1

หลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทํา

หลักสูตรโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
กลุมอาชีพพาณิชยกรรมและบริการ

สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงศึกษาธิการ
 2

คํานํา

การจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ตองมุงเนนการพัฒนา
เพื่อเพิ่มศักยภาพและขีดความสามารถของประชาชนกลุมเปาหมาย ใหสามารถประกอบอาชีพ สรางรายไดที่
มั่งคั่งและมั่นคง เปนบุคคลที่มีวินัย เปยมไปดวยคุณธรรม จริยธรรม มีจิตสํานึกรับผิดชอบตอตนเอง ผูอื่น
และสังคม เนนการจัดการศึกษาที่ยึดพื้นที่เปนฐาน โดยสถานศึกษาตองวิเคราะหศักยภาพ 5 ดาน ของแตละ
พื้นที่ ไดแก ศักยภาพดานทรัพยากรธรรมชาติ ศักยภาพดานภูมิอากาศ ศักยภาพดานภูมิประเทศ ศักยภาพ
ดานศิลปวัฒนธรรมประเพณี และศักยภาพดานทรัพยากรมนุษย และวิเคราะหขอมูลวิถีการดําเนินชีวิต ความ
ตองการ และประชาชนในภู มิภ าคตางๆ ที่เ ปน ผูใ ชบริการผลผลิตของสถานศึ กษา การวิเคราะหขอมูล
ดังกลาวจะนํามาสูการกําหนดหลักสูตรอาชีพที่สถานศึกษาจะจัดการเรียนการสอน
การจัดการศึกษาของสํานักงาน กศน. เพื่อตอบสนองนโยบายดังกลาว จึงตองปรับเปลี่ยน
กระบวนการจัดการเรียนรู ที่เนนการปฏิบัติจริง มีการศึกษาดูงานเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรูจากผูมีประสบการณ
ในอาชีพโดยตรง ผูสอนเปนวิทยากรที่มีความรู ความสามารถ และเปนผูประกอบการในอาชีพนั้น ๆ ให
ความสําคัญตอการประเมินผลการจบหลักสูตรที่เนนทักษะ ความสามารถ และการมีผลงาน ชิ้นงาน ที่ได
มาตรฐานออกสู ต ลาดได การพั ฒ นาหลั ก สู ต รอาชี พ จึ ง ต อ งปรั บ ใหม โ ดยการพั ฒ นาให ค รบวงจร
ประกอบดวย ชองทางการประกอบอาชีพ ทักษะของอาชีพ การบริหารจัดการ และโครงการอาชีพพรอม
แหลงเงินทุน และใหผูเรียนที่เรียนจบจากหลักสูตรอาชีพมีความมั่นใจวาจะสามารถประกอบอาชีพสราง
รายได ไดอยางแทจริง จึงขอใหสถานศึกษาที่นําหลักสูตรที่ไดพัฒนาแลวนั้น นํามาคัดเลือกใหเหมาะสมกับ
ความตองการของพื้นที่ และนําไปอนุมัติใชในการจัดการเรียนการสอนตอไป
หลักสูตรอาชีพที่พัฒนาขึ้นไดปรับปรุงจากหลักสูตรอาชีพที่สถานศึกษาในแตละจังหวัด
พัฒนาเปนฉบับรางมาแลว สํานักงาน กศน. นํามาพัฒนาเนื้อหาสาระใหครบวงจรและกําหนดระยะเวลาใน
การเรียนใหเหมาะสม โดยไดรับความรวมมือเปนอยางดีจาก สถาบัน กศน.ภาค สํานักงาน กศน.จังหวัด
สถานศึกษา วิทยากร ภูมิปญญา และผูที่เกี่ยวของ มารวมพิจารณาและตรวจสอบความถูกตองจึงทําใหการ
ดําเนินการจัดทําหลักสูตรในครั้งนี้เสร็จสิ้นไปดวยดี สํานักงาน กศน. ขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้

(นายประเสริฐ บุญเรือง)
เลขาธิการ กศน.
 3

สารบัญ
หนา
คํานํา
สารบัญ
ความเปนมา……………………….………………………………………………………… 1
หลักการของหลักสูตร....…………………………………………………………………… 2
จุดหมาย……………………………………………………………………………………… 2
กลุมเปาหมาย……..………………………………………………………………………… 2
ระยะเวลา……..…………..………………………………………………………………… 2
โครงสรางหลักสูตร
- ชองทางการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน………………………… 3
- ทักษะการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน…………………………… 3
- การบริหารจัดการในการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน…………… 4
- โครงการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน………….………………… 4
การจัดกระบวนการเรียนรู…  ……………………….………………………………………… 4
สื่อการเรียนรู............................................................................................................................. 4
การวัดและประเมินผล……………………………..………………………………………… 4
การจบหลักสูตร………………………….…………………………………………………… 5
เอกสารหลักฐานการศึกษา………….………………….……………………………………… 5
การเทียบโอน……………………….………………………………………………………… 5
บรรณานุกรม ………………………………………………………………………………… 5
ภาคผนวก 6
- ใบความรู…  ……………………………………………………………………… 7
- รายละเอียดโครงสรางหลักสูตร ………………………………………………… 91
คณะผูจัดทํา ................................................................................................................................ 97
 1

หลักสูตรโหราศาสตรไทยขัน้ พื้นฐาน
จํานวน 200 ชั่วโมง
กลุมอาชีพพาณิชยกรรมและบริการ

ความเปนมา
สืบเนืองจากกระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดยุทธศาสตร 2555 ภายใตกรอบเวลา 2 ป ที่จะพัฒนา 5
ศักยภาพของพื้นที่ใน 5 กลุมอาชีพใหม ใหสามารถแขงขันไดใน 5 ภูมิภาคหลักของโลก “รูเขา รูเรา เทาทัน
เพื่อแขงขันไดในเวทีโลก” ตลอดจนกําหนดภารกิจที่จะยกระดับการจัดการศึกษาเพื่อเพิ่มศักยภาพและขีด
ความสามารถใหประชาชนไดมีอาชีพที่สามารถสรางรายไดที่มั่นคง มั่งคั่ง มุงพัฒนาคนไทยใหไดรับ
การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพและการมีงานทําอยางมีคุณภาพอยางทั่วถึงและเทาเทียมกัน ประชาชนมีรายได มี
งานทําอยางยั่งยืน และมีความสามารถเชิงการแขงขันทั้งในระดับภูมิภาคอาเซียนและระดับสากล ดังนั้น
การจัดการศึกษาอาชีพในปจจุบันจะตองมุงพัฒนาประชากรของประเทศใหมีความรูความสามารถ และ
ทักษะในการประกอบอาชีพ เนนการบูรณาการใหสอดคลองกับศักยภาพดานตางๆ ซึ่งเปนการจัดการศึกษา
ตลอดชีวิตในรูปแบบใหมที่สรางความมั่นคงใหแกประชาชนและประเทศชาติ ตลอดจนสามารถแกปญหา
การวางงานและสงเสริมความเขมแข็งใหแกเศรษฐกิจชุมชน
จากนโยบายและจุดเนนในการดําเนินงานประจําปงบประมาณ 2555 ของกระทรวงศึกษาธิการ และ
สํานักงาน กศน. ที่มุงเนนการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทําใน 5 กลุมอาชีพ ประกอบดวย กลุมอาชีพ
ดานเกษตรกรรม ดานอุตสาหกรรม ดานพาณิชยกรรม ดานความคิดสรางสรรค และดานอํา นวยการและ
อาชีพเฉพาะทาง ซึ่งเปนการศึกษาตอเนื่องเพื่อการพัฒนายั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
การเลือกประกอบอาชีพในภาวะเศรษฐกิจยุคปจจุบัน จําเปนตองมีขอมูลพื้นฐานในหลักสูตรใน
หลาย ๆ ดาน ทั้งดานการผลิต และความตองการของตลาดแรงงานในสาขาอาชีพตางๆ กลุมอาชีพสาขา
พาณิชยกรรมก็เปนทางเลือกหนึ่งในการเลือกประกอบอาชีพ สํานักงาน กศน.ไดดําเนินการคัดเลือกหลักสูตร
การประกอบอาชีพดานพาณิชยกรรมมานําเสนอไวเปนตัวอยางใหผูเรียนไดเลือกเรียนตามความสนใจ ฝก
ปฏิบัติและนําไปประกอบอาชีพสรางรายไดอยางทั่วถึงมีความมั่นใจในการนําความรูและทักษะไปประกอบ
อาชีพ
การกําหนดเนื้อหาและชั่วโมงในการเรียนหลักสูตรจะประกอบไปดวยจํานวนชั่วโมงของเนื้อหา
ความรูและการปฏิบัติเมื่อผูเรียนเรียนจบหลักสูตรแลวสามารถนําความรูและทักษะไปประกอบอาชีพสราง
รายได รวมทั้งสามารถนําจํานวนชั่วโมงที่ไดเรียนไปเทียบโอน เปนผลการเรียนในรายวิชาเลือกของสาระ
การประกอบอาชีพตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
จากสภาวะแวดลอมสังคม เศรษฐกิจในปจจุบันที่เปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา ทําใหประชาชนสวนใหญ
ตองประสบปญหาในการดําเนินชีวิต เกิดความไมมั่นใจในความมั่นคงของหนาที่การงาน การเงิน ความรัก
การดํารงชีวิตวาจะเปนอยางไร ซึ่งเปนสิ่งที่ไมสามารถคาดการณไดในอนาคตทําใหคนในสังคมสวนใหญเขา
 2

มาพึ่งพาการดูหมอ หรือการพยากรณโหราศาสตร เพื่อใหรูถึงแนวโนมอนาคตชีวิตของตนเอง บางคนก็ใช

การพยากรณโหราศาสตรในการตัดสิน แกไขปญหาชีวิตที่เกิดขึ้น เพราะคนสวนใหญมีความเชื่อในเรื่อง
โหราศาสตร คําทํานาย มาตั้งแตสมัยโบราณ จะสังเกตไดจากการประกอบพิธีมงคลตางๆ ตองมีการกําหนด
ฤกษยาม เปนตน จากเหตุผลดังกลาว ทําใหคนสนใจในวิชาโหราศาสตรมากยิ่งขึ้น และนําวิชาโหราศาสตร
มาใชเปนชองทางในการประกอบอาชีพ

หลักการของหลักสูตร
1. เปนหลักสูตรที่เนนการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทํา ที่เนนการบูรณาการเนื้อหาสาระ
ภาคทฤษฎีควบคูไปกับการฝกปฏิบัติจริง ผูเรียนสามารถนําความรูและทักษะไปประกอบอาชีพไดจริงอยาง
มีคุณภาพและมีคุณธรรมจริยธรรม
2. เปนหลักสูตรที่เนนการดําเนินงานรวมกับเครือขาย สถานประกอบการ เพื่อประโยชนในการ
ประกอบอาชีพและการศึกษาดูงาน
3. เปนหลักสูตรที่ผูเรียนสามารถนําผลการเรียนรูไปเทียบโอนเขาสูหลักสูตรการศึกษานอกระบบ
ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในรายวิชาเลือกของสาระการประกอบอาชีพ
4. เปนหลักสูตรที่เนนการใชศกั ยภาพ 5 ดานในการประกอบอาชีพ ไดแก ศักยภาพดานทรัพยากร
ภูมิอากาศ ภูมปิ ระเทศและทําเลที่ตั้ง ศิลปวัฒนธรรมประเพณีและวิถีชวี ิต และดานทรัพยากรมนุษย

จุดหมาย
เพื่อใหผูเรียนมีคุณลักษณะดังนี้
1. มีความรูและทักษะในการประกอบอาชีพ สามารถสรางรายไดที่มนั่ คง มั่งคั่ง
2. ตัดสินใจประกอบอาชีพใหสอดคลองกับศักยภาพของตนเอง ชุมชน สังคม และสิ่งแวดลอม
อยางมีคุณธรรมจริยธรรม
3. มีเจตคติที่ดีในการประกอบอาชีพ
4. มีความรูความเขาใจและฝกทักษะการบริหารจัดการในอาชีพไดอยางมีประสิทธิภาพ
5. มีโครงการประกอบอาชีพเพือ่ ใชเปนแนวทางในการพัฒนาอาชีพของตนเอง

กลุมเปาหมาย
มี 2 กลุมเปาหมาย คือ
1. ผูที่ไมมีอาชีพ
2. ผูที่มีอาชีพและตองการพัฒนาอาชีพ
 3

ระยะเวลา
จํานวน 200 ชั่วโมง
ภาคทฤษฎี 68 ชั่วโมง
ภาคปฏิบัติ 132 ชั่วโมง

โครงสรางหลักสูตร
เรื่องที่ 1 ชองทางการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขัน้ พื้นฐาน จํานวน 4 ชั่วโมง
1. ความสําคัญในการเลือกประกอบอาชีพ จํานวน 1 ชั่วโมง
2. ความเปนไปไดในการประกอบอาชีพธุรกิจโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน จํานวน 1 ชั่วโมง
3. ทิศทางการพัฒนาการประกอบอาชีพไทยขั้นพื้นฐาน จํานวน 2 ชั่วโมง

เรื่องที่ 2 ทักษะการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขัน้ พืน้ ฐาน จํานวน 179 ชั่วโมง

1. ประวัติความเปนมาของโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน จํานวน 2 ชั่วโมง
2. ความหมายของโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน จํานวน 2 ชั่วโมง
3. การนําโหราศาสตรเขามาในประเทศไทย จํานวน 1 ชั่วโมง
4. ความแตกตางระหวางโหรกับหมอดู จํานวน 1 ชั่วโมง
5. การเตรียมความพรอมในการเรียนโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน จํานวน 12 ชั่วโมง
- จรรยาบรรณของนักพยากรณ
- บุคลิกภาพ มารยาท ประเพณีวฒ ั นธรรมที่เกี่ยวคอง
- การบูชาครู และการไหวครู
6. ขอแนะนําเบื้องตนในการเรียนวิชาโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน จํานวน 1 ชั่วโมง
7. การศึกษาวิชาโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน จํานวน 80 ชั่วโมง
- ความหมายของคําที่เกี่ยวของกับโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
- ลักษณะ เครือ่ งหมาย รูปแสดงราศีจักรดาวเคราะห
- ดวงดาวที่มอี ิทธิพล ธาตุของดาว ทิศประจําราศี
- การเกิดสุริยปุ ราคา จันทรุปราคา
- กําเนิด ลักษณะ ความสัมพันธของดาวเคราะห
8. หลักการเขียนดวงชะตา หรือการผูกดวง จํานวน 40 ชั่วโมง
9. การฝกปฏิบัติหลักการอานดวงชะตา จํานวน 40 ชั่วโมง
 4

เรื่องที่ 3 การบริหารจัดการในการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน จํานวน 5 ชั่วโมง

1. การเลือกทําเลที่ตั้งราน
2. การจัดและตกแตงหนาราน
3. การคิดราคาตนทุนและการวิเคราะหจุดคุม ทุน
4. การขาย/การบริการ
5. การสงเสริมการขาย /การบริการ
6. การทําบัญชีรานคาอยางงาย
7. รูปแบบการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขัน้ พืน้ ฐาน

เรื่องที่ 4 โครงการประกอบอาชีพโหราศาสตรโหรศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน จํานวน 12 ชั่วโมง

1. ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับโครงการประกอบอาชีพ การวางแผน แผนธุรกิจ
2. การเขียนโครงการ และประเมินความสอดคลองของโครงการ

การจัดกระบวนการเรียนรู
1. การบรรยาย
2. การสาธิต ทดลอง
3. การศึกษาดูงาน
4. การฝกปฏิบัติ
5. ศึกษาจากเอกสารสิ่งพิมพ /ใบความรู
6. ศึกษาจากผูรู และภูมิปญญาทองถิ่น

สื่อการเรียนรู
1. เอกสาร / ใบความรู
2. แหลงเรียนรูในชุมชน / วิทยากร / ภูมิปญญาทองถิ่น
3. Website

การวัดและประเมินผล
1. การประเมินความรูภาคทฤษฎีระหวางเรียนและจบหลักสูตร
2. การประเมินผลระหวางเรียนจากการปฏิบัตงิ านที่มีคุณภาพเพียงพอ สามารถสรางรายไดใหกับตนเอง
ความสําเร็จของการปฏิบัติและจบหลักสูตร
 5

การจบหลักสูตร
1. มีเวลาเรียนและฝกปฏิบัตติ ามหลักสูตรไมนอยกวารอยละ 80
2. มีผลการประเมินผานตลอดหลักสูตร ไมนอยกวารอยละ 80
3. มีผลงานผานการประเมินทดสอบที่มีคุณภาพตามหลักเกณฑการพยากรณโหราศาสตรอังคะวิชา
ธาตุ กับกลุมลูกคาจริงอยางนอย 20 คน

เอกสารหลักฐานการศึกษา
1. หลักฐานการประเมินผล
2. วุฒิบัตรออกโดยสถานศึกษา
3. ทะเบียนคุมวุฒิบัตร

การเทียบโอน
ผูเรียนที่จบหลักสูตรนี้สามารถนําไปเทียบโอนผลการเรียนรูกับหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับ
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 สาระการประกอบอาชีพรายวิชาเลือกที่สถานศึกษาไดจดั ทําขึ้นใน
ระดับระดับหนึ่ง

บรรณานุกรม
อางอิง
ที่มา: http://www.bangkokbiznews.com
http://www.topservicetraining.com/ar_servicemind.html
http://www.stou.ac.th/Offices/rdec/udon/upload/Documents/behavior.doc
http://www.crmtothai.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1935&Itemid=81
http://www.crmtothai.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2079&Itemid=81

ผูใหขอมูลเนื้อหาดานโหราศาสตร
1. นายยุทธสิทธิ์ ยอดบุญ กลุมคนรักโหราศาสตร
2. นายสิงโต สิริยอารักษ นักโหราศาสตรไทย
 6

ภาคผนวก
 7

ใบความรู
เรื่องที่ 1 ชองทางการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน

1. ความสําคัญในการประกอบอาชีพ
การประกอบอาชีพ หมายถึง การทํามาหากินที่เกิดจากกิจกรรมหรือบริการใดๆ ที่กอใหเกิดผลผลิต
และรายได ซึ่งเปนงานประจําที่สุจริต ไมผิดศีลธรรม
ลักษณะอาชีพ แบงออกเปน
1. อาชีพอิสระ มีลักษณะเปนเจาของกิจการ บริหารจัดการดวยตนเอง อาจเปนกิจการขนาดเล็ก
หรือเปนอุตสาหกรรมในครัว เรือน อาชีพอิสระแยกยอยออกไปเปน 2 ประเภท ดังนี้
• อาชีพอิสระดานการผลิต การแปรรูปผลผลิตเปนสินคา นําไปจําหนายในทองตลาดเปนการขาย
ปลีกและขายสง เชน อาหารไทย เบเกอรี่ ผักผลไม
• อาชีพอิสระดานการใหบริการ เปนอาชีพที่นิยมกันแพรหลาย เนื่องจากมีความเสี่ยงนอย การ
ลงทุนต่ํา เชน บริการทําความสะอาด ทํานายโชคชะตา บริการซักรีดเสื้อผา ชางซอมอื่นๆ
2. อาชีพรับจาง เปนการทํางานที่มีเจานายมอบหมาย ไดรับคาตอบแทนเปนเงิน เชน งานกอสราง
พนักงานในบริษัท หางราน และโรงงาน
3. อาชีพงานฝมือ เปนอาชีพที่ปฏิบัติงานโดยใชประสบการณและความชํานาญเฉพาะดาน เชน งาน
ศิลปะ งานหัตถกรรม งานประติมากรรม
4. อาชีพขาราชการหรือเจาหนาที่ของรัฐ รวมทั้งพนักงานรัฐวิสาหกิจ เปนอาชีพที่ใหบริการแก
ประชาชน
ประโยชนของอาชีพ มีหลายดาน ดังนี้
1. ดานตนเอง เปนคนที่รูคุณคาของเงิน ใชจายเงินอยางประหยัด วางแผนการใชจายเงิน การเก็บ
ออมเงินเพื่อความมั่นคงของชีวิต
2. ดานครอบครัว การมีอาชีพจะสรางคุณคาใหกับตนเองและสมาชิกในครอบครัว เปนตัวอยางแก
คนในครอบครัวและบุคคลอื่นๆ
3. ดานชุมชน เปนการสรางรายไดใหชุมชน ทําใหเศรษฐกิจชุมชนดีขนึ้ ทําใหชุมชนเขมแข็ง พึ่งพา
ตนเองได
4. ดานประเทศชาติ เมื่อประชาชนมีอาชีพ มีรายได รัฐสามารถเก็บภาษีจากประชาชนได สามารถ
นํารายไดจากการเก็บภาษีไปพัฒนาประเทศในดานตางๆ ได
 8

2. ความเปนไปไดในการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
อาชีพมีหลายประเภท มีลักษณะแตกตางกัน การเลือกอาชีพตองพิจารณาจากปจจัยตางๆ ดังนี้
2.1 การวิเคราะหตนเอง
1. ความสนใจ สํารวจความถนัด ความสนใจ ตลอดจนประสบการณตาง ๆ ใหเหมาะสมกับ
ตนเองมากที่สดุ เพื่อเปนแนวทางการเลือกอาชีพที่เหมาะสม
2. วิสัยทัศนการเปนคนที่มีความคิดริเริ่มสรางสรรค และมองการณไกล จะไดเปรียบในเชิง
ธุรกิจมากกวาคนอื่น
3. ความรูแ ละทักษะในการประกอบอาชีพ หากไมมีความรูเพียงพอ ตองศึกษาขวนขวายหาความรู
เพิ่มเติม อาจจะฝกอบรมจากสถาบันที่ใหความรูดานอาชีพ หรือทํางานเปนลูกจางคนอื่นๆ หรือทดลองปฏิบัติดวย
ตนเองเพื่อใหมีความรู ความชํานาญ และมีประสบการณในการประกอบอาชีพนั้นๆ
2.2 การวิเคราะหตลาด
1. การตลาด เปนปจจัยที่สําคัญมากที่สุดปจจัยหนึ่ง เพราะหากสินคาและบริการที่ผลิตขึ้นไม
เปนที่นิยมและไมสามารถสรางความพอใจใหแกผูบริโภคไดก็ถือวากระบวนการทั้งระบบไมประสบ
ผลสําเร็จ ดังนั้นการวางแผนการตลาด ซึ่งปจจุบันมีการแขงขันสูง จึงควรไดรับความสนใจในการพัฒนา
รวมทั้งตองรูและเขาใจในเทคนิคการผลิต การบรรจุและการหีบหอ ตลอดจนการประชาสัมพันธ เพื่อให
สินคาและบริการของเราเปนที่นิยมของลูกคากลุมเปาหมาย ตอไป
2. การจัดการ เปนเรื่องของเทคนิคและวิธกี าร จึงตองรูจกั การวางแผนการทํางานในเรื่องของตัว
บุคคลที่จะรวมคิด รวมทําและรวมทุน ตลอดจนเครื่องมือ เครื่องใชและกระบวนการทํางาน
3. การเลือกกลุมเปาหมาย เราอาจแบงกลุมลูกคา โดยแบงตามอายุ ความชอบ เพศ ระดับ
การศึกษา การเลือกซื้อสินคา ราคา และรสชาติ เปนตน
4. การวิเคราะหลูกคา 1) เราตองรูความตองการของกลุมเปาหมาย 2) รูวตั ถุประสงคในการ
บริโภคสินคา 3) รูวิธีการตัดสินใจซื้อของลูกคา
2.3 การลงทุน/แหลงเงินทุน
1. ทุน เปนสิ่งที่จําเปนปจจัยพื้นฐานของการประกอบอาชีพใหม โดยจะตองวางแผนและแนว
ทางการดําเนินธุรกิจไวลว งหนา เพื่อทีจ่ ะทราบวาตองใชเงินทุนประมาณเทาไร บางอาชีพใชเงินทุนนอย
ปญหายอมมีนอ ย แตถาเปนอาชีพที่ตองใชเงินทุนมากจะตองพิจารณาวามีทุนเพียงพอหรือไมซึ่งอาจ เปน
ปญหาใหญ ถาไมพอจะหาแหลงเงินทุนจากที่ใด อาจจะไดจากเงินเก็บออม หรือการกูย ืมจากธนาคาร หรือ
สถาบันการเงินอื่นๆ อยางไรก็ตาม ในระยะแรกไมควรลงทุนจนหมดเงินเก็บออมหรือลงทุนมากเกินไป
2. การประกอบอาชีพโหรศาสตรอังคะวิชาธาตุ จะใชทนุ เริ่มตนประมาณ 2,000 บาท
นอกจากทุนงบประมาณทีใ่ ชแลว ที่สําคัญผูเรียนจะตองมีความขยันในการศึกษาหาความรูจากแหลงเรียนรู
ตางๆ อยางตอเนื่อง และหมัน่ ฝกฝนหาประสบการณบอยๆ
 9

3. แหลงเรียนรูการประกอบอาชีพ
แหลงเรียนรู หมายถึง แหลงขอมูลขาวสาร สารสนเทศ และประสบการณ ที่สนับสนุนสงเสริมให
ผูเรียนใฝเรียน ใฝรู แสวงหาความรูและเรียนรูดวยตนเองตามอัธยาศัย อยางกวางขวางและตอเนื่อง เพื่อ
เสริมสรางใหผูเรียนเกิดกระบวนการเรียนรู และเปนบุคคลแหงการเรียนรู
สําหรับแหลงเรียนรูการประกอบอาชีพกาแฟโบราณ มีวตั ถุประสงคเพื่อใหผูเรียนไดศึกษารูปแบบ
และวิธีการขายจากสถานที่จริง ไดเห็นรูปแบบการดําเนินกิจกรรมรานกาแฟโบราณ ทีม่ ีขายในทองตลาด
นอกจากนี้การไดศึกษาจากผูป ระกอบอาชีพรานกาแฟโบราณ ที่ประสบความสําเร็จ จะทําใหผูเรียน
ไดรับการถายทอดประสบการณ อันจะสงผลใหเกิดแนวคิด และแรงบันดาลใจในการสรางอาชีพ
4. ทิศทางในการเลือกประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขัน้ พื้นฐาน
กอนกําหนดทิศทางในการเลือกประกอบอาชีพใดๆ ก็ตาม ควรพิจารณาอยางรอบคอบ ซึ่งมี
ขอแนะนํา ดังนี้
ประการแรก ควรเลือกอาชีพที่ชอบหรือคิดวาถนัด สํารวจตัวเองวาสนใจ อาชีพอะไร ชอบหรือถนัด
ดานไหน มีความสามารถอะไรบาง ที่สําคัญคือตอง การหรืออยากจะประกอบอาชีพอะไร จึงจะเหมาะสมกับ
ตัวเองและครอบครัว กลาวคือ พิจารณาลักษณะงานอาชีพ และพิจารณาตัวเอง พรอมทั้งบุคคลในครอบครัว
ประกอบกันไปดวย
ประการที่สอง จะตองพัฒนาความสามารถของตัวเอง คือ ตองศึกษารายละเอียดของอาชีพที่จะเลือก
ไปประกอบ ถาความรูความเขาใจยังมีนอย มีไมเพียงพอก็ตองทําการศึกษา ฝกอบรม ฝกปฏิบัติเพิ่มเติมจาก
บุคคล หรือหนวยงานตางๆ ใหมีพื้นฐานความรูความเขาใจในการเริ่มประกอบอาชีพที่ถูกตอง เพื่อจะได
เรียนรูจากประสบการณจริงของผูมีประสบการณมากอน จักไดเพิ่มโอกาสความสําเร็จสมหวังในการไป
ประกอบอาชีพนั้นๆ
ประการที่สาม พิจารณาองคประกอบอื่นที่เกี่ยวของ เชน ทําเลที่ตั้งของอาชีพที่จะทําไมวาจะเปนการ
ผลิต การจําหนาย หรือการใหบริการก็ตาม สภาพ แวดลอมผูรวมงาน พื้นฐานในการเริ่มทําธุรกิจ เงินทุน
โดยเฉพาะเงินทุนตองพิจารณาวามีเพียงพอหรือไมถาไมพอจะหาแหลงเงินทุนจากที่ใด
 10

ใบความรู
เรื่องที่ 2 ทักษะการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขัน้ พื้นฐาน

โหราศาสตรเปนวิชาพยากรณ ที่ใชหลักทางสถิติ (Physical Processes Control) การโคจรของ

ดวงดาวนพเคราะหตางๆ ทีโ่ คจรอยูในรอบจักรราศี เปนวิชาที่มีหลักฐานและเหตุผล เปนวิทยาการที่นับวา
ทันสมัยอยูตลอดเวลา และเปนวิชาที่คงทนถาวรคูไปกับโลก เพราะเปนเรื่องราวเกี่ยวกับดวงดาวและโลก
มนุษย กลาวถึงอํานาจของดาวที่มีตอสรรพสิ่งทั้งหลายในโลก เปนวิชาการทางนามและรูปแสดงกาลเวลา
ความสองสวาง ความรุงโรจน ความรอน ความดึงดูด และพลังงานทีม่ ีตอพฤติกรรมของคนเรา
วิชาโหราศาสตร จึงเปนวิชาที่เกี่ยวกับศาสตรอันลึกซึ้ง เปนศาสตรแขนงหนึ่งและอาจนับอยูใ น
ไสยศาสตร เปนวิชาที่ลึกลับอยูคูกับดาราศาสตร เกิดจากการคํานวณวิถีโคจรและขนาดน้ําหนัก ระยะเวลา
ของการเดินทางโคจรของดวงดาวในนภากาศ ซึ่งมีมาตั้งแตสมัยโบราณ

ประวัติความเปนของโหราศาสตรไทย
เนื่องจากมนุษยสมัยดึกดําบรรพ กอนมีพงศาวดารและกอนพุทธกาล มนุษยเพิ่งรูจักสรางบานเรือน
อาศัยรวบรวมขึ้นเปนหมวดหมูเปนประเทศชาติโดยลําดับ เกิดจากความเชื่อถือเทวดาตางๆ โดยไรเหตุผล
และมนุษยสมัยนั้นคงมีเวลาวางมาก เกิดการซอกแซกซุกซน มีการพิจารณาทองฟาขึน้ อยางละเอียดและเฝาดู
อยางเพลิดเพลิน เห็นเปนรูปดาวตางๆ ที่มองเห็น เชน ดาวไถ ดาวจระเข ดาวลูกไก ฯลฯ ยิ่งดูนานเขาดาวรูป
ตางๆ เหลานีก้ ็เคลื่อนที่ไป บางทีมองไมเห็นบนทองฟาหลายๆ เดือน การสังเกตการณทําใหเกิดผลเปน 2
ประการ คือ
1. ทําใหมนุษยรูจักกับดาวเปน 2 ประเภท คือ รูจักดาวอยูกับที่และรูจกั ดาวเคลื่อนที่
2. ทําใหมนุษยรูจักกับดาวตางๆ รวมทั้งอาทิตยและจันทรหมุนรอบโลก
โดยอาศัยการสังเกตจากวิถีของดวงดาวตางๆ ทําใหรูจักการเคลือ่ นที่ของดวงดาว แลวนํามา
เปรียบเทียบใหเปนนิยายโบราณคดีเกีย่ วกับกําเนิดดาว นิยายสมมติใหเปนสัตวตางๆ เปนยักษบาง เปนเทวดา
บาง แลวจึงมีการแบงแผนผังดวงดาวออกเปน 12 สวน หรือที่เรียกกันวา 12 ราศีนั่นเอง และมีชื่อเรียก
แผนผังไวทกุ ราศีเพื่อกันลืม เมื่ออาทิตยเดินมาถึงที่เดิมก็นับเปนหนึ่งป การนับ วัน เดือน ป และการแบง
ฤดูกาลจึงเกิดขึ้น ทั้งๆ ที่ยังไมมีเครื่องมือพิสูจนดาว หรือกลองสองดูดาว แตมนุษยรจู ักโลกดีขึ้นจาก
ปรากฎการณธรรมชาติ
กอนพุทธกาล 3689 ป เกิดปฏิทินขึ้น โดยชาวไอยคุปตเปนผูบันทึกแสดงการโคจรของดาวภายใน
ระยะป ในรูปเครื่องหมายแสดงดาวเคราะหและอาศัยแสงของดาวเหนือในการเดินทาง
ในประเทศจีนมีการทําปฏิทินขึ้น เมื่อรัชสมัยอึ้งตี่ฮองเตกอนพุทธกาล และรูวิธีคํานวณสุริยคราส
จันทรคราส มากกวา 3,000 ป
 11

สมัยตอมาโหราศาสตรไดเจริญขึ้นโดยลําดับมาคูกับดาราศาสตร เมื่อมนุษยคดิ เครื่องหมายใชแทน

คําพูดขึ้นได ก็จารึกเหตุการณและจดจําไวรวบรวมรอยกรองขึ้นเปนตํารา ในสมัยโบราณรวมอยูด วยกันกับ
ดาราศาสตร เมื่อการคํานวณเริ่มเจริญขึ้นประกอบกับผูใ หญสมัยโบราณเกิดความเลือ่ มใส ปฏิทินจึงเจริญขึ้น
อยางรวดเร็ว การนัดหมายทําพิธีทางศาสนาก็อาศัยปฏิทินเหลานี้
เมื่อมีเครื่องมือพิเศษดูดาวไดชัดเจนยิ่งกวาแตกอน วิชาดาราศาสตรก็เจริญขึ้นมาไดพบเห็นดาว
เพิ่มเติมขึ้นกวาเกา สะดวกแกการคํานวณขนาดของดวงดาว น้ําหนักแรธาตุและแสงสี ระยะของดวงดาว
ตางๆ นับวาเจริญยิ่งขึ้นทวีคูณ เมื่อดาราศาสตรเจริญขึ้น วิชาโหราศาสตรก็มีคนเอาใจใสมากขึน้ ตลอดเวลา
พรอมกับสิ่งแปลกประหลาดหลายประการไดจารึกเปนตําราทวีขึ้นจนตราบเทาทุกวัน
ผูคิดคนเรื่องโหราศาสตรคนแรกนั้นไมมีใครรูจัก เพราะนานเกินแกการคาดคะเน แตเชื่อวาเกิดขึน้
ในทวีปเอเซียแหงหนึ่งแหงใดกอนเปนเวลา 5000 ปมาแลว และแพรหลายไปตามประเทศนอยใหญ เชน
ไอยคุปต กัลเดีย เปอรเซีย ธิเบธ จีน ญี่ปนุ พมา มอญ เขมร ไทย ฯลฯ แตเจริญรุงเรืองมากในแถบบิโลเนีย
สมัยกัลเดียครอบครอง ที่ปรากฏวาเปนผูแ บงจักรวาลออกเปน 12 ราศีนั้น สมัยนัน้ ก็ยังกลาววาอาจารยเดิม
เปนเทวดากอนทอนบนเปนมนุษยทอนลางเปนปลานําคัมภีรดาวมาให (นาจะเปนพวกเสมไมตหรือกุสไสท
ผูรูวิชาดาวมาทางเรือ กลาวกันวาขึน้ ที่อาวเปอรเซียเปนครูคนแรกที่สอนวิชาดาวใหกบั พวกกัลเดีย) แตชาว
กรีกโบราณเปนผูนําโหราศาสตรและดาราศาสตร จากทวีปเอเซียไปเผยแพรในทวีปยุโรปอีกตอหนึ่ง

