؛ ‪ y+‬ءت  "ف"‬
‫)‪ (1.432‬و ه‪ _K‬ا‪ ] %‬دا  ﻡ
ي ) ‪. (0.05‬‬

‫‪ob‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  (38‬ا ‪ …U  ANOVA )4‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ا
ا‪
, 6/‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا”””””””””””””‪4‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ”””””ت‬ ‫ﻡ”””””””””””””””‪2‬ر‬
‫ا‪U‬‬ ‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬ ‫ا ‪)4‬‬

‫***‬
‫‪ott‬‬ ‫‪27419.859‬‬
‫‪31757.981‬‬ ‫‪113‬‬
‫‪3‬‬ ‫ ”””””””””””””””””””””)‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪32.521‬‬ ‫‪59177.840‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬
‫‪alk‬‬

‫و ﺕ‪ 8D‬ﻥ ‪ …U‬ا‪,‬ول ر )‪ ( 38‬و ا‪I‬ﺹ ‪ ;0‬ا ‪ /  )4‬د‪ V‬ا وق ) ا‪
,‬ت‬
‫‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب )ﺵ ط ا‪8‬م ا
ا‪"  FP y+ ( %/‬ف"‬
‫)‪ (32.521‬و ه‪ _K‬ا‪ %‬دا  ﻡ
ي )‪. (0.0001‬‬

‫ول ر ) ‪ …U  ( 39‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م‬
‫‪w.‬‬

‫أ‪S $‬ه ةا وب ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا


ذج ا
ا‪
, 6/‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪70.04‬‬ ‫‪70.79‬‬ ‫‪38.92‬‬ ‫‪40.43‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪29.605‬‬ ‫‪30.362‬‬ ‫‪1.513‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫‪63‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫‪.988‬‬ ‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬

‫‪m‬‬
‫ا‪V‬‬

‫ ‬
‫‪31.118‬‬ ‫‪31.875‬‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ت‬
‫ )‬ ‫ﻡ ‬

‫‪.co‬‬
‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ت‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪0.001‬‬ ‫ ‬
‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬

‫‪ob‬‬
‫ )‬
‫‪.766‬‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ )‬ ‫‪n/‬‬
‫ا
‬ ‫ي‬
‫‪1‬‬ ‫ا‬
‫ت‬ ‫ ‬
‫‪.998‬‬
‫‪ott‬‬ ‫ا‪ %‬ا‬
‫ا‪V‬‬ ‫‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪alk‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪n/‬‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫و‪ ./‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (39‬ا‪I‬ص  ‪ …U‬ﺕ‪ ;0‬ا وق ) ﻡ


‪1‬ت  ‪I‬ام ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي‬
‫ ‪ 0‬ﻡ) ﺕ
ن ا وق ‪ ./‬ﺹ‪ ./ J0‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب )ﺕ‪ F0‬ﺵ ط‬
‫ا‪8‬م ا
ا‪ .( %/‬ﺕ? ا ‪ …U‬إ‪ .‬ا وق اا ءت ‪ ./‬ﺹ= ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن‬
‫‪ww‬‬

‫ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ﻡ‪%‬رﻥ ‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و ‪L‬‬
‫ا‪%‬رﻥت ) ا‪ ) 
,‬دا ا‪  U2+‬ﻡ
ي )‪   . (0.0001‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا‪8‬م ا
ا‪ ) ( %/‬ا‪
,‬ت ا > ‪./‬‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت‬
‫ذوات   ا‪.( .U‬‬

‫‪64‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪  4 6%0‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب )ﺕ‪F0‬‬
‫ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة ‪-‬ا
ا‪ 6%0    .( %/‬ا ض ‪   4‬أ‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪ $‬‬
‫‪S‬ه ة ا وب ) ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا‪8‬م ا‪0‬ة أو ا
ا‪. (%/‬‬

‫‪m‬‬
‫ا ض ا>ﻡ) ‪ :‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و‬
‫ا‪HC‬ل اد) ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪ $‬‬

‫‪.co‬‬
‫‪S‬ه ة ا وب ) ا‪8‬م ] ا ‪ ( % 1‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪ ,‬و أن ه‪ _K‬ا وق ‪=2‬‬
‫ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (‪.‬‬
‫ﻡ) ‪AB‬ل ‪ v0/‬ا‪,‬ول ر ) ‪ (40‬و ا‪,‬ول ر ) ‪ (68‬ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪ANOVA )4‬‬
‫ ‪ /‬ﻡ إذا آﻥ‪ F‬هك ‪ /‬وق ) ا‪
,‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ا‪8‬م‬
‫] ا ‪ ( % 1‬ﻡ) ‪   y+‬و د ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ ‪ =n‬ﻡ ‪: .‬‬

‫‪ob‬‬
‫””ول ر”” ) ‪ ;””0  ( 40‬ا ‪ …U””  ANOVA )””4‬د”” ا‪C‬داء ””‪ .‬ﻡ‪””8‬م أ‪””S ””$‬ه ة‬
‫ا وب‬
‫ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ] ا
ا‪
, 6/‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا””””””””””””””””‪4‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا‪U‬‬ ‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬

‫***‬
‫‪ott‬‬ ‫‪36263.359‬‬
‫‪28454.235‬‬ ‫‪113‬‬
‫‪3‬‬ ‫ ”””””””””””””””””””””””””)‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.001‬‬ ‫‪48.004‬‬ ‫‪64717.594‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬
‫اــ;‬
‫‪alk‬‬
‫‪ ./‬ا‪,‬ول ر )‪ ;0  (40‬ا ‪ )4‬ا‪I‬ص  ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب ) ﺕ‪F0‬‬
‫ﺵ ط ا‪8‬م ] ا
ا‪ (%/‬أ‪ 8S‬ت  "ف" و ا ‪ (48.004) FP .‬أن ه‪ _K‬ا وق و ا ‪.‬‬
‫‪ 8S‬ت ‪ ./‬ا‪C‬داء ) ا‪
,‬ت آﻥ‪ F‬دا  ﻡ
ي )‪ ) (0.0001‬ا‪
,‬ت ا‪C‬ر ‪L‬‬
‫) )‪ -‬ت ( ﻡ ﺕ‪ .‬و ﻡ‪ .nI‬ا ا‪ %‬اءة ‪ ./‬د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫)ﺵ ط ا‪8‬م ] ا
ا‪. ( %/‬‬

‫ول ر ) ‪ …U  ( 41‬ا‪4 B‬ر ﺕ


آ‪ – .‬ا‪4‬ي ‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ./‬دا‪C‬داء ‪.‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ‪8‬م‬
‫أ‪S $‬ه ةا وب ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا
ذج ] ا
ا‪
, 6/‬ت ارا ا‪C‬ر ‪ -) ) L‬ت(‬
‫ ت‬ ‫ )‬ ‫ ت‬ ‫ )‬
‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ‪.nI‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬ ‫ﻡ ﺕ‪.‬‬
‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬ ‫ا
‪W‬‬
‫‪ww‬‬

‫‪56.77‬‬ ‫‪61.89‬‬ ‫‪24.97‬‬ ‫‪24.28‬‬


‫***‬ ‫***‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ )‬
‫‪32.490‬‬ ‫‪37.606‬‬ ‫‪.692‬‬ ‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪65‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫‪1‬‬ ‫ي‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬ا‬

‫‪m‬‬
‫‪.U‬‬

‫***‬ ‫***‬ ‫ ‬


‫‪31.796‬‬ ‫‪36.914‬‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ت‬

‫‪.co‬‬
‫ )‬ ‫ﻡ ‬
‫ا
‬ ‫ﺕ‬
‫‪1‬‬ ‫ت‬
‫ت‬ ‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬

‫‪ob‬‬
‫ )‬
‫‪5.118‬‬ ‫‪ /‬وق‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫ )‬ ‫‪n/‬‬
‫ا
‬ ‫ي‬
‫‪1‬‬ ‫ا‬
‫‪ott‬‬ ‫ت‬ ‫ ‬
‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬

‫‪ /‬وق‬ ‫ ‬
‫ )‬ ‫ت‬
‫‪alk‬‬
‫ا
‬ ‫ﻡ‪I‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪n/‬‬
‫ت‬ ‫ت‬
‫ا‬
‫ ‬
‫ا‪ %‬ا‬
‫‪.U‬‬
‫‪w.‬‬

‫و  ‪ 0‬ﻡ) ه‪ .‬ا‪
,‬ت ا ‪ .‬ءت ا ‪ .802” …U‬ا” ‪I‬م ا‪”>+4‬ن ا‪”4 B‬ر ﺕ”
آ‪ .‬ا‪”4‬ي‬
‫ ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ‪ ,‬و ﺕ
ﺹ‪ F‬ا ‪ ./ …U‬ا‪,‬ول ر” )‪ ( 41‬إ”‪ .‬ان ﻡ‪”
,‬ت‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪HC‬ل اد) ا‪V )K‬ﻥ


ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت (ه ا‪ )K‬ءت ا وق ‪802‬‬
‫‪ .””/‬ا‪C‬داء ””‪ .‬ﻡ‪””8‬م أ‪””S ””$‬ه ة ا”” وب )ﺵ”” ط ا‪””8‬م ]”” ا
ا‪ ( ””%/‬ﻡ‪%‬رﻥ”” „‪””H‬ل ا””‪)K‬‬
‫ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ – ) ) .U‬ت ( و آﻥ”‪ F‬ه”‪ _K‬ا” وق دا” ” ﻡ”
ي )‪.”/ (0.0001‬‬
‫‪ L‬ا‪%‬رﻥت ) ا‪
,‬ﺕ) ‪ y+ .‬ﺕ? ه‪ _K‬ا ‪ …U‬إ‪ .‬ه\‪V‬ء ا‪HC‬ل آﻥ
ا أآ> د و أ;‬
‫‪ ./ E1B‬ﺕ‪ 0‬ﻡ ح ا
ن ا‪
1‬ب ا‪ J WPn‬ﻡ) ) ار  ﻡﺕ= ) 
ن آ” أزرق ”
ن‬

‫‪66‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪ +C‬و ا ح ا‪
1‬ب )‪ , (Z‬و 
ن آ أﺹ 
ن ا‪ nBC‬و ا ا ح ا‪
1‬ب ) ‪X‬‬
‫( ‪ ,‬و 
ن آ أ‪
” +‬ن ا‪C‬زرق و ا ”ح ا‪
”1‬ب )‪ , ( .‬و ”
ن آ” ازرق ”
ن ا‪C‬ﺹ” ‬
‫ا ح ا‪
1‬ب ) ‪ . ( ( /‬وآﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬دا ا‪ L” ./ U2+‬ا‪%‬رﻥ”ت ”) ا‪
” ) 
”,‬اء‬
‫ ‪ )4 4‬أو ا‪4‬ت اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ﻡ‪%‬رﻥ” ‪”HC‬ل ذوي ا” ‬

‫‪m‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬و ت( ‪   .‬ﺕ‪ 8D‬أي ‪ /‬وق ‪ ./‬د ا‪C‬داء ) ا‪”
,‬ت ا >” ‪ .”/‬ا” ‬
‫ا‪ %‬ا‪ ) ) .U‬د) ‪ ./‬ﻡ‪ ; %‬ت دت ‪ ,‬و ) ذوى   ا‪ ./ .U‬ﻡ‪ ; %‬ت ذوات  ‬
‫ ا‪.( .U‬‬

