You are on page 1of 42

z

1
Podstawy stechiometrii równań chemicznych
Zadanie 1331 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PR, maj 2009
Wolny krzem można otrzymać w laboratorium, redukując SiO2 za pomocą metalicznego magnezu. Proces
ten ilustruje równanie reakcji:
SiO2 + 2Mg → Si + 2MgO
Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca obliczone liczby moli oraz masy substratów i produktów
tej reakcji. W obliczeniach przyjmij przybliżone wartości mas molowych: MSi = 28 g·mol–1,
MMg = 24 g·mol–1, MO = 16 g·mol–1.
SiO2 Mg Si MgO
Liczba moli [mol] 1
Masa [g] 30

Zadanie 1332 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Reakcja przebiega według równania:
2Bi2O3 + 3C → 4Bi + 3CO2
Oblicz, ile moli bizmutu powstało w reakcji, jeżeli równocześnie otrzymano 7,5 mola dwutlenku węgla.

Zadanie 1333 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Produktami reakcji utleniania siarczku miedzi(I) Cu2S tlenem O2 są dwa tlenki – CuO i SO2. Napisz
równanie tej reakcji przy założeniu, że uczestniczy w niej 20 moli siarczku miedzi(I) i oblicz, czy z ilości
powstałego tlenku miedzi(II) CuO można w reakcji z węglem wytworzyć 22 mole dwutlenku węgla.

Zadanie 1334 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile gramów pary wodnej powstaje podczas redukcji 4 g tlenku miedzi(II) wodorem?

Zadanie 1335
Zmieszano 28 g azotu z 6 g deuteru. Oblicz masę deuterowanego amoniaku która powstała w wyniku
reakcji przy założeniu, że reakcja przebiegła do końca.

2
Zadanie 1336 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
W procesie redukcji tlenków metali wodorem powstaje wolny metal i woda. Jaka ilość ołowiu powstanie w
czasie redukcji 10g następujących tlenków? Podaj odpowiednie równania reakcji:
a) PbO Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______
b) PbO2 Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______
c) Pb3O4 Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______

Zadanie 1337
W porcelanowym tyglu laboratoryjnym prażono 5,00 g węglanu hydroksyniklu NiCO3·Ni(OH)2·H2O.
W wyniku zachodzącej reakcji jasnozielony proszek zmienił barwę na czarną:
NiCO3·Ni(OH)2·H2O → 2NiO + CO2↑ + 2H2O↑
Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz znak × w odpowiednie rubryki.
Dokończenie zdania
Zdanie
Wzrosła Nie zmieniła się Zmalała
1. W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masa próbki...
2. W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masa niklu w próbce...
W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masowa zawartość
3. procentowa niklu w prażonej próbce...
W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masowa zawartość
4. procentowa tlenu w prażonej próbce...

Zadanie 1338 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Do jakościowego i ilościowego oznaczania magnezu w roztworze służy reakcja, przebiegająca wg równania:
MgSO4 + Na2HPO4 + NH3∙H2O → MgNH4PO4↓ + Na2SO4 + H2O
Oblicz ile mg MgSO4 zawierał roztwór, jeśli wysuszony osad MgNH4PO4 ważył 1,37g.

3
Zadanie 1339 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla uczniów szkół średnich. Cz. 1 Chemia nieorganiczna, C. Kaja
Chloran(V) potasu po ogrzaniu może rozłożyć się według równań:
I: 2KClO3 → 2KCl + 3O2 lub
II: 4KClO3 → KCl + 3 KClO4
w zależności od warunków prowadzenia reakcji. Zgodnie z którym równaniem przebiegła reakcja, jeżeli z
12,25 g KClO3 otrzymano 7,45 g KCl?

Zadanie 1340 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Krzem został wydzielony w 1822 r. z krzemionki przez Berzeliusa, który przeprowadził ją początkowo w
tetrafluorek krzemu, działając kwasem fluorowodorowym. Otrzymany związek zredukował potasem do
krzemu. Drugim produktem reakcji był fluorek potasu. Napisz równania omawianych wyżej reakcji i
oblicz, ile krzemu można otrzymać z 6 g krzemionki.

Zadanie 1341 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W reakcji tlenku manganu(IV) z kwasem solnym powstaje chlorek manganu(II), chlor i woda. Ułóż
równanie tej reakcji i oblicz, ile moli chloru cząsteczkowego można otrzymać z 10 g tlenku manganu(IV).

Zadanie 1342 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
25 g tlenku miedzi(I) redukowano w strumieniu wodoru. Po przerwaniu ogrzewania masa wytworzonej
miedzi i nieprzereagowanego tlenku wynosiła 24,5 g. Ile gramów pary wodnej powstało podczas reakcji?

Zadanie 1343 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk

4
Ciekły wodór jest najlżejszy ze wszystkich znanych cieczy. Jego gęstość wynosi zaledwie 0,07 g∙cm-3.
Stwierdzono, że ze spalania 1 g ciekłego wodoru można uzyskać rekordową wprost ilość ciepła, tj. 120,7 kJ.
Wodór w stanie ciekłym jest więc doskonałym paliwem do rakiet kosmicznych. W trakcie jednego z lotów
rakiety powstało 9 ton pary wodnej.
a) Oblicz, jaką objętość zajmował ciekły wodór użyty jako paliwo w tym locie.

b) Ile ciepła wydzieliło się w trakcie lotu rakiety.

Zadanie 1344 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poniższy wykres ilustruje zależności ilościowe reakcji pomiędzy tlenkiem cynku i pewnym
dwuhydronowym kwasem tlenowym. Ustal wzór tego kwasu.

49,2

48,8
kwas [g]

48,4

48,0
40,0 40,2 40,4 40,6 40,8
ZnO [g]

Zadanie 1345 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Wodorek sodu reaguje z wodą z wydzieleniem wodoru i utworzeniem wodorotlenku sodu. Oblicz, ile
gramów kwasu azotowego(V) potrzeba do zobojętnienia roztworu NaOH otrzymanego po rozpuszczeniu
12 g wodorku sodu w wodzie.

5
Zadanie 1346 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Do roztworu zawierającego 52,8 g siarczanu(VI) amonu dodano nadmiar wodorotlenku sodu i ogrzewano.
Wydzielający się gaz wprowadzono do roztworu zawierającego 78,4 g kwasu ortofosforowego(V). Jaka sól powstała?

Zadanie 1347 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Na metaliczny pierwiastek należący do II grupy układu okresowego pierwiastków, podziałano
rozcieńczonym kwasem siarkowym(VI), w wyniku czego otrzymano sól i wodór. Poniższy wykres ilustruje
zależność masy reagującego kwasu siarkowego od masy użytego metalu. Określ, na podstawie wykresu,
jaki metal brał udział w reakcji.

