Professional Documents
Culture Documents
in
*****
Telangana Geography
*****
Contents:
n
1. తెలంగణ ఉనికి
2. తెలంగణ రష్ర ఆవిరావంలో ముఖ్య ఘట్ట్లు, సంఘట్నలు
.i
3. రష్ర భౌగోళిక విసత రణ, విస఼్త రణ ం, జనాభట
4. జిలలాలు – వైశలయం
5. ఇతర రశు్రలతో సరిహదఽద
6. తెలంగణ - నైసరిిక సవరూం (Geographical Setting)ep
7. వివిధ జిలలాలోా గల క ండలు, గుట్్ లు, వట్ి ేరా ల
Pr
8. శీతోషణస్థ తి (Climate)
9. వరషనుతం (Rainfall)
t
12. నేలలు
13. అడవులు
14. వనయనుాణుల సంరక్షణ కందాాలు
1. తెలంగణ ఉనికి
n
ఉతుకి భీణామ ణెలంగహణ ఉనన గోమాయధం – ఉతత భహయధ గోళం
.i
ఉతుకి భీణామ ణెలంగహణ ఉనన తృహరంతం - దక్షిణాలమా
ఉతుకి భీణామ ణెలంగహణ ఉనన పాయత తృహరంతం- దక్షిణ పాయతథేవం
ఉతుకి భీణామ ణెలంగహణ తృహరంతం విషత భించి ఉనన నఠబూత - దక్కన్ నఠబూత
ep
దక్కన్ నఠబూత అతి ుభహతనఫైనథి. అగిన, తూస్, లస్్ శిలలణో ఏయడింథి.
Pr
2. తెలంగణ రష్ర ఆవిరావంలో ముఖ్య ఘట్ట్లు, సంఘట్నలు
t
n
తోతత ంగహ ణెలంగహణ భహశ్ ంర 327 భెయనఽమ గహాభాలన఼, 87 గహాభ ంచామతీలన఼
.i
కోలోబంథి.
ణెలంగహణ కోలోబన విలత యణం - 2.76 లక్షల ళెక్హయుు (2,777 చదయు కిలోతొటయుు).
ఇంద఼లో 2 లక్షల ళెక్హయుు అటవీ విలత యణం.
ణెలంగహణ 15° 551' న఼ంచి 19° 551' ఉతత య అక్షషంరహల భధమ, 77° 151' న఼ంచి 80°
471' తూయు భైఖాంరహల భధమ విషత భించి ఉంథి.
పౌగోళిక్ విలత యణం - 1,12,077 చ.కి.తొ
Sm
n
భహశ్ ంర లో ట్ ణ జధాపా - 1,36,08,665; భహశ్ ర తోతత ం జధాపాలో ట్ ణ జధాపా రహతం
.i
- 38.88 రహతం
2001-11 భధమ భహశ్ ంర లో జధాపా నెయుగుదల - 13.58 రహతం
2001-11 భధమ ట్ ణ జధాపా నెయుగుదల - 38.12 రహతం
ep
జధాపా యంగహ భహశ్ ంర లో చినన జిలాు - భహజనన లభిలలు (5,43,694)
జధాపా యంగహ నెదద జిలాు - ళెైదభహఫాద్ (39,43,323)
Pr
యైరహలమం యంగహ నెదద జిలాు - బథారథిర కొతత గూడెం
యైరహలమం యంగహ చినన జిలాు - ళెైదభహఫాద్
t
ar
Sm
4. జిలలాలు – వైశలయం
n
.i
ep
t Pr
ar
Sm
n
4. యంగహభెడిి: 5,006 చ.కి.తొ.
.i
5. క్లభరంతైం ఆలతౄహఫాద఼: 4,878 చ.కి.తొ.
6. షంగహభెడిి: 4,441 చ.కి.తొ.
7. ఖభభం: 4,360 చ.కి.తొ.
8. తుజాభాఫాద఼: 4,261 చ.కి.తొ.
9. ఆథిలాఫాద఼: 4,153 చ.కి.తొ.
ep
Pr
10.భసఫూబనగయు: 4,037 చ.కి.తొ.
11.భంచిభహమల: 3,943 చ.కి.తొ.
12.తుయభల్: 3,845 చ.కి.తొ.
t
n
28.లభిలలు భహజనన: 2,019 చ.కి.తొ.
.i
29.ఴయంగలలు(అయఫన్): 1,305 చ.కి.తొ.
30.ఫేడిల్: 1,039 చ.కి.తొ.
31.ళెైదభహఫాద్: 217 చ.కి.తొ.
