Professional Documents
Culture Documents
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Αρ. 2346-2347)
α) ὅτι δῆθεν ἀναθεμάτιζαν μόνον τήν ἀλλαγή τοῦ Πάσχα καί ὄχι καί τοῦ
Ἑορτολογίου τῆς Ἐκκλησίας, καί
76
Ἔφθασε καί εἰς τάς ἀκοάς τῆς ἡμῶν μετριότητος καί πάσης τῆς περί αὐτήν ἱερᾶς
τῶν ἀρχιερέων συνόδου, ὅτι καί ἡ αὐτόθι τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἡ τῇ αὐτοῦ
προνοίᾳ καί χάριτι, μέχρι τοῦ νῦν διατηρουμένη ἀκύμαντος καί ἀστασίαστος,
στάσεως οὐ μικρᾶς πρό ὀλίγου καί ταραχώδει συνεταράχθη συγχύσει. Τό δ'
αἴτιον, ὅτι καί πάλιν ἡ ἐκκλησία τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης, ὥστε ταῖς παραλόγοις
καί ἀθέσμοις καινοτομίαις χαίρουσα, τοῖς περί αὐτήν ἀστρονόμοις ἀπερισκέπτως
συνήνεσε, καί προφανῶς συγκεχώρηκεν. Ὡσάν τό μέν ἐπικρατῆσαν πασχάλιον
τῶν χριστιανῶν εἰς οὐδέν λογισθείη ὡς σφαλερόν καί ἀβέβαιον, (ὅπερ μετά τῶν
ἁγίων ἀπό τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου καί μέχρι τοῦ νῦν οἵ τε τῆς Νέας Ρώμης τῆς
καθ' ἡμᾶς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας ὑπήκοοι καί οἱ τῆς παλαιᾶς Ρώμης ἔστερξαν τε
ἐκράτησαν, ὡς καρδίας θεωρηθέν καί παρ' ἁγίων καί θεοσόφων ἀνδρῶν τυπωθέν
77
Ὁ πρῶτος (ὅρος) ἐντέλεται, ὅτι δεῖ μετά ἰσημερίαν ἐαρινήν τό Πάσχα ἐπιτελεῖν, ὁ
δεύτερος (ὅρος), ὅτι οὐ τήν αὐτήν ἡμέραν τῆς ἰουδαϊκῆς τελετῆς, ὁ τρίτος, ὅτι οὐ
αὐτήν μετά ἰσημερίαν (μόνον) ἀλλά τήν πρώτην μετά ἰσημερίαν πανσέληνον, ὁ
δέ γε τέταρτος, ὅτι καί τῇ μετά τήν ἰσημερίαν πανσέληνον .... τῆς ἑβδομάδος
πρώτῃ (ἡμέρᾳ Κυριακῇ).
Ὅθεν ὅλως μηδείς νομισάτω, ὅτι διέλαθε τῶν παναρίστων ἐκείνων Πατέρων καί
διδασκάλων ἡμῶν τό δοκοῦν τοῦτο λάθος, ἵνα παρά τοῖς νῦν ἀστρονόμοις τύχῃ
βελτίονος διορθώσεως. Καί γάρ ἐκεῖνοι διά τῷ καλούς καί ἐπιστήμονας εἰδέναι
ταῦτα, ὡς πάσης σοφίας καί μαθηματικῆς ἐπιστήμης ἔμπλεοι, καί βίον ἔσχον
θεόληπτον καί ἀνθρώπινον καί τήν ἀρετήν δίκην ἡλίου διαλάμπουσαν, καί
τόν τῆς ψυχῆς αὐτῶν ὀφθαλμόν ἐπιφωτίζουσαν.
Τούτων οὖν οὕτως ἐχόντων καί καλῶς παρά τῶν ἁγίων θεωρηθέντων καί
τεθέντων, ὄντως ὑπέρ τοῦ δέοντος καί τῆς ἀληθείας ἀφηρέθησαν αἱ δέκα ἡμέραι
τοῦ Ὀκτωβρίου μηνός παρά τῶν ἀστρονόμων τῆς Παλαιᾶς
'Ρώμης, ἀρξαμένοις διακρῖναι ἀπό τῆς μετά Νίκαιαν γενομένης (καθάπερ
εἴρηται διασκέψεως, καί τοῦτο γάρ πρός τοῖς ἄλλοις ἡ παλαιά
'Ρώμη κατετόλμησε τήν ἀφαίρεσιν τῶν δέκα ἡμερῶν ποιήσασα, ἤ μᾶλλον
ἀπό τήν μετά σκέψεως πνευματεμφόρου ἀποφανθείσης ἀσφαλοῦς τάξεως
σύγχυσιν, ἐν ἑαυτῷ περιέχει τήν ἀνατροπήν, ἀναλογιζόμενόν τε καί
ἀναθεωρούμενον.