‫‪.co‬‬
‫ول ر ) ‪ ;0  ( 42‬ا ‪   …U  ANOVA )4‬ا‪C‬داء ‪.‬‬
‫ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫ﺕ‪ F””0‬ﺵ”” ط ا””
ذج ] ا
ا‪””
, 6””/‬ت ارا”” ا‪C‬ر ””‪L‬‬
‫) )‪ -‬ت(‬

‫ا‪V‬‬ ‫ا‪ 4‬ا‪U‬‬ ‫ﻡ‪


””””””””””””””””””,‬ع‬ ‫در ””””””””””ت‬ ‫ﻡ‪2‬ر ا ‪)4‬‬
‫ا ت‬ ‫ا‪ 0‬‬

‫‪ob‬‬
‫‪244610.1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ””””””””””””””””””””””””””””)‬
‫‪1548604‬‬ ‫‪113‬‬ ‫ا‪
,‬ت‬
‫‪0.620‬‬ ‫‪.595‬‬ ‫‪152728214‬‬ ‫‪116‬‬ ‫دا‪;”””””””””””””””””””””””””B‬‬
‫ا‪
,‬ت‬

‫اــ;‬
‫‪ott‬‬
‫و ‪ v0‬ا‪,‬ول ر )‪ (42‬و ا‪I‬ص ‪ ;0‬ا ‪   )4‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م أ‪S $‬ه ة ا وب‬
‫)ﺵ ط ا‪8‬م ] ا
ا‪"  FP ( %/‬ف" )‪ (.595‬و ه‪ _K‬ا‪ F %‬دا  ﻡ
ي )‪(0.05‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ vI‬ا‪>+4‬ن إ‪ .‬أن ا ض  ﺕ‪ ” 4 6%0‬ا‪C‬داء ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م أ‪”S ”$‬ه ة ا” وب )ﺕ‪F”0‬‬
‫ﺵ ط ا‪8‬م ] ا
ا‪ 6%0    .( %/‬ا” ض ”‪  ” 4‬أ‪C‬داء ”‪ .‬ﻡ‪”8‬م أ‪”S ”$‬ه ة‬
‫ا وب ) ﺕ‪ F0‬ﺵ ط ا‪8‬م ] ا
ا‪. (%/‬‬
‫‪alk‬‬

‫ا ض ا ‪ V: L‬ﺕ


 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ﻡ‪ ` 
,‬ا‪HC‬ل ذوي ا ا‪ %‬ا‪ ( ) ) .U‬و‬
‫ا‪HC‬ل ذوى ا ا‪ %‬ا‪ ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ارا ﻡ) ‪ y+‬ا  و ا ‪.‬‬
‫ا ض اﺵ ‪ V:‬ﺕ
 ‪ /‬وق دا ا‪ ) U2+‬ﻡ‪ ` 
,‬ا‪HC‬ل د) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ)‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ ( )4 ) .U‬و ا‪HC‬ل د) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ ) .U‬ت ( ‪ ./‬ا‪C‬داء‬
‫‪ .‬ﻡ‪8‬م ارا ﻡ) ‪ y+‬د و   ا‪C‬داء‪.‬‬
‫‪w.‬‬

‫ﻡ) ﻡ ا  ”‪ L‬ا ”‪ …U‬ا” ‪ .”/ %‬ا‪”,‬اول ﻡ”) ر” )‪ (12‬و ‪ .” +‬ر” )‪ (42‬ﻥ” ‪ vI‬ا ”‪…U‬‬
‫ا  ‪ ./‬ق ا ض ا ‪ L‬و اﺵ ‪:‬‬
‫أن ا‪%‬رﻥ ) ﻡ‪ . 
,‬ا‪HC‬ل اد) و ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪  .U‬أ‪ 8S‬ت‬ ‫‪-1‬‬
‫ا ﻡ) ه‪ _K‬ا ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي  ‪ ;0‬د‪ V‬ا وق ) ا
‪1‬ت ؛ أن ا‪%‬رﻥت )‬
‫ا‪ )4‬و ا‪4‬ت ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ ./ .U‬ا‪C‬داء ‪ .‬ا‪8‬م ا ‪I‬ﻡ ﺕ‪ ;? 8D‬م‬
‫‪ww‬‬

‫أن ا وق ) هﺕ) ا‪ ./ ) 


,‬ا‪C‬داء ‪ .‬ه‪ _K‬ا‪8‬م  دا‪ 8S W%/ .V‬ت ‪ q‬ا وق‬
‫‪ ./‬ا‪C‬داء ) ا‪   ./ ) ) 
,‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪ 8‬ا= ا‪ 24‬ي ت ‪ ,‬و  ‬
‫ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪ , .U‬و د ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﻡي ذاآ ة ات( ‪ .‬و ) ﺕ ‪ 4‬ا ‪…U‬‬
‫‪ ./‬ﻡ‪ 8,‬ﺕ‪E‬آا  ‪ 6%0‬ا ض ا ‪ L‬و ‪J
4‬؛ ر] أن ا‪ q4‬ﻡ) ه‪ _K‬ا ‪  …U‬ا‪ tZ‬ﻡ) 
ة‬
‫و د‪ V‬ه‪K‬ا ا ض‪.‬‬

