Mika Monique Z.

Grantoza 2019-11756 October 14, 2019

ASPEKTO Mga Pagbabago, Patakaran at Polisiya Mga Personalidad Epekto sa Pamayanang Katutubo

POLITICS (Pamamahala)  mula sa mga barangay o sultanato na PAMAHALAANG SENTRAL  Binuklod ang mga
may kani-kaniyang pamamahala, Hari ng Espanya- nagmumula ang lahat ng utos at Pilipino sa isang
pinalitan ito at naging isang batas pamahalaan
 Haring Philip atbp.
pamahalaang sentralisado kung saan,  Laganap ang pang-
Consejo de Indias- katulong ng hari sa
may isang lupon lamang na sinusunod aabuso at katiwalian sa
pamamalakad ng kolonya
ang mga tao pamahalaan
 nagsasanib ang simbahang Katoliko at PAMAHALAANG KOLONYAL  Ang mga katutubo
ang pamahalaang sentral sa Gobernador Heneral- kinatawan ng Hari sa karamihan ay naging
pamamalakad ng bansa Pilipinas na nagpapatupad ng mga batas mula sa tagasunod na lamang at
hari ng Spain at viceroy ng Mexico, pinuno ng Royal kaunti lamang ang mga
PAMAHALAANG SENTRAL Audencia at puno ng hukbong sandatahan may hawak na titulo sa
(Hari ng Espanya, Consejo de Indias)  Miguel Lopez de Legazpi(unang pamahalaan.
gobernador heneral sa Pilipinas)  Ang mga katutubo ay
PAMAHALAANG KOLONYAL Royal Audencia- korte suprema ng pamahalaang
walang kapangyarihan
(Gobernador Heneral, Royal Audencia) kolonyal at tagapayo ng gobernador heneral
Visitador- lihim na kinatawan na ipinapadala ng
laban sa mga kastila
hari ng Spain na nagsisiyasat ng mga gawain ng
PAMAHALAANG LOKAL mga opisyal ng kolonya
(alcalde, coregidor, konsehal, gobernadorcillo, Arsobispo ng Maynila- tagapamahala ng kolonya
cabeza de barangay) kung walang gobernador heneral , tagapagtalaga
Panlalawigan ng mga obispo at kura paroka at namamahala sa
Alcaldia- mga lalawigang payapa o kumilala sa mga halalang lokal, edukasyon, at koleksyon ng
pamahalaang Kastila buwis
Corregimiento- mga lalawigang hindi pa PAMAHALAANG LOKAL
lubusang nasasakop ng Kastila Alcalde- naniningil ng buwis, nagpapanatili ng
Ayuntamiento(Lungsod)- binubuo ng kapayapaan at nagpapahintulot ng kalakalan sa
lalawigan
malalaking pueblo, sentro ng
Coregidor- naniningil ng buwis, nagpapanatili ng
pulitika, kultura at kalakalan kapayapaan, nagpapahintulot ng kalakalan at
Pueblo- pinakamataas na posisyon na pwedeng sumusupil sa mga naghihimagsik
pamunuan ng isang Regidores (konsehal)- naniningil ng buwis ,
Barangay o Barrio nagpapanatili ng kapayapaan at nagpapahintulot
ng kalakalan sa ayuntamiento
Gobernadorcillo- naniningil ng buwis at
nagpapanatili ng kapayapaan sa isang pueblo
Cabeza de barangay- naniningil ng buwis at
nagpapatupad ng utos ng mga Kastila sa barangay
o barrio
ECONOMIC Encomienda- Ang mga lupaing ito ay
(Pangkabuhayan) pinapangasiwaan ng mga encomendero. Sa
panahong ito sapilitang pinagtrabaho ang mga
ninuno. Ang nakukuhang produkto o kalakal ay
dinadala sa Spain. Sapilitan ding pinagbabayad
ang ating mga ninuno ng buwis o tributo.