78
Εἰ γάρ δι' ὅλων 1134 ἐν δέκα αὐτῶν, νυχθήμερον ἕν πλῆρες συνάγεται, ὥς δοκεῖ
τι οὐδέν αὐτῶν, εὔδηλον πάντως, ὅτι ἀπό τῆς πρώτης συνόδου μέχρι τοῦ νῦν
ὄντων ἐτῶν 1265, τριακοσίων δέκα καί ὀκτώ πρό αὐτῆς παρεληληθότων ἀπό τῆς
Χριστοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν γεννήσεως ἡμέρας, μόνον ἐννέα καί ὥρας δέκα σύν
στιγμαῖς λ καί δ (34 λεπτά), συμποσούμεναι καθεστήκασι καί τῷ ούδέν. Εἰ δέ
πάλιν δι' ὅλων μόνων ρ καί κ (120) χρόνων ὡς .... αὐτῶν ἔδοξεν, νυχθήμερον
ὁλόκληρον γίγνεται, ἡμέραι πλήρεις δέκα συνάζονται καί ὧραι δεκατρεῖς. Αἱ δέ
τοιαῦται ἀναμετρήσεις, ἀμφότεραι οὐ καθ' ἑαυτάς μόνον εὑρίσκονται
στασιάζουσαι, ὡς ἀλλήλαις ἀντικείμεναι, ἡμῶν ἔλαττον μέν τῶν δέκα ἡμερῶν, ἡ δέ
πλεονάζουσα ἀλλά καί τούς περί τήν μαθηματικήν καί ἀστροθεάμονα ἐπιστήμην
δεινούς, τόν μέγα φημί, Πτολεμαῖον καί τούς ἄλλους ἐσφαλμένον εὑρίσκοντες,
θεωρούμεναι καί ποσούμεναι. Ἐν τριάκοντα γάρ ἔτεσιν ἐκεῖνος ὅλον
νυχθήμερον ἕν συνάγεται καί ἀποφαίνεται καί τοῦτο οὐκ ἀπό τῆς τοῦ ἡλίου
κινήσεως, (ὁμαλήν γάρ ἐκεῖνος ποιεῖται τήν κίνησιν καί ἀπαρέκλιτον), γίγνεσθαι,
ἀλλά παρά τήν τῶν ἐνιαυσιέων ἡμερῶν ἀπαρίθμησιν. Ὥστε κατ' αὐτόν τόν
πρῶτον καί δεινόν περί τά μετέωρα φροντιστήν ἡμέραι 4 καί ὧραι 5 καί στιγμαί
12 συναθροίζονται, ἀπό τῆς ἐν Νίκαιαν συγκροτηθείσης Πρώτης Συνόδου.
Τούτου τοίνοιν οὕτως ἔχοντος οὐ μόνον τε ὥς καί ἄλλοτε ἡ ἐκκλησία τῆς
Παλαιᾶς Ρώμης οὐδεμιᾶς θεαρέστου σωτηριώδους ὠφελείας φαίνεται πρόξενος,
καινοτομοῦσαν καί τῶν καλῶς ἐχόντων καταφονοῦσα καί παραβλέπουσα, ἀλλά
καί πάσης συγχύσεως καί ἀκαταστασίας σκοτόμαιναν διεγείρει. Ἔνθεν
κακεῖθεν ἀμβλυωποῦσα καί περινοστοῦσα δίκην στροφάλιγγος. Ἐπιλείψει
διηγουμένους ἡμᾶς ὁ χρόνος, ἅτινα διά τό μάκρος καί ὅτι δῆλα παντί τῷ νοεῖν
ἔχοντι τά λατίνοις καινοτομηθέντα. Τό γε νῦν ἔχον ἀφιέμεθα. Τοῦτο καί μόνον
προσέτι λέγοντες, τοῦ χριστιανικοῦ πάσχα καί τῆς λοιπῆς τῶν ἑορτασίμων
ἡμερῶνπαρατηρήσεως ὑπεραπολογούμενοι. Ὅτι οὐκ ἔξεστιν μεταποιεῖν τήν
καλῶς καί θεοσόφως παρά τῶν ἁγίων ἀνδρῶν γεγονυῖαν τάξιν καί
ὁροθέτησιν περί τοῦ πάσχα καί τῶν λοιπῶν κατασφαλιζομένην τῷ θείῳ
κανόνι.
