Inkilap Kestirme

Zeki DOĞAN - T.C.
İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK LGS NOKTA ATIŞI ÖZET BİLGİLER - Sosyal Bilgiler Öğretmeni
SELANİK öğretmenlerinin hem de arkadaşlarının yani yenilikçi olduğunu gösterir.

takdirini kazandı.
 Selanik, Rumeli’de (Balkanlar) Ege denizi  Bu okulda sınıf arkadaşı Ömer Naci sayesinde  Pikardi manevralarına katılması yenilikçi
kıyısında yer alır. (Coğrafi konum) edebiyata ve hitabete ilgi duydu. Fransızca kişiliğini, kendisini geliştirdiğini ve ileri
 Osmanlı-Avrupa ticaretinin önemli özel dersleri aldı. görüşlülüğünü gösterir.
noktalarından biridir.(Ekonomik-Ticaret)  Tarih öğretmeni Kolağası Tevfik Bey’in
 Kara, deniz ve demiryolu ulaşımı gelişmiştir. tarih bilgisi onda tarih bilinci uyandırmıştır.  Mustafa Kemal'in Trablusgarp'ta yerli halkı
 Çoğunluğu Türk olmak üzere Rum, Bulgar,  Askeri İdadi’de okurken Fransız yazarlar ile İtalyanlara karşı örgütleyerek direnişe
Ermeni, Yahudi ve Sırplar gibi farklı Türk Milliyetçiliği üzerine de Namık Kemal geçirmesi onun teşkilatçılığı ile ilgilidir.
milletler yaşamaktadır. (Çok uluslu yapı) ve Mehmet Emin Yurdakul gibi yazarları
 Çeşitli dillerde gazete ve dergiler okumuş ve etkilenmiştir.  Mustafa Kemal, meşhur “Ben size taarruz
yayınlanmaktadır. (Kültürel) ------------------------------------------------------ emretmiyorum. Ölmeyi emrediyorum.”
 Çok uluslu olmasından dolayı zengin bir sözünü Çanakkale’de söylemiştir. Bu söz onun
sosyal ve kültürel yapının oluşmuştur.  Atatürk’ün yetiştiği dönemde Osmanlı Devleti vatanseverliği ve liderliği ile ilgilidir.
 Atatürk'ün fikri zenginliğinin ve ufkunun sınırları içinde farklı özelliklerdeki okullar
gelişmesinde olumlu katkıları olmuştur. mevcuttu. Bir tarafta dini derslerin ağırlıkta  Çanakkale savaşlarında düşmanın nereden
olduğu mektep ve medreseler; diğer tarafta çıkarma yapacağını bilmesi ileri
 Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıla kadar huzur Batı tarzı okullar, askeri okullar ve çeşitli görüşlülüğü ile ilgilidir.
ve güven içerisinde yaşayan milletler, Fransız meslek okulları vardı. Bunun yanında azınlık
İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik okulları ile yabancı okullar da faaliyetteydi.  Çanakkale Savaşlarında kazandığı başarılar
düşüncesinden etkilenerek çatışma Bu okulların her biri kendi amaçları onun askeri dehasının tüm yurtta ve
ortamına (azınlık isyanları) doğrultusunda eğitim yapıyordu. dünyada tanınmasını sağlamıştır.
sürüklenmişlerdir. Bu çatışma ortamında  Bu durum, Atatürk'ün yetiştiği dönemde
devleti parçalanmaktan kurtarmak Osmanlı Devleti’nde eğitim birliği  Kafkas cephesinde, Ruslar karşısında dağınık
amacıyla Osmanlı aydınları bazı çareler olmadığını gösterir. halde olan birlikleri bir araya getirerek
aramış bunun sonucunda yeni fikir akımları -------------------------------------------------- eksiklikleri tamamlayan Mustafa Kemal,
ortaya çıkmıştır. (Batıcılık, Osmanlıcılık, Muş ve Bitlis’i geri almayı başardı. Bu başarı,
İslamcılık, Türkçülük) ASKERİ HAYATI - KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ Mustafa Kemal’in kişisel özelliklerinden sabır
ve disiplin anlayışını göstermektedir.
------------------------------------------------------  Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurması,
MANASTIR ASKERİ İDADİSİ liderlik özelliğini, yöneticiliğini ve  Kurtuluş Savaşı'nın her aşamasında Türk
vatanseverliğini göstermektedir. Milletine liderlik etmiş, Türk halkını
 Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra, düşmana karşı birleştirmiştir. (birleştirici
1896 yılında Manastır Askeri İdadisine (lise)  Mustafa Kemal’in 31 Mart isyanını bastırmada ve bütünleştirici oluşu)
başladı. Derslerde gösterdiği başarıyla hem önemli rol oynaması, meşrutiyet taraftarı
Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 1

Zeki DOĞAN - T.C.İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK LGS NOKTA ATIŞI ÖZET BİLGİLER - Sosyal Bilgiler Öğretmeni
SOFYA HAYATI Osmanlı Devleti neden Almanya’nın yanında  Almanya büyük ölçüde rahatlamış,
savaşa katılmıştır?  İtilaf Devletlerinin (özellikle Rusya) işi
 Mustafa Kemal, Balkan Savaşları sonrasında zorlaşmıştır.
1913'te Sofya Askeri Ataşeliği’ne atandı.  Son zamanlarda kaybettiği toprakları geri -------------------------------------------------
 Üst düzey yetkililerin katıldığı danslı, almak
yemekli toplantılarda Avrupa devletlerinin  Siyasi yalnızlıktan kurtulmak MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
temsilcileriyle doğrudan görüşme ve  Almanya'nın savaşı kazanacağına
fikirlerini paylaşma imkânı buldu. inanılması  İtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikede
 Bulgaristan'da kalan Türklerle yakın ilişki  Osmanlı devlet adamlarının (İttihat ve gördükleri herhangi bir stratejik noktayı
kurdu ve Türklerin yaşadıkları yerleri ziyaret Terakki Partisi) Alman hayranlığı işgal edebileceklerdir (7. madde).
etti. Bulgaristan'daki Türklerin sosyal ve  İngiltere, Fransa ve Rusya’nın düşmanca  Ateşkesin en tehlikeli maddesidir.
siyasi haklarının yükseltilmesi politikaları Anadolu’nun işgaline zemin hazırlanmıştır.
çalışmalarına katıldı.  Coğrafi konumu itibariyle savaş dışında İtilaf Devletleri bu maddeye dayanarak
 Bulgar Meclisinin toplantılarını kalmanın zorluğu Anadolu’yu işgal etmişlerdir.
(parlamento işleyişi) takip etti.  Kapitülasyonlardan kurtulmak
------------------------------------------------------ ----------------------------------------------------  Vilayet-i Sitte’de [BESDEV] (Doğu
ÜSTLENDİĞİ BAZI GÖREVLER Anadolu’daki altı il; Bitlis Elazığ, Sivas,
Almanya neden Osmanlı’nın kendi yanında Diyarbakır, Erzurum, Van) herhangi bir
 Harp Akademisi’nden Kurmay Yüzbaşı savaşa katılmasını istemiştir? karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu
olarak mezun olması (1905) bölgeleri işgal edebileceklerdir.
 Şam’daki 5. Orduya atanması (1905) o Savaşı geniş bir alana yayarak yükünü (24.madde)
 31 Mart Olayının bastırılmasında Hareket hafifletmek  Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devletinin
Ordusu Kurmay Başkanı (1909) o Osmanlı Devleti'nin jeopolitik kurulmasına zemin hazırlanmıştır.
 Trablusgarp’ta görev alması (1911) konumundan yararlanmak
 Sofya’da askeri ataşe olarak atanması o Osmanlı halifesinin dini ve siyasi gücünden  Osmanlı orduları terhis edilecek, bütün
(1913) yararlanmak savaş gemilerine, ordunun araç, gereç,
 Çanakkale Cephesi’nde 19.Tümen o Geçiş yollarını kontrol altında tutarak İtilaf silah ve cephanesine el konulacaktır.
Komutanlığı (1915) Devletlerinin Rusya'ya ulaşmasını önlemek  Osmanlı Devleti’ni savunmasız bırakarak,
 Kafkas Cephesinde 16.Kolordu ------------------------------------------------------ işgalleri kolaylıkla gerçekleştirmek
Komutanlığı (1917) amaçlanmıştır.
 Suriye Cephesinde 7.Ordu Komutanlığı Osmanlı Devleti’nin Savaşa Katılmasıyla
(1917) ve Yıldırım Orduları Grup
Komutanlığı (1918)  Yeni cepheler açılmış, mevcut cepheler
genişlemiş,
 Savaş geniş bir alana yayılmış,
 Savaşın süresi uzamış,
Mondros Ateşkes Antlaşması ile; ZARARLI CEMİYETLERİN ÖZELLİKLERİ KUVAYI MİLLİYENİN KURULMA NEDENİ
o Osmanlı Devleti fiilen sona ermiş,  İtilaf Devletleri ile işbirliği yapmışlardır.  Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan
o Anadolu işgallere açık hale gelmiş,  İşgalleri kolaylaştırmışlardır. yenik çıkması,
o İlk işgaller başlamış,  Bağımsız devlet kurmayı amaçlamışlardır.  Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı
o Türk milleti işgallere karşı bölgesel direniş (Azınlıklar) ordusunun büyük bir bölümünün terhis
cemiyetleri kurmaya başlamıştır.  Milli mücadeleye karşı çıkmışlardır. edilmesi,
----------------------------------------------------- ----------------------------------------------------  Osmanlı yönetiminin işgallere kayıtsız
kalması ve halkın can ve mal güvenliğini
MİLLİ / YARARLI CEMİYETLERİN KURULMA PARİS BARIŞ KONFERANSI koruyamaması,
NEDENLERİ  İtilaf Devletleri’nin Anadolu’yu yer yer işgal
 Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı o Paris Konferansı Osmanlı topraklarının etmesi
ordusunun terhis edilmesi paylaşılması şekline dönüşmüş, ------------------------------------------------
 Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra o Gizli antlaşmalarda İtalya’ya bırakılan İzmir
Anadolu’nun yer yer işgal edilmesi ve çevresi İngiltere’nin istekleri KUVAYI MİLLİYENİN OLUMLU YÖNLERİ
 Bu işgaller karşısında Osmanlı doğrultusunda Yunanistan’a bırakılmıştır.
Hükümeti’nin kayıtsız kalması o Bunun nedeni, İngiltere’nin Doğu  Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı
------------------------------------------------------ Akdeniz’de güçlü bir İtalya yerine, kendi yıpratarak ilerleyişlerini yavaşlatmışlar ve
güdümünde zayıf bir Yunanistan’ı TBMM’ye ve düzenli ordunun kurulup
MİLLİ CEMİYETLERİN ÖZELLİKLERİ istemesidir. teşkilatlanmasına zaman kazandırmışlardır.
-----------------------------------------------------  Azınlıkların zararlı faaliyetlerine karşı Türk
 Oluşumunda bağımsızlık, milliyetçilik köy ve kasabalarını korumuşlardır.
düşüncesi ve Osmanlı Hükümeti’nin İZMİR’İN İŞGALİ İLE  TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların
işgallere karşı tepkisiz kalması etkilidir. Türk halkı işgallerin geçici olmadığını bastırılmasında etkili olmuşlardır.
 Ulusal bilincin uyanmasına katkıda anlamıştır.  Ulusal bilincin doğmasına ve
bulunmuşlardır. Osmanlı yönetimi işgale kayıtsız kaldığı yaygınlaşmasına yardımcı olmuşlardır.
 Yeni bir devlet kurma amacı taşımazlar için, halk kendi haklarını savunmak için  Düzenli ordunun temelini
 Düşmanı belirli bir süre oyalamışlardır. harekete geçmiştir. oluşturmuşlardır.
 Kuva-yı Milliye hareketi, bu cemiyetlerin Milli bilincin uyanmasını ve Kuva-i Milliye --------------------------------------------------
çalışmaları sonucu ortaya çıkmıştır. ruhunun doğmasını sağlamıştır.
 Sonradan silahlı mücadele yönelmişlerdir. İzmir’in işgali, silahlı direnişin başlamasına
 Bölgesel kurtuluşu amaçlamış ve neden olduğu için, Milli Mücadele
birbirinden kopuk hareket etmişlerdir. açısından olumlu bir sonuç doğurmuştur.
------------------------------------------------------ ----------------------------------------------------

