ΘΕΩΡΙΑ 1ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ – ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Ενότητα Α.
1 Κεφάλαιο - Οι χάρτες
ο

Ένα εργαλείο για τη μελέτη του κόσμου      Κεφάλαιο 1ο : Ο χάρτης

Τι είναι ο χάρτης.
Ποια η χρησιμότητα του χάρτη στη ζωή των ανθρώπων.

Απεικόνιση ενός τόπου (χάρτης, απεικόνιση)

Ο χάρτης. Ένα εργαλείο που μας βοηθάει στη μελέτη της μορφής του
κόσμου.

Κάθε χάρτης απεικονίζει τη μορφή που έχει ένα μέρος της επιφάνειας της
Γης, όσο μικρό ή μεγάλο κι αν είναι αυτό.
Αναπαριστά την πραγματικότητα που υπάρχει γύρω μας, δηλαδή τις
φυσικές ομορφιές και τα ανθρώπινα δημιουργήματα. Η απεικόνιση γίνεται με
διάφορα σύμβολα που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν
Αποτελεί μια διεθνή γλώσσα επικοινωνίας.

[1]
 Κεφάλαιο 2ο: Είδη χαρτών
Οι χάρτες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
-στους γενικούς χάρτες
-στους θεματικούς χάρτες

Είδη χαρτών

Γενικοί: μας δίνουν Θεματικοί:

πληροφορίες για τη Αναφέρονται σε ένα
μορφή του εδάφους και χαρακτηριστικό θέμα
τα έργα των ανθρώπων
Αρχαιολογικοί
Πολιτικοί Παρουσιάζουν αρχαιολογικούς
Δίνουν μεγαλύτερη τόπους και μνημεία
σημασία στα ανθρωπογενή Αστικοί
χαρακτηριστικά, όπως οι Παρουσιάζουν δρόμους,
πόλεις, τα λιμάνια, οι οικοδομικά τετράγωνα, πάρκα
δρόμοι κ.ά. πόλης κ.ά.
Γεωμορφολογικοί Οδικοί χάρτες
Παρουσιάζουν βασικά Παρουσιάζουν το οδικό δίκτυο
στοιχεία για  μια χώρα , μιας περιοχής.
όπως βουνά, νησιά, Ιστορικοί και θρησκευτικοί
ποτάμια , λίμνες , Παρουσιάζουν ιστορικά και
θάλασσες κ.ά. θρησκευτικά γεγονότα.
Κλιματικοί/Μετεωρολογικοί
Παρουσιάζουν το κλίμα και τον
καιρό ενός τόπου.
Τουριστικοί χάρτες
Παρουσιάζουν τα αξιοθέατα
μιας περιοχής.
Παραγωγικοί
Παρουσιάζουν τα προϊόντα που
παράγονται σε διαφορετικές
περιοχές
Βιομηχανικής παραγωγής
Δείχνουν τη βιομηχανική
ανάπτυξη μιας χώρας/περιοχής.

Κεφάλαιο 3ο: Η ταυτότητα του χάρτη

[2]
 Βασικά στοιχεία του χάρτη αποτελούν :
α) ο τίτλος Ο τίτλος είναι μια χαρακτηριστική φράση που μας
παρουσιάζει το περιεχόμενο του χάρτη.
β) το υπόμνημα Για να συμβολίσουμε ευκολότερα τις πληροφορίες
σε ένα χάρτη χρησιμοποιούμε σύμβολα και χρώματα αντί για λέξεις.
Τα σύμβολα και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται σε ένα χάρτη
σχηματίζουν ένα «χαρτογραφικό αλφάβητο».
γ) ο προσανατολισμός λέγεται ο προσδιορισμός μιας θέσης ή ενός
τόπου ως προς τον Βορρά ή σε σχέση με άλλα σημεία του ορίζοντα

δ) η κλίμακα Κλίμακα, είναι ένας αριθμός που δηλώνει πόσες φορές

μικρότερη είναι μια απόσταση πάνω στο χάρτη από την πραγματική της
απόσταση στο έδαφος.
Η κλίμακα στο χάρτη μπορεί να παρουσιαστεί με δύο τρόπους:
1. Με κλάσμα Π.χ 1:1.000.000 ή 1
1.000.000
2. Με μια ευθεία χωρισμένη σε ίσα διαστήματα, που δείχνουν την πραγματική απόσταση
Ας δούμε πώς μπορούμε, χρησιμοποιώντας το χάρτη, να βρούμε την απόσταση -σε
ευθεία γραμμή -Βόλου -Λάρισας
1. Βρίσκουμε την κλίμακα του χάρτη που χρησιμοποιούμε.
ο χάρτης έχει  κλίμακα  1:1.000.000 (αυτό σημαίνει ότι 1 εκ. στο χάρτη είναι
1.000.000 εκ. στην πραγματικότητα ή 1εκ. = 10.000 μ. = 10 χιλιόμετρα)
2. Χρησιμοποιώντας το χάρακα μετράμε την απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων.
Η απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων είναι 5 εκ.
3.Πολλαπλασιάζουμε τα 5 εκ. με τα 10χλμ. 5χ10=50 χλμ.
Επομένως η απόσταση  - σε ευθεία γραμμή - Βόλου - Λάρισας είναι 50 χλμ.

[3]