مقررات ملی ساختمان مبحث 6

‫وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان‬

‫ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫وﻳﺮاﻳﺶ ﺳﻮم ‪1392‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫اﻳﺮان‪ .‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ .‬دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ /‬دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻧـﺖ ﻣﺴـﻜﻦ و‬ ‫ﻋﻨﻮان و ﻧﺎم ﭘﺪﻳﺪآور‪:‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫وﻳﺮاﺳﺖ ‪3‬‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ وﻳﺮاﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺗﻬﺮان‪ :‬ﻧﺸﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﺮان‪1392 ،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﺸﺮ‪:‬‬
‫ش‪152 ،‬ص‪ :.‬ﻣﺼﻮر )ﺑﺨﺸﻲ رﻧﮕﻲ(‪ ،‬ﺟﺪول‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي‪:‬‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان؛ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ‬ ‫ﻓﺮوﺳﺖ‪:‬‬
‫‪978-600-301-013-0‬‬ ‫ﺷﺎﺑﻚ‪:‬‬
‫ﻓﻴﭙﺎ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻲ‪:‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزي ‪ - -‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ‪ - -‬اﻳﺮان‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ‪ - -‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان؛ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‪:‬‬
‫‪ 1392‬ج‪ 7 6.‬م ‪ 9‬اﻟﻒ‪KMH3402/‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪي ﻛﻨﮕﺮه‪:‬‬
‫‪343/55‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪي دﻳﻮﻳﻲ‪:‬‬
‫‪3281948‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﻠﻲ‪:‬‬
‫ﻧﺎم ﻛﺘﺎب‪ :‬ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه‪:‬‬

‫ﻧﺸﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﺮان‬ ‫ﻧـﺎﺷﺮ‪:‬‬
‫‪ 3000‬ﺟﻠﺪ‬ ‫ﺷﻤﺎرﮔﺎن‪:‬‬
‫‪978-600-301-013-0‬‬ ‫ﺷـﺎﺑﻚ‪:‬‬
‫اول‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪:‬‬
‫‪1392‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﺎپ‪:‬‬
‫ﻛﺎﻧﻮن‬ ‫ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ‪:‬‬
‫‪ 65,000‬رﻳﺎل‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ‪:‬‬
‫ﺣﻖ ﭼﺎپ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي اﺳﺖ از ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻨﻲ‪ ،‬اﺟﺮاﻳﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻻزماﻟﺮﻋﺎﻳﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻈﺎرت و اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﻋﻢ از ﺗﺨﺮﻳﺐ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻣﺮﻣﺖ اﺳﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮي و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮهدﻫﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬آﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ و‬
‫ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ وﺿﻊ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻛﺸـﻮر ﻣﺎ و در ﻛﻨﺎر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣـﺪارك ﻓﻨـﻲ دﻳﮕﺮ از ﻗﺒﻴﻞ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﭘﻴﻤﺎنﻫﺎ و ﻧﺸﺮﻳﺎت‬
‫ارﺷﺎدي و آﻣﻮزﺷﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺪوﻳﻦ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻲ و ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ‬
‫ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻤﺎﻳﺰﻫﺎي آﺷﻜﺎري دارﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺪارك ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎري‬
‫ﺑﻮدن و ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮدن آن ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺸﻮر از ﺣﻴﺚ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻮان اﻗﺘﺼﺎدي و اﻗﻠﻴﻢ و ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﺪفﻫﺎي ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺣﺪاﻗﻞﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﺑﺎﻳﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ وﺳﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻨﻲ و اﺟﺮاﺋﻲ و ﺗﻮان ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از‬
‫آﺧﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي روز ﻣﻠّﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺑﺮاي آﺣﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻛﻪ در اﺟﺮاي ﻣﺎده ‪ 33‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺪوﻳﻦ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪ ،‬از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺗﻬﻴﻪ و‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن‪ ،‬ﺷﻮراﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« ﺑﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ اﺳﺎﺗﻴﺪ و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﻬﻴﻪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﺣﻴﺚ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ادﺑﻴﺎت‪ ،‬واژهﭘﺮدازي‪ ،‬ﺣﺪود و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺸﻜﻴﻞ داده و در ﻛﻨﺎر آن‬
‫»ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ« را‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر در ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮرا ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ‬
‫ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻮردﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻣﺬﻛﻮر را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻣﺮاﺟﻊ داراي‬
‫ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي رﺳﻤﻲ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ و ﻛﺎرﺑﺮدي‪،‬‬
‫اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ و ﺗﺸﻜﻞﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺘﺎنﻫﺎ و‬
‫ﺷﻬﺮداريﻫﺎي ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻻزم را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻦ ﻧﻬﺎﺋﻲ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﭘﺲ از ﻃﺮح در ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺗﺼﻮﻳﺐ اﻛﺜﺮﻳﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ رﺳﻴﺪه و ﺑﻪ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﺟﺮاﺋﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر اﺑﻼغ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﺔ ﺧﻄﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻣﺤﻮل ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬ﻣﺠﺪاﻧﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺒﺤﺚ و ﻛﺴﺐ‬
‫ﻧﻈﺮ از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان و ﻣﺮاﺟﻊ داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﺮ ﻏﻨﺎي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻴﻔﺰاﻳﺪ‬
‫و اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار ﺑﻮده اﺳﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر‬
‫ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ از ﺗﻼﺷﻬﺎ و زﺣﻤﺎت ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺻﻮﻣﻌﻠﻮ‪ ،‬ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮ در‬
‫اﻣﻮر ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي در ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﻧﻴﻜﺰاد‬
‫وزﻳﺮ راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬
‫ت‬
‫ﻫﻴﺄت ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫)ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ(‬
‫اﻟﻒ( ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ اﺧﻮان ﺑﻬﺎﺑﺎدي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﺎذر اﺻﻐﺮي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺷﻬﺮﻳﺎر اﻓﻨﺪيزاده‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺑﺎزﻳﺎر‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺑﻬﺮوﻳﺎن‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻲاﺻﻐﺮ ﺟﻼلزاده‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ رﻫﺎﻳﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر زﺑﺮدﺳﺖ‬ ‫‪‬‬
‫رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺻﻮﻣﻌﻠﻮ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻛﺎﻇﻤﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻛﺮاﻣﺘﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﮔﻼﺑﭽﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻧﺎﻳﺐ رﺋﻴﺲ و ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ب( اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ‬

‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎر اﻳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻠﻪﺳﺮ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ روح ا‪ ...‬ﭘﺮواﻧﻪﺧﻮاه ﺗﻬﺮان‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻓﻴﺎض رﺣﻴﻢزاده رﻓﻮﻳﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺣﻤﺰه ﺷﻜﻴﺐ‬ ‫‪‬‬
‫رﺋﻴﺲ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻗﺪرﺗﻲ اﻣﻴﺮي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻛﺎﻇﻤﻲ‬ ‫‪‬‬
‫دﺑﻴﺮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻣﻬﺪي ﻧﻮرﻣﺤﻤﺪي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻳﺤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ج( دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﻌﺎون ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ و ﻣﺴﺌﻮل دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮرا‬ ‫‪ ‬ﻣﻬﻨﺪس ﺳﻬﻴﻼ ﭘﺎﻛﺮوان‬
‫رﺋﻴﺲ ﮔﺮوه ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫‪ ‬دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻨﺎم ﻣﻬﺮﭘﺮور‬
‫ث‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ "ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن" اﺳﺖ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1380‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و دو آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺸﻮر را ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﻳﻦ‪ :‬آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر وارده‬
‫ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و اﺑﻨﻴﻪ ﻓﻨﻲ ‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ 519‬ﺳﺎل ‪ ،1379‬و" آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ" اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ 2800‬ﺳﺎل ‪ 1378‬را در ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻳﺮاﻳﺶ دوم اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻴﺰ در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1384‬و در ﭘﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﮔﺴﺘﺮده در وﻳﺮاﻳﺶ ﺳﻮم اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در ﻛﺸﻮر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻋﻠﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﻋﻤﺮان ﻟﺰوم ﺑﺎزﻧﮕﺮي وﻳﺮاﻳﺶ دوم و ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ آن ﺑﺮاﺳﺎس آﺧﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻳﺶ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻧﻴﺎ‬
‫در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺪوﻳﻦ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه در وﻳﺮاﻳﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺨﺘﺼﺮاً اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ و ﺗﻨﻮع اﻗﻠﻴﻢ آب و ﻫﻮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر اﻳﺮان‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎر ﺳﻴﻞ )ﻓﺼﻞ‬
‫‪ ،(6‬ﺑﺎر ﺑﺎران )ﻓﺼﻞ ‪ (8‬و ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﺦ ‪ -‬ﻳﺦ زدﮔﻲ ﺟﻮي )ﻓﺼﻞ ‪ (9‬در اﻳﻦ وﻳﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎرﮔﺬاري اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺑﺎرﮔﺬاري در ﻓﺼﻞ اول اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬
‫اﻋﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬در ﻓﺼﻞ دوم اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﺮده‪ ،‬ﺣﺬف ﺑﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎي ﺟﺪاﺳﺎز‬
‫ﻓﻀﺎ و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه در ﭘﺸﺖ دﻳﻮار ﺣﺎﺋﻞ اﺻﻼح‬
‫و در ﻓﺼﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ )ﻓﺼﻞ ‪ (4‬اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻋﻤﺎﻟﻲ در ﻓﺼﻞ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه )ﻓﺼﻞ ‪ (5‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪ :‬اراﺋﻪ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬اﺻﻼح ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻃﺒﻘﺎت از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﻳﺎ ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎي ﺳﻮاري و ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺎم‬
‫چ‬
‫ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص‪ ،‬اﺻﻼح ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺮاﺛﻘﺎل‪ ،‬ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻒﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺤﻞ ﻓﺮود ﺑﺎﻟﮕﺮد و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻳﻚ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻤﻜﻨﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر زﻧﺪه آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -7‬اﺻﻼح راﺑﻄﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺎم ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ و ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ؛ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺎﻣﺘﻮازن‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف در‬
‫ﺑﺎمﻫﺎي ﺗﺮازﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ و ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬و ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎران ﺑﺮ ﺑﺮف از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎر ﺑﺮف‬
‫)ﻓﺼﻞ ‪ (7‬اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪﺳﺎزي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻣﻜﺎن ﺑﺮوز ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد‪،‬‬
‫ﻟﺰوم ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﺣﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد )ﻓﺼﻞ ‪ (10‬را‬
‫ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺟﺪﻳﺪ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺳﻪ روش ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد در اﻳﻦ‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬روﺷﻬﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‪ ،‬دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ و ﺗﺠﺮﺑﻲ )ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد(‪ .‬روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻛﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫اﻳﻦ روش ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه و ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺳﺮﻋﺘﻲ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ و ﺿﺮﻳﺐ‬
‫ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮات ﻛﻠﻲ ﺑﺎد ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪه و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻻﻏﺮ )ﺑﺠﺰ ﻧﻤﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و‬
‫اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺛﺎﻧﻮي( ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﻦ روش ﻣﺸﺎﺑﻪ روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺗﻨﺪ ﺑﺎد و ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬روش ﺗﺠﺮﺑﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض اﺛﺮات ﺟﺴﺘﻲ ﺑﺎد ﻳﺎ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻋﺒﻮر‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎد ﻳﺎ اﺛﺮات ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري آﻳﺮو دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرﻓﻲ دارﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻮاﺑﻂ و رواﺑﻂ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ روش ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﺿﻮاﺑﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪) 2800‬آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ(‪،‬‬
‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ارﺟﺎع ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ‬
‫ح‬
‫آﺧﺮﻳﻦ وﻳﺮاﻳﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬ﺑﻪ ذﻛﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻟﺮزهاي ﻣﻬﻢ و ﺑﻴﺎن واﺿﺢﺗﺮ ﻣﻮارد اﺑﻬﺎم آﻣﻴﺰ در‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ 11‬اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺴﻨﺪه ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﻴﺮﻋﺎﻣﻞ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺒﺤﺚ ‪ 21‬در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر در ﻓﺼﻞ ‪ 12‬اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻧﺘﻬﺎ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﺗﺸﻜﺮ ﺧﻮد را از ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ‬
‫ارﺳﺎل ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ و اﻣﻴﺪ دارد اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻠﻴﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺣﻔﻆ ﺷﺪه و ﻣﺠﺪداً ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻣﺘﻦ اﻳﻦ وﻳﺮاﻳﺶ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻛﺸﻮر ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ را ﻛﻤﺎﻛﺎن از راﻫﻨﻤﺎﻳﻲﻫﺎ و اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﻧﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫خ‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪ 1‬‬ ‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1-1-6‬داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 2-1-6‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 3-1-6‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﻨﺎ‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 4-1-6‬اﻧﺴﺠﺎم ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 5-1-6‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬
‫‪ 13‬‬ ‫‪ 2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ‬

‫‪13‬‬ ‫‪ 1-2-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 2-2-6‬ﻋﻼﻳﻢ اﺧﺘﺼﺎري‬
‫‪14‬‬ ‫‪ 3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫‪20‬‬ ‫‪ 4-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻮادث ﻏﻴﺮﻋﺎدي‬
‫ذ‬
‫‪ 21‬‬ ‫‪ 3-6‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 1-3-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 2-3-6‬وزن اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬
‫‪21‬‬ ‫‪ 3-3-6‬وزن ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪ 23‬‬ ‫‪ 4-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬

‫‪23‬‬ ‫‪ 1-4-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪23‬‬ ‫‪ 2-4-6‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫‪24‬‬ ‫‪ 3-4-6‬زﻳﺮ ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﻛﻒ و ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ 27‬‬ ‫‪ 5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه‬

‫‪27‬‬ ‫‪ 1-5-6‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪28‬‬ ‫‪ 2-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪29‬‬ ‫‪ 3-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬
‫‪30‬‬ ‫‪ 4-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮده‪ ،‬ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ‪ ،‬دﺳﺖ اﻧﺪاز‪ ،‬ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‪ ،‬و ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪31‬‬ ‫‪ 5-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﺑﻪاي‬
‫‪32‬‬ ‫‪ 6-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬
‫‪32‬‬ ‫‪ 7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻃﺒﻘﺎت‬
‫‪34‬‬ ‫‪ 8-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺎم‬
‫‪35‬‬ ‫‪ 9-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺮاﺛﻘﺎل‬
‫ر‬
‫‪43‬‬ ‫‪ 6-6‬ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‬
‫‪43‬‬ ‫‪ 1-6-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪43‬‬ ‫‪ 2-6-6‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪44‬‬ ‫‪ 3-6-6‬اﻟﺰاﻣﺎت و ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫‪ 47‬‬ ‫‪ 7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف‬

‫‪47‬‬ ‫‪ 1-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف زﻣﻴﻦ‬
‫‪48‬‬ ‫‪ 2-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺎم‬
‫‪51‬‬ ‫‪ 3-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫‪51‬‬ ‫‪ 4-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي‬
‫‪52‬‬ ‫‪ 5-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ‬
‫‪53‬‬ ‫‪ 6-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ‬
‫‪54‬‬ ‫‪ 7-7-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬
‫‪55‬‬ ‫‪ 8-7-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺎﻣﺘﻮازن‬
‫‪57‬‬ ‫‪ 9-7-6‬اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف در ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ‬
‫‪58‬‬ ‫‪ 10-7-6‬ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ و دﺳﺖاﻧﺪاز ﺑﺎم‬
‫‪59‬‬ ‫‪ 11-7-6‬ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه‬
‫‪59‬‬ ‫‪ 12-7-6‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎران ﺑﺮ ﺑﺮف‬
‫‪60‬‬ ‫‪ 13-7-6‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﺑﺮﻛﻪاي‬
‫‪60‬‬ ‫‪ 14-7-6‬ﺑﺎمﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ز‬
‫‪61‬‬ ‫‪ 8-6‬ﺑﺎر ﺑﺎران‬
‫‪61‬‬ ‫‪ 1-8-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪61‬‬ ‫‪ 2-8-6‬ﻋﻼﺋﻢ‬
‫‪62‬‬ ‫‪ 3-8-6‬زﻫﻜﺸﻲ ﺑﺎم‬
‫‪62‬‬ ‫‪ 4-8-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎران ﻃﺮح‬
‫‪64‬‬ ‫‪ 5-8-6‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب‬
‫‪ 67‬‬ ‫‪ 9-6‬ﺑﺎر ﻳﺦ ‪ -‬ﻳﺦ زدﮔﻲ ﺟﻮي‬

‫‪67‬‬ ‫‪ 1-9-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪67‬‬ ‫‪ 2-9-6‬ﺑﺎر ﻳﺦ‬
‫‪68‬‬ ‫‪ 3-9-6‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺦ ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺎران‬
‫‪68‬‬ ‫‪ 4-9-6‬ﺿﺮﻳﺐ ارﺗﻔﺎع‬
‫‪69‬‬ ‫‪ 5-9-6‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﺦ‬
‫‪69‬‬ ‫‪ 6-9-6‬اﺛﺮ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاي ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻳﺦ‬
‫‪69‬‬ ‫‪ 7-9-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬
‫‪ 71‬‬ ‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬

‫‪71‬‬ ‫‪ 1-10-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪71‬‬ ‫‪ 2-10-6‬ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎ‬
‫‪73‬‬ ‫‪ 3-10-6‬ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‬
‫‪73‬‬ ‫‪ 4-10-6‬روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪74‬‬ ‫‪ 5-10-6‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ‬
‫ژ‬
‫‪75‬‬ ‫‪ 6-10-6‬روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫‪100‬‬ ‫‪ 7-10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد ﺑﺮروي ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪ 105‬‬ ‫‪ 11-6‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ‬

‫‪105‬‬ ‫‪ 1-11-6‬ﻫﺪف‬
‫‪106‬‬ ‫‪ 2-11-6‬ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪106‬‬ ‫‪ 3-11-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻛﻠﻲ‬
‫‪107‬‬ ‫‪ 4-11-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻌﻤﺎري و ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺳﺎزهاي‬
‫‪109‬‬ ‫‪ 5-11-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﮔﺴﻠﻲ‬
‫‪110‬‬ ‫‪ 6-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫‪110‬‬ ‫‪ 7-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻈﻢ ﺳﺎزهاي‬
‫‪112‬‬ ‫‪ 8-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي‬
‫‪114‬‬ ‫‪ 9-11-6‬زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬
‫‪114‬‬ ‫‪ 10-11-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬
‫‪114‬‬ ‫‪ 11-11-6‬اﺛﺮات ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺮﻳﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪115‬‬ ‫‪ 12-11-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻌﺎد ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪115‬‬ ‫‪ 13-11-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح‬
‫‪115‬‬ ‫‪ 14-11-6‬درز اﻧﻘﻄﺎع‬
‫‪116‬‬ ‫‪ 15-11-6‬ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫‪ 117‬‬ ‫‪ 12-6‬ﺑﺎر اﻧﻔﺠﺎر‬

‫‪117‬‬ ‫‪ 1-12-6‬ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫س‬
‫‪117‬‬ ‫‪ 2-12-6‬ﺑﺎر ﺑﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪117‬‬ ‫‪ 3-12-6‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 1-6‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮاد و ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪119‬‬
‫‪131‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 2-6‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‬

‫‪133‬‬ ‫پ‪ 2-6-‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫ش‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪ 1-1-6‬داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪ 1-1-1-6‬اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺣﺪاﻗﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﺿﻮع‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎر اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در روشﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-1-1-6‬در ﻣﻮارديﻛﻪ ﺿﻮاﺑﻂ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ داراي اﺑﻬﺎم ﻳﺎ ﻣﺴﻜﻮت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻼم از دﻓﺘﺮ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-1-6‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪ 1-2-1-6‬اﺛﺮات ﺑﺎر‪ :‬ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي در اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎﻟﻲ اﻳﺠﺎد‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-2-1-6‬ﺑﺎرﻫﺎ‪ :‬ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﻛﻞ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺳﺎﻛﻨﺎن آن و ﺳﺎﻳﺮ ﻟﻮازم‬
‫داﺧﻠﻲ ﺑﻮده ﻳﺎ ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮات ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺣﺮﻛﺘﻲ‪ ،‬و ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺑﻌﺎد ﻣﻘﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 3-2-1-6‬ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﻲ‪ :‬ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺎرﻫﺎي ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﻣﺮده‪ ،‬زﻧﺪه‪ ،‬ﺧﺎك‪،‬‬
‫ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬ﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺎران‪ ،‬ﺳﻴﻞ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ و اﻧﻔﺠﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-2-1-6‬ﺑﺎر ﺿﺮﻳﺒﺪار‪ :‬ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﺑﺎر اﺳﻤﻲ در ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 5-2-1-6‬ﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺿﺮوري‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ وﻗﻮع‬

‫ﺣﻮادث ﺷﺪﻳﺪ و ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف و زﻟﺰﻟﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺑﻲوﻗﻔﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-2-1-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ ﻃﺒﻘﻪ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻳﻚ ﻛﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻒ زﻳﺮﻳﻦ آن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 7-2-1-6‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‪ :‬ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﺳﺎزه ﻳﺎ ﻋﻀﻮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﺑﻌﺪ از آن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ )ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري( و ﻳﺎ ﻏﻴﺮ‬
‫اﻳﻤﻦ ﮔﺮدد )ﺣﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ(‪.‬‬
‫‪ 8-2-1-6‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻏﻴﺮﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ :‬ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 9-2-1-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ :‬ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﻮار و ﺳﻘﻒ ﻣﺤﺼﻮر ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﺮﭘﻨﺎه ﻳﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫دﻳﮕﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 10-2-1-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮﻗﺖ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪت‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪ 11-2-1-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ :‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻛﻞ ﺳﺎزه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 12-2-1-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺒﻲ اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 13-2-1-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر‪ :‬ﺿﺮﻳﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎر واﻗﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎر اﺳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل رﺧﺪاد ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻴﺶ از‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﺣﺪي‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 14-2-1-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ :‬ﺿﺮﻳﺒﻲ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ واﻗﻌﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ را از ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﻲ و ﻧﻴﺰ‬
‫ﻧﺤﻮه و ﺗﺒﻌﺎت ﺷﻜﺴﺖ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد )ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد(‪.‬‬
‫‪ 15-2-1-6‬ﻛﺎرﺑﺮي‪ :‬ﺑﻪ ﻧﻮع و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﻫﺮ ﺳﺎزه دﻳﮕﺮ ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آنﻫﺎ‪،‬‬
‫اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﻳﺎ اداري و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ 16-2-1-6‬ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‪ :‬ﻳﻚ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬ﻳﺦ و زﻟﺰﻟﻪ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ (1-1-6‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 17-2-1-6‬ﻣﺮﺟﻊ ذﻳﺼﻼح‪ :‬ﻣﺮﺟﻊ داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‬
‫ﺑﻪ آن ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 18-2-1-6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي وارده اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ 19-2-1-6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﻲ‪ :‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳـﺎزه ﻳﺎ اﻋﻀﺎي ﺳـﺎزهاي ﻛﻪ اﺛـﺮات ﺑﺎرﮔﺬاري را ﺗﺤﻤﻞ‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺑﻌﺎد و رواﺑﻂ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﺮاﺳﺎس آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﻘﻴﺎس ﺷﺪه ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 20-2-1-6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ‪ :‬ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﻲ در ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-1-6‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﻨﺎ‬
‫‪ 1-3-1-6‬ﺳﺨﺘﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬و ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎي آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺳﺨﺘﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﻴﺮﺳﺎزهاي و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ از آﺳﻴﺐ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻲ ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ ،2-3-1-6‬ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﻣﺠﺎز ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺳﺎس ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ -1‬روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻨﺪ ‪،1-1-3-1-6‬‬
‫‪ -2‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﻨﺪ ‪،2-1-3-1-6‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺮﺟﻊ ذﻳﺼﻼح ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺧﺎص )ﻳﺎ ﻣﻮردي(‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺑﻨﺪ ‪.3-1-3-1-6‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻳﻚ ﺳﺎزه و ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻓﺼﻞ ‪ 2‬اﺟﺎزه داده ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده و ﻏﻴﺮﻋﺎدي در ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬روشﻫﺎي ﺑﺨﺶ ‪ 4-2-6‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ 1-1-3-1-6‬روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي و اﺗﺼﺎﻻت آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎر ﺑﻨﺪﻫﺎي‬
‫‪ 2-3-2-6‬و ‪ 3-3-2-6‬اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ از ﺣﺪود ﻣﺠﺎز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺠﺎوز ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪ 2-1-3-1-6‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬

‫اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي و اﺗﺼﺎﻻت آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎر ﺑﻨﺪ ‪4-3-2-6‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ از ﺣﺪود ﻣﺠﺎز ﺗﻨﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺠﺎوز ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-1-3-1-6‬روشﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي‬
‫ﺑﺮاي اﻋﻀﺎء ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ و‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد ﻛﻪ درﺻﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ‬
‫روش ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻨﺪ‪ 1-1-3-1-6‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده‪ ،‬زﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻮرداﻧﺘﻈﺎر‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-3-1-3-1-6‬ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ -‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس روشﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در آن در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺳﺎزهاي‬
‫ﻛﻪ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎزه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻳﺎ‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-3-1-3-1-6‬آزﻣﺎﻳﺶ‪ -‬ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮدي اﻋﻀﺎي‬
‫ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮﺳﺎزهاي و اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺷﺪت ﺑﺎرﮔﺬاري و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮزي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻳﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺮﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮ روي‬
‫اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﺸﺎﺑﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آزﻣﺎﻳﺶ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ آن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻳﺎ ﻛﺎر آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻳﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻗﺒﻠﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد واﻗﻌﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد ﻛﻪ اﺛﺮات ﻣﻘﻴﺎس ﻛﺮدن ﺑﺮ روي‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺳﻪ آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و اﻧﺤﺮاف ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ‪ %15‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺤﺮاف ﺑﻴﺶ از ‪ %15‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ در‬
‫‪5‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﺮ ﻳﻚ از آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬
‫اﻧﺤﺮاف از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ %15‬ﻧﮕﺮدد ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 6‬آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪون اراﺋﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺣﺬف ﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺰارش آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﻞ‪ ،‬زﻣﺎن و ﺗﺎرﻳﺦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﻨﺪﺳﻲ آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري و ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﺳﻴﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻃﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺪار ﺑﺎر و ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ آﺳﻴﺐ ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-3-1-3-1-6‬ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺪارك‪ -‬روشﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺑﻨﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫و آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻲ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﺰارش آﻣﺎده ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ذﻳﺼﻼح ارﺳﺎل ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﮔﺮوه داوري ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺐ آن اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-3-1-6‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي و ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎي آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺪود‬
‫ﺷﺪن ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ ،‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻳﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮي و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﺬارد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ 5-3-2-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 3-3-1-6‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺮﻧﺸﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻋﻬﺪه ﺗﺤﻤﻞ اﺛﺮات ﺧﻮدﻛﺮﻧﺸﻲ‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺸﺴﺖ ﻏﻴﺮ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﭘﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺑﻌﺎدي در اﻋﻀﺎي ﻣﻘﻴﺪ ﺷﺪه‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﻲ و ﺧﺰش را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-3-1-6‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ‬
‫اﺛﺮات ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﺗﻌﺎدل‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎزي ﻫﻨﺪﺳﻲ و ﺧﻮاص ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت و درازﻣﺪت ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫‪6‬‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺟﺬب ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻜﺮارﺷﻮﻧﺪه‬
‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﺛﺮات ﺧﺮوج از ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر در ﻃﻮل دوره ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-3-1-6‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزهاي‬

‫ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎء و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي و ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺤﻘﺎت و ﻧﺎزكﻛﺎريﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ و ﺑﺎد ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ واژﮔﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻟﻐﺰش و ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎر ﻣﻤﺘﺪي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي‬
‫ﺟﺪاﺳﺎزي اﻟﻤﺎنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬اﺛﺮات اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻴﻦ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﺟﺪاﺳﺎز ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻴﺮو‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪة اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬از ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر ﻣﺮده ﻣﺤﺘﻤﻞ در زﻣﺎن اﻳﺠﺎد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻮق ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮاي اﺛﺮات ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎي اﻓﻘﻲ و ﻗﺎﺋﻢ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه‪ ،‬در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-1-6‬اﻧﺴﺠﺎم ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ آﺳﻴﺐدﻳﺪﮔﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲ در آنﻫﺎ ﭘﺎﻳﺪاري‬
‫ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻧﻴﺎﻧﺪازد و در ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻴﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻳﻚ ﻋﻀﻮ آﺳﻴﺐ دﻳﺪه ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ‬
‫اﻋﻀﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﻔﻆ ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ازدﻳﺎد ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ‪،‬‬
‫ﻧﺎﻣﻌﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از آنﻫﺎ در اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-1-6‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬

‫‪ 1-5-1-6‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺟﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان‬
‫آﺳﻴﺐ ﻳﺎ ﺧﺮاﺑﻲ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮي آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 1-1-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﺑﺎر‬
‫‪7‬‬
‫ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ و ﻳﺦ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 2-1-6‬ﻛﻪ از آن در ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺼﻮل اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺧﺘﺼﺎص ﮔﺮوهﻫﺎي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري )ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎد ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪ( اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-5-1-6‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺮوﺟﻲﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻮﺗﻮر اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮي از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮي دارﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-5-1-6‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﻣﻨﻔﺠﺮه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻤﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك‬
‫ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ‪ 3‬دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺎ اراﺋﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﺟﻊ‬
‫رﺳﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﻪ اﻧﺪازه و درﺟﻪاي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد‬
‫ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-1-6‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ و ﻳﺦ‬
‫ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‬ ‫ﮔﺮوه‬
‫ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺿﺮوري ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و وﻗﻔﻪ در ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫از آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻠﻔﺎت و ﺧﺴﺎرات ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ و درﻣﺎﻧﮕﺎهﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺮاﻛﺰ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺑﺮقرﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮجﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﻤﻚ رﺳﺎﻧﻲ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ در اﻣﺪاد و ﻧﺠﺎت ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﺮاﺑﻲ آنﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ و‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻀﺮ ﺑﺮاي ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ در ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻳﺎ دراز ﻣﺪت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺮدازﻧﺪه‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻳﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻫﻨﺪه ﻣﻘﺎدﻳﺮي از ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻳﺎ زﺑﺎﻟﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ‪1‬‬
‫ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺮاﺑﻲ آنﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪارس‪،‬‬
‫ﻣﺴﺎﺟﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺎدﻳﻮمﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ و ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻴﻨﺎلﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮي‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﻓﻀﺎي ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪهاي ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﻴﺶ از ‪ 300‬ﻧﻔﺮ زﻳﺮ ﻳﻚ ﺳﻘﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻮارد ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ‪ 1‬ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﻜﻦ ﺧﺮاﺑﻲ آنﻫﺎ ﺧﺴﺎرت‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ داﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﺛﺮوت ﻣﻠﻲ ﻣﻲﮔﺮدد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮزهﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﺮاﻛﺰي ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﻠﻲ و ﻳﺎ آﺛﺎر ﭘﺮ ارزش ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻮارد ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ‪ 1‬ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﻴﻜﻦ‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ آنﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻳﺎ آﺗﺶ ﺳﻮزي وﺳﻴﻊ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ‬
‫ﮔﺎزرﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﺳﻮﺧﺖ و ﻳﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺮدازﻧﺪه‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻳﺎ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐدﻫﻨﺪه ﻣﻘﺎدﻳﺮي از ﻣﻮادي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬ﻣﻮادﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬زﺑﺎﻟﻪﻫﺎي‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﻳﻦ ﻣﻮاد‬
‫ﺳﻤﻲ و ﻣﻀﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻧﻤﻲﺷﻮد )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ‪.(3-5-1-6‬‬
‫ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻛﻪ ﺟﺰو ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در ﺳﻪ ﮔﺮوه‬
‫ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬اداري و ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻫﺘﻞﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي‬ ‫‪3‬‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻧﺒﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺮاﺑﻲ آنﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ و ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻢ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي و ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﻣﺮﻏﺪاري‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺪت ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از آنﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ از دو ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 2-1-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮف‪ ،‬ﻳﺦ و زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎر‬ ‫ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﺑﺎر ﺑﺮف‪Is ،‬‬ ‫ﺑﺎر ﻳﺦ ‪Ii‬‬ ‫ﺑﺎر ﺑﺎد‪Iw ،‬‬ ‫ﻟﺮزهاي‪Ie ،‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪1-1-6‬‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪1/1‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺎﻟﻚ ﻳﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮدار ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي داراي ﻣﻮاد‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻤﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي اراﺋﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺧﻄﺮ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺳﺦ اﺿﻄﺮاري‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺰارش ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮي اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اراﺋﻪ اﺛﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻮم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮاﺑﻲ ﻛﺎﻣﻞ )ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺗﻤﺎم ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت( ﻳﻚ‬
‫ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪاي‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ وﺳﺎﻳﻞ‪ ،‬اﻟﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎي ذﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ‬
‫ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد در ﻃﻲ ﻃﻮل دوره ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎد ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن ﻋﻮاﻣﻞ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻓﺮض‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﺒﻊ ذﺧﻴﺮه اوﻟﻴﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﺛﺮات ﺧﺎرج ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﺟﻤﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﺳﻴﺐ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد ﻣﻮردﻧﻈﺮ در اﺛﺮ وﻗﻮع ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪوده ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮوﺳﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺣﻮادث ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻛﻨﺘﺮلﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﺮ ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻠﻴﺪي ﻃﺮاﺣﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت و ﻧﮕﻬﺪاري اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻤﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه )ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ‪ ،‬ﺗﺎﻧﻚ آب ﺑﺎ دﻳﻮار دوﺑﻞ‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ آبﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫‪10‬‬
‫‪ 1-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﻳﺰش ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻫﻮا‪ ،‬ﺧﺎك‪ ،‬آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﺳﻄﺤﻲ( ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺎزن ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻃﻮﻓﺎن و ﮔﺮدﺑﺎد‪ ،‬اﺟﺮاي روشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻮﺛﺮ اﺛﺮات ﺑﺎد ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎزهاي ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد ﺣﻴﻦ و ﺑﻌﺪ از ﻃﻮﻓﺎن‬
‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﺳﺦ اﺿﻄﺮاري ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ اورژاﻧﺲ ﭘﺰﺷﻜﻲ‬
‫ﺑﺮاي آﺳﻴﺐﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ و روشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ اﺿﻄﺮاري ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻪ ﺧﺎرج‬
‫از ﻣﺤﺪوده ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻛﺸﻒ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎد‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪11‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫‪ 2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ‬
‫‪ 1-2-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﺣﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﺑﻪ روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي در ﺑﺨﺶ ‪ 3-2-6‬و ﺑﺮاي ﺣﻮادث ﻏﻴﺮﻋﺎدي در ﺑﺨﺶ ‪ 4-2-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﺟﺰﻳﻲ اﻳﻤﻨﻲ و ﻳﺎ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و دﻳﮕﺮ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺗﻮان از ﺳﺎﻳﺮ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻧﻴﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-2-6‬ﻋﻼﻳﻢ اﺧﺘﺼﺎري‬
‫ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در رواﺑﻂ اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ : Ak‬ﺑﺎر ﻳﺎ اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺎدﺛﻪ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ‪AK‬‬
‫‪ : D‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪ : Di‬وزن ﻳﺦ‬
‫‪ : E‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬
‫‪ : F‬ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻴﺎل ﺑﺎ ﻓﺸﺎر و ارﺗﻔﺎع ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫‪ : Fa‬ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‬
‫‪13‬‬
‫‪ : H‬ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻮاد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫‪ : L‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻃﺒﻘﺎت ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺎم‬
‫‪ : Lo‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪ : Lr‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺎم‬
‫‪ : R‬ﺑﺎر ﺑﺎران‬
‫‪ : S‬ﺑﺎر ﺑﺮف‬
‫‪ : T‬ﺑﺎر ﺧﻮد ﻛﺮﻧﺸﻲ از ﻗﺒﻴﻞ اﺛﺮات ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎ و وارﻓﺘﮕﻲ‬
‫‪ : W‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ : Wi‬ﺑﺎر ﺑﺎد وارد ﺑﺮ ﻳﺦ‬
‫‪ 3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬

‫‪ 1-3-2-6‬ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ اﺟﺎزه اﺳﺘﻔﺎده از آن را داده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ )ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن(‬
‫در ﺑﻨﺪ ‪ ،2-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ روش ﻃﺮاﺣﻲ ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ )ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن(‬
‫در ﺑﻨﺪ ‪ ،3-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز در ﺑﻨﺪ ‪ 4-3-2-6‬و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺑﻨﺪ ‪ 5-3-2-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻧﻬﺎﻳﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ‬

‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي اﻳﻦ‬
‫ﺑﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬اﻋﻀﺎء و ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮ و ﻳﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﻳﺐدار زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪14‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪1) 1/25D+1/5L+1/5(Lr‬‬

‫)‪ 0/7E‬ﻳﺎ ‪ R)+1/2(W‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪2) D+1/2L+1/2(Lr‬‬
‫)‪ 0/7E‬ﻳﺎ ‪3) 0/85D+1/2(W‬‬
‫)‪ 0/84F‬ﻳﺎ ‪ R) +1/5(H‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪4) 1/25D+1/5L+1/5(Lr‬‬
‫)‪ 0/84F‬ﻳﺎ ‪5) 0/85D+1/5(H‬‬
‫‪ S)+T‬ﻳﺎ ‪6) D+1/2L+1/2(Lr‬‬
‫‪7) 1/25D+1/5T‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر ‪ Lo‬آنﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺑﺎم‪ ،‬ﻛﻒ‬
‫ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺤﻞﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎع ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ L‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/6‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬و ‪ 0/75‬ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ اﺛﺮ ﺑﺎر زﻧﺪه در ﻫﺮﻳﻚ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬
‫ﻣﻌﺎدل ﺻﻔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه اﺛﺮ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ وارد‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮات ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺎد و زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ اﺛﺮ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮ ﺳﺎزه ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻟﺮزهاي ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮات ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻛﻪ اﻣﻜﺎن وارد ﻧﺸﺪن آنﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺎزه وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ ﺳﺎزه در ﻣﺤﻞ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺳﻴﻞ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دو ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﺑﺎر اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ‪ 1/2W+2/0Fa‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 1/2W‬در ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ 3‬ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪ 3-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﺑﻪ روش ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬و ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺘﻦآرﻣﻪ‪ ،‬از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎ و‬
‫اﻋﻀﺎي آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮ و ﻳﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ‬
‫از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﻳﺐدار زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪1) 1/4D‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪2) 1/2D+1/6L+0/5(Lr‬‬
‫])‪ 0/5(1/4W‬ﻳﺎ ‪ R)+[L‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪3) 1/2D+1/6(Lr‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪4) 1/2D+ 1/0(1/4W)+L+0/5(Lr‬‬
‫‪5) 1/2D+1/0E+L+0/2S‬‬
‫)‪6) 0/9D+1/0(1/4W‬‬
‫‪7) 0/9D+1/0E‬‬
‫‪ S)+1/2T‬ﻳﺎ ‪8) 1/2D+0/5L+0/5(Lr‬‬
‫‪ S)+1/0T‬ﻳﺎ ‪9) 1/2D+1/6L+1/6(Lr‬‬
‫ﻣﻮارد زﻳﺮ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ L‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ‪ 4 ،3‬و ‪ 5‬را ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر ‪ Lo‬آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪5‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻛﻒ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺤﻞﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎع ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﻣﻲﺗﻮان‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/5‬ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ اﺛﺮ ﺑﺎر زﻧﺪه در ﻫﺮﻳﻚ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬
‫ﻣﻌﺎدل ﺻﻔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه‪ ،‬اﺛﺮ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻟﺮزهاي رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮات ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻛﻪ اﻣﻜﺎن وارد ﻧﺸﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺎزه وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬
‫‪16‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎر ﺳﻴﺎل ‪ F‬ﺑﺮ ﺳﺎزه وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎري ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر‬
‫ﻣﺮده ‪ D‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬و ‪ 7‬ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻮاد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،H ،‬اﺛﺮ آنﻫﺎ‬
‫را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر در ﺟﻬﺖ اﻓﺰودن ﺑﻪ اﺛﺮات دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﺑﺎر ‪ H‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1/6‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪،‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر در ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫داﺋﻤﻲ ﺑﺎر ‪ ،H‬اﺛﺮ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/9‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد و در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎﻳﺪ از اﺛﺮ ﺑﺎر‬
‫‪ H‬ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ ﺳﺎزه در ﻣﺤﻞ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺳﻴﻞ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دو ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ‪ 1/4W+2/0Fa‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 1/4W‬در ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ‪ 4‬و ‪ 6‬ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻳﺦ ﺟﻮي و ﺑﺎر ﺑﺎد وارده ﺑﺮ ﻳﺦ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي زﻳﺮ در‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺒﺎرت )‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪ 0/5(Lr‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 2‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت ‪ 0/2Di+0/5S‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﺒﺎرت )‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪ 1/0(1/4W) + 0/5(Lr‬در ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 4‬ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺎ ﻋﺒـﺎرت‬
‫‪ Di+1/0(1/4Wi)+0/5S‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺒﺎرت )‪ 1/0(1/4W‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 6‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت )‪ Di+1/0(1/4Wi‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬

‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز و ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد؛ و ﻫﺮﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب را ﺑﺮ روي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮده ﻳﺎ اﻋﻀﺎي‬
‫ﺳﺎزهاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬اﺛﺮات ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻛﻪ اﻣﻜﺎن وارد ﻧﺸﺪن آنﻫﺎ‬
‫ﺑﺮ ﺳﺎزه وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1) D‬‬
‫‪2) D+L‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪3) D+(Lr‬‬
‫‪17‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪4) D+0/75L+0/75(Lr‬‬

‫]‪ 0/7E‬ﻳﺎ )‪5) D+[0/6(1/4W‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪6) D+0/75L+0/75[0/6(1/4W)]+ 0/75(Lr‬‬
‫‪7) D+0/75L+0/75(0/7E)+ 0/75S‬‬
‫)‪8) 0/6D+0/6(1/4W‬‬
‫‪9) 0/6D+0/7E‬‬
‫‪10) 1/0D+1/0T‬‬
‫]‪ S)+T‬ﻳﺎ ‪11) 1/0D+0/75[L+(Lr‬‬
‫‪ -‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه‪ ،‬اﺛﺮ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮات ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺎد و زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫اﺛﺮ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮ ﺳﺎزه ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻟﺮزهاي رﻋﺎﻳﺖ‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎر ﺳﻴﺎل ‪ F‬ﺑﺮ ﺳﺎزه وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎري ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر‬
‫ﻣﺮده ‪ D‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 7‬و ‪ 9‬ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻮاد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،H ،‬اﺛﺮ آنﻫﺎ‬
‫را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر در ﺟﻬﺖ اﻓﺰودن ﺑﻪ اﺛﺮات دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﺑﺎر ‪ H‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1/0‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪،‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر در ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫داﺋﻤﻲ ﺑﺎر ‪ ،H‬اﺛﺮ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/6‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد و در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎﻳﺪ از اﺛﺮ ﺑﺎر‬
‫‪ H‬ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺳﺎزه در ﻣﺤﺪوده وﻗﻮع ﺳﻴﻞ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺒﺎرت ‪ 1/5 Fa‬ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 8‬اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه و ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر ‪ E‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ‪ 5‬و ‪7‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪18‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﺦ ﺟﻮي و ﺑﺎر ﺑﺎد وارده ﺑﺮ ﻳﺦ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي زﻳﺮ‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺒﺎرت ‪ 0/7Di‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 2‬اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﺒﺎرت )‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪ (Lr‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت ‪ 0/7Di+0/7(1/4Wi)+S‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺒﺎرت )‪ 0/6(1/4W‬در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺷﻤﺎره ‪ 8‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت )‪ 0/7Di+0/7(1/4Wi‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬

‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻨﺪ ‪ ،2-3-1-6‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده‪ ،‬زﻧﺪه و‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎ از ﺑﺎرﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﻈﻴﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‪ ،‬ﺑﺎد‪،‬‬
‫ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﻳﺦ ﺟﻮي و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺑﺮده ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ را در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از آن ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﻚ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1) D‬‬
‫‪2) D+L‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪3) D+(Lr‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪4) D+L+(Lr‬‬
‫‪5) D+T‬‬
‫)‪ S‬ﻳﺎ ‪6) D+L+T+(Lr‬‬
‫‪ -‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه‪ ،‬اﺛﺮ ﭘﻴﺶﺗﻨﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺑﺎر ﺳﻴﺎل‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻮاد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﺛﺮات آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻳﻚ در ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ﻓﻮق ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 11‬اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪ 4-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻮادث ﻏﻴﺮﻋﺎدي‬

‫‪ 1-4-2-6‬ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫در ﺻﻮرت درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ و ﻳﺎ ﻟﺰوم آن در دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ و‬
‫ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎزه در ﺗﺤﻤﻞ اﺛﺮات ﺑﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﻋﺎدي )ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻛﻢ(‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺗﺶ‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر و ﺿﺮﺑﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﺪون اﻳﺠﺎد ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-4-2-6‬ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻳﻚ ﺳﺎزه و ﻳﺎ ﻋﻀﻮ ﺳﺎزهاي در ﺗﺤﻤﻞ اﺛﺮ ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﻏﻴﺮﻋﺎدي‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر‬
‫ﺛﻘﻠﻲ زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ 1/2)D+Ak+0/5L+0/2S‬ﻳﺎ ‪(0/9‬‬
‫‪ Ak‬ﺑﺮاي ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 2-12-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-4-2-6‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه‬
‫ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎرﺑﺮي ﺳﺎزه ﻳﺎ ﻋﻀﻮ ﺳﺎزهاي ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ ﺧﺴﺎرتزا‪ ،‬اﻋﻀﺎي‬
‫ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﻤﻲ ﺣﺬف ﺷﻮد‪ ،‬و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳﺎزه ﺻﺪﻣﻪ دﻳﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﺛﻘﻠﻲ زﻳﺮ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪ 1/2)D+ 0/5L+0/2(Lr‬ﻳﺎ ‪(0/9‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﺎرﺑﺮي ﻛﻪ ﺣﺬف ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 4-4-2-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﺎﻳﺪاري‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻞ ﺳﺎزه و ﻫﺮﻛﺪام از اﻋﻀﺎي آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻲ ﻛﻪ اﺛﺮات ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم را‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪ 3-6‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪ 3-6‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪ 1-3-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از وزن اﺟﺰاي داﺋﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺗﻴﺮ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻒﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎم‪،‬‬
‫ﺳﻘﻒ‪ ،‬راهﭘﻠﻪ‪ ،‬ﻧﺎزكﻛﺎري‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺳﻬﻴﻢ در اﺟﺰاء ﺳﺎزهاي و ﻣﻌﻤﺎري‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫وزن ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺎﻣﻞ وزن ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻴﺰ در ردﻳﻒ اﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-3-6‬وزن اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫‪ 1-2-3-6‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ وزن واﻗﻌﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ و ﻳﺎ‬
‫ﺟﺮم واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪاول اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪1-6‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-3-6‬وزن ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺛﺎﺑﺖ‬

‫وزن ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺛﺎﺑﺖ از ﻗﺒﻴﻞ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ آب و ﻓﺎﺿﻼب‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺮﻗﻲ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎﻳﺸﻲ‪،‬‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﻬﻮﻳﻪاي و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻄﺒﻮع ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮآورد ﺷﺪه و در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺮده ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺠﻬﻴﺰات در آﻳﻨﺪه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وزن‬
‫آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪21‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫‪ 4-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫‪ 1-4-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﻮاﺑﻂ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر‬
‫ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﺻﻮرت ﻋﺪم اراﺋﻪ ﺑﺎر ﺧﺎك در ﮔﺰارش ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺼﻞ‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻨﺪرج در ﻣﺒﺤﺚ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 2-4-6‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي زﻳﺮ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺮوي ﻓﺸﺎري ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﻣﺠﺎور ﻧﻴﺰ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺑﺎر ﺧﺎك در ﮔﺰارش ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ذﻳﺼﻼح اراﺋﻪ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در آن ﺻﻮرت ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-4-6‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺎك ﻣﺠﺎور ﺳﺎزه در ﻣﻌﺮض ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﻳﺎ ﻣﺘﺤﺮك ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪،‬‬
‫اﺛﺮ اﻳﻦ ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﺑﺮ روي دﻳﻮار ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻛﻞ ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از‬
‫ﺧﺎك ﻣﺠﺎور در زﻳﺮ ﺳﻄﺢ آزاد آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك ﻏﻮﻃﻪور ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﻛﺎﻣﻞ اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﻮارديﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﺎك ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﻮﻧﺪه در ﻣﺤﻞ اﺷﺎره ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آن ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻓﺰاﻳﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫‪ 3-4-6‬زﻳﺮ ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﻛﻒ و ﺷﺎﻟﻮده‬

‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻒ زﻳﺮزﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮ اﺟﺰاء ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اﻓﻘﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮ‬
‫زﻳﺮ ﻓﺸﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ‪ ،‬درﺻﻮرت وﺟﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺎر ﻛﺎﻣﻞ اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻛﻒ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ زﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺷﺎﻟﻮده ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺧﺎك ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﻮﻧﺪه در زﻳﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﻳﺎ دال ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬دال و دﻳﮕﺮ‬
‫اﺟﺰاء ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﻳﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﺧﺎك ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ؛ و ﻳﺎ ﺧﺎك ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ در زﻳﺮ و اﻃﺮاف ﺳﺎزه‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-4-6‬ﺑﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‬

‫]‪[1‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي‬ ‫ﺑﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‬
‫ﺷﺮح ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫)‪ kN/m2‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ( ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺧﺎك‬
‫]‪[2‬‬
‫ﺷﻦ ﺗﻤﻴﺰ ﺧﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫‪GW‬‬ ‫‪5/5‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﺷﻦ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫‪GP‬‬ ‫‪5/5‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﺷﻦ ﻻيدار؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫‪GM‬‬ ‫‪5/5‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﺷﻦ رسدار؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و رس ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫‪GC‬‬ ‫‪7/07‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﻴﺰ ﺧﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫‪SW‬‬ ‫‪5/5‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه؛ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫‪SP‬‬ ‫‪5/5‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار؛ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﺳﻪ و ﻻي ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫‪SM‬‬ ‫‪7/07‬‬
‫]‪[ 3‬‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﺳﻪ و ﻻي ﺑﺎ رﻳﺰداﻧﻪﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬ ‫‪SM-SC‬‬ ‫‪13/35‬‬
‫]‪[ 3‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار و رسدار؛ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﺳﻪ و رس ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫‪SC‬‬ ‫‪13/35‬‬
‫]‪[ 3‬‬
‫ﻻي و ﻻي رسدار ﻏﻴﺮآﻟﻲ‬ ‫‪ML‬‬ ‫‪13/35‬‬
‫]‪[ 3‬‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻏﻴﺮآﻟﻲ ﻻي و رس‬ ‫‪ML-CL‬‬ ‫‪13/35‬‬
‫رسﻫﺎي ﻏﻴﺮآﻟﻲ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻛﻢ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪CL‬‬ ‫‪15/71‬‬
‫]‪[4‬‬
‫ﻻيﻫﺎ و ﻻيﻫﺎي رسدار آﻟﻲ؛ ﺧﺎكﻫﺎي آﻟﻲ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻛﻢ‬ ‫‪OL‬‬
‫]‪[4‬‬
‫ﻻي ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬رسﻫﺎي ﻛﺸﺴﺎن‬ ‫‪MH‬‬
‫]‪[4‬‬
‫رسﻫﺎي ﻏﻴﺮآﻟﻲ ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻛﻢ‬ ‫‪CH‬‬
‫]‪[4‬‬
‫رسﻫﺎي آﻟﻲ و رسﻫﺎي ﻻيدار‬ ‫‪OH‬‬
‫]‪ [1‬ﺑﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺧﺎك در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮﻃﻮب و ﺑﺮاي ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ واﻗﻌﻲ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺎك ﻏﻮﻃﻪور و اﺷﺒﺎع ﺷﺎﻣﻞ وزن ﺧﺎك ﺷﻨﺎور ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎرﻫﺎي ﻫﻴﺪروﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫]‪ [2‬ﺑﺮاي دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﻠﺐ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻒﻫﺎ ﻣﻬﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺎك ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي‬
‫ﺷﻨﻲ و ﻣﺎﺳﻪاي ﺗﺎ ‪ 9/5 kN/m2‬ﺑﺮ ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬دﻳﻮار زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 2/4‬ﻣﺘﺮ در زﻳﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫زﻣﻴﻦ اداﻣﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺰ ﻛﻒﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺒﻚ را ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارﻧﺪ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﻠﺐ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫]‪ [3‬ﺑﺮاي دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﻠﺐ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﻲﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻒﻫﺎ ﻣﻬﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺎك ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي‬
‫ﻻي و رﺳﻲ ﺗﺎ ‪ 15/7 kN/m2‬ﺑﺮ ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬دﻳﻮار زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 2/4‬ﻣﺘﺮ در زﻳﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫زﻣﻴﻦ اداﻣﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺰ ﻛﻒﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺒﻚ را ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارﻧﺪ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﻠﺐ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫]‪ [4‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪25‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫‪ 5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه‬
‫‪ 5-6‬ﺑـﺎر زﻧـﺪه‬
‫‪ 1-5-6‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬
‫‪ 1-1-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه‪ :‬ﺑﺎري ﻏﻴﺮ داﺋﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده و ﻳﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ وارد ﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﻳﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺎر‬
‫ﺑﺮف‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺎران‪ ،‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺎر ﺳﻴﻞ و ﻳﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-1-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺎم‪ :‬ﺑﺎري ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺗﻌﻤﻴﺮات ﺑﺮ روي آن ﺑﺪان وارد ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺷﻴﺎء ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﭼﻮن ﮔﻠﺪان و ﻳﺎ ﻟﻮازم ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﻛﻮﭼﻚ‬
‫ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري آن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-1-5-6‬ﻓﻀﺎﺑﻨﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ و ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺧﻮد اﻳﺴﺘﺎ‬
‫ﺑﻮده و ﺷﺎﻣﻞ دﻳﻮار و ﺳﻘﻔﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﻔﻮذ ﺣﺸﺮات ﻳﺎ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻀﺎﺑﻨﺪ از ﺟﻨﺲ ﻓﺎﻳﺒﺮ‬
‫ﮔﻼس‪ ،‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺒﻚ ﺗﻮري ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻞ در دﺳﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺨﺮ ﺷﻨﺎ و ﻳﺎ ﺳﻜﻮي ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﺎﻏﻲ و ﻳﺎ‬
‫ﻛﺸﺎورزي را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫‪ 4-1-5-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‪ :‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ از ﻗﻄﻌﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎ و ادوات اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﺎزهاي ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ از ﺣﺮﻛﺖ وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﺑﺪون ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ و ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻮرد آن ﺑﻪ‬
‫دﻳﻮارهﻫﺎي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ و ﻳﺎ راه ﻋﺒﻮر وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 5-1-5-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮه‪ :‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ادوات آن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﺳﺎزهاي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر وزن در ﻣﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻟﺖ‪ ،‬دوش و وان ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪ 6-1-5-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ‪ :‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻗﻄﻌﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﺎزهاي ﻛﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﺑﺎز ﺳﻄﻮح ﺑﺮآﻣﺪه ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﻣﻜﺎن ﺳﻘﻮط ﻣﺮدم و ﻳﺎ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻳﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ از آن ﻧﻘﺎط ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪ 7-1-5-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺮده‪ :‬ﻧﺮدهاي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺖ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل و ﻳﺎ ﻃﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 8-5-1-6‬ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ‪ :‬ﻧﺮدﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر داﺋﻤﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫‪ 1-2-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻻزم‬
‫ﺑﺎر زﻧﺪهاي ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮده و در ﻫﻴﭻ ﺣﺎﻟﺘﻲ از ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪1-5-6‬‬
‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﺎﻫﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪28‬‬
‫‪ 2-2-5-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه‬

‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي اداري و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎل اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢﻛﻨﻨﺪه و‬
‫ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ آنﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻄﻲ ﺑﺮاي وزن دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢﻛﻨﻨﺪه ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫آنﻫﺎ در ﭘﻼن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ ،‬اﻗﺪام ﮔﺮدد‪ .‬وزن دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ‬
‫از ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺗﻴﻐﻪﻫﺎي ﺳﺒﻚ ﻧﻈﻴﺮ‬
‫دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﺎﻧﺪوﻳﭽﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر را ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ‪0/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫داد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آنﻛﻪ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ از اﻳﻦ ﻧﻮع دﻳﻮارﻫﺎي ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻠﺤﻘﺎت آﻧﻬﺎ از ‪0/4‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ وزن ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺳﻄﺢ دﻳﻮارﻫﺎي ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه از ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وزن آن‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺎر ﻣﺮده در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و در ﻣﺤﻞ واﻗﻌﻲ ﺧﻮد اﻋﻤﺎل ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ :‬اﮔﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر زﻧﺪه از ‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎر‬
‫زﻧﺪه دﻳﻮار ﺗﻘﺴﻴﻢﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 3-2-5-6‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﺎرﮔﺬاري‬

‫در ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻳﻜﺴﺮه و در ﻗﺎبﻫﺎي ﻧﺎﻣﻌﻴﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ و‬
‫ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ و ﻧﻴﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺑﺎر زﻧﺪه در دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻃﻮري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را در ﻋﻀﻮ ﺳﺎزهاي اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺮار دادن ﺑﺎر زﻧﺪه در ﺗﻤﺎم دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري زﻳﺮ ﻧﻴﺰ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻗﺮار دادن ﺑﺎر زﻧﺪه در دو دﻫﺎﻧﻪ ﻣﺠﺎور ﻫﻢ‪،‬‬
‫ب‪ -‬ﻗﺮار دادن ﺑﺎر زﻧﺪه در دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻳﻚ در ﻣﻴﺎن‪.‬‬
‫‪ 3-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬

‫ﻛﻒﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎمﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻄﻮح ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬
‫ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻣﻔﺎد ﺑﺨﺶ ‪ 2-5-6‬ﻳﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ ،1-5-6‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ‬
‫‪29‬‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ آﺛﺎر ﺑﺰرگﺗﺮي ﺷﻮﻧﺪ را ﺑﻪﻧﺤﻮي اﻳﻤﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن اﺑﻌﺎد ﺑﺎر‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺑﺎر وارده ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺼﻮرت ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮروي ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 750× 750‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫ﺷﺪه و ﻣﺤﻞ آن ﻃﻮري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﮔﺬاري را در اﻋﻀﺎ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮده‪ ،‬ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ‪ ،‬دﺳﺖ اﻧﺪاز‪ ،‬ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‪ ،‬و‬
‫ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪ 1-4-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮده و ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺮده و ﻳﺎ ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ وارد ﺑﺮ ﻫﺮ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ و در ﻫﺮ ﺟﻬﺘﻲ از آن را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺛﺮ ﺑﺎر ﺑﺮ روي اﺟﺰاي ﺳﺎزهاي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮده و آن را ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﺎزه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺮده و ﻳﺎ ﻧﺮده‬
‫ﺣﻔﺎظ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ‪ 0/75‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻃﻮل را در ﻫﺮ ﺟﻬﺘﻲ در‬
‫اﻣﺘﺪاد ﻧﺮده و ﻳﺎ ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﻗﺒﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻧﺮدهﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر اﻓﻘﻲ ‪ 0/25‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮد ﺑﺮ روي ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﺗﺎ ‪ 300×300‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ )ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي‬
‫ﻧﺮده( ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﺎرﮔﺬاري ﮔﺮدد‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮردر اﻳﻦ ﺑﻨﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 2-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ دﺳﺖ اﻧﺪاز‬

‫دﺳﺖاﻧﺪاز ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 1/2‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ وارده ﺑﺮ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ و در ﻫﺮ‬
‫ﺟﻬﺘﻲ از دﺳﺖ اﻧﺪاز ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎر را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 30‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت اﻓﻘﻲ و در ﻫﺮ ﺟﻬﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ وارد ﺷﻮد را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر داراي ﻣﻬﺎرﻫﺎ و ﻳﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺳﺎزه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮض در ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 45‬ﺗﺎ ‪ 70‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮي از ﻛﻒ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ و ﻳﺎ رﻣﭗ ﺑﻪﻧﺤﻮي‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬وارد ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎر روي ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 300×300‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫وارد ﺷﺪه و ﻣﺤﻞ آن ﺑﻪﻧﺤﻮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﺑﺎرﻫﺎي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻧﺮده و ﻳﺎ ﻧﺮده ﺣﻔﺎظ در ﺑﻨﺪ ‪ 1-4-5-6‬اﻋﻤﺎل‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ اﺗﻮﺑﻮسﻫﺎ و ﻛﺎﻣﻴﻮنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﭘﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺮﻳﻪ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 139‬دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻓﻨﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﺸﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر زﻧﺪه روي ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 1/35‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻮده ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪاي ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺎر را ﺑﺮ روي ﻋﻀﻮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬وارد ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻌﺪاد و ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺿﺎﻓﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر ‪ 1/35‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ از ﻃﻮل ﻧﺮدﺑﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻘﻒ ﻃﺒﻘﻪ و ﻳﺎ ﻣﺤﻞ اﺗﻜﺎ اﻣﺘﺪاد ﻳﺎﺑﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺶ اﻣﺘﺪاد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 0/45‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ در‬
‫ﻫﺮ ﺟﻬﺘﻲ و در ﻫﺮ ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﺗﺎ ﺑﺎﻻي ﭘﺎﻳﻪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 5-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﺑﻪاي‬
‫‪ 1-5-5-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2-5-6‬اﻟﻲ ‪ 4-5-6‬اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬در ﺣﺪ‬
‫ﻣﺘﻌﺎرف‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﻲ اﺟﺰاي ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ارﺗﻌﺎش و ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎرف ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻻزم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻧﺠﺎم‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺎزهﻫﺎي ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-5-5-6‬اﻟﻲ ‪4-5-5-6‬‬
‫ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺿﺮاﻳﺐ ﺿﺮﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ داده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-5-5-6‬آوﻳﺰﻫﺎي ﻛﺸﺸﻲ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻛﻒﻫﺎ و ﺑﺎﻟﻜﻦﻫﺎ‪ :‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1/33‬ﺿﺮب‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪31‬‬
‫‪ 3-5-5-6‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت‪ :‬وزن ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻠﺤﻘﺎت و ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك آنﻫﺎ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در زﻳﺮ ﺿﺮب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮﻳﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻﺗﻲ ﻛﻪ داراي ﻣﺤﻮر دوراﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﺿﺮﻳﺐ ‪،1/2‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻﺗﻲ ﻛﻪ داراي ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﺿﺮﻳﺐ ‪.1/5‬‬
‫‪ 4-5-5-6‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه آﺳﺎﻧﺴﻮرﻫﺎ‪ :‬وزن اﺗﺎﻗﻚ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت‪ ،‬وزﻧﻪ ﺗﻌﺎدل و ﺑﺎر زﻧﺪه‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﻣﺴﺎﻓﺮان و وﺳﺎﻳﻞ ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 2‬ﺿﺮب ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه در ﺿﺮﻳﺒﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺿﺮب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬

‫ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎ و ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺳﺎﻳﺮ‬
‫آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻳﺎ ﻃﺒﻖ روش ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮﺟﻊ ذﻳﺼﻼح ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎر ﻛﻒ‪ ،‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮي ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﻮارد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪1-5-6‬‬
‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻘﺪار‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬وزن اﻓﺮادي ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ در آنﺟﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬وزن ﺗﺠﻬﻴﺰات و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً در آﻧﺠﺎ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫پ‪ -‬وزن ﻣﻮادي ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً در آﻧﺠﺎ اﻧﺒﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻃﺒﻘﺎت‬

‫‪ 1-7-5-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺎم‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،Lo ،‬داده ﺷﺪه در‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-7-5-6‬اﻟﻲ ‪ 6-7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪32‬‬
‫‪ 2-7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺤﺪوﻳﺖﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 3-7-5-6‬اﻟﻲ ‪ ،6-7-5-6‬اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫آنﻫﺎ ﻣﻘﺪار ‪ KLLAT‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 37‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ )‪ (1-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪:‬‬
‫‪4/57‬‬
‫‪୭ ൥0/25 ൅‬ܮ ‪ ൌ‬ܮ‬ ‫‪൩‬‬ ‫)‪(1-5-6‬‬
‫் ܣ ‪௅௅‬ܭ‪ඥ‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ :L‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ :Lo‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻀﻮ )از ﺟﺪول ‪(1-5-6‬‬
‫‪ :KLL‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﺑﺎر زﻧﺪه )از ﺟﺪول ‪(2-5-6‬‬
‫‪ :AT‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎرﮔﻴﺮ )ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ(‬
‫‪ L‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ ،0/5Lo‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر دو ﻃﺒﻘﻪ و‬
‫ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 0/4Lo‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-7-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﻴﺶ از ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ :‬ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر دو ﻃﺒﻘﻪ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ‪ %20‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ 4-7-5-6‬ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﻳﺎ ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎي ﺳﻮاري‬

