Professional Documents
Culture Documents
1
Podstawy stechiometrii równań chemicznych
Zadanie 1331 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PR, maj 2009
Wolny krzem można otrzymać w laboratorium, redukując SiO2 za pomocą metalicznego magnezu. Proces
ten ilustruje równanie reakcji:
SiO2 + 2Mg → Si + 2MgO
Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiednie miejsca obliczone liczby moli oraz masy substratów i produktów
tej reakcji. W obliczeniach przyjmij przybliżone wartości mas molowych: MSi = 28 g·mol–1,
MMg = 24 g·mol–1, MO = 16 g·mol–1.
SiO2 Mg Si MgO
Liczba moli [mol] 1
Masa [g] 30
Zadanie 1332 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Reakcja przebiega według równania:
2Bi2O3 + 3C → 4Bi + 3CO2
Oblicz, ile moli bizmutu powstało w reakcji, jeżeli równocześnie otrzymano 7,5 mola dwutlenku węgla.
Zadanie 1333 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Produktami reakcji utleniania siarczku miedzi(I) Cu2S tlenem O2 są dwa tlenki – CuO i SO2. Napisz
równanie tej reakcji przy założeniu, że uczestniczy w niej 20 moli siarczku miedzi(I) i oblicz, czy z ilości
powstałego tlenku miedzi(II) CuO można w reakcji z węglem wytworzyć 22 mole dwutlenku węgla.
Zadanie 1334 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile gramów pary wodnej powstaje podczas redukcji 4 g tlenku miedzi(II) wodorem?
Zadanie 1335
Zmieszano 28 g azotu z 6 g deuteru. Oblicz masę deuterowanego amoniaku która powstała w wyniku
reakcji przy założeniu, że reakcja przebiegła do końca.
2
Zadanie 1336 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
W procesie redukcji tlenków metali wodorem powstaje wolny metal i woda. Jaka ilość ołowiu powstanie w
czasie redukcji 10g następujących tlenków? Podaj odpowiednie równania reakcji:
a) PbO Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______
b) PbO2 Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______
c) Pb3O4 Równania reakcji: ____________________________________ Masa ołowiu: ______
Zadanie 1337
W porcelanowym tyglu laboratoryjnym prażono 5,00 g węglanu hydroksyniklu NiCO3·Ni(OH)2·H2O.
W wyniku zachodzącej reakcji jasnozielony proszek zmienił barwę na czarną:
NiCO3·Ni(OH)2·H2O → 2NiO + CO2↑ + 2H2O↑
Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz znak × w odpowiednie rubryki.
Dokończenie zdania
Zdanie
Wzrosła Nie zmieniła się Zmalała
1. W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masa próbki...
2. W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masa niklu w próbce...
W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masowa zawartość
3. procentowa niklu w prażonej próbce...
W wyniku prażenia węglanu hydroksyniklu masowa zawartość
4. procentowa tlenu w prażonej próbce...
Zadanie 1338 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Do jakościowego i ilościowego oznaczania magnezu w roztworze służy reakcja, przebiegająca wg równania:
MgSO4 + Na2HPO4 + NH3∙H2O → MgNH4PO4↓ + Na2SO4 + H2O
Oblicz ile mg MgSO4 zawierał roztwór, jeśli wysuszony osad MgNH4PO4 ważył 1,37g.
3
Zadanie 1339 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla uczniów szkół średnich. Cz. 1 Chemia nieorganiczna, C. Kaja
Chloran(V) potasu po ogrzaniu może rozłożyć się według równań:
I: 2KClO3 → 2KCl + 3O2 lub
II: 4KClO3 → KCl + 3 KClO4
w zależności od warunków prowadzenia reakcji. Zgodnie z którym równaniem przebiegła reakcja, jeżeli z
12,25 g KClO3 otrzymano 7,45 g KCl?
Zadanie 1340 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Krzem został wydzielony w 1822 r. z krzemionki przez Berzeliusa, który przeprowadził ją początkowo w
tetrafluorek krzemu, działając kwasem fluorowodorowym. Otrzymany związek zredukował potasem do
krzemu. Drugim produktem reakcji był fluorek potasu. Napisz równania omawianych wyżej reakcji i
oblicz, ile krzemu można otrzymać z 6 g krzemionki.
Zadanie 1341 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W reakcji tlenku manganu(IV) z kwasem solnym powstaje chlorek manganu(II), chlor i woda. Ułóż
równanie tej reakcji i oblicz, ile moli chloru cząsteczkowego można otrzymać z 10 g tlenku manganu(IV).
Zadanie 1342 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
25 g tlenku miedzi(I) redukowano w strumieniu wodoru. Po przerwaniu ogrzewania masa wytworzonej
miedzi i nieprzereagowanego tlenku wynosiła 24,5 g. Ile gramów pary wodnej powstało podczas reakcji?
Zadanie 1343 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
4
Ciekły wodór jest najlżejszy ze wszystkich znanych cieczy. Jego gęstość wynosi zaledwie 0,07 g∙cm-3.
Stwierdzono, że ze spalania 1 g ciekłego wodoru można uzyskać rekordową wprost ilość ciepła, tj. 120,7 kJ.
Wodór w stanie ciekłym jest więc doskonałym paliwem do rakiet kosmicznych. W trakcie jednego z lotów
rakiety powstało 9 ton pary wodnej.
a) Oblicz, jaką objętość zajmował ciekły wodór użyty jako paliwo w tym locie.
Zadanie 1344 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poniższy wykres ilustruje zależności ilościowe reakcji pomiędzy tlenkiem cynku i pewnym
dwuhydronowym kwasem tlenowym. Ustal wzór tego kwasu.
49,2
48,8
kwas [g]
48,4
48,0
40,0 40,2 40,4 40,6 40,8
ZnO [g]
Zadanie 1345 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Wodorek sodu reaguje z wodą z wydzieleniem wodoru i utworzeniem wodorotlenku sodu. Oblicz, ile
gramów kwasu azotowego(V) potrzeba do zobojętnienia roztworu NaOH otrzymanego po rozpuszczeniu
12 g wodorku sodu w wodzie.
5
Zadanie 1346 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Do roztworu zawierającego 52,8 g siarczanu(VI) amonu dodano nadmiar wodorotlenku sodu i ogrzewano.
Wydzielający się gaz wprowadzono do roztworu zawierającego 78,4 g kwasu ortofosforowego(V). Jaka sól powstała?