గమనిక: ఖభభం జిలాు లలేయు ఫేలన్ భిదిలో ఉనన భుంు భండలాలన఼ ఆంధరరథేశ్లో
క్లడంణో ణెలంగహణ ఒడిరహణో షభిసద఼దన఼ కోలోబంథి.
1. కహభాభెడిి
2. షంగహభెడిి
3. వికహభహఫాద్
4. భసఫూబ నగర
5. జోగులాంఫ గథాాల
n
మశృరష్రతో సరిహదఽదగల జిలలాలు
.i
భహాభహశ్ ణ
ర ో 6 ణెలంగహణ జిలాులల షభిసద఼ద క్లిగి ఉధానబ. అవి:
1. తుజాభాఫాద్
2. తుయభల్
3. అథిలాఫాద఼
ep
Pr
4. క్లంయం తైం ఆలతౄహఫాద్
5. భంచిభహమల
6. జమవంక్ర - బూతృహలలిు
t
1. జమవంక్ర - బూతృహలలిు
2. బథారథిర - కొతత గూడెం
n
7. జోగులాంఫ గథాాల
.i
6. తెలంగణ - నైసరిిక సవరూం (Geographical Setting)
ep
ణెలంగహణ ుభహతన గోండాాధా తృహరంతం న఼ంచి విడితృో బన థవాక్ల పాయతథేవంలో
పాగంగహ ఉననథి.
Pr
భహశ్ ంర లోతు 31 జిలాులల దక్కన్ నఠబూతలో పాగంగహ ఉధానబ.
ళెైదభహఫాద్, యంగహభెడిి, వికహభహఫాద్, ఫేడిల్ జిలాులల - గహాధైట్ శిలలణో ఏయడిన
t
టారు, ఫౌలి రు తథితయ ఆకహభహలణో ఏయడిన కొండలల, గుట్ లల విషత భించి ఉధానబ.
ar
క్ూడి ఉధానబ.
తుయభల్, భంచిభహమల, జగిణామల, నెదదలిు , జమవంక్ర – బూతృహలలిు , బథారథిర -
కొతత గూడెం జిలాులల గోథాఴభి నథి లోమలో పాగంగహ ఉండటం ఴలన ుభహతన
గోండాాధా శిలలణో ఫొ గుగ తుక్షైతృహలల ఏయడి ఉధానబ.
గోండాాధా శిలలల ణెలంగహణలో గోథాఴభి నథి భియహసక్ తృహరంతంలో ఉధానబ.
n
ఉంథి.
.i
దక్కన్ నఠబూత యహమఴమ థివ న఼ంచి ఆగైనమ థివక్ల యహలలగహ ఉననంద఼న
గోథాఴభి, క్ాష్హణ తోదల ైన నద఼లల అతున తూయుగహ రఴళించి ఫంగహమాఖాతంలో
క్లలష఼తధానబ.
ep
దక్కన్ నఠబూత తూయునగల తూయు క్న఼భలల, దక్షిణానగల శిిభ క్న఼భలల
భెండు ణెలంగహణలోకి రయేశించాబ.
Pr
శిిభ క్న఼భలన఼ షహామథిర/షణానల ంకితగహ నలలస్హతయు.
ణెలంగహణ తృహరంతంలోకి డభట్ క్న఼భలల/షహామథిర యాణాలల అజంణా రరణ
ా ి న఼ంచి
విడితృో బ ఆగైనమ థివగహ ఆథిలాఫాద్ జిలాులోకి రయేశించాబ.
t
తుయభల్ ంక్లతలల
షణానల కొండలల
గోతి కొండలల
n
లయనర కొండలల
.i
కరంనగర్, జగితాయల, ెదదలిా జిలలాలు:
భహఖీ కొండలల
భహభగిభి కొండలల ep
Pr
వరంగల్, జయశంకర్ - భూనులలిా జిలలాలు:
క్ంథిక్ల్ కొండలల
t
సనభకొండ
ar
తృహండఴుల గుట్ లల
తృహనకొండలల
మలు ండు తృహడు గుట్ లల
భహజుగుట్ లల
గోథాఴభి నథి తృహనకొండలన఼ చీలలషఽ
త రఴళిషత ఼ంథి.
మాథాథిర గుట్ లల
బుఴనగిభి కొండలల
ధాగహయుున కొండలల
నంథి కొండలల
నంథికొండ ఴదద ధాగహయుున స్హగర తృహరజెక్్లన఼ తుభిభంచాయు.
ధాగహయుున కొండ ఴదద ఫౌద఼ధల భూమజిమం ఉంథి.
n
మాథాథిర గుట్ నెై శ్రాలక్షమభనభిుంసస్హాత థేయహలమం ఉంథి.