Hacienda- Sa halip na palay ang itinatanim sa
mga lupaing agrikultural ng mga katutubo, mga
produktong tulad ng tabako, niyog, at tubo ang
ipinalit ng mga Espanyol.
Kalakalang Galyon- kalakalan sa pagitan ng
Maynila at Acapulco sa Mexico. Ang kalakalang
ito ay monopolyo ng mga Espanyol ng naging
daan upang magkaroon ang kanilang bansang
dagdag na yaman.
Pagbabago sa Sistema ng Agrikultura
-noon and mg katutubo ay nagsasaka para
lamang sa pagkain ng lahat at upang
ipangkalakal sa mga dumadayo
- ito ay nagbago dahil sapilitang pinagtatrabaho
ang mga katutubo sa taniman upang magtanim
ng mga produktong ipangkakalakal ng mg
Espanyol
Pagtatag ng mga Bagong Kompanya/Industriya
Pagbubuwis- maliban sa sapilitang
pagtatrabaho, ang mga katutubo ay
pinagpapayad rin ng buwis mula sa kanilang
pinagtrabahuhan sa anyo ng pera o produkto
Monopolyo ng Tabako- ito ay itinatag upang
madagdagan ang kita ng pamahalaan at hindi na
ito umasa sa Mexico
Gobernador Heneral Jose Basco y Vargas
 Nagtatag ng monopoly ng tabako
Mga kasali sa Kalakalang Galyon:
1. gobernador-heneral
2. mga prayle
3. miyembro ng Royal Audencia
4. mga inulila ng mga Kastila
5. mga kaibigan ng mga opisyal
 boleta- tawag sa tiket para makakuha
ng puwesto sa loob ng galyon para sa
kanilang mga kalakal. Ang mga nais
makasali sa kalakalang galyon ay dapat sanhi upang mabuksan ang
na bumili ng boleta.
Haring Ferdinand VII
 bumuwag sa kalakalang galyon noong -
1813 dahil sa naganap na katiwalian at nakapagpagawa ng kalsada,
pang-aabuso nito
POLO Y SERVICIO
 pinilit ang lahat ng mga kalalakihang
may gulang na 16 hanggang 60 na
maglingkod sa pamahalaan sa loob na nakadagdag sa pananalapi ng
40 araw sa isang taon
polista- tawag sa mga kalahok sa polo
TRIBUTO
 mga taong maaaring di magbayad ng
tributo:
 Kastilang dito nakatira sa
Pilipinas
 mga prayle
 mga inulila ng mga opisyales
na Kastila
 mga cabeza de barangay
 Principalia
 mga tapat na katutubong
sundalo
 mga matatandang may edad
na animnapu (60)
- umunlad ang agrikultura ng
bansa at natuto ang mga tao ng
pagtatanim ng mga sangkap sa
pagkain
- nagkaroon ng mga plantasyon,
binigyang-halaga ang paggamit
ng kalabaw sa pagtatanim
- lumaganap ang monopolyo ng
tabako, at lumago ang
agricultural na produkto at
nakilala ang Pilipinas ng mga
mangangalakal na Europeo na
malayang kalakalan sa pagitan ng
Ingles at Pilipino
ang pamahalan ay
gusali, tulay at nakapagpalagay
ng karagdagang ilaw sa mga
bayan
- malaking kita ng pamahalaan ay
bansa
- naabuso ang kalagayan ng ating
mga ninuno at sapilitang
nagtatrabaho at pinagbabayad ng
mahal na buwis
- bumaba ang produksyon ng
pagkain dahil sa kapabayaan at
pokus sa produktong
pangkalakalan
- hindi sila makakain ng maayos
at kalupitan din lamang ang
kanilang naranasan sa mga
Espanyol.
