Termodynamika

Zasada działania ZS zachodzących reakcji utleniania, zmiany wysokoobrotowych, występuje dopalanie już Do głównych wskaźników i
ciśnienia i temperatury oraz narastająca w trakcie rozprężania. Stąd też niektórych parametrów pracy silnika, które decydują o
Silniki o zapłonie samoczynnym prędkość wtryskiwania paliwa. publikacjach można znaleźć podział spalania jakości i przydatności silnika, trzeba zaliczyć:
zasysają do cylindra powietrze i sprężają je Okres opóźnienia samoczynnego na cztery okresy; czwartym okresem jest - sprawność ogólną silnika
tak, by paliwo wtryśnięte do komory spalania zapłonu jest wywołany koniecznością wówczas dopalanie, tj. spalanie przeciągające - średnie ciśnienie spalania
uległo samoczynnemu zapłonowi. Jest to przygotowania paliwa do zapalenia się. się na suw rozprężania. Dopalanie jest - średnią i chwilową prędkość
możliwe jedynie wówczas, gdy temperatura Przygotowanie to obejmuje: nagrzanie źródłem poważnych strat energetycznych i narastania ciśnienia
w chwili wtryśnięcia paliwa przekroczy jego kropelek paliwa do chwili częściowego lub powinno się go unikać. Pod koniec trzeciego - największą temperaturę spalania
temperaturę zapłonu. całkowitego odparowania, podgrzanie okresu spalania następuje spadek wartości oraz temperaturę spalin
Dla silników Diesla charakterystyczne powstałych par paliwa do temperatury współczynnika nadmiaru powietrza do - hałaśliwość pracy silnika
jest to, że przygotowanie mieszanki palnej samozapłonu, wstępne reakcje utleniania minimum oraz zmniejszenie zawartości - zadymienie spalin
następuje dopiero w cylindrze. Ponadto paliwa, prowadzące do samozapłonu paliwa. przejściowych produktów spalania i - zawartość toksycznych składników
silniki te nie wymagają do zapalenia Pomiary wykazały, że okres opóźnienia w tworzenie się produktów końcowych. w spalinach.
rozpylonego paliwa dodatkowego źródła silnikach wynosi od 0,0007 do 0,003 sekundy. Utrzymanie stałego ciśnienia lub tylko Środkami do skrócenia okresu
ciepła. Źródło takie może być wykorzystane W tym czasie do cylindra zostaje nieznaczny jego spadek powoduje uzyskanie opóźnienia zapłonu są:
jedynie podczas rozruchu zimnego silnika; w wtryśnięte od 20 do nawet 100 % dawki większej mocy silnika. Zbyt długie jednak - właściwe rozpylenie paliwa – małe
celu podgrzewania powietrza stosuje się w paliwa przypadającego na jeden cykl pracy. utrzymywanie stałego ciśnienia odpowiada kropelki łatwiej odparowują i prędzej
cylindrze lub przewodzie dolotowym świece Zależy to od charakterystyki układu rozciąganiu spalania na rozprężanie i jest dochodzi do wstępnych reakcji utleniania
rozruchowe lub podgrzewacze. W chwili wtryskowego i prędkości obrotowej silnika. zdecydowanie źródłem strat. Ponadto - paliwo o dużej liczbie cetanowej –
pojawienia się pierwszych ognisk Im więcej paliwa dostanie się do cylindra w prowadzi to do nadmiernego obciążenia prędzej ulega ono samozapłonowi
samozapłonu nie ma jeszcze w komorze okresie opóźnienia zapłonu, tym cieplnego, a więc co najmniej do skrócenia - zawirowanie ładunku w komorze
spalania całej dawki paliwa, gdyż wtrysk gwałtowniejszy wystąpi przyrost ciśnienia w okresu międzynaprawczego, jeśli nie do spalania – przyspiesza wytworzenie
paliwa jeszcze trwa i paliwo spala się w miarę drugim okresie spalania i tym bardziej uszkodzenia silnika. Dlatego, szczególnie w mieszaniny palnej
dostarczania go do cylindra. „twarda” – hałaśliwa będzie praca silnika. silnikach średnioobrotowych, doładowanych, - stopień sprężania, od którego zależy
Istotnym elementem spalania jest Drugi okres spalania obejmuje czas od starannie dobiera się charakterystykę układu m.in. temperatura i ciśnienie końca sprężania
tworzenie mieszaniny palnej w całym okresie chwili wytworzenia pierwszych ognisk wtryskowego, tak by uzyskać kompromisowy - pojemność skokowa cylindra – im
wtrysku, a także z powodu niedostatecznej samozapłonu do chwili wystąpienia przebieg spalania. W takim przebiegu nie większa pojemność, tym mniejsze straty
jednorodności mieszaniny palnej, największego ciśnienia spalania. Ogniska będą występowały zbyt duże szybkości cieplne ładunku, a więc wyższa jego
konieczność stosowania stosunkowo dużego samozapłonu rozszerzają się po całej komorze narastania ciśnienia oraz nie będzie zbytnio temperatura
współczynnika nadmiaru powietrza. spalania i pod koniec tego okresu cała komora wydłużony trzeci okres spalania. Pierwszy - temperatura ścianek głowicy i tłoka
Dużą rolę w procesie tworzenia jest objęta płomieniem, a strumień paliwa rodzaj spalania powoduje bowiem powstanie – ten czynnik jest związany nie tylko z
mieszanki palnej odgrywa cały układ zapala się u wylotu rozpylacza. Dalsze cechy dużych obciążeń mechanicznych przy chłodzeniem silnika, ale również z
wtryskowy, a szczególnie jego parametry: charakterystyczne tego okresu to zwykle stosunkowo dużej sprawności ogólnej, materiałem tłoka i głowicy
przede wszystkim ciśnienie wtrysku i kąt jeszcze stosunkowo duży średni natomiast drugi rodzaj – duże obciążenie - ciśnienie i temperatura powietrza na
wyprzedzenia wtrysku oraz konstrukcja współczynnik nadmiaru powietrza, cieplne i stosunkowo mniejszą sprawność wlocie do cylindra; np. silniki doładowane
rozpylacza. gwałtowny przyrost ciśnienia oraz ogólną. charakteryzują się krótszym okresem
Brak konkretnego miejsca stosunkowo szybki przyrost temperatury Rozpatrując całość zjawiska spalania opóźnienia zapłonu.