.i
మహబూబనగర్, వనరిత, జోగులలంబ గదావల, నాగర్ కరూనల్ జిలలాలు:
నలు భల కొండలల
అభారఫాద్ కొండలల
ష్హఫాద్ కొండలల
ep
Pr
నలు భల కొండలల క్ాష్హణ-నెధాన నద఼ల భధమ విషత భించి ఉధానబ. వీట్ షగటు ఎతత
520 తొ.
t
అనంతగిభి కొండలల
Sm
అనంతగిభి కొండలల భూల నథికి జనభషథ లం. ఇథి వికహభహఫాద్లోతు శియహభెడిినేట ఴదద
ఉంథి. ఇథి ఴన భూలిక్లక్ల రలథధ ిచెంథింథి. ఈ కొండలోు అనంతదభధాబస్హాత
థేయహలమం ఉంథి.
హైదరబటద్ జిలలా:
గోలకొండ
భహచకొండ
భహచకొండ దక్షిణ-తూయు థివలో నలు గ్ండ జిలాు థేఴయకొండ ణాలూకహ ఴయక్ల, శిిభ
థివలో వికహభహఫాద్ జిలాు అనంతగిభి కొండల ఴయక్ల, దక్షిణ థివలో భసఫూబనగర
జిలాు ష్హఫాద్ కొండల ఴయక్ల విషత భించి ఉంథి.
n
చెంథినవి.
.i
మెదక్, స్దిధేట్ జిలలాలు:
ఫూజు గుట్ లల
లక్షిభథేఴుతులిు కొండలల
ep
లక్షిభథేఴుతులిు కొండలల ణెలంగహణలో తూయు క్న఼భలోు ఎణెత న
త కొండలల.
Pr
నిజామలబటద్, కమలరెడడి జిలలాలు:
గోండావనా శిలలు
Sm
భహశ్ ంర లో ధేలఫొ గుగ అతమదిక్ంగహ లతేంచే జిలాులల 1) బథారథిర కొతత గూడెం, 2) జమవంక్ర
- బూతృహలలిు , 3) నెదదలిు , 4) భంచిభహమల, 5) క్లభరం తైం ఆలతౄహఫాద్
8. శీతోషణస్థ తి
(Climate)
n
.i
అతమదిక్ ఉష్ోణ గాత కొతత గూడెంలో 50 డిగీాల లెలిుమస్ నమోథెైంథి.
భహశ్ ంర లో షగటు గభిశఠ ఉష్ోణ గాత 34.5 డిగీాల లెంట్గైాడ్
షగటు క్తుశఠ ఉష్ోణ గాత 22 డిగీాల లెంట్గైాడ్
ep
Pr
9. వరషనుతం (Rainfall)
n
.i
ep
Pr
నద఼లన఼ గుభించి అధమమనం చేలే రహషత ంర - తృహటభాలజీ
షయష఼ులన఼ గుభించి అధమమనం చేలే రహషత ంర - లిభానలజీ
t
పాయతథేవ నథవ యహయం- నఴంఫర 24-27 (ఇథి తోదట్స్హభి ఢిల్లులో 2014లో జభిగింథి)
భహశ్ ర బూపాగం యహమయహమన ఎతత గహ ఉండి ఆగైనమ థివగహ యహలి ఉంటుంథి. కహఫట్్
భహశ్ ంర లో రఴళించే నద఼ల థివ యహమఴమం న఼ంచి ఆగైనమం యైు ఉంటుంథి.
భహశ్ ంర లో రఴళించే భుఖమఫైన నద఼లల- గోథాఴభి, క్ాష్హణ, భంజీయ, భూల, త ంగబదర
n
జనభషథ లం- శిిభ క్న఼భలల/షహామథిర యాణాలోుతు భహాభహశ్ ల
ర ోతు ఫరసభగిభి
.i
యాతం ఴదద గల ధాలక తరమంఫకైవాయంలోతు తల షయష఼ు షభుదర భట్ ం న఼ంచి
ఎతత - 920 తొ. (3018 అడుగులల)
భహశ్ ంర లోతు గోథాఴభి తోతత ం తృొ డఴు- 550 కి.తొ.
ఆక్ాతంచింథి.
ep
గోథాఴభి నథి భియహసక్ తృహరంతం థేవ బూపాగంలోతు 10 రహతం బూపాగహతున
Pr
ఇథి థేవంలో భెండో తృొ డయైన నథి
ఇథి దక్షిణపాయతథేవంలో తృొ డయైన నథి
ఈ నథికి ఴాదధ గంగ, దక్షిణ గంగ, ఇండిమన్ భెైన్ అతు నేయు ు ఉధానబ.
t
ఈ నథి తుజాభాఫాద్ జిలాు క్ందక్లభిత ఴదద భంజీయ, సభిథార నద఼లణో క్లిల తిరయేణి
ar
షంగభం ఏయభిింథి.
