๑

สมุดไทยเรื่ อง พระตํารั บเลขเจ็ดตัว

ดอกรัก พยัคศรี , ปริ วรรตและเรี ยบเรี ยง ๑0

รหัสเอกสาร NPT001-006
ต้ นฉบับ สมุดไทย
อักษร ไทย, ขอมไทย
ภาษา ไทย, บาลี
เส้ น หมึก, ดินสอ
ขนาด ๑๒ x ๓๖ ซม.
สถานที่พบ วัดท่าพูด ต. ไร่ขิง อ. สามพราน จ. นครปฐม
จํานวนเล่ ม ๑ เล่ม
สภาพเอกสาร สมบูรณ์

ในหน้ าต้ นของสมุดไทยเล่มนีไ้ ด้ เขียนชื่ อเรื่ องว่า พระตํารั บเลขเจ็ ดตัว ซึ่งตําราเลขเจ็ ดตัวนีเ้ ป็ นตํารา
โหราศาสตร์ อย่างหนึง่ นอกจากนี ้ยังมีเรื่ องอื่นๆ อีก ได้ แก่ วันจม วันฟู วันลอย, การดูสมพงษ์ , ฉัตรสามชัน,้ ตํารับชัน,้
เทพจร และตํารายาแก้ โรคกระษัยต่างๆ ซึ่งอยู่ในช่วงท้ ายของหน้ าต้ นต่อไปจนถึงหน้ าปลายและเขียนด้ วยดินสอ จึง
อาจสันนิษฐานได้ ว่า ในส่วนที่เป็ นเรื่ องของตํารายาสมุนไพรนันเขี ้ ยนขึน้ คนละคราวกับพระตํารับเลขเจ็ดตัว และ
โหราศาสตร์ เรื่ องอื่นๆ
การดูชะตาราศีของตนโดยใช้ ลกั ษณะเลขเจ็ดตัวนัน้ ให้ ตงวั ั ้ นเดือนปี ตามกําหนดลงเป็ น ๓ ฐาน วันให้ ตงั ้
ฐานบน เดือนให้ ตงฐานกลางั้ ปี ให้ ตงฐานล่
ั้ าง ฐานวันให้ เรี ยงตามนี ้ หากเกิดวันอาทิตย์ใช้ เลข ๑ วันจันทร์ ใช้ เลข ๒
ไล่เรี ยงไปเรื่ อยจนถึงวันเสาร์ ใช้ เลข ๗ สําหรับฐานเดือนให้ เริ่ มเดือนอ้ ายใช้ เลข ๑ ไปจนถึงเดือนเจ็ดใช้ เลข ๗ พอถึง
เดือนแปดให้ เริ่ มใช้ เลข ๑ ใหม่ เพราะจะใช้ แค่เลข ๑ ถึง ๗ เท่านัน้ และหากปี ใดมีเดือนแปดสองหนให้ ใช้ เลข ๑
เหมือนกันทังคู ้ ่แล้ วไล่เรี ยงไปจนถึงเดือนสิบสองใช้ เลข ๕ ส่วนฐานปี เริ่ มที่ปีชวดใช้ เลข ๑ ฐานปี ใช้ เหมือนกับฐาน
เดือนคือพอถึงปี มะแมก็เริ่ มใช้ เลข ๑ ใหม่จนถึงปี กุนใช้ เลข ๕ ซึง่ แต่ละฐานจะมีคาถากํากับเรื อนไว้ ดงั นี ้

ฐานวัน ได้ แก่ อัตตะ หินะ ธะนัง ปิ ตา มาตา โภคา มัชฌิมา

ฐานเดือน ได้ แก่ ตนุ กฎมพะ
ุ สหัชชะ พันธุ ปุตตะ หริ ปั ตนิ
ฐานปี ได้ แก่ มรณะ ศุภะ กัมมะ ลาภะ พยายะ ทาส ทาสี

สมมติวา่ เกิดวันจันทร์ เดือนสิบ ปี มะเมีย ก็จะตังฐานลั

้ กษณะเลขเจ็ดตัวได้ ดงั นี ้ ซึง่ เมื่อได้ ฐานวัน เดือน ปี
แล้ วจึงนําไปเทียบกับตําราดวงอีกต่อไป

๑
นั ก วิ จั ย ประจํ า โครงการอ่ า นและปริ ว รรตวรรณกรรมท้ องถิ่ น ภาคตะวั น ตก ระยะที่ ๑ : วรรณกรรมวั ด ท่ า พู ด ,
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), ๒๕๕๑.
 ๒

วัน ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๑
อัตตะ หินะ ธะนัง ปิ ตา มาตา โภคา มัชฌิมา

เดือน ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๑ ๒
ตนุ กฎมพะ
ุ สหัชชะ พันธุ ปุตตะ หริ ปั ตนิ

ปี ๗ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖
มรณะ ศุภะ กัมมะ ลาภะ พยายะ ทาส ทาสี

เรื่ องที่สองเป็ นการดูวนั จม วันฟู วันลอย ซึ่งถ้ าหากจะทําการใดๆ หรื อเดินทางไปค้ าขายก็จําเป็ นต้ องดูวนั
จม วันฟู วันลอย ถ้ าหากจะทําการมงคลหรื อเพราะปลูกพืช ให้ เลือกทําในวันลอยหรื อในฟู และถ้ าจะเดินทางไป
ค้ าขาย ไม่วา่ ทางบกหรื อทางนํ ้า ให้ เลือกวันลอยเท่านัน้ สําหรับวันจมไม่ควรเลือกที่จะทําการใดๆ เลย
ต่อมาเป็ นเรื่ องการดูสมพงษ์ เนื ้อคูจ่ ากปี เกิด และสมพงษ์ ธาตุ โดยดูจากธาตุประจําปี ได้ แก่
ปี ชวด, ปี มะโรง เทวดาผู้ชาย ปี ชวด, ปี กุน ธาตุนํ ้า
ปี มะเมีย, ปี มะแม เทวดาผู้หญิง ปี มะเส็ง, ปี มะเมีย ธาตุไฟ
ปี ฉลู, ปี มะเส็ง มนุษย์ผ้ ชู าย ปี ฉลู, ปี จอ ธาตุดิน
ปี เถาะ, ปี กุน มนุษย์ผ้ หู ญิง ปี ขาล, ปี เถาะ ธาตุไม้
ปี วอก, ปี ระกา ผีเสื ้อผู้ชาย ปี มะโรง, ปี มะแม ธาตุทอง
ปี ขาล, ปี จอ ผีเสื ้อผู้หญิง ปี วอก, ปี ระกา ธาตุเหล็ก

ฉัตรสามชัน้ วิธีดคู ือให้ เอาอายุตงลบออก

ั้ ๑ ปี หากเป็ นผู้ชายให้ นบั จากช่องของพระรามทวนเข็มนาฬิกาไป
เวียนเรื่ อยไปจนเท่าอายุของตน เมื่อตกช่องใด เป็ นเลขตัวใด ให้ ดตู ามฝอยนัน้ อนึง่ ปี หนึง่ ท่านแบ่งเป็ นเลข ๓ ตัว ๆ ละ
๔ เดือน คือ เดือน ๕ ๖ ๗ ๘ สีเ่ ดือนนี ้เอาเป็ นเลขตัวใน เดือน ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ สีเ่ ดือนนี ้เอาเป็ นเลขตัวกลาง เดือน ๑ ๒
๓ ๔ สีเ่ ดือนนี ้เอาเป็ นตัวเลขตัวนอกเวลาดูเป็ นเดือนใด ให้ ทายตามฝอยของตัวเลขนัน้
เทพจรประจํากาย เป็ นตําราดูฤกษ์ ยามสําหรับการเดินทาง มีความเชื่อว่ามนุษย์ ต้องมีเทวดาคุ้มครอง
ประจํากายเพื่อร่วมสร้ างบารมีไปด้ วยกัน
ตํารายากระษัย เป็ นสูตรยาสมุนไพรเพื่อแก้ โรคกระษัยซึง่ มีหลายอย่าง เช่น กระษัยดาน, กระษัยปลาหมอ,
กระษัยปลาไหล, กระษัยเชือก, กระษัยกล่อน มีห้าประการ ได้ แก่ กระษัยดิน กระษัยนํ ้า กระษัยลม กระษัยไฟ
และกระษัยเถา เป็ นต้ น

หนังสืออ้ างอิง
โครงการบันทึกสยาม. ตําราพรหมชาติ ฉบับเก่ า. กรุงเทพฯ : บันทึกสยาม. ๒๕๔๓.
 ๓

ภาพตัวอย่ างสมุดไทยเรื่อง พระตํารับเลขเจ็ดตัว

 ๔

หน้ าต้ น

๏ หน้ าต้ นพระตํารับเลขเจ็ดตัว ๏

๏ สิทธิการิ ยะ ถ้ าจะดูเลขเจ็ดตัว ให้ ตงวั

ั ้ นกําเนิดลง แล้ วเอาเดือนเกิดตัง้ แล้ วจึงเอาชันษาตังเป็
้ นสามฐาน
อัตตะนันคื้ อตัว หินะนันคื้ อถอย ธะนังนันคื ้ อทรัพย์ บิดา มารดา โภคาคือสมบัติ มัชชิมาเป็ นปานกลาง
ฯฐานหนึง่ ฯ
ตนุ กฎมพะ
ุ สหัสชะ พันธุ ปุตตะ หริ ปั ตนิ ฯฐานสองฯ
มรณะ ศุภะ กัมมะ ลาภะ พยายะ ทาสา ทาสี ฯฐานสามฯ
วันอาทิตย์ คือพระยา วันจันทร์ คือนางพระยา วันอังคาร คือเสนามนตรี วันพุธ คือไพร่กฎมพี ุ วันพฤหัส
คือราชครู วันศุกร์ คือขุนคลัง วันเสาร์ คือเพชฌฆาต
อาทิตย์ คือราก จันทร์ คือแก่น อังคาร คือใบ พุธ คือดอก พฤหัส คือลูก ศุกร์ คือเปลือก เสาร์ คือกิ่ง ก้ าน
แกน ใบ
ถ้ าราชครูเป็ นทรัพย์ ถ้ าขุนนางเป็ นทรัพย์ ให้ พิจารณาดูเถิด ดอกไม้ แก่นไม้ แลลูกไม้ แลใบไม้ เปลือกไม้
รากไม้ นนเถิ
ั ้ ด ๚ะ

อาทิตย์เป็ นอัตตะ เมื่อน้ อยญาติกาทังหลายเอาไปเลี

้ ้ยง เมื่อคลอดญาติกามาประชุมกันรักษา คนผู้นนั ้
เจรจาดีมีบญ ุ เพราะตัวเองแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นหินะ ว่าผู้นนมีั ้ รักทรัพย์รักแต่หวั ที ภายหลังมิส้ รู ัก ถ้ าผู้หญิงอาภัพญาติกาแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นธะนัง ว่าคนผู้นนดี ั ้ จ่ายได้ ทรัพย์รับแต่หวั ที นานไปชํารุดถ้ าจะได้ เพราะความคิดเองแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นบิดา แม่ตายก่อนแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นมารดาตกกัมมะ แม่เสียก่อนพ่อ มารดามียศศักดิ์กว่าบิดาแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นโภคา ว่าผู้นนรั
ั ้ กของ แต่วา่ มักให้ พี่น้องเสีย ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นมัชฌิมา ผู้นนเจรจาปากหนั
ั้ ก ชอบใจผู้หญิงใจกล้ าหาญแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นอัตตะ เมื่อคลอดรกพันคอ ญาติกาจะให้ ลาภแก่ตนแล ๚ะ

ถ้ าอังคารเป็ นหินะ ผู้นนมีั ้ ของเสมือนหนึง่ หาไม่เพราะมิรัก อาภัพครูอาจารย์ มิตรส(หาย)มีมากแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นธะนัง ทรัพย์มากได้ เพราะความคิดแลผู้ใหญ่ ถ้ าบาปพระเคราะห์หนุนทําได้ ไหวมีคงแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นบิดาตกมรณะ พ่อเสียก่อนแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นมารดาตกกัมมะ แม่เสียก่อนบิดาแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นโภคา ผู้นนมิ
ั ้ ใคร่รักทรัพย์จะได้ เมียภายแก่แล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นมัชฌิมา ทําราชการมิยงั่ ยืน ท่านมักใส่โทษความเจรจา ถือตัวสะน้ อย