zapoczątkowującego zapłon oraz stosunkowo ładunku. Spalanie paliwa w tym okresie ma zwraca się uwagę na pewne jego cechy
wysoka temperatura całej masy powietrza charakter wybuchowy i określana jest charakterystyczne, a mianowicie: Komory spalania
powodują, że ogniska samoczynnego zapłonu mianem spalania kinetycznego. 1. W ciągu całego procesu
występują jednocześnie w kilku Podczas tego okresu intensywnie spalania wartość Przebieg spalania w silniku z
przypadkowych miejscach. Dlatego też w tworzą się przejściowe produkty reakcji. współczynnika nadmiaru zapłonem samoczynnym, jego osiągi oraz
tych silnikach mówi się o zapłonie Analiza gazów pobranych podczas tego powietrza w przestrzeni obciążenie zależą w dużym stopniu od
wielopunktowym lub wieloogniskowym. okresu z komory spalania wykazała, że proces spalania jest różna w rozwiązania konstrukcyjnego komory
przebiega z dużym wydzielaniem się różnych miejscach. spalania.
Zasady tworzenia mieszaniny palnej swobodnego węgla. Ilość tego węgla w Wynika to z trudności Komora spalania silnika z zapłonem
różnych miejscach komory spalania sięga 75- uzyskania jednorodnej samoczynnym musi zapewniać:
Warunkiem uzyskania w silniku z 80 % całkowitej ilości węgla zawartej w mieszaniny palnej przy - dobre wymieszanie paliwa z
zapłonem samoczynnym wysokiego ciśnienia paliwie dostarczonym do cylindra silnika w tworzeniu jej wewnątrz powietrzem
użytecznego oraz dużej sprawności ogólnej tym okresie. Przy właściwym przebiegu cylindra. W celu - skrócenie do minimum okresu
jest m.in. właściwe rozpylenie paliwa. spalania wolny węgiel zostaje prawie uzyskania możliwie zwłoki zapłonu w celu ograniczenia ciśnienia
Nieprawidłowe rozpylenie wtryśniętego całkowicie spalony w dalszej części procesu. dużego stopnia szczytowego
paliwa oraz niedostateczne wymieszanie Na twardość pracy silnika bezpośredni jednorodności mieszaniny - wysokie średnie ciśnienie
paliwa z powietrzem jest powodem wpływ ma pierwszy okres spalania, tj. stosuje się specjalne indukowane
przewlekłego niecałkowitego spalania. opóźnienie zapłonu. Im dłużej trwa ten okres, środki mające na celu - miękką pracę silnika
Dobrze przygotowana mieszanka powinna tym więcej paliwa gromadzi się w cylindrze, tworzenie intensywnego - wysoką sprawność indukowaną
odznaczać się rozdrobnieniem dawki paliwa cylindrze to powoduje, ze spalanie w drugim zawirowania, jak - małą wrażliwość silnika na liczbę
na cząstki o możliwie małej i jednakowej okresie odbywa się gwałtownie, wywołując odpowiedni kształt cetanową paliwa
średnicy oraz równomiernym właśnie dużą szybkość narastania ciśnienia. komory spalania, - łatwy rozruch zimnego silnika.
rozprowadzeniem paliwa w całym ładunku Współzależność zjawisk zachodzących w odpowiednie W silnikach Diesla rozróżniamy dwa
powietrza. Taką mieszaninę można uzyskać pierwszym i drugim okresie spalania ukształtowanie kanału typy komór: niedzielne i dzielone. Zarówno
dwiema metodami: powoduje, że obecnie prędkości obrotowe dolotowego, dobre jedne, jak i drugie mają wiele odmian.