100
Masa metalu [g]

α=33°49'
0
0 100 200
Masa kwasu siarkowego [g]

Zadanie 1348 Źródło: Chemia. Pierwiastki i związki nieorganiczne. Zadania przedmaturalne, P. Kosztołowicz, D. Kosztołowicz

6
Pewien kwas reaguje z NaOH w stosunku masowym 49 : 60. W jakim stosunku masowym będzie reagował
ten kwas z Ca(OH)2?

7
Objętościowy stosunek stechiometryczny reagentów
Zadanie 1349 CKE, Egzamin maturalny z chemii, PP, maj 2009
W przemyśle wodór otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodorów z parą wodną.
Źródłem węglowodorów jest najczęściej gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest metan. W
mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego
zachodzą następujące reakcje:
I CH4(g) + H2O(g) → CO(g) + 3H2(g)
II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą, tworząc tlenek węgla(IV) i wodór.
Na podstawie: A. Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004

a) Przedstaw stosunek objętościowy substratów i produktów reakcji I.


VCH: VHO : VCO : VH = _____ : _____ : _____ : _____
b) Napisz równanie reakcji II oraz sumaryczne równanie obu etapów.
Równanie reakcji II: ____________________________________________________
Sumaryczne równanie reakcji I i II: ____________________________________________________

Zadanie 1350 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PP, maj 2005
Reakcja rozkładu tlenku azotu(V) przebiega według równania:
2N2O5(g) → 4NO2(g) + O2(g)
Przedstaw interpretację ilościową powyższego równania, uzupełniając wolne miejsca w tabelce:
Ilość reagentów
Nazwa reagenta tlenek azotu(V)
tlenek azotu(IV) tlen
Liczba moli 2 mole cząsteczek
4 mole cząsteczek ____ mol(-e) cząsteczek
Masa 216 g ____ g 32 g
Objętość ____ dm3 89,6 dm 3
22,4 dm3
Uwaga: objętości przedstawionych w tabeli gazów mierzono w warunkach normalnych.

Zadanie 1351 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile m3 wodoru i ile m3 azotu potrzeba do otrzymania 50 m3 amoniaku (NH3)?

Zadanie 1352 Źródło: Zbiór zadań testowych z chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie, T. Bąk
Do spalenia 1 dm3 pewnego gazowego węglowodoru CxHy zużyto 5 dm3 tlenu. W wyniku reakcji
otrzymano 3 dm3 dwutlenku węgla i 4 dm3 pary wodnej (objętości były mierzone w jednakowych
warunkach ciśnienia i temperatury). Podaj wzór sumaryczny tego węglowodoru.

8
Zadanie 1353 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W zamkniętym naczyniu nastąpił wybuch mieszaniny równych objętości chloru i wodoru. Po reakcji
naczynie ochłodzono do pierwotnej temperatury. Czy ciśnienie gazu pozostało takie samo, jak przed
wybuchem? Odpowiedź uzasadnij.

Zadanie 1354 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Pewną ilość tlenu przeprowadzono w ozon (O3) i stwierdzono, że objętość gazu zmniejszyła się o 10 cm3 w
przeliczeniu na warunki normalne. Ile miligramów tlenu użyto do doświadczenia?

Zadanie 1355 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
25 g tlenku miedzi(I) redukowano w strumieniu wodoru. Po przerwaniu ogrzewania masa wytworzonej
miedzi i nieprzereagowanego tlenku wynosiła 24,5 g. Ile gramów pary wodnej powstało podczas reakcji?

Zadanie 1356 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
W temperaturze 950 K żelazo reaguje z parą wodną. Z 6,00 g żelaza otrzymano pewien tlenek żelaza i 3,54
dm3 wodoru odmierzonego w temp. 290 K pod ciśnieniem 973 hPa. Ustal wzór empiryczny otrzymanego
tlenku żelaza.

Zadanie 1357 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej, A. G. Kulman


Podczas cichych wyładowań elektrycznych w tlenie 20% obj. O2 przekształciło się w O3.
a) Zapisz równanie odpowiedniej reakcji.
_____________________________________________________________________________________

9
b) Jak zmieni się objętość gazu (o ile % wzrośnie lub zmaleje)?

Zadanie 1358 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla uczniów szkół średnich. Cz. 1 Chemia nieorganiczna, C. Kaja
Dwutlenek manganu(IV) ogrzewany w powietrzu powyżej 530 °C rozkłada się z utworzeniem Mn2O3
i tlenu. W temperaturze 1000 °C Mn2O3 przechodzi w Mn3O4 i również wydziela tlen. Jaką objętość tlenu,
mierzoną w warunkach normalnych, można uzyskać ogrzewając 29 g MnO2:
a) w temperaturze 600 °C?

b) w temperaturze 1000 °C?

Zadanie 1359
Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki(VI) jaka może zostać pochłonięta przez wodny roztwór
zawierający 5 moli wodorotlenku potasu. Załóż, że powstaje sól obojętna. Objętość gazu podaj w
przeliczeniu na warunki normalne.

10
Niestechiometryczny stosunek substratów
Zadanie 1360 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Objętości molowe poszczególnych gazów rzeczywistych w warunkach normalnych różnią się nieznacznie
od wartości 22,4 dm3. Na przykład dla wodoru - 22,43 dm3, tlenu - 22,39 dm3. Który z reagentów będzie w
nadmiarze, jeżeli zmieszamy wodór z tlenem w stosunku objętościowym 2 : 1, w celu otrzymania wody?

Zadanie 1361 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego. Oblicz objętość wydzielonego
wodoru (w warunkach normalnych).

Zadanie 1362 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap okręgowy, 2007


Korzystając z równania reakcji: N2O3(g) + 6H2(g) → 2NH3(g) + 3H2O(g) oblicz, ile moli amoniaku NH3(g)
może maksymalnie powstać w wyniku reakcji 0,22 mola tlenku azotu(III) N2O3(g) z 0,87 mola wodoru H2(g).
□ 0,29 mola □ 0,44 mola □ 0,73 mola □ 1,1 mola

Zadanie 1363 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po eksplozji 70 cm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono, że w otrzymanej parze wodnej znajduje się
domieszka tlen. Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 10 cm3 tlenu, zmierzonych w tych samych warunkach
ciśnienia i temperatury, co objętość gazów przed reakcją (lecz różnych od warunków normalnych). Oblicz
jaki procent objętościowy tlenu zawierała mieszanina po reakcji.

Zadanie 1364 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro

11
Zmieszano 100 cm3 wodoru i 200 cm3 powietrza (warunki normalne). Ile miligramów wody można
otrzymać z tej mieszaniny?

Zadanie 1365 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W celu otrzymania chlorowodoru sporządzono mieszaninę chloru i wodoru o łącznej objętości 500 cm3
(warunki normalne) i masie 1 g. Którego z substratów użyto w nadmiarze?

Zadanie 1366 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Mieszaninę NH3 i O2, w której udział objętościowy NH3 wynosił 40%, przepuszczono nad katalizatorem
platynowym w temperaturze 500 ºC (reakcja praktycznie przebiegła do końca). Oblicz udział objętościowy
tlenku azotu(II) NO w mieszaninie poreakcyjnej.

Zadanie 1367 Źródło: Zadania i ćwiczenia z chemii, J. Goldfarb, Ł. Smorgoński


Na szalkach wagi znajdują równoważące się zlewki z kwasem solnym. Do jednej zlewki wrzucono kawałek
cynku, do drugiej identyczną pod względem masy ilość magnezu. Jakie położenie zajmą szalki wagi po
zakończeniu reakcji? Dlaczego?

