‫وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان‬

‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬
‫ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫وﻳﺮاﻳﺶ ﭼﻬﺎرم ‪1392‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫اﻳﺮان‪ .‬وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ .‬دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻪ‪:‬‬
‫ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‪ /‬ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ]وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي[؛‬ ‫ﻋﻨﻮان و ﻧﺎم ﭘﺪﻳﺪآور‪:‬‬
‫]ﺑﺮاي[ وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪.‬‬
‫ﺗﻬﺮان‪ :‬ﻧﺸﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﺮان؛ ‪.1392‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﺸﺮ‪:‬‬
‫‪ 316‬ص‪ :.‬ﻣﺼﻮر‪ ،‬ﺟﺪول‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي‪:‬‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان؛ ﻣﺒﺤﺚ ‪.10‬‬ ‫ﻓﺮوﺳﺖ‪:‬‬
‫‪978-600-301-015-4‬‬ ‫ﺷﺎﺑﻚ‪:‬‬
‫ﻓﻴﭙﺎ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻲ‪:‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﺳﺎزي ‪ - -‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ‪ - -‬اﻳﺮان‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ‪ - -‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬
‫اﻳﺮان‪ .‬وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ .‬ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‪:‬‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان؛ ﻣﺒﺤﺚ ‪.10‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‪:‬‬
‫‪ 1392 KMH3402‬ج‪7 10 .‬م‪9‬اﻟﻒ‪/‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪي ﻛﻨﮕﺮه‪:‬‬
‫‪343/55‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪي دﻳﻮﻳﻲ‪:‬‬
‫‪3288469‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﻠّﻲ‪:‬‬

‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬ ‫ﻧﺎم ﻛﺘﺎب‪:‬‬

‫دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه‪:‬‬

‫ﻧﺸﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﺮان‬ ‫ﻧـﺎﺷﺮ‪:‬‬
‫‪ 3000‬ﺟﻠﺪ‬ ‫ﺷﻤﺎرﮔﺎن‪:‬‬
‫‪978-600-301-015-4‬‬ ‫ﺷـﺎﺑﻚ‪:‬‬
‫اول‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪:‬‬
‫‪1392‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭼﺎپ‪:‬‬
‫ﻛﺎﻧﻮن‬ ‫ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ‪:‬‬
‫‪ 140,000‬رﻳﺎل‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ‪:‬‬

‫ﺣﻖ ﭼﺎپ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي اﺳﺖ از ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻨﻲ‪ ،‬اﺟﺮاﻳﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻻزماﻟﺮﻋﺎﻳﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻈﺎرت و اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﻋﻢ از ﺗﺨﺮﻳﺐ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻣﺮﻣﺖ اﺳﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮي و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮهدﻫﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬آﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ و‬
‫ﺻﺮﻓﺔ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ وﺿﻊ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻛﺸـﻮر ﻣﺎ و در ﻛﻨﺎر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣـﺪارك ﻓﻨـﻲ دﻳﮕﺮ از ﻗﺒﻴﻞ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﭘﻴﻤﺎنﻫﺎ و ﻧﺸﺮﻳﺎت‬
‫ارﺷﺎدي و آﻣﻮزﺷﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺪوﻳﻦ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻲ و ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ‬
‫ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻤﺎﻳﺰﻫﺎي آﺷﻜﺎري دارﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺪارك ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎري‬
‫ﺑﻮدن و ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮدن آن ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺸﻮر از ﺣﻴﺚ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻮان اﻗﺘﺼﺎدي و اﻗﻠﻴﻢ و ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﺪفﻫﺎي ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺣﺪاﻗﻞﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﺑﺎﻳﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ وﺳﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻨﻲ و اﺟﺮاﺋﻲ و ﺗﻮان ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از‬
‫آﺧﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي روز ﻣﻠّﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺑﺮاي آﺣﺎد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻛﻪ در اﺟﺮاي ﻣﺎده ‪ 33‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺪوﻳﻦ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪ ،‬از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻃﺮح ﻛﻠﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺗﻬﻴﻪ و‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آن‪ ،‬ﺷﻮراﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« ﺑﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ اﺳﺎﺗﻴﺪ و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﻬﻴﻪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﺣﻴﺚ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ادﺑﻴﺎت‪ ،‬واژهﭘﺮدازي‪ ،‬ﺣﺪود و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺸﻜﻴﻞ داده و در ﻛﻨﺎر آن‬
‫»ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ« را‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر در ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﻮرا ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ‪.‬‬

‫پ‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻮردﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻣﺬﻛﻮر را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي رﺳﻤﻲ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ و ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ‬
‫و ﺗﺸﻜﻞﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﺷﻬﺮداريﻫﺎي‬
‫ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻻزم را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻦ ﻧﻬﺎﺋﻲ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﭘﺲ از ﻃﺮح در ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺗﺼﻮﻳﺐ اﻛﺜﺮﻳﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ رﺳﻴﺪه و ﺑﻪ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﺟﺮاﺋﻲ و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر اﺑﻼغ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﺔ ﺧﻄﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻣﺤﻮل ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬ﻣﺠﺪاﻧﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺒﺤﺚ و ﻛﺴﺐ‬
‫ﻧﻈﺮ از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان و ﻣﺮاﺟﻊ ذﻳﺼﻼح ﺑﺮ ﻏﻨﺎي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻴﻔﺰاﻳﺪ و اﻳﻦ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار ﺑﻮده اﺳﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﻗﺮار‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ از ﺗﻼشﻫﺎ و زﺣﻤﺎت ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺻﻮﻣﻌﻠﻮ‪ ،‬ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم وزﻳﺮ در‬
‫اﻣﻮر ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي در ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻋﻠﻲ ﻧﻴﻜﺰاد‬
‫وزﻳﺮ راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫ت‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮد‬
‫و ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮراﺗﻲ را در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮري را ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﺗﺤﺖ ﻧﻈﻢ در ﻧﻴﺎورده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﻴﺰ وزارت راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي در اﺟﺮاي ﻣﺎده ‪ 33‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ و ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﻌﻴﺸﺘﻲ ﻣﺮدم در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰيﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﺳﺎل ‪ 1387‬ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﺮ ﺗﺪوﻳﻦ و ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﻫﺪف آﺷﻨﺎﻳﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺎ ﻋﻠﻮم ﻓﻨﻲ‪ -‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ روز دﻧﻴﺎ و‬
‫ﺑﺎ ﻫﺪف ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋهاي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺷﻔﺎفﺳﺎزي و اراﺋﻪ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ درﺧﺼﻮص ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺪ‪ ،‬در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر دﻓﺘﺮ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ ﺑﻌﻨﻮان دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺴﺌﻮل ﻋﻬﺪهدار ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در ﺷﻬﺮﻫﺎ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ را در رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي‬
‫ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠّﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﻚ ﺗﺸﻜﻞﻫﺎي‬
‫ﺣﺮﻓﻪاي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﻏﻴﺐ و ﺗﺸﻮﻳﻖ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ‬
‫ﺷﻬﺮي در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص اﻗﺪام ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم ﻣﻲداﻧﻢ در اﻳﻨﺨﺼﻮص از ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎي وزﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮم راه و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻮراي‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺰﺑﻮر و ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ در دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻛﻪ ﺗﻼش آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ و اﺑﻼغ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ و ﺗﺸﻜﺮ ﻧﻤﺎﻳﻢ و از ﻫﻤﻪ‬
‫ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان و ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﻣﺮﺗﺒﻄﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﻮزه ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻳﺮاد و اﺻﻼﺣﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﻧﻴﺎز ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻓﺘﺮ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻞ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ث‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻫﻴﺄت ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫)ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ(‬
‫اﻟﻒ( ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ اﺧﻮان ﺑﻬﺎﺑﺎدي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﺎذر اﺻﻐﺮي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺷﻬﺮﻳﺎر اﻓﻨﺪيزاده‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺑﺎزﻳﺎر‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺑﻬﺮوﻳﺎن‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻲاﺻﻐﺮ ﺟﻼلزاده‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ رﻫﺎﻳﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر زﺑﺮدﺳﺖ‬ ‫‪‬‬
‫رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺻﻮﻣﻌﻠﻮ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻛﺎﻇﻤﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻛﺮاﻣﺘﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﮔﻼﺑﭽﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻧﺎﻳﺐ رﺋﻴﺲ و ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‬ ‫‪‬‬

‫ب( اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ‬

‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﺎذر اﺻﻐﺮي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻗﺪرﺗﻲ اﻣﻴﺮي‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻛﺎﻇﻤﻲ‬ ‫‪‬‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻛﺮاﻣﺘﻲ‬ ‫‪‬‬
‫دﺑﻴﺮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻨﺎم ﻣﻬﺮﭘﺮور‬ ‫‪‬‬
‫رﺋﻴﺲ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋﻲ‬ ‫‪‬‬

‫پ( دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﻌﺎون ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ و ﻣﺴﺌﻮل دﺑﻴﺮﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮرا‬ ‫‪ ‬ﻣﻬﻨﺪس ﺳﻬﻴﻼ ﭘﺎﻛﺮوان‬
‫رﺋﻴﺲ ﮔﺮوه ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫‪ ‬دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻨﺎم ﻣﻬﺮﭘﺮور‬

‫ج‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺒﺤﺚ‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬وﻳﺮاﻳﺶ ﭼﻬﺎرم ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﻃﺮح و اﺟﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي" اﺳﺖ و ﻫﺪف آن اراﺋﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺪف از اﻳﻦ وﻳﺮاﻳﺶ‪ ،‬آﺳﺎنﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﺑﻪروز ﻛﺮدن ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات‪ ،‬اﻓﺰودن ﺑﺮﺧﻲ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻓﺼﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ و رﻓﻊ ﺑﺮﺧﻲ اﺑﻬﺎﻣﺎت و‬
‫ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎي اﺻﻠﻲ و وﻳﺮاﻳﺶ ﻓﻨﻲ و ادﺑﻲ آن و ﻧﻴﺰ ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدي در ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪﻧﺤﻮي اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻢ و‬
‫اﺧﺘﺼﺎرات ﻣﺘﺤﺪاﻟﺸﻜﻞ ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ (ISO‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و واژهﻫﺎ و ﻋﻨﺎوﻳﻦ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺳﺎﻳﺮ آﺋﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻠّﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت و ﻣﻘﺮرات اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ )ﻓﺼﻞ ‪ ،(1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ )ﻓﺼﻞ ‪،(2-10‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي )ﻓﺼﻞ ‪ (3-10‬و اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﻛﻨﺘﺮل )ﻓﺼﻞ ‪ (4-10‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي‪ ،‬اﺑﻌﺎد و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺟﺰاي ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺤﺘﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي‬
‫ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ )اﻳﻤﻨﻲ( و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﺮﺳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ‬
‫اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﺎزة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻧﻴﺰ ﻗﻄﻌﺎت اﻟﺤﺎﻗﻲ آن ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آن‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮد ﻧﺒﻮده و از ﺣﻴﺰ اﻧﺘﻔﺎع ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺳﻨﺘﻲﺗﺮﻳﻦ روش ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫اﻟﺮاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ و اراﺋﺔ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ در آﺋﻴﻦﻧﺎﻣﺔ‬
‫‪ AISC‬ﺳﺎﺑﻘﺔ ﺣﺪوداً ‪ 100‬ﺳﺎﻟﻪ دارد‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻃﺮاﺣﻲ اوﻻً ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﮕﻮﻧﻪاي ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮان از روش ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻻﺳﺘﻴﻚ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪ ،‬ﺛﺎﻧﻴﺎً در اﻳﻦ روش آﺛﺎر ﻛﻠﻴﺔ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﻳﻚ ﺣﺎﺷﻴﺔ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﻳﻚ ﺿﺮﻳﺐ )ﺑﻨﺎم ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن( و ﻓﻘﻂ در ﻳﻚ‬

‫چ‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺳﻪ دﻫﺔ اﺧﻴﺮ آﺋﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﻼش ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‬
‫آﺋﻴﻦﻧﺎﻣﻪاي ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در آن از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺎزه ﺑﺘﻮان از روش ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻻﺳﺘﻴﻚ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺟﺰاي ﺳﺎزه در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي )ﻧﻬﺎﺋﻲ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه‪ ،‬ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ روش "ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ" ﻣﻮﺳﻮم‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ رواج ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮده و وﻳﺮاﻳﺶ ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﻦ روش‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺣﺎﺷﻴﺔ اﻳﻤﻨﻲ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ) اوﻟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﺎر و دوﻣﻲ ﺗﻘﻠﻴﻞ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺿﺮاﺋﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش‬
‫ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲﺗﺮ و ﻣﻠﻤﻮسﺗﺮ از ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ در‬
‫اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ وﻳﮋه زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻴﺰ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ از اﻗﺒﺎل ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮدار ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬در ﻓﺼﻞ )‪ (2-10‬و )‪(4-10‬‬
‫ﺿﻮاﺑﻄﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ آﻧﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻨﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﻠﻴﺔ روشﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﻓﻘﻂ در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫اراﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻨﺮوي در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ از ﺗﻜﺮار اراﺋﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺧﻮدداري ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﻪ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﻴﺪ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻛﺸﻮر ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻛﻤﻴﺘﺔ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﻛﻤﺎﻛﺎن از راﻫﻨﻤﺎﺋﻲﻫﺎ و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ح‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬

‫‪1‬‬ ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫‪1‬‬ ‫‪ 1-1-10‬ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫‪2‬‬ ‫‪ 2-1-10‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫‪5‬‬ ‫‪ 3-1-10‬اﺻﻮل ﺗﺤﻠﻴﻞ‬

‫‪6‬‬ ‫‪ 4-1-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي‬

‫‪9‬‬ ‫‪ 5-1-10‬ﻋﻼﺋﻢ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎرات و واﺣﺪﻫﺎ‬

‫‪9‬‬ ‫‪ 6-1-10‬ﻣﺪارك ﻓﻨﻲ‬

‫‪10‬‬ ‫‪ 7-1-10‬ﻧﺼﺐ و ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫‪10‬‬ ‫‪ 8-1-10‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي‬

‫‪11‬‬ ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫‪13‬‬ ‫‪ 1-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭘﺎﻳﺪاري‬

‫‪24‬‬ ‫‪ 2-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫‪34‬‬ ‫‪ 3-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎء ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﻛﺸﺸﻲ‬

‫خ‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪ 4-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﻓﺸﺎري‬

‫‪60‬‬ ‫‪ 5-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ‬

‫‪94‬‬ ‫‪ 6-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮش‬

‫‪ 7-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﻲ و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻟﻨﮕﺮ‬

‫‪103‬‬ ‫ﭘﻴﭽﺸﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎ‬

‫‪112‬‬ ‫‪ 8-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫‪140‬‬ ‫‪ 9-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ اﺗﺼﺎﻻت‬

‫‪190‬‬ ‫‪ 10-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫‪195‬‬ ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي‬

‫‪196‬‬ ‫‪ 1-3-10‬ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫‪197‬‬ ‫‪ 2-3-10‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬

‫‪200‬‬ ‫‪ 3-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ‬

‫‪201‬‬ ‫‪ 4-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻛﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﻲ‬

‫‪205‬‬ ‫‪ 5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬وﺻﻠﺔ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻒ ﺳﺘﻮنﻫﺎ و وﺻﻠﻪ ﺗﻴﺮﻫﺎ‬

‫‪212‬‬ ‫‪ 6-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺗﻴﺮﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﻳﮋه‬

‫‪212‬‬ ‫‪ 7-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬

‫‪214‬‬ ‫‪ 8-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬

‫‪220‬‬ ‫‪ 9-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﻲ وﻳﮋه‬

‫‪ 10-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ‪224‬‬

‫‪227‬‬ ‫‪ 11-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي وﻳﮋه‬

‫‪231‬‬ ‫‪ 12-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا‬

‫‪241‬‬ ‫‪ 13-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﻴﺮدار از ﭘﻴﺶ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪه‬

‫د‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪257‬‬ ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﻛﻨﺘﺮل‬
‫‪257‬‬ ‫‪ 1-4-10‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫‪257‬‬ ‫‪ 2-4-10‬داﻣﻨﺔ ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫‪258‬‬ ‫‪ 3-4-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻮﻻد ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫‪258‬‬ ‫‪ 4-4-10‬ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي‬

‫‪268‬‬ ‫‪ 5-4-10‬رﻧﮓآﻣﻴﺰي و ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه ﻛﺮدن ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫‪275‬‬ ‫‪ 6-4-10‬رواداريﻫﺎ‬

‫‪293‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﺿﺮﻳﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬

‫‪293‬‬ ‫پ‪ 1-1-‬ﺿﺮﻳﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻲ اﻳﺪهآل‬

‫‪294‬‬ ‫پ‪ 2-1-‬ﺿﺮﻳﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬

‫‪296‬‬ ‫پ‪ 3-1-‬ﺿﺮﻳﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 2‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻻﺳﺘﻴﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﻳﺪﻳﺎﻓﺘﻪ ‪299‬‬
‫‪299‬‬ ‫پ‪ 1-2-‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺗﺤﻠﻴﻞ‬

‫‪300‬‬ ‫پ‪ 2-2-‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬

‫ذ‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
 ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪ 1-1-10‬ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد‬

‫‪ 1-1-1-10‬ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ اﯾﻤﻨﯽ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ )ﻓﺼﻞ ‪ (1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ )ﻓﺼﻞ ‪ ،(2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮح ﻟﺮزهاي‬
‫)ﻓﺼﻞ ‪ ،(3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل )ﻓﺼﻞ ‪ (4-10‬و ﭘﯿﻮﺳﺖﻫﺎي )‪ (1‬و )‪ (2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-1-1-10‬ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ در ﻣﺤﺪودة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﻨﺪرج در ﻗﺎﻧﻮن‬

‫ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﮥ اﺟﺮاﯾﯽ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎص از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﻞﻫﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺮرات و ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫وﯾﮋهاي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-1-1-10‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺎﯾﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﻣﻼك ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-1-1-10‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ داراي اﺑﻬﺎم ﯾﺎ ﻣﺴﮑﻮت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻼم از دﻓﺘﺮ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 2-1-10‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل اﯾﻤﻨﯽ و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 1-2-1-10‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آن ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻧﺒﻮده و از ﺣﯿﺰ اﻧﺘﻔﺎع ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي‪ ،‬اﺑﻌﺎد و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺟﺰاي ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و‬
‫اﺗﺼﺎﻻت آن‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺤﺘﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي زﯾﺮ ﻧﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن‪ ،‬ﺿﻤﻦ‬
‫ﺣﻔﻆ اﻧﺴﺠﺎم ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آن ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ )ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ‪،‬‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ و ‪ (...‬از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ و ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آن ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ )ﻧﻈﯿﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاري‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬دوام‪ ،‬آﺳﺎﯾﺶ و ‪ (...‬وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-2-1-10‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫‪ 1-2-2-1-10‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ روش ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮﯾﻖ دو ﺳﺮي ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اوﻟﯿﻦ دﺳﺘﮥ ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان‬
‫ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮآورد ﻣﻘﺪار ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﻘﺪار اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫ب‪ -‬دوﻣﯿﻦ دﺳﺘﮥ ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ ‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺗﺌﻮري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ و‬
‫اﺑﻌﺎد ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ ‬در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-2-2-1-10‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول‬
‫‪ 1-2-1-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-2-1-10‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫ﻣﻌﯿﺎر ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫]‪[1‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﺧﺮاﺑﯽ )ﻓﺮورﯾﺨﺘﮕﯽ(‬ ‫‪1‬‬
‫]‪[1‬‬
‫ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري در ﺑﺮاﺑﺮ واژﮔﻮﻧﯽ و ﯾﺎ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ زﯾﺎد‬ ‫‪2‬‬
‫]‪[2‬‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬ ‫‪3‬‬
‫]‪[3‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل آب ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ‬ ‫‪4‬‬
‫]‪[4‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮاي اﺛﺮﻫﺎي ﺧﻮردﮔﯽ‬ ‫‪5‬‬
‫]‪[5‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ آﺗﺶﺳﻮزي‬ ‫‪6‬‬
‫]‪[1‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮاي ﺗﺮد ﺷﮑﻨﯽ‬ ‫‪7‬‬
‫]‪[1‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل اﺗﺼﺎل ﻓﻮﻻد و ﺑﺘﻦ در ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻂ‬ ‫‪8‬‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ‪:‬‬
‫]‪ [1‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫]‪ [2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﮑﺮارﺷﻮﻧﺪه ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎزهﻫﺎ ﺿﻮاﺑﻂ آﺋﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻼك ﻋﻤﻞ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﺛﺮﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ و ﺑﺎد ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﭘﺪﯾﺪة ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫]‪ [3‬در ﻣﻮارديﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺷﺮاﯾﻂ آبﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﯽ در ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از وﺟﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ و‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻘﻒ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﯽ در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺳﻘﻒ داراي ﺷﯿﺒﯽ ﻣﻌﺎدل ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻧﻘﺎط زﻫﮑﺶ ﺑﻮده و ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ‬

‫‪3‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺟﻤﻊ ﺷﺪن آب ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫]‪ [4‬در ﻣﻮارديﮐﻪ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد ﺧﻮردﮔﯽ در اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺳﺎزه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب اﺟﺰاي ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت در ﻣﻌﺮض ﺧﻮردﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫]‪ [5‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎزه در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﺗﺶﺳﻮزي ﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺧﺎص‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ و‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﺒﺤﺚ ﺳﻮم ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-2-2-1-10‬در روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺎن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‬
‫ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ) ‪ (‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ) ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ‪:‬‬
‫‪≤‬‬ ‫)‪(1-2-1-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫= ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از آن ﻫﻤﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺤﺖ‬
‫اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫داﺧﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﺪرج در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫= ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻋﻀﻮ ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ آن در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-2-1-10‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬

‫‪ 1-3-2-1-10‬ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل و‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺑﺨﺶ ‪ 10-2-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري اراﺋﻪ ﺷﺪه در‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪ 2-3-2-1-10‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول‬
‫‪ 2-2-1-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 2-2-1-10‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري*‬

‫ﻣﻌﯿﺎر ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎ‬ ‫‪1‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪2‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ارﺗﻌﺎش‬ ‫‪3‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ‬ ‫‪4‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت آﺛﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎد‬ ‫‪5‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل اﺛﺮات اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض‬ ‫‪6‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش اﺗﺼﺎﻻت‬ ‫‪7‬‬
‫* ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-1-10‬اﺻﻮل ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻫﺪف از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ) ( و ﯾﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ در ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزه و‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫و ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ زﯾﺮ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ‪ :‬در اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﮐﻠﯿﮥ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎزه‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﻮدن رﻓﺘﺎر ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻮدن ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺗﺌﻮري اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ‪ :‬در اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﮐﻠﯿﮥ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎزه‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﺳﺎزه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺪود‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده و از آن ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫در روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ -1‬در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 450‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ )ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ( ﻗﺮار دارﻧﺪ‬
‫و اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ در ﺑﺎل و ﺟﺎن آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬در اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/75FyAg‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺎﺻﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ در ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ 0/9‬ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬از روشﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-1-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي‬

‫‪ 1-4-1-10‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ‪ ،‬ورقﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮچﻫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ‪ ،‬واﺷﺮﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﻬﺮهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎ‪ ،‬اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎ و ‪ . . .‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠّﯽ اﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﺮان ﺗﻬﯿﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫)ﺗﺮﺟﯿﺤﺎً اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ (ISO‬را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از اﻧﻮاع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﯾﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ در ﺟﺪول ‪ 1-4-1-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-4-1-10‬از ﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ )ﺿﺮﯾﺐ ارﺗﺠﺎﻋﯽ( ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي )‪ (E‬ﻣﺴﺎوي‬
‫‪ 2×105‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-4-1-10‬از ﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮاﺳﻮن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي )‪ (‬ﻣﺴﺎوي‪ 0/3‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-4-1-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬

‫‪7‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﺟﺪول ‪ 1-4-1-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ )اداﻣﻪ(‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬
 ‫‪ 1-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪ 5-1-10‬ﻋﻼﺋﻢ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎرات و واﺣﺪﻫﺎ‬

‫‪ 1-5-1-10‬ﻋﻼﺋﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻢ و اﺧﺘﺼﺎرات‬
‫ﻣﺘﺤﺪاﻟﺸﮑﻞ ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ (ISO‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-5-1-10‬ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺣﺪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﮐﻤﯿﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ آﺣﺎد‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ )‪ (SI‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬واﺣﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﻃﻮل ﻣﺘﺮ )‪ (m‬و ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ )‪(mm‬‬

‫ب( ﺑﺮاي ﺳﻄﺢ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ )‪ (m2‬و ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ )‪(mm2‬‬

‫پ( ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ و وزن‪ ،‬ﻧﯿﻮﺗﻦ )‪ (N‬و ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ )‪ (kN‬و ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﺧﻄﯽ‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮ‬
‫ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ )‪ (kN/m‬و ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده در ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ )‪ (kN/m2‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺑﺎ ﯾﮏ ﮐﯿﻠﻮﭘﺎﺳﮑﺎل )‪(kPa‬‬
‫ت( ﺑﺮاي ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص )ﺟﺮم واﺣﺪ ﺣﺠﻢ(‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ )‪(kg/m3‬‬
‫ث( ﺑﺮاي وزن ﻣﺨﺼﻮص )وزن واﺣﺪ ﺣﺠﻢ(‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ )‪(kN/m3‬‬

‫ج( ﺑﺮاي ﺗﻨﺶﻫﺎ و ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل )‪ ،(MPa‬ﻣﻌﺎدل ﯾﮏ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﮕﺎﻧﯿﻮﺗﻦ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ )‪(MN/m2‬‬

‫چ( ﺑﺮاي ﻟﻨﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ‪ -‬ﻣﺘﺮ )‪(kN.m‬‬

‫ح( ﺑﺮاي دﻣﺎ‪ ،‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس )‪(°C‬‬

‫‪ 6-1-10‬ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‬
‫ﭘﺲ از ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺳﺎزه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﺎﺳﺐ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‪،‬‬
‫ﻣﺪارك ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ‪ ،‬ﺣﺮوف و ﻋﻼﺋﻢ و ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﯿﺰان ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ در ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت )در ﺻﻮرت ﻟﺰوم( و ﻓﺎﯾﻞﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 1-6-1-10‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺗﺮاز ﮐﻒﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺎر ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺶآﻣﺪﮔﯽﻫﺎ و ﭘﺲرﻓﺘﮕﯽﻫﺎ ﺑﺎ‬

‫‪9‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﮥ ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ را ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-6-1-10‬در ﻣﺪارك ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ و ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن( ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﺪارك ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺎوي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎرﻫﺎي وارده و ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻄﻌﺎت و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻞ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮان ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪ 3-6-1-10‬در ﻣﺪارك ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﺣﺮوف و ﻋﻼﺋﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ﻃﺮف‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﺋﻢ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﺘﺒﺎه و ﺳﻮء ﺗﻌﺒﯿﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺑﺮاي ﺗﻔﻬﯿﻢ روش ﮐﺎر ﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﯾﺪ روﺷﻦ و واﺿﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫اﺗﺼﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻢ ﮐﺮدن ﺗﻨﺶﻫﺎي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺎﺑﯿﺪﮔﯽ ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻓﻦآوري و ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺧﺎﺻﯽ و ﯾﺎ از ﺗﻌﺪاد ﻋﺒﻮر ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻣﻌﯿﻦ ﭘﯿﺮوي ﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ آن روش دﻗﯿﻘﺎً‬
‫در ﻣﺪارك و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 7-1-10‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ‬

‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي‪ ،‬اﻧﺒﺎرداري رﻧﮓ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓ‪ ،‬رواداريﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮐﺮدن‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل اﻋﻮﺟﺎج و ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫ﻗﯿﺪ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ‪ 4-10‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ وﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 8-1-10‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻣﻘﺮرات و اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 3-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫)ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري( ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬در ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ‬
‫ﻓﺼﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻃﺮح اﯾﻤﻦ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﻓﺼﻮل ‪ 3-10‬و‬
‫‪ 4-10‬اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 10-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و ﻗﻀﺎوت ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺿﺮورﯾﺎت ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 1-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪ 2-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ 3-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ 4-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري‬
‫‪ 5-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ 6-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ‬

‫‪11‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 7-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎ‬
‫‪ 8-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ 9-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت‬
‫‪ 10-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪12‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 1-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻞ ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي آن‬
‫ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ 1-1-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-1-2-10 ‬آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم )ﺷﺎﻣﻞ آﺛﺎر ‪ P-‬و ‪(P-Δ‬‬
‫‪ 3-1-2-10 ‬دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ اﻋﻀﺎء‬
‫‪ 4-1-2-10 ‬روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم‬
‫‪ 5-1-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 1-1-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻞ ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي آن از اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ‬
‫ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻞ ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي آن در ﺻﻮرﺗﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ آﺛﺎر ذﮐﺮ ﺷﺪه در زﯾﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮ ﻣﺆﺛﺮي در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﺧﻤﺸﯽ و ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰا )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت( ﮐﻪ در ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺳﺎزه ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم )ﺷﺎﻣﻞ آﺛﺎر ‪ P-‬و ‪(P-Δ‬‬
‫)‪ (3‬ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ )ﺷﺎﻣﯽ ﮐﺠﯽ و ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ(‬
‫)‪ (4‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﯽ اﻋﻀﺎ ﻧﺎﺷﯽ از رﻓﺘﺎر ﻏﯿﺮ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻋﻤﺪﺗﺎً در اﺛﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‬
‫)‪ (5‬ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮآورد ﺳﺨﺘﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪ 2-1-2-10‬آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ‪ P-‬و ‪P-Δ‬‬
‫اﻟﻒ( آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ‪ :P-‬آﺛﺎر ‪ P-‬ﺑﻪ آﺛﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد اﻧﺤﻨﺎ در ﻋﻀﻮ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ آﺛﺎر ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑـﺮ‬
‫ﺧﻄﯽ ﮐﻪ دو اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺨﺸﯽ از ﻃﻮل ﻋﻀﻮ را ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ‪ :P-Δ‬آﺛﺎر ‪ P-Δ‬ﺑﻪ آﺛﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ اﻋﻀﺎ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮونﻣﺤﻮري ﻧﺎﺷﯽ‬

‫‪13‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫از ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﯾﮏ اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ آن ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑـﺎن ﺟـﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻧﺴﺒﯽ دو اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﯾﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-1-2-10‬دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ اﻋﻀﺎ‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ‬

‫‪ 1-3-1-2-10‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه و ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ اﻋﻀﺎ‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﭘﺎﯾﺪاري ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮده و در آﻧﻬﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎب ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪﮐﺮدن ﺑﺮ‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﻮرب‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺷﯿﻮهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺎبﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/0‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ آنﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫دﻗﯿﻖ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮي را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس روش اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-3-1-2-10‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه و ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ اﻋﻀﺎ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﭘﺎﯾﺪاري ﺟﺎﻧﺒﯽ و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻗﺎبﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﻬﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ و ﻫﯿﭻﮔﺎه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 1/0‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﻧﺸﺪه را از راﺑﻄﮥ ‪ 1-1-2-10‬و‬
‫ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس روش اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪1/6‬‬ ‫(‪4‬‬ ‫‪) 7/5‬‬
‫=‬ ‫‪≥ 1/0‬‬ ‫)‪(1-1-2-10‬‬
‫‪7/5‬‬

‫ﮐﻪ در آن ‪ GA‬و ‪ GB‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺒﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي ‪ A‬و ‪ B‬ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻮده و ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪14‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪EI‬‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪ ( L ) A‬‬ ‫)‪(2-1-2-10‬‬
‫‪GA ‬‬
‫‪EI‬‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪ ( L ) A‬‬

‫‪EI‬‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪ ( L ) B‬‬ ‫)‪(3-1-2-10‬‬
‫‪GB ‬‬
‫‪EI‬‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪ ( L ) B‬‬

‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ =I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫‪ =L‬ﻃﻮل اﻋﻀﺎ‬

‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ‪ GA‬و ‪ GB‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ‪ 2-1-2-10‬و ‪ 3-1-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﮔﯿﺮدار ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 10‬ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (3‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻃﺮهاي ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ‬ ‫)‪ (4‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ‪ 0/5‬ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (5‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دور ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫)‪ (6‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دور ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﺑﺎ دوران ﻣﻘﯿﺪ ﻟﯿﮑﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ آزاد‬
‫‪2‬‬
‫آن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ B2‬در‬

‫‪15‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﺎت ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺴﺎوي ‪ 1/1‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻠﯿﮥ ﻗﺎبﻫﺎي آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬
‫ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﻮده و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-3-1-2-10‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي‬
‫ﻓﺸﺎري ﮐﻠﯿﮥ ﻗﺎبﻫﺎي اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي را ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-3-1-2-10‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﻬﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﺘﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﭼﯿﺰ ﺑﻮده و ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﻮل واﻗﻌﯽ ﺳﺘﻮن )‪ (K=1‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ‪ ،‬ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬آﺛﺎر ‪ P-Δ‬ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎر وارده ﺑﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز و ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-1-2-10‬روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم‬

‫ﺑﺠﺰ در ﻣﻮارديﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 3-5-1-2-10‬ﻣﺠﺎز داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم و ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 5-1-2-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ زﯾﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﺠﺎز داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم‪ :‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در‬
‫آﻧﻬﺎ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﻮده ﻟﯿﮑﻦ در ﺣﯿﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم )ﺷﺎﻣﻞ‬
‫آﺛﺎر ‪ P-‬و ‪ (P-Δ‬در آن ﻟﺤﺎظ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫روش ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﺠﺎز داﻧﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﻧﻮع روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم در ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 2‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﻫﺮ ﮐﺪام از روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 4-1-2-10‬ﺑﺎ ارﺿﺎء ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي‬
‫زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮان از اﺛﺮ ‪ P-‬ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻧﻤﻮد ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از‬

‫‪16‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﺬﮐﻮر در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻮأم ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ‪) B1‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ (2‬ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪ (1‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ B2‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﮥ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﺒﻘﺎت در راﺳﺘﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 1/7‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﯾﮏ ﺳﻮم ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﮐﻞ ﺳﺎزه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-1-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻞ ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي آن‪ ،‬ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺮدن ﻫﺮ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ و‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﻨﻄﻘﯽ ﮐﻪ آﺛﺎر ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-2-10‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي در آن ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ .‬روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه در زﯾﺮ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫روشﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫)‪ (2‬روش ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫)‪ (3‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‬
‫‪ 1-5-1-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﻋﻀﺎء و ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫)‪ (1‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 4-1-2-10‬از ﻧﻮع ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-5-1-2-10‬آﺛﺎر ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ اوﻟﯿﻪ )ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺠﯽ و ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ( در‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (3‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-1-5-1-2-10‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺨﺘﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻋﻀﺎ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎء ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ ‪ (4-2-10‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪة ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 3-1-2-10‬ﺑﺎ ﻓﺮض ﻋﺪم اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ )‪ (K=1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-1-5-1-2-10‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ اوﻟﯿﻪ‬
‫در روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬آﺛﺎر ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ اوﻟﯿﻪ )ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺠﯽ و ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ اﻋﻀﺎ( ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻣﺪل ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻧﻮاﻗﺺ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﮥ دوم ﺳﺎزه اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬در ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫اوﻟﯿﻪ در ﻣﺪلﺳﺎزي ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﯾﮏ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ در ﻃﺒﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪= 0/002‬‬ ‫)‪(4-1-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Ni‬ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ در ﻃﺒﻘﮥ ‪i‬‬
‫‪ =Yi‬ﺑﺎر ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار در ﻃﺒﻘﮥ ‪ i‬ام ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﮑﺎررﻓﺘﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ‪ :‬در ﻫﻨﮕﺎم اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ )‪ (Ni‬ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮑﺎت زﯾﺮ ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ در ﮐﻒ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ در ﮐﻒ ﻫﻤﺎن ﻃﺒﻘﻪ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ)‪ (Ni‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﮥ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ اول )و ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B2‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ( ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب ﺳﺨﺘﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﮥ اﻋﻀﺎ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﺑﻨﺪ ‪ (2-1-5-1-2-10‬در ﮐﻠﯿﮥ‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 1/7‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ )‪ (Ni‬را ﻓﻘﻂ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺛﻘﻠﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮده و از اﺛﺮ آﻧﻬﺎ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫)‪ (3‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻓﺮﺿﻲ ﺑﺎﻳﺪ در راﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزه اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري را داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻓﺮﺿﻲ )‪ (0/002‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﻲ ﻣﺠﺎز ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ 500‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارديﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﻲ از ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻛﺜﺮ )‪ 500‬ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻃﺒﻘﻪ( ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻓﺮﺿﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﻲ اوﻟﻴﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻋﻀﺎء‬
‫ﻣﺤﺪود ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﻈﻮرات ﻃﺮاﺣﻲ )ﻧﻈﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻐﻴﻲ ﻣﻜﺎن ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺴﺒﻲ‬
‫ﻃﺒﻘﺎت‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻴﺰ ﺗﻴﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ارﺗﻌﺎش اﻋﻀﺎ و ﻛﻒﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زﻣﺎن ﺗﻨﺎوب اﺻﻠﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن( ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﻲ اوﻟﻴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-1-5-1-2-10‬ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت ﺳﺨﺘﻲ اﻋﻀﺎء‬

‫در ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫دوم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ از ﺿﺮاﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ‪ 0/8‬ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﺔ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪ .‬اﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﺔ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎي ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻋﻀﺎء )ﺣﺘﻲ اﮔﺮ در ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه ﻧﻘﺸﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ(‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ‪ 0/8‬ﻳﻚ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺿﺎﻓﻲ ‪ ‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ در ﺳﺨﺘﻲ ﺧﻤﺸﻲ‬
‫اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎزه ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪(EI)*=0/8bEI‬‬ ‫)‪(5-1-2-10‬‬

‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫*‬
‫)‪ = (EI‬ﺻﻠﺒﻴﺖ ﺧﻤﺸﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = I‬ﻣﻤﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬
‫‪ = b‬ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺿﺎﻓﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﺧﻤﺸﻲ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ‪6-1-2-10‬‬

‫‪ ‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪1/0‬‬ ‫‪≤ 0/5‬‬

‫=‬ ‫)‪(6-1-2-10‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪> 0/5‬‬

‫در راﺑﻄﮥ ‪ Pu 6-1-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ‪ Py‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺤﻮري ﻋﻀﻮ‬
‫)‪ (Py=AgFy‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ‬ﻣﺘﻐﯿﺮ در راﺑﻄﻪ ‪ 6-1-2-10‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺿﺎﻓﯽ ﺳﺨﺘﯽ ﺧﻤﺸﯽ اﻋﻀﺎ‪،‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻓﺮض ﮐﺮد ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺪار ‪ ‬را ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﮥ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/001Yi‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﮥ ﻃﺒﻘﺎت اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﮐﻠﯿﮥ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﺿﯽ در اﺛﺮ ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ اوﻟﯿﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮرد )‪ (2‬از ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-5-1-2-10‬ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري آن از اﻋﻀﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ دﯾﮕﺮي ﺑﻪ ﺟﺰ‬
‫ﻓﻮﻻد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺮرات ﺳﺎزهاي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﯽ‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮي )ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي( را اﻟﺰام ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي آن ﻧﻮع اﻋﻀﺎء ﺑﺎﯾﺪ ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﺨﺘﯽ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﺨﺘﯽ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﻓﻘﻂ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم و ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﻋﻀﺎء ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮔﺮدد و ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﻈﻮرات ﻃﺮاﺣﯽ )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﺎت‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﺧﯿﺰ ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ارﺗﻌﺎش اﻋﻀﺎء و ﮐﻒﻫﺎ و‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زﻣﺎن ﺗﻨﺎوب اﺻﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن( ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-5-1-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت روش ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﻋﻀﺎء و ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ روش ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫)‪ (1‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫)‪ (2‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫اول و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B2‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﻃﺒﻘﺎت ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 1/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫)‪ (1‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 4-1-2-10‬از ﻧﻮع ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم و ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬اﺛﺮ ﻧﻮاﻗﺺ ﻫﻨﺪﺳﯽ اوﻟﯿﻪ )ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺠﯽ و ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ اﻋﻀﺎ( ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﻨﺪ ‪1-1-5-1-2-10‬‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎء ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري )‪ (Pc‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎ )‪ (K‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-3-1-2-10‬اﻟﯽ ‪ 3-3-1-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از روش اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه و در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﺛﻘﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آﺛﺎر ‪ P-Δ‬ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎر وارده ﺑﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي داراي ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺎر ﺷﺪه )ﻧﻈﯿﺮ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي داراي دﯾﻮار ﺑﺮﺷﯽ( اﯾﻦ آﺛﺎر ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮده و در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه ﻣﯽﺗﻮان از آن ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻟﯿﮑﻦ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي از ﻧﻮع ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ ﮐﻪ در آن ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺎبﻫﺎ ﻓﻘﻂ داراي‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺛﻘﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻧﺘﻘﺎل آﺛﺎر ‪ P-Δ‬ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺛﻘﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﻮده و ﺑﺎﯾﺪ در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻧﺘﻘﺎل آﺛﺎر ‪ P-Δ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﻪ‬
‫اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ ‬ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫∑‬
‫=‬ ‫∑‪1+‬‬ ‫)‪(7-1-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫∑‪ ‬ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫∑‪ ‬ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ 3-5-1-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﻋﻀﺎ و ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫اول ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫)‪ (1‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫اول و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B2‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 1/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Pu‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺧﻤﺸﯽ آﻧﻬﺎ در ﭘﺎﯾﺪاري ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺳﺎزه ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ از ‪ 0/5Py‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪ Py .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺤﻮري ﻋﻀﻮ )‪ (Py=AgFy‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫)‪ (1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﻋﻀﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﮥ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﯾﮏ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﯽ )‪ (Ni‬در ﺗﺮاز ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪= 2/1η Y ≥ 0/0042Y‬‬ ‫)‪(8-1-2-10‬‬

‫‪i‬‬
‫( ‪ N  Max‬‬ ‫)‬ ‫)‪(9-1-2-10‬‬
‫‪Li‬‬

‫‪22‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Yi‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار در ﺗﺮاز ﻃﺒﻘﻪ ‪ i‬اُم ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﻪﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪ i‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ‪ i‬اُم در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮥ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‪.‬‬
‫در ﻣﻮارديﮐﻪ ‪ i‬ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﭘﻼن ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ وزﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد( و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ =Li‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ ‪ i‬ام‬

‫)‪ (3‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ اﻋﻀﺎي داراي ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B1‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري )‪ (Pc‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎبﺑﻨﺪي ﺷﺪه در‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ 3-1-2-10‬ﺑﺎ ﻓﺮض ﻋﺪم اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ )‪ (K=1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول آﺛﺎر ‪ P-‬ﻧﯿﺰ در ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﯽ )‪ (Ni‬ﻟﺤﺎظ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﺎت‪ ،‬ﺧﯿﺰ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ارﺗﻌﺎش اﻋﻀﺎ و ﮐﻒﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در‬
‫ﺣﻀﻮر ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺿﺎﻓﯽ )‪ (Ni‬ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 2-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-2-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-2-2-10 ‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪ 3-2-2-10 ‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه‬
‫‪ 4-2-2-10 ‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه‬
‫‪ 5-2-2-10 ‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ و ﺧﺎﻟﺺ در اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه‬

‫‪ 1-2-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻞ ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻀﺎ آن و ﻧﯿﺰ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎ از اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎﯾﺪاري اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-2-2-10‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫‪ 1-2-2-2-10‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ دو ﮔﺮوه زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻏﯿﺮﻻﻏﺮ‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻏﯿﺮﻻﻏﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 1-2-2-10‬و ‪ 2-2-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪r‬‬ ‫ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ از‬
‫ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪r‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ از‬
‫ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 1-2-2-10‬و ‪ 2-2-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪24‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-2-2-2-10‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ‬

‫ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮ ﻓﺸﺮده‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اوﻻً ﺑﺎلﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮﺗﺎﺳﺮي و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎن ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺛﺎﻧﯿﺎً ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪ 4-2-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪p‬‬ ‫از‬
‫ب( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺰء‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪ 4-2-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻮده وﻟﯽ از‬ ‫‪p‬‬ ‫ﻓﺸﺎري از ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ از‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪ 4-2-2-10‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪r‬‬

‫پ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و‬ ‫‪r‬‬ ‫از اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ از‬
‫‪ 4-2-2-10‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬از ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﻻﻏﺮ در اﻋﻀﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎن‬
‫ﺗﯿﺮورقﻫﺎ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 5-2-10‬و ‪ 6-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 3-2-2-10‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﻪ اﺟﺰاﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در ﯾﮏ ﻟﺒﻪ در‬
‫اﻣﺘﺪادي ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد ﭼﻨﯿﻦ اﺟﺰاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪25‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺑﺎلﻫﺎي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ‪ I‬و ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺳﭙﺮي )‪ ،(T‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد )‪ (b‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺼﻒ ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻞ ﺑﺎل‬
‫)‪ (bf‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( ﺑﺮاي ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﺒﺸﯽ)‪ (L‬و ﺑﺎل ﻫﺎي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﺎوداﻧﯽ )‪ (U‬و ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ‪ Z‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﭘﻬﻨﺎي آزاد )‪ (b‬ﻣﻌﺎدل ﮐﻞ ﺑ‪‬ﻌﺪ اﺳﻤﯽ ﺑﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( ﺑﺮاي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد )‪ (b‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ آزاد ﺗﺎ اوﻟﯿﻦ ردﯾﻒ وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﺧﻂ ﺟﻮش اﺳﺖ‪.‬‬
‫ت( ﺑﺮاي ﺗﯿﻐﮥ )ﺟﺎن( ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺳﭙﺮي )‪ (T‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد )‪ (d‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮي اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-2-2-10‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﺟﺰاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه ﺑﻪ اﺟﺰاﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﻟﺒﻪ در اﻣﺘﺪادي‬
‫ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي آزاد ﭼﻨﯿﻦ اﺟﺰاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه ﯾﺎ ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه‪ h ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎط ﺷﺮوع ﮔﺮدي‬
‫رﯾﺸﮥ اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل‪.‬‬
‫ب( ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق‪ h ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﺧﻂ وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ h ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي‪ hc ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ردﯾﻒ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل در ﺳﻤﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ روﯾﮥ داﺧﻠﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﻣﺴﺎوي ‪ hp‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ردﯾﻒ وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل درﺳﻤﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ روﯾﻬﮥ داﺧﻠﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‪.‬‬
‫پ( ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺟﻌﺒﻪاي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ‪ b‬و ‪ h‬ﻋﺒﺎرت از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ دو ﺧﻂ وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﯾﺎ دو ﺧﻂ ﺟﻮش اﺳﺖ‪.‬‬
‫ت( ﺑﺮاي ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ )ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ( در ﺑﺎل ﺗﯿﺮﻫﺎ و ورقﻫﺎي دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از‬
‫ورق‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ‪ b‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﺧﻂ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ دو ﺧﻂ ﺟﻮش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ث( ﺑﺮاي ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ )‪ ،(HSS‬ﭘﻬﻨﺎي ‪ b‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ‬
‫ﺟﺎنﻫﺎ ﻣﻨﻬﺎي ﺷﻌﺎع ﮔﻮﺷﻪ داﺧﻠﯽ در ﻫﺮ ﻃﺮف‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﮑﻞ‬
‫)‪ h ،(HSS‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﺑﺎلﻫﺎ ﻣﻨﻬﺎي ﺷﻌﺎع ﮔﻮﺷﻪ داﺧﻠﯽ در ﻫﺮ ﻃﺮف‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫ﺷﻌﺎع ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ b‬و ‪ h‬را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻌﺎدل ﺑﻌﺪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻨﻬﺎي ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ج( ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‪ D ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻘﻄﻊ داﯾﺮهاي‬

‫‪27‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-2-2-10‬ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‪r،‬‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫)ﻻﻏﺮ‪/‬ﻏﯿﺮﻻﻏﺮ(‬
‫]‪[a‬‬
‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻧﻮرد‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ورقﻫﺎي ﺑﯿﺮونزده از‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻧﻮرد ﺷﺪه‪،‬‬
‫‪0/56‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫ﺳﺎقﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ ﺟﻔﺖ ﻧﺒﺸﯽ‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ و ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﺳﭙﺮي‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﺷﺪه از ورق و ورقﻫﺎ ﯾﺎ‬
‫‪0/64‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﺒﺸﯽ ﺑﯿﺮون زده از‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از‬
‫ورق‬

‫ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ‪،‬‬

‫ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي دوﺑﻞ داراي‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺟﺪاﮐﻨﻨﺪه )ﻟﻘﻤﻪ( و ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاي‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه‬

‫ﺗﯿﻐﻪ )ﺟﺎن(‬
‫‪0/75‬‬ ‫‪d/t‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي‬

‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو‬

‫‪1/49‬‬ ‫‪h/tw‬‬ ‫ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ‬ ‫‪5‬‬
‫ﻧﺎوداﻧﯽ‬

‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ‬ ‫ﺑﺎلﻫﺎي‬

‫‪1/40‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ )‪ (HSS‬و‬ ‫‪6‬‬
‫ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬

‫‪28‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-2-2-10‬ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‪r،‬‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫)ﻻﻏﺮ‪/‬ﻏﯿﺮﻻﻏﺮ(‬

‫ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ و ورقﻫﺎي‬

‫‪1/40‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺧﻄﻮط‬ ‫‪7‬‬
‫ﺟﻮش ﯾﺎ ﭘﯿﭻ‬

‫ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﻘﻮﯾﺖ‬

‫‪1/49‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﺷﺪه‬

‫‪0/11‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬ ‫‪9‬‬

‫‪29‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 3-2-2-10‬ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪه در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫)ﻻﻏﺮ‪ /‬ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده(‬
‫‪r‬‬ ‫)ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ /‬ﻓﺸﺮده(‬
‫‪p‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻧﻮرد‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪0/38‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪10‬‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽﻫﺎ‬
‫و ﺳﭙﺮيﻫﺎ‬

‫] [ ‪[ ],‬‬
‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪0/95‬‬ ‫‪0/38‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫ﺷﺪه از ورق ﺑﺎ‬ ‫‪11‬‬
‫ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر‬
‫ﺗﻘﺎرن‬

‫ﺳﺎقﻫﺎي‬
‫‪0/91‬‬ ‫‪0/54‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪12‬‬
‫ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ‬

‫ﮐﻠﯿﻪ‬ ‫ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬
‫‪13‬‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪0/38‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫و ﻧﺎوداﻧﯽ ﺗﺤﺖ‬
‫اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل‬
‫ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ‬

‫)ﺟﺎن(‬ ‫ﺗﯿﻐﻪ‬
‫‪1/03‬‬ ‫‪0/84‬‬ ‫‪d/t‬‬ ‫‪14‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي‬

‫‪30‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 4-2-2-10‬ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺪه در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬

‫)ﻻﻏﺮ‪ /‬ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده(‪r‬‬ ‫)ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ /‬ﻓﺸﺮده(‪p‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪I‬‬

‫ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر‬
‫‪5/70‬‬ ‫‪3/76‬‬ ‫‪h/tw‬‬ ‫‪15‬‬
‫ﺗﻘﺎرن و ﺟﺎن‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫]‪[d‬‬

‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪I‬‬

‫‪5/70‬‬ ‫‪hc/tw‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر‬ ‫‪16‬‬
‫≤‬
‫‪(٠/٥٤‬‬ ‫‪٠/٠٩)٢‬‬ ‫ﺗﻘﺎرن‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ‬

‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ )‪(HSS‬‬
‫‪1/40‬‬ ‫‪1/12‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪17‬‬
‫و ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ و‬
‫ورقﻫﺎي دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ‬
‫‪18‬‬
‫‪1/40‬‬ ‫‪1/12‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ‬
‫ﺧﻄﻮط ﺟﻮش ﯾﺎ‬
‫ﭘﯿﭻ‬