‫ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﻳﺎ ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎي ﺳﻮاري ﻛﺎﻫﺶ داده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ :‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎر ‪ 2‬ﻃﺒﻘﻪ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪%20‬‬
‫ﻣﺠﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫‪ 5-7-5-6‬ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع و ازدﺣﺎم‬

‫ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺤﻞﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎع و ازدﺣﺎم ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-7-5-6‬ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دالﻫﺎي ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ‬

‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎرﮔﻴﺮ ‪ AT‬ﺑﺮاي داﻟﻬﺎي ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ از ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب دﻫﺎﻧﻪ دال در ﻋﺮﺿﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ دﻫﺎﻧﻪ‬
‫دال )در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن( ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 8-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺎم‬

‫‪ 1-8-5-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﺎر زﻧﺪه ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎم‪ ،Lo ،‬داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬را ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-8-5-6‬و ‪ 3-8-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ 2-8-5-6‬ﺑﺎم ﻫﺎي ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺐدار و ﻗﻮﺳﻲ‬

‫ﺑﺎمﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺐدار و ﻗﻮﺳﻲ و ﺳﺎﻳﺒﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻮاردي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻘﻒﻫﺎي ﭘﺎرﭼﻪاي ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺳﺎزه اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻣﺠﺰا ﺗﺤﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎر زﻧﺪه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎم ﺣﺎﺻﻞ از راﺑﻄﻪ‬
‫‪ 2-5-6‬و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪه در ﻓﺼﻞ دو‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﻛﻪ در آن از دارﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻋﺒﻮر ﻛﺎرﮔﺮان و ﺣﻤﻞ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ در زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاري و ﺗﻌﻤﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺎم ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار داده‬
‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ راﺑﻄﻪ ‪ 2-5-6‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Lr = LoR1R2‬‬ ‫‪0/6 kN/m2 ≤ Lr ≤ 1/5 kN/m2‬‬ ‫)‪(2-5-6‬‬
‫ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬

‫‪ = Lr‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎم در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ ﺳﻄﺢ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = Lo‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎم در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ ﺳﻄﺢ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻀﻮ‬
‫)ﺟﺪول ‪(1-5-6‬‬
‫‪34‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ‪ R1‬و ‪ R2‬ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪AT ≤ 18m2‬‬

‫=‪R1‬‬ ‫‪1/2-0/0111 AT‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪18 m2 ≤ AT < 54m2‬‬ ‫)‪(3-5-6‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪AT ≥ 54m2‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪ AT‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎرﮔﻴﺮ ﻋﻀﻮ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺷﻴﺐدار‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ‪) S‬ﺑﻪ‬
‫درﺻﺪ(‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ‪ R2‬از راﺑﻄﻪ ‪ 4-5-6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪S ≤ 33‬‬

‫=‪R2‬‬ ‫‪1/2-0/006S‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪33 < S <100‬‬ ‫)‪(4-5-6‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪S ≥ 100‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻗﻮﺳﻲ ﻳﺎ ﮔﻨﺒﺪي‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ S‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب ‪ 266/6‬در ﻧﺴﺒﺖ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ‬
‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-8-5-6‬ﺑﺎمﻫﺎي داراي ﻛﺎرﺑﺮي وﻳﮋه‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع و ازدﺣﺎم ﺑﻮده و داراي ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﭼﻮن ﺑﺎﻏﭽﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم و‬
‫ﻏﻴﺮه ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ آنﻫﺎ را ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﺨﺶ ‪ 8-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫ ‬ ‫‪ 9-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺮاﺛﻘﺎل ‬
‫‪ 1-9-5-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﺎر زﻧﺪه ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﻬﺮهﺑﺮداري آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬در ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي ﭘﻞدار و ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي ﺗﻚ رﻳﻠﻲ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻴﺮﻫﺎي زﻳﺮﺳﺮي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﺗﺼﺎﻻت و ﻧﺸﻴﻤﻦﮔﺎهﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬
‫ﺑﺎر ﭼﺮخ ﭘﻞ ﺟﺮاﺛﻘﺎل‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ و ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ و ﻃﻮﻟﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺮﻛﺖ ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫‪ 2-9-5-6‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎر ﭼﺮخ ﺟﺮاﺛﻘﺎل‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎر ﭼﺮخ در ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي ﭘﻞدار ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﭘﻞ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎر ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﺟﺮاﺛﻘﺎل و وزن اراﺑﻪ‪ ،‬در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ از ﻗﺮارﮔﻴﺮي اراﺑﻪ ﺑﺮ روي زﻳﺮﺳﺮي ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را در آن اﻳﺠﺎد‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-9-5-6‬ﻧﻴﺮوي ﺿﺮﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ‬

‫ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮﮔﻴﺮي اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻳﺎ ﻧﻴﺮوي ارﺗﻌﺎﺷﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎر ﭼﺮخ ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺎ درﺻﺪﻫﺎي زﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪:‬‬
‫‪%25‬‬ ‫ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي ﺗﻚ رﻳﻠﻲ ﻣﻮﺗﻮردار‬
‫‪%25‬‬ ‫ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي داراي ﭘﻞ ﻣﻮﺗﻮري ﻛﺎﺑﻴﻦ دار ﻳﺎ داراي ﻛﻨﺘﺮل از راه دور‬
‫‪%10‬‬ ‫ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي داراي ﭘﻞ داراي ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل آوﻳﺰي‬
‫‪%0‬‬ ‫ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎي داراي ﭘﻞ ﻳﺎ ﺗﻚ رﻳﻠﻲ ﺑﺪون ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ اراﺑﻪ و ﺑﺎﻻﺑﺮ دﺳﺘﻲ‬
‫‪ 4-9-5-6‬ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي ﺟﺮاﺛﻘﺎل داراي اراﺑﻪﻫﺎي ﺑﺮﻗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎر ﺿﺮﻳﺐدار‬
‫ﺟﺮاﺛﻘﺎل و وزن اراﺑﻪ و ﺑﺎﻻﺑﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﻲ و در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي )ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي و ﻳﺎ در ﺧﻼف آن( و در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﭼﺮخ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻴﺮﻫﺎي زﻳﺮﺳﺮي ﻃﺮﻓﻴﻦ و ﺳﺎزه ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه آنﻫﺎ ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫‪ 5-9-5-6‬ﻧﻴﺮوي ﻃﻮﻟﻲ‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻃﻮﻟﻲ وارد ﺑﺮ ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺑﻪ ﺟﺰ ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﭘﻠﻲ ﺑﺎ ﭼﺮخدﻧﺪه دﺳﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪10‬‬
‫درﺻﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎر ﭼﺮخ ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎر ﻃﻮﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﻲ‪ ،‬در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮر ﺗﻴﺮ‬
‫زﻳﺮﺳﺮي و در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺟﻬﺎت در ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﭼﺮخ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ زﻳﺮﺳﺮي اﺛﺮ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪36‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ‪ Lo‬و ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻒﻫﺎ‬
‫ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮي‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ‬ ‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﺑﺎمﻫﺎ‬ ‫‪1‬‬
‫)‪(1‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫ﺑﺎمﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺐدار و ﻗﻮﺳﻲ‬ ‫‪1-1‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫ﺑﺎم ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﺒﻚ‬ ‫‪2-1‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺑﺎمﻫﺎي داراي ﺑﺎﻏﭽﻪ و ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ‬ ‫‪3-1‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪) 0/25‬ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ(‬ ‫ﺑﺎمﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﭘﺎرﭼﻪاي ﺑﺎ ﺳﺎزه اﺳﻜﻠﺘﻲ‬ ‫‪4-1‬‬
‫—‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮي‬ ‫ﺑﺎمﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻣﻜﺎن ﺗﺠﻤﻊ و ازدﺣﺎم‬ ‫‪5-1‬‬
‫‪) 0/25‬ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪1‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻳﻚ ﻓﻀﺎﺑﻨﺪ‬ ‫‪6-1‬‬
‫ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﻗﺎﺑﻬﺎ وارد ﻣﻲﺷﻮد(‬
‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ و ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺠﻤﻊ و ازدﺣﺎم‬ ‫‪2‬‬
‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺠﻤﻊ داراي ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬
‫—‬ ‫)‪3(3‬‬ ‫‪1-2‬‬
‫)ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﻛﻒ(‬
‫—‬ ‫)‪5(3‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺠﻤﻊ ﻓﺎﻗﺪ ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫‪2-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﻏﺬاﺧﻮري و رﺳﺘﻮرانﻫﺎ‬ ‫‪3-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎ و ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ‬ ‫‪4-2‬‬
‫—‬ ‫)‪7/5(3‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎ و ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎ‬ ‫‪5-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪7/5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي اﺟﺮاي ﻣﺮاﺳﻢ ﮔﺮوﻫﻲ‪ ،‬اﺟﺮاي ﺳﺮود و ‪...‬‬ ‫‪6-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺷﺒﺴﺘﺎن ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﺗﻜﺎﻳﺎ‬ ‫‪7-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﻼﻗﺎت‬ ‫‪8-2‬‬
‫)‪(3‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮي‬ ‫‪9-2‬‬
‫)‪(4‬‬
‫راﻫﺮوﻫﺎ‪ ،‬راه ﭘﻠﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻟﻜﻦﻫﺎ‬ ‫‪3‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺠﻤﻊ و ازدﺣﺎم واﻗﻊ در ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﻜﻒ )ورودي(‬ ‫‪1-3‬‬
‫—‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎر زﻧﺪه اﺗﺎقﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺠﻤﻊ و ازدﺣﺎم واﻗﻊ در ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪2-3‬‬
‫)‪ (14‬و )‪(4‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫راهﭘﻠﻪ و راﻫﻬﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ دربﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ‬ ‫‪3-3‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫راه ﭘﻠﻪ اﺿﻄﺮاري‬ ‫‪4-3‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫راﻫﺮو دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺮاي اﻣﻮر ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت‬ ‫‪5-3‬‬
‫‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎر زﻧﺪه ﻛﻒ‬
‫اﺗﺎقﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫—‬ ‫ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻴﺶ از ‪5‬‬ ‫ﺑﺎﻟﻜﻦﻫﺎ‬ ‫‪6-3‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ‪ Lo‬و ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻒﻫﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﻣﺠﺘﻤﻊﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‬ ‫‪4‬‬
‫—‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﺎﻣﻞ )ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ‪ -‬اﻧﺒﺎر‪ -‬راﻫﺮوﻫﺎ(‬ ‫‪1-4‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎي ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻤﻊ و راﻫﺮوﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن‬ ‫‪2-4‬‬
‫ﻫﺘﻞﻫﺎ‪ -‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫‪5‬‬
‫—‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻫﺘﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﺴﺮاﻫﺎ و ﺧﻮاﺑﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫‪1-5‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ‪ -‬ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﻜﻒ )ورودي(‬ ‫‪2-5‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ‪ -‬ﻛﻒ ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪3-5‬‬
‫)‪(3‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻋﻤﺪهﻓﺮوﺷﻲ‪ -‬ﻫﻤﻪ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪4-5‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪6‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎي درس‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺒﻚ‬ ‫‪1-6‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫‪2-6‬‬
‫)‪(5‬‬
‫‪ 2/5‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ‬
‫‪4/5‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﻛﺘﺎب ﻳﺎ اﺗﺎق ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫‪3-6‬‬
‫ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪7/5‬‬
‫‪ 4‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع‪،‬‬
‫‪7‬‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﻛﺘﺎب ﻳﺎ ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‬ ‫‪4-6‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪10‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﻜﻒ )ورودي(‬ ‫‪5-6‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪6-6‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي اداري‬ ‫‪7‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫دﻓﺎﺗﺮ ﻛﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬ ‫‪1-7‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﻼﻗﺎت‪ -‬راﻫﺮوﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﻜﻒ )ورودي(‬ ‫‪2-7‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪3-7‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ ‫‪8‬‬
‫‪9‬‬ ‫)‪6 (2) (3) (6‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺳﺒﻚ‬ ‫‪1-8‬‬
‫‪11‬‬ ‫)‪10 (2) (3) (6‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪2-8‬‬
‫)‪(2) (3) (6‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ‬ ‫‪3-8‬‬
‫ورزﺷﮕﺎهﻫﺎ و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ‬ ‫‪9‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪3/5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ورزﺷﻲ ﺳﺒﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻨﻴﺲ روي ﻣﻴﺰ‪ -‬ﺑﻴﻠﻴﺎرد و ‪...‬‬ ‫‪1-9‬‬
‫)‪(3‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ورزﺷﻲ و ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺑﺪﻧﻲ‬ ‫‪2-9‬‬
‫—‬ ‫)‪5(3‬‬ ‫ورزﺷﮕﺎهﻫﺎي داراي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫‪3-9‬‬
‫)‪(3) (5‬‬
‫—‬ ‫‪6‬‬ ‫ورزﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻓﺎﻗﺪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻳﺎ داراي ﻧﻴﻤﻜﺖ‬ ‫‪4-9‬‬
‫‪38‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ‪ Lo‬و ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻒﻫﺎ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪10‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪1-10‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎي ﻋﻤﻞ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫‪2-10‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ اول‬ ‫‪3-10‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫‪4-10‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎ‬ ‫‪11‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ وزن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ‪40‬‬
‫‪20‬‬ ‫)‪3 (2) (3) (7) (8‬‬ ‫‪1-11‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ‬
‫‪30‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ وزن ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 90‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ‬ ‫‪2-11‬‬
‫)‪(15‬‬ ‫)‪(9‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪12‬‬ ‫ﻣﻌﺎﺑﺮ و ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑﺎ اﻣﻜﺎن ﻋﺒﻮر ﻛﺎﻣﻴﻮن‬ ‫‪3-11‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد‬ ‫‪12‬‬
‫‪ 5‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع‬
‫—‬ ‫ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪1-12‬‬
‫ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪15‬‬
‫—‬ ‫‪5‬‬ ‫آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ و رﺧﺖﺷﻮيﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪2-12‬‬
‫—‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﻌﺒﻴﻪ اﻧﺒﺎر ﺳﺒﻚ در ﻓﻀﺎي داﺧﻞ ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب‬ ‫‪3-12‬‬
‫)‪(2‬‬
‫—‬ ‫‪6‬‬ ‫اﻧﺒﺎريﻫﺎي ﺳﺒﻚ‬ ‫‪4-12‬‬
‫)‪ (10‬و )‪(2‬‬
‫—‬ ‫‪12‬‬ ‫اﻧﺒﺎريﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ‬ ‫‪5-12‬‬
‫—‬ ‫‪7/5‬‬ ‫ﻣﻮﺗﻮرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪6-12‬‬
‫—‬ ‫‪4‬‬ ‫اﺗﺎقﻫﺎي ﻫﻮاﺳﺎز‪ -‬ﭘﻤﭗ و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن‬ ‫‪7-12‬‬
‫)‪(13‬و )‪ (12‬و)‪(11‬‬
‫—‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻓﺮود ﺑﺎﻟﮕﺮد‬ ‫‪8-12‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫ﻛﻒ ﻛﺎذب در ﻓﻀﺎﻫﺎي اداري‬ ‫‪9-12‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻛﻒ ﻛﺎذب ﺑﺮاي اﺗﺎقﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫‪10-12‬‬
‫‪) 1/3‬ﺑﺮروي‬
‫ﺳﻄﺤﻲ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫‪3/6‬‬ ‫اﺗﺎق آﺳﺎﻧﺴﻮر‬ ‫‪11-12‬‬
‫‪50×50‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫وارد ﺷﻮد(‬
‫‪1‬‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دﻳﮕﺮ‬ ‫‪12-12‬‬
‫‪39‬‬
‫‪ (1‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺎم ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 8-5-6‬ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﻘﻒ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎر‬
‫زﻧﺪه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ در ﻣﻴﺎن اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮي‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ (2‬اﺟﺰاء ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ و ﺗﻴﺮﻫﺎ )اﺟﺰاء اﺻﻠﻲ( ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴﺮاﺗﻲ‪ ،‬اﻧﺒﺎرﻫﺎ ‪...‬‬
‫ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲروﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه وارد ﺑﻪ ﺳﻘﻒ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ را ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر در ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ و در ﺗﻴﺮﻫﺎ در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ اﺧﺘﻴﺎري از ﺗﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را اﻳﺠﺎد‬
‫ﻛﻨﺪ وارد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮي ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 7-5-6‬ﻣﺠﺎز ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺧﺎﺻﻲ در‬
‫ﺧﺼﻮص آن اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ (4‬در راه ﭘﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻛﻒ ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺮهاي ﻣﺠﺰا در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻒ ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي ﻃﺮه وارد ﻣﻲﺷﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻟﺰوﻣﻲ ﻧﺪارد ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎرﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ردﻳﻒ از ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ زﻳﺮ‬
‫وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ 0/4 :‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻃﻮل در راﺳﺘﺎي ﻣﻮازي ردﻳﻒ ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ و ‪0/15‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ در راﺳﺘﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ردﻳﻒ ﺻﻨﺪﻟﻲ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ دو ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﻛﻒﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴﺮﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻓﻀﺎﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻪ داراي ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻳﺎ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮي ﺧﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﻛﻒ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎرك وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-5-6‬و ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ زﻳﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬
‫اﻣﺎ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ دو ﺑﺎر ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻋﻤﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( در ﺧﺼﻮص ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدروﻫﺎي ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 9‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪13/5‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ‪ 120 × 120‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‪.‬‬
‫ب( ﺑﺮاي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﺰه ﺑﺪون دال ﻳﺎ ﺳﻘﻒ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎي ﺳﺒﻚ )ﺷﺨﺼﻲ( ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺎر ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﭼﺮخ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﻒﻫﺎ ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر ﻛﺎﻣﻴﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻴﻮن ﻳﺎ اﺗﻮﺑﻮس ﺑﺎ وزن ﺑﻴﺶ از ‪ 40‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬
‫آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﭘﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 139‬دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻓﻨﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﺸﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪40‬‬
‫‪ (9‬ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ روش ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪهاي ﻛﻪ درﺑﺮ دارﻧﺪه ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﺎﻣﻴﻮنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ (10‬ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻛﻒ اﻧﺒﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺪاول ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 1-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ وﺿﻊ‬
‫ﻣﻮاد اﻧﺒﺎر ﺷﻮﻧﺪه روﺷﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻧﻮع اﻧﺒﺎر و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن ﺑﺎ ﺟﺪاول ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره‬
‫‪ ،1-6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه در آن ﺟﺪول در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از‬
‫‪ 7/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (11‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻛﻒ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺎﻟﮕﺮدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ وزن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 14‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ )در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ(‪ 2 ،‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وزن و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻟﮕﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ ذﻳﺼﻼح‬
‫اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (12‬دو ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 2/45‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻒ ﺟﺎﻳﮕﺎه )ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﭼﺮخﻫﺎ( اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻫﺮ‬
‫ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ %75‬وزن ﺑﺎﻟﮕﺮد در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي اﻳﻦ دو ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را ﺑﺮ ﺳﺎزه وارد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 200 × 200‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ وارد ﺷﺪه و‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ و ﮔﺴﺘﺮده ﻫﻤﺰﻣﺎن وارد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (13‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ‪ 13/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 120 × 120‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ در ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را در ﻋﻀﻮ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ در ﻧﻈﺮﮔﻴﺮي ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (14‬ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﭘﻠﻪﻫﺎ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 50 × 50‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و ﺑﺼﻮرت ﻏﻴﺮﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﻋﻤﺎل‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (15‬ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﭼﺮخ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ‪ 120 × 120‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪41‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 2-5-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﺑﺎر زﻧﺪه ‪KLL‬‬
‫‪KLL‬‬ ‫ﺟﺰء ﺳﺎزهاي‬ ‫ردﻳﻒ‬

‫‪4‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي داﺧﻠﻲ‬ ‫‪1‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺪون دالﻫﺎي ﻃﺮهاي‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﺳﺘﻮن ﻛﻨﺎري ﺑﺎ دال ﻃﺮهاي‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺳﺘﻮن ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎ دال ﻃﺮهاي‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺗﻴﺮ ﻛﻨﺎري ﺑﺪون دال ﻃﺮهاي‬ ‫‪5‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺗﻴﺮ داﺧﻠﻲ‬ ‫‪6‬‬
‫ﺑﻘﻴﻪ اﻋﻀﺎي ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1-7‬ﺗﻴﺮ ﻛﻨﺎري ﺑﺎ دال ﻃﺮهاي‪،‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 2-7‬ﺗﻴﺮ ﻃﺮهاي‪،‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 3-7‬دال ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ‪،‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 4-7‬دال دو ﻃﺮﻓﻪ‪،‬‬
‫اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺿﺎﺑﻄﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮش در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﻫﺎﻧﻪ‬
‫‪1‬‬ ‫‪5-7‬‬
‫ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫‪ 6-6‬ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‬
‫‪ 6-6‬ﺑـﺎر ﺳﻴﻞ‬
‫‪ 1-6-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺧﺴﺎرتﻫﺎي ﺳﻴﻞ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺤﻞ و‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح و ﻣﺮاﻛﺰ داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎي زﻳﺮ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪلﺳﺎزي ﻋﺪدي و ﻳﺎ آزﻣﻮن آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ )ﻣﺪلﺳﺎزي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ( ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه ﻣﺠﺎز و‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي واﻗﻊ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ وﻳﮋه ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻲرود‪.‬‬
‫در ﻣﻨﺎﻃﻖ وﻳﮋه ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﭘﻲ ﺳﺘﻮﻧﻲ و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺳﻴﻞ ﻃﺮح و در ﺑﻠﻨﺪي ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و در ﻣﺤﺪوده ارﺗﻔﺎع ﺳﻴﻞ ﻃﺮح از ﻣﻮاﻧﻌﻲ ﻧﻈﻴﺮ دﻳﻮارﻫﺎي‬
‫ﻓﺮو رﻳﺰﺷﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد ﻣﺴﻴﺮي آزاد ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر ﻣﻮجﻫﺎ و ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي ﺳﻴﻼﺑﻲ داراي ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ از‬
‫زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 2-6-6‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪ 1-2-6-6‬دﻳﻮار ﻓﺮو رﻳﺰﺷﻲ‪ :‬ﻫﺮ ﻧﻮع دﻳﻮاري در ﻣﻌﺮض ﺳﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه‬
‫ﺳﺎزهاي ﻻزم ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺳﺎزه دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﻳﺎ ﺳﻴﻠﻲ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻓﺮو ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻴﻼبﻫﺎ اﺟﺎزه ﻋﺒﻮر آزاداﻧﻪ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ و ﻫﻢ آﺳﻴﺒﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزه ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه ﭘﻲ ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪ 2-2-6-6‬ﺳﻴﻞ ﻃﺮح و ارﺗﻔﺎع ﺳﻴﻞ ﻃﺮح‪ :‬ﺳﻴﻼﺑﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺠﺎوز از آن در ﺳﺎل‪ 1 ،‬درﺻﺪ‬
‫)دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 100‬ﺳﺎل( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع اﻳﻦ ﺳﻴﻼب ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﻔﺎع ﻣﻮج ﻧﺎﺷﻲ از آن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-2-6-6‬ﻣﻨﻄﻘﻪ وﻳﮋه ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻞ‪ :‬ﻧﺎﺣﻴﻪ در ﻣﻌﺮض ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﺠﺎور آبﻫﺎي‬
‫آزاد‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﺳﺎﺣﻠﻲ درﻳﺎﭼﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻳﺎ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻳﻚ ﺳﻴﻼب رودﺧﺎﻧﻪاي ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﻣﺪت‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺷﺪن رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺴﻴﻞﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻮجﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻧﺎﺷﻲ از ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﺎﻧﻮنﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺸﺎء‬
‫اﺻﻠﻲ ﺳﻴﻞ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﺟﺰر و ﻣﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﻲ‪ ،‬ﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎنﻫﺎي اﻣﻮاج ﻳﺎ ﺳﻮﻧﺎﻣﻲﻫﺎ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮأم‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻋﻤﻖ آب ﺳﺎﻛﻦ ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 600‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻣﻮج ﺷﻜﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 450‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-6-6‬اﻟﺰاﻣﺎت و ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫‪ 1-3-6-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ و‬
‫ﻣﻬﺎر ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎوري‪ ،‬ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ و ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ داﺋﻤﻲ ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻴﻞ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎرﻫﺎ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-3-6-6‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و آبﺷﺴﺘﮕﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺪاري ﭘﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و‬

‫ﻫﻢ ﻋﻤﻖ ﺳﻴﻼب در ﻣﺤﻞ و اﺛﺮات ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻴﻞ وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎزهﻫﺎي دﻳﮕﺮ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫وﻳﮋه ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻞ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻖ ﭘﻲ ﻣﻲﺗﻮان اﺛﺮات ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و آبﺷﺴﺘﮕﻲ را ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ دور از ﺧﻄﻮط ﺳﺎﺣﻠﻲ و ﺧﺎرج از ﺣﺮﻳﻢ ﻧﻮاﺣﻲ‬
‫ﺳﺎﺣﻠﻲ اﺣﺪاث ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪44‬‬
‫‪ 6-6‬ﺑﺎر ﺳﻴﻞ‬
‫‪ 3-3-6-6‬دﻳﻮارﻫﺎي ﻓﺮو رﻳﺰﺷﻲ و ﺗﻴﻐﻪﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎزه ﺑﺮاي ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻦ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺼﻞ ‪ ،10‬ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ 11‬و ﻳﺎ ﺑﺎري ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮدي ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ دﻳﻮار اﺛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاي ﺑﺎري ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ دﻳﻮار ﻓﺮو رﻳﺰﺷﻲ در اﺛﺮ ﺑﺎر ﺳﻴﻠﻲ ﻛﻤﺘﺮ از آنﭼﻪ ﻛﻪ در ﻃﻲ ﺳﻴﻞ ﻃﺮح اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه ﭘﻲ و ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن داﺋﻤﻲ و ﺳﺎﻳﺮ آﺳﻴﺐﻫﺎي‬
‫ﺳﺎزهاي ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮات ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻴﻞ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-3-6-6‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهاي در ﻣﻨﺎﻃﻖ وﻳﮋه ﺧﻄﺮ ﺳﻴﻞ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﻴﻞ ﻃﺮح ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻴﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ و ﻫﻴﺪرودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﺳﺖ‪ .‬ارﺗﻔﺎع و ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻮج‬
‫ﺷﻜﻨﻨﺪه وارد ﺑﺮ ﺷﻤﻊﻛﻮﺑﻲﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 5-3-6-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮاد زاﺋﺪ )ﻧﺨﺎﻟﻪ(‪ ،‬ﻳﺦ و ﻫﺮ ﺷﻲء دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻼب اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از آن ﺿﺮﺑﻪ وارد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﺑﻪاي‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه و اﺛﺮ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﻓﻘﻲ در ﺑﺤﺮاﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪45‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫‪ 7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف‬
‫‪ 1-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف زﻣﻴﻦ‬

‫ﺑﺎر ﺑﺮف زﻣﻴﻦ‪ ، Pg ،‬وزن ﻻﻳﻪ ﺑﺮف ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ اﻓﻘﻲ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺠﺎوز از آن در ﺳﺎل دو درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ )دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 50‬ﺳﺎل(‪.‬‬
‫ﺑﺎر ﺑﺮف زﻣﻴﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول‬
‫‪ 1-7-6‬و ﻳﺎ ﺷﻜﻞ ‪ ،1-7-6‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫‪ 0/25‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -1‬ﺑﺮف ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ )ﻧﺎدر(‬

‫‪ 0/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -2‬ﺑﺮف ﻛﻢ‬
‫‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -3‬ﺑﺮف ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ – 4‬ﺑﺮف زﻳﺎد‬
‫‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ – 5‬ﺑﺮف ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -6‬ﺑﺮف ﻓﻮق ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻗﻴﻖﺗﺮ آﻣﺎري ﺑﺮاي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻘﺪار‬
‫آن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﻮق درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪47‬‬
‫‪ 2-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺎم‬