KUVAYI MİLLİYENİN OLUMSUZ YÖNLERİ HAVZA GENELGESİNİN AMACI ERZURUM KONGRESİ
 Askeri disiplinden yoksun olmaları  Genelgenin amacı; Türk halkını işgallere 1-Ulusal(milli) sınırlar içinde vatan bir
 Bazı Kuva-yı Milliye şeflerinin, TBMM’nin karşı uyarmak ve kitlesel olarak harekete bütündür, bölünemez.
otoritesine girmeyi kabul etmeyerek geçirmek,  İlk defa milli sınırlardan bahsedilmiştir. Bu
ayaklanmaları (Demirci Mehmet Efe, Çerkez  Milli bilincin uyandırılmasını ve karar Misak-ı Milli kararlarında da aynen
Ethem gibi) canlandırılmasını sağlamaktır. kabul edilmiştir.
 Bölgesel hareket etmeleri, işbirliği ve uyum -----------------------------------------------------
içinde çalışmamaları 2- Kuvayı Milliye’yi (amil) etkin, milli iradeyi
 Halktan zorla para ve yardım toplamaları AMASYA GENELGESİ hâkim kılmak esastır.
 Suçlu gördükleri kişileri kendi kurallarına  Ulusal egemenliğe dayalı bir düzenin
göre cezalandırmaları 1- Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı kurulacağının, ulusal egemenliğin koşulsuz
 Düşman işgalini engelleyememeleri gibi tehlikededir. olarak gerçekleştirileceğinin mesajı
nedenlerden dolayı 8 Kasım 1920’de Kuva- 2- İstanbul Hükümeti ve Padişah, üzerlerine verilmiştir.
yı Milliye birlikleri kaldırılarak düzenli düşen görev ve sorumluluğun gereklerini yerine 3- Manda ve Himaye kabul edilemez.
ordu kurulmuştur. getirememektedir. Bu durum, milletimizi yok  Tam bağımsızlık hedeflenmiştir.
---------------------------------------------------- olmuş gibi göstermektedir.  Manda ve himaye fikri ilk defa
reddedilmiştir.
İŞGALLER KARŞISINDA ORTAYA ATILAN  Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi belirtilmiştir.  Toplanış şekli, amacı ve yapısı bakımından
KURTULUŞ ÇARELERİ  İstanbul Hükümeti’ne ilk defa açıkça karşı bölgesel, aldığı kararlar yönünden ulusal
çıkılmıştır. bir kongredir.
 Devletin kurtuluşu için ortaya atılan -----------------------------------------------------
kurtuluş çareleri şunlardır. 3- Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve
 İngiliz himayesini istemek, kararı kurtaracaktır. SİVAS KONGRESİ
 Amerikan mandasını istemek,  Kurtuluş Savaşı’nın amacı ve yöntemi yani
 Bölgesel kurtuluş yolları aramak, nasıl yapılacağı belirtilmiştir. 1- Bütün yararlı (milli) cemiyetler; Anadolu ve
 Ulusal (milli) egemenlikten ilk defa Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti olarak
 Mustafa Kemal’e göre bu durum karşısında bahsedilmiştir. birleştirilmiştir.
bir tek karar vardı. Millî hâkimiyete ---------------------------------------------------  Amaç; Kurtuluş Savaşı’nı tek elden
dayanan, kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir yönetmektir.
Türk devleti kurmak.
------------------------------------------------------ 2-Manda ve himaye fikri kesin olarak
reddedilmiştir.
 Manda ve himaye fikri ulusal bağımsızlığa ve
ulusal egemenliğe ters olduğu için
reddedilmiştir.
 Kayıtsız şartsız tam bağımsızlığın  Ulusal bağımsızlık mücadelesine yasallık TBMM’YE KARŞI AYAKLANMALARA KARŞI
hedeflendiğini göstermektedir. kazandırmıştır. ALINAN ÖNLEMLER
------------------------------------------------------  İstanbul’un işgal edilip, Mebusan
AMASYA GÖRÜŞMELERİ Meclisinin dağıtılmasına neden olmuştur.  Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı.
(Yasama yetkisi)
 İstanbul Hükümeti; bu görüşmeyle Temsil  Mustafa Kemal’in, İstanbul’da meclisin  İstiklal Mahkemeleri (Yargı yetkisi) kuruldu.
Heyeti’ni, Sivas Kongresi kararlarını ve sağlıklı kararlar alamayacağı görüşü haklılık  İstanbul Hükümeti’nin fetvasına karşılık olarak
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk kazanmış, gerçekçiliği ve ileri görüşlülüğü Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi imzasıyla karşı
Cemiyeti’ni hukuken tanımış oldu. kanıtlanmıştır. fetva hazırlandı.
-----------------------------------------------------  Ankara’da kurulan Anadolu Ajansı ve
 Amasya Protokolleri, Temsil Kurulu’nun Hâkimiyet-i Milliye gazetesi ile aleyhte
ikinci siyasi başarısıdır. TBMM AÇILMASI propagandalara karşılık verildi.
 Temsil Kurulu’nun siyasi etkinliğini  Kuva-yı Milliye birlikleri kaldırılmış ve
artırmıştır. İlk TBMM’de; yerlerine Düzenli Ordu kurulmuştur.
 Osmanlı Mebusan Meclisi’nin açılmasını  milli egemenlik,
kesinleştirmiştir.  güçler birliği,  İstiklal Mahkemesi üyelerinin Meclis
------------------------------------------------------  kurucu meclis ilkesi ve içerisinden seçilmesi TBMM’nin yargı
 meclis hükümeti sistemi benimsenmiş, yetkisini de kullandığını gösterir.
MİSAK-I MİLLİ  meclisin sürekli olacağı vurgulanmıştır. ----------------------------------------------------
---------------------------------------------------
 Misak-ı Milli, Son Osmanlı Mebuslar SEVR ANTLAŞMASI
Meclisi’nde milletin bağımsızlığı ve vatanın I.TBMM’NİN OTORİTESİNİ
bütünlüğü ile ilgili alınan kararlardır. GÜÇLENDİRDİĞİNİN KANITLARI  Osmanlı Devleti’nin imzaladığı en son
 Misakı Milli de Sınırlar, Boğazlar, antlaşmadır.
Kapitülasyonlar, Azınlıklar ve Halk  Yasama ve yürütme yetkilerini kendinde  Osmanlı Devleti bu antlaşma ile fiilen sona
oylaması yapılacak yerler ile ilgili kararlar toplaması ermiştir.
alınmıştır.  İstanbul Hükümeti’nin yaptığı ve yapacağı her
türlü işlemi yok sayması  Sevr ölü doğmuş ve hiçbir zaman
 Milli sınırlarımız kesin olarak çizilmiştir.  Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu kabul uygulanamamış bir antlaşmadır.
 Misak-ı Milli, Türk milletinin ulusal sınırlar etmesi  Osmanlı Anayasası’na (Kanun-u Esasi) göre
içerisinde bağımsız yaşama yeminidir.  İstiklal Mahkemeleri’ni kurması bir antlaşma, Mebusan Meclisi’nde
 Misak-ı Milli’de ulusal bağımsızlık ve ülke  Ayaklanmaları bastırması onaylanırsa yürürlüğe girerdi.
bütünlüğü ile ilgili konular gündeme gelmiş,  Kurtuluş Savaşı’nı kazanması  Mebusan Meclisi dağıtıldığı için Sevr
ulusal egemenlik ilkesi ön plana ------------------------------------------------------ Antlaşması Meclis’te onaylanamamıştır. Bu
çıkarılmamıştır. nedenle antlaşmanın hukuki bir geçerliliği
yoktur.
DOĞU CEPHESİ BATI CEPHESİ