‫ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‬
‫‪5/70‬‬ ‫‪2/42‬‬ ‫‪h/t‬‬ ‫‪19‬‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (HSS‬و‬
‫ﺟﻌﺒﻪاي‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ‬
‫‪0/07‬‬ ‫‪0/31‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫‪20‬‬
‫داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬

‫‪31‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ‪:‬‬
‫]‪[a‬‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬

‫]‪ [b‬ﻣﻘﺪار ‪ Kc‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪٤‬‬
‫≤ ‪0/35‬‬ ‫=‬ ‫‪≤ 0/76‬‬
‫‪ℎ‬‬

‫]‪ [c‬ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي در ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﺑﺎ ﺟﺎن ﻓﺸﺮده و ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ FL‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪= 0/7‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪≥ 0/7‬‬ ‫‪-‬‬

‫=‬ ‫‪≥ 0/5‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪< 0/7‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Sxt‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ = Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫]‪[d‬‬
‫‪ = My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر‬
‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬

‫‪ 5-2-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ و ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ در اﻋﻀﺎي ﺳﺎزه‬

‫اﻟﻒ( ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ )‪ (Ag‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة آن و ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻫﺮ ﺟﺰء ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ در ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخ ﻧﺒﺸﯽ ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﮐﻠﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮع ﭘﻬﻨﺎﻫﺎي دو ﺑﺎل ﻣﻨﻬﺎي ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ب( ﺳﻄﺢ ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ )‪ (An‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺎﺻﻞﺿﺮبﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎي ﺧﺎﻟﺺ اﻋﻀﺎء در ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻬﺎي ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻋﻀﻮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺮض ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار دو ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از اﺑﻌﺎد اﺳﻤﯽ ﺳﻮراخ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬اﺑﻌﺎد اﺳﻤﯽ‬
‫ﺳﻮراخ در ﺑﺨﺶ ‪ 10-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﻧﺠﯿﺮه )ﺑﺼﻮرت ﻗﻄﺮي ﯾﺎ زﯾﮕﺰاگ( در ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﭘﻬﻨﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎﯾﺪ از ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺠﯿﺮه را ﮐﻢ و ﺑﻪ آن ﺑﺮاي ﻫﺮ ردﯾﻒ ﮔﺎم ﻣﻮرب در زﻧﺠﯿﺮه‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫‪2‬‬
‫را اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ در آن‪:‬‬ ‫ﺟﻤﻠﮥ ‪/4 .‬‬
‫‪ = s‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮ دو ﺳﻮراخ ﻣﺘﻮاﻟﯽ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ )راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو( زﻧﺠﯿﺮه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫‪ = g‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮ دو ﺳﻮراخ ﻣﺘﻮاﻟﯽ در اﻣﺘﺪاد ﻋﺮﺿﯽ )راﺳﺘﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮو( در‬
‫زﻧﺠﯿﺮه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫‪ -3‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﮔﺎم ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي واﻗﻊ در روي دو ﺑﺎل ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد از‬
‫ﺟﻤﻊ ﻓﻮاﺻﻞ ﺳﻮراخﻫﺎ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﻧﺒﺸﯽ ﻣﻨﻬﺎي ﺿﺨﺎﻣﺖ آن‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺠﯿﺮه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ در اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ از ﻧﻮع ﺟﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺳﻮراخ ﯾﺎ ﺳﻮراخﻫﺎﯾﯽ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫)ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﮐﺎم(‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫از ﻣﻘﻄﻌﯽ ﮐﻪ از ﻣﺤﻞ ﺳﻮراخ ﯾﺎ ﺳﻮراخﻫﺎ ﻣﯽﮔﺬرد‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬
‫دﯾﮕﺮ‪ ،‬در ﻣﻘﻄﻌﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﮐﺎم ﻗﻄﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎء ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎء ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻋﻀﻮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫اﺛﺮ ﭘﺪﯾﺪة ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﯾﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮات اﯾﻦ‬
‫ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-3-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-3-2-10 ‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻻﻏﺮي در اﻋﻀﺎء ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ 3-3-2-10 ‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ و ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ 4-3-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ 5-3-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﯾﺎ ﻧﯿﻤﺮخ و ورق‬
‫‪ 6-3-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﻟﻮﻻﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎر ﻣﻐﺰي‬
‫‪ 7-3-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﺳﺮﭘﻬﻦ‬

‫‪ 1-3-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺎﺑﻄﮥ اﺻﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻌﯿﺎر ﻻﻏﺮي ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻼش ﮐﺮد ﺗﺎ ﺷﮑﻞ ﻋﻀﻮ و اﺗﺼﺎﻻت آن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻋﻀﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺸﺶ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ و ﺧﻤﺶ در آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﻧﺸﻮد‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺑﺮونﻣﺤﻮري ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﻃﺮح و اﺛﺮ آن در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-3-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻻﻏﺮي در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‪ ،(L/r)max ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 300‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻗﻼبﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪ‬
‫ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ داراي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﭘﺲ از اﯾﺠﺎد‬
‫ﮐﺸﺶ اوﻟﯿﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ درآﯾﺪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻻﻏﺮي ﺿﺮوري ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪34‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 3-3-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫=‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎي از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ‬
‫=‬ ‫ب( ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎي از ﻧﻮع ﺟﻮﺷﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ورقﻫﺎي وﺻﻠﻪﻫﺎي ﭘﯿﭽﯽ در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‪:‬‬

‫=‬ ‫‪≤ 0/85‬‬ ‫)‪(3-3-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ =An‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ =Ae‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ =U‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺑﺮش ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ .1-3-2-10‬در ﻫﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎز )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ T ، U ، L ، I‬و ‪ ( ...‬ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي اﺗﺼﺎلﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪35‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول‪ 1-3-2-10‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺑﺮش )‪ (U‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺑﺮش‪U ،‬‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬

‫ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺎر ﺑﻪ‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ﭘﯿﭻ‪ ،‬ﯾﺎ ﺟﻮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ‬
‫‪=1‬‬ ‫‪1‬‬
‫اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدد )ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ‪ 5 ،4 ،3‬و ‪(6‬‬

‫ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ )ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬

‫و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ و ﻟﻮﻟﻪاي( ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺎر‬
‫̅‬ ‫ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﺟﻮش ﻃﻮﻟﯽ و ﯾﺎ‬
‫‪=1−‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺟﻮش ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ )و ﻧﻪ ﺗﻤﺎم آن(‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺎر ﻓﻘﻂ‬

‫‪=1‬‬ ‫ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺟﻮش ﻋﺮﺿﯽ و ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺴﻤﺘﯽ‬
‫‪ =An‬ﺳـــﻄﺢ ﻣﻘﻄـــﻊ ﻗﺴـــﻤﺖ )ﯾـــﺎ‬ ‫‪3‬‬
‫از اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ )و ﻧﻪ ﺗﻤﺎم آن( ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي( اﺗﺼﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﻮشﻫﺎي‬
‫ﻃﻮﻟﯽ در دو ﻟﺒﮥ ﻣﻮازي )در اﻧﺘﻬﺎي‬
‫‪≤ < 1/5 … = 0/75‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/5 ≤ < 2 … = 0/87‬‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ( ﻣﺘﺼﻞاﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﻮل‬
‫‪≥ 2 … = 1/0‬‬ ‫ﺟﻮشﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﻤﻮدي ﺑﯿﻦ آنا‬
‫)ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ( ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪≤ < 1/3 … U = ١ −‬‬

‫̅‬ ‫در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﺎ ﯾﮏ ورق اﺗﺼﺎل‬
‫… ‪≥ 1/3‬‬ ‫‪= 1/0‬‬ ‫ﻫﻢﻣﺤﻮر‪ ،‬ﮐﻪ در آن ﻃﻮل ﺟﻮشﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬ ‫‪5‬‬
‫=̅‬ ‫از ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ اﺗﺼـﺎل ﺗﻨﻬــﺎ‬

‫̅‬
‫ﺑــﻪ ﮐﻤــﮏ ﯾــﮏ ورق‬
‫≥‬ ‫…‬ ‫‪= 1−‬‬ ‫ﻫـــﻢﻣﺤـــﻮر ﺻـــﻮرت‬
‫در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ‬
‫ﮔﯿــــﺮد ﮐــــﻪ در آن‬ ‫‪6‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺷﮑﻞ‬
‫=̅‬ ‫ﻃﻮل ﺟﻮش ﻫـﺎ ﻧﺒﺎﯾـﺪ‬
‫(‪4‬‬ ‫)‬
‫از ‪ H‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ‬

‫̅‬ ‫ﮐﻤﮏ دو ورق اﺗﺼﺎل‬
‫≥‬ ‫…‬ ‫‪=1−‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ دو ورق‬
‫اﺗﺼﺎل و در دو وﺟﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ در آن‬
‫(‪̅ = 4‬‬ ‫)‬ ‫ﻃﻮل ﺟﻮشﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ H‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ و‬
‫ﭘﯿﭽﯽ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ‬ ‫در ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ‪I‬‬
‫‪2‬‬ ‫اﺗﺼﺎل از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎلﻫﺎ‬ ‫ﻧﻮرد ﺷﺪه و‬
‫≥‬ ‫⟹‬ ‫‪= 0/9‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﺑﺮﻗﺮارﺷﺪه و ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫ﺳﭙـﺮي ‪ T‬ﺑﺮﯾﺪه‬
‫<‬
‫‪3‬‬
‫⟹‬ ‫‪= 0/85‬‬ ‫وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل در ﻫﺮ‬ ‫ﺷـﺪه از آنﻫﺎ و‬
‫ردﯾﻒ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿــﻦ‬
‫ﻧﯿﺮو ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﯿـﻤﺮخﻫــﺎي‬ ‫‪7‬‬
‫در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ و‬
‫دﯾﮕﺮي ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎل‬
‫ﭘﯿﭽﯽ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫اﺗﺼﺎل از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺎن‬ ‫ﭘﻬﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫‪= 0/7‬‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه و ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬
‫ﭼﻬﺎر وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل در‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬ﺟﺪول‬
‫ﻫﺮ ردﯾﻒ در اﻣﺘﺪاد‬ ‫ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮو ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر‬ ‫در ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي‬
‫وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل در ﻫﺮ‬ ‫در‬ ‫ﺗﮏﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪= 0/8‬‬
‫ردﯾﻒ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﺻﻮرﺗﯽ‬
‫ﻧﯿﺮو ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺑﺎل‬
‫ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ‬ ‫‪8‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دو ﯾﺎ ﺳﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل در ﻫﺮ‬
‫‪= 0/6‬‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬
‫ردﯾﻒ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻧﯿﺮو ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ 2‬ﺟﺪول‬
‫ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺟﺪول‪:‬‬
‫‪ =l‬ﻃﻮل اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺎوي ﻓﺎﺻﻠﻪ اوﻟﯿﻦ و آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﭻ در اﺗﺼﺎل ﭘﯿﭽﯽ و ﻃﻮل ﺟﻮش در اﺗﺼﺎل ﺟﻮﺷﯽ‬
‫‪ =w‬ﭘﻬﻨﺎي ورق‬
‫̅ = ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ اﺗﺼﺎل‬
‫‪ =B‬ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ )ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ اﺗﺼﺎل(‬
‫‪ =H‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ )در ﺻﻔﺤﮥ اﺗﺼﺎل(‬

‫‪37‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 4-3-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫( در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ )‬
‫( و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ )‬
‫( و ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ ) ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ )‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‪:‬‬
‫‪= 0/9‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫)‪(4-3-2-10‬‬

‫ب( ﺑﺮاي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻋﻀﻮ‪:‬‬

‫‪= 0/75‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫)‪(5-3-2-10‬‬

‫پ( ﺑﺮاي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻀﻮ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل‪:‬‬
‫‪= 0/75‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫)‪(6-3-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫= ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫= ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻀﻮ‬
‫= ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫= ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬
‫= ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻋﻀﻮ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻗﺎﻟﺒﯽ در اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎي اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪10-2-10‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻟﻮﻻ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎرﻣﻐﺰي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 6-3-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪38‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﺳﺮﭘﻬﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪7-3-2-10‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-3-2-10‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﯾﺎ ﻧﯿﻤﺮخ و ورق‬

‫در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﯾﺎ ﻧﯿﻤﺮخ و ورق ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺮﮐﺐ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﻤﺮخ ﻓﻮﻻدي ﯾﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫ورق دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫زﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻗﻄﻌﺎت رﻧﮓ ﺷﺪه و ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ رﻧﮓ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل زﻧﮓ زدﮔﯽ و ﺧﻮردﮔﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪24 ،‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ورق ﯾﺎ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻗﻄﻌﺎت رﻧﮓ ﻧﺸﺪه ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ زﻧﮓ زدﮔﯽ و ﺧﻮردﮔﯽ )ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي( ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪14 ،‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ورق ﯾﺎ ‪ 180‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ب( در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ از دو )ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي( ﻧﯿﻤﺮخ ﯾﺎ ورق ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻓﻮاﺻﻠﯽ ﻗﻄﻌﺎت ﻟﻘﻤﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ و در اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻟﻘﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻫﺮﯾﮏ از اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻋﻀﻮ در ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد از ‪300‬‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫پ( در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ از دو ) ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي( ﻧﯿﻤﺮخ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻫﺮﯾﮏ از اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻋﻀﻮ در ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد از ‪ 300‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‪،‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت( در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدن ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺸﺒﮏ در وﺟﻮه ﺑﺎز ﻧﯿﻤﺮخ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﺠﺎز‬
‫‪1‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺸﺒﮏ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 50‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺧﻄﻮط ﺟﻮش ﯾﺎ ﻗﯿﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪39‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻋﻀﻮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ‬
‫ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ورق ﻣﺸﺒﮏ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ث( در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺮﮐﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدن ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي در وﺟﻮه ﺑﺎز ﻧﯿﻤﺮخ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺧﻄﻮط ﺟﻮش‬ ‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫‪3‬‬

‫ﯾﺎ ﻗﯿﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻋﻀﻮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫‪1‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬ ‫‪50‬‬

‫ﻻﻏﺮي ﻫﺮﯾﮏ از اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪة ﻋﻀﻮ در اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ‪ 300‬ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 6-3-2-10‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﻟﻮﻻ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎر ﻣﻐﺰي‬

‫‪ 1-6-3-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﻟﻮﻻ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي زﯾﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎﻟﺺ‪:‬‬
‫‪= 0/75‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫‪(2‬‬ ‫)‬ ‫)‪(7-3-2-10‬‬

‫ب( ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ‪:‬‬

‫‪= 0/75‬‬ ‫و‬ ‫‪= 0/6‬‬ ‫)‪(8-3-2-10‬‬

‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ در ﺳﻄﺢ ﺗﺼﻮﯾﺮﺷﺪة ﻗﻠﻢ ﻟﻮﻻ )ﭘﯿﻦ(‪ :‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪6-10-2-10‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ت( ﺗﺴﻠﯿﻢ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ‪:‬‬

‫‪= 0/9‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫)‪(9-3-2-10‬‬

‫‪40‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪:(1-3-2-10‬‬

‫‪ =Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫‪ =a‬ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﻋﻀﻮ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮو‬
‫‪ =dp‬ﻗﻄﺮ ﭘﯿﻦ )ﻗﻠﻢ ﻟﻮﻻ(‬
‫‪ =tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ در ﻧﺎﺣﯿﮥ دور از ﺳﻮراخ‬
‫‪ =w‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ =tp‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺳﻮراخ‬
‫‪ =beff‬ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻓﺎﺻﻠﮥ واﻗﻌﯽ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺗﺴﻤﻪ در‬
‫اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪=2‬‬ ‫‪+ 16‬‬ ‫≤‬ ‫)‪(10-3-2-10‬‬
‫‪ =Asf‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﺴﯿﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪=2 ( +‬‬
‫‪2‬‬
‫)‬ ‫)‪(11-3-2-10‬‬
‫‪ =b‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺗﺴﻤﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻧﯿﺮو‬

‫‪ 2-6-3-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻟﻮﻻ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎر ﻣﻐﺰي‬

‫‪ ‬در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ در وﺳﻂ ﭘﻬﻨﺎي ﻋﻀﻮ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ از ﻗﻄﺮ ﻗﻠﻢ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ در ﻣﺤﺪودة ﺳﻮراخ ﻧﺒﺎﯾﺪ از )‪ (2beff+dp‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﻋﻀﻮ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮو در ﻣﺤﺪودة ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ اﻧﺘﻬﺎي ﭘﯿﻦ‪،‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ ، a‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از‬

‫‪41‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ ‬ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪ از ﻣﺤﻮر ﺳﻮراخ را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺤﺖ زاوﯾﮥ ‪ 45‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ‪ ،‬ﭘﺦ زد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوط ﺑﺮآﻧﮑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺑﻌﺪ از ﺳﻮراخ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻂ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮوي وارده ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻟﻮﻻﺷﺪه در ﺷﮑﻞ‪ 1-3-2-10‬ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ درآﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫)‪(1‬‬ ‫≥‬
‫‪3‬‬
‫)‪(2‬‬ ‫‪≥2‬‬ ‫‪+‬‬
‫)‪(3‬‬ ‫≥‬
‫)‪(4‬‬ ‫‪= 2 + 16‬‬ ‫≤‬
‫)‪(5‬‬ ‫=‬ ‫‪+1‬‬
‫)‪(6‬‬ ‫=‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-3-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﻪ ﻟﻮﻻ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎر ﻣﻐﺰي‬

‫‪ 7-3-2-10‬اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﺳﺮﭘﻬﻦ‬

‫‪ 1-7-3-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﮥ ﺳﺮﭘﻬﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي زﯾﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪42‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫اﻟﻒ( ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ ﺧﺎﻟﺺ‪:‬‬

‫‪= 0/75‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫‪(2‬‬ ‫)‬ ‫)‪(12-3-2-10‬‬

‫ب( ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‪:‬‬

‫و ‪= 0/75‬‬ ‫‪= 0/6‬‬ ‫)‪(13-3-2-10‬‬

‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ در ﺳﻄﺢ ﺗﺼﻮﯾﺮﺷﺪة ﻟﻮﻻ‪ :‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪6-10-2-10‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ت( ﺗﺴﻠﯿﻢ در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ‪:‬‬

‫‪= 0/9‬‬ ‫و‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫)‪(14-3-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪:(2-3-2-10‬‬

‫‪ =Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫‪ =a‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺗﺴﻤﻪ در اﻣﺘﺪاد ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮو‬
‫‪ =dp‬ﻗﻄﺮ ﭘﯿﻦ )ﻗﻠﻢ ﻟﻮﻻ(‬
‫‪ =t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ ﺳﺮﭘﻬﻦ‬
‫‪ =w‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ ﺳﺮﭘﻬﻦ در ﻧﺎﺣﯿﻪاي دور از ﺳﻮراخ‬
‫‪ =beff‬ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻓﺎﺻﻠﮥ واﻗﻌﯽ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺗﺴﻤﻪ در‬
‫اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪= 2 + 16‬‬ ‫≤‬ ‫)‪(15-3-2-10‬‬

‫‪43‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ =Asf‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﺴﯿﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪=2 ( +‬‬
‫‪2‬‬
‫)‬ ‫)‪(16-3-2-10‬‬

‫‪ =b‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺗﺴﻤﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻧﯿﺮو‬

‫‪ 2-7-3-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﮥ ﺳﺮﭘﻬﻦ‬

‫‪ ‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﺳﺮﭘﻬﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺳﻮراخ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ و ﮐﺎﻣﻼً ﺻﻔﺤﻪاي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮ ﭘﻬﻦ اﯾﻦ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داﯾﺮهاي و ﻫﻢﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎ ﺳﻮراخ ﭘﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﻌﺎع ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺎﻫﯿﭽﻪاي ﺷﮑﻞ ﮐﻪ در ﻟﺒﮥ اﺗﺼﺎل ﻗﺴﻤﺖ ﭘﻬﻦ ﺑﻪ ﺗﺴﻤﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻗﻄﺮ ﺳﺮ‬
‫داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ ‬ﻗﻄﺮ ﭘﯿﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 8‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻗﻄﺮ ﭘﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ )ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﯿﺶ از ‪ 485‬ﻣﮕﺎ ﭘﺎﺳﮑﺎل(‪ ،‬ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ و ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﺎً ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 8‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫را ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﻗﻠﻢ اﺗﺼﺎل داراي ﻣﻬﺮه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻔﺖ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﺟﻤﻊ و ﻓﺸﺮده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺗﺴﻤﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺮ ﻧﯿﺮوي وارده ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 3‬و ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 4‬ﭘﻬﻨﺎي ﺗﺴﻤﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد )ﺣﺪ ﺑﺎﻻي ‪ b‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﻈﻮر ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﮥ ﺳﺮﭘﻬﻦ در ﺷﮑﻞ ‪ 2-3-2-10‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪44‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫)‪(2‬‬ ‫‪≥ 12‬‬

‫)‪(3‬‬ ‫‪≤8‬‬
‫‪7‬‬
‫)‪(4‬‬ ‫‪≥ 8w‬‬
‫)‪(5‬‬ ‫≤‬ ‫‪+1‬‬
‫)‪(6‬‬ ‫≥‬
‫)‪(7‬‬ ‫=‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫)‪(8‬‬ ‫≤‬ ‫≤‬
‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬
‫)‪(9‬‬ ‫=‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 2-3-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﺳﺮ ﭘﻬﻦ‬

‫‪45‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 4-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﻨﺸﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺪون اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫ﻓﺸﺎري ﮐﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﻋﻀﻮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-4-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-4-2-10 ‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ و ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي‬
‫‪ 3-4-2-10 ‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي‬
‫‪ 4-4-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ 5-4-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺧﻤﺸﯽ–ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫‪ 6-4-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬
‫‪ 7-4-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه )ﻣﺮﮐﺐ(‬

‫‪ 1-4-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻧﯿﻤﺮخ ﺗﮏ‪ ،‬ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻣﺮﮐﺐ و ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫از ورق و ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 7-2-10‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺎوي ‪  P‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺪون‬
‫اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪،‬‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪون اﺟﺰاي‬
‫ﻻﻏﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 1-4-2-10‬اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-4-2-10‬ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪون اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬

‫ﺷﮑﻞ ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﻧﻮع ﻣﻘﻄﻊ‬

‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر‬

‫‪1‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫ﺗﻘﺎرن‬

‫‪ ‬ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﺗﻘﺎرن‬ ‫‪2‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪-‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺻﻠﯿﺒﯽ‬
‫‪3‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺮﮐﺐ‬

‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪4‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬

‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪5‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي‬ ‫‪6‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺮﮐﺐ از دو ﻧﯿﻤﺮخ‬

‫‪7‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫ﻧﺒﺸﯽ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ‬

‫‪ ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪6-4-2-10‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬ ‫‪8‬‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ‬ ‫‪9‬‬

‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺪون ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‬

‫‪ ‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫‪10‬‬
‫ﻏﯿﺮ از ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ‬

‫‪47‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 2-4-2-10‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ و ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي‬

‫‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‪ ،K ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻻﻏﺮي اﻋﻀﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ :L‬ﻃﻮل ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ :r‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ‬

‫‪ 3-4-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي‬

‫اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ‪ ،( )max ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ 200‬ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-4-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‪ ، Pn ،‬ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺪون اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pn = FcrAg‬‬ ‫)‪(1-4-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ =Fcr‬ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﮐﻪ از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﯾﺎ ‪≤ 2/25‬‬ ‫‪≤ 4/71‬‬ ‫اﻟﻒ( اﮔﺮ‬

‫‪Fcr = 0/658  Fy‬‬ ‫)‪(2-4-2-10‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﯾﺎ ‪ 2/25‬‬ ‫‪ 4/71‬‬ ‫ب( اﮔﺮ‬

‫‪Fcr = 0/877 Fe‬‬ ‫)‪(3-4-2-10‬‬

‫‪48‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫= ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = K‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = r‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = Fe‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫=‬
‫(‬ ‫‪)2‬‬

‫‪ 5-4-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺧﻤﺸﯽ– ﭘﯿﭽﺸﯽ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 1-4-2-10‬ﻧﯿﺰ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬
‫اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ داراي ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻃﻮل آزاد ﻣﻬﺎر ﻧﺸﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﭘﯿﭽﺶ از ﻃﻮل آزاد ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻤﺶ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺪون اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ و‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pn=Fcr Ag‬‬ ‫)‪(4-4-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن ﺗﻨﺶ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،Fcr ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮي و ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫‪Fcry + Fcrz‬‬ ‫‪4Fcry Fcrz H‬‬
‫=‪Fcr‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫)‪(5-4-2-10‬‬
‫‪2H‬‬ ‫‪(Fcry +Fcrz )2‬‬

‫‪ ،‬ﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 4-4-2-10‬ﺑﺮاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ‪ y‬ﺑﺎ‬ ‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق‪،‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ‪ 2-4-2-10‬ﯾﺎ ‪ 3-4-2-10‬ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ‪=( )y‬‬

‫‪49‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺟﻔﺖ ﻧﺒﺸﯽ )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ (7-4-2-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ‪=( )m‬‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه و ‪ Fcrz‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫= ‪Fcrz‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(6-4-2-10‬‬

‫ب( ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ‪ Fcr ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس رواﺑﻂ ‪ 2-4-2-10‬ﯾﺎ ‪ 3-4-2-10‬و ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫)‪ (Fe‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﯾﺎ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫( ‪Fe = ‬‬ ‫‪)2‬‬
‫‪+ GJ ‬‬ ‫)‪(7-4-2-10‬‬

‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﮐﻪ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن آﻧﻬﺎ ‪ y‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫‪Fey + Fez‬‬ ‫‪4Fey FezH‬‬
‫= ‪F‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(8-4-2-10‬‬
‫‪2H‬‬ ‫‪Fey +Fez‬‬

‫ب‪ (3-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺧﻤﺸﯽ–ﭘﯿﭽﺸﯽ ‪ Fe‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ رﯾﺸﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ درﺟﻪ ﺳﻮم زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(Fe-Fex)(Fe-Fey)(Fe-Fez)−F 2 (Fe-Fey‬‬ ‫)‪−F 2 (Fe-Fex‬‬ ‫‪=0‬‬ ‫)‪(9-4-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‬ ‫‪= Ag‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﺗﺎﺑﯿﺪﮔﯽ‬ ‫‪= Cw‬‬
‫ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ‬ ‫‪ Iy‬و ‪= Ix‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ‪ x‬و ‪y‬‬ ‫‪Ky‬و ‪= Kx‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫‪= Kz‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬ ‫‪=J‬‬

‫‪50‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪1‬‬
‫‪ = G‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺮﺷﯽ ‪) G = 2/6 E‬ﺑﺎ ﻓﺮض ‪( =0/3‬‬
‫‪ yo‬و ‪ = xo‬ﻣﺨﺘﺼﺎت ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻄﺢ‪ xo=0) ،‬ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ و ﻧﯿﻤﺮخ ﺳﭙﺮي‬
‫ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‪(y‬‬
‫‪ = rx ، ry‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﻮل ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ‪ x‬و ‪y‬‬

‫̅ = ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻗﻄﺒﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮش ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫̅‬ ‫=‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫)‪(10-4-2-10‬‬

‫‪ = H‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪H =1-‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(11-4-2-10‬‬

‫‪ =Fex‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺧﻤﺸﯽ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ‪ x‬ﮐﻪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫= ‪Fex‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(12-4-2-10‬‬

‫‪ =Fey‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺧﻤﺸﯽ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ‪ y‬ﮐﻪ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫= ‪Fey‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(13-4-2-10‬‬

‫‪ =Fez‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﭘﯿﭽﺸﯽ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫(‪Fez = ‬‬ ‫‪)2‬‬
‫‪+GJ‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(14-4-2-10‬‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺗﻘﺎرن دو ﻣﺤﻮره‪ Cw ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺴﺎوي ‪ Iyho2/4‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫در آن ‪ ho‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎلﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي و ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ در‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ Fez‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺟﻤﻼت ﺣﺎوي ‪ Cw‬ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻧﻤﻮده و ‪ xo‬را ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪51‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 6-4-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‪ ،Pn ،‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ‪≤20‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 5-4-2-10‬و ﺑﺎ‬ ‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 4-4-2-10‬و ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ‪20‬‬
‫اﺻﻼﺣﺎت ﻻﻏﺮي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪﻫﺎي اﻟﻒ و ب ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺑﺮون ﻣﺤﻮري ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري در ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﻧﯿﺮوي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺒﺸﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺳﺎق و در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﻤﺎن ﺳﺎق اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪ (2‬اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺟﻮش و ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﭘﯿﭻ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻋﺮﺿﯽ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻋﻀﻮ اﻋﻤﺎل ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎقﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎق ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت اﻋﻀﺎي ﺗﮏ و ﯾﺎ اﻋﻀﺎي ﺟﺎن ﺧﺮﭘﺎﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﻤﺖ ورق‬
‫اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﯾﺎل‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻻﻏﺮي اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪≤80‬‬

‫‪= 72 +0/75‬‬ ‫)‪(15-4-2-10‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪80‬‬
‫‪= 32 +1/25‬‬ ‫‪≤ 200‬‬ ‫)‪(16-4-2-10‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎق ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺎق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 1/7‬ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از رواﺑﻂ ‪ 15-4-2-10‬و ‪ 16-4-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 0/95L/rz‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫‪ 4(bl/bs)2-1‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﺎقﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎقﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ و‬
‫ﻋﻀﻮي از ﺟﺎن ﺧﺮﭘﺎي ﺟﻌﺒﻪاي ﯾﺎ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻣﺠﺎورﺷﺎن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻃﺮف ورق اﺗﺼﺎل‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻻﻏﺮي اﺻﻼح ﺷﺪه از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪52‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪≤75‬‬

‫‪= 60+0/8‬‬ ‫)‪(17-4-2-10‬‬

‫‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي‪ 75‬‬

‫‪= 45 +‬‬ ‫‪≤ 200‬‬ ‫)‪(18-4-2-10‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺎق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 1/7‬ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎق‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از رواﺑﻂ ‪ 17-4-2-10‬و ‪ 18-4-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 0/82L/rz‬در‬ ‫ﺟﻤﻠﮥ ‪ 6 /b -1‬اﻓﺰاﯾﺶ داد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = L‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻣﺤﻮر اﻋﻀﺎ‬
‫‪ = bl‬ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺎق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪ = bs‬ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺎق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪ = rx‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺳﺎق ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه‬
‫‪ = rz‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﻧﺒﺸﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪﻫﺎي اﻟﻒ و ب‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺎقﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1/7‬ﯾﺎ ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻋﺮﺿﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ ‪ 7-2-10‬ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 7-4-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً از ورق ﯾﺎ از دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﻟﻘﻤﻪ‬
‫ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﯾﺎ از دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ورق ﺳﺮاﺳﺮي ﯾﺎ ﺑﺴﺖ و ﯾﺎ از دو ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه‬

‫‪53‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ و ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-7-4-2-10‬و ‪ 2-7-4-2-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-7-4-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 4-4-2-10‬و ‪5-4-2-10‬‬
‫و ﺑﺎ اﺻﻼﺣﺎت ﻻﻏﺮي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي اﻟﻒ و ب اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﮐﻨﻨﺪة ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﯿﭽﯽ و ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺗﮑﺎﺋﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ‬
‫ﺑﺴﺖ )ﻣﺤﻮر ﺑﺪون ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه( ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪( )m = ( )2 + ( )2‬‬ ‫)‪(19-4-2-10‬‬

‫ب( در اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﺘﺼﻞﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻮﺷﯽ و ﯾﺎ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺑﺪون ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه )ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ ﺑﺴﺖ در اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ‬
‫ﺑﺴﺖ(‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪≤40‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪( )m = ( )o‬‬ ‫)‪(20-4-2-10‬‬
‫‪KL‬‬ ‫‪KL 2‬‬ ‫‪Ka 2‬‬
‫‪ 40‬‬ ‫‪‬‬ ‫) ‪( )m = ( r ) + ( ri‬‬ ‫)‪(21-4-2-10‬‬
‫‪i‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = ( )m‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي اﺻﻼح ﺷﺪة ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﺪون ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‬
‫‪ = ( )o‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﺪون ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‬
‫‪ 0/5 = Ki‬ﺑﺮاي ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ‬
‫= ‪ 0/75‬ﺑﺮاي ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ‬
‫= ‪ 0/86‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ‬

‫‪54‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = a‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬

‫‪ = ri‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰا‬
‫‪ 2-7-4-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي اﺟﺰاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪ a‬ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫‪3‬‬
‫ﻧﺤﻮيﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰا در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪ ، Ka/ri ،a‬از ‪ 4‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﮐﻞ‬
‫ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ؛ ﮐﻪ در آن ‪ ،ri‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺮ ﺟﺰء ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺘﺼﻞﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮﺷﯽ و ﯾﺎ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺗﮑﺎﺋﯽ ﯾﺎ‬
‫اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺘﺼﻞﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮﺷﯽ ﯾﺎ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫پ( در اﻧﺘﻬﺎي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﯾﺎ در ﻣﺤﻞ‬
‫ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه در درز وﺻﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاء ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪1/5‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺤﻮر آﻧﻬﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ وﺳﯿﻠﮥ اﺗﺼﺎل ﺟﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻮش‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ت( ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬از ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ و ورقﻫﺎي ﺳﺮاﺳﺮي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ در ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﻮاﺻﻞ ﻃﻮﻟﯽ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﯿﻦ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﻧﻮارﻫﺎي ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻻزم ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﭘﯿﭻﻫﺎ در ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت رﻧﮓﺷﺪه و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪24‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﺗﺼﺎل‬
‫دو ورق ﯾﺎ ورق و ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﺟﻮش ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﻋﻀﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﯿﻦ ﺟﻮشﻫﺎي ﻣﻨﻘﻄﻊ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 0/75‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺧﺎرﺟﯽ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت در‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﺧﻄﻮط اﺗﺼﺎل ﻣﺠﺎور در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺲ و ﭘﯿﺶ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ )روﺑﺮوي ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ(‪.‬‬

‫‪55‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 1/12‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺧﺎرﺟﯽ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 450‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت در‬ ‫)‪(2‬‬
‫ﺧﻄﻮط اﺗﺼﺎل ﻣﺠﺎور ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺲ و ﭘﯿﺶ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ث( ﭼﺎﻧﭽﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري از ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ و ورقﻫﺎي ﺳﻮراخدار ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺿﻮاﺑﻂ‬
‫زﯾﺮ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﻬﻨﺎي اﯾﻦ ورقﻫﺎ )ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ورق ﺳﻮراخدار ﻣﻨﻬﺎي ﻋﺮض‬
‫ﺳﻮراخ( ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1/40‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (1‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ورق ﺳﻮراخ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آن از‬
‫)‪ (2‬ﻧﺴﺒﺖ ﻃﻮل ﺳﻮراخ )در راﺳﺘﺎي ﺗﻨﺶ( ﺑﻪ ﻋﺮض ﺳﻮراخ از ‪ 2‬ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﯿﻦ ﺳﻮراخﻫﺎ در راﺳﺘﺎي ﺗﻨﺶ از ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﺮﺿﯽ ﻣﺘﺼﻞﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺷﻌﺎع ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺳﻮراخﻫﺎ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﻘﺎط ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ج( ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري از ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ و ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب در اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ورق ﺑﺴﺖ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻋﻀﻮ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﻃﻮل ورقﻫﺎي ﺑﺴﺖ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ )در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ( ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮاﮐﺰ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ و ﻃﻮل ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻀﺎي‬
‫ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري اﺗﺼﺎل را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه از ﻃﺮف ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﮐﻒﺳﺘﻮن و از ﻃﺮف ﺗﯿﺮ و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ‬
‫ﺳﺘﻮن را دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ b/50‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورق اﺗﺼﺎل در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ و‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﺮﺿﯽ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺗﺼﺎل اﯾﻦ ورقﻫﺎ ﺑﻪ اﺟﺰاي ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري از‬

‫‪56‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﺮﺿﯽ )ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري( وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ اﯾﻦ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري )اﻣﺘﺪاد ﺗﻨﺶ( ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺠﺎوز‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورق اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 3‬ﻋﺪد ﭘﯿﭻ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل‪،‬‬
‫ﺗﻌﺪاد و ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﻨﺘﻘﻞﺷﺪه از‬
‫ﻃﺮف ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﮐﻒ ﺳﺘﻮن و از ﻃﺮف ﺗﯿﺮ و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺳﺘﻮن را دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ از ﻧﻮع ﺟﻮﺷﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دور ﺗﺎ دور اﯾﻦ‬
‫ورقﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺟﻮش ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮش ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري را دارا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب را ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽ ﯾﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫اﺟﺰاي ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب را ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻗﺮار داد ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﻻﻏﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰا ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ اﺗﺼﺎل ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ )اﻟﻒ( از ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه )ﻣﺮﮐﺐ( را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻮل‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ‬
‫ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮﺟﻮد ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري و ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮازات ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻃﻮل ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب‪ ،‬در ﺑﺴﺖﻫﺎي ﺗﮑﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺗﺼﺎﻻت )ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﺟﻮش( دو اﻧﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري و در ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب‬
‫ﺿﺮﺑﺪري ‪ 70‬درﺻﺪ اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺗﮏ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 140‬و ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺿﺮﺑﺪري‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 200‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (6‬زاوﯾﮥ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺴﺖﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري )‪ ،(‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 45‬درﺟﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺿﺮﺑﺪري و ‪ 60‬درﺟﻪ ﺑﺮاي ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب ﺗﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪57‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (7‬اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ اﺗﺼﺎﻻت دو اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺴﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارﺟﺢ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﺮﺑﺪري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ از ﻧﯿﻤﺮخ ﻣﻨﺎﺳﺐ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺒﺸﯽ( ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻄﺢ ﻧﯿﻤﺮخ ﻫﺎ ≥‪( b‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 3-4-2-10‬ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮرب‬

‫چ( ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ و ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ زﯾﺮ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺟﺰاي ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺴﺖﻫﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازهاي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﻻﻏﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰاي ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ دو ﺑﺴﺖ‬
‫ﻣﺘﻮاﻟﯽ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ )اﻟﻒ( از ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽ ﯾﺎ ﻫﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺖ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﮑﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻋﻨﻮان ﺷﺪه در ﻣﻮردﻫﺎي )‪ 1‬ﺗﺎ ‪ (5‬از ﺑﻨﺪ )ج( ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺴﻤﺖ در آﻧﻬﺎ رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪58‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫)‪ (3‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻮل‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ‬
‫ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري و ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺻﻔﺤﮥ ﺑﺴﺖﻫﺎ ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮﺟﻮد ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري و‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺻﻔﺤﮥ ﺑﺴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي در اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرب و ﻧﯿﺰ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻋﻨﻮانﺷﺪه در ﻣﻮرد )‪ (1‬از ﺑﻨﺪ )ج( در ﺧﺼﻮص ورقﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ورقﻫﺎي‬
‫اﺗﺼﺎل را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻃﻮل ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 2‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ دو ﻧﯿﻤﺮخ ≥ ‪b‬‬

‫‪a‬‬
‫‪a‬‬

‫‪1‬‬
‫‪t = 50 b‬‬

‫‪a‬‬

‫‪1‬‬
‫‪t = 50 b‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 4-4-2-10‬ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺴﺖﻫﺎي ﻣﻮازي‬

‫‪59‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 5-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺳﺎده ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺧﻤﺶ ﺳﺎده اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮرﻫﺎي‬
‫اﺻﻠﯽ و ﻣﺎر ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮش ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﻮد ﯾﺎ در ﻣﺤﻞ ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ ﺑﺎر و در ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﭘﯿﭽﺶ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-5-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻓﺸﺮده ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و اﻋﻀﺎي ﺑﺎ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﻓﺸﺮده ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫‪ 3-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫‪ 4-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫‪ 5-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻻﻏﺮ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫‪ 6-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﻧﺎوداﻧﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ‬
‫‪ 7-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺣﻮل ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻗﻮي و ﺿﻌﯿﻒ‬
‫‪ 8-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 9-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮي و ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري در ﺻﻔﺤﮥ ﺗﻘﺎرن‬
‫‪ 10-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬
‫‪ 11-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮهاي و ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬
‫‪ 12-5-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬
‫‪13-5-2-10 ‬ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت اﺑﻌﺎدي ﻣﻘﻄﻊ اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪60‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-5-2-10‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي‬ ‫ﻻﻏﺮي ﺟﺎن‬ ‫ﻻﻏﺮي ﺑﺎل‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬

‫‪Y, LTB‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪2-5-2-10‬‬

‫‪LTB, FLB‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪NC‬‬ ‫‪3-5-2-10‬‬

‫‪Y, LTB, FLB, TFY‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪4-5-2-10‬‬

‫‪Y, LTB, FLB, TFY‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪5-5-2-10‬‬

‫‪Y, FLB‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪6-5-2-10‬‬

‫‪Y, FLB, WLB‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪7-5-2-10‬‬

‫‪Y, LB‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪8-5-2-10‬‬

‫‪Y, LTB, FLB‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪C, NC‬‬ ‫‪9-5-2-10‬‬

‫‪Y, LTB, LLB‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪10-5-2-10‬‬

‫‪Y, LTB‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪11-5-2-10‬‬

‫ﮐﻠﯿﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬ ‫‪N/A‬‬ ‫‪N/A‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﻧﺒﺶ ﺗﮏ‬ ‫‪12-5-2-10‬‬
‫‪ = Y‬ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪ = LTB‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ– ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪ = FLB‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل‬
‫‪ = WLB‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن‬
‫‪ = TFY‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎل‬
‫‪ = LLB‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎق‬
‫‪ = LB‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪ = C‬ﻓﺸﺮده‬
‫‪ = NC‬ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫‪ = S‬ﻻﻏﺮ‬
‫‪ = N/A‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 1-5-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 1-1-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪ b ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/9‬و ‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-5-2-10‬و ‪12-5-2-10‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 1-5-2-10‬اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-1-5-2-10‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﺮض اﺳﺘﻮار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﭘﯿﭽﺶ ﻣﻘﻄﻊ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر‬
‫ﻃﻮﻟﯽ ﻋﻀﻮ در ﻧﻘﺎط ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 3-1-5-2-10‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎي ﺳﺎده و ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر‬
‫ﻗﻮي و ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ– ﺟﺎﻧﺒﯽ )‪(Cb‬‬
‫در ﻧﻤﻮدار ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻏﯿﺮ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دو ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﺎرﺷﺪه از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪12/5‬‬
‫=‬ ‫)‪(1-5-2-10‬‬
‫‪2/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Mmax‬ﻗﺪر ﻣﻄﻠﻖ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دو ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬
‫‪1‬‬
‫‪ = MA‬ﻗﺪر ﻣﻄﻠﻖ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ در ﻧﻘﻄﻪ ‪ 4‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬
‫‪1‬‬
‫‪ = MB‬ﻗﺪر ﻣﻄﻠﻖ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ در ﻧﻘﻄﻪ ‪ 2‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬
‫‪3‬‬
‫‪ = MC‬ﻗﺪر ﻣﻄﻠﻖ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ در ﻧﻘﻄﻪ ‪ 4‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻪ اﻧﺘﻬﺎي آزاد آﻧﻬﺎ ﻣﻬﺎر ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ Cb ،‬ﻣﺴﺎوي واﺣﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ )‪ (Cb‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ Rm‬ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫( ‪Rm = 0/5 + 2‬‬ ‫‪)2‬‬ ‫)‪(2-5-2-10‬‬

‫‪62‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ‪y‬‬
‫‪ = Iy Top‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ‪y‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :3‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‪ Cb ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻣﺴﺎوي واﺣﺪ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ 3-1-5-2-10‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و ﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺑﺎل ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﻪ در ﺑﺎل ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﺸﺎر اﯾﺠﺎد ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-1-5-2-10‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬از ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ در اﻋﻀﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 5-1-5-2-10‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 6-2-10‬و ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪ 9-2-10‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻓﺸﺮده ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و‬

‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﻓﺸﺮده ﺗﺤﺖ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻓﺸﺮده ﺑﺎ دو‬
‫ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن و اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﻓﺸﺮده ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده(‬ ‫)ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده(‬ ‫)ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده(‬

‫‪63‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Mn=Mp=FyZx‬‬ ‫)‪(3-5-2-10‬‬

‫در راﺑﻄﮥ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Zx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪x‬‬
‫ب( ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ب‪ (1-‬اﮔﺮ ‪ Lb ≤ Lp‬ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ‪Lp  Lb ≤ Lr‬‬
‫( )‪Mn= Cb  Mp - (Mp-0/7FySx‬‬ ‫‪)  ≤ Mp‬‬ ‫)‪(4-5-2-10‬‬

‫ب‪ (3-‬ﺑﺮاي ‪:Lb  Lr‬‬

‫‪Mn = FcrSx ≤ Mp‬‬ ‫)‪(5-5-2-10‬‬

‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻣﻘﻄﻊ از ﻃﻮل ﻋﻀﻮ ﮐﻪ در آن ﻣﻘﺎﻃﻊ از ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﯾﺎ از‬
‫ﭘﯿﭽﺶ ﮐﻞ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي اﺧﺘﺼﺎر و ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ = Lp‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪة ﻋﻀﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻏﯿﺮارﺗﺠﺎﻋﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Lp= 1/76 ry‬‬ ‫)‪(6-5-2-10‬‬

‫‪64‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = Lr‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪة ﻋﻀﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻏﯿﺮارﺗﺠﺎﻋﯽ و ارﺗﺠﺎﻋﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪2‬‬

‫=‬ ‫‪1/95‬‬
‫‪0/7‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪6/76‬‬ ‫)‪(7-5-2-10‬‬

‫‪ = Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1 + 0/078‬‬ ‫)‪(8-5-2-10‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در راﺑﻄﮥ ‪ 8-5-2-10‬ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ رادﯾﮑﺎل را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻣﺴﺎوي واﺣﺪ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪1‬‬
‫(‬ ‫‪ = J‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ )ﻣﺴﺎوي) ‪ (bt3‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ = Sx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪x‬‬
‫‪ = ho‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎلﻫﺎ‬
‫‪ = rts‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻮﺛﺮ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫=‬ ‫)‪(9-5-2-10‬‬

‫‪ = c‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﻃﺒﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪ c =1‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‬

‫‪ c = 2‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ‬

‫‪ = Cw‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺶ ﺗﺎﺑﯿﺪﮔﯽ‬

‫‪65‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪2‬‬
‫=‪ Cw‬ﺑﻮده و ﻟﺬا راﺑﻄﮥ ‪ 9-5-2-10‬ﺑﺮاي‬ ‫‪4‬‬
‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺳﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪rts2= 2‬‬ ‫)‪(10-5-2-10‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ rts‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻘﻄﻌﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﯾﮏ ﺷﺸﻢ‬
‫ﺟﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺎر ﺑﺮ ﺟﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫=‬ ‫)‪(11-5-2-10‬‬
‫‪12 1‬‬
‫‪6‬‬

‫‪tf‬و ‪ = bf‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﻘﻄﻊ‬

‫‪ 3-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي‬

‫ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ دو ﻣﺤﻮر‬
‫ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎلﻫﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﻓﺸﺮده(‬ ‫)ﺑﺎلﻫﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﻓﺸﺮده(‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-2-5-2-10‬ب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪66‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ب( ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬

‫‪ ‬‬
‫)‪Mn = Mp - (Mp - 0/7FySx‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)‪(12-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫=‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ = p = pf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻓﺸﺮده ‪ -‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = r = rf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ‪ -‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪tf‬و ‪ = bf‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺿﺨﺎﻣﺖ و ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﻘﻄﻊ‬

‫‪ 4-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن‬

‫ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ‬
‫دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل‬
‫ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎلﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده(‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪67‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 5-5-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫‪Mn= RpcMyc= Rpc FySxc‬‬ ‫)‪(13-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = Myc‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﺑﺮاﺑﺮ ‪FySxc‬‬
‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪ x‬ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪Mp= Fy ZX ≤ 1/6 Fy Sxc‬‬ ‫)‪(14-5-2-10‬‬

‫‪ = Rpc‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )ﺧﻤﯿﺮي( ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ‪:‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫و ‪≤ pw‬‬ ‫اﮔﺮ ‪ 0/23‬‬

‫= ‪Rpc‬‬ ‫)‪(15-5-2-10‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫و ‪ pw‬‬ ‫اﮔﺮ ‪ 0/23‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪Rpc = ‬‬ ‫(‪-‬‬ ‫()‪− 1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫≤ ‪)‬‬ ‫)‪(16-5-2-10‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫اﮔﺮ ‪≤ 0/23‬‬

‫‪Rpc=1‬‬ ‫)‪(17-5-2-10‬‬
‫در راﺑﻄﮥ )‪ rw ، pw ، (16-5-2-10‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪=‬‬

‫‪68‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = p= pw‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = r= rw‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = hc‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ آﻏﺎز ﮔﺮدي رﯾﺸﻪ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﺧﻂ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺸﺎري و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ hc ،‬ﻋﺒﺎرت‬
‫اﺳﺖ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﺎ روﯾﮥ داﺧﻠﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‪.‬‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‪.‬‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ب‪ (1-‬اﮔﺮ ‪ Lb≤Lp‬ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ–ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ (2-‬اﮔﺮ ‪ Lp  Lb≤Lr‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫())‪Mn= Cb  RpcMyc - (RpcMyc-FLSxc‬‬ ‫‪) ≤ RpcMyc‬‬ ‫)‪(18-5-2-10‬‬

‫ب‪ (3-‬ﺑﺮاي ‪: Lb Lr‬‬

‫‪Mn=FcrSxc ≤ Rpc Myc‬‬ ‫)‪(19-5-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Cb‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ–ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ ‪1-5-2-10‬‬
‫‪ = Rpc، Myc،Sxc‬ﻋﯿﻨﺎً ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ اﻟﻒ ﺑﻨﺪ ‪ 4-5-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪ = Lp‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه ﻋﻀﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻏﯿﺮارﺗﺠﺎﻋﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Lp=1/1 rt‬‬ ‫)‪(20-5-2-10‬‬

‫‪ = Lr‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه ﻋﻀﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻏﯿﺮارﺗﺠﺎﻋﯽ و ارﺗﺠﺎﻋﯽ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪69‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪= 1/95‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+ 6/76‬‬ ‫)‪(21-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = J‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬
‫‪ = ho‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎلﻫﺎ‬
‫‪ = FL‬ﺗﻨﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﮔﺮ ‪≥0/7‬‬
‫‪FL = 0/7 Fy‬‬ ‫)‪(22-5-2-10‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﮔﺮ ‪0/7‬‬

‫‪FL=F y‬‬ ‫‪≥ 0/5 F y‬‬ ‫)‪(23-5-2-10‬‬

‫‪ = Sxt‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬

‫‪ = Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1 + 0/078‬‬ ‫)‪(24-5-2-10‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ J‬در راﺑﻄﮥ ‪ 24-5-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ‪≤ 0/23‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن‪ Iy ،‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪ y‬و ‪ Iyc‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪ y‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ = rt‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ‬

‫=‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(25-5-2-10‬‬
‫‪1‬‬
‫‪12‬‬
‫‪6‬‬

‫‪70‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺖﺷﺪه ﺑﺎ ورق ﯾﺎ ﻧﺎوداﻧﯽ‪:‬‬
‫‪ = rt‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻘﻄﻌﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﯾﮏ ﺳﻮم ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﻮر ﻣﺎر ﺑﺮ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ )ﻣﺤﻮر ‪(y‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ‪ rt ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻣﺴﺎوي‬
‫‪1‬‬
‫ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﻋﻼوه ‪ 3‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫)ﻣﺤﻮر ‪ (y‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪:‬‬

‫=‬ ‫)‪(26-5-2-10‬‬
‫‪1‬‬
‫‪12 1‬‬
‫‪6‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = ho‬ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎلﻫﺎ‬
‫‪ = h‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺷﺮوع ﮔﺮدي رﯾﺸﮥ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه و ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‬
‫‪ = d‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = bfc‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = tfc‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ = aw‬ﻧﺴﺒﺖ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯿﮥ اﺟﺰاي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪:‬‬

