ΚΩΝ. Α.

ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΤΟ Α-ΛΟΓΟΝ
ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΟΓΟΝ
ΤΩΝ ΧΙΛΙΑΣΤΩΝ

Ή Κατάδειξη των “Μαρτύρων” του Ιεχωβά

ως προδρόμων της παγκόσμιας κυριαρχίας του Αντιχρίστου

β΄ Έκδοση “καο” Λάρισα 2010

(α΄ Έκδοση “Τήνος” Αθήνα 2000)
 Αφιερούται:
Στον “καλό λιμένα”
της οικογένειάς μου
 Εγκεκριμένο από:
το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κων/λεως (30/1/1999)
το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας (Α.Π. 437/28/4/1998)
και το Ελληνορθόδοξον Πατριαρχείον Ιεροσολύμων
(Α.Π.496/25/7/1998)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας, Π.Ν.Τρεμπέλα, εκδ. 35η, 1993, “ΣΩΤΗΡ”
2. Η Αγία Γραφή, εγκρ. δ.ι. Συνόδου της Εκκλ. της Ελλάδος, επιμ. Ι.Μ. Μπρατσιώτου, εκδ.
12Η, 1991, “ΖΩΗ”.
3. Η Παλαιά Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας, τόμοι 1-14, εκδ. “ΣΩΤΗΡ”, ερμ. Π.Ν.
Τρεμπέλα, Ν. Βασιλειάδη, Γ. Ψαλτάκη, εκδ. 1983-1988.
4. Η Καινή Διαθήκη, Β. Βέλλα, Ε. Αντωνιάδου, Α. Αλιβιζάτου, Γ. Κονιδάρη, Εκδ.
“Αποστολική Διακονία”, 1992.
5. Ταμείον Καινής Διαθήκης, Erasmus Schmidt, “ΑΣΤΗΡ”, 1990.
6. Πηδάλιον, Νικοδήμου Αγιορείτου, “ΑΣΤΗΡ”, 1990.
7. Λεξικόν των Αγίων Γραφών, Γ. Κωνσταντίνου, 1888, (ανατ. 1973) εκδ. “ΓΡΗΓΟΡΗ”.
8. Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων, τόμοι 1,2,3,42, (Κλήμης Ρώμης, Παπίας, Ιουστίνος,
Ιγνάτιος, Μακάριος Αιγ., κ.ά.) εκδ. “Αποστ. Διακονία”.
9. Επιτομή ερμηνείας της Αποκαλύψεως, π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, εκδ. “Ορθόδοξος
Φιλόθεος Μαρτυρία”, 9η επανεκδ. 1995.
10. Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, τ. Β΄, γ΄, 1991, εκδ. “Περιβόλι της Παναγίας”.
11. Δογματική της ορθοδόξου ανατολικής Εκκλησίας, Χ. Ανδρούτσου, δ΄ εκδ. 1992,
“ΑΣΤΗΡ”.
12. Ο Χιλιασμός, Π.Ν. Τρεμπέλα, 10η εκδ., 1998, “ΣΩΤΗΡ”.
13. Εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν της Αγίας Γραφής, Ι. Κολιτσάρα, 1975, “ΖΩΗ”.
14. Διάλογος Ορθοδόξου και Χιλιαστού, Π. Παναγιωτίδη, Γ΄ εκδ. “ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ”,
1993.
15. Αντιχιλιαστικόν Εγχειρίδιον, Ν. Σωτηρόπουλου, εκδ. “ΣΤΑΥΡΟΣ”.
16. Απειλή για την Ορθοδοξία μας, Γ. Ψαλτάκης, 'ΣΩΤΗΡ”, 1997.
17. Περί συντελείας και Αντιχρίστου, Εκδ. “Ορθόδοξη Κυψέλη”, Θεσ/κη.
18. Σκοτεινές δυνάμεις και Χριστιανισμός, Ν. Ψαρουδάκη, Αθήνα, 1968, γ΄εκδ.
“Χριστιανική Δημοκρατία”.
19. Ωρολόγιον το Μέγα, 1998, “Αποστ. Διακονία της Ελλάδος”
20. Αγία Γραφή – Βίβλος, Ι. Κολιτσάρας, Κ. Κουμουνδουρέας, 1981.
21. Υπόμνημα εις τον Προφήτην Μαλαχίαν, Π.Ν. Τρεμπέλας, 1994, “ΣΩΤΗΡ”.
22. Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”, έτη 1995,6
23. Περιοδικό “Ο ΣΤΑΥΡΟΣ”, έτη 1995, 1997.
24. Περιοδικό “Διάλογος”, τ. 5ο, 1995, Εκδ. Διορθοδ. Συνδ. Πρωτοβ. Γονέων.
25. Οι μάρτυρες του Ιεχωβά υπό το φως της αληθείας, Β.Χ. Παπανικολάου, Λάρισα 1975.
 Συντομογραφίες

Π. Τρεμπέλας (Π.Ν.Τ.)
Ν. Ψαρουδάκης (Ν.Ψ.)
Ι. Κολιτσάρας (Ι.Κ.)
Γ. Κωνσταντίνου (Γ.Κ.)
Π. Παναγιωτίδης (Π.Π.)
Βέλλας- Αλιβιζάτος-Αντωνιάδης-Κονιδάρης (Β.Α.Α.Κ.)
π. Αθ. Μυτιληναίος (π.Α.Μ.)
π. Αντ. Αλεβιζόπουλος (π.Α.Α.)
Βασ. Παπανικολάου (Β.Π.)
Βιβλιοθ. Ελλήνων Πατέρων (Β.Ε.Π.Ε.Σ.)
 ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το παρακάτω περιστατικό είναι πραγματικό και προβληματίζει για το

μέγεθος της εξάπλωσης των αιρέσεων στην ορθόδοξη πατρίδα μας, καθώς
και για το θράσος που διακρίνει τους “εγκεφάλους” αυτών των
ξενοκίνητων σιωνιστικών παραφυάδων. Και βέβαια μιλάμε για την
κυριότερη και χειρότερη αίρεση: τους “Χριστιανους” (ψευδο) μάρτυρες
του Ιεχωβά.
Δεν πέρασε πολυς καιρός από τότε που ο συγγράφων υπηρετούσε σε ένα
ολιγοθέσιο Δημοτικό Σχολείο της Λάρισας. Θυμάμαι – σαν να είναι χθες –
κάποια Παρασκευή του Σεπτεμβρίου του 199.. . Ήταν η τελευταία
διδακτική ώρα της εβδομάδας. Συζητούσα με τους μαθητές μου την
Ευαγγελική περικοπή της ερχόμενης Κυριακής, όταν ξαφνικά
εμφανίστηκαν – σχεδόν εισέβαλαν – δύο “καθώς πρέπει” κύριοι. Μετά τις
σχετικές συστάσεις, ζήτησαν την άδεια να μοιράσουν ένα έντυπο που
αναφερόταν στα προβλήματα της σύγχρονης οικογένειας. Στις σχετικές
διερευνητικές μου ερωτήσεις, απάντησαν ότι είναι μια χριστιανική ομάδα
που ενημερώνει τον κόσμο και (άκουσον - άκουσον) κυρίως
εκπαιδευτικούς και μαθητές για διάφορα επίκαιρα θέματα με το δικό τους
σκεπτικό. Για να μη μακρυγορώ, οργίστηκα, όταν κατάλαβα με ποιους
είχα να κάνω. Είχα μπροστά μου δύο εκφραστικά δείγματα οπαδών της
χειρότερης αίρεσης: των Χιλιαστών ή “Μαρτύρων του Ιεχωβά”. Αυτών
δηλαδή που αρνούνται όλα τα δόγματα της Ορθοδοξίας, την Αγία Τριάδα
και όλα τα μυστήρια. Αυτών που δε σέβονται τους Αγίους, δεν
αναγνωρίζουν το ιερατείο, δεν παραδέχονται αθανασία ψυχής. Αυτών που
κάθε λίγο γελοιοποιούνται διαψευδόμενοι στις ημερομηνίες ελέυσεως του
Χριστού. Ήταν οι πιστοί της αιρέσεως: “άθροισμα των αιρέσεων”.
Φυσικά εκδιώχθηκαν άμεσα από το σχολικό χώρο, ενώ η οργή μου ήταν
ακόμη έντονη. Σκεφτόμουν: “... μα ακόμα και μέσα στο σχολείο ψάχνουν
για θύματα;... Η Εκκλησία τι κάνει; ... Μα πάλι όμως, όλοι μας δεν
είμαστε Εκκλησία;” Από τότε άρχισα να σκέφτομαι ότι ακόμη κι εγώ –
ένα απ' τα εσχάτως επιστρέψαντα (;) πρόβατα της ποίμνης του Κυρίου –
μπορούσα κι εγώ κάτι να κάνω.
Η πρώτη μου ενέργεια ήταν να βγάλω από το “ισχυρόν” (οργή) “γλυκύ”
(Κριτ. ιδ΄ 14). Πραγματικά το “γλυκύ” σ' αυτή την περίπτωση ήταν ότι
δόθηκε η αφορμή μιας συζήτησης και μιας διαφώτισης. Έτσι οι μαθητές
μου κατάλαβαν τι σημαίνει το γραφικό χωρίο “Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν
ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων,
ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες.” (Μτθ. ζ΄ 15).
Το δεύτερο που σκέφτηκα ήταν αυτό που κρατάς στα χέρια σου,
αγαπητέ αδελφέ μου. Ελπίζω με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού
Χριστού κάτι να κατορθωθεί. Αν είναι έτσι τελικά, παρακαλώ αυτή την
εργασία να τη δώσετε σε κάποιο γνωστό σας πλανεμένο αδελφό. Ίσως
κάτι γίνει και τότε: “γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης
ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν.”
(Ιακ. ε΄ 20).
Κων. Α. Οικονομου.
Λάρισα – χειμώνας 1998

για τη β΄έκδοση
Λάρισα - Αύγουστος 2010
 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
(Γενικά – σκοπός της μελέτης)

Πολύ συχνά έχουν πέσει σε πολλών τα χέρια διάφορα φυλλάδια με τους

μεγαλόσχημου τίτλους “ΣΚΟΠΙΑ” ή “ΞΥΠΝΑ” που προέρχονται από τα
πιεστήρια – κυρίως – της Αμερικής ή της Ιταλίας των Χιλιαστών (ή
“μαρτύρων του Ιεχωβά”, όπως αρέσκονται σήμερα να λέγονται).
Τις πιο πολλές φορές αυτά τα έντυπα πετιούνται αδιάβαστα. Αν όμως
κάποιος “μελετήσει” αυτά θα διακρίνει πλάνες “ων ουκ έστιν αριθμός”.
Πλάνες τόσο χονδρές και ευδιάκριτες που θα πιστέψει αμέσως ότι κανείς
λογικός άνθρωπος δε θα δώσει βάση σ' αυτά. Και όμως ...
Μόνο στην περιφέρεια της Λάρισας οι ίδιοι δηλώνουν ότι
περιλαμβάνουν στους κόλπους της “εκκλησίας” τους πάνω από δυο
χιλιάδες άτομα. Αν κανείς έτυχε να διαβάσει κάποιες ειδήσεις από τον
τοπικό ημερήσιο τύπο του καλοκαιριού του 1997 – για συγκεντρώσεις που
σκοπό είχαν να σηματοδοτήσουν μια νέα επέκταση στον ελλαδικό χώρο –
θα διαπίστωνε ότι ο αριθμός αυτός είναι κοντά στην πραγματικότητα.
Αυτή ακριβώς η αύξησή τους στα τελευταία χρόνια, έρχεται να
διαψεύσει την άποψη ότι μόνο περιφρόνηση είναι αρκετή γι' αυτή την
αίρεση. Μάλιστα, πιστεύω ότι τώρα χρειάζεται περισσότερη εγρήγορση
και από τα μέλη της Εκκλησίας μας κι απ' όλους τους Έλληνες (δες
παρακάτω κεφάλαιο), δηλαδή από όλους εμάς.
Η σχετική βιβλιογραφία που εντάσσεται στην κατηγορία της
ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ κατά των ΑΙΡΕΣΕΩΝ είναι αρκετή, αλλά πλην ελαχίστων
εξαιρέσεων (Π. Ν. Τρεμπέλα – π. Αλεβιζόπουλου), είναι δυσεύρετη. Ο
σκοπός αυτής της εργασίας μου είναι – με τη βοήθεια του Αγίου Τριαδικού
Θεού – να αναδείξει:
α) Το ιστορικό περίγραμμα της εμφάνισης των Χιλιαστών.
β) Τα χωρία της Αγίας Γραφής που διαστρέφουν και ποια είναι η
αγιοπατερική ερμηνεία αυτών των χωρίων.
γ) Τα χωρία που αποστομώνουν και συντρίβουν τις πλάνες των χιλιαστών
μυθοπλαστών, και
δ) Τη θέση των χιλιαστών στη σημερινή ελληνική κοινωνία και τις
επιδράσεις τους (όπως η σκουριά στο σίδερο) στους σύγχρονους θεσμούς
και τα ιδανικά της Εκκλησίας μας και του έθνους μας.
Λέγαμε πρωτύτερα για τις πλάνες τους. Θα ρωτούσε κανείς: “Πόσες
είναι; μια, δυο, τρεις;”. Η απάντηση είναι ότι οι πλάνες τους είναι τόσες
πολλές, όσες όλων μαζί των αιρέσεων που έχουν εμφανιστεί στα 2000
χρόνια από τη γέννηση του Κυρίου. Έτσι όχι μόνο δεν πρέπει να λέγονται
Χριστιανοί, αλλά αντίθετα ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΙ. Όπως μάλιστα λέει ο
αείμνηστος Π. Ν. Τρεμπέλας: “ Εμάζευσαν όλας τας αιρέσεις και πλάνας,
όσαι από την αρχήν του Χριστιανισμού μέχρι σήμερον εφάνησαν εις την
Εκκλησίαν και εδιδάχθησαν κατά διαφόρους εποχάς από διαφόρους
αιρετικούς και πλανεμένους ... κατήρτισαν ένα σύστημα διδασκαλίας, το
οποίον μας το παρουσιάζουν ως διδασκαλίαν της Γραφής.” (Π.Ν.Τ.)
Μα θα ρωτούσε ο αναγνώστης: “Μα καλά, με τόσες πλάνες που
διδάσκουν, πώς μερικοί τους ακολουθούν;” Τους ακολουθούν γιατί τους
χαιδεύουν την ακοή τους με τις υποσχέσεις τους. Κυτιότερα με δύο απ'
αυτές: Πρώτον “για τους πιστούς μάρτυρες δεν υπάρχει θάνατος” (!) και
δεύτερον “δεν υπάρχει Κόλαση” (!) και ότι έτσι η μόνη τιμωρία του
αμετανόητου αμαρτωλού είναι το απόλυτο μηδέν της “μη ύπαρξης” !!!
Τι λέτε λοιπόν; Υπάρχει άλλο πιο γλυκό παραμύθι για τον αμαρτωλό;
Είναι σαν να του λένε: “Γλέντα όσο θες τη ζωή σου, κάνε ό,τι σου αρέσει
και ό,τι σ' ευχαριστεί. Σκότωσε, κλέψε, οργίασε. Κι αν ακόμα πεθάνεις
αμετανόητος, τι έγινε; Δεν έχεις να πάθεις τίποτε, απλώς θα είσαι όπως
ήσουν πριν γεννηθείς. Ένα μηδέν και θα ψοφήσεις σα σκυλί!” (Π.Ν.Τ.)
'Αλλος ένας λόγος που κάποιοι τους πιστεύουν, είναι ο τρόπος
προσέγγισης. (Δες πρόλογο). Καθημερινά βρίσκουν νέα κόλπα
προσέγγισης – κυρίως απομονωμένων ατόμων – κάνοντας “επιδρομές
διαφώτισης” συχνά-πυκνά σ' όλα τα χωριά και τις πόλεις.
Πρέπει σ' όλα αυτά να προσθέσουμε και κάτι άλλο: ότι δηλαδή οι
χιλιαστές έχουν πολύ χρήμα στη διάθεσή τους που το ξοδεύουν αλύπητα
για τη διαβρωτική τους προπαγάνδα. Αρκεί να δούμε πόσα φυλλάδια
(περιοδικά) τους κυκλοφορούν μόνο στην Ελλάδα. Μάλιστα οι
“χριστιανικές γραφές τους” - η παραποιημένη δηλαδή Καινή Διαθήκη –
έχει κυκλοφορήσει σε περισσότερα από 50.000.000 (πενήντα
εκατομμύρια) αντίτυπα παγκοσμίως (1995-6). Επ' αυτού του γεγονότος
(της αφειδούς δηλαδή σπατάλης των χρημάτων τους), λέει χαρακτηριστικά
ο Π. Ν. Τρεμπέλας ότι στη δεκαετία του '30, ένας ψευδοιεροκήρυκάς τους
έδωσε 400 χρυσές δραχμές ως ενοίκια για την αίθουσα της Φιλαρμονικής
Πατρών, για δύο και μόνο ώρες!
Έτσι λοιπόν με το άφθονο χρήμα του ο χιλιασμός αποκτά οπαδούς.
Άλλους με το να τους ακριβοπληρώνει και άλλους, που πλανώνται από
τους προηγουμένους, με την εξαπάτηση και τα κούφια λόγια. Υπάρχει και
μια τρίτη ομάδα οπαδών τους, που από απλοί χριστιανοί που ήταν,
παρασύρθηκαν από την “ερμηνεία” της Αγίας Γραφής που τους την
πρόσφεραν οι “ειδήμονες ποιμένες” κατά το δοκούν. Άλλωστε οι
ορθόδοξοι Έλληνες, δε φημιζόμαστε για την καθημερινή, ή έστω
σποραδική, μελέτη του Ευαγγελίου (δυστυχώς).
Έτσι λοιπόν κι εμείς, σ' αυτή την τρίτη ομάδα απευθυνόμαστε, με την
ελπίδα μας στον Κύριο Ιησού Χριστό να κατευθύνει και να ευοδώσει αυτή
μας την προσπάθεια. Κύριοι στόχοι αυτής της προσπάθειας θα είναι να
αποδείξει:
1. Ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Θεός συνάναρχος με τον Πατέρα Του.
2. Ότι η Αγία Τριάδα είναι αγαπητική κοινωνία τριών προσώπων:
Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος.
3. Ότι ο μισθός της αμαρτίας είναι η αιώνια κόλαση.
4. Ότι ο Χριστός θα ξαναέλθει ως κριτής και όχι ως κυβερνήτης της
γης.
5. Ότι ο Σταυρός του Κυρίου σώζει και καθοδηγεί τη ζωή των πιστών,
διότι είναι το ακρότατο Μυστήριο της Αγάπης Του. Και κυρίως ότι ..
6. Οι χιλιαστές έχουν ρίζα στις αρχαιότερες αιρέσεις, είναι σύνολο
όλων των αιρέσεων, και κυρίως ότι είναι όργανα των
εβραιοσιωνιστών και πρόδρομοι της αντίχριστης παγκόσμιας
κυβέρνησης των εσχάτων χρόνων.
Άρα γενικός σκοπός του βιβλίου είναι η πλήρης (το κατά δύναμιν)
αναίρεση (ή ανατροπή) της θεωρίας των χιλιαστών και να καταδείξει
αυτούς ως “λύκους άρπαγες εν ενδύμασι προβάτων”.
 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Ιστορικό περίγραμμα

Α΄ Η αρχαιότητα (1ος-4ος μ. Χ. αιώνες)

Πρώτες χιλιαστικές αντιλήψεις διακρίνουμε στον αιρετικό της αρχαίας
Εκκλησίας Κήρινθο (τέλος 1ου – μέσα 2ου αιώνα), ο οποίος σύμφωνα με
τον Ευσέβιο Καισαρείας (Εκκλ. Ιστορία 3,28) χαρακτηρίζεται
“εισηγητής” του Χιλιασμού. Η διδασκαλία του υποστηρίχθηκε από
αρκετούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Συγκεκριμένα, θιασώτες αυτής
της αιρετικής διδασκαλίας ήταν οι: Παπίας, Ειρηναίος, Ιουστίνος,
Μελίτων, Τερτυλλιανός, Κομμοδιανός, Αρνόβιος, Λακτάντιος, Βικτωρίνος
και Απολλυνάριος. Όμως αυτή η διδασκαλία ουδέποτε έγινε δεκτή από την
Εκκλησία και πολεμήθηκε από τους περισσότερους Πατέρες της εποχής.
Μάλιστα, αργότερα, ο άγιος Αυγουστίνος (“De civitate Dei” 20, 7-10)
ερμηνεύει και εξηγεί το κ΄ κεφάλαιο της Αποκάλυψης του Ιωάννου (το
οποίο κακοποιούν “ερμηνευτικά” οι χιλιαστές) που ομιλεί γαι τα χίλια έτη,
ως αποκαλυπτικά αναφερόμενα εις την επικράτηση του Χριστιανισμού στη
γη. Τέτοια ερμηνεία δίνουν σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι Πατέρες (ΒΕΠΕΣ –
5 – σ. 115).
Για την πρώτη εμφάνιση των χιλιαστών ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
(“Πηδάλιον της Εκκλησίας”, σ. 154) αναφέρει κατά λέξη: “Πολλοί
πλανηθέντες από τα λόγια του κ΄ κεφαλαίου της Αποκαλύψεως (εδαφ. 3-7)
που λέγεται ότι εκλείσθη και εδέθη ο Σατανάς χίλια έτη, και ότι οι εν τη α΄
αναστάσει έχοντες μέρος δίκαιοι, εβασίλευσαν μετά του Χριστού χίλια έτη,
εφαντάσθησαν, ότι αφού γενεί η β΄παρουσία, και κοινή κρίσις, έχουν οι
δίκαιοι: να βασιλεύσουν εδώ εις την γην χίλια έτη ομού με τον Χριστόν, και
μετά ταύτα να ανέλθουν εις τους ουρανούς, διά τούτο και χιλιασταί οι
τοιούτοι ονομάσθησαν. Δύο δε τάγματα χιλιαστών εστάθησαν. Οι μεν γαρ εξ
αυτών έλεγον, ότι κατά τα χίλια εκείνα έτη έχουν να απολαύσουν κάθε
απόλαυσιν, και σωματικήν ηδονήν, ήσαν δε ούτοι οι περί τον Κήρινθον του
Σίμωνος μαθητήν κατά τον α΄ αιώνα και οι Μαρκιωνισταί κατά τον
β΄αιώνα. Οι δε έλεγον ότι δεν θέλουν απολαύσουν εμπαθείς ηδονάς, αλλά
μάλλον νοεράς, και πρέπουσας εις ανθρώπους λογικούς, ων αρχηγός
εστάθη ο Παπίας ο Ιεραπόλεως. Όθεν και ο Απολλυνάριος τοιούτος
χιλιαστής εχρημάτισεν εκ του α΄ τάγματος, ως εκ του Μ. Βασιλείου δηλούται
(επιστ. σλβ΄) και του Θεολόγου (λογος να΄) και εκ του Ιερωνύμου (βιβλίο
ιη΄ εις Ησαίαν)”. Αποτέλεσμα όλης αυτής της αναταραχής που
δημιουργήθηκε στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ήταν να
συμπεριληφθεί στο Σύμβολο της Πίστεώς μας το άρθρο: “ ... και της
Βασιλείας Αυτού ουκ έσται τέλος.” (Β΄ Οικουμενική Σύνοδος – Κων/λη,
381 μ.Χ.).
Στη συνέχεια αναιρώντας τα επιχειρήματα των χιλιαστών αναφέρει ο
Άγιος Νικόδημος: “... Τα δε χίλια έτη όπου λέγει ο Ιωάννης, δεν έχουν να
γενούν μετά τη β΄του Χριστού παρουσίαν, και η βασιλεία του Κυρίου δεν
είναι χρόνοις περιγραπτή, ούτε βρώσις και πόσις, ως είπεν ο Παύλος, αλλά
χίλια έτη νοούνται, ότι είναι το από της α΄ παρουσίας του Χριστού μέχρι της
β΄παρατεινόμενον διάστημα, εν ω εδεσμεύθη ο Σατανάς, κατά τον λόγον
του Κυρίου.” (Πηδ. Της Εκκλ.)

Β΄ Ο Μεσαίωνας

Ο χιλιασμός ανεφάνη με νέα μορφή στο τέλος του Μεσαίωνα με τις

διδασκαλίες του, εβραικής καταγωγής, Ιταλού Ioachim von Floris. Όμως
διάδοση αυτής της διδασκαλίας παρατηρήθηκε μόνο σε τοπικό επίπεδο.

Γ΄ Νεότερα χρόνια

Εμφανίζεται αρχικά η αίρεση των αναβαπτιστών με χιλιαστική

διδασκαλία που επεκτάθηκε στις λεγόμενες “νέες χώρες” (Αμερική).
Αργότερα ο σιωνιστής Μενασέ Ισραέλ (1604-1657) συνεργάστηκε με
Άγγλους χιλιαστές προς αποκατάσταση των Εβραίων στην Αγγλία, αρχικά,
και στην Παλαιστίνη έπειτα. Η τότε χιλιαστική κίνηση τροφοδοτήθηκε και
από την αντίστοιχη του Ταλμούδ, που δίδασκε ότι ο Μεσίας δεν ήλθε
ακόμη, αλλά πρόκειται να έλθει. Όταν θα έλθει, ισχυρίζονταν, θα
συγκεντρώσει όλους τους Εβραίους στην Παλαιστίνη, θα σχηματίσει
κυβέρνηση στην Ιερουσαλήμ και θα διευθύνει όλον τον κόσμο (με τα νέα
μέσα επικοινωνίας) από το κυβερνητικό μέγαρο. [Τέτοιες βέβαια ιδέες
υπήρξαν και στα πρώτα χριστιανικά χρόνια και παραλίγο θα μετέτρεπαν
το Χριστιανισμό σε εβραική αίρεση. Ευτυχώς όμως αυτή η ιδέα
πολεμήθηκε από τους Αποστόλους, κυρίως από τον Παύλο, με
αποτέλεσμα να εγκαταλειφθει, κυρίως μετά την καταστροφή των
Ιεροσολύμων (70 μ.Χ.)]. Από όλα πάντως τα προηγούμενα που
αναφέρθηκαν, αλλά και αυτά που θ' ακολουθήσουν πιο κάτω, διακρίνεται
μια ξεκάθαρη συμπόρευση εβραιοσιωνισμού και χιλιασμού. Ερχόμαστε
όμως στον 20 αιώνα.