Zadanie 1347 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Na metaliczny pierwiastek należący do II grupy układu okresowego pierwiastków, podziałano
rozcieńczonym kwasem siarkowym(VI), w wyniku czego otrzymano sól i wodór. Poniższy wykres ilustruje
zależność masy reagującego kwasu siarkowego od masy użytego metalu. Określ, na podstawie wykresu,
jaki metal brał udział w reakcji.
100
Masa metalu [g]
α=33°49'
0
0 100 200
Masa kwasu siarkowego [g]
Zadanie 1348 Źródło: Chemia. Pierwiastki i związki nieorganiczne. Zadania przedmaturalne, P. Kosztołowicz, D. Kosztołowicz
6
Pewien kwas reaguje z NaOH w stosunku masowym 49 : 60. W jakim stosunku masowym będzie reagował
ten kwas z Ca(OH)2?
7
Objętościowy stosunek stechiometryczny reagentów
Zadanie 1349 CKE, Egzamin maturalny z chemii, PP, maj 2009
W przemyśle wodór otrzymuje się przede wszystkim w procesie konwersji węglowodorów z parą wodną.
Źródłem węglowodorów jest najczęściej gaz ziemny, którego głównym składnikiem jest metan. W
mieszaninie gazu ziemnego z parą wodną w temperaturze 1025 K i w obecności katalizatora niklowego
zachodzą następujące reakcje:
I CH4(g) + H2O(g) → CO(g) + 3H2(g)
II Tlenek węgla(II) reaguje z parą wodą, tworząc tlenek węgla(IV) i wodór.
Na podstawie: A. Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Zadanie 1350 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PP, maj 2005
Reakcja rozkładu tlenku azotu(V) przebiega według równania:
2N2O5(g) → 4NO2(g) + O2(g)
Przedstaw interpretację ilościową powyższego równania, uzupełniając wolne miejsca w tabelce:
Ilość reagentów
Nazwa reagenta tlenek azotu(V)
tlenek azotu(IV) tlen
Liczba moli 2 mole cząsteczek
4 mole cząsteczek ____ mol(-e) cząsteczek
Masa 216 g ____ g 32 g
Objętość ____ dm3 89,6 dm 3
22,4 dm3
Uwaga: objętości przedstawionych w tabeli gazów mierzono w warunkach normalnych.
Zadanie 1351 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile m3 wodoru i ile m3 azotu potrzeba do otrzymania 50 m3 amoniaku (NH3)?
Zadanie 1352 Źródło: Zbiór zadań testowych z chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie, T. Bąk
Do spalenia 1 dm3 pewnego gazowego węglowodoru CxHy zużyto 5 dm3 tlenu. W wyniku reakcji
otrzymano 3 dm3 dwutlenku węgla i 4 dm3 pary wodnej (objętości były mierzone w jednakowych
warunkach ciśnienia i temperatury). Podaj wzór sumaryczny tego węglowodoru.
8
Zadanie 1353 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W zamkniętym naczyniu nastąpił wybuch mieszaniny równych objętości chloru i wodoru. Po reakcji
naczynie ochłodzono do pierwotnej temperatury. Czy ciśnienie gazu pozostało takie samo, jak przed
wybuchem? Odpowiedź uzasadnij.
Zadanie 1354 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Pewną ilość tlenu przeprowadzono w ozon (O3) i stwierdzono, że objętość gazu zmniejszyła się o 10 cm3 w
przeliczeniu na warunki normalne. Ile miligramów tlenu użyto do doświadczenia?
Zadanie 1355 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
25 g tlenku miedzi(I) redukowano w strumieniu wodoru. Po przerwaniu ogrzewania masa wytworzonej
miedzi i nieprzereagowanego tlenku wynosiła 24,5 g. Ile gramów pary wodnej powstało podczas reakcji?
Zadanie 1356 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
W temperaturze 950 K żelazo reaguje z parą wodną. Z 6,00 g żelaza otrzymano pewien tlenek żelaza i 3,54
dm3 wodoru odmierzonego w temp. 290 K pod ciśnieniem 973 hPa. Ustal wzór empiryczny otrzymanego
tlenku żelaza.
9
b) Jak zmieni się objętość gazu (o ile % wzrośnie lub zmaleje)?
Zadanie 1358 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla uczniów szkół średnich. Cz. 1 Chemia nieorganiczna, C. Kaja
Dwutlenek manganu(IV) ogrzewany w powietrzu powyżej 530 °C rozkłada się z utworzeniem Mn2O3
i tlenu. W temperaturze 1000 °C Mn2O3 przechodzi w Mn3O4 i również wydziela tlen. Jaką objętość tlenu,
mierzoną w warunkach normalnych, można uzyskać ogrzewając 29 g MnO2:
a) w temperaturze 600 °C?
Zadanie 1359
Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki(VI) jaka może zostać pochłonięta przez wodny roztwór
zawierający 5 moli wodorotlenku potasu. Załóż, że powstaje sól obojętna. Objętość gazu podaj w
przeliczeniu na warunki normalne.
10
Niestechiometryczny stosunek substratów
Zadanie 1360 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Objętości molowe poszczególnych gazów rzeczywistych w warunkach normalnych różnią się nieznacznie
od wartości 22,4 dm3. Na przykład dla wodoru - 22,43 dm3, tlenu - 22,39 dm3. Który z reagentów będzie w
nadmiarze, jeżeli zmieszamy wodór z tlenem w stosunku objętościowym 2 : 1, w celu otrzymania wody?
Zadanie 1361 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
20 g cynku wrzucono do roztworu zawierającego 28 g kwasu siarkowego. Oblicz objętość wydzielonego
wodoru (w warunkach normalnych).
Zadanie 1363 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po eksplozji 70 cm3 mieszaniny wodoru z tlenem stwierdzono, że w otrzymanej parze wodnej znajduje się
domieszka tlen. Mieszaninę rozdzielono i otrzymano 10 cm3 tlenu, zmierzonych w tych samych warunkach
ciśnienia i temperatury, co objętość gazów przed reakcją (lecz różnych od warunków normalnych). Oblicz
jaki procent objętościowy tlenu zawierała mieszanina po reakcji.
Zadanie 1364 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
11
Zmieszano 100 cm3 wodoru i 200 cm3 powietrza (warunki normalne). Ile miligramów wody można
otrzymać z tej mieszaniny?
Zadanie 1365 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W celu otrzymania chlorowodoru sporządzono mieszaninę chloru i wodoru o łącznej objętości 500 cm3
(warunki normalne) i masie 1 g. Którego z substratów użyto w nadmiarze?