Πρῶτον μέν παρά τῶν σεπτῶν καί ἁγίων ἀποστόλων ἐγράφη καί
κανονικῶς κηρύττομεν. Εἰ τά παρά τῆς Πρώτης Οἰκουμενικης καί Ἁγίας
Συνόδου συζητηθεῖσαν καί ἀποφανθεῖσαν καί καθ' ἑξῆς ὑπό τῶν λοιπῶν ἁγίων
ἀνδρῶν διερευνηθεῖσαν, τυπωθεῖσαν τε καί διελθοῦσαν εἰς κανόνιον κάλλιστον
καί θαυμάσιον καί διατηρηθεῖσαν ὥς εἴρηται χρόνῳ μακρῷ παρά τε τῆς
Παλαιᾶς καί Νέας Ρώμης καί τῆς ἀληθείας αὐτῆς. Εἰ γάρ ταῖς τῶν θεολόγων
γνώμαις καί ἀποφάσεσι παρ' αὐτῶν ταῦτα ἐδιορθώθησαν, εἶχεν ἄν τό ζητούμενον
λόγον.
79
Ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει
Πανορθόδοξος Σύνοδος ἐπί Πατριάρχου Ἀνθίμου
80
ἐν ἔτει 1848
Τόν ἀναθεματισμόν τοῦ Νέου Καλενδαρίου καί τοῦ Νέου Πασχαλίου ἐπιβεβαιοῖ
διά τῶν ἀποφασισθέντων ἡἘγκύκλιος τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου
τοῦ 1848, τήν ὁποία προσυπογράφουν οἱ Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς
μετά τῶν Συνόδων των,
ὅπως αὐτό συνάγεται ἀπό τήν καταλυτική αὐτή ἀπόφαση καί τό ἀνωτέρω
δημοσιευόμενο Συγίλλιον τῶν Πατριαρχῶν Σιλβέστρου Ἀλεξανδρείας καί
Ἱερεμίου τοῦ Τρανοῦ τοῦ 1583:
Καί τό ἀνάθεμα ἐκφωνεῖται, ὅπως τονίζεται, καί ἀπό τίς ἴδιες τίς
Οἰκουμενικές Συνόδους ἀλλά καί ἀπό τήν ἴδια τήν Σύνοδο τῶν Πατριαρχῶν
τῆσ Ἀνατολῆς:
τῆς Ἀνατολῆς:
ΙΕΡΟΘΕΟΣ ἐλέῳ Θεοῦ Πάπας καί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί πάσης Αἰγύπτου.
Ὅλα αὐτά, -ἐκτός τοῦ ἀνωτέρω σιγιλλίου, πού δημοσιεύουμε γιά πρώτη
φορά,- ὅπως καί ἄλλα διαβήματα καί σχετικές μελέτες ἐπί
τοῦ Ἡμερολογιακοῦ ζητήματος μπορεῖ νά τά βρεῖ κανείς καί
στό μνημειῶδες ἔργο: «Ἡπραγματική Ἀλήθεια περί
τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου», τοῦ Σωφρονίου Εὐστρατιάδου.
Οὕτω καί τήν Νέαν Κιβωτόν τῆς καθ' ἡμᾶς Ἐκκλησίας, ἐπεί ἄσπονδον
πόλεμον οἱ κακόδοξοι ἤγειραν καθ'ἡμῶν κατά τούτων καί ἡμεῖς τόν παρόντα
τόμον ἐγκαταλιπεῖν ἔγνωμεν, ὅπως τοῖς τούτῳ γεγραμμένοις ἔχετε κατά τῶν
τοιούτων ἀσφαλεστέρως τήν ὑμετέραν Ὀρθοδοξίαν συνηγορεῖν. Ἀλλ' ἴνα
83
«Ἀπό τήν παλαιάν Ρώμην ἤλθασι τινές, ὁποῦ ἔμαθον ἐκεῖ νά λατινοφρονοῦσι, καί
τό κακόν εἶναι, πώς ἀπό Ρωμαῖοι τῆς Ρούμελης γεννήμματα καί
θρέμματα ὄντες, ὄχι μόνον ἤλλαξαν τήν πίστιν των, ἀλλά καί πολεμοῦσι
τάὀρθόδοξα δόγματα καί ἀληθινά τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ὅπου μᾶς παρέδωκεν
αὐτός ὁ Χριστός καί οἱ ΘεῖοιἈπόστολοι καί αἱ Ἅγιαι Σύνοδοι τῶν Ἁγίων
Πατέρων. Ὅθεν τούτους ὡς σεσηπότα μέλη ἀποκόπτοντες ὁρίζομεν:
…............
Ὁ Κωνσταντινουπόλεως ΙΕΡΕΜΙΑΣ
Ὁ Ἱεροσολύμων ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ
Ὁ Ἀλεξανδρείας ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ
Συμπεράσματα συνοπτικά:
Ὁ σκοπός καί τό πνεῦμα τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου ἦταν ὄχι μόνον νά
ἑορτάζεται τό Πάσχα ἀπό ὅλους τούς Χριστιανούς μαζί, ἀλλά τό ἑνιαῖον τῶν
Ἑορτῶν, (κάθε Ἑορτῆς), ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες. Καί ἡ ὑπό τοῦ Ἱερεμίου δευτέρα
μεγάλη Σύνοδος τοῦ 1593, ὡς καί οἱ ἐπιστολές του, ὁμιλοῦν περί τῆς ἀπάτης τοῦ
Νέου Καλενδαρίου.