การนําโหราศาสตรเขาสูประเทศไทย
เกิดขึ้นเมื่อสมัยพระเจาอโศกมหาราชมีแสนยานุภาพปราบปรามอินเดียภาคใต พ.ศ. 200 ปเศษนั้น
กระทําใหชาวอินเดียภาคใตและพราหมณพาพระเวทยหนีมาพึ่งอาณาจักรเขมรแลว และตอมาไทยไดอพยพ
มาจากประเทศจีนมาตั้งภูมลิ ําเนาอยูในประเทศสยาม ก็ไดรับการศึกษาวิชาโหรพรอมกับลัทธิทางศาสนา
และพิธีพราหมณดว ย อันมีพระโสณะเถระและพระอุตระเถระมาเผยแผพระพุทธศาสนาในสมัยกรุงสุโขทัย
และกรุงศรีอยุธยา จึงเกิดการยกยองพราหมณาจารยขนึ้ เปนมหาราชครู และมีพราหมณขาราชครูกระทําพิธี
การมงคลตางๆ
การศึกษาวิชาโหราศาสตร ทําใหเห็นพืน้ ความสามารถ นิสัย สติปญญา ของเจาชาตาทั้งคราวดีและ
คราวรายในชีวิต
สามารถนําไปใชประโยชนประกอบกับการสอบสวนคดีตางๆ การวินจิ ฉัยโรคและสุขภาพ การสมาคม
ระหวางบุคคลทั้งสองเพศการพิจารณานิสยั ใจคอของคนภายในใตบังคับบัญชา เหมาะสําหรับการปกครอง
และแกไข พยากรณดนิ ฟาอากาศ โดยอาศัยโหราศาสตรกับอุตุนิยมศาสตร ทําใหรูแนวโนมอนาคตวาจะเปน
อยางไร เพื่อเปนขอมูลในการดําเนินชีวิตอยางไมประมาท
 12

ความแตกตางระหวางโหรกับหมอดู
โหรคือ ผูเรียนวิชาโหราศาสตร ที่กลาวถึงอํานาจของดาวที่มีอิทธิพลตอโลกมนุษย โหรเปนผูร ู
กาลเวลาที่จะเกิดเหตุการณดรี ายแกสรรพสิ่งทั้งหลายในจักรวาลฟาครอบ รวมทั้งชีวิตมนุษยดวย
หมอดู คือ ผูที่จะบอกโชคดีหรือเคราะหรา ยแกทาน วิชาหมอดูที่ใชอยูทั่วไป คือ เลข 7 ตัว, เลข 12
ตัว กราฟแบบนโปเลียน, ไพปอก, เสี่ยงทาย, พรหมชาติ, ลายมือ

การเตรียมความพรอมในการเรียนโหราศาสตร
การศึกษาวิชาโหราศาสตรเปนศาสตรที่มีความลึกซึ้ง ตองพยายามศึกษาอยางจริงจัง เนื่องจากวิชานี้
ยาก เพราะไมมีโรงเรียน ไมมีการสอบ ตองอาศัยการฝกฝนดวยตนเองอยางสม่ําเสมอ และสืบเสาะหาตํารา
อยางตั้งใจจริงจึงจะสามารถอานดวงชะตาไดอยางแมนยํา และถูกตอง เพราะเคล็ดลับบางอยางไมสามารถ
บอกกลาวกันได ตองเกิดจากประสบการณตรงและการหมั่นฝกฝนศึกษาหาความรูของผูเรียนเอง
การศึกษาวิชาโหราศาสตรใหรูแจงเห็นจริงนั้นสามารถเรียนไดเทาเทียมกันทุกคน ไมสําคัญที่
พรสวรรคหรือบุคลิกลักษณะแตประการใด สิ่งที่จําเปนคือ
1. ผูที่จะศึกษาตองทราบความเปนมาของโหราศาสตรเปนขั้นๆ และดําเนินการฝกฝนตนเองไป
ตามลําดับจากเบื้องตนไปสูป ลาย
2. อยาลอกคําพยากรณเปนดุนๆ จะไมเหมาะแกกาลสมัย
3. พูดงายๆ และอานรหัสดวงดาวโดยใชปทานุกรมแปลอยูตลอดเวลา
4. ทําความเขาใจทุกแงทุกมุม
5. ใหสังเกตและพยากรณดินฟาอากาศโดยอาศัยโหราศาสตรกับภูมิศาสตรซึ่งเปนการพยากรณ
สวนใหญ
6. ใหสังเกตและพยากรณเหตุการณอันเกิดแตกลุมชนทัว่ ไป
7. ใหสังเกตการณพยากรณเปนรายบุคคล
8. ใหสังเกตการณจดจําจากการพยากรณทถี่ ือวาถูกตองที่แลวๆ มา
9. ใหสังเกตและบันทึกเปนหลักฐานเพื่อความคิดเห็นไวดวย

จรรยาบรรณการเปนนักโหราศาสตรที่ดี
การเปนนักโหราศาตรที่ดีตองมีความสํารวมและตั้งมั่นอยูในสัจจธรรม ตองปรับบุลิกใหสงา เสียง
ดังเสมอตน เสมอปลาย ใมดกั จิตของผูมาถามและตั้งจิตนอบนอมถึงพระรัตนตรัยและครูบาอาจารยทุก ๆ
ครั้งเมื่อเวลาทํานายพึงละเวนและปฏิบัติตวั ตอไปนี้
1. เวนจากการดืม่ สุราและของมึนเมาอันเปนพิษแกประสาท
2. เวนการกินอาหารพร่ําเพรื่อไมเปนเวลา
3. ละเวนการดูดวงและวิจารณดวงเลน ๆตามสภากาแฟและในที่ ๆไมสมควร
 13

4. สํารวมวาจา รักษากายและอํานาจในมโนมยิทธิ์ใหบริสุทธิ์
5. เวนการเสพกามในวันพระ วันเกิดตัวเองวันเกิดภรรยาและวันสําคัญทางศาสนา
6. วางอุเบกขา ไมละโมบทรัพยสินของผูอื่นและผูที่มาพยากรณ
7. หมั่นไหวพระทุกเชาเย็นและทําบุญใสบาตรอุทิศสวนกุศลใหเจากรรมนายเวร
8. รักษารางกายใหสะอาด ดูแลเรื่องปาก ฟน เล็บ กลิ่นตัว สถานที่อยูที่หลับที่นอนจัดใหเปน
ระเบียบ
9. ระงับอารมณเมื่อถูกถามมาก ๆไมประหมา ใจเย็นมีเมตตา
10. หมั่นทําสมาธิเวลาวาง(พุทโธ)หรือสัพพัญุตัณยาโน บริกรรมเสมอ เวลานอน หลับหรือ
พักจิตและบริกรรม (พุทธัสสะ มะอะอุ นะโมพุทธายะ)
11. จัดเครื่องสักการะครูบาอาจารย มีดอกไมธปู เทียนจุดบูชาพระรัตนตรัยเสมอ
12. ไมควรสูบบุหรี่เวลาพยากรณ ทําตัวใหสภุ าพเหมาะแกการเปนโหร

ขอแนะนําในการศึกษาวิชาโหราศาสตร
นื่องจากวิชาโหราศาสตรเปนวิชาที่ลึกลับซับซอน การศึกษาจึงมีหลักสําคัญอยูวา
1. ผูเรียนตองเรียนไปอยางชาๆ อยาดวนรีบเรียนจนเร็วเกินไป อาจทําใหผูเรียนเกิดความสับสนใน
ภายหลัง
2. ตองศึกษากฎเกณฑหลักมูลฐานขั้นตนโดยทั่วๆ ไปเปนขั้นๆ โดยใชเวลาพอสมควร
3. เรียนอยางมีระเบียบดวยวิธีที่ถูกตองเปนขั้นๆ อยาขามไปขามมา มิฉะนั้นจะจับหลักไขวเขวและ
ปนไปกันหมด กอใหเกิดความเสียหายแกผลวินิจฉัยทีต่ องอาศัยหลักเปรียบเทียบความสัมพันธ
4. การวิเคราะหหาความชํานาญ ใชวิธีอนุมาณเปรียบเทียบวาสอดคลองหรือขัดแยง หรือเสริมกําลัง
หรือลดกําลังลงไปแคไหน การประมาณหนักเบาตลอดถึงผลการวิเคราะห
5. เมื่อศึกษามาพอสมควรแลว ฝกตั้งปญหาคําถามตางๆ แลวคนหาวิธีตอบ ผูเรียนควรลองใชความ
พยายามดวยความรูความเขาใจของผูเรียนเองกอน และฝกหัดพยากรณคนในบาน เพื่อนๆ เพื่อหา
ประสบการณจริงๆ ไปเรื่อยๆ

การศึกษาวิชาโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
การศึกษาวิชาโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน ควรทําความเขาใจคําวา จักรวาลเสียกอนแลวจึงรูจ ักกับ
คําวา สุริยจักรวาล และจักรราศีในขั้นตอไปเปนลําดับ สิ่งเหลานี้จะเปนพื้นฐานการศึกษาวิชาโหราศาสตร
จักรวาล หมายถึง ปริมณฑลทองฟาอันไดแก วงรอบหรือวงกลมของทองฟา พูดอยางงายๆ จักรวาล
หมายถึง เนื้อที่แผนฟาครอบคลุมตัวเรา ฉะนั้นเมื่อเราอยู ณ ที่ใดๆ ก็ตาม มองตรงไปในที่โลงแจงรอบๆ ตัว
จะเห็นเปนทองฟา แหงนหนาขึ้นเราก็พบแตทองฟา เนื้อที่ของทองฟาทั้งหมดนัน้ แหละคือจักรวาล
 14

สุริยจักรวาล คือ จักรวาลที่มีดวงอาทิตยเปนศูนยกลาง หรือเปนหลักเปนประธาน มีอีกชื่อหนึง่

เรียกวา ระบบสุริยคดี อันหมายถึงระเบียบแบบแผนที่รวมสวนตางๆ อันเกี่ยวกับดวงอาทิตยเขาดวยกัน
ตามลําดับ และสุริยจักรวาลนั้นประกอบไปดวย ดวงอาทิตยเปนประธาน และมีดาวเคราะห พุธ ศุกร โลก
อังคาร พฤหัสบดี เสาร และดวงจันทรเปนบริวาร
จักรราศี คือ เขตที่กําหนดเปนเสนทางรวมกัน โอบอยูโดยรอบเปนรูปวงกลมในทองฟา มีระยะจาก
สุริยวิถีขางละ 90 องศา เรียกวา ภาจักร หรือ รัศมีมณฑล เปนวงกลมที่ไมมีตนและปลาย เพื่อสะดวกแกการ
กําหนดระยะ จึงตั้งจุดเริ่มตนเปนจุดหมายตายตัวขึน้ เรียกวาจุดตนของราศี เริ่มราศีเมษ จักรราศีหมุนอยูรอบ
แกนวันละรอบ จากตะวันออกไปตะวันตก
สุริยวิถี คือ ทางโคจรของอาทิตย เรียกวา อปมณฑล หรือ รวิมรคา เปนทางตรงผานตลอดศูนยกลาง
ของเสนทางรอบจักรราศี
ราศี คือ สวนหนึ่งของจักรราศีในหวงเวหาของสุริยวิถี แบงออกเปน 12 ภาค เรียกแตละภาควา ราศี
ราศีหนึ่งมีระยะเขต 30 องศา และเฉพาะราศีหนึ่งๆ มีคุณภาพพิเศษตางๆ กัน และราศีหนึ่งแบงออกเปนสวน
ใหญอีก 3 สวน เรียกวา ตรียางค และตรียางคหนึ่งๆ แบงเปนซอยลงไป 3 ซอย เรียกวา นวางค ภายใน
จักรราศีแบงเปน 16 ราศี
นักษัตร คือ ดาวฤกษอันเปนแขกของสุริยวิถีหมูดาว 27 หมู หมูดาวหรือนักษัตรเหลานี้ เรียกกันวา
เปนที่อาศัยของดวงจันทร เพราะดวงจันทรตองอาศัยจรผานเขาในหมูน ักษัตรเหลานีค้ รบทั้ง 27 นักษัตร จึง
ได 1 รอบวงจร ดังนั้นดวงจันทรจึงสัมพันธอยางใกลชิดกับนักษัตรทั้ง 27 นี้ เมื่อจันทรผานหมูนักษัตรในสุ
ริยวิถีครบ 27 นักษัตร หรือครบรอบหนึ่งก็เปนที่หมายไดวา 1 เดือนจันทรคติ นักษัตรหนึ่งแบงออกเปน 4
สวน เรียกสวนนั้นๆ วาบาท หรือจัตภุ าค และบาทหนึง่ เทากับ 3 1/3 องศา (3 องศา 20 ลิปดา) รวมรอบ
จักรราศีหรือเสนโคงของจักรวาลหรือวารวมทั้งจักรราศีประกอบดวย 108 บาท เทากับ 108 นวางคนั่นเอง
ดังนั้นนักษัตรหนึ่งแบงออกได 13 องศา 20 ลิปดา ราศีและนักษัตรทั้ง 2 อยางถือเอาจุดเริ่มตน ณ ที่จุด
เดียวกันของราศีเมษ และเปนจุดเริ่มตนของนักษัตรอัศวินีดว ย หมายความวาทั้งราศีและนักษัตรรวม
จุดเริ่มตนจุดเดียวกัน
ระบบดาวเคราะห คือ ระบบสุริยะ โดยมีดาวเคราะหมีรัศมีแรงกลา คือดวงอาทิตยเปนประธาน
ประกอบดวยดาวเคราะห 7 ดวง (รวมทั้งอาทิตยเองดวย) ดาวเคราะหทุกดวงรักษาศูนยกลางของการ
หมุนเวียน และศูนยกลางที่ไดรับแสงโชติชวงไวไดดว ยการดึงดูดจากกําลังของอาทิตยและเคลื่อนตัวเปนวง
อยูรอบดวงอาทิตย ระยะที่ดาวเคราะหเคลื่อนไปจากจุดหนึ่งถึงอีกจุดหนึ่งไมเทากัน เปลี่ยนไปตามเหตุ
เฉพาะของแตละดาวเคราะหในระบบดาวเคราะหนั้นมีราหูและเกตุรวมอยูดวยโดยถือเปน อปรภาศะเคราะห
(ดาวเคราะหไมมีแสง) ความสําคัญของดาวเคราะหทั้ง 2 นี้ เมื่อเขาไปสถิตราศีใดก็คลอยตามสัญลักษณของ
ราศีนั้นๆ
ดาวเสารอยูห างไกลจากพืน้ ปฐพีมากที่สุด ตอมาพฤหัสบดี อังคาร อาทิตย ศุกร พุธ และจันทรใกล
เขามาตามลําดับ
 15

ราศีเมษ ใชเลข 0 เปนเครื่องหมาย มีรูปแพะประจําราศี หมายความวา ความอุดมสมบูรณ เจาชาตา

คือเปนคนมั่งมี มีการเลี้ยงแพะไวบริโภคนมและเนื้อ หรือขายก็ไดเปน
ธรรมดาสามัญชนสมัยกอนเขาเลี้ยง
ราศีพฤศภ ใชเลข 1 เปนเครื่องหมาย มีรูปโคหรือกระบือ ประจําราศี ความหมายของภาพอันนี้
แสดงวาอุดมสมบูรณเหมือนกัน แตเห็นจะต่ํากวาราศีเมษ เพราะเราอาศัย
ใชแรงงาน เชนการทําไรไถนา
ราศีมิถุน ใชเลข 2 เปนเครื่องหมาย มีรูปคนสองคนกอดกันอยูผ ูหญิงและผูชาย แตตําราไมบอกวา
ทําอะไรกันตอไปอีก ก็หมายความเอาเองวา มีความสุขความสมบูรณใน
เรื่องเพศตรงขาม
ราศีกรกฎ ใชเลข 3 เปนเครื่องหมาย มีรูปปูประจําราศี คือเปนสัตวมากเทา และยอมอยูหางไกลจาก
บาน แตกย็ ังมีที่อยูไดเชนนี้ตอ งอาศัยรู หมายความวาผูนั้นเปนคนดีเดน จึง
มีสัตวชนิดนี้บริโภค
ราศีสิงห ใชเลข 4 เปนเครื่องหมาย มีรูปราชสีหเปนสัตวประจําราศี ความหมายของราศีนี้แสดงให
เห็นวา ทาทางสงาผาเผย เปนที่เกรงขามของสัตวทั้งปวง มีอิทธิพลมาก
ราศีกันย ใชเลข 5 เปนเครื่องหมาย มีรูปผูหญิงสาวสวยและพรหมจารีประจําราศี ซึ่งยืนอยูใ นเรือ
ริมฝง มือถือรวงขาว แสดงใหเห็นวาไมใชสวยเปลาๆ แถมทรัพยสมบัติยัง
ติดตัวมาดวย
ราศีตุลย ใชเลข 6 เปนเครื่องหมาย มีรูปตาชั่งซึ่งวางไวในตลาดประจําราศีสําหรับใหความยุตธิ รรม
กับคนทั่วไป ไมตองการจะใหคนเอารัดเอาเปรียบกัน
ราศีพิจิก ใชเลข 7 เปนเครื่องหมาย มีรูปแมลงปองหรือกุงประจําราศี ชอบชูหางวางทา แตตัวของ
มันเองไมชอบไปไกลจากที่อยูที่อาศัยของมันตามในสถานที่ชื้นๆ ซึ่งคน
วางไวหรือเปนดวยธรรมชาติ
ราศีธนู ใชเลข 8 เปนเครื่องหมาย มีรูปคนถือธนูกําลังจะยิงสัตวหรือยิงอะไรก็ไดแตตวั เปนมา หัว
เปนคนกายเปนสัตว หมายความวาราศีนี้ เปนราศีนักตอสูโดยธรรมชาติ
ราศีมังกร ใชเลข 9 เปนเครื่องหมาย มีรูปมังกรประจําราศี มังกรนี้เปนสัตวที่มีอายุยืนนาน และเปน
เจาของสัตวในทะเล นอกจากนั้นมีเทาอีกดวย ถึงแมบนบกก็ยังเดินได
ราศีกุมภ ใชเลข 10 เปนเครื่องหมาย อันมีรูปคนถือหมอน้ํากําลังเทลงเพื่อชวยระงับความเดือดรอน
ของผูอื่นในการที่ขาดแคลนน้ําบริโภค หรือดับเพลิงที่เกิดขึ้น
ราศีมีน ใชเลข 11 เปนเครื่องหมาย มีรูปปลาตะเพียนคูแ หวกวายคลอเคลียกันอยูอยางมีความสุข
ความสบาย หมายความวา ไมมีความทุกขรอนอะไรเลย
 16

เรื่องราศีและความหมายของราศีนี้เราตองจําใหขึ้นใจ เพื่อนําไปใชในการผูกดวงชาตาและพยากรณ
ควบคูกันไป หากเราจําราศีและความหมายของราศีไมไดแลว ก็จะเปนมูลเหตุทําใหผูกดวงชาตาไมไดและ
พยากรณไมไดดวย หรือผูกดวงชาตาคลาดเคลื่อน การพยากรณเลอะเลือน
การพยากรณทางโหราศาสตรนั้นเราตองพินิจพิจารณามาก เพราะทุกอยางที่มอี ยูในตําราทานใหเอามา
ประสมเปนคําพยากรณทั้งสิ้น

ธาตุของราศี
เมื่อเราจําราศีและความหมายของราศีไดดีแลว เราตองรูจักธาตุของราศีอีกตอไป

รูปภาพแสดงราศีจักร
ธาตุในราศีเมษ คือ ธาตุไฟ ไฟรอนแรงที่สุด เปนไฟอันประกอบดวยลม เชน ไฟถลุงเหล็ก ทําใหเหล็ก
ออนหรือละลายเปนน้าํ ไปเลยก็ได
ธาตุในราศีพฤศภ คือ ธาตุดิน คือดินในที่สูง คือดินแข็งไมมีน้ําเจือปน
ธาตุในราศีมิถุน คือ ธาตุลม ลมที่รายอันจะนํามาซึง่ สิ่งที่เราไมพึงปรารถนา เชน ลมปาก ลมนําโรคราย
มา นํากลิ่นเหม็นมา
ธาตุในราศีกรกฎ คือ ธาตุน้ํา คือน้ําที่เขาจัดสรรไว เชนน้ําในขวดในโองในถัง
ธาตุในราศีสิงห คือ ธาตุไฟ ไฟอันเกิดขึ้นโดยฉับพลันทันใด เชน ฟาผา หรือไฟฟาช็อต หรือจะเรียกวา
ไฟปรมาณูกไ็ ด
ธาตุในราศีกันย คือ ธาตุดิน ดินที่อยูร ิมน้ําชนิดดินเปยกไมแข็ง ไมเหลว
ธาตุในราศีตุลย คือ ธาตุลม คือลมธรรมดา ซึ่งพัดไปมาตามปกตินี้เอง
ธาตุในราศีพิจกิ คือ ธาตุน้ํา คือน้ําทีข่ ังอยูโดยธรรมชาติ เชน น้ําในสระในหนองในบึง
ธาตุในราศีธนู คือ ธาตุไฟ ไฟประกอบกับน้ําคือประสมกับของเหลวนั่นเอง เชน ไฟตะเกียง ไฟอันทํา
ใหน้ําเดือดรอนแรง
 17

ธาตุในราศีมังกร คือ ธาตุดิน คือดินที่อยูใตน้ํา ไมแข็ง ไมเปยก เหลวไปเลย

ธาตุในราศีกุมภ คือ ธาตุลม คือลมที่รายแรง เชน ลมพายุ อันเปนความรุนแรง เกินกวาธรรมชาติมาก
เชน ปะทะเรือๆ ก็ลม ปะทะบานๆ ก็พัง ปะทะตนไมๆ ก็พังลม
ธาตุในราศีมีน คือ ธาตุน้ํา คือน้ําชนิดไหลขึ้นไหลลง ไมไดอยูต ามปกติ ไดแกน้ําในแมน้ําลําคลอง

ลักษณะและกําลังของราศี
ลักษณะหรือประเภทและกําลังของราศี ทานไดจดั ไว 3 หมวด คือ
1. ราศีที่มีกําลังแรงหรือเคลื่อนไหวเร็ว เรียกวา จรราศี ไดแก ราศี เมษ กรกฎ ตุลย มังกร หรือเรียกวา
ราศีเคลื่อนไหว เปนราศีทบี่ อกลักษณะและกําลังแสดงใหเห็นความสามารถในการบริหาร ผูที่เกิดในราศีนี้
จะมีกําลังใจในการเปนผูนําความทะเยอทะยานใฝสูง ความสามารถในการทํางานรุดหนาเพื่อตานทานความ
ยากลําบากตางๆ
2. ราศีที่มีลักษณะและกําลังเชื่องชาหรือตั้งมั่นอยูกบั ที่ เรียกวา สถิรราศี ไดแก ราศีพฤศภ สิงห พิจกิ
กุมภ หรือเรียกวาราศีคงที่ เปนราศีที่บอกลักษณะและกําลังความเปนหลักฐานมัน่ คง ความอดทน ความ
มานะ การทูต ผูที่เกิดในราศีนี้จะมีความมัน่ คงในความหมายของความตั้งใจอันแนวแน
3. ราศีที่มีลักษณะและกําลังไมแนนอน เร็วก็ได ชาก็ได หรือเรียกวาทวิภาวราศี ไดแก ราศี มิถุน กันย
ธนู มีน หรือเรียกวาราศีสามัญ เปนราศีที่บอกลักษณะและกําลังชี้ใหเห็นความสามารถหลายอยาง ความโอน
ออนผอนตาม มักประสบความขาดแคลนแตเดิมมา ผูที่เกิดในราศีนี้จะมีความรูหลายอยาง อยางละเล็กละ
นอย แตความเปนอยูมักประสบความขาดแคลนบอยๆ

เครื่องหมายแทนดาวและกําลังโคจรของดาว
ดาวเคราะหที่ปรากฏอยูใ นโหราศาสตรไทยมีอยู 10 ดาวเคราะห ดาวเคราะหทุกดวงโคจรเปนวงรอบ
โลกในเขตรัศมีของสุริยวิถี มีเครื่องหมายแทนชื่อและมีอัตรากําลังโคจรตางๆ กัน คือ
อาทิตย เลข 1 อักษร อ เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 30 วัน
จันทร เลข 2 อักษร จ เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 2 วันครึ่ง
อังคาร เลข 3 อักษร ภ เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 45 วัน
พุธ เลข 4 อักษร ว เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 30 วัน
พฤหัสบดี เลข 5 อักษร ช เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 1 ป
ศุกร เลข 6 อักษร ศ เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 30 วัน
เสาร เลข 7 อักษร ส เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 2 ปครึ่ง
ราหู เลข 8 อักษร ร เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 1 ปครึ่ง
เกตุ เลข 9 อักษร ก เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 2 เดือน
มฤตยู เลข 0 อักษร ม เปนเครื่องหมายแทน มีกําลังโคจรปกติราศีละ 7 ป
 18

การโคจร หรือการเคลื่อนที่ไปของดาวทุกดวง เวนอาทิตยและจันทร เฉพาะดาวบางดวงก็มีอาการ

เคลื่อนที่ไปอยางผิดปกติ ถาโคจรเร็ว เรียกวาเสริดถาชากวาปกติหรือถอยหลังเรียกวาพักร ถาอยูในราศีหนึ่ง
นานกวาปกติเรียกวามนท
ดาวทั้งหมด เวนแตราหู เกตุและมฤตยู ตางเปนเจาครองประจําราศีทั้ง 12 ราศี เรียกวา เกษตร หรือ
เรียกวาเจาทีห่ รือเจาเรือน
สําหรับดาวเคราะหใดทีค่ รอง 2 ราศี คือ อังคาร พฤหัสบดี พุธ ศุกร และเสาร เรียกวาเอกาธิปไตย

อธิบายเรื่องดาว พักร-เสริด-มนท
พักร เมื่อดาวเคราะหใดทิ้งระยะหางจากดวงอาทิตยมากขึ้น กําลังเคลื่อนของดาวนัน้ จะชาลงหรือถอย
หลัง เรียกวาดาวดวงนัน้ พักร คือเมื่อดาวเคราะหออกอยูนอกทางทีอ่ ยูในระยะใกลชิดกับดวงอาทิตยซึ่งเปน
ทางโคจรธรรมชาติของดาวเคราะหนั้นเอง เพราะเมื่อถอยหางจากดวงอาทิตย ดาวเคราะหนั้นก็เสียกําลัง
ดึงดูดที่ไดจากดวงอาทิตยไปทีละเล็กละนอยเพื่อใหไดกําลังนั้นคืนมา ดาวเคราะหจึงมีอาการพักร
เสริด เมื่อดาวเคราะหใดเคลื่อนจากระยะไกลอาทิตย เขาระยะใกลกับอาทิตยยอมใกลเขาไปก็ไดกําลัง
ดึงดูดจากอาทิตยมากขึ้น ดังนั้นจึงเพิ่มกําลังความเร็วขึ้น เรียกวาเสริด คือความเรงรีบ
มนท คือดาวเคราะหโคจรอยูในลักษณะเริ่มชาลง พิกัดแตละวันเริ่มลดลงๆ เปนอยางนัน้ อยูช ั่วระยะหนึ่ง
แลวก็กลับโคจรยอนวิถี

รูปแสดงวิถีจักรดาวเคราะหโคจรรอบโลก
 19

ดาวเคราะหแตละดวง ตางก็มีวิถีโคจรของตนเองเปนอิสระ และโคจรรอบโลกแบบทวนเข็มนาฬิกา

ยกเวนเฉพาะราหูและเหตุซึ่งโคจรนอกแบบ คือโคจรตามแบบเข็มนาฬิกา ดาวดวงไหนอยูใกลโลกชองราศี
จะแคบ การโคจรเพื่อใหผา นพนสุดราศีก็ใชเวลาเร็วสวนดาวดวงไหนที่อยูหางไกลออกไป ยิ่งหางออกไป
มากชองราศีกย็ ิ่งกวาง การโคจรเพื่อใหผานพนราศีหนึ่งๆ ก็ตองกินเวลานานกวาตําแหนงของดาวที่อยูใกลโลก
ผูเรียนลองทําลูกศรชี้ตามเสนทางโคจรของดาวแตละดวงดู แลวขีดเสนแบงชองราศีใหเทากันเปน
12 ชองราศี เขียนชื่อราศีประจําไวใหครบแตราศี เมษ-มีน จะเห็นวิธีโคจรของดาวไดชัดเจนและเขาใจดี
ยิ่งขึ้น

ดาวที่มีอิทธิพลเกี่ยวของกับโลกและมนุษย
ดาวมีอิทธิพลเกี่ยวของแกโลกมนุษยมีอยู 2 ชนิด
1. เปนดาวประจําราศีที่ในทองฟารวมกันเปนหมูๆ มีอยู 27 หมูเรียกวา ดาวฤกษ แตละหมูอยูห าง
กันเปนระยะตลอด 12 ราศี
2. เปนดาวเคลื่อนที่ มีอิทธิพลอํานาจดีรายใหแกโลกและมนุษย เรียกวาดาวเคราะห
สิ่งมีชีวิตไดกระทบหรือรับธาตุครบทั้ง 4 ธาตุ คือ เมื่อรางกายไดกระทบอากาศและเริ่มหายใจใน
ครั้งแรก ขณะนั้นก็รับเอาอิทธิพลของดาวเคราะหตางๆ เขาไวในรางกาย เปนอิทธิพลประจํากําเนิดใหผลแก
จิตใจและรางกายใหเปนไปตางๆ ตลอดชีวิต สุดแทแตปริมาณของอิทธิพลคุณภาพและลักษณะของดาว
เคราะห เจาของอิทธิพลนั้นๆ เปนอิทธิพลประจํากําเนิดจะคงอยูในรางกายตลอดชีวิต
ในระหวางชีวติ ที่เปนอยูทกุ วัน ก็รับกระแสอิทธิของดาวเคราะหตางๆ ที่โคจรหมุนเวียนอยู กระแส
อิทธิพลของดาวเคราะหจรหรืออิทธิพลจรที่รับนี้ เมื่อเขากระทบกับกระแสกําเนิด ถาเปนกระแสที่ไมขัดกัน
เขารวมกันไดสวนและอยูในที่เหมาะสมก็ใหคณ ุ แกชีวติ และรางกาย ถาเปนกระแสที่ขัดกันเขากันไมไดก็ให
โทษ
ดาวฤกษ
ดาวฤกษเปนดาวที่ตรึงอยูกับที่ในทองฟาไมเปลี่ยนแปลง รวมกันเปนหมูๆ มี 27 หมู การแบงดาว
ฤกษเปนหมูๆ นี้ เพื่อการดูดาวของคนโบราณในเวลากลางคืนและเพือ่ สําหรับดูจันทรโคจรดวย จึงแบงดาว
ออกเปน 27 สวน หรือ 27 หมู หรือ 27 กลุม มีชื่อเรียกดังนี้
 20

กลุมดาวฤกษทั้ง 27 ฤกษนี้ คนโบราณใชดูดวยตาเปลา ไมมีกลองสองดูเหมือนสมัยนี้ ตองอาศัยดู

ดาวบนทองฟาเปนประจําเพือ่ การนับเวลา และดูดาวฤกษในการเดินเรือหรืออยางอื่น และมีการพยากรณคน
เกิดขณะเมื่อจันทรโคจรอยูกลุมดาวฤกษอะไร สําหรับคําพยากรณคนเกิดขณะจันทรอยูฤกษอะไรนั้นจะ
กลาวในตอนหลัง
 21

สมัยนี้การดูดาวฤกษมีผูสนใจนอย หรือเกือบจะไมรูจักกับดาวฤกษเอาเสียเลย เนื่องจากใชนาฬิกา

หรือเข็มทิศและอื่นๆ แทนเสียโดยมาก

คําอธิบาย
1. หมูดาวฤกษแตละหมูนั้นที่อาทิตยโคจรผาน เรียกวา ราศี สวนที่จนั ทรโคจรผานเรียกวาฤกษ และ
จันทรผานไป 27 หมู เปนเวลาบรรจบเดือนหนึ่ง
2. ในที่นี้ นับขึ้นที่อัศวินีฤกษเปนที่ 1 เวลาที่อาทิตยโคจรมาถึงฤกษนกี้ ลางวันและกลางคืนเทากัน
เรียกวามัธยมกาล บริเวณที่อาทิตยโคจรในมัธยมกาลนี้ เรียกวามัชฌิมมณฑล และเมื่อดาวเคราะหดวงใด
โคจรมาบรรจบรอบที่อัศวินฤี กษก็เปนเวลาปหนึ่งของดาวเคราะหนั้น ดังนั้นดาวเคราะหทุกดวง จึงได
เรียกวาโลกกาล คือเปนที่กําหนดเวลาในโลก
3. แตละฤกษมีกลุมดาวมากบาง นอยบาง เชนฤกษอัศวินมี ี 7 ดวง จึงทําใหมนุษยเกิดมามีผิวพรรณ
สัณฐานผิดแผกกัน ถาผูใดเกิดในขณะทีด่ าวรัศมีสวางรุงโรจนกําลังขึ้นเปนกลุมหรืออยูตรงศีรษะ ผูนั้นจะมี
ผิวพรรณสะอาดผองใสสดชื่น มีปญญาไวฉลาดเฉียบแหลม เปนตน
4. ดาวฤกษทอี่ ยูบนทองฟาเปนกลุมๆ นั้น ยังเรียกตางกันออกไปอีก ถาลากเสนจากดวงนี้ไปดวงนัน้
ในกลุมหนึ่งๆ มีลักษณะเหมือนกับสิ่งใด ก็เรียกชื่ออยางนั้น เมื่อตางคนตางลากเสนก็ยอมนึกเห็นเปนรูปไป
ตามที่คาดคะเน ดังนั้นดาวฤกษหมูห นึ่งๆ จึงเห็นเปนรูปตางๆ กัน แลวก็มีชื่อเรียกตางๆ กัน ดังกลาวขางตน
เชน ฤกษที่ 7 ปุยฝาย หรือพวงดอกไม ดอกบัวหลวง สมอสําเภา หรือรูปหีบ
5. ดาวฤกษทกุ ๆ กลุม มีดาวเคราะหเปนเจาเขาครอบฤกษทั้งหมด (จะอธิบายรายละเอียดเรื่องดาว
เคราะหเปนเจาครองฤกษทั้งหมดไวในเรื่องฤกษโดยเฉพาะ)
6. ในดาวฤกษทั้ง 27 ฤกษ หรือ 27 กลุม หรือ 27 หมูนนั้ หมูที่จนั ทรเสวย คือโคจรผานเมื่อวันเพ็ญ
มีดาวฤกษ 12 หมู คือ
ฤกษที่ 14 จิตรา เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนหา จิตรมาส เปนตนป
ฤกษที่ 16 วิศาขา เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนหก วิศาขมาส
ฤกษที่ 18 เชษฐา เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนเจ็ด เชษฐมาส
ฤกษที่ 20 บุรพษาฒ เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนแปด อาษาฒมาส
ฤกษที่ 22 ศรวณะ เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนเกา สาวนมาส
ฤกษที่ 24 บุรพภัทรบท เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนสิบ โปฐบทมาส
ฤกษที่ 1 อัศวินี เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนสิบเอ็ด อัศวยุชมาส
ฤกษที่ 3 กฤติกา เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนสิบสอง กัตติกมาส
ฤกษที่ 5 มฤคศิร เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนอาย มฤคีรมาส
ฤกษที่ 8 บุษย เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนยี่ บุษยมาส
ฤกษที่ 10 มฆา เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนสาม มาฆมาส
 22