అంణేకహక్లండా జమవంక్ర - బూతృహలలిు జిలాు కహమేవాయం ఴదద తృహరణళిత, భాధేయు
నద఼లణో క్లిల తిరయేణి షంగభం ఏయభిింథి.
Sm
n
నుయలు
.i
ep
3) యైనణేమ - దక్షిణ రహఖ కొభయగిభి టనం ఴదద
4) త లమ
5) బయథాాజ - ఫండభూయులంక్ ఴదద ఫంగహమాఖాతంలో క్లలస్హతబ.
Pr
త లమ, బయథాాజ తృహమల భధమలోకి కౌశిక్, ఆరరమ
ా అధే తృహమలల చేభి ఒకైతృహమగహ
రఴళిషత ఽ ఫండభూయులంక్ ఴదద ఫంగహమాఖాతంలో క్లలష఼తంథి.
t
భంజీయ (ణెలంగహణ)
నెదదయహగు (ణెలంగహణ)
భాధేయు (ణెలంగహణ)
కిధనయస్హతు (ణెలంగహణ)
ూయణ (భహాభహశ్ )ర
నెన్గంగ (ణెలంగహణ)
యహభహధ (ణెలంగహణ)
యబన్గంగ (ణెలంగహణ)
తృహరణళిత (ణెలంగహణ)
ఇంథారఴతి (ణెలంగహణ)
వఫభి (ణెలంగహణ)
n
లలేయు (ఏన)
.i
ణాలినేయు (ఏన)
ణెలంగహణలో క్లడియైు న఼ంచి క్లిలే ఉనద఼లల: 1) భంజీయ 2) భాధేయు 3) నెదదయహగు
4) కిధనయస్హతు
ep
ఎడభయైు న఼ంచి క్లిలే ఉనద఼లల: 1) తృహరణళిత 2) ఇంథారఴతి 3) వఫభి 4) లలేయు
శీరరంశూగర్ నుాజెక్ు
Pr
ఈ తృహరజెక్్ల 1963, జూల ై 26న తృహరయంబఫైంథి. థవతుతు తుజాభాఫాద్ జిలాు తృో చంతృహడు
t
తృొ ంద఼త ధానబ. థాథాు 3.97 లక్షల ళెక్హయు బూతకి స్హగుతూయంద఼త ంథి.
తృహరజెక్్లక్ల కహక్తీమ, షయషాతి, లక్షమభ అతు భూడు కహలలఴలల ఉధానబ. అబణే
Sm
n
బథారచలం
.i
గోదావరి త్తరన గల ుణయక్షతాాలు
గోదావరి ఉనదఽలు:
మంజీర నది:
n
.i
తోతత ం తృొ డఴు- 644 కి.తొ.
ఈ నథి భహాభహశ్ ల
ర ోతు ఫాలాఘాట్ యాణాలోుతు జామఖైడ్కొండ (తైడ్ జిలాులోతు
టోడా ణాలూకహ) ఴదద జతుభంచి భహాభహశ్ ర గుండా రఴళిషత ఽ భహశ్ ంర లోతు షంగహభెడిి
ep
జిలాు ధాభహమణఖైడ్క్ల ఎగుఴన రయేశించి ఫదక జిలాులో రఴళిషత ఽ కహభాభెడిి
జిలాులోతు తుజాంస్హగర తృహరజెక్్లన఼ థాట్ తుజాభాఫాద్ జిలాు గుండా రఴళిషత ఽ
Pr
క్ందక్లభిత ఴదద గోథాఴభి నథిలో క్లలష఼తంథి.
ఇథి గోథాఴభి ఉనద఼లోు కెలు ా తృొ డయైనథి, భుఖమఫైనథి.
మంజీర ఉనదఽలు: కహకియహగు, నలు యహగు, కౌలాస్ధాలా
t
నిజాంశూగర్ నుాజెక్ు:
ar
భధమ తుభిభంచాయు.
థవతు తుభహభణం ఏడో తుజాం తొర ఉస్హభన్ అల్లఖాన్ (1923-1931) కహలంలో జభిగింథి.
ఈ తృహరజెక్్లన఼ భంజీయ నథినెై తుభిభంచాయు.
ఇథి తుజాభాఫాద్, కహభాభెడిి జిలాులక్ల అదిక్ంగహ స్హగుతూయంథిషత ఼ంథి.