‫‪67‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫و ‪  4‬ض اﺵ آﻥ‪ F‬ا ‪ …U‬أآ> و‪ +
Z‬؛ و ا ‪A0‬ت أآ> ﺕ‪E‬آا‪ %/ .‬أﺵرت‬ ‫‪-2‬‬
‫‪ L‬ﻥ ‪ …U‬ا‪4 B‬ر ﺕ
آ‪ .‬ا‪4‬ي أن ا وق ) ﻡ‪ ) . 
,‬ﻡ ﺕ‪ .‬ا ا‪ %‬ا‪ .U‬و ﻡ‪
,‬‬
‫ا‪4‬ت ﻡ ﺕت ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ه‪ / .‬وق ] دا‪.‬و ذ^ ‪ v0‬ﻡ ‪ %‬ب ﻡ) أر  ? و‪. V‬‬
‫و  ‪  .‬ﺕ‪E‬آ ا‪>+4‬ن ﻡ) أن ا‪ . ) 
,‬ﻡ
ي وا‪ +‬ﻡ) ا‪ 1Z‬اب ا
‪ tUS‬ا ‪/‬‬

‫‪m‬‬
‫ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ‪.‬‬

‫ﻣﻨـــﺎﻗــﺸﺔ ﺍﻟﻨﺘﺎﺋﺞ ﻭ ﺗﻔﺴﲑﻫﺎ‬


‫ارا ا‪ 0‬اﻥ‪ X2‬اه ﻡ‪ ) n% 8‬أ ) ه ‪:‬‬

‫‪.co‬‬
‫ا‪ n%‬ا‪C‬و‪ : .‬ا ‪ ) W‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا ‪
 O8,‬ﻡت ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ و ) ا‪ 1Z‬اب‬
‫ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ي ا‪HC‬ل ‪ .‬و ه‪K‬ا ا ‪ ./ J ?  W‬آ> ﻡ) ﻥ ‪ J,U‬ﻡ‪ L‬ا ﻡ) ارات ا ‪.‬‬
‫اه ‪ F‬را ه‪ _K‬ا‪ %/ .A‬اﺵرت ا ﻡ) ه‪ _K‬ارات ‪ .‬ا ‪ ) W‬ت ا‪K‬اآ ة‬
‫اﻡ و ) ت ا ‪ O8,‬ا‪ %‬ا‪ U‬ﻡ>; درا آ
‪/‬ن و آ
‪/‬ن‬
‫‪ , (1985) Kaufman & Kaufman‬ودرا ‪V‬ب و ‪
/‬د ‪ , (1986) Lapp & Food‬و‬
‫درا
دﻥن و €‪ B‬ون ‪ , (1995) Deneman .et.al‬و درا داﻥ‪ , (1996) Denckla A‬و‬
‫درا ﺕك و ﺵر ‪ , (1996) Tannoch & Schachder‬و رآ‪ , (1997) Barkley .‬و‬

‫‪ob‬‬
‫ﺕ و  ‪ , (1999) Terre & Pena‬و آ
ه) و أ‪ B‬ون ‪ ,(2000) Cohen . et. al‬و درا‬
‫‪ , (2001) Daneman & Carpenter‬و درات اﻥ‪ ;,‬و آﻥ
ر ‪2001) Angle & Cantor‬‬
‫‪ , ( 2002 ,‬و ﻡ‪ ( 2004) F $  0‬و درا ﻡ‪4 0‬س ا‪.(2006) . P‬‬
‫ا‪ n%‬ا>ﻥ ‪ :‬ﺕ ‪
 6‬ذج ا ا‪K‬ي ﻡ‪ J‬رز ‪ (1997) Baars‬و رز و ‪ /‬اﻥ) ‪Baars‬‬
‫‪ ./ (2003)& Franklin‬ﺕ‪ 0‬ا
ﻥت ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر ت ا ‪y+ . O8,‬‬
‫ ‪ 4‬ﻡ‪ ] AB‬ﻡ اول ‪ ./‬ق ات ا ‪ ./ O8,‬ا‪K‬اآ ة اﻡ و ا ‪ .‬ا ‪ 4‬ه رز و‬
‫‪ott‬‬
‫‪ /‬اﻥ) ‪ Baars & Franklin‬أﻥ‪ 8‬ذات ﻡ
ﻥت ﺵ
ر ﻡ‪0‬دة و‪
 %/‬ﻥت ا ‪+ .‬ده د‪.‬‬
‫‪ ./ (2000) Baddeley‬ﻥ‪ . J  D‬و) رز و ‪ /‬اﻥ) ‪  Baars & Franklin‬ﻡ‬
‫ات ا ‪4  K‬ره ﻡ
ﻥت ‪V‬ﺵ
ر ﺕ; ‪ .‬ﺕ?‪ W‬و ‪K‬ب ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪% 22I‬م ‪X‬ء ‪ ./‬ﺕ‪ O8,‬ا
ﻡت و ﻡ ا  ‪
8S ;4 8‬ره ‪ ./‬ا?
ر و ‪B‬ﺹ‬
‫ﻡ   و‪ ./ 8Z‬ا‪OI‬ن ‪ ;4‬ﺵ
رى اﻥ ‪D‬ر ح ‪
8D 8‬ر ؛ و اح و ا‪ L‬ه

