GETARAN DAN GELOMBANG

Gelombang dihasilkan oleh suatu ayunan

Ayunan ialah suatu gerakan pergi dan balik dalam satu lintasan pada
satu titik pusat yang tetap
Titik pusat

Lintasan
Author : Khairi
 GETARAN DAN GELOMBANG

Gelombang dihasilkan oleh suatu ayunan

Ayunan ialah suatu gerakan pergi dan balik dalam satu lintasan pada
satu titik pusat yang tetap

Contoh-contoh sistem ayunan

1. Pendulum
2. Spring berbeban
3. Getaran tali gitar

Author : Khairi
 GETARAN DAN GELOMBANG

MUKA GELOMBANG

Garis atau satah yang

mewakili
semua titik-titik pada gelombang
yang sefasa

Author : Khairi
 MUKA GELOMBANG

MUKA GELOMBANG SATAH

Titik sefasa

Author : Khairi
 MUKA GELOMBANG

MUKA GELOMBANG SATAH

Arah perambatan
gelombang

Author : Khairi
 MUKA GELOMBANG

MUKA GELOMBANG SATAH

Arah perambatan
gelombang

 Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi
 MUKA GELOMBANG

MUKA GELOMBANG SATAH

l
Arah perambatan
gelombang

 Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi
 MUKA GELOMBANG

MUKA GELOMBANG MEMBULAT

 Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi
 JENIS GELOMBANG

GELOMBANG MELINTANG

Pergerakan zarah-zarah medium berserenjang

dengan arah perambatan gelombang

Gerakan Arah perambatan

zarah

Contoh-contoh gelombang melintang :

1. Gelombang air
2. Gelombang cahaya
3. Gelombang elektromagnet

Author : Khairi
 JENIS GELOMBANG

GELOMBANG MEMBUJUR

Pergerakan zarah-zarah medium selari

dengan arah perambatan gelombang

Gerakan Arah perambatan

zarah

Contoh-contoh gelombang membujur :

1. Gelombang bunyi

Author : Khairi
AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
Q
O
Satu ayunan lengkap
P O Q O P

O ialah titik keseimbangan sistem ayunan

Author : Khairi
AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
Q
O

Amplitud,A
Sesaran maksima dari titik keseimbangan

Amplitud,A = PO atau QO

Author : Khairi
 AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
Q
O
Tempoh,T
Masa yang diambil bagi membuat satu ayunan lengkap
Masa bagi Q ---- O ---- P ---- O ---- Q

Author : Khairi
AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
Q
O
Frekuensi.f
Bilangan ayunan lengkap dalam satu saat

f= 1 1
=
tempoh T

Author : Khairi
 AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

Amplitud,A OP atau OQ

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,l

Sesaran/m

Jarak/m

Jarak gelombang, l ialah jarak diantara titik sefara

yang berturutan

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,l

Sesaran/m
l

Jarak/m

 Jarak gelombang, l ialah jarak diantara dua puncak yang berturutan

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,l

Sesaran/m

Jarak/m

l
 Jarak gelombang, l ialah jarak diantara dua lembangan
yang berturutan

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
AMPLITUD,A

Sesaran/m

Jarak/m

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
AMPLITUD,A

Sesaran/m

Jarak/m
A

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,l DAN AMPLITUD,A

Sesaran/m

Jarak/m
A

Author : Khairi
 GRAF SESARAN-MASA

Sesaran/m

T Masa/s

Tempoh,T
Frekensi,f = 1
T

Author : Khairi
LATIHAN

Sesaran/m Tentukan ;
1. Amplitud
2. Jarak gelombang
3. 2 titik sefasa

10 20 30 Jarak/cm

- 20

A = 20 m

l = 20 cm

Author : Khairi
LATIHAN

Sesaran/m Tentukan ;
1. Amplitud
2. Tempoh,T
3. Frekuensi,f

10 20 30 Masa/s

- 20
1
f=
T
A = 20 m T = 20 s
=1
20
= 0.05 Hz
Author : Khairi
 HUBUNGAN ANTARA v , f DAN l

v ialah halaju gelombang

v=fl
Satu gelombang bunyi bergetar pada frekuensi 100 Hz dan
berjarak gelombang 3.3 m.Hitungkan halaju gelombang bunyi.