ถ้ าอังคารเป็ นอัตตะ เมื่อน้ อยเลี ้ยงยาก เขาขอไปเลี ้ยง มีความคิด พึง่ ญาติกาไม่ได้ มีบญ ุ เพราะตัวเองแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นหินะ ผู้นนมี
ั ้ สงิ่ สินมาก รักของทังปวง้ อาภัพเขามันมิซื่อต่อแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นธะนัง ว่าผู้นนมั ั ้ กได้ ทรัพย์แก่ทา่ น แต่วา่ รักแต่หวั ที นานไปมิรักแล ๚ะ
 ๕

ถ้ าศุกร์ เป็ นบิดา ตกพยายะ พ่อเสียก่อนแม่ พ่อใจร้ ายกว่าแม่แล ๚ะ

ถ้ าเสาร์ เป็ นมารดา ถ้ าตกมรณะ แม่เสียก่อนบิดา ว่าผู้นนมี
ั ้ กว่ามารดามากมายนักแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นโภคา ผู้นนรัั ้ กทรัพย์นกั แต่สมบัติพอดีแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นมัชฌิมา อาภัพลูกเมีย แต่วา่ เจรจาอ่อนหวาน มักตีเมียมักจะจากกันแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นอัตตะ ผู้นนหน้
ั ้ าผากใหญ่ ทําคุณท่านว่าดี แต่ต่อหน้ าพี่น้อง สามคนเจ็ดคนทีหนึ่ง ถ้ าหาไม่
กําพร้ าพ่อแล
ถ้ าพฤหัสเป็ นหินะ มีข้าวของมากอาภัพครูอาจารย์ ความรู้น้อยจะเรี ยนอันใดมิสาํ เร็ จ มักเล่นแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นธะนัง ทรัพย์บริ บรู ณ์ มักเก็บมิให้ เป็ นอันตราย ถ้ าบาปพระเคราะห์มิส้ ดู ีแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นบิดา (ตก)มรณะ พ่อตายก่อนแม่ บิดานันใจร้ ้ ายกว่ามารดาแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นมารดา ถ้ าตกมรณะ ว่ามารดาตายก่อนบิดาแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นโภคา ว่าเงินมาก ทองน้ อยกว่าเงิน ว่ามิส้ รู ักทรัพย์จะดีตอ่ แกแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นมัชฌิมา ไปแห่งใดๆ คนรักทัว่ เกลอมาก ทัว่ เกลอทุกแห่งแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นอัตตะ ผู้นนดีั ้ มีปัญญา มักรู้จกั พี่น้องสามคนเจ็ดคน ทําการดีชอบใจสมณะชีพราหมณ์แล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นหินะ พี่น้องญาติกาพึง่ ไม่ได้ ยึดไปท่านทําโทษ ผู้นนรั
ั ้ กข้ าวของทังปวงแล
้ ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นธะนัง ทําได้ ไหวมีคง ถ้ ามีผ้ เู อาไหวคงแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นบิดา ถ้ าตกมรณะ พ่อตาย(ก่อน)มารดา บิดามิส้ รู ักลูก ใจบาปแต่วา่ ดีกว่าญาติกาแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นมารดา ตกพยายะ มารดาเสียก่อนบิดา มารดาใจดีกว่าบิดาแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นโภคา ทายว่ารักทรัพย์แต่ใจนักเลงแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นมัชฌิมา ว่าผู้นนเจรจามั
ั้ กพอใจคนทังหลาย
้ ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นอัตตะ ช่างทะการแต่วา่ ทําคุณคนมิขึ ้น เขาใส่ถ้อยความอาสาขุนนางจึงดี ผู้นนมี
ั ้ เมียหลายคน ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นหินะ มักไข้ เจ็บใจร้ าย มักให้ ของแก่ทา่ น ทรัพย์ไหวมีคงเขาจะเบียนมีมากแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นธะนัง ทําได้ ไหวมีคง ถ้ าสมพระเคราะห์หนุน ผู้เก็บจึงคงแต่วา่ เจรจาดีด้วยตนเองแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นบิดา ตกกรรม พ่อตายก่อนมารดาใจอ่อนแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นมารดา ตกมรณา มารดาเสียก่อนบิดา มารดาใจร้ ายกว่าบิดาพึง่ มิได้ แล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นโภคา สมบัตินนได้
ั ้ ด้วยสีมือเอง แต่วา่ ขี ้ตระหนี่แล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นมัชฌิมา ผู้นนถ่ั ้ อมตัวเจรจามักเพ่งดู ไปหาท่านมักเมินหน้ าเสียก่อน ถ้ าได้ เจรจาเสมือนจะ
ตบที่ให้ นงั่ แล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นอัตตะ คลอดยากตายด้ าน ออกมาว่ารกพันขา ออกมาว่าตาบอดออกมาข้ างหนึ่ง เจรจาชอบ
ใจขุนนาง ทําคุณคนมิขึ ้นอาภัพแล ๚ะ
 ๖

ถ้ าอาทิตย์เป็ นหินะ เมื่อน้ อยบังเกิดราคให้ เจ็บท้ องตกยากนัก จะเรี ยนสิง่ ไรมิสาํ เร็ จ เจรจามีคนนับถือ คน
นันมี
้ ศตั รูมากแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นธะนัง มีความรู้มากได้ ด้วยความรู้เอง แต่วา่ สมพระเคราะห์หนุนจึงเสียด้ วยนายเมีย ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นบิดา ตกมรณะ พ่อตายก่อนแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นมารดา ตกพยายะ มารดาเสีย(ก่อน)บิดา มารดามีปัญญาเจรจาเพราะกว่าบิดาแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นโภคา ทายว่ามีบญ ุ เพราะตัวเองมักได้ ทรัพย์แล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นมัชฌิมา ผู้นนเจรจาอ่
ั้ อนหวานชอบใจคนทังหลาย ้ ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นตนุ ผู้นนดํั ้ าแดงร่างน้ อย ตัวชายเรี ยวสะน้ อยแล ๚ะผิด

ถ้ าอังคารเป็ นธินงั ทรัพย์นนไว้ั ้ มิส้ คู ง มีทรัพย์นนเป็
ั ้ นตําหนิแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นธิ นงั คนทังหลายมั
้ กเบียน ทําใดไว้ มิคงเพราะดอกไม้ ยอบ เป็ นที่พอใจสมณะชีพราหมณ์ แล
ท้ าวพระยาทังหลายแล
้ ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นธินงั มีทองกว่าเงิน ให้ ระมัดผู้หญิงจะเบียน แล้ วจะได้ ลาภเพราะขุนนางผู้ใหญ่แล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นธินงั ก็ทายเหมือนพฤหัสแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นมัชฌิมาธินงั มีของ(ต่าง)ๆ นานา จะได้ ลาภเพราะขุนนางผู้ใหญ่แล ๚ะผิด

ถ้ าจันทร์ เป็ นกฎมพะุ ทรัพย์มีมากต่อปานกลาง ถ้ าบาปพระเคราะห์หนุนเสียเพราะชูเมียแล ๚ะ

ถ้ าอังคารเป็ นมัชฌิมา ทายว่ามากแต่พอดีไป ถ้ าจะทําอันใดๆ ประสิทธิ์ทกุ อันแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นพันธุ ผู้นนได้ั ้ เพราะเขาอื่นแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นบุตตะ มีความรู้มากจะเป็ นสมภารแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นหริ (อริ ) ศัตรูหวั หยอง ตาเหลือง ถ้ าผู้หญิงนมยานข้ างหนึง่ แล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นปั ตนิ จะได้ เมียแม่ใหม่ ลูกมีสกุลนมยานข้ างหนึ่ง มิกระนันก็ ้ สาวแก่ รู้ รักดีแต่ว่าใจบาป เนื ้อ
ดําแดงอยูข่ ้ างทิศอาคเนย์แล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นตนุ ผู้นนชายจะขาวเหลื

ั้ องแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นกฎมพะ ุ ได้ ทรัพย์เพราะความรู้เอง เมื่อปานกลางทรามไปแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นสหัชชะ ผู้นนคบคนขาว
ั้ สะน้ อยดีแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นพันธุ ญาติกาพึง่ มิได้ ๆ แต่ผ้ อู ื่นความรู้ดีมีทรัพย์มาก ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นปุตตะ มีลกู ได้ พงึ่ ช่างดี แต่วา่ มักตลกคะนอง ใจร้ ายโกรธร้ ายแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นหริ (อริ ) ผู้นนหาสง่
ั้ ามิได้ เขามักใส่ถ้อยความ ความรู้ น้อยคนชังมาก มีศตั รู เนื ้อดําแดง ถ้ ามี
กระนันขาวสู
้ งแล

ถ้ าอาทิตย์เป็ นปั ตนิ จะได้ เมียขาว สาวมีสกุลแต่ว่าใจร้ าย ถ้ าตกมรณะมีตําหนิน้อยหนึ่ง ทรัพย์มีน้อยอยู่

ทิศตะวันออกแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นตนุ เนื ้อดําแดงจะดีตอ่ แล่แล ๚ะ
 ๗

ถ้ าพุธเป็ นกฎมพะุ ผู้นนเมื

ั ้ ่อปานกลางมีบญ ุ เพราะวิชาเองแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นสหัชชะ ผู้นนคบคนชายขาวสะน้
ั้ อยดีแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นพันธุ พึง่ ญาติกาได้ แต่วา่ น้ อย เพื่อนฝูงมากแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นปุตตะ มีลกู ใจแข็งใจร้ ายโกรธร้ ายแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นหริ (อริ ) ผู้นนมี

ั ้ ศตั รูมากนักแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นปั ตนิ จะได้ เมียขาวเหลือง ผมหยักศกแต่วา่ มักนอกใจผัวชัว่ นักแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นตนุ เนื ้อดําแดง ทําการสิง่ ไรนานแล้ วคนรักมาก ถ้ าต้ องบาปพระเคราะห์ มิสาํ เร็ จเลย ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นกฎมพะ ุ ได้ เพราะความรู้เอง เมื่อปานกลางมีบญ
ุ เพราะตัวเอง ท้ างพระยาจะเลือ่ งลือแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นสหัชชะ เพื่อนเนื ้อดําแดงกว่าตัวมันเบียนอีกแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นพันธุ ผู้นนพึ
ั ้ ง่ ใครมิได้ แล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นปุตตะ ผู้นนลู ั ้ กใจแข็งเลี ้ยงยาก จะพึง่ ได้ ตอ่ ใหญ่ มีลกู หญิงก่อนชัว่ นักแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นหริ (อริ ) หญิงมักใส่ถ้อยความแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นปั ตนิ จะได้ สาวแต่วา่ ปากร้ ายใจดี อยูท่ ิศอีสานแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นตนุ เนื ้อดําแดง ท้ องใหญ่ มีบญ ุ มียศถาศักดาทุกประการ ผู้อื่นมักนินทา ท้ าวพระยาให้
ลาภแล
ถ้ าศุกร์ เป็ นกฎมพะ
ุ ทรัพย์บริ บรู ณ์ เมื่อปานกลางจะได้ ดีด้วยตัวเอง คนรักมาก ถ้ าบาปพระเคราะห์หนุน
ไม่ส้ ดู ี ถ้ าสมพระเคราะห์หนุนดีนกั แล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นพันธุ เพื่อนพึง่ มิได้ พี่ป้านาอาพึง่ มิได้ เขาจะเบียนตนอีกแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นปุตตะ ผู้นนมี ั ้ ลกู หญิงก่อนดี ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นหริ (อริ ) มีศตั รูตาเหลืองแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นปั ตนิ ได้ เมียสาวปากกว้ าง ชายพิงพังลูกกําพร้ า รู้รักดีเจรจาสับปรับ ถ้ ามิอยูท่ กั ษิ ณก็ทิศอุดรแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นตนุ ทําราชการ.... ถ้ าบาปพระเคราะห์หนุนมิส้ ดู ี ถ้ าสมพระเคราะห์หนุนดีนกั เป็ นพลเรื อนก็ดี ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นกฎมพะ
ุ ผู้นนเมื
ั ้ ่อปานกลางมีตกยากเลยคงตัวแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์สหัชชะ มิตรสหายมิซื่อต่อ ชอบแต่เจ้ าไทย พระสงฆ์คนใจบุญดี จะได้ ลาภเมื่อภายหลังแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นพันธุ พึง่ ได้ แต่ญาติกาข้ างพ่อ ข้ างแม่พงึ่ มิได้ เลย ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นปุตตะ มีลกู พอดีเป็ นศัตรูเลี ้ยงนักเป็ นบาดแผล พึง่ ได้ ตอ่ ใหญ่ ลุกหญิงก่อนชัว่ แล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นหริ (อริ ) มีศตั รูดา(ดํา)แดง หน้ าเป็ นแผลแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นปั ตนิ ได้ เมียสาวแต่ร้ ูหลัก ๒กว่าผัว ความคิดมาก อยูท่ ิศทักษิ ณ พายัพแล ๚ะ
1

