Natural resources

A resource is anything supplied by the Earth to satisfy a particular need of humans or

other living things.
Most natural resources are substances, such as rocks or water. However, sunlight is a
vital resource that is not a substance. Sunlight is a form of energy and is needed by almost
all living things on Earth. Though it enters the Earth from space and is not a substance, it
can be considered to be an Earth resource.
The major natural resources of Earth are its:
• rocks
• minerals and fossil fuels (like coal and oil) found in rocks
• soil
• air
• water
• living things
• sunlight.
I. Living things as a resource
Living things are a resource for humans and other organisms. For instance, animals eat
plants and other animals. Sometimes living things even use other organisms as places to
live. For example, tapeworms live in the gut of other animals. Plants use waste materials
from animals and other plants as nutrients. Some plants rely on animals as a way of
pollinating flowers, such as Humans use plants and animals for food, shelter, building
materials, clothing, medicines, fertilizers, fuel and many other purposes.

II. Air: a renewable resource

About 21% of the air (by volume) is oxygen gas. Oxygen is constantly being used by
animals and plants, but is also constantly being replaced by plants. This allows the oxygen
level of the atmosphere to stay about the same. Scientists describe the movement of
materials from one place to another and then back again as a ‘cycle’. Oxygen cycles
through Earth and its atmosphere.

III. Sunlight: a renewable resource

Sunlight is a renewable resource and will be for as long as the Sun keeps shining. The
Sun is a star, and will continue to shine for billions of years.

IV. Water as a resource

Water covers most of the Earth’s surface and all living things (like the bird in Figure 3.1.6)
need it. No organism can live without water for long. For this reason, water is the Earth’s
most important resource.

V. Rocks as a resource
Rocks provide two different resources:
• The rocks themselves
• Materials found in rocks.
There are many different types of rock. Some rocks are hard and can be used without
altering them or removing any materials from them. These solid rocks are used mainly for
roads and buildings, like the one shown in Figure 3.1.7. Other rocks are soft, like
limestone and sandstone. These rocks are easy to cut, so they are used in paving and
walls. Many of the founding buildings of cities are often built from the local bedrock.

VI. Soil as a resource

Rock can be worn away by the processes of weathering and erosion. These natural
processes have been wearing away rocks throughout the Earth’s history.
VII. Erosion and deposition
Rocks are broken down into sediments by the process of weathering. Sediments can
build up around the parent rock or can be carried away by water, wind and ice in a process
called erosion. Water, wind and ice are referred to as agents of erosion.
Ang Ibong Adarna ay isang korido, isang uri ng panitikan na nasa anyong patula, na
itinuturing na bahagi ng Panitikang Pilipino bagama’t ito ay hindi orihinal na nagmula sa
Pilipinas.

Ang buong pamagat ng koridong ito ay “Corrido at Buhay na Pinagdaanan nang Tatlong
Principeng Magcacapatid na Anac nang Haring Fernando at nang Reina Valeriana sa
Cahariang Berbania”.

Ito ay nagmula sa di tiyak na bansa sa kontinente ng Europa kung kaya’t hindi rin tiyak
ang orihinal na may akda nito. Naging sikat lamang ang Ibong Adarna ng isalin ito sa
katutubong wika. Paglaon ay itinampok na rin ito sa entablado tulad ng komedya o moro-
moro.

Talasalitaan:

 Tanyag – sikat
 Sagana – mayaman
 Malimit – madalas
 Supling – anak
 Bangungot – masamang panaginip
 Pinaslang – pinatay
 Buhong – kontrabida, taong madaling matukso ni satanas
 Paham – matalinong tao
 Lunas – gamot
 Lunas – gamot
 Natunton – narating
 Nakaidlip – nakatulog
 Kinapamihasnan – nakasanayan
 Iglap – pikitmata, sandali
 Pagkabigo – pagkatalo
 Nasilayan – nakita
 Inatasan – inutusan
 Naglakbay – naglakad, lumibot
 Lambing – karinyo, lamyos, suyo o alo na ipinahahayag sa pamamagitan ng
mahinhing salita o kilos
 Nasaksihan – nakita
 Puntod – nitso; libingan ng patay
 Paglalakbay – paglalakad
 Pagkalipas – pagkatapos
 Bendisyunan – basbasan
 Magtanan – umalis ng walang paalam
 Binabagtas – nilalakad
 Sambit – sabi
 Marilag – maganda
 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao
 Leproso – taong may ketong (leprosy)
 Nadatal – narating
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Engkantado – uri ng nilalang na may angking kakayahan na iba sa ordinaryong
tao o hayop
 Masisilayan – makikita
 Dayap – isang uri ng punong kahoy na maasim ang bunga
 Labaha – pang ahit o itak
 Dayap – isang uri ng punong kahoy na maasim ang bunga
 Malabay – malago
 Hawla – kulungan
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao
 Ibinilin – humingi ng pabor, utos
 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao
 Banga – uri ng lalagyan
 Napawi – nawala
 Dampa – mas kilala sa tawag ngayon na bahay kubo
 Ermitanyo – taong nananahan ng hiwalay sa tao
 Piging – pista
 Botelya – bote
 Kinumbinsi – hinimok
 Kahabag-habag – kaawa-awa
 Binabagtas – nilalakad
 Kasakiman – katangian ng tao kung saan gusto niyang siya lang ang nagmamay-
ari ng lahat
 Tangay – dala
 Hinagkan – hinalikan
 Nanibugho – nalungkot
 Taksil – traydor
Ang pagmamaton sa Internet o "cyber-bullying" ay ang paggamit ng Internet at iba
pang kaugnay na teknolohiya para sadya at paulit-ulit na makasakit ng kapwa tao. Dahil
sa patuloy na paglaganap nito, lalo na sa mga kabataan, nagsusulong na ng mga batas
at kampanya upang ito’y matigil na.

Kahulugan

Ang katawagang "cyber-bullying" sa Ingles ay nilikha at binigyang kahulugan ni Bill

Besev bilang “paggamit ng teknolohiyang pang-impormasyon at pangkomunikasyon para
suportahan ang sinasadya at paulit ulit na mapanirang pamamaraan ng isang indibidwal
o grupo upang makasakit ng tao.”
Kinalaunan, ang cyber-bullying ay tinuring na “kapag ginagamit ang Internet, teleponong
selular at iba pa sa paghahatid ng mensahe o mga larawan na naglalayong manakit o
magpahiya ng kapwa”. Ang ilan sa mga mananaliksik ay ginamit ang parehong
lenggwahe upang ipaliwanag ang nasabing katawagan.
Ang pagmamaton sa Internet ay ang patuloy na pagpapadala ng mensahe sa isang tao
na nagsasabing hindi nila kilala kung sino ang nasa likod nito na may kasamang
pagbabanta, seksuwal na nilalaman, nakakainsultong pananalita, panghahamak at
pagpapahatid ng mga maling pahayag na nagdudulot ng pagkawala ng kahihiyan ng
isang tao.
Ang mga bata ay nagsisimula ng maging malupit sa isa’t isa kapag nasa Internet sila,
kahit nasa ikalawang baitang pa lamang. Ayon sa pananaliksik, mas maagang nagpakita
nito ang mga batang lalaki kaysa sa mga batang babae. Ngunit pagtapak sa kalagitnaang
baitang, ang mga batang babae naman ang karaniwang gumagawa ng pagmamaton.
Mapa-lalaki man o babae ang maton (bully), ang layunin nila ay intensiyonal na
magpahiya, guluhin, mang-insulto at magbanta sa isa’t isa. Ang pagbubuling ito ay
nagaganap sa pamamagitan ng elektronikong liham, mabilisang
pagmemensahe (texting), at ang pagpapaskil ng mga sulatin sa mga blog at websayt.

Pagkakaiba ng Cyber-bullying at Cyber-stalking[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang kagawian sa cyber-bullying ay hindi lamang limitado sa mga bata, habang ang mga
pag-uugali ay nakikilala sa parehong kahulugan sa mga matatanda, ang pagkakaiba sa
grupo ng edad ay minsang tinatawag bilang cyber-stalking o cyber-harrasment, kapag
sinasagawa sa kapwa matanda at minsan ding inaayon sa kasarian. Ang mga
karaniwang taktikang ginagamit ng mga cyber-stalker ay tampalasin ang isang search
engine o ensiklopedya, upang takutin ang biktima, kanyang trabaho, reputasyon, o
kaligtasan. Ang paulit-ulit na kaganapan ng mga nasabing aksiyon laban sa target ng
isang matanda ay masasabing isang cyber-stalking.