Author : Khairi
 HUBUNGAN ANTARA v , f DAN l

v ialah halaju gelombang

v=fl
Satu gelombang bunyi bergetar pada frekuensi 100 Hz dan
berjarak gelombang 3.3 m.Hitungkan halaju gelombang bunyi.

v=fl
= 100 x 3.3
= 330 ms-1

Author : Khairi
 HUBUNGAN ANTARA v , f DAN l
LATIHAN
Halaju/ms-1

1000

Frekuensi/Hz
500

Apakah hubungan antara halaju dan frekuensi gelombang ?

Halaju berkadar terus dengan frekuensi

Author : Khairi
 HUBUNGAN ANTARA v , f DAN l
LATIHAN
Halaju/ms-1

1000

Frekuensi/Hz
500

Apakah kuantiti fizik yang diwakili oleh kecerunan graf ?

Jarak gelombang,l

Author : Khairi
 HUBUNGAN ANTARA v , f DAN l
LATIHAN
Halaju/ms-1

1000

Frekuensi/Hz
500

Hitungkan jarak gelombang ?

v=fl
1000 = 500 x l
l=2m

Author : Khairi
 PELEMBAPAN

Pengurangan amplitud dalam sistem ayunan

Amplitud/cm

Masa/s

Tempoh ayunan tidak berubah

Author : Khairi
 PELEMBAPAN

Pengurangan amplitud dalam sistem ayunan

Amplitud/cm

Masa/s

Pelembapan berlaku disebabkan oleh kehilangan tenaga

Tenaga hilang disebabkan oleh daya geseran
dari rintangan udara

Pelembapan tidak berlaku kepada ayunan dalam vakum

Author : Khairi
 RESONANS
Resonans berlaku apabila sistem dipaksa berayun
pada frekuensi jatinya oleh suatu daya luar

X C
B
A D
Bandul Barton

Author : Khairi
 RESONANS

X C
B
A D
Bandul Barton
Apabila bandul X dipaksa berayun,didapati :

1. Bandul B berayun dengan amplitud yang lebih besar

berbanding dengan bandul lain
Bandul B berayun dengan amplitud yang lebih besar kerana
frekuensi jatinya sama dengan bandul X

*Panjang yang sama menunjukkan frekuensi yang sama

Author : Khairi
 RESONANS
CONTOH RESONANS

Suara penyanyi suprano boleh memecahkan gelas kaca

Author : Khairi
GELOMBANG AIR

Penggetar sfera

Author : Khairi
GELOMBANG AIR

Penggetar satah

Author : Khairi
GELOMBANG AIR

Penggetar sfera

Author : Khairi
GELOMBANG AIR

Penggetar satah

Author : Khairi
 GELOMBANG AIR

TANGKI RIAK
Frekuensi gelombang yang
dihasilkan SAMA dengan
frekuensi penggetar

Author : Khairi
 GELOMBANG AIR

Gelombang air

cerah gelap cerah gelap cerah

Author : Khairi
 PANTULAN GELOMBANG SATAH

PEMANTUL SATAH

l tuju = l pantulan
f tuju = f pantulan
v tuju = v pantulan
Sudut tuju,i = sudut pantulan,r

Author : Khairi
 PANTULAN GELOMBANG SATAH

PEMANTUL SATAH

Sudut pantulan,r

Sudut tuju,i

Sudut tuju,i = sudut pantulan,r

Author : Khairi
 PANTULAN GELOMBANG SATAH

LATIHAN

Lukiskan gelombang pantulan bagi gelombang satah yang

menghentam pemantul pada sudut 45o
Tandakan sudut tuju dan sudut pantulan

skip
Author : Khairi
 PANTULAN GELOMBANG SATAH

LATIHAN

Sudut tuju

Sudut pantulan

Lukiskan gelombang pantulan bagi gelombang satah yang

menghentam pemantul pada sudut 45o
Tandakan sudut tuju dan sudut pantulan

Author : Khairi
 PENYELESAIAN MASALAH

20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
1. Jarak gelombang
2. Frekuensi gelombang
3. Halaju gelombang

Author : Khairi
 PENYELESAIAN MASALAH

20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
1. Jarak gelombang
20 cm = 5 l
l = 4 cm

Author : Khairi
 PENYELESAIAN MASALAH

20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,

Frekuensi gelombang,f = bilangan celah x frekuensi stroboskop

= 5 x 10
= 50 Hz

Author : Khairi
 PENYELESAIAN MASALAH

20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
3. Halaju gelombang
v=fl
= 50 x 0.04
= 2 ms-1

Author : Khairi
 LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang A Gelombang B

a. Bandingkan gelombang A dan B.