ถ้ าเสาร์ เป็ นตนุ ผู้นนกล้

ั ้ าหาญปานกลาง เป็ นใจแต่วา่ ความคิดน้ อย ตายด้ านออกมาแข็งแล ๚ะ

๒
หลัก หมายถึง ฉลาดหลักแหลม
 ๘

ถ้ าอาทิตย์เป็ นกฎมพะ ุ ว่าจะได้ สมบัติ เพราะแม่ปยู่่ าตายายทังหลายทํ

้ าได้ ไว้ มีคงแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นสหัชชะ มิตรสหายดีแต่คนขาวคนดํามันเบียดเบียนตนแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นพันธุ ไร้ ญาติกา เขาเบียนตัว เรี ยนสิง่ ใดไม่สาํ เร็ จ ทําการประสิทธิ์ทกุ อันแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นปุตตะ มีลกู ความรู้ดี เป็ นช่างด้ วยมีปัญญาแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นหริ (อริ ) ศัตรูหวั หยองตาเหลือง ถ้ าผู้หญิงนมยานข้ างหนึง่ ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นปั ตนิ ได้ เมียสาวเจรจาแน่นอน แต่วา่ สับปรับ มีคนเชื่อใจเป็ นนักเลงอยูท่ ิศตะวันออกแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นมรณะ มักอาสาความท่านอาภัพนักแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นศุภะ ผู้นนไปไหนๆ
ั้ มีคนต้ อนรับ เจรจาอ่อนหวานแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นกัมมะ มีเมียหลายคน มีทรัพย์มากแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นลาภะ ผู้นนได้
ั ้ ลาภเพราะตัวเองแล หาไม่เข็ญใจแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นพยายะ อาภัพความรู้ เมื่อน้ อยจะเรี ยนวิชาสิ่งไรไม่สําเร็ จ ไปไหนเพื่อนเขามักใส่ถ้อยแต่ว่า
แหลมใจนักแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นเสนา ทําราชการเป็ นช่างเรื อจึงดีแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นมนตรี ทําราชการดี แต่วา่ เกรงเพื่อนฝูงจะคนละนามิได้ แล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นมรณะ อาภัพเมีย เมียตายก่อน ถ้ ามิตายตกนํ ้า กินยาตาย ผูกคอตาย ไฟไหม้ ตาย ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นศุภะ ผู้นนไปสู
ั ้ ข่ นุ นางท่านให้ คนรัก แต่วา่ พึง่ พี่น้องมิได้ อาภัพครูอาจารย์ ได้ เมียเขาแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นกัมมะ มิสงิ่ ใดมิงาม มีทรัพย์มากนักแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นลาภะ ได้ ลาภเพราะสมณะชีพราหมณ์แล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นพยายะ เมื่อน้ อยมักผลาญพ่อแม่ให้ ฉิบหาย ญาติกาพี่น้องก็มีอยูแ่ ต่พงึ่ ไม่ได้ ไปไหนมักมาพลัน
แล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นมัชฌิมา ทําราชการอาภัพ ต้ องโทษเพราะเพื่อนแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นมนตรี ทําราชการพอดีแล ๚ะ

ถ้ าอังคารเป็ นมรณะ ทําราชการมิส้ ดู ี ท่านมักทําโทษแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นศุภะ ไปหาท่านชอบ ผู้ใหญ่ใจดีเสมอตัวพอดี จะได้ ดีตอ่ แกแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นกัมมะ ถ้ อยความรู้มกั สืมเรี ยนความรู้มิสาํ เร็ จแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นลาภะ ได้ ลาภเพราะทําราชการบริ บรู ณ์ ทําผู้เสมอมิได้ ได้ เพราะคนขาวแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นพยายะ โรคมาก ไปไหนวู่วามปวดเจ็บ รู้ หลักเพราะความคิดเมีย เมียเป็ นทาสามีขายิ่งดี
ผู้ชายมักซื่อต่อ ทําราชการดีเพราะผู้หญิงแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นเสนา ผู้นนทํ

ั ้ าราช(การ)ดีนกั แล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นมนตรี ทําราชการได้ ดีเพราะคนขาวแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นมรณะ ผู้นนจะตายเพราะกิ
ั้ นของผิดสําแลงแล ๚ะ
 ๙

ถ้ าพฤหัสเป็ นศุภ ความคิดดีแล ทังสิ ้ ง่ ใดก็ได้ เรี ยนทุกอัน ไปหาท่านต้ อนรับแต่ใกล้ แล ๚ะ

ถ้ าศุกร์ เป็ นกัมมะ ผู้นนรู
ั ้ ้ หลักกว่าคนทังหลายแล
้ ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นลาภะ ได้ ลาภเพราะกล้ าหาญ มักเป็ นตําหนิ แต่วา่ มีชยั ชนะสมบัติมากแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นพยายะ ดีตอ่ ปานกลาง เมื่อเด็กมักเจ็บ เรี ยนอันใดมักสําเร็ จแล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นเสนา ทําราชการมักได้ ลาภเพราผู้หญิงแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นมรณะ อาภัพผู้นนจะเรี
ั้ ยนวิชาสิง่ ใดๆ บ่มีสาํ เร็ จ ผู้นนจะตายด้
ั้ วยคุณยาอาวุธแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นศุภะ ทําราชการไม่มีอนั ตรายบริ บูรณ์ เป็ นไพร่ ไม่มีทรัพย์ แต่ภรรยามักเบียนให้ ท่าน ท่านมัก
เอาเป็ นพี่น้องแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นกัมมะ เขามักใส่ถ้อยความคบเพื่อนมิขึ ้นแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นลาภะ ได้ สงิ่ ใดมักตระหนี่แล ๚ะ

ถ้ าจันทร์ เป็ นพยายะ ใจอ่อนคล้ อยไปคล้ อยมา มักชอบใจผู้หญิงแต่วา่ อาภัพพี่น้องแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นเสนา ผู้นนทํั ้ าราชการแต่พอตัวแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นมนตรี ทําราชการจะได้ ชื่อเสียงแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นมรณะ ผู้นนตายเพราะอาสาท้
ั้ าวพระยาแล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นมรณะ จะตายด้ วยสิง่ สิน ให้ ปันยันจงดีแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นศุภะ ทําราชการชอบใจขุนนางแลพงศาเป็ นราชกินเมืองได้ มีปัญญา ถ้ ามิกระนันก็ ้ จะร้ าย

นักแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ กมั มะ ผู้นนอาภั
ั ้ พเมีย เมียนันก็ ้ มกั ตําหนิแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นลาภะ ผู้นนได้ ั ้ เพราะมิตรสหาย แลเพื่อนฝูงทังหลายลื
้ อชาปรากฏ จะมีเมียสองคน ทรัพย์
มากแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นพยายะ ผู้นนเดิ ั ้ นทางมักเดินหลังเขาแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นเสนา ผู้นนทํ ั ้ าราชการดี เพราะบัณฑิตแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นมนตรี ผู้นนทํ
ั ้ าราชการจะได้ เป็ นใหญ่แล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ นใจ (ใจ)นันกลั

้ บกลอกแต่ว่าปากว่าจะไปทุกแห่งใจนันมิ ้ เที่ยงเอามิได้ แต่นนเป็
ั ้ นทหารมัก
อาสาขุนนางทังหลาย
้ อาสาขุนนางท่านรัก แลคนเข็ญใจอาภัพมักชอบใจ ยิ่งใครว่าไรแก่ตนจะใคร่ เอาทันใจ จึง
นอนตาหลับ โกรธร้ ายหายเร็ วแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นใจ ใจนันน้
้ อยเป็ นแต่พลเรื อน ใจนันสุ
้ ภาพแก่เพื่อนฝูง แต่วา่ ใจร้ ายรักกันจะพลันหน่าย แต่วา่
มีปัญญาดี แต่วา่ ขี ้ขลาดความแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นใจ ใจนันทหาร
้ มักนักเลง มักมีเมียหลายคน มักคิดความด้ วยเมียเขาชอบใจ ผู้หญิงโกรธ
ร้ ายใจบาปแต่วา่ ปั ญญาดี ๚ะ
 ๑๐

ถ้ าพุธเป็ นใจ ใจนันหวานมั

้ กมีกินชิด มักรู้ นํ ้าใจคน มักพิจารณาใจเอง โกรธร้ ายมักปรานีคน เขาว่าดีแต่
ต่อหน้ า ลับหลังมักพอด่าว่าร้ ายแก่ตนมักว่าเขารักเราแล ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นใจ ใจนันมั ้ กเป็ นทุกข์ อันมักเล่าความทุกข์ยาก คนนันใจโกรธร้
้ ายนัก ใจนันคื้ อมักวู่วามแก่
เพื่อฝูงดีแล ๚ะ
ถ้ าศุกร์ เป็ นใจ ใจนันอาภั
้ พตนเอง คนรักมากนัก ใจนันแต่ ้ พอเรี ยน มักเอ็นดูเพื่อนฝูง ใจนันตรงดี
้ มัก
พิจารณาเรื อนตน รู้ทกุ อันแต่วา่ มิได้ แล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ เป็ นใจ ใจนันทหารรู
้ ้ หลักดี มักเล่าเพื่อนฝูง ใจนันตรงดี
้ โกรธร้ ายใจคิดอ่านทุกความ มีเพื่อนฝูงใจ
มักอุเบกขา ให้ ตา(ย)ด้ วยคมหอกคมดาบ ถ้ าไปไหนมีชาวเกลอทุกแห่งแล ๚ะ

ถ้ าอาทิตย์เป็ น(ธิ)นัง ทรัพย์น้อยเป็ นแต่มี มีดีมีตําหนิมาก มีทองมากทรัพย์จึงดีแล กามนันแรงแลเป็

้ นไฝ
ในร่มผ้ า ถ้ ามีดงั นันเล่
้ าอยูร่ ูเยี่ยว แพ้ เมียนักมักมีเมียหลายคนแล ๚ะ
ถ้ าจันทร์ เป็ นธินงั กามนันถอยแต่
้ มีกําลังมิร้ ูลดแล ๚ะ
ถ้ าอังคารเป็ นธินงั ทรัพย์ไว้ มิส้ คู งมีทรัพย์มีตําหนิแล ๚ะ
ถ้ าพุธเป็ นธิ นงั คนทัง้ หลายมักเบียดเบียนมิคงเพราะดอกไม้ ยอบ เป็ นที่พอใจแก่ท้าวพระยาแลสัมมา
พราหมณ์จารย์ทงหลายแลั้ ๚ะ
ถ้ าพฤหัสเป็ นธินงั จะมีทองมากกว่าเงิน ให้ ระมัด ๓หญิงจะเบียนแล้ วจะได้ ลาภเพราะขุนนางผู้ใหญ่แล ๚ะ
2

ถ้ าศุกร์ เป็ นธินงั ก็ทายเหมือนวันพฤหัสแล ๚ะ

ถ้ าเสาร์ เป็ นธินงั มีตา่ งๆ นานา จะ(ได้ )ลาภเพราะขุนนางผู้ใหญ่แล ๚ะ

จบฝอยเลขเจ็ดตัวแต่เท่านี ้ ๚ะ

๓
ระมัดระวัง
 ๑๑

[วันจม วันลอย วันฟู]

