‫د ُُرو ِد پاڪ ڪي فضيلت‬

‫جن ارشاد فرمايو‪ :‬جنهن مون تي هڪ‬ ‫نور مجسم‬

‫حضور اڪرم‪ِ ،‬‬ ‫صلَّى هللاُ تَعَ ٰالى َ‬
‫ع َل ۡي ِه َو ٰال ِٖه َو َ‬
‫سلَّ َم‬ ‫ِ‬ ‫َ‬
‫ڀيرو درود پاڪ پڙهيو هللا ڪريم ان تي ڏهه رحمتون نازل فرمائيندو آهي ۽ جنهن مون تي ڏهه‬
‫ڀيرا درود پاڪ پڙهيو هللا ڪريم ان تي سؤ رحمتون نازل فرمائيندو آهي ۽ جنهن مون تي سؤ ڀيرا‬
‫درود پاڪ پڙهيو هللا ڪريم انهي َء جي ٻنهي اکين جي وچ ۾ لکي ڇڏيندو آهي ته هي نفاق ۽ جهنم‬
‫جي باهه کان آزاد آهي ۽ انهي َء کي قيامت جي ڏينهن شهيدن سان گڏ رکندو۔ ( ُم ْع َجم‬
‫اَو َ‬
‫سط‪،۲۵۲/۵،‬حديث‪) ۲۷۳۵:‬‬

‫شعر‬

‫علَي ا ْل َحبِيب!‬
‫صلُّو ْا َ‬
‫صلي هللا عَلي ُم َحمد‬
‫َ‬‫َ‬
‫سننےسے پهلے‬
‫َاطر َبيان ُ‬ ‫َ‬ ‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو! ُح ُ‬
‫صو ِل ثواب ڪي خ ِ‬
‫َو َسلَّ َم’’نِـيَّةُ ْال ُم ٔو ِم ِن‬ ‫وا ِل ٖه‬ ‫ط ٰفے‬
‫ص َ‬
‫ّللا َعلَيه ٰ‬
‫صلَّي ٰ‬
‫رمان ُم ْ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ا َ ّچهي ا َ ّچهي نيتيں ڪر ليتے هيں۔ َف‬
‫(‪)1‬‬
‫ع َمل سے بهتر آهي۔‬ ‫سلمان ڪي نِيت اُس ڪے َ‬ ‫ع َم ِل ٖه‘‘ ُم َ‬ ‫خَـيـْ ٌر ِ ّم ْ‬
‫ـن َ‬
‫مسئله‪:‬نيڪ ۽ جائز ڪام ۾ ِجتني اَ ّچهي نيتيں ِزياده‪،‬اُتنا ثواب به ِزياده۔‬
‫سننے ڪي نيتيں‬
‫بَيان ُ‬
‫سنُوں گا٭ٹيڪ لگا ڪر‬ ‫نگاهيں نيچي ڪيے ُخوب ڪان لگاڪر بيان ُ‬
‫بيٹهنےڪے بجائے ِع ِلم ِدين ڪي تعظيم ڪي خاطر جهاں تڪ هوسڪادو زانو‬
‫الءجگه ڪشاده ڪروں گا‬ ‫سرڪ ڪر دوسرے جي ِ‬ ‫رورتا ً ِس َمٹ َ‬ ‫ض َ‬ ‫بيٹهوں گا ٭ َ‬
‫هورنے‪،‬جهڑڪنےاور اُلجهنےسےبچوں‬ ‫ِ‬ ‫٭دهڪاوغيره لگاتوصبرڪروں گا‪ُ ،‬گ‬
‫سن ڪر ثواب‬ ‫ب‪،‬ا ُ ْذڪ ُروا اللٰـه‪،‬تُوب ُْوا اِلَي اللٰـه وغيره ُ‬ ‫علَي ْال َح ِبي ِ‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫گا٭ َ‬
‫الء بُلند آواز سے جواب دوں گا‬ ‫ڪمانےاورصدا لگانے والوں ڪي دل ُجوئي جي ِ‬
‫صافَ َحه ۽ اِ ْن ِفرادي ڪوشش ڪروں‬ ‫س ََلم و ُم َ‬‫٭اجتماع ڪے بعد ُخود آگےبڑه ڪر َ‬
‫گا۔‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬ ‫َ‬ ‫علَي ا ْل َحبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬‫َ‬
‫فيضان‬
‫ِ‬ ‫پيارےپيارےاسالمي بھائيو! اڄ جي اسان جي بيان جو موضوع آهي”‬
‫ث پاڪ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي ايثار تي مشتمل هڪ ايمان‬ ‫َربي ُع ْاْل ِخر“ جنهن ۾ ُحضور غو ِ‬
‫افروز واقعو ۽ پاڻ جي سيرت جون ڪجه جهلڪيون بيان ٿينديون‪َ ،‬ربي ُع ْاْل ِخر کي‬
‫بزرگان دين َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيهم هن مهيني جي مناسبت سان‬ ‫ِ‬ ‫ڪهڙي طرح گذارڻ گهرجي‪،‬‬
‫شا ٓ َءهللا َربي ُع ْاْل ِخر‬‫ڪهڙين عبادتن جو ذڪر فرمايو آهي اهو به ٻڌنداسين۔ آخر ۾ ا ِْن َ‬
‫ث پاڪ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي نسبت سان يارهين جي تعريف ۽ برڪتون به‬ ‫۽ حضور غو ِ‬
‫بيان ٿينديون۔ ان جي عَلوه ٻيا به کوڙ اَهم ِنڪتا )‪ (Points‬اسان ٻڌنداسين۔ اي ڪاش!‬