12
Obliczanie parametrów chemicznych substancji
Zadanie 1368 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz wartościowość manganu w soli powstającej podczas reakcji 10 g manganu z kwasem, jeżeli
wydzieliło się 0,364 g wodoru.

Zadanie 1369 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Spalenie związku zawierającego węgiel, wodór i siarkę dało 2,64 g CO2, 2,16 g H2O i 3,84 g SO2. Ustal wzór
empiryczny tego związku.

Zadanie 1370 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Do zredukowania 1 mola tlenku uranu o masie cząsteczkowej 842 u zużyto 179,2 dm3 wodoru (warunki
normalne). Produktem redukcji były: uran i woda. Ustal wzór sumaryczny redukowanego tlenku.

Zadanie 1371 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz wartościowość uranu w soli powstającej podczas reakcji 0,1 g uranu z kwasem, jeżeli wydzieliło się
18,8 cm3 wodoru (warunki normalne).

13
Zadanie 1372 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Wodorek pierwiastka E reaguje z wodą według równania:
EH2 + 2H2O → E(OH)2 + 2H2
3
Z 1 g wodorku powstaje 1,07 dm wodoru (warunki normalne). Ustal nazwę pierwiastka E.

Zadanie 1373 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaka jest średnia wartość indeksu stechiometrycznego n w mieszaninie wodoropolisiarczków o wzorze
H2Sn, jeżeli do spalenia pewnej ich próbki zużyto 6 milimoli tlenu cząsteczkowego, otrzymując w
produktach 5 milimoli dwutlenku siarki?

Zadanie 1374 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
100 mg pewnego metalu w reakcji z kwasem solnym dało chlorek, o masie mola 233 g, oraz 49,2 cm3
wodoru (w przeliczeniu na warunki normalne). Jaki to metal?

Zadanie 1375
Przeprowadzono reakcję pewnego gazowego tlenku azotu ze stechiometryczną ilością wodoru otrzymując
azot i parę wodną. Zawartość procentowa (masowa) azotu w mieszaninie substratów wynosiła 28%.
a) Ustal wzór tlenku azotu użytego w reakcji.

b) Czy masowa zawartość procentowa azotu (jako pierwiastka, nie azotu gazowego N2) w mieszaninie
produktów uległa zmianie?
_____________________________________________________________________________________

Zadanie 1376 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka

14
Podczas redukcji tlenków metali węglem powstaje metal i dwutlenek węgla. Ustal zawartość procentową
metalu w jego tlenku, jeżeli wiadomo, że po zredukowaniu 23,85 g tlenku powstał 3,36 dm3 CO2 (pomiar w
warunkach normalnych).

Zadanie 1377 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę metalu, który nie reaguje z wodą, wrzucono do kwasu solnego. Po zakończeniu reakcji otrzymano
672 cm3 wodoru oraz sól, w której chlor stanowi 79,78% masowych. Oblicz masę próbki metalu użytej do
reakcji.

15
Stechiometria mieszanin reakcyjnych i poreakcyjnych
Zadanie 1378 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Mieszanina zawiera 50% objętościowych chloru i 50% wodoru. Oblicz skład tej mieszaniny w procentach masowych.

Zadanie 1379 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Jednym ze stosowanych często gazów palnych w przemyśle jest tzw. gaz wodny. Oblicz masę 1 m3 tego
gazu (odmierzonego w warunkach normalnych), jeśli wiadomo, że składa się on z wodoru i tlenku węgla
CO w stosunku objętościowym 1:1.

Zadanie 1380 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz objętość wodoru (warunki normalne), jaka wydzieli się po rozpuszczeniu w kwasie solnym 12 g
stopu, zawierającego 30% magnezu i 70% glinu.

Zadanie 1381
Zmieszano ze sobą 7,00 g tlenku węgla(II), 2,50 g dwutlenku węgla i 10,00 g tlenu.
a) jaką objętość, w warunkach normalnych, zajmowała ta mieszanina?
b) przez mieszaninę przepuszczono iskrę elektryczną. Czy spowodowało to zmianę objętości mieszaniny?
Jaka będzie nowa objętość?

Zadanie 1382 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaka objętość tlenu (warunki normalne) jest potrzebna do spalenia 4 m3 mieszaniny gazów o następującym
składzie objętościowym: 50% wodoru, 30% tlenku węgla(II) i 20% tlenku węgla(IV)?

16
Zadanie 1383 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PR, maj 2012
W pewnych warunkach temperatury i ciśnienia, innych niż warunki normalne, odmierzono 1,00 dm3
gazowego paliwa, którego 55% objętości stanowił propan, 44% objętości stanowił butan, a 1% objętości –
składniki niepalne. Oblicz objętość tlenku węgla(IV), który powstanie w tych samych warunkach
temperatury i ciśnienia w wyniku całkowitego spalenia odmierzonej objętości paliwa zgodnie z równaniami:
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O i 2C4H10 + 13O2 → 8CO2 + 10H2O
Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku.

Zadanie 1384 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W jakim stosunku objętościowym para fosforu reaguje z wodorem, jeżeli zawiera 20% cząsteczek P2 i 80%
cząsteczek P4?

Zadanie 1385 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Na zredukowanie 3 kilomoli tlenku żelaza(III) zużyto 89,6 m3 tlenku węgla(II) (warunki normalne).
Otrzymano mieszaninę żelaza i tlenku żelaza(II). Oblicz skład procentowy tej mieszaniny.

Zadanie 1386 Źródło: Zadania i ćwiczenia z chemii, J. Goldfarb, Ł. Smorgoński

17
Ile litrów tlenu zużywa się na całkowite spalenie 1 kg węgla kamiennego zawierającego 73,4% węgla,
4,33% wodoru, 3,6% tlenu (reszta - to wilgoć i popiół)? Obliczenia przeprowadź dla warunków normalnych.

Zadanie 1387 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
118 g cynobru (HgS), zawierającego niewielkie ilości rtęci, ogrzewano w strumieniu powietrza. Po
zakończeniu reakcji masa rtęci wynosiła 102 g. Oblicz objętość SO2 otrzymanego podczas tej reakcji
(wynik podaj w odniesieniu do warunków normalnych).

18
Stechiometria mieszanin reakcyjnych przerwanych reakcji
Zadanie 1388 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
W wyniku prażenia 350 g CaCO3 masa próbki zmniejszyła się o 55 g. Oblicz stosunek molowy CaCO3 do
CaO w mieszaninie poreakcyjnej.

19
Reakcje równoległe. Wydajność reakcji
Zadanie 1389 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po zmieszaniu substancji A z nadmiarem substancji B zachodzą reakcje:
A + 2B → C
2A + B → D
Przy czym 50% A reaguje według równania pierwszego, a 50% według równania drugiego. Ile moli
substancji B reaguje z 1 molem A?

Zadanie 1390 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po zmieszaniu substancji A z substancją B zachodzą reakcje:
A + 3B → C
5A + B → D
Każdy mol substancji A reaguje sumarycznie z 0,9 mola B. Jaki procent substancji A reaguje według
pierwszego równania?

