ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

MΕΛΕΤΕΣ
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
& ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

1η πρακτικά

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014
 24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
24 Ρ 2014

©2014 ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ.
ȉȫȝȝȡȗȡȣ ǺȢȥțijıȜijȪȟȧȟ
Ǽț›ȝȧȞįijȡȫȥȧȟ Ǻȟȧijȑijȧȟ
ȉȥȡȝȬȟ-ȇįȟıȝȝȓȟțį dzȟȧIJș
ǺȢȥțijıȜijȪȟȧȟ

ǻȢȤIJįȜȔȡȤ 15
ȃȡȟįIJijșȢȑȜț
105 55 ǺȚȓȟį
Ȋ: 210 3215146
F: 210 3215147
E: sadas-pea@tee.gr
S: www.sadas-pea.gr

ISBN 978-960-7284-35-8

Ǻ›įȗȡȢıȫıijįț ș įȟį›įȢįȗȧȗȓ
ȪȝȡȤ ȓ ȞȒȢȡȤȣ ijȡȤ ›įȢȪȟijȡȣ
Ȟı ȡ›ȡțȡİȓ›ȡijı ȞșȥįȟțȜȪ,
șȝıȜijȢȡȟțȜȪ ȓ ȑȝȝȡ ȞȒIJȡ
Ȝįț IJı ȡ›ȡțįİȓ›ȡijı ȞȡȢĴȓ
ȥȧȢȔȣ ijș ȗȢį›ijȓ ȑİıțį ijȡȤ
ıȜİȪijș, IJȫȞĴȧȟį Ȟı ijȡ ȄȪȞȡ
2121/1993 Ȝįț ijȡȤȣ ȜįȟȪȟıȣ 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ijȡȤ ǼțıȚȟȡȫȣ ǼțȜįȔȡȤ ›ȡȤ
țIJȥȫȡȤȟ IJijșȟ ǽȝȝȑİį.

ǽȇȀȃǽȂǽȀǺ ǽȁǼȆȉǿȉ
:::RAY::: ǽȇǽ ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΕΛΕΤ Γ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Ȃ. ȁįijıȥȑȜș 61Ǻ
115 25 ǺȚȓȟį & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Χ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
210 69 96 438
CREATIVE@RAY.GR
WWW.RAY.GR

οργάνωση

πρακτικά

w w w.sadas-pea.gr
w w w.y p e k a . g r
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΜΕΛΕΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΕΛΕΤΕΣ Ο ΚΑ
ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
& ΑΡΧ ΚΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜ

Οι Οικισμοί της υπαίθ

υπαίθρου στη χώρα μας ως οργανικά ενταγμένοι στο τοπιακό
περιβάλλον τους, απο
αποτελούν σημαντικό τεκμήριο όχι μόνον της εγχώριας αλλά και της
παγκόσμιας πολιτισμ
πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς.
Αυτή η κληρονομιά θθα πρέπει να προστατευτεί, να διατηρηθεί και να αξιοποιηθεί μέσω
της ενσωμάτωσης τη της σε ένα αειφορικό χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό με στόχο
την βιωσιμότητα, βασ
βασιζόμενη πάντα σε μια αρμονική σχέση μεταξύ κοινωνικών
αναγκών, οικονομικ
οικονομικής δραστηριότητας και περιβάλλοντος.
Με το πρόγραμμα ΜΕ ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΣ
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΜΕΧΡΙ 2000 ΚΑΤΟΙΚΩΝ το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
αποσκοπεί στη συμβο
συμβολή αυτών των μελετών στο σχεδιασμό του χώρου,
α
καταγράφοντας την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία των οικισμών, όπως αυτή έχει
διαμορφωθεί μέχρι σσήμερα, καθώς και τους όρους δόμησης στους οικισμούς
προ
αυτούς, ώστε να προστατευθεί ο αρχιτεκτονικός τους χαρακτήρας και να εκφραστεί η
δυναμικ
αναπτυξιακή δυναμική.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΑΛΕΞΙΑΔ
ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ
Γενικός Γραμματέας Χω
Χωροταξίας
Περιβάλλοντος,
& Αστικού Περιβάλλοντ
Περιβάλλοντος Ενέργειας
Υπουργείο Περιβάλλοντ
& Κλιματικής Αλλαγής
 Ένα χρόνο μετά το ξεκίνημα της ιδέας για την υλοποίηση αυτής της 1ης ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ Οι παραδοσιακοί οικισμοί φαίνεται να πληρο
πληρούν οούν την ηθικής τάξεως ανάγκη
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ, έχουμε τη χαρά να κρατάμε στα χέρια μας τα πρακτικά του μας για ειλικρίνεια των αρχιτεκτονικών μορφών
μορρρφών ως άμεση ανταπό ανταπόκριση στην
τριημέρου και να μπορούμε πλέον να προσφέρουμε στην αρχιτεκτονική κοινότητα το λειτουργία τους, θεωρώντας την έννοια της λειτουργίας ευρύτερη ττων χρήσεων
σύνολο της προσπάθειας και την αποτίμηση της. Με αυτή τη συνάντηση, ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. ώστε να συμπεριλάβει την αισθητική και νοη νοηματική ηηματική πληρότητα. Ταυ Ταυτόχρονα,
εγκαινίασε μια νέα μορφή εκδηλώσεων συνεργασίας με εκπροσώπους από όλους τους οι οικισμοί αυτοί ανταποκρίνονται με «οργα ανική» ευαισθησία στο ττοπιακό
«οργανική»
εμπλεκόμενους φορείς, Υ.Π.Ε.Κ.Α., Εκκλησία της Ελλάδος, Ακαδημαϊκή Κοινότητα και ανάγλυφο, το κλίμα και την ιστορία του τόπου
τόποοου τους, αποκαθιστώντ
αποκαθιστώντας μια
συνάδελφους ελεύθερους επαγγελματίες. Μία συνάντηση η οποία πραγματοποιήθηκε βιώσιμη ισορροπία μεταξύ του ανθρωπογεν
ανθρωπογενούς ννούς πολιτιστικού τοπίο τοπίου και του
για πρώτη φορά στα χρονικά. Η έκδοση των πρακτικών του τριημέρου της Ναυπάκτου, με φυσικού περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα ενσωματώνουν
ενννσωματώνουν και τις δδυνατότητες
την προσθήκη του Πορίσματος «The Lepanto Recommendations for Building in Small και τους τρόπους μετεξέλιξης και αναβίωσή
αναβίωσής ής τους με κάθε φορά επ επίκαιρο
Settings», αποτέλεσμα εργασίας της επιστημονικής ομάδας, είναι η απόδειξη ότι υπάρχει τρόπο.
δυνατότητα και προοπτική συνεργασίας των φορέων της Αρχιτεκτονικής με σκοπό Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά, οι παραδο
παραδοσιακοί οοσιακοί οικισμοί μας υπ υποδεικνύουν
την ανάδειξη του πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού πλούτου της χώρας μας. Θα ήθελα μια προσέγγιση σχεδιασμού του χώρου «εκκ των κάτω», σε αντίθετ αντίθετη ροπή
πραγματικά να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν με κάθε τρόπο για την επίτευξη από την κυρίαρχη «εκ των άνω» του περιφερειακού,
περιφεεερειακού, χωροταξικού και
αυτού του σκοπού και ιδιαίτερα όσους συνέχισαν να πιστεύουν σε αυτήν την προσπάθεια πολεοδομικού σχεδιασμού. Αυτή η εναλλακ κκτική θεώρηση βασίζετα
εναλλακτική βασίζεται στην
μέχρι τέλους, παρά τα προβλήματα και τα εμπόδια που παρουσιάστηκαν. Ήταν ένα στοίχημα ιδιαίτερη φυσιογνωμία τους και στην οντολογική,
οντολοοογική, νοηματική και πο πολιτισμική
για τον Σύλλογο των Αρχιτεκτόνων, για την ουσιαστική συμβολή του στο επιστημονικό, πληρότητα που τους χαρακτηρίζει και είναι ααναγκαία, συμπληρωμ συμπληρωματικά
πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο προβληματισμού της χώρας. και παράλληλα με τα υπερκείμενα επίπεδα σσχεδιασμού, για μια ειλ ειλικρινή
και αυθεντική σημερινή αρχιτεκτονική δημιδημιουργία, ουργία, κατ αναλογία κκαι σε
διαρκή διαλεκτική σχέση με αυτούς, αντί μιαμιας αας αρχιτεκτονικής παρα παραγωγής με
MΥΡΤΩ ΔΕΣΠΟΤΙΔΗ υποκριτικές μορφολογικές απομιμήσεις απο οοκομμένες από την διαχ
αποκομμένες διαχρονική
Αρχιτέκτων, δυναμική εξέλιξής τους.
Πρόεδρος Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Α.Ε. 2011-2014 Το Πόρισμα της Ναυπάκτου, συνθετικό έργο συνεργασίας της επιστ επιστημονικής
επιτροπής του συνεδρίου, ενσωματώνει την παραπάνω προβλημα προβληματική
και στοχεύει να αξιοποιήσει τις εγγενείς δυν
δυνατότητες αατότητες και τις δυναμικ
δυναμικές των
παραδοσιακών και μικρών οικισμών που εείναι ενταγμένοι στο φυσ φυσικό τοπίο
και περιβάλλον, στην κατεύθυνση της περαι
περαιτέρω ιιτέρω ανάπτυξή τους πρ προσφέροντας
ένα οδηγό −εμφατικό και αποφατικό− για την σύγχρονη αρχιτεκτ αρχιτεκτονική
Η διοργάνωση της 1ης ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ με θέμα: δημιουργία σε αυτούς.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Ως θεσμικό κείμενο συστάσεων (The Lepant
Lepanto tto Recommendations), θα
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ, αποτέλεσε σημαντική πρόκληση και δύσκολο στοίχημα για την ομάδα μπορούσε να διεκδικήσει μια θέση στο υπάρυπάρχον ρρχον ευρωπαϊκό θεσμικό θεσμικ πλαίσιο
που το ανέλαβε. προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιά
κληρονομιάς, άάς, γιατί πέρα από την αν αναγκαία
Αρχικά, γιατί εγκαινίασε μια νέα μορφή εκδηλώσεων για τη διασφάλιση της έμφαση στην κλίμακα των μικρών οικισμώ
οικισμώνών και την τοπικότητα ω ως πηγή
ποιότητας της αρχιτεκτονικής δημιουργίας που, πέρα και πάνω από τη στόχευση της νοήματος της αρχιτεκτονικής, προσφέρει έν να πρότυπο ολιστικής θε
ένα θεώρησης,
εκάστοτε επιστημονικής συνάντησης, εστιάζουν στη συνΕργασία των φορέων που που ενσωματώνει την προστασία στον αναπ ππτυξιακό σχεδιασμό και ορίζει
αναπτυξιακό
επηρεάζουν την άσκηση της Αρχιτεκτονικής. Στη συνέχεια, γιατί αυτή η συνΕΡΓΑΣΙΑ την ολοκληρωμένη προστασία ως συμβατή ανάπτυξη του χτισμένο χτισμένου
όφειλε να δημιουργήσει κώδικα επικοινωνίας και να αποδώσει άμεσα επιστημονική περιβάλλοντος.
τεκμηρίωση και πρόταση. Τέλος, γιατί πέρα από την επίλυση των προβλημάτων αυτής Τέλος, το Πόρισμα της Ναυπάκτου στοχεύει σστην αναβάθμιση του
της συνέργειας θα έπρεπε να διασφαλίσει και την προοπτική για τα επόμενα βήματα. αρχιτεκτονικού διαλόγου συνολικά προσφέ
προσφέροντας ροντας την κοινή βάση
βάση, τους όρους
Το στοίχημα κερδήθηκε, όπως θα διαπιστώσετε μελετώντας την παρούσα έκδοση. και τη δομή μιας επιστημονικής επιχειρηματολογίας, τ που είναι ανα
αναγκαία και
Ευχαριστούμε όσους το πίστεψαν και ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση με σκληρή και αποτελεί τα μεγαλύτερο, ίσως, στοίχημα αυτής τ της προσπάθειας, πο που αφορά
συστηματική δουλειά. στην αρχιτεκτονική δημιουργία ως ανοιχτή και δυναμική πολιτισμι πολιτισμική πρακτική.
Ελπίζουμε ότι κάναμε μια καλή αρχή.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ
ΜΑΡΙΑ ΦΡΑΝΤΖΗ Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.,
Αρχιτέκτων, Μέλος Δ.Σ. του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., Συντονιστής της Επιστημονικής Επιτροπής
Συντονίστρια ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
8 — 9
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
Ν 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
ΕΠΙΣΤΗΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

υ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ ει
εις
αγωγή
αγ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ
ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

Η αρχιτεκτονική είναι δημόσιο αγαθό και η καταγραφή τωνν μορφολογικών, ρυθμολογι- τεκμηρίωση των επιλογών ααυτών, ο Σ.Α.Δ.Α.Σ
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. συνδιοργανώνει με το Υ.Π.Ε.Κ.Α. και με
κών και τυπολογικών χαρακτηριστικών,
η όπως αυτά αναπτύσσονται
σ και εξελίσσονται με την τη συμμετοχή όλων των μελετητών,
μελετητών, Επιστημονική
Επιστ Συνάντηση
ν συνΕργασίας για διατύ-
πάροδο του ιστορικού χρόνου υ στους οικισμούς και στα κτίριαι ανά την επικράτεια, καθώς πωση απόψεων και προβληματισμό
προβλληματισμό στα καίρια
κα ζητήματα ερμηνείας της Αρχιτεκτονικής
και ο έλεγχος της νέας δόμησης,
η αποτελούν υποχρέωση της π πολιτείας. Eίναι κοινωνικό και Κληρονομιάς και της Σύγχρονης
Σύγχρρονης Αρχιτεκτο
ρ Αρχιτεκτονικής δημιουργίας. ί
επιστημονικό καθήκον της αρχιτεκτονικής
χ κοινότητας να αφυπνίζει,
υ να προστατεύει και να
διεκδικεί το δημόσιο συμφέρον.
ο Ειδικά στην τυχαία ή συστηματική
μ αλλοίωση της ιστορικής Κύριος στόχος της ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ σσυνΕΡΓΑΣΙΑΣ είναι, τόσο η υποστήριξη των εκπονούμενων μελε-
αλήθειας που φέρουν κτίρια και
α οικισμοί, μέσω αντιεπιστημονικών
ν και παρωχημένων μεθό- τών μέσα από την ανταλλαγή ααπόψεων, όσο κα και η ενημέρωση της ευρύτερης κοινότητας των
δων προστασίας είναι κρίσιμο, συλλογικά η αρχιτεκτονική κοινότητα
ι και ατομικά ο σημερι- αρχιτεκτόνων για τα πιο σοβαρ
σοβαράρά προβλήματα που αντιμετωπίζει
ρ ί η σύγχρονη αρχιτεκτονική
νός αρχιτέκτονας/πολεοδόμος,, να αντιστέκονται με όλες τους ττις δυνάμεις. δημιουργία.
Ο δρόμος με τον οποίο επιτυγχάνεται
γ προσέγγιση και επικοινωνία είναι εκείνος που ανοί-
γει καλοπροαίρετο διάλογο, ππου δεν σιωπά, που θεσμοθετείί προσεγγίσεις, συνδιαλλαγές, Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ θα περιλαμβάνει:
περιλαμβάνει:
που συμφιλιώνει με το περιβάλλον
ά και σχετίζεται δημιουργικά
κ με το όραμα της κοινωνικής Παρουσίαση από τους μελετητές ττων περιφερειακών
περιφερειακ ενοτήτων της η πορείας εκπόνησης των με-
ευημερίας. λετών αυτών, της μεθοδολογίας
μεθοδολο ογίας και των επ
ο επιλογών στην επιστημονική
π τους προσέγγιση.
Η παρουσίαση θα έχει κοινή,
κοιιινή, δομημένη μ μορφή (με βάσηη θεματικούς άξονες) για όλες
Μέσω της αρχιτεκτονικής (θεωρίας,
ε αποτύπωσης, ερμηνείαςς και της εκάστοτε σύγχρονης τις μελέτες και θα αποτελέ
αποτελέσει
έέσει αφορμή κα
και αντικείμενο π
προβληματισμού. Θα υπάρξει
δημιουργίας), καταγράφεται κκαι εξελίσσεται η ακίνητη πολιτιστική
ι και φυσική κληρονομιά συμπληρωματικός σχολιασ
σχολιασμός
σμός και από του
σ τους επιβλέποντες..
ενός λαού. Κατ’ αρχάς λοιπόνν μελετώνται αλληλένδετα οι κοινωνικές
ι και οικονομικές συν- Τοποθετήσεις και Συζήτηση πάνω στους
στο
ους ίδιους άξονες με αυτούς των π
ο παρουσιάσεων με αντικείμενο
θήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκαν
θ και διαμορφώθηκαν οι ρ ρυθμοί, οι τύποι και οι αρχιτε- τη σύνδεση του αντικειμένο
αντικειμένου ου των μελετών μ
ο με τους ορισμούς και τις αρχές διατήρησης της αυθε-
κτονικές μορφές που αναπτύχθηκαν και παραδόθηκαν από γενιά ε σε γενιά. ντικής κατάστασηςς και της αειφόρουυ αξιοποίησηςς του ανθρωπογενούς
αν περιβάλλοντος από την κλίμακα
Η καταγραφή και ανάλυση τηςς κατάληψης του χώρου από κοινωνική
ι άποψη, συνδυασμένη του κτιρίου μέχρι την κλίμακα α του συνόλου
συνόλου, της πόλης και ττου τοπίου, που έχουν κωδικο-
με την διερεύνηση και αποτύπωση
π των αρχιτεκτονικών και ογκομετρικών
γ χαρακτηριστικών ποιηθεί στους επιστημονικούς κ Χάρτες και στις συμβάσεις γγια την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτο-
των χτισμένων και ελεύθερων εκτάσεων του κάθε οικισμού δημιουργεί
η τη συνειδητοποίηση νική, Αρχαιολογική και Τοπιακή π κληρονομ
κληρονομιά, συμπυκνώνονταςο την μέχρι σήμερα σχετική
των συσχετισμών αυτών των σ στοιχείων και την κατανόηση της δομής και λειτουργίας του εμπειρία του ευρωπαϊκού π πολιτισμικού χώρ χώρου σύμφωνα μεε την οποία, η Σύγχρονη Αρχιτεκτονική
Χώρου του. Με τον τρόπο αυτό ό η τοπική κοινωνία συνειδητοποιεί
π τις αλήθειες του τόπου της δημιουργία αποτελεί την Αρχιτεκτονική Κληρονομιά του Μέλλο
Μέλλοντος.
και η τοπική εξουσία καθορίζει
ε τους όρους που θα επιτρέψουνν στον Αρχιτέκτονα να αναδρά-
Εκπόνηση πορισμάτων για τη νοηματική
τ συγκρότηση της αρχιτεκτονικής
ι δημιουργίας σε ευαίσθητο
σει με τον χώρο δημιουργώντας
α το αποτύπωμα της σύγχρονηςς αλήθειας και εξασφαλίζοντας
ή και σε λιγότερο ευαίσθητο
τ ιστορικά περι
περιβάλλον, ως συμβολή για τον εμπλουτισμό και
την ιστορική του συνέχεια.
την εξειδίκευση των προδιαγραφών
α για την Β΄ φάση, πού επεξεργάζεται
π το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Ο συσχετισμός της αρχιτεκτονικής
κ δημιουργίας με τον τόπο όπου
π εντάσσεται μοιάζει να απο-
τελεί το πιο απτό σημείο συγκρότησης
ρ του νοήματός της. Ο συσχετισμός,
σ όχι ως υποταγή στη Η ενεργή συμμετοχή και παρέμβαση
έ όλων τω
των παραγόντων, που συμβάλλουν στη διαμόρ-
μορφολογική ταυτότητα του υπάρχοντος
π περιβάλλοντος, αλλά ως συνομιλία με μια ζώσα και φωση των όρων άσκησης της α
αρχιτεκτονικής σ
στην Ελλάδα, θα συνεισφέρει στη διαμόρφωση
εξελισσόμενη οντότητα, συνομιλία
ι συναινετική ή συγκρουσιακή,ή αλλά οπωσδήποτε συνομιλία. των προοπτικών αξιοποίησης ττων συμπερασμάτων
συμπερασμ της Επιστημονικής
η αυτής Συνάντησης.

Ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. ενημερώνεται για την υπό εξέλιξη εκπόνηση, μ μετά από ανάθεση του Υ.Π.Ε.Κ.Α.,
μελετών για τη θέσπιση υποχρεωτικών
ω ή συνιστώμενων ή προτεινόμενων μορφολογικών
ρ κανόνων σε οικισμούς με πλη-
θυσμό μέχρι 2000 κατοίκους και θεωρεί
ρ κρίσιμη τη συγκυρία της επικείμενης έναρξης
ρ της Β΄ φάσης των εκπονούμενων μελε- ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ: 24, 25 & 26|01|2014
τών αυτών, που θα καταλήξει σ σε διατύπωση προτάσεων. Για να α συμβάλλει στην επιστημονική ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Ναύπακτος
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Σ σε στενή συνεργασία με το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
10 — 11
ειςαγωγή
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

οργανωτική επιστημονική
επιτροπή ομάδα
ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ ȃȋȈȊȎ ǺǼǺȃǺȁǿȉ ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȆȉ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ
ȇȈȆǽǼȈȆȉ ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ. ǽȇ. ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȃǺȈȀǺ Ȋȃ. ǺȈȌȀȊǽȁȊȆȄȎȄ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȃǽȂȆȉ ȇǺȄ. ĭǽȉȉǺȂȀǺȉ
Ǽ.ȉ. ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ., ǺȋĬǽȈȀȄȆȋ-ȁȆȂȎȄȀǺ ȉȆĮȀǺ
ȉȋȄȊȆȄȀȉȊȈȀǺ ǽȁǼǿȂȎȉǿȉ ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ
ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǻǺȉȀȂǿȉ ȇȆȂǽȆǼȆȃȀǺȉ-ȌȎȈȆȊǺȅȀǺȉ ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ ȄȀȁȆȂǺȆȉ
ȄȀ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ ǽȃȇ ǽȃȇ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȁǺ
ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ,
ǼǿȃǿȊȈȀǺǼǿȉ ȄȀȁȆȉ ȊȃǿȃǺȊȆȉ
ȇȈȆǽǼȈȆȉ ȊȃǿȃǺ
ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǻǺȉȀȂǿȉ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ǺȄǺȉȊǿȂȎȊǿȉ ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ ǺȈȌȀȊ. Ǻ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȆȄȎȄ Ǻȇĭ
ǾǽȈǻȆȉ ĬȀǺȄȄǿȉ ȉȋȄĭǽȉǽȎȄ & ĭǽȎȈȀǺȉ ȁȀǾǿȉ ȀȎǺȄȄǿ
ȀȎǺȄȄǿȉ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ǺȈȌȀȊ. ȉȌǽǼȀǺȉȃȆȋ ǽȃȇ AȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ
ȁ ǽȃȇ
ȉȋȄȊȆȄȀȉȊǿȉ Ȋǿȉ ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ ǺĭǿȄǺ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȁȆȋǼȆȋȄǿ ǺȃǺȂȀǺ
ǺȃǺ
ǽȇȀȉȊǿȃȆȄȀȁǿȉ ȆȃǺǼǺȉ ǼȈ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿȌ.,
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿȌǺȄȀȁȆȉ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ. ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȇȆ
ȇȆȂǽȆǼȆȃȆȉ,
ĬǽȄȀȁǿ ǼȀǽȋĭȋȄȊȈȀǺ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ ›. ǼǽǼǽȉ ĮȀȂȆĭǽȆȉ ǼȀǽȋĭȋȄȊȈȀǺ Ǽȇȉ
ȇȈȎǿȄ ǼȀǽȋĭȋȄ
ǼȀǽȋĭȋȄȊǿȉ ȋȇǿȈǽȉȀǺȉ ȇȆȂǽȆǼȆȃȀǺȉ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ.
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ,ȊȃǿȃǺȊǺȈȌǿȉ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ.
γραμματειακή Ǽ/Ȅȉǿȉ ȇȆȂ. ȉȌǽǼȀǺȉȃȆȋ ǼȆȃǿȉǿȉ Ȋǿȉ ǽȁȁȂǿȉȀǺȉ ȃȇȀȈǿȉ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼȆȋ ǽȂǽȄǺ
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼ
υποστήριξη ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ. Ȋǿȉ ǽȂȂǺǼȆȉ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿ
ȃǿȌǺȄȀȁȆȉ, ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ,

ǺĬĬǽȂȀȁǿ ǼǿȃǿȊȈȆȇȆȋȂȆȋ ȁȈȆȁȀǼǿȉ ǼǿȃǿȊȈǿȉ ǼǽȁǺǻǺȂȂǺȉ ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȆȉ ǽȇ. ȁǺĭǿĬǿȊȈȀ

ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ ǽȃȇ ȆȃȆȊȀȃȆȉ ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ ǽȃȇ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿȌǺȄȀȁȆȉ, ȆȃȆȊȀȃȆȉ
ȃǺȏȉȊȈȆȋ ǽȂǽȄǿ
ǽȂǽ ȇǺȂȋǻȆȋ ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ
ǺȄǺȉȊǿȂȎȊǿȉ ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ ǽȃȇ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ Ǻȇĭ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǼǿȃǿȊȉǺȄȊȆȋ-ȁȈǽȃǽǾǿ ǽȃȇ,
ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ ǽȃȇ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ ȁȆȉȃǿȊȎȈ ȉȌȆȂ
ȉȌȆȂǿȉ ȇȈǽȇǿȉ ǺȂȁȀǻȀǺǼǿȉ
ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ǺȈȌȀȊǽȁȊȆȄȎȄ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ,
ȇǺȄǺĬȀȎȊȀǼȆȋ ǺȂǽȅǺȄǼȈǺ
δημιουργικό ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿȌ., ȆȃȆȊȀȃǿ ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ ǽȃȇ
ȃǺȃǺȂȆȋȁȆȉ ȉȊǺȋȈȆȉ
ȉ
ǺȄǺȇȂǿȈȎȊǿȉ ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ Ǽȇĭ

ȄȀȁȆȉ ȈǽȈȈǺȉ ȉȋȄȊ. ȉȋȃǻ. ȇǺȈǺȁȆȂȆȋĭǿȉǿȉ ǾǿǻǺȉ ǼȀȆȄȋȉǿȉ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ǺȄ

ǺȄǺȉȊǿȂȎȊǿȉ, ĮȀȂȀȇȇǺ-ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ ȃǺȈȎ
ȇǺȄǼȎȈǺ ȊǺȁȊȀȁȆȋ ȈǽȈȈǺȉ ȄȀȁȆȉ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ǽȇ. ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ Ȋȃ. ǺȈȌȀȊ. ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ,
ȃǺȈȀǺ ĮȈǺȄȊǾǿ ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ ȃǿȌ., ȃǽȂǽȊǿȊǿȉ ȆȃȆȊȀȃȆȉ ȁǺĭǿĬǿȊǿȉ ǽȃȇ ȇ. ȇǺȊȈȎȄ Ȋ. ȁǺĭǿĬǿȊȈȀǺ ǽȃȇ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
12 — 13
ειςαγωγή
ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ,
Μ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ θ
θεματικοί
άάξονες

1. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

Α 3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ/ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ
Τ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Σύντομη αναφορά στα κύρια χαρακτηριστικά

σ και τη φυσιογνωμία της ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
περιοχής μελέτης και στην μεθοδολογία καταγραφής. Με βάση την ανάλυση και την αξιολόγηση πουυ προηγήθηκε
Όρια οικισμών εξωτερικά (σε σχέση
σ με το φυσικό τοπίο)
Σχολιασμός υπάρχουσας νομοθεσίαςς «μορφολογικής»
ο πρ
προστασίας
και εσωτερικά (σε σχέση με διάρθρωσή τους).
και εντοπισμός σημείων για
α τροποποίηση.
Κριτήρια επιλογής του αντιπροσωπευτικούύ δείγματος σε σχέση με το σύνολο των
Αναφορά σε τυχόν ανάλογες διεθνείς εμπειρίες.
οικισμών της περιοχής μελέτης.
Σκέψειςς για εξειδίκευση της μεθοδολογίας
ο εκπόνησης
εκπόνη
των μελετών (κριτήρια ομαδοποίησης,
δ κριτήρια
κριτή
2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ
Ω κατηγοριοποίησης προστασίας,
ί διαδικασία δ
διαβούλευσης,
συσχέτιση με άλλα επίπεδα σ κ.λπ.).
σχεδιασμού κ.λπ
Αξιολόγηση και ιεράρχηση των τυπικώνν και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που
εντοπίστηκαν.
Διαφορετική προσέγγιση των παραδοσιακών
δ οικισμών ή των
μ
προς χαρακτηρισμό οικισμών, υπόλοιποι οικισμοί και 4. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
πέριξ τοπίο. Με βάση την ανάλυση και την αξιολόγηση πουυ προηγήθηκε
Σκέψεις για τον τρόπο διασύνδεσης των επιμέρους Σκέψειςς για τα όρια της νέας αρχιτεκτονικής
ι δημιουργίαςς ώστε
ώστ να εκφράζει
χαρακτηριστικών, τυπικών και
α ιδιόμορφων, ώστε να
τόσο την σημερινή εποχή όσο
ό και την συγκεκριμένη
συγκ
εκφράζουν με διαφορετικό
ό τρόπο και σε διαφορετικό
φυσιογνωμία του οικισμού
ύ όπου εντάσσεται.
εντάσσετα
βαθμό την κοινή φυσιογνωμία
ω του οικισμού που
συναποτελούν. Σκέψειςς για την ενσωμάτωση νέων
ω τεχνολογιών (έντα
(ένταξη

Ενδεικνυόμενος ορισμός, τρόπος κ

και βαθμός προστασίας βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής
κ και ενεργειακής
ενεργεια
της πολιτιστικής κληρονομιάς
ι και των λοιπών πολιτικής) σε μικρούς οικισμούς
σ και την ευ
ευρύτερη
μορφολογικών στοιχείων ττης περιοχής μελέτης. περιοχή τους.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
14 — 15
περιεχόμενα
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Μ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

πρόγραμμα
π

Παρασκευή, 24|01|2014 14:00-14:30 ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ >> 16 Β΄ ΜΕΡΟΣ Σάββατο, 25|01|2014

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε. & Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Α 17 264 << ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛ
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁȀǾǿȉ ȀȎǺȄȄǿȉ ȇǺȂȋǻȆȋ ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Σ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ Α΄ ΜΕΡΟΣ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ĬǽȎȈĬȀǺ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȃǺȈȀǺ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ >> 38 ǾǽȈǻȆȉ ȀȎǺȄȄǿȉ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
15:00-17:30
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ
Η Β΄ ΦΑΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ
Μ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
14:30 -19:30 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ,
Ν ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 40 ǺǼǺȃǺȁǿȉ ȁȎȄ
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȆȉ 267
ĬȁǺȄȀǺȊȉǺ
ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǻǺȉȀȂǿȉ 271
10 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣΣ ›. ǼǽǼǽȉ ĮȀȂȆĭǽȆȉ 280
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ǼǿȃǿȊȈǿȉ Ȃ ȂǺĬȆȉ 40
ǼǿȃǿȊȉǺȄȊȆȋ-ȁȈǽȃǽǾǿ
ȉ Ǻ
ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ 286
ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ȌȈȀȉȊȀȄǺ ȃȇǽǾǺȄȊǽ
ȇ 63
ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ ȄȀȁȆȂǺȆȉ 288
ΠΙΕΡΙΑΣ ĬǽȎȈĬȀǺ ĮȀȂȀȇȇȆȇȆȋȂȆȋ
ȇ 82
KȀǾǿ
KȀǾǿȉ ȀȎǺȄȄǿȉ 292
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ȉȊǽĮǺȄȆȉ ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ
Ǻ 92
ȁȆȋǼȆȋ
ȁȆȋǼȆȋȄǿ ǺȃǺȂȀǺ 297
ΗΜΑΘΙΑΣ ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ 105
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀ
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼȆȋ ǽȂǽȄǺ 301
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
Υ ΙΘΑΚΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ȃǺȏȉȊ
ȃǺȏȉȊȈȆȋ ǽȂǽȄǿ 307
ΣΠΟΡΑΔΩΝ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
Α ΘΑΣΟΥ ȃǺȃǺȂȆȋȁȆ
ȃǺȃǺȂȆȋȁȆȉ ȉȊǺȋȈȆȉ 312
ȃȆȋȈȃȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ ǺĭǿȄǺ 319
19:30- 21:00 EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ
Α ΕΝΟΤΗΤΑ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ >> 115 ȃȇȀȈǿȉ Ǻ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ 322
ȇǺȂȋǻȆȋ ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ 326
ȇȈǽȇǿȉ Ǻ
ǺȂȁȀǻȀǺǼǿȉ 329
21:30 Δείπνο ĮȀȂȀȇȇǺ-ǺȇȆȉȊ
ĮȀȂȀȇȇǺ-ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ ȃǺȈȎ 332

Σάββατο, 25|01|2014 Α΄ ΜΕΡΟΣ 17:30-18.00 Διάλειμμα-καφές

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ >> 141
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ȃȇȀȈǿȉ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ
Η Β΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.
18:00-21
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
09:00 -11:30 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ,
Ν ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 142
338 << ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȀȎǺȄȄǿȉ 5 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛ
ΠΕΛΛΑΣ ȀĮȀĬǽȄǽȀǺ ȃǺȃȆȋȄǿ Ȇ 142 ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Σ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦ
ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, ΤΡΙΚΑΛΩΝ ȄȀȁȆȉ ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȉ 152 22:00 Δείπνο
ΞΑΝΘΗΣ ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ ȉ 168 Κυριακή, 26|01|2014
ΗΛΕΙΑΣ ĬǽȎǽĬȀǺ ǻǺȂȎȃǽȄȆȋ ǽ 177
10:00 --13:00 ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ

11:30-12:30 356 << ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ ǺĭǿȄǺ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǻǺȉȀȂǿȉ
Χαιρετισμοί >> 189
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ ȃȋȈȊȎ
12:30-13:30 ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ >> 214
ΤΡΑΠΕΖΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡ
ǼȀǽȋĭȋȄȆȋȉǺ ȋȇǿȈǽȉȀǺ ȊȆȋ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ. 214
ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ.
DR ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ ǺĭǿȄǺ, Ĭ. ǼȀǽȋĭȋȄȊȈȀǺ
ȋ ȇȆȂǽȆǼȆȃȀǺȉ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ.
ȉȋȃǻȆȋȂȆȉ ȇǺȈǺȁȆȂȆȋĭǿȉǿȉ 226
ȆȈĬǺȄȎȊȀȁǿ ǽȇȀȊȈȆȇǿ 235 13:00-16:00 Ξενάγηση. Γεύμα
13:30-15:00
- Διάλειμμα-Καφές-Ελαφρύ γεύμα 16:00 Λήξη
Παράρτημα >> 415
Αρκτικόλεξο >> 449
 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ 24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
24 Ρ 2014

Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14:00-14:30
14
ππαρασκευή
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
Λ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
& ΑΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

ΕΝΑΡΞΗ
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΕ & Υ.Π.Ε.Κ.Α.

... ΕΧΟΥΜΕ
Μ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡ
ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ
ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΣΟΥΜΕ
Δ ΣΤΙΣ ΕΠ Σ
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΚΑΙ ΕΡΓΑΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΜΛΟΥΤΙ
ΕΜΛΟΥΤΙΣΟΥΝ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ,
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ
Ρ ΚΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΜΑΣ
ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Ν
ȃȋȈȊȎ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ

14:00-14:30
πρακτικά

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
18 — 19
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Σ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΕ ΚΑΙ Υ.Π.Ε.Κ.Α.

Ε 14:00-14:30
14

• ȃȋȈȊȎ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ.

Καλησπέρα σας. Αγαπητοί συνάδελφοι,

υ αγαπητοί Καθηγη-
τές, μελετητές και φίλοι που παραβρίσκεστε σήμερα εδώ. ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Εκ μέρους του Δ.Σ. του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
. , θα ήθελα να σας κα-
λωσορίσω σε αυτήν την Πρώτη ώ Επιστημονική Συνάντηση
συνΕργασίας, και προσωπικά ά να σας ευχαριστήσω για την
θετική σας ανταπόκριση στην π πρόσκληση του Συλλόγου Αρ-
χιτεκτόνων.
Οφείλω καταρχήν να ευχαριστήσω
α το Υπουργείο Περι-
βάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής
μ Αλλαγής και ιδιαίτερα
τον Γενικό Γραμματέα Χωροταξίαςτ και Αστικού Περιβάλ- ȃǺȈȀǺ ĮȈǺȄȊǾǿ Ȏ
ȀȎǺȄȄǿȉ ȁȀǾǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
λοντος τον συνάδελφο τον κύριο
ύ Αλεξιάδη, καθώς και την
Γενική Διευθύντρια Πολεοδομίαςο και Χωροταξίας κυρία
Αθηνά Μουρμούρη, για την στενήτ τους συνεργασία σε αυτήν
την συνάντηση. Επίσης να τονίσων την συμβολή του Δήμου
Ναυπακτίας και του Συλλόγου ο Αρχιτεκτόνων Ναυπακτίας, υ
προώθηση των θέσεων του Συλλόγου στην αρχαιολογικήή και τοπιακή μας κληρονομιά.
με ιδιαίτερες ευχαριστίες στονν Πρόεδρο τον συνάδελφο τον εκτελεστική και νομοθετική εξουσία
ξ σε θέ- κ
Για το συγκεκριμένο θέμα, που αφορά ού-
Γιάννη τον Κοργιαλά, χωρίς ττην φιλοξενία των οποίων δεν ματα που αφορούν το χωροταξικό
α σχεδια- τως ή άλλως κ
και την επιστημονική συνάντη-
θα ήταν δυνατή η οργάνωση α αυτής της εκδήλωσης. σμό, την πολεοδομία, τα ρυθμιστικά σχέδια ση συνεργασίας, ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., ήδη με
των πόλεων, αστικό σχεδιασμό,
σ χρήσεων έγγραφά του ααπό το Σεπτέμβριο του έντεκα
Περνώντας στην ουσία αυτής τ της 1ης ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΑ- γης και πολλά άλλα. Όμως αυτή
τ η συνεργα- (09/’11) αλλά
ά και προγενέστερα, το Δεκέμ-
ΝΤΗΣΗΣ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ, θα ήθελα να
α σας παραθέσω κάποιες από σία θα έπρεπε να εδραιωθεί στην
τ βάση ενός βριο του δέκαα (12/’10), είχε εκφράσει την
τις σκέψεις που μας οδήγησαν
α στη διοργάνωσή της. Είναι γόνιμου διαλόγου προς όφελοςο του κοινω- ανησυχία του ως προς την θέσπιση υποχρε-
ν
δεδομένο ότι ο ρόλος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτό- νικού συμφέροντος. ν
ωτικών ή συνιστώμενων ή προτεινόμενων
ν
νων είναι να καλύπτει τις ανησυχίες και τα ενδιαφέροντα μορφολογικώνώ κανόνων για την δόμηση
τ
όλου του φάσματος των αρχιτεκτόνων της χώρας με τις δι- Ένα από τα θέματα που είχε τονιστεί ιδι- δεδομένου ότιτ η ιδεολογική ασάφεια που
άφορες ενασχολήσεις και τιςς διαστρωματώσεις τους, άρα αίτερα στον προγραμματισμό δ δράσης ήτανε χαρακτηρίζει την επιβολή κανόνων στην τέ-
η ενεργοποίηση της Ένωσης στα προβλήματα όλων είναι η απόσυρση κάθε νομοθετικής προσπάθει- ρ επιτείνεται από το γεγονός
χνη γενικότερα,
αναπόφευκτη και προφανώςς είναι αδιαμφισβήτητη. Στις κ
ας που επιβάλλει μορφολογικούς κανόνες λ
ό,τι στην Ελλάδα αρχιτεκτονούν οι πάντες
προγραμματικές θέσεις και δδράσεις του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. για και συνταγές στην αρχιτεκτονική
ν σύνθεση, και μάλιστα για ανεξήγητους λόγους, το
τη θητεία δύο χιλιάδες έντεκα
κ δύο χιλιάδες δεκατέσσερα αποκλίνοντας από τις αρχές διατήρησης
ι της συγκεκριμένοο πλαίσιο προστατεύεται έτσι
(2011-2014), μεταξύ πολλών ά άλλων, είχαν τονιστεί τα εξής: αυθεντικής κατάστασης και ττης αειφόρου ώστε να διαιωνίζεται
ω η κακοδαιμονία στο
παραγωγή και προώθηση ουσιαστικών
σ και συγκεκριμένων ν
αξιοποίησης του ανθρωπογενούς περιβάλ- ελληνικό τοπίο,
ί να πλαστογραφείται η ιστο-
κατευθυντήριων προτάσεων γιαι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες λοντος, δηλαδή της ακίνητης πολιτιστικής ρική καταγραφή
α και να παραβιάζεται η δι-
και επιστημονικές δράσεις, έγκαιρη
γ –και όχι εκ των υστέ- και φυσικής κληρονομιάς από ό την κλίμακα εθνής αρχιτεκτονική
κ ηθική και νομιμότητα.
ρων– παραγωγή και προώθηση η ολοκληρωμένων θέσεων του κτιρίου μέχρι και την κλίμακα
μ του συ- Παρόλα ααυτά οι μελέτες προκηρύχθη-
σχετικά με το πλαίσιο της πολεοδομικής
λ και κτιριολογικής νόλου, της πόλης και του τοπίου
ο που έχουν καν, ανατέθηκαν
η και οι διαδικασίες προ-
νομοθεσίας, συνεργασία με ταα αρμόδια υπουργεία Υ.Π.Ε.Κ.Α. κωδικοποιηθεί στους επιστημονικούς
μ χάρ- χώρησαν. Θεωρώντας
ε υποχρέωσή μας να
και ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. σε όλα τα α επίπεδα διοίκησης για την τες και συμβάσεις για την αρχιτεκτονική, μείνουμε πιστοί
σ στις προγραμματικές μας
ȃȋȈȊȎ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
24.01.2014 14:00
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
20 — 21
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

θέσεις και να συμβάλουμε μεε ουσιαστικό τρόπο και όχι με αυτό γιατί ως Πολιτεία, ως θεσμοί,
σ εκπρόσωποι και ελεύθε-
εκπρόσωπ
μία στείρα κριτική χρησιμοποιώντας
ο απλά έναν καταγγελ- ροι επαγγελματίες έχουμε το δδικαίωμα της έκ
έκφρασης, αλλά
τικό λόγο στην κρίσιμη συγκυρία
υ της επικείμενης έναρξης έχουμε και την υποχρέωση ννα κληροδοτήσο
κληροδοτήσουμε στις επό-
της δεύτερης φάσης των εκπονούμενων
ο μελετών αποφασί- μενες γενιές στοιχεία και έργα
γ που θα εμπλο
εμπλουτίσουν μορ-
σαμε να οργανώσουμε την πρώτη
ρ επιστημονική συνάντηση φολογικά, λειτουργικά και αισθητικά την ποπολιτιστική μας
συνεργασίας, με σκοπό να διατυπωθούνε
α οι απόψεις και οι κληρονομιά.
προβληματισμοί στα καίρια ζζητήματα ερμηνείας της αρχι-
τεκτονικής κληρονομιάς και ττης σύγχρονης αρχιτεκτονικής Κλείνοντας, να σας πω ότι πιστεύουμε ότι η Π.Ε.Α. οφείλει
δημιουργίας. να είναι παρούσα σε όλες τις πτυχές
τ της δημόσιας
δημόσια ζωής. Οφεί-
λει να είναι πρωτοπόρος και συμμέτοχος
υ στις δ
διαδικασίες και
Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω την ευαισθησία των με- στις λειτουργίες λήψης αποφάσεωνσ και όχι να ππαραμένει κρι-
λών της οργανωτικής επιτροπής ή και του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. προς τικός θεατής παραθέτοντας απλά π αντιρρήσεις χωρίς έγκαιρη
τους συναδέλφους μελετητές τωνω εκπονούμενων μελετών και κατάθεση και δημοσιοποίηση ο ουσιαστικών προτάσεων.
προ Ένας
την δουλειά τους και να τους κκαθησυχάσω ως προς τις προ- άξιος συνομιλητής που συνεργάζεται
ά με τους υπόλοιπους
υπ επι-
θέσεις των συντελεστών αυτής της συνάντησης καθώς βασική στημονικούς φορείς της χώρας. ς Θεωρώντας λο λοιπόν πρόκλη-
πρόθεση όλων μας είναι η έναρξη
ρ ενός επιστημονικού διαλό- ση όχι μόνο για τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. αλλά και για ολόκληρη την
γου. Στόχος της συνάντησης είναι
ί η υποστήριξη των μελετών κοινωνία την οργάνωση μίας συνάντησης
σ στην οποία θα με-
μέσα από την ανταλλαγή απόψεωνε και ενημέρωση της ευρύτε- τέχουν όλοι οι φορείς της αρχιτεκτονικής ισότιμα,
ισότι πάρθηκε η
ρης κοινότητας των αρχιτεκτόνων για τα σοβαρά προβλήματα απόφαση για την διοργάνωση αυτού α του τριημέρου
τριημ και οφεί-
που αντιμετωπίζει η σύγχρονη αρχιτεκτονική. λω προσωπικά να ομολογήσω ότι μία τέτοιου είδους συνερ-
Πρακτική εφαρμογή αυτών ώ των συμπερασμάτων θα εί- γασία η οποία από όσο γνωρίζω πραγματοποιείται
πραγματοποιε για πρώτη
ναι να γίνει πλήρως κατανοητό τ ό,τι ο συσχετισμός της αρ- φορά στα χρονικά με την συμμετοχήε του αρμόδιου
αρμόδ Υπουργεί-
χιτεκτονικής δημιουργίας με ττον τόπο που εντάσσεται, δεν ου, εκπροσώπων της Εκκλησίας ί της Ελλάδος, εκπροσώπων
οφείλει να είναι μία υποταγή στην μορφολογική ταυτότητα της ακαδημαϊκής κοινότητας, των ω αρχιτεκτονικών
αρχιτεκτονικώ σχολών, της
του υπάρχοντος περιβάλλοντος,ο αλλά η δυνατότητα ένταξης αρχιτεκτονικής κοινότητας, συναδέλφων
ν ελεύθερων
ελεύθ επαγγελ-
της σύγχρονης δημιουργίας σ στον χώρο, με σκοπό να αφή- ματιών, αλλά και της κοινωνίας α που μπορεί να ν παρευρεθεί,
σει και αυτή το αποτύπωμά ττης, δημιουργώντας μία ιστο- να ακούσει και να θέσει κάποια ι ερωτήματα είναιείν ένα μεγάλο
ρική συνέχεια. Κατ’ επέκταση, η μέσω των συμπερασμάτων στοίχημα για το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων
χ και την
τ ουσιαστική
που θα προκύψουν, θεωρούμε ύ ό,τι θα δοθεί η ευκαιρία πλέον συμβολή τους στο επιστημονικό,
τ πολιτιστικό
πολιτι και κοι-
στην Πολιτεία να εξετάσει το υπάρχον πλαίσιο, να επανα- νωνικό επίπεδο προβληματισμού μ της χώρας.
καθορίσει και να διασφαλίσει ε τον τρόπο παραγωγής του
δομημένου περιβάλλοντος, δίνοντας
ν την ευκαιρία στους με- Σας ευχαριστώ πολύ και θα
θ δώσω τον λόγο
λό στην κυρία
λετητές ελευθερία στην έκφραση
α και στην δημιουργία. Και Μουρμούρη να μας παρουσιάσει
σ το πλαίσιο.
•

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
22 — 23
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

• ǼȢ. ǺĭǿȄǺ ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. αποτελεί ένα σημαντικό, ο οικονομικό και πολιτιστι-

κό πόρο για τις ελληνικές περιοχές
ε από την διατήρηση
Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί σ συνάδελφοι καλό σας απόγευ- του οποίου εξαρτάται η οικονομική
ν προοπτική τους στα
προοπτι
μα. Όταν ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. μας πρότεινε να κάνουμε αυτήν τη πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης.
υ Δεν βλέπο
βλέπουμε δηλαδή
συνάντηση συνεργασίας, το ΥΥ.Π.Ε.Κ.Α. αισθάνθηκε μία πρό- μόνο την σημασία του κελύφους, ο βλέπουμε μ μία ευρύτερη
κληση. Γιατί αυτή η πρόκληση;; Αφενός, όσες μελέτες είναι οι λειτουργικότητα. Εάν δεν έχουμεο κάποια εξ εξειδικευμένα
πιο προχωρημένες από την σειρά του έργου για το οποίο θα πλαίσια δόμησης συχνά υιοθετείται
θ μια αχω
αχωρική αστι-
σας μιλήσουμε, έχουν παραδώσει ώ την ανάλυση της πρώτης κή αρχιτεκτονική, αναπαράγεται παραδείγμ
παραδείγματος χάριν,
φάσης, δεν έχει γίνει καμία π παραλαβή. Και δεν είναι όλες όπως ξέρουμε όλοι, η εικόνα της αστικής κα κατοικίας, συ-
σε αυτό το στάδιο ακόμα. Έτσι σ υπάρχουν κάποιες συμβατι- χνά φέτες από πολυκατοικία, με το συνεχές μ μπαλκόνι και
κές δεσμεύσεις που θα μας μειώσουνε λιγάκι την δυνατότητα αυτό δίπλα σε χαρακτηριστικές κ παραδοσιακ
παραδοσιακές μορφές.
μιας αναλυτικής συζήτησης επί π των μελετών. Αναπαράγεται επίσης μία στερεοτυπική ψευ ψευδοπαραδο-
Μπορούμε πάντα να κάνουμε ν την συζήτηση επί των σιακή αρχιτεκτονική, μεταφέρονται
έ συχνά κ κάποια ξένα
ερωτημάτων που έχουνε μπει. Από την άλλη πλευρά, μέσω αρχιτεκτονικά πρότυπα, όπως ω το σαλέ, μερικές μερ φορές
αυτής της συζήτησης, μας δίνεται ε η δυνατότητα να λειτουρ- έχουμε δει και παγόδες και σ συχνά ο βασικό
βασικός κτιριακός
γήσουμε έναν εποικοδομητικό ό διάλογο εν είδη μιας άτυπης τύπος προκύπτει από την εξάντληση
ά του συν
συντελεστή δό-
διαβούλευσης. Έτσι το Υ.Π.Ε.Κ.Α.Κ αποδέχτηκε την πρόταση, μησης και την καταστρατήγηση του μέγιστου εεπιτρεπόμε-
με τις ευχαριστίες μας, αξιοποιώντας
π περισσότερο και δί- νου ύψους σε περιοχές με έντονητ κλίση.
νοντας έμφαση στο δεύτερο χαρακτηριστικό, και επίσης Εκείνο λοιπόν που θελήσαμε,
σ μέσα από το έργο το
εκφράζοντας την εμπιστοσύνη η του, αφενός στην καλή προ- οποίο αποτελείται από μία σειράρ μελετών, είναι να εξασφα-
ώθηση και την συνεργασιμότητα η όλων των πλευρών, όλων λιστεί ένα ευέλικτο πλαίσιο α αισθητικής και λλειτουργικής
των πλευρών, επίσης εμπιστοσύνη σ στο ότι όλοι θα δείξουνε ποιότητας. Στόχος παρόμοιος μ με τους στόχους που αναφέ-
σεβασμό ο καθένας στον ρόλο ο του άλλου και στην επιστη- ρετε και εσείς από τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Σ στην εισα
εισαγωγική σας
μονική, επαγγελματική εμπειρία ι που έχουνε οι συμμετέ- ομιλία. Πιστεύουμε ότι υπάρχει ε μία αναγκαιότητα
αναγκαιότη για αυτό
χοντες. το πρόγραμμα. Καταρχήν υπάρχει ά μία ποικιλία
ποικιλ φυσικού
και δομημένου περιβάλλοντος, πολύ μεγάλη π ποικιλία από
Το έργο που αποτέλεσε αφορμή της συνεργασίας μας, θα περιοχή σε περιοχή, το ξέρουμε μ όλοι μας, όχι μόνο ως αρ-
ο για όσους δεν είναι μέσα
ξέρετε ίσως και το λέω πιο πολύ χιτέκτονες αλλά και ως πολίτες αυτής της χώρας.
χώρα Παράλλη-
ο με τίτλο ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙ-
στους οργανωτές, είναι το έργο λα, οι αλλοιώσεις της αρχιτεκτονικής
τ φυσιογνωμίας
φυσιογν είναι
Χ
ΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΓΙΑ ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ . Αφορά οικισμούς έντονες. Μπορεί κανένας να το δει στην κεντρική
κεντρικ φωτογρα-
με πληθυσμό λιγότερο από δύο ύ χιλιάδες (2.000) κατοίκους φία της Οίας με όγκους που ακριβώς
κ καταστρατήγησαν
καταστρα τις
και αναφέρεται σε όλη την επικράτεια
ι εκτός από την Αττική κλίσεις, με κάποιους άλλους όγκους
ό τελείως ασύμβατους
και την περιφερειακή ενότητα της Θεσσαλονίκης. Για ποιον στην μέση του οικισμού, μπορεί ε να το δει και σε άλλα παρα-
λόγο προκηρύχτηκε αυτό το έργο;
ρ Πολύ συνοπτικά να πού- δείγματα τα οποία ναι μεν έχουνε
υ σεβαστεί την κλίμακα και
με ότι ήδη από τα μέσα του εικοστού
κ (20ού) αιώνα ξεκίνησε τους όγκους, αλλά έχουν μία αισθητική
ι λιγάκι διαφορετική
δ
η αλλοίωση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας
σ των ελληνικών πε- υποθέτω από αυτήν που θα ήθελε ε ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και εμείς
ριοχών με την εισαγωγή κατασκευών
σ οι οποίες είναι ασύμ- μαζί, να προωθηθεί στην χώρα. α
βατες με την αρχιτεκτονική παράδοση,
α το βλέπουμε αυτό...
το είδαμε και στην διαδρομή μ
μας για να έρθουμε εδώ, ασύμ- Τα γενικά χαρακτηριστικά ά του έργου: ο εργοδότης
βατες επίσης με την κλίμακα κ
και το τοπίο. φυσικά είναι το δικό μας Υπουργείο,
π έχουμε εντά-
το έχ
Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
κ ταυτότητα πιστεύουμε ότι ξει στο Ε.Σ.Π.Α. δύο χιλιάδες εεφτά δύο χιλιάδες
χιλιάδ δεκατρία

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
24 — 25
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

(2007-2013), προϊσταμένη α αρχή είναι η
Γενική μας Γραμματεία και η Γενική μας
Διεύθυνση, διευθύνουσα υπηρεσία
ρ είναι η
Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού.
ε Να
διευκρινίσω εδώ ότι είναι ένα έργο που δεν
αφορά μόνο πολεοδομικά θέματα και δεν
μ
αφορά μόνο αρχιτεκτονικά θέματα. Όταν το
ρ
προκηρύξαμε η Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής,
ή
που υπάρχει σήμερα, δεν υπήρχε, και κά-
ναμε μία συνεργασία πολλών Δ Διευθύνσεων,
που εξακολουθεί και σήμερα γγια να μπορέ-
σουμε να το ολοκληρώσουμε.
Το αντικείμενο της μελέτης είναι τρι-
α
πλό: αναφερόμαστε στους παραδοσιακούς
και αξιόλογους οικισμούς, για τους οποίους
θα θέλαμε να ληφθούν κάποια α μέτρα προ-
στασίας προκειμένου να μηνν χάσουν την
ό
φυσιογνωμία τους. Αναφερόμαστε στους
λοιπούς οικισμούς, που συνήθωςθ είναι ου-
δέτεροι και, ενν πάση περιπτώσει, θα θέλαμε νέχεια η δεύτερη φάση, στην ο οποία δεύτερη συμμετείχαμε,ε εν πάση περιπτώσει, στην
και για αυτούς
ύ να ληφθούνε κάποια μέτρα φάση θα γίνουνε οι οριστικές π προτάσεις για προετοιμασία,
α έχουμε τις πρώτες μας σπου-
και αναφερόμαστε
μ επίσης στο τοπίο που την κατάταξη των οικισμών, για ι την αποτύ- δές την αρχιτεκτονική.
ε
βρίσκεται γύρωρ από τους οικισμούς, που πωση του δικτύου κοινοχρήστων σ χώρων,
συχνά είναι ττελείως παραμελημένο, παρά για μορφολογικούς κανονισμούς, ο για ειδι- Χωρίσαμεε λοιπόν τις περιφερειακές
την ομορφιά ττου την φυσική. κούς κανόνες, παραδείγματοςς χάριν σε ότι ενότητες και καταλήξαμε να επιλέξουμε
ρ
Έχουμε προβλέψει δύο φάσεις για την αφορά την βιοκλιματική αρχιτεκτονική
τ και σαράντα οχτώώ (48) μελέτες. Σαράντα οχτώ
εκπόνηση τωνν μελετών, η κάθε μία από τις λοιπά. (48) μελέτες:: οι περισσότερες από αυτές
ι
δύο φάσεις διαρκεί τρεις μήνες. Στην πρώ- Αντικείμενο της πρώτης φάσης,
ά προκει- αντιστοιχούν σε μία περιφερειακή ενότητα,
π
τη, λέω συνοπτικά, αλλά είμαι στην διάθεσή μένου να έρθουμε στην δεύτερη, η είναι φυσι- πρώην νομό δ δηλαδή. Δεν ξεκινήσαμε και τις
σας αν θελήσετε ερωτήματα στην συνέχεια, κά να αποτιμήσει κανένας το τιι υπάρχει. Το σαράντα οχτώ ώ (48) ταυτόχρονα. Ήδη από
προβλέπουμεε προφανώς την ανάλυση με τα τι υπάρχει, όχι μονάχα ως δομημένος
ο χώ- τις πρώτες φάσεις
ά συνεργασίας μας είχαμε
χ
συνήθη στοιχεία που ζητούνται σε τέτοιες ρος, το τι υπάρχει επίσης ως νομικό πλαί- εντοπίσει μία αδυναμία πρακτική. Το προ-
περιπτώσεις. Προσπαθούμε να συγκεντρώ- σιο, διότι αυτό είναι ένα από τα
α αντικείμενα σωπικό μας δ δεν είχε ήδη τότε τον επαρκή
ί
σουμε όσο γίνεται περισσότερο υλικό για με αρκετή αδυναμία, και θα θ θέλαμε τεκμη- αριθμό, σήμεραρ δε έχουμε χάσει και άλλους
την πραγματική κατάσταση και για τις τά- ριωμένες προτάσεις προκειμένου ν να περά- συναδέλφους διότι συνταξιοδοτήθηκαν ή
σεις και στο ττέλος της πρώτης φάσης προ- σουμε στις προτάσεις της δεύτερης φάσης. μας συνέβησανα οι άλλες μετακινήσεις, κινη-
βλέπεται μία προκαταρκτική πρόταση, σαν Και όταν μιλάμε για μορφολογικούς
ο κανο- τικότητες και λλοιπά και επομένως δεν ήτανε
ο
πιλοτική, προκειμένου να αρχίσει στην συ- νισμούς –επιτρέψτε μου να δ διευκρινίσω– δυνατόν να τα α ξεκινήσουμε όλα ταυτόχρο-
δεν αναφερόμαστε σε ένα κουστουμάκι
σ ίδιο να. Κάναμε μίαί επιλογή και είπαμε να πάμε
για όλους και δεν αναφερόμαστε,
σ δεν υπήρ- κατά φάση, κατά
α βήμα.
ξε δηλαδή στις προθέσεις του υ Υπουργείου Παράλληλα,
λ εκτός από αυτές τις μελέτες,
όταν ανάθεσε αυτές τις μελέτες,ε το να έχει είχαμε προβλέψει
λ δύο μελέτες για συμβού-
κανόνες που θα δεσμεύσουνε την δημιουρ- λους. Ο ένας σύμβουλος θα βοηθούσε την
γικότητα και την αρχιτεκτονική προσφορά, υπηρεσία στοο να παρακολουθεί τις μελέτες,
κάθε άλλο. Εξάλλου πολλοί α από εμάς που που έχουνε σ σημαντικό διαχειριστικό φόρ-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

26 — 27
πρακτικά
1.
INSPIRE
INFRASTRUCTURE FOR SPATIAL
INFORMATION IN THE EUROPEAN
COMMUNITY
Η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας
INSPIRE στο Εθνικό Δίκαιο, διασφαλίζει
την ενιαία, αξιόπιστη και ελεύθερη διάθεση
γεωχωρικής πληροφορίας σε ψηφιακή
μορφή, τόσο μεταξύ των δημοσίων
αρχών, όσο και προς τους πολίτες, με το
νομοσχέδιο «Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών
Πληροφοριών-Εναρμόνιση με την οδηγία
2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2007
και άλλες διατάξεις.
Τροποποίηση του Ν. 1647/1986
«Οργανισμός Κτηματολογίου και
Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ)
και άλλες σχετικές διατάξεις»
(ΦΕΚ 141 Α’).
2.
Σ.Ε.Σ.
ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
14:00-14:30
14
το, οικονομικό και λοιπά καιι ο άλλος σύμβουλος θα μας Τι ζητούμε από τις μελέτες;ς Να αναγνωρί
αναγνωρίσουν και να
βοηθούσε στο να φτιάξουμε μ μία υποδομή για να αξιοποιή-
καταγράψουν με συστηματικό κ τρόπο τα αρ αρχιτεκτονικά
σ
σουμε τα στοιχεία της ανάλυσης, κατεξοχήν τα γεωχωρικά, χαρακτηριστικά των οικισμών, ν να διαμορφώ
διαμορφώσουν μέσω
καθώς υπάρχει και μία οδηγία ί κοινοτική INSPIRE1, η οποία προτάσεων, οι οποίες προφανώςν θα κριθούν και από την
μας υποχρεώνει όλα αυτά τα σ στοιχεία να τα επεξεργαζόμα- πολιτική ηγεσία, εξειδικευμένους
ν κανόνες δ δόμησης για
στε και κάποια στιγμή να τα π παρέχουμε και προς τους ενδι- κάθε περιοχή της χώρας, οι ο οποίοι θα αναδε
αναδεικνύουν την
αφερόμενους. ποικιλία της τοπικής αρχιτεκτονικής
ο και της πο
πολεοδομικής
Δεν θα μπω να σας πω σε κ κάθε περιφέρεια για ποιες ενό- φυσιογνωμίας, να μας κάνουνν προτάσεις για την ένταξη
ε μπορούμε να το πούμε εάν
τητες έχουμε κάνει τις αναθέσεις, της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής με τρόπο συμβατό με
θελήσετε μετά, σημειώνουμε π πάντως για ποιες έχουμε κάνει την τοπική παράδοση. Ούτε ννα τους στερήσο
στερήσουμε τη δυ-
τις προκηρύξεις και για ποιες όχι. Υποθέτω ότι ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.- νατότητα χρήσης νέων τεχνολογιών
ο θα ήτανε δίκαιο, ούτε
Π.Ε.Α. κάποια στιγμή τα υλικά αυτά
α σε κάποιο web site θα τα να επιτρέψουμε την καταστροφή της φυσιογν
φυσιογνωμίας λόγω
βάλει και άρα θα είναι διαθέσιμα.
ι Και, εν κατακλείδι, αυτήν της χρήσης τέτοιων τεχνολογιώνώ θα ήτανε επ επίσης αποδε-
την στιγμή έχουμε δεκαεφτά (17) μελέτες υπό εκπόνηση, κτό και επίσης να προβλεφτεί το πώς θα ενταχ
ενταχθεί μια νέα
δύο μελέτες που πρακτικά είναι α έτοιμες, για την μία προχθές σύγχρονη αρχιτεκτονική, που συγκροτεί εμπ εμπεριστατωμέ-
υπογράψαμε, για τον Έβρο προχθές
ρ υπογράψαμε την σύμ- νη εναλλακτική πρόταση, με δημιουργικό
η τρόπ
τρόπο σε αυτούς
βαση, η άλλη οσονούπω θα υπογραφεί
π επίσης. Στη διαγωνι- τους χώρους, ειδικά αν έχουνεε μια φυσιογνωμ
φυσιογνωμία χαρακτη-
στική διαδικασία μας παραμένουνε
ν εννέα (9) μελέτες και αυ- ριστική.
τές μας κάνουνε τον αριθμό είκοσι
κ οχτώ (28). Οι υπόλοιπες
είκοσι (20) μέχρι τις σαράντα οοχτώ (48) κατά ανάγκη δεν θα Και πώς ελπίζουμε ότι θα ττο πετύχουμε αυαυτό; Με ανά-
μπορέσουνε να ξεκινήσουνε μέσα έ στο χρονικό διάστημα που λυση και αξιολόγηση της εξέλιξης
λ των οικισμ
οικισμών και της
καλύπτεται από αυτήν την χρηματοδοτική
η περίοδο, δηλαδή υπαίθρου, με αξιολόγηση του ο υφιστάμενου θεσμικού
στο Ε.Σ.Π.Α. δύο χιλιάδες εφτά δεκατρία
δ (2007-2013). Θα με- πλαισίου και κριτική της αποτελεσματικότητ
αποτελεσματικότητάς
ο τους στο
ταφερθούνε επομένως, ζητήσαμε α να ενταχθούνε στο επόμε- δομημένο περιβάλλον. Θα θέλαμε
έ να μας βο
βοηθήσουν οι
ονομάζεται Σ.Ε.Σ.2, και ξεκίνησε
νο Ε.Σ.Π.Α., που πιθανότατα θα ο μελετητές μας να εντοπίσουμεε τις ελλείψεις, τις ασάφει-
η διαδικασία για αυτό, όπως επίσης
ε και για το δεύτερο σύμ- ες, τις συγκρούσεις έτσι ώστε ννα μπορέσουμε να κάνουμε
βουλο, ο οποίος κρίνουμε ότιι είναι πάρα πολύ σημαντικός τροποποιήσεις και συμπληρώσεις.
σ Έχουμε προ
προβλέψει ήδη
και θα προσπαθήσουμε να επιταχύνουμε
ι την διαδικασία. διαβούλευση έτσι ώστε να ενσωματωθούν
σ οι π
προθέσεις κι
οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών
ω –αυτό πρ
προς το τέλος
Στόχοι μας είναι, να διασώσουμε
ώ προφανώς την αρχιτε- της δεύτερης φάσης– και θα θ θέλαμε να έχουμ
έχουμε προτάσεις
κτονική κληρονομιά και την ιιδιαίτερη τοπιογραφία και το για την πολεοδόμηση του οικισμού
κ ή τμήμα
τμήματός του, για
φυσικό περιβάλλον, να αξιολογηθούνε
ο τα αποτελέσματα σε μελέτες ανάπλασης και για μελέτες ανάπλαανάπλασης επίσης
ότι αφορά το δομημένο περιβάλλον
ά από τα διευρυμένα όρια όψεων ιδιωτικών κτισμάτων εάν ά είναι δυνατόν
δυνατόν.
αρκετών οικισμών, διότι υπάρχει
ρ ένα πρόβλημα ανάμειξης Οικονομικά στοιχεία του έέργου: πάρα πο πολύ συνοπτι-
των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών
ρ με τις πολεοδομικές κά να σας πω ότι ο αρχικός προϋπολογισμό
προϋπολογισμός ξεπερνάει
ε
πραγματικότητες, να προστατεύσουμε και τον πολεοδομικό τα έντεκα εκατομμύρια ευρώ ((11.000.000 €). Τα έργα σε
ιστό όπου είναι δυνατόν, να αυξηθεί
υ ο αριθμός των προστα- εξέλιξη έχουνε προεκτιμώμενεςε αμοιβές γύρω στα τριάμισι
τευόμενων οικισμών με βάση η κάποια κριτήρια, που είναι εκατομμύρια (3.500.000 €) και έχουν πιστοπ
πιστοποιηθεί, από
ε
ανοικτά προς συζήτηση, δεν ξεκινήσαμε δηλαδή με προ απο- τις μέχρι τώρα εργασίες, γύρω ω στις πεντακόσ
πεντακόσιες χιλιάδες
φασισμένες ιδέες και να προστατεύσουμε
τ ιστορικούς τόπους ευρώ (500.000 €). Οι αναθέσεις
έ γίνονται, αας το εξηγή-
και μνημεία. σουμε και αυτό, με βάση τηνν ετοιμότητα των επιτροπών
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
28 — 29
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

διαγωνισμού. Όταν ολοκληρώνεται

ώ μία δι-
αδικασία αναθέτουμε την μελέτη.
έ Δεν περι-
μέναμε να ανατεθούν όλα ταυτόχρονα
τ διότι
θα καθυστερούσε πάρα πολύ η όλη υπόθε-
ση. Αυτό έχει και το ενδιαφέρον
ρ του, διότι
η εμπειρία του ενός μπορεί να α αξιοποιηθεί
υ
από τον άλλο, έχει και τις δυσκολίες του,
α
νομίζω ότι μπορείτε να το καταλάβετε.
ι
Τι επιθυμούμε από τον διάλογο αυτής
της διημερίδας και τη συνέχειαι του διαλό-
γου που υποθέτομε ότι θα α ακολουθήσει;
Καταρχήν θεωρούμε ως δεδομέναο την πι-
στοποιημένη ικανότητα των μελετών, την
δ
εξειδικευμένη γνώμη της ακαδημαϊκής κοι-
νότητας, που μας τιμά με την σ
συμμετοχή της
και την πολύχρονη εμπειρία του Υ.Π.Ε.Κ.Α.
επιτρέψτε μου να πω.
Τι επιδιώκουμε; Θα θέλαμε α να έχου-
με μαζί σας, με όλους τους παριστάμενους
α συνεργασία σστην συνέχεια. Θα θέλαμε επί-
και όσους εμπλακούνε σε επόμενα
π βήμα-
τα, μια εποικοδομητική συζήτηση
ή και να
ανταλλάξουμε τους προβληματισμούς
α μας
για τους θεματικούς άξονες, για τους οποί-
ους θα ακούσετε περισσότερα α σε λίγο, με
βάση τις ως τώρα εμπειρίες τουυ έργου. Μας
δίνουν δηλαδή οι μελέτες την ευκαιρία για
το διάλογο, δεν είναι οι μελέτες αυτές καθ’
αυτές που θα συζητήσουμε, α ακριβώς λόγω
της συμβατικής
κ δυσκολίας που ανέφερα και διαφορετικές απόψεις. ΕΕμπλουτίζουν οι διαφορετικές
προηγουμένως.
ω Θα θέλαμε να υπάρξει απόψεις, δεν είναι πρόβλημα,α αρκεί να γίνο
γίνονται με καλή
μία όσμωση ττων απόψεων μεταξύ μελετη- πρόθεση. Ήρθαμε με τα αφτιά ά μας ανοικτά, θέλουμε πάρα
τών επιβλεπόντων
ό και επιστημόνων που πολύ να ακούσουμε τις προτάσεις
ά και των υπ
υπολοίπων, δεν
θα κληθούν ννα εφαρμόσουν τα μελλοντικά αρκούμαστε μόνο σε αυτά που υ σκεφτήκαμε μ μόνοι μας όταν
προεδρικά διατάγματα.
α ξεκίνησε το έργο και ελπίζουμε
μ ότι θα έχουμε μία καλή βο-
Δεν είναι το
τ θέμα δηλαδή πώς θα κλεί- ήθεια και στήριξη εκ μέρους σας, αν και από την δική σας
σουμε τις συμβατικές
μ μας υποχρεώσεις, να πλευρά υπάρχει το ίδιο ανοικτό
τ πνεύμα, για ττο οποίο είμαι
κλείσει το έργο
γ να πάρουμε τα χρήματα οι σίγουρη. Σας ευχαριστώ πάρα α πολύ για την προσοχή σας.
μελετητές και να κλείσουμε και εμείς την δι- Και κυρίως για την συμβολή σσας στην συνέχει
συνέχεια.
αδικαστική υποχρέωση.
π Θα θέλαμε αυτά τα
διατάγματα, ό
όταν κάποια στιγμή να ολοκλη- Ευχαριστώ.
ρωθούν, να μ μπορούν να υλοποιηθούν και
•
να φέρουν έναν χρήσιμο αποτέλεσμα στον
χώρο. Η υλοποίηση
π θα γίνει μέσω των συ-
ναδέλφων, πουο είναι ιδιώτες μηχανικοί και
χρειαζόμαστεε πάρα πολύ να υπάρξει μία
αμοιβαία κατανόηση
α και να αποδεχτούν την
σης αυτός ο διάλογος
δ που ξεκινάει σήμερα
να συμβάλλει στην πραγμάτωση των στόχων
με την ενσωμάτωση,
ά στο πλαίσιο της δεύτε-
ρης φάσης, όσων χρήσιμων και εφαρμόσι-
μων ιδεών και προτάσεων ακουστούν εδώ ή
μας υποβληθούνο στην συνέχεια. Προσβλέ-
πουμε πάρα π πολύ σε μια δημιουργική και
καρποφόρα σ συζήτηση με όλους σας.
Μπορώ να α αντιληφθώ ότι θα υπάρξουν

• ȌȈ. ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ. Εμείς ευχαριστούμε τη Γενική

Διευθύντρια
Διευθύν του Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Α , την κυρία Μουρμούρη, για
την εισήγησή
εισή της και θαα ήθελα να δώσω τον λόγο στη
συνάδελφο
συνάδελφ και μέλος του υ Διοικητικού Συμβουλίου του
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., στην Μαρία την
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α η Φραντζή, η οποία είναι και
η ψυχή, η συντονίστρια λέει, έ της σημερινής συνάντησης.
ȌȈǿȉȊȆȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ,
•
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
30 — 31
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

• ȃǺȈȀǺ ĮȈǺȄȊǾǿ. παμε, που έχουν κωδικοποιηθείθ στους επιστημ

επιστημονικούς Χάρ-
τες και στις Συμβάσεις για την η ευρωπαϊκή α αρχιτεκτονική,
Καλησπέρα και από εμένα. Κ Καταρχήν να σας καλωσορίσω αρχαιολογική και τοπιακή κληρονομιά.
η
και εγώ όλους, εδώ, στην Ναύπακτο
α και να εκφράσω την Έχουμε πάντα στο βάθος του ο μυαλού μας ό ότι η σύγχρονη
ευχή αυτή η συνάντηση να καταλήξει
α ακόμα καλύτερα από αρχιτεκτονική δημιουργία αποτελεί
ο την αρχιτ
αρχιτεκτονική κλη-
ότι έχουμε ονειρευτεί όσοι τηνν πρωτοξεκινήσαμε. ρονομιά του μέλλοντος. Έτσι, σ στην συνέχεια, ππροσβλέπουμε
Θα ήθελα να εκφράσω κ κάποιες ευχαριστίες προς την σε πορίσματα, ώστε να έχουμεε αυτήν τη νοημ
νοηματική συγκρό-
Οργανωτική Επιτροπή, που δούλεψε με πραγματική αυ- τηση της αρχιτεκτονικής δημιουργίας
ο σε ευαίσ
ευαίσθητο και λιγό-
ταπάρνηση και ξεπέρασε τις δ δυσκολίες προκειμένου να πε- τερο ευαίσθητο, ιστορικά, περιβάλλον
ρ και να συμβάλλουμε
τύχει την όσμωση και να συστήσει
σ έναν αξιόπιστο κώδικα στην εξειδίκευση των προδιαγραφών
γ για την δεύτερη φάση
επικοινωνίας και ένα κλίμα σ συνεργασίας των φορέων που που επεξεργάζεται το Υ.Π.Ε.Κ.Α..
την απαρτίζουν. Επισημαίνω εδώ ότι στην οργανωτική επι-
τροπή συμμετέχουν εκπρόσωποι π όλων των παραγόντων που Γενικά, η θεματολογία της σ
συνάντησης αναφ
αναφέρεται σε δύο
συμβάλλουν στην διαμόρφωση η των όρων άσκησης της αρχι- διακριτές κατηγορίες προβληματισμού,
μ οι οπο
οποίες βρίσκονται
τεκτονικής στην Ελλάδα, δηλαδή δ υπάρχουν συνάδελφοι από σε συνεχή σχέση ανάδρασης μεταξύ τους: τη μεθοδολογία
το Υ.Π.Ε.Κ.Α., ακαδημαϊκοί, απόό τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και μελε- της ανάλυσης και τη διαμόρφωσηω κριτηρίων έένταξης-κατεύ-
τητές. θυνσης της νέας αρχιτεκτονικής.
ή
Επίσης θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην Περνώντας στους θεματικούςο άξονες που, επαναλαμβά-
Επιστημονική Ομάδα, που ανταποκρίθηκε
τ στο κάλεσμά μας νω, αφορούν στις παρουσιάσεις, ε στις παρεμβάσεις
παρεμβ και στη
για προβληματισμό και συμβολή ο στη συγκρότηση ολοκλη- συζήτηση, θα ήθελα να τονίσω ω πως θεωρούμε σημαντικό να
ρωμένης και τεκμηριωμένης επιστημονικά άποψης για το επισημάνουμε ότι αυτοί οι θεματικοί
μ άξονες δδεν είναι ενδει-
μέλλον της αρχιτεκτονικής δημιουργίας
μ σε ευαίσθητο ή και κτικοί, είναι υποχρεωτικοί καιι με αυτήν την έν
έννοια προωθή-
σε λιγότερο ευαίσθητο ιστορικά ι περιβάλλον, στην κατεύ- θηκαν έγκαιρα σε όλους όσους υ θα συμβάλλου
συμβάλλουν. Στοχεύουν
θυνση του εμπλουτισμού και της εξειδίκευσης των προδια- λοιπόν στην δόμηση ενός κώδικαδ επικοινωνί
επικοινωνίας όσων μετέ-
γραφών για την δεύτερη φάση η εκπόνησης των μελετών που χουμε σε αυτήν την εργασία μεε στόχο, η συνάν
συνάντησή μας αυτή
επεξεργάζεται το Υ.Π.Ε.Κ.Α. να αποδώσει σημαντικά πορίσματα
σ για την πε
περαιτέρω εξέλι-
ξη των μελετών.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ θα περιλαμβάνει παρουσίαση Γενική συζήτηση περί αρχιτεκτονικής
χ κλη
κληρονομιάς έχει
από τους μελετητές: Από την ααρχή, η ιδέα ήταν η παρουσί- γίνει πολλές φορές και σε πολλά
λ fora, που έχ έχουμε όλοι μας
αση να έχει μία κοινή δομημένη
ν μορφή για όλες τις μελέτες λίγο πολύ συμμετάσχει. Τώρα θα θέλαμε να έχ έχουμε να εστι-
με βάση θεματικούς άξονες καια να αποτελέσει αφορμή και άσουμε στην θεματολογία όπως ω την έχετε λάβλάβει και όπως τη
αντικείμενο προβληματισμού. Φυσικά θα ήταν χρήσιμο να βλέπετε.
είχαμε και σχολιασμό από τους
ο επιβλέποντες σε κάθε μία
μελέτη που παρουσιάζεται. Περνώντας στους θεματικούς
ο άξονες έναν έέναν, θα ήθελα
Στην συνέχεια, αύριο δηλαδή,
δ θα υπάρξουν τοποθετήσεις να πω δυο λόγια παραπάνω σεε κάθε έναν από αυτούς, απλά
και συζήτηση –πάνω στους ίδιους
δ πάντα άξονες με αυτούς για να βάλουμε το πλαίσιο λίγο
γ πιο αναλυτικά.
αναλυτικά Και ξεκινώ-
των παρουσιάσεων και– με θέμα
έ τη σύνδεση του αντικειμέ- μεθοδολογία καταγρα-
ντας με τον πρώτο άξονα, που είναι η μεθοδολ
νου των μελετών με τους ορισμούς
μ και τις αρχές διατήρησης φής και ανάλυσης, θα ήθελα να
α πω ότι εδώ ανα
αναφερόμαστε σε
της αυθεντικής κατάστασης καια της αειφόρου αξιοποίησης θεσμοθετημένα ή μη όρια οικισμών,
κ που ανα
αναφέρθηκε πριν
ȃǺȈȀǺ ĮȈǺȄȊǾǿ,
ȃǽȂȆȉ Ǽ.ȉ. του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος,
λ από την κλίμακα του από λίγο η κυρία Μουρμούρη η σε σχέση με τα προβλήματα
ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ. κτιρίου μέχρι του συνόλου τηςς πόλης, κάτι το όποιο ήδη εί- που υπάρχουν σε αυτό το σημείο,
μ δηλαδή τα όρια των οικι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

32 — 33
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
σμών με την περιβάλλουσα ύπαιθρο, στον
ε
καθορισμό της ευρύτερης περιοχής μελέ-
ν
της, στις ζώνες προστασίας εντός και εκτός
των οικισμών και στην εσωτερική διάρθρω-
ση των οικισμών σε ενότητες.
Η έννοια του ορίου αφορά ο τόσο στα
όρια του κάθε οικισμού, όσο και στα κλι-
ε
μακούμενα όρια ζωνών στις περιβάλλουσες
περιοχές κάθε οικισμού, στις λειτουργι-
κές προεκτάσεις στο χώρο καια θέλουμε να
γ
δούμε με ποιον τρόπο προσεγγίζονται από
τους μελετητές και, από εκεί και μετά, να
προβληματιστούμε σε σχέση με αυτή την
κ
προσέγγιση. Δηλαδή, ενδεικτικά, μιλάμε
για όρια θεσμοθετημένα –με αποφάσεις
Νομαρχών, διανομές και λοιπά–π ή μη θε-
σμοθετημένα, ή σκαριφήματα α που χρησι-
μοποιούνται πολλές φορές στιςτ Υπηρεσίες
Δόμησης.
Επίσης, για τη διάσταση ανάμεσα στα
υλοποιημένα και πραγματικά ά όρια, που
ο
συχνά θα υπάρχει, από ότι έχουμε καταλά-
ρ Επίσης, το
βει, κάποια σημαντική διαφορά.
μ
πώς καθορίζεται η περιοχή μελέτης γύρω
από τους οικισμούς, δηλαδή με τι κριτή-
χ ποιο όριο
ρια οι μελετητές επιλέγουν μέχρι
υ πιστεύου-
ασχολούνται και επίσης όλα αυτά
με ότι θα επηρεάσουν και τις π
προτάσεις για
την δεύτερη φάση εκπόνησης, δηλαδή αυτά
που σκοπεύουν να προτείνουνν σε σχέση με
υ
αυτά που έχουν δει στην ανάλυση.
Θα θέλαμε λοιπόν να ακούσουμε ένα
ε
σχολιασμό για όλη την Περιφερειακή Ενό-
τητα κάθε φορά, σχετικά με ττο σε πόσους
ε
οικισμούς έχουμε με θεσμοθετημένα όρια,
πόσους έχουμε με πολύ μεγάλαλ όρια –γιατί
ξέρουμε αυτό το πρόβλημα μεε τα όρια που
μπήκαν κάποια στιγμή και μάλιστα χωρίς
συντεταγμένες, αλλά και χωρίςς εκτίμηση για
την δυνατότητα προβολής του υ πληθυσμού
στην συγκεκριμένη περιοχή– επίσης για το
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
14:00-14:30
14
πλήθος των μη οριοθετημένων οικισμών κές ενότητες από τις οποίεςς αποτελείται και ρευμάτων,
ν με τι κριτήρια και από ποια
ν άμεσα οριοθέτηση. Τη με-
που χρειάζονται με βάση την καταγραφή και την ανάλυσή ιστορική περίοδο
ί επιλέγουμε τις κυρίαρχες
ν
θοδολογία ανάγνωσης και αποτύπωσης του του, ποια είναι τα κυρίαρχα κ κανονικά και τυπολογίες καια μορφολογίες. Μπορεί κά-
πραγματικού υλοποιημένου ορίου που επι- συχνά επαναλαμβανόμενα τυπολογικά
π και ποια να χαρακτηριστεί
α ως απόλυτα κυρί-
λέχθηκε για ττους οικισμούς, όπως και την μορφολογικά χαρακτηριστικά ά και ποια τα αρχη στην φυσιογνωμία
υ του οικισμού; Πι-
μεθοδολογία βάσει της οποίας καθορίστηκε δευτερεύοντα και ιδιόμορφα π που διαφορο- θανά να υπάρχουν
ρ κάποιοι οικισμοί στους
ε
η ευρύτερη περιοχή. ποιούνται από τα κυρίαρχα. οποίους γίνεται
τ αυτό και σε κάποιους άλ-
Εδώ λοιπόν περνάμε στηνν αξιολόγηση λους όχι. Πώςς μπορούμε να συνδέσουμε τα
α τώρα από την οριοθέτηση
Περνώντας και ιεράρχηση τυπικών και ιδιαίτερων
δ χα- επιμέρους χαρακτηριστικά,
ρ τυπικά και ιδιό-
ω
στη φυσιογνωμία, θα θέλαμε να καταλά- ρακτηριστικών που εντοπίστηκαν.τ Ποιες μορφα, ώστε ννα εκφράζουν με διαφορετικό
ε
βουμε τη μεθοδολογία που χρησιμοποι- είναι οι διαφορές στις προσεγγίσεις
σ των τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό την κοινή
είται, αλλά και τα αποτελέσματα της ανα- παραδοσιακών οικισμών ή των ω προς χαρα- φυσιογνωμία του οικισμού που συναποτε-
γνώρισης του υ οικισμού και τη διάρθρωση κτηρισμό οικισμών, από τουςς υπόλοιπους λούν: Υπάρχουν
χ περιπτώσεις όπου αρκεί
που προκύπτειτ τελικά μέσα στον οικισμό, οικισμούς και το πέριξ τοπίο, ο δηλαδή τις η μίμηση ενόςς από τα χαρακτηριστικά αυτά
σ
με ενότητες ιστορικές, ενότητες κοινωνικές, τρεις κατηγορίες που αναφέρθηκαν
ρ πριν, για να χαρακτηρίσει
τ μια νέα αρχιτεκτονική
ο
ενότητες λειτουργικές. που φαίνονται και από τις π προδιαγραφές δημιουργία ω ως εντασσόμενη στο πνεύμα
Ο καθορισμός των εσωτερικών ορίων της προκήρυξης. του τόπου; ΤΤελικά με ποιο κριτήριο μπο-
σ σε περιοχές με διαφορετικά
και η διάκριση Ο εντοπισμός και η καταγραφή
ρ των χα- ρούν να επιβάλλονται
ά ως κυρίαρχα κάποια
τυπολογικά κ και μορφολογικά χαρακτηρι- ρακτηριστικών αυτών στοχεύειι στην ανάδει- χαρακτηριστικά;
κ Συμβολικής βαρύτητας;
ύ ότι είναι ιδιαίτερα σημα-
στικά θεωρούμε ξη της φυσιογνωμίας κάθε οικισμού,
κ όπως Και εκεί πώς μπαίνει το εθιμικό, πώς μπαί-
α γιατί αφορά τόσο στην κα-
ντική εργασία, ήδη ειπώθηκε, όπως αυτός χαρακτηρίζεται
α νει η συμβολική
ι σημασία των στοιχείων της
ταγραφή της δ διαφοροποίησής τους σε αυτή τόσο από αυτά τα τυπικά, γενικού
ε τύπου κληρονομιάς;; Ποσοτικής υπεροχής; Τότε σε
την πρώτη φ φάση της ανάλυσης, όσο και, επαναλαμβανόμενα στοιχεία, όσο και από οικισμούς πουυ έχουν ως κυρίαρχο το παρα-
κυρίως, στη δεύτερη φάση, όπου πιθανά τις ιδιαιτερότητες στοιχείων που προκύ- δοσιακό υποκατάστατο,
κ τι πρόταση θα μπο-
θα υπάρχει μ μια πρόταση για θέσπιση δια- πτουν στην ιστορική του εξέλιξη ι μέσα από ρούσε να διατυπωθεί;
α Επιστημονικής ορ-
ε
φορετικού θεσμικού πλαισίου προστασίας τοπικές προσαρμογές, εισαγωγέςω καινοτο- θότητας; Με ποια επιστημονική παραδοχή
η και έτσι θα υπάρχουνε επι-
και ανάπτυξης μίας, αφομοίωση εξωτερικώνν επιδράσεων θα μπορεί να επιβάλλεται η γενική ανάγνω-
πτώσεις στις προτάσεις τόσο σε ποσοτικά και λοιπά. ση μιας ομάδας
δ μελέτης στην ειδική ανά-
χαρακτηριστικάκ όσο και σε ποιοτικά. Θα θέλαμε να μπορούμε να α μορφώσου- γνωση του εκάστοτε
κ μελετητή αρχιτέκτονα;
Τέλος, θα θέλαμε να διαφανεί αν –και με άποψη όχι μόνο ως προς τον εντοπισμό Μήπως θα ήτανε
τ μια ιδέα, απλά να την κα-
ι
σε ποιες περιοχές– αποδεικνύεται επιστη- και την ερμηνεία των χαρακτηριστικών που τευθύνει την ανάγνωση του καθενός αρχι-
ι
μονικά ένα δικαίωμα γενίκευσης, από λίγα καταγράφονται στην ανάλυση,, αλλά κυρίως τέκτονα; Εδώ
ώ τώρα βάζουμε τα ερωτήματα
υ
αντιπροσωπευτικά παραδείγματα σε σύ- για τις δυνατότητες μετεξέλιξηςς και αλλαγής, και ελπίζουμεε στην πορεία να μπορέσουμε
ώ για όλη την περιφερειακή
νολο οικισμών, καθώς και για τη δυνατότητα συνομιλίας
υ και να τα απαντήσουμε.
σ
ν συνήθως απαιτείται εξαντλη-
ενότητα ή εάν, συνέργειάς τους με νέα αρχιτεκτονική
τ και
τική αναφορά ά στις κατά τόπους ιδιαιτερό- εδώ είναι το σημείο τομής μεε τον τέταρτο Τώρα, σε όότι αφορά στον τρίτο θεματικό
τητες. άξονα. άξονα, αναφερόμαστε
ε στο υφιστάμενο και
στο προτεινόμενο
μ θεσμικό και κανονιστικό
Προχωρώντας τώρα στο δεύτερο θεμα- Δηλαδή, δεδομένου ότι οι περισσότεροι πλαίσιο, δηλαδή
α το πρώτο επίπεδο προ-
τικό άξονα, ττο πρόβλημα τίθεται ως εξής: οικισμοί φέρουν αρχιτεκτονικά
κ αποτυπώ- βληματισμού είναι το υπερκείμενο επίπεδο
σ
σε κάθε οικισμό και στις επιμέρους χωρι- ματα διαφορετικών ιστορικώνώ περιόδων από τις μελέτες
ε που θα παρουσιαστούν σή-
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
34 — 35
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
36 — 37
πρακτικά
ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο.Ε.
Ε & Υ.Π.Ε.Κ.Α. 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

14:00-14:30
14

μερα: υπάρχει λοιπόν ανώτερο ο επίπεδο σχεδιασμού, υπάρ- των χαρακτηριστικών για τηνν συγκρότηση γαγε; Πώς θαα ενσωματωθούν οι νέες τεχνο-
χει πολιτική τοπίων, υπάρχουνο στόχοι ποιότητας τοπίων της συνολικής φυσιογνωμίας τουο οικισμού. λογίες στους π
παραδοσιακούς οικισμούς αλλά
στους οποίους να εντάσσονται αυτές οι μελέτες; Εδώ ψάχνουμε σε ποια σ σημεία και σε και στο γύρωω τους τοπίο; Είναι κοινωνικά,
Το δεύτερο επίπεδο προβληματισμού
λ αφορά στην απο- τι βαθμό εντοπίζουμε τα όριαα της νέας αρ- αρχιτεκτονικάά και ιστορικά αποδεκτή η απά-
τίμηση του υφιστάμενου θεσμικού
μ κανονιστικού πλαισίου: χιτεκτονικής δημιουργίας ώστε τ να εκφρά- ντηση στο «σχίσμα»
χ παραδοσιακό κέλυφος
Πώς αξιολογείται η εμπειρία και η επίδραση των ειδικών ζει τόσο την σημερινή εποχή,, όσο και την – νέες τεχνολογίες
ο με τον τρόπο που, μέχρι
όρων δόμησης που ισχύουν τις τελευταίες δεκαετίες στο συγκεκριμένη φυσιογνωμία ττου οικισμού τώρα τουλάχιστον,
σ η κατεύθυνση οδηγεί; με
χτισμένο περιβάλλον και σε π ποιο ποσοστό έχει πλέον, στις όπου εντάσσεται. προσπάθειες συγκάλυψης και απόκρυψης
περιοχές μελέτης, επικρατήσειι το νεοπαραδοσιακό μοντέλο; Ειδικότερα, δεδομένου ότιι οι ισχύοντες των στοιχείωνν της νέας τεχνολογίας; Είναι
Αυτή η διαδικασία σχεδιασμού ο τι αποτελέσματα έχει επι- όροι δόμησης κατά κανόνα αφορούν
φ το με- διαφορετική η προσέγγιση στον τρόπο που
ι
φέρει μέχρι σήμερα στο κτιριακό απόθεμα και την φυσιο- μονωμένο κτίριο, ποια είναι η δομική δια- αντιμετωπίζονται
ν οι χαρακτηρισμένοι πα-
γνωμία των οικισμών; Νομίζω ω ότι, εάν δεν καταλάβουμε τι φορά που θα θέλαμε σήμερα ννα αναδειχθεί ραδοσιακοί σε σχέση με τους απλώς ενδια-
ί δε μπορούμε να χαράξου-
έχουμε ζήσει αυτές τις δεκαετίες, και πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε
ρ με φέροντες ή τους
ο αδιάφορους οικισμούς της
με το δρόμο από εδώ και πέρα.α μορφολογικούς κανόνες δόμησης η την αρ- χώρας; Είναι και αυτό ένα σημείο προβλη-
Οι μορφολογικοί κανόνες δείχνουν να αφορούν κυρίως χιτεκτονική δημιουργικότητα; Σε ποια ση- ματισμού: δεδομένου
δ ότι η σημερινή αρχιτε-
την κατοικία: από την προκήρυξηυ υπάρχει μία τέτοια κατεύ- μεία και σε τι βαθμό εντοπίζονται
ο τα όρια κτονική αποτελεί
ε αρχιτεκτονική κληρονομιά
θυνση. Πώς διαχειριζόμαστε το γεγονός ότι θα υπάρχουν της νέας αρχιτεκτονικής δημιουργίας
ο ώστε του μέλλοντος,
ς τελικά πώς θα διασφαλίσου-
περισσότεροι βαθμοί ελευθερίαςί στο σχεδιασμό των ειδικών να εκφράζει τόσο την σημερινήν εποχή όσο με τόσο την ααυθεντικότητα στην εξέλιξη της
α
κτιρίων, σε αντίθεση με την κατοικία; Εδώ υπάρχει και ένα, και την συγκεκριμένη φυσιογνωμία
ν του οι- αρχιτεκτονικής,
ή αλλά και την υφιστάμενη
θ
ας το βάλω σε εισαγωγικά, ηθικό πρόβλημα: γιατί περιορί- κισμού που εντάσσεται; Πώς δ διασφαλίζεται κατάσταση καια πώς θα αντιμετωπίσουμε την
ζουμε την προσωπική ελευθερίαρ του πολίτη σε σχέση με τον η ελεύθερη δημιουργική σκέψη-σύνθεση
η σε πραγματικότητα
η που μας δημιουργούν οι
ω
χώρο καθημερινής του διαβίωσης, ενώ αφήνουμε τα ειδικά πλαίσιο που καθορίζεται από ττοπολογικούς τρέχουσες οικοδομικές
κ πρακτικές;
σ
κτίρια να κινούνται με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας; και μορφολογικούς κανόνες;
π
Πιστεύουμε ότι αυτό δεν θα επηρεάζει την φυσιογνωμία των Οι παραδοσιακοί οικισμοίί είναι αποτέ- Κλείνοντας
α την παρουσίαση της δομής
οικισμών; Τέλος, κατά πόσο εείναι δυνατόν να εφαρμοστούν λεσμα κάποιων ιστορικών συγκυριών
υ και αυτής της συνάντησης
υ και ανοίγοντας τις
ο
πολεοδομικά πρότυπα σε ιστορικούς οικισμούς. Υπάρχουν κάποιας συγκεκριμένης κοινωνικής
ω δομής. εργασίες της,, θα ήθελα να παρουσιάσω,
ο
αναγνωρίσιμα διακριτά μορφολογικά στοιχεία στους κοινό- Θέλουμε τελικά, απλά παραδοσιακούς
δ οι- συμπυκνωμένο ν σε ένα σχήμα, τον ευρύτε-
χρηστους χώρους των παραδοσιακών οικισμών; κισμούς έκθεσης, π.χ. για τουριστικούς λό- ρο προβληματισμό
α που άπτεται όλων των
γους, ή βιώσιμους οικισμούς σστους οποίους θεμάτων που υ θα μας απασχολήσουν στην
α τον τέταρτο θεματικό άξο-
Και περνώντας στον τελευταίο, διαβιούν σύγχρονες κοινωνίες;; Τι μπορεί να διάρκεια του τριημέρου. Ας το κρατήσουμε
να, να πω ότι, με βάση όλα τα π
προηγούμενα στοιχεία προβλη- διασφαλίσει η πιστή απομίμηση
η του χωρι- στην σκέψη μμας και καλό μας ξεκίνημα.
ματισμού, δηλαδή τον καθορισμό των ορίων του οικισμού, κού μοντέλου όταν η αναπτυσσόμενη
σ εντός
τ
τον τρόπο εσωτερικής συγκρότησης, τα κυρίαρχα και τα επι- του ζωή δεν έχει τίποτα πλέονν κοινό με την Ευχαριστώ
χ για την προσοχή σας.
μέρους χαρακτηριστικά του, π περνάμε στο συσχετισμό αυτών γενεσιουργό κοινωνική δομή πουπ το παρή- •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ 24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
24 Ρ 2014

Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 14:30-19:30
14
ππαρασκευή
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
Λ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
& ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Α ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ
Α ΜΕΡΟΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ. ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ

10 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Δωδεκανήσων, Ζακύνθου
Λευκάδας
Ιθάκης, Κεφαλληνίας, Μαγνησίας
Σποράδων, Αργολίδος, Μεσσηνίας, Ημαθίας, Αρκαδίας,
Πιερίας, Καβάλας Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ
Η

Θάσου ΚΑΙ Η ΕΥΤΥΧΙΑ

ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ
Ν
LE CORBUSIER
R
Ο
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ.

14:30-21:00
πρακτικά

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
40 — 41
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

10 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΕΝΟΤΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ

ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
14:30-19:30
14

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ, ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, ΠΙΕΡΙΑΣ,

Ε ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ, ΗΜΑΘΙΑΣ,
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ, ΖΑΚΥΝΘΟΥ, ΛΕΥΚΑΔΑΣ,
Ε ΙΘΑΚΗΣ, ΑΡΚΑΔΙΑΣ,
ΣΠΟΡΑΔΩΝ, ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ, ΚΑΒΑΛΑΣ,
Λ ΘΑΣΟΥ

τιοανατολικά του Αργοστολίου, την Σάμη, (1571 μ.Χ.), σστη ναυμαχία της Ναυπάκτου,
• ȌȈ. ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ. Ευχαριστούμε την Μαρία την
Φραντζή και νομίζω ότι έφτασε
τ η ώρα να προχωρήσουμε στην σημερινή Σάμη και τους Πρόνους στα η Κεφαλονιά ά βρίσκεται στο πλευρό των
περισσότερο και στο ζουμί της υπόθεσης, ξεκινώντας τις Μαυράτα της δημοτικής ενότητας τ Σελίου- Ενετών. Το χχίλια εφτακόσια ενενήντα εφτά
παρουσιάσεις των μελετών από τους μελετητές. Θα έλεγα Πρόνων. Μάλιστα το διακόσια σ δεκαοχτώ (1797 μ.Χ.) η Συνθήκη του Καμποφόρμιο
να ξεκινήσουμε από τη σύμπραξη
μ που έχει αναλάβει και προ Χριστού (218 π.Χ.) η Πάλη λ αντιστάθη- παραχωρεί στους
τ Γάλλους την Κεφαλονιά,
έχει ήδη παραδώσει τηνν Α΄ φάση της Περιφερειακής κε επιτυχώς στην επίθεση του βασιλέα Μα- αλλά το χίλια εφτακόσια ενενήντα εννιά
Ενότητας Κεφαλληνίας.
η Ο Χρήστος ο Κουτάκος, κεδονίας Φιλίππου του Πέμπτου τ και τελικά (1799 μ.Χ.) οι
ο Ρωσότουρκοι τους διώχνουν
ο Δημήτρης ο Λ
Λαγός, ποιος θα παρουσιάσει, καταλαμβάνεται από τους Ρωμαίουςα το χίλια και αναγνωρίζεται
ζ η αυτόνομος πολιτεία των
σας βλέπω και τους δύο εδώ. οχτακόσια ογδόντα εφτά προ Χριστού
Χ (1887 εφτά νήσων. Δέκα
Δ χρόνια αργότερα το χίλια
Σας ευχαριστούμε. • π.Χ.). Ο χριστιανισμός κάνει ττην εμφάνισή οχτακόσια εφτά
φ (1807 μ.Χ.) η Κεφαλονιά
του το δεύτερο μετά Χριστό αιώναι και μετά γίνεται πάλι Γ
Γαλλική, αλλά δύο χρόνια αρ-
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ τους Βυζαντινούς χρόνους η Κ Κεφαλονιά και γότερα το χίλια
ι οχτακόσια εννιά (1809 μ.Χ.)
τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου ο αποτελούν την καταλαμβάνουν
β οι Άγγλοι ως το χίλια
• ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Λοιπόν, π πρέπει να απευθύνω έναν
γενικό χαιρετισμό σε όλους: στο Προεδρείο του Σ.Α.Δ.Α.Σ.- το ισχυρό Θέμα Κεφαλληνίας, ς δηλαδή μία οχτακόσια εξήντα
ή τέσσερα (1864 μ.Χ.) που,
Π.Ε.Α., την κυρία Γενική Γραμματέα,
μ την κυρία Γενική Διευ- από τις διοικητικές περιοχές του
ο Βυζαντίου. μαζί με τα άλλα
λ νησιά, ενώνονται με την Ελ-
θύντρια, τους υπηρεσιακούς π παράγοντες και τους συναδέλ- Η Φραγκοκρατία με πρώτουςς στους Νορ- λάδα.
φους. Καταρχάς θα ήθελα να έέχω την επιείκεια σας γιατί δεν μανδούς και αρχηγό τους τον Γουισκάρδο,
έχω και μεγάλη εξοικείωση σεε τέτοιου είδους παρουσιάσεις. ο οποίος πέθανε στο Φισκάρδο που πήρε Με την παράθεση
α των ιστορικών γεγο-
Η ομάδα μελέτης αποτελείταιτ από εμένα, τον Χρήστο τον από το γεγονός αυτό το παραπάνωα όνομα, νότων που προηγήθηκαν,
ρ διαπιστώνεται η
Κουτάκο, την κυρία Λίμπα, ττην κυρία Μπουκουβάλα, τον εμφανίζεται από τον ενδέκατο ο αιώνα μετά απομάκρυνσή ή μας από το Βυζάντιο και την
ο
κύριο Οικονόμου, Αρχιτέκτονες, τον Γιώργο τον Κακαρ- Χριστό. Στην συνέχεια κυβερνούνρ το νησί αρχιτεκτονικήή του, δηλαδή από τον δέκατο
δάκο, που είναι Τοπογράφος, ς τον Γιάννη τον Λυτροκάπη, Ιταλοί ευγενείς, οι οποίοι και κ
καταργούν την αιώνα. Αντίθετα,
ε στην υπόλοιπη Ελλάδα η
που είναι Μηχανικός Χωροταξίαςα και έχει μάστερ σε γεω- Ορθόδοξη Επισκοπή του νησιού. σ Το χίλια Βυζαντινή κυριαρχία κράτησε ως τον δέκα-
γραφικά συστήματα πληροφοριών,ο τον κύριο Τσαχάνη, ο τετρακόσια ογδόντα τέσσερα (1484 μ.Χ.) το πέμπτο αιώνα,
ώ αλλά και η αρχιτεκτονική
οποίος είναι και Καθηγητής Τμήματος Μηχανολογίας στο καταλαμβάνουν την Κεφαλονιά ά οι Τούρκοι. του Βυζαντίουυ δεν έπαψε να αποτελεί πηγή
ν
Τ.Ε.Ι. Λάρισας για θερμοδυναμικά θέματα, τον κύριο Ζε- Έως την οριστική εγκατάσταση η των Ενετών έμπνευσης και
α την αφετηρία οποιουδήποτε
ρεφό, Επίκουρο Καθηγητή στην τ Αρχιτεκτονική του Τοπίου στο νησί η κατάσταση είναι εξαιρετικά
α αστα- προβληματισμού
μ ακόμα και στα χρόνια της
στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, τον ο κύριο Σέγκη, Γεωλόγο, την θής. Η Ενετοκρατία αρχίζει από π το χίλια πε- τουρκοκρατίας.
α Ο σεισμός του Αυγούστου,
κυρία Ράπτου Γεωπόνο και τονν καθηγητή τον κύριο Οικονό- ντακόσια (1.500 μ.Χ.) με τους Ενετούς, που το χίλια εννιακόσια
α πενήντα τρία (1953),
μου που είναι σύμβουλος σε θέματα Μορφολογίας-Τυπο- παραμένουν σε αυτό ως το χίλια λ εφτακόσια υπήρξε ο πιοο καταστροφικός στην ιστορία
λογίας κτιρίων και εν γένει ππαραδοσιακής αρχιτεκτονικής. ενενήντα εφτά (1797 μ.Χ.). Τη χρονική αυτή της Κεφαλονιάς.
ν Οι πόλεις και τα χωριά
Επιβλέπουσα είναι η κυρία Γεωργία
ε Σπηλιοπούλου. περίοδο η ορθοδοξία ξαναπαίρνειί τους τίτ- ισοπεδώθηκαν,
α πλην της βόρειας περιοχής
Η Κεφαλονιά πήρε το όνομά ο της από τον Κέφαλο που λους της, η κοινωνία οργανώνεταιν κατά το όπου και το Φ
Φισκάρδο, το οποίο ο σεισμός
κ
ήρθε από το Θορικό της Αττικής. Από την Μυκηναϊκή επο- φεουδαρχικό σύστημα και η νναυτιλία όπως δεν το έπληξεε και για τους Κεφαλονίτες ο
χή το νησί είχε χωριστεί σε τέσσερις
σ περιοχές με αντίστοιχες και η γεωργία βρίσκονται σε μεγάλη ανά- σεισμός αποτελεί χρονολογική αναφορά
πρωτεύουσες: την Πάλη, κοντά ά στο Ληξούρι, την Κράνη, νο- πτυξη. Το χίλια πεντακόσια εβδομήντα
β ένα στα πριν και μ
μετά γεγονότα του νησιού.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
42 — 43
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Ο σεισμός του Αυγούστου υ το χίλια εννιακόσια πενήντα αιώνα έως τα μέσα του εικοστού.
τ Κατά την οχές όπου καθυστέρησε
α η απελευθέρωση
τρία (1953)υπήρξε ο πιο καταστροφικός
τ στην ιστορία της γνώμη μας οι χρονικές περίοδοιδ πρέπει να κατά ενενήνταα χρόνια –βόρεια Ελλάδα– η
Κεφαλονιάς. Η πόλη και τα χχωριά ισοπεδώθηκαν πλην της χωριστούν ως εξής: έως το χίλια
λ οχτακόσια παραδοσιακή ή αρχιτεκτονική συνεχίστηκε.
βόρειας περιοχής όπου και το Φισκάρδο το οποίο ο σεισμός εξήντα τέσσερα (1864) όπου γγίνεται η ένω- Οι συντεχνίεςς των οικοδόμων αλλά και οι
δεν το έπληξε, για τους Κεφαλονίτες
λ επαναλαμβάνω, ο σει- ση με την Ελλάδα, χίλια οχτακόσια
α εξήντα απλοί οικοδόμοι
ό έχτιζαν κατά την οικο-
σμός αποτελεί χρονολογική α αναφορά πριν από τα μέσα... πέντε χίλια εννιακόσια τριάνταα τρία (1865- δομική παράδοση,
ά μεταφέροντας ωστόσο
στα πριν και τα μετά τον σεισμό
μ γεγονότα του νησιού. Επα- 1933) ακμή του νεοκλασικισμού,
μ χίλια εν- μερικά στοιχεία
χ της νεοκλασικής αρχιτε-
ναλαμβάνω δύο φορές γιατί π παίζει μεγάλη σημασία αυτό το νιακόσια τριάντα τέσσερα χίλιαι εννιακόσια κτονικής. Αυτά
υ ήταν: οι συμμετρίες στις
πράγμα. Οι συνεχείς κατακτήσεις, από τον ενδέκατο αιώνα πενήντα τρία (1934-1953) ασταθής
σ περίο- προσόψεις ωςς προς τον κατακόρυφο άξονα,
και η εδραίωση των κατακτητών ώ της Δύσης, την έφερε αντι- δος και το πενήντα τρία (’53) ο σεισμός και ο περιορισμός της προεξοχής της στέγης με
μέτωπη με τους καλλιτεχνικούς ύ προβληματισμούς που επι- από πενήντα τέσσερα (’54)... χχίλια εννιακό- την καμπύλη η και σοβατισμένη επιφάνειά
κρατούσαν στην Ευρώπη καθ’’ όλη την διάρκεια της κατοχής σια πενήντα τέσσερα (1954) μ μέχρι σήμερα. της και τα ξύλινα
ύ ψευτοκολωνάκια με τα
της. Έτσι εξηγείται και η διαφορετική
φ παραδοσιακή αρχιτε- επίκρανα στιςς γωνίες, στις προσόψεις και
κτονική των Επτανήσων από την αντίστοιχη της υπόλοιπης Οι οικισμοί είναι παραλιακοί,
κ παράκτι- των προεξοχών
ώ σαχνισιών. Αξίζει να επιση-
Ελλάδας τόσο στην κοσμική ό όσο και στην θρησκευτική δη- οι και μεσόγειοι: Οι παραλιακοί
α οικισμοί μάνουμε την ισχυρή αρχιτεκτονική παρά-
μιουργία. Η σεισμική δραστηριότητα
ρ που παρατηρείται στην είναι αυτοί που έχουν υψόμετρο
ε έως ενε- δοση που είχαν
α κληρονομήσει και δεν τους
Κεφαλονιά έφερε πολλές καταστροφές
α με μεγαλύτερη αυτή νήντα εννέα μέτρα (99 μ.) στοο κέντρο τους, επέτρεπε να ππροδώσουν τη συνέχεια, αλλά
της δωδεκάτης Αυγούστου του ο χίλια εννιακόσια πενήντα οι μεσόγειοι χαρακτηρίζονταιι ως πεδινοί, να παίρνουν διακριτικά στοιχεία από την
τρία (1953). Ήτανε ολοκληρωτική,
τ και αποτελεί για τους Κε- ημιορεινοί και ορεινοί. Από την απελευθέ- νεοκλασική ααρχιτεκτονική χωρίς να αλλοι-
φαλονίτες ορόσημο χρονολογικής
γ αναφοράς στα γεγονότα ρωση της πατρίδας μας, από την
η βιβλιογρα- ώνουν την αρχιτεκτονική μορφή. Η διακρι-
πριν και μετά τον σεισμό. φία λέει και από την επί τόπιαα έρευνα δια- τική ευχέρειαα που είχε παρατηρηθεί στην
πιστώνουμε, ότι οι οικισμοί και
α τα κτίσματα παραδοσιακή ή αρχιτεκτονική διακόπτεται
Από το κτιριακό δυναμικό ό σώθηκαν λίγα κτίρια. Από τους δεν διαφοροποιούνται μ μορφολογικά βίαια στις καταστραμμένες
τ από την επανά-
αυτά ορισμένα είναι ερειπωμένα.
μ Σε άλλα διατηρείται η και τυπολογικά, στην περίπτωση
ω που σχε- σταση αστικές
έ και όχι μόνο περιοχές και
ανωδομή, σε μικρό ύψος από ό το έδαφος και μικρός αριθ- τίζονται με την παράδοση. Τ Το ίδιο παρα- με καθυστέρηση,
η αργότερα, στην επαρχία
μός από αυτά έχουν επισκευαστεί
α και κατοικούνται. Η πα- τηρείται και στα σύγχρονα κτίσματα
τ όσον η οποία επηρεάζεται
ρ σταδιακά από το νέο
ραδοσιακή αρχιτεκτονική επομένως
ο αναγνωρίζεται από το αφορά την μορφή τους. Με τηνν προσέγγισή ρεύμα που συμβαίνει
υ συνήθως. Πρόκειται
περιορισμένο διασωθέν κτιριακό
α απόθεμα, το φωτογραφικό μας αυτή δεν διαπιστώνουμε επομένως δια- για κανόνες σ
σύνθεσης που μεταφέρουν από
υλικό και τα σχέδια που έχουνν διασωθεί και βρίσκονται στο φορετικές χωρικές ενότητες. την Ευρώπη ο οι αρχιτέκτονες και που, στην
ιστορικό αρχείο της Κεφαλονιάς.
ι Από την επί τόπια έρευνα Με την απελευθέρωση της πατρίδας μας πραγματικότητα,
η εισάγεται η αρχιτεκτονική
διαπιστώσαμε ότι η αρχιτεκτονική
ν φυσιογνωμία του νησιού οι κατεστραμμένες πόλεις του νεοσύστατου της αρχαιότητας
τ μέσω της Ευρώπης.
διακρίνεται από μία χωρική ενότητα
ν και δεν υπάρχουν δια- ελληνικού κράτους, οικοδομούνται
μ από Από τον α αστικό και λαϊκό νεοκλασικι-
φοροποιήσεις τόσο στην μορφή
φ όσο και στην τυπολογία των Βαυαρούς αρχιτέκτονες και πολεοδόμους σμό διαπιστώνουμε
ώ ότι ο δεύτερος αφο-
παραλιακών κατοικιών από τιςς ημιορεινές ή ορεινές. του Όθωνα. Οι ανωτέρω ακολουθούν
ο τον μοιώνεται και φιλτράρει το νέο ρεύμα και
Η Υβόννη Μαρκαντωνάτου υ και ο Λεωνίδας Ιμάντος χω- νεοκλασικισμό που μεσουράνησεν στην Ευ- προτείνει μεε ειλικρίνεια απλές μορφές,
ρίζουν την αρχιτεκτονική των κατοικιών της Κεφαλονιάς ρώπη και αποτελούσε μόδα για ι την εποχή. απαλλαγμένεςς από τα περιττά, οι οποίες
σε τρεις χρονολογικές κατηγορίες.
ο Συγκεκριμένα, πρώτον Οι αστοί αποδέχτηκαν με ευκολία
κ την νέα καταξιώθηκανν βαθιά στην συνείδησή μας:
κατοικίες από το δέκατο έκτο αιώνα έως τα μέσα του δέκα- αυτή αντίληψη. Το επιβεβαιώνουν η παλιά Σύμη, Χρυσό ό Φωκίδας, Γαλαξίδι και λοιπά.
του όγδοου. Δεύτερο, κατοικίες
ί από τα μέσα του δέκατου Αθήνα, το Ναύπλιο, η Τρίπολη,ο η Λειβα- Θα θέλαμε να α επισημάνουμε ότι η Κεφα-
όγδοου αιώνα, εποχή που το ΑΑργοστόλι ορίζεται πρωτεύου- διά, η Λαμία. Αντίθετα στον αστικό αλλά λονιά δεν έζησε την εμπόλεμη διαδρομή
σα της Κεφαλονιάς. Τρίτον, κατοικίες
α του δέκατου έβδομου και κυρίως στον αγροτικό χώρο,ρ στις περι- της υπόλοιπης
η Ελλάδας. Η Ένωση, το χί-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
44 — 45
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

λια οχτακόσια εξήντα τέσσεραα (1864), με το Ελληνικό, έως σκόταν σε πλήρη ανάπτυξη στα τ αστικά κέ- Είναι ισόγειαα ή διώροφη με σοφίτα, που
τότε ανεξάρτητο, Κράτος, έγινε
ν ειρηνικά. Είναι η εποχή της ντρα. Στις διώροφες ή τριώροφες
φ κατοικίες, αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο στις κα-
ακμής της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής
ε και, πράγματι, έγινε στο ισόγειο υπήρχαν οι αποθήκες,
ή καταστή- τοικίες με δίριχτη
ρ στέγη. Στην απλή ισόγεια
αφορμή για τη συνέχεια της παράδοσης.
α ματα και εργαστήρια, η κατοικία
κ ήταν στον μορφή της ήταντ μονόχωρη, πλατυμέτωπη,
όροφο, ενώ στα τριώροφα στον ο πρώτο όρο- με έκκεντρη είσοδο. Σε άλλη περίπτωση
Τα Ιόνια νησιά ακολούθησαν
σ άλλη πορεία στην αρχιτε- φο βρισκόταν το πιανόμπιλε μ με τα σαλόνια, ήτανε μονόχωρηω με αξονική είσοδο και
κτονική παράδοση, η οποία κατά
α την άποψή μας δεν αφίστα- την τραπεζαρία και, στο δεύτερο
ε όροφο, τα εκατέρωθεν σ συμμετρικά παράθυρα. Είχε
ται της αντίστοιχης του Ηπειρωτικού
ρ χώρου, όπως έχουνε υπνοδωμάτια. πάντα σοφίτα. α Ο μονόχωρος τύπος ανα-
αναφέρει τον δωδέκατο αιώνα ν μετά Χριστό. Το Βυζάντιο Θα θέλαμε να επισημάνουμε μ την ισχυρή πτυσσότανε κ κατά μήκος, με επανάληψη της
αποτελεί παρελθόν για την ΚΚεφαλονιά, επομένως, υποθέ- παράδοση που διέκρινε τους τεχνίτες. Συ- μονόχωρης μ μονάδας ως και τρεις φορές
τουμε βάσιμα ότι, ως τότε η β
βυζαντινή αρχιτεκτονική ανα- γκεκριμένα, η δίριχτη στέγη η οποία παρα- θυμίζοντας τιςι Συρτάρες της Θεσσαλίας ή
πτυσσόταν παράλληλα με τις άάλλες περιοχές του Ελλαδικού τηρείται στις κατοικίες που εφαρμόζουν
φ το τα αγροτόσπιται του Αρχάγγελου Πέλλας.
χώρου. Η Φραγκοκρατία άρχισε ι και η Ενετοκρατία κυρίως συνεχές σύστημα και αποτελεί ε χαρακτηρι- Στο διώροφο πλατυμέτωπο αγροτικό τύπο,
στην συνέχεια και αργότερα η γαλλική και η αγγλική κυρι- στικό στοιχείο της επτανησιακής
κ βενετσιά- στον όροφο ο οργανώνεται η κύρια κατοικία
αρχία έως το χίλια οχτακόσιαα εξήντα τέσσερα (1864) που νικης αρχιτεκτονικής, εφαρμόζεται
ό και σε με το δωμάτιοο διημέρευσης και το χώρο του
ενώνεται με την Ελλάδα, θα δώσουν
ώ το αρχιτεκτονικό χαρα- κατοικίες της υπαίθρου, που είναι
ί ελεύθερα ύπνου. Στο ισόγειο
σ χωροθετούνται οι βο-
κτήρα στα Επτάνησα. Η τουρκική
κ κατοχή του νησιού από το τοποθετημένες στο οικόπεδο κ και δεν υπήρ- ηθητικές χρήσεις,
ή όπως και στην σοφίτα.
χίλια τετρακόσια ογδόντα τέσσερα (1484) έως το χίλια πε- χε αποχρών λόγος για την κατασκευή
α της. Η Οι απλές, αδιάρθρωτες,
ι επίπεδες όψεις και
ντακόσια (1500) δεν πρέπει ννα άφησε το παραμικρό ίχνος λαϊκή αγροτική κατοικία της Κεφαλονιάς, οι συμμετρικές,
κ τουλάχιστον στον όροφο
αρχιτεκτονικής. όπως ήταν φυσικό, προσαρμόστηκεμ στις αργότερα αποκτούν
π και αξονικό ασκεπή
αγροτικές ανάγκες αλλά πήρε ττελικά μικρο- εξώστη, ο οποίος
ο στηριζόταν σε κοιλόκυρτα
Τα αρχοντικά της Επτανήσου
σ ήταν πλούσια και φροντι- αστική έκφραση, όπως άλλωστε σ είχε συμ- ολόσωμα μαρμάρινα
ρ φουρούσια. Πρόκει-
σμένα εκφράζοντας τις οικονομικές
ν δυνατότητες των χρη- βεί και στην αντίστοιχη περίπτωση
τ του Ελ- ται για τη σταδιακή
α μετάβαση στον πλήρη
στών. Στις κεντρικές περιοχέςς των πόλεων ακολούθησαν το λαδικού χώρου. Είναι εμφανής ή η σταδιακή συμμετρικό τύπο,
ύ τόσο σε κάτοψη όσο και
συνεχές σύστημα και ήταν διώροφα
ώ και τριώροφα. Οι όψεις καταγωγή της από το βενετσιάνικο
ι αστικό σε μορφή, η οοποία χαρακτηρίζει την αστική
ήταν συμμετρικές ως προς τον κατακόρυφο άξονα και επίπε- σπίτι, δεδομένου ότι διατήρησε
σ την δίριχτη κατοικία. Τα ππαράθυρα ήταν από μονολιθι-
δες, με περιορισμένους εξώστες,
τ και καθ’ ύψος διηρημένες στέγη αν και δε συνέτρεχαν ο οι κατασκευα- κά κατώφλια και οριζόντια ανώφλια και οι
σε οριζόντιες ζώνες. Στο ισόγειο
ε ήταν τοξωτές στοές, τα αρ- στικοί λόγοι, που υπαγορεύτηκαν
τ από το παραστάδες α από το ίδιο υλικό. Οι πόρτες
χοντικά της εξοχής ήτανε τοποθετημένα ελεύθερα στον χώρο αστικό σπίτι, δηλαδή το συνεχές
ε σύστημα. εισόδου είχανεν πίσω οριζόντιο μονολιθικό
και περιβάλλονταν από μαντρότοιχους. Τόσο τα πρώτα όσο Ας μην ξεχνάμε ότι στον αγροτικό
ο χώρο η ανώφλι, ωστόσοό οι αυλόθυρες ήταν ψηλές
και τα δεύτερα είχαν βενετσιάνες
ά επιδράσεις. Οι ίδιες επι- τοποθέτηση της κατοικίας ήταν τ ελεύθερη μάντρες που βρίσκονταν σε συνέχεια των
δράσεις χαρακτήριζαν και τις ααστικές και τις λαϊκές κατοικί- στο οικόπεδο όπως προαναφέραμε.
έ Μάλι- όψεων των κατοικιών
α και οδηγούσαν στην
ες. Οι τελευταίες, στην ύπαιθρο,
ρ εμφάνιζαν λειτουργική και στα, έχουμε την γνώμη ότι η δ δίριχτη στέγη αυλή, είχαν ημικυκλικά λίθινα ανώφλια.
κατασκευαστική λιτότητα, αφούο ελάττωσαν τα διακοσμητικά συνεχίστηκε να κατασκευάζεταιε και μετά Ημικυκλικό α ανώφλι είχαν και οι εξώθυρες,
στοιχεία, όπως συνέβη και στον
ο ηπειρωτικό ελληνικό χώρο, την περίοδο της ένωσης, όταν α στα αστικά κατά κανόνα των αρχοντικών και ορισμέ-
με τον λαϊκό νεοκλασικισμό. σπίτια άρχισε να κατασκευάζεται
ε σταδιακά νες κατοικίες της ανώτερης αστικής τάξης.
η τετράριχτη στέγη, ως αποτέλεσμα
λ επιρρο- Για την πρώτη τ περίπτωση αναφερόμαστε
Μετά την ένωση της Κεφαλονιάς,
α στα χίλια οχτακόσια ής από την ελεύθερη Ελλάδα. στο αρχοντικό ό Φωκά Κοσμετάτου στο Αρ-
εξήντα τέσσερα (1864), με τονν κύριο τότε, ελληνικό κορμό, Ως προς την οργάνωση της η κάτοψης, η γοστόλι και γγια την δεύτερη στην κατοικία
αρχίζουν και οι επιδράσεις στην
τ αρχιτεκτονική, επιδράσεις αγροτική κατοικία καθώς και ό όλη η μορφο- Γερμενή και αδερφών Κομιτόπουλου επί-
που αφορούν στη νεοκλασική ή αρχιτεκτονική, που ήδη βρι- λογική της επεξεργασία εμφανίζεται
α λιτή. σης στο Αργοστόλι.
ο Όλες οι τοποθετημένες

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
46 — 47
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

επί της οικοδομικής γραμμής μμε περιβάλλοντα αύλειο χώρο. τον σεισμό οικισμοί των Φάρσεων
σ και των εν πάση περιπτώσει,
π μπόρεσε και ξεκίνησε,
Ημικυκλικό ανώφλι είχε και η αστική κατοικία στο συνεχές Φραγκάτων, οι οποίοι διατηρούν
ρ την αυ- μετά τον σεισμό. Εδώ πέρα έχουμε πώς ξε-
σύστημα στην θέση Ρυάκια τηςς Άσσου. Ένας ενδιάμεσος τύ- θεντικότητά τους, όπως έχουμε
μ αναφέρει. κινάει, οι περίοδοι
ρ που σας είπα, η πρώτη
πος κατοικίας πριν γίνει μετάβαση
β στον δεύτερο όροφο. • Αξίζει το ενδιαφέρον της Πολιτείας
ο ή κά- περίοδος: το κυκλικό καλύβι στα Μαντου-
ποιου φορέα για την πλήρη αποκατάσταση
α κάτα, η αγροτική
τ κατοικία στην Πλαγιά, η
• ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Επειδή ήδη έχει περάσει ένα των οικισμών αυτών, θα επανέλθω
ν πάλι σε στενομέτωπη στην Φάρσα, η κατοικία Γερ-
εικοσάλεπτο και δεν έχουμε
μ φτάσει στο στόχο αυτής της αυτό αργότερα. μενή Βασιλάτουτ στα Αντιπάτα. Εδώ πέρα
παρουσίασης, αν γίνεται να συντομεύσουμε λίγο αυτή την είναι και ο χάρτης
ά με τις θέσεις, η μονόχω-
περιγραφή, να δούμε κάτιτ από εικόνες και να δούμε το Στη δεύτερη κατηγορία: ρη κατοικία σστα Δρακοπουλάτα, η κατοικία
πώς, στο σύνολο, έχετε αποτιμήσει
π αυτή την πολύ καλή Από τη δεύτερη κατηγορία σώζονται μία στην Φάρσα π πάλι στην πρώτη κατηγορία, η
καταγραφή. Δηλαδή, όλολ αυτό που μας λέτε είναι μία σειρά σπίτια, μην τα αναφέρω, ω είναι ουσι- κατοικία Μορφέτα
ρ στην Μπεσάδα, η κατοι-
πολύ καλή παρουσίαση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αστικά το μεγαλύτερο ποσοστό τ του πολιτι- κία Καββαδία α Γόμπου στο Φισκάρδο, Στα-
κληρονομιάς, πόσο συχνά
υ την συναντάμε, σε ποιους κού μας κόσμου και του πανεπιστημιακού,
ε θάτου στα Ποταμιανάτα,
ο Μαρκέτου, κατοι-
δηλαδή από όλους τους οικισμούς
ι που είδατε, παντού την λοιπόν, μπορείτε να το δείτε. κία στην βήτα α κατηγορία του Κουλουμπή
βρίσκουμε; • στα Ποταμιανάτα,
α κατοικία Βαλλιανάτου
Λοιπόν, στην τρίτη κατηγορία
η χαρα- με τα υποστατικά
α της δηλαδή στις Κερα-
• ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Λοιπόν, εδώ έχουμε την κωδικο- κτηρίζεται και η συνέχεια της
η νεοκλασσι- μειές. Για αυτό σας είπα θα αναγνωρίζετε
ποίηση των διαφορετικών μορφών
ο τύπων της τυπικής αρ- κής, που παρατηρείται στην προηγούμε- πολλούς εδώ πέρα. Κατοικία αδερφομοίρι
χιτεκτονικής παράδοσης. Το α αγροτόσπιτο, που πρόλαβα να νη κατηγορία. Τα μορφολογικάγ στοιχεία στα Δρακοπουλάτα,
ο Καμπανού, Αμπατιέ-
σας το παρουσιάσω, από το α αγροτόσπιτο στο αστικό σπίτι. απλουστεύονται εξαιρετικά κ και η δίριχτη λου στο Φισκάρδο,
ά Τυπάλδου Ορέστη είναι
Εδώ πέρα έχουμε το ισόγειο σ συμμετρικό διώροφο, όροφος στέγη απουσιάζει, ενώ η τετράριχτη
ά γίνεται στην πρώτη κ κατηγορία, στο Λιβάδι, στην
και είσοδος στην όψη, συμμετρικό
τ διώροφο με αδελφομοί- η κυρίαρχη, όπως και τα γαλλικά
λ κεραμί- κατοικία του Μορφέτα στα Φαρακλάτα και
ρι, συμμετρικό με είσοδο στηνη πίσω όψη και εξώστη. Και δια. Ο απλός ορθογωνικός ό όγκος των νε- προχωράω έτσι τ τώρα δεν ξέρω εάν θέλετε
μετά καταλήγουμε στο διώροφο ο σε σχήμα γάμμα. Τώρα, οκλασικών κατοικιών συνεχίζεται,
ζ αλλά σε να πω όλα αυτά.
υ
από την προηγούμενη μακροσκοπική
ο έρευνα και την φω- ορισμένες περιπτώσεις αλλάζουν
ο οι αναλο-
τογραφική αποτύπωση εντοπίσαμε
ί κτίρια που ανήκουν και γίες του. Στην κατηγορία επίσης
σ αυτή ανή- Στοιχεία φ
φυσικού περιβάλλοντος: σύμ-
στις τέσσερις κατηγορίες. Στηνν πρώτη έως την Ένωση, στην κει αριθμός κατοικιών που χτίστηκαν
τ στην φωνα με την καταγραφή του φυσικού το-
δεύτερη κατηγορία από το χχίλια οχτακόσια εξήντα πέντε ασταθή περίοδο όπως έχουμε χαρακτηρίσει πίου κάθε χωρικής ενότητας που έγινε στον
(1865) ως το χίλια εννιακόσια τριάντα τρία (1933), ακμή του χίλια εννιακόσια τριάντα τέσσερα
σ με πενή- νομό Κεφαλονιάς,
ο αξιόλογα στοιχεία φυσι-
νεοκλασικισμού. Στην τρίτη κατηγορία, το χίλια εννιακόσια ντα τρία (1934-1953). κού περιβάλλοντος
λ είναι: παράκτια θαλάσ-
τριάντα τέσσερα (1934) – χίλια
ί εννιακόσια πενήντα τρία σια ζώνη στο Α
Αργοστόλι έως το Βλαχάτα και
(1953), ασταθής περίοδος καιι στην τέταρτη κατηγορία χίλια Στην τέταρτη κατηγορία π περιλαμβάνει όρμος Μούντα,τ δυτικές ακτές Κεφαλονιάς
εννιακόσια πενήντα τέσσερα (1954) έως σήμερα. αρχικά τις κατοικίες της Αρωγής,
γ αργότερα και στενά Κεφαλληνίας
ε και Ιθάκης. Κά-
θα σας τις δείξω και, μετά τονν σεισμό, κα- ποια από αυτά,
τ να μην τα λέω, τα περνάω
Στην πρώτη κατηγορία: τοικίες ανασυγκρότησης και στην
τ συνέχεια, γρήγορα. Όρμος
ρ Μύρτου, έλος Λιβαδιού
Στην πρώτη κατηγορία σώζεται
ζ μικρός αριθμός κατοικι- η ευρεία χρήση του μπετόν δημιούργησε στο Ληξούρι, παλιό νεκροταφείο στο Αρ-
ών στον αγροτικό χώρο και πολύ
ο περισσότερες σε ερειπιώδη νέες δυνατότητες και κατοικίες
ε που δυστυ- γοστόλι. Το Α
Αργοστόλι είναι απέναντι από
κατάσταση, ερείπια. Οι πιο πολλές
ο σώζονται στο Φισκάρδο, χώς χαρακτηρίζονται από τηνν έλλειψη το- το Αργοστόλιι στο Δράπανο. Χερσόνησος
όπως του Χρήσου Καραβία το ο χίλια εννιακόσια (1900) στην πικότητας και ταυτότητας. Η Α Αρωγή ήτανε της Άσσου, χχερσόνησος της Ερίσου, λίμνη
Νάσο, το σε σειρά ερειπιώδες σπίτι, να μην τα απαριθμήσω. μία υπηρεσία που συστήθηκε κ εκείνη την Μελισσάνθη σ στην Σάμη στον Καραβόμυλο,
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν υ και οι εγκαταλειμμένοι από εποχή για να δώσει σπίτια και να κάνει ό,τι, καταφύγια άγριας
γ ζωής στην δημοτική ενό-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
48 — 49
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

τητα Ερίσου. Οι πεδιάδες και τα οροπέδια αγροτικών εκτά- Ενότητας Ομαλών, τα οποία δ δεν αναφέρο- Κάποια πράγματα
ρ πιστεύω ότι σε αυτήν
σεων, οι πεδιάδες και τα οροπέδια
π του νησιού καλύπτονται νται στον πίνακα οικισμών δεδομένου ότι την ενότητα των
ω Ιονίων νήσων, που διαφέ-
στο μεγαλύτερο τμήμα τους α από γεωργική γη, αμπελώνες, έχουνε εγκαταλειφθεί μετά τον ο καταστρο- ρει από την υ υπόλοιπη Ελλάδα, πρέπει να
ελαιώνες και άλλους οπωρώνες ε και κηπευτικά, τα χωράφια φικό σεισμό του χίλια εννιακόσια
ό πενήντα φανούν, έστω ω μια προσέγγιση, ούτως ώστε
σε αγρανάπαυση, σχηματίζοντας τ μοναδικές τοπιακές ενότη- τρία (1953). Πρόκειται για δύοο ερειπιώδεις να έχουμε και μια πιο εμπεριστατωμένη
τες που χρήζουν προστασίας κυρίως από την εντατικοποί- οικισμούς. Το θετικό στους δύοο εγκαταλειμ- κριτική από εσάς, γιατί δεν κομίζουμε εμείς
ηση των μεθόδων καλλιέργειας.ι Αγροί και ξερολιθιές. Οι μένους οικισμούς είναι ότι χαρακτηρίζονται
ρ το αλάθητο.
ξερολιθιές, πέτρινοι τοίχοι που
ο δημιουργούν αναβαθμούς από την αυθεντικότητα έτσι όπως
π εκφραζό- Θεωρούμεε ότι στην προκαταρκτική μας
προστατεύοντας υπό κλίση αγροτεμάχια
ρ από την διάβρωση, ταν ως το χίλια εννιακόσια πενήντα τρία πρόταση δεν πρέπει να αλλοιώσουμε τους
συνθέτουν ένα τοπίο μοναδικής ή αισθητικής και οικολογικής (1953). Η προσέγγιση των δύο δ οικισμών δύο διακριτούς ύ χαρακτήρες των οικισμών
αξίας. Η λιμνοθάλασσα του Κ Κούταβου είναι στο Αργοστό- απαιτεί ιδιαίτερη μελέτη, όπως
ω αρχιτεκτο- Φισκάρδου, Άσσου και Κάστρου, όπου
λι. Το αισθητικό άλσος του Φισκάρδου,
ι τεχνητές λίμνες στα νικές και τυπολογικές αποτυπώσεις
π για να το συνεχές σύστημα με την δίριχτη στέγη
Τζανάτα, όρος Καστέλι Μπαλωτήλ που είναι και καταφύγιο διαπιστωθεί, σε πρώτη φάση, εεάν είναι εφι- στους δύο πρώτους
ρ αποτελεί τον κανόνα
άγριας ζωής, το όρος Βούλισα,σ ρέματα της Σάμης και του κτή η αναβίωση των οικισμών και το κόστος στις κεντρικέςς περιοχές τους. Οι εξώστες με
Πόρου, όρος Άτρος, εθνικός δ δρυμός Αίνου και βλέπετε εδώ της. Το αντικείμενο αυτό δεν εμπίπτει στις τα μονολιθικά ά δύο ή τρία στηρίγματα, που
πέρα, πάνω από τις Ατσουπάδεςά μία φωτογραφία, Καλόν υποχρεώσεις τις δικές μας. έχουμε αναφερθεί,
ε εμφανίζονται πολύ συ-
όρος. Το Καλόν όρος με την βλάστηση και όλα αυτά που Τώρα, στον πίνακα που υ ακολουθεί, χνά, όπως καια οι σοβατισμένες εξωτερικές
έχει: είναι από τον οικισμό Φερεντινάτα
ε αυτή είναι η φωτο- αποτυπώνουμε την πληθυσμιακή μ πορεία τοιχοποιίες. Ο
Οι ορθοστάτες στις γωνίες των
γραφία, όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη και μπαίνουμε της τελευταίας απογραφής μαζίζ με την θέση κατοικιών και
α τα πλαίσια των παραθύρων
στην προκαταρκτική πρόταση.. της. Η προκαταρκτική πρόταση σ για τους οι- προεξέχουν κ και σε ορισμένες περιπτώσεις
Γενικά, εκθέσαμε με πληρότητα,
ό πιστεύω, την υπάρχου- κισμούς που επιλέξαμε δεν μπορεί
π να είναι υπάρχει οριζόντιο
ζ προεξέχον γείσο πάνω
σα κατάσταση και τις απόψειςς μας που αφορούν στην προ- ενιαία δεδομένου ότι το Φισκάρδο,
ά η Άσσος από τα παράθυρα
θ και την εξωστόθυρα του
στασία και ανάδειξη, τόσο τηςς αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και το Κάστρο έχουνε περισσότερο
σ αστικό ορόφου. Η σ στέγη προεξέχει εκφορικά στις
του νησιού, αλλά και της λεγόμενης
γ σύγχρονης, η οποία χαρακτήρα, ενώ οι υπόλοιποι ο συνδέονται δύο μεγάλες όψεις και δεν είναι ποτέ φω-
είναι υπαρκτή. Η τελευταία δ διαμορφώνει ένα διαφορετικό με την αγροτική εικόνα. Πράγματι,
ά όπως τισμένη ακόμα και όταν αυτή είναι τετράρι-
τοπίο το οποίο χαρακτηρίσαμεε ασυνεχές. Οι οικισμοί, κατά διαπιστώνετε από τη μακροσκοπική
ο έρευνα χτη. Τα χρώματα
α των όψεων των σημερινών
την άποψή μας, πρέπει να ξαναβρούν
α τη χαμένη ιστορική και τη φωτογραφική αποτύπωση, ω πρόκει- κατοικιών θεωρούμε
ω ότι είναι σκληρά και
διαδρομή και την ταυτότητά τους.
ο Είναι δύσκολο εγχείρημα ται για αγροτικούς οικισμούς μμε αντίστοιχο δεν αποκτούνν ποτέ ή αργούν να αποκτή-
και απαιτεί μεγάλη προσπάθειαε μετά την επί δεκαετίας χα- αρχιτεκτονικό απόθεμα. σουν την πατίνα
ί του χρόνου λόγω των νέων
λάρωση στην παραγωγή της αρχιτεκτονικής.
ρ χημικών συνθέσεών
θ τους. Η ψηλή μάντρα
Το Φισκάρδο. Κάποιες φωτογραφίες με το κυκλικόκ κατώφλι και τη σιδερένια
Τεκμηρίωση επιλογής αντιπροσωπευτικού
ν δείγματος: από το Φισκάρδο, διαμορφώσεις
ώ ελεύθε- πόρτα εισόδου υ αποτελεί αναπόσπαστο στοι-
Για την προκαταρκτική πρόταση
α επιλέξαμε ενεργούς οικι- ρων χώρων. Άσσος, κάποιες φωτογραφίες χείο της παραδοσιακής
α αρχιτεκτονικής τόσο
σμούς και δυο εγκαταλειμμένους.
ν Οι οικισμοί αυτοί ανή- και του δημόσιου χώρου. Το Βαρύ: αυτές στον αστικό όόσο και στον αγροτικό χώρο.
κουν, δέκα (10) στη Δημοτική Ενότητα Ερίσου, ένας (1) στη όλες είναι στην Δημοτική Ενότητα
ό Ερίσου.
Δημοτική Ενότητα Παλίκης, ένας
ν (1) στη Δημοτική Ενότητα Η πλατεία, η Καριά, η πλατεία και η παι- Παραθέτουμε
ο μία ανάλυση της αρχιτε-
Πυλαρέων και ένας (1) στη ΔΔημοτική Ενότητα Λειβαθούς. δική χαρά, ο Κοθρέας, τα Δεφαρανάτα,
φ τα κτονικής του α
αγροτικού χώρου και η ομάδα
Συνολικά, θα τους δούμε και π
παρακάτω δεν τους διαβάζω. Δραπανίτικα, ο Μάγκανος, τα Μεσοβούνια, μας συνιστά ιδιαίτερη προσοχή στις σύγ-
Επιπλέον, στην πρότασή μας εντάσσουμε και δύο (2) η Πλαγιά, το Ρίφι. Πάμε τώρα
α στην Παλίκη χρονες κατοικίες,
κ οι οποίες πρέπει να απο-
εγκαταλειμμένους οικισμούς: είναι η Φάρσα, της Δημοτι- εδώ πέρα τα Δρακοπουλάτα, εδώ είμαστε βάλλουν το δήθεν
ή σύγχρονο και να πειθαρ-
κής Ενότητας Αργοστολίου και
α τα Φραγκάτα, της Δημοτικής στην Ελείου Πρόννων. χήσουν στην ππροσπάθεια που καταβάλλεται

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
50 — 51
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

για την αποκατάσταση του χαρακτήρα

ρ και της ταυτότητας των Η έννοια του δομημένου υ χώρου στο κτιρίων, αγροτικοί-αστικοί.
ο Ως προς τα εμ-
οικισμών μας. Έχουμε διαπιστώσει
τ ότι οι εμπλεκόμενοι αδι- αστικό αγροτικό τοπίο είναι πλέον δεδο- βαδά και τα ελάχιστα μήκη των γηπέδων
αφορούν για το ιστορικό απόθεμά
ό μας και τέρπονται από μένη και γνωστή σε όλους μας, όπως και συμφωνούμε με το προεδρικό διάταγμα το
νεωτερισμούς, οι οποίοι προέρχονται
ο από περιοχές όπου η ασυνέχεια σχεδιασμού που ο προέκυψε τελευταίο. Το ο μέγιστο ποσοστό κάλυψης
απουσιάζει εντελώς η αρχιτεκτονική
κ κουλτούρα και η πα- ως αποτέλεσμα διεθνών τάσεων,
ε που υιο- και συντελεστή δόμησης: Το μέγιστο πο-
ράδοση. Με το τέλος του νεοκλασικισμού
ε παρατηρήθηκε θετήθηκαν αφιλτράριστες από τους αρχι- σοστό κάλυψηςψ προτείνουμε να είναι σα-
στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ό ρήξη με το παρελθόν. Οι νέες τέκτονες. Μέχρι πριν μερικέςς δεκαετίες, ο ράντα τοις εκατό
α (40%) της επιφανείας για
προτάσεις είναι ξεκομμένες α από την διαχρονική παρουσία αγροτικός αλλά και ο ημιαστικός
ι και αστι- οποιοδήποτε είδος γηπέδου. Εδώ μιλάμε
της αρχιτεκτονικής μας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν κός χώρος εικονογραφούσανν αβίαστα την γι’ αυτό που μμετράει στον συντελεστή, ημι-
υπάρχουν αρχές όπως στην π παράδοση και το νεοκλασικι- ελληνική παράδοση, την παραδοσιακή
α συ- υπαίθριοι χώροι
ρ και άλλα, είναι απ’ έξω. Ο
σμό. Οι αρχές αυτές είναι πουο έδωσαν μία συνέχεια στην νέχειά μας, προσδιορίζοντας έως τότε και συντελεστής δ δόμησης ορίζεται στο μηδέν
πρώτη, η οποία διήρκησε δυόμιση χιλιάδες χρόνια και στην την ταυτότητα του χώρου. οχτώ (0,8) επίσης,
π για οποιοδήποτε εμβα-
δεύτερη, για μία εκατονταετία.. δόν οικοπέδου.
ο Για κτίρια τουριστικών και
Οι προτάσεις των αρχιτεκτόνων
κ στο νεοκλασικισμό εί- Τον πολεοδομικό κανονισμό σ τον προ- αμιγών επαγγελματικών
γ χρήσεων, όπως
χανε ως αφετηρία αρχές, που υ αποτελούσαν τον καμβά γι’ σεγγίσαμε σχολιάζοντας τα α υπάρχοντα και για τα κοινωφελή κτίρια, συμφωνούμε
αυτόν. Έδωσαν άπειρες απαντήσεις:
ή Ναύπλιο, Σύρος, Σύμη, Φ.Ε.Κ., προτείνοντας κάποιεςς αλλαγές που με τα οριζόμενα
ε στα προεδρικά διατάγματα
τίποτα δεν είναι ίδιο και όμως όλα αυτά τόσο μοιάζουν. Άλ- αφορούν άμεσα τη σχέση πλήρουςλ κενού τέσσερις ενδεκάτου
ε (04/11).
λωστε το ίδιο παρατηρείται καια στους παραδοσιακούς οικι- σε κάθε οικόπεδο και αθροιστικά
σ στον οι- Α: Το μέγιστο
γ επιτρεπόμενο ύψος των
σμούς: Πήλιο, Ζαγόρια. κισμό. Δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα
α στον ορόφων προτείνεται
τ να είναι επτάμιση μέ-
Οι απόψεις των αρχιτεκτόνων
ν κατά την γνώμη μας, πλην ακάλυπτο χώρο, όπως καθιερώθηκε να λέ- τρα (7,5 μ.) σε οποιαδήποτε θέση του γηπέ-
ελαχίστων, είναι ξεκομμένες α από κάθε προσπάθεια αναζή- γεται αλλά, με την πρότασή μας, αυτός με- δου. Το ύψοςς αυτό αφορά σε κάθε σημείο
τησης της συνέχειας στην αρχιτεκτονική
τ μας και ακολουθούν τασχηματίζεται σε αύλειο χώρο,
ρ απαραίτη- του περιγράμματος
μ με το φυσικό ή τεχνητό
τους προβληματισμούς των διεθνών
ι ιδεών, που τελικά και το στοιχείο για κάθε χρήση. Τοο διάταγμα το έδαφος. Τεχνητό,
ν όπως καθορίζεται από τις
υιοθετούν. Θεωρούμε ότι η αρχιτεκτονική
ρ έχει ανάγκη από τελευταίο, τέσσερις εντεκάτου (04/11) πλη- ισχύουσες διατάξεις.
α
τον ομφάλιο λώρο της ιστορικήςκ διαδρομής. Με τον τρόπο σιάζει τις απόψεις μας, αλλά ννομίζουμε ότι Β: Κλίση.. Όταν η κλίση του γηπέδου
αυτό θα αναδύεται ο χαρακτήρας
ρ και η πολιτιστική ιδιαιτερό- οι προτάσεις μας υπηρετούν ο ορθότερα την είναι έως δεκαπέντε
ε τοις εκατό (15%)
τητα της περιοχής, μέσα από ττην ιστορική κληρονομιά αλλά λογική του πλήρης κενού. Και α μπαίνουμε και βρίσκεταια στην κατωφέρεια του δρό-
και την πλούσια και σχεδόν άγνωστη
γ τοπική μας παράδοση. τώρα σε κάποια σειρά προτάσεων που πρέ- μου, η προβολή
ο του κτιρίου πάνω από την
Σε συνέντευξή του, ο καθηγητής
θ Δημήτρης Φατούρος, πει να σας τις διαβάσω: στάθμη του δ δρόμου, όταν εφάπτεται αυ-
ανέφερε ότι η πόλη πρέπει ννα έχει και την ταυτότητα της Θεωρούμε ότι οι όροι δόμησης
μ πρέπει τού, γίνεται εεξίμιση μέτρα (6,5 μ.). Αυτό
προηγούμενης διαδρομής της. Το ίδιο πρέπει να παρατηρεί- να είναι ίδιοι για όλους τους ο
οικισμούς της ισχύει για πλάτος
λ κτιρίων έως οχτώ μέτρα
ται και στους αγροτικούς οικισμούς.
σ Τόσοι αιώνες ιστορίας Κεφαλονιάς, παραδοσιακούς και μη. Την (8 μ.).
έπρεπε να μας διδάξουν πώς ννα μεταβαίνουμε στο νέο χωρίς άποψή μας αυτή τη στηρίζουμε μ στην αρχή Εδώ θέλουμε να πούμε ότι έχουμε μά-
να αποκηρύσσουμε το παλιό, χωρίς να το δαιμονοποιεί και ότι, η αρχιτεκτονική της Κεφαλονιάς
λ ως τον θει να λέμε στους κανόνες ότι το ύψος
χωρίς να το εχθρεύεται. Η αδικαιολόγητη
δ αποστροφή μας σεισμό του πενήντα τρία (’53) ήτανε ενιαία. της στέγης είναι
ν τόσο: το ύψος της στέγης
σε ό,τι θυμίζει παρελθόν παράδοσης,
ρ σε μία χώρα όπου η Επομένως δε διαφοροποιούμε μ στους οικι- δεν καθορίζεται
ε από τον νόμο, καθορί-
παράδοση ήταν διάχυτη, η ασυνέχεια
υ που παρατηρείται στην σμούς το συντελεστή δόμησης, ς το ποσοστό ζεται από το πλάτος του κτιρίου και από
εικόνα του αστικού αλλά και ττου αγροτικού τοπίου, έρχεται κάλυψης, τον αριθμό ορόφων, ν το μέγιστο την κλίση τηςς στέγης. Άρα, έχουμε κάποια
απόλυτα φυσιολογική. Μοιάζει με έμφυτη ξενομανία, ξενο- επιτρεπόμενο ύψος, την αρτιότητα
ι και το όρια πλάτουςς κτιρίων για να μπορέσουμε
λατρία, η άκριτη αποδοχή της ξένης κουλτούρας, η οποία εί- σύστημα δόμησης. Οι διαφοροποιήσεις
φ να φτάσουμεε το επιθυμητό, σύμφωνα με
ναι μακριά από τα βιώματά μαςα και την παράδοσή μας. θα προκύψουν σε επιμέρους στοιχεία των τον νόμο, ύψοςο της στέγης. Άρα, το καθορι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
52 — 53
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

στικό είναι το πλάτος του κτιρίου

ί και όχι το ύψος της στέγης. να μην τον διαταράσσει με τηνν θέση και τον και όχι μόνο σε αυτήν την χώρα, έχει
Λοιπόν, εδώ πέρα το εξηγώ: η τεχνητή διαμόρφωση του γη- όγκο του. Στους παραδοσιακούςο οικισμούς μία ιδεολογία
λ από πίσω. Εάν μπορείτε
πέδου μπορεί να είναι συν-πληνλ δύο μέτρα από το φυσικό απαιτείται έγκριση αρχιτεκτονικής
ν επιτρο- να μας
α πείτε με δυο λόγια αυτό που
έδαφος και πάντα σύμφωνα μ με την Ε.Π.Α.Ε. Όταν το κτίριο πής. Στον παραδοσιακό πολεοδομικό
ε ιστό ενδιαφέρει πολύ περισσότερο όλους μας.
τοποθετείται ελεύθερα στο γήπεδο,
ή για οποιαδήποτε κλίση και σε στενό δρόμο, εάν τα κ κτίσματα είναι Οι λεπτομέρειες
μ εάν είναι δύο μέτρα (2
ισχύει η παράγραφος 3Α. Εδώ έχουμε διάφορα παραδείγ- τοποθετημένα επί του περιγράμματος
ρ του μ.) ή ενάμιση
σ (1,5 μ.) θα βρεθούν... κατά
ματα φτιάξει. • δρόμου, τότε οι νέοι κτιριακοί
κ όγκοι το- περίπτωση. •
ποθετούνται επίσης, για την δδιατήρηση της
• ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Είναιι τυπολογία που υπάρχει; • κλίμακας και της ιστορικής σ συνέχειας. Σε • ǼǿȃǿȊȈǿȉ Ȉ ȂǺĬȆȉ. Λοιπόν, εν πάση
αντίθετη περίπτωση το κτίριο μμπορεί να το- περιπτώσει, ννα δείξω λίγο και αυτό που σας
• ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Ό Όχι, όχι, αυτά είναι δικά μας, ποθετείται σε απόσταση από ττην οικοδομι- είπα για τουςς ημιερειπωμένους οικισμούς:
είναι σχέδια δικά μας. Απλά ππήραμε την τυπολογία, είδαμε κή γραμμή. Εδώ έχουμε ττην Φάρσα... είναι η Νέα Φάρ-
και καταλήξαμε κάπως. Θα το δείτε και παρακάτω… τα περ- Εάν το πλάτος του γηπέδου,
ο στην θέση σα και πάνω είναι η Παλαιά Φάρσα. Εδώ
νάω γρήγορα… Εδώ βλέπετε με τις κλίσεις, έχουν γίνει τα της οικοδομικής γραμμής, είναια δεκατέσσε- το βλέπουμε από απόσταση, για να δούμε
πειράματα που είπαμε προηγουμένως, με κλίση μικρότερη ρα ως δεκαοχτώ, τότε η οικοδομή
δ τοποθε- την θάλασσα,, τη Νέα Φάρσα και την άλλη
του δεκαπέντε τα εκατό (15%): ) Όταν το κτίριο είναι ανάντη τείται σε επαφή με το ένα όριο
ο και ελάχιστη Φάρσα, πάνω ω στο βουνό, ειδυλλιακή θέση.
του δρόμου και όταν είναι κατάντη
τ του δρόμου, ενδεικτικές απόσταση δέλτα από το απέναντι.
α Αν είναι Λοιπόν, εδώ κάνουμε μία αναπαράσταση
κατόψεις με ημιυπόγειο, δηλαδή
α πότε έχει ημιυπόγειο, πότε μικρότερη των δεκατριών, είναιν δυνατή η του εγκαταλειμμένου
ε χωριού και πώς θα
δεν έχει. Εδώ πέρα γωνία, διώροφη
ώ κατοικία, πώς θα μπο- επαφή και στις δύο όμορες πλευρές.
λ μπορούσε να γίνει. Βέβαια εδώ θα πρέπει
ρούσε να είναι, ενδεικτικές τομές
ο με ημιυπόγειο. Τα περ- Εδώ έχουμε αναπτύγματα ννέων κατοικι- κανείς να εξετάσει
ε πρώτα το ιδιοκτησιακό
νάω, εδώ βλέπετε την κλίση, αυτό
υ το συν δύο που λέμε, αλλά ών, σύμφωνα με αυτό που σας είπαμε. Εν- καθεστώς καιι μετά να προχωρήσει και να
με δεκαπέντε τα εκατό (15%).. δεχομένως, εκτός των δυόμιση η μέτρων (2,5 μπορεί να το ο κάνει και με μια συνολική
Λοιπόν, ο αριθμός των ορόφων
φ ορίζεται σε δύο, επιβάλλε- μ.) από τα πλάγια όρια, να τοποθετείται σε ανάπλαση.
ται η διάσπαση του όγκου του κ
κτιρίου όταν υπερβαίνει τα δια- μικρή απόσταση, εδώ, για την απορροή των Το ίδιο είναι
ν εδώ πέρα: είναι μια γειτο-
κόσια τετραγωνικά (200 τ.μ.), μ
μέγιστο όριο. Η κάτοψή του: η υδάτων. Δηλαδή, για να φτιάξουμε
ξ μία τε- νιά, εδώ είναι
α τα Δρακοπουλάτα, εγκατα-
δημιουργία περισσότερων του ενός όγκου είναι δυνατή, αρκεί τράριχτη στέγη, εάν δε φτιάξουμε
υ αυτό που λειμμένο κομμάτι
μ του οικισμού και εδώ, πώς
αυτοί να συνδέονται με λαιμό. Η απόσταση μεταξύ των όγκων λέγαμε παλιά, την δουλεία ύ ύδατος, αυτό θα μπορούσεε να γίνει μία ανάπλαση, δεν
δεν πρέπει να είναι μικρότερηη του τρία και μεγαλύτερη του που έφερνε σε μια μικρή απόσταση
ό το ένα προχωράω στα τ μορφολογικά χαρακτηριστι-
τέσσερα, κατά την έννοια του π
πλάτους των κτισμάτων, το μή- σπίτι από το άλλο, αλλά αφήνανε
ν να περά- κά. Συνεχίζω,
ω εδώ έχει γίνει μία προσπά-
κος του λαιμού πρέπει να εισέχει
χ εκατέρωθεν των όγκων του σει το νερό. Τότε η… • θεια όλων αυτών
τ των οποίων λέμε να σχεδι-
κτιρίου τουλάχιστον κατά μηδέν
έ ογδόντα (0.80). αστούνε. Εδώώ είναι αυτό που είπαμε με την
Οι όγκοι των κτισμάτων σεε όλους τους οικισμούς, παρα- • Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Όλα αυτά που μας λέτε πόρτα, το οποίο
ο παρατηρείται παντού.
δοσιακούς και μη, πρέπει να ακολουθούν τα παραδοσιακά πραγματικά είναι ενδιαφέροντα
έ και θα
πρότυπα ως προς τις αναλογίες ε των τριών διαστάσεων. Δεν απασχολήσουν τους συναδέλφους
λ που θα Ειδικούς κανονισμούς: Ακολουθούν
επιτρέπεται ο κλιμακωτός συντελεστής
ν δόμησης, τόσο στους σχεδιάσουν μεθαύριο, όμωςω μπαίνουμε αυτά τα σκαριφήματα,
ρ που εικονίζουν το
παραδοσιακούς, όσο και στουςς νεωτερικούς. σε πολλές λεπτομέρειες.
ι Τη γενική παραδοσιακό ό κτίσμα, πιστεύω να το βλέ-
Σε συνεχόμενα γήπεδα, όταν
τ τα πλάτη τους είναι μικρά, κατεύθυνση, την γενική σσας ιδεολογία πετε και δίπλα
λ του, το καινούριο, με τους
επιτρέπεται το συνεχές σύστημα
μ μετά από έγκριση της αρχι- γύρω από την νέα δόμηση,
η βεβαίως όρους που π προτείνουμε. Εδώ βλέπετε το
τεκτονικής επιτροπής. αυτή φάνηκε στα σχέδια πουο είδαμε, εάν παλιό και δίπλα
π τα καινούρια.
Η τοποθέτηση του κτιρίου υ στο οικόπεδο θα πρέπει να μπορείτε με δυο λόγια να μμας την πείτε, Είναι η σ συνέχεια της αρχιτεκτονικής,
ακολουθεί το διαμορφωμένο ιστορικό πολεοδομικό ιστό και γιατί το θέμα της νέας δόμησης
μ εν γένει αυτό που είπαμε
α ήδη. Η σύνθεση με τον ομ-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
54 — 55
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

φάλιο λώρο. Το ίδιο εδώ, το β βλέπετε εδώ το παλιό και εδώ ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ευχαριστούμε
α τον
•
πέρα βλέπετε τα καινούρια, το παλιό και τα καινούρια. Δε συ- κύριο Λαγό. Να ρωτήσουμεμ πρώτα εάν
νεχίζω στις λεπτομέρειες, θα πω
ω όμως τους πρόσθετους όρους θέλει η επιβλέπουσα της μελέτης
λ η κυρία
που τους θεωρώ σημαντικούς: Σπηλιοπούλου...
η

Απαγορεύεται η τοποθέτηση η ηλιοθερμοσιφώνων στην Καθαρά διευκρινιστικές

κ ερωτήσεις,
στέγη κτισμάτων. εάν υπάρχουν...
ά •
Εν πάση περιπτώσει, υπάρχει
ρ λύση για τους ηλιοθερμο-
σίφωνες, το βρήκαμε στην Κεφαλονιά
ε πολύ εκτεταμένα και
μπορείτε να δείτε και τα Περατάτα
α από το κάστρο που δεν
έχει τίποτα πάνω, αυτό οι Κεφαλονίτες
φ το έχουν καταλάβει, ȆȋȈǺȄȀǺ ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ
Ȁ . Θέλω να ρωτήσω
γιατί δεν ξέρουμε, αλλά το έχουν
χ καταλάβει. Λοιπόν, προ- τους συναδέλφους
λ εάν ξέρουν, επειδή μας
χωράμε για τα Α.Π.Ε. που λέμε και εδώ πέρα έχουμε και την είπανε σε δύοο διαφορετικές περιόδους όχι
τεκμηρίωση, αυτό που θέλει ο κύριος καθηγητής. έχουμε μία χχαρακτηριστική δίριχτη στέγη
Κατά την γνώμη μας, την ο οποία ήδη θέσαμε παραπάνω, και μετά, σε κάποια άλλη φάση, περνάμε
πρέπει να δώσουμε τη συνέχεια ε στην αρχιτεκτονική μας, η στην τετράριχτη.
χ Εάν ξέρουν την τεχνολο-
οποία είχε διαδρομή δύο χιλιάδων
δ εξακοσίων (2.600) χρόνων. γία, ας την πούμε
ο έτσι, της δίριχτης στέγης
Τα χρόνια αυτά, όπως αναφέραμε,
ρ υπήρχε μια διακριτή συ- και στην συνέχεια
έ της τετράριχτης, όχι στις
νέχεια, η οποία κατά την γνώμημ μας αποτέλεσε τον κρίκο της σημερινές...
πορείας της αρχιτεκτονικής μας.. Η βενετσιάνικη αρχιτεκτονική,
που αναπτύχθηκε στην εποχή τηςη κυριαρχίας, περιείχε στοιχεία ǼǿȃǿȊȈǿȉ Ȃ ȂǺĬȆȉ. Τώρα άμα έκανα ανά-
του νεοκλασικισμού, συμμετρία,α ακόμα και ο νεοκλασικισμός, λυση, πάνω σ σε αυτό, των λεπτομερειών θα
που επέβαλαν στην πραγματικότητα,
ό ήταν μία εισαγωγή στην βλέπατε ότι....
αρχιτεκτονική μας, από το εξωτερικό.
ω Νομίζουμε, ότι ο νεο-
κλασικισμός δικαιώθηκε όταν σ σμιλεύτηκε με τον λαϊκό παρα- ȆȋȈǺȄȀǺ Ȇ ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ. Ναι, θα ήθελα
δοσιακό τεχνίτη, που με την εμπειρία
π του αφαίρεσε το περιττό αν το ξέρετε.. δηλαδή οι δίριχτες στέγες, αν
και δημιούργησε το λαϊκό νεοκλασικισμό,
κ χρυσό-ασήμι παλιά ν
έχουμε αυθεντικά παραδείγματα, είναι με
Αθήνα. Σε πρόσφατη συνέντευξή ξ του στην εφημερίδα Καθημε- α με τα χωροδικτυώματα που
ζευκτά ή είναι
ρινή, Πορτογάλος αρχιτέκτοναςς δήλωσε ότι τα κτίρια πρέπει να παρατηρούνται α στον βαλκανικό χώρο και
συνδιαλέγονται με το τοπίο, να μ
μην είναι αλαζονικά, φανταχτε- το αντίστοιχο για τις τετράριχτες πώς είναι.
ρά χωρίς νόημα. Οι πόλεις δεν είναι απομονωμένες στο παρόν Εάν έχουμε σ στοιχεία για τα αυθεντικά πα-
τους, έχουν παρελθόν, δηλαδή α αναμνήσεις και αυτές πρέπει να ραδείγματα καια σε ποια εποχή τα είχαμε και
αποτυπώνονται στα κτίρια τους.. υ τις τυπολογίες που είπατε,
επίσης, σε αυτές
Δεν προχωράω περισσότερο, ρ θα σας δείξω κάποια πα- ά
αν έχουμε κάποια στοιχεία προσανατολι-
ραδείγματα που βρήκαμε από ό σπίτια τα οποία συνάδουν με σμού, αυτά ππαίζουνε ρόλο, έχω πάει στην
τις απόψεις μας. Εδώ είναι ο οι κατοικίες της Αρωγής, που Κεφαλονιά αλλάλ δεν έχω εμβριθήσει στην
ήτανε παντού στο νησί, αυτό το σχέδιο δόθηκε στους σει- μελέτη της ππεριοχής εκεί, και θα ήθελα,
σμόπληκτους και εδώ είναι κτίρια
ί τα οποία εντοπίσαμε κατά επειδή πρόκειται
ε να τα δούμε και από βιο-
περιοχή που συμφωνούν με αυτά τα οποία μάλλον έχουν κλιματική άποψη
ο και δεν ξέρω εγώ τι είναι
προηγηθεί και συμφωνούν με τις δικές μας απόψεις. χρήσιμο, αν έέχουμε κάποια τέτοια στοιχεία,
Ευχαριστώ
ρ για την ανοχή σας. • εάν δεν τα έχουμε
ο καλώς. Ευχαριστώ.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
56 — 57
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ
Τ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Παρακαλώ
κ να γίνουν
όλες οι ερωτήσεις
ω πρώτα
και να απαντήσετε
α μετά.
ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ ȁȈǽȃǽǾǿ. Θα ή ήθελα να κάνω
μία έκκληση καταρχάς, σε όλους
ο τους μελε-
τητές. Ας μην αρχίσουμε από ΠΠελασγούς και
προϊστορία, ας πάμε τις παρουσιάσεις
ρ στο
καθ’ αυτό θέμα μας, που είναια η σημερινή
εποχή με οποιαδήποτε τέλος ππάντων αναφο-
ρά στο παρελθόν. που αφορά ά τη σημερινή
κατάσταση που αντιμετωπίζουμε.
ο Το λέω
σαν έκκληση προς όλους τους μελετητές, για
να μπορέσουμε να συζητήσουμε υ την ουσία
του θέματος. Πάνω στο κύριο θέμα που πα-
ρουσιάσατε, μου δημιουργήθηκαν αρκετές,
ίσως και πάρα πολλές ερωτήσεις. Θα σταθώ
σε δυο τρεις που νομίζω ότι έχουν
χ σημασία.
Πρώτον, ξεχωρίσατε ως αστικό κ περιβάλλον
μόνο το Κάστρο, την Άσσο καιι το Φισκάρδο.
ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Ναι.
ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ ȁȈǽȃǽǾǿ. Επειδή έτυχε φέ-
τος το καλοκαίρι να πάω στην η Κεφαλονιά,
αυτό δεν το διαπίστωσα, μάλλον
λ το αντίθετο
διαπίστωσα: ότι ελάχιστα παραμένει
α αγροτι-
κός χώρος στην Κεφαλονιά, α αγροτικός οικι-
σμός δηλαδή με ευκρινή τα χαρακτηριστικά,
α σεις, ο ομιλητής
χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ό όλα είναι ίδια.
Η ποικιλία παραμένει από ορεινά
ε σε πεδινά,
δεν ξέρω εάν διαπιστώσατε αυτό
υ το γεγονός,
πάντως σίγουρα το αστικό περιβάλλον
ε δεν
περιορίζεται σε αυτούς τους τρεις
ρ οικισμούς,
άρα και τα πλήρη χαρακτηριστικά
σ ενός τέ-
τοιου περιβάλλοντος, σε αντίθεση...
ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Μιλάτε για το σήμερα
ή μιλάτε για το μέχρι το πενήντα
ν τρία (’53);
ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ ȁȈǽȃǽǾǿ. Σήμερα,
ή μα σή-
μερα αντιμετωπίζουμε
ω το πρόβλημα. Μέχρι
το πενήντα τρία
α (’53)...
ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉǺ . Η Λειβαθού όλη είναι
ένα απέραντο ξξενοδοχείο.
ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ ȁȈǽȃǽǾǿ. Μα ναι, θα επα-
νέλθουμε δηλαδήα σε κάποιες μορφές που
βιβλιογραφικά ά συναντάμε πριν το πενήντα
τρία (’53); Δενν λέω σε μορφές, λάθος όρος,
σε καταστάσεις.ς
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
ǿ Η συζήτηση θα γίνει μετά,
αφού
ύ τελειώσουν οι παρουσιάσεις.
ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ
Ǻ . Στο Κάτω Κατελειό έχει
αναπτυχθεί μίαα περιοχή δεύτερης κατοικίας,
ξενοδοχείων κκαι πολλών άλλων πραγμάτων,
απλά το εντοπίζω.
π Στο Φισκάρδο υπάρχει
μια αυθεντικότητα,
τ όπως και στην Άσσο. Τι
προτιμάτε εσείς
ί περισσότερο, το Φισκάρδο ή
το Κάτω Κατελειό;
λ Μπορεί να μην σας λέει
και τίποτα αυτόό που λέω.
ȌȈ. ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ.Ȉ Συνάδελφοι θα βάλου-
με μία τάξη σεε όλη αυτήν την συζήτηση για
να μπορέσουνν να συναχθούν συμπεράσμα-
τα; Παρακαλέσαμε
σ να κατατεθούν οι ερωτή-
ή να σημειώσει τις ερωτήσεις
και να μπορέσει
σ να απαντήσει σε αυτές τις
ερωτήσεις, εάν
ά θέλει να απαντήσει, αλλά
να μην γίνει αυτός
υ ο διάλογος ο οποίος μας
βγάζει έξω από
π ένα, εάν θέλετε τυπικό, ένα
τυπικό που έχει
χ όμως ουσία για να μπορέ-
σουμε να δουλέψουμε.
λ Αν έχετε την καλο-
σύνη, εάν δενν το θέλετε πάλι, πείτε το να
κάνουμε με άλλη
λ μέθοδο αυτήν την κουβέ-
ντα. Συγγνώμη,η για να μην παρεξηγούμαι,
δεν καταφέρομαι
μ εναντίον κανενός. Θέλετε
να αποφασίσουμε πώς θα δουλέψουμε; Εάν
συμφωνείτε μεε αυτό το οποίο πρότεινε προ-
ηγουμένως η πρόεδρος, να γίνονται
ν οι ερω- διορθώσετε, ενών ξέρουμε ότι η Κεφαλονιά
τήσεις, να καταγράφονται και οι ομιλητές να κάθε τριακόσια α (300) χρόνια ισοπεδώνεται,
απαντήσουν συνοπτικά μετά, να το ακολου- οπότε μάλλον εείναι χαρακτηριστικό αυθεντι-
θήσουμε. Υπάρχει κάποιος που
ο διαφωνεί σε κότητας η ισοπέδωση
π και η ασυνέχεια. Πα-
αυτό; Κανείς, άρα παρακαλώ ναν τηρηθεί. ρόλα αυτά κάνατε
ν μία επιλογή αντίθετη από
αυτό που θεωρώ ρ εγώ αυθεντικό χαρακτήρα
ǺȃǺȂȀǺ ȁȆȋǼȆȋȄǿ. Εκείνο ο που θα ήθε- της Κεφαλονιάςά και της ψυχοσύνθεσης των
λα... Συμφωνώ με αυτό που είπε η κυρία κατοίκων της Κεφαλονιάς και των ανθρώ-
Κρεμέζη, δηλαδή για την κ καλύτερη και, πων της.
συντομότερη εν πάση περιπτώσει ώ παρουσί- Η ερώτησήή μου παρόλα αυτά, αλλά έπρε-
αση, ώστε να ακούσουμε και α τους άλλους πε να το πω το ο προηγούμενο, είναι η εξής:
μελετητές. Καλό είναι να ξεκινάμε με το τι με βάση το υ υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο,
είδαμε σήμερα, κάνοντας ιστορικές
ο αναφο- προσπαθώ να καταλάβω πού είναι η δομική
ρές. Και μπαίνω τώρα στην ερώτηση: δε μου διαφορά σε σχέση
χ με αυτό που προτείνετε,
έγινε κατανοητό κάτι που αναφέρατε
α στους όχι λεπτομέρειες
ι αν το φουρούσι είναι ογδό-
θεματικούς άξονες, στην αρχή ή της τοποθέ- ντα πόντους ή ένα μέτρο. Η δομική διαφο-
τησής σας, τι ισχύει σήμερα γιαι αυτούς τους ρά: εφόσον διαμαρτύρεστε ότι η κατάσταση
οικισμούς και τι παρατηρούμε σε σχέση με είναι όπως δενν σας αρέσει στην Κεφαλονιά,
τα όρια, δηλαδή έχουμε κενά ττεράστια στους τι από αυτό πουο προτείνετε, δομικά οδηγεί
οικισμούς, άχτιστα; Τι προστατεύεται
σ ήδη σε κάτι άλλο;
θεσμικά, δηλαδή τι προστατεύεται, τι δεν
προστατεύεται... και ποιες είναι
α οι προτάσεις ȃǺȈȎ ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ.Ȋ Λοιπόν, εγώ ήθελα
σας. Λίγο εκεί κάπου χάθηκα. να ξέρω, δηλαδή
α να ξεκαθαρίσω μέσα από
όλα αυτά που είπατε: Παραδοσιακοί, ο τίτ-
ǺȄǼȈǽǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ναι. Χωρίς να έχω λος είναι συνώνυμο
ώ με τους προστατευόμε-
πολλές δουλειές στην καριέραα μου, έχω αρ- νους, δηλαδή με τους κηρυγμένους. Ήθελα
νηθεί δυο τρεις δουλειές στηνη Κεφαλονιά να ξέρω εάν εεσείς, αυτά όλα τα οποία μας
ακριβώς λόγω του υφιστάμενουε θεσμικού αναπτύξατε, ααφορούν και τους παραδοσι-
πλαισίου. Λέω το εξής: βασικόό στο πώς ορί- ακούς και τους
υ κηρυγμένους. Αυτό είναι η
σαμε την κουβέντα και το πώςς το είπε η κυ- μία μου απορία, η άλλη είναι εάν προτείνετε
ρία Φραντζή νωρίτερα, είναιι να απαντάμε να κηρυχτούν και άλλοι, εάν περιορίζεστε
και να προσπαθούμε να ακολουθούμε
λ τους σε αυτούς μόνοο που είναι κηρυγμένοι. Ποιοι
άξονες. Πολύ λίγο νιώθω ότι ττο κάνατε αυτό λοιπόν είναι μόνο κηρυγμένοι, εάν εσείς
και αυτό το λέω σα σημείωση ώστε από εδώ προτείνετε κάτι
τ επιπλέον.
και στο εξής να προσπαθήσουμε,
ο λίγο πιο Έχω όμως να παρατηρήσω για τα Φάρ-
πολύ, να είμαστε πιο συνοπτικοί
τ και λίγο σα, είναι τα Φάρσα
ά δεν είναι η Φάρσα... Τη
πιο ευρείς. φάρσα την έκαναν
α οι κάτοικοι και το εγκατα-
Τώρα, η ερώτησή μου είναι η εξής: κάνα- λείψανε. Πραγματικά,
γ είναι κάτι εξαιρετικά
τε μία ιστορική αναδρομή, κάνατε
ά μία αξιο- αξιόλογο για ττην Κεφαλονιά, την τόσο ερη-
λόγηση και από ό,τι μου έμεινε
ν η λέξη, ασυ- μωμένη και ήταν
τ πολύ ωραία η παρουσίαση
νέχεια στην Κεφαλονιά την οποία
π θέλετε να που κάνατε καια η σκέψη μόνο ότι αυτός ο

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ ıȢȧijȓIJıțȣ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
58 — 59
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ
Τ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

οικισμός θα μπορούσε να αναβιώσει.

α Αυτά
ήθελα μόνο, όλα τα άλλα, καταλαβαίνω
τ την
αγωνία σας γιατί διαπιστώσατε τ ότι είναι δι-
άσπαρτα και ελάχιστα τα παραδοσιακά
α μέσα
στην Κεφαλονιά. Και προσπαθείτε
π δίπλα
τους να τους βάλετε κάτι που θα το έλεγα κτί-
ρια συνοδείας, αλλά δεν ξέρω ω εάν ταιριάζει
τελείως ο λόγος.
Στα κτίρια συνοδείας ίσως ω έχουμε κά-
ποια υποστήριξη για τον τρόποό που εσείς
τοποθετείστε απέναντι στο σύγχρονο.
γ Δεν το
βλέπω όμως σαν γενίκευση, δ δηλαδή κάπου
που έχουμε μία ενότητα, τότε θα σκεφτείς
πολύ συντηρητικά για το κτίριο
ρ συνοδείας.
Αλλιώς, αν έχουμε σκόρπια παραδοσιακά...
α σιους χώρους άχρωμους, αχαρακτήριστους.
Θέλω την άποψή τους στα συγκεκριμένα
πράγματα.
ȃ
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ο κύριος Κίζης.
Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Και εγώ θέλω να α θέσω μία δι-
πλή ερώτηση. Επειδή αναφερθήκατε
ρ για...
στις παρελθούσες αρχιτεκτονικές
ν που ει-
σήχθησαν στην Κεφαλονιά, δ δηλαδή από τη
Βενετία την τυπολογία και μορφολογία
ο και
αργότερα από το Βασίλειο της Ελλάδος,
το νεοκλασικισμό. Και είπατεε ότι, εν τέλει,
αφομοιώθηκαν από τον τοπικό ό μάστορα και
άρα τα νιώθουμε σαν δικά μας α και άρα να
προσέξουμε ιδιαίτερα.
Δηλαδή η αρχιτεκτονική που ακολού-
θησε μετά, ο μοντερνισμός ας πούμε και
οτιδήποτε άλλο, η αρχιτεκτονική
ν δηλαδή η
εισαγόμενη και την οποία διδάσκουμε
δ στα
πολυτεχνεία εδώ και ογδόντα χρόνια: Αυτή
δεν έχει θέση στην συνέχεια ττης φυσιογνω-
μίας της Κεφαλονιάς και της κ κάθε Κεφαλο-
νιάς; Και εν τέλει, επειδή ακούστηκε
κ δυο
τρεις φορές το ρήμα «αρέσει», πιστεύετε ότι
έχει σημασία τι αρέσει σε εμένα,
ν στον άλλον,
στο μελετητή ή στον οποιονδήποτε, ή η ανα-
ζήτησή μας θαα πρέπει να είναι άλλη, εκτός
από το τι μου αρέσει και τι δεν μου αρέσει.
Σας ευχαριστώ.
ώ Και τρίτη ερώτηση αν, είναι
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Θερμή παράκληση, να είναι
διευκρινιστικέςς οι ερωτήσεις, γιατί δεν θα
μας μείνει μετά
ά θέμα για συζήτηση. Ο κύρι-
ος Πρέπης.
ǺȂȁȀǻȀǺǼǿȉ ȇȈǽȇǿȉ. Ήθελα απλώς να
ξέρω εάν στουςς κατευθυντήριους άξονες ανά-
λυσης εμπεριέχονται
έ στοιχεία ανάλυσης του
δημόσιου χώρου.
ρ Είδαμε κάποιους δημό-
Μπήκατε στονν κόπο...
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Μπορούσα να έχω άλλη μία
ώρα;
Ǻ. ȇȈǽȇǿȉ. Όχι, θέλω να πω, υπήρχε και
αυτό μέσα στα α αντικείμενα της ανάλυσης;
Και αν ναι, σας
α απασχόλησε; Και, εν πάση
περιπτώσει, έέχω καταλάβει ότι στηρίζετε
την πρότασή σσας πάνω στο ιδεολόγημα της
συνέχειας του σώματος παραδοσιακής αρχι-
τεκτονικής. Αυτό
υ είναι ένα τεράστιο θέμα το
οποίο θα μπορούσε
ρ να απασχολήσει εδώ τις
επόμενες δυο μέρες, αλλά δεν θέλω να επα-
νέλθω.
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Αφήστε το για την
συζήτηση μετά κύριε Πρέπη.
ǺȄǺȉȊǺȉȀǺ ȇǽȇǽ. Λέγομαι Πεπέ Ανα-
στασία, και ήθελα
θ να ρωτήσω εάν υπάρχει
μετάβαση από ό τους κλειστούς προς τους
ημιυπαίθριουςς και τους υπαίθριους χώρους,
γιατί αυτά που είδα ήταν μόνο μπαλκονάκια,
η πρώτη ερώτηση.
η Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Θα προσπαθήσω, σ αν και δεν
Η επόμενη η ερώτηση είναι αν, στην βενε-
τσιάνικη αρχιτεκτονική που αναφερθήκα- Όταν ξεκινάς ννα κάνεις μία παρουσίαση ενός
τε, υπάρχει συμμετρία που μαςα δείξατε στις τόσο μεγάλου θέματος, όσο και να έχουνε
προτάσεις σας. μπει άξονες, δδε μπορείς να απαντήσεις σε
α δεσμευτικές ξ
αυτούς τους άξονες. Άρα, ξέρω εκ των προ-
οι προτάσεις σας ή όχι. Ευχαριστώ
ρ πολύ. μ ειλικρινής, ότι μπορεί να
τέρων και είμαι
ν
μην έχω απαντήσει και σε κανέναν, για να
ǼȈȆȉȀǺ ȃȆȂȂǺ. Ήθελα ννα ρωτήσω αν ή και ευθύς. Μπορεί να μην
είμαι ειλικρινής
έχετε δουλέψει ποτέ στην Κ Κεφαλονιά, αν έχω απαντήσειι και σε κανέναν.
έχετε δικιά σας εμπειρία, αν έχετε συζητή- π
Έκανα κάποιες εισηγήσεις, ή κάναμε ως
σει καθόλου με τους ανθρώπους,
π με τους ομάδα τρεις εισηγήσεις μέσα στο χρόνο που
συναδέλφους που εργάζονται εκεί και έχου- είχαμε και, ανν και υπήρχε προβληματισμός
νε την εμπειρία των δελτίων, των ως τώρα υ
να μην έρθουμε, είπαμε ότι θα έρθουμε,
δελτίων αναγνώρισης οικισμών,
ώ με τα οποία ο άλλοι συνάδελφοι επέλε-
όπως και κάποιοι
και εσείς συμφωνείτε σε πολλά
λ πράγματα, θ
ξαν να μην έρθουν. Εμείς το βάζουμε σε μια
λειτουργείτε με έναν τρόπο ανάλογο και διαβούλευση, δ δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα.
επίσης ήθελα να ρωτήσω τηνν επιβλέπουσα Τώρα, θα π προσπαθήσω να σας πω δυο
πότε, όσον αφορά τις συμμετοχικές
ο διαδικα- πράγματα που υ δεν τα είπα στην εισήγηση
σίες, πότε θα ερωτηθεί η κοινωνία
ω και, όταν και τα οποία εύλογα έχουν δημιουργήσει
λέμε πως θα γίνουν αυτές οι δ
διαβουλεύσεις, η
κάποια ερωτηματικά: Η Κεφαλονιά έχει
οι οποίες είναι υποχρεωτικές,, πότε θα γίνει εκατόν σαράντατ τρεις (143) οριοθετημένους
αυτό το πράγμα, με ποιον τρόπο.
π οικισμούς. Ο ττρόπος με τον οποίο μεθοδο-
λογικά έγινε η διαδικασία, με το διάταγμα
ȄȀȁȆȉ ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȉ. Επί π της διαδικα- του ογδόντα ππέντε (’85): έγινε, υποδειγμα-
σίας, μπορώ να κάνω μία ερώτηση;
ώ επειδή τικά θα έλεγα γγια την εποχή του, και πρέπει
είπατε ότι έχουμε συμφωνήσειε σε ένα περι- ά
να το επισημάνουμε και να το χρεώσουμε
εχόμενο απαντήσεων, πολλές από αυτές τις και στον τότε νομάρχη, ο οποίος μετέπειτα
ερωτήσεις παραπέμπουν σε μμεγάλη έκταση. θ
έγινε και καθηγητής Πανεπιστημίου, τον
Μήπως θα ήτανε σωστό να παραπέμψετε
ρ κά- κύριο Μπεριάτο. Λοιπόν τι έγινε εκεί πέρα:
ποιες ερωτήσεις από αυτές που
ο έγιναν, στο α
Με μία νομαρχιακή απόφαση κατέταξαν
δεύτερο κύκλο, για να προχωρήσουμε
ω στην ς Με μία δεύτερη νομαρχιακή
τους οικισμούς.
διαδικασία των παρουσιάσεων;ν Θα μας βοη- απόφαση κάνανεα οι άνθρωποι τότε, κατά κα-
θήσει πάρα πολύ όλους. Σας εευχαριστώ. λ
τηγορία, αξιόλογος, ενδεικτικός και τα λοι-
πά, έκαναν τις καρτέλες και είπαν ότι έχουμε
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Σωστό. Δημήτρη, ή μόνο αν τύπο Α, τύπο Β, τύπο Γ, έτσι έγινε λοιπόν
έχεις πολύ συγκεκριμένες απαντήσεις
α σε δι- μία πολυπλοκότητα, όλα αυτά είναι ενιαία.
ευκρινιστικά θέματα, πολύ σύντομα
ύ τις λες, Έκτοτε έγιναν οι οριοθετήσεις για κάθε οι-
χωρίς ανάλυση και μετά, θα π
πάμε στη συζή- κισμό, ή δύο οοικισμούς μαζί, ή πολλούς οι-
τηση για τα υπόλοιπα. κισμούς μαζί, ή ο ένας ο οικισμός στην μια
κοινότητα και ο άλλος ο οικισμός στην άλλη
κοινότητα.
είχα κάποιο στοιχείο να μπορώ
ρ να γράφω. Έχω βάλει εδώ την περιοχή Σβορωνά-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ ıȢȧijȓIJıțȣ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

60 — 61
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ
των, Μεταξάτων και Λακήθρας,ρ πάνω σε
αυτό το τοπογραφικό δουλέψαμε,
α αυτό είναι
το αυθεντικό της υπηρεσίας έτσι
τ για να απα-
ντήσω στο μέσα, έξω και το όριο το ένα και
το άλλο, έτσι δουλέψαμε, έτσι βάλαμε πάνω
στους χάρτες με γεωαναφορά ά πως το λένε
για να μην εξειδικεύσουμε καιι τα πράγματα.
Λοιπόν αυτό είναι, ένα παράδειγμα
δ μπορώ
να σας πω…
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Δημήτρη ννα μην μπούμε
πάλι σστην ανάλυση.
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Μισό λεπτό, είναι ί πολύ ση-
μαντική η ερώτηση του συναδέλφου.
α Εγώ
ξεκινάω από αυτή. Λοιπόν εδώ δ τώρα, πώς
ήρθε η συνέχεια: αυτό είναι α το Kάστρο.
Από το Kάστρο δίπλα, δίπλα α εδώ πέρα εί-
ναι Περατάτα, Μαζαρακάτα α και έχουμε,
κοιτάξτε τώρα πως έρχεται και
α επεκτείνεται
για κάτι το οποίο ήταν να χτιστεί
ι εδώ και-
νούριο, ήρθε και επεκτάθηκε κ ο οικισμός,
αυτή είναι η πραγματικότητα. α Μπορεί με
συναδέλφους να μην μίλησα, μπορεί με την
πολεοδομία να εξάντλησα π πολλά θέματα
και με κάποιους επιλεκτικά, αλλά αυτή εί-
ναι η κατάσταση, όπως βλέπετε κάθε ένας
που θέλει να χτίσει πάει και κάνει
κ λίγο και
λίγο παρακάτω και λίγο παρακάτω
α και λίγο
παρακάτω. Αυτά θα τα δούμεε σε ορισμένες
περιοχές της Κεφαλονιάς, εκεί
ε που υπάρχει
οικονομικό ενδιαφέρον, πού θα το δούμε...
θα το δούμε στην δημοτική ενότητα
ν Λειβα-
θούς, θα το δούμε Σκάλα, Π Πόρο αλλά δεν
θα το δούμε στο κέντρο εκεί ε που είναι η
Πλαγιά, δεν θα το δούμε στηνν Πλαγιά, δεν
θα το δούμε στην Καριά. Μπορεί
π όμως να
το δούμε κάπου αλλού. Λοιπόν ό βάζω τώρα
κάποια χαρακτηριστικά, όχι ααπό εδώ, είναι
από άλλους νομούς, άλλης μεθοδολογίας
προσέγγιση.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ ıȢȧijȓIJıțȣ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Τ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
Τώρα, στηνν Κεφαλονιά εκείνη την εποχή
καθορίστηκαν δύο ζώνες οικιστικού ελέγ-
χου. Καθορίστηκαν, όχι συγγνώμη, η Κε-
φαλονιά έχει ππερισσότερες ζώνες οικιστικού
ελέγχου. Καθορίστηκαν
ο Γ.Π.Σ. στην Σκάλα,
στην Αγία Ευθυμία,
υ στον Πόρο, στο Λη-
ξούρι, στο Αργοστόλι.
γ Με τον είκοσι πέντε
μηδέν οχτώ (2508) όμως ξεκίνησε μόνο μία,
ξεκίνησε στην ΑΑγία Ευθυμία και αυτή σταμά-
τησε στο Β1, δεν
ε προχώρησε τίποτα. Δηλαδή
ενώ ξεκίνησανν όλα τόσο θαυμάσια και τόσο
ωραία από εκείε και πέρα τίποτα, ο καθένας
ό,τι του αρέσει,
ε όπως του αρέσει και όπως
μπορούσε. Αυτή
υ είναι η δικιά μας η άποψη
που πήγαμε, κ καθίσαμε και το είδαμε το όλο
θέμα της Κεφαλονιάς,
α το οποίο είναι αρκετά
πολύπλοκο δενν είναι τόσο απλό. Παραδείγ-
ματα υπάρχουν πάρα πολλά: εγκαταλειμμέ-
να: πάρα πολλοίο πηγαίνουν και τα παίρνουν,
με την νέα τεχνολογία
ν των ενεμάτων και της
αμμοβολής καθαρίζουν
α το παλιό, μπορεί να
βρουν πέτρες γύρω γύρω πεταμένες και να
χτίσουν και μεε την αμμοβολή πάλι να το κα-
θαρίσουν και σστο τέλος να βλέπεις ένα ωραι-
ότατο αποτέλεσμα.
ε Αν είχα χρόνο να σας
δείξω φωτογραφίες
α θα σας τα έδειχνα.
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ǻ Συγγνώμη αλλά πάλι
ξεφύγαμε, θα πρέπει να πάμε στον επόμενο
ομιλητή γιατί έχουμε καθυστερήσει πολύ…
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. …δεν είχε μεγάλους άξονες
συμμετρίας.
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.ǿ Στα πλαίσια της συζήτησης
μετά, ό,τι χρειάζεται επιπλέον από
τις απαντήσεις
π θα ειπωθεί εκεί. Να
καλέσουμε...
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Τ Τώρα μισό λεπτό, θέλω να πω
α
και το εξής: καταρχάς πού απευθυνόμαστε:
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Δηλαδή αν δεν ξεκαθαρίσουμεε το που απευ- ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Ȁ Να κάνω μία πρόταση;
θύνονται αυτές οι δουλειές, δεε μπορούμε να Μήπως να μπορέσουμε,
π κατανοώ πλήρως
κάνουμε ένα γόνιμο διάλογο.. Δεν απευθύ- και ευχαριστώ ώ τον κύριο Λαγό γιατί ήτα-
νονται στον καλό αρχιτέκτονα,, ο καλός αρχι- νε ο πρώτος, ο οπότε είχε και όλη αυτήν την
τέκτονας δεν έχει ανάγκη τίποτα... δυσκολία. Να κάνω μία διαδικαστική πρό-
ταση: επειδή β βλέπουμε ότι ούτως ή άλλως
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Έχει ανάγκη
κ να δουλέψει ξεφεύγουμε από π το εικοσάλεπτο. Η λογική
όμως ο καλός αρχιτέκτονας. θα ήτανε να π παρουσιαστούν οι μελέτες και
ουσιαστικά θέλουμε
έ μία παρουσίαση του
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ξέρετε τι θα κάνει.ν Η δουλειά πλαισίου ανάλυσης,
λ καταγραφής και αν κά-
όμως στην Ελλάδα, όπως είπεε και η γενική που έχετε καταλήξει
α δεν είναι δυνατόν, μα-
διευθύντρια και η πρόεδρος, απευθύνεται κάρι να είχαμεμ τον χρόνο να αναλύσουμε
στον κακό αρχιτέκτονα, στον π
πολιτικό μηχα- κάθε περιοχή,, νομίζω ότι είμαστε όλοι σε
νικό που δεν συμμετέχει εδώ, σ
στον απόφοιτο θέση να μαζέψουμε
ψ τις ερωτήσεις μας, να τις
του Τ.Ε.Ι. που δεν συμμετέχει εδώ, αλλά αυ- πούμε γενικά σ στο τέλος διότι στο επίπεδο της
τοί θα παράγουν το μεγαλύτερο αποτέλεσμα, ανάλυσης και της καταγραφής πολλές ερω-
αυτοί θα δουλέψουν περισσότερο,
τ εμείς θα τήσεις μπορούνύ να συμπίπτουν σε διαφορε-
δουλέψουμε σε κάποιες βίλεςς μεσοαστικές, τικές περιοχέςς Για να μας δοθεί η ευκαιρία
μεγαλοαστικές, δεν ξέρω τι άλλο.
λ Αλλά πρέ- μετά, να συζητήσουμε
η επί της ουσίας. Εάν
πει να δούμε ότι τα επόμενα δέκα δεκαπέντε πέσουμε στην περίπτωση δέκα ερωτήσεων
χρόνια δεν πρόκειται να χτίζουμε.
ο Δεν πρό- σε κάθε περιοχή,
χ θα ξεφύγουμε τελείως και
κειται να χτίζουμε τα επόμενα
α δέκα δεκαπέ- χάνουμε και τηνη ουσία. Νομίζω, αν συμφω-
ντε χρόνια. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
μ Τι νείτε, να γίνουν
υ οι παρουσιάσεις, να γίνουν
θα κάνουμε όμως, τι μπορούμεμ να κάνουμε. οι τοποθετήσειςι από τους επιβλέποντες, που
Θα τρέξουνε διάφορα προγράμματα
ρ όπως έχει πραγματικά
κ αξία και να μαζέψουμε όλες
τρέχουν: ενεργειακή αναβάθμιση,
μ αποκατά- τις ερωτήσεις σστο τέλος, γιατί θεωρώ ότι θα
σταση προσόψεων… υπάρξουν πολλέςλ κοινές ερωτήσεις όταν μι-
λάμε για πλαίσιο
σ καταγραφής, ανάλυσης και
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Είναι πολύ γενικότερα
ε αυτά προτάσεων, ανν συμφωνείτε…
τα θέματα, δε θα λύσουμε τώρα
ρ το επαγγελ-
ματικό θέμα, είναι αδύνατον με τους χρό- Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Τώρα συμφωνούμε.
νους, που έχουν περάσει. Πρωτύτερα
τ αν το λέγατε, θα είχαμε
συμφωνήσει και πρωτύτερα.
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Λυπάμαι για ό,τι δεν απάντησα.
Ĭ. ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ.
ȇ Η ερώτηση που
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Εντάξει, θα έχουμε στα αφορούσε τη δδιαβούλευση: προβλέπεται στο
πλαίσια της συζήτησης τη δυνατότητα να τέλος του Β΄ σ
σταδίου να γίνει η διαβούλευ-
πούμε περισσότερα. Ευχαριστούμε
ρ πολύ. ση και αυτό έχει
χ τον εξής σκοπό: η Α΄ φάση
όπως θα ξέρετε,
ε αν και κάποιοι από εσάς δεν
Συγγνώμη, θέλει η επιβλέπουσα
π να κάνει θα ξέρετε, έχει
ε ένα τεράστιο όγκο δουλειάς
κάποια… καταγραφής του
ο υπάρχοντος θεσμικού πλαι-

62 — 63
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ
σίου, κάτι που δεν παρουσιάστηκε
σ καν στη
συγκεκριμένη περίπτωση. Η π προκαταρκτική
πρόταση που καταθέτει ο κάθεε μελετητής με
την Α΄ φάση δεν παύει να είναι
ν μία πρωτό-
λεια πρόταση, η οποία δεν έέχει καν τύχει
επεξεργασίας από την επίβλεψηψ και από την
Υπηρεσία και από το Υπουργείο γενικότε-
ρα, και είναι ίσως κρίμα να αναλωθούμε
ν σε
συγκεκριμένα παραδείγματα α αυτήν την στιγ-
μή, από την στιγμή που είναι μμία πρωτόλεια
δουλειά. Και για αυτό ακριβώςς η διαβούλευ-
ση έχει προγραμματιστεί όταν πια θα έχουμε
κανονικές προτάσεις και θα τιςι έχουμε ανα-
λύσει, θα τις έχουμε σκεφτεί κ
και θα μπορού-
με και να τις συζητήσουμε καιι με τις τοπικές
κοινωνίες και με τον επιστημονικό
ο κόσμο.
Το δεύτερο, που έγινε μία ερώτηση
ώ σχετικά
με την ανάλυση του δημοσίου ο χώρου από
έναν συνάδελφο, προβλέπεται α ήδη από τις
προδιαγραφές και υπάρχει μέσα σ στο κομμά-
τι της Α΄ φάσης της μελέτης, η ανάλυση του
δημόσιου χώρου. Απλά, πάλι δεν παρουσι-
άστηκε, παρουσιάστηκαν κυρίως τα ιστορικά
στοιχεία για να τεκμηριωθεί η προκαταρκτι-
κή πρόταση των μορφολογικών κ κανόνων,
αλλά δεν παρουσιάστηκε το ο μεγαλύτερο
κομμάτι της δουλειάς που μάλλον
λ δεν πολύ
ενδιαφέρει κιόλας γιατί είναι κ
κάτι αντικειμε-
νικό, είναι ουσιαστικά μια καταγραφή,
α ένα
εργαλείο που θέλουμε να αποκτήσουμε
κ τους
ορθοφωτοχάρτες με όλο το θεσμικό
σ πλαίσιο,
έτσι ώστε να ξέρουμε τι μας γγίνεται και δεν
έχει νόημα να παρουσιαστεί. Π Προς το παρόν
αυτά θέλω να πω.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Τ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
ȌȈ. ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ. Ευχαριστούμε
•
την κυρίαί Σπηλιοπούλου. Νομίζω ότι
εξαντλήθηκε,
κ βέβαια ήταν κάπως λογικό,
πήγαμε περισσότερο
ρ χρόνο γιατί ήτανε η
πρώτη μελέτη τ που παρουσιάστηκε απόψε.
Ευελπιστούμε
τ να προχωρήσουμε τώρα
πιο γρήγορα, α όσο γίνεται και θα ήθελα να
πάμε σε μια άλλη περιοχή, στη Μαγνησία,
που περιλαμβάνει.
μ Θέλω να διευκρινίσω,
το είπε η κ
κυρία Μουρμούρη στην αρχή:
οι διαγωνισμοί
σ είναι σαράντα οχτώ (48),
βέβαια οιι περιφερειακές ενότητες είναι
πολύ περισσότερες,
σ διότι έχουμε πάει με
τη νέα διοικητική διαίρεση της χώρας.
Ως γνωστό,τ έχουν καταργηθεί οι νομοί
και έχουμε
μ τις περιφερειακές ενότητες.
Έτσι λοιπόν
ι η επόμενη σύμπραξη των
γραφείωνν του Θύμιου Παπαγιάννη και
των συνεργατών
ν του έχει αναλάβει τις
περιφερειακές
ε ενότητες της Μαγνησίας
και των Σποράδων. Θα παρακαλούσα
η κυρία ΝΝανοπούλου, νομίζω είναι εδώ
την είδα, την
η κυρία Μπεζαντέ, την κυρία
Νανοπούλου,ο δεν ξέρω ποιος θα μιλήσει;
•
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ΜΑΓΝΗΣΙΑ
• ȌȈȀȉȊȀȄǺ ȃȇǽǾǺȄȊǽ. Συνάδελφοι κα καλησπέρα σας,
λέγομαι Χριστίνα Μπεζαντέ. Είναι εδώ και η κυρία Νανο-
πούλου και η κυρία Τσακιροπούλου
π που είνα
είναι οι επικεφα-
λείς της ομάδας.
Επειδή όμως εγώ, από τα μέλη της ομάδ ομάδας, ζω από το
χίλια εννιακόσια εβδομήντα εεννέα (1979) στ στην Μαγνησία
και εργάζομαι, από επιλογή, μόνον εκτός πό πόλης Βόλου σε
χωριά, παραδοσιακά και μη π παραδοσιακά, εεντός και εκτός
ορίων, αποφάσισε η ομάδα να εμπιστευτεί την παρου-
α μου εμπιστευτ
σίαση αυτής της προσέγγισης π που κάναμε ως εεδώ.
Έχουμε όλη την Μαγνησία, α συν τα τρία νηνησιά που είναι
Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος ο και τα υπόλοιπα
υπόλο μικρά νη-
σάκια των Σποράδων. Πρόκειταιε περιοχή η οποία
για μία περ
χωρίστηκε από εμάς μεθοδολογικά,
λ με κριτήρια
κριτή τα οποία
μεγάλες ενότητες. Η
θα δείτε εύκολα, σε ορισμένεςς βασικές μεγάλ
σκέψη που μας οδήγησε στο να α κάνουμε την δδιάκριση αυτών
οποίες υπάρχουνε
των πέντε μεγάλων ενοτήτων,, μέσα στις οποί
ανεξάρτητα από την ση-
και άλλες υποενότητες, είναι η εξής: ανεξάρτητ
μερινή διοικητική διάρθρωση η του πράγματος,
πράγματος η δόμηση, η
αρχιτεκτονική έκφραση, μέχρι ρ σήμερα παντού
παντο στον κόσμο
και σε μας και εδώ, παράγεται διαφοροποιείται επειδή
α και διαφοροπ
διαφοροποιούνται κάποιοι άλλοι
λ παράγοντες.
Ποιοι είναι οι παράγοντες, οι ειδικοί, που διαφοροποι-
ούνται και διαφοροποιούν και α την αρχιτεκτονική
αρχιτεκτο έκφραση
εν τέλει: Καταρχήν είναι οι συνθήκες.
υ Λοιπόν
Λοιπόν, είναι οι συν-
θήκες της γεωμορφολογίας. Σ Σωστά είναι οι σ συνθήκες γεω-
μορφολογίας, είναι το έδαφος, ς ο χαρακτήρας του εδάφους,
είναι οι κλιματικές συνθήκες. Αυτά τα δύο δη δημιουργούν τις
παραγωγικές δυνατότητες, είναι
ν η βάση των παραγωγικών
δυνατοτήτων των περιοχών, εειδικά στις μέχρμέχρι σήμερα πα-
ραδοσιακότερες κοινωνίες, αναπτύσσεται
ν μία κοινωνική και
οικονομική δραστηριότητα. Α Ας πούμε, περιοχές
περιο που ήτανε
μάλλον πολύ περιορισμένων ττοπικών πόρων δημιουργήσα-
νε κίνητρο να φύγουνε οι άνθρωποι
θ με καρά
καράβια, με εμπό-
ριο εκτός. Αυτή η δραστηριότητα
η είχε συνέπειες
συνέπει διότι έφερε
επιρροές από αλλού. Από αυτούς
υ τους παρά
παράγοντες λοιπόν
της γεωμορφολογίας, τις κλιματικές,
μ τις τοπικ
τοπικές παραγωγι-
κές δυνατότητες και την κοινωνικοοικονομικ
κοινωνικοοικονομική
ν δραστηριό-

64 — 65
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
τητα που αναπτύχθηκε σύμφωνα
ω με αυτά,
προέκυψε και διαφορετική α
αρχιτεκτονική
έκφραση.
Εδώ λοιπόν στην περιοχή ή μας, οι πα-
ράγοντες αυτοί διαφοροποιούνται
ύ στις πέ-
ντε αυτές μεγάλες ενότητες. Η μία είναι οι
νησιωτικοί οικισμοί, τα νησιά:
σ Σκιάθος,
Σκόπελος, Αλόννησος και τα μ μικρότερα. Η
δεύτερη είναι, όπως βλέπετε, η απέξω πλευ-
ρά, η προς το Αιγαίο πλευρά ά που αρχίζει
από την άκρη, από το Τρίκερι, ρ το Τισαίο
Όρος, το Πήλιο και πάει μέχριχ τους πρό-
ποδες, τα πρόβουνα του Μαυροβουνίου.
ρ Η
άλλη μεγάλη ενότητα είναι οι οικισμοί που
αναφέρονται στον Παγασητικό κ και η δρα-
στηριότητά τους και η αρχιτεκτονική
ε τους
και η ύπαρξή τους έχει πολύ μεγάλη
μ σχέση
με την κλειστή αυτή θάλασσα. Να πούμε ότι
όλο αυτό εδώ το πράγμα έχει δύο χοντρά
σκέλη. Ένα που είναι μέρος του
ο Πηλίου και
ένα έναντι, που δεν είναι μέρος
ρ του Πηλί-
ου, αλλά και που, ιστορικά και
α γεωμορφο-
λογικά, μέχρι σήμερα έχει α αναφορές και
είναι εμφανές ότι έχει σχέσεις,
ς διαλέγεται,
με την απέναντι πλευρά. Μέσα α έχουμε τους
μεσόγειους πεδινούς οικισμούς,ύ που είναι
χωριά του κάμπου της Μαγνησίας
η και εδώ
κάτω έχουμε τους μεσόγειους ορεινούς οι-
κισμούς που έχουν ένα άλλο δ δικό τους σύ-
νολο τοπικών παραγόντων. Αυτές
υ λοιπόν οι
μεγάλες ενότητες.
Σε αυτές τις μεγάλες ενότητες
τ έχουμε τις
εξής, πολύ χοντρικά ισχύουσες, νομοθετι-
κές καταστάσεις: Όλο το Πήλιο ι και το τμή-
μα που είναι προς την πλευρά ρ του Παγα-
σητικού και όλη αυτή η περιοχήο που είναι
προς την πλευρά του Αιγαίου,, προστατεύε-
ται από το χίλια εννιακόσια εβδομήντα
β εν-
νέα (1979) και έκτοτε με κάποιες συμπλη-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΜΑΓΝΗΣΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
ρώσεις, διαφοροποιήσεις
φ και βελτιώσεις,
από το ειδικό προεδρικό διάταγμα των οικι-
σμών του Πηλίου.
η Στη νησιωτική περιοχή,
στους οικισμούς
ο που μελετάμε, δεν υπάρ-
χει κανένας ππροστατευόμενος οικισμός. Σε
όλη την περιοχή
ο από εδώ μεριά, όλο αυτό
εδώ στην υπόλοιπη
ό Μαγνησία, επίσης δεν
υπάρχει κανένας
έ προστατευόμενος κηρυγ-
μένος παραδοσιακός
ο οικισμός. Εμείς έχου-
με εντοπίσει τουλάχιστον τρεις, οι οποίοι
πρέπει να μπούνε σε αυτό το καθεστώς, με
μία τεκμηρίωσησ που δεν θα σας την πω αυ-
τήν την στιγμή.
ή δείγμα που σας έχουμε εδώ εκάστοτε.
Όσον αφορά
ο λοιπόν τους μη ειδικά προ-
στατευόμενουςυ οικισμούς και τα νησιά, οι οι-
κισμοί μας εντάσσονται
τ στην νομοθεσία των
οικισμών κάτωτ των δύο χιλιάδων (2.000)
κατοίκων καιι διαφοροποιούνται πρακτικά
και, αναιτιολόγητα
ό εν πολλοίς, όσον αφορά
τις ισχύουσες αρτιότητες. Επ’ αυτού έχουμε
κάνει έναν αναλυτικό
ν σχολιασμό στην με-
λέτη, τον οποίο
ο δεν θα σας μεταφέρω εδώ.
Θεωρούμε ότιι η ανισονομία αυτή προέκυψε
κυρίως από ττο γεγονός ότι έχουνε γίνει σε
πολύ διαφορετικές
ε χρονικές στιγμές οι ορι-
οθετήσεις και οι αποφάσεις αυτές και, προ-
φανές είναι, ότι κάποια στιγμή πρέπει να
εκλογικευτούνν με κριτήρια. Οι διαφοροποι-
ήσεις που σήμερα
μ υπάρχουν, δε φαίνεται να
αιτιολογούνται
α επαρκώς.
Ένα άλλο μείζον ζήτημα, το οποίο είναι
ζήτημα σε όλη
λ την χώρα, όσο μπορούμε
να γνωρίζουμε,
μ είναι ότι οι οριοθετήσεις
και των παραδοσιακών
α οικισμών και όλων
των παραλιακών
κ οικισμών των μη παρα-
δοσιακών έχουν
ο γίνει όλες με αποφάσεις
νομάρχη και είναι νομοθετικά στον αέρα,
θα όφειλαν ννα έχουν γίνει με προεδρικά
διατάγματα. Ε
Είναι ένα μείζον ζήτημα που,
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
όσοι ασχολούνται με τα ζητήματα
α της νομοθεσ
νομοθεσίας, το ξέρουν,
το Υπουργείο απασχολείται πολύ.
ο Δε νομίζω ότι έχει νόημα
να επεκταθούμε εδώ τώρα. Λοιπόν,
ο πρώτη ενόενότητα προβλη-
ματισμού τα όρια των οικισμών.
ώ Είπε η κυρί κυρία Διευθύντρια
αρχικά ότι, δυστυχώς ή ευτυχώς,
ώ οι αρχιτεκτον
αρχιτεκτονικοί μας προ-
βληματισμοί συνυπάρχουν μ με πολεοδομικές πραγματικό-
τητες. Αυτήν την έκφραση χρησιμοποιήσατε
η κ
και είναι πολύ
χαρακτηριστική. Ναι, υπάρχουν υ πολεοδομικέ
πολεοδομικές πραγματικό-
τητες, η πρώτη εκ των οποίων και, η σημαντικό
σημαντικότερη κατά την
γνώμη μας, είναι τα ισχύοντα όόρια των οικισμ
οικισμών.
Εδώ θα σχολιάσουμε ορισμένες, κρίσιμες κατά την άπο-
ψή μας, επισημάνσεις, που δεν ε αφορούν μόν μόνο τον οικισμό
κ Αφορού
Αφορούν ομάδες ολό-
κληρες οικισμών από αυτούς που μελετήσαμ
μελετήσαμε, είναι χαρα-
κτηριστικά δείγματα αυτά που υ σας δείχνουμ
δείχνουμε εδώ. Πρώτα
πρώτα, όπου έχουμε επεκτάσεις ε πεδινών παρ παραλιακών οικι-
σμών αυτές είναι που γίνανε, μ
με συγχωρείτε, ννα πω μία κου-
βέντα, δε συναντήσαμε εμείς ο οικισμούς που δ δεν έχουν ορι-
οθετηθεί και οφείλουν να οριοθετηθούν με τα κριτήρια του
νόμου, παρά μόνον ένας, υπό ό ερώτηση. Άρα έχουμε όλους
μας τους οικισμούς στην Μαγνησία
ν οριοθετημ
οριοθετημένους.
Λοιπόν, οι επεκτάσεις πουυ γίνανε είναι σχσχεδόν όλες στη
δεκαετία του ογδόντα (’80), κκατά κανόνα το χίλια εννιακό-
σια ογδόντα έξι (1986), ελάχιστες
σ μέχρι το χίλ
χίλια εννιακόσια
ενενήντα (1990). Όπου οι οικισμοί
ι ήταν πεδιν
πεδινοί – παραλια-
κοί, επεκτάθηκαν πάρα πολύ στις γύρω λοφώ λοφώδεις εκτάσεις.
Βλέπετε ότι εδώ, αυτό εδώ το ο πράγμα είναι κ και τώρα αδό-
μητο. Αυτό το πράγμα είναι κ και τώρα αδόμητο…
αδόμητ αυτό εδώ
το πράγμα είναι και τώρα αδόμητο.
μ Εδώ, εν π προκειμένου το
Πατητήρι και η Βότση στην Αλόννησο,
Α επεκ
επεκτάθηκαν τόσο
πολύ η Βότση νοτιοδυτικά, το ο Πατητήρι βορ βορειοανατολικά,
που ενώθηκαν. Ήτανε δύο τελείως
ε διακριτά χωριά, αυτήν
την στιγμή είναι πρακτικά έναα νομοθετημένο σύνολο, διότι
δεν είναι ένας οικισμός. Είναιι δύο χωριά και διάφοροι που
είχανε οικόπεδο και χτίσανε γγενικώς και εξα εξακολουθούν να
χτίζουν ή δεν χτίζουν, ανάλογα
α με την οικονομ
οικονομική συγκυρία.
Έχουμε αντίστοιχα παραδείγματα
ε παραλιακού
παραλια οικισμού,
που δεν είναι εδώ η περίπτωση,
σ που έχει ανε ανεβεί κατά πάνω
και έχει ενωθεί πρακτικά με τον υπερκείμεν
υπερκείμενο οικισμό του
οποίου αποτελούσε τη Σκάλα. α Αυτή είναι μ μία κατηγορία
προβλημάτων επεκτάσεων, έντονη τ και σημαντ
σημαντική.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
66 — 67
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Μία δεύτερη κατηγορία πολύο προβληματικών επεκτάσε- τόν τον τόπο και είναι η δομή
ή του Τρίκερι. Η δομή του πε-
ων, εδώ είναι ένα κραυγαλέο πια παράδειγμα, είναι η Κο- ρίκλειστου συνεκτικού περιγεγραμμένου
ε οικ
οικιστικού ιστού.
ρώπη Μπούφα, οικισμός επί του Παγασητικού του Πηλίου Ναι, του οχυρού, του κάστρου.
υ
που, ένας οικισμός όπου ο κανονικός
ν οικισμός της Μπούφας
είναι πάνω, είναι ο παλιός οικισμός
κ της Μπούφας. Επεκτά- Λοιπόν, αυτά είναι τα βασικά
σ ζητήματα ττων οριοθετή-
θηκε, όπως βλέπετε, σε μία τεράστια
ε έκταση, αυτή στην θά- σεων, τα οποία συμπληρώνονται ν από ένα άλ άλλο πρόβλημα
λασσα. Εδώ κάτω είναι υδροβιότοποι,
β εδώ κάτω κατεβαίνει πολεοδομικού χαρακτήρα καιι είναι το πρόβλπρόβλημα της έντα-
το ρέμα που εκτονώνει το φράγμα
ρ Παναγιώτικο, το οποίο ξης, μέσα είτε στο συνεκτικό ππαλιό ιστό παραδοσιακών
παρα και
έχει δημιουργηθεί για την υδροδότηση
ρ όλου του νότιου Πη- μη παραδοσιακών οικισμών, ττα ζητήματα αυτά δεν αφορούν
λίου. Αν κάποια στιγμή σπάσει ε το φράγμα, αυτός ο χείμαρ- μόνο τους παραδοσιακούς οικισμούς
ι που λέλέμε τώρα, των
ρος είναι ο αποδέκτης και η μ μισή Μπούφα κάτω, αυτό εδώ ειδικών χρήσεων. Διότι οι ειδικές
δ χρήσεις, σσε όλα τα χω-
όλο θα πνιγεί. Πρόκειται για εεπεκτάσεις οι οποίες οφείλουν ριά, όπως ξέρετε, επιτρέπονται
α άνευ όρων, όλ όλες. Αντιθέτως,
να δώσουν λόγο, πιθανώς και στην δικαιοσύνη. στην εκτός σχεδίου δόμηση στο τ Πήλιο, απαγο
απαγορεύονται σχε-
Μία τρίτη κατηγορία επεκτάσεων αφορά ορεινούς οικι- δόν παντού διότι θέλουνε τελείως
ε ειδική διαδ
διαδικασία αδειο-
σμούς οι οποίοι είχανε: Εδώ εείναι το Μούρεσι, το Μούρεσι δότησης, η χωροθέτησή τους μιλώ, όχι η οικ οικοδομική τους
κατά παράδοση είχε δυο τρεις μαχαλάδες, είχε έναν μαχαλά άδεια, με την λογική ότι στα χχωριά υπήρχε π πάντοτε και μία
εδώ πάνω, έναν δεύτερο εκεί, έναν τρίτον εκεί. Έγιναν λοι- οικονομία που υποστηριζότανν από το ξυλουρ
ξυλουργείο, το σιδε-
πόν οι επεκτάσεις κοιτάξτε εδώώ τι γίνεται, αυτή είναι αδόμη- ράδικο, από τον πεταλωτή, από ό τον όποιον βιο
βιοτέχνη. Με την
τη γη συνεκτικών καλλιεργειών.ώ Γίνανε οι επεκτάσεις στην διαφορά ότι, οι βιοτεχνίες του
υ παρελθόντος κ και οι επαγγελ-
αδόμητη γη συνεκτικών καλλιεργειών
ε με τρόπο που ενοποι- ματικές εγκαταστάσεις του παρελθόντος
ρ είχαν
είχανε μία κλίμακα
είται τελικά ένας οικισμός με τέσσερις μαχαλάδες και γίνεται και ένα μέγεθος δραστηριότηταςτ το οποίο ήτανε
ήτα πάρα πολύ
ένα, συν ωθείται αυτό το πράγμα
ά στην κατεύθυνση της θά- περιορισμένο. Σήμερα, μία μονάδα
ο ξυλουργε
ξυλουργείου, όπως δυο
λασσας, κατά μήκος του οδικού ύ άξονα. Τέτοια έχουμε επίσης τρεις που έχουμε στο Πήλιο π παραδείγματος χχάρη αυτήν την
μία μεγάλη ομάδα πραγμάτων. ν στιγμή, ή μία μεγάλη αγροτικήκ αποθήκη, όπω όπως έχουμε στα
Λοιπόν, αυτή είναι άλλη ομάδα
μ προβλημάτων. Κάθε ένα χωριά του κάμπου, έχει μεγέθη θ τα οποία είναείναι τεράστια σε
από αυτά είναι δείγμα. Από π πίσω του υπάρχουνε ευάριθμα σχέση με την κλίμακα των φυσιολογικών
υ κτιρίων των οικι-
κτιρ
ανάλογα τα οποία μετρούν σεε διψήφια νούμερα, δεν είναι σμών των κτιρίων κατοικίας. ΔΔεν υπάρχει καμκαμία μέριμνα μέ-
μονοψήφια. Εδώ έχουμε μία α τελείως ειδική περίπτωση, χρι στιγμής και καμία ειδική ππρόβλεψη, όχι γγια τους όρους
πρόκειται για τον οικισμό Τρίκερι.
ρ Ο οικισμός Τρίκερι, ο δόμησης των ειδικών κτιρίων, ν αλλά για το επιτρεπτό της
παραδοσιακός οικισμός Τρίκερι, ε είναι εδώ στην φωτογρα- χωροθέτησής τους σε κάποιεςς θέσεις και σε κάποιες άλλες
φία και είναι αυτό το ειδικότατο
τ κυκλοτερές και περίκλειστο θέσεις των οικισμών, παραδοσιακών
σ και μη ππαραδοσιακών
οικιστικό σύνολο, του οποίου η εξωτερική σειρά των κτιρίων και θα δούμε στην συνέχεια ορισμένα
ρ προβλή
προβλήματα τα οποία
κάνει έναν συνεχή τοίχο που αγκαλιάζει όλον τον οικισμό. προκύπτουν από αυτό το πράγμα.γ
Λοιπόν, δείτε σας παρακαλώ πάρα πολύ, το όριο του οικι-
σμού αυτήν την στιγμή. Εάν α αρχίσει και χτίζεται εδώ μέσα, Εδώ λοιπόν τώρα, στα κρίσιμα
ρ φαινόμεν
φαινόμενα, πρέπει να
που δεν χτίζεται τόσο που να είμαστε ήδη κατεστραμμένοι, πούμε και κάτι που αφορά στους
τ απλούς αγ
αγροτικούς οικι-
γιατί το Τρίκερι είναι πάρα πολύ
λ μακριά, είναι πολύ δυσπρό- σμούς, διότι βεβαίως ενδιαφερόμαστε
ε κατά ππροτεραιότητα
σιτο, δεν έχει τοπική οικονομική
κ άνεση μεγάλη ο κόσμος και για τους παραδοσιακούς μας οικισμούς, επει
επειδή αυτοί είναι
έχουμε μεμονωμένες ακόμα, ή λιγοστά ακόμα φυτρώματα ο προφανής πλούτος, με την διαφορά ότι, είπ
είπε η συναδέλ-
καινούριων πραγμάτων, τότε θ θα αναιρεθεί το μόνο πράγμα φισσα η Φραντζή προηγουμένως ενδιαφερόμαστε ή θέ-
ν ότι, ενδιαφε
που είναι οικονομικός πόρος κ και πολιτιστικός πόρος για αυ- λουμε να ενδιαφερθούμε για βιώσιμους οικισ
οικισμούς προορι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
68 — 69
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