‫‪…1‬معجم کبير‪،‬سہل بن سعد الساعدی…الخ‪،۱۸۵/۶،‬حديث‪۵۹۴۲:‬‬

‫اسان کي سڄو بيان سٺين سٺين نيتن سان ٻڌڻ جي سعادت نصيب ٿي وڃي۔ ِآمين ِب َجاه‬
‫سلَّ َم‬ ‫ّللا َعلَيه ٰ‬
‫وا ِل ٖه َو َ‬ ‫صلَّي ٰ‬ ‫النَّبِي ْاالَ ِم ْ‬
‫ين َ‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫َربي ُع اْل ِخر جي مهيني کي َربي ُع اْل ِخر چوڻ جو سبب‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو!اسَلمي سال جو چوٿون مهينو َربي ُع اْل ِخر آهي ۽‬
‫موسم بهار جي آخر‬ ‫ِ‬ ‫جڏهن اسَلمي مهينن جا ناال رکيا ويا تڏهن َربي ُع اْل ِخر جو مهينو‬
‫اْل ِخر جو نالو ڏنو ويو۔ (غياث اللغات‪ ،‬باب رائے مهمله‪،‬‬‫۾ ايندو هو‪ ،‬تنهنڪري ان کي َربي ُع ْ‬
‫ص‪)۲۹۵‬‬
‫ث پاڪ شيخ عبد القادر‬ ‫ار بغداد‪ ،‬حضور غو ِ‬ ‫ا َ ْل َح ْمد ِ ُٰلِل! َربي ُع ْاْل ِخر کي سرڪ ِ‬
‫جيَلني َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه سان خاص نسبت آهي يقينا ً پاڻ هللا ڪريم جا نيڪ ٻانها‪ ،‬مقبول‬
‫ّللا‬
‫عيينه َرحْ َم ُۃ ٰ‬
‫سفيان بن ُ‬‫ترين ولي بلڪ تمام ولين جا سردار آهن‪ ،‬۽ حضرت ُ‬
‫الر ْح َم ُۃ يعني نيڪ ماٹهن جي ِذڪر جي وقت‬ ‫صا ِل ِحينَ تَ ْن ِز ُل َّ‬
‫َعلَيهفرمائن ٿا‪ِ :‬ع ْندَ ِذڪ ِر ال َّ‬
‫َرحمت نازل ٿيندي آهي۔(حليۃ االولياء‪،‬رقم‪ )۳۳۵ /۷،۱۰۷۵۰:‬تنهنڪري اڄ اسان به َربي ُع‬
‫ث پاڪ جو ذڪ ِر خير ڪري هللا پاڪ جون‬ ‫ْاْل ِخر سان مناسبت ۽ حضور غو ِ‬
‫ّللا‬
‫ث پاڪ َرحْ َم ُۃ ٰ‬ ‫رحمتون لُٽڻ جي سعادت حاصل ڪيون ٿا۔ اچو! پهريان حضور غو ِ‬
‫َعلَيه جي اِيثار واري جذبي تي مشتمل هڪ ايمان افروز حڪايت ٻڌون ٿا‪،‬‬
‫زمين مان چونڊي چونڊي ٽڪرا کائڻ‬
‫حضرت شيخ عبد القادر جيَلني َرحْ َم ُۃ هللا َعليه فرمائن ٿا؛ آ ُء شهر ۾ جڏهن کائڻ جي‬
‫ڪريل ۽ هيٺ پيل ٽڪرا يا جهنگ جو ڪو گاهه يا ننڍا پن کٹڻ چاهيندو هيس ۽ ڏسندو‬ ‫ارادي سان ِ‬
‫هيس ته ٻيا فقير به ان جي ڳوال ۾ آهن ته پنهنجي اسَلمي ڀائرن تي ايثار ڪندي نه کٹندو هيس بلڪه‬
‫ايئن ئي ڇڏي ڏيندو هيس ته جيئن اهي کٹي وڃن ۽ پاڻ بُکايل رهندو هيس جڏهن بُک جي سبب‬
‫ڪمزوري حد کان وڌي ويئي ۽ آ ُء قريب المرگ ٿي ويس ته گلن واري بازار مان هڪ کائڻ جي‬
‫الء ويهي رهيس‪.‬‬ ‫شيء جيڪا زمين تي پيل هئي اها مون کنئي ۽ هڪ ڪنڊ ۾ وڃي ان کي کائڻ جي ِ‬ ‫ِ‬
‫ايتري ۾ هڪ عجمي نوجوان آيو ان وٽ تازيون مانيون ۽ ڀُڳل گوشت هيو اهو ويهي کائڻ لڳو‪ .‬ان‬
‫الء گرهه کٹندو‬ ‫کي ڏسي منهنجي کائڻ جي خواهش هڪدم شدت اختيار ڪئي‪ .‬جڏهن اهو کائڻ جي ِ‬
‫هيو ته بُک جي شدت جي سبب بي اختيار دل چاهيندي هئي ته وات کولي ڇڏيان ته جيئن ُهو منهنجي‬
‫وات ۾ گرهه وجهي ڇڏي‪ .‬آخر مون پنهنجي نفس کي دڙڪو ڏنو ته ” بي صبري نه ڪر هللا ڪريم‬
‫مون سان گڏ آهي‪ .‬چاهي ڪجهه به ٿي وڃي پر مان ان نوجوان کان گهري هرگز نه کائيندس‪“.‬‬
‫اوچتو اهو نوجوان منهنجي طرف متوجهه ٿيو ۽ چوڻ لڳو‪ ،‬ڀا ُء! اچو ۽ اوهان به کائڻ ۾‬
‫الء تمام‬ ‫شريڪ ٿي وڃو‪ ،‬مون انڪار ڪيو‪ .‬ان اصرار ڪيو‪ ،‬منهنجي نفس مون کي کائڻ جي ِ‬
‫گهٹو اڀاريو‪ ،‬پر مون وري به انڪار ڪيو‪ .‬پر ان نوجوان جي گهٹي اصرار تي مون ٿورڙو کاڌو‬
‫کاڌو‪.‬ان مون کان پُڇيو‪ ،‬ڪٿان جا رهڻ وارا آهيو؟ مون ورندي ڏني جيالن جو‪ُ .‬هو چوڻ لڳو‪ ،‬مان به‬
‫صو َم ِعي َرحْ َمةُ هللا‬ ‫جيَلن جو ئي آهيان‪ .‬چڱو هي ٻُڌايو ته توهان مشهور زاهد حضرت سيدابُو عبدُهللا َ‬
‫تَ َع ٰالى َعلَيه جي ڏوهٽي عبدالقادر َرحْ َمةُ هللا تَ َع ٰالى َعلَيه کي سڃاٹو ٿا؟ مون چيو‪ ،‬اهو ته مان ئي آهيان‪ ،‬اهو‬
‫ٻُڌي هو بيقرار ٿي ويو ۽ چوڻ لڳو ته مان بغداد اچڻ لڳس ته اوهان جي والده ماجده َرحْ َمةُ ِ‬
‫هللا ت َ َع ٰالی‬
‫الء مون کي سون جون اٺ اشرفيون ڏنيون هيون‪ ،‬مان هتي بـغداد اچي‬ ‫َعلَ ۡي َها اوهان کي ڏيڻ جي ِ‬
‫اوهان کي ڳولهيندو رهيس پر اوهان جو ڪنهن پتو نه ڏنو ايتري تائين جو منهنجي تمام رقم خرچ‬
‫ٿي ويئي‪ ،‬مون کي ٽن ڏينهن جو فاقو آهي‪ ،‬مان جڏهن بُک کان بيحال ٿي ويس ۽ جان پوري ٿيڻ جو‬
‫ضور! اوهان به‬‫خوف ٿيو‪ ،‬ته مان اوهان جي امانت مان هي مانيون ۽ ڀُڳل گوشت خريد ڪيو‪ُ .‬ح ُ‬
‫تناول فرمايو ڇو ته هي اوهان جو ئي مال آهي‪ ،‬پهريان اوهان منهنجا مهمان‬
‫خوشي َء سان هن کي ُ‬
‫هئا ۽ هاٹي مان اوهان جو مهمان آهيان‪ .‬بقايا رقم پيش ڪندي چوڻ لڳو‪ ،‬مان معافي َء جو طلبگار‬
‫آهيان‪ .‬اضطراري حالت ۾ مان اوهان جي رقم مان ئي کاڌو خريد ڪيو هيو“‪ .‬مان تمام گهٹو خوش‬
‫ٿيس‪ .‬مون بچيل کاڌو ۽ وڌيڪ ڪجهه رقم ان کي پيش ڪئي اها هن قبول ڪئي ۽ هليو ويو‪.‬‬
‫(الذيل علي طبقات الحنابلۃ ‪)۲۵۰/۳‬‬
‫شعر‬
‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو! هينئر جيڪا اسان حڪايت ٻڌي‪ ،‬اها حڪايت‬
‫امي ِرا َهلسنّت حضرت عَلمه موالنا محمد الياس عطار قادريدَا َم ْت بَ َـرڪات ُه ُم ْالعَا ِليه جي‬
‫رسالي ”سانپ نُما ِج ّن“ جي صفحي نمبر ‪ 11‬تان بيان ڪئي وئي آهي۔ هن رسالي ۾‬
‫ث پاڪ جي سيرت بابت مزيد ايمان افروز حڪايتون نقل ڪيون‬ ‫امي ِر اهلسنت غو ِ‬
‫آهن‪ ،‬تنهنڪري اڄ ئي هن رسالي کي مڪتبةُ المدينه جي بستي تان هديو ڏئي طلب‬
‫ت اسَلمي جي ويب سائٽ‬ ‫فرمايو ۽ ان جو مطالعو فرمايو‪ ،‬دعو ِ‬
‫‪ www.dawateislami.net‬تان هن رسالي کي پڙهي به سگهجي ٿو‪ ،‬ڊاؤن لوڊ ۽‬
‫پرنٽ آؤٽ به ڪري سگهجي ٿو۔‬
‫الء بي شمار نڪتا موجود آهن‪،‬‬ ‫ث اعظم! بيان ڪيل ِحڪايت ۾ اسان ِ‬ ‫عاشقان غو ِ‬
‫ِ‬ ‫اي‬
‫غوث االعظم َرحْ َمةُ هللا تَعَ ٰالى َعلَيه آهن جو پاڻ سخت‬ ‫ُ‬ ‫ڏسو ته سهي! هڪ پاسي اسان جا مرشد‬
‫ُک هجڻ جي باوجود غذا ۽ رقم جي معاملي ۾ بيمثال ايثار کان ڪم ورتو آهي جڏهن ته‬ ‫تنگدستي ۽ ب َ‬
‫ٻئي پاسي اسان آهيون جو بکايل رهڻ جي توفيق ته ٻي ڳالهه آهي پر بالفرض يارهين شريف جي‬
‫رص جو اهڙو غلبو طاري ٿي ويندو آهي جو دل چاهيندي‬ ‫نياز جي برياني ئي سامهون اچي ته ِح َ‬
‫آهي ته پورو ٿال مان ئي کائي وٺان‪ ،‬ٻوٽي ته پري جي ڳالهه آهي پر ڪنهن کي چانورن جو داٹو به‬
‫نه ملي!! اي عاشقان غوث اعظم! اوهان کي جڏهن ٻين سان ملي کائڻ جو اتفاق ٿئي ته وڏا وڏا گرهه‬
‫رص غالب اچي ته ان وقت پنهنجي‬ ‫بنا چٻاڙي جلد جلد کائڻ ۽ سٺيون ٻوٽيون پاڻ ڏانهن ڪرڻ جو ِح َ‬
‫مصطفي َ‬
‫صلَّى‬ ‫ٰ‬ ‫مرشد غوث پاڪ َرحْ َمةُ هللا تَ َع ٰالى َعلَيه جي بيان ڪيل حڪايت سان گڏوگڏ هي فرمان‬
‫هللاُ تَعَ ٰالى َعلَ ْي ِه َو ٰال ِٖه َو َسلَّم به ذهن ۾ دُهرايو‪:‬‬
‫فرمان بخشش نشان آهي‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫صلَّي ّٰللا َعلَيه َو ٰال ٖه َو َسلَّم جو‬
‫هللا پاڪ جي نبي ‪،‬مڪي َمدَني َ‬
‫جيڪو شخص اهڙي شيء جنهن جي پاڻ کي حاجت آهي‪ ،‬اها ٻين کي ڏي ته هللا َع َّز َو َجلَّ ان کي‬
‫فيضان سنت جلد پهرين‬ ‫ِ‬ ‫بخشي ڇڏيندو آهي‪( .‬اتحاف السادة للزبيدي ج ‪ 9‬ص ‪ )779‬ان جي عَلوه‬
‫صفحي ‪ 468‬تي حضرت سيّدنا ابو ُسليمان َرحْ َمةُ هللا تَعَ ٰالى َعلَيه جو اهو ارشا ِد پاڪ به لکيل‬
‫آهي‪ :‬نفس جي ڪنهن خواهش کي ڇڏڻ ‪ 12‬مهينن جي روزن ۽ رات جي عبادتن کان وڌيڪ دل‬
‫الء فائديمند آهي‪( ‘‘.‬اِحيا ُء العلوم‪)۱۱۸/۳،‬‬ ‫جي ِ‬
‫شعر‬
 ‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫ث پاڪ َر ْح َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جو مختصر تعارف‬
‫غو ِ‬
‫جو‬ ‫َرحْ َم ُۃ هللا َعليه‬ ‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو! اچو! هاٹي حضور غو ِ‬
‫ث پاڪ‬
‫مختصر تعارف به ٻڌي وٺو‪،‬‬
‫سعادَت‬ ‫ت با َ‬ ‫ظم شيخ عبد ُْالقا ِدر ِجيَلني َرحْ َم ُۃ ٰ‬
‫ّللا َعلَيه جي ِوالدَ ِ‬ ‫ث االَ ْع َ‬ ‫حضور غ َْو ُ‬
‫بارڪ جو ِجيَلن ۾ ٿي۔ سندن ڪُنيت ابُوم ّحمد آهي جڏهن ته ُم ِحي‬ ‫پهرين َر َمضان ‪۴۷۰‬ه ُجمعَةُ ال ُم َ‬
‫عـ ْنهُ‬ ‫ع ٰالی َ‬
‫هللا ت َ َ‬
‫ى ُ‬ ‫ض َ‬‫ث ثَقَلَين وغيره سندن لقب آهن۔ پاڻ َر ِ‬ ‫ث اَعظم‪ ،‬غَو ِ‬ ‫سبحاني‪ ،‬غَو ِ‬ ‫ب ُ‬ ‫الدِّين‪َ ،‬محبو ِ‬
‫وسي َجنگي دوست ۽ وا ِلده ُمحت ََر َمه جو نالو ا ُ ُّم‬ ‫سيدُنا ابُو صا ِلح ُم ٰ‬ ‫جي وا ِل ِد ُمحت َرم جو نالو حضرت َ‬
‫سنِي ۽ امڙ سائين جي طرفان‬ ‫هللا تَعَ ٰالی َعلَ ْي َها آهي‪ ،‬اوهان وا ِلد جي طرف کان َح َ‬ ‫الخَير فَ ِ‬
‫اط َمه َرحْ َمةُ ِ‬