- Przez rozpylenie paliwa w cylindrze silników o zapłonie samoczynnym nie rozpylenie paliwa. Niektóre z tych odmian stanowią rozwiązanie
za pomocą układu wtryskowego, w którym przekraczają 4500-5000 obr/min. Wiąże się to 2. W ciągu całego procesu pośrednie, nie dające się zakwalifikować do
główną rolę odgrywa rozpylacz m.in. z czasem opóźnienia zapłonu i spalania występuje żadnej z wymienionych grup. Wybór
wtryskiwacza. Taki sposób wytwarzania wynikającym z niego przebiegiem spalania w zmiana wartości najwłaściwszej komory spalania jest
mieszanki palnej zapewnia uzyskanie dużej drugim okresie. współczynnika nadmiaru zadaniem trudnym, gdyż każda z nich ma
sprawności silnika. Jego wadę stanowi Trzeci okres spalania rozpoczyna się powietrza wynikająca swoje zalety i wady.
konieczność stosowania precyzyjnej i dość w chwili, gdy ciśnienie w cylindrze osiągnie stąd, że okres trwania
skomplikowanej aparatury wtryskowej. swoją największą wartość i w zasadzie trwa wtrysku pokrywa się
- W wyniku zawirowań powietrza do końca spalania, co odpowiada średnio 25- częściowo z okresem Komory niedzielone
wywołanych odpowiednim ukształtowaniem 40 % całego czasu przeznaczonego na spalania. Silniki z komorami niedzielonymi
kanału dolotowego i komory spalania. Taki wytworzenie i spalenie mieszaniny palnej. 3. Istnieje zależność nazywamy silnikami z wtryskiem
sposób wytwarzania mieszanki umożliwia Paliwo zapala się bezpośrednio po przebiegu spalania od bezpośrednim. W silnikach takich paliwo jest
stosowanie dość prostej instalacji wtryskowej opuszczeniu rozpylacza i spalanie ma tu już przebiegu wtrysku. Przez rozpylane bezpośrednio w przestrzeni, w
i powoduje mniejsze obciążenie elementów wyraźny charakter spalania dyfuzyjnego. dobór odpowiedniej której tworzy się i spala mieszanka palna.
silnika, lecz jednocześnie wywołuje Okres ten w pierwszej części odznacza się charakterystyki układu Dobre wymieszanie paliwa z powietrzem
dodatkowe straty związane z przepływem nieznacznym spadkiem ciśnienia oraz wtryskowego można w uzyskuje się tu głównie w drodze
czynnika roboczego, co w efekcie pogarsza zwiększeniem temperatury, która przez pewnym stopniu sterować odpowiedniego wtrysku paliwa oraz dzięki
sprawność silnika. pewien czas zachowuje stałą wartość. Nieraz przebiegiem spalania. zawirowaniu w czasie napełniania i sprężania.
uważa się, że okres ten trwa od chwili Sposób ten jest tym Wtryskowi bezpośredniemu
powstania największego ciśnienia do skuteczniejszy, im krótszy towarzyszą: wysoka sprawność, wysokie
Przebieg spalania w silnikach z zapłonem wystąpienia najwyższej temperatury. jest okres opóźnienia ciśnienie spalania oraz łatwość uruchamiania
samoczynnym W okresie tym wtrysk paliwa zostaje zapłonu. zimnego silnika. System ten wymaga jednak
zakończony bądź na samym jego początku, 4. Maksymalna temperatura sprawnej aparatury wtryskowej, paliwa
Podstawową, charakterystyczną cechą bądź też- w silnikach wysokoobrotowych- występuje później niż wysokiej jakości i wysokiego ciśnienia
spalania w Dieslu jest samoczynny zapłon jest już całkowicie zakończony, zanim ten maksymalne ciśnienie. wtrysku.
paliwa. Strumień rozpylonego paliwa okres się zacznie. Wynika stąd, że spalanie Komory spalania z wtryskiem
wtryśnięty do cylindra podlega w pierwszym W przypadkach gdy wtrysk paliwa przeciąga się nieco, bezpośrednim budowano już bardzo dawno,
okresie, w tzw. okresie opóźnienia zapłonu, jeszcze nie jest zakończony, spalanie w tym trwając jeszcze podczas koncentrując uwagę na zapewnieniu
reakcjom przygotowawczym. W wyniku tych okresie może przebiegać w pewnym stopniu początku rozprężania starannego rozpylenia paliwa w całej
reakcji w różnych miejscach na otoczce w sposób sterowany, tzn. przebieg (nawet przy najlepszym komorze za pomocą wtryskiwacza –
strumienia pojawiają się ogniska wywiązywania ciepła może być uzależniony przebiegu spalania), kiedy najczęściej wielootworowego. Nie znano
samozapłonu. od przebiegu wtrysku. Natomiast w silnikach powiększająca się wówczas znaczenia zawirowania powietrza w
Proces spalania dzielimy na trzy wysokoobrotowych, w których wtrysk jest objętość nad tłokiem komorze. Kształt komory powietrza
okresy. nieraz zakończony w okresie opóźnienia powoduje zmniejszenie dobierano tak, aby uniemożliwić osiadanie
Pierwszy okres spalania, tzw. okres zapłonu bądź – zwykle – na początku szybkości narastania cząstek paliwa na jej ściankach i ich łączenie
opóźnienia zapłonu, rozciąga się od chwili drugiego okresu, spalanie w dalszym ciągu ciśnienia, a cała komora się w większe skupiska, gdyż powodowałoby
ukazania się pierwszych kropel paliwa na przebiega w sposób niesterowalny, tj. taki jest objęta płomieniem w to złe wykorzystanie paliwa i tworzenie się
wtryskiwaczu do chwili powstania sam jak w drugim okresie spalania. wyniku intensywnego nagaru. Ponadto dla uzyskania możliwie