Ἀπό τό Σιγγίλιον δέ τοῦ 1583 τρανῶς ἀποδεικνύεται καί τῆς δευτέρας αὐτῆς
Συνόδου ὁ σκοπός.2
προσοχῆς τοῦ μεγάλου Πατριάρχου Ἱερεμία τοῦ Β΄ καί τῆς Συνόδου τοῦ
1583.
Τό Σιγίλλιον, λοιπόν, δέν προσφέρει κάτ’ οὐσίαν τι τό νέον, ἀλλά ἀπηχεῖ τά
γνωστά. Διότι τό ἀναφερόμενον ἐν αὐτῷ Μηνολόγιον ὑπάγεται στό Ἑορτολόγιον.
Εἰς τό Ἑορτολόγιον, ὡς γνωστόν, νοοῦνται καί τό Πασχάλιον καί τό λοιπόν
Ἑορτολόγιον, δηλαδή τό Μηνολόγιον, ἀλλά καί τό Ἐκκλησιαστικόν Ἡμερολόγιον,
ἡ Καλανδάριον. Ὅλα δέ τά στοιχεῖα τοῦ Ἑορτολογίου, δηλ. τό Ἑορτολόγιον ὡς ἕν
ὅλον, διασφαλίσθηκαν ἀπό τίς Ὀρθόδοξες Συνόδους καί τούς Ἁγίους Πατέρες
ἐπανειλημμένως. Τό δέ ἀνάθεμα, διά τούς τολμῶντας παραλύειν τούς ὅρους
τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα, ἰσχύει καί διά τούς καταλύοντας καί τά ἕτερα μέρη
τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑορτολογίου, μέχρι καί τοῦ μετ’ αὐτοῦ συνημμένου
ἀδιασπάστως Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου.
" Ὁ πατριάρχης Ἱερεμίας ἐξανέμισε (ἔσβησε) τίς ἐλπίδες γιά ἕνωση, ὅταν (σ.σ.
στίς συνόδους) τοῦ 1583 καί 1593 ἀπέκρουσε τήν ἀναθεώρηση τοῦ ἡμερολογίου, (σ.σ.
ἀναθεώρηση ὅλου του ἡμερολογίου καί τοῦ Μηνολογίου καί ὄχι μόνον τοῦ
Πασχάλιου, ὅπως διαστρεβλωτικά γράφουν οἱ καινοτόμοι), τοῦ πάπα Γρηγορίου
τοῦ ΙΓ'."8
τίς ἑορτές της. Μία τοπική Ἐκκλησία, ὅπως αὐτή τῆς Ἑλλάδος, δέν ἦταν δυνατόν
νά τό κάνει αὐτό, χωρίς νά καταστεῖ σχισματική ἔναντι τῶν ἄλλων.
Σήμερα εἶναι ἡλίου φαεινότερον, βέβαια, ὅτι ὑπῆρχε σκοπιμότητα στήν ἀλλαγή
τοῦ Ἡμερολογίου, ὅπως ἔδειξε ἡ ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων.
Αὐτή ἡ ἀλλαγή ἦταν ἕνα ἀπό τά πρῶτα καί βασικά βήματα πού εἶχαν πονηρά
σχεδιασθεῖ, γιά νά γίνει εὐκολότερα ἡ ἕνωση τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς Παπικούς.
ἐξοχήν τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ ἁγίου Πάσχα. Ἄν γινόταν μία τέτοια ἀλλαγή θά
κατέστρεφε τήν ἑορτολογική της αἰώνια ἑνότητα καί θά δημιουργοῦσε σύγχυση,
ὅπως καί δημιούργησε, μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων.
" Ὅσον ἀφορᾶ τό "Σιγγίλιο" μέ τά ἀναθέματα τῆς συνόδου τοῦ 1593 κατά τοῦ νέου
Καλενδαρίου, πρέπει νά ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν, ὅτι εἶναι πλαστό. Φέρεται ὑπογεγραμμένο
ἀπό τόν Σίλβεστρο Ἀλεξανδρείας, ὁ ὁποῖος εἶχε ἀποθάνει πρό τοῦ 1593!"