σμένους για βιώσιμες σύγχρονεςν κοινωνίες και οι σύγχρονες Ποια ήταν τα κριτήριά μας για να ορίσ ορίσουμε αυτό το
κοινωνίες δεν είναι αυτές πουυ ζούνε μόνο στους παραδοσι- δείγμα; Το κριτήριό μας ήτανν ότι ορισμένοι οικισμοί πα-
ακούς οικισμούς. ρουσιάζουν μία εξαιρετικά υψηλή
ψ κληρονομη
κληρονομημένη αξία του
Θα δούμε παρακάτω ότι, μ με πληθυσμιακό κριτήριο, στη οικιστικού ιστού και της αρχιτεκτονικής
τ τους πποιότητας, πα-
Μαγνησία, που έχει ένα σημαντικό
α αριθμό παραδοσιακών ρουσιάζουν ένα ή περισσότερα ρ από τα κριτή
κριτήρια αυτά, κά-
οικισμών λόγω του Πηλίου, οι ο άνθρωποι που ζουν σε μη ποιοι άλλοι παρουσιάζουν κληρονομημένη
λ ιδιαίτερη αξία
παραδοσιακούς οικισμούς είναι α άλλοι τόσοι. Ο δε αριθμός του τοπίου και ποιότητα του τοπίου, κάποιο
κάποιοι άλλοι έχουν
των μη παραδοσιακών οικισμών ώ είναι πολύ μεγαλύτερος από ιδιαίτερη εγγύτητα, ή με το ΒΒόλο και τα μικμικρότερα κάπως
τους παραδοσιακούς, θα το δούμε
ύ στην συνέχεια. Εδώ λοιπόν αστικά κέντρα, ή με την θάλασσα, ή συνδυασ
συνδυασμό αυτών των
στην Βρύναινα που είναι ένας κοινός, αγροτικός, ορεινός οι- παραγόντων. Επειδή, όσοι παρουσιάζουν
α κάπ
κάποιο από αυτά
κισμός, βλέπετε ότι έχει γίνει μία επέκταση, δείτε εδώ αυτό ή συνδυασμό των παραγόντωνν αυτών, εμφανίζ
εμφανίζουν τη λογική
είναι άδειο, εντελώς άδειο… εδώ
δ είναι άδειο. Εδώ πέρα, δείτε συνέπεια οι οικιστικές πιέσεις σε αυτούς να είναι μεγαλύ-
εδώ μέσα είναι το ρέμα, εδώ μέσα είναι άδειο και κοιτάξτε το τερες και έχει ήδη αναπτυχθεί τις προηγούμε
προηγούμενες, τις τελευ-
τοπίο. Το τοπίο αυτό δεν είναι το ψηλό δάσος με τις τεράστιες ταίες δεκαετίες η δόμηση που υ είναι μεγαλύτε
μεγαλύτερη. Αυτό έχει
ρεματιές του Πηλίου και η μισήή μας Ελλάδα είναι κάπως έτσι, σαν αποτέλεσμα να έχουμε απτά αποτυπώματα στο χώρο της
είναι χαμηλό δάσος, είναι δασικές
α εκτάσεις, είναι μεγάλες επάρκειας και των αδυναμιώνν του θεσμικού μας πλαισίου.
καλλιέργειες ήρεμες, είναι ελαιώνες
ι συνεκτικοί, οι οποίοι δεν Δηλαδή, δε μπορώ να δω τις ανεπάρκειες κα και τα καλά του
προστατεύονται από την άποψη του τοπίου από καμία πτυχή θεσμικού πλαισίου εκεί που δ δεν υπάρχει δόμδόμηση, ή που η
της νομοθεσίας. Η νομοθεσία μας δεν περιλαμβάνει πουθε- δόμηση είναι περιορισμένη, θ θα το δω εκεί πο που έχω πολλα-
νά οποιαδήποτε ένδειξη ότι αξιολογεί
ξ καν αυτόν τον πλούτο πλές εφαρμογές. Πολλαπλές εεφαρμογές λοιπόλοιπόν έχουμε όταν
ως τοπίο προς προστασία. Αυτό,τ κατά την δική μας αντίληψη υπάρχουν κάποια από τα κριτήρια
ή αυτά, ένα ή περισσότερα.
και άποψη ως μελετητικής ομάδας,
δ είναι ένα μείζον ζήτημα το Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν επιλέξαμε
π τους ο οικισμούς δείγ-
οποίο πρέπει να συμπληρωθεί, ί ή με την ευκαιρία αυτών των ματα σε κάθε ενότητα, ή υποενότητα
ν και μελε
μελετήσαμε περαι-
μελετών μπορεί να γίνει τουλάχιστον
χ ένα ξεκίνημα όσον αφο- τέρω τα πράγματα.
ρά την άμεση περιοχή των οικισμών
ι που μελετάμε. Εδώ, η εικόνα είναι από τηνν Μακρυνίτσα, π που έχει επιλε-
γεί ως οικισμός δείγμα στην υποενότητα στην οποία ανήκει.
Οι προδιαγραφές μιλούν π περίπου για πεντακόσια μέτρα Σας είπα προηγουμένως για ττους κοινούς και τους προστα-
(500 μ.) ολοτρίγυρα, οι διευκρινήσεις
ρ που δόθηκαν από τους τευόμενους οικισμούς. Δείτε σ σας παρακαλώ ττην αριθμητική
συντονιστές ήταν ότι το πεντακόσια
ό είναι ένα ενδεικτικό νούμε- σχέση στο νομό και δείτε και την πληθυσμιακ
πληθυσμιακή σχέση στον
ρο και μιλάμε για μία εκτίμηση ζωτικού χώρου γύρω από τους νομό, των μονίμων κατοίκων. Ναι μεν οι παρ παραδοσιακοί οι-
οικισμούς, τοπίου άμεσης αντίληψης
λ και ανάγκης προστασίας, κισμοί το καλοκαίρι ξέρουμε ό ότι δέχονται πολ
πολύ κόσμο, αλλά
διότι υποστηρίζει την ποιότητα ττου ίδιου του οικισμού και υπο- σας διαβεβαιώνω ότι ένας πολύ λ μεγάλος αριθ
αριθμός από τους
στηρίζεται από δραστηριότητες που ξεκινούν από τον οικισμό μη χαρακτηρισμένους και μη π προστατευόμενο
προστατευόμενους, με οποιον-
και έτσι χειριστήκαμε εμείς την οριοθέτηση των περιοχών που δήποτε τρόπο, λοιπούς οικισμούς,
μ ειδικά αυ
αυτούς που βρί-
εκάστοτε μελετάμε γύρω από κάθεά οικισμό. σκονται στην δυτική αγκάλη, στην δυτική πλ πλευρά του Πα-
γασητικού, δέχεται επίσης πάρα
ά πολύ κόσμο και, εν πάση
Τώρα, μέσα στις ενότητες π
που σας έδειξα προηγουμένως περιπτώσει, ως προς την ποιότητα
τ ζωής, όσον αυτή επηρεά-
και στις υποενότητες, που δενν θα σας δείξω γιατί δεν έχει ζεται από την ποιότητα του οικισμένου
κ χώρου και του γύρω
νόημα, μελετήσαμε πια ορισμένους
έ οικισμούς τους οποίους τοπίου, ίδια δικαιώματα έχουνν και οι μεν και οι δε, πολίτες
θεωρήσαμε ότι αποτελούν α αντιπροσωπευτικό δείγμα της της ίδιας χώρας είναι.
ενότητας ή της υποενότητας. Και εκεί, θα μου επιτρέψετε
τ να διαβλέψω μία μικρή δια-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
70 — 71
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

φοροποίηση της οπτικής του Υ Υπουργείου, όπως εκφράστη- θέλω να ξεκαθαρίσουμε το εεξής πράγμα: η αρχιτεκτονική
κε από την κυρία Μουρμούρη και της οπτικής του συλλό- των χωριών μας και όχι μόνο βέβαια αλλά για τα χωριά μας
γου όπως εκφράστηκε από την η συναδέλφισσα την Φραντζή μιλάμε τώρα, μέχρι και τον δεύτερο
ε παγκόσμ
παγκόσμιο πόλεμο και
προηγουμένως, διότι η κυρία Μουρμούρη είπε, είπατε αρ- λίγο μετά, είναι η αρχιτεκτονική
κ –στην περιοχ
περιοχή της Μαγνη-
χικά ότι θέλουμε να δούμε, ννα μελετήσουμε οπωσδήποτε σίας, της πέτρας σε συνδυασμό με ξύλο και εν συνεχεία του
τους παραδοσιακούς μας οικισμούς
σ και να δούμε κάπως και τσιμεντόλιθου και του τούβλου του συμπαγού
συμπαγούς, δεν έχουμε
τους υπόλοιπους οικισμούς. ΕΕνώ αντιθέτως, η συνάδελφος πλινθόκτιστα στην Μαγνησία– – δηλαδή η αρχι
αρχιτεκτονική των
η Φραντζή, σαφώς μίλησε για ποιότητα στους οικισμούς για φερόντων τοιχωμάτων. Το οπλισμένο
λ σκυρόδ
σκυρόδεμα, του οποί-
μία βιώσιμη κοινωνία του μέλλοντος.
έ Θέλω να ελπίζω ότι ου η χρήση γενικεύτηκε αργότερα, απάλλαξ
απάλλαξε τον οικοδο-
ήτανε μάλλον τυχαία η βαρύτητα
η ας πούμε, ότι δεν αντιστοι- μούντα, δεν θα πω τον αρχιτέκτονα,
κ από τον π
περιορισμό της
χεί στην βαρύτητα που θα θέλατε
λ γιατί, εμείς, ως μελετητι- τεχνολογίας του φέροντος τοιχώματος.
χ Υπάρχ
Υπάρχει σκελετός με
κή ομάδα, κρίνουμε ότι έχουμε ευθύνη να εξασφαλίσουμε υποστυλώματα, δοκούς, πλάκες ε και στοιχεία π
πλήρωσης. Μέ-
μία ποιότητα στο σύνολο τωνν οικισμών. Οι παραδοσιακοί χρι τότε, η πλήρωση και η φέρουσα
ρ κατασκευ
κατασκευή ταυτίζονται.
μας οικισμοί βεβαίως είναι πιο
ι σημαντικοί, δεν χωράει αμ- Ως εκ τούτου, η κλίμακα που υ μας κληροδοτή
κληροδοτήθηκε, είναι η
φιβολία για ποικίλους λόγουςς πολιτιστικούς, οικονομικούς κλίμακα που επέτρεπε η τεχνολογία
ο των φερόν
φερόντων τοιχωμά-
και όχι μόνο αλλά, από την άποψη
π της ισοπολιτείας και των των, ισχύει δε αυτό και στο ύψος.
ψ
δικαιωμάτων των κατοίκων αυτού
υ του τόπου να έχουν ένα
επίπεδο ποιότητας όπου και να ζούνε, νομίζω ότι έχουμε Η δομή των όγκων των κτιρίων
τ είναι το επόμενο πολύ
ευθύνη για το σύνολο. σημαντικό κριτήριο, η στερεομετρική διάπλασ
διάπλαση των κτιρια-
κών όγκων, που μας ήρθε απόό την τεχνολογία των φερόντων
Ερχόμαστε τώρα στο δεύτερο άξονα θεμάτων. Πρωτεύ- τοιχωμάτων και για αυτό έχουμε
υ απλούς όγκοόγκους σε μία σει-
οντα τυπικά χαρακτηριστικά ττης αρχιτεκτονικής φυσιογνω- ρά παραλλαγών του ορθογώνιουι παραλληλεπ
παραλληλεπιπέδου.
μίας των οικισμών. Εκεί, πάλι λ θα μας επιτρέψετε να μην
ξεχωρίσουμε καταρχήν τους π παραδοσιακούς οικισμούς από Αυτοί οι παράγοντες, συμπληρούμενοι απ από την επιστέ-
τους μη παραδοσιακούς. Θα εεξειδικεύσουμε για τους παρα- γαση και επικάλυψη των κτιρίων,
ρ που σε κάθ
κάθε περιοχή εί-
δοσιακούς μετά, γιατί θεωρούμε
ύ ότι η τυπική και ιδιαίτερη ναι συνάρτηση πολύ συγκεκριμένων
ι διαθέσιμ
διαθέσιμων επί τόπου
αρχιτεκτονική όλων των οικισμών
σ του πλανήτη εκφράζεται υλικών, είναι η τετράδα των χχαρακτηριστικών κάθε τοπικής
πρωτίστως από τον συνδυασμό τεσσάρων παραγόντων στην αρχιτεκτονικής.
δόμηση.
Ο πρώτος παράγοντας είναι α η πυκνότητα και η διάταξη Θεωρούμε λοιπόν ότι καταστάσεις όπως αυ αυτό που βλέπε-
των κτιριακών όγκων στο φυσικό
σ ανάγλυφο. Σε κάθε τόπο, τε, που είναι από τον Άγ. Ιωάννη
ά Πηλίου, όπ
όπου έχουμε μία
η πυκνότητα με την οποία έχουν
ο χτίσει οι άνθρωποι επάνω γενικευμένη νέα παρέμβαση ττης οποίας η πυ πυκνότητα και η
στην γη, στο έδαφος, είναι συγκεκριμένη
γ και είναι διαφορε- διάταξη αφίστανται των κληροδοτημένων,
ο δεν έχουν καμία
τική ανάλογα με τα γεωμορφολογικά,
ο κλιματικά και παρα- σχέση με αυτό που ήταν ο οικισμός.
κ Αυτά δε
δεν είναι αυθαί-
γωγικά δεδομένα του τόπου τους.
ο Και η διάταξη των κτιρίων ρετα, είναι σύμφωνα με το διάταγμα,
ά έχουν λά
λάβει κανονικές
απάνω στο έδαφος, επίσης. Θ Θεωρούμε λοιπόν ότι η πυκνό- οικοδομικές άδειες, έχουν όλα λ τα μορφολογ
μορφολογικά στοιχεία,
τητα και η διάταξη είναι πάραα πολύ σημαντική παράμετρος παραθυράκια, σιδεριές, χρώματα α και όλα τα λλοιπά μπιρμπί-
που χαρακτηρίζει την αρχιτεκτονική
τ κάθε τόπου. λια του Διατάγματος, όμως το Διάταγμα εδώ εείναι προφανές
ότι έχει αποτύχει να ελέγξει το
ο μείζον. Και το μείζον είναι η
Ένα δεύτερο πράγμα είναι η κλίμακα των κτιρίων, το από- πυκνότητα και η κλίμακα.
λυτο μέγεθός τους τόσο σε κάτοψη,
ά όσο και σε ύψος. Εδώ Εδώ από κάτω έχουμε μία άλλη ιστορία, αυ αυτό είναι πολύ

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

72 — 73
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΜΑΓΝΗΣΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
πρόσφατο το κτίριο. Πρόκειται α για κτίριο που ανεγέρθηκε
υπό τις ευλογίες της Ιεράς Μητροπόλεως
η Δημητριάδος και,
λυπάμαι πολύ που το λέω αυτό, τ είναι ένα γηροκομείο ενός
ευαγούς ιδρύματος το οποίο κ κηδεμονεύεται από τη Μητρό-
πολη Δημητριάδας, τελείωσε, ή είναι ακόμα υπό περάτωση
και δείτε σας παρακαλώ τον όγκο
γ του και την δομή την ογκο-
πλαστική αλλά και το μέγεθος,ς μέσα στο χωριό τα Κανάλια,
τα οποία έχουν, όπως βλέπετε, ε τα συνήθη απλά σπίτια. Τα
Κανάλια δεν έχουν καμία τουριστική
ο προβολή και καμία
τουριστική «φιλοδοξία» προςς το παρόν, είναι παρακάρλιο
χωριό, είναι η Κάρλα στα όρια α από κάτω, είναι υπό ανασύ-
σταση. Λοιπόν, αυτό το πράγμα μ είναι ο γάιδαρος μέσα στο
κοτέτσι όπως αντιλαμβάνεστε.
Αυτό, έχει περάσει αρχιτεκτονική
κ επιτροπή, έχει διάσπα-
ση των όγκων σύμφωνα με ττο διάταγμα και αποπερατού-
μενο, γιατί δεν έχει τελειώσει ακόμη, θα έχει και στεγού-
λες πάνω από τον καθένα από ό αυτούς τους διασπασμένους
όγκους. Το διάταγμά μας ασχολείται
χ με όλες τις λεπτομέ-
ρειες στις οποίες προηγουμένωςω αναφέρθηκε ο συνάδελφος
Λαγός και αποτυγχάνει. Αυτό ό εδώ είναι συντελεστής μηδέν
οκτώ (0,8). Αναφέρθηκε προηγουμένως
η για αυτό επιμένω.
Αυτά λοιπόν τα τέσσερα πράγματα
ρ σε κάθε τόπο, σε αυ-
τόν τον οποίο εμείς μελετάμε ααλλά και σε οποιονδήποτε άλ-
λον, για μας συνιστούν εκείνα τα τέσσερα κριτήρια τα οποία
κάθε καινούρια παρέμβαση στην τ νομοθεσία πρέπει να φρο-
ντίσει να ενσωματώσει σωστά,, σε σχέση με το τι βρήκε, για
να πει ότι ασκεί τη συνέχεια και τη στοιχειώδη προστασία
του ό,τι μας κληροδοτήθηκε.
Εδώ, συγκεκριμένα παραδείγματα από τα προηγούμενα:
Μιλάμε για πυκνότητα και για διάταξη. Εδώ είναι η Πορ-
ταριά, όπως φαίνεται από τηνν Μακρυνίτσα. Εδώ πρόκειται
για περιοχή επέκτασης της Π Πορταριάς και κοιτάξτε το συ-
γκρότημα το οποίο έγινε εδώ, πώς φαίνεται από μακριά. Η
πυκνότητα στην Πορταριά σε αυτήν την περιοχή ήτανε έτσι,
και έτσι είναι και γενικώς. Κοιτάξτε
ο λίγο σε λεπτομέρεια τι
γίνεται εδώ. Αυτό είναι επίσηςς απόλυτα σύμφωνο με το διά-
ταγμα, αλλά είναι ασύμφωνο μ με την Πορταριά.
Έρχομαι τώρα λίγο ειδικότερα
τ στους παραδοσιακούς οι-
κισμούς. Οι παραδοσιακοί οικισμοί
ι και αυτοί βεβαίως θα
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
έπρεπε να υπακούουν στα αντίστοιχα
τ πράγματα.
πράγμα Να τηρού-
με, τι να τηρούμε; Την κλίμακα,
α τη μορφή των όγκων και την
επιστέγαση που είναι χαρακτηριστικό στοιχείο του τόπου γε-
νικότερα, όχι των παραδοσιακών
κ μόνο.
Λοιπόν στην Μακρυνίτσα, δείτε λίγο τώρατώρα, αυτό είναι το
παραδοσιακό σπίτι. Είχα μιλήσει
λ σχετικά...Ε
σχετικά...Είναι τέτοια η
γωνία λήψης που δε φαίνεταιι καλά η στέγη ττου, αυτό είναι
το παλιό. Αυτό είναι το καινούριο
ύ από πάνω, το κουτούπω-
σε, το έφαγε, το εξαφάνισε. ΑΑυτό είναι το κακαινούριο, αυτό
είναι το παλιό, το παλιό κατέστη παράσπιτο το του καινούριου.
Λοιπόν εδώ, δείτε, έχει υπερβεί
π το μέγιστο ύψος με ποι-
κίλες μεθοδεύσεις, καλά για α τα επιμέρους μορφολογικά
στοιχεία, ας τα αφήσουμε λίγο.
ο Εδώ πίσω στις Μηλιές, δείτε
λίγο τα τοιχεία του σκυροδέματος
μ από κάτω. Αυτό λέγεται
ένταξη στο τοπίο: δηλαδή στις Μηλιές, όπου είναι ειδικώς
προστατευόμενο και το τοπίο, ο αυτό λέγεται έένταξη στο το-
πίο. Δεν είναι αυθαίρετα αυτά.. Επειδή δουλεύ
δουλεύω πάρα πολλά
χρόνια ως ελεύθερος επαγγελματίας
λ αρχιτέκ
αρχιτέκτονας. Επειδή
υπάρχουνε ισχυρές κλίσεις, τοο διάταγμα προβ
προβλέπει ότι όταν
έχεις κλίση και έχεις ύψος άνωω του ένα και ογογδόντα (1,80),
ζητάς ειδική έγκριση από τηνν αρχιτεκτονική επιτροπή και
την παίρνεις διότι κατά παράδοση
δ η αρχιτεκτ
αρχιτεκτονική δεν είχε
ποτέ ένα τέτοιο γομάρι κτίριο να το καλύψει μ με δέκα διαδο-
χικές αυλές. Είχε ένα πολύ μ μικρότερο απόλυ
απόλυτου μεγέθους
κτίριο, του οποίου η αυλή δεν χρειαζότανε να είναι τόση και
να είναι και τρεις αυλές σε τρεις διαδοχικές σ στάθμες. Τώρα
από την στιγμή που οι όροι δόμησης
ό σου επιτρέπουν
επιτ αυτήν
την κλίμακα μεγέθους του κτίσματος,
ί η αρχι
αρχιτεκτονική επι-
τροπή βεβαίως εγκρίνει και ττα τοιχεία. ΚάπΚάποια στιγμή θα
ντυθούν αυτά με φυτά, θα ντυθούν
υ ίσως με πέπέτρα, αυτό δεν
είναι σεβασμός του τοπίου ούτε
ύ του τόπου. Ε Είναι σεβασμός
του διατάγματος, όχι όμως τηςς ουσίας. Καλά εδώ στο Μού-
ρεσι βέβαια δεν το συζητάμε, αυτό είναι παρά
παράνομο, αυτή εί-
ναι παρανομία, άλλη υπόθεση. η
Ένα άλλο ειδικό θέμα εδώ, πάλι για τις στ
στέγες που είναι
μείζον ενοποιητικό μορφολογικό
γ στοιχείο σε κάθε οικισμό,
είναι το εξής ιδιαίτερο: μίλησε ο συνάδελφος Λαγός προη-
γουμένως για την Κεφαλονιά για το πριν και μετά τους σει-
υπάρχει το πριν
σμούς. Στη Μαγνησία ισχύει ττο αντίστοιχο, υπ
και το μετά τους σεισμούς τηςς δεκαετίας του π
πενήντα (’50),
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
74 — 75
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

οι οποίοι κάνανε πάρα πολύ μ μεγάλες ζημιές σε πάρα πολύ Δείτε το αποτέλεσμα τώρα εδώ: Δείτε δειγμ
δειγματολόγιο στε-
μεγάλο αριθμό κτιρίων στεγασμένων
α έως τότε με σχιστο- γών παντού! Εκεί είναι το Τρίκερι,
ρ το οποίο όλο είχε κε-
λιθικές πλάκες και ελάχιστωνν με βυζαντινά κεραμίδια. Οι ραμίδια. Λοιπόν: αυτό είναι ο ολλανδικό, αυτό είναι γαλλικό,
άνθρωποι πήραν, λογικότατα,, το ελαφρύ, προσιτό, τοπικό, παραμέσα είναι βυζαντινό, αυτό τ εδώ είναι ολλ
ολλανδικό, κανείς
ασφαλές, διαθέσιμο υλικό, που υ ήταν το γαλλικό κεραμίδι της δεν μπορεί να το δει από μακριά
ρ ούτε που θα πάει κανείς να
τοπικής βιομηχανίας Τσαλαπάτα.ά Κεραμοποιία Τσαλαπάτα τον ελέγξει, αυτό είναι γαλλικό,
ό τα πάρα πίσω
πίσω, εδώ και εκεί,
–διαβόητη στην Ελλάδα και ό όχι μόνο– και αντικατέστησαν είναι ρωμαϊκά. Εν πάση περιπτώσει
π τουλάχισ
τουλάχιστον εδώ, επει-
είτε το σύνολο της επικάλυψηςς των στεγών τους είτε, κράτη- δή υπάρχει μία χρωματική ενότητα,
ό διασκεδά
διασκεδάζεται το πράγ-
σαν την κρηπίδα με πλάκες Π Πηλίου και αντικατέστησαν το μα. Σας πληροφορώ ότι αυτήν ή τη στιγμή έχο
έχουν αρχίσει να
υπόλοιπο και για να μην τους έέρθει στον επόμενο σεισμό στο μπαίνουν κεραμίδια κίτρινα, κεραμίδια άσπ άσπρα, κεραμίδια
κεφάλι και γιατί έπρεπε να κάνουν
ν γρήγορα και γιατί πλάκες γκρι, κεραμίδια μαύρα. Δεν έέχει νόημα να σ σας φέρω εδώ
δεν υπάρχουν έτοιμες την άλληλ μέρα, ούτε κουβαλιούνται όλο το δειγματολόγιο. Αλλά το ο μείζον ενοποιη
ενοποιητικό στοιχείο,
εύκολα και κοστίζουν περισσότερο
ό και όλα αυτά. Κατά την που είναι το χρώμα, το έχουμεε χάσει.
άποψή μας αυτό ήτανε μία πολύο φυσιολογική συνέχεια και
συνεπέστατη με την παράδοση η της λαϊκής δόμησης. Στο άλλο μείζον ενοποιητικό
κ στοιχείο, που είναι η κλίση,
Έρχεται τώρα το διάταγμα α και λέει το εξής: όπου επι- που αυτή εξαρτάται από τους κλιματικούς πα
παράγοντες, στο
τρέπονται κεραμίδια, γιατί επιτρέπονται
π κεραμίδια σε μια διάταγμα είναι λάθος διατυπωμένο.
ω
σειρά οικισμών του Πηλίου,, αυτά τα κεραμίδια επιβάλ-
λεται να είναι ρωμαϊκά. Το λλούκι, το βυζαντινό κεραμίδι Το άλλο μείζον χαρακτηριστικό
ρ στοιχείο της τοπικής
λούκι υπήρχε στους οικισμούς ο του Πηλίου, προϋπήρχε Πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής,
ς το σήμα κατατ
κατατεθέν, είναι το
σε ελάχιστα δείγματα. Υπήρχε χ στο Τρίκερι, όλο το χωριό, σαχνισί. Εδώ είναι η μικρή λίθινη
ί εκφορά, εδ
εδώ είναι η με-
αλλά στους άλλους οικισμούςς υπήρχε σε ελάχιστα δείγμα- γαλύτερη ξύλινη εκφορά στα π παραδοσιακά κτίρια.
κτ Αυτή εί-
τα, υπήρχαν κυρίως πλάκες. Τ Τι γίνεται τώρα: καθένας που ναι η σύγχρονη εφαρμογή: Τυφλό
υ έρκερ, ή μ
μη τυφλό, στην
ανακατασκευάζει ή επισκευάζειά σήμερα κτίριο το οποίο βορεινή πλευρά, το οποίο χρησιμοποιείται
σ για την επαύξηση
την εποχή των σεισμών και μετά
μ τους σεισμούς και μέχρι του εσωτερικού όγκου, του εσωτερικού
σ χώρου,
χώρο και όχι για
το πενήντα πέντε (’55)… μέχρι,χ συγγνώμη, το διάταγμα, το λόγο που έχει το σαχνισί. Διότι το διάταγ
διάταγμα δεν έκανε
είχε γαλλικά κεραμίδια, έχει δικαίωμα σήμερα, στην ανα- κανενός είδους τέτοια πρόβλεψη.
ψ
κατασκευή, ακόμα και αν είναι ν σε οικισμό όπου γενικώς
επιβάλλονται οι πλάκες, έχειι δικαίωμα να ξαναβάλει κε- Άλλα, επιμέρους πράγματα.
α Εδώ είναι συ συνολική άποψη
ραμίδι. Όχι όμως γαλλικό κεραμίδι,
ε κατά την γνώση των από το Καλαμάκι, αλλιώς Πρόπαν,
ό είναι το χω
χωριό δίπλα στο
συναδέλφων αρχιτεκτονούντων ω που δεν είναι αρχιτέκτονες οποίο υπάρχουν, κατεξοχήν, οοι πλάκες Πηλίο
Πηλίου. Λοιπόν δεί-
και των μισών αρχιτεκτόνων. Υ Υπάρχουν οι λίγοι αρχιτέκτο- τε την ίδια την Πρόπαν εδώ. Δείτε
Δ εδώ τι γίνε
γίνεται από στέγες
νες που ξέρουν ότι έχει δικαίωμα
ω να βάλει κεραμίδι, επειδή στο ίδιο το Καλαμάκι.
προϋπάρχει το ίδιο κεραμίδι κ και ζητούν να ξαναμπεί γαλλι-
κό κεραμίδι. Το σπίτι μου ανήκει
ν σε αυτήν την κατηγορία, Τώρα σύγχρονη κατάσταση:σ στη σύγχρο
σύγχρονη κατάσταση
είναι αναστηλωμένο με αυτόνν τον τρόπο. Αλλά το ενενήντα έχουμε μία πλήρη απουσία κατεύθυνσης, τα ταυτότητας, τε-
τα εκατό (90%) των αρχιτεκτονούντων
τ και εχόντων δικαί- χνικής ποιότητας και αισθητικής
κ ποιότητας. Αυτά είναι τα
ωμα υπογραφής, ναι μεν ζητούν ο να ξαναβάλουν κεραμίδι, σύγχρονα κτίσματα τα οποία σσυναντάμε. Λοιπόν,
Λοιπ εδώ κάτω
για λόγους οικονομικούς ιδίως,
ω πλην όμως ούτε καν ξέρουν πρόκειται για τοίχους μέσα σστον ελαιώνα. Α Αυτές είναι οι
ότι έχουν δικαίωμα να ξαναζητήσουν
η γαλλικό κεραμίδι και σύγχρονες επιδιώξεις και οιι σύγχρονες εφ εφαρμογές, δεν
βάζουν τώρα ρωμαϊκό. υπάρχει έλεγχος εδώ, κανενόςς είδους.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
76 — 77
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Η άποψή μας: Η άποψή μας είναι ότι τόσο στους πα- ναι υψηλού εισοδήματος. Όπως
ω καταλαβαίνετ
καταλαβαίνετε, προσπάθεια
ραδοσιακούς οικισμούς, όσο και στους μη παραδοσιακούς τήρησης κάποιων βασικών αρχών
ρ όγκου και κάποιων μορ-
οικισμούς κατά προτεραιότητα,α με μεταβολή όχι των ειδικών φολογικών στοιχείων δανεισμένων
μ από την α
απέναντι πλευ-
διαταγμάτων προστασίας, αλλά ά και του Διατάγματος για τους ρά, αλλά, εν πάση περιπτώσει,
ε σίγουρα δεν είναι αυτό και
οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων
δ (2.000) κατοίκων, πρέπει αυτό το πράγμα.
να ελέγξουμε τις τέσσερις βασικές
σ παραμέτρους: Πρέπει να
ελέγξουμε την πυκνότητα και τη διάταξη. Δείτε εφαρμογές Εδώ τώρα είμαστε στο Καμάρι.
μ Το Καμάρι είναι οικισμός
εδώ τώρα, κοιτάξτε αυτό εδώ ππώς φαίνεται από μακριά: Αυ- του Πηλίου στο Αιγαίο, δεν εείναι όμως μέσα στο διάταγμα
τός είναι ο Άη Γιάννης, το χωριό,
ρ και αυτό είναι εκεί πάνω. των παραδοσιακών οικισμών,, είναι μέσα στουστους λεγόμενους
Δείτε, στο Λουτράκι Σκοπέλου, υ στην απέναντι πλευρά, δείτε νέους οικισμούς του Πηλίου, που οφείλουν ννα ακολουθούν
στην Τσαγκαράδα. μορφολογικά τους πιο χαλαρούςο από τους όροόρους του διατάγ-
Αυτά είναι ξενοδοχεία. Για
α τα ξενοδοχεία επίσης, ως ει- ματος. Το Καμάρι ήταν μία σκάλα
κ στην θάλασ
θάλασσα, όχι ψαρο-
δικές χρήσεις, υπάρχει το θέμαα τι κάνουμε με την πυκνότητα χώρι, δεν ήταν χωριό, ήταν σ σκάλα του χωριο
χωριού που λέγεται
και με την διάταξη. Πρέπει ννα ελέγξουμε την κλίμακα και Κεραμίδι και είναι από πάνω. Τα κτίρια που είχε
ε το Καμάρι
την ογκοπλαστική διάταξη. Ε Είναι το παράδειγμα που σας ήταν καλυβάκια όπου τράβαγαν α μέσα τα δίχτυ
δίχτυα, τα εργαλεία
έδωσα προηγουμένως από το γηροκομείο στα Κανάλια. Αν της βάρκας και του ψαρέματος.ο Όμως είναι π πάνω στην θά-
ελέγξουμε αυτά τα πράγματα ττότε μπορούμε να έρθουμε σε λασσα και είναι και πολύ ωραίος
α τόπος. Στις δύο άκρες του
κάποια ζύγια. Δείτε εδώ, αυτός
ό είναι ο Δρυμών. Παραδείγ- χωριού: αυτό εδώ είναι στην ννότια άκρη το τετελευταίο κτίριο
ματα του Δρυμώνα, που είναι ένας κοινός μη παραδοσιακός και αυτό είναι στην βόρεια άκρη
κ το πρώτο κ κτίριο. Οι και-
ημιορεινός αγροτικός οικισμόςς στην Όθρη. Δείτε αριστερά τι νούριοι ιδιοκτήτες των αντίστοιχων
τ αγροτεμαχίων
αγροτεμα τ έφτια-
χτίζει ο κόσμος, αυτή είναι η κ
κατασκευή του μπετό, η κατα- ξαν αυτά που βλέπετε. Αυτό εντάξει,
ν έχει εδώ ένα ξεπεταχτό
σκευή του κοινού μάστορα και του κοινού μελετητή, μπορεί στρογγυλό επάνω σε λίθινη εκφορά,
κ το οποίο συναντάμε σε
να είναι αρχιτέκτονας, δεν είναι
ν αναγκαίο να μην είναι αρ- κάποια αρχοντικά του κεντρικού
κ Πηλίου. Εδ Εδώ, δε θέλω να
χιτέκτονας. Δείτε πώς ήταν το παλιό κτίριο, που έχει δεχτεί το σχολιάσω, νομίζω μεταξύ α αρχιτεκτόνων είείμαστε. Σύννο-
διάφορες προσθήκες φυσικά κ και στέγαστρα και λοιπά για να μα και σύμφωνα με το διάταγμα είναι αυτά συ συνάδελφοι και
λειτουργήσει. μάλιστα οι ιδιοκτήτες τους καμαρώνουν
μ και πά
πάρα πολύ.
Εδώ είναι μία προσπάθεια,α αυτή είναι από αρχιτέκτονα,
να κρατήσει από την παράδοση ο –εντός εισαγωγικών– ένα Το άλλο ενοποιητικό κρίσιμοι μορφολογικ
μορφολογικό στοιχείο των
βασικό πράγμα: τον όγκο, μία καθαρή τέλος πάντων μορ- παραδοσιακών προστατευόμενων ε οικισμών ττου Πηλίου εί-
φή. Έχει ενσωματώσει τους η ημιυπαίθριους, έχει κάνει μία ναι η στέγη, για την οποία έχουν
υ γίνει και τόσε
τόσες προσπάθειες
προσπάθεια εν πάση περιπτώσειώ να μην είναι αυτό το τρα- μεταβολής του διατάγματος ανν θα μείνει η υπο
υποχρέωση με τις
λαλά. Αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα
ρ από το Αχίλλειο. Το πλάκες, ή ποιοι θα μείνουν σ στις πλάκες και ποιοι θα πάνε
Αχίλλειο είναι παραλιακός οικισμός
κ στη δυτική πλευρά του στα κεραμίδια και όλα αυτά που,
ο όσοι είστε υπ
υπηρεσιακοί πα-
Παγασητικού, λιμάνι με πολύ ύ μεγάλες τουριστικές πιέσεις, ράγοντες του Υπουργείου τα ξξέρετε πολύ καλά
καλά. Κανένας δεν
διότι έχει κάνει μία εξαιρετική
κ υποδομή ελλιμενισμού και σκέφτηκε ότι, εκτός από το αν θα έχουν κεραμ
κεραμίδια ή πλάκες,
πηγαίνουν δεκάδες ιστιοφόρα α τα οποία παρκάρουν εκεί για η στέγη χαρακτηρίζεται από ττην κλίση της κα και την εκφορά
να γλιτώσουν τα έξοδα του λιμανιού
μ του Βόλου και περνάνε της. Αυτό εδώ είναι ένα ξεφωνημένο
ω τραγικό παράδειγμα,
από εκεί στην Σκιάθο, που είναι
ν πολύ κοντά. είναι ο πύργος της Κουκουράδας,δ διατηρητέο μνημείο, ανα-
στηλωμένο από την Εφορεία α Αρχαιοτήτων, τη Νεωτέρων
Αυτό είναι το τυπικό παλιό
ι σπίτι, αυτά είναι τα τυπικά Μνημείων συγγνώμη, με μία κ κλίση στέγης η οοποία είναι στο
καινούρια κατασκευάσματα όλου
λ του οικισμού και αυτό εί- ένα τέταρτο της κανονικής.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
78 — 79
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Εδώ δε είναι ένα κτίριο ααπολύτως σύννομο, στα Κάτω Ειδικά θέματα: ρυμοτομικά ά σχέδια παλιά τα οποία είναι
Λεχώνια, σύγχρονο. Τη βλέπετε
π την στέγη; Δεν τη βλέπε- πλήρως αναντοίστοιχα με τονν οικιστικό ιστό ή και με άλλα
τε αλλά υπάρχει. Είναι εγκιβωτισμένη.
ω Ούτε από πάνω δεν θέματα όπως οι υγροβιότοποι. Εδώ είναι πα παράδειγμα από
φαίνεται αν έχει στέγη το κτίριο
ρ και είναι βέβαια σύμφωνο την Αργαλαστή.
με το διάταγμα, αλλά δεν είναιι σύμφωνο με τον τόπο. Άλλο ειδικό θέμα: κατασκευές
κ υπό την ευ
ευθύνη και την
αιγίδα της εκκλησίας, Μακρυνίτσα:
ν αυθαίρετα μπροστά στο
Ο κλειστός εξώστης, το άλλο
λ κρίσιμο ενοποιητικό στοι- παλιό νεκροταφείο του... έχει ττρία τέσσερα η Μ
Μακρυνίτσα δεν
χείο. Δεν έχει πρόβλεψη όσονν αφορά το σε ποιες πλευρές θυμάμαι πως το λένε αυτό εδώ,, Στον Άγιο Λαυρ
Λαυρέντη: το παλιό
του κτιρίου χρησιμοποιείται κκαι πώς συνδυάζεται με ανοίγ- καλντερίμι εξαιρετικής ποιότηταςτ και ο παλιός μαντρότοιχος
ματα, αλλά επίσης δεν έχει καια καμία προδιαγραφή για το έχουνε καπακωθεί από μία πλάκα ά σκυροδέματ
σκυροδέματος και ένα τοι-
πού δε μπορεί να χρησιμοποιείται.
ε χίο εδώ για να δημιουργηθεί από π πάνω, να διευ
διευρυνθεί η πλα-
Αυτό είναι ένα κτίριο τωρινό,
ν υπό κατασκευή, ακόμα δεν τεία. Εδώ αυτό εδώ είναι ένα φ φιλανθρωπικό ίδ ίδρυμα με έδρα
είναι τελειωμένο, το οποίο είναι στα Κανάλια. Στα Κανάλια, την Κοζάνη το οποίο και υπό την αρμοδιότητ
αρμοδιότητα και αυτό της
δεν ξέρω αν ο κύριος Κίζης θ θα με διορθώσει, αλλά τουλά- Μητρόπολης έχει χτίσει παιδικέςκ κατασκηνώσε
κατασκηνώσεις στο Πηγάδι
χιστον όσο εγώ κοίταξα στη βιβλιογραφία
ι και στην πραγμα- Πτελεού. Αυτή είναι η γενική εεικόνα, εκεί πάνω
πάνω, δεν ξέρω αν
τικότητα και στην πιο πίσω βιβλιογραφία,
ι δεν υπήρχε ούτε το βλέπετε, είναι στημένο αυτό.
ό Εντάξει, δεν υ υπάρχει πουθε-
ένα κτίριο με εκφορά ορόφου. υ Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα νά, δεν προστατεύεται το Πηγάδι
ά του Στέλιου.
στα Κανάλια, ποτέ δεν υπήρξε,ξ τι να κάνουμε τώρα. Τώρα
υπάρχει, για λόγους διακοσμητικούς.
η Εδώ είμαστε, οι προτάσεις λλοιπόν, κατά την γγνώμη μας, μέ-
τρα άμεσης εφαρμοσιμότητας για ι μια αρχιτεκτον
αρχιτεκτονική η οποία θα
Δευτερεύοντα μορφολογικά κ στοιχεία που καλύπτονται είναι ανοικτή στο μέλλον και θα
α σέβεται το παρε
παρελθόν:
από το διάταγμα: ενδεικτικά θθα σας δείξω δυο τρία πράγμα-
τα. Εδώ αριστερά είναι ένας καινούριος ξενώνας ο οποίος — Πρέπει να μπουν όρια σ στην επιτρεπόμε
επιτρεπόμενη πυκνότητα
έγινε στην Μακρυνίτσα. Μετρήστε
ρ πάνω καμινάδες. Είναι στην δόμηση τα οποία να σσχετίζονται με το
τον προϋφιστά-
αυτές που φαίνονται, είναι άλλες
λ τόσες που δεν φαίνονται. μενο ιστό των οικισμών τους οποίους αφο
αφορούν.
Καμία στέγη ποτέ, σε κανένα παραδοσιακό κτίριο, δεν είχε
παραπάνω από τρεις καμινάδες δ και στα μεγάλα αρχοντικά — Πρέπει να γίνει γενική επιβολή
π απλών ττελικών κτηρι-
άντε τέσσερις, γιατί τόσα τζάκια
κ είχε. Εδώ έχουμε τζάκι σε ακών όγκων, με κατάλληληλ ενσωμάτωση ημιυπαιθρίων
κάθε δωμάτιο και ξαφνικά φυτρώνουν
τ στη Μακρυνίτσα κάτι εξωστών, εξωτερικών κλιμάκων
μ ή σκιαδί
σκιαδίων και λοιπά.
δάση από καμινάδες επάνω σεε σκεπές τα οποία έχουν έρθει Εξαιρέσεις, για ειδικά αρχιτεκτονικά
ρ έργ
έργα, πρέπει να
από το πουθενά. μπορούν να υπάρχουν αλλάλ με πλήρη τε τεκμηρίωση και
Εδώ μιλάμε για χρώματα,, δείτε τι ωραίο. Λέει το διά- προέγκριση συμβουλίων α αρχιτεκτονικής, όχι για το τε-
ταγμα: γαιώδης χρωματισμός.. Ωραία. Την ώρα που πάει ο λευταίο σπιτούλι.
έλεγχος ας πούμε ότι είναι γγαιώδης ο χρωματισμός, αυτό
το ωραίο καναρινί πιθανώς έγινε
γ μετά. Δεν υπάρχει μηχα- — Πρέπει να τεθεί όριο στο ο μέγεθος των νέων κτιρίων
νισμός, καταρχήν δεν υπάρχει παιδεία και κατά την γνώμη κατοικίας, που να είναι συμβατό
υ με το π
προϋφιστάμενο
μας δεν είναι δυνατόν κανένα α διάταγμα να υποκαταστήσει τυπικό μέγεθος ανά χωρική κ ενότητα. Δεν είναι το ίδιο
αυτό το πράμα. στην Κυκλάδα και στους ο οικισμούς του ΠΠηλίου. Επίσης
πρέπει να μπει ένα προσωρινό τουλάχιστο
τουλάχιστον όριο στο μέ-
Τελειώνουμε. γεθος των νέων ειδικών κ στους οικισμούς
κτιρίων μέσα στ
έως ότου γίνει δυνατή η χωροθέτηση
ω υποδ
υποδοχέων ειδικών

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
80 — 81
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

χρήσεων ανά χωρική ενότητατ ανάλογα με το τι ζητάει Δράκεια μέσα στο χωριό. Περπατώντας
ε είδαμε πρώτα την
είδα
η παραγωγική βάση των ο οικισμών. Τουλάχιστον μέχρι σκιά της πάνω στον απέναντι τοίχο, αυτή είναι
είνα μία οικιακή
τότε, πρέπει να μπει ένα π
προσωρινό όριο, δε μπορεί να ανεμογεννήτρια και εννοώ από νομοθεσίας.
ό πλευράς νομοθ
είναι ο γάιδαρος μέσα στο κοτέτσι, δε γίνεται.
Σας
α ευχαριστώ πάρ
πάρα πολύ. •
— Και τέλος, πρέπει η νομοθεσία να καταδείξει και να ανα-
δείξει ρητά την διαφύλαξη
η του χαρακτηριστικού τρόπου
επιστέγασης, όποιος είναι σε κάθε περιοχή, ως βασικού
ενοποιητικού μορφολογικούο στοιχείου.

Για εμάς, όλος ο προβληματισμός

μ περί κυρίαρχης τυ-
πολογίας, που νομιμοποιούμαστεα ή δεν νομιμοποιούμαστε
επιστημονικά να τον προκρίνουμε
ο και να τον επιβάλλουμε,
είναι μια συζήτηση που στερείται
ί νοήματος. Εμείς λέμε: ό,τι
έρχεται αυθεντικό από το παρελθόν
ρ πρέπει να διατηρείται
ως έχει εν τοις πράγμασι και χχωρίς μαϊμουδιές και μεταβο-
λές. Όλα τα άλλα πρέπει να υποτάσσονται
π μόνο στις βασικές
αρχές, που οι βασικές αρχές β βέβαια οφείλουν να έχουν συ-
γκεκριμένη σχέση με αυτά που μας κληροδότησε το παρελ-
θόν όσον αφορά τα μεγέθη. Μ Μας βρίσκει τελείως αντίθετους
η άποψη που διατυπώθηκε ό ότι οι νεωτερικές κατασκευές
πρέπει να αποβάλλουν το δήθεν σύγχρονο και να πειθαρχή-
σουν στην προσπάθεια αποκατάστασης
α των παλιών, ειδικά
όταν μιλάμε για ερειπιώδη κατάλοιπα
τ όπως προηγουμένως,
διότι αυτό για μας είναι το ψευδοπαραδοσιακό
υ και δεν είναι
ο ομφάλιος λώρος της ιστορικότητας.
ό

Και εδώ η τελευταία μας διαφάνεια, ένα μικρό σχόλιο

για τις τεχνολογίες ανανεώσιμων
μ πηγών ενέργειας. Δείτε τις
εφαρμογές επί στεγών: αν αυτό
τ το φανταστούμε να γενικεύ-
ετα, χαθήκαμε. Θεωρούμε ότι τ στο επίπεδο που βρίσκεται • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Και εμείς ευχαρ
ευχαριστούμε πολύ
σήμερα η τεχνολογία όσον αφορά
φ τα πάσης φύσεως ηλια- που σε γενικές γραμμές κινηθήκατε στο
στους θεματικούς
κά συστήματα και έως ότου βγουν
γ ή εύκαμπτα φωτοβολτα- άξονες και αυτό μας βοηθάει
η αρκετά για την συνέχεια.
ΐκά ή φωτοβολταΐκά που θα εείναι κουρτίνες, δεν ξέρω εγώ Την επιβλέπουσα της μελέτης της Μαγνησ
Μαγνησίας, αν έχει να
και τι άλλο, θεωρούμε ότι προς
ο το παρόν θα ισχύσει ότι δε σχολιάσει.
μπορούμε να απαγορεύσουμε την χρήση στους πολίτες, ναι,
αλλά δε μπορούμε και να επιτρέψουμε
τ την καταστροφή του
οικιστικού τοπίου επειδή η σημερινή
η τεχνολογία που προς Θα ήθελα να καλέσω
λ μετά την επ
επόμενη ομάδα,
το παρόν παρέχεται στην Ελλάδα,
λ δε μας δίνει κατάλληλες να πάμε στην Πιερία
ε τώρα, αν δε
δεν έχουμε κάτι
λύσεις προστασίας. Αυτό είναι
α το μοναδικό δείγμα ανεμο- διευκρινιστικό, π
πάμε στην Πιερία με την κυρία
γεννήτριας που εντοπίσαμε σ στην περιοχή μας, είναι στην Φιλιπποπ
Φιλιπποπούλου... •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
82 — 83
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ΠΙΕΡΙΑ
• ĬǽȎȈĬȀǺ ĮȀȂȀȇȇȆȇȆȋȂȆȋ.Ȇ Καλησπέρα σας, θα και τις αναλυτικές οδηγίες π
που, κατά την Η Πιερία αποτελεί το νοτιότερο τμήμα
προσπαθήσω να μην σας κουράσωρ ιδιαίτερα. άποψή μας, ορίζονται επαρκώς ώ στο φάκε- της Περιφέρειας
ρ Κεντρικής Μακεδονί-
Οι Περιφερειακές Ενότητες ε για τις οποίες μας έχει ανα- λο του έργου. Η μελέτη θα β βασιστεί στην ας, ορίζεται σστα δυτικά από τα ορεινά συ-
τεθεί η εκπόνηση μελετών μορφολογικών
ο κανόνων δόμη- αναγνώριση, που υλοποιήθηκε για κάθε οι- μπλέγματα Ο Ολύμπου-Πιερίων Όρων και
ό εβδομήντα οχτώ (178) υπό
σης είναι η Αργολίδα με εκατόν κισμό χωριστά και την πρόταξη
α κατάταξης στα ανατολικάκ από τον Θερμαϊκό κόλπο.
μ εβδομήντα τέσσερις (74), η
μελέτη οικισμούς, η Πιερία με των οικισμών. Σύμφωνα μεε την διοικητική μεταρρύθμι-
Αρκαδία με τετρακόσιους εφτά τ (407), η Καβάλα-Θάσος με Η κατηγοριοποίηση των οικισμών σε ση Καλλικράτη, τ αποτελείται από τρεις Δή-
εκατόν σαράντα δύο (142) καιι αναμένεται η υπογραφή σύμ- επιμέρους ενότητες θεωρούμε μ ότι πρέπει σ
μους. Οι δασικές εκτάσεις καταλαμβάνουν
βασης για την Χαλκιδική. να γίνει με βάση τον συγκερασμό
α των κοι- περίπου το σ σαράντα τοις εκατό (40%) της
Η μεθοδολογία εκπόνησηςς της πρώτης φάσης χωρίστηκε νών, επιμέρους χαρακτηριστικών
ι που κα- τ
συνολικής έκτασης της περιφερειακής ενό-
σε τρία επιμέρους στάδια. θορίζονται από την χρονολογίαγ ιδρύσεως π
τητας και αποτελούν αξιόλογους πόρους
ή
Στο πρώτο στάδιο υλοποιήθηκαν οι εργασίες πρωτογε- των οικισμών, τη γεωγραφική κ τους θέση, των κατοίκωνν του ορεινού τμήματος, το
ν
νούς και δευτερογενούς έρευνας. Για τη βέλτιστη οργάνωση την αναπτυξιακή τους φυσιογνωμία,
ν την οι- οποίο εν γένειε χαρακτηρίζεται από μείωση
της μελέτης κρίθηκε σκόπιμο ννα δημιουργηθεί βάση δεδομέ- κιστική τους διάρθρωση, τον α
αρχιτεκτονικό πληθυσμού κ και χαμηλό επίπεδο διαβίω-
χ
νων με κωδικοποιημένα στοιχεία ανά οικισμό. τους χαρακτήρα και τον βαθμό διατήρησης σης. Το φυσικόι τοπίο χαρακτηρίζεται από
ύ
Σε δεύτερο στάδιο ακολούθησαν η χωροταξική θεώρη- παραδοσιακών ή αξιόλογων σ στοιχείων αρ- την εναλλαγή ή ορεινών όγκων, κάμπου και
ο
ση της περιοχής μελέτης, ο προσδιορισμός της αναπτυξιακής χιτεκτονικής. ρ
πεδινών παραλιών και επισημαίνεται το
ν
της φυσιογνωμίας και η αναγνώριση του αρχιτεκτονικού χα- Στην συνέχεια θα πραγματοποιηθεί
τ κω- ο
πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο. Η περιοχή
ρακτήρα και του τοπίου. δικοποίηση και αποτίμηση ττου θεσμικού χαρακτηρίζεται επίσης από σημαντικά οι-
Στο τρίτο στάδιο εκπονήθηκε η προκαταρκτική πρότα- πλαισίου ανά επιμέρους ενότητα
τ ώστε να κοσυστήματα με ιδιαίτερο περιβαλλοντικό
ση, που περιλάμβανε μεταξύ άλλων και την κατάταξη των εκπονηθεί στο τέλος η πρόταση
η με στόχο την κ ενδιαφέρον και περιλαμβά-
και οικολογικό
λ
οικισμών σε κατηγορίες, ανάλογα με τον υφιστάμενο αρχι- ανάδειξη και προστασία του πολιτιστικού, ή σημασίας απόθεμα ιστορίας
νει εξαιρετικής
τεκτονικό πλούτο. Ενίοτε η κ κατάταξη εξαρτήθηκε και από παραδοσιακού και φυσικού π περιβάλλοντος ο
και πολιτισμού.
άλλους παράγοντες, όπως η ά άμεση ή έμμεση συσχέτιση του της περιοχής μελέτης. Στο στάδιο
ά αυτό θα Κατά τις δδύο τελευταίες δεκαετίες, στο
οικισμού με προστατευόμενους υ αρχαιολογικούς χώρους ή προβλεφτεί και η αναγκαία συσχέτιση
υ με τα σύνολο της Π Πιερίας, παρατηρείται αύξηση
φυσικά τοπία. υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού. του πληθυσμούμ και γενική τάση μείωσης
Εν γένει κρίνουμε ότι θα πρέπει να του νεανικού πληθυσμού. Ως τομείς απα-
ν
Ουσιαστικός κρίθηκε ο εντοπισμός και η ανάλυση των διατηρηθούν οι προβλεπόμενες ε χρήσεις ι
σχόλησης επικρατούν ο πρωτογενής και ο
τοπικών δεδομένων του κάθεε οικισμού, η αναγνώριση του ω ορίων των
γης στην εντός και εκτός των τ πεδινές περιοχές κυριαρχεί
τριτογενής. Στις
τοπίου και της μορφολογίας του εδάφους, η ιστορία του ε
οικισμών περιοχή και να εξεταστεί αν θα ρ
η γεωργική δραστηριότητα, ενώ στην παρα-
ι
χώρου, η κατανόηση της εξελικτικής πορείας του οικισμού, πρέπει να τροποποιηθούν, σε σ πολύ ειδι- λιακή ζώνη εεμφανίζεται ισχυρή οικιστική
η κατανόηση των στοιχείων π που καθορίζουν το χαρακτήρα ψ
κές περιπτώσεις, οι προβλέψεις που αφο- ανάπτυξη και εξειδίκευση των παραλιακών
του οικιστικού ιστού, η αναγνώριση
ν της αρχιτεκτονικής του ρούν σε αρτιότητες, συντελεστές
σ κάλυψης ενοτήτων στονν τουρισμό.
φυσιογνωμίας. Τέλος, σε επίπεδο
π οικισμού, πραγματοποι- και δόμησης. Από τις τέσσερις
σ μελέτες Μέχρι σήμερα,
ή υπάρχουν πέντε πρό-
ήθηκε αποτίμηση του υφιστάμενου
μ θεσμικού πλαισίου και που εκπονήθηκαν παρουσιάζονται
ζ μεμο- σφατα εγκεκριμένα Γ.Π.Σ.-Σ.Χ.Ο.Α.Π. για τις
αξιολόγηση-ιεράρχηση των ελλείψεων
λ και των προβλημά- νωμένα στοιχεία της μελέτηςς που αφορά Δημοτικές Ενότητες
ν Βίου, Κατερίνης, Αιγι-
των που διαπιστώνονται. στην Περιφερειακή Ενότητα α Πιερίας, η νίου, Κολινδρού
ρ και Παραλίας. Επιπλέον,
οποία αποτελεί τη μοναδική ή μελέτη που έχουν εγκριθεί
θ Ζώνες Οικιστικού Ελέγ-
Η δεύτερη φάση της μελέτης
τ και οι εξειδικευμένες προ- έχει επανυποβληθεί με συμπληρώσεις,
λ και χου που καθορίζουν
ο τον εκτός σχεδίου και
διαγραφές που πρόκειται να β
βγουν, θεωρούμε ότι μπορούν θεωρήθηκε ότι έχει το μεγαλύτερο
λ βαθμό εκτός ορίων οοικισμών, χώρο.
να βασιστούν στις προδιαγραφές,
φ στα περιεχόμενα μελετών ωριμότητας. Οι υπό μελέτη
ε οικισμοί ανέρχονται σε

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

84 — 85
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
εβδομήντα τέσσερις (74), εκ των οποίων
τέσσερις (4) οικισμοί είναιι χαρακτηρι-
σμένοι ως παραδοσιακοί. Στα α πλαίσια του
προγράμματος Ε.Π.Α. εκδόθηκαν
ό τρεις
συνολικές αποφάσεις, που καθορίζουν
ειδικούς όρους δόμησης για α την πλειο-
νότητα των οικισμών της Περιφερειακής
ε λεήμονα, τα ΣΣκοτεινά και την Άνω Σκοτί-
Ενότητας, καλύπτοντας συνολικά
λ πενήντα
έξι (56) υπό μελέτη οικισμούς.
ο Περιορι-
σμούς, προϋποθέσεις και γενικούς
κ κανόνες
θέτουν επιπλέον ο Ν.Ο.Κ., το ο Προεδρικό
Διάταγμα του ογδόντα πέντε ((’85) για τους
οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων
ά (2.000)
κατοίκων, ο Κτιριοδομικός Κανονισμός
α και
άλλες διατάξεις. Για τους Παραδοσιακούς
α εποικιστικού προγράμματος. Πρόκειται
Οικισμούς η Ελλάδα διαθέτει κ και τον Νόμο
τριάντα είκοσι οχτώ του δύο χιλιάδες δύο
(Ν.3028/2012) «Περί Αρχαιοτήτων»,
ο στον
οποίο συγχωνεύονται οι δύο ππροηγούμενοι
νόμοι και ο Νόμος είκοσι τριάντα
ά εννιά του
ενενήντα δύο (Ν.2039/’92) π που νομοθε-
τεί την συνθήκη της Γρανάδας.
α Επιπλέον,
μέχρι σήμερα, από την διεθνή θ κοινότη-
τα έχουν εκδοθεί πληθώρα κ κειμένων που
επονομάζονται ως Συμβάσεις, ς Συστάσεις,
Χάρτες, Αρχές και Διακηρύξεις,
ε με στόχο
την αντιστάθμιση της απουσίας
α υποδείξεων
από τις εθνικές νομοθεσίες σχετικά
χ με επι-
μέρους πλευρές της Προστασίαςί Πολιτιστι-
κής Κληρονομιάς.
Οι οικισμοί που συναντάμεε σήμερα στην
περιοχή, με βάση τη χρονολογία ιδρύσεως
και ανάπτυξής τους, ανήκουνν εν γένει σε
τρεις διακριτές κατηγορίες. Ανά
ν κατηγορία
οικισμών συναντώνται διαφορετικά
ρ γενικά
χαρακτηριστικά τόσο ως προς την πολεοδο-
μική τους οργάνωση όσο και ως προς την
αρχιτεκτονική τους φυσιογνωμία.
μ Στους οι-
κισμούς προ του είκοσι τρία ('23),
2 οι οποίοι
είναι κατά κύριο λόγο ορεινοί, η ρυμοτομία,
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΠΙΕΡΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
η πυκνότητα δδόμησης και η πολυπλοκότητα
του πολεοδομικού
μ ιστού συνιστούν απόρ-
ροια της δυναμικής
α εξέλιξης που καθόρισε
την ανάπτυξηη των οικισμών στο πέρασμα
των αιώνων. Ενδεικτικά παρουσιάζουμε
τρία (3) παραδείγματα,
α τον Παλαιό Παντε-
να. Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της
αρχιτεκτονικής
ή φυσιογνωμίας της περιοχής
μελέτης έχει δδιαδραματίσει η εγκατάσταση
εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων κατά
την Μικρασιατική
ι Καταστροφή. Οι πε-
ρισσότεροι οικισμοί
ι ιδρύθηκαν την περίο-
δο 1922 με 1928, κατά την υλοποίηση του
για πεδινούς κατά κύριο λόγο, αγροτικούς
οικισμούς, που
ο δημιουργήθηκαν βάσει δι-
ανομών, γεγονός
ο που προδίδεται από την
οργανωμένη δ δομή των πολεοδομικών τους
ιστών.
Στους οικισμούς
ι συναντάμε ενίοτε αξι-
όλογα δείγματα
α της αρχιτεκτονικής των αρ-
χών και μέσων
ω του εικοστού (20ού) αιώνα.
Ενδεικτικά ππαρουσιάζουμε και πάλι τρία
(3) παραδείγματα
μ οικισμών, την Νεοκαισά-
ρεια, τον Κούκο,
ύ την Νέα Τραπεζούντα.
Οι νεότεροι
ο οικισμοί έχουνε ανοικοδο-
μηθεί βάσει ρ
ρυμοτομικών σχεδίων και χα-
ρακτηρίζονται
α εν γένει από φαρδιούς δρό-
μους και επάρκεια
ά σε δημόσιους χώρους.
Παρουσιάζουμε
υ ενδεικτικά τους οικισμούς
Ολυμπιακής Ακτής, Νέας Χράνης και
Νέου Παντελεήμονα.
λ Στην περιφερειακή
ενότητα Πιερίας
ρ διασώζεται σημαντικός
αριθμός αξιόλογων
ό κτισμάτων στα οποία
αποτυπώνονται
τ στοιχεία μιας κοινής αρχι-
τεκτονικής γλώσσας,
λ όπως αυτή αποκρυ-
σταλλώθηκε κ κατά τον δέκατο όγδοο (18ο)
και δέκατο έένατο (19ο) αιώνα στα ευρύ-
τερα γεωγραφικά
φ πλαίσια της Οθωμανικής
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
αυτοκρατορίας. Με εξαίρεση η τα λιγοστά σχιστόπλακες.ς Η διαμόρφωση των ανοιγ-
ισόγεια κτίρια που εντοπίστηκαν,
κ η πλειο- μάτων γίνεταιι με ξύλινο ή, σπανιότερα, με
ψηφία των παραδοσιακών κτισμάτων
ι είναι λίθινο πρέκι. Τα κιγκλιδώματα είναι απλής
διώροφες κατοικίες που διαφοροποιού-
α διαμόρφωσηςς και αποτελούνται κατά κα-
νται τυπολογικά κυρίως με βάσηά την εσω- νόνα από κατακόρυφα
τ ή οριζόντια ξύλινα
τερική ή εξωτερική πρόσβαση η στον όροφο. στοιχεία.
Στην περίπτωση εσωτερικής πρόσβασης, Η ενεργειακή θεώρηση των κτισμάτων,
ως επικρατέστερη τυπολογία α εμφανίζεται διαχρονικά κ κατείχε σημαντικό ρόλο. Στην
το διώροφο πλατυμέτωπο σπίτι. π Η εσω- περιφερειακή ή ενότητα Πιερίας αλλά και
τερική σκάλα καταλήγει σε έναν κεντρι- στην ευρύτερη η περιοχή της Ηπείρου και της
κό χώρο από τον οποίο γίνεταιτ η είσοδος Μακεδονίας, όπου το κλίμα είναι κρύο τον
στα, συμμετρικά τοποθετημένα, ν δωμάτια. χειμώνα και α αρκετά ζεστό το καλοκαίρι, τα
Η συμμετρία στο εσωτερικό της κάτοψης βιοκλιματικά χαρακτηριστικά της τοπικής
αποτυπώνεται και στην κύρια α όψη, μέσω αρχιτεκτονικής
ή υποδηλώνονται από την
της τοποθέτησης των ανοιγμάτων,
γ ενώ χρήση συμπαγούς
α υποδομής μεγάλου πά-
σημαντικό στοιχείο της τελικήςι εικόνας χους με μικρόρ ποσοστό ανοιγμάτων, που
αποτελεί ο εξώστης, που π προβάλλει σε συνεπάγεται ττην μεγάλη θερμική μάζα της
συνέχεια του κεντρικού προθαλάμου
θ στον τοιχοποιίας κκαι την εξασφάλιση της ειδικής
όροφο και αποτελεί το μοναδικό
δ γλυπτικό θερμομόνωσης, η τον προσανατολισμό των
στοιχείο της κατασκευής. κτισμάτων, κατά
α κύριο λόγο με την μεγάλη
Αρκετά συχνά συναντάται επίσης η τυ- τους πλευρά προς τον νότο ή νοτιοανατο-
πολογία του διώροφου σπιτιού ο με κλειστό λικά, όπου ενίοτε
ν δημιουργούνται χαγιάτια
χαγιάτι. Στον τύπο αυτόν, ο οι διαστάσεις και εξώστες ώώστε να αξιοποιείται στο μέγι-
της κάτοψης πλησιάζουν το σ σχήμα του τε- στο η ηλιακή ή ακτινοβολία, την κατάλληλη
τραγώνου. Οι κύριοι χώροι του ορόφου διάταξη και δ διαμόρφωση των ανοιγμάτων
διατάσσονται σε σχήμα γάμμα (Γ), ενώ η ώστε να ευνοείται
ο ο φυσικός αερισμός και
πρόσβαση γίνεται από το χαγιάτι
γ που συ- η εκμετάλλευσηυ του φυσικού φωτισμού
μπληρώνει τη γωνία του κτίσματος.
μ και των ηλιακών
α θερμικών κερδών, την
Όταν έχουμε εξωτερική π πρόσβαση, η εκμετάλλευση η της κλίσης του εδάφους για
κλίμακα ανόδου διατάσσεται κατά κανόνα την διαμόρφωσηω πλάτης προστασίας προς
παράλληλα στην μακρά πλευρά του κτίσμα- τον βορρά, τη η διαμόρφωση στεγών επαρ-
τος οδηγώντας σε χαγιάτι ή, σπανιότερα,
π σε κούς κλίσης για την άμεση απομάκρυνση
αστέγαστο πλατύσκαλο. Στον π παραδοσιακό του χιονιού κκαι τη μείωση έτσι των θερμι-
οικισμό του Παλαιού Παντελεήμονα,
λ συ- κών απωλειών.
ώ Τη δημιουργία αυλών και
ναντάμε και αρχοντικές κατοικίες που ξε- υπαίθριων δημόσιων
η χώρων όπου, με την
χωρίζουν από το μέγεθος και την ποιότητα κατάλληλη φύτευση,
ύ εξασφαλίζονται συν-
της κατασκευής τους. Ως κύρια α υλικά κατα- θήκες άνεσης τόσο κατά την θερινή όσο και
σκευής παραμένουν η πέτρα κ και το ξύλο. Η κατά την χειμερινή περίοδο.
στέγαση γίνεται συνήθως με τετράριχτες
ε κε- Από τις αρχές
ρ του εικοστού (20ού) αιώ-
ραμοσκεπές, ενώ σε ορισμένους
ν ορεινούς να και μετά, η εικόνα, στην πλειοψηφία των
οικισμούς συναντώνται και επικαλύψεις
π με πεδινών οικιστικών
σ συνόλων της περιφε-

86 — 87
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
ρειακής ενότητας, διαμορφώνεται σε μεγά-
λο βαθμό από μεταγενέστερα κ κτίσματα που
κατασκευάζονται από εμφανή ή επιχρισμέ-
νη πλινθοδομή στον όροφο, σ σε συνδυασμό
με λίθινη τοιχοποιία στο ισόγειο. Οι αναλο-
γίες της κάτοψης ακολουθούνν τα πρότυπα
της τοπικής αρχιτεκτονικής παράδοσης
α ενώ
η στέγαση γίνεται με τετράριχτη
ι κεραμο-
σκεπή. Αξίζει να σημειωθεί ότιι στους ίδιους
οικισμούς εντοπίζονται συχνά στιλιστικές
επιρροές μεταγενέστερων αρχιτεκτονικών
ρ λεήμονα διατηρεί
ρευμάτων που φαίνεται να ενσωματώθηκαν
σ του χαρακτήρα ρ αλλά έχει πληθυσμό μόλις
σταδιακά στην τοπική αρχιτεκτονική.
τ έντεκα (11) κ κατοίκων. Ο οικισμός Αγίου
Στα πλαίσια της σύγχρονηςς οικοδομικής
δραστηριότητας διαπιστώνεταια η σημαντι-
κή αλλοίωση υφιστάμενων παραδοσιακών
α τα Αλώνια, η Παλιόστανη και το Σφενδάμι,
κελυφών λόγω ασύμβατων μεταγενέστερων
τ που διέπονταιι από τους ίδιους κανονισμούς
επεμβάσεων. Συνήθη παραδείγματα
ί αποτε-
λούν, η αντικατάσταση ξύλινων
ω κουφωμά-
των με σύγχρονα κουφώματα α αλουμινίου,
η αρμολόγηση των εμφανών λιθοδομών
λ με
σκουρόχρωμο αρμό αυξημένου ο πλάτους, η
επέκταση του εσωτερικού χώρου
ώ με προ-
σθήκες που ενσωματώνονταιι ανεπιτυχώς
στο υφιστάμενο κέλυφος, η αντικατάσταση
ν δοσιακούς οικισμούς
της στέγης με νεότερη διαφορετικής
ε μορφο-
λογίας και κλίσης.
Σε ό,τι αφορά στα νεότεραε κτίσματα,
παρουσιάζεται συχνά η δημιουργία ενός
παραδοσιακού στυλ που αναπαράγει
π μορ-
φολογικά στοιχεία του παρελθόντος παρου-
σιάζοντας ταυτόχρονα και μια α ανειλικρινή
αντιμετώπιση των υλικών, η μίμηση στοι-
χείων της αστικής πολυκατοικίας,
κ η πολυ-
μορφία στην κατασκευή των σ στεγών και η
κατασκευή στεγών με ιδιαίτερα
α έντονη κλίση
που στεγάζουνε επιπλέον όροφο,
ο η χρήση
διακοσμητικών επενδύσεων, μορφολογικών
ο σε εξέλιξη η εκπόνηση
στοιχείων και χρωματισμών, π που δημιουρ-
γούν μια πληθωρική εικόνα σ στις όψεις των
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΠΙΕΡΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
κτισμάτων, η ανεπιτυχής ενσωμάτωση των
στοιχείων τεχνολογικού
ν εξοπλισμού στο κτι-
ριακό κέλυφος.
ο διώροφες κατοικίες ορθογωνικής
Για την διαμόρφωση
α της προκαταρτικής
πρότασης επελέγησαν
ε πέντε (5) οικισμοί.
Ένας, χαρακτηρισμένος
η ήδη ως παραδοσια-
κός, είναι ο οικισμός
ι στον Παλαιών Πόρων.
Επισημαίνεται α ότι οι οικισμοί Άνω Σκοτί-
νας και Σκοτεινών
τ είναι σχεδόν εγκατα-
λειμμένοι, ενώώ ο οικισμός Παλαιού Παντε-
η εν γένει τον παραδοσιακό
Δημητρίου, π που αποτελεί τον μοναδικό
χαρακτηρισμένοέ ήδη ως ενδιαφέροντα και
τρεις (3) χαρακτηρισμένοι
ρ ως αδιάφοροι:
και όρους δόμησης.
ό Και οι τρεις (3) οικι-
σμοί είναι αγροτικοί
γ και δημιουργήθηκαν
κατά την υλοποίηση
π του εποικιστικού προ-
γράμματος.
Ο οικισμόςό των Παλαιών Πόρων αποτε-
λεί έναν από τους σημαντικότερους παρα-
ι της Πιερίας. Χωρο-
θετείται σε υψόμετρο πεντακοσίων είκοσι
(520) μέτρωνν στις πλαγιές του Κάτω Ολύ-
μπου και αναπτύσσεται
α αμφιθεατρικά, σε
δασώδες τοπίο,
π με εξαιρετική θέα προς
τους γύρω λόφους,
ό την πεδιάδα, τους πα-
ραθαλάσσιουςς οικισμούς και τη θάλασσα.
Η ευρύτερη π περιοχή στην οποία εντάσσεται
είναι χαρακτηρισμένη
η ως τόπος ιδιαιτέρου
φυσικού κάλλους
λ και ενταγμένη στο δίκτυο
προστασίας N NATURA. Επίσης η περιοχή
εντάσσεται στον αρχαιολογικό χώρο του
Πιερικού Ολύμπου
ύ για τον οποίο βρίσκεται
ε μελέτης καθορισμού
ζωνών προστασίας γης, ζωνών προστασίας
και χρήσεων γγης. Η πλειοψηφία των παρα-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
δοσιακών κτιρίων που έχουνε ν εντοπιστεί μόρφωση κτισμάτων
σ με το μοντέλο αστικής
στο εσωτερικό του οικισμού ύ αποτελούν πολυκατοικίας.ς Επιπλέον αναφέρεται η πα-
ι κάτοψης ρακάτω διάταξη:
α Επιτρέπεται η κατασκευή
που, κατά κανόνα, τοποθετούνται
ν με τη μα- ανοιχτών εξωστών σε πρόβολο ή σε εσοχή
κρά πλευρά τους παράλληλα στις ισοϋψείς εντός του κτιρίου
ρ οι οποίοι καλύπτονται πά-
του εδάφους. Για τον οικισμό καθορίζονται ντα με στέγη σύμφωνα με τα παραδοσιακά
κοινοί γενικοί και ειδικοί όροι
ο και περιο- πρότυπα καθώς ώ και η κατασκευή παραδοσι-
ρισμοί δόμησης με όλους τουςς παραδοσια- ακών κλειστών
ώ εξωστών, σαχνισιά. Η στέγη
κούς οικισμούς της Περιφερειακής
ε Ενότη- του ανοιχτού εξώστη αποτελεί φυσική συνέ-
τας, οι οποίοι προβλέπουν συγκεκριμένους
γ χεια της στέγης του κτιρίου και στηρίζεται
περιορισμούς ως προς την τοποθέτηση
π του πάνω σε κάθετους
ε ξύλινους στυλοβάτες. Σε
κτιρίου στο οικόπεδο, τον τρόπο
π κατασκευ- εξώστες μήκους
ο μικρότερου από δυόμιση
ής των εξωστών, την επικάλυψη,
ψ τη διαμόρ- (2,50) μέτρα η στέγη μπορεί να είναι δίρι-
φωση των κουφωμάτων και ανοιγμάτων, χτη, συμμετρική με μορφή αετώματος. Αυτό
την κατασκευή των εσωτερικών ι τοίχων, αναφέρεται στις
τ διατάξεις. Κρίνεται ότι οι δι-
τους χρωματισμούς, τη διαμόρφωση
μ της ατάξεις αυτές έχουν ως αποτέλεσμα την εμ-
περίφραξης και του ακάλυπτου υ χώρου. φάνιση μορφολογικών
ο στοιχείων παραδοσι-
ακού χαρακτήρα.
ή Επιπλέον ορίζεται, ότι οι
Επί των υφιστάμενων όρων ρ δόμησης ανοιχτοί εξώστες
σ κατασκευάζονται από ξύλα
εντοπίστηκαν τα επόμενα κύρια
α προβλήματα: και μπορούν ννα στηρίζονται σε ξύλινα υπο-
Με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις, το στυλώματα ή σ σε ξύλινα φουρούσια σύμφωνα
μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος τωνν κτιρίων ορί- με παραδοσιακά
α πρότυπα της περιοχής.
ζεται σε εφτάμιση (7,50) μέτραα μετρούμενο Αποδείχτηκε
η ότι στην πράξη διαμορ-
από την γύρω φυσική ή τεχνητήτ στάθμη του φώνεται εν τέλει εξώστης εξοπλισμένου
εδάφους. Λόγω μεγάλης κλίσηςη επιτρέπεται σκυροδέματος, ς προφανώς για λόγους κα-
η μια μόνο πλευρά του κτιρίου
υ να έχει ύψος τασκευαστικήςή ευκολίας, στους οποίους
οκτώμισι (8,50) μέτρα. Το ύψος
ψ της στέγης προστίθενται ξύλινα φουρούσια δημιουρ-
δε συμπεριλαμβάνεται. Επιπλέον
λ δεν ορί- γώντας μια α ανειλικρινή σχέση μεταξύ των
ζεται συντελεστής δόμησης. Κρίνεται ότι, δομικών υλικών
κ του κτιρίου.
ενδεχομένως, δυνατότητα για ττη δημιουργία Προδιαγράφεται ότι τα κτίρια επικαλύ-
ύψους οκτώμισι (8,50) μέτρωνν σε περιπτώ- πτονται με τετράριχτες
ε στέγες από σχιστό-
σεις μεγάλης κλίσης εδάφουςς συνεπάγεται πλακες είτε α από κεραμίδια βυζαντινού ή
τη διαμόρφωση κτισμάτων μεγάλου
ε όγκου γαλλικού τύπου.
π Η κλίση της κεραμοσκε-
και ύψους, τη στιγμή μάλιστα που δεν τίθε- πούς στέγης δδεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη
νται παράλληλα περιορισμοί ως προς τον από 40%. Η έέλλειψη περιορισμών ως προς
όγκο και τον συντελεστή δόμησης.
σ το επιτρεπόμενο
ε συνολικό ύψος της στέγης
Οι εξώστες, με βάση τις υφιστάμενες και συγκεκριμένων
μ προδιαγραφών ως προς
διατάξεις, μπορούν να καταλαμβάνουν
α όλο την μορφή της,
η ενδεχομένως έχει ως απο-
το μήκος μιας μόνο όψης, μετάτ από έγκρι- τέλεσμα την δδημιουργία πολύπλοκων μορ-
ση του συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
ο Η δι- φών επιστεγάσεων.
ά Επιπλέον προδιαγρά-
άταξη ενδεχομένως έχει επιτρέψει την δια- φεται ότι η στέγη
τ δεν μπορεί να προεξέχει
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
88 — 89
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΙΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

από τους τοίχους περισσότερο ο από εξήντα μιουργείται και

(60) εκατοστά, εκτός αν καλύπτει
π εξώστες ή
εισόδους. Η συγκεκριμένη διάταξη
ά επιτρέ-
πει την διαμόρφωση ακαλαίσθητων
σ συχνά
προεξοχών στις στέγες.
Ο οικισμός του Αγίου Δημητρίου,
μ που
όπως είπαμε έχει χαρακτηριστεί
ε ως ενδιαφέ-
ρων, χωροθετείται σε υψόμετροο οκτακοσίων
(800) μέτρων. Αναπτύσσεται στις
τ ανατολικές
πλευρές του όρους Τίταρος, σε τοπίο έγκλει-
στο, μεγάλης φυσικής ομορφιάς.
φ Επιση-
μαίνεται καταρχάς το ιδιαίτερα
ρ εκτεταμένο
θεσμοθετημένο όριο του οικισμού,
σ συγκρι-
τικά με το πραγματικό του όριο.
ο Ο οικισμός
διατηρεί ένα συνεκτικό ιστό σ
στο τμήμα του
αρχικού πυρήνα, που ωστόσο έχει υποστεί
αρκετά εκτεταμένη αλλοίωση.
Εκ των υφιστάμενων όρων ρ δόμησης
εντοπίστηκαν τα επόμενα κυριότερα
ρ προ-
βλήματα:
Ως μέγιστο ύψος κτιρίου ορίζονται τα
εφτάμιση (7,50) μέτρα. Η απουσία
υ περιορι-
σμού ως προς τον αριθμό ορόφων
φ πάνω από
το διαμορφωμένο ή φυσικό έδαφος
δ σε συν-
δυασμό με τον αρκετά μεγάλο επιτρεπόμενο
ε μηδέν εβδομήντα
συντελεστή δόμησης έχει ως αποτέλεσμα
π την
δημιουργία τριώροφων ή και υπερτριώρο-
φων κτισμάτων. Επιπλέον αναφέρεται
φ η πα-
ρακάτω διάταξη: οι ανοιχτοί εξώστες
ξ θα κα-
ταλαμβάνουν, το ανώτερο, τα δυο
υ τρίτα (2/3)
του μήκους κάθε όψης κτιρίου. Φαίνεται ότι
η συγκεκριμένη διάταξη δεν τηρείται
ρ στις πε-
ρισσότερες περιπτώσεις. Ορίζεται η επικά-
λυψη των οικοδομών με στέγη κεραμοσκεπή
κ σμός των Αλωνίων:
με βυζαντινά, ρωμαϊκά ή γαλλικά
ι κεραμίδια
χρώματος κόκκινου, με κλίση μμέχρι 35% και
μέγιστου ύψους ένα και ογδόντα
τ (1,80). Ση-
μειώνεται ότι στην πράξη διαμορφώνονται
α (646) κατοίκους
μεγάλου ύψους στέγες εντός των
ω οποίων δη-
α επιπλέον χώρος. Επισημαί-
νεται ακόμη και
κ η απουσία προδιαγραφών
για την μορφήή της στέγης, με αποτέλεσμα να
παρουσιάζονται
τ πολύπλοκες μορφές επιστε-
γάσεων. Επιπλέον
π αναφέρεται: τα εξωτερικά
ανοίγματα στοο σύνολο των όψεων του κάθε
ορόφου θα είναι σε αναλογία μέχρι δυο δέ-
κατα (2/10) γγια το ισόγειο και τρία δέκατα
(3/10) για τονν όροφο για κατοικία και κτί-
ρια ανοιχτής ειδικής χρήσης. Ενδεχομένως
για την περίπτωση
π του οικισμού του Αγίου
Δημητρίου, πουο παρουσιάζει έντονες αλλοι-
ώσεις, δεν κρίνεται
ί απαραίτητη η συγκεκρι-
μένη διάταξη ττουλάχιστον για το τμήμα εκτός
του αρχικού ττου συνεκτικού του ιστού. Οι
επιφάνειες των
ω όψεων των κτιρίων θα είναι
από πέτρα, ή τοιχοποιία με σοβά σε λευκό
χρώμα. Στην πράξη αποδεικνύεται ότι δεν
εφαρμόζεται η παρούσα διάταξη. Τα εξωτε-
ρικά κουφώματα θα είναι ξύλινα περαστά ή
καρφωτά και τα κουφώματα φωτισμού θα
είναι επίσης ξύλινα. Επισημαίνεται ότι τα
κουφώματα κ κατασκευάζονται στις πλείστες
των περιπτώσεων
σ από αλουμίνιο. Η περί-
φραξη στην πρόσοψη των οικοπέδων θα
είναι από πλήρη
ή τοιχοποιία με ύψος μέχρι
ή (0,70) μέτρα και στη συνέ-
χεια από ξύλινο
ι ή μεταλλικό κιγκλίδωμα…
Ενδεχομένως η παρούσα διάταξη θα πρέπει
να τροποποιηθεί στο τμήμα του αρχικού πυ-
ρήνα, όπου σ συναντώνται κυρίως περιπτώ-
σεις ψηλών μαντρότοιχων.
α και τα χωριά της Κύπρου.
Από τους υπόλοιπους τρεις (3) οικι-
σμούς επιλέχθηκε να παρουσιαστεί ο οικι-
ω αναβάθμιση της ποιότητας τουο δομημένου
Ο οικισμός
ό των Αλωνίων χωροθετεί-
ται σε υψόμετρο
ε εκατόν εβδομήντα (170)
μέτρων, αριθμεί
θ εξακόσιους σαράντα έξι
ο και αναπτύσσεται σε ανοι-
χτό τοπίο με αξιόλογη θέα προς της ευρύ-
τερη περιοχή. Οι καλλιεργήσιμες
σ εκτάσεις όπως το γράφειφ μέσα –και, ειδικότερα, της
που αναπτύσσονται περιμετρικά ι του οικι- Κυπριακής π παραδοσιακής αρχιτεκτονικής
σμού, αποτελούν τμήμα της οικονομικής όπως η κλίμακα,
α ο ρυθμός, οι αναλογίες, η
του παράδοσης. απλότητα και η καθαρότητα των όγκων, των
Εκτός των ορίων του οικισμού,
σ η πλει- αξόνων και τωνω μορφών, η ειλικρινής χρή-
οψηφία των κτισμάτων αποτελούνλ νεόδμη- ση των υλικών,ν η ένταξη της οικοδομής μέσα
τες κατασκευές, ενώ εντοπίζονται
ο και αρ- στο σύνολο τουο τοπικού χαρακτήρα και του
κετά αξιόλογα κτίσματα αρχιτεκτονικής
ε των πολιτιστικού ττοπίου, η αρμονική προσαρμο-
αρχών και μέσων του εικοστού ο (20ου) αι- γή με το φυσικό
κ τοπίο και τις κλιματολογικές
ώνα. Ο οικισμός διέπεται από ό τους ίδιους συνθήκες, καθώς
α και οι σύγχρονες τάσεις
όρους δόμησης με τον Άγιο Δημήτριο,
Δ με και αξίες στηνν αρχιτεκτονική, που πρέπει να
εξαίρεση ορισμένους ειδικούς ύ όρους δό- αποτελούν τηνν βάση πάνω στην οποία στηρί-
μησης που αφορούν στους χρωματισμούς,
ρ ζεται οποιαδήποτε
ή επέμβαση σε υφιστάμενη
στα υλικά των όψεων, στον τύπο
ύ περιφρά- οικοδομή ή ο σχεδιασμός μιας σύγχρονης
ξεων και κιγκλιδωμάτων. Επίί των υφιστά- ανάπτυξης. Ο Οι πρόνοιες του κεφαλαίου,
μενων όρων δόμησης τα κυριότερα
ρ προ- όπως αναφέρεται,
ρ δεν αποσκοπούν στον
βλήματα που εντοπίστηκαν είναι ανάλογα περιορισμό της η αρχιτεκτονικής δημιουργι-
αυτών που διατυπώθηκαν για γ τον οικι- κότητας αλλά αντίθετα στοχεύουν στον κα-
σμό του Αγίου Δημητρίου. Κ Κατ’ αναλογία θορισμό των β βασικών αρχών και κριτηρίων
επισημαίνονται η διαμόρφωση ω μεγάλου που αφορούνν τις αντικειμενικές και υποκει-
ύψους στεγών, στο εσωτερικό κ των οποί- μενικές παραμέτρους
μ της ανάπτυξης ώστε να
ων δημιουργείται επιπλέον χώρος,
χ καθώς αποτραπούν α αρχιτεκτονικές επεμβάσεις που
και οι πολύπλοκες μορφές επιστεγάσεων,
π είναι ασυμβίβαστες
β με τον περιβάλλοντα
η δημιουργία τριώροφων ή κ και υπερτριώ- χώρο ή και μεε τον ευρύτερο κυπριακό χώρο.
ροφων κτισμάτων, και η διαμόρφωση
ό εξω- Η πολεοδομική αρχή θα αντιμετωπίσει
στών μεγάλου μήκους. θετικά προτάσεις
ά που αφορούν πρωτότυ-
Από ανάλογες διεθνείς εμπειρίες,
μ επι- πες και σύγχρονες
ρ επεμβάσεις στον χώρο,
λέχθηκε να παρουσιαστεί το ο παράδειγμα είτε ιδιωτικώνν είτε δημόσιων κτιρίων ή κτι-
της Κύπρου. Η δήλωση πολιτικής
τ περιέχει ρίων με δημόσιες
ό λειτουργίες, που από την
τις γενικές αρχές που διέπουνν τη ρύθμιση φύση τους α απαιτούν άλλες προσεγγίσεις,
και τον έλεγχο της ανάπτυξης σστην ύπαιθρο ανεξάρτητα α από την εφαρμογή των παρό-
ντων αρχών κ και προτύπων, νοουμένων ότι
Στο κεφάλαιο δέκα (10) της δήλωσης συγκροτούνε εμπεριστατωμένη εναλλακτι-
πολιτικής δίδονται αρχές και κ
κατευθυντήρι- κή πρόταση η οποία θα εντάσσεται στο χα-
ες γραμμές για την αισθητική βελτίωση και ρακτήρα της π περιοχής.
Για αναπτύξεις
π εντός περιβαλλοντικά
περιβάλλοντος. Επισημαίνεταιι ότι ο αισθη- αξιόλογων θέσεων
έ των περιοχών, που ως
τικός έλεγχος ασκείται σε όλεςς τις περιοχές τέτοιες ορίζονται
ν οι ιστορικές παραδοσια-
τις Κύπρου και, κατά την άσκησή
η του, λαμ- κές περιοχές, τα προστατευόμενα τοπία, οι
βάνονται υπόψη οι βασικές α αρχές της αρ- ακτές και οι περιοχές προστασίας της φύ-
χιτεκτονικής γενικά –το αναφέρω
φ ακριβώς σης, ή περιοχές
χ που εμπίπτουνε στο δίκτυο

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

90 — 91
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
NATURA, αλλά και οποιαδήποτε π άλλη πε-
ριοχή παρόμοιου βαθμού προστασίας
σ καθο-
ρίζεται ως τέτοια στην δήλωσηη πολιτικής, ή
διαθέτει αξιόλογο φυσικό ή δομημένο
ο περι-
βάλλον ή και τοπίο δίδονται κατευθυντήριες
α αναζητήσεων δεν αποκλείεται, νοουμένου
γραμμές πλέον των παραπάνω ω με στόχο, η
οποιαδήποτε ανάπτυξη να σέβεται
β αυστηρά
τον παραδοσιακό αρχιτεκτονικόκ χαρακτήρα
του τόπου και να προσαρμόζεται
ε σε αυτόν.
Οι βασικότερες κατευθύνσεις,, εν συντομία
σας αναφέρω, αφορούν στην διατήρηση
δ του
εκάστοτε συστήματος δόμησης, ς στην δημι-
ουργία ισοϋψών, ισογείων και α ορόφων σε
περιπτώσεις συνεχούς δόμησης, ς στον τρόπο
ένταξης στο περιβάλλον και στο
τ τοπίο, στην
προσαρμογή της οικοδομής στη η φυσική κλί-
ση του εδάφους, στην απαγόρευση οικοδο-
μών σε υποστυλώματα, στον τρόπο στέγασης
της οικοδομής, στην επιλογή ή υλικών και
χρωματισμών, στη μορφολογία ί και ογκο-
μετρία νέων οικοδομών, στην η απόρριψη
ψευδοπαραδοσιακών στοιχείων, στη μορφή
των περιτοιχισμάτων. Με το παράρτημα
π Η΄
δίδονται επιπλέον κατευθυντήριες
ή οδηγίες
για τον αισθητικό έλεγχο από ό την πολεο-
δομική αρχή των οικοδομών, σε οικισμούς
που παρουσιάζουνε ειδικό κοινωνικό
ι αρχι-
τεκτονικό ή ιστορικό ενδιαφέρον,
ρ οι οποίοι
διαχωρίζονται σε άλλο παράρτημα
τ και αφο-
ρούν κυρίως στον τύπο οροφής, ή στα τελει-
ώματα των εξωτερικών τοίχων,ω στα υλικά
και την μορφή των τοίχων αντιστήριξης,
ι στα
υλικά και την μορφή κιγκλιδωμάτων,
μ μπαλ-
κονιών, στους χρωματισμούς, στην αναλο-
γία, στο σχήμα, στη μορφή παραθύρων
α και
εξωθύρων, στο σχήμα της αναλογίας
λ και στη
συχνότητα επανάληψης ανωφλιών,λ θυρών,
παραθύρων, κορνιζών, ανοιγμάτων,
ά στεγών,
στα υλικά και στην μορφή διακοσμητικών
ι ανακαίνισή τους,
προστατευτικών εσχαρών και στις προσθή-
κες καταστημάτων. Δηλαδή δίδονται
δ σαφείς
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΠΙΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
οδηγίες, χωρίςί βέβαια σκαριφηματική από- διάφορες φοροαπαλλαγές ή απαλλαγές
π από
δοση. Βέβαια, κατ’ εξαίρεση όπως αναφέρε- τέλη και τέλος, ισχύουν και σχέδια
χ όπως η
ται, η χρήση ννέων υλικών και μορφών μέσα παροχή επιχορήγησης για ττην αποκατά-
στα πλαίσια σύγχρονων αρχιτεκτονικών σταση διατηρητέων οικοδομών ώ όπου δίδε-
ται επιχορήγηση ύψους 40% του κόστους
ότι παρουσιάζεται
ζ τεκμηριωμένη μελέτη που εργασιών και η παροχή επιχορήγησης
ο του
θα αποδεικνύειύ τον σεβασμό στις αρχές της κόστους ανέγερσης και επιδιόρθωσης
ι οι-
παραδοσιακήςς αρχιτεκτονικής του χωριού ή κοδομών σε περίπτωση που α αυτές επηρεά-
της περιοχής. ζονται από όρους που απαιτούνε τη χρήση
Επιπλέον διευκρινίζεται ότι, για περιο- συγκεκριμένων παραδοσιακώνν υλικών.
χές για τις οποίες
ο έχουν δημοσιευτεί ειδικό-
τερες μελέτες που αφορούν στην αισθητική Αυτά, ευχαριστούμε για ττην προσοχή
τους ανάπτυξη,ξ σχετικές πρόνοιες θα υπε- σας. •
ρισχύουν τωνν προνοιών που αναλύθηκαν.
Ένα παράδειγμα γ ειδικής μελέτης είναι ας
πούμε το σχέδιο
χ δράσης για την βιώσι-
μη ανάπτυξη του παραδοσιακού οικισμού
της Απαισιάς. Στο σχέδιο δράσης δίδονται
κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις
παραδοσιακέςς οικοδομές στον πυρήνα του • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Και εμείς
οικισμού, τις νέες οικοδομές στον πυρήνα ευχαριστούμε
ύ τη συνάδελφο. Να καλέσω
του οικισμού,, νέες οικοδομές εκτός του πυ- τον κύριο Σ
Στέφανο Πάντο-Κίκκο να μας
ρήνα, έργα σεε δημόσιους χώρους, υλικά και παρουσιάσει
ρ την Μεσσηνία. •
καταστάσεις. Επιπλέον, για τους οικισμούς
που παρουσιάζουν
ι ειδικό κοινωνικό, αρ-
χιτεκτονικό ή ιστορικό ενδιαφέρον, ασκεί-
ται ειδική πολιτική
ο ανάπτυξης που αφορά
στην έκδοση διαταγμάτων διατήρησης για
συγκεκριμένες ε οικοδομές, ομάδες οικοδο-
μών, κτίρια σ σε διατήρηση και για περιοχές
οι οποίες έχουν
ο ειδική αξία ή συμβάλλουν
στη διατήρηση η του χαρακτήρα και της φυσι-
ογνωμίας του χωριού.
Για την ενθάρρυνση
ν της διατήρησης και
την επαναχρησιμοποίηση
η των αξιόλογων
οικοδομών παρέχονται
α οικονομικά κίνητρα
στους ιδιοκτήτες
ή οι οποίοι αναλαμβάνουν
τη συντήρηση, η την επιδιόρθωση και την
ο που αφορούν σε χαμη-
λότοκες δανειοδοτήσεις
ι και επιχορηγήσεις
του κόστους συντήρησης, αποκατάστασης,
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
92 — 93
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑ
• ȉȊǽĮǺȄȆȉ ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ.
ȁ Θα παρακαλέσω το οικισμοί και από εκεί και πέραρ είναι οι μη ώσεις και πάρα
ρ πολλοί οικισμοί από αυτούς
προεδρείο να με ειδοποιήσει σ
στα δέκα (10) λεπτά… • ορεινοί και οι ορεινοί. Αυτή εείναι η καρτέ- έχουν αποκτήσει
ή το σύστημα κυψέλης σε
λα που φτιάξαμε μόνοι μας γιατί όταν ξεκι- διώροφο.
• Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Μια στιγμή, μου επιτρέπεται; νήσαμε την καταγραφή δεν υπήρχε ακόμα Υπάρχει η παραλιακή ζώνη. Είναι αρ-
Προηγουμένως είπατε ότι το ίδιο γραφείο, η ίδια ομάδα κατεύθυνση ούτε καρτέλα από ό το Υ.Π.Ε.Κ.Α. κετά σημαντική
κ στην Μεσσηνία, έχει πολύ
α
έχει αναλάβει τις μελέτες Καβάλας-Θάσου και Αργολίδας Δεν είναι διαφορετική από αυτήν
υ που βγή- μεγάλο ποσοστό
σ παραθεριστικής κατοικίας,
ι
κ.λπ. και δεν θα τις παρουσιάσετε… Ωστόσο, μπορείτε να κε αργότερα στο Υ.Π.Ε.Κ.Α. και μ
με βάση αυτή οι περισσότεροι
ρ παραλιακοί οικισμοί είναι
μας πείτε αν εμφορούνται από ό το ίδιο πνεύμα με την μελέτη μαζέψαμε τα στοιχεία από κάθε θ οικισμό. σχεδόν ενωμένοι
μ μεταξύ τους, είτε με τα
σ
της Πιερίας που μας παρουσιάσατε; Ή είναι εντελώς, είναι εκτός σχεδίου
υ είτε με τα εντός οικισμού και
ανεξάρτητο. Ξεκινώντας: έχουν αλλοιωθεί
ω έτσι πάρα πολλά χαρακτη-
Στην πλειονότητα των οικισμών,
ι ειδικά ριστικά των ο
οικισμών.
• ĮȀȂȀȇȇȆȇȆȋȂȆȋ. Κοιτάξτε,
ι το πνεύμα είναι ίδιο, η αυτών που είναι προ του ’23, πάντα υπάρ-
μεθοδολογία δηλαδή είναι ίδια,
α οι περιπτώσεις είναι διαφο- χει κάποιο πυκνοδομημένο τμήμα μέσα Υπάρχει ο ιδιαίτερος χαρακτήρας στους
ρετικές αλλά η μεθοδολογία κκαι το πνεύμα είναι το ίδιο... στον οικισμό, στο κέντρο του ο οικισμού. οικισμούς τηςς Δυτικής Μάνης.
• Στην κύρια περιοχή της Μεσσηνίας,
η την πε- Έχουμε α αρκετές περιοχές NATURA
δινή, υπάρχουν διάφορα κεφαλοχώρια
α που και περιοχές CORINE στην Μεσσηνία. Το
• ȉȊǽĮǺȄȆȉ ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ.Ȁ Ναι, σας ευχαριστώ. έχουν διαμορφώσει κέντρα μ με εμπορικές αναφέρω διότι τ νομίζω ότι, αν κάποτε ξεκι-
Ξεκινάω με το κάλλιο αργά παράα ποτέ. Έχω απόλυτη εμπι- χρήσεις και έχουν πρόσωπα σ σε εμπορικούς νήσει η τουριστική
ι ανάπτυξη, θα είναι από
στοσύνη στο Δημόσιο και πίστευα
σ ότι θα έπρεπε το Δημό- δρόμους ή σε ασφάλτους, οι οποίοι είναι τους νομούς π που θα δεχθούν τρομερή πίε-
σιο να ξεκινήσει πριν από χρόνια
ρ αυτήν την ιστορία, πριν αρκετά διαμορφωμένης όψης.. ση. Ο Νομός Μεσσηνίας και ο Νομός Ηλεί-
ξεκινήσει να δώσει τις δουλειές
έ αυτές. Θα έπρεπε το ίδιο το Σε σχέση με τους ορεινούς οικισμούς: οι ας, όσον αφορά στο οδικό τους κομμάτι θα
Δημόσιο να το κάνει αυτό, το ο Υ.Π.Ε.Κ.Α. Έστω, κάλλιο αργά περισσότεροι ορεινοί οικισμοί
ο στην περιο- γίνει της κακομοίρας,
ο όπως λένε λαϊκά, δι-
παρά ποτέ. χή τη δικιά μας, οι οποίοι δεν
ε είναι πάρα ότι είναι εκτάσεις
σ απέραντες, είναι ίσιες θά-
Θα προσπαθήσω να ακολουθήσω
ο τους θεματικούς άξο- πολλοί, διατηρούν κάποιο χαρακτήρα
α και λασσες και έχουνε
χ και δυο (2) πολύ καλά
νες σεβόμενος την κατεύθυνση η του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. πολύ περισσότερο φυσικά από π τους πεδι- αεροδρόμια. Υ Υπάρχουν λοιπόν οι περιοχές
Λοιπόν, όσον αφορά στη μ μεθοδολογία καταγραφής και νούς οι οποίοι, οι οικισμοί που
ο ήταν μέσα ιδιαίτερου φυσικού
υ κάλλους και τις δείχνω
ανάλυσης: Έξω από την επιτόπια
ό επίσκεψη, εμείς ακολου- σε αγροτική γη, επειδή οι κ κάτοικοι τους τις διαφάνειες
ε αυτές γιατί πιστεύω ότι θα
θήσαμε ένα σύστημα στο Access και έχουμε βάλει τις πλη- κάποια στιγμή έβγαλαν κάποια ο χρήματα, πρέπει να υπάρξει
π μια ιδιαίτερη μέριμνα
ροφορίες όλες σε ένα σύστημαη GIS, σε ένα περιβάλλον λόγω του ότι ο νομός δεν είναι
ν φτωχός – για τις περιοχές
χ αυτές, που είναι πάρα πολ-
Geomedia και, με βάση αυτό, έχουμε κάνει διάφορους χάρ- λόγω γεωργίας– έχουν πάρα π πολλές αλλοι- λές στην Μεσσηνία.
σ Φυσικά, το πρόβλημα
τες.
Όσον αφορά στο Νομό Μ Μεσσηνίας, θέλω να πω ότι
υπάρχουν πεντακόσιοι δεκαπέντε
έ (515) οικισμοί, οι εκατόν
δέκα (110) είναι οριοθετημένοι
ν με ΦΕΚ, οι διακόσιοι πε-
νήντα έξι (256) είναι με σκαρίφημα,
ρ οι τριάντα (30) έχουν
σχέδιο πόλης. Οι υπόλοιποι μάλλον μπαίνουν μέσα στους
στάσιμους ή εγκαταλελειμμένους.
ο
Υπάρχουν τέσσερις (4) ενότητες οικισμών: Η Μάνη εί-
ναι ξεχωριστά, η Μεσσηνιακή Μάνη συν πεδινοί, γεωργικοί,
οικισμοί, που είναι παρόμοιοιι σε όλη την Μεσσηνία και όχι
μόνο, είναι σε πάρα πολλά μέρη
ρ της Ελλάδας, οι παραλιακοί
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

94 — 95
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
δεν είναι των μορφολογικών κανόνων δό-
μησης, έτσι; Δεν μπορεί να β βάλουν όρους
οι μορφολογικοί κανόνες σε σ σχέση με την
τουριστική ανάπτυξη της περιοχής
ρ αυτής,
των παραλίων της Μεσσηνίας ή του Νομού
Ηλείας. Το βασικό είναι το θ θέμα της Χω-
ροταξίας και δυστυχώς σιγά-σιγά
σ όλα αυτά
παραπέμπονται στους ιδιώτες.
Εδώ, στο χάρτη, δείχνουμεε την περιοχή
που επιλέξαμε να μελετήσουμε ιδιαίτερα,
όσον αφορά στις προτάσεις μας. Είναι μια
περιοχή που έχει σχεδόν από ό όλους τους
οικισμούς, και πεδινούς και ορεινούς και
έναν που εμείς προτείνουμε για παραδοσι-
ακό, το Ψαρί.
Δεν θα αναφερθώ ιδιαίτερα, ρ και πάμε
στα όρια των οικισμών. Δεν ξέρω
έ πόσο κα-
θαρά φαίνεται. Όπως έδειξαν και οι προη-
γούμενοι συνάδελφοι, το πραγματικό
α όριο
του οικισμού είναι πάντα πολύ λ μικρότερο
από το θεσμοθετημένο όριο ττου οικισμού.
Αυτό είναι από τα σχετικά καλάλ παραδείγ-
ματα όμως, όπως είδατε και σεε προηγούμε-
νες διαφάνειες, σε προηγούμενες
μ παρου-
σιάσεις, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα
ρ αυτό
και πιστεύω ότι είναι και ένας
α στόχος του
Υπουργείου, να μπορέσει να π προστατεύσει
από την αλόγιστη αυτή επέκταση,
σ με θεσμο-
θετημένα όρια που δεν ξέρω π πώς θα αλλά-
ξουμε.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΜΕΣΣΗΝΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ν
Να τα πάρει πίσω;
-
ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Κάτι πρέπει να κά-
νει. Λοιπόν, ττο ίδιο φαίνεται και εδώ. Πάμε
στην αξιολόγηση
η και στο δομισμό της φυ-
σιογνωμίας του ο νομού. Έχει ιδιαίτερα χα-
ρακτηριστικά αλλά επειδή είναι ηπειρωτική
Ελλάδα, Πελοπόννησος,
ο είναι πάρα πολλά
κοινά σχεδόν με όλους τους οικισμούς τους
πεδινούς ή ημιορεινούς
μ σχεδόν σε όλη την
ηπειρωτική Ε Ελλάδα και κυρίως στην Πε-
λοπόννησο. Ο Οι επιδράσεις είναι χαρακτη-
ριστικές, να μην αναφέρω τώρα ιστορικά
κλπ, από Οθωμανική κυριαρχία, Νεοκλα-
σικισμός και υ υπάρχει και αυτό που λέμε σε
εισαγωγικά «Μοντερνισμός»,
Μ τα μπαλκόνια
τρένα. Δε νομίζω
μ ότι έχει κάποιο νόημα να
αναφέρω την εξέλιξη του σπιτιού, απλώς θα
πω ότι η διαφορά
φ του σήμερα με το χθες
είναι ότι όλα αυτά τα σπίτια έγιναν από αν-
θρώπους οι ο οποίοι δούλευαν όλη την μέρα,
φτωχούς, δενν είχανε ελεύθερο χρόνο, δεν
υπήρχε τεχνολογία
ο και έτσι, για αυτόν το
λόγο, είχαν κκαι πολύ μικρά ανοίγματα, για
αυτόν το λόγο ο δεν είχαν μπαλκόνια, δεν εί-
χαν εξώστες, γγιατί δεν έβγαινε κανείς έξω να
δει τη θέα. Ο άλλος, όταν όλη τη μέρα ήταν
στα χωράφια δεν ήθελε να ξαναδεί χωρά-
φια όπως και αυτοί που ήταν στην θάλασσα.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Άρα μπαίνει το θέμα των νέων αναγκών. Νομίζω ανα-
φέρθηκαν και προηγούμενα, οπότε δεν θέλω να φάω τον
χρόνο μου σε αυτά. Στην περιοχή
ρ μας έχουμ
έχουμε αυτούς τους
δυο (2) οικισμούς, Μεθώνη, η Κορώνη και την Πύλο, οι
οποίοι είναι αξιόλογοι οικισμοί,
μ έχουν διατά
διατάγματα, έχουνε
σωθεί αρκετά κομμάτια τους,, έχουν έναν εξ εξαιρετικά πολύ
ενδιαφέροντα πολεοδομικό ιστό. Εδώ είνα είναι μια ανάλυ-
ση σχετικά με τα πυργόσπιτα α και τις κατοικί
κατοικίες της Μάνης.
Υπάρχει η αγροτική κατοικία. ί Είναι παντο
παντού. Παλιότερα
ήτανε πλινθόκτιστη επειδή έχειε χώμα, έχει άράργιλο και μπο-
ρούσε να γίνει με πλίθες αλλάά τα περισσότερα από αυτά εί-
ναι πια ερείπια, έχουνε καταστραφεί
σ και κάπ
κάποια από αυτά
είναι πέτρινα. Πάντως είναι χαρακτηριστική η δομή αυτή
και είναι χαρακτηριστική η εξάπλωσή τους σ σχεδόν σε όλη
την Μάνη, αλλά νομίζω είναιι και σε όλη την Ελλάδα σχε-
δόν και στην Ηλεία τουλάχιστον.
σ Υπάρχουν
Υπάρχουνε αυτές οι το-
ξωτές αυλόπορτες οι οποίες σ συναντούνται σχσχεδόν σε όλους
τους οικισμούς, τους ορεινούςς κυρίως και τους ημιορεινούς.
Έχει παραστάδες, έχει χαρακτηριστικά,
τ υπάρ
υπάρχουνε το κλα-
σικό Μεσσηνιακό σχετικά εύπορο
ύ σπίτι. ΉΉταν αυτό, ένα
διώροφο με τετράριχτη στέγη, η τρία (3) κουφ
κουφώματα κάτω,
τρία (3) κουφώματα πάνω, το ο μεσαίο στο ισό
ισόγειο ήτανε εί-
σοδος, το μεσαίο πάνω συνήθως είχε μπαλκόν
μπαλκόνι. Υπάρχουνε
αρκετές κρήνες σε πάρα πολλά λ χωριά όπως υ υπάρχουνε και
σε όλη την Ελλάδα, αρκετά ενδιαφέρουσες.
ν Λ
Λοιπόν, υπάρ-
χουνε και οι σταθμοί αυτοί στην
σ γραμμή το του τραίνου, σε
αρκετά μέρη, σε αρκετούς οικισμούς
κ που έχο
έχουνε ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά και αξίζει τον κόπο να διατδιατηρηθούν. Δεν
είναι διατηρητέα πάντως. Υπάρχουνε
ά αρκετές εκκλησιές, οι
οποίες είναι ενδιαφέρουσες και παλιές γιατί υ υπάρχουνε και
καινούριες, νομίζω έχω κάποια παραδείγματ
παραδείγματα αργότερα τα
οποία είναι τραγικά, δεν ξέρω,
ρ θα μιλήσει κ και αύριο κά-
ποιος από την Εκκλησία, οπότε τ θα μπορούσε να τα δει κιό-
λας. Νομίζω έχει παραδείγματαα και εδώ. Υπ Υπάρχουνε μόνο
τρεις (3) χαρακτηρισμένοι παραδοσιακοί
ρ οικι
οικισμοί. Είμαστε
ένας Νομός, μάλλον ο Νομός Μεσσηνίας είνα είναι ένας Νομός,
ο οποίος ήτανε αρκετά φτωχός χ σε σχέση με τις κηρύξεις.
Είναι μόνο αυτοί οι τρεις (3) ο
οικισμοί.
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Σ την Μεσσηνία και ττη Μάνη δεν είν
Στην είναι…

96 — 97
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Μόνο ένας, μόνο.
Οι δυο (2) αυτοί, εντάσσονται α στο γενικό-
τερο θεσμικό πλαίσιο των κάτω ά των δυο
χιλιάδων (2.000) κατοίκων, ττων στάσιμων
οικισμών κλπ και των οριοθετημένων.
Εμείς προτείνουμε άλλους δεκατέσσερις
(14) οικισμούς να κηρυχτούνν παραδοσια-
κοί και είναι αυτοί. Τους έχω ανά δυο (2),
νομίζω έχω χαρακτηριστικά κ κομμάτια των
οικισμών αυτών, φαίνεται στον ο γενικό τον
χάρτη, μετά θα σας τον δείξω, συνήθως
στην Μάνη τα περισσότερα. Λ Λοιπόν, το σύ-
νολο των οικισμών στον νομό ό Μεσσηνίας
είναι πεντακόσιοι δεκατέσσερις ρ (514). Οι
χαρακτηρισμένοι παραδοσιακοί κ οικισμοί
είναι τρεις (3), είναι οι τρεις ((3) πράσινοι,
φαίνονται οι δυο (2) στην Μάνη ά και ο ένας
(1) στην άλλη μεριά της Πελοποννήσου.
ε τα πλαίσια τα α χωροταξικά κλπ να στοχεύ-
Οι κόκκινοι είναι αυτοί που προτείνουμε
εμείς να χαρακτηριστούν. Βλέπετε
έ ότι σχε-
δόν όλοι είναι στην Μεσσηνιακή ν Μάνη.
Εμείς είχαμε βάλει ένα σύστημα τ αξιολό-
γησης με βαθμούς προστασίας α πέντε (5),
τέσσερα (4), τρία (3), δυο (2), ένα (1). Με
τους βαθμούς προστασίας πέντε ν (5) είχαμε
επιλέξει αυτούς τους δεκατέσσερις
σ (14) οι-
κισμούς. Με βαθμούς προστασίας α τέσσερα
(4) έχουμε επιλέξει τους εξήντα τ οχτώ (68).
Οι υπόλοιποι όλοι θεωρούμε ότι δεν είναι,
έχουν μεν κάποια αξιόλογα κτίσματα,
τ ίσως
να έχουν και έναν αξιόλογο πολεοδομικό
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΜΕΣΣΗΝΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
ιστό, αλλά δεν
ε έχει κάποιο νόημα να προ-
χωρήσουμε σ σε παραπέρα προστασία τους.
Σε σχέση με ττους οικισμούς αυτούς ξεχωρί-
ζουμε πάντα το συνεκτικό τμήμα και το μη
συνεκτικό τμήμα.
μ Στους παραδοσιακούς,
αυτούς που π προτείνουμε να διατηρηθούν,
θεωρούμε ότιι όσον αφορά στο συνεκτικό
τμήμα θα πρέπει
έ να είναι αυστηροί οι κανό-
νες δόμησης, στο μη συνεκτικό όσον αφορά
μόνο όγκο και
α κέλυφος.
Βλέπετε εεδώ ότι, είναι η προσωπική
μου άποψη, κ κάποτε πρέπει να απαγορευτεί
η εκτός σχεδίουί δόμηση. Είναι πάρα πολύ
τολμηρό, το λέμεέ μεταξύ μας, δεν το λέει κα-
νείς όμως έξω.ω Νομίζω ότι θα πρέπει οι κα-
νόνες που μπαίνουνε
α από εδώ και πέρα και
ουνε ότι κάποτε,
ο σιγά-σιγά, δεν θα υπάρχει
η εκτός σχεδίου ί δόμηση. Θα το έχετε δει
και εσείς, όταν
α κουβεντιάζετε με συναδέλ-
φους ξένους, ότι δεν καταλαβαίνουν τι ση-
μαίνει αυτή η δόμηση. Αν πάτε να το πείτε,
δεν καταλαβαίνει
α ο άλλος τι σημαίνει εκτός
σχεδίου δόμηση,
η άρα το πρόβλημα το έχου-
με εμείς. Σε σ σχέση με τη διαδικασία με το
Υ.Π.Ε.Κ.Α., εμείς
ε στην αρχή, γενικά, είχαμε
στο μυαλό μας α πιο αυστηρούς κανόνες δό-
μησης όμως, με την κουβέντα που κάναμε,
με τη βοήθεια α που είχαμε από το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
και με τις συζητήσεις
υ που κάναμε με συ-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ναδέλφους κ.λπ. σιγά-σιγά, καταλήγουμε πόν, αυτό είναια το σύστημα που είχα κάνει.
σε πολύ χαλαρούς κανόνες δ δόμησης τους Αυτός είναι έένας χάρτης ο οποίος είναι με
οποίους θα τους προτείνουμε στην δεύτερη βάση ένα ποσοστό
ο παλαιών κτισμάτων.
(2η) φάση της μελέτης. Φαίνεται καθαράα ότι οι μεγάλοι κύκλοι, που
είναι αρκετά μ μεγάλο ποσοστό παλαιών κτι-
Θα εξηγήσω λίγο, με βάση σ τις επόμε- σμάτων, είναιι συνήθως ορεινά, το περίεργο
νες διαφάνειες, τη γενικότερη φιλοσοφία είναι ότι είναιι και στην πεδιάδα. Υπάρχουν
μας. Λοιπόν, αυτοί είναι κάποιοι
π οικισμοί κάποιοι οικισμοί
σ στην πεδιάδα οι οποίοι
με βαθμό προστασίας τέσσερα α (4), που οι έχουν μεγάλο ο ποσοστό παλαιών κτισμάτων.
υπόλοιποι εξήντα οχτώ (68), νομίζω, οικι- Συνήθως όμως ω είναι εγκαταλελειμμένοι οι
σμοί. Είχαμε αυτά τα πέντε (5) κριτήρια, κάτοικοί τουςς έχουν πάει σε διπλανά χωριά
που για να προτείνουμε κάποιον
π οικισμό και τα έχουν κ κάνει κεφαλοχώρια.
να μπει είτε στον βαθμό προστασίας
σ πέντε Ο δεύτερος ο (2ος) χάρτης είναι το πο-
(5), είτε στον τέσσερα (4), πρέπει
ρ να έχει σοστό των εγκαταλελειμμένων
γ το οποίο το
τουλάχιστον τρία (3) χαρακτηριστικά
η από έχουμε συνδυάσει
υ με τις πηγές NATURA
αυτά και, κυρίως, τα δυο (2) π
πρώτα. και με τα καταφύγια
α άγριας ζωής και έχου-
Δηλαδή να έχει μεγάλο π ποσοστό πα- με βάλει μέσα α και τους οικισμούς με αξιό-
λαιών παραδοσιακών κτισμάτων,
ά να έχει λογο τοπίο καια θέα. Για ποιο λόγο; Γιατί σε
έναν παραδοσιακό χαρακτήρα, α που σημαί- αυτές τις περιοχές
ι θα μπορούσαν αυτοί να
νει πολεοδομικός ιστός, το τρίτο
ί (3ο) είναι αξιοποιηθούνν σε σχέση με το πλαίσιο του
λειτουργικοί παραδοσιακοί κοινόχρηστοι τουρισμού και α την παραθεριστική κατοικία
χώροι. Υπάρχουν σε κάποια χχωριά κάποια γιατί γειτνιάζουν,
ζ είναι μέσα, σε περιοχές
καλντερίμια, κάποιοι δρόμοι που διαμορ- τέτοιες και παράλληλα είναι οικισμοί που
φώνουν συγκεκριμένες δομές έ στον οικι- είναι εγκαταλελειμμένοι.
λ Θα μπορούσε να
σμό. Βάζω πάντα τα στοιχεία του φυσικού υπάρξει μια α αναβίωση στους οικισμούς αυ-
περιβάλλοντος, γιατί δε νομίζω
μ ότι έχει τούς με βάση αυτό το ειδικό πλαίσιο για τον
μόνο η Μάνη αλλά πιστεύω ό ότι δε μπορεί τουρισμό και τα κίνητρα που δίνει.
στην κοιλάδα της Νέδα, ή σε δδιάφορα άλλα
πολύ αξιόλογα κομμάτια της χχώρας μας, να Αυτός ο χάρτης
ά δείχνει τις μεγάλες εγκα-
μην υπάρχουνε και εκεί κάποιοι
π κανόνες ταστάσεις φωτοβολταϊκών
ω και ανεμογεν-
προστασίας. Θα εξηγήσω παρακάτω.
ρ Λοι- νητριών στην περιοχή. Έχουμε βάλει μέσα
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
98 — 99
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

και τη NATURA και τα καταφύγια άγριας φαίνονται στον

ζωής και τους βιότοπους. Φαίνεται
ν καθαρά
ότι είναι και μέσα στην NATURA
U και μέσα
στους βιότοπους και μέσα στα ιδιαίτερα το-
πία φυσικού κάλλους. Υπάρχει χ ένας χάρ-
της ο οποίος δείχνει τα μακροπολεοδομικά
ο όψεων. Στηνν πάνω δεξιά μεριά φαίνεται
στοιχεία, που έχει να κάνει μεε το εξής: κα-
ταρχήν με τον πληθυσμό, με ττη συνεκτικό-
τητα, αν είναι χαμηλή ή υψηλή,
ή σε σχέση με
τους οικισμούς, αν είναι πεδινοί,
ο ημιορεινοί
ή ορεινοί, γραμμικοί και αν υπάρχει
π διάχυ-
ση δόμησης εκτός ορίων. Διάχυση
χ δόμησης
υπάρχει συνήθως σε όλους εκτός κ από αυ-
τούς που είναι εγκαταλελειμμένοι.
έ ρουσίαση, οπότε
Εδώ υπάρχει μια αξιολόγηση
σ των κοινό-
χρηστων χώρων. Έχει να κάνειι με αυτό που
λέγαμε πολεοδομικό ιστό, που
ο έχει σχέση
με την παράδοση. Είχαμε κάποια
π κριτήρια,
ο κάθε οικισμό γιατί είναι όλα
τα σηματάκιαα τα οποία θα χρησιμοποιη-
θούνε κυρίωςς στην δεύτερη (2η) φάση. Ο
χάρτης αυτός έχει σχέση με τα υλικά κατα-
σκευής και σστοιχεία της μορφολογίας των
κάθε οικισμός,
ς τα σηματάκια που μπαίνουν
δείχνουν σε σ
σχέση με πλινθόκτιστα, στέγες,
παραστάδες, ααν έχουνε γείσα, αν έχουν αε-
τώματα, αν έχουν
χ κορνίζες, αν έχουν εξώ-
στες. Νομίζω ο τελευταίος αυτός χάρτης εί-
ναι μια συνολική
λ αξιολόγηση των οικισμών.
Ναι, νομίζω δδεν είναι τόσο ευκρινής η πα-
π περνάμε παρακάτω.
Σε σχέση με τις προτάσεις: η αντιμετώ-
πιση της πρότασης
ό θα γίνει με βάση τους
προτεινόμενους
ο βαθμούς προστασίας, τη
χωρική τους συνάφεια, τα ιδιαίτερα χαρα-
κτηριστικά τους. Πιστεύουμε ό ότι το υπάρχον θεσμικό πλαί-
σιο δεν αντιμετωπίζει την κατηγοριοποίηση
α των οικισμών
και πιστεύουμε ότι θα πρέπειι να συμπληρωθεί
συμπληρωθ με τις προ-
τάσεις αυτές για τις οποίες νομίζω
ο ότι θα πρ
πρέπει να υπάρ-
χει μια συνεργασία με όλουςς τους μελετητέ
μελετητές που κάνουν
την Πελοπόννησο ή την ηπειρωτική
ρ Ελλάδα. Δεν είναι κάτι
διαφορετικό. Υπάρχουν συγκεκριμένοι
κ οικι
οικισμοί που χα-
ρακτηρίζονται, από εκεί και ππέρα όμως, οι υπυπόλοιποι οικι-
σμοί έχουνε κοινά χαρακτηριστικά
σ με τον ηπε
ηπειρωτικό χώρο
της χώρας μας. Λοιπόν, εμείςς πιστεύουμε ότι ο μακροπρό-
θεσμος στόχος του συνολικού ύ θεσμικού πλα
πλαισίου, που θα
προκύψει από αυτές τις μελέτες,
τ θα πρέπει ννα είναι βασι-
κά η εκπαίδευση της κοινωνίας α συνολικά και των χρηστών
και των αρχιτεκτόνων γενικά κ και των τοπικών κοινωνιών σε
σχέση με την αρχιτεκτονική, από
π τη μια μεριά με τη διατήρη-
ση των παραδοσιακών στοιχείων,ί συνόλων, ο οικισμών ή κά-
ποιων συνεκτικών κέντρων. Ε Είναι η αναμνηστ
αναμνηστική ικανότητα
της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής
ι αλλά από ττην άλλη μεριά
θα πρέπει να είναι μια ζωντανή
ν λειτουργική εξεξέλιξη της νέας

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
100 — 101
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
1.
LUIGI SNOZZI
αρχιτεκτονικής των οικισμών π
που, με αυτήν με και βρήκαμε μορφολογικούς κανόνες οι στην Νότιο Ελβετία το οποίο είναι
ί παραδοσιακ
παραδοσιακό, έχει και κα- (1932 -)

ως βάση, θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε

ι τις
τοπικές κοινωνίες.
Σε σχέση με το δημόσιο χαρακτήρα:
ρ είμαι
φανατικός οπαδός του Δημοσίου ί οπότε, αν
και Ελεύθερος Επαγγελματίαςς από πάντα,
πιστεύω ότι αυτό που βλέπουμευ γύρω μας
δημόσιο είναι. Οι όψεις των σπιτιών
π σε έναν
οικισμό, σε μια πόλη, δημόσιεςς είναι άσχετα
αν είναι ιδιωτικές. Οι κοινόχρηστοι
ρ χώροι
δημόσιοι είναι. Άρα θα πρέπειι αυτό που θα
γίνει να προστατεύει το δημόσιο
ι χαρακτήρα
του. Εντάξει δε νομίζω ότι θαα αναφέρω το
ΠΔ… Είναι το υφιστάμενο θεσμικό
σ πλαίσιο
για όλους τους οικισμούς και τους ειδικούς
όρους δομής που υπάρχουν γγια τους τρεις
(3) οικισμούς αυτούς. Θα δείξωω κάποια πα-
ραδείγματα που θα επιβεβαιώνουνε αυτά
που είναι γραμμένα διότι η αναπαραγωγή
α έχουνε συγκεκριμένους
διάφορων μορφολογικών στοιχείων
τ που
υπάρχουνε σε κάποια διατάγματα
μ κάποιων
οικισμών καταστρατηγείται, ό όπως δείξανε
και οι προηγούμενοι συνάδελφοι
λ στις πα-
ρουσιάσεις τους και δεν είναι το αναγκαίο,
το ικανό μέσο μάλλον για να μπορέσουμε
π να
έχουμε σωστούς οικισμούς.
Σε σχέση με την διεθνή εμπειρία
μ ψάξα-
οποίοι έχουν σχέση και με μεγάλες πόλεις νόνες δόμησης μορφολογικούς, ς σε συνεργασία με την τοπική
όπως είναι αυτή
υ στο Μπρίστολ και αυτό έχει κοινωνία και με το τοπικό αρχιτεκτονικό
ρ συμ
συμβούλιο, κατά-
σχέση και μεε την επαρχία του Μπρίστολ. φερε και δημιούργησε σύγχρονες
ν κατασκευές οοι οποίες, κατά
Στο Μπράιτονν επίσης έχει σχέση και με την την γνώμη μας, εντάσσονται στον
τ ιστό του οικι
οικισμού αυτού.
επαρχία του Μπράιτον, δεν είναι για την
πόλη. Στο Άρλινγκτον,
ρ στη Βιρτζίνια, που ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
είναι μια αρκετά
ε σικ περιοχή. Εδώ φτάνουν Σαν την Αθήνα του
υ Περικλή όμως
όμως…
σε υπερβολές,ς υπάρχουν κανόνες οι οποίοι
είναι εντελώς συγκεκριμένοι, τι επιτρέπεται ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Ακριβώς. β Απλώς, να δούμε το εξής:
και τι δεν επιτρέπεται και υπάρχουνε μάλι- ότι σε περιοχές όπου υπάρχειι αυτή η ανάγκη και η πολιτι-
στα και στα ππαράθυρα σε πολύ έτσι επιμέ- κή διατήρησης του ύφους και του παραδοσια
παραδοσιακού ιστορικού
ρους στοιχείαα εντελώς συγκεκριμένοι. Εδώ χαρακτήρα τους –θα μπορούσαμε
σ και εμείς ννα το δούμε σε
υπάρχει ένα χωριό που είναι στην περιο- σχέση με τα συνεκτικά κέντραα των οικισμών που προτείνο-
χή της Νέας Υόρκης,
Υ το οποίο επίσης έχει νται για παραδοσιακοί– έχουν λεπτομερείς, απλούς, κατα-
εντελώς συγκεκριμένους
ε κανόνες. Στην Ολ- νοητούς οδηγούς αρμονικού συνδυασμού. Ό Όμως αυτό θα
λανδία, απ’ όπου
ό είναι το παράδειγμα το περιορίζεται σε πολύ μικρό κ κομμάτι των οικ
οικισμών αυτών
καλύτερο πιστεύω,
τ όλοι οι οικισμοί έχουνε που προτείνουμε να χαρακτηριστούν.
ρ Όχι γενικά
γεν και αόρι-
Ρυθμιστικό Σχέδιο,
Σ και οι οικισμοί αυτοί στα. Γιατί σιγά-σιγά καταλήγουμε
ο σε πατρόν τα οποία δεν
ε όγκους και κελύφη οδηγούν πουθενά.
και κανόνες δόμησης τέτοιους, οι οποίοι δεν Κάποια παραδείγματα σε σχέση με την το τουριστική ανά-
απαγορεύουνε ν τη δημιουργία, και παράλ- πτυξη. Υπέρβαση ύψους, μορφολογικά
φ ό,τι θέ
θέλουμε και από
ληλα μπορούμεύ να διαμορφώνουμε γραμ- εκεί και πέρα διάφορες πρόχειρες
ε κατασκευέ
κατασκευές τεντών κ.τ.λ.
μές οι οποίες να σέβονται τις προηγούμενες που αλλοιώνουν το περιβάλλον.
ο •
γραμμές των οικισμών, οικοδομικές γραμ-
μές. Λοιπόν: είναι το καλύτερο δυνατό πα-
ράδειγμα: Δενν ξέρω αν τον ξέρετε τον ΣΝΟΤΣΙ1, • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ν
Να πω ότι το έχο
έχουμε ξεπεράσει
Ελβετός αρχιτέκτονας,
ι ιταλικής καταγωγής το δεκάλεπτο,
ε εδώ κ
και ώρα… •
ο οποίος σε ένα
ν χωριό, στο Μόντε Καράσσο

ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Λοιπόν, π υπάρχει α αυτό που λέμε

αγροτικό τοπίο και δεν μπορεί
ρ να μην υπά υπάρχουν κάποια
τμήματα μέσα στο θεσμικό π πλαίσιο που να αφορούν την
προστασία του. Έχοντας στο μμυαλό μου ότι κ κάποτε θα πρέ-
πει να απαγορευτεί η εκτός σχεδίου
χ δόμηση, δδε σημαίνει ότι
πρέπει αυτή τη στιγμή, εφόσον
ο υπάρχει, να μ μην υπάρχουν
κάποιοι κανόνες που να προστατεύουν
σ γεωργική γη, την
τη γεω
αγροτική γη και το περιβάλλονν τους.
Εδώ υπάρχουν κανόνες: αυτάυ έχουν περάσ
περάσει από αρχαι-
ολογικές επιτροπές και είναι σε οικισμούς π που υπάρχουν
κανόνες. Πέστε ότι τα έχω υπογράψει
π εγώ, εείναι υπογραμ-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
102 — 103
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
2.
COR-TEN
μένα από Αρχιτέκτονα πάντωςς αυτά, δεν είναι από Πολιτικό εξαιρέσεις. Να μην χάσουμε δηλαδή έναν κα καινούριο Κων- [κορτέν]
Εμπορική ονομασία κραμάτων χάλυβα,
Μηχανικό. Θα σας δείξω και ταα χειρότερα, εντάξει τα έχουμε σταντινίδη. που αναπτύχθηκαν για να εξαλείψουν την
δείξει τα περισσότερα. Αυτά: είναι και τα τρία (3) από Αρ- Υπάρχουνε δυο (2) προτάσειςά οι οποίες είναι αστείες ανάγκη βαφής, σχηματίζοντας σταθερή
οξείδωμένη επιφάνεια.
χιτέκτονα. Λοιπόν, πάμε παρακάτω,
α αυτά είναι σε περιοχές μεν, όσον αφορά στην μόνιμη η έκθεση, όμως ππιστεύουμε ότι
που υπάρχουν κανόνες, μάλιστα
σ το δεξιό, το οποίο έχει αυ- έχει να κάνει με την εκπαίδευση
σ όλων μας. Δεν είναι κακό σε
τόν το μεγάλο ημιϋπαίθριο χώρο
ώ και δεν είναι τόσο κακό, κάθε Νομό να υπάρχει το καλύτερο
λ και το χε
χειρότερο κτίριο
είναι από Πολιτικό Μηχανικό. αναρτημένο και από την άλλη μεριά, που λέμε διαγωνισμός,
αυτός είναι διαγωνισμός ιδεώνν που μπορεί να γίνει και μετα-
Τι πιστεύουμε; Καταρχήν πρέπει να υπάρχει ελευθερία ξύ φοιτητών και μεταξύ συναδέλφων σε ένα κτήριο
κτ το οποίο
επιλογής όλων των υλικών. Μ Μπορεί να υπάρχουν περιορι- δεν θα γίνει ποτέ, πώς θα μπορέσει
ο να εξαντλ
εξαντλήσει κανείς τα
σμοί όσον αφορά στα χρώματά τους, όσον αφορά στην υφή περιθώρια και τα όρια των μ μορφολογικών κ κανόνων φτιά-
τους κ.λπ. Όμως, έχοντας σήμερα
μ τη δυνατότητα να έχουμε χνοντας την πιο σύγχρονη κατασκευή.
νέα υλικά, δε μπορούμε να είμαστε
μ προσκολλημένοι στα πα-
λιά. Όσον αφορά στις αναλογίεςί ανοιγμάτων, το περισσότε- Τελειώνοντας:
ρο που μπορούμε να δούμε είναιν μια αρμονία. Δε μπορούμε Η αρχιτεκτονική της ευτυχίας,
ί ή η ευτυχία του αρχιτέκτο-
να έχουμε αναλογίες ανοιγμάτων.
τ Έξω, εξαιρώντας πάντα τα να ή και τα δυο; Θα αναφέρω ένα παράδειγμα
παράδειγμα, μπορεί να το
συνεκτικά τμήματα των οικισμών
σ που θα χαρακτηριστούν ξέρετε οι περισσότεροι. Το 1923,2 ένας μεγαλο
μεγαλοβιομήχανος, ο
παραδοσιακοί, πρέπει να πάμε μ στην λογική του κελύφους, Φριζέ, στο Μπορντό, ανέθεσε στον πιο διάσημ
διάσημο αρχιτέκτονα
του όγκου, όπου θα μπορούνν να υπάρχουν και εσοχές και της εποχής, τον Λε Κορμπυζιέ, να φτιάξει ερ εργατικές κατοι-
προεξοχές και ημιυπαίθριοι. κίες και μάλιστα με κατεύθυνση ν να είναι μεγάλες,
μεγ να είναι
Οι ανάγκες για νέες λειτουργίες,
υ του ελεύθερου χρόνου πάρα πολύ όμορφες και μοντέρνες.
έ Ο Λε Κορ
Κορμπυζιέ πράγ-
κυρίως, των ανθρώπων πρέπει να παρθούν υπόψη. Μέσα ματι έχτισε τα σπίτια αυτά για ι να στεγάσουν τους εργάτες
στην λογική αυτή υπάρχει η λογική
ο του πολεοδομικού ιστού, τους και τις οικογένειές τους. Τ
Τα συγκροτήματα που προέκυ-
της συνέχειας της δόμησης της
η όψης των άλλων κτισμάτων ψαν αποτέλεσαν και πρότυπα ττου μοντερνισμο
μοντερνισμού. Γυμνοί τοί-
και, σαν ένα ιδιαίτερο κομμάτι,
ι είναι τα υπόσκαφα. χοι, εμφανές μπετόν, επίπεδεςς στέγες, πολύ με
μεγάλα ορθογώ-
Αυτό που δείχνω παρακάτω τ είναι μια οινοποιΐα, θα το νια παράθυρα και, γενικά, κουτιά
ο μη διακοσμ
διακοσμημένα. Μέσα
ξέρουν οι περισσότεροι φαντάζομαι,
τ σε μια περιοχή στην στα επόμενα δέκα (10) χρόνια ι οι ένοικοι, οι βιομηχανικοί
Ισπανία, όπου ό,τι φαίνεται εεκτός εδάφους είναι ΚΟΡΤΕΝ2 με εργάτες, έβαλαν στέγες με κεραμίδια,
ρ μίκρυναν
μίκρυνα τα παράθυ-
σκουριασμένο μέταλλο και υπάρχει
π πάρα πολύ μεγάλη επι- ρα, έβαλαν καΐτια στα παράθυρα,υ το γέμισαν με λουλουδά-
φάνεια η οποία είναι εντός εδάφους.
ά τες κουρτίνες και ταπετσαρίες,, έβαλαν ξύλινου
ξύλινους χωριάτικους
Ο νέος ΓΟΚ, ο ΝΟΚ, προβλέπει
β κάποια πράγματα όμως φράχτες, έβαλαν συντριβανάκια ι και έβαλαν ακ
ακόμα και αγαλ-
πιστεύω ότι θα μπορούσε, ειδικά
ι σε οικισμούς οι οποίοι ματάκια. Αγαλματάκια. Οι εργάτες
ρ προφανώς, δεν ανήκαν
προφανώ
έχουνε ανάγκη προστασίας, εειδικά σε τοπία ιδιαίτερα, το- στην κατηγορία των πλούσιων, ν ή των οικονομ
οικονομικά δυνατών,
πία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους
λ ή περιοχές NATURA ή που ήταν χορτασμένοι από την η παράδοση, ή ήταν χορτασμέ-
οτιδήποτε, να υπάρχει μια εξαίρεση,
α να μπορεί να υπάρχει νοι από τα παραδοσιακά πρότυπα, υ ήταν χορτα
χορτασμένοι από τα
πολύ μεγαλύτερο υπόσκαφο κ κομμάτι σε αυτές τις περιοχές, τοπικά παραδοσιακά κτίρια μεε τα σκαλίσματα και τη διακό-
το οποίο δεν πειράζει σε τίποτα
ο το περιβάλλον. Άρα η βα- σμησή τους. Οι ίδιοι αυτοί εργάτες
γ τσιμεντένια κου-
μέσα σε τσ
σική μας φιλοσοφία είναι ναιι στην θέσπιση κανόνων αλλά τιά, που ήτανε τα εργοστάσιά τους, φορώντας τις ίδιες μπλε
ναι και στην ελευθερία έκφρασης
α και στη δημιουργικότητα. φόρμες, φτιάχνοντας τα ίδια κουτιά, γιατί ττο εργοστάσιο
Ακόμα και στις περιοχές που θα είναι αυστηροί οι κανόνες, αυτό κουτιά έφτιαχνε, όταν γύρναγαν
ύ από την δουλειά τους
θα πρέπει το αρχιτεκτονικό σ συμβούλιο να μπορεί να δίνει δεν ήθελαν να δούν το ίδιο. Παράλληλα, οι πε περισσότεροι εί-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
104 — 105
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30

14
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ΗΜΑΘΙΑ
χαν στρατολογηθεί από χωριά της περιοχής • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Θα α προσπαθήσω ννα είμαι όσο το
•
και νοσταλγούσαν τα σπιτάκια α τους. Έτσι, Και εμείς
μ ευχαριστούμε… ναι; • δυνατόν πιο γρήγορος, πριν όμ
όμως
μως ξεκινήσω οφ
μ οφείλω κάποιες
μέσα σε πολύ λίγα χρόνια, μ με πολύ κόπο απαντήσεις. Οφείλω κάποια α απάντηση στη συ
συνάδελφο από
και ιδρώτα και με όλες τις οικονομίες
ο τους, Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ. ȉ Πριν φύγει η φωτογραφία την Κεφαλονιά, που βέβαια α αφορά και για τους τρεις (3)
γιατί δεν ήταν πλούσιοι οι άνθρωποι,
θ κατά- ε μια μικρή παρατήρηση επί
μου επιτρέπετε νομούς που δουλεύουμε σαν ο έχουμε κάνει καμία
ομάδα. Δεν έχουμ
φεραν και άλλαξαν τη φυσιογνωμία
ν του οι- της φωτογραφίας; ιδιωτική δουλειά σε αυτούς το
τους
ους νομούς, όμω
ο όμως έχουμε ένα
κισμού. Ίσως δεν ήθελαν το καινούριο
α τους πλεονέκτημα: δουλεύουμε στηστην
ην επαρχία, δου
η δουλεύουμε στην
σπίτι να τους υπενθυμίζει αυτάυ που τους -
ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Αλλοίμονο… Λάρισα. Αυτό τι σημαίνει; Ότι είμαστε χειριστ
χειριστές όλων αυτών
αφαιρούσε η εργασία τους. Άρα, ρ σημαίνει, των διαταγμάτων, στην πράξη. λοιπόν πού μπορεί
πράξη. Ξέρουμε λοιπό
ότι το θέμα της εκπαίδευσης είναι
ί πολύ ση- ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Βέβαια, βέβαια… να πονάνε αυτά τα πράγματα και πού μπορε
μπορεί να πονάει η
μαντικό και για εμάς τους ίδιους,
ο γιατί και κάθε περιοχή, μπορούμε να το αντιληφθούμ
αντιληφθούμε πάρα πολύ
εμείς χαλάμε αυτό το επάγγελμα.
μ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ ȉ ȃȇȀȈǿȉ. Είναι πολύ εν- γρήγορα.
Πιστεύω ότι, παρά το γεγονός
ν ότι η πρό- διαφέρον αυτότ που είπατε για την εξέλιξη
τασή μας είναι για κανόνες τέτοιους
τ που να που είχε από τους χρήστες του. Εν τούτοις Μια απάντηση στον κύριο Κ Καθηγητή, τον κύ κύριο Κίζη: Δεν
επιτρέπουν τη δημιουργία, πρέπει
ρ να σκε- κάνω μια παρατήρηση.
ρ Εγώ, δεν ξέρω αν απαξιώνουμε τη μοντέρνα αρ αρχιτεκτονική,
ρχιτεκτονική, αλλ
ρ αλλοίμονο, είναι
φτούμε κάτι: ότι ακόμα και εμείς
μ οι ίδιοι οι είμαι υπερβολικός,
λ διακρίνω μέσα σε αυτό υποχρέωσή σας να την διδάσκε
διδάσκετε. προχθές έγινε μια
εετε. Λοιπόν, προ
αρχιτέκτονες, όταν είμαστε στις
ι παρέες μας το μετέπειτα, σ’ αυτήν την παρέμβαση, τον παρουσίαση στην Λάρισα, έκαν
έκανε Ποτηρόπουλος και
ννε ο κύριος Ποτη
και κουβεντιάζουμε που θα πάμε
ά διακοπές, αρχιτεκτονικό
ό κανόνα. Εάν δεν υπήρχε ο το γραφείο του μια παρουσία
παρουσίαση
αση της δουλειά
α δουλειάς του, αξιολο-
συνήθως δεν επιλέγουμε τηνν Μπραζίλια κανόνας ξέρετε
τ πως θα ήταν αυτό το σπίτι; γότατος, άριστος χειριστής τω
των
ων υλικών. ΌμωςΌμως, δε μπόρεσα
ή το Σίδνεϊ ή την Φρανκφούρτη.
ρ Θα πάμε να καταλάβω την διαφορά, αυαυτά
υτά τα δημιουργή
υ δημιουργήματα θα μπο-
στη χώρα της Αμοργού, θα πάμεά στην Μο- -
ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Σωστό… ρούσαν να μπούν στην Ελλάδ
Ελλάδα, Αμερική, στη Μεγάλη
α, στην Αμερική
νεμβάσια, θα πάμε στην Ρώμη, η στο Παρίσι Βρετανία ή, να «φυτευτούνε» οπουδήποτε. Θ Θα μπορούσαν
κ.λπ. Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ. Αυτό κάτι λέει για τον μο- να είναι παντού. Όλα ωραία, ττέλεια
έλεια μπορώ να πω.
Είναι ένα θέμα που πρέπειι να το δούμε ντερνισμό…
σε σχέση με το πώς μπορούμε, μ αφενός να Τώρα, πάλι απευθυνόμενο
απευθυνόμενος ος στον κύριο Κ
ο Κίζη, θα ήταν
διατηρήσουμε κάποια σύνολα α και από την ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Σωστό, απόλυτα σκόπιμο στη διδασκαλία των αρχιτεκτόνων ννα βάλουν και
άλλη μεριά πώς θα αφήσουμε ελεύθερη την σωστό… τη μοντέρνα αρχιτεκτονική τη της
ης Ιαπωνίας και της Κίνας, θα
η
δημιουργικότητά μας και την φ φαντασία μας ήταν πάρα πολύ χρήσιμο. Έχ Έχω χχω στο μυαλό μ μου ακόμα ένα
στους νέους οικισμούς… ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ȅ Λοιπόν, ευχαριστούμε ΜΠΑΟΥΝΕΝ ΒΟΝΕ1 της δεκαετίας ττου ου ’80 το οποίο έχει ένα εξώ-
πολύ
ύ και να καλέσω του μελετητές φυλλο από μοντέρνο κτίριο ια ιαπωνικό
απωνικό αλλά κ
α καθόλου ιαπω-
Ευχαριστώ πολύ. • από την Ημαθία. • νικό. Έπεσε στα χέρια μου έν έναννα βιβλίο κινέζι
κινέζικο, πριν δέκα
(10) χρόνια, πριν ξεκινήσει όλόλη
λλη αυτή η ιστορία της Κίνας και
όταν κατάλαβα ότι ήτανε virtu
virtual
ual reality έπαθα πλάκα. Ήταν
u
μοντέρνο αλλά ήταν κινέζικο. Αυτό, πιστεύω ότι πρέπει να
το ακολουθήσουμε.
Τώρα, κάτι για το σαχνισί. Σαχνισί είναι ο όρος τους, έρ-
κερ ήταν μέχρι πριν λίγο, ηλια
ηλιακός κός βυζαντινός κ
κ και, αν πάρου-
με και το ίδιο το σαχνισί το πρ
πρώτο ώτο συθετικό, το σαχ σημαίνει
ήλιος, το περσικό βασιλιάς.
Θα αλλάξω την εισήγηση εεντελώς, δηλαδή θα την κάνω
1.
λίγο πιο γρήγορη. Bauen + Wohnen
ΜΠΑΟΥΕΝ ΟΥΝΤ ΒΟΝΕΝ
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ Γερμανικό αρχιτεκτονικό περιοδικό
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
106 — 107
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
2.
Γ.Π.Σ. ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Ν. 2508/1997

3. Στο Νομό Ημαθίας έχουμεε ενενήντα ένα (91) οικισμούς. και σε ένα υψόμετρο πάνω από π τα οχτακό- είναι θετική, δηλαδή οι κατασκευές είναι
ΣΧΟΟΑΠ Από τους ενενήντα ένα (91) οικισμούς, οι ενενήντα (90)
ΣΧΕΔΙΟ ΧΩΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗΣ σια πενήντα (850) μέτρα. Ενώ ν πιστεύαμε καλές. Δεν βρήκαμε
ρ στα πεδινά πλινθόκτι-
ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΠΟΛΗΣ είναι οριοθετημένοι. Υπάρχουνε υ δυο (2) ζώνες οικιστικού μέχρι τώρα ότι το χαγιάτι είναια στα πεδινά στο. Έχουν όλαλ κατεδαφιστεί. Ψάχναμε να
Ν. 2508/1997 ελέγχου, της Βέροιας και της η Νάουσας, υπάρχουνε δυο και στα ημιορεινά, το βρίσκουμε
ο στον οι- βρούμε το τυπικό
υ κτίσμα αποκατάστασης
(2) Γ.Π.Σ.2, η Βέροια έχει Γ.Π.Σ. με τον δεκατρία τριάντα εφτά κισμό Ελαφίνας σε υψόμετρο ρ πάνω από των μεταναστών
τ από την Μικρά Ασία και
(1337), με τον είκοσι πέντε μηδέν οχτώ (2508) έχουμε στη οχτακόσια (800) μέτρα. βρήκαμε ένα,, στο Πλατύ.
Βεργίνα, τη Δημοτική Ενότητα α της Βεργίνας, Αλεξάνδρειας, Έχουμε και στο Αγγελοχώρι ώ Ειρηνου-
Πλατέος και Νάουσας, εκπονείται ε το ΣΧΟΟΑΠ3 Δημοτικής Ενό- πόλεως, αυτό το μονόχωρο π που ήταν και Ο πολεοδομικός
ο ιστός: σε σχέση με τον
τητας Ειρηνουπόλεως, και το ΣΧΟΟΑΠ Δημοτικής Ενότη- αποθήκη. Τα περνάω… στην Ε Ελαφίνα πάλι, αριθμό των ο οικισμών, τα προς διατήρηση,
τας Δοβράς σταμάτησε στην δεύτερηε (2η) φάση. στην Λευκόπετρα της Βέροιας.. Εδώ είμαστε προστασία, ή ανάδειξη στοιχεία πολεοδομι-
στο Δάσκιο, για να καταλάβετε,ε είναι από κού ιστού είναι
α λίγα, τα οποία εντοπίζονται
Η ομάδα είναι ίδια, δραστηριοποιούμαστε
η σε Λάρισα και την Πιερία μέχρι τον Αλιάκμονα,
ο πάνω στο σε τμήματα τουο οικισμού Αρκοχωρίου, σε
Θεσσαλονίκη, επιβλέπουσα εείναι η κυρία Παπαδοπούλου βουνό, στον ορεινό όγκο. Βλέπουμε
λ λοι- τμήματα του οοικισμού Κάτω Βερμίου, όπως
η Σοφία. Δεν θα μιλήσω αναλυτικά
λ σε σχέση με το ιστορι- πόν το συμμετρικό, βλέπουμεε τη σκάλα η και σε τμήματα
α των οικισμών Φυτείας της
κό πλαίσιο, απλά θα πούμε ότι τ εκεί η Απελευθέρωση γίνε- οποία είναι μεταγενέστερη. Εδώ δ έχουμε τη Δημοτικής Ενότητας
ν Δοβρά. Ωστόσο από
ται το ’12, άρα έχουμε ογδόντατ (80) χρόνια υστέρηση στην στέγαση του προβόλου, που έχει χ αλλοιωθεί τους τρεις, μόνο
ό ο πρώτος (1ος) οικισμός
μεταφορά γνώσης ή εμπειρίας α από την ελεύθερη Ελλάδα. βέβαια, πάλι το ίδιο, είναι στο Πολύδεντρο, διασώζεται, έένα αυθεντικό οικιστικό πα-
Εδώ όμως έχουμε την Βεργίνα, ν έχουμε σημαντικά αρχαία στο Πολυπλάτανο της Ειρηνουπόλεως.
υ ραδοσιακό μέτωπο
έ το οποίο βρίσκεται σε
ευρήματα και έχουμε και την ππαλιά λίμνη των Γιαννιτσών. Η Η κυρία Κρεμέζη θα το προσεγγίζει μερική διαδικασία ανάδειξης. Πρέπει να
λίμνη των Γιαννιτσών, για να καταλάβουμε τι είναι, είναι η πολύ καλύτερα πιστεύω. Λοιπόν, ι έχουμε παρατηρήσουμευ ότι απαιτείται ιδιαίτερη
περιοχή των βάλτων, είναι η αποξηραμένη
π λίμνη των Γιαννι- παραδείγματα από την Δημοτική τ Ενότητα προσοχή στηνη πορεία ανάδειξής του και
τσών και είναι εκεί που διαδραματίζεται
α το μυθιστόρημα της Αποστόλου στα χωριά Νέα Νικομήδεια στην επίβλεψη
ψ από ειδικούς με αναγνω-
Πηνελόπης Δέλτα, ο Βάλτος. και Διαβατό, όπου υπάρχουνεε παραστάδες, ρισμένη εμπειρία
ε στο αντικείμενο αυτό. Η
Τα προσπερνάω… ξεκινάμε μ με την τυπολογία: έχουμε το γωνίες, μια, ας το πούμε, διακόσμηση,
ό στην πρόκληση βρίσκεται
ρ στους υπόλοιπους οι-
μονόχωρο, αυτό το σπιτάκι το οποίο είπε ο κύριος Πάντος ο Νέα Λυκόγιαννη. κισμούς και ιιδιαίτερα του κάμπου, όπου ο
Στέφανος, εδώ πέρα γίνοντανν όλα, ακόμα και η αποθήκευ- Εδώ είμαστε στο Κάτω Β Βέρμιο, Σέλι παραδοσιακόςό ιστορικός ιστός έχει αλλοιω-
ση. Αυτό γίνεται δίχωρο και ααποκτάει ένα χαγιάτι μπροστά, που λέμε. Γιατί υπάρχει και το Κάτω Σέλι. θεί και επομένως
έ έχει χαθεί η αυθεντικό-
εξελίσσεται, γίνεται ανοιχτό μ
με δίριχτη ή τετράριχτη στέγη, Εδώ έχουμε ένα σε μορφή «Π» Π και το πε- τητα.
ένα κλειστό δωμάτιο. Έτσι αρχίζει
χ η συμμετρία με το αδερ- ρίεργο με αυτό είναι ότι είναια κάθετα στις
φομοίρι, εξελίσσεται, αποκτάει
ε όροφο, σκάλα για να ανέβεις υψομετρικές καμπύλες. Είναι μ μοναδικό πα- Χωρίσαμεε σε τέσσερις (4) κατηγορί-
στον όροφο, είναι ανοικτού τύπου,
ύ έτσι βλέπουμε το χαγιάτι ράδειγμα που βρήκαμε και, εδώ δ βέβαια, το ες χρονολογικά:
κ μέχρι το ’12, δηλαδή μέ-
εδώ πέρα και αρχίζουνε οι συμμετρίες,
υ να μην τα αναλύσω τυπικό σύστημα δίριχτη, τρίριχτη,
ρ ανάλο- χρι την απελευθέρωση
λ από τον τουρκικό
τώρα, έτσι; Ερχόμαστε πια στηνη εποχή των συμμετρικών, ας γα πώς μας έρχεται, το συνεχέςχ μπαλκόνι, ζυγό, από το ’13 έως το ’34, είναι η ακμή
το πούμε έτσι, νεοκλασσικιζόντων,
ν που πάλι είναι η εξέλιξή γνωστές μορφές… και, βέβαια, α στα Λευκά- του νεοκλασικισμού
σ και οι πρόσφυγες
τους. Κάποια αντίστοιχα έδειξεξ και η συνάδελφος από την δια των Ανθεμίων, αυτό το οποίοπ υπάρχει που έρχονταιι στην περιοχή, είναι από το
Πιερία και από το Πήλιο, από ό την Μαγνησία, αλλά και από πλέον παντού διάχυτο, το νεωτερικό… ’35 έως το ’55 ο απόηχος νεοκλασικισμού
την Πελοπόννησο. Εδώ είναι τα κοινά και βρίσκουμε διά- και η ασταθής
ή περίοδος την ονομάζουμε,
σπαρτα και κάποια, ας το πούμε,
ο νεοκλασσικά λαϊκά. Βέ- Εδώ είναι η τυπολογία. Η εντύπωση ’56-’70 απομάκρυνση από το αρχιτεκτονι-
βαια, κάπου εμφανίζεται και ο πύργος, αυτό που βλέπου- που εισπράξαμε από την επιτόπια
τ μακρο- κό παρελθόν,, ’71 έως σήμερα μίμηση των
με σήμερα με το συνεχές μπαλκόνι
α και μοντέρνο, και πάμε σκοπική έρευνα που κάναμεε για τις κα- αστικών κέντρων
ρ και προαστίων.
τώρα στο αξιοπερίεργο ότι πλέον
λ το χαγιάτι το βρίσκουμε τοικίες που συνθέτουν τον κ
κάθε οικισμό Επιλέξαμεε οχτώ (8) οικισμούς. Πρέπει

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
108 — 109
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
4.
Leader ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
Κοινοτική πρωτοβουλία αγροτικής
ανάπτυξης
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

να σας πω ότι κανένας οικισμόςό στην περιφερειακή ενότητα ιστορία, πήρε το όνομά της από μια Κομνη- είναι σημαντικό
ι να έχει ένα όριο. Δηλαδή,
Ημαθίας δεν είναι χαρακτηρισμένος
σ παραδοσιακός. Από τις νή πριγκίπισσα, η οποία διάλεξελ το μέρος επειδή το μπετό
ε και όλα τα νέα υλικά μας
αξιολογήσεις που έγιναν με τα α διατάγματα και τις νομαρχι- για να φτιάξει το εξοχικό της. Α
Αν πάμε στον δίνουν πια μεγάλες
ε δυνατότητες, μπορούμε
ακές αποφάσεις, ένας μόνο είναι
ί αξιόλογος. Το Αρκοχώρι. Απόστολο Παύλο: στην περιοχή, ο την περί- αυτό να το βγάζουμε όσο θέλουμε. Όμως
Κάτω Βέρμιο, Καστανέα, Κουμαριά,
ο Αρκοχώρι, Φυτεία, οδο που δίδαξε, έχουμε δυο (2) 2 οικισμούς. αν βγει έξω από
π μια διάσταση, χάνεται πλέ-
Βεργίνα, Παλατίτσια, Αγγελοχώρι:
ο Τα αξιόλογα κτίσματα Το Ραψωμανίκι, που πήρε ττο όνομά του ον αυτή η αισθητική που έπρεπε να έχει.
των οικισμών μαζί με το οδικό ό δίκτυο το οποίο έχει διαμορ- γιατί εκεί του ράψανε τον χιτώνα
ώ και υπάρ- Ένας δημόσιοςο χώρος πάλι εδώ.. παραδείγ-
φωθεί μέσα από τις διαχρονικέςέ ανάγκες που βέβαια σήμερα χει και η Ξεχασμένη γιατί δενν πέρασε από ματα από το Αγγελοχώρι. Αξιόλογα στοι-
είναι διαφορετικές, συνθέτουν,ν στις περισσότερες περιπτώ- αυτό το χωριό. Για να καταλάβουμε
ά και τα χεία του κτιριακού
ι αποθέματος, τετράριχτη
σεις, ενδιαφέροντα πολεοδομικάμ περιγράμματα τα οποία τοπωνύμια των οικισμών της π πεδιάδας που στέγη, σαχνισιά.
σ
πρέπει να διατηρηθούν για να α μην αλλοιωθεί η κλίμακα του ανατρέξαμε, ήτανε κορυφές στοντ βάλτο, δη- Στους όρους
ο δόμησης επιλέξαμε να κά-
οικισμού και η κλίμακα της γειτονιάς.
ε Μπορεί η διατήρηση λαδή εξείχαν από τον βάλτο σημεία
η τα οποία νουμε έναν ενιαίο
ν τρόπο παρουσίασης. Αν
να δυσκολεύει τις κινήσεις τωνν οχημάτων σε ορισμένες περι- είχανε γίνει οικισμοί. Έχουμε την Κορυφή, προσέξετε, στο
τ συντελεστή δόμησης. Για τη
πτώσεις, αλλά παραδοσιακή κλίμακα
λ με δυναμική επέμβαση το Νησέλι, το Νησελούδι, δηλαδήα παίρνουν στέγη, αν είναι
α ψηλή, μικρή ή χαμηλή έχει
στον παραδοσιακό ιστό δεν συνάδει και είναι ανεπίτρεπτη. το όνομα από το υψόμετρο στο τ οποίο βρί- να κάνει το π
πλάτος του κτίσματος, αυτό θα
Είναι λάθος όταν επιβάλλεται η νέα κατοικία-κτίσμα να το- σκονταν και μάλιστα, το χαρακτηριστικό
α μας δώσει το ύψος της στέγης, βάζουμε ένα
ποθετείται, όχι επί του παραδοσιακού
ο περιγράμματος, αλλά είναι ότι κάποιοι οικισμοί εκεί,
ε είναι κάτω όριο. Ένα όριο
ρ που να μπορεί να χτιστεί
σε απόσταση, για να επιτευχθείε η διεύρυνση της οδού, όπως από την στάθμη της θάλασσας α και, δεξιά ανά κτιριακό όγκο και αυτά να συνδέονται,
συνήθως παρατηρείται. και αριστερά γύρω-γύρω από τον οικισμό, γιατί άμα δενν μπει ένα όριο, τότε υπάρχει
Η γειτονιά: Η προστασία α αφορά και το όποιο παραδοσι- υπάρχουν τα κανάλια τα οποία α λειτουργούν ο κίνδυνος αυτών
υ των παραδειγμάτων που
ακό ίχνος συνδέεται με τον δρόμο, το σοκάκι, το βαθμιδωτό αποστραγγιστικά και αρδευτικά,κ αλλά ο οι- έδειξε η κυρία Μπεζαντέ. Αν κάνουμε μια
καλντερίμι, τη γειτονιά… Ενδεικτικά,
ε στο Αρκοχώρι σχεδόν κισμός είναι πιο χαμηλά. Παλατίτσια
α λοι- κριτική στο διάταγμα
ι για την Άνω Πόλη της
στο σύνολο του οικισμού, αλλάλ και στο Κάτω Βέρμιο, στην πόν, δημόσιος χώρος, Φυτεία,, είναι ορεινά Θεσσαλονίκηςη και πού αστόχησε: αστόχησε
Κουμαριά και στη Φυτεία, ο παραδοσιακός πολεοδομικός πια, ημιορεινά, πλατεία του ο οικισμού, θέα στο γεγονός ό ότι οι άνθρωποι που το σχε-
ιστός παρουσιάζει ενδιαφέρον. ν Καστανιά: σας δείχνω χαρα- από τον οικισμό. Βλέπουμε εδώ και κά- δίασαν δεν ππρόβλεψαν ότι κάποτε αυτή η
κτηριστικές φωτογραφίες: κάποιος
π δημόσιος χώρος με ανα- ποιες χαρακτηριστικές κατασκευαστικές
κ λε- περιοχή θα αανέβει οικονομικά και εκεί θα
ξιοποίητα πρανή, Κάτω Βέρμιο: ι η παιδική χαρά, η πλατεία πτομέρειες. Το Αρκοχώρι, το ο οποίο παρου- πάει μια εύπορη
ο τάξη να χτίσει, άρα εκεί θα
με το κιόσκι, υπαίθριος χώροςρ στάθμευσης αυτοκινήτων, σιάζει ένα ενδιαφέρον. Έτρεξε ξ ένα LEADER4 έρθει και η αντιπαροχή.
ν Άρα λοιπόν ήρθαν
χώρος πρασίνου με κρήνη, δημόσια
η κρήνη.. εδώ, γιατί έχει πρόγραμμα εκεί και έφτιαξαν κάποια… και έγιναν κτίσματα
ί τα οποία είναι έξω από
τουριστικό ενδιαφέρον. Το Κάτωά Βέρμιο: βλέπουμε διάφο- μπορεί να τα χαρακτηρίσει κανείςν όπως θέ- την κλίμακα ττης Άνω Πόλης της Θεσσαλο-
ρες κατοικίες. Κουμαριά: σας έδειξα προηγουμένως το Κοι- λει. Κάποια θετικά, υπάρχουνε ν και κάποιες νίκης.
νοτικό Κατάστημα, επάνω είναι α το γήπεδο μπάσκετ και κάτω αστοχίες. Κατασκευαστικές λλεπτομέρειες,
είναι ο χώρος, αυτός ο ναός είναι
ί και κηρυγμένος κιόλας, ο πέτρα. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο
ρ έρχεται Αυτό για το πώς μπορούμε να περιο-
Άγιος Νικόλαος, η παιδική χαρά, αυτά είναι τα τυπικά. Η και προστίθεται ο όροφος αυτός… ρίσουμε τον κκίνδυνο: Εδώ κάναμε κάποια
κατοικία που σας έδειξα προηγουμένως,
η που είναι χρονο- Θέλω να πω ότι ο τελευταίοςτ όροφος πειράματα. Μ Με το συντελεστή δόμησης
λογημένη το 1901, έχει περιγραφή.
γ Εδώ είμαστε στη Βερ- προστίθεται, αν πάρουμε τηνν εξέλιξη από κάτω από τα διακόσια (200) μέτρα, αυτό
γίνα: Η Βεργίνα είναι ο οικισμός
σ που μέσα και δίπλα του την αρχαία Ελλάδα και την ρωμαϊκή,
ω προ- που λέει το ννέο διάταγμα και τι μας δίνει
είναι η αρχαία Βεργίνα. Αυτή ή είναι μια εικόνα, ας πούμε, στίθεται αργότερα. Είναι σανν εξέλιξη της σε κάθε περίπτωση, να δούμε τι απόδοση
του δημόσιου χώρου, μερικέςς εικόνες του δημόσιου χώρου κατοικίας. Από το σπίτι της Ολύνθου και μας κάνει όταν
α καταλαμβάνει όλο το πρό-
που υπάρχει εκεί. παραπέρα. Τώρα να γυρίσω λίγο, ί η διάστα- σωπο, όταν α αφήνουμε έναν χώρο αύλειο
Παλαιτίτσια: Για να καταλάβουμε
λ λίγο και τι σημαίνει ση που μπορεί να εξέχει, αυτή ή η προεξοχή και μάλλον θθα πρέπει να ξεφύγουμε από

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
110 — 111
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
5.
Α.Π.Ε. ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

την έννοια του ακαλύπτου για να περάσουμε στην έννοια όταν έχουμε ένα δώμα, μια πλάκα,
ά βάζουμε Γίνομαι κουραστικός,
ο απλά να δείτε την
του αύλειου χώρου. Αυτό γίνεται
ν κατανοητό όταν πάμε σε και αυτό εδώ από πάνω… Εδώ ώ έχουμε ένα, έκταση του προβλήματος
ρ για να καταλήξου-
οικισμούς που είναι πυκνοκατοικημένοι
τ και όμως το τελικό θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε
τ θε- με και αυτό σ
σας το καταθέτουμε στις προ-
αποτέλεσμα ήτανε καλό. Τα δ διάφορα πειράματα που κάνα- τικό παράδειγμα, διότι εδώ είμαστε
ί σε μια τάσεις μας.
με, εδώ είναι μια πρόταση, ενδεικτικές
δ θέσεις κτιρίων με τον κτηνοτροφική εγκατάσταση. Ε Είναι πάνω σε
συντελεστή δόμησης και κάλυψηςυ που προτείνουμε. Όταν μια κτηνοτροφική εγκατάστασησ και βέβαια Προκαταρτική
ρ πρόταση προσδιορισμού
είναι επί της οικοδομικής γραμμής
α με τα καταστήματα, τη καλύπτει όλο το εύρος του στεγάστρου.
γ Εδώ χρήσης Α.Π.Ε.5: Η χρήση και η εγκατάσταση
μάντρα που πρέπει κάποια στιγμή να ξαναδούμε, αν θα την είναι στην Δημοτική Ενότητα α Αποστόλου, συστημάτων σε οικισμούς κάτω των δυο
ξαναφέρουμε πάλι σε ένα ύψος,ο όχι στο ένα μέτρο που ήτα- Διαβατό, στην Κουλούρα και στη Νέα Νι- χιλιάδων (2.000)
0 κατοίκων αποτελεί ένα
νε. Δηλαδή, ο Μέρτζος για π παράδειγμα, ως Δήμαρχος στο κομήδεια. Είναι παντού… Βεργίνα,
ε εδώ… μείζον θέμα ενώ, ιδιαίτερα την τελευταία
Νυμφαίο, η πρώτη δουλειά που ο έκανε, ότι έπεισε εκεί τους Δείτε το… Κάτω Βέρμιο, στο Σέλι
Σ που λέμε πενταετία, παρατηρείται
α η σταδιακή υπο-
ανθρώπους να φτιάξουν τις μάντρες.
ά Μετά έπεισε κάποιους τουριστικό, Λευκόπετρα: έφτιαξαν
α μια ολό- βάθμιση της εεικόνας των μικρών οικισμών
που είχαν λεφτά να πάρουν κάποια
ά σπίτια και έτσι ξεκίνησε κληρη κατασκευή, η Λευκόπετρα ρ είναι ακρι- της χώρας, αφενός
φ από την άτακτη και χω-
αυτό που λέμε σήμερα Νυμφαίο.α βώς πάνω από την Π.Α.Θ.Ε. καιι βέβαια στην ρίς προγραμματισμό
μ εγκατάσταση συστη-
Η περίφραξη, η μάντρα, καια βέβαια αυτό το ζικ-ζακ του Άμμο, ένα κτίσμα που είναι μια χαρά και μάτων Α.Π.Ε. κ
και αφετέρου από την έλλειψη
ιστού, είναι αυτό το οποίο προσδιορίζει
ο ουσιαστικά τον πο- κοιτάξτε δίπλα το άλλο… Βέροιαο πάλι, Δη- ελέγχου και ττις ασάφειες της υφιστάμενης
λεοδομικό ιστό και την ιδιαιτερότητα του κάθε οικισμού. Αν μοτική Ενότητα Βέροιας, στα Ριζώματα,
ι στην νομοθεσίας. Προγράμματα που, με καλή
πάμε και κόψουμε τις οριζόντιες
ι και τις κάθετες το διαλύσα- Μικρή Σάντα, στην Κουμαριά, ι πάλι στην θέληση και π προοπτικές, αποσκοπούν στην
με. Και εδώ πάλι έχουμε ενδεικτικές
ι θέσεις και εδώ βάλαμε, Μικρή Σάντα, Πολύδενδρος, Μακεδονίδα, ενεργειακή εεξυγίανση της χώρας και στη
με τα παραδείγματα που φτιάξαμεξ και με τους όρους δόμη- Πολύδενδρος, Σφηκιά και πάλι ά Σφηκιά… συνεισφορά ττων ιδιωτών, έχουν εφαρμο-
σης που προτείνουμε, δίπλα σ στο παραδοσιακό αυτό που εί- Νάουσα. Στενήμαχος: εδώ θα σ σας δείξω ένα στεί με τέτοιον
ο τρόπο ώστε καθιστούν το
δαμε, του 1901. Πώς θα ήταν α αν χτίζαμε δεξιά και αριστερά, παράδειγμα το οποίο είναι εκτεταμένο
τ στην δομημένο περιβάλλον
ε των μικρών οικι-
πώς θα μπορούσε αυτό να εξελιχθεί;
ε Όταν έχουμε έναν πα- ύπαιθρο. Τι κάνουν; Φτιάχνουν υ ένα κτίριο σμών άκομψο, ο γεμάτο άναρχες προσθήκες
ραδοσιακό προτείνουμε και ειδικούς κανόνες. Εδώ έχουμε με μεταλλική κατασκευή, καθόλαθ νόμιμο, μηχανολογικούο εξοπλισμού στις στέγες, στα
κάποια πειράματα: εδώ έχει ννα κάνει η διάσταση στην από- στις διαστάσεις να πάρει πανέλο
λ από πάνω. δώματα, στα οικόπεδα και πολλές φορές
ληξη της στέγης, έχει να κάνει αν είναι με αστραχόξυλο ή αν Καθόλα νόμιμο. Είναι στη Στενήμαχο.
τ Εί- ίσως και στις προσόψεις κατοικιών. Δε-
είναι με εκφορικό σύστημα. ναι μέσα στη Στενήμαχο, είναι α μέσα στον δομένης της εεπικείμενης νέας ενεργειακής
Πρόσθετοι όροι: απαγορεύεται
ύ η τοποθέτηση ηλιοθερ- οικισμό. Είναι από μεταλλική ή κατασκευή, νομοθεσίας τηςη Ευρωπαϊκής Ένωσης, που
μοσιφώνου στην στέγη των κτισμάτων
ι στους παραδοσιακούς δεν πρόκειται να το κατοικήσει
ή κανένας, θα πρέπει να εφαρμόζεται και σύμφωνα με
οικισμούς, στους νεωτερικούς οικισμούς αυτοί θα μπορούν έγινε απλά και μόνο για να πάρει
ά το φωτο- την οποία, από
π το 2018 και μετά, τα νέα ή
να τοποθετηθούν στη στέγη β βοηθητικών κτισμάτων, χωρίς βολταϊκό από πάνω. Δεν είναι το μοναδικό, τα ριζικά ανακαινισμένα
α κτίρια θα πρέπει
μπόιλερ όμως, τα οποία θα βρίσκονται
β εντός των χώρων. υπάρχουν πολλά… Πάλι στην Νάουσα, στη να έχουν μηδενικές
δ ενεργειακές ανάγκες,
Αν δεν υπάρχουν βοηθητικά κτίσματα, τότε η τοποθέτηση Στενήμαχο, στον Άγιο Παύλο… ο Ο Άγιος η ενσωμάτωση συστημάτων παραγωγής
γίνεται μόνο στη στέγη και, κυρίως,
υ σύμφωνα με την κλίση Παύλος είναι ο πλησιέστερος οικισμός στα ενέργειας απόό Α.Π.Ε. θα είναι μια επιτακτική
της στέγης. Εδώ και θέλω να ββγάλετε τα συμπεράσματά σας, Πηγάδια. Είναι μια θαυμάσια ππεριοχή αλλά, ανάγκη.
είναι από διάφορους οικισμούς ύ της Ημαθίας ενώ στην Κε- κάπου μπαίνουν και αυτά εδώ… ώ Στο Γιαν-
φαλονιά δεν το είδαμε. Η διάχυση
χ αυτού του πράγματος σε νακοχώρι ο σταθμός… Στην Μελίκη,
Μ στην Στο πλαίσιο
σ της παρούσας εφαρμογής
όλη την έκταση του νομού Ημαθίας
α είναι καταπληκτική: Πλα- Τριλοφία και στην Αγκαθιά, στον
σ Πρόδρο- τους και της υ
υποβάθμισης της εικόνας του
τέος, στην Κορυφή και στο Ν Νεοχωρόπουλο, στον Πλάτανο, μο, στην Αγία Τριάδα και στο ο Νεόκαστρο, δομημένου περιβάλλοντος,
ε προτείνουμε τις
στο Κλειδί: ειδικά όταν έχουμε
μ τετράριχτη στέγη, η απόλη- Δημοτική Ενότητα Δοβρά, στηνν Πατρίδα και παρακάτω εφαρμογές
φ για κάθε κατηγορία
ξη αυτή η βαθμιδωτή διαλύει εεντελώς την εικόνα και βέβαια, στον Τρίλοφο, Ανθέμια, μονόσπιτα…
σ οικισμού ξεχωριστά:
ω

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
112 — 113
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
6.
Thin Film Solar Cell ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 14:30-19:30
14
TFSC A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Φωτοβολταικό στοιχείο ελάχιστου πάχους,
και κατά περίπτωση εύκαμπτο και διαφανές.

Αξιόλογοι οικισμοί: Στουςς οικισμούς αυτούς προτείνε- σμούς: Στις μονόριχτες και δίριχτες
ί στέγες και στην κατηγορία
τ α΄. Στην περίπτωση
ται η απαγόρευση εγκατάστασης σ συστημάτων Α.Π.Ε. σε νέα επιτρέπεται η ενσωμάτωση φωτοβολταϊ- αυτή το ειδικό
κ ενεργειακό τέλος θα εφαρ-
και υφιστάμενα κτίρια καθώς ώ και στους υπαίθριους χώ- κών στοιχείων μόνο σε μορφή φ THIN FILM6, μόζεται για ττο σύνολο του οικισμού. Στις
ρους και γήπεδα των οικισμών ώ αυτών. Αντ’ αυτού, η ανά- ώστε να ακολουθούν πλήρως την κλίση της εκτός σχεδίουυ περιοχές επιτρέπεται η χρή-
γκη της χρήσης των Α.Π.Ε. καιι η εναρμόνιση με τη νέα Ευ- στέγης, με όποιες ενεργειακές
κ απώλειες ση και η εγκατάσταση
α Α.Π.Ε. όπως και στην
ρωπαϊκή Οδηγία θα καλύπτεται ε μέσω των τοπικών ΟΤΑ, αυτό συνεπάγεται. Στις τετράριχτες και σε ανωτέρω κατηγορία
η β΄. Σε όλες τις κατηγο-
οι οποίοι θα είναι υποχρεωμένοι
μ να ορίσουν τοπικές μη σύνθετες στέγες δεν επιτρέπεται
ε η ενσω- ρίες οικισμώνν δεν επιτρέπεται η χρήση και
καλλιεργήσιμες, μη δασικές και εκτός σχεδίου εκτάσεις, μάτωση φωτοβολταϊκών στοιχείων.
ο Στα η εγκατάστασησ Α.Π.Ε. σε εκτάσεις που είναι
ως Εκτάσεις Κοινού, Ενεργειακού
ρ Οφέλους, ΕΚΕΟ. υφιστάμενα δώματα επιτρέπεται τ η εγκατά- χαρακτηρισμένες
έ ως καλλιεργήσιμη γη, σε
Οι ΕΚΕΟ θα περιλαμβάνουν την εγκατάσταση συστη- σταση φωτοβολταϊκών πανέλων,λ υπό την ρέματα και σεε περιοχές που περιλαμβάνο-
μάτων Α.Π.Ε. ώστε να καλύπτουν
τ τις ενεργειακές ανάγκες προϋπόθεση ότι η εγκατάστασηα περιβάλ- νται στο δίκτυο
υ NATURA 2000.
του συνόλου του οικισμού γγια τον οποίο προορίζονται. λεται από συμπαγές, αδιάφανο
φ στηθαίο
Το δε κόστος εγκατάστασης ττους θα καλύπτεται από τους ύψους ενός μέτρου. Επιτρέπεται
π η εγκα- Τα μέτρα για την προστασία του περι-
ΟΤΑ και θα αποσβένεται μέσω ω ειδικού ενεργειακού τέλους, τάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων ν για ζεστό βάλλοντος τα α προσπερνώ για να μην σας
που θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες
κ των κτισμάτων, ανάλο- νερό μόνο στην περίπτωση που
π το δοχείο κουράσω… Θ Θα δείξω επιγραμματικά τις
γα με την ενεργειακή ανάγκη ττου καθενός. Όφελος από την νερού, μπόιλερ, βρίσκεται στοτ εσωτερικό ενδιαφέρουσες ε περιοχές του νομού Ημαθί-
εγκατάσταση αυτή θα έχουν όλοι
λ οι ιδιοκτήτες κτισμάτων του του κτιρίου. Στις στέγες η εφαρμογή
φ των ας: Είναι ο ποταμός
ο Αλιάκμονας, με τα στε-
οικισμού. Το ειδικό ενεργειακό
κ τέλος και ο χρόνος απόσβε- πανέλων θα πρέπει να ακολουθεί
ο την κλί- νά και το δέλτα
τ του. Εδώ είναι ένα φράγμα
σης της αρχικής επένδυσης θα α πρέπει να ορίζεται από τους ση της στέγης. Στα υφιστάμενα
ε δώματα η το οποίο είναια δίπλα στην Βέροια. Είναι
ΟΤΑ. Η έκταση των ΕΚΕΟ, καθώς και τα αναγκαία ενερ- τοποθέτηση είναι ελεύθερη υπό
υ την προ- το δέλτα του Λουδία. Είναι η περιφερεια-
γειακά μεγέθη, κιλοβάτ, θα προκύπτουν
ρ ύστερα από μελέτη ϋπόθεση ότι η εγκατάσταση περιβάλλεται κή τάφρος εξήντα
ή έξι (66), που ουσιαστικά
που θα περιλαμβάνει τις ενεργειακές
ρ απαιτήσεις όλων των από συμπαγές, αδιαφανές στηθαίο
τ ύψους έρχεται πάνω από την Πέλλα και καταλήγει
κτιρίων του οικισμού κατά την
η περίοδο της εκπόνησης της ενός μέτρου. Η χρήση οικιακώνώ ανεμογεν- στον Αλιάκμονα,
ο ένα πολύ σημαντικό κα-
μελέτης καθώς και για ενδεχόμενη
ό επέκταση του οικισμού νητριών επιτρέπεται μόνο σεε δώματα και νάλι, ουσιαστικά
τ κόβει, χωρίζει τον Νομό
κατά τα επόμενα δέκα (10) χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη σε οικόπεδα. σε δυο (2) κομμάτια,
ο δηλαδή φέτες, ο πο-
δημογραφικά και στατιστικά στοιχεία της τελευταίας εικο- ταμός, το κανάλι,
ν ποταμός Αλιάκμονας…
σαετίας. Σε περίπτωση που, σ σε μελλοντικό χρόνο η παρα- Καμιά εγκατάσταση Α.Π.Ε. δ δεν μπορεί να Ο Τριπόταμος ο στην Βέροια. Εκτάσεις με
γωγή ενέργειας από τις εγκαταστάσεις
α Α.Π.Ε. στις ΕΚΕΟ δεν γίνει σε κτίρια ή σύνολα κτιρίων
ω που χαρα- βλάστηση μακί. Η Αραπίτσα, εδώ οι φω-
επαρκεί για να καλύψει τις ενεργειακές
ε απαιτήσεις του οικι- κτηρίζονται ως αξιόλογα από την παρούσα τογραφίες πουο πήραμε είναι χειμώνα και
σμού, τότε οι τοπικοί ΟΤΑ υποχρεούνται να ορίσουν νέες μελέτη. Κάθε απόκλιση από ττους παραπά- είναι πλημμυρισμένη η Αραπίτσα. Αν είχα
περιοχές ΕΚΕΟ και να προχωρήσουν σε νέες ενεργειακές νω κανονισμούς θέτει αυτόματα α τις εγκα- χρόνο θα σαςς έδειχνα και το καλοκαίρι. Τη
μελέτες για τα επόμενα δέκα (10) χρόνια. Η όλη διαδικασία ταστάσεις αυτές αυθαίρετες σύμφωνα με φωτογραφίσαμεα σε δυο εποχές. Εδώ είναι
θα επιβλέπεται από επιτροπή,, που θα αποτελείται από έναν την κείμενη νομοθεσία. Σε περίπτωση
ε που το Ξηρολίβαδο,
δ ένας οικισμός καινούριος,
εκπρόσωπο των ΟΤΑ, έναν εκπρόσωπο
κ του ΤΕΕ μηχανικό σύμφωνα με την εγκεκριμένη η μελέτη ένα από διανομή, ή που είναι ουσιαστικά Β΄
με ειδικότητα στις ενεργειακέςς μελέτες, και έναν εκπρόσω- κτίριο έχει στέγη και δεν έχει
ε κατασκευα- κατοικία. Μνημεία
ν τις φύσης στο Παλαι-
πο Πανεπιστημίου ή Πολυτεχνείου
χ τακτικό ή αναπληρωτή στεί αυτή, τότε, για την ενσωμάτωση
μ Α.Π.Ε., όκαστρο, τα Π Πιέρια Όρη, η οροσειρά του
καθηγητή, με γνωστικό αντικείμενο
ε συναφές με την αρχιτε- θα πρέπει υποχρεωτικά να κατασκευαστεί,
α Βερμίου. Κατά τ την γνώμη μας, την οποία
κτονική. αλλιώς θα θεωρείται ως αυθαίρετη
θ κατα- εκθέσαμε παραπάνω,
ρ πρέπει να δώσουμε
σκευή. Οι τοπικοί ΟΤΑ έχουν υ τη δυνατό- τη συνέχεια στην
τ αρχιτεκτονική μας η οποία
Οι υπόλοιποι οικισμοί: Στους
Σ υπόλοιπους οικισμούς τητα να ορίσουν εκτάσεις ΕΚΕΟ Κ και να είχε μια διάρκεια δύο χιλιάδων εξακοσίων
επιτρέπεται η χρήση Α.Π.Ε. σύμφωνα
ύ με τους εξής κανονι- εγκαταστήσουν Α.Π.Ε. κοινής χχρήσης όπως (2.600) ετών……

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 114 — 115
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
ΕΠΙΣΤΗΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΗΜΑΘΙΑ 19:30-21:00
19
A ΜΕΡΟΣ

ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Και η άλλη περιοχή δυο εξακόσια

(2.600) ήτανε… Έτσι δεν είναι;
ι

Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Κοιτάξτε, η αρχιτεκτονική

EEΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
χ δυο χιλιάδες εξα-
κόσια (2.600) χρόνια κράτησε…
ε Μετά έρχεται ο νεοκλασι-
κισμός και μετά έρχεται… Το
ο ίδιο πράγμα είναι… Δεν αλ- ΣΥΖΗΤΗΣΗ
λάζει… Αυτά τα έχω ξαναπεί,, τα προσπερνάω… Σας βάζω
κάποια παραδείγματα που βρήκαμε
ρ περιδιαβαίνοντας τους
οικισμούς, που τα θεωρούμε καλά… Είναι στους Γεωργι-
ανούς, στη Λευκόπετρα, στην Καστανιά, στη Μικρή Σάντα,
στην Κουμαριά, ξανά στην Κουμαριά,
υ στο Ξηρολίβαδο, ξανά
στο Ξηρολίβαδο, στο Κομνήνιο,
ι είναι το ίδιο σπίτι από την
άλλη πλευρά… • Ȁ. ȁȀǾǿȉ. …Το θέμα μ της πυκνότητας,
πυκνότητ της κλίμακας,
α της στερεομετρίας, μιας κα-
θαρής γεωμετρίας, αν θέλετε, και του skyline,
skyline της επιστέγασης
σ αυτών των οικισμών είναι
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ καίριο, μας μίλησε η κυρία Μπεζαντέ
Μ για την κατακερμάτισηκαι
η την παραγωγή αυτών των
Αυτό είναι καινούριο
ύ ή παλιό σπίτι; μικρών τουριστικών οικισμώνν στην Πορταριά και αλλού, δεν μας είπε, παρόλο που φαινό-
ταν στην φωτογραφία, για τη ρ
ρωμαλέα γραφή εκείνης της λεγόμενης
ό άνοιξης του ’60 για την
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Καινούριο… Πέντε ν (5) σπίτια είναι το Κομνή- Ελλάδα, όταν χτιζόντουσαν ταα Ξενία. Στην Πο
Πορταριά και στηνν Τσαγκαράδα κατασκευάστη-
νιο γιατί είναι και Κομνήνιο κ
και Κάτω Κομνήνιο, το Κάτω καν δυο Ξενία μεγάλα, εκτός κκλίμακας των μι
μικρών πηλιορείτικων
τ σπιτιών, αλλά ήταν αυτό
Κομνήνιο είναι μέσα στη ΖΟΕ, Ε αυθαίρετο… Βεργίνα, Πα- που ήταν, τα Ξενία σε ένα πολύ
λ ωραίο περιβά
περιβάλλον. Μήπως, εεπομένως, αυτές οι εξαιρέσεις
λατίτσια, αυτό είναι δημόσιο κ
κτίριο, είναι κάποια καλά πα- θα πρέπει να ξαναέρθουν στηνν επιφάνεια και να μην κατακερματίζουμε
ρ ένα κτίριο ειδικών
ραδείγματα… Μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε ως καλά χρήσεων, που απαιτεί μεγάλη κλίμακα, απλώς
απλώ να βρίσκουμε τον τόπο που μπορεί αυτό να
δηλαδή, από αυτό το χάος κάποια
ά πρέπει να είναι καλά… φτιαχτεί και να εκφράζει αυτό
ό που πράγματι εείναι;
Λοιπόν, Πλατύ, Σφηκιά, μάλλονλ Ριζώματα, Σφηκιά, Αρκο-
χώρι, είναι καινούρια κατασκευή
κ αυτή, είναι εντελώς και- Με την αφορμή της ωραίας παρουσίασης γι για την Πιερία, πήγαμε
ή στην Κύπρο. Η Κύπρος.
νούρια κατασκευή… • Είχα την τύχη, ερχόμενος τα τελευταία
ε χρόνια σε επαφή με τηνν Κύπρο, να δω από κοντά και
να γνωρίσω τη νοοτροπία η οποία
π είναι θεσμο
θεσμοθετημένη και η ο οποία παρουσιάστηκε και εδώ
και η μικρή Κύπρος είναι ένα α παράδειγμα πρ προς μίμηση από ό την Ελλάδα. Αξίζει ίσως τον
κόπο να αναζητήσουμε τους λλόγους, γιατί άραάραγε η Κύπρος, ό όπως γενικότερα κάθε τόπος ο
οποίος είναι αποκομμένος από ό τον εθνικό κορμ η
κορμό, είναι συντηρητικοί άνθρωποι, πώς κατάφε-
ραν αυτοί οι άνθρωποι και είναι και θεσμικά π πιο μπροστά από ό εμάς; Πάμε λοιπόν στο θέμα
της εκπαίδευσης και της κουλτούρας,
ο που λέει και ο κύριος Πάντος..
ά Μήπως έχουν ένα αυξη-
μένο, σε σύγκριση με εμάς, ποσοστό
ο αρχιτεκτό
αρχιτεκτόνων που είδαν τα πράγματα έξω, σπούδασαν
έξω και τα μυαλά τους κινήθηκαν
κ έξω από την επαρχία της Ελλάδας;
λ Ή μήπως υπάρχουν και
κάποιοι άλλοι λόγοι. Το θεσμικό
κ πλαίσιο της Κ Κύπρου πρέπει ννα το προσέξουμε πάρα πολύ.

• ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ε Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Με την ευκαιρία της Μεσσηνίας

λ
Λαγό, θα κάνουμε ένα διάλειμμα και μετά θα γυρίσουμε
για τις τοποθετήσεις, τιςς ερωτήσεις και τη συζήτηση…
Ευχαριστώ… •
σ ο εισηγητής
εισηγητ έθιξε αυτό που θα έπρεπε όλοι να πιστεύ-
ουμε και να μη θεωρούμε ότι τ είναι εικονοκλ
εικονοκλαστικό, την απαγόρευση
π της δόμησης εκτός
σχεδίου. Όποιος πετάει το βράδυ
ά με αεροπλάνο
αεροπλάν και πλησιάζει την Ελλάδα ερχόμενος από τη
Δύση, κοιτάζοντας από επάνω ω τα αναμμένα φ
φώτα, καταλαβαίνει
ν πότε φτάνει στην Ελλάδα:

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
116 — 117
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

όταν λάμπει παντού ο τόπος. Π Πετάς πάνω από τη Γαλλία, ή καια την Ιταλία ακόμη, και κατα- Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ. μερικά. Ήθελα
λ να το επισημάνω αυτό, ότι η
λαβαίνεις πού είναι πόλη, πούύ είναι χωριό και πού είναι μαύρο,
ρ πού είναι αγροτικός χώρος Δεν θεωρώ τόσο περίεργο ότι, τ είτε θελη- νεύρωση της εικόνας και της εικονολατρίας
και πιστεύω ότι αυτό είναι η ττεράστια ζημιά. Οι απόπειρες ππου έγιναν για να μεγαλώσει η μένα είτε αθέλητα το ενδιαφέρον όχι μόνο υπάρχει και σ
στον τίτλο ακόμα του βιβλίου
αρτιότητα… ξέρετε όλοι πόσο απέτυχαν και πόσο έγιναν το αντικείμενο αυτής της συνδιαλ- πολλών συναδέλφων, αλλά και α της κοινω- που μας δώσατε και ήταν μπούσουλας για
λακτικής πολιτικής της ελληνικής
κ κοινωνίας, των τοπικών βουλευτών
υ και των μικροσυμφε- νίας ολόκληρης, στρέφεται, όσον αφορά χ
τους συμμετέχοντες στις μελέτες.
ρόντων, και εκεί βέβαια είναι και η ρίζα του κακού. την αξιολόγηση των ζητημάτων,ω στο ζήτη-
Επομένως, αυτά που μας είπεε ο κύριος Πάντος για την εκπαίδευση,
κ μαθαίνονται άραγε μα της εικόνας και της μορφής.
ή Δεν το θε- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ȇ
αυτά τα πράγματα, ή βιώνονταια επί σειρά ετών και βελτιώνεταια ο κόσμος γενιά γενιά; ωρώ περίεργο, δεν είναι κάτι που υπάρχει Πέρασε λίγο « «ανώδυνα», χωρίς να ασχολη-
Μήπως αυτό το μεγάλο χρονικό
ρ βάθος αστικού παρελθόντος
ό που μας λείπει και που μόνο στην αρχιτεκτονική, υπάρχει
ά σε όλες θούμε πολύ, ττο ερώτημα σχετικά με το πότε
προσπαθούμε μέσα σε μια γενιά,ε σε δυο γενιές, να το καλύψουμε,
ύ δυστυχώς δε μπορεί τις δραστηριότητες. Θα έλεγα α μάλιστα ότι θα γίνει διαβούλευση,
ο ακριβώς γιατί είπαμε
να καλυφθεί, και πρέπει να σ συμβιβαστούμε με το ότι μικρά ά λιθαράκια θα δίνουμε κάθε ο ίδιος ο τίτλος που δόθηκε στο εγχείρη- από την αρχή ή ότι διαβούλευση θα γίνει στο
τόσο, να μην απογοητευόμαστε, τ αλλά θέλει πολύ προσπάθεια α και πάρα πολλά χρόνια; Μ’ μα αυτό του οποίου τις μελέτεςέ παρακο- τέλος του δεύτερου
ύ σταδίου. Διαβούλευση
άρεσε πάρα πολύ μία φράση, ένας χαρακτηρισμός του κυρίου υ Πάντου για την αναμνηστική λουθούμε, δηλαδή ότι πρόκειται ε για τον ή ό,τι ονομάζει
ζ ο Νομοθέτης συμμετοχικές
ικανότητα της παλιάς αρχιτεκτονικής
τ και αυτό δίνει μια διάσταση
τ που καθορίζει ίσως σε τι ορισμό μορφολογικών κανόνων ν δόμησης, διαδικασίες.
χρησιμεύει το αυθεντικό και τοο παλαιό και πώς δεν θα πρέπει το καινούργιο να το ακυρώνει ενέχει ένα στοιχείο αντίφασηςη μεταξύ των Θέτω όμως ω εδώ ένα παράδοξο: ότι η
απομιμούμενο, ή παράγοντας κίβδηλα περιβάλλοντα και τέλος, λ μας έκανε μιαν αναδρομή δυο λέξεων μιας και η μορφή ή και η δομή στάση του συναδέλφου
ν που μελετά την Κε-
στη ζωή του ξωμάχου, του χωριάτη
ω που ζούσε σε αυτό το μ μονόσπιτο με το τζάκι στη μια δεν είναι, θα έλεγα, το ίδιο ππράγμα. Άρα φαλονιά είναια σαφής και είναι απολύτως
πλευρά με το παταράκι στην άλλη,
λ με τα ζώα από κάτω, που σηκωνόταν αχάραγα και γύριζε τίθεται εξαρχής το ζήτημα ότιι μορφές ψά- διακριτή από μια άλλη τάση. Δηλαδή όταν
βραδιάζοντας, και άρα τι να τα
α κάνει τα μπαλκόνια και τις θέες
ε και τις αναψυχές. Έχουν αλ- χνουμε έτσι όπως διαμορφώνεται.ε Δηλαδή, μας έδειξε τα σκίτσα, που τα λέει προτεινό-
λάξει λοιπόν θεαματικά τα πράγματα,
ά ιλιγγιώδεις αποστάσεις ανάμεσα στην κοσμοαντίληψη αυτή η νοοτροπία δεν υπάρχει ε μόνο, ας το μενα και μας έδειχνε τα καινούργια δίπλα
και τις συνήθειες του κόσμου ππου έχτισε την παράδοση, την οποία εμείς με το ζόρι θέλουμε πούμε έτσι, σε πιθανόν λάθος ο εκτιμήσεις στο παλιό καιι δεν ξεχωρίζαμε ποιο είναι το
να την κρατήσουμε για πάντα, μας χωρίζουν λοιπόν ιλιγγιώδεις ε αποστάσεις, τουλάχιστον ας ομάδων που λαμβάνουν μέρος, ς αλλά και σε παλιό και πιοο το νέο χωρίς να μας το δείξει,
κατανοήσουμε ότι υπάρχουν α αυτές οι ιλιγγιώδεις αποστάσεις,, είναι ουσιαστικές και οι νέες εκτίμηση γενικότερη, που άλλες ε ομάδες την μπορεί κάποιοιι αρχιτέκτονες να χαίρονται
ανάγκες πρέπει να θεραπευτούν ύ αν θέλουμε να μείνει κάτι. ΝΝα θεραπευτούν μέσα σε αυτά υπερβήκαν θέτοντας δικές τους,
υ ας το πού- για αυτό και κ
κάποιοι να λυπούνται γι’ αυτό.
τα κελύφη, αλλιώς είναι πολύ ύ πιο ειλικρινές και ρωμαλέο να α χτίσουμε αυτά τα οποία μας με έτσι, ερμηνείες και το θεωρώ
ρ καλό αυτό. Αυτά είναι δύο
ύ εκ διαμέτρου αντίθετα στρα-
χρειάζονται και να τελειώνουμε
μ με αυτές τις ενοχές. φ
Όμως η υπόθεση της μορφής, του φορ- τόπεδα που, κκατά την άποψή μου, κρύβουν
μαλισμού, είναι κάτι το οποίο ί μας δέρνει και μια πολύ σσκληρή πολιτική απόφαση για
Μετά από αυτά, προσπαθήστε,
σ σας παρακαλώ, κάνοντας και α τις δικές σας ομαδοποιήσεις, τα τελευταία χρόνια και το οποίο
π υπάρχει το μέλλον τηςς ζωής σε ένα τόπο, αυτό θα το
να απευθύνετε ερωτήσεις, να κ
κάνετε τοποθετήσεις, σεβόμενοιι τον χρόνο των πέντε λεπτών, και μέσα στις σχολές, διδάσκεται
ε ο φορμα- αναλύσουμε μ μια άλλη φορά, όμως επειδή
ούτως ώστε να καταφέρουμε ννα προσεγγίσουμε και το «Σούσουρο»
ο στην ώρα μας. • λισμός τα τελευταία χρόνια μεε μια απόλυτη είναι και πολύύ καίρια μέσα στον κλάδο των
στροφή προς τέτοιου είδους αρχιτεκτονικές αρχιτεκτόνων,ν θεωρώ ότι είναι λίγο πρω-
αντιλήψεις, που κυρίως έρχονται
ο από το θύστερο, ότανν θα έχει ήδη αποφασιστεί και
εξωτερικό, και τις οποίες άμεσα
ε προσλαμ- θα μένει η δ διατύπωση των λεπτομερειών
βάνουμε εμείς. Για ένα μεγάλοά διάστημα, της εφαρμογής ή μιας τέτοιας προσέγγισης,
• ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ένα π πρακτικό θέμα μόνο. Να μην ξεχνάτε,
χ για λόγους καταγραφής μέχρι την κρίση, τα θεωρούσαμε
σ πολύ in να καλέσουμε σε διαβούλευση, ας πούμε
κατά την απομαγνητοφώνηση,
ν να λέτε το όνομά σας, ο καθένας
α που μιλάει. Να ανοίξει πράγματα, καταργώντας άλλες ε αξίες που τους αρχιτέκτονες
τ της Κεφαλονιάς και ας
κατάλογος με ερωτήσεις καταρχήν και μετά να δούμε γιαα τις τοποθετήσεις και να γίνει είχαμε ήδη κατακτήσει, για χάρη αυτών. μην έχουν σύλλογο,
λ όποιους θέλουν, ή τους
συζήτηση.
ζ Να δηλώσουν αν κάποιοι ο θέλουν να ρωτήσουν κάτι… Λοιπόν, υπάρχει πρόβλημα σ στην κοινωνία φορείς, όποιοι
ο εννοούνται.
Όχι.
χ Περνάμε στις τοποθετήσεις. με αυτή την ιστορία της φόρμας και της ει- Δηλαδή, να έχουμε αποφασίσει ότι
κόνας, γενικότερο και στον λλόγο υπάρχει στην Κεφαλονιάν θα χτίζουμε τα καινούργια
Ο κύριος Μπίρης. • και στην πολιτική υπάρχει, έτσι
τ για να πω όπως τα παλιά ι και απλά να καλέσουμε σε
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
118 — 119
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

διαβούλευση για να δούμε πώς θα το κάνουμε. Αυτό δεν είναιι δημοκρατία, είναι πρόσχημα Ǻ. ȇȈǽȇǿȉ.
δημοκρατίας. Θα συμφωνήσω με την κυρία α Μαΐστρου, για γιατί από τις παρουσιάσεις
υ αναδύθηκε το εύρος,
Σημειακά στις υπόλοιπες εεισηγήσεις, μου κάνει εντύπωση σε διάφορα σημεία και σε δι- η πολυπλοκότητα, και το βάθ
βάθος
θος του προβλήματος.
θ προβλή Δεν έχουμε
υ να κάνουμε με τη θέσπι-
άφορους μελετητές το ότι μας έέδειχναν στις φωτογραφίες πράγματα,
γ και μας έλεγαν ότι αυτό ση απλών μορφολογικών κανκανόνων όνων δόμησης. Εδώ αναδύθηκεε ουσιαστικά το πρόβλημα της
ό
δεν υπήρχε. Το: «δεν υπήρχε α αυτό εδώ», είναι λάθος. Τι υπήρχε
ρ δηλαδή; Το ρεύμα υπήρχε, ανάπτυξης, της μελλοντικής αν
ανάπτυξης
ννάπτυξης αυτών των οικισμών, ττης μορφής, στη γενική έννοια
τα αυτοκίνητα υπήρχαν, αυτό ττο δεν υπήρχε δεν μπορεί να είναι
ν κριτήριο. Επίσης, κάτι που του όρου, που θα πάρουν. ΑπΑπό
πό θέματα αναβί
π αναβίωσης εγκαταλειμμένων
ι οικισμών, όπως πολύ
θέλω να κρατήσω είναι ότι, πάλι
ά από όλους τους μελετητές αναφέρθηκε,
ν άμεσα ή έμμεσα, η σωστά επισημάνθηκαν, και σεε ποια κατεύθυν
κατεύθυνση η επανάχρησή σ τους, μέχρι θέματα ένταξης
ανεπάρκεια των επιτροπών των ω Ε.Π.Α.Ε. και νυν Συμβούλιων Α Αρχιτεκτονικής και, μέσω του νέας αρχιτεκτονικής. Αλλά τι γίνεται
γ και με τα συνεκτικά ή μηη τμήματα των οικισμών; Αυτά
συστήματος αυτού, του αισθητικού
τ αρχιτεκτονικού ελέγχου, όπως θέλετε πέστε το, η ανε- Καλοπροαίρετα,
έχουν σαφώς οριοθετηθεί; Κα θέλω να κάνω της εξής κριτική: έχω την εντύπω-
λλοπροαίρετα, θέ
πάρκειά του να ελέγξει ακόμα κ και κραυγαλέα παραδείγματα. ΑΑυτό πρέπει να μας προβλημα- ση ότι πρέπει να βοηθηθούν π περισσότερο οι μελετητές, είδαμε μ διαφορετικές προσεγγίσεις
τίσει και να μας μείνει στο μυαλό,
α ακριβώς διότι δε μπορούμεε να βγάζουμε συμπεράσματα από διαφορετικά επίπεδα και σε διαφορετικό εύρος και λεπτομέρεια τ ανάλυσης από το μή-
και να φτιάχνουμε νομοθεσία σ στηριζόμενοι στη λειτουργία τωνν Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής κος της αστρέχας από το αν θα α είναι εξήντα πέντε
πέ (65) ή εξήντα
τ (60) εκατοστά, μέχρι τυπο-
όταν ήδη έχουμε διαπιστώσει, επί τριάντα χρόνια, ότι δεν πάειι καλά το πράγμα. Αυτό το λέω έμπνευσης,
λογίες Μουτσοπούλειας έμπνε θέματα προστασίαςς του ευρύτερου τοπίου. Πολύ
εευσης, μέχρι θέμ
για τη συνέχεια, για τις υπόλοιπες
ι μέρες. Κυρίως αυτά. που
σωστά μπήκε αυτός ο όρος, πο άγνωστος μέχρι πρότινος.
ου ήταν άγνωστο
ο ο Επομένως, εγώ πιστεύω ότι
πράγμα.
κάπου τσαλαβουτάει το πράγμ μα. Ίσως είναι ώ
μ ώρα να εκφραστεί ε με στεντόρεια φωνή τι πολι-
ǽ. ȃǺȏȉȊȈȆȋ. πολιτική
τική θέλει το Υπουργείο, τι πο ολιτική θέλει αυ
ο αυτό το Κράτος σε τελική ανάλυση θα βγάλουν
Θέλω να συνεχίσω τον προβληματισμό
λ και του τίτλου και του
υ περιεχομένου του όρου των την πολιτική οι μελετητές; Ο ένας κομίζοντας
κομίζοντα το μήκος της αστρέχας ή ο άλλος μιλώντας
«ειδικών όρων δόμησης», που υ ξεκίνησε και ο Τάσος ο Μπίρης.η Δεν ξέρω αν είναι παρεξη- γενικότερα για προβλήματα γεγενικότερης ανάπτυξης. Η διάσταση
εενικότερης ανάπ α είναι τεράστια. Για ποιους
γημένος ο όρος μορφολογικοίί κανόνες δόμησης. Αν πραγματικά τ ρωτιόμουν, ο τρόπος που μιλάμε;
μορφολογικούς κανόνες μιλάμ αποφασίσει λοιπόν το Υ
με; Θα αποφασί
μ Υπουργείο τι θέλει να βγει από
αντιμετωπίζουμε στη Σχολή παρόμοια
α παραδείγματα σε μελέτεςτ που κάνουμε στο μεταπτυ- έλεγα,
αυτή, τη θεάρεστη εγώ θα έλεγ πρωτοβουλία; Για αυτό είμαστε
γγα, πρωτοβουλία σ εδώ, για να τη στηρίξουμε.
χιακό, είναι να μιλάμε για ειδικούς όρους δόμησης και όχιι για μορφολογικούς κανόνες Σε ποια κατεύθυνση όμως; ΑυΑυτό
υτό είναι το μέγα πρόβλημα, δηλαδή,
υ λ μην μπλέκουμε πλέον σε
δόμησης. Νομίζω ότι φάνηκεε από όλους τους μελετητές, καιι ελπίζω ότι έτσι θα γίνει, ότι μπαίνει
λεπτομέρειες. Και εκεί μπαίνε του νέου μέσα στο
εει και το θέμα το τ παλιό, της συνομιλίας ή μη
κανένας δεν έχει την πρόθεση η να καθορίσει με ακρίβεια τη μορφή, γιατί όλοι μιλούν για και με ποιο τρόπο γίνεται αυτή
αυτττή η συνομιλία κ και του δημόσιου
ο χώρου, του παραδοσιακού,
όγκο, μιλούν για κλίμακα, μιλούν
λ για πυκνότητα, έθιξαν δηλαδή
α τα καίρια σημεία του προ- επανασχεδιαζόμενου
αν θέλετε, ή του επανασχεδια αζόμενου δημόσ
α δημόσιου χώρου σ’ αυτό το φορτισμένο ιστορικά
βλήματος της νέας δόμησης άρα, αν λέγαμε όροι δόμησης, θ θα εκφραζόταν ίσως καλύτερα περιβάλλον και, εκεί τι κατευ
κατευθύνσεις
υθύνσεις υπάρχο
υ υπάρχουν; Επιτέλους ας εκφραστεί το Υπουργείο,
αυτό που θέλουμε να κάνουμε. ε καλοπροαίρετα το λέω, με όλη η μου την καρδιά και τη διάθεση. η
Βέβαια από την άλλη, μπορεί
ρ πράγματι στην Ευρώπη ο όρος ρ να χρησιμοποιείται, υπάρ-
χει για παράδειγμα ο όρος Urban
r Morphology που, προφανώς ν όταν μιλάμε για πολεοδο- ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Πριν δώσω το τον
ον λόγο στην κυρί
ο κυρία Αποστόλου, π που είναι αμέσως μετά, να πω…
μική μορφολογία, μιλάμε για τη δομή του ιστού και όχι για ττη μορφή. Σας λέω ότι εγώ θα ο κύριος Καλογήρου ήταν πριν πριν,
νν, συγγνώμη δεν ττο είχα δει, εντάξει
ξ ο κύριος Καλογήρου, απλώς
ήμουν ευχαριστημένη αν μπορούσαμε
ρ να τους ονομάσουμε ειδικούς όρους δόμησης και όχι να επισημάνω, επειδή μο μουου δώσατε την αφ αφορμή, ότι και η δ
δική μας αίσθηση, από πλευράς
μορφολογικούς κανόνες. Από εκεί και πέρα, αυτό που εμφανίστηκεί πολύ έντονα, ότι δεν εί- Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., ήταν ότι εν
ενώ
ννώ ο τίτλος παραπ
παραπέμπει λίγο εκεί που είπε ο κύριος Μπίρης από
ναι το μοναδικό πρόβλημα καιι το κύριο πρόβλημα προστασίαςς των οικισμών, η νέα δόμηση, την άλλη πλευρά, διαβάζοντ
διαβάζοντας ττας κανείς τις προ
προδιαγραφές των μ μελετών αυτών και το πώς είναι
από τις προδιαγραφές που έχειε το Υ.Π.Ε.Κ.Α. στημένες και το τι ζητάνε από ό τους μελετητές, βλέπει ότι υπάρχουνχ πάρα πολλά περιθώρια να
Πράγματι ζητάει και μερικά
κ άλλα πράγματα, μιλάει για το ο όριο, και εμφανίστηκε πόσο δει το θέμα αλλιώς, να μην το ο δει με αυτόν το στενό τρόπο καιι να ερμηνεύσει τη μορφολογία.
πολύ σημαντικό είναι το θέμα του ορίου, μιλάει για την προστασία του πολεοδομικού ιστού, Κάπου εκεί ίσως υπάρχει μια βάση σε αυτό που πρότεινε η κυρία Μαΐστρου, βέβαια είναι
ζητάει ζώνες προστασίας και εεντός και εκτός οικισμού. Άρα, αυτά που ζητούνται από τους ένα θέμα που θα το συζη συζητήσουμε
ητήσουμε αρκετά και αύριο. Πάντως
η τ αυτό που ήθελα να πω είναι
μελετητές είναι πολύ περισσότερα
τ από τους μορφολογικούς κανόνες δόμησης, και νομίζω ότι ακριβώς επειδή στην τοποθέτηση π της κ. Μπεζαντέ φάνηκε κ το πώς μπαίνει το τοπίο στην
ότι κάπως έτσι πρέπει να το βλέπουμε.
λ Δεν ξέρω αν αυτή τη στιγμή
τ μπορούμε να αλλάξουμε όλη ιστορία των μελετών αυτών υ και πραγματικά
πραγμα μου έκανε εεντύπωση το ότι επισημάνθηκαν
τον τίτλο και να τους πούμε ειδικούς
δ όρους δόμησης, γιατί περί
ε αυτού πρόκειται, πρόκειται προβλήματα αλλά, τουλάχιστονν σε αυτό το σημείο, σημε δε δόθηκαν λλύσεις με προσέγγιση ανάλυσης
περί ειδικών όρων δόμησης. και μελέτης τοπίου και επειδή π αυτές οι μελέτες,
με από ό,τι θ
θυμάμαι, διορθώστε με αν κάνω
Αυτά. λάθος, βάζουν θέμα θέμ πολιτικής τοπίουο σα συμβατικό αντικείμενο…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
120 — 121
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ

Ȇ Ȥ και αν το ανατρέψει στη συνέ
συνέχεια
έχεια και δει, ας πούμε, τη μορφή φ του ιστού, το χτισμένο και
Καθορισμός
σ κανόνων και στον εξωοικιστικό…
σ το άχτιστο, τις διαδρομές, το σ σύστημα που υπ υπάρχει και το βάζουμε
ά συμβατικά στον αστικό
σχεδιασμό, στην πολεοδομία, αυτό συνδιαλέγ
συνδιαλέγεται με το περιβάλλον. Δηλαδή εγώ πιστεύω
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ακριβώς, άρα α βάζουν κανονικά θέμα μελέτης
η ορατοτήτων, μελέτης τοπίου ότι έχουμε εκχωρήσει, ως αρχ
αρχιτέκτονες,
χχιτέκτονες, σε μιμια μηχανολογικήή αντίληψη για την ενεργειακή
σε περιφερειακό επίπεδο,
δ σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας.
ν Εν πάση περιπτώσει, πολιτική, ενώ η περιβαλλοντική
περιβαλλοντική πολιτική είναι είν κάτι πολύ ευρύτερο. Δηλαδή, δεν είναι να
ας μη μακρηγορήσουμε
υ σε αυτό γιατί είναι ένα θέμα
α που θα το θίξουμε και αύριο. βάλουμε συλλέκτες στη στέγη
στέγη,, αλλά να έχουμ
έχουμε σωστά ανοίγματα,
μ σωστό προσανατολισμό,
Πάντως γενικά, όλους μας α
απασχολεί όλο αυτό το καλάθι μ
με προβλήματα που έχουμε να αερισμό, σκιασμό, τι υλικά χρχρησιμοποιούμε,
ρησιμοποιούμε, αν τα υλικά αυτά
ρ υ έχουν κατεργασία μεγάλη,
αντιμετωπίσουμε σε τι κατεύθυνση
τ θα προχωρήσει, γι’ αυτό
υ ακριβώς κάνουμε αυτή την αν είναι τοπικά, αν μεταφέρο
μεταφέρονται
ονται σε αποστά
ο αποστάσεις, αν είναι φφτηνότερα. Αυτά τα ζητήματα
προσπάθεια, ώστε από κοινού ννα βρούμε κάποιες διεξόδους. είναι περιβαλλοντικά, και πρέπει
πρέέέπει να μπουν στ στην ανάγνωσή μμας για να καταλήξουμε σε συ-
μπεράσματα, τα οποία βέβαια α δεν έχουν μονο μονοσήμαντες απαντήσεις.
ν Βλέπουμε ότι κάποιοι
Να δώσω στον
τ κύριο Καλογήρου το λόγο. προτιμούν τη σκηνογραφία κα καιαι δεν είναι ελλην
α ελληνικό φαινόμενο αυτό, αν το δούμε λίγο και θα
προσπαθήσω να το πω στην ττοποθέτησή μου τις επόμενες μέρες, έ δεν είναι ελληνικά ζητή-
ȄȀȁȆȂǺȆȉ ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ. ματα. Αυτή τη στιγμή υπάρχειι μια πολιτική πο που προσπαθεί να α αναδημιουργήσει σκηνικά ή
Ναι, εγώ θέλω να πω καταρχήνν ότι είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον ο ότι βρισκόμαστε εδώ και συ- εικόνες τυπικές σε διαφορετικ
διαφορετικά
κά μέρη και επιλ
κ επιλέγεται από όλες τις φάσεις ενός οικισμού μία,
ζητάμε για θέματα που, εξ ορισμού,
σ είναι λίγο αμφιλεγόμενα κ και σύνθετα, δηλαδή χαίρομαι η οποία τείνει να επιβληθεί μεε τους μορφολογ
μορφολογικούς κανονισμούς έτσι ώστε να έχουμε περι-
που ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. έχει μια π
προβληματική για τις μελέτες αυτές.
υ Είναι βέβαια φανερό ότι οχές όπου τα νεοπαραδοσιακά ά κάποιου είδους που έχουμε εκεί, κ είναι αυτά που κυριαρχούν
το Υ.Π.Ε.Κ.Α. ξεκίνησε να ψάξει μορφολογικούς, όπως λέει, κανόνες
ν δόμησης, με την αντίφα- πλέον και όχι τα γνήσια που έέχουνχχουν απομείνει.
ση που έχει ο όρος, διότι είναι α φανερό ότι το περιβάλλον στουςο περισσότερους ελληνικούς Άλλο λοιπόν είναι η προστ
προστασία ασία και άλλο εί
είναι η προσαρμογή
ο και εν πάση περιπτώσει τα
οικισμούς έχει προβλήματα μεγάλα.ε Η δική μας δουλειά, ως αρχιτεκτόνων βέβαια, εκ των όρια φάνηκαν και από τις πιο προσεκτικές ανα αναγνώσεις, όπως αυτή που έγινε για τη Μαγνη-
πραγμάτων λίγο ή πολύ, περιστρέφεται γύρω από θέματα μ μορφής/τύπου/περιβάλλοντος. σία. Βλέπουμε λοιπόν εκεί ότ ότιττι κάποια στιγμή υπάρχουν ανάγκες
ά που είναι διαφορετικές.
Το ερώτημα είναι ότι εφόσονν επιχειρείται, και στη σημερινή ν συνεδρίαση ασχοληθήκαμε Θέλω να βάλω δηλαδή έναν ξξενώνα, ενώνα, ένα μεγά
μεγάλο ξενοδοχείο ή μια παραγωγική μονάδα, το
κυρίως με θέματα ανάγνωσης, γιατί είναι η πρώτη φάση τωνν μελετών, ανάγνωσης λοιπόν είπε ο κύριος Κίζης, είναι λογικό
λογγγικό ότι αυτό θα πρέπει να μοιάζει ζ με δέκα μικρά σπίτια αλλά
του οικιστικού περιβάλλοντος στους αξιόλογους και μη αξιόλογους ο οικισμούς, πρέπει να τα ακόμα και οι κατοικίες, αν είν
είναι
νναι κατοικίες πρ
προς ενοικίαση ή διαμονή δεύτερης κατοικίας,
δει κανείς με μια διευρυμένη ο οπτική και ευτυχώς αρκετοί μελετητές
ε και από την πλευρά του δεν είναι θεμιτό να έχουν τη λο
λογική
ογική ενός αγρο
ο αγροτικού σπιτιού. Ά
Άρα, το θέμα είναι σύνθετο και
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και από τις μελέτες
έ που παρουσιάστηκαν, το κ κατάλαβαν και υπερέβησαν τις δεν θέλω να φάω τον χρόνο σα σαςας τώρα, αλλά γι
α για την Άνω Πόληη είχα φέρει κάτι παραδείγμα-
όποιες προδιαγραφές, που ευτυχώς φαίνεται ότι είναι αρκετά ά ανοιχτές ώστε να παρουσιά- τα, δεν ξέρω αν θα προλάβω ννα σας τα δείξω κ κάποια στιγμή, γγια να δείτε τι ήταν πριν και τι
ζονται αρκετά πράγματα εδώ. Είναι επίσης το θέμα της προσαρμογήςσ των βιοκλιματικών, έγινε μετά, γιατί έχει μεγάλη σ σημασία να δούδούμε κάπου που εεφαρμόστηκε αυτό για τριάντα
όπως συνήθως λέγεται, παραμέτρων.μ Πρέπει να το δει κανείςς και αυτό στην ευρύτητά του. πέντε χρόνια τι έδωσε.
Δηλαδή, εάν υπάρχει η δόμηση, η αυτή εξαρτάται φυσικά πάντα α από τον τόπο, τη γεωγραφία, Αυτά.
το κλίμα, αλλά και τον πολιτισμό.μ Εδώ είναι και το πρόβλημα εενδεχομένως: ότι στη μια περί-
πτωση έχουμε εκ των πραγμάτων αναπαραγωγή, ή προσπάθεια α αναπαραγωγής και επιβολής ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Αύριο, που θ
θα
α έχετε και την ττοποθέτησή σας στην επιστημονική ομάδα, θα
κάποιων ιστορικών μορφών σε οικισμούς που έχουν ανάπτυξη. η Η σύγχρονη φάση, η οποία μπορέσετε να μας τα δείξετε.
εκ των πραγμάτων δεν μπορείί να είναι η ίδια με την παλιά και α εδώ πρέπει να δει κάποιος,
το θέμα της ένταξης στο περιβάλλον,
ά το κλίμα, την τοπογραφίαί με την ευρύτερη έννοια, όχι Ȅ. ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ. Θα σας τα δείξω.
μόνο με τη συμβατική έννοια του τοπίου, αλλά την τοπογραφία α που περιλαμβάνει και το
υπέδαφος, τη θέα, την κλίση, ττη χλωρίδα και την πανίδα. Τελικά κ αν το δει και από την ευρύ- ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Πάντως γενικά
γενικ
κά να πω ότι όλα αυτά τα χρόνια
κ α μέχρι τώρα, έχουμε ειδικούς
τερη πολιτικοοικονομική του π πλευρά, αυτοί οι οικισμοί είχαν μια ανάπτυξη ακριβώς επειδή μ Δηλαδή, δεν εείναι θέμα ορολογίας. Έχουμε ειδικούς όρους
όρους δόμησης, όπου έχουμε.
είχαν μια ενδοχώρα. Εάν τα δεδομένα αυτά έχουν ανατραπεί και έχουν σίγουρα ανατραπεί δόμησης και έχουμε τα αποτελέσματα
τ που β
βλέπουμε μέχρι τώρα. Άρα, μήπως οι κανόνες
στις περισσότερες περιπτώσειςς και σήμερα το ζητούμενο είναι, α ας πούμε, τουριστική ανά- είναι το θέμα και όχι αν θα είναι ειδικοί όροι ή μορφολογικοί.
πτυξη ή γεωργική ανάπτυξη, ή κάτι άλλο, είναι φανερό ότι αυτό τ δεν θα μπορεί να εκφραστεί
αποτελεσματικά με τις μορφέςς που υπήρχαν. Αν όμως καθίσει σ κανείς και διαβάσει, έστω Ȅ. ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ. Έχουμε δύο
ύ τρόπους: ο έν
ένας είναι αυτός ο πρόχειρος τρόπος, να μεγα-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
122 — 123
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

λώνουμε τον οικισμό περιμετρικά

ρ και ό,τι γίνει, που είναι τελείως
λ λάθος, και ο άλλος είναι η συνεργασία με το Υ.Π.Ε.Κ.Α., θαα είναι καλή ευκα ευκαιρία για να δι-
αφήνουμε να χτιστεί εκτός σχεδίου,
ε πάλι ό,τι προκύψει, αλλά ά από την άλλη, αν έχουμε μια ορθώσουμε και προς αυτή την κ κατεύθυνση κάποκάποια πράγματα.
τουριστική πίεση, μια ανάγκη για ανάπτυξη σε μια περιοχή, θ θα πρέπει να κάνουμε σχέδια, Με συναδέλφους που μιλ μιλούσαμε
λλούσαμε συζητο
συζητούσαν και για
θα πρέπει να πούμε ότι εδώ που ο είναι εξαιρετικό δεν θα χτίσεις
ε τίποτα, αλλά εδώ θα χτίσεις άλλα πράγματα που έχουν σχ σχέση
χχέση με τη γενικ
γενική νομοθεσία.
πολύ, ή θα χτίσεις έτσι, ή αλλιώς. Αν εμείς δε βάζουμε δυνατότητες
ό επέκτασης, αυτές ξεχει- Θα σας πω εγώ ένα παράδειγμ
παράδειγμα μα που ξέρω: Στη δόμηση εκτός
μ
λίζουν και βγαίνουν από τα πράγματα
ρ και επειδή αυτή τη στιγμή
ι έχουμε και μια κρίση και σχεδίου, η οποία υπάρχει και γύρω από τους ο οικισμούς, δεν
δεν είναι και τόσο οξύ το πρόβλημα,
ό είναι πολύ καλή ευκαιρία ρ να βρούμε λύσεις που θα επιτρέπεται να γίνει διάσπαση η του κτιρίου, έέχουμε μεγάλα
εφαρμοστούν, ας πούμε, σε μια ι δεκαετία, να το πω έτσι. οικόπεδα, έχουμε μεγάλη κάλ κάλυψη,
λλυψη, παρόλο π που έχουμε μι-
κρό ποσοστό κάλυψης στα με μεγάλα
εεγάλα οικόπεδα μας δίνει με-
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. γάλους όγκους. Εάν αυτόν ττον ον όγκο δεν το τον διασπάσεις,
Λοιπόν, εγώ έχω να παρατηρήσωή ότι και στα κείμενα που μοίρασε
ί η επιτροπή στα μέλη της κινδυνεύεις να δείξεις παραδε
παραδείγματα
εείγματα σαν αυτά που έδειξε η
επιστημονικής επιτροπής, καιι στη σημερινή παρουσίαση, κυριαρχεί
υ το θέμα της ένταξης Χριστίνα η Μπεζαντέ. Άρα, κα καιαι αυτό προσκρο
α προσκρούει στη γενική
αλλά, να μην ξεχνάμε ότι είναι
α ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα έ γιατί είναι ένα από τα πιο πολεοδομική νομοθεσία. Θέλ Θέλω ω να πω ότι είνα
είναι αρκετά σύν-
δύσκολα της αρχιτεκτονικής. ΆΆρα εμείς, αυτή τη στιγμή επιχειρούμε
ρ να μπούμε μέσα σε αυτό θετο το θέμα, αλλά εγώ βρίσκω ω το κλειδί στο π παιχνίδι με τον
το δύσκολο θέμα και να καταλήξουμε
α κάπου. Όμως δεν πρέπειέ να μας διαφεύγει, διαβά- συντελεστή δόμησης. Όταν ο σ συντελεστής δόμ δόμησης ξεπερνά-
ζοντας τις προδιαγραφές, ότι υυπάρχει η λέξη προστασία για τους
ο παραδοσιακούς οικισμούς ει το ισχύον, δηλαδή το εφαρμ
εφαρμοσμένο
μοσμένο στους π
μ παραδοσιακούς
σαφέστατη, μέχρι που αναφέρεται
ρ και η λέξη αυθεντικό κομμάτι.
μ Αυτά όλα δείχνουν ότι οικισμούς, εκεί, δεν είναι μόν
μόνονο ότι αισθητικά θα αλλοιώσει,
υπάρχει μια δεύτερη παράμετρος, την οποία εγώ θεωρώ πάρα ρ πολύ σημαντική, γιατί προ- είναι ότι δίνοντας μεγαλύτερη εκμετάλλευση α από έξω, το δι-
στασία σημαίνει ότι έχουμε ακόμα
κ πολιτιστικό κεφάλαιο. εκδικούν και μέσα και οδηγεί στις κατεδαφίσε
κατεδαφίσεις. Θα πρέπει
Εάν η προστασία περάσει απαρατήρητη από αυτή την έσχατη χ προσπάθεια, το αποτέλε- να σας πω ότι σε πολύ λίγα δι διατάγματα
ιιατάγματα υπάρ
υπάρχει απαγόρευ-
σμα θα είναι να συνεχίσει η υποβάθμιση
π των παραδοσιακών οικισμών, και ό,τι και αν πούμε ση κατεδάφισης. Αυτά είναι τα α γενικότερα που θεωρώ πάρα
πια για το δύσκολο θέμα της αρχιτεκτονικής στην ένταξη, στο τ τέλος δεν θα υπάρχει αντι- πολύ σημαντικά και ότι θα πρ πρέπει
ρέπει εκεί να επ
ρ επικεντρωθεί το
κείμενο για την ένταξη. Αυτό είναι μια απάντηση που είχα δώσει
ώ σε συναδέλφους μου στο ενδιαφέρον των μελετητών. Μ Μπορεί πορεί να γίνει αυ
αυτό με συγκρι-
Πολυτεχνείο όταν μας λέγανε, τι το θέλουμε το μάθημα για τους
ο παραδοσιακούς οικισμούς. τική αντιπαράθεση εφαρμοσμ
εφαρμοσμένουμένου συντελεστή δόμησης και
μ
Τους είχα πει μη βιάζεστε, σε λίγο δεν θα έχουμε αντικείμενο. ο Μην κάνετε τον κόπο να το επιτρεπόμενου από τις ισχύου
ισχύουσες υσες νομοθεσίες με όρους δό-
υ
καταργήσετε, σε λίγο δεν θα έχουμε.
χ μησης. Θα είναι κάτι πολύ ση σημαντικό
ημαντικό να γίνε
η γίνει μέσα από τις
Εν πάση περιπτώσει, το πολύ
ο συγκεκριμένο που εγώ έχω ω να προτείνω είναι κάτι πολύ μελέτες αυτή η συγκριτική ανταντιπαράθεση.
τιπαράθεση. Αυτ Αυτά.
κοντά σε αυτό που παρουσίασε σ η Χριστίνα Μπεζαντέ. H Χριστίνα Μπεζαντέ έθιξε το θέμα
του συντελεστή δόμησης. Νομίζωμ ότι ο συντελεστής δόμησηςη που βγαίνει μέσα από τους ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Εγώ βέβαια θ θα ήθελα μια μι
μικρή διευκρινι-
κανονισμούς είναι το κρίσιμο ο θέμα για την προστασία των παραδοσιακών οικισμών. Αν στική ερώτηση να σας κάνω
κάνω,
ω, επειδή είπατε για προστασία
ω
δηλαδή μπορεί κανείς μέσα α από τους όρους δόμησης, να δώσει
ώ τα κίνητρα εκείνα που θα παραδοσιακών οικισμών κ και μετά μιλήσατ
μιλήσατε για το αυθε-
προστατέψουν τους παραδοσιακούς
α οικισμούς, αυτό θα είναι έένα μεγάλο επίτευγμα. Αντίθε- ντικό τμήμα. Την προστασ
προστασία
σία την εννοείτε όπου υπάρχει
σ
τα, οι μέχρι τώρα όροι δόμησηςη δημιούργησαν αντικίνητρα. Π Πάλι μέσα από τον συντελεστή αυθεντικότητα φαντάζομαι,
φαντάζομααι, δηλαδή όχι μ
α με την έννοια…
δόμησης. Αλλά δεν είναι μόνο ο οι όροι δόμησης που λειτούργησαν
γ μέχρι τώρα, είναι οι πα-
ράλληλοι κανονισμοί, οι πολεοδομικοί
ο κανονισμοί, οι οποίοιι και αυτούς τους όρους δόμη- ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ
ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. . Όχι, όχι, α
αναφερόμουν στις
στ προδιαγρα-
σης, αν υποθέσουμε ότι κάποιοι ήταν επιτυχημένοι, τους τίναζανζ στον αέρα, π.χ. το τεχνητό φές του Υ.Π.Ε.Κ.Α..
έδαφος εκεί που οι όροι δόμησης
σ έδιναν διώροφα, μας έδωσεε τριώροφα.
. ĮȈǺȄȊǾǿ. Το ξέρω απλά…
ȃ.
Οι παραδοσιακοί οικισμοί εείναι χτισμένοι, οι περισσότεροι, σ
σε έδαφος με μεγάλη κλίση. Μι-
κρή ή μεγάλη κλίση, το τεχνητό έδαφος έδωσε εκεί και δεύτερο κκαι τρίτο όροφο, ανάλογα με την M. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Οι προδιαγραφές
ι του Υ.Π
Υ.Π.Ε.Κ.Α. αναφέ-
κλίση. Αυτά τα πράγματα λοιπόνν πρέπει πάρα πολύ σοβαρά να τα α δούμε και, αφού υπάρχει αυτή ρονται σαφώς…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

124 — 125
πρακτικά
1.
August Schleiher
(1821-1866)
To 1858 συγκεκριμένα παρατήρησε
οτι η δομική μονάδα της γλώσσας, το
λέλημα (αφαιρετικό σχήμα λέξης όπως
παρουσιάζεται στα λεξικά) παρουσίαζε
διάφορες μορφές και ονόμασε μόρφημα
την μικρότερη ατομική μονάδα της γλώσσας
που είχε σημαντικό νόημα.
2.
ΕΤΗ
(EIDGENÖSSISCHE
TECHNISCHE HOCHSCHULE ZÜRICH)
Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο
Τεχνολογίας στη Ζυρίχη Ελβετίας. Συνήθως
αποκαλείται ETH ή Πόλυ από το αρχικό του
όνομα Polytechnikum (Πολυτεχνείο).
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00
19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Επειδή είπατεε να μην τα ξεχάσουμε αυτά τα και με ειρωνικό τίτλο, ή ακόμ
ακόμα α και με ερωτημ
ερωτηματικό, για να μπορέσει να το συζητήσει. Σαν
σημεία. Με ποια
α έννοια να μην τα ξεχάσουμε; θέμα έτσι έχει τεθεί, και ας ποπούμε
ούμε ότι είναι εερωτηματικό, ας πούμε μετά ότι είναι λάθος ο
ο
τρόπος που προσεγγίζουμε τη μορφή, και ας π πούμε ότι είναι λλάθος η έννοια του κανόνα, και
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Στην προστασίατ των παραδοσιακών οικι- αν δεν πρέπει να είναι κανόνας
κανόνας,ςς, αλλά πρέπει ννα είναι οδηγία ή πρέπει να είναι προδιαγραφή
σμών σε τέτοιο βαθμό που σε κάποιο σημείο μιλάνε και για ή πρέπει να είναι κατεύθυνση και όλα αυτά. Δηλαδή,
Δη ας το δούμε
ύ λιγάκι με ερωτηματικό, αν
την αυθεντικότητα, δεν το περιόρισα
ρ στο αυθεντικό, απλώς μας ενοχλεί αυτός ο καταφατικ
καταφατικός
κός τρόπος που ορίζεται αυτό το
κ ο πράγμα.
μιλάνε για την αυθεντικότητα,, δηλαδή είναι το τέλειο μέσα Λοιπόν, είναι δύσκολο το θ θέμα, αναφέρθηκ
αναφέρθηκε και η κυρία Α Αποστόλου σε αυτό. Γιατί είναι
στους παραδοσιακούς οικισμούς.
ο Το πιο αξιόλογο, το αυ- δύσκολο; Γιατί το να αντιγράψ
αντιγράψεις
ψεις είναι πάρα π
ψ πολύ εύκολο. Δηλαδή
λ η ασυμμετρία που υπάρ-
θεντικό. χει αυτή τη στιγμή είναι τεράστ
τεράστια,
ττια, το να αντιγρά
αντιγράψεις είναι πανεύκολο,
ε δε χρειάζεται καθόλου
σκέψη, δε χρειάζεται παιδεία α αρχιτέκτονα, δε χρειάζεται καν ννα κάνεις κάτι, γιατί μπορεί να
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. είναι μια πολύ απλή εντολή σε ένα πρόγραμμ
πρόγραμμα υπολογιστή π πια μετά από κάποιες μελέτες,
Αρχίζω από το εξαιρετικό γεγονός,
γ που αναγνωρίζουν όλοι το πώς δηλαδή κάποια διαφορετικάρ στοιχεία ττα μαζεύω και κάνω
ά κάποια μοντελάκια, όπως
και όλες, και όχι μόνο η οργανωτική
α επιτροπή, ότι βρίσκο- αναφέρθηκε πάλι και από τους δύο Φορείς κα και τους τιμά –καιι από το Υπουργείο εννοώ και
νται όλοι οι φορείς εδώ. Ήδη α ακούστηκε από πολλές μεριές, από τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.– και πραγματικά,
ρ δεν υ
υπάρχει λόγος να α συζητάμε.
οι μελετητές να λένε τι επιτέλους
έ θέλει το Υπουργείο, το
Υπουργείο να λέει τι επιτέλουςυ μπορούν να μας προτείνουν Για να είσαι δημιουργικός είναι πολλοί οι δρόμοι όποτε, ό όπως καταλαβαίνετε, σε αυτόν
οι μελετητές, γιατί γι’ αυτό σας
α αναθέτουμε τη δουλειά, οι που προτείνει την αντιγραφή,, του λες μην κά κάνεις αντιγραφή και σου λέει ωραία και τι να
μελετητές να λένε τι επιτέλους θέλουν οι καθηγητές, οι ίδιοι κάνω. Δεν μπορείς να απαντήσεις,
ή είναι το ααντίστοιχο που εεμείς οι δάσκαλοι της αρχιτε-
οι καθηγητές να λένε τι επιτέλους
λ λέμε μεταξύ μας και στις κτονικής βιώνουμε στο σχεδιαστήριο.
α Έρχετα
Έρχεται ένας σπουδαστής
σ με ένα θέμα που είναι να
Σχολές. Μη νομίσουν, ούτε οι μελετητές ούτε το Υπουργείο, τραβάς τα μαλλιά σου, του λες αυτό το πράγμα είναι απαράδεκτο,
κ σου λέει τι να κάνω και δεν
ότι αυτό είναι μια ομαλή ροή. ή Δηλαδή αυτή τη στιγμή το ξέρεις τι να του πεις. Του λες θα φέρεις κάτι άάλλο και θα το ξξανασυζητήσουμε, δεν μπορώ
πρόβλημα, όπως καταλαβαίνετε, ε είναι πάρα πολύ δύσκολο, να σου πω τι θα κάνεις γιατί α
αν σου πω τι θα κ κάνεις δεν εκπαιδεύω
α εσένα, αλλά εκπαιδεύω
και υπάρχει και έντονος τσακωμός
ω σε πάρα πολλές Σχολές, εμένα. Άρα, ουσιαστικά υπάρχει χ αυτή η ασυμμετρία
ασυμ που πρέπει
π να τη δούμε, γιατί το άλλο
και είναι και δείγμα υγείας ότιτ υπάρχει αυτός ο τσακωμός. είναι εύκολο, τελείωσε, πρέπειε να το πάρουμε χαμπάρι ότι δενν μπορούμε να ανταγωνιστού-
Υπάρχει λοιπόν αυτό, ότι ας μ μας πει λοιπόν το Υπουργείο τι με το εύκολο, θα πάμε στο δύσκολο,
ύ στο τι ακ
ακριβώς είναι αυτή η δουλειά μας, που πρέπει
θέλει, ας μας πουν οι μελετητές
έ τι θέλουν. να κάνουμε.
Εδώ είμαστε όλοι λοιπόν κ και το μόνο που μπορούμε να
κάνουμε είναι, όχι να λέμε στοντ άλλο τι θέλει, αλλά ας πει Η μορφή λοιπόν. Είναι μεγάλη
ε ειρωνεία ότι η μορφή ξεκίνησε
ε από τη βιολογία, από
ο καθένας από τους Φορείς τιι θέλει και ας ακολουθήσουμε τους βιολόγους, δηλαδή από ζωντανούς
ω οργανισμούς, το 1859 από τον SCHLEIHER1. Ο βασικός
οργαν
αυτό που είπε και η κυρία Μουρμούρη
υ και η κυρία Φραντζή, τομέας στις ιατρικές σχολές λέγεται
έ μορφολειτουργικός
μορφολειτ κύριοι
ο συνάδελφοι. Η μορφή και η
εκφράζοντας τους δυο βασικούς ο μετόχους, ας μιλήσουμε με λειτουργία δεν αφορά στους α αρχιτέκτονες, αφ
αφορά στους γιατρούς
ρ και στους βιολόγους. Το
ειλικρίνεια, τι είναι αυτό που θ
θέλουμε να κάνουμε. τσιμπήσανε οι αρχιτέκτονες, έτσι
τ όπως τσαλαβ
τσαλαβουτάνε σε όλα τα επιστημονικά πεδία, και πή-
Εγώ θα το επιχειρήσω αυτό, τ έστω και αν στενοχωρήσω ρανε τη μορφή και την παγώσανε.
α Η μορφή εί είναι πολύ δυναμική
μ διαδικασία, είναι ζωντανή
και μερικούς συναδέλφους, φίλοι οι συνάδελφοι, φίλτατη η διαδικασία που εξελίσσεται, που αναπαράγετα
αναπαράγεται, που έχει DNA, A που κλωνοποιεί, που κάνει
αρχιτεκτονική για μένα. RNA που ξανακάνει DNA, π που κάνει μεταλλάξεις,
μεταλλ δεν είναιι ένα παγωμένο πράγμα. Σκε-
φτείτε λοιπόν, να ξαναδούμε πποιοι είναι οι όροι.
όρ Παλιά η μορφή ρ είχε αυτόν τον χαρακτήρα
Αρχίζω από την παρεξήγηση η που εντόπισε ο Τάσος ο το δυναμικό, τον έχασε επειδή ή επικράτησαν ττα ιστορικά στυλλ και έγινε μετά η μορφολογία
Μπίρης, γιατί είπα πραγματικά
κ ότι πολλά πράγματα ανάγο- και η ρυθμολογία. Οι ιστορικοί
κ της αρχιτεκτ
αρχιτεκτονικής ταυτίστηκαν
η με τους θεωρητικούς της
νται σε θέματα ορισμών. Τον όόρο μορφολογικοί κανόνες θα αρχιτεκτονικής και ήσουν καλόςλ θεωρητικός και καλός αρχιτέκτονας,
ι αν ήξερες καλά την
μπορούσε κάποιος να πει ότιι τον παίρνει έτοιμο, ότι αυτό ιστορία και ποιο από τα μοντελάκια
ε που σου είχε έτοιμα η ιστορία
σ μπορούσες να εφαρμό-
είναι το πρόβλημα, και το βάζει
ε ως θέμα της ημερίδας ακόμα σεις. Ήδη πάντως σήμερα η έννοια
ν της μορφή
μορφής ξαναπαίζει. Το ο ΕΤΗ2 έχει έδρα μορφολογίας.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
126 — 127
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
3.
MARTIN KRAMPEN ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00
19
(1928-) A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
Γερμανός σημειολόγος, καθηγητής
Σημειωτικής στο Göttingen.