Zadanie 1366 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Mieszaninę NH3 i O2, w której udział objętościowy NH3 wynosił 40%, przepuszczono nad katalizatorem
platynowym w temperaturze 500 ºC (reakcja praktycznie przebiegła do końca). Oblicz udział objętościowy
tlenku azotu(II) NO w mieszaninie poreakcyjnej.
12
Obliczanie parametrów chemicznych substancji
Zadanie 1368 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz wartościowość manganu w soli powstającej podczas reakcji 10 g manganu z kwasem, jeżeli
wydzieliło się 0,364 g wodoru.
Zadanie 1369 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Spalenie związku zawierającego węgiel, wodór i siarkę dało 2,64 g CO2, 2,16 g H2O i 3,84 g SO2. Ustal wzór
empiryczny tego związku.
Zadanie 1370 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Do zredukowania 1 mola tlenku uranu o masie cząsteczkowej 842 u zużyto 179,2 dm3 wodoru (warunki
normalne). Produktem redukcji były: uran i woda. Ustal wzór sumaryczny redukowanego tlenku.
Zadanie 1371 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz wartościowość uranu w soli powstającej podczas reakcji 0,1 g uranu z kwasem, jeżeli wydzieliło się
18,8 cm3 wodoru (warunki normalne).
13
Zadanie 1372 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Wodorek pierwiastka E reaguje z wodą według równania:
EH2 + 2H2O → E(OH)2 + 2H2
3
Z 1 g wodorku powstaje 1,07 dm wodoru (warunki normalne). Ustal nazwę pierwiastka E.
Zadanie 1373 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaka jest średnia wartość indeksu stechiometrycznego n w mieszaninie wodoropolisiarczków o wzorze
H2Sn, jeżeli do spalenia pewnej ich próbki zużyto 6 milimoli tlenu cząsteczkowego, otrzymując w
produktach 5 milimoli dwutlenku siarki?
Zadanie 1374 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
100 mg pewnego metalu w reakcji z kwasem solnym dało chlorek, o masie mola 233 g, oraz 49,2 cm3
wodoru (w przeliczeniu na warunki normalne). Jaki to metal?
Zadanie 1375
Przeprowadzono reakcję pewnego gazowego tlenku azotu ze stechiometryczną ilością wodoru otrzymując
azot i parę wodną. Zawartość procentowa (masowa) azotu w mieszaninie substratów wynosiła 28%.
a) Ustal wzór tlenku azotu użytego w reakcji.
b) Czy masowa zawartość procentowa azotu (jako pierwiastka, nie azotu gazowego N2) w mieszaninie
produktów uległa zmianie?
_____________________________________________________________________________________
Zadanie 1376 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
14
Podczas redukcji tlenków metali węglem powstaje metal i dwutlenek węgla. Ustal zawartość procentową
metalu w jego tlenku, jeżeli wiadomo, że po zredukowaniu 23,85 g tlenku powstał 3,36 dm3 CO2 (pomiar w
warunkach normalnych).
Zadanie 1377 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę metalu, który nie reaguje z wodą, wrzucono do kwasu solnego. Po zakończeniu reakcji otrzymano
672 cm3 wodoru oraz sól, w której chlor stanowi 79,78% masowych. Oblicz masę próbki metalu użytej do
reakcji.
15
Stechiometria mieszanin reakcyjnych i poreakcyjnych
Zadanie 1378 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Mieszanina zawiera 50% objętościowych chloru i 50% wodoru. Oblicz skład tej mieszaniny w procentach masowych.
Zadanie 1379 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Jednym ze stosowanych często gazów palnych w przemyśle jest tzw. gaz wodny. Oblicz masę 1 m3 tego
gazu (odmierzonego w warunkach normalnych), jeśli wiadomo, że składa się on z wodoru i tlenku węgla
CO w stosunku objętościowym 1:1.
Zadanie 1380 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz objętość wodoru (warunki normalne), jaka wydzieli się po rozpuszczeniu w kwasie solnym 12 g
stopu, zawierającego 30% magnezu i 70% glinu.
Zadanie 1381
Zmieszano ze sobą 7,00 g tlenku węgla(II), 2,50 g dwutlenku węgla i 10,00 g tlenu.
a) jaką objętość, w warunkach normalnych, zajmowała ta mieszanina?
b) przez mieszaninę przepuszczono iskrę elektryczną. Czy spowodowało to zmianę objętości mieszaniny?
Jaka będzie nowa objętość?
Zadanie 1382 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaka objętość tlenu (warunki normalne) jest potrzebna do spalenia 4 m3 mieszaniny gazów o następującym
składzie objętościowym: 50% wodoru, 30% tlenku węgla(II) i 20% tlenku węgla(IV)?
16
Zadanie 1383 Źródło: CKE, Egzamin maturalny z chemii, PR, maj 2012
W pewnych warunkach temperatury i ciśnienia, innych niż warunki normalne, odmierzono 1,00 dm3
gazowego paliwa, którego 55% objętości stanowił propan, 44% objętości stanowił butan, a 1% objętości –
składniki niepalne. Oblicz objętość tlenku węgla(IV), który powstanie w tych samych warunkach
temperatury i ciśnienia w wyniku całkowitego spalenia odmierzonej objętości paliwa zgodnie z równaniami:
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O i 2C4H10 + 13O2 → 8CO2 + 10H2O
Wynik podaj z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku.
Zadanie 1384 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
W jakim stosunku objętościowym para fosforu reaguje z wodorem, jeżeli zawiera 20% cząsteczek P2 i 80%
cząsteczek P4?
Zadanie 1385 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Na zredukowanie 3 kilomoli tlenku żelaza(III) zużyto 89,6 m3 tlenku węgla(II) (warunki normalne).
Otrzymano mieszaninę żelaza i tlenku żelaza(II). Oblicz skład procentowy tej mieszaniny.
17
Ile litrów tlenu zużywa się na całkowite spalenie 1 kg węgla kamiennego zawierającego 73,4% węgla,
4,33% wodoru, 3,6% tlenu (reszta - to wilgoć i popiół)? Obliczenia przeprowadź dla warunków normalnych.
Zadanie 1387 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
118 g cynobru (HgS), zawierającego niewielkie ilości rtęci, ogrzewano w strumieniu powietrza. Po
zakończeniu reakcji masa rtęci wynosiła 102 g. Oblicz objętość SO2 otrzymanego podczas tej reakcji
(wynik podaj w odniesieniu do warunków normalnych).
18
Stechiometria mieszanin reakcyjnych przerwanych reakcji
Zadanie 1388 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
W wyniku prażenia 350 g CaCO3 masa próbki zmniejszyła się o 55 g. Oblicz stosunek molowy CaCO3 do
CaO w mieszaninie poreakcyjnej.