1η Ἀπόφασις τῆς Συνόδου τοῦ 1583, ἡ ὁποία ὑπογράφεται ἀπό τούς Πατριάρχες
Κωνσταντινουπόλεως, Ἱερεμία, Ἀλεξανδρείας, Σίλβεστρο, Ἱεροσολύμων,
Σωφρόνιο καί ἀπό τούς ὑπόλοιπους παρόντες Ἀρχιερεῖς:
Κανών Ζ': " Ὅποιος δέν ἀκολουθᾶ τά ἔθιμα τῆς Ἁγίας Ὀρθόδοξου Ἐκκλησίας, καθώς
αἱ ἑπτά Ἅγιαι Οἰκουμενικαί Σύνοδοι ἐθέσπισαν, καί τό Ἅγιον Πάσχα καί τό
Μηνολόγιον καλῶς ἐνομοθέτησαν νά ἀκολουθῶμεν, καί θέλει νά ἀκολουθᾶ τό
νεοεφεύρετον Πασχάλιον καί νέον Μηνολόγιον τῶν ἀθέων ἀστρονόμων τοῦ Πάπα,
καί ἐναντιώνεται εἰς αὐτά ὅλα καί θέλει νά ἀνατρέψῃ καί νά χαλάσῃ τά
πατροπαράδοτα δόγματα καί ἔθιμα τῆς Ἁγίας Ὀρθόδοξου Ἐκκλησίας, ἄς ἔχει τό
89
ἀνάθεμα καί ἔξω τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί τῆς τῶν Πιστῶν ὁμηγύρεως
ἄς εἶναι.
Ἅπαντας τούς τολμῶντας παραλύειν τούς ὅρους τῆς Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς
πρώτης Συνόδου, τῆς ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθείσης ἐπί παρουσίᾳ τοῦ εὐσεβοῦς καί
Θεοφιλεστάτου βασιλέως Κωνσταντίνου περί τῆς ἁγίας ἑορτῆς τοῦ Σωτηρίου
Πάσχα, ἀκοινωνήτους καί ἀποβλήτους εἶναι τῆς Ἐκκλησίας, εἰ ἐπιμένειν
φιλονικώτερον, ἐνιστάμενοι πρός τά καλῶς δεδιδαγμένα. Καί ταῦτα ἡγήσθω περί
τῶν λαϊκῶν.
Ὁ μοναχός Ἰάκωβος ἀντέγραψε σέ ἕνα καί τό αὐτό χειρόγραφο καί τίς δύο
ἀποφάσεις, τόσο τήν τοῦ 1583 ὅσο καί ἐκείνη τοῦ 1593. Στό τέλος τοῦ
χειρογράφου ἀναφέρει τά ὀνόματα τῶν Πατριαρχῶν, Ἱερεμίου,
Κωνσταντινουπόλεως, Σιλβέστρου, Ἀλεξανδρείας καί Σωφρονίου, Ἱεροσολύμων,
οἱ ὁποῖοι, κατά τίς ἀδιάψευστες μαρτυρίες ὅλων τῶν ἱστορικῶν ὑπέγραψαν τήν
ἱστορικήν ἀπόφαση τοῦ 1583, μαζί μέ τούς Συνοδικούς Ἀρχιερεῖς. Τήν δεύτερη
ἀπόφαση τοῦ 1593 ὑπέγραψαν οἱ Πατριάρχες Κωνσταντινου-πόλεως, Ἱερεμίας,
Ἀλεξανδρείας, Μελέτιος Πηγᾶς, Ἀντιοχείας Ἰωακείμ καί Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος
καί ἡ περί αὐτούς Ἱερά Σύνοδος τῶν Ἀρχιερέων.
Εἶναι πέραν κάθε ἀμφιβολίας ὅτι στήν Σύνοδο τοῦ 1583, στήν
Κωνσταντινούπολη, μετεῖχεν ὄντως καί ὁ Πατριάρχης Σίλβεστρος! Πρόκειται,
λοιπόν, ξεκάθαρα γιά δύο διαφορετικές Συνόδους καί δύο ἀντίστοιχες ἀποφάσεις,
ὅπως δημοσιεύονται ἀνωτέρω.
"Ὁ Ἱερεμίας ὁ Β΄, ἀνησυχῶν διά τήν ἐξέλιξιν τοῦ ζητήματος καί διά τάς
ἐνδεχομένας ἐπιπτώσεις αὐτοῦ ἐπί της κανονικῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τάξεως,
συνεκάλεσεν ἐν ἔτει 1583 Σύνοδον ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰς ἥν ἔλαβε μέρος καί ὁ
Ἀλεξανδρείας Σίλβεστρος. Ἡ Σύνοδος αὕτη ἐξέδωκε Τόμον κατά τοῦ
Γρηγοριανοῦ Ἡμερολογίου καταδικάσασα οὕτω τήν παπικήν
καινοτομίαν. Ἀλλα καί ὁ Μελέτιος, εὐκαιρίας δοθείσης, κατεπολέμησε τήν
παπικήν ἐνέργειαν, συγγράψας τῇ προτροπῇ τοῦ Πατριάρχου Σιλβέστρου, εἰδικην
μελέτην, ἐπονομάσας ταύτην " ἕτερον Τόμον Ἀλεξανδρινόν..."