Zadanie 1391 Źródło: Zestaw pytań na test licencjacki, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski
W czasie reakcji przebiegającej według równania:
X + NaOH → Z +Y
z jednej tony substancji X (o masie molowej 100 g∙mol-1) uzyskano 125 kg substancji Y (o masie molowej
50 g∙mol-1) Jaka jest procentowa wydajność syntezy produktu Y?
□ 25% □ 12.5% □ 50 %
□ brak informacji o masie produktu Z, dlatego nie można obliczyć wydajności.

Zadanie 1392 Źródło: Testy z chemii. Chemia ogólna i nieorganiczna dla licealistów i kandydatów..., J. Badzińska
Do produkcji kwasu siarkowego użyto pirytu zawierającego 85% czystego FeS2. Wydajność spalania pirytu
do SO2 wynosiła 90%, wydajność utleniania SO2 - 99%, a wydajność absorpcji SO3 - 99,5%. Wskaż
całkowitą wydajność procesu produkcji kwasu siarkowego:
□ 99,5% □ 90% □ 75% □ 60%

Zadanie 1393 Źródło: Scientiae et Didactics, 2015, A. Jurowska, M. Jurowski, M. Krzeczkowska


Syntezę pewnego związku przeprowadzono w trzech etapach, otrzymując go z wydajnością 33%.
Przy założeniu, że wydajność każdego z poszczególnych etapów (w1, w2, w3) syntezy była jednakowa
(w1 = w2 = w3), podaj wartość liczbową wydajności pojedynczego etapu. Zaznacz poprawną odpowiedź:
0,33 = 0,11 = 11%
□ w1 = w2 = w3 = --------
3
□ w1 = w2 = w3 = ∛0,33 = 0,691 = 69,1%
□ w1 = w2 = w3 = w3 = (0,33)3 = 3,59%
□ w1 + w2 + w3 = 0,33 + 0,33 + 0,33 = 99%

20
Zadanie 1394 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Roztwór zawierający 15 g siarkowodoru nasycono tlenem. Wydzieloną siarkę odsączono, otrzymując 8,6 g.
Oblicz wydajność procentową reakcji przebiegającej według równania:
2H2S + O2 → 2S + 2H2O

Zadanie 1395 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poniższy wykres ilustruje zależność masy jodowodoru, otrzymanego w reakcji H2 + I2 → 2HI, od masy
użytego jodu. Oblicz procentową wydajność reakcji.

1,5

HI [g] 1,0

0,5

0
0 1 2 3 4 5 6 I2[g]

Zadanie 1396 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Podczas prażenia 50 gramów węglanu wapnia otrzymano 25 gramów wapna palonego. Wydajność tej
reakcji wynosi:
□ 100% □ 89,3% □ 76,3% □ 50%

Zadanie 1397 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap okręgowy, 2008


Dla reakcji: 2X + 3Y → 3Z, zmieszanie 2 moli substancji X z 2 molami substancji Y skutkuje otrzymaniem
1,75 mola substancji Z. Jaka jest procentowa wydajność tej reakcji?
□ 43,8% □ 58,3% □ 66,7% □ 87,5%

Zadanie 1398 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W dwóch kolejnych reakcjach z substratu X otrzymano produkt Z:
X I Y II Z
Wydajność reakcji I wynosiła m% a reakcji II n%. Jaki ułamek produktu uzyskano w stosunku do
teoretycznej (100%) wydajności?
m∙n m∙n 100
□ -----------4--- □ m∙n □ -------------- □ --------------
10 100 m∙n

21
Zadanie 1399 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Syntezę pewnego związku organicznego przeprowadzono w 4 etapach, otrzymując go z wydajnością
równą 40%. Przy założeniu, że wydajność każdego z poszczególnych etapów syntezy była jednakowa,
można stwierdzić, że wydajność pojedynczego etapu wynosiła:
□ 10% □ 79,5% □ 63,2% □ 2,5%

Zadanie 1400 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W reakcji CO + H2O → CO2 + H2 użyto 2 mole CO i 1 mol H2O otrzymując 0,5 mola CO2. Wyznaczona
na podstawie tych danych wydajność reakcji wynosiła:
□ 50% □ 25% □ 75% □ 12,5%

Zadanie 1401 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W reakcji pary wodnej z 1,41 kg koksu zawierającego 85% węgla otrzymano 4m3 mieszaniny tlenku węgla
i wodoru (warunki normalne). Wydajność procentowa tej reakcji wynosiła:
□ 89,4% □ 85% □ 50% □ 11,72%

Zadanie 1402 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaką objętość w warunkach normalnych zajmowały gazy użyte do syntezy m gramów amoniaku, jeżeli
stosunek objętościowy azotu do wodoru wynosił 1:4, a wydajność reakcji wynosiła p%?

Zadanie 1403
10 g żelaza rozpuszczono w kwasie siarkowym otrzymując roztwór siarczanu(VI) żelaza(II). Roztwór
zatężono i ochłodzono - otrzymano jasnozielone kryształy FeSO4·7H2O z wydajnością 65%. Kryształy
odsączono i rozpuszczono w 100 ml wody destylowanej. Do otrzymanego roztworu dodano nadmiar
roztworu wodorotlenku sodu. Przez otrzymaną zawiesinę wodorotlenku żelaza(II) (wydajność
otrzymywania 99%) przepuszczano powietrze w wyniku czego powstał wodorotlenek żelaza(III).
Galaretowaty osad odsączono, wysuszono i zważono. Wydajność otrzymywania Fe(OH)3 wynosiła 85%.
Następnie osad wyprażono uzyskując (z niemal 100% wydajnością) tlenek żelaza(III). Schemat
przeprowadzonych reakcji przedstawiono poniżej.
Fe → FeSO4·7H2O → Fe(OH)2 → Fe(OH)3 → Fe2O3
Oblicz masę otrzymanego tlenku żelaza(III). Zaproponuj najkrótszą metodę rozwiązania tego zadania.

22
Zadanie 1404 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Zmieszano azot z wodorem w stosunku objętościowym 1:3. Oblicz, ile razy zmniejszy się objętość gazów
po osiągnięciu przez układ stanu równowagi, w temperaturze 500°C i w obecności katalizatorów, jeżeli
wiadomo, że powstaje wtedy amoniak NH3 z 50% wydajnością.

Zadanie 1405 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Stechiometryczną mieszaninę dwutlenku siarki i tlenu przepuszczono przez aparat kontaktowy do
otrzymywania SO3. Objętość mieszaniny opuszczającej aparat była o 20% mniejsza od objętości mieszaniny
wprowadzonej. Oblicz wydajność reakcji. Objętości gazów były mierzone w tych samych warunkach
ciśnienia i temperatury.

23
Ustalanie składu mieszanin stałych
Zadanie 1406 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Gęstość mieszaniny ozonu z tlenem w warunkach normalnych wynosi 1,61 g∙dm-3. Ustal skład tej
mieszaniny w procentach objętościowych i w procentach masowych.

Zadanie 1407 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
12 g węglanu wapnia prażono w otwartym naczyniu. Po pewnym czasie stwierdzono, że masa substancji w
naczyniu wynosi 9 g. Ile gramów węglanu wapnia uległo rozkładowi?

