Βασικές έννοιες της Πολεοδομίας

ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΛΩΜΕΝΟΥ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ, ΠΕ81

 Οικισμός
και
πόλη

Οι κατοικίες συγκροτούν σύνολα στο χώρο που ονομάζονται οικισμοί. Οι

οικισμοί δεν αποτελούν ένα απλό άθροισμα κατοικιών αλλα περιέχουν
επίσης:
•Άλλα κτίρια που προορίζονται για τις παραγωγικές ασχολίες των κατοίκων
ή για κοινωφελείς σκοπούς, όπως είναι η εκπαίδευση, η περίθαλψη, η
διοίκηση
•Κατασκευές οι οποίες εξυπηρετούν τους κατοίκους ή εξασφαλίζουν την
επικοινωνία, όπως είναι τα δίκτυα υποδομής, οι δρόμοι, οι πλατείες και οι
ελεύθεροι χώροι
Οικισμός και πόλη

Κατοικίες στην πόλη (Αθήνα)

Οικισμός και πόλη

Κατοικίες σε ιστορικούς οικισμούς (Πάπιγκο, Ηπειρος)

Οικισμός και πόλη

Κτίριο γραφείων, περιοχή κεντρικών λειτουργιών (Αθηνα)

Οικισμός και πόλη

Κοινόχρηστοι χώροι στην πόλη.

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε
επιστολικό δελτάριο του 1910
Οικισμός και πόλη
Όπως γίνεται αντιληπτό, η έννοια του οικισμού έχει κατά κύριο
λόγο ποιοτικό περιεχόμενο. Ωστόσο είναι στοιχειώδης. Μια πιο
σύνθετη έννοια είναι η πόλη.
Πόλη είναι ένας οικισμός που συμπεριλαμβάνει σύνθετες
λειτουργίες οι οποίες δημιουργούν μεταξύ τους πολλές και
περίπλοκες σχέσεις.
Οικισμός και πόλη
Ορισμένες βασικές λειτουργίες των σύγχρονων πόλεων είναι:
1. Η κατοίκηση
2. Η παραγωγή (βιοτεχνία, βιομηχανία, υπηρεσίες κλπ)
3. Η διοίκηση
Οικισμός και πόλη
4. Άλλες υπηρεσίες όπως οι τράπεζες , οι ασφάλειες και το
εμπόριο
5. Η κοινωνική μέριμνα και η περίθαλψη (νοσοκομεία, κέντρα
υγείας)
Οικισμός και πόλη
6. Η εκπαίδευση (σχολεία, πανεπιστήμια)

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1837)

 Οικισμός και πόλη
7. Η αναψυχή
(κέντρα αναψυχής,
εστιατόρια), οι
πολιτιστικές
δραστηριότητες
(θέατρα,
κινηματογράφοι,
μέγαρα συναυλιών),
(γήπεδα, αθλητικά
κέντρα) αθλητικές
δραστηριότητες
Οικισμός και πόλη
8. Οι μεταφορές που λειτουργούν για να μετακινούνται
άνθρωποι και προϊόντα μέσα στην πόλη αλλά και έξω από αυτήν
 Οικισμός και πόλη

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της πόλης είναι ότι πρόκειται για έναν οικισμό
πολυάνθρωπο, με λειτουργίες μεγάλης κλίμακας που διασυνδέονται με
περίπλοκες σχέσεις.
Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία θεωρεί:
Πόλεις τους οικισμούς που έχουν περισσότερους από 10000 κατοίκους
Κωμοπόλεις τους οικισμούς μεταξύ 2000 και 10000 κατοίκων
Χωριά τους οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων
 Τα προβλήματα των πόλεων και η
επιστήμη της πολεοδομίας
Like synapses firing in a
brain, this nighttime image
was captured by crew
members aboard the
International Space Station
(@ISS). Taken 258 miles
above the English Channel,
we see the lights of the
northern European cities
clockwise from top right:
London, Amsterdam, The
Hague, Rotterdam, Antwerp,
Brussels and other
surrounding cities.