Γιά τά ἀνωτέρω ἐπιχειρήματά μας καί τήν ξεκάθαρη διάκριση τῶν ἀποφάσεων
τῶν δύο Συνόδων τοῦ 1583 καί ταῦ 1593 βλ. ἰδιαιτερως: Δοσιθέου Ἱεροσολύμων,
"Τόμος Ἀγάπης", Ἰάσιον 1698, σελ. 538, βλ. καί στήν "Δωδεκάβιβλο", σελ. 209.
Ἐπίσης ὁ ἴδιος γράφει:
Καλενταρίου ἤτοι τήν μετάθεσιν τοῦ ἁγίου Πάσχα. Καί κατά μέν τῶν αἱρέσεων
Λουθήρου καί Καλβίνου ἔγραψαν οἱ ... τήν δέ μετάθεσιν τοῦ Ἁγίου Πάσχα
κατέκρινεν ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει μεγάλη Οἰκουμενική Σύνοδος τό 1593.»12
-Ἄν ὁ Ἰάκωβος εἶχε διαπράξει μία τόσο φοβερή πλαστογραφία, ὅπως εἶναι
ἡ παραποίηση Ἱερῶν κειμένων, δέν θά ἐλάμβανε τήν ἀνάλογη τιμωρία;
94
Κανένας, μέχρι σήμερα, δέν ἔκανε οὔτε αὐτή τήν ἁπλῆ σκέψη, ὅτι ὁ
Ἰάκωβος, ὁ ὁποῖος ἔζησε ἑκατό περίπου χρόνια πρίν τήν γενομένην ἀλλαγήν
τοῦ Ἡμερολογίου στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, δέν εἶχε κανένα λόγο τότε νά
κάνει τέτοιο πρᾶγμα!
Ἄν ζοῦσε κατά τήν ἐποχή πού ἔγινε ἡ ... σοφή ἐπινόηση, νά ἀλλάξει τό
ἡμερολόγιο, ἀλλά ὄχι τό Πασχάλιο, τότε ἡ κατηγορία θά ἀποτελοῦσε ἀντικείμενο
μελέτης. Τώρα ὄχι! 14
Τό 1881 κυκλοφόρησε στή Σερβία, στήν Πολωνία, στή Ρουμανία καί στήν
Ρωσσία τό κείμενο αὐτό μεταφρασμένο.
-Γιατί οὔτε ὁ ἴδιος ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος δέν εἶχε πεῖ ποτέ, μέχρι τό
1924, τέτοιο πράγμα, καί μόνον ὅταν ἔγινε καινοτόμος ἔκανε τήν ἐν λόγῳ
καταγγελία κατά τοῦ Μοναχοῦ Ἰακώβου;15
Ὅτι οὕτως ἔχουν τά πράγματα μαρτυρεῖται ὑπό πολλῶν ἱστορικῶν, ὅπως εἴδαμε
παραπάνω, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν καί πολλά χρόνια πρίν ἀπό τόν Μοναχόν Ἰάκωβον
τόν Νεοσκητιώτην, ὅπως μαρτυρεῖται καί ἀπό τόνΜητροπολίτην Ἀθηνῶν
Μελέτιον, (ὄχι βέβαια τόν τυμπανιαῖον μασῶνον Μεταξάκην).
-Ὁπότε, οἱ Σύνοδοι πού ἀκολούθησαν τήν καινοτομία τοῦ πάπα Γρηγορίου ΙΓ΄
(1581-82), ἔγιναν μόνον γιά νά καταδικάσουν τήν ἀλλαγήν τοῦ Πάσχα ἤ τήν
καινοτομία τοῦ Νέου Καλενδαρίου ἤ Γρηγοριανοῦ Ἡμερολογίου, ὅπως
ὀνομάζεται ἀπό ὅλους τούς ἱστορικούς;
96
-Ἀκόμη, ὅπως εἴδαμε, δέν εἶχε γίνει ἡ ... σοφή ἐπινόηση τοῦ 1924 νά ἀλλάξει τό
ἑορτολόγιον, ὅσον ἀφορᾶ τίς ἀκίνητες ἑορτές ἀλλά ὄχι τό Πασχάλιον...
5. Ὁ σκοπός καί τό πνεῦμα τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου ἦταν ὄχι μόνον νά ἑορτάζεται
τό Πάσχα ἀπό ὅλους τούς Χριστιανούς μαζί, ἀλλά τό ἑνιαῖον τῶν Ἑορτῶν, (κάθε
Ἑορτῆς), ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες. Καί ἡ ὑπό τοῦ Ἱερεμίου δευτέρα μεγάλη
Σύνοδος τοῦ 1593, ὡς καί οἱ ἐπιστολές του, ὁμιλοῦν περί τῆς ἀπάτης τοῦ Νέου
Καλενδαρίου.
