Οριστική Δήλωση Θέματος ΔΕ (Εντυπο Β)

Α1. Τίτλος του θέματος της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας *

Ο προτεινόμενος τίτλος πρέπει να είναι σύντομος αλλά σαφής και περιεκτικός.
(<300 χαρακτήρες, <~50 λέξεις, με ή χωρίς υπότιτλο)

Διδασκαλία μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες: οι επιμορφωτικές ανάγκες

των καθηγητών μουσικών οργάνων των Μουσικών Σχολείων.

Α2. Τίτλος του θέματος της Μεταπτυχιακής ΔΕ στην Αγγλική γλώσσα *

(<300 χαρακτήρες, <~50 λέξεις, με ή χωρίς υπότιτλο)

Teaching students with learning difficulties: the training needs of musical

instrument instructors in public secondary Music Schools.

Β. Σημασία - αναγκαιότητα του θέματος που προτείνετε για διερεύνηση *

(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)

Σημαντικό ποσοστό μαθητών παρουσιάζουν διαφόρων ειδών μαθησιακές δυσκολίες που

απαιτούν κατάλληλους χειρισμούς και διδακτικές στρατηγικές από τους εκπαιδευτικούς,
έτσι ώστε να καταφέρουν τα παιδιά αυτά να ανταποκριθούν με επιτυχία στο αναλυτικό
πρόγραμμα του σχολείου. Τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι μαθητές με μαθησιακές
δυσκολίες μπορεί να είναι γνωστικής, συναισθηματικής ή κοινωνικής φύσης και το σχολείο
οφείλει να τους βοηθήσει έτσι ώστε να μη δημιουργηθούν εμπόδια στην προσωπική τους
ανάπτυξη εξαιτίας αυτών των ιδιαιτεροτήτων. Πολλές είναι οι έρευνες που υποστηρίζουν
ότι η ενασχόληση με τη Μουσική μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων
μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες και να συμβάλει στην κοινωνική και συναισθηματική
τους πρόοδο. Στο πλαίσιο αυτό, η φύση της διδασκαλίας των μαθημάτων μουσικών
οργάνων στα Μουσικά Σχολεία καθιστά μεν πιο εύκολη την εξατομικευμένη προσέγγιση της
κάθε ιδιαιτερότητας, αλλά ταυτόχρονα κάνει και πιο εμφανή και έντονη την αδυναμία του
εκπαιδευτικού να χειριστεί με τον κατάλληλο τρόπο τέτοιες περιπτώσεις, αν δεν είναι ειδικά
καταρτισμένος. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών -στα πλαίσια της επαγγελματικής
ανάπτυξης και της δια βίου εκπαίδευσης-, εντάσσεται στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων
και πρέπει να σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπ’ όψη αφ’ ενός τις προϋποθέσεις
αποτελεσματικής μάθησης ενηλίκων κι αφ’ ετέρου τις απόψεις των ίδιων των
εκπαιδευόμενων. Με δεδομένη λοιπόν την αύξηση του μαθητικού πληθυσμού με
μαθησιακές ιδιαιτερότητες στις τάξεις των Γενικών, συνεπώς και των Μουσικών Σχολείων,
με την παρούσα έρευνα θέλουμε να διερευνήσουμε εις βάθος τις επιμορφωτικές ανάγκες
των εκπαιδευτικών μουσικών ειδικεύσεων, όπως τις αντιλαμβάνονται οι ίδιοι μέσα από την
καθημερινή επαφή με τους μαθητές που αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα.
Γ. Συμβολή των αποτελεσμάτων της διπλωματικής εργασίας στην κεκτημένη
γνώση *
(πρωτοτυπία θέματος προς διερεύνηση)
(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)
Παρόλο που στη σχετική βιβλιογραφία εντοπίζονται αρκετές έρευνες στο πεδίο της
διερεύνησης των εκπαιδευτικών / επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών διαφόρων
κλάδων, τόσο της Πρωτοβάθμιας, όσο και της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η ανάδειξη
των ιδιαίτερων αναγκών των καθηγητών μουσικών ειδικεύσεων των Μουσικών Σχολείων
για στοχευμένη επιμόρφωση πάνω σε ζητήματα διαχείρισης μαθησιακών δυσκολιών είναι
ένα πεδίο που δεν έχει καθόλου διερευνηθεί. Η ιδιαιτερότητα της διδασκαλίας του
μαθήματος του υποχρεωτικού μουσικού οργάνου και του οργάνου επιλογής στα μουσικά
σχολεία -μαθήματα που διδάσκονται ατομικά- καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη
υποστήριξης των εκπαιδευτικών που αισθάνονται ότι δεν έχουν τα εφόδια για να
διαχειριστούν τις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών τους. Η συστηματική
διερεύνηση των εκπαιδευτικών αναγκών τους λοιπόν, ελπίζουμε ότι θα αναδείξει τη
διάσταση που υπάρχει ανάμεσα στη ζητούμενη και στην προσφερόμενη επιμόρφωση της
συγκεκριμένης ειδικότητας εκπαιδευτικών και θα αποτελέσει το πρώτο βήμα, ώστε οι
φορείς που θεσμικά είναι αρμόδιοι για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών να σχεδιάσουν
και να υλοποιήσουν εξειδικευμένα προγράμματα επιμόρφωσης, σε τομείς όπως είναι η
Ειδική Αγωγή, πεδίο όπου οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί διαπιστώνουν αδυναμίες και χρειάζονται
υποστήριξη κατά την άσκηση του διδακτικού τους έργου.