ฤกษที่ 12 อุตรผลคุนี เรียกตามเดือนจันทรคติวา เดือนสี่ ผัคคุณมาส

ดวยเหตุนี้ วันมาฆะ จึงหมายความวาวันที่จนั ทรเพ็ญเสวย ฤกษที่ 10 คือมาฆนักษัตรฤกษ หรือ วัน
วิสาขะ จันทรเพ็ญเสวยฤกษที่ 16 คือ วิสาขนักษัตรฤกษ

หมายเหตุ
ในวรรณคดีไทย ก็มีกลาวถึงกลุมดาวตางๆ ไวมาก เชน ในเรื่องพระอภัยมณีของสุนทรภู ไดพรรณนา
เรื่องดาวไววา
“ดูโนนแนแมอรุณรัศมี
โนนดาวธงตรงหนาอาชาไชย
นางอรุณทูลถามพระเจาปา
นางบอกวาดาวธงอยูตรงนั้น
แมดาวกามาใกลในมนุษย
ดาวดวงสําเภามีเสากระโดง
นั่นแนแมดูดาวจระเข
ดาวนิดทิศพายัพดูวับวาว
โนนดาวคันชั่งชวงดวงสวาง
ตรงมือชี้ดาวเตานั่นดาวไถ
ดาวลูกไกเห็นอยูเปนหมูกัน
ที่ตรงหนาดาวไถชื่อไรนั่น
ที่เห็นกันเปนระนาวชื่อดาวโลง
จะมวยมุตมรณาเปนหาโหง
สายระโยงรยางคหางเสือยาว
ศีรษะเรหกหางขึน้ กลางหาว
เขาเรียกดาวยอดมหาจุฬามณี
ที่พรางพรางพรายงามดาวหามผี”

วิธีดูดาวฤกษประจําสิบสองราศี วิธีที่งาย คือ แหงนหนามองหันศีรษะไปทางทิศเหนือ ขวามือของ

เราเปนทิศตะวันตกและทางซายมือเปนทิศตะวันออก และใหออกไปดูทองฟาเวลา 20.00 น. กลุมดาวฤกษ
เหลานี้จะปรากฏคลายกับวาหมุนขึ้นมาจากขอบฟาทางทิศตะวันออก กลุมดาวฤกษเหลานี้จะเห็นดวยตาเปลา
อยางชัดเจน ดังที่สุนทรภูไดพรรณนาไวตอนหนึง่ วา “โนนดาวมาก็เหมือนอาชาไนย” และอีกตอนหนึ่ง
วา “เรียงรายพรายพราวดาวลูกไก เห็นไรไรเรียงจรัสประภัสสร”สวนดาวจระเขขนึ้ คอนขางดึก ในเดือน
ธันวาคมและมกราคม ราวๆ 24.00 น. เศษ แตจะขึน้ เร็วในเดือนตอไป และจะเห็นดาวกลุมนีเ้ มื่อหันหนาไป
ทางทิศเหนือ ดาวจระเขมีลักษณะอิริยาบถ คือ “ศีรษะตกหันหางขึ้นกลางหาว” สุนทรภูไดพรรณนาไว
วา “นั่นแนแมดูดาวจระเข ศีรษะเรหกหางขึ้นกลางหาว” วิธีดูดาวฤกษนี้เมื่อสายตาคุนกับทองฟา ก็จะเห็น
ดาวตางๆ อยูเปนกลุมๆ เรียงกัน ถาลากเสนจากดวงนีไ้ ปดวงนัน้ จะเรียกชื่อถูกตองดังกลาวแลวขางตน
 23

ดาวเคราะห (ดาวเคลื่อนที่)

ภายในสุริยจักรวาล คือขอบเขตอันกวางใหญไพศาล มีดวงอาทิตยเปนศูนยกลางและมีดาวบริวาร

หมุนรอบ
ดวงอาทิตย ดวงอาทิตยเปนดาวฤกษ มีแสงสวางในตัวเองที่โคจรไปในจักรวาลอันเวิ้งวางพรอมกับ
บริวาร เสนผาศูนยกลาง 864,000 ไมล หมุนรอบตัวเองกินเวลา 25 วัน 12 ชั่วโมง มีอุณหภูมิที่ผิวนอก
ประมาณ 5,500 K ถึง 6,000 Kผิวนอกของดวงอาทิตยเปนกลุมแกสเหลวรอน และบางทีเกิดมีพายุพัดไปมา
บนดวงอาทิตย ตรงบริเวณที่เกิดพายุ พายุหมุนนี้เรียกวาจุดดับในดวงอาทิตย ซึ่งบางแหงมีบริเวณกวางถึง
50,000 ไมล จุดดับนี้จะเปลี่ยนแปลงไปทุก 11 ปครึ่ง ดวงอาทิตยมีขนาดโตกวาโลกประมาณ 1 ลาน 1 แสน
เทา มีความถวงจําเพาะ 125 สีทองแดง หรือสีแดงแก
โลก อยูหา งจากดวงอาทิตย 93 ลานไมล (แสงเดินไดวนิ าทีละ 186,000 ไมล) ดังนั้นแสงอาทิตยจะ
สองมาถึงโลก ตองเสียเวลานานประมาณ 8 นาที โลกหนักประมาณ 6,000,000,000,000,000,000,000
ตัน มีความถวงจําเพาะ 5 มีอายุประมาณ 4,000 ลานป เสนผาศูนยกลางยาว 7,926 ไมล เสนผาศูนยกลาง
เหนือถึงใตยาว 7,900 ไมล เสนรอบโลกตรงเสนศูนยสตู รยาว 24,000 ไมล มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 197
ตารางไมล โลกมิไดหยุดนิ่ง โคจรไปเรื่อย การโคจรแบงออกเปน 2 อยาง คือ
(1) โคจรรอบตัวเองกินเวลา 24 ชั่วโมง ดวยความเร็วที่เสนศูนยสูตรประมาณ 1,038 ไมล ตอชั่วโมง
(2) โคจรรอบดวงอาทิตย ทางโคจรเปนวงรี การโคจรรอบดวงอาทิตย 1 รอบเสียเวลา 365 วัน 5 ชั่วโมง
49 นาที 12 วินาที
โลกโคจรรอบดวงอาทิตยในทิศทางทวนเข็มนาฬิกาและแกนของโลก (เสนสมมุติจากขั้วโลกเหนือถึง
ขั้วโลกใต) มิไดตั้งฉากกับเสนระยะทางจากดวงอาทิตย แตจะเยื้องไปประมาณ 23 องศา 3 ลิปดา
ดวงจันทร ดวงจันทรเปนดาวบริวารของโลก ดวงจันทรมีเสนผาศูนยกลาง 2,160 ไมล อยูหางจากโลก
ประมาณ 238,860 ไมล แสงจันทรสองมายังโลกเสียเวลาประมาณ 1.3 วินาที ดวงจันทรมีน้ําหนัก
74,000,000,000,000,000,000 ตัน หมุนรอบโลก 1 รอบเสียเวลา 27 วัน 7 ชั่วโมง 43 นาที ดวยความเร็ว
ประมาณ 2,300 ไมลตอชั่วโมง ดวงจันทรหันดานเดียวมายังโลกตลอดเวลา ดังนั้นเราจึงไมสามารถเห็นอีก
ดานหนึ่งของดวงจันทรได ดวงจันทรใหเกิดน้ําขึ้น น้ําลง เชื่อกันวาบนดวงจันทรไมมีอากาศ ไมมีสิ่งมีชีวิต
อยู สีของดวงจันทรขาวนวล
ดาวอังคาร สีคอนขางแดง ไดชื่อวา “เทพเจาแหงสงคราม” นักวิทยาศาสตรเชื่อวามีสิ่งที่มีชีวิตอยูบน
ดาวดวงนี้ โคจรระยะหางจากดวงอาทิตยประมาณ 141,155,000 ไมล เสนผาศูนยกลาง 4,200 ลานไมล
ปริมาตรเทียบกับโลกเปน 0.11 หมุนรอบดวงอาทิตย 686 วัน 23 ชัว่ โมง 31 นาที หมุนรอบตัวเอง 1 รอบ
เสียเวลา 24.5 ชั่วโมง
ดาวพุธ ดาวพุธลักษณะสีเขียวใบไม ดาวดวงนี้โคจรระยะหางจากดวงอาทิตยประมาณ 35,987,000 ไมล
เสนผาศูนยกลาง 3,000 ไมล ปริมาตรเทียบกับโลก 0.04 หมุนรอบดวงอาทิตย 87 วัน 23 ชั่วโมง 15 นาที
 24

ดาวพฤหัสบดี เปนดาวเคราะหที่ใหญที่สุดในบรรดาดาวเคราะหทงั้ หลายที่หมุนรอบดวงอาทิตย มีดวง

จันทร 12 ดวง เปนบริวารหมุนรอบดาวดวงนี้ บนดาวพฤหัสบดีมีกาซ ชื่อ มีเธน มีแอมโมเนีย สีของดาว
พฤหัสเปนสีเหลืองสด มีเสนผาศูนยกลาง 88,700 ไมล อยูหางจากดวงอาทิตย 483,678,000 ไมล มีปริมาตร
318 โคจรหมุนรอบดวงอาทิตย 4,332 วัน 14 ชั่วโมง 2 นาที เทากับ 11 5/6 ป หมุนรอบตัวเอง 1 รอบ 9.75
ชั่วโมง
ดาวศุกร เปนดาวที่สวางสุกใส เราจะเห็นดาวนี้ในตอนเชามืดกอนพระอาทิตยขึ้น เรียกวาดาว
ประกายพฤกษ และเห็นในตอนหัวค่ํา เรียกวาดาวประจําเมือง และนอกจากนีย้ ังไดชื่อวา “เทวีแหงความ
งาม” มีเสนผาศูนยกลาง 7,650 ไมล ระยะหางจากดวงอาทิตย 67,245,000 ไมล มีปริมาตร 0.83 โคจร
หมุนรอบดวงอาทิตย 224 วัน 16 ชั่วโมง 48 นาที ดาวศุกรมีสีผสมหลายสี ลักษณะเปนสีฟาหรือสีนา้ํ ทะเล
ดาวเสาร มีลักษณะเปนวงแหวน สีแก สีคล้ําๆ หางจากดวงอาทิตย 886,779,000 ไมล เสนผาศูนยกลาง
75,000 ไมล มีปริมาตรเทียบกับโลก 95 หมุนรอบดวงอาทิตย 10,759 วัน 5 ชัว่ โมง 16 นาที หรือเทากับ
ประมาณ 30 ป หมุนรอบตัวเอง 10.25 ชั่วโมง ดาวเสารมดี วงจันทรเปนบริวารถึง 9 ดวง
ราหู ไมใชดาว แตเปนเงาของโลกสวนหนึ่ง
เกตุ เปนวิญญาณธาตุ หางจากดวงอาทิตย 2,794,000,000 ไมล เสนผาศูนยกลาง 33,000 ไมล มีปริมาตร
เทียบกับโลก 17. หมุนรอบดวงอาทิตย 60.180 วัน 20 ชั่วโมง 38 นาที หมุนรอบตัวเองประมาณ 15.75
ชั่วโมง
มฤตยู เปนสภาวะธรรมชาติ หางจากดวงอาทิตย 1,783,383,000 ไมล เสนผาศูนยกลาง 30,900 ไมล มี
ปริมาตร เทียบกับโลก 15. หมุนรอบดวงอาทิตย 30,688 วัน 7 ชั่วโมง 12 นาที ประมาณ 84 ป หมุนรอบ
ตัวเอง 10.75 ชั่วโมง

อิทธิพลของดาวเคราะห 7 ดวง
ดวงอาทิตย
เปนศูนยกลางของระบบสุริยจักรวาล เปรียบเปนบิดาของดวงดาว บริวารอื่นๆ ชาวกรีกโบราณถือดวง
อาทิตยเปนเทพเจาที่มีอํานาจในทางโชคชาตาทางดี เหนือเทพเจาทั้งปวง เปนเทพเจาของนักรบและเปนเทพ
เจาของกสิกรรม พืช และปศุสัตวทั้งปวง และทุกคนทัว่ ไปเรียกวาเทพเจาของแสงสวางและเปนเทพเจาของ
การดนตรี และศิลปนตางๆ ที่เกงที่สุด คือ ทางพิณโบราณ เปนเทพเจาที่มีความสามารถและเกงที่สดุ ทางกีฬา
ตางๆ เปนเลิศในการวิ่งเร็ว พวกกรีกและโรมันไดสรางเทวรูปไวเคารพดวยสัมฤทธิ์ คือ ศีรษะสวมหมวก
เหล็กโบราณสวนมือถือธนูเปนอาวุธ
ดวงอาทิตย มีความหมายและอิทธิพลทางธรรมชาติ แสดงถึงเพศชาย แสดงถึงผูสรางมีลักษณะนิสัยอวดโต
วางโต มีอํานาจ บังคับบัญชา ความเจริญงอกงาม
 25

ถาตําแหนงสัมพันธที่ดีกบั ดวงชาตา ยอมใหคุณทําใหเกิดมีประสิทธิภาพในทางการงาน เปนที่นิยมรัก

ใคร สุขภาพพลานามัยดี งานมีเกียรติ ความใฝสูง ความสําเร็จ อิทธิพลการแพทย งานการใหมๆ การเดินทาง
การเปลี่ยนที่อยู ที่พัก ที่อาศัย การเจรจาแลกเปลี่ยนทีม่ ีผลสําคัญ การทูตการเอาประกัน ผลประโยชนทาง
ครอบครัวทั้งหมด
ถาตําแหนงสัมพันธไมดกี ับดวงชาตา ยอมใหโทษกับผลที่ใหคุณตางๆ ในขณะที่อาทิตยมตี ําแหนง
สัมพันธไมดี ไมควรเริ่มงานใหม พยายามรักษาสุขภาพอนามัยใหดี ควรเลื่อนการชุมนุมพบปะ ไมควรทํา
ธุรกิจการงานที่สําคัญๆ ในระยะนี้ อยางไรก็ตาม ถึงแมอาทิตยจะอยูในตําแหนงสัมพันธไมดี ก็ยังใหโอกาส
เหมาะอยูอยางหนึ่ง คือ สงเสริมงานที่จะจวนจะแลว การเดินทางกลับ การถอยทัพ
อิทธิพลของดวงอาทิตยมีพลังมาก และคงทนอยูน าน

ดวงจันทร
เปนดาวบริวารของโลก ชาวกรีกโบราณนับถือพระจันทรเปนโลกพิภพ เปนเทพเจาแหงอากาศ และ
โดยเฉพาะอยางยิ่งประจําชีวติ ของสตรีทุกๆ คน ตลอดจนชีวิตซึ่งใครๆ นับถือวาเปน เทพเจาแหงการวิวาห
และเทพเจาแหงการเกิดของทารก คือ หมายความวาเปนมารดาของเด็ก และในขณะเดียวกันเปนเทพเจาของ
การเปน หมาย คือ สามีตายดวย
ดวงจันทร มีอิทธิพลตอธรรมชาติชีวิตทุกชีวิตบนพืน้ โลก มักมีอิทธิพลตอผูมีอารมณคอยเคลิบเคลิ้ม
อยางแรง ตอธาตุน้ํา ตอตนไม พืชพันธุตางๆ ตอชาวประมง มีธรรมชาติเปนเพศหญิง ผูรับ มีลักษณะเปย ม
ลน ไหลออนเหมือนน้ํา เปลีย่ นแปลงงาย
จันทรขางขึ้น เปนระยะของการติดตอ ควรเริ่มลงมือทํากิจการใหมๆ ที่เสี่ยงๆ ในระยะนี้ งานที่ตอง
วิ่งเตนตางๆ เชน งานซื้อขาย นายหนาการเดินตลาด การเอาประกันหาโฆษณา ฯลฯ เปนเวลาที่เหมาะแกการ
เพาะเมล็ดพืชพันธุไม การเก็บเกี่ยวและการปลูกตนไม งานแพทยที่ไมใชศัลยกรรม การบํารุง สุขภาพอนามัย
ในการพักฟนไข โอกาสดีสําหรับการเจรจาติดตอ สรางสัมพันธไมตรี แลกเปลี่ยนสนธิสัญญาทางการทูต
จันทรขางแรม เปนระยะเวลาที่อิทธิพลของดาวจันทรลดลงเหมือนกระแสน้ําลง ควรสงบนิ่ง รอดู
เหตุการณ กระชับกิจการ ควบคุมสถานการณไวใหปกติในทางศัลยแพทย ทันตแพทย เหมาะแกการ
ศัลยกรรม การตัดสินใจรักษาโรคควรระงับไวกอนในระยะนี้ ดีในการปลูกพันธุไว ดอกไมปกมากกวาไม
เมล็ดพืช
 26

ดาวอังคาร
ดาวอังคาร ทั้งกรีกและโรมันนับถือวาเปนเทพเจาแหงความมีรูปรางใหญโตแข็งแรง และมีกําลังมาก
และเปนผูเชีย่ วชาญทางสงคราม อันสมเปนทหาร หรือนักรบ มีนิสัยเสีย เปนเทพเจาที่มีนิสัยโมโหฉุนเฉียว
และมุทะลุ รักการสงครามชนิดเลือดตกยางออก และมีนสิ ัยชอบหาเรื่อง ทะเลาะวิวาท เปนเทพเจาแหงความ
ดุราย ชอบทําลายลางมากกวากอใหเกิดขึน้ เปนเทพเจาแหงความตาย อันเกิดจากอุปทวเหตุ เปนเทพเจาแหง
พายุและแสง คือมีความรวดเร็วเปนประจํา
ดาวอังคาร มีความหมายทางธรรมชาติ ถึงการตอสู รบพุง ทําสงคราม ความกักขละ หยาบคาย พลังงาน
ที่ระเบิดออก โดยไมมีอะไรควบคุมได เปนสัญลักษณของการรุกราน ตอสู ความกลาหาญ มุทะลุ ตึงตัง การ
ดิ้นรนดวยกําลังงานเกีย่ วกับเครื่องจักร โลหะ การกีฬา (บุคคลที่เกิดใตอิทธิพลของดาวอังคาร มักเปนผู
เขมแข็ง)
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธดีกับดวงชาตา ใหคุณในทางการดิ้นรน ตอสูเพื่ออิสรภาพ ความกลาหาญชาญ
ชัย สุขภาพพลานามัย นักกีฬา วิศวกร อุตสาหกรรม กอสราง พวกนักรบทุกเหลา เกี่ยวกับผูห ญิง มักมี
เหตุการณสําคัญเกี่ยวกับความรัก
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธไมดีกับดวงชาตา ทําใหเกิดการทะเลาะวิวาทบาดหมาง ผิดใจกัน เกิดอุปทว
เหตุเพราะความประมาทสะเพรา การแตกความสามัคคีธรรมในหมูคณะ ในวงสังคม
การผาตัดไมควรกระทําในระยะทีด่ าวอังคารมีกําลังสัมพันธไมดี โดยเฉพาะการผาตัดอวัยวะของรางกาย
สวนที่จันทรหรืออังคารโคจรเขาไปอยูในราศีนั้น เชนจันทร หรืออังคารโคจรอยูในราศีสิงห ก็ไมควรทําการ
ผาตัดหนาทอง ซึ่งเปนเครื่องหมายอวัยวะของรางกายประจําราศีสิงห ดาวอังคารมีอิทธิพลทันทีทุกเวลาและ
ถาวร

ดาวพุธ
ดาวพุธ ชาวกรีกและโรมัน ถือวาเปนเทพเจาของพอคา หรือนักธุรกิจ ซึ่งเปนศูนยกลางแหงการคา
ขาวโพดของพวกพอคาทั้งปวง ฉะนั้นจึงนับเขาเปนพระเจาแหงการคาและธุรกิจทั้งปวง พอคาโดยมากของ
ชาวกรีกและโรมัน มักบูชาเทวรูปนี้ไวตามรานคาขายตางๆ เพราะนิสัยของเทพเจานี้ชอบสงบ หรือรักสงบ
มากกวาตีรันฟนแทง และเปนเทพเจาทีเ่ ปนนักพูด และปราชญทางคนควาหาเงินมากกวาหาเรื่องราวทะเลาะ
วิวาท อันเรียกวาเทพเจาแหงความสันติสุข
ดาวพุธ มีความหมายตามธรรมชาติในการติดตอ แสดงถึงระบบประสาทปฏิภาณสมอง ความเฉียบ
แหลมวองไว เปนสัญลักษณของผูเยาว นักเรียน นักศึกษา และพลังงานเคลื่อนไวทางสมอง มีความโนมเอียง
เปนเหตุใหบุคคลอยูไมสุข กระสับกระสายทุรนทุราย หาความสงบไดยาก หงุดหงิด ชอบเที่ยวเตรไปทุกหน
ทุกแหง มักทําใหตองอพยพไปอยูตางจังหวัด ตางประเทศ
 27

ถาอยูในตําแหนงสัมพันธที่ดีกับดวงชาตายอมใหคุณ เกี่ยวกับการเดินทาง การติดตอ การพิจารณา การ

ปกฐกถา การเดินตลาด การโฆษณา การประพันธทุกดาน อักษรศาสตร วรรณกรรม ใหคุณทางการศึกษา
สวัสดิภาพของผูเยาว
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธที่ไมดีกับดวงชาตา จะเกิดอุปสรรคเกี่ยวกับการงานที่ใชสมอง สมาธิ ความเอา
ใจใส แสดงถึงการแทรกแซง การหยุดชะงัก ความวิตกกังวล ความหวั่นไหว กระทบกระเทือนประสาท เกิด
ความยุงยาก เกี่ยวกับผูเยาวและเด็ก
ในระยะหัวเลี้ยวหัวตอ คือ ขณะที่ดาวพุธโยกยายราศี เปนระยะทีด่ วงดาวมีอิทธิพลมาก ไมควรทํางานที่
ตองใชความเอาใจใสอยางหนัก หรืองานที่ตองทนทํากันนานในระยะที่กลาวนี้
ดาวพฤหัสบดี
ดาวพฤหัสบดี พวกกรีกโบราณถือวา ดาวพฤหัสบดีเปนราชาแหงฟา หรือบิดาแหงเทพเจาทั้งปวง
(คลายพระอินทร พระอิศวร พระพรหม อยางไทย) พวกกรีกโบราณนับถือดาวพฤหัสบดีเปนบิดาของพระ
เจาและมนุษยทั้งปวง คือ เปนเทพเจาของทุกๆ อยาง คือเทพเจาแหงแรธาตุ ฝน ลม ฟารอง ฟาแลบ และ
เครื่องหมายของความสงบ คือ รุง
เมื่อเทพเจาแหงชัยชนะของสงครามและกีฬาแหงการเลนกีฬาและการเลน คือมีความสําเร็จทุกประการ
พรอมทั้งเปนเทพเจาแหงความยุตธรรม ความคิด กฎหมาย และอํานาจที่จะพิพากษาอรรถคดีทั้งปวง
ดาวพฤหัสบดีมีความหมาย ทางธรรมชาติ เกี่ยวกับความมั่งคั่งสมบูรณดวยทรัพยสมบัตินาๆ ประการ
เปนสัญลักษณของโชควาสนา ความเมตตากรุณาตั้งอยูใ นภูมิธรรมสังคม ความสําเร็จ อํานาจเกียรติภูมิ
อิทธิพลไปในทางคุณงามความดี
ถาอยูในตําแหนงที่สัมพันธที่ดีกับดวงชาตา ใหคณ
ุ ทางดานฐานะ การเงิน การคลัง การเศรษฐกิจ การ
ลงทุน ขนบธรรมเนียมประเพณีทางศาสนา การติดตอดวยสังคมธรรม สังคมสงเคราะห หนาที่พลเมือง การ
บําเพ็ญทาน การสรางความไวเนื้อเชื่อใจ มีอุดมคติ และทัศนะวิสัยงาม ใฝฝนทะเยอทะยานในการสรางฐานะ
ความกาวหนา
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธที่ไมดีกับดวงชาตา จะไมอํานวยผล ควรระมัดระวังการจับจายใชสอย มัก
กลับเปนคนหัวสูง อวดโต พูดเกินความจริง
เฉพาะนักการพนัน วันใดดาวพฤหัสบดีอยูในตําแหนงสัมพันธที่ดี ตัวเก็งจะมามาก แตถามฤตยู หรือเกตุ
มีอิทธิพลสูงกวา มักจะมีการฟลุกเกิดขึน้ (อิทธิพลของดวงดาวพฤหัสบดีมีพลังเต็มที่และถาวร)

ดาวศุกร
ดาวศุกร ชาวโรมันนับถือวาเปนเทพเจาผูหญิงชื่อวีนัส ซึ่งเปนเทพเจาแหงความสวยงาม ความเจริญ
ตางๆ โดยเฉพาะอยางยิ่งสวยงามตามธรรมชาติตางๆ เชน ในสวนดอกไมงามบานสีสวย เปนเทพเจาแหง
ความรักปนความใคร หรือเทพเจาแหงความรักทั่วๆ ไป คือ หามีเจาของไม เทพเจาวีนัสนี้ ชาวโรมันปนเปน
 28

หญิงสาวเปลือยกายนอน หรือยืนคูกับเด็กเล็กเปลือยกาย มีปกถือคันธนูและลูกธนูเปนอาวุธ (เด็กเล็งนั้นเปน

บุตรสุดสวาทของเทพเจาวีนสั ชื่อ คิวปค)
ความศุกรมีความหมาย ทางธรรมชาติเกี่ยวกับการประสานกลมกลืนใหสนิทเปนสัญลักษณของความรัก
ความสงบ การอยูรวมโดยสันติความสวยงาม ดาวศุกรเปนดวงดาวที่มีความสัมพันธเปนพิเศษเกี่ยวกับเพศ
หญิง ทรงอิทธิพลทางสงเคราะหอํานวยโชคตอชีวิตเหนือดาวอื่นๆ
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธที่ดีกับดวงชาตา ยอมใหคณ
ุ และสงเสริมงานดานสังคมนิยมงานสวนรวม
ความรักใครระหวางเพศ การกลับคืนดี ประนีประนอม การสรางความสัมพันธกันใหม สิ่งที่ตองการความ
ละเอียดประณีต ศิลปะ นักรอง นักดนตรี ดาราภาพยนตร ละคร การหากินในทางศิลปะทั่วๆ ไป
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธไมดีกับดวงชาตา กลับใหเกิดสถานการณตึงเครียด ความมึนตึงในครอบครัว
วงศาคณาญาติ เกิดความยุงยากใจเพราะผูหญิง สุขภาพพลานามัยเสื่อมโทรมกําลังวังชาทรุดโทรมไป
อิทธิพลของดาวศุกร เปนไปชั่วครูยาม และจะแรงยิ่งขึ้นในเวลายายราศี

ดาวเสาร
ดาวเสาร ชาวโรมันถือวาดาวเสารเปนเทพเจาของการหวานพืชตางๆ เชน ขาวโพด สวนทางกรีกถือวา
เปนเทพเจาแหงโชคชาตา ฉะนั้นดาวเสารจึงเปนเทพเจาแหงความไมแนนอน คงทน คือเปนไดทั้งทางดีและทางชั่ว
ดาวเสารมีความหมาย ทางธรรมชาติหมายถึงความอดทน การจํากัดสิทธิขอบเขต เปนสัญลักษณของ
ความรับผิดชอบอยางหนัก ดาวเสารมีอิทธิพลไปในทางบาปเคราะห ใหความชัว่ รายตอโลกและชีวิตบนโลก
ผูที่อยูในใตอทิ ธิพลของดาวเสาร ฟนมักเสียผุเกตั้งแตยังเด็ก
ถาอยูในสัมพันธที่ดีกับดวงชาตา ก็ใหคุณประโยชนมาก ทําใหเปนคนเฉลียวฉลาดเฉียบแหลม จะไดรับ
ผลรางวัลเพราะความพยายามอยางหนัก โชคลาภของคนที่อยูใตอิทธิพลดาวเสารจะไดมาก็ตองเหน็ดเหนื่อย
เกิดผลทางที่ดนิ การแลกเปลี่ยนการเจรจาตกลงเกี่ยวกับทรัพยสิน คนสูงอายุ และสวัสดิภาพของคนสูงอายุ
การศึกษาที่ตองใชความเอาใจใสอยางมาก การคนควา งานทุกชนิดทีไ่ มขึ้นกับอารมณ การลงทุนที่ตองใช
เวลานานๆ สิ่งที่ตองสรางเพื่อความถาวรและปลอดภัย
อิทธิพลของดาวเสาร กลาแข็งและคงทนมาก
ถาอยูในตําแหนงสัมพันธไมดีกับดวงชาตา ทําใหเกิดความสลดใจ ฐานะต่ําตอย การผลัดผอนเลื่อน
กําหนด ความลาชา ไมตรงตามสัญญา หรือผิดความคาดหมาย ความรับผิดชอบแทนผูใหญสูงอายุ ความเหงา
หงอยเปลี่ยวใจ ขาดความกระฉับกระเฉงวองไว
 29

ธาตุของดาว
เมื่อโลกแบงสภาพของวัตถุออกเปน 4 ประเภท โดยใชความวา วัตถุ (ธาตุ) คือ ไฟ ดิน ลม น้ํา ดาว
เคราะหตางๆ ก็มีธาตุเชนเดียวกัน ดังนี้
ธาตุไฟ ไดแก ดาวอาทิตย และดาวเสาร
อาทิตย แสดงถึง ธาตุไฟอันมีความรอนและแสงโชติชวง
เสาร แสดงถึง ธาตุไฟซึ่งกรุนๆ รอนระอุ
ธาตุดิน ไดแก ดาวจันทร และดาวพฤหัสบดี
จันทร แสดงถึง ธาตุดินชุมๆ รมเย็น เชน ที่พักอาศัย
พฤหัสบดี แสดงถึง ธาตุดินแหงๆ เชน ขุนเขาแหงแลง
ธาตุลม ไดแก ดาวอังคาร และราหู
อังคาร แสดงถึง ธาตุลมซึ่งพัดเรื่อยๆ ตามฤดูกาล
ราหู แสดงถึง ธาตุลม ลมพายุพัดแรงเปนคราวๆ เรือ่ ยๆ
ธาตุน้ํา ไดแก ดาวพุธ และดาวศุกร
ดาวพุธ แสดงถึง ธาตุน้ําซึ่งอยูตามมหาสมุทรทั่วๆ ไป
ดาวศุกร แสดงถึง ธาตุน้ําฝนตกแลวไหลลงสูทะเลเปนครั้งคราว สวนมฤตยูและเกตุไมมี
ธาตุประจํา
เกตุ จัดเปนดาวพิเศษ เพราะเปนวิญญาณธาตุ เมื่ออยูกับดาวอะไร ทําใหดาวดวงนั้นมีกําลังแรงขึ้น ไม
เสวยอายุบุคคล ถากุมลัคนา ของบุคคลใดก็ทําหนาทีใ่ นราศีนั้นๆ ดาวเกตุจัดอยูในพวกนก 2 หัว คือเปนทั้ง
บาปเคราะหและศุภเคราะห ดาวไหนดี ดีดว ย ดาวไหนราย รายดวย โคจรผานอาทิตยเพียงปละครั้งเดียว
มฤตยู จัดเปนดาวพิเศษอีกดวงหนึ่ง เกิดขึ้นโดยสภาวธรรมชาติ เกิดจากแหลงธาตุน้ําเหมือนดาวอืน่ มี
กําลังเทาๆ กับดาวอื่นทุกดวงรวมกัน ชื่อวา เทพเจาแหงความตาย (สูญสิ้น) ไมเสวยอายุบุคคล

ทิศประจําราศี
ภายในจักรวาลซึ่งแบงเปน 12 ราศีแลวนั้น นับแตราศีเมษ ถึง ราศีมีน ไดกําหนดทิศทางของราศีตางๆ ไว
ดังนี้
1. ทิศตะวันออก หรือทิศบูรพา ไดแก ราศีเมษ
2. ทิศตะวันตก หรือทิศประจิม ไดแก ราศีตุลย
3. ทิศเหนือ หรือทิศอุดร ไดแก ราศีกรกฎ
4. ทิศใต หรือทิศทักษิณ ไดแก ราศีมังกร
ระหวางกลางของราศีทั้งหลายที่คาบเกี่ยวกันสองราศี คือ
ราศีพฤศภ และมิถุน คือทิศตะวันออกเฉียงเหนือ หรือทิศอีสาน
ราศีสิงห และกันย คือทิศตะวันตกเฉียงเหนือ หรือทิศพายัพ
 30

ราศีพิจิก และธนู คือทิศตะวันตกเฉียงใต หรือทิศหรดี

ราศีกุมภ และมีน คือทิศตะวันออกเฉียงใต หรือทิศอาคเนย
เมื่อเวลาพยากรณ ก็ใหสังเกตดาวเจาเรือนตางๆ ที่ไปสถิตอยูราศีของทิศใด ก็ทายวาอยูทิศนัน้ ตาม
ความหมายของความตองการของเราที่จะทํานายเอา เชน ตองการทายคูครองอยูทิศใด ก็ใหพิจารณาดาวเจา
เรือนปตนิอยูใ นราศีใด และราศีที่ดาวปตนินั้นไปสถิตอยูใ นราศีใด ก็ทายวาทิศนั้น เชน สถิตอยูราศีมีน ก็ทาย
วาคูครองอยูทางทิศตะวันออกเปนตน การเดินทางก็แมนกันตามหลักวา ถาดาวเจาเรือนศุภะเขมแข็งดี ก็จะมี
โอกาสเดินทางไกล แตจะทราบวาจะเดินทางไกล ไปทางทิศใด ก็ใหสังเกตราศีที่ดาวเจาเรือนศุภะสถิต เชน
อยูราศีมังกร ก็ทายวาจะไดเดินทางไปทางทิศใต เปนตน และเรื่องอื่นๆ นอกจากนี้ เมื่อตองการดู ก็กําหนด
ตามหลักนี้ และไมใชแตในดวงชาตาเดิมเทานั้น แมแตดวงชาตาจรก็ใชไดเหมือนกัน

ราศีที่มีกําลังในเวลากลางวันและกลางคืน

ราศีที่มีกําลังในเวลากลางวัน คือ ราศี สิงห กันย ตุลย พิจกิ ธนู มังกร

ราศีที่มีกําลังในเวลากลางคืน คือ ราศี กุมภ มีน เมษ พฤศภ มิถุน กรกฎ
 31

ดาวแตละดวงจะใหความหมายในทางราศีภาคนั้นๆ มากประมาณ 75% เมื่อภาคนั้นที่มีดาวสถิตอยู และ

จะใหความหมายที่ตนไมไดสถิตอยูเพียง 25%
ตัวอยาง เชน ดาวอังคารเปนเกษตรสองราศี คือ ราศีเมษ และราศีพิจิก แตเมื่ออังคารไปประจําสถิตอยู
ราศีพฤศภ ซึ่งเปนภาคกลางคืน อังคารก็จะใหความหมายในทางราศีเมษ เจาเกษตรของคนถึง 75% และจะให
ความหมายมาทางราศีพิจิก 25%
และสมมุติอังคารอยูในราศีกันย ภาคกลางวัน ก็จะสงกําลังไปยังราศีพิจิก 75% และจะสงกําลังใหราศี
เมษเพียง 25% เชนเดียวกัน

