Wika ng mga Manlalarong Pilipino M. Abel, et al.

45
MALAY 29.1 (2016): 45-68

Wika ng mga Manlalarong Pilipino:

Pagsusuri sa Pinagmulan at Saysay ng mga Salitang
Ginagamit sa Mundo ng DotA 2 at LoL
The Language of Filipino Gamers:
Analysis of the Origin and Meaning of Words Being
Used in the Worlds of DotA and LoL
Merwyn Abel, Christian Autor, Aaron Gripal, and Feorillo Demeterio III
De La Salle University, Manila, Philippines
abel.merwyn@gmail.com, christian_autor@dlsu.edu.ph , aaronmarcgripal@yahoo.com ,
feorillodemeterio@gmail.com

Abstrak: Tinatalakay sa papel na ito ang wikang ginagamit ng mga Pilipinong manlalaro sa Multiplayer Online Battle
Arena (MOBA) game na Defense of the Ancients 2 (DotA 2) at League of Legends (LoL). Espesipikong pinili ang mga
larong ito sapagkat dalawa ito sa mga larong may halos magkatulad na estilo ng mechanics at may maraming bilang ng
manlalaro sa Pilipinas. Sasaliksiking mabuti ang mga salitang ginagamit sa pakikipag-ugnayan sa iba pang manlalaro
habang nagaganap ang laro at maging sa labas ng laro na kinakatawan ng mga online forum, mga Facebook page at
group, at iba pang klase ng talakayan. Paghahambingin ng papel na ito ang orihinal na kahulugan ng mga piniling salita
sa pagpapakahulugan nito sa mundo ng DotA 2 at LoL. Susuriin din ng papel na ito ang mga pagbabago sa kahulugan ng
mga salita ayon sa takbo ng panahon. Sa mga pagsusuring ito ay gagamitin ng aming pangkat ang konsepto ng pragmatics
sa pag-analisa at pagbibigay-kahulugan sa mga salitang pinili sa pag-aaral. Pagkatapos isa-isahin ng papel na ito ang
pagpapakahulugan sa mga salita, aming i-uugnay ang paggamit ng mga salitang ito sa kasalukuyang estado ng lipunang
Pilipino at ang kahalagahan nito sa patuloy na pag-usbong ng online gaming sa Filipino gaming community. Sa kabuuan
ng pag-aaral, ang pag-usbong ng bagong kahulugan ng mga salita at ng mga bagong salitang likha ng mga manlalaro sa
Pilipinas ay isa lamang patunay na nananatiling buhay at matatag ang wikang Filipino. Bukod pa, makikita rin sa wikang
ginagamit ng mga manlalaro sa Pilipinas ang estado ng lipunang Pilipino―mahirap at magulo ngunit sa pamamagitan
ng mga larong ito ay nagkakaroon ng interaksyon, positibo man ito o negatibo.

Mga Susing Salita: League of Legends (LoL), Defense of the Ancients 2 (DotA 2), manlalarong Pilipino, wikang
Filipino, pragmatics

Abstract: This paper talks about the language used by Filipino gamers in MOBA Games such as Defense of the Ancients
2 (DotA 2) and League of Legends (LoL). These games were specifically chosen as they have almost the same playstyle
or gameplay and also because of their popularity in the Philippines. The objective of this study is to list down words used
by the Filipino players to interact with other players either inside or outside the game. This study will then compare the

Copyright © 2016 by De La Salle University

46 Malay Tomo 29 Blg. 1

meaning of the chosen words on how it is used normally and on how it is used in DotA 2 and/or LoL. This paper will also
identify on how these words are being used then and now. In this research, the group will use the concept of pragmatics
to analyze and interpret the meaning of the chosen words used in this study. After identifying meaning of these words, this
study will relate the use of these words to the current state of the Philippine society and its importance to the continuing
rapid growth of online gaming in the Philippines. To conclude our study, the new words and meanings developed by
the Filipino gamers is a sign that the Filipino language is still growing and becoming more developed. Moreover, it is
possible to identify the status of the Philippine society by identifying the meanings of the words being used by the Filipino
community and how they use these words on their daily conversation with others. The Filipino gaming community is
considered to be “toxic” by people but because of these games, dynamic interaction and communication between players
do happen no matter what the outcome will be.

Keywords: League of Legends (LoL), Defense of the Ancients 2 (DotA 2), Filipino gamers, Filipino language, pragmatics