pierwszych ognisk samozapłonu. Ponieważ w miarę przebiegu spalania spalania. małego jednostkowego zużycia paliwa
Charakterystyczne cechy tego okresu to: ilość tlenu maleje, to również prędkość stosowano duże współczynniki nadmiaru
stosunkowo nieznaczna prędkość spalania maleje oraz, szczególnie w silnikach powietrza i stosunkowo niewielkie średnie
ciśnienie użyteczne. Silniki takie były więc niewrażliwość na jakość zastosowanego pomocniczych urządzeń rozruchowych Do najczęściej podawanych parametrów
zbyt duże i ciężkie w stosunku do paliwa. Silnik z komorą MAN może rozruchowych w postaci świec żarowych. silników zaliczamy:
wytwarzanej mocy i rozwijanej prędkości pracować nawet na benzynie o stosunkowo Komorę wirową zalicza się do komór  Prędkość obrotową
obrotowej. dużej liczbie oktanowej. Wadą komory MAN dzielonych, pomimo, że mieści się w niej  Moc
Z czasem zaczęto doceniać znaczenie jest trudny rozruch zimnego silnika i prawie całe powietrze biorące udział w  Moment obrotowy
zawirowania powietrza. wynikająca stąd konieczność stosowania spalaniu, z wyjątkiem tej nieznacznej jego  Sprawność
W celu zwiększenia prędkości podgrzewaczy rozruchowych o dużej mocy. ilości, która wypełnia, niezbędną ze  Godzinowe i jednostkowe
obrotowej silników z wtryskiem względów konstrukcyjnych, szczelinę między zużycie paliwa
bezpośrednim zawirowanie zwiększono prze Komory dzielone tłokiem a głowicą cylindra.
zastosowanie przesłonki zaworów Komora wirowa ma kształt kuli lub Prędkość obrotowa silnika jest
dolotowych, a następnie przez odpowiednie Objętość komór dzielonych jest spłaszczonej kuli i łączy się z przestrzenią wyrażona liczbą obrotów wału korbowego na
ukształtowanie kanału dolotowego. Jednym z podzielona na dwie lub nawet więcej nad tłokiem za pomocą stosunkowo minutę (lub sekundę). Wraz z mocą stanowi
ostatnio stosowanych rozwiązań jest tzw. przestrzeni połączone ze sobą kanałami o szerokiego kanału usytuowanego stycznie. ona podstawową wielkość umożliwiającą
kanał styczny. Tuż przed gniazdem zaworu większym lub mniejszym przekroju. Można Zależnie od systemu objętość komory obliczenie głównych wymiarów silnika. Dla
kanał ten jest silnie spłaszczony i tak wyodrębnić trzy rodzaje komór dzielonych: wirowej wynosi 70 – 80 % objętości całej użytkownika samochodu stanowi ona
usytuowany, że wlot powietrza następuje wstępne, wirowe i z zasobnikiem powietrza. komory spalania. informację o możliwości przyspieszenia oraz
stycznie do ściany cylindra i dna głowicy. W silnikach z komorą wstępną Zawirowanie podczas suwu sprężania o ekonomicznym wykorzystaniu paliwa. Ze
Inne kanały dolotowe, nie mające komora spalania składa się z dwóch części: z z przestrzeni nad tłokiem do komory wirowej względu na osiągane szybkości obrotowe
charakterystycznego dla kanału stycznego komory głównej, zwanej przestrzenią nad przez kanał styczny do komory. Styczne wału silniki podzielone są na 3 grupy:
przewężenia, mają kształt śrubowy, tłokiem, i komory pomocniczej, zwanej umieszczenie kanału powoduje zawirowanie * wolnoobrotowe: 90-150 obr/min
powodujący zawirowanie powietrza przy komorą wstępną. Objętość tej drugiej wynosi powietrza. * średnioobrotowe: 600-1500 obr/min
wlocie do cylindra. najczęściej od 25 do 40 % całkowitej Wtryskiwacz jest umieszczony w * szybkoobrotowe: powyżej 1500
Dzisiejsze rozwiązania komór objętości komory spalania. komorze wirowej i kieruje paliwo obr/min
spalania szybkoobrotowych silników z Połączenie komory wstępnej z komorą poprzecznie do kierunku ruchu powietrza. W W miarę wzrostu prędkości
wtryskiem bezpośrednim znacznie odbiegają główną stanowi przewężenie, najczęściej ten sposób cała struga paliwa jest omywana obrotowej czas przypadający na kolejne cykle
od ich pierwowzorów. Obecnie głowica jest postaci jednego lub kilku wierconych krążącym w komorze powietrzem. Prawie pracy skraca się, co powoduje zwłaszcza w
zwykle płaska, natomiast denko tłoka ma otworów o stosunkowo małej średnicy. cały proces spalania odbywa się w komorze. silnikach diesla pogorszenie warunków
odpowiednie wgłębienie tworzące komorę Wtryskiwacz jest zawsze umieszczony w Wyjątek stanowi część trzeciego okresu przebiegu przemiany energii cieplnej na
spalania. Skupione w komorze powietrze komorze wstępnej, w taki sposób, że spalania, kiedy to proces ten przenosi się do mechaniczną. Ponadto wzrost prędkości
wchodzi w reakcję z dobrze rozpylonym całkowita dawka paliwa przeznaczonego do cylindra silnika. obrotowej powoduje wzrost obciążenia
paliwem, co sprzyja szybkiemu i spalenia przechodzi przez tę komorę. Zalety silników z komorami mechanicznego silnika wskutek powiększenia
dokładnemu spalaniu. Takie rozwiązanie W silnikach z komorą wstępną wirowymi: sił bezwładności występujących w układzie
komory spalania wtryskiem bezpośrednim, spalanie odbywa się w dwóch fazach. W - Stosunkowo wysokie ciśnienie korbowym oraz w układzie rozrządu.
