TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

VIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG

BÁO CÁO
MÔN HỌC HỆ ĐIỀU HÀNH VÀ
QUẢN TRỊ MẠNG LINUX THEO
CHUẨN KỸ NĂNG ITSS

ĐỀ TÀI:
TÌM HIỂU VỀ PHẦN MỀM QUẢN LÝ HỆ THỐNG
MẠNG CACTI

Giảng viên hướng dẫn: TS.Nguyễn Đức Toàn

Lớp: 110602
Sinh viên thực hiện: Bùi Phương Thảo
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU .........................................................................................2
1. Giới thiệu về Cacti .............................................................................3
1.1 Cacti là gì? ......................................................................................3
1.2 Nguồn dữ liệu ..................................................................................3
1.3 Đồ thị .............................................................................................. 4
1.4 Thu thập dữ liệu ..............................................................................4
1.5 Hiển thị đồ thị .................................................................................5
1.6 Quản lý người dùng .........................................................................5
1.7 Khuôn mẫu .....................................................................................5
2. Mô hình triển khai .............................................................................6
3. Cài đặt Cacti trên Ubuntu 16.04 .........................................................7
3.1 Cài đặt một số điều kiện cần để phục vụ việc build Cacti ...................7
3.2 Cài đặt SNMP, SNMPD và RRDtools: ..............................................7
3.3 Cài đặt và cấu hình Cacti .................................................................7
4. Cấu hình Cacti ...................................................................................8
4.1 Thêm thiết bị quản lý .......................................................................9
4.2 Tạo graphs quản lý theo sơ đồ ........................................................ 10
4.3 Quản lý cơ bản hệ thống ................................................................ 10
KẾT LUẬN ........................................................................................... 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 17

1
 LỜI NÓI ĐẦU
Thế giới ngày nay đã có nhiều tiến bộ mạnh mẽ về công nghệ thông tin
(CNTT) từ một tiền năng thông tin đã trở thành một tài nguyên thực sự, trở
thành sản phẩm hàng hóa trong xã hội tạo ra một sự thay đổi to lớn trong lực
lượng sản xuất, cơ sở hạ tầng, cấu trúc kinh tế, tính chất lao động và cả cách
thức quản lý trong các lĩnh vực của xã hội. Với sự phát triển nền CNTT như
vậy, việc ứng dụng CNTT vào đời sống hằng ngày trở nên quá quen thuộc với
mọi người. Cùng với đó, mạng internet đã phát triển mạnh mẽ, làm thay đổi
những thói quen trong xã hội, nó mang lại lợi ích to lớn cho quá trình phát triển
kinh tế xã hội, thông tin liên lạc của con người.
Internet phát triển như vũ bão, với hàng trăm triệu máy tính trên mạng so
với chỉ vài trăm máy ban đầu. Trong khi việc tạo ra một hệ thống mạng đã khó
mà việc quản lý hệ thống mạng đó lại còn khó khăn hơn. Để giải quyết những
vấn đề này, ta có phần mềm Cacti để quản lý hệ thống mạng một cách hợp lý
hơn.

2
 1. Giới thiệu về Cacti
Cùng với sự phát triển của các doanh nghiệp là sự gia tăng không ngừng
của các thiết bị phần cứng mạng như: máy tính cá nhân, máy chủ, thiết bị định
tuyến, Switch, Hub...và các dịch vụ mạng như truyền file FTP, VPN, MAIL…
cùng với sự đòi hỏi lớn hơn về băng thông mạng. Nhu cầu về một hệ thống quản
lý mạng càng trở nên cần thiết. Quản lý mạng có thể xem như quản lý tất cả các
tài nguyên trong mạng nhằm duy trì và đảm bảo sự ổn định của toàn bộ hệ
thống mạng, đảm bảo an toàn thông tin trên mạng và mở rộng mạng. Hiện nay
có rất nhiều phần mềm quản lý hệ thống tài nguyên mạng sử dụng thiết bị phần
cứng đắt tiền. Tuy nhiên một số phần mềm nguồn mở cũng đáp ứng một cách
toàn diện với nhiều tính năng linh hoạt vượt trội. Với phần mềm CACTI có khả
năng bổ sung nhiều chương trình plugins giúp giải quyết được toàn bộ những
khó khăn của doanh nghiệp trong việc quản lý tài nguyên, cho phép quản lý sự
cố, quản lý topo mạng và cầu hình thiết bị mạng. Tạo nên một hệ thống mạng
chủ động.