Zadanie 1408 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Azotan(V) wapnia, podczas ogrzewania, ulega rozkładowi na tlenek wapnia, dwutlenek azotu i tlen. W
otwartej probówce ogrzewano 10 g Ca(NO3)2 i po pewnym czasie stwierdzono, że masa substancji w
probówce wynosi 6,71 g.
a) Oblicz ile gramów CaO zawierała substancja w probówce po doświadczeniu.

a) Oblicz ile gramów tlenu wydzieliło się w tym doświadczeniu.

24
Zadanie 1409 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile procent objętościowych tlenu zawierała mieszanka tlenu i azotu, jeśli po przepuszczeniu 40 dm3 nad
rozżarzoną miedzią przyrost masy w naczyniu z miedzią wyniósł 14,3 g?

Zadanie 1410 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
1,69 g technicznego siarczanu(VI) sodu rozpuszczono w wodzie i dodano nadmiar roztworu chlorku baru.
Masa wytrąconego osadu po odsączeniu, przemyciu i wysuszeniu wynosiła 1,88 g. Oblicz, ile procent
Na2SO4 zawierała techniczna sól przy założeniu, że nie była zanieczyszczona innymi siarczanami.

Zadanie 1411 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
3 g stopu glinu z cynkiem rozpuszczono w kwasie solnym i otrzymano 2,38 dm3 wodoru (warunki
normalne). Oblicz skład procentowy stopu.

Zadanie 1412 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz procentowy skład mieszaniny tlenku azotu(II) NO i tlenku azotu(V) N2O5, jeżeli 7,5 objętości
mieszaniny tych gazów reaguje, w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury, z 21,5 objętościami
wodoru, dając azot i parę wodną.

25
Zadanie 1413 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poddano prażeniu próbkę mieszaniny węglanów: wapnia i magnezu. Otrzymana mieszanina tlenków miała
masę o połowę mniejszą niż masa wyjściowej próbki węglanów. Oblicz skład procentowy mieszaniny
węglanów.

Zadanie 1414 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Mieszaninę chlorku i jodku srebra przemywano na sączku wodą chlorową. W skutek ilościowego
przebiegu reakcji masa osadu zmalała o 6%. Oblicz skład procentowy wyjsciowej mieszaniny.

Zadanie 1415 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Na 10 g stopu magnezu z metalem M działano kwasem solnym i otrzymano 11,5 dm3 wodoru (w
przeliczeniu na warunki normalne). Jakie metale mogły być drugim składnikiem stopu, jeżeli stop zawierał
30% masowych magnezu, a drugi składnik również reagował z kwasem wydzielając wodór?

Zadanie 1416 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Pod działaniem kwasu na 1 g stopu metali wydzieliło się 2,24 dm3 wodoru, w przeliczeniu na warunki
normalne. Jaki metal jest głównym składnikiem stopu? Jaka jest jego minimalna i maksymalna zawartość?
Wskazówka: Zawartość głównego składnika jest największa, gdy inne nie reagują z kwasem, a
najmniejsza, gdy drugi składnik stanowi metal o możliwie najniższej wartości stosunku masy atomowej do
wartościowości.

26
Zadanie 1417 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej, A. G. Kulman
Sylwinit (nawóz sztuczny) jest mieszaniną chlorku potasu KCl i chlorku sodu NaCl. Analiza wykazała, że
próbka sylwinitu zawiera 15% K. Ile procent KCl znajduje się w badanej próbce sylwinitu?

Zadanie 1418 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do pieca wapienniczego załadowano 5,00 t kamienia wapiennego zawierającego 92,0% CaCO3, 2,0%
MgCO3, 3,0% SiO2 i 3,0% H2O. Oblicz masę otrzymanego tlenku wapnia oraz ustal jego zawartość
procentową w otrzymanym produkcie.

Zadanie 1419 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do 94,0 cm3 mieszaniny wodoru i tlenku węgla(II) dodano 100 cm3 tlenu. Objętość mieszaniny po spaleniu
i całkowitym wykropleniu pary wodnej wynosiła 136,0 cm3. Oblicz skład wyjściowej mieszaniny wodoru i
tlenku węgla(II) w procentach objętościowych.

Zadanie 1420 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Do spalenia 4 g mieszaniny wapnia i magnezu użyto 2,13 g tlenu. Podaj zawartość procentową wapnia i
magnezu w mieszaninie.

27
Zadanie 1421 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Techniczny chlorek sodu jest zanieczyszczony NaBr i NaI. W celu określenia zawartości domieszek 10,00 g
soli rozpuszczono w wodzie destylowanej. Do połowy otrzymanego roztworu dodano nadmiar wody
chlorowej. Po długotrwałym wstrząsaniu odparowano wodę i wysuszono próbkę do stałej masy.
Otrzymano 4,86 g osadu. Z drugą połową roztworu NaCl powtórzono podobną operację, przy czym
zamiast wody chlorowej użyto wody bromowej. Otrzymany osad miał masę 4,89 g. Napisz równania
przebiegających reakcji i oblicz zawartość NaBr i NaI w badanej próbce.

Zadanie 1422 Źródło: Konkurs chemiczny trzech wydziałów Politechniki Łódzkiej, 2014/15, etap I
Mieszaninę zawierającą CuSO4·5H2O i MgSO4·7H2O o masie 5,020 g ogrzewano do momentu otrzymania
bezwodnych soli, których masa wynosiła 2,988 g. Oblicz zawartość procentową CuSO4·5H2O w
mieszaninie uwodnionych soli.

Zadanie 1423 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Oblicz skład ilościowy mieszaniny złożonej z żelaza, miedzi i glinu, jeśli w wyniku działania na 13,0 g tej
mieszaniny wodnym roztworem NaOH wydzieliło się 6,72 dm3 gazu (warunki normalne), a jeśli na tę
samą ilość, tzn. 13,0 g mieszaniny, podziałano kwasem solnym, to wydzieliło się 8,96 dm3 gazu (warunki
normalne).

28
Zadanie 1424 Źródło: Zbiór zadań testowych z chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie, T. Bąk
W eudiometrze zmieszano 10 cm3 powietrza z 5 cm3 wodoru. Po spaleniu mieszaniny objętość gazów
wynosiła 8,72 cm3. Próbka powietrza zawierała:
□ 2 cm3 tlenu □ 2,093 cm3 tlenu □ 2,123 cm3 tlenu □ 2,421 cm3 tlenu

Zadanie 1425 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do całkowitego spalenia mieszaniny tlenku węgla(II) i acetylenu o objętości 70 dm3 zużyto 150 dm3 tlenu.
Oblicz procentową (objętościową) zawartość tlenku węgla i acetylenu w tej mieszaninie.