สิทธิการิ ยะ
เดือน ๕ วัน ๕ จม วัน ๒ ฟู วัน ๓ ลอย ๚ะ
เดือน ๖ วัน ๑ จม วัน ๒ ฟู วัน ๖ ลอย ๚ะ
เดือน ๗ วัน ๒ จม วัน ๕ ฟู วัน ๗ ลอย ๚ะ
เดือน ๘ วัน ๓ จม วัน ๖ ฟู วัน ๑ ลอย ๚ะ
เดือน ๙ วัน ๔ จม วัน ๗ ฟู วัน ๒ ลอย ๚ะ
เดือน ๑๐ วัน ๕ จม วัน ๑ ฟู วัน ๒ ลอย ๚ะ
เดือน ๑๑ วัน ๖ จม วัน ๒ ฟู วัน ๔ ลอย ๚ะ
เดือน ๑๒ วัน ๗ จม วัน ๓ ฟู วัน ๕ ลอย ๚ะ
เดือน ๑ วัน ๕ จม วัน ๔ ฟู วัน ๖ ลอย ๚ะ
เดือน ๒ วัน ๒ จม วัน ๔ ฟู วัน ๗ ลอย ๚ะ
เดือน ๓ วัน ๓ จม วัน ๖ ลอย ๚ะ
เดือน ๔ วัน ๔ จม วัน ๗ ฟู วัน ๒ ลอย ๚ะ
จบวันจม วันฟู วันลอย แต่เท่านี ้ ๚ะ

[สมพงษ์ เนื ้อคู,่ สมพงษ์ ธาตุ]

สิทธิการิ ยะ
ถ้ าจะดูสมพงษ์ ปี
ฉลู มะเส็ง มนุษย์ผ้ ชู าย
กุน เถาะ มนุษย์ผ้ หู ญิง
ชวด มะโรง เทวดาผู้ชาย
มะเมีย มะแม เทวดาผู้หญิง
ระกา วอก ผีเสื ้อผู้ชาย
ขาล จอ ผีเสื ้อผู้หญิง
มะเส็ง มะเมีย ธาตุไฟ
มะโรง มะเส็ง ธาตุทอง
ขาล เถาะ ธาตุไม้
ฉลู จอ ธาตุดิน
กุน ชวด ธาตุนํ ้า
วอก ระกา ธาตุเหล็ก
 ๑๒

ชายดิน หญิงดิน จะมีทรัพย์มากแต่วา่ ๓ ปี ๗ ปี ลูกจะตายคนหนึง่ แล

ชายธาตุนํ ้า หญิงธาตุนํ ้า จะมีข้าไท มีลกู จะได้ กินแรง
ชายไม้ หญิงไม้ มีสวัสดีมียศศักดิ์
ชายนํ ้า หญิงไฟ จะมีสมบัติเสมอกัน
ชายนํ ้า หญิงไม้ จะมียศ ข้ าวของมาก
ชายไม้ หญิงไฟ จะมีลกู ชายจะได้ ยศศักดิ์
ชายดิน หญิงไฟ จะได้ ข้าวของมากดี
ชายดิน หญิงนํ ้า ปี หนึง่ จะได้ ยศถาศักดิ์
ชายไม้ หญิงดิน จะมียศถาศักดิ์
ชายไม้ หญิงไม้ ให้ เกรง ๓ ปี ๗ ปี จะตาย
ชายดิน หญิงดิน ร้ ายนักจะจากกันแล
ชายดินเหล็ก หญิงดินเหล็ก ดีนกั แล
ผู้ชายชวด ผู้หญิงเถาะ ดีนกั
ชายกุน หญิงมะเมีย อยูด่ ้ วยกันดีแล
ชายปี ฉลู มะเมีย หญิงเถาะ อยูด่ ้ วยกันดี

ผีเสื ้อ ผีเสื ้อ อยูก่ นั ดี

เทวดา ผีเสื ้อ อยูด่ ้ วยพอดีแล
เทวดา เทวดา อยูด่ ้ วยย่อมเถียงกัน
เทวดา มนุษย์ อยูด่ ้ วยย่อมเถียงกันไปมา ข้ าคนบ่มี
มนุษย์ ผีเสื ้อ อยูด่ ้ วยกันตายจากกันแล
เทวดาผู้ชาย เทวดาผู้ชาย อยูด่ ้ วยกันหาลูกมิได้ จะฉิบหาย
ผีเสื ้อผู้ชาย ผีเสื ้อผู้ชาย อยูด่ ้ วยกันมิดีแล
เทวดาผู้หญิง เทวดาผู้หญิง อยูด่ ้ วยกันหายศศักดิ์มิได้ เข็ญใจแล
มนุษย์ มนุษย์ อยูด่ ้ วยกันเข็ญใจนักแล
เทวดาผู้ชาย เทวดาผู้หญิง อยูด่ ้ วยกันประสิทธินกั มีทรัพย์มาก ข้ าหญิงชายมาก มีบรรดาศักดิ์จกั จะเป็ น
ขุนนาง
ผีเสื ้อผู้ชาย ผีเสื ้อผู้หญิง อยูด่ ้ วยกันประสิทธิ ทรัพย์มาก ข้ าหญิงชายช้ างม้ ามาก เป็ นเสนาบดีผ้ ใู หญ่แล
เทวดาผู้หญิง เทวดาผู้หญิง อยูด่ ้ วยกันหาลูกมิได้ แล
เทวดาผู้ชาย เทวดาผู้หญิง อยูด่ ้ วยกันมีทรัพย์มากแล
เทวดาผู้หญิง ผีเสื ้อผู้ชาย อยูด่ ้ วยกันมีทรัพย์มาก สบายแล
มนุษย์ผ้ ชู าย ผีเสื ้อผู้ชาย อยูด่ ้ วยกันจะจากกัน
มนุษย์ผ้ หู ญิง ผีเสื ้อผู้ชาย อยูก่ นั แล้ วจะฉิบหายตายโหง ไปเข้ าโลงเป็ นแพแล ๚ะ
จบสมพงษ์ ธาตุสบิ สองวะชะระแต่เท่านี ้ ให้ พจิ ารณาดูตามตํารับนี ้เถิด ดีชวั่ ก็ร้ ูแล ๚ะ
 ๑๓

[ฉัตรสามชัน]
้

๏ ถ้ าอาทิ(ตย์)ตัวในได้ เมื่อพิเภกพี่ชายคับดเสียมิใคร่จะจากเมียหาไม่จะเสียของแล ๚ะ
๏ ศุกร์ ตวั กลางได้ เมื่อ(พิ)เภกหายโศกเศร้ ารํ าคาญเคืองได้ กินเมืองสนุกด้ วยเผ่าพันธุ์ ๚ะ
๏ ราหูตวั นอกดับพนันพิเภกถึงแก่มรณา ถ้ ามีดงั นันจะต้ ้ องโทษโทษา มูลนายจะใส่ถ้อยความให้ เกรงจะ
เสียทรัพย์มากขาม ภัยนันติ ้ ดตามมาข้ างทิศอุดร ๚ะ
ถ้ าจันทร์ ตวั ในได้ บวร สุครี พเอาวานรมาถวาย พระอวตารจะได้ แก้ วแหวนบริ วาร แก่ครู อาจารย์ บัณฑิต
แลสงฆ์
ถ้ าอาทิตย์ ตัวกลางเย้ ยยะยง ได้ เมื่อพระองค์ พลัดจากพระนคร จะเสียเมียรั กสีดาดวงสมร พลัดจาก
พระนคร ราพร้ ายพาไป นางจากผัวขวัญป่ วนปั่ นพระทัย ทรัพย์อนั พึงใจของรักจากตน ๚ะ
ถ้ าศุกร์ ตวั นอกให้ ผล ได้ เมื่อจุมพล ไปปราบพระนครลงกา จึงได้ เจ้ าสีดามาพระเวียงชัย ๚ะ
อาคเนย์ อัง คารตัวใน ได้ เ มื่อ ท้ า วไท้ พิ มพิ สารราชา ตัง้ ให้ ลูกชาย ครอบครองพารา ให้ เป็ นพระยา
ครองราชแทนตน ๚ะ
ถ้ าจันทร์ ตวั กลาง ลูกชายทรชน เอาบิดาตน จําไว้ มิดี ๚ะ
ถ้ าอาทิตย์ตวั นอก ราศีได้ เมื่อธิบดี ถึงแก่ความมรณา ๚ะ
ถ้ าพุธตัวในหนทัก(ษิ ณ) พระลักษณ์ภมู ินทร์ อยู่ในไตรสรณาคม ได้ มิตรสหายรู ปร่ างอุดม จะได้ ชื่นชมท้ าว
ไท้ ให้ บริ วาร ๚ะ
ถ้ าอังคารตัวกลาง พระลักษณ์ภบู าล ต้ องศรขุนมาร ห้ ามทิศหรดี อย่าไปหญิงชาย ทาสทาสี จะหนีจะ
พรากจากตน ๚ะ
ถ้ าจันทร์ ตวั นอกให้ ผล หนุมานเลิศล้ น เอายามาถวายแก่พระภูบาล ก็ หายทุกข์โศก โรคร้ อนรํ าคาญ
ได้ ลาภสการ เพราะยิ่งปากแข็ง ๚ะ
 ๑๔

ถ้ าเสาร์ ตวั ในอย่าแคลง พระยาราพ ๔กําแหง ลํ ้าลึกพิษไป ทิศหรดี บัณฑิตกษัตรี จะได้ ลาภหลาย ๚ะ
3

ถ้ าพุธตัวกลาง ขุนราพฤาสาย โลภล้ นมากมาย จะได้ สีดา ดวงจันทร์ ไปหน ทักษิ ณได้ ลาภครามครั น
จะได้ จอมขวัญ ไปไว้ ในสวนอุทยาน ๚ะ
ตัวนอกอังคาร ขุนราพใจพาล ต่อด้ วยพระภูมี ถูกต้ องศรไท้ ราพร้ ายบาปี แพ้ แก่พระภูบาล ให้ เกรงไฟจะ
ไหม้ เผาผลาญ ร้ อนโรครํ าคาญ เพียงวิชิตจะปลิดปลง ๚ะ
ถ้ าพฤหัสตัวในคือสีดานวลระหง พระพ่อยกให้ แก่ราชาเป็ น เอกอัครฉายา แก่น้องรามา คือเจ้ าลักษณ์
ภูมี ไปทิศทางหรดี บัณฑิตกษัตรี ได้ ลาภโดยจง ๚ะ
ถ้ าเสาร์ ตวั กลางเยียระยง เจ้ าสีดานวลระหง ราพร้ ายพาไป นางจากผัวขวัญ ป่ วนปั่ นพระทัย ทรัพย์อนั พึง
ใจ ของรักจะจากตน ๚ะ
ถ้ าพุธตัวนอกให้ ผล สีดานิรมล พระรามก็ได้ คืนมา จะได้ เงินทอง ผ้ าผ่อนนานา สมบัติราชา พระองค์ก็ได้
รางวัล ๚ะ
ถ้ าราหูตวั ใน สดายุชิงชัย เป็ นสหายด้ วยพระภูมี จะได้ ผ้ หู นึง่ เป็ นสหายดี ภายหน้ าแต่นี ้ จะเสียทรัพย์เงิน
ทอง ถ้ าเป็ นขุนนางจะต้ องจําจอง ราชทัณฑ์เนืองนอง ระมัดจะจากสถาน ๚ะ
ถ้ าพฤหัสตัวกลางราศี สดายุอยูด่ ี เมื่อได้ กินเมือง จะได้ ช้างมา ข้ าคนนองเนือง ท้ าวไท้ ก็ได้ รางวัล ๚ะ
ถ้ าเสาร์ ตวั นอกหฤหรรษ์ สดายุเมื่อต้ องโทษทัณฑ์ เพราะด้ วยวาจา ถูกต้ องแหวนธํารงค์ฉายา เพียงชีวิต
สดายุจะมรณา ๚ะ
ถ้ าศุกร์ ตวั ในทิศข้ างอุดร หนุมานวานร เอาลิงมาถวาย ที่รักเจ้ าขุนมูล จะได้ ลาภพึงพอใจ ๚ะ
ถ้ าราหูตวั สมสะใหม่ หนุมานเลิศไกร ได้ เมื่อเผาเมืองลงกา เอานํ ้ามันชันทา เพลิงเผากายา เพียงชีวิตจะ
วางวาย ๚ะ
ถ้ าพฤหัสตัวนอกให้ ผล หนุมานเลิศล้ น ได้ เสวยบุรีเรื อง ช้ างม้ าข้ าคนนองเนือง ได้ อยู่ครองเมือง เป็ นสุข
สําราญ ๚ะ
จบฝอยฉัตรสามชันแต่
้ เพียงนี ้ ๚ะ