ความเปนจริงระหวางดวงอาทิตยกับโลก
ดวงอาทิตยที่เราเห็นในเวลากลางวันนัน้ เราเรียกวาดวงอาทิตยธรรมชาติ ไมไดเคลื่อนที่ไปไหนเลย โลก
เราตางหากทีห่ มุนรอบตัวเองไปดวยและโคจรรอบดวงอาทิตยไปดวย เมื่อโคจรผานดาวประจําราศีใด เชน
ราศี เมษ พฤศภ มิถุน กรกฎ สิงห เปนตน เราก็เรียกวา โลกโคจรมาสถิตในราศีนั้นๆ จึงจะถูกตอง แตเราหา
เรียกความจริงเชนนั้นไม เราเรียกกลับกันวา ดวงอาทิตยโคจรมาสถิตในราศีนั้นราศีนี้ ที่เราเห็นในดวงชาตา
เปนเลข 1 คือเครื่องหมายแทนดวงอาทิตยธรรมชาตินั้น เปนบทกลับของโหราศาสตรที่นํามาใชเปรียบ
เหมือนเวลาเรานั่งรถไฟกําลังแลน เราจะเห็นวาตนไมและสิ่งตางๆ ที่พื้นดินวิ่งหนีเราไป แตถาเราอยูพื้นดิน
เราก็เห็นรถไฟแลนหนีเรา
ฉะนั้น การคํานวณ เชน สุริยุปราคา จันทรุปราคา หรืออื่นๆ ก็เปนทฤษฎีตางๆ เกิดขึ้น

สุริยุปราคา, จันทรุปราคา เกิดขึ้นไดอยางไร

สุริยุปราคา เกิดขึ้นไดดว ยในการโคจรของโลกไปรอบๆ ดวงอาทิตยพรอมกับการที่ดวงจันทรเปน
บริวารโคจรไปรอบๆ โลก โดยติดตามโลกไปรอบๆ ดวงอาทิตยดว ยนี้ เมื่อดวงจันทรเขามาอยูใ นตําแหนง
ระหวางดวงอาทิตยกับโลก และเงามืดของดวงอาทิตยทอดตกลงบนพืน้ ผิวโลก คนบนพื้นผิวโลกในบริเวณ
นั้นยอมเห็นดวงอาทิตยถูกดวงจันทรบังไป เรียกวาเกิดสุริยุปราคา
จันทรุปราคา เกิดขึ้นได เมื่อดวงจันทรโคจรไปอยูในตําแหนงบนวงโคจรรอบโลกตรงขามกับตําแหนง
เดิม และเขาไปอยูในเงามืดของโลก ที่ทอดไปในอวกาศ ดวงจันทรก็ไมไดรับแสงจากดวงอาทิตย เพราะถูก
โลกบังเสีย คนบนโลกจึงเห็นดวงจันทรมวั และมืดไป นับเปนการเกิดจันทรุปราคา
ปรากฏการณทั้งสองประเภทนี้ รวมเรียกวา อุปราคา
อุปราคาจะเกิดไดเมื่อใดและเห็นไดที่ไหน หลักเกณฑงายๆ ของอุปราคาใหเห็นไดวา สุริยุปราคาเกิดได
แตในวันแรม 15 ค่ําหรือขึ้นค่ํา เมื่อดวงจันทรโคจรเขามาอยูระหวางโลกกับดวงอาทิตย และจันทรุปราคาก็
เกิดแตในคืนวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ํา
 32

สุริยุปราคา เห็นมืดมิดแตเฉพาะผูดูอยูต รงเงามืดตก สวนจันทรุปราคานั้น เมื่อดวงจันทรถูกบังมืดไป ผูที่

อยูบนพื้นโลกในบริเวณกวางใหญ จะสามารถเห็นไดพรอมกัน จึงเปนปรากฏการณที่มีผูเห็นไดมากกวา
สุริยุปราคามืดมิด
ระยะความนานของอุปราคา ชวงเวลาที่เกิดจันทรุปราคาจะยาวกวาชางเวลาของสุริยุปราคา ความหนา
ของเงามืดของโลกตรงที่ดวงจันทรเคลื่อนที่ผานนั้นมีคาประมาณ 5,700 ไมล เนื่องดวยดวงจันทรเคลื่อนที่
ดวยความเร็วเฉลี่ยราว 2,000 ไมลตอชั่วโมง จึงอาจอยูใ นบริเวณทีย่ ังถูกเงามืดของโลกทอดทับบางสวน
และถาหากวาดวงจันทร เคลื่อนที่ผานศูนยกลางของเงามืดดวยแลว ก็จะมืดมิดอยูน านกวา 1 ชั่วโมงดวย
ในขณะเมือ่ ดวงจันทรอยูใ นแนวเดียวกับศูนยกลางของโลกและดวงอาทิตย และอยูใกลโลกมากที่สุดใน
วงทางโคจร พรอมกับอยูไกลจากดวงอาทิตยมากที่สุดดวยเงามืดของดวงจันทรจะตัง้ ฉากกับพื้นผิวโลก และ
มีเสนผาศูนยกลาง 167 ไมล นับเปนมากทีส่ ุดเทาที่จะเปนได เงามืดนี้เคลื่อนที่ไปดวยความเร็ว 2,000 ไมลตอ
ชั่วโมง เทากับความเร็วของดวงจันทรในวงทางโคจร แตโดยเหตุที่พื้นโลกที่เสนศูนยสูตรและอยูตรงจุดเที่ยง
วันเคลื่อนที่ไปทางเดียวกันดวยความเร็ว 1,000 ไมลตอชั่วโมง เพราะการหมุนรอบตัวเองของโลก ความเร็ว
ของเงาสัมพันธตอผูสังเกตการณบนผิวโลก จึงเปน (2,000 - 1,000) = 1,000 ไมลตอชั่วโมง ดังนั้นเงามืดจะ
ผานผูดูไปจากขอบหนึ่งถึงอีกขอบหนึ่งกินเวลา (167 x 60 ÷1,000) = 10 นาที แตคาที่ไดนี้เปนคา
เฉพาะตรงจุดที่แสงอาทิตยตั้งฉาก แตตรงแหงอื่นๆ เงามืดของดวงอาทิตยจะเคลื่อนที่เร็วกวามาก เพราะตก
เปนมุมเฉียงคิดเฉลี่ยแลวชวงมืดมิดของสุริยุปราคาจึงไมเกิน 7 นาที 30 วินาที สําหรับตําบลที่เกิดสุริยุปราคา
ตอนเชาหรือตอนเย็นชวงเวลาของการเกิดมืดมิดจะสั้นลงมาก

สุริยุปราคาและจันทรุปราคาอยางไหนจะเกิดบอยครั้งกวากัน
สุริยุปราคาเกิดขึ้นบอยครั้งกวาจันทรุปราคา แตสุริยุปราคาเกิดขึน้ ครั้งหนึ่งๆ จะมีผูเห็นไดนอยกวา
จันทรุปราคา
สําหรับจันทรุปราคา ก็นาจะเกิดขึ้นทุกวันเพ็ญ แตโดยเหตุที่วงโคจรทั้งสองไมทับกัน จันทรุปราคาจึงไม
เกิดบอยครั้ง
สุริยุปราคาวงแหวน ปรากฏการณเกิดขึ้นเมื่อพื้นผิวโลกอยูใกลดวงจันทรพอทีเ่ งามืดตกลงถึงได หาก
ดวงจันทรอยูห างโลกออกไป เงามืดตกไมถึงพื้นผิวโลก บริเวณเงาของดวงจันทรมากระทบโลก อาจแบงได
เปนอาณาเขตตรงกลาง ผูที่อยูแนวอาณาเขตทางเหนือและทางใตเปนเขตเงาลอมรอบจะเห็นดวงอาทิตยถูก
บังคับแตบางสวน สวนผูทอี่ ยูในเขตตรงกลางจะเห็นสุริยุปราคารูปวงแหวน

เหตุใดสุริยุปราคาจึงเกิดซ้ําเปนรอบๆ
ในการโคจรเปนรอบๆ นั้น โลกมาอยูใ นตําแหนงเดิมเทียบกับดวงจันทรและดวงอาทิตยทุกๆ รอบ 18 ป
10 1/3 วัน (6,585 1/3 วัน) อุปราคาชุดตางๆ จึงเกิดขึ้นซ้ําตามรอบนี้เอง เหตุที่เกิดมีสุริยุปราคาขึ้นได สภาวะ
สองประการที่เปลี่ยนแปรอยูเ รื่อยๆ จะตองไดคาพอเหมาะ คือ
 33

(1) ดวงจันทร จะตองอยูในตําแหนงขึน้ 15 ค่ํา หรือแรม 15 ค่ําพอดี ซึ่งจะเกิดเปนรอบทุกระยะ

29,53059 วัน
(2) ดวงอาทิตยจะตองมาอยูในตําแหนงเดียวกัน ซึ่งจะเกิดเปนรอบทุก 346.6201 วัน ระยะนี้
เรียกวา ปอุปราคา
ดังนั้นจะเห็นไดวา อุปราคาไมอาจเกิดขึ้นทุกรอบเดือนได เพราะดวงอาทิตยไมอยูใ นตําแหนงเดิม
ถูกตองบอยครั้งกวารอบละ 346.6201 วัน เพื่อจะเกิดอุปราคาซ้ําอีก จึงจําจะตองใหเวลาผานไปหลายป และ
หลายรอบเดือน เพราะจําเปนจะตองใหภาวะทั้งสองพอดีกัน
การที่จะคํานวณหาระยะเวลาเกิดเชนนี้ พอดีก็คือ โดยการหาตัวคูณรวมนอยของจํานวน 29.53059 วัน
และ 346.6201 วันนั่นเอง ตัวคูณรวมนอยที่พอดีจริงหาไมได ไดแตตวั คูณรวมนอยที่พอใชไดคือ
6.585 1/3 วัน ซึ่งอาจสอบดูไดโดยการเอา 29.53059 กับ 346.6201 ไปหาร
เมื่อเวลาหลังจากที่เกิดอุปราคาครั้งหนึ่งผานไปได 6.585 1/3 วัน ดวงอาทิตย ดวงจันทร และโลก ก็ควร
จะกลับมาอยูในตําแหนงเทียบเคียงตอกันอีกครั้งหนึ่ง แตโดยเหตุที่ระยะเวลานี้ไมใชตัวคูณรวมนอยที่
ถูกตองจริงๆ ของเดือนและปอุปราคา อุปราคาจึงเกิดขึ้นไมไดเหมือนเดิมทุกอยาง
ฉะนั้น การคํานวณสรางปฏิทินโหราศาสตรก็ถือหลักการคํานวณดังกลาวมานี้ ถาทานเปดปฏิทิน
โหราศาสตรดู จะทราบไดทนั ทีวา ปใด เดือนใด และวันใด จะเกิดสุริยปุ ราคาและจันทรุปราคา ดังนี้
สุริยุปราคา เกิดขึ้นในวันแรม 15 ค่ํา หรือขึ้นค่ํา โดยมี อาทิตย จันทร อยูราศีเดียวกัน ตรงขามกับราหูคือ
เงาของโลก
จันทรุปราคา เกิดขึ้นในวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ํา โดยมีจันทร ราหู อยูราศีเดียวกัน ตรงขามกับอาทิตย

สุริยุปราคา ซึ่งเห็นในประเทศไทย 5 ครั้ง

ครั้งที่ 1 สุริยุปราคา พ.ศ.2411 สุริยุปราคาเต็มคราสครั้งแรกปรากฏหลักฐานมีอยูใ นประเทศไทย เกิดขึ้น
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 4 พระจอมเกลาเจาอยูห ัว พระบาทสมเด็จพระ
จอมเกลาเจาอยูหวั ไดทรงศึกษาวิชาโหราศาสตรเจนจบชํานาญ ทรงคํานวณทราบวาในปมะโรง
สัมฤทธิศก พ.ศ.2411 จะเห็นสุริยุปราคาเต็มคราสในประเทศไทย วันอังคารขึ้น 1 ค่ํา เดือน 10
และวิถีโคจรของพระอาทิตยจะเห็นสุริยุปราคาเต็มดวงไดที่ตําบลหวากอ จังหวัด
ประจวบคีรีขนั ธ ซึ่งอยูใกลตําบลคลองวาฬ มีพระราชดํารัสแถลงแกโหรไทยในสมัยนั้น ก็มิ
ใครมีใครเห็นพองดวยเพราะผิดกับที่กลาวไวในตําราครั้งนั้นวา ไมเคยเห็นสุริยุปราคาเต็มคราส
ในประเทศไทยแตโบราณมาวาเต็มดวงมีแตจันทรุปราคา สวนสุริยุปราคานั้นหามีที่จะหมดดวง
ไม สมเด็จเจาฟาฯ กรมพระยาบําราบปรปกษไดตรัสเลาภายหลังวา แมพระองคทานเองก็ไม
ทรงเชื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหวั ในเรื่องที่จะเกิดสุริยุปราคาเต็มคราสนี้ หากเกรง
พระราชอัธยาศัยก็รีบตามเสด็จออกไปดูดว ย จึงโปรดเกลาฯ ใหตงั้ พลับพลาสถานที่สําหรับ
 34

ทอดพระเนตรสุริยุปราคาที่ตําบลหวากอนัน้ แลวเสด็จทรงเรือพระที่นงั่ อัครราชวรเดชออกจาก

กรุงเทพฯ เมื่อวันศุกรเดือน 9 แรม 4 ค่ํา ประทับ ณ ทีบ่ างแหงในระยะทาง เสด็จถึงพลับพลา
ตําบลหวากอเมื่อวันจันทร เดือน 9 แรม 8 ค่ํา ณ วันที่ 19 สิงหาคม 2411 จึงเสด็จพระราชดําเนิน
เขาสูพระนครกรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหวั ไดทรงคํานวณเวลาสุริยุปราคาไดอยาง
ถูกตองดีมากทีเดียว
ในวันที่ 18 สิงหาคม
- เวลาเชา เริ่มมีพยัพเมฆหนาแนนเกิดขึ้นทางทิศตะวันตกเฉียงใตตลอดเวลา เมฆหมอกไดบังพระ
อาทิตยเสียหมด เกือบไมมหี วังไดเห็นสุริยปุ ราคา
- ถึง 9 นาฬิกา มีฝนตกลงมาเล็กนอย
- เมื่อ 10 นาฬิกา ลมพัดจากตะวันตกเฉียงใตอยางแรงจัดขึ้น
- พอ 10.05 นาฬิกา เมฆเริ่มกระจายออก ทางตะวันตกทองฟาโปรงขึ้น
- เวลา 10.35 นาฬิกา จึงไดเห็นดวงอาทิตยเปนครั้งแรก แตสุริยุปราคาไดเริ่มจับทางขอบตะวันตก
ไปประมาณ 1 ใน 4 ของเสนศูนยกลางแลว
- เวลา 11.20 นาฬิกา กอนเวลาเต็มคราส 20 นาที ไดสังเกตเห็นสีฟาเปลี่ยนแปลงไปอยางชัดเจน
ทางตะวันตก แทนที่จะเปนสีน้ําเงินออน กลายเปนสีคล้ําขึ้น กอนเมฆอยูทางนั้นเห็นลอยเดนอยู
ชัดเจน
- เวลา 11.20 นาฬิกา เงาพระจันทรบังพระอาทิตยมากขึ้น ทองฟาทั่วไปมืดมัว สิ่งตางๆ ที่ตั้งอยูไกล
เห็นมีรูปอยางขมุกขมัว สีทะเลเปลี่ยนจากสีเขียวออนเปนสีมวงคล้ํา เรือกําปนอยูหางจากฝง
ทะเล 3 ไมลแลไมเห็นชัดเจน อากาศหนาวเย็นทั่วไป ปรอทวัดอากาศก็ต่ําลง 6 องศา
- เวลา 11.25 นาฬิกา มืดมัวมากขึ้น เมื่อเวลาเงาพระจันทรบังพระอาทิตยทั้งดวง ซึ่งเปนเวลา 11.30
นาฬิกา มืดมากทีเดียว ในระยะ 2-3 กาว แลเห็นรางกายคนจํากันไมได
สุริยุปราคาจับเต็มคราสได 6 นาที 45 วินาที แสงสวางของพระอาทิตยเริ่มสองออกมา
สุริยุปราคาคลายหมดเมื่อเวลา 13 นาฬิกา 37 นาที 45 วินาที

ครั้งที่ 2 สุริยุปราคา พ.ศ.2418 เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ.2418 สุริยุปราคาเต็มคราส ซึ่งปรากฏเห็นใน

ประเทศไทย ที่แหลมเจาลาย จังหวัดเพชรบุรี ตามการคํานวณเวลาเต็มคราส นาน 4.7 นาที เริ่ม
แตเวลา 13.38 นาฬิกา ครั้งนีม้ ืดมัวนอยกวาเมื่อสุริยุปราคา พ.ศ.2411

ครั้งที่ 3 สุริยุปราคา พ.ศ.2472 เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 ประเทศไทยจะเห็นสุริยุปราคาเต็มคราส

ที่ปตตานี พระบาทสมเด็จพระเจาอยูห ัวและสมเด็จพระนางเจาบรมราชินีทรงเรือพระที่นั่งมหา
จักรี เสด็จพระราชดําเนินโดยชลมารคจากพระราชวังไกลกังวลหัวหิน ไปทอดพระเนตร
สุริยุปราคาที่จังหวัดปตตานี แลวเสด็จกลับพระนคร
 35

ครั้งที่ 4 สุริยุปราคา พ.ศ.2498 ในวันที่ 20 มิถุนายน 2498 นี้ ตรงกับวันจันทรขนึ้ 1 ค่ํา เดือน 8 จะมี
ปรากฏการณทางธรรมชาติอันเกี่ยวกับการโคจรของโลก ดวงจันทร และดวงอาทิตย มาอยูใ น
เสนเดียวกัน ทําใหเกิดสุริยปุ ราคาเต็มดวงจับเต็มคราสเปนเวลานานถึง 6 นาที และเห็นได
ชัดเจนในประเทศไทย นับวาเปนปรากฏการณที่ประหลาดและมหัศจรรยยิ่ง ซึ่งจะหาโอกาส
พบในประเทศไทยหรือประเทศอื่นๆ ไดยากที่สุด
ในวันที่เกิดสุริยุปราคาบูรณคราส และเห็นไดในประเทศไทยนั้น อากาศมืดสนิทประดุจ
เปนเวลากลางคืน ตองจุดไฟ ตามตะเกียงและไฟฟา ฝูงวิหกนานาชนิดจะพากันบินกลับรัง ดวย
เขาใจผิดคิดไปวาเปนเวลาค่าํ คืน ในที่สุดบางแหงเราอาจไมมีโอกาสเห็นไดชดั เพราะอากาศไม
อํานวย เชนอาจมีเมฆฝนปกคลุม หรือมีฝนตก แตมีบางแหงเห็นไดชัดเจน
เวลาและสถานที่เห็นคราสเต็มดวง เริ่มจับบูรณคราสเวลา 10 นาฬิกา 17 นาที ไปหมดเวลา 10
นาฬิกา 37 นาที จังหวัดทีเ่ ห็นไดชดั เจน คือ กาญจนบุรี, ราชบุรี, เพชรบุรี, อุทัย ธานี, ชัยนาท, สิงหบุรี,
อางทอง, สุพรรณบุรี, ลพบุรี, สระบุรี, ปทุมธานี, นครนายก, นครปฐม, นนทบุรี, ปราจีนบุรี, พระนคร,
ธนบุรี, สมุทรสาคร, สมุทรสงคราม, ฉะเชิงเทรา, ชลบุรี, ระยอง, ชัยภูม,ิ นครราชสีมา, บุรีรัมย, สุรินทร,
รอยเอ็ด, ศรีสะเกษ และอุบลราชธานี
เวลาเต็มคราสนานตางกัน แลวแตจะอยูหางไกลจากเสนแนวกลางของบูรณคราส

ครั้งที่ 5 สุริยุปราคาวงแหวน เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2501 ตรงกับวันเสาร ขึ้น 1 ค่ํา เดือน 6 จะมี
สุริยุปราคาเปนวงแหวนเห็นไดทวั่ ประเทศไทย และมีบางภาคของประเทศที่จะเห็นสุริยุปราคา
เปนวงแหวน ในประเทศไทยเริ่มเห็นสุริยุปราคาเปนวงแหวน ทีบ่ านปกจัน่ อําเภอกระบุรี
จังหวัดระนอง เมื่อเวลา 9 นาฬิกา 1 นาที ที่อยูใกลเขาใตสุดของพื้นที่ ซึ่งจะเห็นสุริยุปราคาเปน
วงแหวน เริ่มเวลาประมาณ 9 นาฬิกาที่เขตแดน ไปจนถึงเวลา 9 นาฬิกา 20 นาที ที่จังหวัด
อุบลราชธานี ภูมิประเทศทีจ่ ะเห็นสุริยุปราคาเปนวงแหวนคือ
แนวเหนือสุด อําเภอจอมบึง ผานอําเภอบานโปง ผานอําเภอกําแพงแสน ผานเหนืออําเภอลาด
หลุมแกว ผานเหนืออําเภอสามโคก ผานใตอําเภอบางปะอิน ผานอําเภอหนองแค ผานใตอําเภอ
สูงเนิน ผานเหนืออําเภอเมืองนครราชสีมา ผานอําเภอพิมาย ผานอําเภอพุทธไธสง ผานใตอําเภอ
วาปปทุม ผานใตอําเภอจตุพักตรพมาน ผานอําเภอเสลภูมิ และผานอําเภอมุกดาหาร จังหวัด
นครพนม
แนวกลาง ผานเขาใหญ จังหวัดประจวบคีรีขันธ ผานหัวหิน ผานอําเภอบางละมุง ผานเหนือ
อําเภอพัฒนานคร ผานบานละแกลอย ผานอําเภอสังขะ ผานจังหวัดอุบลราชธานี และไปหมด
ประเทศไทยทีแ่ มน้ําโขง
 36

แนวใตสุด ผานปากชัน จังหวัดระนอง ผานเหนืออําเภอทาแซะ ผานใตบานเปด ผานเหนือ

อําเภอขลุง ผานเหนืออําเภอเขาสมิง จังหวัดตราด ไปเขาเขตแดนประเทศเขมร
จังหวัดพระนครเห็นเปนวงแหวนเต็มกลางดวง เมื่อเวลาประมาณ 9.00 น. 9 นาที
หัวหินเห็นเปนวงแหวนเต็มกลางดวง เมื่อเวลาประมาณ 9.00 น. 7 นาที
เฉพาะในประเทศไทยเปนวงแหวนเต็มนานตางกัน ตามตําบลตางๆ แต 6 นาที 1 วินาที ถึง
6 นาที 27 วินาที
หมายเหตุ สําหรับสุริยุปราคา และจันทรุปราคา ซึ่งเกิดขึ้นนัน้ บางครั้งเราไมสามารถจะเห็นไดดวยตาเปลา
และยิ่งเกิดขึ้นในประเทศตางๆ ดวยแลว เราไมมีโอกาสไปเห็นไดเลย แตการเกิดของสุริยุปราคา
และจันทรุปราคา ไมเปนของแปลกสําหรับนักโหราศาสตร เพราะนักโหราศาสตรตองยอมรูดี
อยูแลววาจะเกิดขึ้นเมื่อวันเวลาใด เดือนใด ปใด เนือ่ งจาก วันเวลาที่เกิด สุริยุปราคาก็ดี
สุริยุปราคา ใกลประเทศไทย เมื่อ 5 กุมภาพันธ 2505 ประเทศที่เห็นไดชัดเจนคือ บอเนียว
นิวกินี มหาสมุทรแปซิฟคตอนกลางและตอนเหนือ สําหรับประเทศไทยจังหวัดภาคใตก็มีสวน
เห็นสุริยุปราคาครั้งนี้ดวยเหมือนกัน แตเห็นเปนสวนนอย
 37

สภาพของดาวเคราะหและความเปนจริง ของ วันที่ 5 กุมภาพันธ พ.ศ. 2505 เมื่อเวลา 07.27 น.

แตกอนหนาจะเกิดสุริยุปราคา เมื่อ 20 มกราคม 2505 ก็เกิดจันทรุปราคากอน การเกิดจันทรุปราคา
และสุริยุปราคาระหวาง 2 ราศี คือ กรกฎและมังกร ในครั้งนี้เปนจุดชนวนที่จะเกิดพายุและฝนขึน้ ดังนั้น ใน
ระหวางเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายน จึงเกิดอุทกภัยทางแหลมตลุมพุกทางภาคใตของประเทศไทยขึ้น
อยางใหญหลวง เสียหายอยางมากมาย
อนึ่ง ขณะที่เกิดสุริยปุ ราคา คนไทยเรามักนิยมเรียกกันวา เกิดสุริยคราสหรือเรียกอีกอยางหนึ่งวาเปน
สูรย และในวันคืนที่เกิดจันทรุปราคา ก็มักเรียกกันวา จันทรคราส หรือเรียกวา ราหูอมจันทร หรือเรียกวา
เปนจันทร
ทานอาจารยทางโหราศาสตร ไดแตงกลอนเกีย่ วกับการพยากรณไดผลแมนยําตอนหนึ่งวา“อาทิตย
จันทรเรือนครูอาจารยวา ถาทําการวิวาหมักจะราย” และอีกตอนหนึ่งวา “ราหูกุมจันทรและเรือนจันทร
อังคารนั้นราหูครูทานไข ยอมแยงรักสมคูด ูกระไร แลมากไปทางเกเรเสนหพาล” และยังหามประกอบกิจการ
สิ่งอันมงคลอีกวาไวดังนี้ “เมื่อจันทคราสสุริยคราสทุกราตรี หนาสัตตะวารี หลังสัตตะวารา”
ฉะนั้น การเกิดสุริยปุ ราคา, จันทรุปราคา ทุกครั้ง จึงไมเปนของแปลกประหลาด สําหรับพวกนัก
โหราศาสตร เพียงแตหาหลักพยากรณวาจะเกิดเหตุการณดีหรือราย อันจะเกิดขึน้ แกภูมิประเทศใด หรือ
เกี่ยวกับตัวบุคคลเทานั้น เชน สุริยุปราคาเมื่อ 5 กุมภาพันธ พ.ศ. 2505 ซึ่งมีดาวอังคารเปนเทพเจาแหงสม
ครามเขารวมราศี สุริยุปราคาดวย ก็ใหระวังภัยสงครามจะเกิดขึ้น หรือใหระวังภัยจากลมพายุที่รายแรงที่สุด
จะเกิดขึ้นเปนตน

กําเนิดของดาวเคราะหครองทิศและครองธาตุ

เมื่อสิ่งมีชีวิตทั้งหลายมีสภาพที่ตองเกิดมาจากแหลงธาตุน้ํา ทานบูรพาจารยทางโหราศาสตร ไดลง

มติวา ดาวเคราะหทั้งหลายยอมถือกําเนิดมากจากแหลงธาตุน้ําทางทิศใตดวยกันทั้งสิน้ ดังนี้
 38

1. อาทิตย เกิดกอนดาวทั้งหมด เปนธาตุไฟ รุงโรจนรายแรงยิ่งลักษณะสีแดงโลหิตปนทับทิม ถือ

กําเนิดจากทิศใตเปนระยะที่ 1 แลวโคจรโดยทักษิณาวรรต เปนทิศละระยะจนถึงทิศไฟตะวันออกเฉียงเหนือ
เปนระยะที่ 6 แลวครองที่ทิศนั้น มีกําลังเปน 6 อันเปนแหลงตนแหงธาตุไฟ หรือเรียกทิศอีสาน แปลวาทิศ
แหงผูเปนเจาเปนใหญ ขณะที่อาทิตยโคจรนั้น ไดประดับเทพอาภรณปทมราคมมณีแดง ทรงสีหราชเปน
พาหนะ
สําหรับดาวดวงอืน่ ๆ ถือกําเนิดจากแหลงน้ําดุจเดียวกันกับพระอาทิตย แตไมมแี สงสวางและ
กําลังในตัวเอง ตอเมื่อไดแสงจากพระอาทิตยฉายฉาบเขามา จึงปรากฏรูปลักษณะและกําลังฤทธิ์
เพราะฉะนั้นดาวทุกดวงจําเปนตองโคจรโดยทักษิณาวรรตผานพระอาทิตยกอน จึงจะครองธาตุของตนตาม
ทิศนั้นๆ ได
2. เสาร ธาตุไฟ ลักษณะสีดําคล้าํ ประดับเทพอาภรณแกวมณีนิล ทรงพยัคฆราชเปนพาหนะ โคจร
ไปรับแสงอาทิตยเปนระยะที่ 6 แลวเลยมาครองธาตุไฟ ทิศตะวันตกเฉียงใตเปนระยะที่ 10 จึงมีกําลังเปน 10
รับกระแสไฟที่พุงตรงมาจากพระอาทิตย แตเปนปลายกระแสจึงมีธาตุไฟดานๆ ไมมีเปลวรุงโรจน เปน
ลักษณะอยางไฟถานตามที่วาผิวพรรณดําคล้ํา ถึงกระนัน้ ทิศของดาวเสารก็คงรายแรงเพราะเปนทิศไฟ จึง
เรียกวาทิศหรดี เปนทิศทีย่ อยละลาย หมายความวา วัตถุใดๆ แมจะแข็งปานใด เชน หิน หรือเหล็ก เมื่อตกลง
ไปในทิศนี้ ก็ยอ มละลายหมด
3. จันทร เปนลักษณะสีสกาววาว ขาวนวลคอนขางเหลือง เรืองๆ ประดับเทพอาภรณเพชรดีชาติ
วิเชียรรัตน ทรงอัศวราชเปนพาหนะโคจรไปรับแสงพระอาทิตยเปนระยะที่ 6 แลวยังหาสมบูรณดว ยกําลังไม
ตองเลยไปแวะวกกลับมารับแสงที่พระอาทิตยอีกครั้งหนึ่งเปนระยะที่ 14 แลวครองธาตุดินทิศตะวันออกเปน
ระยะที่ 15 จึงมีกําลังเปน 15 เปนเบื้องตนของธาตุดิน จึงมีลักษณะเปนดินชุม คือ เพิ่งจะงวดเปนปฐวีธาตุ จึง
เรียกทิศนีว้ า ธาตุดิน
4. พฤหัสบดี ธาตุดิน ลักษณะสีเหลืองสดใส หรือเหลืองแก ประดับเทพอาภรณบุษราคัม ทรงมฤค
ราชเปนพาหนะ โคจรผานอาทิตยสองครั้งเปนระยะที่ 14 แลวเลยไปครองธาตุดินทิศตะวันตกเปนระยะที่ 19
จึงมีกําลังเปน 19 รับแนวดินที่ตรงมาจากจันทร แตเปนปลายทางซึ่งหมดความชุมชื่นแลว จึงเปนธาตุดิน
ชนิดแขน หรือเรียกทิศนีว้ าทิศประจิม
5. อังคาร ธาตุลม ลักษณะสีแดงแก คือสีดําสีแดงเจือแกมกัน ประดับเทพอาภรณแกวโกเมนเอก
ทรงธรราช (ลา) เปนพาหนะ (เดิมวาทรงกาสรราชเปนพาหนะในเทวรูปขี่กระบือ) โคจรไปรับแสงอาทิตย
เปนระยะที่ 6 แลวเลยมาครองธาตุลม ทิศตะวันออกเฉียงใต เปนระยะที่ 8 จึงมีกําลังเปน 8 เปนแหลงตนของ
ธาตุลม จึงเปนลมประลัยกัลปรายกาจนัก และทิศนี้จึงเรียกวาทิศอาคเนย แปลวาลักษณะเปนไฟ ธาตุไฟมี
ลักษณะเปนไฟนั้นคือลมกรด เชน อัสนีบาดสามารถพัดผันเด็ดชีวิตใหแตกขาด หรือชนิดลมพิษภายในภาย
6. ราหู ธาตุลม ลักษณะสีเปนหมอกเมฆ หรือสีมวง มวงแก ประดับเทพอาภรณลวนสัมฤทธิ์ ทรง
ครุฑราชเปนพาหนะ โคจรไปรับแสงอาทิตย แลวเลยมาครองธาตุลม ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เปนระยะที่ 12
 39

จึงมีกําลังเปน 12 รับกระแสลมที่พุงตรงมาจากอังคารแตเปนปลายลม ฤทธิ์กรดรายออนจางเสียแลว จึงเหลือ

เพียงลมเปลา แตก็เปนพายุบแุ คม ทิศนี้จึงเรียกวาทิศพายัพ คําวา พายัพ ออกจากศัพทเดิมวา พายุ
7. พุธ ธาตุน้ํา ลักษณะสีเขียวใสแสงมรกต หรือเขียวใบไม ประดับเทพอาภรณแกวอินทนิล ทรง
คชราชเปนพาหนะ โคจรผานอาทิตยสองครั้ง เปนระยะที่ 19 แลวเลยไปครองธาตุน้ําทิศใต หรือทักษิณเปน
ระยะที่ 19 จึงมีกําลังเปน 17 อันเปนแหลงตนของธาตุน้ํา จึงเปนมหาสมุทร คือมีลักษณะเปนน้ําในแอง
8. ศุกร ธาตุน้ํา ลักษณะสีประภัสสร คือสีพรายแสงพราวเหมือนพระอาทิตยเมื่อแรกขึน้ ประดับ
เทพอาภรณเพชรน้ําคาง ทรงอุสุภราชเปนพาหนะ โคจรผานอาทิตยสองครั้งเปนระยะที่ 14 แลวเลยไปครอง
ธาตุน้ําทางเหนือเปนระยะที่ 21 จึงมีกําลังเปน 21 รับกระแสน้ําจากพุธ แตพุธเปนน้ําในมหาสมุทรอยูทิศใต
สถานต่ํามิใชวสิ ัยจะพุงกระแสตรงขึ้นไปทางทิศเหนือหรืออุดรอันเปนพื้นสูง ตองอาศัยน้ําฝนไป
เพราะฉะนั้นศุกรจึงเปนธาตุน้ําชนิดหนาฝน
สําหรับเกตุและมฤตยู ไมมีทิศที่อยูและกําเนิดแนนอน เนื่องจากเกตุเปนวิญญาณธาตุ มฤตยูเปน
สภาวธรรมชาติ หรือเทพเจาแหงความตาย (สูญสิ้น)

หมายเหตุ เรื่องสีและเครื่องประดับของดาวเคราะหเหลานี้ ทานเอาใจใสกนั มากในทางสงเสริมสวัสดิ์

มงคล เมื่อพิจารณาเห็นวาดาวเคราะหใดเดนในดวงชาตา เชน อาทิตยเจาชาตาก็ตองใช
เครื่องประดับทับทิม หรือวัตถุเกีย่ วกับสีตางๆ ก็ใชสีทับทิม ครั้งโบราณทานถือสีเปนสําคัญ
ประการหนึ่งประกอบสงาในสงคราม

สําหรับขัติราชทรงเครื่องพิชยั ยุทธใหตอ งตามวารพยุหยาตรา มีแบบซึ่งประพันธไวอยางไพเราะเชนวา