‫سيدُنا شَيخ عبدُ القادِر‬ ‫ّللا َعلَيه فرمائن ٿا‪ :‬حضرت َ‬ ‫ابن جوزي َرحْ َم ُۃ ٰ‬ ‫ت ِ‬ ‫ُح َسينِي َسيد آهن۔ حضر ِ‬
‫پوء بَغداد شريف ۾‬ ‫غرب نماز کان ِ‬ ‫اْلخر ‪۵۶۱‬ه هجري ۾ َم ِ‬ ‫ِجيَلني َر ِض َى هللاُ تَعَ ٰالی َعـ ْنهُ ‪َ ۱۱‬ربِي ُع ِ‬
‫ث‬ ‫َقريبا ً ‪ 91‬سال هئي‪َ ،‬جنازي نماز شهزاده غَو ِ‬ ‫عمر شريف ت ِ‬ ‫ِوصال فرمايو‪ِ ،‬وصال مهل سندن ُ‬
‫يف الدِّين عبدُالوهاب قاد ِِري َرحْ َمةُ هللا تَعَ ٰالى َعلَيه پڙهائي ۽ بيشمار ماٹهن َجنازي‬ ‫س ُ‬ ‫سيدُنا َ‬ ‫اَعظم حضرت َ‬
‫زار پُراَنوار ِع َراق جي َمشهور شهر َبغداد شريف ۾‬ ‫۾ ِشرڪت ڪئي۔ پاڻ َر ِض َى هللاُ تَ َعالی َعـ ْنهُ جو َم ِ‬
‫ٰ‬

‫جوم رهندو آهي۔ (الزيل علي طبقات الحنابلۃ‪)۲۵۱ /۳،‬‬ ‫آهي جتي ڏينهن رات زَ ائِ ِرين جو ه ُ‬