Talamak sa kasalukuyan ang paglalaro ng mga
online game lalo na ng mga kabataan sa Pilipinas.
Isang patunay rito ang patuloy na pag-usbong at
pagdami ng mga computer shop, pagkakaroon ng mga
offer ng mga Internet provider na nakatuon ang pansin
sa mabilis na bandwidth connection na inilaan para
sa mga manlalaro o gamers, at ang pagdami ng mga
Pilipinong naglalaro ng mga online game sa computer
shop man o sa bahay tulad ng League of Legends
(LoL), Defense of the Ancients 2 (DotA 2), Heroes
of Newerth (HoN), Counter Strike: Global Offensive
(CS:GO), Special Force 2, Crossfire, PointBlank,
Dragon Nest, Ragnarok Online, RAN Online, Grand
Chase, at marami pang iba. Ang mga mananaliksik
ng pag-aaral na ito ay bahagi ng komunidad ng mga
manlalarong Pilipino, kaya naman napagpasyahan
ng pangkat na mapag-aralan ang wikang ginagamit
at binubuo sa mga larong nilalaro―ang DotA 2 at
LoL. Napili ang mga larong ito sapagkat mayroong
pagkakatulad ang mga ito pagdating sa genre na
kinakabilangan nito at dahil na rin sa popularidad o
kasikatan ng mga larong ito sa loob man o labas ng
online gaming community sa bansa. Mahalaga na
mapag-aralan ang wikang nakapaloob sa mga larong
ito sapagkat patuloy na lomolobo at dumarami ang
mga Pilipinong naglalaro nito. Nagkakaroon na
rin ng pangalan ang mga larong ito sa pang-araw-
araw na diskurso ng mga Pilipino, naglalaro man
sila ng mga ito o hindi. Lumalawak na rin ang
impluwensiyang kinasasaklawan nito magmula
sa kultura ng mga Pilipino hanggang sa pagtingin
ng ibang bansa sa kabuuang estado ng lipunan ng
bansang Pilipinas.
Ang Online Gaming sa Pilipinas
Maraming laro ang sumikat sa mundo ng gaming
sa Pilipinas katulad ng Counter Strike, Defense of
the Ancients (DotA) na isang map lamang noon sa
Warcraft III: Reign of Chaos at Warcraft III: Frozen
Throne, RAN Online, Ragnarok Online, O2Jam,
Cabal, Freestyle, StarCraft, Special Force, Crossfire,
at marami pang iba. Sa pagpasok ng ika-21 siglo,
maraming mga computer shop ang makikita sa kahit
saan mang lugar sa bansa. Ang mga pampublikong
establisimyento katulad ng mga paaralan, mall,
simbahan, at iba pa ay napaliligiran o napalilibutan
ng mga computer shop kaya naman nagkaroon ng
ilang probisyon na naglilimita at/o pumipigil sa mga
computer shop na maitayo malapit sa mga nasabing
establisimyento. Gayunman, kahit pa nalimita na
ang mga ito ay madalas pa ring pinupuntahan ng
mga Pilipino ang mga ito sapagkat mura ang singil
sa bawat oras na paglalaro at pagrenta ng computer.
Bukod pa roon, madalas na nagkakaroon ng pagkikita-
kita ang magkakaibigan o magkakagrupo sa mga ito
upang sabay-sabay na maglaro. Marami ring pustahan
ang nagaganap sa pagitan ng mga magkakaibigan o
magkakatunggali sa mga larong maaaring maglaban-
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
laban. Kaliwa’t kanang kompetisyon din ang
nagaganap sa mga computer shop na siyang ini-
isponsor mismo ng mga namamahala ng mga laro. Sa
labas ng espasyo ng mga computer shop ay patuloy
ring lomolobo ang mga taong gumagamit ng Internet
sa bansa dahil sa patuloy na pagbaba ng Internet rates,
mga modem, at iba pang serbisyong may kaugnayan
dito. Maging ang pagbaba ng presyo ng mga computer
sa mga pamilihan ang siyang nagbunsod sa pagbili ng
mga taong limitado lamang ang salaping nakukuha
o naiipon ng mga nasa ibabang antas ng lipunan sa
mga ito.
Sa kabuuan, sinasabi na ang online gaming
sa Pilipinas ay patuloy na umuunlad dahil sa
accessibility nito sa mga tao magmula sa lokasyon
at presyo ng pagrenta sa mga computer ng mga
computer shop, pagbaba ng presyo ng Internet
at mga computer, at isa itong tagpuan ng mga
magkakaibigan o magkakagrupo na siyang bumubuo
sa mga makabagong uri ng komunidad at pamayanan
sa Pilipinas―ang mga manlalarong Pilipino. Sa isang
komunidad nagkakaroon ng sariling uri ng wika at
kultura na siyang pangunahing pinapaksa ng pag-
aaral na ito.
Ang Ebolusyon ng DotA at ang Paglikha
ng LoL
Ang Defense of the Ancients (DotA) ay isang
multiplayer online battle arena (MOBA) mod na
ginawa para sa larong Warcraft III: Reign of Chaos
na hawak ng kompanyang Blizzard Entertainment
at nang maglaon ay nailipat din sa larong Warcraft
III: Frozen Throne ng parehong kompanya. Si
“IceFrog” na isang game designer ang siyang may
hawak ng mod na ito na hanggang ngayon ay tago
pa rin ang identidad sa publiko ngunit patuloy pa
rin ang kaniyang kontribusyon sa pangalawang
bersiyon ng DotA na DotA 2. Taong 2003 nang
unang ilabas ng isang mapmaker sa Warcraft III na
si Eul sa publiko ang DotA mod na hango sa isang
mapa na Aeon of Strife mula sa larong StarCraft.
Nagkaroon ng maraming bersiyon ang nasabing mapa
ngunit ang sumikat na bersiyon ay ang ginawa nina
M. Abel, et al. 47
Meian at Ragn0r (ang mga pangalang ito ay mga
alyas lamang) na tinatawag na DotA Allstars. Taong
2004 nang hawakan ni Steve “Guinsoo” Feak ang
nasabing mapa magmula sa bersiyong 3.xx hanggang
5.xx. Taong 2005 nang unang ilabas ang bersiyong
6.xx at sa pagkakataong ito ay umalis si Guinsoo
at ipinagkaloob ang nasabing mapa kina Neichus
at IceFrog. Umalis din si Neichus at iniwan sa mga
kamay ni IceFrog ang mga pagbabagong iikot sa
nasabing mapa. Sa kasalukuyan ay nasa bersiyong
6.88 na ang mapa at hawak na ng kompanyang Valve
ang nasabing laro.
Dalawang kampo, ang Sentinel at ang Scourge,
ang naglalaban sa larong ito na binubuo ng limang
manlalaro sa bawat kampo. May tatlong linya o lane
ang mapa―ang itaas (top lane), gitna (middle lane),
at ibaba (bottom lane). Hinahati ng isang mahabang
ilog ang gitnang bahagi ng mga linyang ito. Sa bawat
kampo rin ay may kani-kaniyang kagubatan o ‘jungle’
na siyang pinamumugaran ng ‘neutral creeps’.
Malayang makapipili ang isang manlalaro ng isang
‘hero’ mula sa 112 hero. Nakahanay ang 112 hero na
ito sa tatlong kategorya: (1) Strength, (2) Ability, at
(3) Intelligence. Ang bawat isang hero ay may apat
na kakaibang abilidad o ‘ability’ na makatutulong sa
pangunahing layunin ng laro na masira ang ‘Ancient’
na matatagpuan sa loob ng kampo o ‘base’ ng bawat
koponan. Para lalong mapalakas ang ginagamit na
‘hero’ ay nag-iipon ang bawat manlalaro ng ginto o
salaping pambili ng mga kinakailangang kagamitan
sa pamamagitan ng pagpatay sa mga lumalabas na
‘creeps’ sa bawat ‘wave’ o paglibot sa kagubatan
para pumatay ng ‘neutral creeps’, pagsira sa mga tore
at impraestrukturang matatagpuan sa bawat linya at
sa loob ng ‘base’, o pagpatay sa kalaban. Maliban
sa pagtaas ng salaping nakukuha sa pagpatay ng
mga creeps at kalaban at sa pagsira ng mga tore,
tumataas din ang ‘experience’ ng isang ‘hero’ na
siyang makatutulong din sa pagtaas ng ‘level’ ng
isang ‘hero’. Ang bawat hero ay nagsisimula sa Level
1, katumbas ng pagkuha rin ng isang ‘ability’. Sa
madaling salita, isang ‘level’ para sa isang ‘ability’.
Para sa DotA, limitado lamang sa dalawampu’t
limang (25) ‘level’ ang isang hero. Katulad ng
pagkuha ng salapi, nababawasan ang salapi ng isang
48 Malay
‘hero’ sa tuwing namamatay ito. May oras din ang
pagitan sa tuwing namamatay ang isang ‘hero’ bago
ito mabuhay maliban na lamang kung magba-buyback
ang isang manlalaro.
Taong 2009 naman nang magsimula ang
pangalawang bersiyon ng DotA na DotA 2 sa ilalim
ng kompanyang Valve kasama si IceFrog. Taong
2011 nang magsimula ang ‘public-beta testing phase’
para sa mga manlalarong may Operating System
(OS) na Microsoft Windows. Hulyo ng 2013 nang
ilabas ang opisyal na larong DotA 2 sa isang software
na naglalaman ng maraming mga laro na Steam
para sa mga manlalarong may OS na Microsoft
Windows, Mac OS X, at Linux. Kakaunti lamang
ang mga pagbabagong naganap mula sa orihinal na
DotA at ng DotA 2 kung ang pangunahing layunin
ng laro ang pag-uusapan. 112 na ‘hero’ pa rin ang
maaaring piliin dito. Ang Sentinel ay naging Radiant,
samantalang naging Dire naman ang tawag sa
Scourge. Maraming pagbabagong biswal at tunog ang
naganap sa pangalawang bersiyon ng DotA. Libre ang
paglalaro nito ngunit nagkakaroon lamang ng bayad
kung nanaisin ng isang manlalaro na bumili ng mga
kagamitan para sa customizations ng mismong user
interface (UI), wardrobe, ambient, at/o skill effects ng
bawat hero, at marami pang iba. Nakatuon ang pansin
ng mga kagamitang may bayad sa customization ng
laro na nakabase sa panlasa ng isang manlalaro.
Kasabay ng pagpaplano ng Valve na gawan ng
pangalawang bersiyon ang DotA, inilabas naman ng
Riot Games ang larong League of Legends (LoL)
noong taong 2009. Isa rin itong multiplayer online
battle arena (MOBA) katulad ng DotA 2. Ang Riot
Games ay isang kompanyang binuo ni Brandon
“Ryze” Beck at Marc “Tryndamere” Merrill. Binuo
nila ang larong LoL kasama si Steve “Guinsoo”
Feak na siyang humawak noon ng mapang DotA sa
Warcraft III: Frozen Throne at si Steve “Pendagron”
Mescon. Taong 2006 nang magsimula ang pagbuo sa
laro upang maging ‘stand-alone’na ito at hindi na aasa
sa Warcraft III upang malaro. Unang inianunsiyo sa
publiko ang laro noong taong 2008. Dumaan din ito
sa closed beta mula ika-10 ng Abril hanggang ika-22
ng Oktobre noong taong 2009. Pormal na ibinahagi
ang laro sa publiko noong Oktobre 27, 2009. Sa North
Tomo 29 Blg. 1
America unang inilabas ang laro. Sa paglipas ng ilang
taon ay kumalat na rin ito sa Asya, Europa, at iba pang
bahagi ng Amerika.
Libre lamang ang paglalaro ng LoL katulad ng
DotA 2 ngunit nagkakaroon ng bayad sa pagbili ng
mga ‘champion’ na katumbas ng mga ‘hero’ sa DotA
2. Halos magkatulad lamang ang dalawang laro
ngunit mas simple ang dating ng LoL. Tatlo rin ang
linya o lane, may ilog sa gitna, may mga tore sa mga
linya, may ‘jungle’, may mga lumalabas na ‘minion’
na siyang katumbas ng ‘creeps’ sa DotA 2, at may
mga abilidad na maaaring kunin sa bawat pagtaas
ng ‘level’. Mas mabilisan ang oras na inilalaan sa
LoL sa bawat laban kumpara sa DotA 2. Katulad
ng DotA 2, layunin din ng larong ito na masira ng
dalawang magkalabang kampo ang ‘Nexus’ na siyang
katumbas ng ‘Ancients’ sa DotA 2. Katulad din ng
DotA 2, kinakailangang mag-ipon ng mga manlalaro
ng sapat na salaping panggastos sa mga kagamitang
kinakailangan upang lumakas. Sa pagpatay ng mga
‘minion’, pagsira sa mga tore, at sa pagpatay ng mga
kalaban ay nagkakaroon ng pagkakataon ang mga
manlalaro na makaipon at magkaroon ng ‘experience
points’ na siyang makatutulong sa kanila upang
tumaas ang ‘level’ at makakuha ng isang ‘ability.
Kung sa DotA 2 ay hanggang Level 25, sa LoL naman
ay hanggang Level 18 lamang ang kayang maabot
ng isang ‘champion’. Bukod sa mga kagamitang
binibili mismo sa loob ng laro, ang mga ‘masteries’
at ‘runes’ ay makatutulong din sa pagpapalakas ng
kani-kanilang mga champion. Sa tuwing namamatay
ang isang champion, hindi nababawasan ang salapi
nito hindi tulad ng sa DotA 2.
Ang larong DotA 2 at LoL ay nakapaloob sa
genre ng Multiplayer Online Battle Arena (MOBA).
Hindi nagkakalayo ang relasyon ng dalawa kaya
kung ano ang mga nabubuong wika sa isang laro
ay naaapektuhan din ang kabilang laro. Marami
ring Pilipino ang naglalaro ng DotA 2 at kasabay na
naglalaro ng LoL kaya masasabi na iisa lamang ang
komunidad na mayroon ang dalawang ito. Mayroong
mga taong naglalaro ng DotA 2 at pareho naman
na naglalaro ng LoL ngunit hindi nagkakalayo ang
komunidad na mayroon ang dalawang laro. Patuloy
na sumisikat ang dalawang larong ito hindi lamang
sa Pilipinas kundi pati na rin sa buong mundo
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
at napatutunayan ito ng mga kompetisyong may
premyong isang milyong dolyar o higit pa sa mga
mananalo. Masasabing simula pa lamang ito ng
pag-usbong ng tinatawag nilang e-sports at hindi
malabong lumaki pa ito sa mga susunod na taon sa
bilis ng pagsikat ng industriyang ito.
Metodolohiya
Layunin ng pag-aaral na ito na tukuyin ang mga
salitang ginagamit sa mundo ng online gaming
partikular na sa mga larong DotA 2 at LoL. Ang
mga mananaliksik ng pag-aaral na ito ay bahagi
ng komunidad ng mga manlalarong Pilipino.
Kapwa ring nilalaro ng mga mananaliksik ang mga
larong itinampok. Kaya naman, mas eksklusibong
mapag-aaralan at masusuri nang maayos ng mga
mananaliksik ang wikang ginagamit ng mga Pilipino
sa mga larong binanggit.
Katulad ng nabanggit, bahagi ng komunidad ng
mga manlalarong Pilipino ang mga mananaliksik.
Dahil dito, nagsagawa ang mga mananaliksik ng
inisyal na listahan ng mga salitang ginagamit sa loob
at labas ng paglalaro ng DotA 2 at LoL. Matapos
isa-isahin ng mga mananaliksik ang mga salitang
ginagamit, inihanay ito sa tatlong kategorya: (1) mga
luma o orihinal na salitang Filipino, (2) mga bagong
likhang salitang Filipino o ang neologism, at (3)
mga salitang galing sa labas ng bansa na ginagamit
sa Pilipinas. Dagdag pa, ang mga salitang inilista
mula sa kaisipan ng mga mananaliksik ay hindi sapat
upang matugunan ang layunin ng pag-aaral, kaya
naman nagkaroon din ng masinsinang paghahanap
ang pangkat sa mga online forum, blogs, at Facebook
pages/groups ng mga salitang madalas na ginagamit
sa mga larong binanggit at sinuri kung paano nila ito
ginagamit bilang bahagi ng kanilang pampublikong
diskurso sa labas ng paglalaro.
Bilang tugon sa mas eksklusibong pag-aaral,
nagsagawa ng online survey ang mga mananaliksik
upang mabigyan ng pagkakataon ang mga
manlalarong Pilipino na maipahayag ang kanilang
saloobin sa imahen at estado ng komunidad ng mga
manlalarong Pilipino. Sa survey na ito rin binigyan ng
M. Abel, et al. 49
pagkakataon ang mga manlalarong Pilipino na masabi
ang mga salitang kanilang ginagamit sa paglalaro
at ang kanilang pananaw hinggil sa paggamit ng
mga salitang ito kaugnay ng lipunang kanilang
ginagalawan. Ginawa ito upang mapatibay ang
pundasyon ng layunin ng pag-aaral―ang matukoy
ang wikang ginagamit ng mga Pilipino sa mundo
ng online gaming at ang pagpapakahulugan nito sa
kasalukuyang estado at imahen ng komunidad ng mga
manlalarong Pilipino na siya ring estado at imahen ng
lipunang Pilipino. Sa pagtatapos ng survey, nakakalap
ang mga mananaliksik ng mahigit 200 kasagutan mula
sa mga manlalaro ng DotA 2 at/o LoL. Nagmula sa
iba’t ibang paaralan at/o pamantasan, edad, kasarian,
at iba pang paghahanay ang mga sumagot sa naturang
survey na nakatulong sa kabuuang pag-aaral na
isinagawa ng mga mananaliksik.
Batayang Teorya
Ang pragmatics ay isang subfield ng lingguwistika
at semiotika na pinag-aaralan ang pagbabago ng
orihinal na konteksto ng isang salita para makabuo
ng panibagong kahulugan. Sumasaklaw ito sa speech
act theory o kung paano ang salita ay nakabubuo ng
panibagong aksiyon, conversational implicature o ang
mga salita ay nababago dahil may koneksiyon ito sa
orihinal na kahulugan, ang talk in interaction o ang
mga nabubuong salita kapag nakikipagsalamuha ang
mga tao sa lipunan, at iba pang batayan para masuri
ang pagbabago ng lengguwahe.
Hindi katulad ng semantics na binibigyang
kahulugan ang mga “coded” na salita, ang pragmatics
ay ang pag-aaral ng prosesong nagaganap sa
pagbabago ng kahulugan ng mga salita. Hindi lamang
ito nakabatay sa paggamit ng mga orihinal na salita
para makabuo ng panibagong kaalaman, kasama