థవతు భియహసక్ తృహరంతం- 21,694 చ.కి.తొ.
ఆమక్టు్ స్హభయథాం- 2.31 లక్షల ఎక్భహలల
కౌలలసనాలల నుాజెక్ు:
n
ఆమక్టు్ స్హభయథాం - 9000 ఎక్భహలల
.i
తుజాంస్హగర తృహరజెక్్లలో తూట్ లబమత లేక్తృో ఴడంణో థాతుకి ఎగుఴన షంగహభెడిి జిలాులో
లంగూయు తృహరజెక్్లన఼ తుభిభంచాయు.
స్ంగూరల నుాజెక్ు
(మొగులిగుండా బటగరెడడి స్ంగూరల నుాజెక్ు)
ep
Pr
థవతున షంగహభెడిి జిలాు లంగూయు గహాభం ఴదద భంజీయ నథినెై తుభిభంచాయు.
థవతు భుఖమ ఉథేద వం ళెైదభహఫాద్, లకింథారఫాద్ నగభహలక్ల ణాగుతూయు అంథించడం.
t
నుాణహిత నది:
ar
ఇథి నెన్గంగ, యహభహధ, యబన్గంగ అధే భూడు నద఼ల క్లబక్ణో ఏయడుత ంథి.
ఈ భూడు నద఼లల భహాభహశ్ ల
ర ోతు గడిిభోలి జిలాుగుండా రఴళిషత ఽ భహశ్ ంర లోతు
Sm
n
జిలాులోతు జుగహడ్ ఴదద యహభహధ నథిలో క్లలష఼తంథి.
.i
తృహరణళిత నథినెై అతమంత రతిష్హఠతభక్ంగహ చేట్్న తృహరణళిత-చేయళు థక్ం ఉంథి.
థవధేన డా. తెఆర అంఫేదకర తృహరణళిత-చేయళు థక్ం అంటాయు.
తృహరణళిత నథి ఎడభయైు న఼ంచి క్లలష఼తంథి. ఇథి గోథాఴభి నథికి 40 రహతం తూట్
క్లంటాల: ఆథిలాఫాద్ జిలాు ధేయడిగ్ండ భండలంలో ఉంథి. ఇథి భహశ్ ంర లోధే ఎతత బన
(147 అడుగులల/45తొ.) జలతృహతం.
నుొ చ్ెెర: ఇథి ఆథిలాఫాద్ జిలాు ఫో ధ్ ఴదద ఉంథి. థవతు ఎతత 20 తొ.
గయతిా: ఇథి ఆథిలాఫాద్ జిలాు ధేయడిగ్ండ భండలం క్లయుద గహాభం ఴదద ఉంథి.
మలనేరల
n
థవతునెై నభహభల గహాభం ఴదద ఎగుఴ భాధేయు డామం (తుజాం కహలంలో), భాన఼యహడ ఴదద
తడ్ భాధేయు డామమ (తుభహభణ దవ), క్భీంనగరలో లోమర భాధేయు డామమ
.i
ఉధానబ.
ఇందాావతి
ep
ఈ నథి జనభషథ లం ఒడిరహ-ఛతీత స్గఢ్లో తూయు క్న఼భలోుతు దండకహయణమ
Pr
తృహరంతంలోగల క్లసండి జిలాు.
ఇథి గోథాఴభి ఎడభయైు న఼ంచి బూతృహలలిు జిలాులో క్లలష఼తంథి.
థవతుకి అతమంత యేగంగహ క్లిలే నథి అతు నేయుంథి.
t
కిననరశూని
ఈ నథి ఴయంగల్, కొతత గూడెం జిలాుల గుండా రఴళిషత ఽ కొతత గూడెం జిలాు బథారచలాతుకి
థిగుఴన క్లడియైు న఼ంచి గోథాఴభిలో క్లలష఼తంథి.
శబరి
స఼్లేరల
n
ఈ నథి ఆంధరరథేశ్లోతు గోథాఴభిలో క్లలష఼తంథి.
.i
తృో లఴయం తృహరజెక్్ల - విరహల ఫైథానం గల తృహరంతం, ణెలంగహణ-ఏన భధమ తుభహభణ
(డిజెైతుంగ్) దవలో ఉంథి.
n
2) భూల - యంగహభెడిి
.i
3) హాలిమా - నలు గ్ండ
4) తృహలేయు, భుధేనయు - ఴయంగల్
కుడడవైు నఽంచి కలిస్ేవి
1) త ంగబదర (క్యననలల)
2) ఘటరబ
ep
Pr
3) భలరబ
4) ఫుడఫేయు
5) తతభలేయు
t
6) భహతలేయు
ar
త ంగభదా
Sm
n
మూస఼్ నది
.i
తృొ డఴు - 250 కి.తొ.