Όχι με την έννοια την παλιά, όχι

χ με την έννοια του Σίνου, όχι που είναι το λιγότερο κακό, έχ
έχουμε
χχουμε αποδεχτεί ότι την πατήσαμε, δεν μπορούμε να κάνουμε
με την έννοια του Μιχελή, όχι με την έννοια του KRAMPEN3 του τίποτα και πάμε για το λιγότερ
λιγότερο ρο κακό και, σκ
ρ σκόπιμα τον ρώτησα τον συνάδελφο: αυτά είναι
Γερμανού, αλλά με την έννοια α τη σημερινή, δηλαδή τη μορ- καλά παραδείγματα; Και χάρηκα
χάρη ηκα που μου εί είπε ναι, είναι καλά,
α υπάρχουν και χειρότερα,
φογενετική. Όταν λένε μορφολογία
ο αυτή τη στιγμή, πολλές αλλά το θέμα είναι ότι δεν τολ
τολμά
λλμά να σκεφτεί κ κάτι ακόμα καλύτερο,
ύ και προσπαθεί να είναι
σχολές αρχιτεκτονικής μιλάνε για το πώς γεννιέται η αρχιτε- πραγματιστής, ή πιο κοντά στη
στηνην πραγματικότη
η πραγματικότητα, και να πει ό ότι κάτι πρέπει να κάνουμε για
κτονική μορφή. Άρα λοιπόν να α κάνουμε μια διάκριση, άλλο να το σώσουμε.
πράγμα είναι το σχήμα που εείναι ένα αφαιρετικό πράγμα, Αλλά, με συγχωρείτε, ότανν συζητάμε για την αρχιτεκτονική, ι εγώ δεν θα πάρω την ητ-
άλλο πράγμα είναι η εικόνα, σστην οποία μάλλον αναφέρεται τοπαθή στάση ότι πρέπει να κ καλέσω και τους Πολιτικούς Μηχανικούς, γιατί αν είναι έτσι
ο Τάσος ο Μπίρης –που είναιι ίδιον του πολιτισμού μας και πρέπει να καλέσω και τον ανώνυμο
ανώ ώνυμο αυθαίρετ
ώ αυθαίρετο οικιστή εδώ π πέρα. Με αυτή τη λογική, του
έχει κυριαρχήσει– και άλλο πράγμα
ρ η μορφή, που είναι ένα ποιος χτίζει πιο πολλά, οι Αρχ
Αρχιτέκτονες
χχιτέκτονες χτίζου
χτίζουν 2%, οι Πολιτικοί
ι Μηχανικοί 35% κ.λπ., να
πιο δομικό στοιχείο το οποίο εεπιδέχεται όλη αυτή τη συζήτη- καλέσω τον αυθαίρετο οικιστή
οικιστή,ή, τη γιαγιά μου
ή μου, τον φούρναρη, η μπετατζήδες, όλους, αν πάει
ση και τη δημιουργικότητα γιαα την οποία συζητάμε. έτσι. Ή θα μιλήσουμε κάποτεε για το ποιοι μπ μπορούν να μιλάνεά για την αρχιτεκτονική, και
Περνάω στο τρίτο κομμάτι από τις παρουσιάσεις, και θα εγώ δεν έχω πρόβλημα συντεχ
συντεχνιακό,
χχνιακό, δεν εκπ
εκπροσωπώ τον σύλλογο,
λ εμένα δεν με νοιάζει ο
επιχειρήσω ίσως και μία αξιοκρατική,
κ γιατί εδώ είμαι για να Ταντάο Άντο ήταν πυγμάχος κ και έγινε αρχιτέκ
αρχιτέκτονας, ο Le Corbusier
r δεν είχε δίπλωμα αρχι-
πω γνώμη, δεν είμαι για να π πω ούτε κάτι που αρέσει ούτε τεκτονικής. Mε ενδιαφέρει ποποιος ιος μιλάει την αρ
αρχιτεκτονική γλώσσα
ώ για να συνεννοούμαι. Δε
κάτι που αρέσει σε κάποιον άλλο.
λ Διαπίστωσα δύο πράγμα- μπορώ αυτή τη στιγμή να έχω ένα Υπομηχανι
Υπομηχανικό απέναντί μου, υ να είμαι στην Ε.Π.Α.Ε., να του
τα, το ένα είναι η προκείμενη,η δηλαδή πίσω από την προ- λέω τι είναι αυτή η «αηδία» πο
πουου έκανε, και να μου λέει πες μου
ο ο τι να κάνω και θα στο κάνω.
σέγγιση, τι προκείμενες υπάρχουν
ρ στούς μελετητές και το Δεν υπάρχει αυτή η συζήτηση και δε μπορεί ννα πάει πουθενά ά αυτό το πράγμα.
δεύτερο πώς μιλάμε για την αρχιτεκτονική.
ρ Αυτή την απαισιοδοξία τη β βλέπω σε όλους τους μελετητές.
Το πρώτο: Τι υπάρχει ως προκείμενη. Ο μεγάλος Νόρ-
μαν Φόστερ λέει ότι οι αρχιτέκτονες
έ είναι από τους λίγους Μια σχηματική αφαίρεση π που πραγματοπ
πραγματοποιείται για να καλύψει
α αυτή την απαισιοδοξία
κλάδους, ίσως ο μόνος, που δενδ δικαιούνται να είναι απαι- από τις μελέτες Κεφαλληνίας, Πιερίας και Ημ Ημαθίας. Μου έκανεα εντύπωση που στην Πιερία
σιόδοξοι. Αν θέλετε να είστε απαισιόδοξοι να γίνετε λογο- αναφέρεται το παράδειγμα τη τηςς Κύπρου, που είναι πάρα πολύ ύ προωθημένο σχετικά με την
τέχνες. Ο αρχιτέκτονας εξ ορισμού
ρ χτίζει, γι’ αυτό και η ελληνική νομοθεσία και, αν α απόπό αυτό αντλού
π αντλούμε παραδείγματα,τ πώς μπορούμε να κάνουμε
μεγαλύτερη ανοησία στην ιστορία
σ της αρχιτεκτονικής εί- τις προτάσεις που κάνει η Πιερία,
Πιεεερία, όταν παίρνει
παίρν σαν ανάλογο χρήσιμο παράδειγμα την Κύ-
ναι το deconstruction. Δε μ μπορείς να λες ότι χτίζεις το προ η οποία παντού λέει για δημιουργικότητ
δημιουργικότητα, μιλάει για εμπεριστατωμένες
μ εναλλακτικές
deconstruction, δεν είναι απαισιοδοξία,
π είναι αισιοδοξία, προτάσεις, μιλάει για τεκμηριω
τεκμηριωμένη
ωμένη δημιουργ
ω δημιουργικότητα, το λέειι παντού, σε όλα αυτά που ευ-
είναι ένα άλλο στυλ προφανώς.ώ Λοιπόν, όταν είδα αυτό το τυχώς είχαν την καλοσύνη οι σσυνάδελφοι να μα μας τα δείξουν. Μ
Μα αν το δέχεσαι αυτό σαν ανά-
πράγμα, διέκρινα μια απαισιοδοξία. Τη διέκρινα σε κάποιες λογο, δηλαδή ότι είναι ένα καλ
καλόλλό παράδειγμα ννα το εφαρμόσεις,
ι πώς μπορείς μετά να λες ότι
μελέτες που πραγματικά με έέκαναν και αισθάνθηκα πάρα δεν γίνεται τίποτα στην Ελλάδ
Ελλάδα,
δα, για να σώσω την Ελλάδα από ό τους Υπομηχανικούς πρέπει
πολύ άσχημα και σχεδόν, δενν ήξερα πραγματικά τι έπρεπε να προτείνω αυτά και βλέπουμ
βλέπουμε.
με. Λοιπόν, αυτή ήταν η σχηματική αφαίρεση που επιχείρησαν
μ
να κάνω. Από την άλλη πλευρά όμως κατάλαβα ότι οι συνά- αυτές οι τρεις μελέτες.
δελφοι που προτείνουν αυτά ττα πράγματα έχουν στο μυαλό
τους κάποια άλλα πράγματα. Δ Δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, στη Υπάρχει και ένα άλλο είδοςς αφαίρεσης, πο
που έκανε ο Στέφανος
α ο Πάντος και θα την έλεγα
μελέτη που έκανε ο συνάδελφοςφ κύριος Λαγός για την Κε- ιδεολογική αφαίρεση. Ο Στέφ
Στέφανος
φανος παραπαίει
παραπαίει, πώς να το πω αανάμεσα, που φάνηκε και στην
φαλληνία, άρχισε να κάνει αυτές
υ τις προτάσεις και κάποια παρουσίασή του, σε κάποιες σ σκέψεις που ήτα
ήταν πάρα πολύ ωραίες
ρ και πάρα πολύ δημιουρ-
στιγμή, όταν στη ρύμη του λόγουγ του, τού ξέφυγε και είπε, πλευρά
γικές, και από την άλλη πλευρ ά συζητάω στο δδιάλειμμα και του
ο λέω τι γίνεται; Και μου λέει:
παιδιά, τι θέλετε να κάνω εγώ; Χτίζουν οι Πολιτικοί Μηχα- αν είναι συνεκτικός να τον πρ
προστατέψω
οστατέψω και μ μετά να έχω τη δημιουργικότητα. Αναγκάζεται
νικοί, χτίζουν οι Υπομηχανικοί,
ο και έπρεπε να τους έχουμε δηλαδή να διακρίνει το αντικείμενο
ε και να πε
πει από τη γραμμή
μ την κόκκινη και μέσα έντα-
καλέσει και σήμερα εδώ. Καταλαβαίνετε
τ πια είναι η προ- ξη, και αυτά που λέει η κυρία
α Απόστολου, αυ αυθεντικότητα καιι από τη γραμμή και έξω… τα
κείμενη αυτή τη στιγμή; Είναι σαν να κάνουμε μια πρόταση λοιπά. Όμως ειπώθηκε από πολλούς
π και συμ
συμφωνώ, δεν υπάρχει
ά αυτή η κόκκινη γραμμή.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
128 — 129
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

Υπάρχει μια γενική ποιότητα περιβάλλοντος και μια γενική ποιότητα αρχιτεκτονικής, την είναι συντεχνιακό το ότι αρχιτ
αρχιτεκτονικά
εκτονικά οι αρχ
αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες είναι αυτοί που έχουν
οποία νομίζω ότι πρέπει να τη η δούμε. αρχιτεκτονική παιδεία. Αν κά
κάποιος
ποιος είναι φοβ
π φοβερός, ας πούμε,, ερασιτέχνης της αρχιτεκτονι-
Υπάρχει τέλος και η προσέγγιση,
γ που θα την έλεγα ιδεολογική
γ αφαίρεση, η οποία ουσια- κής, μπορεί να είναι πολύ σημ
σημαντικός
μαντικός και να ττο δεχτώ να περάσει και αυτός επιτροπή.
μ
στικά έχει μια ιδεολογική στάση
σ και υπάρχει και μια προσέγγισησ που μου έκανε εντύπωση, η Ξέρετε στη Φιλανδία, που έέχει τόσο καλή αρ
αρχιτεκτονική ποιότητα,
ι σε αρχιτεκτονικούς δια-
προσέγγιση της Μαγνησίας. Η προσέγγιση της Μαγνησίας δενν ήταν αφαιρετική προσέγγιση, γωνισμούς δεν συμμετέχουν μόμόνο
όνο αρχιτέκτονες
ό αρχιτέκτονες, έχω δει βραβευμένα
υ έργα από ηλεκτρολόγους
ούτε στοχεύει σε αφαιρετικές λλύσεις, δηλαδή σε σχήματα ή σεε σκίτσα ή σε σκαριφήματα τα μηχανολόγους. Είχαν απωθημ
απωθημένο
μένο να γίνουν αρ
μ αρχιτέκτονες οι άνθρωποι
ν και ήταν καταπληκτι-
οποία σκαριφήματα θα τα εκλάβει
λ ως πραγματική όψη και θ θα την εφαρμόσει. Γιατί, άλλο κοί ερασιτέχνες, αλλά η κουβέντα
κουβέέντα θα γίνεται μ
με σκεπτικό, με τεκμηρίωση, εμπεριστατωμένα,
πράγμα ένα σκαρίφημα που π παραπέμπει σε πρότυπο και άλλολ να σου λέει ότι αυτή είναι αυτή η περίφημη αιτιολογική έέκθεση πρέπει να γίνεται πάνω σ σε συγκεκριμένους άξονες.
η όψη και μάλιστα να έχει καιι παραλλαγές. Είναι σαφές τότε ότι ταυτίζεται το σχήμα με το
τελικό αντικείμενο. Δεν είναι σσχήμα προς σκέψη και δημιουργική
ρ προσέγγιση, είναι σχήμα Πώς διαβάζεις τον οικισμό ό και τι είναι αυτ
αυτό που προτείνεις;
ι
προς αντιγραφή σαφές: όταν έχει τα παραθυράκια του, είναιι και μετρημένο υπό κλίμακα, Αυτό που προτείνεις είναι για να συνεχιστε
συνεχιστεί κάτι του οικισμού
σ ή γιατί πρέπει να αλλάξει
προφανώς και είναι σχήμα προς αντιγραφή. κάτι στον οικισμό; Αν συνεχισ
συνεχιστεί
ττεί βλέπεις αναλ
αναλογία ανάμεσα στοτ χθες και στο σήμερα ή, βλέ-
Εκεί λοιπόν με ενδιέφερε πάρα πολύ ότι υπήρχε μια πραγματιστική
α προσέγγιση. Πάλι πεις μια σημαντική διαφορά ή ιδεολογική ή λλειτουργική ή πολιτισμική
ο η οποία θα πρέπει
βέβαια από πίσω υπήρχε και έένας θυμός, που φάνηκε στον λόγο γ της κυρίας Μπεζαντέ και το να αποτυπωθεί.
χαίρομαι που υπήρχε, γιατί πράγματι
ρ έχει αγανακτήσει και αυτή
υ με αυτά που γίνονται, αλλά Μόνο αυτός ο διάλογος μπορεί
μπ
πορεί να αφήσει ανοιχτή τη δημιουργία,
π μ αλλιώς αναγκαστικά
υπήρχε μια επίμονη προσέγγιση σ στην πραγματικότητα: αυτό το ο γαϊδούρι δηλαδή στο κοτέτσι πολώνεται η υπόθεση σε σχημ
σχηματάκια
ματάκια για τους πολλούς και οι επαΐοντες και αυτοί που είναι
μ
δεν είναι τυχαίο που ακούστηκεη επτά φορές, γιατί έχει θυμώσει
ώ και είναι σημαντικό να το τέλος πάντων αντάξιοι, μεταξύύ των οποίων κα και η δική μου κάστα
ά των καθηγητών, μπορούν
ακούμε αυτό, εκεί λοιπόν, ως π προς τους στόχους, εγώ είδα αυτή
υ τη διαφορά. να περνούν πιο εύκολα τις επι
επιτροπές
ττροπές ή, το άλλ
άλλο μεγάλο άλλοθιθ του αρχιτεκτονικού διαγωνι-
Το δεύτερο είναι πώς μιλάμε:
μ υπάρχει σε πολλούς συναδέλφους
λ και το έχω συναντήσει, η σμού, δεν πάει να είναι αηδία,, αν είναι από δι
διαγωνισμό, δεν π περνάει από Ε.Π.Α.Ε.. Αυτά. Με
άποψη ότι πρέπει να κάνουμε κάποιους κανόνες για τον πολύ κόσμο, Πολιτικοί Μηχανικοί, συγχωρείτε που μακρηγόρησα
μακρηγόρησα. α.
α
Μηχανικοί, Υπομηχανικοί, φουρνάρηδες,
ο ας πούμε άσχετοι, η γιαγιά μου, η θεία μου, και
οι φοβεροί Αρχιτέκτονες, δεν ξέρω ποιοι είναι αυτοί, οι προσωπικότητες,
ω οι καταπληκτικοί, Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
ο Λε Κορμπιζιέ, ο Λε Κωνσταντινίδης
α κ.λπ., αυτοί θα περνάνε
ά από επιτροπή. Εμένα ούτε Ευχαριστώ. Κάποια σχόλια σεε αυτά που άκουάκουσα, αφού πρώτα α ευχαριστήσω όλους τους με-
αυτό με βρίσκει σύμφωνο αγαπητοί συνάδελφοι. Δηλαδή δείχνει χ έναν ελιτισμό και φαίνεται λετητές που παρουσίασαν τη δ δουλειά
ουλειά τους, για
γιατί ο καθένας με τον δικό του τρόπο νομίζω ότι
σαν να θέλουμε στους οικισμούςο να μιλάμε για δημιουργικότητα η για αυτούς που αξίζουν τη μας έδειξαν μια σειρά από προ
προβλήματα
οβλήματα που σή
ο σήμερα αντιμετωπίζουμε,
π και ο καθένας διάλεξε
δημιουργικότητα, είναι πιστοποιημένοι
π και τα λοιπά. Εμένα με ενδιαφέρει να ανεβάσω το και κάποιους τρόπους προσέγ
προσέγγισης
γγισης για τη λύσ
λύση που βεβαίως δ δεν είναι ο τελικός, εξάλλου το
επίπεδο, γιατί αν το χωρίσω π πάλι στα δύο το περιβάλλον, θαα έχω πάλι το ίδιο πρόβλημα. είπαμε ξανά, δεν έχει οριστικο
οριστικοποιηθεί
οποιηθεί και η π
ο πρώτη φάση.
Άρα, το πρόβλημά μου δεν εείναι ότι είμαι ο καλλιτέχνης αρχιτέκτονας
ρ που δε μπορώ να
εκφραστώ μέσα από μορφολογικούςο κανόνες και μου κόβετετ τη δημιουργικότητα. Οπότε Το πρώτο σχόλιο που θα ή ήθελα να κάνω εείναι σε σχέση μ με το τι θέλει το Υ.Π.Ε.Κ.Α., που
ισχύει αυτό του Πάντου, ότι θ θέλουμε ευτυχισμένο αρχιτέκτονα
ο ή ευτυχισμένη κοινωνία… δεν ξέρω αν είναι και το μόνο που κάποια στι στιγμή πρέπει να π
πει τι θέλει, σ’ αυτό συμφωνώ
Δε με ενδιαφέρει αυτός ο αρχιτέκτονας,
ι αυτό όμως που με ενδιαφέρει,
ν πέρα από το ψώνιο με τον κύριο Γκανιάτσα. Προσ
Προσπάθησα
σπάθησα να το π
σ πω και στην εισαγωγική
σ μου ομιλία, θέλω να
του αρχιτέκτονα, είναι ο επιστημονικός
τ λόγος της αρχιτεκτονικής.
ν Επιτέλους μπορούμε να σας διαβεβαιώσω και τώρα, ότότι
ττι δεν ξεκινήσαμε με προκατασκευασμένες
ε απόψεις. Αν είχαμε
εξηγήσουμε στη θεία μας τι είναι
ν αυτό που ξέρουν οι αρχιτέκτονες
ο και δεν ξέρουν οι υπόλοι- προκατασκευασμένες απόψειςς και αποφασισμ
αποφασισμένο το τι θα θέλαμε
λ να ήταν το τελικό αποτέ-
ποι; Γιατί αυτή τη στιγμή, με σ
συγχωρείτε, από μερικές παρουσιάσεις
σ δεν φαίνεται πού είναι λεσμα, δεν χρειαζόταν να ξοδέ
ξοδέψουμε
έέψουμε έντεκα εεκατομμύρια (11.000.000)
1 για να αναθέσουμε
ο επιστημονικός λόγος των αρχιτεκτόνων, δεν φαίνεται πού μπορούμε να το συζητήσουμε. τις μελέτες, όσο κι αν αυτό, α
ας πούμε, δίνει κ κάποια ζωντάνια α στο επάγγελμα. Νομίζω ότι
δεν είναι δίκαιο από τη μια να
α μας κατηγορού
κατηγορούν ότι δεν ξέρουμε
υ τι θέλουμε και ας πούμε τι
Γι’ αυτό βάλαμε τους άξονες,
ε είμαι από τους ανθρώπους π που είπαμε ότι θα μιλάει ο κα- θέλουμε, και από την άλλη να μ ξέρουμε τι θέλουμε κρυφίως και προσπαθούμε να
μας λένε ότι ξέρο
θένας και θα λέει, για παράδειγμα,
γ αναφέρομαι στην ερώτηση ένα τέσσερα (1.4) για να μπο- σας καπελώσουμε. Τέλος πάντ
πάντων,
ττων, έχει και το ενδιαφέρον τηςς η συζήτηση, αν αποφασίσετε
ρούμε επιτέλους να συζητήσουμε.
υ Δε μπορέσαμε να το κάνουμε,
υ ήταν πάρα πολύ δύσκολο, τι νομίζετε για εμάς.
δεν πειράζει που δεν το κάναμε,
α βγάλαμε άλλα πράγματα πιο σημαντικά, αλλά επιτέλους Για να ξαναγυρίσω, δεν θαα είμαστε οι μόνοι
μόνο παίκτες, δεν εείστε και εσείς σα Σύλλογος οι
κάποια στιγμή πρέπει να μάθουμε
ο να συζητάμε και εμένα εκεί
ε είναι το πρόβλημά μου. Δεν μόνοι παίκτες, υπάρχει και η κ κοινωνία με τις ανάγκες της, υπάρχει ένας συσχετισμός δυνά-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
130 — 131
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

μεων, και αφού οι μελετητές ττεκμηριώσουν, διότι αυτό επιθυμούμε, την κατάσταση και την θέλω επίσης να πω ότι δεν ξεκ
ξεκίνησε
κίνησε το Υπουρ
κ Υπουργείο όταν αποφάσισε
φ πώς θέλει να προχωρή-
πρότασή τους, υπάρχει και μιαα πολιτική ηγεσία που θα πάρει την απόφαση για το τι μορφή σει, γιατί υπήρξαν πολλοί προ
προβληματισμοί
οβληματισμοί κα
και διαφοροποιημένοι
μ εδώ στο Υπουργείο προ-
θα έχουν στο τέλος τα προεδρικά
ι διατάγματα, πάλι με βάση έναν συσχετισμό δυνάμεων, γιατί ηγουμένως, δεν ξεκίνησε με π πρόθεση
ρόθεση να μείνε
μείνει μόνο στην εικόνα, δεν ξεκίνησε με πρόθεση
και η πολιτική ηγεσία δεν είναι
α ανεξάρτητη, υφίσταται τις πιέσεις της καθημερινότητας που να μείνει μόνο στην μορφή, μο
μορφή
ορφή και περιεχ
ο περιεχόμενο, ή αν θέλετε
λ μορφή και λειτουργία, για
ξέρουμε όλοι μας. μας συσχετίζονται άμεσα και γγια αυτό υπάρχο
υπάρχουν και μια σειράά στοιχεία στις προδιαγραφές.
Δε μας διέφυγαν οι προδιαγρ
προδιαγραφές
αφές βέβαια, δε
δεν μας τις πέρασε
σ κάποιος και δεν το πήραμε
Το δεύτερο σημείο ήταν το ο θέμα που θίχτηκε για τον φορμαλισμό
ρ και τον τίτλο του έρ- είδηση. Συνειδητά βγήκαν οι ππροδιαγραφές απ
από τις Υπηρεσίες
ε μας και, δεν είναι τυχαίο, ότι
γου, τον οποίο τίτλο εξάλλου επανέλαβε και στο βιβλιαράκι ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., δεν έφτιαξε περιλαμβάνουν και τα άλλα σ στοιχεία που ακρ
ακριβώς έχουν καιι πολεοδομικό χαρακτήρα και
δικό του τίτλο. Πάλι εμάς πρέπει
ρ δηλαδή να κατηγορήσετε γι’ αυτό. Δεν ήταν επειδή το λειτουργικό χαρακτήρα κ.λπ.
Υ.Π.Ε.Κ.Α. διάλεξε την προσέγγιση
σ του φορμαλισμού έναντι, ας πούμε, του φονξιαλισμού, δεν
ήταν αυτό το θέμα. Το θέμα ή ήταν, αν θέλετε εγώ να παραδεχτώ
χ και ότι θα μπορούσαμε να Ανάμεσα σε αυτά είναι και το στοιχείο λοιπ
λοιπόν του τοπίου, είναι και το στοιχείο του πέριξ
βρούμε και καλύτερους τίτλους, ς το θέμα είναι λοιπόν ότι παρατηρούμε
α να αλλάζει γύρω μας χώρου, είναι και το στοιχείο που μας φέρνει εεκ των πραγμάτων
ω στην εκτός σχεδίου δόμηση,
ο χώρος. Θέλετε να πούμε αλλάζει
λ αυτό που βλέπουμε, θέλετετ να πούμε, αλλάζει η εικόνα; και επειδή μίλησα λίγο πριν γγια τους συσχετισμούς,
συσχετισ νομίζω όότι δεν είναι κανένα μυστικό ή
Αλλά και η λέξη εικόνα κατάλαβα
λ ότι είναι παρεξηγημένη επίσης. Αλλάζει λοιπόν κάτι και κάτι που δύσκολα μπορεί κανείςν να το φαντα
φανταστεί, ότι υπάρχουν
χ κάποιοι συσχετισμοί που
αλλάζει προς το χειρότερο, υποβαθμίζεται
π ένας χώρος που σ
συμβαίνει να είναι οι οικισμοί δεν επέτρεψαν μέχρι σήμερα ννα ευοδωθούν ο οι όποιες προσπάθειες
ά και το Υ.Π.Ε.Κ.Α. να προ-
κάτω από δύο χιλιάδες κατοίκουςο και ο γύρω χώρος, ο μη αστικός,
κ γι’ αυτόν τον χώρο κρίθη- χωρήσει στην κατάργηση της εεκτός σχεδίου, ή έστω να προχωρήσουμε
ω σε κάποια σταδιακά
κε ότι έπρεπε να πάρουμε κάποια
π μέτρα για να αναβαθμιστεί κκαι για να σωθεί η πολιτιστική βήματα, διότι και αυτό το έχουμε
ο αποπειραθ
αποπειραθεί, νομίζω ειπώθηκε
ώ και από τον κύριο Κίζη
κληρονομιά και το φυσικό περιβάλλον,
ρ που τα βλέπουμε ως δύο πολύ σημαντικούς άξονες λίγο προηγούμενα.
αυτού του τόπου. Αν νομίζετε ότι μπορούμε να βρούμε καλύτερο τ τίτλο, να το συζητήσουμε, Είναι λοιπόν ενδείξεις μιας
α κοινωνίας και αν καταλήξουμε μ κάποια στιγμή σε κάποιους
αλλά νομίζω ότι ο τίτλος του έργου
ρ που έχουμε υποβάλλει για χρηματοδότηση, που συμβαί- κανόνες, που ελπίζω ότι θα ολοκληρωθεί το έρέργο κάποια στιγμή
μ και θα έχουμε κάτι χρήσιμο
νει ένα μέρος της να είναι καιι κοινοτική χρηματοδότηση, δενν αλλάζει, ο τίτλος του έργου, για να το θεσμοθετήσουμε, οι κανόνες θεωρού
θεωρούμε ότι παίζουν ένα ρόλο, εκπαίδευσης θέλετε
παραμένει αυτός που είναι καλώς
α ή κακώς. Αν συνεχίσουμε τη συζήτηση για τον τίτλο του να το πείτε, ένα εργαλείο δηλαδή
α αποτελούν ο οι κανόνες για την
η αλλαγή της νοοτροπίας, δεν
έργου και τι εννοούσαμε ότανν τον βάλαμε και αν είχαμε πρόθεσηό για φορμαλισμό κ.λπ., μπορεί μόνο με πανεπιστημιακή κ εκπαίδευση ννα περιμένει κανένας
ν ότι θα αλλάξει η νοοτρο-
εμένα επιτρέψτε μου, αλλά η τταπεινή μου γνώμη είναι ότι θα χάσουμε τον χρόνο μας, διότι πία. Η νοοτροπία αλλάζει καιι στην πρακτική
πρακτική, η νοοτροπία ω ωθείται να αλλάξει και με ένα
το σημαντικό είναι να δώσουμε μ χρόνο από τη συζήτησή μας, ς από τους προβληματισμούς θεσμικό πλαίσιο. Οι κανόνες λλοιπόν, αν τελικ
τελικά τους φτιάξουμε
μ από κοινού, σε συνεργασία,
μας και από τον διάλογο στο ννα αντιμετωπίσουμε την ουσία, δ διότι είτε το πούμε πολεοδομι- καλούς, θα μπορέσουν να λειτουργήσουν
τ και προς αυτή την κκατεύθυνση.
κούς σχεδιασμούς, είτε το πούμεύ όρους δόμησης, είτε ειδικούς ύ όρους, τέτοιους όρους τους
έχουμε και στη νομοθεσία μας α και σήμερα και δεν μας διέσωσαν.
σ Το τι περιλαμβάνει το Ένα τέταρτο σημείο έχει σχέση
χ με τη διαβο
διαβούλευση. Πάλι ννομίζω ότι λιγάκι παρεξηγήθη-
περιεχόμενο αυτών των όρων,, ή όπως τους ονοματίσουμε, είναι ν το σημαντικό και ας δούμε καν οι προθέσεις. Η διαβούλευση,
ε όπως προ
προβλέπουν οι προδιαγραφές,
ο δεν θα γίνει όταν
λοιπόν ανάλογα με τις συνθήκεςκ και ανάλογα με τα στοιχεία, τις τάσεις, την εξέλιξη κ.λπ. τι θα έχει λήξει το έργο. Εκείνο που θα έχει συμ
συμπληρωθεί είναιι οι προτάσεις των μελετητών,
θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερο.
α πριν οριστικοποιηθεί όμως το ο έργο θα σταλο
σταλούν τα υλικά καιι οι προτάσεις για διαβούλευ-
ση, θα ενσωματωθούν όσες από π τις προτάσεις κριθεί ότι ταιριάζουν
ρ με την λογική που θα
Από όσα άκουσα, παρόλο που οι προσεγγίσεις ήταν διαφορετικές,
ο κατάλαβα ότι κάπου έχει αναπτυχθεί, με βάση και την τότε τεκμηρ
τεκμηρίωση, και θα εεφαρμοσθεί ο γνωστός τρόπος
στοχεύουμε προς παρόμοια κατεύθυνση
α όλοι μας. Όλοι κάτι κ
καλύτερο θέλουμε να κάνουμε αποφάσεων που υπάρχει, εν π πάση περιπτώσε
περιπτώσει είθισται, κάποιοι
ο να έχουν τον τελικό λόγο.
σε αυτόν το χώρο και τα παραδείγματα,
α τα καλά και τα κακά λίγο πολύ, που παρουσίασαν Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία είθισται
ί να είναι αυτή που έχει τον
ο τελικό λόγο και για να βγει
όλοι, προς την ίδια κατεύθυνση
σ ήταν. Και αν τυχόν κάποια ππαραδείγματα που μας ξένισαν ένα Προεδρικό Διάταγμα, ξέρετε ότι περνάει α από το ΣτΕ, περνάει
ρ και κάποιες άλλες διαδι-
παρουσιάστηκαν από κάποιο μελετητή σαν ανεκτά καλά, ήτανν διότι δυστυχώς η κατάσταση κασίες, που δεν είναι μόνο η α
ανάρτηση στον Δ Δήμο ή στην Περιφέρεια.
ρ Άρα, θα υπάρχει ένα
είναι χειρότερη, το οποίο πρέπει
π να μας ανησυχήσει. Δεν ήταν
α για να κριτικάρουμε το κρι- χρονικό διάστημα επαρκές για α να πουν την άπ
άποψή τους και άλλοι
λ και, αν μου επιτρέπετε ένα
τήριο του συναδέλφου, είναι μ
μια πραγματικότητα και αυτό. τελευταίο πράγμα: λίγο νωρίτερα
ε υπήρξε νομί
νομίζω μια παρερμηνεία
η του τι είπα και δεν θέλω
να μένουν παρερμηνείες μεταξύξ μας, ακριβώς για να μπορέσουμε
ο να προχωρήσουμε σε ένα
Θέλω να πιστεύω ότι με αυτό
υ θα διευκρινίσουμε την ιστορία
ρ του φορμαλισμού ή όχι και διάλογο πιο ουσιαστικό και σεε μια συνεργασία
συνεργασία.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
132 — 133
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

φωτισμένος άνθρωπος, που το

τον
ον πυροβολούμ
ο πυροβολούμε τώρα γιατί το έβαλε ως μορφολογικούς κα-
Αυτό που έκανα ήταν ότι ππαρουσίασα τα τρία αντικείμενα της δουλειάς που είναι οι πα- νόνες δόμησης.
ραδοσιακοί οικισμοί, οι άλλοι που κάποιοι από εσάς τους ονομάσατε
μ κοινούς οικισμούς, και
ο πέριξ των οικισμών χώρος. ΔΔεν αξιολόγησα τι είναι το πιο σημαντικό, ούτε αξιολόγησα τις Ξέρετε θα πω και το άλλο
άλλο,, που είχα σκοπ
σκοπό να το πω αύριορ αλλά μπορώ να το πω και
ανάγκες των κατοίκων κάθε μιαςι από αυτές τις κατηγορίες χώρων.
ρ Εκείνο που προσπάθησα τώρα: Λοιπόν ξεκίνησε να γίνε
γίνεται
εεται αυτή η δουλ
δουλειά, τι έχει από κάτω αυτή η δουλειά και ποιο
να πω είναι ότι θα χρειαστεί φ
φαντάζομαι περισσότερο προσοχή χ στο πώς θα προσεγγίσουμε είναι το ζητούμενο δε μας προ
προβλημάτισε.
οβλημάτισε. Αν πιάσετε όλες τις
ο ι μελέτες μαζί, όλες είναι ένα
το θέμα, και τι μέτρα θα πάρουμε
υ και πώς θα συμβιβαστεί, αςς πούμε, το αυθεντικό στοιχείο κομμάτι αυτής της δουλειάς. Έ
Ένα κομμάτι το δικό μας, ένα κ κομμάτι της κυρίας Μπεζαντέ,
με τη νέα δημιουργία στους παραδοσιακούς
α οικισμούς δεδομένης,
έ αφενός μιας πιο φανερής ένα κομμάτι του κυρίου Πάντο
Πάντου.
ου. Εγώ δε σας π
ο παρουσίασα χάρτη,
ρ δεν έχουμε δει πόσο χαρ-
φυσιογνωμίας που θα θέλαμε ννα μη χαθεί, και αφετέρου ενός θεσμικού πλαισίου που υπάρ- τογραφική είναι η δουλειά αυτή
αυ
υτή και τι σημαίνουν
υ σημαί όλα αυτά τα όρια τα υλοποιημένα, πώς
χει, και άρα δεν ξεκινάμε από ττο μηδέν, αλλά αν θελήσουμε κάτι
ά να αλλάξουμε, θα πρέπει να υλοποιήθηκαν, πώς υλοποιού
υλοποιούνται,
ύνται, πώς τα περ
ύ περνάμε, πώς τα φ φτιάχνουμε, δεν έγινε συζήτη-
προτείνουμε και αλλαγές στο θθεσμικό πλαίσιο. Με αυτή την έννοια
ν έχει μια διαφοροποίηση ση καμία. Έχω πει ήδη, σε σύσκεψη
ύ που έγι
έγινε στο Υπουργείο, ότι υποχρέωσή μας είναι
η ομάδα των παραδοσιακών οικισμών.
ι να κάνουμε σχέδια προεδρικών ώ διαταγμάτων,
διαταγμάτων όμως η άποψή ή μου είναι ότι είναι τρομερά
επικίνδυνο αυτά να γίνουν μεε προεδρικά διαδιατάγματα, δεν είναι
ν εύκολα αναστρέψιμα, ένα
Σας ευχαριστώ. ενδεχόμενο λάθος δε μπορεί ννα αναστραφεί, πρέπει να υπάρχει ρ ένα διάταγμα πλαίσιο και
από εκεί και πέρα υπουργικέςς αποφάσεις.
Ǽ. ȂǺĬȆȉ.
Καταρχάς να ευχαριστήσω τα παιδιά από την Κεφαλονιά που ο έκαναν την πρόταση για τη ȉ. ȃǺȃǺȂȆȋȁȆȉ.
διαβούλευση. Εντάξει… από ό όπου κι αν είναι, το -ατος παραπέμπει
π πάντως σε επίθετο Κε- Ευχαριστώ, θα προσπαθήσω ννα είμαι πολύ σύ σύντομος.
φαλλονίτικο, πρέπει να υπάρχει
χ ρίζα από την Κεφαλονιά. Ήθελα κάποια πράγματα ννα πω, εκ των ο οποίων το ένατο κάλυψε η κυρία Φίλιππου εν
Λοιπόν, το θέμα της διαβούλευσης,
υ το έχω θέσει ήδη και στη ΣΣύμβουλο. Όπως λένε οι προ- πολλοίς. Αν κανείς δεν κρατήσει
σ το περιέχον δδεν έχει νόημα ττο περιεχόμενο, αν δεν κρατή-
διαγραφές, πρέπει να γίνει παραλαβή
α της δεύτερης φάσης, καια ύστερα να πάμε σε διαβού- σει κανείς τα αυθεντικά κτίρια
α να εντάσσει, πο
πού να τα εντάσσει; Το είπε η κυρία Φιλίππου,
λευση. Για μας τους μελετητέςς αυτό είναι ολέθριο γιατί, αν κάτι
ά δεν πάει καλά στη διαβού- θα προσπαθήσω αύριο να το α αναλύσω, το αφή
αφήνω προς το παρόν,
ρ είναι πάρα πολύ σημαντι-
λευση, θα κληθούμε να τροποποιήσουμε,
ο όπως είδατε, εκατό ό σαράντα οικισμούς, χάρτες, κό κατά τη γνώμη μου και θα α πρέπει όλες οι μελέτες σε αυτόν
ό τον τομέα να δώσουν πολύ
οτιδήποτε άλλο, πεντακόσιουςς λέει ο κύριος Πάντος. μεγάλο βάρος.
Άρα λοιπόν είναι σημαντικό κ η διαβούλευση να γίνει νωρίτερα
ρ γιατί, πραγματικά εμείς
δουλεύουμε για κάποιους άλλους:
λ είναι Αρχιτέκτονες, είναι Τ
Τοπογράφοι, είναι Υπομηχα- Το δεύτερο που θέλω επίσης
σ να πω, πάρα πολύ σύντομα,, είναι ότι από τις μελέτες που
νικοί, είναι ΤΕΙτζήδες, ποιοι εείναι αυτοί; Πού απευθυνόμαστε; τ Το είπα από την αρχή, δεν άκουσα από τις παρουσιάσεις, που ήταν φυσικ
φυσικά σύντομες και έχουν και άλλα πράγματα που
απευθυνόμαστε στον καλό αρχιτέκτονα.
χ Ο καλός αρχιτέκτοναςς ξέρει τι θα κάνει. Απευθυνό- προφανώς δεν μας είπαν οι κ κύριοι συνάδελφ
συνάδελφοι, εγώ δεν είμαι ευχαριστημένος, ικανοποι-
μαστε σε αυτούς που θα ζήσουν υ σ’ αυτά τα χωριά, σε αυτούς π που θα πάρουν αυτά τα πράγ- ημένος από το κομμάτι της ανάλυσης
ν που, νο
νομίζω ότι είναι εεπίσης πάρα πολύ σημαντικό.
ματα, αυτούς που θα τα χειριστούν. Νομίζω ότι η ευκαιρία που δίνεται,
ί με τις μελ
μελέτες αυτές που αναθέτει το Υπουργείο, είναι
η καταγραφή πραγμάτων τα ο οποία είναι καταδικασμένα
κατα εν π
πολλοίς, τα οποία θα παραμεί-
Να σας πω την αλήθεια, εείχαμε ένα μεγάλο προβληματισμό σ και το λέγαμε στην Υπη- νουν πίσω, χρήσιμα για την επιστήμη,
π και θα είναι χρήσιμα για τις μελέτες, στα πλαίσια της
ρεσία, δεν ξέραμε αν θα έρθουμε
ο να παρουσιάσουμε. Διαλέξαμεξ αυτόν τον τρόπο της πα- έμπνευσης, για οποιαδήποτε κκατεύθυνση.
ρουσίασης γιατί τον θεωρήσαμε
μ ειλικρινή. Πρέπει όμως να συζητάμε
υ χωρίς προκαταλήψεις Περιοχές όπως το Πήλιο, που ήταν τυχερό γιατί το μελέτησε η ο κύριος Κίζης, είναι κα-
και, για να σας φέρω παράδειγμα
ι γι’ αυτό που λέω, την προκατάληψη,
κ όταν ξεκινούσα την λυμμένο σ’ ένα ποσοστό, αν και ακόμα και από το Πήλιο, ττο καλά μελετημένο, λείπει ο
τυπολογία, ξεκίνησα από το κύτταρο,
ύ το μονόχωρο, που ήτανν στον ίδιο χώρο η οικογένεια, κλασικισμός. Ο 20ός αιώνας, που υπάρχει στ στο Πήλιο δεν ήταν
τ αντικείμενο της διατριβής.
στον ίδιο χώρο η αποθήκη, στον
τ ίδιο χώρο το ζώο, δεν το είπα π γλαφυρά, ο κύριος Πάντος Υπάρχουν περιοχές, όπως η Π Πιερία, που δεν υπάρχει απολύτως
ύ τίποτα στη βιβλιογραφία.
το είπε καλύτερα. Από εκεί ξεκίνησε
ε η εξέλιξη της τυπολογίας.
α Αυτές οι δουλειές έρχονται Από τις παρουσιάσεις που άκουσα
ο ξαναλέω μπ
μπορεί να ήταν οι παρουσιάσεις ελλιπείς γιατί…
να καλύψουν ένα κενό πενήντατ ετών. Επειδή επιχειρήθηκαν στο παρελθόν και άλλες προ-
σπάθειες, όπως στα νησιά του Α
Αιγαίου όπου υπήρξαν κανόνες δόμησης, βγήκαν διατάγματα, ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ναι, να κάνω τη δ διευκρίνιση ότι εείχαμε ζητήσει να κινηθούν σε
δεν έγινε όμως μια εκδήλωση ννα γίνει μια αυτοκριτική αυτών ππου τα φτιάξανε. Υπήρχε ένας συγκεκριμένους θεματικούς άξ
άξονες, δεν παρουσίασαν
υ εδώ όλη την ανάλυση,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
134 — 135
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

τις καταβόθρες που παλιά, ναα λοιπόν το παρε

παρελθόν που ξανάρχεται
ρ σήμερα, ένα, το πρώτο
ȉ. ȃǺȃǺȂȆȋȁȆȉ. Το αντιλαμβάνομαι
α αυτό και με χαρά άκουσα
ο ότι όλες οι μελέτες έχουν (1ο) εργοστάσιο παραγωγής η ηλεκτρικού ρεύμ
ρεύματος ήταν από εεκεί. Από το σπήλαιο της Με-
δουλειά μπροστά τους, το είπεε μόλις η κυρία Μουρμούρη, συνεπώς
ν λέω τη γνώμη μου, πού λισσάνης, κάπου εκεί στην πε
περιοχή
εεριοχή Καραβόμ
Καραβόμυλο, που περνάει ά υπογείως και που σήμερα
θα πρέπει να δοθεί, πέρα από ττα υπόλοιπα, βάρος. Νομίζω λοιπόν
ο ότι η ανάλυση, μια σοβα- έχει μελετηθεί σε κάποιον βαθ
βαθμό,
θμό, έβγαινε στο Αργοστόλι και εκεί έχουνε, διατηρούνε ακό-
θ
ρή ανάλυση εμπεριέχει τον χρόνο, όχι υπήρχαν τέτοια πράγματα,
α υπήρχαν άλλα πράγματα, μα μια ρόδα που γυρίζει με αυ
αυτό
υτό το νερό που κ
υ κάποτε όμως το χχρησιμοποιούσαν για ηλεκτρι-
αλλά πότε υπήρχαν αυτά τα πράγματα.
ρ Η Χαλκίδα του 1830 ήήταν μια πόλη που έμοιαζε με κό… Τώρα το ξεχάσαμε και θ θα βάζουμε ανεμ
ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Άρα λοιπόν,
την Καστοριά, η Χαλκίδα του 1850 ήταν μια πόλη που δεν είχε χ καμία σχέση με την Καστο- κάθε τόπος έχει την τοπικότητα
τοπικότητττα του και την ιδ
ιδιαιτερότητά του
υ και σε αυτά τα ζητήματα και
ριά, έμοιαζε με τη νεοκλασικήή Αθήνα. Άρα λοιπόν, θα πρέπει να πούμε τέτοια πράγματα, δεν είναι μόνο ο αέρας και ο ήλιος και οι τεράστιες
τερ ανεμογεννήτριες
ν και τα φωτοβολταϊκά
είναι μια καλή ευκαιρία να μπουν
π αυτά τα πράγματα σε μια σειρά, για να μπορέσουν, ξα- στις στέγες.
ναλέω, να μείνουν πίσω παρακαταθήκη
κ και να αποτελέσουν έένα εργαλείο αναλυτικό για να
προχωρήσουμε στη σύνθεση. Γενικότητες του τύπου το μονόχωρο,
ό το δίχωρο, το τρίχωρο Τέλος πάντων, είμαι εκτός θέματος, αλλά έέχει σχέση με το θέμα. Ξαναγυρνάω για να πω
νομίζω είναι ξεπερασμένα πράγματα
ά και δεν καλύπτουν. Ευχαριστώ.
α τι θα θέλαμε: Θα θέλαμε ίσως, λέω, να διατηρ
διατηρήσουμε την ιστορικότητα
ο των οικισμών. Αυτό
σημαίνει ότι πρέπει να διατηρήσουμε
ρ ίσως κά
κάποια πολύ μεμονωμένα
ο αξιόλογα κτίρια, που
Ȇ. ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ. αυτά θα τα χαρακτηρίσουμε πλέον
λ μνημεία κα
και θα τα αντιμετωπίσουμε
ω σαν μνημεία και μας
Άλλα θα ήθελα να πω, αλλά α από αυτά που ακούστηκαν θα ή ήθελα να επισημάνω δυο τρία χρειάζονται μνημεία από όλεςε τις εποχές, αλ
αλλά και κάποια.. την ιστορικότητα σε κάποια
πραγματάκια: ότι θέλουμε να δ διατηρήσουμε τη φυσιογνωμία κάποιων οικισμών, όσων από σύνολα που τυχόν έχουνε διατηρηθεί
τ και που έχουνε ακόμα π πιο ενδιαφέρον.
αυτούς κατάφεραν να τη διατηρήσουν
ρ που κυρίως είναι κάποιοι ο αγροτικοί, είναι και κάποιοι Αυτή η ιστορικότητα για εμένα
μ είναι εξίσου
εξίσο σημαντική μεε το παραδοσιακό τάδε της τυ-
εγκαταλειμμένοι και οι κάτω των δύο χιλιάδων κατοίκων. πολογίας τάδε, με την αποκατάσταση
ά των προ
προσφύγων του ’22,2 που είναι ήδη ιστορία – έχει
Αυτοί που δεν έχουν δεχτείε κερδοσκοπικές πιέσεις, να τις πω έτσι, είναι αυτοί που είναι ιστορικότητα και σημασία και με την αποκατά
αποκατάσταση πχ των σεισμοπαθών.
ε
αγροτικοί ως επί το πλείστον, δηλαδή διατηρούν και σήμερα ττον αγροτικό τους χαρακτήρα.
Είναι αυτοί που είναι μακριά από θάλασσα και τα βουνά, είναι ν σε αναμονή να φάνε, ήδη Και γιατί μας χρειάζονται α αυτά; Εδώ να κάκάνουμε μια άλλη η ανάγνωση: Το παρελθόν δεν
κάποια βουνά τις τρώνε, τις κερδοσκοπικές
ε πιέσεις θα τις φάνεν και τα υπόλοιπα βουνά αρ- μας χρειάζεται μόνο για να θεμελιώσουμε
ε τη σ
συνείδησή μας ττην εθνική κτλ, που παλιότερα
γότερα από ό,τι προδιαγράφεται τ γενικώς. αυτό προσπαθούσαν να γίνεται, α πιθανόν πολλ
πολλοί να το θεωρούνε ύ ανάγκη ακόμα και σήμερα
Αυτό είναι ζήτημα πολιτικής,
ή δεν είναι ούτε αρχιτεκτονικήςή δυστυχώς, ούτε τίποτα, είναι και ίσως είναι και ανάγκη, δενν ξέρω, είναι άλλ
άλλη συζήτηση. Αλλάλ λέω ότι η ιστορικότητα μας
τι ανάπτυξη θέλουμε κ.λπ., κ.λπ.
λ δεν θα ήθελα να τα πω αυτά, αλλά θέλω να τα επισημάνω. χρειάζεται και για κάποιον άλλο
λ λόγο –και εκ εκεί θα καταλήξω–
ω μας χρειάζεται γιατί οι διά-
Έτσι, ό,τι κανόνες και να πούνε,
ε όπως και να είναι και τα λοιπά,
ά δεν… επομένως ας μιλήσου- φορες επί μέρους εποχές είχαν α την εφαρμογή κάποιων πραγμάτων,γ τεχνολογιών, τρόπων
με για ένα ιδανικό πεδίο: τι θα
α θέλαμε να διατηρήσουμε από ττους οικισμούς μας που υπάρ- ζωής, είχαν μια μακριά παράδοση
δ όπου προσπ
προσπαθούσαν να προσαρμοστούν
ρ στο περιβάλλον
χουν, όπως έχουν αλλοιωθεί και λόγω της αλλαγής της λειτουργίας
ο και του τρόπου ζωής, και στις ανάγκες, και έδιναν επιλύσεις
π που σήμ
σήμερα είναι χρήσιμες και μπορούμε να ξαναγυ-
αλλά και της ταχύτητας που υπάρχει,
π της ολοένα και μεγαλύτερηςρ ταχύτητας στις τεχνολογίες ρίσουμε σε αυτές. Άρα μας χρειάζονται αυτά ττα πράγματα, δηλαδήη το παρελθόν έχει να μας
και στους τρόπους ζωής κατ’ εεπέκταση, που δημιουργήθηκανν στο τέλος του εικοστού πρώ- διδάξει και από τις αστοχίες του
ο και από τα λάθη
λά του, γιατί είναι
ν πράγματα δοκιμασμένα και
του (21ου) αιώνα και προχωράμερ γρηγορότερα, αλλά και πάλι λ δυστυχώς μπαίνουν και εδώ αυτά που κρατήθηκαν ήταν τα πετυχημένα αλλ αλλά και από αυτά που αποτύχανε είναι, δοκιμα-
οι κερδοσκοπικές πιέσεις. στήκανε στην πράξη. Επομένως ω από εκεί έχου
έχουμε να πάρουμε παραδείγματα προς μίμηση ή
προς αποφυγή. Γι’ αυτό μας χχρειάζεται να διαδιατηρήσουμε την ιστορικότητα στις πόλεις μας,
Για να μπω πάλι σύντομα σ σε ένα ζήτημα που είναι οι ανανεώσιμες
ν πηγές ενέργειας που πιστεύω περισσότερο από οποιονδήποτε
π άλλο
άλλ λόγο, για να μπορούμε να δούμε ακριβώς
ξαφνικά για την Ελλάδα, που έχει πάρα πολλές δυνατότητες, έχουν προκριθεί με συστημα- αυτό που είναι η εμπειρία του υ παρελθόντος κ και η δοκιμασμένη ν όμως εμπειρία ως προς την
τικό τρόπο πράσινες αναπτύξεις,
ε για τις οποίες ακούμε όμως, για διάφορους άλλους λόγους προσαρμοστικότητα, ως προς την αποτυχία κα και την επιτυχία.
που δεν τους λέω τώρα, προκρίνονται
κ τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες, τώρα θα
γίνω λίγο μη αρχιτέκτονας και
α θα πω: λες και δεν υπάρχουνε ν άλλοι τρόποι ανανεώσιμων Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ.
πηγών ενέργειας, άλλοι πόροιι μάλλον, που να είναι συμβατοίί και να είναι μάλιστα σε κάθε Θα ήθελα να απαλύνω κάπως,, όσο γίνεται δηλ
δηλαδή, αυτό το αίσθημα
ί ότι η κυρία Μουρμού-
χώρο διαφορετικοί και ιδιαίτεροι.
ε ρη, είτε ότι η Υπηρεσία, κατηγορήθηκε.
γ υπήρχε τέτοια πρόθεση,
Δεν υ ρ δεν υπήρχε και τέτοια
Όπως, για παράδειγμα, στην
η Κεφαλονιά με τα καρστικά αυτάυ πετρώματα που έχει, αυτές σκέψη…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
136 — 137
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

Επεσήμανα ένα πρόβλημα, α το οποίο έμμεσα επισημάνθηκε κ μέσα από την εργασία που ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Θα πρέπει να στηρίξουμε, να βοηθήσουμεε τους μελετητές…
κάνανε οι ίδιοι οι μελετητές, ο
οι οποίοι υπερβήκαν αυτήν την ο ορολογία και έκαναν, όχι όλοι
βέβαια, έκαναν πολύ περισσότερατ και πιο ουσιαστικά πράγματα.
α ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ωραία…
Να αναφερθώ σε κάτι που είπε ο Βασίλης ο Γκανιάτσας κ και με το οποίο συμφωνώ. Θα
έλεγα ότι η προσπάθειά μας να α δώσουμε στις λέξεις όχι συναισθηματική
σ φόρτιση, αλλά επι- ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Μακάρι να α μπορέσουμε ννα το κάνουμε γιατί
ι το θέμα είναι και δύσκολο
στημονική, επιστημονικό νόημα, μ να ξεκαθαρίσουμε τους όρους ο στην αρχιτεκτονική, διότι και εκτεταμένο. Από την άλλη μεριά δε συμφω
συμφωνώ με αυτό πουυ είπε ο Γκανιάτσας ότι… Πως
ειδικά στην αρχιτεκτονική υπάρχει
ά μια μεγάλη ασάφεια γύρω ω από τους όρους, έχει μεγάλη το είπες; Δεν συμφωνώ με έναα από όσα είπες…
σημασία. Διότι αυτοί οι όροι ππερνάνε στον κόσμο.
Ξέρετε η αισθητική, όπως επεσήμανε ο Βασίλης, ως όρος, ο είναι καραμέλα στο στόμα ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
ǿ Δεν πειράζει, την ουσία…
του καθενός ως εύληπτη και εύχρηστη.
ύ Επομένως δεν είναι ααν θα το καταλάβουμε εμείς οι
αρχιτέκτονες, που και εμείς δενε το καταλαβαίνουμε πολλές φ φορές, είναι πώς αυτοί οι όροι ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Λοιπόν, γγια αυτό που εί είπε: να μας πει το Υ.Π.Ε.Κ.Α. τι θέλει: όχι, δεν
περνάνε στον κόσμο και όταν ένα νομοθέτημα έχει έναν συγκεκριμένο
γ τίτλο ό,τι είναι για συμφωνώ καθόλου… Εμείς ττώρα ώρα είμαστε σε μια επιστημονική
ι επιτροπή, ουσιαστικά λει-
τους συνταξιούχους το πρόβλημαλ της συνταξιοδότησής τους,, είναι αυτό για τον κόσμο… τουργούμε σαν σύμβουλοι, έχ
έχουμε
χχουμε τεράστια εευθύνη, αν αυτό το έργο αποτύχει είμαστε και
Είναι ό,τι σημαίνει ο τίτλος και
α μάλιστα όχι ό,τι σημαίνει επιστημονικά,
σ ό,τι σημαίνει με τη εμείς μέσα… Για αυτό θίγω αυ
αυτό
υτό που είπε ο Γι
υ Γιάννης… Τώρα έέχουμε υποχρέωση να βοηθή-
συναισθηματική φόρτιση και την μυθοποίηση που έχει πάρει ε μέσα στην κοινωνία και γι’ σουμε… Όλα τα άλλα ξεχνιούν
ξεχνιούνται…
ννται…
αυτό πιστεύω ότι πρέπει να προσέχουμε.
ρ
Τώρα, αν δεν μπορεί να διορθωθεί
ο δεν έχει σημασία… Εγώγ επισήμανα ένα ζήτημα… ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ωραία… Λοι
Λοιπόν
πόν είναι ο κύρι
κύριος Κίζης, η κυρία
ρ Παλυβού, ο κύριος Γροζό-
πουλος… Όχι;
Επίσης κάτι άλλο: Αναφερόμενος
ρ σε αυτήν την υπερβολική
λ επεξεργασία της φόρμας
σε σχέση με άλλες, που είναιι σημαντικό αυτό, θα έλεγα ότι είναι σημαντικό ζήτημα της Ȇ
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ Ȥ
αρχιτεκτονικής και η αισθητική
ή και η μορφοπλασία και όλα, α αλλά με κάποια ιεράρχηση. Η Ηώ
ώρα είναι εννιά κ
και μισή (21:30)…
)
υπερβολή λοιπόν αυτή που παρατηρείται
α στις Σχολές, λιγότερο
ε θα έλεγα από παντού, εμ-
φανίζεται στην Μορφολογία π παρότι ο τίτλος της είναι ας πούμε
μ η επεξεργασία της μορφής. ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Για αυτό λέω
ω να συντομεύου
συντομεύουμε λίγο… Για α
αυτό λέω τώρα τα ονόματα και
Αναφέρομαι περισσότερο στιςς συνθετικές έδρες. Εκεί, ακόμα α και στην Οικοδομική θα έλε- κλείνει ο κ
κατάλογος… Η κκυρία Κρεμέζη κ
και ο κύριος Πάντος; Ωραία…
γα σήμερα, υπάρχει ένας μορφοπλαστικός εμπρεσιονισμός… … Είναι μια εμπειρία που έχω
αποκομίσει, δηλαδή υπερβολική φόρμα με τεχνοκρατικό πρόσημο σ ας το πούμε έτσι… Είναι Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Λοιπόν, επειεπειδή
ιιδή όλα κάποια σστιγμή θα οδηγήσουν
ή σε νομοθεσία, ήθελα να
κάτι που μας τρώει και πρέπει να το προσέξουμε. Η μορφολογίαγ στην Σχολή ήτανε θα έλεγα ρωτήσω τον κύριο Λαγό, ο οποίος είπε ό ότι απευθυνόμαστε
σ σε επαγγελματίες οι οποίοι
η πιο στοχαστική και συγκρατημένη
η όσον αφορά το παιχνίδι μμε τις μορφές… δεν έχουν ίσως την ευχέρε
ευχέρεια
εεια να ανταποκρι
ανταποκριθούν σε δύσκολαλ θέματα, είπε ότι απευθυνό-
μαστε στους Πολιτικούς Μηχ
Μηχανικούς,
χχανικούς, σε όλο
όλους όσους ανέφερε,
ε και είπε όμως ότι ο καλός
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ȇ Ȥ Αρχιτέκτονας ξέρει τι θα κ κάνει. Μα, εάν θ
θεσμοθετηθεί ένα
ν πλαίσιο τόσο συγκεκριμένο
Μπορώ να πω κάτι; όσο αυτό που διαφαίνεται ότιι προτείνετε, πώπώς θα μπορεί ο καλός
α Αρχιτέκτονας να ξεφύγει
από αυτό; Έχετε βρει κάποι
κάποιον
ιον τρόπο για να μπει λοιπόν στοο Προεδρικό Διάταγμα ή στην
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
ǿ Λίγο μετά; Γίνεται; Για να μ
μην… Επειδή υπάρχει σειρά… Υπουργική
κ Απόφαση ή στο οτιδήποτε;
Όχι, όχι, θα μιλήσετε και ττώρα απλά με την σειρά σας…
Ναι, ναι μετά είσαστε
σ εσείς, η κυρία Αποστόλου; Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Να απαντήσω;

ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Ήθελα να μιλήσω για κάτι που είπε ο Γιάννης

ά ο Κίζης, κάτι πολύ ρεα- ȃ ĮȈǺȄȊǾǿ. Όχι, όχι… Γιατί
ȃ. τ είναι αργά.. Ναι… Ωραία…
λιστικό… Λοιπόν, η κυρία Παλυβού είναι τώρα…

ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ȋ Απλά, από εδώ και πέρα ννα είμαστε όλοι λίγο σύντομοι Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Με το παράδειγμα
γ στην Γαλλία… Ο καλός αρχιτέκτονας
ι βρήκε τρόπο…
γγιατί πλησιάζει η ώρα… Ναι…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
138 — 139
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 19:30-21:00

19
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Κυρία Παλυβού…

β Συμφωνώ απόλυτα με τον κύριο Μπίρη κα και όσους έθιξαν αυτό το θέμα ότι θα μείνει για
τις επόμενες γενιές ένας τίτλοςς που δέχεται φ φοβερές παρερμηνείες.
η Εκτός αν θεωρήσουμε
ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ. ότι η μορφή, για την οποία μίλησαν
μ τόσοι, είναι
ε αυτό που, τουλάχιστον
τ εμείς, διδάσκαμε
Λοιπόν, ένα σύντομο σχόλιο κ και αν αποδειχτεί ότι έχει ενδι- τόσα χρόνια: ότι είναι το αποτ
αποτέλεσμα
ττέλεσμα των σχέ
σχέσεων, είναι σχέσεις
έ η μορφή, το αποτέλεσμα
αφέρον επανέρχομαι αύριο… των σχέσεων της δομής, της λελειτουργίας,
εειτουργίας, της κ
κατασκευής, τωνν υλικών, όλα αυτά μαζί βγαί-
Έχει να κάνει με τις λέξεις και τις έννοιές τους γιατί είναι ένα νουν στη μορφή και η μορφή καταξιώνεται συ συγκρινόμενη, δενν είναι αυτάρκης.
θέμα που πραγματικά και για εμένα, είναι σημαντικό. Είναι Θα έλεγα δε ότι αν σκεφτό
σκεφτόμασταν,
όμασταν, ανάλογ
ό ανάλογα με αυτά που εείπε η κυρία Παλυβού, τις έν-
δυο (2) λέξεις που τις χρησιμοποιούμε
ο ως συνώνυμες, είναι νοιες φυσιογνωμία και χαρακτ
χαρακτήρας
ττήρας για τους ο οικισμούς θα αποτρέπαμε
ο τους συνειρμούς, της
η παράδοση και η κληρονομιά ά και νομίζω ότι αυτό μπορεί φυσιογνωμίας με την εικονική ή ας πούμε σχέσ
σχέση, ενώ ο χαρακτήρας
τ είναι σχέσεις, είναι πάλι
να γίνει μια παγίδα. Η παράδοση
ο είναι μια έννοια δυναμική, δομές, είναι κάτι άλλο, εγώ υυποστηρίζω ότι θ θα έπρεπε να ααντικατασταθεί, δεν ξέρω κατά
που σημαίνει έναν δότη και ένανν παραλήπτη, η κληρονομιά πόσο μπορεί να γίνει. Η φυσιο
φυσιογνωμία
ογνωμία είναι κά
ο κάτι που αφορά πραγματικά σχήματα, ενώ ο χα-
είναι κάτι το οποίο μας έλαχε, μας το άφησαν και αν θέλου- ρακτήρας συμπεριφορές. ΣυμΣυμπεριφορές
περιφορές στο π περιβάλλον, πουυ είναι πολύ πιο ευρύς όρος…
με, κάτι το κάνουμε, αν όχι το ο πουλάμε και στον παλιατζή. Αυτά και με συγχωρείτε γιατί τρώω τον τελευτ
τελευταίο χρόνο…
Αυτό που εμείς διαχειριζόμαστεσ εδώ και πάρα πολλές δεκα-
ετίες είναι η κληρονομιά, δεν εείναι η παράδοση. Η παράδο- ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ.
ση έχει τελειώσει. Τελεία. Θα μπορούσα να πω ότι η παρά- Ναι, θα μιλήσω σε αυτά που θ θίχτηκαν.
δοση συνεχίζεται, αλλά η παράδοση
ά είναι αυτό που κάνουμε Καταρχή συμφωνώ με τονν κύριο Γκανιάτ
Γκανιάτσα σε σχέση με την επαγγελματική κατοχύ-
σήμερα, είναι τα πάντα πλέον, ν έτσι; Νομίζω ότι αν δούμε ρωση. Πιστεύω ότι υπάρχει σ στο μυαλό κάποι
κάποιων μια στείρα ά άποψη για την επαγγελματική
λίγο πιο προσεκτικά αυτές τιςς δυο έννοιες σαν ξεχωριστές, κατοχύρωση του επαγγέλματοςς του αρχιτέκτον
αρχιτέκτονα. Πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να κάνει αρ-
μπορεί να βρούμε το κλειδί γγια να ξεκλειδώσουμε κάποιες χιτεκτονική, αν έχει αρχιτεκτονική
ν παιδεία. Ά
Άρα αυτό πρέπει να κατοχυρώσουμε και όχι τις
από αυτές τις παρερμηνείες που ο γίνονται… σπουδές. Δηλαδή πιστεύω ότι οποιοσδήποτε ά άνθρωπος, από ττη στιγμή που θέλει και μπορεί
Επομένως, μπορούμε να κ καταλήξουμε στο ότι κληρονο- να εξηγήσει με αρχιτεκτονική ή ορολογία και ό όρους αρχιτεκτονικούς
ο αυτό που πιστεύει ότι
μιά είναι τα αυθεντικά τμήματα τ των, δεν θα πω παραδοσια- πρέπει να κάνει και να σχεδιάσει
ά κάτι, να μπο
μπορεί να πηγαίνει στην πολεοδομία.
κών, οικισμών, τα αυθεντικά ττμήματα που έχουν μείνει από Δεύτερο (2ο), σε σχέση μεε το «καλός αρχι
αρχιτέκτονας»: υπάρχει
ρ και ο καλός αρχιτέκτονας
το παρελθόν και ως τέτοια, ωςς μνημεία, με την ευρύτερη έν- που πεινάει. Λοιπόν, υπάρχει ε το ανέκδοτο π που λέει μέχρι ττίνος ποσού είστε τίμιος. Άρα
νοια της μνήμης και του μνημείου
μ θα τα διαχειριστούμε με μέχρι ποιου κιτς, ή μέχρι πόσης
η πείνας, κάποι
κάποιος μπορεί να αντέξει.
ν
όποιο τρόπο αποφασίσουμε και α μετά ,από εκεί και πέρα ό,τι Τρίτο (3ο), όσον αφορά στοτ συνεκτικό τμή
τμήμα, νομίζω έχειε γίνει μια παρερμηνεία. Εγώ
έχει να κάνει με το πώς προσθέτουμε
θ τα νέα μας αρχιτεκτο- αυτό που τόνισα είναι το εξής: ότι πρέπει, σ στα πλαίσια της αναμνηστικής ικανότητας της
νήματα δίπλα στα παλιά, μέσα σ στους πυρήνες κ.τ.λ., αυτό αρχιτεκτονικής, να υπάρχουν κάποια κομμάτ
κομμάτια σε δεκατέσσερις
ε (14) οικισμούς, από τους
είναι ένα άλλο θέμα. Δηλαδή, λίγο να τα ξεχωρίσουμε αυτά, πεντακόσιους δεκατέσσερις (514)
5 της Μεσσην
Μεσσηνίας, που να αποτελούν
ο ένα μνημειακό σύνολο
να μη θεωρούμε ότι αυτό που υ κάνουμε είναι παράδοση, με τη στιγμή που έχουν μια φυσιογνωμία και έχ έχουν κρατήσει ππάρα πολλά στοιχεία τα οποία
αυτήν την έννοια… δεν αλλοιώθηκαν για χιλιάδεςς λόγους: γιατί δεν
δ ήταν πλούσιοι ο οι άνθρωποι, γιατί δεν έβα-
λαν αλουμίνια, γιατί δε μπόρεσαν
ε να τα φτιάξο
φτιάξουν, κ.λπ.
Ευχαριστώ…
Παρόλα αυτά, ο φόβος που π έχω μέσα μου
μ είναι ο εξής:
ς ότι σε κοινωνίες που είναι
Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. αναπτυγμένες και έχουν μια φοβερή
φ εσωτερική
εσωτερι τάξη και ασφάλεια
φ και έχουν μια φοβερή
Μόνο δυο λόγια γιατί η ώρα έέχει τελειώσει… Ήθελα να πω οργάνωση και έχουν μια τέτοιαα οργάνωση που η ζωή μοιάζει πολύ προβλέψιμη, μήπως κα-
ότι στενοχωρήθηκα με την πολύ
λ ωραία παρέμβαση της κυρί- ταντήσουμε, κρατώντας ένα τέτοιο
έ σύνολο, ένα
έν μνημειακό σύνολο
ύ σε ένα συνεκτικό τμήμα
ας Μουρμούρη, αλλά με την ττελευταία της φράση που σχε- οικισμού, αυτό δηλαδή που ήδη
ή προτείνουμε,
προτείνουμε μήπως τελικά ά είναι το ίδιο. Δηλαδή πάντα
δόν μας απογοήτευσε, ότι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα στον υπάρχει η πείνα να το αλλάξεις
ι αυτό το πράγμα.
πράγμ Να υπάρχειι κάτι που να μην συνάδει πά-
τίτλο. ντα και να μην είναι τόσο ομοιόμορφο
ο κ.τ.λ. Πάντα
Π υπάρχει κάτι τέτοιο, το έχω στο μυαλό

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 140 — 141
πρακτικά
EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.
Ν ΣΥΖΗΤΗΣΗ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

A ΜΕΡΟΣ σσάββατο

μου, δεν ξέρω πώς μπορεί αυτό

υ να μπει σε κάποιες προδι-
αγραφές…

Το άλλο θέμα είναι σε σχέση

έ με αυτό που ειπώθηκε για 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
την ορολογία της μορφολογίας:α Σωστό είναι, δεν είναι λά-
θος, βλέποντας την διεθνή εμπειρία
π πολλοί χρησιμοποιούν Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
τη λέξη, στην Αμερική τουλάχιστον,
ι κώδικας ειδικών αρχιτε- ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΜΕ Λ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
κτονικών προδιαγραφών. Τώρα ρ το κώδικας δεν είναι ακρι-
βώς με την έννοια την δικιά μας,
α είναι code, δεν είναι ακρι- & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Α ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
βής η μετάφραση. Πάντως μπαίνουμε
α στο θέμα των ειδικών
αρχιτεκτονικών προδιαγραφών.ώ

Και τελευταίο είναι το εξής:: πιστεύω ότι, διαφωνώντας με ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Μ

ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ. ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ

Α ΜΕΡΟΣ
τον Βασίλη σε σχέση με το αρχιτέκτονας
χ λογοτέχνης, θεωρώ
5 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
ότι χτίζουμε όπως ακριβώς θα α θέλαμε να γράψουμε. Δεν εί-
ναι διαφορετικό και μάλιστα έχουμε πάντα ένα αρχείο στο Πέλλας
μυαλό μας με αυτά που μας α αρέσουν, με αυτά που έχουμε Τρικάλων
Καρδίτσας, Τρικά
δει και, με βάση αυτά, μεταμορφώνουμε
ο αυτές τις γνώσεις Ξάνθης
και αυτό το αρχείο στο παρόν και στο μέλλον… Ηλείας
Ευχαριστώ…
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ȋ Και εμείς ευχαριστούμε. ǼȀǽȋĭȋȄȆȋȉǺ ȋȇǿȈǽȉȀǺ ȊȆȋ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ.
Νομίζω ότι φτάνει για σήμερα.
ε Θα βρεθούμε στο φαγητό ȇǺȈǺȁȆȂȆȋĭǿȉǿȉ
ȉȋȃǻȆȋȂȆȉ ȇǺ
ǽȇȀȊȈȆȇǿ
ȆȈĬǺȄȎȊȀȁǿ ǽ
και αύριο το πρωί με καθαρό μυαλό ξεκινάμε πάλι. •

σ υ ν έ χ ε ι α

11:30-12:30
χαιρετισμοί

09:00-11:30
πρακτικά

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȁȀǾǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
142 — 143
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

5 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ν ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
09
09:00-11:30

ΠΕΛΛΑ, ΚΑΡΔΙΤΣΑ, ΤΡΙΚΑΛΑ, ΞΑΝΘΗ,

Α ΗΛΕΙΑ

• A. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ȇ Συνάδερφοι καλημέρα, να
ξεκινήσουμε; Λοιπόν, συνεχίζουμε
ε το πρώτο (1ο) μέρος
του τριημέρου με τις παρουσιάσεις
ι των μελετητών. Έχουμε
Πέλλα, Καρδίτσα, Τρίκαλα,, Ξάνθη, Ηλεία. Ξεκινάμε από
τον νομό Πέλλας…
Θυμίζω, για όσουςς πιθανότατα δεν ήταν χθες, να
προσπαθήσουμε να κινηθούμε
ι πάνω στους τέσσερις
(4) θεματικούς άξονες που ο έχουμε θέσει από την αρχή.
Κάποιοι από τους μελετητές ήταν και χθες και φαντάζομαι
το έχουν αντιληφθεί.
Λέμε καταρχάς είκοσι
ί (20) λεπτά ανά μελετητή
και, ανάλογα με τον χρόνο και το πώς πάει, μπορεί να
αυξήσουμε ή να μειώσουμε υ λίγο τον χρόνο… Εντάξει;
Ξεκινάμε με τον Νομό μ Πέλλας. Παρακαλώ ο κάθε
μελετητής που μιλάει, ααλλά θυμηθείτε το μετά και για
τις συζητήσεις και τις τοποθετήσεις,
π πριν μιλήσουμε, ο
καθένας α να λέει το όνομά του… •
ΠΕΛΛΑ
• ȀĮȀĬǽȄǽȀǺ ȃǺȃȆȋȄǿ. ǿ Καλημέρα και από εμένα.
Λέγομαι Ιφιγένεια Μαμουνή, Αρχιτέκτονας Μηχανικός και
είμαι εδώ σήμερα μαζί με τονν συνεργάτη μου, κύριο Πανα-
γιώτη Ζαχαρό, επίσης Αρχιτέκτονα
κ Μηχανικό και τον Από-
στολο Τζιουβάρα, Αρχιτέκτοναςν και αυτός. Εκπροσωπού-
με τη ΓΑΙΑ Α.Ε. μελετών καιι συγκεκριμένα την σύμπραξη
ΓΑΙΑ Α.Ε. Μελετών, Κορνηλία ί Καλκοπούλου και DELCO
στα πλαίσια της μελέτης μορφολογικών
φ όρων δόμησης για
τον νομό Πέλλας.
Θα σας παρουσιάσουμε σήμερα
ή το νομό Πέλλας. Προ-
τού ξεκινήσω θα ήθελα να πω ότι είμαστε τρία (3) μόνο από
τα μέλη της ομάδας μελέτης της
η ΓΑΙΑ, η οποία είναι πολυ-
μελής με συνεργάτες και συμβούλους, τόσο από τον χώρο
του ελεύθερου επαγγέλματος ττης δουλειάς, όσο και από τον
χώρο του πανεπιστημίου και συγκεκριμένα του Αριστοτε-
λείου. Η ομάδα μας απαρτίστηκε από άτομα τα οποία ήταν
μεγαλύτερα σε ηλικία, με τεράστια
σ εμπειρία, όσο και από νε-
ότερους συναδέλφους με φρέσκιες
σ ιδέες. Οι ειδικότητες που
συνεργάστηκαν ως μέλη της ο ομάδας μελέ- να για την Νότια
ό Πέλλα, με κοινά χαρακτη-
της δεν ήταν μόνο Αρχιτέκτονεςε Μηχανικοί ριστικά τελικά,
ά όπως ειπώθηκε χθες, με τον
αλλά, σε πολύ μεγάλο βαθμό,, Χωροτάκτες υπόλοιπο ηπειρωτικό
ε χώρο και κυρίως θα
και Πολεοδόμοι, Τοπογράφοι, ο Πολιτικοί έλεγα με την Νότια Πιερία που παρουσιά-
Μηχανικοί και Ηλεκτρολόγοι.. στηκε χθες.
Προτού ξεκινήσουμε την παρουσίαση, Γενικεύοντας,
ν διακρίνουμε δυο (2) χω-
θα ήθελα απλώς να πω ότι, δ δεδομένου ότι ρικές ενότητες
ε με διακριτά χαρακτηριστικά
μας δόθηκαν πολύ συγκεκριμένοι
μ θεματι- κοινωνικά, αναπτυξιακά,
ν γεωγραφικά, οι-
κοί άξονες καθώς και ένα πολύύ περιορισμέ- κονομικά… Ε Είναι οι ορεινοί οικισμοί και
νο χρονικό πλαίσιο για να παρουσιάσουμε
α οι πεδινή ζώνη.
ν Οι πεδινοί οικισμοί έχουν
την μελέτη μας σήμερα, το χρονικό
ο πλαίσιο πυκνότερο το οικιστικό πλέγμα, είναι μεγα-
των είκοσι (20) λεπτών, αυτοίί ήτανε οι δυο λύτεροι, πληθυσμιακά
θ και εκτατικά, οικι-
(2) βασικοί παράγοντες οι οποίοι
π καθόρι- σμοί και το κτηριακό
τ τους απόθεμα βρίσκε-
σαν τον τρόπο που θα παρουσιάσουμε
σ σή- ται σε καλύτερη κατάσταση. Αντίθετα, οι
μερα. ορεινοί είναι μικρότεροι, υπάρχουν, ευτυ-
Όσοι έχουνε ασχοληθεί μεε αυτές τις με- χώς ή δυστυχώς,
χ εγκαταλειμμένοι οικισμοί
λέτες και από το ΥΠΕΚΑ αλλά λ και οι συ- ή ημιερειπωμένοι.
μ
νάδελφοι μελετητές, γνωρίζουν υ ότι απαρ- Το αντικείμενο
ε της μελέτης κατέληξε
τίζονται από ένα τεράστιο όγκο
γ σχεδίων, σε εκατόν τριάντα
ρ τρεις (133) οικισμούς.
χαρτών, τεχνικών εκθέσεων, υλικού, φω- Σχεδόν όλοι, πλην περίπου δέκα (10) οι-
τογραφικού υλικού, αντικείμενοε το οποίο κισμών, είναιι οριοθετημένοι με Αποφάσεις
φυσικά δεν ήταν δυνατό να π παρουσιαστεί Νομάρχη, υπάρχουν
π και τρεις (3) με αμι-
σε λεπτομέρεια στο χρονικό πλαίσιο των γώς διαφορετική
τ χρήση. Από την αρχή ξε-
είκοσι (20) λεπτών, αλλά ούτε
τ και εφικτό. κίνησαν τα ερωτηματικά
ρ τι μορφολογικούς
Δεδομένου αυτού, θα ήθελα να δώσω τον κανόνες μπορούμε να δώσουμε σε έναν
λόγο στον κύριο Ζαχαρό για να ξεκινήσει υδροηλεκτρικόκ σταθμό. Δεν έχουμε δώσει
την παρουσίαση… • ακόμα απάντηση.
η
Συνοπτικά,ά οι τύποι κατοικίας που συ-
• ȇǺȄǺĬȀȎȊǿȉ ǾǺȌǺȈȆȉ. ȉ Καλημέρα, ναντήθηκαν σ σε καμία περίπτωση δεν είναι
θα ξεκινήσω λίγο όπως οι συνάδελφοι κατά ενδεικτικές κκατοικίες, είναι η μειοψηφία.
τη χθεσινή μέρα, ζητώντας την επιείκεια σας Κάποιοι από ό αυτούς είναι πολύ σπάνιοι,
γιατί και εγώ δεν είμαι τόσο εεξοικειωμένος ένα-δυο (1-2)2 παραδείγματα μόνο συνα-
με αυτές τις καταστάσεις. Αυτά
ά τα προσπερ- ντήθηκαν. Όλοιλ οι τύποι συναντώνται και
νώ γιατί μάλλον πλέον όλοι και
α όλες γνωρί- σε πεδινούς ο οικισμούς και σε ορεινούς οι-
ζουμε το αντικείμενο της μελέτης.
τ κισμούς με διαφοροποιήσεις
ι στις λεπτομέ-
Με λίγα στοιχεία σχηματίζεται
ε μια εικό- ρειες μόνο και
α στον βαθμό χρήσης κάποιων

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
144 — 145
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΕΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

υλικών ή τεχνικών. Η πλειονότητα

τ των κτιρίων και αυτά που
καθορίζουν την εικόνα σήμερα, είναι αυτά που λέμε ως νε-
ωτερική λαϊκή κατοικία, κατοικίες
ι που χτίστηκαν, ξεκίνησαν
από τη δεκαετία του ’30, κυρίως
ί όμως τις δεκαετίες του ’50
και του ’60 και οι οποίες συντηρούνται
ν και χρησιμοποιού-
νται ακόμη και σήμερα. Προσφυγικές
ο κατοικίες, ένα-δυο
(1-2) παραδείγματα μόνο μπορέσαμε
π να εντοπίσουμε, δε
νομίζω να είναι περισσότερα αυτά που έχουν διασωθεί. Η
μεθοδολογία που χρησιμοποιήσαμε:
ο εργασίες πεδίου και
εργασίες γραφείου… Ψηφιοποίηση
ο ενός πολύ μεγάλου
όγκου στοιχείων και πολύ μεγάλης
γ γκάμας, όλα τα στοιχεία
που βλέπετε στα αριστερά.
Θα ήθελα μόνο να σταθώ λίγο στην επικοινωνία με τις
υπηρεσίες, συνδέοντας το λίγοο και με την διαβούλευση που
θα ακολουθήσει, λίγο δύσκολη η ήταν λόγω έλλειψης στοιχεί-
ων και λόγω μη εξοικείωσης μ με το αντικείμενο, κάποιες φο-
ρές πετυχημένη, δυστυχώς συχνάχ όχι και τόσο επιτυχημένη. συμπεριλάβουμε τελείως διαφορετικούς
ι φορετικά, οι μμεν πεδινοί με τυπική συγκρό-
Λόγω δε του περιορισμένου δ διαθέσιμου χρόνου δε μπορέ- οικισμούς, για να δοκιμάσουμεμ διαφορετι- τηση των αγροτικών
ρ οικισμών της Βόρειας
σαμε να επιμείνουμε και πάρα α πολύ. κές προσεγγίσεις και εργαλεία α στον τρόπο Ελλάδας με ττις διανομές συνοικισμού, με
Όσον αφορά στα όρια των οικισμών, αντιστοιχούν αυτές αντιμετώπισης και διαχείρισηςς της παραδο- ελάχιστο προπολεμικό
ο κτιριακό απόθεμα,
οι δυο (2) καταστάσεις που βλέπουμε
λ και στις δυο (2) χωρι- σιακής αρχιτεκτονικής, της αρχιτεκτονικής
ρ απόλυτα σχεδιασμένο πολεοδομικό ιστό,
κές ενότητες που είπα, οι πεδινοί και οι ορεινοί. Όσον αφο- κληρονομιάς και της σύγχρονης η αρχιτεκτο- σχεδόν πάντα α ορθοκανονικό. Η κατοικία
ρά στα όρια, που δόθηκε μεγάλη
ά έμφαση και χθες, τα πραγ- νικής. Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν συνοδεύεται σχεδόν πάντα με βοηθητικές
ματικά όρια είναι σχεδόν σε όλους τους οικισμούς, εκτός για την κατηγοριοποίηση ήτανν τελικά, μετά χρήσεις των αγροτικών δραστηριοτήτων,
από τους τουριστικούς, δυο-τρεις
τ (2-3) οικισμούς δηλαδή από τη συνεννόηση και με τους
ο επιβλέπο- αποθήκες, υπόστεγα
π και διάφορες άλλες
στην ορεινή ζώνη, είναι μικρότερα
τ των θεσμοθετημένων, όχι ντες, τα κριτήρια του Π.Δ. του
ο ’85 χρησι- εγκαταστάσεις.ς Αναπτύσσονται σε ένα το-
πολύ μικρότερα… Οι οριοθετήσεις
τ φάνηκε, μέσα στις τρεις μοποιώντας συμπληρωματικά ά και κάποια πίο όπου κυριαρχεί
ρ η επιπεδότητα.
(3) δεκαετίες που πέρασαν, ότιτ ήταν ικανές να καλύψουν τη στοιχεία από τις χωρικές ενότητες
η που ανα- Σημαντικό ό και το τοπίο επίσης: καθο-
δόμηση. Φυσικά, δεδομένων των συνθηκών κάτω από τις γνώσαμε, και το στοιχείο του φυσικού πε- ρίζεται από τις
ι έντονες ανθρωπογενείς πα-
οποίες έγιναν, συμπεριέλαβανν και κάποιες δασικές εκτάσεις, ριβάλλοντος και του τοπίου. ρεμβάσεις, πουο έχουν να κάνουν πάλι με
ρέματα και τέτοια, αλλά πολύ περιορισμένα. Γενικά, ο τρό- την γεωργική ανάπτυξη: εγγειο- βελτιωτικά
πος που έγιναν χάρη, δεν ξέρω,ω στους υπηρεσιακούς παρά- Τυπικά και ιδιαίτερα χχαρακτηριστι- έργα, αποξηράνσεις,
ρ αρδευτικά δίκτυα κτλ
γοντες εκείνης της εποχής και στους μελετητές, ήταν αρκετά κά: όχι και τόσο εύκολο να τα
α ξεχωρίσου- και είναι οικισμοί
ι στους οποίους συναντά-
επιτυχημένος και μπόρεσε να α καλύψει τη δόμηση μέσα σε με. Δεν ξέρω αν τα τυπικά είναι
ν τα κύρια, με, τουλάχιστον
τ απόπειρες για σύγχρονη
αυτό το χρονικό διάστημα μέχριρ και σήμερα τουλάχιστον όχι όπως αναφέρθηκε χθες και ταα ιδιαίτερα τα αρχιτεκτονικήή επιτυχημένες ή αποτυχημέ-
σε χειρότερο βαθμό από ότι γίνονται
ν οι επεκτάσεις στα πλαί- δευτερεύοντα. Πάλι ανά χωρικές
ι ενότητες, νες όσον αφορά
ο την ένταξη στο περιβάλλον
σια των σημερινών μελετών τουο χωρικού σχεδιασμού. εδώ να σημειώσω και μια τρίτη
ρ (3η) χω- τους.
ρική ενότητα που βέβαια έχειε ελάχιστους
Επιλέξαμε πέντε (5) οικισμούς:
μ τον Άγιο Αθανάσιο, τον οικισμούς, οι περιαστικοί ο οικισμοί των Οι ορεινοί
ο οικισμοί από την άλλη, εί-
Άγρα, τους Σαρακηνούς, το ΕΕκκλησιοχώρι και το Νέο Μυ- περιοχών γύρω από τα αστικάκ κέντρα της ναι οι τυπικοί
ο πάλι ορεινοί οικισμοί του
λότοπο επιδιώκοντας, με βάση
σ τα χαρακτηριστικά τους, να Έδεσσας και των Γιαννιτσών,, αρκετά δια- βαλκανικού χχώρου με όλα τα αρχιτεκτονι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
146 — 147
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΕΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

κά, μορφολογικά, δομικά στοιχεία, με τελείως διαφορετικό δεν είναι και τελικά το μοναδικό
δ μέσο για • Ȁ. ȃǺȃȆȋȄǿ. Ȇ Όσον αφορά στο θεσμι-
ιστό, που διατηρείται σε μεγαλύτερο
α βαθμό σε σχέση με το να πετύχουμε αυτό που θέλουμε.
υ Θα προ- κό πλαίσιο, έχουμε
χ κάποιες προτάσεις για το
κτιριακό απόθεμα όσον αφορά δηλαδή τις κινήσεις, τις φυ- σπαθήσουμε, υπάρχουνε περιθώρια
ι βελτί- θεσμικό κανονιστικό
ν πλαίσιο προστασίας και
γές, τη θέα, τους άξονες. Σε ααντίθεση με την προηγούμενη ωσης αλλά μάλλον όχι το μοναδικό
ν οπότε ανάπτυξης: Καταρχάς
α πρέπει να αναφέρου-
νότα, τα όρια τους και τα περιμετρικά,
μ όπως είδαμε, των πυ- πρέπει να υπάρχει και συνεργασία
γ και αλ- σ
με ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προ-
ρήνων αλλά και γενικότερα είναι
ί πιο ανοιχτά ή πιο ασαφή. ληλεπίδραση με άλλους τομείς,
ί όπως ανα- στασίας, της οποιασδήποτε αρχιτεκτονικής
Το τοπίο επίσης πολύ διαφορετικό,
ρ με περισσότερες εναλ- φέρεται και στη διαφάνεια. μορφολογίας στην περιοχή, αφορά τους ήδη
λαγές, είτε περίκλειστο ανάμεσα
σ σε κοιλάδες ή σε χαράδρες, έ
χαρακτηρισμένους ως παραδοσιακούς οικι-
ή περισσότερο ανοιχτό με θέα προς τον κάμπο. Οι περιαστι- Οι τρόποι προστασίας είναι:
α η αναγνώ- σμούς ή κάποια ι διατηρητέα σύνολα. Ο χαρα-
κοί οικισμοί γεωγραφικά εντάσσονται
ά μάλλον στην πεδινή ριση και η οριοθέτηση ζωνών ώ εντός των κτηρισμός τωνν παραδοσιακών οικισμών στην
ενότητα. Ωστόσο έχουν ενδιαφέρουσα
φ τοπογραφία, κυρίως οικισμών, δηλαδή ακόμα και στους παρα- επικράτεια τηςς χώρας πραγματοποιήθηκε αρ-
είναι θέσεις με θέα, κοντά σεε δάση και δασικές εκτάσεις, δοσιακούς είναι διαφορετικό το συνεκτικό χικά με το Π.Δ.Δ του ’78 και με κάποια άλλα
αλλά συναντάμε, όσον αφορά στη δόμηση, στοιχεία που συ- τμήμα με την γύρω περιοχή ή μικρότερων α
προεδρικά διατάγματα, συγκεκριμένα με το
ναντάμε και στις πόλεις, με αμιγή κατοικία, συναντάμε και τμημάτων ή κάποιων δρόμωνν με αξιόλογα Π.Δ. του ’92. Κατόπιν εκδόθηκαν διάφορα
συγκροτήματα κατοικιών, μεζονέτες
ο και όλα αυτά και καμία μέτωπα ή και μεμονωμένων κτιρίων, που α όπως φαίνονται αναλυτικά
άλλα διατάγματα,
μέριμνα για τον κοινόχρηστο χχώρο. αυτά είναι κυρίως ειδικά κτίρια.
ρ Η απλο- ι τα οποία επηρεάζουν συγκε-
στην διαφάνεια,
ποίηση των μορφολογικών κανόνων, με κριμένα, άλλαα περισσότερο, άλλα λιγότερο,
Η προσέγγιση των τριών (3ων) αντικειμένων, όπως ορί- έμφαση σε κατευθύνσεις και σσε αρχές, ή σε ό
τους όρους δόμησης.
ζονται από τις προδιαγραφές κκαι αναφέρθηκε: Την περιβάλ- στοιχεία που δεν περιλαμβάνονταν
ν στους Μια πρώτη αξιολόγηση αυτών, που έχει
λουσα ζώνη τη βλέπουμε κάπως ενιαία σε σχέση με τις δυο προηγούμενους όρους δόμησης, τους ειδι- γίνει από την ομάδα μελέτης μας, καταλήγει
(2) κατηγορίες που διατηρούμε μ και εμείς, τους αξιόλογους κούς όρους δόμησης και η διεύρυνση
ε τους στο ότι υπάρχει έλλειψη νομοθεσίας προ-
παραδοσιακούς ή προς χαρακτηρισμό
α οικισμούς και τους εκτός από τον ιδιωτικό χώρο και στον δη- ρ
ληπτικού χαρακτήρα για τους μη χαρακτη-
λοιπούς οικισμούς. Προσπαθήσαμε
ή λίγο να προσεγγίσουμε μόσιο χώρο γιατί ίσως αυτό που
ο θέλουμε να ι
ρισμένους οικισμούς όπως, φαντάζομαι,
την έννοια του τοπίου, παρόλο
λ που δεν υπάρχουν προδια- πετύχουμε, τους βιώσιμους οικισμούς,
ι την θα το έχουμε διαπιστώσει όλοι. Επίσης,
γραφές ή κάτι τέτοιο, σύμφωναν με την σύγχρονη έννοια της ποιότητα ζωής, μάλλον το κλειδί
ε ίσως βρί- α
υπάρχει το βασικό ζήτημα της προστασίας
Ευρωπαϊκής Σύμβασης και του ο αντίστοιχου Νόμου. σκεται στον δημόσιο χώρο, σεε αυτό το κοι- του τοπίου μ μέσω μιας συγκεκριμένης και
Αυτό που διαφοροποιεί ττις δυο (2) κατηγορίες είναι νό αγαθό και όχι μόνο στον ιδιωτικό
δ χώρο περιοριστικήςς νομοθεσίας. Πιο συγκεκρι-
κυρίως η ισορροπία, πολύ πιο ο ευαίσθητη στην πρώτη (1η) και για αυτόν τον λόγο προχωράμε
ω και σε μένα, όσον α αφορά στον πολεοδομικό και
κατηγορία, πιο ανθεκτική σε εεπεμβάσεις και σε νέους χειρι- προτάσεις για αναπλάσεις κοινόχρηστων
κ χωροταξικό σ σχεδιασμό, αυτός έτσι όπως
σμούς, με μεγαλύτερη σταθερότητα,
ό στη δεύτερη (2η) κατη- χώρων, ή ενοποιήσεις, ή κάποιες
π διαδρο- υλοποιείται ααυτή τη στιγμή, σίγουρα δε με-
γορία,. Οπότε αντίστοιχα κλιμακώνουμε
μ τις προτάσεις μας μές οι οποίες πρέπει να προσεχθούν…
ε ριμνά για το φυσικό περιβάλλον. Δεν εν-
και τις διαφοροποιούμε όσονν αφορά την αυστηρότητα και τ
σωματώνει στοιχεία και δεδομένα φυσικού
το εύρος των περιορισμών σε α αυτές τις δυο (2) κατηγορίες. περιβάλλοντοςο σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι
Αποτιμώντας λίγο την περιοχή
ρ μας πρέπει να πω ότι πολεοδομικέςς μελέτες, έτσι όπως εκπονού-
υπάρχουν αναλυτικότατοι ειδικοί
ι όροι δόμησης, μορφολο- νται σήμερα, αποτελούν απλή οικοπεδο-
γικοί κανόνες ή αρχιτεκτονικές προδιαγραφές ή όπως αλ- ποίηση γης. ΤΤα γενικά πολεοδομικά σχέδια
λιώς… Ανάλογα με τις τρεις (3) κατηγορίες που προβλέπει αντιμετωπίζουν υ το τοπίο τελείως στατικά,
το Π.Δ. για τους αξιόλογους, τους ενδιαφέροντες και τους ορίζουν περιορισμούς
ι μόνο όσον αφορά
αδιάφορους με όλες τις διαστάσεις,
ά αναλογίες, σκίτσα κτλ… τις χρήσεις γης,
η δεν υπεισέρχονται καθόλου
Παρόλα αυτά δεν ήταν και πολύλ ικανοποιητική η εικόνα του Θα συνεχίσει πάλι η Ιφιγένεια
ν με τις τε- σε θέματα μορφολογίας.
ο Υπάρχει επίσης,
κτιριακού αποθέματος, οπότεε προβληματιστήκαμε μήπως λικές προτάσεις… • όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο, απουσία
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
148 — 149
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΕΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

επεξηγηματικών σχεδίων και φ

φωτογραφιών
για τα διάφορα μέρη της Ελλάδας.
ά αφορά στην εφαρμογή της δομικής νο-
Τέλος αναφέρουμε και ττο θεωρούμε
αρκετά σημαντικό όσον αφορά ά στα θέματα
προστασίας της μορφολογίαςς σε επίπεδα
κτιρίου, ότι ο τρόπος λειτουργίας
γ των κατά
τόπους Αρχιτεκτονικών Επιτροπών,
ο που εί-
ναι ένα θεσμικό όργανο, δεν εείναι αποτελε-
σματικός και υπάρχει έλλειψη η ενός κεντρι-
κού ελέγχου αυτών των επιτροπών
π οι οποίες
Ε
είναι πολλές ανά τόπους στην Ελλάδα.
Κάποιες προτάσεις που έέχουμε κάνει
τ των ζητη-
εμείς για την αντιμετώπιση αυτών
μάτων είναι, μεταξύ άλλων, η ββελτίωση των
προδιαγραφών των μελετών του χωρικού
σχεδιασμού, η απλοποίηση, συγκεκριμε-
νοποίηση των όρων και των π περιορισμών,
η έκδοση εγχειριδίων που θ θα επεξηγούν
αρχές και θα δίνουν οδηγίες σε σχέση με
την τυπολογία, μορφολογία και α κατασκευή
παραδοσιακών κατοικιών. Θ Θεωρούμε ότι
πρέπει να υπάρξει μια ενεργοποίηση
γ του
υφιστάμενου πλαισίου που σ σχετίζεται με
το τοπίο, το οποίο υπάρχει κκαι θα πρέπει
να ενεργοποιηθεί… Θα πρέπει έ σίγουρα
να υπάρξει ένας
ν μεγαλύτερος έλεγχος όσον
μοθεσίας και όσων θεσπιστούν και, μέσω
των μελετών, καλό είναι να τα γράψουμε,
να τα μελετήσουμε,
σ να τα θεσπίσουμε σαν
προεδρικά διατάγματα
ι αλλά θα πρέπει να
εφαρμοστούνν και, για να γίνει αυτό σωστά,
πρέπει να υπάρχει
π μετά κρατικός έλεγχος.
Θεωρούμε ότιτ επίσης θα πρέπει να υπάρχει
ένας κοινός ττρόπος λειτουργίας στις κατά
τόπους Ε.Π.Α.Ε.
Α και όσον αφορά τα κριτή-
ρ
ρια που θα χρησιμοποιούν και όσον αφορά
ο
την μεθοδολογία τους και ένας φυσικά πιο
ε
κεντρικός έλεγχος των δράσεων τους όπως
η
προαναφέρθηκε.
ο
Όσον αφορά στην εξειδίκευση της με-
θοδολογίας, έχουν γίνει κάποιες σκέψεις
από την μελετητική
ε μας ομάδα σχετικά με
τα κριτήρια κατηγοριοποίησης των οικι-
σμών τα οποίαί θεωρούμε ότι είναι από τις
πιο σημαντικές
έ παραμέτρους. Βάσει αυτής
της παραμέτρου
ρ θα γίνει η αρχική κατάτα-
ξή τους σε κατηγορίες
τ και κατ’ επέκταση θα
προστατευθούν,
ύ άλλοι περισσότερο, άλλοι
λιγότερο. Πέρα
ρ από τα πέντε (5) κριτήρια
κατάταξης πουο ορίζονται στο Προεδρικό
Διάταγμα του ’85, που είναι α
αυτά που βλέ- κάθε οικισμό,ό σε σχέση με τις επί μέρους
πετε στη διαφάνεια, αναζητήθηκαν από την βαθμολογίες που συγκέντρωσε για κάθε
ομάδα μας, βάσει και των γενικών
ι προδια- κριτήριο, ο οποίος
π φυσικά, ο σταθμικός, θα
γραφών, επιπλέον κριτήρια για την κατάτα- ενσωματώνει την βαρύτητα του κάθε κρι-
ξη των οικισμών με σκοπό τηνη προστασία τηρίου. Με βάση
ά τον τελικό αυτό σταθμικό
της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας,
μ της κλη- παράγοντα τουο κάθε οικισμού θα μπορούσε
ρονομιάς και του τοπίου. να γίνει η κατάταξη
τ σε δυο (2) ομάδες, σε
Σε αυτά τα πλαίσια προτάθηκαν,
θ μεταξύ δυο (2) βασικές
κ ομάδες, βάσει προδιαγρα-
άλλων, η μορφολογία του εδάφους
φ σαν ένα φών: στους χαρακτηρισμένους
α οικισμούς ή
κριτήριο, το φυσικό περιβάλλον,
λ ο βαθμός προς χαρακτηρισμό
η και στους αδιάφορους.
ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών Μέσω αυτής ττης μεθόδου θεωρούμε ότι θα
ενέργειας, η κατάσταση του δομημένου
ο και είναι εφικτό να ληφθούν υπόψη όλοι οι
του κοινόχρηστου χώρου καιι η επισκεψι- ιδιαίτεροι παράγοντες που διαμορφώνουν
μότητα. Στα επίπεδα φυσικά της
η προκαταρ- το χαρακτήρα α ενός οικισμού και όχι απο-
τικής πρότασης της μελέτης. κλειστικά μόνον το οικιστικό απόθεμα ή ο
Όσον αφορά στα κριτήρια ρ της ομα- υφιστάμενος αρχιτεκτονικός πλούτος σε
δοποίησης, εμείς προτείνουμεμ να χρησι- επίπεδο κτιρίου.
μοποιηθεί μια μέθοδος πολυκριτηριακής
υ
ανάλυσης. Μέσω αυτής αρχικά ά θα μπορού- Τέλος, προτείνουμε
ο να μην υπάρξει στα
σαν να δοθούν συντελεστές βαρύτητας.
α Να πλαίσια των μμελετών μορφολογικών όρων
οριστούν δηλαδή παραπάνω κ κριτήρια από εμπλοκή στα συστήματα χωρικού σχεδια-
αυτά του Π.Δ. και να χρησιμοποιηθούν.
ι σμού. Θεωρούμε
ο ότι δεν είναι αυτή η μελέ-
Στη συνέχεια, να δοθούν συντελεστές
ν βα- τη η οποία δίνει
ί την ελευθερία να γίνουνε
ρύτητας για κάθε κριτήριο. ΘΘα μπορούσε τροποποιήσειςι σε θέματα Χρήσεων Γης, σε
να βαθμολογηθεί ο κάθε οικισμός
σ σε σχέση θέματα Συντελεστών
ε Δόμησης, ζητήματα τα
με το κάθε κριτήριο και κατόπιν
π να προκύ- οποία είναι ιδιαίτερα
δ ευαίσθητα, είναι ζη-
ψει ένας τελικός σταθμικός παράγοντας
α για τήματα κοινωνικού
ω χαρακτήρα και επιλύ-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
150 — 151
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΕΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Βασικός στόχος των κανονιστικών όρων ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.

ονται μέσω πολύ ευαίσθητων διαδικασιών
από Πολεοδομικές Μελέτες και
α από Γενικά
Πολεοδομικά Σχέδια, στα οποία
π φυσικά
χρησιμοποιούνται και εφαρμόζονται
ό πρό-
τυπα, νομοθεσία και μεθοδολογία
λ που δε
βρίσκονται στο συμβατικό αντικείμενο
τ αυ-
τής της μελέτης.
Όσον αφορά στο ευαίσθητο θ ζήτημα
των ορίων της αρχιτεκτονικής δημιουργίας,
αναφέρουμε ότι ζητούμενο φυσικά
υ της με-
λέτης δεν είναι ο περιορισμός της νέας αρ-
χιτεκτονικής δημιουργίας, αλλά
λ η θέσπιση
κανονιστικών όρων ώστε να περιοριστούν
φαινόμενα αυθαίρετης δόμησης σ και υπο-
βάθμισης του φυσικού και του υ ανθρωπογε-
νούς τοπίου, καθώς επίσης να α μπορέσει να
ενταχθεί η νέα αρχιτεκτονική δημιουργία
δ σε
κάποια πλαίσια με σκοπό να δ διαφυλαχτεί η
πολιτιστική κληρονομιά. Στα π πλαίσια αυτά,
θεωρούμε ότι θα πρέπει να επαναπροσδι-
ε πεδο, να δημιουργηθούν
οριστεί ο ρόλος και η αποτελεσματικότητα
λ ληνώσεων νερού,
των αρχιτεκτονικών επιτροπώνν και να δια-
τηρηθεί σε κάθε περίπτωση η έννοια
έ της πα-
ρέκκλισης. Όπως βλέπετε φυσικάι θεωρούμε
ότι κάποιος αρχιτεκτονικός περιορισμός,
ρ σε
κάποιον βαθμό,
μ όπως αναφέρεται, θα είναι
αναπόφευκτοςς και εδώ έρχεται να δώσει κά-
ποια βοήθεια η έννοια της παρέκκλισης και
τα συμβούλια της αρχιτεκτονικής.
Τέλος, μιαα πολύ σύντομη αναφορά στα
ζητήματα τωνν νέων τεχνολογιών, τα οποία
φαντάζομαι ό ότι όλοι οι μελετητές θα τα
μελετήσουμε πιο αναλυτικά στην δεύτερη
(2η) φάση της η μελέτης. Μέσω της ανάλυ-
σης προέκυψε το θέμα ότι υπάρχει φυσικά
το ζήτημα τηςς εξοικονόμησης της ενέργειας
το οποίο θα π πρέπει κάπως να προβλεφτεί
σε όλους τουςς οικισμούς που μελετάμε. Κά-
ποια συστήματα
α τα οποία θα μπορούσαν να
ενσωματωθούν: ύ κάποιες σκέψεις είναι τα
φωτοβολταϊκά ά συστήματα, οι εγκαταστά-
σεις αβαθούςς γεωθερμίας, η ενσωμάτωση
δεξαμενών νερού.
ε Θεωρούμε ότι θα ήταν
ιδιαίτερα σημαντικό,
μ σε πολεοδομικό επί-
ι διπλά δίκτυα σω-
ρ για πόσιμο και για βρόχι-
νο νερό, για ττην εξοικονόμηση των υδάτων.
Οικιακά θερμοκήπια
μ είναι επίσης μια σκέ-
ψη, φυτεμένα α δώματα, μικρές ανεμογεννή-
τριες σε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο.
Ǻ Δεν θέλω να πω κάτι
που θα δοθούν στα πλαίσια α της μελέτης που θα είναι για συζήτηση γενικώς, αλλά
θεωρούμε ότι θα πρέπει να είναι,
ί να δοθεί παρουσιάστηκε κ μια μελέτη σε ένα επίπεδο
καταρχάς έμφαση στις σχεδιαστικές
α αρχές, ευχολόγιου, σσαν να αρχίζει τώρα η μελέτη.
σε γενικές σχεδιαστικές αρχές,
ς σε αναλογί- Εμείς περιμένουμε
έ τα αποτελέσματα από
ες όγκων, σε υφές, σε υλικά, σε επιστεγά- μια μελέτη ανάλυσης
ν που έγινε. Δεν είδα-
σεις και μικρότερη έμφαση σεε πολύ συγκε- με τίποτα από την ανάλυση αυτή. Το λέω
κριμένα επιμέρους μορφολογικάγ στοιχεία, επειδή είναι ακόμα εδώ οι μελετητές, μή-
όπως αυτά περιγράφονται στα τ παλιότερα πως υπάρχει κάποιο υλικό που ο χρόνος
προεδρικά διατάγματα κανονιστικών
ι όρων δεν το επέτρεψε
ε να μας το δείξουν. Αυτό
δόμησης, που συνοδεύονται α από πολύ συ- ήθελα να πω. Δηλαδή δεν θα έκανα τώρα
γκεκριμένα σκίτσα ιδιαίτερα ααναλυτικά και μια ερώτηση για το τέλος. Δηλαδή, αυτές
υπό κλίμακα, τα οποία θεωρώ ότι δεν θα οι προτάσεις,, οι συγκεκριμένες, ποιες εί-
πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο
κ αυτής ναι; Λέτε ότι π
πρέπει να υπάρχουνε κάποιοι
της μελέτης, ή τελικό εξαγώγιμο
μ προϊόν αυ- περιορισμοί... Ποιοι; Αφού τελειώσατε την
τής της μελέτης. ανάλυση δεν μ μπορούμε να τη δούμε;
Τέλος θεωρούμε ότι θα πρέπει
ρ να εξε-
ταστεί το να υπάρξει μέσω τωνω κανονιστι- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Άμα θέλετε να
κών όρων δόμησης, να εξασφαλιστεί
φ μάλ- απαντήσετε
ή άμεσα, για να ξέρουμε τι
λον, ένας σεβασμός στην κλίμακα
μ αλλά και θα γίνει, αλλά χρόνο πολύ δεν έχουμε.
στην ογκομετρική οργάνωση του δομημέ- Στο συγκεκριμένο
γ ερώτημα θέλετε να
νου χώρου. Θεωρούμε ότι τα α υφιστάμενα απαντήσετε
ή κάτι αυτή τη στιγμή, ή να
ιδιαίτερα στοιχεία του πολεοδομικού
δ ιστού προσθέσετε κάτι άλλο;
του κτισμένου και του άκτιστουο θα πρέπει
να διατηρηθούν και να διαφυλαχτούν.
υ Εν
κατακλείδι, τονίζουμε ότι το ζητούμενο ǺȃǺȂȀǺ ȁȆȋǼȆȋȄǿ.
ȋ Να πω κάτι; Νομί-
των μελετών μας δεν είναι η παραγωγή
π και ζω… Μου επιτρέπετε
π κύριε Πρόεδρε;
αναπαραγωγή αντιγράφων κτιρίων
τ και οι-
κισμών ούτε και η κατάργηση των ποικίλων Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȉ Ναι… Παρακαλώ…
μορφών ενός οικισμού αλλά η διάσωση των
ιδιαίτερων χαρακτηριστικών αυτών και η Ǻ. ȁȆȋǼȆȋȄǿ.ȋ Νομίζω ότι το γεγονός
εναρμόνιση του νέου αρχιτεκτονικού
κ σχε- ότι η διοργάνωση
ν έγινε σε μια φάση στην
διασμού με αυτά. οποία έχουν υποβληθεί οι αναλύσεις των
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.. • μελετητών, αλλά δεν έχει γίνει η επεξερ-
γασία ούτε η παραλαβή τους σημαίνει ότι,
ενδεχομένως,, οι μελετητές μπορεί και να
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ευχαριστούμε.
α Αν μην πρόλαβανα ή μπορεί και να μην είναι
έχουμε ερωτήσεις θα σημειωθούν
ω και θα ώριμοι πολλοί
ο από αυτούς να κάνουν μια
απαντηθούν στο τέλος, κατά τη διάρκεια παρουσίαση ττης Α΄ Φάσης εστιάζοντας στα
της συζήτησης και των τοποθετήσεων.
ο θέματα που θθα έπρεπε για να κριθούν, εν
Ο κύριος Γκανιάτσας…
ι • πάση περιπτώσει
ώ για να γίνει συζήτηση…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
152 — 153
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09

09:00-11:30
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ
Νομίζω ότι θα πρέπει να είμαστε
α λίγο ανεκτικοί, δεν ξέρω, • ȄȀȁȆȉ ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȉ.
ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆ Ȇȉ. Καρδίτσα κ
Ȇ και Τρίκαλα…
ας δείξουμε μια επιείκεια στο πώς παρουσιάζει κάθε ομάδα Εντάξει. Αφήστε το έτσι. Κα Καλημέρα
αλημέρα σας… Ευχαριστούμε
α
μελετητών την μελέτη που έχειι κάνει, με όσες πτυχές μπορεί πάρα πολύ για την πρόσκληση…
πρόσκληση… Ευχαριστούμε
Ευχαριστού το Υπουρ-
και πρόλαβε να ετοιμάσει… Έτσιτ κι αλλιώς, νομίζω ότι η συ- γείο, ευχαριστούμε τους Τοπι
Τοπικούς
ικούς Φορείς πο που μας φιλοξε-
ζήτηση αυτή είναι περισσότερο ο διερευνητική για ανταλλαγές νούν, και τον ΣΑΛΑΣ για την πρωτοβουλία π που έχει πάρει,
απόψεων, και δε μπορούμε να α είμαστε τόσο απαιτητικοί σε να συζητήσουμε κάποια θέματ
θέματα α που αφορούν το αντικείμενο
αυτή τη φάση από τους μελετητές.
η που έχει ανατεθεί από το Υπου υργείο.
υ
Υπουργείο.
Είμαι ο Νίκος ο Γροζόπουλ λλος, Αρχιτέκτονα
Γροζόπουλος, Αρχιτέκτονας, εκπροσωπώ
Ȁ. ȃǺȃȆȋȄǿ. Λοιπόν, όπωςς είπα και στην αρχή, μας δό- τις δυο (2) ομάδες μελέτης, ανννάδοχες των δυο (2) περιοχών,
ανάδοχες
θηκε πολύ συγκεκριμένο χρονικό ν πλαίσιο και κατευθυντή- Καρδίτσα και Τρίκαλα. Ευχαρ ριστώ πολύ λοιπό
ρ
Ευχαριστώ λοιπόν αυτούς που
ριοι άξονες για να δημιουργήσουμε
σ αυτήν την παρουσίαση. ανέφερα, και πρέπει να πω κατ τταρχήν, ότι η πρω
καταρχήν, πρωτοβουλία που
Θέλαμε να δώσουμε μια γενικότερη
ό λογική τρόπου δουλειάς έχει πάρει το Υπουργείο είναι μια πρωτοβουλία που μας βρί-
και να μην μπούμε σε συγκεκριμένα
ρ παραδείγματα. Το τεύ- σκει απολύτως σύμφωνους ως μελετητές και ω ως λειτουργούς,
χος της ανάλυσης είναι τετρακόσιες
ό (400) σελίδες, το ίδιο και λειτουργούς με την επιχειρησιακή
α έννοια, της χχώρας μας, στη
της πρότασης. Δεν θεωρήσαμε ότι θα έπρεπε να μπούμε στην χώρα μας.
λεπτομέρεια σήμερα, να παρουσιάσουμε
υ πολύ συγκεκριμένα Δε δουλεύουμε στο γραφείο μας, δουλεύου
δουλεύουμε σε όλη την
θέματα που προσπαθήσαμε να α λύσουμε για τους οικισμούς επαρχία. Το αποκλειστικό μας α αντικείμενο είναι οι μελέτες χω-
του Νομού Πέλλας, διότι δε θ θεωρήσαμε ότι θα οδηγήσουν ροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού
χ και ως έτσι θα πρέπει
σε κάποιο αποτέλεσμα. Κάναμε μ φυσικά και εμείς προτάσεις να πούμε ότι έχουμε υιοθετήσει ε κάποια διαφορ
διαφορετικά κριτήρια
όσον αφορά τους ειδικούς όρους
ο δόμησης, όπως και ο συνά- για την παραγωγή του ανθρωπογενούς
ο περιβάλλ
περιβάλλοντος. Τα κρι-
δελφος κύριος Λαγός και ο κ κύριος Πάντος που αναφέρθη- τήρια τα οποία εμείς υιοθετούμε,
μ τουλάχιστον υπό το πρίσμα
καν χθες, σε θέματα όγκου, κλίμακας,
ί αυτά τα οποία ανέφερα αυτών των κριτηρίων μπήκαμε μ στα αυτοκίνητ
αυτοκίνητα και φύγαμε
προηγουμένως, αλλά δε θεωρώ ρ ότι θα οδηγούσε κάπου το στα χωριά, θα σας πω πόσα είναι ί και ξέρετε, α
αυτή τη στιγμή
να μπω στην λεπτομέρεια αυτή ή τη στιγμή και να αναλύσω τις δε μπορούμε να πάμε, είναι α αποκλεισμένα… Θα έρθω ξανά
συγκεκριμένες προτάσεις των όρων δόμησης που έγιναν σε σε αυτό… Τα κριτήρια λοιπόν π που εμείς έχουμε υιοθετήσει εί-
επίπεδο τελείως προκαταρτικήςή πρότασης. Αυτόν τον σκοπό ναι, η παραγωγική δραστηριότητατ που αυτή τη στιγμή διέπει
έχει και ο διάλογος ο οποίος γγίνεται σήμερα εδώ. Μέσα από κάθε οικισμό, η κοινωνικοοικονομική
ο σύνθεση που συνθέτει
γενικές τοποθετήσεις όλων τωνν συναδέλφων να μπορέσουμε τον πληθυσμό που κατοικεί εκεί ε και η γεωμορφ
γεωμορφολογία της ευ-
να δημιουργήσουμε το πλαίσιο ο για να γίνουν οι όροι δόμησης ρύτερης περιοχής όπου ο οικισμός μ ιδρύθηκε, αν αναπτύχθηκε και
που θα εφαρμοστούν στην Β΄ Φ Φάση της μελέτης. υπάρχει. Έχει σημασία να το δούμε αυτό γιατί, κατά βάση, το
αντικείμενο το οποίο συζητάμε είναι πολιτικό, κ και θα ξεκινήσω
από την τελευταία φράση μιας τοποθέτησης το του κυρίου Κίζη
χθες, ότι πράγματι είναι πολιτικόι το ζήτημα στ στο τέλος, τέλος
τέλος της γραφής, της αναζήτησης,
σ της μορφολο
μορφολογίας, της διατύ-
πωσης των μορφολογικών κανόνων,ό αν θα είναι μορφολογικοί
ή αν οι κανόνες θα είναι κανόνεςε ή αν θα είναι μ μια γενική οδη-
γία ή ό,τι άλλο…

• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Εντάξει…
ξ Ωραία λοιπόν σταματάμε
εδώ και προχωράμε με την
η επόμενη παρουσίαση… Αν
μπορείτε όνομα κ.τ.λ. •
Αυτή τη στιγμή τα χωριά της
η Αργιθέας δεν έέχουν πρόσβα-
πρόσβαση στην
ση σε βασικά αγαθά όπως το ννερό, δεν έχουν π
υγεία, δεν έχουν πρόσβαση σ στις βασικές υπ
υπηρεσίες, όπως

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ

154 — 155
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
έχουμε εμείς σηκώνοντας ένα τηλέφωνο,
η για-
τί εκεί δεν υπάρχει κινητή τηλεφωνία.
ε Ανα-
φέρομαι έτσι για να δείξω την διάσταση της
θεώρησης με την οποία, εμείς τουλάχιστον,
αντιμετωπίσαμε στις δυο (2) περιοχές.
ε Η πα-
ρουσίαση που σε λίγο θα δείτεε από δυο (2)
μέλη της ομάδας μελέτης, παρεμπιπτόντως
α την ανάπτυξη ττων περιοχών έχει σχέση κύρια
έχουμε έρθει τέσσερα (4) άτομαα εδώ, δηλαδή
τέσσερεις (4) συνεργάτες, η κυρία
ρ Μπιτσακά-
κη Αρχιτέκτονας Πολεοδόμος, η κυρία Γρο-
ζοπούλου Χωροτάκτης Πολεοδόμος, η κυρία
Μάρθα Οικονομοπούλου Αρχιτέκτονας,
ι και
εγώ. Η παρουσίαση λοιπόν που υ θα κάνουμε
είναι συγκριτική. Αποφασίσαμε, ε σε συνεννό-
ηση και με τον ΣΑΛΑΣ, να παρουσιάσουμε
α στεί να αποκολληθούμε
τις δυο (2) μελέτες συγκριτικά. Ξέρετε, έχει
πολύ μεγάλη σημασία. Είναι δυο υ (2) όμοροι
νομοί, δυο (2) όμορες περιφερειακές
ρ ενότη-
τες ߉τέως Νομοί߉ και έχει μια α σημασία να
δούμε τα συγκριτικά τους στοιχεία…
ε μηκες σχήμα,, είναι ότι τα Βραγκιανά απέ-
Αυτή τη σημασία των συγκριτικών
κ στοι-
χείων θα έπρεπε να την βρούμε ύ καλύτερα
και στο σύνολο της χώρας. Έστω,
σ σε αυτές
τις είκοσι οχτώ (28) μελέτες οιι οποίες γίνο-
νται. Γιατί θα είναι πολύ σπουδαίο
υ να συμ-
φωνήσουμε για τους κανόνες, ννα συμφωνή-
σουμε για το επίπεδο παρέμβασηςα σε κάθε
περιοχή και, εν τέλει, να αποφασίσουμε
π (5) χρόνια…
ποια είναι η προοπτική των οικισμών
ο των
δυο χιλιάδων (2.000) κατοίκωνω στον αιώνα
του 2.000.
Πολύ γρήγορα θα σας αναφέρω
φ τα κρίσι-
μα στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν
σ και στην
κατανόηση κάποιων δεδομένωνν που θα σας
παρουσιάσουμε, κατά την άποψή ο μου του-
λάχιστον. Η απόσταση από τα α Τρίκαλα του
πιο απομακρυσμένου χωριού, ττου Χαλικιού,
είναι ενενήντα δυο (92) χιλιόμετρα.
ό Αυτή
την απόσταση των ενενήντα δύο ύ (92) χιλιο-
μέτρων την κάνουμε σε δυόμιση σ (2,5) ώρες
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ
A ΜΕΡΟΣ
με καλό καιρόό χωρίς βροχή και χωρίς λάσπη.
Δυόμιση (2,5)) ώρες για να έχουν πρόσβαση
στο πλησιέστερο
ε αστικό κέντρο που παρέχει
φροντίδες υγείας.
ε Στη διαδρομή προς αυτούς
τους οικισμούς,
ύ οι συνθήκες υποδομών τις
οποίες συναντήσαμε,
τ γιατί η θεώρηση μας για
με τις υποδομές,
μ με το δημόσιο χώρο και τις
παρεμβάσεις/επεμβάσεις
ε στο δημόσιο χώρο,
που είναι ένα μεγάλο ζήτημα.
Οι υποδομές
μ λοιπόν: η πρόσβαση σε αυ-
τούς τους οικισμούς
ι ήταν αδύνατη. Έχουμε
σπάσει δυο (2)
2 αυτοκίνητα και έχει χρεια-
ο από διάφορες περι-
οχές με την βοήθεια κάποιων μεγαλύτερων
μηχανημάτων.ν Η δεύτερη (2η) απόσταση
στην Καρδίτσα,
σ η οποία έχει ένα κυκλοτε-
ρές σχήμα ενώώ τα Τρίκαλα έχουνε ένα επί-
χουν από το κ
κέντρο της Καρδίτσας ενενήντα
πέντε (95) χιλιόμετρα.
λ Η διαδρομή διαρκεί
επίσης δυο (2) ώρες. Δυο (2) ώρες γιατί
κατά την προσπέλαση
σ προς τα εκεί υπήρχαν
σημεία όπου ήτανε αδύνατο να πλησιάσου-
με λόγω της εεγκατάλειψης του επαρχιακού
οδικού δικτύου.
ο Ποιο επαρχιακό οδικό δί-
κτυο; Το εγκαταλειμμένο
α τα τελευταία πέντε
Θεωρούμε, ε από την γενική μας ανάλυση
αυτών των περιοχών,
ρ ότι πάρα πολύ προσε-
χτικά και με π
πάρα πολύ σοβαρές προσεγγί-
σεις θα πρέπει
ε να προχωρήσουμε στην θέ-
σπιση κανόνων.
ω Κανόνες που δεν αφορούν,
μα καθόλου, πιστέψτε με, το κέλυφος των
κτιρίων. Αφορούν
ο στη ζωή των ανθρώπων
για τους οποίους εμείς, φαντάζομαι, ενδια-
φερόμαστε.
Η Νότιας (ο Νομός) της Καρδίτσας έχει
διακόσιους ενενήντα
ν (290) οικισμούς. Από
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
τους διακόσιους ενενήντα (290),
9 οι εκατόν • ȃǺȈǺ ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȋ. Γεια σας και
τριάντα (130) έχουν θεσμοθετημένους
ε κα- από εμένα, π προχωράμε στην παρουσίαση.
νόνες μορφολογικών στοιχείων.ω Οι οριοθε- Είμαι η Μάρα ρ η Γροζοπούλου, χωροτά-
τήσεις που έγιναν με αποφάσειςε Νομαρχών κτης-πολεοδόμος.
ό Έχουμε επιχειρήσει να
το ’85, περιέχουν και κανονιστικούς
τ όρους, κρατήσουμε ττους τέσσερις (4) βασικούς θε-
περιέχουν και μορφολογικά στοιχεία, δε- ν
ματικούς άξονες.
σμεύσεις δηλαδή για τα μορφολογικά
ο στοι- Ξεκινάμε με τον πρώτο (1ο) θεματικό
χεία. Ε και; Τι; Τίποτα… Όπωςπ είπαν και φ
άξονα που αφορά στα κύρια χαρακτηριστι-
στην προηγούμενη περιοχή μελέτης,
ε καθό- κά και στη φφυσιογνωμία της περιοχής με-
λου δε βοήθησε, ή τουλάχιστονσ βοήθησε λέτης. Όπως προαναφέρθηκε, θα γίνει μια
πάρα πολύ λίγο, η υιοθέτηση ή η διατύπω- α
συγκριτική παρουσίαση των δυο (2) περι-
ση αρχών σχεδιασμού. Στο νομόο Τρικάλων ν
φερειακών ενοτήτων δεδομένου ότι είναι
δεν υπάρχει κανένας θεσμοθετημένος
ε μορ- όμορες και έέχουν αρκετά κοινά χαρακτη-
φολογικός κανόνας. Σε διακόσιους
ό πενή- ριστικά τόσο σε επίπεδο πεδίου χωρικών
ντα (250) οικισμούς δεν υπάρχει
χ κανένας… ενοτήτων, όσοσ και σε επίπεδο οικιστικής
Στο σύνολο των δυο (2) Περιφερειακών
ε ανάπτυξης.
Ενοτήτων, διακόσιοι πενήντα α (250) οικι- Η Νότιας Καρδίτσας με διακόσιους ενε-
σμοί και διακόσιοι ενενήντα (290),
( έχουμε νήντα (290) οοικισμούς: Το χωρικό αντικεί-
δυο (2) και δυο (2) κηρυγμένους
ο οικισμούς! ο
μενο προσδιορίζεται με βάση τα διατάγματα
Μόνο. Έχει σημασία να δούμε συγκριτικά τα ά τα πληθυσμιακά σύμφωνα
του ’85, με βάση
στοιχεία τα οποία θα δείτε σε λίγο. Κλείνο- τ
με την τελευταία απογραφή της ACE, με
ντας την εισαγωγή, θέλω να διατυπώσω
ι μια η
βάση τα πληθυσμιακά δεδομένα του ’81,
διαφορετικού τύπου διάκριση η στην κατη- αλλά και με βάση όσα εντοπίστηκαν στο πε-
γορία των οικισμών κάτω από ό δυο χιλιάδες δίο κατά τη δδιάρκεια της απογραφής. Και
(2.000) κατοίκους. Αυτό είναι μια σύμβαση, στις δυο περιπτώσεις το αντικείμενο προσ-
ο οικισμός κάτω από δυο χιλιάδες
ι (2.000) α από το χώρο της υπαίθρου,
διορίζεται και
κατοίκους, γιατί αυτή τη στιγμήή αυτούς τους τον καθαρά εεξωαστικό χώρο αλλά και τον
οποίους ο Στέφανος Πάντος εντόπισε να ώ
περιαστικό χώρο όπως προσδιορίζεται με
βρίσκονται ή να βρίσκονταν στην Μεσση- δ
βάση τις προδιαγραφές και με βάση μια θε-
νία δουλεύοντας από το πρωί μ μέχρι το βρά- μ
ώρηση της ομάδας.
δυ, εμείς τους βρήκαμε να υπάρχουν
π ακό-
μα εκεί. Όχι όμως όλοι. Η κατοίκηση
α που Διακόσιοι ενενήντα (290) οικισμοί στην
υπάρχει αυτή τη στιγμή στους οορεινούς οικι- πρώτη (1η) περίπτωση της Καρδίτσας,
σμούς των Τρικάλων και της Καρδίτσας,
Κ σε διακόσιοι σαράντα
ρ εννέα (249) στην δεύ-
σχέση με το οικιστικό κατοικήσιμο
ή σύνολο τερη. Συνεχίζουμε
ζ πολύ γρήγορα, με έναν
κάθε οικισμού δεν ξεπερνάει το 15%... Η προσδιορισμόό της ταυτότητας των δυο (2)
ερήμωση είναι μπροστά μας. Με αυτές τις περιοχών. Βλέπετε
λ τις εκτάσεις των δυο (2)
συνθήκες που έρχονται, θα πρέπει
ρ να στα- περιφερειακών
ώ ενοτήτων, δυο χιλιάδες εξα-
θούμε ιδιαίτερα σ’ αυτό το θέμα.
μ κόσια (2.600)) και τρεις χιλιάδες τριακόσια
(3.300) τετραγωνικά
α χιλιόμετρα, η Καρδί-
Σας ευχαριστώ πολύ… • τσα και τα Τρίκαλα
ρ αντίστοιχα. Οι πληθυ-
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
156 — 157
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

σμοί, έχουμε έξι (6) Δήμους στην Καρδίτσα, τέσσερις (4) Αντίστοιχα στα Τρίκαλα έχουμε την από το Υπουργείο
υ με κάποιες προσθήκες
στα Τρίκαλα, είκοσι μια (21) ΔΔημοτικές Ενότητες και είκοσι περιοχή των Μετεώρων, ένα μνημείο πα- από την ομάδα
ά μελέτης, εκτεταμένη το-
έξι (26). Η απασχόληση είναι γύρω από τον πρωτογενή και γκόσμιας κληρονομιάς UNESCO, S έχουμε πογραφική τεκμηρίωση,
ε ενώ στο θεσμικό
δευτερογενή τομέα με τον τουρισμό
υ στην Νότιας Τρικάλων δυο (2) τοπία ιδιαίτερου φυσικού
ι κάλλους, πλαίσιο λήφθηκαν
θ υπόψη μια σειρά ορι-
να είναι αρκετά σημαντικότερηρ οικονομική δραστηριότητα εννέα (9) περιοχές του δικτύουυ NATURA, οθετήσεων, δδεσμεύσεις που υπάρχουν σε
καθώς αποτελεί το δεύτερο (2ο)
2 σημαντικότερο πόλο έλξης έντεκα (11) καταφύγια, τέσσερις
ε (4) οικό- επίπεδο μορφολογικών
φ κανόνων από εγκε-
από αλλοδαπούς τουρίστες μετά τ την Μαγνησία. Ουσιαστικά τοπους προτεραιότητας, δυο (2) φυσικά κριμένες μελέτες
λ γενικών πολεοδομικών,
είναι τα Μετέωρα που συγκεντρώνουν
ν πολύ μεγάλο αριθμό πάρκα, ένα διατηρητέο μνημείομ της φύ- κηρύξεις παραδοσιακών
α οικισμών, μνημεία
τουριστών, τα Χάσια, ο Κόζιακας,
α γενικά οι ορεινοί όγκοι σης, πλήθος αρχαιολογικών χώρων, ενώ και αρχαιολογικοί
γ χώροι, μετά και από επι-
του Νομού. Βλέπουμε μια κατανομή
τ ουσιαστικά, μιαν απο- και οι δυο (2) νομοί αποτελούν
ο ένα πεδίο κοινωνία με τις αντίστοιχες Εφορίες, που
τύπωση της περιοχής μελέτης ό όπου φαίνεται η διασπορά του υλοποίησης δράσεων Leader, r πράγμα το δημιουργούν ευρύτερες χωρικές ζώνες και
οικιστικού δικτύου όπως διαμορφώνεται με βάση και τη γε- οποίο έχει δημιουργήσει σε ππάρα πολλούς συνεχίζουμε μ
με τα όρια των οικισμών.
ωμορφολογία, τα αντίστοιχα χχαρακτηριστικά για την Νότιας οικισμούς ένα αρκετά αναβαθμισμένης
μ ποι-
Τρικάλων και συνεχίζουμε με την ταυτότητα και τον προσδι- ότητας περιβάλλον μέσω των π παρεμβάσεων Όπως προαναφέρθηκε,
ο στην Καρδίτσα
ορισμό της φυσιογνωμίας με μ μια αναφορά στον υπερκείμενο και αναπλάσεων που υλοποιούνται.
ύ έχουμε διακόσιους
ό ενενήντα (290) οικι-
σχεδιασμό και σε δεσμεύσεις λλίγο ευρύτερες από το επίπεδο σμούς εκ τωνν οποίων εκατόν τριάντα οχτώ
του οικισμού, πράγμα αρκετά ά σημαντικό για εμάς, δεδομέ- Περνάμε στην μεθοδολογία. α Η μεθοδο- (138) οριοθετημένοι ενώ στα Τρίκαλα
νου ότι προσδιορίζεται με αυτόν
τ τον τρόπο η έννοια του το- λογία αποτελείται ουσιαστικά από τέσσερις έχουμε διακόσιους
ό σαράντα εννέα (249) εκ
πίου, που πάρα πολύ σημαντικά κ και κρίσιμα τίθεται και από (4) άξονες: την απογραφή, τη β
βάση δεδομέ- των οποίων εεκ των οποίων εκατόν τριάντα
τις προδιαγραφές της μελέτης.. νων, το θεσμικό πλαίσιο και την
η βιβλιογρα- οχτώ (138) ο οριοθετημένοι. Με βάση την
Έχουμε ένα φυσικό περιβάλλον
ά που διαμορφώνεται στην φία. Η απογραφή βασίστηκε ουσιαστικά απογραφή καια την μελέτη των οικισμών και
Καρδίτσα από μια σειρά τεχνητών
η λιμνών, από τον Αχελώο, στην επιτόπια έρευνα, η οποίαο δομήθηκε στην προσπάθειά μας να συγκρίνουμε την
από τον Ταυρωπό, από τον Ε Ενιπέα και από τους ορεινούς με βάση τις χωρικές ενότητες και τις ζώνες θεσμοθετημένην οριοθέτηση με την πραγ-
όγκους των Αγράφων στην απόληξη
π της Νότιας Πίνδου και της περιοχής, την πεδιάδα, τις ημιορεινές ματική υλοποιημένη
ο δόμηση, προέκυψαν
φυσικά από τον Θεσσαλικό κ κάμπο. Αντίστοιχα στα Τρίκα- και τις ορεινές και απομακρυσμένες
ρ και κάποιοι τύποιι οικισμών.
λα υπάρχει κομμάτι του Θεσσαλικού
σ κάμπου, υπάρχουν δύσβατες περιοχές. Χρησιμοποιήθηκαν Έτσι λοιπόν,
ό να σας πάω στις φωτογρα-
τα Μετέωρα και μια σειρά όρων,
ρ τα Χάσια, ο Κόζιακας, η τα υπόβαθρα των ορθοφωτοχαρτών,
χ ανα- φίες για να το
ο βλέπουμε καλύτερα, αποτυ-
νότια Πίνδος και φυσικά ο Α Αχελώος και ο Πηνειός. Αντί- γνωρίστηκαν χρήσεις γης, αναγνωρίστηκαν
α πώθηκαν πεδινοί
δ οικισμοί με οργανωμένη
στοιχα βλέπετε μια, αντιπροσωπευτική
σ και από τους δυο τυπολογίες, αναγνωρίστηκαν πολεοδομικά ρυμοτομία, ππου είναι ουσιαστικά οικισμοί
(2) νομούς, απεικόνιση των τοπίων
ο και συνεχίζουμε με τον χαρακτηριστικά και κοινόχρηστοι
η χώροι… που αναπτύχθηκαν
θ με διατάγματα διανομής
υπερκείμενο σχεδιασμό που προσδιορίζει ουσιαστικά και Η απογραφική καρτέλα, όπωςς μας δόθηκε του Υπουργείου
ε Γεωργίας, είναι νεότεροι
τις εντάσεις προστασίας και σημασίας
η του φυσικού περιβάλ-
λοντος και του τοπίου σε συγκεκριμένες
κ περιοχές.
Ενδεικτικά, στην Καρδίτσασ έχουμε τέσσερα (4) τοπία
ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, τρεις (3) περιοχές προστασί-
ας του δικτύου NATURA, δεκατρία
κ (13) καταφύγια άγριας
ζωής και πλήθος αρχαιολογικών κ χώρων. Ο τουρισμός, με
βάση τον υπερκείμενο σχεδιασμό,
σ είναι μια κατεύθυνση δια-
περιφερειακής εμβέλειας ενώ η δυτική Θεσσαλία θεωρείται
μια περιοχή η οποία θα είχε σαν
α χωρικό προορισμό την ανά-
πτυξη τοπίων και εναλλακτικώνώ μορφών τουρισμού.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
158 — 159
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

οικισμοί, δεν έχουν παραδοσιακό ι συνεκτι- Συνεχίζουμε

κό πυρήνα είναι οικισμοί στους υ οποίους το
θεσμοθετημένο όριο τείνει να α ταυτιστεί με
το υλοποιημένο και συνιστούν ένα ενιαίο,
χωρικά, οικιστικό σύνολο μεε σημαντικές
ωστόσο διαφοροποιήσεις μορφολογικές,
ο των κριτηρίων
οργάνωσης αλλά και χρήσεων. Ημιορεινοί,
ορεινοί οικισμοί με αγροτικό κ και κτηνοτρο-
φικό χαρακτήρα, που διατηρούν ύ έναν παλιό
συνεκτικό πυρήνα και εκτός αυτού
υ αναπτύσ-
σονται, διάσπαρτα και ακανόνιστα,
ι οικισμοί
με πυκνή δόμηση κεντρικά και α αραιοί στην
περιφέρεια, οι οποίοι αναπτύσσονται
σ γραμ-
μικά ή κλαδικά και τέλος, οικισμοί
ι χωρίς
σαφή ρυμοτομία ή οικιστική κ ανάπτυξη,
χωρίς σαφή ρυμοτομία, όπου υ η οικιστική
ανάπτυξη ακολουθεί το ανάγλυφο,υ την γεω-
μορφολογία διατηρώντας πάντα τ τον παλιό,
συνεκτικό, παραδοσιακό πυρήνα. ή
Τα συμπεράσματα που βγήκαν,κ που ουσι-
αστικά προσδιορίζουν και το ρόλο
ό των ορίων
ή των μη ορίων για την περιοχή ή μας, συνοψί-
ζονται στα εξής: Υπήρξαν πολλέςέ περιπτώσεις
οικιστικών συγκεντρώσεων που ο δεν συνι-
στούν οικισμούς οι οποίοι όμως ω είχαν από-
φαση Νομάρχη, υπήρξαν περιπτώσεις
τ αμιγώς
κτηνοτροφικών περιοχών, που δ δεν συνιστούν
επίσης οικισμούς και οι οποίοι επίσης είχανε
οριοθέτηση. Αντίθετα, υπήρχανν οργανωμένοι
οικισμοί, μεσαίοι και μεγάλοι, ο
οι οποίοι είχαν
όλα τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά
ι και την
λειτουργική δομή, για τους οποίους
ί όμως δεν
υπήρχε οριοθέτηση. Αντίστοιχα, α κηρυγμένοι
παραδοσιακοί οικισμοί με κατευθύνσεις
ε ορι-
οθετήσεων από το ’90 οι οποίοι ο είναι ακόμα
χωρίς οριοθέτηση, όπως επίσηςς και οικισμοί
οι οποίοι αναπτύσσονται σε επιμέρους
π γει-
τονιές σε συνοικισμούς, περιλαμβάνονται
α σε
μια οριοθέτηση και ουσιαστικά ά λειτουργούν,
σε συσχετισμό με τα παλιά κέντρα,
ρ με τη μορ-
φή ανοιχτής πόλης.
υ με τα κριτήρια με βάση
τα οποία επιλέχθηκε
λ το αντιπροσωπευτικό
δείγμα των δέκα
έ (10) και έντεκα (11), αντί-
στοιχα, οικισμών
μ για τις δυο (2) περιφερει-
ακές ενότητες:
ς Η όλη διαδικασία επιλογής
ω για τον προσδιορισμό του
δείγματος είχε
χ στόχο να καλύψει το μεγα-
λύτερο δυνατό ό εύρος των κατηγοριών στους
οποίους εντάσσονται
σ οι οικισμοί, αλλά και
να διερευνηθούν,
ο μέσω αυτής της διαδικασί-
ας του δείγματος,
α όλοι οι μέθοδοι ανάλυσης
της επεξεργασίας
σ τεκμηρίωσης της μελέτης
καθώς και η αξιολόγηση. Οι παράμετροι που
ουσιαστικά συνιστούν
υ και τα κριτήρια αξιο-
λόγησης και μ μας οδήγησαν σε μια κλίμακα
αξιολόγησης α από το μηδέν (0) έως και το
πέντε (5), αφορούν
φ το οικιστικό δομημένο
περιβάλλον καια τον εξωοικιστικό, εξωαστικό
υπαίθριο χώρο.
ρ Στην πρώτη περίπτωση, του
δομημένου περιβάλλοντος,
ε αναγνωρίστηκαν
μορφολογικά-αρχιτεκτονικά
- χαρακτηριστι-
κά, πολεοδομική
μ φυσιογνωμία οικισμών,
δομή οικισμών,
ώ θεσμικό πλαίσιο. Στον εξω-
αστικό χώρο, μια σειρά στοιχείων φυσικών,
ιστορικών, πολιτιστικών
ο του περιβάλλοντος
καθώς και άλλων
λ ανθρωπογενών δραστηρι-
οτήτων που λαμβάνουν
λ χώρα στον καθαρά
εξωαστικό ύπαιθρο
α χώρο.
Συνεχίζουμε
υ με τον άξονα δυο (2). Θα
συνεχίσει η σ
συνάδελφος Οικονομοπούλου.
• αντιστήριξης και οι άλλες διαμορφώσεις
• ȃǺȈĭǺ ȆȀȁȆȄȆȃȆȇȆȋȂ
ȆȀȁȆȄȆȃȆȇȆȋȂȆȋ.
ȂȆȋ. Καλημέρα και
Ȃ κ από εμένα,
Οικονομοπούλου Μάρθα λέγο
λέγομαι,
ομαι, Αρχιτέκτω
ο Αρχιτέκτων Mηχανικός.
Περνάμε τώρα στα τυπικά και ιδιαίτερα χα χαρακτηριστικά
που συνθέτουν τη φυσιογνωμ
φυσιογνωμίαμία των οικισμών και τα οποία
μ
αναλύονται σε δυο (2) βασικ κές κατηγορίες: α
βασικές αυτά που βρί-
σκονται μέσα στο οικιστικό δο ομημένο περιβά
ο
δομημένο περιβάλλον και αυτά
που βρίσκονται στον περιαστι
περιαστικό κό και εξωαστικ
κ εξωαστικό χώρο.
Σχετικά με το δομημένο οιοικιστικό
ικ κιστικό περιβάλ
περιβάλλον, τα τυπικά
και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αφορούν αρχικά στο κτιριακό
απόθεμα. Το κτιριακό απόθεμ
απόθεμα μα αναλύεται ως προς δυο (2)
μ
κατηγορίες: Πρώτον (1ον), ωςς προς τους τύπο τύπους των κτιρίων
οι οποίοι μπορούν να αφορού
αφορούνύν σε κτίρια κατο
ύ κατοικίας, σε βοη-
θητικά κτήρια, σε δημόσια κτί ίίρια ߉τα οποία σ
κτίρια στην πλειοψη-
φία τους είναι σχολικά κτίρια,, τα παλιά δημοτ
δημοτικά σχολεία߉,
αλλά και σε κτίρια τα οποία είν
είναι
νναι κηρυγμένα ω ως διατηρητέα,
σε διατηρητέα μοναστήρια κτλκτλ,
λλ, δείχνω κάποια παραδείγμα-
τα, από βιομηχανικά κτήρια, α από κονάκια και τσιφλίκια του
προηγούμενου αιώνα, από το τυπικό παραδοσπαραδοσιακό σπίτι και
των (2) περιοχών μελέτης.
Οι βοηθητικοί χώροι είναι πολλοί: Στην Ν Νότιας της Καρ-
δίτσας κυρίως, οι βοηθητικοί χχώροι υπήρχαν σ σε τόσο μεγάλο
ποσοστό που μπορεί να άγγιζεε και το 50%, δη δηλαδή, σε κάθε
κύριο κτήριο να αντιστοιχούσε και ένας βοηθητ
βοηθητικός χώρος. Γι
αυτό ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με αυτό το θέμ θέμα και ήταν και
μια από τις προσθήκες που κάναμε
κάννναμε στην καρτέλ
καρτέλα του Υπουρ-
γείου με αναφορές στα μορφολογικά
μορφο ολογικά στοιχεία των βοηθητι-
ο
κών χώρων.
Η δεύτερη (2η) κατηγορία αναφοράς στο κτηριακόκ από-
θεμα, είναι τα επί μέρους μομορφολογικά
ορφολογικά στοι στοιχεία τα οποία
έχουν να κάνουν καταρχή με ττο ο σχήμα και τον όγκο του κτη-
ρίου, με την επιστέγαση, με ταα υλικά, με τους εξώστες, με τις
πορτοσιές κ.τ.λ. Δείχνουμε κακαι
αι κάποια χαρακ
α χαρακτηριστικά πα-
ραδείγματα… Το δεύτερο (2ο (2ο)
ο) στοιχείο που δ
ο δίνει ιδιαίτερη
σημασία στην φυσιογνωμία τω των
ων οικισμών είν
ω είναι τα στοιχεία
του πολεοδομικού ιστού τα οποποία
ποία αφορούν αφ
π αφενός σε ελεύ-
θερους κοινόχρηστους χώρους, υ αφετέρου στ στο δίκτυο δρό-
μων, πεζοδρόμων και των καλντεριμιών,
α κα
και τρίτον (3ον)
στις υπόλοιπες διαμορφώσεις ε πολεοδομικο
πολεοδομικού χαρακτήρα
όπως είναι τα δίκτυα απορροής ή ομβρίων υδάτ υδάτων, τα τοιχεία
ο στον δδημόσιο χώρο.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
160 — 161
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Οι ελεύθεροι κοινόχρηστοιο χώροι διακρίνονται σε δυο Περνάμε τώρα στο τρίτο (3ο) στοιχείο γίες, και τους ημιορεινούς ߉ ορεινούς οικι-
(2) κατηγορίες: στους δημόσιους
ο χώρους, οι οποίοι είναι οι που επηρεάζει τη φυσιογνωμία μ και τα χα- σμούς, οι οποίοι
ο δεν έχουν συγκεκριμένη
πλατείες, οι παιδικές χαρές, ο
οι παραρεμάτιες ζώνες, αθλη- ρακτηριστικά του οικισμού, πουο είναι η ποι- ρυμοτομία, η ρ ρυμοτομία ακολουθεί το ανά-
τικοί χώροι, διάφορες διαμορφώσεις
ρ κοινόχρηστων χώρων ότητα του δομημένου περιβάλλοντος
ά και η γλυφο και επηρεάζεται
η από τα στοιχεία της
κυρίως στις εισόδους των οικισμών και οι οποίοι και για τις οποία συνίστανται σε δυο (2) βασικές κατη- περιοχής.
δυο (2) περιφερειακές ενότητες,
ε αξιολογήθηκε ότι ποσοτικά γορίες: Πρώτον (1ον), στην οικιστική
ι δομή,
ήταν επαρκείς αλλά λειτουργικά
κ και μορφολογικά ήταν ανε- η οποία έχει να κάνει με την ρ ρυμοτομία, με Η τελευταία
α κατηγορία που διαμορ-
παρκείς. Αντίστοιχα, οι ιδιωτικοί
ι χώροι είναι κυρίως ακά- τη συνεκτικότητα, την πυκνότητα
τ δόμησης, φώνει τον χαρακτήρα
ρ και τη φυσιογνωμία
λυπτοι χώροι των οικοπέδων οι οποίοι, στις περισσότερες την κλίμακα και τη μορφή των ω όγκων και των οικισμών είναι οι χρήσεις γης που ανα-
περιπτώσεις των οικισμών, ταυτίζονται
α με την αυλή. Στους δεύτερον (2ον) στις σχέσεις του ιδιωτικού πτύσσονται σεε αυτούς. Έτσι έχουμε πρώτον
πεδινούς οικισμούς η αυλή έχει
χ το χαρακτηριστικό ότι πα- με τον δημόσιο χώρο και στην η τοποθέτηση (1ον) οικισμούς αμιγούς κατοικίας, δεύτε-
ραλαμβάνει και κάποιες δραστηριότητες
σ καθώς μέσα στον του κτηρίου σε σχέση με το οικόπεδο
κ και την ρον (2ον) οικισμούς
ι με την τυπική οργάνω-
αύλειο χώρο υπάρχουν και κάποιοι
ά βοηθητικοί χώροι, που πρόσβαση σε αυτό. ση γύρω από έένα κέντρο, ή από έναν άξονα
λειτουργούν ως χώροι αποθήκευσης,
κ ή διάφορες εγκαταστά- Σε γενικές γραμμές, οι οικισμοί
ι μας μπο- όπου αναπτύσσονται οι κεντρικές λειτουργί-
σεις σταβλισμού κ.τ.λ., ενώ αντίστοιχα
ν στους ορεινούς οικι- ρούμε να πούμε ότι χωρίζονται τ σε δυο (2) ες εστίασης και
α αναψυχής, η εκπαίδευση, η
σμούς οι ιδιωτικοί ακάλυπτοι χχώροι είναι μικρότεροι. κατηγορίες: τους πεδινούς οικισμούς, οι υγεία κ.τλ. Έχουμε
ο οικισμούς μεγαλύτερους
Εδώ έγινε μια προσπάθεια ννα φανεί η διάρθρωση των κοι- οποίοι έχουνε οργανωμένη ρ ρυμοτομία και των χιλίων (1.000) κατοίκων, οι οποίοι πα-
νόχρηστων χώρων και των κτιρίων σε επίπεδο οικισμού και αναπτύσσονται γύρω από ένα α κέντρο-πλα- ρουσιάζουν κεντρικές
ε λειτουργίες επιπέδου
για διάφορες κατηγορίες οικισμών,
μ πεδινών, ορεινών κ.τ.λ. τεία όπου αναπτύσσονται βασικές
σ λειτουρ- κωμόπολης, ό όπως είναι το Μουζάκι στην

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
162 — 163
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Νότιας της Καρδίτσας, έχουμε μ τουριστικούς, παραθεριστι- Η τρίτη (3η) κατηγορία εείναι οι λοιποί χές με έντονα π
πολιτιστικά χαρακτηριστικά, με
κούς οικισμούς, αμιγώς γεωργικούς
ρ κτηνοτροφικούς, αλλά αδιάφοροι οικισμοί. πλήθος αρχαιολογικών
ο χώρων συγκεντρωμέ-
και οικισμούς με ειδικά χαρακτηριστικά,
κ όπως είναι οι οικι- Να σημειώσουμε ότι, ιδιαίτερα
ί στην πε- νων σε μια περιοχή
ε αλλά και παρόδια τμή-
σμοί των Ρομά ή οι ad hoc οικισμοί,
κ παραδείγματος χάρη ο ρίπτωση της Καρδίτσας, διαπιστώθηκε
ι ένας ματα, κυρίως σστις εισόδους και εξόδους των
Άγιος Νικόλαος στην Καρδίτσα,σ που χτίστηκε για να στεγά- πολύ μεγάλος αριθμός οικισμών,μ οι οποίοι αστικών κέντρων
ω των Τρικάλων και της Καρ-
σει τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο
γ της ΔΕΗ. στην ουσία δεν αποτελούσαν ο οικισμούς αλλά δίτσας, όπου π
παρουσιάζονται έντονες πιέσεις
Κάποιες φωτογραφίες από π κεντρικές λειτουργίες και άτυπες οικιστικές συγκεντρώσεις διάσπαρτες από δραστηριότητες
ό του δευτερογενούς και
περνάμε τώρα στα στοιχεία που ο βρίσκονται στον εξωαστικό στον εξωαστικό χώρο, τις οποίεςο αντιμετω- τριτογενούς τομέα
μ δραστηριοτήτων.
υπεραστικό χώρο αλλά επηρεάζουν
ά εξίσου τη φυσιογνωμία πίζουμε στην ουσία σαν εξωαστικό
ω χώρο,
των οικισμών. Αυτά είναι στοιχεία
ο του φυσικού περιβάλ- και τέλος, η τελευταία κατηγορία
ο μας είναι Περνώντας τώρα στις κατηγορίες των προ-
λοντος τα οποία είναι, είτε αμιγώς
μ φυσικά στοιχεία ߉όπως το τοπίο, το οποίο χωρίζεται σε επιμέρους τάσεων μας, διακρίνονται
ι ανάλογα με τα ιδι-
οι διάφορες γεωμορφολογικές έ διαμορφώσεις, οι ορεινοί χωρικές ενότητες και για τις δυο
υ (2) περιφε- αίτερα στοιχείαα των οικισμών. Έτσι, σε σχέση
όγκοι, τα ποτάμια, τα ρέματα, ττα σπήλαια– ή/και κατασκευές ρειακές ενότητες που αφορούνν στο θεσσαλι- με το κτιριακό απόθεμα προτείνεται να γίνει
που έχουν προκύψει από την ανθρωπογενή δραστηριότητα, κό κάμπο. εντοπισμός, καταγραφή
α και αξιολόγηση των
όπως είναι τα γεφύρια και οι νερόμυλοι, οι αρχαιολογικοί παραδοσιακώνν και αξιόλογων κτιρίων και
χώροι, τα μοναστήρια κ.τ.λ. Δεύτερον (2ον), ως προς ττον περιαστικό μέσα από αυτή ή την αξιολόγηση να γίνει μια
Οι χρήσεις γης που συναντήθηκαν
τ στον εξωαστικό χώρο και εξωαστικό χώρο, στην π περίπτωση της πρόταση προστασίας
σ των αξιόλογων κτισμά-
και των δυο (2) περιφερειακώνώ ενοτήτων, κυρίως στον πε- Καρδίτσας διακρίνεται η ημιορεινή
ο περιοχή των, να γίνει μια
ι πρόταση θεσμικού πλαισίου
ριαστικό χώρο γιατί ο καθαρά εξωαστικός χώρος δεν είχε της λίμνης Πλαστήρα ενώ στα Τρίκαλα είναι και θέσπισης ευνοϊκών όρων και κινήτρων
μεγάλες πιέσεις, είναι: βιομηχανία,
χ βιοτεχνία, αποθήκευση, η ημιορεινή περιοχή γύρω απόπ την περιοχή προς μια κατεύθυνση
τ αποκατάστασης και
πρατήρια βενζίνης, κοιμητήρια,
ι κάποιες ξενοδοχειακές μο- των Μετεώρων. ανάδειξης αυτών,
ώ αλλά και καταγραφή και
νάδες, πολλές γεωργικές εκμεταλλεύσεις,
ε αγροτικές αποθή- Η ορεινή περιοχή: στην Καρδίτσα
α έχουμε ανάλυση των επιμέρους
π ιδιαίτερων μορφολο-
κες και κτηνοτροφικές μονάδες. ς Παρατηρήθηκε περιορισμέ- την ορεινή περιοχή της Αργιθέας,
θ που είναι γικών στοιχείων.
ω Σε σχέση με τον πολεοδομι-
νη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών κ πάρκων αλλά και κάποιες η κατάληξη της Νότιας Πίνδου υ και, αντίστοι- κό ιστό, με τα πολεοδομικά δεδομένα, προ-
άτυπες αστικές συγκεντρώσειςς που δεν συνιστούν οικισμό. χα, στα Τρίκαλα η κατάληξη της
η Νότιας Πίν- τείνεται οριοθέτηση
έ κάποιων οικισμών, όπου
Κάποιες φωτογραφίες από τιςς χρήσεις του εξωαστικού χώ- δου είναι οι περιοχές του Ασπροποτάμου
ρ της αυτό κρίνεται απαραίτητο, κήρυξη κάποιων
ρου τα γεφύρια και το φυσικό τοπίο… Αθαμανίας και του Κόζιακα. Έ Έχουμε περιο- οικισμών ως π παραδοσιακούς, ζώνες προστα-

Λαμβάνοντας υπόψη τώρα α όλα τα παραπάνω στοιχεία

και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά,
ι προσπαθήσαμε να κατη-
γοριοποιήσουμε με βάση ένα α πλήθος κριτηρίων τους οικι-
σμούς, ούτως ώστε να προκύψειψ η προκαταρκτική πρόταση.
Έτσι, η πρώτη (1η) κατηγορία
ρ οικισμών είναι οι παραδο-
σιακοί οικισμοί αλλά και οι αξιόλογοι
ι οικισμοί, κάποιοι από
τους οποίους μπορεί να προταθούν
α για χαρακτηρισμό.
Η δεύτερη (2) κατηγορία εείναι οι οικισμοί που, μπορεί
να μην είναι τόσο ενδιαφέροντες,
τ αλλά να γειτνιάζουν με κά-
ποιο πολύ ιδιαίτερο στοιχείο ττου φυσικού περιβάλλοντος ή
να έχουν ενδιαφέροντα πολεοδομικά χαρακτηριστικά όπως,
ένα πολύ συνεκτικό και δομημένο
μ ιστό ή κάποιες ενδιαφέ-
ρουσες διαμορφώσεις κοινόχρηστων
ρ χώρων.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
164 — 165
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

σίας και ανάδειξης ιστορικών π πυρήνων, ή πυρήνων με αξιό-

λογα χαρακτηριστικά, αλλά και α ζώνες ελέγχου χρήσεων γης
για λόγους ανάσχεσης κάποιωνν τάσεων διάχυσης. Προτείνο-
νται και μέτρα τα οποία αφορούν
ο σε περιορισμούς γύρω από
την κεντρική πλατεία και το δίκτυο
κ των δρόμων και των πεζο-
δρόμων των οικισμών. Σε σχέση σ με τους ελεύθερους χώρους,
γίνονται προτάσεις συντήρησης, ς αποκατάστασης και αναβάθ-
μισής τους. Επίσης, ειδική διαχείριση
χ των κτισμάτων που βρί-
σκονται σε επαφή με αυτούς, μεε στόχο την αποκατάστασή τους
και τη δημιουργία των τοπόσημωνη και πόλων έλξης για τον
οικισμό, εκσυγχρονισμός του δ δικτύου πεζοδρόμων, διάνοιξη
των παλιών καλντεριμιών και, όπου
ό χρειάζεται και εντοπίστη-
καν προβλήματα, δημιουργία χχώρων στάθμευσης.
Σε σχέση με τα προβλήματα τ και τις αστοχίες… Δεν ανέ-
φερα παραπάνω, συγγνώμη ττο ξέχασα, ότι δόθηκε ιδιαίτε-
ρη έμφαση στις αστοχίες που παρατηρούνται στο κτηριακό
απόθεμα των οικισμών, οι οποίες
π έχουν να κάνουν, είτε με
την υπέρβαση του ύψους, είτεε με ασύμβατα υλικά και χρω-
ματισμούς, με παρουσία συνεχών χ εξωστών σε όλο το μήκος πλαίσιο: το βασικό πρόβλημα είναι όχι τόσο ο
Γενικά πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχουν
της όψης, πολύ μεγάλο πλήθος τεντών κ.τ.λ., οπότε κρίνεται η μη ύπαρξή του, αλλά η ελλιπής
λ ή η απο- α ομαδοποίησης των οικισμών
ενιαία κριτήρια
απαραίτητο όλα αυτά τα στοιχεία
χ να αναγνωριστούν και να σπασματική τήρησή του και ττο έλλειμμα σε για το σύνολοο των Περιφερειακών Ενοτή-
καταγραφούν, να δούμε σε ποιον βαθμό επηρεάζουν την αι- μηχανισμούς ελέγχου καθ’ όλα α τα στάδια της ο τρόπος αντιμετώπισης και
των και ενιαίος
σθητική και την εικόνα των οικισμών
κ και πώς αυτά μπορούν υλοποίησής του. προστασίας ανά ν κατηγορία οικισμών. Να
να περιοριστούν και να αντιμετωπιστούν
τ και τέλος, ιδιαίτερα Γενικά και στις δυο (2) Π
Περιφερειακές δούμε σε ποιονν βαθμό τοποθετούνται οι κα-
σημαντικό είναι, να υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί σε κάθε Ενότητες η εκτός σχεδίου δόμηση
μ ήταν αρ- τευθύνσεις καιι οι χρήσεις γης που δίνονται
επίπεδο αδειοδότησης και έλεγχος
γ των κανόνων και των πε- κετά περιορισμένη, δεν υπήρχε
ρ πολύ έντο- κ
από τις συγκεκριμένες μελέτες των ΓΠΣ και
ριορισμών της δόμησης. να, εκτός από τα παρόδια τμήματα
ή των κε- τον ΣΧΟΟΑΠ Π και ποια είναι η σχέση μας
ντρικών αξόνων. Τα σχέδια διανομής του ρ
με αυτά, να προσδιοριστεί αν το περιεχόμε-
Σε σχέση με το θεσμικό πλαίσιο.
λ Υπουργείου Γεωργίας μπορούμεο να πούμε λ
νο των μορφολογικών κανόνων δόμησης θα
Να πούμε ότι και στις δυο ο (2) περιπτώσεις, στις περι- ότι λειτουργούν σα ρυμοτομικάκ σχέδια μέ- μπει σε αυτή την λεπτομέρεια που έμπαιναν
οχές του κάμπου οι οικισμοί προήλθαν από διανομές του χρι σήμερα, και οι συγκρούσεις
ύ χρήσεων χ
τα δελτία αρχιτεκτονικής αναγνώρισης, να
Υπουργείου Γγεωργίας του 1930. Έχουμε κάποιες Πολεο- γης στον εξωαστικό χώρο είναι
α γενικά περι- υπάρξουν κάποιαο πιο σαφή κριτήρια καθορι-
δομικές Μελέτες, συγκεκριμένα
έ πολεοδομικά σχέδια, δεν ορισμένες, εκτός από τον περιαστικό
ρ χώρο μ
σμού της αντιμετώπισης των μορφολογικών
θα αναφερθώ σε αυτά. Από τους
ο εκατόν τριάντα οχτώ (138) όπου υπάρχει διάσπαρτη χωροθέτηση
ω πα- κανόνων στον καθαρά εξωαστικό χώρο, τα
οριοθετημένους οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας ραγωγικών δραστηριοτήτων πρωτογενούς, οποία μπορεί να μην αφορούν μόνο κτίρια
Καρδίτσας οι εκατόν τριάντα ((130) έχουν και θεσμοθετημέ- δευτερογενούς και τριτογενούςς τομέα. κατοικίας αλλάά και άλλες χρήσεις. Το εξωοι-
νους μορφολογικούς κανόνες δόμησης ενώ στην περίπτωση ά
κιστικό περιβάλλον επηρεάζει και αυτό την
της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, από όσα στοιχεία Κάποιοι προβληματισμοίί της ομάδας η των οικισμών με βάση το
κατηγοριοποίηση
είχαμε, δεν έχει κανένας. Υπάρχει
ά μια τυπική οριοθέτηση, μελέτης σε σχέση με το πώς π πρέπει αυτή η ά
φυσικό περιβάλλον, τις παραγωγικές δρα-
απόφαση οριοθέτησης οικισμού
μ και η καρτέλα του δικτύ- μελέτη να αντιμετωπίσει τους ο
οικισμούς, την α την κοινωνική συνοχή.
στηριότητες και
ου αρχιτεκτονικής αναγνώρισης.
σ Μια κριτική στο θεσμικό προστασία και την κατηγοριοποίησή
ο τους: τ να πούμε ότι προτείνεται η
Τελειώνοντας,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
166 — 167
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΚΑΡΔΙΤΣΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

θεσμοθέτηση των ζωνών προστασίας του τοπίου με κατάργη- • Ȅ. ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȉ. Ευχ Ευχαριστώ
χχαριστώ και εγώ θερμά όλους.
ση της εκτός σχεδίου δόμησης σε κάποιες περιοχές, ογκομε- Μάρθα σε παρακαλώ γύρισε μ μου την εικόνα μ με τα κτίρια, τις
τρικό έλεγχο της δόμησης και όχι έλεγχο μέσω του συντελε- αποθήκες στον κάμπο.
στή. Οι οικισμοί προτείνεται ννα χαρακτηρίζονται με βάση τα Θα ήθελα να επισημάνω, από όλη αυτή ττην ολιγόλεπτη
παραγωγικές δραστηριότητες π που αναπτύσσονται σε αυτούς παρουσίαση, ένα κρίσιμο ζήτη ημα, το οποίο α
η
ζήτημα, αναφέρεται και
και στην γύρω περιοχή. Κρίνεται
ε απαραίτητη η κήρυξη δια- στην εισαγωγή μου, σε σχέση με τις παραγωγι
παραγωγικές δραστηρι-
τηρητέων κελυφών και συνόλων ω στο σύνολο των οικισμών. ότητες. Τα συνοδά κτίρια, τα ο ποία βρήκαμε κ
οποία και στον κάμπο
Προτεραιότητα δίνεται στην α αναβάθμιση του δημόσιου χώ- και στους ορεινούς οικισμούςς των δυο (2) Π Περιφερειακών
ρου και γενικά των κοινόχρηστωνσ χώρων των οικισμών με Ενοτήτων, είναι καθοριστικά σε σχέση με την γενική εικό-
νέο θεσμικό πλαίσιο παρεμβάσεωνσ αλλά με την ένταξη νέων να, τη γενική εντύπωση η οπο οία δίνεται διασχ
ο
οποία διασχίζοντας αυτήν
τεχνολογιών μέσω της βιοκλιματικής
μ αρχιτεκτονικής με δια- την περιοχή ή προσεγγίζοντας κάποιους οικισ οικισμούς. Αυτές οι
φορετικά επίπεδα εφαρμογής α ανάλογα με τον βαθμό προστα- αποθήκες, αυτά τα συνοδά κτ ττίρια, είναι η ζω
κτίρια, ζωτική υποδομή
σίας κάθε φορά. των κοινωνιών που κατοικούνν σε αυτές τις π περιοχές. Είναι
η υποδομή η οποία φυλάσσει από το χιόνι, είναι ε δομημένη
Ευχαριστούμε. • με ευτελή υλικά λαμαρίνας, φ υλάσσει από το χιόνι τα εργα-
υ
φυλάσσει
λεία τους, τις τροφές των ζώωων τους, τις οπο
ω
ζώων οποίες αποθηκεύ-
ουν και τις οποίες πρέπει να φ φυλάξουν από τι τις κακοκαιρίες
και τις δυσμενείς συνθήκες για α μεγάλα χρονικ
χρονικά διαστήματα,
όλον τον χρόνο. Αυτό το γεγον
γεγονόςννός είναι ένα ιδι
ιδιαίτερο ζήτημα
το οποίο θα πρέπει να αποτελ λλέσει ένα χωριστ
αποτελέσει χωριστό αντικείμενο
επεξεργασίας.
Ευχαριστώ πολύ… •

• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Α Αν έχουμε ερωτ

ερωτήσεις… Ναι…
Έχουμε πει να διατυπωθούν
π ώστε να μπορεί να μας
απαντήσει συνολικά… Όχι,ι δεν θα απαντή
απαντήσετε… Δεν θα
απαντήσετε κύριε Γροζόπουλε, απ
απλά για μετά…

ǽȂǽȄǿ ȃǺȏȉȊȈȆȋ. Μια μόνο ν ερώτηση σε αυτήν

α την μελέ-
τη η οποία, επιτρέψτε μου να ππω, ήταν υποδει
υποδειγματική. Αυτό
που δεν κατάλαβα και θέλω να α μας το εξηγήσε
εξηγήσετε στο τέλος, τι
εννοείτε ότι ο έλεγχος της δόμησης θα γίνεται μέσω ογκομε-
τρικού ελέγχου και όχι μέσω σ συντελεστή δόμη
δόμησης.

Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Εντάξει… Πάμε

Π στην επόμενη
επόμε παρουσία-
ση … Ποιος είναι;; Ο κύριος Λαγός;
Λαγό Ναι… •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
168 — 169
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
ΞΑΝΘΗ
ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Το προηγούμενο… Όταν έχουμε
ο βιομηχανικά φυτά και • ǼǿȃǿȊȈǿȉ ȂǺĬȆȉ. Δεν Δ πειράζει, νομίζωνο ότι είναι
Αφήστε το προηγούμενο, αυτό… τ Το προ- εκτατικές καλλιέργειες
λ βρισκόμαστε σε μια σημαντικότερα από το να φιλφιλοσοφήσουμε
λλοσοφήσουμε γι γιατί, ουσιαστι-
ηγούμενο, όχι, όχι, την προηγούμενη, αυτή νέα φάση αναδιανομής
ν της γης, πάμε να κά, σε αυτούς τους ανθρώπου
ανθρώπουςυς απευθυνόμασ
υ απευθυνόμαστε. Μπορεί να
που ήτανε με τις αποθήκες… ξαναδημιουργήσουμε
γ μεγάλες εκτάσεις, να είναι ωραίες θεωρητικά όλες α αυτές οι συζητήσ
συζητήσεις, αλλά εδώ
μπορούμε να έχουμε εκτατικές καλλιέργει- έχουμε να αντιμετωπίσουμε σ συγκεκριμένα ζη ζητήματα σε μια
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. ες βιομηχανικών
κ φυτών, δηλαδή καλαμπό- συγκεκριμένη χρονική περίοδο
περίοδ δο που η χώρα έχει αυτή τη
δ
Τρίκαλα-Καρδίτσα
δ ήτανε… κι, βαμβάκι, η ηλίανθο. Αυτές οι καλλιέργει- συγκεκριμένη κατάσταση. Άρ ρα, πρέπει να μ
ρ
Άρα, μας ενδιαφέρει
ες απαιτούν μμεγάλες υποδομές σε γεωργικά πρώτα-πρώτα το πώς θα επαν ννεκκινήσουν αυτ
επανεκκινήσουν αυτά τα πράγμα-
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Εν πάση περιπτώσει,
σ αφήστε το. μηχανήματα. Α Αν βλέπατε ένα τρακτέρ δίπλα τα…
σε μια βαμβακοσυλλεκτική
α ή μια θεριζοα- Έτσι λοιπόν η εικόνα, δενν είναι μόνο τα φωτοβολταϊκά
φ
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Θα το βρούμε…
ο Αυτό, λωνιστική ߉που ο ένας μέσος αγρότης μπορεί που σας έδειξα χθες, είναι κααι αυτό που σας είπε ο κύριος
α
και
αυτό; Εδώ… Τρίκαλα-Καρδίτσα
σ δεν ήτανε; να έχει ή το ένα
ν ή το άλλο߉ και δίπλα σε ένα Γροζόπουλος, ότι εκεί που πή ήγε δεν είχε κινη
ή
πήγε κινητό τηλέφωνο.
ογκομετρικό, εκεί που βάζουν το καλαμπό- Αυτά λοιπόν τα χωριά ουσια αστικά είναι, πα
α
ουσιαστικά παραμένουν και
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ναι, ήθελα τις αποθήκες
π λίγο κι και μετράνεε πόσα κυβικά είναι, και δίπλα παρουσιάζουν πληθυσμούς εείτε ίτε γιατί έχουν κάποια μικρή
για τις ζωοτροφές… Δεν πειράζει,
ρ αφήστε σε αυτό να βάλουμε
ά και μερικές πλατφόρ- δραστηριότητα κτηνοτροφική,, τα ορεινά ߉τα ο οποία και εγώ
το, αφήστε το… Ανοίξτε την δ δικιά μου και μες για το βαμβάκι
μ και δίπλα σε αυτό να βά- τα αντιμετωπίζω στην Ημαθία
Ημαθία και στην Ξάν Ξάνθη߉ είτε γιατί
ανοίξτε και τις οριοθετήσεις…… Ανοίξτε την λουμε τα καρούλια,
ρ τα καρούλια είναι για οι κάτοικοι οι οποίοι μένουν εείναι η τελευταία γενιά εσωτε-
δικιά μου… Λοιπόν, μέχρι ννα ανοίξει το να ποτίσουνε… … ρικής μετανάστευσης και διατ ηρούν ακόμα έν
διατηρούν έντονη την ρίζα
PowerPoint… ο κύριος Γροζόπουλος
ό λίγα τους.
σας έδειξε. Μάλλον, ξεκινάω διαφορετικά, Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Αυτά είναι στον χρόνο Στη Λάρισα έβγαινε ο κύριος
κύριος Νασιώκας, βο βουλευτής Καρ-
χθες το βράδυ κατάλαβα πόσο ο σωστή ήτανε σας, το ξέρετε… διτσιώτης από το λόμπι των Κ Καρδιτσιωτών. Δη Δηλαδή κρατάνε
η απόφασή μου να εγκαταλείψω ψ την Αθή- το χωριό και πάνε το καλοκαίρ
καλοκαίρι ρι εκεί, και έχου
ρ έχουν σύλλογο και
να και να δραστηριοποιηθώ επαγγελματικά
π όλα τα παιδιά τους, και μπορείί και εκεί να γίνο
γίνονται τα προξε-
στην Λάρισα… Να δραστηριοποιηθώ δη- νιά και οι γάμοι. Οι Βλάχοι τοο ίδιο κάνουν… Συγγνώμη, να
λαδή εκεί που είναι το μέτωπο,π η πάλη, ο εξηγήσω: Βλάχος δε σημαίνει ο χωριάτης. Είν Είναι περιοχή με
αγώνας για τον κάθε Αρχιτέκτονα
τ Μηχανι- συγκεκριμένους ανθρώπους που που έχουν συγκεκ
συγκεκριμένο γλωσ-
κό, εκεί που ουσιαστικά δίνεταια η μάχη της σικό ιδίωμα και εν πάσει περ ριπτώσει, πολύ β
ρ
περιπτώσει, βαθιά ιστορική
παραγωγής στον πρωτογενή τομέαο και στον διαδρομή. Αυτά ήθελα να πω προς το παρόν κ και να προχω-
δευτερογενή τομέα. ρήσω στην εισήγηση…
Σε σχέση με αυτά που σας έδειξε
δ και αυτά
που σας είπε ο κύριος Γροζόπουλος,
π λόγω Την ομάδα την ξέρετε, την εείπαμε και χθες. Επιβλέπουσα
του ότι μένω στην Λάρισα καιι οι συνεργά- είναι η κυρία Σπηλιοπούλου.
τες μου είναι από την γύρω π περιοχή, έχω Δεν θα επιμείνω στα ιστο
ιστορικά
ορικά και στην ττυπολογία, θα
ο
γυρίσει το 90% των οικισμών ττους. Δώσαμε κρατήσω μόνο αυτό που είπ είπε
πε κάποιος συνά
π συνάδελφος χθες,
20% λιγότερη έκπτωση γιατί ξξέραμε τι μας ότι έχουν κατατεθεί στην υπη
υπηρεσία
ηρεσία περίπου οχτώ χιλιάδες
η
περιμένει. Λίγα σας είπε. Έπρεπε
ε να τα δεί- (8.000) φωτογραφίες, μέσος όρος σε κάθε π περιοχή, απο-
ξουμε και αυτό που είπε για τηνν παραγωγική τυπώνουν τη στιγμή κατά τηνν οποία φωτογρα
φωτογραφήθηκαν και
διαδικασία ήταν πάρα πολύ σωστό.
σ Η εικόνα αυτή την αξία θα έχουν για ένανα μελλοντικό ερ
ερευνητή.
του οικισμού έχει να κάνει με την
η παραγωγι- Στο νομό της Ξάνθης έχουμεο την εξής ιδ
ιδιαιτερότητα...
κή διαδικασία. Έχει να κάνει μμε το είδος της προχωράω στην τυπολογία, την η περνάω πολύ γρήγορα, εί-
καλλιέργειας στην κάθε περιοχή.
χ ναι εντελώς διαφορετική, είναια άλλα τα σπίτια εδώ.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ

170 — 171
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Πυργόσπιτο, αξιόλογα στοιχεία…
ι ταιριάζουν μεε τους χριστιανικούς ενώ αυτοί
Λοιπόν εμείς, εγώ δηλαδή ή προσωπικά
γιατί ήρθα σε αντίθεση με ττην υπόλοιπη
ομάδα, αποφάσισα να μην κ κάνω αυτό το
πολύ σωστό που έκανε η Γαία, ί αυτή ήταν
η απάντηση, έτσι έπρεπε να είναι
ί η παρου-
σίασή μας. Έτσι έπρεπε να είναιν η παρου-
σίασή μας, ακριβώς αυτή κύριε ι Γκανιάτσα,
επειδή κάνατε μια παρέμβαση σ εκείνη την
ώρα, όμως εγώ θεώρησα ότι έπρεπε
π τη δια-
βούλευση να την ξεκινήσουμε από σήμερα.
Έτσι λοιπόν άνοιξα όλο το εύροςρ της μελέ-
της όσο μπορούσα.
Χθες, με μεγάλη μου ευχαρίστηση
α είδα
ότι τα βιοκλιματικά έτυχαν μιας
α καλής απο-
δοχής.
Επιλέξαμε έξι (6) οικισμούς:
ύ Σταυρού-
πολη, Δαφνώνας, Άβδηρα, Κοτύλη,
τ Ορφανό
και Κοττάνη. Η επιλογή έγινεε ανάλογα και
με την πληθυσμιακή σύνθεση που υπάρχει
στον νομό της Ξάνθης. Στον νομόμ λοιπόν της
Ξάνθης, ο οποίος αποτελείται από τέσσερις
(4) Δήμους: το Δήμο Σταυρούπολης,
ύ με τις
Δημοτικές Ενότητες Ξάνθης καια Σταυρούπο-
λης, το Δήμο Μύκης, που είναι εξολοκλήρου
πομακικός, το Δήμο Αβδήρων, ο οποίος έχει
τη Βιστωνίδα, τη Δημοτική Ενότητα
ν Αβδή-
ρων και τη Δημοτική Ενότητα α Σελέρου και
που είναι κατά 85% μουσουλμανικός,
μ και ο
Δήμος Τοπείρου, με μια Δημοτικήτ Ενότητα,
που είναι μεικτός.
Έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχουν
π μορ-
φολογικές διαφορές μεταξύ των ω κατοικιών,
των κτισμάτων, των τόπων, τωνν χρηστών των
χριστιανικών και των μουσουλμανικών.
λ Ξε-
κινάμε με τους χριστιανικούς: ο
οι χριστιανικοί
είναι ουσιαστικά οι παραδοσιακοί,
κ θα το πω
έτσι γενικά και το προσπερνάω,
ω και αυτοί οι
οποίοι έχουν έρθει ως μετανάστες,
τ δηλαδή οι
πρόσφυγες, προσφυγικοί. Οι μουσουλμα-
νικοί όμως έχουν διαφορές. Ο Οι πομακικοί
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΞΑΝΘΗ
A ΜΕΡΟΣ
που βρίσκονταιτ στο Τόπειρο και στο Σέλε-
ρο, οι οποίοι ουσιαστικά είναι, η εντύπωσή
μας ήτανε, να τους πούμε τουρκογενείς ή έως
τσιγγάνους, ήτανε
τ πάλι διαφορετικό.
Προχωράω ω γρήγορα διότι θέλω να κα-
ταλήξω, σας δείχνω την Σταυρούπολη, τα
προχωράω πάλι γρήγορα… Δημόσιοι χώ-
ροι, Κοττάνη… … Στην Κοττάνη, η οποία δι-
ατηρεί μεγάλο ο απόθεμα, ίσως να είναι και
ο μοναδικός ο οικισμός που διατηρεί μεγάλο
αυθεντικό οικιστικό
κ απόθεμα, θα δείτε εδώ
σε μια φωτογραφία
γ πώς ξεκινάει το τζαμί
και πώς, όχι, το τζαμί υπάρχει αλλά πώς ξε-
κινάει ο μιναρές
ρ και πώς εμφανίζεται, πώς
ολοκληρώνεται. α Κάποτε δεν υπήρχε…
Κοτύλη. Η Κοτύλη διατηρεί ένα αρκετά
καλό απόθεμα α παραδοσιακών κατοικιών.
Το Ορφανό ν είναι πεδινό, είναι ένα μου-
σουλμανικό χχωριό εντελώς διαφορετικής
μορφολογίας με ψηλές μάντρες και σπίτια
τα οποία στρέφονται
ρ προς το εσωτερικό.
Δεν θα δούμε παράθυρα ή τα παράθυρα που
βλέπουμε προς ο το δρόμο, προς το δημόσιο
χώρο, θα έχουνο ανοίξει πρόσφατα… Μέσα
λοιπόν σε ένα,α ας το πούμε, οικοδομικό τε-
τράγωνο μπορεί ρ να είναι μαζί πολλές οικο-
γένειες, αυτέςς οι κατοικίες να επικοινωνούν
εσωτερικά αλλά λ εξωτερικά να περιβάλλονται
από υψηλή τοιχοποιία
ο και το λέω αυτό δι-
ότι εδώ σας δ δείχνω από αυτούς πόσοι είναι
οριοθετημένοι και πόσοι δεν είναι οριοθε-
τημένοι. Ότανν λέμε οριοθετημένος σημαίνει
ότι έχει τους μ
μορφολογικούς κανόνες του δι-
ατάγματος του υ ’85, έτσι; Με τα δελτία. Έχω
λόγο που προχωράω
ο γρήγορα. Εδώ έχουμε
τις διάφορες π περιοχές που είναι ειδικής ση-
μασίας, είναι η παραλιακή ζώνη όπου όλο
είναι αμμουδιά,ι το Δέλτα, τα στενά, το Εθνι-
κό Πάρκο τηςς Ροδόπης, τα καταφύγια άγρι-
ας ζωής, ο π ποταμός Κόσυνθος, η πεδιάδα
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
1.
Α.Π.Ε.
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
της Ξάνθης με τις ιδιαιτερότητέ
ιδιαιτερότητές
έές της. Εδώ κάνα
κάναμε μια δουλειά
όπου πήραμε το τι ισχύει και ττιι έχει να κάνει μ
με την πρότασή
μας. Δεν το αναλύω, είναι κουρ
κουραστικό…
ραστικό…
ρ
Όχι, όχι, δεν έχει νόημα, ππιστέψτε το. Μετά
Με τη χθεσινή
συζήτηση κρίνω ότι δεν έχει νό
νόημα,
όημα, έχει νόημ
ό νόημα αυτό που θα
πω παρακάτω…
Εδώ κάναμε ένα πείραμα γιατί όταν λέμε ότι ένα παρά-
θυρο είναι τόσο επί τόσο έχει ννα κάνει ουσιαστ
ουσιαστικά με το πρέ-
κι διότι, ανθρωπομετρικά, το δ δυο τριάντα (2,3
(2,30) είναι περί-
που, δύο είκοσι πέντε (2,25). Δύο τριάντα (2,
(2,30) είναι αυτό
που βάζουμε… Άρα λοιπόν όλ όλα
λλα πρέπει να ξεκ
ξεκινάνε από εκεί
και να κατεβαίνουν προς τα κά
κάτω.
άτω. Κάνουμε μι
ά μια προσπάθεια
διαφοροποίησης της πρότασή
πρότασής
ής μας σε σχέση με τους όρους
δόμησης που βάζουμε στα π πομακικά
ομακικά ή στα μουσουλμανι-
κά. Γιατί τα μουσουλμανικά έέχουν κάποιες ιιδιαιτερότητες.
Ερώτημα: πρέπει να τις σεβασ
σεβαστούμε;
στούμε; Πρέπει ννα σεβαστούμε
σ
την ψηλή μάντρα, ή πρέπει να α τη βάλουμε κακαι αυτή στο ένα
μέτρο; Σας λέω ένα παράδειγμ
παράδειγμα…
μα… Πρέπει να σ
μ σεβαστούμε το
ότι το σπίτι δεν έχει παράθυραα προς τα έξω;
Δεν ξέρω… •
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡ
ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Τι δεν ξέρετε;
• Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Σχήμα λόγου λόγο
ου είναι. Λοιπόν
ο Λοιπόν, εδώ το θέμα
έχει να κάνει με μια στέγη κ και πώς ολοκλη
ολοκληρώνεται, πότε
μπορεί να διατηρεί την κλίση της και πότε όχ όχι. Τα ΑΠΕ 1 τα
είδατε χθες, είναι τα ίδια. Δεν είχαμε παραδείγ
παραδείγματα, εδώ.
Από εδώ και πέρα θα σαςς δείξω μερικές φωτογραφίες
και θα επιμείνω. Στις προηγούμενες,
ο επειδή δεν βρήκαμε
ένα αξιόλογο απόθεμα, βάλαμε μ από την Ημα
Ημαθία, απλά δεν
έχει νόημα να το δείξουμε.
Λοιπόν, Σταυρούπολη. Η Σταυρούπολη,
Σταυρούπολη σας δείχνω
τώρα μια γρήγορη εικόνα από ό κάποιους οικισ
οικισμούς και βγά-
ζετε εσείς τα συμπεράσματά σας. Στη Σταυ Σταυρούπολη έχει
επιχειρηθεί μια πολύ αξιόλογη η προσπάθεια διδιατήρησης από
διάφορα προγράμματα: Είναι το Ιωνικό, Άνω και Κάτω, εί-
ναι ο Δαφνώνας, η Βιστωνίδα, α τα Άβδηρα, η Γκιώνα. Στη
Δημοτική Εότητα Αβδήρων εείναι η Πεζούλα,
Πεζούλ τα Άβδηρα
και η Γκιώνα, στη Μάνδρα, ττο Λάγος, το ΠόρτοΠό Λάγος, η
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
172 — 173
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΞΑΝΘΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
2.
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Ν. 1337 (ΦΕΚ 33Α΄/1983)

Επέκταση των Πολεοδομικών Σχεδίων, Νέα Κεσσάνη, το Σέλερο.. κοιτάξτε

ο εδώ τα μουσουλμανι- Υπάρχουν εκατόν εξήντα (160) οικισμοί ακή δραστηριότητα στο Νομό. Οι Δήμοι και
Οικιστική Ανάπτυξη και σχετικές διατάξεις.
κά.. Τα μουσουλμανικά στο Σέλερο…
έ Η Μύκη, κοιτάξτε την κάτω των δυο χιλιάδων (2.000) 0 κατοίκων οι Κοινότητες θα πρέπει να προωθήσουν την
Μύκη… Δημοτική Ενότητα Μ Μύκης και αυτή είναι η Σμίν- από τους οποίους έχουν οριοθετηθεί
θ οι πε- εκπόνηση καιι έγκρισή τους, ώστε να υπάρ-
θη… Αυτή είναι η Σμίνθη… Π Πολύ λίγα θα βρούμε τέτοια… νήντα οχτώ (58) ενώ οι εκατόν ό δύο (102) χει ο αναγκαίος
ί σχεδιασμός του χώρου που
Κύριε Κίζη έχουμε δει και στη
τ βιβλιογραφία, δώσαμε και δεν έχουν οριοθετηθεί και είναι κυρίως θα επιτρέψει την ανάπτυξη. Επισημαίνεται
την δική σας δουλειά, που κάνετε
ν εκεί στη Γλαύκη… • μουσουλμανικοί. ότι μόνο μέσα α από αυτόν το σχεδιασμό θα
Παρένθεση τώρα: δέκα ((10) οικισμοί μπορέσουν, εεκτός των άλλων, να γίνουν και
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ είναι με πληθυσμό μεταξύ χιλίωνι (1.000) οι επεκτάσεις των ρυμοτομικών σχεδίων των
Αυτά τα πράγματα
γ από… και δυο χιλιάδων (2.000) κατοίκων,
ο Άβδη- οικισμών, εφόσον
ό εγκριθούν.
ρα, Γιανισέα, Πάχνη, Γλαύκη,, Μύκη, Καλ- Εδώ κάνω ω μια παρένθεση: προσκάλεσα
• Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Δεν έχει σημασία…
μ Μπορεί να μην υπάρ- λιθέα, Σέλερο, Άβατο, Ηλιοκέντημα,
κ Νέο τον Δήμαρχο Μύκης να έρθει στο συνέδριο,
χει τίποτα από αυτά τα πράγματα
α που είδατε τότε, είναι όμως Εράσμιο. Χαρακτηρισμένος π παραδοσιακός του έστειλα το
ο πρόγραμμα, γιατί πιστεύω ότι
σημαντικά αυτά που γράψατε.. Λοιπόν, η Γοργόνα, το Ζου- οικισμός είναι μόνο το Άνω Κ Καρυόφυτο. η διαδικασία εείναι ανοιχτή και ότι, ουσιαστι-
μπούλι, η Μύκη, η Όαση, το ΠΠροσήλιο, το Σιρόκο, η Μελί- Ειδικότερα στην πόλη της ΞΞάνθης, υπάρ- κά η διαβούλευση,
λ όπως είπε και η κυρία
βοια… • χει εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό
δ Σχέδιο Μουρμούρη, ξεκίνησε και καλύτερα να ξέρει
του δεκατρία τριάντα εφτά (1337)
3 2. Η μελέτη ο άνθρωπος τι έχει μπροστά του.
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ τροποποίησής του έχει κατατεθείε και είναι Πολεοδομικές
μ Μελέτες οικισμών: Στα
Αυτά γιατί μας τα δείχνετε;
ε Ως χαρακτηριστικά; σε εξέλιξη. Στο τμήμα της το εκτός
τ της παλιάς πλαίσια της ΕΕΠΑ 2000 ογδόντα δυο ογδό-
πόλης, έγινε πολεοδομική μελέτηλ αναθεώ- ντα τέσσερα (1982/84) εγκρίθηκαν οι παρα-
• Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Όχι, για ννα πάρετε μιαν εικόνα, τίποτ’ ρησης με απόφαση Νομάρχη κ και με σχετικό κάτω Πολεοδομικές Μελέτες: Αναθεώρηση
άλλο. ΦΕΚ. Στην παλιά πόλη έγινε επίσης πολε- Πολεοδομικών ώ Μελετών Σταυρούπολης,
Κοτύλη, μουσουλμανικός οικισμός:
ι το βλέπετε το νέο. Πά- οδομική μελέτη με ειδικές π προδιαγραφές, Αβδήρων, Νικομήδειας,
ι Πετινού και Ευ-
χνη, μουσουλμανικός οικισμός:
ό βλέπετε πώς ξεφυτρώνει η προσαρμοσμένες στον παραδοσιακόο χαρα- μοίρου. Είναι απαραίτητη η εκπόνηση πο-
πολυκατοικία. Σάτρες, Ποταμοχώρι,
μ Τέμενος… Τόπειρος, κτήρα της. Έχουν εγκριθεί Π Πολεοδομικές λεοδομικών μ μελετών στους οικισμούς κάτω
Εύλαλο, Κύρνος, καθαρά μουσουλμανικό χωριό. Μικροχώ- Μελέτες επέκτασης των περιοχών χ Σαμακώβ των δυο χιλιάδων
λ (2.000): Λειβαδίτης,
ρι, Ορφανό, Εξοχή, Νέο Εράσμιο,
σ Παλαιό Όλβιο, Κυψέλη, και Πετρελαιοαποθηκών. Οιι Πολεοδομι- Μαργαρίτι, Πασχαλιά, στους οποίους,
Θαλασσιά. Τα συμπεράσματα δ δικά σας. Τώρα θα μπω σε αυτό κές Μελέτες και οι πράξεις εφαρμογής
φ των λόγω της μη ύπαρξης εγκεκριμένου Ρυμο-
που άλλαξα, το θεωρώ αρκετά ά σημαντικό και θα αποτελέσει μελετών επέκτασης της Ξάνθης στον Λευκό τομικού Σχεδίου,
δ η Διεύθυνση Γεωργίας
ουσιαστικά τη βάση για το επιχειρησιακό
π σχέδιο που είναι Πύργο, Λαχανόκηπους, Πέρα Αμπέλια, Σι- δε μπορεί να α εκδώσει τίτλους κυριότητος
υποχρέωσή μας να παρουσιάσουμε
ο στη δεύτερη (2η) φάση. δηροδρομικό Σταθμό, εκπονούνταιύ από με- στους δικαιούχους
ύ κατοίκους, οι οποίοι σε
Στο Νομό της Ξάνθης η υπάρχουσα κατάσταση στα θέ- λετητικά γραφεία. πολλές περιπτώσεις κατέχουν εδώ και πολ-
ματα πολεοδομικού σχεδιασμού μ ߉αν δεν ολοκληρωθεί ο λά χρόνια τα ακίνητα χωρίς τίτλους κυριό-
πολεοδομικός σχεδιασμός ότι και να κάνουμε είναι μάταιο߉ Στον υπόλοιπο Νομό Ξάνθης,
ν που μας τητος. Καταλαβαίνετε
α για τι μιλάμε… Επί-
είναι η εξής: Ο Νομός της Ξάνθης
ν έχει συνολικά, σύμφωνα ενδιαφέρει, η υπάρχουσα κατάσταση
α πα- σης αναγκαίεςε είναι και οι Πολεοδομικές
με την απογραφή του ’01, πληθυσμό
λ εκατόν ένα χιλιάδων ρουσιάζει την παρακάτω εικόνα:
ν ΣΧΟΟΑΠ Μελέτες αναθεώρησης
α σε Σταυρούπολη,
(101.000) κατοίκων, έχει καια εκατόν ογδόντα δύο (182) και ΓΠΣ, εκτός του Γενικού Π
Πολεοδομικού Άνω Καρυόφυτο
φ και Νεοχώρι.
οικισμούς, από αυτούς οι δεκαοχτώ
κ (18) με μηδενικό πλη- Σχεδίου Ξάνθης, δεν έχει εκπονηθεί
ο σε κα- Συγκεκριμένα
μ αναφέρω ότι: ο οικισμός
θυσμό. Από τους εκατόν εξήνταν τέσσερις (164) οικισμούς νέναν άλλο Δήμο ή Κοινότητα α του Νομού της Σταυρούπολης
π έχει έντονο πρόβλημα
οι τέσσερις (4) είναι με πληθυσμό πάνω από δυο χιλιάδες Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Ανάπτυξης ή στην εφαρμογή γ του Ρυμοτομικού Σχεδίου
(2.000) κατοίκους: Ξάνθη, Έ Έχινος, Κένταυρος, Κιμμέρια, ΓΠΣ. Η μη ύπαρξή τους είναιι εμπόδιο και λόγω των μεγάλων
γ διαφορών με την υπάρ-
από τους οποίους μόνο η Ξάνθην έχει πολεοδομική μελέτη. ανασταλτικός παράγοντας σε κάθε
ά αναπτυξι- χουσα κατάσταση,
τ διαμόρφωση οδών και

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ

174 — 175
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
ορίων ιδιοκτησιών με μεγάλεςς υψομετρικές
διαφορές, που αποκλείουν τηνη εφαρμογή
οποιασδήποτε τροποποίησης.
Στον οικισμό του Άνω Κ Καρυόφυτου,
από την διανομή του Υπουργείου
γ Γεωργί-
ας, έχουν παραχωρηθεί οικόπεδα
π που δεν
έχουν πρόσωπο σε εγκεκριμένο ν κοινόχρη-
στο χώρο. Δηλαδή είναι τυφλά οικόπεδα, με
μεγάλες δυσκολίες στην τακτοποίησή
ο τους,
και λόγω του ανάγλυφου του εεδάφους.
Ο οικισμός του Νεοχωρίου υ έχει ανάγκη
τροποποιήσεων του σχεδίου μμε διαπλάτυν-
ση των δρόμων.
Στον οικισμό Εύλαλο του ΔΔήμου Τοπεί-
ρου υπάρχει το πρόβλημα της η εγκεκριμέ-
νης Ζώνης Ενεργού Πολεοδομίας
ο από το
Προεδρικό Διάταγμα του ’82, που δεν έχει
εφαρμοστεί μέχρι σήμερα.
Στη Διομήδεια απαιτείταιι η σύνταξη
Πράξης Εφαρμογής στο αδόμητο
η τμήμα της.
Οριοθετήσεις οικισμών κάτω τ των δυο χι-
λιάδων (2.000) κατοίκων: Από ό τους εκατόν
εξήντα ένα (161) οικισμούς κ κάτω των δυο
χιλιάδων (2.000) κατοίκων είναι
ν οριοθετη-
μένοι οι πενήντα οχτώ (58) εενώ οι εκατόν
τρεις (103) δεν έχουν σχέδιο π
πόλεως. Θεω-
ρούμε επιτακτική την ανάγκη ττης οριοθέτη-
σης και των υπολοίπων. Έχουν υ κατατεθεί,
από τον Δήμο Βιστωνίδας, οι οριοθετήσεις
των Δήμων Παλαιού, Πολεοδομικής
δ Ενό-
τητας Βιστωνίδας, πρώην Δήμου μ Βιστωνί-
δας, οι οριοθετήσεις των οικισμών
μ Παλαιού
Κατραμιού, Παλαιού Ζυγού, Σουνίου, Τέ-
κτονα, Αλκυόνης και Φελώνης η και από το
Σέλερο του οικισμού Άκαρπου, ο οι οποίες
δεν έχουν προχωρήσει.
Ο υπόλοιπος Νομός: Στο νότιο τμήμα
του Νομού υπάρχει τεράστια α έκταση με
αμμουδιά η οποία έχει περιοχές
χ με εκτετα-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΞΑΝΘΗ
A ΜΕΡΟΣ
μένη αυθαίρετη
ε δόμηση διότι δεν υπάρχει
σχέδιο, δεν υπάρχει
π οριοθέτηση, δεν υπάρ-
χει τίποτα. Λίγο
ί να δείξω...
Επειδή πρέπει
ρ να λέμε και τα προβλή-
ματα, οι αποφάσεις
φ και τα υπόβαθρα που
χρησιμοποιήθηκαν
θ για τις οριοθετήσεις
στο Νομό είναιν το ένα προς είκοσι πέντε
χιλιάδες (1:25.000) τα οποία τα μεγένθυ-
ναν και τα κάνανε
ά ένα προς πέντε χιλιάδες
(1:5.000). Επειδή
π ήξεραν οι άνθρωποι από
τότε ότι δε μπορούν
π αυτά να εφαρμοστούν,
έβαλαν μια πρόνοια
ρ μέσα στις Νομαρχιακές
Αποφάσεις η οποία αναφέρει σαν προϋπό-
θεση ότι η ακριβής
ρ υλοποίησή τους θα γίνει
με φροντίδα ττης Κοινότητας. Άρα δηλαδή,
κάθε ένας πουο χτίζει πάει στην Κοινότητα
με έναν Τοπογράφο,
π δίνει ένα τοπογρα-
φικό, εγκρίνεται
ε αυτό το τοπογραφικό και
έτσι ορίζεται ττο όριο.
Έχω και ά άλλα να σας πω αλλά πέρασε
ο χρόνος, και νομίζω ότι σας περιέγραψα
μια κατάσταση που, αν μπορέσουμε να την
αποκωδικοποιήσουμε
ο για να σας δώσω με
σαφήνεια το τι σημαίνει αυτό το πράγμα,
ότι δεν έχει οριοθέτηση ένας οικισμός ή
πώς χτίζουν ο οι άνθρωποι εκεί και, επειδή
ήρθε και ο κύριος
ύ Δήμαρχος, αν δεν κάνω
λάθος εδώ της περιοχής… αναγκάζονται
να δίνουν βεβαιώσεις
ε ότι τα οικόπεδα εί-
ναι τριακόσιαα (300) τετραγωνικά. Ότι είναι
παλιές κοπές,, άρα είναι πριν το ’81, προϋ-
πάρχουν, άρα α λοιπόν έτσι μπορούμε να χτί-
σουμε με το δ διάταγμα του ’81… Η Μύκη,
η Σμίνθη, δηλαδή
λ οικισμοί πομακικοί όπου
ο κόσμος πλέον, λόγω της βελτίωσης της
οδοποιίας, έχει
χ συγκεντρωθεί και υπάρχει
τεράστιο πρόβλημα
β χώρου.
Λοιπόν, σας
α ευχαριστώ και περιμένω τις
ερωτήσεις… •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȇ Εντάξει… των χριστιανικών, των πομακικών κλπ και,
Αν έχουμε ερωτήσεις, αλλιώς
λ να πάμε εφόσον θα υπάρχει
π αυτή η ίση μεταχείριση,
αμέσως στον κύριο Πάντο γιαα την Ηλεία… ποιο θα είναιι το πλαίσιο; Θα είναι η απα-
Ωραία, επειδή έχουμε μείνει
ί λίγο πίσω γόρευση αυτήςή της όπως τη χαρακτήρισα
στο πρόγραμμα να είστε λίγο
ο σύντομοι αν φυσιολογικής.
ς
μπορείτε, μην κάνετε τοποθέτηση,
τ να είναι
ερώτηση.
ρ • Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ǻ Καθοδηγείτε κύριε
Κίζη…
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Εγώ, για να επανέλθω Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Ορίστε;
στο θέμα, θέλω να ρωτήσω πόσους οικι-
σμούς παραδοσιακούς βρήκατεα στο νομό, Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȋ Κάνετε την ερώτηση και
αν προτείνετε κάποιους και α
αν προτείνετε θα απαντήσει…
ή Μην τον καθοδηγείτε…
και κάποια μέτρα.
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ό
Όχι, δεν…
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Στονν κύριο Κίζη.
Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Έχετε
Έ την καλοσύνη να μην μου
ȀȎǺȄȄǿȉ ȁȀǾǿȉ. Όπως μας δείξατε, υποδεικνύετε…
…
αλλά δε μας το είπατε, οι πομακικοί
ο και
οι μουσουλμανικοί οικισμοί,, αλλά ας πε- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȇ Κύριε Κίζη έχουμε μείνει
ριοριστούμε στους πομακικούς,
ύ δεν είχαν μισή ώρα πίσω στον χρόνο…
παλαιότερα το δικαίωμα να ανοικοδομή-
σουν, είχαν τεράστιους περιορισμούς
ο αν, Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Ε
Εντάξει, ευχαριστώ…
όπως πρωτύτερα ακούστηκε, κ συζητάμε
για ένα θέμα πολιτικό, εδώ πέρα ακου- Ǽ. ȂǺĬȆȉ. ΌΌχι, κύριε καθηγητά, συγγνώ-
μπάμε την τραγική πολιτική... μη που παρεμβαίνω…
μ
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Σωστό. Ǻ. ȃ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Σας παρακαλώ…
Ȁ. ȁȀǾǿȉ. …του κράτους απέναντι στις Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Εγώ υποδεικνύω την απάντη-
πομακικές περιοχές κατά τα α παλαιότερα ση;
χρόνια. Μόλις λοιπόν απελευθερώθηκαν
ε
αυτοί οι περιορισμοί, οι οικισμοί
σ άρχισαν Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Δεν έχει υποδείξει ο άνθρω-
να εξελίσσονται με τον φυσιολογικό
λ τρόπο πος κάτι…
που έχουνε εξελιχθεί όλοι οι ά
άλλοι οικισμοί
στην Ελλάδα. Δηλαδή πήραν α τα αστικά Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȋ Κύριε Κίζη μπορείτε να
πρότυπα, τις πολυκατοικιούλεςλ και γεμί- το κάνετε μετά, σας παρακαλώ…
ζουν. Θέλουμε, στις απαντήσειςε σας αργό-
τερα, να μας πείτε τη θέση της ομάδας σας Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Τ
Το θέμα…
σε πλαίσιο, έστω, γενικών αρχών.
χ Πιστεύε-
τε ότι θα πρέπει να υπάρξουν ίίσοι όροι, ίση Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȉ Έχουμε μείνει εκτός
μεταχείριση όλων; Όλων των χχωριών όμως, χρόνου…
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
176 — 177
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Ο ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

ΗΛΕΙΑ
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Το θέμα είναι πάρα
ά πολύ σημαντικό… Δηλαδή
το θέμα είναι… • ĬǽȎȈĬȀǺ ǻǺȂȎȃǽȄȆȋ. Κ Καλημέρα. Θα ππαρουσιάσουμε
την Ηλεία. Είμαι από την ομά
ομάδα
άδα του Studio 7
ά 75, του κυρίου
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Βεβαίως, σοβαρότατο είναι… Πάντου, που παρουσίασε χθες ττη Μεσσηνία και, δεδομένου ότι
μπορούσαμε
πολλά πράγματα θα μπορούσα αμε να τα επανα
α επαναλάβουμε ακρι-
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Να σας πω: όταν σ συναντήθηκα με τον Δήμαρχο, σύντομη
βώς τα ίδια, θα είμαι πολύ σύ
ύντομη προσπερν
ύ προσπερνώντας κάποια
για να σπάσω τον πάγο λέω: γγιατί κατεδαφίσατε, γιατί γκρε- πράγματα τα οποία ανέλυσε ο κ χθες. Βαλωμένου
κύριος Πάντος χθ
μίσατε την μπάρα; Η μπάρα, ο κύριος καθηγητής ξέρει τι Γεωργία λέγομαι.
σημαίνει, η μπάρα είναι το ιστορικό
τ σας, είναι ιστορικό σας
στοιχείο… Συμφιλίωση υπάρχει,χ είναι δεδομένη… Λοιπόν, πράγματα:
Για τον Νομό λίγα πράγματ ττα: Είναι ένας ΝοΝομός που θεω-
έπρεπε να υπάρχει για να θυμίζει,
μ όχι σε αυτούς…να θυμί- Ελλάδας
ρείται τώρα της Δυτικής Ελλάδδας και όχι της Π
δ Πελοποννήσου,
ζει… στην πολιτεία… πεδινός,
στο μεγαλύτερό του μέρος πεδ ινός, έχει μεγάλο μήκος ακτών
και παραλιακές περιοχές και λλίγες περιοχές. Χωρίζε-
ίίγες ορεινές περ
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Έχουμε όλοι απόψεις για αυτό το θέμα, ται σε αυτούς τους Δήμους ποπου υ βλέπετε εδώ, από συνένωση
δεν είναι θέμα της σ
συζήτησης… Σας παρακαλώ… παλιότερων
περίπου είκοσι δυο (22) παλιόότερων Δήμων κα
ό και το 2007 είχε
κατέστρεψαν πολύ μεγά-
τις πυρκαγιές που όλοι ξέρουμεε πως κατέστρεψ
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Εντάξει… οικισμούς
λες περιοχές και κάποιους οικισ
σμούς και είχαν α
σ αρκετά θύματα.
Κάποια χωριά καταστράφηκαν τελείως.
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Να κρατήσουμεο τη διαδικασία. Αν θέλετε
να το συζητήσουμε μετά κατά τη συζήτηση, αν συμφωνούνε μεθοδολογία
Σε σχέση με τη μεθοδολογί ίία της ανάλυσης: αυτές είναι οι
και οι άλλοι… Παρακαλώ… • καρτέλες, ενώ στην Μεσσηνία π οι καρτέλες ήτα-
που είδατε χθες ο
πρώτη
ρώτη ομάδα που ανέλαβε, αυτές
νε δικές μας, γιατί ήμασταν η πρ
ρ
δόθηκαν
είναι οι καρτέλες που μας δόθη ηκαν από το Υπου
η Υπουργείο τις ακο-
λουθήσαμε.

Σχετικά με τη φυσιογνωμία του Νομού τώρα

τώρα: οι πιο παλιοί
οικισμοί έχουν κάποια συνεκτικ
κά τμήματα, δεν εείναι και πολλοί
κ
συνεκτικά
αυτοί.
Στους ορεινότερους οικισμοούς, όπως είναι φυ
ο
οικισμούς, φυσικό λόγω της
εγκατάλειψης και των χαμηλώνν ρυθμών ανάπτυ
ανάπτυξης, διατηρού-
νται περισσότερο τα παραδοσιαακά στοιχεία ενώ στους πεδινούς
α
παραδοσιακά
ο πολλοί ߉είναι η πλειοψηφία
πιο
οικισμούς, που είναι και οι πι
των οικισμών߉ βλέπουμε αρκετέςε αλλοιώσεις. Περικλείονται
από αγροτική γη και έχουν γεωργικό
ε χαρακτή
χαρακτήρα. Στους πα-
ραλιακούς οικισμούς, που επίσης αρκετοί, υπάρχουν οι
σ είναι αρκετο
αλλοιώσεις που προκαλούνται α από την τουριστικ
τουριστική ανάπτυξη.