Zadanie 1426
W celu analizy stopu miedzi ze srebrem wykonano następujące analizy:
IIII: Na 12,00 g stopu podziałano gazowym fluorem. Masa otrzymanych fluorków wynosiła 16,00 g.
IIII: 12,00 g stopu rozpuszczono na gorąco w rozcieńczonym wodnym roztworze kwasu azotowego(V).
IIII: Wydzieliło się przy tym 1,561 dm3 gazu (warunki normalne).
IIII: Na próbkę 12 g stopu rozpuszczonego w kwasie azotowym podziałano nadmiarem roztworu chlorku
IIII: sodu. Wytrącił się biały osad który po odsączeniu i wysuszeniu zważono otrzymując wartość 10,01 g.
IIV: Na próbkę 12 g stopu rozpuszczonego w kwasie azotowym podziałano stężonym roztworem wodorotlenku
IIII: sodu. Zaobserwowano wytrącenie się szaroniebieskiego osadu. Roztwór ogrzano do wrzenia i zaobser-
IIII: wowano zmianę barwy osadu na czarną. Osad odsączono i wysuszono. Masa osadu wynosiła 13,68 g.
IIV: Do roztworu otrzymanego przez rozpuszczenie 12 g stopu w kwasie azotowym dodano nadmiar roztworu
IIII: chromianu potasu. Wytrącił się brunatny osad który (po odsączeniu i wysuszeniu) ważył 24,09 g.
IVI: Do roztworu uzyskanego w wyniku rozpuszczenia 12 g stopu w kwasie azotowym wprowadzono blaszkę
IIII: miedzianą. Na blaszce pojawiły się drobne, błyszczące kryształki. Po wyjęciu blaszki z roztworu, zdrapaniu
IIII: osadzonych kryształków, wytarciu, wysuszeniu i zważeniu blaszki okazało się, że jej masa zmalała o 2,26 g.
VII: 12 g stopu rozpuszczono w kwasie azotowym a następnie roztwór dopełniono wodą destylowaną do
IIII: objętości 250 cm3. Stężenie kationów miedzi Cu2+ w tym roztworze (oznaczone metodami spektrofoto-
IIII: metrycznymi) wynosiło 0,282 mol∙dm-3.
Twoim zadaniem będzie określenie molowego składu badanego stopu wykorzystując metodę graficzną.
Za masy molowe srebra, miedzi, fluoru, chromu i tlenu przyjmij następujące wartości:
MAg=107,87 g∙mol-1 MCu=63,55 g∙mol-1 MF=18,99 g∙mol-1 MCl=35,45 g∙mol-1 MO=15,99 g∙mol-1 MCr=51,99 g∙mol-1
Liczbę moli srebra oznacz jako y, liczbę moli miedzi oznacz jako x.

29
a) Opierając się na przeprowadzonym analizach zapisz osiem równań wiążących ze sobą liczbę moli srebra
x i liczbę moli miedzi y (zapisz wyrażenia na funkcje y=f(x). Prześledź poniższy przykład:
Ad I Zapiszmy równania reakcji przebiegających pomiędzy miedzią i srebrem a fluorem:
Cu + F2 → CuF2 2Ag + F2 → 2AgF
Z równań widzimy, że liczba moli metalu równa jest liczbie moli jego fluorku. Możemy więc zapisać:
nAgF = y nCuF₂ = x
Liczbę moli związku możemy zamienić na masę poprzez pomnożenie liczby moli przez masę molową:
mAgF = MAgF∙y = 126,86∙y mCuF₂ = MCuF₂∙x = 101,53∙x
Sumaryczna masa obu fluorków wynosiła 16,00 g, stąd:
mAgF + mCuF₂ = 16,00 więc 126,86∙y + 101,53∙x = 16,00
po przekształceniu otrzymujemy wzór na funkcję liniową:
y = -0,800∙x + 0,126
W ten oto sposób zapisaliśmy pierwszą z ośmiu relacji y=f(x).

Ad II Równania reakcji miedzi oraz srebra z rozcieńczonym kwasem azotowym wyglądają następująco:
____Cu + ____HNO3 → ____Cu(NO3)2 + ____NO↑ + ____H2O
____Ag + ____HNO3 → ____AgNO3 + ____NO↑ + ____H2O
Zbilansuj powyższe równania i na ich podstawie zapisz relację y=f(x).

Ad III Zapisz równanie reakcji przebiegającej podczas dodawania do badanego roztworu chlorku sodu.
Następnie zapisz relację y=f(x). Pamiętaj, że relacje mogą przyjąć formę typu y=constans lub x=constans.

Ad IV Zapisz równania wszystkich reakcji przebiegających w roztworze podczas dodawania roztworu


wodorotlenku sodu oraz ogrzewania roztworu. Co wchodzi w skład czarnego osadu? Czy jest to jeden
związek? Na podstawie uzyskanych danych zapisz relację y=f(x).

Ad V Jaka/jakie reakcje zachodzą między roztworem stopu w kwasie azotowym a roztworem chromianu
potasu? Co wchodzi w skład osadu? Zapisz relację y=f(x).

30
Ad VI Zapisz równanie reakcji przebiegającej między roztworem a blaszką miedzianą. Czym są błyszczące
kryształki? Z czym można powiązać ubytek masy miedzianej płytki? Zapisz koleją relację y=f(x).

Ad VII Jakich informacji dostarcza nam pomiar stężenia kationów miedzi w roztworze uzyskanym przez
rozpuszczenie stopu w kwasie azotowym? Jaką relację typu y=f(x) można zapisać tym razem?

Ad VIII Jaką dodatkową relację typu y=f(x) można zapisać opierając się na danych przedstawionych w
zadaniu?

b) Nanieś starannie wszystkie uzyskane relacje y=f(x) na jeden wykres. Zauważ, że skala na osiach jest
zmieniona.
0,09

0,08
y: liczba moli srebra [mol]

0,07

0,06

0,05

0,04
0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,11 0,12 0,13
x: liczba moli miedzi [mol]

c) Jaki sens fizyczny ma przecięcie się dwóch dowolnych prostych?


_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
d) Czy na uzyskanym przez Ciebie wykresie wszystkie proste przecinają się w jednym punkcie? Dlaczego?

31
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
e) Korzystając z wykresu odczytaj skład molowy badanej próbki stopu (ile moli srebra oraz ile moli miedzi
wchodziło w skład 12,00 g stopu). Podaj także stosunek liczby moli srebra do liczby moli miedzi w stopie.
_____________________________________________________________________________________
f) Korzystając z wielu zaprezentowanych metod analizy stopu zaproponuj krótszą metodę (z przynajmniej
ilu etapów / analiz musi się ona składać?), a przy tym najbardziej dokładną, którą można wykorzystać w
przyszłości do analizy stopów miedzi ze srebrem.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

Zadanie 1427
Próbkę wodorotlenku potasu o masie 200,0 g wystawiono na działanie gazowego dwutlenku węgla. Po
pewnym czasie masa próbki wzrosła do 230,0 g.
a) Zapisz równanie reakcji zachodzącej między wodorotlenkiem potasu a dwutlenkiem węgla.
_____________________________________________________________________________________
b) Oblicz jaki procent masy otrzymanej próbki stanowi nieprzereagowany wodorotlenek potasu. Załóż, że
woda powstająca w trakcie reakcji także została zaabsorbowana przez wodorotlenek potasu (jest
higroskopijny).

