Professional Documents
Culture Documents
Punjab Times, Vol 20, Issue 46, November 16, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
Berkeley Office
2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley
Ph:510-841-4582
Fax:510-217-6847
Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (2)
krqfrpur dy Kul
w yH drÈn-dIdfry, sMgqF ny GwqIaF vhIrF
pfiksqfn dy pRbMD vyK ky gdgd hoey iswK ÈrDflU isafsI afgUaF vwloN vI pfiksqfn dy guxgfn
gurduafrf krqfrpur lFGf KuwlHx mgroN pfiksqfn siQq gurduafrf krqfrpur
krqfrpur sfihb: lFGf KuwlHx
dy ibnF vIËf pihlI vfr drÈn dIdfr kr ky prqy iswK ÈrDflUaF ny pfiksqfn
qoN bfad pfiksqfn siQq gurduafrf sRI
ivc kIqy pRbMDF dI ÈlfGf kIqI hY. gurduafrf krqfrpur sfihb dy drÈn kr ky
krqfrpur sfihb dy drÈnF leI sMgqF
prqy muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ny vfpsI mOky afiKaf ik ieh pihlf mOkf
ny vhIrF GwqIaF hoeIaF hn. gurduafrf
sI jdoN Auh ibnF vIËf gurduafrf krqfrpur sfihb dy drÈn kr sky hn. AunHF
sfihb ivc BfrqI ÈrDflUaF qoN ielfvf
afiKaf ik pfiksqfn vfly pfsy kIqy gey pRbMD ÈlfGfXog hn. sfbkf pRDfn
ieQoN dy (pfiksqfn) sQfnk ÈrDflU vwzI
mMqrI zf[ mnmohn isMG ny gurduafrf krqfrpur dy drÈn dIdfr krn mgroN dovF
igxqI ivc puwj rhy hn. bhu-igxqI
srkfrF dy Auprfly dI ÈlfGf kIqI.
ÈrDflU ipÈfvr, isMD qy pfik dy hornF
pfiksqfn srkfr vwloN sfbkf pRDfn mMqrI ƒ ies AudGftnI smfgm leI
sQfnF qoN puwj rhy hn. iswK sMgq vwloN
muwK mihmfn vjoN swdf idwqf igaf sI pr AunHF ny muwK mihmfn dI QF inmfxy iswK
pfiksqfn srkfr vwloN kIqy pRbMDF dI
vjoN jfx ƒ qrjIh idwqI. kyNdrI mMqrI hrismrq kOr bfdl ny afiKaf ik awj
rwj ky qrIP kIqI jf rhI hY.
gurduafrf krqfrpur dy KuwlHy drÈn kr ky Auh pRsMn hn. pMjfb srkfr dy
gurduafrf sfihb df gilafrf ieMnf
kYbint mMqrI suKijMdr isMG rMDfvf ny afiKaf ik AuDr AudGftnI smfgm leI
vwzf hY ik sMgqF pUrf gilafrf, KMzf
ÈlfGfXog pRbMD kIqy gey sn.
sfihb, aM g ITf sfihb, lM g r hfl,
pfiksqfn dy klfkfrF vwloN bxfeIaF iswK ÈrDflUaF ƒ pfsport dI loV nhIN: pfiksqfn
geIaF sRI gurU nfnk dyv jI dy jIvn nfl
ieslfmfbfd: pfiksqfnI POj dy qrjmfn vwloN krqfrpur lFGy rfhIN drÈnF
sbMDq pyNitMgF, srF qy hor aflIÈfn qrIky
leI afAux vfly ÈrDflUaF leI pfsport dI Èrq lfËmI krfr idwqy jfx dy
nfl bxfey sQfn vyK ky aC-aC kr ik Èfied pfiksqfn jfx leI mobfeIl dI iemIgRyÈn kyNdrF ‘c bYNk sQfipq kIqy
ibafn krky bxI duicwqI ƒ dUr kridaF pfik ivdyÈ mMqrfly ny ikhf ik BfrqI
AuWTIaF. vrqoN nhIN kr skxgy, pr keI ÈrDflUaF gey hn, ijQy pfiksqfn vfly pfsy BfrqI
iswK ÈrDflUaF ƒ pfsport dI loV nhIN hY. mMqrfly dy qrjmfn muhMmd PYsl ny
gurduafrf sfihb dI hdUd ‘c gurU kol iek qoN vwD mobfeIl vI sn qy vwzy krMsI, zflr qy pfik krMsI ivc qbdIl
ikhf ik vËIry afËm iemrfn Kfn ny lFGy rfhIN gurduafrf krqfrpur sfihb
nfnk dyv jI vwloN afpxy KyqF ƒ pfxI dyx kYmry vI sn. pfiksqfn srkfr vwloN kIqI ho jFdI hY, AuQy hI jykr iksy ny Bfrq
afAux vfly BfrqI iswK ÈrDflUaF ƒ iek sfl leI pfsport dI Èrq qoN Cot idwqI
leI lfey gey KUh dIaF itMzF ajy vI pfxI jFdI sfmfn dI skYinMg ‘c iksy iksm dI vfly pfisAuN krMsI qbdIl krvfAuxI hovy
hY. ies qoN pihlF pfik POj dy qrjmfn myjr jnrl afisP gÌUr ny iek ibafn
kwZ rhIaF hn. BfvyN ieh KUh ibjlI dI koeI vI smwisaf ƒ qurq hwl kr dyx qy qF Auh BfrqI trmInl ‘qy sQfipq bYNk
ivc ikhf sI ik krqfrpur lFGy rfhIN afAux vfly BfrqI ÈrDflUaF leI pfsport
motr nfl clfieaf jf irhf hY, jd ik shfieqf dI pyÈkÈ kIqI jFdI hY. AunHF ivcoN krvf skdf hY. BfrqI XfqrI
hr hfl loVINdf hovygf.
ies KUh ‘coN inklx vfly pfxI ivcoN ajy vwloN bxfey iemIgRyÈn kyNdr ‘c hr qrHF trmInl ‘co N kfgËI kfrvfeI krn
vI KuÈbU afAuNdI hY, ijs ƒ sMgq aMimRq dI shUlq Bfrq dI qrHF hI hY. AuprMq jdoN ÈrDflU Bfrq-pfik ËIro
rUp jl leI GrF ƒ iljFdI hY. ÈrDflU gurduafrf sRI krqfrpur sfihb jfx lfien pfr krky pfik vwl dfKl huMdy leI vI pfik puils vwloN puKqf pRbMD kIqy gurduafrf vYst
afpxy dyÈ qy pfiksqfn vwloN kIqI jFdI vflI sMgq vwloN pfik iemIgRyÈn ivBfg hn qF AuQy surwiKaf leI qfienfq amly gey hn. ies lFGy rfhIN jfx vfly ÈrDflU sYkrfmYNto vloN gurpurb
srl kfgËI kfrvfeI qy pRbMDF qoN bhuq ƒ idwqI jfx vflI 20 zflr PIs leI vwloN ipafr dI Bfvnf vDfAux leI ienHF isrP cOigrdy ‘c hI GuMm skdy hn.
KuÈ hoey, ikAuNik pihlF ÈrDflU socdy sn Bfrq qy pfiksqfn vfly pfsy siQq ÈrDflUaF ƒ siq sRI akfl kihx qoN gurduafrf sfihb dy bfhr iqafr
sbMDI kvI drbfr 16 nUM
kIqy ivÈyÈ bfËfr ‘c lwgIaF vwK-vwK sYkrfmYNto (ibAUro): gurduafrf
ielfvf ‘jI afieaF ƒ‘ kih ky svfgq
vYst sYkrfmYNto vloN gurU nfnk dyv jI
550 rupey df iswkf qy zfk itktF jfrI kIqf jFdf hY.
surwiKaf pRbMDF ƒ lY ky BfvyN pfik
sfmfn dIaF dukfnF qoN ÈrDflUaF vwloN
KrIddfrI ‘c idlcspI ivKfeI geI. ieQy dy 550vyN pRkfsL purb nUM smripq iek
lwgy bfËfrF dIaF dukfnF ‘coN ÈrDflUaF kvI drbfr 16 nvMbr, Èfm 6 vjy qoN 7
zy r f bfbf nfnk: gu r du a frf sfihb lFGy dI ÈurUafq krn vyly AunHF puils vwloN gurduafrf sfihb dy cOigrdy
vwloN pfiksqfn dy kwpVy, juwqIaF qy hor vjy qwk krvfieaf jfvygf.
krqfrpur sfihb lFGy dy AudGftn mOky dy mn ivc AuhI Bfv hn, jo hr ÈrDflU ‘c 8 Puwt qoN AuWcI kMizaflI qfr lfeI
sjfvtI sfmfn KrIidaf igaf. drÈnF pRbMD kF ny smUh pMjfbI sfihq
pRDfn mMqrI nirMdr modI ny gurU nfnk dy mn ivc kfr syvf vyly huMdy hn. AunHF hoeI hY qy ies dI surwiKaf leI surwiKaf
leI geI sMgq vwloN afpxy mobfeIl qy sBfvF nUM kvI drbfr ivc Èfml hox df
dyv jI dy 550 sflf pRkfÈ purb ƒ ny gurU sfihb dI Ausqq kridaF lokF dsqy vI Gu M m dy rihM d y hn, jd ik
izjItl kYmiraF nfl ijQy gurU dIaF swdf idMidaF apIl kIqI hY ik sfry sfihq
smripq 550 rupey df iswkf aqy zfk ƒ AunHF vwloN idKfey mfrg Auqy cwlx gurduafrf sfihb dI hdUd aMdr koeI vI
XfdgfrI qsvIrF leIaF geIaF, AuQy hI pRymI iswK PlsPy aqy gurU nfnk dyv jI
itktF jfrI kIqIaF hn. ies mOky ÈRomxI leI pRyiraf. puils aiDkfrI GuMmdf nËrIN nhIN ipaf
ÈrDflUaF vwloN pfik POj nfl vI sYlPIaF dy muZly Xogdfn nfl sbMiDq kivqfvF
kmytI ny pRDfn mMqrI ƒ ‘kOmI syvf ÈRomxI kmytI dy pRDfn goibMd isMG qy gurduafrf sRI krqfrpur sfihb lFGy
qy qsvIrF iKcvfeIaF geIaF. pfik POj pyÈ krn. sMgq nUM vI Èfm dy dIvfnF ivc
aYvfrz` nfl snmfinq kIqf. lONgovfl, muwK mMqrI kYptn amirMdr qoN ielfvf vIËf lY ky qy pfik dy phuMcy
aiDkfrIaF vwloN vI KuÈgvfr mfhOl ‘c hfjLrI Brn dI bynqI kIqI geI hY. hor
zyrf bfbf nfnk nyVy ipMz iÈkfr isMG, sfbkf muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ÈrDflUaF vwloN afËfdI nfl gurduafrf
BfrqI ÈrDflUaF nfl ipafr qy afpsI jfxkfrI leI blbIr isMG iZwloN nfl Pon:
mfCIaF ivc kIqy smfgm dOrfn sMgq ƒ aqy ÈRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr sfihb dy drÈn kIqy gey. BfrqI srhwd
BfeIcfrk sFJ mËbUq krn df sunyhf 916-919-6196 jF BfeI hrpRIq isMG
sMboDn kridaF pRDfn mMqrI nirMdr modI isMG bfdl ny sFJy qOr Auqy pRDfn mMqrI qoN gurduafrf sRI krqfrpur sfihb dy
idwqf igaf. nfl Pon: 916-240-3441 rfhIN sMprk
ny afiKaf ik awj gurduafrf krqfrpur ƒ ‘kOmI syvf aYvfrz` idwqf. cOigrdy ‘c phuMcx leI sMgq dI surwiKaf
kIqf jf skdf hY.
sYn hojy istI vloN ‘iswK cyqnf mhInf’ mnfAux bfry mqf
sYn hojy (ibAUro): sYn hojy istI ijLkrXog hY ik kYlIPornIaf ivc smfgmF dOrfn inAU jrsI dy atfrnI
vloN iswK BfeIcfry leI ieh mfx vflI sRI gurU nfnk dyv jI df 550vF pRkfÈ jnrl gurbIr isMG gryvfl ny sMgq ƒ
gwl hY ik nvMbr mhIny nUM iswK cyqnf purb mnfAux bfry mqf pfs kIqf jf cukf sMboDn kIqf. 12 nvbMr nUM sfrf idn
mhIny vjoN mnfAux df mqf pfs kIqf igaf hY. ieh mqf 10 nvMbr ƒ gurduafrf sYn kIrqnI jiQaF, kQfvfckF aqy ZfzI
hY. ies mqy dI kfpI sYn hoËy dy myar hojy dI qrPoN asYNblI mYNbr kfnsyn cU jiQaF vloN gurU nfnk dyv jI dy 550vyN
aqy istI kONsl ny gurduafrf sYn hojy dI aqy aYÈ kflVf ny pyÈ kIqf. iesy dOrfn pRkfsL purb sbMDI ivÈyÈ kIrqn drbfr
kmytI ƒ sONpI. gurduafrf sYn hojy ivc pRkfÈ purb sjfieaf igaf.
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (3)
svrnjIq amolk zf[ nvdIp blivMdr kOr zf[ guridafl hridafl hrjIq isMG jgdIsLr gurcrn isMG zf[ hrgurmuKpfl zf[ qyijMdr drsLn isMG
isMG iZloN isMG gfKl kOr sMDU (inwkI) syKoN isMG bsrfn isMG idEl sfhI isMG klyr gryvfl isMG isMG mMzyr gryvfl
drsLn isMG rfijMdr jwsI igwl jYdyv isMG primMdr isMG srvx isMG mndIp isMG aXuiDaf rGbIr isMG avqfr isMG guljLfr isMG gurvIr isMG
drV isMG bYNs BwTl vflIaf itvfxf BUrf slvfn Gun
M spirMgPIlz mulqfnI igwl
gulËfr isMG gurbcn isMG qrlocn isMG zf[ gurnfm kOr bIbI surjIq kOr zf[ gurbKsL bljIq bfsI hrpfl isMG jiqMdr pnMU bUtf isMG iekbfl jwbovfl aYs[ asLok BOrf
sMDU Buwlr dupflpur isMG BMzfl pMnU
Punjab Times 550 sflf pRkfÈ purb mOky jpujI sfihb df sMsfr dIaF
Established in 2000
20th Year in Publication
ÈrDf df sYlfb 19 BfÈfvF ivc anuvfd
Published every Saturday sulqfnpur loDI: sRI gurU nfnk iswK PlsPy dI aihmIaq ƒ AuBfiraf. aMimRqsr: amrIkf ivc vwsdy smUh siQq kyNdrI iswK ajfieb Gr ivc
by A B Publication Inc. dyv jI df 550vF pRkfÈ purb ÈrDf qy AunHF ny afpxy sMdyÈ dI ÈurUafq 550 iswKF dI jQybMdI ‘iswK Drm ieMtrnYÈnl` rwiKaf jf sky.
20451 N Plum Grove Rd. AuqÈfh nfl mnfieaf igaf. krqfrpur sflf pRkfÈ purb dy mubfrk mOky Auqy sRI vwloN gurU nfnk dyv jI dI bfxI jpujI ies poQI df izËfeIn iqafr krn
Palatine, IL 60074-2018 lFGf KuwlHx kfrn ies vfr sMgqF ivc krqfrpur sfihb df lFGf KuwlHx ‘qy KuÈI sfihb df ivÈv dIaF 19 BfÈfvF ivc vfly kYlIPornIaf vfsI jIvn rxDIr
vwzI KuÈI df mfhOl sI. vwzI igxqI sMgq dy pRgtfvy nfl kridaF ipCly sfZy pMj anuvfd kIqf igaf hY aqy ies ƒ poQI dy isMG ny dwisaf ik poQI dy hr pMny ƒ
Ph:847-359-0746 ny pfiksqfn vfly pfsy krqfrpur sfihb sO sflF dOrfn iswK pMQ dy ieiqhfsk sPr rUp ivc iqafr kIqf igaf hY. invykly ZMg nfl iqafr kIqf igaf hY.
jf ky pRkfÈ purb ÈrDf nfl mnfieaf. qy mOjUdf dÈf dy mwdynËr BivwK dIaF ies ƒ ‘jpujI sfihb-ivÈv leI pMinaF AuWqy vwK vwK dyÈF dy Puwl vI idKfey
Fax:847-705-9388
ieDr, gurduafrf sRI byr sfihb sxy sMBfvnfvF ƒ qlfÈx dI loV ‘qy Ëor idwqf. gurU nfnk df pRkfÈ` nF idwqf igaf hY. gey hn, jo AuQoN dI BfÈf ƒ icMnHq krdy
Email:punjabtimes1@gmail.com
keI Dfrimk QFvF Auqy sMgqF df sYlfb AunHF ikhf ik iswK kOm ƒ afpxy jpujI sfihb df anuvfd ijnHF 19 BfÈfvF hn. AunHF afiKaf ik jpujI sfihb ƒ vwK-
www.punjabtimesusa.com
afieaf hoieaf sI. ies dy nfl hI dyÈ dy BivwK bfry syD lYx leI arD ÈqfbdI ivc kIqf igaf hY, AunHF ivc aMgryËI, vwK BfÈfvF ivc anuvfd krn df muwK AudyÈ
vwK-vwK gurduafry KUbsUrq qrIky nfl purb ƒ pRyrxf vjoN lYxf cfhIdf hY. AunHF jrmn, zwc, ietflIan, spYinÈ, poilÈ, gurU nfnk dyv jI dI bfxI df ivÈv ivc
Editor:
sjfey hoey hn. dyÈ dy rfÈtrpqI rfmnfQ ny ivafpk pRsMg ivc gwl kridaF ikhf nfrvy i en, svIizÈ, iPinÈ, PrY N c , vwK-vwK mulkF ‘c AuQoN dI BfÈf ivc pRcfr
Amolak Singh Jammu
koivMd vI sulqfnpur loDI phuMcy ijQy AunHF ik isrP iswK kOm hI nhIN, awj smuwcy purqgfl, gurYnI, rÈIan, aYstonIan, krnf hY. jQybMdI dy muKI kulbIr isMG
Astt. Editors:
ny byr sfihb ‘c mwQf tyikaf. ies qoN sMsfr ƒ sRI gurU nfnk dyv jI dy drsfey mlyÈIan, cInI, jfpfnI, ihbirAU aqy Kflsf ny afiKaf ik jpujI sfihb df vwK-
Jaspreet Kaur
bfad AunHF ny ieQy smfgm ‘c iÈrkq jIvn mfrg dI qFG hY. qurksqfnI Èfml hn. lgBg 400 vwK BfÈfvF ivc anuvfd krn smyN ies
Kuljeet Singh
krky lokF ƒ sMboDn kIqf. afpxy BfÈx isMG sfihb ny jfq-pfq, AUc-nIc, pMinaF dI ies poQI dI ijld cFdI dI hY dy arQF df pUrI qrHF iDafn rwiKaf igaf
‘c rfÈtrpqI ny lokF ƒ gurU nfnk dyv iesqrI nfl ivqkrf qy aflmI qpÈ aqy ies ivc rqn jVHy hoey hn. jQybMdI hY qF jo ies df mUl mMqv bixaf rhy.
jI dI iswiKafvF, kilafx dy kMm krn vrgy mnuwKqf ƒ drpyÈ sMktF dy hwl leI vwloN ieh poQI Blky ÈRomxI kmytI ƒ sONpI ies df anuvfd jQybMdI dy mYNbrF vwloN
Our Columnists
qy iensfnIaq dI rfh ‘qy cwlx dI slfh gurmiq dy PlsPy ƒ nvIaF jfvygI qF jo ies ƒ sRI hirmMdr sfihb kIqf igaf hY.
Gurbakhsh Singh Bhandal
idwqI. pRkfÈ purb mOky igafnI hrpRIq aMqridRÈtIaF qoN KolHx dI loV dwsI. AunHF
Baljit Basi
Ashok Bhaura
isMG ny kOm dy nF sMdyÈ idwqf hY. pMjfbIaF ivc mF bolI pRqI bymuKqfeI dy sivs bYNkF ‘c BfrqIaF dy bMd pey
gurU nfnk styzIam ivKy smfgm ruJfn bfry icMqf pRgt kridaF smuwcy
Tarlochan Singh Dupalpur
Major Kular
dOrfn igafnI hrpRIq isMG ny iswK pMQ pMjfbI BfeIcfry ƒ apIl kIqI ik hr KfiqaF df koeI ‘vfrs’ nhIN
dy nF sMdyÈ idMidaF iswK pMQ dy ajoky pMjfbI afpxy Gr ƒ pMjfbI bolI dI
nvIN idwlI: sivtËrlYNz dIaF Bfrq ‘c ibRitÈ Èfsn nfl sbMDq hn.
hflfq, ivÈv srokfrF qy ivÈv pRsMg ivc tksfl bxfvy.