‫=‬ ‫)‪(27-5-2-10‬‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫پ‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪:‬‬
‫‪ ‬‬
‫( )‪Mn = RpcMyc - ( RpcMyc-FLSxc‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)‬ ‫)‪(28-5-2-10‬‬

‫‪71‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = FL‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ ب رواﺑﻂ ‪ 22-5-2-10‬و ‪23‬‬
‫‪ = Rpc‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )ﺧﻤﯿﺮي( ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ ‪ 16،15-5-2-10‬و ‪17‬‬
‫‪ pf،،‬و ‪ pr‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫=‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ = p = pf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻓﺸﺮده ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = r = rf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = bfc‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = tfc‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫ت( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ت‪ (1-‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ‪ Sxt ≥ Sxc‬ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت‪ (2-‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ Sxt  Sxc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Mn = RptMyt‬‬ ‫)‪(29-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Myt‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ )‪(Myt = FySxt‬‬
‫‪ = Sxt‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ = Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = Rpt‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )ﺧﻤﯿﺮي( ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و از‬
‫رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي ‪≤ pw‬‬

‫= ‪Rpt‬‬ ‫)‪(30-5-2-10‬‬

‫‪72‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي ‪ pw‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪Rpt = ‬‬ ‫(‪-‬‬ ‫( )‪− 1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫≤ ‪)‬‬ ‫)‪(31-5-2-10‬‬

‫‪ = hc‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ ‪-4-5-2-10‬اﻟﻒ‬

‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ pw ، ‬و ‪ rw‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪=‬‬
‫‪ = p= pw‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = r = rw‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬

‫‪ 5-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ‬

‫ﺑﺎﻟﻬﺎي ﻓﺸﺮده و ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻻﻏﺮ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر‬
‫ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﺑﺎﻟﻬﺎي ﻓﺸﺮده و ﻏﯿﺮ ﻓﺸﺮده و ﺟﺎن ﻻﻏﺮ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎلﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﻻﻏﺮ(‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪-‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪73‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫‪Mn=RpgF ySxc‬‬ ‫)‪(32-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = Rpg‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪= 1−‬‬
‫‪1200 300‬‬
‫‪− 5/7‬‬ ‫‪≤ 1/0‬‬ ‫)‪(33-5-2-10‬‬

‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ =hc‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ ‪-4-5-2-10‬اﻟﻒ‬
‫‪ =tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ =aw‬ﻧﺴﺒﺖ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 27-5-2-10‬ﮐﻪ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ب‪ (1-‬اﮔﺮ ‪ . Lb ≤ Lp‬ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ‪LbLp‬‬
‫‪Mn=RpgFcrSxc‬‬ ‫)‪(34-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Rpg‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪32-5-2-10‬‬
‫‪ =Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ =Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ‪:‬‬

‫⎧‬ ‫=‬ ‫‪− 0/3‬‬ ‫≤‬ ‫<‬ ‫≤‬

‫‪2‬‬ ‫)‪(35-5-2-10‬‬
‫⎨‬ ‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫≤‬ ‫>‬
‫⎩‬

‫‪74‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﯿﻦ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ = Lp,Lr‬از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Lp = 1/1rt‬‬ ‫)‪(36-5-2-10‬‬

‫‪Lr = rt‬‬ ‫)‪(37-5-2-10‬‬

‫‪0/7‬‬

‫‪ = rt‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ ‪-4-5-2-10‬ب‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫پ‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫‪Mn = RpgFcrSxc‬‬ ‫)‪(38-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Rpg‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪32-5-2-10‬‬
‫‪ =Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ =Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬‬
‫( )‪Fcr =  Fy - (0/3Fy‬‬ ‫‪)‬‬ ‫)‪(39-5-2-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ pf،،‬و ‪ pr‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫=‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ = p =pf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ = r =rf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ =tfc, bfc‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﻬﻨﺎ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫‪75‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ت( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ت‪(1-‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ‪ Sxt ≥ Sxc‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت‪(2-‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ‪. Sxt  Sxc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Mn = FySxt‬‬ ‫)‪(40-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Sxt‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ =Sxc‬ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬

‫‪ 6-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﻧﺎوداﻧﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﻧﺎوداﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎلﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده و ﯾﺎ ﻻﻏﺮ(‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Mn = Mp = FyZy ≤ 1/6 FySy‬‬ ‫)‪(41-5-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Sy‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ )ﻣﺤﻮر‪(y‬‬
‫‪ =Zy‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ )ﻣﺤﻮر‪(y‬‬

‫‪76‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃ‬

‫ب( ﻛﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﻮﺿﻌﻲ ﺑﺎل‬

‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﻌﻲ ﺑﺎل ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻦ‬ ‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﻲ ﺑﺑﻪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻏﻴﺮﻓﺸﺮده‪:‬‬
‫‪ష ౦౜౜‬‬
‫‪Mn = M‬‬ ‫‪FySy) ሺ‬‬
‫‪Mp - (Mp-0/7F‬‬ ‫‪)‬‬ ‫)‪(42-5-2-10‬‬
‫‪౨౜ష ౦౜‬‬
‫‪౦‬‬

‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫ﺿﻌﻴﻒ )ﻣﺤﻮر ‪(y‬‬
‫ﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿ‬
‫ﻄﻊ اﻻﺳﺘﻴﻚ ﻧﺴ‬
‫‪ =Sy‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄ‬
‫‪ pf ، ‬و ‪ pr‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ୠ‬‬
‫=‪‬‬
‫‪2୲౜‬‬
‫‪ =p=pf‬ﺣﺪ ﻻ‬
‫ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫ﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬ ‫‪ =r=rf‬ﺣﺪ ﻻ‬
‫ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻏﻏﻴﺮﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﻜﻞ‬
‫ﻊ‬ ‫ﺼﻒ ﭘﻬﻨﺎي ﻛﻠﻲ ﺑﺎل ﺑﺮاي‬
‫ﻛﻠﻲ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﻲ و ﻧﺼﻒ‬
‫‪ =b‬ﭘﻬﻨﺎي ﻲ‬
‫ﺑﺎل‬
‫‪ =tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ل‬

‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻗﻮي و ﺿﻌﻴﻒ‬

‫ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻜﻞ ﺣﻮل ﻣﺤ‬
‫ي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻲ‬
‫ﺧﻤﺸﻲ اﺳﻤﻲ اﻋﻀﺎي‬
‫ﻲ‬ ‫‪ 7-5-2-10‬ﻣﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻄﻊ ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎ و‬
‫اﺳﻤﻲ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄ‬
‫ﺖ ﺧﻤﺸﻲ ﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﻪ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﻳﻦ ﺪ‬
‫ﺿﻌﻴﻒ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪..‬‬
‫ﺟﺎنﻫﺎي ﻓﺸﺮدده ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻓﺸﺮده ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮررﻫﺎي ﻗﻮي ﻳﺎ ﺿ‬

‫ﺸﺮده ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻓﺸﺮدهه(‬
‫ﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎنﻫﺎ ﻓﺸ‬
‫)ﺑﺎلﻫﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻓﺸ‬

‫‪ ‬‬ ‫‪77‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Mn= Mp= FyZ‬‬ ‫)‪(43-5-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Z‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل‬

‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎلﻫﺎي ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪:‬‬

‫‪Mn= Mp - (Mp-FyS) 3/57‬‬ ‫‪-4 ≤ Mp‬‬ ‫)‪(44-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = S‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = b‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﺨﺶ ‪2-2-10‬‬
‫‪ = tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن‬

‫پ‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺟﺎنﻫﺎي ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺟﺎنﻫﺎي ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬

‫‪Mn= Mp - (Mp-F yS) 0/305‬‬ ‫‪-0/738  ≤ Mp‬‬ ‫)‪(45-5-2-10‬‬

‫‪78‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬

‫‪ = h‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺷﺮوع ﮔﺮدي رﯾﺸﮥ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه و ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ = S‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬

‫‪ 8-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ ﻻﻏﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻄﺎﺑﻖ‬ ‫‪> 0/31‬‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬ ‫‪≤ 0/31‬‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت ‪ 2-2-10‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Mn = Mp = FyZ‬‬ ‫)‪(46-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Z‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬

‫‪79‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫ب‪ (1-‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ (2-‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪0/021‬‬
‫=‬ ‫‪+F‬‬ ‫‪S‬‬ ‫)‪(47-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪار‬
‫‪ = S‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ 9-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮي و ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري در ﺻﻔﺤﮥ ﺗﻘﺎرن‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮي و ﻧﺒﺸﯽ ﺟﻔﺖ‬
‫ﮐﻪ در ﺻﻔﺤﮥ ﺗﻘﺎرن ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪهاﻧﺪ )ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪ .(x‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي‬
‫ﻻﻏﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫)ﺑﺎل ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪ ،‬ﺟﺎن ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎ ﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده(‬

‫‪80‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ– ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫اﻟﻒ‪ (1-‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺑﺎل ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﺷﺪ(‪:‬‬
‫‪Mn= Mp = FyZx ≤ 1/6My‬‬ ‫)‪(48-5-2-10‬‬

‫اﻟﻒ‪ (2-‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺟﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺑﺎل ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ ﺑﺎﺷﺪ(‪:‬‬
‫‪Mn = Mp = FyZx ≤ My‬‬ ‫)‪(49-5-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Zx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ‪) x‬ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ(‬
‫‪ = My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫=‬ ‫=‬ ‫‪+ √1 +‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(50-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬

‫‪= ±2/3‬‬ ‫)‪(51-5-2-10‬‬

‫در راﺑﻄﮥ ﻓﻮق ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎل ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎل ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ =Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ‪y‬‬
‫‪ =J‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ‬

‫‪81‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ =d‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬

‫‪ =Lb‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﺳﭙﺮيﻫﺎ‬

‫پ‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻏﯿﺮ ﻓﺸﺮده‪:‬‬
‫‪ ‬‬
‫)‪M n= Mp - (Mp-0/7FySx‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪≤ 1 / 6M y‬‬ ‫)‪(52-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Sxc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري‬
‫‪ =My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ =Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ pf ، ‬و ‪ pr‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫=‪‬‬
‫‪2‬‬

‫‪ =p = pf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫‪ =r = rf‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ‪ -‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ‪ 3-2-2-10‬و ‪4-2-2-10‬‬
‫ت( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن ﺳﭙﺮيﻫﺎ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن ﺳﭙﺮيﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮيﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎل آﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Mn = Fcr Sx‬‬ ‫)‪(53-5-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Sx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي آزاد ﺟﺎن ﺳﭙﺮي‬
‫‪ =Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺟﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪82‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪:‬‬ ‫‪≤ 0/84‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي‬

‫‪Fcr=F y‬‬ ‫)‪(54-5-2-10‬‬

‫‪: 0/84‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 1/03‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي‬

‫‪Fcr= 2/55-1/84‬‬ ‫‪ Fy‬‬ ‫)‪(55-5-2-10‬‬

‫‪::‬‬ ‫‪ 1/03‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي‬

‫‪0/69‬‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(56-5-2-10‬‬

‫‪ 10-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫اﺛﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪z‬‬
‫‪w‬‬

‫‪w‬‬
‫‪z‬‬

‫در ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﺎر‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﻮرﻫﺎي )‪ (x,y‬ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ در ﻧﺒﺸﯽﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻮد ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر ﮐﺎﻓﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻧﺒﺸﯽ )‪ (w,z‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪83‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Mn = 1/5My‬‬ ‫)‪(57-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ ﻣﺴﺎوي ‪SFy‬‬
‫‪ =S‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪-‬ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻮد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ‪ Me ≤ My‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪0/17‬‬
‫‪Mn = (0/92 -‬‬ ‫‪) Me‬‬ ‫)‪(58-5-2-10‬‬
‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ‪ Me  My‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪Mn= (1/92-1/17‬‬ ‫‪) My ≤ 1/5My‬‬ ‫)‪(59-5-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪ ،Me ،‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪-‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻮده و از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻮده و ﻧﺒﺸﯽ ﺑﺎ دو ﺳﺎق ﻣﺴﺎوي و ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪-‬ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪84‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻟﺒﮥ آزاد ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ )ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺒﺸﯽ(‪:‬‬
‫‪0/66‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1 + 0/78‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫)‪(60-5-2-10‬‬

‫ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻟﺒﮥ آزاد ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ )ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺒﺸﯽ(‪:‬‬
‫‪0/66‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1 + 0/78‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪+1‬‬ ‫)‪(61-5-2-10‬‬

‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ My‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ ‬ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1/64‬‬
‫‪‬‬ ‫‪( )2 − 1/4‬‬ ‫‪ β = 0/8‬‬ ‫)‪(62-5-2-10‬‬

‫‪1/64‬‬
‫≤‬ ‫‪( )2 − 1/4‬‬ ‫‪ β = 0/1‬‬ ‫)‪(63-5-2-10‬‬

‫)‪ (2‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ x‬و ‪ y‬ﺑﻮده و ﻧﺒﺸﯽ ﺑﺎ دو ﺳﺎق ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﺪ و در ﻣﺤﻞ‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ Me ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫‪ 1/25‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Me‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در ﺣﺎﻟﺖ )‪ (1‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺸﯽ ﺑﺮاي ‪ My‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻗﻮي ﺑﻮده و ﻧﺒﺸﯽ ﺑﺎ دو ﺳﺎق ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪0/46‬‬ ‫‪2 2‬‬
‫=‪Me‬‬ ‫)‪(64-5-2-10‬‬

‫)‪ (4‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻗﻮي ﺑﻮده و ﻧﺒﺸﯽ ﺑﺎ دو ﺳﺎق ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪4/9‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫=‪Me‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪+ 0/052‬‬ ‫‪ + ‬‬ ‫)‪(65-5-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =Cb‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-5-2-10‬و ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ آن ‪ 1/5‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪85‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ =Lb‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ =Iz‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ‬
‫‪ =rz‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ‬
‫‪ =t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪ =w‬ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮات ﺳﺎقﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ‬
‫ﺳﺎق ﮐﻮﺗﺎه در ﻓﺸﺎر اﺳﺖ ‪ w‬ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﺎق ﺑﻠﻨﺪ در ﻓﺸﺎر اﺳﺖ ‪ w‬ﻣﻨﻔﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ w‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪2‬‬
‫= ‪w‬‬ ‫( ∫‬ ‫‪+‬‬ ‫‪dA - 2zo‬‬ ‫)‪(66-5-2-10‬‬

‫‪ =Iw‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻗﻮي‬

‫‪ =zo‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﻤﻮدي ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد ﮐﻪ ﻟﺒﮥ آزاد ﺳﺎق ﻧﺒﺸﯽ )ﭘﻨﺠﮥ ﻧﺒﺸﯽ(‬
‫در ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎق ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻧﺒﺶﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎق آﻧﻬﺎ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده اﺳﺖ ‪ Mn‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‬

‫) (‪Mn = FySc (2/43-1/72‬‬ ‫)‬ ‫)‪(67-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =b‬ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﺳﺎق ﻓﺸﺎري ﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪ =t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺎق ﻓﺸﺎري ﻧﺒﺸﯽ‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ =Sc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﮥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺒﺸﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي‬
‫ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي دو ﺳﺎق ﻣﺴﺎوي ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ‪ x‬و ‪ y‬ﻗﺮار دارﻧﺪ و در ﺗﻤﺎم‬

‫‪86‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻃﻮل ﺧﻮد ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ Sc ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/8‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻫﺎي ‪x‬‬
‫و ‪ y‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 11-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮهاي و ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻮﭘﺮ ﭼﻬﺎرﮔﻮش ﮐﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻧﯿﺰ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮهاي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪0/08‬‬
‫و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و‬ ‫‪2‬‬ ‫≤‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي و ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮهاي‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn ،‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Mn=Mp=FyZ≤1/6My‬‬ ‫)‪(68-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪،‬‬
‫‪ = MP‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Z‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ = My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ‬

‫‪87‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ = d‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬
‫‪ = t‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺧﻤﺶ‬
‫‪0/08‬‬
‫و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮهاي ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫‪2‬‬ ‫≤‬ ‫ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي و داراي ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ – ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪0/08‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪≤ 1/9‬‬ ‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي و داراي ﺷﺮاﯾﻂ‬

‫(‪Mn= Cb1/52-0/274‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪)  M y ≤ Mp‬‬ ‫)‪(69-5-2-10‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 1/9‬‬ ‫ب‪ (3-‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي و داراي ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫‪Mn = FcrS x ≤ Mp‬‬ ‫)‪(70-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪1/9‬‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫)‪(71-5-2-10‬‬
‫) ‪( 2‬‬

‫‪ = Sx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪ = My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪ = d‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬
‫‪ = t‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮش‬
‫‪ = Cb‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-5-2-10‬ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1/5‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ درﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪88‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 12-5-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ‬
‫ﺧﻤﺶ ﻗﺮار دارد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‪ ،Mn،‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Mn = Fn Smin‬‬ ‫)‪(72-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪،‬‬
‫‪ = Smin‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺧﻤﺶ‬
‫‪ = Fn‬ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪Fn = Fy‬‬ ‫)‪(73-5-2-10‬‬

‫ب( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪Fn = Fcr ≤ Fy‬‬ ‫)‪(74-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fcr‬ﺗﻨﺶ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ Z‬ﺷﮑﻞ‪ Fcr ،‬ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻌﺎدل ﻧﺼﻒ‬
‫‪ Fcr‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺎل و ﺟﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‬

‫پ( ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫‪Fn = Fcr ≤ Fy‬‬ ‫)‪(75-5-2-10‬‬

‫‪ = Fcr‬ﺗﻨﺶ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫‪89‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 13-5-2-10‬ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت اﺑﻌﺎدي ﻣﻘﻄﻊ اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ‬

‫اﻟﻒ( اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ داراي ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﺳﻮراخدار‬
‫اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﮐﻪ ﻣﻘﻄﻊ آﻧﻬﺎ داراي ﺳﻮراخ‬
‫ﺑﻮده و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﻮراخ در ﺑﺎل ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫)‪ (Mn‬در ﻣﺤﺪوده ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫وﺟﻮد ﺳﻮراخ در ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪FuAfn ≥ YtF y Afg‬‬ ‫)‪(76-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Afg‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ = Afn‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ )‪ (3-2-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/1‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ و ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ‪0/8‬‬ ‫‪ = Yt‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺳﻮراخ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ‪≤0/8‬‬
‫درﺻﻮرت ﻋﺪم ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ ‪ ،76-5-2-10‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ در ﻣﺤﺪودة‬
‫ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫≤ ‪Mn‬‬ ‫‪Sx‬‬ ‫)‪(77-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Sx‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ‬

‫ب( اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬

‫ﻣﻘﻄﻊ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﮐﻪ داراي ﯾﮏ ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺮ را ارﺿﺎء‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪90‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫< ‪0/1‬‬ ‫‪< 0/9‬‬ ‫)‪(78-5-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪y‬‬
‫‪ = Iyc‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪ y‬در ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺤﻨﺎي ﺳﺎده و ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‬
‫ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ‪ y‬درﺣﺎﻟﺖ اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ‬
‫در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﺎن ﻻﻏﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ‪: ≤ 1/5‬‬

‫‪( )max = 12‬‬ ‫)‪(79-5-2-10‬‬

‫ﺑﺮاي ‪:  1/5‬‬
‫‪( )max = 0/4‬‬ ‫)‪(80-5-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = a‬ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫‪ = h‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺷﺮوع ﮔﺮدي رﯾﺸﮥ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه و ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬

‫ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 260‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻄﺢ‬ ‫در اﻋﻀﺎي ﺑﺪون ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪91‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫پ( ﻣﻼﺣﻈﺎت ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﺑﺎل ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ‬

‫پ‪ (1-‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎلﻫﺎ‬
‫ﺑﺎل ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎل‪،‬‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ اﺗﺼﺎل ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎل ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻫﺮ‬
‫ﺑﺎل ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊﻫﺎي ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 70‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ ﺑﺎل )ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ( ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫پ‪ (2-‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎل ﺑﻪ ﺟﺎن‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺟﻮشﻫﺎي اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪة ﺑﺎل ﺑﻪ ﺟﺎن و ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي‬
‫ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻃﻮﻟﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﺟﻮشﻫﺎي ﻣﻨﻘﻄﻊ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﺮش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﻓﺎﺻﻠﮥ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ 300mm ،24t‬ﯾﺎ‬

‫‪ 0/75‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ )‪ t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺟﺎن ﯾﺎ ﺑﺎل‪ ،‬ﻫﺮﮐﺪام ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﺟﻮشﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻫﺮ ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎل ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫پ‪ (3-‬ﻗﻄﻊ ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎلﻫﺎ‬

‫ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ اداﻣﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻄﮥ ﻗﻄﻊ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و در اﯾﻦ ﻃﻮل ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﻮل‪ ،‬ﻃﻮل ﮔﯿﺮاﯾﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺗﺼﺎل ورق در ﻃﻮل ﮔﯿﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﻬﻢ ورق‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ در ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻄﻊ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ورق )ﻣﺴﺎﺣﺖ ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ × ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﻓﻮﻻد( ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﮔﯿﺮاﯾﯽ )‪ (a‬ﮐﻪ از اﻧﺘﻬﺎي ورق اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪92‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫)‪ (1‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ‪ ،‬درﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺟﻮش اﺗﺼﺎل ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ در ﻃﻮل ‪ ،a‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و‬
‫ﺑﻌﺪ ﺳﺎق آن ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در دو ﻟﺒﮥ ﮐﻨﺎري ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ و در‬
‫ﻟﺒﮥ اﻧﺘﻬﺎي ورق اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ a‬در دو ﻟﺒﮥ ﮐﻨﺎري‬
‫ورق و در اﻧﺘﻬﺎي آن ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬دو ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺟﻮش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ a‬ﻓﻘﻂ در دو ﻟﺒﮥ ﮐﻨﺎري ورق‬
‫وﺟﻮد دارد و در ﻟﺒﮥ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺟﻮش اﺟﺮا ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪93‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 6-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮش‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﺗﻘﺎرن ﯾﮏ ﻣﺤﻮره ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮره ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در‬
‫ﺻﻔﺤﮥ ﺟﺎن‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي و ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫و اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﺗﻘﺎرن ﯾﮏ ﻣﺤﻮره ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮره ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-6-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 3-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 4-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 5-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬ ‫‪‬‬
‫‪ 6-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‬ ‫‪‬‬
‫‪ 7-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫‪‬‬
‫ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 8-6-2-10‬ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎي داراي ﺑﺎزﺷﻮ در ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫‪‬‬

‫‪ 1-6-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ vVn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = v‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﮥ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬ﺑﻮده ﺑﻪ ﺟﺰ در‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻨﺪ ‪-1-2-6-2-10‬اﻟﻒ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ =Vn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-6-2-10‬ﺗﺎ ‪ 7-6-2-10‬در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ دو روش اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬در روش اول‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-6-2-10‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده‬

‫‪94‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ در روش دوم ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-6-2-10‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ از ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﻮردﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫از ورق داراي ﺗﻘﺎرن ﯾﮏ ﻣﺤﻮره ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮره ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در ﺻﻔﺤﮥ ﺟﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-2-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ)‪ (Vn‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﺟﺎن ﺳﺨﺖﻧﺸﺪه )ﺑﺪون ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه( و ﺳﺨﺖﺷﺪه‬
‫)ﺑﺎ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه( ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Vn= 0/6 FyAwCv‬‬ ‫)‪(1-6-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺟﺎن‬
‫‪ = Aw‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻋﻤﻖ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ )‪ (d‬در ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن )‪(tw‬‬
‫‪ = Cv‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺮﺷﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪≤ 2/24‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻧﻮرد ﺷﺪه ﺑﺎ‬

‫‪ v=1‬و ‪Cv=1‬‬ ‫)‪(2-6-2-10‬‬

‫ب( ﺑﺮاي ﺟﺎن ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺮﺷﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪≤ 1 /1‬‬ ‫ب‪ (1-‬ﺑﺮاي‬

‫‪Cv=1‬‬ ‫)‪(3-6-2-10‬‬

‫‪: 1 /1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪≤ 1/37‬‬ ‫ب‪ (2-‬ﺑﺮاي‬

‫‪1/1‬‬ ‫‪/‬‬
‫=‪Cv‬‬
‫‪/‬‬
‫)‪(4-6-2-10‬‬

‫‪95‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪:‬‬ ‫‪ 1/37‬‬ ‫ب‪ (3-‬ﺑﺮاي‬

‫‪1/51‬‬
‫= ‪Cv‬‬
‫‪( /‬‬ ‫‪)2‬‬
‫)‪(5-6-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق ‪ kv‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ ورق ﺟﺎن ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ kv=5 ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﺟﺎنﻫﺎي ﺳﺨﺖﻧﺸﺪه )ﺑﺪون ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻋﺮﺿﯽ( ﺑﺎ ‪ 260‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي ﮐﻪ ﺑﺮاي آن ‪ kv=1/2‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﺟﺎنﻫﺎي ﺳﺨﺖﺷﺪه )داراي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻋﺮﺿﯽ(‪:‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪260‬‬
‫( ‪kv= 5+‬‬ ‫‪‬و‪≤ 3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪/‬‬ ‫‪)2‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪260 2‬‬
‫‪kv =5‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬ﯾﺎ‪3‬‬ ‫‪‬‬
‫‪/‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = a‬ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﺟﺎن‬
‫‪ =h‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه ﻣﺴﺎوي ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل ﻣﻨﻬﺎي ﺷﻌﺎعﻫﺎي ﮔﺮدي ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺟﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎل‬
‫= ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎ ﺟﻮﺷﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﺎوي ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد‬
‫ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل‬
‫= ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﺎوي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ‬
‫ﺧﻄﻮط ﭘﯿﭻ‬
‫= ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي ﻣﺴﺎوي ﻋﻤﻖ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ 2-2-6-2-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫در ﻣﻮارديﮐﻪ ‪ h/tw≤2/46 E/F‬ﺑﻮده و ﻧﯿﺰ در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد )‪ (Vn‬ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪-1-2-6-2-10‬ب ﺑﻪ ازاي ‪ kv=5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ در ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﯾﮑﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺬﮐﻮر‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪96‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ )‪ (Ist‬در ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺟﻔﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﺟﺎن و ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ‬
‫)‪ (Ist‬در ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺗﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ورق ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺮ‬
‫را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Ist =btw j‬‬ ‫)‪(7-6-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪2/5‬‬
‫=‪j‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪- 2 ≥ 0/5‬‬ ‫)‪(8-6-2-10‬‬

‫‪tw ،a‬و ‪ h‬در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-6-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ = b‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ‪ a‬و ‪h‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-6-2-10‬ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬

‫ب( در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه و ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﯾﺎ ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻋﺮﺿﯽ را ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﺟﻮش‬
‫ﻧﺪاده و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﻗﻄﻌﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه را ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﻗﻄﻊ ﮐﺮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬ﺟﻮشﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه را ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻧﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ و ﻧﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن از ﺑﺮ ﺟﻮش اﺗﺼﺎل‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺟﺎن و ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﺧﺘﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫پ( ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﻣﺘﺼﻞ ﮔﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﺑﻠﻨﺪﺷﺪن ﺑﺎل در اﺛﺮ ﭘﯿﭽﺶ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ت( ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﭘﯿﭻﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪300‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ از ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻣﻨﻘﻄﻊ‬

‫‪97‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ آزاد ﺑﯿﻦ ﺟﻮشﻫﺎي ﻣﻨﻘﻄﻊ از ‪ 16‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﯾﺎ ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﮐﺪام ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬

‫در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-2-6-2-10‬در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎ از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ 1-3-6-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﭼﺸﻤﻪﻫﺎي دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻀﺎي داراي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ب( در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن ‪ 3‬ﯾﺎ ‪ 260/(h/tw)2‬‬
‫پ( در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ 2Aw/(Afc/Aft)  2/5‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫ت( در اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ (h/bft) 6‬ﯾﺎ ‪ (h/bfc) 6‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ h ،a‬و ‪ tw‬در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-6-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ Afc‬و ‪ = Aft‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ bfc‬و ‪ = bft‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﮐﺸﺸﯽ‬

‫‪ 2-3-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺠﺎز ﺑﻮدن اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Vn‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ‪:h/tw ≤ 1/1 k E/F‬‬
‫‪Vn=0/6FyAw‬‬ ‫)‪(9-6-2-10‬‬

‫ب( ﺑﺮاي ‪:h/tw  1/1 k E/F‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Vn=0/6FyAw C +‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(10-6-2-10‬‬
‫‪1/15 1 ( / )2‬‬

‫‪98‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن ‪ Aw،Fy،E،Cv،kv،tw،h‬در ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-3-6-2-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 2-2-6-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺮ را ﻧﯿﺰ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ(‬

‫‪(b/t) st ≤0/56‬‬ ‫)‪(11-6-2-10‬‬

‫ب(‬
‫‪Ist ≥ Ist1+(Ist2-Ist1) ‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪(12-6-2-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = (b/t)st‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = Fyst‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = Ist‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ در ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺟﻔﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﺟﺎن و ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ در‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺗﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ورق ﺟﺎن‬
‫‪ = Ist1‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪Ist1= btw3j‬‬ ‫)‪(13-6-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪ tw،b ،‬و‪ j‬در ﺑﻨﺪ ‪ 2-2-6-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ = Ist2‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪4 1/3‬‬
‫= ‪Ist2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫)‪(14-6-2-10‬‬
‫‪40‬‬

‫‪ = h‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪-2-6-2-10‬ب‬

‫‪ = Vu‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﭼﺸﻤﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬
‫‪ = Vc1‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺸﻤﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ = Vc2‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺸﻤﻪﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯿﺪان ﮐﺸﺸﯽ‬

‫‪99‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = ρst‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ‪ Fyw/Fyst‬و ‪1‬‬

‫‪ = Fyw‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺟﺎن‬

‫‪ 4-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Vn‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺸﯽ ﺗﮏ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-6-2-10‬و ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-1-2-6-2-10‬ب ﺑﺎ ‪ Aw=bt‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = b‬ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺎق ﻣﻘﺎوم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺎق ﻣﻘﺎوم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪ h/tw‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ b/t‬و ﻧﯿﺰ ‪ kv‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Vn‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-6-2-10‬ﺑﺎ‬
‫‪ Aw=2ht‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ ﻣﺴﺎوي ‪ 0/93‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻮش ﻗﻮس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻣﺴﺎوي ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺟﻮش زﯾﺮﭘﻮدري‬
‫‪ = h‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪-2-6-2-10‬ب‪ .‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن ﺷﻌﺎع ﮔﺮدي در ﻣﺤﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ h‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻌﺪ ﺑﯿﺮوﻧﯽ )ﮐﻠﯽ( ﻣﻨﻬﺎي ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬
‫را در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫و ‪ tw‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ t‬و ﻧﯿﺰ ‪ kv‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 6-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Vn‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ و‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Vn= FcrAg‬‬ ‫)‪(15-6-2-10‬‬
‫‪2‬‬

‫‪100‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن ‪ Fcr‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از رواﺑﻂ زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد؛ وﻟﯽ در ﻫﺮ ﺣﺎل‬
‫‪ Fcr‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/6 Fy‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪١/٦٠‬‬
‫=‪Fcr‬‬ ‫‪٥‬‬ ‫)‪(16-6-2-10‬‬
‫‪٤‬‬

‫و‬
‫‪0/78‬‬
‫=‪Fcr‬‬ ‫‪3‬‬ ‫)‪(17-6-2-10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ ‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﻣﻌﺎدل ‪ 0/93‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎ ﺟﻮش ﻗﻮس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻣﻌﺎدل ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺟﻮش زﯾﺮﭘﻮدري‬
‫‪ = Lv‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﻣﺤﻞ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺻﻔﺮ در ﻃﻮل ﻋﻀﻮ‪.‬‬

‫‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ‬ ‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬رواﺑﻂ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ‪ 16-6-2-10‬و ‪ 17-6-2-10‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ‪100‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻓﻮﻻد ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﮐﻨﺘﺮلﮐﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 7-6-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺮش در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع اﻋﻀﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﭘﯿﭽﺶ ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Vn‬ﻫﺮ ﯾﮏ‬
‫از اﺟﺰاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﮐﻨﻨﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮش ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-6-2-10‬و ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪-1-2-6-2-10‬ب ﺑﺎ ‪ Aw=bftf‬و ‪ h/tw=b/tf‬و ‪ kv= 1/2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن‪:‬‬

‫‪101‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺰء ﻣﻘﺎوم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮش‬

‫‪ = bf‬ﭘﻬﻨﺎي ﺟﺰء ﻣﻘﺎوم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮش‬
‫‪ = b‬ﻧﺼﻒ ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎوداﻧﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫‪ 8-6-2-10‬ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎي داراي ﺑﺎزﺷﻮ در ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ‬

‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺎن در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و‬
‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻣﺤﻞ‬
‫ﺑﺎزﺷﻮ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺑﺎزﺷﻮ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪102‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 7-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎ‬
‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﻮل ﯾﮑﯽ از‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﻣﺤﻮر ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﻧﯿﺰ اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﭘﯿﭽﺶ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-7-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-7-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ 3-7-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن و ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ 4-7-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭽﺶ‪ ،‬ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺑﺮش و ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫‪ 5-7-2-10 ‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎلﻫﺎي داراي ﺳﻮراخ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪ 1-7-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ ﺑﺮ اﺻﻮﻟﯽ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬
‫دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻄﺮوﺣﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري و اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫‪ 1-2-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري‬
‫اﺛﺮ ﺗﻮأم ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﺣﻮل ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﻣﺤﻮر ‪ x‬و ‪ y‬در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ‪ 0/1 ≤ (Iyc/Iy) ≤ 0/9‬ﮐﻪ در آن ‪ Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﮐﻞ و ‪ Iyc‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪ y‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬

‫‪103‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ‪≥0/2‬‬

‫‪8‬‬
‫( ‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪) ≤ 1/0‬‬ ‫)‪(1-7-2-10‬‬
‫‪9‬‬

‫‪:‬‬ ‫ب( ﺑﺮاي ‪ 0/2‬‬

‫(‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪) ≤1/0‬‬ ‫)‪(2-7-2-10‬‬

‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = c Pn = Pc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ = c‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺎوي ‪0/9‬‬
‫‪ = Mux‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ‪x‬‬
‫‪ = Muy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪y‬‬
‫‪ = b Mnx= Mcx‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ‪x‬‬
‫‪ = b Mny = Mcy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪y‬‬
‫‪ = b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﻣﺴﺎوي ‪0/9‬‬

‫‪ 2-2-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﮐﺸﺸﯽ‬
‫اﺛﺮ ﺗﻮأم ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﮐﺸﺸﯽ ﺣﻮل ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﻣﺤﻮر ‪ x‬و ‪ y‬در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫داراي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ‪0/1 ≤ (Iyc/Iy) ≤ 0/9‬ﮐﻪ در آن ‪ Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﮐﻞ و ‪ Iyc‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪ y‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫اﻟﻒ( ‪≥ 0/2‬‬
‫‪8‬‬
‫( ‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪) ≤ 1/0‬‬ ‫)‪(3-7-2-10‬‬
‫‪9‬‬

‫‪104‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪:‬‬ ‫ب( ‪ 0/2‬‬

‫(‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪) ≤ 1/0‬‬ ‫)‪(4-7-2-10‬‬

‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = t Pn = Pt‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ = t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﮐﺸﺶ )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪(3-2-10‬‬
‫‪ = Mux‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ‪x‬‬
‫‪ = Muy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪y‬‬
‫‪ = b Mnx= Mcx‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ‪x‬‬
‫‪ = Mny b = Mcy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪y‬‬
‫‪ = b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﻣﺴﺎوي ‪0/9‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﮐﺸﺸﯽ‪،‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻼح ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ )‪ (Cb‬در ﺑﺨﺶ ‪ 5-2-10‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ در آن ‪ Pey‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪1+‬‬

‫‪2‬‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(5-7-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Iy‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ ‪y‬‬
‫‪ = Lb‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻃﻮل ﻋﻀﻮ‬

‫‪105‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-2-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﻮردﺷﺪة ﻓﺸﺮده داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﻴﺮوي‬
‫ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﻲ ﺣﻮل ﻳﻚ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﻮرد ﺷﺪه ﻓﺸﺮده داراي دو ﻣﺤﻮر ﺗﻘﺎرن ﺑﺎ ‪- (KL)z ≤ (KL)y‬ﻛﻪ در آن‬
‫‪ (KL)y‬ﻣﺴﺎوي ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﻛﻤﺎﻧﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﻴﻒ ‪ y‬و ‪ (KL)z‬ﻣﺴﺎوي ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﻤﺎﻧﺶ ﭘﻴﭽﺸﻲ اﺳﺖ‪ -‬ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﻲ ﺣﻮل ﻳﻚ ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي اﻟﺰاﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-7-2-10‬ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻛﻤﺎﻧﺶ در ﺻﻔﺤﺔ ﺧﻤﺶ و‬
‫ﻛﻤﺎﻧﺶ ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ )ﻳﺎ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﭘﻴﭽﺸﻲ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﻲ( را ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار‬
‫داد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺣﺎﻻت ﺣﺪي ﻛﻤﺎﻧﺶ در ﺻﻔﺤﺔ ﺧﻤﺶ‪ ،‬از رواﺑﻂ ‪ 1-7-2-10‬و ‪ 2-7-2-10‬ﺑﺎ ﻓﺮض‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ Mux ،Pc‬و ‪ Mcx‬در ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب( ﺑﺮاي ﺣﺎﻻت ﺣﺪي ﻛﻤﺎﻧﺶ ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ‪:‬‬
‫‪௉ೠ‬‬ ‫‪௉ೠ‬‬ ‫‪ெೠೣ 2‬‬
‫‪1/5 - 0/5‬‬ ‫(‪+‬‬ ‫‪) = 1/0‬‬ ‫)‪(6-7-2-10‬‬
‫‪௉೎೤‬‬ ‫‪௉೎೤‬‬ ‫‪஼್ ୑ౙ౮‬‬

‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pcy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ = Cb‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح ﻛﻤﺎﻧﺶ ﭘﻴﭽﺸﻲ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‪5-2-10‬‬
‫‪ = Mcx‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻛﻤﺎﻧﺶ ﭘﻴﭽﺸﻲ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ‪x‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 5-2-10‬ﺑﺎ ﻓﺮض ‪Cb =1‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي داراي ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي دو ﻣﺤﻮرة ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ )‪ (Muy/Mcy ≥ 0/05‬ﺑﺎﻳﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 1-2-7-2-10‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري از ﻧﻮع ﻓﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﺛﺮات ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 1-2-10‬ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪  106‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 3-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن و ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ اﺛﺮ ﺗﻮأم ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﻤﻮل اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ 2-7-2-10‬ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-7-2-10‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻮع‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪≤ 1/0‬‬ ‫)‪(7-7-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = fua‬ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Fca‬ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 3-2-10‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﺨﺶ ‪4-2-10‬‬
‫ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬
‫‪ = fubz ،fubw‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Fcbz ،Fcbw‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ = w‬زﯾﺮﻧﻮﯾﺲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻗﻮي‬
‫‪ = z‬زﯾﺮﻧﻮﯾﺲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻤﺶ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ‬

‫‪ 4-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭽﺶ‪ ،‬ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺑﺮش ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﺤﻮري‬
‫‪ 1-4-7-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي و ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪاي و ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﻣﺴﺎوي ‪ TTn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪T‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﭘﯿﭽﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Tn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Tn = FcrC‬‬ ‫)‪(8-7-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ C‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ و ‪ Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪107‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‬

‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‪ Fcr ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ در ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/6 Fy‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1/23‬‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫‪5‬‬ ‫)‪(8-7-2-10‬‬
‫‪4‬‬

‫و‬
‫‪0/6‬‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫‪3‬‬ ‫)‪(9-7-2-10‬‬
‫‪2‬‬

‫‪ =C‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫(‪‬‬ ‫‪)2‬‬
‫=‪C‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪(10-7-2-10‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺪار ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ب( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‪ Fcr ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫‪: ≤2/45‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي‬

‫‪Fcr = 0/6 Fy‬‬ ‫)‪(11-7-2-10‬‬

‫‪: 2/45‬‬ ‫‪ h/t ≤ 3/07‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي‬

‫‪0/6‬‬ ‫‪(2/45‬‬ ‫‪/‬‬ ‫)‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫)‪(12-7-2-10‬‬
‫) (‬

‫‪: 3/07‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي ‪ h/t ≤260‬‬

‫‪0/458 2‬‬
‫= ‪Fcr‬‬ ‫)‪(11-7-2-10‬‬
‫‪( )2‬‬

‫‪108‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ =C‬ﺛﺎﺑﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪C=2(B-t)(H-t)t - 4/5 (4-) t‬‬ ‫)‪(12-7-2-10‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در رواﺑﻂ ﻓﻮق ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ = H‬ﺿﻠﻊ ﺑﺰرگ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-7-2-10‬ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫‪ 2-4-7-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ TTn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ T‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﭽﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Tn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ و‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﻗﺎﺋﻢ‪:‬‬
‫‪Tn=Fy‬‬ ‫)‪(13-7-2-10‬‬

‫ب( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ‪:‬‬

‫‪Tn=0/6Fy‬‬ ‫)‪(14-7-2-10‬‬

‫‪109‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫پ( ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ‪:‬‬

‫‪Tn=Fcr‬‬ ‫)‪(15-7-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fcr‬ﺗﻨﺶ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﺎﻧﺸﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 3-4-7-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭽﺶ‪ ،‬ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺑﺮش و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Tu‬ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫) ‪ (Tc=TTn‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭘﯿﭽﺶ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺑﺮش و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻗﺎﺑﻞ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ‬
‫ﺑﻮده و اﺛﺮ ﺗﻮأم ﺧﻤﺶ و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-7-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Tu‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ) ‪(Tc=TTn‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺛﺮ ﺗﻮأم ﭘﯿﭽﺶ‪ ،‬ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﺑﺮش و ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2 ≤ 1/0‬‬ ‫)‪(16-7-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Pc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪Pn‬‬
‫‪ = Mu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Mc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪bMn‬‬
‫‪ = Vu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Vc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪vVn‬‬
‫‪ = Tu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Tc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪TTn‬‬

‫‪ 5-7-2-10‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎلﻫﺎي داراي ﺳﻮراخ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫در ﻣﺤﻞ ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ در ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮ ﺗﻮأم ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و‬
‫ﻟﻨﮕﺮﺧﻤﺸﯽ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻗﻮي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎل ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪110‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪+‬‬ ‫‪≤ 1/0‬‬ ‫)‪(17-7-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = tPn = Pc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫‪ = Mux‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = bMnx = Mcx‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-13-5-2-10‬اﻟﻒ‬
‫‪ = t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/75‬‬
‫‪ = b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ ﻣﺴﺎوي ‪0/9‬‬

‫‪111‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 8-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻧﯿﻤﺮخ ﻓﻮﻻدي ﻧﻮردﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه از ورق‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﮥ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻮأم ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎده و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ آن ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-8-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-8-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ 3-8-2-10 ‬اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ 4-8-2-10 ‬ﺑﺮش در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ 5-8-2-10 ‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ 6-8-2-10 ‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ 7-8-2-10 ‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ‬
‫‪ 8-8-2-10 ‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺧﺎص‬

‫‪ 1-8-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ آﺛﺎر ﺑﺎر در اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎ‪ ،‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺒﺬول ﮔﺮدد‪ .‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ روي آرﻣﺎﺗﻮر‪ ،‬وﺻﻠﮥ آرﻣﺎﺗﻮر‪ ،‬ﻓﻮاﺻﻞ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻢ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺟﺰاي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن )ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻦآرﻣﻪ(‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ اﻟﺰاﻣﺎت ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ وﺿﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-1-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ ‬روش ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ‬
‫‪ ‬روش ﺳﺎزﮔﺎري ﮐﺮﻧﺶ‬

‫‪112‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺘﻦ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( روش ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ‬

‫در اﯾﻦ روش ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺮوﺿﺎت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺗﻨﺶ در اﺟﺰاي ﻓﻮﻻدي )ﻫﻢ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﺸﺎري و ﻫﻢ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺸﺸﯽ( ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ‪ Fy‬ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺗﻨﺶ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﺸﺎري اﺟﺰاي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ‪ 0/85fc‬ﻣﯽرﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ اﺟﺰاي ﻓﻮﻻدي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺤﺼﻮر ﺑﻮدن ﺑﺘﻦ‬
‫در داﺧﻞ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻨﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ‪ 0/85fc‬در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺸﺎري اﺟﺰاي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﻨﺶ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ‪ 0/95 fc‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ب( روش ﺳﺎزﮔﺎري ﮐﺮﻧﺶ‬

‫در اﯾﻦ روش ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮض ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﮐﺮﻧﺶ در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ ﺑﻮده ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﺮﻧﺶ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﺸﺎري‬
‫اﺟﺰاي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/003‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رواﺑﻂ ﺗﻨﺶ–ﮐﺮﻧﺶ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻد و ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ آﻧﻬﺎ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺸﺎﺑﻪ در آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫روش ﺳﺎزﮔﺎري ﮐﺮﻧﺶ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و ﻧﯿﺰ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﺟﺰاي ﻓﻮﻻدي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ داراي رﻓﺘﺎر اﻻﺳﺘﻮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ 2-1-8-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﯿﻠﮕﺮد و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﺎﯾﺶ ﯾﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪113‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ .1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ )‪ (fc‬ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫از ‪ 20MPa‬ﮐﻤﺘﺮ و از ‪ 70MPa‬ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﺒﮏ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 20MPa‬ﮐﻤﺘﺮ و از‬
‫‪ 40MPa‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺘﻦ ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ اﻋﻀﺎ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫آن ﺗﮑﯿﻪ ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻦﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ ﯾﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 500MPa‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-1-8-2-10‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري و ﺧﻤﺶ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي از ‪ p‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺰ از ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي از ‪p‬‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻮده وﻟﯽ از ‪ r‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪1-8-2-10‬‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮑﯽ از‬
‫اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي از ‪ r‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري در ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي از ‪ p‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 2-8-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺰ از ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻓﻮﻻدي از ‪ p‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 2-8-2-10‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻮده و ﻟﯽ از ‪ r‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول‬
‫‪ 2-8-2-10‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮑﯽ از اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي از ‪ r‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪2-8-2-10‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي ﺧﻤﺶ در ﺟﺪول ‪ 2-8-2-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪114‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي‬

‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪r‬‬ ‫‪p‬‬
‫ﻣﺠﺎز‬ ‫)ﻻﻏﺮ‪/‬ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده (‬ ‫)ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪/‬ﻓﺸﺮده(‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬

‫‪b/t‬‬
‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﻧﻮرد‬
‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2/26‬‬ ‫و‬ ‫‪1‬‬
‫ﺷﺪه و ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫‪h/t‬‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮ ﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي‬

‫‪0/31‬‬ ‫‪0/19‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-8-2-10‬ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻤﺶ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬

‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺠﺎز‬ ‫‪r‬‬ ‫‪p‬‬
‫)ﻻﻏﺮ‪/‬ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده(‬ ‫)ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪/‬ﻓﺸﺮده(‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪b/t‬‬ ‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ‬
‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2/26‬‬ ‫ﻧﻮرد ﺷﺪه و ﻣﻘﺎﻃﻊ‬ ‫‪1‬‬
‫ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮ ﺧﺎﻟﯽ‬

‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﻧﻮردﺷﺪه و‬
‫‪5/7‬‬ ‫‪5/7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪h/t‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ‬
‫‪0/31‬‬ ‫‪0/31‬‬ ‫‪0/09‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫‪3‬‬
‫داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬

‫‪115‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 2-8-2-10‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‪ :‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﻧﻮرد ﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﮐﻪ در ﺑﺘﻦ ﺳﺎزهاي ﻣﺤﺎط ﺑﻮده‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪-1-8-2-10‬اﻟﻒ(‪.‬‬
‫ب( اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ :‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ ﻧﻮردﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﺑﺎ ﺟﻮش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺳﺎزهاي ﭘﺮﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ -1-8-2-10‬ب و پ(‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-8-2-10‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫‪ 1-2-8-2-10‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻫﺴﺘﻪ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ درﺻﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ ﻫﺴﺘﻪ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﺗﻨﮓﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﯾﺎ ﻣﺎرﭘﯿﭻ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ ﺗﻨﮓﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﻨﮓﻫﺎي‬
‫ﻋﺮﺿﯽ در ﻃﻮل ﻣﺤﻮري ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻧﺼﻒ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻧﺴﺒﺖ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ )‪ (ρsr‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 0/004‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪116‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫= ‪ρsr‬‬ ‫‪> 0/004‬‬ ‫)‪(1-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ = Asr‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬

‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪  P‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬و ‪ Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻻﻏﺮي ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﺑﺮاي ‪≤ 2/25‬‬

‫‪Pn = Pno  0/658‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(2-8-2-10‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪ .2‬ﺑﺮاي ‪ 2/25‬‬

‫‪Pn = 0/877 Pe‬‬ ‫)‪(3-8-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪Pno = FyAs + FysrAsr + 0/85 FcAc‬‬ ‫)‪(4-8-2-10‬‬
‫(‬ ‫)‬
‫‪Pe = 2‬‬ ‫)‪(5-8-2-10‬‬
‫(‬ ‫‪)2‬‬

‫‪ = Ac‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = As‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Asr‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪1/5‬‬
‫‪‬‬ ‫‪=0/043‬‬ ‫‪ = Ec‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺘﻦ‪ .‬دراﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ‪ Ec‬را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﮥ ‪f ‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ در آن ‪ wc‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ‪ fc ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل و‬

‫‪117‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = (EI)eff‬ﺻﻠﺒﯿﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬

‫‪(EI)eff = EsIs + 0/5 Es Isr + C1EcIc‬‬ ‫)‪(6-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن ‪ C1‬ﺿﺮﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺻﻠﺒﯿﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬
‫از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪C1 =0/1 + 2 ‬‬ ‫‪ ≤ 0/3‬‬ ‫)‪(7-8-2-10‬‬

‫‪ = Es‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ = Fysr‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪ = Ic‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺘﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ = Is‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ = Isr‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺎر ﺧﻨﺜﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ = K‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻮري‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﻮري‬
‫‪ = fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل‬
‫‪ = wc‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ‪:‬‬
‫‪1500‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪≤ wc ≤ 2500‬‬ ‫‪3‬‬

‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ tPn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در‬
‫آن ‪ t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pn = FyAs + Fysr Asr‬‬ ‫)‪(8-8-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ Fysr، Fy،Asr،As‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﻨﺪ )ب( ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪118‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ت( اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 6-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ث( ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬

‫‪ .1‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ روي آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ‪ ،‬وﺻﻠﮥ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻮاﺻﻞ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ و ﺧﻢ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻓﺎﺻﻠﻪ آزاد ﺑﯿﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ آرﻣﺎﺗﻮر ﻃﻮﻟﯽ و ‪40‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي از دو ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺴﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽ ﯾﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ از ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ در اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي وارد ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺳﻔﺖﺷﺪن ﺑﺘﻦ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-2-8-2-10‬اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫اﻟﻒ( ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ درﺻﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ در اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-1-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪-1-2-8-2-10‬ب و ﺑﺎ اﺻﻼﺣﺎت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده‪:‬‬
‫‪Pno = Pp‬‬ ‫)‪(9-8-2-10‬‬

‫‪119‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪Pp = FyAs + C2 (Ac+Asr ) fc‬‬ ‫)‪(10-8-2-10‬‬

‫‪ 0/85 = C2‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫= ‪ 0/95‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ‬
‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‪:‬‬
‫‪Pp− Py‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Pno = Pp -‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(-p‬‬ ‫)‪(11-8-2-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pp‬ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ ‪10-8-2-10‬‬
‫‪Py = F yAs + 0/7fc Ac+Asr‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(12-8-2-10‬‬

‫‪ =‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬

‫‪ = p‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪1-8-2-10‬‬
‫‪ = r‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل و ﺟﺎن ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪1-8-2-10‬‬
‫‪ .3‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‪:‬‬
‫‪Pno= FcrAs + 0/7fc Ac+Asr ‬‬ ‫)‪(13-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪9‬‬
‫⎧‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫⎪‬
‫=‬ ‫‪0/72‬‬ ‫)‪(14-8-2-10‬‬
‫⎨‬ ‫‪0/2‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﭘﺮ داﯾﺮه اي ﺷﮑﻞ‬
‫⎪‬
‫⎩‬