ఈ నథి వికహభహఫాద్ జిలాు వికహభహఫాద్ ఴదద ఉనన శియహభెడిినేట ఴదద గల అనంతగిభి
కొండలోు జతుభష఼తంథి. ep
ఇథి నలు గ్ండ, యంగహభెడిి, వికహభహఫాద్ జిలాుల గుండా రఴళిషత ఽ నలు గ్ండ జిలాులోతు
Pr
యహడలిు ఴదద క్ాష్హణనథిలో క్లలష఼తంథి.
థవతున భుచ఼క్లంద అతు క్ూడా నలలస్హతయు. థవతుకి ఉనద఼లల ఈల, ఆలేయు.
t
డడండడ నది
n
నులేరల నది
.i
థవతు తృొ డఴు 145 కి.తొ.
ఈ నథి ఴయంగల్ జిలాులోతు ఫాణాుయంలో ుట్్ నలు గ్ండ, ఖభభం జిలాుల షభిసద఼దగహ
ep
రఴళించి క్ాష్హణ జిలాులోతు జగగ మమనేట ఴదద క్ాష్హణనథిలో క్లలష఼తంథి.
ఈ నథినెై ఖభభం జిలాులోతు తృహలేయు ట్ ణ షతొంలో భిజభహామరన఼ తుభిభంచాయు.
Pr
ఈ భిజభహామర ఖభభం ట్ ణాతుకి ణాగుతూట్తు అంథిషత ఼ంథి.
మునేనరల నది
t
ఈ నథి ఴయంగల్ జిలాులోతు తృహకహల చెయుఴు న఼ంచి ుట్్ ఴయంగల్, ఖభభం జిలాుల
గుండా రఴళిషత ఼ంథి.
ఇథి క్ాష్హణ జిలాు నంథిగహభ ణాలూకహలోతు ఏలూయు గహాభం ఴదద క్ాష్హణనథిలో
Sm
క్లలష఼తంథి.
థవతుకి ఉనద఼లల యైభహ, క్టేు యుక్ాష్హణనథినెై గల ఎతిత తృో తల థకహలల జూభహల తృహరజెక్్ల
(నరమదభిితు జూభహల తృహరజెక్్ల)ఇథి భసఫూబనగర జిలాులోతు భైఴులలిు ఴదద ఉంథి.
భహశ్ ంర లో క్ాష్హణనథినెై తుభిభంచిన తోదట్ తృహరజెక్్ల. ఇథి ఒక్ ఫఱనభీ డామమ.
n
చేరహయు.
1967 ఆగష఼్ 4న ఈ తృహరజెక్్లన఼ అట్ రదానభంతిర ఇంథిభహగహందవ జాతికి అంకితం
.i
చేరహయు.
1969లో తృహరజెక్్ల తుభహభణం న఼లల ూయత మామబ.
ep
తృహరజెక్్ల ణొలి చీఫ్ ఇంజితూర- తొర జాపర అల్ల
ఇథి ూభిత షాథేశ్ర భిజా ానంణో, షాథేశ్ర తుధ఼లణో తుభిభంచిన రంచంలోతు భహతిక్ట్ లు ో
కెలు ా ఎతత బనథి. థవతుకి భెండు కహలలఴలల ఉధానబ.
Pr
1) లలల్బహదార్ కలువ (ఎడమ కలువ): ఇథి నలు గ్ండ, ఖభభం, క్ాష్హణ జిలాులక్ల
స్హగుతూట్తు షయపభహ చేషత ఼ంథి.
t
అంథిషత ఼ంథి. ఇథి రంచంలోతు లేదముతూట్ కహలలఴలోు కెలు ా తృొ డయైనథి (203 కి.తొ.).
ఇథి తోదట్స్హభిగహ భిఴయుఫుల్ టభెైఫను న఼ ఉయోగించిన జల విద఼మత కైందరం.
నట్్్ ంనుడు (జవహర్ ఎతిత నుో తల థకం): ఇథి భసఫూబనగర జిలాులోతు ధయనర
Sm
n
.i
11. నీట్ినురలదల శూౌకరయలు
ఴయీతృహతం థాాభహ కహక్లండా ఇతయ క్ాతిరభ దధ త ల థాాభహ ంటలక్ల తూట్ షయపభహ
చేమడాతున ‘తూట్తృహయుదల’ అంటాయు.
ep
భహశ్ ంర లో తుజాభాఫాద్ జిలాులో తూట్తృహయుదల కింద ఎక్లకఴ బూత స్హగఴుత ంథి.