1.1 Cacti là gì?

Cacti là một mã nguồn cung cấp giao diện đồ họa hoàn chỉnh dựa trên
nền tảng bộ công cụ RRDTool (Round-robin database tool), RRDTool bản thân
lại không có giao diện đồ họa nên kết hợp với Cacti tạo ra giải pháp giám sát
mạng hấp dẫn này. Cacti lưu trữ tất cả các thông tin cần thiết để tạo các đồ thị
và thêm dữ liệu vào cơ sở dữ liệu MySQL. Giao diện người dùng hoàn toàn
được quản lý bằng ngôn ngữ PHP. Cùng với việc có thể tạo dựng đồ thị, nguồn
dữ liệu và kho lưu trữ trong cơ sở dữ liệu. Ngoài ra còn có hỗ trợ SNMP cho
những người dùng để tạo biểu đồ lưu lượng với MRTG.

1.2 Nguồn dữ liệu

Để xử lý việc thu thập dữ liệu, bạn có thể cung cấp các đường dẫn tới bất
kỳ lệnh nào mà người dùng cần. Sau đó Cacti sẽ thu thập dữ liệu này trong
cron-job và điền vào cơ sở dữ liệu MySQL.
● Nguồn dữ liệu có thể được tạo bằng cách sử dụng các chức năng "creat"
và "update" của RRDTool. Mỗi nguồn dữ liệu có thể được sử dụng để thu
thập dữ liệu cục bộ hoặc từ xa và được đặt trên biểu đồ.

3
 ● Hỗ trợ các tệp RRD có nhiều nguồn dữ liệu và có thể sử dụng tệp RRD
được lưu trữ ở bất kỳ đâu trên hệ thống tệp cục bộ.
● Round robin archive (RRA) có thể được tùy chỉnh cho người dùng khả
năng thu thập dữ liệu trên các khoảng thời gian không chuẩn trong khi
lưu trữ lượng dữ liệu khác nhau.
Nguồn dữ liệu cũng có thể được tạo, tương ứng với dữ liệu thực tế trên
biểu đồ. Ví dụ: nếu người dùng muốn lập biểu đồ thời gian ping cho máy chủ
lưu trữ, bạn có thể tạo nguồn dữ liệu bằng cách sử dụng lệnh ping một máy chủ
và trả về giá trị của nó theo mili giây. Sau khi xác định các tùy chọn cho
RRDTool như cách lưu trữ dữ liệu, bạn sẽ có thể định nghĩa bất kỳ thông tin bổ
sung nào mà nguồn đầu vào dữ liệu yêu cầu.

1.3 Đồ thị
Khi một hoặc nhiều nguồn dữ liệu được xác định, một đồ thị RRDTool có
thể được tạo bằng cách sử dụng dữ liệu. Cacti cho phép bạn tạo hầu như bất kỳ
đồ thị RRDTool chuẩn và các hàm tổng hợp. Một vùng lựa chọn màu sắc và
chức năng đệm văn bản tự động cũng hỗ trợ trong việc tạo ra các đồ thị để làm
cho quá trình giám sát hệ thống dễ dàng hơn.
● Số lượng mục đồ thị không giới hạn có thể được xác định cho mỗi biểu
đồ sử dụng tùy chọn CDEF hoặc nguồn dữ liệu từ bên trong Cacti.
● Tự động nhóm các mục biểu đồ GPRINT thành AREA, STACK và LINE
[1-3] để cho phép sắp xếp lại nhanh chóng các mục biểu đồ.
● Hỗ trợ Auto-Padding để đảm bảo dòng văn bản chú giải biểu đồ.
● Dữ liệu đồ thị có thể được xử lý bằng các hàm toán học CDEF được tích
hợp trong RRDTool. Các chức năng CDEF này có thể được xác định
trong Cacti và có thể được sử dụng trên mỗi biểu đồ.
● Hỗ trợ cho tất cả các loại mục biểu đồ của RRDTool, bao gồm AREA,
STACK, LINE [1-3], GPRINT, COMMENT, VRULE và HRULE.