- dahil sa kalakalang Galyon
umunlad ang Maynila
SOCIAL (Panlipunan) REDUCCION- panukala ng mga prayle na tipunin Tatlong uring Panlipunan  ang mga katutubo ay
ang mga katutubo sa isang lugar  peninsulares- mga Espanyol na nasa pinakamababang uri
 Hindi tugma sa pamumuhay ng ating ipinanganak sa Espanya na sa lipunan
mga ninuno ang bagong sistema ng naninirahan sa Pilipinas  nanibago ang mga
pamayanan  insulares- mga Espanyol na katutubo sa bagong
Ang istruktura ng lipunan ay naglalagay sa mga ipinanganak at ninirahan sa Pilipinas sistema at istruktura ng
expanyol sa pinakamataas na bahagi at ang mga  Indio- mga katutubo pamayanan
Pilipino ay nasa ilalim. Dalawang pangunahing pangkat panlipunan  tayo ay nagmistulang
 Ang sentro ng pamayanan ay  principalia- mayayamang nagmamay- mga alipin at bobo sa
napapaligiran ng mga bahay ng mga ari ng lupain; mga guro; mga lokal na lipunan
Espanyol. Susunod naman ang mga opisyal; mga inapo ng mga datu at  ang mga kastila ay angat
bahay ng mga principalia (mga maharlika. sa lipunan at higit na
hacenderos, propesyunal, at mga dating  karaniwang tao- manggagawa at nakakalamang sa lahat ng
pinunong katutubo) na bahagi ng magsasaka aspeto ng pamumuhay
pagpapatupad ng patakarang kolonyal.  Lahing mestizo- lahing bunga ng pag-  ang mataas na pagtingin
aasawahan ng katutubo, Tsino at sa kababaihan ay nabago
Espanyol
 Cacique- mayayamang nagmamay-ari
ng malalaking hacienda
CULTURAL Malaki ang dalang pagbabago ng mga Espanyol Kilalang tao sa Larangan ng Panitikan - maraming Pilipino ang
(Pangkalinangan) sa katutubong kultura tulad ng pagpapalit ng - Jose Dela Cruz- HUSENG SISIW hindi nagbago ng
pangalan ng mga tao, pag-aasawa, pagkakaayos - Francisco Baltazar- FLORANTE AT pangalan. Sa halip
ng mga tirahan sa paligid ng plasa, mga piyesta LAURA gumamit sila ng mga
at iba pang katutubong ritwal, mga uri ng - Modesto Castro- URBANA AT FELISA pangalang tulad ng
libangan, mga kasuotan at palamuti sa katawan, - Pedro Bukaneg- BIAG NI LAM-ANG Magiting, Magtanggol,
istilo ng mga bahay, sining ng pag pipinta at Kilalang tao sa Larangan ng Pagpipinta at Bayani, Dimagiba,
pag-ukit, relihiyon, at edukasyon. Eskultura Dimalanta, Gatbonton,
SA PAMILYA - Juan Luna- Spolarium Gatmaitan at iba pa.
- Ang pamilya ang naging isang yunit ng lipunan. - Felix Resureccion Hidalgo- Dibuho - pagtatak ng epekto ng
Sama-sama silang nagsisimba tuwing araw ng - Romualdo Teodoro de Jesus- mga kolonyalismo ay
linggo. Sama-sama rin silang nagdarasal ng imahen sa simbahan mentalidad na mas
rosary at orasyon sa ganap na ika-6 ng gabi. nakakalamang ang mga
SA KABABAIHAN Kastila
- Ang mga kababaihan ay dapat nasa loob - ang ugali ng paghahanda
lamang ng bahay o paaralan. Ang mga dalaga ay para sa piyesta kahit na
kailangang maging mahinhin at mayumi sa kilos mabaon pa sa utang ay
at sa salita gaya ng isang birhen. naipamana sa susunod
SA SINING AT PANITIKAN SENAKULO – na henerasyon
pagsasadula ng mga pangyayari sa - Pagiging kimi at sunud-
pagpapakasakit ni Hesus Kadalasan ginaganap sa sunuran sa awtoridad
 lansangan o sa bakuran ng simbahan. - Paniniwala sa paggawa
- Karamihan sa mga pagbabago sa kultura na para sa mahirap at
ay nakaugat sa relihiyon dapat ikahiya
- Pilipinong nagpabinyag sa relihiyon- - Nabawasan ang
tinuruan ng kagandahang asal, karapatan ng mga
pagpapakumbaba, takot sa Panginoon, kababaihan
aral tungkol sa kabilang buhay, at pag- - Ang pagpabaya sa wika at
aabuloy sa simbahan pagsusulat ng baybayin
- Ang mga sarswela o zarzuela ay dula na
may kasamang salita, awit, at sayaw.
Tulad ng mga epiko, meron silang korido
na tinatawag.
Ang may mga apelyidong Kristiyano ay pumili ng
pangalang Espanyol, karaniwa’y sa pangalan ng
santo. Halimbawa Santo Tomas, San Gregorio,
San Andres at iba pa.
TECHNOLOGICAL - Pinaunlad ng mga Espanyol ang - Si Rizal ay gumawa ng sistemang - natutunan pa rin ng
(Teknolohikal) agrikultura sa pamamagitan ng pang-agrikultura gamit ang mga marami ang ilang mas
pagpapagamit ng makabagong lupang kanyang binili at lumikha ng advanced na mga
makinarya sa pagsasaka sariling irigasyon para sa kanyang mga pamamaraan sa
- Pagpapabilis ng transportasyon ng mga taniman gamit ang konsepto agrikultura
produkto gamit ang mga tulay at kalsada ng gravity. - lumawig ang kaalaman
- Ang pagpapatayo ng imprastraktura ng - Nalimitihan sa mga elite, mestizos, at ng mga Pilipino sa agham
mga Kastila gaya ng mga gusali, iilang mga Pilipino ang pagkakataong at teknolohiya sa
simbahan, kalsada, at tulay ay makapag-aral. Naging pokus ng mga panahon ng mga Kastila.
nakapagbigay-daan upang maipasa ang ilustrado(mga nakapag-aral sa ibang - hindi ito naging sapat
ilang kaalaman sa arkitektura at bansa) sa kanilang pag-aaral ang upang maging progresibo
pagiinhinyero. medisina, biology, at pharmacy. Dahil ang agham at
- pagpapatayo ng mga ospital sa iba’t- sa dami ng likas na yaman ng bansa, teknolohiya sa bansa.
ibang panig ng bansa sa ilalim ng dumami rin ang mga botanists na - Walang masyado
pamumuno at superbisyon ng mga nakilala mula sa ating bansa. kaunlaran or kalinangan
relihiyosong orden na naging sentro ng sa teknolohiya sa
mga pananaliksik sa medisina. panahon ng mga
Espanyol dahil mas
nakapokus sila sa
pagpapayaman at hindi
sa pag-unlad natin
ENVIRONMENTAL - Ang mga ninuno noon ay may mataas na - May mga katutubo na nanatiling - Nagbago ang pag-uugali
(Pangkalikasan) respeto sa kalikasan dahil sinasamba nananampalataya sa kalikasan at ng mga tao at bumaba
nila ito. Sa paglaganap ng Kristiyanismo, nakatira sa mga kabundukan. ang pagpapahalaga sa
nabago ang sinasamba ng mga ninuno. - May mga Pilipinong mananaliksik at kalikasan.
- Ang mga kabundukan at gubat ay dalubhasa sa botany na nagpokus sa - Maraming gubat ang
ginawang patag upang gawing lupa para yamang-kalikasan ng bansa. nasira upang gawing
mapalawak ang sakahan at maparami patayuan ng mga gusali
ang produksyon ng kalakal.
- Maraming nabago sa istruktura at
kalikasan hatid ng pagpapatayo ng mga
gusali at bahay para sa mga Espanyol
- Malayang gumamit ang mga Espanyol ng
mga yamang- kalikasan sa Pilipinas
noong sakop nila tayo