Έχουμε και στο νομό Ηλείας περιοχές που είναι

ί αρκετές περι
τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους
λ ߉CORINE ή NATURA߉
και αρχαιολογικοί χώροι. Βλέπουμε
π εδώ τον κα
κατάλογο, να μην

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ

178 — 179
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
το διαβάσω. Χαρακτηριστικά σημεία είναι:
η λίμνη Καϊάφα, η λίμνη Πηνειού
ε και, από
αρχαιολογικούς χώρους, ο πιο σ
σημαντικός εί-
ναι η Αρχαία Ολυμπία. Επίσηςς υπάρχει και
η Αρχαία Ήλιδα που είναι σημαντικός
α αρχαι-
ολογικός χώρος. Τέλος, ο ποταμός
α Ερύμαν-
θος, που ξεκινάει από την Φολόη.
ό σάλα, κεντρικοίο εξώστες, σχετική συμμετρία,
Εδώ βλέπουμε τους οικισμούςο που επιλέ-
ξαμε για να κάνουμε την προκαταρτική
α πρό-
ταση: είναι οικισμοί της Ζαχάρως,
ω ανήκουν σε
όλες τις κατηγορίες οικισμών πουο έχουμε και
που τους έχουμε ταξινομήσει ανάλογα
ν με τον
βαθμό προστασίας. Έχουμε επίσης π πεδινό,
παραλιακό, ορεινό. Το χωριό Ταξιάρχες
α είναι
ο μόνος κηρυγμένος παραδοσιακός α οικισμός
της Ηλείας. Η Αρτέμιδα είναι έένα χωριό από
αυτά που καταστράφηκαν στην πυρκαγιά και
έχει και αυτό ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
α αστικά μέτωπα α και έχει ένα ιδιαίτερο ενδια-
Κάποια αριθμητικά στοιχεία:
α πους οικισμούς.
H μελέτη περιλαμβάνει τετρακόσιους
ό τριάντα
ένα (431) οικισμούς, από αυτούς
ύ έχουμε ορι-
οθετημένους με ΦΕΚ, εκατόν ενενήντα
ν (190)
και με σκαρίφημα, δυο (2). Όλοι
λ οι υπόλοι-
ποι δεν έχουν όριο και έχουμεε και εφτά (7)
με Ρυμοτομικό Σχέδιο ή ΓΠΣ.. Στάσιμοι εί-
ναι χαρακτηρισμένοι οι εκατόν τριάντα οχτώ
(138) και προϋφιστάμενοι του υ είκοσι τρία,
εκατόν εξήντα εφτά (167).
Δυο (2) παραδείγματα χαρτών:ώ
O ένας είναι με οικισμό π που έχει όριο.
Είναι η Φασκομηλιά: το πορτοκαλί
ο είναι το
όριο, το πραγματικό όριο είναι ττο μπλε και το
όριο της περιοχής μελέτης, που υ καθορίζεται
από κάποια φυσικά στοιχεία, είναι
ί το μαύρο.
Ο άλλος είναι ένας οικισμός που δεν είναι
οριοθετημένος: τα Πετράλωνα.
Το χαρακτηριστικό παραδοσιακό
σ σπίτι της
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ΗΛΕΙΑ
A ΜΕΡΟΣ
Ηλείας είναι τοο χαρακτηριστικό παραδοσιακό
σπίτι στις περισσότερες
ι περιοχές της Ηπειρω-
τικής Ελλάδας.ς Δεν έχει κάποια ιδιαιτερότη-
τα, είναι αυτός
ό ο παραλληλεπίπεδος όγκος,
μονώροφος παλιότερα και, μετά το 1910, δι-
όροφος. Κάτω ω οι βοηθητικοί χώροι ߉ πάνω η
είσοδος από μια σκάλα που, καμιά φορά, από
κάτω έχει καμάρα.
μ εδώ. Υπάρχει ακόμα ένας, που
Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό μέρος της
Ηλείας είναι ττο χωριό Ανδρίτσαινα το οποίο
βρίσκεται και στα όρια του νομού. Βρίσκε-
ται, περίπου, ανάμεσα σε τρεις (3) Νομούς:
την Αρκαδία, ττην Ηλεία και τη Μεσσηνία και
μοιάζει με τα χωριά της ορεινής Αρκαδίας.
Έχει δηλαδή μια κάπως ιδιαίτερη αρχιτε-
κτονική, έχει και
κ νεοκλασικές επιρροές, έχει
φέρον. Ξεχωρίζει
ρ δηλαδή από τους υπόλοι-
ύ νολα, να αντιμετωπιστούν με έναν
Τα χαρακτηριστικά
τ στοιχεία του Νομού
είναι βέβαια η χρήση της πέτρας και στα χτί-
σματα και στους
ο κοινόχρηστους χώρους. Ο
σιδηρόδρομοςς επηρεάζει ιδιαίτερα όλα τα
χωριά από τα οποία διέρχεται και τα περισ-
σότερα κτήρια α του σιδηρόδρομου είναι κη-
ρυγμένα ως αξιόλογα
ξ μνημεία.
Ένα ιδιαίτερο
ε χαρακτηριστικό της Ηλείας,
που έχει να κάνει
ά με την γεωγραφία της, είναι
ότι καθώς αρχίζουν
χ οι ορεινοί όγκοι, αρχίζει
δηλαδή να ανεβαίνει
ε το υψόμετρο, τα χωριά
έχουν μια πολύ
λ ωραία και ιδιαίτερη θέα προς
τα δυτικά, προςο τον κάμπο και τη θάλασσα.
Δηλαδή όλο το ο ανατολικό κομμάτι του Νομού
έχει αυτή τη θέα.
έ λωση χρόνου στη συγκέντρωση στοιχείων και
Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι τα πάρα
πολλά αχρησιμοποίητα
ι πλέον κελύφη, από
παλιά βιομηχανικά
χ και αγροτικά κτίρια, τα
οποία, όπως ειπώθηκε και από τους προη-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
γούμενους μελετητές, είναι ένα
α ζήτημα το τι αλλά και τα αποτελέσματα
π αυτής εδώ της συ-
τα κάνουμε, πώς τα αξιοποιούμε,
μ πώς τα δια- ζήτησης, του συνεδρίου,
σ το οποίο θεωρούμε
τηρούμε, αν πρέπει να τα διατηρήσουμε.
ρ ότι καλώς γίνεται
ε και θα έπρεπε να έχει γίνει
και νωρίτερα.
Σχετικά με τους παραδοσιακούς
σ οικι- Πιστεύουμε
μ ότι η τελική μας πρόταση θα
σμούς τώρα: υπάρχει, όπως είπαμε,
π ένας πα- έχει κάποιες δ
διαφοροποιήσεις από την αρχι-
ραδοσιακός οικισμός στην Ηλεία ί που είναι οι κή μας προσέγγιση.
έ Οι οικισμοί θα αντιμε-
Ταξιάρχες στη Ζαχάρω. Αυτός π που βλέπουμε τωπιστούν ως επιμέρους σύνολα. Να πω εδώ
ο εμείς προ- ότι στην κατηγοριοποίηση
η που έχουμε ήδη
τείνουμε να γίνει παραδοσιακός κ ߉και είναι κάνει στη μέχρι
χ τώρα πρότασή μας, έχουμε
απορίας άξιον γιατί δεν είναι ήδη,
δ αν και έχει κάνει το εξής:: ο βασικός διαχωρισμός είναι
δικό του Πολεοδομικό Σχέδιο߉ ο και είναι η οι πεδινοί καιι οι ορεινοί οικισμοί. Από εκεί
Ανδρίτσαινα. και πέρα αυτοί
ο αναλύονται σε βαθμούς προ-
στασίας, που εείναι πέντε (5): από το ένα, που
Πολύ σύντομα να παρουσιάσω
σ έντεκα είναι ο μικρότερος
ε βαθμός προστασίας, μέχρι
(11) οικισμούς ακόμα που έχουμε
υ αξιολογή- το πέντε (5) κκαι υπάρχει μια διαφοροποίη-
σει ως ενδιαφέροντες, χωρίς να
α προτείνουμε ση στους ειδικούς κανόνες δόμησης, τους
απαραίτητα να κηρυχτούν διατηρητέοι,
τ που μορφολογικούς ύ κανόνες όπως θα το πούμε
όμως είναι αξιόλογοι και θα μπορούσαν,
π κά- τελικά, ο οποίος
ί έχει να κάνει με το συνεκτι-
ποια τμήματά τους, κάποια παραδοσιακά
ρ σύ- κό τμήμα του οικισμού, το εκτός συνεκτικού
έ ιδιαίτερο τμήματος αλλά ά εντός οικισμού και την εκτός
τρόπο στην πρόταση. οικισμού περιοχή.
ι Με βάση αυτήν τη διαφο-
Κατάκολο, Καλλιθέα… Να μην τα λέω… ροποίηση, που υ βγάζει περίπου είκοσι τέσσε-
Αυτά τα έντεκα (11)… Τα κριτήρια
ή επιλογής ρις (24) κατηγορίες,
γ θα υπάρξουν οι διαφο-
αυτών των οικισμών είναι εδώ. Δηλαδή είναι ροποιήσεις στους
τ κανόνες. Εκτός από αυτό
το μεγάλο ποσοστό παλαιών κ και αξιόλογων θα υπάρξουν και
κ οι ειδικές περιοχές, δηλαδή
κτισμάτων, ο παραδοσιακός χαρακτήρας
α , οι τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και οι
καλαίσθητοι κοινόχρηστοι χώροι
οι, όταν υπάρ- αρχαιολογικοίί χώροι και τα τοπία που πρέπει
χουν, αξιόλογα στοιχεία φυσικού
ο περιβάλλο- να προστατευτούν.
τ
ντοςς κοντά στον οικισμό και α
αξιόλογα στοι-
χεία δομημένου περιβάλλοντος ο ή μνημεία, Υπήρχε και α στη Μεσσηνία αυτή η δια-
αρχαιολογικοί χώροι, ιστορική αξία. φάνεια: έχει να κάνει με τις ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας,
ι κυρίως με τα φωτοβολταϊ-
Ξεκινώντας την πρόταση θα
α ήθελα να πω κά δηλαδή ߉γιατί
γ αυτό μας απασχολεί στους
ότι στην πρώτη (1η) φάση, αυτό
υ ισχύει φα- οικισμούς߉ και
κ τα ηλιακά, τους ηλιακούς
ντάζομαι για όλους, υπήρξε μεγάλη
ε κατανά- θερμοσίφωνες, ς για τους οποίους δεν υπάρχει
πρόβλεψη μέχριχ τώρα.
στην ανάλυση των οικισμών με αποτέλεσμα Ένα ζήτημαμ σε σχέση με τους ορεινούς
η προσέγγιση της πρότασης ναα είναι κάπως οικισμούς είναι
α η εγκατάλειψη, όπως είπα-
γενική. Στη δεύτερη (2η) φάση
η θα αξιοποιη- με και πριν, η ερήμωση γενικώς και τα άδεια
θεί περισσότερο η ανάλυση που
υ έχουμε κάνει κελύφη. Πιστεύουμε
τ ότι πρέπει να υπάρξει
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
180 — 181
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑ
Λ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΗΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

κάποια μέριμνα τέλος πάντων γγια να αποκα-
τασταθούν είτε ολόκληροι οι οικισμοί,
ο είτε
κάποια τμήματά τους και σε σ σχέση με αυτό
θα πρέπει να γίνει μια ειδική μ
μελέτη για τον
τρόπο, για τους κανόνες αυτήςή της αποκα-
τάστασης, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα
του εκσυγχρονισμού της λειτουργίας
ρ χωρίς να
αλλοιώνεται η μορφή και ο χαρακτήρας
α του
οικισμού.
Σε σχέση με τους κοινόχρηστους
σ χώρους:
πρέπει να υπάρξει και εκεί μια μ μέριμνα η
οποία δεν αποτελεί ακριβώς αντικείμενο
ν αυ-
τής της μελέτης. Τα υλικά, οι κατασκευές,
τ επί-
σης η βιοκλιματική αντιμετώπισησ του θέματος
αυτού.
Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο
α θα το πε-
ράσω λίγο γρήγορα, δε νομίζω ω ότι ενδιαφέ-
ρει και τόσο πολύ είναι, εξάλλου,
ο παντού το
ίδιο: Οι όροι δόμησης που ισχύουν
ύ ανάλογα
με τους οικισμούς. Σε σχέση μεε την αποτελε-
σματικότητά του, το υπάρχον πλαίσιο
λ μάλλον
κατορθώνει, παρά τις αδυναμίεςς του, να απο-
τρέψει την οικοδόμηση κτιρίων με τερατώδεις
αστοχίες και αλλοιώσεις στους π
περισσότερους
οικισμούς. Στην πλειοψηφία ττων οικισμών,
ειδικά των στάσιμων και φθινόντων,
ν οι αστο-
χίες που συναντήσαμε ήταν σ σημειακές και
αυθαίρετες, πράγμα που δείχνειε ότι το βασι-
κότερο πρόβλημα του θεσμικού κ πλαισίου
είναι η εφαρμοσιμότητα του και α η αποτελε-
σματικότητα των ελεγκτικών θεσμών
σ και υπη-
ρεσιών. Επίσης, το θεσμικό πλαίσιο
α έχει μια
γενικότητα και περιορίζει την ααρχιτεκτονική
έκφραση.
Η διεθνής αλλά και η ελληνική
ν εμπειρία
έχει δείξει ότι η καλή αρχιτεκτονική
κ μπο-
ρεί να συνδυάζει σύγχρονη λειτουργικό-
τητα και τεχνολογία με βασικέςκ αρχές και
όχι μόνο με μορφολογικά στοιχεία
ο της πα-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
ράδοσης και το αποτέλεσμα να εντάσσεται
αρμονικά στο ο παραδοσιακά δομημένο πε-
ριβάλλον, αναβαθμίζοντάς
α το και χωρίς να
αλλοιώνει τονν χαρακτήρα του. Αντίθετα, η
αναπαραγωγή ή μορφολογικών στοιχείων με
τρόπο υποχρεωτικό, αφενός μεν δεν εξα-
σφαλίζει την αρχιτεκτονική ποιότητα και
αφετέρου καταστρατηγείται
τ στη συνέχεια,
λόγω των λειτουργικών απαιτήσεων στην
χρήση. Αυτά ά νομίζω τα ανέλυσε αρκετά
χθες ο Στέφανος
ν ο Πάντος, δηλαδή το τι γί-
νεται στο εξωτερικό.
τ Η μεθοδολογία της πρότασηςη στη δεύτερη
Κάποιοι π πυρήνες παραδοσιακών οικι-
σμών με ιδιαίτερα
α χαρακτηριστικά διατη-
ρούνται, με κκάποιους κανόνες ߉κυρίως με
κάποιες απαγορεύσεις߉
γ οι οποίοι δίνονται
με οδηγούς αρκετά
ρ εύκολους στην χρήση. Οι
οδηγοί αυτοί, από αυτό το ψάξιμο που κάνα-
με, συντάσσονται
ν κυρίως από τους αρμόδιους
φορείς της Τοπικής
ο Αυτοδιοίκησης, η οποία
έχει πληρέστερη
ρ γνώση και της περιοχής και
των αναγκών της και αυτό είναι αρκετά ση-
μαντικό.
Σε σχέση τώρα με την μεθοδολογία της
εκπόνησης των μελετών για την δεύτερη (2η)
φάση. Τα ζητήματα
τ που θα θέλαμε να θέ-
σουμε είναι το
ο εύρος και το βάθος του όρου
μορφολογικοίί κανόνες δόμησης υπό το πρί-
σμα: των προδιαγραφών
ο των στόχων του
προγράμματος, ς της επιστημονικής προσέγ-
γισης, του αναμενόμενου
α περιεχομένου του
τελικού προϊόντος
ό ߉που σημαίνει τις τελικές
κανονιστικές δδιατάξεις߉, των προτάσεων για
την εκπόνησηη ειδικότερων μελετών, των κα-
τευθύνσεων προς
π τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΟΑΠ
߉που, είτε πρόκειται
ό να εκπονηθούν, είτε να
αναθεωρηθούνύ στο μέλλον για αναδιατύπωση
των όρων δόμησης߉
μ και του εάν θα περιέχο-
νται όλα αυτά ή μόνο οι τελικές κανονιστικές
διατάξεις μορφολογικών
φ κανόνων, στο προε-
δρικό διάταγμα.
μ πουμε ένα τοπίο το οποίο έχειι φωτοβολταϊ-
Το τρίτο (3ο) ζήτημα είναι η ανάλυση κατά κά, είναι αρκετά
κ συνηθισμένη εικόνα στην
την πρώτη (1η) φάση, δηλαδή: η πληρότητα, Ηλεία, όπως καικ οι άλλες εικόνες αυτές που
η επάρκεια της καρτέλας, κατά πόσο τα κου- βλέπουμε με τατ φωτοβολταϊκά στα δώματα.
τάκια αυτά επιτρέπουν ποσοτική ή αξιολόγηση, Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι μια πολύ
η πληρότητα της συλλεγόμενης πληροφορίας,
π συνηθισμένη εικόνα στους περισσότερους
η διαδικασία της εκτίμησης του βαθμού προ- οικισμούς τηςς Ηλείας, κυρίως στους παρα-
στασίας του δομημένου φυσικού ο περιβάλλο- δοσιακούς, είναι
ν η δόμηση χωρίς κανόνες, η
ντος αλλά και του φυσικού τοπίου
π και κατά οποία μπορεί να οδηγεί σε αυτά τα αποτελέ-
πόσο αυτή θα πρέπει να γίνει μ με κάποιες γε- σματα, εφόσονο αυτό είναι το αισθητικό κρι-
νικότερες οδηγίες που να είναι ενιαίες. τήριο των πελατών
λ και ο Αρχιτέκτονας, δεν
μπορεί να τουςυ πείσει για το αντίθετο, ή να
αρνηθεί την δουλειά,
δ ή δεν υπάρχει Αρχιτέ-
(2η) φάση έχει να κάνει κυρίως με τις οδηγίες κτονας, ενώ αντίστοιχα,
α όταν ο όγκος είναι
για την ομαδοποίηση των οικισμών
μ και για τη ενταγμένος αςς πούμε σε αυτό που εμείς του-
βιοκλιματική αρχιτεκτονική καιι την ενεργεια- λάχιστον θα θέλαμε
έ να είναι οι μορφολογικοί
κή πολιτική. κανόνες, ακόμαμ και χωρίς μορφολογικά στοι-
Στα επιμέρους ερωτήματα: μμάλλον για την χεία, και παράά το ότι υπάρχει κάποιος περι-
ένταξη της αρχιτεκτονικής δημιουργίας
μ ένα ορισμός στην ελευθερία της αρχιτεκτονικής
ζήτημα είναι η αλλοίωση λόγω ω της τουριστι- έκφρασης, το ο αποτέλεσμα μπορεί να είναι
κής ανάπτυξης, και κατά πόσο πρέπει
π η χρή- πολύ καλύτερο. ο
ση αυτή, η τουριστική, να αποτελέσει
τ ειδικό Για την δημιουργία
η ενός σύγχρονου δο-
αντικείμενο της μελέτης η οποία,
α σύμφωνα με μημένου περιβάλλοντος
ι το αντικείμενο θα
τις προδιαγραφές, αφορά κυρίωςί την κατοι- πρέπει να μελετηθεί
λ μέσα από το πρίμα της
κία αλλά και, κατά την κρίση του μελετητή, διατήρησης των
ω αξιόλογων στοιχείων της αρ-
κάποιες άλλες χρήσεις. χιτεκτονικής κληρονομιάς
κ αλλά και να δοθεί
ακόμα μεγαλύτερη
ύ έμφαση στην ικανοποίη-
Η χρήση αυτή, του τουρισμού,
ο ειδικά στο ση των αναγκώνώ του σύγχρονου χρήστη. Ένα
παραλιακό κομμάτι του οικισμού,ο θεωρούμε μέσο για αυτό ό είναι ο βιοκλιματικός σχεδια-
ότι πρέπει να προσεχθεί. Και εειδικά, να λη- σμός ο οποίος πρέπει να αποσκοπεί στη δημι-
φθούν μέτρα σε σχέση με εγκαταστάσεις
τ που ουργία συνθηκώνκ άνεσης και ενδιαφέροντος
δεν είναι ακριβώς δόμηση, όπωςπ είναι στέ- σε όλες τις κατηγορίες
τ χώρων, κλειστών και
γαστρα, πινακίδες κ.τλ. Ένα άλλο
ά ερώτημα υπαίθριων, ιδιωτικών
δ και κοινόχρηστων.
είναι, τι γίνεται με την προστασία
σ του αγρο- Αυτά σχετικά
ι με την Ηλεία, ελπίζω ότι δεν
τικού τοπίου, το οποίο είναι συνήθως
υ παρα- ήτανε μεγάλη η υπέρβαση του χρόνου… •
μελημένο, ενώ είναι εξίσου σημαντικό με το
άγριο και το φυσικό τοπίο όσον ο αφορά στη
διαμόρφωση του ιδιαίτερου χαρακτήρα
α των • Ǻ. ȃ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ίσα-ίσα, έχετε και
οικισμών. δυο (2) λεπτά… •
Η ενσωμάτωση των φωτοβολταϊκών
β σε
κτίρια και σε υπαίθριους χώρους:
υ Πάνω βλέ- • Ĭ. ǻǺȂȎȃǽȄȆȋ.
Ǻ Εντάξει, δεν θέλω
λ
να πω κάτι άλλο… •
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
182 — 183
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30

09
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Λοιπόν, ό επομένως
ξεκινάμε με το πέρας των παρουσιάσεων
α καταρχάς να ρωτήσω, μια και έξω είναι οι
των μελετητών έναν σύντομο,
ύ λόγω
προγράμματος, διάλογο, εερωτήσεις και
τοποθετήσεις πάνω στις π
παρουσιάσεις
που είχαμε ως τώρα… Ή έχουνε γίνει
ήδη κάποιες ερωτήσεις… Α Ας ειπωθούνε
πρώτα όλες οι ερωτήσεις… Έ Έτσι; η κυρία
υ
Κρεμέζη, ο κύριος Γροζόπουλος, η κυρία
μ
Μολλά και η κυρία Μουρμούρη…
•
Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. Ǿ Ναι, ναι, είναι ανοιχτό,
ερωτήσεις ή θα
θ μπορούμε να επανέλθουμε
αργότερα;
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȇ Θα δούμε, ο χρόνος είναι
λίγος…
Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. ǿ Εντάξει γιατί δεν είναι εύ-
κολο να τις μαζέψεις
α όλες…
Θα ήθελα να κάνω κάποιες ερωτήσεις στην
τελευταία παρέμβαση
ρ οι οποίες θα μπορού-
σαν να αφορούν και τη χθεσινή παρουσί-
αση της περιοχής
ο Αρκαδίας από τον κύριο
Στέφανο Πάντο,
ν Μεσσηνίας και Αρκαδίας
νομίζω… Εντάξει,
ν Μεσσηνίας… Νομίζω
ότι κάπως διευκολύνατε
ι τα συμπεράσμα-
τα γιατί εξομοιώσατε
μ την αρχιτεκτονική…
Η βιβλιογραφίαφ θα μπορούσε να με κα-
λύψει και να μην ασχοληθώ με το να σας
αναλύσω αυτά τ τα θέματα, ωστόσο πρέπει
να πω ότι είναι
ν εμφανέστατες οι διαφορές
ανάμεσα στουςυ οικισμούς της πεδιάδας και
τους ορεινούς,ς αλλά θα πρέπει σαφέστατα
αυτά τα στοιχεία
χ να τα λάβετε υπόψη γιατί
αλλιώς, οτιδήποτε
ή προτείνετε, θα είναι εις
βάρος της μιας
ι ή της άλλης περίπτωσης.
Παραδείγματος ο χάρη: οι ορεινοί οικισμοί
έχουνε ένα χαρακτηριστικό πυργοειδές,
μια ανάπτυξη η του όγκου προς το ύψος ας
πούμε, και είναι
ί και ένα μεγάλο ερώτημα
τι κάνεις ότανν υπερβαίνει το ύψος, τα κα-
θιερωμένα εφτάμιση
φ (7,50), άντε οκτώμισι
(8,50) μέτρα, που δίνουνε οι όροι δόμησης.
Θα ήθελα μια α απάντηση σε αυτό.
Το δεύτερο
ρ (2ο) που θα ήθελα να ρω-
τήσω είναι, αυτή η διεθνής εμπειρία σχετι-
κά με τα επιτεύγματα
ε στην Αλβιόνα, μήπως
θα μας ήτανεε πιο χρήσιμη αν αναφερόταν
σε πιο κοντινές
ν περιοχές, όπως η Νότιος
Ιταλία που έχει, ενδεχομένως,ς παρεμφερή Ȅ. ĬȈȆǾȆȇȆȋȂȆȉ.
ȇ Απλά, θα ήθελα να
προβλήματα, η αρχιτεκτονική μάλλον προ- διευκρινίσω ό ότι με τη χθεσινή τοποθέτηση
σομοιάζει κατά κάποιον τρόπο ο με δικές μας και σε σχέση μ με τον προβληματισμό για τον
περιοχές και θα μας διευκόλυνε υ περισσό- συντελεστή, σσυντάσσομαι με τον έλεγχο του
τερο να δούμε πώς μπορούμεε να αποκομί- περιτυπώματος ο του κτιρίου και όχι με την
σουμε οφέλη από αυτήν την εμπειρία.
μ Γιατί τ
παραγωγή κτιρίων στην βάση του συντε-
αυτά που είδαμε, με τους αυστηρούς
τ όρους λεστή, δηλαδή ή να ελεγχθεί το περιτύπωμα
δόμησης του Λονδίνου, της π περιοχής που του κτιρίου σσε σχέση με τα περιβάλλοντα
μας δείξατε, φοβάμαι ότι, εμένα
μ τουλάχι- ρ
κτίρια, τα περιτυπώματα του περιβάλλοντα
στον προσωπικά, δε μου έδωσανω στοιχεία χώρου και αςς προκύψει ένας συντελεστής
για να σκεφτώ περισσότερο. 1 δεν με ενδιαφέρει, αλλά το
6.32, 7.29, 8.14,
Καλά, αυτός ο περίφημος Σ Σνότσι σε αυ- ν να εναρμονιστεί το κτίριο
σημαντικό είναι
τήν την τελευταία φωτογραφία…
φ Μήπως δ
το οποίο επιδιώκεται, σε έναν περιβάλλο-
θεοποιήσαμε κάποιους πολύ ύ σπουδαίους ντα χώρο… Δ Δεν ξέρω αν έγινα κατανοητός,
αρχιτέκτονες οι οποίοι έκανανν το δικό τους ο
ευχαριστώ πολύ…
αγνοώντας πολλά άλλα πράγματα μ και έτσι
παρερμηνεύσαμε μερικά πράγματα;
ά Μή- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȋ Η κυρία Μολλά και μετά
πως αυτή η ελευθερία της αρχιτεκτονικής,
ρ η κυρία Μουρμούρη…
για την οποία θα μιλήσουμε αργότερα,
ρ στην
συγκεκριμένη περίπτωση ακριβώς,
ρ επειδή Ǽ. ȃȆȂȂǺ. Θα ήθελα καταρχάς να ρωτή-
έχω και την φωτογραφία και ττην έχετε όλοι σω τους μελετητές, όλους, πόσο χρόνο και
υπόψην σας γι αυτό το λέω, μήπως αυτό πόσος κόσμοςς πιστεύουν ότι θα έπρεπε να
ακριβώς υποδεικνύει το πόσο η αυθαιρεσία δουλέψει σε ααυτές τις μελέτες, πόσο χρόνο
μιας σύγχρονης αρχιτεκτονικής κ άποψης, πιστεύουν οι ίδιοι ότι θα θέλανε για να κά-
όταν δεν υπάρχει περίπτωση ννα συνδιαλλα- νουν την δουλειά
υ που πραγματικά, για να
γεί με το περιβάλλον, αναιρεί κ
και ανατρέπει κάνουν σωστή ή μελέτη όλων των οικισμών
την ομοιογένεια του. Είναι μιαι πάρα πολύ και να είναι σ
σίγουροι ότι έχουν άποψη για
ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, ή και εμένα όλους τους οικισμούς,
ι ότι η ανάλυσή τους
μου αρέσει ο Σνότσι, αλλά δεν μου αρέσει ο και αυτό πουυ προτείνουν, είναι ορθά. Δη-
Σνότσι όταν είναι μέσα σε έναα τέτοιο περι- λαδή ακούω και είναι αυτή η πρώτη εντύ-
βάλλον. Θα ήθελα πάρα πολύ τη γνώμη σας πωση που είχα,
χ από την προκήρυξη ακόμα
πάνω σε αυτό αν και σας λέω ότι η συζήτη- των διαγωνισμών
μ αυτού του προγράμματος,
ση μάλλον θα περιστραφεί πάνω ν σε αυτά τα ακούει κανείςς πεντακόσιοι (500) οικισμοί,
θέματα… τετρακόσιοι (400)
4 οικισμοί… Δηλαδή, είναι
ασύλληπτα μεγέθη…
ε Δεν καταλαβαίνω πώς
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Λάβετε υπόψη σας ότι το γίνεται αυτή η δουλειά, δεν καταλαβαίνω…
βράδυ έχουμε πάνω από τρεις (3) ώρες Τώρα επίσης,
ί θέλω να το πω, γιατί
συζήτηση για αυτό… Αν μπορείτε,
π μόνο συγκεκριμένα α έτυχε στον κύριο Λαγό να
τα πολύ κρίσιμα διευκρινιστικά
ν για να ασχοληθεί μεε τον Νομό Ξάνθης και Ροδό-
προχωρήσουμε. Ο κύριος Γ Γροζόπουλος πης, που έχουν
υ απίστευτο πλούτο και πράγ-
είχε πει… ματα τα οποίαα είναι και μυστικά. Ήθελα να

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ ıȢȧijȓIJıțȣ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ

184 — 185
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
ρωτήσω τον κύριο Λαγό, για παράδειγμα,
ξέρει γιατί έχουμε μια διαφοροποίηση
ο μου-
σουλμανικοί πληθυσμοί, χριστιανικοί πλη-
θυσμοί, άλλη μια είναι οι πομάκοι
ο και οι
μουσουλμάνοι. Ανάμεσα στους υ Πομάκους,
πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν
π μέσα
στους Πομάκους οι οποίες εκφράζονται
φ και
στον χώρο, στην κίνηση και στη ζωή των
κατοίκων, στο πώς βάζουνε τιςς πόρτες τους,
όλα αυτά. Αυτές τις έχει εντοπίσει;
π Έχει το
περιθώριο, το χρονικό περιθώριο
θ να τις
εντοπίσει; Έτσι για να καταλάβω,
ά γιατί δεν
ξέρω με ποιες συνθήκες δουλεύετε
ε και πώς
μπορεί να γίνει αυτή η δουλειά.
λ Δηλαδή
μου φαίνεται ασύλληπτο και θέλω να μου
απαντήσετε όλοι αν γίνεται …
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Πραγματικά βάζετε ε επί τον τύ-
πον τον ήλων, γιατί αυτό το ο οποίο έπρεπε
να ενδιαφέρει σε πρώτη φάση, είναι το τι
αφορά αυτή η δουλειά. Ποια είναι αυτή η
δουλειά που κάνουμε. Είναι μ μόνο το κερα-
σάκι στην τούρτα, δηλαδή ο τίτλος; Έχουμε
αναλωθεί με τον τίτλο τόσο πολύ…
ο διότι το θέμαα αυτό αφορά τεράστιο συνέ-
Λοιπόν, για τους πομακικούς ύ οικισμούς:
Το μέγεθος της δουλειάς είναιι τεράστιο. Οι
χρόνοι είναι περιορισμένοι. Ό Όπως είδατε,
μέσα στην σύνθεση της ομάδας της δικιάς
μου, αλλά και των άλλων ομάδων,
ά έχουμε
μέχρι και γεωλόγο. Γιατί έχουμε
υ γεωλόγο;
Διότι αντιμετωπίσαμε και πρόβλημα
β με ολί-
σθηση. Η Καρδίτσα ενδεχομένως ν έχει οικι-
σμό, που δεν σας τον έδειξε, που
ο είναι περι-
οχή ολόκληρη που ολισθαίνει,, στο Ρωποτό.
Λοιπόν, αυτά είναι προβλήματα τ τεράστια.
Τώρα, για τους Πομάκους. Για τους Πο-
μάκους νιώθω ότι αυτό που κ κάνουμε είναι
αντίστοιχο ας πούμε με την μάχη
χ που έδωσε
ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι, ι δηλαδή την
έχασε. Το πρόβλημα δεν είναι α αρχιτεκτο-
νικό. Το πρόβλημα είναι τεράστιο,
ά το πρό-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
A ΜΕΡΟΣ
βλημα είναι θρησκευτικό. Είναι αυτοί οι
άνθρωποι Σουνίτες,
υ ή είναι Αλεβίτες ή είναι
Μπεχτασί; Είναι
ί πολλά πράγματα, είδατε;
Ευτύχησα να α δω ένα ντοκιμαντέρ το ’77,
που μας το έβαλε
β ο Μουτσόπουλος ειδικά
για τους Πομάκους
ά και είχα μια προετοιμα-
σία. Ασχολήθηκα
θ με τη βιβλιογραφία, με
τους συνεργάτες, με τον καθηγητή που έχω
σύμβουλο, ο ο οποίος είχε δουλέψει στην πε-
ριοχή. Προσπάθησα
π να το προσεγγίσω το
θέμα διαφορετικά.
ε Αρκεί να σας πω ότι η
μορφολογία των ανθρώπων δηλαδή, αν
δούμε τους α ανθρώπους εκεί πάνω με τους
ανθρώπους κ κάτω στον Τόπειρο, ή τους αν-
θρώπους που υ είναι στο… Τη μορφή τους..
διαφέρει, διαφέρει το ντύσιμό τους, διαφέ-
ρουν πολλά π πράγματα.
Το πρόβλημα δεν είναι η μορφολογία,
το πρόβλημα α είναι πώς θα τα βάλουν με
τον Δασάρχη να τους δώσει λίγο χώρο να
επεκτείνουν ττον οικισμό τους. Είναι πολύ-
πλοκο το πρόβλημα
ό και θα απαντήσω τώρα
στον κύριο Κίζη,
ί ότι δεν θα του απαντήσω,
δριο. Δεν αφορά
φ αυτή τη συνάντηση που
στα πέντε (5) λεπτά θα μου πείτε μετά από
λίγο ότι δεν έχω χρόνο. Πόσο χρόνο να
έχω; Πόσο χρόνο;
ρ Τι να πας να πεις σε αυ-
τόν τον άνθρωπο
ω ο οποίος θέλει να χτίσει το
σπίτι του και μ
μηχανεύεται ο μηχανικός εκα-
τό χιλιάδες τρόπους
ρ για να μπει να φτιάξει
ένα σπίτι, το οποίο σπίτι θα είναι αντίγρα-
φο της Ξάνθης.
η Γιατί; Γιατί ο Πομάκος δεν
έφυγε… Ο Π Πομάκος, από ό,τι μας είπαν,
πάει, γυρίζει, πάει στην Γερμανία και ξανα-
γυρίζει στο χωριό
ω του…
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Κύριε Λαγέ…
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Η γυναίκα του Τομ Χανκς εί-
ο
ναι Ελληνοπομάκα, δηλαδή είναι από πατέ-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
ρα Πομάκο μάνα Ηπειρώτισσα α στην Αμερι- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ǻ Εντάξει… Η κυρία
κή… Είναι τεράστιο το πρόβλημα…
η Μουρμούρη…
ρ Ο κύριος Μπίρης, μετά η
κυρία Αποστόλου…
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Κύριε
Κ Λαγέ…
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
ȃ Ευχαριστώ, εγώ δε
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Συγγνώμη… θέλω να κάνω ν διευκρινιστική ερώτηση,
θέλω να δώσω ω μια διευκρίνιση για την κα-
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Και γενικότερα
κ να πω λύτερη κατανόηση
ν ως προς κάτι που ακού-
το εξής, ότι το πνεύμα των
ω ερωτήσεων στηκε και χθες
θ και σήμερα. Οι περιοχές
αυτού του σκέλους είναι διευκρινιστικές CORINE: Ο Οι περιοχές CORINE λοιπόν
πάνω στις μελέτες… Σας παρακαλώ…
ρ Αν δεν έχουν το ίίδιο καθεστώς με τις περιοχές
ανοίξουμε το θέμα θα το χάσουμε…
σ Αυτά NATURA 2 2000, ή τα Τοπία Ιδιαιτέρου
τα γενικά θέματα έχουμε πολύ ύ χρόνο να τα Φυσικού Κάλλους,
λ ή τους Αρχαιολογικούς
συζητήσουμε πολύ σοβαρά μετά,ε όσο πολύ Χώρους κλπ,, διότι δεν έχουν νομική δέ-
χρόνο… σμευση. Τις NNATURA κλπ είναι υποχρε-
ωτικό να τις σ
σεβαστούμε με βάση κάποιες
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ωραία, ένα λεπτό μονάχα διεθνείς δεσμεύσεις.
σ Το CORINE δεν
θέλω… είναι ένα σύστημα
σ προστασίας, είναι ένα
σύστημα απεικόνισης
ε που χρησιμοποι-
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Παρακαλώα πάνω στις εί ερμηνεία δορυφορικών φωτογραφιών
παρουσιάσεις, στα ερωτήματα… κλπ… Εκείνο ο λοιπόν που προσφέρει σαν
πληροφορία στη μελέτη δεν είναι τι μας
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ένα λεπτό ακόμα μ και δε θα δεσμεύει να κκάνουμε, διότι δεν αφορά οι-
συνεχίσω… Θέλω να πω ότι ο ορθός τίτλος κοτόπους γιαα τους οποίους έχουμε αναλά-
των μελετών θα ήταν: Επικαιροποίηση
ρ των βει υποχρεώσεις,
σ μας δίνει ένα δυναμικό
όρων και περιορισμών δόμησης η του δια- φυσικού κεφαλαίου.
φ Διότι απεικονίζονται
τάγματος του 1985. Ξέρετε, δ δεν θα άνοιγε η βλάστηση σ στην περιοχή και τα είδη φυ-
μύτη. Είναι το ίδιο πράγμα που συνέβη τικής βλάστησης, ή τα φυτικά οικοσυστή-
όταν είπε ο αείμνηστος Ανδρέαςρ Παπαν- ματα που θα άάξιζε τον κόπο να τα λάβουμε
δρέου το «εκτροπή του Αχελώου».
λ Αν το υπόψη μας κατά
α τη διαχείριση. Μόνο αυτή
έλεγε «εκτροπή του Ασπροποτάμου»
π κα- τη διευκρίνιση,
σ ευχαριστώ…
νένας δεν θα έπαιρνε χαμπάρι ρ τι γινόταν.
Ποιος ξέρει ποιος είναι ο Ασπροπόταμος;
σ Ǻ. ȃǺȃǺȈȀǺȊȆȉ. Εντάξει. Ο κύριος
είναι ο άνω ρους του Αχελώου.ώ Αυτή εί- Μπίρης, η κυρία
υ Αποστόλου και καλύτερα
ναι η πραγματικότητα. Το πρόβλημα είναι να κρατηθούμε εδώ…
ο τίτλος, δεν είναι η ουσία. Η ουσία είναι
αυτά τα ερωτήματα που είπε η συνάδελφος. ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ ȉ ȃȇȀȈǿȉ. Θα ήθελα να
Ευχαριστώ. κάνω δυο (2)) σύντομες παρατηρήσεις γιατί
θεωρώ ότι αξίζει
ξ στα σημεία αυτά να δοθεί
προσοχή και από τους μελετητές αλλά και
από εμάς.
ıȢȧijȓIJıțȣ

186 — 187
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ
Πρώτα: αυτές οι αποθήκες,, τα κτίρια ερ-
γασίας, τα στέγαστρα, τα γεφύρια…
ρ Όχι όλα,
αλλά μερικά από αυτά θα πρέπει
π να τα προ-
σέξουμε πάρα πολύ γιατί, περιέργως,
έ δίνουν
απαντήσεις για μια σύγχρονη ααρχιτεκτονική.
Ένα άλλο συντακτικό, σύγχρονο,ο με σύγ-
χρονα υλικά, με σύγχρονα κατασκευαστικά
τ αλλά δεν το μπορώ.
συστήματα που γίνονται μέσα σε περιοχές,
ακόμη και παραδοσιακές χωρίςς να δημιουρ-
γούν προβλήματα. Εάν υπάρχουνρ τέτοιες,
εγώ πιστεύω ότι υπάρχουν τέτοιες και είδαμε
τέτοιες που σημαίνει ότι, ενώ σ
στην κατοικία
του ο άνθρωπος πολλές φορές, έ στην προ-
σπάθεια του να είναι ευαίσθητος
η και καλ-
λιτεχνικά ενημερωμένος, κάνει ε απίστευτα,
αποτρόπαια εγκλήματα όσον αφορά στην
αρχιτεκτονική, στο χώρο εργασίας
σ του είναι
πιο φυσιολογικός, δεν υπάρχουνχ αυτά τα
στοιχεία και μπορούμε εκεί να ανακαλύψου-
με περίεργες διαστάσεις του προβλήματος
της ένταξης, όπου επιτυγχάνεται,
α ή υπάρχει
εν πάσει περιπτώσει, χωρίς ννα δημιουργεί
προβλήματα ενώ ταυτοχρόνως προτείνει και
ένα νέο συντακτικό αρχιτεκτονικής.
ν Είδαμε
τέτοιες αποθήκες και βοηθητικές
έ εγκαταστά-
σεις και χώρους εργασίας, όχι όλες, το επα-
ναλαμβάνω, διότι υπήρχαν μεγέθη
γ που επι-
σημάνθηκαν, ή χρήσεις που επισημάνθηκαν
π επισημάνω ό ότι πρέπει να απεμπλακούμε
τελείως λάθος, αλλά υπήρξαν και ορισμένα
που θα μπορούσαμε οι μελετητές
η να τα διε-
ρευνήσουνε…
Ένα δεύτερο, συγγενές ζήτημα:
ή όπως
δείχνετε την κακή αρχιτεκτονική
ι και όπως
τη δείχνουμε την κακή αρχιτεκτονική
τ και
καλά κάνουμε, πρέπει να δείξουμε
ξ και την
καλή αρχιτεκτονική. Περισσότερο
τ από όσο
την δείξαμε. Δηλαδή όποτε παρουσιάστηκαν
ρ όλες ή το βλέπω
καλά παραδείγματα, τουλάχιστον
τ εγώ ένιω-
σα μια ανακούφιση και μιαν ελπίδα.
π Και μου
φαίνεται περίεργο να δείχνουμε
μ του Σνότσι
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
A ΜΕΡΟΣ
το κτίριο, ας π
πούμε, του οποίου πραγματικά
δεν είναι τυχαία
α η σχέση με τα προβλήματά
μας, γιατί είναι
α μια απλή καθαρή αρχιτεκτο-
νική χωρίς ψεύδη
ε και αισθητικές υποκρισί-
ες, που είναι υψηλή τέχνη και λίγο να μας
πνίγει κιόλας, δηλαδή να λέμε μου αρέσει
π Αυτό, το μου αρέσει και
δεν το μπορώ ώ είναι λίγο ψυχική κατάσταση
περίεργη. Ωραίο είναι να σου αρέσει και να
το μπορείς κιόλας
ό γιατί αυτό είναι, έτσι αρέ-
σουν τα πράγματα.
μ Πρέπει να απαλλαγούμε
μου φαίνεται από αυτές τις νευρώσεις. Ένας
σιωπηλός Αρχιτέκτονας,
ρ διεθνής μάλιστα,
πολύ καλός, ο ούτε προβάλλεται ούτε.. σχεδόν
άγνωστος είναι…
α Εμένα και μου αρέσει και τον μπορώ.
ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Εόόχι και άγνωστος…
Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ. Σχεδόν άγνωστος είναι σε σχέ-
ση με αυτούς τους σταρ… Τέλος πάντων…
Αυτά ήθελα να
α πω…
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ǻ Κυρία Αποστόλου,
το μικρόφωνο;
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ.
Ȇ Λοιπόν, εγώ θέλω να
από το άλλοθι
θ του τίτλου για να ξεφεύγου-
με από το θέμα.
μ Για εμένα υπάρχουν προ-
διαγραφές. ΟΟι προδιαγραφές ερμηνεύουν
τον τίτλο, ανν έχει κάποιος πρόβλημα με
τον τίτλο. Εγώώ επιμένω: Οι προδιαγραφές
μιλάνε για προστασία.
ρ Εγώ αυτό θα ήθελα
να το δω. Έχω ω ένα έλλειμμα… Δηλαδή, το
φέρνουμε γύρω-γύρω
ρ το πράγμα, αλλά στις
προτάσεις δενν το βλέπω, ή δεν το βλέπω σε
π πολύ αδύναμο, αλλά πάμε
για μια νομοθεσία
θ η οποία έχει την απαίτη-
ση της προστασίας
α και μάλιστα τη βελτίωση
της υφιστάμενης
ν νομοθεσίας. Λοιπόν, σύμ-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 09:00-11:30
09
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
φωνα και με όσα είπα χθες, επιθυμώ
π αυτές και στη μελέτη.
τ Δε σημαίνει ότι οι μελέτες
οι προδιαγραφές να μην εξακολουθήσουν
κ αυτές θα είναι
α κακές, αλλά θα είναι μέσα
να είναι αντικίνητρο για την
η προστασία στα πλαίσια ττα χρονικά και τα οικονομικά
των παραδοσιακών οικισμών,, ειδικά αυτοί που έχει σήμερα
ε η Ελλάδα.
με ενδιαφέρουν για να μπορούν
ο να επιβι- Παραπέρα:α πιστεύω ότι δεν ξεκινάμε από
ώσουν και να υπάρχουν σανν πολιτιστικό το μηδέν. Υπάρχουν
ά άπειρες μελέτες, άπει-
απόθεμα… ρες εργασίες, τόσοι άνθρωποι, τόσοι συνά-
δελφοι που έχουν
χ μελετήσει τους οικισμούς
Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȇ Εντάξει… αυτούς, έχουνν δει τις περιοχές αυτές, έχουν
γράψει τόσα ππολλά, έχουν δημοσιεύσει τόσα
ȉ. ȇǺȄȊȆȉ-ȁȀȁȁȆȉ. Όσον ο αφορά τον πολλά, που δενε νομίζω ότι εμείς, στη μελέτη
Σνότσι, γιατί τον είχα σε πάρα
ρ πολλές δι- αυτή που κάνουμε
ν πηγαίνουμε και ρωτάμε
αφάνειες, οπότε φαίνεται ότιι είμαι υπεύ- τον κάθε Πομάκο
μ ή τον κάθε χρήστη πώς
θυνος εγώ για την κουβέντα που γίνεται. εξελίχθηκε τοο σπίτι του ή γιατί έκανε αυτή
τη δουλειά. ΆΆρα εμείς, απλά προσπαθούμε
Καταρχήν πιστεύω, συμφωνώ ώ απόλυτα με να μαζέψουμε όλον αυτόν τον πλούτο που
τον Τάσο τον Μπίρη, ότι είναι α ένας Αρχι- υπάρχει σε κ κάθε περιοχή της χώρας μας,
τέκτονας πάρα πολύ σεμνός, δ δεν είναι μέσα προσπαθώντας α να τα συνθέσουμε αυτά, εξε-
στο ‘‘star system’’ το δικό μας.
α Είναι ένας λίσσοντας τηνν ήδη υπάρχουσα νομοθεσία:
άνθρωπος ο οποίος έκατσε ταπεινά
α σε ένα είτε τροποποιώντας
ι την, είτε ανατρέποντας
χωριό και το έχει μεταμορφώσει
σ σεβόμενος την. Δεν ξεκινάμε
ν από το μηδέν.
και την ιστορία του, μελετώντας
α όλο το οικι-
στικό απόθεμα, όπως αναφέρθηκε.
θ Νομίζω Και κάτι α
ακόμα: πιστεύω ότι πρέπει να
ότι είναι ένα παράδειγμα προςο μίμηση και είναι κατανοητό
η το θέμα από την μια μεριά
γι αυτό το βάζουμε, δεν είναιι ο μοναδικός της μνήμης, ττης αρχαιολογικής μνήμης και
φυσικά. το θέμα της εξέλιξης.
ξ Πιστεύω ότι στους οι-
Από εκεί και πέρα, όσον ααφορά στο αν κισμούς που θθα προταθούν να μπούν σε κα-
μπορούν, στα ασφυκτικά χρονικά περιθώ- θεστώς διατήρησης,
ρ τα κομμάτια τους που
ρια και στα ασφυκτικά επίσης η οικονομικά λέμε παραδοσιακά,
σ σε εισαγωγικά, θα πρέ-
περιθώρια, να παράξουν το σωστό αυτές πει να διατηρηθούν
ρ και εκεί θα υπάρχουν
οι μελέτες: Να φέρω ένα παράδειγμα
ρ από συγκεκριμένα α ΦΕΚ: πώς θα γίνει αυτή η
τους σεισμούς: μπορεί να φτιαχτεί
ι κάποιο διατήρηση. Α Από εκεί και πέρα, πιστεύω
κτίριο το οποίο να μην πέφτει ποτέ. Θα κο- ότι αυτό που κάνουμε και κουβεντιάζουμε
στίσει τόσο πολύ, που δε μπορούμε
ο να το σήμερα δεν εείναι αυτό, γιατί έχει γίνει μια
κάνουμε. Το ίδιο είναι και όσον
σ αφορά τις παρερμηνεία:: Σαφέστατα θα διατηρηθούν
μελέτες αυτές: Το σωστό θα ή ήταν να υπάρ- κάποια κομμάτια, σαφέστατα θα μείνει το
χει ξεχωριστή μελέτη όγκων, ν κελύφους, αποτύπωμα, γγιατί υπάρχει μια ανησυχία σε
διαμόρφωσης πολεοδομικού ιστού, κοινό- αυτό το πράγμα…
γ Σαφέστατα θα μείνει…
χρηστων χώρων, σε κάθε οικισμό.
σ Το αντέ- Από εκεί και πέρα μιλάμε, τι κάνουμε από
χει αυτό η Ελλάδα; Το αντέχειι αυτό; Με τί- εδώ και μπρος,
ο τι κάνουμε μετά από αυτά
ποτα… Άρα, κάνουμε αυτήν την τ οικονομία τα κομμάτια…… Ευχαριστώ πολύ…
ıȢȧijȓIJıțȣ
 188 — 189
πρακτικά
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΩΝ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Δώστε το μ μικρόφωνο αν λίσσεται αυτή

A ΜΕΡΟΣ

ή η ιστορία, ποιο είναι το συ-

_
σάββατο
σά

χαιρετισμοί
ε
μπορείτε εκεί και παρακαλώ
ώ η τελευταία μπέρασμά μου.
ο Ειδάλλως, θα είναι άλλο
π
παρέμβαση… ένα στα χίλιαα τόσα που έχουμε παρακο-
λουθήσει όληη μας τη ζωή και που θα λέμε:
ȉȆĮȀǺ ȉȆȋȃȇǽȈȊ. Σούμπερτ π λέγομαι, ωραία και τι βγάλαμε τώρα; Αυτή λοιπόν
θα ήθελα να κάνω μια πρόταση για το από- είναι η πρόταση
α για το απόγευμα. Λίγο πιο
γευμα. Με πάρα πολύ μεγάλη ά προσοχή συστηματικοποιημένη,
π οργανωμένη δου-
παρακολουθώ και καταγράφω τα θέματα λειά. Ευχαριστώ…
σ
και τις ερωτήσεις που τίθενται σε αυτήν την
αίθουσα. Κοντεύω να πάθω παράκρουση Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȉ Λοιπόν, προχωράμε
γιατί, μέσα σε ελάχιστο διάστημα,
σ θίχτη- στους χαιρετισμούς…
καν θέματα, από γενικότερη φφιλοσοφία την •
οποία, έλεος, δεν νομίζω ότι υ
υπάρχει λόγος
επί τριάντα (30) χρόνια να τη συζητάμε και • ǻǺȉȀȂȀȁǿ
ȉ ȊǺȈǺȃȇȀȁȆȋ. Γεια
να την ξαναζεσταίνουμε, μέχριρ θέματα επι- σας, ονομάζομαι
ζ Ταραμπίκου Βασιλική,
κοινωνίας με τον υπερκείμενο ο σχεδιασμό, είμαι η Πρόεδρος της Δημοτικής Ενότητας
πράγμα που είναι εξαιρετικά ά σοβαρό και Ναυπάκτου. Δεν έχω παρακολουθήσει τη
ενδιαφέρον, μέχρι και το τελευταίο,
υ το θέμα συζήτησή σαςα από την αρχή, αλλά ακούγο-
της αρχιτεκτονικής λεπτομέρειας.
ι Θίγονται ντας κάποιο συνάδελφό σας που αναφέρει
συνέχεια οι έννοιες, οι εκφράσεις
ά προστα- για το νομοθετικό
θ πλαίσιο σχετικά με τους
σίας οικισμών: παραδοσιακών, ώ λιγότερο διατηρητέουςς οικισμούς, για ανατροπή ή
παραδοσιακών, αξιόλογων… Πιστεύουμε βελτίωση, θαα ήθελα απλά να σας καταθέσω
ότι είναι τόσο απλό, βάζοντας κάποια μορ- την προσωπική
ι μου εμπειρία, μήπως τυχόν
φολογικά στοιχεία πολεοδομικάκ και αρχιτε- βοηθήσει στατ συμπεράσματα τα οποία θα
κτονικά, να προστατέψουμε έέναν οικισμό; βγάλετε.
Μιλάμε για βιωσιμότητα. Πραγματικά,
ρ αν Έχω ένα σπίτι μέσα στον παραδοσιακό
δεν εξασφαλίσουμε το πώς θα α ζήσει αυτός οικισμό της ΝΝαυπάκτου, είναι και διατηρη-
ο οικισμός, πώς θα επιβιώσει αυτός ο οικι-
σμός, δεν προστατεύουμε απολύτως
λ τίποτα.
τέο, σας πληροφορώ
η
χρόνια παιδευόμουν
ε
ότι είκοσι πέντε (25)
για να το κάνω ανα-
11:30-12:30
Άρα η προστασία πρέπει να είναι
ί μέσα από παλαίωση, σ σεβόμενη τα στοιχεία τα οποία
κάποιο πλαίσιο ανάπτυξης. υπάρχουν στο τ σπίτι. Πιστεύω ότι σε αυτές
Επειδή τα θέματα που θέτουμε
τ εδώ εί- τις περιπτώσεις θα πρέπει το κράτος να βοη-
ναι πάρα πολύ ανακατεμένα κ και τελικά δεν θά αυτούς οι οποίοι θέλουν να διατηρήσουν
ξέρω, θα φύγουμε με κάποιο συμπέρασμα την Πολιτιστική
τ Κληρονομιά, ως προς το
από την αίθουσα αύριο; Προτείνω
τ η συζή- θέμα ευελιξίας
ί στα γραφειοκρατικά και τα
τηση να γίνει λίγο διαφορετικά.
ά Δηλαδή, να υπόλοιπα καια ως προς το θέμα χρηματοδό-
ταξινομηθούν οι ερωτήσεις, να κατηγοριο- τησης. Αυτή τη στιγμή το σπίτι, το ισόγειο
ποιηθούν και να γίνει ουσιαστική
ι συζήτηση είναι στο χώμα
μ ακόμα. Απλά σας καταθέτω
και όχι τοποθέτηση. Εγώ προσωπικά δεν την προσωπική
ι μου εμπειρία μήπως βοηθή-
παίρνω απολύτως τίποτα με το να ακούω σει στη συνέχεια
χ της συζήτησής σας. Ευχα-
μια τοποθέτηση χωρίς να δω και πώς εξε- ριστώ πολύ. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 190 — 191 ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ȇ Ωραία, κυρία Δεσποτίδη, – την παραγωγή και προώθηση ουσιαστικών
ι και συγκεκρ
συγκεκριμένων κατευθυντήριων
ρ προτάσεων για αναπτυξιακές
Πρόεδρος του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. πρωτοβουλίες και επιστημονικές ο δράσεις,
– την έγκυρη παραγωγή και προώθηση
θ ολοκληρωμένων θέσεων σχετικά με το πλαίσιο της πολεοδομι-
ολοκληρωμένω
κής και κτιριολογικής νομοθεσίας
ο και
– τη συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία
υ σε όλα τα επίπ
επίπεδα διοίκησης για τηνν προώθηση των θέσεων του συλλόγου
MȋȈȊȎ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. στην εκτελεστική και νομοθετικήθ εξουσία, στη βάση όμως π πάντα, ενός γόνιμου διαλόγου
ȉ ȊȆȋ ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ.
ȇȈȆǽǼȈȆȉ προς όφελος του κοινωνικού ο συμφέροντος
συμφέροντος.
•
Καλημέρα σας,
Πανοσιολογιότατε, κύριε Γενικέ,
κ κύριε Δήμαρχε, συνάδελφοι Γνωρίζουμε όλοι ότι στη χώραώ μας μιλάμε και αναζητάμε διαρκώς την πολυπόθητη εξέ-
λιξη και ανάπτυξη σε όλα τα εεπίπεδα, επιστημ
επιστημονικά, τεχνολογικά,
ο πολιτιστικά και νομικά.
Εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. Θεωρώ ότι η εξέλιξη αυτή δενν θα επιτευχθεί ποτέ
π και η ανάπτυξη
τ δεν θα έρθει αν δεν απα-
θα σας καλωσορίσω και στην σημερινή
σ ημέρα της πρώτης αυ- γκιστρωθούμε από το ένδοξο παρελθόν. Το έένδοξο αυτό παρελθόν ρ μας, που χρησιμοποι-
τής Επιστημονικής Συνάντησηςς συνΕργασίας και προσωπικά είται ως επιχείρημα και πολλές λ φορές λειτουργεί
λειτου ως ανασταλτικός
α παράγοντας σε καθετί
να σας ευχαριστήσω για τη θετική
ι σας ανταπόκριση στην πρό- πρωτότυπο και πρωτοποριακό. ό
κληση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων.
ό Να ευχαριστήσω για μια Στη συγκεκριμένη περίπτωση ω και θεματολογία
θεματολ της σημερινής
ρ συνάντησης, ο σεβασμός
ακόμα φορά, το Υπουργείο Π Περιβάλλοντος, Ενέργειας και στο παρελθόν δεν αποδεικνύεται ε με την αναπ
αναπαραγωγή ομοιωμάτων
ω στο όνομα της διατή-
Κλιματικής Αλλαγής, ιδιαίτερα α τον Γενικό Γραμματέα Χωρο- ρησης και της προστασίας ιστορικών
ο ή παραδ
παραδοσιακών οικισμών και πόλεων. Η καταγραφή
ταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος,
ο το συνάδελφο τον κύριο στοιχείων για λόγους ιστορικούς ο είναι θεμιτή
θεμιτή. Η υποχρέωση η μιμητισμού όμως αυτών των
Αλεξιάδη, καθώς και τη Γενική ή Διευθύντρια Πολεοδομίας και στοιχείων σε κάθε νέα μελέτη και κατασκευή π που βρίσκεται εντός
ν προστατευόμενων ορίων,
Χωροταξίας, την κυρία Αθηνά ά Μουρμούρη, για την πραγ- προφανώς και είναι αντίθετη μ με την αρχή της ααυθεντικότητας. Πόσο μάλλον, όταν το ισχύον
ματικά στενή συνεργασία που υ είχαμε. Τον Πρόεδρο και το θεσμικό πλαίσιο περί επαγγελματικών
λ δικαιω
δικαιωμάτων τα οποία, α όπως γνωρίζετε όλοι, ακόμα
Διοικητικό Συμβούλιο του Πράσινου
ά Ταμείου καθώς και την και σήμερα καθορίζονται με ττην νομοθεσία π που θεσπίστηκε το 1930, δίνει τη δυνατότητα
Τράπεζα Αττικής, για την οικονομική
ο τους στήριξη και τους και το δικαίωμα σε μη αρμόδιες ι ειδικότητες ννα «αρχιτεκτονούν»,
ύ να αναλαμβάνουν την ευ-
χορηγούς επικοινωνίας μας, την η περιοδική έκδοση «Αρχιτέ- θύνη υπογραφής μιας Αρχιτεκτονικής
κ Μελέτη έ
Μελέτης και, κατ’ επέκταση, να επηρεάζουν και να
κ
κτονες» του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, τους Greek Architects διαμορφώνουν το περιβάλλονν εις βάρος του π πολιτισμού, της ποιότητας και του κοινωνικού
και το ΙΕΚΕΜ ΤΕΕ, και να τονίσωο για μια ακόμα φορά την συνόλου γενικότερα.
καθοριστική συμβολή του Δήμου ο Ναυπακτίας και του Συλλό- Θεωρώντας αυτονόητο ότιι πρέπει να μείνουμε
μείν ι προγραμματικές μας θέσεις
πιστοί στις
γου Αρχιτεκτόνων Ναυπακτίαςς για την φιλοξενία τους. και θεωρώντας υποχρέωσή μας α να ενεργοποι
ενεργοποιήσουμε όλο το φάσμα των Αρχιτεκτόνων της
Θα επαναλάβω αυτό που είπα και χθες γιατί σήμερα έχου- χώρας συμβάλλοντας ουσιαστικά, ι και όχι με μ κ και έναν καταγγελτικό λόγο,
μια στείρα κριτική
π
με και άλλους καλεσμένους, οπότε θα ήθελα να το ακούσουν. ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. ανέλαβε την πρωτοβουλία ννα οργανώσει την η πρώτη αυτή Επιστημονική
Είναι δεδομένο ότι ο ρόλος της η Πανελλήνιας Ένωσης είναι Συνάντηση με σκοπό να διατυπωθούν
υ οι απόψεις
απ και οι προβληματισμοί
ρ στα καίρια ζη-
να καλύπτει τις ανησυχίες και ττα ενδιαφέροντα όλου του φά- τήματα της ερμηνείας της Αρχιτεκτονικής
χ Κλ
Κληρονομιάς και ττης σύγχρονης αρχιτεκτονικής
σματος των Αρχιτεκτόνων της χχώρας, άρα η ενεργοποίησή της δημιουργίας.
στα προβλήματα όλων είναι αναπόφευκτη και αδιαμφισβήτη-
τη. Στις προγραμματικές θέσειςς και δράσεις του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη μ εκδήλωση είναι μια επιστημονική
η συνάντηση πρόκληση,
για την θητεία 2011-2014, πέραν
ρ της πάγιας διεκδίκησης για όχι μόνο για τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Α , αλλά για την κ
κοινωνία στο σύνολό της στην οποία μετέχουν
προώθηση της άσκησης της Αρχιτεκτονικής
ρ μόνο από Αρχιτέ- ισότιμα όλοι οι φορείς της αρχιτεκτονικής
χ και να ομολογήσω όότι, η επιτυχία μιας τέτοιου εί-
κτονες, είχαμε τονίσει και τα παρακάτω:
α δους συνεργασίας, η οποία από π όσο γνωρίζω πραγματοποιείται τ για πρώτη φορά στα χρονι-
κά, με τη συμμετοχή του αρμόδιουό Υπουργείο
Υπουργείου, εκπροσώπωνν της Εκκλησίας της Ελλάδος,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 192 — 193
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

εκπροσώπων της ακαδημαϊκήςς κοινότητας των αρχιτεκτονικώνν σχολών, της ευρύτερης αρχι- Τώρα λοιπόν, σε αυτήν τη φ φάση εξέλιξης το
του προγράμμα-
τεκτονικής κοινότητας, συναδέλφων
έ ελευθέρων επαγγελματιών,
ώ είναι ένα μεγάλο στοίχημα τος, ήταν εύστοχη και χρήσιμη η η πρόταση του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
για τον Σύλλογο των Αρχιτεκτόνων,
κ για την ουσιαστική συμβολή
μ του στο επιστημονικό, για τη διοργάνωση αυτής της συνάντησης-συ
συνάντησης-συνεργασίας την
πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο
π προβληματισμού της χώρας.α οποία υποστηρίζει το Υ.Π.Ε.Κ.Α.. ώστε να υπάρξε
υπάρξει η ζύμωση, η
Να σας ευχαριστήσω, και σσε αυτό το σημείο να σας μεταφέρω
ρ τον χαιρετισμό του Υπουρ- ανταλλαγή των προβληματισμώ
προβληματισμών ών και να δοθού
ώ δοθούν οι κατευθύν-
γού, του κύριου Γιάννη Μανιάτη,
ά ο οποίος λόγω ανειλημμένωνν υποχρεώσεων δεν μπορεί να σεις εκείνες που θα βοηθήσου
βοηθήσουνυν στην αρτιότερη και ταχύτερη
βρίσκεται σήμερα μαζί μας. ολοκλήρωση των μελετών, κα καιι στην έγκαιρη π προώθηση των
διαδικασιών έγκρισης των σ σχεδίων Προεδρ
Προεδρικών Διαταγ-
μάτων, που είναι το τελικό απαποτέλεσμα,
ποτέλεσμα, το σ
π συμπυκνωμένο
ȌǺȀȈǽȊȀȉȃȆȉ ȋȇȆȋȈĬȆȋ προϊόν, των μελετών αυτών. Φιλοδοξούμε ο οι μελλοντικές
κατασκευές, με τη βελτίωση τωτων
ων οικονομικών συνθηκών, να
ω
«Η δόμηση που δραστήρια εεκδηλώθηκε στους μικρούς οικισμούς κ και στις περιοχές της γίνουν με το σωστό θεσμικό πλαίσιο και με σαφείς για να
υπαίθρου γύρω από αυτούς τις ι τελευταίες δεκαετίες υποβαθμίζει μ και απαξιώνει το φυσικό εφαρμοστούν και να ελεγχθο
ελεγχθούν
ούν κανόνες δόμ δόμησης, που θα
τοπίο και το δομημένο περιβάλλον ά και οδηγεί στην απώλεια ττης ιδιαίτερης ταυτότητας πολ- παραχθούν από αυτές τις μελέ
μελέτες.
έέτες.
λών περιοχών της ελληνικής υ υπαίθρου, που ονομάζουμε ιδιαίτερη α φυσιογνωμία του κάθε Σας εύχομαι να συνεχίσετεε τις εργασίες σα σας με κάθε επι-
τόπου. Οι πιθανές αιτίες πολλές: τυχία για την καλύτερη οργά
οργάνωση
ννωση της εκπόν
εκπόνησης των με-
– Η μη ύπαρξη πολεοδομικού σχεδιασμούμ . λετών του προγράμματος καιι την αξιοποίησ
αξιοποίηση κάθε καλής
– Η εφαρμογή γενικών διατάξεων σε πόλεις και χωριά. πρότασης που θα συμβάλλει στον στόχο της έγκαιρης και
μ πλαίσιο δόμησης κάθε οικισμού.
– Το ελλιπές και μη εξειδικευμένο θεσμικό επιστημονικά άρτιας ολοκλήρω
ολοκλήρωσης
ωσης τους.
ω
κ ελέγχου χωρίς αντικειμενικά και σαφήή κριτήρια,
– Η λειτουργία επιτροπών αρχιτεκτονικού
– Η απότομη διεύρυνση των ορίων των οικισμών με επακόλουθο την αλλοίωση ο της φυσιογνωμίας τους. υργός ĬȀǺȄȄǿȉ ȃǺȄȀǺȊǿȉ».
Ο Υπουργός
Υπου
υ
– Η μεταφορά μορφολογικών προτύπων ω από άλλες περιοχές ή, ακόμα και
– Η εφαρμογή ξένων αρχιτεκτονικών ττύπων.
•
– Η απουσία στοιχείων της λαϊκής αγροτικής
ο αρχιτεκτονικής κ.ά.

θ
Όμως, τα τελευταία χρόνια, η Αρχιτεκτονική έχει τοποθετηθεί σε κεντρικό ρόλο στο
Υ.Π.Ε.Κ.Α. Με μια σειρά πρόσφατων νόμων επιχειρείται να δημιουργηθεί
μ σύγχρονο πλαίσιο
για τη δόμηση, την αρχιτεκτονική για τις κατασκευές στην χώρα,
ρ αλλά και να απλοποιηθούν
οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες,
ί που θα επιτρέψουν την οικονομικότερη
ν και ταχύτερη αδει-
οδότησή τους και τον αποτελεσματικότερο
σ έλεγχο των κατασκευών.
κ
Για εμάς, αυτό σημαίνει την
η αναγνώριση των διακεκριμένωνέ τοπικών αρχιτεκτονικών
παραδόσεων αλλά και τη διαμόρφωση
μ ενός σύγχρονου πλαισίου
σ για την εισαγωγή των αρ-
χών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής
κ και της εξοικονόμησηςς ενέργειας σε αρμονία με την
οικοδομική παράδοση και το ττοπίο της κάθε περιοχής. Αναγνωρίζοντας
ω τα παραπάνω ζητή-
ματα, το Υ.Π.Ε.Κ.Α. δρομολόγησε
σ ήδη, από το 2011 με πρωτοβουλία του Νίκου Σηφουνάκη,
ένα φιλόδοξο ευρύ πρόγραμμα μ μελετών ανά Νομό, για την κατάρτιση πλαισίων κανόνων
δόμησης και κατευθυντήριων ο οδηγιών τυπολόγησης της μορφολογίας
ο της κυρίαρχης χρήσης
των μικρών οικισμών, που είναιν η κατοικία, ώστε να δημιουργηθούν,
υ κατά επιστημονικά • Ǻ.. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ε Ευχαριστούμε.
άρτιο τρόπο, συγκεκριμένα τοπικά
ο πλαίσια, που θα εγκριθούν
ο και θα θεσμοθετηθούν με Ο κύριος Αλεξιάδης Σ
Σωκράτης, Γενικό
Γενικός Γραμματέας
προεδρικά διατάγματα. Χωροταξίας και Α
Αστικού Περιβά
Περιβάλλοντος. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 194 — 195
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
1.
Σ.Ε.Ε.Σ.
11:30-12:30
11
Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής
Στρατηγικής.

ȉȎȁȈǺȊǿȉ ǺȂǽȅȀǺǼǿȉ. έχουν καταγραφεί τα κύρια χαρακτηριστικά

α και
κα η φυσιογνωμία ί της κάθε περιοχής και έχουν
ĬǽȄȀȁȆȉ ĬȈǺȃȃǺȊǽǺȉ ȌȎȈȆȊǺȅȀǺȉ προκύψει οι διαφαινόμενες τάσεις. ά Σε αυτήν τη συνάντηση σ συνεργασίας καλείστε και κα-
ȁǺȀ ǺȉȊȀȁȆȋ ȇǽȈȀǻǺȂȂȆȄȊȆȉ λούμαστε να αξιολογήσουμε τα α αποτελέσματα και τα προβλήματα
μ που έχουν, ενδεχομένως,
• ανακύψει και να προχωρήσουμε υ στην εξειδίκ
εξειδίκευση της μεθοδολογίας για την εκπόνηση της
Καλημέρα σε όλους. Πανοσιολογιότατε,
ο κύριε Δήμαρχε, κυρία δεύτερης φάσης. Ο συνδυασμός μ της ανάγκης να διατηρηθεί η ιδιαίτερη φυσιογνωμία των
Πρόεδρος του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. οικισμών με την ανάγκη αυτοίί να παραμείνου
παραμείνουν λειτουργικοί γγια τους κατοίκους, θα πρέπει
να αποτελεί γνώμονα αυτής της η προσπάθειας.
Ξεκινώντας την ομιλία μου ο θέλω να ευχαριστήσω την Η λύση πιθανότατα βρίσκεται ε στην υιοθέτη
υιοθέτηση μορφολογικώνκ και αρχιτεκτονικών κανό-
αγαπητή Μυρτώ και το Διοικητικό
κ Συμβούλιο του Πανελ- νων οι οποίοι θα λαμβάνουν τταυτόχρονα πρόν πρόνοια για:
λήνιου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ω για την πρόσκλησή του να – Την οικιστική συνοχή, μέσω της δ διατήρησης της τταυτότητας της κάθε
ά περιοχής,
παραστώ σε αυτήν την Επιστημονική
μ Συνάντηση που συνδι- – Την οικονομική ανάπτυξη, μέσω τηςη δημιουργικής ενσωμάτωσης ννέων κτιρίων και
ε συνεργασία με το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
οργανώνει ο Σύλλογος, σε στενή α των πόρων, μέσω της βιοκλιματικής
– Την προστασία του περιβάλλοντος και κ αρχιτεκτονικής.
Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω
ρ ιδιαίτερα τον Δήμαρ-
χο, για τη φιλοξενία στην πόλη
η της Ναυπάκτου, η οποία απο- Παράλληλα οφείλουμε να εκφράσουμε με την αρχιτεκτονική ν μας τις σημερινές συνθή-
τελεί έναν τόπο ιστορικό και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κες και το σύγχρονο τρόπο ζωής
ω χρησιμοποιώ
χρησιμοποιώντας υλικά καιι τρόπους δόμησης της εποχής
που αποτυπώνεται και στην α αρχιτεκτονική της. Η αφορμή μας… Όλη η ομορφιά και η αξία
ξ έγκειται ακρι
ακριβώς στην αρμονική
ν συνύπαρξη ή και αντίθεση
για αυτή τη συνάντηση, όπως όλοι γνωρίζετε, είναι το πρό- παλιού και νέου. Η αρχιτεκτονική
ν δεν είναι δυ
δυνατό να παγώσει
ε σε μια συγκεκριμένη ιστορι-
γραμμα εκπόνησης μελετών για ι την θεσμοθέτηση μορφολο- κή περίοδο και να μην εξελίσσεται.
σ Η πρόκλησ
πρόκληση αυτού του εγχειρήματος
χ λοιπόν είναι να δι-
γικών κανόνων για την δόμηση και την αρχιτεκτονική στους αχειριστούμε την αρχιτεκτονική
κ μας κληρονομ
κληρονομιά με έναν αυθεντικό
ε και δημιουργικό τρόπο
μικρούς οικισμούς της χώρας κ και σε περιοχές εκτός σχεδίου, ο οποίος δε θα την εγκλωβίσειι σε στεγανά και θα εκφράζει την
η κοινωνία σήμερα.
το οποίο ξεκίνησε το 2011 το ο Υπουργείο Περιβάλλοντος,
Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
λ ߉με την καθοριστική βέ- Σκεφτείτε, πώς θα είχε εξελιχθεί
ε η αρχιτεκτονική
αρχιτε πολιτιστική
σ κληρονομιά μας, αν στο
βαια συμβολή, σε ό,τι αφορά σ στη χρηματοδότηση αυτού του παρελθόν είχανε θεσπιστεί αυστηροί
υ μορφολ
μορφολογικοί κανόνες δόμησης, στις νησιωτικές για
προγράμματος, από το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.
Ρ επιχειρησιακό πρόγραμ- παράδειγμα περιοχές, οι οποίοι
ο να απαγόρε
απαγόρευαν την ανέγερση
ρ των μοναδικών νεοκλασι-
μα߉ και καλύπτει σχεδόν όλη την επικράτεια της χώρας. κών ή των εξαίσιων βιομηχανικών
ν κτιρίων π ο
που σήμερα αποτελούν κομμάτι της Ιστορίας
Το πρόγραμμα υλοποιείται τμηματικά. Έχουνε ανατεθεί του τόπου μας. Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρό
χρόνια γίνεται όλο και περισσότερο επιτακτική η
μέχρι σήμερα οι μισές περίπου μελέτες και προγραμματίζεται, ανάγκη της ενσωμάτωσης της ββιοκλιματικής εν σ
ενεργειακής συνιστώσας κατά τον αρχιτεκτονικό
στο άμεσα προσεχές μέλλον, να α ανατεθούν και οι υπόλοιπες. σχεδιασμό των κτιρίων με τέτοιον
ο τρόπο, ώστε το δομημένο π περιβάλλον να καθίσταται συμ-
ε
Ήδη έχει προβλεφτεί σε συγκεκριμένο άξονα του ΣΕΕΣ1, του βατό με το φυσικό. Άλλωστε, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική αποτελεί πρότυπο εμπειρικής
νέου προγράμματος, η κάλυψη και αυτής της χρηματοδότησης βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής,, που μπορεί να εμπνεύσει τη σύγχρονη
ύ δημιουργία.
της εκπόνησης και των υπολοίπων
π μελετών.
Σκοπό του προγράμματος αποτελεί ο εμπλουτισμός και Η δική μας προσδοκία από ό αυτή τη συνάντ
συνάντηση είναι, μέσα από τις τοποθετήσεις, το γόνι-
η περαιτέρω εξειδίκευση του π πλαισίου δόμησης για την κυ- μο διάλογο και την ανταλλαγήή απόψεων των μμελετητών, των φφορέων του Υπουργείου αλλά
ρίαρχη χρήση της κατοικίας, μ μέσα από την κατάρτιση γενι- και των συναδέλφων Αρχιτεκτόνων που είναι π παρόντες, να προκύψει ένα πλαίσιο αρχών και
κών μορφολογικών κανόνων και κατευθυντήριων οδηγιών κατευθύνσεων το οποίο θα προσανατολίσει
ρ ττην εξέλιξη των μελετών. Αναμένουμε επίσης
με τελικό στόχο την προστασία του οικιστικού δικτύου, την με ενδιαφέρον τις ιδέες και τις
ι προτάσεις σα ι των μορφολογικών κανό-
σας για τη συσχέτιση
ανάδειξη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας
γ και τοπιογραφίας των νων που θα προκύψουν με άλλα λ επίπεδα σχε ι
σχεδιασμού, για πιθανά κριτήρια ομαδοποίησης
μικρών οικισμών και ειδικότεραρ των παραδοσιακών. περιοχών και κατηγοριοποίησης
σ της προστασί
προστασίας τους, καθώς και για άλλους τυχόν τρόπους
Σήμερα βρισκόμαστε σε έένα κομβικό σημείο του όλου αξιοποίησης των μελετών και ττων ψηφιακών υυποβάθρων αυτών ώ όπως, παραδείγματος χάρη,
εγχειρήματος, στο οποίο έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση, την θεσμική πλέον κατοχύρωσησ της οριοθέτησ
οριοθέτησης, των ορίων δδηλαδή των οικισμών.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 196 — 197
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

Η Αρχιτεκτονική αντανακλά λ τις βασικές αξίες της κάθε εποχής,

π είναι το παρελθόν μας, ǺĭǿȄǺ ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
είναι ιστορία μας και οδηγός γγια το μέλλον, για τις επόμενες γγενιές. Χρέος μας είναι να θέ- ǺȈȌȀȊǽȁȊȎȄ, ȇȈȆǽǼȈȆȉ ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.
ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ.
ȉ
σουμε την προστασία της αρχιτεκτονικής
ι μας κληρονομιάς μεταξύ
ε των ουσιαστικών στόχων
του χωροταξικού και πολεοδομικού
μ σχεδίου. •
Θεωρώ ότι, πριν κλείσω, π πρέπει να κάνω μια αναφορά σ στο σχέδιο νόμου που έχουμε
ετοιμάσει εδώ και αρκετούς μ μήνες στο Υπουργείο, το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση την Κύριες και κύριοι συνάδελφοι,
ο Πανοσιολογι
Πανοσιολογιότατε, Δήμαρ-
επόμενη εβδομάδα, και το οποίο
π επεξεργάζεται θέματα διαδικασιών
δ Ιδιωτικής Πολεοδό- χε, κύριε Γενικέ
μησης, ρύθμισης εκκρεμοτήτων ω Οικοδομικών Συνεταιρισμών, καθώς και ολοκληρωμένης
προσέγγισης στις κατηγορίες ττων Χρήσεων Γης για τον Χωροταξικό
ο και Πολεοδομικό σχε- Προφανώς αυτό το οποίο θα α σας μεταφέρω τώρα, είναι
διασμό. Οι νέες ρυθμίσεις δίνουν
ο τη δυνατότητα μεταφοράς δικαιώματος
ι δόμησης στους Οι- το μήνυμα που μας έστειλε ο κύριος Σηφουνάκης,
Σηφουν ο οποί-
κοδομικούς Συνεταιρισμούς και α στους φορείς Ιδιωτικής Πολεοδόμησης
ο των οποίων οι εκτά- ος τότε ήταν αναπληρωτής ΥΥπουργός ߉και ννυν βουλευτής
σεις δεν είναι δυνατό να αξιοποιηθούν.
ο Καθορίζονται ζώνεςς συγκέντρωσης δικαιωμάτων Λέσβου όπως ξέρετε߉ και τονν οποίο ο Σ.Α.Δ.Α.
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και το
δόμησης και ακινήτων υποδοχήςχ συντελεστή δόμησης υπό προϋποθέσεις,
ο μέσα από καθαρά Υπουργείο κάλεσαν στην εκδήλωση.
ή
περιβαλλοντικά κριτήρια, ώστετ να προκρίνεται η προστασία ττου φυσικού και πολιτιστικού
περιβάλλοντος. Επιπλέον, παρέχονται
ρ κίνητρα ώστε αυτές οι ζώνες να χωροθετηθούν πλη- ȃȋȄǿȃǺ ǺȄǺȇȂǿȈȎȊǿ
ǿ ȋȇȆȋȈĬȆȋ
ȋȇȆȋȈĬȆ
σίον και υπό όρους, των εγκαταλειμμένων
α οικισμών της χώρας
ρ μας, με σκοπό την τόνωση ȁǺȀ ǻȆȋȂǽȋȊǿ
ȋ ȂǽȉǻȆȋ
και την αναβίωσή τους. Ταυτόχρονα
ό επικαιροποιείται και εξειδικεύεται
ι η κατηγοριοποίηση
των Χρήσεων Γης, με κριτήριο ο τις σημερινές απαιτήσεις του Π Πολεοδομικού και Χωροταξι- «Με μεγάλη μου χαρά χαιρετίζω
α την Επισ
Επιστημονική Συνάντη-
κού σχεδιασμού, καθορίζονταςα έτσι ένα νέο πλαίσιο ερμηνείας α τους. ση συνΕργασίας για τις Μελέτες Μ
Μορφολογικών Κανόνων Δό-
μησης και Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς
λ που από κοινού
Αγαπητοί συνάδελφοι, κλείνοντας τη σύντομη αυτή παρουσίασ μου θα ήθελα να εκφράσω διοργανώνουν το Υ.Π.Ε.Κ.Α. και α ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων
και να επιστήσω την προσοχή ή σας στη σημασία του σημαντικού
κ αυτού εγχειρήματος για τη Διπλωματούχων Ανωτάτων Σ Σχολών, Πανελ
Πανελλήνια Ένωση
διαφύλαξη και ανάδειξη της ιδιαίτερης
δ ταυτότητας του φυσικού
ο και δομημένου περιβάλλο- Αρχιτεκτόνων. Θα ήθελα να σ σας ευχαριστήσω για την πρό-
ντος της χώρας μας, στο οποίο
ο όλοι μαζί μετέχουμε και καλούμαστε
ύ να συνεργαστούμε. σκληση, αλλά δυστυχώς ανειλημμένες
η υποχρε
υποχρεώσεις δεν μου
επιτρέπουν να παραστώ στις εεργασίες που πρ πραγματοποιού-
Σας ευχαριστώ
τ πολύ για την προσοχή σας. νται αυτό το τριήμερο.
•
Όταν, από τον Ιούλιο 2010, ξεκινήσαμε στο Υ.Π.Ε.Κ.Α. ߉και
σε συνεργασία με τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
- ߉ και ένα χχρόνο μετά πα-
ρουσιάσαμε το πρόγραμμα εκπόνησης
κ σαράντα οχτώ (48)
σαράν
μελετών για τη θεσμοθέτηση μ μορφολογικών κ κανόνων δόμη-
σης σε όλους τους Δήμους της χχώρας, στοχεύαμ
στοχεύαμε στην ανάγκη
μιας αρχιτεκτονικής που σήμαινε,ι πρώτα και κ κύρια, αναγνώ-
ριση, διαφύλαξη και ανάδειξη η των διακριτών τοπικών αρχι-
τεκτονικών στοιχείων και χαρακτηριστικών
ρ ττων επιμέρους
οικιστικών ενοτήτων, αλλά καιι διαμόρφωση εν ενός σύγχρονου
πλαισίου για την εισαγωγή τωνν αρχών της βιοκβιοκλιματικής αρ-
χιτεκτονικής σε αρμονία με την η οικοδομική παράδοση και
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. το τοπίο της κάθε περιοχής. Στοχεύαμε στην αλλαγή ενός
Η κυρία Αθηνά Μουρμούρη… • ισοπεδωτικού, ομοιογενούς αρχιτεκτονικού
ρ πρ
προτύπου, ψευ-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 198 — 199
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

δομοντέρνου, που καθιερώθηκε κ από ένα κράτος απών, από την δεκαετία του 1960 και που ȀȎǺȄȄǿȉ ȃȇȆȋȂǽȉ.
ουσιαστικά υποβάθμιζε και κατέστρεφε
α το φυσικό τοπίο και ττην ισορροπία με το δομημένο ǼǿȃǺȈȌȆȉ ȄǺȋȇǺȁȊȆȋ
περιβάλλον. Περιβάλλον που επί αιώνες υπήρξε και που αναιρέθηκε
α μετά τον πόλεμο, σε
α η ίδια η ταυτότητα πολλών περιοχών
βαθμό μάλιστα, που να χάνεται ρ αλλά και να πλήττεται η •
κ προοπτική των περιφερειών της
ποιότητα ζωής και η οικονομική η χώρας μας.
ρ
Γι αυτό σχεδιάσαμε και δρομολογήσαμε υ πρόγραμμα σαράντα οχτώ
ένα φιλόδοξο, ευρύ Πανοσιολογιότατε, εκπρόσωπε π του Σεβασμιό
Σεβασμιότατου κύριου
(48) μελετών, διασφαλίζοντας τη χρηματοδότησή του από το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., για τη θεσμοθέτηση Ιερόθεου, κύριε Γραμματέα ττου Υ.Π.Ε.Κ.Α., κυκυρία Πρόεδρε
πλαισίων δόμησης, αρχιτεκτονικών
ν κανόνων, κατευθύνσεων για την κατοικία. Προχώρησε του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., αγαπητοί σ
σύνεδροι, αγαπη
αγαπητέ φίλε Πρό-
η διακήρυξη για τις δεκατέσσερις
ε (14) μελέτες, τον Οκτώβριο του 2011 και ακόμα δεκατέσ- εδρε του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ν Ναυπάκτου
Ναυπάκτου,
σερις (14) τον Ιανουάριο του 2012. Είκοσι πέντε (25) μελετητικά
η σχήματα επελέγησαν και
πλέον έχουν υπογραφεί, μέχριρ σήμερα, δεκαοχτώ (18) συμβάσεις
β και επίκειται, από όσο Θέλω να σας καλωσορίσω στην Πόλη μας μας, να σας ευχη-
γνωρίζω, η υπογραφή των υπόλοιπων.
ό θώ καλή επιτυχία στο συνέδριο
ρ και, αν σας δ δοθεί η ευκαι-
Με λύπη μου, οφείλω να πω,
ω διαπιστώνω ότι υπήρξε μεγάλη λ καθυστέρηση και δεν υπήρ- ρία, γιατί βλέπω ότι το πρόγραμμα
α είναι πάρα πολύ σφιχτό,
ξε η ανάλογη ταχύτητα και στην
η ανάθεση των εναπομενουσώνν είκοσι (20) μελετών με απο- να επισκεφτείτε και τα αξιοθέατα
α της Πόλης μ μας. Γιατί είμαι
τέλεσμα να πρέπει πλέον να ααναζητηθούν χρηματοδοτικοί πόροιό από το νέο κοινοτικό. Σε βέβαιος ότι από την δική σαςς ματιά κάτι θετικό
θετ μπορεί να
κάθε περίπτωση, πρέπει να προχωρήσει
ρ η θεσμοθέτηση, με ΠΠροεδρικό Διάταγμα, κάθε με- προκύψει…
λέτης που ολοκληρώνεται, αλλιώς
λ θα είναι άνευ ουσίας η όλη προσπάθεια.
Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία
ω για την τριήμερη αυτήή συνάντηση ανταλλαγής από- Η 1η Επιστημονική Συνάντηση συνΕργασίας
Ε στην Πόλη
Πόλ μας μας γε-
ψεων και προβληματισμών, στο τ πλαίσιο των εκπονούμενων μ μελετών, μόνο θετικά κι εποι- μίζει με χαρά γιατί πρώτον καταφέρνετε
α αυτή τη συνάντηση
κοδομητικά μπορεί να συμβάλλει
ά στην προσπάθεια αναβάθμισης
θ και ανάδειξης του αρ- συνεργασίας, που σημαίνει ό ότι αρχίζουμε ννα κατανοούμε
χιτεκτονικού μας τοπίου. Εύχομαι
χ κάθε επιτυχία στις εργασίες
ί του συνεδρίου και ελπίζω την ανάγκη να συνεργαζόμαστε στα πολύ α απλά πράγμα-
αντίστοιχες πρωτοβουλίες να σσυνεχιστούν και να διοργανωθούν και στην Αθήνα. τα,που μας αφορούν όλους και είναι το ζητο ζητούμενο για την
χώρας μας, επιτρέψτε μου να α το πω. Δεν έχο έχουμε μάθει να
ȄȀȁȆȉ ȉǿĮȆȋȄǺȁǿȉ». συνεργαζόμαστε, και αυτό φαίνεται α σε πάρα ππολλές εκφάν-
σεις της ζωής μας. Είναι λοιπόν π καλό το ότι μπορούμε να
• συνεργαζόμαστε και κυρίως μας α αφορά εμάς, σαν Αυτοδιοί-
κηση, γιατί θεωρούμε ότι οι Αρχιτέκτονες είνα είναι από τις πολύ
ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες ε που έχουνε ννα καταθέσουν
τα ψυχικά τους αποθέματα για α τον τόπο που ζούμε, και τα
οποία είναι πάρα πολύ χρήσιμα σ για τη χάρα
χάραξη πολιτικών
από την μεριά της Αυτοδιοίκησης. η Στο σημείο αυτό νομίζω
ότι οφείλω να ευχαριστήσω το ο Σύλλογο των Αρχιτεκτόνων
Ναυπάκτου, που ιδρύθηκε τελευταία λ και τον Πρόεδρο, τον
κύριο Κοργιαλά, με τους οποίους ο έχουμε πρπραγματικά μια
πάρα πολύ καλή συνεργασία,, της οποίας τα αποτελέσματα
πιστεύω θα φανούν πολύ σύντομα. τ

Στα πλαίσια του σύντομου υ αυτού χαιρετι

• . ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ευχαριστούμε,
Ǻ.
οΔΔήμαρχος Ναυπάκτου… •
χαιρετισμού, θα μου
επιτρέψετε να σας πω δυο-τρία
α πράγματα για τον Δήμο μας,
μιας και είναι ευκαιρία να μάθετε
ά κάποια θέ
θέματα που μας

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 200 — 201
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

αφορούν εμάς περισσότερο, α αλλά θεωρώ ότι συνδέονται και μ με το αντικείμενο του συνεδρί- της Αθήνας, κάτι θετικό μπορεί
ρ να προκύψε
προκύψει και το παραδοτέο ο είναι σε έναν χρόνο από
ου. Ο Δήμος Ναυπακτίας είναι α Καλλικρατικός Δήμος, ιδρύθηκεθ τελευταία με το νόμο του σήμερα.
Καλλικράτη, και αποτελείται ααπό έξι (6) πρώην Δήμους. Τρεις (3) από αυτούς τους Δήμους Θα σας πω δυο λόγια για ττο πρόβλημα πο που έχουμε με το Αντίρριο και το οποίο έχει να
είναι ορεινοί, είναι αυτό που ξέρετε ενδεχομένως σαν Ορεινή Ναυπακτία. Οι υπόλοιποι κάνει με τη λειτουργία της δημόσιας
μ διοίκηση Ο πρώην Δήμος
διοίκησης. μ Αντιρρίου είχε ολοκληρώ-
είναι ο Δήμος Ναυπάκτου, ο πρώην Δήμος Ναυπάκτου, ο πρώην π Δήμος Αντιρρίου και ο σει το ΣΧΟΟΑΠ ߉γιατί μιλάμε μ για την οργά
οργάνωση του χώρου πλέον߉ και δέχεται αρκετές
πρώην Δήμος Χάλκειας. Για ννα κατανοήσετε τη γεωγραφία ττου τόπου μας ο Δήμος αυτός πιέσεις, από το 2000 μέχρι το 2
2010 που κατατέ ι
κατατέθηκε στην Περιφέρεια, στην Αποκεντρωμένη
οριοθετείται από τον Μόρνο π ποταμό ανατολικά και τον Εύηνο ν δυτικά, και ακολουθεί αυτή Διοίκηση, το ολοκληρωμένο σ σχέδιο χωροταξ
χωροταξικής οργάνωσης. ς Αυτό δεν έχει προχωρήσει
την ροή των υδάτων, με κάποιεςι εξαιρέσεις στην πορεία του. Έχουμε γύρω στα εβδομήντα καθόλου και έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μ μιας και μιλάμε και για την δημόσια διοίκηση
(70) χωριά και, αν λάβουμε υ υπόψη και τους οικισμούς που π πάνε μαζί με τις τοπικές αυτές και τον ρόλο της, το γεγονός ότι οι αποχωρή τ
αποχωρήσαντες, με συνταξιοδοτήσεις κ.λπ., δημόσιοι
τ (100). Καταλαβαίνετε λοιπόνν ότι είναι ένα μεγάλο οικιστι-
κοινότητες, ξεπερνάμε τα εκατό λειτουργοί που συμμετείχαν σ στην επεξεργασία του ΣΧΟΟΑΠ Π του Αντιρρίου, κρίθηκε από
κό σύνολο το οποίο το βρίσκειε κανείς παραθαλάσσια, παραποτάμια, παραλίμνια, μέσα στα τους επόμενους ότι δεν πληρούσαν
ύ τα κριτήρια τα οποία έπρεπεε και έγιναν μια σειρά παρα-
βουνά, μέσα στα δάση, παντού ύ λοιπόν υπάρχουν οικισμοί. τηρήσεις οι οποίες έχουν παγώσει
ώ πλέον αυτό το σχέδιο εδώ και τέσσερα (4) χρόνια. Αυτό
π
Ένα χαρακτηριστικό, το οποίο τ
νομίζω έχει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, είναι τα δείχνει την αδυναμία μας να παρακολουθήσουμε,
παρακολουθήσου
α η την ίδια τη ζωή, πολύ έντονα
ως Διοίκηση,
χωριά της Ορεινής Ναυπακτίας,α τα οποία ίσως σε κάποια από ό τις μελέτες που θα ανατεθούν προβλήματα με αποτέλεσμα, σ σήμερα να μην μ γ
μπορούμε να ελέγξουμε ή να προγραμματίσου-
στο μέλλον, δεν ξέρω αν έχει α α μας δοθεί η δυνατότητα να τα
ανατεθεί για την περιοχή μας, να με τις παρεμβάσεις στον χώρο ο στον οποίο ζού
ζούμε.
ρ
αναδείξουμε και να δούμε και τι μέτρα θα μπορούσαμε να πάρουμε για να τα προστατεύσου- Αντίστοιχα προβλήματα έχουμε
χ π
και στην Πόλη της Ναυπάκτου, τόσο με το θέμα του
με. Θεωρώ, ότι τα χωριά αυτά,, της Ορεινής Ναυπακτίας, έχουνν μια ταυτότητα που πρέπει να Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου,ο όσο και με αυ σ
αυτό των επεκτάσεων αλλά και κυρίως με το Οι-
ό
αναδειχθεί και η οποία, για λόγους αν θέλετε αποκλεισμού, διατηρήθηκε μέχρι πρόσφατα κιστικό, το οποίο Οικιστικό μας
α ταλαιπωρεί απ από το 1998. Έχειε να κάνει με προβλήματα που
και αυτό είναι ένα σημαντικό γεγονός, ότι μπορούμε πλέον ννα σώσουμε κάποια πράγματα άπτονται της νομοθεσίας και θθα μου επιτρέψετ
επιτρέψετε να σας πω ότι πρέπει κανείς να αναλώσει τη
χ
που ενδεχομένως να μην τα είχαμε σώσει αν η «ανάπτυξη» είχεχ έρθει και εκεί πολύ νωρίτε- ζωή του για να κατανοήσει τουςυ νόμους και τι ι οποίες πρέπει να προχωρή-
τις διατάξεις με τις
ρα. Αυτή λοιπόν η τυπολογία των χωριών μας νομίζω ότι έχει ε ξεχωριστό ενδιαφέρον αλλά σει σαν μηχανικός ή σαν ιδιώτης, για να ανατ
ανατραπούν όλα αυτά υ στη συνέχεια, από κάποιες
δεν μπορέσαμε μέχρι σήμερα, ίσως και με ευθύνες δικές μας, ννα εντάξουμε κάποια από αυτά παρεμβάσεις που γίνονται, εύλογα
λ ή όχι, δεν μμπορώ να το κρίνω. Γεγονός όμως είναι, ότι ο
μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο ττέτοιο που να προστατεύονται σαν παραδοσιακοί οικισμοί. ένας ανατρέπει τον προηγούμενο
ε με αποτέλεσμα
αποτέλεσμ η Πόλη μας ννα έχει ένα τεράστιο πρόβλημα
σήμερα και να βρίσκονται οι ά άνθρωποι με αυ κ ߉ενώ είχαν δοθεί νόμιμες
αυθαίρετες κατοικίες
ε καταφέραμε λόγω της οικονομικής
Είχαμε σαν στόχο, αλλά δεν μ συγκυρίας, να αξιοποιή- άδειες߉ και ο Δήμος μπροστά ά στον κίνδυνο ναν καλείται να πληρώσει
π τεράστιες αποζημιώ-
σ τις τρεις (3) έδρες των πρώηνν Δήμων και να λειτουργήσουν
σουμε σε αυτήν την κατεύθυνση κ
σεις, αν όλα αυτά δικαιώσουν τους πολίτες, οι οποίοι εξ’ αντικειμένου έχουν δίκιο.
ως πρότυπο. Αναφέρομαι στην η Άνω Χώρα, που ήταν η έδρα α του Δήμου Αποδοτίας, στον
Πλάτανο, που είναι η έδρα τουυ Δήμου Πλατάνου και στη Σίμο, ο την έδρα του πρώην Δήμου
Βλέπετε λοιπόν ότι όλα αυτά
τ τα ζητήματα σσε σχέση με την αυτοδιοίκηση συνδέονται και,
Πυλήνης. Θεωρούμε ότι, για λόγους τεχνικής, αν μπορούσεε να γίνει αυτό θα ήταν πραγ-
όχι μόνο δεν βοηθούν στο ναα πάμε βήματα μ μπροστά, αλλά κκαθηλώνουν την κοινωνία και
ματικά ένα επίτευγμα, για να μπορέσουμε πλέον στη συνέχεια, ι με βάση αυτά τα χωριά, να
δημιουργούν τεράστια προβλήματα
ή σε μια πάρ
πάρα πολύ κρίσιμηη περίοδο που διανύουμε. Θε-
περάσουμε πρότυπα και στα υ υπόλοιπα.
ωρώ λοιπόν από την άποψη α αυτή ότι αυτή η σ ά
συζήτηση συμβάλλει και φωτίζει πλευρές που
Στην κατεύθυνση αυτή, ως Δήμος, έχουμε τη συνεργασία του ο Πανεπιστημίου της Πάτρας
πραγματικά έχουμε ανάγκη.
ή
και του Πολυτεχνείου της Αθήνας, για την αξιοποίηση της Ευηνολίμνης. Είναι ένα τοπίο το
οποίο διαμορφώθηκε μετά το φ φράγμα του Αγίου Δημητρίου όπουπ δημιουργήθηκε πλέον μια
λ
λίμνη μέσα σε ένα θαυμάσιο αλπικό τοπίο το οποίο έχει γύρω ττου γύρω στα πέντε (5) χωριά. Θα ήθελα να πω δυο πράγματα
μ ακόμα. Εδ
Εδώ, σαν Αυτοδιοίκηση, έχουμε ένα καλό εργα-
Αυτά τα χωριά θα μπορούσαμε μ να τα αντιμετωπίσουμε, μέσα α από αυτήν τη μελέτη, με ένα κ η οποία, διαχειριζόμενη
λείο, την Αιτωλική Αναπτυξιακή διαχ ρ
τα προγράμματα Leader και άλλα,
α
ξεχωριστό τρόπο ώστε, σχεδιασμένα πλέον, να δούμε πώς μ μπορούμε να συνδυάσουμε τις περιφερειακού επιπέδου, έχειι δώσει και κάποια
κάπο πλαίσια σε ό,τι , αφορά στη μορφολογία των
ανθρώπινες παρεμβάσεις με το ο φυσικό περιβάλλον, ώστε να μ μην το τραυματίσουμε αλλά να κτιρίων τα οποία χτίζονται στον
ο ορεινό κυρίως όγκο, είτε είναι
α ξενώνες, είτε είναι ταβέρνες,
ε του συνεδρίου. Θεωρούμε
το αναδείξουμε με τα νέα πρότυπα τα οποία είναι και αντικείμενο υπό
είτε είναι καφέ, έτσι ώστε να λαμβάνουν υπόψη λ στο οποίο χτίζονται. Αυτή
το περιβάλλον
ότι από αυτή τη συνεργασία λοιπόν, του Πανεπιστημίου της Π Πάτρας και του Πολυτεχνείου είναι η μοναδική παρέμβαση π που έχουμε και έέχει βελτιώσει κ
κάπως τα πράγματα και νομίζω

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 202 — 203
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

ότι το επόμενο βήμα είναι να β

βρούμε τρόπους ένταξης κάποιων
ω οικισμών μέσα στο πλαίσιο ǽȁȇȈȆȉȎȇȆȉ ȀȎǺȄȄǿ ȌȆȋȂȀǺȈȀǺ.
Ȃ
των διατηρητέων. EĮȆȈȀǺ ǻȋǾǺȄȊȀȄȎȄ ǺȈȌǺȀȆȊǿȊȎȄ
Ǻ

Το επόμενο που ήθελα να σας πω αφορά ένα μνημόνιο σ συνεργασίας που έχουμε κάνει •
με την Αρχιτεκτονική του Πανεπιστημίου
ν Πατρών για το θέμαμ του Οικιστικού της Πόλης
μας, η οποία Πόλη, να έχετε υπόψη
υ σας, έχει χαρακτηριστεί ως
ω διατηρητέα, ως παραδοσια- Καλησπέρα, εκ μέρους του προϊσταμένου
ρ της εικοστής δεύ-
κός οικισμός στο σύνολό της, εενώ θα έπρεπε κατά την άποψή μας να έχει χαρακτηριστεί ως τερης (22ης) ΕΒΑ, Εφορίας Β Βυζαντινών ΑρχΑρχαιοτήτων, κυ-
παραδοσιακό τμήμα το κομμάτιά που αφορά το κέντρο της Πόλης,ό το Ιστορικό της Κέντρο. ρίου Ιωάννη Χουλιαρά, που δ δεν μπόρεσε να είναι εδώ μαζί
Αυτό δημιουργεί πάρα πολλά ά προβλήματα τα οποία πρέπει να τα δούμε, και σε αυτή την μας σήμερα και ως η μοναδική ή Μηχανικός στο στ μόνιμο προ-
προσπάθεια ζητήσαμε την επιστημονική συνεργασία με την Α Αρχιτεκτονική του Πανεπιστη- σωπικό της Εφορίας μας τα τελευταία
ε χρόνια, χαιρετίζω την
μίου της Πάτρας. Είμαστε στα α πρόθυρα υπογραφής μιας προγραμματικής
ο σύμβασης στην αξιόλογη πρωτοβουλία του Συλλόγου
υ Αρχιτε
Αρχιτεκτόνων για τη
οποία θα συμμετέχει, εκτός από την Αρχιτεκτονική Σχολή, ο Δήμος, η Περιφέρεια και το διοργάνωση αυτής της επιστημονικής
μ συνάντη
συνάντησης εργασίας.
Υπουργείο Πολιτισμού, δεδομένου
μ ότι η Πόλη έχει έναν αρχαιολογικό
χ πλούτο που πρέπει Η εικοστή δεύτερη (22η) ΕΕφορία Βυζαντιν
Βυζαντινών Αρχαιοτή-
να τον προστατεύσει και να τονν αναδείξει. των είναι περιφερειακή υπηρεσία
ρ του Υπουρ
Υπουργείου Πολιτι-
Θεωρώ ότι η λέξη συνεργασία
α είναι κομβική, πάρα πολλά ά προβλήματα μπορούν να λυ- σμού, και έχει στην αρμοδιότητά
η της τον έλεγχ
έλεγχο των Νομών
θούν ή να περιπλακούν αν οι ΥΥπηρεσίες Δήμου, Δημοσίου, Δασαρχείου,
α Αρχαιολογίας, δεν Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας.
ά Ελέγχει ο οικοδομικά και
μπορέσουν να δούν από την ίδια
δ σκοπιά τα θέματα τα οποία μας απασχολούν και τα οποία κατά προτεραιότητα, την Πόληλ της Ναυπάκτ
Ναυπάκτου, με συναρ-
έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη
τ των πόλεων και των οικισμώνώ μας. μοδιότητα της Υπηρεσίας Νεοτέρων
ο Μνημεί
Μνημείων και Τεχνι-
Εύχομαι καλές επιτυχίες σ στο συνέδριο, εμείς θα είμαστεε πάρα πολύ χαρούμενοι από κών Έργων Δυτικής Ελλάδαςς και, κατά απο αποκλειστικότητα,
τα πρακτικά, υπάρχουν συνάδελφοι
δ εδώ που παρακολουθούνν τις εργασίες και θέλω να πι- την Πόλη της Λευκάδας. Επίσηςσ ελέγχουμε ο οτιδήποτε έχει
στεύω ότι θα είναι και αφετηρία
ρ για επίλυση κάποιων προβλημάτων που έχουμε και σαν κατασκευαστεί μέχρι το έτος 11830 και συμπερ
συμπεριλαμβάνονται
πόλη και σαν χώρα. σε όλα αυτά και τα εκκλησιαστικά
τ μνημεία.
Ευχαριστώ πολύ. Παρά λοιπόν τον όγκο αυτώνυ των αρμο
αρμοδιοτήτων, λει-
τουργούμε από το 2006 με εελάχιστο προσωπροσωπικό, σήμερα
•
είναι δυο (2) μόνο Αρχαιολόγοι
ό και ένας (1(1) Μηχανικός,
και προσβλέπουμε στην αγαστή τ συνεργασία μ με τους Αρχιτέ-
κτονες, έτσι ώστε τα αποτελέσματά
σ μας να είν
είναι όσο το δυ-
νατόν αρτιότερα. Ο συντονισμός
μ των προσπα
προσπαθειών μας θα
δημιουργήσει τις συνθήκες κ και τις προοπτικ
προοπτικές εκείνες για
μια κοινή αντιμετώπιση των ππροβλημάτων πο που αντιμετωπί-
ζουν τα ίδια τα μνημεία, κάτω
ω από τις τεράστι
τεράστιες πιέσεις του
σύγχρονου τρόπου διαβίωσης του ανθρώπου. Εύχομαι καλά
αποτελέσματα σε αυτήν την προσπάθεια.
ρ
Ευχαριστώ.
•

• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ευχαριστούμε
υ κύριε Δήμαρχε…
Ο εκπρόσωπος
ό της εικοστής δεύτερης • . ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ε
Ǻ. Ευχαριστούμε.
(22ης) ΕΒΑ Ναυπάκτου… • Ο εκπρόσωπος
ό της Μητρ
Μητρόπολης. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 204 — 205
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

ǽȁȇȈȆȉȎȇȆȉ ȃǿȊȈȆȇȆȂȀȊǿ ȄǺȋȇǺȁȊȆȋ Ταυτόχρονα, βλέπω μέσα σε παλιούς Ναο Ναούς απομεινάρια α του παρελθόντος που αποτε-
ȁǺȀ ǺĬ. ǻȂǺȉȀȆȋ ȀǽȈȆĭǽȆȋ. λούνε την παράδοσή μας. Ναι
Ναι,, υπάρχουν κάπ κάποια στοιχεία τα οποία πρέπει να διατηρηθούν
ȃǿȊȈȆȇȆȂǿ ȄǺȋȇǺȁȊȆȋ αλλά, ταυτόχρονα, σε αυτά θ θα α μπούν σύγχρ
σύγχρονοι άνθρωποι.. Οπότε, εμείς έχουμε νιώσει
• πάρα πολύ έντονα το τι σημαίνννει να μουσειοπο
σημαίνει μουσειοποιούμε το παρελθόνθ και να μην το έχουμε μέσα
στο σήμερα, στη χρήση και πώ
πώςώς θα πρέπει αυ
ώ αυτό το παρελθόν να είναι μέσα στο σήμερα και
Κύριε Δήμαρχε, κυρία Πρόεδρε δ του Συλλόγου Αρχιτεκτό- να μπορεί να λειτουργεί.
νων Διπλωματούχων Ανωτάτων ω Σχολών-Πανελλήνια Ένω- Θα ήθελα να πω κάτι, μια δική μου εμπει ρ
εμπειρία. Κάποτε βρέθηκα σε ένα νησί του Αιγαί-
ση Αρχιτεκτόνων, του Συλλόγου ο Αρχιτεκτόνων Ναυπακτίας, ου και, περπατώντας σε ένανν οικισμό, αισθααισθανόμουν ότι δενν είμαι σε μια πόλη ή σε ένα
κύριοι του Προεδρείου του εδώ δ συνεδρίου, εκ μέρους του χωριό που ζούν άνθρωποι, αλ λλλά είμαι σε ένα σκηνικό κάποιου
αλλά ι κινηματογραφικού έργου.
Μητροπολίτη Ναυπάκτου καιι Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου Ήταν ένας χώρος διαμορφωμ
διαμορφωμένος ένος για τους το ν σκηνικό. Δεν είχε σχέση με
τουρίστες, σαν ένα
μεταφέρω, αφενός μεν τις ευχαριστίες
α για την παρουσία σας την καθημερινή ζωή των κατο οίκων, δεν είχε σ
ο
κατοίκων, α
σχέση με την καθημερινότητα. Οπότε, σαν μη
εδώ και τους οργανωτές αυτού του συνεδρίου γιατί όταν συμ- ειδικός το λέω, σαν άνθρωποςς που ζω σε ένα χώρο και εγώ, ο ρόλος σας είναι πάρα πολύ
βαίνει κάτι τέτοιο, ένα τέτοιο γεγονός, οι υπόλοιποι πρέπει σημαντικός, θα πρέπει να διαμ μορφώνει τον χχώρο έτσι ώστε, ο
μ
διαμορφώνει ούτε να κρατά τα σχήματα του
να ευχαριστούμε αυτούς που εείχαν αυτήν την πρωτοβουλία, παρελθόντος που δεν έχουνε σ στο σήμερα κάπ
κάποιο ρόλο, αλλά ούτε και να διαμορφώνει τον
διότι είναι μια πρωτοβουλία π που, ίσως, η Ελλάδα την περί- χώρο έτσι ώστε να είναι μονάχ
μονάχαχχα ένα σκηνικό κ και να μην έχει σχέση με την πραγματική ζωή
μενε εκατόν ενενήντα τρία (193) χρόνια. που ζούν οι άνθρωποι.
Από την απελευθέρωσή της, η οι Αρχιτέκτονες βγαίνουν
μπροστά τώρα, νομίζω. Κάποτε π είχα ακούσει έναν φίλο Συγχαρητήρια για τη συνερ ργασία σας. Όπω
ρ
συνεργασία ρ Δήμαρχος προηγουμένως,
Όπως είπε και ο κύριος
αρχιτέκτονα ο οποίος μου έλεγεε ότι, αν θέλετε να δείτε την είναι πάρα πολύ σημαντικό τοο ότι βρίσκεστε κ και συνεργάζεστετ πάνω σε πράγματα τα οποία
απουσία των αρχιτεκτόνων, δείτε
ε τη δόμηση της Αθήνας και έχουν σχέση άμεσα με την πρ αγματικότητα τη
α
πραγματικότητα της ζωής μας, τηνν καθημερινότητα, αλλά να πω
της Θεσσαλονίκης κατά τη δεκαετία
α του ’60. Το πώς χτίστηκε και κάτι άλλο: Αισθάνθηκα, α από όσα άκουσα από αυτά που υ λέγονταν προηγουμένως, το
η Αθήνα, το πώς χτίστηκε η Θεσσαλονίκη
ε σε εκείνη τη φάση πόσο μπλεγμένα είναι τα πράγ γγματα στην ζωή μας γιατί οι ειδικοί,
πράγματα ι ας πούμε, για το χώρο θα
της μεγάλης ανοικοδόμησης. Με τα κτίρια που υπάρχουν, πρέπει οπωσδήποτε να συνεργάζονται
συνεργγγάζονται με νομ
νομικούς οι οποίοι διαμορφώνουν νόμους. Ένας
οι μορφές που πήραν αυτές οιι πόλεις δείχνουν την απουσία ο οποίος έχει κάποιες ωραίεςς ιδέες, για το π πώς θα διαμορφώσει ένα χώρο, θα πρέπει να
του Αρχιτέκτονα. Είναι πάρα πολύ σημαντικός ο ρόλος του υποταχθεί σε μια νομοθεσία κ και μπορεί ο νομοθέτης
νομ ο κατάρτισε κάποιον νόμο, να
ο οποίος
Αρχιτέκτονα γιατί διαμορφώνει ν το χώρο μέσα στον οποίο είναι ίσως άσχετος με το δικό σας επάγγελμα, με την δική σαςς κατάρτιση. Αυτή όμως η συ-
βρισκόμαστε. Πραγματοποιούμε ύ την ζωή μας σε έναν χώρο νεργασία που γίνεται με τον Σ
Σύλλογο των Αρ Αρχιτεκτόνων, με ττο Υπουργείο Περιβάλλοντος,
και σε κάποιον χρόνο. Τον χώροώ τον διαμορφώνει ο Αρχι- Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής,
Αλλλλαγής, δηλαδή με τους φορείς που νομοθετούν, είναι πάρα
τέκτονας και είναι πάρα πολύ σ σημαντικό το τι μορφή θα έχει πολύ σημαντικό γεγονός, το χχαιρετίζουμε,
αιρετίζουμε, κα
και ευχόμαστε αυτότ το συνέδριο να φέρει αγλα-
αυτός ο χώρος. ούς καρπούς οι οποίοι να μηνν έρθουν σε ένα απώτερο μέλλον, ν αλλά να είναι πολύ σύντομα
Εμείς, ως Εκκλησία, να π πω ότι είμαστε ίσως πιο ευαί- μέσα στην νομοθεσία της Ελλά άδος και να επιδ
ά
Ελλάδος επιδράσουν στο χώρο ρ μέσα στον οποίο ζούμε.
σθητοι, ή παθόντες, πιο πολύ ύ από τους άλλους αυτού του
γεγονότος που λέμε: πώς θα κ κρατήσουμε την παράδοση και γ
Συγχαρητήρια και καλή επιτυχία.
ταυτόχρονα θα είμαστε σύγχρονοι. Το πώς θα διατηρήσου-
•
με τα στοιχεία του παρελθόντος μέσα στο σήμερα και πώς,
μέσα στο χώρο αυτό στον οποίο ο πραγματοποιούμε την λα-
τρεία μας, μέσα στους Ναούς μ μας, θα μπορέσουμε να πραγ-
ματοποιήσουμε πράγματι την λατρεία που έχουμε. Γιατί η • Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ευχαριστούμε,
ρ είναι εεδώ ο Πρόεδροςς του Τεχνικού Επιμελητηρίου
λατρεία που έχουμε απαιτεί κάποιο
ά συγκεκριμένο χώρο και της Αιτωλοακαρνανίας;
ο Ωρ
Ωραία, θα μιλήσειι ο κύριος Γιάννης Κοργιαλάς,
κάποια στοιχεία που πρέπει να α έχει αυτός ο χώρος. Πρόεδρος το
του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων
ρ Ναυπακτίας. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 206 — 207
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

ȀȎǺȄȄǿȉ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ. ζουμε, δεν υποβαθμίζεται διόλου

ό η σημασία τους, το αντίθετο τ θα έλεγα, αποτελούν πηγές
ȇȈȆǽǼȈȆȉ Ȋ
ȊǽȌȄȀȁȆȋ ǽȇȀȂǽȃǿȊǿȈȀȆȋ έμπνευσης και σκέψης. Επίσης,ς εξίσου σημαντι
σημαντικό είναι να υπάρχουν
ρ οι προϋποθέσεις, που θα
ǺȀȊȆȂȎǺȁǺȈȄǺȄȀǺȉ θεσπίσουν οι μορφολογικοί κανόνες
α για τους οικισμούς κάτω των δυο χιλιάδων (2.000) κα-
• τοίκων, ούτως ώστε να διατηρήσουμε
ή και να αν
αναδείξουμε την ΑΑρχιτεκτονική μας Κληρονομιά.
Αρχιτέκτονες, Πολεοδόμοιι και Αρχαιολόγοι,
Αρχαιολόγ υποστηριζόμενοι μ από τις κεντρικές υπηρε-
Να χαιρετίσω και εγώ από την η πλευρά μου τους παριστα- σίες και τις τοπικές υπηρεσίεςς πολιτισμού, μπ ο
μπορούμε να προτείνουμε, να παρέμβουμε, να
μένους. Πανοσιολογιότατε, κύριε
ύ Γενικέ Γραμματέα, κύριε πρωτοτυπήσουμε και να γίνουμευ έτσι κοινωνο
κοινωνοί ενός οράματοςς για την Αρχιτεκτονική, που η
Δήμαρχε, κύριοι σύνεδροι, αγαπητοί
γ συνάδελφοι, μετά από τοπική κοινωνία θα αγκαλιάσειε και θα ταυτιστ ι
ταυτιστεί μαζί του. Η διαφορετικότητα ενός συνόλου,
τηλεφωνική επικοινωνία που είχα με τον κύριο Ρόκκο, τον όπως είναι ένας οικισμός, η διαφορετικότητα
ι είναι αποδεκτή και επιθυμητή αρκεί να κατα-
Πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου,
λ μου είπε να σας με- λάβουμε ότι είμαστε μέρος ενόςό συνόλου, όπω κ
όπως είναι ένας οικισμός, και να εναρμονιστούμε
ταφέρω τους χαιρετισμούς του υ και το ενδιαφέρον του, γιατί με το στοιχείο όρος δόμησης.
υπήρξε ένα πρόβλημα υγείας κ και δεν μπορεί να παραστεί.
Συνεχίζοντας από την πλευράυ μου, σας καλωσορίζω ως Όσο για την Ναύπακτο, σας α είπε και προηγουμένως
προη ρ
ο κύριος Δήμαρχος τα προβλήματά
Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων
ι Ναυπακτίας και σας της. Αποτελεί πάντως για εμάς, ως γνωστό, έν π που είναι προικισμένος με
έναν ιστορικό τόπο
ευχαριστώ, εκ μέρους όλων ττων μελών του Συλλόγου, για πολλές χάρες. Επίσης, έχει να επιδείξει πληθώ ν
πληθώρα ιστορικών μνημείων, διατηρητέων κτιρίων
την παρουσία σας στην πρώτη η (1η) Επιστημονική Συνάντη- και ελευθέρων κοινοχρήστωνν χώρων. Μελετ θ
Μελετώντας τους ρυθμούς που συναντούνται στην
ση που διοργανώνει ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
. και το Υ.Π.Ε.Κ.Α. και που Πόλη, παρακολουθούμε την μ μακρόχρονη ιστο η
ιστορία της. Αξιοσημείωτες είναι οι δραστικές αλ-
έχουμε την χαρά να φιλοξενούμεύ στην Πόλη μας με τη στή- λαγές των κανόνων δόμησης π που έλαβαν χώρ
χώρα ανά περιόδους υ και που άφησαν ανεξίτηλα
ριξη του Δήμου Ναυπακτίας. τα αποτυπώματά τους σε αυτήν.τ Παίρνοντας το γεγονός αυτό ως αφορμή, μπορούμε να
Πιστεύουμε ότι στόχος της η συνάντησης αυτής είναι η συζητήσουμε σχετικά με την μ μετάβαση από το παλιό στο νέο ο και την ποιότητα του τελικού
συζήτηση για την αρχιτεκτονική,
κ αυτήν που έχουμε κληρο- αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού
ι αποτελέσμα
αποτελέσματος.
νομήσει, βιώνουμε και θα κληροδοτήσουμε
η στις ερχόμενες Ο Σύλλογος μας στηρίζει την
τ έναρξη μιας νέας γενιάς μελετών
λ μορφολογικών κανόνων
γενιές. δόμησης στους οικισμούς και εείμαστε ανοιχτοί σε διάλογο και προβληματισμούς προσφέρο-
ή
Το καθήκον μας ως επιστήμονες είναι να σεβόμαστε αρ- ντας παραδείγματα προς μελέτητ από την πληθ μ του Δήμου μας.
πληθώρα των οικισμών
ρ
χικά τους προϋπάρχοντες μορφολογικούς κανόνες δόμησης
σ
και κατόπιν να τους εμπλουτίσουμε με σύγχρονους, που θα Σας ευχαριστώ.
συμβαδίζουν με την ανάγκη προσαρμογής σε νέους τρό- •
πους ζωής και νέες χρήσεις, τεχνολογίες, αισθητικές αξίες
κ να προστατεύσουμε και να
κλπ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό
α
διαφυλάξουμε τους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας,
που αποτελούν φύλακες της παράδοσης και της ιστορίας της
χώρας μας.

ε
Τα επιβλητικά οχυρά, τα μεγαλόπρεπα αρχοντικά, τα γρα-
υ
φικά καλντερίμια, τα θρησκευτικά μνημεία, εμποτίζουν με
ένα παραδοσιακό άρωμα και χρώμα τους διατηρητέους αυ-
τούς τόπους ξυπνώντας μνήμες ε του παρελθόντος. Η αρχιτε-
κτονική πολιτιστική αξία τους δεν μπορεί να συνοψιστεί σε
λίγες μόνο λέξεις. Ακόμα και α
αν, με το πέρασμα του χρόνου, • Ǻ. ȃǺȈȀǺ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ευχαριστούμε,
τ ο κύριος Μαμαλούγκας
χ
παρατηρούνται φθορές στα αρχιτεκτονικά σύνολα που εξετά- προϊστάμενος
ϊ του Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 208 — 209
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
2.
Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.
11:30-12:30
11
TFSC
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και
Αειφόρος Ανάπτυξη.

ȄȀȁȆȂǺȆȉ ȃǺȃǺȂȆȋĬȁǺȉ. ες όπως είναι οι μελέτες για τα χωροταξικά πλαίσια, είναι

ȇȈȆȏȉȊǺȃǽȄȆȉ ǽȇȀȌǽȀȈǿȉȀǺȁȆȋ
Ȁ ȇȈȆĬȈǺȃȃǺȊȆȉ η υποστήριξη της ειδικής υπηρεσίας
ρ επιθεωρητών περιβάλ-
επιθεωρη
Ȇ & ǺǽȀĮȆȈȆȉ ǺȄǺȇȊȋȅǿ
ȇǽȈȀǻǺȂȂȆȄ λοντος και άλλες υπηρεσίες. Σ
Συνολικά ο άξον
άξονας αυτός έχει
• δαπάνη, έχει ποσό είκοσι εκατομμύρια
α (20.0
(20.000.000) ευρώ
από τα οποία οι παρεμβάσειςς των μορφολογ
μορφολογικών κανόνων
Καλημέρα σας, χαιρετίζω και από την πλευρά του δόμησης αφορούν, αντιστοιχούν, σε ποσό εφτ
εφτά εκατομμυρί-
Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.2 το συνέδριο κ και εύχομαι τα καλύτερα απο- ων (7.000.000) ευρώ στο συνολικό ποσό των τριάντα πέντε
τελέσματα στην εξέλιξή του. Ή Ήθελα να πω, πριν ξεκινήσω εκατομμυρίων (35.000.000).
μια μικρή παρουσίαση όπου θα σας δώσω κάποια γενικό-
τερα στοιχεία της χρηματοδότησης,
τ ότι όλη αυτή η παρέμ- Η αρμόδια Διεύθυνση είναι α η Διεύθυνση Πολεοδομικού
Π
βαση στις μελέτες μορφολογικών
κ κανόνων είναι πραγματικά Σχεδιασμού και εδώ βλέπετε,, στον πίνακα π που ακολουθεί,
πάρα πολύ αξιόλογη, σε κάθεε περίπτωση τα αποτελέσματα μια κατανομή η οποία γίνεταιι σε σχέση με τι τις εντάξεις των
τα οποία θα προκύψουν από τις παρεμβάσεις και τις τοπο- συγκεκριμένων μελετών, σε σχέσηχ με τις νομικ
νομικές δεσμεύσεις
θετήσεις δεν θα ήτανε δυνατά ά αν δεν είχε γίνει ένας πολύ που μέχρι στιγμής έχουν επιτευχθεί
ε και σε σχέ
σχέση με το ποσό
μεγάλος αγώνας για τη χρηματοδότηση
α της συγκεκριμένης αποδεκτής διαχείρισης ή τις δαπάνες
α έχο
που έχουνε πληρωθεί.
παρέμβασης. Εδώ θα δείτε ότι σε δυο (2) Π Περιφέρειες, στηστην Περιφέρεια
Θέλω να πω ότι η συγκεκριμένη
ι περίπτωση, οι μορφολο- Ηπείρου και στην Περιφέρεια Κρήτης, δεν έχουμε ακόμα
γικοί κανόνες και οι μελέτες α
αυτές, ότι είναι μια περίπτωση συμβασιοποίηση και δεν έχουμε υ βέβαια και δαπάνες, πα-
που χρηματοδοτήθηκαν σε (ευτυχή)
υ συνέχεια της δημόσιας ρόλο που τα έργα αυτά έχουνεε ενταχθεί, υπάρ
υπάρχουν καθυστε-
διοίκησης. Ανέφερε πριν η κ κυρία Μουρμούρη ότι ξεκίνη- ρήσεις και βέβαια βλέπουμε και μια αρκετά μεγάλη καθυ-
σε ο σχεδιασμός επί κυρίου ΣΣηφουνάκη. Όντως επί κυρίου στέρηση στις πληρωμές. Βέβαια α αυτό ίσως πρ προκύπτει λόγω
Σηφουνάκη ξεκίνησε, όντως καταβλήθηκαν μεγάλες προ- των καθυστερήσεων που υπάρχουνά μεταξύ τωτων παραδόσε-
σπάθειες για χρηματοδότηση,, αλλά η εμπειρία των είκοσι ων και των παραλαβών των μελετών, στα ενδ ενδιάμεσα στάδια
εφτά (27) χρόνων που έχω στη η διοίκηση είναι ότι, τις περισ- από το πρώτο στο δεύτερο. Ε Εδώ θέλω να επι επισημάνω ότι οι
η
σότερες φορές, η μια κυβέρνηση, η μια διοίκηση ξεκινάει, πληρωμές και γενικά η ολοκλήρωση
λ και η χρχρηματοδότηση
μ
σχεδιάζει, ωριμάζει και η επόμενη καταστρέφει και αλλάζει. αυτών των μελετών, δεν έχει κ καμία επισφάλει
επισφάλεια, τα χρήματα
Στη συγκεκριμένη περίπτωση η η διοίκηση έδειξε συνέχεια, υπάρχουν, δηλαδή τα χρήματα τ είναι δεσμευμ
δεσμευμένα για αυτές
τ αυτές υλοποιούνται και οι
το οποίο σημαίνει ότι οι μελέτες τις μελέτες, απλώς θα πρέπειι να γίνει μια όσ όσο το δυνατόν
μελέτες αυτές πιστεύουμε ότι μ
μέχρι το τέλος του ’15 θα έχουν μεγαλύτερη επίσπευση για αυτέςυ τις μελέτες, ώστε να έχουν
ολοκληρωθεί. ολοκληρωθεί, με την παραλαβή β τους, ό,τι δηλα
δηλαδή προβλέπει
η σύμβαση και το Τεχνικό Δελτίο,
λ μέχρι το τέλ
τέλος του ’15.
Θα κάνω μια πολύ γρήγορη ρ παρουσίαση, λόγω και του Κάποια συγκριτικά στοιχεία ί είναι ότι οι νο
νομικές δεσμεύ-
λίγου χρόνου μιας και έχουμεε ήδη καθυστερήσει στη συνο- σεις μέχρι στιγμής είναι ένα τετρακόσια
τ (1.400
(1.400.000) οι οποί-
λική ατζέντα της ημέρας. Η σ συγκεκριμένη παρέμβαση των ες αφορούν στο 28,9% των ενταγμένων
τ έργων
έργων. Δηλαδή αυτό
μελετών μορφολογικών κανόνων ν δόμησης έχει ενταχθεί στο δείχνει ότι υπολείπονται πάρα ρ πολύ μέχρι ττην υλοποίησή
Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., στον Άξονα Προτεραιότητας
ε δέκα (10) μετά από τους. Τέλος, εκτός από τις μελέτες
ε που έχουν ενταχθεί στο
την πρόσκληση δέκα μηδέν ο οχτώ (10.08), αφορά το αντι- Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., έχουν εκχωρηθεί κκαι σε άλλες περ
περιφέρειες, στην
κείμενο, δεν θα κάνω επιστημονική
μ προσέγγιση, την έχετε Δυτική Μακεδονία και στην Κεντρική Μακ Μακεδονία, Νότιο
κάνει όλοι οι συνάδελφοι μηχανικοί, είναι στα πλαίσια μιας Αιγαίο και Στερεά Ελλάδα, γιατί αυτές οι πρά πράξεις είναι ορι-
συνολικής παρέμβασης με αντίστοιχες
τ θεματικές κατηγορί- ζόντιες και καλύπτουν όλες τιςς χωρικές ενότητ
ενότητες.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 210 — 211
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

Τα συνολικά τώρα στοιχεία α τα οποία έχουμε είναι ότι οι συνολικές εντάξεις είναι τρία ȃǺȈȀǺ ĮȈǺȄȊǾǿ.
διακόσια σαράντα πέντε (3.245.000),
4 έχουμε νομικές δεσμεύσεις ύ τετρακόσιες πενήντα χι- ȃǽȂȆȉ Ǽ.ȉ. ȉ.Ǻ.Ǽ.Ǻ.ȉ.-ȇ.ǽ.Ǻ.
ȇ
λιάδες (450.000) και συνολικό ό ποσό υλοποίησης είκοσι τέσσερις σ χιλιάδες (24.000) ευρώ, ȉȋȄȊȆȄȀȉȊȈȀǺ ǽȁǼǿȂȎȉǿȉ
πάρα πολύ λίγο για την υλοποίηση
ο των συνολικών μελετών. Να κάνω και μια αναφορά σε
σχέση με αυτό που είπε και ο Γενικός Γραμματέας στην αρχή ή της παρέμβασής του, ότι για •
την επόμενη προγραμματική π περίοδο έχει δεσμευτεί στον Θεματικόμ Στόχο έξι (6), ο οποίος
αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος,
ε η υλοποίηση των μελετών οι οποίες δεν μπόρε- Στα πλαίσια της ευθύνης που ο με βαραίνει
βαραίνει, σα συντονί-
σαν, για διάφορους λόγους, να α υλοποιηθούν μέχρι τη συγκεκριμένηκ χρονική στιγμή και να στρια της οργανωτικής επιτροπής, αλλά και της ιδιότητάς
πω επίσης και κάτι άλλο, ότι ααυτή η στιγμή είναι πάρα πολύ κομβική
κ για το Υπουργείο και μου, σαν μέλος του Διοικητικού κ Συμβουλίου του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-
για την χώρα γιατί εξειδικεύουμε
ο την επόμενη προγραμματική ι περίοδο. Θέλουμε λοιπόν Π.Ε.Α., θα ήθελα να κάνω δυο υ (2) διευκριν
διευκρινίσεις και μια
από όλους τους αρμόδιους φορείς,
ο είτε είναι ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., είτε είναι φορείς εξωτερικοί, έκκληση.
είτε σύλλογοι, είτε ιδιώτες μηχανικοί,
χ αρχιτέκτονες και μη, να α μας κάνουν προτάσεις για να Οι διευκρινίσεις έχουν σχέσηχ με κάτι που
πο ακούστηκε
μπορέσουμε να βάλουμε μέσα στο ΣΕΕΣ καινοτόμες λύσεις, ο οι οποίες είναι απαραίτητες για και έχει ακουστεί και άλλες φορές, σε σχέση σχέσ με τη συμ-
τον αστικό και χωροταξικό σχεδιασμό.
ε μετοχή του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., σαν
α φορέα, στην προετοιμασία
Ευχαριστώ πολύ. της προκήρυξης αυτών των μ μελετών για του
τους μορφολογι-
• κούς κανόνες δόμησης. Στα δυο (2) χρόνια που έχουμε
αναλάβει σα Συμβούλιο, ψάξαμε ά πολύ εμπ
εμπεριστατωμένα
σε όλο το αρχείο μας να βρούμε ο θεσμική κ κάλυψη αυτού
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. του ισχυρισμού και δεν την βρήκαμε πουθενά.πουθ Δηλαδή,
Ευχαριστούμε… • δεν ξέρω αν έγινε κάτι άτυπα, π πάντως εμείεμείς δεν έχουμε
βρει κανένα στοιχείο, ότι κάποια
ά στιγμή κλ
κλήθηκε θεσμι-
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ȇ Ȥ κά, ανταποκρίθηκε, έκανε οποιαδήποτε π πρόταση, είχε
Η εξοικονόμηση πόρων που έχει προκύψει από τις εντάξεις μ μέχρι τις νομικές δεσμεύσεις, συμμετοχή ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., σαν
σ φορέας, στη συγκεκριμέ-
ό
έχει μετακινηθεί σε άλλους πόρους ή ακόμα εκκρεμεί για να δ
διατεθούνε σε κάποιες μελέτες νη διαδικασία. Θα θέλαμε λοιπόν να έχουμε μια ουσιαστι-
φ
συναφείς, μ
αυτό που είπατε προηγουμένως; κή συνεργασία, αλλά μέχρι στιγμής,
τ θεσμικά τουλάχιστον,
δεν την είχαμε.
• Ȅ. ȃǺȃǺȂȆȋĬȁǺȉ. Ένα ν ενταγμένο έργο το οποίο, όταν
α υλοποιείται μετά και γίνεται Με αυτή την έννοια, μάθαμε μ ότι έγινε η πρ
πρόσκληση από
μελέτη και νομική δέσμευση, μετά από την έκπτωση καταλήγει
γ σε ένα μικρότερο ποσό. Το το Υπουργείο στον κύριο Σηφουνάκη
φ να παρ
παραβρεθεί στην
συγκεκριμένο ποσό, εν δυνάμει,
μ αν υπήρχε δυνατότητα μέσα α στην παρούσα χρονική περί- εκδήλωση, δε διαφωνήσαμε, αλλά δεν κάναμε κάν εμείς την
οδο να ενταχθούν και να ολοκληρωθούν
κ οι επόμενες μελέτες,
ς μπορούσε να ικανοποιηθεί. πρόσκληση και δε συμμετείχαμε α σε αυτό
Απλώς, είναι δεδομένο από τα α χρονοδιαγράμματα που οι υφιστάμενες
φ μελέτες έχουν ήδη,
τα οποία είναι πολύ μεγάλα, θεωρούμε ότι δε μπορούν να ολοκληρωθούν,
ο άρα δεσμεύονται Τώρα, σε ό,τι αφορά στην έκκληση, να σας σα πω ότι επει-
για την επόμενη προγραμματικήκ περίοδο… • δή ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. αντιμετωπίζει,
π νομίζω ότ
ότι όλοι είμαστε
συνάδελφοι και σε όλους, λίγο-πολύ, είναι γνωστό αυτό
γιατί έχουν γίνει πολλές εκκλήσεις
λ τον τελευταίο
τελευ καιρό. Ο
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. λοιπόν αντιμετωπίζει
ε σοβαρ
σοβαρά οικονομικά
προβλήματα και έτσι, ήθελα α απλά να σας πλη
πληροφορήσω ότι
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Εντάξει,
ν τότε χωρίς καθυστέρηση πάμε στην επόμενη φάση του βγαίνοντας από εδώ υπάρχει μια κοπέλα τη της γραμματείας
προγράμματος που είναι ο
οι τοποθετήσεις, καταρχάς από την Διευθύνουσα Υπηρεσία… που μπορεί να σας ενημερώσει σ για τις οικονο
οικονομικές σας εκ-
Θα κάνει πρώτα μια παρέμβασησ η Μαρία η Φραντζή… • κρεμότητες με τον Σύλλογο. Τ Τουλάχιστον να τις ξέρετε και

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 212 — 213
χαιρετισμοί
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

11:30-12:30
11

αν και όποτε μπορείτε, σιγά-σιγά

σ να τις εξυπηρετήσετε.

Και το τελευταίο: υπάρχει έένα ημερολόγιο που έχουμε βγάλει

ά μετά από προσωπικές μας
ρ
προσπάθειες και μετά από χορηγία έχει εκδοθεί και ο στόχος της πώλησης του είναι να ενι-
σ
σχύσει την γραμματειακή υποστήριξη που υπάρχει στο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και που, ως γνωστόν,
εδώ και πολλούς μήνες υποαμοίβεται
μ σε σχέση με την προσφορά
ο που παρέχεται.

Ευχαριστώ
ώ πολύ για την προσοχή σας…
•

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
Ȃ ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȇ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ ȋ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȃȇȀȈǿȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
214 — 215
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

12:30-13:30
12
Δ.Σ. Υ.Π.Ε.Κ.Α., ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ,
Ρ Ο.Ε. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.
Ǻ Ωραία, πάμε τώρα στις μια προσοχή που δινόταν στ στις
ττις αναλογίες, κ κάποιες φορές
τοποθετήσεις. Θα ξεκινήσει
ε η κυρία Μουρμούρη από τη εξαρτώμενο και από τα υλικά π χρησιμοποιούσαν και από
που χρησιμοποιο
διευθύνουσα υπηρεσία τουυ Υ.Π.Ε.Κ.Α., Γενική Διευθύντρια την τεχνολογία της εποχής. Η έέκφραση της λειλειτουργικότητας
Πολεοδομίας του Υ.Π.Ε.Κ.Α.. •
Π με απλές μορφές, οι μορφές δ δεν ήτανε στο όνόνομα της μορ-
λειτουργικότητα
φής μόνο, εκφράζανε τη λειτο ουργικότητα και μια φροντίδα,
ο
λανθανόντως
μερικές φορές έστω και λανθ θανόντως από τη την εμπειρία τη
• ǼȈ. Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. βιοκλιματικές
συλλογική, για παθητικές βιοκ κλιματικές λύσε
κ λύσεις που στο πέ-
ǼȀǽȋĭȋȄȆȋȉǺ ȋȇǿȈǽȉȀǺ ȋ.ȇ.ǽ.ȁ.Ǻ.
ȋ ρασμα των χρόνων ξεχάστηκε λλιγάκι και αυτό μ μας έχει δώσει
πολύ ωραία παραδείγματα πο πολιτιστικής κληρονομιάς.
λλιτιστικής κληρο
Απλά, πριν αρχίσω, να πω ότιι η πρόσκληση στον κύριο Ση-
φουνάκη έγινε με πρωτοβουλία λ της πολιτικής ηγεσίας του Πολύ γρήγορα να υπενθυμίσω
μ πράγματα για την
κάποια πρά
Υ.Π.Ε.Κ.Α. στο όνομα της συνέχειας
έ της διοίκησης κλπ και αναγκαιότητα του προγράμματος
α μορφολογικών κανό-
των μορφολ
ανταποκρίθηκε με το μήνυμα. νων: νομίζω ότι όλες οι παρουσιάσεις
ο –και μμε τα αρνητικά
Χθες, στην παρέμβασή μου υ έδωσα το πλαίσιο του διαλό- παραδείγματα που έδειξαν χθεςε και σήμερα– τεκμηριώνουν
γου και βεβαίως με χαρά αποδεχτήκαμε
δ αυτόν τον διάλογο. αυτήν ακριβώς την αναγκαιότητα.
τ τελευταίες δεκαετίες
Τις τελευτ
Σήμερα, θα ήθελα να προσπαθήσω θ να αναφερθώ στους τέσ- είδαμε ότι οι υψηλοί ρυθμοί οικοδομικής αν ανάπτυξης και η
σερις (4) άξονες δίνοντας μερικά
ρ στοιχεία που πιθανότατα εισαγωγή κατασκευών ασύμβατων με την ελλ ελληνική αρχιτε-
θα σας απαντήσουν και στα ερωτήματά σας μα τι θέλει και τοπίου έχουν δημι-
κτονική και την κλίμακα του εελληνικού τοπίο
το Υ.Π.Ε.Κ.Α.… ουργήσει πολλά προβλήματα α υποβάθμισης, υποβάθμισης
Για κάποια πράγματα ίσωςς οι χθεσινοί ξανακούσετε ορι- ο εικοστό (20ό) αιώνα. Η πα-
που δεν υπήρχαν μέχρι και τον
σμένα στοιχεία, είναι για να έχουν ολοκληρωμένη εικόνα ραγωγή της νέας δόμησης γίνεται,
ν δυστυχώς συχνά, με ένα
και όσοι από τους σήμερα παρόντες
ρ δεν ήταν χθες. Πρώτες Είδαμε όλοι μας και
ελλιπές και μη εξειδικευμένο πλαίσιο. Είδαμ
σκέψεις λοιπόν από την πρώτη (1η) φάση, για την οποία επιτροπές που λει-
το επαναλάβαμε ότι οι αρχιτεκτονικές επιτρ
πρώτη (1η) φάση, όπως είπαμε, μ δεν έχει ολοκληρωθεί η πα- τουργούσαν πριν και που τώρα μετεξελιχθεί σε Συμ-
α έχουνε μετεξελ
ραλαβή των μελετών που είναι ν έτοιμες και παραδόθηκαν, βούλια Αρχιτεκτονικής, λειτούργησαν χωρίς αντικειμενικά
δεν έχει γίνει από το Υ.Π.Ε.Κ.Α.., γεγονός το οποίο ερμηνεύει κριτήρια και όλοι καταλαβαίνουμε
ο υπάρχει μια αναγκαι-
ότι υπάρχε
και κάποιες αμηχανίες που υπήρξαν
π νωρίτερα κατά τις πα- ότητα να δοθούν τέτοια αντικειμενικά
ε κριτήρια.
κριτήρια
ρουσιάσεις.
Ζούμε σε έναν τόπο που είναι
ί ευλογημένος, σε ό,τι αφο- Κάποιοι από τους οικισμούς,ύ οχτακόσιοι ο ογδόντα (880),
ρά τουλάχιστον το φυσικό του υ στοιχείο, νομίζω ότι συμφω- προστατεύονται ως παραδοσιακοί,
α διάφορα διατάγματα
με διάφορ
νούμε όλοι. Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχουν μερικά τοπία υψη- γενικού ή ειδικού χαρακτήρα κκαι εκείνο που θα ήθελα περισ-
λής αισθητικής ποιότητας και υ υποθέτω ότι κανένας μας δε θα όταν μιλάμε για ττους οικισμούς
σότερο να κρατήσετε είναι ότι ό
ήθελε να τα δει να υποβαθμίζονται.
ζ Τι είναι αυτό το οποίο, δυο χιλιάδων (2.000) κατοίκωνω και κάτω, για τι μιλάμε; Μι-
με έναν τρόπο αυθόρμητο, δημιούργησε
η την αρμονική δό- λάμε για δώδεκα χιλιάδες οχτακόσιους
τ (12.800) οικισμούς
(12.8
μηση που ως τώρα ξέρουμε κ και θα θέλαμε να την προστα- περίπου, το οποίο αντιστοιχείί στο 96,5% των οικισμών της
τεύσουμε; Θα έλεγα ότι είναι ένας σεβασμός στην κλίμακα, χώρας, πολύ μεγάλο ποσοστό. Ο πληθυσμός που τους αντι-
η ένταξη στο τοπίο, η αξιοποίησηί των διαθέσιμων υλικών, στοιχεί είναι περίπου τρία εκατομμύρια
κ (3.000.000), κάτι
(3.0
που κάποτε ήτανε τα τοπικά υλικά, σήμερα διαθέσιμα δεν λιγότερο από το 30% του συνόλου
υ χώρας. Εκείνο το
της χώρ
είναι μόνο τα τοπικά και επομένως
ο ίσως θα πρέπει να το οποίο διαπιστώνουμε από αυτά τ τα νούμερα κ και τα ποσοστά
δούμε με άλλο μάτι το θέμα ττων υλικών, μια προσοχή που είναι ότι, αν πάρουμε κάποια μέτρα, αν ασκήσουμε
ασκήσ κάποιες
δινόταν πάντα στις κλιματικές κ και μετεωρολογικές συνθήκες, πολιτικές για να προστατεύσουμε
ο αυτούς τοτους οικισμούς,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
216 — 217
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

με τον όποιο τρόπο κριθεί καταλληλότερος

α ύστερα από τον και δυστυχώς υπήρξε και μιαα δικαστική εμπ
εμπλοκή, γεγονός
διάλογό μας και τις μελέτες, θα
α μπορούμε να αναβαθμίσου- το οποίο εξηγεί γιατί υπήρξανν κάποιες καθυ
καθυστερήσεις στις
με ένα πολύ σημαντικό ποσοστό σ του δομημένου χώρου της πληρωμές και επίσης γιατί δε
δεν
εν υπάρχει η απο
απορρόφηση την
επικράτειας που το χαίρεται, όχι μονάχα το 30% του πλη- οποία θα επιθυμούσε βεβαίωςς πάρα πολύ και ο κύριος Μα-
θυσμού, αλλά και το υπόλοιπο ο 70%. Στις καλοκαιρινές μας μαλούγκας και όλοι μας.
διακοπές, ή στις διακοπές Χριστουγέννων
ι και Πάσχα συνή-
θως, συχνότατα, διαλέγουμε ννα πάμε σε αυτούς τους ωραί- Κάτι άλλο χαρακτηριστικό:
χαρακτηριστικό: αυτές είναι οι πρώτες δημο-
ους οικισμούς για να τους χαρούμε,
ρ τουλάχιστον στο μέρος πρατήσεις που γίνονται μετά τη
την
ην τροποποίηση τους αντίστοι-
η
που παραμένουνε ωραίοι. χου νόμου, δηλαδή μετά από ττην πρόβλεψη, ννομοθετικά, ότι
δεν έχουμε όριο στις εκπτώσεις,
ι και έτσι παρα
παρατηρήσαμε ένα
Οι στόχοι του προγράμματος
α λοιπόν ήταν να διαφυλά- ποσοστό εκπτώσεων που κυμαίνεται
μ από 29%
29 έως 54%...
ξουμε αυτόν το σημαντικό οικονομικό
κ και πολιτιστικό πόρο Αυτό, συνάδελφοι, νομίζω ότιι δίνει και μια ει
εικόνα των συν-
και την ταυτότητα της κάθε περιοχής,
ρ περιλαμβανομένου του θηκών όπου λειτουργούμε τα α τελευταία χρόνια.
χρόν Είναι μια
δομημένου χώρου και του τοπίου,
ο να προωθήσουμε μιαν ένδειξη και της οικονομικής κρίσης
ρ την οποία όλοι μας βιώ-
ανάπτυξη που συνηθίζουμε κ και την ονομάζουμε βιώσιμη νουμε. Αυτό που θα θέλαμε ννα τονίσουμε, απ από την πλευρά
από το 1992, τη διάσκεψη του υ Ρίου και μετά, τα τελευταία του Υπουργείου, είναι ότι ευελπιστούμε πως οι εκπτώσεις
χρόνια την ονομάζουμε και πράσινη
ρ –δεν ταυτίζονται οι δυο αυτές δε θα έχουν επίπτωση στην
τ ποιότητα τωτων μελετών που
(2) έννοιες– να αξιοποιήσουμεμ επίσης τη βιοκλιματική αρ- θα παραδοθούν και θα το φροντίσουνε
ο και απ
από την πλευρά
ω Α.Π.Ε. όπου είναι αναγκαίο,
χιτεκτονική και την ένταξη των της επίβλεψης, με τη στενή συνεργασία
ν και με τους μελετητές
στους οικισμούς με κάποια ιιδιαίτερα χαρακτηριστικά και προφανώς.
φυσιογνωμία. Και ένα τρίτο (3ο) στοιχείο, πολύ βασικό, Και αν δεν έγινε καμία παραλαβή
α ακόμα –επειδή είχα-
είναι να εξυπηρετήσουμε τον πολίτη που ενδιαφέρεται να με το σχόλιο και από τον κύριο
ι Σηφουνάκη– επιτρέψτε μου
χτίσει ή να επισκευάσει το σπίτι
π του και να είναι σαφείς οι να θυμίσω ότι το κύριο πρόβλημα είναι διαχειριστικό
δια εκ
κανόνες, με διαφάνεια ώστε ννα έχει και μιαν ασφάλεια δι- μέρους μας, με την έννοια ότιι και εξαρχής ήτ
ήταν λιγοστό το
καίου. Είναι κάτι που συχνά τοο λησμονούμε σαν ανάγκη. προσωπικό μας και την τελευταία
τ τριετία έχει μειωθεί ακό-
μα περισσότερο. Θα χαιρόμασταν
σ πάρα πολύ να είχαμε πε-
Η συνοπτική λοιπόν εικόναν του έργου, κάποια στοιχεία ρισσότερους συναδέλφους και να τελειώνουμε
τελειώνουμ όλα τα έργα
ακούσατε και χθες, κάποια στοιχεία
τ ακούσατε και από τον πολύ γρηγορότερα.
κύριο Μαμαλούγκα σήμερα, εείναι ότι έχουμε έναν προϋπο-
λογισμό περίπου έντεκα εκατομμυρίων
ο (11.000.000), ότι τις Ας έρθουμε στους άξονες: Νομίζω ότι απ από όλες τις πα-
είκοσι οχτώ (28) μελέτες και τον έναν σύμβουλο τα έχου- ρουσιάσεις έγινε φανερό ότι κ
κατά την ανάλυσ
ανάλυση δεν περιορι-
με προκηρύξει και τα προχωράμε ήδη, για τις δεκατέσσε- ζόμαστε μονάχα σε θέματα μορφής.
ρ Έχουμε ζηζητήσει, από τις
ρις (14) από αυτές έχουμε λάβει
ά και τα στοιχεία τους της προδιαγραφές μας ήδη και πολλά
ο άλλα στοιχε
στοιχεία στο πνεύμα
ανάλυσης. Εκείνο που θα ήθελαε να κρατήσετε σήμερα είναι που εκφράστηκε από όλους ό όσους παρενέβη
παρενέβησαν χθες, άρα
ότι, για τις είκοσι εννέα (29)) δημοπρατήσεις που κάναμε το συσχετίζουμε και με τον πολεοδομικό
ο ιστό και με τις λει-
υπήρξε εκδήλωση πάρα πολύ ύ μεγάλου ενδιαφέροντος από τουργίες της κοινωνίας που ζζει στους οικισμούς,
οικισμ και αυτό
συναδέλφους μηχανικούς. Διακόσια
α ογδόντα τέσσερα (284) που θα ήθελα να σας τονίσω ω είναι ότι ο στόχος
στό μας είναι
συμπράττοντα μελετητικά σχήματα
μ ενεργοποιήθηκαν και εκ- από αυτήν την ανάλυση, η πληρότητα
η της εικόνας
εικό έτσι ώστε,
δήλωσαν το ενδιαφέρον τους κατά τους διαγωνισμούς. Οι όλα τα στοιχεία που θα συλλέξουμε
έ να λειτο
λειτουργήσουν σαν
είκοσι πέντε (25) επιτροπές του
ο διαγωνισμού επέλεξαν ήδη ένα αποτελεσματικό, ελπίζουμε,
μ εργαλείο σχεσχεδιασμού. Και
ανάδοχο, για τις τέσσερις (4) είμαστε ακόμα σε διαδικασία στην ανάλυση να τελείωναν α αυτές οι μελέτες
μελέτες, με τον όγκο

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
218 — 219
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

υλικού που μας προσφέρουν, ν ακούσατε κάποιες ενδείξεις άσουν πιο αναλυτικά τα στοιχε
στοιχεία
εεία τους. Ουσιασ
Ουσιαστικά, για εμάς
από μερικούς μελετητές, τετρακόσιες
α (400) σελίδες η μελέτη αυτή η προκαταρτική πρόταση η εκ μέρους των μελετητών εί-
τάδε, οχτώ χιλιάδες (8.000) φ φωτογραφίες η μελέτη δείνα, ναι ένα δείγμα γραφής, είναι ένα πιλοτικό πρ πρόγραμμα, μια
και μόνο αυτή η καταγραφή δια των καρτελών και η επε- πιλοτική προσέγγιση κατά τη σ συζήτηση της οπ
οποίας, και από
ξεργασία των στοιχείων της α ανάλυσης, είναι ένα πολύτιμο τη συζήτηση της οποίας, θα μπ
μπορέσουμε
πορέσουμε να κα
π καταλήξουμε σε
υλικό για εμάς, υλικό που αποτελεί
π εργαλείο και όχι υλικό καλύτερες προδιαγραφές ή καλύτερες
κα αλύτερες προσεγγίσεις
α προσεγ για τις
για το βάλει κανείς σε ένα αρχείο,
χ επαναλαμβάνω. Για αυτό τελικές προτάσεις. Και είναι β βασικό για εμάς
εμάς, όσο και για
και έχει και πολύ μεγάλη σημασία
μ και θα προσπαθήσουμε εσάς από όσο φάνηκε χθες, ννα α κάνουμε τη σ
σύνδεση αυτών
να επιταχύνουμε τη διαδικασία,ί να έχουμε το δεύτερο (2ο) των στοιχείων με τις κοινωνικ
κοινωνικές
κές λειτουργίες κ
κ και να εντοπί-
σύμβουλο στη θέση του, προκειμένου
κ να μας βοηθήσει δη- σουμε πιθανότατα ανάγκες α ανάπλασης
ννάπλασης μιας που, κάποιος
μιουργώντας μια βάση υποδομής μ κοινή, για να κάνουμε την από εσάς το είπε χθες, το κλει
κλειδί
ιιδί της αναβάθμι
αναβάθμισης είναι πώς
επεξεργασία αυτών των στοιχείων
ε και να τα έχουμε διαθέσι- θα οργανώσεις το δημόσιο χώ χώρο,
ώρο, τουλάχιστο
ώ τουλάχιστον για τις ανα-
μα για μελετητές και ενδιαφερόμενους.
ρ βαθμίσεις που μιλάμε εδώ.

Τα όρια των οικισμών είναι

α κάτι πάρα πολύ σημαντικό, Στο δεύτερο (2ο) άξονα, τα α θέματα της αξαξιολόγησης και
και από τις παρουσιάσεις φάνηκε
ά ότι κάπου έχουμε όρια του εντοπισμού της φυσιογνωμ
φυσιογνωμίας,
μίας, για εμάς είν
μ είναι πάρα πολύ
πολύ ευρύτερα από τον δομημένο
μ χώρο, άρα ενδεχομέ- σημαντικό να εντοπίσουμε κά κάποια
άποια μεθοδολο
ά μεθοδολογία αντικειμε-
νως δεν υπήρχε και ανάγκη ννα κάνουμε επεκτάσεις, αλλού νική, σημαντική, αξιόλογη, μη η αμφισβητούμεν
αμφισβητούμενη, για το πώς
έχουμε οικισμούς αλλά δεν έχουμε
χ όρια, με όλη αυτήν την θα αξιολογήσουμε όλα αυτά τα α στοιχεία της ανά
ανάλυσης. Νομί-
ασάφεια. Ο στόχος μας, από ό
όλη αυτήν τη μελέτη και τη συ- ζω ότι δεν έχει γίνει επαρκής δ διάλογος για αυτ
αυτό. Αν από τον
σχέτιση των υπαρχόντων ή μ μη υπαρχόντων ορίων και της Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και από την Ακαδημαϊκή
Ακα
αδημαϊκή κοινότητα
α κοινότ υπάρχουν
πραγματικής κατάστασης, είναι
α ακριβώς να καταγράψουμε ιδέες, ευπρόσδεκτες. Εκείνο πάντως που θα θέλαμε ήταν,
και να χαρτογραφήσουμε το υ υλικό, ώστε να είναι προσβά- δια της αξιολόγησης αυτής, να α μπορέσουμε να εντοπίσουμε
σιμο σαν εργαλείο στη συνέχεια
χ και να αποτιμήσουμε την περισσότερο τις ανάγκες παρέμβασης.
παρέμβασης.
υπάρχουσα αποτελεσματικότηταη και λειτουργικότητα του Σε ό,τι αφορά τις προτάσ
προτάσεις
σεις προσπαθού
σ προσπαθούσα λιγάκι να
υλικού που έχουμε, έτσι ώστε ό,τι τεκμηριώνεται να μπο- εντοπίσω, να καταγράψω, προτάσεις
προ
οτάσεις που έγινα
έγιναν κατά τις πα-
ρούμε να το προωθήσουμε γιαα θεσμοθέτηση. Θα θέλαμε στη ρουσιάσεις και νομίζω ότι τα π περισσότερα στο
στοιχεία τα οποία
χώρα, το γρηγορότερο δυνατό,
ό να έχουμε οικισμούς που να αναφέρθηκαν ήτανε σε σχέση με τις προτάσεις για το θεσμι-
είναι σαφή τα όρια τους και ννα μην υπάρχει το πρόβλημα κό κανονιστικό πλαίσιο. Θα ττο θέλαμε να συ συνδυάζει απο-
διπλής ερμηνείας που μερικέςς φορές συχνότερα οδηγεί στις τελεσματικά την προστασία τηςς αρχιτεκτονικής κληρονομιάς
αυθαίρετες κατασκευές. και του τοπίου με σύγχρονες α αντιλήψεις για ττη δημιουργία,
αλλά και με πρόβλεψη για τιςς εξελίξεις ενός οικισμού μιας
Σε ό,τι αφορά στην αντιπροσωπευτικότητα
ρ των δειγμά- που ο καθένας τους είναι ένας ζωντανός οργανισμός
οργαν και όχι
των οικισμών και στις προκαταρτικές
α προτάσεις, ας ξανα- κάτι μουσειακό. Κανένας μας νομίζω δεν το επιθυμεί μου-
πώ πως οι προτάσεις είναι προκαταρτικές,
ρ μην περιμένετε σειακό και θα θέλαμε να βρεθούν
βρεθούν ευέλικτες δυνατότητες.
δυ
ότι θα έχετε την πληρότητα σσε αυτήν την παρουσίαση, για Όλοι είπαμε τον στόχο, το ο πώς θα γίνουν αυτά είναι το
αυτό είχαμε και μια επιφύλαξηξ από την αρχή σε ό,τι αφο- δύσκολο και αν θα μπορούσαμε α να εστιάσουμε
εστιάσου περισσότε-
ρά στο «timing» ας πούμε, στην καταλληλότητα του χρόνου ρο στη συζήτηση αργότερα και α αύριο για το π πώς θα γίνουν
αυτής της εκδήλωσης. Όσο δεν ε έχει γίνει η παραλαβή και αυτά, αυτό θα είχε μεγάλη χρησιμότητα
η για μάς.
μά
δεν έχουν ολοκληρωθεί οι, έστω
σ προκαταρτικές προτάσεις,
υπάρχει μια δυσκολία εκ μέρους
ο των μελετητών να παρουσι- Σε ό,τι αφορά στην ένταξη της αρχιτεκτονικής
αρχιτεκτονικ δημιουργί-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
220 — 221
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12 1.
ΑΠΕ
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

2.
C.I.A.M.
ας, έχουμε πολύ μεγάλες προσδοκίες
σ για γόνιμο διάλογο βέ- βάζουμε, σε αυτά τα ερωτήμα
ερωτήματα
ατα θα θέλαμε ο
α οι μελετητές να CONGRΕS INTERNATIONAUX
D’ ARCHITECTURE MODERNE
βαια, που θα συνεχιστεί και μ μετά την τριημερίδα. Εμείς σαν μας δώσουνε δημιουργικές απαντήσεις.
απ
παντήσεις.
π
1928
Υ.Π.Ε.Κ.Α., το είπαμε και χθες, δεε θέλουμε να προκαταλάβουμε ‘Έτσι και αλλιώς, έχουμε μ
μια ανάγκη σαν χχώρα να καλύ-
κανέναν. Βάζουμε την επιθυμία, α που την βάλατε και εσείς, για ψουμε τις ενεργειακές μας ανά
ανάγκες
άγκες με τουλάχι
ά τουλάχιστον 20% από
να υπάρχει η δυνατότητα τα αυθεντικά
θ στοιχεία να προστατευ- Α.Π.Ε.. Είμαστε αρκετά πιο πίσω
πίσσω από το 20%
σ 20%, θα το ξέρετε 3.
I.C.O.M.O.S.
θούν ως κληρονομιά και να υπάρχειπ επίσης η δυνατότητα να αυτό, έχει και κάποιες συνέπ
συνέπειες
πειες σε διεθνές επίπεδο, δεν
π INTERNATIONAL COUNCIL
ON MONUMENTS AND SITES
εξακολουθήσει μια αρχιτεκτονική ι δημιουργία, ή και να προ- μπορεί να στερήσουμε ανθρώ
ανθρώπους
ώπους που ζούν
ώ ζούνε σε μικρούς
Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων
σανατολιστεί όπου δεν είναι τόσοό δημιουργική η προσέγγιση οικισμούς ή σε παραδοσιακο
παραδοσιακούς
ούς οικισμούς α από το δικαίω- και Τοποθεσιών
μέχρι στιγμής, με σεβασμό σε κάποια κριτήρια. Αλλά το πώς μά τους για ενέργεια, με ό,τι σσημαίνει αυτό στ
στις λειτουργίες
θα γίνει αυτό είναι πάλι το δύσκολο
ύ ερώτημα και πάνω σε τους, άρα με κάποιον τρόπο θα α πρέπει να βρο
βρούμε λύσεις για 4.
αυτό θα χαιρόμασταν αν υπάρξει ξ διάλογος στη συνέχεια. το πώς αυτές οι μορφές θα εντ
εντάσσονται
ττάσσονται στο χώ
χώρο, στο τοπίο Η Χάρτα της Λειψίας
2007
και στον δομημένο οικισμό.
Για τις Βιώσιμες
Θα θέλαμε να ενθαρρυνθεί η σύγχρονη αρχιτεκτονική δη- Ευρωπαικές Πόλεις
μιουργία. Αυτός ήτανε και ο λόγος
ό που ιδρύθηκε η Διεύθυνση Διεθνείς δεσμεύσεις: Καταρχήν
Κατα αρχήν η διεθνής εμπειρία είναι
Αρχιτεκτονικής, παρότι δεν έχει
χ στελεχωθεί πλήρως και, για πάρα πολύ χρήσιμη. Λυπάμα
Λυπάμαι αι που δεν είδαμ
α είδαμε καλά παρα- 5.
Ο.Ο.Σ.Α.
τα σύγχρονα τουλάχιστον δημιουργήματα,
ο δε λειτουργεί πλή- δείγματα διεθνούς εμπειρίας π που να είναι και πιο κοντά στα ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ρως. Θα το θέλαμε πάρα πολύ με την βοήθειά σας. δικά μας χαρακτηριστικά και εγώ, δεν πρόλα πρόλαβα ομολογώ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η σκέψη μας ήταν να συνταχθούν,

ν στο τέλος των μελε- να φέρω φωτογραφίες, αλλά π πέραν των καλών παραδειγμά-
6.
τών, αντίστοιχα Προεδρικά Δ Διατάγματα ανά Περιφερειακή των που θα μπορούσαν να μα μαςας δεσμεύσουνε υπάρχουν και
α HABITAT
Ενότητα. Άκουσα και μια άλλη η ιδέα, την οποία κρατώ για να κάποιες δεσμεύσεις νομικού χχαρακτήρα. Κάπ Κάποιοι από εσάς FOR HUMANITY INTERNATIONAL (HFHI)
Eίναι ένας διεθνής, μη κυβερνητικός
τη συνεκτιμήσουμε, μήπως έχουμε
ο ένα διάταγμα πλαίσιο και αναφέρατε ήδη τις Χάρτες απ από πό την εποχή τη
π της Χάρτας των μη κερδοσκοπικός οργανισμός,
υπουργικές αποφάσεις για τα επιμέρους. Θα το δούμε αυτό. Αθηνών στα πλαίσια του CIAM M2 μέχρι νεότερες
νεότερε Χάρτες στα ιδρυθείς το 1976
Το βασικό είναι τι θα λένε μέσα.
σ Το βασικό είναι να επεξερ- πλαίσια του ICΟΜΟS3, και το πώπώς
ώς έβλεπαν τη σχ
ώ σχέση της πόλης
γαστούμε σωστά το περιεχόμενο ε αυτών των εργαλείων και με τον γύρω χώρο με δυναμικό ό τρόπο, ιδιαίτερ
ιδιαίτερα στην πορεία
θα δούμε την μορφή τους την ννομική, στη συνέχεια. της εξέλιξής τους. Χάρτες υπάρ
υπάρχουνε
ρχουνε και άλλε
ρ άλλες.
Υπάρχει η ΧΑΡΤΑ ΤΗΣ ΛΕΙΨΙΑΣΣ4, για παράδειγμ
παράδειγμα, για Βιώσι-
Βασικό ερώτημα για εμάς είναι η βιοκλιματική αρχιτε- μη Αστική Ανάπτυξη στα πλαίσια
πλαίίίσια της Ευρωπα
Ευρωπαϊκής Ένωσης,
κτονική και πώς εντάσσεται αυτή
υ και οι νέες τεχνολογίες για και σε αυτή τη Χάρτα η ιδιομορφία
ιδιομορ ρφία είναι ότι πέντε
ρ πέ (5) χρόνια
Α.Π.Ε. στις κατασκευές, ειδικά των παραδοσιακών οικισμών.
1
μετά, το ’12, έγινε και η αξιολόγηση
αξιολό όγηση των αποτ
αποτελεσμάτων της
Το λέμε, το ξαναλέμε, ίσως να α επανέλθουμε, σαν κατευθύν- εφαρμογής. Δυστυχώς καμία χώρα χ δεν μπορούσε
μπορο να περη-
σεις, σε εκείνα τα στοιχεία πουο ήταν καθοριστικά κατά το φανευτεί για πάρα πολύ καλή ή εφαρμογή, αλλ αλλά τουλάχιστον
παρελθόν, ως παράμετροι παθητικής
θ βιοκλιματικής αρχιτε- υπήρξε μια διαβάθμιση τριών (3) κατηγοριών Χωρών με με-
κτονικής, τα έχουν αναφέρει κ και άλλοι δεν θα μπω σε λεπτο- γαλύτερη ή λιγότερη εφαρμογ
εφαρμογή γγή των στόχων π που είχανε συ-
μέρειες, και να δούμε περισσότερο
ό για τις νέες τεχνολογίες ναποφασιστεί. Η Ελλάδα ανήκεανήκκε στην Τρίτη (3η
κ (3η) κατηγορία.
ποιες θα ήταν εκείνες οι μορφές
φ που θα εξυπηρετούσαν. Ας Αντίστοιχα, ενδιαφέρον έχ έχει
χχει εκδηλωθεί στ στα πλαίσια του
πούμε, στο εξωτερικό έχουν κ κάνει προτάσεις για το πώς να ΟΟΣΑ5. Ο ΟΣΑΑ έχει κάνει με μελέτες
εελέτες για τον αγ
αγροτικό χώρο,
καλύπτεις ή να εντάσσεις σε μερικές
ε αρχιτεκτονικές μορφές, που είναι πιο κοντινός μας στ στους χιλιάδες (2.000) και
ττους δυο χιλιάδ
είτε φωτοβολταϊκά, είτε αιολικά. Θα μας ταίριαζαν κάποια λιγότερο κατοίκους, που τον β βλέπει σαν ένα δ δυναμικό στοι-
τέτοια παραδείγματα; Μήπωςς πρέπει εμείς να βάλουμε το χείο μελλοντικής ανάπτυξης. Ε Είναι η ενδοχώρα των μεγάλων
μυαλό μας να δουλέψει για να α βρούμε άλλες μορφές που θα πόλεων εξάλλου. Ενδιαφέρο
Ενδιαφέρονν έχουνε δείξει τα Ηνωμένα
μας ταίριαζαν καλύτερα; Αυτά ά είναι τα ερωτήματα που σας Έθνη και η επιτροπή HABITAT6, που δίνει έμφαση έμφ στην εξα-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
222 — 223
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12 7.
Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ Yπεγράφη στη Φλωρεντία, στις 20
Οκτωβρίου 2000

8.
σφάλιση ασφαλούς κατοικίας,, και για ευάλωτες κοινωνικές πει να προβλέψουμε και για τα α επόμενα χρόνι
χρόνια, πιθανότατα Ένωση για τη Μεσόγειο
ομάδες. Γιατί αν δεν την εξασφαλίσεις,
φ πέρα από τα ανθρω- περίπου δέκα (10), κάτι τέτοτέτοιο ιο συνήθως είνα
είναι οι χρονικοί UNION POUR LA MÉDITERRANÉE
Είναι κοινότητα που αποτελείται από τα
πιστικά κριτήρια, υπάρχει ένα α θέμα παραπηγμάτων που δη- ορίζοντες τέτοιων νομοθετημά
νομοθετημάτων,
άτων, να προβλέ
ά προβλέψουμε και την κράτη-μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης,
μιουργούνται, τα slums και ένα ν θέμα διασποράς της δόμη- δυνατότητά τους να εξελιχθούν.
εξελιχθούννν. και άλλα κράτη που διαβρέχονται από
τη Μεσόγειο αλλά δεν ανήκουν στην ΕΕ.
σης στην ύπαιθρο, στοιχεία που ο δεν θα θέλαμε να υπάρχουν Αν είναι κατάλληλο το νομικό
νομ
μικό πλαίσιο σήμ
μ σήμερα ή αν πρέ- Ιδρύθηκε στις 13 Ιουλίου του 2008.
σε πολιτισμένες χώρες. πει να τροποποιηθεί, ανάλογα
ανάλογα με τις τυχόν α ανεπάρκειες ή
Πρόσφατα, πριν μερικά χχρόνια, είχαμε τη ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΟΥ αδυναμίες του, είναι από τα θέθέματα
έέματα στα οποία θα θέλαμε την 9.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΠΙΟ
Ο 7, είναι ένα εργαλείο πάρα δική σας την γνώμη επίσης… Rio+20
RIO PLUS TWENTY
πολύ σημαντικό και για αυτήν ή την δουλειά που κάνουμε Ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών
κοινννωνιών είναι κάτικά πάρα πολύ Eίναι η συντομογραφία του United
στην παρούσα φάση. σημαντικό ακριβώς επειδή, ό όπως όλοι μας εείπαμε, ο οικι- Nations Conference on Sustainable
Development που πραγματοποιήθηκε
Αντίστοιχες πολιτικές της Κοινότητας υπάρχουν για το σμός είναι ζωντανός οργανισμ
οργανισμόςμός και δεν μπορ
μ μπορεί να αποφα- στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Bραζιλίας,
είκοσι χρόνια μετά την θεμελειώδη
Αστικό Περιβάλλον, για τις Βιώσιμες
Β Πράσινες Πόλεις και σίζονται κάποια πράγματα απ απόπό τα γραφεία μ
π μας, ακόμα και αρχική του 1992.
για τη Χωρική Συνοχή. Αυτά θ θα πρέπει να τα αξιοποιήσουμε αν είναι γραφεία αποκεντρω
αποκεντρωμένα μένα μελετητών που ζούν σε
μ
επίσης, μιας που θέλουμε να βάλουμε τους μορφολογικούς κάποιες άλλες πόλεις κάπου, κάποια στιγμή πρέπει να κά-
κανόνες και τη λειτουργία των μικρών
μ μας πόλεων και χωριών νουμε τον διάλογο. Τον έχουέχουμε με προβλέψει ττον διάλογο με
μέσα σε ένα ευρύτερο πλέγμα π πολιτικών. Υπάρχει, στα πλαί- τις τοπικές κοινωνίες –και όχι μόνο με τους επ επιστήμονες– με
σια της ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΣΟΓΕΙΟ8, η πολιτική για την αστική ανά- την διαβούλευση στην δεύτερη η (2η) φάση. Ν Να διευκρινίσω
πτυξη και υπάρχουν επίσης οιι πολιτικές που στην παρούσα ότι η διαβούλευση δεν θα γίνε
γίνειει αφού παραληφ
παραληφθούν οι μελέ-
φάση επεξεργαζόμαστε στα πλαίσια λ των Ηνωμένων Εθνών, τες. Θα γίνει αφού ολοκληρώσ
ολοκληρώσει σει την πρότασή του ο κάθε με-
σ
μετά την σύνοδο RIO PLUS TWENTY N (RIO+20)9, για τις πόλεις του λετητής ώστε, πριν από την πα παραλαβή
αραλαβή να ενσ
α ενσωματωθούν οι
μέλλοντος και για την πράσινη η ανάπτυξή τους. Στοιχεία που προτάσεις της διαβούλευσης σ στο τελικό παρα
παραδοτέο προϊόν.
μπορούν να μας τροφοδοτήσουν ο το γόνιμο διάλογο και το Άρα θα υπάρχει κάποιος χρόνος
χρόνννος και αν στην π πορεία εντοπί-
ερώτημα είναι με ποιον τρόπο θα μπορούσαν, μέσω και των ζουμε την ανάγκη να κάνουμε και άλλες συζητ συζητήσεις σαν άτυ-
δικών σας προτάσεων, οι μελετητές,
τ μέσω και αυτών των προ- πους διαλόγους ή διαβουλεύσεις,
διαβουλεύσ σεις, είμαστε ανοιχτοί
σ ανο σε αυτό,
γραμμάτων που έχουμε από κοινού ο αναλάβει, να βοηθήσουν θα το βλέπουμε κατά περίπτωση.
περίπτωση.
ώστε η εφαρμογή των δεσμεύσεων σ να γίνει με κάποια βήματα Ένα κρίσιμο σημείο επίση
επίσηςης είναι ο τρόπο
η τρόπος εφαρμογής.
λίγο μεγαλύτερα από αυτά που υ γίνονται μέχρι στιγμής. Έστω ότι καταλήγουμε όλοι σεε μια υπέροχη σ συνεργασία, με
Από πλευράς Υ.Π.Ε.Κ.Α., με ττο συντονιστικό ρόλο τέλος πά- μια υπέροχη συνεργασία σε κα καταπληκτικές
αταπληκτικές πρ
α προτάσεις για το
ντων που έχουμε για τις μελέτες, τ τα κύρια ερωτήματα για τη τι να είναι αυτά τα διατάγματα ή οι μορφολογι
μορφολογικοί κανόνες, ή
συζήτηση που θα μας βοηθούσαν σ για τη συνέχεια, είναι αυτά όπως τους ονομάσουμε στο τέλ τέλοςλλος ανά περιοχή
περιοχή, τα βγάζουμε,
που βλέπετε στην οθόνη. Δηλαδή, α κάποιες ιδέες για κριτήρια τα θεσμοθετούμε. Πάρα πολλ πολλάλλά πράγματα έχο έχουμε θεσμοθε-
κατηγοριοποίησης της προστασίας α των οικισμών, ανάλογα τήσει και ξέρουμε ότι στην εεφαρμογή συχνά χωλαίνουμε.
με το τι είναι το προστατευόμενομ αντικείμενο και ποιος εί- Μήπως θα πρέπει, εκτός από ό αυτές τις προ
προτάσεις για θε-
ναι ο βαθμός κινδύνου. Συσχέτιση χ της μορφολογικής φυ- σμοθέτηση, να κάνουμε και κά κάποιες
άποιες προτάσεις για κάποιους
ά
σιογνωμίας με τις πολεοδομικές κ κοινωνικές λειτουργίες και τρόπους ελέγχου της εφαρμογ
εφαρμογής;γγής; Την εφαρμο
εφαρμογή θα την κά-
πώς βλέπουμε την δυνατότητα α διατήρησης ταυτότητας κατά νουν οι μηχανικοί που θα δουλ
δουλέψουν
λλέψουν και οι οπ
οποίοι πιθανόν,
την εξέλιξη των οικισμών. Εξελίσσονται
ε οι ανάγκες των αν- όντας άνεργοι στην παρούσα οικονομική φάσ φάση, να υποχω-
θρώπων, εξελίσσεται ο ρόλος ενός οικισμού που μπορεί να ρήσουν λίγο περισσότερο σε αιτήματα του πε πελάτη τους για
ήταν ας πούμε ψαροχώρι ή αγροτικό ρ και να γίνει τουριστικό, να μην χάσουν τη δουλειά, τη τηνν εφαρμογή θα την κάνουν τα
κάποια τμήματα του παρελθόντος ν τους που έχουνε απεικο- Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, την τη ην εφαρμογή θα την κάνουν οι
η
νιστεί στην δόμηση θέλουμε να τα κρατήσουμε αλλά πρέ- τοπικές Πολεοδομίες, την εφαρμογή θα την κάνουμε όλοι

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ

224 — 225
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
μας, και οι πολίτες οι οποίοι είναι
ί οι μελλο-
ντικοί μας πελάτες και όλοι αυτοί θα πρέπει
να αλλάξουμε λιγάκι την νοοτροπία
ρ μας, για
να μπορέσουμε να τα εφαρμόσουμεό καλύ-
τερα. Τέτοια στοιχεία λοιπόνν συνοδά, θα
πρέπει ίσως να μας απασχολήσουνσ επίσης.
Προσβλέπουμε λοιπόν στις τ προτάσεις
σας, που θα εμπλουτίσουν το ο έργο για τη
συνέχεια και θα κλείσω με κάποια
ά ερωτή-
ματα: Τι μελλοντική μορφολογική
ο φυσιο-
γνωμία θέλουμε να έχουν οι ο οικισμοί μας;
Νομίζουμε ότι θα πρέπει να π παραμείνουμε
μονάχα με τη νοσταλγία του π παρελθόντος;
Κατάλαβα ότι δεν είναι αυτή η επιθυμία, της
συντριπτικής πλειοψηφίας τουλάχιστον.
υ Σε
τι μορφές θέλουμε να οδηγηθούμε;
θ Ποιες
είναι οι ανάγκες που έχουμε ννα εξυπηρετή-
σουμε για το μέλλον των κοινωνιών
ω που θα
ζήσουν σε αυτούς τους οικισμούς
μ και ποια
είναι η προοπτική του μέλλοντος.
ν Εδώ ας
γίνω και λιγάκι προκλητική, κκάποια παρα-
δείγματα του παρελθόντος μας α είναι γνω-
στά, είδατε και άλλα χθες, κάποιες
ά κακές
χρήσεις των φωτοβολταϊκών μ μας είναι γνω-
στές, τα ξαναβλέπουμε... τέτοιες
ο μορφές,
σαν τα μεγάλα δημιουργήματα α κάποιων συ-
ναδέλφων μας του εξωτερικού, ύ θέλουμε οι
κανόνες μας να επιτρέπουν να γίνονται; Τέ-
τοια, αλλά με άλλη δημιουργική
κ φλέβα που
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
θα χαρακτηρίζει
ί τους Έλληνες Αρχιτέκτο- Κατακλείδα είναι ότι προσβλέπουμε
β για
νες; Στους οικισμούς
κ μας και στην κλίμακά άλλη μια φορά στη συνεργασία α μαζί σας, με
τους θέλουμεε να μπορέσουμε να επιτρέ- όλους σας, με όποια ιδιότητα και αν έχετε.
ψουμε έργα σσαν αυτά; Θέλουμε να μπορού- Σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για τη
με να χτίζουμε
μ σπίτια σαν αυτό, που είναι συνεργασία σας και για τη συμβολή
μ σε αυτό
ένα υπαρκτό σπίτι στην Ρόδο, κάτω δεξιά; το έργο που έχουμε ξεκινήσειι και που ου-
Ένα τέτοιο σσπίτι με τους μορφολογικούς σιαστικά αποτελεί ένα όραμα για την ανα-
μας κανόνες θθα μπορεί να χτίζεται; Και αν βάθμιση του χώρου στον οποίοο ζούμε και
θέλουμε να μπορεί να χτίζεται τι πρέπει να της χώρας στην οποία ζούμε κ και την οποία
προβλέψουμεε και σε ποιες περιοχές διότι νομίζω και ελπίζω ότι εξακολουθούμε
ο να
το πώς και μεε ποιες προϋποθέσεις για εμέ- αγαπάμε παρά τις αδυναμίες.
να είναι ερωτήματα
τ κλειδιά για την εφαρ-
μογή, στη συνέχεια
ν και στις προτάσεις. Ευχαριστώ πολύ… •
Τα επόμεναν βήματα είναι ότι θα προ-
σπαθήσουμε, μετά από αυτήν την τριημε-
ρίδα, να ενσωματώσουμε
ω όσες γίνεται πε-
ρισσότερες από
π τις προτάσεις σας, βεβαίως
στο δεύτερο ((2ο) μας στάδιο και στις προ-
διαγραφές καια στο σχήμα εφαρμογής που
θα ακολουθήσει.
ή Θα προσπαθήσουμε το
συντομότερο να προχωρήσουμε το δεύτε- • Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Αναβάλλουμε
Ǻ
ρο (2ο) πακέτο
έ μελετών με προτεραιότητα για μετά το διάλειμμα τις τοποθετήσεις
στο δεύτερο ((2ο) σύμβουλο ώστε ό,τι υλικά του Σύμβουλου
μ και της Οργανωτικής
ανάλυσης συγκεντρώνουμε
γ να μπορούμε να διότι το φαγητό
φ κρυώνει… Θα μπούμε
τα επεξεργαζόμαστε
ό όσο μπορούμε καλύτε- όμως μέσαέ λίγο πριν τις τρεις (03:00)
ρα και θα προβλέψουμε
ο πιθανότατα και τη για να κερδίσουμε χρόνο και να μην
διαβούλευση πολλαπλασιάζοντας ενδεχο- καταχραστούμε
τ τον χρόνο της επόμενης
μένως τις ευκαιρίες
κ και πριν από την λήξη συνεδρίασης. •
της δεύτερης ((2ης) φάσης.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ ǼțȑȝıțȞȞį...
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
226 — 227
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

να ενημερώνει για την πρόοδ

πρόοδοδο τα προβλήμα
δ προβλήματα και κάποια
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Θα Θ έχουμε εισηγήσεις από τον αποτελέσματα από τις μελέτες
μελέτες,, συγκεντρώνει σ στοιχεία, διευ-
Σύμβουλο Παρακολούθησης και μετά από την Οργανωτική κολύνει την ροή πληροφοριώ
πληροφοριώνών μεταξύ όλων των εμπλεκο-
ώ
Επιτροπή. Αμέσως μετά, χωρίς
ρ διάλειμμα αφού το έχουμε μένων, παρέχει συμβουλές, δ διατυπώνει
ιιατυπώνει προτά
προτάσεις για αντι-
κάνει πριν, θα προχωρήσουμε
σ στο δεύτερο (2ο) μέρος. μετώπιση πιθανών προβλημά
προβλημάτων άτων που ανακ
ά ανακύπτουν, κάνει
Θα αλλάξει το προεδρείο κκαι θα γίνουν οι εισηγήσεις της παροχή υποστήριξης σε νομικ
νομικά κά θέματα, τόσο σε συμβάσεις
κ
Επιστημονικής Ομάδας. Οπότε,τ ξεκινάμε υποδεχόμενοι την αναδόχων –δεν παρέστη ανάγανάγκη γγκη μέχρι τώρα– είναι, εν δυ-
κυρία Α
Αλεξάνδρα Παναγιωτίδου. • νάμει, σε θέση να υποβοηθά ά την υπηρεσία στην προετοι-
μασία, αναθεώρηση και τροπο
τροποποίηση
οποίηση των τεχ
ο τεχνικών δελτίων
έργων.
Εδώ να πω, θα σας το πω ω και αργότερα, ότι ο επιβλέ-
ποντας μας ο κύριος Κολλίγ
Κολλίγρης
γγρης και ο κύρι κύριος Τρικαλινός
• ǺȂǽȅǺȄǼȈǺ ȇǺȄǺĬȀȎȊȀǼȆȋ.
Ȋ κάνουν μεγάλη οικονομία στη η διαχείριση του χρόνου, εμείς
Καλησπέρα σας και από εμένα.
ν Όπως οι περισσότεροι ξέ- εργαζόμαστε κατ’ εντολή, όλε
όλες
εες μας οι ενέργειενέργειες και οι δρά-
ρετε ονομάζομαι Αλεξάνδρα Παναγιωτίδου, είμαι εκπρό- σεις προκύπτουν μετά από εεντολή νντολή των επιβλ
επιβλεπόντων μας.
σωπος του Συμβούλου Παρακολούθησης,
α Διαχείρισης και Να πω εδώ ότι η Υπηρεσία προσπαθεί από μόνη της να
Συντονισμού αυτού του μεγάλου
λ έργου, των Μελετών Μορ- καλύψει ευρύ φάσμα δράσεω
δράσεων
ων στο οποίο θα μπορούσαμε
ω
φολογικών Κανόνων Δόμησης. ς εμείς να βοηθάμε, κάνοντας έτσι οικονομία και σωστή δι-
Δε θα σας κουράσω με ουσιαστικά πράγματα γιατί έχουν αχείριση του χρόνου μας, προ
προκειμένου
οκειμένου να βο
ο βοηθάμε σε πιο
ειπωθεί από την κυρία Γενική
κ Διευθύντρια Πολεοδομίας ουσιαστικά θέματα που έχουνν να κάνουν με ττην τεχνική και
και Χωροταξίας. Θα σας κάνωω μια μικρή παρουσίαση του φυσική παρακολούθηση τωνν αντικειμένων των μελετών.
έργου του Συμβούλου. Κάνει συστηματοποίηση της π παρακολούθηση
παρακολούθησης των μελετών
και στο τέλος φυσικά, με το τέ
τέλος έέλος της B΄ φάσ
φάσης, θα βοηθή-
Υπογράψαμε τη σύμβασή ή μας στις 04/02/2013, είχε σει στην οριστικοποίηση και ττην προσαρμογή των σχεδίων
ήδη υπογραφεί η σύμβαση ττης πρώτης (1η) Περιφερεια- προεδρικών διαταγμάτων που υ θα βγούν από τις μελέτες.
κής Ενότητας. Υπογράψαμε ττη σύμβαση μας τον Φεβρου- Ο Σύμβουλος, για το έργο ο του, έχει δημ
δημιουργήσει μια
άριο του 2013 όπως σας είπα α με ήδη υπογεγραμμένη μια βάση δεδομένων σε ένα ευέλευέλικτο
λλικτο πρόγραμμ
πρόγραμμα. Είναι πολύ
σύμβαση μελέτης, την μελέτη των Δωδεκανήσων, πέντε (5) μεγάλο το πλήθος των μελετώ
μελετών, ών, μπορεί ακό
ώ ακόμα να είμαστε
περίπου μήνες νωρίτερα από την εγκατάστασή μας. Η σύμ- στις είκοσι οχτώ (28), στην ου
ουσία
υσία είναι δεκαέξ
υ δεκαέξι (16) μελέτες
βασή μας είναι τριάντα έξι (36)
6 μήνες, λήγει τρία (3) χρόνια στο πρώτο (1ο) στάδιο, η τελε
τελευταία,
εευταία, δέκατη έέβδομη (17η),
μετά, στο τέλος του 2015, καιι ευελπιστώ ότι μέχρι τότε θα υπογράφηκε την προηγούμεν
προηγούμενη ννη βδομάδα. Είμ Είμαστε προ της
έχει ολοκληρωθεί όλο το πρόγραμμα,
γ όπως σας είπαν και οι υπογραφής, αυτή που σας λέ λέω
έέω είναι η μελέτ μελέτη του Έβρου,
προηγούμενοι, αφού προτιθέμεθαμ να βγούν και οι υπόλοι- που υπογράφηκε την προηγού
προηγούμενη ύμενη βδομάδα
ύ βδομάδα. Τις επόμενες
πες μελέτες σε προκήρυξη. βδομάδες περιμένουμε από ττο Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. τη την έγκριση και
Θα σας παρουσιάσω σύντομα τ τα καθήκοντα του Συμ- άλλων δυο (2) οι οποίες είναι και αυτές προς υπογραφή, θα
βούλου: τα καθήκοντά του συνοψίζονται
υ κυρίως στην υπο- φτάσουμε δηλαδή γύρω στις δεκαοχτώ-δεκαεννιά
δεκαοχτώ-δεκα (18-19)
στήριξη της Διεύθυνσης Πολεοδομικού
ε Σχεδιασμού, στην με άλλες εννιά (9) με δέκα (10)
(10 0) μελέτες περίπου
0 περίπ σε προκή-
οποία ανήκει το έργο. Ο Σύμβουλος
μ βοηθάει στην προε- ρυξη, περιμένουμε τα αποτελέσματά
αποτελέέέσματά τους άμεσα, άμε το πρακτι-
τοιμασία και στην πλήρη υλοποίηση
ο των δραστηριοτήτων κό της κατοχύρωσης του αποτελέσματος
αποτττελέσματος του διαγωνισμού.
δ
του προγράμματος, παρακολουθεί
ο το φυσικό και οικονομι-
κό αντικείμενό του, τα χρονοδιαγράμματα,
ο είναι αρμόδιος Αυτή είναι η βάση δεδομένων,
ν εμπεριέχει διάφορα στοι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
228 — 229
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ

χεία που αφορούν όλες τις μελέτες,

λ σας δείχνω εδώ κάποια μέχρι πρότινος με την αγαπητή
αγαπη ητή κυρία Κουδούνη
η Κουδ η οποία
να πάρετε μια ιδέα, παρακολουθούμε τις υποβολές, τις προ- έφυγε, συνεχίζουμε με την αγαπητή
αγγγαπητή κυρία Μουρμούρη
Μ το
θεσμίες, καταγράφουμε παρατάσεις.
τ ίδιο καλά. Ο Σύμβουλος παρευρίσκεται
παρρευρίσκεται σε πλήθος
ρ π συσκέ-
Εδώ ήθελα να πω, για τηνν ερώτηση της κυρίας Μολλά ψεων όπου πάντα καταγράφειι τα λεχθέντα και αποφασισθέ-
πιο πριν όπου ο κύριος Λαγός ό είπε ότι ο συμβατικός χρό- ντα και τα κοινοποιεί, κατόπιν
κατόππιν της σύμφωνης
π σύμφωνη γνώμης της
νος εκπόνησης, του Α΄ σταδίουο τουλάχιστον, όπως και του Υπηρεσίας, σε όλους τους εμπλεκόμενους,
εμ
μπλεκόμενους, απαντάει
μ α τηλε-
δεύτερου (2ου) σταδίου είναι τρεις
τ (3) μήνες το κάθε στάδιο φωνικά, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή μέσω τεχνι-
είναι σχετικά μικρός, να πω εδώ
ε ότι επειδή το Υ.Π.Ε.Κ.Α. το κών σημειωμάτων, με όποιονν τρόπο μπορεί τέλος πάντων,
αναγνωρίζει αυτό, πάρα πολλέςλ φορές έχουνε δοθεί παρα- για διάφορα θέματα που αφορούν
αφο ορούν είτε μια μελέτη
ο μ ξεχωρι-
τάσεις σε μελέτες, δηλαδή πολλοί
ο μελετητές είχανε δυσκο- στά, είτε όλες μαζί. Οι συνεργασίες
συνεργγγασίες του μέχρι
μέχρ σήμερα τόσο
λία, όταν άρχιζε η μελέτη χειμώνα
μ και είχανε αντικειμενική με τους επιβλέποντες, όσο και με την Διεύθυνση
Διεύθυνσ αλλά και με
δυσκολία πρόσβασης, δηλαδή ή μας έλεγαν παιδιά δεν μπο- τους ίδιους τους μελετητές υπήρξε,
υπήήρξε, θα έλεγα, στενή
ή σ και άμε-
ρούμε να φτάσουμε τους οικισμούς.
σ ση, και ευελπιστώ ότι έτσι θα συνεχίσουμε καικα στην πορεία
Έχουν δοθεί παρατάσεις σε αρκετές μελέτες, δηλαδή τόσο με τους παλιούς, όσο και
και με τους καινούριους
καινού μελετη-
έχει παραταθεί το συμβατικό αντικείμενο,
α πολλοί μελετητές τές οι οποίοι θα υπογράψουν σε λίγο.
έχουν πάρει παρατάσεις ενός μήνα, πολλοί και δυο (2) μη-
νών. Όλα αυτά καταγράφονται α εδώ και παρακολουθούνται. Τώρα θα ήθελα να κάνω μια α σύντομη αναφορά
αναφ σε κάποια
Οι μελετητές έχουν την υποχρέωση
ο υποβολής μηνιαίων προβλήματα υπό την έννοια ότιό επειδή εμείς εμπλεκόμαστε
αναφορών, που είναι πολύ σημαντικές
η για το έργο μας γιατί σε όλες τις μελέτες, θα μπορούσα
μποροούσα να κάνω μια
ο μι ομαδοποιη-
καταγράφεται όλη η πρόοδος και η εξέλιξη των μελετών ανά μένη παρουσίαση των προβλημάτων
προβλη ημάτων που παρουσιάστηκαν
πα
μήνα και γίνεται πρόβλεψη του ο αντικειμένου για τον επό- κατά το πρώτο (1ο) στάδιο. Το Τ πρώτο (1ο) στάδιο, όπως
μενο μήνα, οπότε πάντα έχουμευ την δυνατότητα να δούμε όλοι ακούσατε, ήταν επιφορτισμένο
επιφορτττισμένο με την συλλογή
σ πάρα
πώς πάει το κάθε έργο. Να μη η σας κουράζω με αυτά. Εκτός πολύ μεγάλου όγκου πληροφορίας
πληρο
οφορίας και υπήρξαν
υπ αρκετά
από την βάση δεδομένων, η ο οποία είναι σε κάποιο έξυπνο προβλήματα θα έλεγα, που διαπιστώσαμε
δ από
απ τις ήδη εκ-
πρόγραμμα και δίνει διάφορα α αποτελέσματα, έχουνε γίνει πονηθείσες μελέτες.
τα κατάλληλα ερωτήματα και β βοηθάει στην παρακολούθησή Στη συλλογή κυρίως των στοιχείων των ορίων, υπάρ-
του έργου. Ο Σύμβουλος παρακολουθεί
ρ το συνολικό χρο- χουν οικισμοί οι οποίοι έχουνε
έχουυνε θεσμοθετημ
υ θεσμοθετημένα όρια, κά-
νοδιάγραμμα όπου φαίνονταιι όλες οι μελέτες και το δικό ποια από αυτά τα παρέχει η Π Πολεοδομία, άλ άλλα ηλεκτρονι-
του έργο στη διάρκεια του δικού
ι του χρόνου, δηλαδή στη κά, άλλα σε κάποιους χάρτες ο οι οποίοι είναι εευανάγνωστοι,
διάρκεια αυτών των τριάντα έέξι (36) μηνών που αυτός θα αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις
περιπτώσσεις οικισμών για
σ γι τις οποίες η
είναι εγκατεστημένος εκεί. Πολεοδομία διαθέτει μόνο το ΦΕΚ, το οποίο περιλαμβάνει
κάτι σκαριφήματα που είναι πάρα
π πολύ δυσανάγνωστα
δυσα και
Να σας πω για τις συνήθεις
ε δράσεις και τι έχει κάνει ο είναι πολλές οι φορές που οιι μελετητές έχουν
έχου συναντήσει
Σύμβουλος μέχρι σήμερα. Καταρχήν,
τ όπως οι περισσότεροι πρόβλημα στην απόδοσή τουςς σε χάρτη. Κάποιοι
Κάπ άλλοι οι-
εκ των μελετητών γνωρίζετε, βρισκόμαστε κάθε Τρίτη και κισμοί, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, έχ έχουν προκύψει
Πέμπτη στο Υπουργείο, μας έχει
έ παραχωρήσει το Υ.Π.Ε.Κ.Α. από διανομές του Υπουργείου ο Γεωργίας, το οποίο δυστυ-
ένα γραφείο στον τρίτο (3ο) όροφο,
ό το γραφείο τριακόσια χώς δεν είναι πάρα πολύ συνεργάσιμο, τα θε θεωρεί δική του
πέντε (305), εκεί ο Σύμβουλος
ο ενημερώνεται από τους επι- ιδιοκτησία και δεν τα παρέχει ε αφειδώς και εύκολα στους
βλέποντες των μελετών για πιθανά
ι προβλήματα ή αιτήματα μελετητές.
των μελετητών τα οποία τους διανέμονται και φυσικά έχει Ένα άλλο πρόβλημα που συνάντησαν
σ αρκετοί
αρκε μελετητές,
συνεργασία με την Διεύθυνσηη Πολεοδομικού Σχεδιασμού, κυρίως αυτοί που έχουν ορεινόν τοπίο στις περιοχές
περ μελέτης

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
230 — 231
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

τους, είναι η πρόσβαση αυτών

ώ των οικισμών. Μας είπε ο πολλές περιπτώσεις έχουμε μια ευρεία πε- προτάσεις θα α έλεγα ότι έγιναν στο τέλος
κύριος Γροζόπουλος πιο πρινν ότι έσπασαν δυο (2) αυτο- ριοχή μελέτης, έχουν οι μελετητές
τ επιλέξει του 1ου σταδίου
δ των μελετών. Ίσως να εί-
κίνητα και τον πιστεύουμε. Δ
Δυστυχώς για αυτούς τους οι- μια ευρεία περιοχή μελέτης η οποία περι- ναι και ένας λόγος καθυστέρησης, εκτιμώ
κισμούς θα αποδεχτούμε και μια μακροσκοπική ανάλυση, λαμβάνει πάρα πολλούς οικισμούς.
ι Αυτό εγώ. Οι επιβλέποντες
λ χρειάζονται λίγο πα-
δηλαδή μια ανάλυση μέσω G Google, μέσω όποιων δρόμων για εμάς είναι θεμιτό και πλήρως
λ αποδε- ραπάνω χρόνο ν επεξεργασίας των Α΄ σταδί-
μπορούν να προχωρήσουν. κτό, είναι λίγο παραπάνω δουλειά
υ για τους ων, γιατί θέλουν να θέσουν τις βάσεις για
Υπήρξε πρόβλημα στην εξεύρεση
ε κάποιων οικισμών. μελετητές. την πρόταση η οποία θα ακολουθήσει στο
Οταν προκηρύχτηκαν οι μελέτες,
έ κατά την φάση του δια- Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα η που δια- δεύτερο (2ο) στάδιο.
γωνισμού, τα συμβατικά τεύχη συνόδευε μια λίστα με τους πιστώθηκε, σε όλες τις μελέτες
ε πάλι, ήταν Πάντως η αίσθησή μας, ως Σύμβουλοι
οικισμούς τους οποίους επιθυμούσε
υ το Υ.Π.Ε.Κ.Α. να μελετη- στην απεικόνιση του πραγματικού,
μ υλο- στο Υπουργείο,
ε είναι ότι όλες οι μελέτες
θούν ανά Περιφερειακή Ενότητα.
η Κάποιοι από αυτούς τους ποιημένου ορίου. Το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Α , όταν προ- που έχουνε παραδοθεί, αλλά και αυτές
οικισμούς σήμερα δεν υπάρχουν,
ο είτε έχουν κρυφτεί μέσα κήρυξε αυτές τις μελέτες ήθελε,
λ εκτός από που είναι υπό ό εκπόνηση και δεν έχουν πα-
σε άλλους, σε μεγαλύτερους Δ
Δήμους. την απεικόνιση των θεσμοθετημένων
τ ορί- ραδώσει ακόμα τα πρώτα στάδια – πολ-
Υπήρχε και το αντίστροφο φ πρόβλημα. Οι μελετητές ων –σημειωτέον ότι κάποιοι οικισμοί εί- λοί από αυτούςύ τους μελετητές έχουνε ήδη
ανεύρισκαν στο πεδίο οικισμούς
ο οι οποίοι δεν περιλαμβά- ναι οριοθετημένοι κάποιοι όχι–
χ ήθελε από και άλλες μελέτες
λ στο ενεργητικό τους και
νονταν σε καμία λίστα, ούτε σ
στην απογραφή του ’81, ούτε τους μελετητές να απεικονιστεί
σ το πραγ- έχουν ήδη παραδώσει
α τα α’ στάδια τους για
στου 2001, ούτε στου ’11. Παρόλα
ρ αυτά οι μελετητές, αφού ματικό υλοποιημένο όριο, δηλαδή
δ ποια άλλες περιφερειακές
ρ ενότητες, θα έλεγα ότι
τους βρήκαν στο πεδίο, τους μελέτησαν με μεγάλο μεράκι είναι η κατάσταση του οικισμού
σ σήμερα. οι χάρτες της ανάλυσής τους είναι σε πάρα
και τους συμπεριέλαβαν στουςς μελετούμενους οικισμούς. Αυτό δεν ήταν απόλυτα κατανοητό
ν από την πολύ καλό σημείο
η και εκτιμώ ότι το ίδιο θα
αρχή, αλλά το έχουμε καταφέρει,
ρ έχει απο- γίνει και με τις
ι προτάσεις αργότερα.
Όσον αφορά στο θεσμικό πλαίσιο από όλες τις μελέτες δοθεί σε όλους τους χάρτες κκαι εξού, από
στο input που έχει έρθει διαπιστώθηκε
π πολυνομία γενικά, την απεικόνιση αυτού του ορίου
ρ και από Εδώ ήθελα να πω ότι έχουμε ήδη κλεί-
μεγάλο, ευρύ θεσμικό πλαίσιο ο αλλά και η αναποτελεσματι- την απεικόνιση της οριοθέτησης προκύπτει σει κοντά έναν χρόνο ως Σύμβουλοι στο
κότητά του, ακόμα και σε περιπτώσεις
ι που αυτό ήταν εξειδι- η διαπίστωση του, πόσο διευρυμένα
υ όρια Υ.Π.Ε.Κ.Α. σε αυτό
α το μεγάλο πρόγραμμα.
κευμένο, σας τα έχουνε πει, ναα μην σας τα ξαναλέω… υπάρχουν σε κάποιους οικισμούς.
μ Τόσο εμείς, όσο
ό και οι επιβλέποντες στο
Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα μ αφορούσε στην επιλογή της Υ.Π.Ε.Κ.Α. αποκτούμε
ο εμπειρία την οποία
περιοχής μελέτης. Όπως ξέρετε τ το φυσικό αντικείμενο έχει Όσον αφορά τώρα στις προκαταρτικές την μετεξελίσσουμε
σ σε μια γόνιμη συνερ-
τρία (3) διακριτά ας το πούμε αντικείμενα, τους παραδοσια- προτάσεις, θα πω και εγώ αυτό
υ που είπαν γασία και με τους
τ μελετητές.
κούς και αξιόλογους οικισμούς,
ύ τους υπόλοιπους οικισμούς οι προηγούμενοι, ότι ήταν πολύ
ο μεγάλος ο
και το πέριξ τοπίο. Το πέριξ ττοπίο δεν ήταν ορισμένο από όγκος και μικρό το συμβατικόό χρονικό δι- Θα ήθελα να πω ότι είναι πολύ σημαντι-
τις προκηρύξεις, πώς θα μπορούσε να είναι άλλωστε; Οι με- άστημα της ανάλυσης και οι προκαταρτικές κό για το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Ε όλη αυτή η πληροφορία
λετητές λοιπόν όρισαν την περιοχή
ρ μελέτης με βάση κάποιες
προδιαγραφές που τους δόθηκαν,η από τις εξειδικευμένες
προδιαγραφές που εξέδωσε το ο Υ.Π.Ε.Κ.Α. στις πρώτες φάσεις,
θέτοντας κάποια κριτήρια τόσοσ οι ίδιοι, όσο και το ίδιο το
Υ.Π.Ε.Κ.Α.. Σε πολλές περιπτώσεις,
σ ας πούμε στην Καρδίτσα,
πάλι την αναφέρω επειδή είναι α ένα πεδινό τοπίο και οι οι-
κισμοί είναι πάρα πολύ κοντά ά ο ένας στον άλλον, υπήρχε
δυσκολία επιλογής της περιοχής
χ που θα μελετούσαν οι με-
λετητές γύρω από τους οικισμούς
μ διότι ήταν ένα ίδιο τοπίο,
οι οικισμοί πολύ κοντά ο ένας α με τον άλλον και σε πάρα

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
232 — 233
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

να αποδοθεί με βάση κάποιους κανόνες πάνω στα σχέδια. οικισμούς εκ των οποίων, τουλάχιστον
υ σή- αυτοί όλοι οι ωραίοι οικισμοί που μας έδει-
Σας έχει μιλήσει πολλές φορέςς και η κυρία Μουρμούρη για μερα, μόνο οι οχτακόσιοι ογδόντα
γ (880) ξε ο κύριος Πάντος
Π στην Μεσσηνία, στην
τον δεύτερο (2ο) Σύμβουλο πουπ περιμένουμε, που θα τον θεωρούνται παραδοσιακοί. Οι Ο υπόλοιποι Αρκαδία που δεν είδατε από την ομάδα του
προκηρύξει άμεσα το Υ.Π.Ε.Κ.Α.
Α . Είναι πολύ σημαντικό, για λοιπόν δεν είναι παραδοσιακοί κ οικισμοί. κυρίου Μαραβέα,
α ακόμα και αν δεν είναι
να μην χαθεί αυτή η πληροφορία, να συνταχθείτε πλήρως Οι υπόλοιποι είναι οικισμοί, θα χρησιμο- χαρακτηρισμένοι
έ έχουν μια ποιότητα δο-
με τις προδιαγραφές τις οποίες
ε έχουμε καθορίσει με τη συ- ποιήσω τους ορισμούς του Προεδρικού μημένου περιβάλλοντος,
ι έχουνε τα πέτρινα
νεργασία του κυρίου Γκέκα, Καλατζόπουλου και του κυ- Διατάγματος του εκατόν ογδόνταν ένα (181) κτίρια, τα μπαλκονάκια
π με τα καγκελάκια
ρίου Τρικαλινού, οι οποίοι είναι
ί εργαζόμενοι στο Υ.Π.Ε.Κ.Α. Δ΄ του ’85, διότι μόνο αυτό διαθέτουμε, εί- τα ωραία, τα φουρούσια…
φ Όποιος πάει να
και είναι εξειδικευμένοι στον τρόπο απεικόνισης της χωρι- ναι ενδιαφέροντες, αδιάφοροι,ο είναι οικι- χτίσει εκεί, δίπλα σε αυτά τα όμορφα κτί-
κής πληροφορίας, γιατί διαφορετικά
ο αυτός ο μεγάλος κόπος σμοί που συναντούμε περνώνταςν με το λε- ρια, δε φαντάζομαι
ά ότι θα έχει την άνεση
που εσείς κάνατε και αυτή η πληροφορία που το Υ.Π.Ε.Κ.Α. ωφορείο στην εθνική οδό. Άρα λοιπόν έχει να κάνει τα τερατουργήματα
ε που βλέπουμε
συνέλεξε, θα πάει χαμένη… πολύ μεγάλη σημασία προφανώς,
φ μιλάω λόγου χάρη στο
σ Πεταλίδι… Εν πάση περι-
Τώρα, θα ήθελα να σας πω ω κάτι ως μέλος της Οργανω- λίγο εμπρηστικά εδώ, οι συνάδελφοι
ν των πτώσει η εμπειρία
ε έχει δείξει ότι ακόμα και
τικής Επιτροπής αυτού του Σ Συνεδρίου. Όχι ως σύμβουλος μορφολογικών θα με κατακρίνουν ίσως, εκεί που δεν υπάρχουν
υ κανόνες, σε αυτούς
πια, ως Αρχιτέκτονας θα ήθελαε να πω ότι έχοντας παρα- αλλά έχει πολύ μεγάλη σημασία α να προ- τους μη παραδοσιακούς
α αλλά αξιόλογους
κολουθήσει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον
α όλες τις παρουσιάσεις στατεύσουμε και αυτούς που δενδ είναι υπό οικισμούς, το ο πράγμα με κάποιον τρόπο
των μελετητών –που για εμένα ν ήταν λίγο πιο εύκολο από το καθεστώς προστασίας. Στουςτ παραδο- προστατεύεται…
α
εσάς γιατί τις ήξερα– και φυσικά
ι αναμένοντας με εξίσου με- σιακούς οικισμούς να μιλήσουμε
ο για τους Εκεί που πρέπει να δώσουμε λίγο με-
γάλο ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις όλων των επιστημόνων βαθμούς προστασίας τους, αλλά λ ένα πολύ γαλύτερη σημασία,
μ κατά την άποψή μου
που έχουμε εδώ, αλλά και τιςς δευτερολογίες τις δικές σας, σημαντικό για εμένα κομμάτιι είναι να μι- την προσωπικήι και πάλι λέω, όχι παρα-
θα ήθελα να σας προσκαλέσω όλοι μαζί, γιατί εμείς είμαστε λήσουμε για τον βαθμό κινδύνου
ύ που πα- τώντας τους παραδοσιακούς,
π αλλά να προ-
οι τυχεροί που θα κάνουμε αυτότ το πράγμα, αυτοί που είμα- ρουσιάζουν όλοι οι υπόλοιποι, ι ή αν θέλετε, σπαθήσουμε να δούμε τι χρειάζονται οι
στε εδώ μέσα και άλλοι που θαα έρθουν να μας συναντήσουν, για τον βαθμό περαιτέρω κινδύνου, γιατί οι άλλοι οικισμοί,
μ οι αδιάφοροι που είναι
ο καθένας από την πλευρά μας,α με όποια μέσα διαθέτουμε υπόλοιποι οικισμοί είναι που έχουν το με- και περισσότεροι
τ και θα ήθελα από τους
και ο καθένας στο ιδιαίτερο γνωστικό του αντικείμενο, οι γάλο πρόβλημα. μελετητές αν θα μπορούσε να υπάρξει στις
καθηγητές, οι αρχιτέκτονες του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., η εμπειρία η Ο δάσκαλός μου εδώ, ο κύριος Μπί- μελέτες τους, να συμπεριληφθεί, στην δεύ-
πολύτιμη των υπαλλήλων του υ Υ.Π.Ε.Κ.Α., των επιβλεπόντων, ρης, όταν ήθελε να μας διδάξει
ε κάτι και δεν τερη (2η) πιαα φάση, κάποια μέριμνα για τις
των διευθύνσεων, να δουλέψουμεο σε αυτό με διάθεση δη- το καταλαβαίναμε με την αρχιτεκτονική
α υφιστάμενες κατασκευές.
κ
μιουργίας, φαντασία και με κ καλή προαίρεση. Δηλαδή, εν γλώσσα, συνήθιζε να μας δίνειν παραδείγ- Δηλαδή ωραία,
ω από εδώ και πέρα θα
ολίγοις, να δώσουμε τον καλύτερο
ύ μας εαυτό. ματα από την ζωή. Μας έλεγεε λοιπόν: «ρε κάνουμε αυτό, ό θα χτίζουμε έτσι, ο όγκος
Θα ήθελα να κάνω και μια τοποθέτηση, ως Αρχιτέκτονας παιδάκι μου πως το έχεις κάνει
κ αυτό το μας θα είναι έτσι, η κλίση στο οικόπεδο
πάλι μιλάω. Διαπίστωσα από ό όλες τις μελέτες, τις προκα- πράγμα, δεν το βλέπεις ότι δενν ταιριάζει;». θα είναι έτσι,, θα έχουμε διώροφα, δεν θα
ταρτικές προτάσεις, αλλά και από
α τις συζητήσεις και παρου- Τον κοίταγα εγώ, μου λέει, «σκέψου
« λοι- έχουμε τόσο μεγάλες στέγες, θα έχουμε
σιάσεις που έχουν γίνει μέχριρ αυτή τη στιγμή σε αυτή τη πόν το καπέλο του παπά, σκέψου
ψ πως είναι σωστές κλίσειςι στεγών, όλα αυτά που είπα-
συνάντηση, ότι κάπως ξεχνάμε ότι τα αντικείμενα είναι δυο το καλιμαύκι. Δεν είναι ένα μαύρο
μ στρογ- νε όλοι οι μελετητές
λ μέχρι τώρα… Μήπως
(2): είναι και οι παραδοσιακοίί οικισμοί, αλλά είναι και όλοι γυλό; Αν εγώ του βάλω μια τραγιάσκα
τ θα θα μπορούσαμε α να σκεφτούμε κάποιους
οι υπόλοιποι. Ήδη έχουν δοθεί ε στατιστικά στοιχεία και από σου αρέσει;» Έτσι λοιπόν και εγώ θέλω να τρόπους, οι οποίοι
ο δεν είναι κατά ανάγκη
την μελέτη της Μαγνησίας –που ο είχε αυτήν την πολύ ωραία σας δώσω το εξής παράδειγμα: α εκτιμώ –και ακριβοί, δηλαδή
α δεν κοστίζουνε κατ’ ανά-
παρουσίαση– και από την κ κυρία Μουρμούρη, η οποία αυτή είναι η προσωπική μου άποψη– ότι: γκη, με τους οποίους θα μπορούσαμε να
τόνισε ότι μιλάμε για ένα απίστευτα
π μεγάλο πλήθος οικι- χτίζοντας σε έναν οικισμό ο οποίος
ο παρότι «ομορφύνουμε»,μ το τι μας αρέσει και τι
σμών, μιλάμε για δώδεκα χιλιάδες
λ εννιακόσιους (12.900) δεν είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός,
α δεν μας αρέσει
σ που είπε πάλι ο δάσκαλος,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
234 — 235
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

αυτά που υπάρχουνε σήμερα;; Δε σας λέω να τα κατεδαφί- • ȄȀȁȆȂǺȆȉ ȈǽȈȈǺȉ. ματι βοηθούνν στη διαμόρφωση της αρχικής
σουμε, παρότι κάποιοι μελετητές,
η δυναμικοί, έκαναν χρήση Καλησπέρα σας. Έχω επιφορτιστεί
ρ με ένα φυσιογνωμίας του οικισμού. Το δεύτερο
και της απόσυρσης του κτιρίου,
ο δηλαδή πρότειναν να κα- σχετικά άχαρο καθήκον, να θίξω δηλαδή (2ο) ερώτημα α είναι, κατά πόσο είναι σχε-
τεδαφιστούν δυο (2) κτίρια ττα οποία τα θεωρούν ότι δεν ορισμένα μάλλον παράπλευρου ο ενδιαφέρο- τικά επικαιροποιημένα
ο και το τρίτο (3ο) εί-
εντάσσονται στο περιβάλλον,, ότι δημιουργούν πρόβλημα ντος αλλά ουσιαστικά θέματα κκαι γι αυτό θα ναι, κατά πόσοσ είναι συμβατά μεταξύ τους,
στον οικισμό… προσπαθήσω, περιορίζοντας το εύρος του αναφερόμενοι ο πάντα στον ίδιο οικισμό. Το
Δεν έχω να σας πω κάτι άλλο, σας ευχαριστώ για τον θέματος, να μη γίνω βαρετός.ς Επαναλαμ- πολεοδομικό σκέλος λοιπόν αυτών των με-
χρόνο σας και ελπίζω και στηνν καλύτερη συνεργασία αργό- βάνω το γνωστό, ότι το πρόγραμμα
ρ θεσμο- λετών είναι εκτενές.
κ
τερα… • θέτησης μορφολογικών κανόνων ν δόμησης Δεν αναφέρομαι
έ στο κτιριολογικό σκέ-
περιλαμβάνει συνολικά σαράντα
ν οχτώ (48) λος λόγω του ότι θα το καλύψει ο συνάδελ-
μελέτες κατανεμημένες σε όλες
ε τις περιφέ- φος μετά από ό εμένα, αναφέρομαι λοιπόν
ρειες της χώρας και από αυτέςς έχουνε συμ- μόνο στο πολεοδομικό,
λ με την έννοια ότι
βασιοποιηθεί, από ότι μάθαμεμ πρόσφατα, ένας στάσιμοςς ή ένας δυναμικός οικισμός –
οι δεκαοχτώ (18). Ας αναλογιστούμε
ι όμως όπως χαρακτηριζόταν
η ή όπως χαρακτηρίζε-
κάποια μετρικά στοιχεία, τα ο
οποία η κυρία ται, με ό,τι αυτό
υ συνεπάγεται για τη θεσμο-
Μουρμούρη μας έδειξε, ότι το ο πλήθος των θέτηση υφιστάμενων ή μελλοντικών ορίων,
οικισμών αυτών κάτω των δ δυο χιλιάδων την προστασία α του τοπίου κτλ, είναι δυνατό
(2.000) κατοίκων ανέρχεται σσε δώδεκα χι- να αλλάξει χαρακτηρισμό λόγω, αρχικά, της
λιάδες οχτακόσιους (12.800), που είναι ένα οικονομικής κρίσης.
κ Ο σημερινός δυναμι-
σημαντικό νούμερο, αντιστοιχεί
χ στο 96,5% κός είναι πιθανά
α ο αυριανός στάσιμος ή, το
της χώρας, ενώ το σύνολο του υ προεκτιμώ- πλέον πιθανό, ό ο σημερινός στάσιμος εξε-
μενου πληθυσμού τους ανέρχεται
χ στα τρία λίσσεται μελλοντικά
λ σε δυναμικό. Πώς; Μα
εκατομμύρια (3.000.000). η βαθμιαία εγκατάλειψη
ε των αστικών κέ-
Για το πλήθος αυτό των οικισμών θα ντρων και η αλλαγή
α του είδους απασχόλη-
πρέπει να συλλεγούν πολεοδομικά στοι- σης των παραγωγικών
α τάξεων δημιουργούν
χεία, υπόβαθρα με διοικητικά όρια, με συν- ένα ρεύμα επιστροφής
ι εκεί όπου υπάρχουν
δέσεις, με θεσμοθετημένα και πραγματικά κοινωνικοί, ο οικονομικοί και συναισθημα-
όρια οικισμών, με γραμμές δόμησης για τικοί δεσμοί. Εννοώ απλά, ότι τμήμα της
τους παραλιακούς οικισμούς,, με γραμμές οικογένειας δ διαμένει ακόμα σε κάποιον οι-
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.ΟΟ συνάδελφος, Νίκος Ρέρρας, αιγιαλού παραλίας και απεικόνισης
κ τυχόν κισμό ή υπάρχει
ρ κάποια ακίνητη περιουσία
από την
η οργανωτική επιτροπή. • ρεμάτων. Επιπλέον, τα ειδικά ά διατάγματα σε μορφή κατοικίας
τ ή χωραφιών, ή η ζωή
και ρυθμίσεις, οι περιοχές προστασίας
ρ και στην φύση αρχίζει
ρ να αρέσει, πράγμα που
οι αρχαιολογικές ζώνες, τα στοιχεία από καθιστά ελκυστική
σ την προοπτική της μετε-
παλαιότερες μελέτες, το δίκτυο
υ ελεύθερων γκατάστασης.
κοινόχρηστων χώρων, τα αξιόλογα
ι πολε-
οδομικά στοιχεία και τα στοιχεία
χ δομημέ- Πιο αναλυτικά:
υ η οικονομική κρίση εν-
νου ή φυσικού περιβάλλοντοςς και τέλος, οι δυνάμωσε την
η τάση επιστροφής ημιμόνι-
οχλούσες χρήσεις. μων κατοίκωνν κυρίως στους απομακρυσμέ-
νους οικισμούς
ο και την δραστηριοποίησή
Το πρώτο (1ο) ερώτημα είναι,
ί κατά πό- τους σε άτυπες αγροτικές δραστηριότητες.
σον υφίστανται αυτά τα στοιχεία,
ί που πράγ- Στους παλαιούς
ο μόνιμους κατοίκους του

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
236 — 237
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

οικισμού, κυρίως υπερήλικες καταγόμενους από την περι- Στο πλαίσιο αυτό οι διαφορετικές
ο ανα- Οι συνεχείς
ε αυτές αλλαγές θα πρέπει
οχή, προστίθενται νέες κατηγορίες:
ο συνταξιούχοι, παραγω- παραστάσεις του αγροτικού ύ και τοπικού να μπορούν ννα αναγνωρίζονται και να εν-
γικές ηλικίες, παιδιά, ευπαθείς
ί ομάδες, άνεργοι κ.τ.λ. Όλο χώρου και οι νέες σημασιοδοτήσεις
ή –για τον σωματώνονταια γρήγορα στον πολεοδομικό
και περισσότερα άτομα ζούν εκεί για μεγαλύτερο χρονικό ίδιο φυσικό χώρο– από κοινωνικές
ω ομάδες σχεδιασμό. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός
διάστημα, προσπαθώντας, σε συνθήκες κρίσης, να εξασφα- με διαφορετικά οικονομικά συμφέροντα και θα πρέπει ναα διαθέτει μηχανισμούς παρα-
λίσουν πόρους και αγαθά, να μμειώσουν το κόστος ζωής τους ιδεολογίες, οδηγούν τελικά σε αντικρουόμε- κολούθησης – –monitoring–, ανταπόκρισης,
και να έχουν ποιοτικότερη καθημερινότητα.
α Η επιστροφή νες διαχειριστικές πρακτικές κ
και πολλαπλές ταχείας τροποποίησης,
ο σε όποιο επίπεδο
στον οικισμό στηρίζεται από τη δραστηριοποίηση σε άτυ- συγκρούσεις. Για λόγους που υ εγώ προσω- και χρόνο χρειαστεί.
ρ Οι επιπτώσεις αυτής
πες αγροτικές δραστηριότητες:ε κηπευτικά, δενδροκομία, πικά δεν γνωρίζω, δεν ξέρω αν α μπορεί να της κατάστασης
σ είναι έντονες σε επίπεδο
οικόσιτα, ζώα, τροφοσυλλεκτικές
τ δραστηριότητες, κυνήγι, με βοηθήσει κάποιος, από την η εποχή ήδη οικισμών. Η μεταβλητότητα των αστικών
αλιεία κ.τ.λ. Οι παραθεριστέςς της ευημερίας των προηγού- των πρώτων πολεοδομικών ρυθμίσεων
υ –εν- κέντρων έχει μεγάλη επίδραση σε αυτούς,
μενων χρόνων μετατρέπονται από καταναλωτές σε παραγω- νοώ από την εποχή του κυρίου υ Τρίτση– έχει ανεξέλεγκτη και επιβαρυντική από κάθε
γούς, η ύπαιθρος από τόπος αναψυχής, σε τόπο εργασίας αγνοηθεί το φαινόμενο της έέντονης μετα- άποψη, καθώς
ώ η κοινωνική και οικονομική
και η αξία του πλούτου αντικαθίσταται
α από την ξεχασμένη, βλητότητας των ελληνικών πόλεων. Συγκε- ανάπτυξη έχει
ε ως αποτέλεσμα την οικιστι-
αλλά πάντα παρούσα στους κ κατοίκους της περιοχής, αξία κριμένα οι ελληνικές πόλεις, ακόμα και οι κή και βιομηχανική
χ και τουριστική. Ο πο-
της λιτότητας. μικρότερες κωμοπόλεις ή, κατά τ περίπτωση λεοδομικός σσχεδιασμός, η περιβαλλοντική
Η ζωή μεταξύ χωριού και α πόλης αποτελεί τελικά ένα και ακόμα πιο μικροί παραθεριστικοί
ρ ή και προστασία αλλά
λ και η, λεγόμενη πλέον,
είδος συνεχούς που συνδέεταια με ατομικές και συλλογικές τουριστικοί οικισμοί, σε αντίθεση
θ με πολ- πράσινη ανάπτυξη
π συνδέονται άμεσα και οι
πρακτικές –προετοιμασία φυτώριων
τ στην πόλη, κοινές τα- λές, παγιωμένες από πλευράςς πληθυσμού σχετικές δράσεις
σ αλληλοεξαρτώνται.
κτικές μετάβασης από τον ένανα προς τον άλλον, μεταφορά και λειτουργίας ευρωπαϊκές πόλεις,
ό είναι σε
προϊόντων στην πόλη, τροφοδοσία
δ της ευρύτερης οικογένει- διαδικασίες οικονομικών, κοινωνικών
ι και Οι παραδοσιακοί
δ οικισμοί είναι ένα
ας με αγροτικά προϊόντα, κ.τ.λ.–
τ και με αξίες όπως η συ- λειτουργικών μετασχηματισμών ώ οι οποίες εξελικτικό αποτέλεσμα
π κάποιων ιστορικών
νεργασία και η αλληλοβοήθεια.α Οι νέες συνθήκες αλλάζουν δεν έχουν ολοκληρωθεί. συγκυριών καια κάποιας συγκεκριμένης κοι-
τόσο το νόημα όσο και την αξιολόγηση
ξ του δεδομένου χώ- νωνικής δομής σε κάποια συγκεκριμένη
ρου. Η νέα κατάσταση συνοδεύεται από δράσεις ανάδειξης Η ευμεταβλητότητα, κατά ά την τελευ- χρονική διαδρομή.
δ Να μην παραβλέπου-
της πατρώας γης. ταία εικοσαετία, αντί να μειωθεί
ω έχει επι- με ότι σε αυτούς
τ τους οικισμούς διαβιούν
ταχυνθεί κατά πολύ λόγω του υ φαινομένου σήμερα σύγχρονες κοινωνίες, που έχουνε
Οι πρόσφατοι μετασχηματισμοί
α του αγροτικού χώρου της έλευσης ενός περίπου εεκατομμυρίου δικαίωμα γιαα κάποιες ελάχιστες συνθήκες
λοιπόν, πολυλειτουργικότητα της γεωργίας, εμπορευματο- (1.000.000) μετακινούμενωνν οικονομι- αξιοπρεπούς δ διαβίωσης. Αυτό είναι μια ου-
ποίηση τοπίων και πόρων κληρονομιάς
η κ.τ.λ., εντοπισμένη κών μεταναστών, των διαδικασιών
α παγκο- σιαστική αναφορά
α στο κατοχυρωμένο δι-
τόσο σε επίπεδο χρήσεων γης και λειτουργιών –που είναι σμιοποίησης των επιχειρήσεων ε και του καίωμα του ππολίτη αλλά –ταυτόχρονα– και
κυρίως η κατοικία και η αναψυχή–
ψ όσο και σε επίπεδο κοι- φαινομένου της προαστιοποίησης.
η Η ίδια στην υποχρέωση
ω του κράτους να τις εξα-
νωνικών αναπαραστάσεων για ι τον αγροτικό τρόπο ζωής, ευμεταβλητότητα των ελληνικώνι πόλεων σφαλίζει. Εάνν θέλουμε παραδοσιακούς οι-
διαμορφώνει ένα ποικιλόμορφο ρ χώρο της υπαίθρου. Η αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο κισμούς με μορφή
ο βιτρίνας ή έκθεσης, λ.χ.
επαναξιοδότηση, η οικειοποίηση
η και η εκμετάλλευση χώρων κάτω από την πίεση των επιτακτικών
α οικο- για τουριστικούς
ο λόγους, ή αν θέλουμε βιώ-
και φυσικών πόρων αναδεικνύουν
ν νέα εδαφικά και κοινω- νομικών εξελίξεων καθώς ττροποποιείται σιμους οικισμούς
μ τελικά, στους οποίους δι-
νικοοικονομικά διακυβεύματα.α Τα φαινόμενα αυτά παρατη- πλέον όλη η δομή της ελληνικής
ν οικονο- αβιούν σύγχρονες
ρ κοινωνίες, κάτι το οποίο
ρούνται κατεξοχήν στους περιαστικούς,
ι αγροτικούς χώρους μίας. Για παράδειγμα, οι αναγκαίοι
α χώροι αναφέρθηκε και προηγουμένως. Αυτό
γιατί πρώτοι αυτοί, χρονικά και
α χωρικά, υφίστανται της συ- εμπορίου θα μειωθούν σημαντικά
α καθώς δημιουργεί μ μια αλυσιδωτή διαδοχή αντι-
νέπειες της αστικής επέκτασης.
ς απομακρυνόμαστε από το κ καθεστώς του φάσεων και αναφέρομαι σε περιπτώσεις
αυξανόμενου καταναλωτισμού. ύ ανάπλασης, ττμημάτων ή καθ’ ολοκληρία,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
238 — 239
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

παραδοσιακών οικισμών μετά ά από μια φυσική καταστροφή

για παράδειγμα, κατά πόσο είναι σκόπιμο να εφαρμόζο-
νται πολεοδομικά πρότυπα, ή να αναμορφωθούν, ή αν είναι
σκόπιμο ο κάθε ένας οικισμόςς να αποτελεί μια κεχωρισμένη
περίπτωση μελέτης, Παράλληλα,λ στις σημερινές οικονομικές
συνθήκες της παρατεταμένης ύ ύφεσης είναι επιτακτική η ανά-
γκη, παραδείγματος χάρη, να ενσωματωθούν οι νέες τεχνο-
λογίες, η εξοικονόμηση της ενέργειας
έ στους οικισμούς. Αυτό
ισχύει φυσικά και για τα δίκτυα
υ υποδομής των παραδοσια-
κών οικισμών αλλά και για τις εξυπηρετήσεις τους.