ถ้ าวัน ๑ ฯ ๑๕ ชันฉาย
้ นาคราชฤาสาย ไหลกรุดปี นนี ฯ
ถ้ าวัน ๒ ฯ ๑๔ ชันนาที ้ เสือโคร่งแล่นหนี กวางก็ไล่รุกราน ๚ะ
ถ้ าวัน ๓ ฯ ๑๓ ชัน้ บ่มินานราชสีห์ตวั หาญก็แพ้ แก่สารพลาย ๚ะ
ถ้ าวัน ๔ ฯ ๑๒ ชันฉาย้ ฝูงม้ าเหลือหลายก็แพ้ แก่ทรายตัวเดียว ๚ะ
ถ้ าวัน ๕ ฯ ๑๑ ประเดียว พระจันทร์ ฉนุ เฉียว ก็ไล่ราหูรุกราน ๚ะ
ถ้ าวัน ๖ ฯ ๑๐ ชัน้ หนูนนบ่
ั ้ มิขามก็ไล่แมวปางตาย ๚ะ
ถ้ าวัน ๗ ฯ ๙ ชันฉาย
้ เขียดน้ อยใจร้ ายก็ไล่งซู อกซอน ๚
จบตํารับชันแต่้ เพียง ๚ะ

๔
พระยาราพ, ขุนราพ, ราพนาสูร = ทศกัณฑ์
 ๑๕

[เทพจรประจํากาย]
ยามนี ้มโหรบวร อาจารย์กล่าวกลอน แต่งไว้ มิคลา ผิจะดําเนินลินลา เมื่อจะยาตรา ให้ ชอบยามใช้ เผื่อ
ว่าจะเข้ าสัปประยุทธสิ่งใด มวยปลํ ้าชนไก่ ชํานิชํานาญ บ่มิคลา ผิจะดําเนินลินลา คลาคลายไปมาหาลาภให้ สบ
สถาน ฯ
เดือนขึ ้นคํ่าหนึง่ เทพจรอยูข่ ้ อเท้ า ยาตราไปจะได้ ของเรา ๚
๒ คํ่า เทพจรอยูห่ ลังตีน ยาตราจะเสียของ ฯ
๓ คํ่า (เทพจร)อยูค่ อ ยาตราไปจะมีลาภผู้ใหญ่จะให้ ของ ๚ะ
๔ คํ่า เทพจรอยูม่ ือ ยาตราไปข้ างตะวันออก เมื่อขึ ้นมาเขาจะทําโทษ ๚
๕ คํ่า เทพจรอยูล่ ิ ้น ไปไหนจะมีลาภเมื่อขึ ้นมา ๚ะ
๖ คํ่า เทพจรอยูท่ ้ อง ไปจะเสียของ เขาจะทําโทษเมื่อกลับขึ ้นมา ๚ะ
๗ คํ่า เทพจรอยูห่ วั ไปจะได้ ลาภมีผ้ จู ะบูชา ๚ะ
๘ คํ่า เทพจรอยูห่ ลัง ไปขโมยจะลักของ ท่านจะทําโทษตนแล ๚ะ
๙ คํ่า เทพจรอยูต่ า ไปหนได้ ผ้ ใู หญ่จะให้ ลาภเมื่อกลับขึ ้นมา ๚ะ
๑๑ คํ่า เทพจรอยูห่ ู ไปหนใดผู้หญิงแลบัณฑิตจะให้ ลาภ ๚ะ
๑๒ คํ่า เทพจรอยูม่ ือ ไปจะตายแล ๚ะ
๑๓ คํ่า เทพจรอยูส่ ะเอว ไปผู้หญิงบูชา ๚ะ
๑๔ คํ่า เทพจรอยูม่ ือ ไปมิดี ๚ะ

แรมคํ่า ๑ เทพจรอยูฝ่ ่ าตีน ไปมีลาภ ๚ะ

แรม ๒ คํ่า เทพจรอยูห่ ลังตีน ไปลาภจะได้ เมือกลับขึ ้นมา ๚ะ
แรม ๓ คํ่า (เทพจร)อยูม่ ือ ไปมิดี ๚ะ
แรม ๔ คํ่า (เทพจร)อยูฟ่ ั น ไปจะมีลาภ จะได้ ของคืนมา ๚ะ
แรม ๕ คํ่า เทพจรอยูล่ ิ ้น ไปของจะหาย ๚ะ
แรม ๖ คํ่า (เทพจร)อยูค่ าง ไปจะได้ ของดี ๚ะ
แรม ๗ คํ่า (เทพจร)อยูห่ ู ไปจะได้ ทกุ ข์ ๚ะ
แรม ๘ คํ่า (เทพจร)อยูส่ ะดือ ขุนนางจะให้ ข้าวของ ๚ะ
แรม ๙ คํ่า (เทพจร)อยูป่ าก ไปเขาจะลักของอย่าไป ๚ะ
แรม ๑๐ คํ่า (เทพจร)อยูห่ วั จะมีลาภพลันมาเรื อน ๚ะ
แรม ๑๑ คํ่า (เทพจร)อยูต่ า ไปศัตรูผ้ หู ญิงจะให้ ของ ๚ะ
แรม ๑๒ คํ่า เทพจรอยูม่ ือ ไปมีลาภ ๚ะ
แรม ๑๓ คํ่า เทพจรอยูแ่ ข้ ง ไปบัณฑิตจะร้ อนใจ ๚ะ
แรม ๑๔ คํ่า เทพจรอยูฝ่ ่ ามือ ไปท่านมีอนั ให้ ๚ะ
แรม ๑๕ คํ่า (เทพจร)อยูม่ ือ ดี ๚ะ
วัน ๚ จบเทพจรเท่านี ้ ๚ะ
 ๑๖

วัน ๑ ดีเลขอยูห่ วั ลายตีน ฯ

วันจันทร์ อยูแ่ ลหน้ าผากแลเขาทังสอง
้ ฯ
วันอังคารอยูต่ ะมูกแลรักแร้ แลท้ องน้ อย ๚ะ
วัน ๔ อยูต่ ะมูกแลปาก ๚ะ
วัน ๕ อยูห่ วั แลทองเข่า ๚
วัน ๖ อยูอ่ กแลคาง ๚ะ
วัน ๗ อยูน่ มแลหัวแล ๚ะ

ต่อไปเป็ นตํารายาเขียนด้ วยดินสอ

ยาฝี มดลูก
ลูกจันทน์ ๑ บาท ดอกจันทน์ ๑ บาท กระวาน ๑ บาท กานพลู ๑ บาท พริ กไทย ๑ บาท ดีปลี ๑ บาท
ขิง ๑ บาท ชะพลู ๑ บาท สะค้ าน ๑ บาท เจตมูล ๑ บาท สมุลแว้ ง ๑ บาท ประสมนํ ้ามันงากวนให้ เข้ ากัน กินเวลา
ละช้ อนหอยโต๋แล ฯ

ยากฤษณาดอง
สิทธิการิ ยะ ยาดองขนานนี ้ ท่านผู้เฒ่าคิดปริ ศนา ได้ มาแต่เมืองอินทปั ตถ์ ว่ามีทองอยูต่ ่มุ ๑ คิดได้ เอามา
ตีคา่ ไว้ แสนชัง่ ทอง แก้ ได้ สารพัดโรคเรื อ้ รัง แก้ ริดสีดวงแห้ งผอมเหลือง แก้ ฤทธิ์ไอมองคร่อ กษัยด้ านเลือดลม มุทกิต
มุทคาต ฝี ริ ดสีดวงลําไส้ ฝี ปรวกรวงผึ ้ง ไส้ เลื่อนชํ ้ารั่ว มดลูกเคลื่อนอุปทม มานเหลือกมานลม เป็ นด้ านเลือดลม
บํารุ งเลือดธาตุ หญิงขาดระดูปี ๑ ๒ ปี ก็ดี แก้ บาทุจริ ต บาผีเดือดเลือดลม สารพัดโรคเรื อ้ รังหายสิ ้นทุกประการ
ท่านให้ เอาแกนขี ้เหล็กทัง้ ๒ แสมทัง้ ๒ เถามวกทัง้ ๒ เถาคันทัง้ ๒ กะดาดทัง้ ๒ หางไพลทัง้ ๒ ฝาง ๑ แกแล ๑
กุมทัง้ ๒ กะทือ ๑ ไพล ๑ ขมิ ้นอ้ อย ๑ ขิง ๑ ว่านนํ ้า ๑ เบญจกูล ๑ ยาทังนี ้ ้เอาเสมอภาค สารส้ ม ๑๐ ตําลึง
เกลือ ๑๐ ตําลึง ปูนขาว ๑๐ ตําลึง ดินประสิว ๑๐ ตําลึง มะกรู ด ๑๕ ลูก คุลีการเข้ ากันใส่กระถางดองต้ มนํ ้าให้
เดือด กินตามกําลังเถิดวิเศษนักแล ฯ การบูร ๒ สลึง

ยากฤษนา ฯ
 ๑๗

หน้ าปลาย
[ตํารายากระษัย]
๏�� ยากระษัยกล่อน ๕ ถ้ าแพทย์ผ้ ใู ดจะทํา คํานับจงดีเถิด อันว่ากระษัยแช่นนมั
4 ั ้ นเกิดขึ ้นที่ชายโครง
ข้ างซ้ ายข้ างขวา เมื่อแรกมันตังนั ้ นเป็
้ นก้ อนเท่าลูกไข่เป็ ด มันจึงให้ จุกในอกในใจ ครัน้ กินยาก็ดี นวดก็ดี มันสบาย
ลงสะน้ อย ครัน้ มันแก่เข้ ามันก็ลายเป็ นดวงเหมือนเดามันก็จับดํา เพลานํ ้าขึ ้นทุกวันไป คนซูบผอมดูเหลืองดุจทา
ขมิ ้น ถ้ ามันแก่นกั แล้ วมันก็ให้ เป็ นเลือดออกทางทวารเบาแล เป็ นดังนี ้คือตัวมันแตกออกแลถ้ าหม้ อมีรูถึง ๗ วันตาย
แล ถ้ าจะแก้ ให้ แก้ เสียแต่ยงั อ่อนๆ อยู่แล เอาโคกกระสุน ๓ กํามือ มะกรู ดลูก ๑ ฝานออก ๓ ท่อน ฝานขวางลูก
ขมิ ้นอ้ อย ๕ ชิ ้นลง นโมพุทฺธาย แล้ วจึงเอาปูนขาวมาแช่นํ ้า เอาแต่นํ ้าใส่ยา ต้ มยานี ้กิน ๓ วันหายที่จบั แล ฯ๛
แล้ วแต่งยาให้ กิน เอาพริ ก ๑ ขิง ๑ ดีปลี ๑ ยาทังนี ้ ้เอาสิง่ ละ ๑ บาท กระเทียมสด ๑ ตําลึง กระดูกแพะ
เผา ๑ ตําลึง ๑ เฟื อ้ ง แก่นคูน ๑ บาท บดแท่งไว้ เอาผักเป็ ดแดงต้ ม ๓ เอา ๑ จึงเอานํ ้ามาลายยาแท่งนันกิ ้ นหายจับ
แล ฯ๛
เอาเทียน ๑ ยี่หร่ ากากี ๑ เทียนตากบ ๑ เทียนนิล มันขึ ้นบนปลายใบไม้ ดงั ใบตูดหมา ดอกมันดังดอก
เทียนนา มีผกั มือเม็ดดังเม็ดแมงลัก เอาเต็มกํามือ ๑ กลันใจตั ้ ดหัว ท้ าย พริ ก ๗ ขิง ๗ หอม ๗ กระเทียม ๗
กระทือ ๗ ไพล ๗ ดีปลี ๗ ขมิ ้นอ้ อย ๗ เทียนดํา ๑ บาท เทียนขาว ๑ บาท เทียนตาตัก๊ แตน ๑ บาท ฝาง ๑ ต้ ม ๓
เอา ๑ กินเลือดหยุดแล ๚ะ๛
แล้ วจึงแต่งยาสะมาริ น เอาเปลือกสะตือ ๑ รากตอใส ๑ รากทุลงั กะสา ๑ รากสําสีม ๑ รากปลาไหลเผือก
๑ รากเขยตายแม่ยายชักปก ๑ รากก้ างปลาแดง แก่นปรุ ๑ แก่นมหาด ๑ หนอนตายยาก ๑ ขมิ ้นอ้ อย ๑ เทียนดํา
๑ ยาทังนี ้ ้เอาเสมอภาคต้ มกินก็ได้ ดองกินก็ได้ หายแล ฯ๛