zwłaszcza gdy zastosowano przewężanie pierwszej fazie następuje przeciwprądowe użyteczne oraz niewielki współczynnik Pomimo tych niekorzystnych
łączące wgłębienie tłoka z pozostałą częścią wtryskiwanie paliwa i wtłaczanie do komory nadmiaru powietrza skutków powiększania prędkości obrotowej
komory, upodabnia ją do dzielonych komór powietrza. Drugą fazę spalania charakteryzuje - Mała wrażliwość procesu spalania na silnika konstruktorzy dążą do coraz
spalania. współprądowy ruch wypływających z komory jakość rozpylania paliwa, a wiec możliwość większych wartości prędkości obrotowej,
Obecnie istnieje wiele rozwiązań gazów i powietrza oraz cząstek paliwa. stosowania wtryskiwaczy z jednym otworem ponieważ przy zachowaniu nie zmienionej
komór z wtryskiem bezpośrednim. Niektóre z Powstałe spaliny, których ciśnienie prawie - Mała wrażliwość na rodzaj paliwa objętości skokowej silnika zwiększa się jego
nich zapewniają intensywne zawirowanie dwukrotnie przekracza ciśnienie sprężania w - Proces spalania mało wrażliwy na moc.
powietrza, inne zaś są prawie bezwirowe. W cylindrze, porywają ze sobą pozostała zmiany prędkości obrotowej
tym ostatnim przypadku silniki są znaczną część dawki nie spalonego, ale - Mimośrodowe umieszczenie komory Moc silnika spalinowego to
wyposażone we wtryskiwacze z rozpylaczami częściowo odparowanego paliwa i wirowej, umożliwiające stosowanie zaworów najczęściej wraz z pojemnością skokową
wielootworowymi. Komory nie mające gwałtownie przepływają do przestrzeni nad o dużych średnicach. używane pojęcia wśród użytkowników
przewężenia nazywamy otwartymi, a mające tłokiem. Tutaj, już poza komorą wstępną, Wady: pojazdów mechanicznych. Moc silnika
przewężenie – półotwartymi. następuje dalsze spalanie dobrze rozpylonego - Stosunkowo duże jednostkowe przekłada się na wartości maksymalnej
W silnikach szybkoobrotowych z paliwa. W silnikach z komorą wstępną mamy zużycie paliwa prędkości, wartości przyspieszeń, zużycia
zapłonem samoczynnym, ze względu na więc do czynienia z tzw. samorozpylaniem - Trudny rozruch zimnego silnika paliwa, wartość momentu obrotowego.
bardzo krótki czas przeznaczony na paliwa. - Wysokie maksymalne ciśnienie Rozróżnia się moc użyteczną (jest to moc
wytworzenie i spalenie mieszanki palnej, Silniki z wtryskiem do komory spalania która może być przekazana odbiornikowi
konstruktor musi czasem zastosować środki wstępnej charakteryzują: nieco mniejsza - Twarda praca silnika. mocy w dowolnych warunkach pracy silnika)
prowadzące do przyśpieszenia i polepszenia sprawność, umiarkowane ciśnienie spalania i Komory z zasobnikiem powietrza. oraz moc indykowaną (to moc jaką
wymieszania paliwa z powietrzem. W tym trudność uruchomienia zimnego silnika. W Podobnie jak w silnikach z komorami wytwarza silnik w cylindrze bez
celu w niektórych silnikach zastosowano celu ułatwienia rozruchu zimnego silnika wstępnymi wykorzystano tu przepływ uwzględnienia własnych oporów
bardzo wysokie ciśnienie wtrysku, przy stosuje się podgrzanie komory za pomocą powietrza wywołany wzrostem ciśnienia e mechanicznych).