rin dito ang mga nakaakibat na konteksto ng salita,
kung paano kinikilala ng kulturang ginagalawan ng
mananalita ang tunog para maghantong sa ganitong
uri ng pagbabago o kaya naman ay ang mga nakaraang
impormasyong nakalakip sa salitang ginagamit muli
para maging tugma at bago sa kontemporanyong
panahon. Ipinaliliwanag din ng pragmatics ang mga
50 Malay
salita sa pamamagitan ng mga tagapagasalita nito,
oras, lugar, dahilan ng paggamit, gaano kadalas na
nasasabi at iba pang batayan para matukoy kung bakit
nabuo ang ganitong salita.
Ang pinakamahalagang alituntunin na gagamitin sa
pragmatics para sa pag-aaral na ito ay ang Cooperative
Principle. Ito ang pagkakaroon ng pagtutulungan
ng mga magkakausap upang magkaroon ng mas
malalim na kahulugan ang kanilang pinag-uusapan
sa pamamagitan ng paggamit ng mga salita at ibahin
ang kahulugan ng mga ito. Ito ang isang katangian
ng mga tao na mahirap ilagay sa mga computer dahil
mahalaga ang pagkakaroon ng pagkakaintindi sa
konteksto ng pangungusap.
Gagamitin ang ilang sangay ng pragmatics sa pag-
aaral katulad ng conversational implicature at talk in
interaction bilang batayan ng mga salitang ginamit
sa online gaming ng DotA 2 at LoL. Aalamin ng
mga mananaliksik kung ang mga salitang ginamit ay
nabago dahil malapit ang ibig sabihin nito sa orihinal
na kahulugan at bilang interactive game ang paksa,
susuriin ng mga mananaliksik kung ang mga salita
ay nag-ugat sa pakikipagsalamuha ng mga manlalaro
sa mundo ng online gaming.
Magagamit din ang pag-aaral sa Morphology,ang
sangay ng lingguwistika na nagpapakita ng pagbuo ng
mga makabagong salita at ang mga kahulugan nito. Sa
pag-aaral na ito ipinaliliwanag kung paano nabubuo
ang mga bagong salita batay sa wikang ginagamit.
Ang Wika ng Dota 2 at Lol
Ang mga salitang makikita sa Apendiks na bahagi
ng teksto na tatalakayin sa susunod na bahagi ay
nagmula sa sariling kaalaman ng mga mananaliksik,
sa mga online forum, blogs, Facebook groups at
pages, at sa survey na isinagawa na limitado lamang
para sa mga manlalarong Pilipino. Sa listahang ito
makikita ang salitang ginagamit, ang kahulugan
nito sa laro, at ang pinagmulan nito o ang orihinal
na kahulugan nito. Kaakibat ng mga salitang ito ang
pinagmulan ng ilan sa mga salita at ang kahulugan
nito sa mga larong DotA 2 at/o LoL. Katulad ng
binanggit sa metodolohiya, inihanay sa tatlong
Tomo 29 Blg. 1
kategorya ang mga salitang ito: (1) mga luma o
orihinal na salitang Filipino, (2) mga bagong likhang
salitang Filipino o ang neologism, at (3) mga salitang
galing sa labas ng bansa na ginagamit sa Pilipinas.
Ang mga kahulugan ng mga salitang ito sa larong
DotA 2 at LoL ay resulta ng paggamit ng pragmatics
sa pagtukoy ng pagpapakahulugan nito.
Mga Luma o Orihinal na Salitang Filipino
Ang mga salitang nailista sa bahaging ito na
makikita sa Table 1 ay nagkaroon ng malawakang
paglalapat ng mga salitang ginagamit sa pang-araw-
araw na pampublikong diskurso ng mga Pilipino sa
mga larong binubuo rin ng manlalarong Pilipino.
Kapansin-pansin na may pagkakatulad pa rin ang
mga orihinal na salita mula sa wikang Filipino na
ginagamit sa dalawang larong sinuri sa tunay na
kahulugan ng mga ito. Gayunman, nadaragdagan ng
panibago o mas komplikadong pagpapakahulugan
ang mga salitang ginagamit sa mga larong ito na
nakabatay sa estado ng kultura at lipunang Pilipino.
Sa pag-aaral na isinagawa, masasabing karamihan
sa mga salitang ginagamit ng mga manlalaro ay
nanggaling sa mababa hanggang gitnang-uri ng tao
sa lipunan. Sila ang may kakayahang maiugnay ang
sitwasyon ng mga larong ito sa kanilang totoong
buhay. Ang mukha ng kahirapang tinatamasa at
nararanasan ng mamamayang Pilipino hindi lamang
ng mahihirap kudi pati na rin ng mga Pilipinong nasa
gitna hanggang itaas na antas ng lipunan ay isa lamang
imahen na nakikita rin sa labanan at bakbakang
nagaganap sa loob ng mga larong ito. Ang mga
pagsubok na nararanasan ng mga Pilipino sa tunay na
buhay ay isang replika ng pagsubok na kinakaharap
ng mga manlalarong Pilipino sa loob ng mga online
game. Kung baga, sinasalamin ng mga larong ito
ang paghihirap na nararanasan ng mga mamamayang
Pilipino makamtan lamang ang tagumpay sa dulo ng
bawat labanan.
Mahalaga ang paggamit ng Speech Acts sa
bahaging ito upang mas matukoy kung paano nga
ba ginagamit ang mga salitang ito base sa kanilang
kahulugan. Magagamit ang Illocutionary Acts bilang
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
batayan kung paano nabuo ang mga salitang ito dahil
ito ang nagsasabi kung paano nabubuo ang kahulugan
ng salita batay sa “verbal action” na may kaugnayan
sa lipunan.
Mga Bagong Likhang Salitang Filipino
Mula sa paggamit ng mga lumang salita, hindi
rito nagtatapos ang pag-usbong ng wika ng mga
online gamer sa Pilipinas. Dito pumapasok ang
mga salitang neologism o mga salitang bagong
likha bunsod ng paglikha ng mga bagong salita,
paglalaro sa ayos ng mga salita, o pagbibigay
ng bagong kahulugan sa mga salita na makikita
naman sa Table 2. Dito lumalabas ang pagiging
malikhain ng mga kabataang Pilipino lalo na ng
mga batang gamer sa pagbuo ng mga salitang tiyak
na aangkop sa panlasa ng masa katulad na lamang
ng mga wikang umusbong noon na “jejemon” at
“bekimon.” Ang mga salitang bagong likha ng mga
Pilipino ay isa lamang patunay na nananatiling
buhay ang wikang Filipino. May ilang salitang
balbal o kolokyal din ang mapapansin na naisali sa
listahan ng mga salita.
Isa ring salik sa pagkakaroon ng mga salitang
ito ay ang patuloy na paghagkan ng wikang Filipino
sa impluwensiya ng globalisasyon. Ang kulturang
popular, na isa sa mga elementong likha ng
globalisasyon, ang nakatulong sa mga manlalarong
Pilipino upang bumuo ng mga panibagong salita na
kaugnay sa wikang Filipino at maipasok ito sa mga
larong hindi lamang limitado sa DotA 2 at LoL. Ang
impluwensiya rin ng social media ay isa rin sa mga
naging salik sa pagbuo ng mga salitang hindi na
ginagamit sa kasalukuyan at mga bagong trend na
nabibigyan ng panibago at mas buhay at makulay na
pagpapakahulugan sa mga larong ito buhat sa mga
meme, “hugot,” at iba pang anyo ng malikhaing
paggamit ng mga salita. Samakatwid, lumalabas
na binubuhay ng mga manlalarong Pilipino ang
kakayahan at potensiyal ng wikang Filipino para
makalikha ng panibagong salita upang makaangkop
sa mga pagbabago ng kontemporanyong panahon.
Kanilang binubuhay at binibigyang-halaga ang mga
M. Abel, et al. 51
salitang walang pakinabang noon at sa paglipas ng
panahon ay lalo pa itong nagagamit sa iba pang lebel
ng diskurso.
Magagamit din dito ang Locutionary Acts dahil
karamihan sa mga salitang ito ay ginagamit batay
sa kung paano sila ginagamit ng mga manlalaro.
Kadalasan na kapag pinanonood at pinakikinggan
ng mga manonood ang mga Filipino shoutcaster sa
larong DotA 2, mapapansin ang paggamit nila ng
magkakatugmang salita (na makikita sa listahan)
dahil mas nabibigyan nito ng kulay at saya ang laro.
Kasabay rin nito ang paggamit ng Morphology―ang
proseso ng pagbuo ng mga makabagong salita mula
sa mga luma o pinagtagpi-tagping salita.
Mga Salitang Galing sa Labas ng Bansa
Ang ikatlong listahan (Table 3), ang mga salitang
galing sa ibang bansa, ay isa lamang manipestasyon
na umaabot pa rin sa bansang Pilipinas ang iba’t
ibang impluwensiyang nagmumula sa labas ng bansa.
Katulad ng ikalawang listahan, ang globalisasyon
kasama na ang impluwensiya ng kulturang popular
at social media, ay nakatutulong sa mga Pilipino
na gamitin at unawain ang mga wikang ginagamit
ng ibang bansa tuwing nakakalaro nila ang mga
manlalaro nito. Talamak ang ganitong gawain
sa paglalaro ng DotA 2 kung saan nahahalo ang
komunidad ng mga Pilipino sa komunidad ng mga
taga-Timog-silangang Asya at minsan pa nga ay
umaabot pa ng bansang Japan. Ang lakas at lawak
ng international community ng isang laro ang
siyang nakaiimpluwensiya sa wikang ginagamit ng
mga manlalaro. Kung baga, unibersal ang wikang
ginagamit ng isang komunidad lalo na kung ito ay
sikat, madalas na ginagamit, at mabilis tandaan.
Kapansin-pansin na wikang Ingles ang karamihan sa
mga salitang nailista sapagkat ito ang pangunahing
wika ng mga larong ito. Unti-unti na itong nagiging
unibersal kahit pa hindi naman ito ginagamit ng iba
pang bansa. Sa ilang salitang naisama sa listahan,
may mga salitang galing ng Korea at Russia. Dito
lumalabas na kahit pa hindi madalas na nakakalaro ng
mga Pilipino ang mga taga-Korea o Russia, napupulot
52 Malay
naman ng mga karatig-bansa sa Timog-silangang
Asya ang ilan sa mga salitang ginagamit ng mga
bansang nabanggit.
Katulad ng mga bagong salita sa wikang Pilipino,
magagamit din ang Speech Acts at Morphology sa
bahaging ito sapagkat halo-halo na ang mga salitang
may panibagong kahulugan at ang mga bagong
salitang nabuo ay nakabatay sa pagkakaintindi ng
mga manlalaro ng mga online game na ito.
Saysay ng Wikang Ginagamit ng mga
Manlalarong Pilipino
Sa pagtuklas ng kulturang patuloy na umuusbong
at nabubuo sa paglipas ng panahon, kinakailangang
pahalagahan din ng lipunang saklaw nito ang wika at
pag-uugaling nakapalibot dito. Isa ang online gaming
sa mga gawain ng mga Pilipino partikular na ng mga
kabataang Pilipino na siyang naging ugat ng pag-
usbong ng makabagong wika sa lipunang Pilipino. Sa
ganitong gawi, masasabi na nakaaapekto ang wikang
ginagamit sa mundo ng online gaming sa kulturang
Pilipino, kasama na rito ang wikang Filipino, pag-
uugali at pananaw sa buhay ng mga Pilipinong bahagi
ng mundong ito.
Ang Wikang Filipino at ang Wika ng Online
Gaming
Natunghayan sa paglilista ng mga salitang
ginagamit sa online gaming ang pagkakaroon ng
baryasyon sa kahulugan ng bawat salitang Filipino
at maging ng mga salitang galing sa ibang bansa.
Maraming salitang Filipino ang binigyan ng bagong
pagpapakahulugan base sa lipunang ginagalawan
ng mga manlalarong ito. Isa sa mga napatunayan ng
pag-aaral na ito ay ang pagkakaroon ng direktang
ugnayan sa pagitan ng wikang ginagamit ng isang
tao at sa lipunang ginagalawan nito. Naaapektuhan ng
lipunan o kapaligirang ginagalawan ng mga tao ang
wikang ginagamit sa pagsasalarawan sa sitwasyong
matatagpuan sa mundo ng online gaming. Halimbawa
rito ang salitang ‘pulis’ na ginagamit sa DotA 2 at
Tomo 29 Blg. 1
LoL bilang pagsasalarawan sa mga manlalarong huli
nang darating sa labanan at papatayin na lamang
ang mga puladong (kakaunti na lamang ang buhay)
kalaban. Inihalintulad ito sa mga pelikulang Pilipino
na huli nang dumarating ang mga pulis matapos ang
bakbakan ng bida at kontrabida. Isa ring magandang
halimbawa rito ang salitang ‘malamok’. Kilala ang
Pilipinas sa pagkakaroon ng mga lamok na nagdadala
ng sakit at madalas ay natatagpuan ang mga ito sa
mga madamo at maruruming lugar. Sa LoL, ang
pagkakaroon ng ‘bush’ o mga damo sa paligid ang
siyang naging ebolusyon ng salitang ‘malamok’
sapagkat may mga manlalaro ang tumatambay sa
mga damuhan.
Sa pagsusuri rin sa mga salitang ginagamit ng mga
manlalarong Pilipino sa DotA 2 at LoL, kapansin-
pansin na sadyang nagiging malikhain ang mga
Pilipino sa mga ito. Bukod sa pagiging malikhain,
nasasalamin din ng wikang ito ang kinabukasan ng
wikang Filipino. Nananatiling buhay ang isang wika
kung ito ay patuloy na nagkakaroon ng pagbabago
at pagdami ng mga salitang ginagamit o kahulugan
ng mga salita.
Sa kasalukuyan, mahalaga ang mga salitang ito
sa araw-araw na pamumuhay hindi lamang ng mga
kabataang Pilipino kundi maging ng mga manlalaro
ng mga itinampok na online game. Malaki ang
dahilan kung bakit ginagamit ang wikang ito ng mga
manlalaro. Hindi ito ginagamit dahil gusto lamang
nila, kundi kailangan nila itong gamitin upang
maipaliwanag nila nang husto ang kanilang nais
sabihin sa isang pamamaraang ang mga naglalaro
lamang ang nakaiintindi. Ginagamit na rin ito ng
mga manlalaro sa labas ng online gaming at hindi
maitatanggi na nabigyan na nila ng bagong kahulugan
ang mga salitang ito. Hindi na rin maiwasan ng mga
manlalaro na gamitin ang mga salitang ito sa labas
ng espasyo ng online gaming dahil nakabuo na ang
mga ito ng kultura na nakaakibat na sa kanilang pang-
araw-araw na pamumuhay sa labas ng mga larong
ito. Kumbaga, isa na itong lehitimong wika na lubos
na naiintindihan lamang ng mga online gamer ng
DotA 2 at LoL at maging ang mga hindi naglalaro
ay sinusubukan na ring intindihin ang naturang wika
ng mga manlalaro.
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
Lipunang Pilipino at ang Komunidad
ng mga Manlalarong Pilipino
Masasabing adiksiyon na ang paglalaro ng mga
online game na ito at maaaring sabihin na mahirap na
itong alisin sa sistema ng mga manlalaro. Dahil dito,
nagiging mahalagang bagay ang wikang ito sa araw-
araw na pamumuhay ng mga gamer upang mailahad
nang eksakto ang nais nitong sabihin. Maging sa labas
ng mga laro ay ginagamit na rin ng mga manlalarong
ito ang mga salitang nabuo kaya tuwing sila’y
nababalita sa social media, hindi na sila maintindihan
ng mga pangkaraniwang tao na humahantong pa nga
sa pagkutya sa wikang ginagamit ng mga ito.
Bunga ng hindi maitatangging paglaki ng
industriya ng mga online game, nagkaroon ito ng
sariling sangay ng pamamahayag na tinatawag bilang
e-sports journalism. Marami nang pahayagan na may
sangay ng e-sports sa kanilang website at ang ilan sa
mga ito ay Daily Dot, ESPN, Yahoo News, at para
naman sa Pilipinas, ang tanging nagsasagawa nito
sa kasalukuyan ay ang Philippine Daily Inquirer.
Ang ginagamit ng mga pahayagang ito sa wikang
nabuo sa kultura ng e-sports ay ang mga teknikal na
mga termino upang mapanatili ang pormalidad sa
pagbabalita.
Makikita sa pagbuo ng mga bagong kahulugan
at wikang ito ang patuloy na pag-unlad ng wikang
Filipino. Iisang komunidad lamang ang online gaming
sa napakaraming komunidad na nakabubuo ng mga
bagong wika o sari-sarili nilang kahulugan ng mga
salita at ilan dito ay ang mga UV Express Drivers,
ang komunidad ng mga Otaku sa Pilipinas, ang mga
homoseksuwal na lalaki sa Pilipinas, at marami
pang iba. Ang tanging kaibahan lamang ng online
gaming ay bumubuo ito ng sariling komunidad na
maihahalintulad sa isports. Sa bansang Amerika,
itinuturing nang isports ang e-sports at binibigyan nila
ang mga “e-sports athlete” ng VISA katulad ng mga
nakukuha ng mga sports athlete upang makalaban sa
ibang bansa. Nabanggit din ni Rick Fox, isang NBA
athlete at personalidad sa mundo ng basketbol, sa
isang panayam na sa loob ng dalawang taon, mas
lalaki pa ang mundo ng e-sports kompara sa mundo ng
futbol at baseball sa Amerika. Makikita ang paglaki ng
M. Abel, et al. 53
komunidad nito sa ibang bansa at hindi maitatangging
apektado nito ang komunidad ng online gaming sa
Pilipinas. Sa patuloy na paglaki ng industriya na ito,
patuloy rin ang pagbuo ng mga makabagong wika
at kahulugan sa loob ng komunidad nito at sa mga
susunod na taon, mas lalaki pa ang kabilang na tao
sa komunidad ng online gaming.
Sa kabilang banda, isang nananalantay na
pagsasalarawan sa komunidad ng mga manlalarong
Pilipino ay ang pagiging ‘toxic’ o ang sinasabing
pangit na imahen at estado ng mga Pilipino sa mata
at pag-iisip ng ibang lahi. Kapansin-pansin na ang