తూట్తృహయుదల స్ౌక్భహమలన఼ భూడు ఴభహగలలగహ విబజించాయు. అవి:
Pr
1.బటవులు
t
భహజస్హథన్.
భహశ్ ంర లో థాథాు 23 లక్షల ఎక్భహలల ఫాఴుల థాాభహ స్హగఴుత ంథి.
Sm
2.కలువలు
3.చ్ెరలవులు
n
తతళధాడు, క్భహణటక్, మూన.
.i
12. నేలలు
ep
బూత ఉభితలంనెై ఴద఼లలగహ ఉనన తృొ యధే ‘ధేల’ అంటాయు.
ధేలన఼ గుభించి అధమమనం చేలే రహస్హతరతున ‘నెడాలజి’ అంటాయు.
Pr
శిలలల రైతిలమం చెందగహ ఏయడే థాభహథతున ‘భాతిత క్ అంటాయు.
ణెలంగహణ భహశ్ ంర పాయత థవాక్లంలోతు ఈష్ న్
ర ల ఫో రి భధమ నేలిక్లో దక్కన్
t
నఠబూతనెై ఉంథి.
ar
ణెలంగహణ భహశ్ ంర అదిక్ స్హయఴంతఫైన ఒండుర ధేలల న఼ంచి తుస్హుయఫైన ఇష఼క్ ధేలల
ఴయక్ల లల యకహల ధేలలన఼ క్లిగి ఉంథి.
ణెలంగహణలో ఎగుడు, థిగుడులలగల నెతునేు బన్లల క్లిగి ఉననట్కీ ఎయా ధేలలల, నలు
Sm
ఎరర నేలలు
n
అదిక్ంగహ ఉంటుంథి.
.i
ణెలంగహణలో ఈ ధేలలన఼ చెలక, ద఼ఫఫ ధేలలలగహ ఴభీగక్భించాయు. అంద఼లో చెలక
ధేలలల కహారట్జెైట్, భుడి గహాధైట్ భహళల
ు యనతృహంతయం చెందడంఴలు ఏయడుణాబ.
ఉంటాబ. ep
చెలక ధేలలల చాలా థిగుఴగహ అంటే గుట్ ల భధమ పాగం యహలల బూభులోు ఎక్లకఴగహ
n
ఈ ధేలలోు ఇన఼భు, కహలిీమం రహతం ఎక్లకఴగహ, పాషాయం, ధైటర ోజన్, లేంథిరమ థాయథం
.i
రహతం తక్లకఴగహ ఉంటాబ.
ఈ ధేలలల ఆథిలాఫాద్, భంచిభహమల, తుయభల్, యంగహభెడిి, తుజాభాఫాద్, కహభాభెడిిలలో
ఎక్లకఴగహ క్భీంనగర, ఴయంగల్, భసఫూబనగరలలో తక్లకఴగహ విషత భించి ఉధానబ.
ండుణాబ.
ep
ఈ ధేలలోు రదానంగహ తిత , తృొ గహక్ల, ష఼ు, తయ, షజు , జొనన ంటలల అదిక్ంగహ
Pr
భహశ్ ంర లో ఈ ధేలలల 25 రహతం విషత భించి ఉధానబ.
ఈ ధేలలల ణేభన఼ చాలా కహలం తులా ఉంచ఼క్లంటాబ.
t
n
ఒండుా నేలలు
.i
ఈ ధేలలల నద఼లల అధేక్ ఏండుుగహ తభ రయహస క్ాభంలో తీష఼కొచిిన ఒండురభట్్తు
తుక్షైణం చేమటం ఴలన ఏయడుణాబ.
ఈ ధేలలల తూట్తు తులలఴ చేష఼క్లంటాబ.
ఈ ధేలలల అతమంత స్హయఴంతఫైనవి.
ep
ఈ ధేలలల ణెలంగహణ విలత యణంలో 3ఴ స్హథధాతున ఆక్ాతంచాబ.
Pr
ఈ ధేలలోు తృొ టాష్ రహతం ఎక్లకఴగహ ఉండి, ధైటర ోజన్, తృహషపయస్లల తక్లకఴ రహతంలో
ఉంటాబ.
t
13. అడవులు
n
.i
FOREST అధే ఆంగు దం ‘FORES’ అధే లాట్న్ పాష్హ దం న఼ంచి ఴచిింథి.
రంచ అటవీ థిధోతుఴం - భాభిి 21 ep
‘FORES’ అంటే గహాభం యలలలి తృహరంతం అతు అయథం.