19
Reakcje równoległe. Wydajność reakcji
Zadanie 1389 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po zmieszaniu substancji A z nadmiarem substancji B zachodzą reakcje:
A + 2B → C
2A + B → D
Przy czym 50% A reaguje według równania pierwszego, a 50% według równania drugiego. Ile moli
substancji B reaguje z 1 molem A?
Zadanie 1390 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Po zmieszaniu substancji A z substancją B zachodzą reakcje:
A + 3B → C
5A + B → D
Każdy mol substancji A reaguje sumarycznie z 0,9 mola B. Jaki procent substancji A reaguje według
pierwszego równania?
Zadanie 1391 Źródło: Zestaw pytań na test licencjacki, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski
W czasie reakcji przebiegającej według równania:
X + NaOH → Z +Y
z jednej tony substancji X (o masie molowej 100 g∙mol-1) uzyskano 125 kg substancji Y (o masie molowej
50 g∙mol-1) Jaka jest procentowa wydajność syntezy produktu Y?
□ 25% □ 12.5% □ 50 %
□ brak informacji o masie produktu Z, dlatego nie można obliczyć wydajności.
Zadanie 1392 Źródło: Testy z chemii. Chemia ogólna i nieorganiczna dla licealistów i kandydatów..., J. Badzińska
Do produkcji kwasu siarkowego użyto pirytu zawierającego 85% czystego FeS2. Wydajność spalania pirytu
do SO2 wynosiła 90%, wydajność utleniania SO2 - 99%, a wydajność absorpcji SO3 - 99,5%. Wskaż
całkowitą wydajność procesu produkcji kwasu siarkowego:
□ 99,5% □ 90% □ 75% □ 60%
20
Zadanie 1394 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Roztwór zawierający 15 g siarkowodoru nasycono tlenem. Wydzieloną siarkę odsączono, otrzymując 8,6 g.
Oblicz wydajność procentową reakcji przebiegającej według równania:
2H2S + O2 → 2S + 2H2O
Zadanie 1395 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poniższy wykres ilustruje zależność masy jodowodoru, otrzymanego w reakcji H2 + I2 → 2HI, od masy
użytego jodu. Oblicz procentową wydajność reakcji.
1,5
HI [g] 1,0
0,5
0
0 1 2 3 4 5 6 I2[g]
Zadanie 1396 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Podczas prażenia 50 gramów węglanu wapnia otrzymano 25 gramów wapna palonego. Wydajność tej
reakcji wynosi:
□ 100% □ 89,3% □ 76,3% □ 50%
Zadanie 1398 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W dwóch kolejnych reakcjach z substratu X otrzymano produkt Z:
X I Y II Z
Wydajność reakcji I wynosiła m% a reakcji II n%. Jaki ułamek produktu uzyskano w stosunku do
teoretycznej (100%) wydajności?
m∙n m∙n 100
□ -----------4--- □ m∙n □ -------------- □ --------------
10 100 m∙n
21
Zadanie 1399 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Syntezę pewnego związku organicznego przeprowadzono w 4 etapach, otrzymując go z wydajnością
równą 40%. Przy założeniu, że wydajność każdego z poszczególnych etapów syntezy była jednakowa,
można stwierdzić, że wydajność pojedynczego etapu wynosiła:
□ 10% □ 79,5% □ 63,2% □ 2,5%
Zadanie 1400 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W reakcji CO + H2O → CO2 + H2 użyto 2 mole CO i 1 mol H2O otrzymując 0,5 mola CO2. Wyznaczona
na podstawie tych danych wydajność reakcji wynosiła:
□ 50% □ 25% □ 75% □ 12,5%
Zadanie 1401 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
W reakcji pary wodnej z 1,41 kg koksu zawierającego 85% węgla otrzymano 4m3 mieszaniny tlenku węgla
i wodoru (warunki normalne). Wydajność procentowa tej reakcji wynosiła:
□ 89,4% □ 85% □ 50% □ 11,72%
Zadanie 1402 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Jaką objętość w warunkach normalnych zajmowały gazy użyte do syntezy m gramów amoniaku, jeżeli
stosunek objętościowy azotu do wodoru wynosił 1:4, a wydajność reakcji wynosiła p%?
Zadanie 1403
10 g żelaza rozpuszczono w kwasie siarkowym otrzymując roztwór siarczanu(VI) żelaza(II). Roztwór
zatężono i ochłodzono - otrzymano jasnozielone kryształy FeSO4·7H2O z wydajnością 65%. Kryształy
odsączono i rozpuszczono w 100 ml wody destylowanej. Do otrzymanego roztworu dodano nadmiar
roztworu wodorotlenku sodu. Przez otrzymaną zawiesinę wodorotlenku żelaza(II) (wydajność
otrzymywania 99%) przepuszczano powietrze w wyniku czego powstał wodorotlenek żelaza(III).
Galaretowaty osad odsączono, wysuszono i zważono. Wydajność otrzymywania Fe(OH)3 wynosiła 85%.
Następnie osad wyprażono uzyskując (z niemal 100% wydajnością) tlenek żelaza(III). Schemat
przeprowadzonych reakcji przedstawiono poniżej.
Fe → FeSO4·7H2O → Fe(OH)2 → Fe(OH)3 → Fe2O3
Oblicz masę otrzymanego tlenku żelaza(III). Zaproponuj najkrótszą metodę rozwiązania tego zadania.
22
Zadanie 1404 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Zmieszano azot z wodorem w stosunku objętościowym 1:3. Oblicz, ile razy zmniejszy się objętość gazów
po osiągnięciu przez układ stanu równowagi, w temperaturze 500°C i w obecności katalizatorów, jeżeli
wiadomo, że powstaje wtedy amoniak NH3 z 50% wydajnością.
Zadanie 1405 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Stechiometryczną mieszaninę dwutlenku siarki i tlenu przepuszczono przez aparat kontaktowy do
otrzymywania SO3. Objętość mieszaniny opuszczającej aparat była o 20% mniejsza od objętości mieszaniny
wprowadzonej. Oblicz wydajność reakcji. Objętości gazów były mierzone w tych samych warunkach
ciśnienia i temperatury.
23
Ustalanie składu mieszanin stałych
Zadanie 1406 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Gęstość mieszaniny ozonu z tlenem w warunkach normalnych wynosi 1,61 g∙dm-3. Ustal skład tej
mieszaniny w procentach objętościowych i w procentach masowych.