กระษัยแช่ ฯ
กระษัยแช่จําพวกหนึ่ง มันเหมือนเป็ นป้าง เหมือนเป็ นม้ ามย้ อย เป็ นตับโตก็เหมือนกันแล ท่านให้ กิน
ม้ ามย้ อย ยาป้างไปเถิด ถ้ ามันมิฟัง ท่านจึงให้ แต่งยานี ้กินต่อไป ยาที่เขากระดูกแพะนันมากิ
้ นเถิด ๚ะ
ถ้ ามิฟังทํายาเนาวหอย ๖มาละลายนํา้ ค้ างกินเถิ ด แล้ วให้ กินยารุ ๗เสียแล ยารุ นนั ้ เอามหาหิงคุ์ ๑ บาท
5 6

ยาดํา ๑ บาท การบูน ๑ บาท ลูกจันทน์ ๑ บาท ดอกจันทน์ ๑ บาท พริ กไทย ๓ บาท ๒ สลึง ยางสลัดได ๓ บาท
บดนํ ้ามะรุ มเป็ นกระสาย ปั น้ แท่งเท่าเม็ดพริ กไทย กินเม็ด ๑ ลงหน ๑ สองเม็ดลง ๒ หน ถ้ าจะให้ ลงมากกินตาม
ธาตุหนัก-เบา เถิด ถ้ าจะกินให้ พลีเอาทุกวัน มากินใสเดือนตกแลถ้ าเป็ นท้ องมาน สารพัดกระสาย ๓๒ จําพวกก็
หายแล ทังริ้ ดสีดวง มองคร่อ ทังหญิ้ งเลือดแห้ งผอมเหลืองไป กินข้ าวมักติดอกก็หายแล ฯ๛

๕
โรคกระษัยเกิดแต่สมุฏฐานธาตุทงั ้ ๔ มี ๕ ชนิด คือ ๑.กระษัยกล่อนดินหรื อกระษัยดิน ๒.กระษัยกล่อนนํ ้าหรื อกระษัยนํ ้า ๓.
กระษัยกล่อนไฟหรื อกระษัยไฟ ๔.กระษัยกล่อนลมหรื อกระษัยลม ๕.กระษัยเถา
๖
หอย ๙ ชนิด คือ หอยขม หอยนางรม หอยแครง หอยจุ๊บแจง หอยสังข์ หอยตาวัว หอยกาบ (หอยมือเสือ) หอยมุก และ
หอยพิมการัง
๗
เรี ยกประเภทยาที่ปรุงแล้ วใช้ เป็ นยาถ่าย ยาขับ เป็ นต้ น
 ๑๘

ยากระษั ยแช่ เมื่อแรกมันตังนั ้ นถ้

้ าจะให้ มนั ละลายเสีย ให้ เอานํา้ มะนาว ๑ นํ ้าส้ มสายชู ๑ สารส้ ม ๑
ตําลึง ดินประสิว ๒ บาท เบี ้ยจัน่ ๗ เบี ้ย ๑ เปลือกหอยแครง ๗ เปลือก ๑ เผาไฟใส่ลง ๒ ตําลึง ดองไว้ ๗ วัน กิน
แก้ ป้างแลม้ ามย้ อยแก้ ก้อนเสลด กระษัยแช่หายแล แล้ วให้ เอายาประจุเสีย ฯ๛
ยาประจุนี ้เอามหาหิงคุ์ ๑ บาท ลูกผักชีล้อม ๑ บาท เกลือเทศ ๑ ลูกสลอดเท่ายาทังหลาย ้ ๑ กานพลูเท่า
ลูกสลอด บดนํ ้าผึ ้งรวงเป็ นกระสายให้ กินเท่าลูกมะกลํา่ แลแก้ กระษัยทังปวง ้ แลยานี ้ชื่อพรมพักตร์ แล ฯ๛
กระษัยดานนันมั ้ นตังยอดอกเป็
้ นดานลงไปในท้ อง แข็งดังไม้ แลศิลา แข็งลงไปถึงท้ องน้ อยแลหัวเหน่า ก็ให้
คนผู้นนร้
ั ้ องอยูท่ งกลางวั
ั้ นกลางคืนทุกเย็นก็มีได้ ถ้ ากินพริ กแลเผ็ดนันมั ้ นค่อยสงบสักน้ อย แล้ วมันกลับเป็ นในอีกเล่า
มันให้ จกุ ให้ เสียดให้ แน่นอกกินอาหารมิได้ ครัน้ มันลามลงไปถึงหัวเหน่าเมื่อใดตายเมื่อนันแล ้ ถ้ าจะแก้ ให้ กินยาเนาว-
หอยข้ างต้ นนันเถิ
้ ด
ถ้ ามันมิฟังจึงให้ ดองยาอันนี ้กิน ให้ เอาส้ มเสี ้ยว ๑ ส้ มสันดาน ๑ ส้ มเชา ๑ สลัดได ๑ รากมหาดเครื อ ๑
มหาละลาย ๑ รากเจตมูลเพลิง ๑ ดีปลี ๑ ขิงแห้ ง ๑ ยาทังนี ้ ้สิง่ ละ ๑ ตําลึง พริ กลอน ๒ ตําลึง ๒ บาท หัศคุณเทศ
๓ ตําลึง หัวเบญปั ก ๒ บาท ระยอม ๒ บาท ขมิ ้นเครื อ ๒ บาท กะพังอาด ๒ บาท แก่นปรุ ๒ บาท แก่นมหาด ๒
บาท เทียนดํา ๒ บาท เทียนขาว ๒ บาท ยาทังนี ้ ้ดองด้ วยเหล้ า ๕ ทะนาน ฝั งข้ าวเปลือกไว้ ๓ วัน จึงพลีเอามากิน
จอกหนึง่ กินเช้ าเย็นกินได้ ๗ วันแล้ วจึงกินยารุเสีย
ยารุ เอาเปลือกสะท้ อน ๑ เปลือกราชพฤกษ์ ๑ เปลือกสน ๑ มะดันทัง้ ๕ นํ ้ามะนาว ๑ ยาทังนี ้ ้ตําเอาสิ่ง
ละทะนาน เอามะพร้ าวไฟ ๓ ลูกเอาซีกข้ างหัว ขูดคันเอากะทิ้ คลุ กี าร ๘กัน เขาหุงให้ คงแต่นํ ้ามันแล้ วจึงเอาลูกสลอด
7

๑๐๘ เม็ด เอาเม็ดละซีก แล้ วจึงเอาทอดลงในนํ ้ามันทอดให้ เกรี ยมแล้ ว จึงบดใส่ลงในที่หงุ นันให้ ้ กินแต่ช้อนหอยมุก
๑ ลงสิ ้นเชิงแล แล้ วเว้ นเสีย ๗ วัน จึงให้ กินยานํ ้ามัน ๑ ถ้ ามิฟังจึงแต่งยาขนานนี ้ เอามหาหิงคุ์ ๑ ลําพัน ๒ ราก
เจตมูล ๓ ลูกผักชี ๔ สะควย ๕ โกฐสอ ๖ พริ กไทย ๗ ลูกมะตูมอ่อน ๘ ลูกช้ าพลู ๙ ขิง ๑๐ สมอเทศ ๑๑ เทียน
ดํา ๑๒ แก่นบุนนาค ๑๓ เปล้ าน้ อย ๑๔ รากทนดี ๑๕ ยาทังนี ้ ้ตําผงละลายนํ ้ากิน ๑ สลึง กินทวีไปจนถึง ๑ บาท
แล้ วกลับถอยกินลงไปใหม่เล่า แก้ ลมกระษัยทง ๓๒ จําพวก แก้ ลมกายะดูมมันขึ ้นแต่ปลายเท้ าถึงกระหม่อมนันให้ ้
ตีนมือสัน่ ให้ ตีนมือตาย ตายไปทังตั ้ ว แก้ ลมป่ วง แก้ ริดสีดวง ลมพิษให้ เป็ นทังตั
้ วเสียดสีข้าง ยานี ้ชื่อนารายณ์พงั
ค่าย แลตีคา่ ไว้ ๑ ชัง่ ทองหนึง่ แล ฯ๛
ยาแก้ กระษัยดานขนานหนึง่ เอาขิง ๑ เปลือกหอยขม หอยแครง ตาไม้ ไผ่ ๑ เบี ้ยจัน่ ๑ ยาทังนี ้ ้เอาเท่ากัน
บดลายนํ ้ามันยางกินเท่าลูกพุทรา กินเช้ าเช้ าหายแล ยานี ้ตีคา่ ไว้ ๑ ตําลึงทองแล ๚๛
ทีนีจ้ ักล่าวกระษั ยกล่อนมี ๔ ประการคือ กระษัยดิน ๑ กระษัยนํ ้า ๑ กระษัยลม ๑ กระษัยไฟ ๑ คือ
กระษัยดินนันมั ้ นเกิดเพื่อ ๙ปฐวีธาตุ คือลมกล่อนนันตั
8 ้ งเป็
้ นก้ อนอยู่ตามหัวเหน่าก็ดี ลงฝั กก็ดี เสียดข้ างถึงหัวอก
เส้ นมันแทงเมื่อใดมันให้ โทษ ๑๑ ประการ มันให้ เจ็บเสียดให้ เป็ นพรรดึก ให้ เป็ นก้ อนอยู่ในท้ อง ให้ เจ็บทัว่ สรรพางค์
ตัวให้ สะเออะตีน สะเออะมือตาย ให้ เมื่อยขบ ขัดหัวเหน่า ขัดโพก แลให้ ตึงลงไปสองราวข้ างแลทวารหนัก-เบา
ให้ เจ็บศีรษะ ให้ วิงเวียนหน้ าตา ให้ หตู งึ ให้ ท้องขึ ้นท้ องพองกินอาหารไม่มีรส โรคทังนี
้ ้เกิดเพื่อเสมหะแห่งนอกใสมัก
เกิดเป็ นพรรดึก ลางทีเมื่อจะเป็ นมันให้ ร้อนหนาว มักอยากเปรี ย้ วอยากหวาน อยากอย่างนี ้ชอบที่แห่งโรค เป็ นอย่าง
นี ้บุรุษสตรี ก็เหมือนกัน

๘
คลุกเคล้ าให้ เข้ ากัน
๙
เพราะ
 ๑๙

กระษัยกล่อนจําพวกนี ้เกิดเพื่อเส้ นและอุจจาระพรรดึกแล ถ้ าจะแก้ เอาสะค้ าน ๑ ว่านนํ ้า ๑ ผักแพ้ วแดง ๑

ยาดํา ๑ มหาหิงคุ์ ๑ โกฐสอ ๑ โกฐพุงปลา ๑ โกฐจุลาลําพา ๑ กัญชา ๑ ชะเอมเทศ ๑ ดีปลี ๑ แกนแสมทะเล ๑
รากเจตมูล ๑ หัวดองดึง ๑ ยาทังนี ้ ้เอาเสมอภาค พริ กไทยเท่ายาทังหลาย
้ ตําเป็ นผงละลาย ๑ สลึง กินยานี ้ ๗ วัน
กินยารุเสียที ๑ แล้ วจึงทํายานี ้กินต่อไป เอาลูกจันทน์ ๑ กระวาน ๑ กานพลู ๑ สะมุลแว้ ง ๑ เทียนดํา ๑ ผักแพ้ ว
แดง ๑ รากเจตมูล ๑ ดีปลี ๑ ขิงแห้ ง ๑ กระเทียม ๑ หัวบุก ๑ หัวกลอย ๑ หัวกะดาดทัง้ ๒ ยาทังนี ้ ้เอาสิ่งละ ๑
บาท พริ กไทย ๕ ตําลึง การบูน ๒ บาท ตําเป็ นผงละลายนํ ้าร้ อน นํ ้าผึ ้งผสม นํ ้าส้ มสายชูก็ได้ แล ๚๛
กระษัยนํ ้านันมั
้ นเกิดเพื่อกล่อนนํ ้า คือโลหิต ๑ นํ ้ากระดูกแพะ ๑ กระดูกเสือ ๑ ยาทังนี ้ ้ตําแต่พอปอบๆ
แล้ วจึงเอาห่อทําแช่เหล้ า ๔ ทะนาน ฝั งข้ าวเปลือกไว้ ๗ วัน แล้ วจึงกินด้ วยนํ ้าชา ๑ กินเช้ าเย็นทุกวันหายแล ๚๛
อันว่ากระษัยเชือกควาย ๑๐นันมั
9 ้ นกลายเป็ นกระษัยปลาไหล ๑๑หางมันย้ อนเอาหัวเหน่าและทวารหนัก-เบา
10