Zadanie 1428 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do mieszaniny Zn i ZnO o masie m, w której tlen stanowi 15%, dodano nadmiaru kwasu solnego. Objętość
wydzielonego wodoru (zmierzona w warunkach normalnych) wynosi 896 cm3. Oblicz masę mieszaniny (m).

Zadanie 1429 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
W wyniku prażenia w wysokiej temperaturze do stałej masy mieszaniny CaCO3 i Ca(HCO3)2 masa próbki
zmalała o 6,4 g, a objętość wydzielonego CO2 (zmierzona w warunkach normalnych) wynosiła 2,8 dm3.
Oblicz masę prażonej próbki oraz jej skład procentowy.

32
Zadanie 1430 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę składającą się z MgSO4∙7H2O i CuSO4∙5H2O, o masie 7,45g, rozpuszczono w wodzie, a następnie
dodano nadmiaru wodnego roztworu BaCl2. Otrzymany osad po wyprażeniu ważył 6,99 g. Podaj masę
siedmiowodnego siarczanu(VI) magnezu zawartego w analizowanej próbce.

33
Ustalanie składu ilościowego mieszanin gazowych
Zadanie 1431
Do całkowitego spalenia 5 litrów mieszaniny metanu CH4 i acetylenu C2H2 zużyto 12 litrów tlenu.
Ile litrów metanu i ile litrów acetylenu zawierała mieszanina?

Zadanie 1432 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Pewną objętość mieszaniny gazowej składającej się z CO, H2 i CH4, w której stosunek molowy
CO : H2 : CH4 jest równy 4 : 2 : 1, spalono całkowicie w stechiometrycznej ilości tlenu, która wynosi
2,24 dm3. Objętość tlenu podana jest w warunkach normalnych, Oblicz objętość spalanej mieszaniny w
tych samych warunkach.

Zadanie 1433 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
1 mol mieszaniny zawierającej CO, C3H8 i C4H10 spalono całkowicie w 112 dm3 tlenu (objętości gazów
odniesione do warunków normalnych). Stosunek liczby moli w produktach reakcji wynosił
CO2 : H2O : O2 = 10 : 12 : 1. Oblicz w procentach objętościowych skład spalanej mieszaniny.

Zadanie 1434 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Mieszaninę gazową, o objętości V, składającą się z C2H6, CH4 i CO2, spalono całkowicie w
stechiometrycznej ilości tlenu. Stosunek liczby moli CO2 do liczby moli H2O w produktach reakcji jest
równy 5 : 4. Podaj, w jakim stosunku molowym występują gazy w mieszaninie wyjściowej, jeżeli
wiadomo, że objętość spalanej mieszaniny i objętość zużytego tlenu, zmierzone w tych samych warunkach
temperatury i ciśnienia, są sobie równe.

34
Zadanie 1435 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, M. Węglewska
Próbkę gazu wodnego, składającego się z wodoru, tlenku węgla, dwutlenku węgla i azotu o objętości
40 cm3 poddano analizie ilościowej. Najpierw usunięto CO2 roztworem wodorotlenku potasu, a resztę,
38 cm3, zmieszano z 20 cm3 tlenu i zapalono iskrą elektryczną. Objętość powstałego przez utlenienie CO
dwutlenku węgla wraz z azotem i nadmiarem tlenu po przywróceniu pierwotnej temperatury i ciśnienia
wynosiła 20 cm3. Następnie poddano gaz ponownie działaniu ługu potasowego, w celu usunięcia CO2. Po
tej operacji objętość reszty gazu (N2 i nadmiar O2) wynosiła 4 cm3. Jaki był procentowy skład
(objętościowy) badanego gazu wodnego?

Zadanie 1436 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, M. Węglewska


W celu oznaczenia zawartości tlenu w powietrzu metodą Gay Lussaca zmieszano w eudiometrze 50 cm3
powietrza z 20 cm3 wodoru i mieszaninę tę zapalono iskrą elektryczną. Objętość gazów (azot, gazy
szlachetne i nadmiar wodoru) po wybuchu wynosiła w pierwotnych warunkach ciśnienia i temperatury
43,50 cm3. Obliczyć jaki procent tlenu (objętościowo) zawierało powietrze.

Zadanie 1437 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Utlenianie amoniaku powietrzem do NO można, przy odpowiednio dobranym katalizatorze i w
odpowiedniej temperaturze, przeprowadzić z wydajnością praktycznie równą 100%. Stosunek molowy
O2 : NH3 w substratach powinien być bliski 2:1. Oblicz stosunek molowy składników mieszaniny
poreakcyjnej, otrzymanej z wydajnością reakcji 100%, przy stosunku molowym tlenu do amoniaku
równym 2:1.

35
36
Ustalanie składu jakościowego mieszanin gazowych
Zadanie 1438 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, M. Węglewska
W 15 cm3 jednego z tlenków azotu zmieszano z 30 cm3 wodoru i mieszaninę tę zapalono. Po wybuchu
(oprócz wody) pozostało 30 cm3 mieszaniny azotu i wodoru. Podaj wzór badanego tlenku azotu.

Zadanie 1439 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Dwa węglowodory nasycone tworzą mieszaninę gazową, w której stosunek molowy składników jest
równy 2 : 3. Mieszaninę tę spalono całkowicie w tlenie i otrzymano 1,6 mola CO2 oraz 2,1 mola H2O. Ustal
wzory węglowodorów, które mogą tworzyć mieszaninę spełniającą warunki zadania.

Zadanie 1440 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
11,2 dm3 gazowej mieszaniny dwóch węglowodorów, o takiej samej liczbie atomów węgla w cząsteczce,
spalono całkowicie w tlenie. Objętość otrzymanego CO2 jest równa 33,6 dm3 (objętości gazów odniesione
są do warunków normalnych), a masa wydzielonej wody jest równa 30,6 g. Zaproponuj wzory
węglowodorów i ustal stosunek molowy, w jakim występują te węglowodory w mieszaninie.

37
Stechiometria reakcji w roztworach wodnych
Zadanie 1625 Źródło:
ódło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
W jakim stosunku należy zmieszać roztwór H2SO4 o stężeniu 1,5 mol∙dm-3 z roztworem KOH o stężeniu 2
mol∙dm-3, aby otrzymać roztwór obojętny?