Θα περάσουμε ορισμένα γιατί θέλω να συντομεύω…

Έχει αναφερθεί πολλές φορές
ο ότι το Υπουργείο θα προ-
χωρήσει σε μια, επερχόμενη, μεταρρύθμιση των βαθμίδων
σχεδιασμού η οποία αυτό το έργο,
έ δηλαδή της καταγραφής
όλων αυτών των στοιχείων καιι της σύνδεσής τους, θα το δυ-
σκολέψει πιστεύω ακόμα περισσότερο, κυρίως το έργο της
ομογενοποίησης του υλικού καταγραφής
κ και ανάλυσης των
οικισμών. Εδώ λοιπόν δύναταιι να βοηθήσει η Πληροφορική.

Είναι παράδοξο –εκ πρώτης τ όψεως– σε μια συνάντηση

που αφορά σε μορφολογικά στοιχεία, δόμηση και αρχιτε-
κτονική κληρονομιά, να αναφερόμαστε
ε στα άκρως μοντέρνα
ψηφιακά μέσα διαχείρισης. Ε Επειδή μιλάμε για παραδοσια-
κούς οικισμούς και για μορφολογικά στοιχεία αυτό δε ση-
μαίνει αναγκαστικά ότι το κάθεε μελετητικό γραφείο ή ο κάθε δηλαδή από τη μύτη, απλά δενε λειτουργεί. ε
φορία σαν δεδομένο, αλλά κυρίως η δια-
δημόσιος φορέας θα πρέπει να εκτρέφει ζωντανές χήνες Ο χρήστης του δηλαδή, έχει 50%5 πιθανό- χείρισή της. Μ Μια βάση δεδομένων λοιπόν
ώστε ο αρχιτέκτονας να έχει ικανό απόθεμα από εργαλεία τητα να ξεκινήσει από εντελώςς λάθος βάση. γ
είναι μια οργανωμένη συλλογή στοιχείων.
αναλογικής σχεδίασης. Οι πολύ λ παλιοί μιλούν για γραμμο- Πέραν όμως από την προσχεδιασμένη
δ του Τα δεδομένα συνήθως οργανώνονται με την
γραφία, οι παλαιότεροι για ράστερ
σ και οι νεότεροι για hatch. χρήση μπορεί να χρησιμοποιηθεί
ι τόσο με κ
τυπική διαδικασία της δομής που ακολου-
Στην πραγματικότητα είναι ακριβώς
κ το ίδιο. λάθος, όσο και με άσχημο, κακό
α ή και ποι- θείται και στονο πραγματικό κόσμο με μια
Αναφέρθηκα στην αρχή γγια το πλήθος των οικισμών νικά πολύ άσχημο, τρόπο. Εργαλεία
ρ υπάρ- μέθοδο που υ υποστηρίζει την εύρεση και της
κάτω των δυο χιλιάδων (2.000)0 κατοίκων και επισήμανα ότι χουν μεν πολλά, αλλά εγώ αναφέρομαι
ν σε πλέον σύνθετης η πληροφορίας. Για ένα κατά
ανέρχονται στους δώδεκα χιλιάδες
λ οχτακόσιους (12.800). ένα άλλο, πιο μοντέρνας τεχνολογίας,
ν που ι
εμάς παράδειγμα, μια ερώτηση σε πολεο-
Είναι αντιληπτό ότι η καταγραφή
ρ και μόνο των στοιχείων μόνο απλό δεν είναι: τη σύγχρονη
ρ βάση δε- δομικό επίπεδοε που θα είχε ας πούμε την
τους αποτελεί έναν τεράστιο ό όγκο δεδομένων που, με κά- δομένων. μορφή: ποια α οικοδομικά τετράγωνα από
ποιο μαγικό τρόπο, πρέπει αρχικά
χ να αποθηκευτούν και στη Σύμφυτη με την γέννηση η της επιστή- μια ευρύτερη η περιοχή μελέτης έχουν αδό-
συνέχεια να αναλυθούν. Ένα πολύ απλό εργαλείο είναι το μης της πληροφορικής είναι κκαι η συλλογή η
μητες ιδιοκτησίες και, επιπλέον, ποιες από
κατσαβίδι –πιθανά το απλούστερο
σ μιας και είναι ένας μο- πληροφοριών. Σύντομα έγινε αντιληπτό ότι κ
αυτές τις ιδιοκτησίες είναι μεγαλύτερες, πα-
χλός δίχως κινούμενα μέρη– και όμως, αν ένας τεχνολογι- στη γρήγορη εξέλιξη αυτής τηςη επιστήμης, ραδείγματος χχάρη, των διακοσίων πενήντα
κά απαίδευτος άνθρωπος το πιάσει από την λάθος μεριά, σημασία δεν έχει αυτή καθεαυτήυ η πληρο- ω
(250) τετραγωνικών.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
240 — 241
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Σε πιο σύνθετο επίπεδο τώρα,

ώ τα συστήματα διαχείρισης
βάσης δεδομένων είναι ειδικά ά σχεδιασμένες ομάδες εφαρ-
μογών που αλληλεπιδρούν κατά α πρώτον με το χρήστη και
κατά δεύτερον με άλλες εφαρμογές.
μ Από τη βάση δεδομένων
που υποστηρίζει α-χωρικά την η πληροφορία ας περάσουμε
σε κάτι που την υποστηρίζει χωρικά. Αναφέρομαι στα γε-
ωγραφικά συστήματα πληροφοριών που λέγονται και GIS.
Ένα γεωγραφικό σύστημα α πληροφοριών είναι ένα σύ-
στημα σχεδιασμένο για την ανάκτηση,
ν την αποθήκευση, την
επεξεργασία, την ανάλυση, τηη διαχείριση και τέλος την πα-
ρουσίαση όλων των τύπων γεωγραφικών
ε δεδομένων, είναι
δηλαδή μια εξειδικευμένη βάσηά δεδομένων. Είναι εφαρ-
μογές και εργαλεία που επιτρέπουν
ρ στους χρήστες να δη-
μιουργήσουν διαδραστικές ερωτήσεις
ρ αναλύοντας χωρικές
πληροφορίες. Ο όρος GIS είναι ί ένας σχετικά ευρύς όρος
και μπορεί να αναφέρεται σεε μια σειρά από διαφορετικές
τεχνολογίες, διαδικασίες και μμεθόδους, έχει τη δυνατότητα
να συνδέεται με πολλές λειτουργίες
υ και έχει πολλές εφαρ-
μογές που σχετίζονται με την τεχνολογία, το σχεδιασμό της
διαχείρισης και άλλα πολλά. ΟΟι σύγχρονες τεχνολογίες GIS
χρησιμοποιούν ψηφιακές πληροφορίες
ρ για τις οποίες χρησι-
μοποιούνται και διάφοροι μέθοδοι
θ επεξεργασίας ψηφιακών
δεδομένων, που οργανώνονται α σε επάλληλες στρώσεις, τα
λεγόμενα layers. Επιπλέον, μ με την ακρίβεια των ενσωμα- –στόχος που από μόνος του αποτελεί ένα Να σημειώσουμε
ώ όμως ότι η τεχνολο-
τωμένων συντεταγμένων, πλάτους,
τ μήκους, ύψους αλλά και τεράστιο έργο– ώστε να είναιι και συγκρί- γία αυτή έχει
ε ανάγκη να εδραιώνεται σε
χρόνου, μια απίστευτη ποικιλίαα του πραγματικού κόσμου και σιμα και συνδέσιμα μεταξύ τους και να πραγματικά σύγχρονα και ενημερωμέ-
οι προβλεπόμενες καταστάσεις του μπορούν να αναλυθούν. αποτελέσουν τη βάση ενός ενιαίου
α γεωγρα- να στοιχεία. Π
Πρέπει δηλαδή να υπάρχουν
Η συγχρονική και διαχρονική ανάλυση που είναι δυνατό να φικού συστήματος πληροφοριών.ρ Φαντα- κατά πρώτον ενημερωμένα υπόβαθρα και
επιτευχθεί διευκολύνει την εκπαίδευση
π και τη λήψη αποφά- στείτε παρακαλώ την εισαγωγή ή όλων αυτών ο σύγχρονα Γ.Π.Σ. ή ΣΧΟΟ-
κατά δεύτερον
σεων. Ένα βασικό χαρακτηριστικό
σ των GIS είναι ακριβώς η των δεδομένων σε ένα ενιαίο GIS για όλη ΑΠ και πολεοδομικές
ε μελέτες. Είναι γνω-
διάσταση του χρόνου. Υπάρχει ε η δυνατότητα να διαταχθούν την χώρα. Διοικητικά όρια, όρια
ρ οικισμών, στό πιστεύω ττο ανώνυμο αξίωμα των υπο-
τα στοιχεία με τέτοιον τρόπο ώ
ώστε να απεικονίζουν χρονική χρήσεις, λίμνες και υδατορέματα,
μ γραμμή λογιστών, από
π τα φοιτητικά μου χρόνια,
ακολουθία αλλά και την πρόβλεψη
β και επίλυση διαφορετι- αιγιαλού παραλίας κ.τ.λ., πόσοο θα βοηθού- garbage in – garbage out (σκουπίδια θα
κών σεναρίων. Αυτό το ιδιαίτερο
τ χαρακτηριστικό των GIS σε τη μετάβαση από τον υπερκείμενο
ρ σχε- βάλεις – σκουπίδια
ο θα βγάλεις). Οι υπο-
έχει ανοίξει νέους δρόμους ττης επιστημονικής έρευνας σε διασμό στον υποκείμενο, πόσο ο η ανίχνευση λογιστές είναι
α άχρηστοι, μόνο απαντήσεις
συμπεριφορές και πρότυπα που ο προηγουμένως θεωρούνταν τόσο της διαχρονικής όσο και ττης συγχρονι- μπορούνε να α δώσουν, είχε πει ο Pablo
άσχετες με τον πραγματικό κόσμο. κής θεώρησης θα βοηθούσε σ στον ευρύτερο Picasso κάποια
ο στιγμή…
προγραμματισμό και κυρίως π πόσο θα ήτανε
Δεν αρκεί λοιπόν να συλλεγούν
λ αυτά τα στοιχεία των χρήσιμο αυτά τα επεξεργασμένα
έ δεδομένα, Οι βάσειςς δεδομένων και τα γεωγρα-
παραδοσιακών οικισμών, πρέπει
έ και να ομογενοποιηθούν να ήταν διαθέσιμα σε κοινή χρήση.
ρ φικά συστήματα
α πληροφοριών, γιατί τώρα

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ

242 — 243
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
φτάνουμε πιστεύω σε ένα σημαντικό
μ θέμα,
δημιουργούν έναν τεράστιο όγκο αρχεί-
ων. Αυτός ο τεράστιος όγκος αρχείων για
το σύνολο των δώδεκα χιλιάδωνά οχτακο-
σίων (12.800) οικισμών, που υ λέγεται και
megadata πλέον, κάπως θα πρέπει
ρ να απο-
θηκευτεί με ασφάλεια. Πιθανώςν στο σύν-
νεφο. Δεν αναφέρομαι στα μετεωρολογικά
ε Το άμεσο ο συμπέρασμα είναι ότι το
και στα φωτογενή φυσικά φαινόμενα,
ι ανα-
φέρομαι σε κάτι επίγειο που υ αναφέρεται
ως cloud computing και, στα α κατά εμάς,
υπολογιστικό σύννεφο ή απλά λ νέφος. Εί-
ναι βέβαιο ότι σε λίγο το σύννεφο
ν θα είναι
μέρος της καθημερινότητάς μ μας όπως το
ιντερνέτ και τα μέσα κοινωνικής
ή δικτύωσης.
Ήδη πολλές υπηρεσίες παρέχονται
έ στους
συνδρομητές μέσω του cloud, d αρχίζοντας,
για παράδειγμα, από την καθημερινή
θ ψυ-
χαγωγία. Η υπηρεσία του Cloud είναι ίσως
η σημαντικότερη εξέλιξη στηνν πληροφορι-
κή τα τελευταία χρόνια. Οι επιπτώσεις
π που
θα έχει στον τρόπο που λειτουργούν
ο τόσο
οι δημόσιες υπηρεσίες, όσο και
α οι ιδιωτικές
επιχειρήσεις αλλά και οι μεμονωμένοι
ν ιδιώ-
τες, είναι δύσκολο να εκτιμηθούν
ο προκατα-
βολικά. Πάντως τα χρήματα π που επενδύο-
νται σήμερα στη δημιουργία υπηρεσιών
π και
υποδομών cloud είναι πραγματικά
α ασύλλη-
πτα και όλα τα μεγάλα ονόματατ της πληρο-
φορικής συναγωνίζονται στην κ κούρσα αυτή.
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ
A ΜΕΡΟΣ
Ενδεικτικά θαα σας πω ότι εκτιμάται πως κα-
θημερινά δημιουργούνται
μ δυόμιση τετρά-
κις εκατομμύρια
ύ (2.500.000.000.000.000)
bites και ότι ττο 90% του παγκοσμίου απο-
θέματος δεδομένων
ο έχει ηλικία μικρότερη
των δυο (2) εετών.
μεγαλύτερο μ μέρος από όλα αυτά τα δε-
δομένα δε μ μπορεί να αποθηκεύεται σε
προσωπικούςς υπολογιστές, αλλά σε θη-
ριώδη κέντρα ρ δεδομένων. Παράλλη-
λα, η έμφαση σ έφυγε από τις υποδομές
–δηλαδή το hardware– και μετακινήθη-
κε προς τις εεφαρμογές, software. Για να
το πούμε απλοϊκά,
λ η ιδέα είναι να έχουμε
την πληροφορική
ρ σαν το νερό της βρύσης.
Ανοίγουμε τηνη βρύση και παίρνουμε όσο
νερό θέλουμεε χωρίς να μας ενδιαφέρει ούτε
πού είναι αποθηκευμένο,
ο ούτε πώς έρχεται,
ούτε πώς διυλίζεται.
λ Στην πραγματικότητα,
όπως είπε καια κάποιος από τους μέντορες
της πληροφορικής,
ρ το να παίρνεις πληρο-
φορίες από ττο Ίντερνετ είναι σα να πίνεις
νερό από πυροσβεστικό
υ κρουνό. Το ίδιο
ισχύει και για
α το ηλεκτρικό ρεύμα, πληρώ-
νουμε όσο κ καταναλώνουμε χωρίς να μας
απασχολεί καθόλου
α η παραγωγή του. Κά-
πως έτσι είναιι και το cloud: όλες οι αποθη-
κευμένες πληροφορίες
η δεν είναι εμπιστευ-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
τικές και ανήκουν σε όλους, είναι public νουν αφάνταστασ την τακτοποίηση των αν-
domain, άρα δεν τίθεται ακριβώς
ι θέμα δι- θρώπινων αναμνήσεων.
ν Βασίζονται όμως,
αρροής. Δε μας ενδιαφέρει ααν οι σκληροί όπως και η αυτόματη
υ εστίαση της φωτογρα-
δίσκοι που αποθηκεύουν τα δεδομένα
ε είναι φικής μας μηχανούλας,
η στην αναγνώριση
στο Υπουργείο ή σε κάποιο data center και ελαχιστοποίηση
π των γκρίζων περιοχών
στην Ινδία. Ο απαιτούμενος χώρος
χ για την ασαφούς περιγράμματος.
ι Είναι αυτός ο αλ-
αποθήκευση των πληροφοριών ι συνεχώς γόριθμος που,υ με τροποποιήσεις του κώδι-
μεγαλώνει και φυσικά είναι σ συμφερότερο κά του και μεε μια καλύτερη ανάλυση τείνει
να πληρώνει κανείς ανάλογα με την χωρη- να οδηγήσει στην τακτοποίηση προσώπου
τικότητα που χρησιμοποιεί, π
παρά να κάνει σε σύγκριση μεμ μια βάση δεδομένων. Μην
επενδύσεις προκαταβολικά γιαι να αντιμε- πάτε πολύ μακριά
α γιατί πολλά tablets τε-
τωπίσει τον αυξανόμενο όγκο, ο οποίος μά- λευταίας γενιάς
ι ενσωματώνουν αντίστοιχο
λιστα δεν είναι δυνατό να προβλεφτεί
ρ και αλγόριθμο για α την προστασία των δεδομέ-
πιθανώς ο χώρος θα είναι πεπερασμένος,
ε νων τους. Αυτός
υ ο αλγόριθμος μπορεί, με
τόσο σε δυνατότητες αποθήκευσης
ε όσο και κάποιες άλλεςε τροποποιήσεις όμως, κατά
σε τεχνολογική δομή… πρώτον να αναγνωρίζει
ν και κατά δεύτερον
να κατηγοριοποιεί
ο και παράθυρα ή όποιο
Τα συλλέξαμε, τα αποθηκεύσαμε,
η τα άλλο μορφολογικό
λ στοιχείο. Από ό,τι γί-
επεξεργαστήκαμε αυτά τα μορφολογικά νεται αντιληπτό,
π η ουσία είναι ακριβώς να
στοιχεία. Και μετά; Τι πορίσματα
α θα βγούν; αποδώσει αυτά τ τα κριτήρια κατηγοριοποί-
Η χρήση ηλεκτρονικών διερευνητών
υ σαφέ- ησης ώστε να α γίνεται η τελική ταξινόμηση
στατα κρύβει και κινδύνους, όπως όλα τα σε διακριτές κατηγορίες και υποκατηγορί-
εργαλεία. Θα αναφερθώ σε κάτικ που είναι ες. Ένα πρόγραμμα
γ λοιπόν αναγνώρισης
άλλη μια τεχνολογία αιχμής, και δεν είναι όψεων και ταξινόμησης
α όψεων με την χρή-
μόνο για ψυχαγωγία. Ειδικότερα
ε αναφέρο- ση ψηφιακής φωτογραφίας δεν νομίζω ότι
μαι στη δυνατότητα αναγνώρισης
ρ ανθρώ- είναι και τόσο
ο μακρινό τελικά. Το θέλουμε
πινου προσώπου. Ήδη, τα προγράμματα
π αυτό; Φυσικάά και όχι…
ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας,α κυρίως τα Τελειώνοντας
ν όμως, να αναφερθώ και
ερασιτεχνικού προσανατολισμού,ο διαθέτουν σε κάτι θετικό,
κ όπως είναι η σάρωση…
πλέον τέτοιους αλγόριθμους π που διευκολύ- Χρησιμοποιούμε
ο σε καθημερινή βάση στο

244 — 245
πρακτικά
10.
David C. Marr
ΝΤΑΒΙΝΤ Κ. ΜΑΡ
(1945-1980)
Βρετανός νευροφυσιολόγος και
ψυχολόγος, που συνδύασε αποτελέσματα
από Ψυχολογία, Τεχνητή Νοημοσύνη και
Νευροφυσιολογία, καταλήγοντας σε νέα
μοντέλα οπτικής επεξεργασίας. Η εργασία
του είναι βασική στην Υπολογιστική
Νευροφυσιολογία.
11.
Κατά D.C. MARR τα στάδια είναι:
α) πρωταρχικό σκίτσο,
β) σκίτσο 2.5 διαστάσεων και
γ) μοντέλο 3 διαστάσεων.
12.
The Nara Document
on Authenticity
1994
Έγγραφο που καλύπτει την ανάγκη
για μια ευρύτερη κατανόηση της
πολιτισμικής πολυμορφίας και της
πολιτιστικής κληρονομιάς σε σχέση με τη
διατήρηση, προκειμένου να αξιολογήσει
πιο αντικειμενικά την αξία και την
αυθεντικότητα των πολιτιστικών αγαθών.
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ
γραφείο μας έναν ψηφιακό σ σαρωτή, ελληνιστί σκάνερ, για • ǺȄǼȈǽǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Λοιπόν: ΑΑυστρία, Γερμανία, το Πήλιο
να μετατρέψουμε αναλογικά σ σε ψηφιακά αρχεία… Η ίδια Σε ένα πράγμα δε διαφώνησεε κανείς, στην με τη στέγη την
η υποχρεωτική, είναι και αυτό
διαδικασία μας επιτρέπει σήμερα
ε να προχωρήσουμε σε πλή- ανάγκη για αυθεντικότητα. Κ Κάτι είναι και κατά την άποψήψ μου για συζήτηση έστω και
ρως αυτόματη τρισδιάστατη ψ ψηφιοποίηση χώρου ή κτίσμα- αυτό, έστω και αν ο καθένα
καθένας ας μπορεί να
α σαν εξαίρεση. Ισπανία, πολύ κοντινό, δω-
τος, με τρισδιάστατα σκάνερ γνωστών
ν εταιριών και την άμεση την αντιλαμβάνεται όπως θέλ λλει, ενίοτε ως
θέλει, δέκατος (12ος),
ο δέκατος τρίτος (13ος) αι-
επεξεργασία του τρισδιάστατου μοντέλου. Η τεχνολογία της γραφικότητα ή κάτι άλλο. Πά άντως η αυθε-
ά
Πάντως ώνας, το περιβάλλον.
ρ Λοιπόν, τέτοιες ει-
τρισδιάστατης μοντελοποίησης η καταλήγει, εκτός από έναν ντικότητα, σαν έννοια έχει ορ
οριστείιστεί από την κόνες υπάρχουνε
ο άπειρες και μπορούμε να
φωτορεαλισμό (rendering) ή έναν περίπατο (walkthrough) δούμε πολλέςς αλλά, εν πάσει περιπτώσει,
διεθνή επιστημονική κοινότητ
κοινότητα ττα διαδοχικά,
σε πραγματικό χρόνο (real ttime), και στην τρισδιάστατη από σειρά συμβάσεων, αποκρ υσταλλωμένη
αποκρυσταλλωμένη μόνο κατάθλιψηι μπορούν να μας προκα-
εκτύπωση πια. Είναι απλό πλέον,
λ με τη χρήση ενός τρισ- ως κύριο ζητούμενο με το έγγρ ραφο-ντοκου-
ρ
έγγραφο-ντοκου- λέσουν διότι σστην Ελλάδα τα παραδείγματα
διάστατου εκτυπωτή να έχουμεε γρήγορα ακριβή μακέτα υπό μέντο της ΝΑΡΑ12. είναι ελάχισταα και, το χειρότερο, είναι χιλι-
κλίμακα, στο μέγεθος που θέλουμε
λ πάνω στο σχεδιαστήριό Άμεσα ή έμμεσα, ο μιμητισμός
μιμητττισμός και το οταλαιπωρημένα…
μ
μας… Για να αναφερθώ πάλι σε έναν πολύ γνωστό σε αυτά νεοπαραδοσιακό έχει καταγγ
καταγγελθεί
γγελθεί πολλές
τα θέματα, αναφέρομαι βέβαια α στον MARR10. Στο τελευταίο φορές, το βασικό όμως είναι ό ότι, εκτός των Συνεχίζω λοιπόν από εκεί που άφησε ο
στάδιο της οπτικής αντίληψης, που είναι το πραγματικό αντι- τειχών, για να μιλήσουμε λίγο ο για την διε- Νίκος τη συζήτηση,
ζ για αυτή την τεράστια
κείμενο, μπορούμε πλέον να φ φτάσουμε εύκολα11. Αυτό είναι θνή εμπειρία και να τελειώνου
τελειώνουμε
υμε με αυτό, ο
υ πληροφορία ππου μαζεύεται τώρα, δηλαδή:
ακόμα πιο εύκολο με 3D Mapping
p ενός αντικειμένου σε δι- διάλογος παραμένει πολύ ισχισχυρός.
χχυρός. Υπάρ- προχωρήσαμεε εμείς (το Υπουργείο) στην
αδοχικά αρχεία εικόνων, που υ επιτρέπουν τη φωτογραφική χουν τα πάντα: διαλέξεις κτλ, α αλλά το βασι- προκήρυξη ααυτών των μελετών ενώ δεν
ανασύσταση του αντικειμένου με ένα 3D Mesh, ένα τρισδιά- κό είναι ότι υπάρχει διάλογοςς και εδώ φα- έχει προηγηθεί
θ κανενός είδους ανάλυση
στατο σχοινοπολύγωνο, φτάνει να ακολουθούνται κάποιοι νερώνεται και το δικό μας έλέλλειμμα.
λλειμμα. Διότι μέχρι τώρα για
ι την εμπειρία και τα αποτε-
απλοί κανόνες λήψης. Αρκετά ά προγράμματα αυτού του εί- εμείς, σε αυτά τα ζητήματα, ούτε διάλογο λέσματα αυτής
ή της πρακτικής των μορφο-
δους κυκλοφορούν ελεύθερα α στο διαδίκτυο. Η γειτονική δεν έχουμε. λογικών κανόνων,
ό θα το πούμε το όνομα
μας Ιταλία, μια χώρα που διακρίνεται
κ για την αποτελεσματι-
κή διαχείριση και προστασία ττης αρχιτεκτονικής της κληρο-
νομιάς, ετοιμάζεται να προχωρήσει στην διάθεση προγραμ-
μάτων ελεύθερου λογισμικού, ή αλλιώς ανοιχτού κώδικα, με
προφανείς ευεργετικές συνέπειες.
ε
Θα κλείσω με μια ευφυή π παραδοξολογία από τον χώρο
της Πληροφορικής: υπάρχουνν δέκα (10) τύποι ανθρώπων:
αυτοί που καταλαβαίνουν το δυαδικό αριθμητικό σύστημα
και αυτοί που δεν το καταλαβαίνουν.
α
Σας ευχαριστώ πολύ… •
• ǺȄǼȈǽǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Συνεχίζουμε τις εισηγήσεις
τ
από την οργανωτική επιτροπή με εμένα… •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
246 — 247
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
13.
Ν. 4030 ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
ΦΕΚ 249Α’/2012 A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Νέος Τρόπος Έκδοσης Αδειών Δόμησης,
Ελέγχου Κατασκευών και λοιπές διατάξεις.

αυτό που το λέει το Υπουργείο ο τα τελευταία τριάντα-σαράντα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής; Ό Όλες οι μελέ- σας τα λέω και
κ καλά είναι να τα λέμε και
(30-40) χρόνια. τες που υπογράφονται από αρχιτέκτονα. καλά είναι ννα τα δείχνουμε. Αυτοί είναι
Όταν λέω ανάλυση δεν εννοώ ν καταρχάς την επιστημο- Όλες οι άλλες περιπτώσεις, όπου
π δεν απαι- που πέρναγαν,α αυτοί είναι που πέρναγαν
νική, εννοώ αμέσως-αμέσως την ποσοτική από τους πα- τείται η υπογραφή αρχιτέκτονα,
α δεν περνά- σύμφωνοι και α με όρους δόμησης και μετά
ραδοσιακούς οικισμούς. Έχουμε υ κάνει ποτέ μια σύγκριση νε Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. επαίνων από Ε.Π.Α.Ε. και από τα Συμβού-
αν αυτοί, κατά μέσο όρο, αναπτύχθηκαν
ν ή συρρικνώθη- Ελέγχουμε τον εαυτό μας π
πάλι, για άλλη λια και εξακολουθούν…
κ Έτσι; Λοιπόν,
καν; Αν έχασαν ή αν κέρδισαν σ πόρους, ζωή, πληθυσμό μια φορά, όπως με την Ε.Π.Α.Ε.
Α Αυτό έχει αυτοί είναι ππου κόβονται. Αυτοί οι συνά-
κ.τ.λ.; Έχουμε κάνει έρευνα,, οι αδιάφοροι οικισμοί –με πολλές όψεις αλλά, το πιο βασικό
α σε αυτή δελφοι κόπηκαν,κ αυτό το κτίριο που βλέ-
αυτόν το ρατσιστικό χαρακτηρισμόρ που συνοδεύει την ελ- τη συγκυρία, είναι να καταλάβουμε
β ότι αυ- πετε είναι αυθαίρετο,
υ αυθαίρετο και πα-
ληνική νομοθεσία εδώ και π πολλά χρόνια– μήπως οι αδι- τός ο άνισος αγώνας που αντιμετωπίζουν
ν ραμορφωμένο. ο Λοιπόν, είναι αυθαίρετο
άφοροι οικισμοί είναι ζωντανοί α και ευημερούν ακριβώς όλοι οι συνάδελφοι που προσπαθούν
ο να διότι δε συμβαδίζει
μ με τα παραδοσιακά
επειδή μπόρεσαν να υποδεχτούνεχ χρήσεις που δεν ήταν κάνουν Αρχιτεκτονική κόντρα α σε όλες τις πρότυπα και με τις προσπάθειες που κά-
στους παραδοσιακούς; Τέλοςς πάντων, το θέμα είναι ότι συνθήκες και κόβονται από ττις Ε.Π.Α.Ε. και νουμε να διατηρήσουμε
α τους οικισμούς.
δεν υπάρχει κανενός είδους ανάλυση μέχρι τώρα, ούτε, τώρα από τα Συμβούλια, πρέπει
ρ να στα- Έτσι; Ωραία… …
όταν υπάρχει, τι προκαλεί η μ μορφολογική παραβατικότητα ματήσει. Για την αυτοεκτίμησηη του κλάδου Ορίστε; Τα
Τ λένε οι συνάδερφοι αρχιτέ-
–δηλαδή όταν υπάρχουν ειδικοί ο όροι δόμησης και ο πολίτης μας και για το μέλλον της Αρχιτεκτονικής
ρ κτονες, γραμμένο
μ στο πρακτικό της Ε.Π.Α.Ε..
τους ξεπερνάει ή τον καταπιέζουν–
ζ αυτού του είδους η ανά- της χώρας. Αυτό το κτίριο, ο πολίτης που το ήθελε και
λυση δεν έχει γίνει ποτέ. πήγε στον αρχιτέκτονά
χ του, επέμενε να πα-
Προχωρήσαμε όμως εμείςς στην επέκταση του θεσμού Με βάση τον N. 4030, αρχιτεκτονικές με- ραβατήσει και α είναι παράνομος και είναι
και στο να συνεχίζουμε στο ίδιοδ βιολί, στον αυτόματο. Όχι λέτες που διαφοροποιούνται από τα μορ- αυθαίρετος κ και αυτός είναι εκτεθειμένος
εμείς οι παρευρισκόμενοι, έτσι; σ Εμείς γενικά… Εμείς που φολογικά στοιχεία, θα ελέγχονται
ο από το και ο μηχανικός
κ που το υπέγραψε ακριβώς
δεν είμαστε εδώ… Λοιπόν, ούτε ύ η γνώμη των Σχολών, ούτε Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και α μάλιστα με επειδή το πίστευαν.
τ Λοιπόν, για να ξέρουμε
των φορέων ελήφθη, γιατί όταν α ήτανε να προκηρυχθούν οι αυξημένη πλειοψηφία. Λοιπόν: ό ποιος πο- τι γίνεται στηνν πιάτσα και τι παιχνίδι παίζε-
μελέτες ξέρετε πολύ καλά τη σύσσωμη
ύ αντίδραση του επιστη- λίτης υπάρχει περίπτωση να π πάει σε αρχι- ται, όπως καιι από άλλες πλευρές έτσι παί-
μονικού κλάδου της χώρας. τέκτονα όταν πάει στον άλλον με την έτοιμη ζεται και από την μεριά των μορφολογικών
Ας πούμε λοιπόν ότι, όχι σ σαν αποτίμηση διότι αυτά που οδηγία, που θα πάρει την άδεια δ αμέσως; και ποια είναι
α η επίδραση… Μιλάμε τώρα
θα πούμε είναι πράγματα που υ όλοι τα ξέρουμε, απλά ίσως Ενώ ο αρχιτέκτονας θα ταλαιπωρηθεί.
π Λοι- για αυθεντικότητα…
ό
καλό είναι να διατυπώνονται π που και πού γιατίναι μεν όλοι πόν, πάει αυτή η παρένθεση, η παρένθεση
τα ξέρουμε αλλά υπάρχει μια ομερτά στο χώρο των αρχιτε- μεν αλλά χρειαζόταν διότι προχωράει
ρ πα- ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
κτόνων, δεν πολυμιλάμε για ό όλα τα εγκλήματα τα εντός του ρακάτω τη σκέψη μου. Σεε ποιο μέρος είναι;
κλάδου μας και πηγαίνουνε στον τ αυτόματο και συνεχίζουνε. Από την εμπειρία μου σ στο Συμβού-
Ας πούμε αυτά τα πράγματα π που, παρόλα αυτά, όλοι τα ξέ- λιο Αρχιτεκτονικής, όπου είμαιί εδώ και Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.Ȇ Αυτό είναι στα Κύθηρα…
ρουμε. δυο (2) χρόνια, έρχονται συνάδερφοι
ν που Οι περισσότερες
ε φωτογραφίες που θα σας
Πρώτα από όλα, ποια είναι α η γνώμη των αρχιτεκτόνων: έχουν κάνει μια προσπάθεια και μια καλή δείξω είναι α
από τα Κύθηρα γιατί εκεί έχω
ποιων αρχιτεκτόνων; Ξέρουμεε όλοι πολύ καλά ότι υπάρχει μελέτη και όταν τους λέμε: «συγχαρητήρια
σ καλή γνώση του
ο περιβάλλοντος… Λοιπόν…
ένας τέτοιος αθέμιτος ανταγωνισμός στον αρχιτέκτονα από περάσατε» δεν το καταλαβαίνουν.
ν Λένε: τι
αυτό το σύστημα των μορφολογικών
ο κανόνων όπως υφίστα- λέτε εσείς, είστε καλά, εμάς πάντα
ά μας έκο- ȆȞțȝȔįį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
νται μέχρι τώρα, που έχει εκτοπίσει
ο τους αρχιτέκτονες. Μαζί βαν. Βέβαια υπήρχαν και άλλοι λ οι οποίοι σ
Τα στοιχεία της Ε.Π.Α.Ε.…
με όλο το άλλο πλέγμα βέβαια α των εργολάβων και της πιά- έφεραν τα τερατουργήματα τα απανωτά και
τσας κ.τ.λ., μας έχει εκτοπίσει από το σκηνικό. Παράδειγμα μόλις κόβονται λένε μα εμείςς πάντα περ- Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.Ȇ Είναι θολά επίτηδες γιατί
και στον πρόσφατο Ν. 403013, τι υ
υποθέσεις παραπέμπονται στα νάγαμε. Λοιπόν, αυτά τα ξέρουμε,
έ απλά υ
είναι καλή συνάδερφος και αριστερή συνά-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
248 — 249
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
5.
ΜΠΕΝΤΖΑΜΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
WALTER BENJAMIN A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

δελφος όπως μας είχανε πει τότε…

ό Τέλος πάντων… Λοιπόν, συνεπικουρείται από τον φθόνο διάφορων ένα είδος παραμορφωτικής
ρ αρθρίτιδας που
πάμε λίγο να δούμε το χτισμένο
ν αποτέλεσμα πάνω στην προ- θεωρητικών περί την αρχιτεκτονική
κ και η εξαιτίας μιας μακράς και συνεχούς τακτι-
σπάθεια αποτίμησης, να δούμεε τι θα πει αυθεντικότητα όπως οποία προσπάθησε να φυλακίσει
ί την αρχι- κής εκλαμβάνεται
ν ως η μόνη φυσιολογική
την εννοούμε… τεκτονική δημιουργία σε κάτι γραφικό και με αποτέλεσμα μ εκτρωματικές μελέτες που
Κατά ΜΠΕΝΤΖΑΜΙΝ15 βέβαια, α η αυθεντικότητα ορίζεται θανατερά στάσιμο περιφρονώντας ακριβώς είναι εύκολο να τις κατακρίνουμε. Ποιος
έμμεσα ως η γνησιότητα του υ πράγματος, η αυθεντικότη- αυτό που λέμε, τη σημασία τηςς εξέλιξης και λέει, ας πούμε,
μ ότι αυτό το σούπερ μάρ-
τα πηγάζει από την ειλικρινή, από την σταθερή μετάδοση, του χρέους μας απέναντι στιςς μελλοντικές κετ στον παραδοσιακό
α οικισμό είναι καλό;
τη δυνατότητα μετάδοσης της η ιστορικής μαρτυρίας όπως γενιές. Είναι πολύ εύκολο
ύ να το κατακρίνεις αλλά
αυτή κουβαλιέται πάνω στην ύλη, χοντρικά σας το λέω… χτίζεται, δεν μ
μπορείς να το σταματήσεις. Το
Ο ορισμός είναι πολύ πιο σωστός
σ από ότι σας το λέω εγώ… Όπως έχει πει πάλι ο Ελύτης,
τ ένα τοπίο κατακρίνεις.... Και όμως και με τους όρους
Μιλάμε για αυθεντικότητα ενώ, εδώ και τρεις-τέσσερις (3- είναι η προβολή της ψυχής του ο λαού στην δόμησης συμφωνεί
φ και με της ευλογίες της
4) δεκαετίες, από τότε που ξεκίνησαν
κ οι ρυθμίσεις για τους ύλη. Αντίστοιχα, προβάλλονταςτ την ψυχή διοίκησης χτίζεται
ί και της Ε.Π.Α.Ε. και του
παραδοσιακούς οικισμούς περίπου,
ρ το αντιμετωπίζουμε σα μας στην ύλη και επειδή η α αρχιτεκτονική Συμβουλίου καικ όλων.
μια επιτηδευμένη προβολή νεκρών
ε παραστάσεων, καταστά- εκπαιδεύει, η ύλη έρχεται πίσωω σε εμάς και Λοιπόν, π πρώτο αποτέλεσμα αυτό: Τα
σεων, εποχών κ.τ.λ. Αυτή η μίμηση, είτε είναι κακοφτιαγμέ- αλλάζει την ψυχή μας. Ύστερα α λοιπόν από προδήλως ακαλαίσθητα
κ που λέγαμε χτίζο-
να και είναι αποκαλυπτική της διαστρέβλωσης, είτε είναι κα- τόσες δεκαετίες νεοπαραδοσιακής
σ εργο- νται, δεν τρέχει
χ τίποτα. Άλλο.. σε αδιάφο-
λοφτιαγμένα, δεν ξέρουμε τι είναι
ί χειρότερο… Στην δεύτερη λαβίας, σε κάθε γωνιά της χώρας
ώ έχει εκ- ρους οικισμούς..
ύ πάνω αριστερά όπως ήταν
(2η) περίπτωση μια καλοφτιαγμένη
γ ρέπλικα μπορεί να είναι παιδευτεί ο κάτοικος της υπαίθρου
ί σε κάτι το χωριό. Τέτοια,
ο να ένα απλό ψαροχώρι με
καλή, μπορεί να κρύβει ένα ή ήθος, αλλά δεν παύει να είναι άλλο από αυτό που είναι. Βλέπει
π δηλαδή να τέτοια σπιτάκια
κ εξήντα-πενήντα (60-50)…
νεκροφιλικό ήθος, δεν είναι π
πραγματικό, σύγχρονο ήθος. πρέπει το σπίτι του να διαφοροποιείται
ο από Λοιπόν, αυτό ό το χωριό δεν είχε ομοιομορ-
αυτά που έχει πραγματική ανάγκη
ά και από φία, γιατί το ακούσαμε και αυτό εδώ, ότι
Υπάρχει ένα σχίσμα σήμερα και αδιάψευστος μάρτυ- αυτό που είναι το φυσιολογικόκ για κάποιο ζητούμενο είναιν η απόκτηση ομοιομορφί-
ρας αυτού του σχίσματος είναι α αυτό που συζητάμε: είναι η λόγο που μπορεί και να μην τον
ο καταλαβαί- ας… Σε μη βεβαρυμμένο
β δηλαδή ιστορικό
ανάγκη για αρμονία, δηλαδή γύρω από το πρόβλημα που νει και όχι μόνο ο κάτοικος της υπαίθρου, περιβάλλον τι τ νόημα έχει το να δώσουμε
έχουμε πώς θα εντάξουμε τις νέες τεχνολογίες και τις νέες αλλά μιας και μιλάμε για την ύ
ύπαιθρο. Έχει εμείς μια ομοιομορφία και να ανασχέσουμε
ανάγκες στην αρχιτεκτονική φ φανερώνεται το σχίσμα διότι η φτάσει λοιπόν να φοβάται οτιδήποτε
τ εξε- την ετερομορφία; Δηλαδή δεν έχει αυτό το
μόνη αντιμετώπιση που έχουμε μ τώρα είναι πώς θα τις κρύ- λικτικό, οτιδήποτε νέο ή κάτι διαφορετικό. πράγμα, δεν έχει
έ δικιά του γραμματική και
ψουμε και δεν είναι ένταξη το ο να μπει σε εσοχή, κρύψιμο Σκεφτείτε και το εξής: ότι στη
η συντριπτική συντακτικό; Πρέπει
Π δηλαδή να γίνει παλιό
είναι και αυτό… πλειονότητά τους αυτοί που λλέμε αδιάφο- και μετά από εκατόν πενήντα (150) χρόνια
Ένταξη θα πει, να εντάσσεται
ε πραγματικά αυτόματα και ροι οικισμοί ταυτίζονται με ττο νέο. Αδιά- να καταλάβουμε υ τι χάσαμε, όπως γίνεται
να μην υπάρχει σχίσμα μεταξύ ξ πραγματικότητας και ειδώ- φορος λίγο πολύ σημαίνει νέοςν οικισμός κλασικά; Και αυτή η παρέμβαση όπου γίνε-
λου, ένταξη θα πει αυτό που θ θα βγαίνει από τον σχεδιασμό και ενδιαφέρων σημαίνει παλιός.
λ Αυτό εί- ται πιο γραφικό,
ι γιατί δε γίνεται παραδοσι-
μας αυτόματα να είναι ένα, να αφορά το όλο. ναι το κριτήριό μας, πραγματικά.
τ Λοιπόν, ακό, να το, αυτό
υ είναι… Σε ποια αλήθεια και
Λοιπόν, ο Ελύτης είχε πει όότι ο λαός μας κάποτε είχε την ο χρήστης έχει μάθει να φοβάται οτιδήποτε ποια αυθεντικότητα
κ ανταποκρίνεται αυτό το
σοφία να κόβει λουλούδι και γγια να το χαίρεται και για να το νέο και να προσκολλάται σε ο οτιδήποτε πα- πράγμα; Αυτό ό είναι, το κάτω είναι το αλη-
εκμεταλλεύεται, χωρίς να σημειώνεται
μ πουθενά το παραμι- λιό. Βρίσκει μια βεβαιότητα εκεί.
κ θινό και το αυθεντικό,
υ τσιμεντόλιθοι από το
κρό χάσμα. Εμείς, ίσως είμαστε τ η εποχή του χάσματος. Είτε Έχουμε φτάσει πια να πούμε,
ύ πάλι πα- διπλανό οικόπεδο
π γιατί δίπλα το φτιάχνανε,
είναι παλαιό κληροδότημα αναξιοκρατίας
ν στην χώρα μας, ραφράζοντας τον Ελύτη, ότι ο μηχανισμός δεν μπορούσεε ο άνθρωπος να το αντέξει ψυ-
είτε μια προσπάθεια αναζήτησης σ ταυτότητας ή εθνικότητας, μιας λειτουργίας, όπως αυτή ή αντανακλά χολογικά, έπρεπε
ρ να φτιάξει παραδοσιακό,
είτε οτιδήποτε άλλο, το θέμα εείναι ότι έχουμε μια γκροτέσκα πάνω στο τοπίο και στην α αρχιτεκτονική το έφτιαξε… Επιτέλους λοιπόν αρχίζει και
πια παραδοσιόπληκτη αντίληψη ψ η οποία, ξέρετε όλοι σας ότι, μας, την καταδυναστεύει, την υποβάλει σε γίνεται παραδοσιακός
δ αυτός ο οικισμός…

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
250 — 251
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Όχι μόνο γεμίσαμε με απομιμήσεις λοι- υ Τι ωραίο σπίτι που έκανε

πόν, όχι μόνο με εκτρώματα, α αλλά δείτε
και τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης
α του
κοινωνικού σώματος, δηλαδή ή το πώς επι-
ο
στρέφει η εικόνα και μας αλλοιώνει, το πώς
εκπαιδεύει αυτό που μας φορέσανε. Λοι-
πόν, μνημεία ιστορικά πρέπει ε να γίνουνε
παραδοσιακά. Το πάνω, σας πληροφορώ,
όταν κατεδαφίστηκε αυτό το σ σπιτάκι κατε-
δαφίστηκε για να φτιαχτεί το κάτω για να
γίνει παραδοσιακό. Δε συζητάμε η βέβαια
για τις ευλογίες της Ε.Π.Α.Ε.. Βεβαίως
ε με τις
ευλογίες της Ε.Π.Α.Ε., και δεν είναι
ί και κακή
η Ε.Π.Α.Ε., υπάρχουν πολλές Ε.Π.Α.Ε.
Π ανάλογα
με το ποιο από τα μέλη θα ξυπνήσει
π εκείνο
το πρωί και θα πάει και τι έχειχ στο μυαλό
του… Λοιπόν, ορίστε, αυτό είναι ί αποτέλε-
σμα, αυτό είναι αποδεκτό, δενν αντιδρά κα-
νείς σε αυτό, μην νομίζετε, π πολύ λίγοι το
καταλαβαίνουν.
και είναι και π
παραδοσιακό και είναι και νε-
οκλασικό, όλα α τα έχει.
Λοιπόν, έναν είναι αυτό, δεύτερον, σχο-
λείο παλιό μεε τα χρωματάκια του, απλή πα-
ρέμβαση. Αυτό τ είναι δημόσιο κτήριο, μπλε
και άσπρο θα γίνει αυτό, δε γίνεται. Τι ήταν
ν Όλα βολικά και στον αυ-
αυτό το κίτρινο;
τόματο.
Επίσης, έένα ωραιότατο καφενείο των
ι
αρχών του αιώνα έγινε έτσι… Κλείστηκαν
τα ανοίγματα,, για να γίνει πιο παραδοσια-
κό και, όπως σας το λέω πιο παραδοσιακό
το λένε όλοι…… Αυτά, μεταξύ αρχιτεκτόνων
νομίζω ότι είναι εύκολα και όλοι τα κατα-
λαβαίνουμε… …
Πάμε τώρα και σε κάτι που έχω την αί-
σθηση ότι καιι μεταξύ αρχιτεκτόνων έχουμε
ένα θέμα: Χώρα Κυθήρων, έένας οικισμός αυτές από εκείε τροφοδοτούνται, από αυτήν
με τρεις-τέσσερις (3-4) ζώνες. Κάστρο προ- την ιδιοτροπία, το παλιό, αυτοί έχουνε και
ενετικό, Ενετική επέκταση, Α Αγγλοκρατία, τον ρόλο τους,ς επιμένουν λίγο πιο πολύ…
νεότερο τμήμα και νεότατο. Έτσι;
τ Τώρα μι- Αν ήτανε Εφορία Νεοτέρων Μνημείων
λάμε στα όρια νεότερου, δηλαδήα μέχρι τον θα ζητούσαν να γίνουνε όλα λίγο νεότερα,
Δεύτερο (2ο) Παγκόσμιο Πόλεμο λ και από ρ
εντάξει τα ξέρουμε αυτά… Αλλά αυτό πρέ-
εκεί μέχρι σήμερα. Λοιπόν, μεε τις ευλογίες, πει και μεταξύύ αρχιτεκτόνων να το συμφω-
όχι με τις ευλογίες μόνο αλλά ά με τις οδη- νήσουμε.. Είδαδ και από κάποιους μελετη-
γίες, τις κατευθύνσεις της Εφορίας
φ Βυζα- ν
τές να προτείνετε ότι πρέπει δίπλα σε αυτά
ντινών Αρχαιοτήτων επειδή η χώρα λοιπόν να κάνουμε μ μεγάλα, ίδια και ακόμα παρα-
είναι ενετικός οικισμός, χτίζουμε
υ ενετικά… πάνω. Τώρα μ μιλάμε για το αντίστροφο πρό-
Πάρτε λοιπόν το καινούριο του 2012 το βλημα, εμείς λέμε στον παραδοσιακό ιστό
ενετικό… Πάρτε το και ελάτε κ και πείτε στον να διαφοροποιείται
π το παλιό από το και-
τουρίστα πού είναι το ενετικό,, πού είναι το νούριο για ναα μην κοροϊδεύουμε, και εδώ
παλιό και πού το καινούριο, έλα πες στον πάμε στον καινούριο
α ιστό και φτιάχνουμε
ντόπιο ποια είναι η πατρίδα σου. Δες το, παραδοσιακό ό και το ερώτημα είναι η καλή
αυτό είναι και αυτό βέβαια είναι
ί στον αυ- ρέπλικα, όχι η κακή ρέπλικα. Η κακή ρέ-
τόματο γιατί είναι υπό τις οδηγίες
γ των Εφο- πλικα δεν ξεγελάει
γ στο κάτω-κάτω, την κα-
ριών Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ω αλλά και ταγγέλλεις εύκολα. Την καλή ρέπλικα είναι

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ

252 — 253
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
δύσκολο να την καταγγείλεις κ
και κοινωνικά
είναι δύσκολο. Άντε εξήγησε σστον άλλον τι
θα πει ιστορική αλλοίωση.
Συγγνώμη για τον ρυθμό μ
μου.
Πάμε τώρα σε ένα ακόμα πιο ι χαρακτηρι-
στικό… Βλέπετε το ίδιο αλλά όχι χ πια σε έναν
ιστό όπου είναι αναγνώσιμο το ο λάθος, όπως
σας το περιέγραψα είναι αναγνώσιμο
γ έτσι;
Αλλά εδώ, που δεν είμαστε σεε πυκνό ιστό,
έχουμε το μεσαιωνικό κτήριο κ και έχουμε και
αυτό εδώ. Κοιτάξτε πόσο ωραία α που μοιά-
ζουν, τι ωραία που ταιριάζουν όπως έλεγε ο
κύριος Λαγός… Ορίστε, κάτι τέτοιο
έ περίπου
μας λέτε… Βέβαια είναι όπωςς το χέρι του
Πίτερ Σέλλερς που κάνει έτσι Ο ΝΑΖΙ, ΔΕΝ ΜΠΟ-
ΡΕΙ ΝΑ ΚΡΥΦΤΕΙ, ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΑΚΙ
Α 16
. Ο
άνθρωπος ήθελε την θέα και το φως το νότιο,
το μεγάλωσε εκτός των παραδοσιακών
ο προ-
τύπων… Λίγοι το πρόσεξαν… Βλέπετε, ένα
(1), δυο (2)… Ποιο είναι το αυθεντικό;
υ Που
είναι η αυθεντικότητα εδώ; Ποιο ι είναι το πα-
λιό και το καινούριο; Πόσο χάνονται;
ά Πόσο
βρίσκονται; Αυτός είναι ένας διάλογος,
δ που
πρέπει να τον κάνουμε γιατί υπάρχει
π μεγάλη
σύγχυση μεταξύ μας. Δεν μπορείςρ να τον κά-
νεις αυτόν το διάλογο εκτός των ω τοίχων και
εκτός του γλωσσαριού των α αρχιτεκτόνων.
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ
A ΜΕΡΟΣ
Δεν μπορείς, είσαι χαμένος από χέρι, είμα-
στε πολύ πίσω
ω σε αυτό, εδώ μεταξύ μας και
δεν μπορούμεε να τον κάνουμε.
Από site εεταιρίας προκάτ: Υπάρχει ένα
σαφές μήνυμα,
μ οι αυστηρότεροι όροι δό-
μησης. Δεν πάει
ά να μου τους φτιάξετε, εγώ
σας έχω, να ττο, το λέει πάνω: Ταυτίζομαι
με τους πιο αυστηρούς όρους δόμησης.
Αυτά θα μου πείτε θα αλλάξουν; Αυτά είναι
αποτελέσματα α των όρων δόμησης, περνάνε,
χτίζονται. Αυτά
υ τα προκάτ, οι ναοί αυτοί
που δεν είναιι ναοί, κάτι άλλο είναι, γεμίζει
η Ελλάδα από π αυτούς, βαμμένοι λέει στα
χρώματα... ταα βλέπετε τα χρώματα; Ο εξω-
τερικός ελαιοχρωματισμός
ο έχει γίνει σύμ-
φωνα με τουςς πολεοδομικούς κανονισμούς
της νησιώτικης
η αρχιτεκτονικής. Και λες δεν
πάει να λέει; Ένα site είναι, θέλει να που-
λήσει ο άνθρωπος.
ω των κτιρίων λίγο-πολύ. Βάφονταιο
Πότε ήτανν στα Νέα, στην εφημερίδα, ο
Σηφουνάκης με τον Τουρνικιώτη που έλε-
γαν ότι ο ελαιοχρωματισμός
ι κ.τ.λ.; Να το…
Αυτό, αυτό λλένε… Έτσι, διότι δεν έχουμε
παλιά χρώματα…
α Τέλος πάντων το θέμα
είναι, η ουσίαα αυτής της εικόνας είναι, ότι
όσο και να αυστηροποιούμε
υ τους κανόνες,
όσο πιο πολύ ύ τους αυστηροποιούμε, τόσο
πιο πολύ στενεύει
ν η συνταγή. Αυτοί οι άν-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12 16.
ΤΑΙΝΙΑ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ STANLEY KUBRICK
Dr Strangelove (1964).
θρωποι –και οποιοσδήποτε α αντιποιεί την πηγαίνει μέχρι
ρ εκεί. Η όψη είναι δικιά μου,
αρχιτεκτονική– να στενέψουνν τη συνταγή από εκεί και ππέρα είναι δικό σου.
θέλουν… Αυτό θέλουν, μη μ μας πείτε δυο Η άποψή μου είναι ότι αυτό είναι τε-
(2), ένα πέστε μας… λείως αντίθετοο με όλη την θεωρία περί κα-
Αυτό δεν το ανταγωνίζεσαι
σ με όρους τοικείν της δεκαετίας
ε του ’80, του Habitat
οικονομίας, το ανταγωνίζεσαι
α με ένα δυ- και αυτό περί του ενδιάμεσου χώρου, του
νατό επιστημονικό επίπεδο π
που, ψάξε και βιοχώρου, το πώς συγχέεται το ιδιωτικό και
βρες το όταν σταματήσεις να χρωστάς στο το δημόσιο και πως φτιάχνει ζωή έξω από
ταμείο… τα κελύφη και
α μέσα από τα κελύφη και όλη
αυτή η όμορφηρ θεωρία που υπήρχε τότε
Λοιπόν, πάμε τώρα να δούμε,ύ συγγνώ- έχει πάει περίπατο.
ί Απλά τα πράγματα, εγώ
μη για την καθυστέρηση, τον ιδιωτικό και είμαι το κράτος
ο και εσείς εδώ, τελείωσε. Το
το δημόσιο ρόλο στην διοίκηση. Δηλαδή κέλυφος, δικό ό σου από μέσα, δικό μου από
υπάρχει ένας δείκτης που λέειι μέχρι πού η έξω. Όμως αυτό,
υ κατά την άποψή μου είναι
διοίκηση μπαίνει μέσα στο σπίτι
ί του ανθρώ- λάθος, ο πολίτης
τ οφείλει να έχει παιδεία και
που και πού όχι. Αυτό είναι λίγο
ί θέμα. Όχι το κράτος να δδιατηρεί τον ρόλο του ώστε να
λίγο, πολύ. Όταν λέμε μορφολογικοί
λ κανό- αναλαμβάνει ο πολίτης την ευθύνη για την
νες δόμησης, το παρελθόν τι είναι; Ότι οι διαχείριση της
η προσωπικής του ελευθερίας
ειδικοί όροι δόμησης αφορούνν την κρούστα για το κατοικείν
ε του, που δεν είναι μόνο το
άσπρα, μέσα από τουςυ τοίχους…
τα παράθυρα τόσο επί τόσο, εκεί είναι οι Παραλείπω κάποια πράγματα επειδή
επεμβάσεις, δεν είναι στην ογκοπλασία,
κ εί- αργώ…
ναι σε μια λεπτή κρούστα μεταξύ του μέσα
του σπιτιού και του έξω, με τηνν διαφορά ότι Αδιαφορούμε
ο λοιπόν για τον πολεοδο-
έχει επίδραση και στο μέσα γιατί
ι αν βάλεις μικό και αστικό
ι σχεδιασμό και επικεντρω-
στενά παράθυρα μπαίνεις στηνν κρεβατοκά- νόμαστε στο μεμονωμένο κτήριο. Είναι
μαρα του άλλου. Αφού δε μπαίνει
π ο ήλιος αστείο αυτό που είπαμε και πριν, ότι το
μπαίνεις εσύ, είναι προφανές, αλλά συμβο- ελληνικό κράτος
ά με τον ΓΟΚ, με το Γενι-
λικά το κράτος έχει την άνεση η διοίκηση να κό Οικοδομικό
ι Κανονισμό των κτιρίων,
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
254 — 255
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

το πράγμα στην εκτός σχεδίου υ δόμηση δεν πει να φοβηθούμε

πολεοδομεί και με αυτούς ττους κανόνες
που θα έπρεπε να είναι περισσότερο
σ αστι-
κοί και πολεοδομικοί κάνει αρχιτεκτονική,
ρ μικρού, τελείως
υπάρχει η κλασική αντίφαση ττου ελληνικού
κράτους. Λοιπόν, έλλειμμα σχεδιασμού.
χ Τι
εννοούμε αστικού σχεδιασμού,:
ύ Καταρχάς,
κυρίως και πάντα και πρώτα εείναι η διάτα-
ξη των όγκων μέσα στους οικισμούς.
ι Δείτε
το, συμφωνότατα με όλους τους
ο νόμους…
Ωραία, να μικρύνουμε τον σ συντελεστή…
Δεν είναι μόνο ο συντελεστής, είναι πολλά
πράγματα αλλά είναι και αυτό…… Είναι η δι-
άταξη, η ογκοπλασία, οι σχέσεις
ε μεταξύ των
όγκων αντίστοιχα…
Το σούπερ μάρκετ που σας
α έδειξα πριν
από μια άλλη σκοπιά, να το. Είναι αυτός
ο όγκος συν ένας εδώ, είκοσι
σ (20) φορές
πάνω από τονο μέσο όγκο του οικισμού.
Εδώ, μια όμορφη
μ κορυφογραμμή ενός
ί αδιάφορου οικισμού. Το
καινούριο μπαμ-μπαμ και τη στεγούλα. Δεν
είναι ο άνθρωπος
ω νόμιμος, ο συνάδερφος
καλός, παραδοσιακός,
δ όλα, τα πάντα. Φου-
ρούσια, ζαρντινιέρες…
τ Θα είναι όμως στην
κορυφογραμμή,
μ που έχει αλλοιωθεί αν και
τώρα το βλέπω
π οριζόντια. Αν το δείτε από
κάτω θα είναι
α το μόνο που φαίνεται στην
κορυφογραμμήμ και βέβαια εκτός σχεδίου.
Εκτός σχεδίουυ δεν χρειάζονται φοβερές φι-
λοσοφίες, ωραία
ρ είναι όλα αυτά που έλεγε
για υπόσκαφα α κτίρια κτλ, συγγνώμη, αλλά
αυτό που περνάει στην άκρη του ματιού και
δεν το βλέπεις το ισόγειο ήδη χάνεται μέσα
στη βλάστηση,
η ανάλογα το τοπίο βεβαίως…
Αλλά αν δε μ μπορούμε να ελέγξουμε αυτό
θ να το πούμε αυτό. Αν
κάνουμε τίποτα.. Ό,τι και να σ
συζητάς είναι αποφασίσουμε μ ότι είναι αλήθεια αυτό, αυτό
τζάμπα… είναι το συμπέρασμα.
έ Όχι, είναι κακοί αλλά
να δούμε μη στενοχωρήσουμε κανέναν και
Λοιπόν, να περάσω λίγο γγρήγορα στις να συνεχίσουμε να τους εφαρμόζουμε λίγο
προτάσεις γιατί όλα αυτά ττα ξέρουμε… αλλιώς…
Θέλω αυτό που είπαμε πριν – –και που είπε
και η κυρία Μουρμούρη ότι είναι
ε πολύ ελ- Κάποιες προτάσεις
π από την οργανωτική
πιδοφόρο–, να κινηθούμε ώστε τ να φτιάξου- επιτροπή οι ο οποίες είναι εσκεμμένα πρω-
με ένα διάταγμα-πλαίσιο μέσα σ στο οποίο τόλειες –για ννα αποτελέσουν βάση συζήτη-
να υπάρχουν υπουργικές αποφάσεις
ο γιατί, σης– και ούτεε έχουμε αποφασίσει όλοι μαζί
όλα αυτά τα λάθη των ειδικών ώ όρων δό- με λεπτομέρειες
ε πάνω στις προτάσεις μιας
μησης των προηγουμένων δεκαετιών,
ε δεν και δεν ήταν σκοπός
σ μας.
άλλαζανε με τίποτα γιατί ήτανα προεδρικά Πρώτον, να ν αξιολογηθεί η δυνατότητα,
διατάγματα. Λοιπόν, αυτό πρέπει
ρ να λυ- κατά τη σύνταξηα των αιτιολογικών εκθέσε-
θεί πρακτικά και κατεπειγόντως.
ν Επίσης, ων στη διαδικασία
κ αδειοδότησης να υπάρ-
θα πρέπει πιθανότατα να αναφερθεί,
α ότι χει αυξημένη η απαίτηση για την ποιότητα
μελλοντικές εξειδικευμένες μ μελέτες, μελέ- του επιστημονικού λόγου και της τεκμηρί-
τες ανάπλασης οικισμών, που υ είναι κανο- ωσης… Ξέρετε τ ότι στα συμβούλια και στις
νική, θεσμικά κατοχυρωμένη η διαδικασία, Ε.Π.Α.Ε. η τεκμηρίωση ήταν: το κτίριο ταιριά-
θα πρέπει να υπερισχύουν αυτού
υ του γενι- ζει απόλυτα μ με το περιβάλλον.
κού, αυτών των όρων που θα α βγάλει αυτή Αιτιολογείστε
ί γιατί ταιριάζει..
η διαδικασία… Με αυτή τηνν έννοια ένα Έτσι, γιατίί ταιριάζει…
πλαίσιο είναι πολύ βολικό γιατί
ι πάνε και Λοιπόν, α αυτό πρέπει να κοπεί και πρέ-
κουμπώνουν στο πλαίσιο χωρίς να υπάρχει πει οι αιτιολογικές
ο εκθέσεις να είναι σα-
πρόβλημα να κάνουμε μια εεξειδικευμένη φείς, μεγάλες,ς σημαντικές, απαραίτητες, να
σωστή μελέτη και να είναι ανεφάρμοστη
ν η προβλεφτεί κ και στο θεσμικό πλαίσιο λει-
οποία δεσμεύεται από ένα πρωτόλειο
ω υψη- τουργίας των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής
λότερου επιπέδου ή προηγούμενου
ύ επίπε- να είναι απαιτητές
τ και να έχουν, να ανταπο-
δου σχεδιασμού. κρίνονται σε α αρχιτεκτονικό γλωσσάρι.
Επίσης, αν θέλουμε να είμαστε ειλι- Αν μπορούμε,
ο να δούμε αυτή την προ-
κρινείς, στο τέλος της διαδικασίας
α της ση- κήρυξη, αυτή τη διαδικασία, ως μια ευκαι-
μερινής, ίσως και των επομένων,
έ εάν οι ρία για να κάνουμε
ν πέντε (5) βασικά πράγ-
μελετητές από την ανάλυση που ο κάνουν δι- ματα. Αντί να α κάνουμε σαράντα πέντε (45)
απιστώνουν, όπως όλοι έχουνεε διαπιστώσει ανεφάρμοστα, α ή λάθος, ας κάνουμε πέντε
και αυτό είναι το εντυπωσιακό,
ό ότι η εφαρ- (5) σωστά.
μογή των ειδικών όρων δόμησηςό μέχρι Ποια θα είναι
ί αυτά;
τώρα δεν είναι αποτελεσματική κ –εγώ λέω
ότι έχει κάνει και ζημιά– το π
πρώτο συμπέ- Πρώτα να μεριμνήσουμε για κάποια ζη-
ρασμα είναι ότι σταματάμε να ττους εφαρμό- τήματα αστικού
ο σχεδιασμού, εν πάσει πε-
ζουμε. Το πρώτο και αυτονόητο…τ Δεν πρέ- ριπτώσει ενόςς επιπέδου σχεδιασμού προη-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ

256 — 257
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
γούμενου από το μεμονωμένο ο κτίριο. Ποιο
είναι αυτό; Είναι πρώτα από όλα, για την
ανάγκη της διατήρησης, όπως ειπώθηκε και
για την έλλειψη αυτή τη στιγμή
γ πλαισίου
να καθοριστούν με ακρίβεια, ή με σχετική
ακρίβεια, όλα τα ιστορικά κέντρα
ν που πρέ-
πει να προστατευτούν ως ιστορικά
ο κέντρα.
Οι σημαντικές περιοχές όπου υ θα διατηρη-
θούν ως σύνολα και βέβαια κ και τα κτίρια
που πρέπει να διατηρηθούν ω ως κτίρια και
όχι μόνο αυτά που πρέπει να διατηρη-
θούν ως γραφικά, ή διατηρητέα,
τ ή παλιά,
αλλά και αυτά στην βάση τους,ο τουλάχι-
στον να υπάρξει χώρος για έναν
α μελλοντικό
εμπνευσμένο σχεδιασμό των χωριών ώστε
να έχουμε και τα σύγχρονα, ττα ενδιάμεσα,
όλα αυτά τα αξιόλογα.
Δηλαδή, να μην ταυτιστεί το
ο αξιόλογο με
το παλιό, να δούμε ποια είναι τα πραγματι-
κά αξιόλογα.
Λοιπόν, βασικό: η ογκοπλασία,
λ τα με-
γέθη, ο όγκος, η κλιμάκωση, η οι σχέσεις
μεταξύ των κτιρίων και βέβαιαα η παύση
ισχύος του ΝΟΚ, αυτής της ιισοπεδωτικής
νομοθεσίας, αυτού του μηχανισμού
α που
χτίζεις το ίδιο στην Αθήνα το
ο ίδιο και στα
Κύθηρα να πάψει, να πρέπει ο οι οικισμοί να
ξεφύγουν από πολλά πολεοδομικά
ο μεγέθη
που καθορίζονται κυρίως από ό τις πλάγιες
αποστάσεις, από το τι θα πει η
ημιυπαίθριος,
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ
A ΜΕΡΟΣ
πόσο είναι αυτός
υ κ.τ.λ. Οπότε γενικότερα ο
περιορισμός ττης ισχύος του ΝΟΚ.
Επίσης, να α δούμε τι θα κάνουμε με τα
κενά και πλήρη
ή του αστικού ιστού, δηλα-
δή τις αδόμητες
τ περιοχές. Ποιες από αυτές
πρέπει να είναια αδόμητες γιατί το κενό αυτό
αποτελεί αναπόσπαστο
α στοιχείο του οικι-
σμού είτε γιαα λόγους θέας, είτε για λόγους
μνήμης, ή γιαα πολλούς λόγους και ποιες εί-
ναι δομήσιμεςς και πώς δομούνται.
Επίσης, στο τ επίπεδο της διατήρησης, τα
σοκάκια όλα αυτά που τώρα ξέρετε κατα-
στρέφονται για να γίνουν τέσσερα (4) μέ-
τρα βάσει αυτής
τ της ηλίθιας νομοθεσίας, να
δούμε αν πρέπει
έ να διατηρηθούν μέτωπα ή
πρασιές, όλα αυτά και όχι ο καθένας όπου
θέλει και ό,τι θέλει όταν υπάρχουν ήδη υφι-
στάμενα σημαντικά
α στοιχεία…
Πάμε τώρα, α να αφήσω λιγάκι το σχέδιο,
θα το πω μετάά αυτό, θα μπορούσαμε γι αυτό
που λέμε στουςο αξιόλογους οικισμούς να
πάρουμε το π παράδειγμα της Κύπρου. Αξι-
όλογο λέω γενικά
ε αυτό που λέμε τρέχοντα
αξιόλογο, μπορεί να είναι και ενδιαφέρο-
ντες και παραδοσιακοί
α αλλά στους αξιόλο-
γους θα μπορούσαμε
ρ να βάλουμε μια πολύ
απλή αρχή και α να τελειώνουμε εδώ και στο
μέλλον, μόλιςς γίνουνε τοπικές μελέτες, όταν
υπάρχει διαβούλευση,
β να δούμε τις ανά-
γκες, τις αναπτυξιακές
π προοπτικές, να δού-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃǺȈȀǺȊȆȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
με τι άλλο μπορεί να είναι αλλά
λ σε πρώτη και έτσι και γιουβέτσι και λίγο αλλιώς…
φάση να πούμε μια πολύ απλή ή αρχή: Πάμε στο εκτός σχεδίου, δόμηση σε κο-
Να υπάρχει μια ειλικρίνειαα στην χρήση ρυφογραμμέςς οριζόντια απαγορεύεται…
των υλικών. Ξύλο για ξύλο, α αλουμίνιο για Όχι, στην Μάνη,
ά σε πολλά άλλα μέρη εί-
αλουμίνιο, σίδερο για σίδερο. Να το πούμε, ναι χαρακτηριστικό
ρ να δομούνται αυτές οι
να το διατυπώσουμε εδώ όπως ω το είπαν οι κορυφογραμμές,μ να δούμε πώς χτίζουνε
Κύπριοι, δεν είναι τίποτα δύσκολο.
σ Έτοιμο τις κορυφογραμμές
ρ με μια συγκεκριμένη
είναι αν το συμφωνήσουμε. Τ Το λένε οι με- μελέτη τοπίου,υ ΣΧΟΟΑΠ ή οτιδήποτε, μέ-
λετητές στις προτάσεις. Το έγραψε
ρ εδώ και χρι να γίνει μ
μπορούμε να είμαστε λίγο πιο
ο Κύπριος ο φίλος, το έχει ακριβώς.
ρ συγκρατημένοι…ο Στις μελέτες σας μπορείτε
Επίσης, για τα αξιόλογα σ
σύνολα και τα εύκολα στον π περιαστικό χώρο να δείτε στο
ιστορικά κέντρα να αποφασίσουμε,
ί ίσως τοπίο, ποια είναι
ί τα χαρακτηριστικά και να
όχι ποιο από τα δυο (2) θέλουμε,
υ αλλά ότι πείτε χτίζουμεε καταρχάς ή δεν χτίζουμε στις
υπάρχουνε δυο (2) βασικές π προσεγγίσεις: κορυφογραμμές.μ Απλό είναι και αυτό…
Η μια είναι ότι ο διάλογος μεε το παλιό γί-
νεται αντιθετικά και ό άλλος ότι γίνεται Ως κίνητρορ προς τους ιδιώτες όταν θέ-
όπως το είπαμε, εμένα δεν μ με ενδιαφέρει λουν να χτίσουν
ο να σπρώχνουν τη διοίκηση
το άλλο για αυτό δεν το λέω,ω μου αρέσει να εκπονεί μελέτες ώστε να περιορίσουμε
η αντιθετική αντιμετώπιση. Υπάρχει μια την εκτός σχεδίου
ε δόμηση, όχι να την κα-
συνδιαλλαγή, ένας διάλογος, είτε με τους ταργήσουμε γιατί
γ αυτό είναι συγκινησιακό,
ίδιους όρους, είτε με όρους υ αντίθεσης. να την καταργήσουμε
ρ με συγκεκριμένους
Να το αποφασίσουμε αυτό,, να το βά- όρους δυσβάστακτους
ά για τον επενδυτή
λουμε σαν πλαίσιο, ότι μπορείρ να γίνεται ώστε αν θέλειι ο επενδυτής να κάνει επένδυ-
έτσι ή αλλιώς, η πρότασή μου υ είναι ότι σε ση να πάει ναα τρέξει μια σωστή διαδικασία
ωραιότατα κάτασπρα χωριουδάκια
ο ό,τι και να ορίσει πως; Με έλεγχο της πυκνότη-
καινούριο χτίζεται να είναι κκατάμαυρο, ή τας ανά στρέμμα
μ για παράδειγμα, δεν ξέρω,
καταμπλέ, δεν με νοιάζει. Ν Να ξεχωρίζει ίσως, είναι θέματα
έ αυτά.
το καινούριο από το παλιό μέσα
σ στα ιστορι- Επίσης το θέμα της αντίθεσης με το πε-
κά κέντρα στα πυκνοδομημένα, α παντού. Να ριβάλλον σε επίπεδο υλικών, άσπρο μέσα
το αποφασίζουμε όμως, ότι υπάρχει ένα στο μαύρο ή μέσα
μ στο σκούρο πράσινο και
πλαίσιο που κάνουμε αυτό ή εκείνο. Όχι αυτά μπορούμε μ να τα σκεφτούμε.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
258 — 259
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30

12
A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

Τέλος και για να μην σας κουράζω

ο άλλο, αυτό που συζητάμε
μ για τις κολυμβήθρες του Σι- Ǻ. ȀȎǺȁ
ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ.
ȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ. Α Από όσο ξέρω
λωάμ, όπως θα έλεγε ο φίλος Ανδρεαδάκης, τις Ε.Π.Α.Ε. και νυν
υ Συμβούλια Αρχιτεκτονικής. στις εργασίες που έχει να κάνει
ν ο Σύμβου- Καταρχάς είμαιμ σίγουρος ότι έτσι, θεσμο-
Δε γίνεται ό,τι έχουμε κάνει λάθος
ά να πούμε άφησε το, θα το λύσει
ύ το Συμβούλιο Αρχιτεκτο- λος είναι και η σύνταξη των εξειδικευμέ- θετημένα, θα μπορούσε να συνεχιστεί αυτή
νικής. Δεν γίνεται να μεταβιβάζουμε
ά έτσι την ευθύνη και πάλι
λ αλλού γιατί αυτό λειτουργεί νων προδιαγραφών της δεύτερηςύ (2ης) η συνεργασία. α Νομίζω ότι θα είχε μεγάλο
πάντα σε βάρος μας. φάσης. ενδιαφέρον α αν συνεχιζόταν αυτή η συνερ-
γασία –και μιλώι κυρίως για τους τρεις (3)
Θεωρώ άμεσο να σταματήσει ή η ποινικοποίηση της Αρχιτεκτονικής
τ με την αλλαγή της Ǻ. ȇǺȄǺĬȀȎȊȀǼȆȋ.
ȇǺȄǺ
ǺĬȀȎȊȀǼȆȋ. Σε συνεργασία
υ με πόλους που κ κατάλαβα εγώ– της επιστημο-
πλειοψηφίας που απαιτείται γιαι παρέκκλιση από τους ειδικούς ύ όρους δόμησης όπως υπάρ- την υπηρεσία… νικής κοινότητας,
η του Συλλόγου και του
χουνε σήμερα. Δεν καταλαβαίνω ν το γιατί εδώ χρειάζεται αυξημένη
μ πλειοψηφία τριών τετάρ- Υπουργείου– – υπό συνθήκες αλήθειας, δη-
των (3/4) και επίσης, πολύ σημαντικό,
η κάτι που έχει προξενήσει
ή πολλά προβλήματα είναι, Ǻ. ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ.
ȀȎǺȁǽǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ. λαδή πραγματικής
α αλήθειας για το αποτέ-
να αναρτώνται οι αποφάσεις γιαι κοινωνικό έλεγχο στο Διαύγεια ι ή δεν ξέρω πού αλλού, αυτό Κάποιες σκέψεις δικές σας του
υ πώς προχω- λεσμα. Για να α έχουμε ένα αποτέλεσμα όλης
το ξέρουν καλύτερα οι άνθρωποι
ω της διοίκησης. Οι αποφάσειςσ αυτών των οργάνων, των ράτε, πώς σκέφτεστε; αυτής της σημαντικής δουλειάς πρέπει να
Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, πρέπει να είναι προσβάσιμες σ στο Δήμο για δεκαπέντε (15) καταλήξουμε σε έναν κανόνα. Ο κανόνας,
μέρες ίσως, δεν ξέρω, πρέπει πάντως να είναι προσβάσιμες. Δε γίνεται να ανακαλύπτουμε Ǻ. ȇǺȄǺĬȀȎȊȀǼȆȋ.
ȇǺȄǺǺĬȀȎȊȀǼȆȋ. Έχουμε υ ήδη προ- είτε είναι ειδικού
ι ή γενικού περιεχομένου,
τερατουργήματα, να χτίζονται ξαφνικά, όταν έχει βγει η άδεια και να μην ξέρουμε τίποτα χωρήσει, έχουμε κάνει και αρκετές
ρ συνερ- αν θα είναι ΠΠροεδρικό Διάταγμα ή Υπουρ-
κανείς μας και να μην μπορεί ννα κάνει κανείς μας τίποτα, βασικό…
ι Τέλος, αυτό που είπαμε, γασίες, δεν ξέρω αν… Έχουμε μ προχωρή- γική Απόφαση, σ δεν εξαντλείται σε μια θε-
που είπανε και άλλοι συνάδελφοι, θεωρώ πολύ σημαντικό και α προς εξέταση, τη δυνατότητα σει αρκετά, έχουμε κάνει κάποιο
ά βασικό ωρητική συζήτηση,
ή έχει να κάνει με το Σύ-
τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικήςς να δίνουν εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις,
ε πάντα βέβαια ελεγ- σκελετό. Δεν είμαστε ακόμα σε θέση να νταγμά μας, μ με το κανονιστικό περιεχόμενο
χόμενα κοινωνικά, να δίνουν παρεκκλίσεις για σημαντικά πράγματα.
ρ Δηλαδή έρχεται ένα παρουσιάσουμε τις εργασίες, αλλά έχουμε των ρυθμίσεωνω που θα προτείνετε, και αυτό
μεγάλο κτίριο, ναι, να πηγαίνει
ε ό,τι θέλει ο άλλος, ας το εγκρίνει
ν το Συμβούλιο ή για θέματα προγραμματίσει και μια σειράά συναντήσε- ίσως έχει μεγαλύτερη
γ σημασία να προκύ-
λιγότερο σημαντικά… ων με τους επιβλέποντες, μιαα ομάδα επι- ψει από τη σ συζήτησή σας σήμερα, καταρ-
Ευχαριστώ… • βλεπόντων επιλεκτικά από όλες
λ τις μελέτες χάς, προκειμένου
έ να το έχει ως εικόνα το
και εκτιμούμε ότι το αργότερο
ρ σε δυο (2) Υπουργείου.
βδομάδες θα μπορέσουμε να ττις έχουμε δι-
ατυπωμένες … Δευτερευόντως,
ω μην ξεχνούμε ότι κάποια
πράγματα υπό συνταγματική επιταγή είναι
ȁȎȄȉȊǺȄȊ
ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȆȉ
ȊȀȄȆȉ ȁǺȈǺȊȉȎȂǿȉ. Ȃ Είμαι πολύ δύσκολολ να αλλάξουν. Δηλαδή, έχει
ο Κώστας Καρατσώλης, Νομικός ι Σύμβου- πολύ ενδιαφέρον
φ η τελευταία εισήγηση
• Τώρα τελειώσαμε
ώ το πρώτο (1ο) μέρος… λος τώρα στο Υ.Π.Ε.Κ.Α., στον Αναπληρωτή αλλά, αν δει κ
κανείς τις αποφάσεις του Συμ-
Μέχρι ναα αλλάξει το προεδρείο… • Υπουργό κύριο Καλαφάτη, π που έχει την βουλίου της Επικρατείας γύρω από αυτό
κύρια αρμοδιότητα για αυτά τα ζητήματα το θέμα της π
προστασίας του οικιστικού και
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ȇ Ȥ και μας έχουν απασχολήσει το τελευταίο πολιτιστικού π
περιβάλλοντος, πιθανότατα να
Μια ερώτηση να κάνω… διάστημα. χρειαζόταν καια μια συνταγματική αναθεώ-
ρηση, για να δούμε τέτοιου είδους ζητήμα-
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Ναι,
α έχουμε και ερωτήσεις, ξέχασα,
α συγγνώμη… Το ξέρω, ναι… Πραγματικά ήθελα να ακούσω ω περισσότε- τα. Πριν ένα-δυο
- (2) χρόνια είχε γίνει, αν
Θα κάνουμε
ά ερωτήσεις αν θέλετε… ρο σήμερα αλλά, με βάση τη σ συζήτηση και θυμάστε, μια ππολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση
προς βοήθεια της συνέχισης της
η σκέψης και για το Σύνταγμα,
γ τους παραδοσιακούς οι-
Για την διαδικασία,, τελείωσε το πρώτο (1ο) μέρος,, πάμε στο δεύτερο (2ο) μέρος του προβληματισμού σας, θα α ήθελα εντός κισμούς και ττα μορφολογικά στοιχεία, και
με τις εισηγήσεις
ι της Επιστημονικής Ομάδας. πενταλέπτου να βάλω τρία-τέσσερα
έ (3-4) είχε αναδειχθεί
θ η απόφαση του ΣτΕ για την
Στο ενδιάμεσο και μέχρι να αλλάξει το προεδρείο θα κάνει μια εισήγηση, μια πεντάλεπτη νομικά κυρίως θέματα, για την
η εξέλιξη και Ύδρα, όπου σ σε κατεδαφισμένο κτίριο είπε
παρέμβαση, ο Κώστας ο Καρατσώλης,
ρ ο δικηγόρος… Αγγελική
λ έχεις μια ερώτηση… • τη σημασία αυτής της εργασίας.
ς το Συμβούλιο ο της Επικρατείας ότι πρέπει η

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȇ
ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ
Ȅ ǺĬĬǽȂȀȁǿ ȀȎǺȄȄǿȉ ǺȄǼȈǽǺȉ
ȃȇȀȈǿȉ ȀȎǺȁǽȀȃȆȇȆȋȂȆȋ ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ ȃǺȈȀǺȊȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
260 — 261
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
17. Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.
ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΧΩΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ A ΜΕΡΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
18. Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.
ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΧΩΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ανέγερση να γίνει σύμφωνα μεε γκραβούρα που βρέθηκε και Τρίτο (3ο) σημαντικό στοιχείο:
ο είμα- Συμβουλίου Α Αρχιτεκτονικής, πώς θα βελ-
με αποκατάσταση… στε σε μια οικονομική κατάσταση
ά όπου τιώσουμε αυτήν
τ τη διαδικασία και το ίδιο
το Υπουργείου σήμερα κατηγορείται
τ ή ω εκπροσώπων του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-
το επίπεδο των
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ μάλλον βγάζει έναν χαρακτήρα τ εχθρικό Π.Ε.Α. ή των υπολοίπων
υ εκπροσώπων, μην
Ανακατασκευή…
α απέναντι στον πολίτη. Θέλω ω να σας πω καταδικάζουμεμ απευθείας διατάξεις που
δηλαδή ότι στο πλαίσιο της η συζήτησης δίνουν εκτονώσεις
ώ ή παρεκκλίσεις σε ένα
ȁ. ȁǺȈǺȊȉȎȂǿȉ. Ανακατασκευή α του κτίσματος… Άρα, και του πορίσματός σας πρέπει να λάβε- πολύ σκληρό συνταγματικό πλαίσιο.
θέλω να σας πω ότι το μεγάλο ενδιαφέρον αυτής της συζήτη- τε υπόψη σας και μια σημερινήε συγκυ-
σης, για να μην φτάσουμε στα α λάθη μετά από μια πενταετία ρία. Σκεφτείτε δηλαδή τι θλιβερό
β είναι ότι Τέλος, να προσθέσω
ο σε σχέση με αυτήν τη
ή δεκαετία να μη μπορούμε να α αλλάξουμε τυχόν κανονιστικά τα μεγαλύτερα αιτήματα αυτή τ τη στιγμή συζήτηση που υ έγινε για τα προεδρικά δι-
στοιχεία, είναι να φτάσουμε μ με αλήθεια στην πρότασή σας στο Υπουργείου είναι να μη η χαρακτηρι- άταγματα ή/και
κ τις υπουργικές αποφάσεις
ως προς το αποτέλεσμα αυτώνν των ρυθμίσεων. Νομίζω ότι στούν διατηρητέα. Φτάνουν δηλαδή στο ότι: σαν πρώτητ ανάγνωση νομίζω ότι είναι
είναι μια εξαιρετική ευκαιρία γγια την διοίκηση. γραφείο του Πρωθυπουργού ο άνθρωποι πάρα πολύ δ δύσκολο οι όροι δόμησης, αν
προκειμένου να αιτηθούν να α γίνει πίεση, αποφασίσετε να πάμε σε όρους δόμησης,
Παραπλεύρως, μέσω αυτής της η εργασίας προκύπτουν ζητή- υπό πολιτικούς όρους, για να μη χαρακτη- να εκδοθούν με Υπουργική Απόφαση. Συ-
ματα και ευκολίες για την Διοίκηση που αυτή τη στιγμή δεν ριστεί ένα ακίνητο ως διατηρητέο,
τ ενώ εμείς νταγματικά δ δηλαδή, δεν υπάρχει αυτή η
τις φαντάζεστε καν. Να σας πω ένα-δυο (1-2) παραδείγμα- το θέλουμε ως βασικό στοιχείοο πολιτιστικής εξουσιοδότησησ προς τον Υπουργό να ρυθ-
τα: Έρχονται στρατηγικές επενδύσεις,
ν Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.17, Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε.18, κληρονομιάς. Ή, παρακαλούνν να μην εντα- μίσει τέτοιου είδους ζητήματα. Έχει σημα-
Ιδιωτικές Πολεοδομήσεις, Κ Κανονιστικό πλαίσιο για επι- χθεί μια περιοχή στο σχέδιο, ή να μην κη- σία όμως να δ δούμε ποια ειδικότερα τεχνικά
μέρους ζητήματα, πώς τυχόν θα μπορούσαμε να προτυπο- ρυχθεί παραδοσιακό ένα οικιστικό
σ σύνολο. χαρακτηριστικά,
κ τοπικού πλέον ενδιαφέρο-
ποιήσουμε μια γρήγορη αδειοδότηση
ο μιας αποθήκης όπως ντος, θα μπορούσαν
ρ να αφεθούν σε εξουσι-
τέθηκε ή ως σχεδιασμός. Αντιλαμβάνεστε
λ καταρχάς τι σημα- Ως προς το ζήτημα της ποινικοποίησης
ο του οδότηση προςς υπουργικές αποφάσεις έτσι
σία έχει όλο αυτό το υλικό ως πληροφορία για την διοίκηση επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα ν κ.τ.λ. πολύ ώστε να μπορούν εύκολα να μεταβάλλονται.
μελλοντικά; αληθώς εγώ θα σας πω τις δυο (2) πλευ- Αυτά και περισσότερο,
ρ σας είπα, με την
Κράτησα κάποια πολύ σημαντικά τ στοιχεία από πολλές πα- ρές στο Υπουργείου, δηλαδή πολιτών, άλ- πρωτοβουλία α και τον προβληματισμό σας
ρεμβάσεις, είναι τρομερό να εεξειδικεύεστε παραπάνω στον λων Μηχανικών και των αιτημάτων των μετά και τις τοποθετήσεις
ο σας και αν θέλετε
προβληματισμό σας στο ζήτημα τ των μικρών οικισμών. Αρχιτεκτόνων του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
. , ώστε να παραπέρα, κάνοντας
ά σκέψεις από την πλευ-
Άκουσα το νούμερο σήμερα ό ότι συνολικά οι οικισμοί είναι έχουμε ως αλήθεια τον προβληματισμό
λ για ρά του Υπουργείου,
υ νομίζω ότι θα είναι
δώδεκα χιλιάδες οχτακόσιοι ((12.800). Από μια άλλη ανά- όλο αυτό το πλαίσιο. Σύνταγμα,
μ προστασία καλό πλέον, υπό την έννοια workshops
λυση, που έγινε στο Υπουργείου ί στο πλαίσιο αυτού του νο- αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κ κληρονομιάς, στο Υπουργείο,ί αυτοί οι τρεις (3) πόλοι να
μοσχεδίου που είπε ο κύριος Αλεξιάδης για την μεταφορά άρα το κράτος πρέπει να έχει εεπιμέρους δι- καταλήξουμε.. Για μένα, ως νομικό, θα ήταν
δικαιωμάτων για να ενισχυθούνε ύ οι μικροί και εγκαταλειμ- αδικασίες για να εξετάζει αυτά
ά τα στοιχεία. καλό σήμερα η σχετική συνάντηση να κατέ-
μένοι οικισμοί, σκεφτείτε ότι γγύρω στις πέντε με έξι χιλιάδες ληγε σε ένα σ σχέδιο για το πώς οραματίζε-
(5.000-6.000) –από τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής– Συμβούλια Αρχιτεκτονικής: Για
ι εμένα ήταν στε εσείς αυτόό το αποτέλεσμα υπό τίτλους,
είναι οι οικισμοί προ του ’23 ή αυτοί με όριο βάση του δια- μεγάλη τομή η διάταξη, αν αντιληφτούμε
α άρθρα, παραγράφους, εδάφια κτ.λ. Είναι
τάγματος του ’85, που έχουν κ κάτω από τους εκατόν πενήντα το στόχο του Συντάγματος για
α την προστα- αδύνατο βέβαια,
α εντάξει, υπό αυτές τις συν-
(150) κατοίκους. Αν αντιληφθούμε
θ και αυτό το οικονομικό σία μέσω ειδικών όρων δόμησης,
η να μπο- θήκες, αλλά ννομίζω ότι πρέπει να δούμε με
στοιχείο, δηλαδή ότι οι άνθρωποι
ω αυτή τη στιγμή όντως θέ- ρεί να παρεκκλίνει ο Αρχιτέκτονας, όσον αλήθεια το μέλλον. Η σύμπτωση είναι ότι
λουν να γυρίσουν στην περιφέρεια
φ και να δημιουργήσουν αφορά στη μελέτη του, μέσω της έγκρισης χθες είχαμε μμια αντίστοιχη συζήτηση για τα
συνθήκες ανάπτυξης του βιοτικούκ επιπέδου, αντιληφτείτε σε του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
ι Αντί να αυθαίρετα με το Υπουργείο, σας το λέω δη-
αυτό το πεδίο τη συνεισφορά ττης δικής σας μελέτης σήμερα. δούμε δηλαδή καλύτερα το πλαίσιο του λαδή σχετικά με τον καλό οραματισμό μας

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ ıȢȧijȓIJıțȣ
ȃǺȈȀǺ ȁȀǾǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȀȎǺȄȄǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ

262 — 263
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
τον σημερινό και για το ποια εείναι η πραγ-
ματική κατάσταση. Σίγουρα το ο αποτέλεσμα
των αυθαιρέτων είναι η έλλειψηι κανόνων
και η έλλειψη ελέγχου. Άρα α ο κανόνας
χρειάζεται, χρειάζεται και τοο Υπουργείο
από εσάς, έστω και αν έλλειψεε αυτά τα τρι-
άντα (30) χρόνια ο διάλογος, ννα έρθει αυτή
η πρόταση για το μέγεθος του κ
κανόνα, πόσο
μεγάλος θα είναι ή πόσο μικρόςό ή αν θα εί-
ναι γενικός ή ειδικός ή ειδικότερος
ό σε κά-
ποια ζητήματα. Σας ευχαριστώ.ώ
Ǽ. ȃȆȂȂǺ. Ήθελα να ρωτήσω τον κύριο
Καρατσώλη αν γνωρίζει πόσο σ καιρό κά-
νει να κηρυχθεί ένα κτίριο ώσπου
σ να βγει
ΦΕΚ. Αν κάνεις μια αίτηση κήρυξης στο
Υ.Π.Ε.Κ.Α. λοιπόν, και από εκεί και πέρα και
στο Υπουργείου Πολιτισμού,, αν μάλιστα
μπλεχτεί και με τα δυο (2) καήκαμε.
ή και εγώ τον κύριο
Ο λόγος λοιπόν για το ότι υπάρχει
π αίτηση
να μην μπαίνουν οι οικισμοί, να μην γίνο-
νται παραδοσιακοί και να μην κηρύσσονται
τα κτίρια είναι όλη αυτή η γραφειοκρατία.
ρ περίσσιο συντελεστή
Εμάς, εμένα προσωπικά με έέχουνε βρίσει
πελάτες γιατί τους έπεισα να μ μπούν σε μια
διαδικασία να τα κρατήσουν, ν έχω χάσει
δουλειές γιατί; επειδή οι άνθρωποι
ρ τελικά
πείστηκαν ότι έχει μια αξία ννα κρατήσουν
το κτίριο τους. Αυτή τη στιγμήγ τα κτίρια
έχουν καταστραφεί, οι άνθρωποι π αυτοί δεν
προχώρησαν στο τέλος γιατί κ κράτησε τόσα
χρόνια η διαδικασία, που τα α παράτησαν.
Έβαλαν αλλού τα χρήματά τους υ και βρέθη-
κα εγώ να είμαι και κακή σύμβουλος.
μ Αυ-
τός είναι ο βασικός λόγος και α μιλάμε εδώ
για πολιτική απόφαση.
Όταν ξέρω ότι δίνονται από τονο Αναπτυξια-
κό, από τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα,
ρ από
χίλια δύο, ένα σωρό χρήματα σ σε πλούσιους
ανθρώπους για να γίνουνε π πλουσιότεροι,
για να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό,
γ και
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
Ȉ
ȃǺȈȀǺ ȁȀǾǿȉ ȌȈǿȉȊȆȉ
Ȋ
Ȉ
ĮȈǺȄȊǾǿ ȀȎǺȄȄǿȉ Ȉ
ȁȆȂȂȀĬȈǿȉ
A ΜΕΡΟΣ
όταν αυτοί οι πάμπλουτοι του τόπου αυτού
παίρνουν τουυ κόσμου τις επιδοτήσεις και
του κόσμου ττα χρήματα για να φτιάχνουν
ακόμα μεγαλύτερες
λ επιχειρήσεις, και δεν
δίνουν ένα κίνητρο
ν για να κρατήσει ο άλλος
αυτό το σπίτι,, που ξέρουμε ότι τις περισσό-
τερες φορές κκοστίζει πολύ περισσότερο να
το αποκαταστήσει παρά να το γκρεμίσει, και
να φτιάξει ακόμα και το ίδιο από την αρχή.
Λοιπόν, αυτέςς είναι πολιτικές αποφάσεις.
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ȅ Κρατάμε την ερώτηση
αυτή
ή μαζί με τις άλλες που έχουμε
κρατήσει
ρ από τις προηγούμενες
τοποθετήσεις…
ε Να σας πω λίγο δυο
λόγια…
ȆȋȈ. ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ.
Ȅ Κάτι θέλω να ρωτήσω
ύ Καρατσώλη. Κύριε Καρα-
τσώλη, επειδήή δεν είμαι σίγουρη αλλά είναι
σχεδόν βέβαιο, με τον νέο φόρο ακινήτων,
αυτόν τον ενιαίο,
ι φορολογείται όταν έχεις
τ σε ένα οικόπεδο, σαν
να το έχεις κτισμένο.
τ Αν εξαιρεθούν, νομί-
ζω αυτή είναια η ερώτηση, έχουν εξαιρεθεί
τα διατηρητέα;
α Δεν είμαι σίγουρη, νομίζω
πως όχι και να
ν το κίνητρο. Όλος ο κόσμος
θα θέλει να τα
α κάνει διατηρητέα γιατί αλλιώς
θα πληρώνει τατ έντερά του. Λοιπόν, ρωτάω
αυτό και αν είναι
ί σωστό αυτό που λέω, που
δεν είμαι σίγουρη,
ο ιδού το κίνητρο…
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Είναι σαφές,
ευχαριστούμε… Να…
ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ναα απαντήσει όμως.
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ.
Ȅ Θα απαντήσει όταν θα
δοθούν όλες οι απαντήσεις: στη συζήτηση.
Ορίστε;
ί Λοιπόν, να σας πω για το
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 12:30-13:30
12
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
υπόλοιπο του προγράμματος. ς Επειδή ήδη ι
προετοιμαστεί τουλάχιστον για αυτόν
έχουμε ξεφύγει περίπου μ μιάμιση (1,5) το χρόνο και νομίζω ότι –μετά από όσα
ώρα προτείνεται το εξής: Ό Ότι ξεκινάνε οι ύ
έχουμε ακούσει αυτές τις μέρες– και αυτός
τοποθετήσεις, θα ήθελα την δ διαθεσιμότητα είναι και ο στόχος της παρέμβασης μου
όσων είναι να τοποθετηθούν
θ στην α ότι θα θέλαμε, όταν υπάρχει
τώρα, είναι
επιστημονική ομάδα, αν κάποιοι
ά έχουνε ρ
μια παρέμβαση ουσιαστική και θέλει
την δυνατότητα να τοποθετηθούν ο και αύριο δώδεκα (12) λεπτά ή δεκατρία (13) να μην
το πρωί, επειδή υπάρχει αυτόςυ ο χρόνος το κόψουμε στα δέκα (10) μην αφήνοντας
και προβλέπεται και στο πρόγραμμα. Να ν
τον άνθρωπο να ολοκληρώσει… Με
προηγηθούν όσοι πρέπειι οπωσδήποτε αυτήν τηνν έννοια είπα να υπάρχει αυτή
να φύγουν σήμερα, διαφορετικά
α να ι
η ελαστικότητα και πιθανά κάποιοι να
ξεκινήσουμε αλλά κάποια α στιγμή, όταν μ
μιλήσουν και αύριο το πρωί…
θα φτάσουμε στην ώρα της σ συζήτησης, θα
πρέπει να σταματήσουμε και οι υπόλοιπες Ευχαριστώ… •
τοποθετήσεις της επιστημονικής
ο ομάδας
θα ακολουθήσουν αύριο ι το πρωί. Η
συζήτηση πρέπει να γίνει σήμερα, όσοι
είμαστε εδώ και για να απαντηθούν οι
ερωτήσεις και για να γίνουν τοποθετήσεις
και, έτσι και αλλιώς, στοο πρόγραμμα
υπάρχουν τοποθετήσεις της επιστημονικής
ομάδας και αύριο το πρωί, ω και μετά τα
συμπεράσματα και τα πορίσματα. μ Υπάρχει
κάποιος ο οποίος είναι σίγουρο
γ ότι δεν
θα μείνει για αύριο το πρωί ω ώστε να τον
έχουμε υπόψη μας να προηγηθεί
ρ στις
τοποθετήσεις; Ο κύριος Αδαμάκης…μ Ναι,
σας είδα… Άλλος; Ναι, ωραία… α Ο κύριος
Μαμαλούκος και ο κύριος… ι ο πατήρ
Φιλόθεος…
ȆȞțȝ
ȆȞțȝȔį
ȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ
Δεν νομί
νομίζω
ίζω να μπαίνει καλά
ά το θέμα…
Τα μέληη της επιστημονικής επιτροπής
και
και σήμερα και αύριο…
ι
ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Ο χρόνος που υ είχε βάλει η
ό πήγαιναν
οργανωτική επιτροπή όταν όλα
τ δέκα (10)
χωρίς καθυστερήσεις, ήταν
λεπτά. Δεν μπορούμε να τον
ο μειώσουμε
ρ
σαφώς, διότι οι άνθρωποι έχουνε
 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 15:00-17:30
15
σσάββατο B ΜΕΡΟΣ
Ο
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
Λ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
& ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Α ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ
Β ΜΕΡΟΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ

ΜΙΑ ΤΟΜΗ,
ΚΑΜΙΑ ΟΨΗ,
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Α ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ

15:00-17:30
πρακτικά

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

266 — 267
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
• ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ. Λοιπόν, ό μπορούμε
να συνεχίσουμε για να μην χάνουμε
ά χρόνο
κατά αυτόν τον τρόπο; ΚΚυρίως επειδή
είμαστε μιάμιση (1,5) ώ
ώρα πίσω στο
ε
πρόγραμμά μας, για να διευκολύνουμε,
ζητάμε από κάποια απόπ τα μέλη της
κ
επιστημονικής επιτροπής, οικειοθελώς, να
παρουσιάσουν τις παρεμβάσεις ι τους αύριο.
Έτσι τίθεται το θέμα. Εγώ θα πρόσθετα
επίσης ότι ούτως ή άλλως θθα έχουμε μια
μεγάλη γενική συζήτηση,, κάποιοι από
χ
εμάς θα μπορούσαμε ενδεχομένως αυτά
που έχουμε να πούμε να τα π πούμε και στο
ζ
πλαίσιο αυτής της συζήτησης. • Νομίζω λοιπόν ότι πρέπει ννα ευχαριστή-
• ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Να π πω κάτι επί της
διαδικασίας; Λέμε τώρα για τα μέλη της επι-
στημονικής επιτροπής για αύριο ενώ το αντί-
θετο ισχύει. Ο κόσμος είναι που
ο δεν μπορεί
να βρεθεί αύριο, επειδή αύριο σστο πρόγραμ-
μα είναι μόνο η επιστημονική επιτροπή.
ε Δη-
λαδή οι πιο πολλοί από τον κόσμο
σ είναι που
προγραμμάτισαν να ακούσουνν τις εργασίες
της ημερίδας μέχρι σήμερα ττο βράδυ και
αύριο σου λέει που θα είναι η επιστημονική
επιτροπή δεν χρειάζεται να είμαι,
α μπορώ και
να φύγω. Όχι τώρα δίνουμε άδειαδ στα μέλη
της επιστημονικής επιτροπής να φύγουν αύ-
ριο. Αυτό είναι το θέμα… Καθυστερήσαμε
α και σε μια τέτοια περίοδο, καλά
μιάμιση (1,5) ώρα. Είχαμε ανοχήν σε όλες
τις εισηγήσεις των είκοσι (20) λεπτών και
καθίσαμε μιάμιση (1,5) ώρα, και ξαφνικά
λογοκρίνετε την επιστημονική επιτροπή για
να κερδίσουμε μιάμιση (1,5) ώ ώρα παραπά-
νω συζήτηση και ενώ η συζήτησητ είναι για
το ίδιο θέμα. Δεν μπορώ να ττο καταλάβω,
με συγχωρείτε… • ειδικών πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών
• ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ. Δεν λογοκρίνουμε,
ο ξεκινήσουμε αλφαβητικά, όπως από το
είπαμε να δώσουμε την
η δυνατότητα
να προηγηθεί…
η •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
ȆȞțȝȔįį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ό
Όχι, ήδη μπαίνει…
Όλες ο
οι εισηγήσεις τραβάγανε
και πηγαίνανε…
• ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ.
Ǻ Βασίλη, συγγνώμη,
παρουσιάζονται
α αλφαβητικά για
να μην
η υπάρχει καμία παρεξήγηση.
Ζητάμε την
η δυνατότητα να προηγηθούν
κάποιοι
ο οι οποίοι πιθανόν πρέπει να
αναχωρήσουν
σ χωρίς να σημαίνει ότι θα
κοπεί η τοποθέτηση
π όλων των μελών της
επιστημονικής ομάδας… •
ȆȞțȝȔį į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Ωραία, να ττελειώνουμε, ας περάσουνε
αυτοί οι ά
άνθρωποι να μιλήσουνε…
• ȁ. ȇȇǺȂȋǻȆȋ. Βασίλη, θεωρούμε
ότι υποχρεωτικά
τ κανένας δε θα φύγει, όλοι
θα είμαστε εεδώ και ας είναι και αύριο και
θα ακούσουμε
υ κανονικά. Λόγω κόπωσης,
λόγω μιάμισης
σ (1,5) ώρας καθυστέρησης,
κάποιες
ά από τις ομιλίες αυτές θα
μεταφερθούνν για αύριο. Αυτό ζητάμε. Ίσα-
ίσα για να υ
υπάρχει η άνεση να ακουστούν
σωστά. Λοιπόν, ξεκινάμε τότε… •
• ȀȎǺȄȄǿȉ
Ȅ ǾǽȈǻȆȉ. Προτείνω να
πρόγραμμα, κκαι καλώ τον κύριο Αδαμάκη
Κωνσταντίνο…… •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȆȉ ǺǼǺȃǺȁǿȉ. Ǻ γία, την λειτουργία
υ και τα υλικά των κτιρίων
Σας ευχαριστώ πολύ, δε θα ξεπεράσω τα και γενικότεραρ των κατασκευών. Άκουσα
δέκα (10) λεπτά. Έχω να κ κάνω κάποιες με πολύ προσοχή
σ τις, ομολογουμένως ενδι-
επισημάνσεις. Καταρχήν ευχαριστώ
χ πολύ αφέρουσες, εεισηγήσεις των μελετητών κατά
για την πρόσκληση και την φ φιλοξενία. Σε περιοχή. Διέκρινα
κ μάλιστα, σε κάποιες από
μια τόσο δύσκολη περίοδο σαν α αυτήν που αυτές, ένα ειλικρινές
ι ενδιαφέρον και μια
διανύουμε, γενικευμένης ομολογουμένως αγωνία, θα έλεγα,
λ για το περιεχόμενο αλλά
απαξίας οικονομικής, πολιτικής κ και κοι- και το τελικό αποτέλεσμα… Θα καταθέσω
νωνικής, θεωρώ ότι μια εκδήλωση λ σαν την λοιπόν και εγώγ κάποιες σκέψεις μέσα από
σημερινή, μια εκδήλωση για ττον πολιτισμό έναν προβληματισμό
η ο οποίος βεβαίως
της χώρας, είναι μια ισχυρή δ δόση αισιοδο- δεν αναπτύχθηκε
θ σε αυτό το διήμερο, έχει
ξίας που την έχουμε ανάγκη όλοι μας είτε ξεκινήσει πρινι από τριάντα (30) περίπου
σε προσωπικό επίπεδο, είτε σ σε συλλογικό. χρόνια μιας π που ζω και δραστηριοποιού-
μαι στην περιοχή
ι της Μαγνησίας, μια πολύ
σουμε και το Υ.Π.Ε.Κ.Α. και τον ΣΣ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. ευαίσθητη περιοχή
ε με το Πήλιο, τα νησιά
αλλά και τους Τοπικούς Φορείς ε που είχαν αλλά και πολλούς
λ οικισμούς με λιγότερο
την πρωτοβουλία και πήραν και το βάρος από δυο χιλιάδες
ά (2.000) κατοίκους.
της διοργάνωσης της εκδήλωσης. σ Έχουμε έναν διάταγμα από το 1980 περί-
που. Δεν θα ττο απαξιώσω γιατί πιστεύω ότι
Δε μπορώ να μην σταθώ επίσης
π στο γε- τα πράγματα δεν είναι μόνο άσπρο-μαύρο.
γονός ότι ομάδες με διεπιστημονική
μ οργά- Το διάταγμα β βοήθησε σε κάποια κατεύθυν-
νωση και στελέχωση βρήκαν απασχόληση, ση αλλά και έκανε πολύ κακό σε κάποια
και είχαν κάποιες αμοιβές α από το Ε.Σ.Π.Α. άλλη. Τα άσχημα
χ αποτελέσματα φάνηκαν
Χωρίς να είναι αιχμή, δε γνωρίζω
ρ για ποιο πάρα πολύ καλάα στις εικόνες που μας έδειξε
λόγο κάποιες ομάδες ανέλαβαν α τόσες πολ- η ομάδα της Μ Μαγνησίας και η κυρία Μπε-
λές μελέτες. Ίσως η κυρία Μουρμούρη
ο θα ζαντέ. Βεβαίως, ενδιαφέρον θα ήταν, με
μπορούσε να μας απαντήσει.. Φαντάζομαι πρόλαβε ο κύριος
ύ Μπίρης προηγουμένως,
ότι θα υπήρχαν και άλλοι ενδιαφερόμενοι
δ να δούμε και μερικά αξιόλογα και ενδιαφέ-
λ θα ήταν να ροντα παραδείγματα
ε και υπάρχουν αρκετά
είναι μοιρασμένες, μοιρασμένον το αντικεί- τέτοια, όχι όμως
μ πολλά στον αριθμό. Και
μενο και για το τελικό αποτέλεσμα,
ε και για- στις δυο των ππεριπτώσεων και την κακή και
τί, φαντάζομαι, ότι πρέπει να ολοκληρω- την καλή τα π παραδείγματα είναι νόμιμα ή
θούν σε πολύ σύντομο χρονικό ό διάστημα. κινούνται σταα όρια της νομοθεσίας.
Θέμα λοιπόν της συνάντησηςη είναι η Προσωπικά
κ δε με ενδιαφέρει το αυ-
μελέτη κανόνων, προδιαγραφών,
φ οδηγιών, θαίρετο που εείναι κτισμένο σε στυλ πεντα-
ρ όροφης αστικής
κ πολυκατοικίας ή σε στυλ
όρων και ας τους ονοματίσουμευ όπως θέ- παγόδας, αυτότ θεωρώ ότι είναι θέμα της
λουμε… Κατά την προσωπική μου άποψη η πολιτείας καιι των ελεγκτικών της μηχανι-
μορφή εμπεριέχει, πρέπει να εεμπεριέχει και σμών. Τι έφταιξε
α λοιπόν και στο Πήλιο –το
να συσχετίζεται με την δομή,, την τυπολο- ίδιο συμβαίνει
ε και σε άλλες περιοχές δεδο-

268 — 269
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
μένων των αναλογιών και των τοπικών συν-
θηκών– και έχουμε ως αποτέλεσμα
λ αυτό το
εντελώς στρεβλό μοντέλο;
Θα αναφερθώ λοιπόν σε πέντε-έξι
(5-6) θέματα πολύ επιγραμματικά:
τ τροπές ή Συμβούλια
Νεοπαραδοσιακά, πρώτο θέμα… Η
προσφορά ρετσέτας και μοντέλουτ από το
διάταγμα είναι η ευκολία πάνω ω στην οποία
κάθονται οι περισσότεροι μελετητές,
λ αρχι-
τέκτονες και μη… Αρκεί δηλαδή,
λ για την
πιστοποίηση της «παραδοσιακότητας»,
α η
χρησιμοποίηση ενός σαχνισιού ο σε λάθος
θέση, λάθος προσανατολισμό, χωρίς ανοίγ-
ματα, με κατασκευή από μπετόν,τ που αυτό
βεβαίως δεν θα ήταν κακό ανν δεν υπήρχε
η προσθήκη διακοσμητικών ξύλινων
ύ δοκών
που φαίνονται ότι το αντιστηρίζουν.
ί Τα επι-
μέρους μορφολογικά στοιχεία α είναι βεβαί-
ως ένα θέμα. Δεν είναι όμως το ο μείζον.
Το μεγαλύτερο κατά την άποψήπ μου εί-
ναι αυτό που αλλοιώνει την υ υπάρχουσα ή
επικρατούσα πυκνότητα στους υ οικισμούς
και τη σύνθεση των όγκων τωνν κτιρίων. Τα
πηλιορείτικα κτίρια συνήθωςς ήταν πολύ
απλά γεωμετρικά πρίσματα ο ορθογώνια ή
σχήματος Γ. Τι αξία έχει να δούμε
ύ τη λεπτο-
μέρεια για το κάγκελο ή το παράθυρο
α όταν
υπάρχουν σοβαρότατα θέματα α που σχετίζο-
νται με την ογκοπλασία της οικοδομής.
κ σμών και φυσικό
Θέμα δεύτερο (2ο), η τοποθέτηση
π στο
ανάγλυφο του εδάφους. Το Δ Διάταγμα ανα-
φέρει ότι το ύψος του κτιρίου
ο πρέπει να
υπολογίζεται από το φυσικό ή το διαμορ-
φωμένο έδαφος. Εκεί έχει γίνει
ί το λάθος
και πρέπει να αλλάξει. Τι νόημα
η έχει λοι-
πόν όταν το διαμορφωμένο έδαφος
δ γίνεται
με την κατασκευή τοίχων αντιστήριξης
ι που
έχουνε πέντε (5), έξι (6), ίσως
σ και δέκα
(10) μέτρα ύψος. Είδαμε πολλές
ο εικόνες
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
προηγουμένως.
ω Αυτό και αν συνιστά αλλοί-
ωση του περιβάλλοντος
ρ και της κλίμακας
του χώρου.
Θέμα τρίτο τ (3ο), Αρχιτεκτονικές Επι-
υ Αρχιτεκτονικής. Τα
ανέφερε και π πριν από λίγο ο νέος συνάδερ-
φος. Είναι ή δεν είναι επιστημονικά όργα-
να; Ποιοι συμμετέχουν
μ και για ποιον λόγο
και με ποια κριτήρια;
ρ Είναι δυνατόν τα μέλη
των Επιτροπών ώ που κρίνουν όλα αυτά τα
ευαίσθητα θέματα
έ να επιλέγονται με βάση
την επετηρίδαα και τις κομματικές διεργασίες
και ισχυρισμούς;
ο Αυτή είναι η αλήθεια, δεν
πρέπει να τηνν κρύψουμε. Πολλά από τα κτί-
ρια που μας έέδειξε η ομάδα της Μαγνησίας
έχουνε σφραγίδα
γ της Ε.Π.Α.Ε. η οποία πιθα-
νά έπιασε το δέντρο αλλά έχασε το δάσος.
Διόρθωσε το κάγκελο ή το παράθυρο και
αγνόησε την κ κλίμακα, τον όγκο, την σχέση
του με τον υπόλοιπο
π οικισμό.
Παρόλο π που ο νέος νόμος, για τα νεο-
σύστατα Συμβούλια
β Αρχιτεκτονικής, είναι
βελτιωμένος σχετικά με τα προσόντα των
μελών τους, δ δυστυχώς στις τοπικές κοινω-
νίες δεν τηρούνται
ύ και ίσως η σύνθεσή τους
να είναι και π
παράνομη.
Τέταρτο ((4ο) θέμα, επεκτάσεις οικι-
υ περιβάλλον. Παραλογι-
σμός. Αλόγιστες επεκτάσεις με μόνο σκοπό
και στόχο τηνν κακώς εννοούμενη ανάπτυξη.
Είναι δυνατόν
ό ανάπτυξη για το Πήλιο να
είναι η καταστροφή της εύφορης αγροτικής
γης, του δάσους
ο και του καταπληκτικού φυ-
σικού περιβάλλοντος;
ά Το φυσικό περιβάλ-
λον νομίζω ότιτ είναι η υπεραξία της περιο-
χής. Είναι αυτό
υ που έφερε τα μοναστήρια
κατά τον δέκατο
α τέταρτο (14ο) και δέκατο
πέμπτο (15ο)) αιώνα, τους πρώτους κολεγι-
ακούς πυρήνεςε γύρω από αυτά και την μετε-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
ξέλιξή τους σε οργανωμένους οοικισμούς. Το αρχιτεκτονική
ή και την πολεοδομική ποιό-
φυσικό περιβάλλον είναι αυτόό που συνέβα- τητα των παραδοσιακών οικισμών. Γι αυτό
λε στη δημιουργία όλων αυτώνώ των έργων νομίζω ότι μμετά την τροποποίηση, όπως
πολιτισμού, των οικισμών, των
ω κατοικιών, υπολογίζω ότι θα γίνει, του διατάγματος
των εκκλησιών, των καλντεριμιών,
μ των γε- δεν πρέπει να
α υπάρχει αύξηση των τετρα-
φυριών και άλλων. Ας μην ξεχνάμε
χ λοιπόν γωνικών και ττης δόμησης έστω και αν γίνει
ποτέ ότι η φύση και το περιβάλλον
ά είναι το κατάτμηση.
κεφάλαιο και η υπεραξία όχι μόνο
μ του Πη-
λίου αλλά και όλων των άλλων ω περιοχών. Έβδομο (7ο) θέμα και τελειώνω…
Οι επεκτάσεις λοιπόν, δυστυχώς
χ έγιναν με Ένταξη νέας αρχιτεκτονικής σε παραδοσι-
την παρότρυνση και τις πιέσειςς των τοπικών ακό περιβάλλον.λ Σαφώς και η σύγχρονη
δημοτικών αρχόντων και παλιών ώ προέδρων αρχιτεκτονική ή μπορεί και πρέπει να εντάσ-
των κοινοτήτων και βεβαίως, με τη σύμ- σεται στους ππαραδοσιακούς οικισμούς. Για
φωνη γνώμη της μεγαλύτερηςς μερίδας των να επιβιώσει ένας αρχιτεκτονικός οργανι-
κατοίκων που αντικατέστησανν τα χωράφια σμός πρέπει να εξελίσσεται και να ανανε-
τους –που είχαν πολύ μικρότερη
τ αξία– με ώνεται, αλλιώς
ώ κινδυνεύει να γίνει μουσείο
οικόπεδα φιλέτα – που μπορούσαν
ρ να τα του εαυτού του.
ο Αυτό βέβαια δεν μπορεί να
αξιοποιήσουν αμέσως. σημαίνει ότι μπορούμε να χτίσουμε παγό-
δες, ελβετικά σαλέ και οριζόντιες ή πολυώ-
Θέμα πέμπτο (5ο), δόμηση σ εκτός σχε- ροφες πολυκατοικίες
α αστικού τύπου. Στην
δίου. Είναι προφανές ότι πρέπει
π να προτεί- δεκαετία του ’’50 ο Ράιτ (F. L. Wright) σχε-
νουμε περιορισμό του συντελεστή
ε δόμησης. δίασε ένα από ό τα πιο ενδιαφέροντα μοντέρ-
Οι επεκτάσεις και η εκτός σχεδίου
ε δόμηση να έργα του – την κατοικία Ματζιέρι στο
τείνουν να μετατρέψουν όλο το Πήλιο σε μεγάλο κανάλι λ της Βενετίας, και τότε όμως
μια ενιαία οικιστική ζώνη, σεε έναν μεγάλο οι συντηρητικές
κ απόψεις και το κατεστημέ-
οικισμό. Βεβαίως καταλαβαίνω ί ότι είναι νο της πόλης αντέδρασαν, και έτσι η πόλη
αρκετά δύσκολο να καταργήσουμεή εντε- έχασε ένα περίφημο
ρ κτήριο.
λώς –όπως και στο εξωτερικό–κ την εκτός Ένα λεπτό ακόμα θέλω… Ένα κτήριο κτι-
σχεδίου δόμηση, θα μπορούσαμεσ όμως να σμένο με σύγχρονα
χ υλικά και νέο αρχιτεκτονι-
προτείνουμε μια δόμηση πενήντα ν (50), εξή- κό λεξιλόγιο π
που σέβεται τις βασικές αξίες της
ντα (60), εβδομήντα (70) τετραγωνικά,
ρ με παράδοσης, το ο μέτρο, την κλίμακα, την καθα-
τέτοιους όρους και ύψη και ορόφους
ρ όπως ρή ογκοπλασία,ί την προσαρμογή στην μορ-
ήταν οι παλιές αποθήκες με τιςι οποίες εξυ- φολογία του εδάφους,
δ ένα κτήριο που αναφέ-
πηρετούνταν οι αγροτικές περιοχές. ρεται σε αυτέςς τις αρχές και δεν προσποιείται
την «παραδοσιακότητα»
σ αντιγράφοντας επι-
Θέμα έκτο (6ο), κατατμήσεις.
ή Οι ει- μέρους μορφολογικά
ο στοιχεία, είναι νομίζω
κονικές κατατμήσεις μεγάλων οικοπέδων και η ζητούμενη
ε εκδοχή για το νέο και την
για την αύξηση της εκμετάλλευσης
υ και η εν εξέλιξη. Το νέο
έ κτήριο οφείλει να εντάσσεται
σειρά, με αστική χάραξη, τοποθέτηση
π των ως μέρος του σσυνόλου, σαν μια από τις φωνές
κατοικιών παραπέμπει σε κλώνο
λ της πό- της χορωδίας, ή σαν ένα από τα όργανα μιας
λης υπονομεύοντας το χαρακτήρα
κ και την καλοστημένης ορχήστρας που, ενώ διαφέρουν

270 — 271
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
μεταξύ τους σε ό,τι αφορά στη μ
μορφή και τον
ήχο, όλα μαζί αποτελούν ένα ενιαίο
ι και εύηχο
σύνολο. Πρέπει το νέο να ερμηνεύσει
ε με κριτι-
κό τρόπο το πνεύμα του τόπου εμπλουτίζοντας
μ συζητήσουμε τα οποία είναι συσχετισμένα:
ταυτόχρονα τον ίδιο τον ειδικό πολιτισμό της
περιοχής συνεπικουρώντας την στοιχειοθέτη-
ση του νέου, μέσω των οικοδομημάτων,
η σε μια
σύγχρονη αρχιτεκτονική παράδοση.
ο παλιό σχεδιασμό, γίνεται με σ
Ευχαριστώ πολύ… • πάσει περιπτώσει, αυτό που ο
• Ȁ. ZǽȈǻȆȉ. Ευχαριστούμε τον
κύριοο Αδαμάκη. Ο κύριος Βασίλης
Γκανιάτσας,
σ παρακάμπτω τους τίτλους
όλων για να γλυτώσουμε χρόνο. • και λέμε αυτό μας ενδιαφέρει,, αυτό δεν μας εν
• ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
ȁ Τώρα εγώ δεν
ξέρω αν θα…
… Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να
κρατήσω ακριβώς
ι τα δέκα (10) λεπτά…
• Ȁ. ZǽȈǻȆȉ. Ωραία…
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
Ȋ Γιατί αν το υπόσχομαι
πρέπει να το κ
κρατήσω και θα περιοριστώ…
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Εντάξει…
Ȁ •
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
Ȋ Αλλά σίγουρα νομίζω
μπορεί να χρειαστεί
ε λίγο παραπάνω…
• Ȁ. ZǽȈǻȆȉ.
ǽ Θα σε ειδοποιήσουμε
στα δέκα (10)
0 και θα κρίνεις μόνος σου…
• απαράδεκτες τακτικές και μερικές
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
Ελπίζω να μην είμαι ο μόνοςς που θα λογοκρ
λογοκρίνεται σε όλο
αυτό το τριήμερο. Έχουμε λοιπόν
π δυο (2) θέμ
θέματα νομίζω να
υ
Κληρονομιάς η οποία γί-
Το ένα είναι η προστασία της Κληρονομιά
νεται αναγκαστικά με σημερινό ό σχεδιασμό, δε γίνεται με τον
επεμβάσεις και, εν
σημερινές επεμ
κληρονομιά είναι
ορίζουμε ως κλη
σημερινή αξία. Σας θυμίζω ό ότι το γεωργιανό Εδιμβούργο
κηρύχθηκε ως διατηρητέο είκοσικ πέντε (25)
(25 χρόνια πριν
από το μεσαιωνικό Εδιμβούργο.γ Γιατί; Γιατί δ δεν έβλεπαν το
μεσαιωνικό Εδιμβούργο ως ά άξιο προστασίας όταν προστά-
τεψαν το γεωργιανό. Πρέπει δ καταλάβουμε ότι οι
δηλαδή να καταλ
αξίες της κληρονομιάς είναι αυτές φτάνουν ως εμάς, δεν
υ που φτάνου
έχουν κάποια αντικειμενική υ υπόσταση. Εκεί λοιπόν, πέρα
από την έννοια της ενεργής ή ανενεργής ιστορίας,
ιστορ πέρα από
την έννοια και της κληρονομιάς,
ι η έννοια τητης παράδοσης,
n τη λέει ο φιλόσοφοςς ο ΓΚΑΝΤΑΜΕΡ1, νομίζω
tradition ν ότι έχει
πολύ ενδιαφέρον γιατί η παράδοση,
ρ λέει, εείναι αυτό που
διεκδικεί σχέση με εμάς. Προσέξτε,
ο η παράδ
παράδοση διεκδικεί
σχέση με εμάς. Δεν επιλέγουμεε εμείς αυθαίρετ
αυθαίρετα στην ιστορία
ενδιαφέρει.
Το δεύτερο (2ο) θέμα, πουο είναι συσχετισ
συσχετισμένο, είναι η
νέα αρχιτεκτονική η οποία είναι
ν αυταξία, ας μ μην το ξεχνάμε,
τη βλέπουμε πάντα σε σχέση μ με τα παραδοσια
παραδοσιακά αλλά είναι
μια αυταξία, είναι μια ανάγκη,
η όχι μόνο λειτ
λειτουργική αλλά
• και έκφρασης μιας κοινωνίας,, όπως ήταν και οι παλιές κοι-
νωνίες, αλλιώς θα είχαμε μείνει
ν στα πελασγικ
πελασγικά κτίρια. Άρα
ουσιαστικά και η νέα αρχιτεκτονική
ο έχει αυταξ
αυταξία αλλά όμως,
για να έχει νόημα, θα πρέπει αναγκαστικά να συνδέεται με
την Κληρονομιά. Δεν είναι δηλαδή
η θέμα του καλού μελετη-
τή να ευαισθητοποιηθεί και ττου κακού να μ μην ευαισθητο-
ποιηθεί… Αναγκαστικά η Αρχιτεκτονική
χ δημ
δημιουργεί σε ένα
υπάρχον περιβάλλον, αναγκαστικά
α θα το λάβει
λάβ υπόψη, αν
δεν το λάβει τόσο το κακό για αυτήν.
Άρα, ουσιαστικά με αυτά τα δυο (2) συσχε
συσχετισμένα θέμα-
τα έχουμε και, εμπειρικά αποδεδειγμένα,
δ δυο (2) απολύτως
ρ που είναι σ
συσχετισμένες.
1.
Hans-Georg Gadamer
ΧΑΝΣ-ΤΖΟΡΓΚ ΓΚΑΤΝΑΜΕΡ (1900-2002)
Γερμανός φιλόσοφος.

272 — 273
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Οι απολύτως απαράδεκτες βεβαίωςβ είναι οι
ακραίες, η καταστροφή της κληρονομιάς
λ ή
της παράδοσης ή της ιστορικής ή αρχιτεκτο-
νικής, πείτε το όπως θέλετε και δεύτερον
(2ον), η άσχετη και ασυνάρτητη τ ως προς
τον τόπο όπου κτίζεται, δημιουργία.
ο Αυτά
είναι απολύτως απαράδεκτα.
Υπάρχουν όμως και τα σχετικώς απαρά-
δεκτα. Σχετικώς απαράδεκτα εείναι ο διαχω-
ρισμός της προστασίας από ττην ανάπτυξη
και η αυθαίρετη κόκκινη γραμμή μ που λέει
ότι μέχρι εκεί έχω μια τακτική ή προστασίας
και από εκεί και πέρα έχουμεε μια προστα-
σία ανάπτυξης. Νομίζω ότι ο σχεδιασμός
είναι ενιαίος, και ότι ο σχεδιασμός
σ της προ-
στασίας και ο νέος σχεδιασμός ό πρέπει να
συναντιούνται σαν τμήματα της η ίδιας ακρι-
βώς τάσης –που πρέπει να είναι ν ο σχεδια-
σμός– και να κλιμακώνονται αμοιβαία με-
ταξύ τους. Δηλαδή, πού είναι π προστασία και
πού είναι νέα αρχιτεκτονική για το καλό,
ξαναλέω, και των δυο (2), όχιι για χάρη της
παράδοσης, ούτε για χάρη του υ καινούριου
και της ανατομίας και της έκφρασης
ρ του αρ-
χιτέκτονα.
Αυτές οι δυο (2) προσεγγίσεις
ί μόνο σε
ακραίες μορφές ταυτίζονται.. Αυτές που
λέμε ανακατασκευές. Ανακατασκευήα έγινε
στο Δεύτερο (2ο) Παγκόσμιο ο Πόλεμο στη
Βαρσοβία, ανακατασκευή έγινε ι στο ΤΕΛΚ2.
Γιατί έγινε αυτή η ανακατασκευή ε που όλοι
την κατακρίνουν από το Χάρτη τ της Βενετί-
ας και μετά; Πραγματικά παράγεια κιβδη-
λία, παράγει αναυθεντικότητα, η παράγει
ψέμα αλλά, από την άλλη μεριά, υπάρχουν
εξαιρέσεις. Το ότι έπρεπε εκείνη
κ τη στιγ-
μή η ψυχή ενός λαού να ανασυσταθεί
α και
να αναιρέσει το καπρίτσιο ενός ό βομβαρδι-
σμού, που έγινε ακριβώς για να α τους σπάσει
το ηθικό, ήταν ο λόγος που όλοι λ οι ειδικοί
της προστασίας και η UNESCO, O συμφώνη-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
σαν ότι θα μπορούσε
π και να γίνει. Αλλά όχι
ότι μπορεί ναα γίνει αυτό, για παράδειγμα,
σε πολύ μεγάλες
ά και εκτεταμένες περιπτώ-
σεις και πρέπει να είναι εντελώς εξαιρετικές
αυτές οι περιπτώσεις.
π πράξη δημιουργική, είναι μια πράξη μετάφρα μετάφρασης. Η πράξη
Αυτό τώρα α μας αφορά γιατί είναι ένας
κίνδυνος. Ακούστηκε
κ και στο μήνυμα του
κυρίου Σηφουνάκη
ο ότι: τα κάναμε όλα
αυτά με τις ππροστασίες και τα Προεδρικά
Διατάγματα κ και τα διατάγματα προστασίας,
για να αποφύγουμε
ύ το νέο-μοντέρνο. Κιν-
δυνεύουμε όμωςμ να πάμε στο νεοπαραδο-
σιακό. Να πάμε
ά από την Σκύλα στην Χάρυ-
βδη. Και δεν είναι τυχαίο γιατί το διάταγμα
του κύριου Σηφουνάκη
η στην εισήγησή του,
που ήταν σαράντα
ρ δυο (42) σελίδες, αρχί-
ζει από τον Αηστράτη.
Α Ο οποίος Αηστρά-
της καταστράφηκε από τον σεισμό του ’68
και η χούντα α μετά δεν τον πρόσεξε όπως
έπρεπε, με α αποτέλεσμα να καταστραφεί
τελείως. Πολύ ύ λοιπόν κατανοητό ότι ο κύ-
ριος Σηφουνάκης
ά ήθελε να ανακατασκευά-
σει τον Αηστράτη.
ρ Θα μπορούσα να δεχτώ
ακόμα και αυτό, πραγματικά. Να αναιρέσω
το καπρίτσιο του σεισμού και να ανακα-
τασκευάσω τον ο Αηστράτη. Αυτό που δεν
μπορώ να δεχτώ
ε είναι να βλέπω τον Αη-
στράτη στην ΜΜεσσηνία, στην Ηλεία και στις
υπόλοιπες είκοσι
κ οχτώ (28) μελέτες που θα
ακολουθήσει το Υπουργείο. Αυτό είναι το
πρόβλημά μου.ο Άρα λοιπόν αυτό είναι το
ζήτημα της α ανακατασκευής, αυτό είναι το
ζήτημα της κ κιβδηλίας το οποίο διατρέχει
όλους τους χάρτες.
ά Ειπώθηκε από διάφο-
ρους, αρχίσαμε
α από την Βενετία, πήγαμε
λίγο πιο πίσωω στην Χάρτα της Αθήνας, θα
κάνω μετά μια σύντομη αναφορά, οι πιο
πολλοί είναι in the Spirit of Charter of
Venice, οι πιο
π πολλοί δηλαδή αρχίζουνε
από εκεί, απόπ την έννοια της κιβδηλείας
και ότι δεν πρέπει
ρ να έχουμε το σκηνικό.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
Άρα λοιπόν, ο σχεδιασμός της προστασίας και ο σχεδια-
σμός της ανάπτυξης αναγκαστι
αναγκαστικά ιικά συνυπάρχου
συνυπάρχουν και ο τρόπος
με τον οποίο πρέπει να το κάκάνουμε
άνουμε είναι με μια κατά ανα-
ά
λογίαν πράξη και όταν η πράξη
πράξη είναι κατά αναλογίαν
αν είναι
της μετάφρασης εξυπηρετεί δυο
δυυο (2) σκοπούς: Φέρνει το πα-
υ
λιό στο σήμερα, αυτό που είν
είναι
νναι σε άλλη γλώσ γλώσσα, στη δικιά
μου και την εμπλουτίζει. Δεν εείναι καθόλου απ απορίας άξιο ότι
οι καλύτεροι μεταφραστές είναι
είννναι οι ίδιοι ποιη
ποιητές, δεν είναι
απλώς μεταφραστές, αλλιώς το ο Google ScholaScholar ή το Google
Translatorr μπορεί και να σασας
ας αρκεί. Αυτή λοιπόν
α λ η ανα-
λογική θεώρηση χρειάζεται ο οδηγούς,
δηγούς, είναι κα
κατά αναλογίαν
συσχετισμός, που χρειάζεται ο οδηγούς.
Οδηγούς καταφατικούς, προς
πρ ρος τα πού να π πάει –όροι δό-
μησης– και οδηγούς αποφατικ
αποφατικούς,
κούς, προς τα πο
κ πού να μην πάει,
περιορισμός δόμησης. Δεν είν
είναι αι τυχαίο ότι αυτ
α αυτοί οι δυο συν-
δέονται. Τόσο λοιπόν η έννοια α του οδηγού όσ όσο και της οδη-
γίας, έχουν ενδιαφέρον γιατί δδείχνουν, έχουν μέσα τους, την
έννοια του δρόμου, της οδού,, έχουν δηλαδή μεθοδολογικό
χαρακτήρα και όχι τελικό απ αποτέλεσμα.
ποτέλεσμα. Έχο
π Έχουν χαρακτήρα
του πώς να σε οδηγήσω κάποκάπου, ου, αλλά όχι να σε πάω εκεί.
ο
Εκεί ακριβώς εστιάζει το πρόβ
πρόβλημαβλημα των μορφ
β μορφολογικών κα-
νόνων. Δηλαδή, το πρόβλημά ά τους είναι ότι ούτε ορίζουν
ως καταφατικοί όροι, ούτε α αποφατικά περιο περιορίζουν, αλλά
καθορίζουν. Δηλαδή σου λένεε ακριβώς τι θα κάνεις, δε σε
προδιαθέτουν ούτε άμεσα, ούτ
ούτε ττε έμμεσα, στο ττι να κάνεις και
τι να μην κάνεις –που θα ήτα
ήταν
αν μια καθοδήγη
α καθοδήγηση μιας δημι-
ουργικής διαδικασίας– αλλά σ σου καθορίζουν ακριβώς τι θα
κάνεις κι αυτό για εμένα αποτ
αποτελεί εελεί ένα τριπλό σφάλμα:
Το πρώτο (1ο) σφάλμα είναι
είνα αι ηθικό. Είναι ηθικό
α η προς τον
οικισμό γιατί όταν λες ότι θα γίνει
γίίίνει ακριβώς με αυτόν τον τρό-
πο και όχι με άλλον, αυτό που δηλώνει αυτό είναι
είν ότι έχω στο
μυαλό μου, στο βάθος του ορίζοντα,
ί μιαν εικ
εικόνα την οποία
μπορεί και να μην τη λέω στουςς άλλους, να μην την ομολογώ,
αλλά έχω μια εικόνα με βάση ττην οποία κάνω α αυτό το σχήμα.
Πάω στην εικόνα και έρχομαι πίσω και λέω ό ότι για να δημι-
ουργήσω αυτήν την εικόνα, που ο θα ήθελα να δω στο τέλος,
να βάλω τώρα τους περιορισμούς ο οι οποίοι θα οδηγήσουν σ’
αυτήν. Υπάρχει λοιπόν αυτή η προκατασκευα
προκατασκευασμένη εικόνα,
τεκμηριωμένη –δεν ξέρω πώς– – η οποία αναγκα
αναγκαστικά υποβό- 2.
Telc
ΤΕΛΚ
Μικρή πόλη της Νότιας Μοραβίας,
με πιθανόν την πλέον όμορφη
κεντρική πλατεία της Τσεχίας.

274 — 275
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
σκει και λανθάνει σε όλα αυτάά τα Προεδρι-
κά Διατάγματα.
Υπάρχει δηλαδή μια τελική ή εικόνα που
τη θέλει αυτός που βγάζει το ππροεδρικό δι-
άταγμα και επιχειρεί μια κλωνοποίηση.
ν Το
πρόβλημα μου δεν είναι μόνο η κλωνοποί-
ηση ως κλωνοποίηση, αλλά η κ κλωνοποίηση
ποιου προτύπου. Ποιου προτύπου;
ο Εκεί
που αποφάσισα εγώ να παγώσω σ τον χρόνο;
Δηλαδή, αν τελειώσουν τα διατάγματα
α του
2015, από το 2015 και πέρα έέχει τελειώσει
η Ιστορία, και απλώς μετά επαναλαμβάνε-
π μιλάμε, όχι να
ται σε θέμα και παραλλαγές στοντ αιώνα τον
άπαντα, ή μέχρι να αναιρεθούν ο τα Προε-
δρικά Διατάγματα; Ποιος αποφασίζει ότι η
Ιστορία σταματάει τώρα, και από εδώ και
πέρα αρχίζει η έννοια της ανακύκλωσης;
κ δούμε τι είναιι αυτό και μετά να δούμε που
Ξέρετε είναι διπλό το κακό,κ δεν αφο-
ρά μόνο στις νέες κατασκευές,, γιατί αν ήδη
υπάρχει μια τέτοια ηθική, ότι α
αυτό το πράγ-
μα το έχω και είμαι μια χαρά, αυτό μετά θα
καθορίζει και την αναστύλωση η των αυθεντι-
κών κτισμάτων, αυτό για το ο οποίο πολλοί
αγαπητοί συνάδερφοι και εδώ ώ λένε, παιδιά
εντάξει αυτά που κάνετε τα καινούρια,
ι αλλά
να μην χάσουμε τα παλιά γιατί τα παλιά εί-
ναι οι μάρτυρες, έτσι; Αν χάσουμε
ο και τους
μάρτυρες τότε δε θα ξέρουμεε πραγματικά
τι είναι αυθεντικό και τι δεν εείναι, και δεν
θα έχει νόημα να μιλάμε για ένταξη. Άρα
λοιπόν τα Προεδρικά Διατάγματα
μ δεν αφο-
ρούν, και επηρεάζουν μόνο τη η νέα αρχιτε-
κτονική, έμμεσα επηρεάζουν όλες τις ανα-
κατασκευές, προσθήκες που θ θα γίνουν και
στα αυθεντικά πια, κομμάτια της παράδο-
σης. Άρα λοιπόν αυτή η λογικήκ είναι ηθικό
σφάλμα, δηλαδή επεμβαίνεις σ στην ζωή ενός
οικισμού, δεν τον αφήνεις να α αναπτυχθεί.
Ίσως από υπερβολική αγάπη, ίσως από δι-
αστροφή, ίσως από υποκρισία, ί ίσως από
αδιαφορία.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
Σκεφτείτε το νησάκι του Montenegro, το
SVETI STEFAN3. Το
Τ έχουν κρατήσει όπως ήταν
τον δέκατο έκτο
κ (16ο) αιώνα, είναι ντυμένοι
οι σερβιτόροιι μονόφθαλμοι με τον γάντζο
και εξυπηρετούν
ο τους τουρίστες και έχουνε
παγώσει το χρόνο
χ στον δέκατο έκτο (16ο)
αιώνα, γιατί οι Αμερικανοί τουρίστες που
είναι επί το ππλείστον και οι Ιάπωνες τους
αρέσει πάρα ππολύ αυτή η ειδυλλιακή εικόνα.
Να αναπτυχθείθ λοιπόν, αλλά προσέξτε, να
αναπτυχθεί αυτός
υ ο οικισμός για τον οποίον
α αναπτυχθεί γενικώς ή να πάει
κατά όπου πάει το Μπιλμπάο ή να πάει κατά
όπου πάει η Αμερική.
Α Αυτή είναι η μεγάλη
δυσκολία, να δούμε τι είναι αυτό, για αυτό
η Ανάλυση έχειχ αυτόν το μεγάλο στόχο, να
αυτό πάει. Άμα
μ δεν ξέρω τι είναι αυτό που να
το πάω; Δεν πάω
π αυτό, πάω κάτι άλλο ή στη
θέση του βάζωω κάτι άλλο. Αυτή είναι η μεγά-
λη δυσκολία. Άρα λοιπόν αυτή η ανάπτυξη,
η διαφοροποίηση
ί στον χρόνο, η απορρόφη-
ση των καινοτομιών,
τ όλα αυτά που κάνανε
όλες οι εποχέςς πρέπει ακριβώς να δούμε σε
τι αναφέρονται α αλλιώς χάνουμε, υπερβαί-
νουμε τη φέρουσα
ρ ικανότητα του οικισμού,
υπερβαίνουμεε και τη συμβατότητά του.
Υπάρχουνν καλοί αρχιτέκτονες, που
κάνουν καταπληκτικές
α επεμβάσεις, αλλά
υπάρχουν μερικές
ρ φορές και όρια που όσο
καλός αρχιτέκτονας
κ να είσαι και ο Σνότσι να
είσαι και ο Le Corbusier να έρθει, μερικά
πράγματα δενν αντέχουν, δεν είναι συμβατά,
τελείωσε. Ένας
α διαγωνισμός στην Λευκάδα,
που απαιτούσεσ μια ξενοδοχειακή μονάδα χι-
λίων (1.000) κλινών, θα πρέπει κάποιος να
το αποδείξει κκαι να μην το λέει έτσι εύκολα
όπως το λέω εγώ, αλλά δεν είναι συμβατό,
δεν πάει να εείναι ο άλλος ο καλύτερος αρ-
χιτέκτονας του υ κόσμου, δεν υπάρχει. Αυτό
που λένε οι δδικηγόροι, πού είναι ο κύριος
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
Καρατσώλης: you don’t have e a case, δεν έχ
έχεις θέμα. Δεν
είναι το πώς υποστηρίζεις μια
α υπόθεση, δεν έχεις υπόθεση
καν, δεν υπάρχει δηλαδή πραγ
πραγματικό
γγματικό αντικείμ
αντικείμενο πάνω στο
οποίο να μπορείς να αναπτύξε
αναπτύξεις
εεις την σκέψη σο
σου.
Το δεύτερο (2ο) λάθος, το οποίο έπεται το του ηθικού είναι
ότι είναι λογικό σφάλμα. Ξέρε
Ξέρετε, τε, στο ηθικό κά
κάποιος λέει εγώ
είμαι ανήθικος. Στο λογικό σφάλμα
σφφάλμα δεν μπορ
φ μπορείτε να κάνετε
πέρα, τελείωσε, είστε στριμωγ
στριμωγμένοι
γγμένοι σε μια γω γωνία και εσείς
και εγώ, και δε μπορείτε να κ κάνετε τίποτα άλ άλλο. Ποιο είναι
το λογικό σφάλμα όταν οι μο μορφολογικοί
ορφολογικοί κα
ο κανόνες επιβάλ-
λουν και καθορίζουν ακριβώςς το πώς θα γίνε γίνει η αρχιτεκτο-
νική; Το λογικό σφάλμα είναι
είναι:ιι: όταν αναλύετε αγαπητοί συ-
νάδερφοι και εγώ και εσείς κακαι
αι όλος ο κόσμος
α κόσμος, αναγκαστικά
πάτε σε μια εικόνα αφαιρετική
αφαιρετική.ή. Ο Αριστοτέλη
ή Αριστοτέλης αυτό το ονο-
μάζει κατηγοριοποίηση. Από τα πολλά πάει ννα βρει το ένα,
έτσι λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό, ψάχνετε πεντακόσιους
(500) οικισμούς, βρίσκετε τα βασικά στοιχείαστοιχεία, τα οποία τα
λέτε αντιπροσωπευτικά, τα λέ λέτε ττε βασικά, τα λέλέτε χαρακτηρι-
στικά και μετά προσπαθούμε αυτά τα χαρακτη χαρακτηριστικά να τα
κάνουμε Αρχιτεκτονική. Το σ σφάλμα είναι ότ ότι στην πρώτη
(1η) περίπτωση έχετε μια αφα
αφαιρετική
αιρετική εικόνα, στην δεύτερη
α
(2η) περίπτωση έχετε ένα πρ πραγματικό
ραγματικό κτήριοκτήριο. Όταν ταυτί-
ζετε την αφαιρετική εικόνα μ μεε το πραγματικό κτήριο έχετε
κάνει ένα λογικό σφάλμα. Δεν είναι ούτε αισθη αισθητικό ούτε ηθι-
κό το σφάλμα, είναι λογικό. Α Αυτό το πέρασμ
πέρασμα λοιπόν από
την Ανάλυση στη Σύνθεση είν είναι
νναι πάντα το με μεγάλο άλμα, το
μετέωρο στο κενό, γι αυτό κακαι
αι στις προδιαγρ
α προδιαγραφές δεν λέμε
ανάλυση γενικώς.
Λέμε Ανάλυση των Οικισμ
Οικισμών μών εν όψει του ότι καλείστε
μ
και εσείς και εμείς μετά, να κάνετε προδια προδιαγραφές. Άλλη
ανάλυση θα κάνατε του ίδιου ο οικισμού για αυτ αυτόν τον σκοπό,
άλλη ανάλυση του ίδιου οικισμ
οικισμού
μού αν σας λέγαν
μ λέγανε να χαράξετε
έναν νέο δρόμο, άλλη ανάλυση σ του ίδιου οικ οικισμού εσείς οι
ίδιοι το ίδιο χρονικό διάστημαα άμα θέλατε να β βάλετε ένα πε-
ρίπτερο ή να κάνετε μια κατοικία.
ι Δεν υπάρχε
υπάρχει η έννοια της
αντικειμενικής ανάλυσης. Η Α Ανάλυση πάντα είναι προθετι-
κή, είναι εν όψει του ότι θέλωω να κάνω αυτό. Γι αυτό και η
ανάλυση ποτέ δεν είναι στείρα,α έχει μέσα συνθ συνθετικό σπέρμα.
Ο Αρχιτέκτονας που ξέρειι να βλέπει μέσ μέσα στην ανάλυ-
ση, διαμορφώνει τη Σύνθεση και βέβαια, με την σειρά της, 3.
Sveti Stefan
MONTENEGRO
Νησίδα-οικισμός (Γιουγκοσλαβική
κυβέρνηση επί Τίτο) μετετράπη
εξ’ ολοκλήρου σε ξενοδοχείο.

276 — 277
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
η Σύνθεση ακριβώς μετά μπορεί και κάνει
αυτό το γεφύρωμα, το περίφημο μ άλμα, γιατί;
Γιατί εμπεριέχεται ήδη στον τρόπο
ρ που κά-
ποιος έχει αναλύσει. Να ξαναπώ π ένα μικρό
παράδειγμα για να καταλάβουμε υ το λογικό
σφάλμα του αφαιρετικού με το ο πραγματικό.
Είναι σα να σας λέω την περίφημη διαφή-
μιση που λέει ότι ο μέσος όρος ο γεννήσεων
στην Ελλάδα είναι ένα κόμμα α είκοσι τρία
(1,23) παιδιά και, αφαιρετικά,, είναι σωστό,
είναι μια γενίκευση σωστή. Έ Έχετε δει ποτέ
ένα κόμμα είκοσι τρία (1,23)) παιδιά στον
δρόμο; Καταλάβατε δηλαδή; Τ Το αφαιρετικό
με το πραγματικό δεν μπορείςς να το ταυτί-
σεις, πρέπει μετά να κάνεις το άλμα από την
αφαιρετική σκέψη πάλι στηνν πραγματική
πρόταση. Αυτό δεν ξεπερνιέται.α
Το τρίτο (3ο) σφάλμα λοιπόν είναι ότι
αυτοί οι μορφολογικοί κανόνες ν είναι πα-
ράνομοι, παράνομοι με το ισχύονχ θεσμικό
πλαίσιο. ΧΑΡΤΑ ΑΘΗΝΩΝ 19314, εφτά
τ (7) άξονες,
ο πέμπτος (5ος) άξονας λέει σ σύγχρονες τε-
χνικές και υλικά που μπορούνν να χρησιμο-
ποιηθούν σε αναστηλώσεις. Δ Δηλαδή, στον
Παρθενώνα βάζουμε τιτάνιο ο αλλά στον
ΑηΣτράτη πρέπει να βάλω αυθεντικό
θ στρα-
βόξυλο, που δεν ξέρω πού θα α το βρω για
να το βάλω κάτω από το σαχνισί. ν Λοιπόν,
στον Παρθενώνα βάζω τιτάνιο ν όπως και
στο πόδι μου, αν σπάσει, αλλά λ στον ΑηΣ-
τράτη πρέπει να είναι στραβόξυλο.
ό Τώρα,
αν έβρισκα στραβόξυλο για τον ο ΑηΣτράτη,
θα το χρησιμοποιούσα στα ναυπηγεία
α που
το ψάχνουν για τα τελειώσουν τα σκαριά, δε
θα το έβαζα στον ΑηΣτράτη.
Λοιπόν, ΧΑΡΤΑ ΒΕΝΕΤΙΑΣ 196445, άρθρο εν-
νιά (9), το αληθινό και το ααυθεντικό και
μάλιστα δίνει σημασία στις ηθικές
θ έννοιες.
Άρθρο δεκατρία (13), ότι οι συμπληρώσεις
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
πρέπει να φέρουνε
έ την σφραγίδα της επο-
χής. ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ
Α 6 άρθρο έντεκα (11), αξιόλο-
γες προσθήκες ε όλων των εποχών πρέπει να
φαίνονται στο ο μνημείο στη σημερινή υπό-
σταση και πρέπει
έ να γίνονται σεβαστές. Άρ-
θρο δεκατρία (13), οι προσθήκες πρέπει να
είναι ανεκτές,, να σέβονται το παλιό, αλλά
και να είναι δ
διακριτές.
ΓΡΑΝΑΔΑ7, ππου τη λέμε συνέχεια, άρθρο
δεκαπέντε (15)
1 και δεκαεφτά (17), προ-
σέξτε η Γρανάδα
ά τι φοβερό πράγμα έχει: Η
Γρανάδα επιβάλλει
β να είστε δημιουργικοί,
δηλαδή οι κακοίκ αρχιτέκτονες είναι και πα-
ράνομοι. Να ττο πω πιο απλά. Άρθρο δεκα-
πέντε (15), κάθε
ά συμβαλλόμενος οφείλει να
ενημερώνει την κοινή γνώμη για την αξία
της κληρονομιάς
μ ως στοιχείο της πολιτιστι-
κής ταυτότηταςα αλλά και ως πηγή έμπνευ-
σης και δημιουργικότητας
ο για τις σύγχρο-
νες και τις μελλοντικές
λ γενιές, σας το λέει η
Γρανάδα, θέλετε
λ να τηρήσετε τη Γρανάδα;
Πρέπει να είστε
σ δημιουργικοί… Δεν μπορεί
να είστε ούτε παθητικοί ούτε συντηρητικοί
με την έννοιαα αυτή. Άρθρο δεκαεφτά (17),
σας το ξαναλέωέ μπας και δεν το είδατε στο
δεκαπέντε (15),
5 στο τέσσερα (4), στα μέσα
παραγωγής της η αρχιτεκτονικής δημιουργί-
ας η οποία εεπιβεβαιώνει την επιβολή της
εποχής μας σ στην πολιτιστική κληρονομιά
της Ευρώπης. ς Όλα αυτά λοιπόν που λέμε
είναι στο Χάρτη,
ρ αν δεν τα κάνετε είστε πα-
ράνομοι, δεν έχετε απλώς μια διαφορετι-
κή άποψη. Εμένα δεν με ενδιαφέρουνε οι
διαφορετικές απόψεις. Έχετε παραβεί τη
Γρανάδα. Εντάξει
τ είναι του ’85 αλλά το ’92
έγινε Νόμος ττου ελληνικού κράτους. Έχετε
παραβεί ένα Ν Νόμο του Ελληνικού Κράτους.
ΝΑΡΑ8, αυθεντικότητα,
ε το είπατε. Η Νάρα
το βασικό που υ έκανε και γι αυτό έγινε στην
Ιαπωνία, δενν είναι τυχαίο. Δεν έγινε επί
ευρωπαϊκού εεδάφους, μιλάει για την πολυ-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
μορφία της έκφρασης, για τονν πλούτο και τις διαφορετικές
εποχές και τις διαφορετικές κοκοσμοθεωρίες.
οσμοθεωρίες. Λ
ο Λοιπόν, φαντα-
στείτε το αυτό σε πολυπολιτισ
πολυπολιτισμικές
σμικές κοινότητε
σ κοινότητες, οι Πομάκοι
που ειπώθηκε αυτές τις μέρες ή ας πούμε διαφ διαφορετικές επο-
χές… Πρέπει να αναγνωρίζειςς αυτό όλο και π παραπάνω και
στις σημερινές πολυπολιτισμικές
πολυπολιτισμικ κές κοινωνίες εί
κ είναι ακόμα πιο
σημαντικό… Εδώ αυτή τη στιγστιγμή
γγμή δηλαδή τι να σας πω τώρα,
στο Παρίσι ο Τάφος των Βα Βασιλέων
ασιλέων ας πούμεπούμ στο Βόρειο
Παρίσι που είχανε ταφεί όλοιι οι βασιλιάδες εεκτός από δυο
(2), είναι τόπος Νιγηριανών σ σαράντα
αράντα (40) χρό
α χρόνια, και οι Νι-
γηριανοί δικαίως διεκδικούν σ σχέση με τον τότόπο αυτό, είναι
η δεύτερη (2η) πατρίδα τους,, και υπάρχει π πρόβλημα στην
γαλλική κυβέρνηση αυτή τη στ στιγμή
ττιγμή πώς θα έχο
έχουν τα μνημεία
τους οι Νιγηριανοί στον χώρο αυτό.
ΚΡΑΚΟΒΙΑ 20009, αναθεωρήθη
αναθεωρήθηκεηκε το 2010. Μιλάει
η Μιλ για πρώτη
(1η) φορά για την έννοια της διαχείρισης σε χχρονικό βάθος
για να αντιμετωπίζω ακόμα κα καιαι την προοπτική της μελλοντι-
α
κής εξέλιξης. Διαχείριση των α αλλαγών, άρα δε δεν παίζει θέμα
να γίνει αλλαγή ή όχι αλλά πω
πως
ως θα τη χειριστε
ω χειριστείς.
VIENNA MEMORANDUM 200510, απ
από πό τα μόνα που έέχουνε αρχιτε-
π
κτονική προοπτική…
Γιατί μην το ξεχνάτε ότι πολλοί
ποολλοί άλλοι Χάρ
ο Χάρτες υπάρχουν.
H Βενετία αφορά τεχνικούς τη της
ης αναστήλωσης, κάποιοι άλλοι
η
Χάρτες αφορούν ιστορικούς τέ τέχνης,
έέχνης, κάποιοι ά άλλοι αφορούν
θεωρητικούς, η Κρακοβία κ και η Vienna Memorandum
M
αφορούν Αρχιτέκτονες οι οπο οποίοι
οίοι ασχολούντα
ο ασχολούνται με την προ-
στασία… Άρθρο δεκατρία (13 (13),
3), ενσωμάτωση των αλλαγών,
3
πρόβλεψη για το μέλλον. Άρ Άρθρο
ρθρο δεκατέσσε
ρ δεκατέσσερα (14), ανα-
πτυξιακό δυναμικό, πρέπει να α έχετε αναπτυξι
αναπτυξιακή δυναμική
ακόμα και για αναστήλωση, α ακόμα και οι ρ ρητίνες που θα
χρησιμοποιήσετε. Άρθρο δεκαοχτώ
κ (18), η σσχέση παλιού-
καινούριου, άρθρο είκοσι ένα (21) και είκοσι έξι (26), η συ-
μπληρωματικότητα μεταξύ του υ παλιού και του καινούριου.
Τέλος, το τελευταίο ας πούμεύ που έχουμε πάνω σε αυτό
το θέμα, με το οποίο ξαναμπαίνει
α η UNESCO στο παιχνίδι
μετά το 1972, το περίφημο HULL11, δηλαδή το H Historic Urban
Landscape, το οποίο υλοποιείται στιγμή που μιλάμε.
ί αυτή τη στιγμ
Αυτή τη στιγμή που μιλάμε γγίνονται δυο (2) συνέδρια πα-
γκοσμίως, έχουνε γίνει τα προηγούμενα
ο τρία (3) χρόνια και
σε δυο (2) χρόνια θα ολοκληρωθεί,
ρ δούμε ακριβώς τι
για να δού
σημαίνει ανάπτυξη και προστασία α σε μια ολοκ
ολοκληρωμένη, σε
4., 5., 6., 7., 8., 9, 10, 11.
βλ. Παράρτημα

278 — 279
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
ένα ολοκληρωμένο πλάνο διαχείρισης,
α και
μην σας μπερδεύει το URBAN122, δεν αφορά
μόνο αστικά σύνολα, αφορά γγενικότερα ας
πούμε το χτισμένο περιβάλλον.
ν προσωπικής γγνώμης δεν υπάρχει καν νόη-
Επί του πρακτέου ξέρουμεε λοιπόν τι να
μην κάνουμε. Έτσι; Μας το είπεπ ακόμα και
η Nαοδομία. Χάρηκα πάρα πολύ ο όταν διά-
βασα αυτήν την Nαοδομία καιι ευτυχώς για,
το ίδιο πρέπει να κάνουνε καιι άλλες Δημό-
σιες Υπηρεσίες που επεμβαίνουνε
ο στον δη-
μόσιο χώρο… Ξέρουμε τι να μ μην κάνουμε,
αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ξξέρουμε τι να
κάνουμε αλλά όμως είναι ένα κέρδος το να
ξέρω τι αποφεύγω σύμφωνα με αυτά που
έλεγα πριν. Δε θα με πάει αυτόματα
τ στο τι
να κάνω αλλά το τι δεν κάνω, μμε καθοδηγεί
αποφατικά με μια χαρά στο ννα μην κάνω
γκάφες και σιγά-σιγά να βρω ω τον δρόμο
μου.
Για να γίνει αυτό λοιπόν ό χρειάζεται
όμως μια κοινή γλώσσα, την είπαμε
ί αρχιτε-
κτονική γλώσσα και δεν είναιι συντεχνιακό
το θέμα. Όποιος μετέχει της αρχιτεκτονικής
ρ είναι ένα ασύνδετο
παιδείας, δεν με ενδιαφέρει,, σας είπα ο
TADAO ANDO13 ήτανε μποξέρ, δενν με ενδιαφέ-
ρει να έχει πτυχίο αρχιτεκτονικής,
κ να μιλάει
αρχιτεκτονικά όμως. Δε θα του ο λέω ισορ-
ροπία πλήρων και κενών καιι θα μου λέει
τι εννοείς, σκιτσάρισε μου το, αυτή είναι η
λογική.
Λοιπόν και να υπάρχει καια ο διάλογος
και τελειώνω με αυτό. Ο διάλογος
ο σημαίνει
διατύπωση μιας γνώμης και δικαιολόγη-
ση αυτής της άποψης. Αυτός εείναι ο λόγος
που πολλοί ίσως και να με π παρεξηγήσετε
που έλεγα σε κάποιες παρουσιάσεις:
σ μα δε
μας είπατε, μας παρουσιάσατεε τι θα κάνετε,
ένα ευχολόγιο, τι λέει η Yπηρεσία
η κ.τ.λ.,
αλλά εδώ το ζητούμενο είναι να εκτεθείτε
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
και να εκθέσετε
σ την προσωπική σας γνώ-
μη και πάνω σε αυτή να συζητήσουμε. Αν
δεν υπάρχει η έκφραση και δήλωση μιας
μα διαλόγου. Δηλαδή διαλέγεσαι με τι; Και
το λέω αυτό εεν όψει και της διαβούλευσης,
που ακούστηκεκ πάρα πολλές φορές. Η δι-
αβούλευση θα α είναι ας πούμε σε κουφούς
αν δεν υπάρχει
ε ένα κοινό πλαίσιο πάνω στο
οποίο να μπορείτε
ρ να συζητάτε. Άρα λοιπόν
μιλάμε για έναν
ν ισότιμο διάλογο ο οποίος
πρέπει πάλι, αυτός ο διάλογος, να παιχτεί
ανάμεσα στις δυναμικές σχέσεις όρων και
περιορισμών..
Το τελευταίο
α πράγμα που θέλω να πω
είναι ότι οποιοδήποτε
ι πλαίσιο θέλουμε να
κάνουμε, πρέπει
έ να κινηθεί σε τρεις (3) κα-
τηγορίες:
Η μία είναια ως τι θα είναι αυτό που θα
προτείνουμε. Θα είναι ένα πλαίσιο γενικό
όπως αρχίζει να λέγεται και να διαμορφώ-
νεται σαν άποψη
ο και χαίρομαι γι αυτό, ή θα
ύ σχήμα συλλογικών δια-
ταγμάτων κατάτ παράταξη που το καθένα θα
αφορά έναν ο οικισμό που είναι ίσως το άλλο
ιδεατό, δηλαδή
δ κάθε οικισμός το δικό του
Προεδρικό Δ Διάταγμα; Αν είναι πλαίσιο τι
είναι αυτό το γενικό που συνέχει τόσο δια-
φορετικούς οικισμούς σαν τους ελληνικούς
οικισμούς;
Το δεύτερο ο (2ο) κομμάτι είναι πώς θα το
κάνουμε αυτό.ό Με δυο (2) τρόπους, θεωρη-
τικά, δηλαδή μμε θεωρητική επεξεργασία και
με ερμηνεία ττων Χαρτών γιατί έχουμε τους
Χάρτες και κανένας
α δεν τους έχει διαβάσει.
Με θεωρία ττων Χαρτών και με τα παρα-
δείγματα, τις καλές πρακτικές που πρέπει
να τις δείχνουμε
υ –και καλά κάναμε και δεί-
ξαμε πολλές– – και τις κακές πρακτικές, και
ίσως είναι και
α μια νέα ιδέα και ευχαριστώ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
και αυτόν τον μελετητή τον α αντίστοιχο, τις ενενδιάμεσες, για
να μην πάμε στα δυο (2) άκρ άκρα, α, και ξαφνικά δ
α δεν ξέρουμε τι
να κάνουμε και τις λίγο καλές
καλές,ςς, λίγο καλύτερε
καλύτερες, ας κάνουμε
λοιπόν μια αρχή με πρακτικές
πρακτικές,, που θα μας κα καθοδηγήσει και
το τελευταίο είναι τι θα είναι τε
τελικά
εελικά το περιεχό
περιεχόμενο. Η κυρία
Μουρμούρη αγωνιά και όλοι μαζί της ότι, θα είναι κανόνες
που θα είναι το absolute, το α απόλυτο θετικό πρόσημο; Θα
είναι απαγορεύσεις, το απόλυτο
απόλυττο τι δεν θα κάνκάνεις, ή θα είναι
κάποιες πιο αναλογικές, σύμφσύμφωνα
φωνα με αυτά π
φ που είπα πριν.
Για παράδειγμα, θα έχουν μι μια α πιο αναλογική μορφή, που
σημαίνει θα είναι οδηγίες, θα α είναι κατευθύν
κατευθύνσεις, θα είναι
προδιαγραφές, θα είναι συστάσεις
συστά άσεις ή υποδείξε
ά υποδείξεις και εκεί βέ-
βαια ακριβώς, επειδή έχουνε α αυτόν τον αναλο
αναλογικό χαρακτή-
ρα, επιδέχονται και είναι και πιο δημιουργικ
δημιουργικές εξ’ ορισμού
ενώ οι άλλες, όπως καταλαβα
καταλαβαίνετε,
αίνετε, είναι καθ
α καθοριστικές και
δεν έχει νόημα καν να τις συζη
συζητάμε.
ητάμε.
η
Ευχαριστώ πολύ… •
11.
URBAN
Ι+ΙΙ
Κοινοτική πρωτοβουλία για την προώθηση
της δημιουργίας και εφαρμογής ιδιαίτερα
καινοτόμων στρατηγικών, για την αειφόρο
οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Παρακαλούμε
α τον πα
πατέρα Φιλόθεο μικρού και μεσαίου μεγέθους κωμοπόλεων
Δέδε, διευθυντή της Υπηρεσίας
α Δόμησης της Εκκλησίας της και πόλεων ή μειονεκτικών αστικών
περιοχών σε μεγαλύτερες πόλεις.
Ελλάδος…
Ελ •
12.
TADAO ANDO
(1941-)
Ιάπων αυτοδίδακος Αρχιτέκτων.

280 — 281
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
• ›. ĮȀȂȆĭǽȆȉ ǼǽǼǽȉ.
Θα προσπαθήσω και εγώ να α πάω με τον
ρυθμό του προλαλήσαντος αλλά λ δεν ξέρω
αν θα τα καταφέρω. Εκείνος ήταν και στο
ρυθμό και στο λόγο του, άρτιος και σωστός.
Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να τον ανταγω-
νιστώ, θα προσπαθήσω πάντως.ω Θα ήθελα
πολύ, καταρχάς, να ήμουν ένας
ν από εσάς,
δηλαδή αρχιτέκτονας, όμως δ δεν είμαι, αρ-
κούμαι επομένως που βρίσκομαι
ο ανάμεσά
σας. Θέλω να σας πω ότι αισθάνομαι άνετα
και ευχάριστα. Σας ευχαριστώ κυρία Πρόε-
δρε για την πρόσκλησή σας, μεε τιμά ιδιαίτε-
ρα και ταυτόχρονα είναι τιμή κ
και σεβασμός
στην Εκκλησία και έτσι νομίζω
ζ ότι πρέπει
να την εκλάβουμε.
Με τη βεβαιότητα ότι θα ττύχω της επι-
είκειας σας για όσα θα πω καιι έχουν σχέση
με την επιστήμη σας, αρχίζω μ με τη συνοπτι-
κή παράθεση για μια παρεξηγημένη
η ιστο-
ρία, που έγινε και κατηγορία αποστροφής
προς και για την Εκκλησία, του ο τι είναι τα
δόγματα, από πού προέρχονται, α σε ποιους
αναφέρονται, ποια σημασία έχουνε
χ για την
ζωή και πώς βιώνονται. Το θ θέμα μου δη-
λαδή, είναι η αλήθεια του δόγματος
ό και η
αλήθεια του κτίσματος. Τα δόγματα
γ της Εκ-
κλησίας είναι αυθεντικές περί πίστεως προ-
τάσεις τις οποίες ο πιστός καλείται ελεύθερα
να αποδεχθεί. Η ελευθερία είναιν το βασικό
συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης,
α το αμε-
τάκλητο δώρο Θεού, καθώς κ και το προϊόν
της αρετής και της τόλμης. Τα δδόγματα ανα-
φέρονται σε θεμελιακά ζητήματαα του όντος,
να υπάρχει δηλαδή, πραγματικά κ ή μη, ο άν-
θρωπος με την έννοια της σωτηριακής
ω ση-
μασίας, μιλάμε πάντα εκκλησιαστικά.
α Αυτό πιστεύουμε,
Η Εκκλησία προβαίνει στη τ διατύπωση
του δόγματος ύστερα από κάποιοπ ζήτημα ή
προβληματισμό που σχετίζεται α με θεμελια-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
κά υπαρξιακά ά ζητήματα του ανθρώπου. Η
Εκκλησία δογματίζει
γ για να σώσει, να πε-
ρισώσει δηλαδή
α το όλον, να το διαφυλάττει
σώο από κάθε θ απειλή οντολογικού αφανι-
σμού. Μια αλήθεια
λ γίνεται δόγμα όταν βιω-
θεί και γίνει α
αποδεκτή από την πιστεύουσα
εκκλησιαστική ή κοινότητα. Το πρόβλημα με
τα δόγματα είναι
ί η ερμηνεία τους, το ζήτη-
μα δεν είναι η λεκτική τους παράβαση ή η
παράθεση της η αρχικής τους διατύπωσης,
αλλά η υπαρξιακή
ξ κατανόηση και η εμπει-
ρική τους βίωση.
ω εικόνα μιας αρχιτεκτονικής θεατρικού
Η ερμηνεία ί του δόγματος σχετίζεται με
την επικαιροποίησή
π του σε κάθε ιστορική
εποχή, στοχεύει
ύ στο να αποδώσει με ορθό-
τητα την περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου
αντίληψη, με τρόπο σύγχρονο, στην γλώσ-
σα κάθε εποχής,
χ δίχως να υπάρξει διασά-
λευση της βασικής
σ αλήθειας της δογματικής
διδασκαλίας. Με άλλα λόγια, μπορεί μεν να
μεταβάλλεται το περίβλημα αλλά το περιε-
χόμενο, η ουσία,
σ δεν υφίσταται αλλοίωση.
Τα δόγματαα βοηθούν τον κτιστό, τον
άνθρωπο δηλαδή,
λ σε μια συνεχή μεταμορ-
φωτική κίνηση,
σ μια εξελικτική πορεία μαρ-
τυρίας για τη διάσωση του κατά εικόνα και
την πραγμάτωση
ω του κατά ομοίωση. Για το
λόγο αυτόν η Ορθόδοξη Εκκλησία δε συ-
στηματοποίησε σ τα δόγματα, ούτε και προ-
έβη στην κωδικοποίησή
δ τους –το αντίθετο
έπραξε η Ρωμαιοκαθολική
μ Εκκλησία– ούτε
και υποτάχθηκε
η σε αυτά. Η Εκκλησία πά-
ντοτε, ως ζωή,ή ως μαρτυρία δογματίζει. Η
αλήθεια των δογμάτων είναι η μορφή του
εξανθρωπίσαντος
ν Χριστού, του Θεού της
Εκκλησίας, αυτός
υ είναι η ζωή και η αλήθεια
της και η ζωή ή και η αλήθεια του κόσμου.
ο που πορεύεται στα έσχα-
τα ο άνθρωπος ο και το κτιστό από τα οποία
και προήλθε. Η πρωτολογία δηλαδή και η
εσχατολογία τταυτίζονται.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
Στην Αρχιτεκτονική, η παράδοση
α δεν αναμενόμενη βασιλεία του Θεού. Είναι
είναι μορφολογία ούτε φορμαλισμός. Η μια σκηνή μαρτυρίου
α και μαρτυρίας που
παράδοση είναι ο δρόμος, η διαδρομή
ι που, φανερώνει ότι τ η φθορά και ο θάνατος νι-
μέσα από αξίες και όχι από στερεότυπα, κήθηκαν στο πρόσωπο του Χριστού και ότι
μας οδηγεί στην κατανόηση της αλήθειας στην ερχόμενην βασιλεία του το κτιστό δεν
και στη δημιουργία. Μορφολογικοί
λ κανό- θα απειλείται με εξαφάνιση. Ο ναός φιλοξε-
νες που αγνοούν τοπικές ανάγκες,
ά δομικά νεί την πρόγευση
υ των εσχάτων στην ιστορία
υλικά, γεωγραφία, κοινωνικέςς και οικονο- και εν ταυτώ αποστεγάζει κάθε βεβαιότητα
μικές συνθήκες, τα αίτια δηλαδή
α της μορ- εγκλωβισμού στον φίλαυτο ευτυχισμό του
φής, είναι καταδικασμένοι στην
η μίμηση και ενδοϊστορισμού, διανοίγοντας προσβάσεις
παρουσιάζουν την παγωμένη η και στατική ανάβασης, εξελικτικής δυναμικής και προ-
ε σκη- ετοιμασίας μετάβασης
ε στη μεταϊστορία. Το
νικού, από την οποία όμως ελλείπει
λ το βα- δόγμα δεν περιορίζει
ε την ελευθερία, αλλά
σικό συστατικό της ανθρώπινης
ν κλίμακας. την αποκαλύπτει
π και την αποδεσμεύει από
Πολλά είναι τα παραδείγματα τ της πατα- τα κτιστά της όόρια και τους βιολογικούς πε-
γώδους αποτυχίας αυτής της προσέγγισης. ριορισμούς κ κατά ένα εσχατολογικό τρόπο.
Εσείς τα ξέρετε καλύτερα. Απελευθερώνει ν από κάθε εγκλωβισμό στην
ιστορία, από κάθε εγκιβωτισμό και παγί-
Κτιριακά συγκροτήματα, ττμήματα αστι- δευση της ελευθερίας
ε στα δεσμά της στατι-
κού τοπίου και οικισμοί που υ εξελίχθηκαν κότητας.
στον χρόνο πάγωσαν ξαφνικά, ά λοβοτομή- Η αλήθεια,
α ως αποκάλυψη της αληθινής
θηκαν και βαλσαμώθηκαν μεε αδιανόητους ζωής του ακτίστου
ί στο κτιστό, φανερώνεται
μορφολογικούς κανόνες. Ορισμένοι
σ ειδικοί και διασώζεταια αυθεντικά στην λατρευτική
έκριναν ίσως ότι είχαν την αυθεντία,
θ την ευ- ζωή της Εκκλησίας
λ και κυρίως στην τέλεση
αισθησία και τη δυνατότητα, εελέω εξουσίας του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, στο
πάντοτε, δεν το γνωρίζω, να πάρουν
ά την κα- οποίο φανερώνεται
ώ η Εκκλησία ως ερχόμε-
τάσταση στα χέρια τους, να σταματήσουν
α το νη βασιλεία, δια της ευχαριστίας, και μέσα
χρόνο και να επιβάλλουν την άάποψή τους. Η σε αυτήν διασωζόμεθα
σ από την απειλή της
προσέγγιση αυτού του τύπου, η προστασία λήθης, και εεισερχόμεθα στην μνήμη του
δηλαδή μέσω της απαγόρευσης, σ φαίνεται τριαδικού Θεού.
ε Αυτό πιστεύει η Εκκλη-
αρκετά βολική καθώς απαλλάσσεισ όχι μόνο σία, αυτό είναι
α το δόγμα της.
από την αγωνία της ουσιαστικήςκ κατανόη- Η λήθη ταυτόχρονα,
α από την άλλη πλευ-
σης, της αγχώδους αναζήτησης,ς από τον πα- ρά, είναι για ττην Εκκλησία η χείριστη μορ-
νικό της λευκής σελίδας, αλλάά κυρίως από φή ειδωλολατρίας
α ή αυτοειδωλοποίησης.
την βαριά ευθύνη της ελευθερίας. Αν η φθορά κ και ο θάνατος δεν έχουν νικη-
θεί στο πρόσωπο
ω του Χριστού τότε, δεοντο-
Η ναοδομία εξελίχθηκε επηρεασμένη λογικά, ο άνθρωπος
θ αφανίζεται. Επομένως
από το δόγμα, από την πίστη της
η Εκκλησίας. κάθε ανάμνηση σ και υπόμνηση κοινωφελών
Η πίστη αυτή μεταμορφώνει τηνη ιστορία. Η και γενναίων στάσεων ζωής, που αποδίδου-
μορφή των ναών πρέπει να εμπνέεται
μ από με στους εξοδεύοντες
δ ζωής, είναι ανώτερες
τα έσχατα, το μέλλον, το τέλειο
ε τέλος, την επειδή μένουνυ από τα πρόσωπα-όντα που

282 — 283
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
τις πραγμάτωσαν. Αυτή η ειδωλολατρία
ω εί-
ναι απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΓΕΦΤΟΥΣΕΝΚΟ13 το αποδίδει
δ καθαρά
λέγοντας καταριέμαι κάθε αθανασία
α αν βα-
σίζεται πάνω σε νεκρούς.
Το ναΐκό οικοδόμημα καλείται
λ να εκ-
φράσει το δόγμα και δια της αρχιτεκτονι-
κής, τη σχέση τριαδικού Θεού ύ και πίστεως,
την εισβολή του ακτίστου στηνν ιστορία. Στο
μυστήριο της Εκκλησίας λειτουργείται
ο μια
συγκεκριμένη νοηματοδότηση η της ζωής,
επέκεινα της φθοράς και του θανάτου.
α Κατά
την άποψη αυτή, ο ναός πρέπει να είναι το
ανοιχτό μνημείο και είναι το ανοιχτό μνη-
μείο, άσχετα αν εμείς το στρεβλώνουμε
β και
το κάνουμε ένα μνημείο στο ο οποίο αισθα-
νόμαστε άνετα. Ο κενός ναός, ς που γίνεται
καινός, στον οποίο νικήθηκε ο θάνατος και
αναβλύζει πλέον η ζωή ως περισσών,
ε έτσι
όπως δηλαδή θα είναι στα έσχατα.
Κύριες και Κύριοι, δεν θα ανατρέξω
στην Πατερική Γραμματεία για να καταθέ-
σω ενώπιων σας την περί παραδόσεως
ρ θε-
ώρηση της Εκκλησίας. Κατά έέναν όμορφο
τρόπο, η θεώρηση της Εκκλησίας
σ συνταυτί-
ζεται αφενός με την θέση του μεγάλου αρ-
χιτέκτονα Γκάμπριελ, του βασιλιά
ι του Λου-
δοβίκου του δέκατου τέταρτου ο (14ου) ο
οποίος έλεγε ότι «η Παράδοση η είναι η μνή-
μη της ανθρωπότητας» και του υ Ανρί Ματίς
αφετέρου, ότι η Ελευθερία δενν θα έχει αξία
παρά μόνο αν μπει στον δρόμο μ μιας παρά-
δοσης, παράδοση δε σημαίνει ε συνήθεια14.
Πώς λειτουργεί όμως η μνήμη μ μέσα στον
χρόνο; Στην παράδοση δεν τίθεται θέμα
χρόνου… Η μνήμη στέκει άχρονηρ αρκεί να
την αγγίξεις. Είναι ένα υλικό α
απόθεμα, ένα
υπόστρωμα συμβόλων, που η διαρκής χρή-
ση τους έφτασε κάποτε σε απόγειο
ό πνευμα-
τικότητας ακατάληπτης. Αυτή η παράδοση
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
των τριών χιλιάδων
λ (3.000) χρόνων σε μια
ορισμένη καμπή
μ κινδυνεύει…
Από το τριήμερο αυτό που λήγει αύριο,
μπορεί να δειι κανείς πως ο σκοπός της συ-
νάντησης καιι οι γόνιμες συζητήσεις στην
ουσία είναι μμια κοινή σύμπτωση η οποία
θα μπορούσεε να εκφραστεί με τον απέριτ-
το λόγο του μ μεγάλου Ισπανού συγγραφέα
Αντόνιο Μολίνα,
λ ο οποίος λέει στο έργο
του, Το βιβλίο
λ της Εξορίας, πως αρκετά
πράγματα χάνειν κανείς στη ζωή του για να
μην φυλάει α αυτά που του έμειναν. Για να
αντέξει όμως οοντολογικά πρέπει κάτι να έχει
αλήθεια και ααναφορά στη ζωή. Κατ’ αναλο-
γία πρέπει ναα γίνει υπέρβαση της φθοράς
και του θανάτου
τ στοιχείων που ανέρχονται
στον χρόνο…… Η στρεβλή θεώρηση της πα-
ράδοσης μπορεί εύκολα να ειδωλοποιηθεί
καταδικάζοντας τον άνθρωπο και τα έργα
του στη στατικότητα
ι και την φθορά. Ό,τι
δεν κινείται π
προσκυνά τον θάνατο, γίνεται
θάνατος.
Ο Γιάννηςς Τσαρούχης, ο μεγάλος αυτός
καλλιτέχνης κκαι διανοούμενος, μέσω απο-
σπασμάτων π που ερανίσαμε από τα εξαιρε-
τικά δοκίμια του, τα περισσότερα από τα
οποία δημοσιεύθηκαν
σ στον Ζυγό και τη
Θεώρηση Τέχνης
έ από το 1956 και μετά,
αναφέρει σχετικά
ε με όσα μας αφορούν
ότι Η τέχνη δεν είναι απασχόληση, λέει:
Δεν είναι για
α να περνάς την ώρα σου, εί-
ναι η θρησκεία
ε του ζωντανού και αιώνιου
πάθους... Η τέχνη διαιωνίζει ακριβώς τις
στιγμές που ο άνθρωπος ενώνεται με τα
έξω από αυτόν...
ό Οι επαναστάσεις γίνονται
από αυτούς π που δίνουνε, όχι από αυτούς
που ζητούν.... Το αληθινό έργο του καλλι-
τέχνη είναι να
α ξεχωρίζει, να απορροφά, να
αμύνεται, να υυψώνει την ελευθερία που την
τσακίζουνε κάθε
ά τόσο οι αφόρητοι ανταγω-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
νισμοί... Ό,τι είναι περιττό, ή οδηγεί σε περιττά
περι πράγματα,
απειλεί τον άνθρωπο... Οι ιδ ιδέες
δέες πρέπει να υπηρετούν τη
δ
ζωή, όχι η ζωή τις ιδέες... Η ππροσπάθεια
ροσπάθεια να μμη χάσουμε και
να εξασφαλιστούμε, αυτό είναείναι
αι σημαντικό, μα
α μας καταστρέφει
κάθε προοπτική στην ζωή, είναι είίίναι η περίπτωσ
περίπτωση που το βά-
ρος της ασπίδας πληγώνει καιι βλάπτει περισσπερισσότερο από το
βέλος... Ο καθένας έχει τη δύ δύναμη
ύναμη να αλλάξε
ύ αλλάξει τα μάτια του
άλλου κόσμου αν ο ίδιος πίστεψε
πίσ
στεψε με θέρμη στην δική του
σ
όραση... Δεν πρέπει να ξεχωρ
ξεχωρίζουμε
ρίζουμε την τέχνη από την ζωή
διανοουμένων... Η μορφή
ή να δημιουργούμε πιθήκους ττων διανοουμένω
είναι το παν και δεν είναι και τίποτα μαζί, αν η ζωή δεν της
δίνει νόημα.
Πολύ συνοπτικά καταθέτω
καταθέτω, ω, στη συνέχεια των παραπά-
ω
νω, την περί μορφής της διδα
διδασκαλίας
ασκαλίας της Εκ
α Εκκλησίας μέσω
ενός αποσπάσματος του Μη Μητροπολίτη
ητροπολίτη Πέρ
η Πέργης Ευαγγέ-
λου, της Μεγάλης Εκκλησί
Εκκλησίας ας της Κωνστα
Κωνσταντινούπολης,
ίσως του τελευταίου των μεγάμεγάλων
άλων σε αυτήν την Εκκλησία
ά
ο οποίος, με ποιητικό και εευσύνοπτο τρό τρόπο αναφέρει:
Ο Θεός έδωσε πνοή, ψυχή. Αλλά συνάμα έέδωσε ο Ύψι-
στος χάριν και μορφήν. Ότα Όταν
αν θέλησε να γί
α γίνει κάτι πολύ
φανερό έγινε άνθρωπος, έλα αβε δούλου μορφήν
έλαβε
α μορ . Και όταν
θέλησε να πιστώσει την ανάστ ττασή Του εφανερ
ανάστασή εφανερώθη εν ετέρα
μορφή ή. Έκτοτε, μέσα από αυτή ή την εικόνα την ψ ψυχής και μορ-
φής ομοιότητα α συλλαμβάνουμ
συλλαμβάνουμεε τον Θεό, κοιτάκοιτάξτε τι εξελικτι-
κή διαδικασία ακολουθεί. ΜέσΜέσα σα από την μορφ
σ μορφή χαρακτηρί-
ζουμε και την ψυχή.
Όλοι οι συνώνυμοι όροι τη τηςης μορφήςς είναι το ίδιο δυνα-
η
τοί. Πρόσωπο, face, visage. Δ Δείχνουνε κάτι πολύ καθαρό,
το αληθινό, σφραγίδα ιδιωτικ
ιδιωτική, κή, προθήκη πο
κ που δεν μπορεί
να κρύψει τίποτα, να αλλοιώ
αλλοιώσει.
ώσει. Όταν το κ
ώ κάνει δεν είναι
αυθεντική μορφή, δεν είναι το πρόσωπο… Υπόκριση εί-
ναι, μίμηση, ξεγέλασμα. Η δό δόξα
όξα του Θεού κα
ό και η Ανάσταση
του Κυρίου παίρνουν ζωντάν
ζωντάνια ννια επειδή δεν εείναι αόριστα.
Ανήκουν στο Θεό και στον Κύ Κύριο.
ύριο. Το ίδιο κα
ύ και η μορφή του
κάθε ανθρώπου, είναι η προσπροσωπική
σωπική παρουσ
σ παρουσίαση εκάστου.
Τα στοιχεία της είναι θεία. Ο Θεός ενεφύσ ενεφύσησε στο πρό-
σωπο αυτού πνοή ζωής. Σε κοιτάζω για να μετρήσω την
13.
αγάπη σου, αλλά και να πάρ πάρωρω από το φως σου. Η ψυχή
ρ YEVGENY ALEKSANDROVICH
και η μορφή είναι τα δυο (2 (2)
2) ονόματα που δίνει ο Θεός
2 YEVTUSHENKO
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΓΕΦΤΟΥΣΕΝΚΟ (1932-)
στον άνθρωπο. Το ένα, να μ μας γνωρίζει ο ΊΊδιος, ο Θεός Σοβιετικός και Ρώσος ποιητής.
δηλαδή. Το άλλο, να μας γνωρίζει ρ ο κόσμος μμε την μορφή.
14.
ΑΝΡΙ ΜΑΤΙΣ
ΓΡΑΠΤΑ ΚΑΙ ΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1999.

284 — 285
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Με την ψυχή και τη μορφή εενώνουμε την
αιωνιότητα με τον κόσμο. Σανν τους ανθρώ-
πους και οι λαοί και οι φυλέςέ έχουν κάτι
που δεν πρέπει να αμαυρώσουν,υ την ψυχή,
έχουν και κάτι που πρέπει να α σεβαστούν,
την μορφή που στους λαούς λέγεται όνο-
μα. Η Ρωμιοσύνη πρέπει να ττα έχει και τα
δυο (2) κρυστάλλινα, να μην δώσει «ιδείν
διαφθοράν». Ό,τι ισχύει για ττον άνθρωπο
ισχύει και για τις δημιουργίες
ε του, ο άν-
θρωπος παράγει πολιτισμό εκ κ και δια της
ψυχής του… Η μορφή του πολιτισμού
ο εί-
ναι και το απείκασμα του, το ίδιον, το έτε-
ρον, το διαφορετικό, αυτό που
υ ποικίλει στη
διαπολιτισμικότητα, αυτό πουυ συντελεί στη
δημιουργία «προσπολιτισμού», στην κατά-
θεση δηλαδή για οικουμενική κ ανάγνωση,
καταγραφή, πρόσληψη και αποδοχή.
π έχουν τα αστέρια.
Πώς όμως, σεβόμενοι τηνν μορφή, θα
προβούμε σε σύνταξη μορφολογικών
ο κα-
νόνων; Αυτό είναι το κύριο ερώτημα. Η
αρτίωση των παραπάνω κανόνωνν στο χώρο
και στο χρόνο. Οι μορφές έχουν
χ κανόνες,
και πώς τους διαβάζουμε, και από την
άλλη οι κανόνες δημιουργούνν μορφές, και
πώς τις διαπλάθουνε; Δύσκολος
ο δρόμος,
αλλά όχι αδιάβατος. Τα υλικάά με τις αντο-
χές αλλά και τις ανοχές τους. Οι κανόνες
της τέχνης, η παιδεία και κυρίως
ρ η αγάπη
της δημιουργίας είναι οι πρακτικές
κ που θα
οδηγήσουν στο αποτέλεσμα εκείνο
ε που δε
θα επιδέχεται αισθητικών αμφισβητήσεων
φ τορικά αυτά ερωτήματα
γιατί απλώς θα είναι αληθινό.ό Το ζητού-
μενο επομένως είναι να ανεύρουμε ένα
συλλογικά ακέραιο όραμα. Ποιος
ο μυστικός
θησαυρός αθροίζει και κοινωνεί
ω το αρχέ-
γονο υλικό της ακρίβειας; Πώς
ώ η χάρη του
πνεύματος γονιμοποιεί ή όχι,, ανάλογα με
την εκλογή και την ευθύνη όλων
ω των τιμών
του απερινόητου θυσιαστήριου υ του κόσμου
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
θα πει ένας σύγχρονός
σ μας διανοούμενος,
κι ένας άλλοςς ή μια άλλη μάλλον, θα πει
και αλλιώς βαδίζεις
β σε μια έρημο, ακούς
ένα πουλί που υ κελαηδάει, όσο και αν είναι
απίθανο να εκκρεμεί
ε ένα πουλί μέσα στην
έρημο ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να
του φτιάξεις ένα
έ δέντρο. Εν μέρει είναι στο
χέρι σας να παρατείνετε
π την νεότητά σας,
δώρο πολύ βιαστικό να φύγει. Να την πα-
ρατείνετε με κάθε μέσον. Εν ανάγκη επα-
ναλαμβάνοντας α τα εξαίσια λάθη της.
Βάλτε το ρολόι σας στην συνεχή ώρα
του έρωτα για α καθετί που δεν είναι εύκολο,
που δεν είναια κατακτημένο. Να αποφασί-
ζετε, αφού προηγουμένως
ρ συμβουλευτείτε,
αρώματα ενστικτωδών
σ λουλουδιών και τη
θαυμαστή επιδεξιότητα
ι στην αιώρηση, που
έ Να βλέπετε όνειρα αλλά
αμφίβια. Να μ μπορούν να ζούνε και έξω στη
νύχτα και έξωω στην μέρα. Η Κική Δημουλά
μιλώντας για την ποίηση σε μαθητές…
Και ποιοςς είπε ότι η αρχιτεκτονική δεν
είναι ποίηση;; Η αρχιτεκτονική έχει μέτρο
και ρυθμό, έχει
χ ύφος και μορφή, έχει σχέ-
διο, φως αλλά ά σκοτία, αλληγορία, επαλλη-
λία, έχει επίσης
η δομή, περιεχόμενο και συμ-
βολισμό. Έχειε δηλαδή μια δική της γλώσσα
αντίστοιχη καια σύστοιχη της ποιητικής. Αν
κανείς αφαιρούσε
ρ την αρχιτεκτονική από
την ποίηση και α την λογοτεχνία, εν γένει τις
εικαστικές τέχνες
χ και την μουσική οι Μού-
σες του Ελικώνος
ώ θα ήταν αναίστιες! Τα ρη-
ρ κρίνουν εκ του απο-
τελέσματος το ο τέλος, το σκοπό δηλαδή της
αρχιτεκτονικής,
ή που δεν είναι άλλος από τον
μετασχηματισμό
σ της ύλης σε αρμονία. Η αρ-
μονία είναι ολοκλήρωση της μορφής όπως
είναι και το α αποτέλεσμα του δόγματος της
δημιουργίας κ και της λειτουργίας του σύμπα-
ντος κόσμου.. Αρχιτεκτονική λέει κάποιος
άλλος δεν σημαίνει
μ αντιπαράταξη διαφόρων
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
κατά τον μάλλον ήτο πετυχημένων
η αυθύ- Αυτό που οφείλουμε
φ στην παράδοση είναι
παρκτων στοιχείων, αλλά μια α δημιουργία να διατηρηθείί το ταξίδι και όχι να βρίσκου-
ενός συνόλου με δικά του χαρακτηριστικά
α με την Ιθάκη η όπου απλώς μας βολεύει.
και με σαφή σκοπό να εκφράσειά ένα ορι- Αυτό το ταξίδι
δ δεν έχει τελειωμό. Να πώς
σμένο νόημα… Κύριες και κ κύριοι περαί- το περιγράφειε ο Ντιέγκο Τζιακομέτι, αδερ-
νοντας τον λόγο και ευχαριστώντας
ώ για την φός και αγαπημένο
π μοντέλο του μεγάλου
υπομονή σας θεωρώ ότι οι μ μορφολογικοί ζωγράφου, α αφηγούμενος το θάνατο του
κανόνες δεν πρέπει να υποτάσσουν
σ την αλή- αδερφού του:: Όταν ξέρουμε να παρατηρού-
θεια της τέχνης ως έκφρασης ή πρόγνωσης με τούτο το χέρι
έ ακολουθεί το βλέμμα έλεγε
του μέλλοντος ή και ως εισβολής
λ τους στην ο Αλμπέρτο σ σε έναν φίλο του για το σχέδιο.
ιστορία. Το σχέδιο είναι
ν πρωτόλεια αποτύπωση της
Οι μορφές, για να είναι αληθινές, θα μορφής που εμπεριέχει όραμα, ενόραση
πρέπει να σέβονται την ιστορία
ο από την και την εκ του
ο μέλλοντος ενόπτρηση, έναν
οποία προέρχονται, να μην είναι δηλαδή όρο που εισάγει
γ πρώτη φορά ο Πλωτίνος.
αμνήμονες και ανοήμονες ούτε ύ να εμπο- Ας είναι ααυτό το απόσπασμα κατάθεση
δίζουν την εισβολή του μέλλοντος
λ στην σεβασμού και εμπιστοσύνης σε όλους εσάς
ιστορία. Η καταγραφή της μορφολογίας αλλά και μια ευχή.
με στόχο τη στείρα αναπαραγωγή της είναι
άχρηστη, και αυτό το ζούμε στην Εκκλη- Τελειώνω με την κατάθεση ενώπιον σας
σία με τον πιο ψεύτικο τρόποπ χωρίς την με ένα λόγο ττου Αγίου Γρηγορίου Νύσσης,
κατανόηση και την ανάλυση η της τέχνης, ενός εκ των μ μεγίστων θεολογοφιλοσόφων
της εξέλιξής της και της ενθάρρυνσης
ά της α ο οποίος μας λέει ότι η κτι-
της Εκκλησίας
διάρκειας της. Οι μορφολογικοί
γ κανόνες στή πραγματικότητα
ι αεί κτίζεται και ότι η
που ίσχυσαν και ισχύουν, τα α Προεδρικά ζωή στην κίνηση
ν ενός κύκλου είναι γνώ-
Διατάγματα για τα ιστορικά κέντρα
έ των πό- ρισμα της «ασέβειας»
σ ενώ η ευθεία πορεία
λεων και για συγκεκριμένες γεωγραφικές είναι η δυναμική
μ ανακαίνιση, που χαρίζει ο
περιοχές, τι αθροίσματα κομίζουν;
ζ Θεός με το βλέμμα
λ στραμμένο στο φως της
Μήπως η σύνταξη μιας Χάρτας
Χ αξιών όγδοης (8ης) ημέρας.
θα έδινε στην αρχιτεκτονική ή το έναυσμα Σας ευχαριστώ
ρ που με ακούσατε. •
για μια νέα εκκίνηση αφού ο πανικός της
λευκής σελίδας θα απέτρεπε στους
σ λιποβα-
ρείς να καθίστανται ικανότεροι
ο των αξίων,
μια και το μορφολογικό κανονιστικό
ο πλαί-
σιο και τους ικανώνει και τους
υ επιβάλλει;
Αυτό είναι μια αδόκιμη πρόταση,
τ τελείως
αδόκιμη, από έναν μη ειδικό. ό Ο μορφο-
λογικός κανόνας δεν είναι άλλος
λ από την
αλήθεια της κατασκευής, μιας ι αλήθειας
που πρέπει να αναζητηθεί στην
σ έκφανση • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ǽ Ο κύριος Δεκαβάλας
του αρχιτεκτονικού αποτελέσματος
σ μέσα δήλωσε αδυναμία
υ επομένως καλούμε την
από το πνεύμα του καιρού και α του τόπου. κυρία Δ
Δημητσάντου-Κρεμέζη… •

286 — 287
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
• ǺȀȁǺȊǽȈȀȄǿ
ǼǿȃǿȊȉǺȄȊȆȋ-ȁȈǽȃǽǾǿ.
Καλησπέρα σας, ομολογώ ότιι δεν έχω τις
δυνάμεις να αντέξω παραπάνω ω από μια πε-
ντάλεπτη παρεμβολή τώρα, αλλά λ θα ήθελα
να ξεκινήσω από τα ευχαριστήρια,
σ όπως
και άλλοι, στον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων,
τ στο
Υπουργείο και σε όλους τουςς φορείς που
εμπλέκονται σε αυτήν τη διοργάνωση…
γ είναι ένα άλλο
Να πω ότι βρήκα πάρα πολύ ο ενδιαφέ-
ρουσα όλη αυτήν την ιστορία κ και να τονίσω
ότι για πρώτη φορά, όσο ξέρω ω εγώ τουλά-
χιστον, παρίσταμαι σε μια τέτοια
τ ζωντανή
αντιπαράθεση απόψεων, γιατί τ πρέπει να
πω ότι ξεκινάει ο βίος μου από
π το ’73 που,
νεαρή αρχιτέκτονας, πήρα μέροςρ σε αυτήν
την καταγραφή των οικισμώνν και ήταν η
πρώτη μου επαφή με το συγκεκριμένο
κ πε-
ριβάλλον, και κάναμε πάρα πολλή
ο δουλειά,
σπάσαμε και εμείς αυτοκίνητα, α κολλήσαμε
σε δρόμους, σε ποτάμια αλλά ά το τέλος δεν
είχε την ίδια ευτυχή εξέλιξη π
που διαφαίνε-
ται στις μελέτες που ακούσαμεε και που, εν-
δεχομένως, θα ακούσουμε και σε μια επό-
μενη αντίστοιχη διοργάνωση. Ά Άρα για αυτό
το θέμα θα ήθελα να συγχαρώ τους διορ-
γανωτές αυτής της αρχής της διαβούλευσης.
ι τη τους. Θέλω ω να πω ότι έχω πλήρη εμπι-
Το άλλο που ήθελα να πω, καλά ήθελα
πάρα πολλά απλώς κράτησα ττρεις-τέσσερις
(3-4) σημειώσεις για να σας απασχολήσω
για τώρα, είναι αυτή η εμπλοκή
ο των αρχι-
τεκτόνων των διάσημων, ο Σνότσι
ν θα ξύνε-
ται σήμερα, δεν ξέρω… Λοιπόν,π θέλω να
πω ότι αυτό που μας έδειξαν ως υπόδειγ-
μα ήτανε άνευ περιεχομένου, ήταν άνευ…
δεν ξέραμε την κλίμακα, δενν ξέραμε πού
βρίσκεται. Έτσι, στον αέρα, μία
ί πάρα πολύ
ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική πρόταση, γι
αυτό ο συνάδελφος είπε ότι εγώε αισθάνο-
μαι, διαβλέπει σε εμένα μία νεύρωση,
ε γιατί
πραγματικά μου αρέσει μία α αρχιτεκτονική
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
λιτή και σεμνή,
ν η οποία να είναι μία σύγ-
χρονη άποψη,η αλλά θα ήθελα αυτή την αρ-
χιτεκτονική να
α τη δω προβεβλημένη σε ένα
περιβάλλον τοο οποίο θα την καταξιώνει ως
πρόταση. Γιατί
τ μην ξεχνάμε, νομίζω ότι όλοι
μας, η νεύρωση
ω είναι περισσότερο, το ότι
θέλουμε τουςς παραδοσιακούς οικισμούς,
καταφεύγουμεμ σε αυτούς, μας αρέσει γιατί
λ περιβάλλον από το αστικό,
έχει άλλες ποιότητες
ο και τα λοιπά, ωστόσο
θέλουμε από την άλλη να προτείνουμε άνευ
όρων και κατάά δήλωση ορισμένων με σεβα-
σμό και τα λοιπά,
ο προτείνουμε λύσεις μέσα
σε αυτό το περιβάλλον.
Λοιπόν π προφανώς ακούστηκαν πάρα
πολύ ωραίες ιδέες, πάρα πολλά πράγματα
διαπιστώθηκαν α σχετικά με την νέα αρχιτε-
κτονική σε αυτό υ το περιβάλλον. Κάνω μία
παρένθεση μεε τον Ανδρέα και την Δροσιά,
συγγνώμη για α τον ενικό, έχω παλιούς δε-
σμούς, ήτανε οι πρώτοι μαθητές μου που
έκαναν την αρτιότερη
ρ ανάλυση παραδοσια-
κού οικισμού και μου έδωσαν εργαλεία για
να διδάσκω π περαιτέρω. Δηλαδή τα slides
μου τα μισά προέρχονταν από την μελέ-
στοσύνη στηνν κρίση τους και τη θέση που
παρουσίασαν. ν Ωστόσο αυτό που θα ήθελα
πάρα πολύ είναι ί πραγματικά ένα διάλογο
μαζί τους, γιατί
α δεν θα μπορούσα να δεχτώ
όλους τους αφορισμούς
φ του Ανδρέα, όπως
και άλλων σ συναδέλφων, θα ήθελα πάρα
πολύ να γίνειι πραγματικός διάλογος πάνω
σε αυτά τα θέματα, και όχι να απαξιώνουμε
απόψεις διαφορετικές
φ από τις δικιές μας.
Τέλος πάντωνν αυτές οι απόψεις περί αντι-
παραθέσεως ή τέλος πάντων… καλά εγώ εί-
μαι κουρασμένη έ και δεν θυμάμαι τώρα και
τις λέξεις, δενν βρίσκω τις λέξεις.
Τέλος πάντων
ν είναι πολύ ενδιαφέρου-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
σες, αν πραγματικά καταξιώνονται
ο μέσα σε
ένα συγκεκριμένο περιβάλλον,ν αν δηλαδή
εκπληρούν τους όρους διατήρησης
ή αυτού
που επιθυμούμε να διατηρηθεί
ε και αυτό θα
ήθελα πάρα πολύ να το διατυπώσουμε.
π συνθετικής πρωτοβουλίας
Είμαστε αποφασισμένοι ό ότι υπάρχουν
κάποιοι οικισμοί τους οποίουςυ θέλουμε να
κρατήσουμε ως μνήμη, ως υπόδειγμα,
π ως
διδασκαλία, και σε αυτούς να α είμαστε σε-
μνότεροι και να αφήσουμε και α την ελευθε-
ρία της σύνθεσης να πάει στις ππαρυφές τους
ή έξω από αυτούς. Αυτό είναι ττο θέμα δηλα-
δή, να διαχωρίσουμε τους βαθμούς
α επέμ-
βασης σε αυτό το περιβάλλον. ο Κάτι έχω
σημειώσει εδώ. Ναι, αυτό ότι τ θέλουμε να
διατηρηθεί αυτή η συνεχώς απομειούμενη
α οικισμών ή συνόλων.
δεξαμενή με τις αξίες και τις π
ποιότητες των
οικισμών με αρχιτεκτονική παράδοση. Αν
θέλουμε λοιπόν να συμβεί αυτό χρειάζεται
με υπεύθυνη σκέψη έρευνα και εκτίμηση
της πραγματικότητας να ειδωθούν
δ αντι-
κειμενικά οι αποτυχημένες, ως προς τον
στόχο αυτό, αρχιτεκτονικές προτάσεις
ρ που
θεωρούνται επιτυχίες. Οι παραπλανητικές
ρ άλλο μεγαλύτερο.
επιβραβεύσεις, η αυταπάτη πως προτάσεις
που επιβάλλουν εκ των έξω μια ι μορφή από
τον αρχιτέκτονα, επιβεβλημένη,έ η οποία
έρχεται σε αντίθεση με την ννομοτελειακά
τοπική, δε συμβάλλουν σε μία ουσιαστική
ανανέωση της αρχιτεκτονικής του συνόλου.
Ζητάμε δηλαδή πολλά από τον ο αρχιτέκτο-
να, είναι πάρα πολύ δύσκολα όλα αυτά.
Εν πάσει περιπτώσει σεε αυτήν την
προσπάθεια που κάνουμε, αναζητώντας
ένα αποτελεσματικό εργαλείο ο προστασίας
αφενός και αφετέρου έναν κ κώδικα καλής
συμπεριφοράς απέναντι στο περιβάλλον,
θα πω επιγραμματικά τρεις φράσεις: ότι
τα μέτρα προστασίας των παραδοσιακών
α νεδριάσεις και α χάθηκαν δυόμιση χρόνια,
συνόλων όπου εφαρμόζονταιι περιορίζουν
B ΜΕΡΟΣ
Ο
ασφαλώς τις συνθετικές επιλογές του αρ-
χιτέκτονα κατά
τ την άσκηση της αρχιτεκτο-
νικής μέσα σ σε αυτά, αλλά όχι τόσο ώστε
να μην αφήνουν
ή παραπέρα περιθώρια
ρ και να οδηγούν
αναπόφευκτα α σε ένα μονοσήμαντο, τυπο-
ποιημένο αποτέλεσμα
π που να δικαιολο-
υ μίμηση ή «αντιγραφή» των
γεί τους όρους
παραδοσιακώνώ προτύπων. Η ποιότητα του
αποτελέσματοςο εναπόκειται, όπως σε όλες
τις άλλες περιπτώσεις
ι αρχιτεκτονικής δημι-
ουργίας, στηνν ικανότητα του αρχιτέκτονα.
Τα μέτρα αυτά ά επομένως, και ειδικότερα οι
ειδικοί ως προς
ρ τούτο όροι δόμησης, κάτω
από τις υπάρχουσες
χ συνθήκες δεν είναι πα-
νάκεια για τηνν σωτηρία των παραδοσιακών
υ Η αποτελεσματικότη-
τά τους είναι σχετικά περιορισμένη. Προ-
λαμβάνουν ασφαλώς
σ τις έντονες, τις μεγά-
λες αλλοιώσειςι του διατηρητέου χαρακτήρα
των συνόλων,, αλλά δεν τους εξασφαλίζουν
αυτομάτως τηνη επιθυμητή ποιότητα. Μπο-
ρούμε να πούμε
ύ δηλαδή ότι είναι ένα ανα-
γκαίο μικρό κ κακό για να προλάβουμε ένα
τ
Η ευστοχία ί και η ποιότητα των αποτε-
λεσμάτων τηςς προστασίας εξαρτάται ακόμα
από το πόσο α ανοικτόμυαλος ή γραφειοκρα-
τικός είναι ο έέλεγχος από τις αρμόδιες υπη-
ρεσίες της τήρησης
ρ των παραπάνω μέτρων
στις διάφορεςε περιπτώσεις, πράγμα που
εξαρτάται με την σειρά του από τις ικανό-
τητες και την νοοτροπία των εντεταλμένων
για το σκοπό ό αυτό οργάνων τους. Είμαι
παθούσα, έχω ω χάσει και εγώ δουλειές γιατί
επέμενα στο ννα υπάρχει μία ανανέωση του
ρεπερτορίου, η Εφορεία μου το απέρριψε,
και για να μου υ τα απορρίψει έκανε δύο συ-
και ο πελάτηςς είπε τώρα με την κρίση δεν
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
288 — 289
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

με ενδιαφέρει, δεν θα το χτίσω.

