BAB 8 : TABURAN KEBARANGKALIAN

A : Pemboleh ubah rawak DISKRET

1. Taburan Binomial p = kebarangkalian kejayaan

q = kebarangkalian kegagalan
p+q=1

Contoh 1 ;

Jika X mewakili bilangan murid yang memakai cermin mata dalam sekumpulan 4 orang murid, senaraikan semua nilai yang mungkin
bagi X.

Penyelesaian ;

X = {0, 1, 2, 3, 4} X ialah satu pembolehubah diskrit.

Contoh 2 ;

Sebiji dadu dilambungkan 3 kali. Cari kebarangkalian bahawa

(a) nombor ‘6’ diperolehi 2 kali. (b) tiada nombor ‘6’ diperolehi. (c) sekurang-kurangnya sekali mendapat nombor ‘6’.

Penyelesaian ;

Contoh 3 :

70% daripada calon lulus ujian memandu dalam ujian pertama. Sekumpulan 4 orang calon dipilih secara rawak. Cari kebarangkalain hanya
seorang yang akan lulus ujian memandu.

Peny ;

1
 Contoh 4 : GRAF BINOMIAL

Sekeping syiling adil dilambung 3 kali. Jika X mewakili bilangan kali “angka” yang diperoleh, cari taburan kebarangkalian untuk X.
Seterusanya , plotkan graf untuk taburan kebarangkalian itu.

Peny ;
x 0 1 2 3
1 1 P(X = x)
p= q=
X = {0, 1, 2, 3} , 2 , 2
P(X = x)
n r n−r
P( X=r)= Cr p q

P( X=0)=

P( X=1)=

P( X=2)=
P( X=3)=

x
Contoh 5 :

10% daripada mentol lampu adalah rosak. Suatu sampel 20 mentol lampu dipilih secara rawak, tentukan

(a) nilai min bilangan mentol yang rosak (b) nilai varians dan sisihan piawai bagi bilangan mentol lampu yang rosak

Peny ;

Contoh 6 :

40% keluarga di suatu daerah memiliki tablet. 8 keluarga dipilih secara rawak dari daerah itu. Cari kebarangkalian

(a) tepat 3 keluarga memiliki tablet (b) lebih daripada 4 keluarga memiliki tablet (c) tidak lebih daripada 6 keluarga memiliki tablet

Peny ;

2
 Contoh 7 :

Kebarangkalian Faiz menang suatu permainan ialah 20%. Faiz telah bermain permainan itu n kali. Kebarangkalian untuk Faiz
menang sekali dalam permainan itu adalah 9 kali kebarangkalain kalah dalam semua permainan.

(a) Cari nilai n. (b) Hitung sisihan piawai bagi bilangan kemenangan.

Peny ;

B : Pemboleh ubah rawak SELANJAR

1. Taburan Normal - berbentuk loceng dan simetri pada min.

X bertaburan normal dengan min, dan varians, .

Z bertaburan normal piawai .

Min , Sisihan piawai ,

Z - pemboleh ubah piawai atau skor-z .

Min , , Sisihan piawai , .

P(Z >a )

P(Z <−a) P(Z <− a)=P(Z >a )

P(Z <a ) P(Z <a )=1−P(Z >a )

( 1 tolak tak berlorek)

P(Z >−a) P(Z >− a)= P (Z <a )

P(Z >− a)=1− P(Z >a)

3
 P(a<Z<b )=P(Z >a)−P (Z >b )
P(a<Z< b )

P(−a<Z<−b ) P(−a<Z<−b )=P(b<Z <a )

P(−a<Z<−b )=P(Z >b )−P( Z >a )

P(−a<Z<b) P(−a<Z<b)= 1 − tak berlorek

P(−a<Z<b)= 1 − P(Z >a )−P( Z>b)

P ( |Z|<a ) P ( |Z|<a )=P(−a<Z<a)

P ( |Z|<a )=1−2P( Z>a)

P ( |Z|>a ) P ( |Z|>a )=P( Z >a)+P (Z <− a)

P ( |Z|>a )=2 P( Z>a)

Contoh 8 :

Diberi Z ialah pemboleh ubah rawak yang bertaburan normal piawai. Cari

P(Z >2. 033) P(Z <−2. 033)

(a) (b)

P(Z <2 . 033) (d) P(Z >−2 . 033)

(c)

P(1. 5<Z<2. 033 ) P(−2. 033<Z<−1.5)

(e) (f)

(g) P(−2. 033<Z<0. 5 )

4
 (h)
P ( |Z|<2.033 ) =P(−2.033<Z<2.033)

(i)
P ( |Z|>2.033 )=P( Z>2.033)+P( Z <−2.033)

Contoh 9 : Diberi Z ialah pemboleh ubah rawak yang bertaburan normal piawai. Cari nilai n jika

P(Z >n ) =0. 3015

(a)

P(Z <n ) =0. 1149

(b)

P(0<Z<n) =0 . 4325
(c)

P(Z >n ) =0. 7324

(d)

P(Z <n ) =0. 0. 8246

(e)

P(|Z|<n) =0.516
(f)

5
 Contoh 10 :

Rajah menunjukkan graf taburan normal piawai dengan min , μ dan sisihan piawai, σ .

(a) Nyatakan nilai μ dan nilai σ . (b) Cari luas rantau berlorek.

Peny ;

Contoh 11 :

Rajah menunjukkan graf taburan normal piawai. Kebarangkalian yang diwakili oleh rantau berlorek ialah 0.3145.

(a) Cari nilai c

(b) X ialah satu pemboleh ubah selanjar yang bertaburan normal

dengan min 67 dan sisihan piawai 5. Cari nilai x apabila skor-z = c.

Peny ;

Contoh 12 :

Jisim sekumpulan murid adalah bertaburan normal dengan min 46 kg dan sisihan piawai 7 kg. Seorang murid dipilih secara rawak daripada
kumpulan itu. Cari kebarangkalian bahawa jisim bagi murid yang terpilih itu

(a) melebihi 54 kg

6
 (b) kurang daripada 43 kg

(c) antara 40 kg dengan 52 kg

Contoh 13 :

Isipadu bagi air mineral dalam botol yang dikeluarkan oleh sebuah kilang didapati bertaburan normal dengan min 600 ml dan sisihan piawai 12
ml. Sebotol air mineral dipilih secara rawak. Cari kebarangkalian bahawa isipadu air dalam botol terpilih itu

(a) melebihi 590 ml

(b) antara 595 ml dan 608 ml

(c) tidak melebihi 594 ml

7
 Contoh 14 :

Tinggi sekumpulan murid di sebuah sekolah didapati bertaburan normal dengan min 160 cm dan sisihan piawai 15 cm. Murid yang tingginya
melebihi 170 cm diklasifikasikan sebagai ‘pemain bola keranjang yang berpotensi’.

(a) Seorang murid dipilih secara rawak dari kumpulan itu. Cari kebarangkalian bahawa tinggi murid itu adalah antara 145 cm dengan 170 cm.

(b) Didapati bahawa 30 orang murid daripada kumpulan itu melayakkan diri sebagai ‘pemain bola keranjang yang berpotensi’. Cari jumlah
bilangan murid dalam kumpulan itu.

Contoh 15 :

Jisim nanas daripada sebuah dusun didapati bertaburan normal dengan min 2.8 kg dan sisihan piawai 0.4 kg. Cari

(a) Kebarangkalian bahawa sebiji nanas yang dipilih secara rawak daripada dusun itu mempunyai jisim yang tidak melebihi 3.6 kg.

(b) nilai n jika 70% nanas daripada dusun itu melebihi n kg.

8
9
10
11