California: bYNkF ivc BfrqIaF dy krIb iek drjn sivtËrlYNz aQfrtIaF muqfbk AunHF ƒ
Shiara Dhindsa bM d pey KfiqaF df ko e I dfavy d fr ipCly 6 sflF dOrfn ienHF bMd pey KfiqaF
Photographer afËfd ihMd POj dy 103 sflf sfhmxy nhIN afieaf. aijhy ‘c ienHF vfly BfrqIaF df koeI vfrs nhIN imilaf
661-703-6664 KfiqaF ivc peI rkm sivtËrlYNz hY. imlI jfxkfrI muqfbk ienHF ivcoN 2
nfiek krnYl isMG df dyhFq srkfr ƒ trFsPr ho skdI hY.
sivtËrlYNz srkfr vwloN 2015 ivc bMd
Kfqy kolkfqf, 2 muMbeI, iek dyhrfdUn
nfl sbMiDq hn, jdik bfkI KfiqaF dy
smflsr: afËfd ihMd POj dy nfiek krnYl isMG srF df dyhFq ho igaf. Auh
Sacramento pey KfiqaF bfry vyrvy jnqk krny ÈurU mflk hux PrFs jF XU[ky[ ivc rih rhy
103 sflF dy sn aqy Auh ipMz lMzy dy vsnIk sn. AunHF ƒ afËfd ihMd POj dy bfnI
Gurbarinder Singh Raja kIqy gey sn, ijs qihq ienHF KfiqaF dy hn. ienHF ivcoN kuJ KfiqaF Auqy dsMbr
suBfÈ cMdr bos ƒ sfhmxy qwkx qy gwl krn df mfx pRfpq sI. AunHF ielfky ‘c sB
916-533-2678 dfavydfrF ƒ ienHF KfiqaF ‘c peI rkm 2019 qwk, jdik kuJ horF ‘qy 2020 dy
qoN vwD smF krIb 56 sfl pYnÈn leI aqy AunHF ƒ koeI gMBIr ibmfrI nhIN sI. AunHF
ƒ hfsl krn leI ËrUrI sbUq AuplbD aM q qw k dfavf kIqf jf skdf hY .
dy puwqr idlbfg isMG ny dwisaf ik AunHF dy ipqf krnYl isMG df jnm meI 1916 ‘c
Distributed in: krvfAuxy sn. sivtËrlYNz vwloN 2015 srvjnk kIqy
hoieaf sI.
California, Illinois, Indiana, Ohio, sivtËrlYNz dIaF bYNkF ‘c bMd pey 2,600 KfiqaF ‘c 4[5 kroV PrYNk
AunHF muZlI iswiKaf mdrwsy qoN hfsl kIqI sI. AurdU qy PfrsI dIaF cfr klfsF
Michigan, Wisconsin, Mississippi, krIb 2,600 KfiqaF ivcoN 10 Kfqy (krIb 300 kroV rupey) dI rkm peI
Iowa, Arkansas, Massachusetts, pVH ky krnYl isMG 14 jUn 1941 ƒ 16 rupey pRqI mhInf qnKfh Auqy aMgryËI POj
BfrqIaF dy hn, ijnHF ‘coN kuJ nfgirk hY.
Texas, Virginia, Nevada, Washington, ivc tYNk rsflf nMbr 6 ivc BrqI ho igaf sI. krnYl isMG 1941-42 qwk rMgrUt
muhb
w q df rfg
Kentucky, Kansas pirvfr ƒ iek lVI ivc pro ky rwiKaf.
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (8)
suprIm kort vloN rfm mMidr dy hwk ‘c PYslf adflq ny idwqf bfby nfnk
dI aXuwiDaf PyrI df hvflf
nvIN idw l I: su p rIm ko r t ny
nvIN idwlI: Bfrq dI suprIm kort sI. 1885 ivc ieh mfmlf Aus vyly sI. ieiqhfsk PYslf 1,045 siPaF df ƒ syvfmukq ho rhy hn. ies mfmly ‘c
ny sdI qoN vwD purfxy qy ivvfdF dI jVH kfƒnI rUp Dfr igaf jd iek mhMq ny hY. PYslf dyx vfly bYNc ‘c jsits gogoeI alfhfbfd hfeI kort dy 2010 dy PYsly aXuwiDaf kys df inbyVf kridaF gurU
aXu w i Daf mu w d y df ieiqhfsk inby V f msijd dy aMdr qMbU lfAux leI adflq qoN ielfvf jsits aYs[ey[ bobVy, zI[vfeI iKlfP 14 arËIaF pfeIaF geIaF sn. nfnk dy aXuwiDaf jfx df vI hvflf idwqf
kridaF ivvfdq QF Auqy rfm mMdr dI df bUhf KVkfieaf. Aus dI arËI ƒ Kfrj cMdrcUV, aÈok BUÈn qy aYWs[ abduwl hfeI kort ny 2[77 eykV ËmIn ƒ iqMn hY, ijQy AunHF 1510-11 eIsvI ‘c Bgvfn
AusfrI dy hwk ‘c PYslf suxfieaf hY. kr idwqf igaf. nËIr Èfml hn. jsits gogeI 17 nvMbr iDrF ‘c brfbr vMz idwqf sI. rfm dI jnmBUmI Auqy crn pfey sn.
adflq ny aXuwiDaf ivc hI msijd dI dsMbr 1949 ivc axpCfqy suprIm kort muqfbk ieh hvflf ihMdUaF
AusfrI leI bdlvIN QF Auqy pMj eykV ivakqIaF ny msijd dy aMdr Bgvfn dy ivÈvfs ik ivvfdq QF Bgvfn rfm dy
plft dyx df hukm vI suxfieaf hY. rfm dI mUrqI sQfipq kr idwqI. adflq inrmohI aKfVy df dfavf rwd jnm asQfn nfl sbMDq hY, dI pusLtI
ivvfdq QF Auqy trwst vwloN mMdr ny afpxy PYsly ‘c ikhf ik sMivDfn ies nvIN idwlI: suprIm kort ny aXuwiDaf kys bfry PYslf suxfAuNidaF iËkr krdf hY. gurU nfnk dy aXuwiDaf dOry df
Ausfiraf jfvygf. mulk df lMmy smyN qwk gwl dI hfmI Brdf hY ik jo hoieaf glq kIqf ik inrmohI aKfVy kol aiDkfrq qOr ‘qy rfm lwlf df syvk (rfm jnm iËkr AudoN ho irhf hY, jdoN AunHF df 550vF
DruvIkrn krn vfly ies mfmly Auqy hoieaf qy Aus ƒ suDfiraf jfvy. jy adflq asQfn df pRbMDk) hox df hwk nhIN hY. ies dy nfl hI adflq ny rfm jnmBUmI- pRkfÈ purb mnfieaf jf irhf hY.
suprIm kort dy bYNc ny iekmwq ho ky PYslf musilm BfeIcfry dy hwk ƒ awKoN-proKy bfbrI msijd kys ivc aKfVy vwloN dfier kys rwd kr idwqf. adflq ny ikhf ik suprIm kort ny ikhf ik jnm
idwqf. cIP jsits rMjn gogoeI dI agvfeI krdI hY ijnHF ƒ msijd qoN ivrvy kr aKfVy vwloN dfier kys qYa smyN muqfbk dfKl nhIN kIqf igaf sI. inrmohI sfKIaF ‘c iËkr hY ik gurU nfnk dyv jI
vfly pMj mYNbrI bYNc ny PYslf suxfAuNidaF idwqf igaf, Auh vI aijhy ZMg vrq ky jo aKfVy ny adflq ivc ies sbMDI dfavf kIqf sI qy dlIl idwqI sI ik mMdr dI aXuwiDaf gey sn, ijQy AunHF Bgvfn rfm
ikhf ik ihMdUaF dy ies ivÈvfs ik Bgvfn ies Drm inrpwK dyÈ dy kfƒnI dfiery murMmq qy muV AusfrI df hwk isrP Aus kol hY. ies dy Ault 1959 ivc iek dy jnm asQfn dy drÈn kIqy. iËkrXog
rfm df jnm aXuwiDaf ivc hoieaf, bfry ivc nhIN hn, qF ieh inaF nhIN hovygf. adflqI PYsly rfhIN jnm asQfn Auqy irsIvr inXukq kr idwqf igaf sI. hY ik cfr nMbr mukwdmy dy iek gvfh ny
koeI do rfie nhIN hY qy sMkyqk qOr ‘qy Auh adflq ny AuWqr pRdyÈ dI pivwqr ngrI iswK Drm nfl sbMDq keI ieiqhfsk
ËmIn df mflkfnf hwk rwKdy hn. ies dy aXuwiDaf ivc srkfr ƒ iksy pMj eykV dI KYrfq nhIN lvFgy: EvYsI vyrivaF aqy jnm sfKIaF df hvflf
bfvjUd ieh spwÈt hY ik 16vIN sdI dy ‘mhwqvpUrn‘ QF Auqy nvIN msijd Ausfrn hYdrfbfd: ey[afeI[aYm[afeI[aYm[ dy muKI asdUdIn EvYsI ny suprIm idM i daF ikhf sI ik bfbf nfnk ny
ies iqMn guMbdF vfly ZFcy ƒ ihMdU kfr leI pMj eykV plft dyx df hukm idwqf kort vwloN aXuwiDaf kys ‘c suxfey gey PYsly Auqy svfl KVHf kIqf hY. EvYsI ny aXuwiDaf ‘c sRI rfm jnmBUmI mMdr dy
syvkF vwloN mMdr dI AusfrI leI Cy dsMbr, hY. ies qoN ielfvf adflq dy PYsly ‘c ikhf, ‘jykr bfbrI msijd hoNd ivc sI qF ies dI ËmIn AunHF ƒ ikAuN sONp idwqI drÈn kIqy sn.
1992 ƒ Zfihaf jfxf glqI sI qy ‘ies iËkr kIqf igaf hY ik ies gwl df spwÈt geI ijnHF ies ƒ Zfihaf sI. jykr ieh hoNd ivc nhIN sI qF ies ƒ Zfhux df kys lFGy dy AudGftn vfly idn hI
ƒ suDfrn dI loV hY.‘ sbUq hY ik ihMdU ivvfdq ZFcy dy bfhrly ikAuN cwilaf qy ies kys ivcoN lfl ikRÈn azvfnI df nF vfps ikAuN ilaf igaf PYslf ikAuN? krqfrpur lFGf KolHy jfx
msijd Zfhy jfx mgroN keI QFvF ivhVy ivc 1857 qoN pihlF qwk pUjf krdy aqy jykr bfbrI msijd sI qF ies dI ËmIn mYƒ idwqI jfvy.‘ vfly idn aXuwiDaf mfmly dy afey PYsly
Auqy ihMdU-musilm Psfd hoey qy 1993 rhy hn, avD iKwqy ƒ vMzy jfx qoN vI EvYsI ny suprIm kort dy PYsly Auqy pRqIikiraf Ëfihr kridaF ikhf, ‘ieh Auqy svfl AuTy hn. pfiksqfn dy ivdyÈ
ivc hoey muMbeI DmfikaF ‘c sYNkVy lok pihlF qwk. buinafdI svfl hY. asIN PYsly qoN sMquÈt nhIN hF. bfbrI msijd myrf kfƒnI mMqrI Èfh mihmUd kurYÈI ny krqfrpur
mfry gey. dwsxXog hY ik ihMdU dlIl idMdy jdik musilm iDrF ies gwl df aiDkfr hY. mYN msjd leI lV irhf hF nf ik ËmIn leI.` EvYsI tvIt kIqf, lFGf KolHy jfx vfly idn aXuwiDaf mfmly
afey hn ik musilm bfdÈfh bfbr dI koeI Tos sbUq pyÈ nhIN kr skIaF hn ‘hux musilm AuQy kI dyKxgy? ijQy keI sflF qoN iek msjd bxI hoeI sI qy Auh dy afey PYsly Auqy svfl AuTfAuNidaF ikhf
Èih ‘qy musilm POj ny rfm mMdr ƒ 16vIN ijs qoN ieh spwÈt huMdf hovy ik 1857 qoN hux ZfhI jf cuwkI hY. hux adflq ny ieh kihMidaF ieQy AusfrI dI iejfËq dy idwqI ik Auh ies KuÈI dy mOky ‘qy idKfeI,
sdI ‘c Zfh ky msijd dI AusfrI kIqI pihlF ies dI mflkI isrP AunHF kol hI hY ik ieh ËmIn rfm lwlf nfl sbMDq hY.` ‘asMvydnÈIlqf’ qoN bhuq duKI hn.
REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Special Price ffor
or Truck Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI
Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (10)
pMjfb tfeImjL
sincrvfr, 16 nvMbr 2019
gurU nfnk dIaF iswiKafvF
sRI gurU nfnfk dyv jI ny afpxy ivcfrF dy pRgtfvy aqy pRcfr leI afm lokF dI bolI
ihMdq
U vI isafsq df jlvf pMjfbI df iesqymfl kIqf. ieh aml ihMdU pujfrIaF aqy musilm mOlfixaF dy ZMg qrIikaF
qoN iblkul Ault sI jo kRmvfr sMsikRq aqy arbI BfÈfvF df iesqymfl krdy sn jdik
Bfrq dI suprIm kort ny icrF purfxy bfbrI msijd kys df inbyVf afm lokF ƒ ienHF dovF BfÈfvF dI koeI smJ nhIN sI.
kr idwqf hY. ieh qIjf aihm muwdf sI, jo swqfDfrI BfrqI jnqf pfrtI sRI gurU nfnk dyv jI (1469-1539)
(Bfjpf) aqy ies dI isafsI srpRsq afr[ aYs[ aYs[ dy eyjMzy Auqy sI. pMjfb dI srËmIn Auqy pYdf hoey hux qwk
pihly do muwdy ijnHF ivc ieksfr isvl koz lfgU krnf aqy sMivDfn dI dy mhfnqm icMqk, dfrÈink, kvI,
Dfrf 370 Kqm krnf Èfiml hY, pihlF hI krIb pUry kIqy jf cuky hn. XfqrI, isafsI qOr 'qy cyqMn hox kfrn
Dfrf 370 bfry swqfDfrI iDr ny jo mn-afeI kIqI hY, Auh qF jfhr hI hY, bfgIafnf qrbIaq dy mflk, smfijk
‘iqMn qlfk’ dy rUp ivc ieksfr isvl koz vl kdm vDfey jf cuky hn. brfbrI dy hfmI, jn sM c frk aqy
ienHF iqMnF msilaF dI pUrqI df iswDf ijhf mqlb swqfDfrIaF df ihMdU aiDafqmk rihnumf sn. AunHF df jnm
rfÈtr dI kfiemI vwl pyÈkdmI hI hY, jo ienHF df asl eyjMzf hY. lfhOr nyVy ipMz rfie BoieM dI qlvMzI ivKy
drasl, suprIm kort dy PYsly qoN pihlF mfhOl hI aijhf bxf idwqf hoieaf ijs ƒ hux ies dI ieiqhfsk qy
igaf ik PYslf afAux qk sB iDrF nMU spÈt ho cukf sI ik suprIm kort aiDafqmk aihmIaq dy mw d y n Ër
dy pMj mYNbrI bYNc ny kI PYslf suxfAuxf hY! Bfjpf dy pRDfn aimq Èfh ny nnkfxf sfihb afiKaf jFdf hY. ijs kmry
icr pihlF suprIm kort vloN kyrl dy ÈbrImflf mMidr bfry suxfey PYsly ivc gurU jI df jnm hoieaf, AuQy hux
bfry itwpxI kridaF ikhf sI ik adflqF nMU Auh PYsly nhIN suxfAuxy gurduafrf nnkfxf sfihb df aMdrUnI
cfhIdy, jo lfgU hI nf kIqy jf skx. Xfd rhy, adflq ny afpxy PYsly pfvn sQfn hY.
ivc ÈbrImflf mMidr `c aOrqF nMU jfx dI afigaf dy idwqI sI, pr gurU nfnk dyv jI dy jIvn bfry sfƒ
Bfjpf ny ies df ivroD kIqf aqy mulk dI sB qoN vwzI adflq dy PYsly bhuq sfrI BrosyXog jfxkfrI imldI hY.
dy bfvjUd ieh PYslf ajy qk lfgU nhIN kIqf jf sikaf. adflq bhuq Auh Auc jfqI KwqrI ihMdU pirvfr ivc pYdf
vfr aijhf kr cukI hY ik adflqI PYsilaF ivc aiVwkf bxn vfilaF hoey aqy AunHF dy ipqf AuQoN dy musilm cODrI
iKlfP qurMq adflqI mfxhfnI df kys pf idwqf jFdf hY, pr iksy vI dy dPqr ivc
adflq ny aimq Èfh iKlfP koeI kfrvfeI krn df hIaf nhIN kIqf. ptvfrI sn. AunHF bxn df kfrn AunHF dIaF iswiKafvF df jnmy, pRqI AuvyN hI huMgfrf Biraf; ijvyN
ibnf Èwk, ies PYsly dy asr bhuq dUr qk pYxgy. ihMdUqvvfdI bcpn ivc hI Aus ivÈf-vsqU (brfbrI), sMcfr df mfiDam sfry mhfn icMqk, iPlfsPr aqy Auh sfry,
pihlF hI aYlfn kr cuky hn ik mQurf, afgrf ijhIaF hor QFvF vI hn, Drm, ijs ivc Auh (pMjfbI) aqy sMcfr df rUp (kivqf qy gIq- ijnHF ƒ asIN pYgMbr afKdy hF, huMgfrf
ijQy aXuwiDaf vFg kiQq qOr ‘qy mMidr Zfh ky msijdF bxfeIaF geIaF pYdf hoey, dI Dfrimk sMgIq) sI ijs ny AunHF ƒ iswKI vwl Brdy hn. ies dy bfvjUd, sfƒ nfl hI
sn, hux AuQy vI muV mMidr bxfAux leI muihMmF qyË kIqI jfxgIaF. kwtVqf, pfKMzvfd iKwicaf. ies leI AunHF ƒ swcmuwc dy pMjfbI ieh vI smJx dI loV hY ik AunHF aflmI
hflFik bfbrI msijd vflI QF bfry hux qk ijhVy qwQ sfhmxy afey hn, aqy jfqI pRbMD Drm dy bfnI qy ivcfrk mMnxf vfjb hY aihmIaq rwKdy afpxy sunyhy ƒ phuMcfAux
AunHF muqfbk Aus QF mMidr hox bfry koeI sbUq sfhmxy nhIN afieaf hY. ijs ny pM j fbI smfj dy sfry jfqI leI ikvyN BUgoilk cOigrdy qy ieiqhfsk
AuNj vI adflq pihlF bfbrI msijd nMU Zfhy jfx nMU Kud hI gYr kfnUMnI pRo[ pRIqm isMG BfeIcfiraF dy lokF ƒ afpxy vwl iKwicaf, smyN dIaF sImfvF ƒ pfr pfieaf. AunHF dy
afK cukI hY; iehI nhIN, AuQy jbrI mUrqIaF rwKy jfx nMU vI gYr kfnMUnI hflFik ienHF ivcoN bhuq vwzI igxqI AunHF afpxy jIvn dOrfn AunHF dy pYrokfrF dy
krfr idwqf jf cukf hY. asl ivc suprIm kort dy jwjF ny aijhy keI qwQF iKlfP bfgI ruK idKfAuxf ÈurU kr idwqf. BfeIcfiraF nfl sbMDq sn ijnHF ƒ BfeIcfry AunHF mulkF ivc AuBry ijnHF ƒ
nMU nËraMdfË kridaF swqfDfrI Bfjpf dI iewCf nMU vDyry aihmIaq idwqI afpxI jvfnI vyly AunHF rwbI BgqI dy pRcfr bRfhmx dy dbdby vfly jfqIvfdI ZFcy ivc hux asIN Bfrq, pfiksqfn, nypfl, iqwbq,
hY. iswty vjoN ies PYsly dI sur qwQF dI QF Dfrimk ivÈvfsF nfl jf juVI aqy nfl hI Aus vyly dI musilm mugl nIvyN igixaf jFdf sI, Kfskr iksfn qy sRIlMkf, ierfn qy ierfk vjoN jfxdy hF.