มันก็ให้ ขดั หนัก-เบา เบานันเหลื ้ องดัง่ นํ ้าขมิ ้น ลางทีแดงดัง่ นํ ้าฝาง ข้ างขึ ้นมันดําเหมือนกันชันนันแล
้ ตัวมันขึ ้นไป
ตามลําไส้ หัวมันถึงชายตับแลชายกะเพาะ อาหารนันครั ้ น้ กินอาหารลงไปทีไรมันอ้ าปากรับเอาอาหารทุกที ถ้ ามิได้
กินอาหารก็ใส่เอาชายตับชายม้ ามมันให้ เจ็บปวดยิ่งนัก ลางทีให้ เมื่อยขบตามกระดูกทุกข้ อทุกลําให้ ขนลุกขนชันดังไข้
จับ ครัน้ ได้ กินอาหารเข้ าไปมันค่อยสงบลง สิ ้นอาหารแล้ วมันก้ เป็ นไปดังเก่าแล ถ้ าจะแก้ ท่านให้ เอาผักเป็ ดกลันใจ ้
เด็ดเต็มกํามือ กลันใจตั ้ ดหัวตัดท้ ายเสียแล้ วจึงเอาพริ ก ๗ ขิง ๗ กระชาย ๗ กระทือ ๗ ไพล ๗ หอม ๗ กระเทียม
๗ ขมิ ้นอ้ อย ๗ ผิวมะกรูดลูก ๑ ตําลายมูตรเจ้ าตัวให้ กินถ้ วยแกง ๑ ให้ กิน ๓ เวลาจําเพาะให้ กินแต่วนั ดับแล ๚๛
แล้ ว จึ ง กิ น ยาประจุเ สี ย ยาประจุเ อาพริ ก ไทย ๑ บาท ยาดํ า ๑ บาท ขิ ง แห้ ง ๑ บาท ดี ป ลี ๑ บาท
กระเทียมสด ๑ บาท มหาหิงคุ์ ๑ บาท การบูน ๑ บาท กานพลู ๑ บาท รงทองนันมาตํ ้ าเป็ นผงแล้ ว เอานํ ้ามะกรู ด
ใส่ลงเคล้ าแต่พอปั น้ ใด จึงห่อใบบัวหลวงให้ ได้ ๗ ชันแล้ ้ วปิ ง้ ไฟให้ เกรี ยมแล้ ว เอามาชัง่ หนัก ๑ตําลึง ๒ บาท แล้ วเอา
นํ ้าส้ มมะขามเปี ยกเป็ นกระสายบด ถ้ าธาตุหนักกิน ๒ สลึง ถ้ าธาตุเบากิน ๑ สลึง ลงสะดวกดีนกั แล ฯ๛
นิ่งให้ รุด้วยยาแกง เอาหัวข่าสด ๓ ตําลึง ใบว่านหางช้ าง ๘ ใบ พริ ก ๑ ขิง ๑ ข่า ๑ กระชาย ๑ หอม ๑
กระเทียม ๑ กระทือ ๑ ไพล ๑ ขมิ ้นอ้ อย ๑ ยาทังนี ้ ้เอาสิง่ ละ ๗ เอาปลาไหลย่างตัว ๑ แกงใส่กะปิ ปลาร้ าให้ อร่อยดี
เอาใบปี กนาคราชหัน่ ใสเป็ นฝั กกับผิวมะกรูดด้ วยกันให้ ได้ ถ้วยแกง ๑ กินลงจนเสลดกระษัยขาด ท่อนน้ อยท่อนใหญ่
ดุจโลหิตออกมาหายแล ๚๛

๑๐
น่าจะเป็ นกระษัยเชือก หรื อกระษัยลิ ้นควาย กระษัยเชือก คือโรคกระษัยเกิดจากลมในร่ างกายรวมตัวกันแน่นแข็งเหมือน
แท่งเหล็ก เริ่ มจากท้ องน้ อยขึ ้นไปถึงหัวใจ มีอาการทําให้ เส้ นท้ องตึง จุกเสียดตามชายโครง อุจจาระผูก ปั สสาวะขัด เบื่ออาหาร พิษของ
โรคทําให้ เป็ นไข้ จบั เป็ นเวลา มีอาการสะท้ านร้ อนสะท้ านหนาว ฯลฯ เป็ นต้ น
ส่วนกระษัยลิ ้นควายคือ โรคกระษัยเกิดจากโลหิตจับตัวเป็ นก้ อนลิ่ม ติดอยูท่ ี่ชายตับทําให้ ตบั แข็ง ยื่นยาวออกมาทางชายโครง
ด้ านข้ างขวาลักษณะเหมือนลิ ้นกระบือ พิษของโรคทําให้ มีไข้ ตัวร้ อน จับเป็ นเวลา มีอาการจุกแน่นในอก บริ โภคอาหารไม่ได้ นอนไม่หลับ
เป็ นนิจ ทําให้ ร่างกายซูบผอม หากเป็ นติดต่อกันนานวัน พิษของโรคจะซึมเข้ าไปในลําไส้ ใหญ่ ไส้ น้อย ทําให้ ไส้ พองท้ องใหญ่ ได้ ชื่อว่า
มานกระษัย ฯลฯ เป็ นต้ น
๑๑
โรคกระษัยเกิดในกระเพาะอาหาร ลําไส้ และเลยเข้ าไปถึงตับและม้ าม ทําให้ ขัดปั สสาวะ อุจจาระ มีอาการเมื่อยปวดตาม
ข้ อกระดูก เป็ นต้ น
 ๒๐

อันว่ากระษัยปลาหมอ ๑๒มันเกิดเพราะโลหิตมันเสีย มันจึงประมอนกันเข้ าเป็ นอุบตั ิเกิดขึ ้นเป็ นตัว ดุจปลา

11

หมอมีจิตวิญญาณขึ ้นในลําไส้ ถ้ าข้ างขึ ้นหัวมันขึ ้นมากนัก มากัดเอาชายตับชายปวด ถ้ าข้ างแรมก็กลับเอาหัวลงไป

ข้ างหัวเหน่า ลางทีมนั ตัวเดียว ลางทีเป็ น ๒ตัว ๔ ตัว ๙ ตัว ๑๐ ตัว ก็มีเมื่อแกมันกินอยูใ่ นทองดุจดังปลาหมออยู่
โพรงคนผู้นนั ้ เจ็บปวดเวทนาเป็ นกําลังยิ่งนัก ให้ ร้องดุจขาดใจตาย ถ้ าข้ างขึ ้นมันจุกแดกในอกเป็ นกําลํา ถ้ าข้ างแรม
มันให้ ขดั อุจจาระ ปั สสาวะ มันให้ ปวดดิ ้นไปร้ องอยู่ ๓ เดือนคนผู้นนตายแล
ั้
ถ้ าจะแก้ แก้ เสียแต่ออ่ นๆ ท่านให้ เอายากระษัยปลาไหลนันทํ ้ ากิน ยาข้ าวต้ นจันทน์แดงดูควรเถิด ถ้ ามิฟัง
จึงแต่งยานี ้กิน เอาปลาหมอทังเกล็ ้ ดมา ๓ ตัว เอายางสลัดได ทานแล้ วปิ ง้ ไฟให้ ทวน ๓ หน แล้ วให้ แต่งพริ ก ๑ ขิง
๑ เหมือนกันปลาหมอตําทังเกล็ ้ ด ทําเป็ นแกง ยาทัง้ ๓ ประการนี ้ ถ้ าเป็ นประการหนึ่งก็ดี ทัง้ ๓ ประการก็ดีชื่อว่า
กระษัยเลือด ๑๓ ถ้ าผู้หญิงมันตังใต้
12 ้ สะดือลงไป ๓ นิ ้วเท่าลูกไข่ไก่ไข่เป็ ด ถ้ าผู้ชายมันตังเนื
้ ้อสะดือ ๓ นิ ้ว มันให้ ปวด
ขบเอาดังจะขาดใจตาย ลางทีมนั ลามขึ ้นไปถึงยอดอก ดุจเป็ นฝี มะเร็ งทรวงแลฝี ปลวก ถ้ าจะแก้ ให้ เอาแก่นขี ้เหล็ก ๑
บาท แก่นแสมทัง้ ๒ สิง่ ละ ๑ ตําลึง ระยอม ๑ ตําลึง กานพลู ๑ ตําลึง รากเจตมูล ๑ ตําลึง รากส้ มกุ้ง ๑ ตําลึง ผัก
เป็ ดแดง ๒ บาท รากพันงูแดง ๒ บาท หัศคุณเทศ ๒ บาท ปูนขาว ๑ บาท พริ กกล่อน ๑ บาท ขิงแห้ ง ๑ บาท ดีปลี
๑ บาท ผิวมะกรูด ๑ บาท ยาทังนี ้ ้ดองด้ วยเหล้ า ๓ ทะนานให้ กินถ้ วยชาหนึ่ง กินไปเจ็ดวันกินยารุ เสีย ยารุ ขนานนี ้
อาจสามารถที่จะแก้ กระษัยโลหิตได้ แล ๚๛
แก้ จกุ ในอก แก้ ร้อน แก้ กระหายนํ ้า ยาแก้ กล่อนไปมันให้ ร้อนท้ องร้ อนหลัง เอาแกนแสมทะเล ๑ บาท ขิง
๑ บาท ดีปลี ๑ บาท ลูกจันทน์ ๑ บาท กานพลู ๑ บาท พริ กไทย ๑ ตําลึง ๑ บาท ตําผงละลายนํ ้ากินแก้ กระษัยแล
กิน ๗ วัน แล้ วจึงกินยาประจุเสีย แล้ วจึงแต่งยานี ้กินต่อไป เอาแกนขี ้เหล็ก ๑ ตําลึง แก่นมะหาด ๑ ตําลึง ๒ บาท
แก่นแสมสาร ๔ ตําลึง ๒ บาท แก่นมะเกลือ ๕ ตําลึง ๒ บาท สักขี ๑ ตึง ๑ บาท กระเทียม ๑ ตําลึง ๒ บาท ราก
โคกกระออม ๑ ตําลึง ๑ บาท รากชะพลู ๒ ตําลึง ๒ บาท รากเจตมูล ๒ ตําลึง ๒ บาท รากตองแตก ๕ ตําลึง ราก
ผักเสี ้ยนไทย ๓ ตําลึง รากผักเสี ้ยนผี ๓ บาท รากทองปาดาน ๓ บาท รากส้ มกุ้งทัง้ ๒ ๓ บาท ยาข้ าวเย็นจีน ๗
ตําลึง ๒ บาท ยาข้ าวเย็นเหนือ ๗ ตําลึง ๒ บาท ถ้ าจะดอง ดองด้ วยเหล้ าใส่เหล้ าแต่พอท่วมยาเถิด ถ้ าจะต้ มใสนํ ้า
ให้ มาก ถ้ าจะตําผงเอามหาหิงคุ์แทรก ๑ สลึง ๑ เฟื อ้ ง ลูกจันทน์ ๑ บาท ดีปลี ๑ บาท กระเทียม ๑ บาท พริ กไทย
๑ บาท เกลือแต่พอรํ าหัดเข้ าด้ วยกัน เมื่อจะกินให้ ตงขวั
ั ้ ญข้ าว เทียน ๓ เล่ม มะพร้ าวอ่อนลูก ๑ เงิน ๑ บาท ขนม
เล็กน้ อยบูชาจึงกิน ถ้ าดองเอาทองผูกคอหม้ อ ๑ บาท ฝั งข้ าวเปลือกไว้ ๓ วันจึงกินเถิดวิเศษนักแล ท่านตีคา่ ไว้ ๑ ชัง่
หนึง่ แล ๚๛
อันว่ากระษัยกล่อนอันเกิดเพื่อลมนัน้ ลมกระษัยจําพวกหนึ่ง เมื่อกําเริ บข้ างขึ ้นข้ างแรมคลายเย็นคํ่าลง
คลายเหมือนคนดี ถ้ าจะเป็ นขึ ้นมานันก็ ้ จุกขึ ้นมาแล้ วมันก็ตอดขบเอาในอกให้ อกเย็นเป็ นนํ ้า แล้ วก็ให้ ปวดขบยิ่งนัก
แต่วา่ กินอาหารลงไปมันค่อยสงบลงสะน้ อยแล ถ้ าจะแก้ ให้ เอายากระษัยลมที่กล่าวมาแต่หลังนันมาแก่ ้ เถิด ๚๛