‫اس ; ا‪ W
n‬ا ‪ .K‬و ﻡ ﺕ
ن ات ا ‪ . K‬ﻡ
ي ﻡ‪  X‬ﻡ; ﻡ‪L‬‬
‫‪alk‬‬

‫ا
ﻡت ﺕ‪O8,‬ا ‪
 y0‬ن ا; ‪ ./‬ﺹ
رﺕ‪ J‬ا‪ U8‬ﻡ‪41  X‬ت ا; ا‪
1‬ب ا‪%‬م ‪J‬‬
‫؛ 
ن ا; ا
ح ‪
8D J‬ر ‪ ./‬ا?
ر ه
; د‪ A 6‬أ‪1B‬ء و   ‪ ./‬زﻡ) ﻡ‪ .X‬و‬
‫ﻡ ﺕ‪ 1n‬ب ات ا ‪ K‬و ‪ 84+2‬ا‪ 1Z‬اب ‪ ./‬ت ﻡ ا  ا
ﻡت ‪;4‬‬
‫‪
8S‬ره ‪ ./‬ا?
ر 
ن ا
ك ا‪ t2  .U8‬م ا و آ> ة ا‪1BC‬ء و ا‪ Ž14‬ا? ‪.‬‬
‫و اذا ﻥ‪ D‬ﻥ إ‪ A .‬ا‪ 1Z‬اب ات ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪D K‬ه ة ا ا‪ %‬ا‪ .U‬؛ )‬
‫ﺕ ه ‪ .‬ا‪
0‬ا ‪ : .‬أن ا~
ل ر  ا‪C‬و‪+ . .‬وث ه‪K‬ا ا‪ 1ZV‬اب ه
ا‪ 1Z‬اب‬
‫‪w.‬‬

‫ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ 22I‬ا~
 ) ﺕ‪ 0‬و ﺕ‪O8,‬اذج ا‪ %‬ا‪ U‬ا‪ ./ S
0‬ا‪K‬اآ ة‬
‫ا‪ 
H 
P‬ا‪C‬ﻡ ‪ y0‬ﺕ‪ ;,‬ا د إﻡ ‪ ,‬ﻥ‪ % J‬أ ا‪  v‬اءة ‪ ~HB‬و ‪ )D‬أﻥ‪ % J‬أ  اءة‬
‫ﺹ‪ 00‬و ‪ ./ , V‬ه‪ _K‬ا‪ %‬اءة أي ‪ . E1B‬أو أﻥ‪ , J‬ﺹ
 ‪ ./‬ا‪ %‬اءة و  ‪ P‬ق و  أ‪
H‬ل ‪./‬‬
‫ا‪ %‬اءة و  ‪ X+2‬ذ^ ‪ q‬ا‪D‬ه ا‪ 4+2‬ﻡ) ا > و ا ‪E‬ﺕ‪E‬ة و ا‪ ,,‬و ﺕ‪; 8D‬‬
‫و ‪A J8‬ﻡت ا‪ 1ZV‬اب و ‪B‬ﺹ ﻡ 
ن ذ^ ‪
n+ ./‬ر €‪ .) B‬و ‪ X+2‬ه‪ _K‬ا‪A‬ﻡت‬
‫ا‪]  1n‬ب ا
‪ ) .‬ا‪ v‬ا‪ %‬ا‪ 8 A/ .U‬ﻡ‪
0‬ا_ ‪ qI/‬ﻡ
ي ا‪ 8‬ا‪ %‬ا‪A/ .U‬‬
‫‪ww‬‬

‫ ‪ L1‬أن ‪%‬م ا  ت ﺹ‪ . 00‬ا‪ ~C‬ا ‪ . v %/‬و أ‪ n‬ﺕ‪ =42‬رة ا د ‪ .‬ا ‪W‬‬
‫ ) ات ‪ ./‬ق ﺕ‪ tZ .2‬و آ زادت ات ا‪
1‬ب ا ‪ 8 W‬آ آﻥ‪F‬‬
‫ا‪1BC‬ء أآ> ‪ .‬و ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي ) ات ا‪0‬دة دا‪ ;B‬ا‪ v‬ﺕ ‪ Ž14 t2‬و م ا ؛‬
‫‪ y+‬أن ا‪ y04‬ا‪ 24‬ي  ‪ X1‬ا‪ +‬ظ ﻥ?‪ W‬ت ا‪
1‬ب ا‪ 8 y04‬و  ‪ .‬ات‬

‫‪68‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ‪ ^K 22I‬ه‪ .‬ﺕﻥ‪ .‬ﻡ) ‪
2‬ر و‪ L `S‬ا د ﻡ) ا‪ +V‬ظ ا?‪ W‬‬
‫ا‪
1‬ب ا‪.8 y04‬‬
‫و ارا ا‪ 0‬اه ‪ 6%0  F‬ﻡ) ا ‪ ) W‬ا‪ 1Z‬اب ات ا?
ر وا‪A‬ﺵ
ر ‪./‬‬
‫ا‪K‬اآ ة اﻡ و ﺕ‪ $E‬ه ‪ .‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ﻡ
ي ا ا‪ %‬ا‪ . .U‬و ‪ ^K‬اﻥ‪F42‬‬

‫‪m‬‬
‫ا وض ‪ .‬س ا وق ) ا‪
,‬ت ا ‪ .‬ﺵرآ‪ ./ F‬ارا وه‪ .‬ﻡ‪ . 
,‬ذوي ا ‬
‫ا‪ %‬ا‪ .U‬ا ﺕ‪ ) ) L‬و ت ( ‪ ,‬و ﻡ‪ . 
,‬اد) ذوي ا ا‪ %‬ا‪ .U‬ا‪ ) ) qI‬و‬
‫ ت (؛ ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ات ا?
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪ ./‬ا
ﻥ) ا‪
2‬ﺕ‪ .‬و‬
‫ا‪ 24‬ي اﻥ‪ , .‬و ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ات ا‪A‬ﺵ
ر ‪ ./‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ا ‪ , K‬و‬