‫‪(EI)eff = EsI s+ EsIsr + C3EcIc‬‬ ‫)‪(15-8-2-10‬‬

‫‪C3 = 0/6 + 2‬‬ ‫‪≤ 0/9‬‬ ‫)‪(16-8-2-10‬‬

‫‪120‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻟﺰوﻣﯽ ﻧﺪارد از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﻟﺨﺖ )ﺑﺪون درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺘﻦ( ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫پ(ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ tPn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫در آن ‪ t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pn = AsF y + AsrF ysr‬‬ ‫)‪(17-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪ Fysr ،Fy ،Asr ، As :‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﻨﺪ ‪-1-2-8-2-10‬ب ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ت( اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 6-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 3-8-2-10‬اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و دال ﺑﺘﻨﯽ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬
‫ب( اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬
‫پ( اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ 1-3-8-2-10‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ دال ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﻃﺮف ﺗﯿﺮ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﯾﮏ ﻫﺸﺘﻢ دﻫﺎﻧﻪ ﺗﯿﺮ )ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺗﯿﺮ(‬
‫‪ .2‬ﻧﺼﻒ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﺗﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻣﺠﺎور‬

‫‪121‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ .3‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ دال‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ دال ﺑﺘﻨﯽ‪ 80 ،‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﻘﺮر ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 2-3-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺣﯿﻦ اﺟﺮا‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ در اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺘﻦرﯾﺰي دال ﺑﺘﻨﯽ از ﭘﺎﯾﮥ ﻣﻮﻗﺖ در زﯾﺮ‬
‫ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻓﻮﻻدي ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از رﺳﯿﺪن ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ‪ 75‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﮥ ‪،fc‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ وزن ﺧﻮد‪ ،‬وزن ﺑﺘﻦ ﺗﺮ و ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﯿﻦ اﺟﺮا )ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎر‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪي( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻋﻀﻮ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪5-2-10‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-3-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و‬
‫‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ Mn ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫‪≤ 3/76‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪ .1‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 2-8-2-10‬ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ Mn‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس روي ﻫﻢ ﮔﺬاري ﺗﻨﺶﻫﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﺎ‬ ‫‪ 3/76‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪ .2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﻓﺮض ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ﭘﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ در‬
‫ﺗﺎرﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ )‪ (My‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪:‬‬
‫)‪ Mn2‬و ‪Mn = min (Mn1‬‬ ‫)‪(18-8-2-10‬‬

‫‪122‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Mn1‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻨﺶ ‪ Fy‬در دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر ﻓﻮﻻدي ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫‪ = Mn2‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻨﺶ ‪ 0/7fc‬در دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر دال ﺑﺘﻨﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =h‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺷﺮوع ﮔﺮدي رﯾﺸﮥ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﻮردﺷﺪه و ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق‬
‫‪c‬‬
‫‪btr=be/n‬‬
‫‪n=Es/Ec‬‬

‫‪t‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 3-8-2-10‬ﺗﻮزﯾﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﺒﺪﯾﻞﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/9‬و ‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﺨﺶ ‪ 5-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روش ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ اﺳﻤﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎ ﻣﻨﻈﻮرﮐﺮدن اﺛﺮ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻓﺸﺮده و داراي اﺗﮑﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 5-2-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻨﻔﯽ‪ ،‬دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي وﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪123‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ .3‬در ﻣﺤﺪودة ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ‪ ،‬آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ و ﻃﻮل ﻣﻬﺎري را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫پ(ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﺸﮑﻞ از دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺮ روي ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده‬
‫ﺷﺪه و ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/9‬و ‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-3-8-2-10‬و ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫پ‪ (1-‬ﻣﻼﺣﻈﺎت و ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫‪ .1‬ارﺗﻔﺎع اﺳﻤﯽ ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه )‪ (hr‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 75‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻬﻨﺎي آزاد )ﺧﺎﻟﺺ( در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .2‬دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻓﻮﻻدي ﺟﻮش ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ روي ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ذوب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از‬
‫ﻧﺼﺐ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﮐﻪ از ﺑﺎﻻي ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ روي ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺿﺨﺎﻣﺖ دال ﺑﺘﻨﯽ در ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻮاﺻﻠﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 450‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻣﻬﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻬﺎرﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ و‬
‫ﺟﻮشﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪاي ﯾﺎ ﻫﺮ راﻫﮑﺎر اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪124‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪ 75‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪ 75‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 4-8-2-10‬ﻣﻼﺣﻈﺎت و ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه‬

‫پ‪ (2-‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻧﯿﺰ در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ‪ Ac‬ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد در زﯾﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(5-8-2-10‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 5-8-2-10‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي آنﻫﺎ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬

‫پ‪ (3-‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻧﯿﺰ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ Ac‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد در زﯾﺮ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ورق ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞداده ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه‬
‫را ﻣﯽﺗﻮان در روي ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﮐﺮد ﺗﺎ در روي ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﯾﮏ ﻣﺎﻫﯿﭽﮥ‬
‫ﺑﺘﻨﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ارﺗﻔﺎع اﺳﻤﯽ ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه )‪ 40 (hr‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ در روي ﺗﯿﺮ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﯾﮏ‬

‫‪125‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮔﻞﻣﯿﺦ در ﭘﻬﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﻬﻨﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ اﺿﺎﻓﯽ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪Wr‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 6-8-2-10‬ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬

‫ت( اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﺑﯿﻦ ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي و دال ﺑﺘﻨﯽ‬

‫ت‪ (1-‬ﻧﻮاﺣﯽ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫‪ .1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺨﺘﻠﻂ ﮐﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺧﺮدﺷﺪﮔﯽ ﺑﺘﻦ و ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺧﺮدﺷﺪﮔﯽ ﺑﺘﻦ‬
‫‪Vhu = 0/85 fcAc‬‬ ‫)‪(19-8-2-10‬‬

‫‪ ‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬

‫‪Vhu = FyAs‬‬ ‫)‪(20-8-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ =Ac‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ دال ﺑﺘﻨﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ‬
‫‪ =As‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬

‫‪126‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ .2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ اﺳﻤﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Vhn = Qn‬‬ ‫)‪(21-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Qn‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﻧﻘﺎط ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫و ﻟﻨﮕﺮ ﺻﻔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات ﺑﻨﺪ ‪.7-8-2-10‬‬
‫‪ .3‬ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﮥ زﯾﺮ و ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Vhn ≥ Vhu‬‬ ‫)‪(22-8-2-10‬‬

‫ت‪ (2-‬ﻧﻮاﺣﯽ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ‬

‫‪ .1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮐﻪ در آن ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ در ﻧﻮاﺣﯽ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺨﺘﻠﻂ ﮐﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Vhu= F yrAsr‬‬ ‫)‪(23-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Asr‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻞ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ واﻗﻊ در ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ در روي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه داﺧﻠﯽ‬
‫‪ =Fyr‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪ .2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش اﻓﻘﯽ اﺳﻤﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ در ﻧﻮاﺣﯽ‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪127‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪Vhn = Qn‬‬ ‫)‪(24-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Qn‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﻧﻘﺎط ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﺻﻔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات ﺑﻨﺪ ‪7-8-2-10‬‬
‫‪ .3‬ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﮥ زﯾﺮ و ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Vhn ≥ Vhu‬‬ ‫)‪(25-8-2-10‬‬

‫‪ 4-3-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي زﯾﺮ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮاﺳﺎس روﯾﻬﻢ ﮔﺬاري ﺗﻨﺶﻫﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﺎ ﻓﺮض ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ )اوﻟﯿﻦ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﺴﻠﯿﻢ( در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ )‪(My‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ )‪(Mp‬‬
‫‪ .3‬در ﺻﻮرت ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﮐﺎﻓﯽ در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﯾﺎ ﺳﺎزﮔﺎري ﮐﺮﻧﺶﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-3-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ bMn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ b‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Mn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ .1‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده‬
‫‪Mn=Mp‬‬ ‫)‪(25-8-2-10‬‬

‫‪128‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪،‬ﮐﻪ ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده‬
‫‪ ‬‬
‫‪Mn = Mp - (Mp - My)  ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪(26-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = ‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =p‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل و ﺟﺎن ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪2-8-2-10‬‬
‫‪ =r‬ﺣﺪ ﻻﻏﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎل و ﺟﺎن ﻏﯿﺮ ﻓﺸﺮده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪2-8-2-10‬‬
‫‪ =Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ =My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري در ﺑﺘﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/7fc‬و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ در ﻓﻮﻻد ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Fy‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد )ﻫﺮ‬
‫ﮐﺪام ﮐﻪ زودﺗﺮ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ My‬ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد(‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ اﺟﺰاي ﻻﻏﺮ‬
‫در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ Mn‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﻨﺶ ﺑﺮ روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري‬
‫در ﺑﺘﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/7 fc‬و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ در ﻓﻮﻻد ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Fcr‬ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 14-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 4-8-2-10‬ﺑﺮش در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ vVn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪6-2-10‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺘﻦ ﺑﻌﻼوه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺧﺎﻣﻮتﻫﺎي اﺻﻠﯽ( ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪129‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ .3‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-2-10‬ﺑﻌﻼوه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫اﺳﻤﯽ ﺧﺎﻣﻮتﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ v= 0/75‬ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و ﺧﺎﻣﻮتﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‪.‬‬
‫ب(ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-8-2-10‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 1-2-10‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-8-2-10‬و ‪ 3-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪ (3‬اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﻧﯿﺰ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ و داراي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻓﺸﺮده ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 2-7-2-10‬ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎي ﻗﯿﺪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-8-2-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ و‬
‫داراي ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻏﯿﺮﻓﺸﺮده ﯾﺎ ﻻﻏﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2-7-2-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 6-8-2-10‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ 1-6-8-2-10‬ﻣﻘﺮرات ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي‬
‫‪ 2-6-8-2-10‬و ‪ 3-6-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪130‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 2-6-8-2-10‬ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ) ‪ (V′‬در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫) ‪ (V′‬ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪V′ = Pu(1-FyAs/Pno‬‬ ‫)‪(27-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =As‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =Pu‬ﻧﯿﺮوي ﺧﺎرﺟﯽ وارد ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ =Pno‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮات ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‪ Pno .‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ از راﺑﻄﻪ ‪ 4-8-2-10‬و ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ از‬
‫راﺑﻄﮥ ‪ 9-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﺑﺘﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ) ‪ (V′‬ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪V′ = Pu(F yAs/Pno‬‬ ‫)‪(28-8-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ As ، Fy ، Pu‬و ‪ Pno‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﻨﺪ اﻟﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و ﺑﺘﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫) ‪ (V′‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎ در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 3-6-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫اﻟﻒ( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺧﺎرﺟﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﮑﺎي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و‬
‫ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ BRn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ B‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/65‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﺧﺮدﺷﺪﮔﯽ ﺑﺘﻦ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪131‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪Rn = 1/7fcA1‬‬ ‫)‪(29-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ =A1‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪة ﺑﺘﻦ‬
‫ب( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻃﺮاﺣﯽ )‪ (Rc‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Rc = Qcv = Qnv‬‬ ‫)‪(30-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Qnv‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات ﺑﻨﺪ ‪7-8-2-10‬‬
‫پ( ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻓﻮﻻد و ﺑﺘﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﻓﻮﻻد و ﺑﺘﻦ ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/45‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪:‬‬
‫‪Rn = B2CinFin‬‬ ‫)‪(31-8-2-10‬‬

‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي ﻟﻮﻟﻪاي و ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪:‬‬

‫‪Rn = 0/25D2CinFin‬‬ ‫)‪(32-8-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ 2 = Cin‬اﮔﺮ ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻓﻘﻂ از ﯾﮏ ﻃﺮف ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد )ﺷﺮط اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ(‬
‫= ‪ 4‬اﮔﺮ ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ از دو ﻃﺮف ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد‪) .‬ﺷﺮط ﻣﯿﺎﻧﯽ(‬

‫‪132‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ =Fin‬ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و ﻣﺴﺎوي ‪0/4 MPa‬‬

‫‪ =B‬ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻠﯽ وﺟﻬﯽ از ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش از ﻃﺮﯾﻖ آن ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ =D‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 4-6-8-2-10‬ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي‬
‫اﻟﻒ( اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در داﺧﻞ و ﺑﯿﺮون ﻧﺎﺣﯿﮥ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 8-2-10‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ در دو وﺟﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي و ﺑﺼﻮرت ﻗﺮﯾﻨﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ب( اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ در داﺧﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﻮﻻدي‪،‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در ﻣﺤﺪودة ﻃﻮل اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از دو‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﺑﻌﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي ﺷﮑﻞ ﻧﺒﺎﯾﺪ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در ﻣﺤﺪودة ﻃﻮل اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ و ﻧﯿﺰ در ﺧﺎرج از‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻃﻮل اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 8-2-10‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 7-8-2-10‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ‬
‫‪ 1-7-8-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻫﺮﯾﮏ از ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻧﻘﻄﮥ ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﯿﻦ آن‬
‫ﻧﻘﻄﻪ و ﻧﻘﺎط ﻣﺠﺎوري ﮐﻪ داراي ﻟﻨﮕﺮ ﺻﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺮد‪ .‬ﻟﯿﮑﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ و ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﮥ داراي ﻟﻨﮕﺮ ﺻﻔﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز در ﻧﻘﻄﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 2/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺟﻮش ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﮔﻞﻣﯿﺦ درﺳﺖ در اﻣﺘﺪاد ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪133‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ 2-7-8-2-10‬ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﺑﻨﺪ ‪3-7-8-2-10‬‬
‫ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫‪ 2-7-8-2-10‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎ از ﻧﻮع ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎي ﮐﻼﻫﮏدار ﮐﻪ ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮﺷﺎن‬
‫اﺳﺖ ﯾﺎ از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽﻫﺎي ﮔﺮم ﻧﻮردﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در دالﻫﺎﯾﯽ ﻣﺪﻓﻮن ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاي ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ذﯾﺼﻼح ﺗﺎﺋﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و در‬
‫داﺧﻞ دال ﺑﺘﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Qn=0/5Asa‬‬ ‫‪≤ RgRpAsaFu‬‬ ‫)‪(33-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Asa‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ =Ec‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ =fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ =Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ Rp‬و‪ = Rg‬ﺿﺮاﯾﺐ اﺻﻼﺣﯽ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪1-8-2-10‬‬

‫‪134‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-8-2-10‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ Rg‬و ‪Rp‬‬

‫‪Rp‬‬ ‫‪Rg‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫‪0/75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ .1‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞدادهﺷﺪه‬
‫‪0/75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪wr/hr ≥ 1/5‬‬ ‫ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎ ﻣﻮازي ﺑﺎ‬
‫‪0/75‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫‪wr/hr  1/5‬‬ ‫ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺗﻌﺪاد ﮔﻞﻣﯿﺦ در ﯾﮏ ﮐﻨﮕﺮه در ﻣﺤﻞ‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ .2‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ‪1‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي‬
‫ﺗﻌﺪاد ﮔﻞﻣﯿﺦ در ﯾﮏ ﮐﻨﮕﺮه در ﻣﺤﻞ‬ ‫ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞدادهﺷﺪه‬
‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي‪2‬‬ ‫ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮﻓﻮﻻدي‬
‫ﺗﻌﺪاد ﮔﻞﻣﯿﺦ در ﯾﮏ ﮐﻨﮕﺮه در ﻣﺤﻞ‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪0/7‬‬
‫ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺮ از ‪3‬‬

‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و در‬
‫داﺧﻞ دال ﺑﺘﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Qn = 0/3(tf +0/5tw) La‬‬ ‫)‪(34-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎل ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫‪ =tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫‪ =La‬ﻃﻮل ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫‪ =fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = Ec‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫‪135‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪CL‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 7-8-2-10‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ‬

‫پ( ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در داﺧﻞ ﮐﻨﮕﺮة ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ از ﺑﺘﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﺑﺘﻦ در اﻣﺘﺪاد‬
‫ﺑﺮش اﻓﻘﯽ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﺒﮏ ‪25‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﺴﺎوي ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ آﻧﻬﺎ در اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﺗﯿﺮ و ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ آنﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ در داﺧﻞ ﮐﻨﮕﺮهﻫﺎي ورقﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺷﮑﻞ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ در ﻫﺮ‬
‫اﻣﺘﺪاد را ﻣﯽﺗﻮان ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫از ‪ 8‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻞ دال ﺑﺘﻨﯽ ﯾﺎ ‪ 800‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-7-8-2-10‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﺗﯿﺮﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ذﮐﺮﺷﺪه در ﺟﺪول‬
‫‪ 2-8-2-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4-7-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ‬
‫در ﻣﻮارديﮐﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻗﺎﻟﺒﯽ ﺑﺘﻦ در ﺑﺮش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ vQnv‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ v‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/65‬و ‪ Qnv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Qnv=FuAsa‬‬ ‫)‪(34-8-2-10‬‬

‫‪136‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ = Asa‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-8-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﺴﺒﺖ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ آن در ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﺗﯿﺮﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫ﺑﺘﻦ ﺳﺒﮏ‬ ‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬ ‫ﻧﻮع ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﮔﻞ ﻣﯿﺦ‬
‫‪h/d ≥ 7‬‬ ‫‪h/d ≥ 5‬‬ ‫ﺑﺮش‬
‫‪h/d ≥ 10‬‬ ‫‪h/d ≥ 8‬‬ ‫ﮐﺸﺶ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫‪h/d ≥ 8‬‬ ‫ﺑﺮش و ﮐﺸﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫‪ = h‬ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ = d‬ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬

‫‪ 5-7-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ‬

‫در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ آزاد ﺑﺘﻦ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪1/5‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ و ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ tQnt‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﮐﺸﺸﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬و ‪ Qnt‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Qnt=FuAsa‬‬ ‫)‪(35-8-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪ Fu ،‬و ‪ Asa‬ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 4-7-8-2-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ آزاد ﺑﺘﻦ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‬
‫از ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات‬
‫ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪137‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 6-7-8-2-10‬اﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮش و ﮐﺸﺶ در ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ‬

‫در ﻣﻮارديﮐﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻗﺎﻟﺒﯽ ﺑﺘﻦ در ﺑﺮش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﺸﻮد و ﻧﯿﺰ ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺗﺎ ﻟﺒﮥ آزاد ﺑﺘﻦ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ و‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﻮأم ﺑﺮش و ﮐﺸﺶ‬
‫در ﮔﻞﻣﯿﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪≤1/0‬‬ ‫)‪(35-8-2-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Qut‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ = t‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﺴﺎوي ‪0/75‬‬
‫‪ = Qnt‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ = Quv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﻞﻣﯿﺦ‬
‫‪ = v‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﺴﺎوي ‪0/65‬‬
‫‪ = Qnv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﮔﻞﻣﯿﺦ‬

‫‪ 7-7-8-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ vQn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ v‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻧﺎوداﻧﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬و ‪ Qn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس راﺑﻄﮥ ‪ 34-8-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 8-7-8-2-10‬ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ .1‬ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ از ﺑﺘﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦ در ﻫﺮ اﻣﺘﺪاد ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﻞﻣﯿﺦﻫﺎ ‪ 30‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﮔﻞﻣﯿﺦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﻧﺎوداﻧﯽ ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪138‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 8-8-2-10‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺧﺎص‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻣﻘﺮرات ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-8-2-10‬ﺗﺎ ‪ 7-8-2-10‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎ و ﺟﺰﺋﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪139‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 9-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت‬

‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰاي اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه )ورقﻫﺎ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ‪ ،‬ورقﻫﺎي‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎﻻت اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽﻫﺎ و ﻟﭽﮑﯽﻫﺎي اﺗﺼﺎل( و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل‬
‫)ﺟﻮش‪ ،‬ﭘﯿﭻ و ﻗﻄﻌﺎت دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه( ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-9-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 2-9-2-10 ‬ﺟﻮشﻫﺎ‬
‫‪ 3-9-2-10 ‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه‬
‫‪ 4-9-2-10 ‬ﻧﻮاﺣﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ اﺟﺰاي اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪه و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل‬
‫‪ 5-9-2-10 ‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه )ﻟﻘﻤﻪﻫﺎ(‬
‫‪ 6-9-2-10 ‬وﺻﻠﻪﻫﺎ‬
‫‪ 7-9-2-10 ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫‪ 8-9-2-10 ‬ﮐﻒ ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﺑﺘﻦ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬
‫‪ 9-9-2-10 ‬ﻣﯿﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎ و اﻗﻼم ﻣﺪﻓﻮن‬
‫‪ 10-9-2-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت وﯾﮋه ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫‪ 1-9-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ 1-1-9-2-10‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت‪ ،Rn ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت‪ ،Ru ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺟﺰاي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در اﺗﺼﺎل اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﺎر ﺑﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ اﻋﻀﺎ در‬
‫ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺗﻼﻗﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮونﻣﺤﻮري در‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪140‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 2-1-9-2-10‬اﺗﺼﺎل ﺳﺎده‬
‫اﺗﺼﺎل ﺳﺎده ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻟﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ )ﺑﺪون ﻗﯿﺪ دوراﻧﯽ(‬
‫ﺑﻮده و ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﻓﻘﻂ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮش )ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه( و اﺛﺮات ﻧﺎﺷﯽ از آن ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﺗﺼﺎلﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ آزادي دوران در اﻧﺘﻬﺎي اﻋﻀﺎ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در اﺗﺼﺎل ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-1-9-2-10‬اﺗﺼﺎل ﺧﻤﺸﯽ)ﮔﯿﺮدار(‬
‫اﻧﻮاع اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ )ﮔﯿﺮدار( ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎل ﺧﻤﺸﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﮔﯿﺮدار‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺧﻤﺸﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﮔﯿﺮدار ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻟﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در آن‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ‬
‫زاوﯾﮥ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺳﺨﺘﯽ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎل ﺧﻤﺸﯽ ﻧﯿﻤﻪﮔﯿﺮدار‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺧﻤﺸﯽ ﻧﯿﻤﻪﮔﯿﺮدار ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻟﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آن‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﭼﺮﺧﺶ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺎﭼﯿﺰ‬
‫ﻧﺒﻮده و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ ﻧﯿﺮو‪-‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ ﻧﯿﺮو‪-‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﯾﮏ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻧﯿﻤﻪﮔﯿﺮدار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﻧﯿﻤﻪﮔﯿﺮدار ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺳﺨﺘﯽ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 4-1-9-2-10‬اﺗﺼﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﮐﻒﺳﺘﻮن‬
‫اﺗﺼﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﮐﻒﺳﺘﻮن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل )ﺳﺎده ﯾﺎ ﺧﻤﺸﯽ( ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﭘﺎي ﺳﺘﻮن ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ اﻧﻘﺎل ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎر ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﻤﺎﺳﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺘﻮن ﮔﻮﻧﯿﺎ ﺷﺪه و ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﺻﺎف و آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎﯾﺪ اﺗﺼﺎل ﮐﺎﻓﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺘﻮن و ﮐﻒﺳﺘﻮن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﯾﺎ ﻫﺮ ﻧﯿﺮوي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪141‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 5-1-9-2-10‬وﺻﻠﻪﻫﺎ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﻨﮕﯿﻦ‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺣﺠﯿﻢ و ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻣﺮﮐﺒﯽ ﮐﻪ از ورقﻫﺎي ﺿﺨﯿﻢﺗﺮ از‬
‫‪40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در وﺻﻠﮥ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از‬
‫اﺛﺮ اﻧﻘﺒﺎض ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮدﺷﺪن و ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮدي در ﺟﻮش و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺠﺎور آن‪ ،‬اﺣﺘﯿﺎطﻫﺎي‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﯿﺶﮔﺮﻣﺎﯾﺶ و ﭘﺲﮔﺮﻣﺎﯾﺶ و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎي ﮐﻢ ﻫﯿﺪروژن‬
‫دراﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺟﻮش وﺻﻠﮥ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎ ﻧﻘﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻨﺶﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﻟﻨﮕﺮ‬
‫ﺧﻤﺸﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ روي ﻧﻤﻮﻧﻪ زﺧﻢدار ﺑﺎ اﻧﺠﺎم‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺎرﭘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺟﻮﺷﮑﺎري در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ‬
‫‪ ،6-1-9-2-10‬ﺟﻮش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ،-2-9-2-10‬ﮔﺮمﮐﺮدن ﻗﺒﻞ از ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 8-2-9-2-10‬و ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮش ﺑﺎ ﺷﻌﻠﻪ و آﻣﺎدهﮐﺮدن ﺳﻄﻮح و ﻧﮑﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﻮشﻫﺎ ﻃﺒﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 4-10‬رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬در اﺗﺼﺎﻻت ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ‬
‫از ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺗﺴﻤﮥ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﺟﻮش را )در ﺻﻮرت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮدن( از ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺮداﺷﺖ و ﺟﻮشﻫﺎ را‬
‫ﺑﺎ ﺳﻨﮓزدن ﺻﺎف و ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﮐﺮد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم از ﺟﻮش ﭘﺸﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي وﺻﻠﮥ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﻨﮕﯿﻦ ارﺟﺢ اﺳﺖ از ﺟﺰﺋﯿﺎﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﮐﻪ اﻧﻘﺒﺎض ﺟﻮش در آن ﺑﺰرگ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 6-1-9-2-10‬ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﺑﺮش ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﻣﺜﻞ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫در ﺟﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻮش ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺑﺎل(‪ ،‬ﺑﺮاي ﻗﺮار دادن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻮش در ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪ‬
‫ﮐﺎﻣﻞ و ﻓﺮاﺧﯽ ﮐﺎﻓﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻮراخﻫﺎ و ﻧﯿﺰ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺮش دادة ﺑﺎل در اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻼﯾﻢ و ﺑﺪون ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﺗﯿﺰ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﻮل ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ )‪ (l1‬ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﮑﺎري ﮐﻪ از ﻣﺤﻞ رﯾﺸﮥ ﺟﻮش ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و از ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورﻗﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در آن‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ )‪ (h1‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و از ﺿﺨﺎﻣﺖ ورﻗﯽ ﮐﻪ ﺳﻮراخ‬

‫‪142‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ در آن اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ و از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﻌﺎع ﻗﻮسﻫﺎي‬
‫ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺟﻮش ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎلﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻟﺒﮥ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﻄﺢ ﺑﺎل ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺗﻮ رﻓﺘﮕﯽ ﺳﻮراخ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﯿﺐدار‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ و ﺑﺪون ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﺗﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺒﻞ از ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎلﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﮑﻪ اﻧﺘﻬﺎي‬
‫ﺟﻮش ﺑﻪ اﻧﺪازة ﺑﻌﺪ ﺟﻮش از ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﮐﻪ از ورقﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺶ از ‪40‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺒﻪﻫﺎي ﺑﺮش دادة ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻌﻠﻪ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ زدن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻠﺰ ﺻﺎف و ﺑﺮاق درآورد‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه در‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻪﮐﺮدن ﯾﺎ ﺑﺮﻗﻮزدن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻨﮓزدن و‬
‫ﺻﺎفﮐﺮدن اﺣﺘﯿﺎﺟﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪l1‬‬ ‫‪l1‬‬

‫‪h1‬‬ ‫‪h1‬‬

‫‪h1‬‬ ‫‪h1‬‬

‫‪l1‬‬ ‫‪l1‬‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪1-9-2-10‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎلﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺒﻞ از ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎلﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪143‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 7 -1-9-2-10‬آراﯾﺶ ﺟﻮشﻫﺎ و ﭘﯿﭻﻫﺎ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل‬

‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﺟﻮشﻫﺎ و ﭘﯿﭻﻫﺎ در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﻋﻀﻮي ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻃﻮري ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮔﺮوه وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل و ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ ﻋﻀﻮ در ﯾﮏ راﺳﺘﺎ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻣﮕﺮ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮونﻣﺤﻮري ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺮح و اﺛﺮ آن در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﻄﺒﺎق ﻣﺬﺑﻮر در‬
‫اﺗﺼﺎلﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺗﮏ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي زوج و اﺟﺰاي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺿﺮورﺗﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ 8-1-9-2-10‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭻ و ﺟﻮش‬
‫وﻗﺘﯽﮐﻪ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺣﺎﻟﺖ اﺗﺼﺎل اﺗﮑﺎﯾﯽ )ﻏﯿﺮ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ( ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺟﻮش ﺳﻬﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دراﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﮐﻞ ﺗﻨﺶ در اﺗﺼﺎل را ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻮش ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺟﻮش و ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﺗﺼﺎل اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺟﻮش و‬
‫ﭘﯿﭻ را در ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎ ﺳﻬﯿﻢ ﻓﺮض ﮐﺮد ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ در اﺗﺼﺎلﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ از ﻧﻮع‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﯾﺎ داراي ﺷﮑﺎفﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺎر و ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻃﻮﻟﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ اﺗﺼﺎلﻫﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﯿﭻﻫﺎ را ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 50‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﭘﯿﭻﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮﺷﮑﺎري در ﺧﺼﻮص ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮدي ﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد از ﻧﻮع اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻓﺮض ﻧﻤﻮده و ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ را اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 9-1-9-2-10‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭻ و ﭘﺮچ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﭻ و ﭘﺮچ در ﮐﺎرﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎ از ﻧﻮع ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 10-1-9-2-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ و ﭘﯿﭽﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ از اﺗﺼﺎل اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﯾﺎ ﺟﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﻣﺘﺮ‬

‫‪144‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫)‪ (2‬اﺗﺼﺎل ﮐﻠﯿﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﻣﺘﺮ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﺮاﺛﻘﺎلﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 50‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﺻﻠﮥ‬
‫ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺷﯿﺐدار ﺳﻘﻒ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﻬﺎرﻫﺎي زاﻧﻮﯾﯽ ﺑﯿﻦ ﺧﺮﭘﺎ ﯾﺎ ﺗﯿﺮ ﺳﻘﻒ و ﺳﺘﻮن وﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬در اﺗﺼﺎﻻت اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﯾﺠﺎد ﺿﺮﺑﻪ ﯾﺎ ﺑﺎرﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﮐﻠﯿﮥ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮان از اﺗﺼﺎل اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﯾﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‪،‬‬
‫اﺗﺼﺎل اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﭻ ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﯾﺎ اﺗﺼﺎل ﺟﻮﺷﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ رﻗﻮم ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﯿﻦ ﻣﺠﺎور ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و روي ﺑﺎل‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺗﯿﺮ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد‪.‬‬

‫‪ 2-9-2-10‬ﺟﻮشﻫﺎ‬
‫‪ 1-2-9-2-10‬ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري‬
‫اﻟﻒ( ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ‪ :‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻃﻮل‬
‫ﻣﻮﺛﺮ در ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش‪ .‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺟﻮشﺷﺪه و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش‬
‫ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ ﻧﺎزﮐﺘﺮ در اﺗﺼﺎل ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ ﺟﻮش ﺷﺪه‬
‫در اﺗﺼﺎل ﮐﻨﺞ و ﺳﭙﺮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻤﻖ ﺷﯿﺎر ﺟﻮش ﻣﻨﻬﺎي ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ‬
‫در وﺿﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺘﻨﺎوب )اﺛﺮ ﺧﺴﺘﮕﯽ( وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دو ﻟﺒﮥ ﮔﺮد )ﻣﺜﻞ ﺷﯿﺎر ﺑﯿﻦ دو ﻣﯿﻠﮕﺮد( و ﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﻟﺒﮥ‬
‫ﮔﺮد و ﻟﺒﮥ ﺗﺨﺖ )ﻣﺜﻞ ﻣﯿﻠﮕﺮد در ﻣﺠﺎورت ورق( داده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 2-9-2-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪145‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 2-9-2-10‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري ﻟﺐ ﮔﺮد‬

‫ب( ﻣﺤﺪودﯾﺖ‪ :‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول‬
‫‪ 1-9-2-10‬ﮐﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺎزﮐﺘﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮش ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-9-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺎزﮐﺘﺮ‬

‫‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 13‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﺘﻮان ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﻮق را ﺑﺎ ﯾﮏ ﻋﺒﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد ﺑﺎﯾﺪ از ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ و ﯾﺎ‬ ‫‪‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﻢﻫﯿﺪروژن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺶﮔﺮﻣﺎﯾﺶ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬ ‫‪‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺧﺎص ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪146‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 2-2-9-2-10‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ‬
‫اﻟﻒ( ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ‪ :‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ در ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ در‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﻣﻮﺛﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ )ﺑﻪ ﺟﺰ ﺟﻮشﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﻮراخ و ﺷﮑﺎف ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد( ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل‬
‫ﮐﻠﯽ ﻧﻮار ﺟﻮش ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮرده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ )‪ (a‬اﻧﺪازه ﺳﺎق ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 3-9-2-10‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه‬
‫ﻣﻮﺛﺮ )‪ (te‬در ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ رﯾﺸﮥ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺎرﺟﯽ آن و ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎع وارد ﺑﺮ وﺗﺮ ﻣﺜﻠﺚ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 3-9-2-10‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮔﻠﻮﮔﺎه ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ در ﺳﻮراخ و ﺷﮑﺎف‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﺤﻮري )ﻣﯿﺎﻧﺘﺎري( ﮐﻪ از ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﮔﻠﻮﮔﺎه ﺟﻮش ﻣﯽﮔﺬرد‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و اﻧﺪازهﻫﺎي‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 2-9-2-10‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﺗﺎﺑﻊ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ‬
‫ﻧﺎزﮐﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮﻓﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ در ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻨﻬﺎي ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺶ از ‪6‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪147‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-9-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ )ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻋﺒﻮر(‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺎزﮐﺘﺮ‬
‫‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 6‬ﺗﺎ ‪12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﺗﺎ ‪20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪20‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﺘﻮان ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﻮق را ﺑﺎ ﯾﮑﺒﺎر ﻋﺒﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ و‬ ‫‪‬‬
‫ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﻢ ﻫﯿﺪروژن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫در ﺳﺎزة ﺗﺤﺖ ﺑﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺪازه ﺟﻮش ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪‬‬

‫‪ -3‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪاي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻃﻮل آن ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻮش ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪4‬‬
‫‪ -4‬در اﺗﺼﺎلﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ اﮔﺮ از ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﻓﻘﻂ در ﻟﺒﻪﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﻣﻮازي‬
‫اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮو اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﻮل ﺟﻮش ﻫﺮ ﻃﺮف ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻋﻤﻮدي ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ )ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﺗﺴﻤﻪ( ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(4-9-2-10‬ﺑﺮاي ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻃﻮل ﺟﻮش در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 1-3-2-10‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪l ≥ w , w ≤٢٠٠mm‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 4-9-2-10‬ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ در اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫‪148‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ -5‬در اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 100‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﺟﻮش )‪ (a‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻃﻮل ﺟﻮش ﺑﯿﺶ از ‪ 100‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺳﺎق ﺟﻮش‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ )‪ (‬ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Le=L‬‬
‫‪=1/2 - 0/002 (L/a) ≤1/0‬‬ ‫)‪(1-9-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Le‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش‬
‫‪ =L‬ﻃﻮل واﻗﻌﯽ ﺟﻮﺷﯽ ﮐﻪ از ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺟﻮش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ =a‬ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺳﺎق ﺟﻮش‬
‫‪ =‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻃﻮل واﻗﻌﯽ )اﺳﻤﯽ( ﺟﻮش‬
‫ﺑﺮاي‪ L/a‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 300‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 180a‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻠﻪ از ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ )ﺳﺮﺗﺎﺳﺮي( و ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻌﺪ ﺟﻮش ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺟﻮش در اﺗﺼﺎل ﺟﺎن و ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ورقﻫﺎ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺑﺎل‪ ،‬اﺗﺼﺎل‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ورق و ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل اﺟﺰاي اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﺟﻮش ﻣﻨﻘﻄﻊ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش و از ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد‬
‫ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺟﻮش ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 16‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در ﻓﺸﺎر اﺳﺖ و‬
‫از ‪ 24‬ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬دراﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي‬
‫‪ 5-3-2-10‬و ‪ 2-7-4-2-10‬ﻧﯿﺰ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻮﺷﺸﯽ )روﯾﻬﻢ( دو ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﻃﻮل ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ ﻧﺎزﮐﺘﺮ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻫﯿﭻ ﺣﺎﻟﺘﯽ از ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺸﻮد‪ .‬در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻮﺷﺸﯽ ﮐﻪ ورق و ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺤﻮري را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺿﻠﻊ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻫﺮﯾﮏ از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺼﺎل ﯾﺎﺑﻨﺪ )ﺟﻮش دو ﻃﺮﻓﻪ(‪ .‬در وﺿﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﮐﺎﻓﯽ ﻣﻘﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺧﻤﺸﯽ آﻧﻘﺪر ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺑﺎز ﺷﺪن اﺗﺼﺎل ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎر‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺟﻮش ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد )ﺷﮑﻞ‪.(5-9-2-10‬‬

‫‪149‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ -8‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ در ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ و ﺷﮑﺎف در اﺗﺼﺎﻻت روﯾﻬﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﯾﺎ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮐﻤﺎﻧﺶ و ﯾﺎ ﺟﺪاﯾﯽ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ در‬
‫ﺳﻮراخﻫﺎ و ﺷﮑﺎفﻫﺎ را ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻮش ﮐﺎم ﯾﺎ اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫)اﻟﻒ( ﻃﻮل ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻮﺷﺸﯽ )ﺟﻮش دو ﻃﺮﻓﻪ(‬

‫)پ( ﺟﻮش ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ ﻣﻘﯿﺪ و ﻣﺠﺎز‬ ‫)ب( ﺟﻮش ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ ﻏﯿﺮ ﻣﻘﯿﺪ و ﻏﯿﺮ ﻣﺠﺎز‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 5-9-2-10‬اﺗﺼﺎل ﭘﻮﺷﺸﯽ )روﯾﻬﻢ( دو ﻗﻄﻌﻪ‬

‫‪ -9‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﺪه ﯾﺎ ﻗﺒﻞ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﻃﻮري ﺟﻮش داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻗﻮﻃﯽ ﯾﺎ ﻧﺎوداﻧﯽ در ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردي ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻮﺷﺸﯽ )روﯾﻬﻢ( ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي اﺗﺼﺎﻟﯽ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﻪ اﺗﺼﺎﻟﯽ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻗﺮار دارد اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي‬
‫ﺑﺎ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﺗﻤﺎم ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(6-9-2-10‬‬
‫‪ ‬ﮐﻠﯿﮥ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﮐﻪ در ﻟﺒﮥ ﮐﻨﺎري ﯾﺎ ﺿﻠﻊ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻋﻀﻮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در اﻧﺘﻬﺎي ﺿﻠﻊ و‬
‫ﺑﺮ روي ﺿﻠﻊ دﯾﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻗﻼب ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﻗﻼب ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ‬
‫ﺟﻮش ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮط ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻗﺎﺋﻢ و ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﺳﺮ ﺑﺎﻻ در ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي‬
‫ﻟﭽﮑﯽ )ﺑﺮاﮐﺖ( و ﺑﺮاي ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﻧﺸﯿﻤﻦ ﺗﯿﺮ و اﺗﺼﺎﻻت ﻧﻈﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ‪.(6-9-2-10‬‬

‫‪150‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ ‬در اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎ ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺟﺎن‪ ،‬ﮐﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدي ﺗﺎﺑﻊ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﺒﺸﯽﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ در اﻧﺘﻬﺎي ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش و ﻧﯿﺰ‬
‫ﻧﺼﻒ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﻧﺒﺸﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺖ اﻧﺘﻬﺎ در ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﺟﺰﺋﯿﺎت‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﯿﺪ ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪.(7-9-2-10‬‬
‫‪ ‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪاي ﮐﻪ ورقﻫﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﻋﺮﺿﯽ را ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ورقﻫﺎي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‪ ،‬از‬
‫ﭘﻨﺠﮥ ﺟﺎن ﺗﺎ ﺟﻮش ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﮕﺮ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ اﻧﺘﻬﺎي ورق ﺳﺨﺖ ﮐﻨﻨﺪة ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎل ﺟﻮش ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪاي ﮐﻪ در دو وﺟﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺸﺘﺮك اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﮔﻮﺷﮥ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﯿﻦ دو ﻧﻮار ﺟﻮش ﻗﻄﻊ ﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ‪.(8-9-2-10‬‬
‫‪ ‬در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﻮﺷﺸﯽ )روﯾﻬﻢ( ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زﺧﻢ در ﻟﺒﻪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻞ ﺷﺮوع و ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺴﯿﺮ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد )ﺷﮑﻞ ‪.(9-9-2-10‬‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازة ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‬

‫ﻃﻮل ﻗﻼب ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺴﺎوي دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 6-9-2-10‬ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ در اﻧﺘﻬﺎي اﻋﻀﺎي ﻣﺤﻮري‬

‫‪151‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﻟﺒﮥ ﺟﺎن‬

‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮش ﺷﻮد‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 7-9-2-10‬ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ در اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎ ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي ﺟﺎن‬

‫ﺟﻮشﻫﺎي دو وﺟﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ‬

‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﺳﻨﺪ‬
‫ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ≤‬

‫ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺟﻮش ≤‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 8-9-2-10‬ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ در دو ﻃﺮف ﻣﺨﺎﻟﻒ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺸﺘﺮك‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9-9-2-10‬ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زﺧﻢ در ﻟﺒﻪ‬

‫‪152‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 3-2-9-2-10‬ﺟﻮشﻫﺎي اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎم‬

‫اﻟﻒ( ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‪ :‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ در ﺑﺮش ﺑﺮاي ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎم ﻣﺴﺎوي ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫اﺳﻤﯽ ﺳﻮراخ و ﺷﮑﺎف در ﺻﻔﺤﮥ ﺑﺮش در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬
‫‪ .1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎم ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش در اﺗﺼﺎلﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﯽ و ﯾﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ در ﻋﻨﺎﺻﺮ روﯾﻬﻢ آﻣﺪه در اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ در ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ ﺳﻮراخﺷﺪه ﺑﻪ اﺿﺎﻓﮥ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﻄﺮ ﯾﺎدﺷﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻗﻄﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﯾﺎ ‪ 24‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺟﻮش ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎي ﺟﻮشﻫﺎي اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻃﻮل ﺷﮑﺎف در ﺟﻮش ﮐﺎم ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﭘﻬﻨﺎي ﺷﮑﺎف در ﺟﻮش ﮐﺎم ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ و‬
‫‪1‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪ 24‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬اﻧﺘﻬﺎي ﺷﮑﺎف ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﯿﻢداﯾﺮهاي ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﺧﻄﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي آن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ رﺑﻌﯽ از‬
‫داﯾﺮه )ﺑﺎ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﺣﺎوي ﺷﮑﺎف( ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺷﮑﺎف‬
‫ﺑﻪ ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺷﮑﺎفﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻃﻮل‪ 4 ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺷﮑﺎف و ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺷﮑﺎفﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮل‪ 2 ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﻮل ﺷﮑﺎف ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎم در ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﯾﻦ‬
‫‪1‬‬
‫ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 2‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ و از ‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-2-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﻮشﻫﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪  ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول‬
‫‪ 3-9-2-10‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺟﻮش ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬

‫‪153‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ و ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻓﻠﺰ ﺟﻮش در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪Rn = FnBMABM‬‬ ‫)‪(2-9-2-10‬‬

‫ب( ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬

‫‪Rn = FnwAwe‬‬ ‫)‪(3-9-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = FnBm‬ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪ = Fnw‬ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫‪ = ABM‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪ = Awe‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ ﺟﻮش‬
‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺟﻮش ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ .1‬در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺨﺮب ﻧﻈﯿﺮ رادﯾﻮﮔﺮاﻓﯽ و اﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﯿﮏ )ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ(‪=1 :‬‬
‫‪ .2‬در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﺟﻮش در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ )ﯾﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺎﺑﻪ( و ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ ﺟﻮش ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزرس‬
‫ذﯾﺼﻼح ﺟﻮش‪=0/85 :‬‬
‫‪ .3‬در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﺟﻮش در ﻣﺤﻞ و ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ ﺟﻮش ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزرس ذﯾﺼﻼح ﺟﻮش‪ =0/75 :‬‬

‫‪154‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 3-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎ‬

‫ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﻧﻮع ﻓﻠﺰ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ‬ ‫ﻧﻮع ﺑﺎر و ﺟﻬﺖ آن‬
‫ﻧﻮع ﺟﻮش‬
‫)‪ Fnw‬ﯾﺎ ‪(FnBm‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪(‬‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺟﻮش‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﮐﺸﺸﯽ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫ﻓﺸﺎري ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﺟﻮش ﺷﯿﺎري‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﮐﺸﺸﯽ و ﯾﺎ ﻓﺸﺎري‬ ‫ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ و‬
‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬ ‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬
‫ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺟﻮش‬ ‫ﻟﺒﻪ آﻣﺎده ﺷﺪه‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫ﻓﺸﺎري‪ ،‬در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬ ‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬ ‫ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺟﻮش‬
‫ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺟﻮش‬
‫‪FnBM=Fu‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﺟﻮش ﺷﯿﺎري‬
‫ﮐﺸﺸﯽ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ‬
‫‪Fnw=0/6Fu‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫)اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ(‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ )‪(6-2-10‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬

‫‪Fnw=0/6Fu‬‬ ‫‪0/75‬‬
‫)اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ(‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬ ‫ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ‬
‫‪Fnw=0/6Fue‬‬ ‫‪0/75‬‬
‫)اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ(‬ ‫ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪3-2-10‬‬ ‫ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﻣﻮازي ﺑﺎ‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬ ‫ﯾﺎ ‪4-2-10‬‬ ‫ﻣﺤﻮر ﺟﻮش‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﺼﻞ ‪6-2-10‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﻮازي ﺳﻄﺢ ﺑﺮش‬ ‫ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻠﺰ ﺟﻮش‬
‫‪Fnw=0/6Fue‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫ﺷﻮﻧﺪه )روي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺆﺛﺮ(‬ ‫و ﮐﺎم‬
‫)اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ(‬
‫‪ = Fue‬ﺗﻨﺶ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش)اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ(‬ ‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬

‫‪ 5-2-9-2-10‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺟﻮشﻫﺎ‬
‫اﮔﺮ از دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع ﺟﻮش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ )ﺟﻮش ﺷﯿﺎري‪ ،‬ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‪ ،‬ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و‬
‫ﺟﻮش ﮐﺎم( در ﯾﮏ اﺗﺼﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪155‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻫﺮ ﯾﮏ را ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺟﻮش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را از‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﮏ ﺗﮏ ﺟﻮشﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 6-2-9-2-10‬اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬

‫ﻓﻠﺰ ﺟﻮش )اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ( ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-9-2-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 4-9-2-10‬اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬

‫ﻧﻮع اﻟﮑﺘﺮود ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﺸﺸﯽ ﻓﻠﺰ اﻟﮑﺘﺮود )‪(Fue‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ )‪(Fy‬‬
‫‪ E60‬ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن‬ ‫‪420 MPa‬‬ ‫ﺗﺎ ‪t ≤ 15mm ,300 MPa‬‬
‫‪ E70‬ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن‬ ‫‪490 MPa‬‬
‫‪ E70‬ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن‬ ‫‪490 MPa‬‬ ‫ﺗﺎ ‪t  15mm ,300 MPa‬‬
‫‪ E70‬ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن‬ ‫‪490 MPa‬‬ ‫از ‪ 300 MPa‬ﺗﺎ ‪380 MPa‬‬
‫‪ E80‬ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن‬ ‫‪560 MPa‬‬ ‫از ‪ 380 MPa‬ﺗﺎ ‪460 MPa‬‬
‫‪ = t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ‬

‫‪ 7-2-9-2-10‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ زﺧﻢدار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮﻃﯽ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻮش ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و روش‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺮاي ﻓﻠﺰ ﺗﻤﺎم ﺟﻮشﻫﺎ اﻋﻢ از ﺧﺎل ﺟﻮش‪ ،‬ﻋﺒﻮر ﺟﻮش در ﻋﻤﻖ و رﯾﺸﻪ اﺗﺼﺎل ﯾﺎ ﻋﺒﻮرﻫﺎي‬
‫ﺑﻌﺪي ﮐﻪ ﺟﻮش ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ را در اﺗﺼﺎل اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎزﮔﺎري ﻻزم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫زﺧﻢدار ﺑﺮاي ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺮز ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 8-2-9-2-10‬ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻧﻮرد ﺷﺪة ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﺟﻮش‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﺟﻮش‪ ،‬ﭘﯿﺶ‬
‫ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﺗﺎ دﻣﺎي ﻻزم ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎي ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 5-9-2-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪156‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺟﺪول ‪ 5-9-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎي ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ‬

‫دﻣﺎي ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬ ‫دﻣﺎي ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﮐﻢ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ )‪(mm‬‬
‫ﮐﻢ ﻫﯿﺪروژن )درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس(‬ ‫ﻫﯿﺪروژن )درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس(‬
‫‪*10‬‬ ‫‪*20‬‬ ‫‪t ≤ 20‬‬
‫‪*20‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪20  t ≤ 40‬‬
‫‪65‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪40  t ≤ 65‬‬
‫‪110‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪t  65‬‬
‫* اﯾﻦ دﻣﺎ در ﺣﺪ ﻟﻤﺲﮐﺮدن ورق ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺲ اﺳﺖ و در ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﺑﺎﯾﺪ از روشﻫﺎي دﻣﺎﺳﻨﺠﯽ ﺳﻄﺤﯽ )ﻣﺜﻼً ﮔﭻﻫﺎي‬
‫ﺣﺴﺎس ﺑﻪ دﻣﺎ( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-9-2-10‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه‬

‫‪ 1-3-9-2-10‬اﻧﻮاع ﭘﯿﭻﻫﺎ‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺳﮑﻠﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﭘﯿﭻﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 6-9-2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ در اﯾﺮان ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫‪ ASTM‬و ‪ ISO‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﯿﭻ ﺑﺎﯾﺪ واﺷﺮ و ﻣﻬﺮة ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎ دو ﻧﻮع ﻋﻤﻠﮑﺮد "اﺗﮑﺎﯾﯽ" و "اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ" ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠّﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﻧﻮع اﺗﺼﺎل و اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻓﻘﻂ در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ .‬در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ وﻟﯽ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ در‬
‫اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 7-9-2-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮑﯽ‬
‫از ﺳﻪ روش » ﺳﻔﺖ ﮐﺮدن ﻣﺠﺪد ﻣﻬﺮه «‪ » ،‬واﺷﺮﻫﺎي ﮐﺸﺶ ﺳﻨﺞ « ﯾﺎ » آﭼﺎر ﻣﺪرج « اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪157‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 6-9-2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان‬

‫ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬ ‫ﻧﺎم اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﻧﻮع ﭘﯿﭻ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯿﭻ )‪(Fu‬‬ ‫ﭘﯿﭻ )‪(Fy‬‬ ‫‪ISO‬‬ ‫‪ASTM‬‬
‫‪400 MPa‬‬ ‫‪240 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪A307‬‬
‫‪400 MPa‬‬ ‫‪240 MPa‬‬ ‫‪4.6‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪420 MPa‬‬ ‫‪320 MPa‬‬ ‫‪4.8‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫‪500 MPa‬‬ ‫‪300 MPa‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪520 MPa‬‬ ‫‪400 MPa‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪600 MPa‬‬ ‫‪480 MPa‬‬ ‫‪6.8‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪A325‬‬
‫‪800 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪d ≤24mm‬‬
‫‪A325‬‬
‫‪725 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪d >24mm‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪1000 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪A490‬‬
‫‪800 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪8.8‬‬
‫‪1000 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪10.9‬‬
‫‪1200 MPa‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪12.9‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 7-9-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ )‪(Tb‬‬

‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻧﻮع ‪A490‬‬ ‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻧﻮع ‪A325‬‬ ‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪114 kN‬‬ ‫‪91 kN‬‬ ‫‪M16‬‬
‫‪179 kN‬‬ ‫‪142 kN‬‬ ‫‪M20‬‬
‫‪221 kN‬‬ ‫‪176 kN‬‬ ‫‪M22‬‬
‫‪257 kN‬‬ ‫‪205 kN‬‬ ‫‪M24‬‬
‫‪334 kN‬‬ ‫‪267 kN‬‬ ‫‪M27‬‬
‫‪408 kN‬‬ ‫‪326 kN‬‬ ‫‪M30‬‬
‫‪595 kN‬‬ ‫‪475kN‬‬ ‫‪M36‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ ﻏﯿﺮ از اﻋﺪاد ذﮐﺮﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 7-9-2-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪) 0/55AnbFu‬ﮐﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ 0/7AebFu‬اﺳﺖ( در ﻧﻈﺮ‬

‫‪158‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﮐﻪ در آن ‪ Anb‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ‪ Aeb ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﯾﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ زﯾﺮ‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ و ‪ Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯿﭻ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-3-9-2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﻓﻮاﺻﻞ ﺳﻮراخﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬

‫در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺻﺤﯿﺢ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ ﺳﻮراخ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻗﺖ در ﺳﻮراخﮐﺎري و ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن ﺑﺪﻧﮥ ﺳﻮراخ و ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﻓﻮاﺻﻞ ﺳﻮراخﻫﺎ از ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﻪ و ﻧﯿﺰ از‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﯿﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﺎرﺑﺮي اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ از اﯾﻦ روي‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي )اﻟﻒ( ﺗﺎ )ج( در ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻮرد رﻋﺎﯾﺖ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﻧﻮاع ﺳﻮراخﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬
‫اﻧﻮاع ﺳﻮراخﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺳﻮراخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ .2‬ﺳﻮراخ ﺑﺰرگﺷﺪه‬
‫‪ .3‬ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫‪ .4‬ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫ب( ﻣﺤﺪودﯾﺖ اﺑﻌﺎد اﺳﻤﯽ ﺳﻮراخﻫﺎ و داﻣﻨﮥ ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ‬
‫‪ .1‬اﺑﻌﺎد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 8-9-2-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﻓﻘﻂ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه در ﺗﻤﺎم اﻣﺘﺪادﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﺠﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ در اﺗﺼﺎﻻت‬
‫اﺗﮑﺎﯾﯽ‪ ،‬اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻓﻘﻂ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺴﯿﺮ ﻧﯿﺮو در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻣﺠﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در‬
‫اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ در ﺗﻤﺎم اﻣﺘﺪادﻫﺎ ﻣﺠﺎز ﺑﻮده ﻟﯿﮑﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻘﻂ در ﯾﮑﯽ از ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل وﺟﻮد‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬در ورق ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺿﻤﻦ رﻋﺎﯾﺖ رواداريﻫﺎي ﻣﺒﺤﺚ ﯾﺎزدﻫﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ ﻣﺴﺎوي ‪ d+6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪159‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 8-9-2-10‬اﺑﻌﺎد اﺳﻤﯽ ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫اﺑﻌﺎد اﺳﻤﯽ ﺳﻮراخ )‪(mm‬‬

‫ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ‬
‫ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه‬ ‫ﺳﻮراخ‬ ‫ﺳﻮراخ‬
‫)‪(mm‬‬
‫)ﻃﻮل×ﻋﺮض(‬ ‫)ﻃﻮل×ﻋﺮض(‬ ‫ﺑﺰرگﺷﺪه‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪18×40‬‬ ‫‪18×22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪M16‬‬
‫‪22×50‬‬ ‫‪22×26‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪M20‬‬
‫‪24×55‬‬ ‫‪24×30‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪M22‬‬
‫‪27×60‬‬ ‫‪27×32‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪M24‬‬
‫‪30×67‬‬ ‫‪30×37‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪M27‬‬
‫‪33×75‬‬ ‫‪33×40‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪M30‬‬
‫‪(d+3)×2/5 d‬‬ ‫)‪(d+3) × (d+10‬‬ ‫‪d+8‬‬ ‫‪d+3‬‬ ‫‪≥M36‬‬

‫پ( ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﻮاﺻﻞ ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگﺷﺪه و ﺳﻮراخﻫﺎي ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪3‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ وﺳﯿﻠﮥ اﺗﺼﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 10-9-2-10‬اﻧﻮاع ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬

‫ت( ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻮراخﻫﺎ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺎ ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول‬
‫‪ 8-9-2-10‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگﺷﺪه و ﺳﻮراخﻫﺎي ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ‬

‫‪160‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻧﺒﺎﯾﺪ از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﻮراخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺪار ‪ C‬ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﺟﺪول ‪9-9-2-10‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 8-9-2-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺎ ﻟﺒﻪ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎ‬

‫ﻟﺒﮥ ﻧﻮرد ﺷﺪة ورق‪ -‬ﻧﯿﻤﺮخ‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪ و ﻧﯿﺰ ﻟﺒﻪ‬

‫ﻟﺒﮥ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ ﻗﯿﭽﯽ )ﮔﯿﻮﺗﯿﻦ(‬
‫ﺑﺮﯾﺪهﺷﺪه ﺑﺎ ﺷﻌﻠﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ اره‬

‫‪1/75d‬‬ ‫‪2d‬‬
‫‪ = d‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ‬

‫ﺟﺪول ‪ 9-9-2-10‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ )‪(C‬‬

‫ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ )‪(mm‬‬

‫ﺳﻮراخ ﺑﺰرگﺷﺪه‬
‫ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد ﻟﺒﻪ‬
‫ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻟﺒﻪ‬ ‫)‪(mm‬‬
‫ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/75 d‬‬ ‫‪5 mm‬‬ ‫‪3 mm‬‬

‫ث( ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮ ﭘﯿﭻ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﻪ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﮐﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫از ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮ ﭘﯿﭻ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﻪ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 12‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﻫﺮ ﭘﯿﭻ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻟﺒﻪ ﻗﻄﻌﮥ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 8‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫‪ 125‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ج( ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎ در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪161‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﮐﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺑﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 24‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪300‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﺳﻮراخﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 14‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺎزﮐﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪200‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 3-3-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ‬
‫در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻟﻘﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ در اﺛﺮ ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﯾﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺴﺌﻠﻪﺳﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﭘﯿﭻﻫﺎ را ﺑﺪون اﯾﺠﺎد ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻔﺖﺷﺪن اوﻟﯿﻪ ﻣﺤﮑﻢ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﻔﺖﺷﺪن اوﻟﯿﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ آﭼﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﻼش ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮد را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ .‬در روشﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺖ ﺷﺪن اوﻟﯿﻪ ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ )ﻣﻘﻄﻊ دﻧﺪاﻧﻪﻧﺸﺪة ﭘﯿﭻ( و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻪ ﺷﺪه‬
‫)ﻏﯿﺮ از ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ( ﻣﻼك ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯿﻠﮥ ﺑﺪون دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﻼك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎي ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ‬
‫از ﻣﯿﻠﮕﺮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﻧﺎﺣﯿﮥ رزوه ﺷﺪه )ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ ﻣﯿﻠﮕﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﻣﻼك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ )‪ (Rnt‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ )‪ (Rnv‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و‬
‫ﻗﻄﻌﺎت دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ = Rnt= Fnt Anb‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫)‪(4-9-2-10‬‬
‫‪ = Rnv= Fnv Anb‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫)‪(5-9-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺴﺎوي ‪ 0/75‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ = Rnt‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫‪ = Rnv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ‬

‫‪162‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = Anb‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل )ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﻗﻄﻌﻪ دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه(‬

‫‪ = Fnt‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪10-9-2-10‬‬
‫‪ = Fnv‬ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪10-9-2-10‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 10-9-2-10‬ﺗﻨﺶ اﺳﻤﯽ )ﭘﯿﭻ و ﻗﻄﻌﺎت دﻧﺪاﻧﻪ ﺷﺪه(‬

‫ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ )‪ (Fnv‬در‬ ‫ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫ﻧﻮع وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل‬
‫اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ‬ ‫)‪(Fnt‬‬
‫‪0/45Fu‬‬ ‫‪5,3‬‬
‫‪0/75Fu‬‬ ‫‪1,2‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺮش از ﻗﺴﻤﺖ‬
‫‪0/45Fu‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0/75Fu‬‬ ‫‪4‬‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﻣﯽﮔﺬرد‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺮش از ﻗﺴﻤﺖ‬
‫‪0/55Fu‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪0/75Fu‬‬ ‫‪4‬‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﻧﻤﯽﮔﺬرد‬
‫ﻗﻄﻌﮥ دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﻃﺒﻖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه‪ ،‬در‬
‫‪0/45Fu‬‬ ‫‪0/75Fu‬‬ ‫‪1,6‬‬
‫ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺮش از ﻗﺴﻤﺖ دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﻣﯽﮔﺬرد‬
‫ﻗﻄﻌﮥ دﻧﺪاﻧﻪ ﺷﺪه ﻃﺒﻖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه‪ ،‬در‬
‫‪0/55Fu‬‬ ‫‪0/75Fu‬‬ ‫‪1,6‬‬
‫ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺮش از ﻗﺴﻤﺖ دﻧﺪاﻧﻪ ﺷﺪه ﻧﻤﯽﮔﺬرد‬
‫ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ‪:‬‬
‫]‪ [1‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫]‪ [2‬در ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻃﻮل ﮔﯿﺮة آﻧﻬﺎ از ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮﺷﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﻮق ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪2‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻃﻮل اﺿﺎﻓﯽ ﮔﯿﺮه‪ ،‬ﯾﮏ درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫]‪ [3‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﺮش ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫]‪ [4‬ﺑﺮاي ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ رﺟﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫]‪ [5‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ اوﻟﯿﻦ و آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﭻ در اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮو از ‪ 1250‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ را ﺑﺎﯾﺪ ‪%20‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫]‪ [6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻧﺎﺣﯿﮥ دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﺣﺪﯾﺪة ﺗﻮﭘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آن در‬
‫ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﺣﺪﯾﺪه‪ ، AD ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﺗﻨﻪ )ﻗﺒﻞ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻮﭘﯽ( ﺿﺮﺑﺪر ‪ Fy‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪163‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 4-3-9-2-10‬اﺛﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﮐﺸﺶ و ﺑﺮش در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻮأم ﮐﺸﺶ و ﺑﺮش ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ = Rnt= F'nt Anb‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫)‪(6-9-2-10‬‬
‫‪ = Rnv= F'nv Anb‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫)‪(7-9-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪F'nt=Fnt1/3 -‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ≤ Fnt‬‬ ‫)‪(8-9-2-10‬‬
‫‪F'nv=Fnv1/3 -‬‬
‫‪‬‬
‫‪ ≤ Fnv‬‬ ‫)‪(9-9-2-10‬‬

‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺴﺎوي ‪ 0/75‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ = Fnt‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 10-9-2-10‬وﻗﺘﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ = Fnv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 10-9-2-10‬وﻗﺘﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ = fuv‬ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = fut‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ = Anb‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 30‬درﺻﺪ ﺗﻨﺶ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ )‪ ،(fu ≤ 0/3Fn‬ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺮدن راﺑﻄﮥ اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 5-3-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﻮده و از ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻨﺪ ‪ 3-3-9-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ Rnv‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪  ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ‪ Rnv‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫اﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪164‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪Rnv = DuhfTbns‬‬ ‫)‪(10-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو ‪=1‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگﺷﺪه و ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮازي ﺑﺎ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو ‪=0/85‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ ‪=0/7‬‬
‫‪ =‬ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻼس ‪) A‬ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺲدار ﺗﻤﯿﺰ و رﻧﮓ ﺷﺪه(‪=0/3 :‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮاي وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻼس ‪) B‬ﺳﻄﺢ ﺗﻤﯿﺰ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﭘﺎﺷﯽ و رﻧﮓﻧﺸﺪه( ‪=0/5 :‬‬
‫‪ = Du‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﯿﺶ ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﺴﺎوي ‪1/13‬‬
‫‪ = hf‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ ‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺴﺎوي ‪1‬‬
‫‪ ‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ﻓﻘﻂ از ﯾﮏ ورق ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺴﺎوي ‪1‬‬
‫‪ ‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از دو ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي از ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﺴﺎوي ‪0/85‬‬
‫‪ = Tb‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶ ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪7-9-2-10‬‬
‫‪ = ns‬ﺗﻌﺪاد ﺻﻔﺤﺎت ﻟﻐﺰش‬

‫‪ 6-3-9-2-10‬اﺛﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﮐﺸﺶ و ﺑﺮش در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‬

‫در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‪ ،‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺗﻮأم ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 10-9-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ‪ ksc‬ﺿﺮب ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ksc = 1 −‬‬ ‫)‪(11-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬

‫‪165‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = Tu‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫‪ = Du‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﺴﺎوي ‪1/13‬‬
‫‪ = Tb‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪7-9-2-10‬‬
‫‪ = nb‬ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﭻﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 7-3-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ در ﺟﺪار ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در ﺟﺪار ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻ در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ و اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺳﻮراخ ﺑﺰرگﺷﺪه‪ ،‬ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه و ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ‬
‫ﻧﯿﺮو در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Rn = 1/2lctFu ≤ 2/4dtFu‬‬ ‫)‪(12-9-2-10‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﻠﻨﺪ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮو در اﻣﺘﺪاد ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺤﻮر ﺷﮑﺎف ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪Rn = 1/0lctFu ≤ 2/0 dtFu‬‬ ‫)‪(13-9-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =d‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ ﭘﯿﭻ‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ورق اﺗﺼﺎل‬
‫‪ =t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ اﺗﺼﺎل‬
‫‪ = lc‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﺎﻟﺺ در راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻮرا ﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫= ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﺎﻟﺺ در راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻟﺒﮥ ﺳﻮراخ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ آزاد ورق اﺗﺼﺎل ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگﺷﺪه‪ ،‬ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻮازي اﻣﺘﺪاد ﻧﯿﺮو ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت‬
‫اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪166‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 4-9-2-10‬ﻧﻮاﺣﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ اﺟﺰاي اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪه و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻮاﺣﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ اﺟﺰاي اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪه و وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه )زﺑﺎﻧﻪ ﺷﺪه( اﺳﺖ ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮش در ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻪ از وﺳﯿﻠﮥ اﺗﺼﺎل ﻣﯽﮔﺬرد و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺮش‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺎر ﺑﺮ وﺳﯿﻠﮥ اﺗﺼﺎل و ﮐﺸﺶ در ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﺧﺮاﺑﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-4-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ اﯾﻦ اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 3-2-10‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮات اﺗﺼﺎل ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-4-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﻪ اﺗﺼﺎل‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل‪ ، Rn ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ روي ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫روي ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ روي ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ‪:‬‬
‫‪=1‬‬ ‫)‪(14-9-2-10‬‬
‫‪Rn = 0/6FyAgv‬‬
‫ب( ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ روي ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ‪:‬‬
‫‪ =0/75‬‬ ‫)‪(15-9-2-10‬‬
‫‪Rn=0/6FuAnv‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Agv‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﺑﺮش‬
‫‪ = Anv‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺤﺖ ﺑﺮش )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﺨﺶ ‪(3-2-10‬‬
‫‪ = ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬

‫‪167‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-4-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ‬

‫در اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﺎ در اﺗﺼﺎل اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﯾﺎ در ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎي ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪﻫﺎي ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﺑﺮش در ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻪ از وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل ﻣﯽﮔﺬرد و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺮش در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺎر ﺑﺮ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫اﺗﺼﺎل و ﮐﺸﺶ در ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﺧﺮاﺑﯽ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪) ،‬ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 10-9-2-10‬و ‪(11-9-2-10‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ‪ ،Rn ،‬از ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ در روي ﺳﻄﺢ ﻣﺎر ﺑﺮ وﺳﯿﻠﻪ اﺗﺼﺎل و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ در ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ = 0/75‬‬ ‫)‪(16-9-2-10‬‬
‫‪Rn = 0/6FuAnv + UbsFuAnt ≤ 0/6FyAgv + UbsFuAnt‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Agv‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﺑﺮش‬
‫‪ = Ant‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺶ‬
‫‪ = Anv‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺤﺖ ﺑﺮش‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Ubs‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮزﯾﻊ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ در اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻣﻘﺪار آن ﻣﺴﺎوي‬
‫ﯾﮏ و ﺑﺮاي ﺗﻮزﯾﻊ ﻏﯿﺮﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ در اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻣﻘﺪار آن ﻣﺴﺎوي ‪ 0/5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ -10-9-2-10‬ب(‪.‬‬

‫‪168‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-9-2-10‬اﻟﻒ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ‬

‫)‪ (a‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ‪ Ubs=1/0‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‬

‫)‪ (b‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ‪ Ubs=0/5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‬

‫ﺷﮑﻞ ‪-10-9-2-10‬ب ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ در ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ‬

‫‪ 4-4-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل‪ ، Pn ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ KL/r ≤ 25‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ Pn=FyAg‬و ‪=0/9‬‬ ‫)‪(17-9-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬

‫‪169‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ب( ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ‪ KL/r  25‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪-2-10‬‬
‫‪ 4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 5-4-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﻪ اﺗﺼﺎل‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﺠﺎورت ﻧﺎﺣﯿﮥ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻤﺸﯽ‪،‬‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ‪-‬ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 5-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 5-9-2-10‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه )ﻟﻘﻤﻪﻫﺎ(‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﮥ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ وﺟﻪ داﺧﻠﯽ ورق وﺻﻠﻪ و وﺟﻪ ﺧﺎرﺟﯽ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ‬
‫اﺑﻌﺎد ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪهاي ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آنﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ‬
‫ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪهاي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي ورق وﺻﻠﻪ‬
‫را ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺒﻪﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺒﺎد ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و اﻧﺪازة ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﻣﺠﻤﻮع اﻧﺪازة ﺟﻮش ﻻزم ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي وﺻﻠﻪ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫پ( در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪهاي ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آن ﺑﯿﺶ از ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻮده و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻻزم‬
‫ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي وﺻﻠﻪ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازة ﮐﺎﻓﯽ اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﻨﺪ و ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪاي‬
‫ﮐﻪ روي آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮش ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻮش ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﮐﻪ روي آن ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ورق‬
‫وﺻﻠﻪ را ﺑﻪ ورق ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﻮده و ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪170‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ‪ 12-9-2-10‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ورق ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ‬

‫ت( در اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪهاي ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻟﺒﻪﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺒﺎد ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﺑﺮ روي‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪهاي ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪6‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ در ﻣﻮرد آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻟﺒﻪﻫﺎي ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻫﻤﺒﺎد ﺑﺎ ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ‬
‫در ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ‪  1 - 0/0154(t-6)  ≥ 0/85‬ﺿﺮب ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن ‪ t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻞ ورقﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻟﺒﻪﻫﺎي ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه از ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازة ﮐﺎﻓﯽ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻧﯿﺮوي ﮐﻠﯽ در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪاي ﮐﻪ روي آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﭘﯿﭻ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬اﻧﺪازة ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﮐﻞ ﭘﯿﭻﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻟﺒﻪﻫﺎي ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻫﻤﺒﺎد ﺑﺎ ﻟﺒﻪﻫﺎي ورق وﺻﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد و ﻃﺮاﺣﯽ وﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﻞ ‪ 13-9-2-10‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﻣﺤﻞ درز‪ ،‬ﻫﻢ اﻧﺪازه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮري ﮐﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﮥ ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪171‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪1‬‬

‫‪6‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 13-9-2-10‬ﺟﺰﺋﯿﺎت وﺻﻠﻪ در ﻣﺤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﮥ اﺑﻌﺎد ﺳﺘﻮن‬

‫‪ 6-9-2-10‬وﺻﻠﻪﻫﺎ‬
‫وﺻﻠﮥ اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از وﺻﻠﮥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬وﺻﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ وﺻﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز وﺻﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 7-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺣﺪي اﺗﮑﺎﯾﯽ )ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﺸﺎري ﻣﻮﺿﻌﯽ( ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و آﻣﺎده ﺷﺪه‪ ،‬ﺟﺪار ﺳﻮراخﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﭘﯿﻦ و اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﮐﺎﻣﻼً ﺟﻔﺖ ﺷﺪه‪:‬‬
‫‪Rn = 1/8FyApb‬‬ ‫)‪(18-9-2-10‬‬

‫‪172‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Apb‬ﺳﻄﺢ ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺗﮑﺎ‬

‫ب( ﺑﺮاي ﮐﻔﺸﮏﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺮاي ‪d ≤ 635 mm‬‬
‫‪Rn = 1/2(F y-90) lb d/20‬‬ ‫)‪(19-9-2-10‬‬

‫‪ -2‬ﺑﺮاي ‪d > 635 mm‬‬

‫‪Rn = 30/2(Fy-90) lb.√ /20‬‬ ‫)‪(20-9-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل‬
‫‪ = d‬ﻗﻄﺮ ﮐﻔﺸﮏ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ = lb‬ﻃﻮل اﺗﮑﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ = Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 14-9-2-10‬ﮐﻔﺸﮏﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‬

‫‪173‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 8-9-2-10‬ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﺑﺘﻦ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ cPp‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ c‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/65‬و ‪ Pp‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺧﺮدﺷﺪﮔﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺳﻨﮓآﻫﮑﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﺳﻪﺳﻨﮓ ﻣﺘﺮاﮐﻢ و ﻣﺎﺳﻪﺳﯿﻤﺎن‪:‬‬
‫‪Pp = FpAp‬‬ ‫)‪(20-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ap‬ﺳﻄﺢ اﺗﮑﺎ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫‪ = Fp‬ﺗﻨﺶ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ و ﻣﺴﺎوي ‪ 6‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل‬
‫ب( ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ آﺟﺮ ﻓﺸﺎري و ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪﺳﯿﻤﺎن‪:‬‬
‫‪Pp = FpAp‬‬ ‫)‪(21-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ap‬ﺳﻄﺢ اﺗﮑﺎ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫‪ = Fp‬ﺗﻨﺶ اﺗﮑﺎﯾﯽ اﺳﻤﯽ و ﻣﺴﺎوي ‪ 4‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﮑﺎل‬

‫پ( ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺗﮑﯿﻪ ﮔﺎه ﺑﺘﻨﯽ‪:‬‬

‫‪P = 0/85 A1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪≤ 1/7 A1‬‬ ‫)‪(22-9-2-10‬‬
‫‪1‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﮥ ﻓﺸﺎري ﺑﺘﻦ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ =A1‬ﺳﻄﺢ ورق ﮐﻒﺳﺘﻮن در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ =A2‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻄﺤﯽ از ﺷﺎﻟﻮده ﻫﻢﻣﺮﮐﺰ و ﻣﺘﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ورق ﮐﻒﺳﺘﻮن ﮐﻪ در ﭘﻼن و ﻋﻤﻖ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 15-9-2-10‬ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪174‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺳﻄﺢ ‪A2‬‬

‫)پ( ﻣﻘﻄﻊ ‪a-a‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 15-9-2-10‬ﺳﻄﺢ اﺗﮑﺎ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺘﻨﯽ‬

‫‪ 9-9-2-10‬ﻣﯿﻞ ﻣﻬﺎرﻫﺎ و اﻗﻼم ﻣﺪﻓﻮن‬

‫اﻟﻒ( ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري وارد ﺑﺮ ﺳﺎزه‪ ،‬از ﻧﻈﺮ‬
‫ﮐﺸﺶ‪ ،‬ﺑﺮش و اﺛﺮات ﺗﻮأم آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺟﻮاﺑﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﺷﺪه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎي ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ از آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي آﺟﺪار ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ اﺳﻤﯽ ﻧﺎﺣﯿﮥ رزوه ﺷﺪه )ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه و ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ آرﻣﺎﺗﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ( ﻣﻼك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫درﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ از واﺷﺮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺤﻞ ﺳﻮراخ‪ ،‬ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻣﻬﺮه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺰرگﺷﺪه و ﺳﻮراخﻫﺎي ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻒﺳﺘﻮن ﻣﺠﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪175‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ب( اﻗﻼم ﻣﺪﻓﻮن‬

‫ﺳﺎزة ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﯾﻤﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻗﻼم ﻣﺪﻓﻮن را ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮐﺎﻓﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ؛ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻗﻼم ﻣﺪﻓﻮن در اﺛﺮ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزة ﺑﺘﻨﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﻮﻻدي اﻗﻼم‬
‫ﻣﺪﻓﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ارﺟﺢ اﺳﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﺗﻮﺳﻂ اﻗﻼم‬
‫ﻣﺪﻓﻮن ﺑﻪ ﺑﺘﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺮش‪ -‬اﺻﻄﮑﺎك ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪ ،‬ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ 10-9-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت وﯾﮋة ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎن و ﺑﺎل )ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎي( ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو‬
‫ﺑﺎل آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ ﺑﺎل و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎرن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎن اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ ﯾﺎ زوج ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺎري‬
‫ﯾﺎ ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬و زوج ﻧﯿﺮو ﯾﮑﯽ ﮐﺸﺸﯽ و دﯾﮕﺮي ﻓﺸﺎري ﺑﻮده و اﯾﺠﺎد ﻟﻨﮕﺮ در ﻋﻀﻮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎل )ﯾﺎ ﺑﺎلﻫﺎ( و ﺟﺎن اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺑﺎل ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺟﻬﺖ اﻗﻨﺎع ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺧﻤﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(1-10-9-2-10‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(2-10-9-2-10‬‬
‫‪ -3‬ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(3-10-9-2-10‬‬
‫‪ -4‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(4-10-9-2-10‬‬
‫‪ -5‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎل ﻋﻀﻮ‬
‫اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(5-10-9-2-10‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮش در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(6-10-9-2-10‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻮق‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫)ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ،(7-10-9-2-10‬ﻣﻘﺮرات ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ( در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ (8-10-9-2-10‬و اﻟﺰاﻣﺎت ﭘﺎﯾﺪاري ورقﻫﺎي ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ (9-10-9-2-10‬اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪176‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 1-10-9-2-10‬ﺧﻤﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ و ﻣﻮﻟﻔﮥ ﮐﺸﺸﯽ زوج ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دارد )ﺷﮑﻞ ‪.(16-9-2-10‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 16-9-2-10‬ﺧﻤﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻤﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در‬
‫آن ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Rn = 6/25 Fyf tf2‬‬ ‫)‪(23-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﺤﺖ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ =Fyf‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎل‬
‫‪ = Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻃﻮل ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه در اﻣﺘﺪاد ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل)‪ ،(b1‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 0/15bf‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫راﺑﻄﻪ ‪ 23-9-2-10‬اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10tf‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ اﺛﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ )‪،(e  10tf‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ Rn‬ﺣﺎﺻﻞ از راﺑﻄﮥ ‪ 23-9-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪177‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Tu‬از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ )‪ (Rn‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﯾﮏ‬
‫ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮردﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺿﺮوري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ 7-10-9-2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-10-9-2-10‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ و ﻫﺮ دو ﻣﻮﻟﻔﮥ‬
‫ﻓﺸﺎري و ﮐﺸﺸﯽ زوج ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد )ﺷﮑﻞ ‪.(17-9-2-10‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺎوي ‪Rn‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ‪ 1‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ d‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ وارد ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫) ‪Rn=Fywtw(5k+lb‬‬ ‫)‪(24-9-2-10‬‬

‫‪ -2‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ d‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ وارد ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫) ‪Rn=Fywtw(2/5k+ lb‬‬ ‫)‪(25-9-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Fyw‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺟﺎن‬
‫‪ =tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ = d‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ =k‬ﻓﺎﺻﻠﻪ از وﺟﻪ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺎل ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي دو ﻣﺎﻫﯿﭽﮥ ﺟﺎن و ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و ﻓﺎﺻﻠﻪ از وﺟﻪ‬
‫ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺎل ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﺎل و ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪.‬‬
‫‪ = lb‬ﻃﻮل اﺗﮑﺎي ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ )ﺑﺮاي ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻣﻘﺪار ‪ lb‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ k‬در‬
‫ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد(‬

‫‪178‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮردﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 7-10-9-2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 17-9-2-10‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري‬

‫‪179‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-10-9-2-10‬ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ و ﻣﻮﻟﻔﮥ ﻓﺸﺎري زوج ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪.(18-9-2-10‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ‪ 0/75‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي‬
‫ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ d/2‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ وارد ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1/5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Rn = 0/80‬‬ ‫) (‪1 + 3‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(26-9-2-10‬‬

‫‪ -2‬در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ d/2‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ وارد ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ lb/d ≤ 0/2.‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪1/5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Rn = 0/40‬‬ ‫) (‪1 + 3‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(27-9-2-10‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ lb/d  0/2‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪4‬‬
‫( ‪Rn=0/40 tw21+‬‬ ‫‪− 0/2)( )1/5‬‬ ‫)‪(28-9-2-10‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬
‫‪ =d‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ = tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﺤﺖ ﺑﺎر‬
‫‪ = lb‬ﻃﻮل اﺗﮑﺎﯾﯽ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ )ﺑﺮاي ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻣﻘﺪار ‪ lb‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ k‬در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد(‬
‫‪ =Fyw‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺟﺎن‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪180‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮردﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 7-10-9-2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫‪lb‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 18-9-2-10‬ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫‪ 4-10-9-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﮑﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻀﻮي اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ از ﺣﺮﮐﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري ﺗﺤﺖ ﺑﺎر و ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﺸﺪه اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(19-9-2-10‬‬

‫‪181‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪P‬‬
‫‪lb‬‬

‫)اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎ دوران(‬ ‫)اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪون دوران(‬

‫)ب( ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوران‬ ‫)اﻟﻒ( ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوران‬
‫زاوﯾﻪاي ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺸﺪه اﺳﺖ )ﻣﻘﻄﻊ ‪.(A-A‬‬ ‫زاوﯾﻪاي ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻣﻘﻄﻊ ‪.(A-A‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 19-9-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در‬
‫آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ‪0/85‬و ‪ Rn.‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري )ﺑﺎل ﺑﺎرﮔﺬاريﺷﺪه( در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوران زاوﯾﻪاي ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ‬
‫‪-19-9-2-10‬اﻟﻒ(‪:‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ (h/tw) / (Lb/bf) ≤ 2/3‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪/‬‬
‫=‪Rn‬‬ ‫‪2‬‬ ‫( ‪1+0/4‬‬ ‫‪)3 ‬‬ ‫)‪(27-9-2-10‬‬
‫‪/‬‬

‫‪182‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ (h/tw) / (Lb/bf)  2/3‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮردﻧﯿﺎز از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﻮد و‬
‫ﯾﺎ از ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در زﯾﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬ﯾﺎ از ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ( اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 8-10-9-2-10‬و درﺻﻮرت‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در زﯾﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 7-10-9-2-10‬ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ ﺑﺎل ﻓﺸﺎري )ﺑﺎل ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه( در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوران زاوﯾﻪاي ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪-2-10‬‬
‫‪ -19-9‬ب(‪:‬‬
‫‪ -‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ (h/tw) / (Lb/bf) ≤ 1/7‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪/‬‬
‫=‪Rn‬‬ ‫‪2‬‬ ‫( ‪0/4‬‬ ‫‪)3 ‬‬ ‫)‪(28-9-2-10‬‬
‫‪/‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ (h/tw) / (Lb/bf)  1/7‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺰوﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫دو ﺑﺎل ﻓﺸﺎري و ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬
‫‪ =bf‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل‬
‫‪ =.tf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬
‫‪ =tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ =Lb‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻃﻮل ﺑﺪون ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﺮ دو ﺑﺎل در ﻣﺤﺪودة اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫‪ =h‬ارﺗﻔﺎع آزاد ﺟﺎن )ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي دو ﻣﺎﻫﯿﭽﮥ ﺟﺎن و ﺑﺎل در روي ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق(‬
‫‪ =Cr‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ در ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ‪ Mu  My‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪cr=6/62×106 MPa‬‬ ‫)‪(29-9-2-10‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ در ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ‪ . Mu ≥ My‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪183‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪Cr=3/31 ×106 MPa‬‬ ‫)‪(30-9-2-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Mu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ =My‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺗﺴﻠﯿﻢ‬

‫‪ 5-10-9-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﺗﻨﻬﺎ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻣﻮﻟﻔﮥ ﻓﺸﺎري زوج‬
‫ﻧﯿﺮو در ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻀﻮ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(20-9-2-10‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 20-9-2-10‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻓﺸﺎري ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري ﻣﺴﺎوي ‪Rn‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‬
‫ﺣﺪي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺟﺎن از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪24 3‬‬
‫= ‪Rn‬‬ ‫)‪(31-9-2-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫‪ =h‬ارﺗﻔﺎع آزاد ﺟﺎن )ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي دو ﻣﺎﻫﯿﭽﮥ ﺟﺎن و ﺑﺎل در روي ﺟﺎن در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه و‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق(‬

‫‪184‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ = Fyw‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺟﺎن‬

‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :1‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺟﻔﺖ ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ d/2‬از اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ اﺛﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ Rn‬ﺣﺎﺻﻞ از راﺑﻄﮥ ‪ 31-9-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 7-10-9-2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 6-10-9-2-10‬ﺑﺮش در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﯾﮏ زوج ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ در ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﺑﺎل ﻋﻀﻮ اﺛﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(21-9-2-10‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 21-9-2-10‬ﺑﺮش در ﭼﺸﻤﻪ اﺗﺼﺎل‬

‫‪185‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺎوي ‪ Rn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ‪ Rn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .1‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ‪ Pu ≤ 0/4Pc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Rn = 0/6Fydctw‬‬ ‫)‪(32-9-2-10‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ‪ Pu  0/4Pc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪Rn = 0/6Fydctw (1/4 -‬‬ ‫)‬ ‫)‪(33-9-2-10‬‬

‫‪ .2‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﭼﺸﻤﻪ اﺗﺼﺎل در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ‪ Pu ≤ 0/75Pc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Rn = 0/6Fydctw (1 +‬‬ ‫)‬ ‫)‪(34-9-2-10‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ‪ Pu  0/75Pc‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1/2‬‬
‫‪Rn = 0/6 Fydctw (1 +‬‬ ‫‪) (1/9 -‬‬ ‫)‬ ‫)‪(35-9-2-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = bcf‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬
‫‪ = tcf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬
‫‪ = dc‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫‪ = db‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺘﻮن‬
‫) ‪ =(Pc =Py =AgFy‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬

‫‪186‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :1‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪ ،21-9-2-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‪ ،Vup ،‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‪Vup‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-Vu‬‬ ‫)‪(36-9-2-10‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ Mu1‬و ‪ = Mu2‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و راﺳﺖ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ = Vu‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺳﺘﻮن در ﺑﺎﻻي ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‬
‫‪ db1‬و ‪ = db2‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ارﺗﻔﺎعﻫﺎي ﮐﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺳﻤﺖ ﭼﭗ و راﺳﺖ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ورق ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ( ﯾﺎ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻗﻄﺮي داراي‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﺪودة ﭼﺸﻤﮥ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 8-10-9-2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 22-9-2-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻗﻄﺮي و ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‬

‫‪187‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 7-10-9-2-10‬ﻣﻘﺮرات ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ و در اﻧﺘﻬﺎي آزاد‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎ‬
‫‪ .1‬در اﻧﺘﻬﺎي آزاد ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دوران در ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺸﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﻋﺮﺿﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع ﺟﺎن اداﻣﻪ دارد‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .2‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-10-9-2-10‬و ‪ 2-10-9-2-10‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺗﻌﺒﯿﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 3-2-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮش‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﺸﺎري و ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 3-2-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮش ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﺟﺒﺮي ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫دو اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 3-10-9-2-10‬ﺗﺎ ‪ 6-10-9-2-10‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوي ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺳﺘﻮن ﻓﺮﺿﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺆﺛﺮ ﺳﺘﻮن ﻓﺮﺿﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ h) 0/75h‬ارﺗﻔﺎع آزاد ﺟﺎن در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل اﺳﺖ( در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﻓﺮﺿﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻮاري‬
‫از ﺟﺎن ﮐﻪ ﭘﻬﻨﺎي آن ﺑﺮاي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 25tw‬و ﺑﺮاي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 12tw‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد )‪ tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن اﺳﺖ(‪ .‬ﺟﻮش ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎل )ﯾﺎ‬
‫ﺑﺎلﻫﺎ( ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﺤﻞ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮش ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف‬
‫ﺟﺒﺮي ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻓﺸﺎري دو اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ و ﻗﻄﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ زﯾﺮ را ﻧﯿﺰ ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻬﻨﺎي ﻫﺮ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﺼﻒ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﯾﮏ ﺳﻮم ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﯾﺎ‬
‫ورق اﺗﺼﺎل )ﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ را وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ( ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪188‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ -‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻧﺼﻒ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ورق اﺗﺼﺎل )ﮐﻪ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ را وارد‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ( ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﭘﻬﻨﺎي ﻫﺮ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ‬
‫‪ 16‬ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ارﺗﻔﺎع ورق ﺳﺨﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺎوي ارﺗﻔﺎع آزاد ﺟﺎن )ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﺑﺎل( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 8-10-9-2-10‬ﻣﻘﺮرات ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ورق ﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ( در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ( ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﻓﺸﺎري ﺧﻮد ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 3-2-10‬ﯾﺎ ‪ 4-2-10‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﺟﺎن )ورقﻫﺎي‬
‫ﻣﻀﺎﻋﻒ( ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ را ﻧﯿﺰ ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ و اﺑﻌﺎد آن ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺒﺮان ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ را ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺟﻮش ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي ﺳﻬﻢ ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 9-10-9-2-10‬ﭘﺎﯾﺪاري ورقﻫﺎي ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ورقﻫﺎي واﻗﻊ در ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺎن )ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎي( ﺳﺘﻮن و ورقﻫﺎي‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ( ﺑﺎﯾﺪ راﺑﻄﮥ زﯾﺮ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫(‬ ‫)‬
‫≥ ‪tz‬‬ ‫)‪(37-9-2-10‬‬
‫‪90‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = tz‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن )ﯾﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺟﺎنﻫﺎي( ﺳﺘﻮن ﯾﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ از ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل‬
‫)ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ(‬
‫‪ = dz‬ﻋﻤﻖ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ = wz‬ﭘﻬﻨﺎي ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ آزاد ﺑﯿﻦ ﺑﺎلﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ(‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻮش اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﮥ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎن ﺳﺘﻮن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن و ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﭼﺸﻤﮥ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ tz‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪189‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 10-2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﻃﺮح و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻄﺮح ﻫﺴﺘﻨﺪ و در‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ‬
‫از ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ در آن ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن ﺿﻤﻦ اﻧﺠﺎم ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ ﺧﻮد )ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ(‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاري‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬دوام و آﺳﺎﯾﺶ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺳﺎزه ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل و ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﯾﺪ ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﺟﺰﺋﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪ (‬و ﻧﯿﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﺟﺰﺋﯽ ﺑﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ واﺣﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-10-2-10 ‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ‬
‫‪ 2-10-2-10 ‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎ‬
‫‪ 3-10-2-10 ‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪ 4-10-2-10 ‬ارﺗﻌﺎش )ﻟﺮزش(‬
‫‪ 5-10-2-10 ‬ﻣﻼﺣﻈﺎت آﺛﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎد‬
‫‪ 6-10-2-10 ‬اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض‬
‫‪ 7-10-2-10 ‬ﻟﻐﺰش اﺗﺼﺎﻻت‬

‫‪ 1-10-2-10‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﯽ از اﻋﻀﺎي ﺧﻤﺸﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻋﻀﺎي دﯾﮕﺮ درآﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺪازه‪ ،‬ﺟﻬﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ در ﻣﺪارك ﻃﺮح‬
‫و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻧﯿﺰ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺧﺮﭘﺎﻫﺎي ﺑﺎ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺑﺎر ﻣﺮده‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺧﯿﺰ داده‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺮاﺛﻘﺎل ﺑﺎ دﻫﺎﻧﮥ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 12‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺶﺧﯿﺰي در ﺣﺪود‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎر ﻣﺮده ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر زﻧﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬

‫‪190‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺧﺮﭘﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﯿﺰ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻗﯿﺪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻃﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﭘﺲ از ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ روﺑﻪ ﺑﺎﻻ )ﭘﯿﺶ ﺧﯿﺰ( داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-10-2-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻒﻫﺎ و ﺳﻘﻒﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺧﺎص ﺑﻪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن آﻧﻬﺎ در اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺳﺮوﯾﺲدﻫﯽ‪ ،‬ﻃﺮح و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺗﺤﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازهاي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮوﯾﺲدﻫﯽ ﺳﺎزه ﻟﻄﻤﻪاي وارد ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻘﻒﻫﺎي ﻧﺎزكﮐﺎري ﺷﺪه را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و‬
‫‪1‬‬
‫ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎر ﻣﺮده و زﻧﺪه از‬
‫‪240‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎر زﻧﺪه از ‪ 360‬ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮدار‪ ،‬درﻫﻨﮕﺎم ﺑﺘﻦ رﯾﺰي دال از ﭘﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ در زﯾﺮ ﺗﯿﺮ‬
‫ﻓﻮﻻدي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺗﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .1‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎر ﻧﺎﺷﯽ از وزن ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي‪ ،‬دال ﺑﺘﻨﯽ و ﺑﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺑﺮ ﺗﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﺗﻨﻬﺎ اﺛﺮ‬
‫داده ﺷﺪه و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺗﯿﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎر ﻣﺮده اﺿﺎﻓﯽ )ﺗﻤﺎم ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺮدهاي ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺮﻓﺘﻦ دال ﺑﺘﻨﯽ وراد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫وزن ﮐﻒﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﯿﻐﻪﻫﺎ و ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ( و ﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ اﺛﺮ داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺗﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه درﮔﺎمﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 240‬ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬در اﻋﻀﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ در اﺛﺮ ﺧﺰش و اﻓﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي‬
‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-10-2-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻠﯽ و ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﺗﯿﻐﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ )ﻧﻤﺎ( ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬

‫‪191‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬از‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻫﻢ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻌﻤﻞ آﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻠﯽ و ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻗﯿﺪ ﺷﺪه در ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﺮآورده‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-10-2-10‬ارﺗﻌﺎش )ﻟﺮزش(‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺰرگ ﺧﺎﻟﯽ از ﺗﯿﻐﻪﺑﻨﺪي )ﯾﺎ ﺧﺎﻟﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺧﺎﺻﯿﺖ‬
‫ﻣﯿﺮاﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ارﺗﻌﺎش را دارﻧﺪ( را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻟﺮزش و ارﺗﻌﺎش ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﻨﺒﺸﯽ )ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از رﻓﺖ و آﻣﺪ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ و ﺗﻮﻗﻒ آﺳﺎﻧﺴﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫آﻻت و ﻧﻈﺎﯾﺮ آﻧﻬﺎ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻒﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازهاي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺣﺪ اﺣﺴﺎس ﺑﺸﺮي ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دورهاي‬
‫)‪ (f‬اﯾﻦ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 5‬ﻫﺮﺗﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-10-2-10‬ﻣﻼﺣﻈﺎت آﺛﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎد‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺳﺎﯾﺶ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ‪ ،‬آﺛﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزه‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دورهاي )‪ (f‬ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دورهاي )‪ (f‬ﺗﯿﺮﻫﺎي دو ﺳﺮ ﺳﺎده‬
‫ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﻣﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ‪ qD‬ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪f= 2‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن‬
‫‪ = E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﯿﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫‪ = I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﺑﺮﺣﺴﺐ‪m4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ = g‬ﺷﺘﺎب ﺛﻘﻞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﻣﺠﺬور ﺛﺎﻧﯿﻪ ) ‪(g=9/81 m/s‬‬
‫‪ = qD‬ﺑﺎر ﻣﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻃﻮل‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ ﺗﯿﺮ دو ﺳﺮ ﺳﺎده ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ‬
‫‪ = f‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دورهاي ﺗﯿﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﺮﺗﺰ‬

‫‪192‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 2-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ 6-10-2-10‬اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزه ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮات ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ‬
‫ﻣﻮﺛﺮي ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺧﺮاﺑﯽ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻮده و ﺑﻪ‬
‫ﻫﻮازدﮔﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض ﺣﺮارﺗﯽ ﻓﻮﻻد ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 12×10-6‬ﺑﻪ ازاي‬
‫ﻫﺮ درﺟﮥ ﺳﻠﺴﯿﻮس در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 7-10-2-10‬ﻟﻐﺰش اﺗﺼﺎﻻت‬
‫در ﻣﻮارديﮐﻪ اﺛﺮات ﻟﻐﺰش اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻣﻨﺎﺳﺐ را‬
‫ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻣﯽاﻧﺪازد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ ،9-2-10‬ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪193‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫در ﻓﺼﻞ دوم اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري‪ ،‬ﺳﺨﺘﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﻣﻌﯿﺎر ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻨﺎﺳﺐﺑﻨﺪي ﺟﺰﺋﯿﺎت اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﮐﻠﯽ ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﯽ‬
‫را ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﺳﺎزة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ و ﻣﺘﻮﺳﻂ از ﻟﺤﺎظ ﭘﺎﯾﺪاري‪ ،‬ﺳﺨﺘﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ از ﺧﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد رﺿﺎﯾﺖﺑﺨﺸﯽ ﻧﺸﺎن‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 1-3-10 ‬ﻫﺪف و داﻣﻨﮥ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫‪ 2-3-10 ‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫‪ 3-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪ 4-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪ 5-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻒ ﺳﺘﻮنﻫﺎ و وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎ‬
‫‪ 6-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬
‫‪ 7-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫‪ 8-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 9-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه‬

‫‪195‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 10-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬

‫‪ 11-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه‬
‫‪ 12-3-10 ‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا‬
‫‪ 13-3-10 ‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‬

‫‪ 1-3-10‬ﻫﺪف و داﻣﻨﮥ ﮐﺎرﺑﺮد‬

‫‪ 1-1-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞﻫﺎي‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﻣﻘﺮرات ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺘﻌﺎرف )ﻏﯿﺮﻟﺮزهاي( را‬
‫ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎص را ﻧﯿﺰ از‬
‫ﻣﯿﺎن ﻣﺤﺪودة ﮔﺴﺘﺮدهاي از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزهاي ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﻓﺼﻞ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد رﻓﺘﺎر ﻟﺮزهاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي وﺿﻊ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ در ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﺼﺐ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﻟﺮزهاي و‬
‫وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮﺑﺎرﺑﺮ ﻟﺮزهاي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-1-3-10‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در ﺳﻪ رده‪:‬‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ ‬ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫ب( ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎده ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻫﻤﮕﺮا در دو رده‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫پ( ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎده ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي واﮔﺮا در دو رده‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي واﮔﺮاي وﯾﮋه‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي واﮔﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬

‫‪196‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ت( ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﯾﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه‬
‫ث( ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﯾﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي‬
‫واﮔﺮاي وﯾﮋه‬

‫‪ 2-3-10‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫‪ 1-2-3-10‬ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﻟﺮزهاي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آنﮐﻪ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺧﺎﺻﯽ از ﺧﻮد ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا‬
‫ارﺗﺠﺎﻋﯽ را ﭘﺬﯾﺮا ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ را در ﺑﺎرﮔﺬاريﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﺣﻔﻆ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺳﺨﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ روﺑﺮو ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ دوراﻧﯽ ﮐﻪ در ﮔﺮهﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دوران ﯾﮏ ﮔﺮه ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﮥ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آن ﮔﺮه ﺑﻪ‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺳﻪ ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻓﻮﻻدي و دو‬
‫ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻘﺮرات ﺧﺎص ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي دوران ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ زﯾﺎد ﺑﻮده و ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي از آن‬
‫ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ رده‪ ،‬ﻣﯿﺰان دوران ﺑﻪ ﺣﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ دوران‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ در آن ﺑﻪ ‪ 0/04‬رادﯾﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺣﺪوداً ‪ 0/03‬رادﯾﺎن آن ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي دوران ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮريﮐﻪ در‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﯿﺰان دوران ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ‪ 0/02‬رادﯾﺎن ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫دوران ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ آن ﺣﺪود ‪ 0/01‬رادﯾﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪197‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫پ( ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﮐﻢ‬

‫در اﯾﻦ ﺣﺪ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬دوران ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺎزه ﻋﻤﻼً‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠﺖ در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎزهﻫﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-2-3-10‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة اﻋﻀﺎ‬

‫ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه در ﯾﮏ ﻋﻀﻮ از ﺳﺎزه‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮ ﻋﻀﻮ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪاي از‬
‫ﻋﻀﻮ اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود در آن ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ و رﻓﺘﺎر ﺣﺴﺎس آن در ﺣﺮﮐﺎت رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﺳﺎزه‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻀﻮ در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪،‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺗﺎ ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ از ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ دﻫﺎﻧﻪ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي وﯾﮋه در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻋﻀﻮ و ﺑﺮاي‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا ﺗﻤﺎم ﻃﻮل آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋة ﺿﺮﺑﺪري ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه را ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي‬
‫اﺗﺼﺎل در ﻣﺤﻞ ﺿﺮﺑﺪري و اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة اﻋﻀﺎ در ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة اﻋﻀﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن وﺻﻠﮥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺟﻮﺷﯽ ﯾﺎ ﭘﯿﭽﯽ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ ﯾﺎ ورقﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪة‬
‫ﻋﻀﻮ در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﺼﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻤﮑﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺎﻓﯽﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮشﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮده و در‬
‫ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮ ﻃﺮف ﺷﺪه و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺧﺎلﺟﻮشﮐﺮدن ورقﻫﺎي ذوزﻧﻘﻪاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻧﯿﺰ ﺟﻮش ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي از ﻧﻮع ﮔﻞﻣﯿﺦ در‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه‪ ،‬در ﺻﻮرت ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪198‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 3-2-3-10‬ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻓﻮﻻد‬

‫ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻟﺮزهاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫= ‪Ry‬‬ ‫)‪(1-2-3-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪة ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = Fye‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻓﻮﻻد‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻓﻮﻻد ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ‪،‬‬
‫اﻓﺰودﻧﯽﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻃﯽ روﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﻮﻻد در ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺿﺮﯾﺐ ‪ Ry‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ‪ 1-2-3-10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-2-3-10‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ Ry‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻓﻮﻻد‬

‫‪Ry‬‬ ‫ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل‬
‫‪1/25‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي و ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ ﻧﻮردﺷﺪه‬
‫‪1/20‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻧﻮردﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‪ H ،‬ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽ و ﺳﭙﺮي‬
‫‪1/15‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬ورقﻫﺎ و ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬

‫‪ 4-2-3-10‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻧﯿﺮوﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮح )‪ (E‬ﺑﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ )‪ (oE‬در‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﮐﻪ در آن ‪ o‬ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي‬
‫ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﯿﺮ درﺟﺎت ﻧﺎﻣﻌﯿﻨﯽ ﺳﺎزه‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪة‬

‫‪199‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﮐﺮﻧﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺰﺋﯿﺎتﺑﻨﺪي اﻋﻀﺎ‪ ،‬اﺛﺮات اﺟﺰاي ﻏﯿﺮﺳﺎزهاي و ‪ ...‬ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺿﺮﯾﺐ ‪ o‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ‪2-2-3-10‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-2-3-10‬ﺿﺮﯾﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ o‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي‬
‫‪o‬‬ ‫ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي‬
‫‪3‬‬ ‫ﮐﻠﯿﮥ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪2‬‬ ‫ﮐﻠﯿﮥ ﻗﺎبﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎده ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻫﻢﻣﺤﻮر و ﺑﺮونﻣﺤﻮر ﻓﻮﻻدي‬
‫‪2/5‬‬ ‫ﮐﻠﯿﮥ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬

‫‪ 3-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ‬

‫‪ 1-3-3-10‬ﻓﻮﻻد ﻣﺼﺮﻓﯽ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻓﺼﻞ اول اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﻓﻮﻻد ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺎدة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋهاي ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﻓﻮﻻد در ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل اﯾﻦ اﻣﺮ ﻻزم اﺳﺖ از ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﻣﻮﺿﻌﯽ و‬
‫ﮐﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ در ﻣﺤﺪودة رﻓﺘﺎر ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1/2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ‪:‬‬
‫‪Fu ≥ 1/2Fy‬‬ ‫)‪(1-3-3-10‬‬

