‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ‬

‫ﻣﺼﻨﻒ‪ :‬رڪ ﺳﻨﮅي‬

‫ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1989‬ع‬
 ‫ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ‬:‫ﻛﺘﺎب ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ‬

‫ رڪ ﺳﻨﮅي‬:‫ﻟﻴﮑﻚ‬

‫ع‬1989 ‫ ﭨﻴﻮن ڊﺳﻤﺒﺮ‬:‫ﮀﺎﭘﻮ‬

‫ ﺳﻨﮅ‬،‫ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬،‫ ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ اﺷﺎﻋﺖ ﮔﻬﺮ‬:‫ﮀﭙﺎﺋﻴﻨﺪڙ‬

Book: Torhi Phatak jo Saniho

Writer: Ruk Sindhi
Thrid Edition, December, 1989
Published by: Saneeh Ishat Ghar, Hyderabad,
Sindh
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎڳ‬
‫‪ ‬ﺷﺎﮔﺮد ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﭘﺲ ﻣﻨﻈﺮ‬
‫‪ ‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ‬
‫‪ ‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ۽ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ‬
‫‪ ‬ﺧﻮﻧﻲ ﻧﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ‬
‫‪ ‬ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻮ ﻛﺮدار‬
‫‪ ‬ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎج ۽ ﻣﻈﺎﻫﺮا‬
‫‪ ‬ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺳﻮاﻧﺢ‬
‫‪ ‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﺎ ﺳﭙﻮت‬
‫‪ ‬ﻣﺎ‪ ‬ﺟﻮ ﻗﻴﺪي ﭘﭩﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﺧﻂ‬
‫‪ ‬ﺷﻬﻴﺪ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫‪ ‬ﺷﻴﺦ اﻳﺎز ﻃﺮﻓﺎن ﭜﻴﭩﺎ‬
 ‫ﻣﻬﺎڳ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ وارو ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ دور‬
‫ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﺎري دور ﻃﻮر ﻳﺎد ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ‪ 5‬ﺟﻮﻻ‪1977 ‬ع‬
‫ﺗﻲ ﻓﻮج ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ‪ ،‬ذواﻟﻔﻘﺎر ﻋﻠﻲ ﭜﭩﻮ ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺗﺨﺘﻮ اوﻧﮅو ﻛﺮي اﻗﺘﺪار ﺗﻲ ﻏﻴﺮ آﺋﻴﻨﻲ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن ﺟﺒﺮن‬
‫ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﭘﺮ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ان ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﻋﻮام‬
‫ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻛﺎوڙ ۽ ﺑﻲ ﭼﻴﻨﻲ ﭘﺌﺪا ﭤﻴﮡ ﻓﻄﺮي ﻋﻤﻞ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ۾‬
‫ان ﻓﻮﺟﻲ ﺑﻐﺎوت ۽ ﻏﻴﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭜﻴﭧ ۾ وڌﻳﻚ ردﻋﻤﻞ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﻳﻮ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﭘﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﺎﻣﺮاج ۽ ﺳﻨﺪن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﭜﺎڙﻳﺘﻮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻋﻮام ﻣﻠﻚ ﺟﻲ وﺟﻮد ۾ اﭼﮡ واري ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎن‬
‫ﺋﻲ ﻧﻔﺮت ﺟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎن ڏﺳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ ﻫﻴﻮ ﺟﻮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﭘﺮﺳﺖ ڌرﻳﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﻧﻪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ‬
‫ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻧﻴﺸﻨﻞ اﻻﺋﻨﺲ )ﭘﻲ اﻳﻦ اي( ﺟﻲ‬
‫ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﺎن ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ان ﮐﺎن دوري‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ ﭘﺮ ان ﮐﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﻗﻮﺗﻦ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ رﮐﻨﺪڙ ڌرﻳﻦ‬
‫ﺧﻼف ﺳﺎزش ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي رد ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬

‫ﻣﻠﻚ ﻣﭥﺎن ﻏﻴﺮ آﺋﻴﻨﻲ ۽ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻃﻮر ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﻣﮍﻫﻴﻨﺪڙ‬

‫ﻗﻮﺗﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﻨﮅ ﺋﻲ اﻛﻴﻠﻮ ﺻﻮﺑﻮ ﻫﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﺪن‬
‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﮐﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﺟﻤﻬﻮري ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻮ ﺳﺎﭤﺎري ﭤﻲ ﺑﻴﭡﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎن ﻧﻔﺮت ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﻨﮅ‬
‫۽ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن دﺷﻤﻦ ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي ان ﺧﻼف ﻫﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ۽ ﻣﺼﻴﺒﺘﻮن ﭘﺌﺪا ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎن‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ اﻫﺎ ﻧﻔﺮت ۽ دﺷﻤﻨﻲ ﻓﻘﻂ ﭘﻲ ﭘﻲ ﺳﺎن واﺑﺴﺘﮕﻲ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ ﭘﺲ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻤﺎم ڊﮔﻬﻲ ﺗﺎرﻳﺦ رﮐﻨﺪڙ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ۾ ﺟﻨﺮل اﻳﻮب ﺧﺎن ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ۽ ون ﻳﻮﻧﭧ ﺳﻤﻴﺖ ﺟﻨﺮل‬
‫ﻳﺤﻴﻰ ﺧﺎن ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻗﺪﻣﻦ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻮﺗﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻬﺎڏو‬
‫اﭨﻜﺎﺋﻴﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺋﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ۽ ﺳﻨﺪن اﺗﺤﺎدي‬
‫ڌرﻳﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﺪن ﻏﻴﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻋﻤﻠﻦ ﺧﻼف ﺳﮕﻬﺎرو آواز‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ دوران ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ روﻳﻲ ۽ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺳﺒﺐ ﻫﺘﺎن ﺟﻮ ﻋﻮام ﭘﺎڻ ﮐﻲ‬
‫ڏاڍ ۽ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙﻮ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻦ اﻫﻮ اﺣﺴﺎس ﭘﺨﺘﻮ ﭤﻴﮡ‬
‫ﻟﮙﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﮐﻴﻦ ﻧﻈﺮاﻧﺪاز ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ ﭘﺮ اﻧﺘﻘﺎم ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﻪ ﺑﮣﺎﻳﻮ‬
‫ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ان ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ‪ 14‬آﮔﺴﭧ‬
‫‪1983‬ع ﺗﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻮڙﻳﻞ اﺗﺤﺎد اﻳﻢ آر ڊي ﻃﺮﻓﺎن ﻫﻼﻳﻞ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﭜﺮﭘﻮر ﺣﺼﻮ وﭠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻛﺎوڙ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ اﻳﻢ آر ڊي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ زور وﭠﮡ ﺟﻮ ﺑﻪ اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺑﻪ اﻳﻢ آر‬
‫ڊي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﻨﮅ ۾ ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻲ زور ﺗﻲ‬
‫ﭼﻴﭝﺎﭨﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ۾ اﻫﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ‬
‫ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ ﺳﮕﻬﺎرو آواز ﭤﻲ اﭜﺮي رﻫﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻳﻢ آر ڊي ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﭜﺮﭘﻮر ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ ﮀﺮﻛﺎﺋﻲ وڌو‪ .‬ﻫﻮ ﺳﻨﮅ ۾ آﻣﺮﻳﺖ ﺳﻤﻴﺖ ﻗﻮﻣﻲ ﻇﻠﻢ ۽ ﺟﺒﺮ‬
‫ﺧﻼف ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻨﺪڙ ﺳﻮچ ۽ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ ﻫﻴﻮ ﺟﻮ اﻳﻢ آر ڊي ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﭘﭵﺎﮢﻲ ﮐﺎن‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﺒﺮ ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﺑﻲ رﺣﻤﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺟﺎري رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ اﻳﻢ آر ڊي ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﮕﻬﺎري ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﺟﻲ ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻜﻠﻴﻦ ۾ ﻛﺎررواﻳﻮن ﺟﺎري رﮐﻴﻮن وﻳﻮن‪.‬‬

‫ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ دوران ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن‬

‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻗﺪﻣﻦ ﺧﻼف ﺑﻠﻨﺪ ﭤﻴﻨﺪڙ آواز ﮐﻲ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﺷﻮن ۽ ﻣﻜﺎرﻳﻮن ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﻣﺎن ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺳﻮچ ﮐﻲ ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﭣ‬
‫ﭠﻮﻛﻴﻮن ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﺟﻮڙﻳﻮن وﻳﻮن‪ ،‬ﻳﺎ اڳ ﺟﻮڙﻳﻞ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻣﺪد ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮي ﻣﻴﺪان ﺗﻲ ﻻﭤﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ۾ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‬
‫آﺑﺎدﻛﺎرن ﻃﺮﻓﺎن ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ آﺷﻴﺮواد ﺳﺎن ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻴﻮ ﺳﻨﮅي اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ )اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او( ﺟﻮڙي ان ﮐﻲ‬
‫ﻫﭥﻴﺎر ﭘﻨﻬﻮار‪ ،‬اﻓﺮادي ﻗﻮت ۽ ڏوﻛﮍ ﭘﺌﺴﺎ ڏﺋﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ داﺧﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫وﻧﮓ ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻃﻠﺒﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﮐﻲ ﺑﻪ ﻣﺘﺤﺮڪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﭔﻨﻬﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف‬
‫ﻛﺎررواﻳﻮن ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻴﻮن‪ .‬اﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۽‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﺗﻲ ﻣﺠﺮﻣﺎﮢﺎ ﺣﻤﻼ ﺑﻪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ‬
‫اﻫﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ ﺗﺴﻠﺴﻞ ﺑﺮﻗﺮار رﮐﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ‬
‫ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻤﺖ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻲ ۽‬
‫ﺑﻬﺎدري ﺳﺎن ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﭜﺎڙﻳﺘﻮ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﺗﻲ‬
‫ﻗﺒﻀﻲ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺸﻦ ﮐﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﺎن ﻧﺎﻛﺎم ﺑﻨﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﻮﮘﻲ ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﻣﺎن ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﻲ اﺛﺮ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﺿﺮوري ﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﻧﻨﮕﻲ ﺟﺎرﺣﻴﺖ ۽ ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻮ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺧﻮﻓﻨﺎڪ اﻇﻬﺎر ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ﺗﻲ ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﻲ ﻫﻚ ﻣﻨﻈﻢ رﭤﺎﺑﻨﺪي‪ ‬ﺳﺎن ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﻛﺮي ‪ 5‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ زﺧﻤﻲ ﻛﺮڻ ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻴﺌﻲ ﺳﺎل ﺟﻴﻠﻦ ۾ ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف ﭤﻴﻞ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﺨﺖ‬
‫ردﻋﻤﻞ ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻮ ۽ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭘﺎرﭨﻲ ﻓﺮق ﺟﻲ ان ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ‬
‫ﺧﻼف ﻫﻚ آواز ﭤﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮي آﺋﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ اﻳﻢ آر ڊي ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﺎن‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻲ ﭔﻴﻮ ﭜﻴﺮو ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ ﺧﻼف‬
‫اﺛﺮاﺋﺘﻮ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ون ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ دور ۾ ‪ 4‬ﻣﺎرچ واري واﻗﻌﻲ‬
‫ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻲ ﭔﻴﻮ ﭜﻴﺮو ﻫﻮ ﺟﻮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد آﻣﺮ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺧﻼف ﻫﻚ ﭤﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ۾ ﻟﻬﻲ ﭘﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﺮ ﺷﻬﺮ ۽ وﺳﻨﺪي ۾ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫اﺣﺘﺠﺎج رﻛﺎرڊ ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬

‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﻲ ﭤﻴﻞ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﻴﻜﻮ ردﻋﻤﻞ ﭘﺌﺪا‬

‫ﭤﻴﻮ‪ ،‬ان ﮐﻲ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺧﻮف ۽ ڊپ ﺟﻲ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ذﻣﻴﻮاري‪‬‬
‫ﺳﺎن رﭘﻮرٽ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻴﮉﻳﺎ ﺗﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎوﺟﻮد ﺳﻨﮅي‬
‫اﺧﺒﺎرن ﻫﻦ ﻇﻠﻢ ۽ اﻧﻴﺎ‪ ‬ﺧﻼف رﭘﻮرﭨﻨﮓ ﻛﺌﻲ‪ ،‬اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ۽ ﻛﺎﻟﻢ ﻟﮑﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺑﺎﺑﺖ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ذﻣﻴﻮاري‪ ‬ﺳﺎن ﺑﻨﺎ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ وڌا‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ اﻳﻨﺪڙ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ۾ ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﮑﻨﺪڙن ﺟﻲ آڏو ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن ﭼﭩﻲ‬
‫ﺻﻮرت ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺠﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﮡ وﻗﺖ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ۾‬
‫ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻞ ﺧﺒﺮن‪ ،‬رﭘﻮرﭨﻦ ۽ ﭔﺌﻲ ﻣﻮاد ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ‬
‫اﺷﺎﻋﺖ ﮔﻬﺮ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﻛﺘﺎب ﺟﻮ ﻫﻲ ﭨﻴﻮن اﻳﮉﻳﺸﻦ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻬﺮﻳﻦ‬
‫اﻳﮉﻳﺸﻦ ﺟﻲ اﺷﺎﻋﺖ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﮢﻬﻦ ۽ اﺷﺎﻋﺘﻲ ادارن ﻃﺮﻓﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭜﻴﺮا ﻛﺘﺎب وري وري ﺷﺎﻳﻊ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻦ‬
‫اﻳﮉﻳﺸﻦ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻦ اﻳﮉﻳﺸﻦ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﻛﺠﻬﻪ وڌﻳﻚ درﺳﺘﮕﻴﻮن ۽ ﮔﻬﺮﺑﻞ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻠﻴﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻮن ﮐﻲ اﻣﻴﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻮرﺧﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﮑﮡ ۾ ﻣﺪدﮔﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫رڪ ﺳﻨﮅي‬

‫‪ 28‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1989‬ع‬
 ‫ﺷﺎﮔﺮد ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﭘﺲ ﻣﻨﻈﺮ‬

‫ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺗﻲ ڏﮐﻴﺎ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ‬