‫شعر‬
‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو!پي ِ‬
‫ران پير روشن ضمير شيخ عبد ُالقا ِدر جيَلني‬
‫ع َليه اهي عظيم ولي آهن جن جي سڄي زندگي هللا ڪريم جي عبادت ۽‬ ‫ّللا َ‬
‫َر ْح َم ُۃ ٰ‬
‫ق خدا جي خدمت ۾ بسر ٿي۔ هللا ڪريم اوهان کي بيشمار خوبين سان نوازيو هو۔‬ ‫مخلو ِ‬
‫ث پاڪ جي ذات ۾ موجود خوبين جون ڪجه‬ ‫حضور غو ِ‬
‫ِ‬ ‫ار بغداد‪،‬‬
‫اچو! سرڪ ِ‬
‫جهلڪيون مَلحظه ڪيون ٿا‪،‬‬
‫پير الثاني‪،‬‬ ‫فيضان مدينه“ ۾ لکيل آهي‪ :‬هللا ڪريم ِ‬ ‫ِ‬ ‫جنوري‪ 2018‬جي ” ماهنامه‬
‫ب ربّاني‪ ،‬شيخ عبدالقادر جيَلني َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعليه کي‬
‫َ‬ ‫ص َمداني‪ ،‬قط ِ‬ ‫ث َ‬‫شهباز المڪاني‪ ،‬غو ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ع‬ ‫ّللا‬
‫بهترين اخَلق سان نوازيو هو‪ ،‬پاڻ َ َ ٰ َ ذڪر و فڪر ۾ مشغول رهندا هئا‪،‬‬
‫يه‬ ‫ل‬ ‫ۃ‬
‫ُ‬ ‫م‬ ‫حْ‬‫ر‬
‫ّللا‬
‫ق خدا جي خير خواهي ڪندا هئا‪ ،‬مهربان‪ ،‬شفيق ۽ مهمان نواز هئا‪ ،‬پاڻ َرحْ َم ُۃ ٰ‬ ‫مخلو ِ‬
‫َعلَيه وڏا سخي هئا‪ ،‬سوالي کي خالي هٿ نه موٽائيندا هئا‪ ،‬مسڪينن ۽ غريبن تي بيحد‬
‫عيادت ڪندا هئا‪ ،‬پاڻ َرحْ َم ُۃ‬ ‫شفقت ڪندا هئا‪ ،‬ڪمزورن سان گڏ ويهندا هئا‪ ،‬بيمارن جي ِ‬
‫ّٰللا َعلَيه جي ساٿين مان ڪو بارگاه ۾ حاضر نه ٿيندو هو ته ان جي خبر ِگيري ڪندا هئا‪،‬‬
‫پاڻ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه ساٿي جي عزت ڪندا هئا ۽ ان سان چڱي نموني پيش ايندا هئا‪ ،‬جڏهن‬
‫ان کي غم جي حالت ۾ ڏسندا ها ته ان جا غم پري ڪندا هئا‪ ،‬پاڻ جو هر ساٿي اهو ئي‬
‫سمجهندو هو ته اهو ئي اوهان وٽ وڌيڪ عزت وارو آهي‪ ،‬پاڻ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه هر رات‬
‫دستر خوان وڇائڻ جو حڪم ڏيندا هئا ۽ مهمانن سان گڏ کاڌو کائيندا هئا‪ ،‬جڏهن اوهان‬
‫وٽ ڪو تحفو ايندو هو ته حاضرين ۾ ورهائي ڇڏيندا هئا‪ ،‬تحفو قبول ڪندا هئا ۽ ان‬
‫الء ڪاوڙ نه ڪندا هئا۔ (بهجۃ االسرار‪ ،‬ص‬
‫جو بدلو عطا فرمائيندا هئا‪ ،‬پنهنجي نفس جي ِ‬
‫ّللا َعلَيه جي خاموشي سندن گفتگوکان گهٹي هوندي هئي۔ (قَلئد‬ ‫‪ ۱۹۹‬تا‪۲۰۱‬ملتقطا ً)‪ ،‬پاڻ َرحْ َم ُۃ ٰ‬
‫الجواهر‪،‬ص‪ ،)۶‬سَلم ۾ پهل ڪندا هئا‪ ،‬پاڻ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه ڪڏهن به اميرن ۽ سردارن جي‬
‫الء نه بيهندا هئا ۽ نه ئي وزيرن ۽ بادشاهن جي در تي ويا۔ (قَلئد الجواهر‪،‬‬ ‫تعظيم جي ِ‬
‫ص‪،۱۹‬ملتقطاً)‬
‫شعر‬
‫ث پاڪ ڪيتري قدر بهترين خوبين‬ ‫عاشقان رسول! ٻڌو اوهان! اسان جا غو ِ‬
‫ِ‬ ‫اي‬
‫وارا هئا۔ اي ڪاش! صد ڪاش! اسان جون عادتون )‪ (Habbits‬به چڱيون ٿي‬
‫وڃن‪،‬اي ڪاش!اسان جا اخَلق به سٺا ٿي وڃن‪،‬اي ڪاش! اسان به مدني انعامات تي‬
‫ق خدا جي خير خواهي‬ ‫عمل ڪرڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان کي به مخلو ِ‬
‫ڪرڻ وارو ذهن عطا ٿي وڃي‪ ،‬اي ڪاش! اسان به مهرباني‪ ،‬شفقت ۽ مهمان نوازي‬
‫ڪرڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي ڪاش! ربّ ِ ڪريم اسان کي به سخاوت ڪرڻ وارو‬
‫بٹائي ڇڏي‪ ،‬اي ڪاش! اسان به حاجت مندن جون حاجتون پوريون ڪرڻ وارا بٹجي‬
‫وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان به مسڪينن ۽ غريبن تي شفقت ڪرڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي‬
‫ڪاش! اسان کي به ڪمزورن سان گڏ ويهڻ جي توفيق نصيب ٿي وڃي‪ ،‬اي ڪاش!‬
‫اسان کي به بيمارن جي عيادت ڪرڻ واري سوچ عطا ٿي وڃي‪ ،‬اي ڪاش! اسان‬
‫سنّتن ڀري اِجتماعات‪َ ،‬مدَني مذاڪرن وغيره‬ ‫کي به مسجدن ۽ مدني ڪمن مثال طور ُ‬
‫۾ حاضري نه ڏيڻ وارن اسَلمي ڀائرن جي خبرگيري جي توفيق ملي وڃي‪ ،‬اي‬
‫ڪاش! اسان به پنهنجي اسَلمي ڀائرن کي عزت ڏيڻ‪ ،‬انهن سان چڱي نموني پيش‬
‫لنگر‬
‫ِ‬ ‫اچڻ ۽ انهن جي غمن کي دُور ڪرڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان به‬
‫امير اهلسنت دَا َم ْت بَ َرڪات ُه ُم ْالعَا ِليه جي دعائن مان‬
‫رضويه ۾ پنهنجي پاران خرچ ڪري ِ‬
‫حصو وٺڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان به پنهنجي ذات جي خاطر بَل وجه‬
‫غصو ڪرڻ کان بچڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان به پنهنجي زبان کي‬
‫فضوليات کان بچائيندي ڏينهن جو اڪثر حصو خاموشي اختيار ڪرڻ وارا بٹجي‬
‫وڃون‪ ،‬اي ڪاش! اسان به هر مسلمان کي سَلم ڪرڻ وارا بٹجي وڃون‪ ،‬اي‬
‫الء نه بلڪه صرف پنهنجي‬ ‫ڪاش! اسان به اميرن ۽ مالدارن وٽ پنهنجي ذات جي ِ‬
‫ت اسَلمي جي خاطر فنڊنگ )‪ (Funding‬۽ قرباني جي کلن جي‬ ‫پياري تحريڪ دعو ِ‬