‫‪ 2-3-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻮش ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎي اﻋﻀﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي و‬
‫ﻧﯿﺰ وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮش ﺑﺎ ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﺷﯿﺎردادهﺷﺪه ﺷﺎرﭘﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﻠﺰ ﺟﻮش در دﻣﺎي ‪ -18‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪ 27‬ژول ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪200‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ .3‬در اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﮐﺎﻣﻞ‪ ،‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه و ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺗﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ دو ﺷﺮط ﻓﻮق ﻃﺎﻗﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﯿﺎر داده ﺷﺪه‬
‫ﺷﺎرﭘﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﻠﺰ ﺟﻮش در دﻣﺎي ‪ -29‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 27‬ژول ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-3-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﭘﯿﭽﯽ‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺗﺼﺎﻻت و وﺻﻠﻪﻫﺎي اﻋﻀﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي و ﻧﯿﺰ وﺻﻠﮥ‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ و از ﻧﻮع ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر‬
‫ﻣﻨﺪرج در ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮراخﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﯾﺎ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد‬
‫ﺑﺮ راﺳﺘﺎي ﻧﯿﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽرود‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺳﺨﺖﮔﯿﺮاﻧﻪﺗﺮي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰا در اﻋﻀﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﯾﺎ ﻓﺸﺎر و‬
‫ﺧﻤﺶ رﻋﺎﯾﺖ اﻋﺪاد ﮐﻮﭼﮑﺘﺮي ﻣﻘﺮر ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺪﯾﺪي از‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻓﺸﺮده‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺨﺶ ‪ 2-2-10‬در ﻓﺼﻞ دوم‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯽﮔﺮدد و ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﺸﺮده ﺑﺨﺶ ‪ 2-2-10‬را دارد‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ در آن‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ‬
‫اﻋﺪادي ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 1-4-3-10‬ﻋﻨﻮان ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻓﺸﺮده در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ آورده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪201‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-4-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ در اﺟﺰاي ﻓﺸﺎري اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ و زﯾﺎد‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪hd‬‬ ‫‪md‬‬ ‫ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮح اﺟﺰا‬

‫ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫زﯾﺎد‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬

‫ﻧﻮردﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‬
‫از ورق‪ ،‬ﻧـــﺎوداﻧﯽﻫـــﺎ‪،‬‬
‫ﺳـــﭙﺮيﻫـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﺎق‬

‫اﺟﺰاي ﺑﺎ ﯾﮏ ﻟﺒﻪ ﻣﺘﮑﯽ‬

‫‪0/3‬‬ ‫‪0/38‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫ﻧﺒﺸــﯽﻫــﺎي ﺗــﮏ و‬ ‫‪1‬‬
‫ﻧﺒﺸﯽ ﻫـﺎي دوﺑـﻞ ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺳﺎق ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬
‫ﻧﺒﺸﯽﻫﺎي دوﺑﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﭼﺴﺒﯿﺪه‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪0/45‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺷﻤﻊﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ‬

‫‪1‬‬
‫ﺗﯿﻐﻪ )ﺟﺎن( ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪0/3‬‬ ‫‪0/38‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺳﭙﺮي‬

‫‪202‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﺑـــﺎلﻫـــﺎي ﻣﺘﻘـــﺎﻃﻊ‬
‫‪b/t‬‬ ‫ﺗﻮﺧـــﺎﻟﯽ ﻣﺴـــﺘﻄﯿﻠﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪(HSS‬‬

‫ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ‬

‫‪2 ‬‬ ‫‪3 ‬‬ ‫‪b/t‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻪﺷـﺪه از‬
‫‪0/55‬‬ ‫‪0/64‬‬ ‫ورق‬ ‫‪4‬‬

‫ورقﻫـــﺎي ﮐﻨـــﺎري‬
‫ﻣﻘــــﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷــــﮑﻞ‬
‫‪d/t‬‬
‫ﻗﻮﻃﯽ ﺷﺪه وﻗﺘـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﮐـﺎر‬
‫ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﻧﻮردﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه‬

‫اﺟﺰاي ﺑﺎ دو ﻟﺒﻪ ﻣﺘﮑﯽ‬

‫‪5‬‬
‫‪1/49‬‬ ‫‪1/49‬‬ ‫‪h/tw‬‬ ‫از ورق وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ‪Ca≤ 0/125‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪Ca≤ 0/125‬‬ ‫‪h/tw‬‬ ‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻧﻮرد‬
‫‪2/45‬‬ ‫‪(1 − 0/93‬‬ ‫)‬ ‫‪3/76‬‬ ‫‪(1 − 2/75‬‬ ‫)‬ ‫ﺷﺪه و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از‬
‫ورق وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﯿﺮ‬
‫ﺑﺮاي ‪Ca0/125‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪Ca0/125‬‬ ‫ﯾﺎ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬

‫‪0/77‬‬ ‫) ‪(2/93 − C‬‬ ‫‪1/12‬‬ ‫) ‪(2/33 − C‬‬ ‫‪h/t‬‬ ‫ورقﻫﺎي ﮐﻨﺎري ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪I‬‬
‫‪≥ 1/49‬‬ ‫‪≥ 1/49‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﺪه وﻗﺘـﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﯿـﺮ ﯾـﺎ ﺳـﺘﻮن‬
‫‪6‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬ ‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬ ‫ﻣـــﻮرد اﺳـــﺘﻔﺎده ﻗـــﺮار‬
‫=‪Ca‬‬
‫‪‬‬
‫=‪Ca‬‬
‫‪‬‬
‫‪h/t‬‬ ‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟــﺎن ﻣﻘــﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷــﮑﻞ‬

‫ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫از ورق ﻫﺮﮔﺎه ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﺗﯿــﺮ ﯾــﺎ ﺳــﺘﻮن ﻣــﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪203‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪0/94‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪h/tw‬‬ ‫‪7‬‬
‫ﺷﻤﻊﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ‬

‫‪4 ‬‬

‫‪0/038‬‬ ‫‪0/044‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫ﺟﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻟﻮﻟﻪاي‬ ‫‪8‬‬

‫ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬

‫‪1/4‬‬ ‫‪2/26‬‬ ‫‪b/t‬‬ ‫‪9‬‬
‫ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺟﺪارهﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ‬
‫‪0/076‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪D/t‬‬ ‫ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي‬ ‫‪10‬‬
‫ﺷﮑﻞﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪:‬‬
‫‪ 1‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﭙﺮي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫‪ 0/38‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ‪ ،‬ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺣﻮل ﺻﻔﺤﮥ ﺟﺎنﺳﭙﺮي ﺑﺎﺷﺪ و در‬
‫اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻮ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر ﻣﺤﻮري ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﯾﻖ وﺟﻪ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺎل ﺳﭙﺮي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2‬در ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻗﻮﻃﯽﺷﺪه و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق اﮔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺘﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫‪0/6‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ دراﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫‪ 3‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ در ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ )‪ (HSS‬و ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺳﺘﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫‪ 1/12‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪ 4‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺳﺘﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻄﺮ‬
‫‪0/07 /‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬

‫‪204‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ و وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎ‬

‫‪ 1-5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﺘﻮن‬
‫‪ 1-1-5-3-10‬ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ )ﺑﺎرﺑﺮ و ﻏﯿﺮﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي( ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري )ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ( ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :1‬ﺑﺮاي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺑﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺘﻮن ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر‬
‫زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮأم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :2‬در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﮥ راﺳﺘﺎﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ ﺿﺮورت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي زﻟﺰﻟﮥ راﺳﺘﺎﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :3‬ﺷﺎﻟﻮدة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري )ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و‬
‫ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ( ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-1-5-3-10‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻨﻮانﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-5-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮل ‪lo‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-1-5-3-10‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آنﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮش ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آرﻣﺎﺗﻮر ﺑﯿﺸﺘﺮي را اﯾﺠﺎب ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﻮل ‪ ، lo‬ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺑﺮ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻋﻀﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ )اﻟﻒ( ﺗﺎ )پ( اﯾﻦ ﺑﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﯾﮏ ﺷﺸﻢ ارﺗﻔﺎع آزاد ﺳﺘﻮن‬
‫ب( ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫پ( ‪ 450‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫‪205‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-1-5-3-10‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ آرﻣﺎﺗﻮر ﻋﺮﺿﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻃﻮل ‪ lo‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻗﻄﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻮده و ﻓﻮاﺻﻞ آﻧﻬﺎ از‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار از ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮش ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﮐﻤﺘﺮي را‬
‫اﯾﺠﺎب ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻧﺼﻒ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫ب( ‪ 8‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﻣﯿﻠﮕﺮد ﻃﻮﻟﯽ ﺳﺘﻮن‬
‫پ( ‪ 24‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﺧﺎﻣﻮت )آرﻣﺎﺗﻮر ﻋﺮﺿﯽ( ﺳﺘﻮن‬
‫ت( ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ اوﻟﯿﻦ ﺧﺎﻣﻮت از ﺑﺮ اﺗﺼﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﺼﻒ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﺎﻣﻮتﻫﺎ در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ از ﻃﻮل ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻮل ‪ lo‬ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺧﺎﻣﻮتﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه در ﻓﻮق ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻔﺘﻮلﻫﺎي ﺟﻮشدادهﺷﺪه‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ‬
‫ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 4-1-5-3-10‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 1-1-5-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دورﭘﯿﭻ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي دورﭘﯿﭻ )‪(Ash‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪.Ash = 0/09hccS 1 -‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(1-5-3-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = hcc‬ﺑﻌﺪ ﻣﻘﻄﻊ ﻫﺴﺘﮥ ﻣﺤﺼﻮرﺷﺪه ﮐﻪ از ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺗﻨﮓ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ = S‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ در ﻃﻮل ﺳﺘﻮن‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺸﺨﺼﮥ ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺴﺘﮥ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ = As‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﻘﻄﻊ ﻫﺴﺘﮥ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ =Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬

‫‪206‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ = fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﮥ ﺑﺘﻦ‬

‫‪ = fysr‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺸﺨﺼﮥ ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﻫﺴﺘﮥ ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از اﺛﺮ ﺑﺎر ﺣﺎﺻﻞ‬
‫از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ‪ D + 0/5L‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-1-5-3-10‬اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫ب( ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻃﻮل ﺳﺘﻮن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ آرﻣﺎﺗﻮﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﯾﺎ ‪150‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫پ( ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻔﺘﻮل ﺟﻮشﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﯿﻠﮕﺮد ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺮاي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻣﺤﺎط در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 5-1-5-3-10‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻨﻮانﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ ،1-1-5-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﺷﯽ آن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫‪ 1-2-5-3-10‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬
‫اﻟﻒ( ﺑﻪ ﺟﺰﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه در زﯾﺮ‪ ،‬در ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ و ﻏﯿﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﻣﺤﻞ درز وﺻﻠﻪ‬
‫در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ وﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در ﺟﺎﯾﯽﮐﻪ ارﺗﻔﺎع آزاد ﺳﺘﻮن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 2/4‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻞ وﺻﻠﮥ ﺑﺎﯾﺪ در وﺳﻂ ارﺗﻔﺎع آزاد ﺳﺘﻮن‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ درز ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ورقﻫﺎي ﺑﺎل ﯾﺎ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻔﻮذي ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻞ درز وﺻﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ‪1200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺗﯿﺮ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ در ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬در ﻣﻮارديﮐﻪ اﺗﺼﺎل ﮐﻠﯿﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﻮده و ﺳﺘﻮن در دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ درز وﺻﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ‪ 1200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ‬

‫‪207‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ در ﻫﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺳﺘﻮنِ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎل وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از دو ﻗﻄﻌﮥ ﺳﺘﻮن وﺻﻠﻪﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮع وﺳﯿﻠﮥ اﺗﺼﺎل‪،‬‬
‫ﺟﻮش ﯾﺎ ﭘﯿﭻ ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و در ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﯾﺠﺎد ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل وﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺘﻮن ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺟﻮﺷﯽ و ﺑﻪ دﯾﮕﺮي ﺗﻤﺎﻣﺎً ﭘﯿﭽﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( در وﺻﻠﮥ ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺑﯿﻦ ورقﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻪ در ﺑﺎل ﯾﺎ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽروﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ‪ ،‬از ورق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ورق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪1‬‬
‫ﺑﻪ ‪ 6‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ت( در وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ اﺑﻌﺎد و ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖﻫﺎي زﯾﺎد‪ ،‬ارﺟﺢ اﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 6‬ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ اﺗﺼﺎل وﺻﻠﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ث( در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﻻزم اﺳﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺳﺘﻮنﻫﺎي وﺻﻠﻪﺷﻮﻧﺪه در‬
‫ارﺗﻔﺎﻋﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ در آﯾﻨﺪ و ﺳﭙﺲ وﺻﻠﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-2-5-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز وﺻﻠﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫وﺻﻠﮥ ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺠﺰا ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ )ﺷﺎﻣﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن(‬
‫ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري )ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ( ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻔﺎد ﺗﺒﺼﺮهﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬از ﺑﻨﺪ ‪.1-1-5-3-10‬‬
‫‪‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ Mpc‬ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺳﺘﻮن در‬ ‫)‪ (3‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫دو ﺳﻤﺖ وﺻﻠﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ‪ Hs‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﺮ اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺳﺘﻮن و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا و ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪208‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫)‪ (4‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyMpc‬ﮐﻪ در آن ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺘﻮن و ‪ Mpc‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‬
‫وﺻﻠﻪﺷﻮﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﺮ اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺳﺘﻮن و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا و‬
‫ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري و ﺑﺮﺷﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺟﻮشﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻔﻮذي‬
‫ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺟﻮش ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ‬
‫ﻧﺴﺒﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺟﻮش در ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻮرد ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻣﺬﮐﻮر ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي )‪ (1‬ﺗﺎ )‪ (4‬اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﮐﻒﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫ﮐﻒﺳﺘﻮن ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ و ﻏﯿﺮﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن و ﺷﺎﻟﻮده ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺠﺰا ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ )ﺷﺎﻣﻞ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن( ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري )ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ( ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر‬
‫زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻔﺎد ﺗﺒﺼﺮهﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬از ﺑﻨﺪ ‪.1-1-5-3-10‬‬
‫)‪ (3‬در ﻫﺮ دو اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺳﺘﻮن و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي‬
‫‪‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪Mpc‬‬ ‫اﻓﻘﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي و ﺑﺮش ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺳﺘﻮن در دو ﺳﻤﺖ وﺻﻠﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ‪ Hs‬ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻒ ﺳﺘﻮن اﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻣﺤﻮري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬در ﻫﺮ دو اﻣﺘﺪاد اﺻﻠﯽ ﺳﺘﻮن و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ زﯾﺮ و‬
‫ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻣﺤﻮري‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي اﻣﺘﺪاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪209‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ب( ﺑﺮاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ‪1/1RyFyZc‬و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ )ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻣﺤﻮري و ﺑﺮﺷﯽ( ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻔﺎد ﺗﺒﺼﺮه ‪ 2‬از ﺑﻨﺪ‬
‫‪1-1-5-3-10‬؛ ﮐﻪ در آن ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪه‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺘﻮن‪ Fy ،‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺘﻮن و ‪ Zc‬ﻣﺪول ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-5-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎ‬

‫وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي زﯾﺮ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ب( در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از وﺻﻠﮥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬وﺻﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﻮارد ارﺟﺢ اﺳﺖ ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ ﺑﺎلﻫﺎ و ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ ﺟﺎن در ﯾﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺻﻮرت ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫پ( در وﺻﻠﮥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﯿﻦ ورقﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ‪ -‬ﮐﻪ در ﺑﺎل ﯾﺎ ﺟﺎن ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽروﻧﺪ ‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ‪ ،‬از ورق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ورق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 2/5‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ت( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Mu‬وﺻﻠﻪﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫)‪ (bMP‬ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ وﺻﻠﻪﺷﻮﻧﺪه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ث( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Vu‬وﺻﻠﻪﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﯾﮑﯽ از ﺳﻪ ﻣﻘﺪار )‪ (2) ،(1‬و )‪(3‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺑﺮش ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ‬
‫)‪ (2‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ در ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪاري‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮش ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ‪ Mpr=CprRyMp‬در ﻣﺤﻞﻫﺎي‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ وﺻﻠﻪﺷﻮﻧﺪه‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪.‬‬
‫‪ = Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﯿﺮ‪.‬‬

‫‪210‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ = Cpr‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه آﺛﺎر ﻋﻮاﻣﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺨﺖﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻗﯿﺪﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ و ﻣﻠﺤﻘﺎت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در اﻋﻀﺎ و وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ در ﻣﻮرديﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 6-13-3-10‬ﺑﺮاي ‪ Cpr‬ﻋﺪد ﺧﺎﺻﯽ‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫= ‪1/1 ≤ Cpr‬‬ ‫‪≤ 1/2‬‬ ‫)‪(2-5-3-10‬‬

‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = Fu‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ‬

‫‪211‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 6-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬

‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﮐﻠﯿﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪ Lb‬داراي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮري ﮐﻪ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﭘﯿﭽﺸﯽ و ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ در ﺧﻼل ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ از‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﺮ دو ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﯾﺎ از ﭘﯿﭽﺶ ﮐﻞ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞ اﻋﻤﺎل ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺧﺎرﺟﯽ در ﻃﻮل ﺗﯿﺮ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺗﯿﺮ و در ﻣﺤﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-6-3-10‬ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ Pbu‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Pbu = 0/06Ry F y Zb / ho‬‬ ‫)‪(1-6-3-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Zb‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = ho‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ‬
‫ت( ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ Lb‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/086 ry‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ در آن ‪ ry‬ﺷﻌﺎع‬ ‫‪ 0/17 ry‬و در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾﺎد ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 7-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﻧﻤﯽرود و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺮرات ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﺤﺪودي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف‬

‫‪212‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 3-3-10 ، 2-3-10‬و ‪ 5-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-7-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺴﺖدار ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﺎن ﺳﻮراخدار ﻣﺘﻮاﻟﯽ )ﻻﻧﻪ زﻧﺒﻮري( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ و در ﻧﯿﻤﮥ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻃﻮﻟﯽ دﻫﺎﻧﻪ ﺗﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﻃﺮاف ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ و ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ت( در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪة دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ از ورق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ورق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 2/5‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-7-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬

‫اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن و ﻧﯿﺰ وﺻﻠﮥ ﺗﯿﺮﻫﺎي اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺤﻞ‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ را در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Mu‬اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Mu=1/1RyMp‬‬ ‫)‪(1-7-3-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﯿﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﺟﺪول ‪1-2-3-10‬‬

‫‪213‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬

‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Vu‬اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪاري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮش ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ‪Mpr=1/1RyMp‬‬
‫در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 8-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬

‫ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي‬
‫ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﺤﺪودي را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫در ﻧﺰدﯾﮑﯽ دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﻣﻔﺼﻞﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﻇﺮﻓﯿﺖ دوراﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ دوران ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ‪ 0/02‬رادﯾﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 0/01‬رادﯾﺎن‬
‫آن در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖﮔﯿﺮاﻧﻪﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2-3-10‬اﻟﯽ‬
‫‪ 6-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-8-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ md‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 1-4-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺴﺖدار ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﮑﻪ‬
‫ﺧﻤﺶ در ﺳﺘﻮن ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ( اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﺎن ﺳﻮراخدار ﻣﺘﻮاﻟﯽ )ﻻﻧﻪ زﻧﺒﻮري( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ و در ﻧﯿﻤﮥ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻃﻮﻟﯽ دﻫﺎﻧﻪ ﺗﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﻃﺮاف ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ و ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﺎﻣﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪214‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ت( در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ از ورق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ورق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪2/5‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-8-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬

‫)‪ (1‬ﺑﻪ ﺟﺰ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺧﻤﺶ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ‪،‬‬
‫در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ‬
‫ﺿﺮﯾﺒﺪاري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ‪ Mpr = CprRyMp‬در‬
‫ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyMpo‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪاري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ‪Mpr = CprRyMp‬‬
‫در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ =Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ =Mpo‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‬
‫‪ =Cpr‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪة آﺛﺎر ﻋﻮاﻣﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺨﺖﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻗﯿﺪﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ و ﻣﻠﺤﻘﺎت‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در اﻋﻀﺎ و وﺳﺎﯾﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﺟﺰ در ﻣﻮرديﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 6-13-3-10‬ﺑﺮاي ‪ Cpr‬ﻋﺪد ﺧﺎﺻﯽ‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﯾﺪ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‬
‫(‬ ‫)‬
‫= ‪1/1 ≤ Cpr‬‬
‫‪2‬‬
‫‪≤ 1/2‬‬ ‫)‪(1-8-3-10‬‬

‫‪215‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫= ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ‬
‫= ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ‬

‫‪ 3-8-3-10‬اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬

‫ﮐﻠﯿﮥ اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي را ﺗﺤﻤﻞ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي دوراﻧﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪0/02‬‬
‫رادﯾﺎن را ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﺣﺮاز اﯾﻦ ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ ﺑﻪﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ از ﻃﺮﯾﻖ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ‬
‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪة اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اﯾﺠﺎد ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ را در داﺧﻞ‬
‫ﺗﯿﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺿﻌﯿﻒ ﮐﺮدن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻣﺤﺪود از‬
‫ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬روشﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻓﻮق در اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ‬
‫ﺷﺪة ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Mu‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Vu‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪاري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ‪ Mpr= CprRyMp‬در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ .(1-8-3-10‬ﮐﻪ در آن‪ Ry ،Mp ،‬و ‪ Cpr‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﻨﺪ ‪ 2-8-3-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪216‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬ ‫ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-8-3-10‬ﻧﻤﻮدار ﭘﯿﮑﺮة آزاد ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ 4-8-3-10‬ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ(‬

‫در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﮥ ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ( در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺘﻮن‪ ،‬ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 10-9-2-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ب( ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺘﻘﺎرن و در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎﯾﺪ در دو ﻃﺮف ﺟﺎن و در‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ در دو وﺟﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫پ( در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ )ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ( ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ از ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ت( در ﺻﻮرت وﺟﻮد ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ‪ ،‬ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﺤﻞ ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ‬
‫ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺟﻮش‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ث( در ﻣﻮارديﮐﻪ ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ از ﺟﺎن ﺳﺘﻮن ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ورقﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﻣﺘﻘﺎرن و در ﯾﮏ ﺳﻮم ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن و ﻧﻮك ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪217‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 5-8-3-10‬ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ‬
‫ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ )ﺳﺨﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﻲ( در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﻴﺮ ﻳﺎ ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺗﺼﺎل ﺑﺎل‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻲ و ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 10-9-2-10‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫داراي ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﻜﻞ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل ﮔﻴﺮدار از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ‪ H‬ﺷﻜﻞ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ رواﺑﻂ ‪ 2-8-3-10‬و‬
‫‪ 3-8-3-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴﺔ ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ در ﭼﺸﻤﺔ اﺗﺼﺎل اﻟﺰاﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت‬
‫ﺗﻌﺒﻴﺔ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﻛﻨﻨﺪه )ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ( در داﺧﻞ ﺳﺘﻮن و ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺮاﻳﻂ )پ( ﺗﺎ )ح(‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻨﺪ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪tcf ≥ 0/4 1/8b t‬‬ ‫)‪(2-8-3-10‬‬

‫≥ ‪tcf‬‬ ‫)‪(3-8-3-10‬‬
‫‪6‬‬

‫ب( در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻜﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﻜﻞ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل ﮔﻴﺮدار از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎل‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ‪ I‬ﺷﻜﻞ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ رواﺑﻂ ‪ 4-8-3-10‬و ‪ 5-8-3-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴﺔ ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ در ﭼﺸﻤﻪ اﺗﺼﺎل اﻟﺰاﻣﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﺗﻌﺒﻴﺔ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﺳﺨﺖﻛﻨﻨﺪه )ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ( در داﺧﻞ ﺳﺘﻮن و ﺑﺎ‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺮاﻳﻂ )پ( ﺗﺎ )ح( ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻨﺪ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪tcf ≥ 0/4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪1/8b t‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(4-8-3-10‬‬

‫‪4‬‬

‫≥ ‪tcf‬‬ ‫)‪(5-8-3-10‬‬
‫‪12‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Fyb‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎل ﺗﻴﺮ‬
‫‪ = Fyc‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬

‫‪ ‬‬ ‫‪218‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ = Ryb‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﻴﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ‬
‫ﺟﺪول ‪1-2-3-10‬‬
‫‪ = Ryc‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺘﻮن ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺟﺪول ‪1-2-3-10‬‬
‫‪ = bbf‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﻴﺮ‬
‫‪ = tbf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﻴﺮ‬
‫‪ = tcf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬
‫پ( ﻃﻮل ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺧﺎﻟﺺ دو ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت( ﭘﻬﻨﺎي ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺧﺎﻟﺺ دو ﺟﺎن‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﺑﻮده و در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ H‬ﺷﻜﻞ ﻣﺠﻤﻮع ﭘﻬﻨﺎي ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ در ﻫﺮ‬
‫ﻃﺮف ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﻴﺮ ﻳﺎ ﭘﻬﻨﺎي ورق ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺗﺼﺎل ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ث( ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻧﺼﻒ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﻴﺮ ﻳﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺗﺼﺎل‬
‫)ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﻳﺮﺳﺮي( در اﺗﺼﺎﻻت ﮔﻴﺮداري ﻛﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ وﺟﻪ‬
‫ﺳﺘﻮن ﻣﺘﺼﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﺗﻴﺮ ﻳﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸﻲ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي روﺳﺮي‬
‫و زﻳﺮﺳﺮي( در اﺗﺼﺎﻻت ﮔﻴﺮداري ﻛﻪ در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دو وﺟﻪ ﺳﺘﻮن ﻣﺘﺼﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ج( ﺟﻮش ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﺷﻴﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﮔﻮﺷﺔ‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫چ( ﺟﻮش ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺳﺘﻮن ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﺷﻴﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻛﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ح( ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ در ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﺒﺔ ﻣﺘﻜﻲ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 0/55ට୊୉‬و در ورقﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﺎ دو ﻟﺒﺔ ﻣﺘﻜﻲ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ورقﻫﺎي‬
‫‪౯‬‬

‫‪୉‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﻲ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 1/4ට୊‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ رواﺑﻂ ‪E‬‬
‫‪౯‬‬

‫ﻣﺪول اﻻﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻓﻮﻻد و ‪ Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﻮﻻد ورق ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬‬ ‫‪219‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 9-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه‬

‫ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﺑﻪ ﻗﺎﺑﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮاارﺗﺠﺎﻋﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﻣﻔﺼﻞﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﻇﺮﻓﯿﺖ دوراﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫دوران ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ‪ 0/04‬رادﯾﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 0/03‬رادﯾﺎن آن‬
‫در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖﮔﯿﺮاﻧﻪﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي‬
‫‪ 2-3-10‬ﺗﺎ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-9-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ λhd‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 1-4-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( در ﺳﺘﻮنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺴﺖدار ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﺟﺰاي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻃﻮل آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫پ( اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﺟﺎن ﺳﻮراخدار ﻣﺘﻮاﻟﯽ )ﻻﻧﻪ زﻧﺒﻮري( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﯾﺠﺎد ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ و در ﻧﯿﻤﮥ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻃﻮﻟﯽ دﻫﺎﻧﻪ ﺗﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﻃﺮاف ﺳﻮراخ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ و ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ت( در ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﭘﻬﻨﺎ ﯾﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ از ورق ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ورق ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 2/5‬اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬

‫‪220‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 2-9-3-10‬ﻧﺴﺒﺖ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ‬

‫در ﮐﻠﯿﮥ ﮔﺮهﻫﺎي اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺰا در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي‬
‫اﺻﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺑﺮآورده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫∑‬ ‫∗‬

‫∑‬ ‫∗‬ ‫‪> 1/0‬‬ ‫)‪(1-9-3-10‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫∑= ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮔﺮه اﺗﺼﺎل در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‬ ‫∗‬

‫راﺑﻄﮥ زﯾﺮ‪:‬‬
‫)‪∑ M ∗ = ∑ Z (F yc - Puc/Ag‬‬ ‫)‪(2-9-3-10‬‬

‫∑= ﻣﺠﻤﻮع ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﮔﺮه اﺗﺼﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ راﺳﺘﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫∗‬

‫ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪاري ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ‪ Mpr=CprRybMpb‬در ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ‬
‫ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺳﺘﻮن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(1-8-3-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =Zc‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺳﺘﻮن‬
‫‪ =Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﺘﻮن‬
‫‪ =Puc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺘﻮن ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫‪ =Mpb‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ در ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ =Ryb‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪة ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﯿﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﺟﺪول ‪1-2-3-10‬‬
‫‪ =Cpr‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻨﺪ ‪4-5-3-10‬‬

‫‪221‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-9-3-10‬در ﮔﺮة ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﺘﻮن اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺳﺘﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﮐﻠﯿﮥ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف داراي ‪) Puc<0/3 Pc‬ﮐﻪ در آن ‪ Puc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ Fyc ، Pc=FycAg ،‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﺘﻮن و ‪ Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن اﺳﺖ(‬
‫ﺑﻮده و داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﯾﮏﻃﺒﻘﻪ و ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻃﺒﻘﮥ آﺧﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ب( ﺗﻌﺪادي از ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ از‪ 20‬درﺻﺪ ﮐﻞ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎي آن ﻃﺒﻘﻪ و ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﻮر ﻗﺮار دارﻧﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 33‬درﺻﺪ ﮐﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ آن ﻣﺤﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﯾﺎ ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻮازي اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﻌﺪ ﭘﻼن ﻃﺒﻘﻪ‪،‬‬
‫در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر‪ ،‬از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪاي ﮐﻪ در آن ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺘﻮنﻫﺎ در آن ﻃﺒﻘﻪ ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﻃﺒﻘﮥ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-9-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-9-3-10‬اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬

‫ﮐﻠﯿﮥ اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي دوراﻧﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪0/04‬‬
‫رادﯾﺎن را ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﺣﺮاز اﯾﻦ ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﺧﻤﺸﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه از ﻃﺮﯾﻖ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺗﻮﺻﯿﻪﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬

‫‪222‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ‬
‫ﺗﺎﯾﯿﺪﺷﺪه اراﺋﻪﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اﯾﺠﺎد ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ را در داﺧﻞ‬
‫ﺗﯿﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺿﻌﯿﻒﮐﺮدن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻣﺤﺪود از‬
‫ﺑﺮﺳﺘﻮن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬روشﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻮق در اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ‬
‫ﺷﺪة ﺑﺨﺶ ‪ 13-3-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Mu‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪(Vu‬‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 5-9-3-10‬ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ(‬

‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي ﻣﻀﺎﻋﻒ( در ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ورقﻫﺎي ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﭼﺸﻤﮥ اﺗﺼﺎل )ورقﻫﺎي‬
‫ﻣﻀﺎﻋﻒ( در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 6-9-3-10‬ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﻋﯿﻨﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪223‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 10-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي‬
‫ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﺤﺪودي‪ ،‬ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﻃﺮح ﻣﯽرود‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﻗﺎبﻫﺎي داراي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﻣﺘﻌﺎرف ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2-3-10‬ﺗﺎ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-10-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﻟﻒ( ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺠﺎز در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻗﻄﺮي‪ ،‬ﺿﺮﺑﺪري و‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪7‬و‪ 8‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ K‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﮐﻠﯿﮥ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﻮد و‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در آﻧﻬﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪﻫﺎي ﻗﻄﺮي و‬
‫ﺿﺮﺑﺪري در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺸﺸﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي از ﻧﻮع ‪7‬‬
‫و ‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ md‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول‬
‫‪ 4-3-10‬و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮐﻠﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي از ﻧﻮع‬
‫ﻗﻄﺮي و ﺿﺮﺑﺪري ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-10-3-10‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪8‬‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي از ﻧﻮع ‪7‬و‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 4‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪/‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي )‪ (KL/r‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي از ﻧﻮع ‪7‬و ‪ 8‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫ب( ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي )ﻗﻄﺮي‪،‬‬
‫ﺿﺮﺑﺪري‪7،‬و‪ (8‬ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﻃﺮاف آن‬

‫‪224‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺳﻮراخدار از ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﯿﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ( ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪7‬و ‪ 8‬اي ﮐﻪ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ داراي ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮا ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ت( ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ث( ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دو ﺳﺘﻮن‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮده و داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮐﻤﺎﻧﺶ ﭘﯿﭽﺸﯽ ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ‬
‫ﺻﻮرت‪ ،‬وﺟﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ج( ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺮدن اﺛﺮ ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺗﯿﺮﻫﺎي‬
‫دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوﻫﺎي زﯾﺮ در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺮوي ﻟﺮزهاي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ‪ RyFyAg‬و ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‪ .‬ﮐﻪ در آن‪ = Ry ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‪ =Fy ،‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي و ‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺮوي ﻟﺮزهاي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﻓﺸﺎري ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/3Pn‬ﮐﻪ در آن ‪ Pn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﻤﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﻓﺸﺎري اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-10-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﯾﮑﯽ از‬
‫دو ﻣﻘﺪار )اﻟﻒ( و )ب( اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪225‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyFyAg‬ﮐﻪ در آن ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ‬
‫ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ‪ Fy ،‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ و ‪ Ag‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪.‬‬

‫‪226‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 11-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه ﺑﻪ ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ از ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻣﯽرود ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ زﻟﺰﻟﮥ ﻃﺮح ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ و در‬
‫آﻧﻬﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ رخ ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎر ﻓﺮا ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬از اﯾﻨﺮوي‪ ،‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي و ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آن ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻋﻬﺪه اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎ ﺑﺮ آﯾﻨﺪ و رﻓﺘﺎر ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ در ﻗﺎب ﻋﻤﻼً در ﻣﺮﺣﻠﮥ ارﺗﺠﺎﻋﯽ‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2-3-10‬ﺗﺎ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ‬
‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-11-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﻟﻒ( ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺠﺎز در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻗﻄﺮي‪ ،‬ﺿﺮﺑﺪري و‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ K‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة‬
‫ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ hd‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬و‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ md‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬و ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﻘﯿﮥ ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫پ( در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪة ﻫﻤﮕﺮا‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﮐﻠﯿﮥ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﻮد و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در آﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺸﺸﯽ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت( ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻫﺮ ﻣﺤﻮر در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎي‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬درﺻﺪ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 70‬درﺻﺪ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﻬﻢ آن ﻣﺤﻮر در ﮐﺸﺶ ﺗﺤﻤﻞ‬

‫‪227‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آنﮐﻪ اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻓﺸﺎري داراي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﭽﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺑﺮاي ﺑﺎر‬
‫زﻟﺰﻟﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺤﻮر ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي در اﯾﻦ ﺑﻨﺪ‪،‬‬
‫ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﻮر ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻮازي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑ‪‬ﻌﺪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﭘﻼن‪ ،‬در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر‪ ،‬از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ث( ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي )‪ (KL/r‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪﻫﺎي ﻓﺸﺎري در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‬
‫)ﻗﻄﺮي‪ ،‬ﺿﺮﺑﺪري‪ 7 ،‬و‪ ،( 8‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 200‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ج( در ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه )ﺗﺸﮑﯿﻞﺷﺪه از ﭼﻨﺪ ﻧﯿﻤﺮخ و اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ(‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎي اﻋﻀﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻻﻏﺮي )‪ a/ri‬ﮐﻪ در آن ‪ a‬ﻓﺎﺻﻠﮥ اﺗﺼﺎل‬
‫دﻫﻨﺪهﻫﺎ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ‪ ri‬ﺷﻌﺎع ژﯾﺮاﺳﯿﻮن ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﮏ ﻧﯿﻤﺮخ اﺳﺖ( ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﻣﺎ ﺑﯿﻦ اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ از‬
‫‪ 0/4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻻﻏﺮي ﺣﺎﮐﻢ ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﺪه و ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ در ﻃﻮل ﻋﻀﻮ از دو ﻋﺪد ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻃﻮل آزاد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﮐﻤﺎﻧﺶ اﯾﺠﺎد ﺑﺮش در اﺗﺼﺎلدﻫﻨﺪهﻫﺎ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺷﺮط‬
‫‪ a/ri≤0/4(KL/r) max‬ﺑﺮاي ﺗﮏ ﺗﮏ اﻋﻀﺎ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫چ( ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي )ﻗﻄﺮي‪،‬‬
‫ﺿﺮﺑﺪري‪ 7 ،‬و‪ ( 8‬ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﻃﺮاف آن ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺳﻮراخدار از ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﺗﯿﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ح( ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ‪ 7‬و ‪ 8‬اي ﮐﻪ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﺮ داراي ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻫﻤﮕﺮا ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫خ( ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪228‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫د( ﺗﯿﺮﻫﺎي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 7‬و ‪ 8‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دو ﺳﺘﻮن‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮده و داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ -‬ﭘﯿﭽﺸﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ‬
‫ﺻﻮرت‪ ،‬وﺟﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-11-3-10‬ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه ﻫﻤﮕﺮاي وﯾﮋه ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي زﯾﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﻪ در آن ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyFyAg‬و ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/14 FcreAg‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﻪ در آن ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyFyAg‬و ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/3×1/14 FcreAg‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول‬
‫‪.1-2-3-10‬‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ = Fcre‬ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﺨﺶ ‪ 4-2-10‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﺮط ﮐﻪ در‬
‫آن ﺑﺠﺎي ‪ Fy‬از ‪ RyFy‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻓﻮق اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺣﺬف ﮔﺮدﯾﺪه و در‬
‫ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪﻫﺎي )اﻟﻒ( و )ب( در ﻓﻮق‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻧﻈﯿﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎب و اﻋﻤﺎل ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار )ﺿﺮاﯾﺒﯽ ﮐﻪ‬
‫در ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ(‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪229‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-11-3-10‬اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن اﮔﺮ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyFyAg‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1/1‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/14 FcreAg‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ( ﺳﺎزﮔﺎري اﺗﺼﺎل ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎزﮔﺎري اﺗﺼﺎل ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ را‬
‫ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬اﺗﺼﺎل اﻋﻀﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/1 RyMp‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫در آن‪ Mp ،‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ دوران ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﭘﺲ از ﮐﻤﺎﻧﺶ در ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﮥ‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﯿﺎ ﻧﻤﻮدن ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي در ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﮥ ﻗﺎب و ﻗﻄﻊ‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ اﻧﺪازة دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺻﻔﺤﮥ اﺗﺼﺎل )‪ (2t‬ﻗﺒﻞ از ﺧﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ورق اﺗﺼﺎل )ﺧﻂ‬
‫آزاد ﺧﻤﺶ(‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻤﺎﻧﺶ ﻟﺒﮥ آزاد ورق اﺗﺼﺎل‬
‫اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﻨﺪﻫﺎي )اﻟﻒ( و )ب(‪ ،‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ‪ Fcre ، Ag ، Fy ، Ry‬ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺎرﯾﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ‬
‫‪ 2-11-3-10‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪230‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 12-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪة واﮔﺮا ﻗﺎبﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﻫﺮ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﮐﻤﯽ از‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ روي ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﯽ ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﮐﻤﯽ از ﮔﺮة اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪاي ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎط ﺗﻼﻗﯽ ﻣﺤﻮرﻫﺎي دو ﻋﻀﻮ ﻗﻄﺮي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي روي ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﻄﮥ ﺗﻼﻗﯽ ﻣﺤﻮر‬
‫ﻋﻀﻮ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺗﺎ ﮔﺮه اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻗﺎبﻫﺎ‬
‫رﻓﺘﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺳﺎزه ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻤﺸﯽ و ﺑﺮﺷﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻤﺸﯽ و‬
‫ﺑﺮﺷﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺸﺸﯽ و ﻓﺸﺎري ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ اﻋﻀﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪة واﮔﺮا‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﻓﺼﻞﻫﺎي‬
‫‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬و ﻧﯿﺰ اﻟﺰاﻣﺎت ﻟﺮزهاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2-3-10‬ﺗﺎ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‬
‫ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-12-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ‪ I‬ﺷﮑﻞ )ﻧﻮرد ﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق( ﯾﺎ از ﻧﻮع ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺟﺎن )ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎ( ﺑﺎﯾﺪ از ﯾﮏ ورق ﺗﮏ ﺑﺪون ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ورق ﻣﻀﺎﻋﻒ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و در آن‬
‫ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﺷﻮﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫پ( در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن )ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎ( ﺑﻪ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ ﯾﺎ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ت( ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ ‪ Iy  0/67Ix‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ‪ Iy‬ﻣﻤﺎن‬
‫اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي در اﻣﺘﺪاد ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ و ‪ Ix‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﻣﺘﺪاد ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ث( ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﻄﻊ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ hd‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪231‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ج( ﺗﯿﺮ )ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي( ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ داراي ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫داراي ﻣﻘﻄﻊ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮده ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ md‬ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫چ( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ hd‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬و ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻘﯿﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻧﻮع ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ح( ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻓﺸﺮدة ﻟﺮزهاي ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ md‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 4-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫خ( در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﺑﺎلﻫﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ‪ Pbu‬ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪ 1-6-3-10‬ﻃﺮاح ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-12-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-12-3-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﺴﺎوي ‪ vVn‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪ v ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/9‬و ‪ Vn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ و ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻤﺸﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪Vn = Vp‬‬ ‫)‪(1-12-3-10‬‬

‫ب( ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻤﺸﯽ‬

‫‪2‬‬
‫= ‪Vn‬‬ ‫)‪(2-12-3-10‬‬

‫‪232‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪0/6FyAlw‬‬ ‫‪Pu / Pc ≤ 0/15‬‬ ‫)‪(3-12-3-10‬‬
‫= ‪Vp‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0/6FyAlw‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪Pu / Pc  0/15‬‬

‫‪FyZ‬‬ ‫‪Pu / Pc ≤ 0/15‬‬ ‫)‪(4-12-3-10‬‬

‫= ‪Mp‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪FyZ‬‬ ‫‪Pu / Pc  0/15‬‬
‫‪0/85‬‬

‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫‪ = Pc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺤﻮري ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪FyAg‬‬
‫‪ = Alw‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ (d-2tf)tw‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2(d-2tf)tw‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫‪ = Z‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫‪ = e‬ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ در روي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺑﯿﻦ اﺗﺼﺎل اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي در روي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن‬

‫‪ 4-12-3-10‬ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪي ﮐﻪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ ‪ Pu / Pc 0/15‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﯾﺮ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ ρ' ≤ 0/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪1/6‬‬
‫≤ ‪e‬‬ ‫)‪(5-12-3-10‬‬

‫ب( در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ‪ ρ' > 0/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪1/6‬‬
‫≤‪e‬‬ ‫)'‪(1/15 -0/3ρ‬‬ ‫)‪(6-12-3-10‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪233‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪/‬‬
‫=' ‪ρ‬‬ ‫)‪(7-12-3-10‬‬
‫‪/‬‬
‫‪ = Vu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫‪ = Vc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺮﺷﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪0/6FyAlw‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫‪ = Pc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺤﻮري ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪FyAg‬‬
‫‪ = Alw‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺟﺎن )ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎ( ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ (d-2tf)tw‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ‪ I‬ﺷﮑﻞ و ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 2(d-2tf)tw‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬
‫‪ = Ag‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫‪ = Vp‬ﺑﺮش ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪3-12-3-10‬‬
‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪4-12-3-10‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه‪ :‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪي ﮐﻪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ ‪ Pu / Pc ≤ 0/15‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮاي ﻃﻮل‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 5-13-3-10‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪي ﺑﺎ ﻃﻮل ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-12-3-10‬دوران ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوران ﻏﯿﺮ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺧﺎرج از آن‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ )‪ (i‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺮح )‪ (i‬ﻓﺮض ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ‪ 0/08‬رادﯾﺎن ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 1/6Mp/Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ‪0/02‬رادﯾﺎن ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2/6Mp/Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = Vp‬ﺑﺮش ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪3-12-3-10‬‬
‫‪ = Mp‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﮥ ‪4-12-3-10‬‬

‫‪234‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :1‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻃﻮل ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﯿﻦ دو ﻣﻘﺪار )اﻟﻒ( و )ب(‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از درونﯾﺎﺑﯽ ﺧﻄﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :2‬دوران ﻏﯿﺮ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺧﺎرج از آن )‪ (γp‬در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺮح ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد را ﻣﯽﺗﻮان از رواﺑﻂ‬
‫ﻣﻨﺪرج در ﺷﮑﻞ ‪ 1-12-3-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-12-3-10‬دوران ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺧﺎرج از آن )‪(γp‬‬

‫‪ 6-12-3-10‬ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار )ﺿﺮاﯾﺒﯽ ﮐﻪ در ﺣﻀﻮر ﻧﯿﺮوي زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ( و اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/25 RyVn‬در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪I‬‬
‫ﺷﮑﻞ و ‪ 1/4 RyVn‬درﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ و ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ آﻧﻬﺎ در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‬
‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎي زﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد؛ ﮐﻪ در آن ‪ Vn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫اﺳﻤﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻨﺪ ‪ 2-12-3-10‬و ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 1-2-3-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ‪:‬‬
‫)‪ (1‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺬﮐﻮر ﻣﯽﺗﻮان از ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺻﺮفﻧﻈﺮ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪235‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (2‬در ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ و ﻧﯿﺰ ﺳﺘﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي ﺳﻪ ﻃﺒﻘﮥ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﯾﺎ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان اﺛﺮات ﻟﺮزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺬﮐﻮر را در ﺿﺮﯾﺐ ‪ 0/88‬ﺿﺮب‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ‬
‫اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 7-12-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬

‫اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻔﺼﻠﯽ ﯾﺎ ﮔﯿﺮدار ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف و ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 6-12-3-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب( در ﻣﻮارديﮐﻪ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺧﺎرج از ﻧﺎﺣﯿﮥ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪ )ﺻﻔﺤﮥ اﺗﺼﺎل(‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﺗﺼﺎل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻔﺼﻠﯽ ﯾﺎ ﮔﯿﺮدار ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻔﺼﻠﯽ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ‬
‫داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دوران ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/025‬رادﯾﺎن ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﮔﯿﺮدار‪ ،‬اﯾﻦ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/1RyMp‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي و ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد؛ ﮐﻪ‬
‫در آن‪ Mp ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ و ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬
‫و ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺗﺼﺎل و ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺳﺘﻮن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 8-12-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻠﺐ )ﮔﯿﺮدار ﮐﺎﻣﻞ( ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب( اﺗﺼﺎﻻت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ دوران ﻏﯿﺮاﻻﺳﺘﯿﮏ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ را ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪236‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫پ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ RyVn‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن‪Vn ،‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-12-3-10‬و ‪ Ry‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﻮرد‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ت( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ‪ Mp‬و‬
‫‪2‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ در آن‪ Mp ،‬ﻟﻨﮕﺮ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ و ‪ Vn‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ اﺳﻤﯽ‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-12-3-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ث( در ﻣﻮارديﮐﻪ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي )ﺻﻔﺤﮥ اﺗﺼﺎل( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻠﺐ )ﮔﯿﺮدار ﮐﺎﻣﻞ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﻨﺪﻫﺎي )پ( و )ت( در ﻓﻮق ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 9-12-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﺷﺪه واﮔﺮا ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻔﺼﻠﯽ ﯾﺎ ﮔﯿﺮدار‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺨﺸﯽ از ﻟﻨﮕﺮ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺗﺼﺎل‬
‫ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻠﺐ )ﮔﯿﺮدار ﮐﺎﻣﻞ( ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎر ﻣﺘﻌﺎرف و ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 6-12-3-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 10-12-3-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪادي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺗﯿﺮ و ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﯾﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﻨﺪﻫﺎي زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪237‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 1-10-12-3-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬

‫اﻟﻒ( ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺟﻔﺖ‬
‫در دو ﻃﺮف ﺟﺎن و در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع آن ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪1‬‬
‫)‪ (2 bf -tw‬و ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/75tw‬ﯾﺎ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن‪ bf ،‬ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ و ‪ tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ از ‪ 1/6Mp / Vp‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از )‪ (30tw-d/5‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ زاوﯾﻪ دوران ‪ 0/08‬رادﯾﺎن و )‪ (52tw-d/5‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ زاوﯾﻪ دوران ‪0/02‬رادﯾﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ زاوﯾﮥ دوران‬
‫ﺑﯿﻦ دو ﻣﻘﺪار ‪ 0/02‬و ‪ 0/08‬رادﯾﺎن ﻣﯽﺗﻮان از درونﯾﺎﺑﯽﺧﻄﯽ ﺑﯿﻦ دو ﻣﻘﺪار ﻣﺬﮐﻮر اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﻣﺤﺪودة ‪ 2/6Mp /Vp≤ e ≤ 5Mp / Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﯾﮏ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 1/5bf‬در ﻫﺮﯾﮏ از دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (3‬در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﻣﺤﺪودة ‪ 1/6Mp / Vp≤ e ≤ 2/6Mp / Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻫﺮ دو ﺷﺮط )‪ (1‬و )‪ (2‬در ﻓﻮق را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (4‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 5Mp / Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﻃﻮل‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺷﺮاﯾﻂ )‪ (1‬ﺗﺎ )‪ (3‬در ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺗﻌﺒﯿﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻔﺖ و در‬
‫دو ﺳﻤﺖ ﺟﺎن ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮑﯽ و در ﯾﮏ ﺳﻤﺖ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪ (6‬ﭘﻬﻨﺎي ﻫﺮﯾﮏ از ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از )‪ (2 bf - tw‬و ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ tw‬ﯾﺎ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪238‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫پ( اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن و ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ FyAst‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖ‬
‫‪1‬‬
‫ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 4 FyAst‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد؛ ﮐﻪ در آن‪،‬‬
‫‪ Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و ‪ Ast‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ ﻫﺮﯾﮏ از ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-10-12-3-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ‬

‫اﻟﻒ( ﺳﺨﺖ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دو اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ ﺳﻤﺖ ﻫﺮ‬
‫ﯾﮏ از ﺟﺎنﻫﺎ و در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع آن ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﻬﻨﺎي ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ b/2‬و‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/75tw‬ﯾﺎ ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪ b .‬ﭘﻬﻨﺎي داﺧﻠﯽ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫ﭘﯿﻮﻧﺪ و ‪ tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺮﯾﮏ از ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 1/6Mp/Vp‬ﺑﻮده و ﺟﺎنﻫﺎ داراي ﻧﺴﺒﺖ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ‬
‫‪0/64‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬ ‫‪/‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‪ ،h/tw ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 20tw - 8 (d-2tf)‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 1/6Mp/Vp‬ﺑﻮده و ﺟﺎنﻫﺎ داراي ﻧﺴﺒﺖ ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ‬
‫‪ 0/64‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﻃﻮل ﺗﯿﺮ‬ ‫‪/‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ‪ ،h/tw ،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از‬
‫ﭘﯿﻮﻧﺪ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (3‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1/6Mp/Vp‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﻃﻮل‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ و اﺗﺼﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺎنﻫﺎ از‬
‫داﺧﻞ ﯾﺎ ﺧﺎرج ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻼ ﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ( اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫‪239‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﺟﺎنﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ FyAst‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ در آن‪Fy ،‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و ‪ Ast‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ ﻫﺮﯾﮏ از ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪240‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ 13-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‬

‫اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 1-13-3-10‬ﺗﺎ ‪ 5-13-3-10‬در ﺻﻮرت ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت و‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﻧﻮاع اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ‪ 1-13-3-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-13-3-10‬اﻧﻮاع اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‬

‫ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬ ‫ﻣﺨﻔﻒ‬ ‫ﻧﻮع اﺗﺼﺎل‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫)‪(2-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬ ‫‪RBS‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺪون‬
‫)‪(3-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬ ‫‪BUEEP‬‬ ‫‪2‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﯾﺎ ﻫﺸﺖ ﭘﯿﭽﯽ‬
‫)‪(3-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬ ‫‪BSEEP‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ‬
‫اﺗﺼﺎل ﭘﯿﭽﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي‬
‫)‪(4-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬ ‫‪BFP‬‬ ‫‪4‬‬
‫روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي‬
‫اﺗﺼﺎل ﺟﻮﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي‬
‫)‪(5-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪WFP‬‬ ‫‪5‬‬
‫روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي‬