mga salitang inilista sa papel na ito ay tumutukoy sa
mga negatibong pagsasalarawan sa mga manlalaro.
Tunay ngang nagkakaroon ng pagkakaisa ang mga
Pilipino pagdating sa mga online game, ngunit sila-
sila rin mismo ang naglalaglagan at nag-aaway-away
sa pagtagal ng laro. Nagbunga na rin ng stereotype
ang pangta-trashtalk ng mga Pilipino hindi lamang
sa kapuwa mga Pilipino kundi pati na rin sa ibang
lahi. May tatlong elemento o salik na maaaring
naghudyat sa pag-usbong ng ganitong stereotype―
ang napakaluwag na mundo at patakaran ng Internet
sa bansa, ang accessibility ng mga bata at kabataan sa
mga computer shop, at ang sitwasyon ng kapaligiran
ng mga manlalarong Pilipino.
Kongklusyon
Sa kabuuang pagsusuri ng mga mananaliksik sa
mga salitang isinali sa listahang ito, kapansin-pansin
na karamihan sa mga salitang ito ay mga papuri o
pang-aasar sa kapuwa manlalaro. Dito lumalabas
na kahit sa mundo ng paglalaro ay nagkakaroon din
ng diskurso na katumbas ng pangkaraniwang pag-
uusap at interaksiyon ng mga tao. Hindi man totoo
ang mga nagaganap na patayan at kampihan sa mga
online game, lumalabas sa wikang ginagamit ng
mga manlalarong Pilipino na hindi basta-basta ang
pagpasok sa mundo ng online gaming. Ang lebel ng
diskursong nagaganap sa talakayan at pag-uusap ng
mga manlalaro sa mga online game ay patuloy na
tumataas kahit madalas ay negatibo ang pagtingin
o pagtanaw ng mga pangkaraniwang tao sa mga ito.
54 Malay
Sa pangkahalatan, ang wikang ginagamit ng mga
manlalarong Pilipino ay katulad lamang ng wikang
ginagamit ng mga ordinaryong Pilipino. Sa halip,
katulad ng pakikipag-chat o text at iba pang virtual
na pakikipag-usap at ugnayan sa mga tao, mas siksik
at komplikado ang talakayan na nagaganap sa mga
online game.
Sa pag-aaral na ito, napatunayan na ang wikang
ginagamit ng mga manlalarong Pilipino ay may ibang
pagpapakahulugan sa pangkaraniwang gamit ng
wikang Filipino sa labas ng online gaming. Hatid ng
wikang ginagamit sa loob ng larong DotA 2 at LoL
ang ebolusyon ng wika at kulturang Filipino at ang
kasalukuyang estado ng lipunang Pilipino.
May limang punto ang nailatag at natuklasan
ng mga mananaliksik sa pag-aaral na ito. Una,
naaapektuhan ng wikang ginagamit sa loob ng mga
larong sinuri ang pagtanaw ng buong komunidad
ng online gaming sa iisang komunidad ng bawat
bansa. Pangalawa, salamin ng wikang ginagamit ng
isang komunidad ng mga manlalaro ang sitwasyon
at estado ng kapaligiran ng mga naglalaro. Pangatlo,
nagsisilbing moda o daluyan ng komunikasyon at
ugnayan ng mga manlalarong Pilipino ang paglalaro
ng online game. Pang-apat, patuloy na nakaaapekto
ang teknolohiya at mundo ng Internet sa mga salitang
ginagamit ng mga tao na nagdudulot ng pag-unlad
ng wika. Panghuli, nananatiling buhay ang wikang
Filipino sa patuloy na pag-usbong ng makabagong
wika ng mga manlalarong Pilipino.
Bilang wakas ng pag-aaral na ito, nais ipahayag
ng mga mananaliksik ng papel na ito na hindi pa
lubusang nakalap ang mga salitang ginagamit ng mga
manlalarong Pilipino. Ang 128 na salitang inilista sa
papel na ito ay para lamang sa DotA 2 at LoL na kahit
sa milyon-milyong naglalaro nito ay nananatiling
limitado ang pag-aaral hinggil dito. Nais iparating
ng pag-aaral na ito na kahit marami ang tumututol sa
pag-usbong ng industriyang ito bunsod ng iba’t ibang
epekto nito sa kalusugan o sa kakayahan ng isang tao
na mahasa ang kakayahan o talino nito, nananatiling
matatag na pundasyon ang pag-aaral ng online gaming
upang matuklasan ang kagandahang naidudulot nito
hindi lamang sa sikolohikal na aspekto o pagbuo ng
mga estratehiyang hindi pangkaraniwang nakukuha
Tomo 29 Blg. 1
mula sa mga aralin sa paaralan, kundi pati na rin sa
kultura at wikang bumubuo sa mga larong ito. Sa
huli, isa lamang ang pag-aaral na ito sa maaaring
maging pundasyon ng pagpapatibay ng makabagong
kaisipan hinggil sa paglalaro ng mga online game
kasama na ang iba pang pag-aaral na tumitingin sa
ibang perspektiba nito.
Sanggunian
“About PHNET.” Philippine Network Foundation, Inc.
N.p., n.d. Web. 23 Mar. 2016. <http://www.ph.net/
about.html>.
Ariel, Mira. Defining Pragmatics. New York: Cambridge
UP, 2010. Print.
Aronoff, Mark, and Kirsten Fudeman. What is Morphology?
Blackwell Publishing, n.d. Print.
Barreiro Jr., Victor. “Dota 2’s Manila Major Ticket Sales,
Event Details Released.” Rappler. N.p., 8 Mar.
2016. Web. 23 Mar. 2016. <http://www.rappler.com/
technology/news/125020-dota2-manila-major-details>.
Cowherd, C. “Gordon Hayward sticks up for eSports and
video gamers - ‘The Herd’.” N.p., 1. Oct. 2015. Web.
<https://www.youtube.com/watch?v=52G2aUPKi_A>.
Coyle, Anthony. “League of Legends Vs. DotA 2 - Which
is Better in 2016.” The Gazette Review. N.p., 29 Jan.
2016. Web. 22 Mar. 2016. <http://gazettereview.
com/2016/01/league-of-legends-vs-dota/>.
Dean, Paul. “The Story of DOTA.” Eurogamer.net.
N.p., 4 June 2014. Web. 21 Mar. 2016. <http://www.
eurogamer.net/articles/2011-08-16-the-story-of-dota-
article>.
“Defense of the Ancients: Allstars - Wikia.” WoWWiki.
N.p., n.d. Web. 21 Mar. 2016. <http://wowwiki.wikia.
com/wiki/Defense_of_the_Ancients:_Allstars>.
“Defense of the Ancients.” Wikipedia, the Free
Encyclopedia. Wikimedia Foundation, Inc, n.d. Web.
20 Mar. 2016. <https://en.wikipedia.org/wiki/Defense_
of_the_Ancients>.
Dimirti. “Dota 2: A History Lesson | TheMittani.com.”
TheMittani.com - Because Our People Deserve The
Best - Eve Online & Gaming News Site. N.p., 15 July
2013. Web. 21 Mar. 2016. <https://www.themittani.
com/features/dota-2-history-lesson?nopaging=1>.
Dota 2 Cebu Offícial. “Pinoy Haters: 3 Main Reasons
Why They Hate Us.” Facebook. N.p., 19 Dec. 2012.
Web. 14 Mar. 2016. <https://www.facebook.com/
Dota2CebuOfficial/posts/483388095045984>.
“Dota 2.” Wikipedia, the Free Encyclopedia. Wikimedia
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
Foundation, Inc, n.d. Web. 22 Mar. 2016. <https://
en.wikipedia.org/wiki/Dota_2>.
“Dota History Dota 2 Wiki.” Liquipedia. N.p., n.d. Web.
20 Mar. 2016. <http://wiki.teamliquid.net/dota2/
Dota_History>.
“Heroes.” Dota 2 Wiki. N.p., n.d. Web. 21 Mar. 2016.
<http://dota2.gamepedia.com/Heroes#Unreleased_
heroes>.
“History of Competitive DotA.” Dota 2 Wiki. N.p., n.d.
Web. 21 Mar. 2016. <http://dota2.gamepedia.com/
History_of_Competitive_DotA>.
“IceFrog.” Wikipedia, the Free Encyclopedia. Wikimedia
Foundation, Inc, n.d. Web. 23 Mar. 2016. <https://
en.wikipedia.org/wiki/IceFrog>.
“Internet in the Philippines.” Wikipedia, the Free
Encyclopedia. Wikimedia Foundation, Inc, n.d. Web.
23 Mar. 2016. <https://en.wikipedia.org/wiki/Internet_
in_the_Philippines>.
Kimbirk, T. “VICE Sports: Former Laker Rick Fox talks
about his new Esports team | VICE Sports.” N.p., 21
Mar. 2016. Web. <https://sports.vice.com/en_us/article/
vice-sports-qa-former-laker-rick-fox-talks-about-his-
new-esports-team>.
“League of Legends - Wikia.” League of Legends Wiki.
N.p., n.d. Web. 22 Mar. 2016. <http://leagueoflegends.
wikia.com/wiki/League_of_Legends>.
“League of Legends.” Wikipedia, the Free Encyclopedia.
Wikimedia Foundation, Inc, n.d. Web. 20 Mar. 2016.
<https://en.wikipedia.org/wiki/League_of_Legends>.
Littlejohn, S. (2009). Speech act theory. In S. Littlejohn,
& K. Foss (Eds.), Encyclopedia of communication
theory. (pp. 919-921). Thousand Oaks, CA: SAGE
Publications, Inc.doi:10.4135/9781412959384.n356
Minotti, Mike. “DotA 2 Vs LoL - Educated Comparison
- PC/Mac/Linux Society.” GameSpot. N.p., 15
July 2015. Web. 20 Mar. 2016. <http://venturebeat.
com/2015/07/15/comparing-mobas-league-of-legends-
vs-dota-2-vs-smite-vs-heroes-of-the-storm/>.
“Neichus, a Dota Developer You Should Know About -
DotA Forums.” Official DotA Website. N.p., 17 Aug.
2012. Web. 23 Mar. 2016. <http://www.playdota.com/
forums/blog.php?b=147107>.
“Neichus, Legendary Forgotten Name in Dota History
Development. Founding Father of DoTa Allstars :
DotA2.” Reddit. N.p., 2015. Web. 23 Mar. 2016.
<https://www.reddit.com/r/DotA2/comments/2d7g3w/
neichus_legendary_forgotten_name_in_dota_history>.
M. Abel, et al. 55
Ordonez, Danielle. “Feature : Overview: Gaming in the
Philippines.” IGN Asia. N.p., 20 Jan. 2013. Web.
20 Mar. 2016. <http://ap.ign.com/feature/60304/
overview-gaming-in-the-philippines>.
“Philippines Online Gaming.” Philippines Casinos and
Philippines Gambling. N.p., n.d. Web. 23 Mar. 2016.
<http://www.casinocity.ph/english/online-gaming/>.
“R.A. 7925.” Philippine Laws and Jurisprudence
Databank - The Lawphil Project. N.p., n.d. Web. 23
Mar. 2016.
Reahard, Jef. “Choose My MOBA: LoL Vs. Dota 2
Vs. SMITE.” Massively Overpowered. N.p., 2 Oct.
2015. Web. 21 Mar. 2016. <http://massivelyop.
com/2015/10/02/choose-my-moba-lol-vs-dota-2-vs-
smite/>.
Santos, Paolo. “It’s More Troll in the Philippines!: PH
Online Computer Gaming Get Real Post.” Get Real
Post. N.p., 29 Mar. 2013. Web. 23 Mar. 2016. <http://
www.getrealphilippines.com/blog/2013/03/its-more-
troll-in-the-philippines-ph-online-computer-gaming/>.
Schwartz, N. “Rick Fox explains how eSports helped him
connect with his son | FOX Sports.” N.p., 22 Mar. 2016.
Web. <http://www.foxsports.com/buzzer/story/rick-
fox-league-of-legends-interview-echo-fox-032216>.
Smith, Blaine. “League Of Legends: A Brief History of
MOBA Domination.” Games.com News, Reviews, Tips
and Cheats. N.p., 15 Jan. 2013. Web. 20 Mar. 2016.
<http://dev.sandbox.blog.games.com/2013/01/15/
league-of-legends-history/>.
“Solo Dota 2 Wiki.” Liquipedia. N.p., n.d. Web. 24 Mar.
2016. <http://wiki.teamliquid.net/dota2/Solo>.
“Steven Pinker on Language Pragmatics.” YouTube. N.p.,
n.d. Web. 26 Aug. 2016.
S y, S h i n e . “ F I L I P I N O D O TA T E R M S f r o m
PINOYTUMBLR.COM.” Facebook. N.p., 31 July
2012. Web. 15 Mar. 2016. <https://www.facebook.com/
Sunshine.Sy.OFFICIAL/posts/464403303583398>.
Tan, Nikki. “Dota 2 Pinoy Terms.” Play with Nikkinikki.
N.p., 15 June 2015. Web. 19 Mar. 2016. <https://
nikkinikkidota2.wordpress.com/category/dota-2-
pinoy-terms/>.
Xairylle. “What Pinoys really are saying when you play
Dota 2 with them.” Tech in Asia – Connecting Asia’s
Startup Ecosystem. N.p., 28 Aug. 2014. Web. 14 Mar.
2016. <https://www.techinasia.com/what-pinoys-
really-are-saying-when-you-play-dota-2-with-them>.
56 Malay
Apendiks
Table 1. Mga luma o orihinal na salitang Filipino na ginagamit sa larong LoL at DotA 2 sa Pilipinas.
Salita Kahulugan sa Larong DotA 2 at/o LoL
ahas isang manlalarong taksil o traydor;
maaari ring tumukoy kay Medusa, isang
‘hero’ sa DotA 2
asim isang manlalarong may hindi
magandang ginawa sa laro;
nagmamagaling. Greediness
baboy pagiging malakas at tumutukoy sa mga
manlalarong pumapatay ng marami;
maaari ring tumukoy kay Pudge, isang
‘hero’ sa DotA 2
bading/bakla pagiging duwag o takbuhin ng isang
manlalaro
baho maling estratehiya ang ginawa ng mga
manlalaro sa labanan; hindi maayos ang
pagkakagawa ng estratehiya
baog pagiging mahina ng isang manlalaro;
hindi na nakaiipon at nakapagpapalakas
ang isang manlalaro
barko abilidad ng isang ‘hero’ sa DotA 2 na si
Kunkka na may anyong barko
basag pagsira ng mga estruktura at tore sa laro
bata pagiging emosyonal at maingay ng
manlalaro
benta manloko ng mga kasamahan sa laro;
nagpapakamatay sa laro para maipanalo
ang kalaban sa laro
Tomo 29 Blg. 1
Paliwanag sa Pagpapakahulugan
katulad ng tunay na kahulugan ng ahas,
ginagamit ang salitang ito bilang tanda ng
pagtatraydor o pagbebenta ng laro
kaakibat ng panlasa ng tao, isa itong
manipestasyon na nagkakaroon ng hindi
magandang pangyayari sa laro
isa itong stereotype na ang malalaki o
matatabang nilalang ay malakas at walang
kinakatakutan
isang stereotype na tumutukoy sa
katangian ng mga bading o bakla na takot
makipaglaban ng pisikalan
kaya ito iniugnay sa ganitong katangian
sapagkat nilalayuan o pinapansin ng isang
tao ang bagay na mabaho katulad ng paglayo
o pagpansin ng mga manlalaro sa mga
manlalarong gumagawa ng kamalian
kaakibat ng pagiging baog ang pagiging
mahina sapagkat sa tunay na buhay,
nababansagan ang isang taong baog bilang
mahina o hindi pinagpala na magkaroon ng
anak o maipagpatuloy ang kanilang lahi, na
sa laro ay iniuugnay sa pagiging mahina at
hindi na maipagpapatuloy ang paglakas
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
isa itong pamalit sa katangian ng bata bilang
maingay, maraming sinasabi, at pala-iyak;
ang salitang ito ay ginagamit na pang-asar sa
mga manlalarong maingay
ginagamit ito sapagkat may mga manlalarong
sadyang nagpapatalo dahil sa kagustuhan
nilang mang-asar o hindi kaya ay mangpikon
ng mga kakampi
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
bida taong mahilig sa atensiyon; mga
manlalarong nagmamagaling at walang
pakialam sa ibang manlalaro
Bisaya paggawa ng hindi pangkaraniwang
bagay; pagtukoy sa mga manlalarong
kakaibang maglaro
bomba patibong na isang abilidad ni Techies,
isang hero sa DotA 2; isa ring abilidad
ni Ziggs, isang ‘champion’ sa LoL
buhat pagpapanalo ng isang laro dahil sa isang
tao; madalas ay tinutukoy ang isang
taong bihasang maglaro
bulag hindi tumitingin sa mapa; walang
‘wards’ na nakakalat sa mapa
buo mga kombinasyon ng kagamitan na
binubuo ng karakter
bura/burado mapatay ang isang karakter ng mabilisan katulad ng pagbura sa isang bagay, mabilis
na napapatay ng isang manlalaro ang kalaban
nang walang kahirap-hirap
dilim walang ‘wards’ sa mapa
durog talunin ang kalaban nang walang
kahirap-hirap
galawan pagpuri ng mga manlalaro sa kung
gaano kagaling ang isang manlalaro sa
kaniyang ginagawa
halimaw tumutukoy sa mga manlalarong
magaling gumamit ng
‘champion’/’hero’; pagpuri sa mga
manlalarong bihasa sa paglalaro
hatak isang abilidad ni Pudge at Clockwerk,
mga ‘hero’ sa DotA 2; abilidad nina
Blitzcrank, Thresh, Nautillus, mga
‘champion’ sa LoL
M. Abel, et al. 57
ang pagiging bida ng isang tauhan sa istorya
ang siyang naging inspirasyon ng paggamit
ng salitang ito sa laro; isang katangian
ito para sa mga taong nagmamagaling at
itinuturing ang sarili bilang pinakamalakas
sa lahat; maaaring positibo o negatibo ang
konotasyon nito sa laro
dahil sa dami ng mga manlalarong Pilipino
na nagmula sa Luzon, inihahanay ng mga
taga-Luzon ang kanilang mga sarili bilang
nakatataas at nakaaalam ng lahat kompara sa
mga taga-Visayas at Mindanao
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
isang pagkilos sa laro na hindi literal na
nabubuhat ng isang bihasang manlalaro ang
buong grupo upang manalo
katulad ng katangian ng isang bulag, hindi
nakikita ng isang manlalaro ang nagaganap
sa kaniyang paligid; maaaring maging
negatibo o positibo ang konotasyon depende
sa sitwasyon
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
katulad ng pagdurog sa isang bagay, mabilis
na napapatay ng isang manlalaro ang kalaban
nang walang kahirap-hirap
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
isang katangian ng halimaw ang iniuugnay sa
katangian ng mga manlalarong sinasabihan
nito―ang pagiging malakas at halos hindi na
mapigilan ang pagpatay
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
58 Malay Tomo 29 Blg. 1