‫الء رابطو ڪرڻ وارا بٹجي وڃون۔‬
‫ِ‬
‫شعر‬
‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫ث اعظم! َربي ُع ْاْل ِخر جو مهينو جاري و ساري آهي۔ حضرت شاه‬ ‫عاشقان غو ِ‬
‫ِ‬ ‫اي‬
‫علَيه فرمائن ٿا‪ :‬جيڪو هن مهيني (يعني َربي ُع ْاْل ِخر)‬
‫ّللا َ‬
‫ڪلي ُم هللا جهان آبادي َر ْح َم ُۃ ٰ‬
‫جي ڇهين‪ ،‬ٻارهين‪ ،‬ويهين ۽ ڇهويهين تاريخ جو روزو رکي ته ان کي بيحد ثواب‬
‫ملندو۔(مرقع ڪليمي‪،‬ص‪)۱۹۸‬۔ تنهنڪري اسان کي گهرجي ته اسان هن مهيني ۾ ثواب جا‬
‫الء نفل روزن جي ڪثرت ڪريون۔ياد رهي! َربي ُع ْاْل ِخر‬ ‫خزانا حاصل ڪرڻ جي ِ‬
‫جا روزا نه فرض آهن نه ئي واجب بلڪ نفلي روزي آهن۔ا َ ْل َح ْمد ِ ُٰلِل! فرض روزن جي‬
‫شمار ديني و د ُنيوي فائدا آهن ۽ ثواب ته ايترو آهي جو جي‬ ‫ِعَلوه نَفل روزا رکڻ جا بي ُ‬
‫چاهي ٿو ته بس روزا ئي رکندا رهون‪،‬‬
‫نفل روزن جون برڪتون‬
‫روزن جي بَ َرڪت سان هللا ڪريم راضي ٿيندو آهي‪ ،‬روزن جي بَ َرڪت سان‬
‫ايمان جي حفاظت ٿيندي آهي‪ ،‬روزن جي َب َرڪت سان دوزخ کان نَجات نصيب ٿيندي‬
‫آهي‪ ،‬روزن جي بَ َرڪت سان جنَّت ۾ داخلو نصيب ٿيندو آهي‪ ،‬روزن جي بَ َرڪت سان‬
‫نظام هضم بهتر‬
‫ِ‬ ‫معدي جون تڪليفون ۽ ان جون بيماريون ٺيڪ ٿي وينديون آهن ۽‬
‫ٿي ويندو آهي‪ ،‬روزن جي بَ َرڪت سان شوگر ليول )‪ ،(Sugar Level‬ڪوليسٽرول ۽‬
‫بلڊ پريشر ۾ اعتدال رهندو آهي ۽ ان جي ڪري دل جو دورو پوڻ جو خطرو ناهي‬
‫رهندو‪ ،‬روزن جي َب َرڪت سان رت جي مقدار ۾ ڪمي ٿي ويندي آهي ۽ ان جي‬
‫ڪري دل کي انتهائي فائده مند آرام پهچندو آهي‪ ،‬روزن جي بَ َرڪت سان جسماني‬
‫ڇڪ‪ ،‬ذهني دٻاؤ‪ ،‬ڊپريشن ۽ نفسياتي بيمارين جو خاتمو ٿيندو آهي‪،‬روزن جي بَ َرڪت‬
‫سان موٽائپ ۾ ڪمي واقع ٿيندي آهي ۽ اضافي چرٻي ختم ٿي ويندي آهي ۽ روزن‬
‫جي برڪت سان بي اوالد عورتن کي اوالد ٿيڻ جا امڪان ڪيئي ڀيرا وڌي ويندا‬
‫ان مصطف ٰي ٻڌو ۽‬
‫الء روزن جي فضيلتن تي مشتمل‪ 3‬فرم ِ‬ ‫آهن۔ اچو! ترغيب جي ِ‬
‫ت اسَلمي سان گڏ نفل روزن جي تحريڪ ۾ شامل ٿي وڃو‪،‬‬ ‫دعو ِ‬
‫نفلي روزن جون فضيلتون‬
‫الء جنت ۾ هڪ وڻ‬ ‫(‪ )1‬ارشاد فرمايائون‪ :‬جنهن هڪ نفلي روزو رکيو‪ ،‬هللا پاڪ ان جي ِ‬
‫لڳائيندو جنهن جو ميوو ڏاڙهون َء کان ننڍو ۽ صوف کان وڏو هوندو۔ اهو(ميڻ کان الڳ نه ڪيل)‬
‫ماکي َء جهڙو مٺو ۽ (ميڻ کان الڳ ڪيل خالص ماکي َء وانگر) خوش ذائقه هوندو۔ هللا پاڪ قيامت جي‬
‫ڏينهن روزيدار کي ان وڻ جو ميوو کارائيندو۔ (طبراني ڪبير ج‪۱۸‬ص‪۳۶۶‬حديث‪)۹۳۵‬‬
‫(‪)2‬ارشاد فرمايائون‪ :‬روزيدار جو هر وار ان جي ِ‬
‫الء تسبيح ڪندوآهي‪ ،‬قيامت جي ڏينهن‬
‫الء موتين ۽ جواهر سان َجڙيل سون جو اهڙو دستر خوان وڇايو‬ ‫عرش جي هيٺان روزيدارن جي ِ‬
‫ويندو جيڪو دنيا جي احاطي جي برابر هوندو‪ ،‬ان تي طرحين طرحين جا جنّتي کاڌا‪ ،‬مشروب ۽ ميوا‬
‫هوندا اهي کائيندا پيئندا ۽ عيش و عشرت ۾ هوندا جڏهن ته ماٹهو سخت حساب ۾ هوندا۔ (فردوس االخبار‪،‬‬
‫‪ ،۴۹۰/۵‬حديث‪)۸۸۵۳:‬‬
‫(‪ )3‬ارشاد فرمايائون‪ :‬قيامت جي ڏينهن روزيدار قبرن مان نڪرندا ته اهي روزي جي‬
‫الء دستر خوان ۽ پاٹي جا ڪوزا رکيا ويندا جن تي ُمشڪ سان مهر‬ ‫بوء کان سڃاتا ويندا انهن جي ِ‬
‫هوندي انهن کــي چيو ويندو کائـو ڪالهه تـوهـــان بُکايل هئا‪ ،‬پيئو ڪالهه توهان اُڃايل هئا‪ ،‬آرام‬
‫پوء اهي کائيندا ۽ آرام ڪندا جڏهن ته ماٹهو حساب جي تڪليف ۽ اڃ‬ ‫ڪريو ڪالهه توهان ٿڪيل هئا ِ‬
‫۾ مبتَل هوندا۔ (ڪنزالعمال‪،۳۱۳/۸،‬حديث‪) ۲۳۶۳۹:‬‬
‫شعر‬
 ‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫‪12‬مدني ڪمن مان هڪ مدني ڪم ’’هفتيوار مدني مذاڪرو‘‘‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو!ٻڌو اوهان! روزيدارن کي روزا رکڻ جون ڪهڙيون‬
‫ڪهڙيون برڪتون ملن ٿيون ۽ اهي ڪيتري قدر اجر و ثواب جا حق دار ٿين ٿا۔ ا ِْن‬
‫ّللا َربي ُع ْاْل ِخر جي آمد آمد آهي ته اي ڪاش! هن مهيني جي آمد کان پهريان‬
‫َشآ َء ٰ‬
‫پهريان اسان جو هن مهيني ۾ نفل روزا رکڻ جو خوب خوب ذهن بٹجي وڃي ۽ اسان‬
‫استقامت سان هن مقدس مهيني ۾ نفل روزا رکڻ ۾ ڪامياب ٿي وڃون۔‬
‫ت اسَلمي جي َمدَني ماحول جي‬ ‫عاشقان رسول جي َمدَني تحريڪ دعو ِ‬
‫ِ‬ ‫ا َ ْل َح ْمد ِ ُٰلِل!‬
‫بَ َرڪت سان نفلي روزا رکڻ آسان ٿي ويندو آهي‪ ،‬تنهنڪري هن مدني ماحول سان‬
‫عاشقان رسول سان گڏ ملي‬‫ِ‬ ‫دين اسَلم جو درد رکڻ وارن‬
‫مضبوطي سان وابسته رهو ۽ ِ‬
‫ذيلي حلقي جي ‪ 12‬مدني ڪمن ۾ وڌ کان وڌ حصو وٺو۔‬
‫ياد رهي! ذيلي حلقي جي ‪َ 12‬مدَني ڪمن مان هفتيوار هڪ َمدَني ڪم ” َمدَني مذاڪرو“ به‬