Zadanie 1626 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap krajowy, część I, 2016
Próbki zawierające 0,040 mola jonów chloranowych(I) zmieszano z różnymi objętościami wodnego roztworu
H2O2 o stężeniu 1,0 mol∙dm-3. Który wykres poprawnie prezentuje liczbę moli tlenu wydzielonego w reakcji
próbki jonów chloranowych(I) z różnymi objętościami H2O2?
OCl-(aq) + H2O2(aq) → Cl-(aq) + H2O(c) + O2(g)

□ □ □ □

Zadanie 1627 Źródło: Próbne arkusze maturalne: Matura. Chemia. Poziom rozszerzony, seria Zdasz.to, WSiP
Jony chlorkowe, obok jonów węglanowych i siarczanowych(VI), są podstawowymi anionami
występującymi w wodach powierzchniowych. Zawartość jonów chlorkowych w wodach naturalnych
wynosi od 10-5% w wodach opadowych do 13% w Morzu Martwym. W stężeniach powyżej 250 mg·dm-3
chlorki są szkodliwe dla roślin. Zawartość chlorków w wodzie jest jednym z parametrów określających
klasę czystości wody. W Polsce woda o klasie czystości:
więcej jonów Cl- niż 250 mg·dm-3;
III. nie może zawierać więce
III. nie może zawierać więcej jonów Cl- niż 300 mg·dm-3;
III. nie może zawierać więcej jonów Cl- niż 400 mg·dm-3.
Określ, do której klasy czystości wody należy zaliczyć badaną próbkę wody naturalnej, jeśli na strącenie
jonów Cl- z próbki tej wody o objętości 250 cm3 zużyto 17,5 cm3 roztworu AgNO3 o stężeniu 0,05 mol·dm-3.
W tym celu oblicz najpierw stężenie jonów chlorkowych w badanej próbce w mg·dm-3.

Klasa czystości badanej wody: ____________________________________________________________

Zadanie 1628 Źródło:


ódło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
14,8 g mieszaniny
aniny węglanu sodu i wodorowęglanu sodu rozpuszczono w takiej ilości wody, że otrzymano
400 cm3 roztworu. Na otrzymany roztwór podziałano nadmiarem roztworem kwasu siarkowego o stężeniu
2,0 mol∙dm-3 i układ ogrzewano do całkowitego wydzielenia dwutlenku wę gla. Otrzymano 3,36 dm3
węgla.
dwutlenku węgla w warunkach normalnych. Oblicz początkowe stężenie molowe węglanu i
wodorowęglanu sodu.

91
Zadanie 1629 Źródło:
ódło: CKE Informator o egzaminie maturalnym z chemii od roku szkolnego 2014/2015
Wykonano doświadczenie przedstawione na schematycznym rysunku.

HNO3(aq)

KOH(aq) + alkoholowy
roztwór fenoloftaleiny

W kolbie zaszła reakcja opisana równaniem:


KOH + HNO3 → KNO3 + H2O
3
W doświadczeniu zużyto 78,00 cm roztworu kwasu azotowego(V) o stężeniu 35% masowych i gęstości
1,21 g∙cm–3 oraz 250,00 cm3 wodnego roztworu wodorotl
wodorotlenku
enku potasu o stężeniu 2,00 mol∙dm
mol –3
. Po dodaniu
kwasu do roztworu wodorotlenku potasu z dodatkiem fenoloftaleiny zaobserwowano, że malinowa barwa
roztworu w kolbie zanikła. Na podstawie obserwacji postawiono następującą hipotezę: Zanik malinowej
barwy roztworu w kolbie wskazuje na to, że kwas aazotowy(V)
zotowy(V) przereagował z wodorotlenkiem potasu i
roztwór w kolbie uzyskał odczyn obojętny. Zweryfikuj tę hipotezę, wykonując odpowiednie obliczenia.
Uzasadnij swoją opinię przez podkreślenie właściwego zwrotu w każdym nawiasie i dokończenie zdania.

Hipoteza ( była / nie była ) prawdziwa


prawdziwa. Odczyn roztworu ( jest / nie jest ) obojętny, ponieważ __________
_____________________________________________________________________________________

Zadanie 1630 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Z 500 cm3 roztworu chlorku baru strącono całkowicie jony baru uzyskując 23,3 g siarczanu(VI) baru. Jakie
było stężenie molowe badanego roztworu chlorku baru?

92
Zadanie 1631 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Jeżeli na całkowite strącenie jonów srebra zawartych w 10 cm3 0,1 molowego roztworu AgNO3 zużyto 10
cm3 0,05 molowego roztworu nieznanego chlorku, to wzór tego chlorku ma postać ogólną:
□ X2Cl □ XCl □ XCl4 □ XCl2

Zadanie 1632
W jakim stosunku masowym należy zmieszać 25% roztwór HBr z 40% roztworem KOH oraz wodą aby
otrzymać roztwór KBr o stężeniu 10%?

Zadanie 1633 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Zmieszano roztwory NaOH i H2SO4 w stosunku masowym 1 : 2,45. W jakim stosunku liczbowym muszą
pozostawać ich stężenia procentowe, aby tak otrzymany roztwór był obojętny?

Zadanie 1634 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do 80 g roztworu NaOH dodano stechiometryczną ilość kwasu solnego. W wyniku reakcji otrzymano
200 g roztworu NaCl 29,25-procentowego. Oblicz stężenia procentowe użytych do reakcji roztworów oraz
masę kwasu solnego.

Zadanie 1635 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Oblicz w jakim stosunku masowym zmieszano 5-procentowy kwas solny z chlorkiem sodu, jeżeli po
zobojętnieniu 100 g tego roztworu wodorotlenkiem sodu i całkowitym odparowaniu wody podwoiła się
masa NaCl.

93
Zadanie 1636 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do zobojętnienia 10 cm3 roztworu siarczanu(VI) sodu zakwaszonego kwasem siarkowym(VI) zużyto 4 cm3
0,1-molowego roztworu NaOH. Do zobojętnionego roztworu dodano roztworu BaCl2 w nadmiarze i
strącono osad o masie 0,1631 g. Oblicz stężenie molowe Na2SO4 i H2SO4 w wyjściowym roztworze.

Zadanie 1637 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Odważkę zanieczyszczonego chlorku wapnia i chemicznie czystego chlorku baru, o łącznej masie
m-14,5650 g, rozpuszczono w wodzie i uzyskano roztwór o objętości 1 dm3. Z tak otrzymanego roztworu
pobrano dwie próbki, o objętości 50 cm3 każda. Do pierwszej próbki dodano nadmiar fosforanu(V) sodu;
masa strąconego osadu wynosiła 0,6105 g. Do drugiej próbki dodano nadmiaru azotanu(V) srebra; masa
strąconego osadu wynosiła 1,2915 g.
a) Oblicz stężenia molowe CaCl2 i BaCl2 w wyjsciowym roztworze
b) Oblicz procentową zawartość zanieczyszczeń w CaCl2.

Zadanie 1638 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę o masie 4 g, składającą się z miedzi i cynku, wrzucono do 200 cm3 kwasu solnego o stężeniu Cm. Po
zakończeniu reakcji roztwór rozcieńczono do objętości 250 cm3. Stężenie molowe jonów H+ w tym
roztworze jest równe 0,4 mol∙dm-3, jonów zaś Cl- 0,64 mol∙dm-3.
a) Oblicz stężenie molowe kwasu solnego Cm,
b) Oblicz skład procentowy próbki.

94
Zadanie 1639 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap okręgowy, 2002
Jakie produkty otrzymamy, jeżeli zmieszamy równe objętości roztworu siarczanu(VI) miedzi(II)
i wodorotlenku baru o takich samych stężeniach molowych?
□ Ba2+(aq), Cu2+(aq), OH–(aq) i SO42–(aq) □ Cu(OH)2(s), Ba2+(aq) i SO42–(aq)
2+ –
□ BaSO4(s), Cu (aq) i OH (aq) □ BaSO4(s) and Cu(OH)2(s)

95

You might also like