Credit: NASA

Ένα πυκνό δίκτυο πόλεων και οικισμών καλύπτει τη γη στην

μεγαλύτερή της έκταση, με εξαίρεση τις έρημες εκτάσεις και τις
υδάτινες επιφάνειες
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Ένα χαρακτηριστικό της

εποχής μας είναι η μεγάλη
συγκέντρωση ανθρώπων
και δραστηριοτήτων στις
πόλεις. Πρόκειται για το
φαινόμενο της
σύγχρονης
αστικοποίησης που
ξεκίνησε με την
βιομηχανική επανάσταση
μετά τον 18ο αιώνα και
σήμερα πήρε μεγάλες
διαστάσεις.

Billions, Ward Roberts

 Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Έτσι οι ειδικοί μιλούν για τον γιγαντισμό των σύγχρονων πόλεων και μας
πληροφορούν ότι υπολογίζονται σε 33 οι μεγάλες πόλεις του κόσμου με πληθ
πάνω από 10 εκατομμύρια κατοίκους (22 από αυτές είναι στην Ασία)
aerial view of Xian Village, πήγή
 Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας
Η Kowloon Walled City,
παραμένει ο πλέον
πυκνοκατοικημένος
αστικός ιστός που
γνώρισε ποτέ ο
πλανήτης. Περίπου
33.000 άνθρωποι
συνωστίζονταν σε
28.000 τετραγωνικά
μέτρα, στην πόλη που
στα καντονέζικα έμεινε
γνωστή ως "πόλη του
σκότους".
Για κάθε πολίτη της
"πόλης" αντιστοιχούσαν
μόλις 3,5 τετραγωνικά
μέτρα με τις συνθήκες
της καθημερινής
διαβίωσης να γίνονται
ολοένα και πιο άθλιες
Kowloon Walled City, Κίνα, πηγή. Κατεδαφίστηκε. από άποψης υγιεινής.
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Ρίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία, παραγκούπολη

Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Photographer Johnny Miller highlights divide between Cape Town's rich and poor
with aerial photos, ΠΗΓΉ
 Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της
πολεοδομίας

Στην πόλη του Μεξικού η παραγκούπολη διαχωρίζεται από τα πλούσια προάστια

με έναν απλό φράχτη, όπως φαίνεται σε αυτή την φωτογραφία που φαίνεται σαν
ψεύτικη. Πηγή
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Το περιβάλλον των μεγάλων πόλεων επιβαρύνεται επιπλέον

από ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες όπως η
βιομηχανία, οι κατασκευές και το κυκλοφοριακό.
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

στην Κίνα -4.000 άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά από την ατμοσφαιρική

μόλυνση
Πηγή: iefimerida.gr
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Η επιστήμη που μελετά

τα προβλήματα των
πόλεων και προτείνει
τρόπους για την
ρύθμιση και λύση τους,
δηλαδή για την
αντιμετώπισή τους,
είναι η Πολεοδομία.
Με άλλα λόγια η
πολεοδομία αποτελεί
την συνειδητή
προσπάθεια των
ανθρώπων για την
αντιμετώπιση των
αναγκών και των
προβλημάτων των
πόλεων.
Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Η πολεοδομία γεννήθηκε με την γέννηση των οικισμών πάνω στη

γη, αλλά άρχισε να συγκροτείται σαν επιστήμη όταν τα προβλήματα
των πόλεων έγιναν πιεστικά, από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά.
 Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Οι προτάσεις για την ρύθμιση των αναγκών και οι λύσεις για τα

προβλήματα των πόλεων παρουσιάζονται από τα τεχνικά διαγράμματα
που ονομάζουμε πολεοδομικά σχέδια, τα οποία συνοδεύονται συνήθως
από μια σειρά κανόνων που περιγράφουν τους τρόπους για να
αντιμετωπίζονται τα προβλήματα των πόλεων και συνήθως έχουν ισχύ
νόμου http://courses.arch.ntua.gr/129909.html
 Τα προβλήματα των πόλεων και η επιστήμη της πολεοδομίας

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες πολεδομικών σχεδίων ανάλογα με το

είδος των προβλημάτων, το μέγεθος και τις λειτουργίες των οικισμών.
Αντίστοιχα ποικίλουν και οι κλίμακες των σχεδίων αυτών.
Τα σχέδια που καθορίζουν την κατασκευή των κτιρίων στους οικισμούς
ονομάζονται Σχέδια Πόλης ή Ρυμοτομικά Σχέδια και οι συνήθεις
κλίμακές τους έίναι 1:100 ή 1:500 http://courses.arch.ntua.gr/129909.html