Δ΄ Εικοστός αιώνας – σήμερα

Απ' το τέλος του 19ου αιώνα παρατηρείται μια “άνθιση” του χιλιαστικού
φαινομένου με χαμαιλεόντεια χαρακτηριστικά. Και λέω χαμαιλεόντεια γιτί
μέσα σε 90-100 χρόνια άλλαξαν τρία ονόματα που είναι κατά σειράν:
“Ρωσσελιστές” (1880), “Χιλιαστές” (1920) και “Χριστιανοί Μάρτυρες
του Ιεχωβά” (πιο βαρύγδουπος και εντυπωσιακός – από το 1931).
Δημιουργός-ιδρυτής της νέας χιλιαστικής αίρεσης ήταν ο Εβραίος
Κάρολος Ρώσσελ, συνεχιστής ο επίσης Εβραίος Ιωσήφ Ρόδεφορτ και
διάδοχός του ο Εβραίος (τι άλλο;) Νάθαν Κνορ.
Ο αρχηγός τους, λοιπόν, ο Ρώσσελ, στα νεανικά του χρόνια ήταν ένας
επιτυχημένος έμπορος. Μάλιστα οι βιογράφοι του αναφέρουν ότι
συνέτασσε εμπορικά συμβόλαια μαζί με τον πατέρα του από την ηλικία
των 12 ετών. Οι δικοί του ήταν πιστοί της αίρεσης των πρεσβυτεριανών,
όμως ο ίδιος από πολύ νεαρή ηλικία άρχισε να αμφισβητεί τη Γραφή και
τα δόγματά της. Ώσπου ... ώσπου, ήρθε η “άνωθεν φώτιση”! “Φανταστείτε
τον εγωισμόν και την αλαζονείαν του παιδιού αυτού, που είχε απορροφηθεί
έως τότε καθ' όλα τα χρόνια του εις την απόκτησιν δολλαρίων! Ετέντωσε το
ανάστημά του ανάμεσα στις γενεές των Χριστιανών, των θεολόγων, των
Αγίων Πατέρων είκοσι σχεδόν αιώνων. Και τι είπε εις όλους αυτούς;
Ευρίσκεστε όλοι εις την πλάνην!!!” (Π. Ν. Τρεμπέλας).
Αργότερα ο ίδιος, επικεφαλής μιας ομάδας χιλιαστών, προχώρησε σε μια
πολύτομη έκδοση “ερμηνευτική” των Γραφών, που ονομάστηκε
“ΓΡΑΦΙΚΈΣ ΜΕΛΈΤΕΣ”. Αυτή η έκδοση, που ακόμα και σήμερα είναι το
“αλφαβητάρι” των ψευδομαρτύρων του Ιεχωβά, αναφέρει ότι ο ίδιος
άλλαξε αρχικά την πίστη του και από Πρεσβυτεριανός προσχώρησε στους
Κογκρεγκανασοναλιστές και αργότερα στο σύλλογο “Νέοι Χριστιανοί”.
Το επόμενο βήμα του ήταν οι Αντβεντιστές (άλλη υποδιαίρεση των
Διαμαρτυρομένων) όπου και πίστεψε – λέει – στη θεοπνευστία των
Γραφών. Σύμφωνα με την αίρεση αυτή η δευτέρα Παρουσία “άρχισε” (;)
από το έτος 1874, άποψη την οποία συμμερίστηκε απόλυτα ο Ρώσσελ.
Όμως δυο χρόνια αργότερα ο Ρώσσελ ισχυρίστηκε ότι έλαβε τη ...
χειροτονία απ' τον ίδιο το Θεό να είναι ... “πάστωρ και φωτοδότης του
κόσμου”! Έτσι λοιπόν σύμφωνα με τους χιλιαστές εμπλουτίζεται ο
αριθμός των ... “σκευών εκλογής”: Παύλος, Ιωάννης, ... Άρειος, ...
Λούθηρος, ... Κάρολος Ρώσσελ!!!
Όμως η διδασκλία του Ρώσσελ δεν είχε την απήχηση που αναμενόταν
και έτσι οι οπαδοί του παύουν να αυτοαποκαλούνται “Ρωσσελιστές” και
ονομάζονται αρχικά: “Χιλιαστές”, και μετέπειτα “Λαός της χαραυγής της
Χιλιετηρίδας”. Ποιοι όμως απαρτίζουν αυτό το “λαό”; Ήταν όλοι αυτοί
που πίστευαν στα λόγια του Ρώσσελ και των οπαδών του, δηλαδή αυτοί
που θα ... “συμβασίλευαν με το Χριστό, που ήρθε το 1874, ο οποίος
προπαρασκευάζει τα πράγματα για να πραγματοποιήσει τη Βασιλεία Του”!
(Ρώσσελ). Η βασιλεία μάλιστα αυτή θα ήταν εγκόσμια και υλική και θα
είχε κυβέρνηση στην Ιερουσαλήμ με υπουργούς (;) τον Αβραάμ, τον
Ιακώβ, το Μιχαήλ και άλλα πρόσωπα των Γραφών. Όλοι αυτοί θα
ανασταίνονταν και θα εξασφάλιζαν στους “συμβασιλείς χιλιαστές” υγεία,
άνεση, ευτυχία και χαρά.
Στη συνέχεια κάνουν το λάθος να ορίζουν ημερομηνίες. Έτσι:
1) Η κυβέρνηση των Ιεροσολύμων θα εγκαθίστατο το 1914. Φυσικά η
χρονιά εκείνη πέρασε χωρίς κάποιο σημάδι, προς μεγάλη απογοήτευση
των οπαδών τους. Από τότε αρχίζει και ο χλευασμός τους. Οι εφημερίδες
της εποχής αποκαλούν τους χιλιαστές, “εύπιστους” και “αφελείς”. Όμως
οι χιλιαστές δε διδάχτηκαν τίποτα απ' τη διάψευση της πλάνης τους και
επέμειναν.
2) Τελικά – είπαν – η βασιλεία θα εγκατασταθεί στο διάστημα από την
άνοιξη του 1918 μέχρι τα μέσα του 1921. Παρ' όλη όμως τη νέα παταγώδη
διάψευσή τους δίδουν και τρίτη ημερομηνία της δευτέρας παρουσίας.
3) Οπωσδήποτε – επέμειναν – την 1η Απριλίου 1925 θα γίνει η ανάσταση
των ... υποψηφίων υπουργών και την 1η Οκτωβρίου του ίδιου έτους θα
εγκατασταθεί η βασιλεία του Θεού στη γη. Ήταν μάλιστα τόσο σίγουροι
για την πραγματοποίηση αυτής της ... προφητείας τους, ώστε δυο μήνες
πιο πριν (6-6-1925) οι έμποροι και οι μαγαζάτορες κεντρικών λεωφόρων
της Νέας Υόρκης έτριβαν τα μάτια τους: Ένα πλήθος μερικών χιλιάδων
χιλιαστών έκαναν “πορεία ετοιμότητας” ντυμένοι με σάβανα, για να
παραστήσουν την ανάσταση των νεκρών που σε λίγο περίμεναν!
 Γενικά, μετά από όλα αυτά, όλος ο κόσμος τους κορόιδευε και τους
περιγελούσε, με αποτέλεσμα να μη δίνουν πια νέες ημερομηνίες. Παρ' όλα
αυτά επιμένουν στις δοξασίες τους με νέους τρόπους: α) Αλλάζουν όνομα:
“Μάρτυρες του Ιεχωβά” είναι η νέα ονομασία τους (Οχάιο 1931), που τη
δανείζονται από το εβραικό όνομα του Θεού (Γιαχβέ). Φανταζόμαστε πολύ
εύκολα γιατί διάλεξαν εβραική λέξη για την αυτο-ονοματοδοσία τους1 και
β) λένε πως έγινε πια η β΄παρουσία αλλά την είδαν μόνο ... οι φωτισμένοι.
Φυσικά οι δυστυχείς δεν πρόσεξαν ή δεν θέλησαν να προσέξουν την Α΄
προς Θεσ/κείς επιστολή του αποστόλου Παύλου: “Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς
ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περὶ τῶν κοιμωμένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ
λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα. εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καὶ
ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σὺν
αὐτῷ. τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ Κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ
περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς
κοιμηθέντας· ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ
ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι Θεοῦ καταβήσεται ἀπ' οὐρανοῦ, καὶ οἱ
νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ
περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς
ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ
ἐσόμεθα.” (Α΄ Θεσ/κείς δ΄ 13-17). Ούτε φυσικά παρατήρησαν τι λέει ο
απόστολος Πέτρος: “Ἓν δὲ τοῦτο μὴ λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί, ὅτι
μία ἡμέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καὶ χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία. οὐ
βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας, ὥς τινες βραδύτητα ἡγοῦνται, ἀλλὰ
μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς, μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι, ἀλλὰ πάντας εἰς
μετάνοιαν χωρῆσαι. Ἥξει δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί, ἐν ᾗ
οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται, στοιχεῖα δὲ καυσούμενα
λυθήσονται, καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται.” (Β΄ Πέτρου
γ΄ 8-10). Τόσο λοιπόν ανεπαίσθητη θα είναι η δευτέρα Παρουσία; Όχι
βέβαια.
Για να επανέλθουμε όμως στις ονομασίες τους θυμίζουμε ότι τα
τελευταία χρόνια έχουν χρησιμοποιήσει συχνά τον τίτλο: “Σπουδαστές
των Γραφών” (!!) Γι' αυτό μάλιστα όταν θα δείτε, ή έχετε δει, κάποιον
πλανεμένο απ' αυτούς να χτυπάει την πόρτα σας, θα ξέρετε ότι θα έχει
1 Σαφής σχέση ανάμεσα στο χιλιασμό και το σιωνισμό φαίνεται από τα λεγόμενα των χιλιαστών στον 7ο τόμο των
Γραφικών Μελετών τους. Μάλιστα τα παρακάτω λόγια αναφέρονται ως ανακοινούμενα υπό του ίδιου του Θεού:
“Εγώ θέλω εγκαταστήσει τον Ιουδαισμόν. Θέλω λάβει εν τω Ιουδαισμώ μίαν εκ των τρυφερών φιλοδοξιών του, τον
Σιωνισμόν, και θέλω εγκαταστήσει αυτόν επί της κορυφής της μελλούσης βασιλείας του Θεού, επί της επιγείου κατά
την φύσιν αυτής βασιλείας. Πάντες οι λαοί του κόσμου θέλουσι γνωρίσει, ότι ο Κύτιος κατέρριψε τον
εκκλησιστικισμόν ... εξήρανε την χριστιανωσύνην και εζωοποίησε τον Σιωνισμόν ...” Σε ένα άλλο βιβλίο τους:
“Εκατομμύρια ζώντων ήδη ουδέποτε θα αποθάνουν” και στη σελίδα 25 λένε: “... η εύνοια του Θεού ήρχισεν από
τουν θέρους του 1878 να επιστρέφει εις τους Ιουδαίους ...” Άρα, γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι οι χιλιαστές ευνοούν
άμεσα και έμμεσα, τους σκοπούς του Σιωνισμού και ότι θα 'θελαν να σβήσει τελειώς ο Χριστιανισμός.
έρθει για να ... σας ανοίξει τα μάτια εξηγώντας (με τον τρόπο του) τις
γραφές. Γι' αυτό και δε χρησιμοποιούν – τουλάχιστον στην αρχή- το
“μαρτυρικό” τους όνομα. Γι' αυτό και πρέπει να τους κλείνετε την πόρτα.
Γι' αυτό ο Κύριος μίλησε για λύκους με μορφή προβάτου. Κανένας
διάλογος μαζί τους δεν μπορεί να τελειώσει. Έχουν ολόκληρο οπλοστάσιο
γεμάτο με πλάνες και συζητώντας κάποια απ' αυτές μαζί τους, θα
ανασύρουν άλλη, κ.ο.κ. Ένας σεβάσμιος γέροντας μάλιστα, μου έλεγε
παλιότερα, ότι συζήτησε με κάποιον απ' αυτούς πάνω από μια ώρα, χωρίς
να καταφέρει να του αλλάξει την άποψή του, σε τίποτε απ' αυτά που
πίστευε. Μάταιος κόπος. Φυσικά χρησιμοποιούν συνήθως δυσνόητα
χωρία, κυρίως δε της Παλαιάς Διαθήκης. Περί αυτών όμως θα ομιλήσουμε
στα επόμενα κεφάλαια, όπου και θα αποδείξουμε ότι οι Μ.τ.Ι. είναι
διαστροφείς και όχι σπουδαστές των Γραφών.
 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Τα διαστεβλωμένα χωρία της Αγίας Γραφής

και άλλα χωρία που απαντούν σ' αυτά

1. Τα σχετικά με τον Κύριο Ιησού Χριστό

Οι Μ.τ. Ι. ισχυρίζονται ότι ο Χριστός είναι κτίσμα του Θεού, διάκονος,
υπηρέτης, πρώτος άγγελος, αλλά όχι Θεός. Χρησιμοποιούν δε τα εξής
χωρία:
α΄ “ τάδε λέγει ὁ ἀμήν, ὁ μάρτυς ὁ πιστὸς καὶ ἀληθινός, ἡ ἀρχὴ τῆς
κτίσεως τοῦ Θεοῦ·” (Αποκ. γ΄14). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι2.: “... η αρχή της
δημιουργία του Θεού”. Εξηγούν τη λέξη “αρχή” σαν αρχικό κτίσμα του
Θεού, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι το πρώτο κτίσμα του Θεού.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Αρχή της κτίσεως εννοείται η δημιουργική αρχή
της κτίσης, ότι δηλαδή ο Ιησούς Χριστός-Υιός, μαζί με το Θεό-Πατέρα,
είναι ο ποιητής της κτίσης, ό ίδιος ο δημιουργός του ορατού και αοράτου
κόσμου3.
Απαντητικό χωρίο: “ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα, τὰ ἐν τοῖς
οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε
κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι' αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν
ἔκτισται· καὶ αὐτός ἐστι πρὸ πάντων, καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκε,”
(Κολασ. α΄ 16,17). Δηλαδή: “... τα πάντα έγιναν απ' Αυτόν και γι' Αυτόν
έγιναν...” (Π.Ν.Τ.)
β΄ “ὅς (Χριστός) ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος
πάσης κτίσεως,” (Κολασ. α΄15). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “ο πρωτόκτιστος
όλης της δημιουργίας”
Ορθόδοξη ερμηνεία: Το “πρωτότοκος” δε σημαίνει πρώτο κτίσμα, αλλά
είναι σύνθετη λέξη από το “πρώτος” και “τόκος” (<τίκτω – γεννώ). Άρα ο
Χριστός είναι “το πρώτο γέννημα και όχι το πρώτο κτίσμα”(Π.Π.).
Ειδάλλως ο Χριστός θα έπρεπε να αναφέρεται ως “πρωτόκτιστος”.
Απαντητικό χωρίο: “ Εν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν.... καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον” (Γεν. α΄1, 26). Βλέπουμε
ότι ο Θεός αναφέρεται ότι “εποίησεν” και όχι “έτεκεν” τα διάφορα

2. Από το βιβλίο των Μαρτύρων του Ιεχωβά “Οι χριστιανικές Γραφές”

3. Οι ερμηνείες είναι παρμένες από τις επίσημες – αναγνωρισμένες ορθόδοξες μεταφράσεις (δες βιβλιογραφία).
κτίσματα. Αντίθετα όταν η Α. Γραφή μιλάει για τον Υιό αλλάζει το ρήμα:
“υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε” (Εβρ. α΄5- Ψαλμ. β΄7).
γ΄ “ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν
αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, 5 ἵνα τοὺς ὑπὸ
νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν” (Γαλ. δ΄4-5).
Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “ Ο οποίος γεννήθηκε από γυναίκα και ο οποίος
βρέθηκε κάτω από το νόμο, για να ...”. Άρα λένε οι ψευδομάρτυρες του
Ιεχωβά, ο Χριστός έγινε κατώτερος και από τους αγγέλους (υπονοώντας
και επεκτείνοντας ότι ο Χριστός είναι σήμερα κατώτερος του Θεού
Πατρός).
Ορθόδοξη ερμηνεία: “ εξαπέστειλε ο Θεός τον Υιόν του εις στον κόσμο, ο
οποίος έγινε άνθρωπος από γυναίκα, και συνεμορφώθη με το (Μωσαικό)
νόμο, με σκοπό τη δική μας ΚΑΤΑ ΘΕΟΝ ΥΙΟΘΕΣΊΑ, και συμορφώθηκε με
το μωσαικό νόμο σαν Ιουδαίος που γεννήθηκε (ως προς την ανθρώπινή Του
φύση)”. Μάλιστα επ' αυτού αναφέρει ο Συμεών ο Μεταφραστής: “... τη
ενδόξω σου Αναλήψει της σαρκός θεώσας το πρόσλημμα4”.
δ΄ Για να επιτείνουν την προηγούμενη άποψή τους οι χιλιαστές
χρησιμοποιούν το χωρίο Εβρ. β΄ 9: “τὸν δὲ βραχύ τι παρ' ἀγγέλους
ἠλαττωμένον βλέπομεν Ἰησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ
τιμῇ ἐστεφανωμένον, ὅπως χάριτι Θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου.”
Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “αλλά(;) βλέπομεν τον Ιησού που έγινε λίγο
κατώτερος από τους αγγέλους ..”
Ορθόδοξη ερμηνεία: Λέει το χωρίο για τον Κύριο ότι ήταν
“ηλαττωμένος” σε σχέση με τους αγγέλους, επειδή απλούστατα γνώρισε
θάνατο. Αντίθετα οι άγγελοι δεν πεθαίνουν. (Ένα απλό και λογικό
επιχείρημα που οι αντίχριστοι χιλιαστές παραβλέπουν).
ε΄ “καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος
ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ. διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν
ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα” (Φιλιπ.
β΄8-9)
Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο και ο Θεός τον εξύψωσε
σε ανώτερη θέση και του έδωσε με καλοσύνη (;) το όνομα που είναι πάνω
από κάθε άλλο όνομα”, και συνεχίζουν οι ίδιοι [στις “επεξηγήσεις” στο
βιβλίο τους “Χριστιανικές Γραφές” - απόδοση από τη μετάφραση του
Νέου Κόσμου] να λένε ότι ο Χριστός λοιπόν εξυψώθηκε περισσότερο από
ότι στην “προανθρώπινη” ύπαρξή του. όμως από πού αντιλαμβάνονται
αυτό το “περισσότερο”;
4 . Με τη Ανάληψη δηλαδή του Χριστού θεώθηκε κια η ανθρώπινή Του φύση (Ευχή Η΄ Ακολουθίας της Θεία
Μεταλήψεως). Έτσι βεβαιώνεταιότι κυριαρχικός σκοπός της ενανθρώπισης του Κυρίου ήταν η ΘΕΩΣΗ ΤΟΥ
ΑΝΘΡΩΠΟΥ.
 Ορθόδοξη ερμηνεία: “Διά την ταπείνωσιν δε και υπακοήν αυτήν5 ο Θεός
υπερύψωσε Αυτόν (και σαν άνθρωπο) και του χάρισε όνομα (Κύριος,
Ιησούς, Χριστός) που είναι παραπάνω από κάθε όνομα” (Π.Ν.Τ.). Με λίγα
λόγια αυτό το χωρίο λέει ότι ο Χριστός μας υψώθηκε ΚΑΙ ΩΣ
ΑΝΘΡΩΠΟΣ στο ίδιο ύψος με τη θεία Του φύση.
στ΄ “Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς
ἦν ὁ Λόγος.” (Ιωάν. α΄ 1). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Στην αρχή ήταν ο
Λόγος, και ο Λόγος ήταν μαζί με το Θεό και ο Λόγος ήταν Θεός (ή θεικό
είδος[1928] ή θεικού είδους [1975] !! ”. Με λίγα λόγια διαλέξτε ερμηνεία
κατά το δοκούν. Μάλιστα στη σελίδα 415 του “μεγαλειώδους” τους έργου
(έ.α.) προβαίνουν σε περισπούδαστες .. συντακτικές και γραμματικές
αναλύσεις της αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας: “ Η έναρθρη σύνταξη του
ουσιαστικού υποδηλώνει ταυτότητα, προσωπικότητα, ενώ το άναρθρο
κατηγορούμενο ενικού αριθμού, που προηγείται ρήματος υποδηλώνει μια
ιδιότητα κάποιου. Γι' αυτό - λένε - η δήλωση (;;;) του Ιωάννη σύμφωνα με
την οποία ο Λόγος ήταν θείος ή θεικός δε σημαίνει ότι αυτός ήταν Θεός ...
δεν ταυτίζεται με τον ίδιο το Θεό”! Εδώ ομολογουμένως καταπλήσσομαι.
Πρώτον: για τη μεταμόρφωσή τους, διότι αυτή είναι μια νέα τους
“φωτισμένη” άποψη. Δεύτερον: Ουδέποτε βρήκα τέτοιν συντακτικό
κανόνα και Τρίτον: Αν πούμε: “Γιατρός είναι ο Γιώργος”, εδώ το
“γιατρός” δεν ταυτίζεται με το “Γιώργος”; ή αν πούμε: “Μηχάνημα είναι
το τρακτέρ.”εδώ η λέξη “μηχάνημα” είναι ιδιότητα του “τρακτέρ”; Μα –
μου φαίνεται – δεν είμαστε καθόλου στα καλά μας.
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Στην αρχή (της δημιουργίας) υπήρχε ο Λόγος και ο
Λόγος ήταν προς το Θεό και Θεός ήταν ο Λόγος”. (Β.Α.Α.Κ.) ο άγιος
Κλήμης Ρώμης (“ο εωρακώς τους μακαρίους Αποστόλους και
συμβεβληκώς αυτοί6”) τον 1ο μ.Χ. αιώνα λέι: “Αδελφοί, ούτως δει ημάς
φρονείν περί Ιησού Χριστού, ως περί Θεού, ως περί κριτού ζώντων και
νεκρών”. (Προς Κορινθίους β΄ ΒΕΠΕΣ 1, σ. 40). αλλού ο ίδιος
συμβουλεύει: “εκκαλέσασθαι προς επικουρίαν ... τον μόνον Θεόν Κύριον
δε ημών και Σωτήραν Ιησούν Χριστόν, ... τον μονογενή αυτού Υιόν τον προ
των αιώνων εξ αυτού αφράστως γεννηθέντα ...” (Κλημέντια – ΒΕΠΕΣ 1,
σ. 239).
Όμως η Αγία γραφή αποδεικνύει περίτρανα με σωρεία χωρίων την
θεανθρώπινη υπόσταση του Κυρίου μας. Ακολουθούν μερικά απ' αυτά. Ο
αναγνώστης μπορεί κάλλιστα να κρίνει και να κατακρίνει την
παραμόρφωση που επιχειρούν οι χιλιαστές:
5. Αυτή η ταπείνωση αναφέρεται στον προηγούμενο στίχο (Φιλιπ. β΄8) που οι χιλιαστές τον παραβλέπουν
ερμηνευτικά: “εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου”.
6. Ειρηναίου Εκκλησιαστική Ιστορία 3/15,34.
 1. “οἵτινές εἰσιν Ἰσραηλῖται, ὧν ἡ υἱοθεσία καὶ ἡ δόξα καὶ αἱ
διαθῆκαι καὶ ἡ νομοθεσία καὶ ἡ λατρεία καὶ αἱ ἐπαγγελίαι, ὧν οἱ
πατέρες, καὶ ἐξ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ κατὰ σάρκα, ὁ ὢν ἐπὶ πάντων
Θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν” (Ρωμ. θ΄4-5).
2. “προσδεχόμενοι τὴν μακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης
τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,” (Τιτ. β΄13).
3. “καὶ ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον· Θεὸς
ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις,
ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ.”
(Α΄Τιμόθ. γ΄ 16).
4. “καὶ ἔχει ἐπὶ τὸ ἱμάτιον καὶ ἐπὶ τὸν μηρὸν αὐτοῦ ὄνομα
γεγραμμένον· βασιλεὺς βασιλέων καὶ κύριος κυρίων.” (Αποκ.
ιθ΄16).
5. “λέγει αὐτοῖς· Πῶς οὖν Δαυῒδ ἐν Πνεύματι Κύριον καλεῖ αὐτὸν
λέγων, εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως
ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου;” (Ματθ. κβ΄
43-44).
6. “καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός
μου.” (Ιωάν. κ΄ 28).
Να και μερικά αγιογραφικά χωρία που δείχνουν ότι ο Υιός του Θεού
Ιησούς Χριστός είναι ίσος με τον Πατέρα:
7. “λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Τοσούτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ
ἔγνωκάς με, Φίλιππε; ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα· καὶ
πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα; οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ
πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ'
ἐμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ
ἔργα.” (Ιωάν. ιδ΄9-10).
8. “πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί·” (Ιωάν.
ιδ΄ 11).
9. “ ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα
Θεῷ, ἀλλ' ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι
ἀνθρώπων γενόμενος” (Φιλιπ. β΄6-7). Εδώ λέει ότι ο Χριστός με τη
θέλησή του εσμίκρυνε μόνος Του προσωρινά τη Δόξα και το
μεγαλείο της Θεότητάς του και πήρε μορφή “δούλου”, ενώ ήταν
“ίσα Θεώ” (ίσος δηλαδή με το Θεό Πατέρα).
10. “ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν.” (Ιωάν. ι΄30). Τι ποιο σαφές; και όμως οι
χιλιαστές ακόμη κι αυτό το διαστρέφουν σατανικά. Λένε ότι αυτό το χωρίο
δείχνει “πνευματική ενότητα” (!!) του Πατέρα με τον υιό. Τότε όμως γιατί
οι Ιουδαίοι μετά απ' αυτά τα λόγια πήγαν να λιθοβολήσουν τον Κύριο;
Από άγνοια και παρανόηση; Τότε γιατί δεν τους εξήγησε ο Κύριος το
λάθος τους; αλλά ας μη συνεχίσουμε την απαρίθμηση των προφάσεων των
“σπουδαστών της Βίβλου”
11. “εἰ δὲ ποιῶ, κἂν ἐμοὶ μὴ πιστεύητε, τοῖς ἔργοις πιστεύσατε, ἵνα
γνῶτε καὶ πιστεύσητε, ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν αὐτῷ.” (Ιωάν. ι΄
38). Άλλωστε, αγαπητοί αναγνώστες, γι' αυτό δεν δικάστηκε και
καταδικάστηκε απ' τους Εβραίους ο Κύριος, “διὰ τοῦτο οὖν μᾶλλον
ἐζήτουν αὐτὸν οἱ Ἰουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ μόνον ἔλυε τὸ σάββατον,
ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ
Θεῷ.”(Ιωάν. ε΄ 18). Αυτό δεν έλεγαν οι Ιουδαίοι καταγγέλοντας τον
Κύριο;
12. “πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ
ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος,” (Ματθ. κη΄
19). Αυτή ήταν η τελευταί εντολή του Κυρίου προς τους μαθητές Του λίγο
πριν την Ανάληψή Του.
13. “οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν
ἵνα γινώσκομεν τὸν ἀληθινόν· καὶ ἐσμὲν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ
αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος.”
(Α΄Ιωάν. ε΄ 20).
14. Κατά τη συνάντηση του Κυρίου με το Φίλιππο: “λέγει αὐτῷ ὁ
Ἰησοῦς· Τοσούτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε;
ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα· καὶ πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν
πατέρα; οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; τὰ
ῥήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ' ἐμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ
μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα. ” (Ιωάν. ιδ΄ 9,10).
15. “ὅτι ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς,”
(Κολασ. β΄9).
16. “καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ
καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὤν ἐν τῷ οὐρανῷ. ” (Ιωάν. γ΄13).
17. “ ἵνα πάντες τιμῶσι τὸν υἱὸν καθὼς τιμῶσι τὸν πατέρα. ὁ μὴ τιμῶν
τὸν υἱὸν οὐ τιμᾷ τὸν πατέρα τὸν πέμψαντα αὐτόν.” (Ιωάν. ε΄ 23). Εδώ
φαίνεται ότι ο Χριστός τιμάται το ίδιο όσο και ο Πατέρας.
18. “ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον, ὃν εἶδεν οὐδεὶς
ἀνθρώπων οὐδὲ ἰδεῖν δύναται· ᾧ τιμὴ καὶ κράτος αἰώνιον· ἀμήν.” (Α΄
Τιμόθ. στ΄16).
19. “ὃς (ενν. Χριστός) ὢν ἀπαύγασμα7 (ακτινοβολία - “φως εκ φωτός)
τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ (ενν. του Πατέρα)” (Εβρ.
α΄3).
7. Οι χιλιαστές το “μεταφράζουν” ... αντανάκλαση, δηλαδή είδωλο Θεού!!!
 Μια άλλη συνήθης πρόφαση απόρριψης του Κυρίου, ως Θεού
ομοουσίου με τον Πατέρα, απ' τους χιλιαστές είναι η εξής:
- Ο Χριστός ουδέποτε αναφέρεται ως Ιεχωβά (Γιαχβέ) όπως ο Πατέρας,
άρα ... ο Χριστός δεν είναι Θεός.
Η απάντηση βέβαια είναι η εξής: Γιαχβέ είναι το εβραικό όνομα του
Θεού στην Παλαιά Διαθήκη. Αντίθετα, από κανέναν συγγραφέα της
Καινής Διαθήκης δεν καλείται έτσι ούτε και ο Πατέρας.
Συμπέρασμα: Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας
Τριάδος είναι Θεός ομοούσιος, αϊδιος 8 και συνάναρχος με τον Πατέρα.
Είναι η ελπίδα μας, το καταφύγιό μας, ο λυτρωτής μας, είναι φως στη ζωή
μας, είναι ο οδηγός μας.

2. Τα σχετικά με το Άγιο Πνεύμα

Οι Μ.τ.Ι. απορρίπτουν την ύπαρξη του Αγίου Πνεύματος. Για να μας

πείσουν “εξηγούν” ...
α΄ “καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς
βιαίας, καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι· καὶ ὤφθησαν
αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ' ἕνα ἕκαστον
αὐτῶν, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν
ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς
ἀποφθέγγεσθαι.”(Πράξ. β΄2-4). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Και ξαφνικά
ακούστηκε από τον ουρανό ένας θόρυβος ακριβώς σαν το θόρυβο
ορμητικού δυνατού αέρα ... και γέμισαν όλοι με πνεύμα (με “π” μικρό)
άγιο ..”. Οι χιλιαστές ισχυρίζονται ότι “πνεύμα” μπορεί να σημαίνει
“ψυχή”, μπορεί να σημαίνει αέρας (όπως εδώ), μπορεί, τέλος, να εννοείται
η δημιουργική δύναμη του Θεού-Ιεχωβά και πάντως όχι κάποιο πρόσωπο
(“Καταλλαγή” σελ. 109). Όμως το ιερό κείμενο λέει : “ώσπερ (σαν) πνοή”,
όχι πνοή9.
Απαντητικο χωρίο: “καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον
παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένει μεθ' ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα,” (Ιωάν.
ιδ΄16). Εδώ φαίνεται πεντακάθαρα ότι ο “άλλος παράκλητος”, δηλαδή το
Άγιο Πνεύμα, είναι διαφορετικό πρόσωπο απ' τον Πατέρα και τον Υιό που
ομιλεί στο χωρίο, λέγεται δε “παράκλητος” ως παρηγορητής και βοηθός
των πιστών.
8. Το ότι ο Χριστός είναι αίδιος (χωρίς αρχή) φαίνεται από το χωρίο: “¨Προ του όρη γενηθήναι και πλασθήναι την γην
και την οικουμένην και από του αιώνος συ ει” (Ψ. πθ΄2).
9. Οι εικόνες που συναντάμε στην Καινή Διαθήκη: πνοή, ήχος, φως, περιστερά, όταν συνδέονται με το σύνδεσμο
“ώσπερ” (ως) αναφέρονται σε εκφάνσεις ή τρόπους παρουσίας του Αγίου Πνεύματος (Β.Π.)
 β΄ “τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ ὁ κόσμος οὐ δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ
θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώσκει αὐτὸ· ὑμεῖς δὲ γινώσκετε αὐτό, ὅτι παρ'
ὑμῖν μένει καὶ ἐν ὑμῖν ἔσται” (Ιωάν ιδ΄17). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Το
πνεύμα της αλήθειας ... επειδή μένει μαζί σας και είναι μέσα σας.” Εδώ οι
κύριοι της “Σκοπιάς” παίρνουν ΑΡΙΣΤΕΙΟ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗΣ. Γιατί: το
“παρ'” (παρά) σημαίνει κοντά. Αυτοί, όμως, το εξηγούν: “παραμένει μαζί
σας” και το ρήμα10 “έσται” το μεταφράζουν “είναι”, ενώ ο χρόνος του
ρήματος είναι μέλλοντας, δηλαδή: “θα είναι μέσα σας”.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Εδώ το νόημα των λόγων του Κυρίου έχει ως εξής:
“Το Άγιο Πνεύμα, εσείς (οι μαθητές) το γνωρίζετε γιατί είναι κοντά σας
(παρ' υμίν) και γιατί θα είναι μέσα σας στο μέλλον (μετά την Ανάληψη του
Κυρίου, κατά την Πεντηκοστή). Βλέπετε αγαπητοί μου τι
ταχυδακτυλουργική τεχνική εφαρμόζουν οι πονηρές αλεπούδες του
Μπρούκλιν;
Ακολουθούν μερικά εδάφια της Αγίας Γραφής που μαρτυρούν τη δύναμη
του Αγίου Πνεύματος ως τρίοτυ Προσώπου της Αγίας Τριάδας και
ανατρέπουν τα ψεύδη των χιλιαστών.
1. “ἡμῖν δὲ ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε διὰ τοῦ Πνεύματος αὐτοῦ· τὸ γὰρ
Πνεῦμα πάντα ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ Θεοῦ.” (Α΄ Κορ. β΄10).
2. “ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ
ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ
εἶπον ὑμῖν.”(Ιωάν. ιδ΄26).
3. “ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ πατρός,
τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος
μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ·” (Ιωάν. ιε΄26).
4. “καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος ἐλέγξει τὸν κόσμον περὶ ἁμαρτίας καὶ περὶ
δικαιοσύνης καὶ περὶ κρίσεως” (Ιωάν. ιστ΄ 8).
5. “εἶπε δὲ Πέτρος· Ἁνανία, διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν
σου ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς
τοῦ χωρίου;” (Πράξ. ε΄3). Εννοεί ότι ο Ανανίας είπε ψέματα στο Άγιο
Πνεύμα, το οποίο είναι Θεός.
6. “ὁ δὲ Κύριος τὸ Πνεῦμά ἐστιν· οὗ δὲ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ
ἐλευθερία.” (Β΄ Κορ. γ΄17). Εδώ ο Παύλος αποκαλεί το Άγιο Πνεύμα
Κύριο (γι' αυτό ομιλούμε για ομοούσια Αγία Τριάδα). Δείχνει βεβαίως το
ομότιμο Υιού και Αγίου Πεύματος (αφού είναι της αυτής ουσίας).
7. “Ἄνδρες ἀδελφοί, ἔδει πληρωθῆναι τὴν γραφὴν ταύτην ἣν προεῖπε τὸ
Πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ στόματος Δαυῒδ περὶ Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ
τοῖς συλλαβοῦσι τὸν Ἰησοῦν,” (Πράξ. α΄16). Εδώ ο Πέτρος λέει ότι το
10. Λεξικό Ρημάτων Αρχαίας Ελληνικής, Τζιράκη-Πατάκη, ΑΘΗΝΑ 1984.
Άγιο Πνεύμα προφήτευσε μέσω του στόματος του Δαβίδ (για την
προδοσία του Ιούδα).
8. “λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπε τὸ
Πνεῦμα τὸ ἅγιον· Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς
τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς.” (Πράξ. ιγ΄2).
9. “ἐλθόντες κατὰ τὴν Μυσίαν ἐπείραζον κατὰ τὴν Βιθυνίαν πορεύεσθαι·
καὶ οὐκ εἴασεν αὐτοὺς τὸ Πνεῦμα.” (Πράξ. ιστ΄7). Δεν άφησε (επέτρεψε)
το Άγιο Πνεύμα το Απ. Παύλο να πορευθεί στη Βιθυνία.
10. “προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ
Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ
Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος.” (Πράξ.
κ΄28). Το Άγιο Πνεύμα χειροτονεί επισκόπους, γι' αυτό και το εδάφιο αυτό
εμπεριέχεται στην αποστολική περικοπή (Απόστολος) της Κυριακής των
Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου11.
11. “πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ
ἑκάστῳ καθὼς βούλεται.” (Α΄ Κορ. ιβ΄11). Εννοεί ότι το Άγιο Πνεύμα
μοιράζει όλα τα χαρίσματα σύμφωνα με τη Θεία του θέληση.
Συμπέρασμα: Το Άγιο Πνεύμα είναι ισότιμο με τις άλλες δύο
υποστάσεις της Αγίας Τριάδος και αδιαίρετο απ' αυτές.