Zadanie 1407 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
12 g węglanu wapnia prażono w otwartym naczyniu. Po pewnym czasie stwierdzono, że masa substancji w
naczyniu wynosi 9 g. Ile gramów węglanu wapnia uległo rozkładowi?
Zadanie 1408 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Azotan(V) wapnia, podczas ogrzewania, ulega rozkładowi na tlenek wapnia, dwutlenek azotu i tlen. W
otwartej probówce ogrzewano 10 g Ca(NO3)2 i po pewnym czasie stwierdzono, że masa substancji w
probówce wynosi 6,71 g.
a) Oblicz ile gramów CaO zawierała substancja w probówce po doświadczeniu.
24
Zadanie 1409 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Ile procent objętościowych tlenu zawierała mieszanka tlenu i azotu, jeśli po przepuszczeniu 40 dm3 nad
rozżarzoną miedzią przyrost masy w naczyniu z miedzią wyniósł 14,3 g?
Zadanie 1410 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
1,69 g technicznego siarczanu(VI) sodu rozpuszczono w wodzie i dodano nadmiar roztworu chlorku baru.
Masa wytrąconego osadu po odsączeniu, przemyciu i wysuszeniu wynosiła 1,88 g. Oblicz, ile procent
Na2SO4 zawierała techniczna sól przy założeniu, że nie była zanieczyszczona innymi siarczanami.
Zadanie 1411 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
3 g stopu glinu z cynkiem rozpuszczono w kwasie solnym i otrzymano 2,38 dm3 wodoru (warunki
normalne). Oblicz skład procentowy stopu.
Zadanie 1412 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Oblicz procentowy skład mieszaniny tlenku azotu(II) NO i tlenku azotu(V) N2O5, jeżeli 7,5 objętości
mieszaniny tych gazów reaguje, w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury, z 21,5 objętościami
wodoru, dając azot i parę wodną.
25
Zadanie 1413 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Poddano prażeniu próbkę mieszaniny węglanów: wapnia i magnezu. Otrzymana mieszanina tlenków miała
masę o połowę mniejszą niż masa wyjściowej próbki węglanów. Oblicz skład procentowy mieszaniny
węglanów.
Zadanie 1414 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Mieszaninę chlorku i jodku srebra przemywano na sączku wodą chlorową. W skutek ilościowego
przebiegu reakcji masa osadu zmalała o 6%. Oblicz skład procentowy wyjsciowej mieszaniny.
Zadanie 1415 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Na 10 g stopu magnezu z metalem M działano kwasem solnym i otrzymano 11,5 dm3 wodoru (w
przeliczeniu na warunki normalne). Jakie metale mogły być drugim składnikiem stopu, jeżeli stop zawierał
30% masowych magnezu, a drugi składnik również reagował z kwasem wydzielając wodór?
Zadanie 1416 Źródło: Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych zakres rozszerzony, K. M. Pazdro
Pod działaniem kwasu na 1 g stopu metali wydzieliło się 2,24 dm3 wodoru, w przeliczeniu na warunki
normalne. Jaki metal jest głównym składnikiem stopu? Jaka jest jego minimalna i maksymalna zawartość?
Wskazówka: Zawartość głównego składnika jest największa, gdy inne nie reagują z kwasem, a
najmniejsza, gdy drugi składnik stanowi metal o możliwie najniższej wartości stosunku masy atomowej do
wartościowości.
26
Zadanie 1417 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej, A. G. Kulman
Sylwinit (nawóz sztuczny) jest mieszaniną chlorku potasu KCl i chlorku sodu NaCl. Analiza wykazała, że
próbka sylwinitu zawiera 15% K. Ile procent KCl znajduje się w badanej próbce sylwinitu?
Zadanie 1418 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do pieca wapienniczego załadowano 5,00 t kamienia wapiennego zawierającego 92,0% CaCO3, 2,0%
MgCO3, 3,0% SiO2 i 3,0% H2O. Oblicz masę otrzymanego tlenku wapnia oraz ustal jego zawartość
procentową w otrzymanym produkcie.
Zadanie 1419 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do 94,0 cm3 mieszaniny wodoru i tlenku węgla(II) dodano 100 cm3 tlenu. Objętość mieszaniny po spaleniu
i całkowitym wykropleniu pary wodnej wynosiła 136,0 cm3. Oblicz skład wyjściowej mieszaniny wodoru i
tlenku węgla(II) w procentach objętościowych.
Zadanie 1420 Źródło: Zbiór zadań z chemii nieorganicznej, Z. Matysikowa, F. Karczyński, T. Bąk
Do spalenia 4 g mieszaniny wapnia i magnezu użyto 2,13 g tlenu. Podaj zawartość procentową wapnia i
magnezu w mieszaninie.
27
Zadanie 1421 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Techniczny chlorek sodu jest zanieczyszczony NaBr i NaI. W celu określenia zawartości domieszek 10,00 g
soli rozpuszczono w wodzie destylowanej. Do połowy otrzymanego roztworu dodano nadmiar wody
chlorowej. Po długotrwałym wstrząsaniu odparowano wodę i wysuszono próbkę do stałej masy.
Otrzymano 4,86 g osadu. Z drugą połową roztworu NaCl powtórzono podobną operację, przy czym
zamiast wody chlorowej użyto wody bromowej. Otrzymany osad miał masę 4,89 g. Napisz równania
przebiegających reakcji i oblicz zawartość NaBr i NaI w badanej próbce.
Zadanie 1422 Źródło: Konkurs chemiczny trzech wydziałów Politechniki Łódzkiej, 2014/15, etap I
Mieszaninę zawierającą CuSO4·5H2O i MgSO4·7H2O o masie 5,020 g ogrzewano do momentu otrzymania
bezwodnych soli, których masa wynosiła 2,988 g. Oblicz zawartość procentową CuSO4·5H2O w
mieszaninie uwodnionych soli.
Zadanie 1423 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Oblicz skład ilościowy mieszaniny złożonej z żelaza, miedzi i glinu, jeśli w wyniku działania na 13,0 g tej
mieszaniny wodnym roztworem NaOH wydzieliło się 6,72 dm3 gazu (warunki normalne), a jeśli na tę
samą ilość, tzn. 13,0 g mieszaniny, podziałano kwasem solnym, to wydzieliło się 8,96 dm3 gazu (warunki
normalne).
28
Zadanie 1424 Źródło: Zbiór zadań testowych z chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie, T. Bąk
W eudiometrze zmieszano 10 cm3 powietrza z 5 cm3 wodoru. Po spaleniu mieszaniny objętość gazów
wynosiła 8,72 cm3. Próbka powietrza zawierała:
□ 2 cm3 tlenu □ 2,093 cm3 tlenu □ 2,123 cm3 tlenu □ 2,421 cm3 tlenu
Zadanie 1425 Źródło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
Do całkowitego spalenia mieszaniny tlenku węgla(II) i acetylenu o objętości 70 dm3 zużyto 150 dm3 tlenu.