Ἀπό τό Σιγίλλιον δέ τοῦ 1583 τρανῶς ἀποδεικνύεται καί τῆς δευτέρας αὐτῆς
Συνόδου ὁ σκοπός.19
Πάσχα ὑπό ὅλων τῶν ἁπανταχοῦ τῆς Οἰκουμένης Χριστιανῶν ἐν μιᾷ καί τῇ αὐτῇ
ἡμέρᾳ, διότι "...ὥσπερ περί πίστεως οὕτω καί περί τῆς ἁγιας ἑορτῆς, γέγονε
συμφωνία. Καί τοῦτο ἦν τό αἴτιον τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου", κατά τόν Μ.
Ἀθανάσιον καί "... ἐπειδή δέ πρό τοῦ Κωνσταντίνου τά σχίσματα ἦν καί ἦν χλεύη
Ἑλλήνων λεγόντων καί χλευαζόντων τήν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διαφωνίαν, ἐπί
Κωνσταντίνου διά τῆς τῶν ἐπισκόπων σπουδῆς συνηνώθη μᾶλλον τό σχίσμα εἰς
μίαν ὁμόνοιαν".21
Κανόνος τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου (341 μ.Χ.), καί λειτουργοῦν δοκιμαστικά γιά
τήν ἀλλαγήν καί τοῦ Ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα.24
" Ὁ πατριάρχης Ἱερεμίας ἐξανέμισε (ἔσβησε) τίς ἐλπίδες γιά ἕνωση, ὅταν (σ.σ. στίς
συνόδους) τοῦ 1583 καί 1593 ἀπέκρουσε τήν ἀναθεώρηση τοῦ ἡμερολογίου, (σ.σ.
ἀναθεώρηση ὅλου του ἡμερολογίου καί τοῦ Μηνολογίου καί ὄχι μόνον τοῦ
Πασχάλιου, ὅπως διαστρεβλωτικά γράφουν οἱ καινοτόμοι), τοῦ πάπα Γρηγορίου
τοῦ ΙΓ'."25
32. ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται ρητῶς στήν Σύνοδο τοῦ 1583 καί στούς Πατριάρχες Κων
σταντινουπόλεως, Ἱερεμίαν καίἈλεξανδρείας, Σίλβεστρον καί στήν καταδίκην το
ῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου τήν 20ην Νοεμβρίου, Ἰνδικτιῶνος ιβ΄, διαστέλλοντάς
την σαφῶς ἀπό τίςΣυνόδους του 1586 (1587), σελ. 34 καί 1593 σελ. 91-
92. Βλ. ἐπίσης Φιλαρέτου Βαφείδη, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, Κωνσταντινούπολις,
1912, Τόμ. Γ΄,σελ. 124-
125: " Ὅτε δέ περί τά τέλη τοῦ 16ου αἰῶνος, Γρηγόριος ὁ ΙΓ' διά τοῦ Καλαβροῦ Λο
υδοβίκου Λιλίου μετερρυθμισε τό Ἰουλιανόν Ἡμερολόγιον καίεἰσήγαγεν τό οὕτως
ἐπικληθέν Γρηγοριανόν τῇ 1ῃ Ὀκτωβρίου 1582, τήν 5 Ὀκτωβρίου ἀριθμήσας ὡς 15, ἐ
πιθυμῶν καί τήν παρά τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶνπαραδοχήν αὐτοῦ, καθόσον μάλιστα
οἱ Προτεστάν-
ται δέν ἀπεδέχθησαν αὐτό ἀμέσως, ἀποστέλλει πρός Ἱερεμίαν τόν Β' πρεσβείαν μετά
δώρων, παρακαλῶνἵνα ἐπινεύσῃ καί οὗτος εἰς τήν ἀποδοχήν τῆς διορθώσεως. Ὁ Ἱ
ερεμίας ἔχων ὑπ’ ὄψιν τάς δυσκολίας ἐφαρμογῆς τῆς διορθώσεως, ἀπορρίπτει τήν π
ρότασιντοῦ Πάπα, κοινῶς δέ μετά τοῦ Ἀλεξανδρείας Σιλβέστρου ἔκδιδωσι τῷ
1583 ἐπιστολήν, ἐν ἧ καθορίζων τάς τεσσάρας διατάξεις τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδουπερ
ί τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα, καταδεικνύει καί τάς ἐλλείψεις τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογ
ίου. Ἡ ἐπιστολή αὕτη ἐγράφη συνεπείᾳ τῆς κατά τό ἔτος ἐκεῖνοσυγκροτηθείσης ἐν Κ
ωνσταντινουπόλει συνόδου, ἥτις κυρίως καταδικάζει Τό Γρηγοριανόν ἡμερο
λόγιον, (ὅρα πρός τούτοις Δοσιθέου τόμος Ἀγάπης, σελ. 538
- Μ. Γεδεών Κανον. Διατάξεις Α' σελ. 34 Ὑψηλάντου 111, Heineccius Γ',
180 καί Σάθα ἔνθ. ἀν.)". Βλ. καί Γρηγορίου Εὐστρατιάδου, " Ἡ Πραγματική
ἀλήθεια περί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου", Ἀθῆναι 1929, σελ. 117 καί κυρίως
118 ἑπ., Κ. Μουρατίδου, "Κανονικόν Δίκαιον Πανεπιστημιακαί παραδόσεις", τόμος
Α΄, Ἀθῆναι 1982, σελ. 111: "Κεφ. Δεύτερον: Πηγαί Κανονικοῦ Δικαίου... β') Δευτέρα
περίοδος 1580-1584:"Συνεζητήθη τό Γρηγοριανόν Ἡμερολόγιον καί ἀπεκρούσθη", βλ.