3. Τα σχετικά με την Αγία Τριάδα

Οι Μ.τ.Ι. Απορρίπτουν την τριαδικότητα του Θεού και κακοποιούν τα

εξής χωρία της Αγίας Γραφής για να .. πείσουν:
α΄ “Ἄκουε, Ἰσραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι·” (Δευτ.
στ΄4). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “άκουσε Ισραήλ. Ο Κύριος ο Θεός μας είναι
ένας Κύριος.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Το ότι ο Θεός είναι ο μοναδικός κυρίαρχος του
σύμπαντος δεν αναιρεί την ορθόδοξη πίστη που δέχεται τη μοναδικότητα
του Θεού με τρεις υποστάσεις: Πατήρ, Υιός, Άγιο Πνεύμα.
Απαντητικό χωρίο: “ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ
Πατὴρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι. 8 καὶ
τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ, τὸ Πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ
αἷμα, καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν.” (Α' Ιωάν. ε΄7). Τι ποιο σαφές απ' αυτό;
11. Η Α΄Οικουμενική Σύνδος συνήλθε το 325 επί Κων/νου του Μεγάλου στη Νίκαια της Βιθυνίας και ασχολήθηκε
κυρίως με τον Άρειο που βλασφημούσε το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, λέγοντας ότι ο Χριστός είναι κτίσμα.
Αντίθετα στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο το 381 στην Κων/λη, επί αυτοκράτορος Θεοδοσίου, οι Άγιοι Πατέρες
αντιμετώπισαν την αίρεση του Μακεδόνιου που προχώρησε περισσότερο από τον Άρειο, λέγοντας ότι είναι κτίσμα του
Θεού το Άγιο Πνεύμα. Ενώ οι σημερινοί χιλιαστές αρνούνται και τη θεότητα του Χριστού και ακόμα και την ύπαρξη
του Αγίου Πνεύματος!!! Δίκαια χαρακτηρίστηκε λοιπόν ο Χιλιασμός ως ΠΑΝΑΙΡΕΣΗ.
[Βέβαια οι “ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά” βρήκαν και χρησιμοποίησαν
άλλο κείμενο (!!!) κα΄ποιοων λειψών κωδίκων του Ιερού Κειμένου, με
αποτέλεσμα να μη βγαίνει νόημα. Γι' αυτούς τους επαγγελματίες
διαστροφείς όμως της Αγίας Γραφής “συμφέρει” καλύτερα η θολούρα
παρά η διαύγεια.]
β΄ “Οὐχὶ πατὴρ εἷς πάντων ὑμῶν; οὐχὶ Θεὸς εἷς ἔκτισεν ὑμᾶς; τί ὅτι
ἐγκατέλιπε ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τοῦ βεβηλῶσαι τὴν διαθήκην τῶν
πατέρων ὑμῶν;” (Μαλαχ. β΄10). Και εδώ το κείμενο ομιλεί για έναν Θεό
χωρίς να αναφέρει την τριαδικότητά Του – πράγμα που γενικά δεν
αναφέρεται ρητά στην Παλαιά Διαθήκη πλην κάποιων περιπτώσεων, που
θα αναφέρουμε πιο κάτω – γιατί θέλει ο προφήτης να δείξει ότι όλοι οι
άνθρωποι (εδώ Ιουδαίοι) είναι αδέλφια γιατί είναι παιδιά του ίδιου και
μοναδικού Θεού. Μάλιστα, όπως σχολιάζει ο Κύριλλος Αλεξανδρείας:
“Επειδή δε εις εστί ο διά πάντων και εν πάσι και επί πάντας Θεός, ποία τις
αν γένοιτο της διχονοίας πρόφασις;” (Στο βιβλίο του Π.Ν.Τ. “Υπόμνημα
εις τον Προφήτην Μαλαχίαν”).
Ακολουθούν μερικά εδάφια που ομιλούν (μαρτυρούν) για το τριαδικό
της Θεότητος:
1. “κατὰ πρόγνωσιν Θεοῦ πατρός, ἐν ἁγιασμῷ Πνεύματος, εἰς ὑπακοὴν
καὶ ῥαντισμὸν αἵματος Ἰησοῦ Χριστοῦ· χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη
πληθυνθείη.” (Α΄ Πετρ. α΄2).
2. “ἓν σῶμα καὶ ἓν Πνεῦμα, καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι τῆς
κλήσεως ὑμῶν· εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα· εἷς Θεὸς καὶ πατὴρ
πάντων, ὁ ἐπὶ πάντων καὶ διὰ πάντων, καὶ ἐν πᾶσιν ὑμῖν.” (Εφεσ. δ΄4-
6).
3. “ὁ δὲ βεβαιῶν ἡμᾶς σὺν ὑμῖν εἰς Χριστὸν καὶ χρίσας ἡμᾶς Θεός, 22
ὁ καὶ σφραγισάμενος ἡμᾶς καὶ δοὺς τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν
ταῖς καρδίαις ἡμῶν.” (Β΄ Κορ. α΄ 21,22).
4. “Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ
κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.” (Β΄ Κορ.
ιγ΄13).
5. “Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσί, τὸ δὲ αὐτὸ Πνεῦμα· 5 καὶ
διαιρέσεις διακονιῶν εἰσι, καὶ ὁ αὐτὸς Κύριος· καὶ διαιρέσεις
ἐνεργημάτων εἰσίν, ὁ δὲ αὐτός ἐστι Θεός, ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν
πᾶσιν.” (Α΄ Κορ. ιβ΄4-6).
6. “πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ
ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος,” (Μτθ. κη΄
19). (Δηλαδή, ο Κύριος λέει στους μαθητές Του να βαπτίζουν τους πιστούς
στο όνομα της ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος).
7. “καὶ εἶπε Κύριος· ἰδοὺ γένος ἓν καὶ χεῖλος ἓν πάντων, καὶ τοῦτο
ἤρξαντο ποιῆσαι, καὶ νῦν οὐκ ἐκλείψει ἀπ᾿ αὐτῶν πάντα, ὅσα ἂν
ἐπιθῶνται ποιεῖν δεῦτε καὶ καταβάντες συγχέωμεν αὐτῶν ἐκεῖ τὴν
γλῶσσαν, ἵνα μὴ ἀκούσωσιν ἕκαστος τὴν φωνὴν τοῦ πλησίον ” (Γεν.
ια΄6-7). Τα λέει ο Κύριος πριν τιμωρήσει τους υπερφίαλους του πύργου
της Βαβέλ. Και όμως ομιλεί χρησιμοποιώντας το α΄ πληθυντικό πρόσωπο.
(Υπονοείται η ομοούσιος και αδιαίρετος Αγία Τριάδα).
8. “καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ
καθ᾿ ὁμοίωσιν, ” (Γεν. α΄26α). Και εδώ έχουμε πληθυντικό αριθμό.
9. “καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἰδοὺ Ἀδὰμ γέγονεν ὡς εἷς ἐξ ἡμῶν, τοῦ
γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν·” (Γεν. γ΄ 22α). Ο μιλεί ο Θεός μετά την
πτώση του Αδάμ και λέει ότι το νέο δημιούργημά Του, ο άνθρωπος,
μοιάζει μαζί του, χρησιμοποιώντας την αντωνυμία “ημών”, αντί για “ως
εμέ”. Δε λέει ότο ο Αδάμ “μου μοιάζει” αλλά “μας μοιάζει”.
Συμπέρασμα: (Ας χρησιμοποιήσουμε τη “πατερική πηγή”)
Για την Αγία Τριάδα ο Κλήμης Ρώμης στην επιστολή του προς τον Ιάκωβο
τον Αδελφόθεο (Κλημέντια – ΒΕΠΕΣ 1 τ.) συμπεραίνει:
“ ... διαβλέψαντες οι άνθρωποι πιστεύσωσιν εις έναν Θεόν Πατέρα
παντοκράτορα, και εις τον μονογενή αυτού Υιόν τον προ αιώνων εξ αυτού
αφράστως γενηθέντα, και εις το Πνεύμα το Άγιον το εξ αυτού αρρήτως
(ασύληπτα) εκπορευόμενον, ένα Θεόν γνωρίζοντες εν τρισίν Υποστάσεσιν,
άναρχον, ατελεύτητον, αιώνιον, αϊδιον, άκτιστον, άτρεπτον (που δεν
αλλάζει), αναλλοίωτον, απλούν, ασύνθετον, ασώματον, αόρατον, αφανή,
απερίγραπτον, απερίληπτον, άπειρον, ακατανόητον, αγαθόν, δίκαιον,
παντοδύναμον, πάντων κτισμάτων δημιουργόν, παντοκράτορα,
παντεπόπτην, πάντων προνοητήν, εξουσιαστήν και κριτήν”. (Επιτομή
Κλημεντίων 17, σελ. 239,40- σελ. 240,5).
Επίσης ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής τονίζει:
“... γνωρίζομε ένα Θεό σε τρεις υποστάσεις, του Πατρός, του Υιού και του
Αγίου Πνεύματος, ως Νου που είναι μόνος αναίτιος και υπάρχει ουσιωδώς,
γεννήτορα του μόνου άναρχου Λόγου που υπάρχει ουσιωδώς και πηγή της
μόνης αιώνιοας ζωής που υπάρχει ουσιωδώς, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος.
Τριάδα σε Μονάδα και Μονάδα σε Τριάδα ...” (Ερμηνεία στο “Πάτερ
ημών” - Φιλοκαλία τόμος Β΄)
Σε περισσότερα σχετικά με το μυστήριο της Αγίας Τριάδος θα μπορούσε
να εντρυφήσει ο καθένας μας διαβάζοντας τον ιερό Αυγουστίνο. (“Αι
Εξομολογήσεις”, βιβλίον ΙΓ΄.)
4. Τα σχετικά με το Σταυρό του Κυρίου

Α΄ Το σχήμα του Σταυρού

Οι χιλιαστές ισχυρίζονται ότι το σχήμα του Σραυρού του Χριστού δεν
είναι το γνωστό [+]. Λένε, χωρίς αιδώ, ότι ο Χριστός σταυρώθηκε σε ένα
κάθετο ξύλο, ένα παλούκι! Μάλιστα για να το αποδείξουν (;)
χρησιμοποιούν τα παρακάτω αγιογραφικά εδάφια:
α΄ “καὶ ἡμεῖς ἐσμεν μάρτυρες πάντων ὧν ἐποίησεν ἔν τε τῇ χώρᾳ τῶν
Ἰουδαίων καὶ ἐν Ἱερουσαλήμ· ὃν καὶ ἀνεῖλον κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου.”
(Πράξ. ι΄39).
β΄ “ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν
κατάρα· γέγραπται γάρ· ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου·”
(Γαλ. γ΄13).
γ΄ “Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν ἤγειρεν Ἰησοῦν, ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε
κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου·” (Πράξ. ε΄30).
Σύμφωνα μ' αυτά τα χωρία ο Χριστός, λένε οι Μ.τ.Ι., κρεμάστηκε σε
ξύλο. Εμείς θα λέγαμε απλώς ότι δε διευκρινίζεται το σχήμα αυτού του
ξύλου σ΄αυτά (και μόνον) τα εδάφια. Αντίθετα δεν υπονοείται πουθενά
“πάσσαλος”. Ας δούμε όμως ένα πλήθος άλλων χωρίων της Καινής
Διαθήκης που μιλούν καθαρά για σταυρό και σταύρωση.
Α΄ “ καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν χλαμύδα καὶ
ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ
σταυρῶσαι.” (Μτθ. κζ΄31).
Β΄ “σταυρώσαντες δὲ αὐτὸν διεμερίσαντο τὰ ἱμάτια αὐτοῦ βάλοντες
κλῆρον,” (Μτθ. κζ΄35).
Γ΄ “καὶ λέγοντες· Ὁ καταλύων τὸν ναὸν καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις
οἰκοδομῶν! σῶσον σεαυτόν· εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, κατάβηθι ἀπὸ τοῦ
σταυροῦ.” (Μτθ. κζ΄40).
Δ΄ “τότε οὖν παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ.” (Ιωάν. ιθ΄16).
Ε΄ “ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς
περιτέμνεσθαι, μόνον ἵνα μὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται.” (Γαλ.
στ΄12).
ΣΤ΄“πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν, - οὓς πολλάκις ἔλεγον ὑμῖν, νῦν δὲ καὶ
κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ,” (Φιλιπ. γ΄18).
Ζ΄ “ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐμβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτὸν καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ἕν
σοι ὑστερεῖ· εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε, ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ δὸς
πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι, ἄρας
τὸν σταυρόν σου.” (Μάρκ. ι΄21).
Η΄ “καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν πορφύραν καὶ
ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱμάτια τὰ ἴδια, καὶ ἐξάγουσιν αὐτὸν ἵνα
σταυρώσωσιν αὐτόν.” (Μάρκ. ιε΄20).
Θ΄ “καὶ ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου,
οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής.” (Λουκ. ιδ΄27).
Ι΄ “Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνός τινος Κυρηναίου,
ἐρχομένου ἀπ' ἀγροῦ, ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὀπίσω τοῦ
Ἰησοῦ.” (Λουκ. κγ΄26).
ΙΑ΄ “καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος
ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ.” (Φιλιπ. β΄8).
ΙΒ΄ “ἐξαλείψας τὸ καθ' ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν
ὑπεναντίον ἡμῖν, καὶ αὐτὸ ἦρεν ἐκ τοῦ μέσου προσηλώσας αὐτὸ τῷ
σταυρῷ·” (Κολασ. β΄14)
Τι είναι όμως ο σταυρός; είναι ο πιο ταπεινωτικός τρόπος θανάτωσης
στη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Γνωστοί “εκφραστές” αυτής της ποινής ήταν ο
Νέρωνας, ο Δέκιος, ο Καλλιγούλας, και διάφοροι Πέρσες μονάρχες.
Σταυρός είναι: “Σχήμα εκ δύο διασταυρούμενων καθέτων προς αλλήλας
ευθειών, όργανον θανατικών εκτελέσεων, εκ δύο δοκών, συνδεδεμένων κατ'
ορθήν γωνίαν, επί του οποίου προσεπασσαλούτο ο κατάδικος με τεταμένας
τας χείρας” (Πάπυρος Λαρούς τ. 12, σελ. 610).
Άλλωστε το περιοδικό των Μ.τ.Ι., η “Σκοπιά” μέχρι το 1927 στο
αριστερό μέρος του εξωφύλλου του έφερε πάντοτε το σταυρό. Αργότερα,
και στο βιβλίο τους “η Ζωή” στη σελίδα 207 εικονίζεται ο Χριστός να
σηκώνει το Σταυρό Του. Τι άλλαξε λοιπόν τα τελευταία χρόνια και
αρνήθηκαν τον Σταυρό του Κυρίου; νομίζουμε πως η απάντηση είναι
απλή: “Ο διάβολος δε φοβάται ξύλα ή πασσάλους αλλά το σχήμα του Τιμίου
και Ζωοποιού Σταυρού, διά του οποίου συνετρίβη το κράτος του στο
Γολγοθά ... Προσπαθεί όμως να περάσει την ιδέα στους ανθρώπους ότι ο
Σταυρός του Γολγοθά ήταν ένας απλός πάσσαλος, για να μη μπορεί να τον
νικήσει κανείς. Για να μη φεύγει με τίποτε από τις ψυχές των θυμάτων του,
μεταξύ των οποίων την πρώτη θέση κατέχουν οι πρεσβευτές του, οι
χιλιαστές” (Περιοδικό “Ο Σωτήρ”, κεφ. 13, σελ.91, 1996). επ' αυτού ο
Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος λέγει: “Ο γαρ άρχων του κόσμου χαίρει, όταν
τις αρνήται τον σταυρόν. Όλεθρον γαρ εαυτού γινώσκει την ομολογίαν του
σταυρού. Τούτο γαρ εστί το τρόπαιον κατά της αυτού δυνάμεως, όπερ ορών
φρίττει και ακούων φοβείται.” (“Προς Φιλιππισίους, περί βαπτίσματος”, -
ΒΕΠΕΣ 2 – σ. 333).
Ο ενδιαφερόμενος για περισσότερες πληροφορίες για τα είδη του
σταυρού στην αρχαιότητα μπορεί να καταφύγει στο “Λεξικό των Αγίων
Γραφών” του Γ. Κων/νου. Σύμφωνα με το συγγραφέα (σ. 935) από τα
ρωμαϊκά χρόνια εμφανίζονται τέσσερα είδη σταυρών:
1. crux commissa με σχήμα +
2. crux immissa με σχήμα + (με τη διασταύρωση στο μέσο των
δοκών)
3. crux immissa με σχήμα ταυ Τ
4. crux decussata με σχήμα Χ (του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέα)
Πιο πιθανός τρόπος σταύρωσης του Κυρίου φαίνεται ο πρώτος. Σ' αυτό
συμφωνεί και η Παράδοση της Εκκλησίας μας, λέγοντας μάλιστα ότι οι
Απόστολοι ζητούσαν άλλο τρόπο σταύρωσης για τον εαυτό τους που να
μην τους ταυτίζει με τον Του Κυρίου Θάνατο. Έτσι ο Άγιος Ανδρέας
σταυρώθηκε σε σταυρό σχήματος Χ (χι) και ο Πέτρος με αντεστραμμένο
crux imm;issa (+), δηλαδή με το κεφάλι προς τα κάτω (Ιωάν. κα΄ 18,19).

Β΄ Η σημασία του Σταυρού

Τα σκοπίμως κακώς ερμηνευμένα χωρία από τους Μ.τ. Ι. Είναι τα

ακόλουθα:
α΄ “καὶ ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου,
οὐκ ἔστι μου ἄξιος” (Μτθ. ι΄ 38). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Και όποιος δε
δέχεται το ξύλο του βασανισμού του και δεν ακολουθεί πίσω μου δεν
είναι άξιός μου.” Ερμηνεύουν δηλαδή οι χιλιαστές τη φράση τον
“σταυρόν αυτού” σαν ξύλο βασανισμού δίνοντας μια πολύ στενή και
φυσικά λανθασμένη ερμηνεία, γιατί Σταυρός για μας τους Ορθοδόξους
Χριστιανούς είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο, είναι ο τρόπος ΖΩΉΣ του
πιστού.
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Και εκείνος που δεν παίρνει την απόφαση να
υποστεί θάνατο σταυρικό και δεν ακολουθεί με την απόφαση αυτή οπίσω
μου μιμούμενος κατά πάντα το παράδειγμά μου δεν αξίζει για μένα.”
(Π.Ν.Τ.). Σ' αυτά προσθέτει ο Ζιγαβηνός: “Σταυρόν λέγει τον προς τα
βιοτικά θάνατον ... Χρη γαρ τον ακολουθείν μέλλονταμ τω Χριστώ
(πρέπει αυτός που θα ακολουθήσει το Χριστό) νεκρωθήναι (ενν. δια
του νοητού Σταυρού) προς τας κοσμικάς ηδονάς, ως εκείνος”. Αυτή
μάλιστα η εξήγηση γίνεται σαφέστερη από το επόμενο χωρίο:
β΄ “Ἔλεγε δὲ πρὸς πάντας· Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἔρχεσθαι,
ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καθ' ἡμέραν,
 καὶ ἀκολουθείτω μοι.” (Λουκ. θ΄23). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “Αν
κάποιος θέλει να έρθει πίσω μου, ας απαρνηθεί τον εαυτό του και ας
σηκώσει το ξύλο του βασανισμού του (;) τη μια μέρα μετά την άλλη (;)
και ας με ακολουθεί συνεχώς”. Τι λέτε, βγαίνει νόημα;
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Αν κανένας θέλει να με ακολουθεί σαν οπαδός μου,
ας διακόψει κάθε φιλία και σχέση με τον διεφθαρμένο εαυτό του και ας
λάβει τη σταθερά απόφαση και σταυρικό ακόμα θάνατο δι' εμέ να υποστεί,
την απόφαση δε αυτή ας ανανεώνει κάθε μέρα νεκρώνοντας τα πάθη της
σαρκός, και ας με ακολουθεί μιμούμενος το παράδειγμά μου.” (Π.Ν.Τ.).
Για τη σημασία του Σταυρού ας αφήσουμε να μιλήσει ο χρυσορρήμων
πατέρας Ιωάννης ο Χρυσόστομος σα γενικό συμπέρασμα:
Συμπέρασμα: “Κοντά σ' ένα δέντρο, μέσα στον Παράδεισο νίκησε ο
διάβολος τον Αδάμ. Επάνω στο ξύλο του Σταυρού νίκηε το διάβολο ο
Χριστός. Το πρώτο δέντρο άνοιξε στο ανθρώπινο γένος τις πύλες του Άδου.
Το δεύτερο, ο Σταυρός,κι αυτούς που είχαν πάει στον Άδη τους ανακάλεσε..
Με το θάνατο του Χριστού γίναμε αθάνατοι. Αυτά είναι τα κατορθώματα
του Σταυρού ...
Ο Σταυρός είναι το τρόπαιο που στήθηκε στη μάχη εναντίον των
δαιμόνων, η μάχαιρα, η οποία χτύπησε την αμαρτία, το ξίφος με το οποίο
τρύπησε ο Χριστός τον όφι. Ο Σταυρός είναι η ευαρέσκεια του Πατρός, η
δόξα του μονογενούς Υιού, η ευφροσύνη του Αγίου Πνεύματος, ο στολισμός
των αγγέλων, η ασφάλεια της Εκκλησίας, το καύχημα του Παύλου, το
περιτείχισμα των αγίων, το φως ολόκληρης της οικουμένης...
Κι όπως ένας γενναίος βασιλιάς, όταν νικήσει σε σκληρό πόλεμο και το
θώρακα και την ασπίδα και τα όπλα του τυράννου, καθώς και των
νικημένων στρατιωτών, τα κρεμάει στο πιο ψηλό μέρος του τροπαίου, έτσι
καο ο Χριστός .. νικητής στον πόλεμο εναντίον του διαβόλου, όλα τα όπλα
του αντιπάλου και το θάνατο και την κατάρα τα κρέμασε ψηλά, στο Σταυρό,
σαν σε τρόποαιο,για να βλέπουν όλοι το τ ρ ό π α ι ο και οι αγγελικές
δυνάμεις που είναι πάνω στον ουρανό, και οι άνθρωποι που ζουν κάτω στη
γη, αλλά και αυτοί ακόμα οι νικημένοι πονηροί δαίμονες.”

“χαίρε αράς12 της αρχαίου λύτρον..

χαίρε, το των δαιμόνων πολυστένακτον τραύμα..
χαίρε, Σταυρέ, της ζωής ταμείον...
χαίρε, λαμπρόν της πίστεως γνώρισμα
χαίρε, ότι προσκυνούμενος καθαγιάζεις τας ψυχάς ...
χαίρε, φλοξ13 καθάπερ φλέγων τους δαίμονας ...
12. αρά=κατάρα
13. φλόξ=φλόγα
 χαίρε, ανάστασις τεθνεώτων14,
χαίρε, παράκλησις15 των πενθούντων
χαίρε, Ξύλον μακάριον”
(Από τους ΚΔ΄ Οίκους εις την νοητήν κλίμακα του Τιμίου και Ζωοποιού
Σταυρού. Οι υπογραμμίσεις του γράφοντα.)

5. Τα εσχατολογικά: Δευτέρα Παρουσία, ανάσταση

νεκρών, χιλιετής βασιλεία, κλπ.

Α΄ Περί χιλιετούς βασιλείας

Οι σύγχρονοι ¨μελετητές της Γραφής” πήραν έναν από τους βασικούς

τίτλους-ονομασίες τους (χιλιαστές) εξαιτίας ακριβώς των δοξασιών τους
σ' αυτό το θέμα. Διδάσκουν δηλαδή ότι πριν την τελική Κρίση όλων
(ζώντων τε και τεθνεώτων) των ανθρώπων, θα παρεμβληθεί ένα χρονικό
διάστημα χιλίων ετών, κατά το οποίο θα εγκατασταθεί στη γη η
κυβέρνηση και η βασιλεία του Θεού. Λένε μάλιστα ότι πρωτεύουσα (!)
του κράτους αυτής της παγκόσμιας βασιλίας θα είναι η Ιερουσαλήμ16. Η
κυβέρνηση (!) του Θεού θα έχει πρωθυπουργό τον Αβραάμ και για ...
υπουργούς διαφόρους πατριάρχες και προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης
(!!!). Ο κόσμος, λένε, θα κυβερνιέται με ηλεκτρονικά μέσα (κάτι σαν τη
Νέα Εποχή του Αντιχρίστου) και η γη θα είναι γεμάτη με υλικά αγαθά. Με
λίγα λόγια οι “διασωθέντες” εν τη γη “μάρτυρες” θα ευημερούν.
Με βάση την παρερμηνεία της Γραφής – κυρίως δε της Αποκαλύψεως –
κάνουν διάφορους μαθηματικούς υπολογισμούς και ανακαλύπτουν ...
διάφορες χρονολογίες που ήρθε ή θα έρθει (δεν ξέρουν κι αυτοί) ξανά ο
Χριστός.
Βέβαια στη γη δεν θα είναι όλοι οι χιλιαστές, γιατί οι 144.000 καλύτεροι
απ' αυτούς θα βρίσκονται απ' ευθείας στον ουρανό.
Ας προχωρήσουμε όμως να δούμε σε τι συμπεράσματα φτάνουν οι

14. τεθνεώτες=νεκροί
15. παράκλησις=παρηγοριά
16. Δες και την περί Σιωνισμού σημείωση στο τέλος του 1ου μέρους.
“ψευδομάρτυρες” χιλιαστές “στηριζόμενοι” σε κάποια εδάφια της Π.
Διαθήκης:
α΄ “καὶ συντελέσεις ταῦτα πάντα· καὶ κοιμηθήσῃ ἐπὶ τὸ πλευρόν σου τὸ
δεξιὸν καὶ λήψῃ τὰς ἀδικίας τοῦ οἴκου Ἰούδα τεσσαράκοντα ἡμέρας.
ἡμέραν εἰς ἐνιαυτὸν τέθεικά σοι” (Ιεζεκ. δ΄6). Σημαίνει: “κάθε μέρα
συμβολίζει για σένα ένα χρόνο”. Με βάση αυτό το χωρίο και τα ακόλουθα
χωρία της Αποκαλύψεως που ομιλούν για τη χιλιετή βασιλεία, δηλαδή:
β΄ “καὶ ἐκράτησε τὸν δράκοντα, τὸν ὄφιν τὸν ἀρχαῖον, ὅς ἐστι Διάβολος
καὶ ὁ Σατανᾶς ὁ πλανῶν οἰκουμένην, καὶ ἔδησεν αὐτὸν χίλια ἔτη,”
(Αποκ. κ΄2).
Γ΄ “...καὶ ἔκλεισε καὶ ἐσφράγισε ἐπάνω αὐτοῦ, ἵνα μὴ πλανᾷ ἔτι τὰ
ἔθνη, ἄχρι τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη· μετὰ ταῦτα δεῖ αὐτὸν λυθῆναι μικρὸν
χρόνον” (Αποκ. κ΄3).
Δ΄ “...οἵτινες οὐ προσεκύνησαν τὸ θηρίον οὔτε τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, καὶ
οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγμα ἐπὶ τὸ μέτωπον αὐτῶν καὶ ἐπὶ τὴν χεῖρα
αὐτῶν· καὶ ἔζησαν καὶ ἐβασίλευσαν μετὰ τοῦ Χριστοῦ χίλια ἔτη·”
(Αποκ. κ΄4).
ε΄ “καὶ οἱ λοιποὶ τῶν νεκρῶν οὐκ ἔζησαν ἕως τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη.
αὕτη ἡ ἀνάστασις ἡ πρώτη” (Αποκ. κ΄5). Και
στ΄ “ἀλλ' ἔσονται ἱερεῖς Θεοῦ καὶ τοῦ Χριστοῦ, καὶ βασιλεύσουσι μετ'
αὐτοῦ χίλια ἔτη.” (Αποκ. κ΄6β), ...
και έπειτα από πολύπλοκους υπολογισμούς17 καταλήγουν στο
συμπέρασμα ότι ο Χριστός (ξανα)ήρθε και ... εγκαινίασε την χιλιετή Του
Βασιλεία !!!.
Όμως για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς τα πράγματα είναι απλά:
Τα χίλια χρόνια έχουν συμβολική σημασία. “Τα χίλια χρόνια, είναι ένας
στρογγυλός αριθμός που φανερώνει τον μεταξύ των δύο Παρουσιών του
Χριστού χρόνον του Ευαγγελίου, και δεν είναι 1000 χρόνια μετά την
παρουσίαν του Αντιχρίστου, όπως διδάσκουν παλαιοί και νεότεροι
χιλιασταί” (π.Α.Μ.- Ορθ. Φιλόθ. Μαρτυρία, σ. 35). Και συνεχίζει ο
φωτισμένος μακαριστός γέροντας:
“Μετά από την μακράν περίοδον του Ευαγγελίου και λίγο πριν από την
δευτέραν του Χριστού Παρουσίαν, όταν οι χριστιανοί θα έχουν αρχίσει να
κοσμικοποιούνται, τότε θα λυθεί ο Σατανάς για λίγο, οπότε θα έλθει η
μεγάλη αποστασία (κάτι σαν τα χρόνια μας) κατά τη διάρκεια της οποίας θα
δράσει ο Αντίχριστος και ο Ψευδοπροφήτης, και ευθύς μετά η Κρίσις και το

17. Λένε συγκεκριμένα: 7 καιροί για την αποκατάσυαση της διακυβέρνησης => 7 = 3 επί 3,5 καιροί ή αλλιώς 2 επί
1260 μέρες και επειδή μια μέρα είναι ίση με ένα έτος=> 2520 χρόνια. Άρα η β΄παρουσία έγινε !! και η “χιλιετής
βασιλεία” τους ... άρχισε!!!! Σαν αρχή της χρονολόγησής τους έχουν το 607 π.Χ., έτος κατάλυσης της βασιλείας του
Ιούδα (ή Ιουδαϊκού κράτους). Έτσι : 2520-607= 1913 (+ 0 το έτος γέννησης του Χριστού) = 1914 μ.Χ. !!!!!!
τέλος της ιστορίας “ (π.Α.Μ., έ.α.).
Σχετικά επιβεβαιώνει ο Ιωάννης ο Θεόλόγος: “Τὸ θηρίον ὃ εἶδες, ἦν
καὶ οὐκ ἔστι, καὶ μέλλει ἀναβαίνειν ἐκ τῆς ἀβύσσου καὶ εἰς ἀπώλειαν
ὑπάγειν· καὶ θαυμάσονται οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς, ὧν οὐ γέγραπται
τὸ ὄνομα ἐπὶ τὸ βιβλίον τῆς ζωῆς ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, βλεπόντων τὸ
θηρίον ὅτι ἦν, καὶ οὐκ ἔστι καὶ παρέσται.” (Αποκ. ιζ΄8). Λέει “ην” γιατί
ο διάβολος ήταν – υπήρχε – δρούσε στα προ Χριστού χρόνια. Λέει “ουκ
έστι” (δεν υπάρχει, δεν έχει δύναμη) εννοώντας τα χρόνια της διάδοσης
του Ευαγγελίου (1000 έτη). Λέει “μέλλει αναβαίνειν” εννοώντας το
λύσιμο του Διαβόλου για λίγο (3½ χρόνια) στα χρόνια της απόλυτης
(σχεδόν) κυριαρχία ςτου Αντιχρίστου. Λέει, τέλος, “εις απώλειαν υπάγει”
εννοώντας την απώλεια, την αιώνια και οριστική τιμωρία του Διαβόλου.
Συμπέρασμα: Η χιλιετής βασιλεία18 είναι η πνευματική βασιλεία του
Ευαγγελίου και το μεσοδιάστημα μεταξύ των δύο Παρουσιών του
Κυρίου, και δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την υλική βασιλεία που
φαντάζονται (ότι ήρθε ή θα έρθει) οι χιλιαστές.