‫شمار ديني ۽ دُنيوي فائدا آهن‪ ،‬مدني مذاڪري جي برڪت سان‬

‫آهي۔ هن مدني ڪم جا بي ُ‬

‫گناهن کان بچڻ جو ذِهن ملندو آهي۔‪‬مدني مذاڪري جي برڪت سان ِ‬

‫علم دِين حاصل ٿيندو‬

‫آهي۔ ‪‬مدني مذاڪري جي برڪت سان دِيني معلومات )‪ (Islamic knowledge‬سان گڏ‬

‫اَخَلقي تربيت به نصيب ٿيندي آهي۔ ا َ ْل َ‬

‫ح ْمد ِ ُٰلِل! هن مدني ڪم جي برڪت سان بي ُ‬
‫شمار ماٹهو‬

‫گناهن کان توبه ڪري چڪا آهن۔ اچو! ِنيت ڪريون ٿا ته اسان به هر هفتي ” َمدَني‬
‫ُمذاڪره“ ڏسڻ کي يقيني بٹائينداسين ۽ ٻين اسَلمي ڀائرن کي به َمدَني ُمذاڪرو ڏسڻ‬
‫شا ٓ َء هللا۔ هفتيوار َمدَني مذاڪري جي عَلوه مختلف‬
‫جي دعوت ڏيندا رهنداسين ا ِْن َ‬
‫موقعن تي به َمدَني مذاڪرن جو سلسلو ٿيندو آهي‪ ،‬مثال طور ُم َح َّر ُم ال َح َرام جا ‪10‬‬
‫االول (ٻارهين شريف) جا ‪َ 12‬مدَني مذاڪرا‪ ،‬ربي ُع ْ ٓ‬
‫اال ِخر‬ ‫َمدَني مذاڪرا‪ ،‬ربي ُع ّ‬
‫(يارهين شريف) جا ‪َ 11‬مدَني مذاڪرا‪َ ،‬ر َمضان المبارڪ ۾ روزانو ‪َ 2‬مدَني‬
‫مذاڪرا‪ ،‬ذُوال ِح َّج ِة ْال َحرام جا ‪َ 10‬مدَني مذاڪرا وغيره۔‬
‫‪ 12‬مدني ڪمن مان هن مدني ڪم ”هفتيوار مدني مذاڪره“ جي تفصيلي معلومات جي‬
‫الء مڪتبة المدينه جي ‪ 72‬صفحن تي مشتمل رسالي ” هفتيوار مدني مذاڪره“ جو مطالعو‬ ‫ِ‬
‫ت اسَلمي ته هن رسالي جو الزمي مطالعو ڪن‪ ،‬اهو رسالو مڪتبتة‬
‫داران دعو ِ‬
‫ِ‬ ‫ڪريو۔ تمام ذمه‬
‫ت اسَلمي جي ويب سائٽ ‪www.dawateislami .net‬‬ ‫المدينه تي دستياب هئڻ سان گڏوگڏ دعو ِ‬
 ‫تان به پڙهي سگهجي ٿو۔‬
‫هن رسالي جي مطالعي جي برڪت سان اوهان کي خبر پوندي ‪‬مدني مذاڪري جي‬
‫امير‬
‫ِ‬ ‫اهميت‪ ‬اجتماعي مدني مذاڪري ۾ شرڪت جا طريقا ‪‬مدني مذاڪري جي باري ۾‬
‫اهلسنت جا مدني گل ‪‬مدني مذاڪري جي باري ۾ مرڪزي مجلس شوري جا مدني گل ‪‬مدني‬
‫مذاڪري جا ‪ 26‬مدني گل ‪‬مدني مذاڪري جون شرعي ۽ تنظيمي احتياطيون وغيره۔‬
‫الء هڪ َمدَني بَهار ٻڌو ۽ پابندي سان مدني مذاڪري ۾ شرڪت جي نِيت‬
‫اچو! ت َر ِغيب ِ‬
‫ڪري وٺو‪،‬‬
‫َمدَني مذاڪري جي َب َرڪت‬
‫عطار سان‬ ‫سنده جي عَلئقي ڦهليلي پار جي رهائشي اسَلمي ڀا ُء ائين ته ننڍپڻ کان ئي دا َم ِن ّ‬
‫َوابَسته هئا پر شيطان مردُود دُنيا جي پُر فَريب نظارن ۾ بُري طرح اُلجهائي رکيو هو۔ زندگي جا‬
‫ت‬ ‫قيمتي مهينا ۽ سال غَفلَت ۾ گذري رهيا ها جو خوش قسمتي سان هڪ ڀيري ڪنهن ُمبَ ِلّغِ دَ َ‬
‫عو ِ‬
‫سنّت دَا َم ْت بَ َرکاتُه ُم ْال َعالِيه جا بيانات ٻُڌندا‬
‫ير اَه ِل ُ‬
‫ِسَلمي سان ُمَلقات ٿي‪ ،‬جن پڇا ڪيائون‪ :‬ڇا اوهان ا َ ِم ِ‬ ‫ا َ‬
‫آهيو؟ جواب ڏنائون‪ :‬نه۔ هن تي اهو چوڻ لڳو ته ا َ ِم ِير اَه ِل ُسنّت دَا َم ْت بَ َرکاتُه ُم ْالعَالِيه فرمائن ٿا‪ :‬جيڪو‬
‫روزانو هڪ بيان ٻڌي ٿو مان ان سان خوش ٿيان ٿو۔ هنن لفظن ان جي دل ۾ لڪيل‬
‫پوء ان َمڪتَبَةُ ال َمدِينَه تان جاري ڪيل‬ ‫پنهنجي مرش ِد ڪريم سان َمـ َحبَّت کي بيدار ڪري ڇڏيو۔ ِ‬
‫‪َ 50‬مدَني مذاڪرن تي ُم ْشت َِمل وي سي ڊي (‪ )VCD‬خريد ڪئي ۽ روزانو هڪ َمدَني ُمذاڪرو‬
‫سنّت دَا َم ْت َب َرکاتُه ُم ْال َعالِيه جي پُرتاثير گفتگو جي َب َرڪت سان ڏينهو‬ ‫ير اَه ِل ُ‬
‫س َعادَت ماٹڻ لڳو۔ اَ ِم ِ‬
‫ٻڌڻ جي َ‬
‫َفرت ۽ نيڪين سان َم َحبَّت وڌڻ لڳي‪ ،‬اڃا ڪجه ئي َمدَني ُمذاڪرا ٻڌا جو ان‬ ‫ڏينهن گناهن سان ن َ‬
‫ع َمل جو جذبو مليو‬ ‫سنّتن تي َ‬ ‫نداز ِزندَگي ۾ تبديلي اچڻ لڳي۔ ان نه صرف ُ‬ ‫جي ُحليي‪ ،‬ڪردار ۽ ا َ ِ‬
‫ح ْمد ِ ُٰلِل اهو َمدَني ڪمن ۾ به دلچسپي وٺڻ لڳي۔ اَلغ ََرض َمدَني مذاڪرن جي ذريعي انهن‬ ‫بلڪ ا َ ْل َ‬
‫جي اهڙي َمدَني ت َربِيت ٿي جيڪو ‪ 26‬سالن جي زندگي ۾ ڪڏهن نه ٿي۔‬
‫شعر‬
‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬ ‫ا ْل َ‬
‫ح ِبيب!‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو! اسان نفلي روزن جون فضيلتون ٻڌي رهيا هئاسين۔‬
‫الء جهڙي طرح نفل روزا رکڻ‬ ‫ياد رهي! َربي ُع ْاْل ِخر جي برڪتن کي ماٹڻ جي ِ‬
‫سعادت جو سبب آهي اهڙي طرح نفلي نمازن جي ذريعي به اسان هن مهيني جي‬
‫برڪتن کي آساني سان ماٹي سگهون ٿا۔ ا َ ْل َح ْمد ِ ُٰلِل! هللا ڪريم جي رضا ماٹڻ جي ِ‬
‫الء‬
‫نفل ادا ڪرڻ تمام وڏي سعادت جي ڳاله آهي‪ ،‬ربّ ِ ڪريم جو قرب حاصل ڪرڻ‬
‫الء فرض ۽ واجبات سان گڏوگڏ نفلن جي به ذوق وشوق سان ادائيگي ڪرڻ هر‬ ‫جي ِ‬
‫صلَّي هللا َعلَيه َو ٰا ِل ٖه َو َ‬
‫سلَّم‬ ‫ڏينهن ۽ هر مهيني ۾ پسنديده آهي۔ اسان جا پيارا آقا مديني وارا داتا َ‬
‫نفل ادا ڪرڻ جي به ترغيب ڏياري آهي ۽ ان تي اجر و ثواب جي خوشخبري به‬
‫ارشاد فرمائي آهي‪،‬‬
‫فرضن کي نفلن سان پورو ڪريو‬
‫صلَّي هللا َعلَيه َو ٰا ِل ٖه َو َسلَّم جن ارشاد فرمايو‪ :‬سڀ کان‬
‫ب ربّ ِ عظيم َ‬
‫نبي ڪريم‪،‬محبو ِ‬
‫پهريان قيامت جي ڏينهن ٻانهي کان ان جي نماز جو حساب ورتو ويندو‪ ،‬جيڪڏهن اها‬
‫ڪامل آهي ته ڪامل لکي ويندي‪ ،‬۽ جيڪڏهن مڪمل نه ٿي ته هللا پاڪ مَلئڪن کي‬
‫فرمائيندو‪ :‬ڇا منهنجي ٻانهي وٽ ڪجه نفل آهن؟ جيڪڏهن ان وٽ نفل آهن ته هللا‬
‫وء اهڙي‬ ‫ڪريم فرمائيندو‪ :‬ان جي فرضن کي نفلن جي ذريعي پورو ڪري ڇڏيو۔ پ ِ‬
‫زڪوۃ ۽ ٻين عملن جو حساب ورتو ويندو۔ (ابوداود‪،‬ڪتاب الصَلۃ‪،‬باب قول النبي ڪل‬
‫ٰ‬ ‫طرح‬
‫صَلۃ۔۔۔الخ‪،۳۲۹/۱،‬حديث‪)۸۶۶ ،۸۶۴ :‬‬
‫ث پاڪ جي‬ ‫حڪي ُم االُ ّمت حضرت مفتي احمد يار خان َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه حدي ِ‬
‫حصي ”فرضن کي نفلن جي ذريعي پورو ڪري ڇڏيو“ جي شرح ۾ فرمائن ٿا‪ :‬هتي‬
‫ڪمي مان ادا ۾ ڪمي مراد ناهي بلڪ ادا جي طريقي ۾ ڪمي مراد آهي يعني‬
‫جيڪڏهن ڪنهن فرض ناقص طريقي سان ادا ڪيا هوندا ته اها ڪمي نفلن سان‬
‫پوري ڪئي ويندي۔ اهو مطلب ناهي ته اهو ٻانهو فرض نماز نه پڙهي نفل پڙهندو‬
‫رهي ۽ اتي نفل فرض بٹجي ويندا۔ (مرآۃ المناجيح‪)۳۰۷/۲،‬‬