hayop isang ekspresyon kapag maganda ang isang papuri na ginagamit din sa labas ng
estratehiyang ginawa ng mga manlalaro online gaming; mga taong kakaiba ang
pagkilos na nakamamangha
hila katulad ng salitang ‘hatak’ *katulad lamang ng tunay na kahulugan
ikot pagpunta sa likod ng kalaban, abilidad *katulad lamang ng tunay na kahulugan
ni Juggernaut, isang ‘hero’ sa DotA 2;
abilidad ni Garen, isang ‘champion’ sa
LoL
ingat isang babala sa mga manlalarong *katulad lamang ng tunay na kahulugan
mag-isa lamang na gumagala;
ginagamit sa tuwing walang kalaban na
nagpaparamdam sa paligid
iyak isang ekspresyon o pang-asar ng katulad ng salitang bata, isinasalarawan nito
manlalaro kapag madali niyang napatay ang pagiging maingay ng isang manlalaro sa
ang kalaban pamamagitan ng pang-aasar, pagrereklamo,
pang-aaway, at iba pang katulad
kagat pagkain ng ‘tango’ sa larong DotA 2; *katulad lamang ng tunay na kahulugan
isang abilidad ni Pudge, isang ‘hero’ sa
DotA 2; isa ring abilidad ni Volibear,
isang ‘champion’ sa LoL
kain pagpatay ng madalian sa mahinang *katulad lamang ng tunay na kahulugan
hero; maaari ring iugnay sa salitang
‘durog’
kampante isang pag-uugali ng mga manlalarong isang negatibong konotasyon hinggil sa
hindi na sineseryoso ang laro sapagkat pagiging kampante ng isang manlalaro sa
naniniwala silang mananalo na sila magiging kalalabasan ng laro
kati isang ekspresyong ginagamit ng mga kaakibat ng pangangati ang sakit nito
manlalaro sa tuwing nakakaharap ng matapos kamutin nang paulit-ulit, kaya
isang kalabang may malakas na ‘attack naman ginagamit ang salitang ito sa laro
damage’ bilang representasyon ng sakit matapos
makatikim ng kakaunti ngunit masakit na
pag-atake mula sa kalaban
kunat isang katangian ng mga manlalarong *katulad lamang ng tunay na kahulugan
mahirap mapatay
lambot isang katangian ng mga manlalarong *katulad lamang ng tunay na kahulugan
madaling mapatay
lason ang pagbawas ng buhay ng *katulad lamang ng tunay na kahulugan
‘hero’/’champion’ kada segundo;
matutunghayan sa abilidad nina Teemo,
Cassiopeia, Singed, at Twitch, at iba
pang katulad sa LoL; matutunghayan
din sa abilidad nina Venomancer, Viper,
at iba pang katulad sa DotA 2
Wika ng mga Manlalarong Pilipino
lugi isang ekspresyon ng nagbabadyang
pagkatalo ng isang kampo; pagkakaroon
ng kawalang-tiwala sa kakayahan ng
kakampi
malamok pagtukoy sa ‘bush’ sa LoL na maraming
manlalaro ang tumatambay ngunit
nakikita sila ng katunggali
multo invisible na ‘hero’ o ‘champion’; ito ang
mga manlalarong biglang nawawala sa
labanan
oso tumutukoy kay Ursa Warrior, isang
‘hero’ sa DotA 2; tumutukoy rin kay
Volibear, isang ‘champion’ sa LoL
palag ginagamit ang ekspresyong ito upang
manuya ng ibang manlalaro kung sila ba
ay lalaban
pana isang abilidad ni Mirana, isang ‘hero’ sa
DotA 2; abilidad ni Ashe sa LoL, isang
‘champion’ sa LoL
papel katulad ng ‘lambot’, ang mga
manlalarong ito ay mabilis mapatay
pasok ang salitang tumutukoy sa pagsugod o
pagpalag ng mga manlalaro sa kalaban;
ito ang hudyat ng pakikipaglaban
payaso tumutukoy sa mga manlalarong
nagpapatawa (sarcastic) sa laro;
tumutukoy ito sa mga manlalarong
hindi maayos ang ginagawa at madalas
na katawa-tawa para sa mga kalaban;
maaaring tumukoy kay Shaco, isang
‘champion’ sa LoL
pitas ito ang anyong pagpatay ng
magkakampi sa naiiwan o mag-isang
kalaban
pugo tumutukoy sa mga manlalarong madalas
na namamatay; mga manlalarong hindi
na lumalakas
M. Abel, et al. 59
isang negatibong pag-uugali ng mga Pilipino
na nagkakaroon kaagad ng kawalang-tiwala
sa mga kasamahan kahit hindi pa naman
nagsisimula ang labanan
isang salita na katumbas ng pagsasabi na
‘nakikita kita’ o ‘huwag mo nang subukan
pang pumasok’
isang pang-asar para sa mga manlalarong
laging nawawala sa gitna ng labanan o bigla-
bigla na lamang magpapakita kung may mga
kalabang kakaunti na lamang ang buhay;
katulad ito ng salitang ‘pulis’
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
isa itong ekspresyon na nagsisilbing senyales
ng nagbabadyang labanan at isang pang-
engganyo sa mga manlalaro upang lumaban
hanggang kamatayan
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
dahil mabilis lamang mapunit ang
isang papel, isa itong pag-uugnay at
pagsasalarawan sa mga manlalarong mabilis
mapatay
isa itong hudyat na magkakaroon na ng
labanan sa pagitan ng dalawang kampo
*katulad lamang ng tunay na kahulugan
katulad ng pagpitas ng isang prutas mula
sa puno, isa itong pagkilos ng isang grupo
upang mabawasan ang kalaban
katulad lamang ito ng salitang ‘baog’
60 Malay Tomo 29 Blg. 1