รวิสีสฤษฎดวย อาภรณ
แดงพิจิตรอลงกรณ กองแกว
ทรงแสงธนูศร ลีลาศ
เสด็จสูสงครามแผว เผาพองไพรี
อนึ่ง สําหรับดาวเคราะหที่เดนในดวงชาตา นอกจากเจาชาตาจะใชเครื่องประดับตามสีของดาว
เคราะหนนั้ แลว ทานยังตองมีที่บูชาไวตามปางพระของดาวเคราะหนั้นๆ ดวย
สําหรับเรื่อง สีแสง เครื่องประดับ และที่บูชาตามปางพระตางๆ จะไดกลาวในโอกาสหลัง
ดาวเคราะหทั้ง 8 เมือ่ รวมกําลังทั้งหมดเปน 108 พอดี เกณฑ 108 นี้เปนที่ประชุมกําลังดาวเคราะหนับ
ถือกันวาเปนกําลังของโลกทั้งสิ้น และทานไดแบงจักรวาลเปน 108 นวางค และแบงภาคใตดาวเคราะหเปน
เจาของประจํารักษานวางคละดาวเคราะหสวนกิจการ เมื่อตองการใหเกิดผลฤทธิ์แรงกลา จะทําอะไรตองให
ไดเต็ม 108 คตินี้แผไปถึงเมืองจีน เชน พงศาวดารจีนเรื่อง ซองกั่ง กลาววาซองกั่งกับพวกเกิดมาจากดาว 108
ดวง ดังนี้เปนตน
 40

ลักษณะของดาวเคราะห มี 2 ประเภท
ตามกําเนิดของดาวเคราะหที่กลาวมาแลวนั้น จะเห็นวาดาวเคราะหบางดวงดาวผานอาทิตยครั้งเดียว
และบางดวงดาวตองผานถึงสองครั้ง เปนเพราะเหตุวา
1. ดาวที่ผานอาทิตยเพียงครั้งเดียวและรวมทั้งอาทิตย มีกําลังในตัวมากอยูแลว โดยความเปนไฟฟา
บวกเพียงรับเดชอาทิตยฉาบครั้งเดียวก็พอ ครั้นแลวไปครองอกุศลธาตุคือธาตุไฟและธาตุลม อันเปนลักษณะ
ไฟกาลและลมกรด ทานจัดเปนดาวบาปเคราะห ไดแก อาทิตย อังคาร เสาร และราหู ถือวาเปนดาวที่ใหโทษ
ถาอยูในตําแหนงที่ดีของดวงชาตา และของจักรราศีแลวก็ใหคุณเหมือนกัน แตหนักไปทางอิทธิฤทธิ์
(อํานาจ) หรือเรียกวาดาวอกุศลธาตุ
2. ดาวที่ผานอาทิตยรับแสงออนเกิดกําลังตามธรรมดาแลว จําตองเพิ่มกําลังสําหรับตานทานดาว
เคราะหดว ยความเปนไฟฟาลม จึงตองผานรับกําลังที่อาทิตยซ้ําอีกครั้งหนึ่ง ครั้นแลวจึงไปครอง กุศลธาตุ คือ
ธาตุดิน และธาตุน้ํา อุปถัมภความทรงตัวและชุมชื่น ทานจัดเปนดาวศุภเคราะห ไดแก จันทร พุธ พฤหัสบดี
และศุกร เปนดาวที่ใหคุณ แตถาอยูในตําแหนงทีไ่ มดีของดวงชาตาและจักรราศี รวมกับดาวบาปเคราะหที่มี
พลังสูงกวาก็ใหโทษเหมือนกัน ดาวศุภเคราะหเมื่อใหคณ ุ หนักจะใหคณ ุ ไปทางบุญฤทธิ์ (บารมี) บางทาน
เรียกวาดาวกุศลธาตุ
หมายเหตุ สําหรับอาทิตย ถาอยูในสถานที่ดีกับดวงชาตา เรียกวาศุภเคราะห เชนรวมลัคนา เล็งโยค
ตรีโกณ

ความสัมพันธระหวางดาวเคราะหกับดาวฤกษและราศี
ทานบูรพาจารยเกาๆ ไดเฝาดูความเปนไปของดาวเคราะหตางๆ ขณะเดินผานกุลมดาวฤกษตางๆ ไป
อยู ณ ราศีใด ทําใหเกิดอิทธิพลชั่วดีแกโลก บาน เมือง ดิน ฟา อากาศ สวนรวมและแกชวี ิตของบุคคลเปน
สวนยอยลงไป ขณะเมื่อมองจากโลกเห็นดาวเคราะหดวงตางๆ เปนรูปกลมอยูในราศีใดใหคุณ หรือใหโทษ
ประการใด ก็จดจําบันทึกไวเปนหลักฐาน จากการสังเกตผลมาเปนเวลานานจนกวาดาวเคราะหดวงตางๆ จะ
ใหคุณหรือใหโทษจริงตามลักษณะ ตอเมือ่ ดาวเคราะหดวงนัน้ ๆ อยูใ นราศีนั้นอีก เมื่อเห็นดาวเคราะหดวง
ตางๆ อยูในราศีแสดงวาดาวเคราะหดวงนั้นใหคุณ และถาหากบุคคลเกิดตรงกับที่ดาวเกษตรก็ถือวามี
อิทธิพล ทําใหบุคคลนั้นมั่นคงประกอบดวยหลักฐานรุงเรือง ทานบูรพาจารยจึงวางมาตรฐานของดาว
เคราะหดวงตางๆ ที่ใหคุณสูงมากไวไดแลวก็มีความเขาใจวาดาวฤกษที่อยูในราศีนั้นคงจะมีอิทธิพล สรุป
เหมือนกับดาวเคราะหดวงทีป่ ระจําอยูใ นราศีนั้นดวย เมือ่ ไดหลักพยากรณที่ดแี ลวเปนอยางไร จึงกําหนดเปน
ดวงมาตรฐานของดาวเคราะห เพื่อถือเปนหลักสําหรับเทียบกําหนดตอไป
 41

ดวงมาตรฐานของดาวเคราะห
คําวา มาตรฐาน แปลวาสิ่งที่ถือเปนหลักสําหรับเทียบกําหนดดวงดาวเฉพาะราศี วาดาวดวงนั้นเมื่อ
ไปสถิตอยูในราศีนั้น ไดตําแหนงชื่ออยางนั้น จะแสดงปฏิกิริยาออกมาในลักษณะนั้นๆ เปนผลดีผลรายแก
บุคคลซึ่งเปนเจาของชาตาอยางนั้น ดวงมาตรฐานของดาวเคราะหเกิดขึ้นมาได เนื่องจากการสังเกตของทาน
บูรพาจารยเกาๆ จดจําบันทึกไวเปนหลักฐาน ดวงมาตรฐานของดาวเคราะหเหลานี้ไมใชดวงชาตากําเนิด แต
เมื่อผูกดวงชาตากําเนิดไดแลว ก็เอามาเปรียบเทียบกับดวงมาตรฐานเหลานี้ดูซวิ าแตละดวงมีดวงใดเหมือน
ดวงมาตรฐานของดาวเคราะหบาง เมื่อเปรียบเทียบดังนี้ก็ทําใหการตัดสินพยากรณรัดกุมยิ่งขึ้น ดวง
มาตรฐานของดาวเคราะหซึ่งแตละดวงแยกอิทธิพลในดานตางๆ กันไวไมเหมือนกัน และมีอยูดว ยกันหลาย
แบบ มีชื่อเรียกตางกัน เชน ดวงเกษตร มูลเกษตร ประเกษตร อุจ มหาอุจ นิจ อุจจาวิลาศ อุจจาภิมขุ ราชาโชค
มหาจักร ฯ ทางโหราศาสตรถือเอาดวงเกษตรเปนหลักสําคัญที่สุด โดยมีความเห็นหลังจากการสังเกตผลมา
เปนเวลานาน กวาดวงตางๆ

ดวงเกษตร
ดาวดวงใดที่สถิตอยูในราศีตางๆ ทั้ง 12 ราศี ตามภาพตัวอยางนี้ คือดาวดวงนัน้ ๆ เปนเกษตร หรือดาว
เจาที่เจาเรือน แตดาวบางดวงเปนเกษตรหรือเปนเจาที่เจาเรือนถึง 2 ราศี เวนแต อาทิตย จันทร เปนเกษตร
เพียงราศีเดียว
ความหมายของดาวเกษตร คือแสดงความมั่นคง ความแนนอน ความมีหลักฐาน ความกวางใหญ
ไพศาล และความมีมานะอดทน สุดแทแตดวงของผูใดจะไดดาวเกษตรตัวใดครองเรือน เพราะดาวเกษตรทั้ง
8 ดวงใหคุณแกเจาชาตาไมเหมือนกันและถาดาวนั้นๆ มีจุดองศาไดตามจํานวนจํากัด ถือวาเปนมหาเกษตร
คือแสดงความยิ่งใหญเต็มที่
 42

1. อาทิตย เปนเกษตร ในราศีสิงห มีจุดองศา 7 องศา

- ใหคุณ ทางรูปสวย รวยทรัพย มีตบะ เปนที่เกรงกลัวของคน เด็ดขาด ชนะศัตรู
และมีเกียรติ ถือตัวเปนอิสระแกตนเอง
2. จันทร เปนเกษตร ในราศีกรกฎ มีจุดองศา 9 องศา
- ใหคุณ เปนที่เคารพรักใครของคนทั่วไป จะไดเปนขุนนางชั้นผูใหญ อุดมดวย
ทรัพยสินเงินทอง แตงกายเรียบรอยสะอาด ชอบรับประทานของดีๆ และมัก
ชอบฉวยโอกาส
3. อังคาร เปนเกษตร ในราศีเมษ มีจุดองศา 11 องศา เปนเกษตรในราศีพจิ ิกมีจุดองศา 14 องศา
- ใหคุณ เปนผูมีความรูหลายอยาง มียศสูง มีนา มีสวน มีไร เปนทหารดีที่หนึ่ง
เปนพอคาก็ดี ตัดสินไดรวดเร็วและถูกตอง
4. พุธ เปนเกษตร ในราศีมิถุน มีจุดองศา 7 องศา เปนเกษตรในราศีกันยมีจุดองศา 24 องศา
- ใหคุณ เปนผูมปี ญญาดี เปนนักเขียนหรือนักประพันธ รูการงานมากและเปนคน
มีทรัพยมาก เต็มไปดวยศิลป
5. พฤหัสบดี เปนเกษตร ในราศีธนู มีจุดองศา 19-29 องศา เปนเกษตรในราศีมีน มีจุดองศา 7 องศา
- ใหคุณเปนผูมปี ญญามีความสามารถมาก พรอมดวยสติปญญารอบคอบ มีทรัพย
สมบัติมาก จักเปนใหญกวาคนทั้งปวง ชอบความสงบ ยุตธิ รรม คงแกเรียน
6. ศุกร เปนเกษตร ในราศีพฤศภ มีจุดองศา 13 องศา เปนเกษตรในราศีตุลยมีจุดองศา 14 องศา
- ใหคุณ เปนผูท รงไวดว ยศีลธรรมอันดี เจริญดวยทรัพยสินเงินทองมากมาย มี
ขาวของธัญญาหารอันอุดม ราเริงเจาสําราญ
7. เสาร เปนเกษตร - ในราศีมังกร มีจุดองศา เปนเกษตรในราศีกุมภ มีจุดองศา 13 องศา และมีจุด
องศา 27 องศา
- ใหคุณ กลาหาญ เขมแข็ง เด็ดขาด ผมบาง มีเงินมีทองมาก สะสมทรัพยสมบัติ
8. ราหู เปนเกษตร ในราศีกุมภ มีจุดองศา 13 องศา
- ใหคุณ ทําใหผมบาง หรือศีรษะลาน ลาภผลดีมาก อายุกลางคนไปแลวรวยมาก
เพื่อนฝูงมาก คบคนทุกชั้น

หลักพยากรณ
(1) ถาดวงเกษตรตอเกษตรเล็งกัน ทานใหถือวาทรัพยสมบัติจะวิบัตภิ ายหลัง
(2) ดาวใดทีเ่ ปนเกษตร ถาหากดาวดวงอื่นเขามาอยูในเรือนเกษตรดวย จะเรียกวาดาวทีเ่ ขามาอยูเปน
ดาวเกษตรไมได เพราะแตละเรือนมีเจาของหมดแลว
ยกเวน แตดาวทีส่ ลับเรือนกัน เชน จันทรอยูร าศีเมษ อังคารอยูราศีกรกฎ ถือวาเปนเกษตรชั้นที่ 2
ทั้งคู
 43

(3) ถาดวงดาวของผูใ ด ไดดาวเกษตรแลว หมายความวาจะสบายไปตลอดชีวติ

(4) ศัตรูของเกษตร คือ ประเกษตร “ประ” คือดาวเกษตรกลับที่ไปอยูตรงกันขามทุกตัวไป
*********************************************

ดวงมูลเกษตร
ดาวใดที่มี 2 เรือน ในฐานะทีเ่ ปนเกษตรดวยกัน หากใครไดดาวเปนมูลเกษตร ผูนั้นจะดีมาก เนื่องจากดาวมูล
เกษตรเหลานี้ใหคุณเปนพิเศษ เชน จันทร อยูในราศีพฤศภเปนราศีคงที่ และความเขมแข็งของจันทรในเรือน
กรกฎยังตองพึง่ พาอาศัยผูอื่น เพราะเรือนกรกฎนี้ไมมีความเขมแข็งและนอกจากนัน้ ยังวินาศกับอาทิตยอยู
อีก หากมาอยูใ นราศีพฤศภอันเปนเรือนของศุกรแลว จันทรมีความเขมแข็งของตนเองมาก แมนอาทิตยก็ตอง
เกรงกลัวเหมือนกัน เพราะจันทรดีทั้งทรัพยและของออนๆ ทานวาถึงหากจะทรงเครื่องจอมทัพอยู แทนที่จะ
ใหบริวารถอดเครื่องทรงออก อาทิตยอาจจะถอดเองกองไวโดยไมเปนระเบียบก็ได

ขอสังเกต 1. อาทิตย อยูราศีสิงห มีองศา 1-20 องศา เปน มูลเกษตร

มีองศา 21-30 องศา เปน เกษตร
2. จันทร อยูราศีพฤศภ มีองศา 4-30 องศา เปน มูลเกษตร
3. อังคาร อยูราศีเมษ มีองศา 1-18 องศา เปน มูลเกษตร
มีองศา 19-30 องศา เปน เกษตร
4. พุธ อยูราศีกันย มีองศา 16-20 องศา เปน มูลเกษตร
มีองศา 21-30 องศา เปน เกษตร
5. พฤหัสบดี อยูราศีธนู มีองศา 1-13 องศา เปน มูลเกษตร
มีองศา 14-30 องศา เปน เกษตร
6. ศุกร อยูราศีตุลย มีองศา 1-10 องศา เปน มูลเกษตร
มีองศา 11-30 องศา เปน เกษตร
 44

7. เสาร อยูราศีกุมภ มีองศา 1-20 องศา เปน มูลเกษตร

มีองศา 21-30 องศา เปน เกษตร
ดวงมูลเกษตร หมายถึง ดาวเคราะหที่แสดงรากฐานความมั่นคงอันเปนที่ตั้งตนใหเกิดความมี
หลักฐาน ความกวางใหญไพศาล เปรียบเหมือนมีทนุ ทรัพยเปนเคาทําทุนคาขายใหเกิดหลักฐาน ร่ํารวย
มั่นคงถาวร ตลอดไปนั่นเอง ฉะนั้น ดาวเคราะหที่เปนมูลเกษตร จึงถือวาใหคุณเปนพิเศษตามสภาพของดาว
เคราะหนนั้ ๆ
*****************************************

ดวงประเกษตร
ดวงประเกษตร เรียกวาศัตรูของเกษตร ซึ่งอยูต รงขามกับเกษตร จึงเรียกวาประเกษตร เปนดาวที่
ไมใหคณุ ความหมายของที่เปนประเกษตร มักแสดงผลทางตรงกันขามเปนอุปสรรคขัดขวางดาวเกษตร ดวง
ที่เปนประเกษตร จะสงผลหนักไปในทางอาภัพ เต็มไปดวยอุปสรรคขัดขวางเสียกอนเสมอ
ตําแหนงของดาวเคราะหขณะเปนประเกษตร สังเกตเห็นอยูต รงขามกับดาวเกษตรนั้นเอง โดยมี
อิทธิพลดังนี้

1. อาทิตย เปนประ อยูราศีกมุ ภ

- ทําใหรูปรางขี้เหลไมไดสัดสวน ทรัพยนอ ย มิตรสหาย เพื่อนฝูงจะเบียดเบียน
มาก ทําความดีกับเปนความชั่ว มีที่อยูลดนอยถอยลง ลาภผลหาไดยาก
2. จันทร เปนประ อยูราศีมังกร
- รูปรางหาความสวยงามมิได ทรัพยพอปานกลาง ชอบมีแตเมีย หาหลักฐาน
ไมได พึ่งลูกพึง่ เมียก็ไมไดตอ งชวยตนเอง
 45

3. อังคาร เปนประ อยูราศีตุลยและราศีพฤศภ

- อาภัพเรื่องญาติและมิตรสหาย จะพึ่งพาอาศัยอะไรเขาไมได มีแตเขาจะมา
รบกวนเราเทานั้น นอกจากนัน้ เขากลับจะเปนศัตรูอีก
4. พุธ เปนประ อยูราศีธนูและราศีมีน
- อาภัพไมสมหวังในเรื่องญาติมิตรสหายและภรรยา ลูกหลานพึ่งพาอาศัยไมได
ยิ่งกวานั้นก็อยูร วมกันไมไดดวย อาจจะเปนคนที่ไมมภี รรยาและบุตร

5. พฤหัสบดี เปนประ อยูราศีมิถุนและราศีกนั ย

- จะไมสมหวังเกี่ยวกับที่พึ่ง ครูบาอาจารยสั่งสอนไมได ขาดที่พึ่งพาอาศัย พึ่ง
ผูใหญก็ไมได (ดวงชาตานอนวัด)
6. ศุกร เปนประ อยูราศีพิจิกและราศีเมษ
- รางกายรูปทรงมักผิดแปลกจากคนธรรมดา ประสาท หูและตาอาจผิดปกติ มี
โรคประจําตัว อวัยวะไมสมบูรณ
7. เสาร เปนประ อยูราศีกรกฎและราศีสิงห
- ไมสมหวังในเรื่องการคบเพื่อน มิตรสหายมากหลาย แตเมื่อเขามาหาเรา มัก
นําความเดือดรอนมาใหทุกที
8. ราหู เปนประ อยูราศีสิงห
- ทําใหนิสัยใจคอหยาบชา กลาแข็ง ไมซื่อตรงตอมิตร ดวงตาอาจวิปริตกวา
ธรรมดา มีลักษณะหงอยไมสงา
**********************************

ดวงอุจ
ดาวที่เปนอุจ หมายถึง ตําแหนงของดาวเคราะหทุกดวงที่สถิตอยูในตําแหนงสูงสุด หมายถึง เอาทั้ง
ราศีนั้นๆ ซึ่งดาวอุจไดครอบครองดวย และหมายถึงดาวทุกดวงที่กําลังโคจรอยูจวนจะเขาเปนอุจดวย ถึงตัว
จะไมเขาราศีเปนอุจ หากมีองศาได 27 องศาแลว แสงถึงเรือนอุจทั้งนั้น ก็จัดวาเปนอุจไดแลว แตเมื่อเขาไป
อยูในราศีอุจ ไมตองไดองศาจํากัดจึงจัดเปนอุจ ซึ่งมีกําลังออนกวามหาอุจ เชนดาวอาทิตยอยูราศีมีน มีองศา
28 องศากําลังโคจรจะเขาราศีเมษ อาทิตยจัดเปนอุจไดแลว พอดาวอาทิตยเขาราศีเมษ ก็เปนอุจโดยสมบูรณ
แตถาหากอาทิตยอยูใ นราศีเมษ มีองศาเต็มที่ตามจํานวนจํากัดไว 10 องศาในราศีเมษ อาทิตยกก็ ลายเปน
มหาอุจทันทีแสดงคุณภาพดีเดนที่สุด
 46

อุจ คือ จุดสูงในทองฟา ดาวที่เปนอุจ จึงมีอํานาจ ความรอนแสงสวางความรุงโรจนโชติชวง และ

พลังงานทางฟสิกสตลอดจนความดึงดูดและดันดีด ยอมเพิ่มทวียิ่งขึน้ กวาปกติธรรมดา ฉะนั้น ดาวที่เปนอุจ
จึงมีอํานาจและคุณภาพแตกตางกัน ดังนี้คอื

อาทิตย เปนอุจ อยูในราศีเมษ - เปนผูมีทรัพย เปนผูชนะศัตรู มีมิตรก็ดี เขมแข็ง และซื่อสัตย เจริญ

ดวยศิลปวิทยา อยูในศีลธรรม พอใจในความสงบ น้าํ ใจเมตตา
กรุณา กําลังกายเขมแข็ง ความรูมาก มีโชควาสนาสูง
จันทร เปนอุจ อยูในราศีพฤศภ - เปนผูมีทรัพย รูปรางสวย เปนที่รักใครของมหาชน จะชํานาญทาง
วรรณคดี มีความขยันขันแข็ง มีอายุยนื และมีบุตรบริวารมาก
สมบูรณดวยทรัพย
อังคาร เปนอุจ อยูในราศีมังกร - เปนคนกลาเจรจาคําคม มีโทสะรายแตหายเร็ว จะมีเกียรติชื่อเสียง
เปนผูมีชัยชนะ โภคสมบัติสมบูรณ สนใจในการศึกษาและคนควา
เจายศเจาอยาง จะเปนไขอยางแรงครั้งหนึ่ง
พุธ เปนอุจ อยูในราศีกันย - เปนผูมีรูปสวยรวยทรัพย มีวิชาความรู พอใจในการศึกษา ราเริง
แจมใส เปนที่นิยมกับคนทัว่ ไปและมีโชคดีเสมอ มีบุตลบริวาร
คูครอง และคนรักมาก ชีวิตมีความสุข
พฤหัสบดี เปนอุจ อยูในราศีกรกฎ - เปนผูมีปญญา ความรูสูง ทําแตคุณประโยชน ไมมีคนชัง ผูใหญ
และครูบาอาจารยรักใคร ไปสารทิศใดมักมีโชคลาภเสมอ ใหอภัย
ไมพยาบาท ชวยเหลือเจือจานบุคคลสวนมาก ระงับโทสะไดงาย มี
อุดมคติในอริยธรรม กําลังกายแข็งแรง
ศุกร เปนอุจ อยูในราศีมีน - เปนคนมีทรัพยสมบัติ มีความรูในธรรม กิริยาสุภาพ วาจา
ออนหวานไพเราะ มีน้ําใจเมตตากรุณา อายุยืน มีลักษณะและ
คุณภาพแปลกๆ ยอมตกอยูใ นอิทธิพลของการเงิน
 47

เสาร เปนอุจ อยูในราศีตุลย - เปนคนมีน้ําใจกลาแข็ง มักมีอํานาจวาสนา ชนะศัตรู มีอายุยืนนาน

ไดบุตรบริวารดี ไดรับการอุดหนุนเจือจุนเปนอยางดี ยอมเปนใหญ
ได จะชํานาญในศิลปกรรม (ฝมือดี) มีเมตตากรุณา รางอวบ ถาเปน
หญิงจงรักในสามีดี จะสมบูรณดวยโภคสมบัติ
ราหู เปนอุจ อยูในราศีพิจิก - จะเจริญดวยทรัพยสมบัติ (คุณภาพตางๆ เหมือนเสาร)

****************************

ดวงมหาอุจ
ดาวเคราะหที่เปนมหาอุจ คือดาวเคราะหที่เปนอุจอยุใ นราศีดังกลาวมาแลวขางตนนัน่ เอง เมื่อโคจร
อยูในราศีนนั้ ๆ มีจํานวนองศาจํากัด เรียกดาวเคราะหนนั้ วา มหาอุจ
มหาอุจ แปลวา ผูยิ่งใหญ หรือสูงเดนที่สุด ดาวทีเ่ รียกวามหาอุจก็มาจากดาวทีอ่ ยูในราศีอุจนัน่ เอง แต
ดาวนัน้ มีองศาเต็มที่ตามจํากัด จึงเรียกวามหาอุจ คือดาวที่อยูในจุดสูงเดนที่มีความบริสุทธิ์สูงสุดยกยองของ
ดวงชาตา เวนแตเฉพาะอาทิตยและอังคารมีกฎเกณฑพิเศษคือ
1. อาทิตย อยูราศีเมษ จะมีกี่องศาก็ตาม ไมมีดาวดวงใดรวมดวย ใหถือวาอาทิตยเปนมหาอุจ
2. อังคาร อยูราศีมหาอุจ ถามีดาวเจาเรือนเกษตรเล็งกัน จัดเปนมหาอุจเหมือนกัน
ฉะนั้น ดาวเคราะหทกุ ดวงทีเ่ ปนมหาอุจ จึงมีจดุ องศาเปนจํานวนจํากัด และมีอํานาจคุณภาพตางๆ กัน
คือ
อาทิตย เปนมหาอุจ อยูในราศีเมษ - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 10 องศา
- ผูนั้นจะเพียบพรอมไปดวยญาติมิตร มีสติปญญาดี มีทรัพยสมบัติ
ยิ่งกวาพี่นอง มียศถาบรรดาศักดิ์
จันทร เปนมหาอุจ อยูใ นราศีพฤศภ - ผูนั้นจะมีเงินทองเพชรนิลมรกตมาก จะไปปรากฏตัวในทีใ่ ด
ยอมเปนสงาผาเผยในทีน่ ั้น ถาเปนขาราชการจะไดตาํ แหนงสูง
มาก เปนผูมีเสนหในตัว
อังคาร เปนมหาอุจ อยูใ นราศีมังกร - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 28 องศา
- ผูนั้นจะมีโภคสมบัติมากมาย จะมีบริวาร ชาง มา วัว ควาย และขา
คน จะไปทีใ่ ดมักมีโชคลาภทุกแหงหน ถาเปนชายจะมีเมียมาก
กลาหาญเด็ดเดี่ยว เหมาะทางนักรบ
พุธ เปนมหาอุจ อยูในราศีกันย - มีจํานวนจํากัดเต็มที่ 15 องศา
- ผูนั้นจะมีความผาสุกรุงเรืองดี จะไดรับสมบัติมากมาย ศัตรูคิดราย
เขาวินาศไปเอง หลักแหลม เจาปญญา คารมเกลา และมี
ทรวดทรงงาม
 48

พฤหัสบดี เปนมหาอุจ อยูใ นราศีกรกฎ - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 5 องศา

- ผูนั้นจะมีผวิ พรรณงาม ตําแหนงการงานสูงศักดิ์คงแกเรียน ชอบ
แสวงหาความรู เด็ดขาด กลาหาญ ทรัพยสมบัติมากเปนที่รักใคร
เอ็นดูตอผูใหญ และครูบาอาจารย
ศุกร เปนมหาอุจ อยูใ นราศีมีน - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 27 องศา
- ผูนั้นจะเปนขาราชการชั้นผูใหญ รูปรางอันเหมาะสม เปนที่ตอง
ตาของคนทั่วไป และหนักไปในทางเพศตรงขาม เจาสําราญ
เสาร เปนมหาอุจ อยูในราศีตุลย - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 20 องศา
- ผูนั้นมีสติปญญามากขยันหมั่นเพียรดี ปราศจากโรคภัย แตจะติด
ดุราย ไมเกรงขามกลัวกรรม ชอบรับประทานของดีๆ ทรัพย
สมบัติมาก ไมเกรงใจใคร เหมาะในการทําสงคราม
ราหู เปนมหาอุจ อยูในราศีพิจิก - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 1 องศา
- ผูนั้นมีทรัพยสมบัติมาก วัว ควาย ชาง มา จะไปทีใ่ ดๆ มีพาหนะ
รับรองตลอดทาง จิตใจเปนกุศลไมมีการพยาบาท

หลักพยากรณ
(1) ถาดาวที่เปนมหาอุจตอมหาอุจเล็งกันจะถูกหักหลัง
(2) สําหรับดาวเกตุ
ถาอยูกับดาวที่เปนบาปเคราะห ก็พลอยเปนบาปเคราะหไปดวย ถาอยูกับดาวศุภเคราะห ก็พลอย
เปนศุภเคราะหไปดวย และจะขึ้นอยูกับดาวที่มีองศาสูง
เนื่องจากเกตุ จัดเปนดาวพิเศษเพราะเปนวิญญาณธาตุ ทานกําหนดโดยไมจํากัดองศา ใหเปนมหาอุจ
ได 4 ราศี คือ ราศีมิถุน สิงห ธนู และกุมภ เนื่องจากราศีทั้ง 4 นี้ เปนราศีอันมีธาตุไมสมบูรณ ซึ่งจัดเปนราศี
ธาตุวางหรือเรียกวาราศีอากาศธาตุ จึงเปนการเหมะสําหรับเกตุเปนวิญญาณธาตุเขาไปสถิตครองอยู จึงแสดง
ความยิ่งใหญยอดเยีย่ มสูงสุดเปนพิเศษ
ผลของเกตุเปนมหาอุจ คือ มักสงผลใหไดรับราชการเปนหลักฐานดี มีวิญญาณการคาดคะเนได
ถูกตองอยูเสมอ คุมภัยอันตรายไดดีดว ย อายุยืน
(3) สําหรับดาวมฤตยู
มฤตยู หมายถึง สิ่งลึกลับ ผูรักษาความลับ ผูเลนของโบราณ เชน ลัคนารวมมฤตยู ลัคนาเล็งมฤตยู
ลัคนาเปนโยคกับมฤตยู ลัคนาเปนตรีโกณกับมฤตยู ทานเหลานี้ชอบเลนของเกา ชอบสะสมของเกา และ
รักษาความลับไดดี

****************************************
 49

ดวงนิจ

ดาวเคราะหที่เปนนิจ คือดาวที่อยูในราศีตรงขามกับดวงอุจ และดวงมหาอุจนั่นเอง

นิจ แปลวา ต่ําหรือเบื้องลางต่ําสุด ดาวที่เปนนิจ เปนฝายที่ใหโทษราย มุงผลในดานต่ําชา และให

โทษตรงขามกับอุจและมหาอุจ ดาวที่เปนนิจจึงมีโทษและความตกต่ําตางๆ กัน คือ
อาทิตย เปนนิจ อยูในราศีตุลย - มีองศาจํานวนจํากัดเต็มที่ 19 องศา จะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกินกวา
10 องศา
- ผูนั้นจะตกเปนทาสแกตนเอง มีมิตรต่ํา อาภัพญาติพี่นอง เปนที่เกลียด
ชังแกญาติพี่นอ ง มีศัตรูมากและคิดปองราย ทั้งเบียดเบียนดวย
จันทร เปนนิจ อยูในราศีพิจิก - มีองศาจํานวนจํากัด 3 องศา จะไมเปนนิจ เมื่อมีองศาเกินกวา 19 องศา
- ผูนั้นจะมีโรคภัย และทรัพยมกั วิบัติ เพศตรงขามมักกอเหตุขนึ้
ยอม เหลวแหลกในเรื่องชูสาว (มีเชื่อเรียกจันทรเปนนิจวา“จันทร
รู”) มีโรคเบียดเบียนประจําตัว ขี้โรค มักไดคูเปนหมาย
อังคาร เปนนิจ อยูในราศีกรกฎ - มีองศาจํานวนจํากัด 28 องศา แตจะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกินกวา
12 องศา
- ผูนั้นจะหาทรัพยไดยาก จะเปนผูรับใช แตมกั หยอนตอศีลธรรม
ในทางชูสาว มีทรัพยเก็บไมอยู บริวารมักหนีหาง พวกพองมักจะ
เปนศัตรู จะวิบัติเมื่อแกดวย
พุธ เปนนิจ อยูในราศีมีน - มีองศาจํานวนจํากัด 15 องศา แตจะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกิน 15
องศาขึ้นไป
- ผูนั้นจะมีญาติเปนผูรับใช ทําใหเปนพาลหรือมีนิสัยเปนพาล พูดไม
มีมรรยาท มักขูเข็ญ และทะเลาะกับญาติตนเองอยูเสมอ และญาติ
กลับเปนศัตรู
 50

พฤหัสบดี เปนนิจ อยูในราศีมังกร - มีองศาจํานวนจํากัด 15 องศา แตจะไมเปนนิจ เมื่อมีองศาเกินกวา

15 องศาขึ้นไป
- ผูนั้นมักพูดจาไมนาฟง จะมีโทษเพราะปากพลอย หรือโอฐภัย ทํา
ใหเปนผูเขลาปญญา และจะเสียเพราะนิสัยพูดงาย
ศุกร เปนนิจ อยูในราศีกันย - มีองศาจํานวนจํากัด 27 องศา จะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกินกวา 17
องศา
- ผูนั้นอาภัพความรักใคร อาภัพคูครอง แพคู และเสื่อมทรัพย ขาด
สมรรถภาพ ตองพึ่งผูอื่น มีอํานาจจิตหรือความเขมแข็งนอยกวา
คูครองของตน มักมีบุตรออนแอหรือบุตรจะตายจากไป
เสาร เปนนิจ อยูในราศีเมษ - มีองศาจํานวนจํากัด 21 องศา แตจะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกินกวา 6
องศา
- ผูนั้นใชจายเกง พึ่งพาอาศัยญาติไมได เผาพันธุมักจากไปหรือวิบัติ
ขึ้น จะถูกใสความหรือเขาใจผิด และเสียทรัพยบอย
ราหู เปนนิจ อยูในราศีพฤศภ - มีองศาจํานวนจํากัด 1 องศา แตจะไมเปนนิจเมื่อมีองศาเกินกวา 8
องศา
- ผูนั้นเดือดรอนที่อยู เปนคดีถอยความ อาจไดรับโทษกักขังจองจํา ใจ
นอย ใจแข็งขลาดตอการสารภาพผิด มักตองยายที่อยูเสมอ
หมายเหตุ
สําหรับดาวที่เปนนิจ จะไมเปนนิจได ตอเมื่อถาหากวามีจํานวนองศาสูงเกินกวากําลังของดาวคูธาตุ
ของตนขึ้นไป ถามีองศาต่ํากวาดาวคูธาตุกถ็ ือวาเปนนิจ และมีองศาเทาจํานวนจํากัด ถือวาเปนนิจต่าํ สุดอยาง
แทจริง
 51

ดวงอุจจาวิลาส

ดาวเคราะหที่เปนอุจจาวิลาศ คือดาวที่กําลังโคจรจะกาวขึ้นไปสูอุจ และมหาอุจนั่นเอง หรือเปนตําแหนงของ

ราศีดวงดาวทีจ่ ะเปนอุจ และมหาอุจ ซึ่งดาวกําลังเตรียมตัวจะเปนอุจ และมหาอุจ
อุจจาวิลาศ หมายถึง การไตเตาขึ้นไปจะถึงจุดยอดสูงสุด โดยมีตําแหนงอยูถัดจากดาวที่เปนอุจ และ
มหาอุจ ถัดต่ําไป 1 ราศี (นับแบบทวนเข็มนาฬิกา) เมื่อดาวทุกๆ ดวงเคลื่อนที่ ณ ที่ตําแหนงอุจจาวิลาสนี้ ก็
เริ่มใหคุณมีพลังกลาแข็ง มีเรี่ยวแรงมหาศาลมากทีเดียว แตแสดงอิทธิพลใหคุณไปในดานบุญวาสนา และให
คุณดีเดนในลักษณะที่จะขยับขยายและเขยิบฐานะสูงขึ้นไปอีกหนอย ก็จะเปนอุจและมหาอุจ
ดาวเหลานี้จวนจะเขาเปนอุจอยูแ ลว ถึงตัวยังไมเขา หากมีองศาได 27 องศา แสดงถึงเรือนอุจทั้งนั้น
จึงมีอิทธิพลจะสงเสริมโชคชาตาใหดเี ดนตางๆกัน คือ