1.4 Thu thập dữ liệu

● Chứa cơ chế "nhập dữ liệu" cho phép người dùng xác định các tập lệnh
tùy chỉnh có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu. Mỗi tập lệnh có thể
chứa các đối số phải được nhập cho từng nguồn dữ liệu được tạo bằng tập
lệnh (chẳng hạn như địa chỉ IP).

4
 ● Hỗ trợ SNMP tích hợp có thể sử dụng php-snmp, ucd-snmp hoặc net-
snmp.
● Khả năng truy xuất dữ liệu bằng SNMP hoặc tập lệnh có chỉ mục. Một ví
dụ về điều này sẽ được điền vào một danh sách với các giao diện IP hoặc
các phân vùng được gắn trên máy chủ. Tích hợp với các mẫu biểu đồ có
thể được xác định để cho phép tạo biểu đồ một lần nhấp cho máy chủ.
● Một trình đẩy dựa trên PHP được cung cấp để thực thi các tập lệnh, truy
xuất dữ liệu SNMP và cập nhật các tệp RRD của bạn.

1.5 Hiển thị đồ thị

● Chế độ xem dạng cây cho phép người dùng tạo "phân cấp biểu đồ" và đặt
biểu đồ trên cây. Đây là một cách dễ dàng để quản lý/sắp xếp một số
lượng lớn biểu đồ.
● Chế độ xem danh sách liệt kê tiêu đề của từng biểu đồ trong một danh
sách lớn liên kết người dùng với biểu đồ thực tế.
● Giao diện xem trước hiển thị tất cả các biểu đồ trong một định dạng danh
sách lớn. Điều này tương tự với chế độ xem mặc định cho tập lệnh cgi
14all cho RRDTool / MRTG.

1.6 Quản lý người dùng

Một công cụ quản lý dựa trên người dùng được xây dựng để bạn có thể
thêm người dùng và cấp cho họ quyền đối với một số khu vực nhất định của
Cacti. Điều này sẽ cho phép một người nào đó quản lý một số người dùng có
thể thay đổi thông số đồ thị, trong khi những người khác chỉ có thể xem đồ thị.
Mỗi người dùng cũng duy trì cài đặt của riêng họ khi xem biểu đồ.

1.7 Khuôn mẫu

Cacti có thể mở rộng đến một số lượng lớn các nguồn dữ liệu và đồ thị
thông qua việc sử dụng các khuôn mẫu (template). Điều này cho phép tạo một
biểu đồ hoặc nguồn dữ liệu mẫu với nguồn dữ liệu nào được liên kết với nó.
● Các mẫu biểu đồ cho phép các biểu đồ phổ biến được nhóm lại với nhau
bằng cách tạo khuôn mẫu. Mỗi trường cho một biểu đồ bình thường có
thể được tạo khuôn mẫu hoặc chỉ định trên cơ sở mỗi biểu đồ.

5
● Các mẫu nguồn dữ liệu cho phép các loại nguồn dữ liệu phổ biến được
nhóm lại với nhau bằng cách tạo khuôn mẫu. Mỗi trường cho một nguồn
dữ liệu bình thường có thể được tạo mẫu hoặc chỉ định trên cơ sở mỗi
nguồn dữ liệu.
● Các mẫu máy chủ là một nhóm các mẫu biểu đồ và nguồn dữ liệu cho
phép bạn xác định các loại máy chủ phổ biến. Khi tạo ra một máy chủ lưu
trữ, nó sẽ tự động đảm nhận các thuộc tính của mẫu của nó.

2. Mô hình triển khai

Mô hình gồm có 1 Server Cacti cài đặt hệ điều hành Linux, 3 PC này cài
đặt hệ windows, 1 Router kết nối ra internet và mạng LAN, nhiệm vụ
của Server Cacti sẽ thực hiện chức năng quản lý thiết bị và các thông số
trong mạng trên hệ thống.

6
 3. Cài đặt Cacti trên Ubuntu 16.04

3.1 Cài đặt một số điều kiện cần để phục vụ việc build
Cacti
Sử dụng lệnh 2 lệnh này để cập nhật phần mềm, lệnh này thực hiện nâng
cấp cho những gói phần mềm cần được cập nhật theo hình thức thay thế những
gói tin cũ bằng những gói mới hơn.
● sudo apt-get update
● sudo apt-get upgrade
Thêm kho ‘http://archive.ubuntu.com/ubuntu trusty universe’ bằng lệnh
● sudo add-apt- repository ‘deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu trusty
universe’
● sudo apt-get update
Cài đặt các gói sau để cài đặt đáp ứng việc cài đặt Cacti trên máy chủ Ubuntu,
apache để thiết lập giao diện web Cacti:
● sudo apt-get install apache2 mysql-server php libapache2-mod-php
Trong quá trình cài đặt, sẽ được yêu cầu cấu hình mật khẩu gốc của máy chủ
MySQL. Bấm 'OK' sau khi thiết lập mật khẩu và sau đó lặp lại như vậy khi có
nhắc nhở tiếp theo.

3.2 Cài đặt SNMP, SNMPD và RRDtools:

Để Cacti có đầy đủ chức năng và theo dõi 'localhost', bạn cần phải cài đặt
và cấu hình dịch vụ 'snmpd'.
● sudo apt-get install snmp snmpd rrdtool

3.3 Cài đặt và cấu hình Cacti

Có thể tiến hành cài đặt Cacti
● sudo apt-get install cacti cacti-spine
Trong quá trình cài đặt, sẽ được nhắc cấu hình Cacti với vài tùy chọn có
sẵn. Trước hết Chọn máy chủ web mà bạn muốn sử dụng để cấu hình với Cacti.
Thiết lập cơ sở dữ liệu sẽ được sử dụng cho Cacti. Trỏ tới tùy chọn
'Không' nếu bạn đã cấu hình cơ sở dữ liệu hoặc bấm vào 'Có' để thiết lập cơ sở
dữ liệu bằng cách sử dụng dbconfig-common cho Cacti như được hiển thị.

7
 Tiếp theo chọn “Yes” để setup một database mới mà Cacti sẽ dùng.
Cung cấp mật khẩu cơ sở dữ liệu cho ứng dụng Cacti được sử dụng với
máy chủ cơ sở dữ liệu.
Cài đặt cấu và thiết lập cấu hình hoàn tất. Bây giờ hãy đảm bảo rằng tất
cả các dịch vụ bắt buộc đều đang hoạt động và đang chạy.
sudo service snmpd restart
sudo service mysql restart
sudo service apache2 restart
Truy cập lên web server để kiểm tra http://172.100.100.22/cacti
(thay địa chỉ ip 172.100.100.22 thành ip của máy ban)
Click Next->Next->Finish> Đi đến giao diện nhập username và password, mặc
định là admin và admin

4. Cấu hình Cacti

Giao diện chính của chương trình.

8
4.1 Thêm thiết bị quản lý
Sau khi đăng nhập thành công vào hệ thống chúng ta thực hiện một số
thao tác cấu hình cơ bản như: Create devices for network, create graphs for your
new devices, view your graphs, thêm mới một thiết bị để thực hiện quản lý.
Chọn add để cấu hình thông tin thiết bị thêm vào quản lý.

hình 4.1.1 thông tin cơ bản về host

Tiến hành điền những thông tin cơ bản về thiết bị.

● Description: tên cần thể hiện của host.
● Hostname: địa chỉ IP hoặc hostname của máy trạm.
● Host template: có thể chọn none hoặc template có sẵn.
● Downed device detection: phương pháp được cacti sử dụng để lấy thông
tin SNMP.
● SNMP version: phiên bản sử dụng của SNMP trên host.
● SNMP community: được cài đặt trên SNMP service của host. Lấy SNMP
Community của thiết bị bạn cần giám sát.

hình 4.1.2 danh sách monitor

9
4.2 Tạo graphs quản lý theo sơ đồ
Lựa chọn những data cần monitor và add vào danh sách, sau đó save để
hoàn tất. Sau khi tạo xong new device, chọn “create graphs for this host” để tạo
graphic cho những data thu thập được của device này, chỉ nên chọn những dữ
liệu thông số thiết bị nào mà chúng ta cần quan tâm để tạo ra graphic.

hình 4.2 tạo graphs mới cho host

4.3 Quản lý cơ bản hệ thống

Tùy thuộc vào từng thiết bị chúng ta sử dụng những templates khác nhau
có thể download templates tại http://forums.cacti.net/about15067.html . Thêm
xong thiết bị tiến hành xây dựng sơ đồ hình cây để hiển thị tất cả các dữ liệu thu

10
thập hệ thống để quản lý dễ dàng.

hình 4.3.1 sơ đồ quản lý hình cây của chương trình

Có thể import các template mới để quản lý thiết bị dưới dạng các biểu đồ
được dễ dàng hơn

hình 4.3.2 import thêm templates mới

11
 Tùy thuộc vào mỗi thiết bị và dịch vụ chúng ta muốn quản lý sẽ có một
templates phù hợp giúp người quản trị dễ dàng hơn.

hình 4.3.3 thông tin của một template

Những thiết bị được quản lý rất chi tiết về các thông số như: Memory,
CPU, process,...

hình 4.3.4 thông tin quản lý của các thiết bị trong mạng

12
 Từ những thông tin cấu hình kết hợp với template, có thể quan sát hệ
thống dưới dạng những sơ đồ

hình 4.3.5 quản lý dưới dạng sơ đồ

Có thể xem lại những thông tin theo ngày giúp người quản trị nắm vững
tình hình hệ thống của mình.

hình 4.3.6 quản lý theo lịch

Chuyển sang tab graphs để quản lý theo sơ đồ có thể lựa chọn ngày,
tháng.

13
 ● Cấu hình ngưỡng cảnh báo cho hệ thống

hình 4.3.7 thiết lập ngưỡng cảnh báo cho hệ thống

Có thể add thêm những ngưỡng mưới tùy thuộc theo yêu cầu của hệ
thống. Thông thường sẽ có mặc định một số ngưỡng cần thiết trước.

hình 4.3.8 thông tin giới hạn của hệ thống

14
 Thiết lập được sơ đồ mạng của hệ thống giúp quan sát thiết bị được toàn
diện hơn.

hình 4.3.9 sơ đồ cacti

15
 KẾT LUẬN

Đứng trước sự phát triển nhanh mạnh của nền công nghệ thông tin thế
giới nói chung cũng như nền công nghệ thông tin Việt Nam nói riêng thì hệ
thống mạng phát triển ngày càng mạnh, có thể nói một hệ thống mạng là rất
quan trọng cho ngành Công nghệ thông tin. Với việc phải quản lý được một hệ
thống mạng thật sự là khó khăn đối với nhiều người, việc phát triển và quản lý
hệ thống mạng toàn cầu rất phù hợp với nhu cầu người dùng.
Trong phạm vi bài tập lớn của môn học này, em đã nhận được để tài tìm
hiểu về phần mềm quản lý hệ thống mạng Cacti, trong quá trình tìm hiểu ngoài
một số thuận lợi như có tài liệu trên mạng, tài liệu thầy giáo bộ môn cung cấp..
thì vẫn tồn tại một số khó khăn như có nhiều nguồn tài liệu không chính thống,
tài liệu khó lý giải , hạn chế về khả năng tự nghiên cứu.. tuy vậy trong quá trình
thực hiện cũng đã hiểu được tổng quan về các triển khai quản lý hệ thống mạng
cacti trên hệ điều hành linux.
Tuy nhiên do thời gian hạn chế và trình độ hiểu biết của bản thân chưa
nhiều nên chưa thể nghiên cứu và triển khai quản lý hệ thống mạng hoàn thiện,
bài tập lớn vẫn mang tính chất học hỏi, trau dồi và bắt đầu làm quen với thực tế.
Nhưng qua bài tập môn học này, em đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm tìm
kiếm và nghiên cứu một đề tài quan trọng, bổ sung thêm kiến thức cho bản thân.

16
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

● trang web: www.cacti.net

● Các tài liệu tham khảo khác ở trên mạng.

17