 Osmanlı yönetiminin teslimiyetçi bir tutum GÜMRÜ ANTLAŞMASI I.İNÖNÜ SAVAŞININ SONUÇLARI
sergilemesi, TBMM’ye katılımları arttırmış
ve ulusal bilinci kamçılamıştır.  TBMM’nin imzaladığı ilk antlaşmadır.  TBMM’nin kurduğu düzenli ordunun Batı
 TBMM’nin ilk askeri ve uluslararası Cephesi’ndeki ilk başarısıdır.
 Bu antlaşma ile Türk ulusunun bağımsız alandaki ilk siyasi başarısıdır.  Türk milletinin TBMM’ye ve düzenli orduya
yaşama hakları gasp edilmiştir. Bu nedenle  TBMM’yi ve Misak-ı Milli’yi tanıyan ilk olan güveni artmıştır.
Ulusal Kurtuluş Savaşı, Türk ulusunun devlet Ermenistan olmuştur.  Yeni Türk Devleti’nin ilk Anayasası (Teşkilat-
haklarını koruyabilmesi için son ve tek  Sevr’i geçersiz sayan ilk uluslararası siyasi ı Esasiye Kanunu) kabul edilmiştir.
çözüm haline gelmiştir. belgedir.  İstiklal Marşı kabul edilmiştir.
 Doğu Cephesi ilk çözüme kavuşan cephe  Çerkez Ethem İsyanı bastırılmıştır.
 TBMM, antlaşmayı kabul etmediğini olup bölgedeki birlikler Batı ve Güney  İtilaf Devletleri TBMM'yi Londra
açıklamış ve imzalayanları vatan haini ilan cephelerine kaydırılarak bu cephelerin Konferansı'na çağırmışlardır. (Uluslararası)
etmiştir. güçlenmesi sağlanmıştır.  Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------ imzalanmıştır. (Uluslararası)
 Afganistan ile Dostluk Antlaşması
KURTULUŞ SAVAŞINDA CEPHELER GÜNEY CEPHESİ imzalanmıştır. (Uluslararası)
------------------------------------------------------
Kurtuluş Savaşı, üç cephede gerçekleşmiştir. o Güney Cephesi Antep, Urfa, Maraş, Adana LONDRA KONFERANSI
ve Hatay yörelerini kapsamaktadır.
1- Doğu Cephesi: Ermenilere karşı açılmıştır. o Güney Cephesi, düzenli ordunun  TBMM bu konferanstan Türklerin lehine bir
TBMM bu cephede Ermenilere karşı, kullanılmadığı, Kuva-yı Milliye birlikleri ile karar çıkmayacağını bildiği halde;
Osmanlı’dan kalma düzenli ordu ile ( Kazım mücadelenin yürütüldüğü bir cephedir.  Türk ulusunun haklı davasını ve Misak-ı
Karabekir’e bağlı 15. Kolordu) savaşmıştır. o Güney cephesi Sakarya Meydan Savaşından Milli’yi dünyaya duyurmayı,
sonra Fransa ile imzalanan Ankara  İtilaf Devletleri’nin “Türkler barışa
2-Güney Cephesi: Güneydoğu Anadolu ve Antlaşması ile kapanmıştır. yanaşmıyor” gibi propagandalarına engel
Çukurova’da Fransız ve Ermeni çetelere karşı olmayı,
Kuva-yı Milliye birlikleri ile mücadele edilmiştir. o TBMM, düşmana karşı üstün bir şekilde  Türk ulusunun yasal temsilcisinin TBMM
savunma yapan olduğunu ve TBMM’nin hukuksal varlığını
3-Batı Cephesi: Yunanlılara karşı açılan  Antep’e “Gazi” (6 Şubat 1921), kanıtlamayı amaçlamıştır.
cephedir. Bu cephede TBMM tarafından  Maraş’a “Kahraman” (1973),
kurulan düzenli ordu kullanılmıştır.  Urfa’ya “Şanlı” (1984) ünvanlarını vermiştir.  İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti’ni
toplantıya çağırmakla TBMM’nin varlığını
------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------ ilk kez resmen ve hukuken tanımışlardır.
 TBMM, Misak-ı Milli’yi dünya kamuoyuna
duyurmayı başarmıştır.
MOSKOVA ANTLAŞMASI BAŞKOMUTANLIK KANUNU Tekalif-i Milliye Emirleri’ni (Milli