Oblicz procentową (objętościową) zawartość tlenku węgla i acetylenu w tej mieszaninie.
Zadanie 1426
W celu analizy stopu miedzi ze srebrem wykonano następujące analizy:
IIII: Na 12,00 g stopu podziałano gazowym fluorem. Masa otrzymanych fluorków wynosiła 16,00 g.
IIII: 12,00 g stopu rozpuszczono na gorąco w rozcieńczonym wodnym roztworze kwasu azotowego(V).
IIII: Wydzieliło się przy tym 1,561 dm3 gazu (warunki normalne).
IIII: Na próbkę 12 g stopu rozpuszczonego w kwasie azotowym podziałano nadmiarem roztworu chlorku
IIII: sodu. Wytrącił się biały osad który po odsączeniu i wysuszeniu zważono otrzymując wartość 10,01 g.
IIV: Na próbkę 12 g stopu rozpuszczonego w kwasie azotowym podziałano stężonym roztworem wodorotlenku
IIII: sodu. Zaobserwowano wytrącenie się szaroniebieskiego osadu. Roztwór ogrzano do wrzenia i zaobser-
IIII: wowano zmianę barwy osadu na czarną. Osad odsączono i wysuszono. Masa osadu wynosiła 13,68 g.
IIV: Do roztworu otrzymanego przez rozpuszczenie 12 g stopu w kwasie azotowym dodano nadmiar roztworu
IIII: chromianu potasu. Wytrącił się brunatny osad który (po odsączeniu i wysuszeniu) ważył 24,09 g.
IVI: Do roztworu uzyskanego w wyniku rozpuszczenia 12 g stopu w kwasie azotowym wprowadzono blaszkę
IIII: miedzianą. Na blaszce pojawiły się drobne, błyszczące kryształki. Po wyjęciu blaszki z roztworu, zdrapaniu
IIII: osadzonych kryształków, wytarciu, wysuszeniu i zważeniu blaszki okazało się, że jej masa zmalała o 2,26 g.
VII: 12 g stopu rozpuszczono w kwasie azotowym a następnie roztwór dopełniono wodą destylowaną do
IIII: objętości 250 cm3. Stężenie kationów miedzi Cu2+ w tym roztworze (oznaczone metodami spektrofoto-
IIII: metrycznymi) wynosiło 0,282 mol∙dm-3.
Twoim zadaniem będzie określenie molowego składu badanego stopu wykorzystując metodę graficzną.
Za masy molowe srebra, miedzi, fluoru, chromu i tlenu przyjmij następujące wartości:
MAg=107,87 g∙mol-1 MCu=63,55 g∙mol-1 MF=18,99 g∙mol-1 MCl=35,45 g∙mol-1 MO=15,99 g∙mol-1 MCr=51,99 g∙mol-1
Liczbę moli srebra oznacz jako y, liczbę moli miedzi oznacz jako x.
29
a) Opierając się na przeprowadzonym analizach zapisz osiem równań wiążących ze sobą liczbę moli srebra
x i liczbę moli miedzi y (zapisz wyrażenia na funkcje y=f(x). Prześledź poniższy przykład:
Ad I Zapiszmy równania reakcji przebiegających pomiędzy miedzią i srebrem a fluorem:
Cu + F2 → CuF2 2Ag + F2 → 2AgF
Z równań widzimy, że liczba moli metalu równa jest liczbie moli jego fluorku. Możemy więc zapisać:
nAgF = y nCuF₂ = x
Liczbę moli związku możemy zamienić na masę poprzez pomnożenie liczby moli przez masę molową:
mAgF = MAgF∙y = 126,86∙y mCuF₂ = MCuF₂∙x = 101,53∙x
Sumaryczna masa obu fluorków wynosiła 16,00 g, stąd:
mAgF + mCuF₂ = 16,00 więc 126,86∙y + 101,53∙x = 16,00
po przekształceniu otrzymujemy wzór na funkcję liniową:
y = -0,800∙x + 0,126
W ten oto sposób zapisaliśmy pierwszą z ośmiu relacji y=f(x).
Ad II Równania reakcji miedzi oraz srebra z rozcieńczonym kwasem azotowym wyglądają następująco:
____Cu + ____HNO3 → ____Cu(NO3)2 + ____NO↑ + ____H2O
____Ag + ____HNO3 → ____AgNO3 + ____NO↑ + ____H2O
Zbilansuj powyższe równania i na ich podstawie zapisz relację y=f(x).
Ad III Zapisz równanie reakcji przebiegającej podczas dodawania do badanego roztworu chlorku sodu.
Następnie zapisz relację y=f(x). Pamiętaj, że relacje mogą przyjąć formę typu y=constans lub x=constans.
Ad V Jaka/jakie reakcje zachodzą między roztworem stopu w kwasie azotowym a roztworem chromianu
potasu? Co wchodzi w skład osadu? Zapisz relację y=f(x).
30
Ad VI Zapisz równanie reakcji przebiegającej między roztworem a blaszką miedzianą. Czym są błyszczące
kryształki? Z czym można powiązać ubytek masy miedzianej płytki? Zapisz koleją relację y=f(x).
Ad VII Jakich informacji dostarcza nam pomiar stężenia kationów miedzi w roztworze uzyskanym przez
rozpuszczenie stopu w kwasie azotowym? Jaką relację typu y=f(x) można zapisać tym razem?
Ad VIII Jaką dodatkową relację typu y=f(x) można zapisać opierając się na danych przedstawionych w
zadaniu?
b) Nanieś starannie wszystkie uzyskane relacje y=f(x) na jeden wykres. Zauważ, że skala na osiach jest
zmieniona.
0,09
0,08
y: liczba moli srebra [mol]
0,07
0,06
0,05
0,04
0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,11 0,12 0,13
x: liczba moli miedzi [mol]
31
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
e) Korzystając z wykresu odczytaj skład molowy badanej próbki stopu (ile moli srebra oraz ile moli miedzi
wchodziło w skład 12,00 g stopu). Podaj także stosunek liczby moli srebra do liczby moli miedzi w stopie.