‫)‪(6-13-3-10‬‬ ‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬ ‫‪WUF-W‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪة ﺟﻮﺷﯽ‬ ‫‪6‬‬

‫‪ 1-13-3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‬

‫ﮐﻠﯿﮥ اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﮐﻠﯿﮥ اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻠﺐ )ﮔﯿﺮدار ﮐﺎﻣﻞ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﮐﻠﯿﮥ ﺟﻮشﻫﺎي ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب ﻧﻈﯿﺮ رادﯾﻮﮔﺮاﻓﯽ و‬
‫اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﯿﮏ )ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ( ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (3‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 9-3-10 ،8-3-10‬و ‪ 13-3-10‬ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪241‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (4‬در ﮐﻠﯿﮥ اﺗﺼﺎﻻت از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ در داﺧﻞ ﺗﯿﺮ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ‪ Sh‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ )‪ (Sh+d‬ﮐﻪ در آن ‪ d‬ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﺗﺼﺎل‬
‫ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺟﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﮥ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ ﻃﺮف ﺟﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار از ﭘﯿﺶ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪه در اﯾﻦ‬
‫ﺧﺼﻮص اﻟﺰام دﯾﮕﺮي وﺿﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (6‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻖ‬
‫ﺗﯿﺮ ﺑﻌﻼوه ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺟﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ ﻃﺮف ﺟﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‬
‫ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (7‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﻼوة ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (8‬در ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺻﻠﯿﺒﯽ ﺷﮑﻞ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﻼوه ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎ و‬
‫ﺟﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺟﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ ﻃﺮف ﺟﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (9‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ در ﺟﻮشﻫﺎي ﻧﻔﻮذي‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن )ﯾﺎ ﺟﺎنﻫﺎي(‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﻮﺷﮑﺎري اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪242‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫‪ ‬در اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺎل ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ‪ ،‬رﯾﺸﮥ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ ‬در اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ‬
‫اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺟﻮش داده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺗﺼﺎل ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 2-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ )‪(RBS‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺨﺶ ‪ ،1-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ ،(1-13-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‪،‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ ،2-10‬اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ a+b‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ b,a .‬در ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 1-13-3-10‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Sh = a + b/2‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ ،6-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻧﺎﺣﯿﮥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ‬
‫ﺟﻮش رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪243‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (6‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺟﻮش رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ورق ﺗﮏ ﭘﯿﭻﺷﺪه ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﻧﯿﺰ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮏ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎ ﺳﻮراخ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﯾﺎ ﺳﻮراخ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﯾﮑﯽ و ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﺗﯿﺮ در‬
‫دﯾﮕﺮي‪ ،‬و اﺗﺼﺎل آن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن از ﻧﻮع ﻧﻔﻮذي ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3-8-3-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ورق ﺗﮏ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/75‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮏ و‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮏ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 450‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (10‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ و ﺻﻠﯿﺒﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﻋﻤﻖ ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 700‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (11‬ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺎﻧﮥ آزاد ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 7‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه و از ‪ 5‬در ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (12‬در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﮥ ﺗﯿﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪R = (4c2+b2) / 8c‬‬ ‫)‪(1-13-3-10‬‬
‫‪0/5 bbf ≤ a ≤ 0/75 bbf‬‬ ‫)‪(2-13-3-10‬‬
‫‪0/65 d ≤ b ≤ 0/85 d‬‬ ‫)‪(3-13-3-10‬‬
‫‪0/1 bbf ≤ c ≤ 0/25 bbf‬‬ ‫)‪(4-13-3-10‬‬
‫)‪ (13‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎﺣﯿﮥ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻠﯿﮥ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎر زﻟﺰﻟﮥ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮات ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد‪ .‬در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺠﺎي ﻣﺪلﺳﺎزي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ را در ﺣﺎﻟﺘﯽ‬

‫‪244‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫ﮐﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ 1/1‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻈﯿﺮ ‪ c = 0/25 bbf‬ﺗﺸﺪﯾﺪ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ c‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ و ‪ c = 0/25 bbf‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪bbf‬‬ ‫‪bbf‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬

‫ب( ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ و وﯾﮋه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ )‪(RBS‬‬

‫‪ 3-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ)‪ (BUEEP‬و اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار‬
‫ﻓﻠﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﯾﺎ ﻫﺸﺖ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ)‪(BSEEP‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺨﺶ ‪ ،1-13-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﻓﻠﻨﺠﯽ )ﺷﮑﻞ ‪،(2-13-3-10‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬در اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ و ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ از ﺑﺮﺳﺘﻮن‬

‫‪245‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ ‬در اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ ﺑﺮاﺑﺮﻃﻮل ﻟﭽﮑﯽ ﺑﻌﻼوه ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ﻧﺼﻒ‬
‫ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ و ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‪ ،‬از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )‪ (Sh‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ‪ d/2‬و ‪ 3bbf‬از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن‬
‫ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﻟﭽﮑﯽ و ﺑﺮاﺑﺮ )‪ (Lst+tp‬از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺮاي‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﻟﭽﮑﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬ﮐﻪ در آن ‪ d‬ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ‪bbf ،‬‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ‪ lst،‬ﻃﻮل ورق ﻟﭽﮑﯽ در روي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ و ‪ tp‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 6-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه ﺗﺎ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي‪ ،‬در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ‬
‫ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ در روي ﺑﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ )ﻧﻈﯿﺮ ﯾﻮﻧﻮﻟﯿﺖ( ﺑﺎﯾﺪ از اﺗﺼﺎل دال ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻫﺮدو ﻃﺮف ﻫﺮ دو ﺑﺎل‬
‫ﺳﺘﻮن اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﭘﻬﻨﺎي ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ آن ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻮﺛﺮ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻌﻼوه ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (7‬ورقﻫﺎي ﻟﭽﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ در اﻣﺘﺪاد ﺟﺎن ﺗﯿﺮ و در وﺳﻂ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﻮل ورقﻫﺎي‬
‫ﻟﭽﮑﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1/75hst‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ در آن ‪ hst‬ارﺗﻔﺎع ﻟﭽﮑﯽﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد‬
‫ﻣﺤﻮر ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ورقﻫﺎي ﻟﭽﮑﯽ در روي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ و ﻧﯿﺰ در اﻧﺘﻬﺎي ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪوداً‬
‫‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮش ﻋﻤﻮدي داﺷﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮرب ﺑﺮﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي ﻟﭽﮑﯽ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮاز ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻟﭽﮑﯽﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫‪ hst/ts ≤0/56‬ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪/‬‬
‫)‪ (8‬ﺑﮑﺎر ﺑﺮدن ورقﻫﺎي ﭘﺮ ﮐﻨﻨﺪة اﻧﮕﺸﺘﯽ در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪246‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫)‪ (9‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ دو ﻣﻘﺪار ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ و‬
‫ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش‬
‫ﮔﻮﺷﮥ دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﮥ دو ﻃﺮﻓﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ tw) 0/75tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ اﺳﺖ( و ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (10‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮده و در وﺟﻪ داﺧﻠﯽ ﺑﺎل‬
‫ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺟﻮش رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (11‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ دو ﻃﺮﻓﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺠﺎز‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 0/8 tw‬و ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻏﯿﺮ از اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (12‬اﺗﺼﺎل ﻟﭽﮑﯽﻫﺎ )در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده( ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﭽﮑﯽﻫﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ ts) 0/75 ts‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﻟﭽﮑﯽ‬
‫اﺳﺖ( و ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﻟﭽﮑﯽﻫﺎ ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻏﯿﺮ از‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﺑﻨﺪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (13‬اﺗﺼﺎﻻت ﻓﻠﻨﺠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺟﺪول ‪ 2-13-3-10‬را ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت اﺳﺘﺜﻨﺎي‬
‫زﯾﺮ ﺑﺮآورده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ :‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ در‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 700‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (14‬ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺎﻧﮥ آزاد ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 7‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه و از ‪ 5‬در ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪247‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-13-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﻓﻠﻨﺠﯽ‬

‫‪BSEEP‬‬
‫‪BUEEP‬‬
‫ﻫﺸﺖ ﭘﯿﭽﯽ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﭘﯿﭽﯽ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ‬
‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪tbf‬‬
‫‪350‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪bbf‬‬
‫‪1000‬‬ ‫‪440‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪340‬‬ ‫‪1400‬‬ ‫‪340‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪70‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪tp‬‬
‫‪400‬‬ ‫‪240‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪180‬‬ ‫‪bp‬‬
‫‪200‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪160‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪160‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪g‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪pfi,pfo‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪pb‬‬

‫در ﺟﺪول ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ = bbf‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = bp‬ﭘﻬﻨﺎي ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ = d‬ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ = g‬ﻓﺎﺻﻠﮥ اﻓﻘﯽ ﺑﯿﻦ دو ردﯾﻒ ﻗﺎﺋﻢ ﭘﯿﭻ‬
‫‪ = pb‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﯿﻦ دو ردﯾﻒ ﭘﯿﭻ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺑﺎل ﺗﯿﺮ در اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﻫﺸﺖ ﭘﯿﭽﯽ‬
‫‪ = pfi‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﯿﻦ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ردﯾﻒ ﭘﯿﭻ داﺧﻠﯽ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = pfo‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﯿﻦ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ردﯾﻒ ﭘﯿﭻ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺑﺎل ﮐﺸﺸﯽ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = tbf‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫‪ = tp‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬

‫‪248‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫اﻟﻒ( ﭼﻬﺎرﭘﯿﭽﯽ ﺑﺪون ورق ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه ب( ﭼﻬﺎرﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ورق ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه پ( ﻫﺸﺖﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ورق ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه‬

‫‪hst‬‬

‫ت( ﻫﻨﺪﺳﮥ اﺗﺼﺎل ﻓﻠﻨﺠﯽ ﻫﺸﺖﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 2-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﻓﻠﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ)‪(BUEEP‬و اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار‬
‫ﻓﻠﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﯾﺎ ﻫﺸﺖ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﻟﭽﮑﯽ)‪(BSEEP‬‬

‫‪249‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (15‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ‪ H‬ﺷﮑﻞ و ﺻﻠﯿﺒﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (16‬اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ و ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﭻﻫﺎي اﺗﺼﺎل ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ و ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪-3-8-3-10‬پ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ وﺳﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪ (‬را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ ورق‬
‫اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻤﺶ و ﺑﺮش در ورق اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﭘﯿﭽﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي)‪(BFP‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺨﺶ ‪ ،1-13-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﭘﯿﭽﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي‬
‫روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي )ﺷﮑﻞ ‪ (3-13-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺗﺎ دورﺗﺮﯾﻦ ردﯾﻒ ﭘﯿﭻ در‬
‫روي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﻪ ﻋﻼوة ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )‪ (sh‬در روي ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﻞ دورﺗﺮﯾﻦ ردﯾﻒ ﭘﯿﭻ در روي ﺑﺎل‬
‫ﺗﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ ،6-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪة ﺗﯿﺮ‬
‫ﺗﺎ ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﻬﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي و داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ‪ ،‬در‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ )ﻧﻈﯿﺮ ﯾﻮﻧﻮﻟﯿﺖ( ﺑﺎﯾﺪ از اﺗﺼﺎل دال‬
‫ﺑﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﻫﺮ دو ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪250‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫)‪ (6‬اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﯿﻦ ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل و ﺑﺎل ﺗﯿﺮ‬
‫ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (7‬اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 27‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ در ﭘﺸﺖ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (8‬اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ دو ﻃﺮﻓﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ tw) 0/8tw‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن‬
‫اﺳﺖ( و ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (9‬اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﭘﯿﭽﯽ و داراي ﺳﻮراخ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﮐﻮﺗﺎه اﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪(10‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 250‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫)‪(11‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪(12‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪(13‬ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺎﻧﮥ آزاد ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 9‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه و از ‪ 7‬در ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪(14‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ و ﺻﻠﯿﺒﯽ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي و داراي‬
‫ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و در ﻏﯿﺎب دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي از ‪400‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ و ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ 700‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪(15‬اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي و ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﭻﻫﺎي اﺗﺼﺎل اﯾﻦ ورقﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ‬
‫‪-3-8-3-10‬پ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪،2-10‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪ (‬را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻬﯿﺪﮔﯽ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫و ﺑﺮش ﻗﺎﻟﺒﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺸﺶ در ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪251‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪(16‬اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن و ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﭻﻫﺎي اﺗﺼﺎل اﯾﻦ ورق ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-3-8-3-10‬پ(‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي اﺳﻤﯽ و ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪ (‬ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن و ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ‬
‫آن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 3-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﭘﯿﭽﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮ ﺳﺮي )‪(BFP‬‬

‫‪ 5-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﺟﻮﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي )‪(WFP‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﺟﻮﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي )ﺷﮑﻞ‪ ،(4-13-3-10‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺨﺶ‬
‫‪ ،1-13-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪ (1‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي ورقﻫﺎي روﺳﺮي و‬
‫زﯾﺮﺳﺮي )ﻫﺮﮐﺪام ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ( ﺑﻌﻼوه ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )‪ (sh‬در روي ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﻞ اﻧﺘﻬﺎي ورقﻫﺎي روﺳﺮي و‬
‫زﯾﺮﺳﺮي )ﻫﺮﮐﺪام ﮐﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ(‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪252‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫)‪ (4‬ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 6-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﺗﺎ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬اﺗﺼﺎل ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ در ﭘﺸﺖ‬
‫ﺟﻮشﻫﺎي ﻧﻔﻮذي‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (6‬اﺗﺼﺎل ورق )ﯾﺎ ورقﻫﺎي( ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ‪ ،‬ﺟﻮشﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﯾﺪ دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (7‬اﺗﺼﺎل ورق )ﯾﺎ ورقﻫﺎي( ﺟﺎن ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 900‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪(10‬ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺎﻧﮥ آزاد ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 5‬ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪(11‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ و ﺻﻠﯿﺒﯽ در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي و داراي‬
‫ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 900‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و در ﻏﯿﺎب دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي از‬
‫‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ و ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﻮﻃﯽﺷﮑﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫‪ 700‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪(12‬اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي و ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﻮشﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-3-8-3-10‬پ( ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ ،10-2‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ )‪(‬‬
‫را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﻮش ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/9‬و ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و‬
‫زﯾﺮﺳﺮي ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫)‪(13‬اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق )ﯾﺎ ورقﻫﺎي ﺟﺎن( و ﻧﯿﺰ ﺟﻮش آن ﯾﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن و ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺗﺼﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻨﺪ ‪-3-8-3-10‬پ( ﺗﻌﯿﯿﻦ‬

‫‪253‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي اﺳﻤﯽ و ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ورق )ﯾﺎ ورقﻫﺎي( ﺟﺎن و ﺟﻮشﻫﺎي آن )ﯾﺎ‬
‫آنﻫﺎ( ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ 2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ورق روﺳﺮي‬

‫ورقﻫﺎي‬ ‫ورق ﯾﺎ ورقﻫﺎي ﺟﺎن‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و‬
‫ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺮ‬
‫‪ =‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺟﻮش ورق روﺳﺮي‬
‫اﺳﺎس ﻧﯿﺎز‬ ‫ورق زﯾﺮﺳﺮي‬

‫ورق روﺳﺮي‬

‫ﻣﻘﻄﻊ ‪A-A‬‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ ‪B-B‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 4-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﺟﻮﺷﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ورقﻫﺎي روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي)‪(WFP‬‬

‫‪ 6-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪة ﺟﻮﺷﯽ )‪(WUF-W‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺨﺶ ‪ ،1-13-3-10‬اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﺗﻘﻮﯾﺖﻧﺸﺪة ﺟﻮﺷﯽ )ﺷﮑﻞ‬
‫‪ (5-13-3-10‬ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎل ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‪،‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺼﻞ ‪ ،2-10‬اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪ (2‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺑﺮ ﺳﺘﻮن ﺗﺎ ﯾﮏ ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ‬
‫ﺑﻌﺪ از آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ )‪ (sh‬در روي ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﻞ ﺑﺮ ﺳﺘﻮن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد )‪.(sh=0‬‬

‫‪254‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 3-10‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي‬

‫)‪ (4‬ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ ‪ 6-3-10‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺨﺶ‬
‫‪ ،6-3-10‬در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺗﯿﺮ ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﺗﺎ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻋﻤﻖ ﺗﯿﺮ ﺑﻌﺪ از آن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺎ دال ﺑﺘﻨﯽ ﺳﺎزهاي‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ دو ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه داراي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﺪﻓﻮن در ﺑﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﮥﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﮥ ﻣﻬﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (5‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎلﻫﺎي ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺟﻮش‬
‫رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫)‪ (6‬در اﯾﻦ ﻧﻮع اﺗﺼﺎﻻت‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ دو ﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬ﯾﮑﯽ اﺗﺼﺎل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل‬
‫ﺳﺘﻮن و دﯾﮕﺮي اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎل‬
‫ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺼﺎل ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫)‪ hptp (0/6RyFy‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ درآن ‪ hp‬ارﺗﻔﺎع ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن و ‪ tp‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن اﺳﺖ‪ .‬اﺗﺼﺎل ورق‬
‫ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﻣﻨﻬﺎي‬
‫‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﺎن ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ﺟﺪول ‪ 3-13-3-10‬را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش رﻋﺎﯾﺖ ﺿﺎﺑﻄﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎﺻﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول‪ 3-13-3-10‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺑﻌﺎدي ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن در اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﺗﻘﻮﯾﺖﻧﺸﺪة ﺟﻮﺷﯽ )‪(WUF-W‬‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫‪6mm ≤ a ≤ 12mm‬‬ ‫ﻫﻢﭘﻮﺷﺎﻧﯽ ورق ﺟﺎن ﺑﺎ ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ‬ ‫‪1‬‬
‫‪20º ≤ c ≤ 40º‬‬ ‫ﺷﯿﺐ ﭘﻬﻨﺎي ورق ﺟﺎن‬ ‫‪2‬‬
‫‪12mm ≤ e ≤ 25mm‬‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﺋﻢ اﻧﺘﻬﺎي ﺟﻮش ورق ﺟﺎن ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺗﺎ ﺳﻮراخ دﺳﺘﺮﺳﯽ‬ ‫‪3‬‬
‫‪b ≥ 25mm‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻋﻤﻮدي اﻧﺘﻬﺎي ورق ﺟﺎن‬ ‫‪4‬‬
‫‪d ≥ 50mm‬‬ ‫اﻧﺘﻬﺎي ﭘﻬﻨﺎي ورق ﺟﺎن ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﻮراخﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ‬ ‫‪5‬‬

‫‪255‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫)‪ (7‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺑﻮده و ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ آنﻫﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﺟﺮم واﺣﺪ ﻃﻮل ﺗﯿﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 250‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎل ﻣﻘﻄﻊ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫)‪ (10‬ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺎﻧﮥ آزاد ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 7‬ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ وﯾﮋه و از ‪ 5‬ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (11‬ﻋﻤﻖ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ‪ H‬ﺷﮑﻞ و ﻋﻤﻖ ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﺻﻠﯿﺒﯽﺷﮑﻞ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪1000‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻤﻖ و ﭘﻬﻨﺎي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻗﻮﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪700‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ (12‬در اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﺿﺮﯾﺐ ‪ Cpr‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/4‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻮش ﻧﻔﻮذي ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬

‫ﺟﻮش ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ ﺑﺎل ﺳﺘﻮن‬

‫ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن‬ ‫‪db‬‬

‫ﺟﻮش ﮔﻮﺷﮥ ورق ﺗﮑﯽ ﺟﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎن ﺗﯿﺮ‬

‫ﻧﺎﺣﯿﮥ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه = ‪d‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ 5-13-3-10‬اﺗﺼﺎل ﮔﯿﺮدار ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﺸﺪة ﺟﻮﺷﯽ )‪(WUF-W‬‬

‫‪256‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫‪ 1-4-10‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺑﺮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺣﻤﻞ‪ ،‬ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎداﺷﺘﻦ‪ ،‬ﻧﺼﺐ‪،‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪.‬‬

‫‪ 2-4-10‬داﻣﻨﮥ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻔﺎد اﯾﻦ ﻓﺼﻞ و ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪة اﺳﮑﻠﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪاﻧﺠﺎم ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ـ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻻزم‬
‫ـ ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات و اﻣﮑﺎﻧﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫ـ ﺑﺮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺳﻮراﺧﮑﺎري و ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ـ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺷﺪه‬
‫ـ ﺗﻤﯿﺰﮐﺎري و رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ـ ﺣﻤﻞ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ‬
‫ـ اﯾﺠﺎد اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي‬
‫ـ ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﮐﺎر در ﻣﺤﻞ ﮐﺎرﮔﺎه ﺳﺎﺧﺖ در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز‬
‫ـ ﺑﺮﭘﺎداﺷﺘﻦ و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﯾﺎ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻗﻄﻌﺎت ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸـﻪﻫﺎ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر و‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ‬

‫‪ ‬در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺮﻋﻬﺪة ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪257‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-4-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻮﻻد ﻣﺼﺮﻓﯽ‬

‫ﮐﻠﯿﮥ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ اﻋﻢ از ورق‪ ،‬ﺗﯿﺮآﻫﻦ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺒﺸﯽ‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪ و ﻏﯿﺮه ﺑﺎﯾﺪ از اﻧﻮاع ﻣﺬﮐﻮر در‬
‫ﻓﺼﻞﻫﺎي ‪ 1-10‬ﺗﺎ ‪ 3-10‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﯾﺎ ﺷﮑﻞ ﻇﺎﻫﺮي آن ﻟﻄﻤﻪ ﻣﯽزﻧﺪ ﻋﺎري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﮐﺎر‬
‫ﺑﺮدن ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﺼﺮفﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺟﺎزة ﻧﺎﻇﺮ و ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي اﻋﻢ از اﺟﺰاي ﻗﺎب‪ ،‬ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﯽاﻻﻣﮑﺎن ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑـﻮده و از‬
‫وﺻﻠﻪﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﮐﻮﺗﺎه ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺤﻞ وﺻﻠﻪ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺟﻠﺐ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﻧﺎﻇﺮ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻮﻻدﻫﺎي واردﺷﺪه ﺑﻪﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ از ﻫﺮ ‪ 10‬ﺗﻦ‬
‫ﻧﯿﻤﺮخ ﻓﻮﻻدي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪﺗﻌﺪاد ‪ 3‬ﻧﻤﻮﻧﮥ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻧﺘﺨﺎب و اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي زﯾﺮ را ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠّﯽ و ﯾﺎ ‪ ISO‬در ﻣﻮرد آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ـ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ـ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺎرﭘﯽ روي ﻧﻤﻮﻧﮥ زﺧﻢدار‪.‬‬
‫ـ آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻤﺶ ﺳﺮد‬
‫ـ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﺘﺎﻟﻮﮔﺮاﻓﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬

‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﮥ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿـﮥ ﺷﻤﺎره و ﻋﻨﻮان ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻣﺮﺑـﻮﻃﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﺪارك رﺳﻤﯽ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺰارش آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ‬
‫اراﺋﻪﺷﺪه در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-4-10‬ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي‬

‫‪ 1-4-4-10‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻓﻮﻻدي را در اﺧﺘﯿﺎر ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر اﺑﺘﺪا ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ را ﺗﻬﯿﻪ و ﺑﻪﺗﺼﻮﯾﺐ ﻃﺮاح ﺳﺎزه ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح‬
‫درﺣﺪ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﺑﻮده و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻫﻨﺪﺳﮥ ﺑﺮشﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت‬

‫‪258‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺑﺮﻋﻬﺪة ﺳﺎزﻧﺪة اﺳﮑﻠﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻠﯿﮥ اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺑـﺮش و ﺳـﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت اﻋـﻢ از اﺑﻌﺎد و‬
‫اﻧﺪازهﻫﺎ‪ ،‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻟﺒﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺟﻮش و اﻧﺪازة ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﺳﻮراخﻫﺎي آﻧﻬﺎ را ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧـﻪاي را از ﺟﻮشﻫﺎي ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐـﺮده و ﻧﻮع اﺗﺼﺎل‬
‫ﺑﺎ ﭘﯿﭻﻫﺎ )اﺗﮑﺎﯾﯽ ﯾﺎ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ( و ﻧﯿﺰ ﺣﺪ ﺳﻔﺖ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ را ﺑﻪوﺿﻮح ﻣﻌﯿﻦ ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻦ و ﻧﺼﺐ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﯾـﺪ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﻨﺪرج در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻄﺒﯿﻖ ﮐﺎﻣﻞ و‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﺮوز ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﮑﺎل در ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﺼﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺑﻪدﻗﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازه و ﺷﮑﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻤﺎره و‬
‫ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاري ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮش‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﻣﺘﺼﻞ ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﮐﺎرﺧﺎﻧﮥ ﺳﺮﭘﻮﺷﯿﺪه و ﻣﺠﻬﺰ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫اﺳﮑﻠﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎدﮐﺎران و ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﻦ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 2-4-4-10‬ﺑﺮﯾﺪن و ﺳﻮراخﮐﺮدن‬
‫اﺑﺘﺪا ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪاﺑﻌﺎد و ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪدﻗﺖ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه و در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﻻزم ﺳﻮراخ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮش‬
‫ورقﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﻣﺼﺮف ﻣﯽﮔﺮدد ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮش ﺷﻌﻠﮥ رﯾﻠﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ورقﻫﺎ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺮش ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﯿﻮﺗﯿﻦ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻟﺒﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ و ﺧﺎﻟﯽ از ﻧﺎﻫﻤﻮاريﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻫﻤﻮاريﻫﺎ و زﺧﻢﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ زدن و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺗﻌﻤﯿﺮﮐﺎري ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺟﻮش‪ ،‬ﻫﻤﻮار ﮐﺮد‪.‬‬
‫در ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﺑﺎ ﺟﻮش ﺑﻪﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺑﺮش‬
‫ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺶﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﺗﺎ دﻣﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 65‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑـﺮش ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻓﻮﻻدي )ﺗﯿﺮآﻫﻦ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﯽ و ﻧﺒﺸﯽ( ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮن و‬

‫‪259‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اره ﯾﺎ ﺑﺮش دﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﮐﻠﯿﮥ ﻧﺎﺻﺎﻓﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺮش ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ زدن ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮراخﻫﺎي ﻧﻬﺎﯾـﯽ ورقﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮐﻤﮏ ﻣﺘﮥ دوار اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑـﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄـﺮ زﯾﺎد ﻣﯽﺗﻮان‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺳﻮراﺧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﮕﻨﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻣﺘﻪ ﺳﻮراخ را ﺑﻪ ﻗﻄﺮ دﻟﺨﻮاه رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﭻ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﻪﻫﻢ ﺧﺎلﺟﻮش ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺳﻮراخﮐﺎري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي روشﻫﺎي ﮔﺮم ﮐﺮدن ﻣﻮﺿﻌﯽ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠـﺎد اﻧﺤﻨﺎ ﯾـﺎ راﺳﺖ‬
‫ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ دﻣﺎي ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮم ﺷﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 650‬درﺟﻪ‬
‫ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺑﺮاي ﻓﻮﻻد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ‪ 565‬درﺟﮥ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺑﺮاي ﻓﻮﻻد ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ و آﻟﯿﺎژي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫دﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﮐﻤﮏ ﮔﭻﻫﺎي رﻧﮕﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﮐﻪ در دﻣﺎي ﺣﺪود ‪ 600‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ 3-4-4-10‬ﺳﺎﺧﺖ و آﻣﺎده ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺒﻞ از ﻣﻮﻧﺘﺎژ‬

‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻧﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻠﯽ ﻏﯿﺮ از آﻧﭽﻪ در ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬
‫در آﻧﻬﺎ ﺑﻪوﺟﻮد ﻧﯿﺎﯾﺪ‪ .‬اﻧﺤﻨﺎ و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪ و ﯾﺎ دﺳﺘﻮر ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎت اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺦزﻧﯽ و آﻣﺎده ﮐﺮدن ﻟﺒﮥ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮش ﺷﻌﻠـﻪ‪ ،‬ﺑـﺎ زاوﯾﻪ دادن ﺑﻪﺳﺮ ﻣﺸﻌﻞ‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎ ﺳﻨﮓزﻧﯽﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺦزن ﺿﺮﺑﻪاي ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت و ورقﻫﺎي ﺑﺎ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺦزﻧﯽ و آﻣﺎده ﮐﺮدن ﻟﺒﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺰﯾﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫درزﻫﺎي ﭘﯿﺶﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮده و ﻗﺒﻼً ﺑﻪﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-4-4-10‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎ ﺟﻮش‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري اﺗﺼﺎﻻت ﺟﻮﺷﯽ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻨﺪرج در آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﮥ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ‬ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻔﺎد آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﮥ ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻻزم ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪ 228‬دﻓﺘﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ راﻫﺒﺮدي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي‪.‬‬

‫‪260‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫اﻟﻒ(ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺟﻮشﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﻧﻮع اﻟﮑﺘﺮود ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﻗﻄﺮ آن‪ ،‬ﺷﺪت‬
‫ﺟﺮﯾﺎن و وﻟﺘﺎژ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭘﺎسﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺤﻮة آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻟﺒﻪﻫﺎ و ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ دﯾﮕﺮ را ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﯾﺎ ﮐﺎردان ارﺷﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺮ روي ﺑﺮﮔﻪﻫﺎي »دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري ـ ‪ «WPS‬ﺛﺒﺖ‬
‫ﻧﻤﻮده و در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺟﻮﺷﮑﺎري در اﺧﺘﯿﺎر ﺟﻮﺷﮑﺎر‪ ،‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﮐﺎرﮔﺎه ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﻧﺎﻇﺮﯾﻦ ﻗﺮار‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﻪﻫﺎي »دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري« ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻼً ﺑﻪﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺷﮑﺎران ﻣﺎﻫﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪه اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد و‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻻزم ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎران داراي ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﮥ ﺟﻮﺷﮑﺎري از وزارت ﺗﻌﺎون‪ ،‬ﮐﺎر و‬
‫رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﺮاﺟﻊ ذﯾﺼﻼح دﯾﮕﺮ ﺑﻮده و ﯾﺎ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ آزﻣﺎﯾﺶ ﻻزم‬
‫از آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫پ( ﻗﺒﻞ از ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻄﻮح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻣﻮاد زاﯾﺪ )ﮔﺮد و ﺧﺎك‪ ،‬زﻧﮓزدﮔﯽ‪ ،‬رﻧﮓ و ﻏﯿﺮه( ﮐﺎﻣﻼً‬
‫ﭘﺎك ﺷﻮد‪.‬‬
‫ت( ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ در دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻮﺷﮑﺎري زﯾﺮ ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎد‬
‫ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﻮا ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ و ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﺑﺘﻮان ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻮﺷﮑﺎري را ﺑﻪﺷﻌﺎع‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎ وﺳﺎﯾﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﮔﺮم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺤﺴﻮس ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ث( ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از آﻧﭽﻪ در ﻧﻘﺸﻪ ذﮐﺮﺷﺪه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ و ﻃﺮاح‪.‬‬
‫ج( ﺷﺪت ﺟﺮﯾﺎن و ﻧﻮع اﻟﮑﺘﺮودﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻮش ﮐﺎﻣﻞ و داراي ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺑﻮده و ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮرد اﺗﺼﺎل ﺑﻪﻗﺪر ﮐﺎﻓﯽ ذوب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از ﺷﯿﺎر‪،‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﺮآﻣﺪه‪ ،‬ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ و ﮔﻮداﻓﺘﺎدﮔﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫چ( ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎري در ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻋﺒﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﻋﺒﻮر ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﮥ ﻋﺒﻮر ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﻪﮐﻤﮏ ﭼﮑﺶ ﮔ‪‬ﻞزن و ﺑﺮس ﺳﯿﻤﯽ‪ ،‬ﭘﺎك ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ح( ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪﻫﻢ ﺟﻮش ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ درزي ﺑﯿﺶ از ‪2‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪261‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫خ( ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﺷﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه و‬
‫از ﺗﺎب ﺑﺮداﺷﺘﻦ و اﻋﻮﺟﺎج ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺣﺪ رواداريﻫﺎي ﺑﻨﺪ ‪ 6-4-10‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫د( ﺑﺮ روي ﺗﻤﺎم ﺟﻮشﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭼﺸﻤﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزرس ﺟﻮش اﻧﺠﺎم و ﻧﺘﯿﺠﮥ‬
‫اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ و ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﮔﺰارش ﺷﻮد‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 1-4-10‬ﻣﯿﺰان آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي‬
‫ﻏﯿﺮﻣﺨﺮب ﺟﻮش اراﯾﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ آزﻣﻮنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‬
‫و در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ از ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﻄﻌﯽ ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺮ روي ﻗﻄﻌﺎت اﻧﺠﺎم داده و ﯾﺎ دﺳﺘﻮر‬
‫ﺗﮑﺮار و ﺗﺠﺪﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻻزم ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر را ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ذ( روش اﺟﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﺗﺮﺗﯿﺐ داده ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺟﻮشﻫﺎي ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ ﻻزم ﺑﻪﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮري‬
‫ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺟﻮش در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و اﺗﺼﺎل در ﮐﺎرﮔﺎه ﺣﺘﯽاﻟﻤﻘﺪور ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﭻ‬
‫ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪262‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-4-10‬ﻣﯿﺰان آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺨﺮب ﺟﻮش ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻧﺼﺐ‬

‫ﻧﻮع آزﻣﺎﯾﺶ‬ ‫ﻧﻮع ﺟﻮش ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ‬

‫ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ )‪(VI‬‬ ‫‪ 1‬ـ ﺻﺪ درﺻﺪ ﮐﻠﯿﮥ ﺟﻮشﻫﺎ‬
‫‪ 2‬ـ ﺻﺪ درﺻﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﺎلﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ‪،‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ‪ 1/6 ،‬ﻋﻤﻖ ﺟﺎن ﺗﯿﺮﻫﺎ در ﻣﺠﺎورت ﺑﺎل‬
‫ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﯾﺎ ﻓﺮاﺻﻮت )‪ RT‬ﯾﺎ ‪(UT‬‬
‫ﮐﺸﺸﯽ*و ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ورق روﺳﺮي و زﯾﺮﺳﺮي ﺑﻪﺳﺘﻮن در‬
‫اﺗﺼﺎل ﺻﻠﺐ ﺗﯿﺮ ﺑﻪﺳﺘﻮن‬
‫‪ 3‬ـ ده درﺻﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎلﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ و‬
‫ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﯾﺎ ﻓﺮاﺻﻮت )‪ RT‬ﯾﺎ ‪( UT‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ‬
‫‪ 4‬ـ ﺑﯿﺴﺖ درﺻﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ ﻋﺮﺿﯽ و ﻃﻮﻟﯽ در ﺑﺎلﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﯾﺎ ﻓﺮاﺻﻮت )‪ RT‬ﯾﺎ ‪( UT‬‬
‫ﻓﺸﺎري و اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬
‫‪ 5‬ـ ﺑﯿﺴﺖ درﺻﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ ﻋﺮﺿﯽ ﺟﺎن ﺗﯿﺮﻫﺎ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻨﺪ ‪ 2‬ﻓﻮق ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﻃﻮﻟﯽ ﺟﺎن ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﯾﺎ ﻓﺮاﺻﻮت )‪ RT‬ﯾﺎ ‪( UT‬‬
‫ﺗﯿﺮﻫﺎ‬
‫رﻧﮓ ﻧﺎﻓﺬ )‪(PT‬‬ ‫‪ 6‬ـ ده درﺻﺪ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎل ﺑﻪﺟﺎن و ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪ 7‬ـ ﺻﺪ درﺻﺪ ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت رﻧﮓ ﻧﺎﻓﺬ‬
‫‪‬‬
‫ﺗﯿﺮ ﺑﻪﺳﺘﻮن‬
‫* درﺻﻮرت ﺣﺼﻮل ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﻮر ﺗﻘﻠﯿﻞ آزﻣﺎﯾﺸﺎت را ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬درﺻﺪ ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-4-4-10‬ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺎرت ﻻزم ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻓﻮﻻدي را در ﻣﺤﻞ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﭘﺎي ﮐﺎر ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﺪف از ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺣﺼﻮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از دﻗﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺟﻔﺖ و ﺟﻮر ﺷﺪن ﻗﻄﻌﺎت در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ‪،‬‬
‫ﺧﯿﺰ ﺷﺎهﺗﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﺧﻮد اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺧﯿﺰ ﻣﻨﺪرج در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻔﺖ و‬
‫ﺟﻮر ﺷﺪن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪيﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺗﻌﺪادي از آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 25‬درﺻﺪ از ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻫﺮ اﺗﺼﺎل ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ از دو ﭘﯿﭻ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ‬

‫‪263‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻮع ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد‪ .‬از اﯾﻦ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪﻋﻨﻮان‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﺶﻧﺼﺐﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاري‪ ،‬ﺑﺎز ﺷﺪه و ﺑﻪﻫﻤـﺮاه ورقﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﺑـﺮاي ﺣﻤﻞ‬
‫ﺑﻪﮐﺎرﮔﺎه‪ ،‬اﻧﺒﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 6-4-4-10‬اﺗﺼﺎل ﺑﺎ ﭘﯿﭻ‬
‫‪ 1-6-4-4-10‬اﺻﻼح ﺳﻮراخﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آﻧﮑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاريﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺧﺮك ﭼﯿﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ورقﻫﺎي‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﺮ روي ﺳﻮراخﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﺳﻤﺒﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﺳﻮراخﻫﺎي اﺗﺼﺎل ﻣﯽﮔﺬرﻧﺪ در‬
‫ﺟﺎي ﺧﻮد ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﮐﺎرﮔﺎه ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻧﻄﺒﺎق ﺳﻮراخﻫﺎ ﻣﻮرد ﮐﻨﺘﺮل دﻗﯿﻖ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺎز‬
‫ﻫﻢ اﻣﮑﺎن دارد ﮐﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ‪ 15‬درﺻﺪ ﺳﻮراخﻫﺎي ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻋﺪم دﻗﺖﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣﻼً‬
‫ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺳﻮراخﻫﺎ را ﺑﺎ ﮔﺬراﻧﺪن ﯾﮏ ﭘﯿﭻ اﻣﺘﺤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ‬
‫ﺑﺮﻗﻮ زدن آﻧﻬﺎ را اﺻﻼح ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻗﻄﺮ ﺑﺮﻗﻮي ﻣﺼﺮﻓﯽ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﺮﻗﻮزﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ را ﺑﯿﺶ از ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن از ﺑﺮش ﺷﻌﻠﻪ ﺑﺮاي ﮔﺸﺎد‬
‫ﮐﺮدن ﺳﻮراخﻫﺎ ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-6-4-4-10‬ﺑﺴﺘﻦ و ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎي اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‬
‫ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻫﺮ اﺗﺼﺎل در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اول‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺳﻔﺘﯽ ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﮐﺎﻣﻼً ﺑﻪﻫﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺗﻤﺎم ﭘﯿﭻﻫﺎ‬
‫در ﺳﻮراخ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﺎﻣﻼً ﺳﻔﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﮥ دوم‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن اﺿﺎﻓﯽ ﻣﻬﺮه‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه‬
‫ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ اﺗﺼﺎل ﺻﻠﺐﺗﺮ اﺳﺖ و ﺻﻔﺤﺎت‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﮐﻤﺘﺮي ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪﺑﺴﺘﻦ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﮐﺮد‪ .‬در وﺻﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ ﺻﻠﺐ اﺗﺼﺎل‪ ،‬وﺳﻂ ورق‬
‫اﺗﺼﺎل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎي وﺳﻂ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺗﻘﺎرن و ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﻨﺎري ﺗﺎ ﻟﺒﮥ آزاد‬
‫ورق اﺗﺼﺎل ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪﭘﯿﭻﻫﺎي وﺳﻂ ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﺳﻔﺖ‬
‫ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎي ﮐﻨﺎري‪ ،‬آﻧﻬﺎ را از ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎﻣﻼً ﺳﻔﺖ ﺧﺎرج ﻧﮑﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺮدن‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ از ﭼﺮﺧﯿﺪن ﭘﯿﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪264‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺳﻔﺘﯽ ﮐﺎﻣـﻞ را در ﭘﯿـﭻ ﺑﻪﺣﺎﻟﺘﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮔـﺮ ﻣﺎﻫﺮ ﺑـﺎ آﭼـﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺪونآﻧﮑﻪ ﺑﺎ وزن‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪدﺳﺘﻪ آﭼﺎر ﻧﯿﺮو وارد ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي آﺧﺮﯾﻦ ﺗﻮان ﺧﻮد ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﭘﯿﭻ را از آن ﻣﺤﮑﻢﺗﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﮐﺮدن ﭼﻨﯿﻦ ﭘﯿﭽﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻬﺮة آن را ﺑﻪاﻧﺪازة ﻣﻘﺪاري ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 2-4-10‬ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﺪه اﺿﺎﻓﻪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﺮﺧﺶ اﺿﺎﻓﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪﮐﻤﮏ آﭼﺎر دﺳﺘﻪ ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﺎ آﭼﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از دو ﮐﺎرﮔﺮ ﯾﺎ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ آﭼﺎر ﺑﺎدي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺼﻮل ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ آﭼﺎر ﻣﺪرج )ﺗﻮركﻣﺘﺮ( ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-4-10‬ﭼﺮﺧﺶ اﺿﺎﻓﯽ ﻻزم ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎ‬

‫ﺗﻌﺪاد دور اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎ‬ ‫ﻃﻮل ﭘﯿﭻ )‪(L‬‬
‫‪1‬‬
‫دور‬ ‫‪L  4D‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫دور‬ ‫‪4DL8D‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫دور‬ ‫‪8 D  L  12 D‬‬
‫‪3‬‬

‫‪ D‬ﻗﻄﺮ ﭘﯿﭻ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ در ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن ﭘﯿﭻﻫﺎ از آﭼﺎرﻫﺎي ﺑﺎدي اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد را ﻃﻮري ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﯾﮏ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻬﺮهﻫﺎ را ﺑﺪون ﭼﺮﺧﯿﺪن ﭘﯿﭻ ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺳﻔﺘﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ازدﯾﺎد ﻓﺸﺎر ﺑﺎد‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪروﺷﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭘﯿﭻﻫﺎ را ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎد ﮐﻤﭙﺮﺳﻮر ﻣﺘﻀﻤﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از آﭼﺎر ﻣﺪرج )ﺗﻮرك ﻣﺘﺮ( ﯾﺎ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ در آن دﻗﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎز‬
‫ﮐﺮدن و اﺳﺘﻔﺎدة ﻣﺠﺪد از ﭘﯿﭻﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﺣﺪ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ رﺳﯿﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﺗﺼﺎل ﭘﯿﭻ ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﺮﭘﯿﭻ و ﯾﺎ ﻣﻬﺮة آن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺷﯿﺒﯽ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﺻﻔﺤﮥ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﭘﯿﭻ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﺷﺮط‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از واﺷﺮ ﺷﯿﺒﺪار‪ ،‬ﻣﻮازي ﻧﺒﻮدن ﺳﻄﻮح را ﺟﺒﺮان ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﭻ ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﻪﻫﻢ ﺟﻔﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺒﺎﯾﺪ ورق‬
‫ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮ دﯾﮕﺮي ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﮔﺬارده ﺷﻮد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ‬

‫‪265‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻈﯿﺮ ﻗﻄﻌﺎت اﺗﺼﺎل و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐـﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻠﯿﮥ ﺳﻄﻮح اﺗﺼﺎل )ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻄﻮح ﻣﺠﺎور ﮐﻠﮥﭘﯿﭻﻫﺎ و‬
‫ﻣﻬﺮهﻫﺎ( از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻪﺷﺪه و دﯾﮕﺮ ﻣﻮاد زاﯾﺪ ﻋﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس اﺗﺼﺎﻻت‬
‫اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺗﻤﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ و اﺛﺮي از ﭘﻮﺳﺘﮥ زﻧﮓ‪ ،‬رﻧﮓ‪ ،‬ﻻك‪ ،‬اﻧﻮاع روﻏﻦ و ﻣﺼﺎﻟﺢ دﯾﮕﺮ در آﻧﻬﺎ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺳﮑﻠﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﭘﯿﭻﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 6-9-2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ در اﯾﺮان ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫‪ ASTM‬و ‪ ISO‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺟﺪاول‪ 3-4-10‬و ‪ 4-4-10‬ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺮو و ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 8.8‬و‬
‫‪ 10.9‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ رده ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﺋﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ 3-6-4-4-10‬ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ‬
‫ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ دﻗﯿﻘﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺴﺘﻦ ﭘﯿﭻ و ﻣﻬﺮهﻫﺎ در ﮐﺎرﮔﺎه ﻧﺼﺐ اﻋﻤﺎل‬
‫داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪاﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎ را ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ اﻋﻼم ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ رأﺳﺎً ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎ ﺻﻼﺣﯿـﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻼً ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ در ﻣﻮرد ﮐﻔﺎﯾﺖ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻗﻄﻌﯽ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﻻزم ﺑﺮاي‬
‫ﺳﻔﺖ ﮐﺮدن ﭘﯿﭻﻫﺎﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 7-9-2-10‬اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﭽﺎﻧﺪن‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﻣﻬﺮهﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺸﺶ ﭘﯿﭻ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ‪ 7-9-2-10‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮح اﯾﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫در ﭘﯿﭻﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻬﺮه ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 2-4-10‬ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬
‫آﻧﮑﻪ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﺳﻔﺖ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﯾﮏ ﮔﭻ رﻧﮕﯽ ﻧﻘﻄﻪاي از ﭘﯿﭻ و ﻣﻬﺮه را ﮐﻪ روﺑﺮوي ﻫﻢ ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاري ﮐﺮده ﺳﭙﺲ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﭼﺮﺧﺶ اﺿﺎﻓﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 3-4-10‬ﺑﻪﻣﯿﺰان‬
‫ﮐﺎﻓﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از آﭼﺎرﻣﺘﺮ )ﺗﻮركﻣﺘﺮ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً در‬
‫ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﮐﺎﻟﯿﺒﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪﻋﻤﻞ آورد‪.‬‬

‫‪266‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺟﺪول ‪ 3-4-10‬ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ و ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ‪8.8‬‬

‫ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻻزم )‪(KN.m‬‬ ‫ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ‬ ‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ‬

‫ﮔﺮﯾﺴﮑﺎري ﺑﺎ ‪MOS2‬‬ ‫روﻏﻦﮐﺎري ﺷﺪه‬ ‫)‪(kN‬‬ ‫)‪(mm‬‬

‫‪0/2‬‬ ‫‪0/28‬‬ ‫‪91‬‬ ‫‪M16‬‬

‫‪0/36‬‬ ‫‪0/48‬‬ ‫‪142‬‬ ‫‪M20‬‬
‫‪0/52‬‬ ‫‪0/72‬‬ ‫‪176‬‬ ‫‪M22‬‬
‫‪0/64‬‬ ‫‪0/88‬‬ ‫‪205‬‬ ‫‪M24‬‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪1/32‬‬ ‫‪267‬‬ ‫‪M27‬‬
‫‪1/32‬‬ ‫‪1/76‬‬ ‫‪326‬‬ ‫‪M30‬‬
‫‪2/24‬‬ ‫‪3/04‬‬ ‫‪475‬‬ ‫‪M36‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 4-4-10‬ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ و ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ‪10.9‬‬

‫ﻟﻨﮕﺮ ﭘﯿﭽﺸﯽ ﻻزم )‪(KN.m‬‬ ‫ﻧﯿﺮوي ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪﮔﯽ‬ ‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ‬

‫ﮔﺮﯾﺴﮑﺎري ﺑﺎ ‪MOS2‬‬ ‫روﻏﻦﮐﺎري ﺷﺪه‬ ‫)‪(kN‬‬ ‫)‪(mm‬‬

‫‪0/25‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪114‬‬ ‫‪M16‬‬

‫‪0/45‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪179‬‬ ‫‪M20‬‬
‫‪0/65‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪221‬‬ ‫‪M22‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪257‬‬ ‫‪M24‬‬
‫‪1/25‬‬ ‫‪1/65‬‬ ‫‪334‬‬ ‫‪M27‬‬
‫‪1/65‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪408‬‬ ‫‪M30‬‬
‫‪2/8‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪595‬‬ ‫‪M36‬‬

‫‪ 7-4-4-10‬اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن‪ ،‬ﺣﻤﻞ و رﻓﻊ ﻣﻌﺎﯾﺐ‬

‫اﻧﺒﺎر ﻧﻤﻮدن و ﺣﻤﻞ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي در ﮐﺎرﮔﺎه ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻧﺪاده و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز در آن اﯾﺠﺎد ﻧﺸﻮد و ﻫﯿﭻ آﺳﯿﺒﯽ ﺑﻪآن وارد‬

‫‪267‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻧﯿﺎﯾﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ داده ﯾﺎ آﺳﯿﺐ دﯾﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي ﺑﻪﻧﺤﻮ‬
‫رﺿﺎﯾﺖﺑﺨﺸﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ اﺻﻼح و ﻣﺮﻣﺖ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﻌﯿﻮب‬
‫ﺑﺪون ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن ﻣﯿﺴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ آن ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾـﺪ در ﻣﺤﯿﻄﯽ دور از رﻃﻮﺑﺖ اﻧﺒﺎر ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺑﺎز‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ زﯾﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﮑﻮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ زﻣﯿﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد و ﻓﺎﺻﻠﮥ‬
‫ﺳﮑﻮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻧﺤﻮي اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت دﭼﺎر ﺗﻨﺶ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻧﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﮐـﺮدن ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺎ وﺳﺎﯾﻞ ﻣﻨﺎﺳـﺐ و ﺑﻪﻧﺤﻮي اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‬
‫ﮐﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ در اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت اﯾﺠﺎد ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﺎ ﺷﮑﻞ و ﻓﺮم ﺧﺎص ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻗﻼب‬
‫ﻧﻤﻮدن در ﻧﻘﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﯾﺎ ﻧﻘﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﮐﺮدن و ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺗﻨﺶ و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ زﯾﺎد در ﻫﯿﭻ ﻗﺴﻤﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﺸﺪه و ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت و ﺳﻮراخﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻧﯿﺰ آﺳﯿﺒﯽ وارد ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-4-10‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي و ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻄﻮح آﻧﻬﺎ رﻧﮓ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ 1-5-4-10‬ﻣﻮاد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع آﻣﺎده و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎ ﭘﺲ از ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﮐﺎرﺧﺎﻧﮥ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪة آﻧﻬﺎ ﻣﻨﻮط ﺑﻪﺗﺼﻮﯾﺐ‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺟﻬﺖ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﻄﺢ و رﻧﮓآﻣﯿﺰي آن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ داﺷﺘﻪ و ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺣﺼﻮل ﺑﻪﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﺑﺮﻋﻬﺪة ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-5-4-10‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﻄﻮح‬
‫ﺗﻤﯿﺰﮐﺎري ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻮاد ﺳﺎﯾﻨﺪه ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن رﻧﮓ‪ ،‬اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻮرد‪ ،‬و‬