Yükümlülükler) yayınlamıştır.
 TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında  Kütahya Eskişehir savaşlarından sonra 5
imzalanmıştır. Ağustos 1921’de kabul edilen kanunla,  Tekalif-i Milliye Emirleri ile ordunun
Mustafa Kemal Paşa’ya Meclisin tüm ihtiyaçları karşılanmış ve Sakarya Savaşının
 İlk defa bir büyük Batılı devlet TBMM’yi ve yetkileri verilerek (yasama, yürütme, kazanılması sağlanmıştır.
Misak-ı Milliyi tanımıştır. yargı), üç aylık bir süre için Başkomutan -----------------------------------------------------
 Sovyet Rusya TBMM’yi ve Misak-ı Milliyi seçildi. SANAT VE EDEBİYAT ESERLERİNDE KURTULUŞ
tanıyan ilk Avrupalı devlettir. SAVAŞI
 Doğu Cephesi güvenlik altına alındı ve  Mustafa Kemal Paşa’nın bu yetkiyi
buradaki birliklerimiz diğer cephelere istemesindeki temel amaç; hızlı karar alıp  Milli Mücadele edebiyat (roman, şiir) ve
kaydırılmıştır. uygulayabilmek ve devlet işlerinde tek sanat (resim, heykel) eserlerine de konu
 TBMM Hükümeti aradığı siyasi ve başına hareket edebilmektir. olmuştur. Başta İstiklal Marşı olmak üzere
ekonomik dış desteği bulmuştur. ------------------------------------------------------ bu dönemde yazılan eserlerde Kurtuluş
------------------------------------------------- Savaşı anlatılmıştır.
MAARİF(EĞİTİM) KONGRESİ  Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun (Yaban),
KÜTAHYA ESKİŞEHİR SAVAŞLARI  Halide Edip Adıvar’ın (Türk‟ün Ateşle
 Kütahya- Eskişehir Savaşlarının devam İmtihanı, Ateşten Gömlek),
Kütahya-Eskişehir savaşlarında Türk ordusunu ettiği günlerde 15 Temmuz 1921’de  Samim Kocagöz’ün (Doludizgin)
yenilmesi üzerine, Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’da Erkek Öğretmen Okulu’nda romanlarında,
emriyle Türk ordusu Sakarya nehrinin doğusuna (Dar’ül Muallimin) bir kongre yapılmıştır.  Halil Dikmen (İstiklal Harbinde Kadınlar) ve
çekilmiştir. Amaç;  Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra yeni Türk İbrahim Çallı (Kurtuluş Savaşı’nda
devletinin eğitim politikasının nasıl olacağı Zeybekler) gibi ressamların tablolarında bu
 Yeniden toparlanmak için zaman bu kongrede belirlenmiştir. dönem yansıtılmıştır.
kazandırmak, -------------------------------------------------
 Düşmanla arasında doğal bir engel  Kütahya-Eskişehir Savaşlarının en yoğun
oluşturmak, olduğu günlerde böyle bir toplantının SAKARYA MEYDAN SAVAŞI
 Yunan kuvvetlerini ordu merkezlerinden yapılmış olması Atatürk’ün eğitime verdiği o Başkomutan Mustafa Kemal Paşa; “Hattı
uzaklaştırmak, önemi göstermektedir. müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O
 Taarruz gücüne erişebilmek için ---------------------------------------------------- satıh bütün vatandır. Vatanın her karış
ihtiyaçlarını karşılamak ve eksikliklerini toprağı, kanla ıslanmadıkça bırakılamaz.”
gidermektir. TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ emrini vererek savaşın planını açıklamıştır.
----------------------------------------------------- o Bu savaş taktiği ile klasik cephe savaşı yerine
 Başkomutan Mustafa Kemal Paşa; ordunun “topyekün savaş” taktiği uygulanmıştır.
acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla
yetkisini kullanarak, 8 Ağustos 1921’de
 Yunan ordusunun saldırı gücü kırılarak Ayvalık’a (Çanakkale Boğazı’na) ulaşarak tüm korumuş olması, Lozan Barış
savunma durumuna çekilmesi sağlandı. Batı Anadolu’yu düşmandan temizledi. Görüşmeleri’ne de katılmasına zemin
Türk ordusu taarruz konumuna geldi. hazırlamıştır.
 Batı Anadolu Yunan işgalinden --------------------------------------------------
 Türk ordusunun 1683 II. Viyana kurtarılmıştır.
Kuşatmasından beri Avrupa karşısında  Kurtuluş Savaşı’nın askeri safhası başarıyla SALTANATIN KALDIRILMASI
devam eden gerileyişi ve çözülüşü sona tamamlanmıştır.
erdi.  Türk ordusu, işgal altındaki Marmara ve  623 yıllık Osmanlı Devleti kesin olarak sona
 TBMM, Mustafa Kemal Paşa’ya “Mareşallik” Trakya Bölgesi’ne yönelince İngilizlerle ilk erdi.
rütbesi ve “Gazilik” ünvanı verdi (19 Eylül kez savaş ihtimali doğmuştur.  İtilaf Devletleri’nin Lozan’da ikilik çıkarma
1921).  Türk ordusunun kesin zaferi nedeniyle planları bozulmuştur.
 Türk ordusu çok sayıda subayını kaybettiği İtilaf Devletleri TBMM’ye ateşkes  Laikliğe geçişte ilk adım atılmış oldu.
için Sakarya Muharebesi “Subaylar Savaşı” teklifinde bulunmuşlar, bunun sonucunda  TBMM’nin siyasi alanda gerçekleştirdiği ilk
olarak da bilinir. da Mudanya Ateşkesi imzalanmıştır. büyük inkılaptır (Aynı zamanda tek inkılap
hareketidir.).
 İtalyanlar, Anadolu’da işgal ettikleri  Büyük Taarruz, düzenli ordu savaşları  Cumhuriyet yönetimine geçiş sürecini
yerlerden tamamen çekildiler. içerisinde farklı bir özelliğe sahiptir. hızlandırmıştır.
 Sovyet Rusya’nın isteği ile Kafkas Tamamen taarruza ve vatan topraklarını  Saltanatın kaldırılması, Atatürk’ün ulusal
Cumhuriyetleri ile (Azerbaycan, Ermenistan kazanmaya yöneliktir. egemenlik ve Cumhuriyetçilik ilkeleriyle
ve Gürcistan) TBMM Hükümeti arasında ------------------------------------------------------ paralellik göstermektedir.
Kars Antlaşması imzalandı (13 Ekim 1921). LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI
Buna göre; Doğu sınırımız kesin olarak
çizilmiştir. MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASININ  TBMM, Lozan’a gidecek heyetten,
 Fransa ile TBMM Hükümeti arasında 20 Ekim ÖNEMİ VE SONUÇLARI Kapitülasyonlar ve Ermeni Yurdu (Azınlıklar)
1921’de Ankara Antlaşması imzalandı. konularında kesinlikle taviz verilmemesini
 Ukrayna Cumhuriyeti ile TBMM Hükümeti  Türk Kurtuluş Savaşı’nın silahlı mücadele istemiştir.
arasında bir dostluk antlaşması daha dönemi sona erdi, diplomatik süreç  Azınlıklar ve kapitülasyonlar konusunda Türk
imzalandı. başladı. tarafının kesin tavır koyması, tam
---------------------------------------------------  Doğu Trakya ve İstanbul savaş yapılmadan bağımsızlıktan ödün verilmeyeceğini
diplomatik yollarla kurtarılmıştır. gösterir.
BÜYÜK TAARRUZ  Türk-Yunan mücadelesi kesin olarak sona
ermiştir.  BOĞAZLAR: Yönetimi, Milletler Cemiyeti’nin
 Atatürk’ün “Ordular! İlk hedefiniz  İtilaf Devletleri Yeni Türk Devleti’nin siyasi garantisinde, Türkiye’nin başkanlığındaki
Akdeniz’dir, ileri!” emrini alan kahraman varlığını tanımış oldular. uluslararası bir komisyona bırakıldı.
Türk ordusu, 9 Eylül günü İzmir’e, 11 Eylül  İsmet Paşa’nın Mudanya’da büyük bir
günü Bursa’ya ve 18 Eylül günü Balıkesir – diplomatik zafer kazanarak, milli çıkarlarımızı
 Boğazların yönetiminin uluslararası bir kalkınmanın devlet eliyle gerçekleştirilmesi  Devlet yönetimindeki ikili yapı ortadan
komisyona bırakılması Türkiye’nin devletçilik ilkesi ile ilgilidir. kalktı.
egemenlik haklarını zedeleyici niteliktedir.  Türkiye’deki ümmetçilik arayışları sona
------------------------------------------------------ erdi ve milliyetçiliğin temelleri
güçlendirildi.
 AZINLIKLAR: Türkiye’deki tüm azınlıklar CUMHURİYETİN İLANI İLE ÇÖZÜMLENEN ------------------------------------------------------
Türk vatandaşı kabul edilmiştir. SORUNLAR 3 MART 1924 TE ÇIKARILAN KANUNLAR
 Böylece Avrupalıların içişlerimize karışma  Yeni Türk Devleti’nin adı konuldu.
problemi ortadan kalktı ve tam  Yönetim şekli (rejimi) belirlendi. Böylece o Tevhid-i Tedrisat (Öğretim Birliği) Kanunu:
bağımsızlığımız sağlanmış oldu. rejim konusundaki tartışmalar sona erdi. Eğitim ve öğretim birleştirilerek devlet
 Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı denetimine alınmıştır. Tüm okullar Milli
 Yeni Türk Devleti’nin bağımsızlığı ve seçilerek Devlet Başkanlığı sorunu da kesin Eğitim Bakanlığı’na bağlanmıştır.
toprak bütünlüğü tüm dünya devletleri olarak çözüme kavuştu. Medreseler kapatılmış, modern okullar
tarafından tanındı.  Meclis Hükümeti Sistemi’nden Kabine açılmıştır. Karma ve laik eğitime geçilmiştir.
 Misak-ı Milli sınırları büyük ölçüde Sistemi’ne geçildi. Böylece Meclis’te
gerçekleştirildi. yaşanan hükümet bunalımları da sona erdi. o Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak yerine
 Devletlerarası eşitlik ilkesine göre Ayrıca devlet işleri hız kazandı ve yapılacak Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel
hazırlanması ve emperyalizme karşı başarılı inkılâplara uygun ortam hazırlandı. Müdürlüğü kurulmuştur. Böylece laik devlet
olması yönüyle sömürge halindeki uluslara  Demokratikleşme yolunda önemli bir adım olma yönünde önemli bir adım atılmıştır.
örnek olmuştur. atıldı. Ayrıca yönetimdeki iki başlılık da sona
 İlk Başbakanlık görevi İsmet (İnönü) ermiştir.
İZMİR İKTİSAT KONGRESİ Paşa’ya verildi.
 Fethi (Okyar) Bey de TBMM Başkanlığı’na o Erkan-ı Harbiye Vekaleti kaldırılarak yerine
 İzmir İktisat Kongresi; çiftçi, tüccar, sanayici seçildi. Genel Kurmay Başkanlığı ve Milli Savunma
ve işçi temsilcilerinin katılımı ile toplandı. -------------------------------------------------- Bakanlığı kurulmuştur. Böylece ordunun
Amacı, yeni Türk devletinin ekonomi siyasetten ayrılması yönünde ilk adım
politikasını belirlemek ve ekonomik HALİFELİĞİN KALDIRILMASI atılmıştır.
bağımsızlık konusundaki kararlılığını -------------------------------------------------
göstermekti.  Laik düzene geçişte önemli bir adım
atılmış oldu (en önemlisi). TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI
 İzmir İktisat Kongresine;  Ulusal egemenlik ilkesi pekiştirildi.
her kesimden insanın katılması Halkçılık  Türkiye Cumhuriyeti’nin karakteri tam olarak  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası rejim ve
ilkesi ile, ortaya çıktı. laiklik karşıtı olanların sığınağı haline
milli bir ekonomi amaçlanması milliyetçilik  Eski rejim yanlılarının dayanak noktası yok geldiği ve Şeyh Sait Ayaklanmasıyla ilgisi
ilkesi ile, edilerek saltanata dönüş yolları kapatıldı. olduğu gerekçesiyle 5 Haziran 1925'te
 Yapılacak inkılâplara zemin hazırlandı. kapatılmıştır.
 Böylece çok partili hayata geçişin ilk ŞEYH SAİD İSYANI TEKKE VE ZAVİYELERİN KAPATILMASI
denemesi başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, kurulan  Şeyh Said İsyanı, Halifeliğin  Osmanlı devletinin son zamanlarında tekke
ikinci siyasi parti ve ilk muhalefet kaldırılmasından sonra, laikliğe ve ve zaviyeler esas görevlerinden
partisidir. Cumhuriyet yönetimine karşı olanlar uzaklaşmışlar ve halkın dini duygularının
-------------------------------------------------- tarafından çıkarılmıştır. istismar edildiği yerler haline gelmişlerdi.
 Şeyh Sait isyanı, Türkiye’de çok partili hayata  İnsanların dini duygularını sömüren ve
SERBEST CUMHURİYET FIRKASI geçiş için ortamın uygun olmadığını ve gerçek amacından uzaklaşmış bu kurumlar
henüz demokrasinin tam anlamıyla kapatılmış, şeyhlik, dervişlik, dedelik gibi
 Serbest Cumhuriyet Fırkası, kurulan üçüncü uygulanamayacağını göstermiştir unvanlar da kaldırılmıştır. Böylece;
siyasi parti ve ikinci muhalefet partisidir. ---------------------------------------------------  Türk halkının bilime, akılcılığa ve laik
 Serbest Cumhuriyet Fırkasının MENEMEN(KUBİLAY) OLAYI düşünceye yönelmesi,
feshedilmesinden sonra çıkan Menemen  Birlik beraberliğin sağlanması yönünde
Olayı, partinin kendini feshetmesindeki  Menemen Olayı, Şeyh Sait İsyanı’ndan sonra önemli bir adım atıldı.
haklılığı ortaya çıkarmıştır. laik Cumhuriyete karşı çıkan ikinci isyandır.  Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması,
-----------------------------------------------------  Hem Şeyh Sait İsyanı, hem de Menemen Laiklik ve Halkçılık ilkesi ile ilgilidir.
Olayı, Türkiye’de henüz demokrasi --------------------------------------------------
ortamının oluşmadığını göstermiştir.
----------------------------------------------------
TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU İLE KILIK KIYAFET (ŞAPKA) KANUNU
TAKVİM, SAAT VE ÖLÇÜLERDE DEĞİŞİKLİK
 Eğitim ve öğretim birleştirilmiş,  Türk toplumunu görünüş itibariyle de
 Medreseler kapatılmış; yabancı okullar çağdaş bir görünüme kavuşturmak için  Takvim, Saat ve Ölçülerde değişikliğin amacı,
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanmıştır. Şapka Kanunu çıkarıldı ve kılık kıyafet Batılı /Avrupalı devletlerle olan ekonomik
Böylece eğitim ve öğretim faaliyetlerinden konusunda inkılap yapıldı. ilişkilerde kolaylık ve birlik sağlanmasıdır.
kaynaklanan kültür çatışmaları önlenmeye  Kılık kıyafet inkılabı ile;  Takvim, saat ve ölçülerde yapılan inkılaplar,
çalışılmıştır.  Giyim-kuşamda çağdaşlaşma sağlandı. İnkılapçılık ilkesi ve Çağdaşlaşma hedefi ile
 Yabancı okullara Türkçe, Tarih ve Coğrafya  Kıyafet karmaşasına son verilerek birlik ilgilidir.
dersleri konulmuş ve bu derslerin Türk beraberlik sağlandı. ------------------------------------------------------
öğretmenler tarafından okutulması  Çağdaşlaşmayı amaçladığı için İnkılapçılık
sağlanmıştır. ilkesi ile, görünüm olarak da eşitliği AŞAR VERGİSİNİN KALDIRILMASI
 Karma ve laik eğitime geçilmiş, eğitimin amaçladığı için Halkçılık ilkesi ile ilgilidir.
çağdaşlaşması ve laikleşmesi sağlanmıştır. -----------------------------------------------------  Aşar verginin kaldırılması ile köylüyü ağır
--------------------------------------------------- vergi yükünden kurtarmak ve tarımsal
üretimi arttırmak amaçlanmıştır.