‫وﻃﻦ ﺟﻲ ﺑﻘﺎ ﺧﻄﺮي ۾ ﭘﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﻴﺴﺎرڻ ۽‬
‫ﻣﭩﺎﺋﮡ ﺟﺎ ﺳﺎﻧﭝﺎﻫﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ۽ ﻫﺎرﻳﻦ ﻣﭥﺎن ڏاڍن‬
‫ﻫﭥﺎن ﻇﻠﻢ ۽ ﺳﺘﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﺳﻨﮅ وﻃﻦ ﺟﻲ ﺑﻬﺎدر ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺑﻐﺎوت ﺟﺎ ﺟﻬﻨﮉا ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮي ﻫﺮ ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ ﺳﺎن ﻫﭣ اﭨﻜﺎﺋﻲ ڏاڍن ﮐﻲ‬
‫ﻧﻴﭽﻮ ﻧﻮاﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺐ اﻟﻮﻃﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺖ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺷﻌﻮر ﺟﻮ ﺛﺒﻮت‬
‫ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ ﺧﻼف آواز ﺑﻠﻨﺪ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ان ﺳﺎن‬
‫ﺟﻨﮓ ﺟﻮﭨﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ اﻧﻬﻲ‪ ‬ﺳﺮواﮢﻦ ﺟﻲ ﻗﺎﻓﻠﻲ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻫﻤﻴﺸﻪ اﮘﻮاﮢﻲ وارو ﻛﺮدار ادا ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺴﻜﻴﻦ ﻣﺎرن ﺟﻲ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻦ ۽ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ﮐﻲ دور ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﺘﺮي ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن رت وﻟﻮڙ‬
‫ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬اوﺗﺮي ﺷﺎﻳﺪ اﭸﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮم ﺟﻮ اﻫﻮ ﻫﺮ اول دﺳﺘﻮ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ‬
‫ﮐﺎن ﮔﻬﭕﺮاﺋﺠﻲ وﻗﺖ ﺟﻲ ﻓﺮﻋﻮن آڏو ﮔﻮڏا ﻧﻪ ﮐﻮڙﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﻛﭡﺎ آﻫﻦ ﭘﺮ‬
‫ﻛﮣﻜﻴﺎ ﻛﻴﻨﻬﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﻣﺌﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻮﭨﻴﺎ ﻛﻴﻨﻬﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﮘﭻ ﻋﺮﺻﻲ ﮐﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺟﻲ ﺑﻲ ﻣﺮوﺗﻲ‪ ،‬اٺ دﻣﺎغ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﺟﻲ ﭼﺎﻟﺒﺎزﻳﻦ ۽ ﭼﺎﻻﻛﻴﻦ‬
‫ﮐﺎن ﺗﻨﮓ اﭼﻲ ﻣﺎٺ ﻛﺮي ﻧﻪ وﻳﭡﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﻫﺮ ﻛﺎري رات ﺳﺎن ﺟﻨﮓ‬
‫ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺑﺎک ﭰﭩﻲ‪ ،‬روﺷﻦ ﺻﺒﺢ ﭤﺌﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ راﻫﻪ ۾ ﻫﺮ‬
‫اﻳﻨﺪڙ ان ﭘﭥﺮ ﮐﻲ ﭠﻜﺮاﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﺪن ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدار ۾ رﻧﮉڪ ﺑﮣﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ اوﭼﻲ ﮘﺎٽ ان ﻗﺎﻓﻠﻲ ﺟﺎ ﺳﺮواڻ ﻫﺌﺎ ۽ اڄ ﺑﻪ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻨﺰل ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻮڙي اﻗﺘﺼﺎدي ﻏﻼﻣﻲ ۽‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﻛﺮڻ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ‬
‫ﻛﻴﺘﺮن ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻓﻦ ﻫﻮﻧﺪي‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ۽ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ‬
‫ﺗﻲ ﻫﻚ آواز رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪ ‬ﻛﻮ‬
‫ﭜﻨﭝﭧ ﭜﮍﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وت ۽ وس آﻫﺮ ان ﮐﻲ ﭜﮍﻛﺎﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭔﺎرڻ ﭘﺌﻲ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﻧﺬﻳﺮ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺟﻲ ﺷﻬﺎدت ﺟﻲ ﺻﻮرت‬
‫۾ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﺷﻬﻴﺪ اﺣﺴﺎن ﻣﻴﻤﮡ ﺟﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ڏﺳﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﮐﺎن ﺳﻨﮅ وﻃﻦ اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ ﻏﻼﻣﻲ ﻣﺎن ﻧﻜﺮي اﻧﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫روﺣﺎﻧﻲ اوﻻد ﺟﻲ ﺗﺴﻠﻂ ﻫﻴﭟ آﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﮐﺎن ان ﺗﺴﻠﻂ ۽ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ‬
‫ﻗﺒﻀﻲ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ۾ اﮘﻴﺎن‬
‫اﮘﻴﺎن رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻫﻮ ون ﻳﻮﻧﭧ ﭨﻮڙاﺋﮡ ۽ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﺤﺎل ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻮ ﻫﺠﻲ‪ ،‬اﻳﻮﺑﻲ آﻣﺮﻳﺖ ﺳﺎن ‪ 4‬ﻣﺎرچ ﺗﻲ رت ﺟﻲ راﻧﺪ ﻫﺠﻲ‪ ،‬اﮘﻮﮢﻲ‬
‫اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن )ﻣﻮﺟﻮده ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ( ۾ ﺑﻨﮕﺎﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﻼف‬
‫اﺣﺘﺠﺎج ﻫﺠﻲ‪1973 ،‬ع ﺟﻲ آﺋﻴﻦ ﺧﻼف ﻛﺮوڌ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﮅي‬
‫ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺑﻘﺎ‪ ‬۽ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﺟﻨﮓ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ‪1983‬ع ﺟﻲ اﻳﻢ آر ڊي ﺟﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻠﭽﻞ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺮ ﻇﻠﻢ ۽‬
‫ڏاڍ ﺧﻼف ﺟﻨﮓ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﻇﻠﻢ ﺳﺎن ﻣﻬﺎڏو اﭨﻜﺎﺋﻲ آﻣﺮ ﺟﻲ ﻛﻨﮅ‬
‫۾ ﻛﻠﻲ ﻫﻨﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ڏﮐﺌﻲ وﻗﺖ ﺗﻲ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان ﻛﻮﺋﻦ‬
‫ﺟﻴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﺮن ۾ وﭸﻲ ﻟﻜﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻣﻔﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﻓﺮد وﻗﺖ ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺟﺎ‬
‫ﭔﮅا ﭔﺎﻧﻬﺎ ﭤﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺧﻼف ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺑﻲ ﺣﻴﺎﺋﻲ ۽ ﺑﻲ ﻏﻴﺮﺗﻲ ﺟﻮ‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن اﮘﺘﻲ ﻧﻜﺮي ﻗﻮم ﮐﻲ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫دڳ ﻻﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﻣﻴﺪان ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ان ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻲ واٽ ﺗﻲ ﻫﻠﮡ ﺟﻲ ﻣﻮٽ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ‬
‫اﻫﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﺳﻬﮣﻮ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ڏاڍن ﻫﭥﺎن ﻫﻴﮣﻦ ﮐﻲ ڏاج ۾‬
‫ﻣﻠﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ اﺳﻜﻮﻟﻦ‬
‫ﻣﺎن ﺧﺎرج ﭤﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﺟﻴﻠﻦ ﺟﻮن ﺳﺰاﺋﻮن ﭜﻮﮘﻴﻨﺪا‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻮڙا ﮐﺎﺋﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ۽ ﺳﻨﮅو ﻣﺎﺗﺎ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رﻳﭩﻲ رت ﺟﻮ‬
‫ﻧﺬراﻧﻮ ڏﺋﻲ‪ ،‬ان ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﺮ ﮔﻬﻮرﻳﻨﺪا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ڌارﻳﻦ ﺟﻲ ﺑﻴﭡﻜﻴﺘﻲ ﻏﻼﻣﻲ‬
‫ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﺳﻨﮅي ﻫﺎرﻳﻦ ﮐﺎن ﮐﺴﻲ ﭔﻴﻦ‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﻧﻮﻛﺮﻳﻮن ڌارﻳﻦ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ‬
‫ﻛﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ اﻻٽ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﺌﻨﻴﺠﺮ‬
‫ﮐﺎن ﻣﺰدور ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﭛ ﻋﻤﻠﻮ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي رﮐﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﮐﻲ‬
‫ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻦ‪ ،‬اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪﺷﻮن وڌﻳﻮن‬
‫وﻳﻮن‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﭔﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ وارو ﺻﻮﺑﻮ ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ڌارﻳﻦ ﺟﻲ‬
‫رﺣﻢ ﻛﺮم ﺗﻲ ﮀﮇﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺟﺎ‪ ‬اردو ﭔﻮﻟﻲ واﻻرڻ ﻟﮙﻲ‪ .‬آﺧﺮ‬
‫۾ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺴﺘﻲ‪ ‬ﺗﺎن ﻣﭩﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ڌارﻳﻦ‬
‫ﺟﻲ آﺑﺎدﻛﺎري ﻛﺮاﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم اﻗﻠﻴﺖ ۾ اﭼﻲ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﻧﻴﺴﺖ ۽ ﻧﺎﺑﻮد ﭤﻲ وﭸﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺳﭵﻮ ﻋﻤﻞ ﻫﻚ واﺿﺢ ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ‬
‫ﺑﻨﺪي ۽ ﻣﻨﻈﻢ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺳﺎن ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ‪1977‬ع ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ‬
‫ﻛﺮي ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ اﻗﺘﺪار ﺳﻨﭝﺎﻟﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻲ‬
‫ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ۽ ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ ۾ اﺿﺎﻓﻮ ﭤﻴﮡ ﺷﺮوع ﭤﻴﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫ﻛﮅن ﻛﺮﺗﻮﺗﻦ ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺎﻣﻮ ﭘﻬﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﻨﮕﻲ ﺟﺎرﺣﻴﺖ ﺗﻲ ﻟﻬﻲ آﺋﻲ ۽‬
‫ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻮ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻴﻠﻦ ۽ ﺑﻬﺎﻧﻦ ﺳﺎن‬
‫ﮘﻮﭠﻦ ﺗﻲ راﺗﺎﻫﺎ ﻫﮣﻲ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ڌاڙﻳﻞ ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﻣﺎرﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ وﻧﺪ ﻃﺒﻘﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻤﻮﻧﻦ ﺳﺎن وﻳﻞ وﻫﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻓﻮج ﮔﻬﮍي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن ﺗﻼﺷﻴﻮن ورﺗﻴﻮن ۽‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﮐﻲ ﻗﺘﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮐﻴﻦ ﮐﻨﭝﻲ ﺟﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬﻲ ﮘﺮﻳﻮن ﺳﺰاﺋﻮن ۽ ﭰﭩﻜﺎ ﻫﻨﻴﺎ‬
‫وﻳﺎ ۽ ﻛﻦ ﮐﻲ ﻣﻮت ﺟﻮن ﺳﺰاﺋﻮن ﭔﮅاﻳﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارا ﺑﻨﺎ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﺟﻲ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﺎ ﺳﺎل ﺑﻨﺪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ۾ ﭘﻮﺋﺘﻲ رﻫﺠﻲ وﭸﻦ‪ .‬اﻫﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﺻﺮف ان ﻛﺮي ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي ۽ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ آزادي واري ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻮ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ وﻧﺪ ﺷﺎﮔﺮد اڳ ﮐﺎن اﮘﺮو ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻨﮕﻲ ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ۽‬
‫ﺟﺎرﺣﻴﺖ ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ذﻣﻴﻮارﻳﻮن اڳ ﮐﺎن ﭔﻴﮣﻴﻮن ﭤﻲ وﻳﻮن‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺧﻼف ﭤﻴﻨﺪڙ ﻫﺮ ﺣﺮﺑﻲ‬
‫۽ ﺳﺎزش ﮐﻲ ﻧﻨﺪﻳﻮ ۽ رد ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ﺳﺎن ﻣﻬﺎڏو‬
‫اﭨﻜﺎﺋﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﻣﭩﻲ ﭘﻠﻴﺖ ﻛﺌﻲ‪1977 .‬ع ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫رﻧﮓ ۾ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﭜﻨﮓ وڌي ﺗﻪ اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺳﻜﻮن ﺟﻲ ﻧﻨﮃ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺧﺮاب ﻛﺌﻲ ﺗﻪ اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ واﺋﮑﻮ ﻛﺮي ﺧﻮار ۽‬
‫ﺧﺮاب ﻛﻴﻮ ﺗﻪ اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﺟﺎ ﻧﻮﺟﻮان ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد ﺋﻲ ﻫﺌﺎ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﻨﮓ ﺟﻮﭨﻲ‪ ،‬ڏاڍ ۽ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬آڏو‬
‫ﮀﺎﺗﻲ ﺗﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻗﻴﺪ ۽ ﻛﻮڙا‪ ،‬ﮔﻮﻟﻴﻮن ۽ ﻟﭡﻴﻮن ﮐﺎﺋﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﺋﻲ ﻫﻠﭽﻞ ﺟﻲ ﻛﺮي ﺣﻜﻤﺮان ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺎﻣﻮ ﭘﻬﺮاﺋﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻦ ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻧﻮﺟﻮان ﭼﺌﻠﻴﻨﺞ ﻛﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺋﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ‬
‫ﻧﻮﺟﻮان ﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻧﻨﮕﻲ ﺟﺎرﺣﻴﺖ ۽ ڏاڍ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺑﮣﺒﺎ‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﭵﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﻧﺪر ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ‬
‫ﺗﻮڙي ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ اﮘﭝﺮﻳﻮن رﻫﻴﻮن آﻫﻦ ۽ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺳﺎن اﺗﺤﺎد ﻣﻀﺒﻮط ﮐﺎن‬
‫ﻣﻀﺒﻮط رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺳﺎن ﻫﺮ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾‬
‫ﻛﻠﻬﻮ ﻛﻠﻬﻲ ۾ ﻣﻼﺋﻲ اﮘﺘﻲ وڌﻧﺪا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﭔﮅي ﺟﻲ ﺣﺴﺎب ﺷﻜﺴﺘﻮن ڏﻧﻴﻮن ۽ ﮐﻴﻦ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ‬
‫ادارن ﮐﻲ ﺳﻨﺪن ﻧﺎﭘﺎڪ ﺳﺎزﺷﻦ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﮔﺎﻫﻪ ﺑﮣﺠﮡ ﻧﻪ ڏﻧﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬آواز اﭤﺎرﻳﻮ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ان آواز ﮐﻲ ﺟﻼ ﺑﺨﺸﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﺳﺎن‬
‫ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻨﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ﭨﻮڙ ﺟﻮاب ڏﻧﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﺣﻮل ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﺳﺎن ﺧﺮاب ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‬
‫ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن وﻃﻦ دوﺳﺘﻲ ۽ ﻋﻮام دوﺳﺘﻲ ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻨﺪي رﺟﻌﺖ‬
‫ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻈﺮﻳﻦ ۽ ﻫﭥﻜﻨﮉن ﮐﻲ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﺳﻮچ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻲ‬
‫ﺳﺎن زﻣﻴﻦ دوز ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺮي ﻧﺘﻴﺠﻮ اﻫﻮ ﻧﻜﺘﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ۾ ﺗﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ۽ ان ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻃﻠﺒﺎ‪ ‬ﺟﻬﮍﻳﻮن ﺟﻤﺎﻋﺘﻮن اﺳﺮي ﺳﮕﻬﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﻓﻘﻂ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻮم دوﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ۽ ﺳﻮﺷﻠﺴﭧ ﻃﺮز ﻓﻜﺮ‬
‫رﮐﻨﺪڙ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ اﺳﺮڻ ۽ اﭜﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻠﻴﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﻲ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ اﻳﺠﻨﭩﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﻤﻨﻮا ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻲ ﻫﻦ ﻣﺘﺤﺮڪ ۽ ﺑﺎﻋﻤﻞ ﻃﺒﻘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺳﺒﻖ‬
‫ﺳﻴﮑﺎرڻ ﺟﻲ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻫﻮ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻻﮘﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ‪” ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻛﻮﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮد‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﻳﺎ ﻋﻬﺪﻳﺪار ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﻧﻪ وري ﻛﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد وﻧﮓ ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻮ ﺟﻮڙي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻧﻪ وري‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ ﭘﺮوﮔﺮام ﻛﺮاﺋﻲ ﻳﺎ ان ۾ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺟﻲ ان آرڊر ﺟﻲ ﭜﭹﻜﮍي ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺳﺨﺖ‬
‫ﭘﻮرﻫﺌﻲ ﺳﺎن ﺳﺰا‪ ،‬ﻣﻠﻜﻴﺖ ﺟﻲ ﺿﺒﻄﻲ ۽ ڏﻧﮉ ﺟﻲ ﺳﺰا ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪“.‬‬
‫اﻫﮍي ﻃﺮح ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻲ رﺣﻤﻲ ﺳﺎن‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ آواز ﮐﻲ دﭔﺎﺋﮡ ۽ ﻛﭽﻠﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﺮﻣﻨﺎڪ ﺳﺎزش‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﺑﻲ رﺣﻤﺎﮢﻲ ۽ ﺳﻔﺎڪ‬
‫ﺣﻜﻢ ﮐﻲ رد ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﺳﺎن‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﺟﻴﻜﻲ اڳ ﺋﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ۾ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻴﻮن‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ‬
‫ﺟﻲ ان ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻗﺪﻣﻦ ۽ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻦ ﺟﻮ ﻛﻮﺑﻪ اﺛﺮ ﻧﻪ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺟﺎﺑﺮ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺳﻨﮅ ۾ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺗﻲ‬
‫ﭘﺎﺑﻨﺪي ﺟﻮ اﻫﻮ ﻗﺪم ﺻﺮف ان ﻛﺮي ﮐﻨﻴﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﺮادري ﺟﻲ‬
‫اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﺮي ﮐﻴﻦ ﮀﮍوﮀﮍ ﻛﺮي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻞ ﮐﺎن ڌار ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﺟﻲ ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻴﻮ ﺳﻨﮅي اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ )اﻳﻦ اﻳﺲ‬
‫اﻳﺲ او( ۽ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻃﻠﺒﺎ ﺟﻬﮍﻳﻦ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭘﻴﺮ ﮐﻮڙڻ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻴﺴﺮ ﻛﺮي ڏﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﻫﻲ اﻫﻢ‬
‫۽ اﺛﺮاﻧﺪاز ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﻮرﭼﺎ ﮐﺴﻲ ﺳﮕﻬﺠﻦ‪ .‬ان ﺋﻲ ﺳﺎزش ﺗﺤﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺗﻲ وﻗﻔﻲ وﻗﻔﻲ ﺳﺎن ﻛﺎﻫﻮن ﭤﻴﮡ ﻟﮙﻴﻮن‪ .‬ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ‬
‫ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ﻣﺎﺣﻮل ﺧﺮاب ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﻧﻴﻮ ﺳﻨﮅي اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ )اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او( ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ رﻫﻨﺪڙ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ رﭨﺎﺋﺮڊ ﻓﻮﺟﻴﻦ‪ ،‬آﺑﺎدﮔﺎرن ۽ واﭘﺎرﻳﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﺎون‬
‫ﺳﺎن ﺟﻮڙي وﺋﻲ‪ .‬ان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ﻫﭥﺎن ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﺣﻤﻼ ﻛﺮاﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻴﻌﺖ‬
‫ﻃﻠﺒﺎ‪ ‬ﭘﮡ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺟﺬﺑﻲ ﮐﻲ ﻣﺎت ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺣﻤﻼ ۽ ﻫﻼﺋﻮن‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻈﻠﻮم ۽ ﺑﻲ ﻳﺎروﻣﺪدﮔﺎر ﺷﺎﮔﺮدن ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﺗﺪﺑﺮ ۽ ﺣﻮﺻﻠﻲ ﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺣﻤﻠﻦ ۽ ﻫﻼﺋﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﺋﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺟﻲ اﻳﺠﻨﭧ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﻫﺮ ﻣﻴﺪان ۾ ﺷﺮﻣﻨﺎڪ ﺷﻜﺴﺘﻮن ڏﻧﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ آﮔﺴﭧ ‪1983‬ع ۾ ﻣﻠﻚ ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ۾ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫آﻣﺮن ﺟﻲ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻼف ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ واري ﺗﺤﺮﻳﻚ‬
‫ﻣﻮوﻣﻴﻨﭧ ﻓﺎر رﻳﺴﭩﻮرﻳﺸﻦ آف ڊﻳﻤﻮﻛﺮﻳﺴﻲ )اﻳﻢ آر ڊي( ﺷﺮوع ﭤﻲ ﺗﻪ ان‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺳﻨﮅي ﻫﺎرﻳﻦ ۽ ﻣﺰدورن ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺑﻪ ﭜﺮﭘﻮر‬
‫ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف ان ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﻨﮅي ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﭜﺮﭘﻮر ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ ﭘﺮ ان‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺟﺒﺮ ۽ ڏاڍ ﺧﻼف اﺛﺮاﺋﺘﻮ ﻣﻮڙ ڏﻧﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻮن ﻣﺘﻴﻮن ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻈﻠﻮم‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ﮐﻲ ﻫﻦ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ روپ ۾ رﻫﻨﻤﺎ‪ ‬دﺳﺘﻮ ﻣﻠﻲ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺳﺮواﮢﻲ ۾ ﻓﻮﺟﻲ آﻣﺮن ﮐﻲ ﺷﻜﺴﺘﻮن ڏﻳﻨﺪي‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وﺳﺘﻲ وﺳﺘﻲ‪ ،‬واﻫﮡ واﻫﮡ ﻫﻚ ﻧﺌﻴﻦ ﺟﺎﮘﺮﺗﺎ ﺟﻲ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﮣﺠﻲ‬
‫اﮘﺘﻲ وڌﻧﺪي رﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻓﻮﺟﻲ آﻣﺮن ۽ ﺳﻨﺪن آﻣﺮﻳﻜﻲ آﻗﺎﺋﻦ ﺟﻮن‬
‫ﻧﻨﮃون ﺣﺮام ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮن ۽ ﺳﻨﺪن ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ۽ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻼف ﻧﻨﮕﻲ ڏاڍ ﻻ‪ ‬ﻣﻮت ﺟﻮ ﭘﻴﻐﺎم ﺑﮣﺠﻲ آﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺮي ﻓﻮﺟﻲ‬
‫آﻣﺮن ان ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻫﺮ اول دﺳﺘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ان ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾‬
‫اﺛﺮاﺋﺘﻮ ﺣﺼﻮ وﭠﮡ ۽ ان ﮐﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﺑﺨﺸﮡ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ﺟﻲ ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﺿﺮوري‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻧﻮﺟﻮان‬
‫ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﭤﻲ ﻣﺎﻳﻮﺳﻴﻦ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ‬
‫ﺋﻲ اﻳﻢ آر ڊي ﺟﻲ ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﺎن ﻫﻠﻨﺪڙ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ واري‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﻣﺎﭠﺎر آﺋﻲ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﺟﻮ ﺑﺪﻟﻮ ﭼﻜﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﮐﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ‬
‫‪1983‬ع ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ڏﻧﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺗﻲ ﭜﺮﭘﻮر وار‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻮ ارادو ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺋﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ‪ 11‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪1984‬ع ﺗﻲ ﻫﻚ‬
‫ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ آرڊر ﺟﺎري ﻛﺮي ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﺷﺎﮔﺮد ﻳﻮﻧﻴﻦ‬
‫ﺗﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻻﮘﻮ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﻫﮍي ﺣﻜﻢ ﻧﺎﻣﻲ ﮐﻲ‬
‫ﭤﮇﻳﻨﺪي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻮﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺖ ۽ ﺗﺪﺑﺮ ﺳﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ۽‬
‫راﭤﺒﻨﺪﻳﻦ ﺗﻲ ﭘﺎﮢﻲ ﭰﻴﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬اڳ ﺟﻴﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارا‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﻲ اﺛﺮ ﻫﻴﭟ رﻫﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻣﺮاج دﺷﻤﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﺎ روﺷﻦ ﻣﻴﻨﺎر رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎر ﺟﮇﻫﻦ ﺣﻜﻤﺮان ڌر ﺟﻮن ﻣﮍﺋﻲ ﭼﺎﻻﻛﻴﻮن‪ ،‬ﭼﺎﻟﺒﺎزﻳﻮن ۽‬
‫ﺷﺮﻣﻨﺎڪ ﺳﺎزﺷﻮن ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﻪ ﭤﻴﻮن ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﺧﺮي ﺣﺮﺑﻲ ﮐﻲ‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻛﭽﻠﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻮ اﻫﻮ آﺧﺮي ﺣﺮﺑﻮ ﺗﺸﺪد ﻫﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺗﺸﺪد ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮاﻣﻲ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻛﭽﻠﮡ ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﮡ ﻟﮙﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﻦ ۽‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﺟﻮ ﺑﺪﻟﻮ ﭼﻜﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺣﻤﻠﻦ ﺟﻮ ﭘﺮوﮔﺮام رﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫ان رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺗﺤﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺟﺎرﺣﺎﻧﻪ ﺣﻤﻠﻮ ” ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫ﭰﺎﭨﻚ“ ﻣﺎﻧﺠﻬﻨﺪ‪ ،‬ﺿﻠﻌﻮ دادو ﺟﻲ ﭘﭥﺮﻳﻠﻲ ﻣﻴﺪان ﺗﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ‪5‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﺷﻬﻴﺪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ واري ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻮ ﭤﻴﮡ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻫﻮ ۽ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﻛﻦ وﻳﮍﻫﻪ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻛﮍي ﻫﺌﻲ‪.‬‬
 ‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ‬

‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۽‬

‫ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ )اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ( ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻖ رﮐﻨﺪڙ ﺟﻴﺌﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ )ﺟﺴﺎف( ﺟﺎ ‪ 76‬ﺷﺎﮔﺮد ﭔﻦ ﺑﺴﻦ ۾ ﺳﻮار ﭤﻲ‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ڏاﻧﻬﻦ ﭼﺎﻧﮉﻛﺎ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎن ۾ ﻛﻴﻞ آﺟﻴﺎﮢﻲ ۽ ”ﻣﻮﻫﻦ ﺟﻮ دڙو ﺑﭽﺎﻳﻮ“ ﺳﻴﻤﻴﻨﺎر ۾ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬وﭸﻲ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ﺗﻪ اﻫﻮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﭴﺎﮢﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺎوڙ ۽ ﻛﺮوڌ ﺟﻮ ﺑﺪﻟﻮ ﭼﻜﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬دادو ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﺠﻬﻨﺪ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﺟﻲ ﺧﺎﮢﻮٺ ﺷﻬﺮ وﻳﺠﻬﻮ ”ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ“ وٽ ‪ 3‬وﮘﻲ ڌاري‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺑﺴﻦ ﺗﻲ وﺣﺸﻴﺎﮢﻮ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﮐﺎن اڳ ﻣﻨﻈﻢ رﭤﺎﺑﻨﺪي‬
‫ﻫﻴﭟ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﮐﻲ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ آس ﭘﺎس ﻫﻚ ﻣﻴﻞ ﺟﻲ‬
‫اﻳﺮاﺿﻲ‪ ‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ‪ 7‬ﻫﺰار ﻓﻮﺟﻲ اﻫﻠﻜﺎر ﻣﻮرﭼﺎﺑﻨﺪ ﻛﺮي وﻫﺎرﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺧﻮدﻛﺎر‬
‫راﺋﻴﻔﻠﻦ‪ ،‬ﻣﺸﻴﻦ ﮔﻨﻦ ۽ ﭔﻴﻦ ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﻣﺴﻠﺢ اﻫﻠﻜﺎر ﻧﻪ ﺻﺮف ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺗﻲ ﮔﻬﺎت ﻟﮙﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﺗﻲ وﻫﺎرﻳﻞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﮐﺎن اﮘﺘﻲ ﺳﻴﻮﻫﮡ وٽ ﭘﮡ اﻫﮍو‬
‫اﻧﺘﻈﺎم ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﻫﺘﺎن ﻧﻜﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﭸﻦ ﺗﻪ وري‬
‫ﺳﻴﻮﻫﮡ وٽ ﺳﻨﺪن ﻣﭥﺎن ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ۾ ﮀﮇڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻖ ﭘﺮﺳﺖ‪ ،‬آزادي ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ۾‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ۽ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ڌرﻳﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ۽ ﺷﻜﺴﺖ ﺟﻮ اﻧﺘﻘﺎم وﭠﮣﻮ‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ارﺑﻊ واري ڏﻳﻨﻬﻦ ﭘﻮري اﮘﻮاٽ‬
‫رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺳﺎن ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺧﻮﻧﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﻫﻚ ﻣﻴﺠﺮ ﻳﺎ ﺑﺮﮔﻴﮉﻳﺌﺮ ﺟﻲ ذﻫﻨﻲ ﺧﺮاﺑﻲ ﻳﺎ‬
‫ذاﺗﻲ ﻫﻮڏ ۽ اﻧﺎ ﺟﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﺣﻤﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﻓﻮج ﺟﻲ ﺟﻨﺮل ﻫﻴﮉ ﻛﻮارﭨﺮ‬
‫راوﻟﭙﻨﮉي )ﺟﻲ اﻳﭿ ﻛﻴﻮ( ۾ اﮘﻮاٽ ﺗﻴﺎري ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ ۽ ان ﺟﻲ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻦ ﺗﻲ ﻏﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻻ‪ ‬ﻓﻮﺟﻲ ﻛﻮڊ ﺗﻴﺎر ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻞ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ ان واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ردﻋﻤﻞ ﮐﻲ روﻛﮡ ﻻ‪‬‬
‫اﮘﻮاٽ آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ ۽ ﺿﺮوري ﻛﺎررواﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ‬
‫ﺧﻮﻧﻲ ﻧﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻲ ﺑﺮﮔﻴﮉﻳﺌﺮ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ۽ ﻣﻴﺠﺮ ﻋﺰﻳﺰ ﻋﺒﺎس ﻛﺮي‬
‫رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن ﺑﺴﻮن ﻫﻚ وﮘﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﮐﺎن‬
‫رواﻧﻴﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ‪ 3‬وﮘﻲ ڌاري ﺧﺎﮢﻮٺ ﺟﻲ وﻳﺠﻬﻮ ﭘﻬﺘﻴﻮن ﺗﻪ اﺗﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﻚ ﺟﺎﺑﻠﻮ ﭨﻜﺮي ﻣﭥﺎن ﻓﻮﺟﻴﻦ ﺟﻲ ﭼﺮﭘﺮ ﻧﻈﺮ آﺋﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ‬
‫ﺑﺴﻮن اﮘﺘﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ڏاﻧﻬﻦ وڌﻳﻮن ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﮐﻴﻦ اﺗﻲ ‪ 50‬ﮐﺎن ‪60‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ۽ ﻛﺠﻬﻪ ﭘﻮﻟﻴﺲ اﻫﻠﻜﺎر ﻧﻈﺮ آﻳﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﻫﻚ اﻫﻠﻜﺎر ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫ﭰﺎﭨﻚ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺑﺴﻦ ﮐﻲ ﻫﻴﭟ ﻛﭽﻲ رﺳﺘﻲ ﺗﻲ ﻟﻬﮡ ﺟﺎ‬
‫اﺷﺎرا ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﺑﺴﻮن ﻛﭽﻲ رﺳﺘﻲ ﺗﻲ ﻟﻬﮡ ﺷﺮوع ﭤﻴﻮن ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﭼﻮڌاري ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﺷﺮوع ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﮔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﺮﺳﺎت ﺑﺴﻦ ﺟﻲ درﻳﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭼﻜﻨﺎ ﭼﻮر ﻛﺮڻ ﻟﮙﻲ‪ .‬ﮔﻮﻟﻴﻮن ﺳﻴﭩﻦ ﺟﻲ ﺳﮅ ﺗﻲ اﭼﻲ رﻫﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ان‬
‫وﻗﺖ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﻣﻴﺪان ﻛﺮﺑﻼ‪ ،‬ﻣﻴﺎﮢﻲ ۽ دﭔﻲ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﮐﺎن‬
‫ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭜﻴﺮا وڌﻳﻚ وﺣﺸﺘﻨﺎڪ ڏﻳﮑﺎﺋﻲ ڏﺋﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﻫﻚ ﻃﺮف‬
‫ﻫﭥﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﮘﺎڙﻫﺎ ﮘﭝﺮو ﮔﻬﻮٽ آزادي ﺟﻲ ﻧﻌﺮن ﺳﺎن ﮔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ آﺟﻴﺎن‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻫﭩﻠﺮ‪ ،‬ﻣﺴﻮﻟﻴﻨﻲ ۽ ﭼﻨﮕﻴﺰ ﺧﺎن ﺟﻮ روﺣﺎﻧﻲ‬
‫اوﻻد ﺟﺪﻳﺪ ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﻟﻴﺲ ﭤﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻨﮕﻲ ﺟﺎرﺣﻴﺖ ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﺮي‬
‫رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﻣﻌﺼﻮﻣﻦ ﺟﻮن داﻧﻬﻮن ۽ ﻛﻮﻛﻮن ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف‬
‫ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﭨﻬﻚ ۽ ﻏﻠﻴﻆ ﮔﺎرﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﻧﺴﻞ ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪي‪ ،‬اﻧﺼﺎف ﭘﺴﻨﺪي ۽ وﻃﻦ دوﺳﺘﻲ‬
‫ﺟﻮ ﮔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺳﻠﻮ ﻣﻠﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ وﻗﺖ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﭽﺎ‪‬‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻴﭩﻦ ﺗﺎن ﻟﻬﻲ ﺑﺴﻦ ﺟﻲ ﻓﺮش ﺗﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﻣﭥﺎن ﺳﻤﻬﻲ رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ﮔﻮﻟﻴﻮن درﻳﻦ ﺟﻲ ﺳﮅ ۾ اﭼﻲ رﻫﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﺴﻠﺴﻞ ‪ 3‬ﻣﻨﭧ‬
‫ﺧﻮدﻛﺎر ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﭤﻴﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي‬
‫اﻫﻠﻜﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮ ۾ ﺳﭝﻨﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻣﺌﻞ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺑﺴﻦ اﻧﺪر ﻛﺎﻫﻲ‬
‫ﭘﻴﺎ‪ .‬ﺑﺴﻦ ۾ ﺳﺘﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﻴﭟ ﻻﻫﻲ روڊ ﺟﻲ ﭘﺎﺳﻲ ۾ اوﻧﮅي ﻣﻨﻬﻦ‬
‫ﺳﻤﻬﺎرﻳﻨﺪا وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﺪن ﺗﻼﺷﻲ ورﺗﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻫﻦ اﻧﮅاﻧﮅ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ۾ ‪5‬‬
‫ﭴﮣﺎ ﻫﺮﻫﻚ اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو‪ ،‬اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ‪ ،‬ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ۽‬
‫ﻣﭡﻮ ﺑﻠﻴﺪي ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ ﻫﺌﺎ ۽ ‪ 37‬ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺨﺖ زﺧﻤﻲ ﭤﻲ ﭘﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﺘﺢ ﺗﻲ ﻧﻌﺮا ﻫﻨﻴﺎ ۽ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‬
‫۽ ﻛﺎﻣﺮاﻧﻲ ﺗﻲ ﭔﻬﻜﻲ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺳﭛ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﺴﻦ ﻣﺎن ﻻﭤﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ‬
‫ﻓﻮﺟﻴﻦ ﺳﻨﺪن ﭔﻦ اﮘﻮاﮢﻦ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ۽ ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ ﮐﻲ اﻟﮗ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺟﻴﭙﻦ ۾ ﺳﺨﺖ ﭘﻬﺮي ﻫﻴﭟ اڻ ﭴﺎﺗﻞ ﻫﻨﮅ رواﻧﻮ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺗﻲ ﻣﻜﻦ‪ ،‬ﻟﺘﻦ ۽ ﻛﻨﮅاﻛﻦ ﺳﺎن ﺳﺨﺖ ﺗﺸﺪد ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻔﺮت ﺟﻲ‬
‫ﺑﺎﻫﻪ ﭤﮅي ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬اﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﻻﺷﻦ ﺟﻲ ﭘﮡ ﺑﻲ ﺣﺮﻣﺘﻲ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ زﺑﺎن ۾ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺧﻼف ﺑﻜﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﻧﻌﺮه ﺗﻜﺒﻴﺮ ۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن زﻧﺪه ﺑﺎد ﺟﺎ ﻧﻌﺮا ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان ﺗﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد ﺟﺎري‬
‫رﻫﻴﻮ ﭘﺮ آس ﭘﺎس ﺟﻲ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﺧﻮف ۽ ﻫﺮاس ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭼﻮڌاري‬
‫ﺳﺨﺖ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﭜﺮﺳﺎن ﻣﺎل‬
‫ﭼﺎرﻳﻨﺪڙ ﻫﻚ ڌﻧﺎر ﻏﻼم رﺳﻮل ﮐﻮﺳﻮ ﭘﮡ ﮔﻮﻟﻴﻮن ﻟﮙﮡ ﻛﺮي ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ اﻫﻠﻜﺎر ﺑﮏ ۽ اڃ ﻣﺮﻧﺪڙ زﺧﻤﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮐﮣﻲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﻴﻨﭩﺮل‬
‫ﺟﻴﻞ ﭘﻬﺘﺎ‪ .‬اﺗﺎن زﺧﻤﻲ ﭤﻴﻠﻦ ﮐﻲ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ اﺳﭙﺘﺎل ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬
‫آﻧﺪو وﻳﻮ ۽ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﺎ ﻻش اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻲ ﺳﺮد ﺧﺎﻧﻲ ۾ رﮐﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ان‬
‫دوران اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ اﺳﭙﺘﺎل ﺟﺎ ﺳﭛ دروازا ﺑﻨﺪ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﻓﻮج‬
‫ﺟﺎ ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ دﺳﺘﺎ ﭘﻬﺮا ڏﺋﻲ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻲ اﻧﺪر ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺗﻌﺪاد ۾‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﻓﻮج ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ‪ .‬اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻮ ﺳﺮﺟﻴﻜﻞ وارڊ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر ﺧﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ ۽ اﺗﻲ زﺧﻤﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﭘﻬﺮي ﻫﻴﭟ داﺧﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ رات ﺟﻮ ‪ 3‬وﮘﻲ ڌاري ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻛﺮي ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ان ﺳﺎﻧﺤﻲ واري رات ﺟﻮ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻋﻼن ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺳﭛ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻮن اڻ ﭴﺎﺗﻞ ﻣﺪي ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮن ۽ آڌي رات ﺟﻮ ﻓﻮج ۽‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۽ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۽ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۾ ﮔﻬﮍي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﻫﺎﺳﭩﻠﻮن زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮاﺋﻲ اﻧﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﭘﻬﺮا ﻟﮙﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﺎ‪.‬‬
‫ﻛﺮاﭼﻲ واﻳﺎ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ﺣﻴﺪرآﺑﺎد روڊ ﺗﻲ ﭨﺮﺋﻔﻚ ﻣﭥﺎن ﺳﺨﺖ ﭼﻮﻛﺴﻲ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﭘﻬﺮا ﻟﮙﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ رات ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻻڙﻛﺎﮢﻲ‬
‫روڊ ۽ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﮑﺮ روڊ ﺗﻲ ﻓﻮج ﮔﺸﺖ ﻛﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬رﻳﻠﻦ ﺟﻲ ﺗﻼﺷﻲ‬
‫ورﺗﻲ وﺋﻲ ۽ اﺗﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﮔﻬﺮن ڏاﻧﻬﻦ ﻣﻮﭨﻨﺪڙ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ رات ﺟﻲ وﮘﮍي ۾ ﻫﺎﺳﭩﻠﻦ ﻣﺎن ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ﻣﻠﮡ ﺗﻲ واﭘﺲ وﭸﻲ‬
‫رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۾ ﭘﮡ ﻫﺎﺳﭩﻠﻦ ﺟﻲ ﺗﻼﺷﻲ ﺟﺎري رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺷﻬﺮ ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺟﻨﮕﻲ ﻣﻴﺪان ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭼﭙﻲ ﭼﭙﻲ‬
‫ﺗﻲ ﺗﻼﺷﻲ ﭤﻴﻨﺪي رﻫﻲ‪.‬‬
‫ان ﻫﻴﮇي وڏي ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﮐﻲ ﻟﻜﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﺮﻳﺴﻦ‪ ،‬اﺧﺒﺎرن ۽‬
‫ﻧﻴﻮز اﻳﺠﻨﺴﻴﻦ ﺟﻲ آﻓﻴﺴﻦ ﺗﻲ ﺳﺨﺖ ﭼﻮﻛﺴﻲ رﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻣﻮت ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﮐﻲ ‪ 48‬ﻛﻼﻛﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻟﻜﺎﺋﻲ‪ ،‬ان واﻗﻌﻲ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻮاز ﮔﻬﮍڻ ۽ ان ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬۾ ﺳﺒﺐ ﮘﻮﻟﮡ ﺟﻲ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﻨﺪي‬
‫رﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻞ ۾ ﭘﻬﺘﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺑﻨﺪ وارڊ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭔﺌﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ‪18‬‬
‫آﻛﭩﻮﺑﺮ ﮐﺎن ﻗﻴﺪي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺗﺸﺪد‬
‫ﺳﻬﻨﺪڙ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﺪد اﻳﮇو ﺗﻪ ﺑﻲ رﺣﻤﺎﮢﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﺎن‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ داﻧﻬﻦ ﺟﻮ آواز ﭼﻮدﻳﻮاري ﺳﺎن ﭨﻜﺮاﺋﺠﻲ ﭘﮍاڏا‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺗﺸﺪد ﺳﻬﻨﺪي ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﻲ ﻫﻮش ﭤﻲ وﻳﻨﺪا‬
‫ﻫﺌﺎ ﺗﻪ وري ﮐﻴﻦ ﻫﻮش ۾ آﮢﻲ ﺗﺸﺪد ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ ﺗﻲ ﺧﻮش ﭤﻲ ﭨﻬﻚ ڏﻳﻨﺪي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﭘﮁﻨﺪا ﻫﺌﺎ ﺗﻪ‪” ،‬ﭔﮅاﻳﻮ ﺗﻪ‬
‫اوﻫﺎن وٽ ﻛﻬﮍا ڌاڙﻳﻞ اﻳﻨﺪا آﻫﻦ؟ ﺗﻮﻫﺎن ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ وارا ﺳﭛ ڌاڙﻳﻞ آﻫﻴﻮ‪،‬‬
‫ﺗﻮﻫﺎن ﺗﻪ ﻫﻨﺪن ۽ راﺟﺎ ڏاﻫﺮ ﺟﻮ اوﻻد آﻫﻴﻮ‪“.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﺎن ﭘﮁﺎ ﮘﺎﮀﺎ وﻗﺖ ﻓﻮج ﺟﺎ ﻣﻴﺠﺮ‪ ،‬اﺳﭙﻴﺸﻞ ﺑﺮاﻧﭻ ﺟﺎ‬
‫اﻫﻠﻜﺎر ۽ ﭔﻴﻦ ﮘﺠﻬﻴﻦ اﻳﺠﻨﺴﻴﻦ ﺟﺎ اﻫﻠﻜﺎر ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ان ﭘﮁﺎ ﮘﺎﮀﺎ‬
‫دوران ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﺎ اﻳﺬا‪ ‬ڏﻧﺎ وﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ اﮔﻬﺎڙو‬
‫ﻛﺮي ﺟﺴﻢ ﺟﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﻋﻀﻮن ﺗﻲ ﺳﮕﺮﻳﭩﻦ ﺳﺎن ڏﻧﭛ ڏﻳﮡ‪ ،‬ﺳﭻ ﭘﺘﺮا‬
‫ﻫﮣﮡ‪ ،‬ﻫﭥﻦ ﭘﻴﺮن ﻣﭥﺎن ﻛﺮﺳﻴﻮن رﮐﻲ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭼﻴﭝﺎﭨﮡ‪ ،‬ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﭨﺒﻦ ۾‬
‫ﻏﻮﻃﺎ ڏﻳﺎرڻ وﻏﻴﺮه ﺟﻬﮍا ﺣﺮﺑﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﺗﺸﺪد‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻓﻮج ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ اﻧﺪر ﭼﺎر ﻛﺌﻤﭙﻮن ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎرﭼﺮ ﺳﻴﻞ‬
‫ﭠﺎﻫﻴﺎ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﻚ ﻛﺌﻤﭗ ۾ ﭘﮁﺎﮘﺎﮀﺎ ﻻ‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺠﻨﺴﻴﻦ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪا ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻣﮑﻴﻪ اﮘﻮاﮢﻦ ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺮﻛﺰي ﺻﺪر ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ۽ ﺟﺴﺎف ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺻﺪر‬
‫ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ ﮐﻲ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﮐﺎن ‪ 22‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ ﮀﺎﻧﻮﮢﻲ‬
‫ﺟﻲ اذﻳﺖ ﮔﺎﻫﻪ ۾ ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﺳﻨﺪن ﻣﭥﺎن ﺳﺨﺖ ﺗﺸﺪد ۽ ﻣﺎرﻛﭧ‬
‫ﺟﺎري رﮐﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﭔﻨﻬﻲ اﮘﻮاﮢﻦ ﺳﺎن ﻓﻮﺟﻲ ﮀﺎﻧﻮﮢﻲ اﻧﺪر ﺟﺎﻧﻮرن ﮐﺎن ﺑﻪ ﺑﺪﺗﺮ‬
‫ﺳﻠﻮڪ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ ۽ ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻮ ﺑﻲ ﻫﻮش ﭤﻲ وﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎ ﺗﻪ وري ﻫﻮش ۾‬
‫آﮢﻲ ﻣﭥﻦ ﺗﺸﺪد ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﻴﻦ اﭸﻴﻮ ۽ ﺑﮑﻴﻮ رﮐﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ان ﺗﺸﺪد دوران ﮐﺎﻧﺌﻦ اﻫﻮ ﭘﮁﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ ﺗﻪ ”ﺗﻮﻫﺎن ﺟﺎ ﭜﺎرت ﺳﺎن‬
‫ﻛﻬﮍا واﺳﻄﺎ آﻫﻦ ۽ اﺗﻲ ﻛﻬﮍن ﺳﺮﻛﺎري آﻓﻴﺴﺮن ﺳﺎن ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻴﻮ؟‪ ،‬ﺗﻮﻫﺎن‬
‫ﮐﻲ ﻛﻬﮍا زﻣﻴﻨﺪار ۽ ﻫﻨﺪو ﻣﺪد ڏﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ وﻳﺠﻬﻮ ‪ 6‬ﻓﻮﺟﻲ‬
‫اﻫﻠﻜﺎر ﻛﻨﻬﻦ ﻣﺎرﻳﺎ ﻫﺌﺎ؟“‬
‫‪ 22‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ۽ ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﮀﺎﻧﻮﮢﻲ ﻣﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮي ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺟﻲ ﭰﺎﺳﻲ ﮔﻬﺎٽ ۾ ﺑﻨﺪ‬
‫رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ اڳ ﺋﻲ اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻋﻤﺮ زرداري ۽ ﻛﻤﭙﻮﻣﻞ ﺑﻨﺪ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﭰﺎﺳﻲ ﮔﻬﺎٽ ﺟﻲ ﮐﻮﻟﻴﻦ ۾ ﺑﻨﺪ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ۾ ﻫﭥﻜﮍﻳﻮن ۽ ڏﻧﮉا‬
‫ﭔﻴﮍﻳﻮن ﻟﮙﻞ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن ﻫﻴﻮن ۽ ﻣﭥﻦ ﺻﺒﺢ ۽ ﺷﺎم ﺗﺸﺪد ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ان‬
‫ﻇﻠﻢ ﺧﻼف ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺑﺎﻧﺪﻳﻦ ﺟﻴﻞ ۾ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭜﻴﺮا ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺌﻲ ۽ ﺟﻴﻞ ۾ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮاﻳﺎ‪.‬‬