pulis tumutukoy sa mga manlalarong katulad ng salitang ‘multo’; huling

lumalabas lamang sa huli ng labanan dumarating ang mga ganitong klase
o bakbakan o ‘clash’; madalas na ng manlalaro, katulad ng mga pulis na
lumalabas ang mga ito kung pulado na o naipakikita sa mga pelikula na huling
kaunti na lamang ang buhay ng kalaban dumarating sa mga bakbakang nagaganap
punit katulad ng mga salitang ‘lambot’ at katulad ng mga salitang ‘lambot’ at ‘papel’
‘papel’, ang mga manlalarong ito ay
mabilis mapatay
puno tumutukoy sa ‘item’ na ‘Tango’ sa *katulad lamang ng tunay na kahulugan
larong DotA 2
sapatos tumutukoy sa mga ‘item’ na ‘boots’ sa nagmula sa meme na ito ang sinisinghot ng
LoL at DotA 2; maaari ring tumutukoy mga taong walang magawa sa buhay; katulad
sa paghahalintulad sa paggamit ng droga ng salitang ‘shabu’
dahil sa amoy nito; mga taong hindi
nagseseryoso; sapatos pa
sarap isang ekspresyon ng mga manlalaro *katulad lamang ng tunay na kahulugan
tuwing nakapapatay o nakapipitas
sayaw isang abilidad ni Shadow Fiend, isang *katulad lamang ng tunay na kahulugan
‘hero’ sa DotA 2; isang ‘feature’ sa
LoL na maaaring sumayaw ang mga
‘champion’
shabu katulad ng salitang ‘sapatos’, ito ang isang ipinagbabawal na droga na sinasabing
mga manlalarong malabo o gumagawa nilalanghap ng mga manlalarong wala sa
ng estratehiyang hindi katanggap- katinuan at kung ano-ano na lamang ang
tanggap; mga taong hindi nagseseryoso; ginagawa
shabu pa
taba ito ang mga manlalarong mahirap katulad ng salitang ‘kunat’
mapatay at lumakas na
tae isang ekspresyon ng pagkadismaya sa ginagamit ito sa tuwing nadidismaya ang
naging resulta ng labanan o ‘clash’; isang tao sa mga nangyayari sa paligid o sa
ginagamit tuwing hindi nakapapatay buhay nito
ang kampo; ginagamit din ito sa mga
pagkakataong hindi marunong maglaro
ang kakampi; maaari rin itong tumukoy
sa isang abilidad ni Teemo, isang
‘champion’ sa LoL
takbo isang kilos na umaalis palayo ng isa itong pagkilos na kaakibat ng mga taong
labanan ang isang manlalaro; maaaring duwag at hindi lumalabas nang harap-
pang-asar ng kalaban para sa mga harapan
manlalarong takas nang takas tuwing
nagkakaroon ng labanan
Wika ng mga Manlalarong Pilipino M. Abel, et al. 61