‫َربي ُع ْاْل ِخر جا نفل‬

‫ا َ ْل َح ْمد ِ ُٰلِل! بعض بزرگن َربي ُع ْاْل ِخر جا نفل ۽ انهن جون فضيلتون بيان ڪيون‬
‫آهن۔ اچو! اسان به انهن نفلن جي باري ۾ ٻڌون ٿا‪،‬‬
‫پهرين ڏينهن ۽ پهرين رات جي نفلن جي فضيلت‬
‫(ربي ُع‬ ‫علَيه فرمائن ٿا‪ :‬هن مهيني َ‬ ‫حضرت شاه ڪلي ُم هللا شاه جهان آبادي َر ْح َم ُۃ هللا َ‬
‫ْاْل ِخر) جي پهلي رات ۽ پهرين ڏينهن چار رڪعت نفل هن طرح پڙهي جو هر‬
‫پوء سورهٔ اخَلص (قُ ْل ه َوهللا ا َ َحد) نو (‪ )9‬ڀيرا پڙهي ته (ا ِْن‬ ‫رڪعت ۾ سورهٔ فاتحه کان ِ‬
‫سي‬ ‫َشا ٓ َءهللا) کوڙ ثواب ماٹيندو۔ جيڪڏهن سور ٔه اخَلص پنجويه (‪ )25‬ڀيرا پڙهي ته ا َ ّ‬
‫سي (‪ )80‬گناه معاف ٿيندا۔ ( ُمرقع ڪليمي‪،‬ص‪)۱۹۸‬‬ ‫(‪ )80‬نيڪيون حاصل ٿينديون ۽ ا َ ّ‬
‫پهرين‪ ،‬پنڌرهين ۽ اوٹٽيه تاريخن جي نفلن جي فضيلت‬
‫َربي ُع ْاْل ِخر جي پهرين ۽ پنڌرهين ۽ اوٹٽيه تاريخن ۾ جيڪو چار رڪعت نفل‬
‫پڙهي ۽ هر رڪعت ۾ ا َ ْل َح ْمد شريف کان ِ‬
‫پوء سور ٔه اخَلص (قُ ْل ه َوهللا ا َ َحد) پنج پنج ڀيرا‬
‫الء هزار (‪ )1000‬نيڪيون لکيون وينديون آهن‪ ،‬هزار(‪)1000‬‬ ‫پڙهي۔ ته ان جي ِ‬
‫الء چار (‪ )4‬حورون پيدا ٿينديون آهن۔ ( فضائل االيام‬ ‫گناه مٽايا ويندا آهن ۽ ان جي ِ‬
‫والشهور‪ ،‬ص‪)۳۷۵‬‬
‫ٽئين رات جا نفل‬
‫َربي ُع ْاْل ِخر جي مهيني جي ٽئين رات جو چار (‪ )4‬رڪعت نماز ادا ڪري‪ ،‬قرآ ِن‬
‫پوء اهو چوي‪” :‬يابَد ُْو ُح‬
‫ِ‬ ‫حڪيم مان جيڪو ڪجه ياد آهي پڙهي۔ سَلم کان‬
‫ع۔“ (لطائف اشرفي‪)۲۳۱/۲ ،‬‬‫يابَ ِدي ُ‬
‫پهرين ۽ پنڌرهين تاريخ جي نفلن جي فضيلت‬
‫(‪)4‬‬ ‫اهڙي طرح جيڪو هن مبارڪ مهيني جي پهرين ۽ پندرهن تاريخ جو چار‬
‫پوء) پنج (‪ )5‬ڀيرا‬ ‫رڪعت نفل هن طرح پڙهي جو هر رڪعت ۾ (سوره فاتحه کان ِ‬
‫شا ٓ َءهللا جنت ۾‬
‫سورهٔ اخَلص(قُ ْل ه َوهللا ا َ َحد) پڙهي ته عظيم اجر حاصل ٿيندو ۽ ا ِْن َ‬
 ‫( جواهر خمسه‪،‬ص‪)۲۱‬‬ ‫داخل ٿيندو۔‬
‫مجلس َمدَني ُمذاڪره‬
‫اي عاشقا ِن رسول! هينئر اسان َربي ُع ْاْل ِخر جي مهيني جي مناسبت سان ڪجه‬
‫نفلن جي باري ۾ ٻڌو‪ ،‬جيڪڏهن اسان چاهيون ٿا ته اسان کي به کوڙ ثواب عطا ٿئي‪،‬‬
‫اسان کي ڪثير نيڪيون حاصل ٿين‪ ،‬اسان جا به گناه مٽايا وڃن ۽ اسان کي به جنت‬
‫۾ داخلو نصيب ٿي وڃي ته اسان کي َربي ُع ْاْل ِخر ۾ اهي نفل ضرور ادا ڪرڻ گهرجن‪،‬‬
‫جيڪڏهن اڃا ذهن نه بٹجي رهيو آهي ته پريشان ٿيڻ جي ڳاله ناهي‪ ،‬بس ايترو ڪيو‬
‫جو هفتيوار مدني مذاڪري ۾ شرڪت کي پنهنجو معمول بٹائي وٺو۔‬
‫سنّتن جون ڌُومون‬ ‫ت دين جي ‪ 107‬شعبن ۾ ُ‬ ‫ت اسَلمي سڄي دُنيا ۾ خدم ِ‬ ‫ح ْمد ُ ِ ٰلِل! دعو ِ‬ ‫ا َ ْل َ‬
‫مچائي رهي آهي‪ ،‬جن مان هڪ شعبو ”مجلس َمدَني مذاڪره “ به آهي۔ا َ ْل َ‬
‫ح ْمد ُ ِ ٰلِل! شَيخِ‬
‫ت اسَلمي حضرت عَلمه موالنا ابو بَلل محمد الياس عطار قاد ِِري‬ ‫سنَّت‪،‬باني دعو ِ‬ ‫طريقت‪،‬اميراهل ُ‬
‫ِ‬
‫ضيائي دَا َم ْت بَ َـرکاتُه ُم ْالعَالِيه علم بيشُمار خزانن جو مجموعو آهي‪ ،‬جنھن کي حاصل ڪرڻ جو‬ ‫ض ِوي ِ‬ ‫َر َ‬
‫شروع ڪيو‬ ‫سوال آهي۔ جي قول کي عملي جامو پارائيندي مدني مذاڪري جو ِسلسلو ُ‬ ‫ذريعو ُ‬
‫ت اسَلمي جي َمدَني ماحول‬ ‫جيڪو ‪ 12‬مدني ڪمن مان هڪ مدني ڪم به آهي‪ ،‬جنهن کي دعو ِ‬
‫قان رسول َمدَني ُمذاڪرن ۾ عقائد و اَعمال‪ ،‬فضائِل و‬ ‫۾ ” َمدَني ُمذاڪره“ چيو ويندو آهي۔ عا ِش ِ‬
‫َمنَاقِب‪ ،‬شريعت و طريقت‪ ،‬تاريخ وسيرت‪ ،‬سائنس وطِبّ ‪ ،‬اَخَلقيات ۽ اِسَلمي معلومات‪ ،‬معاشي‪،‬‬
‫سماجي‪ ،‬تنظيمي معاملن ۽ ٻين ڪافي موضوعن جي باري ۾ مختلف قسم جا سوال ڪندا آهن ۽‬
‫ق رسول سان لبريز جوابن‬ ‫ير اَهلسنّت دَا َم ْت بَ َـرکاتُه ُم ْالعَالِيه انهن کي حڪمت ڀريا ۽ عش ِ‬
‫شيخِ طريقت‪ ،‬ا َ ِم ِ‬
‫سان نوازيندا آهن۔ ۔‬
‫ح ْمد ِ ُٰلِل! ”مجلس َمدَني مذاڪره“ جي تحت ِ‬
‫امير اهلسنّتدَا َم ْت َب َـرکاتُه ُم ْال َعالِيه جي انهن عطا‬ ‫ا َ ْل َ‬
‫ڪيل دِلچسپ ۽ ِعلم وحڪمت سان ڀرپور َمدَني گلن جي ُخوشبوئن سان سڄي د ُنيا جي ُمسلمانن‬
‫الء انهن َمدَني ُمذاڪرن کي تحريري ِرسالن‪ ،‬۽ ميموري ڪارڊز‬ ‫کي مهڪائڻ جي ِ‬
‫صورت ۾ پيش ڪرڻ جي ڪوششون جاري آهن۔‬ ‫(‪ )MemoryCards‬جي ُ‬
‫شعر‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫َربي ُع ْاْل ِخر”يارهين جو مهينو آهي“‬
‫ث پاڪ‬ ‫حضور غو ِ‬
‫ِ‬ ‫ث اعظم! َربي ُع ْاْل ِخر کي سرڪ ِ‬
‫ار بغداد‪،‬‬ ‫عاشقان غو ِ‬
‫ِ‬ ‫اي‬
‫علَيه سان نسبت آهي ڇوته هن مهيني جي يارهين‬ ‫شيخ عبد القادر جيَلني َر ْح َم ُۃ هللا َ‬
‫تاريخ تي پاڻ َرحْ َم ُۃ هللا َعلَيه جو وصال ٿيو هو۔ (مرآۃ االسرار(مترجم)‪،‬ص‪۵۷۱‬۔ تاريخ مشائخ قادريه‪،‬‬
‫ث اعظم َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي روح کي ثواب‬ ‫حضور غو ِ‬
‫ِ‬ ‫عاشقان اوليا‬‫ِ‬ ‫‪ )۱۷۱/۱‬ان ڪري‬
‫الء نذرو نياز ڪندا آهن۔ انهيء مناسبت سان هن مهيني کي ”يارهين‬ ‫پهچائڻ جي ِ‬
‫شريف“ جو مهينو به چيو ويندو آهي۔‬
‫يارهين شريف ڇا آهي؟‬
‫ص ِّنف حضرت عَلمه موالنا مفتي محمد امجد علي اعظمي‬ ‫ار شريعت جا ُم َ‬ ‫به ِ‬
‫علَيه فرمائن ٿا‪َ :‬ربي ُع ْاْل ِخر جي يارهين تاريخ بلڪه هر مهيني جي يارهين‬
‫ّللا َ‬
‫َر ْح َم ُۃ ٰ‬
‫ث اعظم َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي فاتحه ڏياري ويندي آهي‪ ،‬اها به ايصا ِل ثواب‬
‫کي ُحضور غو ِ‬
‫ث پاڪ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي جڏهن به فاتحه ٿيندي آهي‬ ‫جي هڪ صورت آهي بلڪ غو ِ‬
‫ڪنهن تاريخ ۾ ٿئي‪ ،‬عوام ان کي يارهين جي فاتحه چوندا آهن۔ (بهار شريعت‪ ،‬حصه ‪،۱۶‬‬
‫‪) ۶۴۴/۳‬‬
‫حڪي ُم االُ َّمت حضرت مفتي احمد يار خان َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه فرمائن ٿا‪ :‬عام مسلمان‬
‫ث پاڪ َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جا جلسا ڪندا‬ ‫حضور غو ِ‬
‫ِ‬ ‫َربي ُع ْاْل ِخر شريف ۾ يارهين شريف‬
‫ث پاڪ جا حاالت پڙهي سامعين کي ٻڌائن ٿا ۽ فاتحه کان‬ ‫آهن جنهن ۾ حضرت غو ِ‬
‫پوء مٺائي ورهائن ٿا يا مسلمانن کي کاڌو کارائن ٿا۔ )اسَلمي زندگي‪،‬ص‪(۷۱‬‬ ‫ِ‬
‫يارهين شريف جي برڪت‬
‫حڪي ُم االُ ّمت حضرت مفتي احمد يار خان َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه فرمائن ٿا‪ :‬هن مهينه ۾‬
‫ار بغداد َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه جي فاتحه‬
‫ث پاڪ سر ڪ ِ‬ ‫هر مسلمان پنهنجي گهر ۾ حضور غو ِ‬
‫ڪري۔ سڄي سال تائين گهٹي برڪت رهندي۔ (اسَلمي زندگي‪،‬ص‪)۱۳۳‬‬