1952 జాతీమ అటవీ విదాన తీభహభనం రకహయం తోతత ం థేవ బూపాగంలో 33.3 రహతం
Pr
అడఴులల క్లిగి ఉండాలి. కహతూ థేవ బూపాగంలో 20.5 రహతం భాతరఫే
అడఴులలధానబ.
t
భహశ్ ంర లో ఎక్లకఴ విలత యణం అడఴులలగల జిలాు ఖభభం, తభహాత స్హథనం ఆథిలాఫాద్
జిలాుథి. అడఴులల లేతు జిలాు ళెైదభహఫాద్.
నలు గ్ండ జిలాులో 6.03 రహతంణో అతి తక్లకఴ అడఴులలధానబ.
Sm
రషత ఼త ధయల రకహయం 2014-15లో భహశ్ ర GSDPలో అటవీ షంద, క్ల యంగం 0.9
రహతం యహటాన఼ క్లిగి ఉండగహ, ఴమఴస్హమ యంగం 5.02 రహతం యహటాన఼ క్లిగి ఉంథి.
భహశ్ ంర లో స్హభాజిక్ అడఴులణో క్లిన అటవీ విలత యణం 29,242 చ.కి.తొ.
అటవీ విలత యణంలో భహశ్ ంర 12ఴ భహమంక్లలో ఉంథి.
-భహశ్ ంర లో స్హభాజిక్ అటవీ విలత యణ రహతం - 30 రహతం
n
రషత ఼త ధయల రకహయం ఴమఴస్హమ యంగంలో అటవీ యహటా - 5.02 రహతం.
.i
తుజాభాఫాద్ జిలాులో థొ భికై యనస్హ గడిి న఼ంచి ష఼గంధ ణెైలాతున తీస్హతయు. ఏజెతూు
తృహరంణాలోునఽ ణెలంగహణ అడఴులోు అడాిక్లలల, ఫంక్, ణేధ, చింతండు, ఉలభి,
క్లంక్లడు లబమభఴుత ధానబ.
ep
భహశ్ ంర లోతు తుజాభాఫాద్ న఼ంచి తుయభల్, భంచిభహమల, బూతృహలలిు గుండా కొతత గూడెం
జిలాు ఴయక్ల గోథాఴభి నథి ఒడుి యంట దట్ ఫైన అడఴులలధానబ.
Pr
షఴభించిన 2002 భహశ్ ర విదానం ‘విజన్ 2020’ రకహయం అటవీ రహఖ రషత ఼తం ఉనన
అడఴుల షంయక్షణ, అతేఴాథిధ, ఉణాదక్త, ఆభిథక్ విలలఴ నెంుదల కోషం లల యకహల
అతేఴాథిధ కహయమక్షిక్భాలన఼ అభలల చేస్త ో ంథి.
t
భహశ్ ంర లో 2,939కి నెైగహ తోక్క జాత లల, 365 క్షి జాత లల, 103 క్షమయద జాత లల, 28
ar
అడవులు - రకలు
n
క్ల క్ూడా లబమభఴుత ంథి.
.i
ఈ అడఴులల ఆథిలాఫాద్, ఴయంగల్, ఖభభం, తుజాభాఫాద్, క్భీంనగర జిలాులోు
ఎక్లకఴగహ విషత భించి ఉధానబ.
ep
ఴయీతృహతం తక్లకఴగహ ఉనన తృహరంణాలోు నెయుగుణాబ.
Pr
ఈ అడఴులల నలు గ్ండ, యంగహడిి జిలాులోు విషత భించి ఉధానబ.
అడఴులోు త భభ, భైగు చెటు ు నెయుగుణాబ.
t
n
1. భహశ్ ర స్హథబలో భహశ్ ర అటవీ అతేఴాథిధ ఏజెతూు (లే్ట్ తౄహభెస్్ డెఴలపఫంట్ ఏజెతూు -
.i
SFDA)
2. డివిజన్ స్హథబలో తౄహభెస్్ డెఴలపఫంట్ ఏజెతూు (తౄహస్్ డెఴలపఫంట్ ఏజెతూు - FDA)
3. గహాభ స్హథబలో ఴన షంయక్షణ షతతి (VSS)
రష్ర చిశృనలు
n
భహశ్ ర ండు -లణాపలం (రహలత మ
ర ధాభం - అధోధా స్హకమోజా)
.i
భహశ్ ర చిసనం - కహక్తీమ క్మాణోయణం కింద చాభిభధార, కహక్తీమ క్మాణోయణంనెై
లంసతలాటం, చ఼టట
్ ణెలలగు, ఇంగిుష్, ఉయన
ద పాశలోు ణెలంగహణ రబుతాం,షతమఫేఴ
జమణే ఉధానబ.
***