tali isang abilidad ni Windrunner, isang *katulad lamang ng tunay na kahulugan

‘hero’ sa DotA 2
talon isang abilidad ni Mirana, isang hero sa *katulad lamang ng tunay na kahulugan
DotA 2; ginagamit din ito bilang kapalit
ng salitang ‘sugod’ o ‘pasok’ upang
magsimula ang labanan o bakbakan ng
dalawang kampo
tapon Ginagamit ang salitang ito kadalasan *katulad lamang ng tunay na kahulugan
kapag may ginawang mali ang isang
manlalaro at sinasabing “itinapon ang
laro” na parang sinasabing ipinatalo ang
laro.
tigas katulad ng mga salitang ‘kunat’ at *katulad lamang ng tunay na kahulugan
‘taba’, ang mga manlalarong ito ay
mahirap mapatay
tulog isa itong mga abilidad sa DotA 2 at LoL *katulad lamang ng tunay na kahulugan
na hindi nakagagalaw ang kalaban; mga
abilidad na tulad ng ‘stun’, ‘shackles’, at
iba pang katulad; maaari itong tumukoy
sa mga abilidad ni Naga Siren at Bane
sa DotA 2
usok tumutukoy ito sa abilidad ni Rikimaru, *katulad lamang ng tunay na kahulugan
isang hero sa DotA 2; tumutukoy rin ito
sa mga ‘item’ sa DotA 2 na ‘Smoke of
Deceit’ at ‘Dust of Appearance’

Table 2. Mga bagong likhang salitang Filipino na ginagamit sa larong LoL at DotA 2 sa Pilipinas.

Salita Kahulugan sa Larong DotA 2 at/o Kasaysayan/Pinanggalingan ng Salita o

LoL
abangers mga taong nag-aabang nang matagal
sa iisang lugar upang makapatay ng
kalaban
anyare sa pinas Madalas ginagamit ito kapag may
ginawang napakahusay o nakatatawa
ang mga manlalarong Pilipino.
awtsu isang ekspresyon sa tuwing
namamatay ang isang manlalaro;
pang-asar o pangpikon sa kalaban
Parirala
mula sa salitang ‘abang’
ginagamit ng mga pinoy shoutcasters kapag
nakikipaglaban ang mga Filipino team sa
international teams.
mula sa mga salitang ‘aw’ o ‘ouch’
62 Malay Tomo 29 Blg. 1

beast mode isang pagsasalarawan sa isang Nagsimula sa isang artista sa YouTube na si

manlalaro na lumalakas bigla; Kuya Jobert at ginamit niya itong salitang ito.
sumusugod kahit walang kasamang Sumikat si Kuya Jobert sa mga manlalaro dahil
kakampi sa mga bidyo nitong kaugnay sa online games
tulad ng DotA at LoL.
bugok/ugok isang pagsasalarawan sa manlalarong isang anyo ng salitang ‘bulok’
hindi marunong maglaro
dafuq isang ekspresyon sa tuwing mula sa pariralang Ingles na ‘the fuck’
namamatay ang isang manlalaro;
nakakita ng kakaibang pagkilos
o galaw sa kakampi o kalaban na
nakatatawa, nakaiinis, o nakaaasar
de uling PC pang-asar sa mga taong may mabagal isang pagsasalarawan sa ginagamit na computer
na computer; ginagamit ito tuwing ng isang manlalaro
may mga manlalarong madalas na
nadi-disconnect sa laro o bigla na
lamang hindi gagalaw ang yunit na
kinokontrol ng isang manlalaro sa
gitna ng paglalaro
Dora isang pagsasalarawan para sa mula sa palabas na Dora the Explorer
mga manlalarong gala nang gala
nang walang kasamang kakampi;
naglalakbay ang mga manlalaro sa
kawalan
duo pa isang pagsasalarawan sa mga taong mula sa option ng LoL (Duo) na magsama ng
magkakasama ngunit hindi naman isang manlalaro ang isang manlalarong nais
kagalingan; pang-asar para sa mga maglaro sa Ranked Queue
taong magkakasama ngunit hindi
marunong maglaro at makiisa sa iba
pang manlalaro
eazy krizzy isang pangkalma sa mga nagsimulang sumikat ang katagang ito nang
manlalarong mainitin ang ulo; isa sabihin ng isang shoutcaster ng Mineski sa
itong ekspresyon na katumbas ng isang livestream
pariralang ‘kalma ka lang’ o ‘easy ka
lang’
edi wow isang ekspresyon sa tuwing isang ekspresyon na nabuo mula sa telebisyon
may manlalarong naghahamon, na nabigyan ng ibang gamit sa mundo ng online
nambabanta, nang-aasar, o gaming.
nagtatangkang sumira ng laro; isa
itong ekspresyon na nagpapakita ng
walang pakialam sa iba
Wika ng mga Manlalarong Pilipino M. Abel, et al. 63

galawang isang pagsasalarawan sa isang kampo mula sa salitang Ingles na ‘breeze’

breezy/ breezy sa mga kilos na malinis na nagawa;
boys ito ay mga pagkilos sa laro ng isang
manlalaro na malinis o mahinanon
ang pagkakagawa. Ang maaaring
katumbas nito sa Ingles ay “smooth
moves”
gedli tinutukoy ng salitang ito ang mula sa salitang ‘gilid’ na binaliktad
pormasyon o posisyon ng mga
magkakagrupo; isa itong taktika
ng isang grupo bago maganap ang
labanan
ice ‘yan ginagamit sa tuwing nakakagawa pinasosyal na bersiyon ng pariralang ‘ayos
ng maganda at mabuti ang isang ‘yan’; nagmula rin ito sa isang sikat na
manlalaro para sa kaniyang kakampi; manlalaro ng DotA 2 na si Daryl Koh
ginagamit din ito ng mga manlalaro “iceiceice” Pei Xiang
sa tuwing nakakikita ng kamangha-
manghang kilos at galaw sa laro
imba isang ekspresyon para sa mga taong pinaikling bersiyon ng salitang ‘imbalance’
masyadong malakas o masyadong
mahina; ginagamit din para sa
mga champion/hero na masyadong
malakas o mahina para sa kabuuang
laro
Injoker isang ekspresyon para sa mga taong mula sa pinagsamang dalawang salita na
gumagamit ng hero na Invoker sa Invoker at Joker; kilala ang Invoker na isang
DotA 2 na mistulang nagpapatawa hero sa DotA 2 at ang Joker na isang tauhan
lamang sa laro, hindi kagalingan, at sa DC Universe o hindi kaya ay isang taong
may kahinaan mahilig magpatawa
intro boys isang pagsasalarawan sa grupo ng mula sa salitang ingles na “intro” at dahil
mga manlalaro na sa simula lamang kadalasan na naglalaro ng online games ay
malakas lalaki
jej tawag sa mga manlalarong hindi pinaikling bersiyon ng salitang ‘jejemon’
marunong maglaro o sumisira ng laro
Jumong tawag sa isang ability ni Mirana na mula sa palabas na Jumong na sumikat sa
magpakawala ng isang palaso Pilipinas na ipinalabas ng GMA-7
macho build tawag sa ‘item build’ sa DotA 2 na mula sa salitang ‘macho’ na ibig sabihin ay
anim na ‘Bracers’ ang binibili; ang malakas na lalaki
‘Bracers’ ay para sa mga ‘Strength’
hero na nagpapataas ng buhay nito
64 Malay Tomo 29 Blg. 1

mamaw isa itong pagsasalarawan sa mga sa Amerika, ang salitang ito ay katumbas ng
manlalarong malakas maglaro; isa salitang ‘lola’ o ‘ina’; sa Pilipinas, mula ito sa
itong papuri sa mga manlalarong salitang ‘halimaw’
magaling at bihasa sa paglalaro
MILF ginagamit sa tuwing may isang grupo ang acronym ng armadong grupo na Moro
ng manlalaro ang nag-aabang sa Islamic Liberation Front
kalaban upang mapatay ito; maaaring
itumbas ito sa pag-ambush ng isang
grupo sa kalaban
Peenoise isang pang-asar para sa mga isang ‘pun’ na nabuo mula sa salitang ‘Pinoys’.
Pilipinong malakas mang-trashtalk Ginagamit ito kadalasan ng Russians, Chinese,
o mang-asar ng kapwa manlalaro; at ibang Southeast Asian na bansa
isa rin itong pagsasalarawan sa mga
Pilipinong puro salita ngunit hindi
naman marunong kumilos
Pentium Poor katulad ng ‘de uling PC’, isa rin isang ‘pun’ na tumutukoy sa processor ng isang
itong pagsasalarawan at pang-asar computer na Pentium Four.
sa mga manlalarong may mahinang
specifications ng computer, na bigla-
bigla na lamang madi-disconnect
ang isang manlalaro o bigla na
lamang hindi gagalaw ang yunit na
kinokontrol ng isang manlalaro sa
gitna ng paglalaro
PH dog isang pagsasalarawan sa mga ang pagsasalarawan sa mga tao bilang mas
Pilipinong mas masahol pa sa mababang uri ng hayop
hayop; isa itong pang-aasar sa mga
Pilipinong hindi marunong maglaro
at mag-isip
Piso Net pang-asar para sa mga manlalarong mula sa makabagong modelo ng computer shop
biglang madi-disconnect; taliwas na piso ang ibinabayad sa bawat apat na minuto
sa kahulugan ng ‘de uling PC’ at (default rate)
‘Pentium Poor’, naiuugnay ang mga
salitang ito sa pagiging mahirap o
umaasa lamang sa mga computer
shop
puds isang pagsasalarawan at pang-asar sa mula sa salitang ‘foods’
mga manlalarong laging namamatay
Wika ng mga Manlalarong Pilipino M. Abel, et al. 65