καί Βλ. Φειδᾶ, στήν "Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα", 1987-1996 τ. 29ος, σελ. 88, (Ὁ
Ἱερεμίας ὁ Β΄ ὁ Τρανός), δ) "ἀποδοκίμασε τήν ἡμερολογιακή μεταρρύθμιση τοῦ
Πάπα Γρηγορίου ΙΓ' (1583)".
13 Βλ. ἐπίσης καί Παντελεήμονος Ροδοπούλου, Μητροπολίτου Τυρολόης καί
Σερεντίου, καθηγητοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης, "Μαθήματα Κανονικοῦ Δικαίου",Θεσσαλονίκη 1986, σελ. 69: "Αἱ
πηγαί τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου, β): κατά τήν περίοδον τῶν ἐτῶν 1580-
1584 συνεζητήθη τό Γρηγοριανόν ἡμερολόγιον καί ἀπερρίφθη", καί
Μοναχοῦ Κυπριανοῦ Λαχανᾶ,"Ποιά ἡ διαφορά μεταξύ παλαιοῦ καί νέου
ἡμερολογίου", ἔκδ. Γ', 1999, σελ. 39, καί Κ. Γρηγοριάδου, Ἐκκλησιολογικαί
παρατηρήσεις, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 11. Στό χειρόγραφο τοῦ Μοναχοῦ
Ἰακώβου ἀναφέρεται καί ὁ καθηγητής Σπυρίδων Λάμπρου στόν κατάλογο τῶν
χειρογράφων Κωδίκων τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί τό ἐπιβεβαιώνει μέ τό
101
14 Βλ. σχετικά καί Basil Sakkas, The calendar question, "Orthodox Life", vol. 22,
1972, 6, p, 27.
15 Βλ. Λάμπρου Κτενᾶ, Για νά δύσῃ ἡ Ὀρθοδοξία, Πάτρα 2000, σελ. 44, καί Πίσω
ἀπ' ὅ,τι φαίνεται στό Ἡμερολογιακό, ἔκδ. Γ΄, σελ. 140-150.
16 Βλ. καί " Ὁ Ὅσιος Φιλόθεος της Πάρου", 1, 2001, σελ. 53 καί 56 καί ἐπιστολές
τοῦ π. Φιλόθεου στό βιβλίο τοῦ Σ. Καραμήτσου Γαμβρούλια, "Αἱ χειροτονίαι
τῶν Γ.Ο.Χ. ἀπό κανονικῆς ἐπόψεως",Ἀθῆναι 1997, σελ. 90-109
17 Βλ. ΘΗΕ, Μελέτιος ὁ ἐξ Ἰωαννίνων, Μητροπολίτης Ἀθηνῶν, σελ, 955.
18 Εὐστρατιάδου. ὅ.π, σελ. 119-20.
19 Εὐστρατιάδου, ὅ.π, σελ. 123.
20 Θεοδωρήτου, Ἐπισκόπου Κύρου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, ἔκδ, 1679, σελ. 34.
21 Ἁγίου Ἐπιφανίου, ΡG. 42, 371.
22 Καλίστου Ware, Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, Ἀθῆνα 1998, σελ. 21 καί 22.
23 Καλίστου Ware, ὅ.π. σελ. 477.
24 "Ἐπισκεψις", 537. 30.11.1996, σελ. 13, 14, « Ἐπενδυτή», 30-31.03.1996. βλ.
ἐκτεταμένες ἀναφορές στούς "Ἁγίους Κολλυβάδες" στά φύλλα 11, 1996 καί 9, 1996.
25 : Βλ. Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 5, 1996. Herder, Freiburg Basel,
Bonn, Wien, S. 775, "Er lehnte die Kalenderreform Papast Gregors XIII ab und
102
machte auch Hoffnungen auf eine Union zunichte (1583 u. 1593". Βλ. καί G.
Hofmann, Griechische Patriarchen u. römische Päpste, Bd. 2/4:Patriarch Jeremias II,
Ro 1932.