 Bu haklarla Türk kadını ekonomik ve sosyal

HARF İNKILABI TÜRK DİL KURUMU haklar yönünden toplum içerisinde layık
olduğu yeri almıştır.
 Okuma yazmayı kolaylaştırmak, okur -  Türk dilini yabancı dillerin etkisinden
yazar oranını arttırmak ve konuşma dili ile kurtarmak KABOTAJ KANUNU İLE
yazı dili arasındaki farkı ortadan kaldırmak  Konuşma ve yazı dili arasındaki birlikteliği
amacıyla 1 Kasım 1928’de Arap alfabesi sağlamak  Kabotaj Kanununun kabul edilmesi ile
kaldırılarak Latin alfabesi kabul edilmiştir.  Türkçeyi bilim dili haline getirmek limanlarımız arasındaki yük ve yolcu
Böylece;  Türk dilinin zenginliğini ortaya çıkarmak taşıma hakkı Türklere verildi. (1 Temmuz
 Okuma yazma bilenlerin sayısında artış  Türk Dil Kurumu ve Tarih Kurumu’nun 1926)
olmuş ve bilimsel çalışmalar hızlanmıştır. açılması Atatürk’ün milliyetçilik ilkesiyle  Kabotaj Kanunu ile denizyolları
 Basılan kitap sayısı artmış, batılılaşma ve doğrudan ilgilidir. millileştirildiği için Milliyetçilik ilkesi ile,
çağdaşlaşma yolunda önemli bir adım ---------------------------------------------------- ekonomi ile ilgili olduğu için de Devletçilik
atılmıştır. ilkesi ile ilgilidir.
 Milli kültürümüz daha da gelişmeye TÜRK MEDENİ KANUNU NUTUK
başlamıştır.  Nutuk, 1919’dan başlayarak 1927 ye kadar
---------------------------------------------------  17 Şubat 1926’da, İsviçre Medeni Kanunu olan tarih dilimini incelemektedir. Bu
örnek alınarak Türk Medeni Kanunu kabul dönem üç bölümde ele alınmıştır.
edildi. 1- Kuva-yı Milliye Dönemi (1919-1920)
TÜRK TARİH KURUMU  İsviçre Medeni Kanunu’nun örnek alınmasının 2- TBMM Dönemi (1920-1923)
nedenleri; Bu alandaki en son kanun olması, 3- Cumhuriyet Dönemi (1923-1927)
 Türk tarihinin sadece Osmanlı ve İslam sade olması, sorunlara pratik yollardan
tarihiyle sınırlı olmadığını göstermek çözüm getirmesi, kadın ve erkek eşitliğine  Atatürk bu eserinde, ulusal varlığı sona
 Türk milletinin geçmişini araştırıp eski Türk önem vermesi, laik ve demokratik ermiş sayılan büyük bir ulusun,
tarihini de aydınlatmak olmasıdır. bağımsızlığını nasıl kazandığını, bilim ve
 Türklerin dünya uygarlığına yaptıkları  Medeni Kanun ile; tekniğin en son ilkelerine dayanan ulusal
hizmetleri ve katkıları ortaya koymak  Tek eşli evlilik ve resmi nikâh zorunluluğu ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu
 Ümmetçi tarih anlayışı yerine milli tarih getirildi. anlatmaya çalışmıştır.
anlayışını oluşturmak  Kadına da boşanma hakkı tanındı.  Nutuk’un birçok dile çevrilmesi onun
 Türkler hakkındaki olumsuz  Kadınlara mirasta eşitlik ve mahkemede evrensel bir eser olduğunu gösterir.
propagandaları çürütmek için kurulmuştur. şahitlik hakları tanındı. ---------------------------------------------------
 Türk Tarih Kurumu’nun açılmasıyla Türk tarihi  Kadınlara istediği mesleği seçme ve
ile ilgili çalışmalar hızlanmış; ümmetçi tarih çalışma hakları sağlandı.
anlayışından milli tarih anlayışına geçilmiştir.  Ayrıca hukuk birliği sağlanmıştır.
----------------------------------------------------

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ  Fabrikaların kurulması, yatırımların MİLLİYETÇİLİK

yapılması, yabancı şirketlerin
 Atatürkçü düşünce sisteminin devletleştirilmesi ekonomik güç ile ilgilidir.  Milliyetçilik, milletini sevmek, milletini
oluşmasında; doğup büyüdüğü ortam, ------------------------------------------------------ yüceltme amacını benimsemek ve o yolda
yaşadığı olaylar, milli sorunlar ve okuduğu yürümektir.
ASKERİ GÜÇ  Atatürkʼün milliyetçilik ilkesi, kendini aynı
kitaplar etkili olmuştur.
 Askeri Güç: Devleti iç ve dış tehlikelere milletin üyeleri sayan kişilerin o milleti
Atatürk’ü Etkileyen Türk ve Yabancı Aydınlar karşı koruyan silahlı güce askeri güç denir. daha ileriye taşımak için çalışmalarıdır.
 Namık Kemal, Ziya Gökalp, Tevfik Fikret  Türkiye'nin coğrafi konumu gereği her türlü
iç ve dış tehditlere açık olması güçlü bir Atatürk milliyetçiliğinin özellikleri şunlardır:
 Jan Jak Russo, Voltaire
orduya sahip olmasını gerektirmektedir.  Birleştirici ve bütünleştiricidir.
-----------------------------------------------------
 Askeri güçten Türk Silahlı Kuvvetlerini  Vatanın bütünlüğünü ve milletin
SİYASİ GÜÇ anlamalıyız. bağımsızlığını savunur.
------------------------------------------------------  İnsanlığa değer verir.
 Siyasi güç, devletin, gücünü milletten SOSYOKÜLTÜREL GÜÇ  Barışçıdır.
alması ve devlet politikalarının millet  Başka milletlere saygılıdır.
iradesine göre belirlenmesi esasına o Sosyokültürel Güç: Bir ülkede eğitimli,  Irkçılığa karşıdır.
dayanır. kültürlü ve teknik bilgilerle donanmış -----------------------------------------------------
 Siyasi güç devletin yapısı, işleyişi, insanların oluşturduğu güce, sosyokültürel HALKÇILIK
yönetimi, iç ve dış politikasıyla ilgilidir. güç denir.
 TBMM’nin açılışı, cumhuriyetin ilanı, o Eğitimli, kültürlü, yetişmiş, nitelikli insan  Milletin çıkarına ve halkın yararına bir
saltanat ve halifeliğin kaldırılması ve çok gücü sosyokültürel güç ile ilgilidir siyaset izlenmesi,
partili hayata geçiş denemeleri Atatürk -----------------------------------------------------  Türk vatandaşı olan herkesin kanun önünde
döneminde gerçekleştirilen en güzel siyasi eşit olması,
güç örnekleridir. CUMHURİYETÇİLİK  halkın devlet yönetimine eşit katılımının
 Milli irade, millet egemenliği, sağlanması,
demokrasinin geliştirilmesi için yapılan  Cumhuriyetçilik; devletin yönetim şekli  siyaset ve yöneticilerin halk için
çalışmalar siyasi güç ile ilgilidir. olarak cumhuriyeti kabul etmek, bu çalışmasıdır.
----------------------------------------------------- yönetimi benimsemek, onu korumak ve
yaşatmak demektir. Halkçılık ilkesi ile ilgili bazı örnekler
EKONOMİK GÜÇ  Cumhuriyetçilik; demokrasi ve cumhuriyet
 Ekonomik Güç: Bir ülkenin sahip olduğu rejiminin korunması, geliştirilmesi ve  Medeni Kanun'un kabul edilmesiyle sosyal
yer altı ve yerüstü kaynaklarının tamamı benimsenmesi için yapılan tüm ve ekonomik alanlarda kadın - erkek
ekonomik gücü oluşturur. çalışmalardır. eşitliğinin sağlanması
-----------------------------------------------------  Millet Mektepleri ve Halkevlerinin açılması
 Sosyal devlet ilkesinin benimsenmesi,
 İlköğretimin parasız ve zorunlu olması  İbadet yerleri dışında dinsel kıyafet, sembol
 Kadınlara seçme ve seçilme hakkının ve işaretlerle dolaşılmasının yasaklanması ATATÜRK VE MAZLUM MİLLETLER
verilmesi -------------------------------------------------
---------------------------------------------------  Atatürkçü düşünce sisteminin en önemli
İNKILAPÇILIK özelliği evrensel değerler taşımasıdır.
 Atatürkçülük, ezilen milletlerin
DEVLETÇİLİK  İnkılapçılık; Batılılaşma ve çağdaşlaşma bağımsızlığını kazanmaları yolunda örnek
yolunda daima ileriye, çağdaş uygarlığa teşkil etmiştir.
 Devletçilik temel anlamıyla devletin yönelmektir.  Atatürk, sadece Türk milletinin mutlu ve
ekonomik hayatın içine girmesidir. Yani  Atatürk'ün inkılap anlayışı; eskiyi kaldırıp barış içinde yaşamasını değil, bütün dünya
ekonomik kalkınmanın devlet eliyle yerine yeni ve güzel olanı koymak ve milli milletlerinin de barış ve huzur içinde
gerçekleştirilmesidir. kültürü geliştirmektir. yaşamasını istemiştir.
 Devletçilik, kişilerin yapamadıkları  Türk İnkılabı yeniyi, iyiyi ve güzeli esas alır  Türk milletinin, Atatürk’ün önderliğinde
ekonomik yatırımların devlet tarafından ve ayrıca sürekli olarak çağdaşlaşmayı Kurtuluş Savaşı’nı başarı ile
yapılmasını öngörür. Amaç ülkeyi hızlı bir öngörür. sonuçlandırması ve çağdaş bir devlet
şekilde kalkındırmaktır.  Yapılan bütün inkılaplar inkılapçılık ilkesi kurması mazlum milletlere de örnek
---------------------------------------------- ile ilgilidir. olmuştur.
---------------------------------------------
LAİKLİK
 Laiklik, devlet düzeninin ve hukuk ATATÜRK İLKELERİ ATATÜRKÇÜLÜĞÜN NİTELİKLERİ
kurallarının dine değil, akla ve bilime
dayandırılmasıdır. Kısaca din işleri ile o Milli egemenlik ve bağımsızlık temeline 1-Milli birlik ve ülkenin bütünlüğüne önem
dayanır. verir.
devlet işlerinin ayrı yürütülmesidir.
o Kaynağı Türk milli kültürüdür. 2-Egemenliğin(yönetim gücünün), millete ait
 Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden
o Taklitçi değildir. Kabul edilmelerinde dış olmasını esas alır.
ayrılması, din ve vicdan hürriyetinin devlet
baskı ve zorlama yoktur. 3-Bağımsızlık ve özgürlükten yanadır.
tarafından güvence altına alınmasıdır.
o Evrensel ve barışçıdır. 4-Türk toplumunu, çağdaş uygarlık seviyesinin
o Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuştur. üzerine çıkarmayı amaçlar.
İLGİLİ BAZI İNKILAPLAR
o Hak ve özgürlükleri koruyucudur. 5-Akılcı ve bilimseldir.
o Akılcı ve bilimseldir. 6-Yurtta ve dünyada barıştan yanadır.
 Halifeliğin kaldırılması (en önemli aşama)
o Birbiriyle uyumlu ve birbirini 7-Gelişmeye ve yeniliklere açıktır.
 Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun çıkarılması
tamamlayıcıdır. 8-Dünyadaki insanlığın ortak değerlerini taşıdığı
 Medreselerin kapatılması
o Uygulamaya da yansımıştır. için evrenseldir.
 Şer’iyye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
o Laik düşünce ve hukuka dayanır. 9-Atatürk ilkeleri bir bütündür; birbirinin
 Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
devamı ve tamamlayıcısıdır.
------------------------------------------------------
 Türk Dil Kurumu'nun kurulması  Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun çıkarılması