‫‪.co‬‬
‫ﻡ ‪ /‬ا وق ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م ﺕ‪ 0‬ﻡ
ي ا ا‪ %‬ا‪ . .U‬و ﺕ
‪ F‬ا وض أن ‪ 8D‬‬
‫ا‪ /C‬اد ا‪K‬ي ‪ V‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ / .U‬وق
ه  ‪ ./‬ﺹ‪ L ./ 80‬ا‪8‬م ا‪I‬ﺹ‬
‫ ‪%‬س ات ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر و ﻡ‪8‬م س ا ا‪ %‬ا‪..U‬‬
‫و ) ﺕ‪ %‬ا ‪ …U‬ا‪ . U8‬ا‪
0‬ا ‪:.‬‬
‫أو‪ : V‬ا\ﺵ ام ‪VV‬ت ا وق ‪ ./‬ا‪C‬داء ‪ .‬ﻡ‪8‬م س ات ا?
ر و ا‪A‬ﺵ
ر‪:‬‬
‫ﺕ‪ 8D‬ا ‪ ;? …U‬وا‪ =Z‬و ‪ L ./‬ا‪%‬رﻥت و ‪ L 4‬ا‪8‬م ا ‪I‬ﻡ أن د ا‪ , V‬ت‬
‫و د ا‪1BC‬ء ا ‪ 8/ L% .‬ا د و ‪B‬ﺹ ﻡ‪ L‬ا  اره؛ و ﻡ
ي د‪VV‬ﺕ‪ y+ ) 8‬اﻥ‪ 20‬ت‬

‫‪ob‬‬
‫ا‪ ./ %‬ﻡ
ي ‪ ( .0001‬ﻡل ‪ .‬و
د ﻡ? وا‪ ./ 0Z‬ا
‪ .‬ا?
ري ي ه\‪V‬ء‬
‫ا‪ /C‬اد ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ ..U‬و أن ا‪ 1Z‬اب ه‪K‬ا ا
‪ .‬ا?
ري  أ‪ ;? $‬آ‪./ 4‬‬
‫ا ا ‪ 8   .‬ﺕ‪ O8,‬ا
ﻡت ‪ %/ .‬أﺵر آ; ﻡ) رز و ‪ /‬اآ) ‪Baars & Franklin‬‬
‫)‪ (2003‬إ‪ .‬أن ت ا‪ W4n‬ا ‪K‬ي ا ‪ .‬ﺕ‪
%‬م ‪ 1‬ة ‪ .‬ا?‪4‬ت ا‪A‬ﺵ
ر‬
‫ا ‪ 22I‬ذات ا
‪ tUS‬ا ‪
 O8,‬ﻡت ‪ ;4 /‬ا‪
8D‬ر ‪ .‬ﻡ ح ا?
ر ؛ أن ه‪_K‬‬
‫ات ﺕ‪
%‬م
‪ LZ‬ر
ﻡ‪0‬د 
ﻡت ا ‪
 .‬ف = ‪
8D 8‬ر ‪ .‬و  ‪E/ .‬ن ا;‬
‫‪ott‬‬
‫ا‪ .U8‬ا‪K‬ي ‪ ./ 8D‬ا?
ر ه
ﻥ  ‪ 8‬و د; ﻡ
اه‪ ,‬و‪B‬ﺹ أن ﻡ
ي ا ‪ ./‬ه‪K‬ا ا;‬
‫ ‪ X1‬ا> ﻡ) ا آ‪ O‬و ا ‪ O8,‬ا‪ , A 64‬ت ‪ `/‬ا‪ V‬ﺵ
ر ‪ ,‬ودور ا?‪4‬ت ا ‪22I‬‬
‫ا‪A‬ﺵ
ر ا ` ﺕ= ‪
8D‬ر ا ‪ ,‬ت ﺹ‪ 00‬او ] ﺹ‪ 00‬و  ` ه` ا~
 ) ا;‬
‫ا‪. `U8‬‬
‫‪$‬ﻥّ‪:‬ا\ﺵ ا‪I‬ص  ‪ …U‬ا  وا‪`14‬ء ‪ `/‬ا‪V‬داء ` ا‪8‬م ‪-:‬‬
‫ﺕ? ا ‪ ;? …U‬ﻡ  ر ان ا وق ) ا‪
,‬ت ا?رآ‪ `/ J‬ارا  ﺕ) دا ﻡ ‪`1‬‬
‫‪alk‬‬
‫اﻥ‪ 41‬ن  ‪ J‬ا‪V‬داء ` ا‪8‬م ‪ `/‬ه‪ _K‬ارا ﺕ‪ 0‬ج ا` ﺕ – وهك ‪44‬ن )‬
‫ا‪ V‬د ‪ `/ 8‬ﺕ ه‪ _K‬ا ‪: …U‬‬
‫ا‪V‬ول ‪ X4:‬ﺕ‪ 4 6  `%‬ﻥﻡ… ا ‪I‬م ‪+ `/‬ب زﻡ) ا‪ , V‬ت ا ` ﺕ‪ `/ 8D‬ا
‪F‬‬
‫ا ح ‪ `/  , A‬ا‪0‬و ا
ا‪+‬ة ‪ 4/‬ﻥﻡ… ا ‪I‬م ‪
%‬م ‪0‬ب ‪ L‬ا‪V‬زﻡ ا ` ﺕ‪`/ 8D‬‬
‫ﻥ‪ 8‬آ; ﻡ‪0‬و 
اء آﻥ‪ F‬ا‪  , V‬ﺹ‪ 00‬او ] ﺹ‪ . 00‬و ا‪ $‬ت ه‪ _K‬ا‪`/ % 1‬‬
‫‪+‬ب ا‪O‬ﻡ) ‪ `/‬ا‪ ) L,‬ا‪ , V‬ت ا‪ 002‬وا‪ ` ~HI‬ا ‪ …U‬ا‪ U8‬؛ ‪C‬ن ا‪ /V‬اد‬
‫ا ‪  )2‬ا‪ %‬ا‪ q 8 `U‬ا‪ 1ZV‬ا ت ا‪  4+2‬ا‪ %‬ا‪ `U‬ﻡ>; ا?ط ا‪O‬ا‪, U‬‬
‫‪w.‬‬