Β΄ Περί Δευτέρας του Κυρίου Παρουσίας

Πέρα από τις διάφορες κατά καιρούς χρονολογίες για την Δευτέρα
παρουσία που είχαν δώσει οι χιλιαστές (δες το ιστορικό περίγραμμα στη
αρχή του παρόντος βιβλίου) ισχυρίζονται ότι έχει έρθει τελικά ο Χριστός,
αλλά δεν Τον .... είδαμε!!! Τον είδαν λένε μόνο οι “φωτισμένοι” χιλιαστές!
Ας προχωρήσουμε όμως να δούμε ποια χωρία κακοποιούν για να
αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους:
α΄ “οἳ καὶ εἶπον· Ἄνδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν
οὐρανόν; οὗτος ὁ Ἰησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ'ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανὸν,
οὕτως ἐλεύσεται, ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν
οὐρανόν.” (Πράξ. α΄ 11). Το ιερό κείμενο εδώ μιλάει για τους αγγέλους
που παραβρέθηκαν στην Ανάληψη του Κυρίου. Οι άγγελοι λένε στους
Αποστόλους ότι έτσι όπως είδαν τον Κύριο να ανεβαίνει στους ουρανούς
έτσι θα Τον δουν να ξανάρχεται. Οι Μ.τ.Ι. Όμως ερμηνεύουν τη φράση
“ὃν τρόπον” λέγοντας ότι “όταν ξανάρθει ο Χριστός θα Τον δούνε λίγοι,
γιατί λίγοι τον είδαν να φεύγει” !! Όμως η ορθόδοξη ερμηνεία εξηγεί το
18. Για τη συμβολικότητα του αριθμού 1000 συνηγορούν: α΄ “Ἓν δὲ τοῦτο μὴ λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί, ὅτι μία
ἡμέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καὶ χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία.” (Β΄Πετρ. γ΄8) και β΄ “χίλια έτη ου πάντως τα τοσαύτα
τω αριθμώ νοείν εύλογον” (Ανδρέας Καισαρείας). Δηλαδή “δεν είναι λογικό να θεωρήσουμε αυτά τα χίλια έτη
αριθμητικώς”.
“ὃν τρόπον” με τη φράση “με τον ίδιο θαυμαστό τρόπο” (δηλαδή εν
νεφέλαις, ορατώς, ενδόξως, σωματικώς).
β΄ “πεφωτισμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας ὑμῶν εἰς τὸ εἰδέναι
ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ, καὶ τίς ὁ πλοῦτος τῆς δόξης
τῆς κληρονομίας αὐτοῦ ἐν τοῖς ἁγίοις” (Εφεσ. α΄18). Ερμηνεία των
Μ.τ.Ι.: “φωτισμένους .... να γνωρίσετε ποια είναι η ελπίδα στην οποία σας
κάλεσε .... κληρονομιά για τους αγίους” και συνεχίζουν: “έτσι οι
χριστιανοί θα δουν τη β΄παρουσία του Χριστού μέσω κατανόησης”!! (Οι
Χριστιανικές Γραφές σελ. 439).
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Να σας φωτίσει ... για να γνωρίσετε ποια είναι και
πόσα είναι τα ελπιζόμενα αγαθά ... και ποιο είναι το πλούσιο μεγαλείο της
δόξης, που ο Θεός όρισε κληρονομιά των χριστιανών”. Καμιά, δηλαδή,
σχέση με τα περί “κατανόησης” και άλλων φαιδρών των χιλιαστών.
γ΄ “καὶ ὁ κόσμος παράγεται καὶ ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ· ὁ δὲ ποιῶν τὸ
θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα.” (Α΄ Ιωάν. β΄17). Ερμηνεία των
Μ.τ.Ι.: “Επιπλέον ο κόσμος παρέρχεται καθώς και η επιθυμία του...” και
συνεχίζουν “ερμηνεύοντας”: “Όχι το τέλος της γης αλλά του
συστήματος”!!! (Οι Χριστ. Γραφές, σελ.446).
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Και ο μάταιος κόσμος παρέρχεται και η επιθυμία ...”.
Με λίγα λόγια η περικοπή αυτή δε μας μιλάει για συνέχιση της ζωής στη
γη όπως διατείνονται οι “Γιαχωβάδες”. Απλά λέει ότι κάποτε δεν θα
υπάρχει η γη όπως την ξέρουμε, ούε φυσικά οι επιθυμίες μας (υλικές).
Απαντητικό χωρίο: “Ἥξει (θα έλθει) δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης
ἐν νυκτί, ἐν ᾗ οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν (με βοή και πάταγο) παρελεύσονται (θα
παρέλθουν), στοιχεῖα δὲ (ουράνια σώματα) καυσούμενα λυθήσονται (θα
καούν και θα λιώσουν), καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται (θα
κατακαεί η γη και τα έργα πάνω σ΄αυτή).” (Β΄Πέτρ. γ΄10).
Ακολουθούν μερικά συμπληρωματικά χωρία που αποδεικνύουν ότι η
β΄του Κυρίου Παρουσία θα είναι από όλους αντιληπτή και ότι η ζωή
(δικαίων και αδίκων) δε θα συνεχιστεί στη γη. Επίσης ότι κανείς δεν
ξέρει, ούτε μπορεί να υπολογίσει τον χρόνο που θα πραγματοποιηθεί.
1. “Περὶ δὲ τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ὥρας οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ
ἄγγελοι τῶν οὐρανῶν, εἰ μὴ ὁ πατὴρ μου μόνος.” (Μτθ. κδ΄ 36).
2. “Ἰδοὺ ἔρχεται μετὰ τῶν νεφελῶν, καὶ ὄψεται αὐτὸν πᾶς ὀφθαλμὸς
καὶ οἵτινες αὐτὸν ἐξεκέντησαν, καὶ κόψονται ἐπ' αὐτὸν πᾶσαι αἱ φυλαὶ
τῆς γῆς. ναί, ἀμήν.” (Αποκ. α΄ 7). [Να, έρχεται με τις νεφέλες, και θα Τον
δει κάθε μάτι (κάθε άνθρωπος) και αυτοί που τον ελόγχισαν πάνω στο
Σταυρό19].
19. Δηλαδή θα Τον δει κάθε μάτι, όλοι ανεξαιρέτως. Ιδίως θα Τον δουν εκείνοι που δεν Τον πίστεψαν, εκείνοι που Τον
σταύρωσαν, εκείνοι που Τον λόχγισαν. Γενικά θα Τον δουν με φόβο όλες οι φυλές της γης που δεν πίστεψαν σ' Αυτόν.
3. “καὶ τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ
οὐρανῷ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται τὸν
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ
δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς.” (Μτθ. κδ΄ 30).
4. Το πιο σπουδαίο: “ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν
καὶ φαίνεται ἕως δυσμῶν, οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ
ἀνθρώπου·” (Μτθ. κδ΄27). Μτφρ.: “όπως η αστραπή ξεκινά από την
Ανατολή και φαίνεται μέχρι τη δύση, έτσι ορατή θα είναι και η παρουσία
(β΄) του υιού του ανθρώπου”.
5. “Καὶ νῦν, τεκνία, μένετε ἐν αὐτῷ, ἵνα ὅταν φανερωθῇ ἔχωμεν
παρρησίαν καὶ μὴ αἰσχυνθῶμεν ἀπ' αὐτοῦ ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ.” (Α΄
Ιωάν. β΄ 28).
6. “καὶ τότε ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλῃ
μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς.” (Λουκ. κα΄ 27).

Γ΄ Η ανάσταση των νεκρών - Ο Παράδεισος

Οι πλανεμένοι χιλιαστές προσδοκούν δύο παραδείσους για τους

αναστημένους τη Β΄ Παρουσίας: ο ένας εδώ στη γη, για όλους τους
ενάρετους “μάρτυρες” και ο άλλος στον ουρανό για τους “εκλεκτούς”
χιλιαστές! Μάλιστα για τον πρώτο από τους δύο αυτούς τόπους, τον
επίγειο, αναφέρουν τα εξής χαρακτηριστικά: “... στη Νέα Εδέμ ο Ιεχωβάς
Θεός θα ευλογήσει τη γη. Θα διδάξει τον πολύ όχλο που θα έχει επιζήσει
από τον Αρμαγγεδώνα20 πώς να φροντίσει για τη γη. Οι άνθρωποι αυτοί θα
μάθουν πώς να φυτέψουν τον Παράδεισο ... Θ' απλωθεί σε όλη τη γη.
Ολόκληρη η γη θα μεταβληθεί σ' ένα κήπο. Η καθαρισμένη γη που θα
κυβερνάται από το Χριστό υπό τη διεύθυνση του μεγάλου κηπουρού Ιεχωβά
... Η αναφύτευση του Παραδείσου θα βοηθηθεί από το κατάλληλο κλίμα
και από την απουσία καταστροφικών επιδημιών ... Ο Χριστός Ιησούς θα
φέρει υγεία και ζωή στους ευπειθείς ανθρώπους, ώστε να μπορούν να ζουν
για πάντα στην παραδεισένια γη”!!! (Από το 'έργο” τους: “Από τον
απολεσθέντα Παράδεισο” σ. 220,1,2).
Περισσότερο απ' όλους οι αιρετικοί και μάλιστα οι χιλιαστές.
20. Για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς ο πόλεμος του Αρμαγγεδώνα, που αναφέρεται στην Αποκάλυψη, έχει
συμβολική σημασία. “Πρέπει να εκληφθώσι ουχί εν γεωγραφική αλλ΄αλληγορική εννοία.” (Π. Μπρατσιώτης).
 Φυσικά αυτή είναι τελείως γήινη, κοσμική, παχυλη και λανθασμένη
άποψη. Ο Κύριος πάντα ομιλούσε για ουράνιο Παράδεισο. Ο γήινος
Παράδεισος υπήρξε κάποτε (στην εποχή των πρωτοπλάστων) αλλά το
ανθρώπινο γένος φάνηκε αχάριστο απέναντι στον Ποιητή του με
αποτέλεσμα την πτώση του ανθρώπινου γένους από το αρχαίον κάλλος
και την αποβολή του ζεύγους των προπατόρων απ' την Εδέμ. Αλλά ας
αφήσουμε την Αγία Γραφή να μιλήσει:
1. “χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς·
οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν” (Μτθ. ε΄12).

2.“θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε

βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ”
(Μτθ. στ΄20).

3.“καὶ ῥύσεταί με ὁ Κύριος ἀπὸ παντὸς ἔργου πονηροῦ καὶ σώσει εἰς
τὴν βασιλείαν αὐτοῦ τὴν ἐπουράνιον· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν
αἰώνων·” (Β΄Τιμ. δ΄18).

4.“εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καὶ ἀμίαντον καὶ ἀμάραντον,

τετηρημένην ἐν οὐρανοῖς εἰς ὑμᾶς, “ (Α΄ Πέτρ. α΄4).

5.“ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα, ἃ οὐκ
ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι” (Β΄ Κορ. Ιβ΄ 4). Εδώ αναφέρει ο ίδιος ο
Απόστολος Παύλος για τον εαυτό του (χωρίς να το αναφέρει, από
ταπέινωση) ότι αρπάχτηκε στους ουρανούς, στον Παράδεισο. Δεν ομιλεί
βέβαια για γήινους παραδείσους αλλά για επουράνιο τόπο, έτοιμο να
δεχτεί τους σωζόμενους χριστιανούς.

6. Το ότι δεν πρέπει να βλέπουμε το μελλοντικό Παράδεισο με τα υλικά

μας μάτια το βεβαιώνει ο ίδιος ο Ιησούς στους Σαδδουκαίους: “οἱ δὲ
καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ
νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται (δεν νυμφεύονται)· 36 οὔτε γὰρ
ἀποθανεῖν ἔτι δύνανται· ἰσάγγελοι γάρ εἰσι, καὶ υἱοί εἰσι τοῦ Θεοῦ, τῆς
ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες” (Λουκ. κ΄35,36).

7. Φυσικά δε μιλάμε για “μάσες, ξάπλες και μπαχτσέδες”, όπως

φαντάζονται οι φαιδροί εγκέφαλοι των Μ.τ.Ι., αλλά για άλλου τύπου
πνευματική κατάσταση όπως μας λέει ο Απ. Παύλος: “τὰ βρώματα τῇ
κοιλίᾳ, καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα
καταργήσει. ” (Α΄ Κορ. στ΄13).
8.“Οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ
δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη καὶ χαρὰ ἐν Πνεύματι ἁγίῳ· ” (Ρωμ. Ιδ΄ 17).

Για τις υλιστικές περί Παραδείσου θεωρίες των χιλιαστών συμπεραίνει ο

Π. Ν. Τρεμπέλας: “Οι χιλιασταί σου λέγουν ότι θα έχει ο καθένας μας το
σπίτι του και θα απολαμβάνει αιωνίως άκραν υγείαν. Και θα έχομεν και
οχήματα διά να καθήμεθα επάνω και να διασκεδάζωμεν και διά να είμεθα
εύθυμαι υπάρξεις επί της γης. Μη χειρότερα Θεέ μου. Δηλαδή οι άνθρωποι
αυτοί κατήντησαν εις την ειδωλολατρείαν. Διότι μόνο οι ειδωλολάτραι
μπορούσαν να έχουν τέτοιες ιδέες δά την μέλλουσαν ζωήν”.
Για την ανάσταση των νεκρών οι χιλιαστές λένε ότι αυτή θα γίνεται
σταδιακά! Και ξέρετε γιατί;
“... για να φτιάχνονται εν τω μεταξύ σπίτια (!!) εις τα οποία να είναι
δυνατόν να χωρούν εκείνοι που θα ανασταίνονται!!! Όταν θα έχουν
κατοικία οι αναστημένοι τότε θα κτίζονται νέα σπίτια για να ανασταίνονται
οι επόμενοι, κ.ο.κ.21” (φουρνιές-φουρνιές δηλαδή). Τι λέτε; Πραγματικά, ο
πολύς “ορθολογισμός” μωραίνει.
Η Αγία Γραφή αντίθετα απ' όλα αυτά μας βεβαιώνει ξεκάθαρα:
1. “ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν
σάλπιγγι Θεοῦ καταβήσεται ἀπ' οὐρανοῦ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ
ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα
σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς
ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα.” (Α΄ Θεσ. δ΄16-17).
Διακρίνει κανείς σ' αυτό το κείμενο ... διακεκομμένες ή αλλεπάλληλες
αναστάσεις; Αντίθετα αυτά φαίνεται ότι θα γίνουν ακαριαία.
2. “μὴ θαυμάζετε τοῦτο· ὅτι ἔρχεται ὥρα ἐν ᾗ πάντες οἱ ἐν τοῖς
μνημείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς αὐτοῦ, καὶ ἐκπορεύσονται οἱ τὰ
ἀγαθὰ ποιήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δὲ τὰ φαῦλα πράξαντες εἰς
ἀνάστασιν κρίσεως.” (Ιωάν. ε΄28,9). “Πάντες” λέει το κείμενο, όχι λίγοι.
3. “καὶ εἶδον τοὺς νεκρούς, τοὺς μεγάλους καὶ τοὺς μικρούς, ἑστῶτας
ἐνώπιον τοῦ θρόνου, καὶ βιβλία ἠνοίχθησαν· καὶ ἄλλο βιβλίον ἠνοίχθη,
ὅ ἐστι τῆς ζωῆς· καὶ ἐκρίθησαν οἱ νεκροὶ ἐκ τῶν γεγραμμένων ἐν τοῖς
βιβλίοις κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν.” (Αποκ. κ΄ 12). Εδώ ο Ιωάννης βλέπει
όλους τους νεκρούς, μικρούς και μεγάλους.
Συμπέρασμα: Η ανάσταση των νεκρών θα γίνει “ ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ”
(Α΄ Κορ. ιε΄ 52), όσο για το πώς θα είναι τα σώματά μας: “δεῖ γὰρ τὸ
φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι
ἀθανασίαν.” (Α΄ Κορ. ιε΄53). Μάλιστα όλων τα σώματα θα αλλάξουν και

21. “Γραφικές Μελέτες” δ΄ τόμος, σελ. 577 και “Απελευθέρωσις”, σελ. 342-4.
θα αφθαρτοποιηθούν: “πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα” (Α΄ Κορ. ιε΄51).

6.Τα σχετικά με την Κόλαση

Μια ακόμα κακοδοξία των χιλιαστών είναι το ότι απορρίπτουντην
ύπαρξη της κόλασης. Λένε συγκεκριμένα: “Η διδασκαλία για έναν πύρινο
Άδη, δε βασίζεται στη Βίβλο. Απλώς είναι μια επινόηση του ανθρώπου ...”
(“Ξύπνα” , Δεκ. 1973). Και αλλού προσθέτουν: “οι ασεβείς δεν θα
επαναφερθούν στη ζωή για να κριθούν, δίοτι έχουν κριθεί ήδη άξιοι
καταστροφής” (“Από την απωλεσθέντα Παράδεισο”, σελ. 229). Με λίγα
λόγια η τιμωρία των αμαρτωλών είναι η πλήρης εξαφάνιση (δες σχετικά
και την εισαγωγή της παρούσης εργασίας).
Τα χωρία που ...“βασίζονται” είναι τα εξής:
α΄ “ οὐ γὰρ οἱ ἐν ᾅδου αἰνέσουσί σε, οὐδὲ οἱ ἀποθανόντες εὐλογήσουσί
σε, οὐδὲ ἐλπιοῦσιν οἱ ἐν ᾅδου τὴν ἐλεημοσύνην σου.” (Ησ. λη΄18).
Ερμηνεύουν λοιπόν εδώ τον άδη ή κόλαση σαν ένα μέρος όπου ο Θεός δεν
θα ελεεί κανέναν απ' τους εκεί δοκιμαζόμενους. Συμφωνούμε. Όμως που
φαίνεται ότι δεν είναι κατά γράμμα αυτός ο τόπος, τόπος πυρίνων
βασάνων, όπως λένε στη “γραφή” τους και στη σελίδα 434;
β΄ “ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν
ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ
ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν
βασάνοις, ὁρᾷ Ἀβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις
αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ Ἀβραάμ, ἐλέησόν με καὶ
πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ
καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ” (Λουκ.
ιστ΄ 22-24). [Είναι η παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου.]
Αυτό το κείμενο το ερμηνεύουν κατά λέξη, αλλά στη σελίδα 434 της
“γραφής” τους λένε ότι: “η φωτιά δεν είναι κατά γράμμα, ούτε ο κόλπος
Αβραάμ”. Γιατί φωτισμένα παιδιά του Μπρούκλιν; Από πού προκύπτει
αυτό; Σ' αυτή την παραβολή ο Κύριος κυριολεκτεί στο θέμα του άδη.
γ΄ “καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἐβλήθησαν εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός22·
22. Αλλού αναφέρεται ως “γέεννα”. Γι΄ αυτό τον όρο λένε μάλιστα οι χιλιαστές: “Στη λίμνη Γέεννα του Ισραήλ δεν
πετούσαν ποτέ ζωντανούς εγκληματίες για τιμωρία, άρα και στη γέεννα-κόλαση δε θα υπάρχει τέτοια τιμωρία!!”
(“Γραφή”, σελ. 422).
οὗτος ὁ θάνατος ὁ δεύτερός ἐστιν.” (Αποκ. κ΄ 14). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.:
“Και ο θάνατος και ο άδης ρίχτηκαν στη λίμνη της φωτιάς. Αυτός είναι ο
δεύτερος θάνατος, η λίμνη της φωτιάς”. Η υπογραμμισμένη φράση δεν
υπάρχει πουθενά αλλού, δεν ερμξνεύει τίποτε, απλά παραπλανεί.
Ορθόδοξη ερμηνεία: “Και ο θάνατος και ο άδης ερρίφθησαν εις την λίμνην
της φωτάς, το ο[ποίον σημαίνει ότι καταργήθηκε πλέον δια πάντός ο
θάνατος και ο άδης23. Η λίμνη δε της φωτιάς, η αιώνια κόλαση είναι
οδεύτερος θάνατος, ο χωρισμός ο αιώνιος από το Θεόν, που φέρνει αιώνια
κόλαση και δυστυχίαν εις εκείνους που καταδικάζονται εις αυτόν”. (Π.Ν.Τ.)
Έτσι λοιπόν δεύτερος θάνατος νοείται ο πλήρης χωρισμός των αμαρτωλών
από το Θεό.
Ακολουθούν μερικά από τα χωρία της Αγίας Γραφής που βεβαιώνουν
ότι η κόλαση είναι κόλαση24 και όχι νέκρωση-θάνατος.
1. “καὶ ἰδοὺ ἔκραξαν λέγοντες· Τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ;
ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;” (Μτθ. η΄29). Έτσι είπαν τα
δαιμόνια που συνάντησε ο Κύριος. Τι όμως σημαίνει το “προ καιρού”; ότι
κάποιον “καιρό” μετά τη β΄Παρουσία θα τιμωρηθούν (βασανιστούν). Δεν
θα εξαφανιστούν-θανατωθούν.
2. “Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ' ἐμοῦ οἱ
κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ
τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ·” (Μτθ. κε΄ 41). Δεν λέει εδώ ο Κύριος “πορεύεσθε”
εις “τον πραγματικό αφανισμό”, αλλά “εις το αιώνιο πυρ”. Σαφή πράγματα
δηλαδή.
3. “καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν
αἰώνιον.” (Μτθ. κε΄ 46). Λέει “κόλασιν αιώνιον”, δεν λέει αφανισμούς,
θανά τους, κ.λπ.
4. “καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν αὐτοὺς ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς
καὶ τοῦ θείου, ὅπου καὶ τὸ θηρίον καὶ ὁ ψευδοπροφήτης, καὶ
βασανισθήσονται ἡμέρας καὶ νυκτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.”
(Αποκ. κ΄10). Θα βασανίζονται μέρα-νύχτα, για πάντα!
5. “πάτερ Ἀβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ
ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι
ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ.” (Λουκ. ιστ΄ 24). Έτσι λέει ο πλούσιος της
παραβολής. Δεν λέεει “χάνομαι”, λέει “καίγομαι”!
6. “ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ καὶ τὸ πῦρ οὐ σβέννυται” (Μάρκ.
θ΄ 46). Η φωτιά της κολάσεως δε θα σβήνει.
23. Ότι καταργήθηκε ο θάνατος και ο άδης βεβαιώνεται από τον προηγούμενο στίχο του ιερού κειμένου: “καὶ
ἔδωκεν ἡ θάλασσα τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτῇ, καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἔδωκαν τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτοῖς, καὶ
ἐκρίθησαν ἕκαστος κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν.” (Αποκ. κ΄ 13).
24. Κόλασις< ρήμα κολάζω = τιμωρώ. Άρα κόλασις = τιομωρία (“Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας” Ι.
Σταματάκου, εκδ. Φοίνιξ 1972).
7. “καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός25· ἐκεῖ ἔσται ὁ
κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων.” (Μτθ. ιγ΄42). Κυριολεκτικά
ομιλεί για βάσανο-φωτιά, αλλιώς ο Κύριος δε θα χρησιμοποιούσε τέτοιες
εικόνες: “κλαυθμός – βρυγμός”.
8. “ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος, ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ καὶ μὴ
ἑτοιμάσας μηδὲ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, δαρήσεται πολλάς· 48 ὁ
δὲ μὴ γνούς, ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν, δαρήσεται ὀλίγας. παντὶ δὲ ᾧ
ἐδόθη πολύ, πολὺ ζητηθήσεται παρ' αὐτοῦ, καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ,
περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν” (Λουκ. ιβ΄ 47-48). Βλέπουμε ότι στην
κόλαση θα υπάρχουν βαρύτερες και ελαφρότερες τιμωρίες. Θα υπάρχει,
δηλαδή, διαβάθμιση τιμωριών. Αυτό φαίνεται και από το επόμενο χωρίο
που παραθέτουμε, όπου ο Κύριος βεβαιώνει ότι οι Φαρισαίοι θα
τιμωρηθούν αυστηρότερα (δεν ομιλεί για θάνατο-εξαφάνιση):
9. “Οὐαὶ δὲ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε
τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι· διὰ τοῦτο
λήψεσθε περισσότερον κρίμα.” (Μτθ. κγ΄13).
Συμπέρασμα: Κόλαση26 εννοείται ο πνευματικός θάνατος στον οποίον η
ψυχή ζει (μετά την ανάσταση μαζί με το σώμα της) χωρισμένη όμως από
το Θεό, ζωή άθλια και δυστυχισμένη, απ' την οποία προτιμότερος θα είναι
όχι ένας θάνατος αλλά εκατό. Γι' αυτό γενικά οι Πατέρες της Εκκλησίας
λένε ότι η αμαρτία φέρνει θάνατο, δηλαδή αποκοπή από το Θεό. Λέγεται
επίσης και δεύτερος θάνατος και είναι μια ζωή δυστυχισμένη, μέσα σε
ατελείωτα και δυσπερίγραπτα βάσανα.

“Αμέτρητος υπάρχει τοις ασώτοις βιούσιν η κόλασις

Βρυγμός οδόντων και κλαυθμός απαράκλητος27,
Γνόφος αφεγγής28 και σκώληξ ακοίμητος
Δάκρυα ανενέργητα29 και κριτής ασυμπάθητος
Διά τούτο προ τέλους βοήσωμεν ...”
Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (μέγας υμνολόγος της Εκκλησίας μας). [Από την
νεκρώσιμη ακολουθία για ιερείς.]