pugak isa itong estratehiya na gagamitin ito ay salitang Filipino na ang ibig sabihin ay
ng isang kampo ang tatlong linya busina ng sasakyan.
o ‘lane’ upang sumira ng tore at
matapos ang laro o nagsisilbi itong
panggulo sa mga kalaban; ‘split-push’
ang isa pang tawag nito
Quiapo isa itong pagsasalarawan sa mga mula sa lugar na Quiapo na maraming mga
gaming manlalarong tumatakbo sa tuwing magnanakaw o mandurukot ang tumatakbo;
nakakikita ng kalaban; ang mga nagkakaroon din ng takbuhan tuwing
ganitong klase ng manlalaro ang nagkakahulihan
madalas na inaasar ng kakampi at ng
kalaban
rak na itu! isang ekspresyon na nagpapahiwatig mula sa pariralang Ingles na ‘Let’s rock!’
o nagsasabing aatake o susugod na
ang isang kampo sa kalaban; isa
rin itong ekspresyon ng mga taong
nagyayayang maglaro
rapsa/rapsi ginagamit ang salitang ito tuwing mula sa salitang ‘sarap’ na binaliktad; minsan ay
makapapatay ng kalaban, isahan man ginagamit ang salitang ‘rapsi’
o maramihan
rekta isang pagsasalarawan sa sabay-sabay pinaikling salita ng “direkta”
na pagsira ng tore at base ng isang
kampo
Spider dudung Ang tawag ng mga pinoy Ginamit itong katawagan kay Timbersaw
shoutcasters sa isang ‘hero’ sa DotA dahil kumakapit itong ‘hero’ na ito na
na si Timbersaw maihahalintulad kay Spiderman
skwater tawag sa mga manlalarong balbal mula sa salitang Ingles na ‘squatter’
kung magsalita; tawag din sa mga
manlalarong hindi marunong maglaro
ngunit patuloy na nagyayabang,
nang-aaway, at nang-aasar ng iba
pang manlalaro, kalaban man o
kakampi
swan katulad ng salitang ‘ice ‘yan’, isa pinaikling bersiyon ng pariralang ‘nice one’
itong pagsasalarawan at papuri sa
mga manlalarong may nagawang
maganda o kamangha-mangha;
ginagamit din ito sa tuwing
nakapapatay ang isang manlalaro
66 Malay
Table 3. Mga salitang galing sa ibang bansa na ginagamit sa larong LoL at DotA 2 sa Pilipinas.
Salita Kahulugan sa Larong DotA 2 at/o LoL
322 ginagamit ang katagang ito sa tuwing
makakikita ng mga maling pagkilos
ng isang manlalaro na nagmimistulang
ibinebenta na ang laro o hindi na inaayos
ang paglalaro
Allahu ginagamit ang katagang ito tuwing may
Akbar! gumagamit ng Techies, isang ‘hero’ sa
DotA 2 na may abilidad magtanim ng
maraming bomba sa kapaligiran
comeback isang sitwasyon na ang nadedehadong
koponan ay unti-unting bumabawi at
nananalo sa dulo
cyka blyat ginagamit ito tuwing hindi mapapatay ng
isang manlalaro ang kalaban; isa lamang
itong ekspresyon ng pagkadismaya
farm pag-iipon ng pera upang tumaas ang ‘level’
at makabili ng mas malalakas na ‘item’
feeder tumutukoy sa mga manlalarong laging
nagpapapatay o laging namamatay
fertilizer tumutukoy sa mga manlalarong
nagsisilbing pagkain ng mga kalaban
foods tumutukoy sa mga manlalarong
nagpapalakas sa kalaban dahil palagi itong
namamatay
gank isa itong estratehiya na magsasama-sama
ang isang koponan upang pumatay ng
kalabang walang kasama o hindi kaya ang
pagdalaw ng isang manlalaro sa kakampi
niyang nangangailangan ng tulong
goblok ginagamit ng mga manlalarong naiinis sa
kakampi o nang-aasar sa kalaban
gopnik ginagamit ng mga manlalarong nang-
aasar sa mga manlalarong hindi marunong
maglaro o walang alam sa paglalaro
Tomo 29 Blg. 1
Pinanggalingan o Kahulugan ng Salita o
Parirala
pigura ng “Skulls and Bones”; isang
kontrobersiya sa mundo ng e-sports
partikular na sa DotA 2 na binayaran si
Alexei “Solo” Berezin ng $322 kapalit ng
pagpusta laban sa sariling koponan nito
na RoX (isang koponan sa Russia), hindi
niya natanggap ang halagang ito ngunit
pinagbawalan pa rin siyang maglaro at
pinaalis na sa grupo
isang salitang Arabe na ang ibig sabihin ay
“ God is greater” o “God is [the] greatest”
pagbalik ng isang bagay o tao na umalis
mula sa wikang Russian; ‘cyka’ na ang ibig
sabihin ay ‘malapit ngunit hindi eksakto’ at
‘blyat’ na ang ibig sabihin ay ‘puta’
taniman ng mga pananim, pangalagaan ng
mga hayop
tao o hayop na kumakain sa isang partikular
na pamamaraan
kemikal na ginagamit sa lupa para
mapabilis ang pagtaba ng pananim
galing sa salitang ‘food’ na ibig sabihin ay
pagkain
pag-ikot sa mga lugar upang makahanap ng
papatayin
mula sa wikang Russian na ang ibig sabihin
ay tanga
mula sa wikang Russian na ang ibig sabihin
ay pamilyang galing sa hirap at hindi
nagkaroon ng magandang edukasyon
Wika ng mga Manlalarong Pilipino M. Abel, et al. 67

gosu isang pagpuri sa mga taong bihasa sa mula sa wikang Korean na ang ibig sabihin
paglalaro ay napakagaling o mahusay na tao
kids tumutukoy sa mga baguhan na manlalaro galing sa salitang ‘kid’ na ibig sabihin ay
ng DotA 2 at LoL; ginagamit din itong bata
pang-asar para sa mga manlalarong hindi
marunong maglaro
lag tumutukoy sa sitwasyon ng laro na hindi sumasabay sa galaw o progeso ng iba
bumabagal ang Internet connection
na nakaaapekto sa galaw ng ‘hero’ o
‘champion’ na ginagamit
leash ginagamit ang salitang ito tuwing isang tali na ginagamit sa aso o ibang hayop
nagpapatulong ang isang manlalaro na para makontrol at malimitahan ang kanilang
magpadagdag o pumatay ng isang ‘neutral galaw
camp’ o ‘jungle camp’
meta ginagamit ang salitang ito sa tuwing may maikling ibig sabibihin ng meta key, isang
mga bago o kakaibang ginagawa ang mga kakayahan ng keyboard na nangyayari
manlalaro; katumbas ito ng pag-imbento kapag paulit-ulit pinindot ang control key;
ng mga makabagong pamamaraan o maaari ring tumukoy sa mga makabagong
estilo ng paglalaro (bagong ‘item build’, uri ng konsepto na naglalarawan lamang sa
bagong estratehiya); Madalas ang mga sarili
estratehiyang nabubuo na tinatawag na
“meta” ay ginagamit na ng bawat grupo
dahil ito ang pinakaepektibong estratehiya.
owned terminong ginagamit tuwing paulit-ulit na mula sa salitang Ingles na ‘own’ na ang ibig
pinapatay ng isang manlalaro ang isang sabihin ay pagmamay-ari ng isang bagay
partikular na kalaban; isang pang-asar ng
manlalaro sa kalabang laging pinapatay
pilot tumutukoy ito sa mga manlalarong ang taong nagmamaneho ng eroplano
gumagamit ng account ng iba upang
palakasin ito o hindi kaya ay gumagamit ng
account na hindi kanila
put tank in a madalas na ginagamit ito ng mga manlalaro isa itong parirala na nabuo mula sa
mall ng ibang bansa laban sa mga manlalarong international community mula sa murang
Pilipino; katumbas din ito ng pagmumura ‘putang-ina mo’
ngunit hindi puro o tumbok sa nais
iparating nito
rape katumbas ng salitang ito ang ‘gank’ ngunit ang pananamantala ng isang tao sa
madalas na ginagamit ito ng mga manlalaro iba sa papamagitan ng puwersahang
tuwing sila ay pinatay nang walang awa pakikipagtalik at iba pang anyo nito
sa laro; madalas na nararanasan ng mga
manlalarong walang kasamang kakampi at
sabay-sabay na sinusugod ng mga kalaban
68 Malay
rat katumbas ng mga salitang ‘segway’, ‘split-
push’, at ‘pugak’ na nangangahulugang
pag-atake ng sabay-sabay sa tatlong
linya ngunit hindi lalaban sa tuwing may
kalabang darating; katulad ng isang daga,
mahilig umatake kung walang gumugulo
ngunit tumatakbo palayo tuwing may
dumarating
rekt katulad ng salitang ‘owned’, ito ay
terminong ginagamit tuwing paulit-ulit na
pinapatay ng isang manlalaro ang isang
partikular na kalaban
scrim isang ‘practice game’ ng mga manlalaro
bago lumaban sa mga kompetisyon at
palaro
segway katulad ng salitang ‘pugak’, ‘split-push’, at
‘rat’
smurf tumutukoy ito sa mga bagong account
na ginagamit ng isang taong bihasa na
maglaro upang makipaglaban sa mga
baguhan
sneaky tumutukoy sa pag-atake o pagpatay
sa kalaban sa hindi nito inaasahang
pagkakataon
sohai ginagamit sa mga manlalarong hindi
marunong maglaro o walang alam sa laro
squambags tumutukoy sa mga taong hindi maganda
ang pag-uugali
stack katulad ng salitang ‘leash’, nagpapatulong
ang isang manlalaro na magpadagdag o
pumatay ng isang ‘neutral camp’ o ‘jungle
camp’
tilt tumutukoy ito sa mga manlalarong hindi
magawa ang kaniyang nais gawin dahil na
rin sa sunod-sunod na pagkatalo
troll tumutukoy sa mga manlalarong hindi
inaayos ang paglalaro, wala sa sariling
katinuan, o sadyang nanloloko at nang-
aasar lamang ng iba pang manlalaro
tunnel vision ang pagpopokus ng manlalaro sa isang isang lugar na hindi malinaw ang tanawin
bagay; madalas ay nakasasama sa paglalaro kapag malayo
Tomo 29 Blg. 1
salitang ‘daga’ sa wikang Filipino; isang uri
ng hayop na mabuhok at may mahahabang
ngipin sa harapan
galing sa salitang wrecked, na ang ibig
sabihin ay pagsira
mula sa pinaikling salitang Ingles
na scrimmage na ang ibig sabihin ay
magkaroon ng simulation o pagsasanay
nagmula sa salitang Italian na ‘seguire’ na
ang ibig sabihin ay sumunod o sundan
isang uri ng diyalektong termino sa mga
taong malakas kumita ng pera
mula sa salitang-ugat na ‘sneak’ sa wikang
Ingles; hindi nagpapahuli o paggawa ng
bagay na patago
isang salita mula sa wikang Cantonese
na ang ibig sabihin ay walang alam,
mangmang, o tanga
galing sa salitang scumbag, o isang taong
walang modo
pagsasama-sama ng mga bagay para mas
umayos tingnan
pagsandal ng isang tao o bagay sa isang
lugar; maaari ring tumutukoy sa isang
sitwasyon sa larong poker na may
kaugnayan sa sunod-sunod na pagkatalo
bunsod ng emosyonal na problema at iba
pang kaugnay na salik
uri ng panloloko at panlilinlang