LAİKLİĞE GEÇİŞ AŞAMALARI  Yabancı okulların Milli Eğitim Bakanlığı'na  Medreselerin kapatılması
bağlanması  Şer’iyye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
1-Saltanatın Kaldırılması (1922) İlk aşama  Yabancı okullarda Türkçe, Tarih ve  Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
2-Halifeliğin Kaldırılması (1924) En önemli Coğrafya derslerinin Türk öğretmenler  İbadet yerleri dışında dinsel kıyafet, sembol
aşama tarafından okutulması ve işaretlerle dolaşılmasının yasaklanması
3-Şer'iye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması ----------------------------------------------------  Medeni Kanun'un kabul edilmesi
4-Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun Kabulü (3 Mart HALKÇILIK -----------------------------------------------------
1924)
5-Tekke-Zaviye ve Türbelerin Kapatılması  Aşar vergisinin kaldırılması İNKILAPÇILIK
(1925)  Kılık Kıyafet Kanunu
6-Medeni Kanun'un Kabulü (1926)  Kanunlar karşısında eşitliğin sağlanması  Yapılan bütün inkılaplar inkılapçılık ilkesi
7-“Devletin Dini İslam'dır" maddesinin  Azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilerek ile ilgilidir.
anayasadan çıkarılması (1928) ayrıcalıklarının sona erdirilmesi ve
8-Laikliğin Anayasa'ya girmesi (1937) toplumda eşitliğin sağlanması
 Soyadı Kanunu ile ayrıcalık belirten MİLLİ DIŞ POLİTİKA
unvanların kaldırılması Bağımsız bir devletin, diğer devletlerle olan
------------------------------------------------ ilişkilerinde, benimsediği ilkeler
CUMHURİYETÇİLİK doğrultusunda izlediği yola milli dış politika
DEVLETÇİLİK denir.
 TBMM'nin açılması (1920)
 1921 ve 1924 Anayasalarının yapılması  Beş Yıllık Kalkınma Planlarının yapılması Atatürk'ün belirlediği millî dış politikamızın
 Saltanatın kaldırılması (1922)  Çeşitli sanayi kollarında fabrika ve esasları şunlardır:
 Cumhuriyetin ilan edilmesi (1923) işletmelerin kurulması  Bağımsızlığımızı korumak
 Siyasal partilerin kurulması (1924)  Sanayi yatırımlarını desteklemek için  Milli çıkarlarımızı korumak ve milli
 Ordunun siyasetten ayrılması (1924) Sümerbank ve Etibank’ın kurulması sınırlarımız içinde kalmak
 Kadınlara seçme ve seçilme haklarının  Teşvik-i Sanayi Kanununun çıkarılması  Gerçekleşmeyecek hedefler peşinde
verilmesi (1930-33-34)  Faiz oranlarının ve temel tüketim mallarının koşmamak
--------------------------------------------------- fiyatlarının devlet tarafından belirlenmesi  Barışçı olmak
MİLLİYETÇİLİK  Devlet bankalarının ve Merkez Bankası’nın  Diğer devletlerle dostluk ve eşitliğe dayalı
kurulması ilişkiler kurmak
 İstiklal Marşının Kabulü --------------------------------------------------  Diğer devletlerin iç işlerine karışmamak ve
 Kapitülasyonların kaldırılması LAİKLİK onların da bizim iç işlerimize karışmalarına
 Misak-ı İktisadi Kararları engel olmak
 Kabotaj Kanunu'nun çıkarılması  Saltanatın kaldırılması (ilk aşama)  Dünyadaki gelişmeleri göz önünde tutmak
 Türk Tarih Kurumu'nun kurulması  Halifeliğin kaldırılması (en önemli aşama)

 Türkiye beş yüz bin İngiliz sterlini karşılığı bu edildi. Diğer yerlerdeki Türk ve Rumlar yer
1923-1930 DÖNEMİ hakkından vazgeçti. değiştirecekti.
 Türkiye'nin bu dönemdeki dış politikası,  Musul sorunu çözüldü. Misak-ı Milli'den o Yunanistan ile 1930’dan sonra başlayan iyi
Lozan'dan geriye kalan sorunların taviz verildi. ilişkiler 1934’te Balkan Antantı’nın
çözülmesine ve Lozan'da alınan kararların  İç sorunlar dış politikayı olumsuz etkiledi. kurulmasında etkili olmuştur.
uygulanmasına yönelik olmuştur.
 1923-1930 döneminde; Musul sorunu, dış ------------------------------------------------- 1930-1939 DÖNEMİ
borçlar, yabancı okullar ve nüfus
mübadelesi konuları Türkiye'nin dış YABANCI OKULLAR SORUNU 1929'da başlayan dünya ekonomik bunalımı
politikasında belirleyici olmuştur. liberal eğilimlere karşı tepkilere neden olmuş,
 3 Mart 1924 tarihinde Tevhidi-Tedrisat otoriter rejimler güçlenmiştir. (Komünizm,
Kanunu'nun çıkarılmasıyla tüm okullar Millî Faşizm, Nazizm gibi)
MUSUL SORUNU Eğitim Bakanlığına bağlandı. Almanya ve İtalya'nın saldırgan politikaları
 Ancak, en fazla okul Fransa’ya ait Türkiye'nin dış güvenliğini tehlikeye
 Lozan’da Musul sorunu çözüme olduğundan Fransa yapılan düzenlemeye düşürmüş ve ittifak arayışlarına yöneltmiştir.
kavuşturulamamıştı. Türkiye, Musul halkının karşı çıktı. --------------------------------------------------
çoğunluğunun Türk olmasından dolayı  Türkiye Cumhuriyeti bu olayın kendi iç
Musul'un kendisine bırakılmasını istiyordu. sorunu olduğunu ve bu görüşme teklifinin
 İngiltere ise bölgenin zengin petrol bağımsız devlet olma anlayışıyla TÜRKİYE'NİN MİLLETLER CEMİYETİNE
yataklarına sahip olması ve ekonomik bağdaşamayacağını belirterek teklifi GİRMESİ
çıkarları nedeniyle Musul’u bırakmak reddetti.
istemiyordu.  Bu okullarda tarih, coğrafya, Türkçe  Türkiye, dünya barışına verdiği önemi
 İngiltere'nin uzlaşmaz tutumu nedeniyle derslerinin Türk öğretmenlerce göstermek ve yurtta sulh, cihanda sulh
Türkiye bölgeye müdahale kararı almış, fakat okutulması, Türk müfettişlerince denetim ilkesini gerçekleştirmek amacıyla Milletler
Şeyh Sait İsyanının çıkması Türkiye’nin yapılması kararlaştırıldı. Cemiyeti’ne üye oldu. (18 Temmuz 1932)
müdahalesini engellemiş ve Türkiye, Şeyh --------------------------------------------------
Said isyanıyla uğraştığı için gerekli askeri NÜFUS MÜBADELESİ/DEĞİŞİMİ
müdahalede bulunamamıştır. BALKAN ANTANTI - 9 Şubat 1934
o Nüfus mübadelesi Yunanistan'la aramızda
Ankara Antlaşması (1926) sorun olmuştur.  Avrupa'da devam etmekte olan silahlanma
 Türkiye ile İngiltere arasında yapıldı. o Türkiye ile Yunanistan arasında 10 Haziran yarışı ve Almanya ile İtalya’nın yayılmacı
 Musul, İngiliz mandası altındaki Irak'a 1930'da bir antlaşma yapıldı. politikaları Balkanları ve Orta Doğu'yu
bırakıldı. Musul'un petrol gelirlerinin % o Buna göre İstanbul Rumlarının ve Batı tehdit etmekteydi.
10'u yirmi beş yıllığına Türkiye'ye Trakya Türklerinin yerleşme tarihlerine  Bu gelişmeler karşısında Milletler Cemiyeti
verilecekti. bakılmaksızın yerlerinde kalmaları kabul devletlerarası anlaşmazlıkları çözmede
etkisiz kalıyordu.

 Bunun üzerine Türkiye, Yunanistan, SADABAT PAKTI - 8 Temmuz 1937 ATATÜRK’ÜN ÖLÜMÜ
Yugoslavya ve Romanya arasında Balkan
Antantı imzalandı.  1935 yılında İtalya’nın Habeşistan'a  Prof. Şerafettin Yaltkaya tarafından cenaze
 Bu antlaşmayla Balkan ülkeleri karşılıklı saldırması, Akdeniz ve Ortadoğu namazı kıldırıldı.
olarak sınırlarını güvence altına almayı ve güvenliğinin tehlikeye düşmesine neden  Ankara'ya getirilen Atatürk'ün naaşı
çıkabilecek tehlikeleri birlikte önlemeyi oldu. Etnografya Müzesinde hazırlanan geçici
amaçlamışlardı.  Orta Doğu'da güvenliği sağlamak için kabre konuldu.
 Türkiye, Balkan Antantı'nı imzalayarak batı Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında  Ankara Rasattepe’de Emin Onat ve Orhan
sınırını güvence altına aldı. Sadabat Paktı imzalandı. Arda’nın bir projesi olan Anıtkabir yapıldı.
------------------------------------------------  Bu antlaşma ile Türkiye, doğu sınırlarının  Atatürk'ün naaşı 10 Kasım 1953’te
güvenliğini sağlamış oldu. Anıtkabir’e nakledildi.
------------------------------------------- --------------------------------------------------
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ 
20 Temmuz 1936 HATAY SORUNU II. DÜNYA SAVAŞI VE TÜRKİYE
 Lozan Barış Antlaşması'nda Boğazların o 1921 yılında TBMM ile Fransa arasında  Mustafa Kemal Atatürk, dış politikada "Yurtta
yönetiminin Türkiye'nin başkanlığını imzalanan Ankara Antlaşması’yla Hatay, barış, dünyada barış!" ilkesini benimsemişti.
yapacağı uluslararası bir Boğazlar Fransa mandasındaki Suriye’ye Bu politika doğrultusunda çevresindeki
Komisyonuna verilmesi ve Boğazların her bırakılmıştı. ülkelerle dostluk antlaşmaları imzaladı.
iki yakasında asker bulundurmaması, o 1936 yılında Fransa Suriye'deki manda  Almanya ve İtalya'nın yayılmacı politikaları
Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik yönetimine son verdi. Bunun üzerine karşısında Türkiye, Balkan Antantı ve
haklarını sınırlandırmaktaydı. Türkiye, Milletler Cemiyetine başvurarak Sadabat Paktı gibi dostluk antlaşmalarını
 1930'lu yıllarda Almanya'nın hızla sorunun çözülmesini istedi. yapıldı.
silahlanması, İtalya'nın Habeşistan'ı işgali, o Türkiye ile Fransa arasında yapılan ikili  Atatürk'ün İkinci Dünya Savaşı'nın
Japonya'nın Mançurya'ya saldırması görüşmelerde, "Hatay'ın geleceğini çıkacağını önceden tahmin ederek gerekli
üzerine Türkiye Boğazların durumunu ilgili buradaki halkın belirlemesi" ilkesi kabul önlemleri alması ve barışçıl bir politika
devletlere bildirdi. edildi. izlemesi Türkiye'nin bu savaşta doğru
 Türkiye'nin isteği ile İsviçre'nin Montrö o 2 Eylül 1938’de Hatay Bağımsız kararlar almasını sağlayacaktı.
şehrinde toplanan konferansta bir sözleşme Cumhuriyeti kuruldu. (Devlet başkanlığını ------------------------------------------------------
yapıldı. Buna göre; Tayfur Sökmen yaptı.)
 Türkiye'nin boğazlardaki egemenliği kabul o Hatay Millet Meclisi, 29 Haziran 1939'da II. DÜNYA SAVAŞI (1939 – 1945)
edildi. Boğazlar Komisyonu kaldırılarak oy birliği ile Türkiye'ye bağlanmaya karar NEDENLER
yetkileri Türkiye'ye devredildi. Böylece; verdi. 1- I. Dünya Savaşı'nda yenilen devletlerle
Boğazlarda tam egemenlik sağlanmıştır. o Misakı Milliye son katılan toprak Hatay'dır. yapılan antlaşmaların ağır şartlar içermesi
---------------------------------------------------- -------------------------------------------------- (Özellikle Almanya - Versay antlaşması gibi)