hY. iesy krky Gwt igxqI muslmfnF df ieh svfl iblkul vfjb hY ik jy hkUmq dIaF isafsI dmnkfrI nIqIaF qy dsqkfr afid. ies qwQ qoN pqf lwgdf hY ik AunHF df sunyhf
1992 ivc bfbrI msijd nf ZfhI geI huMdI qF vI adflq df PYslf bRfhmxvfdI ihMdU Drm dy smfijk qOr 'qy Ku È vM q isM G ny afpxI ikqfb pMjfb dIaF BUgoilk hwdF ƒ vI twp igaf
iesy qrHF hI suxfieaf jfxf sI? msijd Zfhy jfx bfry qF adflq ny dmnkfrI jfqI pRbMD Auqy vfr krn leI 'ihstrI afP iswKs' (1999) ivc gurU sI. Auh bVf soc-smJ ky dUr-dUrfzIaF
sbMDq iDr nMU koeI icqfvnI dyxI vI ËrUrI nhIN smJI. aijhy qwQF qoN sM g Iq, kivqf, gIq qy BfÈx vrgy nfnk dyv jI dy jnm dy smyN aqy iswK QfvF dIaF lMbIaF XfqrfvF Auqy gey ijnHF
sfP hY ik jwjF Auqy swqfDfrIaF dI isafsq df ikMnf ku dbfE sI! ieh mfiDamF dI vrqoN kIqI. AunHF nfl hI Drm dy AuBfr dy pRsMg ivc ies pMjfbI ƒ AudfsIaF ikhf jFdf hY. ies dOrfn AunHF
dbfE pihlF vI keI sMsQfvF rfhIN sfhmxy afAuNdf irhf hY. hflIaf lflcI DnfZF df vI ivroD kIqf aqy aOrqF afXfm ƒ bhuq hI arQpUrn ZMg nfl nfl AunHF dy do sfQI - BfeI bflf (ihMdU
imsfl cox kimÈn dy mYNbr aÈok lvfsf hn. aÈok lvfsf ny lok sBf ƒ smfj ivc mrd dy brfbr hwk dyx ilaf hY. Auh ilKdf hY: ipCokV vfly) aqy BfeI mrdfnf (musilm
coxF dOrfn Bfjpf iKlfP afeIaF iÈkfieqF dOrfn ies `qy iÈkMjf kwsx leI afvfË AuTfeI. Bfrq df muwK pRvyÈ duafr hox kfrn ipCokV vfly) vI sn. ienHF AudfsIaF dOrfn
df Xqn kIqf sI aqy hux ies afeI[ ey[ aYs[ aPsr dI pqnI aqy AunHF afpxy ivcfrF dy pRgtfvy aqy pMjfb suBfivk qOr 'qy lgfqfr mYdfn- AunHF ny sMqF aqy sUPIaF nfl goÈtIaF
puwqr iKlfP aYnPorsmYNt izpfrtmYNt (eI[ zI[) ny jFc ÈurU kr idwqI hY. pRcfr leI afm lokF dI bolI pMjfbI df ey-jMg bixaf irhf ijhVf sfry hmlfvrF kIqIaF aqy AunHF nfl vI, ijhVy afpxy
suprIm kort dy PYsly ipCoN Bfjpf dy jyqU rvweIey dI gwl bhuq sfry iesqymfl kIqf. ieh aml ihMdU pujfrIaF df pihlf itkfxf huMdf sI [[[ ies qrHF kol gYbI ÈkqIaF hox dy dfavy krdy sn
hlikaF ny not kIqI hY, pr ieh PYslf suxfAux leI cuxy idn bfry vI aqy musilm mOlfixaF dy ZMg qrIikaF ieQy bhuq sfrIaF jMgjU kOmF df KUn iml pr asl ivc Auh pfKMzI sfDF qoN vwD hor
vwK-vwK rfvF sfhmxy af rhIaF hn. mfihr spÈt kih rhy hn ik ieh qoN iblkul Ault sI ikAuNik Auh kRmvfr igaf aqy nfl hI bhuq sfrIaF ivdyÈI kuJ nhIN sn. suBfivk hI hY ik ienHF
idn jfx-buwJ ky cuixaf igaf. ijs idn ieh PYslf suxfieaf igaf, sMsikRq aqy arbI BfÈfvF df iesqymfl BfÈfvF- arbI, PfrsI, pÈqo, qurkI afid dosqfnf goÈtIaF qy nfl hI ËubfnI tkrfvF
Aus idn pihly pfiqÈfh sRI gurU nfnk dyv jI dy 550 sflf pRkfÈ purb krdy sn pr afm lokF ƒ ienHF dovF ies srËmIn Auqy bolIaF jfx lwgIaF. dOrfn AunHF vwK-vwK BfÈfvF bolIaF
mOky sRI drbfr sfihb, krqfrpur sfihb (pfiksqfn) dy drÈnF leI BfÈfvF dI koeI smJ nhIN sI. rvfieqI iesy qrHF, dyÈ dy mUl vfsIaF ivc afrIaf hoxgIaF aqy ies qrHF AunHF afpxy ivcfrF
krqfrpur sfihb lFGf KoilHaf jfxf sI. kyNdr srkfr ieh lFGf kqeI qOr 'qy puroihq vrg purfxIaF gUVH BfÈfvF dy vydFq, jYn qy buwD DrmF aqy arbF, dy pRBfv df Gyrf pMjfb qoN ikqy bfhr qwk
nhIN sI KolxH f cfhud
M I, pr ies mfmly bfry afvfm dI ÈrDf aqy pfiksqfnI vrqdf sI qF ik Auh afpxf bOiDk dbdbf qurkF, mMgolF, PfrsIaF (ierfnIaF) aqy PYlf idwqf. iesy pRBfv df iswtf sI ik AunHF
pRDfn mMqrI vloN qyËI nfl vDfey kdmF kfrn kyNdr srkfr dI koeI pyÈ bxfeI rwKy aqy nfl hI smfijk qy Dfrimk aPgfnF dy akIdy ieslfm ƒ vI mMnx dy pYrokfrF dy BfeIcfry AunHF QfvF Auqy vI
nhIN qy ies nMU ieh lFGf afKrkfr KolHxf ipaf. iesy krky ies idn qfkq vI kfiem rwK sky. ies vrg df kfrn srbvfd pYdf hoieaf. KUn qy BfÈf bx gey jo AunHF dI mfqBUmI pMjfb qoN bhuq
aihmIaq nMU ipCFh suwtx leI hI Ausy idn bfbrI msijd bfry PYslf iKafl sI ik afm lokF ƒ smJ nf afAux dy ies imlgoBy ivcoN pMjfbI lok pYdf hoey dUr sn. ienHF BfeIcfiraF ƒ vwK-vwK nfvF
suxfAux df PYslf kr ilaf igaf. Aus idn tYlIivËn Auqy cldIaF vflI BfÈf dI vrqoN kr ky Auh nf isrP [[[ ies dOrfn AumId dI iek ikrn vI nfl jfixaf jFdf sI pr bhuiqaF ƒ
bihsF df muhfx hI bdl igaf. mIzIaf ivc jo sQfn krqfrpur lFGy nMU afpxf vwD pVHy-ilKy hox df ruqbf smfj pYdf hoeI ik AunHF dy puriKaF dy ienHF vwKo- nfnkpMQI afKdy sn.
imlxf sI, Auh Kuws ky bfbrI msijd-rfm mMidr vfly muwdy kol clf ivc bxfeI rwK skdy hn sgoN afpxy bhuq vwK akIidaF ivcoN pMjfbIaF df iek nvF jy AunHF dIaF iswiKafvF dI sulHfkul
igaf. AuNj, srkfr dIaF ienHF kfrvfeIaF dy bfvjUd ÈrDflUaF dy hI phuMcy hoey hox df pRBfv vI isrj skdy akIdf vI pYdf hovygf. phuMc ƒ AunHF dy pRBfv dIaF sQfnk sImfvF
sYlfb ny drsf idwqf ik dohF pfisaF dy pMjfbI iek-dUjy nMU glvwkVI ivc hn. jfpdf hY, gurU jI ny ies rvfieq ƒ pMjfbI BfvyN ihMdU qy musilm DrmF dy pfr jfx dy afXfm rfhIN pRmfixq kIqf
lYx leI ikMny bycYn sn. afAux vfly idnF ivc jy suprIm kort dy PYsly ny bVy sucyq rUp ivc qoiVaf. AunHF sMsikRq ivc pUrI qrHF vMzy hoey sn, qF vI ienHF jFdf hY qF lOikk sImfvF ƒ pfr krdIaF
Bfrq dI isafsq Auqy asraMdfË hoxf hY qF krqfrpur lFGf KuwlHx ipCoN ƒ Tukrf idwqf ijs ƒ dyv BfÈf Bfv dyviqaF dohF akIidaF drimafn myl-imlfp AunHF dIaF iswiKafvF dI sulHfkul phuMc dI
ies msly ny pMjfbIaF dI sFJ ivc vI nvF rMg Brnf hY. sFJ aqy dI BfÈf afiKaf jFdf sI aqy ies dI QF vDfAux dIaF koiÈÈF huMdIaF rhIaF aqy Qfh vDyry zUMGfeI nfl pfeI jf skdI hY.
sFJIvflqf dI ies pihlkdmI df svfgq hY. afpxIaF smqfvfdI iswiKafvF dy pRcfr- ies qrHF lokF ivc jIE qy ijAux idAu dI AunHF dIaF iswiKafvF df vfqfvrnI sunyhf
psfr leI lok BfÈf Bfv pMjfbI df Bfvnf pYdf hoeI. ies qrHF sihxÈIlqf dI ijs dI sfzy smyN dOrfn vI BfrI pRsMigqf
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL iesqymfl kIqf. ies sdkf nIvIaF jfqF
dy lok AunHF dy pYrokfr bx gey ijhVy muwK
Bfvnf kfiem rwKx qy ies ƒ pMjfbI
rfÈtrvfd dy rUp ivc hF-pwKI ivÈf-vsqU
hY, Èfied AunHF dIaF iswiKafvF dI sulHfkul
phuMc df ibhqrIn ieËhfr hY ijs dI sdIvI
qOr 'qy ihMdU sn pr kuJ Drm bdl ky dyx dI iËMmyvfrI gurU nfnk aqy AunHF dy nON aihmIaq hY. gurU nfnk dyv jI dIaF
lFGy df ishrf iks nUM? ieslfm vI apxf cuwky sn. AuqrfiDkfrIaF Auqy afx peI sI. sulHfkul qy vfqfvrn pwKI iswiKafvF AunHF
drÈn krn leI sRI krqfrpur dy, vrHy bIq gey jodVIaF kridaF nUM. AunHF dy pYrokfrF ƒ iswK afiKaf jfx gurU nfnk dyv jI dy jnm vyly dy dy smfnqfvfdI nËrIey nfl pUrI qrHF iek-
pUrf hoxf nHIN supnf ieAuN jfpdf sI, CfeI afpsI qlKI qoN zridaF nUM. lwgf, Bfv iswKx vfly jF Èfigrd. pMjfbI BUgoilk cOigrdy qy ieiqhfsk smyN df ieh imk hn. AunHF dy vfqfvrn pwKI sunyhy dI
jwPI iswDU dI dyK inhfl ho geI, hfmI hfkmF dohF hI BridaF nUM. df ieh Èbd 'iswK' sMsikRq dy Èbd 'iÈÈX' sMKyp vyrvf dwsdf hY ik gurU nfnk dyv ƒ swcI aihmIaq Aus sunyhy ƒ AunHF dIaF
swc eyhI aY lFGy dI pRfpqI df, bfkI pfVIey kuPr dy pridaF nUM. qoN afieaf hY. AunHF dy kuJ ÈurUafqI pYrokfr aijhI ieiqhfsk ÈKsIaq vjoN dyiKaf iswiKafvF dI sulHfkul phuMc aqy AunHF dy
pwTy afpxI hAumY nUM pfAux vfly, vFg bwkrI ‘mYN mYN mYN’ krI jFdy. AunHF dy afpxy KwqrI BfeIcfry qoN sn pr jf skdf hY qy dyiKaf jfxf cfhIdf hY ijs sulHfkul PlsPy ivcoN inkly smqfvfd dy
lFGf KolH ‘qf dohF iKzfrIaF ny, ishrf lYx leI aYNvyN keI aVI jFdy! pMjfbIaF dy vwzy vrg df AunHF dy ÈrDflU ny ieiqhfs dy AunHF sMktF ijnHF dOrfn Auh sunyhy nfl joV ky smJI jf skdI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (13)
pRDfn suirMdr isMG ibMdrf skwqr igafn isMG iblgf KËfncI jgjIq isMG igwl sqivMdr isMG rfxf
Pon: 916-420-2390 Pon: 661-397-7330 Pon: 209-985-1552 Pon: 559-514-9777
ruipMdr isMG sMGf, Pon: 530-682-7810 blvMq bFkf, Pon: 916-271-4216 suirMdr isMG igwl, Pon: 209-594-5602
pRbMDk: suimwqr isMG Aupl, jrnYl isMG srpMc, kÈmIr isMG kFgxf, ipMdr sMGf, mlkIaq bYNs, mfstr blbIr isMG bykrjLPIlz, kml
bMgf, blivMdr sMDU lYQrop, juJfr igwl, avqfr isMG zoz, suirMdr isMG, rfkyÈ bYNs, Bfg isMG rwkV, prmpRIq ibMdrf (atfrnI aYt lfa),
hrpRIq igwl, kyvl bolInf, zf[ hrpRIq kMdolf, zf[ gurpRIq igwl, aBIjIq Kulr, bljIq ibMdrf, ggndIp ibMdrf, srbjIq sUhr, suKdIp
sohl, aMimRqpfl BTlfvf, sqivMdr isMG rfxf, mndIp isMG.
gurpurb `qy ivsLysL idwsyN Psl gfhuMdf. Èfm, svyry zyry vwl sMgqF gurU nfnk afieaf iewk twk vIr nUM dyKI jfvy
surqI dsm duafry cVH geI.
bldF dy gl Cxkx GuMgrU bMnH vhIrF afvx, aMimRq vylf idn puMinaf df
nfnk df zyrf anMd anoKf afAuNdf,
jdoN qUM ‘qwqf qwqf’ kih ky
qyiraF crnF dI Coh pf ky
DMn DMn ho jfvx.
cMn cfnxI vwsdI peI sI.
kudrq rfxI dyK jgq vl
mF iqRpqf vI qwk puwqr nUM
jfey sdkVy, jfvy vfry,
Xfd qyrI ‘c juV ky bfbf sfvf, bwgf llkfryN dovyN vyly, inwq nfm-kQUrI inwkf inwkf hwsdI peI sI. arÈF ‘qy pey afrqI
jd ipwCy tur jfnF, gfnIaF dI Cxkfht ivc dr sI qyry vMzINdI, arÈF qoN iek joq ielfhI JUm JUm ky cMn isqfry.
Guwg vwsdf zyrf Auh qyrf siqnfm DuMn guMËfry. syvf-ismrn-dXf, pRym dI DrqI dy vl af rhI sI, bfbf kflU, cfcf lflU
mn dI awKIN vyhnF. dfq sI sMgq QINdI. bfby kflU dy ivhVy vwl Jwt PYslf ilaf acfnk,
ijwQy qfr ky cfry cwk qusIN pYlI vfh cuwk BrI cfry dI hOlI hOlI jf rhI sI. nfnkI df ieh vIr ipafrf
af zyrf sI lfieaf, hrnflI awgy lfeI, krm-kfzF, vihmF-BrmF
nfm iehdf vI rwKIey nfnk.
ikrq kr Kfxf, nfm jpxf jwg df qfrnhfrf cwilaf qoN inËfq duafeI, qlvMzI dI DrqI Auqy
vMz Ckxf isKfieaf. krky ikrq kmfeI. buwq Kfny, buwq pUjf dI QF cVH ipaf sI iek cMn acfnk, inwkVf nfnk qwk byby nUM
ijnHF pYlIaF dy ivc bfbf iek dI bFh PVfeI. mF iqRpqf dI JolI dy ivc mMd mMd muskfeI jfvy,
qwikaF mn nUM TMzk pYNdI hl qUM kdI clfey, jfqF-pfqF nUM Buwl Bulf ky af bYTf sI siqgurU nfnk. BYx nfnkI cuk vIry nUM
ÈFqI df mujwsmf, KuÈboeI, muVHky qyry dI peI sfry iek QF bihMdy, dfeI dOlqF qwk bwcy nUM Gut Gut gl nfl lfeI jfvy.
rOxkF Biraf cfr cuPyrf awj qwk AuQoN afey. iml ky lMgr iqafr krdy ho geI kuJ KfmoÈ ijhI sI, ikhf nfnkI mF qyry Gr
inrf pRym df cÈmf. ‘kwTy bih Ck lYNdy. KuwlHIaF awKF, suwqI nhIN sI ieh krqf krqfr hY afieaf,
aMimRq vyly, siqnfm DuMn iPËfvF aMdr siqnfm dI aqut, aKut lMgr dy aYsy pr lwgdI mdhoÈ ijhI sI. jwg nUM dfqF vMzx vflf
ivc hvfvF qrdI, DuMn ijvyN koeI gfey, prvfh sn clfey,
Kud dfqf dfqfr hY afieaf.
kyhf alOikk nËfrf bwJdf awj qwk Aus DuMn dI bfbf awj qfeIN ipaf vrqy bfbf ieMj jfpy kuJ bolx lwgI
qpdI rUh TrdI. peI pOx BulyKy pfey. qot kdI nf afey. ijhbf Aus dI rukI hoeI sI, vIr myry ny dunIaF dy leI
ikMny BfgF vflI Auh DrqI hwQ Aus dy juVy hoey sn nfm df iek jhfj bxfAuxf,
mfq sulwKxI AuT sMgqF dI crn qUM ijwQy pfey, dyvI Bgq, lihxf jI jd grdn Aus dI JukI hoeI sI. jo vI Èrx pRBU dI afieaf
hwQIN syvf krdI, hwQIN ikrq, kmfeI kr ky GoVI cVH ky afey, sIs invf ky bflk cuk ky Bvsfgr qoN pfr lMGfAuxf.
dr ‘qy afey loVvMdF dIaF hwk dy rfh drsfey. PV ky vfg agvfeI kIqI mF iqRpqf dI JolI pfieaf, DMn gurU nfnk DMn gurU nfnk
KflI JolIaF BrdI. bfbf krm kmfey. qlvMzI ivc pY igaf rOlf chuM kuMtF ny Èbd alfieaf,
qVky hrnflI krdf idwsyN imhnq krnI, nfm jpxf, lihxf lihxydfr cf kIqf kflU dy Gr puwqr afieaf. jfhr pIr jgq gurU bfbf
pYlI vfhux nUM jFdf, vMz vMzf rl Kfxf, isr ‘qy Cqr Julfey.
kil qfrx gurU nfnk afieaf.
ikqy qUM nwky moVdf ipaf eyN quhfzy dr sn sfry brfbr ijhVf bUtf lf igAuN hwQIN mF iqRpqf afvfË sU idwqI
Kyq nUM pfxI lfAuNdf. kI rMk, kI rfxf. mihkF ipaf PYlfey, af nfnkI qwk lY vIrf, nËr imhr dI krky siqgur
sB dI sFJI QF bYTx leI qyrI Ausiqq isiKaf bfbf inwq kihMdI sYN vIrf lYxY afpxy Gr dI pRIq bxf lY,
ikqy pMzF cuwk, cuwk isr ‘qy Drmsfl bxvfeI, jgq peI ruÈnfey. af hux af ky cwk lY vIrf. keI jnmF qoN mrI peI hF
iPryN KlvfVy lfAuNdf, sMgq ijwQy rl iml bih ky -cMn BYx nfnkI dOVI afeI hux mYnUM ‘surjIq` bxf lY.
ikDry, gfh pf PilHaF df jpdI nfm KudfeI. Pon: 908-788-8427 af ky cuwp cuwpIqI KVH geI, -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (21)
klf
Buonarroti) ieqflvI muV-surjIqI ieh afdm-kwd mUrqI PlorYNs kYQyzrl do qoN cfr sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
lihr df iek hor mhfn klfkfr sI vloN bxvfeI geI sI. Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
ijs dIaF Èfhkfr rcnfvF ivcoN zyivz, mfeIklaYNjlo BfvyN Kud nMU vDyry
totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
pIeyqf aqy isstfien cYpl dI Cwq dy krky mUrqIkfr hI smJdy sn pr pop
afKrI qfrIK 23 nvMbr 2019 hY. -sMpfdk
icwqr ‘afKrI Pqvf’ (Last Judg-
ment) sn. mfeIklaYNjlo muV-
pirkrmf dy kihx ‘qy Aus ny vYtIkn dy mÈhUr
mkbry isstfien cYpl dI Cwq dy
surjIqI lihr dy bhu-pfsfrI klfkfr icwqr ‘afKrI Pqvf’ dI isrjxf vI kYpsLn mukfblf-404
sn jo icwqrkfrI, mUrqIklf, kIqI jo mUrqIkfr hox dy nfl-nfl
iemfrqsfËI ivc muhfrq dy nfl nfl icwqrkfr vjoN Aus dI mhfn ikrq hY.
kvI vI sn. ieh icwqr ieMnf vwz afkfrI hY ik koeI
mUrqIklf dI muhfrq qoN pihlF vI ies dy icqrn bfry acMBy ivc pY
mfeIklaYNjlo ny muZlI isiKaf jFdf hY. ies dy iblkul mD ivc hËrq
icwqrklf qoN ÈurU kIqI. mfeIklaYNjlo eIsf hY aqy pUry PYlfE ivc purfqn
df jnm 6 mfrc aMjIl (Old Testment) dIaF
1475 ivc ietlI dy imQhfisk khfxIaF df icqrn hY.
kypRysy dy Coty ipMz ies mhfn icwqr nfl bhuq sfrIaF
ivc hoieaf aqy imQF vI ju V gfeIaF hn. ies ƒ
AunHF dy ipqf mfeIklaYNjlo df mhF-Gutflf vI ikhf
bu E nfrR o q f ismo n I igaf ikAuNik ieh icwqr pUrv qoN cly
afAuNdy Dfrimk ivÈvfsF ƒ icwqrn dy
rxdIp mwdoky sQfipq pYmfinaF dy Ault aqy bhuq
Pon: +91-98146-93368 hI clfkI nfl ies dy iKlfP guwJf vI
hmlf sI. ies krky mfeIklaYNjlo
AuQy aiDkfrI vjoN qfienfq sn. dI cOqrPf aflocnf vI hoeI ikAuNik
mfeIklaYNjlo BfvyN afpxI iËMdgI df mfeIklaYNjlo df icwqr. sQfpqI aqy sQfpq mfniskqf dIaF
bhuqf smF rom ivc hI rhy pr Auh ËMjIrF ‘c jkVy smfj vloN ieh afsfnI
aksr afpxy afp ƒ PlorYNs vfsI ivdvfnF aqy smfj ivigafnIaF koloN nfl hËm krn Xog nhIN sI ijs ivc
swddy sn ikAuNik bfl Aumry AunHF df isKx df mOkf imilaf. imQhfisk aqy kflpink eIsfeI sMqF
pirvfr PlorYNs ivc rihx lwg igaf zyivz, pIeyqf aqy isstfien cYpl ƒ byprd kr idwqf igaf sI.
sI. mF PRFisskf nyrI dI ibmfrI kfrn dI Cwq dy icwqr ‘afKrI Pqvf’ bfry: purfqn icqrF ivc AunHF dy ruqby
AunHF ƒ pwQr qrfÈx vfly pirvfr kol pIeyqf mfeIklaYNjlo dy ÈfhkfrF muqfibk sQfn aqy ilbfs icwqry jFdy kI hoieaf jy vrdI KfKI, idl gurdf qF aMdr hY.
Byj idqf igaf. Èfied bfad ivc ieh ivco iek hY ijs ivc sUlI qoN bfad ivc sn pr ‘afKrI Pqvf’ ivc
mdr mYrI hËrq eIsf dI dyh buwkl ivc BuwKy qFeIN KvfAuxI rotI, nhIN pUjf df mMidr hY?
AunHF leI bfl-Aumry Jtky vFg sI. mfeIklaYNjlo ny bVI clfkI nfl AunHF
mfeIklaYNjlo kihMdy hn, “mYN sMBflI bYTI hY. ieh mUrqI ijQy sB dy lIVy lfh idw q y . ivaM g kfr iZwz pflx leI swc jfxo, bs hYgy sfry DMdy ny.
afpxI dfeI dy duwD dy nfl nfl CYxI isrjxfqimk XQfrQ pwKoN anUTI hY, pIeyqro aryiqno ny mfeIklaYNjlo ƒ tuwty nhIN mnuwKqf nfloN, puils vfly vI bMdy ny.
aqy hQOVy nUM vI cuMiGaf ijsny myrI nflo - nfl Bfvnfqimk aihsfsF df aDrmI aqy smilMgI afK ky BMizaf.