_____________________________________________________________________________________
f) Korzystając z wielu zaprezentowanych metod analizy stopu zaproponuj krótszą metodę (z przynajmniej
ilu etapów / analiz musi się ona składać?), a przy tym najbardziej dokładną, którą można wykorzystać w
przyszłości do analizy stopów miedzi ze srebrem.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Zadanie 1427
Próbkę wodorotlenku potasu o masie 200,0 g wystawiono na działanie gazowego dwutlenku węgla. Po
pewnym czasie masa próbki wzrosła do 230,0 g.
a) Zapisz równanie reakcji zachodzącej między wodorotlenkiem potasu a dwutlenkiem węgla.
_____________________________________________________________________________________
b) Oblicz jaki procent masy otrzymanej próbki stanowi nieprzereagowany wodorotlenek potasu. Załóż, że
woda powstająca w trakcie reakcji także została zaabsorbowana przez wodorotlenek potasu (jest
higroskopijny).
Zadanie 1428 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do mieszaniny Zn i ZnO o masie m, w której tlen stanowi 15%, dodano nadmiaru kwasu solnego. Objętość
wydzielonego wodoru (zmierzona w warunkach normalnych) wynosi 896 cm3. Oblicz masę mieszaniny (m).
Zadanie 1429 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
W wyniku prażenia w wysokiej temperaturze do stałej masy mieszaniny CaCO3 i Ca(HCO3)2 masa próbki
zmalała o 6,4 g, a objętość wydzielonego CO2 (zmierzona w warunkach normalnych) wynosiła 2,8 dm3.
Oblicz masę prażonej próbki oraz jej skład procentowy.
32
Zadanie 1430 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę składającą się z MgSO4∙7H2O i CuSO4∙5H2O, o masie 7,45g, rozpuszczono w wodzie, a następnie
dodano nadmiaru wodnego roztworu BaCl2. Otrzymany osad po wyprażeniu ważył 6,99 g. Podaj masę
siedmiowodnego siarczanu(VI) magnezu zawartego w analizowanej próbce.
33
Ustalanie składu ilościowego mieszanin gazowych
Zadanie 1431
Do całkowitego spalenia 5 litrów mieszaniny metanu CH4 i acetylenu C2H2 zużyto 12 litrów tlenu.
Ile litrów metanu i ile litrów acetylenu zawierała mieszanina?
Zadanie 1432 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Pewną objętość mieszaniny gazowej składającej się z CO, H2 i CH4, w której stosunek molowy
CO : H2 : CH4 jest równy 4 : 2 : 1, spalono całkowicie w stechiometrycznej ilości tlenu, która wynosi
2,24 dm3. Objętość tlenu podana jest w warunkach normalnych, Oblicz objętość spalanej mieszaniny w
tych samych warunkach.
Zadanie 1433 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
1 mol mieszaniny zawierającej CO, C3H8 i C4H10 spalono całkowicie w 112 dm3 tlenu (objętości gazów
odniesione do warunków normalnych). Stosunek liczby moli w produktach reakcji wynosił
CO2 : H2O : O2 = 10 : 12 : 1. Oblicz w procentach objętościowych skład spalanej mieszaniny.
Zadanie 1434 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Mieszaninę gazową, o objętości V, składającą się z C2H6, CH4 i CO2, spalono całkowicie w
stechiometrycznej ilości tlenu. Stosunek liczby moli CO2 do liczby moli H2O w produktach reakcji jest
równy 5 : 4. Podaj, w jakim stosunku molowym występują gazy w mieszaninie wyjściowej, jeżeli
wiadomo, że objętość spalanej mieszaniny i objętość zużytego tlenu, zmierzone w tych samych warunkach
temperatury i ciśnienia, są sobie równe.
34
Zadanie 1435 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, M. Węglewska
Próbkę gazu wodnego, składającego się z wodoru, tlenku węgla, dwutlenku węgla i azotu o objętości
40 cm3 poddano analizie ilościowej. Najpierw usunięto CO2 roztworem wodorotlenku potasu, a resztę,
38 cm3, zmieszano z 20 cm3 tlenu i zapalono iskrą elektryczną. Objętość powstałego przez utlenienie CO
dwutlenku węgla wraz z azotem i nadmiarem tlenu po przywróceniu pierwotnej temperatury i ciśnienia
wynosiła 20 cm3. Następnie poddano gaz ponownie działaniu ługu potasowego, w celu usunięcia CO2. Po
tej operacji objętość reszty gazu (N2 i nadmiar O2) wynosiła 4 cm3. Jaki był procentowy skład
(objętościowy) badanego gazu wodnego?
Zadanie 1437 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Utlenianie amoniaku powietrzem do NO można, przy odpowiednio dobranym katalizatorze i w
odpowiedniej temperaturze, przeprowadzić z wydajnością praktycznie równą 100%. Stosunek molowy
O2 : NH3 w substratach powinien być bliski 2:1. Oblicz stosunek molowy składników mieszaniny
poreakcyjnej, otrzymanej z wydajnością reakcji 100%, przy stosunku molowym tlenu do amoniaku
równym 2:1.
35
36
Ustalanie składu jakościowego mieszanin gazowych
Zadanie 1438 Źródło: Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej, M. Węglewska
W 15 cm3 jednego z tlenków azotu zmieszano z 30 cm3 wodoru i mieszaninę tę zapalono. Po wybuchu
(oprócz wody) pozostało 30 cm3 mieszaniny azotu i wodoru. Podaj wzór badanego tlenku azotu.
Zadanie 1439 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Dwa węglowodory nasycone tworzą mieszaninę gazową, w której stosunek molowy składników jest
równy 2 : 3. Mieszaninę tę spalono całkowicie w tlenie i otrzymano 1,6 mola CO2 oraz 2,1 mola H2O. Ustal
wzory węglowodorów, które mogą tworzyć mieszaninę spełniającą warunki zadania.
Zadanie 1440 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
11,2 dm3 gazowej mieszaniny dwóch węglowodorów, o takiej samej liczbie atomów węgla w cząsteczce,
spalono całkowicie w tlenie. Objętość otrzymanego CO2 jest równa 33,6 dm3 (objętości gazów odniesione
są do warunków normalnych), a masa wydzielonej wody jest równa 30,6 g. Zaproponuj wzory
węglowodorów i ustal stosunek molowy, w jakim występują te węglowodory w mieszaninie.
37
Stechiometria reakcji w roztworach wodnych
Zadanie 1625 Źródło:
ódło: Zadania (...) dla kandydatów na (...) uczelnie techniczne, S. Banaszkiewicz, J. Borycki, W. T. Kacperski
W jakim stosunku należy zmieszać roztwór H2SO4 o stężeniu 1,5 mol∙dm-3 z roztworem KOH o stężeniu 2
mol∙dm-3, aby otrzymać roztwór obojętny?
Zadanie 1626 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap krajowy, część I, 2016
Próbki zawierające 0,040 mola jonów chloranowych(I) zmieszano z różnymi objętościami wodnego roztworu
H2O2 o stężeniu 1,0 mol∙dm-3. Który wykres poprawnie prezentuje liczbę moli tlenu wydzielonego w reakcji
próbki jonów chloranowych(I) z różnymi objętościami H2O2?
OCl-(aq) + H2O2(aq) → Cl-(aq) + H2O(c) + O2(g)
□ □ □ □
Zadanie 1627 Źródło: Próbne arkusze maturalne: Matura. Chemia. Poziom rozszerzony, seria Zdasz.to, WSiP
Jony chlorkowe, obok jonów węglanowych i siarczanowych(VI), są podstawowymi anionami
występującymi w wodach powierzchniowych. Zawartość jonów chlorkowych w wodach naturalnych
wynosi od 10-5% w wodach opadowych do 13% w Morzu Martwym. W stężeniach powyżej 250 mg·dm-3
chlorki są szkodliwe dla roślin. Zawartość chlorków w wodzie jest jednym z parametrów określających
klasę czystości wody. W Polsce woda o klasie czystości:
więcej jonów Cl- niż 250 mg·dm-3;
III. nie może zawierać więce
III. nie może zawierać więcej jonów Cl- niż 300 mg·dm-3;
III. nie może zawierać więcej jonów Cl- niż 400 mg·dm-3.
Określ, do której klasy czystości wody należy zaliczyć badaną próbkę wody naturalnej, jeśli na strącenie
jonów Cl- z próbki tej wody o objętości 250 cm3 zużyto 17,5 cm3 roztworu AgNO3 o stężeniu 0,05 mol·dm-3.
W tym celu oblicz najpierw stężenie jonów chlorkowych w badanej próbce w mg·dm-3.
91
Zadanie 1629 Źródło:
ódło: CKE Informator o egzaminie maturalnym z chemii od roku szkolnego 2014/2015
Wykonano doświadczenie przedstawione na schematycznym rysunku.
HNO3(aq)
KOH(aq) + alkoholowy
roztwór fenoloftaleiny
Zadanie 1630 Źródło: Chemia. Zbiór zadań dla szkół średnich, A. Reych
Z 500 cm3 roztworu chlorku baru strącono całkowicie jony baru uzyskując 23,3 g siarczanu(VI) baru. Jakie
było stężenie molowe badanego roztworu chlorku baru?
92
Zadanie 1631 Źródło: Chemia. Wybór testów dla maturzystów i kandydatów na studia, A. Persona
Jeżeli na całkowite strącenie jonów srebra zawartych w 10 cm3 0,1 molowego roztworu AgNO3 zużyto 10
cm3 0,05 molowego roztworu nieznanego chlorku, to wzór tego chlorku ma postać ogólną:
□ X2Cl □ XCl □ XCl4 □ XCl2
Zadanie 1632
W jakim stosunku masowym należy zmieszać 25% roztwór HBr z 40% roztworem KOH oraz wodą aby
otrzymać roztwór KBr o stężeniu 10%?
Zadanie 1633 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Zmieszano roztwory NaOH i H2SO4 w stosunku masowym 1 : 2,45. W jakim stosunku liczbowym muszą
pozostawać ich stężenia procentowe, aby tak otrzymany roztwór był obojętny?
Zadanie 1634 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do 80 g roztworu NaOH dodano stechiometryczną ilość kwasu solnego. W wyniku reakcji otrzymano
200 g roztworu NaCl 29,25-procentowego. Oblicz stężenia procentowe użytych do reakcji roztworów oraz
masę kwasu solnego.
Zadanie 1635 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Oblicz w jakim stosunku masowym zmieszano 5-procentowy kwas solny z chlorkiem sodu, jeżeli po
zobojętnieniu 100 g tego roztworu wodorotlenkiem sodu i całkowitym odparowaniu wody podwoiła się
masa NaCl.
93
Zadanie 1636 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Do zobojętnienia 10 cm3 roztworu siarczanu(VI) sodu zakwaszonego kwasem siarkowym(VI) zużyto 4 cm3
0,1-molowego roztworu NaOH. Do zobojętnionego roztworu dodano roztworu BaCl2 w nadmiarze i
strącono osad o masie 0,1631 g. Oblicz stężenie molowe Na2SO4 i H2SO4 w wyjściowym roztworze.
Zadanie 1637 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Odważkę zanieczyszczonego chlorku wapnia i chemicznie czystego chlorku baru, o łącznej masie
m-14,5650 g, rozpuszczono w wodzie i uzyskano roztwór o objętości 1 dm3. Z tak otrzymanego roztworu
pobrano dwie próbki, o objętości 50 cm3 każda. Do pierwszej próbki dodano nadmiar fosforanu(V) sodu;
masa strąconego osadu wynosiła 0,6105 g. Do drugiej próbki dodano nadmiaru azotanu(V) srebra; masa
strąconego osadu wynosiła 1,2915 g.
a) Oblicz stężenia molowe CaCl2 i BaCl2 w wyjsciowym roztworze
b) Oblicz procentową zawartość zanieczyszczeń w CaCl2.
Zadanie 1638 Źródło: Zbiór (...) z rozwiązaniami. Stechiometria, J. Sygniewicz, R. Marcinkowski, W. Zewald, M. Torbicka
Próbkę o masie 4 g, składającą się z miedzi i cynku, wrzucono do 200 cm3 kwasu solnego o stężeniu Cm. Po
zakończeniu reakcji roztwór rozcieńczono do objętości 250 cm3. Stężenie molowe jonów H+ w tym
roztworze jest równe 0,4 mol∙dm-3, jonów zaś Cl- 0,64 mol∙dm-3.
a) Oblicz stężenie molowe kwasu solnego Cm,
b) Oblicz skład procentowy próbki.
94
Zadanie 1639 Źródło: Olimpiada Chemiczna, USA, etap okręgowy, 2002
Jakie produkty otrzymamy, jeżeli zmieszamy równe objętości roztworu siarczanu(VI) miedzi(II)
i wodorotlenku baru o takich samych stężeniach molowych?
□ Ba2+(aq), Cu2+(aq), OH–(aq) i SO42–(aq) □ Cu(OH)2(s), Ba2+(aq) i SO42–(aq)
2+ –
□ BaSO4(s), Cu (aq) i OH (aq) □ BaSO4(s) and Cu(OH)2(s)
95