‫آ ﺕ? ا` ذ^ درات آ; ﻡ)


ﻥ‪ )/‬وا‪ , (2000) Bonafina , et .al) B‬او ‪ F‬و‬
‫ ا‪ . (1987) August & Garfinkel ;/‬ﻡك ` وا‪, (1989) Mc Gee, et.al ) B‬‬
‫ ‪
,‬ن وا‪ .(1993) Pennington, et.al ) B‬ﺵو ‪ O‬وا‪Shaywitz, et.al ) B‬‬
‫)‪(In: Bonafina , et.al 2000:297).(1994‬‬
‫و  ` ‪/‬ن ا‪HV‬ل ا‪ )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ 8 `U‬ا‪ 1Z‬ا ت ﻡ‪ 4+2‬ﻡ) ‪ 8‬ا?ط‬
‫‪ww‬‬

‫ا‪O‬ا‪ U‬و‪
2‬ر ا‪V‬ﻥ ‪ _4‬؛ ﻡ \دى ا`   ا ‪ ,‬ﺕ‪ 8‬ﻡ ﺕ‪ 8D‬اﻡﻡ‪ 8‬ا> ات ا و‪Z‬‬
‫` ﺵﺵ ا‪ X0‬و  ` ‪ qI/‬زﻡ) ا‪  , V‬و‪ %‬ب ‪V+ `/‬ت آ> ة ﻡ) زﻡ) ا‪ , V‬‬
‫ا ح و  ` ‪ V‬ﺕ‪ 8D‬ا وق ) ا‪
,‬ت ‪.‬‬
‫ا‪ X4‬ا>ﻥ`‪ L  :‬ا` اداء ا‪HC‬ل ا‪ V )K‬ﻥ
ن ﻡ) ا ا‪ %‬ا‪ `U‬؛ ‪
% y+‬ﻡ
ن  ‪A8‬ك‬
‫ﻡ‪ D‬ا
‪ F‬ا ح ‪ J , A‬ا
ا‪+‬ة ﻡ) ا ; ا
ﺹ; ا` ا‪ , V‬ت ا‪ . %‬وا‪C n‬ن‬

‫‪69‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬
‫ات ا ‪ K‬ا?
ر‪ J‬وا‪V‬ﺵ
ر‪  + ./ J‬إ‪ .‬و‪ F‬آف ‪%‬م ‪ 8‬و ‪ ) V‬ا ‪.ZP‬‬
‫) ذ^ ﻡ) أ ; ﺕ‪   6%0‬آ‪ 4‬ة ﺕ\دي إ‪ .‬ا> ﻡ) ا‪1BC‬ء‪ .‬وه‪K‬ا ﻡ ﺕ? إ‪ J‬ﻥ ‪ …U‬د‬
‫ا‪V‬داء ا ` ‪ 64‬ا‪5‬ﺵرة إا‪ `/ . 8‬درا آ; ﻡ) ﻡ ‪ )+‬ل وا آﻡ; ا? `‬
‫)‪ (2005‬ا‪ 8S‬ا‪HV‬ل ذوى ا ‪ tI‬ا‪ `%‬ا‪   ; %‬ﻥ ‪   `/ …U‬ا‪V‬داء ‪ P‬ا‪y+ P2‬‬

‫‪m‬‬
‫دل ه‪K‬ا ا
ك ` م ا
ى‪84‬م ا‪ 
1‬وا‪ ` WPn‬اﺕ= ا‪I‬ﺹ ‪ , V‬ت‬
‫ ‪ ,‬د ‪
8S‬ره ` ﺵﺵ ا‪
0‬ب ‪.‬‬
‫و? ا‪>+4‬ن أن ‪ L‬ا ‪ …U‬ا ` ﺕ
ﺹ‪ F‬ا‪ 8‬ارا ﺕ\آ ﺹ‪ 0‬ا وض ﻡ) ﻥ‪ , +‬وﻡ)‬
‫ﻥ‪ +‬ا‪ B‬ى ﺕ ﻡ ء ‪ `/‬ا‪H5‬ر ا‪ D‬ى وﻡ‪%1‬ﺕ‪ J‬ﻡ ء ‪ `/‬ﻥ‪  D‬ا‪H‬ر ا;‬

‫‪.co‬‬
‫ا?ﻡ;)‪ (G.W‬ا ` ﻡ‪ 8‬رص ‪ (1997)Baars‬وﻥ
ذج ا
ز‪ L‬ا‪K‬آ` )‪ (IDA‬وا‪K‬ى ﻡ‪ J‬آ;‬
‫ﻡ) رص و‪ /‬اﻥ) ‪. (2003) Baars & Franklin‬‬
‫و  ` ) ا‪
%‬ل ان ا‪ 1Z‬اب ا ا‪ %‬ا‪ ) `U‬ار ‪ J‬إ` ا‪ 1Z‬اب ات ا?
ر‬
‫وا‪A‬ﺵ
ر ‪ `/‬ا‪K‬اآ ة اﻡ ‪.‬‬

‫ﺍﻟـﻤـﺮﺍﺟــﻊ‬

‫‪ob‬‬
‫'   &   ‪  *  +,  &  
 : (2003) %‬‬ ‫‪$1‬‬
‫
‪-%  . -  
& -+&   +/0
 12 # 1 
3‬‬
‫‪ott‬‬ ‫  
‪.4 & %
" 5
, -65‬‬
‫'  ‪8      
:  ;  9
 ':(2006) 
8‬‬ ‫‪$2‬‬
‫
‪,& 
&   ,  ,%>
 ,  
5
, ,0 < 5  
 5‬‬
‫ ‪.212$171 ,51 5 ,16 ,‬‬