zachowaniu stosunkowo prostego kształtu tzw. świec żarowych. okresie spalania. Korzystniejszy przebieg
komory spalania. Wysokie ciśnienie wtrysku, Najlepsze efekty zapewnia komora procesu spalania zapewnia spora ilość Innym podziałem mocy jest
dochodzące do 150 Mpa, uzyskuje się za wstępna umieszczona w osi cylindra. Takie powietrza przechowywanego w specjalnej podział ze względu na warunki w jakich moc
pomocą pompo-wtryskiwaczy. rozwiązanie nie zawsze jest jednak możliwe komorze. użyteczna jest mierzona, są to:
Zasadniczymi zaletami wtrysku ze względu na brak miejsca. W niektórych W komorze takiej można wyodrębnić * Moc znamionowa
bezpośredniego są: prosta konstrukcja silnikach, zwłaszcza mniejszej mocy, stosuje dwie części – zasobnik powietrza oraz (nominalna) - moc użyteczna gwarantowana
komory spalania, symetryczna konstrukcja się komory umieszczone nieco bliżej ścianek przestrzeń nad tłokiem – między którymi przez wytwórcę dla określonych warunków
głowicy, małe jednostkowe zużycie paliwa, cylindra. Umożliwia to zastosowanie istnieje wyraźne przewężenie. pracy tj. dla znamionowej prędkości
łatwość uruchomienia zimnego silnika oraz zaworów o stosunkowo dużej średnicy. Z tych W silnikach z taką komorą obrotowej.
wysoka sprawność. samych względów oś komory jest często wtryskiwacz jest umieszczony w przestrzeni * Moc maksymalna
Do wad wtrysku bezpośredniego pochylona do osi cylindra. W przypadku nad tłokiem w taki sposób, że struga paliwa (przeciążeniowa) – moc użyteczna jaką może
można zaliczyć konieczność stosowania centralnego umieszczenia komory wstępnej jest kierowana w stronę przewężenia osiągnąć silnik przy stałym obciążeniu w
stosunkowo dużego współczynnika nadmiaru bardzo często stosuje się cztery zawory. łączącego obie części komory. ciągu określonego czasu, bez obawy
powietrza, wysokie ciśnienie spalania i Zalety silników z komorami Pierwsze silniki tego typu budowano przekroczenia mechanicznego lub cieplnego
związane z tym wysokie ciśnienie wtrysku wstępnymi: ze stosunkowo dużymi zasobnikami obciążenia silnika.
paliwa. Silniki z komorami z wtryskiem - Stosunkowo niskie maksymalne powietrza – ok.60% całej objętości komory * Moc trwała – moc użyteczna
bezpośrednim charakteryzują się twardą pracą ciśnienie w cylindrze. Małe obciążenie spalania. W nowszych konstrukcjach jaką silnik może rozwijać przy stałym
i wykazują dużą wrażliwość na zmianę mechanizmu korbowego umożliwia zasobnik jest znacznie mniejszy, gdyż obciążeniu w dowolnie długim czasie, bez
prędkości obrotowej. wykonanie go z lekkich części,, co ma duże zajmuje ok. 25% całkowitej objętości komory obawy o przekroczenie mechanicznego lub
Szczególnym rozwiązaniem wtrysku znaczenie w silnikach trakcyjnych spalania. cieplnego przeciążenia silnika.
bezpośredniego z półotwartą komorą spalania - Stosunkowo mała szybkość W pierwszej fazie spalania strumień * Moc zredukowana – moc
jest system zastosowany przez firmę MAN. narastania ciśnienia w czasie spalania, paliwa i powietrze wtłaczane do zasobnika użyteczna silnika obliczona dla ustalonych,
Komora spalania systemu MAN – w kształcie zapewniająca miękką pracę silnika płyną w tym samym kierunku. Spalanie normalnych warunków otaczającej atmosfery
ściętej od góry kuli – jest usytuowana w - Mała wrażliwość na jakość paliwa. ułatwia intensywny, wzburzony ruch tj. ciśnienie atmosferyczne, temperatura,
środku denka tłoka i wyposażona w owalne Umożliwia to stosowanie paliw o mniejszej powietrza. W drugiej fazie wypływające z wilgotność względna.
wybranie przed wtryskiwaczem. Paliwo jest liczbie cetanowej zasobnika gazy i powietrze oraz wtryskiwane Zasadniczym celem zredukowania mocy do
wtryskiwane do komory dwiema strugami, z - Stosunkowo mały wpływ jakości paliwo są skierowane przeciwnie. Druga faza warunków normalnych jest
których jedna (ok. 90% dawki) uderza o rozpylenia paliwa na proces spalania. spalania, tj. okres dopalania, trwa stosunkowo możliwość jednoznacznego
ścianki gorącej komory pod ostrym kątem, Umożliwia to stosowanie tańszych krótko. ustalenia mocy rozwijanej
rozlewa się po niej i tworzy cienką powłokę wtryskiwaczy jednootworowych Zalety komór spalania z zasobnikiem przez silnik, niezależnie od
ciekłego paliwa. Paliwo nagrzewa się od - Stosunkowo niewysokie ciśnienie powietrza: stanu atmosfery. Unika się w
gorących ścianek kulistej komory i wtrysku, wynoszące około 10 Mpa - Umiarkowane maksymalne ciśnienie ten sposób pomyłek i
intensywnie paruje na znacznej powierzchni - Mała objętość komory wstępnej i w cylindrze silnika nieporozumień, mogących
oraz miesza się z wirującym powietrzem. możliwość niewspółosiowego jej - Miękka praca powstać przy odbiorze silnika
Zapłon następuje w chwili wtryśnięcia umieszczenia z cylindrem pozwalają na - Mała wrażliwość procesu spalania na bądź też ewentualnego
pozostałej dawki. Poszczególne partie zastosowanie zaworów o dużych średnicach jakość rozpylania niedoboru mocy w przypadku
wytwarzanej mieszanki zapalają się - Dzięki disco intensywnemu ruchowi - Możliwość stosowania zaworów o eksploatacji silnika na znacznej
samorzutnie. Wywiązujące się w tym czasie powietrza i obecności niechłodzonego dna dużej średnicy wysokości nad poziomem
ciepło przyspiesza parowanie pozostałej komory prędkość obrotowa ma niewielki - Proces spalania mało wrażliwy na morza.