25. Ο εκλεκτός συγγραφέας Π.Παναγιωτίδης πιστεύει ότι το “πυρ” είναι συμβολικό. Δεν ευσταθεί όμως αυτό
ερμηνευτικά (πατερικά).
26. Η Κόλαση, ο άδης γενικά, είναι η στέρηση της θέας και της αγάπης του Θεού, ο αποκλεισμός από πάσης
ευδαιμονίας, η διηνεκής τιμωρία, ο έλεγχος της συνειδήσεως κακού παρελθόντος, η συναίσθηση της δίκαιας οργής του
Θεού και πάντα τα διάφορα παθήματα του σώματος και της ψυχής αιωνίως μετά θάνατον ... Είναι δε ο άδης
κατοικητήριον αιώνιον, όχι μόνον των απίστων και των αμαρτωλών αλλά και των αμαρτησάντων αγγέλων – δαιμόνων
(Β. Π.)
27. Χωρίς παρηγοριά.
28. Σκοτεινό νέφος.
29. Χωρίς έργα (γιατί είναι πια αργά).
7. Τα σχετικά με την ψυχή – η έννοια του πνεύματος
Η κακοδοξία των χιλιαστών ως προς την ψυχή στηρίζεται στη σύγχιση
δύο εννοιών: της λέξης “ψυχή” και της λέξης “πνεύμα”. Λένε
συγκεκριμένα: “Δεν πρέπει να λέμε ότι ο άνθρωπος αποτελείται από ψυχή
και σώμα... Πρέπει να λέμε είμαι μια ζώσα ψυχή (!!). όταν ο άνθρωπος
πεθαίνει, πεθαίνει και η ψυχή” (Σκοπιά 22/4176). Ίσως παρασύρονται από
το ότι αυτές οι δύο λέξεις έχουν πολλές σημασίες που, πάντοτε όμως, τις
αντιλαμβανόμαστε από τα συμφραζόμενα. Η παρερμηνεία τους λοιπόν
αυτή στηρίζεται κυρίως σε χωρία της Παλαιάς Διαθήκης. Ας τα
εξετάσουμε ένα προς ένα και να δούμε εν συνεχεία τα λάθη τους.
Τα διαστρεβλωμένα χωρία:
α) “Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κατὰ
γένος, τετράποδα καὶ ἑρπετὰ καὶ θηρία τῆς γῆς κατὰ
γένος. καὶ ἐγένετο οὕτως” (Γεν. α΄24). Οι χιλιαστές
ερμηνεύοντας το εδάφιο αυτό ισχυρίζονται ότι η λέξη
“ψυχή” έχει γενικά την έννοια της ζωής, της υπάρξεως του
ανθρώπου ή του ζώου. Έτσι, ισχυρίζονται, ο άνθρωπος δεν
έχει ... ψυχή, απλά έχει ζωή! Όμως οι δυστυχείς
“ψευδομάρτυρες” δεν προσέχουν (;) ότι το κείμενο ομιλεί
εδώ μονο για ζώα. Έτσι ...
Απαντητικό χωρίο: “ καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ
τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο
ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν.” (Γεν. β΄7). Για τον άνθρωπο, βλέπουμε
ότι ο Θεός κάνει δύο ενέργειες: πλάθει και εμφυσά πνοή ζωής. Με την
πρώτη ενέργειά Του έχουμε την κτίση του υλικού μέρους του ανθρώπου
(σώματος), ενώ με τη δεύτερη ο άνθρωπος παίρνει το πνευματικό μέρος
(την ψυχή). Με την πρώτη ενέργεια ο άνθρωπος είναι νεκρός. Με τη
δεύτερη ενέργεια ζει. Αντίθετα πριν είχαμε δει ότι τα ζώα γίνονται απ'
ευθείας “εις ψυχήν ζώσα”, δηλαδή ζωντανά όντα. Άρα, εδώ
καταλαβαίνουμε τη διαφορά κτηνών και ανθρώπων. Βέβαια σε γενικές
γραμμές η λέξη ψυχή έχει δύο έννοιες. Αυτή που είδαμε προηγουμένως
και αναφερεται στο εσωτερικό του ανθρώπου (το πνεύμα του) και αυτή
που αναφέρεται απλώς στον υλικό άνθρωπο. Π.χ. “καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου·
ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε,
εὐφραίνου.” (Λουκ. ιβ΄19). [Αναφερόμαστε στην παραβολή του άφρονος
πλουσίου (Λουκ. ιβ΄16-21).] Λέτε απ' αυτό το χωρίο οι χιλιαστές να πήραν
την αφόρμηση για να φανταστούν τον υλικό “παράδεισό” τους που
απευθύνεται στα σαρκία μας; (Δες σχετικά κεφάλαιο 5 Γ΄).
β) “ καὶ τίς οἶδε τὸ πνεῦμα υἱῶν τοῦ ἀνθρώπου, εἰ ἀναβαίνει αὐτὸ ἄνω,
καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ κτήνους, εἰ καταβαίνει αὐτὸ κάτω εἰς τὴν γῆν;” (Εκκλ.
γ΄21). Οι Μ.τ.Ι. λένε ότι, με βάση αυτό το χωρίο, ο άνθρωπος δεν διαφέρει
από το κτήνος (;;;). Όμως ο μελαγχολικός, σ' αυτό το σημείο,
Εκκλησιαστής θέλει να δείξει την έννοια της ματαιότητας των εγκοσμίων,
ότι όλα δηλαδή κάποτε καταλήγουν στο χώμα. Άλλωστε στο τέλος
υπάρχει ερωτηματικό που δείχνει ότι ο ίδιος αγνοεί τι υπάρχει μετά
θάνατον. Σε άλλα, βέβαιως, σημεία αναφέρεται στη μεταθανάτια “κρίση”
των ανθρώπων. Γενικά μόνον ένας άθεος θα μπορούσε να εξισώσει τον
άνθρωπο με τα κτήνη. Πρέπει να γίνουμε τυφλοί πεισματικά για να
αγνοήσουμε τις εξώφθαλμες διαφορές ανθρώπων και ζώων. Από τη μια
έχουμε συναισθηματικό και ψυχικό κόσμο, από την άλλη μόνο ένστικτο.
Από τη μια δημιουργική και εφευρετική ικανότητα και από την άλλη
στασιμότητα. Για το διαχωρισμό συχής και σώματος του ανθρώπου ας
προσέξουμε παρακάτω:
Απαντητικό χωρίο: “καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα,
τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι30· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν
δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ.” (Μτθ. ι΄28).
Συμπέρασμα από εδώ: άλλο σώμα, άλλο ψυχή.
γ) “ὅτι οἱ ζῶντες γνώσονται ὅτι ἀποθανοῦνται, καὶ οἱ νεκροὶ οὐκ εἰσὶ
γινώσκοντες οὐδέν· καὶ οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἔτι μισθός, ὅτι ἐπελήσθη ἡ
μνήμη αὐτῶν· (...) πάντα, ὅσα ἂν εὕρῃ ἡ χείρ σου τοῦ ποιῆσαι, ὡς ἡ
δύναμίς σου ποίησον, ὅτι οὐκ ἔστι ποίημα καὶ λογισμὸς καὶ γνῶσις καὶ
σοφία ἐν ᾅδῃ, ὅπου σὺ πορεύῃ ἐκεῖ.” (Εκκλ. θ΄ 5,10). Από αυτά τα
εδάφια οι χιλιαστές αντιλαμβάνονται ότι οι νεκροί δεν έχουν καμιά
συναίσθηση, είναι “πλήρως πεθαμένοι”. Άρα, λένε, δεν υπάρχουν ψυχές
μετά θάνατον. Όμως, αγαπητοί χιλιαστές, εδώ ο Εκκλησιαστής λέει ότι οι
νεκροί δε γνωρίζουν τίποτε (όχι δεν υπάρχουν), ούτε απολαμβάνουν
τίποτα υλικό και γι' αυτό μας παραγγέλει ο θεόπνευστος συγγραφέας όσο
ζούμε να κάνουμε το καλό (για να θησαυρίσουμε ουράνιους θησαυρούς).
Άλλωστε απ' το επόμενο χωρίο των λόγων του Κυρίου προκύπτει
ξεκάθαρα-διαυγέστατα ότι οι ψυχές των νεκρών ζουν:
Απαντητικό χωρίο: “ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ
30. αποκτείναι = να σκοτώσουν.
Θεὸς Ἰακώβ; οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων.” (Μτθ.
κβ΄32). Με τα λόγια αυτά απάντησε ο Κύριος στους Σαδδουκαίους, που
δεν πίστευαν σε ανάσταση νεκρών και σε πνεύματα (ψυχές) νεκρών.
δ) “ Παύσαι απ' εμού, διά να αναλάβω δύναμιν, πριν αποδημήσω, και δεν
υπάρχω” (Ψ. λθ΄ 13, από τη μετάφραση Βάμβα). Άρα, λένε, μετά το
θάνατο δε θα υπάρχουμε, δε θα υπάρχει ψυχή. Όμως οι κύριοι του
Μπρούκλιν δεν προσέχουν(;) το πρώτο ημιστίχιο που λέει “πριν
αποδημήσω”. Αποδημώ σημαίνει φεύγω από δω και πάω αλλού να
κατοικοίσω. Άλλωστε το ότι είμαστε προσωρινοί εδώ και ότι αλλού θα
κατοικήσουμε αργότερα το λέει πιο πάνω ο ίδιος ψαλμός:
Απαντητικό χωρίο: “Μη παρασιωπήσεις εις τα δάκρυά μου, διότι πάροικος
ειμί παρά σοι και παρεπίδημος, καθώς πάντες οι Πατέρες” (Ψ. λθ΄2). Άρα
οι πατέρες μας παρεπιδήμησαν, αποδήμησαν σε άλλη κατοικία, ουράνια.
Άρα οι ψυχές τους ζουν.
ε) “οὐ γὰρ οἱ ἐν ᾅδου αἰνέσουσί σε, οὐδὲ οἱ ἀποθανόντες εὐλογήσουσί
σε, οὐδὲ ἐλπιοῦσιν οἱ ἐν ᾅδου τὴν ἐλεημοσύνην σου.” (Ησ. λη΄ 18). Άρα,
λένε οι Μ.τ.Ι., οι νεκροί δεν μπορούν να δοξολογήσουν το Θεό γιατί δεν
υπάρχουν (!). Η συγκεκριμένη περικοπή απλώς θέλει να τονίσει ότι “εν τω
άδη ουκ έστι μετάνοια”, όχι ότι δεν υπάρχουν ψυχές. Γενικά παρατηρούμε
μια ολική διαστρέβλωση της Αγίας Γραφής, σκόπιμη και αδικαιολόγητη
από τους χιλιαστές. Δεν είναι ένα-δυο εδάφια, μα εκατοντάδες. Γι' αυτό
και συμπεραίνουμε ότι όλα είναι σκόπιμα. Αλλά ας επανέλθουμε στο θέμα
της ψυχής.
Απαντητικό χωρίο: “Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν πέμπτην σφραγῖδα, εἶδον
ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἐσφαγμένων διὰ τὸν λόγον
τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ ἀρνίου ἣν εἶχον· καὶ ἔκραξαν
φωνῇ μεγάλῃ λέγοντες· Ἕως πότε, ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καὶ ὁ ἀληθινός,
οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπὶ τῆς
γῆς;” (Αποκ. στ΄ 9-10). Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πλήρως ότι οι ψυχές
των νεκρών ζουν – υπάρχουν και κράζουν προς το Θεό.
Άλλα χωρία που διευκρινίζουν το δισυπόστατο του ανθρώπου (ψυχή –
σώμα) και ότι η ψυχή ζει μετά το θάνατο είναι:
1. “καὶ ἐπιστρέψῃ ὁ χοῦς ἐπὶ τὴν γῆν, ὡς ἦν, καὶ τὸ πνεῦμα ἐπιστρέψῃ
πρὸς τὸν Θεόν, ὃς ἔδωκεν αὐτό.” (Εκκλ. ιβ΄7). Πεντακάθαρα μας ομιλεί
εδώ ο σοφός Εκκλησιαστής: το σώμα, λέει, επιστρέφει στη γη, ενώ η ψυχή
(το πνεύμα) προς τον Κύριο που την έδωσε (ενεφύσησε)31.

31. Σχετικά λέει ένα νεκρώσιμο ευλογητάριο: “παραβάσει εντολής δε πάλιν με, επιστρέψας εις γην εξ ής ελήφθην, εις το
καθ' ομοίωσιν επανάγαγε, το αρχαίον κάλλος αναμορφώσασθε”. Δηλαδή το σώμα επιστρέφει στη γη (πηλός) απ' την
οποίαν προήλθε, ενώ η ψυχή περιμένει την ανάσταση του σώματος (ΆΦΘΑΡΤΟΥ πια) για να ξαναενωθεί μαζί του στην
πορεία προς το “καθ ' ομοίωσιν”, δηλαδή τη ΘΕΩΣΗ.
2. “προϊδὼν ἐλάλησε περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ὅτι οὐ
κατελείφθη ἡ ψυχὴ αὐτοῦ εἰς ᾅδου οὔτε ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδε διαφθοράν.”
(Πράξ. β΄31). Καθαρός διαχωρισμός κι εδώ.
3. “Ἀγαπητοί, παρακαλῶ ὡς παροίκους καὶ παρεπιδήμους, ἀπέχεσθαι
τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν, αἵτινες στρατεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς,” (Α΄
Πέτρ. β΄ 11).
4. “γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν· τὸ μὲν
πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής.” (Μάρκ. ιδ΄ 38). (Πνεύμα νοείται
η ψυχή).
5. “καὶ ἐλιθοβόλουν τὸν Στέφανον, ἐπικαλούμενον καὶ λέγοντα· Κύριε
Ἰησοῦ, δέξαι τὸ πνεῦμά μου.” (Πράξ. ζ΄ 59). Είναι τα λόγια του
Πρωτομάρτυρα Στεφάνου όταν λιθοβολούνταν. Δεν είπε “δέξε το σώμα
μου”, αλλά “το πνεύμα μου”, δηλαδή την ψυχή μου.
6. “συνήχθησαν δὲ πάντες οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ αἱ θυγατέρες καὶ ἦλθον
παρακαλέσαι αὐτόν, καὶ οὐκ ἤθελε παρακαλεῖσθαι λέγων ὅτι·
καταβήσομαι πρὸς τὸν υἱόν μου πενθῶν εἰς ᾅδου. καὶ ἔκλαυσεν αὐτὸν ὁ
πατὴρ αὐτοῦ.” (Γέν. λζ΄35). Έτσι είπε ο γέρων Ιακώβ όταν τα παιδιά του
του ανακοίνωσαν ότι ο Ιωσήφ είχε κατασπαραχθή από θηρία. Άρα η ψυχή
ζει.
7. “παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ
πνεῦμα σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ.” (Α΄ Κορ. ε΄5).
8. “ὥσπερ γὰρ τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν, οὕτω καὶ ἡ
πίστις χωρὶς τῶν ἔργων νεκρά ἐστι.” (Ιακ. β΄ 26).
9. “τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ
ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς
αὐτοῦ;” (Μάρκ. η΄ 36,37).
10. “ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν
καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ.” (Α΄Κορ. στ΄20).
11. “μεμέρισται καὶ ἡ γυνὴ καὶ ἡ παρθένος. ἡ ἄγαμος μεριμνᾷ τὰ τοῦ
Κυρίου, ἵνα ᾖ ἁγία καὶ σώματι καὶ πνεύματι· ἡ δὲ γαμήσασα μεριμνᾷ τὰ
τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί.” (Α΄ Κορ. ζ΄ 34).
12. “Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν
ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες
ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ.” (Β΄ Κορ. ζ΄ 1). Εδώ, όπως και στα
προηγούμενα η λέξη “πνεύμα” ερμηνεύεται ως “ψυχή”.
13. Το ότι μετά θάνατον οι ψυχές ζουν φαίνεται κι από το θαυμαστό
γεγονός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου. Γνωρίζουμε ότι εμφανίστηκαν
ο Προφήτης Ηλίας, που βεβαίως δε γνώρισε θάνατο, αλλά και ο Μωυσής
(νεκρός πριν από 1200 χρόνια). Άρα οι ψυχές μετά το θάνατο του σώματος
ζουν32. Το κείμενο λέει: “καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε
τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς
τὸ φῶς. καὶ ἰδοὺ ὤφθησαν αὐτοῖς Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ' αὐτοῦ
συλλαλοῦντες.” (Μτθ. ιζ΄2-3).
14. [ΠΡΟΣΟΧΗ: ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ
ΙΕΡΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Εδώ οι “φωτισμένοι μάρτυρες” καταφέρνουν με ένα
κόμμα (,) να διαστρέψουν μια από τις σπουδαιότερες και
σωτηριωδέστερες αλήθειες της Αγίας Γραφής]: “καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ
Ἰησοῦς· Ἀμήν λέγω σοι, σήμερον μετ' ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ.”
(Λουκ. κγ΄43). Εδώ ο προσηλωθείς Κύριος απευθύνεται στο μετανιωμένο
συσταυρωθέντα ληστή και του λέει: “Αλήθεια σου λέω, σήμερα θα είσαι
μαζί μου στον Παράδεισο”. Αυτή λοιπόν η φράση, που δείχνει ότι η ψυχή
επιστρέφει μετά το θάνατο στο Θεό και κορυφώνει τις ελπίδες ημών των
αμαρτωλών για τη σωτηρία διά μέσου της μετανοίας, έστω και την ύστατη
ώρα, αυτή λοιπόν τη φράση τη “διέσυραν” (ας μου επιτραπεί η έκφραση)
μεταφέροντας το κόμμα μια λέξη δεξιότερα αλλοιώνοντας το νόημά της.
Δηλαδή: “Αλήθεια σου λέω σήμερα, θα είσαι (γενικά κι αόριστα στο
μέλλον) μαζί μου στον Παράδεισο”. Βέβαια είναι ολοφάνερο ότι η πρώτη
πρόταση δε χρειάζεται χρονικό προσδιορισμό γιατί αναφέρεται σε χρόνο
ενεστώτα. Άλλωστε ήταν ποτέ δυνατόν να πει ο Κύριος: “Αμήν λέω σοι
πριν ή μετά ή τώρα ή αύριο, κλπ”. Εννοείται ότι τώρα ομιλεί, άρα το
“σήμερον” είναι μετά το κόμμα, όπως άλλωστε φαίνεται κι απ' τους
πανάρχαιους κώδικες της Καινής Διαθήκης. Έτσι το συμπέρασμα και η
ουσία των λόγων του Κυρίου είναι: “σήμερα θα είσαι μαζί μου στον
Παράδεισο”.
Συμπέρασμα: Η ψυχή είναι το πνευματικό “κομμάτι” της ύπαρξης του
ανθρώπου, το οποίο ζει και μετά το χωρισμό της από το σώμα διά του
θανάτου. Όπως μάλιστα λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: “Μετά την της ψυχής
έξοδον το σώμα αυτό αηδές φαίνεται ... δυσωδίας εμπεπλησμένο
(πλημμυρισμένο) πάσης αμορφίας (ασχήμιας) πεπληρωμένο (γεμάτο)”.
(ΕΠΕ 2: 318-322). Έτσι, αν φύγει η ψυχή (στους ουρανούς), το σώμα
σαπίζει (επιστρέφει στη γη).

8. Σχετικά με τη Θεοτόκο33
32. Εννοώντας την ψυχή του Μωυσή.
33. Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος παραλληλίζει τις ψυχές των χριστιανών με την Υπεραγία Θεοτόκο: “Το σπέρμα
γαρ το Θεϊκόν ο λόγος, ο πεσών εις την Θεοτόκον Μαρίαν, εις πάσας τας πιστευούσας ψυχάς πίπτει και ούτως
 Οι χιλιαστές ισχυρίζονται ασεβώς για τη Μητέρα του Κυρίου τα εξής:
“Η Μαρία δεν μπορούσε να είναι μήτηρ του Θεού, αφού ο Θεός είναι χωρίς
αρχή”! Και ότι: “Η Μαρία ακατάλληλα (sic) καλείται Αειπάρθενος αφού
γέννησε και άλλα παιδιά” (Από το ... μνημειώδες χιλιαστικό έργο “Πάντα
δοκιμάζετε”, σελ. 242,3). Χρησιμοποιούν μάλιστα για να πείσουν για το
δίκαιο των ισχυρισμών τους τα δύο χωρία που ακολουθούν:
α) “καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱόν αὐτῆς τὸν
πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν.” (Μτθ. α΄ 25). Λένε
λοιπόν ότι αφού η Μαρία δεν ήλθε σε επαφή με τον Ιωσήφ ἕως οὗ (μέχρι
που) γέννησε αρα ... μετά θα μπορούσε να είχε έλθει!
Ορθόδοξη ερμηνεία: Το “ἕως οὗ” δεν σημαίνει ότι μετά ο Ιωσήφ την
εγνώρισε, απλούστατα γιατί αυτή η φράση στη Γραφή σημαίνει “ποτέ –
μολονότι”. Ακολουθούν προς επιβεβαίωση αυτού τρία σχετικά χωρία:
Απαντητικό χωρίο 1: “καὶ τῇ Μελχὸλ θυγατρὶ Σαοὺλ οὐκ ἐγένετο παιδίον
ἕως τῆς ἡμέρας τοῦ ἀποθανεῖν αὐτήν.” (Β΄ Βασ. στ΄ 23). Εδώ, αν
ερμηνεύσουμε “φωτισμένα-χιλιαστικά” το εδάφιο, θα πούμε ότι η
Μελχόλ, σύζυγος του Δαβίδ, δε γέννησε κανένα παιδί, μέχρι που πέθανε.
Αλλά, ίσως, γέννησε μετά!!!
Απαντητικό χωρίο 2: “καὶ ἐγένετο μετὰ τεσσαράκοντα ἡμέρας ἠνέῳξε
Νῶε τὴν θυρίδα τῆς κιβωτοῦ, ἣν ἐποίησε, καὶ ἀπέστειλε τὸν κόρακα τοῦ
ἰδεῖν, εἰ κεκόπακε τὸ ὕδωρ· καὶ ἐξελθών, οὐκ ἀνέστρεψεν ἕως τοῦ
ξηρανθῆναι τὸ ὕδωρ ἀπὸ τῆς γῆς.” (Γεν. η΄ 6-7). Εδώ το ιερό κείμενο
αναφέρεται στην αποστολή του κόρακα από το Νώε για να διαπιστώσει
εάν κατέβηκε η στάθμη των υδάτων μετά τον κατακλυσμό. Έτσι βέβαια
ακόμα και αν κατέβηκαν τα νερά ο κόρακας δεν ξαναγύρισε ποτέ (και όχι
έως του ξηρανθήναι) στην κιβωτό.
Απαντητικό χωρίο 3: “καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ' ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας
ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν.” (Μτθ. κη΄ 20 β΄). Δηλαδή,
σύμφωνα με τους δικός σας τρόπους “ερμηνείας”, πλανεμένοι φωστήρες
της οικουμένης, μετά τη συντέλεια του κόσμου ο Θεός δε θα είναι πια μαζί
μας;;;; (!).
β) “οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός; οὐχὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται
Μαριὰμ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ Ἰάκωβος καὶ Ἰωσὴφ καὶ Σίμων καὶ
Ἰούδας; καὶ αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσι; πόθεν οὖν
τούτῳ ταῦτα πάντα;” (Μτθ. ιγ΄ 55-56). Άρα, λένε οι Μ.τ.Ι., η Παναγία
όχι απλώς δεν είναι αειπάρθενος, αλλά γένηησε και άλλα παιδιά!
Ορθόδοξη ερμηνεία: Οι νομιζόμενοι ως αδελφοί του Ιωσού (Ιωσής,
γεννώνται ...” (ΒΕΠΕΣ 42 π.16). Ας ισχύσει αυτό και για τους πλανεμένους!
Σίμων, Ιούδας και Ιάκωβος34) είναι παιδιά του Ιωσήφ από προηγούμενη
σύζυγο35, σύμφωνα με αρχαιότατη παράδοση της Εκκλησίας μας.
Άλλωστε μετά τη γέννηση του Κυρίου ουδέποτε η Γραφή μας αναφέρει τη
Μαρία ως σύζυγο του Ιωσήφ, αλλά ως μητέρα του Κυρίου. Ακολουθούν
σχετικά τα ακόλουθα αγιογραφικά εδάφια:
Απαντητικό χωρίο 1: “καὶ ἐλθόντες (οι μάγοι) εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ
παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν
αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα,
χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν·” (Μτθ. β΄11).
Απαντητικό χωρίο 2: “Ἀναχωρησάντων δὲ αὐτῶν ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου
φαίνεται κατ' ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ λέγων· Ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ
τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω
σοι· μέλλει γὰρ Ἡρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό” (Μτθ.
β΄13).
Απαντητικό χωρίο 3: “ ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν
μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον,” (Μτθ. β΄14).
Απαντητικό χωρίο 4: “ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν
μητέρα αὐτοῦ καὶ εἰσῆλθεν εἰς γῆν Ἰσραήλ.” (Μτθ. β΄21).
Όλα αυτά μαρτυρούν ότι η Παρθένος Μαρία πριν, αλλά και μετά τη
γέννηση του Κυρίου, δεν είχε καμία σχέση με τον Ιωσήφ. Άλλωστε αν είχε
ο Ιησούς και άλλα αδέλφια γεννημένα από τη Θεοτόκο γιατί τότε αφήνει
στο μαθητή Του Ιωάννη τη φροντίδα της Μητέρας Του, λέγοντας μάλιστα
από το Σταυρό: “Ἰησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν μητέρα καὶ τὸν μαθητὴν
παρεστῶτα ὃν ἠγάπα, λέγει τῇ μητρί αὐτοῦ· Γύναι, ἴδε ὁ υἱός σου, εἶτα
λέγει τῷ μαθητῇ· Ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου. καὶ ἀπ' ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν
ὁ μαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια.” (Ιωάν. ιθ΄26,27).
Όσο για την πρώτη “αιτίαση” των χιλιαστών, ότι δηλαδή “Η Μαρία δεν
πρέπει να αποκαλείται μητέρα του Θεού, αφού ο Θεός είναι άναρχος”,
έχουμε να απαντήσουμε τα εξής: Σκύψτε, πλανεμένοι, με τα πείνωση
μπροστά στο μυστήριο της Θείας Οικονομίας, της σάρκωσης δηλαδή του
Λόγου-Ιησού, και θα κατανοήσετε ότι ο Θεάνθρωπος Ιησούς-Χριστός και
Σωτήρας μας, όσο ήταν στη γη αλλά και μετά, ήταν “απάτωρ” ως προς
την ανθρώπινή του φύση, αλλά είχε Μητέρα36 την Υπεραγία Θεοτόκο, ενώ
ήταν “αμήτωρ” ως προς τη θεία του φύση, αλλά είχε Πατέρα το Θεό-
Πατέρα, την πρώτη υπόσταση της Αγίας Τριάδας.
34. Οι δύο τελευταίοι είναι οι συγγραφείς των ομώνυμων Καθολικών Επιστολών της Καινής Διαθήκης.
35. Σύμφωνα με άλλη αρχαιότατη εκκλησιαστική παράδοση οι νομιζόμενοι ως αδελφοί του Ιησού ήταν τα επτά παιδιά
του Αλφαίου Κλωπά, που ήταν αδελφός του Ιωσήφ, και της Μαρίας (Κλωπά). Καλούνται δε αδελφοί του Κυρίου
γιατί έμεναν στην ίδια οικία.
36. Η ίδια η Ελισσάβετ λέει: “καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρὸς μέ;” (Λουκ. α΄ 43). Την
αποκαλεί λοιπόν Μητέρα του Κυρίου. Μήπως πλανήθηκε κι αυτή;
 Ως προς την προσήκουσα σ' αυτή Τιμή που της δίνει η Εκκλησία μας
έχουμε να πούμε ότι είναι απόλυτα δικαιολογημένη και από την ίδια την
Καινή Διαθήκη:
1. “καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ
σέ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον
κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ.” (Λουκ. α΄ 35). Όταν λοιπόν το ίδιο το Άγιο
Πνεύμα κατοικεί στη Θεοτόκο, εμείς δεν πρέπει να την τιμούμε;
2. “Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ
ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Μεθ' ἡμῶν ὁ
Θεός.” (Μτθ. α΄23 και Ησ. ζ΄14). Εδώ η Γραφή λέει ξεκάθαρα ότι η
Παρθένος Μαρία θα γεννήσει το Θεό. Δεν είναι λοιπόν η Μαρία
Θεοτόκος;
3. “καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· Χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ
Κύριος μετὰ σοῦ· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν.” (Λουκ. α΄28). Όταν ο
ίδιος ο άγγελος λέει στη Μαρία ότι ο Κύριος είναι μαζί της, ότι είναι
κεχαριτωμένη, ότι είναι η πιο ευλογημένη από όλες τις γυναίκες, εμείς τι
μπορούμε να προσθέσουμε;
Την τελικά απάντηση – που ισχύει για 15 ολόκληρους αιώνες και θα
ισχύει εσαεί – την έδωσαν οι άγιοι Πατέρες της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου,
υιοθετώντας τη γνώμη του Γρηγορίου του Θεολόγου, δηλαδή “καθένας
που δεν τιμά τη Μαρία ως Θεοτόκο είναι χωρισμένος από το Θεό (είναι
δηλαδή έξω από τη σωτήρια κιβωτό της Εκκλησίας)”. Και έρχονται οι
Μ.τ.Ι. Να αμφισβητήσουν 15 αιώνες και 15 “μυριάδας Πατέρας” της
Ορθοδοξίας ...
Για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς η Θεοτόκος είναι:
“γη άσπορος, βάτος άφλεκτος, η γέφυρα προς τους ουρανούς.
Στάμνα του μάννα, λύσις της αράς37, Αδάμ η ανάκλησις,
η λύτρωσις των δακρύων της Εύας, ύψος δυσανάβατο38,
γαστήρ39 ενθέου σαρκώσεως, το δαιμόνων τραύμα,
η το φως αρρήτως γεννήσασα,τράπεζα βαστάζουσα ευθηνίαν ιλασμών,
η ετοιμάζουσα τον λιμέναν των ψυχών, το της πρεσβείας θυμίαμα,
η προς θνητούς ευδοκία αμνού και ποιμένος40 μήτηρ,
το αοράτων εχθρών αμυντήριον,
το του Παραδείσου θυρών ανοικτήριον, το στερρόν41 της πίστεως έρεισμα,
αστέρος αδύτου42 Μήτηρ, η αυγή μυστικής ημέρας,
37. αρά=κατάρα, είναι η Θεοτόκος δηλαδή λύση της κατάρας του ανθρωπίνου γένους.
38. Ύψος που δύσκολα φτάνει το μυαλό του ανθρώπου.
39. Κοιλία (μήτρα).
40. Ο Χριστός είναι και θυσιαστήριος αμνός και ποιμένας.
41. Στερεό
42. Αυτό που δεν δύει ποτέ.
 η οδηγός σωφροσύνης των πιστών ...”43
Είναι η πύλη της σωτηρίας μας, είναι η Νέα Εύα που αιώνες περίμενε ο
πεσμένος άνθρωπος, είναι η Πλατυτέρα των ουρανών, είναι η
Αειπάρθενος και Υπεραγία Θεοτόκος, είναι το καταφύγιο και η παραμυθία
ημών των αμαρτωλών και εν παντί εμπόνω περιστάσει ευρισκομένων.

9. Σχετικά με την τιμή στους Αγίους και

στις Εικόνες τους

Α΄ Τιμή στους Αγίους – Θαύματα – Μεσιτείες – Αγ. Λείψανα

Οι Μ.τ.Ι. απορρίπτουν τους Αγίους της Εκκλησίας μας, αρνούνται την

τιμή σ' αυτούς, δεν πιστεύουν ότι πρεσβεύουν για μας στον Κύριο, δεν
αναγνωρίζουν Ιερά Λέιψανα, δεν πιστεύουν σε θαυματουργικές θεραπείες,
δεν ... δεν ... δεν. Φυσικά για όλα αυτά που αρνούνται, λένε ότι βασίζονται
σε σχετικά αγιογραφικά χωρία. Ας τα δούμε όμως ένα-ένα, όπως
εμφανίζονται στους “κύκλους των σεμιναρίων” τους, και όπως τα
αλιεύσαμε από τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου τους “Χριστιανικές
Γραφές”, σελίδες 434-447:
1. “Κύριον τὸν Θεόν σου φοβηθήσῃ καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις καὶ πρὸς
αὐτὸν κολληθήσῃ καὶ ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ὀμῇ.” (Δευτ. στ΄ 13).
Ορθόδοξη ερμηνεία-διευκρίνιση: Στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος για δύο
ειδών “προσκύνηση”: 1ο) την απόλυτη προσκύνηση, που ανήκει μόνο
στο Θεό, και 2ο) τη σχετική προσκύνηση, που ανήκει σε κάθε σεβαστό-
άγιο πρόσωπο. Σε μια εργασία του κορυφαίου, ίσως, πολεμίου των
αιρέσεων, θεολόγου κ. Ν. Σωτηρόπουλου υπάρχει συγκεντρωτικός
πίνακας χωρίων, της Καινής αλλά και της Παλαιάς Διαθήκης που
αναφέρονται, άλλα σε λατρευτική προσκύνηση (στο Θεο), και άλλα σε
τιμητική προσκύνηση (σε σεβαστά πρόσωπα, αγγέλους, κ. ά.). Ας τα
δούμε λοιπόν:
α) για την τιμητική προσκύνηση
α΄1: “ καὶ ἰδὼν προσέδραμεν εἰς συνάντησιν αὐτοῖς ἀπὸ τῆς θύρας τῆς

43. Αποσπάσματα από την ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου.