‫ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺮ روي ﺑﺎم‪ ، Pr ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﺐ و دﻣﺎي ﺑﺎم‪ ،‬ﺑﺮفﮔﻴﺮي‪ ،‬و اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ ﺳﻄﺢ آن‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ راﺑﻄﻪ ‪ 1-7-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Pr  0/ 7 C s C t C e I s Pg‬‬ ‫)‪(1-7-6‬‬
‫‪ = Is‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪3-7-6‬‬
‫‪ = Ce‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪4-7-6‬‬
‫‪ =Ct‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪5-7-6‬‬
‫‪ = Cs‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪6-7-6‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎر ﺑﺮف ‪ Pr‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻣﻜﺎن ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮف درﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻣﻜﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎرﺑﺮف ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎر ﺑﺮف ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ،1-2-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺟﺰﻳﻲ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ ،7-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ ،8-7-6‬ﺑﺎر اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ ،9-7-6‬و‬
‫ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 11-7-6‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪48‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-7-6‬ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﺸﻮر از ﻧﻈﺮ ﺑﺎر ﺑﺮف‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮ‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮ‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫‪1‬‬ ‫ﺑﻮﺷﻬﺮ‬ ‫‪31‬‬ ‫‪5‬‬ ‫آﺳﺘﺎرا‬ ‫‪1‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺑﻴﺠﺎر‬ ‫‪32‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اراك‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ‬ ‫‪33‬‬ ‫‪5‬‬ ‫اردﺑﻴﻞ‬ ‫‪3‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﭘﻴﺮاﻧﺸﻬﺮ‬ ‫‪34‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اردﺳﺘﺎن‬ ‫‪4‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﺒﺮﻳﺰ‬ ‫‪35‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اروﻣﻴﻪ‬ ‫‪5‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﺮﺑﺖ ﺟﺎم‬ ‫‪36‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اﺳﻼم آﺑﺎد ﻏﺮب‬ ‫‪6‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻴﺪرﻳﻪ‬ ‫‪37‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪7‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﻜﺎب‬ ‫‪38‬‬ ‫‪5‬‬ ‫اﻟﻴﮕﻮدرز‬ ‫‪8‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﻬﺮان ﺟﻨﻮب‬ ‫‪39‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اﻣﻴﺪﻳﻪ‬ ‫‪9‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﻬﺮان ﺷﻤﺎل‬ ‫‪40‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻧﺎر‬ ‫‪10‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺟﺎﺳﻚ‬ ‫‪41‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اﻫﺮ‬ ‫‪11‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺟﻠﻔﺎ‬ ‫‪42‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻫﻮاز‬ ‫‪12‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺟﻴﺮﻓﺖ‬ ‫‪43‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﺸﻬﺮ‬ ‫‪13‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﭼﺎﺑﻬﺎر‬ ‫‪44‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اﻳﻼم‬ ‫‪14‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺧﺎش‬ ‫‪45‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اﻳﻮان ﻏﺮب‬ ‫‪15‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺧﺪاﺑﻨﺪه‬ ‫‪46‬‬ ‫‪2‬‬ ‫آﺑﺎدان‬ ‫‪16‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺧﺮم آﺑﺎد‬ ‫‪47‬‬ ‫‪3‬‬ ‫آﺑﺎده‬ ‫‪17‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺧﺮم دره‬ ‫‪48‬‬ ‫‪5‬‬ ‫آﺑﻌﻠﻲ‬ ‫‪18‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﺧﻠﺨﺎل‬ ‫‪49‬‬ ‫‪5‬‬ ‫آﺳﺘﺎﻧﻪ اﺷﺮﻓﻴﻪ‬ ‫‪19‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺧﻮر ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻚ‬ ‫‪50‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اﻧﺰﻟﻲ‬ ‫‪20‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺧﻮر ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ‬ ‫‪51‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫‪21‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺧﻮي‬ ‫‪52‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺎﻓﻖ‬ ‫‪22‬‬
‫‪5‬‬ ‫داران‬ ‫‪53‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺑﺎﻧﻪ‬ ‫‪23‬‬
‫‪5‬‬ ‫درود‬ ‫‪54‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺑﺠﻨﻮرد‬ ‫‪24‬‬
‫‪3‬‬ ‫دزﻓﻮل‬ ‫‪55‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺑﺮوﺟﺮد‬ ‫‪25‬‬
‫‪3‬‬ ‫دﻫﻠﺮان‬ ‫‪56‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺴﺘﺎن‬ ‫‪26‬‬
‫‪2‬‬ ‫دوﮔﻨﺒﺪان‬ ‫‪57‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺸﺮوﻳﻪ‬ ‫‪27‬‬
‫‪4‬‬ ‫راﻣﺴﺮ‬ ‫‪58‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﻢ‬ ‫‪28‬‬
‫‪2‬‬ ‫راﻣﻬﺮﻣﺰ‬ ‫‪59‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‬ ‫‪29‬‬
‫‪2‬‬ ‫رﺑﺎط ﭘﺸﺖ ﺑﺎم‬ ‫‪60‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻨﺪر ﻟﻨﮕﻪ‬ ‫‪30‬‬
‫‪49‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪ 1-7-6‬ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﺸﻮر از ﻧﻈﺮ ﺑﺎر ﺑﺮف‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮ‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮ‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫‪3‬‬ ‫ﻛﺎﺷﺎن‬ ‫‪91‬‬ ‫‪5‬‬ ‫رﺷﺖ‬ ‫‪61‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻛﺎﺷﻤﺮ‬ ‫‪92‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رﻓﺴﻨﺠﺎن‬ ‫‪62‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻛﺮج‬ ‫‪93‬‬ ‫‪4‬‬ ‫رواﻧﺴﺮ‬ ‫‪63‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﻛﺮﻣﺎن‬ ‫‪94‬‬ ‫‪2‬‬ ‫زاﺑﻞ‬ ‫‪64‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬ ‫‪95‬‬ ‫‪5‬‬ ‫زرﻳﻨﻪ اوﺑﺎﺗﻮ‬ ‫‪65‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻛﻨﮕﺎور‬ ‫‪96‬‬ ‫‪4‬‬ ‫زﻧﺠﺎن‬ ‫‪66‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﻛﻬﻨﻮج‬ ‫‪97‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺳﺒﺰوار‬ ‫‪67‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﻛﻮﻫﺮﻧﮓ‬ ‫‪98‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺳﺮاب‬ ‫‪68‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﮔﺮﮔﺎن‬ ‫‪99‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺳﺮاوان‬ ‫‪69‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﮔﺮﻣﺴﺎر‬ ‫‪100‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺳﺮﭘﻞ ذﻫﺎب‬ ‫‪70‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن‬ ‫‪101‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺳﺮﺧﺲ‬ ‫‪71‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﮔﻠﻤﻜﺎن‬ ‫‪102‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺳﺮدﺷﺖ‬ ‫‪72‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﮔﻨﺎﺑﺎد‬ ‫‪103‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﻘﺰ‬ ‫‪73‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﻻر‬ ‫‪104‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺳﻤﻨﺎن‬ ‫‪74‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﺎﻛﻮ‬ ‫‪105‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺳﻨﻨﺪج‬ ‫‪75‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫‪106‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺳﻴﺮﺟﺎن‬ ‫‪76‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﻣﺮﻳﻮان‬ ‫‪107‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺷﺎﻫﺮود‬ ‫‪77‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﻣﺴﺠﺪﺳﻠﻴﻤﺎن‬ ‫‪108‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺑﻚ‬ ‫‪78‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫‪109‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺷﻬﺮ ﻛﺮد‬ ‫‪79‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﻼﻳﺮ‬ ‫‪110‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺷﻴﺮاز‬ ‫‪80‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﻬﺎﺑﺎد‬ ‫‪111‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻃﺒﺲ‬ ‫‪81‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﻪ‬ ‫‪112‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻓﺮدوس‬ ‫‪82‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻧﺎﻳﻴﻦ‬ ‫‪113‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻓﺴﺎ‬ ‫‪83‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻧﻬﺎوﻧﺪ‬ ‫‪114‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻓﻴﺮوز ﻛﻮه‬ ‫‪84‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻧﻬﺒﻨﺪان‬ ‫‪115‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻗﺎﺋﻦ‬ ‫‪85‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر‬ ‫‪116‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻗﺮاﺧﻴﻞ‬ ‫‪86‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻫﻤﺪان‬ ‫‪117‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻗﺮوه‬ ‫‪87‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻫﻤﺪان ﻧﻮژه‬ ‫‪118‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻗﺰوﻳﻦ‬ ‫‪88‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻳﺎﺳﻮج‬ ‫‪119‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻗﻢ‬ ‫‪89‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻳﺰد‬ ‫‪120‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻗﻮﭼﺎن‬ ‫‪90‬‬
‫‪50‬‬
‫‪ 1-2-7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻢ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺷﻴﺐدار ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﺎﻧﺰده درﺟﻪ و ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻗﻮﺳﻲ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻴﻦ ﺗﺎج و‬
‫ﭘﺎي ﻗﻮس ﻛﻤﺘﺮ از ده درﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎر ﺣﺪاﻗﻞ‪ ، Pm ،‬ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ‪ ،2-7-6‬ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ درﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pm  I s Pg‬‬ ‫‪Pg ≤ 1 kN/m2‬‬ ‫)‪-2-7-6‬اﻟﻒ( ﺑﺮاي‬
‫‪Pm=Is‬‬ ‫‪Pg > 1 kN/m2‬‬ ‫)‪-2-7-6‬ب( ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺎر ﺑﺮف ﺣﺪاﻗﻞ‪ ،‬ﻳﻚ اﻣﻜﺎن ﺑﺎر ﺑﺮف ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن‪ ،‬ﺑﺮف ﺟﺰﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن‪ ،‬ﺑﺮف اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ و ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﻧﻈﺮ ﺑﺎر ﺑﺮف از ﺟﺪول ‪ 2-1-6‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي‬
‫اﺛﺮ ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﻃﺮاف و ﻣﻴﺰان ﺑﺮفﮔﻴﺮي ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺿﺮﻳﺐ‬
‫ﺑﺮفﮔﻴﺮي‪ ، Ce ،‬ﺣﺎﺻﻞ از ﺟﺪول ‪ ،2-7-6‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮفرﻳﺰ‪ ،‬ﺑﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﻲ از اﻃﺮاف وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮ‬
‫روي ﺑﺎم‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺄﺳﻴﺴﺎﺗﻲ ﺑﺰرگ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮده و ﻳﺎ ارﺗﻔﺎع دﺳﺖاﻧﺪاز ﺑﺎم و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲﻫﺎ از‬
‫روي ﺑﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮ از ارﺗﻔﺎع ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن‪ ، hb  Pr /  ،‬ﺑﺎﺷﺪ آن ﺑﺎم ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﮔﺮوه ﺑﺮفرﻳﺰ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻮاﻧﻊ اﻃﺮاف ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ده ﺑﺮاﺑﺮ ‪ h‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮف ﺑﺎم آن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮده و در آن ﺻﻮرت ﺑﺎم را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺮفرﻳﺰ داﻧﺴﺖ‪ ، h .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﺋﻢ از روي ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﺎ روي‬
‫ﺑﺎم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮف‪ ،  ،‬را ﻣﻲﺗﻮان از راﺑﻄﻪ ‪ 3-7-6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪  043‬‬
‫‪/‬‬ ‫ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ‪Pg  2/2‬‬ ‫)‪(3-7-6‬‬
‫‪51‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ ‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 4/7‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎم ﺑﺮفﮔﻴﺮ از ﺗﻤﺎم‬
‫ﺟﻮاﻧﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آن و ﻳﺎ ﻣﻮاﻧﻊ اﻃﺮاف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎمﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺮفﮔﻴﺮ و ﻏﻴﺮ ﺑﺮفرﻳﺰ‬
‫ﺑﺎمﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺮفﮔﻴﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-4 -7-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ و ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در دوره ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 2-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮفﮔﻴﺮي‪Ce ،‬‬

‫ﺑﺎم ﺑﺮفﮔﻴﺮ‬ ‫ﺑﺎم ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺮفﮔﻴﺮ‬ ‫ﺑﺎم ﺑﺮفرﻳﺰ‬ ‫ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫زﻳﺎد‬
‫‪1/1‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫ﻛﻢ‬
‫‪ 1-4-7-6‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ‬

‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺎد‪ ،‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﺮﻳﻚ از دو ﻗﻄﺎع ‪ 45‬درﺟﻪ در دو‬
‫ﻃﺮف ﺟﻬﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎد ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻫﺮﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ را دارد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﮔﺮوه‬
‫ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري زﻳﺎد ‪ -‬ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮي و ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺎغ‪ ،‬ﺟﻨﮕﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻧﺎﻫﻤﻮاري و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ‪ 9‬ﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪ -‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ -‬ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 9‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪ -‬ﮔﺮوه ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﻛﻢ ‪ -‬ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺴﺘﻮي ﺑﺪون ﻣﻮاﻧﻊ از ﻗﺒﻴﻞ درﻳﺎ و درﻳﺎﭼﻪ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻼق و ﻧﻤﻜﺰار‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻬﺎر ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ دو اﻣﺘﺪاد ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 5-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ‬

‫ﺿﺮﻳﺐ ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ‪ ،Ct ،‬از ﺟﺪول ‪ ،3-7-6‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺳﺎلﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪52‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 3-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ‪Ct ،‬‬

‫‪1/0‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻪﺟﺰ ﻣﻮارد زﻳﺮ‬
‫‪1/1‬‬ ‫ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ در دﻣﺎي ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1/2‬‬ ‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ زﻳﺮ ﺑﺎم ﺑﺎز و ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺪون ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪1/3‬‬ ‫ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ دﻣﺎي آﻧﻬﺎ زﻳﺮ ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫‪ 6-7-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻣﺴﻄﺢ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ‪ ،Cs ،‬ﺑﺮاﺑﺮ واﺣﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺷﻴﺐدار ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ ﺑﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﺷﻴﺐ‪ ،  ،‬ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Cs = 1/0‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫)‪-4-7-6‬اﻟﻒ(‪،‬‬
‫‪  ‬‬ ‫‪   70‬‬ ‫)‪ -4-7-6‬ب(‪،‬‬

‫‪Cs 1 ‬‬
‫‪70   ‬‬
‫‪Cs=0‬‬ ‫‪  70‬‬ ‫)‪ -4-7-6‬پ(‪،‬‬
‫زاوﻳﻪ ‪ ،  ‬ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ،1-6-7-6‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻄﺢ ﺷﻴﺐدار ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-6-7-6‬اﮔﺮ ﺳﻄﺢ ﺑﺎم ﻟﻐﺰﻧﺪه ﺑﻮده و ﻟﻐﺰش ﺑﺮف ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺷﻴﺐدار ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻟﺒﻪ ﺑﺎم ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮف ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪  ‬ﺑﺮاي ‪ Ct=1‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﭘﻨﺞ درﺟﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ‪ Ct= 1/1‬ﺑﺮاﺑﺮ ده درﺟﻪ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ Ct‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎﻧﺰده درﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎمﻫﺎي ﻟﻐﺰﻧﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﺑﺮگ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪاي و ﭘﻮﺷﺶ ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ‪ ،‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ و ﻗﻴﺮاﻧﺪود‬
‫ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و ﻫﻤﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻏﺸﺎﻫﺎي داراي ﺳﻄﻮح آﺟﺪار را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺻﺎف داﻧﺴﺖ‪ .‬ورﻗﻪﻫﺎي‬
‫ﭘﻮﺷﺶ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ و ﭼﻮﺑﻲ ﻟﻐﺰﻧﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﺷﺮاﻳﻂ ﻟﻐﺰﻧﺪه و ﻣﺎﻧﻊدار ﺑﻮدن ﺑﺎم‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪  ‬ﺑﺮاي ‪ Ct =1‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 30 °‬و ﺑﺮاي‬
‫‪ Ct‬ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 45 °‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪53‬‬
‫‪ 2-6-7-6‬در ﺑﺎمﻫﺎي ﻗﻮﺳﻲ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﺐ ﻗﻮس در ﻃﻮل آن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻗﻮس ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﭼﻨﺪ ﺿﻠﻌﻲ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺷﻴﺐ‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از اﺿﻼع ﺑﺮ ﺣﺴﺐ زاوﻳﻪ ﺿﻠﻊ ﺑﺎ اﻓﻖ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-6-7-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻗﻄﻌﺎت در ﻫﺮ ﻧﻴﻤﻪ ﻗﻮس ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺳﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻔﺘﺎد‬
‫درﺟﻪ ﺑﺎر ﺑﺮف درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه و اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ ﺟﺰو ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﻗﻮس درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-6-7-6‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻛﻨﮕﺮهاي و ﺷﻴﺐدار دﻧﺪاﻧﻪاي ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻴﺐ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﻚ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-6-7-6‬ﺑﺮ روي ﻃﺮه ﻟﺒﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎم‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮف وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬از ﺿﺮﻳﺐ ﻳﻚ‬
‫ﺑﺮاي ‪ Cs‬و ‪ Ct‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه وﻟﻲ ﻣﻘﺪار ‪ Pr‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮف دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﺮض ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﺠﻤﻊ‬
‫ﺑﺮف ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﻮل ﻃﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﻘﺪار آن از ﺑﺮ دﻳﻮار زﻳﺮ ﺳﻘﻒ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻴﺮون را ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 1/5‬ﻣﺘﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 7-7-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬
‫اﺛﺮ ﻟﺤﺎظ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن‪ ، Pr ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮ روي ﺑﺮﺧﻲ از دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﻘﺪار ‪ 0/5 Pr‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻣﻤﺘﺪ ﭼﻨﺪ دﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ زﻳﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﺮ روي ﻫﺮ ﻳﻚ از دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻴﻢﺑﺎر ﻣﺘﻮازن ﺑﺮ روي ﺳﺎﻳﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻢ ﺑﺎر ﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﺮ روي ﻫﺮ ﻳﻚ از دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ و ﺑﺎر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺘﻮازن ﺑﺮ روي ﺳﺎﻳﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺗﻤﺎم ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺘﻮازن ﺑﺮ روي دو دﻫﺎﻧﻪ ﻣﺠﺎور و ﻧﻴﻢﺑﺎر ﻣﺘﻮازن ﺑﺮ روي ﺳﺎﻳﺮ‬
‫دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫ﻃﺮه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ دﻫﺎﻧﻪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻋﻤﺎل ﺿﻮاﺑﻂ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ‬
‫ﺧﻂاﻟﺮاس ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺐدار دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭼﻬﺎر درﺻﺪ ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع‬
‫ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﺑﺎم‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد اﺛﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن ﺑﻪ‬
‫ﻧﺼﻒ در ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪54‬‬
‫‪ 8-7-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺎﻣﺘﻮازن‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺘﻮازن و ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن اﻣﻜﺎن‬
‫وزش ﺑﺎد از ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-8-7-6‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ دو و ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻃﺮﻓﻪ‬

‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %4‬و ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ %60‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﺑﻴﻦ ﺗﺎج و ﭘﺎي ﺷﻴﺐ ﺑﺎ ﺗﻴﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه ﺳﺎده ﺑﻴﻦ ﺗﺎج و‬
‫ﭘﺎي ﺷﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮف در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎ ﺷﺪت ‪ IsPg‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و‬
‫ﻗﺴﻤﺖ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺪون ﺑﺎر ﺑﺮف درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده‬
‫‪ 0/3Pr‬در ﺳﻤﺖ ﺑﺎدﮔﻴﺮ و در ﺳﻤﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد ‪ Pr‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺳﺮﺑﺎر ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﻓﻘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ hd i‬و در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘﻲ ) ‪ 8hd /(3 i‬از ﺗﺎج ﺷﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎي ﺷﻴﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ، i .‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺷﻴﺐ‬
‫ﺳﻘﻒ )ﺗﺎﻧﮋاﻧﺖ زاوﻳﻪ ﺷﻴﺐ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮف‪ ،hd ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‪ ،‬از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫‪hd  012‬‬
‫‪/‬‬
‫‪3 l 4 100P  50  05‬‬
‫‪u‬‬ ‫‪g‬‬ ‫‪/‬‬ ‫)‪(5-7-6‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق‪ lu ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘﻲ ﺗﺎج ﺗﺎ ﭘﺎي ﺷﻴﺐ در ﻗﺴﻤﺖ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻃﻮل‬
‫اﻓﻘﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬از ﻣﻘﺪار ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ‪ lu‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-8-7-6‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺮف ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻗﻮﺳﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 70‬درﺟﻪ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﺤﺎظ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻴﺐ ﺧﻂ راﺑﻂ از‬
‫ﺗﺎج ﺑﻪ ﭘﺎي ﻗﻮس )ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ‪ 70‬درﺟﻪ در ﺻﻮرت وﺟﻮد( ﻛﻤﺘﺮ از ده درﺟﻪ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪60‬‬
‫درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺤﺎظ ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎر ﺑﺮف درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﮔﺮ ﺷﻴﺐ ﭘﺎي ﺑﺎم ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 30‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺷﺪت ﺑﺎر در ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ ﺑﺎم در ﭘﺎي‬
‫ﺷﻴﺐ از ﻣﻘﺪار ‪ ،2Pr/Ce‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺷﻴﺐ ﭘﺎي ﺑﺎم‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﺧﻄﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ، 0/5Pr‬ﺑﺎ‬
‫ﻟﺤﺎظ ‪ ،Cs=1‬در ﺗﺎج ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪55‬‬
‫ب‪ -‬اﮔﺮ ﺷﻴﺐ ﭘﺎي ﺑﺎم ﺑﻴﻦ ‪ 30‬و ‪ 70‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺷﺪت ﺑﺎر ﺑﺮف در ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ ﺑﺎم از ‪0/5 Pr‬‬
‫)ﺑﺎ ‪ (Cs=1‬در ﺗﺎج ﺑﻄﻮر ﺧﻄﻲ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ‪) 2Pr/Ce‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺷﻴﺐ ‪ 30‬درﺟﻪ( در ﻣﺤﻞ‬
‫ﺷﻴﺐ ‪ 30‬درﺟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ داده ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 2Pr/ce‬در ﭘﺎي ﺑﺎم )ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻴﺐ ﭘﺎي ﺑﺎم( ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻄﻲ ﻛﺎﻫﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫پ‪ -‬اﮔﺮ ﺷﻴﺐ ﭘﺎي ﺑﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 70‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﺷﻴﺐ ‪ 70‬درﺟﻪ ﺑﺎر ﺑﺮف ﺻﻔﺮ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺎم ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺣﺎﻟﺖ ب ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﻣﺘﺮي ﭘﺎي ﺑﺎم زﻣﻴﻦ و ﻳﺎ ﺑﺎم دﻳﮕﺮي ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺑﺮاي دو ﺣﺎﻟﺖ ب و پ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﺷﺪت ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 30‬درﺟﻪ ﻛﺎﻫﺶ داده ﻧﺸﺪه و ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‬
‫در ﺷﻴﺐ ‪ 30‬درﺟﻪ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ ﺑﺎم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-8-7-6‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻪدار‪ ،‬ﻛﻨﮕﺮهاي‪ ،‬و ﺗﺎوه ﭼﻴﻦدار‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎمﻫﺎ‪ ،‬اﮔﺮ داراي ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 3‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﻣﺘﻮازن‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎمﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Pr‬ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ‪ Cs=1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻨﺪ ‪ .(3-6-7-6‬ﺷﺪت ﺑﺎر‬
‫ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن‪ ،‬در ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻓﻘﻲ‪ ،‬از ﻧﺼﻒ ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن در ﻧﻘﺎط ﺗﺎج ﺑﻄﻮر ﺧﻄﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫‪ 2Pr/Ce‬در ﻧﻘﺎط ﻗﻌﺮ ﺑﺎم )ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ‪ (Cs=1‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﺮاز ﺑﺮف ﻣﻌﺎدل ﺣﺴﺎب ﺷﺪه در ﻧﻘﺎط‬
‫ﻗﻌﺮ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ از ﺗﺮاز ﺑﺮف در ﻧﻘﺎط ﺗﺎج ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-8-7-6‬ﺑﺎر ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﺑﺮاي ﮔﻨﺒﺪ‬

‫ﮔﻨﺒﺪ و ﻳﺎ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﻣﺪور ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر رﺑﻊ )ﻗﻄﺎع ﻧﻮد درﺟﻪ( در ﭘﻼن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه و ﻫﺮﻗﻄﺎع‬
‫ﻧﻮد درﺟﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪ ،2-8-7-6‬ﺑﺼﻮرت ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﻫﺮ ﻟﺒﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﻗﻄﺎع ﻧﻮد درﺟﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﻗﻄﺎع ﻧﻮد درﺟﻪ ﻣﺠﺎور‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﺻﻔﺮ در‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻗﻄﺎع ﻣﺠﺎور ﻛﺎﻫﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زاوﻳﻪ ﻛﻞ ﻗﻄﺎع ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد در ﻣﺠﻤﻮع‬
‫‪ 135‬درﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻗﻄﺎع رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﻛﻞ ‪ 225‬در ﭘﻼن ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﺤﺎظ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪56‬‬
‫‪ 9-7-6‬اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف در ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ‬

‫ﺑﺎم ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮف ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺎد ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ‬
‫ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-9-7-6‬ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺑﺮف ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ وزش ﺑﺎد از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ آن رﻳﺰش ﻛﻨﺪ‬
‫)اﻧﺒﺎﺷﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد( و ﻳﺎ ﺑﺎد در ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎر ﺑﺮف را ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ در ﻣﺠﺎورت ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺳﺎزد )اﻧﺒﺎﺷﺖ رو ﺑﻪ ﺑﺎد(‪ .‬ﻣﻘﺪار اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻮازن اﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺷﺮط ‪ hc/hb < 0/2‬ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪ ، hb  Pr /  .‬ارﺗﻔﺎع ﺑﺎر‬
‫ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ‪ hc‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎم ﻣﺠﺎور ﺑﺎﻻﺗﺮ از روي ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن روي‬
‫ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو اﻣﻜﺎن اﻧﺒﺎﺷﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد و رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬در اﻣﻜﺎن ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﺷﺪت ﺑﺎر ﺑﺮف اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ‪ Pd  hd‬در ﭘﺎي دﻳﻮار ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ hd .‬از راﺑﻄﻪ ‪ 5-7-6‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و در آن راﺑﻄﻪ ‪ lu‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻃﻮل ﺑﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮاي اﻣﻜﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﻋﺮض ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ lu‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺻﻞ‬
‫از راﺑﻄﻪ ‪ ، 6-7-6‬ﺑﺮاي ‪ hd‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ارﺗﻔﺎع ﺑﺮف اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻣﺠﺎورت‬
‫ﺑﺨﺶ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار از ﻣﻘﺪار ‪ hd‬اﻣﻜﺎن اﻟﻒ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن اﻟﻒ ﻣﻼك ﺑﺎرﮔﺬاري اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ‪ hd‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از ‪ hc‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺮض ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺜﻠﺜﻲ اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮف ﺑﺮاﺑﺮ ‪ w = 4hd‬و اﮔﺮ ﻣﻘﺪار‬
‫‪ hd‬از ‪ hc‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻋﺮض اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ از راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪4hd2‬‬
‫‪w‬‬ ‫)‪(6-7-6‬‬
‫‪hc‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع اﻧﺒﺎﺷﺖ ﻣﺜﻠﺜﻲ در ﭘﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ hd‬را داﺷﺘﻪ و ارﺗﻔﺎع اﻧﺒﺎﺷﺖ‬
‫ﺑﺮف ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻄﻲ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ w‬از آن ﻛﺎﻫﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ w‬از ﻣﻘﺪار ‪ 8hc‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪57‬‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ‪ w‬از ﻋﺮض ﺑﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ، lr ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪار ارﺗﻔﺎع ﺑﺮف در ﻟﺒﻪ‬
‫اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎم ﺑﺮاﺑﺮ ‪ hd(w-lr)/w‬ﺑﻮده و ﺑﺮف اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ذوزﻧﻘﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-9-7-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬
‫اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘﻲ دو ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،d ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺘﺮ و ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﺋﻢ آنﻫﺎ‪ ، h ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎر‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺴﻤﺖ اﻟﻒ ﺑﻨﺪ ‪ ،1-9-7-6‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺎ اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ارﺗﻔﺎع اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺑﺮف ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪) hd‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﻮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ( و ‪(6h - d)/6‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﺮض ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﺘﺮ ‪ 6hd‬و )‪ (6h - d‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪،h .‬‬
‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﺧﺘﻼف ﺗﺮاز ﻟﺒﻪ ﺑﺎم ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ دﺳﺖاﻧﺪاز و روي ﻟﺒﻪ ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺪون ﻟﺤﺎظ دﺳﺖاﻧﺪاز‬
‫ﺑﺮاي اﻣﻜﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺴﻤﺖ ب ﺑﻨﺪ ‪ 1-9-7-6‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺠﺎورت‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺒﺎﺷﺖ ﻓﺮض ﺷﺪه و از ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺜﻠﺜﻲ ﺣﺎﺻﻞ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺮف‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ دو ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد از ﺑﺎرﮔﺬاري ﺣﺬف ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد دﺳﺖاﻧﺪازﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻮل ﺑﺎم در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﺳﺖاﻧﺪاز ﺑﺮاي ‪ lu‬ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ آﻣﺪه از ﺑﺎم‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻃﻮل ﺑﺎﻻدﺳﺖ و ﻃﻮل ﭘﺎﻳﻴﻦدﺳﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﺑﺮاي ‪lu‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪاي ﻣﺠﺎور ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ آﻣﺪه ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﻋﺮض ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 4/5‬ﻣﺘﺮ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي آن ﻟﺤﺎظ ﺑﺎر ﺑﺮف اﻧﺒﺎﺷﺖ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 10-7-6‬ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ و دﺳﺖاﻧﺪاز ﺑﺎم‬

‫اﺛﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻ آﻣﺪه از ﺑﺎم از ﻗﺒﻴﻞ ﺧﺮﭘﺸﺘﻪ و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺗﺄﺳﻴﺴﺎﺗﻲ و دﺳﺖاﻧﺪاز اﻃﺮاف ﺑﺎم در‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ ﺑﺮف ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-9-7-6‬در اﻃﺮاف آنﻫﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺒﺎﺷﺖ‬
‫ﺑﺮف را ﻣﻲﺗﻮان ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺻﻞ از راﺑﻄﻪ ‪ 5-7-6‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫‪ 11-7-6‬ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه‬
‫ﺑﺎر ﺣﺎﺻﻞ از ﻟﻐﺰش ﺑﺮف از ﺑﺎم ﺷﻴﺐدار ﺑﺎﻻﺗﺮ و رﻳﺨﺘﻦ آن ﺑﻪ ﺳﻘﻒ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﻟﻐﺰﻧﺪه‬
‫ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دو درﺻﺪ و ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 15‬درﺻﺪ ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺑﺎر ﺑﺮ واﺣﺪ ﻃﻮل در ﻣﺠﺎورت ﻟﺒﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/4PrW/Cs‬ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،W .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘﻲ ﻟﺒﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺎ ﺧﻂاﻟﺮأس ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺐدار ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر‬
‫ﺑﻄﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ از ﺑﺮ ﻟﺒﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 4/5‬ﻣﺘﺮ از آن ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻮاري‬
‫ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺮض ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 4/5‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺮض ﺑﺎم ﺑﺮ ‪ 4/5‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي دو ﺳﺎزه ﺟﺪا‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه در ﺻﻮرﺗﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ‪ h/d >1‬و ‪d < 4/5‬‬
‫ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺮض ﻧﻮار ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻳﺪه ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4/5 - d‬ﻣﺘﺮ ﺑﻮده و ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺮ‬
‫‪ 04‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﺧﺘﻼف ﺗﺮاز ﻟﺒﻪ‬ ‫) ‪ (4 / 5  d‬‬ ‫واﺣﺪ ﻃﻮل ﻧﻮار ﺑﺮاﺑﺮ ‪‬‬
‫‪/ Pr W ‬‬ ‫‪4 5C ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪s‬‬ ‫‪‬‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺐدار ﺑﺎ ﺳﻘﻒ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺮف روي ﺑﺎم ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻟﻐﺰش‬
‫ﺑﺮف از ﺑﺎم ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮔﺮدد ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻳﺪه ﺷﺪه را ﻛﻤﺘﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎر ﺑﺮف ﻟﻐﺰﻧﺪه ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻮازن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد و اﺛﺮ آن ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ‬
‫ﺑﺮف‪ ،‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ ﺑﺮف و اﺛﺮ ﺑﺎران ﺑﻪ ﺑﺮف درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 12-7-6‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎران ﺑﺮ ﺑﺮف‬

‫در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺑﺮف زﻣﻴﻦ ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ و ﻛﻤﺘﺮ وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 0/25‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‬
‫)ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 2‬و ‪ (3‬ﺑﺮاي ﺑﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ W/15‬درﺟﻪ )‪ W‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎران ﺑﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ 0/25‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﺘﻮازن اﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺑﺎ اﺛﺮ اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻟﻐﺰش‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﻧﺎﻣﺘﻮازن‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف ﺣﺪاﻗﻞ و ﻳﺎ ﺑﺎر ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ ﺑﺮف درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪59‬‬
‫‪ 13-7-6‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﺑﺮﻛﻪاي‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﺑﺮﻛﻪاي ﺷﺪن ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮ از دو درﺻﺪ و‬
‫ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ اﻣﻜﺎن اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ آﺑﺮو‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﺑﺎم ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮف‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ‬
‫اﺛﺮ ﺑﺮﻛﻪاي ﺷﺪن‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 14-7-6‬ﺑﺎمﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎزه ﺟﺪﻳﺪ و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﺟﻮد اﻣﻜﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺎمﻫﺎي‬
‫ﻣﺠﺎور ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺎزه ﺟﺪﻳﺪ و ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪﻳﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺘﺮ از ﺑﺎم‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺨﺶ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬درﺑﺎره ﺧﻄﺮات‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر ﺑﺮف ﺑﺎم ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲﻫﺎي ﻻزم داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪60‬‬
‫‪ 8-6‬ﺑﺎر ﺑﺎران‬
‫‪ 1-8-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎ و ﻋﻼﺋﻢ زﻳﺮ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ آﻣﺎر ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻨﻄﻘﻪ و‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح و ﻣﺮاﻛﺰ داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪ 2-8-6‬ﻋﻼﺋﻢ‬
‫‪ : A‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬

‫‪ : d h‬ﻋﻤﻖ آب ﻣﺎزاد ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺮﻳﺎن ﻃﺮح و در ﺑﺎﻻي دﻫﺎﻧﻪ ورودي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ارﺗﻔﺎع ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﻮده و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : d S‬ﻋﻤﻖ آب روي ﺑﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎ دﻫﺎﻧﻪ ورودي ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫زﻫﻜﺸﻲ اﺻﻠﻲ ﻣﺴﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : i‬ﺷﺪت ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﻃﺮح ﺑﺎ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺗﺪوام ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ و ﺑﺎ دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 100‬ﺳﺎل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‪.‬‬
‫دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن ورودي ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ‪.‬‬ ‫‪:Q‬‬
‫‪ : R‬ﺑﺎر ﺑﺎران روي ﺑﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﺎم‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﻫﺎ )ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮده( ﻧﺒﺎﻳﺪ در‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺎران روي ﺑﺎم ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪61‬‬
‫‪ 3-8-6‬زﻫﻜﺸﻲ ﺑﺎم‬
‫زﻫﻜﺸﻲ ﺑﺎم ﻳﻚ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﺎزهاي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻌﻤﺎري و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ )ﻟﻮﻟﻪﻛﺸﻲ( اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‬
‫زﻫﻜﺸﻲ ﺑﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح و ﻣﺮاﻛﺰ داراي ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫زﻫﻜﺶﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ و ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﺮاي ﻧﺎودانﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از زﻫﻜﺶﻫﺎ و ﻣﺠﺮاي ﻧﺎودانﻫﺎي‬
‫اﺻﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-8-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎران ﻃﺮح‬