อาทิตย เปนอุจจาวิลาศ ในราศีมีน - ใหคณ ุ ทางอาชีพ รับราชการทําใหมีตาํ แหนงสูง มีความรู

แตกฉาน เปนผูรอบรูในกิจการตางๆ มักทําการใดไดสําเร็จผล
จันทร เปนอุจจาวิลาศ ในราศีเมษ - ใหคณ ุ คือ ทําใหเปนบุคคลที่มีเสนหรุนแรง ใหคณ
ุ ทางเมตตา
เหมาะในการสาธารณกิจ และมักเจาชูกรุงกริ่ง และเปนที่พึ่งแก
ผูอื่นไดดว ย
อังคาร เปนอุจจาวิลาศ ในราศีธนู - ใหคณ ุ ทางกลาหาญ เหมาะที่เปนทหาร ตํารวจ นักรบที่องอาจ
สามารถ ชอบทางปกครอง งานบังคับบัญชา บางทีชอบในทาง
กสิกรรม
พุธ เปนอุจจาวิลาศ ในราศีสิงห - ใหคณ ุ ทางมีชื่อเสียงเกียรติคุณ มีทั้งอํานาจ และทรัพยสมบัติ
เปนที่รักใครของบรรดาญาติพี่นอง จะร่ํารวย
 52

พฤหัสบดี เปนอุจจาวิลาศ ในราศีมิถุน - ใหคณ ุ ทางวิชาความรู มีความรูความสามารถสูง เชี่ยวชาญ รับ

ราชการจะไดดี เหมาะที่จะเปนอาจารยหรือราชครู
ศุกร เปนอุจจาวิลาศ ในราศีกุมภ - ใหคณ ุ ทางรูห ลักธรรม ถาคาขายจะมั่งคั่งร่ํารวย ทําราชการจะ
ไดยศศักดิ์ จะมีทรัพยมาก
เสาร เปนอุจจาวิลาศ ในราศีกันย - ใหคณ ุ ทางความขยันขันแข็ง หมั่นเพียรดีมาก รูจกั เก็บออม
ทรัพยสิน จะมัง่ คั่ง เดน ร่ํารวยในตระกูล
ราหู เปนอุจจาวิลาศ ในราศีตุลย - ใหคุณทางเกียรติยศ ชื่อเสียง จะมีชื่อเสียงกระเดื่องในความรู
วิชาการตางๆ เหมาะกับการเปนทหาร

ดวงอุจจาภิมุข

ดาวเคราะหที่เปนอุจจาภิมุข สืบเนื่องมาจากดวงดาวทีเ่ ปนอุจ และมหาอุจ และอุจจาวิลาศนั่นเอง

อุจจาภิมุข แปลวา ดวงดาวที่อยูขางหนา ขึ้นหนาล้ําหนา หรือเกินหนาออกไป จากตําแหนงดวงอุจ
และมหาอุจ ถัดไปขางหนาราศีหนึ่ง หรือเปนราศีดาวกาวลงมาจากตําแหนงอุจและมหาอุจ ซึ่งโคจรออกไป
ใหมๆ มีองศานอยๆ มาก แตแสดงของอุจและมหาอุจยังไมหมดไป ยังใหผลดีอยู
ฉะนั้น ดาวที่เปนอุจจาภิมุข จึงเปนดาวทีใ่ หคณุ หยอน เพราะเปนดาวที่อยูในเกณฑจะลดลงต่ํามา แต
ก็เปนดวงดาวที่ใหคุณอยูบาง โดยไมตองสงสัย แตกใ็ หคุณหยอนๆ ไมเต็มที่เหมือนดวงอุจจาวิลาศ หรือดวง
อุจและมหาอุจ ดังนั้นดวงดาวที่เปนอุจจาภิมุขจึงใหคณ ุ ในทํานอง “ทุกขลาภ” ก็ได และใหคณ ุ ตางๆ กัน
อาทิตย เปนอุจจาภิมุข ในราศีพฤศภ - สงผลใหเจริญรอบรูวิชาการ มีทรัพยสมบัติ และมีเพือ่ นฝูงดี
จันทร เปนอุจจาภิมุข ในราศีมิถุน - ใหคณ ุ ทางมีทรัพยสิน มีญาติบริวารมาก เปนที่รักใครของคน
ทั่วไป
 53

อังคาร เปนอุจจาภิมุข ในราศีกุมภ - ใหคณ ุ และสงผลดีในทางมีเกียรติชื่อเสียง ชอบงานใชอํานาจ

ใจรอน ใจเร็ว จะมีโภคทรัพยดวย
พุธ เปนอุจจาภิมุข ในราศีตุลย - ใหคณ ุ ดีในทางรูปสมบัติและทรัพยสมบัติ บริวารบุตรหลานดี
มาก เปนผูมีมนุษยสัมพันธ เขาไหนเขาได
พฤหัสบดี เปนอุจจาภิมุข ในราศีสิงห (เทียบเทากับเปนอุจ และมหาอุจ เฉพาะราศีนี้)
- ใหคุณทางมีผูใหญชวยเหลือ เปนผูรอบรู ฉลาดสามารถและมี
สติปญญาสูง จะร่ํารวย
ศุกร เปนอุจจาภิมุข ในราศีเมษ - ใหคณ ุ นักเปนผูรอบรูคดีโลกคติธรรม จะมีทรัพยสินเงินทอง
รูปรางทาทางดีเรียบรอยเปนสวนมาก
เสาร เปนอุจจาภิมุข ในราศีพิจกิ - ใหผลดีทางมีทรัพยและมีอํานาจ เปนที่นิยมนับถือของคน
ทั่วไปดวย
ราหู เปนอุจจาภิมุข อยูในราศีธนู - ใหคณ ุ ทางชนะศัตรู ใจกลาหาญมีอํานาจ ปกครอง บังคับ
บัญชา จะมีทรัพยดว ย

หลักพยากรณ
ดวงอุจจาภิมุข ถาไดสถิตอยูนําหนาลัคนาในดวงชาตา คืออยูในภพกฎมภะหรือเปนศูนยพาหนะ ยอม
ใหคุณเดนในทางมีอํานาจและร่ํารวยในโภคทรัพยสมบัติ เพราะภพที่ 2 หมายถึง ทรัพยสินเงินทองรายได
และถาอยูภพที่ 11 คือลาภะ หมายถึง ลาภผลเงินทองดวยเหมือนกัน ฉะนั้น ดาวที่เปนอุจจาภิมุข อยูภพที่ 11
ก็เปนดวงดาวที่ใหผลดีอยูเหมือนกัน

ขอสังเกต
ตําแหนงดาวทีเ่ ปนอุจจาภิมุข ถาเล็งกับดาวเกษตร จะเกิดพลังงานทวีดีขึ้นกวาปกติธรรมดาทันที
ความหมายคือดาวที่เปนอุจจาภิมุขอยูในเรือนเกษตรใดแลว ดาวในเรือนเกษตรนั้นไปเล็ง หรือเรียกวา ประ
เกษตรจึงใหคณ ุ ดีเดนเหมือนกัน ถาเล็งกับดาวอื่นๆ นอกจากดาวเกษตรเจาเรือนราศี อุจจาภิมุขแลวยอมถือวา
ออนกําลังลงทั้งสิ้น ไมมีขอยกเวนใดๆ
สําหรับดวงดาวอุจจาภิมุขคู ที่เล็งตรงกันขามในราศีตางๆ แตละคู ก็นาจะมีอิทธิพลสูงขึ้นอีกเปน
ทวีคูณ เชน กับดวงอุจจาวิลาศคู หรือดวงอุจคู ทั้งนี้เพราะตําแหนงดาวคูที่เล็งกันนัน้ เปนดาวคูธาตุ คูสมพล
บาง ซึ่งลวนแลวก็สงผลสูงทั้งสิ้น
เรือนภพที่ดีสําหรับดวงดาวอุจจาภิมุข คือเรือนภพที่ 1, 4, 5, 7, 9, 10, 11 ใหผลดีมาก
 54

เทียบตําแหนงดาวที่เปน อุจ – มหาอุจ – อุจจาวิลาศ – อุจจาภิมุข

ดวงมหาจักร

ดวงดาวเคราะหที่เปนมหาจักร เปนดวงดาวที่ใหคุณแนนอนที่สุด
มหาจักร แปลวา ความเจริญดีงามอยางใหญ ดวงดาวที่เปนมหาจักร คือตําแหนงของดวงดาวที่จะ
นําไปสูความเจริญรุงเรือง และร่ํารวยอันยิง่ ใหญจริงๆ เปนตําแหนงดาวที่ใหคุณสมบัติอันดี สมกับนามชื่อซึ่ง
เปนมงคลอันสูงสง ดาวที่ไดตําแหนงมหาจักรจึงใหคุณตางๆ กัน คือ

อาทิตย เปนมหาจักร ในราศีกรกฎ - ใหคณ ุ ทางลาภยศ มีหลักฐาน อํานาจ บังคับบัญชา เปนหัวหนา

ใหญ จะมั่งคั่งร่ํารวยดวย
จันทร เปนมหาจักร ในราศีเมษ - ใหคณ ุ ทางรูปสวยรวยทรัพย มักไดดีเปนใหญเปนโต มีเกียรติ
ชื่อเสียง มีหลักฐาน ทีด่ ิน ตึก อาคาร ถาสตรีมักจะไดสามีที่มี
หลักฐานสูงๆ เสมอ อาจเปนคุณนาย คุณหญิง ทานผูห ญิงก็ได
แมจะหาบของขายแตเดิมก็ยอ มใหคุณอยูนนั่ เอง
 55

อังคาร เปนมหาจักร ในราศีกันย- ใหคณ ุ ทางเปนคนใจกลา จะร่ํารวย ใหผลดีทางอํานาจ เกียรติ

ชื่อเสียง เด็ดเดีย่ ว อดทน จะมั่งมีเงินทองมาก
พุธ เปนมหาจักร ในราศีสิงห - ใหคณ ุ เดนในทางมีทรัพยสมบัติ มีบริวาร คนรักใครมาก จะ
ไดรับเกียรติยศชื่อเสียงทางวิชาการ เปนผูเ ชี่ยวชาญดวย
พฤหัสบดี เปนมหาจักร ในราศีพิจกิ - ใหคณ ุ ทางความมั่งคั่งร่ํารวย มีวิชาการสูงเดน มีเกียรติยศ
ชื่อเสียง และประสบความสําเร็จอันยิ่งใหญ
ศุกร เปนมหาจักร ในราศีธนู - ใหคณ ุ ทางมีโภคทรัพยสมบัติพัสสถานร่ํารวย มีฐานะดี มี
คุณธรรมสูง มีเกียรติคณ ุ ชื่อเสียงโดงดัง
เสาร เปนมหาจักร ในราศีพฤษภ - สงผลดีทางมีทรัพยสินเงินทองเปนปกแผนร่ํารวย รูจ ักเก็บออม
มีหลักฐานดี ตึก เรือน อาคารดวย
ราหู เปนมหาจักร ในราศีมังกร - ใหคณ ุ ทางอํานาจ มักมีชื่อเสียงและร่ํารวยดวย มีอาํ นาจการ
ปกครองบังคับบัญชาดี มีบริวาร และพรรคพวกมาก มีโชคชัย
ชนะศัตรู

หลักพยากรณ
ดวงดาวที่เปนมหาจักร เปนดาวที่แสดงถึงอิทธิพลของดวงดาวไปในทางโลดโผน ถือวาดี บริสุทธิ์
เปนไปโดยสม่ําเสมอ ใหคณ ุ ตามภพ ตามลัคนา จะอยูในภพอริ มรณะ วินาศ มีดาวเคราะหที่ถือเปนมหาจักร
ที่ดีเดน คือ
(1) ดาวจันทร สําหรับผูชายจะไดทําราชการดี ถาสตรีจะไดสามีดี
(2) ดาวพุธ จะทําใหบุคคลมีฐานะสูงมาก
(3) ราหู เปนมหาจักร เปนคนดือ้ มาก
 56

ดวงจุลจักร

ดวงดาวเคราะหที่เปนจุลจักร คือดาวที่สถิตอยูในราศีตรงขามกับดวงดาวมหาจักร เปนตําแหนงของดาว

เคราะหที่ใหคณ
ุ นอยกวาดาวเคราะหมหาจักร
ฉะนั้น ดาวเคราะหทเี่ ปนจุลจักร จึงเปนตําแหนงเดนเชนกัน และใหคณ
ุ จริงๆ แตตองกุมลัคนา และมี
ดาวที่เปนเกษตรเรือนในสนับสนุนอยางแรงดวย และดาวเคราะหจุลจักรดวงนั้นจึงจะใหคุณเดนเปนพิเศษ
สูงสุดเทากับดาวเคราะหมหาจักรดวงนั้นๆ
 57

ดวงราชาโชค

ดาวเคราะหที่เปนราชาโชค หมายความวา โชคของพระราชา “โชค” หมายถึง คราวดีคราวราย หรือคราว

พรอง คราวประจวบก็ได “ราชาโชค” แปลวา คราวดีคราวรายอยางใหญ ดวงดาวราชาโชคนี้ จึงคลายกับ
ดวงดาวอุจจาวิลาศ แตสงผลไปในทางนิยมหรือเปนเสนหดึงดูด สืบเนือ่ งมาจากดวงดาวเกษตรและดวงอื่นๆ

ดาวเคราะหดวงราชาโชค เปนดาวเคราะหที่มีคุณสมบัติอยางแนนอนที่สุด ไมยกเวนตําแหนงที่ดาว

เคราะหนนั้ ๆ เขาครองเรือนภพใดๆ ถาหากดาวเคราะหราชาโชคไดครองตําแหนงในเรือนกัมมะแกลัคนดวย
แลว จะตองประเสริฐเลิศคนอยางใดอยางหนึ่งแนนอน อิทธิพลของดาวเคราะหที่เปนราชาโชคมีตางๆ กัน
ดังนี้ คือ
อาทิตย เปนราชาโชค ในราศีมิถุน - มีอานุภาพเปนที่รักของปวงชน มีความนิยมในทางราชการ
จันทร เปนราชาโชค ในราศีกันย - มีความนิยมตอผูใหญทั่วไป คูครองเปนผูมีวาสนา หมายถึง
พระนางเจาเปนผูอุปถัมภ
อังคาร เปนราชาโชค ในราศีพฤษภ - มีความนิยมตอผูมียศถาบรรดาศักดิ์ มีมิตรสหายเปนที่พึ่ง
พุธ เปนราชาโชค ในราศีสิงห - มีความนิยมตอนักประพันธและทางธรรม มีสติปญญาดี เจรจามี
ศิลป
พฤหัสบดี เปนราชาโชค ในราศีเมษ - มีความนิยมตอนักปราชญ และครูบาอาจารย ผูทรงศีลจะเมตตา
รักใคร และจะเปนผูมีความสุขมาก
ศุกร เปนราชาโชค ในราศีกรกฎ - มีความนิยมตอประชาชน ทําราชการเจริญ จะมีทรัพยสมบัติดว ย
เสาร เปนราชาโชค ในราศีพิจิก - เปนที่นยิ มทางการงาน ราชการสูงเดน มีอายุยืนนาน
ราหู เปนราชาโชค ในราศีตุลย - เปนที่นยิ มของพวกโจร และพวกนักเลง มีบริวารมากอาจเปน
เศรษฐี
 58

ดวงเทวีโชค

ดวงดาวเคราะหที่เปนเทวีโชค คือดาวที่อยูใ นตําแหนงในราศีตรงขามกับดวงดาวที่เปนราชาโชค

ดาวเคราะหเทวีโชค ใหคุณนอยกวาดวงดาวราชาโชค แตถากุมลัคนาแลว จึงจะมีคณ ุ สมบัติเดนดี
ที่สุด ใหคุณเปนพิเศษสุด เทากับดาวนั้นเปนราชาโชคเชนกัน

วัสดุอุปกรณและเครื่องมือที่สําคัญในนการพยากรณโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน คือ ปฏิทิน

โหราศาสตรไทย (นิรายะนะวิธี)
 59

ใบความรู
เรื่องที่ 3 การบริหารจัดการในการประกอบอาชีพโหรศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน

1. การเลือกทําเลที่ตั้งราน
1.1 ความสําคัญของการเลือกที่ตั้ง
การตัดสินใจเลือกทําเลที่ตั้งเปนการตัดสินใจเชิงกลยุทธเนื่องจากมีผลกระทบตอธุรกิจในระยะยาว
โดยเฉพาะตอความไดเปรียบในเชิงแขงขันทางธุรกิจและจะมีผลตอความสําเร็จของธุรกิจ ซึ่งผูประกอบการ
ตองพิจารณาถึงกลยุทธที่ตั้งของธุรกิจที่มีความสําคัญตอการดําเนินงาน 2 กลยุทธสําคัญไดแก
1. กลยุทธที่ตั้งตามพื้นที่ เปนแนวทางในการกําหนดให ที่ตั้งแตละแหงรับผิดชอบพื้นที่แตละสวน
โดยตองผลิตสินคาและบริการทุกอยางสําหรับพื้นที่นั้นๆ ซึ่งธุรกิจที่เลือกใชกลยุทธที่ตั้งตามพื้นที่มักเปน
ธุรกิจคาปลีก หรือบริการ
2. กลยุทธที่ตั้งตามผลิตภัณฑ เปนแนวทางในการกําหนดใหที่ตั้งหนึ่งแหงทําการผลิตสินคาเพียง
หนึ่งอยาง โดยยึดหลักของความสําคัญของวัตถุดิบที่มีในพื้นที่
1.2 หลักเกณฑในการเลือกทําเลที่ตั้ง
การตัดสินใจเลือกทําเลที่ตั้งเปนกระบวนการที่มีความสลับซับซอนมากขึ้น เมื่อโลกกาวเขาสูยุค
โลกาภิวัตน อีกทั้งธุรกิจขนาดยอมจํานวนมากไดมีการเติบโตขึ้นและไดพัฒนาไปอยางรวดเร็ว ดังนั้น
ผูประกอบการควรพิจารณาถึงความจําเปนที่มีลักษณะเฉพาะเจาะจงสําหรับกิจการควบคูกันไปในแตละ
สถานการณ ดังนี้
1. ความพึงพอใจสวนบุคคล โดยที่ผูประกอบการสวนหนึ่งมักจะพิจารณาตั้งกิจการของตนเองใน
ชุมชนที่ตนอาศัยอยูเปนทําเลในการประกอบการ อยางไรก็ตามในแงของการดําเนินธุรกิจไมไดหมายความ
วาจะมีเพียงพื้นที่ซึ่งตนเองมีความเคยชินเทานั้นที่เหมาะสมตอการตั้งกิจการ เพราะผูประกอบการธุรกิจ
สามารถใชประโยชนในดานตาง ๆ จากสิ่งเหลานี้ได ไมวาจะเปนในดานภาพลักษณสวนตัว การไดรับความ
เชื่อถือ หรือการยอมรับจากสังคม และอาศัยประโยชนจากความคุนเคย ความสามารถในการอางอิงกับบุคคล
ตาง ๆ ภายในชุมชนที่เกี่ยวของกับกิจการของตนมากขึ้น
2. ความไดเปรียบดานตนทุน โดยเฉพาะคาแรงหรือคาวัตถุดิบในพื้นที่ ที่มีตนทุนในการดําเนิน
ธุรกิจต่ํา ซึ่งสิ่งเหลานี้สะทอนถึงคาใชจายในการลงทุนในชวงเริ่มตนของกิจการ ที่จะชวยลดตนทุนการผลิต
การใหบริการต่ําลงได
3. ความสามารถในการจัดการทรัพยากร เปนการสะทอนใหเห็นถึงคาใชจายในการดําเนินงานทั้ง
ในระยะสั้นและระยะยาว เนื่องจากทักษะ ประสบการณของแรงงานจะมีความสัมพันธโดยตรงกับผลิตผล
และคุณภาพในกระบวนการผลิตของผลิตภัณฑ ความยั่งยืนของแรงงานในทองถิ่นมีผลกระทบตออัตรา
 60

คาจาง ซึ่งถือเปนตนทุนที่สําคัญ ซึ่งผูประกอบการจะตองคํานึงถึงอยูเสมอ อีกทั้งแหลงที่ตั้งตองมีความ

ใกลชิดกับวัตถุดิบและความสามารถในการขนสงที่ธุรกิจตองมีการบริหารจัดการอยางมีประสิทธิภาพ
4. การเขาถึงลูกคา ธุรกิจขนาดยอมยุคปจจุบันตองใหความสําคัญผันแปรแหลงที่ตั้งของธุรกิจไป
ตามประเภทของกิจการ เชน ธุรกิจคาปลีกและบริการ ตองมีรายละเอียดของสถานที่แสดงสินคา บริการและ
รูปแบบ ดังนั้น การเลือกทําเลที่ตั้งตองใกลชิดกับลูกคาและอํานวยความสะดวกตอการเขามาติดตอ และถือ
เปนปจจัยที่มีผลตอความสําเร็จของกิจการ
ดังนั้น ในขั้นตอนแรกของเกณฑการเลือกทําเลที่ตั้ง ผูประกอบการตองตัดสินใจกอนวาจะเลือก
ดําเนินธุรกิจในชุมชน หมายถึง จังหวัดหรืออําเภอ แลวจึงทําการตัดสินใจขั้นสุดทาย คือ การเลือกบริเวณ
ที่ตั้งจากหลายๆ พื้นที่ภายในชุมชน ซึ่งเปนการระบุถึงตําแหนงของที่ตั้งอยางละเอียด

2. การจัดและตกแตงหนาราน
สวนใหญรานขายสินคาหรือรานใหบริการมักจะมีผูขายหรือผูใหบริการ ซึ่งเปนเจาของกิจการเอง
หรือบางรานอาจมีการจางพนักงานขายของโดยเฉพาะ เพื่อทําหนาที่เอาใจใสคอยแนะนําใหคําอธิบายตางๆ
แกลูกคา หากเปนรานขนาดใหญมีสินคาหลายชนิดยอมทําใหตองมีพนักงานขายจํานวนมาก
การจัดตกแตงรานคา มีความสําคัญตองคํานึงถึงสิ่งตอไปนี้
1. แสงสวางภายในราน ควรจัดรานใหมีความสวางทั่วทั้งรานจากแสงไฟฟาที่รานไดติดเอาไว แสง
สวางธรรมชาติมักไมเพียงพอและแสงแดดมักทําความเสียหายใหแกสินคา การใชแสงไฟฟาแมจะมี
คาใชจายสูงแตก็จูงใจลูกคาใหเขามาซื้อสินคาไดมากกวารานที่ดูมืดสลัว มุมหองมืดๆ กอนตัดสินใจเรื่อง
แสงสวางควรรูวาคาไฟฟาจะเปนสักเทาใด และใชไฟฟากี่ดวงถึงจะคุมคากับการขายสินคาดวย
2. การตกแตงสีภายนอกและภายในราน นอกจากการทาสีรานคาใหสดใสสวาง สวยงามแลว สีของ
หีบหอและตัวสินคาก็สามารถนํามาตกแตงใหรานคาดูดีขนึ้ จะตองใหผคู นเห็นสินคา ชัดเจนและสวยงาม
3. การจัดหมวดหมูของขนม ขนมที่มีลักษณะใกลเคียงกันหรือขนมทีใ่ ชรับประทานรวมกัน
จะตองจัดวางไวดว ยกัน เชน ขนมหมอแกงวางใกลกับขนมตะโก ขาวเหนียววางใกลกับสังขยา เปนตน
4. การติดปายราคาสินคา การติดปายบอกราคาขนมใหชัดเจนพอที่ลูกคาจะอานได เปนการให
ความสะดวกกับลูกคาในการตัดสินใจ
การจัดวางสินคา มีความสําคัญตอการจูงใจลูกคาใหเลือกซื้อสินคา เพื่อใหสะดวกและเกิดความพึง
พอใจควรคํานึงถึงสิ่งตอไปนี้
1. ความพึงพอใจของลูกคา
2. จัดสินคาไวในบริเวณที่เราจะขาย
3. จัดสินคาไวในระดับสายตาใหมากที่สดุ
4. จัดสินคาดานหนาบนชั้นใหเต็มอยูเสมอ
5. ชั้นปรับระดับไดตามขนาดของสินคาจะเปนการดี
 61

6. การใชกลองหนุนสินคาใหดูงดงามแมจะมีสินคาไมมากนัก
7. ความเปนระเบียบเรียบรอย
8. สินคามากอนตองขายกอน เราตองขายสินคาเกากอนสินคาใหมเสมอพยายามวางสินคามากอนไว
แถวหนาเสมอ ควรทําสินคาที่มากอนใหดสู ดใสสะอาดเหมือนสินคาใหม

3. การคิดราคาตนทุนและการวิเคราะหจุดคุมทุน
3.1 การคิดราคาตนทุนการการขาย การใหบริการ
1. ราคาวัตถุดิบทั้งหมด
2. 35 - 50 % ของราคาวัตถุดิบเปนคาแรงและเชื้อเพลิง (แลวแตความยากงาย และขั้นตอนในการ
ทํา)
3. 10% ของราคาวัตถุดิบรวมกับคาแรงและเชื้อเพลิง เปนคาเสียหายอืน่ ๆ (ของเหลือ ของทิ้ง)
นํา 1 + 2 + 3 เทากับ ตนทุนสุทธิ

4. การขาย/การใหบริการ
การใหบริการที่ประทับใจ
ความหมายของจิตบริการคําวา ”จิตบริการ” หรือ “จิตสํานึกในการบริการ” หรือ “หัวใจบริการ” มา
จากคําวา“Service Mind” ประกอบดวยคําหลักๆ อยูสองคํา คือ Service = การบริการ และ Mind = จิตใจเมื่อ
รวมกันแลวจะหมายถึง การมีจิตใจของการเปนผูใหบริการ การมีจิตบริการ เปนผูใหความชวยเหลือลูกคา
และมุงสรางความประทับใจใหผูรับบริการ ไดรับความทรงจําที่ดี ใหระลึกถึง ลักษณะของจิตบริการ ซึ่ง
แสดงออกในรูปของพฤติกรรมไดดังนี้
1. ใหบริการดวยรอยยิ้มและคําพูดที่เหมาะสมเพื่อสรางความไววางใจใหกับผูรับบริการ
2. แสดงออกถึงความพรอมและความเต็มใจในการใหบริการแกผูรับบริการ
3. สามารถควบคุมกิริยาทาทางและน้ําเสียงในขณะใหบริการไดเปนอยางดี
4. เก็บอารมณไดดีขณะรับฟงขอรองเรียนในเรื่องตางๆ จากผูรับบริการ
5. มีน้ําใจที่จะเสนอแนะหรือใหขอมูลในเรือ่ งอื่นๆ ที่เห็นวาเปนประโยชนแกผูรับบริการ
6. เปดใจรับฟงคําติชมของผูรับบริการที่มีตอการใหบริการของตนไดเสมอ
ประโยชนของจิตบริการ ทําใหเกิดการใหบริการที่ดีมคี ุณภาพและประทับใจเกิดแกผูรับบริการ
1. มัดใจผูรับบริการ การบริการที่ดียอมสามารถผูกใจใหเกิดความภักดี
ทําใหเกิดการ “รับบริการซ้ํา”
2. ประชาสัมพันธตอ เมื่อมัดใจผูรับบริการได จะชวยประชาสัมพันธ หรือบริการที่ตนเองประทับใจ
นั้น ไปยังผูอื่นใหมารวมเปนผูรับบริการของหนวยงานดวย หรือที่เรียกวา “บอกตอ”
3. สรางภาพลักษณทดี่ ีแกเกิดความพึงพอใจและประทับใจ
 62

4. สรางรายไดและผลกําไร จะรักษาผูรับบริการเกาไวไดและมีผูรับบริการใหมเพิ่ม ดังนั้นรายได

และผลกําไรขององคกรก็จะเพิ่มมากขึ้นดวย
ความสําคัญของการสรางจิตบริการ ทําใหการทํางานไปไดดว ยความเรียบรอย และไดรับประโยชน
ของจิตบริการ การใหบริการที่ดี ที่นาประทับใจนั้น เปนสิง่ ที่ลูกคาคนหา และตั้งตารอคอยมาโดยตลอด ที่
จะไดสัมผัสกับบริการที่ยอดเยีย่ ม เพราะบริการที่นาประทับใจจะสรางความสุขใหกบั ลูกคา สรางรอยยิ้ม
เปยมสุขใหเกิดขึ้นกับลูกคาเสมอโดยอยูบนหลักการทีว่ า “ ทําอยางไรใหลูกคาพอใจและสนใจที่จะใชบริการ
ของเราตอไป” กระบวนการสังเกตที่มีประสิทธิภาพ มิใชแคสักแตวาสังเกตเพื่อหาขอมูลเทานั้น การสังเกต
ที่ดีจะเกิดขึ้นก็ตอเมื่อมีการบูรณาการขอมูลที่ไดรับ นั่นก็คือการนําขอมูลมาวิเคราะหเพื่อกําหนดพฤติกรรม
ตอบกลับวา ควรจะแสดงออกตอลูกคาอยางไรใหลูกคาพึงพอใจมากที่สดุ การสังเกตกอใหเกิดการกระทําใน
เชิงรุก โดยมิตอ งรอใหลูกคารองขอรับการบริการกอน ถือไดวาเปนการแสดงออกที่เหนือความคาดหวัง ซึ่ง
พฤติกรรมนี้เองยอมเปนเสนหดึงดูดใจแกลกู คาใหลูกคาคิดถึงและอยาก ใชบริการของเราตอไป
การสังเกตก็คอื การเอาใจใสนั่นเอง กอนอื่นปรับปรุงการบริการของตนเอง กอน คําถามที่จะตามมา
ก็คือ ลูกคาตองการบริการอะไรจากเรา และเราควรจะทําอยางไรใหลกู คาติดใจและอยากขอรับบริการจากเรา
อีก การสังเกตจึงเปนกระบวนการเริ่มตนใหเกิดการกระทําตาง ๆ เพื่อสรางความประทับใจแกบุคคลรอบขาง
แลวเราควรเอาใสใจลูกคาในเรื่องใดบาง การตั้งคําถามในประเด็นตาง ๆ โดยการสังเกต ดังตอไปนี้
1. ขอมูลพื้นฐานของลูกคา”เรื่อง เล็ก ๆ นอย ๆ ที่เปนขอมูลของลูกคาสามารถสรางความ
ประทับใจขอมูลทั่วไปมิใชเปนขอมูลที่เปนความลับ หากลูกคาไมประสงคอยากจะใหขอมูลการหาขอมูล
พื้นฐานของลูกคา เพียงแตสงั เกตและถามตนเองวา “ อะไร” เปนเรื่องที่ลูกคาชอบบาง เชน ชอบทานอาหาร
ไทยอะไร ชอบสีอะไร กีฬาสุดโปรดคืออะไร นักรองสุดปลื้มเปนใคร
2. สิ่งที่ลูกคากระทําจนเปนนิสัย กิจวัตร ประจําวันที่ลูกคาทํา แตกตางจากขอมูลพื้นฐานของ
ลูกคา นั่นก็คือ เปนเหตุการณหรือการกระทําที่เกิดขึ้น ซ้ํา ๆ กัน ที่เรียกวา “ นิสัย” เปนความตองการที่เกิดขึ้น
จากภายในที่แสดงออกมาภายนอกอยูบอยครั้ง เปนการกระทําที่มีปฏิสัมพันธรวมกับผูอื่น หรือเปน
พฤติกรรมที่แสดงออกมาภายนอกทีก่ ระทําเปนประจําในรูปแบบของการตอบสนอง หรือตอบรับใหเห็นชัด
ที่มีแนวโนมอาจจะเปลีย่ นหรือไมเปลี่ยนก็ได แตกตางจากขอมูลพื้นฐานของลูกคาซึ่งถือวาเปนความชอบลึก
ๆ ที่อยูภายในที่เปลี่ยนแปลงคอนขางยากถึงยากมาก
3. สีหนาที่ลูกคาแสดงออก สีหนาสามารถบงบอกไดถึงความรูสึกหรือความตองการของผูพูดได
เชนกัน โดยเฉพาะกับบุคคลที่ไมสามารถเก็บอารมณได มักจะเปนบุคคลที่แสดงออกมาทางสีหนา เปน
บุคคลที่มีสีหนาผันแปรโดยตรงกับอารมณ เชน “ โกรธ” ก็ทําหนาบึ้งตึง ไมพูดไมจากับใคร หรือ “ ชอบ” ก็
ยิ้มแยมแจมใส หนาตาสดชื่น ฉายแววตาแหงความสุข หรือ “ เบื่อ” ก็ทําหนาหมดอาลัยตายอยาก แววตาสลด
หดหู พบวาการใหบริการที่ดแี ละใหลูกคาประทับใจนั้น ความสามารถในการสังเกตสีหนาที่แสดงออกมา
ยอมทําใหสามารถปรับกลยุทธหรือวิธี การในการแสดงพฤติกรรมตอบกลับแกลูกคาใหเหมาะสม
 63

4. คําพูดที่ลูกคาตอบกลับหรือสื่อออกมา คําพูดที่ไดยินไดฟงมา จะแสดงใหเห็นชัดวาลูกคามี

ความรูสึก ความตองการอะไรจากเรา เขามีความชอบหรือไมชอบบางหรือไม ตัวคุณเองสามารถคาดเดาวา ณ
ขณะนี้ลูกคากําลังอยูในสภาวะอารมณอยางไร เชน “ เฮย!! เบื่อสุด ๆ เลย” หรือ “ ทําไมคุณถึงทํางานแยมาก
ขนาดนี”้ หรือ “ จะเอาอะไรหนักหนา งานที่สงมอบใหนายไป ทําไมเดีย๋ วแก แกแลวแกอีก เบื่อจะแยอยู
แลว” นักสังเกตชั้นยอด หากสามารถจับสีหนาและคําพูดของลูกคาไดวา ตอนนี้ลูกคากําลังรูสึกอะไร เปน
อยางไร รับรองไดวา พวกเขาจะเปนคนมีเสนหที่สามารถเขากับใครตอใครได แตนนั่ หมายความวานัก
สังเกตเหลานัน้ จะตองเปนนักบริหารคนจากสีหนาและคําพูดของลูกคาที่รับรูไดเชนกัน
5. ขอมูลทางออมที่เกิดขึ้นไมควรละเลยขอมูลทางออมตาง ๆ ไมวาจะเปนขาวสารที่บังเอิญไดยิน
ไดฟงมา หรือการขาดการติดตอของลูกคา อยู ๆ ลูกคาเกิดหายไปไมมกี ารตอบกลับดวยวิธีการใด ๆ เลย สิ่ง
แรกที่ตองตั้งขอสังเกต ก็คือ เพราะเหตุใดลูกคาจึงไมติดตอกลับมา การหาเหตุผลดังกลาวนี้ไมยากเลย มี
วิธีการหลากหลาย ไมวาจะเปนการสอบถามจากลูกคาตรง ๆ ถึงความรูสึกที่มีตอการใหบริการ หรือการ
สอบถามจากบุคคลที่เกี่ยวของก็ยอมได
วิธีการสรางใหเกิดการพัฒนาจิตบริการ ดังนี้
1. รูจักสินคาและบริการที่เปนของธุรกิจ
2. รูจักลูกคาขององคกร ซึ่งเปนพื้นฐานสําคัญผูใหบริการ
3. ตั้งใจปฏิบัติงานอยางเต็มความสามารถ ทั้งพลังใจ พลังกาย พลังความคิด เพื่อรวมกันสงมอบ
บริการอยางรวดเร็ว ดวยคุณภาพที่สูงเกินความคาดหมาย
4. กระตือรือรนที่จะสนองตอบอยางวองไวตอทุกความตองการของลูกคา เพราะความตองการ
ของลูกคาเปลี่ยนแปลงอยูเสมอ และมีแนวโนมที่ตองการบริการที่สูงขึ้น ดังนั้นในบทบาทผู
ใหบริการตองปฏิบัติตอลูกคาอยางใหเกียรติและสุภาพตอ ลูกคาทุกครั้ง ทุกชวงเวลา ทุกโอกาส
ที่เราไดสงมอบบริการถึงลูกคา
5. ยิ้มรับทุกความคิดเห็นดวยความยินดี เพราะทุกมุมมองจากลูกคามีคุณคาตอการพัฒนาบริการ
เพื่อนํามาปรับกลยุทธ และวิธีการทํางาน เพื่อชนะใจลูกคาไดอยางยั่งยืน
6. รูวิธีคิดที่พึงยึดมั่นเราอยูไดเพราะลูกคาไววางใจเราและเชื่อถือ
7. สิ่งที่ลูกคาตองการคือ สิ่งที่ดีที่สุด ในชวงเวลาตาง ๆ
8. สรางจิตสํานึกในงานบริการ (Service Mind) ปรับทัศนคติให “คิดบวก"ดัง นั้น การคิดบวก
ยอมจะเปนพลังขับเคลื่อนใหมีพฤติกรรมการตอบสนองในทางที่ดีที่ มีตอบุคคลรอบขาง
โดยเฉพาะกับลูกคา เริ่มตนจากการมีใบหนาที่ยิ้มแยมแจมใส หนาตาสดชื่น ลูกคาอยากจะเขา
มาหาเพื่อทักทาย ขอขอมูล / ความรวมมือ/ ความชวยเหลือตาง ๆ รวมถึงพวกเขาจะมีความเต็ม
ใจที่จะชวยเหลือและใหความรวมมือตาง
9. นําความรูมาปฏิบัติใหเกิดผลจริง
 64