‫واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻒ‬

‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﮐﻲ ‪ 48‬ﻛﻼڪ ﮔﺬرڻ ﮐﺎن ﭘﻮ‪‬‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 18‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﻫﻴﭡﻴﻮن ﭘﺮﻳﺲ ﻧﻮٽ ﺟﺎري ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ‪19‬‬
‫آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ اﺧﺒﺎرن ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫”‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮐﻲ اﻃﻼع ﻣﻠﻴﻮ ﺗﻪ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﺪﻧﺎم‬
‫ڏوﻫﺎري اﻧﮉس ﻫﺎ‪ ‬وي ذرﻳﻌﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ وﭸﮡ ﺟﻮ ارادو رﮐﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻦ وٽ‬
‫ﻫﭥﻴﺎر آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻚ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭘﺎرﭨﻲ ﭔﻦ ﻣﺌﺠﺴﭩﺮﻳﭩﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ‬
‫ڊﻳﻮﭨﻲ ﺗﻲ ﻣﻮﻛﻠﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ وﻗﺖ اﻳﺲ ﭘﻲ او دادو ﮐﻲ ﭘﮡ ﺧﺒﺮدار ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ڏوﻫﺎرﻳﻦ ﮐﻲ روﻛﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻴﻮﻫﮡ وٽ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺑﻴﻬﺎرڻ ﺟﻮ اﻧﺘﻈﺎم‬
‫ﻛﺮي‪ .‬اﭨﻜﻞ ‪ 3‬وﮘﻲ ‪ 2‬ﮔﺎڏﻳﻮن ﭘﻬﺘﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺑﻮ ﭘﺎﺋﮡ ۾ ﻫﻚ‬
‫ﻛﺎﻧﺴﭩﻴﺒﻞ ۽ ‪ 11‬ﭔﻴﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ زﺧﻤﻲ ﭤﻴﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﻣﺎن ‪ 5‬ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺎزڪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻨﺪڙن وﭨﺎن ‪ 3‬ﻛﻼﺷﻨﻜﻮف راﺋﻴﻔﻠﻮن‪ 1390 ،‬ﻛﺎرﺗﻮس ۽ ﻫﻚ‬
‫دﻳﺴﻲ ﭘﺴﭩﻮل ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫ﻫﻦ ﻛﻮڙ ﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺳﺮﻛﺎري ﭘﺮﻳﺲ ﻧﻮٽ ۾ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ‬
‫ذﻛﺮ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ڌاڙﻳﻞ ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ۾‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﭘﮡ زﺧﻤﻲ ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻓﻮج ﺑﺪران ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺳﺎن‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ۽ ﺳﻴﻮﻫﮡ وٽ وڏي ﺗﻌﺪاد ۾‬
‫ﻓﻮج ﺟﻮ ﮔﻬﻴﺮا‪ ‬ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وﭨﺎن ﻧﻜﺮي وﭸﻦ ﺗﻪ وري‬
‫ﺳﻴﻮﻫﮡ وٽ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﮔﻬﺎت ﻫﻨﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﭥﻴﻦ‬
‫ﺧﺎﻟﻲ ۽ ﭘﺮاﻣﻦ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن وﻳﻨﺪڙ ﺷﺎﮔﺮدن ﭘﻮﻳﺎن ﻫﭥﻴﺎر ﻟﮙﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ڌاڙﻳﻞ‬
‫ﻗﺮار ڏﻧﻮ ۽ اﻫﮍﻳﻮن ﺗﺼﻮﻳﺮون اﺧﺒﺎرن ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮاﻳﻮن‪.‬‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﭨﺌﻴﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﺎن ‪ 4‬ﭴﮣﻦ ﺟﺎ ﻻش ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﺪن وارﺛﻦ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺟﻮ ﻣﮍﻫﻪ ﻻوارث ﻗﺮار‬
‫ڏﺋﻲ واﭘﮉا ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮري واري ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ۾ ﻣﭩﻲ ﻣﺎ‪ ‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺷﻬﺎدت ﺟﻮ ﺑﻌﺪ ۾ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﭘﺘﻮ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺷﻬﻴﺪن‪،‬‬
‫زﺧﻤﻴﻦ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻦ ﮐﻲ اﻳﺘﺮو ﺗﻪ ﮘﺠﻬﻮ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ﺟﻮ ‪ 3‬ڏﻳﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﭘﺌﺠﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ ﻛﻬﮍا ﺷﺎﮔﺮد ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‬
‫۽ ﻛﻴﺮ زﺧﻤﻲ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﺳﺨﺖ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ‬
‫ﮘﮣﺘﻲ‪ ،‬ذﻫﻨﻲ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ ۽ ﺧﻮف ﭘﮑﮍﻳﻞ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﺎ واﻟﺪﻳﻦ‬
‫ﺣﻴﺮان ۽ ﭘﺮﻳﺸﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﮕﺮ ﺟﻲ ﭨﻜﺮن ﺟﻲ ﺗﻼش ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭤﺎﮢﻦ‪،‬‬
‫اﺳﭙﺘﺎﻟﻦ ۽ ﺟﻴﻠﻦ ﺟﺎ ﭼﻜﺮ ﻛﺎﭨﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ‪ 4‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺟﻨﺘﺎ ﺷﺎﮔﺮدن اﮘﻮاﮢﻦ ﻣﭥﺎن ﻛﻮڙا ﻛﻴﺲ ﻣﮍﻫﻲ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭘﺮﻳﺲ ۾ ﭘﮅراﺋﻲ‬
‫ﺟﺎري ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ڊي آ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻛﻮڙ ﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﻫﻚ ﭔﻴﻮ ﭘﺮﻳﺲ ﻧﻮٽ‬
‫ﭘﮅرو ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ”ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد رﻫﻨﻤﺎﺋﻦ ﻫﺮ ﻫﻚ ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ‪ ،‬اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ‪،‬‬
‫ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﻋﻤﺮ زرداري ﺧﻼف ‪1979‬ع ﮐﺎن ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ ‪ 32‬ﻛﻴﺲ‬
‫داﺧﻞ ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻫﻦ رﻳﺖ آﻫﻦ‪:‬‬
‫ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ ﻣﭥﺎن ‪ 12‬ﻛﻴﺲ داﺧﻞ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﮘﺎﻫﻴﺠﺎ وﻳﺠﻬﻮ‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ وﻳﻦ ﺗﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﺮي ‪ 2‬ﺳﭙﺎﻫﻴﻦ ۽ ‪ 5‬ﻗﻴﺪﻳﻦ ﮐﻲ ﻣﺎرڻ‪ 2 ،‬ﺟﻨﻮري‬
‫‪1984‬ع ﺗﻲ ﺑﺎﮔﮍﺟﻲ وﻳﺠﻬﻮ ﻫﻚ ﺑﻴﻨﻚ ﻣﺎن ‪ 28‬ﻟﮏ روﭘﻴﺎ ﭰﺮ ﻛﺮڻ‪11 ،‬‬
‫آﮔﺴﭧ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ﺟﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺻﻮﺑﻴﺪار ﮐﻲ ﻧﺎﺣﻖ ﺑﻨﺪ رﮐﮡ‪،‬‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف اﻋﺘﺮاض ﺟﻮﮘﻴﻮن ﺗﻘﺮﻳﺮون ﻛﺮڻ ۽ ﻧﻌﺮا ﻫﮣﮡ وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﻣﭥﺎن ‪ 6‬ﻛﻴﺲ داﺧﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺧﻼف ﻧﻌﺮا ﻫﮣﮡ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺗﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮاﺋﮡ‬
‫وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫اﻗﺒﺎل ﺗﻮﻧﻴﻮ ﺗﻲ ‪ 11‬ﻛﻴﺲ داﺧﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ‪ 14‬آﮔﺴﭧ ‪1984‬ع‬
‫ﺗﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺟﻬﻨﮉو ﺳﺎڙڻ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﻻﺋﻴﺴﻨﺲ ﭘﺴﺘﻮل رﮐﮡ‪ ،‬ﭼﺎﻧﺪﻛﺎ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺑﻢ ﺟﻮ ڌﻣﺎﻛﻮ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﮔﮇﺟﺎﮢﻴﻮن ﻛﺮڻ ۽ ﻧﻌﺮا ﻫﮣﮡ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ اﻟﺪﻳﻦ زرداري ﻣﭥﺎن ‪ 3‬ﻛﻴﺲ داﺧﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ‪ 25‬ﺟﻮن‬
‫‪1981‬ع ﺗﻲ اﻋﺠﺎز ﭘﻴﭩﺮول ﭘﻤﭗ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺗﺎن ‪ 5‬ﻫﺰار ‪ 500‬روﭘﻴﺎ ﭰﺮ ﻛﺮڻ‪،‬‬
‫‪ 21‬ﺟﻨﻮري ‪1981‬ع ﺗﻲ اﻋﺘﺮاض ﺟﻮﮘﻴﻮن ﺗﻘﺮﻳﺮون ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‬
‫۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﭜﮍﻛﺎﺋﮡ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪“.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻟﮙﺎﻳﻞ اﻟﺰاﻣﻦ ۾ ﻛﻴﺘﺮي ﻗﺪر ﺳﭽﺎﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬اﻫﻮ‬
‫ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺎﻓﺬ ﻛﻨﺪڙ ادارن ﺟﻲ ﻃﻮر ﻃﺮﻳﻘﻦ ﻣﺎن ﭤﻮري‬
‫ﺑﻪ ﺳﻤﺠﻬﻪ رﮐﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭴﺎﮢﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﻲ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮐﺎن اﻫﺎ رواﻳﺖ رﻫﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﻛﻮ ڌاڙو ﻟﮙﻲ ﻳﺎ ﭰﺮ ﭤﺌﻲ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﺣﻤﻠﻮ ﭤﺌﻲ ۽ ﺟﻮاﺑﺪار ﻫﭣ ﻧﻪ ﻟﮙﻦ ﺗﻪ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻋﻴﺐ ۽ ﺛﻮاب ﻟﻜﺎﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬اﻫﻮ ﺳﭵﻲ ﻧﺰﻟﻮ ﺧﺪا ﻛﺎرڻ ﻣﺴﻜﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻲ وس ۽ ﭘﺮاﻣﻦ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﮐﺎﺗﻲ‬
‫۾ داﺧﻞ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﭴﺎﻣﺸﻮري ۽ ﭜﺮﭘﺎﺳﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ان ﻗﺴﻢ ﺟﻲ وارداﺗﻦ ۾ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﮐﻲ ﻣﻠﻮث ﻛﺮڻ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﻮ ﻣﺤﺒﻮب ﻣﺸﻐﻠﻮ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ اﮘﻮاﮢﻦ ﮐﻲ ان ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن ﺑﺪﻧﺎم ﻛﺮي ﻋﻮاﻣﻲ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽ ﻫﻤﺪردي ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ اﻫﮍي ﻃﺮح ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺧﻼف ﻗﺪم ﮐﮣﮡ ۽ اﻧﻬﻦ ﺧﻼف آﭘﺮﻳﺸﻦ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﮣﺎﻳﻮن‬
‫وﭸﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻏﻴﻮر ﻋﻮام اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ‬
‫اﻫﮍن ﺷﺮﻣﻨﺎڪ ارادن ﮐﻲ ﻣﭩﻲ‪ ‬۾ ﻣﻼﺋﻲ ﭘﺌﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫وڏي ﺑﻬﺎدري‪ ،‬ﻫﻤﺖ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻲ ۽ ﺗﺪﺑﺮ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﺳﺎن ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻲ‬
‫ﺗﻲ ﻣﻬﺎڏو اﭨﻜﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﭘﻠﻴﺖ ارادن ﮐﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﺑﮣﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ دﻻﻟﻦ ﺟﻲ اﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮐﺎن ﻛﻮﺷﺶ رﻫﻨﺪي آﺋﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻮ ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻲ آواز ﮐﻲ ﻛﻮڙن‪ ،‬ﭰﺎﻫﻴﻦ ۽ ﮔﻮﻟﻴﻦ وﺳﻴﻠﻲ دﭔﺎﺋﮡ ﺟﻲ‬
‫ﻧﺎﻛﺎم ﻛﻮﺷﺲ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺣﻖ ﮔﻬﺮﻧﺪڙن ﻳﺎ آزادي ﭘﺴﻨﺪن ﮐﻲ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ڌاڙﻳﻞ‪ ،‬ﭼﻮر‪ ،‬ﺧﻮﻧﻲ ۽ رﻫﺰن ﺳﮇﻳﻨﺪا آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ اﻫﻲ ﻣﮍﺋﻲ‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺘﻮن ﺳﻨﺪن ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺋﻲ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﺋﻲ ﻏﻼم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺗﻲ‬
‫ڌاڙا ﻫﮣﻲ وڏا ڌاڙﻳﻞ ﺑﮣﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻏﻼم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﮔﺬر ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺑﺾ‬
‫ﺑﮣﺠﻲ اﺗﺎن ﺟﻲ ﻣﺴﻜﻴﻨﻦ ﺳﺎن رﻫﺰﻧﻲ ﻛﻨﺪا آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ڏوﻫﻪ‬
‫ﻟﻜﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻃﺒﻘﻦ ﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻟﺰام ﻫﮣﻲ‪ ،‬اﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ﻛﺮي ﺳﻨﺪن آواز ﮐﻲ دﭔﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪا‬
‫رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻏﻼم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻓﺮد آﻗﺎﺋﻦ ﻣﺎن اﻫﮍي ﺋﻲ اﻣﻴﺪ رﮐﻨﺪا آﻫﻦ ۽ ﻫﻮ وﻗﺖ‬
‫اﭼﮡ ﺗﻲ اﻫﻲ ﺳﺎﮘﻴﺎ ﻟﻘﺐ ۽ اﻟﻘﺎب‪ ،‬ﺗﺸﺪد ۽ ﻇﻠﻢ وﻳﺎج ﺳﻤﻴﺖ ﮐﻴﻦ واﭘﺲ‬
‫وﭠﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺑﻬﺎدر ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺗﻲ‬
‫ﻟﮙﺎﻳﻞ اﻟﺰام ﺣﺎﻛﻢ ﻃﺒﻘﻦ ﺟﻲ ذﻫﻨﻲ ڏﻳﻮاﻟﭙﮣﻲ ۽ ﻛﻤﻴﮣﭗ ﺟﺎ ﻣﻨﻬﻦ‬
‫ﭔﻮﻟﻴﻨﺪڙ ﺛﺒﻮت ﻫﺌﺎ‪.‬‬
 ‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ۽ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ‬