2- I. Dünya Savaşı'ndan sonra sınırların  Bunun üzerine Almanya, Balkanlara SAVAŞIN SONUÇLARI
çizilmesinde milliyetçilik anlayışına dikkat yönelmiş, Macaristan, Yunanistan,
edilmemesi Yugoslavya ve Romanya’yı işgal etmiştir.  Savaşı demokrasiyi savunan devletler
3- Birinci Dünya Savaşı'ndan galip çıkmasına  Almanların Balkanları tehdit etmesi kazanmış ve Avrupa'da demokrasi rejimi
rağmen amaçlarına ulaşmayan İtalya'nın üzerine Rusya, müttefik grubuna yaygınlaşmıştır. ( Demokratik Avrupa
saldırgan bir politika izlemesi. geçmiştir. devletleriyle birlikte hareket eden
4- Uzak Doğu'da imparatorluk kurmaya çalışan  Japonların ABD'nin Pearl Harbour üssüne Türkiye'de de demokratik hayata
Japonya’nın Avrupa Devletlerini Asya'dan saldırması üzerine ABD de Müttefik geçilmiştir.)
çıkarmak istemesi Grubunda savaşa katılmıştır.  Sömürgecilik dönemi sona ermeye başlamış
ve sömürge altındaki Hindistan, Mısır,
---------------------------------------------------- ----------------------------------------------------- Pakistan, Cezayir, Tunus ve Libya
bağımsızlıklarını kazanmışlardır.
GRUPLAR SAVAŞIN SONA ERMESİ  Milletler Cemiyeti'nin yerine, Birleşmiş
Milletler Teşkilatı kurulmuştur.
 İtalya, Almanya ve Japonya aralarında o Almanya ve İtalya, ABD'nin Akdeniz  Almanya ikiye bölünmüş, doğusunda Rusya,
anlaşarak "Üçlü Mihver" grubunu çıkarması sonrasında geri çekilmek batısında ABD, Fransa, İngiltere denetim
kurmuşlardır. zorunda kalmıştır. kurmuşlardır. (1990'da iki Almanya
 Mihver Grubuna karşı, İngiltere ve Fransa o 1944'de müttefiklerin Sicilya'ya asker birleşmiştir).
"Müttefik Devletler" grubunu kurmuşlardır. çıkarmaları ve İtalya'ya geçmeleri üzerine  Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler
Bu gruba daha sonra Rusya ve ABD'de İtalya teslim olmuştur (Mussolini Hükümeti gelişmiş, Türkiye Sovyet Rusya'dan
katılmıştır. düşmüştür.) uzaklaşarak ABD'ye yakınlaşmıştır.
---------------------------------------------------- o 1944 Haziran'ında müttefikler Fransa’nın  Dünya devletleri Amerika Birleşik Devletleri
 kuzey bölgelerine çıkarma (Normandiya ve Sovyet Rusya liderliğinde iki gruba ayrıldı.
SAVAŞIN BAŞLAMASI Çıkarması) yapmışlar ve Almanya  Sovyetler Birliği öncülüğünde Varşova
sınırlarına ilerlemişlerdir. Paktı, ABD öncülüğünde NATO kuruldu.
 Almanya, Rusya ile tarafsızlık anlaşması o Ruslar Almanları, Polonya ve Rusya’dan  İngiltere ve ABD'nin desteğiyle Filistin'de
imzalamış ve 1939 yılında Polonya'ya savaş çıkarmaya başlamıştır. İsrail devleti kuruldu (1948).
açmıştır. İngiltere ve Fransa, Polonya'ya o Almanya 1945'te ateşkes istemiş ve II. Dünya ---------------------------------------------------
güvence vermişler, Polonya da Almanya'ya Savaşı Mihver Devletlerinin yenilgisiyle
savaş ilan etmiş, böylece II. Dünya Savaşı sona ermiştir. TÜRKİYE'NİN SAVAŞTAKİ TUTUMU
başlamıştır. o Yalnız kalan Japonya, savaşa devam etmiş  Türkiye İkinci Dünya Savaşı öncesinde dünya
 Savaşın başlamasıyla Almanya işgal ettiği ancak ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki devletlerine karşı dostça bir politika izliyordu.
Polonya topraklarını Ruslarla paylaşmıştır. şehirlerine atom bombası atmasıyla teslim Ancak, İtalya ve Almanya'nın yayılmacı
 İtalya ise Arnavutluk'u işgal etmiş, olmak zorunda kalmıştır.(6-9 Ağustos 1945) politikalarına karşı İngiltere ve Fransa'ya
Yunanistan'a saldırmış fakat başarılı --------------------------------------------- daha yakın durmaya çalışıyordu. (Denge
olamamıştır. politikası)

 Türkiye bu savaşta toprak bütünlüğünü ekonomik ve sosyal yönden olumsuz  14 Mayıs 1950’de yapılan seçimleri
korumayı ve tarafsız kalmayı amaç etkilediğini göstermektedir. Demokrat Parti kazanmış ve 27 yıllık CHP
edinmişti.  İstanbul'da özel otomobillerin trafiğe iktidarı sona ermiştir. Böylece mecliste
 Türkiye savaşın başından itibaren Müttefik çıkması yasaklanmış, daha sonra bu yasak farklı siyasi görüşlerin temsil edilme
Devletlerle yakın ilişkiler kurmaya özen genişletilmiştir. imkânı sağlanmıştır.
gösteriyordu. Ancak müttefiklerin bütün  Savaş şartlarının getirdiği ekonomik sıkıntıları
ısrarlarına rağmen savaşa girmeme aşmak için yeni vergiler konmuştur, Askeri -----------------------------------------------------
konusundaki tutumunu da sürdürüyordu. harcamalar artırılmıştır.
 Radyo yayınlarında kesinti yapılmıştır, SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ
 4-11 Şubat 1945'te ABD, İngiltere ve Sovyet gece 23.00'dan sonra sokağa çıkma yasağı
Rusya'nın katıldığı Yalta Konferansında, II. getirilmiştir.  Amerika ve Sovyet Rusya liderliğinde Batı ve
Dünya Savaşı'ndan sonra kurulacak olan  İkinci Dünya Savaşı sırasında alınan bu Doğu blokları arasında gelişen, açık ama
Birleşmiş Milletler Teşkilatı'na katılmak önlemlerle seyahat etme, haber alma ve silahlı mücadeleye dönüşmeyen sınırlı
için 1 Mart 1945'e kadar Almanya ve ekonomi alanındaki hak ve özgürlükler çekişmeye Soğuk Savaş adı verilmiştir.
Japonya'ya savaş açmak şartı getirildi. sınırlandırılmıştır.  "Soğuk Savaş" deyimi ilk kez 1947 yılında
 Bu sınırlandırmanın amacı kamu güvenliği Amerika'da kongredeki bir görüşme sırasında
 Bu gelişme üzerine Türkiye 23 Şubat ve sağlığını korumaktır. Çünkü yaşama ABD'li maliye ve başkanlık danışmanı Bernard
1945'te Japonya ve Almanya'ya savaş ilan hakkının korunması diğer hak ve Buruch tarafından ifade edilmiştir.
etti. Böylece Türkiye, hem II. Dünya özgürlüklerden daha önemlidir.
Savaşı'ndan sonra dünya siyasetinde söz ----------------------------------------------------  II. Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan yeni
sahibi olma imkanı elde etmiş, hem de durum, ABD'nin önderliğinde demokratik
Avrupa'nın demokratik devletleriyle TÜRKİYE'DE DEMOKRASİNİN GELİŞMESİ Batı Avrupa devletlerinden oluşan Batı
yakınlaşmıştır. Bloğu'nu ve Sovyet Rusya'nın önderliğinde
--------------------------------------------------  1923 ile 1930 yılları arasında çok partili hayata Doğu Avrupa ve Balkan devletlerini içine
geçiş denemeleri yapılmış, ancak başarılı alan Doğu Bloğu'nu ortaya çıkarmıştır.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA olunamadığı için Türkiye'de tek partili rejim ----------------------------------------------------
TÜRKİYE’DE ALINAN ÖNLEMLER 1946 yılına kadar devam etmişti.
 Bütün illerde hava saldırısı tehlikesine karşı  İkinci Dünya Savaşı'nın Batı TRUMAN DOKTRİNİ VE MARSHALL PLANI
karartma uygulaması başlatılmış, sivil demokrasilerinin zaferiyle sonuçlanması
savunma önlemleri alınmıştır. üzerine ülkemizde de 1945 yılında çok o SSCB'nin Doğu Avrupa'da yayılması üzerine
 Tahıl stoklarına el konmuş, ekmek, zeytin, partili hayata geçilmiş, Millî Kalkınma ABD Başkanı Truman, Sovyet tehdidi adı
şeker gibi ürünler karneyle verilmeye Partisi, Millet Partisi, Türkiye Köylü Partisi altındaki ülkeleri ekonomik ve askeri
başlanmış, buğday unundan pasta ve benzeri ve Demokrat Parti(1946) kurulmuştur. açıdan güçlendirmek için kendi adıyla anılan
ürünlerin yapılması yasaklanmıştır. Bu durum  1946 yılında ilk çok partili seçimler Truman Doktrini'ni ortaya atmıştır (1947).
savaşın, savaşa girmeyen ülkeleri de yapılmış, böylece demokrasi alanında önemli o Bu doktrin çerçevesinde yapılan ekonomik
bir adım atılmıştır. yardımlara Marshall Planı denmiştir. Marshall