‫ﻋﻤﻖ آب‪ ، d h ،‬در ﺑﺎﻻي ﻣﺤﻞ ورودي ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﻳﻌﻨﻲ ارﺗﻔﺎع ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﺷﺪت‬
‫ﺑﺎرش ﺑﺎران در ﻣﺤﻞ‪ ، i ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ در آن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫اﻧﺪازه ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن داﺧﻞ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت راﺑﻄﻪ زﻳﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Q  0 / 278  10  6 Ai‬‬ ‫)‪(1-8-6‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ ،1-8-6‬ارﺗﻔﺎع ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ، d h ،‬در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن‪، Q ،‬‬
‫ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-8-6‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ، d h ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻧﻮع و اﻧﺪازه ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن‪ ، Q ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ارﺗﻔﺎع ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ، d h ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ در اﻣﺘﺪاد ﻟﺒﻪ ﺑﺎم ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‬
‫ﺳﺮرﻳﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از ﺑﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي‬
‫آن ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺑﺎر ﻛﻞ آب ﺑﺎران ﺟﻤﻊ ﺷﺪه روي ﺑﺎم ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺟﺮﻳﺎن ﻃﺮح ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ آﺑﻲ ﻛﻪ در روي دﻫﺎﻧﻪ ورودي ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﺑﺎﻻ آﻣﺪه اﺳﺖ را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي راﺑﻄﻪ زﻳﺮ‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫) ‪R  0 /0 1( d S  d h‬‬ ‫)‪(2-8-6‬‬
‫‪62‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-8-6‬دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن‪ ، Q ،‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫در ارﺗﻔﺎعﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ‪ ، d h ،‬ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﻮع ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫‪Q (m‬‬ ‫)‪/ s‬‬
‫زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ‬ ‫) ‪d h ( mm‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪125‬‬ ‫‪175‬‬ ‫‪200‬‬
‫زﻫﻜﺶ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬ ‫‪0/0051‬‬ ‫‪0/0107‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫زﻫﻜﺶ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ 150‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬ ‫‪0/0063‬‬ ‫‪0/0120‬‬ ‫‪0/0240‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫زﻫﻜﺶ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬ ‫‪0/0079‬‬ ‫‪0/0145‬‬ ‫‪0/0353‬‬ ‫‪0/0694‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺠﺮاي ﻧﺎودان ﺑﺎ ﻋﺮض‬
‫‪0/0011‬‬ ‫‪0/0032‬‬ ‫‪0/0057‬‬ ‫‪0/0088‬‬ ‫‪0/0122‬‬ ‫‪0/0202‬‬ ‫‪0/0248‬‬
‫‪ 150‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﺠﺮاي ﻧﺎودان ﺑﺎ ﻋﺮض‬
‫‪0/0045‬‬ ‫‪0/0126‬‬ ‫‪0/0227‬‬ ‫‪0/0353‬‬ ‫‪0/0490‬‬ ‫‪0/0810‬‬ ‫‪0/0992‬‬
‫‪ 600‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﺠﺮاي ﻧﺎودان ﻣﺴﺪود ﺑﺎ ﻋﺮض‬
‫‪0/0011‬‬ ‫‪0/0032‬‬ ‫‪0/0057‬‬ ‫‪0/0088‬‬ ‫‪0/0112‬‬ ‫‪0/0146‬‬ ‫‪0/0160‬‬
‫‪ 150‬و ارﺗﻔﺎع ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫‪0/0045‬‬ ‫‪0/0126‬‬ ‫‪0/0227‬‬ ‫‪0/0353‬‬ ‫‪0/0447‬‬ ‫‪0/0583‬‬ ‫‪0/0638‬‬
‫‪0/0011‬‬ ‫‪0/0032‬‬ ‫‪0/0057‬‬ ‫‪0/0088‬‬ ‫‪0/0122‬‬ ‫‪0/0191‬‬ ‫‪0/0216‬‬
‫‪0/0045‬‬ ‫‪0/0126‬‬ ‫‪0/0227‬‬ ‫‪0/0353‬‬ ‫‪0/0490‬‬ ‫‪0/0765‬‬ ‫‪0/0866‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ و ﻧﻘﺎط ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي‬
‫زﻫﻜﺸﻲ اﺻﻠﻲ ﻣﺠﺰا در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮاز ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﻫﻤﻮاره‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي زﻫﻜﺸﻲ اﺻﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺷﻜﻞ ‪ ،1-8-6‬دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻣﺠﺰا‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎم ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻂﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪﭼﻴﻦ در ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻣﺮز ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻫﻜﺸﻲ‬
‫ﻣﺠﺰا اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪63‬‬
‫ﻣﺒﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ‬
‫ﺸﻲ ﻣﺠﺰا ﺑﺮاي ﺑﺎﺎم‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-8-6‬دو ﻧﻤﻮﻧﻧﻪ ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸ‬
‫‪ 5-8-6‬ﻧﺎﭘﺎﺎﻳﺪاري اﻧﺒﺎﺷﺘﺘﮕﻲ آب‬

‫ﺷﺪن آب‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﺑﺎمﻫﺎي ﻧﻧﺴﺒﺘﺎً ﺗﺨﺖ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺟﻤﻊ ﺷ‬
‫ن ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﺳﻴﺪن‬
‫آب ﺑﺮ روي ﺑﺎم ﻪ‬
‫ن ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ب‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن‬
‫ﺷﻴﺐ ﺑﺎم‪ ،‬در ﺻ‬
‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﺷ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ ‪.‬‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬ ‫زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ااﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب ﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻫﺎﻧﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ در‬
‫در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻤﻊ ﺷﺪن آب وﺟﻮﻮد دارد‪ ،‬دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺑﻴﻦ دو ﺳﺘﻮن ﻪ‬
‫ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ‪ ،‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ دﻫﻫﺎﻧﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺎﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﺮي ﻧﻤﻮدن‬
‫ﺨﺘﻲ ﻛﺎﻓﻲ آن ﻪ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ازز دارا ﺑﻮدن ﺳﺨ‬
‫ﻞ‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ب ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫ﺻﻮرت وﺟﻮد آب‬ ‫از ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺪاري اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب ﻫﻨﮕﺎم ش‬
‫ﺑﺎرش ﺑﺎران ﻳﺎ در ﺻ‬
‫‪64‬‬
‫ﺑﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮﺮ از ‪ %2‬ﻳﺎ‬

‫ﻞ ﮔﺮدد‪ .‬دﻫﺎﻧﻪﻫﻫﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ م‬
‫ذوب ﺷﺪن ﺑﺮف ﺑﺮ روي آن‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ اووﻟﻴﻪ ﻣﺴﺪود ﮔﺮددﻳﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫آب روي ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از آنﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و ﺷ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ب‬
‫ﻲ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ددﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﻌﺪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﺷﺒﻜﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻓﺮﻋﻲ‬
‫اﻣﺎ اﻣﻜﺎن ه‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮط ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ف ﻳﺎ ﺑﺎر ﺑﺎران ﻣﻌﻌﺎدل ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻳﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ددر اﻳﻦ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺮف‬
‫اﺻﻠﻲ ﻣﺴﺪود‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﮔﻴﺮد‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ ،2-8-6‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻜﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ‪ %2‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺎزه ﻣﻣﺸﺎﺑﻪ داراي ﺑﺎﻣﻲ‬
‫ﺴﺘﻌﺪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ ،%2‬ﺗﻤﻤﺎم دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﺴ‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ آب ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺷﻴﺐ ﺑﺎم ‪ %2‬ﻳﺎﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫ﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-8-6‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از دﻫﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺻﻠﻲ داﺧﻠﻲ‬
‫ي ﺳﺮرﻳﺰ اﺣﺎﻃﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺮﻋﻲ و زﻫﻜﺶﻫﺎي اﺻ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ ،3-8-6‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻳﻚ ﺑﺎﺎم ﺑﺎ زﻫﻜﺶﻫﺎي‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻫﺪ‪.‬‬
‫‪65‬‬
‫ﮕﻲ آب در‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 3-8-6‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻳﻚ ﺑﺑﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ‪ %2‬ﻳﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻌﺮﺮض ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري ﻧﻧﺎﺷﻲ از اﻧﺒﺎﺷﺘﮕ‬
‫ﺗﻤﺎم ددﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﻌﺪ‬
‫‪66‬‬
‫‪ 9-6‬ﺑﺎر ﻳﺦ ‪ -‬ﻳﺦ زدﮔﻲ ﺟﻮي‬
‫‪ 1-9-6‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺑﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺎران و ﺑﺮف ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاي ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻳﺦ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳـﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاي ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻳﺦ ﺷﺎﻣﻞ ﺳـﺎزهﻫﺎي ﻣﺸﺒﻚ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞ و ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳـﺎزهﻫﺎي‬
‫ﺷﻬﺮﺑﺎزي‪ ،‬ﻧﺮده‪ ،‬ﭘﻠﻪ‪ ،‬ﻧﺮدﺑﺎن‪ ،‬ﭘﻞﻫﺎي ﻋﺎﺑﺮ ﭘﻴﺎده‪ ،‬ﺗﺎﺑﻠﻮ و ﻋﻼﺋﻢ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاء ﺳﺒﻚ ﻧﻤﺎﻳﺎن و‬
‫در ﻣﻌﺮض ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺮف و ﺑﺎران وارد ﺑﺮ آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎر ﻳﺦ ﺑﺮ اﺳﺎس دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﻨﺠﺎه‬
‫ﺳﺎل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮق و ﻣﺨﺎﺑﺮات و ﺧﻄﻮط آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ و ﺳﻮﺧﺖ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬اﺛﺮات دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺎر ﻳﺦ ﺑﺮ روي ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻮردي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-9-6‬ﺑﺎر ﻳﺦ‬
‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻳﺦ ﺟﻮي ﻣﻲﺗﻮان وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻳﺦ را ﻧﻪ دﻫﻢ وزن ﻣﺨﺼﻮص آب درﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﻳﺦ‪ ،Vi ،‬ﺑﺮاي ورقﻫﺎ و اﺟﺰاي ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﺰرگ ﻣﺎﻧﺪ ﮔﻨﺒﺪ و ﻛﺮه از راﺑﻄﻪ ‪ 1-9-6‬ﺣﺎﺻﻞ‬
‫‪Vi   td As‬‬ ‫)‪(1-9-6‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻳﺦ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎزهاي و اﺟﺰاي ﻣﻨﺸﻮري ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻳﺦ اﺣﺎﻃﻪ ﻛﻨﻨﺪه آنﻫﺎ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻳﺦ اﺣﺎﻃﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻋﻀﻮ از راﺑﻄﻪ ‪ 2-9-6‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪67‬‬
‫) ‪Ai   td (Dc  td‬‬ ‫)‪(2-9-6‬‬
‫در رواﺑﻂ ‪ 1-9-6‬و ‪:2-9-6‬‬

‫‪ : td‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺦ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺎران ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪3-9-6‬‬
‫‪ : As‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻳﻚ ﻃﺮف ورق ﺑﺮاي ورقﻫﺎي ﻣﺴﺘﻮي و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺰء ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﮔﻨﺒﺪ و ﻛﺮه‬
‫‪ : Dc‬ﻗﻄﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎزهاي و ﻳﺎ ﺟﺰء ﻣﻨﺸﻮري‬
‫ﺑﺮاي ورقﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺪار ﺣﺠﻢ ﻳﺦ را ﺑﻴﺴﺖ درﺻﺪ و ﺑﺮاي ورقﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﻣﻘﺪار ﺣﺠﻢ ﻳﺦ را ﭼﻬﻞ‬
‫درﺻﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ 3-9-6‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺦ ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺎران‬

‫ﻣﻘﺪار ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺦ‪ ،‬از راﺑﻄﻪ ‪ 3-9-6‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫‪td  2t Ii Fz‬‬ ‫)‪(3-9-6‬‬
‫‪ : t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﺦ ﻧﺎﺷﻲ از ﻳﺦزدﮔﻲ ﺑﺎران در ارﺗﻔﺎع ده ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪5-9-6‬‬
‫‪ : Ii‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪2-1-6‬‬
‫‪ : Fz‬ﺿﺮﻳﺐ ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪4-9-6‬‬
‫‪ 4-9-6‬ﺿﺮﻳﺐ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ارﺗﻔﺎع ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎع ‪ ، z‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‪ ،‬از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ از راﺑﻄﻪ ‪ 4-9-6‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫‪01‬‬
‫‪ z/‬‬
‫‪Fz   ‬‬ ‫)‪(4-9-6‬‬
‫‪ 10 ‬‬
‫ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻘﺪار ‪ Fz‬را از ‪ 1/4‬ﺑﻴﺸﺘﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪68‬‬
‫‪ 5-9-6‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﺦ‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﺦ ﺑﺮ اﺳﺎس دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺤﻠﻲ و ﻳﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻏﻴﺎب ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻗﻴﻖﺗﺮ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻳﺦ را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮف ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪t=0‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 1‬و ‪ -2‬ﺑﺮف ﻛﻢ و ﻧﺎدر‬

‫‪t = 5 mm‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -3‬ﺑﺮف ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪t = 7/5 mm‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -4‬ﺑﺮف زﻳﺎد‬
‫‪t = 12/5 mm‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -5‬ﺑﺮف ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫‪t = 15 mm‬‬ ‫‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ -6‬ﺑﺮف ﻓﻮق ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫‪ 6-9-6‬اﺛﺮ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاي ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻳﺦ‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ وزن ﻳﺦ‪ ، Di ،‬و اﺛﺮ ﺑﺎد ﺑﺮ روي ﻳﺦ ‪ ،Wi ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺼﻞ دوم اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد در ﺣﺎﻟﺖ وﺟﻮد ﻳﺦ‪ ،‬اﺛﺮ اﻓﺰاﻳﺶ اﺑﻌﺎد ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺦ ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎد وارد ﺑﺮ ﻋﻀﻮ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ ﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﮔﺮوهﻫﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮاﺑﺮ واﺣﺪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻳﺦ‪ ،‬ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ‪ ،3-9-6‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻃﺮح و وزن ﻳﺦ‪ ،‬ﺑﻜﺎر ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 7-9-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬
‫اﺛﺮ وﺟﻮد ﻳﺦ ﺑﺮ روي ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﺎزه و ﻳﺎ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪69‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ 1-10-6‬ﻛﻠﻴﺎت ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎ و ﻛﻠﻴﺔ اﺟﺰا آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﭘﻮﺷﺶ و ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺠﺎور ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎد اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮض ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﻪﺻﻮرت اﻓﻘﻲ و در ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻣﺘﺪادﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺛﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﺛﺮ ﺑﺎد‬
‫ﺑﺎﻳﺪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﻬﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه‪ ،‬اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎر ﺑﺎد ﺑﺎ ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮاي اﺛﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-10-6‬ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎ‬

‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻳﺎ ﻣﻜﺶ ﺗﺤﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ روي ﺟﺰ ﻳﺎ ﻛﻞ ﺳﻄﺢ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ذﻳﻞ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ ‬ ‫ ‬ ‫)‪(1-10-6‬‬
‫در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪71‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﭼﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻳﺎ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج از ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﺑﺎد ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪2-1-6‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﺨﺶ ‪ 3-10-6‬و ﺟﺪول ‪2-10-6‬‬ ‫‪q‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪1-6-10-6‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪4-6-10-6‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ وﺟﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎد ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﺳﻄﻮح رو و ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد )ﻓﺸﺎر ﻳﺎ‬
‫ﻣﻜﺶ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﺑﺎر را ﻣﻲﺗﻮان از ﺟﻤﻊ ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﻣﻜﺶ در‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺳﻄﻮح ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﻣﻜﺶ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﺑﺮ ﻳﻚ ﺟﺰء ﻳﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي ﻓﺸﺎر و ﻣﻜﺶ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﻣﻜﺶ داﺧﻠﻲ در اﺛﺮ ﺑﺎد از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ ‬ ‫)‪(2-10-6‬‬
‫در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬

‫ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻳﺎ‬
‫ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج از ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﺑﺎد ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪2-1-6‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪1-6-10-6‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 4-6-10-6‬ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬
‫‪72‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ 3-10-6‬ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‬

‫ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻓﺸﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﻄﺤﻲ‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺟﻬﺶ وزش ﺑﺎد اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/0000613V2‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ و‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‪ ،q ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﺎد ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺠﺎوز از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار در ﺳﺎل‬
‫‪ %2‬اﺳﺖ و ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺎ دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻟﺔ ‪16-10-6‬‬
‫)رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‪ (4-7-10-6‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را درﺧﺼﻮص ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‪ ،q ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي‬
‫ﺑﺎد‪ ،V ،‬ﻛﻪ در ﻣﻌﺎدﻟﺔ ‪ 17-10-6‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬را اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ )رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪.(4-7-10-6‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 2-10-6‬ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻋﺪدي ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺎد در دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺠﺎوز ‪ %2‬در ﺳﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﻳﺪﺑﺎﻧﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺎد در‬
‫اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻫﻢدﻳﺪي در ارﺗﻔﺎع ‪ 10‬ﻣﺘﺮي روزاﻧﻪ ‪ 8‬ﻧﻮﺑﺖ رأس ﺳﺎﻋﺎت ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬
‫‪ 4-10-6‬روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‬

‫ﺑﺎر ﺑﺎد ﺑﺮ روي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ روش ذﻳﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ آن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫روش اول ﻛﻪ روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي‬
‫ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻛﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزه ﻳﺎ اﺟﺰاﺋﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ روش‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺻﻠﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﺳﺎزهﻫﺎ ﻳﺎ اﺟﺰاء آنﻫﺎ‬
‫ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ و اﺛﺮات دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺎد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻌﺎدل ﺑﻴﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫روش دوم ﻛﻪ روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻧﺎم دارد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮات ﻛﻠﻲ ﺑﺎد ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﺳﺦ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪه و ﻋﻤﺪﺗﺎً‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻻﻏﺮ )ﺑﺠﺰ ﻧﻤﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ( ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻲ رود‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﻦ روش ﻣﺸﺎﺑﻪ روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‪ ،C ،‬و‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ‪ ، ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ C .‬از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه‬
‫ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫)اﻟﻒ( ﺷﺪت ﺗﻼﻃﻢ ﺑﺎد ﺑﺮاي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻌﻲ از ارﺗﻔﺎع و ﻧﺎﻫﻤﻮاري ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﻃﺮاف اﺳﺖ‪ ،‬و‬
‫)ب( ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﻋﺮض‪ ،‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ارﺗﻌﺎش و ﻣﻴﺮاﺋﻲ‬
‫‪73‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ‪ C‬در ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‪ ،q ،‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ‪ ، ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي‪ ، ،‬و ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر‪، ،‬‬
‫ﺿﺮب ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻓﺸﺎر ﻃﺮح اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ را ﻧﺘﻴﺠﻪ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﻫﻤﺎن اﺛﺮ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﺎﺳﺦ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺗﺸﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﺘﻼﻃﻢ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر‬
‫ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ و ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي ﺳﺎزهﻫﺎي‬
‫ﮔﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ در ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 2-6‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش ﺳﻮم ﻛﻪ روش ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻧﺎم دارد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫روش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر رود‪ .‬اﻳﻦ روش‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض اﺛﺮات ﺟﺴﺘﻲ ﺑﺎد ﻳﺎ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻗﺴﻤﺘﻲ از‬
‫ﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي ﻳﺎ اﺛﺮات ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري آﻳﺮو دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬روش ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻤﺎ و‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﺪﺳﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ از ﺷﻜﻞ ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي و ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺑﺮاي روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-6-10-6‬و ‪ 4-6-10-6‬و‬
‫ﺑﺮاي روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ در ﺑﻨﺪ پ‪ 1-2-6-‬اﻟﻲ پ‪ 6-2-6-‬اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﺑﺮاي روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ در ﺑﻨﺪ ‪ 7-6-10-6‬اﻟﻲ ‪ 9-6-10-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 5-10-6‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ دو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ‪ ،h ،‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ‬
‫)اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 5-6-10-6‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪h ،‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎم ﻳﺎ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﭘﻴﺶ آﻣﺪﮔﻲ ﻟﺒﺔ ﺑﺎم اﮔﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﺎم‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 7‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ارﺗﻔﺎع ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)ب( ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ‪،‬‬
‫‪ h‬ﺑﺮاي وﺟﻪ رو ﺑﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ارﺗﻔﺎع واﻗﻌﻲ آن ﻧﻘﻄﻪ در ﺑﺎﻻي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪،‬‬
‫‪74‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ h‬ﺑﺮاي وﺟﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﻧﺼﻒ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬و‬

‫‪ h‬ﺑﺮاي ﺑﺎم و دﻳﻮارﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫)ج( ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻟﻤﺎن ﺳﺎزهاي از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ h ،‬ارﺗﻔﺎع اﻟﻤﺎن در ﺑﺎﻻي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ‪ h‬در راﺑﻄﺔ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪௘‬ܥ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻧﺼﻒ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎزﺷﻮي ﺑﺰرگ وﺟﻮد دارد؛ ‪ h‬ﺑﺎﻳﺪ ارﺗﻔﺎع ﺑﺎزﺷﻮ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 6-10-6‬روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺎد روي ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺿﺎﺑﻄﻪ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ‪ 4-10-6‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪ 1-6-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي‪Ce ،‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ‪௘‬ܥ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع و ﻧﻴﺰ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮ در زﻣﻴﻦ اﻃﺮاف و‬
‫ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد در ارﺗﻔﺎع روي دو ﻧـﻮع زﻣﻴﻦ‬
‫اﻃﺮاف‪ ،‬ﺑﺎز و ﻳﺎ ﭘﺮﺗﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﺑﺸﺮح ذﻳﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪02‬‬
‫‪h/‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﺑﺎز‪ ، Ce    ،‬و ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﻴﻦ ﺑﺎز زﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ‬
‫‪ 10 ‬‬
‫ﻛﻪ در آن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬درﺧﺘﺎن و ﻣﻮاﻧﻊ دﻳﮕﺮ ﺑﺼﻮرت ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮده و ﻳﺎ ﺑﻪ درﻳﺎﭼﻪ‪ ،‬درﻳﺎ و ﻳﺎ‬
‫ﻛﻨﺎر ﺳﺎﺣﻞ ﺑﺎز‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد‪ ݄ .‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ از روي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻃﺒﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 5-10-6‬در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد ‪௘‬ܥ از ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻤﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/2‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎدل ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/1‬ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪوداً ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‬
‫اداﻣﻪ دارد و ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺣﺠﻤﻲ از ﺑﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻛﻞ ﺳﺎزه اﺛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪03‬‬
‫‪ h /‬‬
‫ب( ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﭘﺮﺗﺮاﻛﻢ‪ Ce  0/ 7   ،‬و ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/7‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﻴﻦ ﭘﺮﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻪ‬
‫‪ 12 ‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺟﻨﮕﻞ ﭘﺮﺗﺮاﻛﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در‬
‫‪75‬‬
‫از ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﺑﺎﻻ دﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺘﺪاد ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/3‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎدل ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/15‬ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻴﺎﻧﻴﺎﺑﻲ ﺷﺪه ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه اﻟﻒ و ب را در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻧﺎﻫﻤﻮاري زﻣﻴﻦ در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-6-10-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻧﻮع زﻣﻴﻦ‬

‫ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 1-6-10-6‬ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﻫﻤﻮار داده ﺷﺪه‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺎﻫﻤﻮاري در‬ ‫ﻣﻘﺪار‬
‫ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻳﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪H ،‬؛ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻫﻤﻮاري زﻣﻴﻦ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اﻣﺘﺪاد ﻳﺎﺑﺪ )ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‬
‫را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﻴﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﺑﺎز و‬ ‫‪ ( x<1 km‬و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ از ‪ 100‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﭘﺮ ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 0/05 km‬و ﻛﻤﺘﺮ از ‪، 1 km‬‬ ‫ﺑﺮاي‬
‫‪‬‬ ‫‪ 10  ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ x 0 05  ‬‬
‫‪‬‬
‫‪Ce  Cer 0/ 816  0/184 log10‬‬ ‫‪r /‬‬ ‫‪ C‬‬ ‫)‪(3-10-6‬‬
‫‪‬‬ ‫‪eo‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫و ﺑﺮاي ‪ x‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي ‪، 0/05 Km‬‬

‫)‪(4-10-6‬‬
‫ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﻧﺎﻫﻤﻮار و‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻃﻮل زﻣﻴﻦ ﻧﺎﻫﻤﻮار در ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد‪،‬‬ ‫ﻛﻪ در آن‬
‫ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﺑﺎز اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 3-6-10-6‬ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ زﻣﻴﻦ‬

‫ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد را در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي واﻗﻊ روي ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﭘﺮﺗﮕﺎه درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬راه‬
‫‪76‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺣﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺳﺮﻋﺖ را ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﺷﺮح‬
‫ذﻳﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي واﻗﻊ روي ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ ،(%10) 10‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻗﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﻌﺮض ﺳﺮﻋﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ روي ﺳﻄﺢ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺐ ﺗﭙﻪ و ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %10‬ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل آﻧﻜﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺎد اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي در ارﺗﻔﺎع ‪ z‬ﺑﺎﻻي ﺗﺮاز‬
‫∆‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫زﻣﻴﻦ اﻃﺮاف‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار زﻣﻴﻦ ﺑﺎز ﺿﺮﺑﺪر ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1  S (z )2‬ﻛﻪ در آن‬
‫ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮاي ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )اﻳﻦ اﺛﺮ در ﺷﻜﻞ ‪ 1-10-6‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ .‬در‬
‫| |‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﺻﻼح ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻗﻠﻪ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪x    L  ‬‬
‫‪ z ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫*‬ ‫‪‬‬
‫‪C e  C e 1  S max 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(5-10-6‬‬
‫‪ KL ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪h ‬‬ ‫‪‬‬
‫ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ‪:‬‬

‫∗‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﭙﻪ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ‪،‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي در روي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﺑﺎز‪ ،‬ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 1-6-10-6‬ﺑﺮاي روش‬
‫اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و در ﺑﻨﺪ پ‪ 1-2-6-‬ﺑﺮاي روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺴﺒﻲ در رأس ﻗﻠﻪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻄﺢ‪،‬‬ ‫∆‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮاي ﻛﻢ ﺷﺪن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع‬
‫∆ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ و ﺷﻴﺐ ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬ ‫و‬ ‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ در ﺟﺪول ‪ 1-10-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪77‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 1-10-6‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ‬

‫‪ ‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ‬ ‫∆‬
‫< ‪ ‬‬ ‫> ‪ ‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻣﻤﺘﺪ ﻳﺎ دو ﺑﻌﺪي )ﻳﺎ درهﻫﺎي ﺑﺎ ‪ H‬ﻣﻨﻔﻲ(‬ ‫‪2 / 2  h‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬
‫‪ Lh‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪‬‬
‫ﭘﺮﺗﮕﺎهﻫﺎي دو ﺑﻌﺪي‬ ‫‪1/ 3  h‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ Lh‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﭙﻪﻫﺎي ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﺘﻘﺎرن ﻣﺤﻮري‬ ‫‪1/ 6  h‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬
‫‪ Lh‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hh‬‬ ‫‪H‬‬
‫در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 5-10-6‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫و ‪ 2H h‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮاي ‪ h  0/ 5‬ﻓﺮض ﺷﻮد ﻛﻪ ‪ 0/ 5‬‬
‫‪Lh‬‬ ‫‪Lh‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺟﺪول ‪ 1-10-6‬ﺑﺸﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ارﺗﻔﺎع ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻳﺎ اﺧﺘﻼف ﺗﺮاز ﺑﻴﻦ ﻗﻠﻪ و زﻣﻴﻦ اﻃﺮاف ﺗﭙﻪ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ در‬
‫ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫در ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ 1-10-6‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﺔ ﻗﻠﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺮاز زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺼﻒ‬
‫‪Hh‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻋﺒﺎرتﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻓﺮض ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺎد در‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﺮاي ﺗﭙﺔ ﮔﺮد‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬
‫‪2Lh‬‬
‫اﻣﺘﺪاد ﺟﻬﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﭙﻪ ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﻬﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﻴﺰ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ را ﻧﺰدﻳﻚ ﻗﻠﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪78‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1-10-6‬ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ زﻣﻴﻦ‬
‫‪ ,‬‬ ‫‪ 4-6-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‪،‬‬

‫‪-4-6-10-6‬اﻟﻒ ﻛﻠﻴﺎت‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ‪ C‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ذﻳﻞ اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎزه ‪C g  2/0‬‬
‫ب‪ :‬ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ و ﻣﻜﺶ در اﻋﻀﺎء ﻛﻮﭼﻚ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻤﺎ ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ‪Cg  2/ 5‬‬
‫پ‪ :‬ﺑﺮاي ﻓﺸﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ ‪ Cgi  2/0‬و ﻳﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﻴﻖﺗﺮي ﻛﻪ اﻧﺪازهﻫﺎي ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ را در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺣﺠﻢ داﺧﻠﻲ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت‪ :‬در ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ‪ C‬ﻣﻘﺪاري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺗﻼﻃﻢ ﺑﺎد‪ ،‬اﺑﻌﺎد و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺳﺎزه را‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪79‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬روشﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻠﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪2-10-6‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪ ,‬‬ ‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دو ﺿﺮﻳﺐ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ‬
‫اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو ﺿﺮﻳﺐ‪ ،‬ﻣﻮارد زﻳﺮ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎد ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﻼﻃﻢ در ﺑﺎد اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ روي ﻛﻞ‬
‫ﺳﺎزه ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از آن اﺛﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ب( ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ اﻟﻘﺎﺋﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺎزه‪،‬‬
‫پ( ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻳﻨﺮﺳﻲ اﺿﺎﻓﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﺳﺎزه‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎد‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪،‬‬
‫ت( ﻧﻴﺮوﻫﺎي آﻳﺮو دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا در اﻃﺮاف ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﺳﺎزه )اﺛﺮات آﻳﺮو اﻻﺳﺘﻴﻚ(‪.‬‬
‫ﻫﻤﺔ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺗﺎ اﻧﺪازهاي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﻛﻠﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن‬
‫ﻳﻚ ﻣﻮﻟﻔﺔ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺒﻪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻮﻟﻔﺔ ﺗﺸﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬
‫اﻳﻨﺮﺳﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه از ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻔﺔ ﺗﺸﺪﻳﺪي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮده و اﺛﺮ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻔﺔ زﻣﻴﻨﻪ و ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﺳﺒﻚ و‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻮﻟﻔﺔ ﺗﺸﺪﻳﺪي ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ ‬ ‫‪-4-6-10-6‬ب ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺧﺎرﺟﻲ ‪،‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻳﺎ ﺳﺎزهﻫﺎ و اﺟﺰاﻳﻲ‬ ‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺧﺎرﺟﻲ‪،‬‬
‫ﻛﻪ ﺻﻠﺒﻴﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﺑﻨﺪ ‪-4-6-10-6‬اﻟﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺎزهﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻛﺮدن اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﻋﻼوه ﺑﺮ‬ ‫ ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺷﻜﻞ آﻳﺮو دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪80‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ ﺑﺮاي ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ‬ ‫‪-4-6-10-6‬پ اﺻﻼح ﺿﺮﻳﺐ‬
‫ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده و ﺑﺮ‬
‫داﻣﻨﺔ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺗﻼﻃﻤﻲ آن اﺛﺮ ﻧﺪارد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎﻳﺪ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺑﺮاي ﻫﺮ دو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و‬
‫∗‬
‫از راﺑﻄﻪ‬ ‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻓﺰاﻳﺶ در داﻣﻨﺔ ﺟﺴﺘﻲ ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ را ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ‬
‫‪ 5-10-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪ ‪ 6-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد اﺻﻼح ﺷﺪه را ﺑﺮاي‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي واﻗﻊ در روي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫∗‬ ‫)‪(6-10-6‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫∗‬
‫∗‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎي زﻣﻴﻦ‪ ،‬و‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﺗﺨﺖ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ‬ ‫ ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻣﻘﺪار‬
‫∗‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و‬ ‫ﻛﻪ از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 6-10-6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد در ﻣﻘﺪار ‪2‬‬ ‫ﺑﺎ ﺿﺮب ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و اﻋﻀﺎي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺳﺎزهاي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪2/ 5‬‬
‫‪-4-6-10-6‬ت ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد داﺧﻠﻲ‬

‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪-4-6-10-6‬اﻟﻒ اﺷﺎره ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد داﺧﻠﻲ‪،‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺣﺠﻢ ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪي ﻧﺸﺪه ﻣﻨﻔﺮد را اﺣﺎﻃﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ را ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ و در‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻘﺪار‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮاردي‪ ،‬راﺑﻄﺔ زﻳﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻴﺶ ﻓﺮض اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫)‪(7-10-6‬‬
‫‪√1‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻻزم دارد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ در‬ ‫ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪81‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1/ 42‬‬ ‫‪10‬‬ ‫)‪(8-10-6‬‬
‫‪6950‬‬ ‫‪0‬‬
‫ﺣﺠﻢ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪، m3‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪2‬‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻛﻞ ﻫﻤﺔ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺣﺠﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪، m‬‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻛﻞ ﺳﻄﺢ داﺧﻠﻲ ﺣﺠﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ)ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي دالﻫﺎي روي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ(‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴﺐ‬
‫‪ ، m2‬و‬
‫ﻣﻴﺰان اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ﭘﻮﺳﺘﺔ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻴﺮون ﭘﻮﺳﺘﺔ اﺣﺠﺎم در‬
‫‪3‬‬
‫‪.‬‬ ‫ﻫﺮ واﺣﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴﺐ‬
‫‪3‬‬
‫‪ 5×10-5‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺘﺔ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻧﻤﺎي ﻓﻠﺰي ﺣﺪوداً‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ‬
‫∗‬
‫‪ ,‬‬ ‫‪ ,‬‬ ‫‪ 5-6-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر‪،‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﺑﻲﺑﻌﺪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎد روي ﺳﻄﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﺎد در ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ‪ ،‬اﺛﺮات ﺷﻜﻞ آﻳﺮودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬زاوﻳﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺎد ﺧﻮر ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻً از‬
‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد روي ﻣﺪلﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻘﻴﺎس ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﻀﻲ اوﻗﺎت اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎ‬
‫روي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي در ﻣﻘﻴﺎس ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺰ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ‬
‫ارﺗﻔﺎع‪ ،‬و ﺗﻼﻃﻢ در ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ در ﺟﺮﻳﺎن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت‬
‫ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-6-10-6‬ﺟﻬﺖ ﺑﺎد‬
‫در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎدﻫﺎ در ﺟﻬﺖﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻬﺖ ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎد در اﻣﺘﺪاد ﺟﻬﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺸﺎر را روي ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد‬
‫‪82‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %100‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﺎد واﻗﻌﻲ روي ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪاري‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﺸﺎر ﺳﺮﻋﺘﻲ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﺮاي آن ﻣﺤﻞ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﺛﺮات ﺟﻬﺖ وزش در ﺑﺎرﻫﺎي ﺿﺮﻳﺐ دار ﻟﺤﺎظ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺠﺪدي اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 7-6-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ‬

‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ 2-10-6‬اﻟﻲ‬
‫‪ 6-10-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺮ اﺳﺎس دادهﻫﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﻻﻳﺔ‬
‫ﻣﺮزي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‪ ،‬درﺳﺘﻲ اﻳﻦ دادهﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻣﻘﻴﺎس ﻛﺎﻣﻞ ﺻﺤﺖﺳﻨﺠﻲ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 1‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻣﻘﺪاري از ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ‪௚ ،‬ܥ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪة ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب ‪௚‬ܥ ‪௣‬ܥ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻟﻤﺎن ﻳﺎ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد روي آن ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﻬﺸﻲ ﺧﺎرﺟﻲ در ﺷﻜﻞﻫﺎي ‪ 2-10-6‬اﻟﻲ ‪ 6-10-6‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻋﺮض ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/5‬و ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﺮض ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻌﺪ‬
‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﭘﻼن‪ௌ ،‬ܦ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﻧﺒﻮد اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻜﻞﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻋﺮض ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬و ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻜﻞ ‪ 7-10-6‬ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-10-6‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪௚‬ܥ ‪௣‬ܥ را ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻘﺎوم اﺻﻠﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد در ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ وﺟﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎر‬
‫ﺳﺎده ﺷﺪه در ﺷﻜﻞ ‪ 2-10-6‬ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺳﺎزهاي )ﻓﺸﺎر اﻓﻘﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﻗﺎب( از آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﺟﺰﺋﻲ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد را ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 4-6-10-6‬ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞﻫﺎي ‪ 3-10-6‬اﻟﻲ ‪ 6-10-6‬اﺛﺮاﺗﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎد روي وﺟﻮه ﻣﻨﻔﺮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﺔ ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫و ﻧﻤﺎ و اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﺜﻞ ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻘﻒ و ﺗﻴﺮﭼﻪﻫﺎ دارد را اراﺋﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻜﻞﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻔﺮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻘﻒﻫﺎ ﻛﻪ در آن ﻟﻨﮕﺮ اﺗﺼﺎﻻت در ﻣﺤﻞ‬
‫‪83‬‬
‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺳﻘﻒ و دﻳﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎر رود‪ .‬در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫روي ﻟﺒﻪﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻟﺒﻪﻫﺎي رو ﺑﻪ ﺑﺎد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و در ﻛﻞ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺤﻴﻂ ﺿﺮوري‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻘﻒﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 7°‬ﻛﻪ ﻧﻮاﺣﻲ ﻟﺒﻪ ﻧﻴﺰ در اﻣﺘﺪاد ﻛﻨﺎرهﻫﺎ رأس ﺑﺎم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻻزم اﺳﺖ روي وﺟﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ دﺳﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎي روي‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻮاﺣﻲ ﻟﺒﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻧﻮاﺣﻲ داﺧﻠﻲ رﺟﻮع داد‪.‬‬
‫‪ 8-6-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 7-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ در ﭘﻼن‪ ،‬ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع‪،‬‬
‫‪ ،‬را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر‬ ‫‪ ،H‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﭘﻼن‪،‬‬
‫∗‬
‫‪ ،‬داده ﺷﺪه‬ ‫‪ ،‬ﻳﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻠﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎﻧﻲ و ﻓﻀﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫‪ ،‬ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻄﻮح ﻛﻮﭼﻚ ﭘﻮﺳﺘﺔ ﺧﺎرﺟﻲ ﻳﺎ ﻧﻤﺎ )در ﺣﺪود‬ ‫اﻧﺪ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻠﻲ‪= ±0/9‬‬
‫اﻧﺪازه ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻫﺮ ﺟﺎ و در ﻫﺮ ﺗﺮازي‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ‬
‫∗‬
‫ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 1/2‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻛﻪ‬
‫‪84‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﻟﻒ‪ :‬ﺑﺎد ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻟﺒﻪ‬
‫ﺳﻄﻮح ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺷﻴﺐ ﺑﺎم‬
‫‪1‬‬ ‫‪1E‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2E‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3E‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4E‬‬
‫‪ 0°‬ﺗﺎ ‪5°‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪-1/3‬‬ ‫‪-2/0‬‬ ‫‪-0/7‬‬ ‫‪-0/3‬‬ ‫‪-0/55‬‬ ‫‪-0/8‬‬
‫‪20°‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪-1/3‬‬ ‫‪-2/0‬‬ ‫‪-0/9‬‬ ‫‪-1/3‬‬ ‫‪-0/8‬‬ ‫‪-1/2‬‬
‫‪ 45°‬ﺗﺎ ‪30°‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪-0/8‬‬ ‫‪-1/0‬‬ ‫‪-0/7‬‬ ‫‪-0/9‬‬
‫‪90°‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪-0/7‬‬ ‫‪-0/9‬‬ ‫‪-0/7‬‬ ‫‪-0/9‬‬
‫‪85‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ب‪ :‬ﺑﺎد ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻟﺒﻪ‬
‫ﺳﻄﻮح ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺷﻴﺐ ﺑﺎم‬
‫‪1‬‬ ‫‪1E‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2E‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3E‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4E‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5E‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6E‬‬
‫‪ 0°‬ﺗﺎ ‪90°‬‬ ‫‪-0/85‬‬ ‫‪-0/9‬‬ ‫‪-1/3‬‬ ‫‪-2/0‬‬ ‫‪-0/7‬‬ ‫‪-1/0‬‬ ‫‪-0/85‬‬ ‫‪-0/9‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪-0/55‬‬ ‫‪-0/8‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 2-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻣﺮﻛﺐ ﻓﺸﺎر و ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ ﺧﺎرﺟﻲ‪،‬‬
‫اوﻟﻴﻪ ﻧﺎﺷﻲ از اﺛﺮ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎر ﺑﺎد روي ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻄﻮح‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪:2-10-6‬‬

‫)‪ (1‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﺔ ﺟﻬﺎت ﺑﺎد ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺔ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻮﺷﺔ رو‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﻴﺐﻫﺎي ﺑﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫و ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺑﺎد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﭽﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﻲ ﻣﻴﺎﻧﻴﺎﺑﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪة ﺷﻴﺐ ﺑﺎم‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ‬
‫)‪ (3‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪة ﻧﻴﺮوﻫﺎي رو ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻨﻔﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬
‫دور از ﺳﻄﺢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪86‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫)‪ (4‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻴﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ %70‬ﺑﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫)‪ (5‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺒﻨﺎ‪ ،h ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺳﻘﻒ ﻳﺎ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﭘﺎﺷﻴﺐ‪ ،H ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺻﻮرت ﺷﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 7°‬ﺑﺎم‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ارﺗﻔﺎع ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻋﺮض ﻧﺎﺣﻴﺔ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ‪ ،y ،‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ 6m‬ﻳﺎ ‪ 2z‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،z .‬ﻧﺎﺣﻴﺔ‬
‫اﻧﺘﻬﺎي دﻳﻮار ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ‪ ،B‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ‬
‫ﻗﺎب‪ ،‬ﻧﺎﺣﻴﺔ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑﻴﻦ اﻧﺘﻬﺎ و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺎب داﺧﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﻋﺮض ﻧﺎﺣﻴﺔ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ‪ z‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ %10‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﻌﺪ اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ‪ %40‬ارﺗﻔﺎع‪ ،H ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺮض‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ %4‬ﺑﻌﺪ اﻓﻘﻲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﺎ ‪ 1‬ﻣﺘﺮ اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﺑﺮاي‪ B/H< 5‬در ﺑﺎرﮔﺬاري ‪ ،A‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻨﻔﻲ روي ﺳﻄﻮح ‪ 2E ،2‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ روي ﺳﻄﺤﻲ اﻋﻤﺎل‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻬﻨﺎي آن از ﻣﺤﻞ ﭘﺎﺷﻴﺐ رو ﺑﻪ ﺑﻪ ﺑﺎد‪ 2/5H ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر روي ﺑﻘﻴﺔ ﺑﺎم رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﺎم ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎد )ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ‪ (3E ،3‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪87‬‬
‫‪p g‬‬
‫‪C C‬‬
‫‪ ،‬روي دﻳﻮارﻫﺎي ﻣﻨﻔﺮد‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 3-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺸﺎر و ﺑﺎد ﺟﻬﺸﻲ ﺧﺎرﺟﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﺟﺰاء ﺳﺎزهاي و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ وﻧﻤﺎ‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪3-10-6‬‬

‫اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (1‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﻴﺐ ﺑﺎﻣﻲ‬
‫)‪ (2‬ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ در ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺤﺖ ﻃﺮاﺣﻲ در ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫دور از ﺳﻄﺢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ اﻟﻤﺎن ﺳﺎزهاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دوي اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻜﺎر رود‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻋﻤﻮدي ﺳﺎزه ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ از ‪ 1‬ﻣﺘﺮ روي ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫‪ c p c g = -2/8‬ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﺔ ‪ e‬اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪88‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺳﻘﻒﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﻴﻴﺐ ‪ 7°‬ﻳﺎ‬

‫‪ ،‬روي ﺳ‬ ‫ﺸﺎر ـ ﺟﻬﺶ ﺑﺎد‪،‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 4-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﺮﻛﻴﻴﺒﻲ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺸ‬
‫ﻲ‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ااﺟﺰاي ﺳﺎزهاي و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪،‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪:4-10-6‬‬

‫ﻳﺰان ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ " " دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖﻫﺎي ﺑﺎﺎم ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ آﻧﭽ‬
‫ﭽﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد‬ ‫)‪ (1‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺮﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي آوﻳﺰ‬
‫ح ﺑﺎﻻﻳﻲ و‬
‫اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺸﺎرﻛﻛﺖ ﻫﺮ دو ﺳﻄﻮح‬
‫ﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬اﺷﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻦ‬
‫ﺪون ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸ‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺪ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻃﺎق ﻧﻤﺎﻫﺎ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ ﺑﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﻧﻤﺎي ﻛﻠﻲ ﺳﻘﻒ‬
‫ﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ r, s (2‬ﻫﻢ ددر ﻣﻮرد ﺑﺎمﻫﺎ و ﻫﻢ در ﻣﻮرد ﺳﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺳﺎﻳﻳﻪﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻣﻲروﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺴﺎﺣﺖ ﺗﺤﺖ ﻃﺮﺮاﺣﻲ در ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳ‬
‫ﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﻘﻲ در ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﺴ‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻮر ﻲ‬
‫‪89‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ روي ﺳﻄﻮح ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‪ 100 m2‬روي ﺑﺎمﻫﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬
‫ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺎ ﺟﺎنﭘﻨﺎهﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬و ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‪ ،‬از ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻟﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ دو‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ‪ X = 2‬ﺑﻪ ‪ -1/1‬و در ‪ X = 5‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫ﺻﻮرت ﺧﻄﻲ ﺑﻪ ‪ -0/6‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ‪ x‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻟﺒﻪ و ‪ H‬ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻮﺷﻪ‬ ‫)‪ (8‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﺎنﭘﻨﺎه ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع آن ‪ 1‬ﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻄﻮح ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ‪ -5/4‬ﺑﻪ ‪ -4/4‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪90‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ ،‬روي ﺑﺎمﻫﺎي ﺷﻴﺮواﻧﻲ‬ ‫ﺸﺎر ـ ﺟﻬﺶ ﺑﺎد ﺧﺎرﺟﻲ‪،‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 5-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﺮﻛﻴﺒﺒﻲ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺸﺎ‬
‫ﺗﻚ ددﻫﺎﻧﻪ و ﭼﻨﺪ ﺷﻴﻴﺒﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ‪ 7°‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﺟﺰاي و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﻲ‬
‫‪91‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪:5-10-6‬‬

‫)‪ (1‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي آوﻳﺰان ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ " " دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖﻫﺎي ﺑﺎم ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ آنﭼﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺪون ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻫﺮ دو ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﻳﻲ و‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻃﺎق ﻧﻤﺎﻫﺎ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﻧﻤﺎي ﻛﻠﻲ ﺳﻘﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ در ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺗﺤﺖ ﻃﺮاﺣﻲ در ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺷﻴﺒﻪ ﺑﺎ ‪ ،7° ≤ α ≤ 27°‬ﻧﻮارﻫﺎي ﻟﺒﻪ ﺗﺎرك و ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ـ ﺟﻬﺶ ﺑﺎد ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺎركﻫﺎي ﺑﺎمﻫﺎي ﺷﻴﺮواﻧﻲدار‪ ،‬در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ ﺷﻴﺐ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪92‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪ ،‬روي ﺑﺎمﻫﻫﺎي ﺷﻴﺮواﻧﻲ )ددﻧﺪاﻧﻪاي(‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺸﺎرر ـ ﺟﻬﺶ ﺑﺎد‪،‬‬

‫ﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-10-6‬ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﺟﺰاي ﺳﺎزهاي و ﭘﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ‬ ‫ﺷﻴﺐ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪10°‬ﺑﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﺟ‬ ‫ﭼﻨﺪ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺐ‬
‫ﺪ‬
‫‪93‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪:6-10-6‬‬

‫ﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺴﺎﺣﺖ ﺗﺤﺖ ﻃﺮﺮاﺣﻲ در ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳ‬
‫اﻓﻘﻲ در ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻣﺴ‬
‫)‪ (1‬ﻣﺤﻮر ﻲ‬
‫ﺣﻴﺔ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ‪ z‬ﺑﺑﺮاﺑﺮ ‪ %10‬ﻛﻤﺘﺮﺮﻳﻦ ﺑﻌﺪ اﻓﻘﻲ ﻳﻳﺎ ‪ %40‬ارﺗﻔﺎع‪ ،H ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫)‪ (2‬ﻋﺮض ﻧﺎﺣ‬
‫اﻳﻦ ﻋﺮض‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ زاز ‪ %4‬ﺑﻌﺪ اﻓﻘﻲ ﻛﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﺎ ‪ 1‬ﻣﺘﺘﺮ اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻦ‬
‫ي‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫)‪ (3‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﺑﻪ ﺑﺤﺮاﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬
‫ﻛﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻨﻔﻲ‬
‫)‪ (4‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻣﺜﺒﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﻨﺪة ﻧﻴﺮوﻫﺎي روو ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﺴﺘﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻪ‬
‫ﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ن ﺳﺎزهاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺮاي ﻫﺮ دوي ﻦ‬
‫ﻄﺢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ اﻟﻤﺎن‬
‫دور از ﺳﻄ‬
‫)‪ (5‬ﺑﺮاي‪ ، α≤10°‬ﺿﺮاﻳﺐ دادده ﺷﺪه در ﺷﻜﻞ‬
‫ﻞ ‪ 4-10-6‬اﻋﻤﻤﺎل ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫∗‬
‫ﺨﺖ‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻧﻬﺎي ﺑﺎ ﺑﺎم ﺗﺨﺖ‬ ‫و‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 7-10-6‬ﺿﺮاﻳﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟ‬
‫ﺟﻲ‬
‫‪94‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪:7-10-6‬‬

‫)‪ W, D (1‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة اﺑﻌﺎد ﭘﻼن ﭘﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در روي ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد و ﺟﻬﺖ‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه رو ﺑﻪ ﺑﺎد دﻳﻮار‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﻳﻮار اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫)‪ (2‬ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫اﻋﻤﺎلاﻧﺪ‪.‬‬
‫∗‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻜﺶﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺷﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ وزش ﺑﺎد ﺑﺎ ﻳﻚ زاوﻳﻪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻪ‬ ‫)‪ (3‬ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﺳﻤﺖ دﻳﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و ﺳﻄﻮح ﺑﺎم ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫روﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫‪ ،‬در ﺑﻨﺪ ‪ 9-6-10-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪،‬‬
‫)‪ (5‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻀﻮ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻗﺎﺋﻢ ﺧﻤﻴﺪه‬
‫ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﺎﻫﺎﺋﻲ‪ c p = -1/2 ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﺔ‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﻛﻪ ﻋﺮض آن ‪ 0/1D‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻗﺎﺋﻢ ﺧﻤﻴﺪه ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ‬
‫از ‪ 1‬ﻣﺘﺮ روي اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﮔﻮﺷﻪ ﻛﻪ ﻋﺮﺿﺶ ‪ 0/2D‬اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫∗‬
‫را ﺑﺮاي ﺑﺎمﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﺎن ﭘﻨﺎهﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ‪ 1‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬از ‪ -2/3‬ﺑﻪ ‪ -2‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫)‪ (6‬ﻣﻘﺪار‬
‫داد‪.‬‬
‫)‪ (7‬در ﺳﻄﻮح ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺎمﻫﺎي ﭘﻠﻪاي ﻣﺴﻄﺢ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺮاي‬
‫دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﺎﺻﻠﺔ ‪ b‬اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد )ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‪ 7-10-6‬ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ b‬رﺟﻮع ﺷﻮد(‪ .‬ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ‬
‫از دﻳﻮارﻫﺎ ﺑﺎﻻي ﺑﺎمﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ دﻳﻮارﻫﺎي دﻳﮕﺮي دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد ﭼﺮﺧﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 9-6-10-6‬ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪،‬‬

‫‪ ،‬اﺛﺮ ﺑﺎد روي ﻓﺸﺎر ﻫﻮاي درون ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻢ در‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻫﻢ ﺳﺎزة اﺻﻠﻲ اﻫﻤﻴﺖ دارد‪ .‬ﺑﺰرﮔﻲ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫‪95‬‬
‫و اﻧﺪازة ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻧﺸﺖ ﻫﻮا و ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ دارد ﻛﻪ ﻫﻮاي داﺧﻠﻲ را ﺑﻪ ﺑﻴﺮون اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮكﻫﺎ و‬
‫ﻣﻨﻔﺬﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺮوج ﻫﻮا آﻫﺴﺘﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ روي ﺳﻄﺢ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ‬
‫اﺛﺮ ﺟﻬﺶ ﺑﺎد ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ )در ﻣﻘﻴﺎس ﺑﺎ درﻫﺎ و‬
‫ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ( ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزﺷﻮي ﺣﺎﻛﻢ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻓﺸﺎرﻫﺎي‬
‫ﺟﻬﺸﻲ در داﺧﻞ اﺣﺴﺎس ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ اﻧﺪازه و ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺤﺪودة وﺳﻴﻌﻲ را در ﺑﺮﮔﻴﺮد‪ .‬ﻋﻠﻲ رﻏﻢ اﻳﻦ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮاﻳﺐ داده ﺷﺪه در اداﻣﺔ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ ‪௣௜‬ܥ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻳﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻮا از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦﺟﺎ‪،‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎزﺷﻮي ﺑﺰرگ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻳﻚ ﺑﺎزﺷﻮ ﻣﻨﻔﺮد ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ روي ﻫﺮ دﻳﻮاري‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ راﻫﺮوﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺑﺎد ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﻣﻌﺎدل دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ‬
‫آن در ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎزﺷﻮي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫درﻫﺎي اﺻﻠﻲ‪ ،‬درﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و درﻳﭽﻪﻫﺎي ﺗﻬﻮﻳﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺎز ﺑﻮدن در‬
‫زﻣﺎن ﻃﻮﻓﺎن و ﻳﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل داﻣﻨﺔ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻪ ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ در زﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺳﻪ ﮔﺮوه‪௚௜ ،‬ܥ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-4-6-10-6‬ت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪࡯࢖࢏ ൌ -0/15‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪:1‬‬

‫اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺪون ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه داراي ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/1‬درﺻﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻛﻞ ﺳﻄﺢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪௣௜‬ܥ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ‪ -0/15‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎر ﺧﺎرﺟﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ ﺿﺮﻳﺐ‬
‫‪௣௜ ൌ 0‬ܥ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﻤﺎً‬
‫ﻫﻮاﺑﻨﺪي ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﭘﻨﺠﺮه و در ﺗﻮري ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎز ﺷﺪن ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪96‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﺔ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺘﺪاول‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﭘﻨﺠﺮه ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫در ﻣﻌﺮض ﺧﺮاﺑﻲ در ﻃﻮﻓﺎن ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 0/3‬ﺗﺎ ‪࡯࢖࢏ ൌ -0/45‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪:2‬‬

‫اﻳﻦ ﮔﺮوه در ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪن آنﻫﺎ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮد‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ در اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻧﺸﺖ ﻫﻮا از ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺮﺗﺒﻪ در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً درﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎد ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻘﺎوم‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﺎ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﺷﻮ ﻳﺎ درﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎﻟﻜﻦ ﺑﺎز ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﮔﺮوه واﻗﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 0/7‬ﺗﺎ ‪࡯࢖࢏ ൌ -0/7‬‬ ‫ﮔﺮوه ‪:3‬‬

‫اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آنﻫﺎ ﺑﺎدﻫﺎي‬
‫ﺟﻬﺸﻲ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي داﺧﻠﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ﻳﻚ‬
‫ﺿﻠﻊ ﺑﺎز ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ درﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺰرگ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﻬﻮﻳﻪ و‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺎز ﺑﻮدن آنﻫﺎ در ﻃﻮل ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻘﺎوم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ در ﻃﻮﻓﺎنﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﻄﻮح ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﺪون ﺣﻔﺎظ و دﻳﮕﺮ‬
‫اﺟﺰاي آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﺗﻮﺳﻂ ذرات و اﺷﻴﺎء ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻌﻠﻖ در ﻫﻮا اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﭘﺲ از ﻃﻮﻓﺎن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻠﻴﺔ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺷﻜﺴﺖ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎ را‬
‫داﺷﺘﻪ و اﻟﺰاﻣﺎت ﮔﺮوه ‪ 3‬ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي دﻳﮕﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎد ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺎم وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺧﺮاﺑﻲ ﺷﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ذرات و اﺷﻴﺎء‬
‫ﻣﻌﻠﻖ در ﻫﻮا‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺑﺎد ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﻏﻴﺮﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‪ ،‬ﺟﺰ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي‬
‫داﺧﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﺳﺎزهاي‪ ،‬دو ﻣﻘﺪار ﺣﺪي ﻓﺸﺎر داﺧﻠﻲ‬
‫)در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎﻻ( ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ‬
‫‪97‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻫﻮاﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺎد و اﻣﺜﺎل آن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﺮوه ‪ 3‬ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻘﻴﺔ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﮔﺮوه ‪ 1‬ﻳﺎ ‪ 2‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﻧﺎﻣﺘﻮازن ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻬﻮﻳﺔ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و اﺛﺮ دودﻛﺶ در اﺛﺮ ﺗﻔﺎﺿﻞ درﺟﻪ ﺣﺮارت‬
‫ﺑﻴﺮون و داﺧﻞ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻬﻮﻳﺔ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ ﻛﻤﺘﺮ‬
‫از ‪ 0/1‬ﻛﻴﻠﻮ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در دﻳﻮارﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ اﺛﺮ دودﻛﺶ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼف‬
‫دﻣﺎي ‪ 40°C‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻔﺎﺿﻠﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/2‬ﻛﻴﻠﻮ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ در ﻫﺮ ‪ 100‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ 10-6-10-6‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﺋﻲ ﺑﺎد‪ ،‬در ﻣﻮاردي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺛﺮات ﺷﺪﻳﺪي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﻠﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﺑﺎد ﻣﺘﻼﻃﻢ‪ ،‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﻴﭽﺶ اﺿﺎﻓﻲ دراﺛﺮ اﻧﺘﻘﺎل اﻓﻘﻲ ﺑﺮدار ﺑﺎر ﺑﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎر ﺑﺎد ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ وﻟﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ دو ﺟﻬﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ وزش ﺑﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮي در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮي در ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎمﻫﺎي ﻗﻮﺳﻲ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﺋﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ درﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺰﺋﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ ﺑﺎ روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻃﺮح ﺷﺪهاﻧﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ (2-10-6‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل اﺿﺎﻓﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﺑﺎد ﻛﻠﻲ در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ دو‬
‫ﺟﻬﺖ اﺻﻠﻲ ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ 8-10-6‬ﺣﺎﻟﺖ "اﻟﻒ" ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻴﭽﺶ اﺿﺎﻓﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ از وﺟﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ 8-10-6‬ﺣﺎﻟﺖ "ب"‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻼن ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮات ﺷﺪﻳﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎر ﺑﺎد ﻗﻄﺮي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎزهﻫﺎ در ﺟﻬﺖ‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد‪ ،‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ‪ %75‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺣﺪاﻛﺜﺮ در ﻫﺮﻳﻚ از ﺟﻬﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫‪98‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﻼوه اﺛﺮ ﺣﺬف‪ %550‬ﺑﺎرﻫﺎي‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ ‪ 8 -10-6‬ﺣﺎﻟﺖ پ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼ‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﻖ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ل‬
‫ﻞ ‪8-10-6‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ "پ" زاز ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ زاز وﺟﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ن ﻛﻪ ﭘﻴﭽﺶ را ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ "ت" ﺑﺎﻳﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 8-10-6‬ﺑﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎد ﻛﺎﺎﻣﻞ و ﺟﺰﺋﻲ‬

‫ﺷ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ ‪ :‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺸ‬

‫ﺸﺎر درﺟﻬﺖ رو ﺑﺑﻪ ﺑﺎد و ﭘﺸﺖ ﻪ‬ ‫‪,‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﺶ ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫)‪ (2‬در ﺣﺎﻟﺖ "ب" ﻓﺸﺎر ﻛﻞ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ووﺟﻪ دﻳﻮار ل‬
‫اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﭽﺶ‬
‫ﺑﺎد ﺣﺪاﻛﺜﺜﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪99‬‬
‫‪ 7-10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد ﺑﺮروي ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪ 1-7-10-6‬دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫اﮔﺮ در اﺛﺮ ﻃﻮﻓﺎن ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﻋﺮض دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ‬
‫و ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﻞ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﻴﻦ وﺟﻮه‬
‫رو ﺑﻪ ﺑﺎد و ﭘﺸﺖ ﺑﺎد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻋﺮض دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺰرگ در ﻳﻚ اﺗﺎق ﻛﻮﭼﻚ در وﺟﻪ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻞ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎي آن اﺗﺎق اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﻣﻮرد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و ﻳﺎ اﺛﺮ دودﻛﺶ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ در زﻣﺴﺘﺎن ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺮاﺑﻲ زﻳﺎدي در دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ در‬
‫اﺛﺮ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ و‬
‫ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 0/25‬ﻛﻴﻠﻮ ﻧﻴﻮﺗﻦ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ‪ 0/5‬ﻛﻴﻠﻮ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﻲﻛﻪ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺎد ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-7-10-6‬ﺳﻘﻒﻫﺎي ﻏﺸﺎﻳﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه‬

‫در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺳﻘﻒ ﻏﺸﺎﻳﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ در آن ﻋﺎﻳﻖ ﺿﺪ آب ﺑﻪ ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻧﭽﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ در ﻋﺎﻳﻖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ ﻛﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا و ﻓﺸﺎر ﺟﺰﺋﻲ ﻣﺘﻌﺎدل‬
‫ﺷﺪه ﺑﻴﻦ ﻻﻳﺔ ﺑﻴﺮوﻧﻲ و داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ ﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪﺷﺪﮔﻲ در اﺛﺮ ﺑﺎد ﺑﻪ ﻏﺸﺎﻫﺎ‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻣﺎﻧﻊ ﻫﻮا ﺑﻴﻦ داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﻋﻤﻞ ﻛﺮده و از ﺗﻌﺎدل ﻓﺸﺎر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-7-10-6‬ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﻣﺠﺰا‬

‫ﺑﺮاي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺑﺎز‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﺧﺎرﺟﻲ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎد در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺳﺎزه و ﺧﻮدروﻫﺎي ﭘﺎرك ﺷﺪه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬
‫ﺑﺎد اﺿﺎﻓﻲ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪100‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﻫﺎي ﺳﺎزهاي‪ ،‬ﺳﺎﺎزهﻫﺎي ﮔﺮد‬

‫‪ 4-7-10-6‬اﻋﻀﺎي ﻗﺎب ي‬
‫ي‪ ،‬ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ‬
‫دودﻛﺶﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎ و ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬
‫ﺶ‬ ‫روي ﺳﺎزهﻫﺎي ﮔﺮﺮد ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎﺎرﻫﺎي ﺑﺎد ﺑﺮ ي‬
‫ﺟﻌﻪ ﮔﺮدد‪ .‬دراﻋﻋﻀﺎي ﻗﺎﺑﻲ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎ ﻳﻲ ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎي اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺮاﺟ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﭼ‬
‫و ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﮕﺮ در ﺟﻬﺖ ﺑﺎدد ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ اﺛﺮ ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺪ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﺖ‬
‫‪ 5-7-10-6‬ﺑﺑﺎر ﺑﺎد اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ در اﺛﺮ ﻳﻳﺦ زدﮔﻲ‬

‫ﻗﻮي ﻣﻲوزد و ﻳﺦ ززدﮔﻲ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﺰﻣﺎن وﺟﻮد داردد‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮﺮ ﺑﺮ اﻋﻀﺎي‬
‫در ﻣﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎدﻫﺎي ي‬
‫ﺤﻠﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﻚ ﭘﻮﺷﺶ ﻳﺨﻲ ﺑﺑﺮاﺳﺎس آب و ﻫﻫﻮا و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺤ‬
‫ﺳﺎزهاي‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞﻫﻫﺎ و ﻃﻨﺎبﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﺮض ﻳﻚ‬
‫ﻲ ﺿﺨﻴﻢ ﺑﺎ‬
‫در ﺷﻜﻠﻬﺎي ‪ 9-10-6‬ﺑﺮاي ﻛﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺳﻴﻤﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺮﺮاﻳﻂ ﻳﺦزدﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻣﻘﺎدﻳﺮﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﺳﻄﺢ ﻧﺎﻫﻤﻮار ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻮد‪.‬‬
‫‪100‬‬
‫ ﻛﻞ ﻧﻴﺮو‬ ‫‪. .‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪. .‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻓﻓﺸﺎر‬
‫‪.‬‬
‫‪< 0/167‬‬ ‫‪> 0/167‬‬

‫ﺳﻴﻢﻫﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ و ﻟﻮﻟﻪﻫﻫﺎي ﺻﺎف‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫زﺑﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺳﻴﻢﻫﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎ ي‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪0/7‬‬
‫ﻛﺎﺑﻞ ﺳﻴﻤﻲ ﻧﺎزك‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪0/9‬‬
‫ﻛﺎﺑﻞ ﺳﻴﻤﻲ ﻛﻠﻔﺖ‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/1‬‬
‫ﺳﻴﻢﻫﺎ و ﻛﺎﺑﻞ ﺎ‬
‫ﻫﺎ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 9-10-6‬ﺗﻴﺮ ﺑﺑﺮق‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ و ﺳ‬
‫ﻞ‬
‫‪101‬‬
‫‪ 6-7-10-6‬اﺛﺮات رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي‬

‫ﺳﺎزهﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻻﻏﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ دودﻛﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮجﻫﺎ و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﺛﺮ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺎزهاي ﻻﻏﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻋﺮض آن ﺑﻴﺶ از ‪ 5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺑﺎد درﻋﺮض ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻨﺸﻮري و اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻣﻲوزد‪،‬‬
‫ﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎﻳﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎوب در دو ﻃﺮف ﭘﺸﺖ ﺳﺎزه و در ﻃﻮل )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻳﻚ ﺷﻨﺎور در درﻳﺎ(‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻧﻮﺳﺎن در ﺳﺎزه ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻴﺮوي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ در ﺟﻬﺖ‬
‫در ﺑﺎﻻي ﺳﺎزه ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد‬
‫ﺷﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه‬
‫‪1‬‬
‫)‪(9-10-6‬‬
‫= ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺎد در ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺛﺎﻧﻴﻪ دراﺛﺮ رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي‬
‫= ﻋﺪد اﺳﺘﺮوﻫﺎل ﻛﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﺎزه دارد‬
‫ = ﻋﺮض ﻳﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫= ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﺮﺗﺰ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ آن ﻋﺪد اﺳﺘﺮوﻫﺎل ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 0/167‬ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻮﭼﻚ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ دودﻛﺶﻫﺎ و ‪ 0/2‬ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮجﻫﺎي دﻳﺪهﺑﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﻏﻴﺮاﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻋﺪد اﺳﺘﺮوﻫﺎل ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/134‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي‬
‫ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻏﻴﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪102‬‬
‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫ﺟﺪول ‪ 2-10-6‬ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‬