ω Άρα η μο- • ȄȀȁȆȂǺȆȉ ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ. ȋ ξει να συζητήσει
σ θέματα ενότητας μέσα από
ναδική δουλειά που είχα από τότε που συ- Είχα ετοιμάσει κάτι για την Πάνω
ά Πόλη για τις διαφορές, είναι η βασική της πολιτική.
νταξιοδοτήθηκα, τελείωσε. να δείτε τι σημαίνει τριάντα –τριάντα
τ πέντε Αυτό τι σημαίνει;
ί Ότι από μια μεριά υπάρ-
(35) χρόνια εφαρμογής. Θα π πω όμως αυτά χει μια αναπόφευκτη
π παγκοσμιοποίηση,
Τέλος, κάτι άλλο που θα ήθελα να προ- που θέλω να πω, γιατί δε θέλω ω να καταχρα- που στην Αρχιτεκτονική
ρ είναι αρκετά πα-
σθέσω και που ακούστηκε είναι ότι, κατά στώ τη φιλοξενία, και θέλω ννα ευχαριστή- λιότερη όπως όλοι ξέρουμε, δηλαδή αρχίζει
την γνώμη μου όπως και πολλών
ο άλλων, σω, όχι τυπικά, διότι είναι πολύ
λ ουσιαστικό από τον δέκατο
τ ένατο αιώνα (19ο), ούτε καν
το πρόβλημα δεν έγκειται στοο αν θα γίνει αυτό το οποίο κάνει ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Σ Είναι με το Μοντερνισμό και από την άλλη υπάρ-
ένα φουρουσάκι έτσι ή αλλιώςς ούτε αν, ένα η δεύτερη φορά που μας καλεί α να συζη- χει αυτή η ανάγκη υπογράμμισης της ιδιαι-
γείσο θα εξέχει. Εμένα το πρόβλημά
ρ μου τήσουμε, εμάς τα πανεπιστήμια,μ τα οποία τερότητας, η οποία όμως ενέχει κάποιους
για την διατήρηση των οικισμών
μ είναι να είναι σε αρκετά δύσκολη κατάσταση
ά όπως σοβαρούς κινδύνους
ν και δεν είναι μόνο
διατηρηθεί το σύνολο, τα μέτρα
ρ δηλαδή θα έχετε καταλάβει πολλοί από εεσάς που θυ- αυτό το οποίο ο είναι το προφανές. Δηλαδή
πρέπει να ληφθούν κυρίως γιαα να διατηρή- μάστε και τη Θεσσαλονίκη, και α είναι πάρα μία τουριστική
κ ανάδειξη, αλλά μέσα από
σουμε κάποια σύνολα που θα α αποφασίσου- πολύ χρήσιμο ότι και το Υπουργείο
ο μπο- μια διαδικασία
ί που δημιουργεί, ας πούμε,
με ότι πρέπει να διατηρηθούν.. Είναι δευτε- ρεί έστω να συζητά για τους κανονισμούς θεματικά πάρκα
ρ σε περιοχές των πόλεων
ρεύον το ότι ψάχνουμε αυτήν τη στιγμή να αυτούς που, όπως φάνηκε τουλάχιστον
υ στις και στα κέντρα
ρ των πόλεων και στην ουσία
βρούμε κενά ή λάθη σε αυτούςύ τους κανό- τοποθετήσεις μελών του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Α , κα- αυτά, παρόλο ο που ο όρος δεν ακούγεται
νες. Να μην επαναλαμβάνω ττι είπα, ποια ταρχή φαίνεται να έχουν ένα μ μεγάλο αμφι- πολύ τελευταία,
α είναι μια μεταμοντέρνα,
είναι η άποψή μου για τους κανόνες.
α Αυτά λεγόμενο ζήτημα από την ίδια την φύση και όπως καταλαβαίνετε,
α λογική προσέγγιση,
και ελπίζω αύριο να μου δοθείε η ευκαιρία την προκήρυξή τους. Είναι κ καλό βέβαια, που περιλαμβάνει
β ακόμα και τις φαινομε-
να πω και κάποια άλλα πράγματα, που δε ίσως είναι και από τις πρώτες ε φορές που νικά μοντέρνες,
ε ως μορφές, προσεγγίσεις.
μπορώ σήμερα. στην Ελλάδα αυτά συζητιώνται α και θα ήθε- Εδώ λοιπόν είναι το ζήτημα και προ-
Ευχαριστώ. • λα να σας πω εγώ ποια είναι, κ κατά την άπο- σέξτε και κάτι:
τ αυτές οι μελέτες αφορούν
ψή μου, η υποβόσκουσα φιλοσοφία
λ πίσω στο σύνολο των
ω ελληνικών οικισμών, έχουν
από όλα αυτά και τι είναι συντηρητικό
ν και λοιπόν ένα πολύ
ο μεγάλο, μαζικό χαρακτή-
τι είναι αναγκαίο για να αντιμετωπιστούν
ε τα ρα και αυτό φφάνηκε από τις παρουσιάσεις
προβλήματα. που είδαμε κκαι φάνηκε ότι δημιουργεί και
προβλήματα. Διότι εντάξει, καταλαβαίνει
Σίγουρα δεν υπάρχει μία μμονοσήμαντη κανείς ότι κάποιοι
ά οικισμοί έχουν ιδιαιτε-
απάντηση, ιδίως αν θέλει κανείς
α να είναι ρότητες και π
πρέπει να αντιμετωπιστούν με
ψύχραιμος. Χάρηκα ας πούμε μ που ακόμα συγκεκριμένο ο τρόπο, αλλά όσο αυτό επε-
και απόψεις που, εξορισμού, φαίνονται να κτείνεται και δεν έχει τέλος, κινδυνεύει να
είναι πιο δογματικές, όπως ττης Εκκλησί- οδηγήσει σε μμια ομοιόμορφη αντιμετώπιση
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Έχουμε και την
Ȁ ας, μπαίνουν σε νέο φως. Πολύ
λ μου άρεσε μεγάλων γεωγραφικών
γ ενοτήτων, με χαρα-
σημερινή
ν συζήτηση πάντως. Ο κύριος αυτή η εισήγηση που άκουσα πριν και μα- κτηριστικά τα
α οποία δεν είναι παραδοσια-
Νικόλας
α Καλογήρου έχει σειρά διότι κάρι να το δούμε και σε απτά
ά αρχιτεκτονι- κά, ή να μη λλαμβάνει υπόψη τη συνθετό-
είπαμε
μ ότι ο κύριος Ζήβας δήλωσε κά αποτελέσματα. Υπάρχει όμως
μ ένα θέμα, τητα και την πολυπλοκότητα που είχαν τα
αδυναμία,, αλλά έστειλε ένα κείμενο –το εγώ πιστεύω ότι υπάρχει μια εευρύτερη πο- ιστορικά σύνολα,
ο όπως ήταν, για παράδειγ-
οποίο θθα αναγνώσουμε αύριο– και ο λιτική σε επίπεδο Ευρωπαϊκήςς Ένωσης, για μα, η Άνω Πόλη
ό πριν από τις παρεμβάσεις.
κύριος Καλογήρου
α μπορεί να δείξει ότι να μην πω παγκόσμια.
θέλει. • Η Ευρώπη, για παράδειγμα,
μ έχει επιλέ- Εκείνο που
ο είναι σίγουρα αναγκαίο εί-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

290 — 291
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
ναι να κάνουμε διάγνωση, να ααναγνώσουμε
τα προβλήματα, να τα κατανοήσουμε,
ή και γι
αυτό νομίζω ότι η δουλειά της
η αναλυτικής
αποτύπωσης, έστω και ως δουλειά
λ αρχείου,
είναι εξαιρετικά πολύτιμη. Καιι φάνηκε από
τις τοποθετήσεις της υπηρεσίας,
α από την ει-
σήγηση της κυρίας Μουρμούρη, ρ ότι έχουν
επίγνωση πως η καταγραφή α αυτή δεν είναι
μόνο μία καταγραφή μορφολογικών
ο χα-
ρακτηριστικών. Αν και, κατά τη δική μου
άποψη, κάποια άλλα χαρακτηριστικά
τ πιο
πολύ στο επίπεδο του αστικούύ σχεδιασμού,
της αστικής σύνδεσης, όπως θέλετε πείτε
το, να μην πω την λέξη πολεοδομία,
ο έχουν
πιο μεγάλη σημασία για το πρόβλημα
ρ που
αντιμετωπίζουμε σήμερα. Δηλαδήα αυτά που
αφορούν ιστούς, πολεοδομικούς ιστούς,
αυτά που αφορούν διαδρομές. ς Αυτά είναι
στοιχεία που θα μπορούσε να ττα πει κανείς,
παραφράζοντας τον Μπρωντέλ, τ στοιχεία
μακράς διάρκειας των οικισμών,μ δηλαδή
στοιχεία τα οποία ακόμα και μετά από ανοι-
κοδομήσεις, ανακατασκευές,
έ σεισμούς,
τείνουν να παραμένουν στην ίδια θέση, ο
κεντρικός δρόμος, ακόμα και κάποιες χρή-
σεις, αποτελούν αξιοσημείωτη συνέχεια και
αυτά είναι πιο σημαντικά, κατά
τ την άποψή
μου, να τα δει κανείς. Αν υπάρχουν
ά οικό-
πεδα, αν υπάρχουν όγκοι, α αν υπάρχουνε
λοιπόν όχι μόνο αυτά τα συμβατικά
β συντε-
λεστές δόμησης, αλλά διαρρύθμισης
ρ των
όγκων στο τοπίο, πυκνότητες, ς νομίζω ότι
έχουν μεγάλη σημασία.
Η λέξη και ο διάλογος περίρ των ορίων
και των οριοθετήσεων δείχνειι ακριβώς και
το πρόβλημά μας. Η οριοθέτηση,τ σε κά-
ποιους οικισμούς μάλιστα πουυ ήταν και πε-
ριτοιχισμένοι ή φυσικά οχυροί,
ο ήταν πάρα
πολύ ξεκάθαρη, δηλαδή υπήρχε ή το όριο
και μετά η ύπαιθρος. Εάν λοιπόν
ι υπάρχει
εκεί θέμα βιωσιμότητας, εκσυγχρονισμού
σ εύκολο, ούτε δεδομένο. Σίγουρα όμως δεν
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
και επέκτασης,
η αυτό πιθανόν καλύτερα να
γίνει μετά από
π μία απόσταση παρά με τον
προφανή τρόπο π ότι μεγαλώνω λίγο την πε-
ρίμετρο προκειμένου
κ να ενταχθούν νέες
χρήσεις. Απόό την άλλη μεριά δεν μπορεί
κανείς να φανταστεί
ν έναν οικισμό ο οποίος
θέλουμε να είναι
ί βιώσιμος, να έχει χρήσεις,
να σταματήσει
ε κάπου, είτε ως όγκος, είτε ως
επέκταση, είτεε ως μορφή.
Υπάρχει λλοιπόν πιο πολύ θέμα κλίμα-
κας, πιο πολύύ θέμα ογκοπλασίας, πιο πολύ
θέμα αποτυπώσεων
π περιβαλλοντικών χα-
ρακτηριστικών,
ώ σας το είπα και στην πρώτη
μου παρέμβασηα προχθές. Δηλαδή έχει με-
γαλύτερη σημασία
μ να δούμε τους όγκους,
τις κλίσεις τους,
ο τους προσανατολισμούς,
τις διευθετήσεις
ε που είχαν αυτοί οι οικισμοί
πριν, όχι μόνον για να τα αναπαράγουμε,
μάλλον όχι, κκυρίως, για να τα αναπαράγου-
με αλλά κυρίως
ω για να τα διαβάσουμε, να τα
ενσωματώσουμε υ στην σκέψη μας και μετά
να δράσουμε με ένα σύνθετο και σύγχρονο
τρόπο. Από την άλλη, εγώ αναγνωρίζω και
έχω μια σχολή ή που έχει δυστυχώς παράδο-
ση σε αυτές τις
ι μορφολογικές μελέτες. Από
εμάς προήλθαν,α από τους δασκάλους μου.
Μόνο που αυτόυ το έκαναν από αγάπη και,
δεν ξέρω, ίσως
ω από κάποια λαθεμένη αγά-
πη, από μια ννοσταλγία, ας το πω έτσι.
Αν το δει κανείς όμως στην ουσία του,
είναι σίγουροο ότι το κλίμα, η γεωγραφία, η
ιστορία και ο τόπος παίζουν κάποιο ρόλο.
Δηλαδή, όσο μοντέρνος να θέλει να είναι
κανείς –και η λέξη μοντέρνος έχει φορτι-
στεί–, όσο σύγχρονος,
ύ ας το πω, θέλει να
είναι κανείς, δ
δε μπορεί να φύγει από τα δε-
δομένα του τόπου
ό του, ζει στην Ελλάδα, ζει
σε αυτόν το χώρο,
ώ κάτι κουβαλάει μέσα του.
Το πώς θα εκφραστεί
κ αυτό δεν είναι ούτε
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
πρέπει να πάμε σε εύκολες μ μορφολογικές πολύ δύσκολοο ζήτημα, αλλά δεν μπορεί να
προσεγγίσεις γιατί αυτές τι σημαίνουν:
η ότι γίνεται ερήμην
η των ανθρώπων που τους
αφήνοντας στην άκρη αυτή ττην ευρύτερη αφορά, διότιι αυτό οδηγεί απλώς σε μια
λογική που σας έλεγα, που προκύπτει
ρ από σειρά μικροπαραβάσεων,
π μικροαλλοιώσε-
την ανάγνωση, πάμε σε ένα εύκολο
ύ συντα- ων που όμως,ς αθροιστικά, έχουν τεράστιο
γολόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται στις ελε- αποτέλεσμα.
γκτικές διαδικασίες και το οποίο,
ο ευτυχώς,
άκουσα ότι θα επιτρέπεται ττώρα να έχει Και για να
α μην σας κουράσω, να κλείσω
και κάποιες εξαιρέσεις, μόνο που αυτές οι με το θέμα της
η περίφημης νέας αρχιτεκτο-
εξαιρέσεις, που τις κάνουν κάποιοι
ά επώνυ- νικής. Εντάξειε είπαμε να μην είναι υπο-
μοι, δεν ξέρω σε ποιο βαθμό είναι ανεκτές χρεωτική η ένταξη,
ν και αυτό να αφορά κά-
όταν αυτά πάρουν μορφές διαταγμάτων
α και ποιες περιπτώσεις
ώ μεγάλου αριθμού αλλά,
νόμων και δεύτερον, πόσο χρήσιμες
ρ είναι εφόσον έχουμε μ νέες ανάγκες, νέες χρήσεις,
αυτές. Μας έδειξαν οι συνάδελφοι τα πα- αυτές πρέπει να εκφράζονται και, ακόμα
ραδείγματα, ας πούμε, ενός παραδοσιακού και στις καλύτερες
ύ των περιπτώσεων, που
super market. Προφανώς δενν υπάρχει οι- ακούσαμε κάποιες
ά εισηγήσεις που ήταν
κισμός σήμερα που δεν έχει ανάγκη από πολύ προσεκτικές
τ από ανθρώπους που φά-
τέτοιες χρήσεις. Είναι ανάγκηη να είναι πα- νηκε ότι αγαπούν
π την δουλειά τους, είδαμε
ραδοσιακό; Αφού είναι super market τέλος ότι εξαντλούνται
ν σε τέτοια ζητήματα δηλα-
πάντων. Δεν ξέρω, προσπαθώ να καταλάβω δή, πέρα από ό τους όγκους και την διάταξη,
κι εγώ αν υπάρχει περιεχόμενο.
ν στο αν θα έχουμε,
ο ας πούμε για παράδειγ-
μα, προεξοχή ή της στέγης ή μη προεξοχή της
Άρα λοιπόν, εκείνο που έχει σημασία στέγης. Δευτερεύον
ε ζήτημα κατά την άποψή
είναι το ποσοστό των νέων κατασκευών
α σε μου και κινδυνεύει
υ να οδηγήσει σε μία τυ-
έναν ιστορικό οικισμό και αυτό
υ πρέπει να πική επανάληψη
η ενός στοιχείου που τελικά
το πάρουμε απόφαση. Εάν θέλουμε κά- θα είναι αυτό το οποίο θα κυριαρχήσει.
ποιους οικισμούς να τους προστατεύσουμε
ο
αυστηρά, θα πρέπει να τους οριοθετήσουμε
ρ Άλλο πρόβλημα, το σύστημα των ειδώ-
και να μην επιτρέπουμε πολλέςλ νέες χρή- λων, των αστέρων,
τ είτε μιλάμε για κτίρια,
σεις, γιατί αν έχουμε παράδειγμα
γ στην Άνω είτε μιλάμε για
ι αρχιτέκτονες που συμμετέ-
Πόλη, σαράντα πέντε (45) καια τώρα εκατό χουν σε αυτό. Να μην επαναλάβω και εγώ
(100) κτίσματα που διατηρούνται
ν επί συνό- τον γνωστό ιταλό
α που αναφέρατε όλοι, αλλά
λου πέντε χιλιάδων (5.000) ττι νόημα έχει, έχουμε πάρα α πολλά παραδείγματα όπου
δεν είναι διατήρηση είναι ανοικοδόμηση.
ν νέα αρχιτεκτονική
ο μπαίνει στους οικισμούς
Αυτό λοιπόν έχει μεγάλη καιι κρίσιμη ση- αυτούς. Δεν εείναι όμως όλα σε αυτήν την
μασία, τα μεγέθη. κατηγορία. Ταα τελευταία χρόνια έχουμε και
Δεύτερον, θα πρέπει αυτό ό να γίνει με την προκλητική
κ εμφάνιση κτιρίων μεγάλου
μια συνεργασία και μια συναίνεση
ί με τους μεγέθους, είτε
τ πετυχημένων, είτε όχι, που
τοπικούς πληθυσμούς που τους ο αφορούν. μπαίνουν στα α ιστορικά περιβάλλοντα με
Δεν είναι εύκολο, το λέω εγώ με την ευκο- δεδομένη τηνν πρόκριση προκειμένου να
λία του ακαδημαϊκού, ξέρω ότι
ό είναι πάρα εξυπηρετηθεί αυτός ο στόχος που λέγαμε

292 — 293
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
στην αρχή, δηλαδή της ανάδειξης
ε μιας πε-
ριοχής και του πχ.,συνήθωςς αναφέρεται
το Μπιλμπάο και ο Γκέρι, μέχρι
έ που λένε
Μπιλμπάο effects σε πολλούς κύκλους που
συζητούν, πέρα από την αρχιτεκτονική, το
αποτέλεσμά του.
Βέβαια αυτό είχε εγκαινιαστεί
σ πολύ πα-
λιότερα, το Πομπιντού στο Π Παρίσι μπήκε
εκτός κλίμακας σε ένα ιστορικό
ρ οικισμό,
μια αρχιτεκτονική εντελώς έξω
ω από το περι-
βάλλον, εξαιρετικά επιτυχημένη
ν όπως ξέρε-
τε. Άρα λοιπόν τα πράγματα π ποτέ δεν είναι
όπως τα βλέπουμε και εξαιρετικά
τ επιτυχη-
μένη εννοώ ως προς την λειτουργία
υ της, ως
προς την μορφή της μιλάμε ότι τ περί ορέξε-
ως όπως καταλαβαίνετε… υπάρχουν
π πολ-
λές απόψεις εγώ τη θεωρώ ενδιαφέρουσα
ν να σταχυολογεί αστικά πρότυπαυ
προφανώς.
Άρα λοιπόν, εδώ έχουμε μ μια δυσκολία
και αυτή ξεκίνησε από τουςς μοντέρνους
αλλά σήμερα στην ουσία, ξανά ν επαναλαμ-
βάνω, είναι μια μεταμοντέρνα α προσέγγιση.
Δηλαδή δημιουργούμε σκηνογραφίες,
ο δη-
μιουργούμε ψεύτικες μνήμες και νοσταλ-
γίες, αυτό πρέπει να το σταματήσουμε
α όσο
μπορούμε, ή να το περιορίσουμε γιατί αλ-
λιώς κινδυνεύουμε να έχουμε Disneyland,
με την καλή ή με την κακή έννοια,
ν και πά-
ντως το να κάνει κανείς σύνθεση
ε σε αυτούς
τους οικισμούς, αν κάποια στιγμή
τ έχουμε
χρόνο θα δείξω και κάποια π παραδείγματα
από την Άνω Πόλη, δεν μπορεί ο να γίνει
παρά μόνο με έναν τρόπο διαισθητικό
α και
ενστικτώδη. Έτσι γίνονται οι σ
συνθέσεις, εί-
ναι κάτι το οποίο διδάσκεται ω
ως ένα σημείο
και το καταλαβαίνει κανείς μόνος του, όταν
μπορεί.
Αυτά και σας ευχαριστώ πολύ.
ο •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Κύριε Καλογήρου
μπορείτε να παρουσιάσετε τα
παραδείγματά
μ σας αύριο αν θέλετε. •
Ȅ. ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ.
Ȉ Αν υπάρχει χρόνος και
ξ
διάθεση εντάξει.
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ναι, ναι. Εντάξει.
Ο κύριος Κίζης παρακαλώ. •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Πομακοχώρια, α τετραπλάσιο σε μέγεθος
Θέλω και εγώ να ευχαριστήσω όλους τους από όλα τα ά άλλα σπίτια του χωριού ή τα
οργανωτές αλλά να ξεχωρίσωω το νέο πρό- Μπεζεστένια,, οι αγορές θυμηθείτε, στην
σωπο που αναγνωρίζω στον Σύλλογο των Θεσσαλονίκη η ή στις Σέρρες.
Αρχιτεκτόνων και να τους πω
ω ότι θα είμαι Αναρίθμητα τα ιστορικά παραδείγμα-
δίπλα τους. τα που τι μας λένε; Μας λένε ότι οι ειδικές
χρήσεις είχανν άλλα μεγέθη, άλλη κλίμακα,
Τα χωριά κάτω των δύο ύ χιλιάδων επιβάλλοντανν και καλά κάνανε και επιβάλ-
(2.000) κατοίκων ακούσαμε ότι φιλοξε- λονταν. Τι ενοποιούσε
ν όμως το δομημένο
νούν σχεδόν το ένα τέταρτο του
ο ελληνικού περιβάλλον σσε αυτούς τους οικισμούς, που
πληθυσμού, φιλοξενούν σημερινή
ρ ζωή, την τους θαυμάζουμε
ο και τους ζηλεύουμε όταν
νεολαία. Η νεολαία θέλει μπαρα και όχι το περιεργαζόμαστε
α τις καταπληκτικές γκρα-
παλιό καφενείο, φιλοξενούν την
η κατοίκηση βούρες των δδυτικών περιηγητών του δέκα-
τη σύγχρονη, που δεν έχει καμία
α σχέση με του όγδοου (18ου)
1 και του δέκατου ένατου
την κατοίκηση στα χαγιάτια κκαι στα αγρο- αιώνα (19ου);
)
τικά μονόσπιτα. Επομένως, είναι
ε επόμενο
από την Τέσσερα π πράγματα: η τεχνολογική ομοι-
εργολαβική αρχιτεκτονική τωνν αστικών κέ- ογένεια, η αρχιτεκτονική
ρ δηλαδή, που ει-
ντρων, που και αυτά τράβηξαν α αυτήν την πώθηκε, του φέροντος τοιχώματος και του
εργολαβική αρχιτεκτονική απόό την πρωτεύ- ξύλινου σκελετού,
ε που ενοποιούσε μορφι-
ουσα παλιότερα. κά όλες τις κλίμακες
λ από το αυτογενές μο-
Όμως τι ξεχώριζε, στην προ
ρ βιομηχανι- νόχωρο αγροτοποιμενικό
τ μονόσπιτο μέχρι
κή εποχή, στα παλιότερα χρόνια;
ό Νομίζω το αρχοντικό,, το κονάκι, το τζαμί, το ναό,
ότι αυτό που ξεχώριζε ήταν πάλι το αστικό ενώ σήμερα έέχει επέλθει η ρήξη, ο σκελετός
πρότυπο, δηλαδή τα κτίρια πουο ξεχώριζαν του μπετόν, η σιδερένια κατασκευή.
ήταν τα κονάκια, τα αρχοντόσπιτα
π τα οποία
μιμούντο την αστική αρχιτεκτονική
ε της Ο δεύτεροςο παράγοντας είναι η σχέση
Κωνσταντινούπολης. Ακόμα σ σώζονται με- του χτισμένου υ και του υπαίθριου. Η χρή-
ρικά από αυτά τα μεγάλα κτίρια,
ρ αλλά δεν ση του υπαίθριου
θ χώρου, ο οποίος τουλά-
ερμηνεύονται από όλους μαςς σωστά, και χιστον στο οικιστικό περιβάλλον είχε απο-
σώζονται κτίρια ειδικών χρήσεων
σ σε από- στολή να στεγάσει,
γ να αποθηκεύσει τα προ
σταση αναπνοής από τα ελληνικά
ν σύνορα, βιομηχανικά εργαλεία και τον εξοπλισμό
τα Καραβάν Σεράγια, στην Αδριανούπολη.
δ παραγωγής τα α ζώα, τα κάρα, τα άροτρα. Σή-
Παλιότερα.. σήμερα μόνο τα ερείπια,
ρ τα θε- μερα τι; Τα τεράστια
ε αγροτικά μηχανήματα
μέλια από τα σεράγια του Αλί στα Γιάννενα τα οποία, όποιος
ο πάει σε οποιοδήποτε χω-
ή ολόκληρο το πασίγνωστο α αρχοντικό του ριό του κάμπου
ο ή του βουνού, που δεν είναι
Σβάρτς στα Αμπελάκια ή αναστηλωμένο ανάγκη να είναι
ν ιδιαίτερου χαρακτήρα, βλέ-
στην Ρόδο το συγκρότημα ενόςό τσιφλικιού, πει αυτήν τηνν ανάγκη για κάποιο νοικοκύ-
το Σούμπασι, τα διοικητήρια που
π υπήρχαν ρεμα, για κάποια
π οριοθέτηση του υπαίθριου
στις επαρχίες, το κονάκι που ακόμα σώζε- χώρου και συνεπακόλουθα
υ και του αστικού
ται στον Εχίνο, μιας και μιλήσαμε
ή για τα ιστού, οι μάντρες
τ που ειπώθηκαν.

294 — 295
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Ο τρίτος παράγοντας είναι, ίσως πε-
ρισσότερο και από άλλους, η καθαρή γε-
ωμετρία των πρισματικών κ κτισμάτων, οι
προεξοχές με την μορφή κλειστών
ι εξοχών
ή χαγιατιών δηλαδή αυτά που σήμερα λέμε
ημιυπαίθριοι χώροι, ήταν κυρίως
ρ ενταταγ-
μένοι στο πρίσμα. Και μετά αργότερα τι
έχουμε; Έχουμε μία πλήρη κατακερμάτιση
α Κ.Ο.Κ. του ο ογδόντα πέντε (’85), προσπα-
και ενοχλητικές και επιθετικές
έ παρουσίες
σε παλιότερα, ήρεμα οικιστικά
ά τοπία.
Το τέταρτο, το οποίο το ββλέπουμε συ-
νήθως στους ορεινούς οικισμούς
ι αλλά
όχι μόνο, είναι το skyline, e η πέμπτη
όψη που λέμε, οι στέγες ή τα δώματα.
Η ιστορική ανάμειξή τους δείχνει
ί πάλι τις
ιδιαιτερότητες των ειδικών κτηρίων
η και χά-
ρηκα που είδα και ένα παράδειγμα
ε από την
Γερμανία, από την Βαυαρία ννομίζω, με το
δωματοσκεπές μεγάλο κτίριο.
Αυτό το οποίο όμως τονίστηκε
σ και στο
οποίο πρέπει να σταθούμε, είναι
ν το συλλο-
γικό ενδιαφέρον για τη μεγαλύτερη
λ κλίμα-
κα, για το τοπίο, το οποίο ξεπερνά
π πολύ τα
όρια του περίγυρου των χωριών.
ώ Η τοπιακή
πολιτική σε εθνική κλίμακα. ΣΣε αυτό το συ-
νολικότερο συλλογικό πλαίσιο ι αντίληψης
του δημόσιου χώρου, που δενν απαρτίζεται
μόνο από τη δημόσια ιδιοκτησία
σ ή το δημό-
σιο ενδιαφέρον, σε κτίρια και εδάφη, αλλά
με οτιδήποτε προβάλλεται σ στο δημόσιο
χώρο αυτό που βλέπει κανείς ή και ακούει
ή και μυρίζει με τα εξωτερικά του χαρακτη-
ριστικά.
Οπότε φτάσαμε στο λόγο γγια την ποιό-
τητα, αρχίσαμε να συζητάμε γγια την ποιό-
τητα, η οποία προφανώς δεν είναι μετρή-
σιμη. Φτάσαμε στο λόγο για την ποιότητα
γιατί το ξέρουμε όλοι πολύ καλά
α αλλά δεν
θέλουμε να το λέμε, ότι στην ΕΕλλάδα έχου-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
με άσχημες ππόλεις, άσχημες χωρίς καθαρό
σχήμα. Αν δούμε
ο κυριολεκτικά την σημα-
σία αυτής τηςς λέξης χωρίς καθαρό σχήμα,
χωρίς καθαρό ό skyline, χωρίς ενότητα. Ο
Νέος Οικοδομικός
ο Κανονισμός έχει κάνει
κάποια βήματατ μπροστά, μετά την εμπειρία
των καταστρατηγήσεων
α των διατάξεων του
θεί κάπως ναα συμμαζέψει κάποια πράγμα-
τα, έλεγχος μπαλκονιών,
π τα έρκερ που επα-
νέρχονται, σπουδαία
π υπόθεση, η απαλλαγή
των τοίχων, των φερόντων τοίχων, από την
χρέωση στον συντελεστή δομήσεως, αυτά
είναι καλά κίνητρα.
ν ξηρές συμμετρίες και σε άλλες
Οι ειδικοίί όροι των οικισμών λοιπόν,
εφόσον θα δ διατυπωθούν, θα πρέπει να
δώσουν ίσως ένα περιοριστικό γεωμετρικό
περιτύπωμα κ κτιρίων με κάποια μέγιστα και
κάποια ίσως ελάχιστα όρια, να μιλήσουν
για την περιχαράκωση
χ του αστικού… του
οικιστικού ιστού, με τις μάντρες και πρω-
τίστως για τηνν επανεγγραφή της σαφήνειας
του ρυμοτομικού χαρακτήρα. Είναι βέβαια
τολμηρό και πολύ επικίνδυνο να βάλεις
πλαίσιο σχεδίασης
ί για κτίρια, ακόμα και σε
επίπεδο γενικών
κ αρχών.
Η Ιστορίαα αποδεικνύει ότι η συνέχεια
και η εξέλιξη επετεύχθη ακριβώς διότι δεν
υπήρχαν φραγμοί.
α Παραδείγματος χάριν ο
νεοκλασικισμός,
μ για τον οποίο τόσα πολλά
ακούσαμε σήμερα, ρίζωσε διότι δεν υπήρ-
χαν τέτοιου εείδους απαγορεύσεις και, βέ-
βαια, ο αστικός
ό νεωτερικός τύπος αντικατέ-
στησε τους παλιότερους, για τους οποίους
μίλησα πιο πριν,
ρ όμως έγινε και το σύμβολο
ενός ιδεολογήματος.
ή Εθνικού ιδεολογήμα-
τος αλλά και ττο σύμβολο πλουτισμού, αυτό
το οποίο συνοδεύει
ο την περηφάνια ενός ιδι-
οκτήτη που χχτίζει ένα μέγαρο. Εν τούτοις,
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
ο νεοκλασικισμός συνυπήρχεε ως κάποια απώλεια της λογικής κοινής αίσθησης του
χρονική στιγμή με τη μέχρι τότε κληρονο- τόπου, γιατί έλειψε ο συλλογικός φορέας
μιά και εν τέλει την αντικατέστησε με ένα οικοδόμησης.. Με αυτή την έννοια έρχεται
τυπολογικό και κτηριολογικό επίπεδο ξηρό η ανάγκη για α μια αισθητική παρέμβαση,
και με τυπικά περιβάλλοντα ζωής τα οποία δηλαδή με τηνη έννοια του σεβασμού του
δεν μπόρεσαν να στηρίξουν την
η ζωή του με- δημόσιου χώρου,
ώ του σεβασμού του συλ-
ταπολεμικού ανθρώπου. Ο μεταπολεμικός λογικού προσώπου,
σ να μην ντρέπομαι για
κάτοικος προτίμησε βέβαια ταα διαμερίσμα- τον τόπο μου. Για αυτό και επιζητούμε την
τα των πολυκατοικιών. ποιοτική αρχιτεκτονική.
χ Δεν μπορούμε να
την υπαγορεύσουμε
ύ με κανόνες, αλλά μό-
Αυτό το οποίο έλειπε από ττον νεοκλασι- νον με πολύ γενικό γεωμετρικό πλαίσιο,
κισμό και το τονίζω αυτό ακριβώς διότι πα- περίγραμμα π που να αναφέρεται στα στοι-
ρουσιάστηκαν πάρα πολλές τυπολογίες
υ με χεία του παρελθόντος που ενδεχομένως
ε με δωμάτια επιβιώνουν, οοπωσδήποτε στα στοιχεία της
ένθεν και ένθεν προς μίμηση,, αυτό λοιπόν τρέχουσας ζωής
ω αλλά και στα περιθώρια
το οποίο έλειψε ήτανε εκείνεςς οι ευφάντα- μετεξέλιξής της
η στο μέλλον.
στες λειτουργικές και οργανικές
κ συνθέσεις
της αρχιτεκτονικής της Οθωμανικής
α περιό- Η δουλειάά που παρουσιάστηκε για την
δου, των προ του νεοκλασικισμού
σ χρόνων Ηλεία υπαινίχτηκε
χ στις προτάσεις της, κα-
που τόσο πολύ έδεναν και μεε την λειτουρ- ταλαβαίνω ότιτ όλων οι προτάσεις είναι σε
γικότητα της ζωής των προβιομηχανικών
β πρώιμο στάδιο,
ι αλλά υπαινίχθηκε μια πολύ
ανθρώπων. Η προ βιομηχανική κ τεχνολογία αισιόδοξη εξέλιξη,
έ μετεξέλιξη. Ίσως και άλ-
λοιπόν, επέτρεψε την ενσωμάτωση
μ αλλά λων ομάδων ο οι δουλειές να είναι προς αυτή
πρωτίστως την καθαρή γεωμετρία
ε του νεο- την κατεύθυνση,
σ αντιθέτως υπάρχουνε ομά-
κλασικισμού και όλα αυτά κούμπωσαν
ύ μαζί δες που πάνε σε μια κατεύθυνση που θα την
έστω και αν προξενήθηκαν τομές.
ο Ωστόσο έλεγα ξεπερασμένη.
σ Είναι σαφές και με όσα
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι φορέας
φ αυτής έχουν ακουστεί
τ εδώ πέρα και θα έλεγα ότι
και της προηγούμενης αρχιτεκτονικής
κ ήταν οι συνάδελφοι
ο που ασχολούνται με όλ’ αυτά
η συντεχνιακή οικοδομική οργάνωση,
ρ δεν αξίζει τον κόπο
π να ξανασκεφτούν λίγο κά-
υπήρχε ο αρχιτέκτονας, ο διπλωματούχος
π ποια πράγματατ προς αυτήν την κατεύθυνση.
με την ενίοτε αλαζονική καιι σπανιότερα
δημιουργική διάθεση του καινούριου
α και Ωστόσο, ττην απλότητα στην έκφραση,
του μοναδικού και του διαφοροποιημένου.
ρ δηλαδή τη μη πρόκληση του συλλογικού
αισθήματος μμε υπερβολές, με ψιμύθια και
Επομένως, η μετά τον πόλεμολ δόμηση νεοπλουτισμούς,
ο δύσκολα μπορεί κανείς
γίνεται στα πλαίσια ενός εντελώς
λ διαφορε- να την περιστείλει.
τ Η απληστία είναι ίδιον
τικού σκηνικού, και εμείς ερχόμαστε
χ τώρα του ανθρώπου,
ο της ανθρώπινης φύσης, Ο
εδώ να περιμαζέψουμε τι; Ν Να περιμαζέ- έλεγχός της εείναι δουλειά της Δημοκρατί-
ψουμε την αγωνία και την απληστία
π ή την ας εφόσον η τελευταία δεν εκφυλίζεται σε
αδιαφορία, την προχειρότητα, α την τσαπα- λαϊκισμό. Όπως
π καταλαβαίνετε εκείνη η
τσουλιά αν θέλετε, την κατάπτωση
π και την περίφημη φράση
ρ από τον Επιτάφιο: φιλο-

296 — 297
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
καλούμεν μετ’ ευτελείας ανήκει
κ δυστυχώς
στο απώτερο παρελθόν, σε εκείνο
ε τον Χρυ-
σό Αιώνα που κράτησε μόλις λ δεκαπέντε
χρόνια. Εμείς ας ελπίσουμε στον
τ αδέκαστο
ρόλο των ελεγκτών δομήσεως.
Σας ευχαριστώ. •
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
Προτείνουμε να κάνουμε
ένα δεκάλεπτο διάλειμμα, λόγω της
κούρασης, και μετά να μιλήσει η δεύτερη
ομάδα της εεπιστημονικής επιτροπής. •
• ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Μέχρι να
ξεκινήσουμε
ο να κάνω μια διευκρίνιση.
Αύριο είναι
ν το στρογγυλό τραπέζι που,
από ότι είδατε, θα γίνει στο αρχοντικό
Μπότσαρη.
σ Θα ήτανε πολύ καλό για
όλη την δδιαδικασία το στρογγυλό αυτό
τραπέζι,
έ το οποίο κυρίως βασίζεται
στην
τ επιστημονική ομάδα, να το
παρακολουθούν
λ και να παρεμβαίνουν
και όσοι
ο από τους μελετητές μπορούν
να είναιι εκεί. Για μας αυτό είναι πολύ
σημαντικό
ν για να μπορούμε αυτά τα
οποίαα καταλήγουμε σαν πορίσματα
να τα τσεκάρουμε από πλευράς
εφαρμοσιμότητας ίσως και να γίνεται μία
δεύτερη δ δοκιμή, με την παρουσία τους.
Ευχαριστώ. •
• Ȁ. ǾǾǽȈǻȆȉ. Θα φωνάξει κανείς
τους έξω
ω να ξεκινήσουμε; Αλεξάνδρα
φώναξε τουςς έξω να ξεκινήσουμε. Η κυρία
Αμαλία ΚΚουδούνη, πρώην Διευθύντρια
της Διεύθυνσης
η Πολεοδομικού Σχεδιασμού
του Υ.Π.Ε.Κ.Α. •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• ǺȃǺȂȀǺ ȁȆȋǼȆȋȄǿ. τερη προσφορά ρ και δεν μπορεί να τεθεί ως
Καλησπέρα και από μένα, συνάδελφοι και κριτήριο αποκλεισμού
κ το γεγονός ότι αυτός
φίλοι. Θα ήθελα και εγώ να ευχαριστήσω έχει πάρει άλλη
λ μελέτη. Αυτό προβλημάτι-
τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., γιατί βρίσκομαι εδώ σε πάρα πολύ ύ τη Διοίκηση και την Υπηρε-
σαν μέλος της επιστημονικής ομάδας μετά σία, αλλά δυστυχώς
σ δεν μπορούσε να κάνει
από πρόσκληση του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
Σ , αλλά διαφορετικά, και αυτό είναι η απάντηση
βέβαια δεν μπορώ να μην μιλήσω λ εδώ και γιατί κάποιεςς ομάδες έχουν πάρει πολλές
να πω κάποια πράγματα με την ιδιότητα μελέτες. Επομένως,
ο επειδή υπάρχει ένα
που είχα, επί τριάντα τρία συναπτά
ν έτη, ως υπόλοιπο μελετών,
λ είκοσι μελετών είκοσι
εκπρόσωπος δημόσιου φορέα, α δηλαδή ως Περιφερειακών ώ Ενοτήτων, είναι ένα θέμα
υπάλληλος και Διευθύντρια της Διεύθυν- που θα πρέπει ε το Υπουργείο, μιας και αυ-
σης Πολεοδομικού Σχεδιασμού, μ η οποία, τές θα ανατεθούν
θ στο επόμενο πρόγραμμα,
από σύμπτωση, ανέλαβε πριν από δυόμιση να δει, τεχνικά
κ τουλάχιστον, αν κάτι τέτοιο
τρία χρόνια να παρακολουθήσει ή αυτό το μπορεί να το αντιμετωπίσει με διαφορετικό
πρόγραμμα που, όπως αναφέρθηκε ρ πολλές τρόπο, με άλλο
λ ρυθμό αναθέσεων.
φορές και δε θέλω να το πω κ και εγώ, ήταν
επιλογή του τότε Υπουργού να α γίνει αυτό το Το άλλο θ θέμα που ήθελα να πω είναι
πρόγραμμα. ότι, πράγματι,
τ στους μικρούς οικισμούς
Κυρίως για τους μικρούς οικισμούς
ι κάτω η δική μου η εμπειρία από την Διοίκηση
των δύο χιλιάδων (2.000) που π δεν είναι πράγματι λέειε ότι τα προβλήματά τους εί-
παραδοσιακοί, αυτό πρέπει να α το πω όμως ναι πολύ περισσότερα
ι και πολύ πιο βασικά.
άλλη μία φορά, έχει τονιστεί αλλά κυρίως Από άλλους συναδέλφους και ειδικά από
εκεί, σε αυτές τις περιοχές θα έπρεπε να γί- τον προβληματισμό,
μ τις τοποθετήσεις και
νει ένα πιο εξειδικευμένο πλαίσιο,
α ώστε η τις απόψεις, κ
κυρίως των ακαδημαϊκών, έχει
δόμηση να μην έχει αυτήν την η εικόνα που τεθεί ένας πολύ
ο μεγάλος προβληματισμός
είδαμε από τις παρουσιάσεις τωνω μελετητών, και ζητήματα α τα οποία νομίζω είναι πάρα
έχουμε και καλά παραδείγματα αλλά, κυρί- πολύ χρήσιμα α για τη Διοίκηση πού πρέπει
ως στην Δυτική Μακεδονία, νομίζω
ο ότι είναι να συνεχίσει αυτό το πρόγραμμα και προς
πολύ έντονη η άσχημη εικόνα ό όπως ειπώθη- ποια κατεύθυνση
υ μπορεί να το πάει. Όμως
κε και από πάρα πολλούς ομιλητές.
λ και η Διοίκηση,
σ επειδή αντιμετωπίζει καθη-
μερινά τα προβλήματα
ο του κόσμου και έχει
Θέλω μόνο να διευκρινίσω ω ότι το θέμα χιλιάδες γραπτά
π ερωτήματα, ήταν προϊδεα-
των αναθέσεων, γιατί έγιναν και
α κάποιες τέ- σμένη ότι υπάρχουν
ά πάρα πολλά ζητήματα.
τοιες ερωτήσεις και αισθάνομαι
μ ότι πρέπει Έτσι λοιπόν, όταν έκανε τις προδιαγραφές
να πω ιστορικά τουλάχιστον, κάποια στοι- γι αυτές τις α
αναθέσεις, έβαλε πάρα πολλά
χεία επειδή τυχαίνει να τα ξέρω.
έ Το θέμα στοιχεία στηνν ανάλυση με το σκεπτικό ότι
των αναθέσεων ακολούθησε ττην τελευταία αυτά θα είναι πολύ χρήσιμα για να γίνει και
νομοθεσία και, σύμφωνα με την τ τελευταία μία αποτίμησησ του τι έγινε από το ογδόντα
νομοθεσία, όπως αναφέρθηκε, ε ο πλειοδό- πέντε (’85) μέχρι
έ σήμερα, μιας και οι πρώ-
της και αυτός στον οποίο ανατίθεται
α η με- τες μελέτες για την αρχιτεκτονική φυσιο-
λέτη είναι αυτός που δίνει τηνν οικονομικό- γνωμία ήταν ττου ογδόντα πέντε (’85).

298 — 299
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Άρα, εδώ θέλω να πω μια ένστασή μου
για την τοποθέτηση της οργανωτικής
α επι-
τροπής για το πώς ξεκίνησε ττο Υπουργείο
και ανέθεσε μελέτες χωρίς να κάνει αποτί-
μηση. Μα αυτές οι μελέτες θα α κάνουν την
αποτίμηση και ήδη η Διοίκηση η το έχει φρο-
ντίσει στις προδιαγραφές, και έχουν παρα-
πονεθεί πάρα πολλοί μελετητέςτ ότι ζητού-
νται πάρα πολλά στοιχεία ανάλυσης.
ά Αυτά
δε τα στοιχεία, όπως ακούσατεε και από την
Γενική Διευθύντρια την κυρία Μουρμούρη,
υπάρχει προγραμματισμός καιι να μπουν σε
μία βάση δεδομένων και να α αξιοποιηθούν
σε πάρα πολλά θέματα, τα οποία
ο είναι ανοι-
κτά και θα πρέπει κάποια στιγμή
ι να αντι-
μετωπιστούν συνολικά. Επίσης,η είναι στον
αέρα νομικά το καθεστώς τωνν αποφάσεων
των Νομαρχών για πάρα πολλές λ χιλιάδες
οικισμούς. Αυτό βέβαια δενν μπορεί να
αντιμετωπιστεί αλλά όταν προκύπτει
ρ για
κάποιον οικισμό μια ακύρωση, σ θα υπάρ-
χει μία βάση δεδομένων ώστε να μπορεί να
προωθείται η έγκριση με νόμιμοι τρόπο, με
Προεδρικό Διάταγμα των ορίων ω αυτού του
του συγκεκριμένου οικισμού. Αυτό είναι
ένα παράδειγμα, δεν θέλω να πω άλλο για
να μην σας κουράσω.
Υπάρχουν και άλλες εφαρμογές,
μ το υλι-
κό αυτό μπορούν να το χρησιμοποιήσουν
σ Ακόμα ένα α από τα ζητούμενα αυτών των
και οι αποκεντρωμένες διοικήσεις
κ για να
κάνουν άλλα πράγματα, σε σχέση
χ με τα δί-
κτυα. Ένα σημαντικό πράγμα α είναι ότι οι
οικισμοί αυτοί δεν έχουν σχέδιο,
δ δεν έχουν
σχέδιο πόλης. Επομένως είναιι και αυτό ένα
πολύ σημαντικό πρόβλημα. Συμφωνώ
υ μαζί
σας ο επιθετικός προσδιορισμός μ «μορφο-
λογικός» είναι κάτι πολύ εξεζητημένο,
η είναι
πιο σωστό να είναι ειδικοί όροι
ρ και περιο-
ρισμοί δόμησης. Μπορούμε ό όμως μόνο με
αυτό να θεωρήσουμε ότι θα έχουμε καλά
αποτελέσματα στη συγκρότηση σ των οικι-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
σμών; Νομίζω ζ πραγματικά ότι ο σχεδια-
σμός είναι μίαα παράμετρος, εθίγη λίγο από
τον κύριο Καλογήρου,
α που δεν έχει ανα-
φερθεί, δεν έχει
χ εξεταστεί όσο θα έπρεπε.
Τώρα, για το τι μπορεί να δώσουν οι με-
λέτες αυτές π
που, παρά τις επιφυλάξεις και
τα όσα σας εείπα, θεωρώ ότι μπορούν να
δώσουν πράγματα,
γ θεωρώ ότι πραγματικά
πρέπει να μηνη είμαστε μαξιμαλιστές, δεν
μπορούν να δ δώσουν πολλά, μπορούν όμως
να βάλουν έναν πλαίσιο μέσα στο οποίο θα
έχουμε την προσδοκία
ρ ότι οι νέοι συνάδελ-
φοι αρχιτέκτονες,
ο εφόσον ασκήσουν αρχι-
τεκτονική, γιατί
α η πραγματικότητα, το είπα-
τε νομίζω το εείπαν και από τον Σύλλογο οι
συνάδελφοι, ότι η δόμηση στην χώρα μας
και στα χωριάά δεν ασκείται από αρχιτέκτο-
νες σε μεγάληη πλειοψηφία. Αλλά εγώ θεω-
ρώ ότι και οι νέοι αρχιτέκτονες τώρα, μετά
τον Νέο Οικοδομικό
κ Κανονισμό και τον
τρόπο εκδόσεως
ε αδειών, θεωρώ ότι έχουν
πάρα πολλές ευθύνες επάνω τους και καλό
είναι να υπάρχει
ρ ένα πλαίσιο γενικών αρ-
χών και κανόνων, το οποίο θα διασφαλίζει
και εκείνους ό
ότι τηρούν αυτά τα οποία είναι
σαφώς καθορισμένα
ρ για τους μικρούς οικι-
σμούς, όταν χχτίζουν σε τέτοιες περιοχές.
μελετών, σαν παραδοτέο, είναι η δημιουρ-
γία εγχειριδίου
ο ή οδηγών. Οδηγών που εγώ
θα το έλεγα όότι μπορεί να αναφέρονται σε
τεχνικές λύσεις
ε κάποιων προβληματικών
τμημάτων τωνν δομικών κατασκευών και θα
χρησιμοποιήσωσ το παράδειγμα του συνα-
δέλφου του Δ Δημήτρη του Λαγού, που μας
έδειξε πολύ κκακά παραδείγματα και φωτο-
γραφίες από φωτοβολταΐκά σε στέγες στην
περιοχή της Δ
Δυτικής Μακεδονίας. Η πρότα-
σή του ήταν ννα μην επιτρέπονται τα φωτο-
βολταΐκά στιςς στέγες, και να προσπαθήσει
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
ο Δήμος να δώσει μία άλλη λύση,
λ να χω- ότι πρέπει ναα συνεχιστεί και σε επόμενες
ροθετηθεί κάποιο πάρκο οργανωμένο
γ έξω ανάλογες ίσως
ω διοργανώσεις γιατί πραγμα-
από ον οικισμό. Νομίζω ότι α αυτό είναι ότι τικά υπάρχουνυ πολύ σοβαρά θέματα που
πετάμε το μπαλάκι σε κάποιονν άλλο, δηλα- πρέπει να αντιστραφούν
τ σε περίπτωση που
δή θεωρώ ότι είναι από τα ζητούμενα
η αυ- υιοθετηθεί μιαα άλλη λογική, γιατί ειπώθηκε
τών των μελετών να δώσει μία α λύση για μία ότι κάτι που έχει εφαρμοστεί και έχει δώ-
αποδεκτή, μορφολογικά, συγχωρέστε με σει παραδείγματα
μ ότι δεν είναι σωστό, δεν
για την ορολογία πείτε όποια ορολογία θέ- παράγει αυτόό που θα θέλαμε ή δεν είναι
λετε, λύση για μία στέγη με φ
φωτοβολταΐκά επιθυμητό αυτό
υ που παράγει και είμαστε
σε μη παραδοσιακούς οικισμούς,
μ σε οικι- σίγουροι όμως
ω ότι αυτό εφαρμόστηκε, δη-
σμούς συνήθεις, αδιάφορους,, στους οποί- λαδή το πλαίσιο
ί που ισχύει εφαρμόστηκε
ους δεν αναγνωρίζουμε κάποια π ανάγκη και παράγει αποτελέσματα που δεν είναι
διατήρησης κάποιου πολιτιστικού
ι αγαθού, καλά και πρέπει
π να το αλλάξουμε είπε ο συ-
αλλά που θέλουμε την αρχιτεκτονική
κ δημι- νάδελφος ότι πρέπει να σταματήσουμε να
ουργία. Θεωρώ λοιπόν ότι στο ο πλαίσιο της το εφαρμόζουμε.
υ
μελέτης είναι ζητούμενο αυτό ό σαν αρχιτε- Εδώ πρέπει
π να μιλάμε λίγο και μέσα στο
κτονική δημιουργία, δηλαδή σ σαν μία τέτοια πλαίσιο της π
πραγματικότητας και της νομι-
πρόταση και αυτό να υπάρχει σε σκίτσο, να κής πραγματικότητας.
ι Ένα Διάταγμα που
υπάρχει και σε ένα τύπο οδηγού
γ – εγχειρι- ισχύει δεν μμπορούμε να αποφασίσουμε
δίου, που θα το χρησιμοποιήσει
σ και ο ελεύ- ότι δεν εφαρμόζεται,
μ είναι ένας Νόμος του
θερος επαγγελματίας, ο νέος α αρχιτέκτονας, κράτους. Για να αλλάξει αυτό το Διάταγμα
ή οποιοσδήποτε άλλος νομίμως χτίζει και πρέπει να γίνει
ν ένα, Διάταγμα πάλι, τρο-
δεν ασχολούμαι με τα επαγγελματικά
λ δικαι- ποιητικό, καιι βέβαια οι όροι δόμησης και
ώματα, αναπτύχθηκαν, αλλά και εκείνους τα Διατάγματατ μπορούν να τροποποιού-
που θα ελέγξει θα κλιθεί να ελέγξει.
λ νται, δεν υπάρχει
ά περιορισμός, δεν κάνου-
Έχουμε πρόβλημα εφαρμογής ο και ελέγ- με ένα Διάταγμα
γ και δεν τροποποιείται. Το
χου των κατασκευών στην χώρα,
ώ αλλά δεν Διάταγμα μπορεί
ο να τροποποιηθεί με ίδιο
κάνουμε και τίποτα στο να λέμε
μ ότι τα Συμ- Διάταγμα αρκεί
κ να υπάρχει η τεκμηρίωση
βούλια δεν έχουν κριτήρια. Αν δεν τους των αλλαγώνν που θέλουμε, και οι στόχοι
δώσουμε και κάποια πράγματα α στα χέρια που μπαίνουνν σήμερα και σίγουρα και τα
τους, νομίζω δε μπορούμε να μ μιλάμε και να Διατάγματα, όόπως και ο σχεδιασμός, είναι
λέμε ότι δε μπορούμε να κάνουμε
ν τίποτα, κάτι ζωντανό,
ό είναι κάτι που εξελίσσεται
πρέπει να βρούμε αυτούς που ο είναι πολύ όπως εξελίσσεται
ε και η ζωή. Οι ανάγκες δι-
καλοί ή έχουνε έμπνευση. αφοροποιούνται,
ν επομένως τεκμηριωμένα
μπορούν να ττροποποιούνται και τα Διατάγ-
Ένα άλλο θέμα που ήθελα ννα πω είναι ότι ματα.
έγινε πάρα πολλή συζήτηση γγια τον τρόπο
προστασίας της Πολιτιστικής Κ
Κληρονομιάς. Και να κλείσω.
λ η πρόταση που έγινε
Έγινε και μία πολύ καλή διευκρίνηση
κ νομί- στο ότι από α
αυτές τις μελέτες εν πάσει πε-
ζω. Εδώ πράγματι νομίζω ότιι υπάρχει ένα ριπτώσει είναι
α υποχρεωτικό να γίνουν κά-
πάρα πολύ μεγάλο αντικείμενοο αυτό θεωρώ ποια Διατάγματα
μ και νομίζω ότι σε αυτό

300 — 301
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
ακόμα και επιφυλάξεις να έχει χ κανείς και
για τον τίτλο ή και για το πώς έέγινε και πώς
ξεκίνησε, θεωρώ ότι –και όλοι λ νομίζω οι
ομιλητές τοποθετήθηκαν θετικά κ –πρέπει να
βοηθήσουν και να συνδράμουν υ το Υπουρ-
γείο και ο Σύλλογος και οι άλλεςλ ενότητες
που βρίσκονται εδώ, αλλά καιι πολύ περισ-
σότερο οι ίδιοι οι μελετητές πουο είναι ανά-
δοχοι και πληρώνονται για να κάνουν αυτές
τις μελέτες. Πρέπει λοιπόν να α κάνουμε τα
διατάγματα για να πάρουμε και α τα χρήματα
τα οποία έχουν εγκριθεί από την Κοινότη-
τα. Το θέμα είναι να προσδιορίσουμε
ρ ποιο
θα είναι το περιεχόμενο αυτώνν των Διαταγ-
μάτων έτσι που, κατά το δυνατό, α θα είναι
προς την σωστή κατεύθυνση,, θα βοηθάει
και δε θα δημιουργεί προβλήματα,
μ και κά-
ποιοι περιορισμοί ή λεπτομέρειες
ρ ή, αυτό
που σας είπα, το εγχειρίδιο οδηγός
δ και λοι-
πά που θα είναι παραδείγματα εφαρμογής
ενδεχομένως και λεπτομέρειες, ε θεωρώ ότι
αυτά αν δεν είναι κανονιστικοί ο όροι, αυτά
πραγματικά μπορούν να είναι ν εγκρίσεις
απλούστερες οι οποίες να μπορούν
ο και να
αλλάζουν πολύ πιο εύκολα από π ότι τα Δι-
ατάγματα.
Ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.
κ •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Η κυρία
Έλενα Κωνσταντινίδου. •
Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Στην πρότασή μου για τα
φωτοβολταΐκά, αυτό που προτάθηκε, να
μη μπαίνουν φωτοβολταΐκά ήταν μόνο για
τους παραδοσιακούς.
σ Στους αδιάφορους ή
στην εκτός σχεδίου δόμηση η πρόταση είναι
να μπαίνει, αλλά
λ να μπαίνει φίλμ. Τα φωτο-
βολταΐκά, όπωςω συζητήσαμε και με την κυ-
ρία Μπεζαντέ,έ που υπάρχουν σήμερα στην
ελληνική αγορά
ο είναι αυτά που είναι... τα
φωτοβολταΐκά που τρέχουν αυτήν την στιγ-
μή στην αγορά,
ρ είναι αυτά τα οποία έχουν
βγει από την ττεχνολογία. Τα καινούρια φω-
τοβολταΐκά εείναι υπό μορφή φίλμ. Αυτά
μπορούν να εενταχθούν πάνω στις στέγες...
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Συγγνώμη έχουμε
ειδική ενότητα
ό για αυτό το θέμα σε λίγο
στην συζήτηση. •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• ǽȂǽȄǺ ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼȆȋ. Ǽ εδώ μέσα. Τώρα
ώ ο διάλογος με το παρελθόν
Γεια σας, θα ήθελα καταρχήν να σας ευχα- δύναται να α αναπτυχθεί με ενδιαφέροντες
ριστήσω, να εκφράσω την μεγάληά μου χαρά και διαφορετικούς
ι κάθε φορά τρόπους, με
που είμαι εδώ σήμερα και θεωρώω ότι είναι χειρονομίες ααρχιτεκτονικά ανεξάρτητες και
μια σημαντική συνάντηση όπως ω είπανε και εξαρτημένες αανάλογα με την... που προσδι-
οι προηγούμενοι, όπου έχουμε μ την ευκαι- ορίζεται κάθεε φορά κατά περίπτωση. Η δε
ρία να συζητήσουμε επί της ο ουσίας για τα αρχιτεκτονικήή πρακτική στις καλές της εκ-
καίρια ζητήματα ερμηνείας της η αρχιτεκτο- φάνσεις και εεκφράσεις, μας κάνει να αμφι-
νικής κληρονομιάς και της σύγχρονης
ύ αρ- σβητούμε τουςυ όποιους κανόνες ή κατευθυ-
χιτεκτονικής δημιουργίας. Να ευχαριστήσω ν για την καλή αρχιτεκτονική
ντήριους άξονες
επίσης και εγώ τους συντελεστές
σ της πρω- και την καλή ένταξη μάλλον, καλή σε εισα-
τοβουλίας αυτής. Εκτιμώ και ελπίζω ότι ο γωγικά, και ααποδεικνύει ότι το αποτέλεσμα
διάλογος και η ανταλλαγή επιστημονικών
π σχετίζεται κυρίως
ρ με την ποιότητα της αρχι-
απόψεων στην παρούσα φάση η για ένα μεί- τεκτονικής πρότασης,
ρ και αποτελεί εν τέλει
ζονα ζήτημα θέμα όπως η θέσπιση
έ κανό- θέμα καλής α αρχιτεκτονικής. Αυτό πάλι το
νων δόμησης, θα συμβάλλει και α θα εμπλου- είπαμε πολύ, εγώ το λέω εξαρχής, γιατί έχει
τίσει το όλο ζήτημα και θα οδηγήσει
η σε ένα πολύ σημασία α και ας το έχουμε στο μυα-
ουσιαστικό αποτέλεσμα. λό μας. Τώρα α πριν προχωρήσω σε κάποια
Ένα χρήσιμο αποτέλεσμα α στον χώρο σχόλια επί των
ω θεματικών αξόνων θα θέσω
όπως το είπε η κυρία Φραντζή, ή το πρόβλη- ένα θέμα που υ το είπαμε πολύ χθες, και κά-
μα διαχείρισης της πολιτιστικής
κ κληρονο- ποιοι είπαμε να μην το ξαναπούμε σήμερα,
μιάς επίκαιρο όσο ποτέ στηνν Ελλάδα της εγώ όμως το θ θεωρώ υποχρέωσή μου να πω
κρίσης και της άδηλης μετεξέλιξης
λ είναι ένα για αυτό, γιατί
τ είμαι και στο Σπουδαστήριο
κρίσιμο, δύσκολο, και σύνθετο τ θέμα, που της Μορφολογίας,
ο και νιώθω ότι με στοι-
εμπεριέχει μια σειρά από δίπολα
π και αντι- χειώνει αυτό το πράμα, ο όρος «μορφολο-
θέσεις. Το παρελθόν με το παρόν,
ρ το παλιό γία» ας πούμε,ε μας κυνηγάει από πίσω. Θα
με το νέο, το σύγχρονο με το ιστορικό,
σ η δι- συμφωνήσω πολύ με την κυρία Κρεμέζη
ατήρηση με την εξέλιξη, η προστασία με την την καθηγήτριά
ρ μου, ότι ο όρος αφορά στο
ανάπτυξη. Αφετηρία λοιπόν τουο προβλημα- σύνολο των σ στοιχείων που καθορίζουν την
τισμού μας είναι το δεδομένο της αναζήτη- σύνθεση ή τηνν γενική μορφή ενός κτίσματος
σης ενός σύγχρονου τρόπου συσχέτισης
υ του ή ενός τόπου,, και δεν αναφέρεται καθόλου
παρόντος με το παρελθόν όχι με αυθαίρετη στην διακόσμηση,
μ στην εικονογραφία, στην
απόσπαση μορφών ή μίμηση, η αλλά μέσα σκηνογραφία, α και το είπε και ο Γκανιάτσας
από την σύμπραξη, την αντιθετική
ε συσχέτι- με τον δικό του
ο τρόπο, ότι είναι ένα δομικό
ση και την ανάπτυξη διαλεκτικής
κ σκέψης με στοιχείο, μιαα διαδικασία που εξελίσσεται
τον τόπο. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική
κ δικαι- και το είπε και
α ο πάτερ...
ούται και θα πρέπει να είναι π
παρούσα αλλά
παράλληλα να σέβεται τον α αρχιτεκτονικό ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
χαρακτήρα και την φυσιογνωμίαμ του τόπου. Φιλόθεος.
Προς αυτήν την κατεύθυνση αισθάνομαι
ι ότι
είμαστε οι περισσότεροι που βρισκόμαστε ǽ. ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼȆȋ.
Ȅ ... Ναι, Φιλόθεος

302 — 303
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
με έναν πολύ ωραίο τρόπο, ό ότι ο μορφο-
λογικός κανόνας δεν είναι άλλος
λ από την
αλήθεια της κατασκευής. Εγώ από εδώ και
πέρα θα χρησιμοποιώ τον όρο ρ έτσι όπως
τον χρησιμοποιείτε όλοι σας, καταλαβαί-
νετε με τον όρο που έχει καθιερωθεί,
θ και
δεν μας αρέσει και θα το κάνωά μόνο και
μόνο για να έχουμε μια κοινή ο γλώσσα,
εντάξει; Αλλά εγώ ήθελα να ξεκαθαρίσω.
Είπε πράγματα αρκετά χθες καικ ο Βασίλης
ο Γκανιάτσας για το πως ήταν ο όρος και
γιατί πλέον δεν ισχύει και λοιπά,
π πάντως η
έννοια της μορφολογίας δεν είναι
ί αυτό που
εμείς ας πούμε τώρα μας δημιουργεί
μ όλη
αυτήν την φοβία και όλο αυτό ό το άγχος και
λοιπά. Έτσι λοιπόν αφού και εγώ θα χρη-
σιμοποιήσω τον όρο όπως τονν χρησιμοποι-
είτε όλοι πράγματι έτσι όπως ττο έχει διατυ-
πώσει στην προκήρυξη το Υπουργείο...
ο όχι
είναι διατυπωμένο τέλος πάντωνω στην προ-
κήρυξη ή θεσμοθέτηση μορφολογικών
ο κα-
νόνων, φαίνεται αποπροσανατολιστικός
τ σε
σχέση με τους στόχους και τα τ παραδοτέα
των μελετών που είναι η οριοθέτηση
θ ζώνης
προστασίας, ειδικοί όροι δόμησης
η και λοι-
πά. Θα πρέπει λοιπόν εξαρχής ή να ξεκαθα-
ρίσουμε ότι η διατύπωση αυτού τ του όρου
δεν θα πρέπει να κινηθεί προς ο την κατεύ-
θυνση της παγίωσης αρχιτεκτονικών
τ προ-
τύπων και να περιοριστεί στο ο επίπεδο της
παράστασης των οικισμών, αλλάλ θα πρέπει
να ερμηνεύσει τις δομικές, οργανωτικές
συνθήκες συγκρότησής τους κ και να ενθαρ-
ρύνει την δυνατότητα ενεργούςς επιστημονι-
κής αρχιτεκτονικής συμβολής. ς Και επειδή
χθες έγινε και μια άλλη κουβέντα
έ για το αν
θα αλλάξει ο τίτλος και λοιπά, εμένα δεν
με πειράζει γιατί ξέρω τι σημαίνει,
μ οπότε
μια χαρά είναι ο τίτλος. Συγγνώμη
γ κιόλας
που σας το λέω όλοι έχετε πει διαφορετικά
πράγματα, αλλά πάντως μπορούσε
ρ να μπει
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
μια παράγραφος φ και να λέει ας πούμε με
ακρίβεια ότι εμείς εννοούμε αυτό και έτσι
να τελειώσουμε
υ με τις παρεξηγήσεις, γιατί
νομίζω ότι επί
π της ουσίας λέμε όλοι το ίδιο
πράγμα ο τίτλος
λ μας έχει πειράξει από χθες.
Λοιπόν τώρα
ώ ένα άλλο στοιχείο που θα
πρέπει να ληφθεί
φ υπόψιν στις όποιες προ-
σπάθειες διατύπωσης
α κανόνων, είναι το
κακό προηγούμενο
ο με τους όρους δόμη-
σης στην χώρα ρ μας, και το έδειξαν και οι
μελετητές καιι το έδειξε πάρα πολύ ωραία
ο κύριος Μαριάτος
α με τα παραδείγματά
του. Ξέρουμεε λοιπόν ότι συγκροτούν ένα
πλαίσιο περιορισμών
ο και ελέγχου και ανα-
φέρονται περισσότερο
ρ σε μορφολογικές
επιταγές παράρ στην σύνταξη του χώρου,
δηλαδή γίνονταιτ σε πολλές περιπτώσεις συ-
νταγές ή μοντέλα μίμησης γεγονός το οποίο
είχε προκαλέσει
έ έντονες αντιδράσεις και
αντιπαραθέσεις,
ε τα είπαμε περιορίζει και
δεσμεύει τηνν αρχιτεκτονική έκφραση και
λοιπά και το χχειρότερο και το πιο σημαντι-
κό είναι ότι είναι
ε συχνά σε αντιστοιχία με
τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του οικιστι-
κού συνόλου στο οποίο αναφέρεται. Και
μου άρεσε πολύο στην εισήγηση της κυρίας
Μπεζαντέ, ποιαο περιοχή ήταν... η Μαγνη-
σία, γιατί ο τρόπος
ρ που τα παρουσίαζε και
όταν μίλαγε για
γ τα παραδείγματα έλεγε και
αυτό είναι σύμφωνα
ύ με το διάταγμα, αλλά
όχι σύμφωνα α με τον τόπο και αυτό ήτανε
νομίζω καίριο.ι Λοιπόν θα πρέπει λοιπόν
να κάνουμε έέναν απολογισμό και αυτό να
αποτελέσει έένα σημαντικό εργαλείο για
τον προσδιορισμό
ρ αν όχι κανόνων που θα
θέλαμε να υιοθετήσουμε
ο τουλάχιστον στοι-
χείων που θα α θέλαμε να αποφύγουμε. Και
είπε χθες ο κύριος
κ Κίζης για την ρωμαλέα
γραφή της άνοιξης του εξήντα (’60), και
αναλογίστηκα α και εγώ εκείνη την στιγμή τι
θα έκανε ας π πούμε ο Άρης Κωνσταντινίδης
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
με τους σημερινούς όρους δόμησης,
μ και αν το πω... θα τοο πω σε μια κοινή «ρετσέτα»
θα έφτιαχνε ποτέ τα Ξενία και τα σπίτια στις σε εισαγωγικά,ά για περιοχές που είναι πολύ
Σπέτσες, στον Πόρο και λοιπά.
π Είπα λίγο διαφορετικές μεταξύ τους. Αυτό εμένα με
τον Κωνσταντινίδη επειδή καιι εγώ ας πού- έχει εντυπωσιάσει,
σ δηλαδή πως ας πού-
με με κούρασε ο... με κάποιες περιοχές που δεν έχουν καμία
σχέση μεταξύ ύ τους, τελικά καταλήγουμε να
ȆȞțȝȔį
ȆȞțȝ
ȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ έχουμε ένα ίδιο
δ αποτέλεσμα ας πούμε σαν
Snozzi μεθοδολογία,, σαν σκεπτικό. Τώρα οι βασι-
κές λοιπόν συνιστώσες
υ του χαρακτήρα και
• ǽ. ȁȎȄȉȊǺȄȊȀȄȀǼȆȋ. ȋ ...με κού- της ταυτότηταςα ενός οικισμού αποτελούν
ρασε ο Snozzi δηλαδή. Λοιπόν ό τώρα σε ότι ταυτόχρονα ττις βασικές παραμέτρους από
αφορά τους θεματικούς άξονες ν θα ήθελα τις οποίες εξαρτάται
α η διατήρησή του, και οι
πρώτα από όλα να τονίσω τηνν σημασία της οποίες θα πρέπει
έ να προσδιορίζουν και τις
ανάλυσης για την κατανόηση η του αρχιτε- προτάσεις καιι αφορούν κυρίως την ιδιαιτε-
κτονικού χαρακτήρα και της ταυτότητας
α του ρότητα του π πολεοδομικού ιστού, τα τυπο-
περιβάλλοντος και για την αναγνώριση
α των λογικά, μορφολογικά
φ και δομικά στοιχεία
κανόνων συγκρότησής του. Μ Μέσα από αυ- του άμεσου π περιβάλλοντος, την συνθετική
τήν την διαδικασία της αναγνώρισης
ώ δηλα- διάρθρωση τουο οικισμού ως συνάρτηση της
δή του τόπου, θα εντοπιστεί η φυσιογνωμία μορφής των ιιδιοκτησιών, τα οικόπεδα, την
την οποία επιζητούμε να αναδείξουμε
α και συνεκτικότητα,α την τοποθέτηση των κτιρί-
θα προκύψουν τα εργαλεία για ι τον αρχιτε- ων, τις αναλογίες,
ο τους συντελεστές δόμη-
κτονικό σχεδιασμό. Και όπως και πριν είπε σης, αυτά που έχουν ειπωθεί και εδώ και
ο κύριος Γκανιάστας με άλλονν τρόπο καλύ- τα ξέρουμε.
τερο από ότι θα τον πω εγώ, αλλά
λ αυτό ήτα-
νε ότι οι όροι, οι προθέσεις, οι στόχοι αλλά Πέρα όμωςω από αυτά τα στοιχεία που
και οι παράμετροι της ανάλυσηςυ και κατ’ εκφράζουν χχωρικά... εκφράζονται χωρι-
επέκταση και της σύνθεσης, μ με την οποία κά, το ανθρωπογενές
ω περιβάλλον διαθέτει
έχει αμφίδρομη σχέση, μεταβάλλονται
β και δομή και περιέχει
ρ νοήματα, και αυτό είναι
διαφοροποιούνται ανάλογα μεε την σημασία ένα σημείο το
ο οποίο σηματοδοτεί την ιδιαι-
και το ιδιαίτερο χαρακτήρα του υ τόπου. Επί- τερότητα του π
προβλήματος, και το είπε πάλι
σης ο τρόπος που κάθε φορά ιεραρχούνται χθες ο κύριος Κίζης και λέει και αυτό το
τα ζητούμενα διαφέρει, αν για α παράδειγμα πνεύμα του τόπου
ό τι είναι αυτό το «πνεύμα
η παρέμβαση αφορά στο φυσικό σ περιβάλ- του τόπου»; Δεν έχω την πρόθεση να του
λον, στον αστικό ιστό, στον π παραδοσιακό απαντήσω αυτότ γιατί είναι μια πολύ μεγάλη
οικισμό και λοιπά και εδώ έχω χ ερωτημα- συζήτηση. Πάντως
ά υπάρχει αυτό το πνεύμα
τικά που και αυτά έχουν διατυπωθεί
α από του τόπου, και
α αυτό το πνεύμα του τόπου
τις προηγούμενες... από κάποιες
π από τις δεν μπορεί ναα αποτυπωθεί σε πίνακες και
προηγούμενες παρεμβάσεις μ με τον τρόπο στατιστικά, και
α δεν μπορεί να οριστεί έτσι
που κάποιες από τις μελέτες, ππολύ περιορι- απλά, δεν είναι
ν μετρήσιμο. Και για αυτό
σμένος αριθμός οι περισσότερες,
ρ κινούνται επίσης έχω κ και αυτό το ερωτηματικό και
σε άλλο πνεύμα, καταλήγουν ας πούμε ας αυτή την σκέψη
έ για αυτές τις ομαδοποιή-

304 — 305
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
σεις ας πούμε τελικά που γίνονται
ν με αυτούς
τους συγκεκριμένους πίνακες που σίγουρα
δεν περιλαμβάνουν σημαντικά ά στοιχεία της
φυσιογνωμίας των οικισμών.
Και επίσης ένα άλλο θέμα που είναι για
μένα σημαντικό και που πάλι ττο είπαμε και
που η κυρία Κουδούνη προηγουμένως
η το
απάντησε κιόλας για το μεγάλο ο αριθμό των
οικισμών που έχει ο κάθε μελετητής.
λ Αυτό
δεν ξέρω τι γίνεται με τα νομικά,
μ και δεν
με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, αλλά ά πάντως εί-
ναι τραγικό, δεν γίνεται ας πούμε
ύ να έχουνε
τέτοιο τεράστιο αριθμό οικισμών,
μ δεν μπο-
ρεί αυτό το πράγμα να... Αυτό βέβαια δεν
αφορά τους μελετητές έτσι, απλάπ είναι ένα
πολύ σοβαρό πρόβλημα και σ σε συνδυασμό
με την δυσκολία εντοπισμού των ω πληροφο-
ριών που την είδαμε κάποια στιγμή
τ που δεν
υπήρχαν στοιχεία, δεν υπάρχουν ο ξέρω εγώ
χάρτες και λοιπά, είναι πολύ σοβαρό θέμα
αυτό και αυτό τελικό οδηγεί κ και το είδαμε
κατά την άποψή μου εδώ σε μικρό αριθμό...
Σε κάποιες από τις μελέτες ξεπέρασαν
π αυτό
το θέμα είτε γιατί ήταν μικρότερος
τ ο αριθ-
μός των οικισμών, είτε γιατί προσέγγισαν
το θέμα της ανάλυσης με άλλονν τρόπο, αλλά
είναι σαφές ότι σε κάποιες περιπτώσεις
έχουμε μια μάλλον επιφανειακή α προσέγγι-
ση, μια τυπική διεκπεραίωση της διαδικα-
σίας της ανάλυσης και μια ομοιογενοποίηση
ι μόνο κάποια στιγμή και νωρίτερα ώστε να
που δύσκολα αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητες.
δ υπήρχαν και κάποιες κοινές κατευθυντήρι-
Και ξέρω ότι υπήρξε πολύ μεγάλος
ε κόπος
και φαίνεται για να καταγραφούν
ο επιμέρους
λεπτομέρειες, αλλά εμένα μου λείπει το ζη-
τούμενο, που είναι η σύνθεση σ αυτών των
στοιχείων. Υπήρξαν μελέτες που έκαναν
αυτήν την σύνθεση και θα ξανά ν αναφερθώ
στην μελέτη της Μαγνησίας. Χρειάζεται...
Να μην αναφέρομαι σε μελέτες; ε Όχι; Συγ-
γνώμη. Λοιπόν χρειάζεται λοιπόνπ μία μεθο-
δολογία ώστε τα στοιχεία της ανάλυσης να
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
ενσωματωθούν ύ στις προτάσεις και σε αυτό
το σημείο θα πρέπει να δοθεί το βάρος αυ-
τήν την στιγμή
μ από τους μελετητές στο να
αξιολογήσουν,ν να ερμηνεύσουν και να προ-
βάλλουν τα στοιχεία
τ στα οποία θα πρέπει να
πατήσουν οι ππροτάσεις τους και πιστεύω ότι
αυτό είναι που
ο μπορούμε εμείς να κάνου-
με για να συμβάλλουμε
υ στις εργασίες για
την αυριανή μμέρα να συζητήσουμε πάνω σε
αυτό, δηλαδή το θέμα της μεθοδολογίας.
Ένα επίσης...
η κάτι που σκέφτηκα βλέπο-
ντας τις παρουσιάσεις
υ με αφορμή την Καρ-
δίτσα και τα Τ
Τρίκαλα, δεν πειράζει θα το πω
αυτό, ήταν οι μόνοι που κάνανε μία σύνθε-
ση, δηλαδή μ μας παρουσίασαν ταυτόχρονα
τις δύο αυτέςς περιοχές. Αυτό μου φάνηκε
πολύ ενδιαφέρον
φ και σκέφτομαι ότι θα
ήταν πάρα πολύο σημαντικό να υπήρχε μια
συγκριτική ή μάλλον συνθετική ματιά πάνω
στις αναλύσειςι σε συνολικό επίπεδο, δηλα-
δή η σύνθεση η των επιμέρους αναλύσεων με
στόχο τον εντοπισμό
τ πιθανού ταυτόσημου
χαρακτήρα ανά ν περιοχές ή ανά γεωγραφι-
κές ενότητες, ας πούμε η ηπειρωτική Ελ-
λάδα με την Πελοπόννησο, δηλαδή αφού
υπάρχει το υλικό
λ και είπατε ότι θα το βά-
λετε σε βάση η δεδομένων και λοιπά, για
μένα θα ήτανν εξαιρετικά ενδιαφέρον κά-
ποια στιγμή ννα υπήρχαν κάποια... και όχι
ες οδηγίες προς
ρ τις ομάδες. Γενικότερα θα
έλεγα ότι αυτό
τ το μεταβατικό κομμάτι από
την ανάλυση στην σύνθεση χρειάζεται πε-
ραιτέρω επεξεργασία.
ε Η ανάλυση χρειάζε-
ται να ωριμάσει,
ά να κατασταλάξει προκει-
μένου να οδηγήσει
η στην διαμόρφωση των
κριτηρίων ένταξης
τ και σε κατευθύνσεις για
την νέα αρχιτεκτονική.
ε και χρίζουν προστασίας θα πρέπει
Φτάνονταςς λοιπόν στο δια ταύτα, θα ση-
μείωνα πως π πρώτα από όλα θα πρέπει να
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
μεριμνήσουμε για την προστασία
τ του ευ- προσεκτική κκαι πολύ συστηματική ανάγνω-
ρύτερου φυσικού περιβάλλοντος ν και του ση του συγκεκριμένου
ε κάθε φορά τόπου
αγροτικού τοπίου, και το είπαμε
α πάλι πολ- και των στοιχείων
χ που καθορίζουν την φυ-
λές φορές εδώ, αλλά είναι πολύ λ σημαντικό σιογνωμία του,υ δηλαδή δεν μας φτάνουν οι
ότι η προστασία των οικισμών δεν έχει νόη- αναλύσεις που
ο κάναμε για αυτούς τους οι-
μα αν την ίδια στιγμή δεν προστατευτεί
ο και κισμούς εννοείται
ε που χρίζουν προστασίας.
το τοπίο γύρω τους, με το οποίοί είναι αλλη- Και εγώ δδεν θα συμφωνήσω με την κυ-
λένδετοι και αποτελούν ένα ενιαίο
ν σύνολο. ρία Κουδούνη, η εγώ δεν... είμαι πάρα πολύ
Θα πρέπει κατά την άποψή μου ο να απομα- επιφυλακτικήή με τα σχήματα και τα σχέδια,
κρυνθούμε από... θα τους πω ω μορφολογι- πάρα πολύ όμως και αυτό αφορά και κά-
κούς κανόνες, με την έννοια που
ο τους ερμη- ποιες από τιςς μελέτες που είδαμε. Οι όροι
νεύουμε, ξανά λέω και να δώσουμε
σ έμφαση αυτοί λοιπόν δόμησης θα πρέπει να περιέ-
και βαρύτητα στους ειδικούς κκανόνες δόμη- χουν πολεοδομικές
ο αλλά και αρχιτεκτονικές
σης δεν ξέρω πως θα τους πούμε,
ο που να παραμέτρους προκειμένου πρώτα από όλα
αφορούν ομάδες οικισμών μεε κοινά χαρα- να διασφαλίσουν τους καταλληλότερους
κτηριστικά, με διαπιστωμένο ο ίδιο τοπικό συντελεστές δ δόμησης ανά ενότητα, όπως
και οικιστικό αρχιτεκτονικό σύστημα
ύ και σε και να επαναοριοθετήσουν
α τους οικισμούς
ότι δε αφορά το κτίσμα δεν μπορεί
π παρά να με ακρίβεια ώ
ώστε να αποφευχθεί η αλλοίω-
προδιαγράφουν πολύ γενικά χχαρακτηριστι- ση της συνολικής
ι φυσιογνωμίας τους με νε-
κά, δηλαδή αυτό που είπε νομίζωμ η κυρία ώτερες επεκτάσεις,
ά να επισημάνουν και να
Δημητριάδη δεν θυμάμαι... κάποιος
ά το είπε προστατεύσουν υ τα διαφορετικά χαρακτηρι-
να εξασφαλίσουμε ποιότητα στο σύνολο στικά των επιμέρους
μ ενοτήτων των οικισμών
του οικισμού... στο σύνολο των
ω οικισμών. αναγνωρίζονταςτ συνύπαρξη συνεκτικών
Και επίσης συμφωνώ με την λογική... τμημάτων με ιιδιαίτερη αρχιτεκτονική σημα-
Μια τέτοια λογική έχει αναπτύξει
π και μια σία όπως στην
η περίπτωση του καθορισμού
από τις μελέτες δεν λέω... δενν θα σας λέω των ιστορικά σημαντικότερων αρχικών πυ-
ποια, η οποία η πρόταση κινείται
ι κάπου ρήνων των οικιστικών συγκροτήσεων, και
εκεί οι πρώτες ιδέες στο ότι θα επεξεργα- να κατευθυνθούν
θ τελικά προς τον καθορι-
στούμε ας πούμε τις βασικές παραμέτρους σμό των ουσιαστικότερων
ι εκείνων στοιχεί-
των οικισμών που τις βάζει κιόλας,
ι που εί- ων που αφορούν
ρ στην ογκομετρική οργά-
ναι η πυκνότητα, η διάταξη, η κλίμακα και νωση ή στην κ κλίμακα των κτισμάτων, όπως
λοιπά, σε όλους τους οικισμούς,
ο και όταν και στις σχέσεις
σ τους με το δημόσιο χώρο
έχουμε ας πούμε πυρήνες ή παραδοσιακούς
α ή με τα συστατικά
α στοιχεία του φυσικού πε-
οικισμούς, εκεί θα έχουμε μίαα βαθύτερη ας ριβάλλοντός ττους όπως για παράδειγμα το
πούμε πιο κοντινή προσέγγιση. η Δηλαδή σε σχήμα, ο όγκος,
κ η σχέση κοινών και λοιπά
περιπτώσεις παραδοσιακών οικισμών ή και λοιπά καιι λοιπά.
συνεκτικών επιλεγμένων τμημάτων
μ που δι- Συνοψίζοντας
ν και τελειώνοντας θα έλε-
ατηρούν το χαρακτήρα και τηνν συνοχή τους γα ότι η μέριμνα
ρ για την προστασία των
ρ να δίνο- οικισμών της χώρας, τόσο σε επίπεδο συ-
νται κάποιες εξειδικευμένες κκατευθύνσεις, νολικής οικιστικής
σ οργάνωσης και κτιρια-
υποδείξεις, δεν ξέρω που να ββασίζονται σε κής αρχιτεκτονικής
ο ποιότητας, όσο και στο
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
306 — 307
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

επίπεδο της συσχέτισής τους μμε το φυσικό • ǽȂǽȄǿ ȃǺȏȉȊȈȆȋ. τιστική κληρονομιά
ο και σαν οικισμούς στον
τους υπόβαθρο, αποτελεί βασικό
α αίτημα Να συγχαρώ τους εμπνευστές και τους ορ- ελληνικό χώρο.
ρ Να πω ότι η σε βάθος ανά-
των φορέων και κυρίως του συνόλου της γανωτές της σημερινής συνάντησης,
τ και να λυση σύμφωνα ν πάλι με τα θεωρητικά μας
κοινωνίας μας. Η νομοθεσία π πρέπει να εκ- κάνω μία αναφορά στο πρόσφατο σ θεωρη- κείμενα και ττην εμπειρία μας η σε βάθος
συγχρονιστεί και να απλοποιηθεί,
η ενσωμα- τικό κείμενο το οποίο προέκυψεκ από την ανάλυση κάθε θ οικισμού είναι απαραίτη-
τώνοντας και εντάσσοντας τιςς κατασκευές Επιτροπή Ιστορικών Πόλεων του I.CO.M.O.S. τη προϋπόθεση σ για τον σχεδιασμό του και
μέσω των χωροταξικών και π πολεοδομικών και το οποίο νομιμοποιήθηκε και θεσμοθε- εδώ θέλω να βάλω ένα ερώτημα, ένα μικρό
εργαλείων στον αναπτυξιακό σσχεδιασμό και τήθηκε το δύο χιλιάδες έντεκα α (2011) στην ζήτημα το οποίο πρέπει να μας προβλημα-
το πολιτιστικό περιβάλλον, όόπως επιβάλ- Βαλέτα. Αναφέρεται ότι ο συντονισμός,
υ η τίσει, αν εμείς
ί λόγω του μεγάλου αριθμού
λουν οι διεθνείς συνθήκες συμβάσεις
υ που επικοινωνία και η διαβούλευση σ προκειμέ- των οικισμώνν δεν καταφέρουμε να κάνουμε
έχει υπογράψει η χώρα μας υποχρεούται
π να νου να επιτευχθεί προστασία και ανάπτυξη αυτήν την σε βάθος ανάλυση που χρειάζε-
τηρεί. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη
γ θέσπισης Ιστορικών Πόλεων και Οικισμών είναι απα- ται, τι ακριβώς
ώ πρέπει να προτείνουμε και
κανόνων που αφορούν στην δόμηση, κα- ραίτητη, ανάμεσα σε επαγγελματικές
μ οργα- σε ποια πλαίσια
σ πρέπει να παραμείνουμε.
θώς και άσκηση διοικητικού ελέγχου και νώσεις, πανεπιστήμια, κατοίκους,
ο ειδικούς. Να εξηγήσω ότι μιλώ για όλους τους οικι-
αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία,
σ και αυτό Με αυτήν την αναφορά θέλω να πω ότι σε σμούς ανεξαρτήτως
ρ αν είναι κηρυγμένοι
το έχουν θίξει οι προηγούμενοι,
ο αλλά είναι όλα τα σημεία τα οποία μας απασχολούν παραδοσιακοί ο ή όχι, και μιλώ για όλους
πραγματικά πολύ σημαντικό, δ δηλαδή ποιοι καλά θα ήτανε να κάνουμε μία αναφορά και τους οικισμούςύ για δύο λόγους: ο πρώτος
ελέγχουν και ποιοι κρίνουν τελικά
ε το απο- να ξέρουμε όλοι, να μελετήσουμε
υ πολύ καλά λόγος είναι γιατί
ι όπως και το Υ.Π.Ε.Κ.Α. ζητά
τέλεσμα και ποια είναι τα μέλη
η που πρέπει τα θεωρητικά κείμενα, ήδη αναφέρθηκε
α ο μέσα από αυτήν
τ την μελέτη μπορεί κάποιοι
να έχουν οι διάφορες Επιτροπές
π και λοιπά Βασίλης ο Γκανιάτσας σε κάποια ο από αυτά, οικισμοί να π προταθούν εν όλο ή εν μέρη
και λοιπά και λοιπά. Η νέα α αρχιτεκτονική εγώ πρόσθεσα τώρα ένα τελευταίο.
τ ένα τμήμα τουςυ να κηρυχθούν παραδοσια-
θα πρέπει να διεκδικήσει τηνν ύπαρξή της Να προσθέσω ακόμα ότι το ο χίλια εννια- κοί. Ένας δεύτερος
ύ λόγος είναι ότι ακόμη
στο νεοδιαμορφούμενο ιστορικό
ρ περιβάλ- κόσια εβδομήντα δύο (1972)) πολύ πρώι- και αν οι ανωδομές δεν διατηρούνται, ο πο-
λον προσεγγίζοντας αξίες και πρότυπα που μα, είχε γίνει ένα Συνέδριο μεε αποκλειστι- λεοδομικός ιστός
σ πολύ συχνά διατηρείται,
σχετίζονται περισσότερο με π περιβαλλοντι- κό αντικείμενο την νέα αρχιτεκτονική
τ στα ο πολεοδομικός
κ ιστός –το είπαν και άλλοι
κούς παράγοντες και λιγότερο με μορφολο- ιστορικά περιβάλλοντα, άρα πρέπει αυτά συνάδελφοι– είναι το στοιχείο το οποίο
γικά πρότυπα. να τα μελετήσουμε πάρα πολύ λ καλά, συ- παραμένει διαχρονικά,
ι άρα υπάρχουν σί-
Ευχαριστώ. • νεχίζοντας τις μελέτες. Συγγνώμη
ν έχω ένα γουρα στοιχείαί που πρέπει να διατηρηθούν
πρόβλημα με τον λαιμό μου. Ό Όχι δεν είναι ίσως στην πλειοψηφία
λ των οικισμών, και
νερό, δώστε μου, αλλά ούτως ή άλλως έχω τρίτο και σημαντικότερο
μ είναι ότι δεδομέ-
ένα πρόβλημα. Λοιπόν πρινν μπω στους νου ότι δεν μιλάμε μόνο για προστασία,
τρεις άξονες... στους πέντε άξονες
ξ μάλλον ο Υ.Π.Ε.Κ.Α. στις προδιαγραφές
και το ίδιο το
που ζήτησε η επιτροπή... Ευχαριστώ...
χ Θα ζητά προστασία
σ και σχεδιασμό με βάση την
πω ότι αυτές οι μελέτες είναι π
πολύ σημαντι- αειφόρο ανάπτυξη,
π αυτές οι προδιαγραφές
κές γιατί είναι πολύ σημαντικήκ η σημασία αειφόρου ανάπτυξης αφορούν προφανώς
της καταγραφής, η οποία όπωςς πράγματι ει- το σύνολο των ω οικισμών, και πρέπει να
πώθηκε θα τεκμηριωθεί και θ θα ψηφιοποι- πω ακόμα ότιι οι αρχές της προστασίας της
ηθεί και θα αποτελέσει ένα εργαλείο
ρ περε- ολοκληρωμένηςν προστασίας όπως λέμε και
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Καλούμε την ταίρω μελετών και ένα εργαλείο ε γνωριμίας οι αρχές της ααειφόρου ανάπτυξης σε πάρα
Κοσμήτορα της Σχολής Αρχιτεκτόνων του όλου... στον ευρύτερο κόσμο, να γνωρίζου- πολλά σημεία α είναι κοινές. Δεν θα επεκτα-
Μετσοβίου, κυρία Ελένη Μαΐστρου. • με δηλαδή τι ακριβώς διαθέτουμευ σαν πολι- θώ εδώ απλά το αναφέρω.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

308 — 309
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Ένα ακόμα γενικό σημείο ε το οποίο
πρέπει να συζητήσω με δυο λόγια
ό είναι ότι
εμείς αυτήν την στιγμή όπως είναι φανερό
μέσα στις προδιαγραφές μιλάμελ για την
προστασία της εικόνας των οικισμών.
κ Όμως
είναι γνωστό ότι έχουμε όμως σσαν στόχο γε-
νικά την προστασία, μιλάμε γγια ένα τμήμα
από αυτήν την προστασία, την η προστασία
εικόνας. Ξέρουμε όμως όλοι γγιατί αναφέρ-
θηκε ότι ολοκληρωμένη προστασία
σ αφορά
την λειτουργική φυσιογνωμία, α αφορά την
κοινωνική και οικονομική συγκρότηση
γ και
έχει σαν βασικό στόχο την διατήρηση της
ποιότητας ζωής. Άρα το θέμα α είναι λοιπόν
πως εμείς θα καταλήξουμε στην η προστασία
της εικόνας έχοντας στο νου μας την ολο-
κληρωμένη προστασία, η οποία ί εμπεριέχει
κάποια άλλα ζητήματα και όπου η οποία
ολοκληρωμένη προστασία απαιτεί
α να υπάρ-
χει ένας χωροταξικός και π πολεοδομικός
σχεδιασμός. Ευτυχώς σε επίπεδοε ανάλυσης
έχουμε τέτοια στοιχεία, άρα μπορούμε ή
τώρα να έχουμε καλές νύξεις ή στο μέλλον
να αποκτήσουμε κάποιες τέτοιες
τ μελέτες.
Πρέπει λοιπόν να δούμε πωςς θα διαχειρι-
στούμε αυτό το πρωθύστερο θ θα έλεγα, ότι
μιλάμε για την εικόνα και αυτήν
ή την στιγμή
δεν μπορούμε να μιλήσουμε και α για τα άλλα
τα οποία ναι μεν απαρτίζουν ττην έννοια της
εικόνας αλλά βασικά είναι η ουσία
υ των οικι-
σμών, είναι η άλλη φυσιογνωμία
μ τους.
Επίσης να πω ότι η ολοκληρωμένη
λ η περιοχή εκτόςτ των ορίων αποτελεί το φυ-
προστασία, η οποία όπως είπα π περνά από
το χωροταξικό και πολεοδομικόκ σχεδιασμό,
πρέπει να καταλήξει σε μέτρα α νομοθετικά,
σε μέτρα διοικητικά και για ααυτά τα μέτρα
μιλάμε και εμείς σήμερα μέσα α στις προδι-
αγραφές, αλλά και σε μέτρα κ κοινωνικά, οι-
κονομικά, αυτό να το έχουμε σστο μυαλό μας
και τέλος να προτείνουμε μέτρατ και έργα
αποκατάστασης και ανάπλασης. η Συνάδελ-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
φοι αυτή ακριβώς είναι η σειρά, αυτά είναι
τα στοιχεία πουο ζητά μία ολοκληρωμένη με-
λέτη προστασίας.
σ είναι το τοπίο και μέχρι που υ φτάνει. Και
Λοιπόν πρώτος
ρ (1ος) άξονας: όρια οικι-
σμών και ενότητες.
ό Τα όρια αποτελούν βα-
σική παράμετροτ της πολεοδομικής μορφής.
Πολλοί επιστήμονες
ή μελετητές της πόλης και
της αρχιτεκτονικής
ν έχουν πει πόσο σημαντι-
κό είναι το περίγραμμα,
ε το σχήμα, το όριο
λοιπόν του οικισμού
κ για την μορφή του. Κύ-
ριο πρόβλημα α αυτήν την στιγμή της αλλοί-
ωσης των οικισμών
ι μας, παραδοσιακών και
μη, και κυρίωςς παραδοσιακών, είναι η λάθος
οριοθετήσεις. Στην αυριανή συζήτηση θα
μπω λίγο σε λεπτομέρεια πως πιστεύω ότι
αυτό το πράγμαμ κάπως μπορεί να διορθωθεί
και να αντιμετωπιστεί.
τ Αυτό όμως σημαίνει
ότι πρέπει όσο το δυνατόν μέσα από τις με-
λέτες των συναδέλφων
ν να προσπαθήσουμε
να βρούμε το όριο. Δεν έχει το σωστό όριο,
δεν έχει νόημα,μ το καταλαβαίνουμε όλοι,
να βάλουμε κάποιες
κ δεσμεύσεις ή κάποιες
προδιαγραφέςς δόμησης όταν δεν βάλουμε
το όριο. Σύμφωνα
φ με όλες τις πρακτικές τις
διεθνείς και ττις θεωρητικές προσεγγίσεις, η
οριοθέτηση του ο οικισμού και η οριοθέτηση
του προστατευόμενου
υ τμήματος όπου υπάρ-
χει είτε είναι μ
μεγαλύτερο είτε μικρότερο, εί-
ναι το πρώτο βήμα και έπονται τα επόμενα.
Οι ζώνες προστασίας
ο μέσα και έξω από τον
οικισμό είναι πάλι πολύ σημαντικό ζήτημα,
σικό πλαίσιο του οικισμού, και πραγματικά
εδώ υπάρχει ένα
έ ζήτημα μέχρι που φτάνει το
φυσικό πλαίσιοσ του οικισμού. Όσο βλέπω;
Το ορίζω σε χχάρτη; Το ορίζω επί τόπου; Το
ορίζω με τις κορυφογραμμές; Ο συνάδελ-
φος ο Βασίλης η ο Γκανιάτσας είχε κάνει ένα
μάθημα στο μεταπτυχιακό
μ μας, και μιλάει
για αυτό το θέμα,
έ και η πρόσφατη συνάντη-
ση της UNESCO S στην Βιέννη –αναφέρθη-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
κε ο Βασίλης Γκανιάτσας σε αυτή– έβαλε χος, είναι αυτό
τ που θα λέγαμε ρυμοτομικό
το θέμα του landscape, το πόσοσ σημαντικό σχέδιο... ρυμοτομικό
μ σχέδιο στον οικισμό
δεν μπορείς ννα κάνεις, όμως πρέπει να χα-
αυτό το τοπίο εκτός από τα φ φυσικά χαρα- ράξεις τον παραδοσιακό πολεοδομικό ιστό,
κτηριστικά περιλαμβάνει συχνότατα
χ άλλα ο οποίος θα εξασφαλίσει τα όρια δημόσι-
πολύ σημαντικά στοιχεία προβιομηχανικής
β ου και ιδιωτικού
ι έτσι ώστε να ξέρουμε τι
κληρονομιάς, γεφύρια, αγροτικές
ι εκτάσεις, χτίζεται και δ
δεν χτίζεται, έτσι ώστε να μην
σημαντικά στοιχεία... μονοπάτια,
τ φυσικούς υπάρχουν καταπατήσεις
τ του δημόσιου από
σχηματισμούς τα οποία προφανώς
φ πρέπει το ιδιωτικό, και έτσι ώστε να διατηρείται
μέσα από τις μελέτες όσο το ο δυνατόν να ακριβώς η ιδιαιτερότητα
ι αυτή η ιστορική.
μπορούμε να ορίσουμε τα όρια προστασίας Ένα άλλοο πολύ σημαντικό στοιχείο, το
τους. οποίο αναφέρεται
ρ σε πολλά θεωρητικά κεί-
Δεύτερος (2ος) άξονας: θθεσμικό πλαί- μενα που ασχολούνται
χ με την πόλη είναι το
σιο. Είπα και πιο πριν υπάρχει
ά κάποια ότι είναι απαραίτητο
ρ η διατήρηση της οικο-
σειρά με την οποία επεμβαίνουμε
ί νομο- πεδικής διανομής.
ο Δεν θα επεκταθώ σήμε-
θετικά σε έναν οικισμό προκειμένου
ο να ρα, θα το συζητήσουμε περισσότερο αύριο,
το προστατεύσουμε. Το πρώτο τ όπως είπα είναι πολύ σ σημαντικό να μην υπάρχουν
είναι η κήρυξη του οικισμού. ύ Προφανώς ούτε κατατμήσεις,
σ ούτε ενοποιήσεις των οι-
είναι θέμα πολιτικής βούλησης η τελικά, αν κοπέδων, γιατί αυτό έχει άμεσο αντίκρισμα
θα γίνουν άλλες κηρύξεις ή όχι.
χ Λέω όμως, με τον όγκο ο οποίος τελικά θα χτιστεί εκεί
και το είπαν και άλλοι μελετητές,
τ ότι αν δεν μέσα.
κηρύξω έναν οικισμό ώστε να α προστατευ- Άλλο σημαντικό
η ζήτημα είναι μέσα
τεί, σε λίγα χρόνια δεν θα έχω
ω πλαίσιο στο από τις προδιαγραφές που θα θέσουμε: ο
οποίο να κάνω ένταξη. Άρα η κήρυξη είναι έλεγχος των τεχνικών έργων υποδομής,
απαραίτητη. Και επίσης να πω ω ότι στον ευ- γιατί πολύ συχνά κάποια τεχνικά έργα υπο-
ρωπαϊκό χώρο ξεκινώντας από την Γαλλία, δομών έχουνν βλάψει το ιστορικό οικισμό
εκτός από το θέμα της κήρυξηςη έχουμε και πολύ περισσότερο
ό από τα νέα κτίρια, είχα-
το θέμα πριν την κήρυξη προηγείται
γ η κατα- με κάποια τέτοια
τ παραδείγματα μας έδειξαν
γραφή. Αυτό λοιπόν που καλούνται
λ οι με- οι μελετητές. Η καταγραφή και η κήρυξη
λετητές μας να κάνουν είναι η καταγραφή, των ιστορικών κτιρίων δεν αρκεί συνάδελ-
είναι το λεγόμενο listing πουυ λένε. Ποιες φοι για την προστασία του πολιτιστικού
είναι οι περιοχές οι οποίες πρέπει
ρ να προ- πλούτου, του υ αρχιτεκτονικού πλούτου η
στατευτούν, και στην συνέχεια ι βέβαια θα κήρυξη μόνο του οικισμού συνόλου, χρειά-
είναι η κήρυξη. Προστασία του υ πολεοδομι- ζεται μετά η κ κήρυξη μεμονωμένων κτιρίων
κού ιστού, δηλαδή κηρύσσονταςτ το σύνολο και αναφέρεται πολύ χαρακτηριστικά στους
κηρύσσω και τον πολεοδομικό ό ιστό. χάρτες ιστορικών
κ πόλεων και οικισμών, ότι
Ένα σημαντικό εργαλείο που προστα- πρέπει ο κάθε ιδιοκτήτης να ξέρει αν μπο-
τεύει τον πολεοδομικό ιστό και
α το οποίο εί- ρεί να κατεδαφίσει
α το κτίριο του ή όχι, και
ναι δύσκολο στους οικισμούς μας, δεδομέ- όχι να είναι α απλά να ξέρει ότι ο οικισμός
νου μάλιστα ότι δεν υπάρχουν υ υπόβαθρα, είναι διατηρητέος
τ και να μην ξέρει ποια από
αλλά αυτό θα έπρεπε να είναι κκάποτε ο στό- τα στοιχεία που
ο είναι στο οικισμό πρέπει να

310 — 311
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
διατηρηθούν και ποια μπορούν ύ να αντικα-
τασταθούν.
Βέβαια η καταγραφή καιι κήρυξη των
ιστορικών διατηρητέων κτιρίων, και εδώ
θα μπω στον τρίτο (3ο) και τέταρτο (4ο)
άξονα πολύ σύντομα, ο οποίος ο ζητάει κυ-
ρίαρχα τυπολογικά και μορφολογικά
φ χα-
ρακτηριστικά. Προφανώς για να κάνω την
κήρυξη χρειάζομαι την ανάλυση υ των κυρί-
αρχων αυτών χαρακτηριστικώνν και την αξι-
ολόγηση, αλλά εκεί χρειάζομαι μ ενημερω-
μένα υπόβαθρα, κλίμακα ένα ν προς χίλια
(1:1000), ώστε να μπορώ να α απεικονίσω
τα κτίρια χρειάζομαι καρτέλες ε για όλα τα
κτίρια. Ένα θέμα το οποίο δεν ε ξέρω αν οι
μελετητές έχουν τα εργαλεία τα α απαραίτητα
για να το κάνουν, και τον χρόνοό για να το
κάνουν, επομένως θα μπω τώρα ώ στον πέ-
μπτο (5ο) άξονα...
Να τελειώσω με τον πέμπτο π (5ο) άξο-
να: ειδικοί όροι δόμησης. Όλοιλ νομίζω οι
μελετητές κατέληξαν και οι συνάδελφοι
που μίλησαν κατέληξαν ότι ο οι υφιστάμε-
νοι κανόνες δόμησης είναι ανεπαρκείς,
δεν έχουν βοηθήσει στο να έχουμε
χ σωστά
αποτελέσματα και επιπλέον δεν υπάρχει
έλεγχος, υπάρχει σαφής έλλειψηε ελέγχου.
Είναι η απαίτηση των διοικητικών
τ μέτρων
που είπα πιο πριν, δεν είναι μμόνο νομοθε-
τικά αλλά είναι και τα διοικητικά.
κ Ένα πολύ
σημαντικό εργαλείο, εκτός από ό το θέμα της
διατήρησης της οικοπεδικής δ διανομής που
είπα πιο πριν, είναι ο συντελεστής
σ δόμησης.
Συνάδελφοι, αν δεν μπορέσουμε υ να έχουμε
έναν σωστό συντελεστή δόμησης σ ο οποίος
θα διαμορφώνεται κατά ενότητα τ ανάλογα
με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά
σ των επι-
μέρους περιοχών, δηλαδή πρέπειρ να έχω
άλλον συντελεστή δόμησης σ στα συνεκτικά
τμήματα και στους αρχικούς π πυρήνες, άλλο
συντελεστή στα δομημένα τμήματα
μ τα οποία
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
πιθανόν να έέχουν περισσότερο αγροτικό
χαρακτήρα, κ και όλα αυτά απαιτούν φυσι-
κά μία ανάλυσησ σε βάθος, και μία ανάλυση
η οποία θα γίνει
γ από πολύ κοντά. Αν δεν
έχω λοιπόν έέναν συντελεστή, και να ξέρω
ότι και μέσα στον οικισμό μπορεί κάποιες
περιοχές να ππρέπει να είναι αδόμητες ή να
έχουνε έναν εελάχιστο συντελεστή, δεν μπο-
ρώ να κάνω σ σωστό έλεγχο δόμησης. Άρα ο
συντελεστής δδόμησης είναι εργαλείο, γιατί
σκεφτείτε αν σε μία περιοχή έχω συντελε-
στή μηδέν οχτώτ (0,8) μπορώ να πείσω τον
πελάτη μου ότι
τ ο όγκος ο απαιτούμενος εκεί
πρέπει να φτάσει
ά σε συντελεστή μηδέν τέσ-
σερα (0,4); ΔΔεν μπορώ. Άρα αυτό πρέπει
οπωσδήποτε ννα ελεγχθεί νομοθετικά.
Συμφωνώ και εγώ με κάποιους προ-
λαλήσαντες όότι θα πρέπει να καταλήξουμε
σε κάποιες οδηγίες,
δ κατευθύνσεις, προδια-
γραφές οι οποίες θα θέτουν κάποια γενικά
ζητήματα σταα οποία θα πρέπει ο κάθε με-
λετητής μέσα από μια αιτιολογική έκθεση
να απαντά. ΔΔηλαδή θα πρέπει ο μελετητής
να απαντά πωςω διατηρεί την ιδιαιτερότητα
του πολεοδομικού
μ ιστού, πως αναζήτησε
και βρήκε τηνν ισορροπία του όγκο του, πως
βλέπει την ππέμπτη όψη, πως διαμορφώ-
νει την επιφάνεια
ά σε διαλεκτική σχέση με
το περιβάλλον
ο του και εκεί καλύπτεται το
θέμα του αν βρίσκομαι σε ένα συνεκτικό
παραδοσιακό πυρήνα ή αν βρίσκομαι σε
έναν αδιάφορορ οικισμό όπως τον είπαμε
ή σε έναν χώρο λίγο πιο έξω. Όταν βάλεις
στον μελετητήή την απαίτηση να σου δικαιο-
λογήσει πως συνδιαλέγεται με το περιβάλ-
λον του ανάλογα
λ με το αν το περιβάλλον
είναι λιγότερο
ο ή περισσότερο συνεκτικό ή
διατηρημένο θ θα πρέπει να αιτιολογήσει και
την πρότασή του. Και από την άλλη υπάρ-
χουν και μία σειρά πολεοδομικοί κανόνες
οι οποίοι θα πρέπει να θεσπιστούν, όπως
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
τα είπα πιο πριν το μέγεθος ττων οικοπέδων, ο συντελεστής
δόμησης, η κάλυψη, ο μέγισ
μέγιστος
στος επιτρεπόμενος
σ επιτρεπόμε όγκος, το
μέγιστο ύψος, η σχέση του κτκτίσματος
ττίσματος με τα ό
όρια του οικο-
πέδου, η σχέση με το έδαφο
έδαφοςς και τα λοιπά. Και τέλος θα
κάνω μία έκκληση ότι δεν πρέπει
πρέέέπει να μιλάμε γγια τυπολογίες
αγαπητοί συνάδελφοι. Κάτι τέτέτοιο
έέτοιο θα μας οδη
οδηγήσει στον δέ-
κατο όγδοο αιώνα (18ο), τότεε μιλούσαν για τυτυπολογίες, και
ζητούσαν η αρχιτεκτονική να εεκφράσει και να παρουσιάσει
συγκεκριμένους τύπους κτιρίω
κτιρίων.
ων.
ω
Για την βιοκλιματική αρχ
αρχιτεκτονική
χχιτεκτονική μπορούμε
μπο να συ-
ζητήσουμε αύριο λίγο περισσό
περισσότερο.
ότερο. Συμφωνώ με συναδέλ-
ό
φους, και τον κύριο Καλογήρ
Καλογήρουρου και άλλους, που είπαν ότι
ρ
το πρώτο πράγμα που πρέπειι να συζητήσουμ
συζητήσουμε είναι πως η
βιοκλιματική αρχιτεκτονική εκ
εκφράζεται
κφράζεται μέσα από το κέλυ-
κ
φος με καθαρά αρχιτεκτονικά ά χαρακτηριστικά
χαρακτηριστικά, και μετά να
δούμε τι πρόσθετα στοιχεία επ
επιτρέπεται
πιτρέπεται να βάλβάλουμε και που.
Και θα τελειώσω με δύο αναφ
αναφορές.
ορές. Η πολεοδο
ο πολεοδομική προστα-
σία ξεκίνησε να διαμορφώνετ
διαμορφώνεται αι από τις αρχές του εικοστού
αιώνα (20ού). Πατέρας της ποπολεοδομικής
ολεοδομικής πρ
ο προστασίας ήταν
ο Τζιοβανόνι, φαντάζομαι κάπ
κάποιοι
ποιοι μελετητές θα τον ξέρετε.
π
Ο Τζιοβαννόνι15 λοιπόν το χίλι
χίλιαιια εννιακόσια δε
δεκατρία (1913)
γράφει: «επιδιώκεται η ρυθμο
ρυθμολογική
ολογική αρμονία ανάμεσα στο
ο
παλιό και το νέο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι νέες όψεις
πρέπει να είναι ψυχρά αντίγρ
αντίγραφα
ραφα προγενέστ
ρ προγενέστερων κτιρίων,
χωρίς νέες αισθητικές αναζητ
αναζητήσεις
ττήσεις και χωρίς την προσαρ-
μογή στις σύγχρονες ανάγκες»
ανάγκες». ». Και το χίλια εεννιακόσια δε-
»
καπέντε (1915) ένας άλλος γνω
γνωστός
ωστός μελετητής των πόλεων ο
ω
16
Ζέντες γράφει: μπροστά σε ττόση παράδοση από το παρελ-
θόν κινδυνεύουμε να απομιμηθούμε
η αυτό που
πο θαυμάζουμε
χωρίς να δίνουμε σημασία στιςς διαφορές του χχρόνου, του τό-
που και του τρόπου ζωής.
Σας ευχαριστώ. •
15.
GUSTAVO GIOVANNONI
ΓΚΟΥΣΤΑΒΟ ΤΖΙΟΒΑΝΟΝΙ (1873-1947)
Αρχιτέκτων, Διευθυντής της Αρχιτεκτονικής
Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Σχολής της Ρώμης.
•
ο Σταύρος Μαμαλούκος.
Ο κύριος Μαμ • 16.
SIR PATRICK GEDDES
ΣΕΡ ΠΑΤΡΙΚ ΖΕΝΤΕΣ (1854-1932)
Σκωτσέζος βιολόγος, κοινονιολόγος,
γεωγράφος και πρωτοπόρος πολεοδόμος.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
312 — 313
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

• ȉȊǺȋȈȆȉ ȃǺȃǺȂȆȋȁȆȉ. και από παλιά από τις πρώτεςς μεταπολεμι- τηρούνται εγκλωβισμένα
κ σε ένα συχνά κυ-
Ναι αν είναι δυνατόν να σβήσετε
ε λίγο γιατί αν δεν φαίνονται κές δεκαετίες γνωστός και δοκιμασμένος.
ο ριολεκτικά άθλιο
θ και εντελώς απαράδεκτο
είναι κρίμα. Καλησπέρα και από
π μένα. Όταν πριν από δυόμι- Με την κατεδάφιση έχουν εμφανιστεί, και περιβάλλον. Συγχωρέστε μου τους χαρα-
ση τρεις μήνες μου ζητήθηκε να
α παραστώ από τον συνάδελφο εξακολουθούν να εμφανίζονται, δευτερευ- κτηρισμούς. Η συνειδητοποίηση της κατα-
Δημήτρη Κολοκύθη που δεν εείναι παρών εδώ, ξεκαθάρισα ούσης σημασίας ιστορικά κτίρια, τα γνωστά γ
στροφής οδήγησαν την πολιτεία το εβδομή-
ότι αν έρθω να πω κάτι, θα πω αυτό που με ενδιαφέρει για το κτίρια συνοδείας, αλλά πολύ συχνά ακόμα ντα τέσσερα ((’74), το ογδόντα πέντε (’85)
κομμάτι του θέματος το οποίο ααφορά την τριημερίδα ή και τις και σημαντικά μνημεία. Αυτό τ το σπιτάκι κ
–και αυτά ακούστηκαν– να αλλάζει μέτρα
τ
μελέτες για τις οποίες κουβεντιάζουμε που είναι το κομμάτι στην Πρέβεζα μάλλον ήτανεε από τα πα- στα πλαίσια μιας προσπάθειας ανακοπής
της προστασίας των οικισμών.. Θα προσπαθήσω να το κάνω λιότερα ίσως του δέκατου όγδοου
γ αιώνα η
του κακού. Κηρύξεις μεμονωμένων κτισμά-
ε
σχετικά σύντομα και θα σας δείξω και κάποιες εικόνες για να (18ου), ήταν μνημείο και με ττην στενότερη ώ ή αρχιτεκτονικά αξιόλογων
των ιστορικών
π
μην βαρέθηκε να με ακούτε απλώς. Η διατήρηση λοιπόν της έννοια δηλαδή, προκειμένου να αντικατα- σπιτιών από το Υπουργείου Πολιτισμού ή
αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάςι ή περίπου διατήρηση μιας σταθούν με νέα, στα πλαίσια της αξιοποί- ο Χωροταξίας, τότε Υ.Π.Ε.Κ.Α.,
το Υπουργείου
εικόνας ή ακόμα χειρότερα δ διατήρηση της αρχιτεκτονικής ησης των οικοπέδων τους σύμφωνα
μ με τις και λοιπά, κηρύξεις
η ολόκληρων οικισμών
μας κληρονομιάς ή δημιουργία α μιας φλου και διεστραμμένης δυνατότητες που δίνουν οι κανονισμοί.
ν Δεν ως προστατευόμενων
υ και θέσπιση ειδικών
ο συζητείται σήμερα η λήψη
εικόνας. Ο λόγος για τον οποίο θα επεκταθώ, ακούστηκαν πολλάλ πράγματα όρων δόμησηςη είναι τα κύρια μέτρα που
νέων μέτρων προστασίας των ιστορικών… ο όρος ιστορική και από τα οποία έχουν ωφεληθεί
ε ήδη οι πάρθηκαν.
σ
είναι καλύτερα καλύτερος, σωστότερος, δηλαδή από τον ασα- γείτονες για να ανοίξει ο τόπος
ο και διάφο-
σ
φή όρο παραδοσιακή. Των ιστορικών λοιπόν οικισμών της ροι σοβαροί λόγοι τέτοιοι. Αν τώρα κκανείς προσπαθήσει να κάνει
χώρας, και ο οποίος αποτελεί ας πούμε μία από τις αφορμές Σε επίπεδο συνόλων όπωςς λόγου χάριν έναν απολογισμό
ι των αποτελεσμάτων της
ί
της ανάθεσης και της τριημερίδας, είναι η κοινή πεποίθηση οι οικισμοί ή τα μοναστήρια, η κατεδάφι- προστασίας ό
όλα αυτά τα χρόνια αναμφίβο-
–ακούστηκε πολλές φορές– ότι τ τα πράγματα δεν πάνε καλά ση και η αντικατάσταση παλιώνώ κτιρίων με λα τουλάχιστον
ο θα αποκαρδιωθεί. Σε επί-
στον τομέα αυτό, όπως και σε ππολλούς άλλους στην χώρα. Τι νέα κατά διάφορους τρόπους ασυμβίβαστα πεδο συνόλωνν όχι μόνο δεν διασφαλίστηκε
υ
συμβαίνει… όλοι το γνωρίζουμε. σε εισαγωγικά με τον ιστορικόκ χαρακτήρα αποτελεσματικά
ι η πραγματική προστασία
Η ανεπανόρθωτη καταστροφήρ κατά την διάρκεια των των συνόλων αυτών, καθώς κ και η κάθε εί- των ιστορικών κτιρίων αλλά συνήθως ούτε
τελευταίων χρόνων ενός τεράστιου τμήματος της αρχιτε- δους επεμβάσεις και προσθήκεςή οδηγούν καν η διαφύλαξη
λ του συνολικού πολεοδο-
κτονικής κληρονομιάς και η συνακόλουθη αλλοίωση των στην κάποτε τραγική συνολική κ αλλοίωση μικού χαρακτήρα.
τ Διάφορες πολεοδομικές
β
οικισμών της χώρας είναι βέβαια γεγονός αδιαμφισβήτητο. της γενικής τους μορφής. Στιςς περιπτώσεις και ρυθμιστικές
κ μελέτες για συγκεκριμέ-
ν
Πως η πολύτιμη αυτή κληρονομιά καταστράφηκε; Με δύο αυτές ακόμα καν αν μέσα στα α σύνορα δι- νους οικισμούς
ύ δεν έδωσαν καρπούς ανά-
ά
τρόπους. Ο πρώτος: η κατεδάφιση είναι ευθύς, ξεκάθαρος ατηρούνται σημαντικά μνημεία, ί αυτά δια- λογους με την
η σημασία και την αξία τους

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
314 — 315
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

είτε εξαιτίας λανθασμένων αποφάσεων είτε εξαιτίας της ala αυτό που επιβάλλει την προστασία
ο τους, εξαιτίας κενών στην επαγγελματική μας εκ-
Greca μια εφαρμογής τους. Σε επίπεδο αρχιτεκτονικού δηλαδή των λεγομένων διατηρητέων κτι- παίδευση τωνν ειδικών τρόπων και μεθόδων
σχεδιασμού η θέσπιση ειδικώνώ κατά τόπων όρων δόμησης, ρίων μέσω επεμβάσεων μιας κακώς εννο- που θα επέτρεπε
ρ να χρησιμοποιηθούν αντί
κανόνων όπως τα είπαμε και α ακόμα χειρότερα η κατασκευή ούμενης αποκατάστασης η οποία π συνήθως των τρεχουσώνώ σε απλές σύγχρονες κατα-
τυποποιημένων ανά περιοχέςς κτιρίων που στις περισσότε- στην καθημερινή γλώσσα αποκαλείται
π με σκευές πρακτικών άλλες καταλληλότερες.
ρες περιπτώσεις έχει οδηγήσει στην παραγωγή κακεκτύπων τον λανθασμένο όρο αναπαλαίωσηαί η, και σή- Δυστυχώς όποιες
π και όσες και να είναι οι
διαφόρων αρχιτεκτονικών ιδιωμάτων τα οποία δημιουργή- μερα το ακούσαμε από κάποια ι κυρία εδώ. δικαιολογίες είναι αλήθεια ότι η αναπαλαί-
θηκαν σε συγκεκριμένο τόπο,, σε δεδομένο χρόνο και υπό Οι επεμβάσεις αυτές συνίστανται ν στην κα- ωση αυτού του
ο είδους είναι μια διαδικασία
ορισμένες συνθήκες δεν μπορεί ε κατά κανέναν τρόπο να θεω- θαίρεση μεγάλου τμήματος των ω αυθεντικών η οποία μειώνει
ν στο ελάχιστο και πολύ συ-
ρηθεί ορθή οδός για την παραγωγή
α πραγματικής αρχιτεκτο- κατασκευών και των ιστορικών ώ κτιρίων οι χνά κυριολεκτικά
κ εξαφανίζει κάθε είδους
νικής. Και αυτά ακούστηκαν κ και αυτά τα είδαμε όλα. Μέσα οποίες θα μπορούσαν με χρήση σ κατάλληλης αυθεντικότητας
α των ιστορικών κτιρίων,
σε αυτά τα πλαίσια είναι μάλλον
λ θαύμα εξηγούμενο πιθα- τεχνογνωσίας να διατηρηθούν και να συντη- καθιστώντας τα αντίτυπα ή κακέκτυπα του
νότατα από την αδυναμία επιβολής
ι πλήρους ελέγχου τότε ρηθούν και η ανακατασκευή τους όμοια... εαυτού τους. Πρόκειται για μια κατάσταση
σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν
χ παραχθεί ενδιαφέροντα περίπου όμοια με νέα συχνά ά βελτιωμένη όπου η καταστροφή
σ ούτε λίγο ούτε πολύ εμ-
δείγματα σύγχρονης αρχιτεκτονικής
ο τα οποία αναφέρονται μορφή στο σύνολο ή σε επιμέρους ρ στοιχεία φανίστηκε και
α προβάλλεται ως σωτηρία του
δημιουργικά στην τοπική παράδοση.
ρ Σχετικά με το καίριο του κτιρίου με τα ίδια ή με νέα υλικά. Δεν εί- ιστορικού κτιρίου
ρ ενώ δεν είναι τίποτα άλλο
και πολύ σοβαρό θέμα σχεδιασμού σε ιστορικό περιβάλλον, ναι μάλιστα σπάνιες οι περιπτώσεις
ώ κατά τις παρά μια συγκαλυμμένη
γ ή και απροκάλυ-
ακούσαμε πάρα πολλά πράγματα μ και πολύ ενδιαφέροντα οποίες το «διατηρητέο» σε εισαγωγικά
σ κα- πτη καταστροφή
ο του. Αυτό δεν είναι διατή-
και δεν είναι και το αντικείμενο
ε στο οποίο πρέπει εγώ να τεδαφίζεται πλήρως με θαυματουργούς
τ τρό- ρηση, είναι εκείνο
ε που λέει το Ευαγγέλιο,
επιμείνω όπως σας είπα. Για ττο ζήτημα που απασχολεί εμέ- πους για να ανοικοδομηθεί, αυτόυ είναι πάρα έσται η εσχάτη
ά κεκλιμμένη πλάνη χείρων
να εδώ μεγαλύτερη πάντως σημασία
η έχει το γεγονός ότι με πολύ ενδιαφέρον επίτευγμα της τεχνολογί- της πρώτης. Για
Γ μια έστω και τραγικά πια
την λογική της διατήρησης στους
ο ιστορικούς οικισμούς μιας ας. Έτσι ακόμα και ο ίδιος ο χαρακτηρισμός
α καθυστερημένην σοβαρή προσπάθεια ουσια-
γενικής εικόνας μέσω της επιβολής
β των ειδικών όρων δόμη- διατηρητέοςς –εν ονόματι του οποίου γίνο- στικής προστασίας
α των ιστορικών οικισμών
σης στα νέα κτίρια, εκατοντάδες
δ ιστορικά κτίρια και καμιά νται τέτοιου είδους επεμβάσεις ι σε ιστορικά της χώρας απαιτούνται
α κατά την γνώμη μου,
φορά κατεδαφίζοντας όλη τη χώρα προκειμένου στη θέση κτίρια– καθίσταται εν πολλοίς ή και εντελώς θα επαναλάβω πράγματα που ακούστηκαν
τους να αναγερθούν ψευδοπαραδοσιακά
π εκτρώματα. Με και εκτός νοήματος. Έχω επισημάνει
π και μόλις τώρα είπα
π μερικά από αυτά, πολύ σύ-
την... πάλι συγχωρέστε με γιαα την φόρτιση... με την ακρά- αλλού ότι τις περισσότερες φορέςο τα κίνη- ντομος θα είμαι,
μ όσο μπορώ.
δαντη πεποίθηση τόσο των πολιτών που τα παραγγέλνουν τρα των εκτός και δυστυχώς κ και εντός αρ-
όσο και των συναδέλφων τωνν μηχανικών με την ευρύτερη μοδίων κρατικών υπηρεσιών συναδέλφων Πρώτον κ και εκ των ων ουκ άνευ η ευ-
έννοια που τα σχεδιάζουν και ττων αρμοδίων υπαλλήλων των μηχανικών που προτείνουν, μελετούν και αισθητοποίηση
σ σε ζητήματα προστασίας
υπηρεσιών του το εγκρίνουν ότι αυτό συνιστά την διατήρηση εφαρμόζουν τέτοιου είδους επεμβάσεις
π δεν αρχιτεκτονικής
ή κληρονομιάς της κοινωνί-
της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
ά είναι ο μόνος λόγος, αλλά η έέλλειψη σχετι- ας, πως γίνεται;
α Μέσω της ενημέρωσης και
Πάμε τώρα στον δεύτερο τρόπο καταστροφής της κλη- κής συνείδησης από την κοινωνίαω εν γένει, της εκπαίδευσης
σ στα πλαίσια της σχολικής
ρονομιάς στον οποίο εγώ θέλω λ να εστιάσω περισσότερο, ο η δυσκολία που δημιουργεί το ο υφιστάμενο εκπαίδευσης, αλλά και με την βοήθεια των
οποίος συνδέεται με το πνεύμαα των παραπάνω σοβαρών πα- κανονιστικό πλαίσιο που σχετίζεται
τ με την Μ.Μ.Ε. και ά άλλων τρόπων από σχετικούς
ρανοήσεων, και αυτό ακούστηκεη από συναδέλφους πως στο οικοδομή, και την εξασφάλισή σ της έναντι φορείς.
τέλος αυτό που πάμε να διατηρήσουμε
ρ και παρανοούμε, έρ- κυρίων καταπονήσεων δυναμικών ι θα πουν
χεται και χτυπάει ξανά ο κύριος
ο Κίζης δεν θυμάμαι ποιος το οι πολιτικοί μηχανικοί μα δενν στέκουν, μα Δεύτερονν συστηματικές καταγραφές.
είπε... ξανά χτυπάει αυτό το οποίο
ο υποτίθεται μας εμπνέει. δεν επιτρέπεται και τα λοιπά,, δίκιο έχουν Αυτές δεν πρέπει
έ να αφορούν μόνο στα τυ-
Πρόκειται λοιπόν για την καταστροφή των ιστορικών κτιρίων δεν υπάρχει αμφιβολία αφού ύ δεν υπάρχει πολογικά, μορφολογικά και κατασκευαστι-
που συνιστούν τους ιστορικούςς οικισμούς και τους καθιστούν κανονιστικό πλαίσιο. Και βέβαιαβ η άγνοια κά χαρακτηριστικά
ι των ιστορικών κτιρίων.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
316 — 317
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

Βέβαια χωρίς αμφιβολία οι κ καταγραφές αυτού του είδους κα, αυτά άλλαξαν, τα χαγιάτιαα του δέκατου κανονισμού σ στον τομέα κυρίως που αφορά
αν δεν είναι γενικές και αόριστες
σ αλλά γίνονται σωστά από όγδοου αιώνα (18ου) χάθηκανν στον δέκατο τις στατικές μ
μελέτες για το οποίο ξαναλέω
την σκοπιά της ιστορίας της α
αρχιτεκτονικής είναι πολύτιμες ένατο (19ο), μετά ήρθαν τα Α Αιγυπτιώτικα οι στατικοί θα
α λένε δεν μπορούμε, δεν επι-
και έχουν πράγμα αυτονόητο μ μεγάλο επιστημονικό αλλά και και μετά ήρθαν τα νεοκλασικά.ά Δεν μπορεί τρέπεται. Πέμπτον,
μ αυτό είναι αναστήλωση
πρακτικό ενδιαφέρον, γιατί μ μπορούν να συνδράμουν στον να κάνει προστασία, τι προστασία
α να κάνει; στα Γιάννενα..
σύγχρονο σχεδιασμό, όχι αντιγράφοντας,
ν θα σταθώ λίγο Είναι τυχερός να το έχει από ό την βιβλιο- Και όλα αυτά,
υ βεβαίως όλα αυτά.
εδώ γιατί συνάδελφοι με παρεξήγησαν
ρ και έγιναν διάφο- γραφία έτοιμο ή ένα μέρος έτοιμο
έ καλώς,
ρες κουβέντες και θέλω να σ σταθώ δυο λεπτά. Χρησιμότε- δεν είναι πρέπει να το κάνει. Α
Αν δεν το κά- Πέμπτον, η εκπαίδευση από τους κα-
ρες όμως είναι οι συστηματικές
κ καταγραφές κτιρίων ώστε νει, δεν μπορεί να κάνει προστασία. τεξοχήν αρμόδιους για την εκπαίδευση
να εντοπιστούν προκειμένου ννα δρομολογηθεί η προστασία φορείς, δηλαδή τα πανεπιστήμια αλλά και
τους, τα όντως σημαντικά κτίρια,
ρ όσα φαίνονται με πρώτη Τρίτον διοικητικές ρυθμίσεις,
σ δηλαδή από κρατικούςύ φορείς καθώς και ενώσεις
ματιά, αλλά και όσα είναι αλλοιωμένα,
ο αυτό είναι ένα δελτίο οι κηρύξεις των διατηρητέωνν και αξιόλο- εξειδικευμένων
ω και ευαισθητοποιημένων
καταγραφής από μια σπουδαστική
σ εργασία που κάναμε στο γων ιστορικών κτιρίων και συνόλων και για τα προβλήματα
ή της αρχιτεκτονικής κλη-
λιοντάρι από το πανεπιστήμιοο της Πάτρας, αλλά και όσα εί- η θέσπιση των όγκων προστασίας,
α τα είπε ρονομιάς τεχνικών,
ν των απασχολημένων με
ναι αλλοιωμένα και κρυμμένα πίσω από νεώτερες κακόμορ- η κυρία Μαΐστρου είναι καταφανές
τ αλλά το αντικείμενοο ειδικών φορέων, όπως είναι
φες συνήθως επεμβάσεις. Αυτό τ το άθλιο πράγμα στην Πρέ- πρέπει να το βάλει κανείς σ σε μια σειρά. ο φορέας ο οποίος
π μας προσκαλεί εδώ, και
βεζα που στεγάζει μια ταβέρνα ν είναι ούτε λίγο ούτε πολύ Για το δεύτερο βλέπετε τώρα α την κήρυξη βεβαίως με ττους ελέγχους των δημοσίων
το μοναδικό τριώροφο Βενετσιάνικο
τ σπίτι τριώροφο τότε, της Πρέβεζας, το ιστορικό κέντρο
ν της Πρέ- υπηρεσιών μ με εξειδικευμένους υπαλλή-
Βενετσιάνικο σπίτι ή κάποιο δδιοικητήριο της Πρέβεζας. βεζας έχει τα τείχη... είχε τα
α τείχη, κάτι λους άλλο ζητούμενο.
τ Πέμπτον, η εκτέλεση
Προσφάτως καθαιρώντας ττους σοβάδες για να είναι πιο φαίνεται ακόμα αλλά το ιστορικό
ο κέντρο ποιοτικών... ππιλοτικών με συγχωρείτε, πι-
ωραίο, ταβέρνα είναι, φάνηκαν κάτι κολώνες στο ισόγειο. είναι εκείνο, αυτό βόλευε. Για
α το δεύτερο, λοτικών έργων
ω από φορείς ώστε να υπάρ-
Αυτό θα το πάρει λοιπόν το σσκοτάδι και θα γίνει στην θέση δηλαδή την θέσπιση νόμων προστασίας
ρ θα χουν και καλά
λ παραδείγματα προς μίμηση
του ένα νεοπαραδοσιακό τέρας α σαν αυτά που ξανά είδαμε. επισημάνω έχοντας οδυνηρή ή προσωπική από την κοινωνία,
ω να ήτανε η ζήλια ψώρα
Αυτό που θέλω να πω με την κ καταγραφή είναι το εξής: όταν εμπειρία ως μέλος τώρα εφτά ά χρόνια του θα κόλλαγε όόλη η χώρα, το έχω ζήσει. Με
νομίζω ότι η καταγραφή είναια απαραίτητη το είπα σε πολ- τοπικού συμβουλίου μνημείων ω Ιονίων νή- βάση τις παραπάνω
α προϋποθέσεις και μόνο
λούς ανθρώπους και παρεξηγήθηκα
ή ακόμα και στα πλαίσια σων ότι η υπάρχουσα σκόπιμη η που μπαίνει έτσι θα μπορέσει
έ να διαμορφωθεί ένα σω-
των μελετών αυτών. Ζητείται δδεν ζητείται, αν ζητείται κακώς καμιά φορά ο λογισμός ασάφεια ευθύνεται στό πλαίσιο μ
μέσα στο οποίο θα δουλέψουν
δεν ζητείται κατά την γνώμη μου αλλά τι καταγραφή. Όχι για την αδυναμία σωστού ελέγχου.
χ Έτυχε το οι τεχνικοί π
που κινούνται στο σχετικό με
αποτύπωση αναλυτική σαν αυτή τ που θα πρέπει να κάνει μια μπαλάκι στο τοπικό Ιονίων και
α στο τοπικό, την προστασία
σ των μνημείων χώρο και
μελέτη συντήρησης, αλλά μια αποτύπωση δειγμάτων καλών στο κάθε τοπικό να βγάλει το φίδι από την κατά απαίτηση
σ της αγοράς η οποία κινεί τα
δειγμάτων πολλών δειγμάτων που να βγάλουν κάποιο συνο- τρύπα, και το φίδι δεν είναι φ
φίδι, είναι το σύμπαντα θα προσαρμοστούν και οι ασχο-
πτικό οδηγό. Είχα την τύχη όταν
α ήμουν φοιτητής να είμαι με φίδι του Μέγα Αλέξανδρου και α το καταρα- λούμενοι με ττο αντικείμενο εργολάβοι και
τον Γιάννη τον Κίζη, και ξέρω πως αποτύπωσε τα σπίτια του μένο φίδι του Καραγκιόζη. Η επί τούτου τεχνίτες αλλάζοντας
ά κατά το δυνατόν τον
Πηλίου που αποτελούν το πολυτιμότατο
υ δελτίο της διατριβής ορισμένοι φορείς κυριολεκτικά
κ αυτοσχεδι- σε λανθασμένης
ν σήμερα κατεύθυνση τρό-
του, που είναι Ευαγγέλιο στονν χώρο της ιστορίας της αρχι- άζουν, καμιά φορά θα μας τυλίξουν
λ σε μια πο εργασίας ττους. Κλείνω, αν με ρωτήσετε
τεκτονικής των νεώτερων χρόνων,
ν συνοπτικές αποτυπώσεις, κόλλα χαρτί το κάθε τοπικό και
α θα μας πάνε πόσο αισιόδοξος
ο είμαι ότι μπορεί να γίνει
δυο κατόψεις, μία τομή, καμιάά όψη, όπου όχι μόνο η τυπο- δεν ξέρω και εγώ που. κάτι από όλαα από όσα εν είδει ευχολογί-
λογία φαίνεται αλλά και η ιστορία
τ φαίνεται. Αν λοιπόν δεν ου παρουσίασα
α πριν θα απαντήσω χωρίς
καταλάβει κανείς ότι στο Πήλιοι δεν ήταν το αντικείμενό του Τέταρτον, δημιουργία σσυμβατού με καμιά επιφύλαξη,
λ καθόλου. Η πορεία της
αλλά τέλος πάντων οι μελετητέςτ δεν μπορούν να το αγνο- την αποκατάσταση ιστορικώνν κτιρίων κα- καταστροφής είναι τέτοια που η διαστρο-
ήσουν. Έχει το πηλιορείτικα διαφόρων ειδών πηλιορείτι- νονιστικού πλαισίου, οικοδομικού
μ δηλαδή φή των εννοιών
ι είναι τόσο μεγάλη που το

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
318 — 319
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε

ζ είναι η • ǼȢ. Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Τι θα σήμαινεε το να δώσουμε εμείς τις ανα-
διατήρηση χάρη κυρίως στις σ συγκυρίες με- Ίσως λίγο φως θα μπορούσα α να έχω πα- θέσεις σταδιακά,
α θα σήμαινε πολύ συνοπτι-
μονωμένων δειγμάτων της πλούσιας
ο κληρο- ρακαλώ. Καθώς έχω ήδη μιλήσειλ κάποιες κά καθυστέρηση.
η Είδατε ότι ξεκινήσαμε τις
νομιάς που αφανίσαμε και που υ εξασφαλίζει φορές σε αυτήν την διημερίδα δ θα σταθώ αναθέσεις απόπ το έντεκα (’11) και έχουμε
οι άγνοιες συνεχίζουν να αφανίζουν.
ν Όμως μονάχα σε τέσσερα σημεία π που θα ήθελα φτάσει αρχέςς του δεκατέσσερα (’14) και
όσοι πιστεύουμε ότι κάτι κατέχουμε
τ εντός να σχολιάσω, έτσι για να τα α κρατήσουμε λίγο πολύ γιαα να κλείσει η ομάδα των σαρά-
των ορίων της ειδικότητάς μαςς φυσικά, όχι πιο πολύ για την συζήτησή μας,α και αύριο ντα οχτώ... συγγνώμη
υ των είκοσι οχτώ (28)
στα πλαίσια της ιατρικής, οφείλουμε
ί να συ- και επιτρέψτε μου επίσης ννα αποπειρα- μελετών θα φφτάσουμε στο όριο χρηματοδό-
νεχίσουμε και ότι γίνει. Η συνειδητοποίη-
υ θώ μία συμπληρωματική απάντηση
ά σε ένα τησης από το ο Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.1 ενδεχομένως, με
ση από πλευράς όχι μόνο τωνν ευθυνόντων ερώτημα που έγινε νωρίτερα σ σχετικά με το ρίσκο να μην απορροφηθούν όλα τα χρήμα-
αλλά και της κοινωνίας και π πρωτίστως γε- γεγονός ότι τα ίδια γραφεία,, κάποια ίδια τα από τις πιο
ο καθυστερημένες μελέτες. Θα
νικά όσων αναφέρθηκαν παραπάνω
ρ είναι γραφεία πήραν πολλές μελέτες. τ Συμπλη- μπούμε στην ίδια
ί διαδικασία ρίσκου και για
καίρια για μια πραγματική προστασία
ρ του ρωματικά από όσα είπε η κυρίαυ Κουδού- τις επόμενες είκοσι (20); Εγώ θα δίσταζα
ότι έχει μείνει από τους ιστορικούς μας οι- νη και με τα οποία βεβαίως συμφωνώ αν αλλά βεβαίωςς την απόφαση θα την πάρουνε
κισμούς και όχι για την περίπου
ο διατήρηση ανησύχησε και τρόμαξε ο κύριοςι Αδαμάκης άλλοι. Έκανε ένα σχόλιο και μία πρόταση η
μιας φλου εικόνας τους ή τηνν δημιουργία από το γεγονός, ανησυχήσαμεε και τρομάξα- κυρία Κωνσταντινίδη, να ομαδοποιήσουμε
ενός εν παραμορφωτικό κάτοπτρο
ο αντικα- με και εμείς όταν διαπιστώσαμε
α τι έβγαινε παρόμοιες περιοχές
ε και να προσπαθήσου-
τοπτρισμού τους. από τις επιτροπές διαγωνισμού.ο Αλλά βε- με να τις προσεγγίσουμε
ο με ένα παρόμοιο
Ευχαριστώ πολύ. • βαίως δεσμευόμαστε από αυτό τ που λέει ο τρόπο ας πούμε
ύ κάνοντας τις προτάσεις μας
Νόμος. Ο Νόμος, σας το είπαμε μ με ειλικρί- αντιστοίχως. Αυτό με φέρνει στο πρώτο
νεια προηγουμένως, μετά την τροποποίησή σημείο που ήθελα
ή να σχολιάσω, δεν ήτανε
του δεν βάζει όρια στις εκπτώσεις,
σ είναι και ποτέ στις προϋποθέσεις
ρ μας να κάνουμε
αυτό ένα πρόβλημα, και καθώς ώ τις αναθέ- δώδεκα χιλιάδες οχτακόσια (12.800) προε-
σεις τις κάναμε ταυτόχρονα, δεν είχαμε κα- δρικά διατάγματα.
μ Και είναι και αμφίβολο
μία απολύτως δυνατότητα να α αποκλείσουμε αν θα πρέπει να γίνει ένα διάταγμα ανά Πε-
κάποιους μελετητές. ριφερειακή ΕΕνότητα, δηλαδή σαράντα οχτώ
Η ιδέα που είπε η κυρία Κουδούνη
ο ήταν (48) προεδρικά διατάγματα. Είναι μέσα
μήπως και πηγαίναμε σταδιακά κ τις υπόλοι- στις προθέσειςι μας και το έχουμε συζητή-
πες. Θα κάνω ένα σχόλιο επ’ π αυτού, μια σει στις συντονιστικές μας συναντήσεις να
άλλη ιδέα είναι μήπως θα ήθελε λ ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.- προσπαθήσουμε υ να φέρουμε μαζί τις παρό-
Π.Ε.Α. ενδεχομένως να δώσει μίαα κατεύθυνση μοιες των ομοίων χαρακτηριστικών περιο-
προς τα μέλη της, μελετητές τουλάχιστον
ο να χές, να δούμεε αν μπορούμε να εντοπίσουμε
μην υποβάλλουν υποψηφιότητα η για πάνω χαρακτηριστικάκ ομαδοποιήσεις, έτσι ώστε
από δύο μελέτες έκαστος, αλλάα βεβαίως να δώσουμε κατευθύνσεις. Έχει αρχίσει
δεν υπάρχει νομική δέσμευση η και επομέ- ο περίεργη η χρήση των όρων
και είναι λίγο
νως δεν ξέρω καθόλου αν οι μελετητές θα «κανόνες», « «κανονισμοί», «ειδικοί όροι»,
το αποδεχτούν. Αν δεν σας αρέσει
ρ θέλω να ανεξαρτήτως π πως θα αποφασίσουμε να τους
πω πρέπει να μπείτε στο παιχνίδι
χ και εσείς ώ
πούμε, να δώσουμε παρόμοιες ας πούμε
με άλλους όρους, μην περιμένετε
έ να απο- κατευθύνσεις ανά ομάδα τέτοια. Και αν θα
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ǽ Παρακαλώ την κυρία κλείσουμε εμείς κάποιους μελετητές
λ όταν ο σ
είναι κανονιστικές δεσμεύσεις αυτό θα μας
μ
Μουρμούρη να έρθει στο βήμα. • Νόμος δεν μας δίνει μία τέτοιαα δυνατότητα. οδηγήσει κατά ά την νομοθεσία και το σύνταγ-
1.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

320 — 321
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
μα προς τα προεδρικά διατάγματα.
μ Αν είναι
απλώς κατευθύνσεις τότε θα μ μπορούσε να
έχει την ευελιξία Υπουργικήςς Απόφασης.
Αυτό λοιπόν είναι κάτι στο οποίο θα χρεια-
στεί πιστεύω μιας που προτίθεστε
ε και εσείς
να μας βοηθήσετε. Η βοήθεια που μπορείτε
να μας δώσετε είναι στην μεθοδολογία,
ο για
την αξιολόγηση αυτών των ο οικισμών που
έχουν ήδη καταγραφεί, απογραφεί
α από τους
μελετητές, με τι τρόπο θα μπορούσαμε
ρ αντι-
κειμενικά και χρήσιμα και εφικτά
ι και απο-
τελεσματικά να ομαδοποιήσουμε υ τους οικι-
σμούς, είτε παραδοσιακούς είτε τ όχι, είτε το
πέριξ τοπίο και τα λοιπά, που να τεκμηριώ-
νεται ένας παρόμοιος τρόπος α αντιμετώπισης
στην συνέχεια. Αν καταλήξουμε μ στο σχήμα
στο πως θα θέλαμε την προσέγγιση,
γ μετά οι
ειδικές προτάσεις, όροι, ίσως θ
θα έρθουνε με
κάποια φυσικότητα. Αυτό λοιπόν ήταν το
πρώτο σημείο.
Το δεύτερο σημείο έχει σ σχέση με την
ένταση αν θέλετε, τον βαθμό μ προστασί-
ας που θα βλέπαμε εφικτό στην τ σημερινή
πραγματικότητα. Δηλαδή οι π παραδοσιακοί
οικισμοί έχουν ήδη ένα θεσμικόμ πλαίσιο.
Ενδεχομένως θα εντοπίσουμε ανεπάρκειες,
ανάγκες συμπλήρωσης ή ανάγκες ά τροπο-
ποίησης. Αυτό αν θέλετε είναι α το εύκολο
κομμάτι. Η όλη επιχείρηση ξεκίνησε για
εκεί που δεν υπάρχει το θεσμικό
σ πλαίσιο
και ειπώθηκε και νωρίτερα. Επομένως
π εκεί
που θα εντοπίσουνε αξιόλογους ο οικισμούς
τι θα ήτανε μια καλή τακτική που να αντι-
στοιχεί και στις ανάγκες και σ
στις δυνατότη-
τες της κοινωνίας. Να σας πω ττην προσωπι-
κή μου γνώμη αν έρθουμε καιι προτείνουμε
εκατό νέους οικισμούς σε μια Περιφερεια-
κή Ενότητα που ως τώρα είχε δ δύο ας πούμε,
σχηματοποιώ προφανώς, θα το αντέχει η
κοινωνία ή θα έχουμε κάποιεςς τριβές; Γιατί
ένας παραδοσιακός οικισμός έχει βεβαίως
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
και κάποιες δεσμεύσεις, μας ειπώθηκαν και
παραδείγματα α για το πόσο καθυστερούνε
μερικές εγκρίσεις
ί και λοιπά και λοιπά. Η
δική μου η γνώμη
ν και η αντιμετώπιση συ-
νήθως είναι ννα πηγαίνω προς ρεαλιστικά
μέτρα, διότι η υπερβολική αυστηρότητα αν
δεν έχεις τον τρόπο να ελέγχεις την εφαρ-
μογή, συνήθως ω απαξιώνει την αξιοπιστία
του νομοθετήματος, και στο τέλος δεν σε πι-
στεύουνε και στο τέλος θεωρούν ότι έτσι και
αλλιώς μπορούν
ο να κάνουν την αυθαιρεσία
τους, και να μ
μην τους πειράξει κανένας, και
για αυτό έχουμε
υ και μια σειρά από προβλή-
ματα που έχουμε
ο στην πραγματικότητα επί
του εδάφους.
Το τρίτο μ μου σημείο –και χάρηκα που
άκουσα και απόπ άλλους ομιλητές να το σχο-
λιάζουνε– είναι
ν ότι οι κανόνες μόνοι τους,
ή ότι αποφασίσουμε
σ ότι θα είναι αυτό μόνο
του, δεν πρόκειται
κ να μας αλλάξει την εξέλι-
ξη και την πραγματικότητα,
α θα χρειαστούμε
και κάποια σ συνοδά μέτρα. Τα συνοδά μέ-
τρα ίσως δεν μμπορεί να είναι μονάχα εκπαί-
δευση, εγώ θεωρώ ότι δεν μπορεί να είναι
μόνο εκπαίδευση, τα συνοδά μέτρα δεν
μπορεί να είναι
ν ούτε μόνο διοικητικά μέ-
τρα. Θα χρειαστεί
α ένα σύνολο συμπληρω-
ματικό διαφορετικών
ο κατηγοριών μέτρων
και για αυτά θθα ήτανε χρήσιμο να κάνουμε
μία κουβέντα α επίσης. Τα εγχειρίδια και οι
οδηγοί χρήσηςη ας πούμε, είναι μιας τέτοιας
μορφής μέτρων,
ω και το έχουμε ήδη προβλέ-
ψει στις προδιαγραφές.
δ Το με ποιον τρόπο
θα λειτουργήσουν
ή τα Συμβούλια Αρχιτε-
κτονικής και ααν πρέπει επιπλέον των εγχει-
ριδίων να τους
υ δώσουμε και κάτι άλλο, αν
θα πρέπει να κάνουμε ας πούμε σεμινάρια,
διημερίδες, εενημέρωση των μηχανικών,
ενημέρωση ό όσων θα μπούνε στο παιχνίδι
με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είναι από τα
σημεία που θα έχουμε να συζητήσουμε και
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
στην συνέχεια. Κάποιος αναφέρθηκε
φ στην έπαιξε έναν ρρόλο συντονιστικό όσο ήτανε
σημασία των νέων τεχνολογιών ώ για να αξι- Δευθύντρια, μ μας λυπεί η αποχώρησή της,
οποιήσεις στα υλικά της ανάλυσης,
υ προφα- αλλά είναι μέσα
έ στην ζωή αυτά. Οι συνά-
νέστατα είμαστε ενήμεροι και χρησιμοποι- δελφοι από ττις Υπηρεσίες μας οι οποίοι
ούμε ήδη κάποια τέτοια και επειδήπ έχουμε συμμετείχανεε στους διαγωνισμούς, οι οποί-
και την ευθύνη συντονισμού της η εφαρμογής οι συμμετέχουνε στην επίβλεψη, οι οποίοι
της οδηγίας Inspire ήδη έχουμε υ ξεκινήσει συμβάλλουνεε ο καθένας με τον τρόπο του,
την δημιουργία της υποδομήςς μας, έχουμε προσφέρουνεε πάρα πολύ σημαντική δου-
καταγράψει χωρικά δεδομένα α που έχουνε λειά. Δεν ακούσατε
ο την φωνή τους, υπάρ-
σχέση με την προστασία του π περιβάλλοντος χουν αρκετοίί εδώ παρόντες, κάποιοι δεν
εδώ και κάποια χρόνια. Καταγράφουμε
α τα μπόρεσαν να έρθουνε, αλλά στηριζόμαστε
χωρικά δεδομένα που προκύπτουν π από τον πάρα πολύ και α στην συνέχεια στην συνερ-
χωροταξικό σχεδιασμό και λλίγο λίγο και γασία τους, για
ι την υλοποίηση και την ολο-
από τον πολεοδομικό σχεδιασμό α σε μια κλήρωση αυτού ο του έργου, και νομίζω δεν
ενιαία τράπεζα δεδομένων. K Kάποια στιγμή θα πρέπει να α τους λησμονούμε και εκεί-
θα μπούνε και τα στοιχεία που υ έχουνε σχέ- νους. Και κάποιον
ά άλλο που δεν θα πρέ-
ση με τον αιγιαλό, διότι προετοιμάζουμε
ο πει να λησμονήσουμε
ο είναι ο Σύμβουλος
την τροποποίηση του νόμου για ι τον αιγιαλό και η κυρία Παναγιωτίδου, που βρίσκε-
και την χρήση ορθοφωτοχαρτών που ήδη ται εδώ, μας βοήθησε πάρα πολύ για την
υπάρχουνε, ώστε να έχουμε εενιαία υπόβα- παρουσία μας, για την προετοιμασία μας,
θρα. Η έλλειψη ενιαίου υποβάθρων
ο έχει για την προετοιμασία των μελετών, για
δημιουργήσει –το ξέρουμε όλοι ο μας– πάρα την προετοιμασία
α των προδιαγραφών, και
πολλά προβλήματα στην εφαρμογή.α Αυτό για την συνέχεια
χ του έργου ο ρόλου τους
λοιπόν το λέω μόνο για να σας α καθησυχά- σαν Συμβούλουλ ήταν αυτό. Χαίρομαι που
σω, είμαστε σε μία πορεία, α απέχουμε από τον παίζουνε καλά, και στηριζόμαστε στην
το τέλειο αλλά είμαστε σε μία πορεία όπου συνεργασία μ μαζί τους και στην συνέχεια.
και εμείς χρησιμοποιούμε GIS I όσο περισ- Αισθάνθηκα υποχρέωσή μου να αναφερ-
σότερο μπορούμε για να εξυπηρετήσουμε θώ και στα στοιχεία
τ αυτά για να έχετε όλοι
τις ανάγκες μας. Eπειδή αύριο ο κάποιοι από σας υπόψιν, δ δεν είναι έργο προφανέστατα
εσάς δεν θα είσαστε εδώ επιτρέψτε
ρ μου να ενός ανθρώπου,
ο ούτε μιας Υπηρεσίας, είναι
πω κάτι ακόμα και αυτό το κάτι ά ακόμα που μία συλλογική
κ δουλειά που περιλαμβάνει
θα το επαναλάβω και αύριο σ σε όσους είναι και εμάς, όσους
σ ανέφερα, περιλαμβάνει
μπροστά είναι οι ευχαριστίες. Τις ευχαρι- και εσάς και π
πολλούς άλλους που δεν είναι
στίες μου δεν θέλω να τις απευθύνω μόνο μέσα σε αυτήνν την αίθουσα.
στο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. για την πολύ
ο καλή του Ευχαριστώ ώ πολύ. •
πρωτοβουλία και συνεργασία α που είχαμε
μαζί ή μόνο στην ακαδημαϊκή κ κοινότητα
που εκπροσωπείται ή και σ στους μελετη-
τές. Επιτρέψτε μου να επεκτείνωκ λιγάκι
τις ευχαριστίες μου και στο ο προσωπικό • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ǽ Παρακαλώ τον κύριο
του Υπουργείου μου. Η κυρία Κουδούνη Αναστάσιο Μ
Μπίρη να έρθει στο βήμα. •

322 — 323
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
• ǺȄǺȉȊǺȉȀȆȉ ȃȇȀȈǿȉ. ȉ Επιτρέψτε
μου να μιλήσω λίγο γενικότεραρ από το συ-
γκεκριμένο θέμα το οποίο μαςς απασχόλησε
μέχρι τώρα και παρακαλώ να μ μην εκληφθεί
αυτό ως μία διάθεση να το α αμφισβητήσω,
να αμφισβητήσω όλη αυτήν τη τεράστια
δουλειά που έχει γίνει και την ορθότητά της
με όσες διαφωνίες ή συμπράξεις και συμ-
φωνίες ακούστηκαν αλλά αντίθετα
ί να προ-
σθέσω άλλο ένα επίπεδο προβληματισμού
ο Θα κάνω ω μία οπισθοχώρηση λιγάκι
γενικότερο επαναλαμβάνω, το ο οποίο θεω-
ρώ ότι θα βοηθήσει διότι εάνν δεν υπάρξει
και αυτό η δυνατότητα παρέμβασης
μ μέσω
όλων αυτών των διαδικασιών π που περιγρά-
φηκαν εδώ θα είναι τουλάχιστον τ πιο περι-
ορισμένη, ενώ θα έπρεπε εμείς να την ενι-
σχύσουμε.
Παρατήρησα ότι ένα γενικό ό ζήτημα που
μας απασχόλησε είτε εμφανώςς είτε υποδο-
ρίως ήταν αυτό το ζήτημα του ο κανόνα, η
ανάγκη ένταξης ή απελευθέρωσης,
ω ένταξης
σε κανόνα ή απελευθέρωσης α από τον κανό-
να και κατά πόσον αυτό βοηθάειά ή θίγει την
ελευθερία του δημιουργού. Ν Να πω λοιπόν
κάτι πάνω σε αυτό.
Πιστεύω ότι η έννοια της τ απόλυτης
ελευθερίας στην Aρχιτεκτονική ή ή αλλού δεν
έχει νόημα παρά μόνο σε αναφορά
α θετική
ή αντιθετική με κάποια στοιχειώδη
χ κανο-
νιστικά συστήματα αυτοπειθαρχίας. Χωρίς
μια τέτοια αναφορά η έννοια ττης ελευθερί-
ας είναι μη κατανοητή, είναι μη υπαρκτή,
είναι στο χάος. Ως προς αυτά ά και κυρίως
μέσα από αυτήν την θετική ή αντιθετική
σχέση αποκτά νόημα. Και δενν είναι τυχαίο
ότι χρησιμοποίησα τον όρο αυτοπειθαρχία
υ τεκτονική ένα
και όχι υπακοή, γιατί ο πρώτοςς όρος σημαί-
νει ότι εγώ ο ίδιος πειθαρχώ σε αρχές με
την θέλησή μου συνειδητά και την βούλησή
μου, ενώ ο όρος υπακοή είναι α κάτι άλλο,
ακούω υπό κάποιον άλλον και α αυτό είναι
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
κάτι διαφορετικό.
τ Εάν και το αντίθετό του
η ανυπακοή εείναι πολλές φορές πάρα πολύ
χρήσιμη για όόσους ακολουθούν πιστά έναν
κανόνα, γιατίτ μερικές φορές πρέπει να
υπερβαίνουμεε τον κανόνα όταν η ίδια η ζωή
επιβάλλει αυτήν
τ την... θα έλεγα υπέρβαση,
όχι για πλάκα
α αλλά για όταν τις λίγες ειδικές
εκείνες φορέςς που κάτι άλλο χρειάζεται και
έτσι ίσως προκύπτει
ο και το νέο.
ιστορική προςς περιόδους όπου υπήρχαν τέ-
τοιες συλλογικές
κ αν θέλετε, τέτοια συλλογι-
κά συστήματα α κανονιστικά τα οποία έχουμε
συνηθίσει να τα θεωρούμε ως κάτι το οποίο
πέρασε ανεπιστρεπτί.
π Λέγοντας για πα-
ράδειγμα στηνη λαϊκή αρχιτεκτονική όπου
υπήρχαν η δημιουργία
η με όλες της τις νέες –
ας πούμε αν θθέλετε–προσθήκες, στηριζόταν
σε μία προϋπάρχουσα
ϋ τέτοια διαδικασία
που μεταδιδόταν
ό από πατέρα σε γιο, με τα
σινάφια, το ένα
ν χρειάζεται το άλλο και λοι-
πά, και ότι όλα
λ αυτά δεν θα ξανά έρθουνε
διότι υπάρχειι μεγάλο χρονικό φάσμα που
έχει περάσει,ι η ζωή έχει αλλάξει, οι συν-
θήκες, η τεχνολογία
ν και λοιπά. Ο κύριος
Κίζης έκανε μμία τέτοια αναφορά σε τέτοιες
περιόδους, καια έφτασε μέχρι τον Kλασικι-
σμό με ένα κοίταγμα
ο θα έλεγα δομικό, όχι
έτσι ας πούμεε τι καλά που ήταν τότε τον πα-
λιό εκείνο τονν καρό. Σταμάτησε όμως στον
Κλασικισμό κ και ερώτηση είναι γιατί; Γιατί
δεν πήγε λίγοο παρακάτω; Δηλαδή εκεί τε-
λειώνει; Εκείί έγινε η τελευταία φορά που
τουλάχιστον εεμείς εδώ σε αυτόν τον τόπο
είχαμε ως κοινωνία
ι και ως κοινότητα αρχι-
α τέτοιο κοινό πνεύμα συλλογι-
κό; Εγώ λοιπόν
π διαφωνώ ως προς αυτό το
ζήτημα. Θεωρώ ότι έχουμε κάνει εδώ ένα
λάθος είτε συνειδητά
ν είτε ασυνείδητα.
Λίγο πρινν την δικτατορία, είχαμε μέχρι
πριν την δικτατορία
α είχαμε μία συνεχή ροή
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
και εξέλιξη ενός αρχιτεκτονικού
κ ρεύματος νό λεξιλόγιο, με κοινή γκάμα συστημάτων
το οποίο μετασχηματιζόταν σ σταδιακά από κατασκευαστικών,
ι με κοινά υλικά χωρίς να
διεθνιστικό εννοώ τον Mοντερνισμό
τ και έχει υπάρξει ούτε μία κρατική ας το πού-
κατέληξε το εξήντα (’60) να έέχει σαφή ελ- με έτσι παρέμβαση
μ ή έτσι ας πούμε κάποια
ληνική βάση, να έχει ενσωματωθεί
α σε μία ντιρεκτίβα ή κκάποιο σύστημα ή οτιδήποτε.
ελληνική πραγματικότητα ενώ ώ διατηρούσε Απλώς και μόνο
ό σαν μία φυσιολογική εξέ-
τον νεωτεριστικό του χαρακτήρατ και την λιξη. Και πιστεύω
σ ότι το ότι εκφράστηκε
σχέση του με το διεθνές κίνημα
η του Mο- μέσα από αυτό τ το διεθνές κίνημα ένα κα-
ντερνισμού, αλλά ήτανε ελληνικό
η ρεύμα, θαρά εντόπιο... μία καθαρά εντόπια εκδοχή
ρεύμα δηλαδή, ένα κοινό πνεύμαύ το οποίο του θα έλεγα...
α θα ήθελα να ακούσω που
απέδωσε πολύ έργο. Δεν ήτανν ένα και δύο αλλού έγινε.
έργα. Για να δούμε την περίοδο
δ του εξήντα Μία λοιπόν
π τέτοια κληρονομιά είχαμε
(’60) ποιοι αρχιτέκτονες και ττι έργα ήτανε και έρχεται η δικτατορία και την διακόπτει
και μιλώ για τον Κωνσταντινίδη,
ν μιλώ ας βιαίως. Ήταν όμως δικτατορία. Για να δού-
πούμε για τον Βαλσαμάκη, μ μιλώ για τον με τι κάναμε εμείς μετά την πτώση της δι-
Ζενέτο, μιλώ για τον Δεκαβάλα,
λ μιλάω για κτατορίας. Αυτό
υ που κάναμε κατά την δική
τον Κραντονέλλη και πάρα πολλούς άλλους μου αντίληψη η είναι ότι βάλαμε στην μπάντα
που δεν είναι και τόσο γνωστοί.
ο Όλοι αυτοί όλη αυτή την συνεχή ροή από το είκοσι πέ-
τους οποίους -και εδώ είναι το πρόβλημά ντε (’25) μέχρι
χ το εξήντα (’60) στην μπά-
μας–την τελευταία περίοδο τουςυ έχουμε ξε- ντα, στα αζήτητα
τ της Ιστορίας εννοώ συλ-
χάσει και τους αναφέρουμε λλίγο σαν μου- λογικά, γιατί η συνέχεια υπήρχε αλλά δεν
σειακά πρόσωπα, κάτι μας λένεν ακόμα διό- φαινότανε α αποδυναμωμένη, διωκόμενη,
τι εκφράζανε, ήταν ίσως η τελευταία
λ φορά υπήρχε, αλλά ά η πλειοψηφία έκανε αυτό,
τουλάχιστον στην δική μας ιστορία,
ο που εκ- και στράφηκεκ στα καταναλωτικά πρότυ-
φράζανε έναν συλλογικό κοινό ό πνεύμα που πα, αρχιτεκτονικά
ο πρότυπα που μας ερχό-
δεν προδιαγραφότανε μέσα από π μοντέλα ας ντουσαν από την Δύση, μίμηση αυτών των
το πούμε έτσι και όψεις σπιτιών
ώ ή κτιρίων, προτύπων. Ή Ήτανε μία άλλη αντίληψη αλλά
αλλά μέσα από μία κοινή παραδοχή,
α μια κο- εγώ την ονομάζω
μ τερατώδες λάθος στρατη-
σμοαντίληψη. Τέτοιος ήταν αυτόυ που ονο- γικής αλλά και
α θα έλεγα και αντίληψης, ας
μάζω «Ύστερος Ελληνικός Μοντερνισμός»,
ο πούμε κοσμοαντίληψης,
ο τερατώδες λάθος
και έτσι πιστεύω ότι θα ήταν ένα χρήσιμο με υπεύθυνους.υ Δεν θέλω να γίνω πιο συ-
να το δούμε μερικές φορές. Κ Και είχε πίσω γκεκριμένος. Και βεβαίως μας έρχεται μετά
του και μία ιστορία, χτίστηκαν
α σχολεία σε και ο Μεταμοντερνισμός,
ο άλλος ένας όρος
βουνά, νέα σχολεία σε βουνά, ά σε ορεινές που δεν ακούστηκε
ύ παρά ελάχιστα σε αυτή
περιοχές, σε πεδιάδες, σε νησιά
σ με το ίδιο την αίθουσα και σε πάρα πολλά ας πούμε
αυτό πνεύμα και με ελαφρές ππροσαρμογές, άλλα πεδία και
α φόρουμ, σαν να τον έχουμε
χτίστηκαν νοσοκομεία, χτίστηκαν
τ σπίτια, ξεχάσει.
έως ότου φτάσει να αποκτήσεισ αυτήν την Για θυμηθείτε
θ την περίοδο του ογδόντα
καθαρά τοπική, εντόπια φυσιογνωμία για (’80), τον καλπάζοντα
α μεταμοντερνισμό ο
την οποία σας μιλώ την περίοδοδ του εξήντα οποίος τι έλεγε;
γ Τα αντίθετα από ότι έλεγε
(’60) με κοινή συνθετική αντίληψη,
λ με κοι- βέβαια ο μοντερνισμός,
τ δηλαδή κανενός εί-

324 — 325
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
δους κοινές αρχές, τίποτα, μίαα έτσι πηγαία
ας το πούμε δημιουργικότητα, α ο καθένας
ότι ήθελε, μία μορφοπλασία έέντονη, καμία
συλλογικότητα, πολυδιάσπαση η της κοινω-
νίας. Άλλωστε πρέσβευε την αποδόμηση,
πρέσβευε την ατομική θα έλεγα,
ε την ιδιώ-
τευση του αρχιτέκτονα μέσα απόπ καμία συλ-
λογικότητα. Επομένως ποιο κ κοινό πνεύμα;
Όλο αυτό το φάγαμε, το φάγαμε.
α Περίοδος
του ογδόντα (’80) εγώ πιστεύω ω ότι διαρκεί
μέχρι και σήμερα σε μεγάλο βαθμό. Πάνε
τα κοινά σχολεία, οι κοινές αςς πούμε αυτές
εκφάνσεις της Αρχιτεκτονικής, δεν υπάρχει
τίποτα. Anything goes λέγεται τ αυτό από
την ίδια την εξέλιξη του Μεταμοντερνισμού
μ τώρα με όσα α ας πούμε προσπαθούμε να κά-
σήμερα σε άλλες εκδοχές, μιαςς και συνέχεια
μιμείται άλλα ρεύματα, δεν υπάρχει
π σταθε-
ρή έκφανση του Μεταμοντερνισμού
ν εκ της
φύσεώς του. Αυτά που είδαμε μ κάτι τερα-
τόμορφα πράγματα πραγματικά ι δεν είναι
συνειδητή Μεταμοντέρνα Αρχιτεκτονική,
είναι όμως αποτέλεσμα αυτού ύ του πνεύμα-
τος του αποδομικού πνεύματοςς της μίμησης
και της τυχάρπαστης ας πούμεε έτσι κίνησης
στην πιο θα έλεγα λαϊκότροπη η μορφή της,
αλλά αυτή έχει προηγηθεί στηνν έντεχνη Αρ-
χιτεκτονική. Αν παρατηρήσουμε, υ και δεν
θέλω να ξανά έρθω στον βαρετόε πια ΣΝΟΤΣΙ17
καθόλου, αλλά τόσο αυτός – –το έργο του
δηλαδή– το πνεύμα του έργου υ του, όχι το
μοντελάκι, το πνεύμα του έργου
γ του όπως
και το πνεύμα του έργου του συναδέλφου
στα Κύθηρα, όπως και τα δύο ύ τρία έργα
που παρουσιάστηκαν ως ενδεικτικό,
ε πολύ
ωραία διατρέχονταν από ένα κ κοινό πνεύμα
και το ένα ήτανε στην Ιταλία, το άλλο ήτα-
νε στα Κύθηρα, το άλλο ήτανεε που ήτανε η
δική σας η μελέτη που το δείξατε;
ί Δείξατε
δύο σπίτια μου φαίνεται, δύο υ υποδείγματα.
Μπράβο. Δεν ήταν ίδια καθόλου,
α ήταν
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
όμως στο ίδιο πνεύμα. Πως διατηρείται αυτό
το πνεύμα; ΧΧωρίς ντιρεκτίβες, χωρίς να το
ξέρουμε καν. Ωραία δεν θα το εξηγήσουμε
εδώ, μπορούμε μ να το σκεφτούμε αν θέλου-
με. Αυτό όμως
ω που μπορούμε να πούμε ότι
αν ένας τόποςς έχει εγκαταλείψει την Ιστορία
του, έχει κάνει
ε μία τομή, την έχει ξεχα... λο-
βοτομή θα τηνν έλεγα εγώ. Την έχει ξεχάσει,
και στην συνέχεια
έ πελαγοδρομεί ας πούμε
στον Χώρο και α τον Χρόνο. Είναι λογικό να
γίνονται αυτάά τα πράγματα και –όπως και
στην Ιατρική– – αν δεν εντοπίσεις την αιτία
της ασθένειαςς από εκεί και πέρα εκεί έρχο-
μαι σε αυτήν την σύμπραξη αυτών που λέω
νουμε με αυτέςέ τις μελέτες. Από μόνες τους
μέχρι ένα σημείο
η θα φτάσουν. Πρέπει να
πάμε στην ρίζαζ του κακού και η ρίζα προ-
φανώς, η λύσησ δεν είναι να επαναλάβουμε
την αρχιτεκτονική
ο του Βαλσαμάκη ή του
Κραντονέλλη ή πολύ παλιότερα ξέρω εγώ
του Μητσάκη, η όχι βέβαια. Αυτό το καλό
έχει το πνεύμα.
α Το πνεύμα είναι κάτι γενικό
και το οποίο δ
διακλαδίζεται και παράγει νέες
αρχιτεκτονικές,
έ παράγει άπειρα πράγματα
που όμως πειθαρχούν σε κάτι, σε αυτό το
πνεύμα που εείναι αυτό που μας λείπει και
όχι μόνο στηνν αρχιτεκτονική. Εάν δεν γίνει
αυτό στα πανεπιστήμια,
ν εάν δεν παραδε-
χτούμε το λάθος
θ μας δηλαδή, το τερατώδες
λάθος μας, ανν δεν πάμε πίσω, που δεν είναι
και πολύ πίσω,ω με μέτρηση του χρόνου σε
αρχιτεκτονικόό επίπεδο που είναι πολύ πιο
αργός ο χρόνος
ν των αλλαγών στην αρχιτε-
κτονική. Το εεξήντα (’60) είναι δίπλα μας,
τα κατασκευαστικά
α συστήματα στην Ελλά-
δα δεν έχουνν αλλάξει, έχουν αλλάξει άλλα
πράγματα βεβαίως
β πολλά. Έχουμε καταρ-
χήν να ανατρέψουμε
έ τον δρόμο που έχουμε
ακολουθήσει που είναι πολύ δύσκολο, αλλά
τουλάχιστον ννα βάλουμε ένα πλάνο γενικό-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
τερο και μέσα σε αυτό να ενταχθούν
τ όλα αυτ
αυτά τα πράγμα-
τα. Τα πανεπιστήμια λοιπόν,, οι αρχιτέκτονε
αρχιτέκτονες εφαρμογής,
οι ιστορικοί, οι περίφημοι σχολιαστές
χ αρχιτε
αρχιτεκτονικής που
μας έχουνε κάνει την ζωή αβίωτη.
ω Η Αρχιτεκτονική
Αρχιτεκτ αυτή ας
πούμε για την οποία μιλάμε έέχει υπευθύνους
υπευθύνους, και είναι σε
μεγάλο βαθμό οι εκδόσεις οι διεθνείς ας πού
πούμε για την αρ-
χιτεκτονική, τα μέσα μαζικής εεπικοινωνίας κα
και οι περίφημοι
σχολιαστές της αρχιτεκτονικής,ς που πολλές φ φορές είναι και
μη αρχιτέκτονες αλλά αρχιτεκτονούν
τ μέσα απ
από εμάς… μέσα
από εμάς δηλαδή παραλλάσσοντας
ο και διαμορ
διαμορφώνοντας την
δική μας προσωπικότητα. Θέλειλ πολύ δουλειά
δουλειά.
Να πω κάτι και για το καλυμμαύχι;
α Εννο
Εννοώ το περίφη-
μο, γιατί θυμήθηκα, έχει δίκιο,
ο ναι, συνέβη α αυτό, όμως δεν
ήταν έτσι ακριβώς. Μιλάγαμεε για την γνησιό
γνησιότητα ας πούμε
ορισμένων στοιχείων αρχιτεκτονικών
τ και πως όταν δεν είναι
γνήσια το δείχνουνε. Και έλεγα
γ ότι ο τρόπος π που οι ιερωμέ-
νοι φοράνε το καλυμμαύχι είναι
ν μοναδικός, δ δεν μπορείς να
τον μιμηθείς, είναι σαν να είναι
ν κομμάτι της προσωπικότη-
τάς τους. Έχει μία… επειδή εείναι επίμηκες ττο καλυμμαύχι
έχει έναν άξονα. Αν το βάλεις ι πολύ πίσω μ μοιάζει με κάτι
άλλο, αν το βάλεις πολύ μπροστά
ρ έχει μια θθέση. Και είχα
σαν παράδειγμα τον Λυκούργο γ Καλλέργη ο οποίος συνή-
θως έπαιζε τον ιερωμένο και π που πάντα το κακαλυμμαύχι δεν
καθόταν καλά στο κεφάλι του υ όσο καλός ηθηθοποιός και να
ήταν. Αυτό εννοούσα ότι δηλαδή
α πρέπει να βρ βρεις το κουμπί
ενός πράγματος και να είσαι γγνήσιος ως προ
προς αυτό. Ωραία
το θύμησες αυτό, ήτανε… δεν υπάρχει κανένα μυστήριο θε-
οκρατικό ή άλλο. •
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Και τώρα η κυρία
Παλύβου Κα
Καλλιρρόη. •
17.
LUIGI SNOZZI
ΛΟΥΙΤΖΙ ΣΝΟΤΣΙ (1932-)
Ελβετός Αρχιτέκτων.

326 — 327
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
• ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ȇǺȂȋǻȆȋ. . του περιβάλλοντος,
Λίγα θα σας πω εγώ γιατί όταν μιλάει κανείς
μετά από τόσα πολλά που έχουν υ ειπωθεί εκ
των πραγμάτων θα υπάρχουν καλύψεις αρ-
κετές. Όμως θα ήθελα να κάνω ν ένα μικρό
σχόλιο με αφορμή αυτά που εείπε ο κύριος
Μπίρης και με αφορμή την α αναφορά που
έκανε και ο κύριος Κίζης στο τ παρελθόν.
Τώρα θα με συγχωρέσετε γιατίί είναι λίγο σε
παρένθεση αυτό που θα πω, δηλαδή είναι
λίγο εκτός θέματος αλλά λίγο.
Απλώς για να τονίσω την τεράστια…
ε πώς
να το πούμε δυναμικότητα που υ έχει η αρχι-
τεκτονική δημιουργία διαχρονικά,
κ και ήθελα
να αναφερθώ στο Ακρωτήρι της η Σαντορίνης
παραδείγματος χάριν. Να αναφερθώ
φ σε μία
αρχιτεκτονική απίστευτα μοντέρνα,
ρ απίστευτα
νεωτερική, σε μία αρχιτεκτονικήκ τρεισήμισι
χιλιάδων (3.5000) χρόνων, η οποία
ο έχει τρι-
ώροφα διαπιστωμένα κτίρια. Σ Στο Ακρωτήρι
περπατάς στον τρίτο όροφο σπιτιού
ι που σώ-
ζεται ακόμα, και τετραώροφα σπίτια. Συγ-
γνώμη, αλλά πρέπει να το πω λλιγάκι αυτό να
το θυμίσω έτσι, σε σπίτια ιδιωτικά δεν λέμε
τώρα τα ανάκτορα ή τα παλάτια, α σε ιδιωτικά
σπίτια τα οποία έχουν αποχωρητήριο
ω στον
πάνω όροφο, σε πόλεις που έχουνε έναν
αστικό σχεδιασμό να το ζηλεύουμε
υ και σήμε-
ρα. Επομένως έτσι μια μικρή π παρενθεσούλα
για να… λίγο να ξανά θυμηθούμεύ και να βά-
λουμε τα πράγματα σε μία τάξηη ως προς το τι
είναι η αρχιτεκτονική δημιουργία
γ την οποία
εκκαλούμεθα εμείς να διαχειριστούμε.
σ Τώρα
τρία σημεία έχω να πω και ένα α τέταρτο που
είναι να πω λίγο μια πρόταση.
Λοιπόν το πρώτο ζήτημα είναι…
ν το πρώ-
το θέμα που ήθελα να πω είναι ν το ζήτημα
είναι πολιτικό, αυτό το άκουσαα αρκετές φο-
ρές, το είπε και ο κύριος Κίζης,
ς το είπαν και
άλλοι το ζήτημα. Το ζήτημα τηςη διαχείρισης
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
ο δομημένου και φυσικού,
το ζήτημα τηςς διαχείρισης της κληρονομιάς
είναι πολιτικό.
ό Βεβαίως είναι πολιτικό στην
διαχείρισή του.
υ Ως ζήτημα όμως, η ουσία του,
η ύπαρξή του είναι καθαρά ηθικό ζήτημα και
είναι ηθικό ζήτημα
ή διότι έχει να κάνει με κοι-
νωνικές αξίες. Λοιπόν όταν μιλάμε όμως για
ε να θυμόμαστε ότι αξία είναι εξ’
αξίες θα πρέπει
ορισμού μία έέννοια δυναμική, είναι δηλαδή
μεταβαλλόμενη.
ν Άρα αυτό που εκκαλούμεθα
να κάνουμε είναι
ν η διαχείριση της αλλαγής, το
υπαινίχτηκε ο κύριος Γκανιάτσας αυτό. Την
διαχείριση τηςς αλλαγής καλούμεθα να αντιμε-
τωπίσουμε, καια είναι μία αλλαγή η οποία έχει
να κάνει με τρόπο
ρ ζωής, με ιδεολογία, με τε-
χνολογία, με ππως το εκάστοτε παρόν κοιτάζει
και χρησιμοποιεί
ο το παρελθόν, και ούτω καθ’
εξής. Άρα καιι νομίζω ότι κολλάνε όλα αυτά
σε αυτά που ειπώθηκαν
ι και αυτά που είπε και
ο κύριος Μπίρης
ρ προηγουμένως. Την αλλαγή
θέλουμε να καταλάβουμε
α και να αναλύσουμε
και μέσα στις παρουσιάσεις που μας έγιναν
κάποιοι το κοίταξαν
ί περισσότερο, κάποιοι λι-
γότερο. Δηλαδήδ για μπορέσεις να πεις αυτά
που έχεις να ππεις, πρέπει να καταλάβεις πως
γεννήθηκαν όλα λ αυτά, και η γέννησή τους εί-
ναι αυτό είναι μια αλλαγή η οποία έχει και μία
συνέχεια στονν χρόνο.
Το δεύτερο
ε ζήτημα το είπα και χθες.
Επιτρέψτε μου
ο μια σύντομη ξανά αναφορά,
είναι η διάτρηση
η ανάμεσα στην έννοια της
κληρονομιάς και της παράδοσης. Πιστεύω
πραγματικά ό ότι είναι σημαντική. Βέβαια
κάποια πράγματα
γ έχουν περάσει πλέον
στο λεξιλόγιό μας με έναν τρόπο, πώς να το
πούμε, που δενε επιστρέφει πίσω, δηλαδή το
πώς χρησιμοποιούμε
π την λέξη παράδοση.
Αλλά λίγο πάλι
ά να ξανά θυμηθούμε και να
τ πολλές φορές λέμε η διαχεί-
βάλουμε, γιατί
χ
ριση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
μετά αναφερόμαστε σε ένα παραδοσιακό σε επίπεδο γενικών
ε αρχών; Να είμαστε αυ-
περιβάλλον. Λοιπόν η κληρονομιά
ν ά, ο όρος στηροί ή να εείμαστε χαλαροί; Να τείνουμε
εξάλλου καθαρά οικονομικός καικ που έρχε- προς την ενίσχυση
σ κάποιων πραγμάτων ή
ται από αλλού, έχει να κάνει με
μ λειτουργίες προς την ανάσχεση
ά κάποιων άλλων πραγ-
και διαδικασίες μνημονικές. Η κληρονομιά μάτων. Δεν εείναι βεβαίως εύκολο να πει
δηλαδή αναφέρεται σε αντικείμενα,
μ σε αυτά κανείς πώς να α διαχειριστεί αυτά το δίπολα,
τα οποία διακινούν την μνήμη… διεγείρουν αλλά πρώτον τουλάχιστον να τα αναγνωρί-
την μνήμη και αυτό το οποίο διεγείρει την σει ως τέτοια,, να τα καταγράψει και επίσης,
μνήμη είναι αυτό στο οποίο βασίζεται μετά κάπως ίσως να απενοχοποιηθεί, και να
η συγκρότηση της ταυτότητας,, της ταυτότη- πει ότι αυτό π
που προσπαθεί να βρει σε αυ-
τας της ατομικής, της συλλογικής και ούτω τήν την αναζήτηση
ή ισορροπίας είναι κάτι το
καθεξής. Αυτό είναι η Κληρονομιά
ν μας. Η οποίο να αρμόζει
μ ανά περίπτωση.
«παράδοση» από την άλλη μεριάε είναι έτσι Λοιπόν αυτά ττα τρία και το τέταρτο το οποίο
όπως το καταλαβαίνω εγώ, και κ έτσι όπως είναι και λιγάκι
ά σαν πρόταση, ούτως ώστε
εξάλλου συζητιέται και στην βιβλιογραφία,
β να μην χρειαστώ
σ να πάρω τον λόγο και στην
η παράδοση είναι μία… ένα η διαδικασία, συνέχεια της γγενικής ομιλίας. Και ειπώθηκε
η παράδοση είναι μία συνέχεια.α Η παράδο- αρκετά, και χχαίρομαι για αυτό, γιατί είναι
ση είναι ένα σήμερα, είναι ένα τώρα, είναι κάτι το οποίοο πιστεύω είναι ότι ό,τι και αν
ένα παρόν, το οποίο φυσικά ά υπάρχει σε προτείνουμε θα πάρει μια μορφή κάπως
σχέση με όλο το παρελθόν που ο κουβαλάει πιο θεσμική,, εκ των πραγμάτων με μία
πίσω της, αλλά είναι μία διαδικασία.
α Και γλώσσα λίγο πιο πώς να το πούμε ξύλινη,
τώρα έτσι μου ήρθε λιγάκι να πω
π ότι αυτό το πιο έτσι περιοριστική,
ο και εκεί μετά αφήνε-
«άσχημες πόλεις» με την έννοια του μη σχη- ται η όλη κατανόησή του σε μια ερμηνευτι-
ματισμένου, το άλλο του το αντίθετό
ν του θα κή διαδικασία α από τους παραλήπτες αυτών
ήταν οι ωραίες πόλεις όπου η λέξη ωραίος των όποιων α αποφάσεων πάρουμε εμείς και
είναι αυτός που είναι σωστός στην
σ ώρα του. υ πολύ καλά ότι η //įIJįĴȓȣ
βέβαια ξέρουμε
Επομένως, και αυτό ίσως να βοηθάει
β λίγο, ȝȒȠș// διαδικασία
κ χωράει πάρα πολλά, και
να σκεφτούμε την Παράδοση ττης Κληρονο- παρερμηνείεςς και λάθη και τέτοια. Για αυτό
μιάς… τέλος πάντων τα έμπλεξα ε όλα μαζί, εδώ πιστεύω ό ότι η δύναμη του παραδείγμα-
αλλά παρακολουθείτε σε κάποιον
π βαθμό. τος είναι εξαιρετικά ισχυρή ούτως ή άλλος,
Λοιπόν αυτά δεν θέλω να πω π πολλά. δηλαδή για να α φτάσει κανείς να διατυπώσει
Ένα άλλο θέμα είναι ότι φάνηκε
φ ότι οι κάποιες σκέψεις
ψ και κάποιες γενικεύσεις
προτάσεις, ιδίως το επίπεδο ττων προτάσε- μέσα από τα ππαραδείγματα προχωράει. Και
ων δηλαδή, υπάρχει ένα άγχος, υπάρχει το είδαμε εξάλλου
ά όσοι δείξαμε παραδείγ-
έτσι μία αγχωτική προσπάθεια α αναζήτησης ματα συγκεκριμένα
ρ εκεί όλοι μας είχαμε
μιας ισορροπίας ανάμεσα σεε δίπολα, δη- μια αντίδραση πιο άμεσα δηλαδή παρόλο
λαδή όλα όσα ακούστηκαν θ θα μπορούσε πολύ πιο εύκολα
κ να βρούμε και τα επιχει-
κανείς να τα κατατάξει με βάση
σ δίπολα του ρήματά μας κ και το σκεπτικό μας να παρα-
τύπου τι να κάνουμε τώρα γενικές
ν αρχές ή κολουθήσουμε,μ γιατί το ένα γιατί το άλλο.
ειδικές, να είναι υπεραναλυτική
κ και ποσο- Πιστεύω λλοιπόν στο παράδειγμα και για
τικοποιημένη η προσέγγισή μ μας ή να είναι αυτό θεωρώ ό ότι και η ιδέα του να ενσωματώ-

328 — 329
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
σετε μέσα στις περιγραφές και το εγχειρίδιο
το βρίσκω εξαιρετικό. Και εδώ δ επιτρέψτε
μου να σας πω μια και προσωπική ω εμπει-
ρία αλλά και μια γενικότερη γνώση
ν που έχω
για ένα σχετικό θέμα το οποίο ο ίσως μπορεί
να βοηθήσει. Γιατί εγώ πιστεύω ω τώρα μπαί-
νουμε και στο θέμα της ενημέρωσης,
μ της
εκπαίδευσης και όχι μόνο των ειδικών αλλά
και του κοινού, του ευρύτερου υ κοινού που
είναι οι πελάτες μας και με ττους οποίους
πρέπει κάπως να συγκλίνουνν οι γλώσσες
μας. Έχω δει λοιπόν αρκετά π παραδείγματα
από το εξωτερικό της Τοπικήςς Αυτοδιοίκη-
σης πρωτοβουλίας, και εδώ αυτό υ θα ήθελα
να το τονίσω και ίσως δεν το έχουμε
χ αρκετά
έτσι τονίσει, ότι η συμβολή τωνν τοπικών πα-
ραγόντων σε διάφορες μορφές έ Συλλόγων,
Αρχών και τα λοιπά, κατά τηνν γνώμη μου
μπορεί να είναι πάρα πάρα π πολύ μεγάλη,
δηλαδή γιατί έχουν την άμεση η επαφή διότι
εν πάση περιπτώσει έχουν την η δυνατότητα
και να εξειδικεύσουν το θέμα ττης δικής τους
περιοχής. Λοιπόν αυτά τα π παραδείγματα
που ξέρω εγώ και ήθελα να σας πω είναι
από διάφορες ιστορικές πόλεις, ι ιστορικούς
οικισμούς της Ισπανίας, της Γαλλίας, του
Βελγίου, όπου και σε όλες τιςς περιπτώσεις
που ξέρω εγώ πρόκειται για τηνν Τοπική Αυ-
τοδιοίκηση η οποία πήρε την πρωτοβουλία
και έφτιαξε μικρά φυλλάδια τα οποία δεν εί-
ναι ακριβώς αυτό, δεν ερμηνεύουν
ύ ακριβώς
τους όρους ενδεχομένως, αλλά ά είναι μικρά
φυλλάδια τα οποία με έναν πάρα ρ πολύ απλό
περιληπτικό τρόπο και κυρίως με παραδείγ-
ματα εξηγούν κάποιες βασικές έννοιες… όχι
έννοιες, πράξεις μάλλον, πρακτικές
τ οι οποί-
ες είναι προς όφελος της προστασίας
ο της
παραδοσιακής ας την πούμε κ κληρονομιάς.
Και αυτά τα φυλλάδια τα οποία ί είναι κυρί-
ως για μικρής κλίμακας επεμβάσεις,
μ είναι
για αυτά τα… γιατί και αυτά δενε ειπώθηκαν
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
αλλά εντάξει, ττι να… πώς να τα πιάσει κανείς
και όλα, ότι π
πέρα από όλα αυτά τα οποία θα
πιάσουν οι Ν Νόμοι μας, υπάρχουν και διά-
φορες μικρής κλίμακας επεμβάσεις που ενώ
ο Νόμος προβλέπει βεβαίως ότι πρέπει να
πάρει κανείς άδεια για τα πάντα, ποιος θα
πάρει άδεια όταν πάει να βάψει το σπίτι του,
να το φρεσκάρειρ ή να αλλάξει ένα κιγκλίδω-
μα ή να αλλάξει… κανονικά πρέπει βέβαια
αλλά αυτά γίνονται
ν πολλές φορές και αθώα
έτσι με την πρωτοβουλία
ρ του ιδίου του ιδιο-
κτήτη και του εργολάβου. Υπάρχουν λοιπόν
αυτά τα φυλλάδια
λ τα οποία τα λέμε οδηγοί
για επεμβάσεις
ε μικρής κλίμακας και τα λοι-
πά, τα οποία τα
τ προσφέρει δωρεάν ο Δήμος,
και μάλιστα σε μία περίπτωση κάνανε χωρι-
στά μικρά φυλλάδια,
υ δηλαδή ένα μόνο για
επιχρίσματα. Θέλετε να αλλάξετε το επίχρι-
σμα του σπιτιού
ι σας; Ή έχει κάποια βλάβη
και θέλετε να το αποκαταστήσετε; Ή το πα-
ράθυρό σας θέλει
θ ενίσχυση και για λόγους
κλιμα… πως το λένε βιοκλιματικούς αλλά
και για οτιδήποτε
π άλλο; Τα χωρίσανε λοιπόν
όλα αυτά και έρχεται ο άλλος και λέει εγώ
με ενδιαφέρειι το θέμα της μάντρας. Να λέει
πάρε το φυλλάδιο.
λ Δηλαδή μπορεί να είναι
ένα ολόκληρο ο βιβλίο, ή να είναι τα θεματά-
κια του να είναι
ν σε επιμέρους μικρά φυλλά-
δια. Λοιπόν σσαν ιδέα το θέτω αυτό, θα μπο-
ρούσαν ίσως σε ένα δεύτερο επίπεδο, γιατί
το εγχειρίδιο καταλαβαίνω ότι αποσκοπεί
στο να ερμηνεύσει
ε ακριβώς όποιες αποφά-
σεις θα ληφθούν, αλλά και σε ένα δεύτερο
πιο ευρύ επίπεδο,
π θα μπορούσε και η Τοπι-
κή Αυτοδιοίκηση
κ να συμβάλλει με τέτοιου
είδους μικρά φφυλλάδια στα οποία μπορούμε
να βοηθήσουμε όλοι βεβαίως. Αυτά ήθελα
τα λίγα να πω,
ω να συνεχίσουμε. • μόνο η μορφή, έστω και αν της δώσουμε
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ο κύριος
Πρέπης τώρα. •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• ǺȂȁȀǻȀǺǼǿȉ ȇȈǽȇǿȉ. . πλασία, είναι η δομή, η δομή του κτιρίου, η
Καλησπέρα και από εμένα. α Φτάνουμε δομή του οικισμού
κ αυτού καθ’ αυτού. Πι-
προς το τέλος είμαστε όλοι κ κουρασμένοι. στεύω ότι είναι
α λίγο αποπροσανατολιστικός
Θα ήθελα και εγώ να ευχαριστήσω
σ για την ο όρος. Εδώ επιβάλλεται μία ερμηνεία θα
πρόσκληση προς το Δημοκρίτειοί Πανεπι- έλεγα αν θέλετε
ε να το διατηρήσετε. Μιλώ-
στήμιο Θράκης για να παρευρεθούμε
υ και ντας για την αανάπτυξη και για το κατά πό-
να συμβάλλουμε στο μέτρο του τ δυνατού, σον οι όροι μμας θα μπορούσαν αυτοί… οι
σε αυτόν τον διάλογο που γίνεται
ί και να όποιοι όροι ννα την καθοδηγήσουν στην μία
συγχαρώ όσους συνέβαλαν και α οργανωτικά ή την άλλη κατεύθυνση.
α Θα σας δώσω ένα
και από άποψη φιλοξενίας στηνη υλοποίηση παράδειγμα: υ υπάρχει ένας οικισμός λέγεται
αυτής της ωραίας πρωτοβουλίας.
λ Πιστεύω Γενισέα στην περιοχή –τον ξέρει ο κύριος
ότι είναι πραγματικά πρωτοποριακή.
π Θα Κίζης–στην π περιοχή της Θράκης, ήτανε η
προσπαθήσω να είμαι σύντομος μ γιατί ήδη παλιά πρωτεύουσα
ύ της περιοχής επί Οθω-
έχουν ειπωθεί τα περισσότερα. Θα προσπα- μανοκρατίας μέσα στο κέντρο του κάμπου.
θήσω να σκιαγραφήσω λίγο α από την δική Υπάρχουν α απομεινάρια λοιπόν σήμερα
μου σκοπιά τα σημεία στα οποία
ο συμφωνώ, της πάλαι ποτέ
ο παραδοσιακής αρχιτεκτο-
κάποια από αυτά έχουν ήδη ακουστεί.
κ νικής αλλοιωμένα στον άλφα ή βήτα βαθ-
Να μην γελιόμαστε, εδώ ώ αντιμετωπί- μό, αλλά υπάρχουν.
ά Υπάρχουν εξαιρετικά
ζουμε προβλήματα ανάπτυξης η αυτών των οθωμανικά θρησκευτικά
ρ μνημεία, άγνωστα
οικισμών. Αυτά εκεί ανάγονται
ν στην βα- εν πολλοίς, έέρχεται ένα μπουμ λοιπόν με
θύτερή τους οντότητα αυτά ταα προβλήματα τις καπνοβιομηχανίες,
μ και χτίζονται λιθό-
ανάπτυξη η οποία εντός ή εκτός εισαγω- κτιστα νεώτεραρ κτίρια εκείνης της εποχής
γικών φτάνει από την έντονη ν τουριστική δεκάτου ενάτου
τ (19ου) αιώνα, ένα άλλου
υπερφόρτωση πολλών περιοχών χ που είδα- είδους ανάπτυξη,
τ μία άλλη παράδοση εάν
με έως και στην ερήμωση, έτσι.
τ Άλλη μία θέλετε εγκαθιδρύεται,
ι η οποία κάτω από το
ανάπτυξη, και επομένως φτάνουμε
ν στο ση- χέρι του εγκέλαδου
έ σταματά αποφασιστικά
μείο να προτείνουμε μετά την α
αναβίωση των και εκεί, νεκρώνει
ρ η πόλη για ένα διάστη-
ήδη ερημωμένων οικισμών, ή εγκαταλειμ- μα. Εξού καιι ανδρώνεται πλέον η Ξάνθη.
μένων οικισμών, κάτω από π ποιους όρους Σήμερα η περιοχή
ρ έχει αναβιώσει, θα έλεγα
και από ποιες συνθήκες. Δενν πιστεύω ότι ότι είναι ανθούσα
ο κάτω από ποιους όρους:
η θέσπιση των όρων, των όποιων όρων, θα έχουν έρθει π πρόσφυγες, ρωσοπόντιοι, ένα
οδηγήσει και στην ανάπτυξη των οικισμών. τρίτο στοιχείο,
ο έχουμε το χριστιανικό, το
Ενδεχομένως να είναι ένα κ κίνητρο, από μουσουλμανικό κ και έχουμε και τους ρωσο-
μόνα τους όμως όλα αυτά δενν μπορούν να πόντιους. Εντάξει,
τ υπάρχει...
επιφέρουν και την όποια ανάπτυξη
π μην γε-
λιόμαστε. Και βέβαια διαφωνών με τον όρο ȆȞțȝȔįį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
μορφολογικοί κανόνες δόμησης.
σ Δεν είναι Παρακαλώ,
α επειδή είμαι Πόντια
μην ξανά
α αναφερθεί ο όρος...
την διευρυμένη έννοια και τραβηγμένη
ρ θα
έλεγα έννοια που προσπάθησαν η κάποιοι ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
συνάδελφοι να δώσουν, έτσι. ΕΕίναι η ογκο- Να μ
μην ξανά αναφερθεί...

330 — 331
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Ǻ. ȇȈǽȇǿȉ. Με την έννοια ότι προέρχο-
νται από την παλιά Σοβιετική Ένωση τίπο-
τα, δεν θέλω να πω τίποτα άλλο.
λ Συμφωνώ απόλυτα,
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ πεζα δεδομένων.
Ǻ. ȇȈǽȇǿȉ. Παρακαλώ εντάξει, ά το παίρ-
νω πίσω. Θέλω να δείξω την η προέλευση
καταλάβατε; Όχι τίποτα άλλο. Οι άνθρωποι
έχουνε αναμορφώσει ορίστε το ο θετικό στοι-
χείο εκεί ήθελα να καταλήγω, είναι η κινη-
τήρια δύναμη του οικισμού σήμερα.
ή Έχου-
νε αναμορφώσει τον οικισμό. Άνθρωποι οι
οποίοι δεν έχουν σχέση με τηνη παράδοση,
την όποια παράδοση, είναι η κινητήρια
δύναμη του οικισμού. Τι θα α αποτυπώσου-
με εμείς σήμερα; Ποιους μορφολογικούς
ο Αυτό αν μείνουμε
κανόνες θα αποτυπώσουμε; Καταλάβατε;
Αυτό θέλω να πω. Και ποιου υ είδους ποια
από τις τρεις αυτές παραδόσειςε θα κλιθεί
η μελετητική ομάδα να αποτυπώσει και να
προβάλλει στο μέλλον; Οι άνθρωποι
θ έχουν
κάνει τελείως άσχετα σπίτια, πολύ ωραία
μέσα σε κήπους πραγματικά χαρά Θεού,
καμία σχέση δεν έχουνε με όλη λ την προη-
γούμενη κατάσταση.
Στα δικά μας τώρα. Πιστεύω
ύ ότι το κρι-
τήριο είναι η συνεκτικότητα στον χαρακτή-
ρα λοιπόν ενός οικισμού. Aυτόό θα μας οδη-
γήσει στο να φτάσουμε σε μία α διαβάθμιση
προστασίας ανά οικισμό, καιι όπως πολύ
σωστά ειπώθηκε, και να προχωρήσουμε
ρ ικανοποιούν απόλυτα, μια προσέγγιση θα
μετά σε ομαδοποιήσεις των ο οικισμών. Πι-
στεύω ότι είναι θετικό αυτό το
ο σημείο. Δεν
πιστεύω ότι όλη αυτή η τυπολογία
ο που προ-
αναφέρθηκε θα μας οδηγήσει σε ουσία.
Υπάρχει αυτή κατατεθειμένη. Yπάρχει από
προηγούμενες μελέτες, πιστεύωύ ότι σωστά
μαζεύεται όλο αυτό το υλικό. ό Xρειάζεται
οργάνωση, χρειάζεται μεθοδολογία
δ ώστε
αυτό να ενταχθεί με έναν τρόπο
π ομαλό και
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
να δώσει προτάσεις,
ο να υπάρχει συνέχεια.
Tο είπε αυτό και η κυρία Κωνσταντινίδου.
π και κυρίως να σας βο-
ηθήσει εσάς μ μετά να οργανώσετε την τρά-
ν Επομένως εκεί θέλουνε
μία βοήθεια περαιτέρω οι ομάδες μελέτης
και κυρίως λάβετέ
ά το αυτό υπόψιν σας για
τις καινούριεςς ομάδες, που θα ξεκινήσουνε
από εδώ και σστο εξής να δουλεύουν.
Πάλι σε σχέση με την μορφολογία, πάλι
με την θέσπιση
σ των κανόνων είναι μόνο το
τι αναγνωρίζουμε
ο στις όψεις κάθε άλλο. Η
αρχιτεκτονική
ή δομή του κτιρίου που πάει;
Μιλάω για ταα παραδοσιακά ή τα προτεινό-
μενα ως διατηρητέα
η τμήματα των οικισμών.
ο μόνο στις όψεις θα δημι-
ουργήσει ένα φαινόμενο του μιμητισμού, το
γνωστό φαινόμενο
ό έτσι. Δεν είναι μόνο λοι-
πόν το να αναγνωρίσουμε
α ή να μετρήσουμε
αναλογίες όψεων,
ψ ανοιγμάτων και λοιπά
και λοιπά και λοιπά έτσι, είναι το πρόβλημα
περιέχοντος κ
και περιεχομένου. Εκεί πρέπει
να δώσουμε ππερισσότερες πληροφορίες και
να καθοδηγήσουμε
σ λίγο περισσότερο τους
μελετητές. Δεν
ε είναι τυπολογία επαναλαμ-
βάνω μόνο. Κ Και εγώ θα περίμενα με την
σειρά μου αναφέρθηκαν
α κάποιες εκατοντά-
δες οικισμών έτσι. Δεν βρέθηκαν σε όλους
αυτούς τους οοικισμούς από τους μελετητές
κάποια θετικά
κ παραδείγματα ας μην μας
περίμενα μέσασ από τους τόσο ας πούμε
κακοπαθημένους
ν ισχύοντες όρους δόμη-
σης και τα προεδρικά
ρ διατάγματα. Εν πάση
περιπτώσει δεν
ε έχουνε αυτά από μόνα τους
καταστρέψει το σύνολο όλων αυτών των
οικισμών, υπάρχουν
π και θετικά στοιχεία.
Αυτά θα ήθελα
λ να αναγνωριστούν με περισ-
σότερη αν θέλετε
έ ένταση, ας μην μας ικα-
νοποιούν απόλυτα,
ό ας έχουμε διάφορους
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
βαθμούς προσέγγισης, και δενν θα ήθελα να πόν, όταν λοιπόν
ι σε έναν τέτοιο ευαίσθη-
ανατρέξουμε μόνο ή να γίνει τόσο μεγάλη το οικισμό, έέτσι, μνημείο της παγκόσμιας
συζήτηση για ξένα πρότυπα, κ καλά είναι και κληρονομιάς,, δεν μπορούμε να ασκήσουμε
αυτά. Μέσα από την εμπειρία, α τι εμπειρία ουσιαστικό έλεγχο,
λ για ποιο είδος ελέγχου
αποκομίζουνε οι μελετητές; Υπήρξαν θε- μιλάμε τότε; ΤΤι κάνει το γραφείο πόλης, τι
τικές προσεγγίσεις; Σε ποιο ββαθμό αυτό ή κάνει η επιτροπή
ρ εκεί πέρα, δεν γνωρίζω,
σε ποιο σημείο αυτό αστόχησεε στο να κάνει αλλά ήτανε εξόφθαλμο.
ξ Επομένως εδώ κάτι
μία πραγματικά σωστή αρχιτεκτονική
ε μέσα πρέπει να το ξξανά σκεφτούμε το θέμα.
στα πλαίσια του ισχύοντος προεδρικού
ρ δι- Στο τοπίο.
ο Έχει πιαστεί εγώ πιστεύω,
ατάγματος; ότι έχει αναδειχθεί όλο το στοιχείο το και-
Πιστεύω ότι είναι σημεία π
που πρέπει να νούριο, το οποίο
π έχει μπει με ικανοποιη-
τα πιάσουνε οι μελετητές αυτά.
ά Κοντολογίς, τικότατα. Υπάρχουν
ά κάποιοι φυσικοί τόποι
δεν πιστεύω ότι όλα τα προεδρικά
δ διατάγ- Natura κηρυγμένοι,
γ και υπάρχουν και εκεί
ματα είναι για πέταγμα, ούτεε μπορούν να παραχαράξειςς του Νόμου από ότι ξέρω,
πεταχτούν από την μια στιγμή μ στην άλλη. τουλάχιστον στην περιοχή του Νέστου.
Αυτό ενυπάρχει ως στοιχείο στις
τ παρουσιά- Αυτά άπρεπεε να πιαστούν από τις ομάδες
σεις όλων των μελετητών. Οι περισσότεροι μελέτης. Τι παραχαράξεις
α έχουνε γίνει εκεί;
από αυτούς μίλησαν για τροποποιήσεις,
ο για Δηλαδή δεν είδαμε κάποιους τέτοιους εντο-
συμπληρώσεις όρων δόμησης.. Αυτό λοιπόν πισμούς, τουλάχιστον
υ από τις παρουσιά-
το στοιχείο θα έπρεπε να έχειε περιληφθεί σεις, μπορεί ννα υπάρχουν μέσα στα κείμενα
μέσα στις παρουσιάσεις τους, ώστε να προ- που έχουν καταθέσει.
α Θα συμφωνήσω με
ετοιμάσει αυτούς τους ίδιους ––και την ομά- τους προλαλήσαντες,
ή ότι η νέα αρχιτεκτο-
δα– για τις προτάσεις τους. Σεε ποιο σημείο νική πρέπει ννα μπει μέσα στους οικισμούς
αστόχησε;, Εμείς λοιπόν προτείνουμε
ο για ακόμα στον σ σκληρό πυρήνα, ας το πούμε
αυτόν τον λόγο αυτήν την τροποποίηση,
π κα- έτσι, των οικισμών.
κ Το θέμα είναι να κά-
ταλάβατε; Με αυτήν την έννοια α μιλάω. νεις αληθινή ααρχιτεκτονική. Αυτό είναι, και
συμφωνώ στο ο να δοθούν κάποιες κατευ-
Έλεγχος. Πιστεύω ότι έχουμε
υ χάσει εδώ θύνσεις, ούτεε αποτρεπτικές απαγορεύσεις,
την μάχη. Θα σας πω έτσι ένα α απλό παρά- ούτε ντιρεκτίβες
β άκαμπτες. Σε αυτόν τον το-
δειγμα: Πηγαίνω πάρα πολύ ύ συχνά στην μέα όμως, παράλληλα
α θα συμφωνήσω, ότι
Κέρκυρα, εντάξει. Πέρυσι το Π Πάσχα παρα- είναι πάρα πολύ
ο χρήσιμα τα εγχειρίδια που
κολουθούσα την λιτανεία του Α Αγίου. Κοιτά- ανέφερε προηγουμένως
η η κυρία Παλυβού.
ζω λοιπόν, και τι να δω πάνω ω στο Λιστόν; Σας παραπέμπωμ και εγώ σε ένα καταπλη-
Πανωσήκωμα. Τι είναι το Λ Λιστόν; Είναι κτικό εγχειρίδιο
δ που έχει βγάλει ο Δήμος
το κεντρικό μέτωπο της πόλης η που βλέπει Λευκωσίας, π που κάνανε σε συνδυασμό τα
στην κεντρική πλατεία. Πανωσήκωμα
ω λοι- δύο ορισμένα α κομμάτια, το ελληνοκυπρια-
πόν, με ένα άνοιγμα το οποίο καλύπτονταν κό και του τουρκοκυπριακό
υ έτσι, και έχου-
με ένα ρολό εν είδη γκαράζ. Oρίστε; Δεν νε βγάλει έναν πολύ χρήσιμο εγχειρίδιο,
είναι έτσι; Το οποίο δεν φαίνεται
ν από την σχετικά τουλάχιστον
ά με το τι δεν πρέπει να
μεριά, δεν είναι από την μεριά της πλατείας, κάνει ο απλόςό πολίτης που ζει μέσα στον
είναι από την μεριά της πόληςη πίσω. Λοι- προστατευόμενοε πυρήνα. Κάτι τέτοια εγχει-
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
332 — 333
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30

15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

ρίδια μπορούν πραγματικά να α είναι θετικά • ĮȀȂȀȇȇǺ-ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ ȃǺȈȎ. πρόβλημα ανν θα λέει το… αν θα λέει αν ο
και να συμβάλλουν θετικά στην
η διαμόρφω- Θέλω να πω και εγώ για την διοργάνωση, όρος ή αν ο ττίτλος θα είναι έτσι αυτός. Θα
ση τουλάχιστον μιας αντίληψηςη στον απλό ότι τελικά ήτανε εξαιρετικά επιτυχημένη, σας πω όμωςς ότι κάποτε μάζευα διάφορες
κόσμο, στον απλό πολίτη. και είχε και μία πλουραλιστική
τ έτσι συ- έτσι αναφορές σε τίτλους βιβλίων που αφο-
Τέλος σε ότι αφορά τις ή ήπιες μορφές γκρότηση, και εμένα τουλάχιστον
ι με ικα- ρούσανε την μμορφολογία και τώρα μου έρ-
ενέργειας, δεν είναι μόνο οιι ηλιοσυσσω- νοποίησε πάρα πολύ γιατί θεωρώ
ω ότι έγινε χεται στο μυαλό
α ένας τίτλος από ένα βιβλίο
ρευτές. Υπάρχει η γεωθερμία,μ η οποία και μια ουσιώδης συζήτηση. Τώρα επειδή ιταλικό Morfologia
f territoriale e urbanα.
είναι τελείως παραμελημένη. η Μόνο ένα είμαι τελευταία που μιλώ, έχω διάφορες Θέλω να πω ό ότι τα πράγματα δεν είναι ορι-
δέκα τοις εκατό (10%) όπως ξέρετε τυχαί- παρατηρήσεις σε σχέση και μεε τα προηγού- οθετημένα.
νει εκμετάλλευσης στην πατρίδα
ί μας. Ένα μενα που έχουνε λεχθεί και ξεκινάω
ε από το Λοιπόν ο
οι παρατηρήσεις τώρα. Παρα-
απλό παράδειγμα: στα Θέρμα μ ας πούμε τελευταίο. τήρησα στις μελέτες ότι υπάρχει μία πο-
στην Σαμοθράκη, που έχουμε θερμές πηγές Λοιπόν το θέμα των παραδειγμάτων.
ρ λυδιάσπαση των κριτηρίων αξιολόγησης.
αλλά και απέναντι στο Λουτρό στην Αλεξαν- Έχω ένα τύπο παραδειγμάτωνν όπου πραγ- Αυτό είναι μία
α έλλειψη των προδιαγραφών.
δρούπολη, καμία εκμετάλλευσησ δεν γίνεται. ματικά συγκριτικά αναφέρεται α το πρέπον λ
Κανονικά δηλαδή θα έπρεπε να υπάρχουνε
Αντίθετα όλος ο οικισμός είναι
α γεμάτος με και το μη πρέπον, δηλαδή σεε αντιπαράθε- κριτήρια αξιολόγησης, τα οποία να απαντή-
ηλιόθερμα τα οποία είναι πάνων στις υπο- ση. Αυτό όμως αφορά μεμονωμένα
ω κτίρια. σουνε όλοι οιι μελετητές και να προσθέσου-
τιθέμενες στέγες τους οποίους
υ χαρακτηρί- Βεβαίως και τα μεμονωμένα α κτίρια είναι νε κάτι άλλο που θα είναι πιο ειδικό στην
ζουν και το οικισμό. Εδώ πρέπει
π να υπάρξει αυτά που παίζουν τον ρόλο ως στοιχεία περίπτωσή τους,
ο όπως έκαναν και με τα
πρωτοβουλία βέβαια από... όχιχ σε ατομική του συνόλου του παραδοσιακού. κ Εγώ θα θέματα των π πινάκων. Δεν ακολουθήσανε
βάση προφανώς, σε επίπεδο Τ Τοπικών Φο- μιλήσω πάλι μόνο για τους παραδοσιακούς
α λ
από ότι κατάλαβα όλοι τους ίδιους πίνακες,
ρέων, και αυτοί να πάρουν π πρωτοβουλία οικισμούς, και θα σημειώσω ω ότι πιστεύω κάνανε και δ δικούς τους πίνακες για έτσι
και σε αυτούς να δοθούνε ντιρεκτίβες και ότι πρέπει οι μελέτες να δίνουν ξεχωριστά πιστεύανε ότιι ταιριάζει στην περιοχή τους.
κατευθυντήριες οδηγίες πως – –επ’ ωφελεία όπως το ζητούν και οι προδιαγραφές.
α Δη- ό με τα κριτήρια θα ήθελα να
Σχετικά λοιπόν
των κατοίκων– θα μπορέσουνε ν να αξιοποι- λαδή όταν μιλούσαν οι μελετητές
τ εγώ δεν πω ότι θα ήτανε
α πάρα πολύ χρήσιμο, να εί-
ήσουνε αυτές τις μορφές ενέργειας.
γ καταλάβαινα σε κάποια πράγματα,
μ αν αφο- χανε ενημερωθεί
ω για τα κριτήρια των κηρύ-
Αυτά και σας ευχαριστώ πάρα πολύ. ρά αυτό που λένε το παραδοσιακό
ο ή τον α γίνει παράλληλα με την κα-
ξεων που είχαν
• εκτός παραδοσιακού οικισμό. ό Νομίζω θα ταγραφή των παραδοσιακών οικισμών που
πρέπει να είναι πιο σαφές για να μπορούνε ο πήρε το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., και
ήτανε αυτά που
και οι προτάσεις που θα είναι ανάλογες, να έκανε τις πρώτες κηρύξεις. Αυτά τα κρι-
στηρίζονται σε αυτήν την ανάλυση,
λ μπορώ- τήρια ήτανε λλίγα, συγκεκριμένα, και μαζί
ντας να κάνει κανείς μία αντιπαράθεση
π της ν
με αυτά γίνονταν παράλληλα οι προτάσεις
ανάλυσης με την πρόταση. προστασίας, ββαθμός προστασίας, αλλά και
Ένα άλλο που θα ήθελα να πω ότι το οι βαθμοί προστασίας
ο τους οποίους και εδώ
έργο αφορά την προστασία τουο υλικού πο- αναφέρουμε και στις προδιαγραφές. Ανα-
λιτιστικού αποθέματος. Το θέμα της ανά- φέρονται, ο κ
κάθε βαθμός αντιστοιχούσε σε
πτυξης είναι ένα θέμα που αυτήν
τ την στιγμή συγκεκριμένηη δραστηριότητα προστασίας,
δεν έχει θέση. Μακάρι να προκύψει
ρ όταν μ
σε συγκεκριμένο πραγματικά βαθμό προ-
θα μπει το θέμα της ανάπτυξης.
η Τότε είναι στασίας. Αυτά
τ λοιπόν ήταν οριοθετημένα
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Και η τελευταία
Ȁ η φάση που θα πρέπει να προκηρυχτούν
κ ει- και παρόλα α αυτά επειδή υπήρχανε και οι
τοποθέτηση
η εκ μέρους της επιστημονικής δικές μελέτες προστασίας. Γιαα το θέμα του προσωπικές α αντιλήψεις σε αυτούς τους ορι-
επιτροπής.
π Η κυρία Αποστόλου. • όρου της μορφολογίας, εγώ δενε έχω κανένα σμούς οι διαφοροποιήσεις
α υπήρχαν. Αν

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

334 — 335
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
όμως αυτά είναι ρευστά τελείως εκεί πέρα
νομίζω ότι... πάντως όπως και α να έχει το
πράγμα νομίζω θα ήταν πολύ ύ χρήσιμο να
ειδωθούν, γιατί τουλάχιστον η αξιολόγηση
αναφέρεται σε καθαρά θέματα α αξιών. Αυτά
θα μπορούσαμε να τα θυμηθούμε ο αν όσοι
έχουν ασχοληθεί, είναι και άλλοι
λ που έχουν
ασχοληθεί με την καταγραφή. Θα μπορού-
σαμε ίσως να τα θυμηθούμε κ και να δοθούν
έστω ενημερωτικά.
Ένα άλλο που ήθελα να πω ω επειδή μέσα
στις προδιαγραφές αναφέρονται ν ότι εκτός
από την νομοθεσία η οποία έχει χ δοθεί στο
Υ.Π.Ε.Κ.Α. στους μελετητές, είναι
α πάρα πολύ
χρήσιμο εργαλείο, αναφέρεται α ότι θα ήταν
καλό να ενημερωθούνε και για α άλλες μελέ-
τες που έχουνε γίνει και για έέρευνες. Εγώ
είχα πει κάποια πράγματα ό ότι θα πρέπει
να ληφθεί υπόψιν και η γενική ή υφιστάμενη
νομοθεσία, η γενική πολεοδομικήδ νομο-
θεσία, και άλλοι πολλοί μίλησαν σ για αυτό.
Το συμπληρώσανε επίσης. Είναι ί χρήσιμο,
γιατί μπορεί να ανατρέψει μια α προσπάθεια
κανονισμών η γενική νομοθεσία, και είχα
πει και παραδείγματα και είπαν π και άλλοι
παραδείγματα. Αυτό το θεωρώ ρ πάλι έτσι
σημαντικό. Μέσα λοιπόν στα ά άλλα πράγμα-
τα που πιστεύω ότι θα έπρεπε να είναι ενή-
μεροι οι μελετητές είναι ο ΝΟΜΟΣ
Ο 3028/’0218,
που είναι ο Νόμος για τηνν Πολιτιστική
Κληρονομιά του Υπουργείου Πολιτισμού.
Εκεί μέσα υπάρχουνε ορισμένα έ πολύ ση-
μαντικά κριτήρια τα οποία θα α μπορούσανε
επίσης να χρησιμοποιήσουν σαν κριτήρια
προστασίας, και συγκεκριμένα ν στα άρθρα
τα οποία αναφέρονται στους ιστορικούς
σ τό-
πους. Όχι μόνο στους ιστορικούς κ τόπους,
αναφέρονται και στα πρώτα άρθρα σχετικά
με τα μνημεία, παραδείγματος ο χάριν αυτό
που αναφέρεται για την έμμεση ε βλάβη το
οποίο –τουλάχιστον ως προς το θέμα της
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
οπτικής ρύπανσης–
α είναι πάρα πολύ ση-
μαντικό εργαλείο,
α γιατί με αυτόν τον όρο
έχουμε αποφύγει
φ καταστροφές πάρα πολύ
άσχημες που επρόκειτο να γίνουν.
Το τρίτο είναι η έρευνα: αναφέρεται
μέσα ότι θα έέπρεπε να ενημερωθούνε για
έρευνες που έέχουνε γίνει και αυτό είναι ένα
πράγμα που θα μπορούσε να καλυφθεί.
Έρευνες για περιοχές και που προσεγγί-
ζουν αυτό τοο αντικείμενο υπάρχουν. Στο
Πολυτεχνείο ξέρω ότι κάποτε είχανε κατα-
γράψει όλες ττις έρευνες που έχουνε γίνει,
δεν ξέρω αν αυτός ο κατάλογος υπάρχει,
που υπάρχει, αλλά θυμάμαι ότι συλλέγανε
αυτό το υλικό.
ό Θα μπορούσαν δηλαδή να
έχουν βοηθηθεί
θ και από άλλα τέτοια πράγ-
ματα. Στην επιτροπή
π στους τρεις που είχε
καλέσει ο Σιφουνάκης
ι –όταν ξεκίνησε το
θέμα– είχαμεε προτείνει, είχαμε κάνει μία
πρώτη συζήτησηη για να δοθεί βιβλιογρα-
φία. Επίσης υ
υπάρχει βιβλιογραφία ως προς
το θέμα της α ανάλυσης, αρκετά εμπεριστα-
τωμένη και για
ι ορισμένες μεγάλες περιοχές
ελληνικές και πλούσια. Από ότι καταλαβαί-
νετε αυτήν την
η στιγμή κινούμαι μέσα στο
πλαίσιο των ββοηθημάτων που είχε θέσει ο
Κίζης, που εγώ
γ το επικρότησα αυτό και νο-
μίζω ότι θα βοηθούσε.
Ένα άλλο ο θέμα που θα μπορούσε να
βοηθήσει είναι αν συζητούσαμε λίγο κρι-
τήρια οριοθέτησης
έ του υπαίθρου χώρου
έξω από τουςυ οικισμούς. Υπάρχουν και
εδώ. Αναφερθήκαν
ρ κάποια πράγματα. Θα
μπορούσαν α αυτά να γίνουν πιο συγκροτη-
μένα και να βοηθήσουν ώστε... γιατί δεν
είδα κριτήρια
α οριοθέτησης ή δεν πρόσεξα
για αυτήν τηνν περίπτωση. Ναι, έχω σημει-
ώσει ένα παράδειγμα.
ρ Ας πούμε, υπάρχει
ένας κτιριακός
ό όγκος, πρόκειται να γίνει
ένας κτιριακός
ό όγκος σε ένα σημείο που θα
προβάλλεται, ή στην εικόνα του οικισμού
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
ή στην εικόνα του περιβάλλο
περιβάλλοντος.
οντος. Αυτό θα μπορούσε να
ο
βλάψει, είναι οπτική ρύπανση
ρύπανση,
η, είναι έμμεση β βλάβη. Δηλαδή
άριστα αυτό το άρθρο του τρί
τρία ίία μηδέν είκοσι οχτώ (3028),
ταιριάζει και εδώ. Θα ήθελα ννα κάνω μία πα παρένθεση όμως
εδώ. Η γαλλική νομοθεσία ξεξεκινάει
εεκινάει για τα μν μνημεία από το
χίλια εννιακόσια δεκατρία (19
(1913),
913), αλλά για ττα θέματα που
9
συζητάμε ενισχύεται με τον νόμο του Μαλ Μαλρώ, ο οποίος
κάνει την νομοθεσία για παραδοσιακούς
παρραδοσιακούς οικισμούς,
οικ και η
νομοθεσία προβλέπει και τηνν ανάπτυξη μέσα. μέσα Ένα λοιπόν
από τα θέματα που οδήγησα
οδήγησανν στην προστασ
προστασία των παρα-
δοσιακών οικισμών είναι la p protection des zabor, η προ-
στασία του περιβάλλοντος, αφαφορούσε
φορούσε μνημε
φ μνημεία στην αρχή.
Αφορούσε μνημεία, μπήκε σα σαν αν πρακτική, κα
α και επειδή αυτό
το περιβάλλον πολλές φορές είχε και οικισμοοικισμούς, σιγά σιγά
επεκτάθηκε στους παραδοσιακ
παραδοσιακούς κούς οικισμούς. Αυτό κατοχυ-
κ
ρώνει ο νόμος του Μαλρώ. Το ο ότι στην προκή
προκήρυξη, δηλαδή
στο έργο αυτό που γίνεται τώρ
τώρα, ρα, μπαίνει μέσ
ρ μέσα και το περι-
βάλλον των οικισμών, είναι κ κάτι που δεν έχε έχει γίνει θεσμι-
κά μέχρι τώρα, και είναι πολ
πολύ
λύ θετικό και πρ πρέπει να δοθεί
και ιδιαίτερη σημασία. Σχετι
Σχετικά
ιικά λοιπόν με ττο περιβάλλον
των οικισμών ήθελα να κάνω μία παρένθεση
παρένθεση: κάποιος είχε
πει δεν θυμάμαι ποιος, και ττι σχετικά με πρ πράγματα εκτός
των οικισμών, τα οποία είναιι πολύ σημαντικ
σημαντικά και πρέπει
να συμπεριληφθούν, δεν θυμ
θυμάμαι
μάμαι όμως τι. Ε
μ Εγώ όμως έχω
να πω κάτι άλλο. Υπάρχει μί μία ίία εντελώς απρο
απροστάτευτη αρ-
χιτεκτονική κληρονομιά, μπο
μπορεί
ορεί να μπει εδώ μέσα. Είναι
ο
λοιπόν σύνολα αγροτικά με ξεξερολιθιά.
εερολιθιά. Αυτά τα σύνολα δεν
προστατεύονται, και επειδή εείναι στον αγροτ αγροτικό χώρο αλ-
λοιώνονται χωρίς να πάρει κα
κανείς
ανείς είδηση. Το ότι είναι στον
α
αγροτικό χώρο διασώθηκαν μέχρι μια εποχ εποχή αλλά τώρα
έχουνε σημειωθεί πάρα πολλ
πολλές ές αλλοιώσεις. Μ Μερικά έχουν
τέτοια οργάνωση που προσφέρονται φ για ππαραθεριστική
κατοικία. Εκεί είναι που γίνεται
ε η μεγάλη αλαλλοίωση, γιατί
καθώς θα προστατεύονται, παίρνουν
α μόνο μιμια πολεοδομία
χωρίς κανένα κανονισμό προστασίας,
σ χωρίς κκαμία υποχρέ-
ωση προστασίας. Σε ορισμένα ν νησιά προστα προστατεύονται, δεν
θυμάμαι σε ποια. Λοιπόν γενικά
ν αυτά ήθελα να πω. Άλλη
μία παρατήρηση άκουσα τον όρο FACADISM19 να λέγεται με
18.
την έννοια ότι ασχολούμαι μόνο
ό με την φάτσ φάτσα, όμως το χί- Ν. 3028/2002
ΦΕΚ A’ 153/28.06.2002
λια εννιακόσια ογδόντα (1980) πότε ήτανε; Ογδόντα ένα,
Για την προστασία των Αρχαιοτήτων
ογδόντα δύο (’81-’82); και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
19.
FAÇADISM ή FAÇADOMY
βλ. ΠΑΡΑΚΑΤΩ

336 — 337
πρακτικά
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ •
Ογδόντα έξι (’86).
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Ογδόντα έξι
ξ (’86);
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ.
Ογδόντα πέντε-ογδόντα έξι (’85-’86).
ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Έγινε λοιπόν ι στο Πα-
ρίσι ένα μεγάλο συνέδριο διεθνές
ι με τον
τίτλο Facadism. Το πρόβλημα α που αυτό το
συνέδριο αντιμετώπιζε, ήταν το να κρατάς
τις φάτσες και να γκρεμίσεις ττο εσωτερικό,
και βγήκαν και κάποια πορίσματα
μ από αυτό
το συνέδριο, και ήτανε μία πολύ
λ έτσι έντονη
συζήτηση πάνω σε αυτό το θέμα γιατί ήταν
και πολλοί που υποστηρίζανε,, ότι αυτό δεν
πρέπει να γίνεται. Ήτανε πάλι μεγάλες εται-
ρίες όπως γίνεται στην Αθήνα ξξέρω εγώ, στα
κέντρα αυτά τα εμπορικά όπου ο έχει προ-
κύψει το θέμα, και έχει πάει και στο Συμ-
βούλιο Επικρατείας, και έχουνε
υ ακυρωθεί
πολλά τέτοια πράγματα τα οποίαπ μπαίνα-
νε μέσα ή ξεγυμνώνανε ή αλλοιώνανε
λ την
δομή και άλλα πράγματα μέσα α από αυτά τα
σύνολο. Η Σχολή μας είχε κάνειά μία ημε-
ρίδα πάνω σε αυτό το θέμα τότε
ό που ήτανε
σε άνθιση. Αυτό ήτανε όμως μία αμαρτία
του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. με τις ειδικές
κ ρυθμίσεις,
δηλαδή αρχικά το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. . είχε αρ-
χίσει να χαρακτηρίζει κτίρια α στο σύνολό
τους. Κάποια στιγμή βγήκε η μέθοδος της
ειδικής ρύθμισης, και μετά πήρε
ή φόρα και
έπαιρνε σβάρνα πάρα πολλά κ κτίρια και στο
τέλος κόπασε μετά από αυτές ττις αποφάσεις
του Συμβουλίου της Επικρατείας.
ε Φαίνεται
ότι κόπασε κάπως ή εμείς σταματήσαμε
α να
φωνάζουμε, δεν ξέρω, δεν έχω ω ενημέρωση
από κει και πέρα.
Αυτά ήθελα να πω δεν νομίζω ότι έχω
κάτι άλλο πιο σημαντικό να πω.
ω •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Έχει μείνει μισή
ώρα... •
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ǽ Mία έχει μείνει; • νομίζω ότι είναι καλύτερα μια ελεύθερη συζή
Ȇ Υπάρχει και άλλος
τύπος οδηγιών
ώ με σκαριφήματα.
• Ȁ.. ǾǽȈǻȆȉ. Ωραία, μία τότε,
ωραία. Τότε έχουμε μία ώρα για ελεύθερη
συζήτηση. •
ȆȞțȝȔįį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Μπορώ να
α πω λίγο, να προετοιμάσω;
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
Ȉ Ναι, ναι βέβαια. Ωραία
λοιπόν ολοκληρώθηκε
η βεβαίως η τοποθέτηση
των μελών
ώ της επιστημονικής επιτροπής
και σύμφωνα
ω με το πρόγραμμα ακολουθεί
η ανοικτή, ελεύθερη συζήτηση. Περιττό να
πω βεβαίως
α ότι έχουμε ροκανίσει τα δύο
τρίτα του χρόνου
ό που προοριζόταν για αυτήν
τη διαδικασία.
α Με ό,τι αντοχές μας έχουν
μείνει και όποιος
π χρόνος διαθέσιμος, λέω να
προχωρήσουμε υ αμέσως στη συζήτηση αυτή.
Δύο πράγματα τ θέλω να πω ότι ως προεδρείο
προσπαθήσαμε μ να φτιάξουμε ένα σκελετό, να
θέσουμε, να οργανώσουμε
ρ λιγάκι τα ζητήματα
πάνω στα οποία
π θα μπορούσε να οργανωθεί
η συζήτηση,
η τα βλέπετε. Ακολουθούν σε
μεγάλο βαθμό
θ τους άξονες που είχε θέσει η
επιτροπή εεξαρχής για το συνέδριο αυτό για
την
η συνάντηση αυτή, ορίστε; •
ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
Από το σημερινό αρχείο λείπει
η αξιολόγηση.
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ναι. λείπει η
αξιολόγηση.
η Δεν το σώσαμε είδες, ναι.
• Εντάξει πολύ
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 15:00-17:30
15
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ναι ω ωραία τέλος πάντ
πάντως. Αλλά έτσι
και αλλιώς πρόκειται να το
ο αναιρέσω αυτό και πρόκειται
να σας πω δηλαδή ότι, επειδή
π ο χρόνος εείναι πια λίγος,
συζήτηση, δηλαδή
κάπως έτσι βεβαίως, κατά π προτίμηση να ακ
ακολουθήσουμε
αυτόν τον άξονα. Εγώ αισθάνθηκα
σ οτι πά
πάρα πολλά από
αυτά που ειπώθηκαν ούτωςς ή άλλως κουμπ
κουμπώνουν σε όλα
αυτά τα ζητήματα που ζητάμεε να σχολιαστού
σχολιαστούν. Και το άλλο
που θα έλεγα είναι ότι θα ζητούσα
η από τους επιβλέποντες
των μελετών, που δεν είχαν
ί την ευκαιρί
ευκαιρία να μιλήσουν
τ να προηγηθούν,
αρκετά στην συνάντηση αυτή, προηγηθο να πάρουν
τον λόγο, να σχολιάσουν ότι θέλουν από αυτά τα οποίο
παρουσιάζουμε εδώ, ή ότι άλλολ νομίζουν, κακαι στη συνέχεια
επίσης θα παρότρυνα όσους δεν έχουν μιλήσει κατά
προτεραιότητα και επίσηςς να πουν αυτά π που θέλουν να
ν
πουν με όποια δυνατή οικονομία γι να μιλήσουν
χρόνου, για
όσο γίνεται περισσότεροι.
ρ Ξέχ
Ξέχασα κάτι; Όχι.
Το βρήκαμε; Το βρήκαμε,
ή ωραία. ΑΑν θέλετε, πολύ
σύντομα, η σκέψηψ μας ήταν σε π πρώτη φάση να
ο
σχολιάσουμε την μεθοδολογία. Δηλαδή αν αισθάνεστε
ότι υπάρχει πληρότητα των ω πληροφοριών,
πληροφοριώ σε σχέση με
αυτά που ακούσαμε από ό τους μελετητές βεβαίως. Την
για ως εργαλείο
αποτελεσματικότητα της μεθοδολογίας, γιατί
δουλειάς –από εδώδ και πέρα– κα και σχεδιασμού.
Μετά να περάσουμε στο θέμα α της αξιολόγηση
αξιολόγησης, τα κριτήρια
και όλα αυτά που συζητήσαμε, ε και το κυριότε
κυριότερο, ο βασικός
κορμός νομίζω που αφορά ά τις προτάσεις κκαι που εδώ θα
μπορούσαμε να συζητήσουμεε χωριστά, το θέμ θέμα των στόχων
που τους βλέπετε εδώ, το θεσμικό
σ κανονιστικ
κανονιστικό πλαίσιο και
πώς το φανταζόμαστε, την εφαρμογή, τις υ υποστηρικτικές
τάσεις και στο τέλος, μετά
ε τι. Λοιπόν θα καθίσω τώρα
εκεί, και αυτό πως κλείνει;
ί Λοιπόν κάπ
κάποιος από τους
επιβλέποντες καταρχήν μήπως ω θα ήθελε να π πάρει τον λόγο;
Αν όχι τώρα,
ρ μπορεί και λλίγο αργότερα.
Επομένως μπορούμε να αρ
αρχίσουμε με…
θα θέλατε
λ παρακαλώ να αρχίσουμε;
να λέτε το όνομά σας.
πολ ωραία. •
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
338 — 339
πρακτικά
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00