σκηνῆς αὐτοῦ καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν γῆν.” (Γεν. ιη΄2). Πρόκειται για
την εμφάνιση των τριών αγγέλων στον Αβραάμ.
α΄2: “ Ηλθον δὲ οἱ δύο ἄγγελοι εἰς Σόδομα ἑσπέρας· Λὼτ δὲ ἐκάθητο
παρὰ τὴν πύλην Σοδόμων. ἰδὼν δὲ Λώτ, ἐξανέστη εἰς συνάντησιν αὐτοῖς
καὶ προσεκύνησε τῷ προσώπῳ ἐπὶ τὴν γῆν.” (Γεν. ιθ΄1). Είναι το
περιστατικό με την εμφάνιση των ιδίων αγγέλων στον Λωτ.
α΄3: “ἀναστὰς δὲ Ἁβραὰμ προσεκύνησε τῷ λαῷ τῆς γῆς, τοῖς υἱοῖς τοῦ
Χέτ,” (Γεν. κγ΄7). Εδώ ο Αβραάμ προσκυνεί τους Χετταίους άρχοντες.
α΄4: “καὶ δουλευσάτωσάν σοι ἔθνη, καὶ προσκυνησάτωσάν σοι ἄρχοντες·”
(Γέν. κζ΄29). Εδώ ο Ισαάκ προφητεύει το σεβασμό που θα απολαμβάνει ο
Ιακώβ.
α΄5: “αὐτὸς δὲ προῆλθεν ἔμπροσθεν αὐτῶν καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν
γῆν ἑπτάκις ἕως τοῦ ἐγγίσαι τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. ....καὶ προσήγγισε Λεία
καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς καὶ προσεκύνησαν.” (Γέν. λγ΄3,7). Είναι η συνάντηση
της οικογένειας του Ιακώβ μα τον Ησαύ.
α΄6: “Ἰωσὴφ δὲ ἦν ὁ ἄρχων τῆς γῆς, οὗτος ἐπώλει παντὶ τῷ λαῷ τῆς
γῆς· ἐλθόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ Ἰωσὴφ προσεκύνησαν αὐτῷ ἐπὶ πρόσωπον
ἐπὶ τὴν γῆν.” (Γέν. μβ΄ 6). Τα αδέλφια του Ιωσήφ προσκυνούν τιμητικά
τον αδελφό τους, πριν τον αναγνωρίσουν, ως ανώτατο άρχοντα της
Αιγύπτου.
α΄7: “Εἰσῆλθε δὲ Ἰωσὴφ εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ τὰ
δῶρα, ἃ εἶχον ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν, εἰς τὸν οἶκον καὶ προσεκύνησαν
αὐτῷ ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τὴν γῆν.” (Γέν. μγ΄25). Η δεύτερη συνάντηση
Ιωσήφ-αδελφών του.
α΄8: “καὶ ἐξήγαγε αὐτοὺς Ἰωσὴφ ἀπὸ τῶν γονάτων αὐτοῦ, καὶ
προσεκύνησαν αὐτῷ ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τῆς γῆς.” (Γέν. μη΄ 12). Ξανά
προσκύνηση στον Ιωσήφ.
α΄9: “ἐξῆλθε δὲ Μωυσῆς εἰς συνάντησιν τῷ γαμβρῷ καὶ προσεκύνησεν
αὐτῷ καὶ ἐφίλησεν αὐτόν, καὶ ἠσπάσαντο ἀλλήλους· καὶ εἰσήγαγεν
αὐτοὺς εἰς τὴν σκηνήν.” (Έξ. ιη΄7). Ο Μωυσής τιμά τον πεθερό του (
γαμβρῷ) με προσκύνηση.
α΄10: “ἀπεκάλυψε δὲ ὁ Θεὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς Βαλαάμ, καὶ ὁρᾷ τὸν
ἄγγελον Κυρίου ἀνθεστηκότα ἐν τῇ ὁδῷ καὶ τὴν μάχαιραν ἐσπασμένην ἐν
τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ κύψας προσεκύνησε τῷ προσώπῳ αὐτοῦ.” (Αριθμ.
κβ΄31). Ο μάντης Βαλαάμ προσκυνεί τον άγγελο Κυρίου μετά το θαύμα
του όνου.
α΄11: “ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· ἐγὼ ἀρχιστράτηγος δυνάμεως Κυρίου νυνὶ
παραγέγονα. καὶ Ἰησοῦς ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τὴν γῆν καὶ εἶπεν
αὐτῷ· δέσποτα, τί προστάσσεις τῷ σῷ οἰκέτῃ;” (Ιησ. Ν. ε΄ 14). Ο Ιησούς
του Ναυή τιμητικά προσκυνεί τον άγγελο.
α΄12: “καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῆς καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν γῆν
καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· τί ὅτι εὗρον χάριν ἐν ὀφθαλμοῖς σου τοῦ ἐπιγνῶναί
με, καὶ ἐγώ εἰμι ξένη;” (Ρουθ β΄10). Η Ρουθ τιμητικά προσκυνά τον Βοόζ.
α΄13: “καὶ ὡς εἰσῆλθε τὸ παιδάριον, καὶ Δαυὶδ ἀνέστη ἀπὸ τοῦ ἐργὰβ
καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ τρίς,” (Α΄ Βασ.
κ΄ 41). Συνάντηση δύο φίλων, Δαβίδ-Ιωνάθαν.
α΄14: “ καὶ εἶδεν Ἀβιγαία τὸν Δαυὶδ καὶ ἔσπευσε καὶ κατεπήδησεν ἀπὸ
τῆς ὄνου καὶ ἔπεσεν ἐνώπιον Δαυὶδ ἐπὶ πρόσωπον αὐτῆς καὶ
προσεκύνησεν αὐτῷ ἐπὶ τὴν γῆν” (Α΄ Βασ. κε΄23). Εδώ η Αβιγαία
τιμητικά προσκυνά τον Δαβίδ.
α΄΄15: “καὶ παραγίνεται Μεμφιβοσθὲ υἱὸς Ἰωνάθαν υἱοῦ Σαοὺλ πρὸς
τὸν βασιλέα Δαυὶδ καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ προσεκύνησεν
αὐτῷ.” (Β΄Βασ. θ΄6). Εδώ ο Μεμφιβοσθέ, γιος του Σαούλ, προσκυνά και
ικετεύει για έλεος από τον βασιλιά, πλέον, Δαβίδ.
α΄16: “καὶ εἰσῆλθεν ἡ γυνὴ ἡ Θεκωῖτις πρὸς τὸν βασιλέα καὶ ἔπεσεν ἐπὶ
πρόσωπον αὐτῆς εἰς τὴν γῆν καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ καὶ εἶπε· σῶσον,
βασιλεῦ, σῶσον.” (Β΄Βασ. ιδ΄4) Μια γυναίκα προσκυνά τιμητικά το
Δαβίδ.
α΄17: “καὶ ἔπεσεν Ἰωὰβ ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν καὶ
προσεκύνησε καὶ εὐλόγησε τὸν βασιλέα,” (Β΄Βασ. ιδ΄ 22). Ο Ιωάβ
προσκυνά τον Δαβίδ.
α΄18: “καὶ προσεκύνησε Χουσὶ τῷ Ἰωὰβ καὶ ἐξῆλθε.” (Β΄ Βασ. ιη΄21β).
α΄19: “καὶ ἐξῆλθεν Ὀρνὰ καὶ προσεκύνησε τῷ βασιλεῖ ἐπὶ πρόσωπον
αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν.” (Β΄ Βασ. κδ΄ 20).
α΄20: “καὶ ἔκυψε Βηρσαβεὲ καὶ προσεκύνησε τῷ βασιλεῖ· καὶ εἶπεν ὁ
βασιλεύς· τί ἔστι σοι;” (Γ΄ Βασ. α΄16).
α΄21: “καὶ ἀπέστειλεν ὁ βασιλεὺς Σαλωμὼν καὶ κατήνεγκαν αὐτὸν
ἀπάνωθεν τοῦ θυσιαστηρίου· καὶ εἰσῆλθε καὶ προσεκύνησε τῷ βασιλεῖ
Σαλωμών,” (Γ΄ Βασ. α΄53). Εδώ ο Αδωνίας προσκυνά τιμητικά το βασιλιά
Σολομώντα.
α΄22: “καὶ εἶδον αὐτὸν οἱ υἱοὶ τῶν προφητῶν οἱ ἐν Ἱεριχὼ ἐξεναντίας
καὶ εἶπον· ἐπαναπέπαυται τὸ πνεῦμα Ἠλιοὺ ἐπὶ Ἑλισαιέ· καὶ ἦλθον εἰς
συναντὴν αὐτοῦ καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ ἐπὶ τὴν γῆν.” (Δ΄ Βασ. β΄15).
Εδώ οι νέοι Προφήτες, αφού διαπίστωσαν ότι ο Πρ. Ελισσαίος ήταν
διάδοχος του Πρ. Ηλία, τον προσκυνούν.
α΄23: “ καὶ εἰσῆλθεν ἡ γυνὴ καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ
προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν γῆν καὶ ἔλαβε τὸν υἱὸν αὐτῆς καὶ ἐξῆλθε.”
(Δ΄Βασ. δ΄37). Εδώ η Σωμανίτις τιμητικά προσκυνά τον Πρ. Ελισσαίο
μετά το θαύμα της ανάστασης του γιου της.
α΄24: “καὶ εὐλόγησε πᾶσα ἡ ἐκκλησία Κύριον τὸν Θεὸν τῶν πατέρων
αὐτῶν, καὶ κάμψαντες τὰ γόνατα προσεκύνησαν τῷ Κυρίῳ, καὶ τῷ
βασιλεῖ.” (Α΄ Παραλ. κθ΄ 20β). Εδώ ο λαός του Ισραήλ προσκυνά
λατρευτικά τον Κύριο και τιμητικά το βασιλιά.
α΄ 25: “σὺ πάντα γινώσκεις· σὺ οἶδας, Κύριε, ὅτι οὐκ ἐν ὕβρει οὐδὲ ἐν
ὑπερηφανίᾳ οὐδὲ ἐν φιλοδοξίᾳ ἐποίησα τοῦτο, τὸ μὴ προσκυνεῖν τὸν
ὑπερήφανον Ἀμάν, ὅτι ηὐδόκουν φιλεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ πρὸς
σωτηρίαν Ἰσραήλ·” (Εσθ. δ΄ 17δ). Ο Ισραηλίτης Μαρδοχαίος αρνείται να
προσκυνήσει τον πρωθυπουργό του Πέρση βασιλιά, έστω και τιμητικά, για
τον απλούστατο λόγο ότι η προσκύνηση σήμαινε περίπου “θεοποίηση”
του τιμώμενου (σχετικά Εσθήρ, κεφ. α΄,β΄, γ΄) πράγμα που ερχόταν σε
αντίθεση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του Μαρδοχαίου.
α΄ 26: “τότε ὁ βασιλεὺς Ναβουχοδονόσορ ἔπεσεν ἐπὶ
πρόσωπον καὶ τῷ Δανιὴλ προσεκύνησε” (Δαν. β΄46).
α΄ 27: “λέγοντες· Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν
Ἰουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ
καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ.” (Μτθ. β΄2). Έλεγαν οι
μάγοι για το Χριστό, μη γνωρίζοντας βέβαια ότι πρόκειται
για το Θεό.
α΄28: “Πορευθέντες ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου·
ἐπὰν δὲ εὕρητε ἀπαγγείλατέ μοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν
προσκυνήσω αὐτῷ.” (Μτθ. β΄8). Απαντά πονηρά ο Ηρώδης
στους μάγους.
α΄29: “καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδίον μετὰ
Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν
αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν
αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν·” (Μτθ.
β΄11). Η προσκύνηση των μάγων.
α΄30: “Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς ἰδοὺ ἄρχων εἷς
προσελθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων ὅτι η θυγάτηρ μου
ἄρτι ἐτελεύτησεν· ἀλλὰ ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ'
αὐτήν καὶ ζήσεται.” (Μτθ. θ΄18). Ο Ιάειρος τιμά με
προσκύνηση τον Κύριο.
α΄31: “ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα· Κύριε,
βοήθει μοι.” (Μτθ. ιε΄25). Η Χαναναία της γνωστής
περικοπής.
α΄32: “πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ λέγων· κύριε
μακροθύμησον ἐπ' ἐμοί, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω.” (Μτθ.
ιη΄26). Ο δούλος, στην παραβολή των ταλάντων,
προσκυνά τιμητικά τον κύριό του.
α΄33: “καὶ ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάμῳ καὶ
ἐνέπτυον αὐτῷ, καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν
αὐτῷ.” (Μάρκ. ιε΄19). Οι στρατιώτες ειρωνεύονται το
Χριστό.
α΄34: “ἰδοὺ δίδωμι ἐκ τῆς συναγωγῆς τοῦ σατανᾶ τῶν
λεγόντων ἑαυτοὺς Ἰουδαίους εἶναι, καὶ οὐκ εἰσὶν, ἀλλὰ
ψεύδονται· ἰδοὺ ποιήσω αὐτοὺς ἵνα ἥξουσι καὶ
προσκυνήσουσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου, καὶ γνῶσιν ὅτι
ἐγὼ ἠγάπησά σε.” (Αποκ. γ΄9). Αναφέρεται στον επίσκοπο
Φιλαδελφείας.
α΄35: “Κἀγὼ Ἰωάννης ὁ ἀκούων καὶ βλέπων ταῦτα. καὶ ὅτε
ἤκουσα καὶ ἔβλεψα, ἔπεσα προσκυνῆσαι ἔμπροσθεν τῶν
ποδῶν τοῦ ἀγγέλου τοῦ δεικνύοντός μοι ταῦτα.” (Αποκ.
κβ΄8). Εδώ ο Ιωάννης γνωρίζοντας ότι μπροστά του είναι
ένας άγγελος, εντούτοις, τον προσκυνά (τιμητικά).
Όλα αυτά τα χωρία δείχνουν ΞΕΚΑΘΑΡΑ ότι υπάρχει και
τιμητική προσκύνηση (σχετική προσκύνηση). Όμως οι
“εταιρείες του Μπρούκλιν” όλους αυτούς τους ρηματικούς
τύπους του ρήματος “προσκυνώ” τους μεταφράζουν ως
“κάμπτω, υποκλίνομαι και ξαπλώνω” !!! Ενώ στα επόμενα
εδάφια που καταγράφουμε στη δεύτερη κατηγορία πιο
κάτω, το ρήμα “προσκυνώ” το μεταφράζουν “προσκυνώ”.
Λέτε να πρόκειτε για λάθος; Όχι βέβαια. Πρόκειται για
σατανική διαστρέβλωση.
β΄για την (απόλυτη) λατρευτική προσκύνηση –
χωρία
β΄1: “καὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ εἶπαν· Θεός, Θεὸς τῶν
πνευμάτων καὶ πάσης σαρκός, εἰ ἄνθρωπος εἷς ἥμαρτεν, ἐπὶ πᾶσαν τὴν
συναγωγὴν ὀργὴ Κυρίου;” (Αριθ. ιστ΄22). Ενώπιον Μωυσή και Ααρών ο
Ισραήλ προσκυνεί τον Κύριο.
β΄2: “τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ· γέγραπται
γάρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις.”
(Μτθ. δ΄10). Ο Ιησούς απαντά στο διάβολο ότι μόνο το Θεό προσκυνούμε
λατρευτικά.
β΄3: “καὶ ἀποκριθεὶς αὐτῷ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς· Ὕπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ
γέγραπται γὰρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ
λατρεύσεις.” (Λουκ. δ΄8). Όπως και στο προηγούμενο.
β΄4: “καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολὸχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ
ὑμῶν Ρεμφάν, τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυνεῖν αὐτοῖς· καὶ
μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος.” (Πράξ. ζ΄43). Εδώ ο Πρωτομάρτυρ
Στέφανος θυμίζει τα λάθη των Ισραηλιτών, επι προκειμένω τη λατρεία και
την προσκύνηση ειδώλων.
β΄5: “καὶ οὕτω τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται· καὶ οὕτω
πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον προσκυνήσει τῷ Θεῷ, ἀπαγγέλλων ὅτι ὁ Θεὸς
ὄντως ἐν ὑμῖν ἐστι.” (Α΄ Κορ. ιδ΄25).
β΄6: “ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει·
καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ.” (Εβρ. α΄6). Ο Θεός
Πατέρας ομιλούσε για τη λατρευτική προσκύνηση του Υιού του.
β΄7: “πεσοῦνται οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ἐνώπιον τοῦ καθημένου
ἐπὶ τοῦ θρόνου, καὶ προσκυνήσουσι τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν
αἰώνων,” (Αποκ. δ΄10).
β΄8: “καὶ τὰ τέσσαρα ζῷα ἔλεγον· Ἀμήν· καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἔπεσαν καὶ
προσεκύνησαν.” (Αποκ. ε΄14).
β΄9: “Καὶ ἐδόθη μοι κάλαμος ὅμοιος ῥάβδῳ, λέγων· Ἔγειρε καὶ
μέτρησον τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ τοὺς
προσκυνοῦντας ἐν αὐτῷ·” (Αποκ. ια΄1). Λέει “προσκυνοῦντας” τους
πιστούς στο Χριστό.
β΄10: “καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι οἱ ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ
Θεοῦ, οἳ κάθηνται ἐπὶ τοὺς θρόνους αὐτῶν, ἔπεσαν ἐπὶ τὰ πρόσωπα
αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τῷ Θεῷ” (Αποκ. ια΄16). Πάλι οι 24
πρεσβύτεροι. [Αξίζει να σημειώσουμε ότι το ιγ΄κεφάλαιο της
Αποκαλύψεως ομιλεί για λατρευτική προσκύνηση και του Αντιχρίστου!].
β΄11: “τίς οὐ μὴ φοβηθῇ, Κύριε, καὶ δοξάσῃ τὸ ὄνομά σου; ὅτι μόνος
ὅσιος, ὅτι πάντα τὰ ἔθνη ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν σου, ὅτι
τὰ δικαιώματά σου ἐφανερώθησαν.” (Αποκ. ιε΄4).
β΄12: “Καὶ ἔπεσα ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν αὐτοῦ προσκυνῆσαι αὐτῷ. καὶ
λέγει μοι· Ὅρα μή· σύνδουλός σού εἰμι καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν
ἐχόντων τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ· τῷ Θεῷ προσκύνησον· ἡ γὰρ μαρτυρία
τοῦ Ἰησοῦ ἐστι τὸ πνεῦμα τῆς προφητείας. (Αποκ. ιθ΄10).
β΄13: “καὶ λέγει μοι· Ὅρα μή· σύνδουλός σού εἰμι καὶ τῶν ἀδελφῶν σου
τῶν προφητῶν καὶ τῶν τηρούντων τοὺς λόγους τοῦ βιβλίου τούτου· τῷ
Θεῷ προσκύνησον.” (Αποκ. κβ΄9).
Όλα αυτά τα χωρία μαρτυρούν ότι υπάρχει και η λατρευτική
προσκύνηση (απόλυτη), προς το Θεό και μόνο. Όμως οι Μ.τ.Ι. Μόνον
αυτή την προσκύνηση – σκόπιμα – ερμηνεύουν κυριολεκτικά.
Γενικά αυτή τηναλήθεια, ότι δηλαδή εκτός της προσκυνήσεως προς το
Θεό, υπάρχει και η σχετική ή τιμητική προς αγγέλους και ανθρώπους –
άρα και προς τους Αγίους – δεν την δέχονται οι Χιλιαστές αλλά ούτε και
διάφορα παρακλάδια αιρέσεων “διαμαρτυρόμενου τύπου”.

Σε άλλα διαστρεβλωμένα χωρία αναφέρουν:

2. “οὐ γὰρ μὴ προσκυνήσητε θεοῖς ἑτέροις· ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεὸς
ζηλωτὸν ὄνομα, Θεὸς ζηλωτής ἐστι.” (Έξ. λδ΄14). Οι χιλιαστές λένε ότι,
με βάση αυτό το χωρίο, δεν πρέπει να προσκυνάμε άλλους. Είπαμε πως
αγνοούν ή θέλουν ν' αγνοούν την τιμητική προσκύνηση. Όμως ..
Απαντητικό χωρίο: “ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώματα, καὶ
εὔχεσθε ὑπὲρ ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε· πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου
ἐνεργουμένη.” (Ιακ. ε΄16). Άρα λοιπόν μπορούμε να καταφεύγουμε στη
μεσιτεία και τη συμπαράσταση των Αγίων (όχι βέβαια να τους
λατρεύουμε).
3. “οἱ δὲ ὄχλοι ἰδόντες ὃ ἐποίησεν ὁ Παῦλος ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν
Λυκαονιστὶ λέγοντες· Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν πρὸς
ἡμᾶς· ἐκάλουν τε τὸν μὲν Βαρνάβαν Δία, τὸν δὲ Παῦλον Ἑρμῆν, ἐπειδὴ
αὐτὸς ἦν ὁ ἡγούμενος τοῦ λόγου. ὁ δὲ ἱερεὺς τοῦ Διὸς τοῦ ὄντος πρὸ
τῆς πόλεως αὐτῶν, ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας,
σὺν τοῖς ὄχλοις ἤθελε θύειν. ἀκούσαντες δὲ οἱ ἀπόστολοι Βαρνάβας καὶ
Παῦλος, διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν εἰσεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον
κράζοντες καὶ λέγοντες· Ἄνδρες, τί ταῦτα ποιεῖτε; καὶ ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς
ἐσμεν ὑμῖν ἄνθρωποι, εὐαγγελιζόμενοι ὑμᾶς ἀπὸ τούτων τῶν ματαίων
ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα, ὃς ἐποίησε τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς·” (Πράξ. ιδ΄11-15).
Πρόκειται για τη συνάντηση των Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα με
τους Λυκάονες. Εκεί λοιπόν οι Απόστολοι αποτρέπουν τους ντόπιους από
το να πέσουν και να τους προσκυνήσουν λατρευτικά (ως θεούς του
δωδεκαθέου). Άρα λένε οι Μ.τ.Ι. -”αφοπλιστικά”- δεν πρέπει κανέναν να
προσκυνούμε.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Το κείμενο ομιλεί για καθαρή παρανόηση των
Λυκαόνων. Νόμισαν τους Αποστόλους για τους Θεούς Δία και Ερμή.
Μάλιστα ήθελαν να τους προσφέρουν και θυσία! Ήθελαν, με λίγα λόγια,
να τους λατρέψουν, γι' αυτό και τους απάντησαν έτσι οι Απόστολοι:
“Ἄνδρες, τί ταῦτα ποιεῖτε; καὶ ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς ἐσμεν ὑμῖν
ἄνθρωποι,”, δηλαδή: “είμαστε ίδιοι με σας, γιατί θέλετε να μας
λατρέψετε;”. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, οι Λυκάονες θέλουν να
προσκυνήσουν λατρευτικά τους Αποστόλους, πράγμα που τους το
απαγορεύουν οι τελευταίοι.
4. “Ὡς δὲ ἐγένετο τοῦ εἰσελθεῖν τὸν Πέτρον, συναντήσας αὐτῷ ὁ
Κορνήλιος πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας προσεκύνησεν44. ὁ δὲ Πέτρος αὐτὸν
ἤγειρε λέγων· Ἀνάστηθι· κἀγὼ αὐτὸς ἄνθρωπός εἰμι.” (Πράξ. ι΄25,26).
Οι Μ.τ.Ι. Λένε: εφόσον δε δέχτηκε προσκύνηση ο ίδιος ο Πέτρος, άρα
πρέπει μόνο το Θεό να προσκυνούμε!!
Ορθόδοξη ερμηνεία: Και εδώ ισχύει αυτό που είπαμε για διαχωρισμό
προσκύνησης τιμητικής και λατρευτικής. Επιπλέον:
- Γνωρίζετε, υπερήφανοι “ερμηνευτές των Γραφών”, τι σημαίνει
ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ; Εδώ ο Απ. Πέτρος δίνει ένα καθαρό παράδιεγμά της. Η
ταπείνωση είναι η υψηλοτέρα, ίσως, των αρετών: “Εκείνος που φοβάται
τον Κύριο έχει πάντοτε σύντροφό του την ταπεινοφροσύνη ... φέρνει στο
νου του τη ζωή που έκανε πρωτύτερα (ο Πέτρος ίσως την τριπλή άρνηση,
και πώς τον γλίτωσε ο Κύριος) ... ταπεινοφροσύνη είναι μια ακατάπαυστη
προσευχή με δάκρυα και κακοπάθεια ...” (Άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής, α'
-γ΄ “εκατοντάδες περί αγάπης”).
5. “εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος
Χριστὸς Ἰησοῦς,” (Α΄ Τιμ. β΄5). Άρα λένε οι χιλιαστές, ερμηνεύοντας
κατά λέξη διότι έτσι τους βολεύει, δεν υπάρχει άλλος μεσίτης στο Θεό
πλησίον του Χριστού.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Κι εδώ έχουμε το απόλυτο και το σχετικό. Απόλυτα
μεσίτης νοείται μόνον ο Χριστός, αλλά σχετικά μεσίτες υπάρχουν πολλοί
άγιοι, μάρτυρες, προφήτες, ομολογητές, κ.λπ45. Άλλωστε σε πολλά σημεία
των Γραφών ο Χριστός χαρακτηρίζεται σαν ένας και μοναδικός. Όμως σε
άλλα χωρία εμφανίζονται πολλοί με τον ίδιο χαρακτηρισμό του Κυρίου.
Να μια αντιπαραβολή σχετικών, μεταφρασμένων, χωρίων:
“Ένας Κύριος” (Α΄Κορ. η΄6) - “Πολλοί κύριοι” (Εφεσ. στ΄5-10).
“Ένας Πατέρας” (Μτθ. κγ΄9) - “Πολλοί πατέρες” (Λουκ. α΄55).
“Ένας ποιμένας” (Ιωάν. ι΄16) - “Πολλοί ποιμένες” (Εφεσ. δ΄11).
“Ένας διδάσκαλος” (Μτθ. κγ΄8) - “Πολλοί διδάσκαλοι” (Εφεσ. δ΄ 11).
“ Ένας αγαθός” (Μτθ. ιθ΄ 17) - “Πολλοί αγαθοί” (Μτθ. ε΄45) κ.λπ.
Απαντητικά χωρία που ομιλούν για μεσιτείες και θαύματα αγίων:
Α.Χ. 1: “καὶ ἐδεήθη Μωυσῆς ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ καὶ εἶπεν· ἱνατί,
Κύριε, θυμοῖ ὀργῇ εἰς τὸν λαόν σου, οὓς ἐξήγαγες ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐν
ἰσχύϊ μεγάλῃ καὶ ἐν τῷ βραχίονί σου τῷ ὑψηλῷ;” (Έξ. λδ΄11). Ο
Μωυσής μεσιτεύει προσευχόμενος για όλο τον ισραηλιτικό λαό.
Α.Χ. 2: “Ἰὼβ δὲ ὁ θεράπων μου εὔξεται περὶ ὑμῶν, ὅτι εἰ μὴ πρόσωπον

44. Ο Πέτρος εδώ εξεπλάγη. Ενόμισε ότι ίσως ο εκατόνταρχος εξέλαβε αυτόν σαν υπερφυσικό ον. (Β. Π.)
45. “ ὅτι προφήτης ἐστὶ καὶ προσεύξεται περὶ σοῦ καὶ ζήσῃ” (Γέν. κ΄7). Εδώ, κύριοι ψευδομάρτυρες, δεν
ομιλεί η Αγία Γραφή για μεσιτεία Προφήτου;
αὐτοῦ λήψομαι· εἰ μὴ γὰρ δι᾿ αὐτόν, ἀπώλεσα ἂν ὑμᾶς· οὐ γὰρ
ἐλαλήσατε ἀληθὲς κατὰ τοῦ θεράποντός μου Ἰώβ.” (Ιώβ μβ΄ 8β). Ο Θεός
ζητά από τον Ιώβ να μεσιτεύσει για τους φίλους του.
Α.Χ. 3: “καὶ σύ μὴ προσεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου καὶ μὴ ἀξιοῦ τοῦ
ἐλεηθῆναι αὐτοὺς καὶ μὴ εὔχου καὶ μὴ προσέλθῃς μοι περὶ αὐτῶν, ὅτι
οὐκ εἰσακούσομαι.” (Ιερ. ζ΄16).
Α.Χ. 4: “ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώματα, καὶ εὔχεσθε ὑπὲρ
ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε· πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη.” (Ιακ.
ε΄16). Ίσως η σπουδαιότερη περικοπή για το θέμα της εισακούσεως από το
Θεό των προσευχών των πιστών υπέρ των αδελφών των.
ΑΧ. 5: “Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστοῦ καὶ διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ Πνεύματος, συναγωνίσασθαί μοι ἐν
ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν Θεόν” (Ρωμ. ιε΄30). Εδώ ο Απ.
Παύλος ζητεί τη μεσιτεία και τη συναντίληψη της προσευχής των άλλων
χριστιανών.
Α.Χ 6: “καὶ προσθήσω ἐπὶ τὰς ἡμέρας σου πεντεκαίδεκα ἔτη καὶ ἐκ
χειρὸς βασιλέως Ἀσσυρίων σώσω σε καὶ τὴν πόλιν ταύτην καὶ
ὑπερασπιῶ ὑπὲρ τῆς πόλεως ταύτης δι᾿ ἐμὲ καὶ διὰ Δαυὶδ τὸν δοῦλόν
μου.” (Δ΄Βασ. κ΄6). Εδώ ο Κύριος υπόσχεται, δια του Προφ. Ησαϊα, στο
βασιλιά Εζεκία ότι θα υπερασπιστεί ο ίδιος το κράτος του Ιούδα, λόγω της
μεσιτείας του νεκρού από αιώνων Δαβίδ.
Α.Χ. 7: “καὶ ἀνέβη ὁ καπνὸς τῶν θυμιαμάτων ταῖς προσευχαῖς τῶν
ἁγίων ἐκ χειρὸς τοῦ ἀγγέλου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.” (Αποκ. η΄4). Εδώ
μεσιτεύει άγγελος Κυρίου μεταφέροντας τις προσευχές των αγίων προς το
Θεό.
Για το ότι οι Άγιοι θαυματουργούν είτε εν ζωή είτε μετά θάνατον, δια
των ιερών λειψάνων τους, φαίνεται από τα επόμενα αγιογραφικά εδάφια:
1. “καὶ ἐνεφύσησε τῷ παιδαρίῳ τρὶς καὶ ἐπεκαλέσατο τὸν Κύριον καὶ
εἶπε· Κύριε ὁ Θεός μου, ἐπιστραφήτω δὴ ἡ ψυχὴ τοῦ παιδαρίου τούτου εἰς
αὐτόν. καὶ ἐγένετο οὕτως, καὶ ἀνεβόησε τὸ παιδάριον.” (Γ΄ Βασ. ιζ΄22).
Ο Προφ. Ηλίας ανασταίνει το μοναχογιό της χήρας από τα Σαρεπτά.
2. “καὶ εἰσῆλθεν Ἑλισαιὲ εἰς τὸν οἶκον καὶ ἰδοὺ τὸ παιδάριον τεθνηκὸς
κεκοιμισμένον ἐπὶ τὴν κλίνην αὐτοῦ. (...) καὶ ἀνέβη καὶ ἐκοιμήθη ἐπὶ τὸ
παιδάριον καὶ ἔθηκε τὸ στόμα αὐτοῦ ἐπὶ τὸ στόμα αὐτοῦ καὶ τοὺς
ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ καὶ τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐπὶ
τὰς χεῖρας αὐτοῦ καὶ διέκαμψεν ἐπ᾿ αὐτόν, καὶ διεθερμάνθη ἡ σάρξ τοῦ
παιδαρίου.(...) καὶ ἤνοιξε τὸ παιδάριον τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ.” (Δ΄Βασ.
δ΄32-35). Θαύμα ανάστασης νεκρού από τον Προφ. Ελισσαίο.
3. “Διὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ
λαῷ πολλὰ· καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ στοᾷ Σολομῶντος·(...)
μᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ
γυναικῶν, ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι
ἐπὶ κλινῶν καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ
ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος (...) φέροντες
ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες
ἐθεραπεύοντο ἅπαντες.” (Πράξ. ε΄11-16).
4. “Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας ἐποίει ὁ Θεὸς διὰ τῶν χειρῶν Παύλου,
ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἐπιφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ
σουδάρια ἢ σιμικίνθια καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ' αὐτῶν τὰς νόσους, τά τε
πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐξέρχεσθαι ἀπ' αὐτῶν.” (Πράξ. ιθ΄11-12).
5. “καθήμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος,
καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ (...) ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω καὶ
ἤρθη νεκρός. καταβὰς δὲ ὁ Παῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ καὶ συμπεριλαβὼν
εἶπε· Μὴ θορυβεῖσθε· ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν αὐτῷ ἐστιν. (...) ἤγαγον δὲ
τὸν παῖδα ζῶντα, καὶ παρεκλήθησαν οὐ μετρίως.” (Πράξ. κ΄9-12).
6. “ καὶ ἐγένετο αὐτῶν θαπτόντων τὸν ἄνδρα, καὶ ἰδοὺ εἶδον τὸν
μονόζωνον καὶ ἔρριψαν τὸν ἄνδρα ἐν τῷ τάφῳ Ἑλισαιέ, καὶ ἐπορεύθη
καὶ ἥψατο τῶν ὀστέων Ἑλισαιὲ καὶ ἔζησε καὶ ἀνέστη ἐπὶ τοὺς πόδας
αὐτοῦ.” (Δ΄ Βασ. ιγ΄21). Θαύμα των Ιερών Λειψάνων του Προφ.
Ελισσαίου.
Συμπέρασμα: Πρέπει να τιμούμε τους Αγίους της Εκκλησίας μας και να
ζητούμε τη μεσιτεία τους σε κάθε αίτημά μας προς τον Κύριο Ιησού
Χριστό και Θεό μας. Ας μην ξεχνάμε πως η πίστη στη δύναμη του Κυρίου
μας καθώς και στις μεσιτείες των Αγίων Του, φέρνει ακόμα και το θαύμα.