‫ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎ )‪ (q‬ﻛﻴﻠﻮ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد )‪(V‬‬
‫ﻧﺎم اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫آﺑﺎدان‬ ‫‪1‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫آﺑﺎده‬ ‫‪2‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫آﺑﻌﻠﻲ‬ ‫‪3‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫اراك‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/036‬‬ ‫‪130‬‬ ‫اردﺑﻴﻞ‬ ‫‪5‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫اروﻣﻴﻪ‬ ‫‪6‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫آﻏﺎﺟﺎري‬ ‫‪7‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪8‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫اﻣﻴﺪﻳﻪ‬ ‫‪9‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫اﻫﻮاز‬ ‫‪10‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﺸﻬﺮ‬ ‫‪11‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺑﺎﺑﻠﺴﺮ‬ ‫‪12‬‬
‫‪1/036‬‬ ‫‪130‬‬ ‫ﺑﺠﻨﻮرد‬ ‫‪13‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﺑﻢ‬ ‫‪14‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﺑﻨﺪر اﻧﺰﻟﻲ‬ ‫‪15‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺑﻨﺪر ﻋﺒﺎس‬ ‫‪16‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﺑﻨﺪر ﻟﻨﮕﻪ‬ ‫‪17‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺑﻮﺷﻬﺮ‬ ‫‪18‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ‬ ‫‪19‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﭘﺎرس آﺑﺎد ﻣﻐﺎن‬ ‫‪20‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﺗﺒﺮﻳﺰ‬ ‫‪21‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻴﺪرﻳﻪ‬ ‫‪22‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‬ ‫‪23‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺟﺎﺳﻚ‬ ‫‪24‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﺟﺰﻳﺮه ﺳﻴﺮي‬ ‫‪25‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺟﺰﻳﺮه ﻛﻴﺶ‬ ‫‪26‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﭼﺎﺑﻬﺎر‬ ‫‪27‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺧﺮم آﺑﺎد‬ ‫‪28‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﺧﻮي‬ ‫‪29‬‬
‫‪103‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪ 2-10-6‬ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد‬

‫ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎ )‪ (q‬ﻛﻴﻠﻮ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد )‪(V‬‬
‫ﻧﺎم اﻳﺴﺘﮕﺎه‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫دزﻓﻮل‬ ‫‪30‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫راﻣﺴﺮ‬ ‫‪31‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫رﺷﺖ‬ ‫‪32‬‬
‫‪0/883‬‬ ‫‪120‬‬ ‫زاﺑﻞ‬ ‫‪33‬‬
‫‪1/036‬‬ ‫‪130‬‬ ‫زاﻫﺪان‬ ‫‪34‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫زﻧﺠﺎن‬ ‫‪35‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﺳﺒﺰوار‬ ‫‪36‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﺳﺮﺧﺲ‬ ‫‪37‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺳﻘﺰ‬ ‫‪38‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺳﻤﻨﺎن‬ ‫‪39‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﺳﻨﻨﺪج‬ ‫‪40‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺷﺎﻫﺮود‬ ‫‪41‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺷﻬﺮﻛﺮد‬ ‫‪42‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﺷﻴﺮاز‬ ‫‪43‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻃﺒﺲ‬ ‫‪44‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻓﺴﺎ‬ ‫‪45‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻗﺎﺋﻢ ﺷﻬﺮ‬ ‫‪46‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻗﺰوﻳﻦ‬ ‫‪47‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻗﻢ‬ ‫‪48‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻛﺎﺷﺎن‬ ‫‪49‬‬
‫‪1/036‬‬ ‫‪130‬‬ ‫ﻛﺮﻣﺎن‬ ‫‪50‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬ ‫‪51‬‬
‫‪0/392‬‬ ‫‪80‬‬ ‫ﮔﺮﮔﺎن‬ ‫‪52‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫‪53‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫‪54‬‬
‫‪1/036‬‬ ‫‪130‬‬ ‫ﻣﻨﺠﻴﻞ‬ ‫‪55‬‬
‫‪0/496‬‬ ‫‪90‬‬ ‫ﻧﻮﺷﻬﺮ‬ ‫‪56‬‬
‫‪0/613‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻫﻤﺪان‬ ‫‪57‬‬
‫‪0/741‬‬ ‫‪110‬‬ ‫ﻳﺰد‬ ‫‪58‬‬
‫‪104‬‬
‫‪ 11-6‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ 1-11-6‬ﻫﺪف‬
‫ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات ﺑﺮاي ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺛﺮﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ آن اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺣﻔﻆ اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ و ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺪون وارد ﺷﺪن آﺳﻴﺐ ﻋﻤﺪه ﺳﺎزهاي ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ‪ ،‬در زﻣﺎن وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺳﺨﺘﻲ اﺟﺰاي ﺳﺎزهاي آنﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﻮد و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻲوﻗﻔﻪ از آن اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﺴﺎرات ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺮﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي دو‪ ،‬در زﻣﺎن وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ آﺳﻴﺐ ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي‬
‫در آنﻫﺎ ﻛﻢ و ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺮﻣﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎي آﺳﻴﺐ دﻳﺪه‪ ،‬اداﻣﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ و در زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬آﺳﻴﺐ ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮﺳﺎزهاي ﻋﻤﺪهاي را ﻣﺘﺤﻤﻞ‬
‫ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫پ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﺳﻪ‪ ،‬در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺴﺎرات ﺳﺎزهاي و ﻏﻴﺮﺳﺎزهاي‬
‫ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ و در زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪105‬‬
‫‪ -2‬ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ‪ 50‬ﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 15‬ﻃﺒﻘﻪ و ﻧﻴﺰ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه‬
‫ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ و دو ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻔﻴﻒ ﺑﺪون آﺳﻴﺐ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع آن و ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن در ‪ 50‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ‬
‫ﻣﻔﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دو درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد )دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬
‫‪ 2475‬ﺳﺎل(‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع آن و ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن در ‪ 50‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ده درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد )دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 475‬ﺳﺎل(‪.‬‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻔﻴﻒ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع آن و ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن در ‪ 50‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ 99/5‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد )دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺣﺪود‬
‫‪ 10‬ﺳﺎل(‪.‬‬
‫‪ 2-11-6‬ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ‪ ،‬ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﭼﻮﺑﻲ و ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي‬
‫ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻞﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻜﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزهﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي ﻣﺸﻤﻮل ﺿﻮاﺑﻂ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻨﺪرج در‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﻫﺸﺘﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-11-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻛﻠﻲ‬
‫‪ 1-3-11-6‬ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻧﺸﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻛﻒﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻗﺎبﻫﺎ و ﻳﺎ دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻳﻚ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪106‬‬
‫‪ 2-3-11-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ دو اﻣﺘﺪاد اﻓﻘﻲ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﺮﻳﻚ از اﻳﻦ اﻣﺘﺪادﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ 3-3-11-6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ و ﺑﺎد ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و در ﻫﺮ‬
‫ﻋﻀﻮ ﺳﺎزهاي اﺛﺮ ﻫﺮﻳﻚ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وﻟﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺪرج در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،2800‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻴﺎز‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزه در ﻛﻠﻴﻪ اﻋﻀﺎء اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 4-11-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻌﻤﺎري و ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺳﺎزهاي‬

‫‪ 1-4-11-6‬ﺑﺮاي ﺣﺬف و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرات و ﺧﺮاﺑﻲﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﻪ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ درز اﻧﻘﻄﺎع از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺣﺪاﻗﻞ از ﻣﺮز‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ زﻣﻴﻦﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪ 14-11-6‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ درز اﻧﻘﻄﺎع را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻛﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﺧﻮرد دو‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺧﺮد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﭘﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﭘﺲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن و ﺑﻬﺴﺎزي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-4-11-6‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﻼن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﺎده و ﻣﺘﻘﺎرن در دو اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻫﻢ و‬

‫ﺑﺪون ﭘﻴﺶ آﻣﺪﮔﻲ و ﭘﺲ رﻓﺘﮕﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ و از اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﭘﻼن در ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻧﻴﺰ اﺣﺘﺮاز ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-4-11-6‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد از اﺣﺪاث ﻃﺮهﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1/5‬ﻣﺘﺮ اﺣﺘﺮاز ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-4-11-6‬از اﻳﺠﺎد ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺠﺎور ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢﻫﺎي ﻛﻒﻫﺎ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪107‬‬
‫‪ 5-4-11-6‬از ﻗﺮار دادن اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت و ﻳﺎ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮ روي ﻃﺮهﻫﺎ و ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﻻﻏﺮ و دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 6-4-11-6‬ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﻴﺮﺳﺎزهاي ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب‪ ،‬ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻧﻤﺎ و ‪ ...‬وزن ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 7-4-11-6‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد از اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼف ﺳﻄﺢ در ﻛﻒﻫﺎ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 8-4-11-6‬از ﻛﺎﻫﺶ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺴﺎﺣﺖ زﻳﺮ ﺑﻨﺎي ﻃﺒﻘﺎت در ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪاي اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺰ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 9-4-11-6‬ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد در ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺮ روي ﻫﻢ‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻓﻘﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ 10-4-11-6‬ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ و ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ در ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 11-4-11-6‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻓﻘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭘﻴﭽﺶ ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎ در ﻃﺒﻘﺎت ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﺮم‬
‫و ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺨﺘﻲ در ﻃﺒﻘﻪ در ﻫﺮ اﻣﺘﺪاد‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬درﺻﺪ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در آن اﻣﺘﺪاد ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 12-4-11-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺟﺰاي آن ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ در‬

‫آﻧﻬﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪108‬‬
‫‪ 13-4-11-6‬در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎب ﺧﻤﺸﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎ دﻳﺮﺗﺮ از ﺗﻴﺮﻫﺎ دﭼﺎر ﺧﺮاﺑﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 14-4-11-6‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻋﻀﺎي ﻏﻴﺮ ﺳﺎزهاي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﻧﻤﺎﻫﺎ ﻃﻮري اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺰاﺣﻤﺘﻲ ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي در زﻣﺎن وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ اﻳﺠﺎد ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬اﺛﺮ‬
‫اﻧﺪرﻛﻨﺶ اﻳﻦ اﻋﻀﺎء ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎزه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 15-4-11-6‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد از اﻳﺠﺎد ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻛﻮﺗـﺎه‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧﺼـﻮص در ﻧﻮرﮔﻴﺮﻫـﺎي زﻳـﺮزﻣﻴﻦﻫـﺎ‬

‫ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-11-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﮔﺴﻠﻲ‬

‫‪ 1-5-11-6‬ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﮔﺴﻠﺶ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﺎزهﻫﺎ ﮔﺮدد‪ .‬در‬
‫ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﮔﺴﻠﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه ﮔﺴﻞﻫﺎي اﺻﻠﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب از ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ وﻳﮋه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه‬
‫ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ اﻛﻴﺪاً ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-5-11-6‬ﻛﺎرﺑﺮي زﻣﻴﻦﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺣﺘﻲاﻟﻤﻜﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي‬
‫ﮔﺴﻠﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه ﮔﺴﻞﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻛﻢ ﺧﻄﺮ و ﻳﺎ ﻛﻢ ﺗﺮاﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺑﺮ‪،‬‬
‫ﻓﻀﺎﻫﺎي ورزﺷﻲ و ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺳﺒﻚ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-5-11-6‬اﻛﻴﺪاً ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮع ﮔﺴﺘﺮده )ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻤﻊ( ﺑﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ )ﺻﻠﺐ( ﺑﻮده و در ﻳﻚ ﺗﺮاز اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-5-11-6‬ﺳﺎزه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ و اﻧﺴﺠﺎم ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪109‬‬
‫‪ 5-5-11-6‬اﺗﺼﺎﻻت ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮق و ﮔﺎز ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎ‬
‫و ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﮔﺴﻠﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-5-11-6‬ﺟﺪا ﻛﺮدن وﺟﻮه ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﺧﺎك اﻃﺮاف در ﺑﺨﺶﻫﺎي واﻗﻊ در زﻳﺮزﻣﻴﻦ در ﻛﻠﻴﻪ‬
‫ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﮔﺴﻠﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻨﻮط ﺑﻪ آنﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪوﺟﻮد ﻧﻴﺎورد‪.‬‬
‫‪ 7-5-11-6‬ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬اﺟﺮا و ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮلﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي واﻗﻊ در ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي‬

‫ﮔﺴﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﻀﺎﻋﻒ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺿﺮوري در اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ -‬ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪،‬‬
‫‪ -‬ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺟﺮاي دﻗﻴﻖ آنﻫﺎ‪،‬‬
‫‪ -‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮارت ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪.‬‬
‫‪ 6-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻫﻤﻴﺖ‬

‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻫﻤﻴﺖ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻓﺼﻞ ﻳﻚ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎر ﻟﺮزهاي ‪ Ie‬در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ‪ I‬در اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ 2800‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 7-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻈﻢ ﺳﺎزه اي‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺳﺎزهاي داراي ﻳﻜﻲ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-7-11-6‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ در ﭘﻼن‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﻫﻨﺪﺳﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﭘﻴﺶرﻓﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﭘﺲرﻓﺘﮕﻲ ﻫﻢ زﻣﺎن در دو ﺟﻬﺖ در ﻳﻚ‬
‫ﮔﻮﺷﻪ از ﭘﻼن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 20‬درﺻﺪ ﻃﻮل ﭘﻼن در آن ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪110‬‬
‫ب‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﭘﻴﭽﺸﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ در ﻳﻚ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻫﺮ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﭘﻴﭽﺶ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ در دو اﻧﺘﻬﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در آن ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف از ‪ 40‬درﺻﺪ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺛﺮش ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد ﺑﻮده و ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﭘﻴﭽﺸﻲ‬
‫ﺷﺪﻳﺪ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﭘﻴﭽﺸﻲ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻛﻒ ﺻﻠﺐ و ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺻﻠﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫پ‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ در دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﻣﺴﺎﺣﺖ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎزﺷﻮي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 50‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﺳﺨﺘﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 50‬درﺻﺪ ﺳﺨﺘﻲ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺠﺎور‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ اﻧﻘﻄﺎﻋﻲ در ﻣﺴﻴﺮ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺻﻔﺤﻪ اﺟﺰاء ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﻃﺒﻘﺎت وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ث‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻏﻴﺮﻣﻮازي‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮازات ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ اﺻﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﺒﻮده و ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﺘﻘﺎرن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-7-11-6‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ در ارﺗﻔﺎع‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﻫﻨﺪﺳﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺑﻌﺎد اﻓﻘﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪130‬‬
‫درﺻﺪ آن در ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺠﺎور ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺟﺮﻣﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮم ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﺎ ﺟﺮمﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎت‬
‫ﻣﺠﺎور اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎم و ﺧﺮﭘﺸﺘﻪ از اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫پ‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺟﺰاء ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ارﺗﻔﺎع ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ‬
‫درون ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ دﻫﺎﻧﻪ در ﻃﺒﻘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺸﻲ در ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﻃﺒﻘﻪ‬
‫زﻳﺮﻳﻦ روﺑﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪111‬‬
‫ت‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺨﺘﻲ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ از ‪ 70‬درﺻﺪ ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ روي ﺧﻮد و ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 80‬درﺻﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ روي ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻃﺒﻘﻪاي را ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺮم ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﻮق ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ‪ 60‬درﺻﺪ و ‪ 70‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آن ﻃﺒﻘﻪ را ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺮم ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ث‪ -‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ :‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺒﻘﻪ از ‪ 80‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺎﻧﺒﻲ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ روي ﺧﻮد ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪاي را ﻃﺒﻘﻪ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﻮق ﺑﻪ ‪ 65‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ آن ﻃﺒﻘﻪ را ﻃﺒﻘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺎﻧﺒﻲ اﺟﺰاي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ در آن ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 8-11-6‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي در ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎي زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ 1-8-11-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎرﺑﺮي ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ و ﻳﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻮده و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-8-11-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎب ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺳﺎده‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﻲ ﻳﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢ ﻣﺤﻮر ﻳﺎ ﺑﺮون ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪112‬‬
‫‪ 3-8-11-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎب ﺧﻤﺸﻲ‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪،‬‬
‫و ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن و ﻳﺎ در ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﭘﻼن و ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﺳﺎده در‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﭘﻼن‪ ،‬از اﻳﻦ ﮔﺮوهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-8-11-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ دوﮔﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﻲ ﻳﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺳﻬﻢ ﺑﺮﺷﮕﻴﺮي ﻫﺮ ﻳﻚ از دو ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ و اﻧﺪرﻛﻨﺶ آن دو‪ ،‬در ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﺎت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرتﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-8-11-6‬و ‪ 3-8-11-6‬ﻋﻨﻮان ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد و دﻳﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﻲ ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ‬
‫را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫پ‪ -‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﻣﺴﺘﻘﻼً ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 25‬درﺻﺪ ﻧﻴﺮوي ﺟﺎﻧﺒﻲ وارد ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﺑﺘﻨﻲ و ﻓﻮﻻدي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ )ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ (2800‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﺟﺎﻧﺒﻲ در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻗﺎب‪،‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻧﻮع ﻗﺎب ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﻨﺪ ‪ ،2-8-11-6‬ﻣﺤﺴﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :2‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺿﺎﺑﻄﻪ ردﻳﻒ پ را ﺑﺮآورده ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ دوﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﺸـﺪه‬
‫و ﺟﺰو ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎب ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺳﺎده ‪ ،‬ﺑﻨﺪ ‪ ،2-8-11-6‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪113‬‬
‫‪ 5-8-11-6‬ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-8-11-6‬ﺗﺎ ‪4-8-11-6‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎرﺑﺮي ﻗﺎﺋﻢ و ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﻨﻲ و ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 9-11-6‬زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬
‫زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع آن و ﻳﺎ زﻟﺰﻟﻪاي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن در دوره ‪ 50‬ﺳﺎل ده درﺻﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻳﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻟﺮزهﺧﻴﺰي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و اﺟﺰاي آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪،5-11-6‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺳﺎزه ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺎزه ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺿﻮاﺑﻂ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻣﺒﺎﺣﺚ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 10-11-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬

‫اﺛﺮات زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻓﺼﻞ دوم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺛﺮات ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﻳﺐ رﻓﺘﺎر ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از وﻳﺮاﻳﺶ ﺳﻮم‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،2800‬ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1/4‬ﺿﺮب ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻓﺼﻞ دوم اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 11-11-6‬اﺛﺮات ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺮﻳﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﺛﺮات ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﻓﻘﻲ زﻟﺰﻟﻪ در ﺿﺮﻳﺐ اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،  ،‬ﺿﺮب ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ در ﻓﺼﻞ دوم ﺑﻪ ﻛﺎر رود‪ .‬ﻣﻘﺪار‬
‫اﻳﻦ ﻧﻴﺮو ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ از ﻧﻴﺮوﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺧﻤﻴﺮي و ﻳﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪114‬‬
‫از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد در ﻋﻀﻮ را دارد ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮارد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﻳﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺿﺮﻳﺐ ﻧﺎﻣﻌﻴﻨﻲ ﺳﺎزه را ﺑﺮاﺑﺮ واﺣﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 12-11-6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻌﺎد ﺷﺎﻟﻮده‬

‫در ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮل اﺑﻌﺎد ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻓﺼﻞ دو‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮاﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻣﺠﺎز‬
‫ﺧﺎك ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻓﺰاﻳﺶ داده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 13-11-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح ﺑﺮ اﺳﺎس زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺛﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎي‬
‫ﻏﻴﺮارﺗﺠﺎﻋﻲ و اﺛﺮ ‪ P- ‬ﺑﺎﻳﺪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫را ﺑﺮ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮده و ﻧﺘﻴﺠﻪ را در ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻲ ‪ Cd‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2800‬ﺿﺮب ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﺛﺮ ‪ P- ‬را ﻣﻲﺗﻮان در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ارﺗﺠﺎﻋﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﺮح‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 0/025‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺗﺎ ‪ 5‬ﻃﺒﻘﻪ‬
‫‪ 0/020‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‬
‫در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻤﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻣﻘﺎﻃﻊ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و از ﺿﺮاﻳﺐ اﺻﻼح ﻣﻤﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ ‪ 0/35‬ﺑﺮاي ﺗﻴﺮ و ‪ 0/7‬ﺑﺮاي ﺳﺘﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﻲ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺒﻲ ﺑﻴﻦ آن دو ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي دﻳﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 14-11-6‬درز اﻧﻘﻄﺎع‬
‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻃﺒﻘﻪ و ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ از ﻣﺮز زﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎور ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻨﺞ‬
‫ﻫﺰارم ارﺗﻔﺎع آن ﻃﺒﻘﻪ از روي ﺗﺮاز ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ و دو ﺑﺎ ﻫﺮ‬
‫‪115‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﻪ و در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻨﺞ ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬ﻋﺮض ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ از ﻣﺮز زﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎور‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح آن ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻏﻴﺮ ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﺑﺎ اﻋﻤﺎل‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻲ ‪ Cd‬و ﻟﺤﺎظ اﺛﺮ ‪ P- ‬ﻣﻨﺪرج در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،2800‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎور ﻣﻌﺒﺮ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ درز اﻧﻘﻄﺎع از داﺧﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن واﻗﻊ در‬
‫ﻳﻚ ﻣﻠﻚ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮان از ﺟﺬر ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح دو ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﺮض درز اﻧﻘﻄﺎع اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ ﺳﺎزه از ﻣﺮز ﻣﺸﺘﺮك دو ﻗﺴﻤﺖ را ﺑﻪ‬
‫ﻫﻔﺘﺎد درﺻﺪ ﻣﻘﺪار ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻃﺮح آن ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ 15-11-6‬ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬

‫ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ و دو‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ‪ 50‬ﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫از ‪ 15‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،2800‬ﻧﻴﺰ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ‬
‫ﻣﺠﺎز ﺣﺎوي ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﻤﺎم ﺑﺎرﻫﺎ واﺣﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺪون ﻟﺤﺎظ ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬
‫از ‪ 0/005‬ارﺗﻔﺎع آن ﻃﺒﻘﻪ از ﺗﺮاز ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ در ﻣﻮارد اﺟﺎزه داده ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪2800‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ‪ 0/008‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻤﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ‬
‫را ﭘﻨﺠﺎه درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ‪P- ‬‬
‫ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺿﺮوري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻛﻨﺘﺮل اﺑﻌﺎد ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺿﺮورت ﻧﺪارد‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﺑﺮ اﺳﺎس زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪116‬‬
‫‪ 12-6‬ﺑﺎر اﻧﻔﺠﺎر‬
‫‪ 12-6‬ﺑﺎر اﻧﻔﺠﺎر‬
‫‪ 1-12-6‬ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﻳﻚ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ ،1-1-6‬و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ در ﺻﻮرت‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-12-6‬ﺑﺎر ﺑﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر‬
‫وارد از ﺧﺎرج ﺑﻪ داﺧﻞ و ﻳﺎ از داﺧﻞ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﻃﺮح ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎر ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻨﺪ ‪ 2-4-2-6‬ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺮاي ‪Ak‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺒﺤﺚ ‪ 21‬اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ )ﺟﺪول ‪ (2-1-6‬ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-12-6‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‬

‫در ﻣﻮرد ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﻔﺠﺎر در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎرﺑﺮي ﺳﺎزه و اﻋﻀﺎي آن ﭘﺲ از ﺣﺬف ﻋﻀﻮي از آن‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ،3-4-2-6‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه و اﻋﻀﺎي آن ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ اﺛﺮات ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪،4-4-2-6‬‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ را ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺒﻖ ﻣﺒﺤﺚ ‪ 21‬اﻓﺰاﻳﺶ داد‪.‬‬
‫‪117‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪1-6‬‬
‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮاد و ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪119‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 1-1-6‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮاد‬

‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص )ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺷﺮح‬
‫‪ -1‬ﻓﻠﺰات‬
‫‪2700‬‬ ‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‬
‫‪7200‬‬ ‫آﻫﻦ ﺧﺎم ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‬
‫‪7700‬‬ ‫آﻫﻦ ﺧﺎم ﺳﻔﻴﺪ‬
‫‪7200‬‬ ‫ﭼﺪن‬
‫‪7850‬‬ ‫ﻓﻮﻻد ﻧﺮم‬
‫‪11400‬‬ ‫ﺳﺮب‬
‫‪8900‬‬ ‫ﻣﺲ‬
‫‪8500‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺰ‬
‫‪7200‬‬ ‫روي‬
‫‪7200‬‬ ‫ﻗﻠﻊ‬
‫‪8800‬‬ ‫ﻧﻴﻜﻞ‬
‫‪6700‬‬ ‫آﻧﺘﻴﻤﻮان‬
‫‪5700‬‬ ‫آرﺳﻨﻴﻚ‬
‫‪6900‬‬ ‫ﻛﺮم‬
‫‪8800‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺞ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫‪1700‬‬ ‫ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ‬
‫‪7000‬‬ ‫ﻣﻨﮕﻨﺰ‬
‫‪9800‬‬ ‫ﺑﻴﺴﻤﻮت‬
‫‪13600‬‬ ‫ﺟﻴﻮه‬
‫‪21400‬‬ ‫ﭘﻼﺗﻴﻦ‬
‫‪19300‬‬ ‫ﻃﻼ‬
‫‪121‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 1-1-6‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮاد‬

‫‪ -2‬ﻣﺎﻳﻌﺎت‬
‫‪1000‬‬ ‫آب‬
‫‪1100‬‬ ‫ﻟﺠﻦ‬
‫‪800‬‬ ‫اﺗﺮ‬
‫‪800‬‬ ‫اﻟﻜﻞ‬
‫‪700‬‬ ‫ﻧﻔﺖ‬
‫‪800‬‬ ‫ﺑﻨﺰﻳﻦ‬
‫‪1250‬‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﻴﺮﻳﻦ‬
‫‪1000‬‬ ‫روﻏﻦ داﻧﻪ‬
‫‪1000‬‬ ‫روﻏﻦ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪800‬‬ ‫ﻧﻔﺖ ﭼﺮاغ‬
‫‪1600‬‬ ‫اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ‬
‫‪1500‬‬ ‫اﺳﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪1200‬‬ ‫اﺳﻴﺪ ﻛﻠﺮﻳﺪرﻳﻚ‬
‫‪1200‬‬ ‫ﻗﻴﺮ ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬
‫‪1000‬‬ ‫ﺷﻴﺮ‬
‫‪1000‬‬ ‫روﻏﻦ ﻧﺒﺎﺗﻲ‬
‫‪ -3‬ﮔﺎزﻫﺎ )دﻣﺎي ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد و ﻓﺸﺎر ﻳﻚ اﺗﻤﺴﻔﺮ(‬
‫‪1/770‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻠﻦ‬
‫‪1/250‬‬ ‫اﻛﺴﻴﺪ دو ﻛﺮﺑﻦ‬
‫‪1/964‬‬ ‫اﻧﻴﺪرﻳﺪ ﻛﺮﺑﻨﻴﻚ‬
‫‪0/560‬‬ ‫ﮔﺎز روﺷﻨﺎﺋﻲ‬
‫‪1/293‬‬ ‫ﻫﻮاي ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/300‬‬ ‫ﻫﻮاي ﻣﺮﻃﻮب‬
‫‪1/429‬‬ ‫اﻛﺴﻴﮋن‬
‫‪1/254‬‬ ‫ازت‬
‫‪0/089‬‬ ‫ﻫﻴﺪروژن‬
‫‪122‬‬

‫‪ -4‬ﭼﻮبﻫﺎ )در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺸﻚ *(‬
‫‪600‬‬ ‫زرﺑﻴﻦ‬
‫‪710‬‬ ‫زﺑﺎن ﮔﻨﺠﺸﻚ ‪ -‬ون‬
‫‪670‬‬ ‫راش‬
‫‪650‬‬ ‫داﻏﺪاﻏﺎن‪ -‬ﺗﺎ داﻧﻪ‬
‫‪750‬‬ ‫ﮔﻼﺑﻲ وﺣﺸﻲ‪ -‬ﺧﻮج‬
‫‪750‬‬ ‫ﺧﺮﻣﻨﺪي‬
‫‪580‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻜﺎ ﻳﻴﻼﻗﻲ‬
‫‪540‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻜﺎ ﻗﺸﻼﻗﻲ‬
‫‪410‬‬ ‫ﺗﺒﺮﻳﺰي‬
‫‪640‬‬ ‫ﺷﻴﺮدار‬
‫‪530‬‬ ‫اﻓﺮا‪ -‬ﭘﻠﺖ‬
‫‪520‬‬ ‫ﺑﻴﺪﻣﺸﻚ‬
‫‪850‬‬ ‫ﺑﻠﻮط – ﺑﻠﻨﺪﻣﺎزو‬
‫‪640‬‬ ‫ﻧﺎرون ‪ -‬اوﺟﺎ‬
‫‪800‬‬ ‫اﻧﺠﻴﺮي‪ -‬ﭼﻮب آﻫﻦ‬
‫‪700‬‬ ‫آزاد‬
‫‪850‬‬ ‫زﻳﺘﻮن‬
‫‪590‬‬ ‫ﺳﺮﺧﺪار‬
‫‪500‬‬ ‫ﭼﻨﺎر‪ -‬ﺳﻔﻴﺪار‪ -‬ﻋﺮﻋﺮ‬
‫‪400‬‬ ‫ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻠﺖ‬
‫‪450‬‬ ‫ﺳﻴﺎه ﺑﻴﺪ‬
‫‪650‬‬ ‫ﺳﻴﺐ‬
‫‪480‬‬ ‫ﺷﺐ ﺧﺴﺐ‪ -‬درﺧﺖ اﺑﺮﻳﺸﻢ‬
‫‪900‬‬ ‫ﺷﻤﺸﺎد‬
‫‪650‬‬ ‫ﮔﺮدو‬
‫‪640‬‬ ‫ﮔﻼﺑﻲ‬
‫‪700‬‬ ‫ﮔﻮﺟﻪ ﺟﻨﮕﻠﻲ‬
‫‪123‬‬

‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص)ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺷﺮح‬
‫‪730‬‬ ‫ﮔﻴﻼس ﺟﻨﮕﻠﻲ‬
‫‪430‬‬ ‫ﻟﺮگ‬
‫‪640‬‬ ‫ﻛﺮات‪ -‬ﻟﻴﻠﻜﻲ‬
‫‪630‬‬ ‫ﻣﻠﺞ‬
‫‪700‬‬ ‫ﻣﺮس ‪ -‬ﻣﻤﺮز‬
‫‪530‬‬ ‫ﻧﻤﺪار‬
‫‪600‬‬ ‫ﻛﺎج‬
‫‪600‬‬ ‫ﺻﻨﻮﺑﺮ‬
‫‪500‬‬ ‫ﺷﺮﺑﻴﻦ‪ -‬ﻛﺎج ﺳﻴﺎه‬
‫‪ -5‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫‪2800‬‬ ‫ﮔﺮاﻧﻴﺖ‬
‫‪3000‬‬ ‫دﻳﻮرﻳﺖ‪ -‬ﮔﺎﺑﺮو‬
‫‪3000‬‬ ‫ﺑﺎزاﻟﺖ‪ -‬ﻣﻼﻓﻴﺮ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﻛﻔﺴﻨﮓ )ﺗﻮف(‬
‫‪2800‬‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي اذرﻳﻦ ﻣﺎﮔﻤﺎﺗﻴﻚ‬
‫‪2800‬‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ‬
‫‪1600‬‬ ‫ﺗﻮفﻫﺎي آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ‬
‫‪2500‬‬ ‫ﺗﺮاورﺗﻦ‬
‫‪2800‬‬ ‫ﮔﻨﺎﻳﺲ‬
‫‪2800‬‬ ‫ﺷﻴﺴﺖ‬
‫‪2700‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮓ‬
‫‪2300‬‬ ‫ﻣﺎرل‬
‫‪2000‬‬ ‫ﺳﻨﮓ آﻫﻚ ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ‬
‫‪2400‬‬ ‫ﺳﻨﮓ آﻫﻚ آﺑﻲ‬
‫‪2700‬‬ ‫ﺳﻨﮓ آﻫﻚ ﺳﺨﺖ‬
‫‪2800‬‬ ‫دوﻟﻮﻣﻴﺖ‬
‫‪124‬‬