‫‪268‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫رﻧﮓﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻮاد‬
‫ﺳﺎﯾﻨﺪه ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻓﺸﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺻﺤﯿﺢ ﻓﺸﺎر ﺑﺎد در آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺳﺎﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً‬
‫‪ 0/7 MPa‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﺳﺎﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻄﺢ را ﺑـﺎ آﺳﺘﺮي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﻮﺷﺶ داد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻞ از اﻋﻤﺎل آﺳﺘﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺮد و ﺧﺎك ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ را ﺑﺎ ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده‬
‫)ﺑﺪون آب و روﻏﻦ( و ﯾﺎ ﺟﺎروي ﺑﺮﻗﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ب( اﮔﺮ ﻣﻘﺪار زﻧﮓ و رﻧﮓﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﮐﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ‬
‫ﺗﺮاﺷﯿﺪن‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻣﻮاد زاﯾﺪ را ﮐﻢ ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻮاد ﺳﺎﯾﻨﺪه را آﻏﺎز‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫پ( ﺳﻄﻮح آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮﻣﯽ آﻣﺎدهﺳﺎزيﻧﺸﺪه و ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻠﺰات ﺳﺒﮏ و آﻫﻦ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﻣﺸﮑﻠﯽ‬
‫ﺑﺮاي رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﻻﯾﮥ ﭘﺮاﯾﻤﺮ ﺑﻪﺳﻄﻮح ﻓﻮق ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾـﺪ ﺳﻄﺢ را ﺑـﺎ ﯾﮏ ﺣﻼل ﻗـﻮي ﮐﺎﻣﻼً ﭼﺮﺑﯽزداﯾﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﯾﮏ ﻻﯾـﻪ واش ﭘﺮاﯾﻤﺮ‬
‫ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮده و آﻧﮕﺎه ﺳﯿﺴﺘﻢ رﻧﮓ اراﯾﻪﺷﺪه را ﺑﺮ روي آن اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-5-4-10‬درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﻄﻮح‬

‫ﺗﻤﯿﺰﮐﺎري ﺑﺎ ﺑﺮس ﺳﯿﻤﯽ و ﯾﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﻣﻮاد ﺳﺎﯾﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺑﻪﻧﺘﯿﺠﻪاي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻄﻮح ﻓﻮﻻدي ﻗﺒﻞ از اﻋﻤﺎل آﺳﺘﺮيﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮرت زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬درﺟﺎت آﻣﺎدهﺳﺎزي ﮐﻪ در زﯾﺮ‬
‫آورده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻤﯿﺰي ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﮐﺜﺎﻓﺎت و ﭼﺮﺑﯽﻫﺎ ﭘﺎك ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺿﺨﯿﻢ زﻧﮓ از روي ﺳﻄﺢ آن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : Sa 1‬ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﺧﻔﯿﻒ‬

‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد ﭘﺲ از ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ و ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ذرهﺑﯿﻦ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از روﻏﻦ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ‪،‬‬
‫ﮐﺜﯿﻔﯽ و ﻧﯿﺰ ﻻﯾﮥ اﮐﺴﯿﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻮرد ﮐﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ آن ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و زﻧﮓ و ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي رﻧﮕﯽ و‬
‫ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪269‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ : Sa 2‬ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﻋﻤﯿﻖ‬

‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد ﭘﺲ از ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ذرهﺑﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از روﻏﻦ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و‬
‫ﮐﺜﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻻﯾﮥ اﮐﺴﯿﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻮرد‪ ،‬زﻧﮓ و ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي رﻧﮕﯽ و ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫از روي ﺳﻄﺢ زدوده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮاد آﻻﯾﻨﺪه ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﺳﺨﺘﯽ ﺑﻪﺳﻄﺢ ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ : Sa 2/5‬ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﻋﻤﯿﻖﺗﺮ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد ﭘﺲ از ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ذرهﺑﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از روﻏﻦ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و‬
‫ﮐﺜﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻻﯾﮥ اﮐﺴﯿﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻮرد‪ ،‬زﻧﮓ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي رﻧﮕﯽ و ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺎﻣﻼً زدوده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺛﺮ ﺑﻪﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از ﻣﻮاد آﻻﯾﻨﺪه‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﮑﻪﻫﺎي ﺟﺰﯾﯽ ﺑﻪﺷﮑﻞ ﺧﺎلﻫﺎ و‬
‫ﻧﻮارﻫﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ : Sa 3‬ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﺑﺎ ﺣﺼﻮل ﺳﻄﺢ ﻧﻘﺮهاي‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد ﭘﺲ از ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ذرهﺑﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از روﻏﻦ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و‬
‫ﮐﺜﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻻﯾﮥ اﮐﺴﯿﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻮرد‪ ،‬زﻧﮓ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي رﻧﮕﯽ و ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺎﻣﻼً زدوده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﭽﻨﯿﻦ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻧﻤﺎي ﻓﻠﺰي ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻧﻘﺮهاي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-5-4-10‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻄﻮح رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردي‬
‫ﮐﻪ از ﺳﻮي دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺎرت ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪﺟﺰ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي وﯾﮋهاي ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮐﻪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ رﻧﮓ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻋﻤﻠﯿﺎت رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح را ﮐﺎﻣﻼً ﺗﻤﯿﺰ‪ ،‬ﺧﺸﮏ و آﻣﺎده ﻧﻤﻮد ﺑﻪﻗﺴﻤﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل رﻧﮓ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻣﻮرد ﺷﺮوع ﮐﺎر ﻣﻨﻮط ﺑﻪﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس‬
‫ﻧﺎﻇﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻫﺮ ﻗﺸﺮ رﻧﮓآﻣﯿﺰي‪ ،‬ﻧﻮع رﻧﮓآﻣﯿﺰي‪ ،‬ﻧﻮع رﻧﮓ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ رﻧﮓآﻣﯿﺰي و ﻗﺸﺮ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺎزدﯾﺪ و ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب( رﻧﮓ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﭘﻮﺷﺶ داده و ﺑـﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﻮﺳﻤـﺎري ﺷﺪن‬
‫ﭘﻮﺷﺶ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ رﻧﮓﻫﺎي آﺳﺘﺮ و روﯾﻪ از ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺳﻄﻮح ﺑﺰرگ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫اﺳﭙﺮي ﺑﯽﻫﻮا ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻟﮑﻪﮔﯿﺮيﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻠﻢﻣﻮ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪270‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫پ( رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ت( ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺎزه رﻧﮓ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﮔـﺮد و ﺧﺎك ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷـﺪه و ﺳﻄـﺢ رﻧﮓآﻣﯿـﺰي ﺗﺎ زﻣﺎن‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﻮﻗﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ث( رﻧـﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾـﺪ در ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫـﻮاي ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺎ ﮐﺎﺗـﺎﻟﻮگ ﻣﻌﺘﺒـﺮ ﮐﺎرﺧﺎﻧـﮥ ﺳﺎزﻧـﺪه رﻧـﮓ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ج( در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺧﺸﮏ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎت رﻧﮓآﻣﯿﺰي را ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗـﺎ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ‬
‫از ﺗﻤﯿﺰ ﻧﻤﻮدن ﺳﻄﻮح اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﮑﻪ دﻣﺎي ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻄﻮح ﺑﺎ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﮥ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﻄﺎﺑﻖ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪﺗﺼﻮﯾﺐ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺎرت رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫چ( در ﺳﻄـﻮح و ﻟﺒﻪﻫﺎﯾﯽ از ﺳﺎزه ﻓﻮﻻدي ﮐﻪ ﭘﺲ از رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺟـﻮش ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ رﻧﮓآﻣﯿﺰي‬
‫در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي از ﺧﻂ ﺟﻮش ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ح( ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎﻃﯽ ﮐﻪ رﻧﮓ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺳﻄﺢ ﻓﻠـﺰ ﺑﯿﺮون اﺳـﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﯿﺰﺷـﺪه و ﻣﺠﺪداً رﻧﮓآﻣﯿﺰي‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮري ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﮐﺎﻣﻼً ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺷﺪه و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ رﻧﮓ ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﻣﺠﺎور رﻧﮓﺷﺪه ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫خ( در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻠﻪﮐﺮدن‪ ،‬وﺟـﻮد ﺗﺮكﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺷﺪن رﻧﮓ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﺣﺎﮐﯽ از اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ رﻧﮓ ﺑﻪﺳﻄﺢ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮﻣﯿﻢ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﮐﻪ رﻧﮓ ﺳﻄﻮح ﻓﻮق ﺑﻪﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد و ﻣﺠﺪداً ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪآﻣﺎده ﻧﻤﻮدن ﺳﻄﻮح و‬
‫رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫د( ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎمﺷﺪة رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﺸﺨﺼﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﻇﺎﻫﺮي در رﻧﮓ‪ ،‬ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻮدن ﻣﯿﺰان ﻣﺎﺗﯽ و ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ رﻧﮓ‪ ،‬ﻋﺪم اﯾﺠﺎد ﻣﻮج و ﺳﺎﯾﻪ‪،‬‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭼﺮوك و ﭘﺨﺶ ﻧﺸﺪن ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻧﮓ‪ ،‬اﻧﻄﺒﺎق ﻻﯾﻪ اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﭘﻮﺷﺶ‬
‫ﮐﺎﻣﻞ و ﺑﺪون ﺷﺮه‪ ،‬ﻋﺪم ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺳﻄﻮح رﻧﮓ ﺷﺪه ﺑﺎ دﺳﺖ و ﻟﺒﺎس و ﺗﻤﯿﺰ ﺑﻮدن ﺳﻄﻮح از ﮔﺮد‬
‫و ﻏﺒﺎر‪.‬‬
‫ذ( اﮔﺮ درﺣﯿﻦ اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﺼﺐ‪ ،‬رﻧﮓ ﻗﻄﻌﺎت ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺒﯿﻨﺪ )ﺑﻪ واﺳﻄـﮥ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺣﻤﻞ‪،‬‬
‫ﺑﺴﺘﻦ و ﯾﺎ ‪ (. . .‬ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻄﻮح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺗﻤﯿﺰ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﻓﻮﻻدي ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻻﯾﻪﻫﺎي رﻧﮓ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻻﯾﮥ ﻗﺒﻠﯽ و ﻣﺠﺎور را در‬

‫‪271‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﭘﻮﺷﺶدادن ﮐﺎﻣﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ر( ﻧﻘﺎﺷﯽ و رﻧﮓﮐﺎري ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻫﻮاي ﺳﺮد ﯾﺎ ﺗﺎرﯾﮏ و ﯾﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﺻﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬در رﻃﻮﺑﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 80‬درﺻﺪ و در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ اﺧﺘﻼف دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ و ﻧﻘﻄﮥ ﺷﺒﻨﻢ ﮐﻤﺘﺮ از ‪5‬‬
‫درﺟﮥ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ز( ﺳﻄﻮح ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‪ :‬ﺑﻪﺟﺰ ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﺑﻘﯿﻪ ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ﮐﺎر‪ ،‬ﺗﻤﯿﺰ و رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺷﻮد‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ در ﻣﺪارك ﻃﺮح و‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪(.‬‬
‫ژ( ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس‪ :‬در اﺗﺼﺎﻻت اﺗﮑﺎﯾﯽ )ﻏﯿﺮاﺻﻄﮑﺎﮐﯽ(‪ ،‬رﻧﮓ ﮐﺮدن ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﺗﺼﺎﻻت اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم در ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﭘﯿﭻﻫﺎي اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ‬
‫رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫س( ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و آﻣﺎده ﺷﺪه‪ :‬ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﺮدن آﻣﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦﻣﻨﻈﻮر از ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺿﺪزﻧﮓ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان آن را ﻗﺒﻞ از ﻧﺼﺐ ﺑﻪآﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮد ﯾﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ش( ﺳﻄﻮح ﻣﺠﺎور ﺟﻮش ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ‪ :‬ﺑﻪﺟﺰ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﺪارك ﻃﺮح و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺮط‬
‫ﺧﺎص ﻗﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﮥ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي از ﻣﺤﻞ ﻫﺮ ﺟﻮش ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻮادي ﮐﻪ ﺑﻪﺟﻮﺷﮑﺎري ﺻﺪﻣﻪ ﻣﯽزﻧﺪ و ﯾﺎ درﺣﯿﻦ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﻤﯽ و‬
‫ﻣﻀﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼً ﭘﺎك ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ رﻧﮓ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪاي از روي ﺳﻄﻮﺣﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺟﻮش اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮس ﺳﯿﻤﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺮﻃﺮف و ﭘﺎك ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 5-5-4-10‬اﻧﺒﺎرداري رﻧﮓ‬
‫رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﮑﺎﻧﯽ اﻧﺒﺎر ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 18‬و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 35‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦﺧﺼﻮص دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧﮥ ﺳﺎزﻧﺪة رﻧﮓ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻼكﻋﻤﻞ واﻗﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 6-5-4-10‬ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓ‬
‫ﻫﺮ ﻻﯾﻪ رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻣﯿﺰان ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪة رﻧﮓ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓ‬

‫‪272‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺧﺸﮏ ﺷﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﮐﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه در ﯾﮏ‬
‫دﺳﺖ رﻧﮓ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻزم را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ ،‬رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﺪداً ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻟﺰوم ﺑﻪدﺳﺖ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻد ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺪول ‪ 5-4-10‬رﻧﮓ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪273‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 5-4-10‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻧﻮع و ﺿﺨﺎﻣﺖ رﻧﮓ‬
‫آﻣﺎدهﺳﺎزي‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻮﻻدي در ﻣﻌﺮض‬ ‫ﻗﻄﻌﮥ ﻓﻮﻻدي ﺑﻪﺻﻮرت روﺑﺎز‬ ‫ﻗﻄﻌﮥ ﻓﻮﻻدي در داﺧﻞ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد‬ ‫ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﻮي‬ ‫ﻟﯿﮑﻦ درون ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫دﯾﻮار و ﻧﺎزكﮐﺎري‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون ﺿﺪزﻧﮓ اﻟﮑﯿﺪي‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون ﺿﺪزﻧﮓ اﻟﮑﯿﺪي‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون ﺿﺪزﻧﮓ‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮونﻻﯾﻪﻣﯿﺎﻧﯽ اﻟﮑﯿﺪي‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ اﻟﮑﯿﺪي‬ ‫‪Sa 2‬‬ ‫ﻣﻌﺘﺪل‬
‫اﻟﮑﯿﺪي‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ اﻟﮑﯿﺪي‬
‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬
‫ﻏﻨﯽ از روي‬ ‫ﻏﻨﯽ از روي‬
‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ ﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون ﻻﯾﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪Sa 2/5‬‬ ‫ﺳﺨﺖ‬
‫اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫اﭘﻮﮐﺴﯽ ﻏﻨﯽ از روي‬
‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬
‫ﭘﻠﯽﯾﻮرﺗﺎن‬
‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺟﺰر و ﻣﺪي ﮐﻪ‬ ‫ﻏﻨﯽ از روي‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون آﺳﺘﺮ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎص دارد‬ ‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون ﻻﯾﻪ ﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫اﭘﻮﮐﺴﯽ ﻏﻨﯽ از روي‬
‫‪Sa 3‬‬ ‫ﺳﺨﺖ و‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﻻﯾﻪ اﭘﻮﮐﺴﯽ ﺑﺎ‬ ‫اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ‬ ‫)‪(3‬‬
‫ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻞ‪ 400‬ﻣﯿﮑﺮون‬ ‫‪ 60‬ﻣﯿﮑﺮون روﯾﻪ اﭘﻮﮐﺴﯽ‬ ‫اﭘﻮﮐﺴﯽ‬
‫ﭘﻠﯽﯾﻮرﺗﺎن‬
‫‪ (1‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻌﺘﺪل‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪%50‬‬
‫‪ (2‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﺶ از‪ %50‬و ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪%80‬‬
‫‪ (3‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﯿﺶ از ‪%80‬‬
‫‪ (4‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ذﯾﺼﻼح ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺪول ﻓﻮق‬
‫ﻋﺪول ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺻﻔﺤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در اﺗﺼﺎل اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ رويﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ رﻧﮓ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪﻻﯾﻪاي در ﺣﺪ ‪20‬‬
‫ﻣﯿﮑﺮون ﺑﻪﻋﻨﻮان رﻧﮓ اﻧﺒﺎرداري ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﻣﯿﮑﺮون ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1000‬‬
‫‪ (7‬ﻣﻨﻈﻮر از رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪274‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫‪ 7-5-4-10‬ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮐﺮدن‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﯿﻮه ﻏﻮﻃﻪوري داغ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ روي ﺑﺎ ﺧﻠﻮص ‪ 0/98‬در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﮐﺮدن ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺗﻤﯿﺰ و ﻋﺎري از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﻗﻄﻌﺎت ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﺷﺪه و ﻣﺤﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪﻣﺤﻞ ﺟﻮش ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﻧﺸﺪهاﻧﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫آﻧﭽﻪ در ﺑﺨﺶ رﻧﮓآﻣﯿﺰي آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮﻣﯿﻢ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 6-4-10‬رواداريﻫﺎ‬
‫‪ 1-6-4-10‬رواداريﻫﺎي ﺟﻮش‬
‫‪ 1-1-6-4-10‬ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻮش ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن در‬
‫ﺗﻤﺎس ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ )ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درز( ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺪازة ﺳﺎق ﺟﻮش ﻣﻨﺪرج در ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪاﻧﺪازة آن‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ و ﯾﺎ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪﻃﺮﯾﻘﯽ اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﮔﻠﻮي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﻄﻮح در ﺗﻤﺎس ﺟﻮشﻫﺎي اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺑﯿﻦ ﺗﺴﻤﮥ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﺑﺎ‬
‫ورق در درزﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﮔﺮدد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺖ‬
‫ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-1-6-4-10‬ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﺴﺒﯽ در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ ﺑﯿﻦ دو ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪5‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-1-6-4-10‬ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ‬
‫ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﻤﺒﺎد و ﺗﺮاز ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﻫﻤﺘﺮازي ﺑﯿﻦ دو ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬درﺻﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﮥ‬
‫ﻧﺎزﮐﺘﺮ ﯾﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﺻﻼح ﻧﺎﻫﻤﺘﺮازي ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺷﯿﺒﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در‬
‫‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪوﺟﻮد آورد‪ .‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻧﺎﻫﻤﺘﺮازي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻣﯿﺎﻧﺘﺎر ﻗﻄﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬

‫‪275‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫اﯾﻨﮑﻪ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺑﻪﻧﺤﻮ دﯾﮕﺮي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(2-4-10‬‬

‫‪ 4-1-6-4-10‬رواداريﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪزاوﯾﮥ ﺷﯿﺎر‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ و ﺿﺨﺎﻣﺖرﯾﺸﻪ درﺷﮑﻞ ‪1-4-10‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ اﺑﻌﺎد و اﻧﺪازة ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش اﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﯿﺶ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ اراﯾﻪﺷﺪه در‬
‫ﺷﮑﻞ )ﯾﺎ در اداﻣﻪ( ﺑﺎ اﻧﺪازة ﻧﺸﺎن دادهﺷﺪه در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درز ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از رواداري ﻣﺠﺎز ﻣﺬﮐﻮر در ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 1-4-10‬ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ از دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﻧﺎزﮐﺘﺮ و ﯾﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ )ﻫﺮ ﮐﺪام ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ(‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮﺷﮑﺎري )ﻗﺒﻞ از ﺟﻮﺷﮑﺎري درز اﺗﺼﺎل( ﻗﺎﺑﻞ اﺻﻼح اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 10‬‬
‫‪ 5‬‬

‫‪ 10‬‬
‫‪ 5‬‬

‫‪ 10‬‬
‫‪ 5‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 1-4-10‬رواداريﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎژ در درزﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري‬

‫‪276‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺟﺪول ‪ 6-4-10‬رواداريﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎژ در درزﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري‬

‫ﺑﺪون ﺟﻮش ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺟﻮش ﭘﺸﺖ‬
‫‪2mm‬‬ ‫ﻧﺎﻣﺤﺪود‬ ‫‪ 1‬ـ ﺿﺨﺎﻣﺖ رﯾﺸﻪ‬
‫‪+2mm‬‬
‫‪2mm‬‬ ‫‪-3mm‬‬ ‫‪ 2‬ـ اﻟﻒ ـ ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ ﺑﺪون ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ‬

‫‪6mm‬‬
‫‪-2mm‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫‪ 2‬ـ ب ـ ﻓﺎﺻﻠﮥ رﯾﺸﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ‬

‫‪10°‬‬ ‫‪10°‬‬
‫‪ 3‬ـ زاوﯾﮥ ﺷﯿﺎر‬
‫‪-5°‬‬ ‫‪-5°‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 2-4-10‬اﺻﻼح ﻧﺎﻫﻤﺒﺎدي و ﻧﺎﻫﻢﻣﺤﻮري‬

‫‪277‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 5-1-6-4-10‬ﻗﻄﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻮش ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺒﺎد ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﭘﯿﭻ‪،‬‬
‫ﮔﯿﺮه‪ ،‬ﮔﻮه‪ ،‬ﻗﯿﺪ و ﯾﺎ ﺧﺎلﺟﻮش در وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮد ﺗﺎ اﺗﻤﺎم ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﯿﺪ و ﻗﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ آزاديﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ و ﺗﺎﺑﯿﺪﮔﯽ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-6-4-10‬ﮐﻨﺘﺮل اﻋﻮﺟﺎج و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ‬

‫‪ 1-2-6-4-10‬در ﻣﻮﻧﺘﺎژ و اﻧﺠﺎم ﺟﻮش درزﻫﺎي اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق ﯾﺎ ﻧﯿﻤﺮخ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ و ﺗﻮاﻟﯽ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻋﻮﺟﺎج و‬
‫ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 2-2-6-4-10‬ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن‪ ،‬ﺗﻮاﻟﯽ ﺟﻮشﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺮارت ﺟﻮﺷﮑﺎري در ﺣﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﻣﺘﻌﺎدل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 3-2-6-4-10‬ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ روش ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬و ﺗﻮاﻟﯽ ﺟﻮﺷﮑﺎري را ﻃﻮري‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﮥ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯽ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري‪ ،‬ﺗﻮاﻟﯽ ﺟﻮﺷﮑﺎري و ﺑﺮﻧﺎﻣﮥ ﮐﻨﺘﺮل اﻋﻮﺟﺎج ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻬﺖ اﻃﻼع و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 4-2-6-4-10‬ﻣﺴﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﯾﮏ ﻋﻀﻮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﯿﺮداري ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ‬
‫آزادي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 5-2-6-4-10‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ ،‬درزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎر اﻧﻘﺒﺎض ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﻣﯽرود ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از‬
‫درزﻫﺎﯾﯽ ﺟﻮش ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر اﻧﻘﺒﺎض ﮐﻤﺘﺮي از آﻧﻬﺎ دارﯾﻢ‪ .‬ﺟﻮﺷﮑﺎري اﯾﻦ درزﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺎ‬
‫ﮔﯿﺮداري ﮐﻤﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 6-2-6-4-10‬در ﺳﺎﺧﺖ اﻋﻀﺎي ورﻗﯽ و اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ورق و ﻧﯿﻤﺮخ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪﺳﺎزي ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ‬
‫از ﻣﻮﻧﺘﺎژ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ورقﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﻃﻮل و ﻋﺮض ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺳﺮﻫﻢ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﻮﻧﺘﺎژ و‬
‫ﺟﻮش ﻋﻀﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺑﻠﻨﺪ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪﭼﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم وﺻﻠﻪﮐﺮدن‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮق در ﮐﺎرﮔﺎه ﯾﺎ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺟﻮش ﺑﺎلﻫﺎ و ﺟﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻣﺤﻮرﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﻄﻊ‪،‬‬
‫ﻣﺘﻌﺎدل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪278‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫‪ 7-2-6-4-10‬در ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﯿﺮداري ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺨﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺟﻮﺷﮑﺎري‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺗﺎ اﺗﻤﺎم ﮐﻞ ﮐﺎر ﯾﺎ ﻧﻘﻄﻪاي ﮐﻪ داراي آزادي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺣﯿﻦ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺟﺎزه داده ﺷﻮد دﻣﺎي درز ﮐﻤﺘﺮ از دﻣﺎي ﻣﻘﺮر ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﯾﺎ‬
‫دﻣﺎي ﺑﯿﻦﭘﺎﺳﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 3-6-4-10‬رواداريﻫﺎي اﺑﻌﺎدي‬

‫‪ 1-3-6-4-10‬ﺑﺮاي ﺳﺘﻮنﻫﺎ و اﻋﻀﺎي اﺻﻠﯽ ﺧﺮﭘﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻮش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﻣﯿﺰان اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز در رﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﻋﻀﻮ )اﻧﺤﺮاف ﻣﺤﻮر ﻋﻀﻮ از ﺧﻂ راﺳﺖ(‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫ـ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻃﻮل ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 9‬ﻣﺘﺮ‪:‬‬
‫‪)/3‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ( * ‪3 mm‬‬
‫ـ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻃﻮل ‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 14‬ﻣﺘﺮ ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ـ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﻃﻮل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 14‬ﻣﺘﺮ‪:‬‬
‫‪ - 14)/3‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ( * ‪10mm + ٣mm‬‬

‫‪ 2-3-6-4-10‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎي ﺟﻮش ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻫﯿﭻ اﻧﺤﻨﺎي‬
‫ﺧﺎﺻﯽ )ﻧﻈﯿﺮ ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ( وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﯿﺰان اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز از ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﯾﯽ )رﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮدن( ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪)/3‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ( * ‪3 mm‬‬

‫‪ 3-3-6-4-10‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺷﺎهﺗﯿﺮﻫﺎ‪) ،‬ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﻏﯿﺮﻣﺨﺘﻠﻂ(‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﻣﯿﺰان‬
‫اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز از اﻧﺤﻨﺎي ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ ﻋﻀﻮ در ﭘﯿﺶﻧﺼﺐ ﻗﻄﻌﺎت ﻋﻀﻮ در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪: (4-4-10‬‬

‫‪ ‬ﻫﻤﺎن رواداري ‪ S/1000‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ S) .‬دﻫﺎﻧﮥ ﺗﯿﺮ(‬

‫‪279‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫در وﺳﻂ دﻫﺎﻧﻪ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪7-4-10‬‬

‫اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز‬ ‫ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ‬

‫‪ 20 mm‬ﺗﺎ ‪- 0‬‬ ‫‪<20 m‬‬
‫‪ +30 mm‬ﺗﺎ ‪- 0‬‬ ‫‪ ≥20 m‬و ‪≤30 m‬‬
‫‪ +40 mm‬ﺗﺎ ‪- 0‬‬ ‫‪>30 m‬‬
‫در ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه‪:‬‬
‫‪ 0 mm‬ﺑﺮاي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ 3 mm‬ﺑﺮاي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي داﺧﻠﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻧﻘﺎط ﻣﯿﺎﻧﯽ‪:‬‬

‫)‪4 a (1  a / s‬‬
‫‪ ‬و‪-0‬‬ ‫)‪( b‬‬
‫‪s‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪  a‬ﻓﺎﺻﻠﮥ ﻧﻘﻄﮥ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه )ﻣﺘﺮ(‬
‫‪  s‬ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ )ﻣﺘﺮ(‬
‫‪ 20  b‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ‪،‬‬
‫‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 20‬ﻣﺘﺮ و ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 30‬ﻣﺘﺮ‪،‬‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي دﻫﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 30‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﻪﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﮥ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺟﺪول ‪ 8-4-10‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 8-4-10‬رواداريﻫﺎي اﻧﺤﻨﺎي ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪a/s‬‬
‫دﻫﺎﻧﻪ‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/1‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪≥30 m‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪٢٠≤ L<30‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪<٢٠ m‬‬

‫‪280‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﯾﺎدآوري‪:‬‬
‫ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻼﻣـﺖ )‪ (+‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺤﻨﯽ و ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ‬
‫و ﻋﻼﻣﺖ )‪ (-‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫رواداريﻫﺎي اراﯾﻪ ﺷﺪه در ﻓﻮق ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻧـﯿﺰ اﻋﻤﺎل‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎي ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪون ﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-3-6-4-10‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎي اﻓﻘﯽ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز از ﻣﻨﺤﻨﯽ در وﺳﻂ دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪)/3‬ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ( * ‪ ٣mm‬‬
‫ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﻀﻮ داراي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﺑﺎدﺑﻨﺪﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ و ﻗﺎبﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫ﺑﺪون آﺳﯿﺐ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪاﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-3-6-4-10‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه از ورق )ﻣﺜﻞ ﻣﻘﻄﻊ ‪ H‬و ‪ I‬و ‪ ،(T‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻮر‬
‫ﻣﺮﮐﺰي ﺟﺎن و ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﺑﺎل در ﻣﺤﻞﻫﺎي ﺗﻤﺎس‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ‪ 0/01 b f‬ﯾﺎ ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ‬
‫‪.(3-4-10‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 3-4-10‬رواداري ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺟﺎن ﺑﻪﺑﺎل‬

‫‪281‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 6-3-6-4-10‬ﺑـﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﻣﺠﺎز از ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻮدن ﺟﺎن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ‪ d‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ‪d‬‬
‫‪150‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 4-4-10‬روش اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﭘﯿﺶﺧﯿﺰ ﺗﯿﺮﻫﺎ‬

‫‪282‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫‪ 7-3-6-4-10‬ﻣﯿﺰان رواداري ﭼﺮﺧﺸﯽ و اﻧﺤﻨﺎي ﺑﺎل در ﺗﯿﺮورقﻫﺎي ﺟﻮﺷﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪5-4-10‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 5-4-10‬رواداريﻫﺎي اﻧﺤﺮاف ﺑﺎل‪.‬‬

‫‪ 8-3-6-4-10‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮورقﻫﺎي ﺟﻮﺷﯽ‪ ،‬رواداري ﻣﺠﺎز ﭘﻬﻨﺎي ﺑـﺎل ﻣﺴﺎوي ‪  3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ‪  4‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رواداري ﻣﺠﺎز‬

‫‪283‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫در ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ ﺗﯿﺮ ﮐﻪ در ﺻﻔﺤﮥ ﻣﺮﮐﺰي ﺟﺎن اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ‪ 9-4-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 9-4-10‬رواداري ﻣﺠﺎز ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮورق‬

‫رواداري ﻣﺠﺎز‬ ‫ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮ )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬

‫‪3‬‬ ‫‪≤900‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪٩٠٠ < h ≤ 1800‬‬
‫‪ 8‬و ‪-5‬‬ ‫‪>1800‬‬

‫‪ 4-6-4-10‬ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﺟﺎن ﮔﻮﻧﯿﺎ و در ﺗﻤﺎس ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺑﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ‪75‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻞ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎل ﮐﻪ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﮥ ﻧﺸﯿﻤﻦ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺗﮑﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬در ‪ 75‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺟﺎن و ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺻﻔﺤﮥ ﻧﺸﯿﻤﻦ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 0/25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎدﺧﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ‪ 25‬درﺻﺪ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎدﺧﻮر ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎدﺧﻮر در ‪ 75‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺟﺎن‪0/25 ،‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﻣﺴﺎوي ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ‪ 25‬درﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ زاوﯾﮥ ﺑﯿﻦ ﺑﺎل‬
‫ﺗﺤﺘﺎﺗﯽ و ﺟﺎن ‪ 90‬درﺟﻪ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 6-4-10‬و ‪.(7-4-10‬‬

‫‪ 5-6-4-10‬رواداري ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪ 1-5-6-4-10‬ﺟﻔﺖ ﺷﺪن ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪ .‬در ﺟﻔﺖ ﺷﺪن ﮐﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻣﯿﺎﻧﯽ در ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ دو‬
‫ﺑﺎل‪ ،‬ﺑﺎدﺧﻮري در ﺣﺪ ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2-5-6-4-10‬اﻧﺤﻨﺎي داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﮥ ﻟﺒﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺣﺪاﮐﺜﺮ رواداري در‬
‫ﻧﺎراﺳﺘﺎﯾﯽ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺮح ﺟﺪول ‪ 10-4-10‬اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 10-4-10‬اﻧﺤﻨﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‬

‫ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮورق )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬ ‫رواداري )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬

‫‪≤1800‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪>1800‬‬ ‫‪20‬‬

‫‪284‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 6-4-10‬رواداري در ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ـ ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 7-4-10‬رواداري در ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس ﺗﯿﺮ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ـ ﺗﯿﺮ ﺑﺪون ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪة ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‬

‫‪285‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-5-6-4-10‬اﻧﺤﻨﺎي داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﮥ ﻟﺒﮥ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ و ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ آن‬

‫ﻣﯿﺰان ﺣﺪاﮐﺜﺮ رواداري در ﻧﺎراﺳﺘﺎﯾﯽ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪﺷﺮح ﺟﺪول ‪ 11-4-10‬اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 11-4-10‬اﻧﺤﻨﺎي ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ‬

‫ارﺗﻔﺎع ﺗﯿﺮورق )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬ ‫رواداري )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬

‫‪≤1800‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪>1800‬‬ ‫‪13‬‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ رواداري ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰي واﻗﻌـﯽ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه از ﻣﺤـﻮر ﻣﺮﮐﺰي ﺗﺌﻮرﯾـﮏ )ﻧﻈـﺮي( ﻣﺴﺎوي‬
‫‪  t/2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ‪ t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳﺨﺖﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 6-6-4-10‬ﻣﻘﻄﻊ ﺟﻮش‬
‫‪ 1-6-6-4-10‬در ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 8-4-10‬اﻟﻒ و ب‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﻄﻠﻮب ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش و در ﺷﮑﻞ ‪ 8-4-10‬پ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش ﺟﻮشﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮرﮐﻪ ﺷﮑﻞﻫﺎي اﻟﻒ و ب‪ ،‬ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺪودي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺪب ﯾﺎ ﻣﻘﻌﺮ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺪون ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﺟﻮش ﺧﺎرﺟﯽ در اﺗﺼﺎل ﮔﻮﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺗﺤﺪب ﺳﻄﺤﯽ ﺟﻮش ﮔﻮﺷﻪ )‪ (C‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﻣﻨﺪرج در ﺷﮑﻞ ‪ 10‬ـ ‪ 4‬ـ ‪ 8‬ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎي ﻋﯿﻮب ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ ﭘﺎي ﺟﻮش‪ ،‬وﺟﻮد ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻋﯿﻮب در دو اﻧﺘﻬﺎي ﺟﻮشﻫﺎي ﻣﻨﻘﻄﻊ‪ ،‬ﺧﺎرج از ﻃﻮل ﻣﺆﺛﺮ ﺟﻮش‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 2-6-6-4-10‬ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري ﺗﺮﺟﯿﺤﺎً ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺤﺪب )‪ (R‬اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در درزﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ‬
‫ﯾﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﮔﻮﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺤﺪب ‪ R‬ﻣﺴﺎوي ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ داراي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ 8-4-10‬ت(‪ .‬ﮐﻠﯿﮥ ﺟﻮشﻫﺎي ﺷﯿﺎري ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ 8-4-10‬ث‪،‬‬
‫ﺑﻪﻋﻠﺖ داﺷﺘﻦ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺳﻄﺤﯽ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪286‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫اﻧﺪازة ﺳﺎق ﯾﺎ ﻃﻮل ‪L‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮔﺮده )‪(mm‬‬

‫‪L  8 mm‬‬ ‫‪1/ 6mm‬‬
‫‪8  L  25‬‬ ‫‪3 mm‬‬
‫‪L  25 mm‬‬ ‫‪5 mm‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 8-4-10‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش ﺟﻮش‬

‫‪287‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ 3-6-6-4-10‬در درزﻫﺎي ﻟﺐ ﺑﻪﻟﺐ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﺨﺖ ﺑﺮاي ﺟﻮش ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺟﻮش ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﯾﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ )ﻫﺮ ﮐﺪام ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬از ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق‬
‫ﻧﺎزﮐﺘﺮ ﯾﺎ ﺟﻮش‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺤﺪب ﺑﯿﺶ از ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﺟﻮش در‬
‫ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك )ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس( دو ورق ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﺤﺪب ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﺪب‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داراي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﻪﺳﻄﻮح ورق ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺬف ﺗﺤﺪب ﻣﯽﺗﻮان از ﺳﻨﮓزﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ 7-6-4-10‬ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‬
‫درﺧﺼﻮص ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﯿﺰان ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ﻣﺤﻮر ﺳﺘﻮن از ﻣﺤﻞ ﻓﺮﺿﯽ ﻣﺴﺎوي ‪  6‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ارﺗﻔﺎع و ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ب( ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﻣﺠﺎز ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎ ﻃﺒﻘﮥ ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪازاي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺴﺎوي‬
‫‪500‬‬
‫‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻧﻤﺎ و ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ( در ﺷﮑﻞ ‪ 9-4-10‬ﭘﻮش رواداري ﻧﺎﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﺳﺘﻮن در ﺳﻤﺖ ﻧﻤﺎ و در ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﺳﺘﻮن ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫)اﺑﻌﺎد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9-4-10‬ﭘﻮش ﺑﺪﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﺳﺘﻮن‬

‫‪288‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ت( در ﺷﮑﻞ ‪ 10-4-10‬ﭘﻮش رواداري ﻧﺎرﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺤﻮر ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺳﺘﻮنﻫﺎي داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﻧﺎراﺳﺘﺎﯾﯽ در ﻣﺤﺪودة ﭘﻮش ﺑﺪﺷﺎﻗﻮﻟﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪.(11-4-10‬‬
‫ث( رواداري اﺑﻌﺎدي ﻋﺮض و ارﺗﻔﺎع ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺘﻮن ‪  4‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 90‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪازاي ﻫﺮ ‪ 30‬ﻣﺘﺮ‪ 13 ،‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪرواداري اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ E=75‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 10-4-10‬ﻧﺎرﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺤﻮر ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 11-4-10‬ﻧﺎرﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﺳﺘﻮنﻫﺎي داﺧﻠﯽ‬

‫‪ 8-6-4-10‬رواداري ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ‬

‫درﺧﺼﻮص رواداري ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﻟﺰاﻣﺎت زﯾﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( رواداري ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪ 12-4-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪289‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ p   2 mm‬‬
‫‪ b   3 mm‬‬
‫‪ L   3 mm‬‬
‫‪ T   3 mm‬‬
‫‪| a  b |  3 mm‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 12-4-10‬رواداري ﺳﻮراخﻫﺎي ﭘﯿﭻ‬

‫ب( ﻫﻢﻣﺤﻮر ﺑﻮدن ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ در دو ﻣﻘﻄﻊ اﺗﺼﺎﻟﯽ‬

‫‪d  2 mm‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 13-4-10‬ﻫﻢﻣﺤﻮر ﺑﻮدن ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ‬

‫‪290‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫‪ 4-10‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﮐﻨﺘﺮل‬

‫پ( ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺳﻮراخ‬

‫‪ B   2 mm‬‬
‫‪ A   2 mm‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 14-4-10‬رواداري ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺳﻮراخ ﭘﯿﭻﻫﺎ‬

‫‪291‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
@Seismicisolation
@Seismicisolation
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﺆﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬

‫اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ ﻧﺤﻮة ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ ‬پ‪ 1-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل‬
‫‪ ‬پ‪ 2-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‬
‫‪ ‬پ‪ 3-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬

‫پ‪ 1-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل‬

‫ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ در واﻗﻊ ﻓﺎﺻﻠﻪء ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎط ﻋﻄﻒ ﺷﮑﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪء ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﺪول پ‪1-1-‬‬
‫ﺗﻌﺪادي ﺳﺘﻮن ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺿﺮاﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻈﺮي آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل ﻫﻤﻮاره در ﻋﻤﻞ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻟﺬا در اﯾﻦ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﺑﺮاي ﺿﺮاﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﻌﻀﺎً ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪293‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول پ‪ 1-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ اﯾﺪهآل‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﮐﻤﺎﻧﺶﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﻋﻀﻮﻓﺸﺎري ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت‬
‫ﺧﻂﭼﯿﻨﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻧﻈﺮي‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪2/0‬‬ ‫‪2/0‬‬
‫‪K‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ‪K‬‬ ‫‪0/65‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/0‬‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫= اﻧﺘﻘﺎل و دوران ﻣﻘﯿﺪ‬

‫ﻧﻤﺎد ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫= اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻘﯿﺪ‪ ،‬دوران آزاد‬

‫ﻣﺮزي‬
‫= اﻧﺘﻘﺎل آزاد‪ ،‬دوران ﻣﻘﯿﺪ‬

‫= اﻧﺘﻘﺎل و دوران آزاد‬

‫پ‪ 2-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬

‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 1-3-1-2-10‬ﻋﻨﻮان ﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري اﯾﻦ ﻧﻮع‬
‫ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮي را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪294‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﺆﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه را از‬
‫راﺑﻄﻪ پ‪ 1-1-‬و ﯾﺎ ﻧﻤﻮﮔﺮاف ﺷﮑﻞ پ‪ 1-1-‬ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪/‬‬ ‫‪2‬‬ ‫(‬ ‫)‬
‫‪( / )2 +‬‬ ‫‪1−‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪−1=0‬‬ ‫)پ‪(1-1-‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫) (‬ ‫) ‪(/‬‬

‫ﺷﮑﻞ پ‪ 1-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ GA‬و ‪GB‬‬

‫در راﺑﻄﻪ پ‪ 1-1-‬و ﻧﻤﻮﮔﺮاف ﺷﮑﻞ پ‪ GA 1-1-‬و ‪ GB‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺒﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي ‪ A‬و ‪ B‬ﻋﻀﻮ‬
‫ﻓﺸﺎري ﺑﻮده و ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪A‬‬
‫‪GA ‬‬ ‫)پ‪(2-1-‬‬
‫‪EI‬‬ ‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪A‬‬
‫(‪‬‬
‫‪L‬‬
‫)‬

‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪B‬‬
‫‪GB ‬‬ ‫)پ‪(3-1-‬‬
‫‪EI‬‬ ‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪B‬‬
‫) ‪( L‬‬
‫‪295‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ =I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫‪ =L‬ﻃﻮل اﻋﻀﺎ‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ GA‬و ‪ GB‬از رواﺑﻂ پ‪ 2-1-‬و پ‪ 3-1-‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﮔﯿﺮدار ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻓﺮض‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪10‬‬
‫ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻃﺮهاي ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دور ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ‪1/5‬‬
‫ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دورﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﮔﯿﺮدار ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ‪ 2‬ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬

‫پ‪ 3-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 2-3-1-2-10‬ﻋﻨﻮان ﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻀﺎء ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه‬
‫را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻘﺮﯾﺐ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ از راﺑﻄﮥ ‪ 1-1-2-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺑﺠﺎي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﮥ ‪ 1-1-2-10‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎر‬
‫ﻧﺸﺪه را از راﺑﻄﮥ پ‪ 4-1-‬و ﯾﺎ ﻧﻤﻮﮔﺮاف ﺷﮑﻞ پ‪ 2-1-‬ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫[‬ ‫]‪(/ )2 36‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪=0‬‬ ‫)پ‪(4-1-‬‬
‫(‪6‬‬ ‫)‬ ‫) (‬

‫‪296‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﺆﺛﺮ اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري‬

‫ﺷﮑﻞ پ‪ 2-1-‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ )‪ (K‬اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ GA‬و ‪GB‬‬

‫در راﺑﻄﻪء پ‪ 4-1-‬و ﻧﻤﻮﮔﺮاف ﺷﮑﻞ پ‪ GA 2-1-‬و ‪ GB‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺒﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي ‪ A‬و ‪ B‬ﻋﻀﻮ‬
‫ﻓﺸﺎري ﺑﻮده و ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪A‬‬
‫‪GA ‬‬ ‫)پ‪(5-1-‬‬
‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪A‬‬

‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪B‬‬
‫‪GB ‬‬ ‫)پ‪(6-1-‬‬
‫‪EI‬‬
‫) ‪( L‬‬ ‫ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﺮه ‪B‬‬

‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫ء‬
‫‪ =I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻤﺎﻧﺶ‬
‫‪ =L‬ﻃﻮل اﻋﻀﺎ‬

‫‪297‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ GA‬و ‪ GB‬از رواﺑﻂ پ‪ 5-1-‬و پ‪ 6-1-‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﮔﯿﺮدار ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻓﺮض‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺳﺘﻮن ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ‪ G‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ G‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪10‬‬
‫ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻃﺮهاي ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دور ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ‪0/5‬‬
‫ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺘﻬﺎي دور ﺗﯿﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﺑﺎ دوران ﻣﻘﯿﺪ ﻟﯿﮑﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪2‬‬
‫آزاد ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ EI/L ،‬آن ﺗﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﺿﺮﯾﺐ ﺿﺮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬

‫‪298‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪2‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ اﻟﺰاﻣﺎت روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ‪-4-1-2-10‬ب ﻧﯿﺰ ﻋﻨﻮان ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻟﺰاﻣﺎت‬
‫اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‪ ،‬ﺗﺸﺪﯾﺪ‬
‫ﺷﺪه و ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ ‬پ‪ 1-2-‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫‪ ‬پ‪ 2-2-‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫پ‪ 1-2-‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪،‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺎبﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزهﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ آﺛﺎر ‪ P-Δ‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﯾﺮ روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻟﺤﺎظ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺎزهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن آﺛﺎر ‪ P-‬ﻣﺠﺎز‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪299‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫پ‪ 2-2-‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫در اﯾﻦ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Mu‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫دوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )‪ (Pu‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻋﻀﺎي ﮐﻠﯿﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫=‬ ‫‪1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)پ‪(1-2-‬‬
‫=‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)پ‪(2-2-‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪ =B1‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ‪ .P-‬اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي‬
‫ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ و ﯾﺎ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻮام آﻧﻬﺎ در ﻫﺮ راﺳﺘﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻋﻀﻮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ‬
‫پ‪ 1-2-2-‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻗﺮار‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ =B2‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ‪ .P-Δ‬اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و در ﻫﺮ‬
‫راﺳﺘﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ پ‪ 2-2-2-‬ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ =Mnt‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ از اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎب ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺨﺶ پ‪(3-2-2-‬‬
‫‪ =Mlt‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ پ‪(3-2-2-‬‬
‫‪ =Mu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪.‬‬
‫‪ =Pnt‬ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ از اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎب ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺨﺶ پ‪(3-2-2-‬‬
‫‪ =Plt‬ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺨﺶ پ‪(3-2-2-‬‬
‫‪ =Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫‪300‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫پ‪ 1-2-2-‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪B1‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B1‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﻧﯿﺮوي ﻣﺤﻮري ﻓﺸﺎري ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ‬
‫زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫=‬
‫‪1−‬‬ ‫‪/‬‬
‫)پ‪(3-2-‬‬
‫‪1‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =Cm‬ﺿﺮﯾﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ از اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎب ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫)‪ (1‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺑﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ در ﺻﻔﺤﻪء ﺧﻤﺶ‪:‬‬
‫‪= 0/6 − 0/4‬‬ ‫‪1‬‬
‫)پ‪(4-2-‬‬
‫‪2‬‬

‫ﮐﻪ در آن ‪ M1‬و ‪ M2‬ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول دو اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻬﺎر ﻧﺸﺪه ﻋﻀﻮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در‬
‫ﺻﻔﺤﻪء ﺧﻤﺶ ﺑﻮده و | ‪ | 1 | ≤ | 2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در راﺑﻄﻪ پ‪ 4-2-‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﻧﺤﻨﺎي ﻋﻀﻮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻨﻔﯽ و در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ اﻧﺤﻨﺎي ﻋﻀﻮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ‪M1‬‬ ‫ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ‪ M1‬و ‪ M2‬ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ‪ M2‬ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪2‬‬

‫)‪ (2‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮ ﺳﺘﻮن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺑﯿﻦ دو اﻧﺘﻬﺎي آﻧﻬﺎ در ﺻﻔﺤﮥ ﺧﻤﺶ ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ ﻣﻘﺪار ‪ Cm‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎراﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻓﺮض ﻧﻤﻮد ﻣﮕﺮ آن ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ‬
‫ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮي را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ =Pe1‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻋﻀﻮ در ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻤﺶ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﻓﺮض ﻋﺪم اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻗﺎب از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫( ‪2‬‬ ‫∗)‬
‫‪1‬‬ ‫=‬ ‫‪( 1 )2‬‬
‫)پ‪(5-2-‬‬

‫‪301‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ ‬ﺻﻠﺒﯿﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ از روش‬
‫‪ ∗ = 0/8‬ﮐﻪ در آن ‪ τb‬در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ )‪.‬‬
‫‪ 5-1-2-10‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ(‬
‫*)‪=(EI‬‬
‫‪ ‬ﺻﻠﺒﯿﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ) ( ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ از‬
‫روش ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ و ﯾﺎ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ =E‬ﻣﺪول اﻻﺳﯿﺘﺴﯿﺘﻪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ =I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻀﻮ در ﺻﻔﺤﻪ ﺧﻤﺶ‬
‫‪ =L‬ﻃﻮل ﻋﻀﻮ‬
‫‪ =K1‬ﺿﺮﯾﺐ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ در ﺻﻔﺤﮥ ﺧﻤﺶ و ﻣﻘﺪار آن ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﮐﻠﯿﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ =Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ .‬در راﺑﻄﻪ پ‪ 3-2-‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ B1‬ﻣﻘﺪار ‪ Pu‬را ﻣﯽﺗﻮان‬
‫( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫=‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول)‬

‫پ‪ 2-2-2-‬ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪B2‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ‪ B2‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و در ﻫﺮ راﺳﺘﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﮕﺮدد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫=‬ ‫‪≥ 1/0‬‬ ‫)پ‪(6-2-‬‬
‫‪1−‬‬

‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = Pstory‬ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ راﺳﺘﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪ = Pe story‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻃﺒﻘﻪ در راﺳﺘﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪء ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﺎﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ از راﺑﻄﮥ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪= (1 − 0/15‬‬ ‫)‬ ‫)پ‪(7-2-‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬

‫‪302‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ ‪ 2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺗﺸﺪﯾﺪﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫‪ =Pmf‬ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎبﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ راﺳﺘﺎي‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ Pmf‬ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎده ﺗﻮام‬
‫ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﺑﻨﺪي ﯾﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ و ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﮐﻠﯿﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﮔﯿﺮدار ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Pstory‬و ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ و‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺎبﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺛﻘﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪ Pmf‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻗﺎب ﺧﻤﺸﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ =ΔH‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮥ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫اول و ﺻﻠﺒﯿﺖ ﺧﻤﺸﯽ *)‪ (EI)* .(EI‬ﭘﺎراﻣﺘﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ پ‪ 5-2-‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارديﮐﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ΔH‬ﺑﺮاي ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﭘﻼن ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ وزﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﻗﺎبﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد( و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻃﺒﻘﻪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ =H‬ﺑﺮش ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ در راﺳﺘﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ ΔH‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ =L‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺒﻘﻪ‬

‫پ‪ 3-2-2-‬ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ‪ Plt ، Mnt ، Pnt‬و ‪Mlt‬‬

‫در ﻗﺎبﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺘﻘﺎرن و ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺘﻘﺎرن‪ Pnt ،‬و ‪ Mnt‬را ﻣﯽﺗﻮان از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‬
‫ﻗﺎب در اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺛﻘﻠﯽ ﺿﺮﯾﺒﺪار و ‪Plt‬و‪ Mlt‬را از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﻗﺎب در اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺿﺮﯾﺒﺪار ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻈﯿﺮ راﺳﺘﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﯾﺎ ﺑﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﭼﻮن در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﺿﺮﯾﺒﺪار اﻣﮑﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﻗﺎب وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻟﺬا در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻗﺎبﻫﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در‬
‫دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺎب ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺋﻢ ﺿﺮﯾﺒﺪار ﺑﺎ ﻓﺮض ﻋﺪم اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻗﺎب )ﺷﮑﻞ پ‪-2-2-‬اﻟﻒ(‬

‫‪303‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬
‫ﻣﻣﺒﺤﺚ دﻫﻢ‬

‫ﻫﺎي ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻲ ﺑﺪﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﻣﺮﺣﻠﻪ )‪(1‬‬

‫ﺑﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻤﺮاه واﻛﻨﺶ ي‬
‫ي‬ ‫)‪ (2‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﻗﺎب ﺑﺮاي‬
‫)ﺷﻜﻞ پ‪-2-2-‬ب(‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﻗﺎب ﺑﺮﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ Plt ، Mnt ، Pnt‬و ‪Mlt‬‬
‫ﻞ‬ ‫ﺷﻜﻞ پ‪2-2-‬‬

‫‪  304‬‬

‫‪@Seismicisolation‬‬
‫‪@Seismicisolation‬‬