‫ﻫﻦ ﺧﻮﻧﻲ ڊراﻣﻲ ۽ وﺣﺸﺘﻨﺎڪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾‬

‫وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﭤﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻜﺮ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﻬﻮدي ۽ واﻫﻴﺎت ﻗﺪم ﮐﻲ ﻧﻨﺪﻳﻮ ۽ ان ﺟﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮا ۽ ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن‬
‫رﻫﻴﻮن‪ .‬ﻋﻮام ﺟﺎ وﺳﻴﻊ ﺣﻠﻘﺎ ﻫﺎري‪ ،‬ﻣﺰدور‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد‪ ،‬اﺳﺘﺎد‪ ،‬ڊاﻛﭩﺮ ۽ وﻛﻴﻞ‬
‫ﺳﭛ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻣﻴﺪان ﻋﻤﻞ ۾ ﻟﻬﻲ آﻳﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻫﻦ اﻟﻤﻨﺎڪ‬
‫ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻏﻢ ۽ ﻏﺼﻲ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ اﻫﻢ اﮘﻮاﮢﻦ‪ ،‬ﻣﮍﻧﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ‪ ،‬ﻫﺎرﻳﻦ ۽ ﻣﺰدورن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻣﺘﺤﺪ‬
‫ﭤﻲ ﻫﻦ ﻗﺘﻞ ﺧﻼف ﮔﮇﻳﻞ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ‬
‫ﻫﻚ ﻣﻬﻴﻨﻲ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ 98 ‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﺎن ‪ 89‬ﭴﮣﻦ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﻫﺰارﻳﻦ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺗﻲ آزاد ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻧﻴﭟ ‪3‬‬
‫ﻣﻬﻴﻨﻦ ﮔﺬرڻ ﺑﻌﺪ ﭔﻴﺎ ﺳﭛ ﺷﺎﮔﺮد آزاد ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ۽ ﺑﺎﻗﻲ ‪ 10‬ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاﮢﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺟﻴﻞ ۾ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ۽ اﻧﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﮡ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫۾ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ‪ ،‬اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻋﻤﺮ اﻟﺪﻳﻦ زرداري‪ ،‬دودو‬
‫ﻣﻬﻴﺮي‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻛﻨﭙﻮ ﻣﻞ‪ ،‬رﺿﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﭼﺎﻧﮉﻳﻮ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ ۽ ﻗﺎدر‬
‫ﺟﺘﻮﺋﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ‪ 3‬ﻣﻬﻴﻨﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ‬
‫ﺟﺎري رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي اﻧﻬﻦ اﮘﻮاﮢﻦ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭜﻴﺮا ان ﻇﻠﻢ ۽ ﻧﺎﺣﻖ ﺧﻼف‬
‫ﺟﻴﻞ ۾ ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن ﻛﻴﻮن‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﻓﻮج ﺟﻲ ﻧﺎروا ﺳﻠﻮڪ ۽ اﻧﺴﺎن‬
‫دﺷﻤﻦ روﻳﻲ ﺧﻼف ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاﮢﻦ ﻟﮙﺎﺗﺎر ‪ 65‬ڏﻳﻨﻬﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﮐﻲ ﻣﻌﺼﻮم ۽ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻛﺎﺑﻪ‬
‫ﻛﻬﻞ ﻧﻪ آﺋﻲ ۽ ﻣﭥﻦ اڳ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺳﺨﺘﻴﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﮐﻴﻦ ﺟﻴﻞ ۾‬
‫ڏﻧﮉا ﭔﻴﮍﻳﻮن ﻫﮣﻲ ﺑﻨﺪ وارڊ ۾ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﺳﻨﺪن ﻣﻼﻗﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻨﺪ ﻛﺌﻲ‬
‫وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﻃﺮﻓﺎن اﻫﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ زور وﭠﮡ ﻟﮙﺎ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺑﻲ رﻳﺎ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺑﻲ ڏوﻫﻲ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻖ ۽ اﻧﺼﺎف ﺟﻮ ڌاﻛﻮ ﭴﻤﺎﺋﮡ‪ ،‬ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻲ وﻗﻮف‬
‫ﺑﮣﺎﺋﮡ ۽ ﻋﻮام ﺟﻲ ﮔﺮم ﺟﺬﺑﻦ ﮐﻲ ﭤﮅو ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ‬
‫ﺟﺎچ ﺟﻮ ﻧﺎﭨﻚ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﺴﭩﺲ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق ﭤﻬﻴﻢ ﺟﻲ‬
‫اﮘﻮاﮢﻲ ۾ ”ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ“ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭤﻴﮡ ﺗﻪ اﻳﺌﻦ ﮔﻬﺮﺑﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ اﻫﺎ ﺟﺎچ ﻛﻨﻬﻦ رﭨﺎﺋﺮڊ ﺟﺠﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﻨﻞ‬
‫ﮐﺎن ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ۾ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﮅي ﻃﺮح ﻣﻠﻮث ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي ﻫﻚ ﺳﻨﮅي ﮀﻮﮢﻲ واﻧﮕﺮ ”ڌﻛﻴﻮ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ۽ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻠﻮ‬
‫ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن وٽ“‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻓﻴﺼﻠﻲ ﻣﺎن ﻫﺮﻛﻮ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭘﻴﻮ‬
‫ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ اﻧﺼﺎف ﺟﻲ ﺗﺎرازي ﺟﻮ ﭘﮍ ﻛﻬﮍي ﭘﺎﺳﻲ ﻛﻠﭩﻲ ﮐﺎﺋﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺑﻲ رﻳﺎ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ارادو رﮐﻲ ﭘﺌﻲ‬
‫ﺗﻪ ان واﻗﻌﻲ ۾ ﻣﻠﻮث ﻓﻮﺟﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﻫﺎ‪ .‬اﺻﻞ ڏوﻫﺎري‪،‬‬
‫ﺟﻦ اﻫﻮ ﻛﮅو ﻛﻢ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ڏﻧﻮ‪ ،‬ﺟﻦ دﻳﺪه دﻟﻴﺮي‪ ‬ﺳﺎن ﻧﻮ ﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻮ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻋﺎم ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺳﻲ ﭔﺎﻫﺮ رﻫﻲ ﻣﻮﺟﻮن ﻣﺎﮢﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻓﺮﻳﺎدي ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﻣﻈﻠﻮم ڌر ﺟﻮاﺑﺪارن ﺟﻲ ﭘﻬﺮي ﻫﻴﭟ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﻴﻞ‬
‫رﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﺎ ﺟﻮاﺑﺪار ﻛﻴﺲ ﻫﻠﻨﺪي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ڌﻣﻜﺎﺋﻴﻨﺪا ﻫﺌﺎ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﺪن ﻓﺎﺋﺪي ۾ ﺑﻴﺎن ﻧﻪ ڏﻧﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﮐﻴﻦ وڌﻳﻚ ﺳﺨﺖ ﻧﺘﻴﺠﺎ ﭜﻮﮘﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪا‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮان ﺗﻪ اﻫﻮ ﺗﺎﺛﺮ ڏﻳﻨﺪا رﻫﻴﺎ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻮن اﺳﺎن ﺟﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﮕﺎڙي ﻧﻪ ﭤﻴﻮن ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬واﻗﻌﻲ ﻫﻦ اﻧﮅﻳﺮ ﻧﻨﮕﺮي ۽ ﭼﺮﭔﭧ راﺟﺎ ﺟﻲ دور ۾‬
‫اﻧﺼﺎف ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ وﭠﮡ ﺑﻪ وڏو ڏوﻫﻪ ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻧﺼﺎف ﺟﻲ ﮔﻬﺮ‬
‫ﻛﻨﺪڙ ﺳﻨﺪن ﻧﻈﺮ ۾ ﻛﻴﮇو ﻧﻪ وڏو ڏوﻫﺎري ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺗﻲ ﻫﻦ ﻛﻴﺲ ﺟﻲ ﻫﻚ ﺑﺎﻧﺪي ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاڻ ﮔﻞ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﻫﻦ ﻃﺮح روﺷﻨﻲ وڌي‪“ :‬اﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﮐﻲ دﭔﺎﺋﮡ ۽ ﻟﻨﻮاﺋﮡ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ وﻗﺘﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﺟﺎچ ﺟﻮ ﻟﻔﻆ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺳﺎن‬
‫ﻣﺬاق ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﻓﺎﺗﺢ ۽ ﺟﺎﺑﺮ ﻗﻮﻣﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻈﻠﻮﻣﻦ ۽‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻦ ﺳﺎن ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬اﻫﮍي ﭼﭩﻲ ۽ دﻳﻨﺎداﺳﺘﻲ واﻗﻌﻲ ﻻ‪ ‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺳﻤﻮرا ﭘﺎﺳﺎ ﭘﮅري ﭘﭧ ﻧﺮوار ﻫﺠﻦ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺗﻪ اﻫﮍن واﻗﻌﻦ ﺟﻲ ﭤﻴﻨﺪي‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ رات ﭘﻴﭧ ۾ ﺟﻨﻢ ورﺗﻮ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻳﺎ ﻟﻜﻞ ۽ ڍﻛﻴﻞ ﻫﺠﻦ‪ ،‬اﻫﮍي‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻇﻬﻮر واﻗﻌﻲ ﻻ‪ ‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ڏﻳﻨﻬﻦ ڏﭠﻲ ﺟﻮ ﮐﻠﻲ ﻋﺎم ﻗﺘﻞ ﭤﻴﻮ ﻫﺠﻲ‪،‬‬
‫رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺗﺤﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﻣﺴﻠﺢ ﭤﻲ‪ ،‬ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ‬
‫ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﻛﺮي‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻬﻲ‪ ،‬ان ﺗﻲ ﻧﻐﺎرا وﭴﺎﺋﻲ ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻮ ﺟﺸﻦ‬
‫ﻣﻠﻬﺎﺋﻲ ﺗﻤﻐﺎ ورﻫﺎﻳﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬وري ﻫﻨﺒﻮﮀﻴﻮن ﻫﮣﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﻮ ڍوﻧﮓ‬
‫رﭼﺎﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬ان ﺑﺎﺑﺖ اﻫﻮ ﺋﻲ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ اﻧﮅﻳﺮ ﻧﻨﮕﺮي‪ ،‬ﭼﺮﭔﺖ راﺟﺎ‪،‬‬
‫ﻗﺎﺗﻞ ﺑﻪ اﻫﻲ ۽ اﻧﺼﺎف ﺟﻮ ﮔﻬﻨﮉ ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ۾‪“.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺿﻠﻌﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺟﻲ‬
‫ﻣﺮﻛﺰي ﻫﺎل ۾ ﻫﻼﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺳﺮﻛﺎري ﮔﻮاﻫﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺑﻴﺎن ورﺗﺎ‪ .‬ﻛﻮرٽ ۾ ﺻﺤﺎﻓﻴﻦ ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ اﭼﮡ ﺟﻲ اﺟﺎزت‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﻏﻼم ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺷﺎﻫﻪ ﺑﻪ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ۾ ﭘﻴﺶ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ‬
‫ﺣﺎﺿﺮﻳﻮن ﻫﻠﻴﻮن‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺷﺎﻫﺪن ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﭘﻴﺶ ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫۾ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان‪ ،‬وﻛﻴﻞ‪ ،‬ﺷﻬﺮي ۽ ﺷﺎﮔﺮد ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺑﭽﺎ‪ ‬واري ڌر ﺟﻲ ﺷﺎﻫﺪن ﻣﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﻫﻚ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﮔﻬﺮاﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺻﺮف ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻮ ﻛﻴﺲ ﻫﻼﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬آﺧﺮ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﻗﻴﺪي ﺷﺎﮔﺮد‬
‫اﮘﻮاﮢﻦ ﺟﺎ ﺑﻴﺎن وﭠﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاڻ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‬
‫ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ۾ ﻫﻚ ﭜﺮﭘﻮر ﺑﻴﺎن ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﻳﻮ ﺗﻪ ﺗﻪ ان ﮐﺎن ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﮔﻬﭕﺮاﺋﺠﻲ‬
‫ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﮐﻲ ﺑﻴﺎن وﭠﮡ ﮐﺎن روﻛﻲ ﮀﮇﻳﻮ ۽ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺟﻮن‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻮن ﻣﻠﺘﻮي ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺑﭽﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﺷﺎﻫﺪن ﺟﺎ ﺑﻴﺎن‬
‫وﭠﮡ ﻻ‪ ‬ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﮐﻲ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ ۽ زور ﭜﺮﻳﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﮐﻲ‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﮐﺎن ﻛﺮاﭼﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻛﺮاﭼﻲ ۾ اﭸﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﻣﻮﺟﺐ ﻛﻴﺲ ﻫﻼﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬آﺧﺮ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ۾‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﻛﺎررواﺋﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ‬
‫ان ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ڏﻧﻲ‪ .‬ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﻃﺮﻓﺎن ﻛﻴﻞ‬
‫ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻧﻈﺮن ﮐﺎن اوﺟﻬﻞ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ ﺻﺮف رﺳﻤﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬اﺻﻞ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻲ ﻫﭣ ۾ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي رﭘﻮرٽ‬
‫ﻣﻜﻤﻞ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ اﻫﺎ رﭘﻮرٽ ﺟﻠﺪ ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻲ ﻣﻦ ۾ ﻛﺠﻬﻪ ﭔﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن اﺟﻼس ۾ وڏي وزﻳﺮ ﺳﻴﺪ ﻏﻮث ﻋﻠﻲ‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﮐﺎن ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺟﻲ اﻋﻼن ﺑﺎﺑﺖ ﭘﮁﻴﻮ ﺗﻪ وڏي وزﻳﺮ‬
‫اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ اﻳﻮان ۾ ﭔﮅاﻳﻮ ﺗﻪ ”ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﻣﻜﻤﻞ‬
‫ﻛﺮي ﭼﻜﻲ آﻫﻲ ۽ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺟﻮ اﻋﻼن ﺟﻠﺪ ﮐﺎن ﺟﻠﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ “.‬ﭘﺮ‬
‫ﺳﻨﺪس ان ﺑﻴﺎن ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﻛﻮ ﮔﺎﻫﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ وڌو ۽ ان رﭘﻮرٽ ﮐﻲ‬
‫ﮘﮍﻛﺎﺋﻲ ﻗﻴﺪي ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف ‪ 14‬ﺟﻮن ‪1985‬ع ﺗﻲ ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬
‫۾ ﺧﺎص ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﻤﺒﺮ ‪ 22‬ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي ان ۾ وري ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬اﻫﮍي ﻃﺮح ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻦ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﮐﺎن ﻣﻨﺸﺎ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ان ﺗﻲ اﺛﺮ اﻧﺪاز ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ رﭘﻮرٽ ﺗﻴﺎر ﻛﺮاﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ان‬
‫ﮐﻲ ﺗﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ﭘﺮ اﭨﻠﻨﺪو‪ ،‬ﭘﺎڻ ﺳﮅو ﺳﻨﺌﻮن ﻣﻴﺪان ﺗﻲ اﭼﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﻮڙﻳﻞ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ﺗﻲ‬
‫ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻧﻪ ﻫﻮ ۽ ﻫﻮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻛﺎ ﻫﻠﻜﻲ ﮐﺎن ﻫﻠﻜﻲ رﻋﺎﻳﺖ‬
‫ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻧﻞ ﺳﻮل‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﺮح ﻛﻴﺲ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻼﺋﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻇﻠﻢ ۽ ڏاڍ ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﮣﺎﺋﮡ ﭘﺌﻲ ﮔﻬﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺟﻴﻞ ۾ ﺧﺎص ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻧﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺟﻲ ﻫﻚ وﻓﺪ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن ﺟﻮﮢﻴﺠﻮ ﺳﺎن‬
‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮي ﮐﻴﺲ ان ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻲ‪ ‬ﮐﺎن آﮔﺎﻫﻪ ﻛﺮي اﻧﺼﺎف ﺟﻲ ﮔﻬﺮ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ وﻓﺪ ﮐﻲ ﻳﻘﻴﻦ ڏﻳﺎرﻳﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻌﺪ ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺳﺮﻛﺎري ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﺑﻪ‬
‫اﻋﻼن ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ وﻓﺎﻗﻲ ﮔﻬﺮو وزﻳﺮ اﺳﻠﻢ ﺧﭩﻚ ﺑﻪ ﻗﻮﻣﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‬
‫ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ ۽ اﻫﻮ ﻛﻴﺲ ﺳﻮل ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻫﻼﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﭘﺮ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ۽ وﻓﺎﻗﻲ ﮔﻬﺮو‬
‫وزﻳﺮ ﺟﻲ ﺣﻜﻢ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ اﻫﻮ ﻛﻴﺲ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾‬
‫ﻫﻼﺋﻴﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﭟ ﭘﺘﻠﻲ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ‬
‫۽ ﮔﻬﺮو وزﻳﺮ ﺟﻲ اﻋﻼﻧﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ ﭜﺮم ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻪ رﮐﻴﻮ ۽ ﺳﻨﺪن ﺳﮏ ﭘﺖ ﺑﻪ دا‪‬‬
‫ﺗﻲ ﻟﮙﺎﺋﻲ ﮀﮇي‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺧﻮش ﻓﻬﻤﻲ ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ڏﻳﮑﺎري‬
‫ﮀﮇﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ۾ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﮐﺎن ﺑﻪ وڌﻳﻚ ﻓﻮج ﺟﻮ ﻫﻚ ﻣﻴﺠﺮ ﺑﺎاﺧﺘﻴﺎر‬
‫۽ ﺳﮕﻬﺎرو آﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺳﭙﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻖ رﮐﻨﺪڙ‬
‫ﺳﻮل اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﺟﻲ اﻋﻠﻰ ﻋﻬﺪﻳﺪار ﮐﺎن ﻣﭥﺎﻧﻬﻮن ۽ اﻋﻠﻰ آﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻧﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻮ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﻜﻤﻞ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻗﻴﺪي ﺷﺎﮔﺮن ﮐﻲ‬
‫ﻣﻠﭩﺮي ﻛﻮرٽ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﻳﻮ‪ ،‬ان ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن وﺣﺸﻴﺎﮢﻮ‬
‫ڏاڍ ۽ ﺟﺒﺮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﻫﭥﻜﮍﻳﻮن ۽ ڏﻧﮉا ﭔﻴﮍﻳﻮن ﻫﮣﻲ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﮐﻨﭝﻲ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ آﻧﺪو وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن اﺗﻲ ﭼﭗ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭼﻮرﻳﻮ ۽ ان‬
‫ﻇﻠﻢ ﺧﻼف ﺟﻴﻞ ۾ ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎل ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ‪18‬‬
‫آﮔﺴﭧ ۽ ﺑﻌﺪ ۾ ‪ 24‬آﮔﺴﭧ ﺗﻲ ﺟﻴﻞ اﻧﺪر ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺌﻲ ﭘﺮ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻴﻦ ﻇﻠﻢ ۽ ﺟﺒﺮ ﺳﻬﮡ ﺑﺎوﺟﻮد ان ﺟﻮ ﻣﻜﻤﻞ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ‬
‫ﺟﺎري رﮐﻴﻮ‪.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﮡ‬
‫۽ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن آواز ﺑﻠﻨﺪ ﭤﻴﮡ‬
‫ﻟﮙﻮ‪ .‬ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن اﻧﺪر اﺣﺘﺠﺎج وڌڻ ﻟﮙﻮ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺮاﭘﺎ‬
‫اﺣﺘﺠﺎج ﺑﮣﺠﻲ وﻳﺎ‪ ،‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻔﺮﺗﻦ ﺟﻮ ﻃﻮﻓﺎن ﺗﻴﺰ‬
‫ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺟﻨﺘﺎ ﻃﺮﻓﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ ﺗﺸﺪد ۽ ﮐﻴﻦ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ‬
‫ﺧﻼف ‪ 5‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1985‬ع ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎج ﺟﻮ ڏﻫﺎڙو ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻲ ﺷﻬﺮن ۽ ﮘﻮﭠﻦ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻛﻼﺳﻦ‬
‫ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬وﻛﻴﻠﻦ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻛﺎررواﻳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﺷﻬﺮﻳﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺎن اﺣﺘﺠﺎج ﻃﻮر ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي روڊن رﺳﺘﻦ‪ ،‬ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻋﻤﺎرﺗﻦ ۽ ﮔﻬﺮن ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا‬
‫ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۽ ﻟﻴﺎﻗﺖ‬
‫ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﺴﻮ ﻛﻴﻮ ۽ ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﻗﻴﺪﻳﻦ ﺟﻲ آزادي‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻠﺴﻲ ﺑﻌﺪ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃي ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﺗﻲ ﭨﻮل ﭘﻼزه وٽ رﺳﺘﻮ ﺑﻼڪ ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ۾ ﺳﺨﺖ ﭼﻜﺮﻳﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ‬
‫‪ 28‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﺧﻼف ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﻄﺎﻫﺮن ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ‪ 200‬ﮐﻦ‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﺎ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻣﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠﻮچ ۽ ﭘﺨﺘﻮن‬
‫ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺗﻦ ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾‬
‫ﻛﻴﺲ ﻧﻪ ﻫﻼﺋﮡ واري وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﻲ واﻋﺪي ﺟﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻪ ﭤﻴﮡ ﺧﻼف‬
‫اﻳﻮان ۾ ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻨﺪي اﺟﻼس ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺟﻨﺘﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻮڏ ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻲ‪ .‬ﻛﻴﺲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻫﻠﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻴﭟ ﺟﮇﻫﻦ ‪ 31‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1985‬ع ﺗﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﻫﭩﺎﺋﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻛﻴﺲ ﺑﻪ‬
‫ﭔﻴﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻦ ۾ ﻫﻠﻨﺪڙ ﻛﻴﺴﻦ واﻧﮕﺮ ﺳﻮل ﻋﺪاﻟﺖ ڏاﻧﻬﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ان ﻋﺮﺻﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن‪ ،‬ﺳﻮل ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ۽‬
‫ﻋﻮام ﺟﻲ ان ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﮐﻲ ﻓﻘﻂ ان ﻛﺮي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻣﺘﺎن ﻋﻮام‬
‫ﻣﻨﺠﻬﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﺘﺢ ﺟﻮ اﺣﺴﺎس ﺟﺎﮘﻲ ۽ ﻣﻨﻬﻨﺠﻦ اﻫﻮ اﺣﺴﺎس ﺟﻨﻢ وﭠﻲ‬
‫ﺗﻲ ﺳﻨﺪن اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﮐﺎن ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﻫﻲ ﻛﻴﺲ ﺳﻮل‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻳﺌﻦ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻮ ﻫﻮڏ ۽ اﻧﺎ‬
‫ﻣﺠﺮوح ﭤﺌﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮان ﭤﻮري ﻋﺮﺻﻲ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺿﺪ‬
‫ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻴﺎ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻮڙي ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻮ ﭜﺮم ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮج ﺟﻲ اﻫﺎ ﻓﻄﺮت رﻫﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ‬
‫ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‬
‫ﭘﺮ اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ڌاري ﻓﻮج آڏو ‪ 90‬ﻫﺰار ﻓﻮﺟﻴﻦ ﻫﭥﻴﺎر ﭰﭩﺎ ﻛﺮڻ ﮐﻲ‬
‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﺟﻲ ان روﻳﻲ ﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﻈﻠﻮم‬
‫ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮ اﺣﺘﺠﺎج ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ آڏو ﻛﺎﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻟﻬﮣﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺧﺘﻢ ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﻗﻴﺪي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ ﻛﻴﺲ‬
‫ﭨﻴﻮن ﭜﻴﺮو ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮرٽ ۾ ﻫﻚ اﺳﭙﻴﺸﻞ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺷﻨﻮاﻳﻮن ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪ .‬ان وچ‬
‫۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﺎ ﺷﺎﮔﺮد ﻗﻴﺪ ﺟﻮن ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﻧﻮﻣﺒﺮ‬
‫‪1986‬ع ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻓﻮج ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ اﺳﻴﺮن ﮐﻲ ﺟﻴﻞ‬
‫۾ ﺳﺨﺖ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ۽ ﮐﻴﻦ ڏﻧﮉا ﭔﻴﮍﻳﻮن ﻫﮣﻲ ﺑﻨﺪ وارڊ ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺧﻼف ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ )ﺟﺴﺎف( ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ‬
‫‪ 21‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1986‬ع ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺟﻲ ان ﻗﺪم ﮐﻲ ﻧﻨﺪﻳﻨﺪي اﺣﺘﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪‬‬
‫ﻛﻮرٽ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﻮڙﻳﻞ اﺳﭙﻴﺸﻞ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﮐﻲ ﭨﻮڙي ﭨﻦ ﺣﺼﻦ ۾ ورﻫﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻛﻴﺲ ﺟﺎ ‪ 2‬ﺣﺼﺎ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﻛﻴﺲ ﺟﻮ ﻫﻚ ﺣﺼﻮ ﺳﻴﺸﻦ ﻛﻮرٽ ﻛﻮﭨﮍي ﮐﻲ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻴﺸﻦ‬
‫ﻛﻮرٽ ﻛﻮﭨﮍي ﻃﺮﻓﺎن ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن ﺿﻤﺎﻧﺘﻮن ﻣﻨﻈﻮري ﻛﺮي ﺳﻨﺪن آزادي‬
‫ﺟﻮ ﺣﻜﻢ ﺟﺎري ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻴﻦ آزاد ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﭔﻴﻬﺮ ﻧﻈﺮﺑﻨﺪ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ان ﻧﻈﺮﺑﻨﺪي ﻣﺎن ﮀﻮﭨﻜﺎرو ﻣﻠﮡ ﺗﻲ ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاﮢﻦ ﮐﻲ وري‬
‫ﺳﻨﮅ ﻛﺮاﺋﻴﻢ اﻳﻜﭧ ﻫﻴﭟ ﺟﻴﻞ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ﻛﺮاﺋﻴﻢ اﻳﻜﭧ ﺗﺤﺖ داﺧﻞ ﻛﻴﺴﻦ ﻣﺎن آﺟﺎ ﭤﻴﺎ ﺗﻪ وري ﭴﺎﻣﺸﻮري ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﭤﺎﮢﻲ ﺗﻲ داﺧﻞ ﭤﻴﻞ ‪ 2‬ﻛﻴﺴﻦ ۾ ﺳﻨﺪن ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮي ﺟﻴﻞ‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﻛﻴﺲ ﺟﻲ اﺳﻴﺮن ﺟﻲ ﻛﻴﺴﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺮوي‬
‫ﻛﻨﺪڙ وﻛﻴﻠﻦ ۾ ﻣﺎﻣﺎ ﻳﻮﺳﻒ ﻟﻐﺎري اﻳﮉووﻛﻴﭧ‪ ،‬ﺣﻔﻴﻆ ﻻﮐﻮ اﻳﮉووﻛﻴﭧ‪،‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺎﮬﮧ راﺷﺪي ۽ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﺳﺮﻛﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﮬﺌﺎ‪ 17 .‬آﮔﺴﭧ ‪1988‬ع ﺗﻲ‬
‫ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻮاﺋﻲ ﺣﺎدﺛﻲ ۾ ﻣﺮي وﭸﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪1989 ‬ع ۾ ﻋﺪاﻟﺘﻦ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ‪ ،‬اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ‪ .‬ﻋﻤﺮ زرداري‪ ،‬دودو‬
‫ﻣﻬﻴﺮي‪ ،‬ﻧﺬﻳﺮ ﺗﻨﻴﻮ ۽ ﺳﻜﻨﺪر ﻣﻴﺮاﮢﻲ ﺟﻮن ﺿﻤﺎﻧﺘﻮن ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮي ﮐﻴﻦ آزاد‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻧﺎﻣﻴﺎري ﺳﻴﺎﺳﻲ اﮘﻮاڻ ﻣﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﭨﺎﻟﭙﺮ ﻃﺮﻓﺎن واﻗﻌﻲ واري ﻫﻨﮅ‬
‫ﺗﻲ ﭨﻮڙﮬﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻮ ﻫﻚ ﻳﺎدﮔﺎر ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
 ‫ﺧﻮﻧﻲ ﻧﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ‬

‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وﻳﺠﻬﮍاﺋﻲ واري ﺗﺎرﻳﺦ ۾ ﻫﻲ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻮ‬

‫ﻛﻨﻬﻦ واﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ڌرﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺰدورن‪ ،‬اﺳﺘﺎدن‪،‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن‪ ،‬وﻛﻴﻠﻦ ۽ ڊاﻛﭩﺮن ﻫﻚ ﺟﻬﮍو ردﻋﻤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ ﭘﻴﺶ آﻳﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم‬
‫ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻃﺒﻘﻦ ﺟﻮ ﺟﻲ‪ ‬ﺟﻬﺮي ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﺮ ﺷﻌﺒﻲ‬
‫ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ۽ ﻏﻤﺰده ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ﻫﻚ‬
‫ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﻲ اﭼﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﻮﺻﻠﻮ ﺑﺨﺸﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻜﺮ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻴﻜﻮ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻦ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ ۽ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن اﻧﺼﺎف ﻛﺮڻ ۽ ڏوﻫﺎرﻳﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺳﺮ ﻋﺎم ﻋﺒﺮﺗﻨﺎڪ ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﺟﺎ ﺟﻴﻜﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﻛﻴﺎ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺳﺎن ﻟﮑﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻮﻧﺪ ﻫﻚ اﻟﮗ ﻛﺘﺎب ﺟﮍي ﭘﻮي‪ .‬ﭘﺮ‬
‫اﺳﺎن ﺻﺮف ﻫﺘﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻦ‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ‪ ،‬ادﺑﻲ ۽‬
‫ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ اﮘﻮاﮢﻦ ﺟﺎ ﻛﺠﻬﻪ اﻫﻢ ﻣﺬﻣﺘﻲ ﺑﻴﺎن ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻛﺮﻳﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﺗﺎﺛﺮ ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ردﻋﻤﻞ ﮀﺎ رﻫﻴﻮ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻮن ﻛﻬﮍﻳﻮن ﮔﻬﺮون رﻫﻴﻮن‪ .‬اﺳﺎن‬
‫ﻫﻴﭟ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ‪ ،‬ادﺑﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ڏﻳﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻦ ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ﻣﻨﻈﻢ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ ۽ ان ﮐﻲ ﻧﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬

‫‪ .1‬ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۽ ان ﺟﻮن ذﻳﻠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .2‬ﺳﻨﮅ وﻃﻦ دوﺳﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ان ﺟﻮ ذﻳﻠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .3‬ﺳﻨﮅ ﻫﺎري ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ ۽ ان ﺟﻮن ﺳﺎﭤﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .4‬ﻋﻮاﻣﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۽ ان ﺟﻮن ذﻳﻠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .5‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ان ﺟﻮن ذﻳﻠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .6‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﺳﻨﮅ ۽ ان ﺟﻮن ذﻳﻠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .7‬ﻧﻴﺸﻨﻞ دﻳﻤﻮﻛﺮﻳﭩﻚ ﭘﺎرﭨﻲ ﺳﻨﮅ‬

‫‪ .8‬ﺳﻨﮅ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﻟﻨﮉن‬

‫‪ .9‬ﺳﻨﮅي ادﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ ۽ ان ﺟﻮن ﺷﺎﺧﻮن‬

‫‪ .10‬ﺳﺮوﻧﭩﺲ آف ﺳﻨﮅ ﺳﻮﺳﺎﺋﭩﻲ‬

‫‪ .11‬ﺳﻨﮅي ﻣﺪرز ﺗﻨﻈﻴﻢ‬

‫‪ .12‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۽ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ﺟﻮن اﺳﺘﺎد ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن‬

‫‪ .13‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺳﭝﺌﻲ ﺑﺎر ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻠﻮن‬

‫‪ .14‬ﺳﻨﮅي ﺑﻠﻮچ ﭘﺨﺘﻮن ﻓﺮﻧﭧ وﻏﻴﺮه‬

‫ﻫﻴﭟ ﻛﺠﻬﻪ ﭘﺎرﭨﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ﺳﻨﺪن اﮘﻮاﮢﻦ ﺟﺎ ﺧﺎص ﺧﺎص‬
‫ﻣﺬﻣﺘﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﺑﺎﻧﻲ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ اﻳﻢ ﺳﻴﺪ ﻧﻈﺮﺑﻨﺪي‬
‫دوران ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﮐﻲ ﻧﻨﺪﻳﻨﺪي ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﺳﮇ ڏﻧﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ‬
‫ﻇﺎﻟﻢ ﻗﻮت ﺧﻼف اﭤﻲ ﮐﮍي ﭤﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﭸﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺳﺠﺎڳ ﻧﻪ‬
‫ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺳﺪاﺋﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺴﺘﻲ ﺗﺎن ﻣﻴﭩﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﺤﺎذ ﺟﻲ ﭼﻴﺌﺮﻣﻴﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻮاﺣﺪ آرﻳﺴﺮ ﭘﮡ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ آزاد ﻛﺮڻ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻲ ۽ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﺟﻮ ﻣﻌﺎوﺿﻮ ادا ﻛﺮڻ ۽ ﻫﻦ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﺑﻠﻮچ ﭘﺨﺘﻮن ﻓﺮﻧﭧ ﺟﻲ اﮘﻮاڻ ﻣﻤﺘﺎز ﭜﭩﻮ ﻛﺮاﭼﻲ ﻣﺎن آزاد‬
‫ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻟﻨﮉن رواﻧﻮ ﭤﻴﻨﺪي ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﮐﻲ ﺳﻔﺎﻛﺎﻧﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﻮﭠﻴﻮ‬
‫۽ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﻣﮍﺋﻲ ﭘﺮاﻣﻦ دروازا ﺑﻨﺪ‬
‫ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ اﮘﻮاڻ ﻋﻄﺎ ا� ﻣﻴﻨﮕﻞ ﻟﻨﮉن ۾ ﺑﻲ ﺑﻲ‬
‫ﺳﻲ ﺳﺎن ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺑﻠﻮچ ۽ ﺳﻨﮅي ﻫﺎڻ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫۾ ﻧﻪ رﻫﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪا‪ .‬ﺳﻨﮅي ۽ ﺑﻠﻮچ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺗﺴﻠﻂ ﮐﺎن آزاد ﻛﺮاﺋﻴﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﺗﻲ زور ﭜﺮﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭔﻴﻦ‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬وﻳﮍﻫﻪ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﮔﮇﺟﻲ ﻫﻚ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﺗﺴﻠﻂ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﺣﺼﻮل ﻻ‪‬‬
‫ﭤﻴﻨﺪڙ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﻟﻨﮉن ﺟﻲ ﺻﺪر ڊاﻛﭩﺮ ﺧﺎﻟﺪ ﻟﻐﺎري‬
‫ﺑﻲ ﺑﻲ ﺳﻲ ﺗﺎن ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﻨﺪي ان ﮐﻲ ﺳﻔﺎﻛﺎﻧﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬
‫ﻛﻮﭠﻴﻮ ۽ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺳﺎن ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻲ ﺗﺎن ﻣﭩﺎﺋﮡ ﺧﻼف ﺳﺨﺖ ﻗﺪم ﮐﮣﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻴﻨﺪا‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﺟﻼوﻃﻦ اﮘﻮاڻ ﭴﺎم ﺻﺎدق ﻟﻨﮉن ۾ ﺑﻲ‬
‫ﺑﻲ ﺳﻲ رﻳﮉﻳﻮ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪي ﺳﺎن ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻓﻮج‬
‫ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ﻣﺎن ﺳﺒﻖ ﻧﻪ ﺳﮑﻴﻮ آﻫﻲ ۽ اﻫﻲ ﺳﺎﮘﻴﺎ ﻗﺪم ﺳﻨﮅ ۾ ﮐﮣﻲ رﻫﻲ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﺪر ﻏﻼم ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺟﺘﻮﺋﻲ ﺑﻲ‬
‫ﺑﻲ ﺳﻲ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪي ﮐﻲ اﻧﭩﺮوﻳﻮ ڏﻳﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ۽‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ وﺣﺸﻴﺎﮢﻮ ﻗﺪم آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻫﮍي‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ‪1971‬ع ۾ ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺑﮣﺠﮡ ﮐﺎن‬
‫اڳ اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﮇﺑﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﺎﻫﻪ اﺣﻤﺪ ﻧﻮراﻧﻲ‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ ۽ ﻋﻮام ﮐﻲ‬
‫ﻓﻮﺗﻴﻦ ﺟﻲ ﻻ‪” ‬ﻳﻮم دﻋﺎ“ ﻣﻠﻬﺎﺋﮡ ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﺳﻨﮅ ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎ‪ ‬ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫اﻣﺮوﭨﻲ ﭼﺎﻧﮉﻛﺎ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ واﻗﻌﻲ ﺧﻼف ﻫﻚ‬
‫ﭘﺮﻳﺲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻛﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺑﻨﮕﺎل وارﻳﻮن ﺣﺎﻟﺘﻮن ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﭘﻮ‪‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﭘﺎران ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ردﻋﻤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ذﻣﻴﻮاري ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ ﺗﻲ‬
‫رﻫﻨﺪي‪ .‬ﻫﻦ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻴﻞ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮد ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﭔﭽﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ وﻃﻦ دوﺳﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭨﻴﻦ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ۾‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫آزادي‪ ‬ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﻫﺎري ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﻫﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ‬
‫۾ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻮ ﺧﻮن ﺿﺮور رﻧﮓ ﻻﺋﻴﻨﺪو ۽ ﻫﻦ ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻮ ﻋﻮام ﻓﻮﺟﻲ درﻧﺪن ﮐﺎن ﺧﻮن ﺟﻲ ﻫﻚ ﻫﻚ ﭰﮍي ﺟﻮ ﺣﺴﺎب وﭠﻨﺪو‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺳﭝﻨﻲ ﺷﻬﻴﺪن ﮐﻲ ﺳﺮخ ﺳﻼم ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮن ﭤﺎ ۽ اﻫﻮ ﻋﺰم ﻛﺮﻳﻮن ﭤﺎ‬
‫ﺗﻪ ﺟﻴﺴﻴﻦ اﻧﻬﻦ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﺧﻮن ﺟﻮ ﺣﺴﺎب ﻧﻪ وﭠﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺳﮏ ۽ ﭼﻴﻦ‬
‫ﺳﺎن ﻧﻪ رﻫﻨﺪاﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﺮوﻧﭩﺲ آف ﺳﻨﮅ ﺳﻮﺳﺎﺋﭩﻲ ﺟﻲ ﺻﺪر ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﻏﻼم ﻣﺼﻄﻔﻰ‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ۽ ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﺟﻨﺮل ﻧﺎﻣﻴﺎري ادﻳﺐ ﺳﺮاج اﻟﺤﻖ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ ۽ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ذﻣﻴﻮار ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺧﻼف‬
‫ﺳﺨﺖ ﻗﺪم ﮐﻨﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ڏﮐﻮﻳﻞ ﻛﭩﻨﺒﻦ ﺳﺎن ڏک ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺮ آف راﮢﻴﭙﻮر ﭘﻴﺮ ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﺷﺎﻫﻪ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۽‬
‫ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن ﭘﻴﺶ آﻳﻞ ﻫﻲ ﺣﺎدﺛﻮ اﻓﺴﻮﺳﻨﺎڪ آﻫﻲ‬
‫۽ ان واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺟﻴﺘﺮي ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺠﻲ ﮔﻬﭧ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ان واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻏﻴﺮ‬
‫ﺟﺎﻧﺒﺪار ﺟﺎچ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﻣﺪرز ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ۽ ﺳﻨﮅ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮ‬
‫ﺑﻴﮕﻢ ﮔﻠﺰار اﻧﮍ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮدن واري واﻗﻌﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺟﺎچ ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮڙت ﺟﻲ ﺟﺠﻦ ﮐﺎن ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﺳﻨﮕﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي اﮘﻮاﮢﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﻗﺘﻞ ﭤﻲ وﭸﮡ واري واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ ۽ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻚ ﺳﻮﭼﻴﻞ ﺳﻤﺠﻬﻴﻞ ﺳﺎزش ﺗﺤﺖ ﻫﻲ واﻗﻌﻮ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ۾ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﮅي وزﻳﺮن‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرى ﺟﻲ‬
‫ﻣﻴﻤﺒﺮن ۽ ﻣﻜﺎﻧﻲ ادارن ﺟﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻠﺮن ﮐﻲ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﺣﺘﺠﺎج‬
‫ﻃﻮر ﻫﻦ ڏک ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﻦ‪ .‬ﭔﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻋﻮام ﮐﻴﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻌﺎف ﻧﻪ ﻛﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻋﻬﺪﻳﺪارن ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺗﻲ‬
‫ڏک ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻨﺪي ﺳﭝﻨﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ آزادي‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻃﻠﺒﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي اﮘﻮاﮢﻦ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺧﻼف‬
‫اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻨﺪي ان ﮐﻲ ﺳﻔﺎﻛﺎﻧﻪ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﻮﭠﻴﻮ ۽ ان ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ‬
‫۾ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ڊﻳﻤﻮﻛﺮﻳﭩﻚ اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﺪرﻳﺸﻦ )ڊي اﻳﺲ اﻳﻒ( ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي‬
‫ﻗﻴﺎدت ﭨﻮڙﻫﻲ واري واﻗﻌﻲ ۽ ﺳﻨﮅ ۾ وڌﻧﺪڙ ﻓﻮﺟﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ‬
‫ﻛﻨﺪي ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ واري واﻗﻌﻲ ۾ ﻣﻠﻮث ﻓﻮﺟﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭰﺎﺳﻲ ڏﻧﻲ وﭸﻲ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮد آزاد ﻛﻴﺎ وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﮔﺮﻳﺴﻮ ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي اﮘﻮاﮢﻦ‬
‫ﭼﻴﻮ ﺗﻪ آﻣﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﺧﻼف ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻦ ﺗﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻛﭽﻠﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻮ ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﺎن ﻫﻚ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻲ ﮐﺴﻲ ﺳﮕﻬﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻣﺎن ﺟﻴﻜﻮ ﺷﻌﻮر ۽ ﺗﺠﺮﺑﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان آڌار ﺗﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻫﺮ ﭼﺎل ﮐﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﺑﮣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ۽ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﺎري رﮐﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ وارو واﻗﻌﻮ ﺑﻪ ان ﺋﻲ ﭘﺲ ﻣﻨﻈﺮ ۾ ڏﺳﮡ ﮐﭙﻲ‪ .‬ﺣﻜﻤﺮان آﮔﺴﭧ‬
‫‪1983‬ع واري ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﮐﺎڌل ﺷﻜﺴﺖ ﺟﻮ ﺑﺪﻟﻮ ورﺗﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺎﻗﺖ‬
‫ﻣﭹﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﻫﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ادﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻋﻬﺪﻳﺪارن ۽ ‪ 120‬ﺷﺎﺧﻦ ﻫﻦ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﻨﺪي ان ﮐﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺧﻼف ﺟﺎرﺣﺎﻧﻪ ﻗﺪم ﻛﻮﭠﻴﻮ‬
‫۽ واﻗﻌﻲ ۾ ﻣﻠﻮث ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺰاﺋﻮن ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭨﻴﭽﺮز اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮔﮇﺟﺎﮢﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮرٽ ﺟﻲ ﺟﺞ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﺮي وﻳﻠﻦ ۽ زﺧﻤﻴﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﻧﺪاﻧﻦ ﮐﻲ ﻣﻌﺎوﺿﻮ‬
‫ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻠﻦ ۽ زﺧﻤﻲ ﻛﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﻟﺴﭧ ﺟﺎري ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫اﺟﻼس ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺎر ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﮐﺎن ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺟﺎچ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻚ آزاداﻧﻪ ﻛﻤﻴﺸﻦ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﭠﻬﺮا‪ ‬۾ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﭝﻨﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۽ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﮐﻲ ﻫﻜﺪم ﮐﻮﻟﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻓﻮﺗﻲ ﻣﻼزﻣﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭜﺎﺋﺮن ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻣﻼزﻣﺖ ڏﻧﻲ وﭸﻲ ۽ ﺳﻨﺪن اﻣﺪاد ﻻ‪ ‬ﻓﻨﮉ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺑﺖ اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ ﺧﺒﺮون ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‬
‫اﺟﺎزت ڏﻧﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭨﻴﭽﺮز اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﺗﻌﺰﻳﺘﻲ ﮔﮇﺟﺎﮢﻲ‬
‫ﻛﻮﭠﺎﺋﻲ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺗﻲ ڏک ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺑﻲ رﻳﺎ‬
‫ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﻲ ﺟﻮاﺑﺪارن ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﭨﻴﭽﺮز راﺑﻄﺎ ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ ﺟﻲ ﻋﻬﺪﻳﺪارن ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺬﻣﺖ ﻛﻨﺪي ان ﺟﻲ ﺑﻲ رﻳﺎ ﺟﺎچ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ آزادي ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮرٽ ﺟﻲ وﻛﻴﻠﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻗﺪم ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ‬
‫ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 48‬ﻛﻼﻛﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻣﺎرﺟﻲ وﭸﮡ واري ﺧﺒﺮ‬
‫ﮐﻲ ﻟﻜﺎﺋﻲ رﮐﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻨﻦ واﻗﻌﻲ ۾ ﻣﻠﻮث ﺟﻮاﺑﺪارن ﮐﻲ ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ‬
‫ﭘﮡ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮح ﻻﻫﻮر ۽ ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ وﻛﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﺑﺎر اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﺸﻨﻦ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻗﺪم ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺿﻠﻌﻲ ﺑﺎر ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ دادو ﺟﻲ ﺻﺪر ۽ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرى ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﻧﺼﺮا� ﻛﻠﻬﻮڙي ﺟﻲ ﺻﺪارت ۾ ﺑﺎر ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ‬
‫داداو ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻚ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻲ‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺮاﺋﻲ واﻗﻌﻲ ۾ ﻣﻠﻮث ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫ﺳﺰا ڏﻧﻲ وﭸﻲ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ آزاد ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﮔﺮﻳﺠﻮﺋﻴﭧ اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰ ۽ ﻣﮍﻧﻲ ﺷﺎﺧﻦ ﻫﻦ‬
‫واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﻨﺪي ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻣﻠﻮث ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﺳﺰا‬
‫ڏﻧﻲ وﭸﻲ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ آزاد ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
 ‫ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻮ ﻛﺮدار‬

‫ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺗﻲ ڏﮐﻴﺎ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻳﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ‬