‫روزي ۾ برڪت جو نسخو‬

‫امي ِر اهلسنّت حضرت عَلمه موالنا محمد الياس عطار‬
‫ت بَ َرڪات ُه ُم ْال َعا ِليه‬
‫قادريدَا َم ْ‬
‫فرمائن ٿا‪ :‬واپاري پنهنجي روزانو جي ِوڪري (‪ )Sale‬جو هڪ فيصد جڏهن ته‬
‫پگهاردار پنهنجي هر پگهار جي رقم مان گهٽ مان گهٽ ٻه فيصد ڪڍي ۽ ماهانه‬
‫شا ٓ َءهللا ا ُن جي روزي ۾ بَ َرڪت ٿيندي۔‬
‫يارهين شريف جي نيازڪري ته ا ِْن َ‬
‫(جيڪڏهن گهر ۾ نياز ڪرڻ ۾ ُرڪاوٽ هجي ته ڪنهن به نيڪ ڪم ۾ اها رقم‬
‫خرچ ڪريو) (ماهنامه في ِ‬
‫ضان مدينه‪َ ،‬ربي ُع ْاْل ِخر ‪۱۴۴۰‬ه‪،‬ٹائٹل پيج)‬

‫هر مهيني يارهين شريف ڪريو‬

‫ث اعظم! ٿي سگهي ته هر مهيني يارهين شريف ڪريو۔‬ ‫اي عاشقا ِن غو ِ‬
‫الء هزارين روپيا ئي خرچ ڪيا وڃن بلڪه جيترو آساني‬ ‫ضروري ناهي ته ان جي ِ‬
‫سان ميسر ٿي سگهي انهي سان هللا پاڪ جي هن ولي ڪامل جي نياز ڪريو‪ ،‬حڪيم‬
‫االُ ّمت حضرت مفتي احمد يار خان َرحْ َم ُۃ ّٰللا َعلَيه فرمائن ٿا‪ :‬جيڪڏهن هر چنڊ جي‬
‫يارهين شب يعني ڏهين ۽ يارهين تاريخ جي وچين رات کي مقرر پيسن جي شيريني‬
‫مسلمان جي دڪان تان خريد ڪري پابندي سان يارهين جي فاتحه ڏيڻ سان رزق ۾‬
‫شا ٓ َء هللا ڪڏهن پريشان حال نه ٿيندو پر شرط اهو آهي‬ ‫گهٹي ئي بَ َرڪت ٿيندي ۽ ا ِْن َ‬
‫ته ڪا تاريخ ناغه نه ڪري ۽ جيترا پيسا مقرر ڪري ان ۾ ڪمي نه ٿئي ايترا ئي‬
‫پيسا مقرر ڪري جيترن جي پابندي ڪري سگهي۔ پاڻ به ان جو سختي سان پابند‬
‫آهيان ۽ هللا پاڪ جي فضل سان ان جون خوبيون بي شمار ماٹيان ٿو۔(اسَلمي‬
‫زندگي‪،‬ص‪)۱۳۳‬‬
‫شعر‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
 ‫ضي هللا َع ْنها‬
‫َر ِ‬ ‫ا ُ ُّم ْال ُم ٔومنين حضرت زينب بن ِ‬
‫ت خزيمه‬
‫اي عاشقا ِن رسول! َربي ُع ْاْل ِخر اهو عظيم مهينو آهي جنهن جي ‪ 4‬تاريخ تي ا ُ ُّم‬
‫وم وصال آهي‪ ،‬اچو! انهيء‬ ‫ت خزيمه َر ِضي هللا َع ْنها جو ي ِ‬ ‫ت زينب بن ِ‬ ‫المؤمنين حضر ِ‬
‫مناسبت سان سندن پاڪيزه سيرت جون ڪجه جهلڪيون مَلحظه ڪريو‪:‬‬
‫٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جو نالو زينب آهي۔(تهذيب اللغه‪ )۲۳۰/۱۳ ،‬٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جا والد‬
‫ُخزَ يمه بن حارث آهن۔ ٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها حضرت عبدهللا بن جحش َر ِضي هللا َع ْنه جي‬
‫صلَّي ّٰللا َعلَيه ٰوا ِل ٖه َو َسلَّ َم جي زوجيت جو شرف ماٹيو ۽ ا ُ ُّم‬
‫ور اقدس َ‬ ‫ض ِ‬
‫پوء ُح ُ‬
‫شهادت کان ِ‬
‫ال ُمؤمنين يعني مومنن جي ما ُء جي اعل ٰي مقام تي فائز ٿيون۔ (طبقات ابن سعد‪ )۹۱/۸،‬٭‬
‫پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها نهايت سخي هيون‪ ،‬٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها يتيمن‪ ،‬مسڪينن سان مهرباني ۽‬
‫ساڪين‬ ‫شفقت سان پيش اچڻ ۽ انهن کي ڪثرت سان کاڌو کارائڻ جي ڪري ا ُ ُّم ال َم َ‬
‫يعني مسڪينن جي ما ُء جي لقب سان مشهور هيون۔ ٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جو وصال‬
‫صلَّي ّٰللا َعلَيه ٰوا ِل ٖه َو َسلَّ َم جي نڪاح ۾ اچڻ کان فقط اٺ مهينا‬ ‫ط ٰفي َ‬‫پياري آقا‪ ،‬مڪي مدني ُمص َ‬
‫الخر چار هجري ۾ ٿيو‪ ،‬٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جي عمر مبارڪ ان‬ ‫پوء ئي ربيع ا ٓ‬ ‫کان ِ‬
‫نماز جنازه‬ ‫وقت ‪ 30‬سالن جي هئي۔ (زرقاني علي المواهب‪ )۴۱۸/۴،‬٭ پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جي ِ‬
‫صلَّي ّٰللا َعلَيه ٰوا ِل ٖه َو َسلَّ َم پڙهائي ۽ پنهنجي پياري هٿن سان‬
‫فخر موجودات َ‬ ‫رور ڪائنات‪ِ ،‬‬ ‫س ِ‬ ‫َ‬
‫َ جو انتقال مديني شريف ۾ ٿيو ۽ ٭‬ ‫ا‬ ‫ه‬‫ن‬‫ْ‬ ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ي‬ ‫دفن به فرمايو۔ (طبقات ابن سعد‪ )۹۲/۸،‬٭ پاڻ َ ِ‬
‫ض‬ ‫ر‬
‫جنةُ ا ْل َب ِقيع شريف ۾ موجود آهي۔(ايضا‪)۹۲/۸ ،‬‬ ‫مزار مبارڪ َ‬ ‫ِ‬ ‫پاڻ َر ِضي هللا َع ْنها جو‬
‫ّللا عَلي ُم َح ّمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫پيارے پيارے اسالمي بھائيو! بيان کي ختم ڪندي سنّت جي فضيلت ۽ ڪجه سنّتون‬
‫جان‬
‫مصطفي ِ‬
‫ٰ‬ ‫۽ آداب بيان ڪرڻ جي سعادت حاصل ڪيان ٿو‪ ،‬تاجدار رسالت‪ ،‬شهنشاه ِه نُب َُّوت‪،‬‬
‫هللا تَ َع ٰالي َعلَ ۡي ِه َو ٰال ِٖه َو َسلَّم جو فرمان جنّت نشان آهي‪ :‬جنهن منهنجي سنّت سان محبت‬ ‫رحمت َ‬
‫صلَّي ُ‬
‫(‪)2‬‬ ‫ّ‬
‫ڪئي ان مون سان محبت ڪئي ۽ جنهن مون سان محبت ڪئي اهو جنت ۾ مون سان گڏ هوندو‪.‬‬
‫شعر‬
‫خوشبو جون سنتون ۽ آداب‬
‫پيارا پيارا اسَلمي ڀائرو! اچو! خوشبو جي سنتن ۽ آداب جي باري ۾ ڪجه نُڪتا ٻڌڻ جي‬
‫ط ٰفي َ‬
‫صلَّى ّٰللاُ َعلَ ۡي ِه ٰوال ِٖه َو َسلَّ َم مَلحظه ڪريو‪ :‬چار‬ ‫فرمان ُمص َ‬
‫ِ‬ ‫سعادت حاصل ڪريون ٿا۔ پهريان هڪ‬
‫سنّت ۾ داخل آهن‪ :‬نڪاح‪ ،‬مسواڪ‪ ،‬حيا ۽ خوشبو لڳائڻ۔ (مشڪاۃالمصابيح‪ ،‬ڪتاب‬ ‫شيون نبين جي ُ‬
‫صلى ّٰللاُ َعل ۡي ِه وال ِٖه َو َسل َم خوشبو جو تحفو رد نه ڪندا‬
‫َّ‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫الطهارۃ‪ ،‬باب السواڪ‪ ،۸۸/۱،‬حديث‪ )۳۸۲:‬٭ پاڻ َ‬
‫الء خوشبو لڳائڻ مستحب آهي(بهار شريعت‬ ‫هئا۔(سنتيں اور آداب ص‪)۸۵‬٭ نماز جمعه جي ِ‬
‫الء زينت ڪرڻ عطر لڳائڻ‬ ‫‪،۷۷۴/۱‬حصه ‪۴‬ملخصاً) ٭نَماز ۾ ربّ سان ُمناجات آهي ته ان جي ِ‬
‫صلَّى ّٰللاُ َعلَ ۡي ِه ٰوال ِٖه َو َسلَّ َم هميشه عمده خوشبو استعمال‬ ‫ُمست َحب آهي۔(نيڪي ڪي دعوت‪ ،‬ص‪)۲۰۷‬٭ پاڻ َ‬
‫ڪندا هئا ۽ ان جي ٻين ماٹهن کي به تلقين ڪندا هئا۔ (سنتيں اور آداب ص‪ )۸۳‬٭ناخوشگوار بو يعني‬
‫صلَّى ّٰللاُ َعلَ ۡي ِه ٰوال ِٖه َو َسلَّ َم ناپسند ڪندا هئا۔(سنتيں اور آداب ص‪ )۸۳‬٭ َمردن کي پنهنجي‬
‫بد بو پاڻ سڳورا َ‬
‫لباس تي اهڙي خوشبو استعمال ڪرڻ گهرجي جنهن جي خوشبو ڦهلجي پر رنگ جا دهبا وغيره‬

‫‪…2‬مشکاۃ الصابيح‪،‬کتاب االيمان‪،‬باب االعتصام بالکتاب والسنۃ‪،۹۷/۱،‬حديث‪۱۷۵:‬‬

‫الء مهڪ جي منع هن صورت ۾ آهي جڏهن ته‬ ‫نظر نه اچن۔ (سنتيں اور آداب ص‪)۸۵‬٭ عورتن جي ِ‬
‫اها خوشبو اجنبي مردن تائين پهچي‪ ،‬جيڪڏهن اهي گهر ۾ عطر لڳائن جنهن جي خوشبو خاوند يا‬
‫اوالد‪ ،‬ما ُء پي ُء تائين ئي پهچي ته حرج ناهي۔ (سنتيں اور آداب ص‪)۸۵‬٭اسَلمي ڀينرن کي اهڙي‬
‫خوشبو نه لڳائڻ گهرجي جنهن جي خوشبو ا ُڏامي غير مردن تائين پهچي وڃي‪( .‬سنتيں اور آداب‬
‫ص‪)۸۶‬٭ فرمايائون‪ :‬عورت جڏهن خوشبو لڳائي ڪنهن مجلس وٽان گذرندي آهي ته اها اهڙي ۽‬
‫اهڙي آهي يعني زانيه آهي۔ (جامع الترمذي ‪،‬ڪتاب االدب ‪،‬باب ما جآء في ڪراهية خروج‬
‫المرأۃمتعطرۃ‪،۳۶۱/۴،‬حديث‪)۲۷۹۵:‬‬
‫صلي هللا تَعَالي عَلي ُم َحمد‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َحبِيب!‬
‫صلُّو ْا َ‬
‫َ‬
‫الء مڪتبة المدينه جي شايع ٿيل ڪتاب ‪ 312‬صفحن تي‬
‫طرح طرح جون هزارين سنتون سکڻ جي ِ‬
‫مشتمل ڪتاب ”بهار شريعت“ حصو ‪ 16‬۽ ‪ 120‬صفحن جو ڪتاب “سنتيںاورآداب” هديو ڏئي‬
‫حاصل ڪيو ۽ پڙهوـ سنتن جي تربيت جو هڪ بهترين ذريعو دعوت اسَلمي جي مدني قافلن ۾‬
‫عاشقان رسول سان گڏ سنتن ڀريو سفر آهي‪.‬‬
‫شعر‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬
‫آئنده هفته وار اجتماع ڪي جھلڪياں‬
‫شا ٓ َءهللا!آئنده هفتے ڪے َبيان ڪا موضوع‬ ‫پيارے پيارےاسالمي بھائيو! ا ِْن َ‬
‫ّللا اس هستي ڪا ِذڪ ِر‬
‫ث اعظم ڪي“۔اس بيان ۾ ا ِْن َشآ َء ٰ‬ ‫هوگا ” واه ڪيا بات غو ِ‬
‫سنيں‬‫ُ‬ ‫َخير‪،‬فضائل وڪرامات‪،‬اوصاف اورمختصر تعارف(‪)Introduction‬‬
‫ظم“ ڪے لقب سےجانتي آهي۔‬ ‫ث اَ ْع َ‬
‫گے‪،‬جنهيں دُنيا”غ َْو ِ‬
‫ِ‬
‫لهٰ ذا!آئنده جمعرات به اجتماع ۾ حاضري ڪي درخواست آهي‪،‬نه صرف خود‬
‫آنے ڪي بلڪه اِنفرادي ڪوشش ڪرڪے د ُوسروں ڪو به ساته النے ڪي‬
‫ڪوشش ڪريوگا۔‬
‫ّللا عَلي ُم َحمد‬
‫صلي ٰ‬
‫َ‬ ‫علَي ا ْل َح ِبيب!‬
‫صلُّ ْوا َ‬
‫َ‬