części paliwa. Proces spalania przebiega w wpływ na przebieg spalania. zmianę prędkości obrotowej silnika Moment obrotowy jest to
sposób ciągły przy stosunkowo łagodnym Do najpoważniejszych wad silników z - Łatwy rozruch zimnego silnika. średnia wartość momentu obrotowego
narastaniu ciśnienia, bez charakterystycznego komorami wstępnymi można zaliczyć: Wady: działającego w ciągu całego obiegu,
dla większości silników z zapłonem - Nieco większe niż w silnikach - Stosunkowo duże zużycie paliwa przenoszonego z wału korbowego silnika do
samoczynnym. innych typów jednostkowe zużycie paliwa - Niskie średnie ciśnienie użyteczne. odbiornika. Znając moc użyteczną silnika
Istotne zalety komory systemu MAN - Niższe średnie ciśnienie użyteczne w PARAMETRYnSILNIKÓW oraz jego prędkość obrotową można średni
stanowią: małe jednostkowe zużycie paliwa, porównaniu z silnikami innych typów SPALINOWYCH użyteczny moment obrotowy obliczyć z
niewrażliwość procesu spalania na zmiany - Trudny rozruch zimnego silnika, zależności:
prędkości obrotowej silnika oraz powodujący konieczność stosowania Me= Ne / = Ne / 2n
Ne - moc użyteczna silnika dodatkowo chłodzi silnik od W silnikach diesla stosuje się oprócz
Me – moment obrotowy środka. Zastosowanie doładowania dwa inne
 - prędkość kątowa wału wymiennika przedłuża życie rozwiązania mające na celu
korbowego silnika i pozwala rzadziej zmniejszenie toksyczności
n – liczba obr/min wału wymieniać olej. spalin:
korbowego  Stosowanie podgrzewaczy w * recyrkulacja spalin + filtr
układzie dolotowym paliwa co sadzowy
Sprawność silnika. Silnik spalinowy ma już poprawia parowanie paliwa a * recyrkulacja spalin + reaktor
ponad 100 lat. Pierwsze udane konstrukcje zarazem jego lepsze krystaliczny utleniający
osiągały sprawność około 7-11%, teraz wymieszanie się z powietrzem Filtry sadzowe zatrzymują cząstki stałe i
najlepsze jednostki wykorzystują paliwo w i lepsze spalenie. mogą być regenerowane.
18-39%. Dlatego ciągle poszukuje się  Przyspieszenie i zwiększenie Katalizatory utleniające mają za zadanie
sposobów na lepsze wykorzystanie energii efektywności spalania poprzez dopalić tlenki węgla i węglowodory, nie
zawartej w paliwie. Chodzi zwłaszcza o zastosowanie układów redukują tlenków azotu.
zmniejszenie tarcia własnego, większą wielozaworowych
stabilność temperatury pracy oraz dobór  Stosowanie wszelkiego typu
optymalnego składu mieszanki paliwowo- doładowań - czyli
powietrznej. efektywności napełniania
Głównym źródłem tarcia w cylindrów mieszanką
silnikach spalinowych jest współpraca tłoków paliwowo-powietrzną.
z gładzią cylindrów, łożyskowanie wału
korbowego i korbowodów oraz współpraca Godzinowe i jednostkowe zużycie paliwa
elementów układu rozrządu. Silnik spalinowy Godzinowe zużycie paliwa
na pokonanie tarcia wewnętrznego i napęd określa ilość (masę) paliwa zużywanego
własnych elementów zużywa około 11-15% przez silnik w ciągu jednostki czasu.
energii zawartej w paliwie. Wielkość tę określa się przez pomiar metodą
Przy ocenie poszczególnych objętościową lub wagową, wartość podawana
postaci przemian energetycznych w jest w kg / h lub kg / s.
tłokowym silniku spalinowym korzysta się z Jednostkowe zużycie paliwa
takich pojęć sprawności jak: określa ilość zużywanego przez silnik paliwa
* sprawność teoretyczna – stanowi stosunek w ciągu jednostki czasu przypadającej na
pracy obiegu teoretycznego do całkowitej jednostkę mocy, podawana w jednostkach g /
ilości energii doprowadzonej do czynnika w Kw*h.
ciągu jednego cyklu
* sprawność indykowana – jest stosunkiem Dla porównania określonych
pracy indykowanej do pracy teoretycznej, cech silnika stosuje się tzw. wskaźniki
odpowiadającej przyjętemu obiegowi porównawcze. Dotyczą one przede
teoretycznemu. Sprawność ta ujmuje straty wszystkim wielkości obciążeń cieplnych i
nie uwzględnione przy założeniach mechanicznych, wykorzystania objętości
teoretycznych tj. związane z rzeczywistym skokowej i materiałów silnika.
przebiegiem procesów zachodzących w Do najważniejszych
silniku. wskaźników należą:
* sprawność cieplna – charakteryzuje silnik * średnie
pod względem cieplnym i jest wyrażona ciśnienie użyteczne i
stosunkiem pracy indykowanej do ilości indykowane
ciepła doprowadzonej do silnika w czasie * sprawność
jednego obiegu. silnika
* sprawność mechaniczna – jest miarą strat * średnia
mechanicznych spowodowanych tarciem prędkość tłoka
ruchomych części silnika oraz strat * objętościowy
wynikających z napędu mechanizmów wskaźnik mocy
pomocniczych. * tłokowy
* sprawność ogólna – jest miarą wskaźnik mocy
wykorzystywania energii zawartej w paliwie. * jednostkowa
Daje zatem pogląd na skuteczność zmiany masa silnika
energii cieplnej zawartej w paliwie na energię
mechaniczną oddawaną przez silnik Coraz częściej bardzo ważnym
odbiornikowi mocy. Sprawność ogólna wskaźnikiem silnika jest ilość emitowanych
obejmuje 3 sprawności cząstkowe-każda z przez niego substancji toksycznych. W
nich dotyczy innej części, innego procesu silnikach diesla stosuje się dwa typy wtrysku
zamiany energii doprowadzonej do silnika na paliwa:
pracę użyteczną silnika. Ponieważ * bezpośredni-jemu odpowiada
konstruktorowi silnika chodzi jednak o jednostopniowe spalanie, jednocześnie
powiększenie sprawności ogólnej a nie tylko większa emisja związków toksycznych (w
jednej ze sprawności składowych, zrozumiała porównaniu do wtrysku komorowego) ale za
jest celowość analizy i ewentualnego to większa sprawności mniejsze zużycie
kompromisu pomiędzy doborem kierunku i paliwa.
stopnia zmiany określonych czynników. * wtrysk komorowy-spalanie
mieszanki odbywa się dwu etapowo. W takim
Techniczne sposoby zwiększania systemie spalania nie istnieje sprzyjające
sprawności silników spalinowych: warunki wydzielania się tlenków azotu NOX.
 Zmniejszenie powierzchni Małe jest też stężenie produktów
przylegania tłoka do cylindra niezupełnego spalania tj. CO i HC a to dzięki
przez zmianę kształtu płaszcza wydłużeniu czasu spalania.
tłoka (50% strat
mechanicznych to straty
spowodowane tarciem układu Od budowy układu wtrysku
tłok-cylinder). paliwa w dużej mierze zależy przebieg
 Zamiana tarcia ślizgowego na procesu spalania w silniku diesla. Parametry
toczne pozwala to na pracy silnika zależą głównie od :
zmniejszenie tarcia o 12-17%. * kąta wyprzedzenia wtrysku
(20% strat mechanicznych to * kształtu i rozpylenia
właśnie tarcie w łożyskach wtryskiwanej mieszanki
wału korbowego). * ciśnienia wtrysku
 Dobranie właściwego oleju * charakterystyki wtrysku
smarującego silnik (pierwsze W silnikach z zapłonem
stosowane oleje w silnikach samoczynnym zwiększenie stopnia sprężenia
stawiały 5,5 raza większy opór powoduje skrócenie stopnia czasu
niż obecnie stosowane). samozapłonu-efektem czego jest wzrost
 Współpraca układu chłodzenia emisji NOX. Zaś wzrost obciążenia jest
z układem smarowania. jednoznaczny ze wzrostem dawki
Wymiana ciepła pomiędzy wtryskiwanego paliwa co w przypadku
olejem a płynem chłodniczym silników z wtryskiem bezpośrednim
w początkowej fazie pracy powoduje zwiększenie ilości składników
silnika: przyspiesza to toksycznych, w silnikach z wtryskiem
nagrzewanie się silnika (dla 4 komorowym ilości składników toksycznych
cylindrowego 2 litrowego są znacznie mniejsze.
silnika przyspiesza to Stosowanie doładowań
nagrzewanie około 2,5 raza). powoduje przyrost ciśnienia sprężania i
Gdy silnik osiągnie optymalną temperatury. Dzięki doładowaniu proces
temperaturę pracy woda spalania jest bliski spalaniu zupełnemu i
chłodzi olej, który dzięki temu całkowitemu, zmniejsz się emisja CO i HC,
ma lepsze własności smarne i obserwowany jest niewielki przyrost NOX.

Termodynamika

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Termodynamika

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zasada działania ZS zachodzących reakcji utleniania, zmiany wysokoobrotowych, występuje dopalanie już Do głównych wskaźników i

You might also like