‫‪2700‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮ‬
‫‪2600‬‬ ‫ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎي رﺳﻲ‬
‫* ارﻗﺎم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻮبﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﺮاي ﭼﻮبﻫﺎي ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ رﻃﻮﺑﺖ ‪ 15‬درﺻﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﭼﻮب از اﺛﺮ ﺑﺎران و رﻃﻮﺑﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ 80‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ‬
‫ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ آب اﺷﺒﺎع ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪار ‪ 120‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﻮق‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﭼﻮبﻫﺎي ﺗﺎزه ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﻮق ﺑﺎﻳﺪ در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1/8‬ﺿﺮب ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪125‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 2-1-6‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ)ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺷﺮح‬
‫‪ -1‬آﺟﺮﻫﺎ و ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪1700‬‬ ‫آﺟﺮ ﺗﻮﭘﺮ ﭘﺨﺘﻪ رﺳﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ )آﺟﺮ ﻓﺸﺎري(‬
‫‪1300‬‬ ‫آﺟﺮ ﺳﻮراﺧﺪار ﭘﺨﺘﻪ رﺳﻲ )آﺟﺮ ﺳﻔﺎل(‬
‫‪1450‬‬ ‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ‬
‫‪1800‬‬ ‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﺗﻮﭘﺮ‬
‫‪1850‬‬ ‫آﺟﺮ ﻧﺴﻮز‬
‫‪2000‬‬ ‫آﺟﺮ ﺿﺪ اﺳﻴﺪ‬
‫‪1250‬‬ ‫آﺟﺮ ﺷﻴﺸﻪ اي ﻣﺠﻮف‬
‫‪600‬‬ ‫آﺟﺮ ﻣﺠﻮف‬
‫‪ 900‬ﺗﺎ ‪) 1300‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ(‬ ‫ﺑﻠﻮك ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -2‬ﻣﻼتﻫﺎ‬
‫‪1850‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن و آﻫﻚ ) ﺑﺎ ﺗﺎرد(‬
‫‪2100‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪1300‬‬ ‫ﻣﻼت ﮔﭻ‬
‫‪1900‬‬ ‫ﻣﻼت ﺧﺎك ﻧﺴﻮز‬
‫‪1600‬‬ ‫ﻛﺎﻫﮕﻞ‬
‫‪1600‬‬ ‫ﻣﻼت ﮔﭻ و ﺧﺎك‬
‫‪2000‬‬ ‫ﻣﻼت ﮔﻞ‬
‫‪ -3‬ﺑﺘﻦﻫﺎ‬
‫‪2400‬‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫‪2500‬‬ ‫ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ و ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه ﺑﺎ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫‪1750‬‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره آﻫﻦ ﮔﺪازي‬
‫‪600‬‬ ‫ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﺒﻚ ﻫﻮادار و ﮔﺎزي‬
‫‪ 1000‬ﺗﺎ ‪) 1800‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع(‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ داﻧﻪ ﺳﺒﻚ‬
‫‪ 500‬ﺗﺎ ‪) 900‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع(‬ ‫ﺑﺘﻦ اﺳﻔﻨﺠﻲ‬
‫‪1700‬‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﺮده آﺟﺮ‬
‫‪1300‬‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﭘﻮﻛﻪ ﻣﻌﺪﻧﻲ و ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪ 1000‬ﺗﺎ ‪) 1800‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع(‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﭘﻮﻛﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪126‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 2-1 -6‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ )ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺷﺮح‬
‫‪ -4‬ﺳﻨﮓ داﻧﻪﻫﺎ و ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﺷﻦ ﺧﻴﺲ‬
‫‪1700‬‬ ‫ﺷﻦ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1800‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﻴﺲ‬
‫‪1550‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1600‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎدي‬
‫‪2100‬‬ ‫ﺧﺎك‪ -‬ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬ﮔﻞ رس ﺧﻴﺲ‬
‫‪1800‬‬ ‫ﺧﺎك‪ -‬ﻣﺎﺳﻪ – ﮔﻞ رس ﻣﺮﻃﻮب )‪ %5‬رﻃﻮﺑﺖ(‬
‫‪800‬‬ ‫ﺧﺎك ﻧﺴﻮز‬
‫‪1400‬‬ ‫ﻻﺷﻪ ﺳﻨﮓ‬
‫‪1500‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره آﻫﻨﮕﺪازي‬
‫‪1000‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره آﻫﻨﮕﺪازي داﻧﻪ ﺑﻪ داﻧﻪ‬
‫‪1000‬‬ ‫ﭘﻮزوﻻنﻫﺎ‬
‫‪600‬‬ ‫ﭘﻮﻛﻪ ﻣﻌﺪﻧﻲ‬
‫‪700‬‬ ‫ﭘﻮﻛﻪ ﻛﻚ‬
‫‪1000‬‬ ‫ﺟﻮش زﻏﺎل‬
‫‪800‬‬ ‫زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬
‫‪150‬‬ ‫زﻏﺎل ﭼﻮب )از ﭼﻮب ﻧﺮم و ﺳﺒﻚ(‬
‫‪220‬‬ ‫زﻏﺎل ﭼﻮب )از ﭼﻮب ﺳﻔﺖ و ﺳﻨﮕﻴﻦ(‬
‫‪1500‬‬ ‫ﺧﺮده آﺧﺮ‬
‫‪700‬‬ ‫ﺳﻨﮓ آﻫﻚ ﭘﺨﺘﻪ‬
‫‪700‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻛﻚ‬
‫‪1300‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﻴﻤﺎن ﺗﻮده ﺷﺪه و ﺑﻄﻮر آزاد‬
‫‪1800‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﻴﻤﺎن در ﻛﻴﺴﻪ و ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه‬
‫‪127‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 2-1-6‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪ -5‬ﺑﻨﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪2800‬‬ ‫ﮔﺮاﻧﻴﺖ‪ ،‬ﭘﻮرﻓﻴﺖ‬
‫‪2600‬‬ ‫ﻻﺷﻪ آذرﻳﻦ )ﺗﺮاﺷﻴﺖ(‬
‫‪2300‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻻﻳﻪ ﺳﻨﮓ‬
‫‪2700‬‬ ‫ﺳﻨﮓ آﻫﻜﻲ ﻓﺸﺮده‪ ،‬دوﻟﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻣﺮ‪ ،‬ﮔﻞ ﺳﻨﮓ آﻫﻜﻲ‬
‫‪2400‬‬ ‫)ﺷﻴﻞ(‬
‫‪2800‬‬ ‫ﺗﺮاورﺗﻦ‬
‫‪2500‬‬ ‫اﺳﻠﻴﺖ‪ ،‬ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﺷﻪ آﻫﻜﻲ ﺗﻮﭘﺮ‬
‫ﺳﻨﮓ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺗﻮف‬
‫‪ -6‬ﺑﻨﺎﺋﻲ ﺑﺎ آﺟﺮ و ﺑﻠﻮك *‬

‫‪1850‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﻓﺸﺎري و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪1800‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﻓﺸﺎري و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ‬
‫‪1750‬‬ ‫آﺟﺮ ﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﻓﺸﺎري و ﻣﻼت ﮔﭻ و ﺧﺎك )ﻃﺎق‬
‫ﺿﺮﺑﻲ(‬
‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﺳﻔﺎل و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن )ﺳﻮراخﻫﺎ‬
‫‪2100‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻼت ﭘﺮ ﺷﻮد(‬
‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﺳﻔﺎل و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ )ﺳﻮراخﻫﺎ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻼت ﭘﺮ ﺷﻮد(‬
‫‪850‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﻣﺠﻮف و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪2000‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﻧﺴﻮز و ﻣﻼت ﻧﺴﻮز‬
‫‪1900‬‬ ‫آﺟﺮﻛﺎري ﺑﺎ آﺟﺮ ﺿﺪ اﺳﻴﺪ و ﻣﻼت ﻗﻴﺮي‬
‫* در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن دﻳﻮار ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮان ‪ 70‬درﺻﺪ وزن ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ دﻳﻮار را ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫آﺟﺮي ﻳﺎ ﺑﻠﻮﻛﻲ و ‪ 30‬درﺻﺪ ﺑﻘﻴﻪ را ﻣﻼت ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد‪.‬‬
‫‪128‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 2-1-6‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪ -7‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎ و ﻣﻮاد ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪2200‬‬ ‫آﺳﻔﺎﻟﺖ‬
‫‪1200‬‬ ‫ﻗﻴﺮ‬
‫‪2000‬‬ ‫ﺗﺨﺘﻪﻫﺎي ﺳﻘﻒ ﭘﻮش آزﺑﺴﺘﻲ )آردواز(‬
‫‪1600‬‬ ‫ورقﻫﺎي ﻣﻮﺟﺪار آزﺑﺴﺖ‬
‫‪1800‬‬ ‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎن آزﺑﺴﺖ‬
‫‪2250‬‬ ‫ﻣﻮزاﺋﻴﻚ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪2400‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻣﻮزاﺋﻴﻚ‬
‫‪1350‬‬ ‫آﺟﺮ ﻓﺮش ﺑﺎ آﺟﺮ ﺳﻮراﺧﺪار‬
‫‪1600‬‬ ‫آﺟﺮ ﻓﺮش ﺑﺎ آﺟﺮ ﺗﻮﭘﺮ‬
‫‪1150‬‬ ‫رزﻳﻦ اﭘﻮﻛﺴﻲ ﺑﺪون ﻓﻴﻠﺮ )اﻓﺰودﻧﻲ(‬
‫‪2000‬‬ ‫رزﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ‬
‫‪1800‬‬ ‫رزﻳﻦ ﺑﺎ ﻓﺎﻳﺒﺮ ﮔﻼس‬
‫‪1800‬‬ ‫ﻛﻒ ﭘﻮش ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫‪1400‬‬ ‫ورق ﭘﻲ وي ﺳﻲ‬
‫‪1700‬‬ ‫ﻛﻒ ﭘﻮش ﭘﻲ وي ﺳﻲ‬
‫‪850‬‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ﮔﭻ و ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺟﻬﺖ ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب‬
‫‪2500‬‬ ‫ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم‬
‫‪3000‬‬ ‫ﺷﻴﺸﻪ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪1700‬‬ ‫ﻛﺎﺷﻲ ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ دﻳﻮاري‬
‫‪2100‬‬ ‫ﻛﺎﺷﻲ ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﻛﻔﻲ‬
‫‪129‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره پ ‪ 2-1-6‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺟﺮم واﺣﺪ ﺳﻄﺢ )ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ(‬ ‫ﺷﺮح‬
‫‪ -8‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﺳﻘﻒ‬
‫‪70‬‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻔﺎل‬
‫‪10‬‬ ‫ﮔﻮﻧﻲ ﻗﻴﺮاﻧﺪود ﻳﻚ ﻻ‬
‫‪15‬‬ ‫ﮔﻮﻧﻲ ﻗﻴﺮاﻧﺪود دو ﻻ‬
‫‪75‬‬ ‫ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب ﺑﺎ اﻧﺪود ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪50‬‬ ‫ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب ﺑﺎ اﻧﺪود ﮔﭽﻲ‬
‫‪130‬‬
‫روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‬
‫‪131‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫پ‪ 2-6-‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد‪:‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روش آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻳﺎ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻳﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 60‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع و دﻳﮕﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ آن ‪0 /25 < f n <1‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ ﺣﺪاﻗﻞ در راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫∑‬
‫)پ‪(1-2-6-‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺮض ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد در ارﺗﻔﺎع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ارﺗﻔﺎع ﺗﺮاز از زﻣﻴﻦ و‬ ‫ﻛﻪ‬
‫روشﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ آﻧﻬﺎ " " ﻛﻤﺘﺮ از ‪0/25‬ﻫﺮﺗﺰ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ " " را ﻣﻲﺗﻮان از روش راﻳﻠﻲ ﺑﺸﺮح ذﻳﻞ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪:‬‬
‫ام و ﻳﺎ ﺑﺎم ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺗﺮاز ﻋﻤﻮدي ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﺮاز‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺗﺮاز ﻳﺎ ﻃﺒﻘﻪ داراي ﻧﻴﺮوي ﺑﺎد " " را داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آن را از روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫آورد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺗﺮاز داراي ﺟﺮم " ‪ "M‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ " ‪ "X‬ﻛﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﺮوي " ‪ "F‬ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ از روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي‬
‫ام ﺗﺮاز از ﻫﻤﻴﻦ روشﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮاز " ‪ "X‬در‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻫﺮﺗﺰ از راﺑﻄﻪ ذﻳﻞ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫∑‬ ‫‪1‬‬
‫)پ‪(2-2-6-‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪∑1‬‬
‫‪133‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه در روشﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﺑﺎد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻧﻤﻲﺗﻮان آن را در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫و ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫در روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر‬ ‫اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد‪ ،‬ارﺗﻌﺎش و اﺛﺮ ﮔﺮدﺑﺎدي ﻧﻴﺰ در‬
‫ﻣﻮرد ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﺑﻮده و ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫پ‪ 1-2-6-‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎد ﮔﻴﺮي‬

‫در روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺎ ﻧﺎﻫﻤﻮاريﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ :1‬ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎز ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه‪ ،‬درﺧﺘﺎن ﻳﺎ ﻣﻮاﻧﻊ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ اي اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎد ﻣﺒﻨﺎ در آن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪0/ 28‬‬
‫‪ 1 0‬‬ ‫‪2/ 5‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫)پ‪(3-2-6-‬‬
‫‪/‬‬ ‫‪10‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ :2‬ﻧﻮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﭘﺮ درﺧﺖ ﻳﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻛﻢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪0/ 50‬‬
‫‪ 0/ 5‬‬ ‫‪2/ 5‬‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫‪0/ 5‬‬ ‫)پ‪(4-2-6-‬‬
‫‪12/ 7‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 2‬ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ در ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﮔﺮ زﻣﻴﻦ در دو ﺟﻬﺖ اﺻﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺪ دوﺑﺎره ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪134‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر روي ﺳﻄﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎد در‬
‫ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫و ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬‬
‫پ‪ 2-2-6-‬ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ در ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ‬

‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎد ﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ در ﻫﺮدو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و‬
‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ اﺻﻼح ﺷﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو اﺳﺎﺳﺎً زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺧﻴﺰ ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎد را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬اﺻﻼﺣﻲ را ﺑﺮ روي ﺿﺮﻳﺐ ﺟﻬﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 3-6-10-6‬ﺑﺎﻳﺪ اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫پ‪ 3-2-6-‬ﺿﺮﻳﺐ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‬

‫ﻛﻠﻴﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺐ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد در ﺑﻨﺪ ‪-4-6-10-6‬اﻟﻒ در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در روش‬
‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ ‬ ‫پ‪ 4-2-6-‬ﺿﺮﻳﺐ ﺟﻬﺸﻲ ﺧﺎرﺟﻲ‬

‫راﺑﻄﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ‪ W‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪μ‬‬ ‫)پ‪(5-2-6-‬‬
‫= اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬

‫= ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ آﻣﺎري ﺑﺮاي اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ ‪ = σ‬ﺟﺬر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫اﮔﺮ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ اﺛﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد‪،‬‬
‫ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫)پ‪(6-2-6-‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﺖ و ﺑﺎ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺪار‬
‫‪135‬‬
‫)پ‪(7-2-6-‬‬
‫ﺿﺮﻳﺒﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻤﻮاريﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺎﺣﻴﻪﺑﻨﺪي ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-6-10-6‬ﺑﻪ‬ ‫‪ K‬‬
‫ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ 0/08‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ 0/10 ،1‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪2‬‬
‫‪ C‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي در ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻨﺪ پ‪ 1-2-6-‬و ﻳﺎ از ﺷﻜﻞ پ‪1-2-6-‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻼﻃﻢ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ پ‪2-2-6-‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ وﺟﻪ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫‪w‬‬
‫ارﺗﻔﺎع وﺟﻪ رو ﺑﻪ ﺑﺎد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫‪H‬‬
‫و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺪازه ﻛﻪ از ﺷﻜﻞ پ‪ 3-2-6-‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﺎﺑﻌﻲ از‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫= ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ارﺗﻌﺎش ﺳﺎزه در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﺮﺗﺰ ‪Hz‬‬
‫= ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ در ﺑﺎﻻي ﺳﺎزه‪ ،H ،‬ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ راﺑﻄﻪ پ‪8-2-6-‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺮژي ﺟﻬﺸﻲ در ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه ﻛﻪ از ﺷﻜﻞ پ‪ 4-2-6-‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻋﺪد ﻣﻮج‬ ‫‪F‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫= ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺮاﻳﻲ در اﻣﺘﺪاد وزش ﺑﺎد‬
‫در ﺷﻜﻞ ﻫﺎي پ‪ 3-2-6-‬و پ‪ 4-2-6-‬از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎد در ﺑﺎﻻي ﺳﺎزه‪،‬‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫)پ‪(8-2-6-‬‬
‫‪136‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد در ارﺗﻔﺎع ‪ 10‬ﻣﺘﺮي ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫در راﺑﻄﻪ ‪16-10-6‬‬
‫زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪39/ 2‬‬ ‫)پ‪(9-2-6-‬‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮاﺳﺎس آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﺮ روي ﺳﺎزهﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺮاﻳﻲ‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي و ﺑﺘﻨﻲ درﺻﺪي از ﻣﻴﺮاﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ %1‬و ‪ %2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻛﻞﻫﺎ و دودﻛﺶﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻴﺮاﺋﻲ ﻛﻤﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ آﻳﺮودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‬
‫در اﻣﺘﺪاد ﺑﺎد در ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﺎزه در‬
‫ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد در اﺛﺮ رﻳﺰش ﮔﺮدﺑﺎدي ﻧﺪارد‪ .‬ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده روي ﺧﺎك ﻧﺮم ﻳﺎ ﺳﺨﺘﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﻣﻴﺮاﻳﻲﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮي در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎ ﺷﻤﻊ ﻳﺎ ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮروي ﺧﺎك‬
‫ﺳﺨﺖ و ﻳﺎ ﺳﻨﮓ دارد‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ ‪ 2π‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ‬
‫ﻣﺤﺪوده ‪ %0/2‬اﻟﻲ ‪ %0/8‬ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻛﻞ ﺑﺮاي دودﻛﺶﻫﺎي ﻓﻠﺰي داﻳﺮهاي ﺑﺪون روﻛﺶ‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺤﺪوده ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺮاي دودﻛﺶﻫﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي ﺟﻮش ﺷﺪه ﺑﺎ روﻛﺶ و دودﻛﺶﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺪون روﻛﺶ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ %0/5‬اﻟﻲ ‪ %1‬و‬
‫‪%1‬اﻟﻲ ‪ %2‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در راﺑﻄﻪ پ‪ 5-2-6-‬ﺗﻌﺪاد اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ در اﺛﺮ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ را ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ‬
‫ﻣﻲرود از ﻣﻘﺪار اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬و در ﺷﻜﻞ پ‪ 5-2-6-‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻧﺮخ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻮﺳﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫)پ‪(10-2-6-‬‬
‫ ‬ ‫پ‪ 5-2-6-‬ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ σ ̷ µ‬و‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﺪل ﻛﺮدن ﺳﺎزه ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺟﺴﻢ ﺻﻠﺐ ﻃﺮهاي ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﻨﺮ و ﻣﻴﺮاﺋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ رﻓﺘﺎري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎزه واﻗﻌﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺨﻤﻴﻦ زد‪ .‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﺎ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ زﻳﺮ ﻧﻤﻮدار ﻃﻴﻒ ﻛﻤﻴﺖ‬
‫‪137‬‬
‫ورودي )ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎرﮔﺬاري( ﭘﺲ از ﺿﺮب آن در ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎﺑﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺮﺑﻊ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ‬
‫ﺑﺎر دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎزه ﻳﻚ درﺟﻪ آزادي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺘﻲﻛﻪ ﺑﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻴﺮوي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﻴﻒ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا در ﺗﺎﺑﻊ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻣﭙﺪاﻧﺲ آﻳﺮودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺿﺮب ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﻼﻃﻢ را ﭘﺲ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺑﺮ‬
‫ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ ،‬ﻃﻴﻒ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ راﺑﻄﺔ ﺟﺒﺮي ﻛﻪ از ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺑﺎد واﻗﻌﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎﺑﻊ اﻣﭙﺪاﻧﺲ آﻳﺮودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﺳﺎس راﺑﻄﻪ ﺟﺒﺮي ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮضﻫﺎي ﺳﺎده ﺷﺪهاي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻟﻴﻜﻦ اﻳﻦ ﻓﺮضﻫﺎ اﻧﻄﺒﺎق ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪات‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻃﻴﻒ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻃﻴﻒ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻮﻫﺎن‬
‫ﭘﻬﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﻞ پ‪ 4-2-6-‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﭙﺪاﻧﺲ آﻳﺮودﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫را ﺑﻪ ﻃﺮف راﺳﺖ ﻛﻮﻫﺎن ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺨﺸﻲ از اﻧﻌﻜﺎس ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎدﻫﺎي‬
‫ﺟﻬﺸﻲ ﻛﻮﭼﻚ در ﺑﺎرﮔﺬاري ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺑﺎر دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻳﺎ اﻣﭙﺪاﻧﺲ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻛﻮﻫﺎن در ﻣﺮﻛﺰ در ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎزه اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن‬
‫دﻫﻨﺪه ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﻴﺮوي ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ زﻳﺮ ﻧﻤﻮدار ﻃﻴﻒ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬رﻳﺸﻪ دوم ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات‬
‫ﻣﺠﻤﻮع دو ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺴﺎﺣﺖ زﻳﺮ ﻧﻤﻮدار ﻛﻮﻫﺎن ﭘﻬﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺪدي ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫ﺳﺎزه اﻧﺘﮕﺮالﮔﻴﺮي ﺷﻮد و ﻣﺴﺎﺣﺖ زﻳﺮ ﻧﻤﻮدار ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﺳﺎده ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﻴﺎس‬ ‫اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫ و‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ در راﺑﻄﻪ پ‪ 8-2-6-‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫ در‬ ‫ﻛﺮدن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮاي ﺗﺮاز ورودي ﺗﻼﻃﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﺛﺮ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎﺗﻲ دارد ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري در‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ‬
‫ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻪ از آن ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪138‬‬
‫پ‪ 6-2-6-‬اﺻﻼح ‪ Cg‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪﮔﻲﻫﺎ‬

‫اﺻﻼح اﻋﻤﺎل ﺷﺪه در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ‪ Cg‬ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪-4-6-10-6‬پ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮرد‬
‫روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪139‬‬
‫ﻦ‬
‫ﺷﻜﻞ پ‪ 1-2-6-‬ﺿﺮﺮﻳﺐ ﺑﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻌﻌﻨﻮان ﺗﺎﺑﻊ ﻧﺎﻫﻤﻮﻮاري زﻣﻴﻦ و اررﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻي زﻣﻴﻦ‬
‫‪140‬‬
2-6 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره‬
۴٠٠
٣٠٠
٢٠٠
١٠٠
٨٠
m ‫ارﺗﻔﺎع ﺳﺎزه ﺑﺮﺣﺴﺐ‬
۶٠
۵٠
۴٠
٣٠
٠/
٠/
٣/
٠/
٠/
٢/
١/
١/
٠/
۵/
٢٠
٠
۵
٢
٠
١
٠
۵
٠
٧
٠
١٠
٨
۶
۵
۴
٣
    

914/H

914
H  1 1 1    1 x   

x
٢ BB  4/3
4
  xH   4/3dx  dx
3 xH
 xw     
 
xw 2 4
1  1    1    1  1  x   1  x 2
0 3
 
١ 0   457  122
457    122
٠/۴ ٠/۶ ٠/٨ ١/٠ ١/٢ ١/۴ ١/۶ ١/٨

B ‫ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻼﻃﻢ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻼﻃﻢ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻋﺮض و ارﺗﻔﺎع ﺳﺎزه‬2-2-6-‫ﺷﻜﻞ پ‬
141
@Seismicisolation
@Seismicisolation
VH
H
fn
2/ 0 1/0
 
 

π  11   
1 1 
s  
s  
8fn nHH   10f10
33 1  8f

Hf H 
1 1  n n
 3V3VHH   VH VH 
‫ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺑﻌﺎدي ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺎﺑﻊ ﻋﺮض ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع و ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺳﺎزه‬3-2-6-‫ﺷﻜﻞ پ‬
142
@Seismicisolation
@Seismicisolation
2-6 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره‬
2
F F xx 002
1  x f 
(1  x 022 ) 4/3
4 /3
0
x 0x  
0 1220V nf n /V H
1220 
H
f n / VH
‫ ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺮژي ﺟﻬﺸﻲ ﺑﺎد ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺪاد ﻣﻮج‬4-2-6-‫ﺷﻜﻞ پ‬

p
‫ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ‬g
0 557 0.577
g p g p 2log2log
e e
T  T/ 
2log e T
2 logeT
T  3600s
T  3600sec
‫ ﺿﺮﻳﺐ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻧﺮخ ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ‬5-2-6-‫پ‬
143
@Seismicisolation
@Seismicisolation
‫پ‪ 7-2-6-‬ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ‪Cp‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺪرج در ﺑﻨﺪ ‪ 5-6-10-6‬در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻛﻤﺎﻛﺎن در ﻣﻮرد روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫پ‪ 8-2-6-‬ﺿﺮﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﻲ‪ Cp‬‬

‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺷﻜﻞ ‪ 7-10-6‬در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫پ‪ 9-2-6-‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺟﺰﻳﻲ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺪرج در ﺑﻨﺪ ‪ 10-6-10-6‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫پ‪ 10-2-6-‬ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﺑﺎد از ﻧﻈﺮ راﺣﺘﻲ و ﺧﺪﻣﺖ رﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻻزم‪ ،‬اﻣﻜﺎن دارد ﺳﺨﺘﻲ ﺳﺎزه ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺪم ﺧﺪﻣﺖ رﺳﺎﻧﻲ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﻲ در اﻧﺪودﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺗﻴﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻞ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﻪ ‪0/002‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺤﺪود ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫پ‪ 11-2-6-‬ارﺗﻌﺎش ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺎد درﺟﻬﺖ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺘﺎب ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺣﺴﺎس وﺟﻮد ﺣﺮﻛﺖ در ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻧﺎراﺣﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد رخ دﻫﺪ‪ .‬ﺷﺘﺎبﻫﺎي در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺘﺎب در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد‬
‫√‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﻮم ﮔﺮدد اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺗﻔﺎق‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻻﻏﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫‪144‬‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬دراﻳﻨﺠﺎ‪ W ،‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد و ‪ D‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد و ‪ H‬ارﺗﻔﺎع‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺘﺎب در ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آن‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ از ﺳﺎزهﻫﺎي‬
‫اﻃﺮاف دارد‪ .‬ازاﻳﻦ رو راﺑﻄﻪاي ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺮاي ﺷﺘﺎب ﺣﺪاﻛﺜﺮ در ﺟﻬﺖ‬
‫ﺑﺎد اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫√‬ ‫)پ‪(11-2-6-‬‬
‫در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﻻﻏﺮي ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎد‪ ،‬ﺷﺘﺎب ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد‬
‫رخ دﻫﺪ ﻛﻪ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫∆‬
‫‪4‬‬ ‫‪2 2‬‬
‫ ‬ ‫)پ‪(12-2-6-‬‬
‫‪ w‬و ‪ = D‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد و در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫‪3/3‬‬
‫‪78/ 5‬‬ ‫‪10‐3‬‬ ‫‪N/m3‬‬
‫√‬
‫= ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ‬

‫= ﻛﺴﺮي از ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد و در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد‬ ‫ و ‬
‫= ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺻﻠﻲ ﺳﺎزه در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎد و در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﺮﺗﺰ‬ ‫ و ‬
‫∆ = ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺎد در ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺟﻬﺖ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫‪ 9/81 m/s2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪) .‬رواﺑﻂ پ‪ 2-2-6-‬اﻟﻲ‬ ‫‪, , , ,‬‬ ‫‪,‬‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي‬
‫پ‪(4-2-6-‬‬
‫‪145‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻨﺒﻲ ﻣﺜﻞ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺼﺮي‪ ،‬ﻣﺨﺘﺼﺎت و ﺟﻬﺖ و ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻦ‪ ،‬درك ﺑﺸﺮ از‬
‫ﺣﺮﻛﺖ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﻣﻨﻪ ﺷﺘﺎب در‬
‫ﻣﺤﺪوده ‪ 0/5‬اﻟﻲ ‪ 1/5‬درﺻﺪ ﺷﺘﺎب ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺴﺎس ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ پ‪ 11-2-6-‬و پ‪ 12-2-6-‬ﺑﺎ ﺣﺪود ‪ 1‬اﻟﻲ ‪ 3‬درﺻﺪ ﺷﺘﺎب ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﻴﻦ در ﻫﺮ ده ﺳﺎل‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اوﻟﻴﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ و ﺣﺪ ﺑﺎﻻﻳﻲ آن ﺑﺮاي ﺑﺮجﻫﺎي اداري اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﻌﺎدﻻت پ‪ 11-2-6-‬و پ‪ 12-2-6-‬ﺑﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ارﺗﻌﺎش‪ ،‬و‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ پ‪ 12-2-6-‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪10‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ ﻓﺮض اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ‬
‫ࡺ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن دراﺛﺮ ﺑﺎد ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/002H‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد‪ .‬دراﻳﻦ راﺑﻄﻪ ‪ N‬ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪146‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
148
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation
@Seismicisolation

مقررات ملی ساختمان مبحث 6

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

مقررات ملی ساختمان مبحث 6

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان‬

‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻧﺎم ﻛﺘﺎب‪ :‬ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه‪:‬‬

‫ﺣﻖ ﭼﺎپ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ب( اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ‬

‫ج( دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪ 13‬‬ ‫‪ 2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ‬

‫‪ 23‬‬ ‫‪ 4-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬

‫‪ 27‬‬ ‫‪ 5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه‬

‫‪ 47‬‬ ‫‪ 7-6‬ﺑﺎر ﺑﺮف‬

‫‪ 67‬‬ ‫‪ 9-6‬ﺑﺎر ﻳﺦ ‪ -‬ﻳﺦ زدﮔﻲ ﺟﻮي‬

‫‪ 71‬‬ ‫‪ 10-6‬ﺑﺎر ﺑﺎد‬

‫‪ 105‬‬ ‫‪ 11-6‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ‬

‫‪ 117‬‬ ‫‪ 12-6‬ﺑﺎر اﻧﻔﺠﺎر‬

‫‪131‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 2-6‬روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎر ﺑﺎد‬

‫‪ 5-2-1-6‬ﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺿﺮوري‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ وﻗﻮع‬

‫‪ 6-2-1-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﻧﺴﺒﻲ ﻃﺒﻘﻪ‪ :‬ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻳﻚ ﻛﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻒ زﻳﺮﻳﻦ آن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬

‫‪ 10-2-1-6‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮﻗﺖ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪت‬

‫‪ 19-2-1-6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﻲ‪ :‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳـﺎزه ﻳﺎ اﻋﻀﺎي ﺳـﺎزهاي ﻛﻪ اﺛـﺮات ﺑﺎرﮔﺬاري را ﺗﺤﻤﻞ‬

‫‪ 2-1-3-1-6‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬

‫‪ 5-3-1-6‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزهاي‬

‫‪ 4-1-6‬اﻧﺴﺠﺎم ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه‬

‫‪ 5-1-6‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي‬

‫‪ 2-5-1-6‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫‪ 3-5-1-6‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك و ﻣﻨﻔﺠﺮه‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ 3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬

‫‪ 2-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻧﻬﺎﻳﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ‬

‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪1) 1/25D+1/5L+1/5(Lr‬‬

‫‪ 3-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ‬

‫‪ 4-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬

‫)‪ R‬ﻳﺎ ‪ S‬ﻳﺎ ‪4) D+0/75L+0/75(Lr‬‬

‫‪ 5-3-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬

‫‪ 4-2-6‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻮادث ﻏﻴﺮﻋﺎدي‬

‫‪ 2-3-6‬وزن اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫‪ 3-3-6‬وزن ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺛﺎﺑﺖ‬

‫‪ 4-6‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬

‫‪ 3-4-6‬زﻳﺮ ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﻛﻒ و ﺷﺎﻟﻮده‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-4-6‬ﺑﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺧﺎك‬

‫‪ 5-1-5-6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮه‪ :‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ادوات آن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫‪ 2-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﮔﺴﺘﺮده ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫‪ 2-2-5-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه‬

‫‪ 3-2-5-6‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﺎرﮔﺬاري‬

‫‪ 3-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬

‫‪ 2-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ دﺳﺖ اﻧﺪاز‬

‫‪ 3-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎظ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‬

‫‪ 4-4-5-6‬ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﻧﺮدﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬

‫‪ 3-5-5-6‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت‪ :‬وزن ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻠﺤﻘﺎت و ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك آنﻫﺎ‬

‫‪ 6-5-6‬ﺑﺎر زﻧﺪه ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬

‫‪ 7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻃﺒﻘﺎت‬

‫‪ 2-7-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫‪ 3-7-5-6‬ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫‪ 4-7-5-6‬ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮر و ﻳﺎ ﭘﺎرك ﺧﻮدروﻫﺎي ﺳﻮاري‬

‫‪ 5-7-5-6‬ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع و ازدﺣﺎم‬

‫‪ 6-7-5-6‬ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دالﻫﺎي ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ‬

‫‪ 8-5-6‬ﻛﺎﻫﺶ در ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺎم‬

‫‪ 2-8-5-6‬ﺑﺎم ﻫﺎي ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﺷﻴﺐدار و ﻗﻮﺳﻲ‬

‫ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬

‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ‪ R1‬و ‪ R2‬ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