 ‪5  , @ !
8 ,%>
 , 4 !8 4
" : (1984) > !?& 8‬‬ ‫‪$3‬‬
‫
‪.‬‬
‫‪alk‬‬
‫&  ‪) 
2, D 5  %E : (1999) .B CD , 
 A B. <3,‬‬ ‫‪$4‬‬
‫‪. 
5  , F
.(8 
& @5‬‬
‫‪, G   :  G  ,  & : (1991) 
  @
>  8‬‬ ‫‪$5‬‬
‫
‪.   @  ,‬‬
‫‪!  :(2003) G
  ' 
', 
8  ' & , @ ' ;  8 H‬‬ ‫‪$6‬‬
‫‪w.‬‬

‫& ‪.   ,3  , %>


 ,‬‬
‫  ‪< 
 %I " 
5 %E  "?5 :(2004) 
 5,‬‬ ‫‪$7‬‬
‫‪! 5 ,  5& C  5
, , , F
.F
   J & ;
5/ @?   8‬‬
‫  &
 ‪.682$651 ,17 ! ,  ?&K‬‬
‫‪ww‬‬

‫  & ‪8 I# 


>' K I@5 
 & : (2004) 0 
,‬‬ ‫‪$8‬‬
‫ ‪,  , %>
 ., & – 0L  2
3 
3   2
3 
3 !
:‬‬
‫  &
 & ‪.468$395 , 455 ,14 , ,‬‬

‫‪70‬‬

‫‪www.alkottob.com‬‬

3  :, G  : (2004)  
 & , 
, &  $9
0 " 
5
8 0  
 # < 
5 %E 
  N  2
3
.273$189 ,   , P
 5 , C &  5 9:  , ,
 " 0

m
, 
3 " 5  
 5 < &  ;?03 : (2005) 0 
, &  $10
C &      
#   I#      " 
5 %E
.321$247, 495 ,15 , , & 
&   ,  , . 8
,3

.co
& (
&& ) 2 &5 : (1994) ,, ,  8  % $11
.   ,3  , %>
 . ,?8 0
  2 Q0 , # 4 !8 : (1976)  
 4  $12
. @
 
5   2: ,1R , %>
 . #
13-Baars,B.J.(1997): Some Essential Differences between
Consciousness and Attention, Perception and Working Memory

ob
, Consciousness and Cognition,6,363-371.

14-Baars, B.J.(2003): How Conscious Experience and Working


Memory Interact .Trends in Cognitive Sciences , vol.7.No. 4,
April.166-172.
ott
15- Baars, B.J.(2003): The Global Brain Web .Science &
Consciousness Review, October, N o 2.1-9.

16- Baddeley, A.D., Thomson, N. & Buchanan, M. (1975).


Word length and the Structure of Short Term Memory. Journal
alk
of Verbal Learning and Verbal Behaviour, 14, 575-589

17-Baddeley, A. (1996) :The Fractionation of Working Memory.,


Proc.Nat. ACad. Vol.93, 13468-134320 .

18- Baddeley, A.D. (2000a). The Episodic Buffer: A New


w.

Component of Working Memory? Trends in Cognitive Sciences,


4, 417–423.

19-Baddeley, A.D.(2002) :Is Working Memory Still Working


?European Psychologist , vol.7,no.2, June , 85-97.
ww

20- Baddeley, A.D.(2003): Working Memory and Language


(2003):Department of Experimental Psychology.University of
Bristol,UK

71

www.alkottob.com
21-Benefina,M.A.
;Newcorn,J.H.;McKay,K.E.;Koda,V.H.&Halperin,J.M.(2000):ADHD
and Reading Disabilities : Cluster Analytic Approach for

m
Distinguishing Subgroups , 297-307.

22-Burns, M. ' February (2000) Column: Language and Reading


in the Brain url :http://www.brainconnection.com ( © 1997-2007
Scientific Learning Corporation. All Rights Reserved) (1-4) .

.co
23-Gathercole, S.E. & Baddeley, A.D. (1990). Phonological
Memory Deficits in Language Disordered Children: Is there a
Causal Connection? Journal of Memory and Language, 29,
336-360.

ob
24-Cohen,N.J.;Vallance,
D.;Barwick,M.;Im,N.;Menna,R.;Horodezky &
Isaacson,L.(2000):The Interface between ADHD and Langugae
Impairment :An Examination of Langugae ,Achivement ,and
Cognitive Processing. J . Child Psychol.Psychact., vol.41,no.3,
353-362.
ott
25-Han SH, Kim MS (2004) Visual search does not remain
efficient when
Executive working memory is working. Psychol Sci 15:623–628
alk
26-Ichikawa, Shin-ichi (1983): Verbel memory span, visual
memory span, and their correlation with cognitive tasks
.JapanessePsychological Research, vol.25 (4),173-
180.(PsycINFO Selected Abstracts- A PA 2003).

27-Nicolson, R. I.Fawcett.A. & Baddeley (2003) : Working


Memory & Dyslexia
w.

28-Stanovich, K.E. (1986). Matthew Effects in Reading Some


Consequences of Individual Differences in the Acquisition of
Literacy. Reading Research Quarterly, 21, 360-407.
ww

30-Vaquero,J. ; De Astudillo ,L.R.; Niaz ,M.(1996) : Pascule-


Leone and Baddeley's Models of Information Processing as
Indicators of Academic Achievement.Perceptual and Motor
Skills ,82,787-798.

72

www.alkottob.com

You might also like