Β΄ Η δύναμη των αγίων εικόνων και η τιμή σ' αυτές

Το βιβλίο τους “Πάντα δοκιμάζετε”, το έχουν οι χιλιαστές σαν “βίβλο”

τους. Σ' αυτό λοιπόν λένε μεταξύ άλλων: “Οι εικόνες δεν έχουν μέσα τους
ζωή ούτε δύναμη για να βοηθήσουν” (σελ. 123). Αλλού λένε: “μόνο οι απ'
ευθείας προσευχές επιτρέπονται, εικόνες δε χρειάζονται” (σελ. 127).
Σ' αυτό το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, αγαπητοί αναγνώστες,
συναντήσαμε χιλιαστικές διαστρεβλώσεις και πλάνες που αναφέρονται σε
κάθε άλλη αίρεση. Μόνο που οι απλές αιρέσεις έχουν 2, 3, 10, 30 πλάνες.
Οι χιλιαστές όμως είναι πρωταθλητές! Μόνο μια αίρεση τους έλειπε και
να που τη βρίσκουμε εδώ: την ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ46. Πού λοιπόν
¨βασίζονται” και ισχυρίζονται αυτά τα πράγματα;
Διαστρεβλωμένα χωρία:
α) “οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἴδωλον, οὐδὲ παντὸς ὁμοίωμα, ὅσα ἐν τῷ
οὐρανῷ ἄνω καὶ ὅσα ἐν τῇ γῇ κάτω καὶ ὅσα ἐν τοῖς ὕδασιν ὑποκάτω
τῆς γῆς. οὐ προσκυνήσεις αὐτοῖς, οὐδὲ μὴ λατρεύσεις αὐτοῖς· ἐγὼ γάρ
εἰμι Κύριος ὁ Θεός σου, Θεὸς ζηλωτής, ἀποδιδοὺς ἁμαρτίας πατέρων ἐπὶ
τέκνα, ἕως τρίτης καὶ τετάρτης γενεᾶς τοῖς μισοῦσί με” (Έξ. κ΄ 4-5).
Ορθόδοξη ερμηνεία: Αυτό το χωρίο δεν λέει να μην κατασκευάζουν
ομοιώματα του Θεού, αλλά είδωλα ψεύτικων θεών (ζώων, δαιμόνων,
άστρων, κ.ά.) και να μην τα λατρεύουν. Έτσι λοιπόν και η Εκκλησία μας
δεν έχει είδωλα, αλλά εικόνες που απεικονίζουν-ιστορούν τον Ιησού
Χριστό και τους Αγίους. Επιπλέον, οι εικόνες αυτές δεν λατρεύονται, αλλά
τιμώνται από τους πιστούς.
β) “Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν
κόλπον τοῦ πατρὸς ἐκεῖνος ἐξηγήσατο.” (Ιωάν. α΄18). Άρα, λένε οι Μ.τ.Ι.
Γιατί εικονίζουμε το Θεό;
Ορθόδοξη ερμηνεία: Είναι βέβαια αλήθεια ότι ο Θεός είναι Πνεύμα και
δεν μπορούμε να τον εικονίσουμε. Όμως έχουμε κάποιες εμφανίσεις Του
στην Παλαιά Διαθήκη:
Απαντητικά χωρία:
1. “Και ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ, οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ βασιλεύς, εἶδον τὸν
Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου, καὶ πλήρης ὁ
οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ.” (Ησ. στ΄1).
2. “ἐθεώρουν ἕως ὅτου οἱ θρόνοι ἐτέθησαν, καὶ παλαιὸς ἡμερῶν
ἐκάθητο, καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών, καὶ ἡ θρὶξ τῆς
κεφαλῆς αὐτοῦ ὡσεὶ ἔριον καθαρόν, ὁ θρόνος αὐτοῦ φλὸξ πυρός, οἱ
τροχοὶ αὐτοῦ πῦρ φλέγον·” (Δαν. Ζ΄9). Βλέπουμε λοιπόν ότι έχουμε
κάποιες περιγραφές εμφανίσεων του Θεού. Σ' αυτές βασίστηκαν οι
αγιογράφοι αλλά και οι υμνωδοί της Εκκλησίας μας.
Όμως και στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε κατασκευές ομοιωμάτων
αγγέλων. Μάλιστα την εντολή τη κατασκευής των δίνει ο ίδιος ο Θεός.
3. “καὶ ποιήσεις δύο Χερουβὶμ χρυσοτορευτὰ καὶ ἐπιθήσεις αὐτὰ ἐξ
ἀμφοτέρων τῶν κλιτῶν τοῦ ἱλαστηρίου.” (Έξ. κε΄17). Εδώ έχουμε
κατασκευή ομοιωμάτων Χερουβίμ, τα οποία είναι πνευματικά όντα, κύριοι
του Μπρούκλιν!
4. “ καὶ ἐχρύσωσε τὸν οἶκον καὶ τοὺς τοίχους αὐτοῦ καὶ τοὺς πυλῶνας
καὶ τὰ ὀροφώματα καὶ τὰ θυρώματα χρυσίῳ καὶ ἔγλυψε Χερουβὶμ ἐπὶ
46. Η Εικονομαχία ήταν μια αίρεση που ταλάνισε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία για περισσότερο από 100 χρόνια. Έγινε
αιτία να χυθεί άφθονο αίμα μαρτύρων.
τῶν τοίχων. καὶ ἐποίησε τὸν οἶκον τοῦ ἁγίου τῶν ἁγίων, (...) καὶ
ἐχρύσωσεν αὐτὸν χρυσίῳ καθαρῷ εἰς Χερουβὶμ εἰς τάλαντα ἑξακόσια.
(...) καὶ ἐποίησεν ἐν τῷ οἴκῳ τῷ ἁγίῳ τῶν ἁγίων Χερουβὶμ δύο, ἔργον
ἐκ ξύλων καὶ ἐχρύσωσεν αὐτὰ χρυσίῳ.” (Β΄ Παρ. γ΄ 8-10). Στα χρόνια
του βασιλιά Σολομώντα.
5. “καὶ πάντας τοὺς τοίχους τοῦ οἴκου κύκλῳ ἐγκολαπτὰ ἔγραψε γραφίδι
Χερουβίμ, καὶ φοίνικες τῷ ἐσωτέρῳ καὶ τῷ ἐξωτέρῳ.” (Γ΄ Βασ. στ΄ 29).
Εδώ έχουμε περιγραφή γλυπτών Χερουβίμ.
6. “καὶ ἐπὶ τὰ συγκλείσματα αὐτῶν ἀνὰ μέσον τῶν ἐξεχομένων λέοντες
καὶ βόες καὶ Χερουβίμ, καὶ ἐπὶ τῶν ἐξεχομένων οὕτως· καὶ ἐπάνωθεν
καὶ ὑποκάτωθεν τῶν λεόντων καὶ τῶν βοῶν χῶραι, ἔργον καταβάσεως”
(Γ΄ Βασ. ζ΄ 16).
Συμπέρασμα: Ομοιώματα υπάρχουν και στην Παλαιά Διαθήκη. Πρέπει
λοιπόν να τιμούμε τις εικόνες των Αγίων και να τις έχουμε στους ιερούς
Ναούς μας ως βιβλία αγραμμάτων, όπως τονίζει ο άγιος Ιωάννης ο
Δαμασκηνός.
Όμως ακόμη δεν απαντήσαμε στη χιλιαστική άποψη περί “μη δύναμης”
των ιερών εικόνων ή αντικειμένων που έχουν ή είχαν στην κατοχή τους
Άγιοι. Έχουν λοιπόν οι άγιες εικόνες και τέτοια αντικείμενα
θαυματουργική δύναμη; Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, πραγματικά αυτά
μπορούν να θαυματουργήσουν με τη βοήθεια του Αγίου Τριαδικού Θεού:
Απαντητικά χωρία:
1. “εἶπε δὲ αὐτῷ Κύριος· τί τοῦτό ἐστι τὸ ἐν τῇ χειρί σου; ὁ δὲ εἶπε·
ράβδος. καὶ εἶπε· ρίψον αὐτὴν ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἔρριψεν αὐτὴν ἐπὶ τὴν
γῆν, καὶ ἐγένετο ὄφις· καὶ ἔφυγε Μωυσῆς ἀπ᾿ αὐτοῦ. καὶ εἶπε Κύριος
πρὸς Μωυσῆν· ἔκτεινον τὴν χεῖρα καὶ ἐπιλαβοῦ τῆς κέρκου· ἐκτείνας
οὖν τὴν χεῖρα ἐπελάβετο τῆς κέρκου, καὶ ἐγένετο ράβδος ἐν τῇ χειρὶ
αὐτοῦ·” (Έξ. δ΄2-4). Βλέπουμε ότι η ράβδος του Μωυσή θαυματουργεί.
Για την ίδια ράβδο λέει η Αγία Γραφή αλλού:
2. “καὶ ἐγένετο τῇ ἐπαύριον καὶ εἰσῆλθε Μωυσῆς καὶ Ἀαρὼν ἐν τῇ
σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου, καὶ ἰδοὺ ἐβλάστησεν ἡ ράβδος Ἀαρὼν εἰς οἶκον
Λευὶ καὶ ἐξήνεγκε βλαστὸν καὶ ἐξήνθησεν ἄνθη καὶ ἐβλάστησε κάρυα.”
(Αριθ. ιζ΄23).
3. “καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Μωυσῆν· ποίησον σεαυτῷ ὄφιν καὶ θὲς αὐτὸν
ἐπὶ σημείου, καὶ ἔσται ἐὰν δάκῃ ὄφις ἄνθρωπον, πᾶς ὁ δεδηγμένος ἰδὼν
αὐτὸν ζήσεται. καὶ ἐποίησε Μωυσῆς ὄφιν χαλκοῦν καὶ ἔστησεν αὐτὸν
ἐπὶ σημείου, καὶ ἐγένετο ὅταν ἔδακνεν ὄφις ἄνθρωπον, καὶ ἐπέβλεψεν
ἐπὶ τὸν ὄφιν τὸν χαλκοῦν καὶ ἔζη.” (Αριθ. κα΄ 8,9). Ο χάλκινος όφις
θεραπεύει.
4. “καὶ ἔλαβεν Ἠλιοὺ τὴν μηλωτὴν αὐτοῦ καὶ εἵλησε καὶ ἐπάταξε τὸ
ὕδωρ, καὶ διῃρέθη τὸ ὕδωρ ἔνθα καὶ ἔνθα, καὶ διέβησαν ἀμφότεροι ἐν
ἐρήμῳ.” (Δ΄Βασ. β΄8). Η μηλωτή (κάπα) του Προφ. Ηλία χωρίζει τον
Ιορδάνη ποταμό.
5. “Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας ἐποίει ὁ Θεὸς διὰ τῶν χειρῶν Παύλου,
ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἐπιφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ
σουδάρια ἢ σιμικίνθια καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ' αὐτῶν τὰς νόσους, τά τε
πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐξέρχεσθαι ἀπ' αὐτῶν.” (Πράξ. ιθ΄11,12). Εδώ
βλέπουμε ότι διάφοροι άρρωστοι γίνονται καλά με την απλή και μόνο
επαφή τους με αντικείμενα (πετσέτες) του Απ. Παύλου.
Συμπέρασμα: όλα αυτά φανερώνουν ότι ο Θεός μπορεί να φανερώσει
τη δύναμή Του και διαμέσου εικόνων ή άλλων ιερών αντικειμένων.

10. Σχετικά με τους Ιερούς Ναούς και τη Θεία Λατρεία

Για τους ναούς οι χιλιαστές λένε πως μας είναι ... άχρηστοι! Ο Θεός,
λένε, ήθελε μόνο το ναό του Σολομώντα και αφού αυτός καταστράφηκε,
τώρα πια δε μας χρειάζεται κανένας άλλος. Όσο για τη Θεία Λειτουργία,
λένε κατά λέξη: “Η Λειτουργία αποτελεί απάτη (!) και άρνηση της
Αληθινής Προμηθείας του Θεού (;), βεβηλώνει το όνομα του Θεού ... και
αποτελεί κοινωνία με τους δαίμονας (!)”. (“Πάντα δοκιμάζετε”, σελ.
252).
Άκουσον – άκουσον! Φρίκη και μόνο φρίκη προξενούν οι όντως
διαβολικές αντιλήψεις τους. ¨Ομιλεί δι' αυτών ο αρχιαπατεών Διάβολος
και αποκαλεί απάτη τη Θεία Λαιτουργία και κοινωνία με τους δαίμονας!
Γνωρίζει ο ίδιος (ο Διάβολος) πόσο ωφελούνται οι πιστοί, που συμμετέχουν
σωστά στη Θ. Λειτουργία, πόσο ενισχύονται και πώς τον κατανικούν και
τον εξευτελίζουν, όσοι κοινωνούν θεαρέστως, και προσπαθεί να κρατήσει
τους ανθρώπους μακριά από τους ιερούς Ναούς και τη Θεία Μετάληψη”.
(Περιοδικό “Ο Σωτήρ”).
Για να δούμε όμως το χωρίο που παρερμηνεύουν οι Μ.τ.Ι.:
α) “ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ, οὗτος
οὐρανοῦ καὶ γῆς Κύριος ὑπάρχων οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ”
(Πράξ. ιζ΄24). Άρα λένε οι χιλιαστές δεν ... χρειάζεται κανένας ναός.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Αυτό το εδάφιο δεν πρέπει να το ερμηνεύσουμε
αποσπασματικά και αποκομμένο απ' τους προηγούμενους στίχους του
ιερού κειμένου. Ο Απ. Παύλος ομιλεί εδώ στους Αθηναίους, τους
ειδωλολάτρες Αθηναίους, που πίστευαν ότι στους ναούς τους κατοικούσαν
οι Ολύμπιοι θεοί- δαίμονες, και γι' αυτό τους λάτρευαν μόνο στους ναούς.
Γενικά βέβαια είναι παραδεκτό ότι ο Θεός κατοικεί παντού. Όμως έχουμε
αρκετά εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και της Καινής, που
αποδεικνύουν ότι οι ναοί είναι απαραίτητοι για τη Θεία Λατρεία, τη Θεία
Κοινωνία και το ιερό κήρυγμα. Ας δούμε τα απαντητικά χωρία:
1. “πεποίηκά σοι κατὰ πᾶσαν τὴν προσευχήν σου, ἡγίακα τὸν οἶκον
τοῦτον, ὃν ᾠκοδόμησας τοῦ θέσθαι τὸ ὄνομά μου ἐκεῖ εἰς τὸν αἰῶνα,
καὶ ἔσονται οἱ ὀφθαλμοί μου ἐκεῖ καὶ ἡ καρδία μου πάσας τὰς ἡμέρας.”
(Γ΄ Βασ. θ΄ 3).
2. “ ὁ γὰρ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν,”
(Ησ. νστ΄ 7β).
3. “καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ παρ' ὑμῖν ἡ ἐπιστολή, ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν τῇ
Λαοδικέων ἐκκλησίᾳ ἀναγνωσθῇ, καὶ τὴν ἐκ Λαοδικείας ἵνα καὶ ὑμεῖς
ἀναγνῶτε.” (Κολασ. δ΄16).
4. “Ἐπὶ τὸ αὐτὸ δὲ Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν
ὥραν τῆς προσευχῆς τὴν ἐνάτην.” (Πράξ. γ΄1). Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι
Απόστολοι, και γενικά οι πρώτοι χριστιανοί, πήγαιναν συχνά στο ιερό του
ναού.
5. “καθ' ἡμέραν τε προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν ἐν τῷ ἱερῷ, κλῶντές
τε, κατ' οἶκον ἄρτον, μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι
καρδίας, αἰνοῦντες τὸν Θεὸν καὶ ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν. ὁ
δὲ Κύριος προσετίθει τοὺς σῳζομένους καθ' ἡμέραν τῇ ἐκκλησίᾳ.”
(Πράξ. β΄ 46-47).
Αυτό το τελευταίο χωρίο ξέρετε πώς το μεταφράζουν οι κύριοι της
“Σκοπιάς”; “μετελάμβανον τροφής” = γευμάτιζαν !!! Τι μπορεί να πει
κανείς για το μέγεθος της διαστροφής του ιερού κειμένου. Αλλ' ας
απαντήσουμε: Η λέξη “γεύομαι” της αλεξανδρινής Κοινής Ελληνικής
Γλώσσας, που είναι και η γλώσσα του Ευαγγελίου, μεταφράζεται
“γευματίζω” [π.χ. “μηδενός γεύσασθε” (Πράξ. κγ΄14) ή “γεύσεταί μου του
δείπνου” (Λουκ. ιδ΄24), κ.ά], αντίθετα “μεταλαμβάνω” ερμηνεύεται μόνο
με το ρήμα “μεταλαμβάνω” ή “τρώγω” [π.χ. “μεταλαβείν τροφής” (Πραξ.
κζ΄33) ή “καρπών μεταλαμβάνειν” (Β΄ Τιμ. β΄ 6), κ.ά.]. Με λίγα λόγια το
“μεταλάμβανον τροφής” δε σημαίνει ότι οι Απόστολοι τρωγόπιναν από
σπίτι σε σπίτι, αλλά ότι επαναλάμβαναν το Μυστικό Δείπνο του Κυρίου.
Για τη Θεία Κοινωνία λέει ο Απ. Παύλος ότι είναι: “τὸ ποτήριον τῆς
εὐλογίας ὃ εὐλογοῦμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ ἐστι;
τὸν ἄρτον ὃν κλῶμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ἐστιν;”
(Α΄ Κορ. ι΄16). Και οι ιεχωβάδες λένε ότι είναι “κοινωνία με τους
δαίμονες” !!!
Οι χιλιαστές ανάμεσα στ' άλλα “καταγγέλλουν” και τις λειτανείες και
τους αγιασμούς, και τα μυστήρια, και τις εορτές, και όλα γενικά. Όμως και
στην Παλαιά Διαθήκη είχαμε αγιασμούς (καθιερώσεις), τελετές (περιτομή,
γάμος), εορτές (Πάσχα, Σκηνοπηγία, εξιλασμούς, εορτή Κλήρων-Πουρίμ,
Πεντηκοστή, κ.ά), αλλά και λειτανίες. Ας δούμε ένα παράδειγμα:
“καὶ ἐπεβίβασαν τὴν κιβωτὸν Κυρίου ἐφ᾿ ἅμαξαν καινὴν καὶ ᾖραν
αὐτὴν ἐξ οἴκου Ἀμιναδὰβ τοῦ ἐν τῷ βουνῷ· καὶ Ὀζὰ καὶ οἱ ἀδελφοὶ
αὐτοῦ υἱοὶ Ἀμιναδὰβ ἦγον τὴν ἅμαξαν σὺν τῇ κιβωτῷ, καὶ οἱ ἀδελφοὶ
αὐτοῦ ἐπορεύοντο ἔμπροσθεν τῆς κιβωτοῦ. καὶ Δαυὶδ καὶ υἱοὶ Ἰσραὴλ
παίζοντες ἐνώπιον Κυρίου ἐν ὀργάνοις ἡρμοσμένοις ἐν ἰσχύϊ, καὶ ἐν
ᾠδαῖς καὶ ἐν κινύραις καὶ ἐν νάβλαις καὶ ἐν τυμπάνοις καὶ ἐν κυμβάλοις
καὶ ἐν αὐλοῖς.” (Β΄ Βασ. στ΄3-5).
Συμπέρασμα: Λύπη διακατέχει τον καθένα μας, όχι μόνο για το
αστήρικτο των απόψεων των χιλιαστών, αλλά και γιατί οι δυστυχείς
αιρετικοί στερούνται των ζωοποιών Μυστηρίων της Εκκλησίας μας.
Μάλιστα δε του “άρτου-Σώματος και του οίνου-Αίματος” της Αιωνίου
Ζωής.

11. Σχετικά με τον Αντίχριστο και το Θηρίο

(της Αποκαλύψεως)

Οι χιλιαστές αποπροσανατολίζουν όποιον πέσει στα δίχτυα τους

διαστρεβώνοντας το πραγματικό νόημα των Γραφών. Βέβαια αυτό δεν
αποτελεί είδηση ... Έτσι λοιπόν και στο κεφαλαιώδες ζήτημα του
Αντιχρίστου και του Θηρίου της Αποκαλύψεως επιμένουν στο σκοταδισμό
τους. Γράφουν, λοιπόν, στο βιβλίο τους ¨Αποκάλυψη: το μεγαλειώδες
αποκορύφωμά της πλησιάζει”: “Ο αριθμός του Θηρίου χξστ΄ (666)
συμβολίζει ανθρώπινη κυβέρνηση (...) το πολιτικό θηρίο του κόσμου ασκεί
υπέρτατη κυριαρχία (...) εξέχοντες πολιτικοί, οι μεγάλες θρησκείες και οι
μεγάλες επιχειρήσεις διατηρούν αυτό το Θηρίο ώστε να ενεργεί ως
καταπιεστής της ανθρωπότητας και διώκτης του λαού του Θεού”! (σελ.
196-7). Για να μας αποδείξουν, ακόμη, ότι ο Αντίχριστος δεν είναι
άνθρωπος, όπως το ερμηνεύει η Ορθοδοξία, διαστρεβλώνουν τα
παρακάτω τρία εδάφια της Αποκαλύψεως:
α) “καὶ προσκυνήσουσιν αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς, ὧν
οὐ γέγραπται τὸ ὄνομα ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς ζωῆς τοῦ ἀρνίου τοῦ
ἐσφαγμένου ἀπὸ καταβολῆς κόσμου.” (Αποκ. ιγ΄8). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.:
“Και όλοι εκείνοι που κατοικούν στη γη θα (το) λατρέψουν. Ούτε ενός
από αυτούς το όνομα δεν έχει γραφτεί στο ρολό (;;;) της ζωής του Αρνίου
που σφάχτηκε, από τη Θεμελίωση του κόσμου”.
Ορθόδοξη ερμηνεία: Παντού οι ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά κάνουν τη
νύχτα-μέρα, ήταν δυνατό εδώ να αλλάξουν σύστημα; Να λοιπόν που η
αντωνυμία “αὐτὸν”, ενώ είναι αρσενικού γένους γίνεται ουδέτερο (το)!
Έτσι ερμηνεύουν αντί για “αυτόν τον Αντίχριστο”, “αυτό το αντίχριστο
σύστημα” ... Μάλιστα σ' αυτό το εδάφιο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης –
συγγραφέας και της Αποκαλύψεως _ υποπίπτει σε σκόπιμο σολοικισμό
(συντακτική ανωμαλία). Ας εξηγήσουμε καλύτερα: το ρήμα “προσκυνώ”
συντάσσεται με αντικείμενο σε δοτική πτώση. Θα έπρεπε λοιπόν το
κείμενο, σωστότερα, να λέει: “προσκυνήσουσιν αυτώ”. Αλλά για να μην
υπάρξει παρανόηση (διότι το “αυτώ” είναι δοτική αρσενικού αλλά και
ουδετέρου), συντάσσει “σολοικίστικα”: “προσκυνήσουσιν αὐτὸν”. Όμως,
παρ' όλα αυτά οι χιλιαστές το ... παρανούν.
β) “καὶ πλανᾷ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς διὰ τὰ σημεῖα ἃ ἐδόθη
αὐτῷ ποιῆσαι ἐνώπιον τοῦ θηρίου, λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς
ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ, ὃς εἶχε τὴν πληγὴν τῆς μαχαίρας καὶ ἔζησε.”47
(Αποκ. ιγ΄14). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “και παροδηγεί εκείνους που
κατοικούν στη γη λόγω των σημείων ... (του θηρίου) που είχε το χτύπημα
του σπαθιού και εν τούτοις αναζωογονήθηκε (ενν. πολιτικοθρησκευτικό
σύστημα)”.
Ορθόδοξη ερμηνεία: ίδια διαστροφή έχουμε κι εδώ: η αναφορική
αντωνυμία “ὃς”, που είναι φυσικά αρσενικού γένους, μεταφράζεται “που”,
το οποίο είναι άκλιτη αναφορική αντωνυμία και υπονοεί ουδέτερο
(θηρίο=σύστημα).
γ) “Ὧδε ἡ σοφία ἐστίν· ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ
θηρίου· ἀριθμὸς γὰρ ἀνθρώπου ἐστί· καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ χξς”. (Αποκ.
ιγ΄18). Ερμηνεία των Μ.τ.Ι.: “ Το Θηρίο έχει όνομα και αυτό το όνομα
είναι ο αριθμός 666. το 6 συνδέεται με τους εχθρούς του Ιεχωβά ..
επομένως το τριπλό 6 αντιπροσωπεύει την ατέλεια στον υπερθετικό
47. Εδώ το ιερό κείμενο εννοεί ότι ο απατεών Αντίχριστος θα παραστήσει “εντυπωσιακό” ψευδοθαύμα: ο ίδιος ενώ θα
φαίνεται νεκρός, θα δείξει ότι ανασταίνεται.
βαθμό. Ο Ιωάννης λέει ότι είναι αριθμός ανθρώπου όχι προσώπου
(!!!!) ...” (έ.α., σελ. 196). Με λίγα λόγια από την πόλη έρχομαι και στην ...
Ορθόδοξη ερμηνεία: Ας αφήσουμε το μακαριστό γέροντα π. Αθανάσιο
Μυτιληναίο να μας ομιλήσει γαι το πρόσωπο του Αντιχρίστου:
“Ο ίδιος ή κάποιος από τους υπηρετούντας τας βουλάς του, θα μοιάζει ότι
εθανατώθη και κατόπιν θα προκληθεί εντυπωσιακή, δήθεν, ανάστασις, σαν
κακέκτυπος απομίμησις του Θανάτου και της Αναστάσεως του Χριστού (...)
Η κυριαρχία του Αντιχρίστου θα είναι παγκόσμιος (...) ο Ψευδοπροφήτης
(Θηρίον), θα είναι ένα είδος προδρόμου, προλαλητού και διαφημιστού του
Αντιχρίστου” (π.Α.Μ., Ορθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία, 9η επανέκδ. τ.
22). Και εδώ βλέπουμε κακέκτυπο απομίμηση του Ιωάννη Προδρόμου που
εμφανίστηκε λίγο πριν τον Κύριο. Έτσι και ο Ψευδοπροφήτης-Θηρίο θα
εμφανιστεί λίγο πριν από τον Αντίχριστο. Γενικά οι άγιοι Πατέρες της
Εκκλησίας μας πιστεύουν ότι ο Αντίχριστος θα είναι εβραϊκής καταγωγής
(φυλή Δαν) και θα πλαισιωθεί από μεγάλο (όχι όλο) τμήμα του εβραϊκού
έθνους.
Συμπέρασμα: Μήπως λοιπόν οι πλανεμένοι ιεχωβάδες, αυτόν τον
Αντίχριστο που θα έλθει τον νομίσουν για τον Κύριο; Μήπως γι' αυτούς η
β΄ Παρουσία είναι ο ερχομός του Αντιχρίστου; Κάνοντας τις ρητορικές
αυτές ερωτήσεις στο μυαλό μου έρχονται τα λόγια του Μεγάλου
Αθανασίου (295-373 μ.Χ.): “πας Χριστός ερχόμενος, και μη εξαίφνης εν
όλω τω κόσμω εν μιά ώρα ευρισκόμενος, τοιούτως αναμφιβόλως
Αντίχριστος εστίν”. Δηλαδή αν έρθει κάποιος ως Χριστός, αλλά όχι
ξαφνικά και την ίδια ώρα να είναι ορατός απ' όλους, αυτός αναμφίβολα θα
είναι ο Αντίχριστος.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Οι αντεθνικές, αντικοινωνικές απάτριδες και
άλλες περίεργες χιλιαστικές θέσεις
 1. Περί Πατρίδας, Σημαίας και καθήκοντος