18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ. • Ȍ. ȃȇǽǾǺȄȊǽ. μοθεσίας λέει ότι: ο περιορισμός

μ των ορίων
όπου οι οριοθετήσεις είναι σύννομες,
ύ γιατί
Εδώ το ερώτημα
το πώς μπορεί
η που μας τίθεται εμάς είναι
ε να αντιμετωπιστεί η αναντι-
ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ευχαριστώ. Η ομάδα μελέτηςς της Μαγνησίας είμαστε όλοι
πολύ γεμάτοι από όλα όσα ακούστηκαν
κ και αρκετά κουρα- υπάρχουνε οι περιοχές που έχουμε…
χ οικι- στοιχία με προβλέψεις
ρ υπερκειμένων επι-
σμένοι. Εμείς επιχειρήσαμε να
α ετοιμάσουμε μία εμπεριστα- σμοί που έχουνε το πρόβλημα και έγιναν με πέδων σχεδιασμού.
α Ειδικότερα αναφέρο-
τωμένη και συνοπτική συμβολήλ στην διατύπωση κατευθύν- αποφάσεις Νομάρχη και όχι μεε Διατάγματα, μαι γιατί αυτόό ισχύει για όλες τις περιοχές
σεων για την βήτα φάση των μ
μελετών εστιάζοντας… και εκεί είναι λίγο διαφορετικά
κ τα πράγμα- μ
της χώρας, εμείς έχουμε και κάποια ειδι-
τα. Δεν μπορούν να γίνουν με εξαίρεση από β
κότερα προβλήματα στην Μαγνησία, δεν
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ ο
τα όρια παρά μόνο εάν η είσοδος στα όρια σ
θα σας απασχολήσω. Το Ειδικό Πλαίσιο
Λίγο τα
α φώτα. έγινε κατά παράβαση του Νόμου,
μ όπως πα- Τουρισμού, ττο οποίο θεσμοθετήθηκε προ-
ραδείγματος χάριν σε ορισμένους
ν υγροβιό- π
χθές, έχει όπως ξέρετε γύρω από την πα-
Ȍ. ȃȇǽǾǺȄȊǽ. Εστιάζοντας… ς λίγο τα φώτα; Ναι. Εστιά- τοπους που μπήκανε μέσα στα τ όριο. Κατά κ
ράκτια, την ακτογραμμή της χώρας έχει μία
ζοντας σε εκείνα τα θέματα όπου
π προέκυψε από το διήμερο τα λοιπά πρέπει ο περιορισμόςό να γίνει με λωρίδα εντόςς της οποίας επιτρέπεται πα-
που ήδη φτάνει στο τέλος της η δεύτερη μέρα ότι η μεγάλη μέτρα τα οποία δεν θα βγάλουνευ τις περιο- ντού με όρουςυ αρτιότητας αυξημένους, με
πλειοψηφία… χές έξω από τα όρια, αλλά θα α ορίσουν τέ- ο
όρους οικοδομησιμότητας περιορισμένους
τοιες προϋποθέσεις εκμετάλλευσης
ε σε εισα- και λοιπά, επιτρέπεται όμως η χωροθέτηση
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ γωγικά οικοδομισιμότητας τωνν ιδιοκτησιών α
όλων των καινούριων τύπων τουριστικών
ώστε να ελαχιστοποιηθεί το πρόβλημα
ρ που ε
εκμεταλλεύσεων. Εμείς από την άλλη μιλά-
Ȍ. ȃȇǽǾǺȄȊǽ. Όχι, όχι. Πάτησα κάτι με συγχωρείτε. προκύπτει από τις εσφαλμένες ν οριοθετή- με εδώ όλοι ή σχεδόν όλοι για περιορισμό
Λοιπόν φάνηκε ότι η μεγάλη πλειοψηφία όσων έλαβαν τον σεις. Στις περιπτώσεις που οι οριοθετήσεις ε
της εκτός σχεδίου δόμησης και προστασία
λόγο με όποια ιδιότητα συγκλίνουν.
ί Φαίνεται ότι σε ορισμέ- δεν έγιναν σύννομα, υπάρχει το πρόβλημα τοπίου. Είναιι ένα ερώτημα δεν έχω παντού
να κρίσιμα θέματα υπάρχουν καίρια σημεία σύγκλισης, και που έθεσε ο κύριος Δήμαρχοςς Ναυπάκτου τις απαντήσεις.
τίθενται κάποια ερωτήματα στα τ ζητήματα αυτά τα οποία αν όταν μας μίλησε προηγουμένως,ν ο οποίος Το τρίτο θέμα στο οποίο φάνηκε να
μπορέσουμε να τα αποσαφηνίσουμε,
ί έχουμε ήδη, νομίζου- είπε ότι όταν εκδίδονται άδειες
ε τις οποίες ο συγκλίνουμε όλοι, είναι η ανάγκη προστα-
με εμείς θεωρούμε… πιστεύουμε,υ ότι έχουμε κάνει πολύ με- πολίτης εκδίδει καλή του πίστηη και οι Υπη- ι
σίας του οικιστικού τοπίου πλέον, κυρίως
γάλο βήμα στην κατεύθυνση ττης αποτελεσματικότητας όλης ρεσίες του χορηγούν, όταν εκ των υστέρων με αναβάθμιση σ του δημόσιου χώρου και
αυτής της προσπάθειας. αποδεικνύεται ότι κακώς εκδόθηκαν
ό για χ, αντιστοίχως μμε αρμονική ένταξη των ιδιω-
Πρώτο ζήτημα –που εμείς βλέπουμε μία σοβαρή σύ- ψ λόγους, μεταξύ των οποίων η μη σύννομη κ
τικών κατασκευών. Το ερώτημα που τίθε-
γκλιση– είναι η ανάγκη αναμόρφωσης
ό και περιορισμού των οριοθέτηση των οικισμών, ο π πολίτης δικαι- ται εδώ προςς το Υπουργείο, τίθεται είναι
ορίων των οικισμών. Δεν θα α αναλύσω, αναλύθηκαν αρκετά, ούται αποζημίωση και εκεί επίσης
π υπάρχει πως φαντάζεται το Υπουργείο ότι μπορεί
επιγραμματικά. Το ερώτημα που τίθεται κατά την γνώμη μας λοιπόν το ίδιο πρόβλημα, ναι μμεν πρέπει να να μελετηθεί κκαι να χρηματοδοτηθεί η ανα-
και πρέπει να απαντηθεί είναι πποια μπορεί να είναι η εφικτή, επαναοριοθετηθούν οι οικισμοί ο με την σω- βάθμιση του δημόσιου χώρου. Μέσα από
νομική μεθόδευση του περιορισμού.
ρ Η δική μας η γνώση κ αλλά πάλι
στή διαδικασία την νομοθετική, αυτές εδώ τις μελέτες προφανώς δεν μπορεί
και η δική μας η απάντηση σε α αυτό της ομάδας με την γνώση δεν μπορούμε εκεί κατά την γγνώμη μας να να γίνει μελέτη
τ αναβάθμισης των δημοσίων
που έχουμε της νομοθεσίας, επειδή ακριβώς η νομοθεσία εξαιρέσουμε αυτά που θα έπρεπερ εξαρχής χώρων. Μπορούν
ρ να δοθούν κατευθύνσεις,
επιβάλει καταρχήν συνταγματικήτ προστασία της ιδιοκτησί- να μην έχουν μπει διότι τότεε το ελληνικό και να τεθούνν προτεραιότητες σε ποιους οι-
ας. Δεύτερον, συνυποχρεώνει σε συνέπεια των πράξεων της δημόσιο θα βρεθεί αντιμέτωπο ο με τεράστιο κισμούς ενδεχομένως
χ οι κατηγορίες πρέπει
διοίκησης. Τρίτον επιβάλλει α ασφάλεια δικαίως στην οποία τέτοιο ζήτημα. κατά προτεραιότητα
α να δρομολογηθεί η
αναφέρθηκε η κυρία Μουρμούρη και τέταρτον όπως μας Δεύτερο θέμα στο οποίο βλέπουμε ότι μελέτη αναβάθμισης
ά του δημόσιου χώρου,
είπε ο νομικός σύμβουλος του υ Υπουργείου, του οποίου αυ- υπάρχει σύγκλιση είναι η ανάγκη
ά προστα- αλλά η μελέτη η αναβάθμισης του δημόσιου
τήν την στιγμή μου διαφεύγει ττο όνομα και θα με συγχωρέσε, σίας του αγροτικού τοπίου μεε τον δραστι- χώρου είναι μία μελέτη καθ’ αυτή. Όσον
ο κύριος Καρατσώλης. Η δική ή μας λοιπόν η γνώση της νο- κό περιορισμό της εκτός σχεδίου
δ δόμησης. αφορά την αρμονική
ρ ένταξη των ιδιωτικών

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

340 — 341
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
κατασκευών, εδώ έχω μία ειδικότερη ερώ-
τηση, ακούστηκε από όλους και η κυρία
Κουδούνη πολύ συγκεκριμένα. α Είπε εξαρ-
χής, η πρώτη φράση της παρέμβασή
μ της, ότι
οι μελέτες αυτές δρομολογήθηκαν
θ κυρίως
για τους οικισμούς που δεν εείναι παραδο-
σιακοί, που δεν έχουν σχέδιο ο πόλης ήταν
η πρώτη φράση που είπε. Εν συνεχεία πιο
κάτω όμως στην κουβέντα τηςς όταν μίλησε
για τις εγκαταστάσεις των φωτοβολταΐκών
ω λοιπόν θα ολοκληρώσω
στις στέγες είπε το εξής: ότι δ
δεν πρέπει να
πετάμε το μπαλάκι στους Δήμουςή και ότι
όχι στους παραδοσιακούς οικισμούς
ι βέ-
βαια, αλλά ίσως στους αδιάφορους,
φ εκεί
δηλαδή όπου δεν αναγνωρίζουμε ο την ανά-
γκη διαφύλαξης κάποιου πολιτιστικού
τ αγα-
θού και λοιπά και λοιπά. Εδώ λοιπόν εμείς
επισημαίνουμε μία επιτρέψτε μου σχετική
αντίφαση διότι κατά την άποψή μας παντού
οφείλουμε να αναγνωρίσουμεε ανάγκη δι-
αφύλαξης πολιτιστικού αγαθού. ο Κατά την
άποψή μας δεν υπάρχει κανένας α οικισμός ο
οποίος να μην έχει πολιτιστικήή αξία από την
ιστορικότητα της ύπαρξής του εκτός αν έγι-
νε χθες, οπότε δεν έχει τέτοιουυ τύπου αξία.
Εκεί λοιπόν έχουμε κάποιες απορίες και
εκεί ερχόμαστε... μας έκανε μεγάλη εντύ-
πωση η διατύπωση της κυρίας Παναγιωτί-
δου η οποία είπε, και κατά τηνη γνώμη μας
πολύ σωστά, ότι στους οικισμούς
σ αυτούς
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε
μία διαχείριση
σ κινδύνων, να προλάβουμε
χειρότερους κ κινδύνους είπε. Η έννοια της
διαχείρισης κ κινδύνου είναι επιστημονική
έννοια, με πολύ
ο συγκεκριμένο περιεχόμε-
νο και συμπληρώνεται
η κατά την άποψή μας
με την επισήμανση,
μ την περαιτέρω επισή-
μανση που έγινε
γ από την κυρία Παλυβού η
οποία μίλησε για διαχείριση αλλαγής. Εγώ
ο την έκφραση, πρό-
κειται κατά τηνη γνώμη μας για διαχείριση
των κινδύνωνν κατά την διαδικασία της αλ-
λαγής, και είναι
ν πολύ σημαντικό γιατί αυ-
τός είναι ο μ μέγιστος όγκος των οικισμών
της χώρας. Ε Εκεί λοιπόν θα επανέλθω στο
επόμενο σημείοε που αφορά την προστασία
κάποιων βασικών
σ χαρακτηριστικών, αλλά
εδώ ήθελα να α κάνω αυτές τις επισημάνσεις.
Το τέταρτο
ρ θέμα στο οποίο φαίνεται
να συγκλίνουμευ όλοι, είναι ότι οι ειδικές
χρήσεις απαιτούν
τ ειδική..., πάντοτε είχανε,
ειδική αντιμετώπιση
ε στην ιστορική πορεία
των οικισμών, ν και απαιτούν ειδική αντιμε-
τώπιση για τηνη ένταξή τους τόσο στον οικι-
στικό ιστό όσο
σ και στο τοπίο. Το ερώτημα
είναι πως μπορεί
π από οποιαδήποτε μελε-
τητή να διατυπωθούν ειδικοί όροι δόμησης
για τις ειδικέςς χρήσεις, όταν δεν υπάρχουν
και δεν αποτελούν
ε αρμοδιότητα αυτών των
μελετών. Αρμοδιότητα,
μ ή σαφείς προϋπο-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
θέσεις χωροθέτησης, και δεν μπορούν βέ- επιμέρους στοιχεία
τ που θέλουμε να εισα-
βαια να αποτελούν αρμοδιότητα για τον γάγουμε για ττην προστασία μορφολογικών,
πολύ απλό λόγο ότι οι προϋποθέσεις
ο χωρο- τυπολογικών και λοιπών χαρακτηριστικών
θέτησης προϋποθέτουν μελέτη η χωροταξική, ειδικών περιπτώσεων
π οικισμών παραδοσι-
αναπτυξιακή για να φανεί ποιες είναι οι ει- ακών εν όλο,, παραδοσιακών εν μέρη και
δικές χρήσεις, που πρέπει να έχουν ειδική οτιδήποτε άλλο,
λ πρέπει να μπορούν να εί-
χωροθέτηση για λόγους ανάπτυξης.
τ Δεν εί- ναι κανονιστικές
ι ρυθμίσεις, ώστε να είναι
ναι όλοι οι οικισμοί ίσιοι καιι όμοιοι όσον ευκολότερη η ανάδραση και η βελτίωση και
αφορά την συμμετοχή τους και α τις δυνατό- η προσαρμογή γ ή η αυστηριοποίηση. Διότι
τητές τους, τις ανάγκες τους στο
τ πλαίσιο της ναι, τα Προεδρικά
δ Διατάγματα μεταβάλλο-
παραγωγικής διαδικασίας. νται, αλλά μεταβάλλονται
ε όπως πολύ καλά
Το πέμπτο θέμα στο οποίο φαίνεται επί- γνωρίζουμε ό όλο,ι εξαιρετικά δύσκολα, και
σης να συγκλίνουμε είναι ότι η κατά παρά- με διαδικασίες
ε άκρως επίπονες.
δοση λέω εγώ, όχι η παραδοσιακή,
σ η κατά Το έκτο θθέμα στο οποίο θα μου επι-
παράδοση αρχιτεκτονική στον τ ελληνικό τρέψετε να σσταθώ κιόλας λίγο είναι ότι η
χερσαίο χώρο εμφανίζει κοινά ν βασικά χα- προστασία όλων των οικισμών αποτελεί
ρακτηριστικά. Αυτό είτε ελέγχτηκε
χ σαφώς, κεντρικό στόχο
χ όπως και πριν αναφέρθη-
όπως το είπε ο κύριος Πάντος,, είτε προέκυ- κα. Η προστασία
α όμως των παραδοσιακών
ψε από τις παρουσιάσεις όλωνν των μελετη- οικισμών αποτελεί
ο επιμέρους προτεραιότη-
τών, όσων παρουσιάσαμε κάποια π πράγμα- τα. Και το ερώτημα
ρ που τίθεται είναι πως
τα. Το ερώτημα λοιπόν που εμείςμ θέτουμε, η κατά προτεραιότητα
ε προστασία δεν θα
και το οποίο σας λέω εκ προοιμίου
μ ότι εμείς καταστεί περιπτωσιολογία.
ρ Εδώ θέλω να
δώσαμε ήδη και από την παρουσίασή
ρ μας κάνω μία διευκρίνηση.
ε Από την παρουσί-
καταφατική απάντηση, είναι αν επαρκεί ασή μας την αρχική αλλά και τώρα δηλώ-
κατά την κοινή μας άποψη κ καταρχήν ένα νουμε κατηγορηματικά
ο ότι δεν είμαστε προ-
βασικό νομοθέτημα για τον έλεγχο
λ των βα- φανώς υπέρ ττης υιοθέτησης οποιουδήποτε
σικών πραγμάτων της πυκνότηταςη διάταξης, μορφολογικούο προτύπου για τον χειρισμό
τάξης μεγέθους, βασικής ογκοπλασίας
ο και της προστασίας
ί στους παραδοσιακούς οι-
επιστεγάσεων, προκειμένου να διαφυλα- κισμούς. Από ό την άλλη όμως θέλουμε να
χθούν τα βασικά χαρακτηριστικά τ της κλη- σχολιάσουμε κάποια πράγματα που ακού-
ρονομημένης κατά παράδοση δόμησης, με στηκαν, είπε παραδείγματος χάριν ο συνά-
περαιτέρω προώθηση συμπληρωματικών
λ δελφος... με σ
συγχωρείτε μισό λεπτό...
κατά περίπτωση κανονιστικώνν ρυθμίσεων.
Η δική μας η άποψη είναι ότι ό σύμφωνα ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
και με την Νομοθεσία, τα βασικά τέσσερα
πρώτα πράγματα τα οποία αντιστοιχούν
τ σε Ȍ. ȃȇǽǾǺȄȊǽ.
Ȋ Όχι δεν έχω πολύ ακόμη.
αυτό που λέμε όρους δόμησης, οφείλουν να Είπε ο συνάδελφος ο Μαριάτος ότι από την
είναι ένα ενιαίο πλαίσιο για τους μικρούς στιγμή που δεν υπάρχει καταγραφή για το
οικισμούς της χώρας, και μπορεί να είναι αν οι προστατευόμενοι
α οικισμοί αναπτύσ-
ένα ενιαίο πλαίσιο για τους μ μικρούς οικι- σονται καλύτερα
ε ή χειρότερα από τους μη
σμούς της χώρας και περαιτέρω, τ όλα τα προστατευόμενους
ε που είναι ενδεχομένως

342 — 343
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
πιο ευέλικτοι πως μιλάμε ότι θέλουμε την
προστασία και εγώ ρωτάω και; α Δηλαδή αν
δεν αναπτύσσονται οι παραδοσιακοί
ο οικι-
σμοί αυτό σημαίνει ότι πρέπειι να πάψουμε
να τους προστατεύουμε; Αυτό ό σημαίνει ότι
πρέπει να αναζητήσουμε άλλα α κίνητρα και
προϋποθέσεις ανάπτυξης, αλλά λ όχι ότι η
προστασία ευθύνεται για αυτό. ό Και με την
λογική αυτή του συναδέλφου ο Μαριάτου
θα περίμενε κανένας ότι στουςς μη προστα-
τευόμενους οικισμούς -που είναιν η μέγιστη
πλειοψηφία των οικισμών που μελετάμε–θα
είχαμε μία καταπληκτική νέα α αρχιτεκτονική
η οποία ανθεί, και την οποία λλυπάμαι πάρα
πολύ, αλλά ο λόγος που δεν σαςα την παρου-
σιάσαμε είναι διότι δεν την βρήκαμε. Τα
παραδείγματα είναι ελάχιστα μα ελάχιστα,
μετρημένα στα δάχτυλα των δύο ύ χεριών στο
σύνολο των διακοσίων τόσων ο οικισμών που
εμείς χειριστήκαμε, και κάποια
α από αυτά θα
σας τα δείξω τώρα στο πλαίσιο του τελευ-
ταίου θέματος το οποίο πιστεύω ότι συγκλί-
νουμε ότι δηλαδή νέες ανάγκεςκ πρέπει να
βρίσκουν νομίμως θεραπεία γιατί
ι αλλιώς θα
την αναζητήσουν παρανόμως κ και είναι νέες
τεχνολογίες πρέπει να βρίσκουν
κ νομίμως
οδό χρησιμοποίησης διότι αλλιώςλ πάλι θα
χρησιμοποιηθούν παρανόμως.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
Σε αυτά λλοιπόν είναι ένα ερώτημα το
πως η κάλυψη ψ των νέων αναγκών και η
χρήση νεώτερωνρ τεχνολογιών παρά ταύ-
τα μπορεί να α είναι συμβατή με την δια-
φύλαξη των β βασικών χαρακτηριστικών τα
οποία είπαμεε ότι βλέπω ότι συμφωνούμε
ότι πρέπει ναα διαφυλαχτούν. Εδώ λοιπόν
θέλουμε να σ σας δείξουμε εν τάχει κάποια
παραδείγματα.α Στην αριστερά είναι η συνή-
θης ογκοπλασίασ μιας νέας κατασκευής στο
συγκεκριμένο ο οικισμό, δεξιά είναι ένα από
τα ελάχιστα ππαραδείγματα που βρήκαμε να
έχουν μία αναζήτηση
α να κρατηθούν κάποια
πράγματα ιδίωςω όσων αφορά τον όγκο. Το
αριστερό όπωςω και στην επόμενη διαφάνεια
το πάνω για τον
ο οικισμό Αϊδίνη και το πάνω
για τον οικισμό
μ Κεραμίδι είναι χαρακτηρι-
στικά του τι π
παράγει η νέα υφιστάμενη συ-
ντεχνία, που δδεν είναι τα παραδοσιακά μας
στόρια, είναι η συντεχνία των μπετατζήδων
συνεπικουρούμενη
ύ από την άρνηση ή αδυ-
ναμία των μελετητών
ε να είναι συντεχνία,
και τραβάει ο καθένας τον δρόμο του και
προσπαθεί να α έχει μία προσωπική προ-
βολή. Κάτω εείναι αντίστοιχα στους ίδιους
εκάστοτε οικισμούς
ι κάποια παραδείγματα
στα οποία τι έέχει γίνει; Απλώς είναι κάπως
μαζεμένος ο ό όγκος και δεν έχουμε αυτά τα
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
χάλια που έχουμε από πάνω. Το ίδιο ισχύ- υδάτων, και μ
μέγιστο πρόβλημα μετατροπής
ει και εδώ, είναι οικισμός Αγία Μαρίνα το και δεν συμμαζεύεται,
α και είναι ο τρόπος με
σύνηθες, και μία προσπάθεια συγκρότησης τον οποίον ππαρακάμπτεται η απαγόρευση
του όγκου. Εδώ αυτό σας το δ δείχνουμε για των γεωτρήσεων.
ε
τον εξής λόγο: στην κάτω περίπτωση
ρ όπως Ευχαριστώώ για την προσοχή σας. •
βλέπετε ο όγκος έχει μία στοιχειώδη συ-
γκρότηση και έρχεται μετά κ και βάζει από
πάνω ο άνθρωπος αυτός το φωτοβολταΐ-
κό το οποίο δημιουργεί αυτό που βλέπετε,
δεν χρειάζεται σχολιασμό. Επ’ π αυτού λοι-
πόν θα μου επιτρέψει η κυρία Κουδούνη
να έχω πολύ σοβαρή αμφιβολία ο για το αν
είναι δυνατόν και αν πρέπει κ καν να ασχο-
ληθούμε με πως θα εντάξουμεε μία ήδη πα-
ρωχημένη τεχνολογία διότι αυτή
υ η τεχνολο-
γία και είναι ήδη παρωχημένη η στον διεθνή
χώρο. Όταν αφενός μεν θα φύγειύ μετά από
λίγο, και εμείς επενδύουμε κ κονδύλια και
κονδύλια εκεί, αφετέρου δεν ε μπορούμε
να βάλουμε κανόνες ώστε να μην γίνονται
τέτοια, ούτε μπορούμε να ελέγξουμε
έ αν εκ • Ȁ. ǾǾǽȈǻȆȉ. Ευχαριστούμε πολύ
των υστέρων θα γίνονται τέτοιαι παρά μόνο κυρία Μπεζαντέ.
αν πέσει καταγγελία. Και τελευταίο
υ εδώ και Ναι, θα έλεγα
ε να κάνουμε έναν κατάλογο
κλείνω με αυτό θέλω να σας γνωστοποιή- όσων επιθυμούν
π να πάρουν τον λόγο.
σω ότι για το θέμα της γεωθερμίας.
ρ Επειδή Η κυρία Φραντζή,
ο νομός Μαγνησίας δεν έχει φυσικά γεω- μόνοο θα με βοηθήσετε με ονόματα
θερμικά πεδία, έχουμε το εξήςή φαινόμενο: σας ππαρακαλώ δεν βλέπω κιόλας, ο
έχουν βγει τα τελευταία χρόνια
α μερικές εκα- κύριος ΜΜαριάτος βεβαίως ναι, η κυρία
τοντάδες άδειες εγκατάστασηςς γεωθερμίας Παναγιωτίδου
γ ναι, δίπλα στον κύριο
και επιδοτούμενες κάποιες από π αυτές από Μαριάτο;
ά Ο κύριος Ζαφειρόπουλος,
το Εξοικονόμηση κατ’ Οίκονν κκαι λοιπά, είτε ωραία.. Να κοιτάξω και από δω λίγο,
σε καινούριες κατασκευές είτεε και σε υφι- κάπου εδώ ώ είδα ένα χέρι, πως; Κασόλα,
στάμενες κατασκευές. Ξέρετε σε τι χρησι- ναι. Η κυρία α Οικονόμου, ναι μισό λεπτάκι
μεύουνε; Είναι τυπικό προκάλυμμα
λ για την ο κύριοςς Κίζης, ο κύριος Λαγός, καλά
δημιουργία εννιάμιση φορές σ στις δέκα –και βλέπω ναι. ι Νομίζω, δεν ξέρω αν ξέχασα
το λέω με το λόγου γνώσεως– – παράνομων κανέναν, ωραία μπορούμε να ξεκινήσουμε
γεωτρήσεων. Διότι οι γεωτρήσεις
ή απαγο- λοιπόν με...
ρεύονται στο Πήλιο, παρά μόνο ό με ειδική Είναι εεννέα άτομα και νομίζω ότι ίσα
άδεια που δεν δίνεται, διότι οιι φυσικές πη- ίσα θα χωρέσει...
ω Ναι, αρκεί να είμαστε
γές είναι ήδη εξαντλημένες, σ στο δε κάμπο σύντομοι από εδώ και πέρα παρακαλώ.
απαγορεύονται, διότι έχουμε υπεράντληση •
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
344 — 345
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00

18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Δε χρειάζεται α να μου δώσετε μικρόφωνο, Ένα άλλο τμήμα έχει ανάγκ
ανάγκη κη να υποστηρίξ
κ υποστηρίξει την οικονο-
εντάξει. Θα ήθελα καταρχήν ννα εκφράσω το ότι νιώθω μια μικοπολιτική πραγματικότητα α που αντιπροσω
αντιπροσωπεύει ο κρα-
δικαίωση σαν μέλος της οργανωτικής
ν επιτροπής για την προ- τικός μηχανισμός στο επίπεδο ο της παραγωγή
παραγωγής. Όμως όπως
σπάθεια που γίνεται εδώ αυτές
έ τις μέρες... μάλλον για όλη επισημαίνεται και στο αρχικό ό μας κείμενο κ και ακούστηκε
την προσπάθεια που προηγήθηκε
ή και για το αποτέλεσμα επανειλημμένα με διάφορους τρόπους σε αυτ αυτήν την αίθου-
που βιώνουμε όλοι αυτές τις μ
μέρες. Συγγνώμη λίγο, εντάξει σα είναι σημαντικό να προλα
προλαβαίνεις
αβαίνεις με ενό
α ενός αρχιτέκτονα
ευχαριστώ. πολεοδόμος κτίρια και οικισμ
οικισμούς
μούς από το να μετατρέπονται
μ
σε σκηνικά παρωχημένων κοι κοινωνικών
ιινωνικών δομών σαν αποτέλε-
Λοιπόν νομίζω και μόνο ττο γεγονός ότι έχουν διαφανεί σμα της προστασίας. Ο δρόμος
δρόμο ος λοιπόν που κ καταφέρνει το
οι δυνατότητες που παρέχουνν αυτές οι μελέτες αν διαχειρι- γράφουμε αυτό στο αρχικό είν είναινναι προσέγγιση και επικοινω-
στούμε σωστά την πληροφορία ρ τους είναι ένα στοιχείο το νία έχει σχέση όταν δημιουργε
δημιουργεί εεί κάτι καινούρι
καινούριο με το όραμα
οποίο μας δίνει κουράγιο να αντιμετωπίσουμε τις προκλή- της κοινωνικής ευημερίας. Πρ
Προσπαθώ οσπαθώ να κάνω μία σύνθεση
σεις που παρουσιάζουν. Πολλές
λ μελέτες και πολλοί μελετη- λίγο πολύ αυτών που είχαμε σ στο μυαλό μας ότ όταν ξεκινάγαμε
τές παρουσίασαν εξαιρετικές ππροσεγγίσεις κατά την γνώμη αυτήν την εκδήλωση με αυτά π που έχουμε ακοακούσει θα κατα-
μου στην μεθοδολογία καταγραφής
ρ ανάλυσης και αξιολόγη- λάβετε λίγο στην πορεία.
σης της πληροφορίας τους. Με βάση τώρα τα μέχρι σήμερα Θεωρώντας την σημερινή πραγματικότητ
πραγματικότητα σαν αναπό-
κεκτημένα θετικά στοιχεία τα οποία μπορούν να βγουν από σπαστο κομμάτι της ιστορικής συνέχειας εξασφ εξασφαλίζουμε την
όλα αυτά, και επειδή πολλές μ
μελέτες τώρα ξεκινούν και ακό- αειφορία στον σχεδιασμό. Τα α λέω πολύ γρήγ γρήγορα. Η κατα-
μα περισσότερες δεν έχουν καν
α ακόμα προκηρυχτεί έχω την γραφή και ανάλυση λοιπόν τη τηςης κατάληψης το
η του χώρου από
αίσθηση ότι θα ήταν καλό να διαχειριστούμε την πληροφο- κοινωνική άποψη συνδυασμέ
συνδυασμένη ννη με την διερε
διερεύνηση και την
ρία που παίρνουμε σήμερα εδώ, και να υιοθετήσουμε κά- αποτύπωση των αρχιτεκτονικώ
αρχιτεκτονικών
ών και ογκομετρι
ώ ογκομετρικών χαρακτη-
ποια κοινά μεθοδολογικά χαρακτηριστικά
ρ για όλες τις από ριστικών των κτισμένων και εελεύθερων εκτάσ εκτάσεων του κάθε
εδώ και πέρα μελέτες σε σχέση
σ με το κομμάτι της ανάλυσης οικισμού δημιουργεί την συνε
συνείδησηίίδηση των συσχε
συσχετισμών αυτών
μιλάω. Τώρα παρακολουθώντας τ τώρα τις παρουσιάσεις των των στοιχείων και την κατανόη
κατανόησηηση της δομής κα
η και της λειτουρ-
μελετών επανέρχομαι στην διαπίστωση
α ότι υπήρχε κάποιο... γίας του χώρου. Έτσι με τον τρτρόπο
ρόπο αυτό η τοπ
ρ τοπική κοινωνία,
Λοιπόν εδώ για να θυμηθούμεε από που ξεκινήσαμε. μισό λεπτάκι... σας ξανά θυμίζ
θυμίζω
ζω το αρχικό μας σχήμα... η το-
πική κοινωνία λοιπόν μπορεί ννα συνειδητοποι
συνειδητοποιεί τις αλήθειες
Επανέρχομαι λοιπόν στηνν διαπίστωση που έχω πολλές του τόπου της και η τοπική εξο
εξουσία
ουσία να καθορίσ
ο καθορίσει τους όρους
φορές εκφράσει σε συζητήσειςε και συνέδρια περί αρχιτε- που θα επιτρέψουν στον αρχιτ
αρχιτέκτονα
ττέκτονα να δράσ δράσει με τον χώρο
κτονικής δημιουργίας αρχιτεκτονικής
κ κληρονομιάς και όλα δημιουργώντας το αποτύπωμα α της σύγχρονης αλήθειας και
αυτά ότι η αναγκαιότητα της ιιστορικής συνέχειας στο περι- εξασφαλίζοντας την ιστορική σ συνέχεια. Οι με μελέτες αυτές θα
βάλλον φυσικό και ανθρωπογενές
γ και εδώ μέσα δεν απο- πρέπει να διευκολύνουν την π πολιτεία να ενδια ενδιαφέρεται κατά
φύγαμε να προβάλλεται σαν π πόλος αντίδρασης στην καθη- προτεραιότητα για τον πολεοδ
πολεοδομικό
δομικό αστικό σ
δ σχεδιασμό και
μερινή του υποβάθμιση. Στα πλαίσια του προβληματισμού κατ’ επέκταση για την αρχιτεκ
αρχιτεκτονική
κτονική των κτιρ
κ κτιρίων που κατα-
αυτού εντάσσω και το αυξημένον ενδιαφέρον σε επιστημονι- σκευάζονται. Αρχιτεκτονική π που αξιολογείτα
αξιολογείται με βάση την
κό και πολιτικό, κοινωνικό επίπεδο
π για την προστασία της ενσωμάτωσή της στον αστικό ιιστό στό ή και το τοπ
τοπίο ανάλογα με
αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Στην ελληνική κοινωνία γενι- το που βρίσκεται και αποφασιστικό
αποφασ σιστικό κριτήριο για αυτήν την
σ
κά υπάρχει ένα κομμάτι την εελληνικής κοινωνίας που έχει ενσωμάτωση θεωρούμε ότι απ αποτελεί
ποτελεί ο όγκος που αυτή δη-
π
ιδεολογική ανάγκη να διατηρήσει
ή περιοχές προστατευμένης μιουργεί στο εκάστοτε φυσικό ό και ανθρωπογ
ανθρωπογενές περιβάλ-
ομορφιάς και ισχυρής, σημαντικής
τ στο επίπεδο της κατανά- λον. Τώρα ιδιαίτερες συνθήκες αντιμετωπίζουμε κάθε
ε που αντιμετω
λωσης θα το έλεγα. φορά ήδη φαίνεται ότι αντιμετωπίζονται
ε στις διαφορετικές

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

346 — 347
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
εποχές με διαφορετικό τρόπο... ο με διαχεί-
ριση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
ρ Δεν
θα επεκταθώ σε αυτό γιατί δεν υπάρχει ούτε
ο χρόνος ούτε το νόημα είναι αυτής
α της συ-
νάντησης εδώ να μιλήσουμε για αυτό. Το
μόνο κομμάτι στο οποίο θα σταθώ τ λίγο εί-
ναι το εβδομήντα οχτώ (’78) μ μέχρι σήμερα,
δηλαδή είναι αυτό που αφορά όλο αυτό που
μιλάμε σε έναν από τους άξονές ν μας για το
υπάρχον πλαίσιο ειδικών όρων. ω Λοιπόν το
χίλια εννιακόσια εβδομήντα οχτώ χ (1978) το
ελληνικό κράτος παρεμβαίνει σ στο καθεστώς
δόμησης των παραδοσιακών οικισμών με
την έκδοση γενικών διαταγμάτων, τ τα ξέρου-
με, τα είπαμε. Σε μία εισήγησή ή μου στο ένα-
το συνέδριο το αρχιτεκτονικό ό είχα πει ότι
αυτά τα Προεδρικά Διατάγματα α μακριά από
το να αποτελούν ολοκληρωμένη μ πολιτική
προστασίας ή διατήρησης, αντιλαμβάνονται
ι που είναι ίδια
την ζήτηση για παράδοση και προσπαθούν
να δημιουργήσουν ένα όμορφο φ τουριστικά
καταναλώσιμο σκηνικό και τότε ό είχα επι-
μείνει ότι αυτό είναι πολύ μεγάλο
γ λάθος να
γίνεται κάτω από το καθεστώςς ενός κοινού
για όλες τις περιοχές. Θεωρώ ώ ότι όλα όσα
ακούσαμε σήμερα και όσα έχουμε ο ακούσει
όλον αυτόν τον καιρό και όσοι βιώνουμε την
κατάσταση και έχουμε δουλέψει ψ σε ιστορι-
κούς τόπους και παραδοσιακούς ο οικισμούς
έχουμε επιβεβαιώσει εκείνη την η πρόβλεψη
που είχε γίνει τότε, γιατί με αυτόν
τ τον τρόπο
η προστασία ήταν πάλι η πολιτισμική
λ λει-
τουργία του συστήματος που θεωρεί τους
ιστορικούς τόπους σαν χώρους υ που έχουν
από μόνοι τους κάποια άφθαρτη α παραδε-
κτή αξία ή σαν εναλλακτικούς χώρους δι-
ακοπών και ξεκούρασης του κατοίκου της
πόλης. Είναι η αντιμετώπιση του τ ιστορικού
τόπου σαν αντικείμενο προς πώληση και
όχι σαν κοινωνικό εργαλείο. Έτσι λοιπόν
το συμπέρασμά μου και από την εμπειρία
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
αυτής της δήλωσης
λ μέχρι τώρα, είναι ότι μέ-
χρι σήμερα έχειχ επικρατήσει τελικά η χρή-
ση του παραδοσιακού
δ στοιχείου, με τρόπο
που το βγάζει ε από την συνολική ιστορική
του διάσταση παίζοντας έναν σχετικό ρόλο
στην κοινωνικήκ και πνευματική ανανέωση.
Η έκφραση α αυτού του ρόλου είναι η χρήση
των στοιχείωνν της αρχιτεκτονικής κληρονο-
μιάς ανεξέλεγκτα
γ και η αναστολή κάθε δια-
δικασίας διευκόλυνσης κοινωνικής αλλαγής
και εξέλιξης.
Στον αντίποδα
π θεωρώ υποχρέωσή μου
να επισημάνω ω ότι σύγχρονος αρχιτεκτονι-
κός σχεδιασμόςό δεν σημαίνει απαλλαγή από
την παράδοση η με την δυναμική της έννοια
αλλά σύγχρονην έκφραση των αληθειών ενός
τόπου. Από τους
ο δασκάλους της σχολής μου
α με την σχολή για την οποία
αναφέρθηκε ο κύρος Καλογήρου νωρίτερα
έχω κρατήσειι ένα απόσπασμα το οποίο με
τις σημερινές συνθήκες το θεωρώ ευχή και
κατάρα αλλά θα σας το αναφέρω γιατί δεν
είναι πολύ εκτενές,
κ αλλά νομίζω ότι απα-
ντάει σε κάποια
ο πράγματα. Η αντιδιαστολή
μας έλεγαν της
η παραδοσιακής με την σύγ-
χρονη αρχιτεκτονική
ε δημιουργία έγκειται
ακριβώς στο γεγονός ότι μια παρόμοια δι-
αδικασία μορφοποίησης
ρ που συνεπάγεται
επιλογή, αφαίρεση,
α ξεκαθάρισμα, συσχε-
τισμό της παραδοσιακής
ρ κοινωνίας γίνεται
με βάση ένα α γενικό σύνολο κανόνων τις
συμβάσεις που
ο ισχύουν για όλα τα μέλη του
κοινωνικού σσυνόλου και είναι διαχρονικές.
Οι συμβάσεις ι αυτές παράγουν προϊόντα
μορφολογικά,ά κατασκευαστικά ή λειτουρ-
γικά συγγενή τα μιμήματα με την αριστοτε-
λική έννοια, δ
δηλαδή προϊόντα στηριζόμενα
στην συλλογική
ι αντίληψη και γνώση. Τα
μιμήματα αυτάτ δεν έχουν τον νεοελληνικό
νόημα της απομίμησης
ο ή πιστής αντιγραφής
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
αλλά είναι η αναπαράσταση ττης πραγματι- κάθε οικισμούο μπορεί να δημιουργήσει
κότητας που μορφοποιεί ερμηνεύοντας
η και μέσα από αυτέςτ τις μελέτες την συνείδηση
ερμηνεύει μορφοποιώντας. Η σύγχρονη των συσχετισμών
μ αυτών των στοιχείων και
αρχιτεκτονική δράση δεν μπορεί
ο να οικο- την κατανόησησ του χαρακτήρα του χώρου
δομήσει παραδοσιακά και όπου ο αυτό γίνε- κάθε φορά. ΠΠρος ποια κατεύθυνση προσα-
ται είναι νόθο και ψεύτικο. Π
Πέρα από την νατολίζεται λοιπόν
ο η πρότασή μας. Για μένα
κλίμακα και τον ογκομετρικό ό συσχετισμό το πλαίσιο αν θέλετε το στοίχημα αυτών των
με το υπάρχον αρχιτεκτονικό ό σύνολο που μελετών θα είναι
ί να δώσουν το πλαίσιο που
μπορούν να τηρηθούν είναι δικαίωμα
ι κάθε θα στηρίξει δύο
ύ πράγματα.
εποχής να στήνει και να αφήνει στο χώρο
την παρουσία της. Νομίζω ότιι όλο αυτό εί- Μελέτες αστικού
σ σχεδιασμού που θα σας
ναι ένα πράγμα στο οποίο έχουμε
ο συμφω- εξηγήσω λίγο πολύ πως τις αντιλαμβάνομαι
νήσει όλοι σε αυτήν την αίθουσα
υ αυτές τις και αρχιτεκτονικές
ο μελέτες οι οποίες όμως
μέρες. Ένα άλλο στοιχείο πουυ έγινε σαφές να έχουν την τεκμηρίωση που θα απαιτεί-
από την εξέλιξη αυτών των μελετών στο ται και θεσμικά
ι όπως το αναφέραμε που
δρόμο της συγκρότησης των θεσμών τους λίγο πολύ περιγράψαμε. Δηλαδή τον αστι-
οποίους ψάχνουμε αυτήν τηνν στιγμή είναι κό σχεδιασμόό με την έννοια ενός κομματιού
ότι απαιτείται συνεργασία πολλών
ο ειδικο- του αστικού και εξωαστικού προγραμμα-
τήτων, πλατιά συμμετοχή όλων εκείνων τισμού που ααφορά… νομίζω ότι ήδη έχει
τους οποίους θα αγγίξουν καιι στους οποί- εισαχθεί έναςς ορισμός για αυτό το πράγμα
ους απευθύνονται. Για να γίνει
ε η υπάρχου- στον νόμο σ σαράντα εξήντα εφτά (4067)
σα αρχιτεκτονική κάτι περισσότερο
ό από μια μόνο που έχει μείνει μόνο εκεί, δηλαδή δεν
πηγή λοιπόν μιας έμπνευσης εείναι απαραί- έχουμε αυτή ττην στιγμή κάποια θεσμοθέτη-
τητες οι μελέτες επιστημονικού
ο χαρακτήρα ση διαδικασίας
α που να μας οδηγεί σε αυτήν
και είναι πάρα πολύ θετικό κάποιες
ά τέτοιες την ενδιάμεσα α κλίμακα που θα μας δώσει
μελέτες εκπονούνται αυτήν τηνη στιγμή. Η την σύνδεση του μεμονωμένου αρχιτεκτο-
καταγραφή και ανάλυση της κατάληψης
α του νήματος, μεμονωμένου
ο αρχιτεκτονικού έρ-
χώρου από κοινωνική άποψη σ συνδυασμένη γου με τον περιφερειακό
ε και πολεοδομικό
με την διερεύνηση και αποτύπωση
π των αρ- προγραμματισμό.
σ Ο αστικός σχεδιασμός θα
χιτεκτονικών και ογκομετρικών
ώ χαρακτηρι- αναλάμβανε την οργάνωση του δημόσιου
στικών χτισμένων και ελεύθερων
ρ εκτάσεων χώρου και θαα ασχολείται με τις μεταβλητές

348 — 349
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
που αφορούν την διαχείριση των οπτικών
πόρων του τοπίου, δηλαδή όταν α μιλάμε για
αστικό χώρο είναι το πρώτο, όταν μιλάμε
για εκτός σχεδίου δόμηση μ μιλάμε για το
δεύτερο. Δίνει έμφαση στον τρισδιάστατο
χώρο, προσδιορίζει μορφολογικά
λ χαρα-
κτηριστικά του αστικού ιστού κκαι καθορίζει
την σχέση των όγκων των χτισμάτων
σ με τον
ιστό. Διαχειρίζεται επομένως εεκτός από την
οργάνωση και την μορφή του υ αστικού χώ-
ρου, τα κελύφη σε κλίματα ιδιαίτερα
α φιλική
για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
σ Το θεω-
ρητικό αντικείμενο του αστικούύ σχεδιασμού
είναι η ρύθμιση του φυσικού ύ χώρου και
είναι συνέχεια λοιπόν του π πολεοδομικού
μέσα από τον έλεγχο αντιθέσεων,
ω ανταγωνι-
σμού στην κατασκευή του οικιστικού
ι ιστού.
Στην εφαρμογή του προσδιορίζει
ρ τον ιστό
από την ρυμοτομία του οικισμού
μ αλλά εκεί
μέσα προσδιορίζει συγκεκριμένα
μ πράγμα-
τα, την σχέση των όγκων των κ κτισμάτων με
τον ιστό, τα γενικά χαρακτηριστικά
σ της μορ-
φολογίας όγκο, επιφάνεια, πλέγμα
λ και λοι-
πά, της χρήσεις γης και η ανάδραση
δ με τον
προγραμματισμό είναι συνεχής.ή Δεν συνε-
χίζω περισσότερο, νομίζω ότι λίγο πολύ σε
σχέση με το συγκεκριμένο πράγμα
ά απλά σε
σχέση με την κατηγοριοποίηση που τέθηκε
σαν θέμα για την προστασία των
ω οικισμών η
κατεύθυνση αυτή, θα έδινε τηνη δυνατότητα
να αξιολογηθεί η προστασία του
ο δομημένου
χώρου με χαρακτηριστικά που ο δεν αφο-
ρούν μόνο την μορφή των κτισμάτων,
σ αλλά
θα αναφέρονται και στην ιστορική
ρ τους λει-
τουργία και την δυνατότητα ννα στηρίξουνε
την νέα κοινωνική πραγματικότητα,
ό δηλαδή
θα έδινε την δυνατότητα της… … να δοθεί η
εικόνα της επιδιωκόμενης ιστορικής
τ συνέ-
χειας και της δυναμικής της παράδοσης
α και
των ιδιαίτερων χαρακτηριστικώνώ του τόπου
στην καινούρια διεθνής τους δδιάσταση.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
Σε αυτήν την προοπτική οι μηχανισμοί
κεντρικού ελέγχου
έ δεν είναι πια δυνατόν
να έχουνε αποφασιστικό
π χαρακτήρα, μόνο
χαρακτήρα παρακολούθησης
α και υποστήρι-
ξης. Προτείνεται
ε λοιπόν να λειτουργήσουν
οι συγκεκριμένες
έ μελέτες σαν κατευθύνσεις
για την κατάκτηση
κ της ενδιάμεσης κλίμακας
του αστικού σσχεδιασμού σαν στάδιο εφαρ-
μογής χωροταξικού περιφερειακού και
πολεοδομικού ύ σχεδιασμού που η διεπιστη-
μονική ομάδα α καθοδηγούμενη από αρχι-
τέκτονες πολεοδόμους
ε λογικά σε κλίμακες
από ένα έως εκατό μέχρι ένα διακόσια θα
αποδίδει τη γενική μορφή του δημόσιου
χώρου καθώςς και την ανεκτή ογκοπλαστική
διαμόρφωση του χώρου που θα περιβάλλει
το δημόσιο. Τ
Τέλος πάντων δεν μπαίνω πάλι
πιο αναλυτικά
ά σε αυτό.
Να κλείσω ω λέγοντας ότι μιλώντας για
την προοπτική
κ ότι κάθε χτισμένος χώρος
αποτελεί στοιχείο
ι που παραδίδεται σε μελ-
λοντικές γενιές,
ι άρα η συνειδητοποίηση
της πραγματικότητας
ι αυτής διευρύνει τον
ορισμό της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς
και οδηγεί σστην αναγκαιότητα απλοποίη-
σης των γενικών
ι αρχών που καθορίζουν
την αρχιτεκτονική
ο δημιουργία και αφορούν
στο σύνολο της
η χώρας. Εδώ η σημερινή μας
προσπάθεια ββρίσκει σημείο τομής με το αί-
τημα της αρχιτεκτονικής
τ κοινότητας εδώ και
αρκετά χρόνια για έναν απλό και ευέλικτο
κανονισμό που ο θα εξειδικεύεται από την
κάθε τοπική κοινωνία και εξουσία καθιε-
ρώνοντας σε γγενικό πλαίσιο απλά ένα μέγι-
στο σταθερό όόγκο σε κάθε κτίριο. Υπάρχει
μία ολόκληρηη λογική που έχει αναπτυχθεί
ρ από τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. σα
με άλλη αφορμή
θέση σε αυτό το θέμα.
Πάντως, ο κεντρικός μας στόχος έπρε-
πε να είναι ννα εξασφαλίσουμε τις συνθή-
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ ΒΒ΄΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
κες που θα διευκολύνουν τη η δημιουργία • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ευχαριστούμε
καλύτερων οικισμών περιορ
περιορίζοντας
ρίζοντας την
ρ κυρία Φραντζή.
α Θα πρέπει να πω ότι ως
πολυνομία και τη γραφειοκρ
γραφειοκρατία
ρατία και όχι
ρ προεδρείο ο δεν ήμουν προετοιμασμένος
να δημιουργήσουμε πολύ μεγ μεγαλύτερη
γγαλύτερη και για τέτοιας
ο έκτασης παρεμβάσεις στη
πολύ περισσότερη. Και σε ότιι αφορά στην φάση αυτήυ των ερωτήσεων, οι οποίες
εκτός σχεδίου δόμηση και τη σχέση της με ήταν απολύτως τ βεβαίως κατανοητές ιδίως
το τοπίο σε αυτήν την πορεία
πορεία,
α, πιστεύω ότι από τηνν κυρία Φραντζή και απολύτως
τα ανθρωπογενή και φυσικά στοιχεία του καλοδεχούμενες. Όμως θα πρέπει να
τοπίου συντίθενται κάθε φορά ά με τρόπους ο
μοιραστούμε τώρα, τότε, το πρόβλημα,
απρόβλεπτους. Η σχέση τους παύει να ερ- δηλαδή αν μ μεν είναι σύντομες οι επόμενες
μηνεύεται ως αντίθεση, εμφανίζεται
εμφ
φανίζεται σαν
φ ερωτήσεις ι προλαβαίνουμε να πάμε για
αντίστιξη, εμπλοκή ή και ταύταύτιση,
ύτιση, έτσι η
ύ φαγητό στις δέκα και μισή, αλλιώς πάμε
διαδικασία της δόμησης μέσα α από τον αρ- δ
κατά τις δώδεκα. Το λέω λίγο προκλητικά,
χιτεκτονικό σχεδιασμό θα πρ πρέπει
ρέπει να δίνει είναι εννέα καια δέκα αλλά ο κατάλογος έχει
την έμφαση στη διαδικασία σύσύλληψης,
ύλληψης, σχε-
ύ ακόμα οχτώ ο ονόματα. Μπορούμε μήπως...
διασμού και κατασκευής του κάθε έργου. Να ρωτήσω σ λίγο την κυρία Φραντζή και
Αυτοί, θέλουμε δεν θέλουμε, είναι μια εύ- ρ
τους οργανωτές μπορούμε μήπως να
πλαστη πορεία που όλα τα άλλ
άλλαλλα που είπαμε ο
συνεχίσουμε την συζήτηση αύριο γιατί
και τα εγχειρίδια και οι άλλεςς διαδικασίες μ
και η ομιλία της κυρίας Φραντζή κατά
μπορούν να λειτουργήσουν α απλά πλά βοηθητι-
π κάποιον τρόπο ήταν και
κά, πολύ γενικά καθοδηγητικ
καθοδηγητικά ά και όχι κα- έένα κλείσιμο της βραδιάς. •
νονιστικά.
Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη,
πιστεύω ότι ο χρόνος γενικά ενεργοποιεί-
ται σα δυναμικό εργαλείο σχεδ
σχεδιασμού
διασμού όσον
δ
αφορά στη μακροπρόθεσμη πο πορεία
ορεία των κα-
ο
τασκευών στο πέρασμα των εετών και στον
τρόπο που αυτά τα έργα γίνον
γίνονται
νται αντιληπτά
από τους χρήστες. Αυτό πρέπε
πρέπει εει να το σεβα-
στούμε και όταν με αυτό το κ κριτήριο είναι
σχεδιασμένα τα έργα, βιώνον
βιώνονται
ννται και μετα-
μορφώνονται από τη χρήση το τους
ους ή και από
ο
την ανάκτησή τους ακόμα, κά κάποιες
άποιες φορές
ά
και από τα ίδια τα φυσικά στο
στοιχεία.
ιχεία.
Συγγνώμη αν σας κούρασα
α και ευχαρι-
στώ πολύ. •
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
350 — 351
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00

18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο

ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ

ȡ ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ • Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. νη των μελετητών,
η να τοποθετηθούνε και τα
Κυρία Μπεζαντέ νομίζω δεν μ με καταλάβα- εξαιρετικά λίγα
γ καλά παραδείγματα έτσι για
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Θέλετε να τις • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Λοιπόν έχουμε
Ȁ τε, μάλλον φταίω εγώ. Πιστεύω ω ότι θα απο- το γαμώτο της η αρχιτεκτονικής συντεχνίας,
διατυπώσετε τώρα, μα δεν είναι
ν ερωτήσεις ένα περιθώριο
ώ για δύο τρεις ακόμα έτσι; δειχτεί από αυτά που θα πω. Λ Λοιπόν βλέπω πρώτον στο Ν Νόμο Πλαίσιο.
είναι… • Απλώςς δεν προλαβαίνουμε και τους ότι το έχουμε πελαγώσει το θ θέμα διότι τα Δεύτερον στον Νόμο Πλαίσιο: εφόσον
οχτώ και…ι είναι οχτώ αλλά μπορεί να συμπεράσματα που έχουμε βγάλει απαι- είναι κοινή δ διατύπωση, και να μην κρυ-
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ προκύψουν
ο και άλλες καθ’ οδόν. τούν να αλλάξουμε το σύνολο ττης ελληνικής βόμαστε ότι οι ειδικοί όροι δόμησης έτσι
Λοιπόν τότεε να κάνουμε ακόμα δύο τρεις; πολεοδομικής νομοθεσίας σχεδόν.ε Λοιπόν όπως εφαρμόζονται,
ό έχουν κακά μάλλον
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Είναι ν συζήτηση Ο κύριος
ο Μαριάτος, κανονικά είναι η μην σας φοβίζει αυτό, και δεν πρέπει να παρά καλά αποτελέσματα,
π να κάνουμε μία
και κατά την γνώμη μου και
α όλων είμαι κυρίαα Παναγιωτίδου μετά, η οποία σας φοβίζει διότι το θέμα μας είναι αυτές οι συμφωνία για α μετατροπή της υποχρεωτικής
σίγουρος και εξαιρετικά σημαντική.
μ • θα ήθελε να το αφήσει μορφολογικές μελέτες, και τι μπορούμε να εφαρμογής κάποιων από αυτών, όχι όλων
για αύριο; • βγάλουμε από αυτό το πράγμα. α Δεν έχουμε οι στέγες, κάποια
π χρώματα ή κάποιοι σω-
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ πρόθεση ούτε να φορτώσουμεε στους μελε- στοί ας μείνουνε.
ο Αλλά κάποιοι από αυτοί
ȆȞțȝȔį
į ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ τητές κόπο γιατί έτσι φαίνεται ότι θα είναι οι οποίοι αφορούν
φ το παράθυρο, τα πα-
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Α Αυτό θα θέλει ένα γιγαντιαίο πράγμα. Λοιπόν ό πρέπει να ραθυράκι, την λεπτομέρεια και το ότι μας
πάρα πολύ χρόνο δεν νομίζω
μ ότι θα τα • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ωραία. Ο κύριος κάνουν λίγα και σωστά πράγματα,ά έτσι. οδηγούνε σε έναν μιμητισμό, λοιπόν αυτοί
καταφέρουμε.
φ • Ζαφειρόπουλος
Ζ θα ήθελε; • Όλα αυτά που λέμε είναι ωραία, α δεν γίνε- να έχουν μόνο ν δυνητική και όχι υποχρεω-
ται. Αυτά που είπε η Μαρία είναι
ί πολύ σω- τική εφαρμογή.γ Υπάρχουν στην άκρη εντά-
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ • ǾǺĮǽȀȈȆȇȆȋȂȆȉ. Θα προτιμούσα στά, και πρέπει να είναι αν θέλετε
λ στον νόμο ξει, δεν είναι υ
υποχρεωτικοί, όποιος θέλει το
σήμερα, πολύ σύντομα πέντε λεπτά. • πλαίσιο που είχε πει η κυρία Μουρμούρη, κάνει όποιος θέλει δεν το κάνει.
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Λοιπόνο υπάρχει να προβλέπεται σαφώς ότι α αυτός είναι ο Τρίτον του υ Νόμου Πλαισίου: να είναι
κάποιος που διαφωνεί με τοο να μετατεθεί • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ωραία. Εντάξει
Ȁ στόχος και έτσι θα πορευτούμε, μ αλλά πρέ- οριζόντια για α όλην την Ελλάδα απαιτητή
αύριο η συνέχεια της
η συζήτησης; τότε ας ξεκινήσουμε
ι με εσάς τους δύο και πει να κάνουμε δυο τρία βασικά κ πράγματα. μία αιτιολογικήκ έκθεση τεκμηριωμένη κατά
Συμφωνείτε
ε όλοι; • βλέπουμε έτσι; • Λοιπόν αυτά τα δυο τρία βασικά ι πράγματα την αδειοδότησηη σύμφωνα με την επιστη-
κατά την άποψή μου είναι απλό λ να τα χωρί- μονική ορολογία.
ο
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ.Ȇ Και εγώ αρκετά σύντομος σουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
ρ Τέταρτον· πράγματα, λεπτομέρειες αλλά
θα είμαι ελπίζω.
ζ Το ένα είναι του νόμου πλαισίου
α που θα οριζόντιες ρυθμίσεις
υ στους παραδοσιακούς
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ȉ Εννοώ να έχει οριζόντια εφαρμογή για όλην την Ελ- οικισμούς να α μπορούν με εξαίρεση των
διακόψουμε
ό τώρα. • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ.
ǽ Αν είστε σύντομοι θα λάδα και τα επιμέρους που θα α παράξουν οι Συμβουλίων Α Αρχιτεκτονικής, να μην εφαρ-
κερδίσουμε χρόνο. • μελετητές, η πρώτη κατηγοριοποίηση
ο είναι μόζονται και να είναι και άλλες διατάξεις
αυτή. Λοιπόν οριζόντια για όληνλ την Ελλά- όπου αυτές α αντιβαίνουν τον παραδοσιακό
δα ο Νόμος Πλαίσιο είναι πρώτο.
ώ Ξέρετε ότι χαρακτήρα και α την ουσιαστική διατήρηση.
θα φτιάξουμε μία database μ με εξαιρετικό Σταματάω…. Λοιπόν αυτό ήταν το πρώτο
υλικό που δεν είχαμε ποτέ μας. ς Ο φορολο- κομμάτι, ήτανν ο Νόμος Πλαίσιο.
γούμενος έχει πληρώσει τέσσερασ ευρώ (4
€) κάθε κάτοικος αυτών των οικισμών για Το δύο τι θα κάνουν οι μελετητές. Το τι
να πάρει αυτό το πράγμα, τόσο σ είναι αν δι- θα κάνουνε οοι μελετητές χωρίζεται σε δύο
αιρέσετε τον πληθυσμό. Λοιπόν ό με τέσσερα πράγματα.
ευρώ (4 €), παίρνει μία φοβερή ρ βάση πλη- Ένα· είναιι τα διαπιστωμένα σήμερα και
ροφοριών που δεν υπήρχε ποτέ. ο Θα έλεγα χθες επείγοντα
τ μέτρα που πρέπει να παρ-
σε αυτήν την βάση πληροφοριών, ώ υπό ευθύ- θούνε. Τα επείγοντα
π μέτρα είναι: κτίρια

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ

352 — 353
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
τα οποία οι ιστορικοί τόποι που πρέπει να
διατηρηθούνε, που απαγορεύεταιύ να κα-
τεδαφίσεις ένα κτίριο, που α απαγορεύεται
να χαλάσεις ένα μνημείο, ένα ν σύνολο με
μία διαβάθμιση, τα αντίστοιχα τα οποίο
μπορούνε με υπό έγκριση, υπό π έλεγχο, το
Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, δεν ξέρω εγώ,
αυτό. Τρίτο επείγον μέτρο: η α αντιμετώπιση
των ακραίων λαθών της οριοθέτησης,
ο βε-
βαίως σημαντικότατο, των ακραίων,
ρ δεν θα
κάτσουν οι μελετητές να κοιτάξουνε
ά πεντα-
κόσια όρια ποια είναι και ποιαο δεν είναι,
αλλά κάποια τα οποία προκαλούν α ζημιά,
και η οποία είναι εξόφθαλμη, και εμείς σαν
αρχιτέκτονες την βλέπουμε αμέσως,
έ να βρε-
θεί το σύστημα ακριβώς που είπε η κυρία
Μπεζαντέ που είναι εξαιρετικόκ και έξυπνο
και να το κάνουμε έτσι. Τέταρτον
α επείγον
μέτρο: διαφάνεια και κοινωνικός
ν έλεγχος
της λειτουργία των Συμβουλίων λ Αρχιτε-
κτονικής απαραίτητο, αν θέλουμε
ο να τους
δώσουμε παραπάνω ρόλο και αν θέλουμε
να σταματήσουμε τα φαινόμενα ν που έχουν
αρχίσει. Λοιπόν αυτό αφορά τις προτάσεις
των μελετών τα επείγοντα μέτρα.
ρ κτιρίων για όότι θέλετε, να το δοκιμάσου-
Δεύτερο σκέλος των προτάσεων
ά των με-
λετητών όπως θα δούνε είναι… δεν είναι
φοβερή δουλειά, είναι το εξής:: η μετατροπή
αυτής της λογικής αντίφασης π που επισήμα-
νε ο κύριος Γκανιάτσας ότι δενν γίνεται να τα
λέμε όλα και να εξειδικεύουμε σστο ένα αφαι-
ρετικό και τα λοιπά. Λοιπόν θα το κάνουμε
ως εξής πολύ απλά πιλοτικά και α γενίκευση;
Όχι πιλοτικά και γενίκευση. Δ
Δεν έχουμε δι-
άλογο με το πως κάνουμε ενσωμάτωση και
πως κάνουμε διατήρηση; Θα το φτιάξουμε
τώρα λοιπόν θα διαλέξουμε α από τις είκοσι
τέσσερις κατηγορίες οικισμώνν που είχε πει
στην Ηλεία η κυρία Γεωργία, θθα επιλέξουμε
ο κάθε μελετητής σε κάθε Νομό ο πέντε οι-
κισμούς, έναν ενδιαφέροντα, έέναν στάσιμο,
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
έναν αυτό ένανα άλλον, μικρούς για να μην
έχουμε προβλήματα,
λ ούτε μεγάλου λάθους
ούτε μεγάλες ποσότητες εργασίας από τους
μελετητές. Μικρούς
ι οικισμούς των τριάντα
κατοίκων, τωνω πενήντα κατοίκων στους
οποίους θα κκάνουμε πιλοτικές δοκιμές και
να προτείνουν
υ οι μελετητές ποιες είναι οι
πιλοτικές δοκιμές.
κ Λέω εγώ μερικές: πρώ-
τον κατάργησησ του Ν.Ο.Κ. της εφαρμογής
του Ν.Ο.Κ., και υιοθέτηση ενός μοντέλου
όγκου. Θα κάνουμε ένα πείραμα σε έναν
μικρό οικισμό ό πως πάει αυτό το μοντέλο;
Να κάνουμε έένα πείραμα για αυτό που είχα
πει νωρίτερα ότι σε υφιστάμενα ιστορικά
περιβάλλοντα α θα έχουμε υποχρεωτικά μια
διαλεκτική αντίθεση
ν ή μία μίμηση, ότι θέλε-
τε, να το δοκιμάσουμε,
ι να τα βάψουμε όλα
κόκκινα σε ένα
ν χωριό κίτρινο σε ένα μικρό
χωριό, και ό όχι τουριστικό και αν θέλετε
που δεν έχει μεγάλες πιέσεις κερδοσκοπι-
κές. Άλλο, να α παρέχουμε στα Συμβούλια
Αρχιτεκτονικήςή για ένα μικρό οικισμό πάλι
πειραματικά την δυνατότητα να δίνουμε
την οποιαδήποτε
π παρέκκλιση, μια ζεύξη
με και αυτό. Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτός
ο φόβος. Είναι
ν μία πολύ μικρή δουλειά, ο
φορολογούμενος
ε πολίτης παίρνει πολύ πε-
ρισσότερα απόπ ότι έχει πληρώσει να μου
επιτρέψετε και
α επιτέλους μπορούμε να κά-
νουμε μία τεκμηριωμένη
κ και να ξεκινήσου-
με μία δουλειά
ι η οποία θα χρησιμεύσει και
στο μέλλον και
α όλοι ευχαριστημένοι.
Ευχαριστώ.
ώ •
• Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Ωραία.
Ο κύριος ΖΖαφειρόπουλος. Ναι, εκτός αν
υπάρχει το μικρόφωνο κάπου κοντά σας.
Ναι ελάτε… ελάτε πάνω. •
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
• ȉ.Ȍ. ǾǺĮǽȀȈȆȇȆȋȂȆȉ. ȉ να υπάρξουνν άνετα τα επιχειρήματα στις
Να ευχαριστήσω τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
- που το πολεοδομικέςς διευθύνσεις της Καρδίτσας.
δημοκρατικό του καταστατικό ό μου επέτρε- Ότι η πρόθεσήσ μου να μην βάλω στέγη σε
ψε να ενημερωθώ και να βρεθώ ε ανάμεσά ένα κτίσμα τουο ορεινού όγκου δεν σημαί-
σας με την ιδιότητα του ενεργού πολίτη, ά
νει ότι… ή μάλλον σημαίνει ότι μπορεί να
η μόνη που μου έχει απομείνει.
ν Πριν κά- ι
σταθεί το επιχείρημά μου με το Ξενία της
ποιον καιρό θα έλεγα και τηνν ιδιότητα του Καλαμπάκας,, γιατί μέχρι σήμερα λέει αυτή
αρχιτέκτονα. Ως εκ τούτου… Λέγομαι Ζα- ρ
είναι άλλη περιοχή, εκεί ισχύουν αυτά, εδώ
φειρόπουλος, ζω και δουλεύω στην Καρ- είμαστε άλλο πράγμα. Αυτό είναι ένα χα-
δίτσα από το χίλια εννιακόσιαι εβδομήντα ρακτηριστικό παράδειγμα. Επίσης στην
τέσσερα (1974) μέχρι πρώτη η ογδόου δύο περιοχή των Τρικάλων δεν υπάρχει μία
χιλιάδες δεκατρία (01/08/2013). Στα πλαί- δ
έντονη οικοδομική δραστηριότητα στην
σια συνειδητής επιλογής πως κάθε πράγμα εκτός σχεδίου περιοχή, εργαλεία για να
μελετιέται στον τόπο που ζει και αναπτύσ- αντιμετωπιστείε αυτό το φαινόμενο, ποιο
σεται. Με αυτήν την έννοια δεν
ε θα σας τα- φαινόμενο; Σ Στον άξονα Καρδίτσα μέχρι
λαιπωρήσω πάρα πολύ, σύντομα ο κάνοντας τα όρια τωνν Τρικάλων υπάρχει, υπάρ-
κάποιες διαπιστώσεις πρώτον, ο δεύτερον χει Jumbo, υ υπάρχουν πολυκλινικές σε γη
ενδίδοντας σε έναν πειρασμό, ό και τρίτον α
υψηλής παραγωγικότητας. Μα είναι σε πε-
κάνοντας μία πρόταση. Κάποιεςι διαπιστώ- ριοχή Natura·a υπάρχει, αλλά δεν είναι θε-
σεις: Καρδίτσα. σμοθετημένη.. Ο επενδυτής πλησιάζει τον
Δήμαρχο και του λέει θέλω να κάνω αυτή
Παρουσιάστηκε η μελέτη η Καρδίτσα- την επένδυση,η ναι αλλά έχω την Natura,
Τρίκαλα ως μία ενότητα, δεν το κατάλαβα θα τραβήξω ττων παθών μου τον τάραχο με
αυτό, έχει όμως κάποια θετικά
ά στοιχεία και τ
την αντιπολίτευση. Για την αντιπολίτευση;
κάποια αρνητικά. Αρχίζω από π τα αρνητι- τ
Την αντιπολίτευση άφησέ την σε μένα. Ο
κά: αν στα πλαίσια κάποιας δδιαβούλευσης τεχνικός της αντιπολίτευσης αρχιτέκτονας,
παρουσιαστεί μία μελέτη στιςς τοπικές κοι- χ
πολιτικός μηχανικός θα αναλάβει την δου-
νωνίες αυτό σημαίνει εμφύλιος
λ πόλεμος, ή
λειά, και ο δήμαρχος θα πάρει τα εύσημα
ιδιαίτερα αν στα πλαίσια της επερχόμενης λ
από την επιλογή μιας επένδυσης. Οι τζο-
βδομάδας εποικείται και κάποιος
ά ποδο- γαδόροι στα τοπικά καφενεία ή από τους
σφαιρικός αγώνας στους γειτονικούς
τ Νο- τζογαδόρους στα τοπικά καφενεία. Αυτοί
μούς. Εννοώ ότι υπάρχει μία φφιλολογία δι- που κέρδισανν το στοίχημα, ήταν αυτοί που
οικητικής υποβάθμισης κάποιων
ι περιοχών στοιχημάτισανν ότι σε λίγο καιρό το Mall θα
και άντε να πείσεις κάποιον ττι σημαίνει η έχει καεί, καιι το Mall κάηκε. Έγιναν επεν-
παρουσίαση μιας κοινής μελέτης.
έ Αυτά εί- δύσεις, καταστράφηκε
σ η γη, και όλα αυτά
ναι τα αρνητικά. Τα θετικά μπορεί
π να είναι στα πλαίσια ενός
ν θεσμού. Ενός θεσμού που
το ότι μπορεί να διαπιστωθείί ότι υπάρχει επεκτείνοντάςς τους και λίγο πιο πέρα, ο
μία κοινή ταυτότητα στην έννοια
ο του αγρο- συνάδελφος α ανέφερε ότι για την περίπτω-
τικού χώρου, κοινή ταυτότητατ μέχρι ενός ση της Καρδίτσας
ί διαπιστώθηκε ότι οι οι-
ορισμένου σημείου στον ορεινόι όγκο, και κισμοί είναι ο οριοθετημένοι, και ότι υπάρ-
ως σύνολο αυτής της προσπάθειας μπορούν χουν δελτία αρχιτεκτονικής αναγνώρισης

354 — 355
πρακτικά
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ.ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗΗ
των οικισμών. Δέχομαι όλα τα α στοιχεία της
δυσκολίας που υπάρχουν για ττην εκπόνηση
αυτής της δουλειάς, συνηγορώ ρ στην μαρ-
τυρία μου. Το χίλια εννιακόσιαι εβδομήντα
πέντε (1975) πήγα με τρία λάστιχα
σ και δύο
ζάντες στον τότε Νομάρχη Καρδίτσας,
ρ στον
κύριο Κουκουλάκη, και να του υ πω ότι αυτές
οι πεντακόσιες χιλιάδες δραχμές (500.000
δρχ) που είναι να εισπράξω γγια την εκπό-
νηση της μελέτης «Καταγραφή ή και Αποτύ-
πωση της Αχιτεκτονικής και Π Πολεοδομικής
Φυσιογνωμίας του Νομού Καρδίτσας»,
ρ δεν
φτάνουν, και του ενεχείρισα κκαι την φωτο-
γραφία όπου ο συνεργάτης μ μου οδηγούσε
το αυτοκίνητο, οι τσοπάνηδεςς στην περιο-
χή έσπρωχναν το φτωχικό μου ο αυτοκίνη-
το εκείνη την εποχή, για να μπορέσει να
διαβεί, γιατί είχε φουσκώσει κκαι το ποτάμι
εκείνη την περίοδο, να διαβεί ττο ποτάμι και
να περάσει να πάει να κάνει την καταγρα-
φή από το Καροπλέσι στα Γ Γιαννουσέικα.
Έγιναν λοιπόν, υπάρχουν αυτοί ο οι κανόνες
και τίθεται ένα ζήτημα: γιατί δ
δεν δούλεψα;
Πολύ σωστά διατύπωσε ο συνάδελφος
ά Μα-
ριάτος το εξής πράγμα: ότι αναλυτική
α έρευ-
να των μορφολογικών κανόνων ω από κει και
μετά δεν υπάρχει. Η εφαρμογή ή των ειδικών
όρων δόμησης είναι αποτελεσματική;
σ Θε-
ωρώ λοιπόν σαν πρόταση ότι αν δεν προ-
χωρήσουμε σε μια με την τέχνη ν και την τε-
χνική του ελέγχου της αποτελεσματικότητας
ε όλα αυτά γιατί τ δεν δούλεψαν; Όταν συζη-
της δράσης μας για να βγάλουμε
υ συμπερά-
σματα δεν ξέρω τι θα προκύψει ε από κεί και
μετά. Για να φτιάξουμε μία, ή μ
μάλλον για να
το συντομεύσω λιγάκι, είπε ο συνάδελφος
μελετητής της Καρδίτσας, ότιι η Καρδίτσα
έχει δελτία αρχιτεκτονικής αναγνώρισης,
ν ε
και λέει. Και εγώ λέω ότι θα π
προκύψουν τα
καινούρια επικαιροποιημένα κ και πιο ουσι-
αστικά δελτία αρχιτεκτονικής αναγνώρισης
και προτάσεις και θα πω ε, και;
α Για να εν-
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȁǺȂȂȀȈȈȆǿ ĬǽȎȈĬȀǺ ȀȎǺȄȄǿȉ
ȇǺȂȋǻȆȋ ȉȇǿȂȀȆȇȆȋȂȆȋ ǾǽȈǻȆȉ
δώσω στον πειρασμό.
ε Ποιος είναι ο πειρα-
σμός; Η συζήτηση για τον Luigi Snozzi.
Πριν τέσσερα α περίπου χρόνια αν θυμάμαι
καλά, ευάριθμοι από τους παρόντες είχαν
βρεθεί σε μίαα συνάντηση στην Αγριά. Πέ-
ντε; Είναι όμως
ω έτσι.
Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Ο
Οχτώ.
ȉ.Ȍ. ǾǺĮǽȀȈȆȇȆȋȂȆȉ.
Ȁ Σαν πολλά μου
φαίνονται, πως
ω περνάνε τα χρόνια…
Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Γιατί τότε είχα αγοράσει το
αυτοκίνητό μου
ο το οποίο δυστυχώς δεν έχει
παρέλθει δεκαετία
α για να…
ȉ.Ȍ. ǾǺĮǽȀȈȆȇȆȋȂȆȉ.
ǽ Ναι, δεν έχει
σημασία. Εκείνο
ε που ουσιαστικά διατυπώ-
θηκε και θυμάμαι
μ σε εκείνη την συνάντη-
ση, είναι ότι ο συγκεκριμένος Luigi Snozzi
ανέπτυξε τον τρόπο με τον οποίο κάνει την
πολεοδόμηση η με τους συνεργάτες του δι-
αρκώς και αδιαλείπτως
δ στον οικισμό στον
οποίο είναι εεγκατεστημένος, και δουλεύει
και εκεί υφίσταται τον έλεγχο, την ανάδρα-
ση και ελέγχεται
ε το τι γίνεται, κάποια στιγ-
μή και κατέληξε
λ αυτή η συνάντηση αφού
ειπώθηκαν και α αρκετά άλλα ενδιαφέροντα,
ότι την καλή αρχιτεκτονική κάνουν οι κα-
λοί αρχιτέκτονες.
ν Για να πάω στην πρόταση
τιούνται όλες οι προτάσεις για την επίλυση
όλων αυτών ττων προβλημάτων που υπάρ-
χουν μέσα σε μια συγκυρία κρίσης η οποία
δεν αναφέρεται,
τ σε κάποια κοινωνικοπο-
λιτικά δεδομένα
έ λες και δεν συμβαίνει τί-
ποτα. Εγώ αναρωτιέμαι
ν αν μέσα από αυτήν
την λογική κ και την πολιτική παθογένεια
του φυσικού προγραμματισμού, μέσα από
όποιο Υπουργείο
ρ και αν προέρχεται, αν
δεν ειδωθούνν με ένα καινούριο μάτι και δεν
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ Α΄ ΦΑΣΗΣ 18:00-21:00
18
ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ B ΜΕΡΟΣ
Ο
προγραμματιστούν με ένα καινούριο
α μάτι στελεχώσουν τις καινούριες Πολεοδομικές
αυτά τα πράγματα δεν ξέρω π πως μπορού- Υπηρεσίες, αας στελεχώσουν τις καινούριες
με να ορθοποδήσουμε. Σε αυτό τ το πλαίσιο Τεχνικές Υπηρεσίες,
η ας αποτελέσουν πυ-
λέω ότι βγαίνοντας πρέπει να δ δούμε κάποια ρήνες ουσιαστικούς
σ πληροφόρησης προς
πράγματα πολιτικά, ριζικά καιι ανατρεπτικά τους πολίτες,, πυρήνες συνδιαλλαγής και
με παλιότερες λογικές. Βγαίνοντας
ο η χώρα ενημέρωσης μ με το Υπουργείο, το οποίο θα
μας από την κρίση και οδεύοντας
ν στην επο- κρατάει ένα ττυπικό κεντρικό ρόλο χάραξης
χή μιας νέας μεταπολίτευσης η πρέπει να γενικών κατευθύνσεων,
υ και πολλά άλλα τα
βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. μ Καταρ- οποία θα μπορούσαμε
ο να μιλάμε για πολ-
χήν να μην πετάξουμε μαζί με το νερό και λές ώρες και ννα συμφωνήσουμε σε αυτά και
το παιδί, και να δούμε ότι αν σσε παλιότερες σε ακόμα περισσότερα.
ρ
κοινωνικές συγκυρίες και πολιτικές
λ συγκυ- Ευχαριστώ ώ που με ακούσατε. •
ρίες η πολιτική εξουσία είχε την
η δυνατότητα
να επιβάλλει τις αποφάσεις της,
η εξοστρακί-
ζοντας με την μεταπολίτευση κατακτήσαμε
ένα σημαντικό αγαθό. Μπήκε η διαδικασία
της ενσωμάτωσης διαβούλευσης σ και τελικά
συγκερασμού των αντιθέσεων. ω Σε αυτόν
τον συγκερασμό των αντιθέσεων ε πνίγηκαν
μαζί με κακά και τα καλά. Χ Χαίρομαι που
το καταλάβατε και το εύσημο ττου κεφαλιού
σας δείχνει ότι υπάρχει έναςς εντοπισμός
που το βρίσκεται ενδιαφέροντα. ν Μαζί με
αυτές τις λογικές λοιπόν ένας ττρόπος υπάρ-
χει. Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα ν να ζυμω-
θούν, να μπολιαστούν και να γίνουν κτήμα
των τοπικών κοινωνιών. Κάποια ά στιγμή
μέχρι το χίλια εννιακόσια εβδομήντα τέσ-
σερα (1974) υπήρχαν δύο αρχιτεκτονικές
σχολές, και οι συνάδελφοί μαςς ακολουθού-
σαν δύο περίπου συγκεκριμένες ν κατευθύν-
σεις: αρχιτεκτονικός σχεδιασμός
μ και πολε-
οδομικός σχεδιασμός. Σήμερα α αν δεν κάνω
λάθος οι αρχιτεκτονικές σχολές είναι οχτώ
και οι κατευθύνσεις είναι έξι. ι Εγώ αν τις • Ȁ. ǾǽȈǻȆȉ. Λοιπόν θα μου
Ȁ
μετρήσω θα τις βγάλω πολύ παραπάνω,
α και επιτρέψετε ναα συμπεριφερθώ ως πρόεδρος
έχω να εντρυφήσω με τα της εκπαίδευσης. εδώ π
πέρα. Λοιπόν έχω ήδη ανοίξει
Όλοι αυτοί οι συνάδελφοι τι θ θα κάνουν; Η κατάλογο
γ για ομιλητές για αύριο. Θα
πρόταση είναι απλή: κόντρα στην λογική ήθελα μόνοο μία ερώτηση: αν κάποιος δεν
σε μια νέα εποχή του βλαχοδημαρχικού
χ θα είναι αύριο εδώ και αισθάνεται ότι είναι
συστήματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ας κρίμα να μην τον ακούσουμε… •
 1ηη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ 24
24, 25 & 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ρ 2014

Η συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 10:00-13:00
10
κκυριακή
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ
Λ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
& ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Α ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Β΄ ΦΑΣΗΣ
Η

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Ο,ΤΙ Ε

ΕΙΝΑ ΠΕΡΙΤΤΟ,
Ή ΟΔΗ
ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΠΕΡΙΤΤΑ
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΠΡΑΓ
ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΑΠΕΙΛΕΙ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 10:00-13:30 ΤΟΝ ΑΑΝΘΡΩΠΟ
ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ πρακτικά ĬȀǺȄ
ȄȄǿȉ ȊȉǺȈȆȋȌǿȉ
ĬȀǺȄȄǿȉ ȉ

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
358 — 359
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Α ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ.
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ
10:00-13:00
10
πρακτικά
πρ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

• ǼȈ. ǺĭǿȄǺ ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. ȋ • Ǽ. ȂǺĬȆȉ.

Να σας καλημερίσουμε. Φτάνουμε
ν στην τελευταία συνεδρίασησ αυτής της τριημερίδας κατά Καλή σας μέρα καταρχάς προς την οργανωτ
οργανωτική επιτροπή.
την οποία είχαμε έναν πλούσιο
ο διάλογο, και ελπίζουμε ότι σήμερα
μ θα καταφέρουμε να έχου- Επειδή τα πρακτικά και τα συμπεράσματα
μ θέλ
θέλουν έναν χρό-
με και πλούσια συμπεράσματα α από αυτόν το διάλογο. Πριν ννα μπούμε όμως στο κανονικό νο για να βγουν και να διανεμηθούν,
μ και επε
επειδή η εργασία
ρ
κλείσιμο και στο στρογγυλό τραπέζι, σ
θα πρέπει, όπως το υποσχέθηκε το χθεσινό προεδρείο, μας προχωράει, εξελίσσεται γρήγορα
ρ και δεν μ
μπορεί να στα-
ο που δεν πρόλαβαν να παρέμβουν
να δώσουμε το λόγο σε εκείνους μ χθες βράδυ. Στην λίστα ματήσει να περιμένει, θα θέλαμε
μ αν είναι δυνα
δυνατόν να μας δο-
τ
μας έχουμε εφτά ονόματα, οχτώ; θεί ένα cd με την μαγνητοφώνηση
ν ούτως ώστε αυτές οι πολύ
σημαντικές απόψεις που εκφράστηκαν
ρ εδώ να μπορέσουμε
Στο στρογγυλό τραπέζι για να αρχίσουμε. να τις μεταφέρουμε και στα υπόλοιπα
π μέλη τη
της ομάδας μας
και να τις λάβουμε υπόψη μας.ς
η διαχείριση του χρόνου που εείναι κάπως δύσκολη σήμερα
Δείτε, για να κάνουμε λίγο την
τ
γιατί θέλουμε όλοι να εκφραστούμε, εμείς από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. θα θέλαμε να έχουμε και κάποια Δεύτερο, δυστυχώς δεν π παρουσιάστηκε όλο το εύρος
χρήσιμα συμπεράσματα, για ννα τα αξιοποιήσουμε στην δουλειά λ μας και υπάρχουν επίσης και το μέγεθος της έως τώρα εεργασίας όλων ττων μελετητών,
επιπλέον άτομα των όσων ζήτησαν
ή τον λόγο από χθες. Υπάρχουν
ά επίσης δύο μηνύματα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες
ε που έκανε στο τέλος η κυρία
που θα πρέπει να αναγνωστούν,ύ μελών της επιστημονικής επιτροπής
ι που δεν μπόρεσαν να Μουρμούρη και η κυρία Κουδούνη.
δ Έπρεπε εισαγωγικά να
έρθουν. Πρόκειται για τον κύριο
ρ Ζήβα και για τον κύριο Δεκαβάλα, σωστά το λέω; Λοιπόν γίνει περιγραφή του συνόλου του αντικειμένο
αντικειμένου των μελετών
αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει ναα μειώσουμε κατά το δυνατόν τους ο χρόνους μας και να εστιά- ώστε έχοντας το οι συμμετέχοντες
ο στο πίσω μ
μέρος του μυα-
ζουμε σε κάποια πράγματα. Ν Νομίζω θεωρητικές τοποθετήσειςς κάναμε επαρκώς όσοι το θέ- λού τους να μπορούν να αντιληφθούν
λ καλύτερ
καλύτερα το περιεχό-
λησαν χθες και προχθές. Σήμερα ας προσπαθήσουμε να είμαστε σ λιγάκι πιο operational, στα μενο του θέματος που συζητήθηκε
ή και να ανα
ανατρέχουμε στα
ελληνικά πιο εστιασμένοι σε ππιο πρακτικά πράγματα για τα εεπόμενα βήματα των μελετών, υπόλοιπα όταν απαιτούνται απόπ την συζήτηση
συζήτηση.
μια που οι μελέτες ήτανε η αφορμή
ο αυτής της διημερίδας. Θα έλεγα από την λίστα ομιλητών
που έχω να παρέμβουν τα άτομαο που δεν είναι μέλη της επιστημονικής
σ επιτροπής. Δεν θα Η χρησιμότητα αυτών των μελετών μπορεί να είναι πολ-
έλεγα να κρατήσουμε πέντε λεπτά
ε όπως ήτανε η υπόσχεση η χθεσινή, αλλά σας παρακαλώ λαπλή για το κοινωνικό σύνολο λ καθώς η διάθεση
διά του πλή-
έκκληση τρία λεπτά μην τα ξεπεράσουμε.
π Τα μέλη της επιστημονικής
η θα έχουμε την δυνα- θους των πληροφοριών που σ συλλέχθηκαν κα και παρουσιάζο-
τότητα να μιλήσουν και στο στρογγυλό τραπέζι απλά για να κερδίσουμε
ε χρόνο το λέω αυτό. νται σε χάρτες και πίνακες που τον συνοδεύουν
συνοδεύουν, εφόσον αυτά
Επομένως να ξεκινήσουμε. • τεθούν ως ηλεκτρονική πληροφορία,
ο θα μπορ
μπορούν να χρησι-
μοποιηθούν από την κοινωνία, α δηλαδή από ττον κάθε επαγ-
γελματία επενδυτή για την χωροθέτηση
ω της δδραστηριότητάς
του. Όταν ξεκινάει μία επένδυση, όταν πάει να αγοράσει ένα
κτήμα για να κάνει κάτι να ξέρει
έ ότι εκεί είνα
είναι αρχαιολογι-
κός χώρος δεν μπορεί και να μην το βρίσκει στο τέλος. Οι
Υπηρεσίες, που θα κληθούν να ελέγχουν δε δειγματοληπτικά
τις μελέτες που θα εγκρίνονταιι με τον Νέο Τρό
Τρόπο Εκδόσεως
Αδειών, θα μπορούν με αρκετή τ ακρίβεια να π προσδιορίζουν
την θέση του νέου κτιρίου. Προς
ρ την Υπηρεσί
Υπηρεσία, επειδή δια-
τυπώθηκαν διαφορετικές απόψεις ως προς τη την αναγκαιότη-
τα θέσπισης μορφολογικών κανόνων
α δόμησης
δόμησης, προτείνουμε
ένα ποσοστό οικισμών από κάθε ά κατηγορία π παραδοσιακοί,
αξιόλογοι, ενδιαφέροντες και λοιπά, να εξαιρ
εξαιρεθούν και να
συνεχίσουν χωρίς δεσμεύσεις,, όπως είναι σήμσήμερα ή και χω-
ρίς αυτούς τους λίγους περιορισμούς
ρ που υπά
υπάρχουν. Και σε
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
360 — 361
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

αυτούς τους άλλους, που θα θεσπίσουμε μορφολογικούς κανόνες, ό αυτοί να έχουν ένα χρο- • Ȇ. ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ.
νικό ορίζοντα δέκα έως δεκαπέντε
π χρόνια. Εγώ ηλικιακά να μ μπορώ να συμμετάσχω, ως συ- Πολύ γρήγορα, θέλω να κάνω ω δυο τρεις επιση
επισημάνσεις.
νταξιούχος, στην κριτική της δουλειά την οποία θα κάνουμε, γγιατί θα υπογράψουμε κάποια Η πρώτη είναι ότι αυτή ή ήταν μία ενδιαφ
ενδιαφέρουσα Συνά-
πράγματα, και η δικιά μας υπογραφή
ο θα δεσμεύσει την εργασία ί και το μέλλον κάποιων οικι- ντηση αλλά, κατά την γνώμη μ μου, θα ήταν καλ
καλύτερα να είχε
σμών και, εν πάση περιπτώσει,ι η ευθύνη είναι τεράστια, και τότε
ό η κοινότητα των αρχιτεκτό- γίνει στην Αθήνα για να είνα αι περισσότερος κόσμος, γιατί
α
είναι
νων της πολιτείας και της κοινωνίας
ν να συγκρίνει το αποτέλεσμα,
ε να κρίνει, εφαρμοσμένα φιλοξενία που δεχτήκαμε
εδώ είναι πολύ ωραία η φιλοξενία δεχτή και τους
πλέον, τις δύο τάσεις, απόψεις,
ς να τις αξιολογήσει και να επαναπροσδιορίσει
α την πολιτική ευχαριστούμε, αλλά νομίζω ότι απομείναμε ήδη σήμερα
της. Να αφήσουμε όμως την δυνατότητα
υ επιλογής, του ποιοι θ
θα είναι και ποιοι δεν θα είναι, πάρα πολλοί λίγοι, και γενικά δεν πήρε την διά διάσταση που θα
στις τοπικές κοινωνίες στη φάση
ά της διαβούλευσης. Να αποφασίσουν
φ οι Κεφαλλονίτες, να μπορούσε να έχει αυτός ο διάλ λλογος, αυτό είνα
διάλογος, είναι το ένα.
εξαιρεθεί η Άσσος ή το Φισκάρδο
ά από το διάταγμα του εβδομήντα
μ οχτώ (’78); Ποιοι οικι- Το δεύτερο που έχω να επισημάνω
επ
πισημάνω είναι ότι βρισκόμα-
π
σμοί να εξαιρεθούν από τους τριάντα δύο (32) που έχει θεσπίσει
σ το Υ.Π.Ε.Κ.Α.; Οι ίδιοι να στε στην δύσκολη θέση να κρ ιτικάρουμε με κ
κριτικάρουμε κάποιον τρόπο
αποφασίσουν, όχι εμείς, και εκεί
κ να μας πουν τι θέλουν. Εμείς θα έχουμε το πακέτο έτοιμο. –και να μας συγχωρούν– πάρ ρα πολύ κακοπλ
ρ
πάρα κακοπληρωμένες με-
Δύο, στο αντικείμενο των μμελετών περιλαμβάνονται παραδοτέα
α τα οποία δεν περιλαμ- λέτες συναδέλφων, στους οποίουςο συνάδελφ
συνάδελφους εγώ ζητώ
βάνονται στο επιστημονικό ή ττεχνικό πεδίου του αρχιτέκτονα και για τον λόγο αυτό έπρεπε συγγνώμη αν πω κάτι για τις μελέτες
ε τους, γιατ
γιατί ξέρουμε όλοι
να συντάσσονται ή να υπογράφονται
ά και να πιστοποιούνται από αρμόδιους για τα θέμα- ότι είναι κακοπληρωμένες, και αυτό δείχνει πρ προκειμένου να
τα, επιστήμονες μηχανικούς. ΕΕνδεικτικά αναφέρω στους χάρτες τ τους οποίους μεταφέρουμε γ
χτυπηθούν, γιατί η επιλογή έγινε βάση της μ μειοδοσίας, και
αναλογικές πληροφορίες και τις μετατρέπουμε σε ψηφιακές προς ρ όλους. Όπως προανέφερα αυτό ξευτελίζει κατά κάποιονν τρόπο την αξιο αξιοπρέπειά μας,
στην εισήγησή μου, τα επόμεναν χρόνια μικρό ποσοστό νέων κ κτιρίων θα χτίζονται, λόγω της και το επάγγελμά μας, και τηνν επιστημονική μας δραστηρι-
οικονομικής κατάστασης. Θα γίνει όμως μεγάλος αριθμός ανακαινίσεων,
ν που θα γίνονται ότητα σαν αρχιτέκτονες και όλα λ τα συμπαραμ
συμπαραμαρτυρούμενα,
κυρίως από προγράμματα. Έχουμεο κάνει ένα πείραμα στη Ελασσόνα,
α μέσα από ένα ερευνη- και έτσι δεν μπορούμε να υποδείξουμε
δ κάντε κκαι αυτό, κάντε
τικό πρόγραμμα, αποτυπώνονταςν στις όψεις του κέντρου πώςς θα μπορούσαν αυτές, με ένα και εκείνο, κάντε και το άλλο.
πρόγραμμα αποκατάστασης όψεων,ψ να μετεξελιχθούν και να α αποκτήσουν μία εικόνα. τ
Και το τρίτο, το σημαντικότερο, πα
είναι ότι παίζουμε σε ένα
Λοιπόν πρέπει να γίνουμεε εξωστρεφείς, να απευθυνθούμε μ προς νέους χρήστες κυρίως γήπεδο. Όλα αυτά που λέμε περί ρ αρχιτεκτονικής
αρχιτεκτονική ή πως πρέπει
προς τις βόρειες χώρες της κεντρικής
ν και βόρειας Ευρώπης, ττης τρίτης ηλικίας. Για τη Φάρ- ν
να αντιμετωπιστεί η αρχιτεκτονική δημιουργία σε ένα γήπεδο
σα, που σας έδειξα, δεν την κκάναμε την πρόταση για να απευθυνθούμε
ε σε νέους οικιστές δ είναι δικό μας;
που δεν είναι δικό μας. Γιατί δεν μα Γιατί σήμε-
Έλληνες, δε θα υπάρχουν. Θα α υπάρχει όμως, πιθανόν, τρίτη η ηλικία στους οποίους η παρα- σ
ρα είμαστε σε μία χώρα κατεστραμμένη, που καταστρέφεται
μονή εδώ μπορεί να κοστίζει η παραμονή τους εδώ όσο τα κ καύσιμα που θα κάψουν στην λ
μέρα με την ημέρα και που βλέπουμε –κ το ξέρουμε
όλοι –και
Φιλανδία. Ένα παράδειγμα θα α φέρω, στην Καλαμπάκα υπάρχει χ μεγάλη ροή Ρώσων. επιγραμματικ ότι τα δέκα
δεν χρειάζεται να τα πω τα λέω επιγραμματικά–
Θα κλείσω με μια φράση π που είπε, πριν από ένα μήνα περίπου,
ρ ο Μανόλης ο Κορρές: η
αρχιτεκτονική σήμερα δεν έχει στυλ. Τι είναι το στυλ: είναι ένα
ν σύστημα, είναι μία γλώσσα.
Σήμερα ο καθένας μας θέλει ννα κάνει την δική του γλώσσα χωρίς
ω συνομιλητές.
Ευχαριστώ. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
362 — 363
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

προσεχή χρόνια δεν κινδυνεύουνο οι οικισμοί να χαλάσουν από εμάς και από τις επεμβάσεις • ȃ. ȁǺȉȆȂǺ. Καλημέρ
Καλημέρα
ρα σας. Πριν απ
ρ από κάποια χρό-
του κόσμου ακόμα, ότι έχει γίνει έχει γίνει, γιατί για δέκα χρόνια
ό δεν πρόκειται να χτίζεται νια σκέφτηκα να γράψω ένα θ θέμα με τον τίτλ
τίτλο «Η επιρροή
ούτε τουβλάκι, και το βλέπουμε μ αυτό το πράγμα να γίνεται, έχουν μειωθεί οι οικοδομικές της ζαχαροπλαστικής στη σύγχρονη
γ ελληνική αρχιτεκτονι-
άδειες σε βαθμό δραματικό, έχουν
χ μειωθεί οι πωλήσεις, η κτηματαγορά
η είναι στο μηδέν και κή». Έκτοτε άνοιξα κάποια Φ.Ε.Κ. και χάθηκ
χάθηκα σε έναν λα-
δεν υπάρχει προοπτική, δηλαδή δ τα δέκα επόμενα χρόνια δεν π πρόκειται σχεδόν κανείς, παρά βύρινθο νομοθετικό, από τον οποίο δεν έχω καταφέρει να
σε κάποιες πολύ συγκεκριμένες ε περιοχές, να χτίζει. Το επάγγελμα
γ καταστρέφεται, οι συνά- βγω ακόμα, όπως φαντάζομαιι και πληθώρα α ανθρώπων που
δελφοι πηγαίνουν στην Νιγηρία ί ας πούμε, άκουσα έναν συνάδελφοδ εδώ χθες ότι έφυγε στην ασχολούνται με την αρχιτεκτονική
ν στην χώρα μας. Τώρα ως
Νιγηρία, έναν νέο συνάδελφο κ και εμείς σαν χώρα τείνουμε να γγίνουμε και εμείς Αφρική. προς το συνέδριο και ως προςς το θέμα του πώς
πώ γίνονται κά-
Πάνω σε αυτό όμως θέλω λοιπόν να πω ότι εκείνο που βλέπει κανείς, άμα δούμε τις ποια πράγματα στην χώρα. Μ Μοιάζει να αποδ
αποδεικνύουμε δι-
αναλυτικές οδηγίες στις μελέτες,
ε είναι ότι εντοπίζουν παρόλο ο που είπαμε τα γενικά για τα αρκώς ότι είμαστε απόγονοι του
ο Επιμηθέα κα και όχι του Προ-
πολεοδομικά, για την προστασίασ του περιβάλλοντος και αυτά, ά στις αναλυτικές οδηγίες βλέ- μηθέα, ως ότι μαθαίνουμε μετάε και όχι προ, οπότε και το
πουμε ότι ζητούνται πράγματα α διαμόρφωση όψεων, αναλογίες ί και θέση ανοιγμάτων, επι- συνέδριο αυτό θεωρώ ότι η θέσησ του ήταν πριν ξεκινήσει και
μέρους μορφολογικά και άλλα α στοιχεία όπως εξώστες, κουφώματα,
ώ κλίμακες, περιφράξεις, προκηρυχθούν οι μελέτες για να μπορέσει να γίνει ένας γό-
τοποθετήσεις ηλιακών και τα λλοιπά, στοιχεία εξοπλισμού και κοινοχρήστων χώρων, υλικά, νιμος διάλογος απέναντι στο ττι θέλουμε να πε
πετύχουμε, γιατί
χρωματισμοί. Και αυτά τα πράγματα
ά εμένα με κάνουν να βλέπω έ ότι όλο το πράγμα οδηγεί αυτές οι ευκαιρίες στην χώρα της χαμένης ευκ
ευκαιρίας επίσης
είτε να φτιαχτούν κάποιοι κατάλογοι
ά ας πούμε, κάποια φιγουρίνια
υ για κάποια περιοχή που που είναι η χώρα μας, θεωρώ ότι ήτανε μοναδ
μοναδική για να γί-
δεν θα απευθύνονται στον αρχιτέκτονα
ι και στην αρχιτεκτονική ή δημιουργία, αλλά θα απευθύ- νει ένα ουσιαστικό σκανάρισμα μ για τα αξιόλο
αξιόλογα πράγματα
νονται στα διάφορα Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α.
Δ και Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε. που θα έρθουν,
υ και που εκεί θα φτιαχτούν που υπάρχουν και ουσιαστικές κ μελέτες οι ο οποίες θεωρώ
πέρα από τα… γιατί εμείς λέμεε να περιοριστούν οι οικισμοί, ττα περιγράμματα και τα λοιπά, ότι θα έπρεπε να έχουνε ένα άλλο ύφος, ας πούμε με μια
αλλά έχουμε και άλλους Νόμους ο που έχουν σχέση με τον τουρισμό,
ο που έχει να κάνει με σύνθετη λέξη αρχιτεκτονικοκοινωνικοιστορικ
ο
αρχιτεκτονικοκοινωνικοιστορικόανθρωπολο-
το τουριστικό χωροταξικό που υ έγινε που υπερκαλύπτουν αυτά ά και βλέπουμε ότι πουλήθηκε γικού περιεχομένου, με την οποία
π θα μπορού
μπορούσε να γίνει και
εδώ δίπλα μας νησάκι Natura στον κακομοίρη τον Εμίρη, και σηκώθηκε η τρίχα του Πανελ- μία καταγραφή των αναγκών, και γιατί αυτοί οι οικισμοί εν
λήνιου που δεν μπορεί να χτίσει
σ ο κακομοίρης ο Εμίρης στο νησάκιν του γιατί είναι Natura, πάση περιπτώσει ερημώνουν,, και τι θα ήτανε αυτό που θα
αλλά ήδη θα έχει χτίσει, δεν ξέρω
έ πως εξελίσσεται αυτή η ιστορία.
ο τους ξανάκανε να αναβιώσουν. ν Οπότε εκεί θεθεωρώ ότι είναι
μία χαμένη ευκαιρία και στον βαθμό που χθες ειπώθηκε ότι
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Καταγράφουμε
α τα σημεία σας, μπορείτε
π να μας στείλετε σχόλια διακόσια ογδόντα τέσσερα (284)
2 γραφεία θέ
θέλησαν να λά-
και προτάσεις, αν θέλετεε και γραπτά πολύ ευχαρίστως. Δ Δύο πράγματα μόνο να πω: το βουν μέρος ας πούμε σε αυτήνή την διαδικασί
διαδικασία, μου φαίνε-
ένα νομίζω ότι και στις εισηγήσεις
γ μας δείξαμε τις διαφορετικές
τ μας προθέσεις για το πού ται ο αριθμός διακόσια ογδόντα
ν τέσσερα (28(284) ή διακόσια
θέλουμε να καταλήξουμε,, και δεύτερον όταν εκτιμήσαμε,, προ-εκτιμήσαμε, τις αμοιβές, ογδόντα εννιά (289) είναι πιοι κοντινός στις ανάγκες που
τηρήσαμε όλα όσα προβλέπονται
π από την Νομοθεσία, και οι εκπτώσεις που προέκυψαν θα είχε μία τέτοια διαδικασία,
α δηλαδή ότι δώδώδεκα χιλιάδες
ήταν η επιλογή των γραφείωνω που μας παρουσίασαν. •

• Ȇ. ȆȀȁȆȄȆȃȆȋ. Μα για την Νομοθεσία το λέω, αυτό τ δεν σας είπα να την αλλάξε-
τε, κάντε μια διαπίστωση. Λέμε
μ ότι το γήπεδο δεν είναι δικό μμας λοιπόν αυτό λέμε. Λοιπόν
θέλω να πω και ένα τρίτο πράγμα
γ μου επιτρέπετε; το τρίτο πράγμα
ά που θέλω να πω είναι ότι
αν θέλουμε να δούμε ένα πράγμα
ά πως πάει πρέπει να κάνουμε κριτική στους παρελθόντες
Νόμους. Μία διαπίστωση που υ μπορεί να κάνει κανείς είναι ότι
τ η καταστροφή μέσα σε εισα-
γωγικά αυτών των οικισμών π που δε θεωρούνται παραδοσιακοί ο και δεν έχουνε διατάγματα,
των μικρών οικισμών, αυτή η αστικοποίηση που έχει προκύψει ψ και αυτά τα παραδείγματα
που είδαμε κυρίως οφείλονταιι στο ότι μετά το Γ.Ο.Κ. του εβδομήντα
δ έξι (’76) καταργήθηκε
το σύστημα των πτερύγων για αυτούς τους οικισμούς. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
364 — 365
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

εννιακόσιοι(12.900) οικισμοί δεν μπορεί με σαράντα οχτώ • ǺȄǺȉȊǺȉȀǺ ȇǽȇǽ.

γραφεία να θεωρούμε ότι θα έχουμε αποτελέσματα ουσίας. Καλημέρα σας, Πεπέ Αναστ Αναστασία ασία λέγομαι, εεγώ δεν είμαι
α
Θεωρώ ότι θα γίνει εκεί πέρα α μία επιφανειακή αντιμετώπι- εκπρόσωπος κάποιου φορέα, απλώς πήρα έν ένα e-mail από
ση και αναρωτιέμαι πού αποσκοπεί
σ τελικά. Αποσκοπεί στο το Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., και θεώρησ
θεώρησα σα υποχρέωσή μ
σ μου να παρευ-
να βγάλουμε ουσιαστικά συμπεράσματα,
π ή στο να... γιατί – ρίσκομαι. Παρευρίσκομαι λοι ιιπόν ως ακροατή
λοιπόν ακροατής και άκουσα
θα μου επιτρέψετε να σκέφτομαι
ο ολίγον πονηρά αυτήν την πολύ προσεκτικά τι ειπώθηκα
ειπώθηκανν και θα ήθελα ννα μου δώσετε
εποχή που διανύουμε– γιατί σ στην αυγή των πλειστηριασμών την ανάλογη προσοχή.
των σπιτιών των κατοίκων αυτής
τ της χώρας, εγώ δεν μπορώ Θέλω να πω για το κτίριο ττου κυρίου Κίζη στην Βυζίτσα,
παρά να σκέφτομαι ότι το να θ θέλω να ορίσω τους οικισμούς το οποίο το ανέφεραν πάρα πο ολλοί μελετητές, το οποίο είναι
ο
πολλοί
κατά αυτόν τον τρόπο και να σ σκανάρω να βρω τους αξιόλο- έντεχνη αρχιτεκτονική, δεν είν είναι νναι παραδοσιακ
παραδοσιακή αρχιτεκτονι-
γους ότι άλλο νόημα έχει, περισσότερο
ι να εντάξω ολόκληρες κή, είναι έντεχνη αρχιτεκτονικ
αρχιτεκτονική κή μέσα σε έναν παραδοσιακό
κ
περιοχές ανά Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., παρά
α στο να θελήσω ουσιαστικά οικισμό και επειδή τυχαία, εί ίδα φέτος τα Χρ
είδα Χριστούγεννα το
να βρω τα προβλήματα. Λοιπόν ό τώρα το θέμα της παιδείας. διάταγμα της Βυζίτσας, υπάρ ρχει μία παράγρ
ρ
υπάρχει παράγραφος μέσα η
Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ βασικό
α ως μία παθογένεια, για- οποία λέει στο διάταγμα ότι επ πιτρέπονται όλα τα υλικά ακό-
π
επιτρέπονται
τί θεωρώ όταν κακοποιείται ο κάτοικος και δεν παιδεύεται μα και το γυμνό μπετόν. Κάνω ω έκκληση λοιπό λοιπόν στο Υ.Π.Ε.Κ.Α.
ο ίδιος στην σειρά του, θα κακοποιήσει
α και το περιβάλλον αυτήν την στιγμή, μέσα στους π παραδοσιακούς οικισμούς και
και τον πλούτο εν πάση περιπτώσει,
π που θα όφειλε να δια- στους μη παραδοσιακούς οικισμούς,
οικιιισμούς, να μπει μία παράγρα-
φυλάξει. Επίσης θεωρώ ότι η παραγωγή της αρχιτεκτονικής φος που να λέει: να επιτρέπεται
επιτρέπεεεται η ελευθερία των υλικών,
στην χώρα γίνεται σε μία λάθοςς βάση ή θεωρώ ότι η Νομοθε- γιατί χωρίς τα σύγχρονα υλικά ά δεν υπάρχει σ σύγχρονη έντε-
σία είναι πολύπλοκη και λανθασμένη, ότι δεν έχει ξεκινήσει χνη αρχιτεκτονική.
ποτέ ένας ουσιαστικός διάλογος
γ πάνω στον χτισμένο χώρο Το δεύτερο σημείο που θέλω θέέέλω να καταλήξω
καταλήξω: εγώ έχω μία
των αρχιτεκτόνων, διότι τα επαγγελματικά
α δικαιώματα είναι εμπειρία στην κατασκευή με βάση βά άση τα παθητικά ηλιακά συστή-
ά
επίσης λάθος. Όφειλε να παράγεται
ρ ένα έργο με μία ελευ- ματα, και μάλιστα το χίλια εννιακόσια
εννιιιακόσια ενενήντα εννιά (1999)
θερία και να μπορούν οι αρχιτέκτονες
χ να εκφραστούν και είχαμε πάρει πρώτο βραβείο κτισμένου έργο έργου οικολογικής
ο διάλογός τους θα ήταν επί ττου κτισμένου. Αυτό δεν έχει κατοικίας. Είναι ένα από το ενν εννέαννέα τέλος πάντων βραβεία σύγ-
ξεκινήσει ακόμα, κάποια στιγμήμ νομίζω ότι πρέπει να ξεκι- χρονης αρχιτεκτονικής. Εγώ έχω έχχχω μάθει να χτίζωχτίζ με εμφανές
νάει, γιατί όπως είπε και ο κύριος
ύ Μπίρης χθες, σταμάτησε μπετόν, δεν μου αρέσει καθόλο
καθόλου ου η έκφραση πο
ο που την έχει φέ-
ο διάλογος το εξήντα (’60), και
α έκτοτε δεν ξαναξεκίνησε. Θα ρει ο Κ.ΕΝ.Α.Κ., ότι η στέγη είνα
είναι αι η πέμπτη όψη
α όψη, δεν υπάρχει
έπρεπε η Πολιτεία να μεριμνήσει
ή επιτέλους γιατί είναι προ- πέμπτη όψη. Ο άνθρωπος κάνει κάνννει αρχιτεκτονική για να στεγά-
στατευόμενο το επάγγελμα του ο αρχιτέκτονα στην Ευρώπη σει τις ανάγκες του, να βάλει πάνω από το κ κεφάλι του ένα
έτσι θεωρείται, στην χώρα μαςς δεν είναι. • στέγαστρο όπως έλεγε ο Κωνσ Κωνσταντινίδης,
ταντινίδης, για ννα μην καίγεται
από τον ήλιο και για μην βρέχε
βρέχεται. εεται. Η πέμπτη ό όψη είναι μόνο
αν είσαι στον αέρα και στο διά διάστημα,
άστημα, από εκεί
ά εκε μόνο θα δεις
πέμπτη όψη. Στο βουνό... εντά εντάξει
άξει έχεις με άλλη όψη...
ά
Προτείνω να μην υπάρχει ο Κ.ΕΝ.Α.Κ. μέσα στους παρα-
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σ Σας ευχαριστούμε πολύ κυρία δοσιακούς οικισμούς, γιατί το ο πρώτο βραβείβραβείο –σας μιλάω
Κασόλα, καταγράφονται τα σημεία σας. Αν καταφέρουμε ειλικρινά– του δύο χιλιάδες (2000),
2 αυτήν την στιγμή γίνεται
να φτάσουμε στην συζήτηση
η του στρογγυλού τραπεζιού ζήτα (Ζ) με το Κ.ΕΝ.Α.Κ. Δηλαδή δ το εμφανές μπ μπετόν σε συνέ-
για τα συμπεράσματατ ίσως και να μπορέσουμε να χεια με την εισήγηση του κυρίου ο Μπίρη τον οπ οποίον σέβομαι,
αξιοποιήσουμε κάποιες από ό τις ευκαιρίες που μας δίνει η δεν υλοποιείται σήμερα με το Κ.ΕΝ.Α.Κ.. Τουλά Τουλάχιστον η έντε-
τριημερίδα. Είναι εδώ η κυρία Πεπέ; • χνη αρχιτεκτονική στους οικισμούς σ τους παρ
παραδοσιακούς ή
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
366 — 367
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

τους άλλους τους αδιάφορους όπως τους λέτε κάτω των δύο χχιλιάδων (2.000) κατοίκων, να • Ǽ. ȃȆȂȂǺ. Ένα πράγμα πράγμα θα πω, την τη ευθύνη που
μπορέσει να χτίσει το εμφανέςς μπετόν σαν ιστορική συνέχεια,
α όπως πολύ σωστά το θέτει ο έχει ο καθένας εδώ μέσα, ιδι ιδιαίτερα
αίτερα αυτή την περίοδο, δη-
κύριος Τάσος Μπίρης, γιατί πλέον
λ τελείωσε και το εμφανές μπετόν,
π δεν υπάρχει με βάση την λαδή αν πραγματικά διαπιστ
διαπιστώσωώσω πάλι ότι ό όλο αυτό είναι
Νομοθεσία, ας υπάρχει τουλάχιστον
χ εκεί. στον αέρα, και για τις εντυπ
εντυπώσεις
πώσεις και για να ευλογούμε
π
Και το τρίτο σημείο... τρία
α σημεία θέλω να τα θίξω παρακαλώ
κ να με ακούσετε με προ- τα γένια μας, νομίζω ότι πλέο
πλέονον θα πρέπει να αρχίσουν να
ο
σοχή. Θέλω να πω ότι η παραδοσιακή
α αρχιτεκτονική έχει τελειώσει,
λ διότι έχει τελειώσει ο υπάρχουνε επιπτώσεις για τονν καθένα. Αυτό το πράγμα και
παραδοσιακός τρόπος ζωής, ο οποίος στηρίζεται σε μία ομαδικήι ζωή, δηλαδή αγροτική ζωή εδώ θέλω να απευθυνθώ κυρ κυρίως
ίως στην Διοίκη
Διοίκηση, έτσι όπου
ομαδική, αναψυχή ομαδική, κηδείες
η θάνατοι, μνημόσυνα, τραγούδια,
α αυτά έχουν τελειώσει. έχει τεράστια ευθύνη. Αυτό π που μου έκανε εντύπωση και
Λοιπόν η Ευρωπαϊκή Σύμβαση σ Προστασίας του Τοπίου έχειι και την άλλη κληρονομιά. Η τριβελίζει, γυρνάει στο μυαλό ό μου ας πούμε σ συνεχώς, είναι
άλλη κληρονομιά μπορεί να είναι εκτός από τα τραγούδια και τα υπόλοιπα. Μπορεί να είναι ότι εξαρχής η κυρία Μουρμού
Μουρμούρη ύρη μίλησε και είπε ότι άλλοι
ύ
και τα βιβλία και η βιβλιογραφία
φ η οποία είναι πάρα πολύ πλούσια
λ σήμερα. • όμως αποφασίζουν όταν συζη συζητήσαμε.
ητήσαμε. Και για διαβούλευση
η
για τις συζητήσεις εγώ προσω
προσωπικά
ωπικά όπως και άλλοι άνθρω-
ω
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Είναι πολύ σημαντικά αυτά τα σημεία σας, απλά πραγματικά ποι, οι οποίοι έχουμε υποφέ
υποφέρει
έέρει από την Δι Διοίκηση πραγ-
έχουμε πίεση χρόνου με π
πολύ σεβασμό σας ακούμε και λλέτε και πράγματα που έχουνε ματικά, γιατί η κρίση εξαιτία
εξαιτίας
ας του τρόπου π που λειτουργεί
ουσία και ευχαριστούμεε για την προσφορά σας... • η Διοίκηση δεν την περνάμεε τώρα, την περ περνάμε από την
αρχή του επαγγέλματός μας, α από την αρχή το του επαγγελμα-
• Ǻ. ȇǽȇǽ. Έκκληση η τρίτη ερώτηση: όποιος κάνει έέντεχνη αρχιτεκτονική, δηλαδή τικού μας βίου. Λοιπόν δεν μ μπορούμε
πορούμε να ανεανεχτούμε πια το
θέλω να πω υπάρχει μια ασυνέχεια
έ πλέον στους οικισμούς, από την παραδοσιακή αρχιτεκτο- να στηρίζουμε πραγματικά, ννα στηρίζουμε τη την ύπαρξη του
νική πάμε στην έντεχνη και την
η έντεχνη αρχιτεκτονική θα την κάνουν μόνο οι αρχιτέκτονες. Δημοσίου, να θέλουμε να πιστεύουμε ας πού πούμε σε αυτό, να
Δεν υπάρχει περίπτωση όπως είπε προηγουμένως, να την δώσουμε
σ την αρχιτεκτονική στους πιστεύουμε, να στηρίζουμε το ο ότι η μονιμότη
μονιμότητα των δημο-
κατοίκους ή να τη δώσουμε στους
ο πολιτικούς μηχανικούς. Τηνν έντεχνη αρχιτεκτονική πρέπει σίων υπαλλήλων οι οποίοι τελικάε να μας πρπροδίδουν. Από
να την κάνουνε οι αρχιτέκτονες
ε και επιτέλους να δείξουνε την αξία τους και τις γνώσεις τους την άποψη ότι πρέπει πλέον να παίρνουνε θ θέση και λόγο,
γιατί θέλει μία αυτογνωσία να κάνεις αρχιτεκτονική σήμερα. Σ
Σας ευχαριστώ πολύ. • αυτό το πράγμα που έγινε με την διαβούλευσ
διαβούλευση στους προ-
ηγούμενους Νόμους και στο ο σαράντα τριάν
τριάντα που ήτανε
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ευχαριστούμε και εμείς πολύ δ διότι θίξατε μερικά ουσιαστικά ξεκάθαρο που έγινε δεκαπενταύγουστο
τ μάλιστα η διαβού-
μάλι
σημεία, τα καταγράφουμε
ρ και θα προσπαθήσουμε να δούμε με ποιον τρόπο θα λευση, που ήταν ξεκάθαρο ποια ο ήταν η στάσστάση των επιστη-
ενσωματωθούν
ν στα συμπεράσματά
ά μας και στις μελέτες κυρίως. μόνων ας πούμε, που πήρα μ μέρος και ποια ήτανε η θέση
Έχουμε την κυρία Μολλά στην συνέχεια στην λίστα μας. • τους και βγήκε ο κύριος Σηφουνάκης
ο και είπ
είπε ότι χαίρει ας
πούμε ευρείας αποδοχής, που υ ήταν η Διοίκηση
Διοίκη λοιπόν; Ας
πούμε το Υ.Π.Ε.Κ.Α. να πει ότι λλέει ψέματα ο κ κύριος Σηφου-
νάκης, και που ήταν τελικά και α ο Σύλλογός μ μας που σε τέ-
τοιες περιπτώσεις πρέπει να δ διαγράφονται ο οι αρχιτέκτονες
αυτοί, όταν έχει πάρει σαφή θ θέση και ο Σύλλ
Σύλλογος. Λοιπόν
ο καθένας πλέον πρέπει να φέρει έ την ευθύνη της θέσης του
και της στάσης του. Δεν θα κρυβόμαστε
ρ πίσω από άλλους,
να είμαστε ξεκάθαροι για να υπάρχει
υ και σεβ
σεβασμός και να
έχουν και νόημα αυτές οι συζητήσεις.
υ Και επίσης επιτέ-
λους... επιτέλους πρέπει να δώσουμε την ευ ευκαιρία στους
αρχιτέκτονες που έχει πληρώσει ώ ο κόσμος, αυτή
α η κοινω-
νία να κάνουνε την τέχνη τους, ς να τους δώσο
δώσουμε αυτήν την
ευκαιρία. Το Υ.Π.Ε.Κ.Α. παράδειγμα,
ε δεν κατα
καταλαβαίνω γιατί

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
368 — 369
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

δεν προσαρμόζεται στην οδηγία

γ της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον
σ αφορά τα επαγγελματικά
δικαιώματα, δεν έχει προσαρμοστεί
μ γιατί; •

• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σ Σας ευχαριστούμε πολύ... σας ευχαριστούμε πολύ. Έχουμε την

πρόθεση και οι δύο φορείςς να συνεχίσουμε συνεργασία καια φαντάζομαι θα μπορείτε να
ξανά μιλήσετε σε επόμενες δ
δημόσιες συζητήσεις. Μία μικρή ή διευκρίνιση, όταν είπα άλλοι
αποφασίζουν αναφέρθηκα α στο ότι υπάρχει κατά το Σύνταγμα
γ κάποια εκτελεστική αρχή,
υπάρχει κάποια νομοθετική
κ αρχή και λοιπά, αυτά τα σεβόμαστε,
ό δεν αποφασίζει ούτε ο
υπάλληλος μόνος του ούτε ένας
ν Υπουργός μόνος του εξάλλου. υ Λοιπόν συνεχίζουμε, κυρία
Νανοπούλου. •

• ǿ.ȁ. ȄǺȄȆȇȆȋȂȆȋ.
Ευχαριστώ πολύ το γραφείο Παπαγιάννη γι γιατί είμαι από
την ομάδα της Μαγνησίας και ελπίζω να συμβσυμβάλλω στα συ-
μπεράσματα με την τοποθέτησ
τοποθέτησηση αυτή. Στον εελληνικό χώρο
σ
νομίζω ότι καταγράφεται μια μοναδική σύζευ
σύζευξη φύσης και
πολιτισμού που εκφράζει το ππνεύμα
ννεύμα του τόπου μας και η σύ-
ζευξη αυτή αναμφίβολα ενέχειι μια ηθική και π πνευματική δι-
άσταση. Είναι αλήθεια ότι η φ
φτωχή Ελλάς του παρελθόντος
μας προίκισε, μας κληροδότη
κληροδότησε
ησε έναν πολυτιμ
πολυτιμότατο πλούτο
δυστυχώς. Η πλούσια Ελλάς ττου σύγχρονου ττόπου μας έχει
παράξει τα τελευταία χρόνια ππάρα πολλά σκοσκουπίδια, ροκα-
νίζοντας συγχρόνως αυτόν τοτον
ον πολυτιμότατο πόρο που εί-
ναι ο χώρος. Ο χώρος είναι ένας πόρος μη ανανεώσιμος,
επομένως πολυτιμότατος. Ίσως
Ίσω
ως οι σημερινές μελέτες και ο
ω
σημερινός διάλογος πολυτιμότ
πολυτιμότατος
ττατος για τη διαμ
διαμόρφωση ενός
οράματος. Ο κύριος Μπίρης ττο ο ονόμασε υπόγ
υπόγειους κανόνες
αυτοπειθαρχίας, έλλειψης έπα
έπαρσης
αρσης στην αρχ
α αρχιτεκτονική και
σεβασμού στον τόπο και στο πνεύμα του, ο πατέρας Θεό-
φιλος το ονόμασε «χάρτα αξιών».
ώ Ίσως στο νέ
νέο περιβάλλον
που ζούμε οι αρχές της Αειφορίας,
φ δηλαδή του σεβασμού
στην κοινωνία, στην οικονομίαί δηλαδή στους πλουτοπαρα-
γωγικούς πόρους αυτού του τόπου,
ό δίνουν την αξία την
που δίνου
μοναδική σε κάθε μικρή κοινωνία
ν και την υυπεραξία, που

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
370 — 371
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

μπορεί να αντλήσει από αυτούς

ύ τους πόρους. Πρέπει να τους σεβαστούμε με ιδιαίτερη προ- αξιοποιήσουμε από την π πλευρά μας, και φ φυσικά δεν τελειώνει
ε εδώ, θα έχουμε και κάτι
σοχή, όπως και το περιβάλλον φυσικό και δομημένο. Είναι αλήθεια ότι η αισθητική αξία πιο συγκροτημένο σαν πρόταση
πρρόταση της επιστ
ρ επιστημονικής επιτροπής
ο που νομίζω θα δουλέψει
της ελληνικής αρχιτεκτονικής σστηρίζεται στο φως, στην καθαρότητα,
ρ σε άλλους παράγοντες και πέραν της διημερίδας,
διημερίδαςςς, θα έχουμε και άλλες ευκαιρίεςς επίσης δημόσιας ανταλλαγής
αλλά ίσως και στην κεντρικότητα
η της φύσης. Αυτήν την κεντρικότητα
ρ της φύσης νομίζω ότι απόψεων σαν μίμίνι
ίίνι άτυπες διαβουλεύσεις
διαβο πριν ααπό την επίσημη διαβούλευση.
την έχουμε ξεχάσει, την έχουμε
μ αγνοήσει στο σύγχρονο τόπο που δομούμε, και νομίζω ότι Κάποιες μορφές θα βρούμε συ συνεργασίας
υνεργασίας εκ τω
υ των πραγμάτων, νομίζω τώρα πια το νιώθουμε
μία αξία που ίσως θα έπρεπε ννα ξαναδούμε, είναι αυτήν την κεντρικότητα,
ε δηλαδή να μιλού- σαν ανάγκη και σαν χρχρησιμότητα
ρησιμότητα όλοι μας. Βρήκα ενδιαφέρουσα
ρ δ την συμβολή που
με για λιγότερη δόμηση, να μμιλούμε για περισσότερο περιβάλλον,
ά για λιγότερο αποτύπω- έκανε η ομάδα της Μαγνησ
Μαγνησίας
σίας χθες όταν μ
σ μας παρουσίασε ππρος το τέλος ένα πινακάκι με
μα στον χώρο με σκληρές επιφάνειες.
φ Όταν μιλούμε για την διαμόρφωση του αστικού μας κάποια σημεία που ήταν βα βασικά
ασικά σημεία απ
α από το διάλογο. Κ
Κάναμε κάποιο τέτοιο πινακάκι
περιβάλλοντος, είτε αυτό είναιι στους μικρούς οικισμούς είτε σ
στους μεγάλους, θα πρέπει να ή κάποιας μορφής καταγρ
καταγραφή
ραφή και εμείς α
ρ από την πλευρά μμας, ίσως λίγο πιο εστιασμένη
ξαναδούμε περισσότερο το μη δομημένο παρά το δομημένο. Ν Νομίζω ότι θα ήτανε ενδιαφέ- στο τι θα μας ήταν χρήσιμο ο για την συνέχει
συνέχεια των μελετών κ και μέσα σε αυτό το καινούριο
ρον σε αυτήν την πρόταση που υ διατυπώνεται να σκεφτούμε τη η μείωση των συντελεστών, τη πινακάκι ή την καινούρι
καινούρια ιια καταγραφή π προσπαθήσαμε ννα ενσωματώσουμε και κάποια
μείωση των κινήτρων για τη μη εξάντληση των συντελεστών, κ και αυτό μπορεί να γίνει μόνο από τα ερωτήματα που είχα α πει εγώ και κά
κάποια από τα σημεία που ακούστηκαν και που
φορολογικά, την αναμόρφωση των υφιστάμενων οικισμών μ με κίνητρα προς την αναμόρ- ενσωμάτωσε και η Χριστίνα στο δικό της τον πίνακα. Έτσι λλοιπόν, αυτό που προτιμήσαμε
φωση, και όχι σαν ένα αποτέλεσμα
λ της κρίσης που περνούμε,, αλλά σαν μία στάση απέναντι εμείς ήταν να πάμε αανά άξονα, αναφ
αναφέροντας σαν πρώταώ συμπεράσματα, οι πρώτες
στο περιβάλλον που έχουμε κ καταστρέψει. Τέλος νομίζω ότι η αρχιτεκτονική μας πρέπει να διαπιστώσεις, πρώτα σημε
σημεία
εεία εντοπισμού σ σημείων που χρειάζονται
ε παραπάνω δούλεμα.
αντέχει στον χρόνο και αυτό μμε σεβασμό και στο παρελθόν κ και στο μέλλον του τόπου. Σας Ακολουθήσαμε τους τέσσερις
τέσσσερις άξονες και πριν από τους ττέσσερις άξονες ίσως να πούμε
σ
ευχαριστώ πολύ. μερικές
κ γενικές παρατηρήσεις. •

• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σαςς ευχαριστούμε και εμείς πολύ. Ν Νομίζω ότι έχουμε εξαντλήσει • ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Θ Θα ήθελα πριν π
περάσουμε στην παρουσίαση σας, γιατί βλέπω
την λίστα παρεμβάσεων, και θα σας πρότεινα να περάσουμεε τώρα στο στρογγυλό τραπέζι. ότι έχετε κάνει μία συγκε
συγκεκριμένη
εεκριμένη δουλειά
δουλειά, πριν περάσουμε
υ λοιπόν στα συμπεράσματα
μάλλον θα πρέπει να δούμε
δοούμε πως θα συζ
ο συζητήσουμε. Δηλαδή,
α έχουμε μία επιστημονική
Τις απαντήσεις μπορούμε ο να τις εντάξουμε μέσα στις θέσεις μας κατά το στρογγυλό ομάδα που πρέπει ννα τοποθετηθεί οούτως ή άλλως. Α
Αρα νομίζω ότι δεν πρέπει να
τραπέζι για να κερδίσουμε χρόνο; ρ Θα το προτιμούσα αν είναι α δυνατόν. Κάποια σχόλια επί περάσουμε κατευθείαν σ στην παρουσίαση αποτελεσμάτωνω και να προκαταβάλουμε τον
πραγμάτων που ακούστηκαν. ν Η πρότασή μου θα ήταν, αν δεν ε έχεις αντίρρηση σε αυτό, να κόσμο. •
προσπαθήσουμε κατά το ο στρογγυλό τραπέζι να τα σχολιάσουμε
λ όσα τυχόν θέλουμε...
Για να κερδίζουμε χρόνο, σανν μεταβατική φάση προς το στρογγυλό ο τραπέζι επιτρέψτε μου • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Να πω πως το εννοούσα; Για ττην διαδικασία να σας πω πως
να πω ότι εγώ προσωπικά και οι συνάδελφοί μου από το ΥΥ.Π.Ε.Κ.Α. που ήρθαμε σε αυτήν το εννοούσα για την δδιαδικασία.
ιιαδικασία. Είνα
Είναι κάποια πράγματα
α που ειπώθηκαν μπορεί να
την διημερίδα,δ αισθανθήκαμε ότι κερδίσαμε όλοι μας, τουλάχιστον εμείς. συμφωνήσουμε ή να διαφω
διαφωνήσουμε
ωνήσουμε ή να ττα τροποποιήσουμε,
ω υ δεν είναι τίποτα από αυτά
Η δική μας πλευρά
λ αισθάνθηκε να κερδίζει. τελικό. Ίσως και η λέξη συμπεράσματα δεν είναι η πιο κ κατάλληλη, ίσως διαπιστώσεις
Τι κερδίσαμε; Κερδίσαμε μ καταρχήν μια κοινή γλώσσα. Ν Νομίζω ότι όλοι βοήθησαν να θα ήταν προτιμότερ
προτιμότερο.
ρο. Εκείνο που σκεφτόμουνα ανν συμφωνήσετε ήτανε είναι να
ρ
χτίσουμε μία κοινή γλώσσα την η οποία δεν την είχαμε στην αρχή.
ρ Ο καθένας νόμιζε κάποια εστιάσουμε ανά άξον
άξονα.
ννα. Πριν από τον άξονα ειπώθηκαν κ κάποια πράγματα που σαν
πράγματα για τους άλλους ο και νόμιζε και κάτι για τις προθέσεις των άλλων. Θέλω να γενικές παρατηρήσεις τις κκατέγραψα. Μπο Μπορεί να πάρουνε και άλλη μορφή στην πορεία,
ελπίζω ότι δίκη προθέσεων ε δεν έχουμε λόγο να κάνουμε πια, νομίζω ότι όλοι δείξαμε ότι θα βλέπετε κόκκινο είν
είναι
νναι στοιχεία για τα οποία θα θέλαμε
λ περισσότερη δουλειά και
την καλή μας πρόθεση και όλοι καταλάβαμε τι μπορούμε ννα έχουμε ως κέρδος από τους περισσότερη συμβολή καιι από εσάς και α ακολουθεί αυτή η δομή ας πούμε η καταγραφή
άλλους, δηλαδή εμείς σ στο Υ.Π.Ε.Κ.Α. από τους ακαδημαϊκούς
κ και από το Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. ανά άξονα. Και εκεί ανά ά άξονα είναι ίσως προτιμότερο να α εστιάσουμε τον διάλογό μας,
εσείς του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. φαντάζομαι
α και από εμάς, όλοι μας
α και από τους μελετητές που δηλαδή για κάθε έναν γγια τους άξονες εελπίζουμε και θα α περιμένουμε έναν κύκλο και
προετοιμάζουνν τις νέες προτάσεις και λοιπά. ίσως αν θέλετε για να κερδίσουμε
ί χρόνο μπορούμε
μπ να παρουσιάσουμε τα βασικά σημεία
Άρα το να φύγουμε από εδώ με αυτήν την αίσθηση ότι εείμαστε ομάδες που μπορούμε έτσι όπως τα καταγράψαμε
ψ και μετά κα
καθένας που παίρνει
ρ τον λόγο να μιλάει και για
να συνεργαστούμε καλά και α ισότιμα, ο καθένας με τον ρόλο λ του φυσικά, είναι κάτι πολύ τους τέσσερις άξονες αλλά ά εμείς θα τα καταγράψουμε
κατ ανά
ά άξονα για να μπορέσουμε να
σημαντικό. Επίσης κατά ά την συζήτηση υπήρξε ένας πλούτος
ο ιδεών κατά τον διάλογο. βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Αυτή ήταν η ιδέα, αν έχετεε κάποια καλύτερη ιδέα να την
Αυτό όσο μπορούσαμε
ρ το καταγράψαμε, και θα προσπαθήσουμε εμείς να το ακούσουμε γιατί όχι. Α Αλλά κάπου θα θέλαμε να μπορέσουμε
ρ να καταλήξουμε. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
372 — 373
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

• ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Όχι, ι εντάξει έχε- τον τίτλο

τε δίκιο σε αυτό. Η κυρία Δεσποτίδη
π απλώς
λέει ότι μιας και δεν είναι συμπεράσματα
υ έχετε κάνειι μια προσπαθεια, και δέχομαι
της οργανωτικής επιτροπής θα α μπορούσε…
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Δεν εείναι επίσημα.
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Κάποιος να πει ότι εί-
ναι ουσιαστικά οι απόψεις ή αυτά
υ στα οποία
κατέληξε το υπουργείο μετά από
π αυτά…
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Δενν είναι καν οι
απόψεις.
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. … που άκουσεκ που ση-
μαίνει ότι και εγώ θα ήθελα μ
μετά να κάνω
μια τοποθέτηση το τι ακριβώς έκανα…
ȇȈȆǽǼȈȆȉ. Όλοι θα κάνουνε, ναι… ναι.
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Η κυρία ί Δεσποτίδη
επίσης. Και τα συμπεράσματαα της τριημε-
ρίδας θα πρέπει να είναι κάποια
π σύνθεση
αυτών των απόψεων, γιατί έέτσι φαίνεται
πραγματικά… δεν είναι θέμα…… •
ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Απλά λ εγώ δεν θα
ήθελα να προκαταλάβουμε
μ το κοινό με
τ «Συμπεράσματα Ημερίδας
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Υ.Π.Ε.Κ.Α».
. Κατανοώ οτι
και σέβομαι την εργασία αυτή .Ομως αυτό
ο
που θα παρουσιάσει η κυρία Μουρμούρη
είναι η άποψη του Υ.Π.Ε.Κ.Α. και οχι τα
συμπεράσματα. •
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Ȉ Δεν λέει την άποψη
επί του θέματος,
μ εντάξει; Καταγράφουμε
κάποιαα σημεία, αυτή ήταν η ιδέα, όχι
συμπεράσματα… •
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
Ȋ Άρα τότε μπορούμε να
πούμε ότι αρχίζει η κυρία Μουρμούρη με
το πώς προσέλαβε
έ όλη αυτήν τη… τα στοι-
χεία αυτά.
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ναι, και θα
Ǻ τροι για κάτι τέτοιο. Όλοι αναφέρθηκαν
ακολουθήσει ο κύκλος.
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ.
Ǻ Συνεχίζουμε εμείς,
σαν ας πούμεε δεύτερος φορέας συνδιοργά-
νωσης, και μετά
ε συνεχίζουμε με κύκλο από
την επιτροπή και το κοινό με τις παρατη-
ρήσεις τους π
πάνω σε αυτές τις τοποθετήσεις
που μπορεί ναα συγκλίνουνε, μπορεί να μην
συγκλίνουνε, δεν ξέρω τι…
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Λοιπόν γενικά σημεία. Στα γενικά
ν σημεία εκ τω των πραγμάτων
έγινε πολύ συζήτηση για τον όρο ρ μορφολογία, προσπαθήσα-
με να το διευκρινίσουμε. Νομίζω
μ ότι όλοι αν
αντιλαμβανόμα-
μ
στε πια ότι η έννοια δεν είναι μόνο η μορφή, δενδ είναι μόνο
το επίχρισμα, δεν είναι μόνο η εικόνα, είναι κ και η οργάνω-
κοινωνικοοικονομικέ
ω
ση, η λειτουργία και οι κοινωνικοοικονομικές συνιστώσες,
τουλάχιστον αυτό το διευκρινίσαμε
σ θέλω να ελ ελπίζω κατά την
συζήτηση. Επίσης ένα άλλο σημείο
η που διευκρ
διευκρινίστηκε είναι
ότι κάπου πρέπει να λάβουμεε υπόψιν μας και κα τον υπερκεί-
μενο σχεδιασμό, να κάνουμε κάποια συσχέτι συσχέτιση πλην όμως
ε
το αντικείμενο που έχει ανατεθεί είναι τέτοιο που δεν δίνει
τα περιθώρια για να παρέμβουμε υ στον πολεοδ
πολεοδομικό σχεδια-
σμό. Μπορεί να δώσουμε θέλω ω να πω κάποιες κατευθύνσεις
να τα λαμβάνουνε υπ όψιν τους υ κατά τον γενικ
γενικότερο σχεδια-
σμό, αλλά δεν θα πάμε να αλλάξουμε
ά τα γενικά πολεοδομικά
ή τα ΣΧΟΑΑΠ μόνο από τα στοιχείατ σειρά μελετών για
της σειράς
ρ
τα μορφολογικά, διότι μας χρειάζονται και ά άλλες παράμε-
α στο ότι θα πρέπει
να συσχετίζουμε αυτούς τους κ κανόνες και με ττον τρόπο ανά-
πτυξης, αρκετοί τόνισαν την α σκεφ
ανάγκη να σκεφτούμε πώς θα
διαχειριστούμε τον κίνδυνο κ κατά την αλλαγή και αυτό που
θέλαμε να διευκρινίσουμε είναι α ότι στην προκήρυξη
προκ δίνεται
ιδιαίτερη έμφαση στην κατοικία,
κ κατοικία και την αγροτική
προφανέστερα σημαντικά και δεν είναι τόσο π πολύ για τις ει-
δικές χρήσεις. Όπου χρειαστείί θα μιλήσουμε κ και για ειδικές
χρήσεις αλλά το κύριο θέμα πουο προσπαθούμε να επιλύσου-
με είναι η κατοικία.
Ακούστηκε από πολλούς και α εμείς το επιθυμούμε
επιθυ και χα-
ρήκαμε που είδαμε την παρουσίασησ μιας από ττις ομάδες που
σύγκρινε τις δύο περιοχές της, ττονίστηκε η ανάγκη
ανάγ να συντονί-
σουμε συναφείς περιοχές. Αυτό ό σημαίνει να κά κάνουμε κάποιες

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
374 — 375
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

συγκρίσεις αλλά σημαίνει επίσης

η να έχουμε και κάποια κριτήρια ι για το πώς θα τις ομαδοποι- τους προβληματισμούς και όσαα ακούσατε ότι εείναι λίγο πολύ
ήσουμε. Αν λοιπόν έχετε ιδέες για αυτές τις συγκρίσεις και τις ο
ομαδοποιήσεις και τα κριτήρια, η πρώτη φάση χωρίς τις λεπτο
λεπτομέρειες
μέρειες των μελ
μελετών. Αν έχετε
αυτό θα μας είναι πάρα πολύ χρήσιμο.
ρ Τονίστηκε από πολλούς, από εμάς και από εσάς η σημα- προτάσεις για τις προδιαγραφ
προδιαγραφές
φές της δεύτερης φάσης παρα-
φ
σία του ελέγχου κατά την εφαρμογή.
ρ Κάτι πρέπει να προετοιμάσουμε
ά ώστε και τα Συμβούλια καλούμε πάρα πολύ στείλτε μα
μας
ας τη συμβολή σ
α σας όσο γίνεται
Αρχιτεκτονικής να έχουν κοινάά κριτήρια και εκείνοι που θα μετάσχουν
τ στην εφαρμογή με τον γρηγορότερα.
ένα ή τον άλλο ρόλο να λειτουργήσουν
ρ στο ίδιο μήκος κύματος. Έ Έτσι προκύπτουν τα εγχειρίδια
και οι οδηγοί που ήδη τα προβλέπουμε
λ και στην προκήρυξη, έτσιι προκύπτει και η ανάγκη αλλα- Ερχόμαστε στον δεύτερο άξάξονα:
ξξονα: την φυσιογ
φυσιογνωμία και την
γής νοοτροπίας που είναι δύσκολο
ο θέμα, η εκπαίδευση αναφέρθηκε θ σημαντικά, από αρκετούς, αξιολόγηση. Νομίζω ότι ήτανε γενική η διαπίστ
διαπίστωση ότι υπάρ-
η ανάγκη ενημέρωσης είναι έναα θέμα επίσης και θα δούμε τι άλλολ μπορεί να σκεφτούμε να εν- χει αλλοίωση στους οικισμούς,, υπάρχει σαφής αλλοίωση και
σωματώσουμε στις προτάσεις. ΑΑυτά λοιπόν ήταν βασικά σημεία κατά την συζήτηση. δυστυχώς σε αυτήν την αλλοίωσ
αλλοίωση ση δεν συμμετέχο
σ συμμετέχουν μόνο οι μη
αρχιτέκτονες, κάπου και οι αρχ
αρχιτέκτονες
χχιτέκτονες έχουν, κατά κάποιον
Για τον πρώτο άξονα: στονν πρώτο άξονα δεν ακούσαμε πάρα ά πολλά σχόλια επί της με- τρόπο, συμβάλλει σε προβλημα
προβληματικές
ατικές μορφές δόμ
α δόμησης. Αντιλη-
θοδολογίας και είναι η μεθοδολογία
ο κυρίως που θα μας ενδιέφερε
ι εμάς. Ας πούμε χρησι- πτά όλα τα προβλήματα και τη της
ης οικονομικής κ
η κρίσης και των
μοποιήθηκε η απογραφική καρτέλα
α και υπάρχουν φωτογραφίεςφ της τεκμηρίωσης και αυτό πιέσεων που υφίσταται το επάγ
επάγγελμα
γγγελμα και βεβα
βεβαίως θα θέλαμε
από μόνο του είναι ένα πολύτιμο
τ υλικό, σας το είπαμε κιόλαςς εξαιρετικά πολύτιμο, πρέπει και εμείς να περιφρουρηθεί ο ρ ρόλος του αρχιτέ
αρχιτέκτονα, να δού-
ι
να μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε ο στιγμή διαθέσιμο. Κάποια
και να γίνει και κάποια με πως, αν υπάρχουν κάποιες σκέψεις και για αυτό κάντε τες
μελετητικά γραφεία είχαν την δ δυνατότητα και την επιθυμία να κάνουν και μία τυπολογία κα- παρότι αφορά ένα άλλο πλαίσι
πλαίσιο ιιο και όχι τις μελ
μελέτες των μορ-
ά
τοικιών. Σαν πληροφορία ανάλυσης εμείς το θεωρούμε χρήσιμοι και αυτό, σαν πληροφορία φολογικών κανόνων. Κάτι που υ τονίστηκε από αρκετούς είναι
ανάλυσης. Το τι θα γίνει στην π ο
πρόταση είναι ένα άλλο θέμα προφανώς. Εκ των πραγμάτων οι η σημασία των συνοδών κτιρίω ων που συνήθως έχουν ευτελή
ω
κτιρίων
σ
τοποθετήσεις όλων ήταν περισσότερο για τους παραδοσιακούςς οικισμούς διότι ίσως το αγα- υλικά και που τραυματίζουν ίσωςω την αισθητική του χώρου, αν
ό
πάτε και το δουλεύετε περισσότερο το θέμα. Στην δική μας τηνν ανάθεση όμως θέλουμε πάρα τυχόν θελήσετε να χρησιμοποιήσουμε
ι αυτόν το
τον όρο. Έχουν
π
πολύ να καταλήξουμε σε κάποιας ύ
μορφής κανόνες, κατευθύνσεις, θα δούμε τι μπορεί να όμως μια λειτουργικότητα και δδεν μπορούμε να αποφύγουμε.
είναι αυτό που να αφορούν και α τους μη παραδοσιακούς οικισμούς,
σ διότι συχνότατα γίνεται Πάντως νομίζω ότι το μεγαλύτερο
γ πρόβλ
πρόβλημα δεν είναι
π επίσης και στο πέριξ τοπίο. Ά
μεγάλη ζημιά και σε αυτούς όπως Άρα κάνουμε έκκληση σε εσάς μέσα στον ιστό των παραδοσιακών
α οικισμών, είναι στους μη
για προτάσεις που να αφορούνν και τα πέραν των αποκλειστικά ά παραδοσιακών οικισμών. παραδοσιακούς και εκεί που δεν υπάρχει τόσ τόσο μεγάλη συ-
Ένα σημείο το οποίο είναι ππολύ σημαντικό και οι μελετητέςς και οι λοιποί παρεμβαίνοντες, νεκτικότητα. Αλλά και πάλι α αν έχετε απόψεις για αυτό και
και εμείς το έχουμε αναφέρει,, είναι οι οριοθετήσεις οικισμών.ν Για να προβούμε σε κάποια θέλετε να τα ομαδοποιήσουμε μ με κάποιον ττρόπο είμαστε
οριοθέτηση των μη οριοθετημένωνν μας χρειάζονται κάποια κριτήρια.
τ Δουλειά, συμβολή εκ μέ- ανοιχτοί στην συζήτηση. Απλά λ εντοπίζω επ επιπλέον επειδή
α ήτανε πολύτιμη. Τα κόκκινα είναι
ρους σας για τα κριτήρια θα μας ί λοιπόν εκείνα για τα οποία εντοπίστηκε στην συζήτηση καιι το θέμα των συν συνοδών κτιρίων.
σας κάνουμε, ξαναλέω, έκκλησησ συμβολής και βαίνουμε προς ττην δεύτερη φάση είμαστε στην Έχει σημασία να το αντιμετωπίσουμε
π διότι εί
είναι ένα υπαρ-
διαδικασία επεξεργασίας των π προδιαγραφών της δεύτερης φάσης σ αν με βάση την συζήτηση, κτό πρόβλημα.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ

376 — 377
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Πρόβλημα;
Ǻ. ȃȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Είναι ένα υπαρκτό
π θέμα.
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ ȡ
Γιατί εγώ επισήμανα ότι έχειι μια θετική
προσέγγιση
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ναι, ναι, ναι.
Υπάρχει ένα θέμα τέτοιο κατασκευών.
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ σίγουρα υ υπάρχουνε και άλλα. Σίγουρα
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Οι αποθήκες; κ Ο χώρος
με το στέγαστρο που βάζουνε το τρακτέρ
τους; Εγώ δεν αξιολογώ. Αν θ θέλετε να σας
διευκρινίσω δεν αξιολογώ τι εείναι καλό και
τι είναι κακό. Λέω υπάρχει έένα θέμα, λέω
υπάρχει ένα θέμα. Σε κάποιεςς περιπτώσεις
μπορεί να είναι θετικό σε κάποιες
ά μπορεί
να είναι
ν αρνητικό.
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ προφανώς όλα
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σας π πειράζει να το
θυμόσαστε και να το γράψουμε
ά μετά;
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ȡ σαν bullet
Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Να το γγράψω.. να το
γράψω. Δεν έχω το power point,
τώρα έχω το PDF, να το γγράψω όμως.
ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Αυτό ακριβώς εννοούσα.
Ας κάνει μία παρουσίαση η κ κυρία Μουρ-
ο Υ.Π.Ε.Κ.Α. σε
μούρη με το τι έχει σκεφτεί το
σχέση με τον τρόπο συζήτησηςς και στην συ-
νέχεια η επιστημονική και η οργανωτική
ρ θα
τοποθετηθούν και θα συζητήσουμε.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144
ȋ Τον όποιον τρόπο
έχετε, πολύ ωραία. Η εντύπωσή μας
ήταν ότι μπορεί
π να βοηθηθεί η συζήτηση
εστιάζοντας
ο σε κάποια κύρια θέματα.
Προφανέστατα
έ ότι θέλετε θα πείτε μετά
στην παρέμβασήβ σας. Καταγράφουμε σαν
σημεία για ι τα οποία θα χρειαζόμασταν
συμβολή εκ μ μέρους σας, τα ενιαία κριτήρια
και ποια θα ήταν αυτά για την αξιολόγηση
και την ομαδοποίηση
δ περιοχών, οικισμών
και λοιπά. Έ Ένα ας πούμε από τα κριτήρια
το οποίο
ο αναφέρθηκε αρκετά ήταν η
συνεκτικότητα
ό της φυσιογνωμίας, αλλά
υπάρχουν κ και άλλα και θα θέλαμε να μας
τα καταγράψετε,
ρ να μας τα σημειώσετε,
να μας ττα αναφέρετε με όποιον τρόπο
νομίζετε
ε καταλληλότερο. Και επειδή
συσχετίσαμε
σ τα κτίρια και με τον
πολεοδομικό κ ιστό, κάποιες κατευθύνσεις
για τον
ο πολεοδομικό ιστό θα ήτανε
χρήσιμο νομίζουμε
ο να καταγραφούν και
με την δδική σας συμβολή. Προφανώς
όλα αυτά είναι
ί αρκετά σχηματοποιημένα,
λ αυτά έχουν γίνει σε κάποιο
υστέρημαμ χρόνου διότι δεν είχαμε και
εμείς πολύ λ περισσότερο από αυτό που
είχατε εσείς. Προφανώς όλα αυτά είναι
για να μ μας βοηθήσουν να θυμόμαστε
u points και όχι σαν τελική
διατύπωση
ύ κάποιων αποφάσεων ή
συμπερασμάτων.
Ερχόμαστε
ρ στο θεσμικό πλαίσιο
προστασίας. ς Το θεσμικό πλαίσιο θα είναι
ένα από τα α κύρια παραδοτέα, αυτό είναι
που θα χρειαστεί και πάρα πολύ προσοχή
και πάρα α πολύ καλή συνεργασία όλων
μας. Επειδή α απασχόλησε πολλούς το αν θα
είναι Προεδρικό
ε Διάταγμα ή Υπουργική
Απόφαση ή κάτι άλλως ενδεχομένως πιο
χαλαρό, π πιο ευέλικτο. Η τελική νομική
ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00
10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ
μορφή, νομίζω ότι κατανοούμε,
α ότι θα εξαρτηθεί από
το περιεχόμενο, και εκείνον που θα θέλαμε
θέλαμ θα ήταν πιο
πολύ η βοήθειά σας για ττο περιεχόμενο. Αν τυχόν έχει
κανονιστικούς όρους αυτό στο οποίο θα κα καταλήξουμε σε
συνεργασία θα είναι κατά ά ανάγκη προεδρ
προεδρικό διάταγμα,
αν όχι θα έχει μία από τις υ υπόλοιπες μορφέ
μορφές. Νομίζω ότι
ήτανε το γενικό πνεύμα της συζήτησης ότι θ θα υπάρξει μία
κλιμάκωση βαθμού προστασίας,
σ δεν θα έέχουμε σε όλες
τις περιοχές και για όλωνν των τύπων οικι
οικισμούς τον ίδιο
βαθμό. Αυτήν την κλιμάκωση ω θα πρέπει ννα την κάνουμε
με κάποιον τρόπο με κάποιες
π παραμέτρο
παραμέτρους, με κάποια
κριτήρια.
Τι θα μπορούσαν να εείναι αυτά τα κρικριτήρια, ή ποιες
παραμέτρους πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας κατά την
διατύπωση αυτών των ό όρων ή αυτών τω των κανόνων. Η
μορφή είναι ένα θέμα, εμείς
μ μέσα στην μ μορφή βάλαμε
και την στέγη είτε θέλετε ννα την πούμε πέμπέμπτη όψη, είτε
όπως θέλετε να την πούμεε δεν είναι αυτό το ζητούμενο,
αλλά αν είναι χαρακτηριστικό
σ ενοποιητικ
ενοποιητικό στοιχείο για
κάποιους οικισμούς σε κ κάποιες περιοχές το δώμα ή αν
είναι η στέγη δεν μπορούμε
ύ να μην το λά λάβουμε υπόψιν
μας φαίνεται. Ανοιχτοί ό όμως στην συζήτ
συζήτηση μαζί σας.
Ακούσαμε από αρκετούς ότι θα πρέπει να λαμβάνεται
υπόψιν και συμφωνούμε κ και η πυκνότητα
πυκνότητα, η κλίμακα, η
ογκοπλασία, η δομή, η πολεοδομική
ο οργ
οργάνωση πώς θα
προσαρμοστεί στον χώρο με κ κάποια κριτήρια και λοιπά. Τα
σημειώνουμε αυτά και τα α αφήνουμε ανοικτ
ανοικτά για τις δικές
σας παρεμβάσεις.
Εκ των πραγμάτων θα πρέπει ε να αξιολογηθεί κατά κάποιον
τρόπο και το τοπίο, διότι η τρίτη ομάδα του αντικειμένου
μας είναι ο πέριξ χώρος που, μ μπορεί να είναι ττα χ μέτρα από
το όριο, αλλά μπορεί να είναι
ν και κάτι πολύ ευρύτερο. Για
αυτό λοιπόν πάλι είμαστε ανοιχτοί
ν για να το συζητήσουμε.
Φάνηκε ότι μάλλον συμφωνούν
φ οι συμμετέχοντες
συμμε με το
ότι στο συνεκτικό τμήμα θ θα υπάρχουν λίγο πιο αυστηροί
κανόνες και όσο βγαίνουμεε προς τα έξω ίσ ίσως μεγαλύτερη
ελαστικότητα. Ακούστηκε η π πρόταση να αξιοποιηθούνε
αξιο και
οι οικισμοί που είναι ή εγκαταλειμμένοι
α ή κοντά
κον σε Natura,
ή έχουν μία τέτοια ιδιομορφία
μ για να γίνει
γίν αυτό εκ των
πραγμάτων. Θα πρέπει πάλι ά να βρούμε κ κάποιους όρους
και κάποιους κανόνες και κάποια κριτήρια. Π Προς συζήτηση
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
378 — 379
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

λοιπόν και αυτό. Κάποιοι πρότειναν,

ό για να μειωθούν οι επιπτώσεις
τ στο τοπίο σε ευαίσθητες • ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Χ Χαίρομαι πολύ ή ήθελα να είμαι
περιοχές, να προβλέπονται κ και υπόσκαφες κατασκευές. Αυτό ό θέλει αρκετή συζήτηση όπως αμέσως γιατί πραγματικά νομίζω μ ότι θέλω να λειτουργήσω
το εννοούμε, απλά το σημειώνουμε
ώ και το αφήνουμε ανοικτό.ό Εγώ εξακολουθώ να μην έχω λίγο συμπληρωματικά με αυτά ά που είπε η κυρ
κυρία Μουρμού-
πάρει αρκετή συμβολή από την η συζήτηση σε ότι αφορά τις εναλλακτικές
α μορφές ένταξης των ρη. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει μία ανάγκ ανάγκη και για την
Α.Π.Ε. είτε σε παραδοσιακούςς αν θελήσουμε να μπορούν να χχρησιμοποιηθούν και εκεί, είτε υπηρεσιακή ας πούμε ουσιαστικά… α για να προχωρήσει
στους λοιπούς οικισμούς. Αυτό λοιπόν για μας είναι ένα κκεφάλαιο που θέλει πάρα πολύ αυτή η υπηρεσιακή κατάσταση η των μελετών κα και τα λοιπά, ότι
δουλειά, αν έχετε ιδέες ευπρόσδεκτες.
ρ Αρκετοί τόνισαν την α
ανάγκη να υπάρχει δυνατότητα πρέπει να προχωρήσουμε και να δούμε τα σημ σημεία σύγκλισης
παρεκκλίσεων υπό όρουςς ή εξαιρέσεων ρητών για ειδικά έργα και τρόπους επιστέγασης και τα λοιπά.
και την επιστέγαση, την κλίση
λ της στέγης πολύ την έχουνε συναρτήσει περισσότερο με το Εμένα θα μου επιτρέψετε γγια λόγους συμπλ
συμπληρωματικότη-
πλάτος του κτίσματος. Ένα θέμα λοιπόν για το οποίο θα θέλαμελ και λίγο περισσότερο πιο τας να εστιάσω λίγο στα σημεία α απόκλισης. ΔηΔηλαδή όταν λέω
συγκεκριμένη πρόταση θα ήταν α και αυτό. Το αναφέρω σαν στοιχείο
τ προς συζήτηση, όχι σαν σημεία απόκλισης εννοώ, σε α αυτήν την ημερί
ημερίδα, εκτός από
συμπέρασμα, όχι σαν ττελική τοποθέτηση έτσι ούτε απόό εμάς ούτε από την διημερίδα. τα σημεία σύγκλισης υπήρχαν αντιρρήσεις που αφορούν την
Για την αρχιτεκτονική δημιουργία
ο και το πώς θα ενταχθεί α
αυτή στους μικρούς οικισμούς. φύση των μελετών, το περιεχόμενομ των μελετών και τον στόχο
Ακούστηκε η άποψη να διαφυλάξουμε
υ την αποτύπωση της ιστορικής
τ συνέχειας, και νομίζω των μελετών, ακούστηκαν στη σ συζήτηση, ακούσ
ακούστηκαν και από
ότι δεν βγήκε κανένας να πει κάτι αντίθετο σε αυτό. Ακούστηκε
ύ η άποψη ότι θα πρέπει τους… αυτούς τους οποίους συζητήσανε,
υ οπότ
οπότε θα πρέπει να
να προβλέψουμε για την σύγχρονη αρχιτεκτονική και νομίζω μ ότι σε αυτό συμφωνούμε εστιάσω σε αυτό, αλλά σας λέω ω ότι ο στόχος μομου είναι τελικά
όλοι. Θέλουμε να υπάρχει η δ δυνατότητα εξέλιξης της σύγχρονης
ν αρχιτεκτονικής και πρέπει η σύγκλιση, απλώς δεν θέλω να α αφήσω έξω τίπ τίποτα σημαντικό
να δούμε με ποιον τρόποπ ώστε να μην δημιουργούνταιι βλάβες. Και επίσης οι κύριες από αυτό τον διάλογο που αναπτύχθηκε.
π Και λέ
λέγοντας για αυ-
δεσμεύσεις είναι για τους παραδοσιακούς οικισμούς, τις έέχουμε ήδη, ίσως θα χρειαστεί τόν τον διάλογο να τονίσω ευθύς ύ αμέσως γιατί α αυτή η πολιτική
κάπου να κάνουμε κάποιεςς τροποποιήσεις ακούμε τα σχόλιά λ σας συγκεκριμένα, αλλά το έννοια, η ρηχή του διαλόγου, μ με έχει εκνευρίσ
εκνευρίσει αρκετά. Κά-
κύριο
κ κενό είναι οι ρυθμίσεις για τους υπόλοιπους οικισμούς. ποια στιγμή ξανά πήγα ας πούμε ύ στους πλατω
πλατωνικούς διαλό-
Κατάλαβα νομίζω καλά, αλλά ά αν έχω κάνει λάθος το λέτε, ότιι και στους μη παραδοσιακούς γους για να δω επιτέλους τι είναια αυτός ο διάλογ
διάλογος. Λοιπόν το
οικισμούς θα έβλεπε κανένας,
ν θα βλέπατε ρυθμίσεις λίγο π πιο αυστηρές σε περιορισμένα έχω συμπυκνώσει σε έναν αρκετά κ εύληπτο σχήσχήμα μπορεί να
τμήματα των οικισμών, αλλά αρκετή ευελιξία στους υπόλοιπους
π οικισμούς, και ίσως το καταλάβει και η κόρη μου π που είναι στην τρτρίτη γυμνασίου
ακόμα και στους παραδοσιακούς,
σ να σκεφτόταν κανένας. Δεν ξέρω αν το ποσοστό είναι και λέει: ο διάλογος: για να είναι
ν διάλογος πρέ πρέπει πρώτον να
κατάλληλο, αλλά εν πάση περιπτώσει
ρ τμήμα σύγχρονων αρχιτεκτονημάτων
ι να μπορούν να έχει κοινό στόχο, συμφωνημένο, ν κοινό στόχο. Δεύτερον κοι-
ενταχθούν και μέσα σε παραδοσιακούς οικισμούς. νή γλώσσα. Τρίτον ο καθένας π που μετέχει στον διάλογο να εί-
Πολλοί έδωσαν έμφαση στον δημόσιο χώρο, στην αναβάθμισή ά του και στην αρμονική ναι έτοιμος να αλλάξει την γνώμη
ώ του ενόψει τη της διατύπωσης
ένταξη του ιδιωτικού στο δδημόσιο. Αρκετοί μίλησαν για ειδικές
ι χρήσεις, αλλά με γενικό της γνώμης του άλλου. Και ανν δείτε καλά τους Σωκρατικούς
τρόπο, και θα μας διευκολύνατε
λ αν τυχόν κάνετε και διευκρινήσεις για αυτές τις ειδικές διαλόγους, ο Σωκράτης δεν κ κάνει χρήση της υπεροχής του
χρήσεις, πως τις εννοείτε και υυπό ποιους όρους. Και να σας π πω την αλήθεια μου γι’ αυτό το στην διαλεκτική για να ταπώσει ε τον αντίπαλο, αλλά ανεβάζει
κομμάτι της ένταξης της αρχιτεκτονικής
ι δημιουργίας και πως
ω βλέπουμε την αρχιτεκτονική την εντύπωση του αντιπάλου του ο ακόμα και αν είναι αντίθετη
δημιουργία και την σύγχρονη ν αρχιτεκτονική, εγώ είμαι με μ μία εντύπωση ότι κάναμε πολύ στο ίδιο επίπεδο με την δική του για να συνδ συνδιαλλαγή μαζί.
γενική συζήτηση και αυτό που θα μας βοηθούσε θα ήταν α αν μας κάνατε και κάποιες πιο Λοιπόν μιλάω… αυτός είναι ο διάλογος
δ και το τελευταίο κομ-
συγκεκριμένες προτάσεις, διότι τους γενικούς στόχους είναι α εύκολο να τους πει κανένας μάτι είναι ότι πρέπει να είναι έέτοιμοι οι συνδια
συνδιαλεγόμενοι για
και να τους ενσωματώνει ας πούμε σε μία έκθεση αιτιολογική. κ Αλλά στο δια ταύτα που θα ένα αποτέλεσμα που δεν το έχουνε ο προβλέψει. Αυτός είναι ο
είναι η θεσμοθέτηση επιτρέψτεψ μου να θεωρώ ότι έχουμε κενό, ε και απευθύνομαι ακριβώς γνήσιος διάλογος και το λέω γγιατί ακούστηκε η διαβούλευ-
σε εσάς που είσαστε οι πιο έμπειροι
μ και οι εν δυνάμει χρήστες
ε και η εν δυνάμει παραγωγή ση… διάλογος, διαβούλευση α αρχίζει εδώ ο διά
διάλογος, μιλάμε
αυτής της σύγχρονης αρχιτεκτονικής,
τ στην συνέχεια και αυτός
ό ήταν ο τελευταίος ο τέταρτος μεταξύ μας, οι τρεις, οι δύο, οι π
πέντε δεν έχει ση
σημασία, πρέπει
άξονας, εδώ σταματάμε. Ευχαριστώ
υ που με ακούσατε, καιι δίνω τον λόγο τώρα στα άλλα πραγματικά αν είναι να πάρουμε υ ότι είναι να π πάρουμε να το
μέλη
η του προεδρείου, με ποια σειρά ά θέλετε, ο κύριος Γκανιάτσας. έχουμε σε αυτό το θέμα.
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
380 — 381
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

Αρχίζω λοιπόν με το θέμα ττης φύσης αυτών των μελετών. Θ Θα μπορούσε κάποιος να κάνει μεθοδολογικά είναι πάρα πολπολύ λλύ βαρύ, είναι π πάρα πολύ δύ-
εύκολη κριτική. Οι μελέτες είναι ν αυτές δεν είναι χωροταξικές, ς δεν είναι πολεοδομικές, δεν σκολο, και αφορά το θέμα τηςς αντιπροσωπευ
αντιπροσωπευτικότητας, κα-
είναι αστικού σχεδιασμού, δενν είναι προστασίας φυσιογνωμίας, ί είναι όλα αυτά μαζί, είναι νένας δεν περιμένει να πάει σσεε πεντακόσιους, ας πούμε δεν
και οι τρεις μαζί, είναι και οι ττέσσερις μαζί, πράγμα που ακούστηκε.
ύ Πολύ δικαιολογημένα ξέρω σαράντα οικισμούς στηνν πραγματικότητα
πραγματικότητα. Άμα βάλετε
και από τους μελετητές οι οποίοι ί πήραν κάτι προδιαγραφές που ο αν κάποιος τις διαβάσει και κάτω τα ρολόγια, δηλαδή και ειδικά τα μελετη μελετητικά γραφεία
θέλει να είναι πολύ συνεπής και α είναι ένας καλός μαθητής ας π πούμε και τα λοιπά, λέει πρέπει που έχουν σε τρεις μήνες έξι μελέτες είναι γγελοίο, δηλαδή
να κάνω και αυτό, πρέπει να κ κάνω και εκείνο, πρέπει να κάνω ν και το άλλο. Από την άλλη δεν βγαίνει το εικοσιτετράωρο
εικοσιτετράωρο, ο, δεν βγαίνουν ο
ο οι μήνες.
μεριά όμως εγώ αντιλαμβάνομαι μ ότι αυτό δεν είναι ένα είδος π προχειρότητας, αλλά είναι ένα Λοιπόν από την άλλη μερ
μεριά ιιά όμως περιμέν
περιμένει να έχει ένα
είδος ανάγκης και είναι και ένα ν νέο είδος ανάγκης μελετών ννα σας το πω και έτσι. Έχουμε πολύ ισχυρό μεθοδολογικό υ υπόβαθρο ώστε να καταφέρει
περάσει από την εποχή που ουσιαστικά
υ οι μελέτες ακολουθούσαν σ την λογική χωρο…βαλκα- να βρει τα θέματα της αντιπρ
αντιπροσωπευτικότητας.
ροσωπευτικότητα Αυτό είναι
ρ
νικός σχεδιασμός, χωροταξικός ό σχεδιασμός, πολεοδομικός σχεδιασμός,
χ αστικός σχεδιασμός το σημαντικό που ζητάμε, δηλ
δηλαδή
λλαδή ζητάμε να πάμε γρήγορα
και με χρόνια και ζαμάνια και καιρούς ας πούμε, φτάναμε εκεί ε που φτάναμε, έτσι. Προβλέ- εκεί. Εκεί λοιπόν το θέμα είνα
είναι αι για μας όλου
α όλους και τα λοιπά
παμε κάποια πράγματα αλλά δ δεν νομίζω ότι έχει κανένας ωφεληθεί
φ πάρα πολύ από αυτήν και ακούστηκε από διά… όχ όχιι να υπερθεματ
υπερθεματίζουμε και να
την αναγκαστικά ας πούμε τηνν διαστρωμάτωση από το γενικό ό στο ειδικό. Αυτή η φύση των μαξιμαλίζουμε, ότι θα έπρεπε να γίνει και εκε εκείνο και εκείνο
μελετών λοιπόν θα μπορούσα α να την πω μελέτη φυσιογνωμίας ί , αρχίζει από τις οντότητες, και εκείνο, αλλά να δούμε λιγ
λιγάκι
γγάκι αυτό που μα μας ενδιαφέρει,
είτε αυτές οι οντότητες είναι περιφερειακές
ε ενότητες, είτε είναι
α οικισμοί, είτε είναι ας πούμε μήπως αυτού του είδους οι με μελέτες
εελέτες οι οποίες είναι bottom
θέματα που πρέπει οπωσδήποτε ο να διαπραγματευτούμε, δηλαδή λ το χτισμένο απόθεμα, το up θα μπορούσε να πει κάποιο
κάποιος ος ως προς το περ
ο περιεχόμενο, και
φυσικό τοπίο και όλα αυτά που ο δεν τα είχαμε βάλει μέσα. Δ Δηλαδή με μία έννοια αυτές οι όχι top down ως προς την χωχωροταξικήροταξική και τα λοιπά, μήπως
μελέτες, η φύση αυτών των μελετών,
ε έχει ένα επιχειρησιακό χχαρακτήρα να δούμε τι έχουμε προκαλέσουν κάποια ανήκεσ
ανήκεστο
στο βλάβη. Εμέ
σ Εμένα αυτό είναι
κυριολεκτικά. Οπότε πριν κάποιος
π βιαστεί να πει ότι μα είναι πρόχειρες μα είναι εδώ… κά- που με νοιάζει. Δηλαδή μήπω
μήπως
ως με όλη αυτήν την καλή διά-
ω
πως έτσι, δηλαδή είναι ένα πρόχειρο
ρ σκανάρισμα έτσι ώστε ννα μπορέσει πραγματικά μέσα θεση να κάνουμε αυτές τις μελ
μελέτες,
λλέτες, οι οποίες π πραγματικά ας
από όλη αυτήν την συλλογή του υ υλικού να μπορεί να καταλήξει ε κάπου. Το πρόβλημα λοιπόν πούμε έχουν τον χαρακτήρα το τους, ους, δηλαδή και να τις πει κά-
ο
σε αυτό δεν είναι η πληρότητα της κάθε επιμέρους μελέτης, δηλαδή η αυτές οι μελέτες που πα- ποιος μελέτες φυσιογνωμίας ττου ελληνικού χχώρου, δηλαδή
ρουσιάστηκαν θα μπορούσε κάποιος ά να πει: με συγχωρείτε αλλάλ πολεοδομικά χάσκετε, δεν με αυτήν την έννοια είναι ένα είδος ρυθμιστικ
ρυθμιστικού του χτισμέ-
το έχετε αναλύσει πλήρως, οικονομικά δεν το έχετε αναλύσει π πλήρως, δεν έχετε μαζέψει όλα νου περιβάλλοντος, αν το κατά
κατάλαβαάλαβα εγώ καλά και αν δεν το
ά
τα υλικά. Και οι μελετητές με την σειρά τους θα πούνε συγγνώμη, ώ άμα τα κάναμε όλα αυτά κατάλαβα διορθώστε με, που σ σημαίνει ότι με έένα αντίστοιχο
θα θέλαμε κάτι για αυτό και τα α λοιπά. Λοιπόν… για αυτό λοιπόν π και δέχομαι και συμφωνώ συμπληρωματικό ρυθμιστικό που αφορά οικ οικονομικές δρα-
απόλυτα μαζί σας και χαίρομαι α που συμφωνούμε, το ζήτημα ή ήτανε μεθοδολογίας. στηριότητες και ανάπτυξη έχειι τελειώσει. Το έένα δηλαδή εί-
ναι το αναπτυξιακό και το άλάλλο
λλλο είναι του χώ χώρου. Αυτά τα
Μεθοδολογία τι σημαίνει; Πως από ένα τεράστιο υλικό καταφέρνω
α και βγάζω χρήσιμα δύο δηλαδή είναι υπέρ αρκετά ά πραγματικά για να μπορούμε
συμπεράσματα, γιατί η λογική του ότι πάω σε όλους τους οικισμούς
σ και κάνω όλα τα επίπεδα να ρυθμίσουμε τον χώρο σε όλ όλες λλες του τις διαστ
διαστάσεις.
σχεδιασμού, στον κάθε οικισμό
μ και τα λοιπά χαρήκαμε. Τελειώσαμε,
ε δηλαδή δεν κάνουμε
τίποτα, και δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε και στην ζώσα α πραγματικότητα. Αυτό είναι ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ένα μεγάλο άλλο πρόβλημα. Δηλαδή άμα κάνω χρόνια να κ κάνω χωροταξικό σχεδιασμό,
ώσπου να τον τελειώσω έχει αλλάξει
α η πραγματικότητα, και θέλω άλλο μετά και αναθεω- ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Ναι… νναι, ακριβώς δη δηλαδή ο χαρα-
ρείται μετά από είκοσι χρόνιαα και τα λοιπά. Εγώ δέχομαι α αυτήν την δυναμική φάση των κτήρας του γιατί σας λέω τι βγ
βγαίνει
γγαίνει διαβάζοντ
διαβάζοντας τις προδια-
μελετών, και δέχομαι ότι είναιι αυτή η θέση της μεθοδολογίας.ς Λοιπόν για αυτό και τόνισα γραφές και τα λοιπά. Λοιπόν… … άρα λοιπόν ουουσιαστικά εκεί
πάρα πολύ και τις δύο φορές ππου μίλησα, ότι η ανάλυση δεν ππρέπει να είναι στο κεφάλι μας είναι το θέμα, δηλαδή πως αυαυτό
υτό το θεσμικό π
υ πλαίσιο δεν θα
με την έννοια ούτε της πληρότητας
η ούτε της εξαντλητικότητας. προτρέξουμε πραγματικά να μ μας δεσμεύσει, και εγώ δέχο-
Πρέπει να είναι ανάλυση σ
στοχευμένη, την έχω ονομάσει π προθετική. Κάνω ανάλυση ενό- μαι αυτό που είχε πει η κυρία ΜΜουρμούρη, κακαι θα το πω στο
ψει του ότι στοχεύω να κάνω έένα πολύ συγκεκριμένο στόχο, α αυτό είναι το θέμα. Αυτό όμως τελευταίο σημείο της σημερινής
ν συνάντησης, ότι πρέπει να

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
382 — 383
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

κάνουμε αυτήν την προβολή κ και να δούμε μην τυχόν και κάνουμεο ένα πλαίσιο το οποίο δεν όταν είναι τέτοια η φύση των μ μελετών που δεν μπορεί να πει
θα μας επιτρέψει να κάνουμε ττον στόχο, ο οποίος στόχος μπορεί ρ να δικαιολογούσε την προ- κανένας ποια είναι ακριβώς αυ αυτή υτή η τεχνογνωσ
υ τεχνογνωσία που μπορεί
χειρότητα εντός εισαγωγικών και την ιδιομορφία αυτών των μελετών, αλλά αν το αποτέλε- να κάνει αυτός σε αυτήν την μ μελέτη; εελέτη;
σμα είναι συγκεκριμένο την πατήσαμε.
α Δηλαδή καλύτερα τότεε να κάναμε αυτό που μαξιμα- Όσον αφορά λοιπόν τουςς άξονες, και θα τελειώσω με
λίζουμε όλοι, κανονική πολεοδομική μελέτη, κανονική χωροταξική τ μελέτη και όπου βγάλει αυτό θέλω, ότι πρέπει να γίνε
γίνειεει ανάποδα, έτσι έτσι; Δηλαδή σκε-
και όποτε βγάλει. Άρα λοιπόν εκεί πέρα πραγματικά θέλω να πω και τα άλλα τα ζητήματα. φτήκαμε ότι όποιος κάνει το scanning, πείτ πείτε το πρόχειρο
Η φύση λοιπόν αυτών των ω μελετών μια και έχει αυτήν ττην ιδιομορφία όπως καταλα- όχι με την υποτιμητική έννοια
έννοια,
α, πείτε το πρόχε
α πρόχειρο με την έν-
βαίνετε έχει και το άλλο το αντίστοιχο.
ν Τι ειδικότητες είναι α
αυτές που μπορούν να κάνουν νοια του Χαϊντεγκερ, είναι το ο άμεσο το αναγ αναγκαίο. Όποιος
αυτού του είδους τις μελέτες; Δ
Δεν είναι το τυπικό, δηλαδή Κατηγορία
τ εφτά (07), Κατηγορία το κάνει λοιπόν αυτό πρέπει να ακολουθήσε ακολουθήσει τους άξονες
έξι (06), Κατηγορία ένα (01),, Κατηγορία δύο (02), είναι πολύ ο ειδική αυτή η μορφή των ανάποδα. Οι μελετητές λοιπόνν πάνε μεθοδολ μεθοδολογία καταγρα-
μελετών. Βέβαια το Υπουργείο ί δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο, πρέπει να δουλέψει με φής, δηλαδή πως θα καταγράψ
καταγράψω ψω αφού το αντ
ψ αντικείμενο είναι
τριάντα τρία δεκάξι (3316)1, και
κ με τα γραφεία τα μελετητικά, κ έτσι. Άρα το τι ειδικότητες τεράστιο και εγώ πρέπει να έχέχω χχω ένα αποτέλεσ
αποτέλεσμα και να μην
είναι οι μελετητές για να κάνουν
ο τις μελέτες υπάρχει ένα ζήτημα,τ έτσι. Επίσης υπάρχει τι πάω βήμα, βήμα, βήμα, και ννα α φάω χρόνια κ και ζαμάνια. Η
ειδικότητα έχει ο Σύμβουλος που επιβλέπει αυτές τις μελέτες, ε δηλαδή τι ειδι… πρέπει να μεθοδολογία λοιπόν είναι σημαντική,
σημ μαντική, η αξιολ
μ αξιολόγηση, τι πρέ-
έχει… τι πρέπει να έχει; Πτυχίο
χ Έψιλον (Ε΄) στην κατηγορία α Γ΄; Αρκεί κάποιος για να κά- πει να βάλω κάτω για να μπορώ
μπο ορώ πραγματικά να το… άλλο
ο
νει αυτήν την δουλειά της μεθοδολογίας,
θ της πολύ δύσκολης ας πούμε, που λέμε ακριβώς θα το προστατέψω λίγο, άλλο π πολύ, άλλο περι
περισσότερο, η δι-
επειδή είναι ειδική φύση τωνν μελετών; Με αυτήν την έννοια α έχουν νόημα οι φωνές που αβάθμιση αυτής της αξιολόγησ
αξιολόγησης σης που είπαμε ό
σ όλοι και λοιπά,
λένε: με συγχωρείτε δίνετε έντεκα
τ εκατομμύρια ευρώ (11.000.000
0 €) για αυτές τις μελέτες. και μετά οι προτάσεις για το π πως ακριβώς θα γίνει αυτό το
Με έντεκα εκατομμύρια (11.000.000)
0 θα μπορούσατε να προσλάβετε
ρ δεκαπέντε χιλιάδες θεσμικό πλαίσιο που θα τον ελ ελέγχει.λλέγχει.
(15.000) αρχιτέκτονες μιας καια δεν χρειάζεται το πτυχίο Ε΄ γιαι να κάνεις αυτές τις μελέτες, Στις προτάσεις τώρα εγώ ννομίζω αφού το κάναμε αυτό,
ούτε το Δ΄, δεκαπέντε χιλιάδεςς (15.000.000) αρχιτέκτονες σε ττοπικό επίπεδο, να τους ξαμο- και το κάνανε οι μελετητές, πρπρέπει ρέπει να πάμε α
ρ ανάποδα. Πρέ-
λήσει κάποιος και να μαζέψει όλα τα στοιχεία πραγματικά. Σεε έναν χρόνο με τα λεφτά αυτά πει να δούμε ποιες είναι αυτέ
αυτές έές οι προτάσεις του θεσμικού
έχει αμείψει δεκαπέντε χιλιάδες
δ (15.000) αρχιτέκτονες και έχει χ ξεμπερδέψει. Γιατί πρέπει πλαισίου οι οποίες θα μπορέσ
μπορέσουν
σουν να επιτρέψ
σ επιτρέψουνε να υπάρ-
να καταλάβουμε ότι αυτή η δουλειά
ο που το Υπουργείο έχει αναθέσει
ν αυτές τις μελέτες είναι ξει αρχιτεκτονικός λόγος για την μεθοδολογί μεθοδολογία και την αξι-
δουλειά του Υπουργείου. Δηλαδή
λ όταν λέμε για αναλογίες σεε άλλες χώρες δεν υπάρχει κα- ολόγηση που θα ακολουθήσε
ακολουθήσει εει σε τοπικό επί επίπεδο. και στις
μία άλλη χώρα που να αναθέτει την δικιά της δουλειά του κρατικού
α μηχανισμού δηλαδή σε μικρές μελέτες. Δηλαδή ποιο θα είναι αυτό το πλαίσιο που
μελετητικά γραφεία. Εμείς δηλαδή έχουμε δώσει μία υπεργολαβία ο ουσιαστικά με τα δεδο- θα επιτρέψει στους αρχιτέκτον
αρχιτέκτονες ννες να έχουν ένα έναν λόγο και μία
μένα που αναγνωρίζουμε όλοι, ι και τον αγώνα που κάνει και η κυρία Κουδούνη και η κυρία αξιολογική έκθεση όπως προδ
προδιαγράφηκε.
διαγράφηκε. Μπ Μπορούν σε αυτό
Μουρμούρη, με τους λίγους υ υπαλλήλους που δεν μπορεί ούτε τ να επιβλέψει, πόσο μάλλον το πλαίσιο να μιλάνε και να συνδιαλέγονται, θα επιτρέψει
να κάνει αυτές τις μελέτες. Αλλά
λ ας μην ξεχνάμε όμως ότι εείναι δουλειά του Υπουργείου στην Ε.Π.Α.Ε. να μπορεί να ασκ
ασκήσει
κήσει έλεγχο, θα επιτρέψει στα
και την λειτουργούν ουσιαστικάκ και οι μελετητές σα σύμβουλοι λ ας πούμε του Υπουργείου Συμβούλια της Αρχιτεκτονικήςς να κάνει την δο δουλειά της, και
σε αυτό το πράγμα, δεν είναιι μελέτες σαν σύμβουλος του Υ Υπουργείου και μετά υπάρχει να μην λέει με τικ ας πούμε ενεντάσσεται,
νντάσσεται, δεν εν εντάσσεται, κό-
και ο Σύμβουλος που είναι σ σύμβουλος των συμβούλων του Υπουργείου, για να καλύψει βεται, κάνει και τα λοιπά και ττέτοια. Άρα νομ νομίζω ότι οι τέσ-
τις ανάγκες ας πούμε σε αυτό ττο πράγμα. Άρα λοιπόν αυτή η φύση των μελετών νομίζω ότι σερις άξονες παραμένουνε, απ απλώς
πλώς εγώ θα τους διάβαζα ανά-
π
έχει αυτήν την ιδιομορφία και θα μπορούσε αυτό να είναι ένα α χρήσιμο συμπέρασμα από τις ποδα γιατί αυτό πρέπει να κάν
κάνουμε.
ννουμε. Πρέπει να προλάβουμε
αντιρρήσεις και από τις αποκλίσεις
λ που ακούστηκαν για τις εεπόμενες μελέτες. Γιατί ακόμα το πιθανό αποτέλεσμα έστω κ και αι αν είναι βίτσι
βίτσιο όλο αυτό το
εδώ οι μελετητές που δεν μπορούν
ρ σε τρεις μήνες να μαζέψουνυ τα στοιχεία και υποβάλλουν αποτέλεσμα, και να έρθουμε πίσω, για να δ δούμε ακριβώς
για τις άλλες είκοσι οχτώ που θ
θα έρθουνε για το ίδιο τρίμηνο. ΑΑφού δεν προλαβαίνουμε πως πως δεν θα δεσμεύσουμε, και α κλείνουμε την παρατήρησή
υποβάλλουνε; Παλιά τουλάχιστονσ υπήρχε ότι ένα γραφείο όσο σ μεγάλο και να ήταν αν είχε σας που λέτε: ποιο θα μπορούσε να είναι το πλ πλαίσιο ώστε να
υποχρεώσεις το εξαιρούσανε κ και λέγανε πάμε στο επόμενο. Τ Τι γίνεται τώρα δηλαδή; Υπάρ- μπορούσε να γίνει αυτό το κτίριο ρ που μου αρέ αρέσει, ακόμα και
χει τόσο φοβερή τεχνογνωσία α σε μερικά γραφεία, που πρέπει ε να κάνουν όλες τις μελέτες, σε προσωπικό επίπεδο. 1.
Ν. 3316/2002
ΦΕΚ 42A’
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ συμβάσεων εκπόνησης μελετών και
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ παροχής συναφών υπηρεσιών.
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
384 — 385
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. ǿ Παρατηρώ ότι βάλατε ερωτήματα ή και εσείς για τους ίδιους το καλό παράδειγμα κατά ανααναλογία
αλογία όπως είχα πει. Αυτό το
α
άξονες.Εγώ θα χαιρόμουνα α αν καταφέρουμε σήμερα να ακούσουμε
κ και καμία μικρούλα πράγμα και πως τεκμηριώνετα
τεκμηριώνεται, ι, δηλαδή με ποι
ποια στοιχεία του
απάντηση στα ερωτήματα,
ή διότι ότι υπάρχει ένα θέμα
μ μεθοδολογίας και ένα θέμα οικισμού… με ποια στοιχεία ττης ης περιοχής συν
η συνδιαλέγεται και
κριτηρίων αξιολόγησης συμφωνήσαμε
μ όλοι και για εμάς είναι
ν από τα βασικά ζητούμενα. κάνει αυτήν την πρόταση. Έτσιι το καλό το παρ παράδειγμα και τα
Αν έχετε και κάποιες ιδέες για το τι θα ήταν τέτοιες μ
μεθοδολογίες, κριτήρια για την λοιπά και το κακό… και το τρίτ
τρίτοττο νομίζω ότι απέ
απέκλισα ήδη την
αξιολόγηση και λλοιπά ευπρόσδεκτες. • λογική και των κανόνων και ττων απαγορεύσε
απαγορεύσεων, άρα είναι
σαφές ότι δεν βλέπω εγώ ούτούτε
ττε Προεδρικό Δι Διάταγμα και τα
ȌȈ. ȃȇǽǾǺȄȊǽ. Αποτελεί μέρος, έ αν μου επιτρέπεται, η επομένη
μ των μελετών. Μας είπατε λοιπά, και μιλάω για οδηγίες, κατευθύνσεις, π προδιαγραφές,
και σωστά, μας είπατε ότι δενν πρέπει εδώ να παρουσιάσουμε τις μελέτες. Εκτιμώ ότι όλοι συστάσεις, recommendations και τα λοιπά ή υ υποδείξεις, έτσι
οι μελετητές έχουν σαφή άποψηψ για την μεθοδολογία, δηλαδή ή για τον τρόπο με τον οποίον ώστε να κατευθύνει κάποιος τητηνην αυτή αλλά και να την κατευ-
η
επέλεξαν να συλλέξουν την κατάλληλη
α πληροφορία και για ττην αξιολόγηση δηλαδή για τα θύνει και αρνητικά, για να μηνν έχει δυσάρεστα αποτελέσμα-
κριτήρια με τα οποία η συλλεγείσα
γ πληροφορία οδηγεί στο σ συμπέρασμα για την κατηγορι- τα. Λοιπόν αυτά τα τρία κεφάλ
κεφάλαιαλλαια αν θέλετε γγια εμένα είναι
οποίηση και ότι άλλο. Αλλά εδώ
δ είπαμε ότι δεν θα παρουσιάσουμε
σ τις μελέτες είναι… πάρα τα κεφάλαια, στα οποία πρέπε
πρέπει εει να ενταχθούν ό όλες οι τελικές
πολύ, είμαστε στην μεταβατικήή φάση ακόμα, δεν μπορώ να διανοηθώ όλοι οι μελετητές που προτάσεις των μελετητών. •
παρουσίασαν ένα μέρος της δουλειάς
ο τους δεν έχουν σαφή άποψη
π για αυτά τα πράγματα.
• ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Συγγνώμη θα ζη ζητήσω εγώ τον
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Θ Θα κάνουμε οργανωμένη συζήτηση η ή θα πετάγεται ο καθένας; λόγο θα κάνω κατάχρηση ίσ ίσως
σως του τίτλου μ
σ μου, συγγνώμη
Διότι εγώ θα προτιμούσα αν θέλετε να την κάνουμε οργανωμένη,
μ αν θέλετε να πετάγεται ο κυρία Μουρμούρη, είναι πάρπάρα α πολλά τα θέμα
θέματα και έχουμε
καθένας πολύ ευχαρίστως, πάμε για ξενάγηση μετά και βγάλτε
ά ότι συμπεράσματα θέλετε αρχίσει να χάνουμε την δομ
δομήμή της συζήτηση
μ συζήτησης. Θα πω τρία
και συνεχίζει και το
ο Υπουργείο με τον τρόπο του πράγματα, θα είμαι σύντο
σύντομη
ομη νομίζω το ξέ
ο ξέρετε όλοι. Θα
την δουλειά του. • πω τρία πράγματα απαντώντ
απαντώντας
ττας στις πρωινές ερωτήσεις και
τοποθετήσεις και προσπαθώ
προσπαθώντας
ώντας να δώσω έένα πλαίσιο δι-
ώ
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Να ολοκληρώσω λ και με τις προτάσεις.Οπως π είπα πριν, ο στόχος μου ο αδικασίας με τον τίτλο της εκ
εκπροσώπησης
προσώπησης τη
π της οργανωτικής
τελικός είναι σύγκλιση και προτάσεις.
ο Λοιπόν νομίζω ότι είναι αυτό που το ανέφερα εν μέρει επι
επιτροπής
τροπής αυτής τη
της συνάντησης.
και διάσπαρτα είναι τρία σημεία.
ε Είναι σαφές για μένα ότι πρέπει ρ να υπάρξει ας πούμε ένα
πλαίσιο, δηλαδή δεν το βλέπω ω Προεδρικό Διάταγμα. Η πιο εευέλικτη μορφή αφού η φύση Πρώτον: Είναι δεδομένη η θέληση του Σ.ΑΣ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. να
αυτών των μελετών είναι να π προλάβει αυτό το δυναμικό καιι το ευέλικτο, δεν μπορείς να συνεργαστεί και για αυτό άλ
άλλωστε
λλλωστε πήρε την πρωτοβουλία
κάνεις Προεδρικό Διάταγμα που ο ισχύει για είκοσι χρόνια. Το Προεδρικό Διάταγμα ήταν για κα
καιι ξεκίνησε όλη α
αυτή η ιστορία.
άλλες δουλειές για ρυθμίσεις ππου ίσχυαν για είκοσι χρόνια, τώραώ δεν μπορείς να σχεδιάζεις
για είκοσι χρόνια. Λοιπόν, άρα α ουσιαστικά μιλάω για το πλαίσιο και μετά η εξειδίκευση το- Δεύτερον: Οι προθέσεις μα
μας
ας δεν είναι να στ
α σταματήσουν οι
πική και λοιπά που θα γίνει ως προς το τι πρέπει να κάνουμε και λοιπά. εργασίες σήμερα το μεσημέ
μεσημέρι.
έέρι. Θέλουμε να γίνει μία ολο-
Το δεύτερο που αφορά και α το φυλλάδιο το οποίο είναι κ και συμβατική υποχρέωση, και κληρωμένη δουλειά. Ως εκ τοτούτου
ούτου θα δοθούν
ο δοθούνε τα πρακτικά
εγώ δέχομαι να το δώσετε, να δδούμε ποιο θα είναι το περιεχόμενο.ε Για να μην είναι σκιτσάκια όταν θα είναι δυνατόν, διότι δεν είναι δουλει
δουλειά μιας ημέρας
τα οποία μερικοί μελετητές πήγαν
γ τόσο γρήγορα στα σκιτσάκια α της πρότασης, που νομίζω ότι και πέντε, ο Σύλλογος έχει ααναλάβει αυτήν την δέσμευση.
είχα την αίσθηση να πω την αμαρτία
μ μου ότι έκαναν τα σκιτσάκιακ πριν πάνε στην περιοχή με- Θα δοθούν λοιπόν τα πρακτικά
πρακτικκά του τριημέρο
κ τριημέρου και θα έχετε
λέτης ας πούμε. Για να μην γίνει
ε αυτό, θα μπορούσε να έχει καλές λ πρακτικές, κακές πρακτικές όλοι μία πλήρη εικόνα. Θα π παρακαλούσα να ρίξουμε λίγο
και ενδιάμεσες πρακτικές τεκμηριωμένες,
η δηλαδή ένα βιβλίο οδηγιών
δ που να δείχνει πως τεκ- τους τόνους, ο Βασίλης ήταν καταιγιστικός.
μηριώνεται μία καλή πρόταση, πως συζη… πως τεκμηριώνεται μια κακή πρόταση όταν απορ-
ρίπτεται, δηλαδή ένα καλό πρακτικό
α μιας Ε.Π.Α.Ε. που να λέει: απορρίπτεται
α αυτό διότι... Αυτά Τρίτον: Είμαστε πράγματι εδώ και όχι στην
στη Αθήνα, διότι
τα πράγματα θα ήτανε το καλύτερο
τ πράγμα που θα μπορούσε να υπάρχει, όχι για τον κόσμο ακόμα και τόσοι λίγοι, βλέπετεε ότι υπάρχει ένα θέμα του πως
τον κοινό, θα πάμε μετά στα δημοτικά
η σχολεία και στα νηπιαγωγεία.
ω Ας πάμε στους μελετητές θα συντονίσουμε την συζήτηση. Η ουσία του ννα είμαστε εδώ

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
386 — 387
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

είναι για να μπορέσουμε στοτ τέλος της ημέρας να υπάρξει Εμείς θέλουμε να υπάρξει α
αποτέλεσμα και συνέχεια. Δεν
ένα συγκεκριμένο πλαίσιο συζήτησης,
ζ στο οποίο θα επανέλ- είναι δυνατόν πρέπει να δώσ
δώσουμε
ουμε την δυνατό
ο δυνατότητα σε όλους
θει η επιστημονική ομάδα για α να δώσει πραγματικά συμπε- να μιλήσουν.
μ •
ράσματα. Το αν θα πρέπει να είχε γίνει αυτή η εκδήλωση
πριν ή μετά την προκήρυξη των ω μελετών νομίζω ότι φαίνεται • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. ǿ. Δεν σέβεστε το προεδρείο
ǿ
ότι ακόμα και τώρα οτι υπάρχουν
ά περιθώρια. Η Διοίκηση κύριε Λαγέ. Θα πάρετεε τον λόγο, αλλά κάντε μου την
του Υπουργείου, δείχνει καλή ή θέληση, υπάρχουν περιθώρια χάρη μισό λεπτάκι. Θέ
Θέλω
λλω δύο πράγματ
πράγματα οργανωτικά
να γίνουν παρεμβάσεις. Απόπ το να καθόμαστε εμείς στον να συμφωνήσουμε μαζί για να ξέρουμε κύριε Λαγέ αν
Σύλλογό μας, εσεις στις σχολές
λ σας και να κάνουμε κριτική θέλετε... Δύο πράγματα οργα
οργανωτικά
ανωτικά να συμφ
συμφωνήσουμε για
ακόμα και εδώ, τώρα υπάρχειχ η δυνατότητα να παρέμβου- να μπορέσουμε να κάνουμεε ακριβώς τον διά
διάλογο που τον
με. Το θέμα άσκησης της αρχιτεκτονικής
ρ από αρχιτέκτονες θέλουμε όλοι και την συζήτησ
συζήτηση
ση που την θέλου
σ θέλουμε όλοι. Ένα,
δεν χρειάζεται να το αναλύσω
σ περαιτέρω, νομίζω ότι όλοι πείτε μου ποια στιγμή είσα
είσαστε
αστε έτοιμοι για τις δύο… •
α
γνωρίζετε οτι o Σύλλογος ττον τελευταίο καιρό προσπαθεί
ιδιαίτερα. Δεν ξέρουμε ποια θα α είναι τα αποτελέσματα, νομί- • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. ΔιαδιΔιαδικαστικά,
ιικαστικά, καταρχ
καταρχήν η πρόβλε-
ζω όμως ότι άνοιξε ένας διάλογος,
λ και η κυρία Μουρμούρη ψη σήμερα ήταν για την επιστ
επιστημονική
ττημονική ομάδα να συζητήσει
πιθανά θα μπορέσει να μαςα βοηθήσει να μπούμε και πιο μεταξύ της. Από κει και μετά αν περισσέψει χχρόνος και θέ-
δυνατά μέσα στο Υπουργείο κ και να πούμε κάποια πράγματα λουν κάποιοι να παρέμβουν από τους υπόλουπόλοιπους εμάς η
και εκεί για τα επαγγελματικά
ι μας δικαιώματα. Αυτά είχα οργανωτική ή τους μελετητές ή και λοιπά, κρα
κρατάμε σημειώ-
σημειώσει σε σχέση με τα θέματα
έ που μπήκαν το πρωί. Ας σεις και παρεμβαίνουμε στην συνέχεια. Θέλο
Θέλουμε δηλαδή η
βάλουμε ένα πλαίσιο συζήτησης,
η ας ξανά δώσουμε την δυ- προτεραιότητα σήμερα είναι ννα ακούσουμε τητην επιστημονι-
νατότητα στην επιστημονική ομάδαμ να πει κάποια πράγματα. κή ομάδα μετά από όλο αυτό τι έχει να προτε
προτείνει, τι έχει να
Ευχαριστούμε για την προσπάθεια
ά που κάνατε κ. Μουρμού- βγάλει σαν συμπέρασμα, ο στό
στόχος.
όχος. •
ό
ρη, άρα πάνω σε αυτά μπορούμε ύ να μιλήσουμε. Εσείς βάλα-
τε κάποια κόκκινα σημεία, εμείςε σαν οργανωτική έχουμε και • ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Παρ Παρακαλώ
ρακαλώ ακούστε τις εισηγήσεις
ρ
κάποια άλλα, από την επιστημονική
μ ομάδα μπορεί να μπού- που μας έστειλαν ο κύριος Ζή
Ζήβας
ήβας και ο κύριο
ή κύριος Δεκαβάλας.
νε και άλλα κόκκινα και πιο δυνατά. Αλλά σας παρακαλώ ας •
συζητήσουμε πραγματικά. Θα α ήθελα να γίνει συζήτηση, όχι
τοποθετήσεις. Δηλαδή πιο μαζεμένα
α πράγματα, δεν ήρθαμε
σήμερα εδώ για να τοποθετηθούμεο εκ νέου, ότι ήταν να πού-
με το είπαμε. Ας γίνουνε μικρές
ρ συζητήσεις ερωταπαντήσεις ǽȀȉǿĬǿȉǿ Ǽ. ǾǿǻǺ
για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε,
ρ αλλιώς το να σηκωθεί
πάλι ο καθένας και επί πεντάλεπτου
ε να κάνει μια τοποθέτηση «ȇȢȡȣ ijȡȤȣ ȉȫȟıİȢȡȤȣ,, ijșȟ ȇȢȪıİ
ȇȢȪıİȢȡ ijį ȪIJį
δεν νομίζω ότι θα οδηγήσει πουθενά. • …».
…
IJįȣ ȗȢȑĴȧ ıȟ IJȤȟıȥıȔį…
IJȤȟıȥıȔį…».

Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ζητάει τον λόγο. Αφήνω το εισαγωγικό, ίσως κ κάποια να σας εείναι χρήσιμα,
ίσως να βοηθήσουν στην διατ
διατύπωση
τύπωση κάποιων σκέψεων και
• ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Κύριε Λαγέ συγγνώμη, σας κάποιων κανόνων. «Να σας πω καταρχήν π πως η θέσπιση
ω καθόλου. Σε όλο το τριήμερο
εκτιμώ, βλέπετε ότι δεν μιλάω ειδικών κανόνων ή όρων δόμησης
η μέσα ή και γγύρω από τους
όλο έχω μιλήσει δέκα λεπτά, δίνω την δυνατότητα σε όλους ιστορικούς οικισμούς της χώρας
ρ μας, αποτελ
αποτελεί μία απολύ-
να ακουστούν. Έχω την υποχρέωση όμως να κρατήσω μία τως κατανοητή και επαινετή ππροσπάθεια και πρόθεση προ-
διαδικασία, ακριβώς για να υυπάρχει εξέλιξη στη συζήτηση. στασίας της δομής και τον χαρακτήρα
ρ των οικ
οικισμών αυτών,

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ εισήγηση Δ. ΖΗΒΑ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
388 — 389
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

πράγμα που σημαίνει την προστασία

ο της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας ιδιαίτερα ǽȀȉǿĬǿȉǿ ȁ. ǼǽȁǺǻǺȂǺ
πλούσιας και ιδιαίτερα πολύμορφης.
μ Αρκεί να θυμηθούμε τουςο οικισμούς των Κυκλάδων,
του Πηλίου, της Ηπείρου ή τωνν Επτανήσων για να συνειδητοποιήσουμε
π την έκταση αλλά και Ǻȗį›șijȡȔ ȉȤȟȑİıȝĴȡț,
την πολυπλοκότητα του προβλήματος.
λ Πρέπει εδώ να σημειώσω
σ ότι προτιμώ τον όρο ειδικοί
όροι δόμησης από τον όρο μορφολογικοί
ο κανόνες δόμησης,, που μπορεί να εκληφθεί ότι Το απόγευμα της 16ης τρέχοντρέχοντος παρακολούθησα με
νντος μηνός παρα
παραπέμπει ή υπονοεί εσφαλμέναμ ίσως στην θέσπιση κανόνωνω μίμησης των ιστορικών ή αν συζήτηση
πολύ ενδιαφέρον τη συζήτησ σύνταξη νέου Οικο-
ση για τη σύνταξ
θέλετε των παραδοσιακών μορφώνρ πράγμα εξαιρετικά συζητήσιμο.
ή Δεν πρέπει να μας δια- δομικού Κανονισμού για την εεπικράτεια. Κατ Κατά τη συζήτηση
φύγει το γεγονός ότι η όλη δομή
μ και η μορφή των ιστορικών οικισμών
ι μας έχει διαμορφωθεί διαπίστωσα πως πολλοί συνά συνάδελφοι
άδελφοι έχουν κ
ά καταπιαστεί με
στην διάρκεια πολλών χρόνων, ν και εκφράζει τον τρόπο ή τους
υ τρόπους με τους οποίους οι πολύ σοβαρότητα με το θέμα π παρά το γεγονός ότι ορισμένοι
κάτοικοί τους αντιμετώπισαν τις ανάγκες τους χρησιμοποιώντας α συγκεκριμένους κάθε φορά ματαιοπονούν.
άλλοι πιστεύουν ότι ματαιοπον ννούν.
τρόπους δόμησης, δομικά υλικά,κ τεχνικές μεθόδους και την αντίστοιχη
ν τεχνογνωσία, κοινω- Εγώ ομολογώ ότι παρά το π προκεχωρημένο ττης ηλικίας μου
νικές συμβάσεις και συγκεκριμένες
μ οικονομικές δυνατότητες. είμαι πρόθυμος να αγωνισθώ μ μεε τις πενιχρές μο
μου δυνάμεις στο
Σήμερα όλα αυτά έχουν δραματικά
δ μεταβληθεί, ενώ οι οοικισμοί αυτοί πρέπει να εξα- πλευρό του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. για κάτι
ά που πιστεύω π πως είναι ζωτι-
κολουθήσουν να ζουν και να λλειτουργούν εξυπηρετώντας όμως ω τις ανάγκες των σύγχρονων κής σημασίας για την άνθιση εκ κ νέου της Αρχιτε
Αρχιτεκτονικής σ’αυ-
ανθρώπων. Από την άλλη μεριά δεν πρέπει να ξεχνούμε πως υπάρχουν σύγχρονες ανάγκες τόν τον τόπο τον ευλογημένο από π τους θεούς, πο
που συστηματικά
και δυνατότητες που και αυτές απαιτούν την ικανοποίησή τους. ς Ούτε μπορούμε να ξεχνούμε η σημερινή πολιτεία προσπαθείί να τον παραμορ
παραμορφώσει.
πως πολλοί ιστορικοί οικισμοί έχουνε εγκαταλειφτεί, ιδίως ο οι ορεινοί, ή κατοικούνται από Γι’αυτό να μου επιτρέψετεε να πω δυο λόγ λόγια σχετικά με
ελάχιστους ανθρώπους κυρίωςς ηλικιωμένους, και ζωντανεύουν υ ορισμένες μόνο εποχές του το θέμα:
έτους. Όλα αυτά με οδηγούν σ στην σκέψη ότι θα πρέπει να σκεφτούμε
κ τρόπους προστασίας α) ποιος ασκεί την Αρχιτεκτονική ν στον τόπο μ
μας;
των οικισμών αυτών μέσα στα σημερινά αυστηρά καθορισμένα ν όριά τους και συγχρόνως να β) ποιος ασκεί τον έλεγχο για α την «αισθητική διαμόρφωση
σκεφτούμε όρους δόμησης στο ο εκτός των οικισμών φυσικό περιβάλλον με ότι αυτό υπαγο- των κτιρίων»; και
ρεύει, όπου σύγχρονοι άνθρωποιπ με σύγχρονους τρόπους, με σ σύγχρονα υλικά θα μπορέσουν γ) πώς προστατεύονται η παραδοσιακή ρ Αρχ
Αρχιτεκτονική και
μέσα σε κάποια πλαίσια να εξυπηρετήσουν
υ τις σύγχρονες ανάγκες
ά τους σε ένα δημιουργικό τα διατηρητέα κτίρια;
διάλογο με το ιστορικό παρελθόν
λ του τόπου. Ας μην ξεχνούμε πως έχουμε αποδεχτεί την
εισαγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος
μ ή την εισαγωγή σύγχρονωνω μορφών θέρμανσης σε ιστο- Και ας ξεκινήσουμε με το ((α).
ρικά κτίρια. Μπορούμε συνεπώςπ να δεχτούμε και την εισαγωγή ω σύγχρονων υλικών που με Στην Ελλάδα βάσει της ισχύουσας
ύ νομοθεσ
νομοθεσίας, δικαίωμα
σύνεση και ευαισθησία θα εκσυγχρονίσουν
σ τις συνθήκες ζωής,
ή τους ιστορικούς οικισμούς έκδοσης άδειας οικοδομής μέχριχ διώροφο έχουν
έχο όλοι οι Δι-
ενισχύοντας την λειτουργικότητά
η τους και την επιβίωσή τους ως ζωντανών κυττάρων και πλωματούχοι Αρχιτέκτονες, Π Πολιτικοί Μηχαν
Μηχανικοί και Υπο-
χωρίς καμία πρόθεση μουσειακής
α διατήρησης. μηχανικοί. Από εκεί και πέραα για πολυώροφα κτίρια έχουν
Θα έλεγα συνεπώς ότι απαιτούνται
α δύο ειδών ειδικοί όροι
ο δόμησης: αυτοί που θα ανα- οι Διπλωματούχοι Αρχιτέκτονες
ν και Πολιτικοί Μηχανικοί.
φέρονται στο κάθε αυτό ιστορικό
ρι τμήμα του οικισμού προσεκτικά
κ προσδιορισμένο, και αυ- Και το θέμα είναι, εξαρτάται
ά η Αρχιτεκτο
Αρχιτεκτονική από τον
τοί που θα αναφέρονται στο εκτός
κ του οικισμού περιβάλλον, κκαι θα αφορούν τις σύγχρονες αριθμό των ορόφων;
κατασκευές με όσους κάθε φοράο ειδικούς περιορισμούς και ό όρους υπαγορεύει αυτό το πε- Όλοι θαυμάζουν την Αρχιτεκτονική
ι των ππρογόνων μας
ριβάλλον. – της Αρχαιότητας – αλλά δεν έέχω υπ’όψιν μου να κατασκευ-
άζουν κτίρια με περισσότερους
υ των δύο ορόφ
ορόφων.
Συνάμα η Ελληνική Πολιτείαε που κόπτετα
κόπτεται μόνο για την
— ȁįȚșȗșijȓȣ
ș ǼȀȆȄȋȉǿȉ ǾǿǻǺȉ. αισθητική διαμόρφωση των κ κτιρίων, θεσπίζο
θεσπίζοντας διατάξεις
και κανονισμούς, δίδει μόνο τοο 9% στην Αρχιτ
Αρχιτεκτονική όταν
διαδικασία της Μελέτης
πρόκειται για ανάθεση έργου με τη διαδικασί
Κατασκευής, όπου το κόστος κ εκτελέσεως έχουν
και ο χρόνος εκτε
σημαντικό προβάδισμα.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ εισήγηση Κ. ΔΕΚΑΒΑΛΑ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
390 — 391
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

Για πολυώροφα κτίρια την άδεια μπορεί να υπογράφει εκτός από τον διπλωματούχο Αρ- Όταν κάποτε το εισηγήθη
εισηγήθηκα
ηκα αυτό σε Σ
η Συνέλευση του
χιτέκτονα και Πολιτικός Μηχανικός.
α Αλλά τι αισθητική παιδεία
ε διαθέτει ο διπλωματούχος Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α., κατηγορήθηκαα ότι πάω να μει
μειώσω την αξία
Π.Μ. στις μέρες μας; του Διπλώματος των συναδέλφ
συναδέλφων,
φων, ενώ το σύσ
φ σύστημα αυτό εί-
Την εποχή που σπούδαζα στο τ ΕΜΠ κατά τη δεκαετία του 1940,
4 τα δύο πρώτα έτη των σπου- ναι σαφώς προς το συμφέρον των Αρχιτεκτόν
Αρχιτεκτόνων.
δών μας, που είχαν γίνει, από ττέσσερα, πέντε, ήσαν κοινά για ό
όλες τις Σχολές για πάρα πολλά Προσωπικά, άσχετα προς ττο ότι απέκτησα άδεια ασκήσε-
μαθήματα, έτσι ώστε οι σπουδαστές
α της Σχολής Π.Μ. να παρακολουθούν
ο μαθήματα Αρχιτεκτο- ως του επαγγέλματος από το 1 1948,
948, μόνον το 19
1960 άσκησα το
νικής και αντίστοιχα της Σχολήςς Αρχιτεκτόνων, Στατικής και Εγκαταστάσεων
κ των κτιρίων. επάγγελμα ως ανεξάρτητος Αρ Αρχιτέκτων
ρχιτέκτων με δικ
ρ δικό μου αρχιτε-
Εδώ ίσως θα έπρεπε να σημειωθεί
η ότι τα περισσότερα αρχιτεκτονικά
χ θέματα των σπου- κτονικό γραφείο, και την σύντ
σύνταξή
τταξή μου από το ΤΣΜΕΔΕ την
δαστών της Σχολής Π.Μ., τα α εκπονούσαν σπουδαστές της Σχολής Αρχιτεκτόνων έναντι πήρα το 2010, πενήντα χρόνια α αργότερα.
αμοιβής. Το αντίστροφο όμωςς δεν ίσχυε.
Πέραν αυτού επειδή αφενός ό οι σπουδές δεν ήσαν δωρεάν, ν παρά μόνον για αποδεδειγ- Αλλά ας επανέλθουμε στο σήμερα. Και πρ πρώτο ερώτημα
μένα απόρους, και αυτό εφόσον είχαν μέσον όρο βαθμολογίας α από 7,6 έως 10, και επειδή είναι: ποιες είναι σήμερα οι σ
σπουδές του Αρχ
Αρχιτέκτονα στον
κανείς μας δεν ξεπερνούσε το 6,99, ήμασταν υποχρεωμένοι ννα δουλεύουμε ως σχεδιαστές τόπο μας; Φευ λιγότερο σοβαρέςρ από την επο
εποχή που σπού-
σε Αρχιτεκτονικά Γραφεία, σεε εποχή που η οικοδομή έδινε κ κι έπαιρνε. Αυτό μας έδινε μια δαζα στο ΕΜΠ. Όχι ότι οι Καθηγητές
θ υπολείπ
υπολείπονται των τότε,
επιπλέον ευκαιρία μάθησης στην τ πράξη, με την άμεση επαφή με το γιαπί. αλλά το πρόγραμμα σπουδώνν δεν είναι πια π πλήρες. Πολλά
Όσο για την άδεια άσκησης του επαγγέλματος, αυτή εδίδετο ε στους Διπλωματούχους της από τα τεχνικά μαθήματα έχουν υ εκλείψει με α αποτέλεσμα οι
Σχολής Αρχιτεκτόνων, από τηνν Πολιτεία με την επιτυχία του σ στις περίφημες τρεις οκτάωρες Αρχιτέκτονες στην πράξη να είναι
ί υποχείριοι ττων Πολιτικών
εξετάσεις, όπου δεν χάριζαν κάστανα.
ά Μηχανικών σε ότι αφορά στη η στατικότητα τω
των κτιρίων, και
των Μηχανολόγων Μηχανικών ώ σε ότι αφορά στις μηχανο-
Σήμερα τι γίνεται; Την άδεια
ι άσκησης του επαγγέλματος τηνη δίδει το Τ.Ε.Ε. με μια απλή λογικές εγκαταστάσεις. Όσονν αφορά πάλι τουςτο Π.Μ. που
εξέταση επί της Διπλωματικής Εργασίας. Όσον δε αφορά στους ο σπουδαστές εν Ιταλία, δεν αρχιτεκτονούν, αφού αναλάβουνο τη μελέτη ενό
ενός κτιρίου, στα
ξέρω ποιο είναι το πρόγραμμα σπουδών, αλλά πολλά λέγονται που δεν είναι πολύ ευχάριστα. πλαίσια της Μελέτης Κατασκευής
ε ή δι’απευθε
δι’απευθείας ανάθεσης,
Τώρα, τι γίνεται σε άλλα μέρη
έ του κόσμου; Στη μόνη χώρα του εξωτερικού που εργάσθη- την αναθέτουν στη συνέχεια υ υπεργολαβικά σ σε δεινοπαθού-
κα, αφού σπούδασα μεταπτυχιακάι με υποτροφία, την δεκαετίαί του 1950, στην Πολιτεία της ντα Αρχιτέκτονα, έναντι γλίσχρας
ρ αμοιβής.
Νέας Υόρκης των ΗΠΑ, τα πράγματα ήσαν πολύ απλά. Άδεια ι άσκησης του επαγγέλματος
του Αρχιτέκτονα έχουν μόνον όσοι: Τώρα ας δούμε τι γίνεται με τους Υπομη
Υπομηχανικούς, που
1ον) έχουν δίπλωμα από αναγνωρισμένη
α Αρχιτεκτονική Σχολή,
ο συν τριετή άσκηση σε αρ- έχουν το δικαίωμα εκπόνησηςς Αρχιτεκτονική
Αρχιτεκτονικής Μελέτης μέ-
χιτεκτονικό γραφείο, και
α κατόπιν επιτυχίας τους σε πολύλ αυστηρές εξετάσεις, χρι διώροφο.
2ον) έχουν δίπλωμα Πολιτικού κ Μηχανικού με εξαετή ευδόκιμη κ άσκηση σε αρχιτεκτονικό Τα διώροφα καθώς και τα μονώροφα κατά μεγάλη πλει-
γραφείο συν επιτυχία στις ίδιες αυτές εξετάσεις, και οψηφία είναι η δεύτερη εξοχική
ι κατοικία, σε κάποια ακτή,
3ον) δεν έχουν σπουδές πανεπιστημιακού
ε επιπέδου, αλλά έχουν
χ εργασθεί σε αρχιτεκτονι- ορεινή περιοχή ή σε κάποιο από
π τα νησιά μας με την εξαίρε-
κό γραφείο επί έντεκα χχρόνια και επέτυχαν στις ίδιες α
αυτές αυστηρές εξετάσεις. τη παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική,
τ την οποία
οπο η Ελληνική
Πολιτεία δήθεν προστατεύει. Κ
Και λέω δήθεν δδιότι η υφιστά-
Αυτό ακούγεται λογικό εφόσον
ό αφενός οι σπουδές χωρίς π
πρακτική εμπειρία δεν αρκούν μενη νομοθεσία με κανέναν τρόπο
ρ δεν την πρ
προστατεύει από
για την επιτυχή άσκηση της Α
Αρχιτεκτονικής στην πράξη, ενώώ αφετέρου εάν κάποιος εργα- την παραποίηση και την αλλοίωση
ο εκείνων των στοιχείων
σθεί σε αρχιτεκτονικό γραφείο
ο επί έντεκα χρόνια και παράλληλα
λ μελετήσει Αρχιτεκτονική, που αποτελούν την Αρχιτεκτονική
ο τους, θεσπ
θεσπίζοντας κανό-
εκτός Πανεπιστημίου, και επιτύχει
τ στις πολύ αυστηρές αυτές εξετάσεις, διαθέτει τα εχέγγυα νες και περιορισμούς.
για σωστή άσκηση της Αρχιτεκτονικής.
κ
Εδώ ας θυμηθούμε ότι ούτετ ο F.L. Wright, ούτε ο Le Corbusier,
r αλλά ούτε και ο Mies Σαν παράδειγμα θα αναφέρω από την πρπροσωπική μου
Van der Rohe, οι πατέρες αυτοί
υ του μοντέρνου κινήματος δ δεν διέθεταν Δίπλωμα Αρχιτε- εμπειρία δύο-τρεις περιπτώσεις
σ όταν ασχολήθηκα
ασχολ με την
κτονικής. επανάχρηση παλαιών κτιρίων..

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ εισήγηση Κ. ΔΕΚΑΒΑΛΑ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
392 — 393
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

Όταν προ μερικών ετών ανέλαβα

έ να προσθέσω έναν όροφο ο σε ισόγεια κατοικία στις Σπέ- Σηφουνάκης ήταν Υπουργός Χ Χωροταξίας με π προσκάλεσε σε
τσες, οι όροι δόμησης για την ααισθητική προστασία των Σπετσών σ μου επέβαλαν τα ανοίγμα- συνάντηση που είχε σαν θέμα ττην «προστασία της αρχιτεκτο-
τα να είναι 1 προς 1,5 για τα παράθυρα,
α και 1 προς 2 για τις θύρες,
ύ πράγμα που και τήρησα. νικής κληρονομιάς και την αισ
αισθητική
σθητική των κτιρ
σ κτιρίων».
Έλα όμως που το υφιστάμενο ισόγειο είχε παράθυρα τετράγωνα, ω 1 προς 1. Όταν διαπίστωσα πως στό στόχος
χος ήταν η θέσπ
θέσπιση νέων κα-
Όταν κάποτε ασχολήθηκα μ με μια υφιστάμενη διώροφη κατοικία στον Οικισμό της Μιτζέ- νόνων και διατάξεων υπό μορφ
μορφή
φή συνταγών, δή
φ δήλωσα ότι όσο
λας, που διέθετε και έναν στάβλο
β παραπλεύρως, το άνοιγμα του ο στάβλου ήταν 2 μέτρα ύψος Τσελεμεντέ και να διαβάσω νόνόστιμο
όστιμο φαγητό δ
ό δεν θα καταφέ-
προς 2,5 μέτρα πλάτος. Σημειωτέον
ω ότι ο στάβλος μετατράπηκε κ σε καθιστικό. ρω να μαγειρέψω, ενώ ένας καλός
κ μάγειρας δεν χρειάζεται
Παλαιότερα ακόμη μου έλαχε α να μετατρέψω στην Αίγινα μια σπογγαποθήκη σε υποδοχή τον Τσελεμεντέ, και ότι ως εκ κ τούτου η μόνη εγγύηση για
Ξενοδοχείου και εστιατόριο. Ε Εκεί τα ανοίγματα δεν ήσαν μόνο ό ένα, αλλά περισσότερα εν τη διάσωση της αρχιτεκτονικήςς μας κληρονομ
κληρονομιάς και την αι-
σειρά με ύψος 2 μέτρων και μεγάλο
ε εύρος. σθητική των κτιρίων, είναι να μελετούνται από Αρχιτέκτονες
επαγγελματίες, και ο αρχιτεκτο
αρχιτεκτονικός
ονικός έλεγχος να ασκείται από
ο
Αλλά ας δούμε πώς προστατεύει
α η Πολιτεία την παραδοσιακή
α μας Αρχιτεκτονική. Επιτροπή αποτελούμενη από Α Αρχιτέκτονες αναναγνωρισμένου
Όταν το 1960 παραιτήθηκα α από την Δημόσια Υπηρεσία, μ μετά το πέρας της Αντισεισμι- κύρους.
κής Ανοικοδόμησης της Σαντορίνης,
ο διότι κυριολεκτικά μου εείχαν ψήσει το ψάρι στα χείλη, Μόλις το είπα αυτό πετάχτηκε
χ ένας από τους μεγαλο-
άφησα στο Γραφείο Οικισμού Θήρας μια στοίβα από σχέδια λλεπτομερέστατων αποτυπώσε- σχήμονες συνεργάτες του Υπουργού
ο και δήλω
δήλωσε: «Όλες τις
ων της τοπικής αρχιτεκτονικής.ς Αυτά ήσαν το έργο ενός εξαίρετου
ρ κωφάλαλου σχεδιαστού αηδίες τις κάνουν οι Αρχιτέκτονες»,
κ και ο ΥΥπουργός που
του Υ.Ε., του Κοκορόπουλου, που επειδή στενοχωριόταν στο σχεδιαστήριο, που δεν άκουγε υποτίθεται πως είναι Αρχιτέκτων
τ δεν αντέδρα
αντέδρασε. Οπότε ση-
και δεν μιλούσε, τον είχα επιφορτίσει
φ με αυτό το έργο. Ξεκινούσε
ν από το γραφείο εφοδια- κώθηκα και έφυγα.
σμένος με μια σταδία, μια μετροταινία,
ρ μια φωτογραφική μηχανή,
α μπλοκ και μολύβι, καθώς Εδώ ίσως θα έπρεπε να σημειώσω
η δύο τιν
τινά.
και έναν υπνόσακο, και επέστρεφε
τ μετά δυο-τρεις μέρες καιι στρωνόταν στο σχεδιαστήριο Την εποχή που σπούδαζα Π Πολεοδομία με υ υποτροφία στο
σχεδιάζοντας τα παραδοσιακά ά κτίρια που είχε αποτυπώσει. Πανεπιστήμιο του Λονδίνου προς το τέλος ττου 1955, είχε
προβληθεί μια ταινία για τηνν ανακατασκευή ή μάλλον θα
Έναν περίπου χρόνο αργότερα θέλησα με τον Σάββα Κονταράτο
ν και τον Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. έπρεπε να πω αναστύλωση των κτιρίων που π πλαισίωναν μια
να τυπώσουμε ένα λεύκωμα για ι την παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
ν της Σαντορίνης. Όταν ζη- ιστορική κεντρική πλατεία τηςς Βαρσοβίας, που
πο είχε πλήρως
τήσαμε τα σχέδια από το Υ.Ε., μας απήντησαν ότι πολτοποιήθηκαν. Τότε θυμήθηκα πως στο καταστραφεί κατά τον πόλεμο. Το έργο της αν αναστύλωσης ως
γραφείο μου στην Υπηρεσία Ο Οικισμού στην Αθήνα είχα αφήσει
ή τρεις κούτες με φωτοαντί- μελέτη και επίβλεψη το είχε αναλάβει
ν η Σχολή Αρχιτεκτόνων
γραφα αυτών των σχεδίων, και
α ζήτησα να μας τις δώσουν. Επί
π ματαίω. Και οι κούτες αυτές της Βαρσοβίας, που με τους σπουδαστές
π της ΑΑρχιτεκτονικής
είχαν γίνει άφαντες. είχαν κάνει πλήρη αποτύπωση η των ημικατεστ
ημικατεστραμμένων κτι-
ρίων ώστε η αποκατάσταση να α είναι πλήρης κ και αυθεντική.
Αλλά ας δούμε τι γίνεται με την παραποίηση της παραδοσιακής
σ μας Αρχιτεκτονικής και Η ταινία αυτή μας ενθουσίασε
σ όλους και το έργο αυτό
δη των διατηρητέων. το θεωρήσαμε ως πρότυπο. Λ Λίγο αργότερα επ επ’ευκαιρία των
Πριν 25 περίπου χρόνια, σ στον πεζόδρομο της οδού Θεμιστοκλέους
σ στα Εξάρχεια, είχα διακοπών των Χριστουγέννων, ω βρεθήκαμε με τον Θαλή
την ευκαιρία να ασχοληθώ με τη διασκευή διατηρητέου νεοκλασικού
λ κτιρίου σε θέατρο. Αργυρόπουλο, τη γυναίκα του, ο την Μαίρη Σταύρου και
Κατέβαλα κάθε προσπάθεια ι για να αναδείξω τα αυθεντικά νεοκλασικά στοιχεία της πρό- τον Καθηγητή μας του Πανεπιστημίου
ε του Λονδίνου τον
σοψης, αλλά όχι μόνο. Schleifenberg στη Βόρεια Γαλλία,
λ όπου επισκ
επισκεφθήκαμε τις
Πλάι στο κτίριο αυτό, υπάρχει άλλο διατηρητέο νεοκλασικό που σήμερα λειτουργεί ως πόλεις που είχαν ανοικοδομηθεί
η μετά από τις καταστροφές
«Κρατικός Παιδικός Σταθμόςς Εξαρχείων». Το κάποτε ωραίο ί αυτό νεοκλασικό κτίριο εί- που είχαν υποστεί κατά τον πόλεμο.
ό
ναι πλήρως παραποιημένο και παραμορφωμένο σε ότι αφορά ά τα νεοκλασικά του στοιχεία. Οι Γάλλοι είχαν εφαρμόσει ε τη θεωρία της ανοικοδόμη-
Τώρα φαντάζομαι που καταξιώθηκε
ώ θα γίνει το πρότυπο για την παραμόρφωση και άλλων σης βάσει αισθητικών κανόνωνν που πήγαζαν υ υποτίθεται από
διατηρητέων νεοκλασικών κτιρίων
ρ από την Νεοελληνική Πολιτεία.
ι την αυτόχθονα παραδοσιακή Α Αρχιτεκτονική. Τ Το αποτέλεσμα
Αλλά ας δούμε τι γίνεται σ
σήμερα με το θέμα αυτό. Προ τριών
ρ ετών, όταν ο συνάδελφος ήταν από τα ανιαρότερα που μ μπορεί κανείς να φανταστεί.

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ εισήγηση Κ. ΔΕΚΑΒΑΛΑ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
394 — 395
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

Τότε συμφωνήσαμε και οι τέσσερις πως ή κάνεις πλήρη • ȃ. ĮȈǺȄȊǾǿ. Να σας σ ενημερώσω οτι έξω υπάρ-
αναστύλωση, βάσει αποτυπώσεωνσ και σοβαρής μελέτης, ή χει γραμματεία του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α.
.Ε.Α. Ξέρετε όταν πήγα κάποτε
αναθέτεις σε αρχιτέκτονες να σ
σχεδιάσουν σύγχρονα κτίρια. στην Κωνσταντινούπολη, φεύ φεύγοντας
ύγοντας μου ζήτ
ύ ζήτησαν να πλη-
ρώσω έναν φόρο και δεν είχα α και χρήματα, τα έψαχνα για
Αυτό ακριβώς κάναμε κατάτ την ανοικοδόμηση της σει- να μπορέσω να βγω από τη χώ ώρα. Λοιπόν εντά
ώ
χώρα. εντάξει δεν εννοώ
σμόπληκτης Σαντορίνης. Όλα τα κτίρια που είχαν καταρρεύ- ότι θα κάνετε το ίδιο. Απλά μηνν μας ξεχάσετε β βγαίνοντας •
σει ή έπρεπε να κατεδαφιστούνν ως επικινδύνως ετοιμόρροπα
έως την ποδιά του ισογείου, χαρακτηρίζονταν ως επισκευα- • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Άργησα λίγο ννα καταλάβω τι
στέα και ανακατασκευάζοντανν αντισεισμικά μετά από πλήρη εννοούσε. Μπαίνετε δωρεάνν αλλά βγαίνετε πληρώνοντας,
αποτύπωση που ακολουθούσαμε α με άκρα σχολαστικότητα. ωραία. Λοιπόν ευχαριστο
ευχαριστούμε
ύμε πάρα πολύ. Τώρα νομίζω
Αντιθέτως στους νέους οικισμούς
ο εφαρμόσαμε τη λογική της ότι έρχεται η ώρα του κύκ
κύκλου
κλου συζήτησης
κ συζήτησης. Θα ήθελα να
σύγχρονης αρχιτεκτονικής έκφρασης.
φ Ό,τι φτιάχναμε όμως καταγράψω ποιοι επιθυ
επιθυμούν
υμούν να μιλήσο
υ μιλήσουν ξεκινώντας
έπρεπε να τύχει της έγκρισης της αρμόδιας Αρχιτεκτονικής από την επιστημονική επιτ
επιτροπή
ττροπή και μετά κ
και όλους τους
Επιτροπής που απετελείτο απόπ τους Καθηγητές του ΕΜΠ, υπόλοιπους και μετά θα δούμε με βάση τον διαθέσιμο
Τάκη Μιχελή, Δημήτρη Πικιώνη,ώ τον Αρχιτέκτονα Επιθε- χρόνο πόσος χρόνος αναλογεί για τις παρεμβάσεις.
ωρητή. Δ. Κωνσταντινίδη και α τον Αρχιτέκτονα ελεύθερο Ποιοι επιθυμούν να μιλήσ
μιλήσουν
σουν ο κύριος Κ
σ Κίζης… λέγε τα
επαγγελματία Μανώλη Βουρεκά,ε οι οποίοι προσέφεραν τις ονόματα. •
υπηρεσίες τους αμισθί.
• ȇȈȆǽǼȈȆȉ. Ο κύριο
κύριος
ος Κίζης, η κυρία Μαΐστρου, ο
ο
Για να μην υπάρχει παρεξήγηση
ή σε ότι αφορά το ενδια- κύριος Μπίρης, η κυρία Κο
Κουδούνη,
ουδούνη, η κυρί
ο κυρία Αποστόλου,
φέρον μου για την Ελληνική ΛΛαϊκή Αρχιτεκτονική, σας ανα- ο κύριος Πρέπης. Να δω αν υπάρχει άλλος από την
φέρω δύο τινά. επιστημονική ομάδα.. O κύριος Αδαμ
Αδαμάκης, η κυρία
Πρώτον. Με τη Μεταπολίτευση
ε το 1975, στα πλαίσια του Κρεμέζη, η κυρία Παλυ
Παλυβού,
υβού, ο κύριος Λ
υ Λαγός, η κυρία
Ελληνικού Μήνα του Λονδίνου, ο ανέλαβα και παρουσίασα Πεπέ, άλλος; Ωραία. Θεωρο
Θεωρούμε
ούμε λοιπόν ότι έέκλεισε… •
ο
για λογαριασμό της «Ελληνικήςή Εταιρείας για την Προστα-
σία του Περιβάλλοντος» μια έέκθεση φωτογραφιών και σχε- • Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Κυρία Μουρμούρη
Μουρμούρη δεν είναι
είν να τοποθε-
δίων για την Ελληνική Λαϊκή ή Αρχιτεκτονική, με άκρα επι- τηθώ διαδικαστικά και επί προ
προσωπικού.
οσωπικού. •
ο
τυχία.
Δεύτερον. Το 1996 με προσκάλεσαν
σ στο Ισραήλ να κάνω • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
ȋȈǿ. Με συγχω
ȋ συγχωρείτε αν είναι
μια ομιλία με θέμα: «Η επιρροή της Ελληνικής Λαϊκής Αρ- διαδικαστικό θα δώσουμε τον λόγο για τα διαδικαστικά,
χιτεκτονικής στο έργο μου». μισό λεπτάκι. Έχουμε λοιπόν
ο ένα, δύο, τρία, τέσσερα,
πέντε, έξι, εφτά, οχτώ, εννέα
ν και δύο έντ
έντεκα. Χοντρικά
ȉȤȞ›ȒȢįIJȞį: Μόνον αν καταργηθούν οι ειδικοί όροι έχουμε μπροστά μας μ μισή ώρα ας πού
πούμε, τρία λεπτά
και οι διατάξεις που αφορούνν στην αισθητική των κτιρίων το πολύ ο καθένας θα έέχει στην διάθεσ
διάθεσή του και πριν
για τη διαφύλαξη της παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής, και περάσουμε στις τοποθετήσειςε δύο έχουν ζητ
ζητήσει τον λόγο
η Αρχιτεκτονική των κτιρίων αφεθεί ως οφείλει στην απο- για οργανωτικά, διαδικαστικά
α και λοιπά θέματα. •
κλειστική δικαιοδοσία των Αρχιτεκτόνων,
ρ ο δε έλεγχος να
ασκείται από Αρχιτεκτονική Επιτροπή απαρτιζόμενη από • ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ. Μια πρόταση.
Αρχιτέκτονες κύρους, θα καταφέρουμε
τ να έχουν αρχιτε-
κτονικά άρτιο περιβάλλον, και
α σύγχρονο αλλά και παρα- Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
δοσιακό.» Ναι κυρία Π
Παλυβού. •
ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
396 — 397
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

ȁ. ȇǺȂȋǻȆȋ. Μια πρόταση σύντομα και με αφορμή κάτι παράλληλοα που έχει γίνει σε μία της Καρδίτσας που ήρθα δεύ δεύτερος.
ύτερος. Είκοσι ττρία (23) γρα-
ύ
συνάντηση εργασίας για τον Π Παρθενώνα, τέλος πάντων πριν από χρόνια. Θα μπορούσατε φεία και είκοσι (20) στα Τρίκαλα
Τρίκα αλα που ήρθα π
α πρώτος. Μιλάω
μήπως ως επιτροπή οργανωτική να στείλετε στην επιστημονική επιτροπή περίπου αυτά τα για την δεύτερη φάση του διαδιαγωνισμού,
γωνισμού, την α
αξιολόγηση τε-
οποία καταγράφονται εδώ καιι όσα προστεθούνε αφήνοντας α από κάτω από κάθε ερώτηση… χνικής προσφοράς. Τρίτον στη στην
ην Χαλκιδική, π
η που και πρώτοι
μάλλον δίνοντας ένα, δύο, τρία
α ας πούμε τις προτάσεις που έχουν
χ ήδη διατυπωθεί και αφή- ήρθαμε σαν γραφείο και μειοδ
μειοδοτήσαμε,
δοτήσαμε, αποχ
δ αποχωρήσαμε. Και
νοντας τέταρτο και ένα κενό για κάτι άλλο ούτως ώστε μετά να απαντήσουμε πολύ συγκεκρι- στο Υπουργείο όταν αποχωρή
αποχωρήσαμε
ήσαμε είπαν ότι δεν μπορούμε
ή
μένα και στοχευμένα όλοι εμείςί γραπτά και εσείς να κάνετε την
η επεξεργασία των δεδομένων να το σηκώσουμε την Χαλκιδι
Χαλκιδική.
ιική. Κάποιοι συ
συνάδελφοι λένε
πιο εύκολα. • γιατί αποχωρείτε; Σήμερα πυρπυροβολούμαι
ροβολούμαι γιατ
ρ γιατί αποχώρησα,
γιατί είπα όχι να το κάνει κάπο
κάποιος
οιος άλλος. Τρίτ
ο Τρίτον… •
ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Θα
α το κάνουμε έτσι και αλλιώς οπότε
ό καλά που μας το θυμίζετε.
• ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. ǿ. Κύριε Λαγέ είναι χρήσιμες
ǿ
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ευχαριστούμε.
χ Αλλά θυμίζω ότι είμαι
μ και εγώ της επιστημονικής σαν πληροφορίες μπορ
μπορείτε
είτε να τις καταγ
καταγράψετε και να
αλλά θα με ενημερώσετε όταν θα είναι να βρεθούμε. • τις καταθέσετε στο υπου
υπουργείο.
υργείο. Χάνουμε τον ειρμό της
υ
επιστημονικής ομάδας. •
• ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Συγγνώμη να το πω για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις αλλά
Βασίλη ήσουνα καταιγιστικός.
α H διαδικασία έχει ωςς εξής: η οργανωτική επιτροπή • Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Τελειώνω.. Ποιοι είστε εσεεσείς που από την
σκέφτηκε ότι θα πρέπειε να μαζευτούμε όλοι εδώ οι ενδιαφερόμενοι,
δ η Υπηρεσία, οι Λάρισα θα μας κάνετε αυτά τα ππράγματα; Γιατί και αυτό ειπώ-
μελετητές, οι επιβλέποντες,
ε η επιστημονική ομάδα. Να γίνει ί μία πρώτη καταγραφή και θηκε στο περιθώριο. Λοιπόν έχω
έ σύμβουλο καθηγητή,
κ τριά-
να μπει το πλαίσιο. Η πρόθεση
ό του Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. είναι να
α ξαναμαζευτούνε όλα αυτά τα ντα εφτά χρόνια πανεπιστημιακ
πανεπιστημιακό
κό του Πανεπιστ
κ Πανεπιστημίου Θεσσα-
δεδομένα στον Σύλλογο, γρήγορα
γ την επόμενη εβδομάδα η την η παραπάνω εβδομάδα ίσως, λονίκης, ο οποίος έκανε αυτήν την δουλειά, και τελευταία έχω
προεκειμένου όλα αυτά να δουλευτούνε, ώστε εγκαίρως να α κατατεθούνε στο Υπουργείο, συμμετάσχει σε δώδεκα ερευερευνητικά
υνητικά προγρά
υ προγράμματα τέτοιου
στην κρίσιμη φάση όπως λλέμε πριν την έναρξη των προδιαγραφών
α της δεύτερης φάσης. αντικειμένου. Λυπάμαι που το ο λέω τώρα στο ττέλος, αλλά δεν
Δεν τελειώνουμε εεδώ, όλο αυτό το υλικό θα μαζευτεί υ και θα επεξεργαστεί. • ρωτήσατε πόσους έχουν αναγκ
αναγκαστεί
καστεί όλα τα γρ
κ γραφεία να προ-
σλάβουμε πέραν την ομάδας, π που αυτή σας ζήτ
ζήτησαν. Μόνο η
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ω Ωραία ευχαριστούμε πολύ για τηνη διευκρίνιση, αυτή είναι και ομάδα που ήταν στον φάκελό μου, πόσοι άλλ άλλοι δουλεύουνε
από εμάς η πρόθεση. Ε
Εννοείται ξεκίνησε μια διαδικασία
ί διαλόγου, νομίζω φάνηκε η δεν το ξέρετε. Ευχαριστώ πολύύ και λυπάμαι. •
πρόθεση και από
π τους δύο. Ο κύριος Λαγός ήθελε
θ κάτι να διευκρινίσει. •
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Κύριε Λαγέ, κύ κύριε Γκανάτσα
• Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Ναι, λυπάμαιπ που παίρνω τον λόγο παρόλορ που συμφωνώ με τον κύ- και όλοι σας. Θα παρα
παρακαλέσω
καλέσω πάρα πο
κ πολύ ας είμαστε
ριο Γκανιάτσα σε όλα όσα είπε,
ε στο τέλος εκεί που έθεσε το θθέμα των μελετητών και όλα τα λίγο προσεκτικοί στ
στις
ττις διατυπώσεις μμας για να μην
υπόλοιπα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε
σ ότι ο μελετητής και ο εργολάβος
ο δημοσίων έργων για το δημιουργούνται παρερμην
παρερμηνείες,
ννείες, παρεξηγήσ
παρεξηγήσεις και λοιπά.
έργο που επιτελεί είναι υπάλληλος
λ του δημοσίου, αυτό είναι ξεκάθαρο, πρώτον. Δεύτερον Το κλίμα της συνεργασίας είν
είναι
νναι που πρέπει ννα διασώσουμε
η διαγωνιστική διαδικασία είχε
χ να κάνει με ένα συγκεκριμένο ο νομικό πλαίσιο. Θα πω στην και να ενισχύσουμε και όχι να α κάνουμε μεταξ
μεταξύ μας μικρο…
κυρία Μουρμούρη την γνώμη μου πώς μπορεί να το αποφύγειι στην επόμενη φάση, υπάρχει •
τρόπος. •
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
• ȇȈȆǽǼȈȆȉ.
ǽ Όχι τώρα όμως. •
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Εν Εντάξει
νντάξει λοιπόν. Η αλήθεια είναι
• Ǽ. ȂǺĬȆȉ. Λοιπόν μισό σ λεπτό, δεν θα το πω τώρα θα ττο πω στην κυρία Μουρμούρη ότι τα μελετητικά γραφεί
γραφεία
ίία καθώς είχανε περιορισμένο
ιδιαίτερα, υπάρχει τρόπος κατά
τ την γνώμη μου. Τρίτον τα γραφεία
ρ τα οποία συμμετείχαν χρόνο παρουσίασης, τον ππλούτο δουλειάς ανάλυσης δεν
δεν ήταν τόσα πολλά, ήταν λιγότερα.
γ Το περισσότερο που συμμετείχα
υ ήταν ο διαγωνισμός μπόρεσαν να τον δείξουνε,, και πιθανόν πο
πολλοί από εσάς

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
398 — 399
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

να έχετε μείνει με άλλες εντυπώσεις. Το γεγονός ότι προφανέστατα

ο χρησιμοποιήσανε αυτό περιλαμβάνεται. Πρέπει να υπάρχει κατ κατηγοριοποίηση
μεθοδολογία για να αξιολογήσουνε,
ο να αξιοποιήσουνε, να αξιολογήσουνε οι ίδιοι την σε οικισμούς στάσιμους και α αναπτυσσόμενου
αναπτυσσόμενους, προσπελά-
δουλειά τους και να περάσουνε ν στα επόμενα βήματα, προφανώς ν τα χρησιμοποιήσανε. Νέες σιμους ή μη προσπελάσιμους.. Αυτό προέκυψ
προέκυψε σαν πρόβλη-
ιδέες ρωτάμε αν τυχόν υπάρχουν,
ο για να αξιοποιηθούν και αυτές
υ στην επόμενη φάση. Μην μα μέσα από τις παρουσιάσει
παρουσιάσεις ιις των μελετητώ
μελετητών. Είναι πολύ
επιρρίπτουμε ευθύνες και α ας το θεωρήσουμε ότι έληξε αυτό,ό μπαίνουμε στην ουσιαστική σημαντικό για μένα να οριοθ
οριοθετηθούν
θετηθούν σωστά όσο το δυνα-
θ
συζήτηση. Ο πρώτος λοιπόν που παίρνει τον λόγο είναι ο κ κύριος Κίζης, και παράκληση, τόν περισσότεροι οικισμοί κακαι
αι σας είπα πριν ποια είναι τα
α
ας μείνουμε όλοι μας στα τρίαα λεπτά, μην τα ξεπεράσουμε, και
α ας μείνουμε στην ουσία των κριτήρια, είναι το κριτήριο τη
τηςς πυκνότητας κα και της ιστορίας
θεμάτων και των προτάσεων. αλλά πρέπει να τα δούμε λίγο από πιο κοντά και είναι πολύ
σημαντικό να σκεφτείτε σαν υπουργείο τι θ θα γίνει με τον
• Ȁ. ȁȀǾǿȉ. Νομίζω ότι παίρνω τον λόγο για να δηλώσω ω ότι δεν θα μιλήσω, γιατί όλες συντελεστή δόμησης. Εγώ βλ βλέπω
λέπω ότι στην αν ανάλυση ζητάτε
αυτές τις δύο μέρες και τις πάρα
ρ πολλές ώρες που είμαστε μαζί έχω νιώσει ότι γίνεται αυτή η από τους μελετητές να βρουνν ποιος είναι ο υλοποιημένος
διάδραση σε ένα όπως το λέμεε στρογγυλό τραπέζι. Δεν βλέπω ω τι το ιδιαίτερο υπάρχει αυτήν συντελεστής δόμησης. Ξέρω ό ότι αυτό είναι π πάρα πολύ δύ-
την στιγμή σε ένα καινούριο στρογγυλό τραπέζι, δυσκολεύομαι ο μάλιστα να στρογγυλέψω σκολο, όμως αν δεν σκεφτούμ
σκεφτούμε
με λίγο το θέμα ττου συντελεστή
μ
αυτό το ωραίο τραπέζι στο οποίο
ο κάθεστε. Δεν θέλω λοιπόν να α μιλήσω και να πω οτιδήποτε, δόμησης το είπα και χθες, δεν ε μπορούμε να ορίσουμε τον
αισθάνομαι ανέτοιμος, αισθάνομαι
ν ότι οτιδήποτε ειπωθεί δίκην
η κλεισίματος σε αυτό το συ- όγκο, τον επιθυμητό όγκο του υ κτιρίου, και πρ
πρέπει οπωσδή-
νέδριο σε ένα στρογγυλό τραπέζι
π είναι ανώριμο και ανέτοιμο. Εδώ θα θυμίσω αυτά που με ποτε να διακρίνουμε τις διαφορές
φ ανάμεσα στα συνεκτικά
τον επιθετικό αλλά χρήσιμο τρόπο είπε η Δροσιά. Περιμένω την η συνέχεια λοιπόν, είμαι στην τμήματα και στα πιο αραιοδομημένα.
μ
διάθεσή σας και στην συνέχεια α με πολύ νηφαλιότητα και ωριμότητα
ι μέσα από τον διάλογο Περιοχές δηλαδή οι οποίες ο πρέπει οπ
οπωσδήποτε να
όπως ο Βασίλης ο Γκανιάτσας τον όρισε. Αρκετά φιλοσοφημένος έ πάντα ο Βασίλης, μας θύ- έχουν κάποιους ελεύθερους χώρους, περισ περισσότερους από
μισε ότι στον διάλογο πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε μ άποψη και αυτό δεν ισχύει ότι στο συνεκτικό κομμάτι, και
α επίσης, σημειώ
σημειώστε αυτό που
μόνο για την επιστημονική ομάδαά ή τα στελέχη, ισχύει για τους
υ μελετητές πάνω από όλα. είπα χθες, γιατί το έχετε και σ
στις προδιαγραφ
προδιαγραφές σας και εί-
Σας ευχαριστώ. • ναι πολύ σημαντικό στοιχείο, ότι δεν πρέπει… στους όρους
δόμησης πρέπει να πείτε ότι δ δεν επιτρέποντα
επιτρέπονται κατατμήσεις
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ευχαριστούμε
α και εμείς πολύ. Έτσι και αλλιώς όλοι προβλέπουμε ή ενοποιήσεις οικοπέδων.
συνέχεια.
χ Η κυρία Μαΐστρου. •
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σας ευχαρ
ευχαριστούμε πολύ,
ǽ. ȃǺȏȉȊȈȆȋ. Συμφωνώ ώ με τον Γιάννη τον Κίζη σε αυτόυ που είπε. Συμφωνώ στις σημειώνονται
μ όλα α
αυτά που λέτε.
πολύ ειδικές προτάσεις που εείπε ο Βασίλης ο Γκανιάτσας. Σ Σίγουρα θα σας στείλω κάποιο Ο κύριος Μπίρης
π τώρα παρα
παρακαλούμε. •
κείμενο, θέλω πολύ να απαντήσω
τ στις ερωτήσεις σας κυρία Μουρμούρη, αλλά ορισμένες
από τις ερωτήσεις σας, για να
α μπορέσω να τις απαντήσω θέλω λ περισσότερα στοιχεία από • Ǻ. ȃȇȀȈǿȉ. Επειδή οι σκέψεις μου κινούνται στο
τις μελέτες. Δηλαδή σίγουρα κ κριτήριο για την οριοθέτηση είναι
ν η πυκνότητα δόμησης και πλαίσιο όσων ειπώθηκαν από ό τους τελευταίο
τελευταίους δύο ομιλη-
η ιστορία. Σίγουρα κριτήριο γγια την αξιολόγηση είναι ο βαθμός
θ αυθεντικότητας, όμως θα τές, μη σας πάρω τον χρόνο, το εξασφαλίζω για αργότερα.
ήθελα να ξέρω σε ποιον βαθμόμ οι μελετητές έχουν την δυνατότητα
τ να εξετάσουν όλα αυτά •
τα πράγματα, για να δούμε ανν μπορούμε να φτάσουμε σε αυτό τ το βάθος. Άρα έχω κάποιες
απορίες. Πρέπει να δω κάποια α στοιχεία των μελετών για να α
απαντήσω σε ορισμένα από τα • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ευχαριστούμε.
χ Περ
Περιμένουμε πά-
ερωτήματα. ντως να τα δούμε
ο και γραπτά κύριε Μπίρη.
Και μερικά άλλα πράγματα α που θέλω να πω είναι ότι νομίζω
μ από όλη αυτή την αναλυ- Η κυρία Κ
Κουδούνη. •
τική δουλειά που έχω κάνει σεε επίπεδο χωροταξικό και κοινωνικοοικονομικό,
ω τα οποία γί-
νονται για την γενική γνωριμία,
α αλλά όχι για να καταλήξω σε ππροτάσεις είναι σαφές, τουλά-
χιστον θα πρέπει να καταλήγουν
ο σε συμπεράσματα όπως κάποιοι π μελετητές έκαναν και σε
κάποιες επισημάνσεις. Επίσης, ς στην κατηγοριοποίηση των οικισμών δεν είμαι σίγουρη αν

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
400 — 401
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

• Ǻ. ȁȆȋǼȆȋȄǿ. Καιι εγώ δεν θέλω επί του περι- που, που είναι χρήσιμο γιατί πληρώνονται εξειδικευμένες
ε μελέτες χωρικά προσδιορι-
εχομένου να συζητήσω όσο κ κυρίως για το πώς μπορεί να κάποιοι συνάδελφοι. Αν έγινανν κάπως οι σμένες που θθα απαντούν αυτές οι μελέτες
συνεχιστεί αυτή η διαδικασία. Θεωρώ ότι αυτό το τριήμερο αναθέσεις, μαζί σας, εγώ έχω ω άλλους λό- και θα εμβαθύνουν
ύ και θα απαντούν και θα
ήταν η αρχή της ζύμωσης. Είμαστε τέσσερις διαφορετικοί γους να σας πω που δεν α αναφέρθηκαν λύνουν αυτόνν τον προβληματισμό που ει-
σ και έχει εμπλακεί σε αυτήν
χώροι, ο καθένας έχει ξεκινήσει εδώ αλλά δεν έχει σημασία. α Αυτήν την πώθηκε από τον καθένα. Έχουμε μπροστά
έ χρονικές φάσεις, ο καθένας
την διαδικασία σε διαφορετικές στιγμή προχωράνε κάποιες μ μελέτες, απα- μας ένα καινούριο
ο Ε.Σ.Π.Α. που θα ξεκινήσει
τ
ξέρει ένα κομμάτι από την ιστορία αυτή, άρα ξεκινάμε, εγώ σχολούνται κάποιοι συνάδελφοι,λ πρέπει από του χρόνου.
ν Ήδη το Υπουργείο –και
είμαι αισιόδοξη που βλέπω αυτόυ τον προβληματισμό, πέρα να ολοκληρωθεί και πρέπει οπωσδήποτε δεν ξέρω αν το ανέφερε η κυρία Μουρ-
π
βέβαια από κάποιες άδικες επιθέσεις στην Διοίκηση θα το –συμφωνώ πάλι με τον κύριο ο Γκανιάτσα– μούρη– έχει κάνει κάποιες προτάσεις για
ξαναπώ αυτό. Η Διοίκηση αυτήν την στιγμή, νομίζω ότι οι να δούμε πως αυτό που θα βγειε δεν θα είναι μελέτες οικισμών,
μ για μελέτες πυκνοτήτων,
περισσότεροι το ξέρετε, είναι νεκρή, δηλαδή πάει προς θά- κακό. Πως μπορούμε να διασφαλίσουμε,
α αναθεωρήσεις, ς καταγραφής των σχεδίων,
νατο. Οι άνθρωποι που είναι ενεργά και συμμετέχουν από νομίζω αυτός είναι ο στόχος, πως μπορού- επικαιροποίηση
η του υποβάθρου των σχε-
μ είναι μικροί ήρωες, γιατί
την Διοίκηση αυτήν την στιγμή, με να διασφαλίσουμε ότι αυτό ό που θα βγει δίων. Έχουμεε κάνει κάποιες προτάσεις αν
αυτοί έχουν στον από πάνω ό όροφο την εκάστοτε πολιτική θα είναι ο ελάχιστος κοινός ττόπος ή αυτό έχετε κάποια στοιχεία δεν ξέρω, και ο Νί-
α
ηγεσία, και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ο καθένας από είναι εν πάση περιπτώσει που ο μπορεί να κος ο Μαμαλούκας
α δεν αναφέρει…αλλά
π
την θέση του προσπαθεί να υπερασπίζεται αυτά που πιστεύ- μην είναι προς βλάβη της χώρας
ώ και των εδώ πραγματικάι χρειάζεται η συμβολή και
ό και η μόνη δυνατότητα που
ει, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό, οικισμών, που πάμε με αυτό το φιλόδοξο του πανεπιστημίου για το μέλλον. Δηλαδή
ί
έχει ο δημόσιος υπάλληλος είναι να γράφει την αντίρρησή πρόγραμμα να προστατεύσουμε. υ Έτσι λοι- πως μπορούμεμ αυτό το ξεκίνημα των ζυμώ-
του. Το θέμα και η διαδικασία συνεχίζεται όπως αποφασίζει πόν συμφωνούμε ότι ξεκινήσαμεα αυτήν την σεων και τηνν συνεργασία που εγώ θεωρώ
η εκάστοτε πολιτική ηγεσία, κ
και για αυτό την λέω εκάστοτε, συζήτηση, και εγώ εκείνο που υ θέλω να πω πάρα πολύ σημαντικό
η και πάρα πολύ χρή-
έτσι δεν μιλάω για αυτήν την σ
στιγμή, δεν παγώνω αυτήν την είναι ότι αυτό το πράγμα, αυτό
ό το πρόγραμ- σιμο για τηνν Διοίκηση. Η Διοίκηση έτσι
στιγμή. Έτσι λοιπόν θεωρώ ότι τ ξεκινήσαμε μια ζύμωση για μα όπως το παρουσιάσατε που υ είναι ειδικές όπως έχει απομείνει,
π θέλει πολύ μεγάλη
το συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο θα ξανά πω θεωρώ μελέτες. Αυτές οι μελέτες, και δεν είτε ούτε υποστήριξη κκαι από τον Σύλλογο και από
ο –το είπε προηγουμένως και
όλοι ότι πρέπει και ο Σύλλογος χωροταξικές ούτε πολεοδομικέςκ είναι ειδι- το Πανεπιστήμιο,
ή και πραγματικά δεν είναι
ο
ο κύριος Γκανιάτσας προηγουμένως– είπε τις αποκλίσεις κές μελέτες, θα έχουν ένα υλικό
λ το οποίο αντίπαλος η Δ
Διοίκηση, δεν είναι αντίπαλος.
ρ
αλλά τελικά καταλήγει ότι πρέπει να προχωρήσει, δηλαδή ελπίζω το Υ.Π.Ε.Κ.Α. να μπορέσει
σ να το κα- Πρέπει απλώςς και θεωρώ ότι άδικα, εντάξει
τ
είναι κάτι που πρέπει να δεχτούμε την πραγματικότητα κα- ταγράψει, να το συστηματοποιήσει
ο και να καταλαβαίνω τον κόσμο, τους ελεύθερους
γ
ταρχάς. Είμαστε σε ένα πρόγραμμα που έχει ενταχθεί κά- το αποθηκεύσει, γιατί αυτές ο οι μελέτες δε επαγγελματίες
ε στην κρίση που ζούμε, τα
μπορούν να λύσουν το πρόβλημαλ κάθε οι- προβλήματα που έχουν, αλλά καλό είναι
κισμού, όμως μπορούν να είναι α η βάση για να αναγνωρίζειζ κανείς και ποιος είναι ο
να γίνουν καινούρια προγράμματα
μ άλλων απέναντί του. Η Διοίκηση δεν είναι απέ-
μελετών. Θα είναι δηλαδή η α αρχή –εγώ πι- ναντι ούτε στο
τ Πανεπιστήμιο, ούτε στους
στεύω– μιας άλλης σειράς προγραμμάτων,
ρ ελεύθερους επαγγελματίες, ούτε στον Σύλ-
μελετών για κάθε οικισμό ή γιαι μικρότερες λογο. Και θα ήθελα επίσης αισθάνθηκα ότι
ομάδες οικισμών, οι οποίες μακάρι
α να προ- και τους μελετητές
ε λίγο τους βάλαμε κάτω
χωρήσουν σε τοπικό επίπεδο ή τουλάχιστον και αρχίσαμεε λίγο να τους χτυπάμε. Μην
σε περιφερικό επίπεδο. Αυτό ό εγώ θεωρώ ξεχνάμε ότι κκαι αυτοί οι άνθρωποι έχουν
ότι πρέπει να δούνε όλοι ακόμα
ό και αυτοί αναλάβει, και έχουν κάποιες ευθύνες, και
που έχουν πολύ σοβαρές επιφυλάξεις
π ως κάποιο αντικείμενο
ε να παραδώσουν. Καλό
μία αρχική διαδικασία η οποία ο θα δώσει είναι εν πάση περιπτώσει. Δεν είχαν και την
την ευκαιρία να συνεχιστεί καιι με άλλες πιο ευκαιρία –το είπα και κάποια μέρα που μι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
402 — 403
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

λούσαμε– δεν είχαν την ευκαιρία

ι ίσως να προετοιμαστούν για
α να κάνουν μία παρουσίαση, ικανοποιηθεί και το αίτημα πο
που
ου διατυπώνει ο κύριος Ζήβας,
ο
και να συνοψίσουν μία τεράστια ανάλυση, ή να είναι εύστοχοι
χ ή να παρουσιάσουν το πιο όπως το παρουσίασε ο κύριοςς Γκανιάτσας, να μην μουσειο-
αντιπροσωπευτικό κομμάτι τηςη δουλειά τους. Θεωρώ όμως ό ότι αυτά τα θέματα πρέπει να ποιηθούν, γιατί μέσα στις ειδι
ειδικέςιικές μελέτες προ προστασίας μπαί-
αντιμετωπιστούν στις καθιερωμένες
ω συνεργασίες που υπάρχουνε
ο του κάθε μελετητή και με νει και η αναπτυξιακή παράμε
παράμετρος.
εετρος.
την Διευθύνουσα Υπηρεσία, και ενδεχομένως αν καθιερωθεί μμια συνεργασία μονιμότερη σε Τώρα ένα πράγμα που κάπως
κά άπως με προβλημάτισε
ά προβλη ήταν η
μία επιτελική επιτροπή από τον
ο Σύλλογο, δεν ξέρω πως θα προχωρήσει
ρ αυτό το πράγμα, θα αξιολόγηση που γίνεται σε δ διάφορα ιάφορα σημεία των μελετών.
μπορούσε εν πάση περιπτώσειι να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα
μ θέματα. Ευχαριστώ. • Πάλι εγώ θα σταθώ στους παρπαραδοσιακούς
ραδοσιακούς οικ
ρ οικισμούς, και θα
υπενθυμίσω αυτό που μόλις τώρατώ ώρα είπε ο κύριο
ώ κύριος Γκανιάτσας,
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ευχαριστούμε
υ και εμείς. Να πω ω
ως εκπρόσωπος της Διοίκησης ότι κανονικά θα πρέπει να φτφτάσουμε
ττάσουμε στην πρ πρόταση, και να
ότι προφανέστατα έχω παρόμοια
ρ προσέγγιση. Εγώ συνήθως
θ λέω: είναι πολύ σημαντικό ξανά γυρίσουμε πίσω για να δ δούμε ούμε πως θα το εξειδικεύσου-
στον καθένα μας να καταλαβαίνουμε
α αν ο απέναντι είναι σύμμαχος ή όχι. Εγώ αισθάνθηκα με και θα συμπεριφερθούμε σχ σχετικάχχετικά με τους ππαραδοσιακούς
αφού κάναμε κάποιον διάλογολ για να διευκρινίσουμε ασάφειες
ά του πρώτου καιρού, του οικισμούς. Δηλαδή αφού με την τη ην μελέτη καταλ
η καταλήξουμε σε μία
προκαταρκτικού καιρού, ότιι βρίσκομαι ανάμεσα σε συμμάχους. χ Θεωρώ ότι μπορούμε να συγκεκριμένη πρόταση, ότι αυτός
αυυτός ο οικισμός π
υ πρέπει να προ-
δουλέψουμε για κάτι καλύτερο ο ο καθένας με τη θέση που έχει.
ε Εμείς της Διοίκησης έχουμε στατευτεί έτσι ή αλλιώς, το έτσι
έτσι ή αλλιώς υπενθυμίζω
υπε αυτά
και ένα υπαλληλικό κώδικα α ξέρετε, ο οποίος μας δεσμεύει σστο πως εκφράζουμε δημόσια που είπα χθες για την πρώτη κ καταγραφή παρα παραδοσιακών οι-
κάποιες απόψεις, αλλά σας β βεβαιώνω ότι πάρα πολλοί από εμάς, με βάση όσα προβλέπει κισμών που είχε γίνει το χίλι
χίλια ιια εννιακόσια εεβδομήντα δύο
ο κώδικας, εκφράζουμε, διατυπώνουμε
τ τις απόψεις μας εκείί που πρέπει όταν πρέπει. Και (1972). Οι προδιαγραφές είνα
είναι αι σαφείς και λιτ
α λιτές και νομίζω
να μην έχετε κάποια αμφιβολία λ για αυτό θα σας παρακαλούσα. σ Ένα τρίτο σημείο μόνο για ότι έχω όλο το υλικό αν το βρω ω μέσα στο χαρτ χαρτομάνι του σπι-
τις επόμενες μελέτες, και επειδήδ είχε δημιουργηθεί μια μικρή νομίζω παρανόηση, δεν είναι τιού μου. Θα μπορούσα δηλαδηλαδή
αδή να το βοηθή
α βοηθήσω αυτό, ίσως
στο αντικείμενο των σημερινώνν μελετών να κάνουν και τις α αναπλάσεις εκεί που νομίζουν και η κυρία Κρεμέζη γιατί καιι εκείνη συμμετε συμμετείχε σε αυτό.
ότι θα πρέπει να γίνει ανάπλαση.
λ Εντοπίζουνε που χρειάζεται
ε ανάπλαση, δίνουν κάποιες Τώρα, σχετικά με τα όρια α των οικισμών
οικισμών. Είναι πάρα
ενδείξεις του πως ίσως θα μπορούσε να είναι, αλλά αν κριθεί
ι τελικά κατά την παραλαβή πολύ σημαντικό στοιχείο για ττην προστασία το τους και για την
ότι όντως εκεί μας χρειάζεται ανάπλαση, θα είναι στα ππλαίσια της νέας σειράς έργων καταγραφή, συμβάλλουν αυτά ά και στον βαθμ βαθμό της προστα-
έτσι διότι διαφορετικά δδεν μπορούμε να τους ζητήσουμε μ να κάνουνε τα πάντα, και να σίας, γιατί το όριο αν δεν έχε
έχει εει επεκτάσεις αφ αφήνει ακέραια
καλύψουν όλων των ειδών τα κενά που υπάρχουνε σε τούτη ττην χώρα στους μελετητές μας. την εικόνα του οικισμού, καιι αυτό συμβάλλ συμβάλλει πάρα πολύ
Ερχόμαστε στην επόμενη ομιλήτρια
μ που είναι η κυρία Αποστόλου,
σ δίπλα σας εδώ κύριοι. στην προστασία του. Αν δεν έχει όμως επεκ επεκτάσεις σημαί-
• νει ότι είναι αυθεντικό, ότι δε
δεν εεν έχει δηλαδή π πιέσεις κοινω-
νικές. Επομένως στην καταγρ
καταγραφή αφή θα μπορού
μπορούσε να υπάρξει
• ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Ας α αρχίσουμε με ένα ξεκαθάρισμα εεννοιών πάλι. Τα κτίρια συνο- μια κατηγοριοποίηση, αυτό θα α φαίνεται βέβαι βέβαια και από τους
δείας είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται
σ στους παραδοσιακούς
ο οικισμούς. Είναι κτίρια τα χάρτες σε οικισμούς με διατηρ
διατηρημένο
ρημένο το όριο μ
ρ μερικά, ολικά ή
οποία δεν έχουνε την αξία που υ έχουνε τα περισσότερα, το σύνολο
ύ ας πούμε του οικισμού, καθόλου. Μπορεί να διαχέετα
διαχέεταιι το όριο μέσα στ στις επεκτάσεις.
αλλά παίζουνε ρόλο της συνοχής
χ του ιστού. Επειδή αυτά προκαλούν
ο για κατεδάφιση, είναι Σαν κριτήριο για την διάκριση η του ορίου είναι εκεί που στα-
κάτι που θα πρέπει να σταθεί κανείς σε αυτό, και να το συμπεριλάβει σαν προστατευόμενο ματάει το παραδοσιακό απόθ
απόθεμα εμα και αρχίζου
αρχίζουνε οι επεκτά-
στοιχείο, ως κτίριο συνοδείας,
ς και μέσα σε συγκεκριμένες π προτάσεις που θα κάνουν. Σε σεις οι οποίες είναι διακριτές συνήθως από ό ότι έχω υπόψιν
αυτό αναφέρεται και η χάρτα ττης Βενετίας νομίζω στο άρθρο ένα (1). μου είναι διακριτές.
Τώρα, κάτι άλλο που ήθελα α να πω ή να επαναλάβω, είναι η σημασία που πρέπει να δοθεί
στους παραδοσιακούς οικισμούς.
ο Βλέπω από όλους τους ομιλητές
λ δίνεται αυτή η σημασία, ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
αλλά θα σταθώ στην πρόταση που είχε κάνει ο κύριος Μαριάτος τ για κάποιες χρονικές προ-
τεραιότητες. Πιστεύω λοιπόν όότι σε κάποια φάση πριν παραδοθούν τυπικά οι μελέτες, ίσως ȃ. ǺȇȆȉȊȆȂȆȋ. Στα κριτ κριτήρια
ήρια οριοθέτησ
οριοθέτησης είναι αυτό.
θα μπορούσε από το Υπουργείο ε να προκηρύξει ειδικές μελέτες
τ προστασίας για τους παρα- Βέβαια αυτό που είχε πει και η κυρία Μαΐστρου
Μαΐστρ για τον συ-
δοσιακούς οικισμούς. Στην Ευρώπη
υ υπάρχει μεγάλη εμπειρίαα από τέτοιες μελέτες. Έτσι θα νεκτικό ιστό βεβαίως είναι ένα
ν πολύ σοβαρό κριτήριο ορι-

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
404 — 405
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

οθέτησης, και μάλιστα θα μπορούσε να το παρακολουθήσει κ κανείς πως εξελίσσεται προς το περιοχές, γιατί εκεί στον τρίτο
ο θεματικό άξονα αναφέρει και
όριο αυτή η συνεκτικότητα. Πάντως
ά οικισμούς χωρίς να έχουνε
ν αλλοιώσεις είναι οι οικισμοί σωστά κατά την γνώμη μου σχ σχολιασμός
χχολιασμός επί τρ
τροποποιήσεων
οι οποίοι είναι στάσιμοι συνήθως,
ή είναι αυτοί που συνορεύουν
ο με φυσικά όρια, και αυτοί ή διαφορετικών απόψεων για το Διάταγμα. Αυ Αυτό είναι ιδιαί-
που είναι οχυρωμένοι, είναι δηλαδή κάποιες κατηγορίες πολύύ συγκεκριμένες. τερα σημαντικό νομίζω. Είναι στις σκέψεις της επιτροπής να
Ευχαριστώ. • τροποποιηθούν τα διατάγματα
διατάγματα;α;
α

• ǺȂ. ȇȈǽȇǿȉ. Συμφωνώ ώ και εγώ ότι δεν έχει νόημα να μπούμε πάλι σε έναν άλλο κύ- ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
κλο τέτοιων και τόσο λεπτομερειακών
ρ συζητήσεων, το θέμα τουο ορίου ας πούμε. Εξαρτάται Απαγορεύεται ννα καταργηθούν.
αν ένας οικισμός είναι δυναμικά
κ εξελισσόμενος ή όχι, ή στάσιμος
μ και τα λοιπά. Πάλι τα κρι-
τήρια κάθε φορά ποικίλουν, δ δεν θα δώσει εκτόνωση στις πιέσεις
σ ανάπτυξης ενός οικισμού, • ȁ. ǺǼǺȃǺȁǿȉ. Ναι. ωραία άρα λοιπ λοιπόν έχουμε την
βαστώντας έστω το ιστορικό του
ο όριο. Επομένως όλα αυτά θέλουνε
λ ενδελεχή ή ενδελεχέστε- δυνατότητα τροποποίησης. Η τροποποίηση μ μπορεί να είναι
ρη θα έλεγα μελέτη και κατάθεση.
ε Δεν πιστεύω ότι είμαστε σεε θέση τώρα να κάνουμε αυτήν και συνολική, μπορεί να είναιι και πιο μερική και σε επιμέ-
την συζήτηση.Το timing είναι κρίσιμο. Διαβλέπω την θέληση όλος αυτός ο προβληματισμός ρους σημεία. Ωραία.
να προχωρήσει σε συγκεκριμένες
έ προτάσεις, οι οποίες διαβλέπουν
έ την θέληση να ληφθούν
υπόψιν τουλάχιστον στην δεύτερη
τ φάση εξέλιξης των μελετώνν και δεν ξέρω αν υπάρχει τρό- • Ǻ. ȃȆȋȈȃ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
ȃȆȋȈǿ. Αυτό το προβλέπουμε
ȃ
πος κάποια από αυτά να ενσωματωθούν
σ στις μελέτες που θθα αρχίσουν τώρα την πρώτη από τις προ
προδιαγραφές
οδιαγραφές πάν
ο πάντοτε έτσι. •
φάση τους έτσι, είναι και αυτό
ό ένα θέμα. Επομένως πρέπει να α συμφωνήσουμε εδώ σήμερα
πιστεύω σε ένα οργανόγραμμα α της περαιτέρω δουλειάς μας, μ μια πολύ καλή βάση είναι αυτή • ȁ. ǺǼǺȃǺȁǿȉ. Απαγορεύεται
Αππαγορεύεται να καταργηθούν.
π
που παρουσιάστηκε σήμερα το ο πρωί από την οργανωτική ομάδα,δ να συμφωνήσουμε ότι αυτό Ωραία ευχαριστώ πολύ εμένα μου... •
πρέπει να εμπλουτιστεί έτσι με άλλα κόκκινα, πράσινα, κίτρινα ν ότι θέλετε, ίσως και ιεραρ-
χήσεις εσωτερικές των θεμάτωνω όπως αυτά κατεγράφησαν από π την κουβέντα μας, και από • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Ȉǿ. Το προβλέ
Ȉ προβλέπουμε από τις
την συζήτησή μας τις δυο μέρες.
ε Λοιπόν και να μας μοιραστούνο και πλέον να ορίσουμε τον προδιαγραφές ότι αν κάπου εν
εντοπιστούν
νντοπιστούν αδυν
αδυναμίες και έχει
τρόπο δουλειάς μας, θα καταθέσουμε
έ μεμονωμένες προτάσεις ο καθένας; Θα συνευρεθούμε ανάγκη τροποποίησης θα μα
μας
ας το προτείνουμ
α προτείνουμε για να γίνει.
πάλι εν σώματι όλοι μαζί αφούο καταθέσουμε τις προτάσεις γγια να κάνουμε την συνολική; •
Άρα αυτό πιστεύω πρέπει να μ μας απασχολήσει τώρα περισσότερο
ό η οργανωτική κουβέντα.
Ευχαριστώ πολύ. • ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ

• Ǻ. ȃȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ωραία. Θα απαντηθούν

ν αυτά επί του συνόλου. • ǻ. ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ. Μ Μια πού σύντομη
σύντομ απάντηση...
Πάντως η πρόθεση αυτή
τ είναι να εμπλουτιστούνε, να έέχουμε κάποια κείμενα και να ήταν πολύ καλό το ερώτημα κα
και
αι ήτανε έλλειψη και τα λοιπά.
α
ξαναβρεθεί η ομάδα
μ και μάλιστα ίσως όχι μόνο
ο μία φορά αν κατάλαβα καλά. Η άποψη η δική μου είναι ότότι
ττι πρέπει να βγει
βγ ένας Νόμος
Επομένως ο κύριος Αδαμάκης θα μιλήσει... ναι. • που να καταργεί όλα τα Προ
Προεδρικά
εδρικά Διατάγμ
Διατάγματα, γιατί όλη
αυτή η προσπάθεια που κάνουμε
ο είναι να ξα
ξανά ανοίξουμε
• ȁ. ǺǼǺȃǺȁǿȉ. Νομίζω ω ότι είναι πολύ σημαντικό το ότι μας δίνεται η δυνατότητα με τα χαρτιά από την αρχή και μμε Προεδρικά Δ Διατάγματα και
κάποιο... σύντομα φαντάζομαι, ι να στείλουμε γραπτά κάποιες σκέψεις και κάποιες απόψεις. τροποποιήσεις που παίρνουν χρόνια και ζαμά
ζαμάνια την πατή-
Εγώ έχω αρκετές σκέψεις στον ο τρίτο θεματικό και στον τέταρτο
α θεματικό άξονα. Παρόλα σαμε. Ένας Νόμος τα καταργείε όλα και ξανασ
ξανασκεφτόμαστε τι
αυτά χρειαζόμαστε και μια περίοδο
ρ χρόνου επώασης αυτών π που ακούστηκαν, και ήταν ιδι- θα είναι αυτό το πλαίσιο. •
αίτερα σημαντικά, αλλά και για
α να μην παραλείψουμε κάποια πράγματα και να τα γράψουμε
με μια μεθοδικότητα, για να μμπορέσουμε να βοηθήσουμε στο τ τελικό αποτέλεσμα. Ήθελα ȇįȢȑȝȝșȝș
ȝ ȡȞțȝȔį
να ρωτήσω, Βασίλη ανέφερες το εξής, μπορεί και να μην το κατάλαβα: όχι Διάταγμα αλλά
οδηγίες και κατευθύνσεις πιθανά
α και αποτρεπτικές, αυτό το κατανοώ
α απολύτως. Ισχύει εκεί • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ξέρετε τώρα... με συγχωρείτε
πέρα που δεν υπάρχουν Διατάγματα.
ά Τι γίνεται στα Διατάγματα
α που υπάρχουν σε αρκετές πάρα πολύ. Αρχίζει ένας
α τέτοιος διάλογ
διάλογος για το τι θα

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Τ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
406 — 407
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

θέλαμε να είναι ο τύπος

ο χωρίς να ξέρουμε ακόμα τι θέλουμε
έ να προτείνουμε επί της • Ȅ. ȁǺȂȆĬǿȈȆȋ. Ναι. κ και εγώ έχω καλ
καλυφθεί στα πε-
ουσίας, είναι λίγο πρόωρο κατά
α την γνώμη μου. Ας έρθουμε λοιπόν στον επόμενο ομιλητή ρισσότερα, ωστόσο ήθελα να π πω έτσι δυο τρία πράγματα που
πουυ είναι η κυρία Κρεμέζη. • νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον. ν Καταρχήν είν είναι πάρα πολύ
καλό που υπάρχει αυτή η συνεργασία.
ν Επειδ
Επειδή όλοι οι φο-
• Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. Εγώ σας α δήλωσα από την αρχή ότι θα ττα καταθέσω γραπτά. Η κυρία ρείς, και το Υ.Π.Ε.Κ.Α., και τα Π
Πανεπιστήμια κα και οι ελεύθεροι
Κουδούνη μου έδωσε βέβαια την αφορμή να σκεφτώ ότι αυτά ά που σκεφτόμουνα να στείλω επαγγελματίες, είμαστε σε μια α δύσκολη περίοδο,
περίο θα πρέπει
ενδεχομένως να αφορούν, επειδή
ε ανήκουν περισσότερο στηνν πλευρά της προστασίας, ανή- να περπατήσουμε, να διευρύνουμε ύ αυτές τιςτι συνεργασίες
κουνε περισσότερο στα ζητούμενα
μ σε ειδικές μελέτες. Αλλά α
αν ισχύει βέβαια ότι θα έχουμε έτσι ώστε να αξιοποιηθεί και ένα νέο δυναμι
δυναμικό ανθρώπων
μία συνέχεια, και ότι αυτή είναι
ν η φάση που διανύουνε αυτήν ή την στιγμή οι μελέτες είναι που έχουμε, συνεργατών που δεν έχουν την εευκαιρία. Βλέ-
προκαταρκτική έχει καλώς, αλλιώς
λ θα μπορούσε να ενσωματωθούνε
ω στις σκέψεις για αυτήν πω εδώ έχετε καλέσει φυσικά κ όλους αυτούς που είμαστε
την φάση. Επίσης θα μπορούσα σ να απαντήσω: μου άρεσε πάραά πολύ η πρόταση της συνα- παλιοί και τα ξέρουμε, αλλά υπάρχουν και ά άνθρωποι που
δέλφου εδώ, να μας δοθούν ο οι ερωτήσεις σαφέστατα με κενά,
ν και εμείς να απαντήσουμε. θα μπορούσανε να βοηθήσουνε ν επί της ουσία
ουσίας. Εκείνο που
Είναι ένας τυφλοσούρτης, και αν ισχύει αυτό που και εμένα μ μου άρεσε ότι υπήρξε ένας δι- μας αφορά τώρα εδώ στα συγκεκριμένα
γ ζητή
ζητήματα είτε για
άλογος χωρίς τουλάχιστον εκφρασμένες
φ προκαταλήψεις γιατί δεν ήταν πάντα το κλίμα τόσο την εξέλιξη των μελετών είτε για μελλοντικές πε περιπτώσεις, εί-
ναι φανερό ότι αυτές οι μελέτες ε πρέπει να διεδιευρυνθούν έτσι
ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ.
Ȇ ώστε να αποκτήσουνε χαρακτηριστικά
η –ας πού
πούμε– μικροπο-
λεοδομικής προσέγγισης. Δηλαδή λ έχει σημασία
σημα ας πούμε,
• Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. Συγχαίρω και τους συντελεστές που το κ κατάφεραν να το πετύχουν. Θα να μπορέσει να καταλήξει κανείς ν περισσότερο σε διατήρηση
πρότεινα αυτές τις σκέψεις που
υ έχω εγώ προσωπικά τουλάχιστοντ και οι άλλοι συνάδελφοι να κάποιων διαδρομών, διαγραμμάτων, κάλυψης κάλυψης, υψών, τοπο-
τις καταγράψουμε μαζί, να τις επεξεργαστούμε μαζί. Όποιος θ θέλει να καθίσει δεν χρειάζεται γραφίας, ογκομετρίας, που δεν ε προκύπτουν αυτόματα από
να υπογράφει ο καθένας τις σκέψεις
κ του τις περισπούδαστες ννα καθίσουμε να συνεργαστού- τις μελέτες αυτές, αν και πολλοί ο το έχουν θέσε
θέσει από τους με-
με αυτό θα .. • λετητές προς τιμήν τους, και εείναι πολύ αντιλ
αντιληπτό και από
την Διεύθυνση. Πιστεύω ότι από π την μια χρειά
χρειάζεται αυστηρή
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ.
Ȉ Αυτή ήταν η πρόταση της εεπιστημονικής επιτροπής. • οριοθέτηση των ιστορικών κέντρωνέ ας το πούμε
πο έτσι, των
οικισμών αυτών, αλλά και επιλεγμένες
π επεκ
επεκτάσεις και όχι
• Ǻ. ȁȈǽȃǽǾǿ. Εκτός α από το ότι θα μας μαζευτούμε όλοι
λ μαζί και θα λύσουμε. Πριν διάχυτη ανάπτυξη. Λίγο πολύ η λογική των δια διαταγμάτων που
από αυτό, η κατάθεση των σκέψεων
έ κάποιων. Εγώ θα ήθελα μία συνεργασία με ένα ή δύο υφίστανται είναι ότι υπάρχει μ μια ενότητα κεντ
κεντρική ας πούμε
μέλη από την επιστημονική επιτροπή
π και πέντε, δεν το ορίζω εγώ. • που είναι ο ιστορικός πυρήνας α και μετά διάχ
διάχυτη επέκταση.
Πιθανόν να χρειάζεται επέκταση, α ή αν θέλουμε
θέλου οι οικισμοί
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ωραία α ευχαριστούμε. Η κυρία Παλυβού
β θέλει να πει κάτι ή έχει ήδη να είναι βιώσιμοι, οι οποίες μ μπορούν να πάνπάνε σε επιλεγμέ-
καλυφθεί; Θέλετε να πείτε κάτι
ά ή ήταν μόνο... ωραία ευχαριστούμε.
σ Ο κύριος Καλογήρου νες τοποθεσίες με κριτήρια και α τοπίου αλλά κα και αναγκών.
που είναι και ο προ τελευταίοςς ομιλητής. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
408 — 409
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

Είναι φανερό επίσης, νομίζωζ ότι συμφωνούμε, και αυτό πρέπει

ρ να φανεί σαφώς, ότι δεν Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ναι, ναι, ναι, αι, βέβαια πέραν τον Α.Π.Ε. κά-
να
α
θέλουμε τόσο πολύ αυστηρούς ύ μορφολογικούς κανονισμούς ή ελάχιστους μορφολογικούς νατε πολύ καλά να το εντοπίζετ
εντοπίζετεττε και πάλι. Έχο
Έχουμε... ακούστε
κανονισμούς, αλλά υπάρχουν θέματα κυρίως γεωμετρίας του κ κελύφους ας το πω έτσι για να με λίγο αν θέλετε, έχουμε δύο ομιλητές ακόμα και κλείνουμε
αποφύγω τις εκφράσεις που έέχουν ήδη χρησιμοποιηθεί. Αυτή τ η γεωμετρία του κελύφους εντάξει γιατί τελειώνει και ο χρόνος.
χρ
ρόνος. Έχουμε τη
ρ την κυρία Πεπέ
προκύπτει από μία σοβαρή ανάγνωση
ν των υφισταμένων κατασκευών
α της λογικής τους, και αν κάτι νέο έχει να προσθέσει.
προσθέσει...
.... ναι, σύντομα ππαρακαλώ. Το
φυσικά και με ενδεχόμενες τομέςμ και επεκτάσεις εκεί που μετάτ από μελέτη καταλήγουμε. μικρόφωνο το βαστάτε κάπου... Η κυρία εκεί εκεί. •
Είναι φανερό επίσης ότι χρειαζόμαστε
χ νέα αρχιτεκτονικήή η οποία πρέπει να έχει ελευ-
θερία σχετική αλλά και ποιότητα.
η Τώρα δυστυχώς για να λέμε την αλήθεια, αυτό είναι πάντα • Ǻ. ȇǽȇǽ. Εγώ σε συνέχεια
υ με τον κκύριο Καλογή-
η εξαίρεση όπως καταλαβαίνετε,τ είτε σε ιστορικούς οικισμούς είτε αλλού, και σε αυτό πρέπει ρου ήθελα πάλι να εστιάσω στιςτ εναλλακτικές μορφές έντα-
πραγματικά να βοηθήσουμε την η προσπάθεια του Συλλόγου να α εξασφαλίσει ότι τουλάχιστον ξης Α.Π.Ε. και να πω τα υλικά τεχνολογίας όπόπως το ξύλο, το
δρουν εκεί αρχιτέκτονες, οι οποίοι
π είχαν τεκμήριο, είναι καλύτεροι
ύ από τους άλλους, χωρίς οποίο δεν είναι το ξύλο που ξέρουμε
έ αλλά είν
είναι ένα ξύλο με
όμως να καταλαβαίνετε ότι υπάρχει
ά και εγγύηση για αυτό, αλλά
λ πρέπει να βοηθήσουμε έτσι κάτι κολλητό που αντέχει μεγαλύτερα
γ ανοίγματα.
ανοίγμ Δεν είναι
ώστε να αναβαθμιστούν οι μελέτες
λ και η επίβλεψή τους. σωστό να με δεσμεύει ο μελετητής
η που έχει αναναλάβει από το
Ένα θέμα το οποίο δεν το θ θίξαμε τόσο σήμερα. που αφορά ά την ένταξη νέας τεχνολογίας. μελετητικό γραφείο, να βάλειι περιορισμούς. Τα ανοίγματα
Προφανώς η νέα τεχνολογία μπαίνει
π με ορατό τρόπο, δεν έχει νόημα να κρύβεται, αλλά προ- που θέλω να δώσω ή ένας μεταλλικός
α φορέας που μου δίνει
φανώς είδαμε ότι δυστυχώς όταν τ εννοούμε περιβαλλοντικό σχεδιασμό
χ στον ελληνικό χώρο μεγαλύτερο άνοιγμα δεν θα ή ήθελα να καθορί
καθορίζει την μορφή
ακόμα έχουμε μείνει στην λογική
γ της χωροθέτησης φωτοβολταΐκών
λ και τίποτε άλλο. Αυτό του κελύφους, την στιγμή που ζητάω σαν μελεμελετήτρια να έχω
είναι μεγάλο λάθος, και εδώ ππάλι ως αρχιτέκτονες πρέπει να π προσπαθήσουμε να εξηγήσου- την δυνατότητα να χρησιμοποιήσω
ο τα νέα υλικά
υλ στους οι-
με σε όλους ότι «περιβαλλοντικός
τ σχεδιασμός» είναι κάτι πολύ
ο πιο ουσιαστικό. Καταρχήν κισμούς. Δεύτερη παράμετροςς που θα ήθελα να μπω. Μας
είναι αρχιτεκτονικό θέμα και α αφορά περισσότερο τις διατάξειςι των χώρων σε σχέση με τον δίνετε την δυνατότητα παρέκκλισης
λ για ειδικά κτίρια. Ήθελα
προσανατολισμό, με την σκίαση, σ με τον αερισμό, αφορά στην η εξωτερική διαμόρφωση των να ζητήσω μία παρέκκλιση για ι την έντεχνη α αρχιτεκτονική,
χώρων στις φυτεύσεις, αφορά στα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνε ο και τα οποία υλικά έχουν δηλαδή όταν ένας μελετητής έχει μία αιτιολ
αιτιολογική έκθεση
κάποιες ιδιότητες, είναι φιλικάά προς το περιβάλλον, έχουν μ μεγάλη/μικρή κατεργασία, μην στην οποία μπορεί να αποδείξειξ γιατί η Αρχιτ
Αρχιτεκτονική είναι
μπω τώρα σε λεπτομέρειες καιι τα λοιπά, που είναι καθαρά αρχιτεκτονικοί
ρ χειρισμοί, και οι επιστήμη πρώτα και μετά τέχνη,η ότι αυτό που κ κάνει είναι ένα
οποίοι έχουν πολύ μεγάλες επιπτώσεις.
π Δηλαδή μπορούμε μεε μία σωστή διευθέτηση αυτών σύνολο το οποίο εντάσσεται στον χώρο, είναι ενιαίο σύνολο
και μόνο των παραμέτρων να έέχουμε μια βελτίωση της θερμοκρασίας
κ στους εξωτερικούς χώ- δηλαδή έχει αναλογίες μερών προς το σύνολο.
σύνολο
ρους δύο, τρεις, τέσσερις και π
περισσότερους βαθμούς Κελσίου. υ Μπορούμε να έχουμε πολύ
καλύτερη άνεση στους εσωτερικούς
ρ χώρους και να μην χρειάζεται
ε τόσο πολύ ενισχύσεις ȆȞțȝȔį ıȜijȪȣ
ȣ ȞțȜȢȡĴȬȟȡȤ
ενεργειακές με την μορφή τηνν συμβατική, γιατί συμβατική είναιν αυτή η μορφή, όσο και αν
φαίνεται πρωτοποριακή των φ φωτοβολταΐκών. Άρα λοιπόν δεν ε πρέπει να μειώνουμε αυτήν Μα δεν έχει χτιστεί ακόμα. Να έχει την δυ
δυνατότητα κατά
την προσέγγιση σε μία και μόνο ν παράμετρο, πρέπει να δούμεε και το θέμα αυτό. Αυτή είναι την άποψη του μελετητή όπως λέγαμε στην Ε.Π.Α.Ε. Εγώ
η δουλειά μας. Πιστεύω ότι αυτά
υ έχουν σημασία όχι μόνο για α τώρα αλλά και το μέλλον και ήμουν τέσσερα χρόνια στην Ε.Π.Α.Ε.
Π Πειραιά, κ
και είχα ελέγξει
ευελπιστώ ότι πραγματικά θα γγίνουν και περισσότερο επιστημονικές
μ προσεγγίσεις γιατί εδώ
όπως και να το κάνουμε απλώς ώ λέμε την άποψή μας. Πρέπει λοιπόν να δούμε περισσότερο
μέσα από έρευνες, μέσα από μ μελέτες, μέσα από διαδικασίες ππου πραγματικά θα έχουν μια
εμβάθυνση στο θέμα, αυτό. •

• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σας εευχαριστούμε πολύ κύριε Καλογήρου. Τα θέματα της παθητι-

κής βιοκλιματικής που κάποτεε ήτανε βασικές παράμετροι στον
ο σχεδιασμό και έχουνε στην
πορεία ξεχαστεί, το θίξαμε και στην δική μας εισήγηση αρχικά
κ διότι είναι βασικό και αυτό
πέραν... •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
410 — 411
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

και όλους τους παραδοσιακούςς οικισμούς, και υπήρχε πάντα η έκφραση κατά την άποψη του ακολουθηθεί η διαδικασία α που είπαμε. Γι Για την ώρα εγώ
μελετητή, και θέλω να μπει μια
ι παράγραφος όταν ένα κτίριο ο έχει άποψη, και ο μελετητής σας προτείνω: είναι μια διαδι
διαδικασία
ιικασία μεταξύ μα μας και μάλιστα
να μπορεί να κατασκευαστεί. ΔΔεν μπορεί ορισμένα μελετητικά
κ γραφεία να μην επιτρέπουν είναι μία διαδικασία της επισ
επιστημονικής
στημονικής επιτρ
σ επιτροπής, η οποία
στους μελετητές να χτίσουν κατά
α την άποψή τους εν πάση περιπτώσει.
ρ • θα στείλει τα πορίσματά της κ κάποια στιγμή σ στο Υπουργείο.
Έχουμε μεν την όσμωση καιι τον δίαυλο συν συνεργασίας αλλά
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Αυτά υ τα καταγράφουμε κυρία Πεπέ.
ε Το πως θα έχουμε και ένα είναι ένα όργανο η επιτροπ
επιτροπή...
πή... όργανο τέλο
π τέλος πάντων, για
δίκτυ ασφαλείας για να μηνν μας βγουν περίεργα πράγματα κατά την άποψη του μελετητή όσο διάστημα θα λειτου
λειτουργεί.
υργεί. Και σε ένα άλλο όργανο
υ
είναι ένα ερώτημα. • επίσημο του Υπουργείου θ θα αποστείλει τι τις απόψεις, για
να ακολουθήσουμε την κ κανονική διαδικα
διαδικασία, να δούμε
• Ǻ. ȃǺȈȀǺȊȆȉ. Δυο πράγματα ρ εν όψη της συνέχειας. Θ
Θα μείνω σε δύο επισημάνσεις και τι από αυτά θα μπορέσο
μπορέσουνε υνε να ενσωματ
ενσωματωθούνε με τον
που έκανε σε διαφορετικό χρόνοό ο Βασίλης ο Γκανιάτσας, και α οι οποίες είναι κρίσιμες για καλύτερο τρόπο. Άρα μόνο τη την ην διαδικασία, θ
η θα έλεγα μόνο,
την συνέχεια. Είναι πρώτον: όότι υπάρχει στην όλη ιστορία που υ εξετάζουμε, ένα ορθολογικό είμαστε σε θέση τώρα να προ προσδιορίσουμε,
οσδιορίσουμε, ό
ο όπου ξανά λέω:
παράδοξο. Πρώτον, και δεύτερον
ε ότι πρέπει να συζητάμε μεε ειλικρινή διάλογο. Το ορθο- εγώ συμπληρώνω αυτό το πι πινακάκι
ιινακάκι ή όποια μορφή θέλετε
λογικό παράδοξο έχει διατυπωθεί
ω όπως το διατύπωσε, και κανείς
α ξανά δεν αναφέρθηκε σε να λέμε ότι έχει, το στέλνω ω στον Σύλλογο, ο καθένας σας
αυτό χθες το απόγευμα. Λοιπόνό δεν γίνεται να συνεχίσουμε πραγματικά αν κάθε στιγμή στο μην χάσετε χρόνο αν έχετε κ κείμενα που θέλε θέλετε τα στέλνετε
μέλλον –και σε επόμενες συνεδριάσεις–
ε εκκρεμεί αυτό, και δδεν το συζητήσουμε. Το παρά- επίσης στον Σύλλογο, και συμφωνούμε με μετά μεταξύ μας
δοξο ότι η προκήρυξη πηγαίνειν από το γενικό και εφαρμόζει ε στο ειδικό όπως το εξήγησα με ποιον τρόπο θα διακινηθ
διακινηθείθεί αυτό για να σ
θ συμπληρώσετε,
πολύ ωραία χθες, λοιπόν ένα αυτό. Αυτό πρέπει να παραμείνει ε ως βασική σημείωση του και λίγο λίγο να του δώσο
δώσουμε
ουμε μία ενιαία μορφή που θα
ο
τριημέρου γιατί χωρίς αυτό και
α αυτό να ανατίθεται κάθε φορά ά δεν πάμε πουθενά. Δεύτερον δούμε και αυτό αν θα είναείναιι κείμενο ή αν θ θα συνοδεύεται
για το ζήτημα του διαλόγου, ο διάλογος προϋποθέτει και κοινή γλώσσα που ελπίζω ότι εί- και από πίνακα και λοιπά για α να αποσταλεί σ σαν προϊόν της
ναι η αρχιτεκτονική γλώσσα μεταξύ μας γιατί αυτό είναι που μ μας συνδέει. Λοιπόν είδα στην επιτροπής στο Υ.Π.Ε.Κ.Α., αφαφού
φού πρώτα νομίζ
φ νομίζω ξαναβρεθεί
τελευταία παρουσίαση αυτή πουο κάνατε χθες το βράδυ για να έέχουμε και σήμερα κάτι πολλά και η επιτροπή μια δυο φ φορές έτσι για να υπάρξει ένας
πράγματα που είναι φάλτσα απόπ την αρχιτεκτονική γλώσσα όπως π την γνωρίζω, και όπως την ζωντανός διάλογος. Θα το έχο έχουμε
ουμε κανονικά δ
ο διαχωρίσιμο το
γνωρίζουμε στις Σχολές μας. ΑΑυτά είναι φάλτσα τα οποία τα συναντούμε
υ και έχουνε επικρα- υλικό την εεπόμενη φορά.
τήσει στην τρέχουσα ορολογία,α αλλά δεν γίνεται να συζητάμε για παράδειγμα ότι πρέπει το Τώρα ήταν για την παρο
παρουσίαση.
ουσίαση. Λοιπόν εγώ δεν θέλω
ο
νέο θεσμικό πλαίσιο να αφήνει ε χώρο και για την σύγχρονη αρχιτεκτονική.
ρ Μία είναι η Αρ- να πω κάτι άλλο πέραν ττου να ευχαριστευχαριστήσω όλους για
χιτεκτονική δεν έχει παλιά καιι νέα. Μόνο και μόνο αυτή η διατύπωση
α σκάπτει από τα βάθη την καλή τους διάθεσ
διάθεσηση να συμβάλουν
σ συμβάλουνε σε ένα έργο
του όλο το εγχείρημα, να είμαστε
α ξεκάθαροι σε αυτό το πράγμα.
ά Υπάρχει καλή και κακή που για μένα είναι έργο
έργγο κοινό, διότι κά κάποιοι είναι οι
αρχιτεκτονική, δεν υπάρχει νέα
έ παλιά, πράσινη, κόκκινη. Αυτά. τ • μελετητές που καταγράφουνε
καταγράφο ουνε και εισηγο
εισηγούνται, κάποιοι
είναι που θα πάρουνε
πάρο ουνε μετά από π
ο προβλεπόμενες
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ω Ωραία λοιπόν. Ο καθένας το αντιλαμβάνεται
ι με τον τρόπο του. διαδικασίες τις αποφάσεις. Υ Υπάρχει ένας ευρ ευρύτερος χώρος
Σας ευχαριστούμε πάντωςω που μας είπατε την δική σας προσέγγιση. Συνάδελφοί μου επαγγελματικός και κοι
κοινωνικός
ιινωνικός που θα συμβάλλει με
νομίζω ότι φτάνουμε στο τέλος το εγχειρήματος το οποίοί είχε πάρα πολύ ενδιαφέρον μορφές διαβούλευσης, σεε επίσημες και αν ανεπίσημες, και
τουλάχιστον για μένα. Δενν νομίζω ότι είμαστε σε θέση να
α βγάλουμε συμπεράσματα επί απλά ας συνεχίσουμε αυτό ό το καλό κλίμα διαλόγου που
της ουσίας. Καταγράψαμεε όμως νομίζω στο maximum τιςς απόψεις που διατυπώθηκαν, λίγο λίγο χτίσαμε σε μία π πορεία που δεν ήτανε εξαρχής
λίγο πολύ διαφαίνονται οιι διαφορετικές προσεγγίσεις καιι ξανά λέω αυτό που ειπώθηκε πάρα πολύ εύκολη θα πρέπειι να πω έτσι όπω όπως τουλάχιστον
πολλές φορές ότι είναι μία
ί διαδικασία σε εξέλιξη και ο διάλογός μας και η συνεργασία την εισέπραξα, αλλά χαίρο
χαίρομαι
ομαι που εισέπρα
ο εισέπραξα επίσης και
μας είναι μία διαδικασία σε εξέλιξη και επομένως περιμένουμε και από εσάς να στείλετε το κλίμα της καλής διάθεσ
διάθεσης
σης αυτής της στι
σ στιγμής και δίνω
κείμενα που υποσχεθήκατε.
κ Μπορείτε να στείλετε τα στοιχεία
τ σας στον Σύλλογο, και τον λόγο στην… Ευχαρισ
Ευχαριστίες ττίες σε όλους σα σας λοιπόν καλή
με τον Σύλλογο θα έχουμεε την συνεργασία που χρειάζεται.
α Εγώ αυτό που αναλαμβάνω συνέχεια καιι δίνω τον λόγο στην Πρόεδρο
να κάνω είναι με τα σημείαα που κατέγραψα, να συμπληρώσωώ αυτόν τον σκελετό, και να του Σ.Α.Δ
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ & ΑΡΧΙΤ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
412 — 413
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 20144

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ. 10:00-13:00

10
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ Β΄ ΦΑΣΗΣ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Τ

• ȃ. ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ. Να α είστε όλοι καλά σας ευχαρι- καταστάσεις που θα μας οδεύσ
οδεύσουν
σουν στο σωστό αποτέλεσμα.
σ
στώ. Ο Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. θα συνεχίσει
ν να παίζει τον συντο- Από την άλλη πλευρά μέσα στην
στττην πολύπαθη Π Πόλη μας άκου-
νιστικό του ρόλο, μάλλον καιι συντονιστικό ρόλο, η οργα- σα πολλά πράγματα τα οποία φωτογράφιζαν στην ουσία το
νωτική επιτροπή θα συνεχίσει ε την δουλειά της, σαφώς δεν πρόβλημα της Πόλης μας, όπω
όπως
ως αν θυμάμαι κα
ω καλά της κυρίας
τελειώσαμε. Θα παραλάβουμε από την κυρία Μουρμούρη Μαΐστρου, του κυρίου Καλογ
Καλογήρου,
γγήρου, γιατί εμε
εμείς στην ουσία
τον πίνακα, θα αποσταλεί σε ό όλους, ζητάμε από όλους σας, επειδή έχουμε ένα παραδοσ
παραδοσιακό
ιιακό οικισμό, ο οποίος επε-
της επιστημονικής ομάδας να καταθέσετε, να στείλετε ηλε- κτείνεται άτακτα
α θα έλεγα καιι άναρχα α, χωρίς καμία ουσία,
κτρονικά στον Σύλλογο όλα α αυτά που είπατε ότι θέλετε να η οποία δεν μπορεί να υφίσταται
α σε παραδοσ
παραδοσιακό οικισμό,
ό
στείλετε σαν κείμενα. Δεσμευόμαστε ότι μόλις παραλάβου- εκεί που δεν υπήρχε, αλλά δεν θέλω να πλα πλατειάσω. Εμείς
με τα πρακτικά, θα τα στείλουμε και εμείς, και άμεσα όχι είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε
ο σε οποιαδή
οποιαδήποτε κατάστα-
την εβδομάδα που μας έρχεται.α Μετά τις τριάντα του μηνός ση, επίσης ο Δήμος είναι πρόθυμος
θ σε συνεργ
συνεργασία να δημι-
θα γίνει η πρόσκληση για να συναντηθεί πάλι η επιστημο- ουργήσουμε το στάτους που θα α μας βγάλει από την ταλαιπω-
νική ομάδα στα γραφεία του Συλλόγου, να γίνει πλέον η ρία και να δημιουργήσει το πρότυπο
ρ πως μπορ
μπορούν να βγουν
συζήτηση αφού έχουν κατατεθείε και τα όποια κείμενα για κάποιοι οικισμοί μέσα από αυτήνυ την λαίλαπ
λαίλαπα όπου υπάρ-
να επανέλθουμε να μπορέσουμε ο να φτιάξουμε κάτι που χει. Να σας ευχαριστήσω πάρα ρ πολύ και πά πάλι για την πα-
από κοινού θα κατατεθεί στο ο υπουργείο για να συνεχίσει ρουσία σας. Θα δώσω τον λόγογ στον κύριο Δή Δήμαρχο να σας
η συνεργασία. Νομίζω ότι ήταν ουσιαστική η συνεργασία. χαιρετήσει και κατόπιν στην κ κυρία Ιωάννα Κ Κωστή η οποία
Δεν θέλω να φύγετε, θέλω να δώσω τον λόγο στον πρόεδρο θα ξεκινήσει την ξενάγηση. Ευχαριστώ
υ πάρα ππολύ. •
του συλλόγου αρχιτεκτόνων Ν Ναυπακτίας με τις θερμότερες
ε
ευχαριστίες μου να κλείσει εκείνος και ούτως ή άλλως θα τα • Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Σας εευχαριστούμε κα και εμείς και να
πούμε και στην συνέχεια. • σας ευχαριστήσουμε και για την
η φιλοξενία. •

• Ȁ. ȁȆȈĬȀǺȂǺȉ. Να σας καλημερίσω και εγώ από • Ȁ. ȃȇȆȋȂǽȉ. Από την η πλευρά του Δή
Δήμου θέλω και
την πλευρά μου, να σας ευχαριστήσω
ι πάρα πολύ για την πα- εγώ να σας ευχαριστήσω που επιλέξατε την πό
πόλη μας για να
ρουσία σας στην Πόλη μας. ΙΙδιαίτερα να ευχαριστήσω τον γίνει αυτός ο πολύ γόνιμος και
α δημιουργικός διάλογος. Νο-
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. και το Υπουργείο
γ για την προσπάθεια την μίζω ότι το χαρακτηριστικό ήταν
τ το επίπεδο κ
και η ποιότητα
οποία καταβάλετε. Πιστεύω ότι έγινε ένας γόνιμος και ειλι- των τοποθετήσεων και η συνεργασία
ε α που ήτα
ήταν το αποτέλε-
κρινής διάλογος και πιστεύω ό ότι θα βγουν κάποια συμπερά-
σματα που θα ωφελήσουν όλους ο μας. Θεωρώ ότι η προσπά-
θεια αυτή είμαι σίγουρος ότι θα συνεχιστεί. Ήδη λαμβάνω
κάποια ερωτήματα από συναδέλφους
έ που με ρωτάνε πότε θα
είναι η επόμενη συνάντηση, πότε
ό θα γίνει, ποιο είναι το άλλο.
Δηλαδή υπήρξαν κεντρίσματα θετικά, τα οποία πιστεύω ότι
θα φιλτραριστούν και θα βγουν υ προς τα έξω. Εμείς έχουμε
μια φιλοσοφία στον Σύλλογό μας, αποδεχόμαστε αυτό που
έχουμε και προσπαθούμε να ττο βελτιώσουμε. Το θέμα είναι
ότι πρέπει να ενεργοποιηθούμε μ όσο το δυνατόν περισσότε-
ροι για το καλό των Πόλεών μας,
α των Οικισμών μας, της Χώ-
ρας μας, και από εκεί και πέρα α μέσα μόνο από συνεργασία,
από θετική συνεργασία, και που ο πρέπει να λέμε την αλήθεια Ȁ. ȃȇȆȋȂǽȉ,
όπως είπε κάποιος προηγουμένως,
μ να δημιουργήσουμε τις ǼǿȃǺȈȌȆȉ ȄǺȋȇǺȁȊȆȋ

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
 414 — 415
πρακτικά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δ

σμα όλου αυτού του διαλόγου υ ανάμεσα στους Αρχιτέκτονες

_
που νομίζω έχουν εξ’ αντικειμένου
μ λόγο για να φτιάξουμε
καλύτερες τις Πόλεις μας, τουςυ τόπους που ζουν οι άνθρω-
ποι, και την Διοίκηση που πρέπει
υ
έ να ενσωματώσει όλες αυ-
τές τις παρατηρήσεις για μια ευνοούμενη πολιτεία. Ως Δήμος
εμείς είμαστε ταγμένοι σε όλονν τον προβληματισμό που ανα-
παράρτημα
πτύχθηκε, γιατί έχουμε όπως σας είπα και προχθές, εξήντα
έξι (66) Τοπικές Κοινότητες, ά άλλους είκοσι (20) οικισμούς,
ξεπερνάμε τα εκατόν τρία (103) 3 ας πούμε σύνολα οικιστικά
συν την Πόλη μας, που είναι σ στο σύνολό της παραδοσιακός
οικισμός παρακαλώ. Αυτό λοιπόν ας το δούμε γιατί πραγ-
ματικά μας απασχολεί πάρα π πολύ, μας δημιουργεί τεράστια ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
προβλήματα, και η κοινωνία μ μας πάσχει από αυτό, και νομί- ππόρισμα επιστημονικής
μ επιτροπής
ζω ότι έχουμε κάθε λόγο να είμαστε
ί πιο αισιόδοξοι σήμερα
μετά την συζήτηση που ακούσαμε,
σ και πιστεύω ότι αυτός ο ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
διάλογος που θα έχει τελικό ορίζοντα συμπεράσματα για να θεσμικό πλαίσιο
μετατραπούν σε πράξεις είναιι που μας ευχαριστεί και μας
χαροποιεί ιδιαίτερα. Σας ευχαριστούμε
ρ και πάλι και εύχομαι ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Α IΙΙ
καλή επιτυχία στις δουλειές σας.
α • ενδεικτικοί βαθμοί προστασίας
ο
παραδοσιακών οικισμών
• Ǻ. ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ. Ε
Ευχαριστούμε πάρα πολύ. •

• Ȁ. ȁȎȉȊǿ. Λοιπόν καλημέρα

λ σε όλους και από εμέ-
να. Καλώς ήρθατε στην Πόλη η της Ναυπάκτου. Όσοι έχουν
διάθεση να ακούσουν κάποια α ιστορικά στοιχεία και να με
ακολουθήσουν σε μία ξενάγηση,
σ πολύ ευχαρίστως. Αν θέλε-
τε να ξεκινήσουμε από τον χώρο
ρ που είμαστε. •

ȇȈȆǽǼȈǽȀȆ
ȃȆȋȈȃȆȋȈǿ
ȋ ĬȁǺȄȀǺȊȉǺȉ ǼǽȉȇȆȊȀǼǿ
Ǽ
ǺĭǿȄǺ ǻǺȉȀȂǿȉ ȃȋȈȊȎ
416 — 417 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
ΠΟΡΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΤΚΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΜΗΣΗ
Σ ΣΕ ΜΙΚΡΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

THE LEPANTO RECOMMENDATIONS FOR BUILDINGG IN SMALL SETTINGS

1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 2. ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ ΤΙΤΛΟΥ, ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Ε ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
ΤΟΥ ΠΡ

Μετά τη Συνάντηση συνΕργασίας, που ππραγματοποιήθηκε στην Ναύπακτο Ο τίτλος του προγράμματος «Μελέτες τ Μορφολογικών Κ Κανόνων Δόμησης & Αρχιτεκτονικής στις περιοχές εντός και
στις 24, 25, 26 Ιανουαρίου 2014 με μ θέμα Μελέτες Μορφολογικών Κα- εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκων» κρίνεται ότι δεν κυ
κυριολεκτεί, ούτε ως προς το εννοιολογικό περιεχόμενο
νόνων Δόμησης και Αρχιτεκτονική Κληρονομιά
ρ , ακολούθησαν, ως συνέχεια του όρου «Μορφολογικών», ούτε, κυρίως, ως προς ττον όρο «Κανόνες» » που μπορεί να αποπροσανατολί-
αυτής, τρείς συναντήσεις της επιστημονικής
τ επιτροπής, στα γραφεία σουν, ως προς τη φύση και το περιεχόμενο
ε των μελετών.
μελετώ
του ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων στις 18 Φεβρουαρί-
ου, 4 Μαρτίου και 12 Μαρτίου με σ στόχους, την αποτίμηση του τριημέ- Το σημείο αυτό εντοπίστηκε απόπ όλα τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής,
π αλλά επειδή είναι τεχνικά
ρου στη Ναύπακτο, την κατάθεση παρεμβάσεων
α και τη συζήτηση για τη αδύνατο να αλλάξει ο τίτλος του συμβασιοποιημένου
υ έργου, στόχος τηςς επιτροπής είναι να επιστήσει την
σύνταξη πορίσματος που θα κατατεθείε ως πρόταση στο Υ.Π.Ε.Κ.Α. για τις προσοχή στο περιεχόμενο και τον τρόπο
τ παρουσίασης των παραδοτέων μελετών.
προδιαγραφές Β΄ φάσης των μελετών. ώ
Με τον όρο ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ
Α , εννοούνται μελέτες που στοχεύουν
ε να συμβάλουν στο σχεδιασμό
Το παρόν πόρισμα στοχεύει να ν συμβάλει στη διατύπωση πρό- του χώρου, (φυσικού και ανθρωπογενούς),
ο καταγράφοντας την αρχιτεκτονική
καταγράφ τ φυσιογνωμία των οικισμών,
τασης εξειδίκευσης των προδιαγραφών
α για την επικείμενη Β΄ φάση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχριι σήμερα, καθώς κακαι τους όρους δόμησης
η στους οικισμούς αυτούς, ώστε
των τρεχουσών μελετών και στην αναμόρφωση των προδιαγραφών να προστατευτεί ο αρχιτεκτονικός τους
ο χαρακτήρας κακαι να εκφραστεί η α
αναπτυξιακή τους δυναμική.
της Α΄ φάσης των επικείμενων για α προκήρυξη μελετών για τις λοι-
πές περιφερειακές ενότητες της χώρας.
ώ Η σύνταξή του έγινε με βάση Οι μελέτες αυτές επιχειρούν προς
π την κατεύθυνση
κατεύθυνσ σχεδιασμού του υ χώρου εκ των έσω, με βάση την
την αποτίμηση της Α΄ φάσης των μ μελετών που παρουσιάστηκαν στην τοπική φυσιογνωμία που έχει διαμορφώσει
μ πορεία του χρόνου κάθε
στην πορ ά οικισμός. Με αυτόν τον τρόπο
Ναύπακτο και κυρίως τη γνώση, τις εμπειρίες και τις απόψεις των στοχεύουν να παραγάγουν δυναμικάκ και ευέλικτα εργαλεία
εργ σχεδιασμού, ώστε, κατά το δυνατόν, να ανταπο-
μελών της επιστημονικής επιτροπής.
ή Έχει χαρακτήρα μεθοδολογικό κρίνονται στους έντονα διαφοροποιημένους
ι ρυθμούς εξέλιξης των οικισμών.
μ
για τη βελτίωση και αποσαφήνιση του περιεχομένου των μελετών, με
στόχο όσες από τις παρακάτω προτάσεις
τ είναι εφικτό να προστεθούν/ Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο
οι μελέτες αυτές αφ
αφορούν στην προστασία,
τ ανάδειξη και αναβάθμιση της
εξειδικευτούν, στο πλαίσιο των υπαρχουσών
π συμβάσεων. Παράλλη- αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας καθώς ανάπτυξη των οικισμών. Για την ολοκληρωμένη προστασία
ώ και στην ανάπτυ
λα, χωρίς να περιορίζεται αποκλειστικά
ι στις υπό εξέλιξη μελέτες, το και αειφόρο ανάπτυξη, πέραν από το αντικείμενο αυτώναυ των μελετών, απαιτείται η διαφύλαξη όχι μόνον
πόρισμα αυτό προτείνεται ώστε το ο Υ.Π.Ε.Κ.Α. να το λάβει υπόψη του, της υλικής αλλά και της «άυλης» κληρονομιάς,
λ παραγωγικής και κοινωνικής
της πα ι δομής των οικισμών και η
τόσο ως προς το προτεινόμενο σεε αυτό μεθοδολογικό πλαίσιο, όσο εξασφάλιση της ποιότητας ζωής.
και ως προς τις προτάσεις που περιέχει
ρ και να προβεί στις αναγκαί-
ες ενέργειες, ώστε να είναι δυνατή
ή η «πλήρης» υιοθέτησή τους στις Προϋπόθεση για την επίτευξη των προηγουμένων, αποτελεί η ένταξη
ω προηγουμένων η της διαδικασίας δόμησης στους οι-
μελλοντικές αναθέσεις και η περαιτέρω
ι κατάλληλη επεξεργασία του, κισμούς στα απαιτούμενα υπερκείμενα
μ σχεδιασμού. Από το εθνικό-χωροταξικό,
επίπεδα σχεδι ν στο περιφερειακό
προκειμένου να αναμορφωθεί το ισχύον
ι κανονιστικό πλαίσιο για τη και τοπικόπολεοδομικό, σύμφωνα με τις κοινοτικές και εθνικές κατευθύνσεις,
θ (ΕΣΧΠ-Ευρωχωροταξικό,
δόμηση στους οικισμούς. Ατζέντα Λειψίας, Εδαφική Ατζέντα α 2020 κ.λπ). Στη βάση αυτή η ζητούμενη
ύ από τις μελέτες ανάλυση και
καταγραφή «δημογραφικών, κοινωνικών,
ω παραγωγικών δεδομένων, συνδέσεις
παραγωγικ υ με την ευρύτερη περιοχή,
Η τεκμηρίωση επιμέρους σημείων ί του πορίσματος γίνεται με ανα- θεσμικό πλαίσιο χωροταξικών και π μελετών, αξιολόγηση κ
πολεοδομικών μελε κατευθύνσεων υπερκείμενου σχεδι-
φορά στις προδιαγραφές των μελετών, όπως αυτές είναι διατυπωμένες ασμού», μπορούν να δώσουν ουσιαστικές
α δυνατότητες να εντοπιστούν π
δυνατότητε προβλήματα και να προσδιοριστούν
στο συμβατικό τους αντικείμενο, καθώς
α και στο ισχύον θεσμικό πλαί- περιβάλλοντος χώρου τους. Οι κανόνες δόμησης θα είναι η τελική
οι τάσεις εξέλιξης των οικισμών καιι του περιβάλλοντο
σιο που αφορά άμεσα στο θέμα. Ειδικά
δ για τις Ευρωπαϊκές συμβάσεις φάση μιας λογικής διαδικασίας, η κ
κατάληξη δηλαδή ενενός πολεοδομικού σ σχεδιασμού, ο οποίος θα εξειδικεύ-
Προστασίας του Φυσικού και Πολιτιστικού
ι Περιβάλλοντος, επισυνά- εξέλιξης των οικισμών κ
ει την εφαρμογή τους σύμφωνα με τη δυναμική εξέλιξ και τις αναδυόμενες νέες χρήσεις σ’
πτεται στο παρόν πόρισμα ειδικό παράρτημα,
α με σχόλια και επισημάν- αυτούς.
σεις για τη δεσμευτικότητα διατάξεων
ω και όρων που αφορούν στο θέμα.
>> βλ. παράρτημα_Ι
>> βλ. παράρτημα_Ι
Τέλος, τα προαναφερόμενα αναλυτικά
α στοιχεία, μ
μπορούν να συγκροτήσουν
ρ μια βάση δεδομένων από
όπου θα μπορούν να τροφοδοτηθούν μελέτες ολοκληρωμένης
ο μελλοντικά, μελ ν προστασίας και σχεδιασμού της
ανάπτυξης των μικρών οικισμών του χώρου.
υ ελληνικού χώρου
418 — 419
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

3. ΤΑ ΠΕΔΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Α_1. ΟΡΙΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Περιλαμβάνει την αναγνώριση καιι καταγραφή των π πραγματικών και των
ω θεσμοθετημένων ορίων των οι-
α εξ αρχής οργανωμένη σε δύο πεδίαα προβληματισμού, σε σχέση άμεσης
Η θεματολογία της συνάντησης ήταν ενότητα κάθε μελέτης,
κισμών που περιλαμβάνονται στην Περιφερειακή ενό ς των ορίων και ιδιαιτεροτήτων του
ανάδρασης μεταξύ τους. φυσικού ανάγλυφου και του ευρύτερου
ύ τοπίου με ό
όρους άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντος των οι-
κισμών και την αναγνώριση της εσωτερικής
σ διάρθρωσης σε επιμέρους ενότητες (πυρήνας, συνεκτικά και
διάρθρω
Α. Μεθοδολογία της «ΑΝΑΛΥΣΗΣ», δηλαδή κριτική αποτίμηση των μεθόδων καταγραφής
τ που ακολουθήθηκαν από τις διάσπαρτα τμήματα, επεκτάσεις σε δ
διάφορες φάσεις).
μελέτες, προβληματισμός και προτάσεις
ά για άλλες δυνατές μεθόδους καταγραφής,
α κριτικής θεώρησης, κα-
τανόησης και ερμηνείας της υφιστάμενης
ά κατάστασης των οικισμών, ενόψει
ν της ζητούμενης πρότασης για Αφορά στο σύνολο των οικισμών της η περιφερειακής ενότητας κάθε μελέτης έ και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην
διαμόρφωση νέου θεσμικού πλαισίου ί που α) να στοχεύει στην προστασία
α της υλικής υπόστασης των κη- επιλογή της κατάλληλης για την περιφερειακή
ε ενότητα μεθόδου
μεθό καταγραφής τωνν ορίων, γιατί από την ανάλυση αυτή, σε
ρυγμένων ή των προς κήρυξη οικισμών
σ και β) να ρυθμίζει τη σύγχρονη
ν αρχιτεκτονική δημιουργία, ώστε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία της ανάλυσης
ά (Α_2, Α_3), θα προκύψει η αξιολόγηση
γ (Α_4.3) και οι προτάσεις επικαιρο-
αυτή να συμβάλει στην προστασία κ και την ανάπτυξη των οικισμών. ποιημένης οριοθέτησης ή επαναοριοθέτησης
τ των οικισμών ττης Β’ φάσης.
Κριτήριο για την κριτική αποτίμηση
μ κάθε μεθόδου είναι η επάρκειά ττης, ώστε να καθοδηγήσει μεθοδικά
την αξιολόγηση των οικισμών και τις
ι συνακόλουθες προτάσεις για τη διατήρηση
α της φυσιογνωμίας τους. Κατά συνέπεια θα πρέπει να υλοποιηθούν
λ τα παρακάτω:
παρ

Β. Πρόταση «ΣΥΝΘΕΣΗΣ», δηλαδή κριτική αποτίμηση των προτάσεων των μελετητών

ώ και προβληματισμός για τη βελτίωσή 1. Τα θεσμοθετημένα όρια, που προκύπτουν
κ συνήθως από αντίστοιχες αποφάσεις
π νομαρχών, θα πρέπει να
τους με στόχους: αποτυπωθούν επί σημερινών ορθών ρ υποβάθρων, όπου θα σημειωθούν ο και τα πραγματικά όρια του οι-
κισμού και η διάρθρωσή του σεε ενότητες.
1. Τη διαμόρφωση των όρων προστασίας
σ και διατήρησης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς
λ των υφιστάμενων ιστορι- 2. Ο εντοπισμός των πραγματικών σημερινών
η ορίων πρα
πραγματοποιείται με επιτόπια έρευνα και με σύγχρονα
κών-παραδοσιακών συνόλων/κτιρίων
ρ και των όρων ένταξης της σύγχρονης
ο αρχιτεκτονικής δημιουργίας σε υπόβαθρα και αεροφωτογραφίες απεικονίζουν πυκνοδομημένα
ε που απεικονίζου α τμήματα και διάσπαρτη δόμηση.
αυτά, με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε
ρ και στόχο τη συμβολή στηνν ολοκληρωμένη προστασία και την 3. Ο εντοπισμός του αρχικού οικιστικού
ο πυρήνα και η διά
διάκριση μεταξύ παλαιότερων
λ και νεώτερων οικιστικών
αειφόρο ανάπτυξή τους. ενοτήτων που θα πρέπει να πραγματοποιηθεί
α με:
α) επιτόπια έρευνα που θα αναγνωρίσει
ν τα παλαιότ
παλαιότερα κτίσματα και ττα παλαιότερα στοιχεία και ίχνη στο
2. Τη διαμόρφωση των όρων αναμόρφωσης
φ και βελτίωσης της φυσιογνωμίας των
τ οικισμών που δεν διακρίνονται από χώρο, τις παλιές οδικές συνδέσεις,
ν διαδρομές και καλντερίμια, ττις πιθανές γενεσιουργές αιτίες του
ιστορικό-παραδοσιακό χαρακτήρα, αλλά χρήζουν παρεμβάσεων για την π πολεοδομική και αρχιτεκτονική συ- οικισμού κ.ά.
γκρότηση του χαρακτήρα τους, με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε και κ στόχο τη συμβολή στην ολοκλη- β) συσχετισμό σύγχρονων χαρτώνν απεικόνισης του δδομημένου χώρου μ με υφιστάμενα παλαιότερα υπόβα-
ρωμένη προστασία και την αειφόρο
φ ανάπτυξή τους. θρα, χάρτες κτηματολογίου,, αεροφωτογραφίες διαφόρων ετών κ κ.ά.
Κύριο ζητούμενο των μελετών, αλλάά και της συμβολής της ομάδας εργασίας τουυ ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, είναι ο καθορισμός του γ) ιστορικά τεκμήρια, ιστορικές α απεικονίσεις, παλαιότερα
παλα δημογραφικάκ στοιχεία που αναφέρουν αριθμό
τρόπου στοιχειοθέτησης, υποστήριξης
ή και τεκμηρίωσης των προτάσεωνω ανά περιφερειακή ενότητα σε δι- οικογενειών, κτισμάτων κ.ά. ά
αρκή ανάδραση με την ανάλυση,, δηλαδή η μέθοδος μετάβασης από την «
«ανάλυση» στη «σύνθεση». 4. Η καταγραφή του άμεσου και ευρύτερου
ε περιβάλλοντος ττων οικισμών όπως κκοινοτικές εκτάσεις εκτός οικισμού,
παραγωγικές εκτάσεις (αγροτικές, κτηνοτροφικές), παλαιές και νέεςς οδικές συνδέσεις, καθώς και τοπι-
κ κτηνοτροφικές)
4. Αποτίμηση της ΑΝΑΛΥΣΗΣ κατά την ΑΑ΄ φάση των μελετών. κές νοοτροπίες, αντιπαλότητες κ και δυναμικές.
Οι παρουσιάσεις, οι τοποθετήσεις,
ς οι παρεμβάσεις και η συζήτηση οργανώθηκαν
ν στη βάση τεσσάρων (4) κοι- 5. Ο εντοπισμός των παλαιότερων οικιστικών
κ ενοτήτων θα χρησιμοποιηθεί σ σε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία
νών θεματικών αξόνων, που αφορούν
ρ στο σύνολο των οικισμών όλων τωνν περιφερειακών ενοτήτων. ανάλυσης, για τον ορισμό διαφορετικών
φ ζωνών ππροστασίας εντός τωνω οικισμών που ζητούνται από τις
Αυτοί οι θεματικοί άξονες προτείνονται
τ ως οργανωτικό σχήμα ικανό ό να ομαδοποιήσει τα προβλήματα προδιαγραφές − και ακόμη για την πιθανή διαφορδιαφοροποίηση όρων καιι κανονισμών δόμησης.
και να επιτρέψει τη συλλογική ααντιμετώπισή τους, τη συγκριτική εξέτασή
α τους, καθώς και την εξέταση των
δυνατοτήτων ενιαίας στάσης αντιμετώπισης
τ των οικισμών, τόσο σε επίπεδο
π έρευνας, όσο και σε επίπεδο
εφαρμογής από τους φορείς. Οι Ο άξονες αυτοί Α_1-Α_4 στοχεύουν σ στη μεθοδική οργάνωση του υλικού Α_2. ΘΕΣΜΙΚΟ/ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Σ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
της ανάλυσης, ώστε να διευκολύνουν
ύ τη μετάβαση από την Α΄ φάση των μελετών, στη Β΄ φάση που πε- Περιλαμβάνει τη συγκέντρωση και κ
καταγραφή υφιστά
υφιστάμενου γενικού και ειδικού πλαισίου δόμησης και προ-
ριλαμβάνει τις προτάσεις των μελετητών.
ε στασίας. Εντοπισμός αντιφάσεων και Συγκέντρωση και Καταγραφή
α ελλείψεων. Συγκ α στοιχείων από υπερκείμενο
Για τις μελέτες που έχουν ολοκληρώσει
η την Α΄ φάση της ανάλυσης, προτείνεται
ο να καλύψουν αυτό το τμήμα άλλα επίπεδα σχεδιασμού.
σχεδιασμό (ΣΧΟΑΠ, Γ.Π.Σ., κ.ά.) και συσχέτιση με ά
της μεθοδικής οργάνωσης της ανάλυσης,
ν ως μέρος του συμβατικού τους
υ αντικειμένου, ως σύνοψη στο κα-
ταληκτικό κεφάλαιο της Α΄ φάσης η ή στο εναρκτήριο κεφάλαιο της Β΄ φάσης, ενώ για τις επικείμενες προς Σχολιασμός και κριτική αποτίμηση
η της ισχύουσας νομοθεσίας «μορφολογικής»
φ προστασίας, μέσω σχο-
προκήρυξη μελέτες προτείνεται ναν συμπεριληφθεί στις προδιαγραφές της Α΄ φάσης, ώστε όλη η φάση της λιασμού των αποτελεσμάτων της εφαρμογής
φ της στο χχώρο των οικισμών
ώ (π.χ. «νέοπαραδοσιακά») καθώς
ανάλυσης να δομηθεί εξ αρχής στητ βάση αυτού του μεθοδικού σχήματος. ς και κριτική αποτίμηση της γενικότερης δόμησης (ΝΟΚ, Κ.ΕΝ.Α.Κ.
ρ νομοθεσίας δό Ν ).
420 — 421
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Αφορά στο σύνολο των οικισμών της

η περιφερειακής ενότητας κάθε μελέτης
έ και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον – Βαθμός στον οποίο διασώζεται ο πολεοδομικός ιστός και οι ελεύθεροι δημόσιοι
η χώροι.
κριτικό σχολιασμό του υφιστάμενου θεσμικού
σ πλαισίου και στον εντοπισμό των σημείων
σ που χρήζουν διορθωτικών πα- – Αισθητικές αξίες του συνόλου.
ρεμβάσεων, τροποποιήσεων και αναθεωρήσεων,
ω γιατί από την ανάλυση αυτή, σεε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία (Α_1,
Α_3) θα προκύψει η αξιολόγηση (Α_4.1,
1 Α_4.2) και οι προτάσεις για γενικές και
α ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις στη Β΄ 2. Αναφορά στα κτίσματα του οικισμού
οικισμού.
ύύ.
φάση των μελετών. Αναφέρονται
φ ρ ενδεικτικά:
– Επικρατέστεροι τύποι αρχιτεκτον
αρχιτεκτονικών
νικών μορφών – αρχ
αρχιτεκτονικοί τύποι κατοικίας
ο και κυρίαρχα αρχιτεκτονικά στοι-
Κατά συνέπεια θα πρέπει να υλοποιηθούν
λ τα παρακάτω: χεία (σχήματα, μεγέθη, αναλογίες
αναλοογίες όγκων, φέρω
ο φέρων οργανισμός, στέγαση,
έ ανοίγματα-κουφώματα, εξώ-
1. Σχολιασμός και κριτική αποτίμηση της υπάρχουσας νομοθεσία προστασίας (π.χ.
π κήρυξη οικισμών, αν υπάρχει). στες, σκάλες, στέγαστρα, μάντρες,
μάννντρες, λοιπά μορφολογικά
μορφο στοιχεία, υλικά, χρώματα κ.ά.).
2. Σχολιασμός και κριτική αποτίμηση των ειδικών όρων δόμησης, όπου αυτοί υπάρχουν. – Δευτερεύοντα κτίσματα, αν και συ
συνήθως
υνήθως βοηθητικά, έέχουν αποφασιστικό
υ ό ρόλο τόσο στη σύνθεση της μορφής
3. Σχολιασμός και κριτική αποτίμηση ττης γενικής νομοθεσία δόμησης (π.χ. συντελεστές
ν κάλυψης, δόμησης, ύψη), χαρακτήρα
των κτισμάτων, όσο και στο χα συνόλου. Ο βαθμός επίδρασής
αρακτήρα του συνόλ
α ρ τους είναι ανάλογος της συχνό-
δεδομένου ότι τις περισσότερες φορές η ασυμβατότητα των νέων κατασκευών
τ προκύπτει από τα μεγέθη εμφανίζονται,
τητας με την οποία εμφανίζοντ και τις χωρικής σχέσης
τται, του μεγέθους κα η τους προς τα κύρια κτίσματα.
τους και όχι από τη μορφή τους.
ς – Μεμονωμένα αξιόλογα κτίσματα (αρχοντικά, ιστορ
ιστορικά κτήρια).
– Κτίσματα ειδικών χρήσεων (εκ
(εκκλησίες,
κκλησίες, σχολεία, καφενεία, εμπορικά
κ ι κτήρια, λιοτρίβια, μύλοι, προ-
Επίσης θα πρέπει να σχολιαστεί ε η τυχόν έλλειψη ειδικού πλαισίου δ
δόμησης και προστασίας, να εξετα- εγκαταστάσεις).
βιομηχανικές εγκαταστάσεις) )).
στεί και να σχολιαστεί και η τυχόν ύ
ύπαρξη στους ειδικούς όρους δόμησης
η περιορισμών χρήσεων γης και να – Βαθμός στον οποίο διασώζονται παραδοσιακά κτίσματ
κτίσματα.
διερευνηθούν τυχόν υπάρχουσες ασάφειες
σ στο νομοθετικό πλαίσιο ή συγκρούσεις
γ μεταξύ των διαταγμάτων.
αλλοίωσης
3. Εντοπισμός προβλημάτων αλλοίωσης και καταστροφής ττης αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας.
Αναφέρονται
φ ρ ενδεικτικά:
Α_3. ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ – Αλλοίωση των κτισμάτων από ασ
ασύμβατες
σσύμβατες προσθήκες ή κατασκευές.
Περιλαμβάνει την αναγνώριση του ο
οικισμού μέσα από την καταγραφή, ανάλυση
ν και ερμηνεία των ιδιαίτερων ιστού
– Αλλοίωση του πολεοδομικού ιστοοού (κατάργηση παλ
παλαιών χαράξεων, ασύμβατες
σ επιστρώσεις, καταστροφή
χαρακτηριστικών (Μορφή και επιμέρους
μ χαρακτηριστικά του πολεοδομικού
ο ιστού, Σχέση δημόσιων και κλιμάκων για την κυκλοφορία
κυκλοφορίίία αυτοκινήτων κ.λπ.).
κ.λπ
ιδιωτικών χώρων και κτιρίων, Αρχιτεκτονική
ι συγκρότηση των κτισμάτων).
ν – Αλλοίωση της εικόνας του οικισμ
οικισμού
μμού από ασύμβατες νέες κατασκευές ή από έργα υποδομών.
– Αλλοίωση των χαρακτηριστικών των ελεύθερων δημόσιων
δημό χώρων (χαρακτηριστική
α η καταστροφή όλων των
Εντοπισμός, σε κάθε οικισμό καια στις επιμέρους χωρικές ενότητές του,
υ των κυρίαρχων και επαναλαμβα- εισόδων στους οικισμούς με μετατροπή των πλα
πλατωμάτων σε χώρους
υ στάθμευσης αυτοκινήτων).
νόμενων αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών, αλλά και των ιδιόμορφων, από την κλίμακα του τοπίου μέχρι
αυτήν του κτιρίου, και ιεράρχηση αυτών.
υ
Α_4. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ/ΚΑΤΑΤΑΞΗ
ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ/ΚΑΤΑΤΑΑΑΞΗ ΟΙΚΙΣΜΩΝ
Αφορά στο σύνολο των οικισμών της
η περιφερειακής ενότητας κάθε μελέτης
έ και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην Αξιολόγηση και ιεράρχηση των τυπικών
τυπικώών και ιδιαίτερων χα
ώ χαρακτηριστικών που εντοπίστηκαν όσον αφορά του άξονες
αναγνώριση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας
γν κάθε οικισμού και στον εντοπισμόό προβλημάτων, απειλών και κινδύνων Α1-Α3. Αφορά στο σύνολο των οικισμών
οικισμμών της περιφερειακής
μ περιφερειακ ενότητας κάθε μελέτης
μ και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη
αλλοιώσεων αυτής της φυσιογνωμίας. Από την ανάλυση αυτή κατ’ εξοχή, σε συνδυασμό
ν και με τα λοιπά στοιχεία (Α_1, διαμόρφωση κριτηρίων ομαδοποίησης και κκατάταξηςς των παραδ
παραδοσιακών οικισμών, των λοιπών οικισμών και του τοπίου.
Α_2), θα προκύψει η αξιολόγηση (Α_4)), η ομαδοποίηση/κατάταξη (Α_5) και η τελική
ε επιλογή των αντιπροσωπευτικών
οικισμών κατά τη Β΄ φάση των μελετώνν. Τα κριτήρια ομαδοποίησης καιι κατάταξης, και άρ άρα της κατ’ ελάχιστο
τ αντιπροσώπευσης των οικισμών,
μεταξύ
προτείνεται ενδεικτικά να είναι μετα
αξύ άλλων και τα α
α ακόλουθα:
Κατά συνέπεια θα πρέπει να υλοποιηθούν
λ τα παρακάτω:
1. Αναφορά στο γενικό χαρακτήρα του πολεοδομικού
λ ιστού, όπως αυτός προκύπτει α
από τα γενικά χαρακτηριστικά του. 1. Βαθμός θεσμοθετημένης προστασία
προστασίας
αας για προστατευόμεν
προστατευόμενους οικισμούς ή τμήματα
μ αυτών.
Αναφέρονται ενδεικτικά: Μέχρι σήμερα έχει χρησιμοποι
χρησιμοποιηθεί
ηθεί η διάκριση «κ
«κηρυγμένοι» ή όχι, αλλά προτείνεται η διερεύνηση και
– Γεωγραφικά και τοπογραφικά χαρακτηριστικά
α . πρόταση για περισσότερες κατηγορίες
κατηηγορίες προστασίας,
η προστασίας καθώς και η προστασία της φυσιογνωμίας οικισμών
– Ιδιαίτερα ιστορικά χαρακτηριστικά.
κ που δεν είναι παραδοσιακοί, αλλά
αλλλλά χαρακτηρίζονται
χαρακτηρίζοντα από τοπιακές αξίες.
ξ
– Κοινωνικά-οικονομικά χαρακτηριστικά
ρ (συμμετέχουν στη διαμόρφωση η της φυσιογνωμίας).
– Επισήμανση των οικιστικών ενοτήτων
τ , οι οποίες προκύπτουν από τις διακυμάνσεις
κ των κυρίαρχων χαρακτηρι- Με βάση το θεσμικό πλαίσιο π που αναλύθηκε (Α_Α_2) και, κυρίως, τονν εντοπισμό της φυσιογνωμίας των
στικών και τους τρόπους συστηματοποίησης
η της σχέσης των κτισμάτων
ω στο χώρο με σχέσεις τυπικά επανα- οικισμών (Α_3), προτείνεται ενδεικτικά
ενδδεικτικά η κατάταξή τους:
δ
λαμβανόμενες ή και διαφοροποιούμενες,
π που όμως επηρεάζουν το γγενικό χαρακτήρα του. α) Προστατευόμενους με κήρυξη ππαραδοσιακούς-ιστορ
παραδοσιακούς-ιστορικούς με ειδικό αρχιτεκτονικό ή/και τοπιακό ενδιαφέ-
– Πυκνότητα της δόμησης και διακυμάνσεις
κ της κατά ενότητα, περιοχή και ζώνη. (μεε βαθμούς κλιμάκω
ρον ή τμήματα οικισμών (μ κλιμάκωσης της προστασίας) α >> βλ. παράρτημα_ΙI
– Αναγνώριση της σχέσης δημόσιων
ω και ιδιωτικών χώρων και κτιρίων μμε επισήμανση μεταβατικών χώρων β) Προστατευόμενους με αρχιτεκτονικό
τ ενδιαφέρον συ
συνολικά ή σε τμήματα τους χωρίς κήρυξη.
(διάκριση της αρχικής δομής και εντοπισμός αλλαγών και μεταλλάξεων
ά στο χρόνο). γ) Προστατευόμενους με τοπιακό ενδιαφέρον χωρίς κκήρυξη.
422 — 423
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

2. Βαθμός ενδιαφέροντος και διατήρησης της φυσιογνωμίας για μη προστατευόμενους οικισμούς ή μη προστατευόμενα 4. Αναπτυξιακή δυναμική για μη προστατευόμενους
σ οικισμούς ή μη προστατευόμενα τμήματα
οικισμ
τμήματα προστατευόμενων οικισμών.
ώ προστατευόμενων οικισμών.

Για τη μεγάλη πλειοψηφία των μ

μικρών οικισμών, που δεν παρουσιάζουν
ζ αρχιτεκτονικό και ιστορικό και Μέχρι σήμερα έχουν χρησιμοποιηθεί
π οι κατηγορ
κατηγορίες «αναπτυσσόμενοιε με κίνδυνο αλλοίωσης», «στά-
ενδιαφέρον ώστε να χαρακτηριστούν
ι παραδοσιακοί, έχουν χρησιμοποιηθεί
ο μέχρι σήμερα οι χαρακτη- σιμοι», «φθίνοντες» και «εγκαταλελειμμένοι», αλλά
αλ προτείνεται η δ διερεύνηση προκειμένου να υπάρ-
ρισμοί «αξιόλογοι», «ενδιαφέροντες»,
ο «αδιάφοροι-ουδέτεροι». ξει πρόταση για περισσότερες κατηγορίες με βάσηβάσ τη φυσιογνωμία α των οικισμών (Α_3) αλλά και τα
κοινωνικό-οικονομικά στοιχεία α της ανάλυσης (Α_Α_1). Για παράδειγμα,
μ οι αναπτυσσόμενοι οικισμοί θα
Με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε η και ιδιαίτερα τον εντοπισμό ττης φυσιογνωμίας (Α_3), προτείνε- μπορούσαν να διακριθούν περαιτέρω
ρ ανάλογα μ με το είδος αναπτυξιακού μοντέλου, όπως τουριστική
ται η κατηγοριοποίηση σε περισσότερες
σ κατηγορίες ρύθμισης ως προς ο τα όρια, τις ζώνες, τις χρήσεις και ανάπτυξη, αγροτική κ.λπ., αξιοποιώντας
π καταγραφή των χρήσεων,
την καταγ ω των δημογραφικών, κοινωνικών
τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα, μ με βάση ενδεικτικά κριτήρια, όπως: και παραγωγικών δεδομένων, κ αναπτυξιακές τάσεις, που
καθώς και τις αναπτ υ αποτελούν συμβατικό αντικείμενο
– την αισθητική ποιότητα της εικόνας/τοπίου
ν (ομοιογένεια, ποικιλία, πρωτοτυπία
ω κ.λπ.), των μελετών στη φάση Α΄ της αανάλυσης.
– τη φυσιογνωμία που προκύπτει ε από τα γεωγραφικά και τοπογραφικά κ χαρακτηριστικά,
– την ιδιαιτερότητα της αρχιτεκτονικής
ι των κτισμάτων του οικισμού, 5. Λοιπά κριτήρια ομαδοποίησης
– τα χαρακτηριστικά του πολεοδομικού ιστού,
– τη διατήρηση της παραδοσιακής μορφής και λειτουργίας του δημόσιου υ χώρου, Κριτήρια ομαδοποίησης, συμπληρωματικά
λ και σε συνδυασμό με τα π
προηγούμενα, θα μπορούσαν επίσης
καθώς και: να θεωρηθούν: οι κλιματικές/γεωγραφικές
ε παράμετροι οργάνωσης χχώρων ζωής και ειδικών κτιριακών
παράμ
– την ιδιαιτερότητα και σημασία τουυ άμεσου περιβάλλοντος και του φυσικού τοπίου που τον περικλείει (εξέχοντα συνθέσεων, οι παραγωγικές παράμετροι
ρ οργάνωσης κλειστών, ημι-υπαίθριων
οργάνωση π και υπαίθριων χώρων και
φυσικά στοιχεία, τοπίο, γεφύρια,
φ νερόμυλοι, αρχαιολογικοί χώροιρ κ.λπ.), συνοδευτικών κτισμάτων, οι πολιτιστικές
ο παράμετροι διαμόρφωσηςς ύφους κτισμάτων και συνόλου, οι
παράμε
– τα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά
κτ (κάτοικοι, ασχολίες). οικονομικές παράμετροι, ο βαθμός
θ αστικοποίησης και η προέλευση προτύπων μίμησης.

Σε κάθε περίπτωση το κριτήριο αυτό θα πρέπει να συναρτηθεί και με το βαθμό διατήρησης ή αλλοίωσης της
φυσιογνωμίας του συνολικού οικισμού
ι ή σημαντικού τμήματός του μεε βάση τον εντοπισμό προβλημάτων Α_5. ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ «ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΩΝ»» ΟΙΚΙΣΜΩΝ
που προηγήθηκε στο Α_3.
Στη συνάντηση της Ναυπάκτου δενν παρουσιάστηκαν από τους μελετητές έ οι επιλογές των 5-10 αντιπροσω-
3. Βαθμός συμφωνίας/ασυμφωνίας μεταξύ
μ των πραγματικών και θεσμοθετημένων ορίων για μη προστατευόμενους πευτικών οικισμών, που προβλέπονταιν στο συμβατικό αντικείμενο των μμελετών στην Α΄ φάση. Συνεπώς, η
οικισμούς ή μη προστατευόμενα τμήματα
ή προστατευόμενων οικισμών. επιτροπή δεν έχει στοιχεία για να σχολιάσει
χ επιλεγμένα κριτήρια και την εφαρμογή τους στην επιλο-
κάποια επ
γή των αντιπροσωπευτικών μελετών. ν
Μέχρι πρόσφατα, τα όρια των μ
μικρών οικισμών θεσμοθετούνταν με α
αποφάσεις των Νομαρχών με μεγά-
λη «ελαστικότητα» στην εφαρμογή
ο των κριτηρίων που ορίζουν οι γενικές
ν διατάξεις του Π.Δ. του 1985. Η επιλογή των αντιπροσωπευτικών οικισμών, είναι ιδιαί
ιδιαίτερα κρίσιμη για την περαιτέρω σύνταξη των προδιαγραφών
της Β΄ φάσης γι’ αυτούς και κατ’ επέκταση
σ για όλους του οικισμούς
οικισ κάθε περιφερειακής
ε ενότητας. Ο αριθμός των αντι-
Η πρακτική αυτή, σε όσες περιπτώσεις
π ακολουθήθηκε από δόμηση ττων αδόμητων περιοχών που περιε- προσωπευτικών οικισμών μπορεί να διαφοροποιείται όσο αφορά τις κατηγορίες
τ οικισμών που παρουσιάζει
λήφθησαν εντός των ορίων των οικισμών, αλλοίωσε σε μεγάλο βαθμό μ την αρχική δομή και συγκρότηση ανά περιφερειακή ενότητα, ανάλογα τοπικά χαρακτηριστικά
α με τα ιδιαίτερα το τ κάθε περιοχής.
των οικισμών. Σε όποιες όμωςς περιπτώσεις εξακολουθούν να υπάρχουν
ά μεγάλες αδόμητες περιοχές
εντός των ορίων οικισμών, επισημαίνεται
η η ανάγκη προσδιορισμού α αυτών των περιοχών και η παρέμβα- Τονίζεται ιδιαίτερα ότι αυτή η επιλογή
ο θα πρέπει να τεκ
τεκμηριώνεται αναλυτικά,
κ με μεθοδολογική πληρότητα και σε
ση στους όρους δόμησης αυτών, ώστε να υπάρξει αποτελεσματικότερος τ έλεγχος των πυκνοτήτων και σχέση με τους άξονες ανάλυσης όπως προτείνονται πιο πάνω (Α1-Α4). Για κάθε αντιπροσωπευτικό
ν παράδειγμα θα πρέπει
των χρήσεων (με αύξηση των μεγεθών αρτιότητας των οικοπέδων,, μείωση του Σ.Δ., διατήρηση των να γίνεται πλήρης και τεκμηριωμένη αιτιολόγηση, με αναφορά
αναφ στο σύνολο τωνν οικισμών της περιοχής μελέτης, μέσω
επικρατουσών χρήσεων κ.α.) προς
ρ την κατεύθυνση αφενός διάκρισης η του «πραγματικού» οικισμού και αντιστοίχισης κάθε επιλεγμένου ‘παραδείγματος’ με τους οικισμούς
οικ που αυτό αντιπροσωπεύει.
ι
διατήρησης του όποιου χαρακτήρα
ή στην αρχιτεκτονική και τη δόμησή σ του και αφετέρου της αποφυγής
«αστικοποίησης» του αγροτικού ύ / φυσικού τοπίου που πλαισιώνει τους
ο πραγματικούς οικισμούς.

Οι αδόμητες ζώνες θα μπορούσαν

σ να αποτελέσουν «ενδιάμεση» περιοχή,
ρ με ειδικούς όρους δόμησης,
σε μεγέθη που θα ορίζονται ανάμεσα
ά αφενός των όρων δόμησης των οικισμών και αφετέρου της εκτός
σχεδίου δόμησης.
424 — 425
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Στόχος του Γενικού πλαισίου Δόμησης

μ είναι να δημι
δημιουργηθεί ένα νέο σ
σύγχρονο πλαίσιο για την πολεοδομι-
5. ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΕ 3 ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΘΕΣΗΣ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗ Β΄ ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ κ των οικισμών σε νέα βάση και με τη
κή συγκρότηση και την αρχιτεκτονική η χρήση νέων εργαλείων σχεδιασμού
με αναθεώρηση/αναμόρφωση τόσο των τριών γενικών κανονιστικών Π.Δ. Δ για τους οικισμούς (ΠΔ 19/10/78
Η πρόταση των μελετητών για τους ο
οικισμούς της περιφερειακής ενότητας π
που έχουν αναλάβει, που αποτελεί το (ΦΕΚ594Δ/13-11-1978 «Περί χαρακτηρισμού
κ Παραδοσιακών Οικισμώνν τινών του Κράτους και καθορισμού
ως Παρα
συμβατικό περιεχόμενο της Β΄ φάσης,
η ίσως απαιτήσει, σε σχέση ανάδρασης η με την ανάλυση, την πρόταξη ενός των όρων και περιορισμών δομήσεωςς των οικοπέδων αυ αυτών», του ΠΔ 2/3/81
8 (ΦΕΚ 138Δ/13-3-1981) «Περί των
κεφαλαίου σύνοψης της ανάλυσης σύμφωνα
ύ με το μεθοδικό σχήμα που προηγήθηκε
ο (Α_1-Α_5), ενώ για τις υπό ληπτέων υπ’ όψιν στοιχείων και του τρόπου
ρ καθορισμού των όρων των προ ττης 16.8.1923 υφισταμένων οικισμών
προκήρυξη μελέτες οι προδιαγραφές της Α΄ φάσης θα πρέπει να αναμορφωθούν
ω αναλόγως, ώστε να είναι σαφής των στερουμένων εγκεκριμένου ρυμοτομικού
ο ως και καθορισμού ττων όρων και περιορισμών δομήσεως
σχεδίου, ω
και μεθοδικά ασφαλής η μετάβαση από
π την ανάλυση της Α΄ φάσης στη σύνθεση-πρότασης
θ της Β΄ φάσης. των οικοπέδων αυτών» και του ΠΔ 2 24-4-1985 (ΦΕΚ 18 181Δ/3-5-1985 «Τρόποςπ καθορισμού ορίων οικισμών της
χώρας μέχρι 2.000 κατοίκους, κατηγορίες
ο καθορισμός όρων και π
αυτών και καθ περιορισμών δόμησής τους») όσο και,
Για την οργάνωση των προτάσεων
ε της Β΄ φάσης, προτείνεται το παρακάτω
α μεθοδολογικό σχήμα που κυρίως, των κατά τόπους Π.Δ. Μορφολογικών
φ Κανόνων, όπως αυτών του Α
Κανόνων Αιγαίου.
η σε 3 επίπεδα σύνθεσης-σχεδιασμού.
αφορά στην κλιμάκωση της πρότασης
ί Δόμησης, που θα μπορέσει να αντικαταστήσει
Η θέσπιση ενός Γενικού Πλαισίου ν τα υφιστάμενα τοπικά
ΠΔ Μορφολογικών κανόνων και θα α αποτελεί τη βάση για νέα ΠΔ ή ΥΑ,, θα μπορούσε να γίνει με τη μορφή
Β_1. ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗΣ
Μ ΓΙΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 2.000 ΚΑΤΟΙΚΩΝ
Κ Νόμου-πλαισίου, κατ’ εντολή του ά Συντάγματος και των δ
άρθρου 24 του Συντ διεθνών Συνθηκών του Συμβουλίου
Το Γενικό Πλαίσιο Δόμησης για μικρούς
κ Οικισμούς θα αφορά όλες τις περιφερειακές
ε ενότητες της χώρας και της Ευρώπης και της UNESCO, που ο έχει κυρώσει η χχώρα μας, καθώς και α της μέχρι τώρα σχετικής νομολο-
θα στοχεύει να αποτελέσει το ενιαίο
ο πλαίσιο θεώρησής τους, όσον αφοράρ τη δομή του πολεοδομικού ιστού γίας. Εναλλακτικά, το προτεινόμενο
ο Γενικό Πλαίσιο ΔΔόμησης θα μπορούσε ύ να θεσπιστεί με τη μορφή νέου
τους, τις χρήσεις γης και την αρχιτεκτονική
τ τους φυσιογνωμία, προς την
η κατεύθυνση της ολοκληρωμένης Γενικού Κανονιστικού ΠΔ, κατ εφαρμογή
α του άρθρου 6 του ΝΟΚ (Ν. 4067/2012 - ΦΕΚ 79/Α/9-4-2012),
προστασίας και αειφόρου ανάπτυξής ή τους, που βέβαια προϋποθέτει τη μ μελέτη χρήσεων, παραγωγικών και τ γενικά ΠΔ και, κατά μείζονα λόγο,
και θα αντικαθιστά τα τρία ισχύοντα ο όλα τα υφιστάμενα κατά τόπους
κοινωνικών δομών και ευρύτερων αναπτυξιακών στρατηγικών. Στο πλαίσιο α του συμβατικού αντικειμένου ισχύοντα ΠΔ Μορφολογικών Κανόνων ό αποτελώντας ττη βάση να συνταχθούν με αυτό, νέα τοπικά ΠΔ ή ΥΑ
των μελετών, η διερεύνηση των ζητημάτων
τ αυτών στοχεύει στην αρτιότερη
ε προσέγγιση της αρχιτεκτονικής στο πνεύμα του, ανά οικισμό ή κατηγορία
η οικισμών. >>> βλ. παράρτημα_Ι
φυσιογνωμίας, τόσο σε επίπεδο αναγνώρισης-ανάλυσης,
α όσο και, κυρίως, σε επίπεδο προτάσεων.
Επισημαίνεται ότι οι οικισμοί της
η υπαίθρου, χαρα
χαρακτηρισμένοι και μη,
η αποτελούν σημαντικό υποσύνολο
Το Γενικό Πλαίσιο Δόμησης θα περιλαμβάνει όλες τις ποιοτικές παραμέτρους
α που αφορούν στους όρους του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος,
λ με την έννοια
ένν που αυτό ορίζεται
ε από το άρθρο 24 του Συντάγμα-
δόμησης και θα προβλέπει την ανάγκηά εξειδίκευσής του (ποσοτικοποίηση
η των παραμέτρων που αυτό ορί- τος και τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκέςς Συμβάσεις για την προστασία της πολιτιστικής
λ και φυσικής κληρονομιάς
ζει) στο υποκείμενο επίπεδο του καθορισμού
α όρων δόμησης από τις μελέτες
λ φυσιογνωμίας, (βλ. παρακάτω (Σύμβαση Παρισιού UNESCO 1972-Ν. 7 της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής
1126/81), τη χ Κληρονομιάς (Σύμβα-
Β_2), είτε ανά οικισμό, ιδιαίτερα στην
τ περίπτωση χαρακτηρισμένων οικισμών
ι και εφόσον απαιτείται, ή ανά ση Γρανάδας 1985-Ν.2039/1992 και α την Ευρωπαϊκή Σ Σύμβαση για το Τοπίο
π (Σύμβαση Φλωρεντίας 2000-Ν.
σύνολο οικισμών, ιδιαίτερα στην περίπτωση
ε των «αδιάφορων» οικισμώνν και εφόσον τεκμηριώνεται η ομοι- 3827/2010). Επισημαίνεται επίσης ότι το Σύνταγμα της τη Ελλάδας, όπως ααυτό αναθεωρήθηκε με το ψήφισμα
ότητα της φυσιογνωμίας τους στην κ κατάταξη/ομαδοποίηση (Α_4, Α_5). της 27ης Μαΐου 2008 της Η΄ Αναθεωρητικής
ε Βουλής των Ελλήνων, προβλέπει
ο στο άρθρο 24 την «προστα-
σία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στο πλαίσιο της αειφορίας» και ορίζει ότι «οι διατάξεις
Το επίπεδο αυτό του θεσμικού πλαισίου
ι αφορά τους οικισμούς στο σύνολό
ο τους χωρίς διάκριση και αφήνει του εφαρμόζονται και στην αναμόρφωση
ρ των οικιστικών
οικιστικ περιοχών που ήδη υπάρχουν», ενώ στο άρθρο 28
τα ζητήματα διαφοροποίησης μεταξύ
ξ παραδοσιακών και μη και του βαθμού
μ προστασίας και ρύθμισης για το επικύρωσή τους με νόμο α
ορίζεται ότι «οι διεθνείς συμβάσειςς από την επικύρω αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του
επόμενο επίπεδο της πρότασης (Β_22). εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υ υπερισχύουν από κ κάθε άλλη αντίθετη
η διάταξη νόμου». >> βλ. παράρτημα_Ι

Οι ποιοτικές παράμετροι του δομημένου

ο περιβάλλοντος των οικισμών,
ώ που θα περιλαμβάνονται οπωσ- Το προτεινόμενο Γενικό Πλαίσιο Δόμησης προτείνεται
προτεί να περιλαμβάνει διακριτό τμήμα που θα αφορά
δήποτε στο πλαίσιο αυτό, προτείνονται,
ν ενδεικτικά μεταξύ άλλων, να είναι
α οι παρακάτω: στους παραδοσιακούς οικισμούς (σήμερα
σ οικισμοί), που ρυθμίζεται
841 οικισμ α από τις διεθνείς και ευρωπαϊκές
συμβάσεις προστασίας της αρχιτεκτονικής
ο κληρονομιάς, και έτερο τμήμα που θα αφορά σε μικρούς μη χαρα-
κληρονομιά
– Η μορφή του ιστού (δίκτυο οδών-πεζοδρόμων,
ε ελεύθεροι χώροι, δημόσια
ι κτήρια, εσωτερικές ενότητες, πυ- που ρυθμίζεται κυρίως
κτηρισμένους οικισμούς (σήμερα περίπου 12.000), πο ί από τις διεθνείς και ευρωπαϊκές
κνότητα, σχέσεις πλήρων-κενών, κλίμακα) σε σχέση με το τοπικό φυσικό ι ανάγλυφο, τον προσανατολισμό ο και της βιώσιμης ανάπτυξης των μικρών
συμβάσεις για προστασία του τοπίου κ οικισμών.
και το μικροκλίμα του οικισμού,, το ευρύτερο τοπίο (ζωτικοί χώροι ττου οικισμού, καλλιέργειες) και το
φυσικό περιβάλλον (ευρύτερο φ φυσικό γεωανάγλυφο, δασικά οικοσυστήματα,
υ προστατευμένες φυσικές ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΜΒΑΣΙΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ
Π ΜΕΛΕΤΩΝ
περιοχές). Οι τρέχουσες συμβασιοποιημένες έ μελέτες θα κα
καλύψουν το τμήμα του παραπάνω αντικειμένου, που
– Οικοπεδική κατάτμηση / Τοποθέτηση στο οικόπεδο (διάκριση δημόσιων/ιδιωτικών).
ω μπορεί να ενταχθεί στο συμβατικότ αντικείμενο, υποβάλλοντας,
τους αντικείμε ς κατ’ ελάχιστο, τις προτάσεις τους
– Όρια ογκοπλασίας κτισμάτων (όρια δδιακύμανσης ύψους, πλάγιες αποστάσεις,
σ δουλείες θέας, εσοχές-προεξο- στην προοπτική της συγκρότησης του Γενικού Πλ Πλαισίου Δόμησης. ΜΜε βάση και αυτές τις προτάσεις το
χές, στέψη-διάκριση δημόσιων/ιδιωτικών
δ κτιρίων). Υ.Π.Ε.Κ.Α. προτείνεται να συστήσει
σ μικτή ομάδα ερ
εργασίας που θα συγκεντρώσει,
γ θα αξιολογήσει και θα
– Υλικά κατασκευής / χρώμα (τοπικότητα,
τ ενεργειακές-οικολογικές προδιαγραφές).
α επεξεργαστεί τις προτάσεις αυτές, διαμορφώσει την τελική π
έ ώστε να διαμορφ πρόταση.
426 — 427
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Β_2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗΣ

Δ ΑΝΑ ΟΙΚΙΣΜΟ Η ΟΜΑΔΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΜΕ
Μ ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ φερειακή ενότητα που μελετούν.
ν Στις ισχύουσες συ
συμβατικές υποχρεώσεις
ώ προβλέπεται η πλήρης μελέτη
ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ 5-10 οικισμών, ανάλογα με τα ιδιαίτερα
δ χαρακτηριστικά
χαρακτηρ κάθε περιφερειακής
ε ενότητας. Για τις επικείμε-
Οι γενικές αρχές/ποιοτικές παράμετροι
ε που θα έχουν οριστεί από το Γενικό
ε Πλαίσιο Δόμησης, πρέπει με νες προς προκήρυξη μελέτες, η επιτροπή θεωρεί ότι ο αριθμός τωνν αντιπροσωπευτικών οικισμών θα
βάση την ανάλυση να εξειδικεύονται
α και να συγκεκριμενοποιούνται για κάθε οικισμό, είτε μεμονωμένα αν χαρακτηριστικά της κάθε περιφερειακής
πρέπει να αυξηθεί ανάλογα και με τα χαρακτηριστ φ ενότητας.
πρόκειται για οικισμούς ιδιαίτερης προστατευτέας φυσιογνωμίας (π.χ. χαρακτηρισμένοι παραδοσιακοί) ή
για άλλες ομάδες οικισμών μετά απόπ τεκμηρίωση της ομαδοποίησή τουςυ μέσω αντιπροσωπευτικών παρα- Αυτό το επίπεδο των προτάσεων, που ουσιαστικά θα οδηγήσει στην α αντικατάσταση των σημερινών Π.Δ.
δειγμάτων. θεσμοθετηθεί στο Γενικό Πλαίσιο
Μορφολογικών Κανόνων, προτείνεται να θεσμοθετη λ Δόμησης (βλ. Β_1) και μετά
από αναζήτηση κατάλληλης νομικήςή επίλυσης (π.χ. Υ
Υ.Α. αντί για Π.Δ.)) για ευέλικτη, άμεση και δυναμική
Η εξειδίκευση προτείνεται να γίνεται
γ με Ειδικές Μελέτες Πολεοδομικής
ή και Αρχιτεκτονικής Συγκρότησης (ή απόκριση στις μετεξελισσόμενες αναπτυξιακές
α ανάγκες των οικισμών.
ανάγκε
ειδικές μελέτες προστασίας/αναμόρφωσης φυσιογνωμίας) των οικισμών που θα καθορίζουν ποσοτικά, δηλ.
θα ορίζουν συγκεκριμένες τιμές Σ.Ο.., Σ.Δ., Ύψους κ.λπ.) τις ποιοτικές παραμέτρους
ρ που προβλέπει το Γενικό
Πλαίσιο Δόμησης. Σε αυτό το επίπεδο
ε μελετών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα όρια του οικισμού, ζώνες Β_3. ΠΛΑΙΣΙΟ ΝΕΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Ι (ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΤΙΡΙΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ, ΤΟΠΙΟΥ )
εκτός του οικισμού, οι εσωτερικές του ενότητες, η διάκριση των ενοτήτων ή σε πυρήνες, συνεκτικά και μη Αφορά στον καθορισμό των όρων έένταξης της νέας αρχ
αρχιτεκτονικής δημιουργίας
ο με σκοπό την προστασία της
συνεκτικά τμήματα, καθώς και το ο οδικό δίκτυο με χώρους στάθμευσης, ς το δίκτυο πεζών και η συνολική φυσιογνωμίας του οικισμού, θεωρούμενου
ο πολιτιστικού κεφαλαίου που αποτελεί παράγοντα αειφόρου
ως πολιτισ
αναμόρφωση του δημόσιου χώρου.. διαφοροποιούνται και να κλιμακώνονται
ανάπτυξής του. Οι όροι αυτοί πρέπει να διαφοροποιο α ανάλογα με τα οριζόμενα
στα Α_4 και Α_5.
Ειδικά για τους Παραδοσιακούς Οικισμούς
σ , κηρυγμένους και προτεινόμενους,
ο προτείνεται η κατηγοριοποίησή
τους ανάλογα με το βαθμό προστασίας σ (Β.Π.). Ενδεικτική βάση γι’ αυτή
ή την κατηγοριοποίηση θα μπορού- Προτείνεται να συμπεριληφθούν
ύ στις προτάσεις των
τω μελετών και στο
ο Γενικό Πλαίσιο Δόμησης:
σε να αποτελέσει η κατηγοριοποίηση σ προστασίας που χρησιμοποιήθηκε κ στην Καταγραφή Παραδοσιακών
Οικισμών της Χώρας το 1972-73 α από το Υπουργείο Εσωτερικών. Την κ καταγραφή αυτή χρησιμοποίησε το 1. Ρυθμίσεις που θα απαγορεύουν, αποτρέπουν
π ή θα αποθ
αποθαρρύνουν αποτελεσματικά
μ τη δημιουργία ψευτο-παραδοσι-
Υ.Χ.Ο.Π. για την κήρυξη των Παραδοσιακών Οικισμών στο Διάταγμα του 1978. Τα κριτήρια για το χαρακτη- ακών μορφών που αντιγράφουν άκριτα τα υφιστάμεν
υφιστάμενα μορφολογικά χαρακτηριστικά.
α Είναι σημαντικό να
ρισμό της καταγραφής του 1972 καθώς α και τα όρια επέμβασης στους αντίστοιχους Β.Π. που η κήρυξή τους αποκλειστεί η τάση για ευκολία αναπαραγωγής που κυριαρχεί
α μέσω της αναπαρ ρ στα μέχρι σήμερα ΠΔ για τους
συνεπάγεται, παραθέτουμε σε σχετικό ι παράρτημα του παρόντος όπως α αυτά διατυπώθηκαν από το Υπουρ- «παραδοσιακά», και να
οικισμούς και στην αγορά, όπωςς τα ΠΡΟΚΑΤ «πα α κατακτηθεί η βαθμιαία αλλαγή της
γείο Εσωτερικών. >> βλ. παράρτημα_ΙΙ κοινωνικής αντίληψης για την α
αρχιτεκτονική.

Οι βαθμοί προστασίας (Β.Π.1, Β.Π.2, Β.Π.3) βασίστηκαν στις τότε ισχύουσες Διεθνείς Προδιαγραφές 2. Ρυθμίσεις που θα ενισχύουν την αναζήτηση
ν της αυθεντικότητας
αυθεντι των επί μέρους
έ χαρακτηριστικών, υλικών και
και συνεπώς κρίνεται απαραίτητη η επικαιροποίησή τους, ως προς την κλιμάκωση
λ των βαθμών, αλλά και του άϋλων, που μπορούν να ενσωματωθούν
μ στις σημερινές
σημε ανάγκες διαβίωσης
β και τις υπάρχουσες δυνατό-
περιεχομένου κάθε βαθμού, με βάσησ το σήμερα ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
ί τητες που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία και τα νέανέ υλικά και θα ενθαρρύνουν
θ την αρχιτεκτονική αναζήτηση
και συνθετική επεξεργασία με συγκεκριμένα
κ και απλά κριτήρια. Οι ελληνικοί
η οικισμοί έγιναν ά-σχημοι για-
Στην περίπτωση προτάσεων αναμόρφωσης
α του δημόσιου χώρου, οι μ
μελέτες μπορούν να περιλαμβάνουν τί χάθηκαν τα παλιά κτίριά τους,, που είχαν απλά σχή
σχήματα και αντικαταστάθηκαν
ά από νεώτερα που είχαν ως μόνο
προτάσεις αναδασμού, απαλλοτριώσεις,
ώ εισφορά σε γη, μεταφορά ΣΔ, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο στόχο τη σχηματική εκζήτηση και τον
ο εντυπωσιασμό. Η ιδιαίτερη φυσιογνωμία
ν τους προέκυπτε αβίαστα από
άρθρο 24 παρ. 4 και 5 του Συντάγματος,
α καθώς και να υποδεικνύουν τεκμηριωμένα
μ περαιτέρω απαιτούμενες την «πέμπτη όψη» τους, δηλαδή ή τα δώματα ή τις σ
στέγες με τα γείσα ττους, τα καθαρά κτιριακά πρίσματα,
μελέτες ανάπλασης για επιμέρους ππεριοχές του οικισμού και να προσδιορίζουν
δ με πλήρη τεκμηρίωση τις την αρμονική σχέση κτισμένου και υπαίθριου χώρ χώρου. Σήμερα πρέπει ε να δηλωθεί ότι υπάρχει θέση για
απαιτούμενες κηρύξεις οικισμών, ενοτήτων
ν οικισμών, ενοτήτων κτιρίων ((σε πυρήνα ή άξονες δρόμων) ή και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική στους ο μικρούς οικισμούς,
οικισμ υπό κάποιους, ς βεβαίως, γενικούς όρους: καθαρό
μεμονωμένων κτιρίων. σχήμα, επικρατούσα κλίμακα, ισορροπία
ρ κτισμένου και κενού.
κ
Η σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία
γ θα πρέπει, μετά από
α κατάλληλη ανάλυσηυ και ερμηνεία του υφιστάμενου κάθε
Παράλληλα θα πρέπει να ιεραρχηθούν
ρ όλοι οι οικισμοί ως προς την
η τάση ανάπτυξής τους, τις πιέσεις φορά χτισμένου και φυσικού περιβάλλοντος, να κλιμακώνεται
κλιμακώ ως προς το βαθμό
α και το ρυθμό επέμβασης, ανάλογα
δόμησης και να καθοριστούν οι π
προτεραιότητες για περαιτέρω μελέτες
ε (πολεοδόμησης, αστικού σχεδι- με το ειδικό περιβάλλον ένταξής της, (ιστορικός πυρήνας
πυρήν παραδοσιακού οικισμού,
ι τμήματα ή ενότητες του παρα-
ασμού κ.λπ.). δοσιακού ιστού, τμήματα νεώτερωνν επεκτάσεων ή ζώνες
ζώνε εκτός οικισμού) και
α τους βαθμούς προστασίας. Θα πρέπει
να επιζητεί τη δημιουργική ανάγνωση
ω και εκ των έσω ανανέωση του οικισμού, μ σύμφωνα και με τα οριζόμενα στη
Σύμβαση της Γρανάδας, αλλά με ιδιαίτερη ευαισθησία ως προς τους κινδύνους
ύ ασυμβατότητας εισαγόμενων στο
ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΜΒΑΣΙΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ
Π ΜΕΛΕΤΩΝ σώμα του οικισμού χρήσεων, μεγεθών
θ ή τρόπων έκφρασης.
έκφρα
Οι τρέχουσες συμβασιοποιημένες
ν μελέτες θα καλύψουν πλήρως το παραπάνω αντικείμενο, στο μέτρο
που εντάσσεται στο κύριο συμβατικό τους αντικείμενο, υποβάλλοντας,
α κατ’ ελάχιστο, τις προτάσεις τους 3. Ρυθμίσεις που θα διαχωρίζουν την αρχιτεκτονική
α στέγασης ειδικών χρήσεων:
στέγασ ν π.χ. Δημαρχεία, Μουσεία, Εκπαι-
για επιλεγμένο αριθμό οικισμών
ώ που θα κρίνονται τεκμηριωμένα ω ως αντιπροσωπευτικοί για την περι- δευτήρια, Νοσοκομεία, Βιοτεχνίες,
ν αλλά και Ξενοδοχεία,
Ξενο που πρέπει
ε να προσαρμόζονται στην κλίμακα
428 — 429
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

π
πόρισμα επιστημονικήςς επιτροπής
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

του οικισμού χωρίς να κατακερματίζονται

μ σε επιμέρους όγκους μεγέθους
θ κατοικίας. Ειδικές χρήσεις που Τα παραπάνω σημεία, ως γενικές
κ διατάξεις, θα πρ
πρέπει να συμπεριληφθούν
λ στο Γενικό Πλαίσιο Δόμη-
απαιτούν δυσανάλογα μεγάλουςς όγκους σε σχέση με την κλίμακα του ο οικισμού, θα πρέπει να χωροθε- σης, ενώ για κάθε αντιπροσωπευτικό ύ αναλυτικά (>> βλ. Β_2), σύμφωνα
πρέπει να εξειδικευτούν
κ οικισμό θα πρέπ
τούνται σε ειδικές ζώνες του οικισμού
κ ή και εκτός οικισμού. με το συμβατικό αντικείμενο των μελετών.
ε

4. Ρυθμίσεις που θα επιβάλουν όρουςς και Ειδικές Προδιαγραφές πληρότητας μελετών,

ε που θα απαιτούν επιστημο-
νικά άρτια τεκμηρίωση της αρχιτεκτονικής προσέγγισης που επιλέγεται.
ε Με βάση την έκθεση τεκμηρί- 7. ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ωσης, θα διεξάγεται ο διάλογος μεταξύ αρχιτεκτόνων στα Αρχιτεκτονικά
τ Συμβούλια και ο ευρύτερος Λόγω της μεγάλης σπουδαιότητας των τρεχουσών αλλά
αλ και των μελλοντικών
ν μελετών που αφορούν στην
διάλογος με το κοινωνικό σύνολο.
λ προστασία και την ανάπτυξη των πολυάριθμων
π μικρών οικισμών της χχώρας και με βάση την μέχρι τώρα
μικρ
επιτυχή συνεργασία των εμπλεκόμενων
ε φορέων (Υ.Π.Ε
Υ.Π.Ε.Κ.Α., ΣΑΔΑΣ–ΠΕΑ,
Α ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ), η επι-
τροπή προτείνει:
ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΜΒΑΣΙΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ
Π ΜΕΛΕΤΩΝ
Οι τρέχουσες συμβασιοποιημένες ν μελέτες, σύμφωνα με τις συμβατικές
κ τους υποχρεώσεις θα πρέπει να 7.1 Την έκδοση πρακτικών των συναντήσεων
ν συνεργασίας που πραγματοποιήθηκαν.
συνεργασία ο
κάνουν προτάσεις καθοδήγησηςς της νέας δόμησης μέσω της σύνταξης
ξ ειδικού τεύχους-εγχειριδίου για
κάθε αντιπροσωπευτικό οικισμό ό (από τους συμβατικά προβλεπόμενους
ο 5 ή από περισσότερους, ανάλο- 7.2 Τη συνέχιση της συνεργασίας και τηη λειτουργία της ως πλαίσιο
π διαβούλευσης μετά την παραλαβή της Α’ φάσης των
γα με την ιδιαιτερότητα της περιφερειακής
ι ενότητας). μελετών αυτών και όχι μόνο στο φάσης, όπως ήδη προβλέπεται
ο τέλος της Β΄ φάσ β στις συμβατικές υποχρεώ-
σεις των μελετητών.
Το τεύχος αυτό θα πρέπει να αποφεύγειε να υποδεικνύει προσχεδιασμένα υποδείγματα
π ή τυπολογικά πρότυπα προς
αντιγραφή. Αντί γι’ αυτό θα πρέπει ννα αναλύει –με τους όρους του προτεινόμενου
ε μεθοδολογικού πλαισίου ανάλυσης 7.3 Τη διοργάνωση ευρωπαϊκού επιστημονικού
η συνεδρίου γγια το ίδιο θέμα με αυτό
υ της συνάντησης της Ναυπάκτου
(>> βλ. Α_1 έως Α_5)– σύγχρονα παραδείγματα
α κακών πρακτικών προς αποφυγή,
ο καθώς και ανάλυση σύγχρονων με την συμμετοχή αντίστοιχων φορέων της Ευρωπ
Ευρωπαϊκής Ένωσης (Επιστημονικοί
Ε Σύλλογοι Αρχιτεκτό-
καλών πρακτικών για κατ’ αναλογίαα θεώρηση, δίνοντας έμφαση στην τεκμηρίωσηρ και την κριτική της αρχιτεκτονικής νων, Υπουργεία, Πανεπιστημιακοί).
α
πρότασης.
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:
Για κάθε αντιπροσωπευτικό οικισμό
ι (>> βλ. Β_2) το τεύχος προτείνεταιι να περιλαμβάνει κυρίως σύγχρονα 1. Αδαμάκης Κώστας (Παν. Θεσσαλίας)
λ
υλοποιημένα παραδείγματα απόπ την περιοχή μελέτης, αλλά είναι δ δυνατόν να περιλαμβάνει συμπλη- 2. Αποστόλου-Φίλιππα Μάρω (ΕΜΠ) Π
ρωματικά και παραδείγματα απόπ άλλες περιοχές αν κριθεί σκόπιμο, ο προκειμένου να καθοδηγήσουν, 3. Αυγερινού Σοφία (ΕΜΠ)
εμφατικά ή αποφατικά, τη σύγχρονη
χ αρχιτεκτονική στους οικισμούς αυτούς. Αυτό το σημείο αφορά και 4. Γκανιάτσας Βασίλης (ΕΜΠ) – Συντονιστής
υ Επιτροπής
της Επιτροπ
τη συμβατική υποχρέωση των μελετητών να αναζητήσουν παραδείγματα και από άλλες χώρες όπως: 5. Δεκαβάλλας Κωνσταντίνος (ΕΜΠ) Π
Μεσογειακές (κοινές κλιματικέςς ζώνες), Ευρωπαϊκές (κοινή νομοθεσία)
ε ή και άλλες. 6. Ζήβας Διονύσης (ΕΜΠ)
7. Καλογήρου Νίκος (ΑΠΘ)
8. Κίζης Γιάννης (ΕΜΠ)
6. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ
Ν ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 9. Κουδούνη Αμαλία (Υ.Π.Ε.Κ.Α.)
10. Κρεμέζη-Δημητσάντου Καίτη (ΕΜΠ)
Μ
Όσον αφορά στα ζητήματα της ενεργειακής
ρ διαχείρισης του κτιριακού α
αποθέματος και του βιοκλιματικού/ 11. Κωνσταντινίδου Έλενα (ΕΜΠ)
ενεργειακού σχεδιασμού της νέας α
αρχιτεκτονικής, που ορθώς αποτελεί μμέρος του συμβατικού αντικειμένου 12. Μαίστρου Ελένη ( ΕΜΠ)
των μελετών, προτείνεται: 13. Μαμαλούκος Σταύρος (Παν. Πατρών)
τ
14. Μουρμούρη Αθηνά (Υ.Π.Ε.Κ.Α.)
1. Να εξαντληθούν οι δυνατότητες εφαρμογής
α παθητικών συστημάτων βιοκλιματικού
α σχεδιασμού που, στις περισ- 15. Μπίρης Τάσος (ΕΜΠ)
σότερες περιπτώσεις, αποτελούνν βασικό χαρακτηριστικό της παραδοσιακής
ο αρχιτεκτονικής. 16. Παλυβού Κλαίρη (ΑΠΘ)
17. Πρέπης Άλκης (ΔΠΘ)
2. Να καθοριστούν κατά περίπτωση τα
τ όρια συμβατότητας της αρχιτεκτονικής
ή δημιουργίας με τις υφιστάμενες
τεχνολογίες (Φ/Β πανέλα, Ηλιακοί
α Συλλέκτες).

3. Να προσδιοριστούν οι επιθυμητές συμβατές

υ μορφές, ώστε να αποτελέσουν ο
οδηγό για τη βιομηχανία κατασκευ-
ής ενεργειακών συστημάτων (π.χ.
π διαφοροποίηση μεγεθών και σχήματος
ή συλλεκτών, ενσώματων Φ/Β
φίλμς στα δομικά στοιχεία του κ
κτιρίου).
430 — 431 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
ΠΟΡΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ θ
θεσμικό πλαίσιο
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ

Ω ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ Η εννοιολογική διαδρομή, από το μ μεμονωμένο Μνημ Μνημείο, τη σημειακή προστασία
ρ και την παθητική-αποφα-
τική διατήρηση του «Χάρτη των Αθηνών ώ » του 1931, μέσω του «Χάρτη της Βενετίας
ν » το 1964 και της «Συνδιάσκεψης
των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινοο Περιβάλλον»1 του 11972, κατέληξε στη η «Διακήρυξη του Amsterdam» το 1975
1931 – Χάρτηςς των Αθηνών
για την οποία «η ανεπανάληπτη αρχιτεκτονική
ε Ευρώπης, κοινή κληρονομιά όλων των λαών της»2 και «αναπόσπα-
της Ευρώπη
1964 – Χάρτηςς της Βενετίας στο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάςς όλου του κόσμου»3, αντιμετωπίζεται σ σαν ενιαίο σύνολο ακίνητων πολιτι-
1972 – Συνδιάσκεψη
σ των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο ι Περιβάλλον, στικών αγαθών, μέρος του ανθρωπογενούςο αλλά και ττου φυσικού περιβάλλοντος.
ά
Στοκχόλμη,
ό 5 Ιουνίου. Σύμφωνα με τις αρχές της Συνδιάσκεψης
δ του 1972 και της Διακήρυξηςξ του Amsterdam, αυτή η ακίνητη
1972 – Σύμβαση σ για την προστασία της Παγκόσμιας Πολιτικήςή και Φυσικής πολιτιστική και φυσική κληρονομιά, ά πρέπει να προστατευθεί
προσ ά να διατηρηθεί στην «αυθεντική της
σφαιρικά,
Κληρονομιάς,
ν Παρίσι, 21 Νοεμβρίου, Ν. 1126/81. φ της»4 ως μη ανα
κατάσταση και σε όλη την ποικιλομορφία ανανεώσιμος πόρος καικ ν’ αξιοποιηθεί μέσω της ενσω-
μάτωσής της στον ολοκληρωμένο, π πολυτομεακό, αειφόρο
αειφ κατά το Σύνταγμα
τ αναπτυξιακό σχεδιασμό, σαν
1975 – Διακύρηξη
ρ του Amsterdam.
ουσιαστική συνιστώσα του, μέσω των ω χωροταξικών και κα πολεοδομικών εεργαλείων, με σκοπό την παραγωγή
1977 – Επιχειρησιακές
ρ Οδηγίες για την εφαρμογή της Σύμβασης
α του 1972 κοινωνικής, περιβαλλοντικής, πολιτιστικής
τ και οικονομικής
οικονο υπεραξίας.
για τηνν Παγκόσμια Κληρονομιά. Η χωροταξική και πολεοδομική ή επιστήμη προτάσσει
προτάσσ την εκπλήρωση κυρίως υλικών και αμιγώς λειτουρ-
1982 – Διακήρυξη
ρ της Tlaxcala, 28 Οκτωβρίου, Μεξικό. γικών αναγκών. Η επιστήμη της Διατήρησης
ι κτιριακών,
κτιριακώ πολεοδομικώνν ή τοπιακών πολιτιστικών αγαθών,
1979 – Σύμβαση για την
η Διατήρηση της Άγριας Ζωής και των Φυσικών κώ Οικοτόπων της Ευρώπης, προτάσσει την εκπλήρωση κυρίως ττων άϋλων, πνευμα πνευματικών αναγκών, για ι ένα ποιοτικά υψηλότερο επίπεδο
Βέρνη, 19 Σεπτεμβρίου,
τ Ν. 1335/83. διαβίωσης του ανθρώπου. Τα δύο αυτά α επιστημονικά πεδία είναι διακριτά, αλλά πρέπει να συγκλίνουν.
Οι Χωροταξικές και Πολεοδομικές μ μελέτες πρέπει
πρέπ να λαμβάνουν υπ’ υ όψη τα «Conservation Plans» και
1985 – Σύμβαση σ για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς
ρ της Ευρώπης,
αντιστρόφως. Η διεθνής επιστημονική ι κοινότητα το έχ έχει αντιληφθεί5.
Γρανάδα,δ 3 Οκτωβρίου, Ν. 2039/92. Το πρώτο θεσμικό βήμα, σε παγκόσμιο επίπεδο, σ στην κατεύθυνση ααυτής της στρατηγικής, είχε γίνει τον
1987 – Χάρτηςς των Ιστορικών Πόλεων και Ιστορικών Αστικών ώ Περιοχών, Washington. Νοέμβριο του 1972, στην γενική συνέλευση
υ UNESCO στο Παρίσι, ό
της UNES όταν υπογράφηκε η «Σύμβαση για την
1992 – Ευρωπαϊκή
π Σύμβαση για την Προστασία της Αρχαιολογικής
λ Κληρονομιάς κληρονομιάς»6.
προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής κληρονο
(Αναθεωρημένη),
ε 16 Ιανουαρίου, Ν. 3378/05. Αυτή η παγκόσμιας αξίαςς κληρονομιά,
ο όσον αφορά το ανθρωπογενές, πολιτιστικό σκέλος της, ορίσθηκε:
1992 – Σύμβαση για την
η Βιοποικιλότητα, Ρίο, 5 Ιουνίου, Ν. 2204/1994.
94
στο άρθρο 1, σε:
1994 – Συνδιάσκεψη
σ της NARA για την Αυθεντικότητα, 1-6/11, Japan.
— «μνημεία…»,
1999 – Χάρτηςς για τη χτιστή ανώνυμη κληρονομιά, Μεξικό. — σε «σύνολα οικοδομημάτων…»,
2000 – Φλωρεντία «έργα του ανθρώπου
— και σε «τοπία», όπου με τον όρο τοπία εννοούνται « ο ή συνδυασμός έργων του ανθρώ-
Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου που και της φύσης...».
Ν. 3827/2010
στο άρθρο 2, όσον αφορά το αμιγώς φ
φυσικό σκέλος ορί
ορίσθηκε σε:
2000 – Χάρτηςς της Κρακοβίας.
— «φυσικά μνημεία…»,
2005 – Σύμβαση
σ πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, περίί της αξίας της πολιτισμικής
— σε «γεωλογικούς ή φυσιογραφικούς
κ σχηματισμούς
κληρονομιάς
ν για την κοινωνία, 27 Οκτωβρίου, Φάρο.
ο — και σε «φυσικά τοπία…».
2007 – Χάρτηςς της Λειψίας για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις,
λ 24-25 Μαϊου.
2007 – Εδαφική
κ Ατζέντα της Ευρωπαϊκης Ένωσης: Προς μια πιο ανταγωνιστική και Σύμφωνα με το άρθρο 4:
βιώσιμη
μ Ευρώπη διαφορετικών περιφεριών, 24-25 Μ Μαϊου, Λειψία. Κάθε κράτος μέλος, που έχει κυρώσει
σ τη σύμβαση του 1
1972, αναγνωρίζει ότι ανήκει εις αυτό κατά κύριο λόγο:
2011 – Cracoww Charter 2000-10 years later, 17-19 Νοεμβρίου,
ί Κρακοβία. — … «η υποχρέωσις όπως πραγματοποιηθεί
α ο προσδιορισμός,
προσδ η προστασία,
τ η συντήρησις, η αξιοποίησις,
και η μεταβίβασις εις τας μελλούσας
ύ γενεάς της πολιτιστικής
πολ και φυσικής
κ κληρονομίας της αναφερομένης
2011 – Οι αρχές
έ της Βαλέτας για την προστασία και διαχείριση
σ των ιστορικών πόλεων, εις τα άρθρα 1 και 2 και κειμένηςς επί του εδάφους του».
οικισμών
ώ και αστικών περιοχών, 28 Νοεμβρίου, Μάλτα.λ
2011 – Εδαφική
κ Ατζέντα 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 19 Μ Μαϊου, Γκέντελε.
Towardsd an Inclusive, Smart and Sustainable Europe
p of Diverse Regions. 1. Από τότε η 5η Ιουνίου καθιερώθηκε παγκοσμίως σανν ημέρα για το περιβάλλον.
2. «The Declaration of Amsterdam». CONGRESS ON THE EEUROPEAN ARCHITECTURAL HER HERITAGE, 21-25 October 1975.
ΣΕ ΠΛΑΙΣΙΟ: Συμβάσεις που έχουν κυρωθεί από
α το Ελληνικό κράτος, με Νόμο. 3. op. cit.
ΧΩΡΙΣ ΠΛΑΙΣΙΟ: Διεθνή κείμενα που αποτελούν
ύ «soft law». 4. «European Charter of the Architectural Heritage», COUNCIL
C OF EUROPE, October 1975, principle 2: «This heritage
r should be passed on to future generations in its
authentic state and in all its variety as an essential part of the memory of the human race. Otherwise, part of man'sn awareness of his own continuity will be destroyed».
5. Capri-Napoli 1988. Atti del colloquio internazionale. Metodi
M p
di valutazione nella pianificazione o
urbana e territoriale, teoria e casi di studio. Consiglio Nazionale delle
Ricerche.
6. Ν. 1126/81. Σύμβαση της UNESCO για την προστασία της τ παγκόσμιας πολιτιστικής και κ φυσικής κληρονομιάς, Παρίσι ρ 1972.
432 — 433
παράρτημα
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

θ
θεσμικό πλαίσιο
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

Σύμφωνα με το άρθρο 5: Με το άρθρο 10:

— …«Τα Κράτη Μέλη της παρούσης συμβάσεως θα προσπαθήσουν ο εν τω μέτρω του δυνατού: — «...Κάθε συμβαλλόμενος υποχρε
υποχρεώνεται
εεώνεται να υιοθετήσ
υιοθετήσει πολιτικές ενσωματωμένης
μ διατήρησης, (integrated
α) να υιοθετήσουν γενικήν πολιτικήν
τ αποσκοπούσαν εις το να δώσουν
υ εις την πολιτιστικήν και φυσικήν οποίες:
conservation policies), οι οποίε εες:
κληρονομίαν λειτουργικότητα τινα
ν εις τα πλαίσια της κοινωνικής ζωής
ή και να εντάξουν την προστασίαν προστασία
1. Θα τοποθετούν την προστασί αρχιτεκτονικής κληρονομιάς μεταξύ
α της αρχιτεκτονικ ε των ουσιαστικών στόχων του
αυτής της κληρονομίας εις τα σχέδια
έ του γενικού προγραμματισμού…».
… πολεοδομικού
χωροταξικού και πολεοδομικο ού σχεδιασμού και θα εξασφαλίζουν ό
ο ότι η επιταγή αυτή θα ληφθεί υπόψη
εκπόνησης
στα διάφορα στάδια της εκπόν ννησης ρυθμιστικών σχεδίων και στις δδιαδικασίες έγκρισης εργασιών.
Το 1976, αμέσως μετά την Διακήρυξη
κ του Amsterdam του 1975, ξεκίνησε
κ η διαδικασία προετοιμασίας 2. ...
για τη θεσμοθέτηση αυτής της στρατηγικής
τ σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. 3. Θα καθιστούν τη συντήρηση, ττην αναβίωση και τη την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής
χ κληρονομιάς, σημαντι-
Η «Απόφαση (76) 28» του Συμβουλίου
υ της Ευρώπης, αφορά την προσαρμογή
σ των νόμων και των κανονι- πολιτιστικής
κότατο στοιχείο της πολιτιστικ
κής ,περιβαλλοντική
κ ,περιβαλλοντικής και χωροταξικήςς πολιτικής...»
σμών στις απαιτήσεις της «ολοκληρωμένης
ω ή ενσωματωμένης7. διατήρησης», δηλαδή τη λήψη:
— ...«όλου του φάσματος των μέτρων που
π έχουν στόχο την εξασφάλιση της διαιώνισης
ώ αυτής της κληρονομιάς, τη συντή- Η σύμβαση της Γρανάδας εκφράζει
εκφρ Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πολιτική,
ράζει την Ευρωπαϊκ
ρ λ στον τομέα της Αρχιτεκτονι-
ρησή της σαν μέρος ενός κατάλληλου περιβάλλοντος,
ε είτε ανθρωπογενούς είτε φυσικού,
υ της χρήσης και της προσαρμογής κής Κληρονομιάς.
της στις ανάγκες της κοινωνίας»... Στην αιτιολογική έκθεση χαρακτη ηρίζεται σαν «...κορ
χαρακτηρίζεται κορύφωση και σταθμός ααφετηρίας...».
— «Τα μέτρα που απαιτούνται για τη διατήρηση
τ των μνημείων , των συνόλων και των
ω τόπων και την ενσωμάτωσή των στην Κορύφωση, σαν «...νομική επικύ
επικύρωση
ύύρωση σε διεθνές επεπίπεδο της εικοσαετούς
ύ Ευρωπαϊκής συνεργασίας στα θέματα
κοινωνική ζωή, πρέπει να είναι μέρος του
ο περιφερειακού και του πολεοδομικού σχεδιασμού.
σ Η νέα αυτή ευρύτερη έννοια της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς...».
της διατήρησης θα πρέπει να χρησιμεύσει
σ σαν βάση για μία περισσότερο ανθρώπινη προσέγγιση των περιφερειακών και Σταθμός αφετηρίας, διότι «...απ
...αποτελεί
οοτελεί ένα νέο πλαίσι
πλαίσιο για την συνεργασία των κρατών μελών του Συμβουλίου...»,
των πολεοδομικών πολιτικών» ... ώστε «...τα κράτη μέλη να προσαρμόσ
προσαρμόσουνσσουν στα εθνικά συστ συστήματα των νόμων και των κανονισμών στις απαιτήσεις της
ενσωματωμένης (ολοκληρωμένης) διατ διατήρησης
ήρησης».
Για την υλοποίηση αυτής της νέας,
έ κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής, τα
α κράτη μέλη, με γνώμονα το δημό- Με αυτή την «καινούργια» λογ λογική ενσωμάτωσης της Διατήρησης
γγική της ενσωμάτωσ η στον ολοκληρωμένο αναπτυξιακό
σιο συμφέρον, προτρέπονται να προωθήσουν
ρ αλλαγές στη νομοθεσία, την
η οικονομία, την διοίκηση και την σχεδιασμό, δηλαδή στο πνεύμα της Διακήρυξης του Am Amsterdam, το Συμβούλιοβ της Ευρώπης αισθάνεται την
εκπαίδευση. ανάγκη να επικαιροποιήσει, τη «Σύμ Σύμβαση
μμβαση του Λονδίνου γι για τηνΑρχαιολογική κληρονομιά
λ »9, που το ίδιο το Συμβού-
Η περιβαλλοντική αντίληψη και η στρατηγική, που αντιμετωπίζει τηη διατήρηση και διαχείριση του ακί- νωρίτερα,
λιο είχε θεσπίσει λίγα χρόνια νωρίτ ττερα, το 1969.
νητου ανθρωπογενούς από κοινού με το φυσικό περιβάλλον σαν ενιαίο ο σύνολο, επιβεβαιώνεται θεσμικά
εννέα χρόνια αργότερα. Το 1992 στη Valletta της Μάλτας,
Μάλτττας, ανοίγει σε υπογραφές
υπο η «Σύμβαση
σ για την Αρχαιολογική Κληρονομιά της
Ευρώπης, (αναθεωρημένη)»10.
Το 1985 η «Σύμβαση για την προστασία
σ της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς τηςς Ευρώπης» (Γρανάδα, 3 Οκτωβρίου Η σύμβαση αφιερώνει το άρθρ άρθρο
ρρο 5 στην «ενσωματωμένη/ολοκληρωμένη
«ενσωματ μ διατήρηση της αρχαιολογικής
1985)8,στο πρώτο της άρθρο ορίζει την αρχιτεκτονική κληρονομιά σε: κληρονομιάς», (integrated conservation
conservatiion of the archaeolog
archaeological heritage), και διευκρινίζει ότι:
— «μνημεία», — Kάθε συμβαλλόμενος αναλαμβάνει
αναλαμβά άνει την υποχρέωση:
ά υποχρέωση
— «αρχιτεκτονικά σύνολα» i) να επιδιώξει το συμβιβασμό και το συνδυασμό των αντίστοιχων αναγκών της αρχαιολογίας και του
— «τόπους: σύνθετα έργα του ανθρώπου
ρ και της φύσης, εν μέρει κτισμένα».
ν αναπτυξιακού σχεδιασμού...».
σχεδιασμού...»
».
»
ii) να εξασφαλίσει μία συστηματική
συστηματτική συνεργασία μεταξύ
με αρχαιολόγων,, πολεοδόμων και χωροτακτών…»
Με το άρθρο 4, παρ. 2:
— «... κάθε συμβαλλόμενος υποχρεώνεται,
ε εάν δεν το έχει ήδη κάνει, να
α εισαγάγει στη νομοθεσία του δια- Η σύμβαση της Γρανάδας και η σύμβαση της Βαλλέττα-Μάλτας
Βαλλ θεσμοθετούν
ο την ευρωπαϊκή πολιτιστική
τάξεις, που να προβλέπουν: πολιτική για την ακίνητη κληρονομι
κληρονομιά, αρχιτεκτονική και την αρχαιολογική..
ιιά, δηλαδή την αρχ
α) ... Οι δύο αυτές συμβάσεις βασίζονται
βασίζο ορισμούς και στην μεθοδολογία
ονται ρητά στους ορ
ο ε της σύμβασης του 1972
β) την υποβολή στις αρμόδιες αρχές
α των μελετών που θίγουν το σύνολο ή τμήμα ενός αρχιτεκτονικού γιά την «παγκοσμίου αξίας» κληρονομ
κληρονομιά.μιά.
μ
συνόλου ή ενός τόπου και οι ο
οποίες αφορούν εργασίες: Βασίζονται και στον «Χάρτη της Βενετίας», του οποίοποίου η «νομική δεσμευτικότητα
ε » έχει επισημανθεί από το
11
κατεδάφισης κτιρίων συμπληρωματικό
1995, σαν ερμηνευτικό συμπληρωμ ματικό κείμενο της σ
μ συνθήκης της Γρανάδας
ν .
ανέγερσης νέων κτιρίων O «Χάρτης της Κρακοβίας του 2000» αντιμετωπίζει το ζήτημα της συνύπαρξης α της πολιτισμικής ποικιλότητας
σημαντικών μετατροπών, οι οοποίες θα αλλοίωναν το χαρακτήρα του υ αρχιτεκτονικού συνόλου ή τόπου. στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής διεύρυνσης
διεύρυ υνσης και ενοποίησης.
υ ενοποίησ
«Κάθε κοινότητα, λόγω της δικής της συλλογικής
συυλλογικής μνήμης και της συνείδησης του παρελθόντος
π της, είναι υπεύθυνη για την
κληρονομιάς. Μεμονωμένα στοιχεία
αναγνώριση και την  διαχείριση της δικής της κληρονομιά χ αυτής της κληρονομιάς είναι φορείς
7. ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ, Η νομική δεσμευτικότητα του ο Χάρτη της Βενετίας, Αρχιτεκτονικά Θέματα 29, 1995, σ.. 35. Αναφέρεται στη μετάφραση του όρου «Integrated μεταβάλλονται
πολλών αξιών που μπορεί να μεταβ χρόνο. Οι διάφορες ειδικέςς αξίες των στοιχείων χαρακτηρίζουν την
άλλονται με τον χρόν
Conservation». «Ενσωματωμένη Διατήρηση», διότι η ππράξη της Διατήρησης ενσωματώνεται στην κοινωνική ζωή ω και στον πολυτομεακό αναπτυξιακό σχεδιασμό σαν ιδιαιτερότητα κάθε κληρονομιάς».
ουσιαστική συνιστώσα του. (...The conservation of the architectural heritage: one of the major objectives of urban
r and regional planning... The conservation of the
architectural heritage should become an integral part oof urban and regional planning. A policy of conservation aalso means the integration of the architectural heritage
into social life... Declaration of Amsterdam 1975). Βλ. επίσης,
π ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛ. ΖΕΡΒΟΣ, «Η στρατηγική της ενσωματωμένης
έ διατήρησης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου», 9. N.1127/81, Convention-Européene pour la Protectionn du Patrimoine Archéologiqu
Archéologique 1969.
Ημερίδα «Η πολιτισμική διάσταση του Τοπίου», Τεχνοπόλις λ Δήμου Αθηναίων, Γκάζι, Αθήνα 3/5/2011. www.e-archimedes.gr/latest/item/3712- 10. Ν. 3378/05 {ΦΕΚ 203/ΑΥ19.8.2005). «Κύρωσης της ΕΕυρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία της αρχαιολογικής ή κληρονομιάς (αναθεωρημένη)».
8. Ν. 2039/92 , Σύμβαση της Γρανάδας (1985). 11. ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ, Η νομική δεσμευτικότητα τουυ Χάρτη της Βενετίας, Αρχιτεκτονικά
Αρχιτεκ Θέματα 29 1995, σ. 35..
434 — 435
παράρτημα
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

θ
θεσμικό πλαίσιο
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

«Αυτή η κληρονομιά δεν μπορεί να ορισθεί

θ με ένα σταθερό τρόπο. Είναι δυνατόν ναα οριστεί μόνον ο τρόπος με τον οποίον η Washington (1987) και την εξελικτικήκ του, «Αρχές της Βαλέτας
ειδίκευσή του α για την προστασία και διαχείριση των
κληρονομιά μπορεί ν’ αναγνωριστεί.ί Ιστορικών Πόλεων, Οικισμών και Αστικών
ώ Περιοχών», Malt
Malta (2011).
Η κοινωνική πολλαπλότητα συνεπάγεταιι μεγάλη ποικιλότητα αντιλήψεων σε σχέσηη με την κληρονομιά, εκ μέρους του συ- Δηλώνεται κι εδώ, όπως στη Διακήρυξη
α Amsterdam, ότι «Η διαφύλαξη
του Amste ύ των ιστορικών πόλεων και άλλων
νόλου της κοινωνίας, γι αυτό τα εργαλεία
α και οι μέθοδοι που έχουν αναπτυχθείί για την κατάλληλη προστασία πρέπει να ιστορικών αστικών περιοχών, για να είναι
ί όσο περισσότερο δυνατόν αποτελεσματική, α οφείλει ν’ αποτελεί αναπόσπαστο
προσαρμοστούν στις εξελισσόμενες καταστάσεις, οι οποίες υπόκεινται σε μία δδιαδικασία συνεχούς αλλαγής». τμήμα συνεκτικών πολιτικών οικονομικής
ή και κοινωνικής ανάπτυξης
ανά και του πολεοδομικού
ο και περιφερειακού σχεδιασμού
Στόχος η διατήρηση της αρχιτεκτονικής,
κ της πολεοδομικής και της τοπιακής
π κληρονομιάς, καθώς και των όλων των επιπέδων»14.
τεχνουργημάτων. Για τη διαφύλαξη των πόλεων και α των ιστορικών συ συνοικιών συντάσσεται τ «Σχέδιο Διατήρησης», (conservation
plan)15, που προσδιορίζει τα μέτρα κκαι τα «...απαραίτητ
απαραίτητα στάδια για την προστασία
σ συντήρηση και αποκατάσταση τέ-
Η πράξη της διατήρησης μπορείε να υλοποιηθεί μέσω πολλών ειδών
ώ παρεμβάσεων, όπως περιβαλλο- τοιου είδους πόλεων και περιοχών όπωςς και για την ανάπτυξή και την αρμονική προσαρμογή
ρ τους στη σύγχρονη ζωή»16.
ντικός έλεγχος, απλή συντήρηση, επισκευή,
π αποκατάσταση, ανακαίνιση, ανακατασκευή και σε διαφορετικά Το πρώτο σχέδιο διατήρησης σύμφωνα με τις αρχ αρχές του Χάρτη της W Washington του 1987, συντάχθηκε
είδη κτιστής κληρονομιάς: το 1988 για το ιστορικό κέντρο της Ν Ιταλίας17.
Νεαπόλεως της Ιτα
— Σε ιστορικές πόλεις, ιστορικές περιοχές
ε και οικισμούς, όπου το «restoration
o project» θα πρέπει να προ- Με συγκεκριμένες αναλύσεις σκοπιμότητας,
ο κοινωνικο-οικονομικών και πολιτισμικών επιπτώσεων18, το «Piano
κοινωνικ
λαμβάνει τη διαχείριση των αλλαγών,
λ να επαληθεύει την βιωσιμότητα τ των επιλογών, συσχετίζοντας τα di salvaguardia per Napoli», προσδιορίζει
ε τον αριθμό των κατ
κατοίκων, των δραστηριοτήτων
ρ και των υποδομών που μπο-
θέματα της κληρονομιάς με τις κοινωνικές
ο και οικονομικές πλευρές. ρεί να δεχθεί μία συγκεκριμένη περιοχή, χ με την ίδια λογική
λογικ του άρθρου 5 του Χάρτη της Βενετίας, όπου η κατάλλη-
— Σε πολιτισμικά τοπία, αποτέλεσμα μ και αντανάκλαση παρατεταμένης διάδρασης πολλών κοινωνιών, μετα- λη χρήση πρέπει να είναι συμβατή με ττο κτίριο και όχι το κ
κτίριο να προσαρμόζεται
ζ βίαια σε συγκεκριμένη χρήση. Οι
ξύ ανθρώπου και φύσης. αναλύσεις επιπτώσεων προσεγγίζουν τα ζητήματα της κτιριακής
κτιρ και πολεοδομικής
μ αποκατάστασης αξιολογώντας το
Η διατήρηση, προστασία και αναπτυξιακή
ν εξέλιξη αυτού του είδους ττων τοπίων, πρέπει να εστιάζει στις opportunity cost)19, που λαμβάνει υπ’
βαθμό προστασίας και υπολογίζονταςς το «κοινωνικό κόστος ευκαιρίας», (social o
υλικές και τις αϋλες αξίες, του ανθρωπογενούς και του φυσικού περιβάλλοντος.
λ όψη δείκτες κοινωνικού κόστους/ωφέλους. λ επιχειρηματικό κόστος
Το ιδιωτικό, επ ο ευκαιρίας βασίζεται συνήθως σε μία
καθαρά κερδοσκοπική λογική. Οι πολυπαραγοντικές
ο αυτές αναλύσεις κοινωνικού
αυ ω κόστους/ωφέλους, λαμβάνουν
Ο Χάρτης υπογραμμίζει επίσηςς ότι: υπ’ όψη τους και παραμέτρους μη μετρήσιμες,
τ (intangible).
(intangibl
— Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς
λ πρέπει να είναι αναπόσπαστο
π μέρος των διαδικασιών προ-
γραμματισμού και διαχείρισης μμίας κοινότητας, ώστε να συμβάλλει σ
στη βιώσιμη, ποιοτική, οικονομική 4 αποτελεί και το «Κείμενο της Nara
Προέκταση και επικύρωση των αρχών του Χάρτη της Βενετίας (1964),
και κοινωνική ανάπτυξη αυτής της
η κοινωνίας. για την αυθεντικότητα» (1994), της UNESCO,
N σε σχέση με το ζήτημα διατήρησης
τ της αυθεντικής κατάστασης
υλικής και άϋλης.
Δέκα χρόνια μετά, στις 17-19 ΝΝοεμβρίου του 2011, οι συγγραφείς ττου Χάρτη συναντήθηκαν πάλι στην Η συμπλήρωση-επέκταση της εννοιολογικής
ε δομής
δομή του Χάρτη της Βενετίας,
Β από τα ταπεινά σύνολα της
Κρακοβία12, για να ελέγξουν  τον ββαθμό της αναγνώρισης και αποδοχής ή του εκ μέρους της επιστημονικής υπαίθρου, στο χαρακτηρισμένο ιστορικό
ο χώρο, συνοδεύτηκε με τη
αστικό χώρο η παράλληλη, σταδιακή θεσμοθέτη-
κοινότητας, σχετικής με τη διατήρηση
σ και να προσδιορίσουν την επιρροή ή του, στο μεθοδολογικό πεδίο, στην ση των συμβάσεων του Συμβουλίου υ της Ευρώπης για την αρχιτεκτονική , την αρχαιολογική και την τοπιακή
πρακτική των παρεμβάσεων. κληρονομιά στο σύνολό της.
Διαπίστωσαν την ύπαρξη μίας ανησυχητικής
α τάσης από παρεμβάσεις σε κτίρια, σύνολα και φυσικά το-
πία, οι οποίες στην προσέγγισή τουςς να «φέρουν τη σφραγίδα της σύγχρονης εποχής», υπερβάλλουν στην αρχιτε- Η περιβαλλοντική αντίληψη και η στρατηγική, που αντιμετωπίζει το ακίνητο ανθρωπογενές από κοινού
κτονική σύνθεση,  παρερμηνεύοντας α τα σχετικά άρθρα του Χάρτη της Βενετίας.
ε υιοθετείται από το Συμβούλιο
με το φυσικό περιβάλλον σαν ενιαίο σύνολο, υιοθετεί ύ της Ευρώπης, όχι μόνον για τα
Τα συμπεράσματα αυτής της διεθνούς
δ συνάντησης συμπληρώνουνν τον αρχικό Χάρτη με Συστάσεις, μνημεία παγκόσμιας αξίας, που βρίσκονται
ί στο έδαφός
έδαφό του, αλλά για το σύνολο της Αρχιτεκτονικής κληρο-
(Recommendations), που υποδεικνύουν,
ο εκτός των άλλων, ότι οι σύγχρονεςε παρεμβάσεις πρέπει μεν να είναι νομιάς της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης
α ανώνυμης .
και της α
διακριτές από την αυθεντική κατάσταση,
σ αλλά να είναι «σε χαμηλό τόνο»», όπως συμβαίνει και με τις αρχές Με τις συμβάσεις της Γρανάδαςς για την αρχιτεκτονική
αρχιτεκτο και της Valletta
e στη Μάλτα για την αρχαιολογι-
αποκατάστασης των εικόνων και τωνω τοιχογραφιών. κή κληρονομιά, οι ορισμοί και η προτροπή
ρ της σύμβασης
σύμβα του 1972 για ενσωμάτωση της παγκόσμιας αξίας
Η Χάρτα της Κρακοβίας δεν συντάχτηκε
υ «από νομικούς, οικονομολόγους
ο και πολιτικούς, ούτε από συντηρητές κληρονομιάς στα σχέδια του γενικού
ο προγραμματισμού,
προγραμματισμο έγιναν σαφείς υ υποχρεώσεις και δεσμεύσεις για το
και ιστορικούς της τέχνης , συντάχτηκε κυρίως
υ από αρχιτέκτονες» και γι’ αυτό σπέρνει
ν στην κατεύθυνση της κάλυψης, μέσω σύνολο της ακίνητης κληρονομιάς ττης Ευρώπης.
της σύνθεσης, «του κενού μεταξύ θεωρίας ί και πράξης που δεν θα μπορούσε ποτέ να γεφυρωθεί και δεν θα έπρεπε, όσο η Μαζί με την ευρωπαϊκή σύμβαση σ της Βέρνης20, για την άγρια ζωή και
α τους φυσικούς οικοτόπους και τη
δημιουργικότητα παραμένει μία προσωπική π και κοινωνική αξία».13 21
διεθνή σύμβαση του Ρίο , για την βιοποικιλότητα, οι πέντε συνολικά σ συμβάσεις, στις οποίες αναφέρεται,
εκτός των άλλων, στην εισαγωγή τηςη η «Ευρωπαϊκή σύσύμβαση του Τοπίου»222, αποτελούν την Ευρωπαϊκή αντα-
ω και Τοποθεσιών, (I.CO.M.O.S.), συμπληρώνει
Tο Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων μ σε πολεοδομική κλίμακα
με το «Χάρτη για τη διατήρηση των Ιστορικών
το Χάρτη της Βενετίας του 1964, μ ρ Πόλεων και Αστικών Περιοχών», 15. «CHARTER FOR THE CONSERVATION OF HISTORIC TOWNS N AND URBAN AREAS» (Washin
(Washington Charter 1987) – Methodss And Instruments, paragraph 5, 6. ... conservation plan.
16. Op.cit., Preamble And Definitions.
17. ROBERTO DI STEFANO, La Carta delle citta storiche e il piano di salvaguardia per Napoli, RESTAURO 98-99-100/1988,
0 Edizioni Scientifiche Italiane.
12. «CRACOW CHARTER 2000 − 10 years later». Conclusionsu of the International Conference held in Cracow on 117-19 November 2011. 18. Op. cit., σελ. 140.
13. ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ, «Τhe Krakow Charter Revisited: e a synthetic view of its concepts, tools and methods», 17-19 Νοεμβρίου 2011, Κρακοβία. 19. Op. cit., σελ. 178.
14. «CHARTER FOR THE CONSERVATION OF HISTORIC TOWNS T AND URBAN AREAS» (Washington Charter 1987) – Principles And Objectives – 1. In order to be most 20. Convention on the Conservation of European Wildlife f and Natural Habitats, Bern, 19.IX.1979.
effective, the conservation of historic towns and other hhistoric urban areas should be an integral part of coherentn policies of economic and social development and of 21. Convention on Biological Diversity, Rio de Janeiro, 5 June 1992.
urban and regional planning at every level. 22. N.3827/2010, Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του ο Τοπίου.
436 — 437
παράρτημα
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

θ
θεσμικό πλαίσιο
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

πόκριση στο κάλεσμα της «Συνδιάσκεψης

κ των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο
ώ Περιβάλλον», για μία Αειφόρο Οι παραδοσιακοί οικισμοί, καιι γενικότερα οι μικροί
μικ οικισμοί της υυπαίθρου, εκτός από τεκμήριο της
διαχείριση των φυσικών και ανθρωπογενών, υλικών και άϋλων, πόρων ττου πλανήτη. παγκόσμιας πολιτισμικής ποικιλότητας,
η τεκμήριο και της εγχώριας
αποτελούν τεκ ώ πολιτισμικής ποικιλότητας, η
οποία συνθέτει την ευρωπαϊκή πολιτισμική
ι ταυτότητα σαν οργανικό υποσύνολό της.
μας ταυτότ
Το 1972, στο Παρίσι, στη 17η Γενική
Γ Συνέλευση της UNESCO, 17-21 - Νοεμβρίου, εκτός από τη Σύμ- Η Ελλάδα κύρωσε το 2010 την «Ευρωπαϊκή Σύμβασ
Σύμβαση του Τοπίου», Στο Προοίμιο της σύμβασης δηλώνεται
βαση για την Παγκοσμίου Αξίας κληρονομιά,
η υιοθετήθηκε και η: «Σύσταση
σ για την Προστασία, σε Εθνικό Επίπεδο, ρητά ότι βασίζεται:
της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς
ά ». — «...στα νομικά κείμενα πού υφίστανται
σ σε διεθνές εεπίπεδο στον τομέα
α της προστασίας και της διαχείρισης
Το 1976, στο Nairobi, στη 19η Γενική Συνέλευση της UNESCO, 26 6 Οκτωβρίου-30 Νοεμβρίου, υιοθε- της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς,
η περιφερειακού και χωροταξικού
του περ ω σχεδιασμού, της τοπικής
τήθηκε η: «Σύσταση για τη Διαφύλαξη κκαι το Σύγχρονο Ρόλο των Ιστορικών Περιοχών
ο ». αυτοδιοίκησης και διασυνοριακής Και ιδιαίτερα, ...»
ή συνεργασίας, Κα
Επομένως η UNESCO προώθησε η και διεύρυνε την εφαρμογή των ο ορισμών και των αρχών της σύμβα- — στη Σύμβαση για τη Διατήρηση ττης Άγριας Ζωής κ και των Φυσικών Ο Οικότοπων της Ευρώπης (Βέρνη, 19
σης του 1972 για την παγκοσμίου αξίαςξ κληρονομιά, σε ευρύτερα πεδία του ο ανθρωπογενούς και του φυσικού Σεπτεμβρίου1979),26 [...]
περιβάλλοντος. — στη Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα
τ Ιουνίο 1992)27.
(Ρίο, 5 Ιουνίου
Από τα πρώτα βήματα αυτής τηςς εφαρμογής, εκτός των άλλων, αναδείχθηκε ε το πρόβλημα της ερμηνείας
του κριτηρίου της «Αυθεντικότητας η/και
κ της Ακεραιότητας», που θα έπρεπε ννα πληροί ένα υποψήφιο για ένταξη περιβάλλον, εκτός των
Οι δύο αυτές συμβάσεις, σχετικές με το φυσικό περ ω άλλων, συμβάλουν αποφασιστικά
μνημείο. στον καθορισμό των χρήσεων γης.
Η έννοια της αυθεντικότητας και α της διαστρωμάτωσης, όπως είχε διατυπωθεί
α στον Χάρτη της Βενετίας,
θεωρούσε δεδομένη τη συζήτηση που ο είχε αναπτυχθεί τους τελευταίους δ δύο αιώνες στην Ευρώπη.
Η διακυβερνητική επιτροπή διαπίστωσε
α ότι η Ευρωπαϊκή αντίληψη της αυθεντικότητας σε σχέση με τη Όσον αφορά το ανθρωπογενές περιβάλλον, η Σύμβαση
Σύμ έχει λάβει υ
υπ’ όψη και τις τρείς συμβάσεις που
διατήρηση της κληρονομιάς, ερχόταν α σε σύγκρουση με της αντιλήψεις άλλων λ κοινωνιών, άλλων πολιτισμών. φυσική κληρονομιά, δηλαδή:
διέπουν αποκλειστικά την Ακίνητη πολιτιστική και φυ
— τη Σύμβαση για την προστασία ττης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης (Γρανάδα, 3 Οκτωβρίου
Οι εκδόσεις των «Επιχειρησιακώνν Οδηγιών» διαδέχτηκαν η μία την άλλη
λ επί 22 χρόνια, εμβαθύνοντας όλο 1985),
και περισσότερο, το κριτήριο της Αυθεντικότητας,
Α μέχρι που το 1994, η UNESCO για ν’ αντιμετωπίσει με — την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τηνν Προστασία της αραρχαιολογικής Κληρονομιάς
ρ (αναθεωρημένη) (Βαλλέτ-
κάθε επισημότητα το θέμα, οργάνωσε σ στην Ιαπωνία την «Συνδιάσκεψη της Nara για την Αυθεντικότητα, σε σχέση με τα, 16 Ιανουαρίου 1992),
τη Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά
μ ». — τη Σύμβαση που αφορά στην Προστασία
ρ Παγκόσμιας Πολιτιστικής
της Παγκ κ και Φυσικής Κληρονομιάς (Πα-
ρίσι, 16 Νοεμβρίου 1972).
Το Κείμενο της Nara, που φέτος ο είκοσι χρόνια μετά, πρόκειται να επικαιροποιηθεί,
π «χτίζει στο πνεύμα
του Χάρτη της Βενετίας και το προεκτείνει».
ε τ επομένως και το σκέλος του ανθρωπογενούς
Εννοιολογικά, οι συμβάσεις αυτές, ρ περιβάλλοντος της Ευ-
«Το Κείμενο της Nara για την Αυθεντικότητα
τ , αντανακλά το γεγονός ότι το διεθνές
ν δόγμα της διατήρησης μετατοπίστηκε, ρωπαϊκής Σύμβασης του Τοπίου, β βασίζονται στη στρ στρατηγική της διατήρησης
ρ και ανάδειξης της αυθεντικής
από μία Ευρωκεντρική προσέγγιση, σε μία
μ μεταμοντέρνα θέση, που χαρακτηρίζεται
α από την αναγνώριση του πολιτισμικού κατάστασης μέσω της ενσωμάτωσής της στον αειφόρο α αναπτυξιακό σχεδιασμό,
α χωροταξικό και πολεοδομικό.
σχετικισμού»23. Επομένως η οποιαδήποτε «Πολιτική
λ »28, όπως αυτ
αυτή ορίζεται από τη Σύμβαση, αποσκοπούσα για τους
Η κάθε πολιτιστική κληρονομιά ά πρέπει να κρίνεται εντός των πολιτισμικών
σ πλαισίων στα οποία ανήκει. σκοπούς της σύμβασης στην προστασία,
α διαχείριση ή στο σχεδιασμό «Τοπίων», δεν είναι δυνατό ν’ αγνο-
στη διαχείρισ
Ο πολιτισμικός σχετικισμός βασίζεται στην πολιτισμική ποικιλότητα α και την αυθεντική άϋλη, αλλά όχι ήσει τα εργαλεία που διέπουν την ππροστασία , τη διαχείριση
διαχ και την ανάδειξη
δ της Ακίνητης πολιτιστικής και
πάντα στην αυθεντική υλική έκφρασή σ της. Η Άπω Ανατολή π.χ. ενδιαφέρεται
έ για τη διατήρηση της μορφής φυσικής κληρονομιάς, από την κλίμακα
μ μεμονωμένου «Μνημείου» και
του μεμονωμέ α του «Συνόλου», μέχρι την κλίμακα
και όχι για τη διατήρηση της αυθεντικής
τ υλικής υπόστασής της. του «Τόπου» και του «Τοπίου».
Αντίθετα η ευρωπαϊκή αντίληψη ψ ενδιαφέρεται για την «αποκατάσταση σ της υλικής υπόστασης του έργου τέ- Οι Οικισμοί της υπαίθρου, οργανικά εντεταγμένοι στο Τοπιακό περιβάλλον ι τους, αποτελούν σημαντικό
χνης», χωρίς «ιστορική και καλλιτεχνική
κ πλαστογράφηση» και «χωρίς να σβήνεται
ε κάθε ίχνος από το πέρασμα του χρό- τεκμήριο όχι μόνον της εγχώριας αλλά παγκόσμιας πολιτισμικής και πολιτιστικής ποικιλότητας.
λ και της παγκόσ
νου»24. H ευρωπαϊκή αντίληψη ενδιαφέρεται για την άϋλη αλλά και τηνν υλική υπόσταση του διαχρονικού Η συζήτηση γύρω από τους τρόπους
ό διατήρησης και
κ αξιοποίησής τους, υ είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον
και του συγχρονικού ιστορικού άξονα. ο Ενδιαφέρεται για όλα τα διαχρονικά θραύσματα ταυτοτήτων, που διαχρονικό προβληματισμό των κοινωνιών
ι γύρω από την ιστορία και το μέλλον του πολιτισμού τους.
συνυπάρχουν με την εκάστοτε σύγχρονηχ πραγματικότητα. παρελθόντος»29, αποτελεί
Σήμερα, «η διαβίβαση στο μέλλονν της μνήμης του παρ λ συγκεκριμένο επιστημονικό και
Ο πολιτισμικός σχετικισμός αφοράφ όλες τις κλίμακες του κοινωνικούο και του δομημένου χώρου, επο- διεπιστημονικό πεδίο, αντικείμενο του οποίου είναι η αειφόρος διατήρηση η των πολιτιστικών και φυσικών
μένως και τους μικρούς, αυτόχθονες ε οικισμούς της υπαίθρου25, μαζί μεε το κοινωνικό και το φυσικό τους αγαθών, ακίνητων, κινητών και άϋλων.
λ
περιβάλλον. Σήμερα στην αισθητική και ιστορική
ο αξία του «μνμνημείου», έχει προστεθεί
σ η έννοια της οικονομικής του
αξιοποίησης.
Το «ακίνητο μνημείο» μετασχηματίζεται
α σε «ακίνητο πολιτιστικό αγαθό» μέσω
μ της αειφορικής χρήσης του.

23. «Nara conference on authenticity», Preface, Knut Einar

i Larsen, Scientific Coordinator of the Nara Conference. 26. Convention on the Conservation of European Wildlife f and Natural Habitats, Bern, 19.IX.1979
24. Cesare Brandi, «Teoria del restauro», Piccola Biblioteca
o Einaudi, Torino 1977, σελ. 7-8. 27. Convention on Biological Diversity, Rio de Janeiro, 5 June 1992.
25. «Tlaxcala Declaration on the Revitalization of Small Settlements», organized by the Mexican National Committee
t of I.CO.M.O.S. and held in Τrinidad, Tlaxcala, from 25 28. N.3827/2010, Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του ο Τοπίου. Άρθρο 1 – Ορισμοί.
to 28 October 1982 «Charter on the built vernacular heritage», Ratified by the I.CO.M.O.S. 12th General Assembly, in Mexico, October 1999. 29. Roberto Di Stefano – «John Ruskin», Edizioni Scientifiche
n Italiane, seconda ediz
edizione riveduta, 1983, σελ.9.
438 — 439
παράρτημα
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

θ
θεσμικό πλαίσιο
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

Ενας μη ανανεώσιμος πόρος, π που λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικώνσ του είναι αναντικατάστατος, Ν.4067/2012 (ΦΕΚ 79/Α/9-4-2012)
με την εξεύρεση της κατάλληλης, δηλαδή σύγχρονης και χωρίς κατανάλωση λ χρήσης του, είναι σε θέση να Άρθρο 6. Προστασία Αρχιτεκτονικής και Φυσικής Κληρονομιά
Κληρονομιάς.
προσφέρει πολιτιστικό, αλλά συγχρόνως
ρ και οικονομικό όφελος. «1. Η αρχιτεκτονική κληρονομιά περιλαμβάνει
μ Μνημεία, Αρχιτεκτονικά σύνολα, Τόπους
Μνημεία, Αρχιτ π και Τοπία ως αναλύονται στο άρθρο
Σήμερα, η «Ενσωματωμένη/Oλοκληρωμένη
κ διατήρηση των πολιτιστικών αγαθών
γ », ακίνητων, κινητών και άϋ- 1 του ν. 2039/1992, (Σύμβαση για την Προστασία
Π της Αρχιτεκτονικής
Αρχιτεκ Κληρονομιάς
ά της Ευρώπης, Γρανάδα, 3 Οκτωβρίου
λων, «αποτελεί συνθήκη αναγκαία, αν όχι και ικανή, για την κοινωνία που θέλει
ε να εγγυηθεί στον άνθρωπο συνθήκες 1985) και στο άρθρο 1 του Ν. 1126/ 1981 (Σύμβαση της UNESC
UNESCO για την προστασία της
τ παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής
ψυχικής και φυσικής διαβίωσης μη καταστροφικές
α και αποξένωσης»30. κληρονομιάς, Παρίσι 1972). 
Η ακίνητη φυσική κληρονομιά περιλαμβάνει φυσικά μνημεία, γεωλογικούς και φυσιογραφικούς
υ σχηματισμούς και φυσικά
Εφ’ όσον η έννοια της Διατήρησης
η εξελίχθηκε συγχρόνως με τη διεύρυνση
σ της έννοιας του Μνημείου σ’ εκεί- τοπία ως αναλύονται στο άρθρο 2 του Ν. 1126/1981».
νη του πολιτιστικού αγαθού και σε όλες
λ τις κλίμακες του δομημένου χώρου,
υ η συζήτηση για τους οικισμούς δεν
μπορεί να γίνει ερήμην αυτής της εξέλιξης.
λ Οι σχετικές με τα θέματα της Διατήρησης
α συνθήκες, που έχει κυρώσει
συνθήκε ε η Ελλάδα, πρέπει να ενεργοπoιη-
θούν ουσιαστικά στο εθνικό δίκαιο και όχι μόνον στο γράμμα των ορισμών.
μ

Το ζήτημα των μικρών οικισμών ώ της υπαίθρου αποτελεί φυσική προέκταση

ρ της συζήτησης για τη δια- Είναι επιστημονικά και νομικά επιβεβλημένη η εν ενσωμάτωση σε όλες ε τις
τήρηση των Ακίνητων πολιτιστικώνν και φυσικών αγαθών, όπως αποτυπώθηκε ώ σταδιακά στα διεθνή επιστη- υποκατάστασης», αλλά της «αυθεντικής
κλίμακες, όχι της «σκηνογραφικήςς υποκατάστασης» τ
μονικά κείμενα και όπως συμπυκνώθηκε
ώ στα θεσμικά κείμενα του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης. κατάστασης» των Ακίνητων πολιτιστικών
ι και φυσικών αγαθών
α στον Αειφόρο,
ό
Η αμφίδρομη αλυσίδα αυτών των ω διαδραστικών μεταξύ των κειμένων, ν επιστημονικών και νομικών, είναι πολυτομεακό, αναπτυξιακό σχεδιασμό,
σ μέσω των Χω Χωροταξικών και Πολεο- λ
προϊόν της διεθνούς συνεργασίας31 κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, που ξεκίνησε με τον δομικών εργαλείων, με σκοπό την παραγωγή υπεραξυπεραξίας κοινωνικής, π περι-
Χάρτη των Αθηνών το 193132 και συνεχίζεται
υ μέχρι σήμερα. βαλλοντικής, πολιτιστικής και οικονομικής.
ν
Οι αρχές για τη διατήρηση της «αυθεντικής κατάστασης» και οι κανόνες γιά την «αειφόρο» αξιοποίηση αυτής Το ζήτημα για τη χώρα μας είναι
ν ότι αυτού του εείδους τα εργαλεία δεν
της Αρχιτεκτονικής, Αρχαιολογικήςς και Τοπιακής κληρονομιάς, έχουν κ κωδικοποιηθεί και διατυπώνουν την λειτουργούν όπως θα έπρεπε.
μέχρι σήμερα σχετική εμπειρία του ευρωπαϊκού πολιτισμικού χώρου. Δεκατέσσερα χρόνια μετά τον Οικιστικό Νόμο 2 2508/97, ο σχεδιασμός
σ
σε επίπεδο ΟΤΑ μέσω των μελετών ώ Γ.Π.Σ. και Σ.Χ.Ο.Α.Π
Σ.Χ.Ο.Α.Π. για την πολεοδομική
μ
Αυτές οι αρχές, είναι πλέον και θεσμικές επιταγές. οργάνωση του χώρου, είναι σοβαρά ά προβληματικός.
Σύμφωνα με το άρθρο 28, παρ.1, του Συντάγματος, για την Ευρωπαϊκή ϊ ολοκλήρωση, οι συμβάσεις για Μέχρι το τέλος του 2009 είχανν προκηρυχθεί μελέτες
μελέ για 376 από ττους 910 ΟΤΑ της χώρας, πλην της
την Ακίνητη πολιτιστική και φυσική ή κληρονομιά της Ευρώπης και οι επιστημονικές αρχές που τις διέπουν, Περιφέρειας της Αττικής.
«υπερισχύoυν από κάθε άλλη αντίθετη δδιάταξη νόμoυ». Ανατέθηκαν 295 μελέτες. Έχουνν εγκριθεί συνολικά 40, αριθμός που α αποτελεί το 10,6% των μελετών που
Επομένως υπερισχύουν, του Οικοδομικού
κ Κανονισμού, παλιού η καινούργιου
ν που «πολεοδομεί» με οριζό- προκηρύχθηκαν και μόλις το 4,4% των 910 ΟΤΑ.
ντιες ρυθμίσεις, της νεοελληνικής κοπής
ο περιοδολόγησης του Αρχαιολογικού
ι νόμου και των Διαταγμάτων με
τους μορφολογικούς κανόνες για τους ο οικισμούς, που επιβάλουν στην κοινωνική
ο συνείδηση την πλαστογρά- Η επιτάχυνση στην κατεύθυνση η των αρχών της ο ουσιαστικής ενεργοποίησης των Συμβάσεων του Συμ-
φηση της εικόνας του παρελθόντος κ και την προβολή της στο μέλλον, σαν μοναδική, «νόμιμη» και «ηθική» λύση. βουλίου της Ευρώπης σε όλα τα επίπεδα
π σχεδιασμού, Χωροταξικού,
του σχεδιασ ύ Πολεοδομικού, Αστικού και Κτη-
Στη Νομολογία του Συμβουλίου υ της Επικρατείας, στην Απόφαση μεε Αρ. 3478/2000, αναφέρεται ότι: ριακού είναι επιστημονικός και νομικός
μ μονόδρομος.
Ενόσω η Ελλάδα προσπαθεί να α βρεί το δρόμο τητης, το Συμβούλιο της
η Ευρώπης προχωρεί και υιοθετεί
— ... «οι ορισμοί της παραπάνω Διεθνούς
ο Συμβάσεως, (της Γρανάδας), συμπορεύονται
ε προς τις επιταγές του Ελληνικού το 2005 στο FARO, τη: «Σύμβαση πλαίσιο του Συμβουλίο
Συμβουλίου της Ευρώπης, περί της αξίας της πολιτισμικής κληρονομιάς
Συντάγματος» [...] για την κοινωνία».
— ... «με γνώμονα το σκοπό, στον οποίο
ο απέβλεπε η κατάρτιση της Διεθνούς Συμβάσεως,
μ όπως αυτός προκύπτει από το Η Σύμβαση του FARO επικαλούμενη
λ Διακήρυξη των Ηνωμένων
τη Διακήρ ω Εθνών για τά ανθρώπινα δικαι-
προοίμιό της, δηλαδή τη διατήρηση της
η μαρτυρίας για την πολιτιστική κληρονομιά
μ της Ευρώπης και τη μετάδοσή της στις ώματα του 1948 και τo διεθνές σύμφωνο,
ύ (international covenant), γγιά τα Οικονομικά, Κοινωνικά και
(internati
επόμενες γενεές, αφού λάβει υπ’ όψη
ψ και τις συνθήκες και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά
σ χαρακτηριστικά και δεδομένα του Πολιτισμικά δικαιώματα του 1966, π διάλογο, μεταξύ πολιτισμών
προωθεί τον διάλο μ και θρησκειών, για μία ισότιμη
ελληνικού χώρου, καθώς και την πολιτιστική
λ παράδοση και τις πολιτισμικές αναφορές
α της χώρας» [...] διαχείριση της κληρονομιάς όλων τωνω πολιτισμών της Ευρώπης.
Γι’ αυτό το σκοπό, σαν εργαλεία,
ί υποδεικνύει ρη ρητά τις ήδη ισχύουσες
σ συμβάσεις του Συμβουλίου της
Είκοσι δύο χρόνια μετά την κύρωση
ύ της Σύμβασης της Γρανάδας, Ν
Ν. 2039/92 και τριαντατρία χρόνια Ευρώπης για την αρχιτεκτονική (Ν. 2039/92), την αρχ αρχαιολογική (Ν. 3378/05)
7 και την τοπιακή κληρονομιά
μετά την κύρωση της Σύμβασης της UNESCO του 1972, μόνον ο Νέος Ο Οικοδομικός Κανονισμός στο άρθρο (Ν.3827/2010).
6, παρ. 1 ορίζει στο εθνικό δίκαιο ττην Αρχιτεκτονική και φυσική κληρονομιά
ο με το γράμμα των Διεθνών συνεργασίας μέσω του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιω-
Απώτερος στόχος η δημιουργία ενός πλαισίου συνε
Συνθηκών33: μάτων, της δημοκρατίας και τους θεσμικούς
σ κανόνες, για να ενισχυθεί η κοινωνική
ι συνοχή, το αίσθημα ευθύνης
προς τους τόπους διαβίωσης των ανθρώπων,
θ διατήρηση και η διαχείριση
ώστε η δια ε της πολιτισμικής και της πολι-
30. Roberto Di Stefano, Op.cit., σελ.9. τιστικής κληρονομιάς, στην ποικιλομορφία
ο καταστεί παράγοντας τηςς βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
της, να κατασ
31. Roberto Di Stefano, «La cooperazione culturale internazionale
e t
e la partecipazione italiana», Quaderni di restauro dei monumenti e di urbanistica dei centri antichi,
Anno I, n. 3, ottobre-novembre 1972.
32. www.icomos.org/athens_charter.html
33. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛ. ΖΕΡΒΟΣ, «Η ακτιβιστική συμβολή μου σστο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό», www.e-archimedes.gr/latest/item/4154-
a
440 — 441
παράρτημα
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

θ
θεσμικό πλαίσιο
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

Η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής υ μέσω της Σύμβασης του FARO R και η «γεφύρωση των χασμάτων — «46. ζητεί από τα κράτη μέλη να αρχίσουν
χ να εξετάζουν με
μ ποιον τρόπο θα παγιώσουν
α και θα υλοποιήσουν καλύτερα
ανάπτυξης μεταξύ αλλά και εντός των κρατών
ρ μελών και περιφερειών», μέσω της
η εδαφικής συνοχής, είναι βασικοί την έννοια της εδαφικής συνοχής σταα εθνικά προγράμματα και στις πολιτικές τους·
υ θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι βασι-
στόχοι της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής
υ Ένωσης. κές αρχές της πολυκεντρικής ανάπτυξης
υ και της εταιρικής σχέσης αστικών-αγροτικών
ρ περιοχών, καθώς και η πλήρης
εφαρμογή του Natura 2000, θα πρέπειε ήδη να ενταχθούν σστον περιφερειακό σχεδιασμό
χ τους».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 2009, στο ψήφισμά του σχετικά με την «Πράσινη Βίβλο για την Εδαφική Συνοχή»
— «Οι βασικές αρχές της πολυκεντρικής
ή ανάπτυξης και της εταιρικής σχέσης αστικών-αγροτικών
τ περιοχών» όπως και
— «A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη
κ της Λισσαβόνας, η οποία κατοχυρώνει την
τ εδαφική συνοχή μεταξύ των θεμελι- οι «έξυπνες» αρχές του επόμενου εξελικτικού σταδσταδίου, της «Εδαφικήςς Ατζέντας 2020», βεβαίως πρέπει να
ωδών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
σ παράλληλα με την οικονομική και κοινωνική
ν συνοχή, δεν έχει ακόμη κυρωθεί ενταχθούν στον αειφόρο περιφερειακό
ρ σχεδιασμό, όπως ζητεί το Ευρωπαϊκό
ρ Κοινοβούλιο από τα κράτη
από όλα τα κράτη μέλη». μέλη του, πόσο μάλλον εκείνες οι αρχές που είναι ήδη θεσμοθετημένες, έ μέσω κυρωμένων Συμβάσεων
του Συμβουλίου της Ευρώπης, γγια τη διατήρηση, δ διαχείριση και ανάδειξη
δ της διαχρονικής και συγχρονι-
— «4. πιστεύει ότι η εδαφική συνοχή είναι
ν κεντρικός πυλώνας για την επίτευξη των
ω στόχων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, κής ποικιλομορφίας της ακίνητηςς πολιτιστικής και φ φυσικής κληρονομιάς, ι σε όλες τις κλίμακες του χώρου,
ενισχύοντας τόσο την οικονομική όσοο και την κοινωνική συνοχή· τονίζει ότι η εδαφική συνοχή συμβάλλει αποτελεσμα- συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο π στην ενίσχυση τητης κοινωνικής, εδαφικής
α και οικονομικής συνοχής, με
τικά στη γεφύρωση των χασμάτων ανάπτυξης
ν μεταξύ αλλά και εντός των κρατώνώ μελών και περιφερειών· πιστεύει, συ- απώτερο στόχο την πολιτική συνοχήν της Ευρώπης.
νεπώς, ότι η μελλοντική μεταρρύθμιση
σ της περιφερειακής πολιτικής της ΕΕ θα πρέπει
ρ να περιλαμβάνει τα συμπεράσματα
της συζήτησης σχετικά με την Πράσινη Βίβλο».

— «8. θεωρεί ότι η Πράσινη Βίβλος δεν λλαμβάνει δεόντως υπόψη τις δεσμεύσεις που
ο αναλήφθηκαν στην «Εδαφική Ατζέντα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης»34 και στον «ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΨΙΑΣ για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές
ρ Πόλεις», οι οποίες προσδίδουν
στρατηγικό και λειτουργικό όραμα στην
τ εδαφική συνοχή, και ιδίως την αρχή της πολυκεντρικότητας ή τη νέα εταιρική
σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών
ώ περιοχών· θεωρεί ότι οι στόχοι αυτοί ππρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της
συζήτησης για την εδαφική συνοχή»..

— «24. προτρέπει επίμονα την Επιτροπήή να προχωρήσει στη δημοσίευση μιας Λευκής
κ Βίβλου για την εδαφική συνοχή μετά
την περάτωση της διαδικασίας διαβούλευσής
ο της· πιστεύει ότι μια Λευκή Βίβλος
λ θα διαδραμάτιζε καθοριστικό ρόλο,
καθορίζοντας με σαφήνεια και κωδικοποιώντας
κ την έννοια της εδαφικής συνοχήςχ και την προστιθέμενη αξία της για την
πολιτική συνοχής, και θα πρότεινε συγκεκριμένες διατάξεις και δράσεις πολιτικής ώστε να συνδράμει στην επίλυση των
διογκούμενων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν
τ οι περιφέρειες της ΕΕ, οι οποίες
ί πρέπει στη συνέχεια να εισαχθούν στη
δέσμη νομοθετικών προτάσεων για ταα διαρθρωτικά ταμεία και το συναφές δημοσιονομικό
ο πλαίσιο μετά το 2013· πιστεύει
ότι σε μια τέτοια Λευκή Βίβλο θα πρέπει
π επίσης να περιληφθεί μια αρχική δήλωση σ σχετικά με τις πιθανές δημοσιονομικές
και οικονομικές επιπτώσεις της εδαφικής
φ συνοχής».

34. Συνέχεια που δίνεται στην Εδαφική Ατζέντα και στον Χάρτη της Λειψίας: Προς ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης η για τη χωροταξική ανάπτυξη και την εδαφική συνοχή.
Σημείωμα ad-hoc:
«Τον Μάιο του 2007, οι υπουργοί χωροταξίας των κρατών ώ μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν την Εδαφική Ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Προς μια πιο ανταγω-
νιστική Ευρώπη διαφορετικών περιφερειών (Εδαφική ΑΑτζέντα) και τον Χάρτη της Λειψίας για την αειφόρο ανάπτυξη των ευρωπαϊκών πόλεων (Χάρτης της Λειψίας) στην
άτυπη υπουργική σύνοδο για την αστική ανάπτυξη και την τ εδαφική συνοχή στη Λειψία. Με βάση αυτά τα δύο πολιτικά
λ έγγραφα, το παρόν ειδικό σημείωμα αναλύει την
τρέχουσα (επικρατούσα) κατάσταση της χάραξης εδαφικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο και προτείνει ορισμένες ε δράσεις που κρίνονται απαραίτητες για την περαιτέρω
προαγωγή της εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη και μιαςς ισορροπημένης ανάπτυξης των ευρωπαϊκών περιφερειών». ν
«Η Εδαφική Ατζέντα ασχολείται με όλα τα διαφορετικάά είδη περιφερειών και εστιάζει στη διασύνδεση μεταξύ τους ο και στον ρόλο ορισμένων ειδών περιφερειών (π.χ.
παράκτιες ζώνες, ορεινές περιοχές, κ.λπ.). Καταπιάνεταιι επίσης με την πρόκληση του συντονισμού των πολιτικών της
τ ΕΕ και των κρατών μελών ως προς τις χωροταξικές
τους επιπτώσεις.
Ο Χάρτης της Λειψίας, αντιθέτως, ασχολείται μόνο με έναν είδος εδαφικής μονάδας –τις πόλεις– και εστιάζει σε συναφή
υ ζητήματα. Εδώ καίριο είναι το ζήτημα της επικου-
ρικότητας. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές απόψεων σχετικά τ με το εάν και με ποιον τρόπο θα πρέπει η ΕΕ να δρα και
α να «παρεμβαίνει» στον εν λόγω τομέα πολιτικής. Υπό
αμφισβήτηση τίθεται το εάν οι «πόλεις» και τα προβλήματά
μ τους έχουν ευρωπαϊκή διάσταση. Εντούτοις, αναγνωρίζεται
ρ επίσης το γεγονός ότι οι εδαφικές πολιτικές είναι
ιδιαίτερα ορατές στις αστικές περιοχές. Ως εκ τούτου, η Εδαφική Ατζέντα είναι γενικότερου ενδιαφέροντος, ενώ ο Χάρτης της Λειψίας ασχολείται με μια ιδιαίτερη, αν και
σημαντική, περίπτωση εντός της εδαφικής διάστασης τηςς Ευρώπης.» .
442 — 443 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙIΙ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ εν
ενδεικτικοί βαθμοί προστασίας παραδοσιακών οικισμών

Μ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ

Π ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΙΑΤΙΣΤΑ, 1972 -1973
444 — 445
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

εν
ενδεικτικοί βαθμοί προστασίας παραδοσιακών οικισμών
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII
446 — 447
πρακτικά
ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ συνΕΡΓΑΣΙΑΣ

εν
ενδεικτικοί βαθμοί προστασίας παραδοσιακών οικισμών
ΠΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII
448 — 449 ΜΕΛΕΤΕΣΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ
Η & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
πρακτικά
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
Α ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ-Σ.Α.Δ.Α.Σ
.

_
Αρκτικόλεξα
ό
Επεξήγηση
η
Α.Π Ανανεώσιμες Πηγές
Α.Π.Ε. Π Ενέργειας
Γ.Π.Σ. Γενικό Πολεοδομικό
ε Σχέδιο
Ε.Π.Α.Ε. Επιτροπή ΕΕνάσκησης Αρχιτεκτονικού
ο Ελέγχου
Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. Επιχειρ ρρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος
Επιχειρησιακό φ Ανάπτυξη
Ε.Σ.Π.Α. Εθ α Αναφοράς
Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο
Ε.Σ.Χ.Α.Δ.Α. Ειδικά Σχέδια Χωρικ
Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων
Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε. Ειδικάά Σχέδια Χωρικής Αν Ανάπτυξης Στρατηγικών ώ Επενδύσεων
Ζ.Ο.Ε. Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου
Κ
Κ.ΕΝ.Α.Κ. Κανονισμ ό
Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων
Ο.Ο.Σ.Α. Ορ γγανισμός για την Οικ
Οργανισμός Οικονομική Συνεργασία ί και Ανάπτυξη
Π.Α.Θ.Ε. Αυτοκινητόδρομος
τ
Πειραιώς- ν
Πειραιώς-Αθηνών-Θεσσαλονίκης-Ευζώνων
Σ.Α. Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής
Δ
Σ.Α.Δ.Α.Σ.-Π.Ε.Α. Σύλλογ
Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων
ΑΑνωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωσηη Αρχιτεκτόνων
Σ.Δ. Συντελεστής
λ Δόμησης
Σ.Ε.Σ. Σύμφωνο Εταιρικής
τ Σχέσης
Σ.Ο. Συντελεστής
σ κατ’ Όγκον
Χ
Σ.Χ.Ο.Α.Π. Σχέδιο Χωρ ν
Χωρικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλεως
Υ.Δ. Υπηρεσία
η Δόμησης
Υ.Π.Ε.Κ.Α. Υπουργείο γ Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικήςα Αλλαγής
Π Υπουργείο Χωροτ
Υ.Χ.Ο.Π. Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος

A Congrés Inter
C.I.A.M. e
Internationaux d’ Architecture Modérne
I.CO.M.O.S. Internationa m and Sites
International Council on Monuments
designed by
οργάνωση