๑๒
โรคกระษั ยเกิดในลําไส้ ท้ องน้ อย และเข้ าไปถึงตับ ม้ าม ปอด ทําให้ มีอาการจุกแน่น ขัดปั สสาวะ อุจจาระเกิ ดความ
เจ็บปวดอย่างทรมาน ฯลฯ เป็ นต้ น
๑๓
โรคกระษัยเกิดจากโลหิตในร่ างกายรวมตัวแข็งเป็ นก้ อนอยู่ในท้ อง ทําให้ เจ็บปวด ตาเหลือง ซูบผอม หน้ าซีดเผือด อีก
อาการหนึ่งก้ อนเลือดอาจติดอยูต่ ามกระดูกสันหลัง ท้ องน้ อย หน้ าอก เป็ นมากเข้ าอาจกลายเป็ นมานเลือด อาการของโรคกระษัยเลือดจะ
คล้ ายกับ กระษัยกล่อน
 ๒๑

อันว่ากระษัยเถา ๑๔นันเกิ
13 ้ ดเพื่อลมปั ตตะคาด มันเข้ าในลําเส้ นมันให้ เส้ นพองขึ ้นเท่าขาเท่าแขนขวางอยู่หวั
เหน่าจนเกลียวข้ าง ถ้ าผู้ชายมันขึ ้นข้ างขวา ถ้ าผู้หญิงมันขึ ้นซ้ าย มันเสียดมาตามชายโครงถึงยอกอก มันก็ให้ ปวด
ขมเอาในอกเสียดตลอดคอ ลางทีมนั ให้ อาเจียนนํ ้าลาย ถ้ ารากออกมาทีปวดขบก็คอ่ ยสงบลงสะน้ อยดุจดังผีปลอก
ฝี มะเร็ งทรวง ผิดกันแต่ที่เป็ นนํ ้ามูตร ถ้ าเป็ นกระษัยนํ ้ามูตรแดงแต่ว่าตีนอยู่ข้างเหลืองอยู่สกั น้ อย เอาถ้ วยรอไว้ เมื่อ
เอาไว้ ให้ นานมันนอนลงอยู่ที่ก้นถ้ วยนันดั ้ งปูนกินหมากแล ถ้ าฝี มันดําไปแลโรคอันนี ้มันเป็ นเพราะกินข้ าวของหวาน
นักจึงเป็ นแต่เป็ นๆ หายๆ ประมาณ ๑๑ ปี ๑๒ ปี จะเป็ นมานกระษัยรักษาไม่ได้ ถ้ าจะแก้ ได้ แต่ยงั อ่อนๆ อยู่นนั ้ ท่าน
ให้ ชําระด้ วยยาเป็ นจะลมรมอันอยูข่ ้ างต้ นนันกิ ้ นวันเว้ นไป ๕ วันจึงกินยาทีหนึง่ แล้ วจึงกินยาอันชื่อนารายณ์พงั ค่าย ๕
วัน กินยาชําระทีหนึง่ แล้ วให้ ทํายานี ้กินเพลาเย็นท่านให้ เอาจิงจ้ อ ๒ ตําลึง รากต้ องแตก ๑ ตําลึง ๒ บาท สมอไทย
๑ ตําลึง ๒ บาท รากเจตมูล ๑ ตําลึง ๑ บาท หัศคุณเทศ ๒ บาท ลูกจันทน์เทศ ๑ บาท เทียนดํา ๑ บาท เทียนแดง
๑ บาท เทียนตาตัก๊ แตน ๑ บาท โกฐสอ ๑ บาท โกฐเขมา ๑ บาท โกฐก้ านพร้ าว ๑ บาท ยาดํา ๑ บาท มหาหิงคุ์
๑ บาท กานพลู ๑ บาท ดีปลี ๑ บาท การบูน ๑ บาท พริ กไทย ๑ตําลึง ๑ บาท ๒ สลึง ตําผงละลายนํ ้าผึ ้งก็ได้ นํ ้า
มะกรูด นํ ้ามะงัว่ มะนาวก็ได้ แก้ สารพัดกระษัยสารพัดโรคทัวปวงแล ้ ยานี ้ชื่อว่าดาวดึงสา พระอินทร์ เธอให้ ไว้ เป็ น
ทานแก่คนทังหลาย ้ ท่านตีคา่ ไว้ แสนตําลึงทองแล ๚๛
แล้ วจึงแต่งยานี ้ให้ กิน เอามะกรูด ๗ ลูก มะนาว ๗ ลูก ขิง ๗ ชิ ้น ดีปลี ๗ ดอก กระทือ ๗ หัว พริ กไทย ๑
บาท ไพล ๑ บาท สารส้ ม ๑ บาท ดินประสิวขาว ๑ บาท ๒ สลึง เกลือกํามือ๑ ต้ ม ๓ เอา ๑ กินเย็นๆ ทุกวันเป็ น
ยาตัดรากกระษัยแล ๚๛
ยาแกงเนียน ยารุนี ้เอาเปลือกทองหลางทัง้ ๒ เปลือกมะรุม ๑ ใบสวาท ๑ ลูกคัดเค้ า ๑ เครื่ องยาทังนี ้ ้เอา
สิง่ ละ ๗ เอาปลาร้ าปลาช่อน ๗ ตัว ปลาดุกย่าง ๕ ตัว ทําเป็ นแกงยาจึงเอาใบสลอดกินลงเอาที่ใบอ่อนๆ นันเอมา ้ ๗
ใบหัน่ เป็ นผักใส่ลงในแกงยาให้ กินเถิดลงจนเสลดเขียวเหลืองออกสิ ้นหายแล ๚๛
อันหนึง่ ให้ รุด้วยยานี ้ กฤษณา ๑ กะลําพัก ๑ ขอนดอก ๑ ลูกจันทน์ ๑ ดอกจันทน์ ๑ กระวาน ๑ กานพลู
๑ เทียนดํา เทียนขาว เทียน(เยา)วพาณี ๑ เทียนข้ าวเปลือก ๑ โกฐสอ ๑ โกฐพุงปลา ๑ โกฐก้ านพร้ าว ๑ โกฐ
หัวบัว ๑ โกฐกระดูก ๑ ยาทังนี ้ ้เอาสิ่งละ ๑ สลึง ลูกสมอทัง้ ๓ เอาสิ่งละ ๒ สลึง เอาลูกสลอดปอกเปลือกแล้ วผ่า
เอาไส้ ในออกเสียแล้ วจึงเอายาข้ าวสุกห่อลูกสลอดให้ มิด แล้ วห่อผ่าขาวเอาขึ ้นต้ มให้ นํ ้าแห้ ง ๓ หน แล้ วจึงเอาขึ ้นตาก
แดดให้ แห้ ง แล้ วจึงต้ มใบไม้ เอาใบส้ มมะขาม ๑ ใบส้ มป่ อย ๑ เกลือ ๑ ต้ มให้ แห้ ง ๓ หน แล้ วเอาตากแดดให้ แห้ งจึง
เอาเท่ายาทังหลาย ้ ตําเป็ นผงละลายนํ ้าผึ ้งกิน ๕ กลําลง ๕ หน กินเท่าไหร่ ลงเท่านันแล้ ยานี ้มีคณ
ุ มากนักแก่โรค
ทังปวงวิ
้ เศษนักแล
ยาแก้ กระษัยเลือด เอาตรี กฏกุ ๑ แก่นแสมทัง้ ๒ หัศคุณทัง้ ๒ เจตมูล ๑ ฝั กส้ มป่ อยขาว ๑ ยาทังนี ้ ้สิ่งละ
๒ บาท สมุลแว้ ง ๑ ตําลึง ๒ บาท ลูกจันทน์ ๑ สลึง ดอกจันทน์ ๑ สลึง กานพลู ๑ สลึง ตําผงละลายนํ ้ากระเทียมก็
ได้ ปัน้ ก้ อนกินแก้ กระษัยจุกเสียด ถ้ าจะแก้ ลมอัปปะภาคลมราทยักษ์ ลมมหาสดมละลายนํ ้าขิง นํ ้าข่าตามแต่ละลาย
เถิด ห้ ามอยูแ่ ต่นํ ้ามะนาวแล ๚๛
โกฐสอ ๑ บาท อบเชยเทศ ๑ บาท จุกโรหิณี ๑ บาท กฤษณา ๑ บาท กะลําพัก ๑ บาท แห้ วหมู ๑ บาท
ลูกกะดอม ๑ บาท จันทนา ๑ บาท ลูกมะแว้ ง ๑ บาท สมอทัง้ ๓ สิง่ ละ ๑ บาท บอรเพ็ด ๑ บาท พริ ก ๗ ขิง ๗ ข่า

๑๔
เกิดเป็ นลมขึ ้นในกายอย่างต่อเนื่อง เสียดไปตามชายโครงถึงยอดอก เสียวตลอดขึน้ ไปถึงลําคอ ทําให้ เจ็บปวดแน่นในอก
กระทบไปถึงระบบขับถ่าย ทําให้ มีนํ ้าปั สสาวะขุ่นเป็ นตะกอน ฯลฯ เป็ นต้ น
 ๒๒

๑ กระชาย ๑ ไพล ๑ กระทือ ๑ ชะพลู ๑ ดีปลี ๗ กรุงเขมา ๑ แฝกหอม ๑ เม็ดพันธุ์ผกั กาด ๑ จันทน์ทงั ้ ๒ ขอน
ดอก ๑ ชะรูด ๑ เอาสิง่ ละบาทต้ มแก้ ไข้ ทงปวง ั้ ๚๛
ไม้ ประดู่ ๑ ไม้ ฉําฉา ๑ หญ้ าแพรก ๑ ขี ้วัว ๑ ๚๛ ปูนขาว ๑ กระเทียม ๑ หญ้ าสูบ ๑ นํ ้ามันกาด ๑
หญ้ าขี ้กลาก ๚๛
ยากระษัย เอากระดูกความเผือก ๑ ๑๐ บาท แก่นลัน่ ทม ๑๐ บาท แก่นขี ้เหล็ก ๑๐ บาท แสมสาร ๑๐
บาท ฝั กราชพฤกษ์ ๑๐ บาท ไพล ๑๐ บาท คา ๑๐ บาท ขิง ๑๐ บาท พริ กไทย ๑๐ บาท ใบมะกา ๒๐ บาท
ยาดํา ๒๐ บาท ๚๛
วิ�ฺญาณทุกขํ สงฺขารา อนิจฺจํ พระคาถานี ้ท่านให้ ปลุกพูดคนไข้ ดูในก้ นขันถ้ าเห็นหนังอยู่มิตาย ถ้ าเห็น
นอนอยู่ ท่านว่าตายรักษาไม่ได้ แล ๚๛
สํโมหเนยฺย ฯ นี ้เสกนิ ้วมือ ฯ นโมตัด ฯ ตัดสาเกสี ฯ ยินถิง ๚๛ พระคาถาถอนหนาม
นาสะโจราปะสหันตินาเยติ สรรพอมิตเตมิตตานัง นพุพติ อิติปิโสภาวํ อิติปิสังภาเว อิติปิเสพาแวะ
ฯ พระคาถานี ้ภาวนาสุมไฟควายกันโจร ๚๛