Οι χιλιαστές, σήμερα, δεν πιστεύουν σε πατρίδα, σημαία και οτιδήποτε

έχει σχέση με την Ελλάδα σαν κρατική οντότητα. Φυσικά αρνούνται να
στρατευτούν και πολλές φορές έχουν ... “καταγγείλει” τη χώρα μας ως
καταπιεστή θρησκευτικών μειονοτήτων.
Και σ' αυτά όμως τα θέματα έχουν αλλάξει πολλές φορές τα “πιστεύω”
τους. Έτσι:
α) Το 1886 ισχυρίζονταν: “οι πολιτικές εξουσίες τάχτηκαν από το Θεό”
(“Γραφικές μελέτες”, α΄τόμος, σ. 302).
β) Το 1929 διαφωνούν με τον εαυτό τους, ίσως λόγω καλύτερου
φωτισμου, και γράφουν: “Οι πολιτικές κυβερνήσεις τάχτηκαν από το ...
διάβολο”! (Περιοδ. “Σκοπιά” τόμος 1926, σελ. 196). τότε για πρώτη φορά
διαφωνούν με τη στράτευση και τη χρήση όπλων, έστω και για την άμτνα
της χώρας.
γ) Το 1940 όμως επιτρέπουν τη στράτευση των ... Ελβετών χιλιαστών για
λόγους σκοπιμότητας (;).
δ) Το 1958 λένε: “εφόσον το έτος 1914 ιδρύθηκε εις τους ουρανού; (!!!) η
μεσσσιανική κυβέρνηση, που εκπροσωπείται στη γη υπό του κυβερνώντος
σώματος της οργανώσεως των μαρτύρων του Ιεχωβά, η θητεία των
κοσμικών κυβερνήσεων έληξε. Επειδή οι κυβερνήσεις αυτές δεν παρέδωσαν
την εξουσία (!!!), οι χιλιαστές έχουμε καθήκων να προειδοποιήσουμε τους
ανθρώπους δι' αυτή τη σφαγή (Αρμαγεδδών) που θα γίνει σε λίγο (!!). Οι
χιλιαστές θα πολεμήσουν όλες τις κοσμικές κυβερνήσεις. Γι' αυτό ας
παρακινήσουμε το λαό να εξέλθει εκ της τάξεως των στρατών των εθνών
και να εισέλθουν εις την χιλιαστικήν οργάνωση ...” (“Σκοπιά” 1958 και “Ο
Θεός Αληθής” 1946, σελ. 182).
ε) Το 1963 διαφωνούν με τα προηγούμενα, σχιζοφρενικώς, και
προσθέτουν: “Οι πολιτικές κυβερνήσεις τάχθηκαν από τον Ιεχωβά Θεό”
(“Σκοπιά”, 1963, σελ. 171).
Για τη δικαιολόγηση της θέσης τους ως προς την άρνηση στράτευσης
“χρησιμοποιούν” το πιο κάτω χωρίο:
Διαστρεβλωμένο χωρίο: “οὐ φονεύσεις.” (Έξ. κ΄ 12).
Ορθόδοξη ερμηνεία: Ο Θεός εδώ απαγορεύει το φόνο, δηλαδή την
αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου. Δεν εννοεί όμως να μην αμυνόμαστε
σε περίοδο πολέμου. Όμως, για να αποδείξουμε ότι ο Κύριος επιτρέπει την
άμυνα σε περίοδο πολέμου, σε χωρία, και μάλιστα της Παλαίας Διαθήκης,
φαίνεται ότι οι Ισραηλίτες εξοπλίζονταν για αμυντικούς λόγους:
Απαντητικά χωρία:
1. “τῶν οἰκοδομούντων ἐν τῷ τείχει, καὶ οἱ αἴροντες ἐν τοῖς ἀρτῆρσιν ἐν
ὅπλοις48· ἐν μιᾷ χειρὶ ἐποίει αὐτοῦ τὸ ἔργον καὶ ἐν μιᾷ ἐκράτει τὴν
βολίδαν49. καὶ οἱ οἰκοδόμοι ἀνὴρ ρομφαίαν αὐτοῦ ἐζωσμένος50 ἐπὶ τὴν
ὀσφὺν αὐτοῦ καὶ ᾠκοδομοῦσαν καὶ ὁ σαλπίζων ἐν τῇ κερατίνῃ ἐχόμενα
αὐτοῦ.” (Νεεμ. δ΄ 11,12).
2. “καὶ εἶπαν οἱ θλίβοντες ἡμᾶς· οὐ γνώσονται καὶ οὐκ ὄψονται ἕως
ὅτου ἔλθωμεν εἰς μέσον αὐτῶν καὶ φονεύσωμεν αὐτοὺς καὶ
καταπαύσωμεν τὸ ἔργον.” (Νεεμ. δ΄ 15). Εδώ λέει ότι οι Ισραηλίτες, που
ανοικοδομούσαν το τείχος των Ιεροσολύμων μετά την επιστροφή τους από
τη βαβυλώνια αιχμαλωσία, είχαν στα χέρια τους λόγχες διότι κινδύνευαν
από τις επιδρομές των γειτονικών εχθρικών λαών.
Βλέπουμε καθαρά ότι σε περιπτώσεις εχθρικών επιδρομών ο λαός
πρέπει να εξοπλίζεται και να αμύνεται. Φυσικά και μπορεί να σκοτώσει
κάποιον επιδρομέα. Αντίθετα, οι χιλιαστές, που λένε πως είναι κατά του
φόνου και των όπλων, στα διάφορα δημοσιεύματα παρουσιάζονται
υπέρμαχοι της θανατικής ποινής “διά τους παραβάτας του Θείου Νόμου”
(“Ξύπνα” 1961/1977). Μάλιστα “αυτή η θέση της Οργανώσεως περί της
θανατικής ποινής δύναται να καταστεί λίαν επικίνδυνος, συνδυαζόμενη
προς την περί εξουσιών αντίληψιν αυτής (...) τον Θείον Νόμον, ερμηνεύουν
κατά την χιλιαστικήν αντίληψιν οι επίγειοι επόπται” (π.Α.Α.).
Όσο για την υποταγή των πιστών στο κοσμικό κράτος ας δούμε τι λέει η
Αγία Γραφή.
Απαντητικά χωρία:
1. “Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω· οὐ γάρ ἐστιν
ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ Θεοῦ· αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ
τεταγμέναι εἰσίν·” (Ρωμ. ιγ΄ 1). Εδώ το ιερό κείμενο λέει να
υποτασσόμαστε στις εξουσίες γιατί δεν υπάρχει καμιά εξουσία που να μην
προήλθε από το Θεό (εννοείται είτε κατ' ευδοκία, είτε κατά παραχώρηση.
2. “διὸ ἀνάγκη ὑποτάσσεσθαι, οὐ μόνον διὰ τὴν ὀργὴν, ἀλλὰ καὶ διὰ
τὴν συνείδησιν.” (Ρωμ. ιγ΄5).
3. Για την εξουσία ομιλεί ο Απ. Παύλος: “Θεοῦ γὰρ διάκονός ἐστι σοὶ εἰς
48. οπλισμένοι
49. βολίδα=βέλος
50. είχαν στη μέση τους ζωσμένη τη ρομφαία (σπαθί).
τὸ ἀγαθόν. ἐὰν δὲ τὸ κακὸν ποιῇς, φοβοῦ· οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν
φορεῖ· Θεοῦ γὰρ διάκονός ἐστιν εἰς ὀργὴν, ἔκδικος τῷ τὸ κακὸν
πράσσοντι.” (Ρωμ. ιγ΄4). Εδώ ο Πρωτοκορυφαίος των Αποστόλων μας
λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε το κακό γιατί η εξουσία δε φοράει μάταια
τη μάχαιρά της, την αυστηρή δικαιοσύνη, ακόμα και τη θανατική.
Γενικά η Ορθοδοξία μας δεν επιθυμεί τον πόλεμο, εύχεται για την
ειρήνη του σύμπαντος κόσμου, διότι ο πόλεμος είναι αντίθετος με την
αγάπη του Θεού. Αλλά, αν όμως επιβληθεί πόλεμος,όλοι οι Έλληνες
καλούμαστε να αμυνθούμε “υπέρ βωμών και εστιών”. Άλλωστε ο Κύριος
γενικά δεν αποκήρυξε τα όπλα για τους στρατιώτες. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα στην Αγία Γραφή είναι το σημείο εκείνο που εμφανίζονται
στρατιώτες και ρωτούν τον Ιωάννη το Βαπτιστή για το τι πρέπει να
κάνουν. Δεν θα έπρεπε ο Ιωάννης πρωτίστως να τους πει να αφήσουν τα
όπλα; Όμως όχι. Ας δούμε τι γράφει επ' αυτού ο Ευαγγελιστής Λουκάς:
“ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόμενοι λέγοντες· Καὶ ἡμεῖς τί
ποιήσωμεν; καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· Μηδένα συκοφαντήσητε μηδὲ
διασείσητε, καὶ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν.” (Λουκ. γ΄14).
Κι ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία μας εύχεται υπέρ της ειρήνης του κόσμου,
οι χιλιαστές υποχρεώνονται να εργαστούν για την καταστροφή των
κοσμικών καθεστώτων: “Κάτω ο παλαιός κόσμος! Επάνω ο νέος κόσμος!
(αλήθεια, πώς; μήπως με τα όπλα;)” Και αφού δηλώνουν ειρηνιστές τότε
γιατί αρνούνται λοιπόν ακόμη και τη λεγόμενη άοπλο θητεία51; Επιθυμούν
ως μόνη στράτευση, τη “στράτευση στο πλευρό του Ιεχωβά κατά τον
πόλεμον του Θεού” (!) (“Η αλήθεια ελευθερώνει” σελ. 335). Βέβαια,
αυτές οι πεποιθήσεις τους δεν εμποδίζουν σε τίποτε την ιδιωτική
οπλοφορία τους διότι όπως λένε: “επιδοκιμάζουν οι γραφές το να αμύνεται
ο χριστιανός εναντίον παρανόμου επιθέσεως μεταχειριζόμενος βίαν όπως
απωθήση την τοιαύτην επίθεσιν, διότι η άμυνα είναι δικαίωμα παντός
ανθρώπου όπως αποκρούσει επίθεσιν χρησιμοποιών τοιαύτην βίαν ήτις
φαίνεται εις αυτόν αναγκαία διά να προφυλάξει εαυτόν από προσωπικήν
βλάβην ή βλάβην εις την περιουσίαν του”!!! (“Θρησκεία”, σελ. 303).
Δηλαδή, απάτριδες ψευδομάρτυρες, για την περιουσία μας αμυνόμαστε,
για την Ελλάδα όμως, όχι;;; Μα η άρνηση του υπερτάτου καθήκοντος σε
πόλεμο της πατρίδας ισούται με ΠΡΟΔΟΣΙΑ.
Όσο για την Ελληνική Τιμημένη Γαλανόλευκη Σημαία μας λένε:
“Κανένας λοιπόν Μάρτυρας του Ιεχωβά που αποδίδει σωτηρίαν σ' Αυτόν
και μόνον, δεν μπορεί να χαιρετίζει οποιοδήποτε εθνικό σύμβολο (έμβλημα)
χωρίς να παραβεί την εντολή του Θεού εναντίον της ειδωλολατρείας...”.
51. “Σκοπιά” 1954
Ώστε έτσι λοιπόν: η Ελληνική Σημαία είναι ειδωλολατρικό σύμβολο;
Ακούμε και φρίττουμε ... Η Σημαία που έχει ως βασικό κορμό της το
Σταυρό του Κυρίου μας είναι είδωλο; τι να απαντήσουμε; Αξίζει, πάντως,
να σημειώσουμε ότι σημαίες και εμβλήματα στρατών και φυλών
παρουσιάζονται και στην Παλαιά Διαθήκη: “Και ἐλάλησε Κύριος πρὸς
Μωυσῆν καὶ Ἀαρὼν λέγων· ἄνθρωπος ἐχόμενος αὐτοῦ κατὰ τάγμα,
κατὰ σημαίας, κατ' οἴκους πατριῶν αὐτῶν, παρεμβαλλέτωσαν οἱ υἱοὶ
Ἰσραήλ· ἐναντίοι κύκλῳ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου παρεμβαλοῦσιν οἱ
υἱοὶ Ἰσραήλ.” (Αριθ. β΄1-2).
Ανακεφαλαιωνόντας λέμε πως οι Μ.τ.Ι. Δεν πιστεύουν ούτε σε πατρίδα
ούτε σε σημαία και ούτε θέλουν να φέρουν όπλα για την υπεράσπιση της
πατρίδας (παρά μόνο για την προστασία της ατομικής τους περιουσίας).
Το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης της Ελλάδας, υπακούοντας σε
κανονιστική Οδηγία52 της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, αποφάσισε53 από την 1η
Ιανουαρίου 1998 να θεσπίσει την εναλλακτική θητεία. Σύμφωνα μ' αυτή
κάθε ένας, χιλιαστής ή μη, που αρνείται τα όπλα θα υπηρετεί σε κάποιο ...
κοινωφελές ίδρυμα! Θα αφήνεται δηλαδή ελεύθερος να διαδίδει τις
αντίχριστες και απάτριδες θεωρίες του σε γέροντες, αρρώστους,
φυλακισμένους, κ. ά. Μπράβο μας λοιπόν! Μπράβο στην ελληνική Βουλή,
που δεν μπόρεσε να βρει τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες απέναντι
σε κάθε άστοχο και ανθελληνικό σχέδιο των Βρυξελλών.
Σημείωση: Τουλάχιστον ας νιώθουμε υπερήφανοι για τους προγόνους
μας. Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν, λέω αν, το 1940 είχαμε, φερ΄ειπείν,
20% Μ. τ. Ιεχωβά στην Πατρίδα μας; ή φαντάζεστε το 1821 οι μισοί ή και
λιγότεροι Έλληνες να ήταν χιλιαστές; Προσπαθώ να φανταστώ: Φέτος
ίσως να εορτάζαμε με παρελάσεις τα 557 χρόνια54 της “ενσωματώσεως της
ελλαδικής χερσονήσου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία”, έστω και αν , για
να κάνουμε χιούμορ, οι χιλιαστές δεν τιμούσαν λατρευτικά την σημαία με
την ημισέληνο.
Λίγο πριν πεθάνει, συμβούλευε ο αείμνηστος πολέμιος των χιλιαστών
και των λοιπών αιρέσεων, πατέρας Αντ. Αλεβιζόπουλος: “Είναι προφανές
ότι η επέκταση της εναλλακτικής θητείας θα έχει καταστρεπτικά
αποτελέσματα δι' αυτήν ταύτην την υπόστασιν του έθνους” Και συνεχίζει: “
Διά ταύτα και η υπό του κ. Υπουργού Εθνικής Αμύνης (σημ. του συγγρ. ,
επί Κυβερνήσεως Σιμίτη) του εν λόγω Νόμου συνεπάγεται δι' αυτόν
ευθύνην ανυπολόγιστον”. Τι κρίμα! Δεν εισακούστηκε.
Αλλά δυστυχώς, ίσως, επακολουθήσουν κι άλλα. Οι εκθέσεις του State
52. Οδηγία=νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανώτερη, δυστυχώς, σε ισχύ από τους ελληνικούς νόμους.
53. Το πρώτο νομοσχέδιο άοπλης θητείας, αλλά τουλάχιστον στρατιωτικής θητείας, ήταν ο Ν. 731/1977.
54. 2010-1453=557 έτη από την Άλωση της Κων/λεως.
Department (1995, Δεκ. 1997, 2000, κ.λπ.), παρ' όλα τα νομοσχέδια υπέρ
των χιλιατών που ψήφισε η ελληνική πολιτεία, βρίσκει ανάμεσα στις
“καταπιεζόμενες” μειονότητες της Ελλάδας και την “εκκλησία των
Μαρτύρων του Ιεχωβά”!! Δηλαδή τι άλλο μένει να πράξουμε υπέρ των
χιλιαστών για να μην “καταπιέζονται”;
Μ' όλα τούτα, ένα είναι σίγουρο, το ότι η πραγματικότητα παραποιείται.
Διότι πραγματικά καταπιεσμένος και “μειονοτικός55”, θα νιώθει κάθε
πραγματικός Ορθόδοξος Έλληνας σε κάθε μελλοντική-πιθανή και
απευχόμενη δύσκολη στιγμή, που θα παρουσιαστεί στην πατρίδα μας.
“Κύριοε ελέησον ημάς”.

2. Περί ... μεταγγίσεως αίματος

Οι Μ.τ.Ι. δεν δέχονται τη μετάγγιση αίματος σε τραυματίες, ασθενείς,

εγχειριζόμενους, αιμοφιλικούς, κ.ά., γιατί ισχυρίζονται ότι κατά τη
μετάγγιση ... τρώμε αίμα ανθρώπου!! Χρησιμοποιούτν δε κάποια εδάφια
για να αποδείξουν τα τερατώδη λεγόμενά τους:
Διαστρεβλωμένα χωρία:
α) “ἡ γὰρ ψυχὴ πάσης σαρκὸς αἷμα αὐτοῦ ἐστι. καὶ εἶπα τοῖς υἱοῖς
Ἰσραήλ· αἷμα πάσης σαρκὸς οὐ φάγεσθε, ὅτι ἡ ψυχὴ πάσης σαρκὸς αἷμα
αὐτοῦ ἐστι· πᾶς ὁ ἔσθων αὐτὸ ἐξολοθρευθήσεται.” (Λευιτ. ιζ΄14). Εδώ ο
Μωσαϊκός Νόμος λέει ότι όταν τρώμε κρέας δεν πρέπει να πίνουμε το
αίμα του ζώου. Σωστό, βεβαίως και κατανοητό, όμως η μετάγγιση
ανθρωπίνου αίματος δεν έχει χαρακτήρα “βαμπιρικής” πόσης αίματος!
β) “ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πνικτοῦ καὶ πορνείας· ἐξ
ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. Ἔρρωσθε.” (Πράξ. ιε΄ 29). Εδώ η
περικοπή ομιλεί για την εντολή των Αποστόλων προς τους πιστούς, που
τους υπενθυμίζει μεταξύ άλλων να μην τρώνε ειδωλόθυτα (δηλαδή σφάγια
που είχαν θυσιαστεί σε είδωλα), αίμα, κ.ά. Ούτε κι αυτή η περικοπή
μπορεί να συσχετιστεί με τη μετάγγιση αίματος. Απλούστατα μπορούμε να
πούμε ότι η μετάγγιση δεν υπήρχε στα χρόνια των Αποστόλων. Θα πρέπει
εδώ να τονίσουμε ακόμα και το εξής: ο Θεός απαγόρευσε στο λαό Του να
55. Μιας και οι περισσότεροι (χιλιαστές και μη, ειρηιστές και απόλεμοι) θα προτιμίσουν πιθανώς να “λουφάξουν”
παρά να πολεμήσουν.
τρώει αίμα ζώων γιατί ήταν ειδωλολατρικό έθιμο. Συγκεκριμένα, αρχαίοι
λαοί, από τους γειτονικούς των Ισραηλιτών Φιλισταίους μέχρι τους
μακρινούς Γαλάτες, συνήθιζαν να ρουφούν το αίμα μεγάλων ζώων
(ταύρων, κ.ά.) για να περάσει η δύναμη του ζώου στον πότη του αίματος.
Αυτό λοιπόν απαγορεύει ο θεός. Άλλωστε σε άλλα χωρία της Παλαιάς
Διαθήκης ο Θεός απαγορεύει τη βρώση και του στέατος (λίπους).
Απαντητικά χωρία:
1. “νόμιμον εἰς τὸν αἰῶνα εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν, ἐν πάσῃ κατοικίᾳ ὑμῶν·
πᾶν στέαρ καὶ πᾶν αἷμα οὐκ ἔδεσθε.” (Λευιτ. γ΄17).
2. “πᾶς ὁ ἔσθων στέαρ ἀπὸ τῶν κτηνῶν, ὧν προσάξει ἀπ᾿ αὐτῶν
κάρπωμα Κυρίῳ, ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἀπὸ τοῦ λαοῦ αὐτῆς.” (Λευιτ.
ζ΄25). Δεν μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε ότι οι χιλιαστές φροντίζουν
να τρώνε μόνο άπαχα κρέατα! Πραγματικά σήμερα κανείς “μάρτυρας” ή
μη δεν το αποφεύγει και καλά κάνει. Πλην των εξαιρέσεων ... διαίτης!
Συμπέρασμα: Η Αγία Γραφή απαγορεύει να τρώνε οι άνθρωποι λίπος
και αίμα για λόγους αντιειδωλολατρικούς. Τέτοιοι λόγοι σήμερα δεν
υφίστανται. Τέλος, η μετάγγιση αίματος δεν είναι “πόσις” αίματος, αλλά
είναι ένα ιατρικό μέσο που στηρίζεται στην αγάπη, διότι σώζει μια ζωή
από το θάνατο.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν να ξεσκεπαστούν, το κατά δύναμιν, οι
πλάνες των χιλιαστών και να δοθεί μια συνοπτική απάντηση σαν εφόδια
για τους αγωνιζόμενους πιστούς. Ακόμη, σκοπός της ήταν να αναδείξει ότι
πολλές από τις απόψεις των χιλιαστών δείχνουν ότι οι ίδιοι είναι όργανα
του διεθνούς Σιωνισμού και κατά τα φαινόμενα πρόδρομοι της έλευσης
του Αντιχρίστου.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το παρόν πόνημα θα γίνει αφορμή, για τους
καλοπροαίρετους αναγνώστες, για μια βαθύτερη μελέτη του Ευαγγελίου
του Κυρίου μας, καθώς επίσης ελπίζουμε να αποτελέσει ένα μικρό βέλος
στη φαρέτρα του οπλοστασίου της Ορθοδοξίας μας.
 Τελειώνοντας, οδηγημένοι από τις αποδείξεις της Αγίας Γραφής, ας
ανακεφαλαιώσουμε τις κακοδοξίες των Μ.τ.Ι. Και τις αντίστοιχες
απαντήσεις της Ορθοδοξίας:
Οι χιλιαστές ή μελετητές Η Ορθόδοξη Χριστιανική
της Βίβλου ή Εκκλησία απαντά:
Ρωσσελιστές ή Μάρτυρες
του Ιεχωβά μεταξύ άλλων
πιστεύουν: 1. Ο Κύριος ημών Ιησούς
1. Ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός
Χριστός δεν είναι Θεός. και η δεύτερη υπόσταση της
Αγίας Τριάδας.
2. Ότι δεν είναι Θεός το 2. Το Άγιο Πνεύμα είναι ή
Άγιο Πνεύμα. τρίτη υπόσταση της
αδιαίρετης Αγίας Τριάδας
3. Ότι ο Θεός δεν είναι και τέλειος Θεός.
τριαδικός. 3. Ο Θεός ημών είναι “τριάς
εν μονάδι” και “μονάς εν
4. Ότι ο Χριστός τριάδι”.
θανατώθηκε σε όρθιο ξύλο- 4. Ο Χριστός σταυρώθηκε
παλούκι. (με ό,τι λέει η λέξη).
5. Ότι το σύμβολο του 5. Ο Σταυρός του Κυρίου
Σταυρού είναι είναι το τείχος της άμυνάς
ειδωλολατρεία. μας απέναντι των δαιμόνων.
6. Η χιλιετής Βασιλεία είναι
6. Ότι η β΄Παρουσία του συμβολική (ως προς τον
Κυρίου έγινε και και την αριθμό χίλια).
είδαν κάποιοι φωτισμένοι 7. Η β΄ Παρουσία του Κυρίου
χιλιαστές. είναι άγνωστο πότε θα γίνει.
7. Ότι η χιλιετής Βασιλεία
του Χριστού αρχίζει με την
εγκαθίδρυση της 8. Η ανάσταση των νεκρών
Κυβέρνησης του Θεού στη θα γίνει για όλους, δικαίους
γη. και αμαρτωλούς.
8. Ότι η ανάσταση των
νεκρών θα γίνει μόνο για 9. Κόλαση υπάρχει.
τους πιστούς “μάρτυρες” 10. Η ψυχή είναι αιώνια.
και αυτή σταδιακά για
οικιστικούς λόγους. 11. Η Υπέραγία Θεοτόκος
9. Ότι Κόλαση δεν υπάρχει. είναι και Θεο-τόκος και
10. Ότι με το θάνατο του Αειπάρθενος.
ανθρώπου πεθαίνει και η
ψυχή. 12. Οι άγιοι εισακούνε τις
11. Ότι η Παναγία δεν είναι προσευχές μας και
Θεοτόκος, ούτε Αειπάρθενος μεσιτεύουν στο Θεό υπέρ
και είχε 7 παιδιά. ημών.
12. Οτι οι άγιοι δεν ακούνε 13. Οι Άγιες Εικόνες είναι
τις προσευχές μας ούτε “βιβλία των αγραμμάτων”.
μεσιτεύουν. 14. Πρέπει να τιμούμε τις
Αγ. Εικόνες και όχι να τις
13. Ότι οι άγιες εικόνες λατρεύουμε.
είναι είδωλα. 15. Οι ιεροί Ναοί είναι οι
14. Ότι δεν πρέπει να οίκοι του Θεού.
τιμούμε εικόνες και αγίους. 16. Η Θεία Λειτουργία είναι
Θεία Λειτουργία.
15. Ότι Ναοί δε χρειάζονται. 17. Η Θεία Μετάληψη είναι
Άρτος Ζωής και Θεία
16. Ότι η Θεία Λειτουργία Κοινωνία.
είναι κοινωνία δαιμόνων. 18. Αντίχριστος και Θηρίο
17. Ότι η Θεία Μετάληψη είναι πρόσωπα.
είναι φαγητό.
18. Ότι Το Θηρίο και ο 19. Πατρίδα μας είναι η
Αντίχριστος είναι Ελλάδα με την Ιστορία και
συστήματα και όχι πρόσωπα. τους αγώνες της.
19. Ότι δεν υπάρχει πατρίδα 20. Η Σημαία της Ελλάδας
για τους “μάρτυρες”. είναι το τιμημένο έμβλημα
της πατρίδας και της πίστης
20. Ότι η σημαία της μας.
Ελλάδας είναιειδωλολατρικό 21. Η υπεράσπιση της
έμβλημα. πατρίδας μας είναι το
ύψιστο καθήκον.
21. Ότι δε θα υπερασπιστούν 22. Η μετάγγιση αίματος και
ποτέ την πατρίδα. συνεπώς η αιμοδοσία είναι
22. Ότι η μετάγγιση αίματος πράξη αγάπης.
είναι πόσις αίματος. 23. Οι ιερείς μας είναι
λειτουργοί του Υψίστου.
23. Ότι οι ιερείς είναι 24. Η Βασιλεία του Θεού δεν
άχρηστοι. έχει σχέση με διακυβέρνηση
κράτους ούτε θα είναι
24. Ότι οι Νώε, Αβραάμ, επίγεια.
Μιχαήλ, Ισαάκ, κ.λπ.
Χρίστηκαν ήδη υπουργοί της 25. Το Άγιο Βάπτισμα
παγκόσμιας κυβέρνησης. λευκαίνει (απαλλάσσει) τον
25. Ότι το Βάπτισμα δεν άνθρωπο από τις αμαρτίες
καθαρίζει ούτε αναγεννά. του, είναι νέα κτίση.
26. Τα Μυστήρια της
26. Ότι τα Μυστήρια είναι Εκκλησίας μας είναι η
δαιμονικές επινοήσεις. εμφάνιση του Θεού στους
ανθρώπους και ο
καθαγιασμός των ψυχών μας
απ' Αυτόν.
27. Ότι δεν πρέπει να 27. Πρέπει να εορτάζουμε-
εορτάζουμε Χριστούγεννα τιμούμε όλες τις εορτές του
και όλες τις εορτές, πλην Κυρίου και των Αγίων.
του Θανάτου του Ιησού.
28. Ότι ούτε ο Ιωάννης ο 28. Όλοι οι σωσμένοι πιστοί
Πρόδρομος δε θα είναι στη θα είναι στη Βασιλεία των
Βασιλεία των Ουρανών παρά Ουρανών.
μόνο οι εκλεκτότεροι από
τους “μάρτυρες”
29. Ότι το όνομα του Θεού 29. Το όνομα του Θεού δεν
είναι μόνο Ιεχωβά56. είναι μόνον “Ιεχωβάς” -
“Γιαχβέ”. Ακόμα, Γιαχβέ
είναι και ο Χριστός.
30. Οι νεκροί προγονοί μας 30. Οι ψυχές των
είναι χωρίς συνείδηση και κεκοιμημένων αισθάνονται.
επομένως είναι άχρηστα τα
μνημόσυνά τους.
31. Ότι επαναλαμβανόμενα 31. “ἀδιαλείπτως
λόγια προσευχής δεν προσεύχεσθε,” (Α΄Θεσ. ε΄
εισακούονται. 17).
32. Ότι η σωτηρία είναι

56. Ιεχωβά στα ελληνικά σημαίνει “ο ων” (αυτός που υπάρχει). Οι Μ.τ.Ι. χρησιμοποιούν μόνο αυτή την εβραϊκη λέξη
για το Θεό προσδίδοντας σχεδόν μαγική δύναμη σ' αυτή τη λέξη. Λες και ο θεός είναι Εβραίος!!Το όνομα, άλλωστε
Ιεχωβά το χρησιμοποιούν και πολλοί χριστιανοί συγγραφείς, όχι όμως αποκλειστικά. Αλλού λένε “Θεός”, αλλού
“Κύριος”, αλλού “Ιεχωβά”.
αδύνατη για μερικούς. 32. Η σωτηρία της ψυχής
είναι έργο κατορθωτέο απ'
τον καθένα μας.
33. Δεν υπάρχει Ιερά 33. Η Ι. Παράδοση είναι η
Παράδοση. δεύτερη πηγή (μετά την Α.
Γραφή) της Εκκλησίας μας.
Άλλωστε και η ίδια η Κ.
Διαθήκη είναι έργο της Ι.
Παραδόσεως, αφού τα
βιβλία της γράδτηκαν 25-70
έτη μετά την Ανάσταση του
Κυρίου.

ΤΕΛΟΣ
ΚΑΙ ΤΩ ΤΡΙΑΔΙΚΩ ΘΕΩ
ΔΟΞΑ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩ 22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1998
(για την Α΄ έκδοση)
ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 2010
(για την Β΄ έκδοση)