Δ. Στόχος και ερευνητικά ερωτήματα ή υποθέσεις *

(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)

Στόχος της προτεινόμενης έρευνας στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας είναι η
ουσιαστική διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτικών μουσικών
ειδικεύσεων που διδάσκουν τα μαθήματα μουσικών οργάνων στα Μουσικά Σχολεία, όπως
έχουν προκύψει από την καθημερινή προσωπική επαφή τους με μαθητές που
αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες μαθησιακές δυσκολίες.

Με βάση τον παραπάνω στόχο, προκύπτουν τα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα:

1. Πόσο έτοιμοι είναι οι καθηγητές μουσικών ειδικεύσεων να διαχειριστούν τις

μαθησιακές ιδιαιτερότητες που έχουν συναντήσει σε μαθητές τους; Ποιες είναι οι γνώσεις,
απόψεις και δεξιότητές τους σε θέματα διδασκαλίας μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες;

2. Ποιο θεωρούν ότι θα πρέπει να είναι το περιεχόμενο της επιμόρφωσής τους,

προκειμένου να ανταπεξέλθουν σε θέματα εκπαίδευσης μαθητών με ειδικές ανάγκες;

3. Ποια, κατά τη γνώμη τους, είναι τα χαρακτηριστικά της καταλληλότερης επιμόρφωσης

για το θέμα αυτό; (φορείς επιμόρφωσης, μορφή, τύπος, διάρκεια, τόπος, χρόνος)

4. Υπάρχει διαφοροποίηση των αναγκών των εκπαιδευτικών μουσικής ανάλογα με το

προφίλ τους; (ηλικία, φύλο, ειδίκευση, σπουδές, προϋπηρεσία)
Ε. Μέθοδος προσέγγισης ή/και ανάπτυξης του θέματος *
(ερευνητική διαδικασία, συμμετέχοντες, εργαλείο/α συλλογής δεδομένων)
(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)

Με στόχο την εις βάθος διερεύνηση των σκέψεων και των απόψεων των εκπαιδευτικών που
διδάσκουν το ατομικό μάθημα μουσικού οργάνου στα Μουσικά Σχολεία, αναφορικά με τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη διδασκαλία παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες,
επιλέγουμε ως καταλληλότερη την ποιοτική προσέγγιση, μέσω ημι-δομημένων
συνεντεύξεων, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα για ελεύθερη έκφραση των εμπειριών και
των συναισθημάτων των ερωτωμένων σε θέματα που αναφέρονται στις επιμορφωτικές
ανάγκες τους. Όπως διαφαίνεται από τη διατύπωση του στόχου της προτεινόμενης έρευνας,
ο πληθυσμός στόχος θα είναι οι καθηγητές μουσικών ειδικεύσεων που διδάσκουν το
μάθημα του ατομικού οργάνου σε Μουσικά Σχολεία. Δεδομένου ότι ο στόχος της έρευνάς
μας δεν είναι να οδηγηθούμε σε γενικεύσιμα αποτελέσματα στον πληθυσμό, αλλά να
διερευνήσουμε σε βάθος το κεντρικό μας φαινόμενο, θα επιλέξουμε δειγματοληψία μη
πιθανοτήτων. Λόγω της εύκολης πρόσβασης σε ικανοποιητικό αριθμό εκπαιδευτικών της
συγκεκριμένης ειδικότητας, αφού και η ίδια η ερευνήτρια εργάζεται για αρκετά χρόνια σε
διάφορα Μουσικά Σχολεία της χώρας, από τους τους καθηγητές μουσικών ειδικεύσεων οι
οποίοι προσφέρονται να συμμετέχουν στην έρευνά μας, θα επιλέξουμε να συμπεριλάβουμε
στο δείγμα μας εκείνους οι οποίοι έχουν συναντήσει τις περισσότερες περιπτώσεις μαθητών
με μαθησιακές δυσκολίες. Πρόκειται για ένα δείγμα σκοπιμότητας, για τις ανάγκες
διεξαγωγής της συγκεκριμένης έρευνας. Μετά την ολοκλήρωση του υλικού, μέσω της
θεματικής ανάλυσης των δεδομένων με βάση τους άξονες που θα ορίσουμε στην πορεία της
έρευνας, θα αποκωδικοποιήσουμε το λεκτικό περιεχόμενο των αφηγήσεων των
συμμετεχόντων στην έρευνα και θα ερμηνεύσουμε τα ευρήματα με ποιοτικούς όρους.

Ζ. Προσδοκώμενα αποτελέσματα *
(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)

Από την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας αναδείχθηκαν δυο βασικά ζητήματα:
1. Τόσο σε ελληνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, παρατηρείται η γενικότερη ανάγκη για
πιο στοχευμένο σχεδιασμό προγραμμάτων και πιο συστηματική οργάνωση της
επιμόρφωσης που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς.
2. Αναφορικά με το συγκεκριμένο πεδίο της διαχείρισης των μαθησιακών δυσκολιών
στη σχολική τάξη υπογραμμίζεται επίσης η έλλειψη προσφοράς σχετικών θεματικών
ενοτήτων / μαθημάτων στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών των καθηγητικών
σχολών.
Με βάση τα παραπάνω, αναμένεται ότι τα αποτελέσματα της προτεινόμενης έρευνας
θα αναδείξουν την ελλιπή κατάρτιση των καθηγητών μουσικών ειδικοτήτων σε θέματα
διαχείρισης μαθησιακών δυσκολιών και, συνεπώς, την αναγκαιότητα σχεδιασμού
σχετικών προγραμμάτων επιμόρφωσης.

Η. Ενδεικτική βιβλιογραφία *
(έως 1.800 συνολικά χαρακτήρες μαζί με τα κενά, ~περίπου 250 λέξεις)

Βασιλείου, Ε. & Χαριτάκη, Γ. (2016, Απρίλιος). Διερεύνηση των απόψεων των

εκπαιδευτικών της Γενικής Τάξης για την ένταξη μαθητών με Ειδικές Μαθησιακές
Ανάγκες. 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 236-248.
http://dx.doi.org/10.12681/edusc.161
Βεργίδης, Δ. (2012). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα ως διάσταση της
εκπαιδευτικής πολιτικής. Επιστήμη και Κοινωνία. Επιθεώρηση πολιτικής και
ηθικής θεωρίας, 29, 97-126.
Βοζαΐτης, Γ., Υφαντή, Α., Βεργίδης, Δ. (2016). Θέσεις Σχολικών Συμβούλων για τη
συμβολή τους στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 61, 32-54.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας: Νέα
Συμπληρωμένη και Αναθεωρημένη Έκδοση. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Creswell, J. (2016). Η Έρευνα στην Εκπαίδευση. Σχεδιασμός, Διεξαγωγή και Αξιολόγηση
Ποσοτικής και Ποιοτικής Έρευνας. Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος ΊΩΝ.
Κεραμίδα, Κ., & Βαϊούλη, Π. (2017). Διαφοροποιημένη διδασκαλία στη μουσική
εκπαίδευση: Απόψεις και προβληματισμοί καθηγητών μουσικής πρωτοβάθμιας
εκπαίδευσης. Approaches: Ένα Διεπιστημονικό Περιοδικό Μουσικοθεραπείας,
Πρώτη Ματιά, 1-14.
Λουκίδου, Α. (2013). Οι εκπαιδευτικές ανάγκες του προσωπικού της Α/θμιας
Εκπαίδευσης που εργάζεται με μαθητές στο φάσμα του αυτισμού. (Διπλωματική
Εργασία). Πάτρα. ΕΑΠ.
Overy, K. (2003). Dyslexia and Music. Annals of the New York Academy of Sciences, 999(1),
497–505. doi:10.1196/annals.1284.060
Σακκούλης, Δ., Ασημάκη, Α., & Βεργίδης, Δ. (2017). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών:
ζητήματα ορισμού και τυπολογίας. Η ελληνική εμπειρία και οι διεθνείς τάσεις.
Εκπαιδευτικός Κύκλος, 5(1), 104 – 126.
Salvador, K. (2010). Who Isn’t a Special Learner? A Survey of How Music Teacher
Education Programs Prepare Future Educators to Work with Exceptional
Populations. Journal of Music Teacher Education, 20(1), 27–38.
doi:10.1177/1057083710362462