โดยสรุปแลว การพัฒนาจิตสํานึกการบริการหรือ Service Mind ตองอาศัยองคประกอบหลายอยาง

มีการพัฒนาทักษะและความสามารถที่หลากหลาย และทันเหตุการณ การทําใหมีใจรักการบริการลูกคา

การขาย คือ กระบวนการทั้งทางตรงและทางออมของการจูงใจใหผูซื้อสินคา หรือบริการ

ยินยอมกระทําสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งจะทําใหเกิดประโยชนทางดานการคาแกผูขาย เมื่อผูผลิตสินคาไปสูผูบริโภค
มีสิ่งที่ควรพิจารณา ดังนี้
1. การหาตลาด ควรคํานึงถึงความตองการของตลาดวา มีมากนอยเพียงใด โดยใชวิธีสังเกต
สอบถามกับคนรูจัก เพื่อนบาน และผูซื้อ กระแสการบริโภคของลูกคานิยมวุนรสชาติแบบไหน รูปแบบของ
วุนใหมีลักษณะโดดเดนอยางไร ตองการซื้อเปนของขวัญของฝากหรือรับประทานในครอบครัว ตลาดควร
เปนตลาดที่มีการซื้อขายอยางตอเนื่อง เชน ตลาดนัด ตลาดคลองถม เปนตน ทั้งนี้เพื่อจะไดตรงตามความ
ตองการของตลาด
2. วิ ธีการจํา หน า ย เมื่ อผูผ ลิต ลงทุน ผลิตสิ น ค า ขึ้ น มา ก็เ พื่อนํ าสิน คา ออกสูต ลาด ถ า ผูผลิ ต
สามารถเลือกชองทาง ลูทางจําหนายสินคาไดอยางถูกตอง สินคาก็จะเขาถึงลูกคาไดงาย ซึ่งอาจเปนการ
จําหนายจากผูผลิตถึงลูกคาโดยตรงดวยการจัดหาสถานที่สําหรับจําหนายสินคา ที่เปนหลักแหลง มีการจัด
วางสินคาที่สามารถนําเสนอสินคาใหดูสวยงามหรือเปนผูผลิตใหพอคาคนกลางมารับซื้อไปขายใหกับ
ผูบริโภคอีกตอหนึ่ง เพื่อจําหนายสินคาไดอยางทั่วถึง
3. การโฆษณาประชาสัมพันธ ถือเปนสิ่งสําคัญที่จะทําใหผูซื้อหรือลูกคารูจัก เกิดความตองการ
ที่จะซื้อ เปนวิธีการโนมนาวผูซื้อที่สําคัญ การโฆษณาประชาสัมพันธมีหลายวิธี เชน ใชวิธีบอกปากตอปาก
การจัดกิจกรรมประชาสัมพันธสินคา การออกรานตามงานเทศกาลตาง ๆ ของอําเภอหรือจังหวัด การ
ประชาสัมพันธผานอินเตอรเน็ต โดยสิ่งที่เปนการชวยประชาสัมพันธอยางหนึ่ง ก็คือ คุณภาพสินคา เมื่อผูซื้อ
หรือลูกคาไดซื้อสินคาไปรับประทาน มีรสชาติดี มีคุณภาพ ราคายอมเยา จะเปนการชวยประชาสัมพันธ
ไปเอง

5. การสงเสริมการขาย/การใหบริการ
วัตถุประสงคสําคัญในการจัดทําการสงเสริมการขายนั้นก็เพื่อ เปนการกระตุนยอดขายของกิจการ
และ การแนะนําสินคาสูลูกคา ทั้งนี้ยังสืบเนื่องกับ ความพึงพอใจที่ดีของลูกคา ในการบริโภคหรืออุปโภค
สินคา เพื่อการสรางเครือขายความเปนไปได ในการเลือกบริโภคหรืออุปโภคสินคานั้นๆ อยางตอเนื่อง
ประกอบกับการแนะนําสินคาโดยอาศัยชองทางแบบปากตอปากหรือเพื่อนสูเพื่อนตอไป
สรุป "การสงเสริมการขายคือการสนับสนุนการสรางราคาสินคาเฉพาะเจาะจง/การสรางมูลคาตรา
สินคา
กลยุทธสงเสริมการขายที่นิยมนํามาใชในการทําตลาดในปจจุบันมีหลายรูปแบบ ขึ้นอยูกับ
วัตถุประสงคของผูประกอบการ ซึ่งผูประกอบการสามารถเลือกนํามาใชใหเหมาะกับสินคา เชน การสงเสริม
 65

การขายที่มุงสูลูกคาโดยตรง เพื่อตองการใหลูกคาซื้อสินคามากขึ้น ผูประกอบการก็อาจเลือกใชวิธีการใหชิม

สินคา การแจกของตัวอยาง การใหคูปอง ฯลฯ แตหากตองการสงเสริมการขายโดยมุงไปที่ตัวแทนจําหนาย
ที่เปนคนกลาง เพื่อใหบุคคลเหลานี้กระจายสินคาไปยังลูกคาไดมากขึ้น ก็สามารถนําวิธีการสงเสริมการขาย
ในลักษณะใหสวนลดสินคา การแถมสินคา การกําหนดเปาในการซื้อสินคา การใหของขวัญพิเศษ มาใชเปน
แรงจูงใจ
การใชคูปอง (Coupon) เปนเครื่องมือในการสงเสริมการขายที่นิยมใชแพรหลายวิธีหนึ่ง เพราะวิธีนี้
ลูกคาที่ไดรับจะถือวาเปนการใหสวนลดอยางหนึ่ง วิธีนี้จะทําใหเกิดแรงจูงใจในการซื้อสินคามากขึ้น เพราะ
ไดราคาถูก โดยอาจทําใหลูกคาที่เคยซื้อสินคาอยูแลว มีความตองการสินคาเพิ่ม หรืออาจไดลูกคาใหม ๆ เขา
มาเพราะมองวาเปนราคาพิเศษได
การใชแสตมปการคา การสงเสริมการขายวิธีนี้ จะกระตุนใหลูกคาเกิดการซื้อซ้ําได โดยลูกคาอาจ
เกิดความตองการสะสมแสตมปไวแลกของที่ตองการ ทําใหผูประกอบการสามารถขายของไดมากขึ้น และ
อาจมีลูกคาประจํากลุมหนึ่ง โดยผูประกอบการสามารถกําหนดเงื่อนไขสินคาที่ลูกคาสามารถแลกซื้อไดตาม
ความเหมาะสม
การลดราคาสินคา การสงเสริมการขายดวยการลดราคาสินคา เพื่อจูงใจใหลูกคามาซื้อสินคาใน
ชวงเวลานั้น ซึ่งผูประกอบการสามารถนําอาหารไทยที่ตองการมาจัดรายการพิเศษตามชวงเวลา หรือวัน ให
ลูกคาไดเลือกซื้อได
อยางไรก็ตามกอนที่ผูประกอบการจะเลือกใชกลยุทธสงเสริมการขายวิธีใด ตองศึกษาปจจัย
แวดลอมหลายประการ เชน ลักษณะของตลาด กลุมลูกคาเปาหมาย อายุ อาชีพ สถานะภาพของกลุมลูกคา
ลักษณะของผลิตภัณฑ เพราะผลิตภัณฑแตละประเภทจะมีลักษณะเฉพาะที่ไมเหมือนกัน รวมทั้งวงจรชีวิต
ของผลิตภัณฑ ราคาจําหนาย และสิ่งสําคัญคืองบประมาณ เพราะการจัดกิจกรรมสงเสริมการขายในแตละ
ครั้งผูประกอบการตองมีเงินทุนพอสมควร ซึ่งผูประกอบการตองพิจารณาอยางละเอียดถี่ถวนเพื่อใหเกิด
ประโยชนสูงสุด

6. การทําบัญชีรานคาอยางงาย
การบัญชี คือ การจดบันทึกรายการคาตางๆ ที่เกี่ยวกับการรับ-จายเงิน และสิ่งที่มีคาเปนเงินไวใน
สมุดบัญชีอยางสม่ําเสมอ เปนระเบียบถูกตองตามหลักการ และสามารถแสดงผลการดําเนินงานและฐานะ
การเงินของกิจการในระยะเวลาหนึ่งได
การบั น ทึ ก รายการและตั ว เลข ในรายรั บ – รายจ า ยของร า นค า ถื อ เป น ส ว นหนึ่ ง ที่ ทํ า ให
ผูประกอบการคาสามารถทราบสภาพการคาของตนเอง วาผลการประกอบการนั้นไดกําไรหรือขาดทุน และ
สามารถนํารายการที่บันทึกมาพิจารณาไดวามีจุดบกพรองในสวนใด และเปนขอมูลในการตัดสินใจวาควร
จะปรับปรุงใหดีขึ้นอยางไร
 66

ประโยชนของการทําบัญชีรานคาอยางงาย
1. ทําใหเจาของกิจการสามารถควบคุมและดูแลรักษาทรัพยากรของกิจการที่มีอยูไมใหเกิดการ
สูญหายได
2. ทําใหผูเปนเจาของกิจการสามารถที่จะไดรบั ขอมูลที่เพียงพอเพื่อนํามาใชในการบริหารงาน
ใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
3. ทําใหเจาของกิจการไดทราบถึงผลการดําเนินงาน ฐานะการเงิน และการเปลี่ยนแปลงฐานะ
การเงินของกิจการไดเปนระยะ ๆ
4. การทําบัญชีเปนการรวบรวมสถิติอยางหนึ่งที่ชวยในการบริหารงาน และใหขอมูลอันเปน
ประโยชนในการวางแผนการดําเนินงาน และควบคุมกิจการใหประสบผลสําเร็จตามความมุงหมาย
5. ทําใหบุคคลภายนอก เชน เจาหนี้ ผูลงทุน เปนตน มีขอมูลทางการเงินเพื่อนําไปใชในการ
ตัดสินใจได
 67

ใบความรู
เรื่องที่ 4 โครงการประกอบอาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน

โครงการอาชีพ เปนแผนงานหรือเคาโครงของกิจกรรม งานอาชีพ โดยมีการกําหนดรายละเอียดที่

ตองปฏิบัติอยางมีระบบ มีความตอเนื่องอยางชัดเจนไวลวงหนาวา จะทําอะไร อยางไร เมื่อใด ที่ใด และโดย
ใคร รวมทั้ง การพิจารณาการใชทรัพยากรในการดําเนินงานอาชีพ ความคาดหวังทีจ่ ะไดผลตอบแทนอยาง
คุมคา
การดําเนินงานอาชีพใหประสบความสําเร็จ การเขียนโครงการอาชีพ จึงเปนสวนงานที่สําคัญ
เพราะการเขียนโครงการอาชีพ จะชวยใหการดําเนินงานอาชีพ สามารถดําเนินงานไดอยางตอเนือ่ งและเปน
ระบบ มีประสิทธิภาพโดยใชทรัพยากรทีม่ ีอยูอยางจํากัดใหคุมคา สามารถควบคุม กํากับ และตรวจสอบ
ขั้นตอนการดําเนินงาน ผลการดําเนินงานอาชีพได ทําใหเกิดความมัน่ ใจในการบริหารงาน ชวยใหความ
ผิดพลาดในการทํางานนอยลง อีกทั้งยังชวยลดการทํางานที่ซ้ําซอน และชวยควบคุมสภาพแวดลอมในการ
ทํางาน เพื่อใหบรรลุถึงวัตถุประสงคและเปาหมายทีก่ ําหนดขึ้น ภายในระยะเวลาที่กําหนดและภายใน
ทรัพยากรที่มอี ยู
นอกจากประโยชนของโครงการอาชีพ ที่มีผลตอการบริหารจัดการงานอาชีพดงกลาวแลว
โครงการอาชีพ ยังมีประโยชนตอการนําโครงการไปเสนอขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากหนวยงาน
สถานบันการเงินที่สงเสริมการดําเนินงานอาชีพอีกดวย ดังนั้น การเขียนโครงการอาชีพจึงตองมีวธิ ีการ
เขียนโครงการที่ดี จะตองบรรยายสภาพและความจําเปน ของสถานการณที่ทําใหเกิดโครงการอาชีพ มีการ
กําหนดวัตถุประสงคที่ชัดเจน ระบุรายการกิจกรรมตาง ๆ ที่เปนไปไดในการดําเนินงานอาชีพเพื่อที่จะให
บรรลุถึงวัตถุประสงคที่กําหนดไว และมีแนวทางและวิธีการประเมินผล เพื่อใหรถู ึงความสําเร็จของการ
ดําเนินการอาชีพ
ดังนัน้ การจัดทําโครงการอาชีพ จึงมีความจําเปนที่ ผูเรียนตามหลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อ
การมีงานทํา ตองศึกษาเรียนรูและฝกปฏิบตั ิในการเขียนโครงการอาชีพใหดี เหมาะสม และถูกตอง

ความสําคัญของโครงการอาชีพ
โครงการอาชีพ ( PROJECT ) หมายถึง แผนงานที่จดั ทําขึ้นอยางเปนระบบ ประกอบดวยกิจกรรม
ยอยๆ หลายกิจกรรม ที่ตองใชทรัพยากรในการดําเนินงานโดยคาดหวังผลงานที่คุมคา มีประโยชน แสดงถึง
ความสามารถทางความคิดริเริ่ม และสรางสรรคในศาสตรของตน มีขั้นตอนในการดําเนินงาน หรือ
จุดมุงหมายในการดําเนินงานอยางชัดเจน และสามารถนําเสนอผลงานไดอยางมีระบบ ( วีรวุธ มาฆะศิรา
นนท , 2542 : 26 – 27 ) โดยมีหลักสําคัญ คือ
 68

- เปนงานที่เปดโอกาสใหสมาชิกในทีมงานทุกคน ไดรวมกันศึกษาคนควา และลงมือปฎิบัติดวย

ตนเอง โดยอาศัยความรู ความสามารถที่ไดศึกษามาเปนองคประกอบในการดําเนินงานภายใน
ระยะเวลาที่กําหนด
- งานที่ตองใชความสามารถ ( Competence ) และภูมิปญญา ( Knowledge / Wisdom ) รวมถึง
ทักษะ ( Skills ) จากหลายๆ คน มารวมกัน เพื่อใหเกิดการพัฒนาหรือแกไขปญหาที่เกิดขึ้น
รวมถึงสถานการณที่ไมไดคาดคิดไวกอน
- งานที่มีความซับซอนและเกีย่ วของกับบุคคลหลายๆ ฝาย ประกอบดวยกิจกรรมหลายๆ
กิจกรรมมาประสานกัน
- เปนงานที่มวี ัตถุประสงคและขอบเขตของงานอยางชัดเจน ทั้งนี้ตองมีกาํ หนดวันที่เริ่มตนและ
วันที่สิ้นสุด
- เปนงานหรือกิจกรรมที่ทําขึ้น เพื่อหวังผลประโยชนตอบแทนทั้งทางตรงและทางออม
ทั้งนี้ผูเรียนเปนผูวางแผนการดําเนินงานตัง้ แตการศึกษาคนควา การออกแบบ การประดิษฐ การ
ทดลอง การเก็บขอมูล ตลอดจนการแปลผล สรุปผล และเสนอผลงานดวยตนเองภายใตการ
ดูแล และใหคาํ ปรึกษาของผูสอน หรือ ผูเชี่ยวชาญในเรื่องนั้น

โครงการอาชีพดานธุรกิจหรือบริการ ( Entrepreneurship Project) เปนโครงการที่เกี่ยวกับการฝก

และสรางประสบการณเพื่อเตรียมความพรอมในการเปนผูประกอบการณในอนาคต โครงการประเภทนี้เหมาะ
สําหรับผูเรียนที่มีความคิดสรางสรรคในการหาขอมูลหรือชองทางในการดําเนินธุรกิจมีบุคลิกภาพและความรู
ความสามารถ ชอบงานบริหาร ขยัน อดทนตอปญหาตางๆ

ความหมายของโครงการ
พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ใหความหมายของคําโครงการวา หมายถึง
"แผนหรือเคาโครงการตามที่กะกําหนดไว"โครงการเปนสวนประกอบสวนหนึ่งในการวางแผนพัฒนาซึ่งชวย
ใหเห็นภาพ และทิศทางการพัฒนา ขอบเขตของการที่สามารถติดตามและประเมินผลได
โครงการเกิดจากลักษณะความพยายามทีจ่ ะจัดกิจกรรม หรือดําเนินการใหบรรจุวัตถุประสงค เพื่อ
บรรเทาหรือลดหรือขจัดปญหา และความตองการทั้งในสภาวการณปจ จุบันและอนาคต โครงการโดยทัว่ ไป
สามารถแยกไดหลายประเภท เชน โครงการเพื่อสนองความตองการ โครงการพัฒนาทัว่ ๆไป โครงการตาม
นโยบายเรงดวน เปนตน
 69

องคประกอบของโครงการอาชีพ
การวางแผนการปฎิบัติงาน และประมาณการโครงการ จะตองจัดทํา เคาโครงของโครงการ อยางรัดกุม
และใหสามารถปฎิบัติไดอยางมีประสิทธิภาพ มีองคประกอบดังนี้
1. ชื่อโครงการ ควรเปนขอความที่กะทัดรัด ชัดเจน สื่อความหมายตรงกัน
2. ผูจัดทําโครงการ รายชื่อผูเรียนหรือกลุมผูเรียนที่ทําโครงการนี้รวมกัน และชื่อครูทปี่ รึกษา
3. หลักการและเหตุผล แสดงถึงความจําเปนหรือเหตุผลที่เลือกทําโครงการนี้ โดยควรจะกลาวถึง
ประเด็น ตอไปนี้
3.1 สถาพที่เปนจริง ปญหา เหตุการณ
3.2 สิ่งที่ควรจะเปน สภาพทีต่ องการ ความมุงหวัง
3.3 สาเหตุที่ทําใหไมเปนไปตามความมุงหวัง
3.4 ถาเปนปญหา ปญหานี้มคี วามรุนแรงเพียงใด ถาปลอยไวจะเกิดผลเสียอยางใด
3.5 มีวิธีแกไขอะไร ควรจะมีหลายๆ วิธี ทําไมจึงเลือกวิธนี ี้
3.6 ถาแกไข หรือดําเนินการแลว จะสงผลดีอยางไร
3.7 ประโยชนที่ไดจะคุมคาเพียงใด ฯลฯ
4. วัตถุประสงค ควรเปนจุดมุงหมายที่สามารถวัดไดอยางเปนรูปธรรม หรือกลาวถึงสิ่งที่ตองการ
ใหเกิดขึ้นหลังจากทําโครงการนี้แลว โดยไมจํากัดวิธีทํา
5. เปาหมาย ควรระบุเปาหมายใหชดั เจนวาจะเกิดอะไรขึ้น กับใคร จํานวนเทาไรและคุณภาพของ
สิ่งนั้นจะเปนอยางไร
6. แนวความคิดในการออกแบบโครงการ เขียนในลักษณะแผนภาพประกอบคําบรรยายหรือบอก
หลักการ / ทฤษฏีที่ใชในการทําโครงการ หรือที่เกี่ยวของโดยยอ ควรมีเอกสารอางอิง
7. แหลงความรู อาจจะเปนเอกสาร ตํารา บุคคล หรือสถานที่ที่ผูเรียนจะสามารถศึกษาหาความรู
เพื่อใหการปฎิบัติโครงการนั้นบรรลุจุดมุงหมาย
8. งบประมาณและทรัพยากร ควรระบุรายชื่อวัสดุอุปกรณที่สําคัญ แหลงที่จะหาได ราคาจําหนาย
ในปจจุบนั และ รวมงบประมาณคาใชจายทั้งหมดใหดดู ว ย
9. วิธีดําเนินงาน ควรจะมีลําดับขั้นตอนที่ถกู ตอง เหมาะสม สมเหตุสมผล เปนไปตามกระบวนการ
ของการทํางานนั้นๆ กิจกรรมตามวิธีดําเนินการจะตองสอดคลองกับวัตถุประสงคที่กําหนดไว และแตละ
ขั้นตอนของการดําเนินงานใหระบุ วัน เดือน ป ที่จะทํางานในแตละขั้นตอนดวย
10. การติดตามและประเมินผล ใหผูเรียนเขียนวาจะประเมินผลอยางไร ที่จะใหครูที่ปรึกษาทราบ
ความกาวหนาของงาน เพื่อการปรับปรุงแกไข
11. ระยะเวลาและสถานที่ดําเนินการ
 70

12. ผลที่คาดวาจะไดรับ ใหระบุผลที่จะเกิดขึ้นเมื่อเสร็จสิ้นโครงการ เปนทั้งผลที่ไดรับโดยตรงและ

ผลพลอยได หรือผลกระทบจากโครงการที่เปนผลในดานดี ผลที่คาดวาจะไดรับนี้จะตองสอดคลองกับ
จุดประสงคและเปาหมาย
13. การประมาณการโครงการ ( Project Estimating )เปนการกําหนดรายละเอียดสําคัญสําหรับการ
ใชทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพและสอดคลองกับการวางแผนดําเนินงานของโครงการ เชน ประมาณการ
ดานกําลังคน ดานระยะเวลา ดานเครื่องมือ วัสดุ – อุปกรณ และเงินงบประมาณตลอดโครงการ การประมาณ
การโครงการ สามารถใชเปนขอมูลสําหรับการเตรียมหาเงินทุนในการดําเนินการโครงการได ซึ่งแหลง
เงินทุนของการทําโครงการโดยทั่วไปไดมาจาก 2 แหลง คือ แหลงเงินทุนภายใน เชน จากกลุมผูทําโครงการ
และ จากสถานศึกษา กับ แหลงเงินทุนภายนอก เชน สถานประกอบการ และ บุคคลที่สนใจ หรือได
ประโยชนจากการทําโครงการนั้น โดยผูวางแผนโครงการควรตองคํานึงถึงหลักสําคัญ 4 ประการ ไดแก
13.1 ความประหยัด ( Economy ) : การเสนองบประมาณโครงการจะตองเปนไปโดยมีความ
ประหยัดกลาวคือ ใชทุนหรือทรัพยากรทุกชนิดตามสมควร แตผลของการดําเนินโครงการเปนไปดวยดี และ
มีคุณภาพ
13.2 ความมีประสิทธิภาพ ( Efficiency ) : โครงการทุกโครงการจะตองมีคุณคาเปนที่ยอมรับ
และทุกคนมีความพึงพอใจในผลงานที่เกิดขึ้น
13.3 ความมีประสิทธิผล ( Effectiveness ) : โครงการทุกโครงการจะตองดําเนินงานเปนไป
ตามวัตถุประสงคและเปาหมายที่กําหนดไว
13.4 ความยุตธิ รรม ( Equity ) : การจัดสรรทรัพยากรทุกชนิด หรือการใชจายทรัพยากรจะตอง
เปนไปตามเกณฑที่ไดกําหนดไวทั้งนี้เพื่อใหทุกฝายปฎิบัติงานไดอยางตอเนื่อง คลองตัว และมีประสิทธิภาพ
สูงสุด
14. เสนอโครงการเพื่อขออนุมัติ
เมื่อวางแผนและเขียนเคาโครงของโครงการ ซึ่งแสดงถึงความพรอมในการดําเนินโครงการแลว ผูเรียนตอง
รวมกันนําขอมูลหรือรายละเอียดที่ไดศึกษามา พรอมแผนการดําเนินงานนําเสนอตออาจารยที่ปรึกษา /
คณะกรรมการโครงการ เพื่อพิจารณาขออนุมัติดําเนินงานโครงการ
15. วิธีการนําเสนอโครงการ
15.1 ควรนําเสนออยางเปนขัน้ เปนตอน เปนลําดับไมวกวน
15.2 ควรเริ่มตนโดยกลาวสรุปภาพรวมของทั้งโครงการ วาเกี่ยวกับเรื่องอะไร ใชงบประมาณ
และเวลา
15.3 อยางไร และที่สําคัญประโยชนที่จะไดรับจากโครงการนั้นมีอะไรบาง
15.4 สื่อประกอบในการนําเสนอจะตองชัดเจนและชวนใหติดตาม
ในระหวางการนําเสนอ ควรใชคําพูดที่ผูฟง สามารถจะเขาใจไดงายๆ พูดชัดถอยชัดคํา กิริยา
ทาทางประกอบที่เหมาะสม
 71

15.5 ควรสรุปในตอนทายการนําเสนออีกครั้งวาโครงการนี้มีทางเลือกดําเนินการแบบใด ความ

คุมคาอยูที่ไหน ทรัพยากรตางๆ ที่จําเปนตองใชจะมีอะไรและประโยชนที่จะไดรับเปนอยางไร

ในการเขียนโครงการ ควรจะมีขั้นตอนในการเขียนอยางนอยประกอบไปดวย
1. ชื่อโครงการ
2. หลักการและเหตุผล
3. วัตถุประสงค
4. เปาหมาย
5. วิธีดําเนินการ
6. ระยะเวลาดําเนินการ
7. งบประมาณ
8. ผูรับผิดชอบโครงการ
9. หนวยงานที่ใหการสนับสนุน
10. การประเมินผล
11. ผลประโยชนที่คาดวาจะไดรับ

ลักษณะของโครงการที่ดี
1. มีรายละเอียด วัตถุประสงค และเปาหมายที่ชัดเจน สามารถดําเนินงานได หรือมีความเปนไปได
2. รายละเอียดของโครงการตองเกี่ยวเนื่องสัมพันธกัน กลาวคือ วัตถุประสงคตองสอดคลองกับ
ปญหาหรือหลักการ และ เหตุผล วิธีการดําเนินงานตองสอดคลองกับวัตถุประสงค เปนตน สามารถตอบ
คําถามไดวาทําอะไร ทําเพื่ออะไร ทําที่ไหน ทําเมื่อไร ทําอยางไร ทําเทาไหร ใครรับผิดชอบ และทํากับใคร
ใครเปนผูที่ไดรับประโยชน
3. รายละเอียดของโครงการสามารถเขาใจไดงาย และสามารถดําเนินการตามโครงการได
4. โครงการตองกําหนดขึ้นจากขอมูลที่มีความเปนจริง และ เปนขอมูลที่ไดรับการวิเคราะหอยาง
รอบคอบแลว
5. มีระยะเวลาในการดําเนินงาน กลาวคือ จะตองระบุถึงวันเวลาที่เริม่ ตน และ วันเวลาที่แลวเสร็จที่
แนชัด
6. เปนโครงการที่ปฏิบัติไดและสามารถติดตามและประเมินผลได
 72

การวางแผนและการเขียนโครงการ
ความหมายของการวางแผน
มีผูใหคําจํากัดความของการวางแผนไวหลายลักษณะ เชน การวางแผน คือ การมองอนาคต
การเล็งเห็นจุดดหมายทีต่ องการ การคาดปญหาเหลานั้นไวลวงหนาไวอยางถูกตอง ตลอดจนการหา
ทางแกไขปญหาตางๆ เหลานั้น
การวางแผน เปนการใชความคิดมองจินตนาการตระเตรียมวิธีการตางๆ เพื่อคัดเลือกทางที่ดีที่สุดทาง
หนึ่ง กําหนดเปาหมายและวางหมายกําหนดการกระทํานัน้ เพื่อใหสําเร็จลุลวงไปตามจุดประสงคทตี่ ั้งไว
การวางแผน เปนกิจกรรมอยางหนึ่งทีเ่ กีย่ วกับการกําหนดสิ่งที่จะกระทําในอนาคต การประเมินผล
ของสิ่งที่กําหนดวาจะกระทําและกําหนดวิธีการที่จะนําไปใชในการปฏิบัติ
ถาจะกลาวโดยสรุป การวางแผนก็คือการคิดการหรือกะการไวลวงหนาวาจะทําอะไร ทําไม ทําที่
ไหน เมื่อไร อยางไร และใครทํา การวางแผนจึงเปนเรื่องที่เกี่ยวกับอนาคต การตัดสินใจ และการปฏิบัติ
ความสําคัญของการวางแผน
ถาจะเปรียบเทียบระบบการศึกษากับคน การวางแผนก็เปรียบเสมือนสมองของคน ซึ่งถามองใน
ลักษณะนีแ้ ลว การวางแผนก็มีความสําคัญไมนอยทีเดียว เพราะถาสมองไมทํางานสวนอื่นๆของรางกาย
เชน แขน ขา ก็จะทําอะไรไมได หรือถาคนทํางานไมใชสมอง คือทํางานแบบไมมหี วั คิดก็ลองนึกภาพดูก็
แลวกันวาจะเปนอยางไร คนทุกคนตองใชสมองจึงจะทํางานได ระบบการศึกษาหรือการจัดการศึกษาก็่
เชนเดียวกัน ตองมีการวางแผน คือ อยางนอยตองมีความคิด การเตรียมการวาจะจัดการศึกษาเพื่ออะไร เพื่อ
ใคร อยางไร
ประโยชนของการวางแผน
1. การวางแผนเปนเครื่องชวยใหมีการตัดสินใจอยางมีหลักเกณฑ เพราะไดมกี ารศึกษาสภาพเดิมใน
ปจจุบันแลว กําหนดสภาพใหมในอนาคต ซึ่งไดแกการตัง้ วัตถุประสงค หรือเปาหมาย แลวหาลูทางที่จะทํา
ใหสําเร็จตามที่มุงหวัง นักวางแผนมีหนาที่จัดทํารายละเอียดของงานจัดลําดับความสําคัญ พรอมทั้ง
ขอเสนอแนะที่ควรจะเปนตางๆ เพื่อใหผูมหี นาที่ตัดสินใจพิจารณา
2. การวางแผนเปนศูนยกลางประสานงานเชน ในการจัดการศึกษาเราสามารถใชการวางแผนเพื่อ
ประสานงานการศึกษาทุกระดับและทุกสาขาใหสอดคลองกันได
3. การวางแผนทําใหการปฏิบัติงานตางๆเปนไปโดยประหยัดมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพราะ
การวางแผนเปนการคิดและคาดการณไวลวงหนาและเสนอทางเลือกที่จะกอใหเกิดผลที่ดที ี่สุด
4. การวางแผนเปนเครื่องมือในการควบคุมงานของนักบริหารเพื่อติดตามตรวจสอบการปฏิบัติงาน
ของฝายตางๆใหเปนไปตามนโยบายและเปาหมายที่ตองการ
 73

ประเภทของแผน แบงตามระยะเวลา แบงออกเปน 4 ประเภทใหญๆ คือ

1. แผนพัฒนาระยะยาว (10 - 20 ป) กําหนดเคาโครงกวางๆ วาประเทศชาติของเราจะมีทิศทางพัฒนา
ไปอยางไร ถาจะดึงเอารัฐธรรมนูญ และ/หรือแผนการศึกษาแหงชาติมาเปนแผนประเภทนี้กพ็ อไปได แต
ความจริงแผนพัฒนาระยะยาวของเราไมมี
2. แผนพัฒนาระยะกลาง (4 - 6 ป) แบงชวงของการพัฒนาออกเปน 4 ป หรือ 5 ป หรือ 6 ป โดย
คาดคะเนวาในชวง 4 - 6 ป นี้ จะทําอะไรกันบาง จะมีโครงการพัฒนาอะไร จะใชงบประมาณทรัพยากรมาก
นอยเพียงไร แผนดังกลาวไดแกแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาตินั่นเองในสวนของการศึกษาก็มี
แผนพัฒนาการศึกษาแหงชาติ(ไมใชแผนการศึกษาแหงชาติ) ในเรื่องของการเกษตร ก็มีแผนพัฒนาเกษตร เปน
ตน
3. แผนพัฒนาประจําป (1 ป) ความจริงในการจัดทําแผนพัฒนาระยะกลาง เชน แผนพัฒนาการศึกษา
ไดมีการหนดรายละเอียดไวเปนรายปอยูแ ลว แตเนื่องจากการจัดทําแผนพัฒนาระยะกลาง ไดจัดทําไวลวงหนา
ขอมูลหรือความตองการที่เขียนไวอาจไมสอดคลองกับสภาพที่แทจริงในปจจุบัน จึงตองจัดทําแผนพัฒนา
ประจําปขึ้น นอกจากนัน้ วิธีการงบประมาณของเราไมใชแผนพัฒนาระยะกลางขอตัง้ งบประมาณประจําป
เพราะมีรายละเอียดนอยไป แตจะตองใชแผนพัฒนาประจําป เปนแผนขอเงิน
4. แผนปฏิบัติการประจําป (1 ป) ในการขอตั้งงบประมาณตามแผนพัฒนาประจําปในขอ 3 ปกติมกั
ไมไดตามทีก่ ระทรวง ทบวง กรมตางๆขอไป สํานักงบประมาณหรือคณะกรรมาธิการของรัฐสภามักจะตัด
ยอดเงินงบประมาณที่สว นราชการตางๆขอไปตามความเหมาะสมและจําเปนและสภาวการณการเงิน
งบประมาณของประเทศที่จะพึงมีภายหลังทีสวนราชการตางๆ ไดรับงบประมาณจริงๆแลว จําเปนที่จะตอง
ปรับแผนพัฒนาประจําปที่จดั ทําขึ้นเพื่อขอเงินใหสอดคลองกับเงินที่ไดรับอนุมัติ ซึ่งเรียกวาแผนปฏิบัติการ
ประจําปขึ้น
แผนที่กลาวมาแลวขางตนนัน้ เปนแผนทีใ่ ชในหนวยงานราชการทั่วไป สําหรับแผนที่ใชในวงการ
ธุรกิจ เรียกวา แผนธุรกิจ หรือ Business Plan ซึ่งเปนแผนการดําเนินงานของธุรกิจ หรือโครงการหนึง่ ๆ ที่จัดทํา
ขึ้นเพื่อเปนแนวทางในการดําเนินธุรกิจทั้งในระยะสั้น 1–3 ป และในระยะยาว 3–5 ป อันประกอบไปดวย
การวิเคราะหถึงผลกระทบตอธุรกิจทั้งทางดานมหภาค (Macro Analysis) และจุลภาค (Micro Analysis)
การวิเคราะหธุรกิจของโครงการในแงมุมตางๆ ทั้งทางดานการตลาด ทางดานการดําเนินงาน ทีม
ผูบริหาร และทางดานการเงิน เพื่อเปนการประเมินความเปนไปไดของโครงการ และเปนกรอบในการ
ดําเนินธุรกิจ แนวทางการพัฒนาธุรกิจในอนาคต
การเขียนแผนธุรกิจ เปนสิ่งสําคัญอยางหนึ่งและเปนมาตรฐานในการทําธุรกิจสมัยใหม
แมกระทั่งการขอกูเงินหรือการขอสินเชื่อจากธนาคารเพือ่ นําเงินมาลงทุน การขอเงินจาก Venture Capital
หรือการใชเงินลงทุนของตนเองก็ดี เนื่องจากจะทําใหเจาของกิจการ ผูรวมธุรกิจ หรือธนาคารไดเห็น
ภาพรวมของโครงการ รวมถึงการประเมินความเปนไปไดของโครงการตางๆ วามีความเปนไปไดมากนอย
เพียงใด จะใหผลคุมทุนเมื่อใด มีความสามารถในการชําระหนี้หรือไม กอนที่จะเริ่มตนลงทุนในโครงการ
 74

นั้นๆ จริง โดยแผนธุรกิจนอกจากจะเปนการประเมินความเปนไปไดของโครงการแลว ยังเปนแผนงานและ

แผนควบคุมการดําเนินงานของธุรกิจนั้นๆ ไดอีกทางหนึ่ง
ลักษณะของแผนธุรกิจที่ดี ตองประกอบดวยสวนสําคัญดังนี้
1. บทสรุปผูบริหาร (Executive Summary) เพื่อใหผูบริหารหรือผูพิจารณาแผน ไดทราบภาพรวม
ทั้งหมดของโครงการ และผลตอบแทนที่ไดรับจากการลงทุน
2. โครงสรางอุตสาหกรรมของบริษัท (Industry Analysis) บอกถึงภาพรวมของอุตสาหกรรมของ
โครงการ วิสัยทัศน ภารกิจ และวัตถุประสงคของโครงการ
3. การวิเคราะหตลาด (Marketing Analysis) เปนการวิเคราะหถึงปจจัยภายนอก ปจจัยภายใน สภาพ
การแขงขันในตลาด การกําหนดตลาดเปาหมาย การวางตําแหนงผลิตภัณฑ พฤติกรรมผูบริโภค และการ
ประมาณการยอดขายสินคาและบริการ
4. แผนการตลาด (Marketing Plan) การกําหนดกลยุทธทางการตลาด ทั้งทางดานสินคาและบริการ
ราคา ชองทางการจัดจําหนาย การสื่อสารทางการตลาด การบริหารการขาย และการรับประกันสินคาและ
บริการ
5. แผนการพัฒนาในอนาคต (Improvement Plan) แผนงานการพัฒนาสินคาและบริการของบริษัท
ในอนาคต
6. แผนการปฏิบัติงาน (Operation Plan) กลยุทธการดําเนินงาน สถานที่ตั้ง แผนการดําเนินงาน
7. โครงสรางองคกร (Organization Plan) แผนผังองคกร ทีมงานหลักในการบริหาร และหนาที่ ความ
รับผิดชอบของหนวยงานตางๆ
8. ความสามารถในการทํากําไรของธุรกิจ (Business Profit) นโยบายทางการเงิน สมมติฐานการเงิน
งบกําไรขาดทุน งบดุล งบกระแสเงินสด เงินลงทุนและผลตอบแทน อัตราสวนทางการเงิน การวิเคราะห
ความออนไหวของผลการดําเนินงาน การวิเคราะหจุดคุม ทุน
นอกจากนี้สถานประกอบการหรือผูทําธุรกิจจะตองจัดทําแผนธุรกิจแลว ยังจะตองมีแผนอื่นๆ
ประกอบการดําเนินงานธุรกิจของตนเองอีกดวย เพื่อสรางความมั่นใจใหกับตนเอง และแหลงเงินทุน แผน
เหลานั้น ไดแก
1. แผนการดําเนินงาน (Gantt Chart) แผนภาพระยะเวลาของการดําเนินงานในชวงเวลาตางๆ (Time
Frame)
2. แผนการควบคุม (Controlling Plan) แผนควบคุมการดําเนินการเพื่อใหเปนไปตามแผนงานทีว่ าง
ไว
3. แผนฉุกเฉิน (Emergency Plan) แผนสํารองหากการดําเนินงานไมเปนไปตามแผนที่ไดวางไว
หรือแผนการแกไขปญหาที่อาจจะเกิดขึ้นไดในอนาคต
 75

แบบโครงการอาชีพ

1. ชื่อโครงการอาชีพ
2. ชื่อผูรับผิดชอบโครงการ (ลงชื่อ)

3. ที่ปรึกษา 1.
2.
4. หลักการและเหตุผล.