ÈKsIaq GVI.” mfeIklaY N j lo ƒ byimsfl pRgtfvf hI nhI sgoN qknIkI bfad ivc Drm dy TykydfrF ny kuJ
skUlI pVHfeI nfloN nËdIkI igrijaF pKoN sMgmrmrI mUrqI qrfÈx dy sUKm imiQhfsk pfqrF ƒ Cwz ky bfkIaF dy kYpsLn mukfblf-402 ---
sMGxI vsoN hY dysL myry dI
ivcly icwqr dyKx dI bhuqI rucI sI. suhj df afhlf nmUnf hY. mdr mYrI nMgyË ƒ kwjx leI mfeIklaYNjlo dy aMn df pY igaf kfl.
iek idn Aus dy muZly skUl dy sInIar eIsf dI byjfn dyh Aupr rhwsmeI vYrfg iek cyly koloN AunHF dy aMgF Aupr aMjIr dfxy-dfxy nMU qrsx lok
PRFissko gRFissI ny Aus ƒ icwqrkfr ‘c ivMnHI nËr afAuNdI hY ijs ivc KudfeI dy pwiqaF df icwqrn krvfieaf. ies ho igaf ey mMdf hfl|
zomInIko igrlFidE nfl imlfieaf. aqy mmqf ivckfr psry dvMd df drÈn icwqr dI mhfnqf dy nfl-nfl ies bfry pI[ ey[ XU[ luiDafxy dIaF KojF
mfeIklaYNjlo dy ipqf ƒ aMdfËf hY. Drm aqy isafsI gTjoV ivc gihry BrpUr imQF, Brm-BulyKy aqy bihsF nvyN ZMg hn apnfey,
ho igaf ik pirvfirk kfrobfr ivc guMdy hoey smfijk, isafsI aqy ivqI hn. ieh vrHy mfeIklaYNjlo aqy Aus XU[ pI[ qy ibhfr vfilaF
Aus dy puwqr dI koeI idlcspI nhIN qfxybfxy ivc klfkfr kol aihsfsF dI dI klf dy 500vIN ÈqfbdI vrHy hn. af sfzy hwQ vtfey|
hY, ies leI Aus ƒ 13 sfl dI Aumr bfq pfAux dy sImq mOikaF ivc Auh sfieMtyiPk jrnl afP inAUrosrjrI nIly-pIly bsqr pihny
ivc zomInIko igrlFidE dI kfrjÈflf hfisl hflfq ivc sQfpqI dy eyjMzy rfhIN dy 2010 vfly aMk ivc ieafn suk jo iswKF leI hY Kfs,
ivc klf dI isKlfeI lYx leI Byj idwqf hI drd dI sUKm bfq pfAuNdf hY. ies aqy rfPyl qmfrgo dy ilKy Koj pwqr ivc pMjfb dy bxy pMjfbI
igaf ijQy AunHF kMD icwqrF dIaF vK- ikrq ivc ijQy klfkfr mUrqI klf dI ivc mfeIklaYNjlo dIaF isstfien pVHdy iswK ieiqhfs|
vK ÈYlIaF dI qknIkI muhfrq hfisl qknIkI muhfrq, mnuwKI srIr dIaF cY p l dy icw q rF ivc mnu w K I srIr -mfstr pRIqm isMG lMmy
kIqI. ies qoN sfl bfad igrlFidE koml bfrIkIaF, kwpiVaF dIaF islvtF sMrcnf (Anatomy) bfry asfDfrn
pVHn dy ÈOk ‘qy nhIN Pon: 925-325-2486
dI iÈPfrÈ ‘qy Auh PlorYNs dy rfjGrfxy ƒ pQr ivc ijs kdr buxdf hY ik dyKx smJ bfry iliKaf igaf hY aqy ies ƒ
iksy iPrky df aiDkfr. ---
lfrYNjo zI imzIsI kol klfskI vflf ascrj hoey ibnf nhIN rih skdf. Kudf qy mnuwKI idmfg dy mukfbly vjoN
ivwidaf joqI jg ky ieko dysL dy ho ky khfAuNdy prvfsI
mUrqIklf iswKx clf igaf. ieQy AunHF zyivz dI mUrqI mfeIklaYNjlo df drsfieaf igaf hY. awj 500 sflF
imtfvy mn df aMDkfr. kfmf jfq mjhb qoN hY afjLfd
ny mÈhUr mUrqIkfr brqoldo dI iek hor klfqimk ajUbf hY. szOl juwsy bfad klf ieiqhfskfr, klf
jy jigafsf jfgdI ijQy rihxf, AuhI hY Gr
jIEvfnI koloN isKlfeI leI. ieh vwzf vfly afjVI nOjvfn dI mUrq ivc isrP ivigafnI aqy klf pRymI mfeIklaYNjlo
nf hI koeI smyN dI tok. bwcy jnmy ijQy, AuhI hY mfq-BUmI.
mOkf sI ijQy Aus ƒ PlorYNs dy kulIn aqy isrP sfhF dI hI kmI rVkddI hY; dIaF ikrqF ƒ mhfn mnuwKI hfsl
nf amIr, nf grIb kuJ qF sQfnk Bys vtfAuxf pAU
vrg ivc ivcrn aqy muwK kvIaF, bfkI mnuwKI srIrk XQfrQ pwKoN koeI mMndy hn.
nf mjhb hI skdf rok. pVH ilK hovxgy guxI
-syvf isMG nUrpurI pMjfb nUM muV KVHf krygI Auh pusLq
--- khfAuxgy ieh sB pMjfbI
hwt igafn dI hoeI mihMgI suafgq hY jo hwz qoVvIN imhnq krdy.
jxy-Kxy df vws nf jfvy. -drsLnpfl dosFJ
pr lgn nf tldI tflI ---
Bfl ky mOkf dfa lgfvy. buwD Drm df muwZ BfvyN ieQy bwJf
qrkIbF afpy ahuVdIaF ny pr ieh nfmurfd jfq-pfq
BuwK igafn dI jy sqfvy. CUaf-Cfq nhIN muwkI.
-jgmIq isMG pMDyr, kYnyzf jgIrU rfj ‘c sfzI pusLq hoeI Kqm
Pon: 431-887-7222) nfnk dI ‘AujV jfE’ dI
--- ivcfr sfry ‘qy ZwukI.
irËk dI Kfqr Cwizaf dyÈ pMjfbIaF ny vsfieaf kYnyzf
bol, bfxI bdl igaf Bys. hux asIN pMjfb nUM kYnyzf bxfvFgy.
BfvyN awj prvfsI hF, mËdUr afpxy bwicaF nUM pVHf ky pMjfbI
pVH-ilK pMjfbI, rihxf pMjfb Kfls pMjfb rfj clfvFgy.
krFgy lIzrI, idn nhIN dUr. -amrjIq isMG qUr, cMzIgVH
-divMdr kOr Pon: 91-98784-69639
isstfien cYpl dI Cwq dy icwqr ‘afKrI Pqvf’. mfeIklaYNjlo dI pIeyqf.
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (23)
qfrIP-qrMgF dI qfsIr
qfrIP, Ausqq, sLfbfsL, isPq,
hwlfsLyrI, hONslf-aPjLfeI afid dI qfsIr
qy qsLbIh. bhuq QoVHf aMqr. ieh alPfjL
icrfg-zfr
iksy vI cMgyry kfrj dy arMB jF pUrnqf
leI sLuB. qfrIP krnf, AusfrU soc df
pRgtfa. cMgy nUM cMgf kihx df hIaf. zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI
isPiq-sflfh df jyrf, iksy dI pRfpqI nUM
nqmsqk. iksy dIaF gu x fqmk qy
dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI
Aucfqmk dyxF nUM sjdf. vfr qF BulyKf pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny msLhUr
qfrIP krnf hryk dy vws nhIN. cMgI hox qy mhfn hox ivc Prk dwisaf sI, “msLhUr hoxf bhuq asfn, jdoN ik mhfn hoxf bhuq
Bfvnf vfly hI qfrIP krdy. CotI soc, aOKf. ivakqI cMgy kfrjF krky vI msLhUr ho skdf jF mfVy kMmF krky vI.[[[mhfn lok sdf
hIx-Bfvnf jF hoCI smJ vfly isrP swcy, spwsLt, smJdfr, smripq aqy isdk vfly huMdy.” hQly lyK ivc zf[ BMzfl ny qfrIP
eIrKf krdy. bd-lok bdnfmI hI kr zf[ gurbKsL isMG BMzfl
skdy. Auh mn ‘c kuVHdy, sVdy, Buwjdy
dI qfrIP ivc Purmfieaf hY, “qfrIP krn ‘qy mn cihkdf. muwK ‘qy KyVf, bolF ivc Pon: 216-556-2080
aqy aMdr nUM sfV ky rfK krdy. iksy AuqsLfh, kdmF ivc cfa.[[[ qfrIP Auh huMdI, jo lok, sfQI jF smfj krdf, ikAuNik
nfl sfVf krn, bdKoeI krn jF nIvF quhfzI aslIaq qF dUijaF dI qwkVI ivc hI quldI. ivakqI Kud qF hmysLf pfskUM hI lIk isrjx ivc lIn. ibrKF, pwiqaF qy
idKfAux dI QF jy asIN Aupr AuTFgy, soc- rwKdf. swcI qfrIP kmfeI jFdI, muwl nhIN imldI.” Auh sfvDfn krdy hn, “qfrIP df PuwlF dy rMg-sugMD aqy ‘vf-rumkxI nUM
smJ nUM simaF df hfxI bxfAux vMnIN imafr ieMnf nINvF vI nf hovy ik ieh cmcf-igrI jfpy.[[[pr keI vfr kuJ lok iksy cMgy rUh-rmqf df rfg bxfE. dyKxf! ijLMdgI
pRyirq krFgy qF asIN Kud Aupr AuT ky, ikMnI suMdr hovygI, ikAuNik qfrIP ivcoN
cMgI soc df pRmfx bx skdy hF.
pwK dI qfrIP krn dI QF cMgy nUM mfVf kihx dy afdI. sLfied AunHF dy mn ivc iksy dy Aupr
qkdIr vI AUdY huMdI.
qfrIP, qrPdfrI nhIN hoxI cfhIdI. AuTx df qOKlf huMdf, jo AunHF dI mfnisk kmjLorI nUM jwg-jfhr krdf.” –sMpfdk qfrIP ikRsLimaF dI jnmdfqI. jd
ibnf Byd-Bfv, jfq-pfq, rMg-nsl, koeI afm ivakqI ikRsLmeI kIrqI krdf
dysL, Drm dy hovy. qfrIP, isrP qfrIP bxfieaF qfrIP, qfrIP hI nhIN rihMdI. aqy snmfn dy hfxI bxn ipCoN Aupr hovygf. sUrq qy sIrq dy sMgm ivcoN qF ies ipCy keI vfr aiDafpk jF gurU
huMdI, hor kuJ nhIN. qfrIP, qMg-idlI qfrIP df imafr ieMnf nINvF vI nf AuTx aqy hor awgy vDx dI qvwko vI hr isMmdI isPiq-slfh, aMgVfeI lYNdf swc df aihm rol huMdf, ikAuNik afm
sOVI soc, ipClwg njLrIaf jF inwj- hovy ik ieh cmcf-igrI jfpy. bOs, amIr koeI krdf. hryk dy mn ivc kuJ hor df sUrj, jo mn-bnyry nUM cfnx qy inwG aiDafpk isrP dw s df hY , vDIaf
vlgxF qoN pfr. ieh mnuwKvfdI soc ‘coN ivakqI jF nyqf dI qfrIP isrP cMgf krn, dyx jF aripq krn dI Dfrnf nfl iBAuNdf. aiDafpk ivsQfr nfl smJfAuNdf hY,
pnpdI, PYldI qy mihkF iKlfrdI. cmcfigrI. inwjI muPfd df loB jF kursI pYdf huMdI. qfrIP hox df mqlb ik ivakqI bhuq vDIaf aiDafpk krky idKfAuNdf
qfrIP krn leI qfrIP dy Xog hoxf nUM slfm. kptI qfrIP ivcoN suwcy arQ kuJ lok isrP mfx-snmfn nUM mn afpxy ivsLvfs ivc azol. dusLmxF dI hY, Auqm aiDafpk pRyirq krdf hY, pr
jrUrI. iksy dI pRfpqI nUM pUrn rUp ivc ikMj qlfsLogy? ivc rwK ky kuJ krdy aqy ies dI pRfpqI cflF qoN aiBwj qy aizwg. mMijLl-mksd sB qoN Auqm aiDafpk pRyirq krn dy
smJ ky kIqI qfrIP, hOslf-aPjLfeI. qfrIP, qrjmfnI vI nhIN huMdI. hryk ipCoN cuwp ho jFdy. aijhy lok drasl pUrqI leI hr aOkV df sfhmxf krn dy nfl-nfl Aus dI qfrIP vI krdf hY. iPr
nvyN supinaF dI sfh-srdl, qmMnf BrI pwK dIaF isPqF hI isPqF. GtIaf aqy ies dy Xog hI nhIN huMdy. krm-XogIaF smrwQ aqy sPlqf nUM hfsl bxfAux df kuJ alokfrI vfprdf hY.
qFG, hor cMgf isrjx df cfa aqy vDIaf pwK dIaF ieko ijhIaF isPqF. kdy vI qfrIP leI hI kfrj nf kro,
avcyqn ivc vwKrf krn dI locf. aijhI qrjmfnI bhuq Gfqk. sgoN koeI vI kfrj krdy smyN rUh dI
qfrIP, mn-BfvF nUM srsLfr krdI. iek-pfsV qfrIP, nFh-pwKI iqRpqI, mn dI mOj aqy smfj leI kuJ
suhj qy sUKm qrMgF ivc rfg-rfgxI. vrqfrf. ivakqIqv ivkfs ruk jFdf. jy cMgf krn df skUn mn ivc pflo. qfrIP
afqmk rs ‘c vlInqf. aMbr nUM klfvy kmIaF qy AUxqfeIaF dI insLfndyhI krky jF hwlfsLyrI Kud-bKud quhfzf mfx bxygI.
‘c lYx dI qFG. prbqI tIsI ‘qy cVH ky AunHF nUM dUr nhIN krFgy qF ivkfs ikMj nyk kfrj vfilaF leI qfrIP vI bhuq
smuwcI kfienfq nUM inhfrn dI lflsf. hovygf? CotI huMdI. Auh vwzy arQF vfly vwzy kfrjF
diraf dIaF lihrF sMg lihr bxn df ilhfjLdfrI kfrn kIqI qfrIP srGI nUM hI aripq huMdy. aijhy lokF leI vfd-
ivsmfd. dy sUrj nUM sLfm dy Gusmuwsy ivc ivvfd, crcf, lfanq, dU s L x bfjI,
pVHfeI, KyzF jF klf Kyqr ivc AulJfAuxf. iksy sMsQf, sfQI jF grup hwlfsLyrI, sLfbfsL jF qfrIP dy arQ vI
pRfpqI smyN bwcy dI qfrIP jrUr krnf. dI nyVqf kfrn kIqI geI qfrIP rfh ivc smfnMqr. Auh qF afpxy kMm ivc hI lIn.
ies nfl Aus dy mn ivc kuJ supny pYdf Augy Kwzy qy KfeIaF. Auh isrP kMm krdy. ies df ievjLfnf,
hoxgy, ijnHF dI pUrqI, Aus df iesLt bx keI vfr kuJ lok iksy cMgyry pwK lfB jF hfnI dy koeI arQ nhIN. aijhy
jfvygf. Auh krm-Drm df srUp hovygf. dI qfrIP krn dI QF cMgy nUM mfVf kihx pVHfeI, KyzF jF klf Kyqr ivc pRfpqI smyN bwcy dI lok srboqm huMdy.
aijhy supinaF ivcoN hI ivsLv pwDr df dy afdI. sLfied AunHF dy mn ivc iksy dy qfrIP jrUr krnf. ies nfl Aus dy mn ivc kuJ supny kuJ lok JUTI qfrIP sux ky Kud nUM
BivwKI iKzfrI, ivigafnI, klfkfr, dysL Aupr AuTx df qOKlf huMdf, jo AunHF dI pYdf hoxgy, ijnHF dI pUrqI, Aus df iesLt bx jfvygf. Auh Buwl jFdy aqy afpxf afp brbfd kr
Bgq jF rol-mfzl pYdf huMdf. Auh ‘vwzy mfnisk kmjLorI nUM jwg-jfhr krdf. krm-Drm df srUp hovygf. aijhy supinaF ivcoN hI ivsLv lYNdy. aijhy lok aflocnf suxn qoN nfbr;
supny lE’ vflI ilKq nUM kmry ivc qfrIP ieMnI ku hI kro, ijnHF iksy qF hI AunHF df ivkfs ruk jFdf. drasl
sjfAuNdf.
pwDr df BivwKI iKzfrI, ivigafnI, klfkfr, dysL Bgq
df hwk hovy. rUs dy ivdvfn df kihxf hY aflocnf hI ivkfs df mUl-mMqr. qfrIP
qfrIP krn ‘qy mn cihkdf. muwK ik dIvy nUM ieMnI ku hvf idE ik Auh jgdf jF rol-mfzl pYdf huMdf. Auh ‘vwzy supny lE’ vflI ilKq nUM aflocnfmeI qrIky nfl smJogy qF
‘qy KyVf, bolF ivc AuqsLfh, kdmF ivc rhy. ieMnI jor dI PUk vI nf mfro ik dIvf nUM kmry ivc sjfAuNdf. ieh quhfzy rfhF ivc cfnx ibKyrygI.
cfa. jd qfrIP dI QF inM i daf jF hI buwJ jfvy. qfrIP qy iewjq kmfeI jFdI, jo
nukqfcInI df pocf koml mn ‘qy Pyiraf qfrIP bhu-rUpI. inwjI, sMsQfeI aqy dI krm-Xogqf df sPr qF inrMqr jfrI hfmI. ivakqIgq jF smUhk kMm nfl imldI.
jFdf qF mn murJfa jFdf. nYxF ivcly smfjk vI. ivsLv pwDrI ienfm ijvyN nobl rihMdf. qfrIP jd byvjLf qy byhUdf ho jfvy awKF kyvl idRsLtI jd ik mn idwB-
supny sihkx lwgdy qy kuJ vI cMgf nf purskfr afid vwK-vwK pwDr dIaF qfrIP nUM kdy vI qn qy Dn qIk qF qfrIP bdnfmI huMdI. aijhI qfrIP idRsLtI.
lwgdf. Auh Kud afpxIaF njLrF ivc hIxf qfrIPF dy rUp jo keI vfr inwjI pwDr ‘qy, sImq nf kro. aijhI qfrIP bhuq hI iksy nUM nIvF idKfAux leI kohJIaF hrkqF qfrIP kdy Kud nhIN krIdI. qfrIP
qy GtIaf mihsUs krdf. ieh aihsfs keI vfr sFJy rUp ivc aqy keI vfr hlkI, koJI aqy Brm-BfvI. qfrIP krnI rfhIN iksy nUM GtIaf sfbq krn dI cfl qF Auh huMdI, jo lok, sfQI jF smfj krdf,
keI vfr Aus df BivwK DuaFKdf. bwcy nUM sMsQfvF nUM idwqy jFdy. hY qF mn-joq dI kro, sUKm BfvF dI, huMdI. ikAuNik quhfzI aslIaq qF dUijaF dI
isPq ivcoN syD iml jfvy, AUxqfeIaF df swcI qfrIP kmfeI jFdI, muwl nhIN aihsfs BrIqy cfvF dI, iksy dI pIV ‘c qfrIP kdy vI sMKIaf nf hovy, jo qwkVI ivc hI quldI. ivakqI Kud qF
igafn ho jfvy aqy ienHF dI pUrqI krn imldI aqy nf hI bfjLfr ivkyNdI. ikrq- slfby nYxF dI, sfrQk soc dI, cyqnf- mnuwK nUM hOlI hOlI gfly. sgoN inMm vrgI hmysLf pfskUM hI rwKdf.
df aihsfs ho jfvy qF bwcf nvyN hONsly, sfDnf ivcoN AugI afBf, smfj nUM icrfg dI, ikrq ‘c gUMjdy jIvn-nfd dI, jF aOlHy vrgI hovy, jo mnuwKI sdIvqf df qfrIP krn lwigaF kfhdI qMgidlI,
AuqsLfh aqy dlyrI nfl nroey mfrg dI rusLnfAuNdI, pr jd ieh qfrIP sOVI hrPF ivclI loa dI, arQF dI imldI Drm pfly, soc-srvr nUM hMgfly aqy BrpUrqf nfl kro. sLuB-icMqn df sunyhf,
insLfndyhI krdf. isafsq ‘co N isM m dI, jfqF-pfqF dI soa dI, kfienfq dy suMdr psfry dI, mn-cfihaf Pl pf ley. hwkdfr dy nfm lfE. Kud ‘qy nfjL mihsUs
qfrIP dI qFG nhIN hoxI cfhIdI. igxqIaF/imxqIaF ivc Au l JdI jF ndIaF dI mtkdI qor dI, JrinaF dy hlImI nUM hfsl bxfAux vfilaF hovy.
isrP qfrIP leI hI kIqy kfrj dy koeI snmfn dyx vfilaF dy ihwq-pUrqI df surIly sLor dI, prbqI-pfhul dI, pOx- leI qfrIP jF bdnfmI df koeI asr nhIN. mhfn ivakqI kdy vI qfrIP nhIN
arQ nhIN. kuJ ivlwKx aqy invyklf iKafl bxdI qF qfrIP qVP ky rih jFdI. pfkIjLgI dI, Drq-Drm dI, kIrqI-krm AunHF leI jigafsf, jjLbfq, ijLMdfidlI, cfhuMdy. AunHF df kuJ krn ivc ivsLvfs.
hovygf qF qfrIP qF hovygI hI. qfrIP dI aijhI qfrIP isrP Qo V H - icrI aqy dI, jIvn-jfc dI, suKnvr sfQ dI, jsLn qy jjLbf hI ijLMdgI df nfmkrn mfx-snmfn qoN bylfg. pRfpqI ipCoN vI
afs pflx vfly iPr bhuq inrfsL huMdy, sMkIrn dfiery qIk hI sImq. ipafr-pruwcy plF dI, ipafiraF dI sMgq huMdy ny. Auh jfxdy ik Auh kI hn aqy kI afpxI Dun ivc mgn, sucfrU afhr ‘c
jd ikafsI qfrIP nf imldI. qfrIP hox jF mfx-snmfn imlx dI, afpixaF dI apxwq dI, bjurgI kr rhy ny? lIn, smfj nU M vDIaf isrjx leI
qfrIP nUM qkIaf-klfm nf bxfE. ‘qy hfsl-krqf dI ijMmyvfrI hor vwD asIs dI aqy vzyiraF dI brkq-bMdgI qfrIP krn vfly lok ijLMdgI df smripq. ijLMdgI nUM hor suMdr qy husIn
loV anusfr qfrIP kro. qkIaf-klfm jFdI, ikAuNik qfrIP nUM shI sfbq krn dI. iPr qfrIP nUM vI afpxI hoNd ‘qy mfx jsLn. suhMZxy plF dy lfzly puwq. husIn bxfAuxf, jIvnI-mMqv. Kud nUM pCfxn
pl AunHF dI hr dm AuzIk krdy. rihmq vfly hI mhfn ivakqI huMdy. AunHF dI
dI JolI Br Br vMzdy. Auh Kud vI ijAuNdy qfrIP krn lwigaF keI vfr ivakqI
hlImI nUM hfsl bxfAux vfilaF aqy ijAux df sbk vI huMdy. Kud nUM hIxf smJdf.
ielhfmI qfrIP krnI hI hY qF qfrIP kro qF hor ijLafdf lok qfrIP
leI qfrIP jF bdnfmI df koeI kudrq dI kro. kfienfq ivc ibKry rMgF dy hwkdfr bxn leI ihMmq nUM Xfr
asr nhIN. AunHF leI jigafsf, df guxgfx kro. cMn-cfnxI rfq ivc cMn bxfAu x gy . pR s L M s f kro rw j ky Au n H F
vrgf bxn dI qmMnf mn ivc pflo. rfq pRfpqIaF dI, ijnHF ny mnuwKI sdIvqf aqy
jjLbfq, ijLMdfidlI, jsLn qy jjLbf dy mwQy ‘qy hIry vFg cmkdy qfry dI qFG sM d rqf nU M afpxf mksd bxfieaf
hI ijLMdgI df nfmkrn huMdy ny. bxo. kdy Aus jugnUM nUM akIdq Byt kro, ikAuNik mfnvI srokfr qF mnuwKI slfmqI
jo hnyiraF nfl afZf lfAuNdf, cfnx dI nfl hI juVy hoey ny.