1. Kedua-dua gelombang satah
2. Panjang gelombang A lebih besar daripada B

Author : Khairi
 LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang R Gelombang S
a. Bandingkan gelombang R dan S.
1. Kedua-dua gelombang membulat
2. Panjang gelombang R lebih besar daripada S

Author : Khairi
 LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang X Gelombang Y
a. Bandingkan panjang gelombang X dan Y.
Panjang gelombang X lebih besar daripada Y

Author : Khairi
 LATIHAN PENGAYAAN

Sesaran/cm Sesaran/cm

2
4

6 Masa/s 2 Masa/s

Gelombang S Gelombang T
a. Bandingkan amplitud gelombang S dan T.
Amplitud gelombang T lebih besar daripada S
b. Bandingkan tempoh gelombang S dan T.
Tempoh gelombang S lebih besar daripada T
c. Bandingkan frekuensi gelombang S dan T.
Frekuensi gelombang T lebih besar daripada S
Author : Khairi
 LATIHAN PENGAYAAN

Sesaran/cm Sesaran/cm

2
4

5 Jarak/cm 8 Jarak/cm

Gelombang J Gelombang K
a. Bandingkan panjang gelombang J dan K.
Panjang gelombang K lebih besar daripada J

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Manakah antara sifat-sifat gelombang berikut

yang berubah apabila gelombang dipantulkan ?

A. Arah perambatan
B. Panjang gelombang
C. Frekuensi
D. Laju

Semua sifat gelombang kekal tidak berubah KECUALI

arah perambatan yang berubah apabila gelombang
mengalami pantulan

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Manakah antara graf sesaran-masa yang mewakili

ayunan dari P dan kembali ke O ?

1. Mula di P ---- 5 cm
2. Ke O ------------ 0 cm
3. Ke Q ------------ - 5 cm
4. Ke O ------------ 0 cm

A B C D
Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Suatu sistem berayun pada frekuensi jatinya tanpa mengalami

pelembapan.Apakah yang berlaku kepada tenaga sistem ayunan ?

A. Malar
B. Berkurang
C. Bertambag

Pelembapan berlaku kerana sistem kehilangan tenaga.

Tenaga hilang disebabkan oleh rintangan udara.
Maka,jika pelembapan tidak berlaku,tenaga sistem akan kekal dan
amplitud juga adalah malar.

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Graf manakah yang menunjukkan aplitud gelombang 4.0 cm

dan tempoh ialah 0.05 s ?

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS
Rajah manakah menunjukkan corak pantulan gelombang air yang betul ?

Wavelength remains
unchanged

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah betul bagi gelombang terpantul dan

gelombang tuju ?
A. Laju gelombang terpantul dan gelombang tuju
adalah sama
B. Jarak gelombang terpantul lebih pendek
daripada gelombang tuju
C. Frekuensi gelombang terpantul lebih kecil
daripada gelombang tuju
D. Arah perambatan gelombang terpantul sentiasa
bersudut tegak dengan gelombang tuju
Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Gelombang manakah mempunyai tenaga paling tinggi ?

Lebih besar amplitud,lebih besar tenaga gelombang.

Tenaga gelombang yang besar mampu menghasilkan
kemusnahan yang besar seperti tsunami

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Berapakah halaju gelombang yang bfrekuensi 5.0 Hz ?

A. 5 cms-1 V=fl
B. 7 cms-1 = 5 x 20

C. 10 cms-1 = 10 cms-1

D. 15 cms-1

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS
Apakah yang berlaku kepada jarak gelombang dan halaju
gelombang air apabila ia dipantulkan ?

Pantulan hanya mengubah

arah perambatan gelombang

Author : Khairi
 SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah jenis gelombang yang ditunjukkan ?

Gelombang melintang
Apakah yang dipindahkan oleh gelombang ?
Tenaga
Tandakan puncak gelombang dengan ‘X’.

Author : Khairi