5. วัตถุประสงค

6. เปาหมาย
ดานปริมาณ

ดานคุณภาพ

7. ขั้นตอนและแผนการดําเนินงาน
การเตรียมการ

การเตรียมสถานที่

การดําเนินงาน
 76

8. ระยะเวลาดําเนินโครงการ
9. สถานที่ประกอบการ
10. รูปแบบผลิตภัณฑ/บริการ
ผลิตภัณฑ/บริการ ลักษณะเดน
1. 1.
2. 2.
3. 3.

11. การวางแผนบริหารจัดการ
แผนการตลาด

แผนการผลิต

แหลงวัตถุดิบ

แผนบริหารจัดการ

12. ประมาณการตนทุนการผลิตและการกําหนดราคาจัดจําหนาย
ผลิตภัณฑ/บริการ ตนทุน ราคาขาย ราคาขายของคูแขง (ถามี)
1. 1. 1. 1.
2. 2. 2. 2.
3. 3. 3. 3.
 77

13. ประมาณการรายรับและรายจายในการประกอบอาชีพตอเดือน

รายรับ บาท ราคาจาย บาท

จากยอดขาย คาเชาสถานที่
จากรายไดอื่น คาวัตถุดิบ/วัสดุเพื่อผลิต
คาแรงงาน
คาสาธารณูปโภค
(คาน้ํา คาไฟ คา
โทรศัพท)
คาใชจายอืน่
....

14. ทรัพยากร/งบประมาณ
ทรัพยากร
งบประมาณ

15. แผนการปฏิบัติงาน

ป พ.ศ.
กิจกรรมดําเนินงาน หมายเหตุ
มค. กพ. มีค. เมย. พค. มิย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.

16. ผลที่คาดวาจะไดรับ
1)
2)
3)
4)

17. ปญหา / อุปสรรค /ขอเสนอแนะ

 78

18. การประเมินผล (ตนเองของผูเรียน)

(ลงชื่อ) ผูเสนอโครงการ
( )
วันที่ เดือน พ.ศ.

ความเห็นของอาจารยที่ปรึกษา

(ลงชื่อ) อาจารยที่ปรึกษา
( )
วันที่ เดือน พ.ศ.

ความเห็นของการตรวจสอบโครงการ

(ลงชื่อ) ผูวิเคราะหโครงการ
( )
วันที่ เดือน พ.ศ.
ผลการพิจารณาโครงการ
( ) อนุมัตใิ หดําเนินการได ( ) อนุมัติในหลักการ

ลงชื่อ...........................................ผูวิเคราะหโครงการ
( .........................................)
ผูอํานวยการ กศน. อําเภอ.....................................
 79

ตัวอยาง รางโครงการอาชีพ

1. ชื่อโครงการอาชีพ จําหนายอาหารสําเร็จรูป

2. ชื่อผูรับผิดชอบโครงการ นางสาวอารียา ศิริมาลา

3. ที่ปรึกษา 1. นายรอบรู สอนดี

2. นางสมศรี ดีพรอมจริง

4. หลักการและเหตุผล
อาหารเปนสิ่งจําเปนสําหรับทุกคน คนทุกคนตองรับประทานอาหารทุกวัน โดยคนในชุมชนของ
สวนใหญประกอบอาชีพนอกบาน ไมมีเวลาในการประกอบอาหารเอง นอกจากนั้นชุมชนใกลเคียงมี
สํานักงานของเอกชนซึ่งมีพนักงานจํานวนมาก แตในบริเวณชุมชนมีรานจําหนายอาหารสําเร็จรูปนอย ไม
เพียงพอตอความตองการของลูกคา และบางรานมีคุณภาพอาหารและการบริการไมคอยดี ราคาขายปานกลาง
ดังนั้น จากความรูและทักษะการฝกทักษะอาชีพ การบริหารจัดการในอาชีพจําหนายอาหารสําเร็จรูป
และขอ มู ล บริ บ ทชุ ม ชนดั ง กลา ว จึ ง ได มี ค วามคิ ด เห็ น วา น า จะมี ส ว นแบ ง ตลาดในการจํ าหน า ยอาหาร
สําเร็จรูปไดอีก โดยมีความมั่นใจวา จะประกอบอาชีพจําหนายอาหารสําเร็จรูปไดอยางมีคุณภาพ และ
ตอเนื่อง

5. วัตถุประสงค
1. เพื่อเปนชองทางในการประกอบอาชีพ
2. เพื่อประกอบอาชีพจําหนายอาหารสําเร็จรูปใหเกิดรายได
3. เพื่อใหประชาชนในชุมชนไดรับประทานอาหารสําเร็จรูปที่มีคุณภาพ หลากหลาย และราคา
ยอมเยาว

6. เปาหมาย
ดานปริมาณ
1. ปรุงและจําหนายอาหารสําเร็จรูปทุกวัน วันละ 5 – 10 อยาง
2. มีรายไดหลังจากหักคาใชจายแลว ไมนอ ยกวา 800 – 1,000 บาท ตอวัน
ดานคุณภาพ
- ดําเนินงานอาชีพจําหนายอาหารสําเร็จรูปไดอยางมีคณ ุ ภาพ และตอเนื่อง
 80

7. ขั้นตอนและแผนการดําเนินงาน
ขั้นตอนการดําเนินงาน
7.1 การเตรียมการ
- ศึกษาสํารวจขอมูล เชน แหลงและราคาวัตถุดิบประเภทตางๆที่ตองใช รวมทั้ง ตรวจสอบ
ความพรอมของเครื่องมืออุปกรณที่ตองใชในการปรุงและจําหนายอาหารสําเร็จรูป
- สํารวจตลาด และความนิยมประเภทอาหารสําเร็จรูป
- กําหนดรายการอาหารที่จะจําหนาย
- กําหนดวันเริม่ จําหนาย
- เขียนโครงการ
- ขออนุมัติโครงการ
- เตรียมหาทุน
7.2 การเตรียมสถานที่
- จัดตกแตงสถานที่
- เตรียมวัสดุอปุ กรณ
7.3 การดําเนินงาน
- ประชาสัมพันธกลุมลูกคาเปาหมาย
- ดําเนินงานปรุงอาหารและจัดจําหนาย
- จัดทําบัญชี ประเมินการปฏิบัติงานเปนรายวัน / รายสัปดาห /รายเดือน
- ประเมินสรุปเมื่อปฏิบัติงานเสร็จสิ้นตามระยะเวลาทีก่ ําหนด
- เสนอแนวทางการพัฒนาอาชีพ

8. ระยะเวลาดําเนินโครงการ
1 มกราคม – 30 กันยายน 2555

9. สถานที่ประกอบการ
บานของนางสาวอารียา ศิริมาลา เลขที่ 99 ชุมชนบานลาง ตําบลบางพระ อําเภอเมือง จังหวัดตราด

10. รูปแบบผลิตภัณฑ/บริการ
ผลิตภัณฑ/บริการ ลักษณะเดน
1. อาหารสําเร็จรูป 1. สด ใหม สะอาด
2. อาหารปนโต 2. ราคาไมแพง
3. อาหารสําหรับงานเลี้ยงเล็กๆ ตามเทศกาล 3. ทําจากวัตถุดิบในทองถิ่น
 81

11. การวางแผนบริหารจัดการ
11.1 แผนการตลาด
1) ลูกคากลุมเปาหมาย
1. ลูกคาในชุมชนที่ทํางานนอกบาน ไดแก พนักงานบริษัท หางราน ขาราชการ ประชาชน
ทั่วไป
2. กลุมจัดเลี้ยง เชน งานสังสรรค งานวันเกิด วันสําคัญอื่นๆ
3. ลูกคาจากชุมชนอื่นๆ
2) การโฆษณา
1. แผนพับใบปลิว
2. ติดปายโฆษณาตามสถานที่ตาง ๆ ในตัวเมือง ตลาด และชุมชนใกลเคียง
3. การบอกตอ
3) ประชาสัมพันธ
- ในวันเปดกิจการวันแรก ทางรานจะมีการแจกของชํารวยใหลูกคาที่มารับประทานอาหารในราน
และซื้อกลับบาน
4) การสงเสริมการขาย
- ซื้ออาหาร 5 อยาง/ครั้ง แถม น้ําพริก 1 ถุง
- บัตรสะสมแตม ซื้ออาหารครบ 20 ครั้ง แถม แกง 1 ถุง
11.2 แผนการผลิต
1. เนนความหลากหลายของอาหาร
2. เนนคุณภาพ สด ใหม รสชาติดี อรอยคงที่สม่ําเสมอ
3. มีการบริการจัดเลี้ยงนอกสถานที่
11.3 แหลงวัตถุดิบ
1. วัตถุดิบในทองถิ่น
2. วัตถุดิบตามฤดูกาล
3. วัตถุดิบที่เปนอาหารสดตองจัดการหมุนเวียนวันตอวัน สวนอาหารแหงสัปดาหละ 1 ครั้ง
11.4 แผนบริหารจัดการ
1. เปนธุรกิจในครัวเรือน
2. ลูกคาสะดวกสบาย มีทจี่ อดรถ
 82

12. ประมาณการตนทุนการผลิตและการกําหนดราคาจัดจําหนาย

ผลิตภัณฑ/บริการ ตนทุน (บาท) ราคาขาย (บาท) ราคาขายของคูแขง (ถามี)

1. แกง 20 บาท 25 บาท 30 บาท
2. ตมยํา 25 บาท 30 บาท 30 บาท
3. ผัดผักรวมมิตร 20 บาท 25 บาท 30 บาท
4. ตมจืด 20 บาท 25 บาท 30 บาท
5. น้ําพริก 20 บาท 25 บาท 25 บาท

13. ประมาณการรายรับและรายจายในการประกอบอาชีพตอเดือน

รายรับ บาท ราคาจาย บาท

จากยอดขาย 30,000 - คาเชาสถานที่ ไมมี
จากรายไดอื่น 3,000 - คาวัตถุดิบ/วัสดุเพื่อผลิต 15,000 -
คาแรงงาน 5,000 -
คาสาธารณูปโภค 800 -
(คาน้ํา คาไฟ
คาโทรศัพท)
คาใชจายอืน่ 500 -
รวม 33,000- รวม 21,000 -

14. ทรัพยากร / งบประมาณ

ทรัพยากร
- ใชคนในครอบครัว
- ใชเครื่องมืออุปกรณ เครื่องครัว ที่มีอยูแลว

งบประมาณ
- จํานวนเงินทุนที่ขอรับการสนับสนุน เริ่มโครงการ 5,000 บาท
 83

15. แผนการปฏิบัตงิ าน

ป พ.ศ. 2555
กิจกรรมดําเนินงาน หมายเหตุ
มค. กพ. มีค. เมย. พค. มิย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.
การเตรียมการ
- สํารวจตลาด และ
ความนิยมประเภท
อาหารสําเร็จรูป
- กําหนดรายการ กําหนดทุกวัน
อาหารที่จะจําหนาย เพื่อไมให
รายการอาหาร
- เขียนโครงการ
ช้ํา
- ขออนุมัติโครงการ
- เตรียมหาทุน
การเตรียมสถานที่
- จัดตกแตงสถานที่
- เตรียมวัสดุอปุ กรณ
การดําเนินงาน
- ประชาสัมพันธ ประชาสัมพันธ
กลุมลูกคาเปาหมาย ไมใชเวลานาน
เพื่อไมใหลูกคา
- ดําเนินงานปรุง
ลืม
อาหารและจัดจําหนาย
- จัดทําบัญชี
ประเมินการ
ปฏิบัติงานเปนรายวัน
/ รายสัปดาห
- ประเมินสรุปเมื่อ
ปฏิบัติงานเสร็จสิ้นตาม
ระยะเวลาที่กําหนด
- เสนอแนวทางการ
พัฒนาอาชีพ
 84

16. ผลที่คาดวาจะไดรับ
1. สามารถประกอบอาชีพจําหนายอาหารสําเร็จรูปไดอยางตอเนื่อง มีรายไดที่สามารถนําไปใชใน
การดํารงชีวิตและนําไปใชในการพัฒนาอาชีพไดอยางตอเนื่อง
2. การดํารงชีวิตมีความมัน่ คงมากขึ้นเปนลําดับ

17. ปญหา / อุปสรรค /ขอเสนอแนะ

- การหาเงินทุนจากแหลงอืน่

18. การประเมินผล
1. ประเมินผลจากการจัดทําบัญชี
2. ประเมินผลจากขอมูลสรุปผลเมื่อเสร็จสิ้นโครงการตามระยะเวลาทีก่ ําหนด

(ลงชื่อ) อารียา ศิริมาลา ผูเสนอโครงการ

( นางสาวอารียา ศิริมาลา )
วันที่ 30 เดือน มกราคม พ.ศ. 2555
 85

(ตัวอยาง)
แบบประเมินโครงการ
โครงการ.................................................................
ตามหลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทํา

คําชี้แจง ใหพจิ ารณาเอกสารโครงการ พรอมวิเคราะห และประเมินตามประเด็นทีก่ ําหนด

โดยใหทําเครื่องหมาย / ลงใน ( ) หนาขอความที่ตรงกับความคิดเห็น
.............................................................................................................................................................
1. องคประกอบในโครงการ
( ) มีครบ ( ) มีไมครบ ขาดหัวขอ..............................
2. ชื่อโครงการชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหาสาระของโครงการ
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
3. ระบุผูรับผิดชอบโครงการ
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
4. ระบุที่ปรึกษาโครงการ
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
5. หลักการและเหตุผล
5.1 ความสอดคลองกับปญหาและความตองการ
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
5.2 ความชัดเจนของปญหาและความตองการ
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
6. วัตถุประสงค
6.1 ความสอดคลองกับหลักการและเหตุผล
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
6.2 ความสอดคลองกับเปาหมาย
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
6.3 ความสอดคลองกับผลที่คาดวาจะไดรบั
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
6.4 ความเปนไปได
( ) มีความเปนไปได ( ) เปนไปไมได
 86

7. เปาหมาย
7.1 ความสอดคลองกับวัตถุประสงค
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
7.2 การระบุหนวยนับ
( ) วัดได ( ) วัดไมได
7.3 ความเปนไปได
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
8. ขั้นตอนและแผนการดําเนินงาน
8.1 การกําหนดขั้นตอน
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
8.2 การกําหนดระยะเวลาตามแผนการดําเนินงาน
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
8.3 สอดคลองกับวัตถุประสงค
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
8.4 ความเปนไปได
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
9. ระยะเวลาดําเนินการ
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
10. สถานที่ประกอบอาชีพ
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
11. รูปแบบผลิตภัณฑ/บริการ
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
12. การวางแผนบริหารจัดการ
แผนการตลาด
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
การผลิต
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
แหลงวัตถุดิบ
( ) เพียงพอความตองการ ( ) ไมเพียงพอความตองการ
แผนการบริหารจัดการ
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
 87

13. ประมาณการตนทุนการผลิตและการกําหนดราคาจัดจําหนาย
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
14. ประมาณการรายรับและรายจายในการประกอบอาชีพตอเดือน
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
15. ทรัพยากร / งบประมาณ
15.1 ความเปนไปไดของทรัพยากรที่ใช
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
15.2 เปรียบเทียบงบประมาณกับเปาหมาย
( ) คุมคา ( ) ไมคุมคา
15.3 ความเปนไปไดของงบประมาณกับงานอาชีพ
( ) เปนไปได ( ) เปนไปไมได
16. ผลที่ไดรับจากโครงการ
16.1 สอดคลองกับหลักการและเหตุผล
( ) สอดคลอง ( ) ไมสอดคลอง
16.2 ผลกระทบตอสิ่งแวดลอม ทรัพยากรธรรมชาติ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวติ
( ) ไมมี ( ) มี คือ................................................
17. ปญหา / อุปสรรค /ขอเสนอแนะ
( ) มี ( ) ไมได
18. การประเมินผล
18.1 ระบุวิธีการประเมินผล
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน
18.2 ระบุเครื่องมือหรือแหลงขอมูลที่ใชในการประเมินผล
( ) ชัดเจน ( ) ไมชัดเจน

(ลงชื่อ) ผูประเมินโครงการ
( )
วันที่ เดือน พ.ศ.
 88

ขอคิดเห็นและขอเสนอแนะ

สรุปผลการวิเคราะหโครงการ
( ) อนุมัตใิ หดําเนินการได ( ) อนุมัติในหลักการ ( ) ปรับปรุงใหม

(ลงชื่อ) ผูวิเคราะหโครงการ
( )
หัวหนา กศน. ตําบล
วันที่ เดือน พ.ศ.

ผลการพิจารณาโครงการ
( ) อนุมัตใิ หดําเนินการได ( ) อนุมัติในหลักการ

(ลงชื่อ) ผูวิเคราะหโครงการ
( )
ผูอํานวยการ กศน. อําเภอ
วันที่ เดือน พ.ศ.
 89

ใบงาน
สําหรับการศึกษาดูงาน

สถานที่
วิทยากร
อาชีพที่ศึกษาดูงาน

ขั้นตอนการประกอบอาชีพที่ศึกษาดูงาน
1)
2)
3)
4)
5)
อุปกรณการประกอบอาชีพที่ศึกษาดูงาน

ระยะเวลาของการผลิต/บริการ
เทคนิคการประกอบอาชีพ (เชน เจียวไขฟู ตองใสน้ํามันเยอะๆ ใสมะนาวเล็กนอย)

แนวทางและวิธีการแกปญหา
 90

การจัดสถานทีข่ องแหลงเรียนรู

การจัดจําหนาย/บริการ

รายได/คาใชจา ยในการประกอบอาชีพ

การหาแหลงเงินทุน

ความเปนไปไดที่จะประกอบอาชีพที่ไดศกึ ษาดูงาน (เสนทางความกาวหนา หรือ ความเจริญเติบโต

ของอาชีพที่ศึกษาดูงาน)

อาชีพที่ศึกษาดูงานสอดคลองกับความตองการของทาน หรือ ไม

(ลงชื่อ) ผูเรียน/ผูศึกษาดูงาน
( )
วันที่ เดือน พ.ศ.
 91

รายละเอียดโครงสรางหลักสูตรโหรศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน

จํานวนชั่วโมง
เรื่อง จุดประสงคการเรียนรู เนื้อหา การจัดกระบวนการเรียนรู
ทฤษฏี ปฏิบตั ิ
1. ชองทางการ 1.1 บอกและอธิบายความสําคัญ 1.1 ความสําคัญในการเลือกประกอบ 1.1 วิทยากรอธิบายความสําคัญในการประกอบ 1 -
ประกอบอาชีพ ในการประกอบอาชีพนัก อาชีพ อาชีพโหราศาสตรไทย ขั้นพื้นฐาน
โหราศาสตรไทย พยากรณโหราศาสตรไทย 1.2 ความเปนไปไดในการประกอบ 1.2 วิทยากรอธิบายความเปนไปไดในการประกอบ 1 -
ขั้นพื้นฐาน ได อาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน อาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน
1.2 วิเคราะหความเปนไปไดใน 1.3 ทิศทางในการพัฒนาการประกอบ 1.3 วิทยากรและผูเรียนรวมการวิเคราะหวเิ คราะห
การประกอบอาชีพ อาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน ทิศทางในการพัฒนาการประกอบอาชีพ 1 1
โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
1.3 บอกทิศทางใน
การพัฒนาการประกอบอาชีพ
โหราศาสตรไทย
ขั้นพื้นฐาน
2. ทักษะการ 2.1 บอกประวัติความเปนมาของ 2.1 ประวัติความเปนมาของ 2.1 . ครูและผูเรียนรวมกันพิจารณาขอมูลจาก 2 -
ประกอบอาชีพ โหราศาสตรไทย ขั้นพื้นฐาน โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน เอกสารสื่อขาวสาร vcd และนําขอมูลมา
โหราศาสตรไทย ได 2.2 ความหมายของโหราศาสตรไทย พิจารณาเพื่อวิเคราะหภาพลักษณของนัก 2 -
ขั้นพื้นฐาน 2.2 บอกความหมายของ ขั้นพื้นฐาน พยากรณในปจจุบัน และรวมกันกําหนด
โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน 2.3 การนําโหราศาสตรเขามาใน ภาพลักษณนกั พยากรณโหราศาสตรที่ผูเรียน 1 -
 92

จํานวนชั่วโมง
เรื่อง จุดประสงคการเรียนรู เนื้อหา การจัดกระบวนการเรียนรู
ทฤษฏี ปฏิบตั ิ
2.3 บอกความแตกตางของโหร ประเทศไทย ตองการ
กับหมอดูได 2.4 ความแตกตางของโหรกับหมอดู 2.2 ศึกษาขอมูลที่สงเสริมภาพลักษณนักพยากรณ 1 -
2.4 บอกจรรยาบรรของนัก 2.5 การเตรียมความพรอมในการเรียน ที่ดี 12 -
พยากรณที่ดีได โหราศาสตรไทย ขั้นพื้นฐาน 2.3 การตัดสินใจที่จะเขาสูก ารฝกทักษะอาชีพ
2.5 สามารถทําพิธีไหวครูได - จรรยาบรรณของนักพยากรณ 2.4 บทบทวนภาพลักษณของนักพยากรณที่ดีที่
อยางถูกตอง - บุคลิกภาพ มารยาท ประเพณี ผูเรียนไดรว มกันสรุปไว
2.6 มีความพรอมในการเรียน วัฒนธรรมที่เกีย่ วของ 2.5 แนะแนวทางการศึกษาเพื่อปรับบุคลิกภาพไปสู
โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน - การบูชาครู และการไหวครู การเปนนักพยากรณที่มีบุคลิกที่ดี
2.7 เขาใจความหมายของคําที่ 2.6 ขอแนะนําในการเรียนวิชา - ก ารใหความรู บุคลิกภาพ มารยาท
เกี่ยวของ ธาตุของราศี โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน - จรรยาบรรณ การใชคําในการพยากรณ 1 -
ลักษณะ เครื่องหมาย ผูสอนเนนยําใหผูเรียนเกิดความตระหนักในขอหาม
รูปแสดงราศีจกั รดาว 2.7 การศึกษาโหราศาสตรไทย ของโหราศาสตร
เคราะห ดาวทีม่ ีอิทธิพล ขั้นพื้นฐาน 2.6 ยกตัวอยางนักพยากรณโหราศาสตรที่ประสบ 40 40
ธาตุของดวงดาว ทิศประจํา - ความหมายของคําที่เกี่ยวของ ความสําเร็จและความลมเหลว
ราศี การเกิดสุริยุปราคา - ธาตุของราศี ลักษณะ เครื่องหมาย - กระบวนความรูทางจิตวิทยาในการพยากรณ
จันทรุปราคา กําเนิดของ รูปแสดงราศีจกั รดาวเคราะห ดาวที่ เพื่อสรางเสริมและใหแรงใจ
ดาวเคราะหครองทิศและ มีอิทธิพล ธาตุของดวงดาว ทิศ - นําตัวอยางขอกฎหมายทีเ่ กีย่ วของกับนัก
ครองธาตุ ลักษณะ ประจําราศี พยากรณ
 93

จํานวนชั่วโมง
เรื่อง จุดประสงคการเรียนรู เนื้อหา การจัดกระบวนการเรียนรู
ทฤษฏี ปฏิบตั ิ
ความสัมพันธ - การเกิดสุริยปุ ราคา จันทรุปราคา - แนวทางการยึดอาชีพนักพยากรณในหลาก
2.8 สามารถเขียนดวงชะตาหรือ - กําเนิดของดาวเคราะหครองทิศและ รูปแบบ
ผูกดวงได ครองธาตุ ลักษณะ ความสัมพันธ 2.7 ผูเรียนฝกวิเคราะหดวงดาวตางๆ
2.9 สามารถอานดวงชะตาจาก 2.8 หลักการเขียนดวงชะตา หรือการ 2.8 ผูเรียนฝกเขียนดวงชะตาหรือการผูกดวง
การผูกดวงได ผูกดวง 2.9 ผูเรียนฝกปฏิบัติการอานดวงชะตา - 40
2.9 การฝกปฏิบัติหลักการอานดวง
ชะตา - 40
3. การบริหาร 3.1 สามารถบริหารจัดการใน 3.1 การเลือกทําเลที่ตั้งราน 3.1 วิทยากรอธิบายความแตกตางการเลือกทําเลที่ตั้ง 2 -
จัดการในการ การประกอบอาชีพ 3.2 การจัดและตกแตงหนาราน ราน การจัด ตกแตงหนาราน การคิดราคา
ประกอบอาชีพ โหราศาสตรไทย 3.3 การคิดราคาตนทุนและการ ตนทุน การวิเคราะหจุดคุมทุน การตลาดความ
โหราศาสตรไทย ขั้นพื้นฐาน วิเคราะหจุดคุม ทุน แตกตางระหวางการขายและการใหบริการ
ขั้นพื้นฐาน 3.2 สามารถกําหนดรูปแบบ ใน 3.4 การขาย/การบริการ 3.2 ผูเรียนฝกปฏิบัติกําหนดรูปแบบในการประกอบ
การประกอบอาชีพ 3.5 การสงเสริมการขาย /การบริการ อาชีพโหราศาสตรไทยขั้นพืน้ ฐาน
โหราศาสตรไทย 3.6 การทําบัญชีรานคาอยางงาย 1 2
ขั้นพื้นฐานได 3.7 รูปแบบการประกอบอาชีพ
โหราศาสตรไทยขั้นพื้นฐาน
4. โครงการ 4.1 เพื่อใหผูเรียนบอก 4.1 ความสําคัญของโครงการอาชีพ 4.1 ใหผูเรียนศึกษาเนื้อหาจากใบความรู เรื่อง 1 2
ประกอบอาชีพ ความสําคัญของโครงการ 4.2 การวางแผนและการเขียน ความสําคัญของโครงการอาชีพ ประโยชนของ

เรื่อง จุดประสงคการเรียนรู
โหราศาสตรไทย อาชีพได
ขั้นพื้นฐาน 4.2 เพื่อใหผูเรียนวางแผนการ
จํานวน 12 เขียนโครงการ แผนธุรกิจได
ชั่วโมง 4.3 เพือ่ ใหผูเรียนบอกประโยชน
1. ความรูเบื้องตน ของโครงการอาชีพได
เกี่ยวกับโครงการ 4.4 เพือ่ ใหผูเรียนบอก
อาชีพ องคประกอบของโครงการ
อาชีพได
4.5 เพื่อใหผูเรียนอธิบาย
องคประกอบของโครงการ
อาชีพได
2. การเขียนและ 4.1 เพื่อใหผูเรียนอธิบายลักษณะ
การประเมิน การเขียนโครงการอาชีพที่ดี
โครงการอาชีพ 4.2 เพื่อใหผูเรียนสามารถเขียน
โครงการอาชีพไดเหมาะสม
และถูกตอง
4.3 เพื่อใหผูเรียนสามารถ
ตรวจสอบความเหมาะสม
เนื้อหา
โครงการ แผนธุรกิจ
4.3 ประโยชนของโครงการอาชีพ
4.4 องคประกอบของโครงการอาชีพ
4.1 การเขียนโครงการอาชีพ
4.2 การประเมินความเหมาะสมและ
ความสอดคลองของโครงการ
อาชีพ
94
จํานวนชั่วโมง
การจัดกระบวนการเรียนรู
ทฤษฏี ปฏิบตั ิ
โครงการอาชีพ และองคประกอบของโครงการ
อาชีพ
4.2 ผูเรียนและวิทยากรรวมสนทนาแลกเปลี่ยน
ขอมูลความคิดเห็น
4.3 ผูเรียนสรุปความรู
4.1 ใหผูเรียนศึกษาเนื้อหาจากใบความรู เรื่องการ 2 7
เขียนโครงการอาชีพ
4.2 ผูเรียนและวิทยากรรวมสนทนาแลกเปลี่ยน
ขอมูลความคิดเห็น
4.3 ใหผูเรียนฝกปฏิบัติการเขียนโครงการอาชีพ
4.4 ใหผูเรียนฝกปฏิบัติการประเมินความเหมาะสม
และสอดคลองของโครงการอาชีพ
 95

จํานวนชั่วโมง
เรื่อง จุดประสงคการเรียนรู เนื้อหา การจัดกระบวนการเรียนรู
ทฤษฏี ปฏิบตั ิ
และความสอดคลองของ 4.5 วิทยากรประเมินโครงการอาชีพ แลวใหผูเรียน
โครงการอาชีพได ปรับปรุงโครงการอาชีพใหมคี วามเหมาะสม
และถูกตอง
4.6 ใหผูเรียนเขียนโครงการอาชีพของตนเองเพื่อ
เสนอขอรับการสนับสนุนงบประมาณ
ดําเนินงานอาชีพ และใชในการดําเนินการ
ประกอบอาชีพตอไป

ที่ปรึกษา
1. นายประเสริฐ บุญเรือง
2. นายชัยยศ อิ่มสุวรรณ
3. นายกุลธร เลิศสุริยะกุล
4. นางศุทธินี งามเขตต
5. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทัย
ผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา/ภูมิปญ
 ญา
1. นางสุรียพร ชาญเวช
2. นางสาวดาริณี นันทาวรนุช
3. นางสาวธัญญลักษณ ศรีจันทรวิโรฒ นักวิชาการศึกษากลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
คณะทํางาน
1. นางสาวคนธรส ชัยศิริ
2. นายนพรัตน แจงหมื่นไวย
3. นายรุงราวี ศรีจันทรปลิว
4. นายพงษธวัช ตั้งฑีฆะรักษ
5. นางสาวชาลินี ดารา
6. นายวิเชียร วรรณคร
7. นางสาวธัญญลักษณ ศรีจันทรวิโรฒ
96
คณะผูจัดทํา
เลขาธิการ กศน.
รองเลขาธิการ กศน.
ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานพัฒนาหลักสูตร
ผูอํานวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
ขาราชการบํานาญ
ภูมิปญญา กศน.เขตวังทองหลาง กทม.
ภูมปิ ญญา กศน.เขตวังทองหลาง กทม.
สถาบัน กศน. ภาคเหนือ
ครู สํานักงาน กศน.จังหวัดมหาสารคาม
ภูมิปญญา สํานักงาน กศน. จังหวัดมหาสารคาม
ครู กศน.อําเภอเมืองสมุทรสงคราม
ครู กศน.อําเภอเมืองสมุทรสงคราม
ภูมิปญญา กศน.อําเภอเมืองสมุทรสงคราม
นักวิชาการศึกษากลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน