Glavni sistem tkivne podudarnosti sadrži visoko polimorfne gene organizovane u klase

lokusa I, II i III. Ovi geni kodiraju receptore na površini ćelije koji imaju centralnu ulogu u
kontrolisanju imunološkog prepoznavanja i razlikovanja vlastitog od stranog, te stoga imaju
ulogu u odbacivanju presađenog tkiva, autoimunim reakcijama i imunom odgovoru na
infektivna oboljenja. MHC kompleks obuhvata veliku regiju ljudskog genoma (oko 0,1%),
sadrži oko 4 miliona baznih parova, te preko 200 kodirajućih lokusa. Istorijski, MHC je
podijeljen u 3 regije: u blizini telomere nalazi se 6 lokusa klase I gena (npr. A, B i C), slijede
geni klase III koji kodiraju neke komponente komplementa i 8 lokusa klase II (npr. DP, DQ i
DR) u centromeričnoj regiji (Beck i Trowsdale, 2000). Svaki lokus klase II sastoji se od većeg
broja kodirajućih gena.

Geni u okviru MHC kompleksa kodiraju proteine na površini ćelije (klasa I i II MHC
molekula) koji prezentiraju peptidne antigene T limfocitima. Proteini/receptori MHC klase I
različite su strukture od klase II i građeni su od dva polipeptidna lanca. Veliki, α lanac je
determinisan genima MHC klase I, dok je mali β2 mikroglobulinski lanac kodiran genima sa
petnaestog hromosoma. Klasa II je u potpunosti kodirana samo MHC genima, a sastoji se od
dva slična polipeptidna lanca α i β, koji mogu biti determinisani genima grupe DP, DQ ili DR,
što im daje veliku polimorfnost. U zdravom ljudskom organizmu molekule klase I mogu biti
nađene na skoro svim ćelijama, ali variraju u gustoći od ćelije do ćelije, dok su molekule klase
II ograničene u rasporedu i nalaze se na B limfocitima, fagocitima i povremeno na epitelnim
ćelijama i malom broju T ćelija (Klein, 1986). Obje klase receptora na površini ćelije formiraju
žlijeb (antigen-vezujuće mjesto) kojim vezuju (prepoznaju) strane antigene.

Zahvaljujući prezentaciji antigena, MHC molekule kontrolišu sve specifične imunološke

odgovore, kako ćelijski-posredovane, tako i one reakcije koje su posredovane antitijelima. Za
transplantacijsku reakciju mogu biti odgovorna oba navedena tipa specifičnog imunološkog
odgovora, te prema tome ova reakcija obuhvata antitijelima posredovano oštećenje,
oštećenje posredovano citotoksičnim T limfocitima i reakciju odgođene preosjetljivosti
(Jonjić, 2002).