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (24)
krqfr(pur) dI bfxI-jpujI
jnm-sfKIaF anusfr AudfsIaF mMndy hn. ies dy ivÈy vsqU qy srokfrF
AuprMq gurU nfnk iek idn rfvI dy pwCmI muqfbk qF ieh iek bhuq hI dfrÈink
pfsy cldy ikqy jf rhy sn. rfh ivc qy ivigafnk pRikRqI dI ilKq hY, jo
diraf dy nfl AunHF nUM iek QF psMd afeI. mwnuK nUM aigafn dy hnyry ivcoN kwZ ky
Auh AuQy bYT gey qy AunHF AuQy pwky qOr ‘qy dy kMm dI qfrIP vI kr rhy sn. ies dI dUjI ivÈyÈqfeI ieh hY ik pOVIaF dy ipwCy hI ‘nfnk` Èbd iliKaf swc dI syDy pfAuNdI hY. asl ivc ieh
itkx df mn bxf ilaf. cuPyry Kbr PYl gurU sfihb ny lihxy nUM ikhf ik ies dy aMÈF dIaF pMkqIaF dI igxqI imldf hY. prMprfgq ZMg dy Ault 11 aflmI isKr nUM CoNhdy gurU sfihb dy iswKI
geI ik koeI nfnk bydI jF nfnk qpf Auh AunHF dy dwsy anusfr bhuq vDIaf prMprfgq ZMg anusfr nhIN hY. pAuVIaF ivc nfnk Èbd Aukf hI nhIN isDFq df Du r f hY , Bfvy N bhu q y lo k
‘AuQY afie itikaf hY’, jo swcI bfxI kMm kr lYNdf hY. iPr AunHF ny iek kfgË prMprfgq kfiv rcnf doihaF (2 lfeInF), hY. bfkI dIaF 12 pAuVIaF ivc ieh anjfxpuxy ivc AunHF dy ‘iswKI’ sMklp
boldf hY qy suwK vMzdf hY. ieh sux ky ilaf qy ies ‘qy afpxy hwQ nfl ÅÆ cOpeIaF (4 lfeInF), CMqF (6 lfeInF) qy ÈnfKqI Èbd afieaf jrUr hY, pr ienHF nUM ‘iswK Drm’ hI khI jFdy hn!
lfgly ipMzF dy lok AunHF dy drÈnF nUM iliKaf. ies qoN awgy AunHF ny ‘siq nfmu astpdIaF (8 lfeInF) ivc imldI hY. ivcoN dsF (10) dy mwD ivc aqy 2 dy mwD jpujI sfihb dI swqvI ivÈyÈ gwl
afAux lwg pey qy AunHF leI Bojn pRsfdf krqf purKu inrBAu inrvYru akfl mUriq ienHF dIaF kul pMkqIaF dI igxqI ijsq qy aMq ivc, Bfv do-do vfrI iliKaf ieh hY ik ieh ÅÆ dy sUqr nfl ÈurU
phuMcfAux lwg pey. AunHF ny gurU sfihb ajUnI sYBM gur pRsfid’ iliKaf. ies qoN (even) huMdI hY, jo 2 nfl vMzI jf skdI hoieaf hY. ieh gwl BfvyN qwQF anusfr huMdf hY, jo mUlmMqr dy ÈurU ivc aMikq
leI srkiVaF dI iek kwcI kutIaf vI hyTF ‘afid scu jugfid scu] hY BI scu hY. sfrI bfxI ienHF pRbMDF ivc hI rcI shI hY, pr ies df mqlb ieh nhIN ik hY. ieh gurU sfihb dI iek aiq aihm qy
pf idwqI. AunHF dy AuQy Tihrx dI crcf nfnk hosI BI scu]’ ilK ky AunHF ny kfgË hoeI hY, jo rfgF anusfr gfAux leI vI ijnHF pAuVIaF ivc ‘nfnk` Èbd nhIN hY, adwuqI GfVq hY, jo jpujI qoN bfhr vI
lfhOr Èihr qIk phuMc geI, ijQoN dy lihxy iswK nUM idMidaF ikhf ik ieh ZukvIN hY. pr jpujI sfihb dy 41 ivcoN Auh gurU nfnk dIaF ilKIaF hoeIaF nhIN gurU gRMQ sfihb ivc 567 vfr afieaf
krqfr dI bfxI df muKVf hY. AunHF ny Aus 12 kfiv aMÈF dIaF pMkqIaF tFk (odd) hn. aijhf ÈMkf kdy iksy ny AuTfieaf imldf hY. ieMnI vfr iliKaf hox dy bfvjUd
zf[ goibMdr isMG smrfE nUM hukm kIqf ik Auh cuxI hoeI bfxI nMbrF dIaF hn. ies dy 5 aMÈF ivc 5-5 nhIN hY qy koeI AuTfiegf vI nhIN. ies df vI iksy gurU sfihb, Bgq jF Bwt ny ies
Pon: 408-991-4249 ivcoN ies nfl myl KFdIaF sfrIaF qukF pMkqIaF, 3 ivc 7-7 qy 2 ivc 11-11 iek kfrn qF ieh vI hY ik ieh qwQ kdy dI iksy QF ivafiKaf nhIN kIqI hoeI. ies
CFty qy iPr AunHF nUM mhwqv anusfr pMkqIaF Èfiml hn. ies qoN ielfvf 2 iksy ivdvfn ny not hI nhIN kIqy. jy kIqy dy do hI kfrn ho skdy hn. iek ieh ik
kRoVIey dunI cMd ny AuQy AunHF dI pwkI pAuVI-bwD kry. gurU jI ny ieh vI cfihaf aMÈ kRmvfr 15 qy 17 pMkqIaF dy hn. huMdy qF Auh ies gwl df ijLkr jrUr krdy, ieh sUqr Aus vyly ieMnf pRcilq hovy ik
irhfieÈ bxvf idwqI qy nfl iek goÈtI ik Auh hr roË iek pAuVI iqafr krky tFk igxqI dIaF ieh pAuVIaF vI smUhk pr jy koeI aijhf Brm pflx dI koiÈÈ ies dy arQ sB leI afm smJ dI gwl
hfl vI Ausrvf idwqf. ies ipCoN ielfky AunHF nUM pVH ky suxfvy qy afpxf kMm AunHF qOr ‘qy iksy ieko Bfg ivc iewkTIaF drj vI krygf qF pfl nhIN skygf, ikAuNik hovy. ies leI iksy ny ies dI ivafiKaf
df iswkdfr AunHF nUM imlx afieaf qy KuÈ qoN pRvfn krvfvy. ies qrHF lihxy iswK nhIN, sgoN sfry jpujI ivc ibKrIaF hoeIaF ies dy pRmfx ies bfxI `c hI mOjUd hn. krn dI loV hI nf smJI hovy. dUjf ieh
ho ky Aus ËmIn df ptf AunHF dy nF ilK ny 38 pOVIaF iqafr kIqIaF qy gurU sfihb hn. hYrfnI dI gwl ieh ik ienHF pAuVIaF gurU sfihb ny krqfr dI syD vflI ik gurU nfnk ny ies nUM jpujI sfihb
igaf. ies qrHF krqfrpur df muwZ bMinaf nUM pVH ky suxfeIaF. ivc pMkqI joV ijsq nf hox ‘qy vI ienHF qy iswKI isDFq nUM pyÈ krdI jpu isrlyK leI Aucycf GiVHaf hovy qy afpxy iswKF qy
igaf, ijQy gurU sfihb ny afpxI Aumr dy zf[ ikrpfl isM G anu s fr ieh dy pVHn jF Aucfrn ivc koeI aOkV nhIN vflI bfxI afpxI iksy pUrblI bfxI ivcoN juVdIaF sMgqF nUM afpxy pRvcnF rfhIN
afKrI 15-18 sfl invfs kIqf. islislf keI idn cldf irhf. qd gurU afAuNdI. sgoN smuwcy jpujI dy pfT dI CFt ky iewkTI krvfeI sI. imhrbfn vflI ies df boD krfieaf hovy; pr gurU sfihb
gurU sfihb dI pRiqBf kfrn sfihb ny lihxy nUM sfbfÈ dy ky Aus df qy smkflI iswKF dy mfnisk pwDr ivc
krqfrpur bOiDk qy BfeIcfrk kMm shI Tihrfieaf. ies AuprMq AunHF BfrI Prk hox krky ies df shI Bfv
srgrmIaF df kyNdr bx igaf. ÈrDflU ny ies bfxI ipwCy ‘pvxu gurU pfxI ipqf[[[` AunHF dI smJ ivc nf Auqiraf hovy. hOlI
hyVF lf lf ky iewQy afAux lwgy qy gurU vflf Èlok joV ky ies df nF ‘jpu` rwiKaf hOlI iswKF ny ies nUM iviDafqmk dI QF
sfihb dIaF iswiKafvF suxn lwgy. hr qy sB iswKF nUM ies nUM iDafn nfl ivcfrn iek aiDafqmk Èbd smJ ilaf hovy qy
roË koeI nf koeI Dfrimk afgU gwlbfq dI qfkId kIqI. ‘iekENkfr’ kih ky Aucfrnf ÈurU kr idwqf
krn leI AunHF kol afieaf rihMdf. BfeI pr iksy jnmsfKI ny ieh nhIN hovy. smF pf ky ivigafnk mUl df ieh
lihxf (gurU aMgd) vI sfQIaF nfl dwisaf hY ik gurU sfihb ny ieh mhfn sUqr dYvI rMgq aKiqafr kr igaf hovy
jvflf dyvI dy drÈnF nUM jFdy iewQy hI kMm afp krn dI QF lihxy iswK qoN ikAuN qy hOlI hOlI rwb dI sMigaf leI vriqaf
gurU sfihb nUM imly qy iewQoN dy hI bx ky krvfieaf? nf hI iksy iswK ivdvfn ny jfx vflf iek afm ‘Èbd` bx igaf hovy.
rih gey. igafn goÈtIaF qy gurbfxI dI ies gwl ‘qy cfnxf pfieaf hY ik afpxy BfvyN gurU arjn dyv ny ies dI mOilkqf
isiKaf dy nfl gurU sfihb afpxy Kyq jIvn dy afKrI 15-18 sflF ivc AunHF nUM iDafn ivc rwKidaF ies nUM afid gRMQ
ivc hwQIN hl vfh ky KyqI krdy. AunHF dy ny nvIN bfxI ikAuN nhIN rcI; pr jfpdf hY dI sMpfdnf vyly sB bfxIaF dy muwZ ivc
iswK AunHF nfl kMm krdy qy jo pYdf huMdf, ik gurU sfihb ieh kMm afpxy ÈrDflU aMikq kr idwqf sI, pr ies vyly qIk
Aus nfl muPq lMgr pRsfdf clfAuNdy. lihxy qoN hI krvfAuxf cfhuMdy sn qy ies ies sUqr dy dYvI arQF bfry iswKF dI
ikrq krn, vMz Ckx qy nfm jpx dI kfrj leI Auh Aus dI kfblIaq prK smJ pwk jfx kr ky iksy ny vI ies dI
iswiKaf AunHF ny ieQy hI idwqI sI. rhy sn. Èfied Auh Aus nUM gurbfxI ivsQfrpUrvk ivafiKaf krnI Xog nf
sfrIaF jnm sfKIaF dy aiDaYn qoN gurU nfnk sfihb aqy BfeI mrdfny df iek kflpink icwqr smJI hovy. ieh qF iek Blf ijhf anumfn
ivÈlyÈx dI isKlfeI dy rhy sn. jo vI
pqf cldf hY ik gurU sfihb dy sQfnk hovy lihxy ny gurU jI dI bfxI ivcoN kul rvfngI ieMnI mulfiem hY ik bhuiqaF nUM jnmsfKI anusfr AunHF ny ieh kMm hY. ho skdf hY, ÅÆ dy arQF dy Byq df
iswK bhuq iswDy sfdy sn. ijwQy gurU sfihb 41 bfxI-aMÈ GV-joV ky jpujI sfihb pqf hI nhIN ik ies dIaF pAuVIaF ivc afpxI dy K -ry K ivc afpxy sB qo N ijMmyvfr koeI hor kfrn hovy. ies df pqf
nUM aflmI pwDr df igafn qy anuBv sI, df KrVf iqafr kIqf qy ies nUM gurU sfihb pMkqIaF dI igxqI Gwt vwD hY. BrosyXog ÈrDflU lihxy iswK qoN iswK ivdvfn Koj kr ky hI lf skdy hn.
AuQy iswK ies pwKoN kory sn. Auh qF bws qoN qsdIk krvfieaf. ies rcnf ivc ies dI qIjI iDafn iKwcx vflI krvfieaf sI. ieh iblkul sMBv hY ik awj kwl sfry iswK ivdvfn, smyq
gurU sfihb nUM iek aijhf cmqkfrI purÈ 38 pOVIaF hn, ijnHF dy awgy-ipwCy iek ivÈyÈqf ieh hY ik ies df koeI kfiv qukF nUM awgy-ipwCy krdy smyN keI pAuVIaF rfgI ZfzI, pRcfrk qy pujfrI ÅÆ nUM
mMndy sn, ijs dy drÈn krky qy bfxI iek slok hY. ies dy arMB ivc gurU mItr nhIN hY. ies df Bfv ieh hY ik ies df ‘nfnk’ vflf aMqlf ihwsf kt igaf iekENkfr pVHdy hn qy ies dI ivafiKaf
sux ky AunHF dy sB kÈt dUr ho jfxgy. sfihb df iliKaf mUlmMqr hY, jo ÅÆ dy sB aMÈF jF pAuVIaF dIaF pMkqIaF hovy, jF koeI ‘nfnk’ rihq qukF ‘nfnk’ krky dwsdy hn ik ies df moZI icMn (ñ)
lgdf hY ik gurU sfihb ienHF ÈrDfvfn dy icMn-sMigRh nfl ÈurU huMdf hY. mUlmMqr dI lMbfeI ieko ijhI nhIN hY. sfrIaF kfiv vflIaF qukF dy ipwCy lwg geIaF hox qy ieslfm dy mOiKk alfp qoN ilaf igaf
lokF nUM afpxy bfry aijhy Brm pflx ivc ÅÆ qoN ibnf 12 hor Èbd hn, jo rcnfvF ijnHF ivc gurU sfihb dI hor bfxI jF iPr koeI ‘nfnk’ aMq vflIaF qukF hY. AunHF df kihxf hY ik ieh igxqI df
aqy aigafn-vs kUV-krm kmfAux dI sfry ivÈy È x jF ikR a f ivÈy È x hn. vI Èfml hY, ivc lfeInF dI lMbfeI ieko dUjIaF nfnk aMqI qukF ipwCy lwg ky do- eykf gurU sfihb ny ieslfmI qrË ‘qy iek
QF swc dy iswDy rsqy pfAuxf cfhuMdy sn mUlmMqr aqy pihly slok dy ivckfr ijhI qy qukFq mylvIaF DunIaF dy huMdy do vfr nfnk afAux df sbwb bxIaF hox. rwb jF dYvI ÈkqI leI vriqaf hY. ievyN
qF jo Auh afpxf iDafn swcy krqfr dI iek iewklf Èbd ]jpu] iliKaf hoieaf hn. ies kfrn ienHF nUM sur-qfl ivc ies vrqfry df koeI hor jcdf kfrn nf hI KulHy mUMh vfly AUVy (E) df Bfv ‘EN’ jF
pRsLMsf vl pltfAux. Auh AunHF nUM iswKI hY, jo Èfied mUlmMqr ipCoN afAux vflI piVHaf jF gfieaf jf skdf hY; pr jpujI hox krky iehI spÈtIkrx swc df drjf Em hY, jo vydF anusfr Aus afid ÈkqI
dy rfh pf Bfv ivigafnk lIhF ‘qy qor ky bfxI df isrlyK hY. ies qoN pRqIq huMdf hY ivc ieh gwl Ault hY. ies dy 41 ivcoN pRfpq kr lYNdf hY. df pRqIk hY. Auh ihMdU gRMQF vFg iewQy vI
isRÈtI dy Byd smJx qy ies dy atwl ik BfvyN mUlmMqr qknIkI qOr ‘qy jpujI 20 kfiv-aMÈF ivc kyvl 3 qoN 7 ÈbdF jpujI sfihb dI pMjvIN Kfs gwl ieh ies df arQ rwb hI mMndy hn. ienHF
hukmF df Bfxf mMnx dy kfbl bxfAuxf sfihb df ihwsf hY, pr ies dI afpxI dIaF pMkqIaF hn, jdoN ik 11 kfiv-aMÈF hY ik ies ivc rwb, prmyÈr, pRB, ivdvfnF dy afpxy anumfn anusfr ‘E’
cfhuMdy sn. Èfied ienHF AudyÈF nUM muwK iek vwKrI qy AucI mhwqqf hY. Èfied iesy dIaF pMkqIaF ivc ÈbdF dI igxqI 8 qoN vfihgurU jF prmfqmf ijhf dYvI Bfv df awKr ‘qy lwgI golfkfr ryKf
rwK ky hI AunHF ny isrP krqfr dI Koj krky mUlmMqr df koeI krmaFk nhIN 13 hY. bfkI dy 10 kfiv-aMÈ 3 qoN 11 koeI Èbd drj nhIN hY. gurU sfihb ny srbÈkqImfn prmfqmf dI bRihmMzI afBf
nfl sbMDq iek sMKyp qy srl ijhI hY, jdoN ik sB pOVIaF qy dovyN slokF dy ÈbdF dIaF rlIaF imlIaF pMkqIaF qoN ies gwl bfry ieMnI prpwkqf idKfeI hY df pRqIk hY, jo afpxy asIm Gyry kfrn
isDFqk bfxI bxfAux dI TfxI, jo drÈn krm anusfr afpxy afpxy nMbr hn. bxy hoey hn. iek pAuVI ivc qF iek 3 ik ijnHF do pAuVIaF ivc Auh rwb jF ies pUrI isRÈtI nUM klfvy ivc lYNdI hY.
aiBlfÈIaF nUM AunHF dI iswiKaf df incoV jpujI dI ieh sMKyp bfxI afid gRMQ dy ÈbdF dI pMkqI nfl 8 ÈbdF vflI pMkqI vrgI koeI hor sMigaf, jy cfhuMdy qF ÅÆ dI aijhI ivafiKaf keI
dwsy qy ÈrDflU iswKF dI agvfeI kry. pihly sfZy swq pMinaF ivc drj hY. mylI geI hY. ieh gwl iksy kfiv rcnf, afsfnI nfl vrq skdy sn, pr AunHF pRÈn KVHy krdI hY. pihlf, gurU sfihb
vwK vwK jnm-sfKIaF ivc ies gwl jpujI dI bfxI dIaF kuJ ivlwKx Kfs krky bfxI ivc afsfDfrx hY. pr AuQy vI aijhf nhIN kIqf. hor qF hor ies AucI qy aduwqI pRiqBf dy mflk sn, ies
df ibrqFq vwK vwK hY, pr sfr iek hI ivÈyÈqfeIaF hn, jo gurU sfihb dIaF ijvyN Aupr ikhf igaf hY, ies df vI bfxI bfxI ivc pUjf pfT, BgqI, syvf, ardfs, leI Auh afpxy isDFq dy icMn ikqoN bfhroN
hY. sB anusfr iek idn acfnk gurU dUjIaF bfxIaF qoN iBMn hn. pihlI ieh dy AucfrxI qflmyl jF rvfngI ‘qy koeI arfDnf, puMn dfn, qIrQ, lok-prlok, AuDfr lYx dI QF afp isrj skdy sn.
sfihb ny lihxy iswK nUM sMboDn kridaF ik ies bfxI dy sfry 41 aMÈ, Bfv iek asr nhIN pYNdf. Èfied iesy krky bhuqy mrn-jMmx jF afqmf-mukqI ijhI koeI dUjf, ijnHF Dfrimk inËfmF df gurU sfihb
ikhf, ‘purKf krqfr dI pRsLMsf krn df mUlmMqr, do slok qy 38 pOVIaF, ieko iswK ivdvfnF df kdy ies gwl vl iDafn gwl ilKI nhIN imldI. sfrI bfxI krqf ny Kud KMzn kIqf, AunHF dy pRqIkF nUM Blf
hukm hoieaf hY, jfh myrIaF sB poQIaF ijhI lMbfeI dy nhIN hn. sB bfxI-aMÈF nhIN igaf. AuNj sB jfxdy hn ik jpujI purK dy guxF, kudrq, hukm, dfq, afkfr, Auh afpxy isDFq dI buinafd ikvyN bxf
lY af.` lihxf gurU sfihb dIaF ilKIaF dI lMbfeI iBMn iBMn hY. ienHF ivcoN iek nUM rfgF muqfbk nhIN gfieaf jf skdf. ivsQfr, igafn qy Aus qIk phuMc dI skdy sn? qIjf, gurU nfnk df AudyÈ
sB kfpIaF lY afieaf. iPr gurU sfihb aMÈ qF 26 qoN vD lfeInF df hY, jdoN ik jpujI sfihb dI cOQI acMBy vflI gwl ivDI nUM smripq hY. ies df Bfv ieh hY syNt aYkuafnYs vFg do afqm-ivroDI
ny Aus nUM Purmfieaf ik Auh ienHF nUM vfrI 8 aMÈ 5 qoN vI Gt lfeInF dy hn. ies qoN ieh hY ik ijwQy gurU sfihb afpxI hryk ik ieh koeI aiDafqmk bfxI nhIN hY, DrmF (ihMdUmwq qy ieslfm) ivcfly sulfh
vfrI pVH ky suxfvy. hryk bfxI sux ky ielfvf 6 aMÈ 16 qoN 25 lfeInF dy aqy bfxI dy aMq ivc afpxf nfm ‘nfnk’ ijs dy pVHn nfl koeI dYvI ÈkqI pRsMn krvfAuxf nhIN sI, sgoN dohF dI Kljgx
gurU sfihb kihMdy, “sfbfs, ies ku 26 aMÈ 6 qoN 15 lfeInF dy hn. bfkI dy jrUr ilKdy hn, AuQy ies bfxI dy bhuqy hovy qy Aus qoN Dn dOlq dy gwPy pRfpq qoN alwg iek qrk-sMgq qy ivigafnk
ieQfAUN rK” qy iksy dUjI bfry kihMdy, 4 aMÈF ivc 16 qoN 20 lfeInF hn. ieh kfiv-aMÈF ipwCy ‘nfnk’ nfm dI mohr nhIN kIqy jfx. Bfv ieh vI hY ik ies dy pVHn rfh dwsxf sI. cOQf, jy ÅÆ rwb df
“ies ku AuQfAuN rK.” AunHF nUM XkIn ho vwzy jF Coty afkfr dy aMÈ jpujI dy iksy lwgI hoeI. jy mUlmMqr nUM iek muZlI df koeI afqimk, afrQk, svfrQk jF pRqIk huMdf qF gurU sfihb ies nUM buJfrqI
irhf sI ik BfeI lihxf bhuq inpuMnqf iek ivÈyÈ ihwsy ivc iewkTy nhIN hn, sgoN iebfrq smJ ky ies inXm qoN mukq vI ishq sbMDI koeI gYbI jF guwJf lfB nhIN qy afsfnI nfl smJ nf afAux vfly ZMg
nfl kMm kr irhf sI. Auh nfl nfl Aus sfrI rcnf ivc ibKry imldy hn. mMn ilaf jfvy qF vI 38 ivcoN isrP 16 hY, ijvyN ik bhuqy iswK ÈrDflU qy ivdvfn (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (25)
pMjfb jfigRqI lihr qy XUrpIan hor qF hor, Aus ny pMjfbI lokF dI,
qy gurbfxI ivc vrqI geI pMjfbI BfÈf
qoN POjF qF AudoN hI hfr geIaF sn, jdoN
afDuink Xuwg dy sMdyÈvfhk jmrUhIaq
lihr dI hfr dy lwCx hn qy rxjIq isMG
df lfhOr ijwqx ipCoN pMjfb ivc
durkfr ky ivdyÈI BfÈf PfrsI nUM srkfrI nUM lfgU krn dI QF rxjIq isMG ny jmhUrIaq dI QF rfjfÈfhI df sQfpq
rYns
y Fs lihr dy nqIjy BfÈf bxfeI rwiKaf. aOsqn rfijaF- mwDkflI Xuwg dI rfj-klgI Julf idwqI krnf vI hfr df sUck hY. ijvyN ipCly
mhfrfijaF vFg hI rxjIq isMG vI iewk sI. lyKF ivc idKfieaf igaf hY, pMjfb
(ipCly sPy dI bfkI) krn dOrfn bRfhmxvfd dI rIq aYÈpRsq qy nÈeI bMdf sI, ijhdIaF keI iswty: muwkdI gwl, ies lyK ivc jfigRqI lihr mfnvvfd dy kuJ pwKF ivc
rivdfs mnuwK kir vsn kUM suKkr inBfAuNidaF mwQy `qy itwkf lvfieaf, aOrqF sn, rfxIaF jF nhIN-rfxIaF. rfxI asIN ies qwQ df Pfiedf lYNidaF ik pMjfb XUrpIan rYnysFs qoN vI awgy sI. ieMj
hYN dUeI TFv. aiBÈyk (jl iCVkx) qy hor bRfhmxvfdI ijMdF nfl Aus dI ÈfdI 1835 eIsvI ivc jfigRqI lihr qy rYnysFs lihr dy qwq qy Auh ijwq ky vI hfr geI, pr iewQy ivcfry
iewk suK hY svrfj mNih dUsr rsmF inBfeIaF. Aus dy rfj smyN iswKI hoeI, jdoN Auh pcvMjf sfl dI Aumr nUM Au d y È sFJy sn, ienH F do lihrF dy ieh sB hfr dy lwCx hn, mUl kfrn
mrGt gFv. dy asQfnF ‘qy mUl ivc bRfhmxvfdI rIqF Zuk cukf sI. Aus dI mOq ipCoN Aus dIaF qulnfqmk aiDan rfhIN ienHF dI ijwq nhIN. hfr dy bIj ieiqhfs ivc pihlF
ieiqhfs ‘qy Jfq mfiraF pqf cwldf qy pKMz KUb pRPuilq hoey, ijnHF df gurUaF cfr ihMdU rfxIaF aqy swq golIaF nUM sqI jF hfr dy muwK lwCx nUM pCfixaf qy bIjy jf cuky sn.
hY ik rxjIq isMG dy lwCx gurU dy iswKF smyq pMjfb jfigRqI lihr ny ivroD kIqf krvfieaf igaf; AuhI sqI pRQf ijhdf jFicaf. ijvyN hQly qy ipCly lyK ivc hfr dy mUl kfrn lwBx leI sfnUM
vfly Gwt sn qy aOsqn rfijaF vfly vwD. sI. gurU sfihbfn smyq pMjfb jfigRqI lihr idKfieaf igaf hY ik ijnHF smfjk qy ieiqhfs dI iPlm nUM hor vI ipCFh moVnf
rxjIq isMG bfry hyTF pyÈ kIqy qwQ kuJ gurU sfihbfn vloN ÈurU kIqI ny sKq ivroD kIqf sI. ieh kuJ qwQ ies Dfrimk burfeIaF, lfhnqF, kurIqIaF qy pvygf, Aus mukfm qwk, ijwQy rYnysFs
leI afm jfxkfrI ho x gy , pr ieh mfnvvfdI lihr dy mniÈaF ihwq jF lihr gwl df pRmfx hn ik rxjIq isMG df pKMzF ivruD pMjfb jfigRqI lihr ny lihr XUrp nUM afDuink Xuwg nfl joVdI
ieiqhfskfrF qy ivdvfnF, ijvy N zf[ nUM iPr ÈurU krn leI zwkf BMn ky dohrf aOrqF pRqI qy hor rvweIaf gurbfxI qy sMGrÈ kIqf; ijnHF nUM Kqm krn leI hY. Aus mukfm ‘qy KV ky asIN awgy nUM
iekbfl isMG iZwloN qy hornF dIaF ilKqF nf kIqf. lokF leI koeI ividak adfrf gurUaF dy sMdyÈ aqy iswK lihr sxy pMjfb sUPIaF qy BgqF dy nfl nfl gurU sfihbfn aqy hor vI ipwCy vyK ky pMjfb jfigRqI
`c vI lwBy jf skdy hn. ieh qwQ pyÈ qF kI ÈurU krnf sI, gurbfxI jF gurmiq jfigRqI lihr dy Ault sI. ny afpxy jIvn qy lihr dy sMcflkI Gyry lihr dy muwK kfrnF dI ÈnfKq kr
krnf rxjIq isMG dy bhfdr hox nUM cuxOqI dI isiKaf qy Koj leI vI koeI kyNdr nf ieMj rxjIq isMG pMjfb dI jfigRqI ivc suDfr lfgU kIqy qy smfj ivc lfgU skFgy. iPr asIN jfx skFgy ik pMjfb dy
nhIN, iewk aOsqn rfjy vFg Auhny afpxy KolH sikaf; hflF ik gurUaF dI iswK lihr lihr ipCoN pMjfb nUM afDuink Xuwg vwl krn leI lokF ivc jfigRqI pYdf kIqI, ies ‘rYnysFs mYn’ df ies lyK ivc
rfj dIaF hwdF vDfAux leI isafsI dfa- ivc igafn qy ividaf nUM ivÈyÈ sQfn Dwkx dI QF iehnUM mwDkflI Xuwg ivc hI Auh krIb sfrIaF iksy nf iksy rUp ivc vrxn kIqf hfl ikAuN hoieaf? ieh crcf
pycF qy sfiËÈF dI vrqoN kIqI. imsfl vjoN pRfpq sI, jo gurbfxI ivc hY; iswKI Èbd ipCFh vwl nUM kUhxI-moV kwtx ivc ihwsf awj vI brkrfr hn. agly lyK ivc krFgy.
lfhOr ‘qy kbËf krn ipCoN isMGfsx gRihx df arQ hI hY-iswKxf, isKfAuxf. pfieaf. pMjfb jfigRqI lihr dy nËrIey ieh pRqwK rUp ivc pMjfb jfigRqI (cldf)
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (28)
ihMdq
U v dI cVHq ikvyN hoeI-13 ihMdq
U vI lÈkr
mUMjy df skUl ihMdUaF ƒ smripq sI aqy dI numfieMdgI vwD sI. ies skUl ƒ AunHF dy kql ipCoN afr[ aYs[ aYs[ ‘qy pfbMdI ies skUl nfl 1956 qoN 2003 qwk vwK- ies ƒ afpxy kbËy ivc lYx dy vwzy
guwJy qOr `qy gYr ihMdUaF dy iKlfP sI. hmilaF qoN bcfAux leI mUMjy bhuqf kuJ lf idwqI geI aqy ihMdU mhF sBf apfhj vwK hYsIaq ivc juiVaf irhf, Aus ny mnsUby df ihwsf sI. Aus anusfr ‘1956
skUl qyËI nfl viDaf-Puwilaf, QoVHy nf kr sikaf. roh Bry pRdrÈnF kfrn ho geI, pr jdoN 1949 ivc pfbMdI htfeI nfisk ivc idwqI ieMtrivAU ivc dwisaf, dy ÈurU ivc iek idn gurU jI (golvflkr
icr ivc hI ies ny ihMdUaF ‘c vfhvf nF Auh Kud vI skUl kYNps ivcoN bfhr nf geI qF afr[ aYs[ aYs[ ny awgy vDx dy ‘ieh sfrI rwdobdl 1953 qy 1956 ƒ afr[ aYs[ aYs[ kfirMdy moh nfl ies
bxf ilaf, Kfs krky Auc jfqI ihMdUaF inkldf. Gor inrfÈf dy aflm ivc gFDI ZMg-qrIky lwBxy ÈurU kr idwqy. BoNslf drimafn hoeI.’ qrHF hI sMboDn krdy sn) aqy bfbf
ivc. mUMjy ny skUl kYNps ivc rihxf ÈurU dy kql qoN QoVHy hPqy bfad hI 4 mfrc imltrI skUl BfvyN zUMGy ivqI sMkt ivc kulkrnI 1930ivaF dy aKIr qoN sfihb Gtfty ny mIitMg leI bulfieaf qy
kr idwqf. Auh kÈwqrIaF dI qrË ‘qy GoVy 1948 ƒ Auh clfxf kr igaf. iGiraf hoieaf sI, pr ihMdUqvI afr[ aYs[ aYs[ dy srgrm kfrkun vjoN iPr mYƒ BoNslf imltrI skUl ivc hfËr
Auqy svfr ho ky kYNps dy ivc gyVf mfrdf. --- iPkfpR s qF dy nËrIey qo N ieh bhu q kMm kr irhf sI. 1961 ivc Aus ny sfry hox leI ikhf. mYN sihmq ho igaf aqy
PMz Augrfhux leI Auh lgfqfr juitaf mUMjy dI mOq ipCoN BoNslf imltrI sMBfvnfvF vflI hoxhfr sMsQf sI. hux ËrUrI tYst pfs krky tYrItorIal afrmI 12 jU n 1956 ƒ skU l ivc bqO r
irhf. 30 agsq 1938 ƒ Au s ny skUl ZihMdIaF klF vl jfxf ÈurU ho golvflkr ny ies ivc idlcspI lYxI ivc kimÈn hfsl kr ilaf. tYrItorIal ieMstRktr hfËr ho igaf. 12 jUn 1956
gvflIar dy mhfrfjf alIjfh bhfdr igaf. asl ivc afr[ aYs[ aYs[ ny 1940 ÈurU kr idwqI. afr[ aYs[ aYs[ df kfirMdf afrmI BfrqI POj dI gYr pyÈyvfrfnf ÈfKf qoN 31 meI 1988 qwk mYN skUl leI kMm
isMDIaf ƒ iliKaf, “BoNslf imltrI ivc aYm[ aYs[ golvflkr dy sMG muKI aYm[ aYn[ Gtfty, jo hux golvflkr df hY. ies dy vflMtIarF ƒ QoVHy-QoVHy arsy kIqf. ies smyN dOrfn mYN keI ahuidaF
skUl afpxIaF srgrmIaF df vfDf- pwkf ivÈvfspfqr bx igaf sI, ny mUMjy ipCoN POjI isKlfeI imldI rihMdI hY qF jo `qy kMm kIqf, ijvyN ieMstRktr,
psfrf kr irhf hY, ies leI skUl ivc dy skUl ‘qy afr[ aYs[ aYs[ dy kfbË aYmrjYNsI dI sUrq ivc AunHF dIaF syvfvF suprvfeIËr, ipRMsIpl aqy kmFzYt vjoN.
irhfieÈ dI mMg vI vD rhI hY. sfƒ ienHF hox ivc srgrm BUimkf inBfeI. 1998 qoN 2003 qwk 5 sfl mYN sYNtrl
POrI aqy ËrUrI loVF ƒ pUrf krnf pvygf, Gtfty anusfr 1953 qwk ihMdU imltrI aYjUkyÈn susfietI dy
nhIN qF skUl ny QoVHy icr ivc hI jo nF ividafrQIaF dI igxqI 50 rih geI skwqr dy qOr `qy syvfvF idwqIaF.`
kmf ilaf hY, Auh imwtI ivc iml jfvygf. sI aqy mIzIaf ivc ieh irportF af 1950 dy aKIr qwk golvflkr,
ieh sfrf pYsy df mslf hY. myry leI pYsy rhIaF sn ik ieh skUl PMzF aqy ijs dI kdy vI mUMjy nfl nhIN bxI,
df ieko-iek sroq dfn mMgxf hY aqy dfKlf lYx vfilaF dI Gft kfrn CyqI Aus dy sQfpq kIqy skUl ‘qy kfbË ho
Auh mYN pUrf qfx qy qfkq lf ky kr irhf hI bMd hox vflf hY. Auh ilKdf hY, igaf. Gtfty, ijs ny aijhf krn ivc
hF, pr dfn mMgxf afmdn df ËoKm vflf “ies pVfa `qy mYN awgy afieaf. hwQ vtfieaf, ies dy psfr leI bhuq
sroq hY. iesy krky hux mYN afmdn leI pRbMDkI kmytI ƒ bynqI kIqI ik skUl mddgfr sfbq hoieaf. jUn 1996 ivc
lftrI ÈurU krn bfry gMBIrqf nfl ivcfr bMd hox aqy sfrI jfiedfd srkfr dy Aus ny ies skUl dI ÈfKf nfgpur ivKy
kr irhf hF. jy ies ƒ shI qrIky aqy spurd krn qoN pihlF Aus ƒ ajmfieÈ KolHx ivc aihm Xogdfn pfieaf.
muhfrq nfl lfgU kIqf jFdf hY qF ieh dy qOr `qy do sfl dI mohlq idwqI jfvy. nfisk aqy nfgpu r dy skU l F df
sflfnf lwK rupey afmdn df sfDn bx pRbMDk rËfmMd ho gey. mYN hr pfsy sMcfln krn leI do KyqrI kmytIaF
skdI hY. lftrI df AudyÈ afrQk mdd Bwj-nwT kIqI, Kfs krky ibhfr, Auqr bxfeIaF geIaF. nfisk df skUl 160
nfl BoNslf imltrI skUl df ivsqfr afr[ aYs[ aYs[ dy dUjy muKI aYs[ pRdyÈ, hYdrfbfd aqy hor bhuq sfrIaF eykV ivc PYilaf hoieaf hY aqy
pihlF kflj dy rUp ivc krnf aqy ipCoN aYs[ golvflkr, ijs dI BoNslf QFvF qoN ividafrQI lwB ky skUl ivc BoNslf imltrI skUl, nfisk df logo nfgpur dy skUl kol vI 30 eykV ËmIn
ies ƒ ‘afl ieMzIaf imltrI tryinMg imltrI skUl dy sMsQfpk zf[ dfKl krvfey. 1955 qwk ividafrQIaF leIaF jf skx. kulkrnI ny dwisaf, hY.
sMsQf‘ ivc bdlnf hovygf.” bI[ aYs[ mUMjy nfl kdI nhIN bxI. dI igxqI 150 ho geI. iswiKaf mihkmy ‘tYrItorIal afrmI lok POj hY, iesy afr[ aYs[ aYs[ df mYNbr aqy kflj
iek dhfkf ieh skUl shI qrIky bxn qoN bfad mUMjy dy skUl aqy ihMdU vloN pRbMDkI grFt jfrI kr idwqI geI. kfrn mYN ies ivc Èfml ho igaf aqy df pihlf rMgrUt zf[ ivvyk rfjy kihMdf
nfl cwldf irhf. mUMjy dI ies pRqI smrpx mhFsBf qoN dUrI bxf leI sI. mUMjy aqy mUMjy vloN bVy ÈOk nfl lfeI pnIrI ƒ sMG df mYNbr vI irhf.` hY, ‘1985 ivc bfbf sfihb Gtfty ny PYslf
Bfvnf kfrn ividafrQIaF aqy PMzF dI afr[ aYs[ aYs[ dy rsqy AudoN hI sfP ies Kfd nfl qfkq imlxI ÈurU ho geI 1962 dI Bfrq-cIn aqy 1965 dI kIqf ik skUl ƒ hux kflj ivc bdlxf
afmd lgfqfr bxI rhI, pr 30 jnvrI qOr ‘qy vwKo-vwKry nËr afAuxy ÈurU ho aqy ieh ivkisq ho ky Aus mukfm `qy Bfrq-pfik jMg smyN do vfr Aus ƒ jMg hY. Ausy sfl Bfjpf afgU rfjmfqf ivjY
1948 ƒ nwQU rfm gozsy vloN mhfqmf gey, jdoN hyzgyvfr df jfnÈIn bxn qoN phuMc igaf, jo awj asIN dyKdy hF.” ivc Byijaf igaf qy Auh myjr bx ky rfjy isMDIaf ny kflj df nINh pwQr rwiKaf
gFDI dy kql ipCoN ieh krIb Twp ho geI, kuJ mhIinaF ipCoN hI golvflkr ny ieAuN BoNslf imltrI skUl muV syvf mukq hoieaf. 2008 dy mflygfAuN aqy 1986 ivc kflj rsmI qOr `qy ÈurU
ikAuNik lokF ivc ihMdU mhFsBf ivruD mhFsBf afgUaF df Auh swdf Tukrf idwqf, ijAuNdf ho igaf, pr ieh muV-surjIqI bMb DmfikaF bfry mhfrfÈtr ey[ tI[ aYs[ ho igaf. pihly do sfl ieh kMm nf kr
guwsy dI lihr sI. mhfrfÈtr aqy kyNdrI ijnHF ny sMG dy soiemsyvkF ƒ BoNslf muwl qfr ky hI sMBv hoeI. Gtfty ieh vloN puwCigwC leI bulfey jfx kfrn Auh sikaf, ikAuNik puxy XUnIvristI ƒ ies
sUibaF ‘c guwsy nfl BVky hjUm vloN ihMdU imltrI skUl vloN Cfpfmfr XuwDklf dI smuwcI kvfied nfgpur dy muwK sihXogI kfPI smF surKIaf ivc irhf, pr puwCigwC kflj ivc imltrI isKlfeI idwqy jfx
mhFsBf dy muwK afgUaF ‘qy ihMsk hmly isKlfeI leI jmfqF lfAux leI ikhf sI. dy qOr ‘qy kr irhf sI. ieAuN mUMjy dy skUl ipCoN Aus ƒ Cwz idwqf igaf. bfry kuJ ieqrfË hox kfrn Aus vloN mfnqf
afm hI ÈurU ho gey. ienHF hmilaF df mUMjy dI mOq qoN kuJ smyN bfad qwk dI pRbMDkI kmytI ‘qy afr[ aYs[ aYs[ dy kulkrnI sNYtrl ihMdU imltrI rok idwqI geI sI. afiKrkfr 1988 ivc
bhuqf iÈkfr bRfhmx hoey, ikAuN ju ihMdU Gcoly vflI hflq bxI rhI. skUl dI afdmI cuwp-cupIqy kfbË ho gey. myjr aYjUkyÈn susfietI df jIvn-mYNbr hY. kflj ƒ mfnqf iml geI aqy ies ny
mhFsBf aqy afr[ aYs[ aYs[ ivc AunHF dyKBfl krn vflf vI koeI nhIN sI. gFDI (irtfierz) pRBfkr blvMq kulkrnI Auh dwsdf hY, “BoNslf imltrI skUl dI kMm krnf ÈurU kr idwqf. mYN ies kflj
gvrinMg bfzI dI cox sNYtrl ihMdU ivc 1989 ivc dfKlf ilaf.`
imltrI aYjUkyÈn susfietI dy jIvn- afpxy Auqrfa-cVHfa vfly ivkfs
gOhr jfn ihMdusqfn dI pihlI julfeI 1822-1 sqMbr 1887) dI nËr purfxIaF sImfvF qoV ky afpxIaF sImfvF
gfiekf sI, ijs df Biraf qvf ivkrI cVH geI, ijs ƒ 11 PrvrI 1856 ƒ afp imQx vflI mVkdfr aOrq vjoN jfxI
leI bfËfr ivc afieaf. lMzn qoN afey aMgryËF ny avD dI gwdI qoN lfh ky qy jfx lwgI.
‘id grfmoPon aYNz tfeIprfeItr kMpnI’ KuwlHI pYnÈn dy ky klkwqy dy iek Aupngr hor gfiekF dy vihmF-BrmF dy Ault
dy irkfrizM g ieM j InIar PrY z irk ivc jlfvqn kr idwqf sI. mlkf jfn gfiesbrg dI sfrI gwl sux-smJ ky
ivlIam gfiesbrg ny nvINaF kuVIaF gIq-sMgIq dy nfl nfl inRq dI, Kfs Auhny mÈIn dI vMgfr pRvfn kIqI, pr
sÈI muKI qy PnI bflf dIaF afvfËF psMd krky kwQk dI pRbIn klfkfr sI. nvfb iek bYTk dy iqMn hËfr rupey mMgy.
nf afeIaF hox kfrn, anuBvI gfiekF vfijd alI Èfh mMinaf hoieaf kvI, gfiesbrg ny iksy jy-jwk qoN ibnf btUaf
vwl ruK kIqf. Auhny cricq qvfiePF ƒ nftkkfr, inRqkfr qy klf-srpRsq sI. kwiZaf qy AuhdI dwsI rkm pyÈ kr idwqI.
imlx df PYslf kr ilaf ijnHF dI gfiekI ikhf jFdf hY ik kfPI smyN qoN afpxI QF ieh aMkVf mukMml swc hox dy bfvjUd
dIaF gwlF dUr dUr qwk huMdIaF sn. Auhƒ guaf cuky kwQk ƒ qF surjIq hI vfijd hYrfn kr idMdf hY. 1902 dy iqMn hËfr
pr iek aijhI smwisaf df sfhmxf alI Èfh ny kIqf sI. Auh mlkf jfn rupey srkfrI lyKy anusfr 1500 guxf
krnf ipaf, ijs Auqy eynf imhrbfn sI ik mlkf ny iqMn ho ky awj dy pMqflI lwK rupey bxdy hn!
dI klpnf vI nhIN sflF ivc hI klkwqy dy icqpur mfrg jy iek bYTk ivc keI gIq irkfrz hoey
sI ho skdI. Auqy 40,000 hËfr rupey ivc Gr KrId mMn leIey, qF vI gOhr jfn dy gfey iek
qvfiePF leI lohy ilaf. icqpur mfrg ƒ hux rfibMdr gIq dI rkm keI lwK rupey ho geI! dsdy
dI mÈIn vfsqy sfrnI ikhf jFdf hY. ies Gr ivc hI hn, pihlI irkfrizMg ipCoN Auhny afpxy
gfAuxf bysurf gOhr dI isKlfeI ÈurU hoeI. nyVilaF ƒ ieh dUrdrÈI pRBfv idwqf ik gOhr jfn dI jvfnI vyly dI qsvIr.
ivcfr aqy kuPr gOhr ny klfsIkl sMgIq qy sugm dunIaF dI gfiekI dy BivwK ivc irkfrzF
sI. afKr Auhny sMgIq dI isKlfeI pitaflf Grfxy dy dI pRmuwK BUimkf hovygI. sI ik hor gfiekF vI iqafr ho geIaF. 8 afey.”
AusqfdF qoN aqy kwQk dI isKlfeI ibrjU ies rkm df hYrfn krn vflI hoxf nvMbr 1902 ƒ ÈurU hoeIaF irkfrizMg gO h r dI gfiekI df vw z f gu x
gurbcn isMG Buwlr mhfrfj dy dfdy dy Brf, cotI dy inRq-gurU iek imsfl smiJaf jf skdf hY. 1977 dIaF bYTkF Cy hPqy cwlIaF. ienHF ivc sMgIqk prK ivc pUrI Auqrn dy nfl
Pon: 011-42502364 ibRMdfdIn mhfrfj qoN lYx qoN ielfvf vwK ivc, Bfv gOhr jfn dy iqMn hËfr, arQfq sQfnk klfkfrF dy 500 qoN vwD gIq Bry nfl ÈbdF ƒ anusfrI adf nfl pyÈ krnf
vwK AusqfdF qoN Drupd Dmr, bMgflI 45 lwK rupeIaF qoN 75 sfl ipCoN, aYktr gey, jo aprYl 1903 ivc jrmnI qoN qvy sI. jdo N Au h “rsIlI qo r I aw K IaF
gOhr jfn df bUhf jf KVkfieaf, ijs kIrqn qy rfibMdr sMgIq vI iswKy. ies jiqMdr dI bxfeI iPlm ‘dIdfr-ey-Xfr’ bx ky afey. AunHF ƒ bfËfr ivc BfrI sFvrIaf” jF “jb sy qu J sy aFK
bfry Auhƒ dwisaf igaf ik Auh aijhy sB dy nfl nfl Auhny anyk bolIaF vI vfsqy iek iek gIq gfAux leI smkfl sPlqf imlI. gOhr jfn dy irkfrz qF isqmgr lgI hY” jF “rs ky Bry qory
PËUl vihmF-BrmF ivc qF nhIN pYNdI, pr iswKIaF. Auhny ‘hmdm’ dy klmI nF nfl dy cotI dy gfiekF, muhMmd rPI qy ikÈor Kfs kr ky hwQo-hwQ ivk gey. nqIjy vjoN nYn” gfAuNdI qF vfsnfeI adf nfl iml
Auhdy nfl gfAux dI gwl qYa krnf vI gËlF, gIq qy Bjn vI ilKy. ieh sfihqk kumfr ny cfr-cfr hËfr rupey ley. kuJ grfmoPon kMpnI ny 1908 qwk do vfr hor ky Auhdf nKrf kihr kmfAuNdf qy jdoN
eynf sOKf qy ssqf nhIN! pRiqBf qF Auhƒ mF dy duwD ivcoN hI iml kfrnF kr ky iPlm ivcy atk geI qy klkwqy af ky irkfrizMg kIqI. ienHF iqMnF Auh ÈFq-sihj ichry nfl “rfDy ikRÈx
gOhr jfn dy nF qoN ieAuN lgdf hY, geI sI. mF-DI, dovyN vDIaf kivwqrIaF muV 1980 ivc hI ÈrU ho skI. Auhny Pyr vfrIaF ivc koeI pMj hËfr gIq qivaF bol muwK sy” jF “ikRÈn murfrI ibnq
ijvyN Auh jwdI-puÈqI muslmfn hox dy sn. Auh aksr afpxIaF rcnfvF hI AunHF hI dohF gfiekF ƒ iek iek gIq ivc sFB ley gey. krq” gfAuNdI qF ieAuN lgdf ijvyN koeI
bfvjUd purfxIaF hwdF AulMGx vflI hovy gfAuNdIaF. gIq-sMgIq qy nfc iswKx pwKoN gfAux leI ikhf. ikÈor kumfr ny afpxI gOhr jfn ny 1902 qoN ÈurU kr ky pujfrn mMidr ivc pUjf kr rhI hovy!
qy afpxy smyN qoN bhuq awgy ijAuNdI hovy. gOhr bVI hoxhfr sI. CyqI hI Auh hux dI PIs vIh hËfr dwsI, jo jiqMdr ny 1920 qwk bMgflI, ihMdusqfnI, gujrfqI, qivaF dI ÈurUafq dy smyN dIaF
asl ivc Auh keI DrmF qy siBafcfrF mujiraF ivc mF ƒ sMgq dyx lwg peI. dy idwqI. Auhny iesy ihsfb notF dI dwQI qfiml, mrfTI, arbI, PfrsI, pÈqo, gfiekfvF df sMgIq dy ieiqhfs ivc AunHF
dI imwsI pYdfvfr sI, ijs dI mF ny hflfq smyN nfl Auh TumrI, dfdrf, kjrI, cYqI, rPI sfihb dy Gr Byj idwqI. AunHF ny Pon PrFsIsI qy aMgryËI smyq drjn qoN vwD dI vwzI BUimkf dy bfvjUd afpxf koeI
kfrn ieslfm apnfieaf. rukmxI nF qrfnf, Bjn, gËl afid gfAux ivc kIqf, “ieh aYny pYsy ikAuN Byj idwqy?” bolIaF ivc koeI 600 qoN vwD gIq irkfrz ieiqhfs nhIN imldf. ies axdyKI df
dI AuhdI nfnI ihMdU sI, ijs ny iek inpuMn ho geI. AuhdI iek isPq jiqMdr ny sfrf mfjrf kih suxfieaf, krvfey. Xfd rhy, 1930-31 ivc iesy iek kfrn ienHF gfiekfvF df kiQq koiTaF
aM g ry Ë hfrzI hY i mM g Ë nfl ivafh ihMdusqfnI klfsIkl ÈYlI dI sMgIq rcnf pr rPI sfihb boly, “pihlF cfr hËfr kfZ ny ihMdusqfnI cuwp iPlmF ƒ afvfË vflIaF, Bfv qvfiePF hoxf sI. klf dIaF
krvfieaf. AunHF ny DI df nF ivktorIaf ƒ irkfrz dI loV anusfr sfZy iqMn imMt lY ky hux Ausy iPlm dy dUjy gIq leI vwD dy ky iek nvyN sunihrI Xuwg df arMB guxvMqIaF hox dy bfvjUd AunHF ƒ nINvyN
hYimMgË rwiKaf aqy Auhƒ sMgIq qy inRq ivc smyt dyx dI AuhdI qknIk sI. pYisaF dI kI quk hY?” qy AunHF ny solF kIqf. dsdy hn, bygm aKqr pihlF- QF hI rwiKaf jFdf sI, pr gOhr jfn
dI bfkfiedf iswiKaf duafeI. ivktorIaf, gOhr jfn ny gfiekI qy inRq df jlvf hËfr vfps Byj idwqy. ies sUrq ivc pihl ihMdusqfnI iPlmF ivc nF kmfAux ijAuNdy-jIa hI imwQ bx cukI sI. Auhdy
jo BivK ivc ‘bVI mlkf jfn’ bxI, df pihlI vfr 1887 ivc drBMgf irafsq gOhr jfn dI mMg qy gfiesbrg dI mMg- leI AuqfvlI sI, pr bVI mlkf jfn qy nF nfl ajIb GtnfvF qy idlcsp totky
ivafh 1872 ivc rfbrt ivlIam dy drbfr ivc idKfieaf aqy Auh drbfrI pUrqI ny hYrfn qF krnf hI hoieaf. 1977 gOhr jfn dI gfiekI sux ky Auhny iPlmF joVy jFdy sn. imsfl vjoN iek bhuq
iXAuvfrz nF dy afrmynIan eIsfeI nfl gfiekf Qfp idwqI geI. Auhny bnfrs dy ivc rPI ijhy alokfr gfiek ƒ iek gIq ivc jfx df ierfdf iek-vfiZAuN hI rwd pRcilq khfxI anusfr Auhny afpxI
hoieaf, jo afËmgVH dI iek PYktrI ivc iek mÈhUr Ausqfd qoN gfiekI aqy inRq dy cfr hËfr qy 1902 ivc gOhr jfn ƒ kr idwqf aqy afpxf jIvn ihMdusqfnI ibwlI dy blUMgVy jMmx dI KuÈI mnfAux
ieMjInIar lwgf hoieaf sI. AunHF ny 26 dI isKlfeI jfrI rwKI. 1896 ivc Auhny iek gIq dy keI lwK! klfsIkl sMgIq dy lyKy lf idwqf. ieh leI vIh hËfr rupey Krc idwqy. AudoN dy
jUn 1873 ƒ jnmI plyTI DI df nF ielIn klkwqy ƒ hI itkfxf bxf ilaf. Auh ies bYTk ivc gOhr jfn ny pihlI qwQ idlcsp hY ik Auhny AunHF mF-DI dy vIh hËfr awj dy kroVF bx jFdy hn.
eyNjlInf iXAuvfrz rwiKaf, jo BivKI gOhr guxvMqI gfiekf qF sI hI, Auhƒ afpxy irkfrizMg rfg jogIaf ivc iek iKafl sfrMgIvfdk Ausqfd iemdfd KF ƒ gurU eyny hI mÈhUr rfijaF-reIsF nfl Auhdy
jfn sI. guxvMqI gfiekf hox df aihsfs qy mfx dI krvfeI. lohy dI mÈIn ivc gfAux ƒ Dfiraf. ieÈkF dy ikwsy sn. jy ieh ikwsy-khfxIaF
bdiksmqI ƒ Cy-swq sfl ipCoN, vI sI. nqIjy vjoN Auh svYmfnI, dbMg qy kuPr smJy jfx dI vrjnf ƒ Auhdf qoVnf gOhr jfn pihlF bnfrs dy koiTaF iek pfsy vI Cwz dyeIey, ies gwl ivc
1879 ivc rfbrt ivlIam ivafh qoV ivc qy Pyr klkwqy dIaF bfVIaF ivc sB koeI Èwk nhIN ik Auh mUMh-mMigaf kmfAux
ky aqy pqnI qy bwcI ƒ byshfrf Cwz ky qoN mihMgI qvfieP mMnI jFdI sI. Auhdy vflI qy jIa Br ky AuzfAux vflI Èfh-
cldf bixaf. ivktorIaf leI ieh bhuq mujry df vI iek ikwsf sux lvo. ieh Krc vjoN jfxI jFdI sI.
qMgI dy idn sn. Auh afpxI klf dy idlI mÈhUr lyiKkf qy pwqrkfr imRxfl pFzy jdoN Auh afpxy itkfxy qoN bfhr ikqy
pRsLMsk KurÈId nF dy iek muslmfn ny 27 jnvrI 2018 ƒ sfbrmqI afÈrm jf ky mujrf krnf kbUl krdI, 101
reIs dy nyVy ho geI. Aus nfl Auh bnfrs ivc aOrqF dy msilaF bfry bolidaF mohrF pyÈgI rKvf lYNdI. AudoN sony df
phuMc geI, jo Aus smyN qvfiePF df qy suxfieaf sI. iek vfr mhfqmf gFDI ny Bfa, hux dy Ault, keI keI sfl do-
koTyvflIaF df vwzf kyNdr sI. CyqI hI gOhr jfn qwk phuMc kIqI ik Auh svrfj cfr pYisaF dy Prk nfl itikaf rihMdf
Au h ny ieslfm kbU l kr ilaf aqy lihr leI mfieaf jutfAux ivc mdd kry. sI. vIhvIN sdI dy ÈurU dy sflF ivc ieh
afpxI klf dy shfry ‘bVI mlkf jfn’ dy gOhr ny ikhf, “TIk hY, mYN iek mujrf 19 rupey qoly dy krIb irhf. jy mohr
nF nfl pRmuwK qvfieP vjoN jfxI jfx lwgI. krFgI qy iekwTI hox vflI sfrI dI sfrI iek qoly dI mMn leIey, AuhdI pyÈgI 1919
‘bVI’ ies leI ikAuNik Aus smyN iqMn rkm svrfj lihr ƒ dy idaFgI, pr rupey bx geI. hux dy Bfa qoly dI QF
hor mlkf jfn vI cMgI KfsI pRiswDI kmf myrI iek Èrq hY, bfpU mujrf dyKx-suxn Aus qoN CotI, ds grfm dI mohr mMinaF
cukIaF sn, pr Auh AumroN iehqoN CotIaF afAux!” gFDI mujry ivc nf phuMcy. gOhr 101 mohrF 40 lwK rupey dIaF
sn. mF ivktorIaf jdoN mlkf bxI, jfn gFDI kol geI qy bolI, “bfpU, vIh bxngIaF. aijhI sI Èfn gOhr jfn dI!
kudrqI hI ielIn vI gOhr ho geI. hËfr iekwTy hoey sn, aYh lvo ds hËfr. AuhdI pRiswDI pUry mulk ivc PYl
1883 ivc mlkf jfn klkwqy phuMc mYN pUry dI QF vfadf awDf ies leI inBf geI. 1910 ivc Auhny mdrfs dy pbilk
geI. AuQy Auh nvfb vfijd alI Èfh (30 afpxy rMg aqy rohb ivc gOhr jfn. rhI hF ikAuNik qusIN myry mujry ivc nhIN (bfkI agly sPy ‘qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (31)
jfn: id lfeIP aYNz tfeImË afP ey adb-afdfb df vI koeI jvfb nhIN sI. Grfxy bfry 2008 ivc pRkfiÈq hoeI jfn nfl sbMiDq iek iek jfxkfrI, iek
pihly qvy vflI[[[ imAUËIÈn’ (myrf nF hY gOhr jfn: iek ieQoN qwk ik afpxy afp ƒ vzyrfÈfhI df afpxI pusqk ‘splYNzrË afP rfiel iek cIË hfsl krn dy ivkrm dy isrV
sMgIqkfrf df jIvn qy smF) ilKI. ieh aMg smJx vfly lok afpxy byitaF ƒ mY s U r : id anto l z sto r I afP id ny Aus dy gfey 25 iKafl, TumrIaF qy
(ipCly sPy dI bfkI)
8 aprY l 2010 ƒ nvIN idw l I ivKy adb-afdfb, Bfv sfAU-ÈrIP qy siBak vfizafrË’ (ÈfhI mY s U r df jlO a : dfdry Auhdf hfsl bxf idwqy. AunHF ƒ
ivktorIaf hfl ivc pRogrfm idwqf. agly qqkflI Aup-rfÈtrpqI hfimd ansfrI afdqF iswKx vfsqy qvfiePF kol Byjdy vfizafr rfj-Grfxy dI axkhI khfxI) afpxy qwk rwKx dI QF Auhny sI[ zI[
sfl 1911 dy dsMbr ivc Auhƒ bfdÈfh ny irlIË kIqI. ivkrm dI pusqk df sn. qvfieP ƒ afm kr ky bfeI ikhf leI mihl df ilKq-BMzfr hMGflx lwgf bxf ky pusqk ivc tFkx df sucwjf kMm
jfrj pMjvyN dI qfjpoÈI smyN hoey idwlI ieh nF ies qwQ ivcoN Aupijaf hY ik hoieaf sI ik sbwbIN AuhdI nËr kr idwqf. hux qF pRsLMskF dy sFBy hoey
drbfr ivc gfAux leI swidaf igaf, jo Auh hr qvy dy aMq ivc boldI sI, gOhr jfn nfl sbMiDq kuJ ilKqF Auhdy koeI zyZ sO qvy sfhmxy af cuky
AunHIN idnIN swcmuwc hI bhuq vwzy mfx vflI “mfeI nym ieË gOhr jfn”. bhuqy Auqy pY geI. gOhr ny afpxI iËMdgI dwsy jFdy hn.
gwl sI. AuQy Auhny alfhfbfd dI lok iehƒ AuhdI hAuN afKdy hn, pr dy afKrI zyZ-do sfl klkwqy qoN afpxy mYnyjr nfl rihx lwgxf
jfnkIbfeI nfl iml ky dugfxf “iXh hY swc ieh hY ik AudoN sB gfiekF ƒ af ky drbfrI gfiekf vjoN mYsUr AuhdI iËMdgI dI sB qoN vwzI glqI mMinaf
qfjpoÈI kf jlsf, mubfrk ho, mubfrk gIq dy aMq Auqy ieAuN hI afpxf nF ivc hI ibqfey sn. ikRÈx rfjf jFdf hY. Auhny luwt-pwt ky gOhr jfn ƒ
ho” pyÈ kIqf. 1926 ivc rfmpur dy rfj- lYxf pYNdf sI. klkwqy df Biraf mUl vfizafr cOQy dy swdy Auqy Auh brbfd kr idwqf. iesy krky Auhdy jIvnI-
mihl ivc Auhny lfrz ierivn leI kwcf irkfrz jrmnI dy Èihr hYnovr 1928 ivc mYsUr phuMcI aqy lyKk ivkrm sMpq ƒ mYsUr dy rfj-
gfieaf. AuhdI mÈhUrI qF dysoN bfhr vI Byijaf jFdf sI, ijQoN Auhdy pwky qvy ‘drbfrI sMgIqkfr’ Qfp idwqI mihl dy kfgË ProlidaF rfjy dy nF
phuMc geI jdoNik AudoN nf awj vflf bx ky afAuNdy sn. gfiek vloN afpxf geI. zyZ ku sfl ipCoN hI Auh pUrI ilKIaF hoeIaF AuhdIaF mfsk rkm
mIzIaf sI qy nf awj vfly pRcfr-sfDn nF qivaF Auqy lybl lfAux vfilaF ho geI. vDfAux dIaF keI arËIaF imlIaF.
sn. iehdf iek sbUq afstrIaf dI iek dI shUlq leI boilaf jFdf sI qF jo ivkrm ny AucI pVHfeI qF afKr Auh izprYÈn dI iÈkfr ho geI.
mfics kMpnI vloN qy Pyr cYkoslovfkIaf Auh iksy hor dy qvy Auqy iksy hor df ieMjInIarI, gixq qy PfeInYNs dI AuhdI ishq qyËI nfl izwgx lwgI. mYsUr
dI iek mfics kMpnI vloN zwbI Auqy AuhdI lybl hI nf lf dyx. kIqI hoeI hY, pr Auh lyKk vI hY dy hspqfl ivc 17 jnvrI 1930 ƒ 57
qsvIr Cfpy jfxf hY. ieQy iek Brm-Bu l y K f sfP qy krnftk sMgIq df isKlfeI sfl dI Aumr ivc jdoN Auhdf aMq hoieaf,
AudoN vI pRiswD hsqIaF dIaF Ausy krnf vI ËrUrI hY. afm lok qvfiePF pRfpq gfiek vI. iesy krky gOhr AuQy isrP AuhdI syivkf qy iek hor nOkr
afkfr dIaF qsvIrF puwTy pfisAuN Bfv bfeIaF qy jfnF ƒ vI dyh-vpfrI jfn ijhI bIqy kwlH dI pRmuwK gfiekf hI hfËr sn. ivkrm sMpq df kihxf hY
postkfrz vFg CfpIaF jFdIaF sn ijQy aOrqF smJdy hn qy AunHF ƒ vysvf dy iËkr nfl AuhdI idlcspI ik AuhdI kbr df koeI Qhu-pqf nhIN
awDI QF itkt qy isrnfvyN vfsqy aqy awDI vfly Kfny ivc hI rKdy hn, pr ieh jfgxI kudrqI sI, Kfs krky ies lgdf. ieh jfxkfrI vI nhIN imldI ik
QF icwTI ilKx vfsqy huMdI sI. ienHF kfrzF gwl swc qoN bhuq dUr hY. vysvfvF dy leI ik Auhƒ irkfrzF dI pihlI Auhƒ mYsUr ivc dPnfieaf igaf jF Auhdy
ƒ lok zfk-itktF cyp ky inÈfnI vjoN Au l t qvfiePF mihiPl sjf ky gfiekf vjoN jfixaf jFdf sI. ieh Gr vfly Èihr klkwqy iljfieaf igaf!
iek dUjy ƒ Byjdy sn. gOhr jfn dI qsvIr gfhkF ƒ gfiekI qy inRq hI gwl iDafn ivc rKidaF ivkrm AuhdI aOlfd bfry vI iksy ƒ koeI jfxkfrI
dy iek kfrz ny qF prdys phuMc ky bKyVf prosdIaF sn, dyh nhIN. DnfZ, dI imhnq hor vI kdrXog hY ik nhIN, BfvyN loielf jfn nF dI AuhdI iek
hI KVHf kr idwqf. Aus Auqy moihq hoey reIs, ijmINdfr, ieQoN qwk ik rfjy- krnftk sMgIq df, ijs dI Auhny DI df iËkr Au h dy ku J ny V ilaF ny
iek aMgryË gwBrU ny ieMglYNz bYTI mF ƒ nvfb AunHF dI klf dy, qy keI vfr gOhr jfn dI iek hor durlwB qsvIr. iswiKaf leI, AuqrI BfrqI afpxIaF ilKqF ivc kIqf hoieaf hY.
ieh kfrz qF Byijaf hI, nfl ieh vI AunHF dy vI kdrdfn huMdy sn. Auh irÈqf jFdf sI. jdoN koeI bfeI afpxy ienHF guxF klfsIkl sMgIq dIaF prMprfvF nfl kuJ 2011 ivc Bwdr bfsU ny gOhr jfn
ilK idwqf, “mF, mYN ies ihMdusqfnI suMdrI joVdIaF sn qF ieÈk df nF dy ky afpxI ivc inpuMnqf ƒ jf phuMcdI sI qy bhuq vI sFJf nhIN. dI jIvn-khfxI lY ky nftk ‘jfn-ey-
ƒ idl dy bYTf hF!” ieh pVH ky mF awg- klf dy dIvfny iksy kihMdy-khfAuNdy pRiswDI pf lYNdI sI, iPr hI Auh jfn Auhny mYsUr rfj-Grfxy vflI klkwqf’ pyÈ kIqf. 2016 ivc pRiswD
BbUkf ho geI qy Auhny Auh kfrz afpxy mfldfr nfl qy Auh vI iek smyN iksy khfAux dI hwkdfr huMdI sI. gOhr jfn qy pusqk ipCoN krnftk sMgIq dy AudY qy rMgkrmI ililt dUby ny mhyÈ dwqfnI df
kol rwKx dI QF iksy cfhvfn ƒ vyc idwqf. ieko nfl! dyh-vpfrI aOrqF Bfv vysvfvF AuhdI mF mlkf jfn qF klkwqy dIaF ivkfs dy ieiqhfsk pwK bfry pusqk iliKaf nftk ‘gOhr’ inrdyiÈq kIqf.
kfrz awgy dI awgy ivkdf sivtËrlYNz df sMgIq qy inRq nfl koeI nfqf nhIN sI nfmI smfjk hsqIaF ivc igxIaF jfx ilKx dI ivAuNq bxfeI hoeI sI. Auh AuhdI 145vIN vrHygMZ, 26 jUn 2018 ƒ
jf phuMicaf, ijQoN koeI Auhƒ Pyr Auhdy huMdf, ikAuNik ienHF qwk AunHF dI phuMc hI lwgIaF sn. hux qF qvfiePF ieiqhfs df kihMdf hY, ivc-ivcfly gOhr jfn ny af gUgl ny zUzl rfhIN Auhƒ siqkfr Byt
mUl dysL lY afieaf. ieQy aKIr ƒ Auh sMBv nhIN sI qy nf hI Auh koeI mihiPl pMnf bx cukIaF hn, pr jy iksy ny ky myrf iDafn ‘hfeIjYk’ kr ilaf. Auh kIqf aqy iliKaf, “gOhr jfn, jo 20vIN
awgy cwl ky AuhdI jIvnI ilKx vfly lyKk sjfAuNdIaF sn, ijs ivc gfiekI qy inRq qvfieP dy drÈn krny hox qF iPlm pusqk ivc ilKdf hY, gOhr jfn bfry sdI dI ÈurUafq smyN sfhmxy afeI aqy
ivkrm sMpq dI nËr pY igaf. Auhny dI loV pvy. AunHF kol afAuNdy mrd vI ‘AumrfE jfn’ ivc ryKf ny Aus nfmI pusqk ilKx dI “ies lMmI qy idlcsp afpxI gfiekI qy inRq sdkf
ies kfrz dI ieiqhfskqf pCfxidaF gIq-sMgIq suxn qy nfc dyKx dI iewCf qvfieP ƒ prdy Auqy sfkfr kridaF Xfqrf dOrfn mfqf-ipqf myry ies jnUn hrmnipafrI bxI. Auh ies BfrqI klf
iehƒ afpxI pusqk dy kvr Auqy sjf nfl nhIN sn afAuNdy. kmfl kr idKfieaf hY. dy KfmoÈ drÈk bxy rhy.[[[ Èfied koeI df BivK imQdI rhygI.” hux pRiswD iPlm
ilaf. iehdy Ault qvfiePF ÈfierI, Ëbfn, gOhr jfn bfry pusqk ilKx df qF vI mF nhIN hovygI, jo afpxy nOjvfn qy inrmfqf, inrdyÈk, lyKk qy aYktr
2010 ivc ivkrm sMpq ny aMgryËI sMgIq qy inRq dIaF cMgIaF jfxkfr qF ivkrm sMpq ny kdI suPny ivc vI nhIN kMvfry puwqr df iek qvfieP leI aijhf afÈUqoÈ govrIkr Aus dI jIvn-khfxI ƒ
ivc AuhdI jIvnI ‘mfeI nym ieË gOhr huMdIaF hI sn, AunHF dy sucwj, slIky qy sI soicaf. Auh qF mYsUr irafsq dy rfj- Kbq dyK ky sihj mihsUs kry!” gOhr iPlm `c Zflx dI ivAuNq bxf irhf hY.
bfq krfmfq hY
pRiswD ieiqhfskfr igafnI igafn DUMaFDfr qkrIrF kry ik jQydfr tOhVf
isMG bfqcIq dy ZMg dI mihmf ies qrHF
krdy hn:
ny afh hyrf-PyrI kIqI, ahu Gutflf kIqf
hY, AunHF ivruD POjdfrI mukwdmf drj
cldy-cldy
bfq sfKDf aho krfmfqY. krvfieaf jfvygf. jvfb ivc jQydfr
pr jy jfxY kir koAU BFqY. tOhVf ny iek jlsy ivc bolI suxfeI, hY.
bfq mom phfn ko kir hY. bolx dI iewCf hox dy bfvjUd bolxf pYNdf qF hY, pr clfk bhuq hY. jdoN Aus koloN cuwkI hoeI lMbVF dI Bfrq ivc pfrtIaF dI imlI-julI
kUr BeI kir sfc idKq hY. hY. aijhy mOky ieh quk pVHnI bxdI hY: puwiCaf igaf qF Auh socIN pY igaf ik jy Tfxydfr dy brfbr boly. srkfr bxdI hY. vwzI pfrtI vfly jo kyvl
bfq sqR ko imqR krY hY. jy bolF mfrI jfey. mYN dohF ivcoN iksy dI vI gwl rwd kIqI qF ieh bolI sux ky sroiqaF ny qfVIaF afpxI iekwlI pfrtI dI srkfr bxfAux
mn qn Dn bfqn soN lY hY. nf bolF bfp kuwqf Kfey. myrI jfn dI KYr nhIN. Aus ny bhuq soc- vjf idwqIaF. aKbfr `c Kbr pVH ky myrf df dfavf krdy hn, AunHF dy iek lIzr
bysXf bfqn hI my mohY. iek khfxI hY ik iÈkfrI ny koeI ivcfr ky ikhf, iek dosq kihx lwgf, jQydfr tOhVf ƒ ny iksy cox jlsy ivc ieh khfxI suxfeI,
lfj Drm Dn siB hI KohY. jIv mfr ky Gr ilaFdf qy afpxI pqnI pflf nf poh hoey nf mfG hoey. ies bolI dI QF ieh cot lfAuxI cfhIdI sI, purfxy smyN ivc iek isafxy afdmI
styj ‘qy Auh inDVk bol skdf hY, ƒ bxfAux leI idwqf. Auh bMdf bVy kurwKq pflf pOx vgI ‘qy hoey. qUM nI boldI rkfny qUM nI boldI, ny diraf pfr krn leI byVI ‘qy cVHnf
jo swcf hovy. JUTy dy pYr nhIN huMdy. BYVy suBfa df sI qy mfVI-mfVI gwl ‘qy pqnI ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy qyry ‘c qyrf Xfr boldf. sI, pr jo byVI iqafr KVHI sI, Aus ivc
cfl cln vfly jy ƒ mfrdf-kutdf rihMdf sI. Auh mfs Aus lMmf smF pRDfn rhy mrhUm gurcrn isMG ienHF imsflF qoN dyiKaf jf skdf hY iek aMnHf zMgorI PVI, iek mdfrI afpxy
styj qoN isiKaf aOrq ny sfP krky QflI ivc rwiKaf aqy tOhVf df iek cylf bIr divMdr srihMd ik bulfry leI AucI-AucI bfhF Aulfr ky bFdr smyq aqy iek AUT vI ivckfr byVI
dyx qF lok AunHF ipafË, adrk vgYrf cIr rhI sI. Aus vflf AunHF df gVveI irhf. ieh bhuq dyÈ dI eykqf aOr aKMzqf df vfsqf pfAux ivc KVHf sI. srsrI ingHf byVI dy musfPrF
‘qy hwsdy hn. df iDafn iksy hor pfsy hoieaf qF kuwqf cusq aqy isafsI pYNqVybfË hY. swqf nfloN sfzI afpxI Ëubfn qoN TIk smyN, ‘qy mfr ky isafxf musfiPr byVI ivc nf
jy koeI cMgf mfs Kf igaf. jnfnI ƒ afpxy pqI dI Kfiqr igafnI ËYl isMG dI CqrI ‘qy jf TIk jgHf suxfeIaF bolIaF df sroiqaF ciVHaf. mlfhF ny ikhf, “af jfh BfeI,
bulfrf nf vI hovy, mfr df zr sI qy Aus ny kuhfVI mfr ky bYTf. iek cox jlsy ivc jQydfr tOhVf ‘qy ikMnf asr huMdf hY. af jfh.”
AuhI kuwqf mfr ky Aus df mfs hI irMnH bfry sroiqaF ƒ kihMdf, ijhny pwt ‘qy pRqfp isMG kYroN jdoN pMjfb df muK isafxy musfiPr ny ikhf, “mYƒ
ilaf. Aus df pMj ku sfl df lVkf ieh mornI pfeI, nI awK myry ivc rwKdf. qusIN mMqrI sI, Aus ƒ iek jlsy ivc ieh lgdf ey quhfzI byVI zuwb jfxI ey.” Aus
vfsdyv isMG prhfr
sB kuJ dyKdf irhf. Èfm ƒ iÈkfrI Gr afp hI dwso, ijs bMdy dy pwt ‘qy mornI aKfx vrqidaF qF mYN afp suixaf df jvfb sux ky mlfhF ny Aus df mKOl
Pon: 206-434-1155
afieaf qF Aus dI pqnI ny kuwqy df mfs hovy, Auh ikho ijhf hovygf.[[[ ieh gwl hoieaf hY, “jwt qF suhfgy ‘qy ciVHaf nHIN Auzfieaf qy byVI qor leI. QoVHI dUr hI
pr swcf hovy, lok Aus dI afvfË suxn Aus awgy rwK idwqf. Aus bwcy, ijs ny ieh bIr divMdr jfxdf sI ik jQydfr tOhVf mfx huMdf, mYN qF pMjfb dy muwK mMqrI dI gey sI ik aMnHy dI zMgorI acfnk bFdr
ƒ iqafr ho jFdy hn. jy iksy ƒ styj ‘qy sfrf idRÈ dyiKaf sI, dy idl dI afvfË ny vI juafnI ivc jdoN Auh Èfied isMG kursI ‘qy bYTf hF.” dy lwg geI. bFdr qRbk ky AUT ‘qy jf
bolx dI isiKaf dyxI hovy, qy Auh ÈrmIly bfry iksy ny TIk hI iliKaf hY: nhIN sjy sn, pwt ‘qy mornI puaf leI cox pRcfr dy idnF ivc isafsI ciVHaf aqy AUT zr ky byVI dy ivckfroN
suBfa df hovy qF qusIN Aus dy iek QwpV jy bolF mF mfrI jfey. hovy, ijs qrHF Aus smyN dy afm ÈukIn lIzrF aqy vrkrF ƒ QF-QF BfÈx krny iek pfsy ƒ ho igaf. iek pfsy iËafdf
ibnf kfrn mfr idE, dyKo Auh quhfƒ gflHF nf bolF bfp kuwqf Kfey. gwBrU krdy sn, pr dyKo iek bolI df pYNdy hn. AunHF BfÈxF ivc AunHF afpxI Bfr pYx nfl byVI Ault geI. mlfh qYr
iks rvfnI nfl kwZdf hY. ieh gflHF Aus iesy qrHF iek hor khfxI hY ik iksy sroiqaF ‘qy kI asr hoieaf hovygf qy ivroDI pfrtI dI hr qrHF nukqfcInI krnI ky vfps kMZy ‘qy af ky Aus isafxy
dy idl dI afvfË hY. so bulfry dy idl dI jMgl ivc Èyr aqy ÈyrnI rihMdy sn. Èyr aKbfr vfilaF ny jy ieh Kbr nf vI huMdI hY. jy kuJ iÈarF jF bolIaF dI musfiPr dy pYrIN pY ky puwCx lwgf, “qusIN
afvfË kwZx leI Aus ƒ koeI zr nhIN afKy ik pflf poh mhIny vwD huMdf hY, lfAuxI sI, pr pVHn vfilaF dI idlcspI ZukvIN vrqoN kIqI jfvy qF sroqy kIly jFdy iks qrHF jfx ilaf sI ik ieh byVI zuwb
huMdf, koeI iJjk nhIN huMdI ik Aus ƒ ÈyrnI afKy ik mfG mhIny pflf vwD huMdf leI lf idwqI. hn. ijhVy bYTy-bYTy Aukqf gey hox, Auh jfxI ey.”
ikMny ku afdmI sux rhy hn. Aus dI sB hY. dohF ny PYslf kIqf ik clo igwdV qoN bIbI jfgIr kOr ƒ pRkfÈ isMG vI AuT ky jfx dI QF bYTy suxdy rihMdy hn, isafxy musfiPr ny ikhf, “ieh qF
iJjk, zr aqy Èrm Kqm ho jFdI hY. PYslf krvf leIey ik pflf iks mhIny bfdl ny ÈRomxI kmytI df pRDfn Qfp idwqf. Kudf bcfey dyÈ ko gMdI isafsq sy, afm smJ vflI gwl sI ik byVI ivc
keI vfrI bulfiraF ƒ AunHF dI nf vwD huMdf hY. jfnvrF ivcoN igwdV zrpok bIbI ƒ qF pr inkl afey. bVIaF ÈrfbI dyvroN ky bIc BrjfeI bYTI musfiPr iks qrHF dy sn.”
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (32)
1-408-771-2438
satwant@satwantins.com
Satwant Singh, CLCS, MBA
(CA Lic # 0H11256)
2774 Aborn Road, San Jose, CA 95121
Punjab Times Vol 20, Issue 46; November 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 46, 16 nvMbr 2019 (34)
ieMz-
o XU[ aYs[ hYrItyj aYss
o IeyÈn PirËno
nfnk nfm cVHdI klf] qyry Bfxy srbwq df Blf]
kotfin-koit DMnvfd
sLflf! kMizaflI qfr dy AuproN Ausiraf dosqI df pul sMgqF leI jugF jugFqrF qwk Kulw fH rhy.
bfby nfnk df AupdyÈ ‘ikrq kro, nfm jpo qy vMz Cko’ sMgq dy ihrdy ivc visaf rhy. dunIaF
ivcoN vihmF-BrmF, jfqIvfd df nfs hov.y iswK sMgq ijwQy gurU nfnk dyv jI nUM qF mMndI hI hY,
AuQy AunFH dIaF iswiKafvF nUM vI afpxy ihrdy ivc vsfvy.
jfrI krqf
mYNbr sfihbfn ieMzo-XU[ aYs[
hYrItyj aYss o IeyÈn, PirËno: rfijMdr
isMG brfV, BrpUr isMG, hfkm isMG
iZwlNo , sqvMq isMG ivrk, sulK
w x isMG
igwl, sMqoK isMG iZwloN, puÈipMdr
pfqVF, hYrI mfn, rxjIq isMG igwl,
inrml isMG DnOlf, mnjIq isMG
kulfr, sfDU isMG sMGf, jgIr isMG
igwl, mnDIr isMG qug M , ibkrm isMG
kfhloN, gurrIq isMG brfV.
pRQm pfqsLfhI gurU nfnk dyv jI dy 550vyN pRkfsL purb aqy krqfrpur
sfihb df lFGf Kulw x
H dI kul
w lokfeI nUM lwK lwK vDfeI hovy jI
GrF dI vDIaf zIl qy Gt qoN Gt ivafj drF `qy lon lY ky dyx leI msLhr
U
Real Estate and Loans
Golden State Realty Under One Roof
ipCly 32 sflF qoN ibjns ivc BrpUr sihXog leI smUh BfeIcfry df DMnvfd
Selling Homes fr om Gilr
from Gilrooy to Sacr amento
amento,, CA
Sacramento
Call us before visiting new model homes to save big time.
Time to buy ne
buy w home in Trac
new y, Manteca, Lothr
acy op and Stoc
Lothrop kton
Stockton
Lot For Sale
For
Ready to built lot for sale 34552 Karina Ct., Hayward, CA. Gated community with great view. Asking Price: $459k
Pinnacle Award
Winner
2014, 2015, 2016
& 2017
Grand Master
Award Winner
Anmol Singh Gill Jaswinder (Jassi) Gill Harjot Singh Gill Rakesh Pabla
2012, 2013 REALTOR M.Sc (PAU) REALTOR REALTOR
Bre. # 02062952
& 2018 CA BRE# 00966763 Bre. # 02036421
Ph: 408.413.8350
Lic no: 01507068
Broker/Owner/Notary Ph: 408.531.5464