‫۽ ﺳﻨﮅي ﺻﺤﺎﻓﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﭜﺮي ﺳﭝﺮي ﺣﺎل آﻫﺮ ﭘﺎڻ ﻧﭝﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺻﺤﺎﻓﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪي ﻗﻴﺪ ﻛﺎﭨﻴﺎ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﭰﭩﻜﺎ ﮐﺎڌا آﻫﻦ‪ ،‬۽ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرون‪ ،‬رﺳﺎﻻ ۽ ﻛﺘﺎب ﻋﺘﺎب ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻮ ﻧﻌﺮو ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻋﻴﻮض ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ وڏﻳﻮن‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﺳﭡﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﺟﺎ اﺷﺘﻬﺎر ﺑﻨﺪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺳﭝﺌﻲ ﺳﺮﻛﺎري ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻮن واﭘﺲ ورﺗﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﭸﺎ ﺑﻪ اﮘﺘﻲ وڌي‬
‫اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪﺷﻮن وڌﻳﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮﻳﺴﻮن ﺿﺒﻂ ﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻮ ﺳﺎﻧﺤﻮ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ اﻫﺎ ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ‬
‫ﺋﻲ ﻫﺌﻲ ۽ اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﺻﺤﺎﻓﻲ ﺋﻲ ﻫﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ان واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
‫رﭘﻮرﭨﻨﮓ ﻛﺌﻲ ۽ ان ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅي ﻣﻴﮉﻳﺎ ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ‪ .‬ان‬
‫واﻗﻌﻲ ﺧﻼف ﭤﻴﻨﺪڙ اﺣﺘﺠﺎج ﮐﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻮرﻳﺞ ڏﻧﻲ‪ .‬ان ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف‬
‫اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ﻟﮑﻴﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ان ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﻨﮅ ۾ اردو ﭘﺮﻳﺲ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﭰﭩﻦ ﺗﻲ ﻟﻮڻ ﭔﺮﻛﮡ ﮐﺎن وﺳﺎن ﻛﻴﻦ ﮔﻬﭩﺎﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ دل آزاري‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻫﭥﺎن وﭸﮡ ﻧﻪ ڏﻧﻮ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف اردو ﭘﺮﻳﺲ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ‬
‫ﮐﻲ ﭨﻮڙي ﻣﺮوڙي اﺻﻞ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺟﻲ ﭘﺮدا ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻏﻠﻴﻆ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻏﻠﻂ رﻧﮓ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﮐﺎن وﺳﺎن ﻧﻪ‬
‫ﮔﻬﭩﺎﻳﻮ‪ .‬اﺳﺎن ﺻﺮف ﻫﺘﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻃﻮر اردو رﺳﺎﻟﻦ ۽ اﺧﺒﺎرن ﺟﻲ ﻟﮑﻴﻞ‬
‫اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻠﻦ ﺟﺎ ﭨﻜﺮا ڏﻳﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﻧﻜﺮﻧﺪڙ اردو‬
‫اﺧﺒﺎرن ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﻧﻪ واﻫﻴﺎت ۽ ﻛﺮﻳﻞ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ ۽‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﺑﮁﻮن ﻛﻴﻮن ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺧﻼف‬
‫اﻫﮍا ﺧﻮﻧﻲ ڊراﻣﺎ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺻﺤﻴﺢ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ اﭸﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻤﻮﻧﻲ‬
‫ﻋﻤﻞ ۾ آﻧﺪو وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﺣﻖ ﭘﺮﺳﺖ آواز ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪‬‬
‫دﭔﺠﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫روزاﻧﻲ ﻧﻮا‪ ‬وﻗﺖ ﻛﺮاﭼﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺟﻲ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ واري ﻗﺪم ﺟﻲ ﺳﺎراﻫﻪ ﻛﺌﻲ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ‬
‫ڏوﻫﺎري ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻗﺮار ڏﻧﻮ‪ .‬اﺧﺒﺎر اﻫﺎ اﻣﻴﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﺎڻ ان واﻗﻌﻲ ﮐﺎن‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺷﻮرش ﭘﺴﻨﺪي ﻛﻨﺪڙن‪ ،‬ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ ﻣﺴﻠﺴﻞ‬
‫دﻫﺸﺘﮕﺮدي ﻛﻨﺪڙن ۽ ﭜﺮﭘﺎﺳﻲ ۾ ڌاڙن ﺟﻮن وارداﺗﻮن ﻛﻨﺪڙن ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﭤﻲ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ .‬اﺧﺒﺎر ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ اﻟﺰام ﻟﮙﺎﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف ڌاڙﻳﻞ‬
‫رﻫﺎﺋﻴﻨﺪا ﻫﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﺎڻ ﺑﻪ ڌاڙا ﻫﮣﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ ،‬ان ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﺎن‬
‫ﻛﭽﻠﮡ ﺿﺮوري ﻫﻮ‪) .‬اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ‪ 20‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع(‬
‫روزاﻧﻲ ﺟﺴﺎرت ﻛﺮاﭼﻲ ﭘﮡ ﺳﺎﮘﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ﻟﮑﻲ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ڌاڙﻳﻞ‪ ،‬ﭼﻮر ۽ ﺷﺮﭘﺴﻨﺪ ﺳﮇﻳﻮ ۽ ﻋﻼﺋﻘﺎﺋﻲ رﺟﺤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ‬
‫ﻛﺮڻ ۽ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻤﻮﻧﻲ دﭔﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻗﺪم ﺟﻲ ﺳﺎراﻫﻪ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎن اﺧﺒﺎر ﺟﺴﺎرت ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ۾‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻖ ﮔﻬﺮﻧﺪڙن ﮐﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ واﻫﻴﺎت زﺑﺎن ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻴﻨﺪي ﺳﻨﮅ ۾‬
‫ڌاڙﻳﻠﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻠﻨﺪڙ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ آﭘﺮﻳﺸﻦ ﮐﻲ ﺣﻖ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﻗﺮار ڏﻧﻮ‪ .‬اﺧﺒﺎر ان آﭘﺮﻳﺸﻦ ﮐﻲ اﭸﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻊ‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ رٿ ڏﻧﻲ‪ 22) .‬۽ ‪ 26‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع(‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻗﺪم‬
‫ﮐﻲ ﮐﻠﻴﻞ دﻫﺸﺘﮕﺮدي ۽ ڏاڍ ﺳﺎن ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ان ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ ۾‬
‫ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬اﻫﮍن ﻗﺪﻣﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﻻ‪ ‬ﭼﺌﻠﻴﻨﺞ ﻗﺮار ڏﻧﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي‬
‫اﺧﺒﺎرن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻠﻦ‪ ،‬ﺧﺎص ﻣﻘﺎﻟﻦ ۽ ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ رﺳﺘﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن‬
‫ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺟﻮاﺑﺪار ﻋﻨﺼﺮن ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﺳﺰاﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ۽‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن اﻧﺼﺎف ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ﻫﻠﻨﺪڙ‬
‫اﺣﺘﺠﺎج ۾ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﻫﻚ آواز ﭤﻲ ﺣﻖ ۽‬
‫ﺳﭻ ﺟﻮ ﻋﻠﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻦ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ﻫﻦ ﻇﻠﻢ ﺧﻼف ﻣﻮﺛﺮ آواز اﭤﺎرﻳﻮ‪،‬‬
‫اﻧﻬﻦ ۾ روزاﻧﻲ ﻫﻼل ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﺮاﭼﻲ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻋﺒﺮت ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‪ ،‬روزاﻧﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ﻧﻴﻮز ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻣﻬﺮاڻ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‪ ،‬روزاﻧﻲ آﻓﺘﺎب ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‪،‬‬
‫ﻣﺎﻫﻮار ﻧﺌﻮن ﻧﻴﺎﭘﻮ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻮار اﻟﺼﺎدق‪ ،‬ﻣﺎﻫﻮار ﭘﺎرس ۽ ﭔﻴﺎ رﺳﺎﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭟ ﺳﻨﮅي اﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﺟﺎ ﻛﺠﻬﻪ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ڏﺟﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫روزاﻧﻲ ﻋﺒﺮت ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺗﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ﻟﮑﻲ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ‬
‫ﺗﻪ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺟﺎچ ﻛﺮاﺋﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﻣﺎرﺟﻲ وﻳﻞ ۽ زﺧﻤﻴﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻛﭩﻨﺒﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻌﺎوﺿﻮ ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﺎرﺟﻲ وﻳﻞ ﻣﻼزﻣﻦ ﺟﻲ ﭜﺎﺋﺮن ﮐﻲ‬
‫ﻧﻮﻛﺮﻳﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﭘﻮﺋﻨﻴﺮن ﺟﻲ ﺳﻬﺎﺋﺘﺎ ﻻ‪ ‬ﻓﻨﮉ ﮔﮇ ﻛﻴﺎ وﭸﻦ‪.‬‬
‫)اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ‪ 24 ،‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع(‬
‫ﻣﺎﻫﻮار ﻧﺌﻮن ﻧﻴﺎﭘﻮ ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ ﻟﮑﻲ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ان ﺳﭵﻲ واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺳﭙﺮﻳﻢ ﻛﻮرٽ ﺟﻲ ﺟﺞ ﺟﻲ ﻧﮕﺮاﻧﻲ‬
‫ﻫﻴﭟ ﮀﻨﺪﮀﺎڻ ۽ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ڏوﻫﺎرﻳﻦ ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﺳﺰاﺋﻮن ﻣﻠﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﻬﺮﻳﻦ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ ﺧﻮن وﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﺣﺴﺎب‬
‫ﻛﺘﺎب ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬اﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻣﻦ ﮐﻲ ۽ ﺗﺸﺪد ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺸﺪد ﮐﻲ ﺟﻨﻢ‬
‫ڏﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ رت وﻫﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻧﺌﻴﻦ ﺷﻲ‪ ‬وﺟﻮد ۾ اﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫)اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻞ‪ ،‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ‪ ،‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺟﻮ ﺷﻤﺎرو(‬
‫اﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ۾ ﻧﻜﺮﻧﺪڙ ﻫﺮ اﺧﺒﺎر ۽ رﺳﺎﻟﻲ ان ﻗﺴﻢ‬
‫ﺟﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﻛﻴﺎ ۽ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻗﺪم ﺟﻲ ﺳﺨﺖ ﻟﻔﻈﻦ ۾‬
‫ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ ۽ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ ان ﻇﻠﻢ ﺧﻼف آواز اﭤﺎرڻ ﺟﻲ‬
‫اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻣﭥﻲ ڏﻧﻞ اردو ۽ ﺳﻨﮅي ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻲ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺑﺖ‬
‫اﻳﮉﻳﭩﻮرﻳﻠﻦ ﻣﺎن اﻧﺪازو ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻮ ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺑﺎﺑﺖ‬
‫ﻛﺮدار اﻟﮗ اﻟﮗ ۽ ﻣﺘﻀﺎد رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن اردو ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻨﻲ‬
‫ﮐﻲ واﺿﺢ ﻃﻮر ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
 ‫ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎج ۽ ﻣﻈﺎﻫﺮا‬

‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﻛﺎوڙ ۽ ﻏﻢ ﺟﻲ ﺷﺪﻳﺪ‬

‫ﻟﻬﺮ ڊوڙي وﺋﻲ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻫﻦ ﻧﺎﺣﻖ ﺧﻼف ﺳﺮاﭘﺎ اﺣﺘﺠﺎج ﺑﮣﺠﻲ اﭤﻲ ﭘﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺷﻬﺮن ۾ ﺷﺎﮔﺮدن‪ ،‬وﻛﻴﻠﻦ‪ ،‬اﺳﺘﺎدن‪ ،‬ڊاﻛﭩﺮن ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﺟﻠﻮس ۽ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ‬
‫ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن ﻛﻴﻮن ۽ روڊن ﺗﻲ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺗﻲ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺷﺪت ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻏﻢ ۽ ﻏﺼﻲ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﺧﺒﺎرن ۾ رﭘﻮرٽ ﭤﻴﻞ ﻣﺨﺘﺼﺮ اﺣﻮال ﻫﻴﭟ ڏﺟﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ 18‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﻫﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ‪ 18‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ۽ ﺟﻠﺴﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ اﺳﻜﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ۾ ﺟﻠﻮس ﺟﻲ ﮔﺸﺖ‬
‫دوران ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻛﺠﻬﻪ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي آﺑﺎدي ﻃﺮﻓﺎن ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻗﻮت آڏو اﻫﮍﻳﻮن ﻣﮍﺋﻲ ﺣﺮﻛﺘﻮن ﻧﻴﭻ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻓﺎر ﮔﺮﻟﺰ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﭘﮡ ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺧﻼف‬
‫اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ ۽ ﺟﻠﻮس ﻛﮃي ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﺎ ﺳﭛ دروازا ﺑﻨﺪ ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ اﻫﻠﻜﺎر ﻣﻘﺮر ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﻛﻤﭙﺎﺋﻮﻧﮉ وال اﻧﺪر ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ ۽ ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻟﺌﺒﺎرﭨﺮﻳﻦ ۾ اﺣﺘﺠﺎج ﻃﻮر ﭜﭷ ڊاﻫﻪ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬
‫ﺟﻲ ‪ 200‬وﻛﻴﻠﻦ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﻫﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﻼف ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ ۽ ﺷﻬﻴﺪ‬
‫ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج‬
‫ﻛﻨﺪي ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ۽ ان ﺑﻌﺪ ﺟﻠﻮس ﻛﮃي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ 19‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ‪ 19‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻲ ‪ 14‬ﺷﻬﺮن ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮا ﺟﻴﺌﻦ ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻴﺌﻦ وڌﻧﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف‬
‫ﻧﻌﺮي ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ۾ ﭼﻜﺮﻳﻮن ﭘﮡ ﭤﻴﻮن‪ .‬اﻳﻦ اي ڊي‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۽ ڊاﺋﻮ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎج ﻃﻮر اﻣﺘﺤﺎﻧﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ۽ اﻣﺘﺤﺎﻧﻲ ﭘﻴﭙﺮ ﭰﺎڙي ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮي آﻳﺎ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫وچ ۾ ﺳﺨﺖ ﭼﻜﺮﻳﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺗﻲ ﭘﭥﺮا‪ ‬ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﮑﺮ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻴﻤﮡ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن ﻫﺰارﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف‬
‫ﻧﻌﺮي ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺟﻲ ان ﺟﻠﻮس ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮘﻮڙﻫﺎ آﮢﻴﻨﺪڙ ﮔﺌﺲ‬
‫ﺟﺎ ﺷﻴﻞ ﮀﮇي ﺟﻠﻮس ﮐﻲ ﮀﮍوﮀﮍ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي‬
‫‪ 2‬ﻣﺎﮢﻬﻮ زﺧﻤﻲ ﭤﻲ ﭘﻴﺎ ‪.‬‬
‫‪ 20‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﺤﺮﻳﻚ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ زور وﭠﮡ‬
‫ﻟﮙﻲ‪ 20 .‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﻜﺮﻧﮉ ۾ اﺳﻜﻮل ۽ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻟﻄﻴﻒ ﭘﺎرڪ ۾ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﺟﻨﺎزي‬
‫ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ رڪ ﺳﻨﮅي )ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﻟﻴﮑﻚ( ۽‬
‫ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺎﻋﺮ ﺧﺎﻛﻲ ﺟﻮﻳﻮ ﺟﻲ اﮘﻮاﮢﻲ ۾ ﭘﺮاﻣﻦ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﮑﺮ‬
‫ﺷﻬﺮ ۾ وﻛﻴﻠﻦ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ وﻛﻴﻠﻦ ﺧﻼف ﻛﻴﺲ‬
‫داﺧﻞ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻛﻴﺲ ۾ ﺳﮑﺮ ﺑﺎر اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺟﻲ ﺻﺪر ﺻﺪﻳﻖ ﮐﺮل‪ ،‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﺑﺎر ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن اﻣﺪاد ﻋﻠﻲ اﻋﻮاڻ‪ ،‬ﻧﻈﺎم ﺑﻠﻮچ‪ ،‬رﻛﻦ اﻟﺪﻳﻦ‬
‫ﻗﺎﺳﻤﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﭔﻴﻦ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ وﻛﻴﻠﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻗﺪم‬
‫ﺧﻼف ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ ۽ ﺳﭵﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﮔﺸﺖ ﻛﺮي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻧﻌﺮي‬
‫ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺧﻴﺮﭘﻮر ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻛﺎروﺑﺎر‬
‫۽ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻨﺪ رﮐﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﭔﭕﺮﻟﻮ‪ ‬۾ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻨﺪڙن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭘﻮﺳﭧ ﺗﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﺮي ان‬
‫ﮐﻲ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻣﻈﺎﻫﺮﻳﻦ ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي ﻓﺮار ﭤﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ وﻛﻴﻠﻦ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ ۽ ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﺎﮘﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﻮل ﻛﻮرٽ وﭨﺎن ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﺷﻬﺮ ۾ ﮔﺸﺖ‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮح ﭘﺒﻠﻚ اﺳﻜﻮل ﻟﻄﻴﻒ آﺑﺎد ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ اﺳﻜﻮﻟﻦ ۽‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ‪ 20‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﭔﻴﻬﺮ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ ۽‬
‫ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﻚ وڏو ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﺎم ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﺳﺨﺖ ﻧﻌﺮي ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﺎﻻ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم‬
‫ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ ۽ ﺷﻬﺮ ﺟﻮ ﻛﺎروﺑﺎر ۽ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻛﻨﮉﻳﺎرو ۾ ﭘﮡ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ ۽‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ وﺣﺸﻴﺎﮢﻲ ﻗﺪم ﺟﻲ ﻣﺬﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺎﮘﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ‪ 20‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﻣﻮرو ﺷﻬﺮ ۾ ﺑﻪ ﻫﺰارﻳﻦ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻫﻚ وