KARABET ÜÇ KISIMDIR

Ashâb-ı Ferâiz (Payları Sabit) Asabe-i Nesebiye Zevi’l-Erham

1 Furû Kızların çocukları,
1 Karı Kurb-u Derece (Batın Yakınlığı) Oğlun kızının çocukları
(2’li 1’li alır)
Ölüye nispetle, baba tarafından kadın
2 Koca Bi Nefsihi 2 Usûlu Cedd-i Fâsid (Anne’nin
dahil olmayan erkekler
babası vd.)
3 Baba 1 Bünüvvet Oğul, oğlun oğlu….. Cedde-i Fasid
3 Anne- 1. Öz kız Kardeşin

Kurbu Cihet –
4 Anne 2 Übüvvet Baba, dede,…. Baba’sının çocukları
Öz, baba bir, öz’ün oğulları…., baba Furûu 2. Bababir kız Kardeş
5 Kız ( ) 3 Uhuvvet
bir’in oğulları… Çocukları
6 Oğul Kızı ( ) Öz Amca, Baba bir amca, öz’ün 3. Annebir Kız-Erkek
4 Umûmet
oğulları…., baba bir’in oğulları… kardeş çocukları
7 Öz Kız Kardeş ( ) 4. Öz ve Baba bir Erkek
Hizalarındaki erkek kardeşleri olunca kardeş kızları
Bi Ğayrihi
Baba bir Kız Kardeş 2’li 1’li alırlar 5. Erkek kardeşin
8
( ) 1 Kız kızlarının çocukları
Anne bir Kız kardeş Hizası (kardeşi ve amcaoğlu ile) ve
9 4 Dede- 1. Anne bir Amca
( ) 2 Oğlun Kızı aşağıdaki oğul (yeğen) ile de Bi Ğayrihi
Ninesi’nin 2. Hala
Anne bir Erkek kardeş olabilir.
Furûu 3. Teyze
10 Öz Kız
( ) 3 4. Dayı
Kardeş
11 Sahih Ced Baba bir
4
Kız kardeş
12 Sahih Nine Kız ve Oğlun Kızı ile Asabe olurlar.
Mea
Yani yeğenler Hala ve Teyzeyi Asabe
Ğayrihi
Not: Kırmızı rakamlar Ashâb-ı Red yapar. Bâki’yi alırlar
Öz Kız
1
Kardeş
Not: Mavi 5 kişi asla Hacb-ı Hirman’a
Baba bir
uğramaz 2
Kız kardeş

2
 HİSSELER B = Bakiyi alır= Not: (Kalan) ile de remz ediliyor
Not: Liste okunurken daima “ölenin falanı, ölenin falanı ile beraber bulununca ……. alır
ASHÂB-U FERÂİZ
şeklinde okunmalı S = Sâkıt olur . ‫ م‬ile de gösterilir
Not: “Çocuk” kız veya erkek olabilir demektir. A = Asabe olur 2’li 1’li B (A)= Asabe olur, Bâki’yi alır
Oğul, oğlun oğlu… ile Kız, Oğlun kızı, Oğlun oğlunun kızı… Çocuk veya oğlun çocuğu yoksa
Baba (3)
1/6 Farz-ı Mutlak 1/6 + B Farz-ı Mutlak maa’t-Ta‘sîb (ve asabe hakkı) B= (kalanı alır)
Oğul, oğlun oğlu… ile Kız, Oğlun kızı, Oğlun oğlunun kızı… Çocuk veya oğlun çocuğu yoksa Baba ile..
Dede (4)
1/6 Farz-ı Mutlak 1/6 + B Farz-ı Mutlak maa’t-Ta‘sîb B= S
Çocuk veya oğlun çocuğu yok Çocuk veya oğlun çocuğu varsa
Koca (2)
1/2 ¼
Çocuk veya oğlun çocuğu yok Çocuk veya oğlun çocuğu varsa
Karı (2)
1/4 1/8
Çocuk, oğlun çocuğu ya da
Çocuk veya İki kardeş yoksa Ğarraviye’de : Baba ile Dede ile alır
İki kardeş varsa (Kız-Er, öz,
Anne (3) (Kardeş hiç yok veya tek) Ğarraviye = Çocuk yok, Eşlerden biri + baba veya dede var
Baba bir, ana bir fark etmez)
1/3 1/3
1/6
Ana bir kardeşler Biri için (Tek) Birden fazla iseler (Kız-Erkek, eşit oranda bölüşürler) Çocuk ( ), oğlun çocuğu ( ), baba, dede (İttifak’la sakıt
(Kız-Erkek) (3) 1/6 1/3’ü eder) S
Birden fazla iseler
Biri için Erkek kardeş ( ) varsa
Kız (3) (Erkek Kardeş yoksa)
1/2 A = 2’li 1’li
2/3
Oğlun kızları (6) Biri için Birden fazla iseler İki (+) kız ile Aynı tabloda onu asabe yapan
Hiza/derecesindeki ‫ابن اإلبن‬ Bir Kız ile
Hiza’da ‫ إبن اإلبن‬varsa, Asabelik
Oğul ile
(Hacb eden, asabe yapan yok (Hacb eden, asabe yapan (1/2) +( 1/6) = 2/3
(2/3 doldu)
ile (Kardeş-Amcaoğlu) tercih edilir. Ademü’l-irs’de ayrıca
ise) yok) S Aşağıdaki (‫ألب‬-‫ )ابن ابن أخ ش‬ile de
A = 2’li 1’li 1/6 S
1/2 2/3 Hacb’dan kurtulur. 2‘li 1’li alır

Kız veya Oğul’un Kızı

Biri için Birden fazla iseler Erkek kardeş’i ile ‫أخ ش‬ Oğul, Oğlun oğlu… Baba, dede… ile (Ebu Hanife’ye
Öz kız kardeşler (5) ile (Kızlar 2+ olsa
(Hacb eden, asabe yapan yok (Hacb eden, asabe yapan A = 2’li 1’li göre) (Kelâle’yi Sakıt ederler)
bile B’yı alır) B (A) =
ise) 1/2 yok) 2/3 S

Biri için Birden fazla iseler Erkek kardeş’i ile ‫أخ ألب‬ Oğul, Oğlun Bir Öz Kızkardeş
Kız veya Oğul’un...Kızı (1/2) +( 1/6) = 2/3 İki (+) Öz
Baba bir kız (Hacb eden, asabe yapan yok (Hacb eden, asabe yapan A = 2’li 1’li oğlu… Baba,
ile (Kızlar 2+ olsa 1/6 Kızkardeş
kardeşler (7) ise) yok) Not: Aynı listede hem ‫ أخ ألب‬hem ‫أخت‬
dede, Öz Erkek
bile B’yı alır) Not: Kardeşi onu (2/3 doldu)
1/2 2/3 ‫ ش‬bulunsa, payı alır. ‫أخت ش‬ kardeş ( ) ile
B (A) = Asabe yapınca payı S
2 olsa hacb olmaz Asabe’den pay alır S Asabeden alır
1- (Anne veya baba cihetinden olsun) Bütün nineler Anne ile Sakıt olur.
Ana ya da Baba tarafından aynı Hizadaki Nineler 2- Baba cihetinden nineler Baba ile Sakıt olur. S
Nine (2)
Tek ise = 1/6 alır. Çok iseler =1/6’ı bölüşürler 3- Dede’den yukarı derecede bulunan Nineler, Dede ile Sakıt olur.
4- Hangi taraftan olursa olsun, ölene yakın nine uzağı düşürür. İsterse kendisi Mahcûb olsun
, bir yerde ’i hacb eder. Şöyle ki: , ile Asabe Maa’l-Ğayr olunca, makamına yükseldiği için hacb eder. Hatta bu makamda 3. Sırada Asaba bi
Not :
nefisihi olan ’i ve ’i bile, kadın olduğu halde onları hacb eder. Şayet asabe olsa, o da ab/b’de, alt hizadaki erkek yeğenleri, Derece ile Sakıt eder.
3
 ASABELİKTE SAKIT ETME SIRALAMASI ASABELER TABLOSU
1- Kurb-i Cihet: Çerçeve sırasına göre, yakın çerçeve olan uzak olanı Sakıt eder.
I- Bünüvvet
I nolu çerçeve II'dekileri, II, III'ü, III ise IV'teki vârisleri Sakıt eder METİN
2- Kurb-i Derece: Aynı çerçeve içindekiler, murise yakın olan uzaktakini Sakıt II Cihet II- Übüvvet
III- Uhuvvet
eder.
3- Kurb-i Karâbet: Cihet ve derece aynı olunca, öz olan, baba bir'i Sakıt eder. IV- Umûmet

İSMAİL
(b) Amca (ab) Öz Amca

NUMAN BEKİR MUHARREM

IV (b) Kardeş (ab) Öz Kardeş IV
RAMAZAN ÖMER HATİCE MÛRİS GÜL YAKUP MUSTAFA

ŞABAN FATİH BAHADIR VELİ AYŞE OĞUZ İSA

III III
HASAN YUSUF FATMA TALHA hiza AHMET

ABDULLAH MERYEM

1- Fatma, Hiza’sındaki Kardeşi Yusuf ve Amca oğlu Talha ile Asabe bi’l-ğayr olur.
2- Fatma, ‫ بنت‬2+ olsa, mahcub olur. Ancak bu durumdan Abdullah ile kurtulur ve Asabe olabilir.
3- Fatma, Teşbib-i benât’da ‫ بنت‬hükmü alır. Onun yerine ‫ بنت اإلبن‬hükmü alan (3D, 4D, 5D) kızlar 4 ve 5. Hallerde daha alttaki (4D, 5D) oğullar ile Asabe olur
4- Gül, Ayşe ile Asabe maa’l-gayr olunca, kardeşi Yakup makamına çıktığı için Hatice’yi (Kuvvet-i Karabet ile) Hacb eder.
5- Gül ve Hatice, Asabe maa’l-ğayr olunca erkek kardeşleri makamına yükselir ve Uhuvvet sıralaması ile Oğuz, Ahmet, Fatih ve Hasan’ı hacb ederler.
2
1 ‫بنت‬ ½
1 ‫ع أخت ألب‬ Her ikisinin de Çerçevesi (Cihet) aynı (Uhuvvet). Ancak ‫ أخت ألب‬artık ‫ أخ ألب‬makamında olduğu için Kurb-ı Derece ile
- ‫م أبن أج ش‬ yeğeni hacb etti.
4