Planı çerçevesinde Türkiye’nin de içinde takip ettiği için 1952 yılında Yunanistan ile bir tugay gönderdi. Türkiye'nin Kore'ye
olduğu 16 ülkeye yapılan yardımlar daha birlikte bu ortak savunma örgütüne alınmıştır. asker göndermesi NATO'ya kabul
çok askeri araç gereçleri kapsıyordu. edilmesinde önemli rol oynamıştır.
Türkiye'nin sahip olduğu coğrafyanın bir
------------------------------------------------ savaş sırasında Avrupa, Asya ve Orta Doğu için  Kore Savaşı, Soğuk Savaş ortamını
askeri açıdan büyük önem taşıması NATO'ya değiştirmemiştir. NATO'ya üye devletlerin
NATO’NUN KURULMASI kabul edilmesini kolaylaştırmıştır. Kore Savaşı'ndaki ittifakı karşısında SSCB,
etkisi altındaki Doğu Avrupa devletleri ile
Batı Avrupa ülkeleri, Sovyetler Birliği'nin Jeopolitik Konum: Bir toprağın veya coğrafyanın Varşova Paktı'nı kurmuştur. Bu durum iki
yayılmacı politikaları karşısında ortak bir bölge ya da dünya siyasetindeki önemidir. kutup arasındaki rekabet silahlanma yarışını
güvenlik sistemi kurmaya karar verdiler. ------------------------------------------------------ artırmıştır.
-----------------------------------------------
Bu amaçla Belçika, Fransa, Hollanda, KORE SAVAŞI
Lüksemburg, İngiltere, ABD, Kanada, Portekiz, TÜRK ORDUSU KIBRIS'TA
Norveç, İtalya, İzlanda ve Danimarka arasında  Soğuk Savaş Dönemi'nde ABD ile SSCB'yi
4 Nisan 1949'da Washington'da imzalanan karşı karşıya getiren önemli olaylardan biri de  Kıbrıs'ı elinde bulunduran İngiltere 1955
antlaşma ile Kuzey Atlantik Antlaşması Kore Savaşı'dır. yılından sonra adadan çekilmesinden sonra
Teşkilatı (NATO) kurulmuştur.  Savaş SSCB'nin denetimindeki Kuzey 1960'da İngiltere, Türkiye ve Yunanistan
Kore'nin, ABD'nin denetimindeki Güney arasında bir Garantörlük Antlaşması yapıldı.
----------------------------------------------------- Kore'ye saldırmasıyla başlamıştır.  Bu antlaşma ile kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti
 Bunun üzerine Birleşmiş Milletler saldırıyı bu üç devletin koruması altında
TÜRKİYE'NİN NATO'YA ÜYE OLMASI kınayarak müdahale kararı almıştır. bulunacaktı.
Uluslararası bir askeri güç oluşturularak, ABD  Ancak Kıbrıs'ta yaşayan Rumlar, Yunanistan'a
Asya ve Avrupa arasında yer alan Türkiye, başkanlığında bölgeye gönderilmiştir. bağlanma fikrinden vazgeçmedi. Kıbrıs'taki
sahip olduğu jeopolitik konumu nedeniyle  1950-1953 yılları arasında süren savaşta Türkler katliama maruz kalınca Türkiye
dünya politikasında önemli bir ülkeydi. Boğazlara taraflar birbirine üstünlük sağlayamamış Garantörlük Antlaşması'ndan doğan
sahip olması, Orta Doğu'ya hakim bir ve ateşkes imzalayarak savaşa son haklarını kullanarak 20 Temmuz 1974'te
konumda bulunması jeopolitik önemini vermişlerdir. barış harekâtı düzenledi. Bu olaydan sonra
artırıyordu. ada ikiye bölündü.
Türkiye, sahip olduğu bu jeopolitik konum  Türkiye, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler  Barış harekâtından sonraki uluslararası
yüzünden savaş sonrasında yerini belirlemek Birliği'ne karşı ABD ile yakınlaşma politikası görüşmelerde Ada'daki Türk halkının
zorundaydı. Bu yüzden Türkiye için NATO'ya üye takip ediyordu. Ayrıca Atatürk'ün "Yurtta mevcudiyeti tanınmayınca 1975'te Kıbrıs
olmak hayati derecede önemliydi. barış dünyada barış" ilkesi doğrultusunda Türk Federe Devleti,
Türkiye, II. Dünya Savaşı yıllarından beri dünya barışını koruyucu faaliyetlere destek  1983'te de Kuzey Kıbrıs Türk
NATO üyesi devletlerle uyumlu bir dış politika vermeyi görev sayıyordu. Bu doğrultuda Cumhuriyeti'nin kurulduğu ilan edildi.
Birleşmiş Milletlerin çağrısına uyarak Kore'ye
 Garantör Devlet: Yapılan bir uluslararası  Türk Silahlı Kuvvetleri dünya barışını Bölücülük: Bir bütün olan toplumun unsurlarının
anlaşmanın ardından, iki tarafın antlaşmaya destekleme çalışmalarına; birlik gönderip ayrı ırk, ayrı din ve ayrı mezhepten olduklarını
bağlı kalıp kalmadıklarını denetleme hakkına askeri harekâtı destekleyerek, personel iddia ederek toplumu bölmeye yönelik
sahip olan devlete denir. gönderip uluslararası gözlemci olarak faaliyetlere bölücülük denir. Türkiye, son yıllarda
 Cunta: Yönetime kuvvet kullanarak el katkıda bulunmaktadır. ülkeyi ırk ayrılığı bahanesiyle bölmeyi amaçlayan
koyan askeri ya da siyasi gruplara verilen terör hareketleriyle karşı karşıya kalmıştır.
addır. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin dünya barışına
yaptığı katkılardan bazıları Terörizm; her türlü siyasal eyleme karşı bilinçli
 Barış harekâtından sonra Türkiye'ye çok ve kanlı şiddet göstergesidir. Terörizm
yönlü bir ambargo uygulanınca savunma Tarih – Yer -Bölgede Bulunma Nedeni insandaki ahlaki değerleri yok eder. Bu özelliği ile
sanayi alanında yeni önlemlerin alınması 1974 - Kıbrıs - Garantörlük hakkını kullanma sadece insanlığa değil, uygarlığa karşı da bir
gerekli hale gelmiştir. Bu gelişme üzerine 1992 - Somali - Somali’deki iç savaş tehdit oluşturur.
 Havacılık alanında TAİ, 1993 - Bosna - Hersek Boşnakları koruma
 Elektronik alanında ASELSAN, 1997 - Arnavutluk - Arnavutluk'ta iç karışıklıklar İrtica, bir toplumun sahip olduğu çağdaş
 Yazılım alanında HAVELSAN, 1999 - Kosova - Kosova'daki iç karışıklıklar değerleri reddedip akla ve bilime aykırı
 Füze imalatı alanında da ROKET-SAN 2001 - Makedonya - Makedonya'da iç karışıklıklar faaliyetlerde bulunarak eski düzeni geri
2002 - Afganistan - Afganistan’da iç karışıklıklar getirmeye çalışmaktır.
faaliyete geçirilmiştir.
2006 - Lübnan - Lübnan'da iç savaş yaşanması
 Ayrıca Atatürk döneminde kurulan Makine
 Türk ordusu, bugün Bosna - Hersek, Kosova,
Kimya Enstitüsü (MKE) çağın ihtiyaçlarına
Afganistan, Lübnan ve Kıbrıs'ta halen
göre geliştirilmiş, Savunma Sanayi
barışa hizmet etmeye devam etmektedir.
Müsteşarlığı kurularak bu alandaki çalışmalar
-------------------------------------------------
sürekli hale getirilmiştir.
----------------------------------------------
HEDEF TÜRKİYE
DÜNYA BARIŞINA KATKI
Ülkemizin karşı karşıya olduğu tehditlerden

 Ülkemiz bulunduğu konum itibariyle
bazıları şunlardır:
Kafkasya, Bakanlar ve Orta Doğu'da meydana
gelen gelişmelerle ilgilenmektedir. Türk
Misyonerlik, başka dini inançlara sahip olan
Silahlı Kuvvetleri barışa katkı sağlamak için
insanları kendi dinine geçirmek, ülke içindeki milli
çeşitli bölgelere uluslararası kuruluşların
ve kültürel değerleri yok ederek ülke
bünyesinde asker göndermektedir. Türk
bütünlüğünü bozmak için çalışmalar yapmaktır.
ordusu ülke sınırlarını korumanın yanında
dünya barışını korumaya yönelik çabalara da
destek vermiştir.

Inkilap Kestirme

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Inkilap Kestirme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zeki DOĞAN - T.C.

SELANİK öğretmenlerinin hem de arkadaşlarının yani yenilikçi olduğunu gösterir.

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 1

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 3

KUVAYI MİLLİYENİN OLUMSUZ YÖNLERİ HAVZA GENELGESİNİN AMACI ERZURUM KONGRESİ

DOĞU CEPHESİ BATI CEPHESİ

MOSKOVA ANTLAŞMASI BAŞKOMUTANLIK KANUNU Tekalif-i Milliye Emirleri’ni (Milli

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 10

 Bu haklarla Türk kadını ekonomik ve sosyal

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 11

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ  Fabrikaların kurulması, yatırımların MİLLİYETÇİLİK

 Türk Dil Kurumu'nun kurulması  Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun çıkarılması

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 14

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 15

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 16

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 17

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 18

Ülkemizin karşı karşıya olduğu tehditlerden

Zeki DOĞAN – sosyalciniz.wordpress.com Sayfa 20

You might also like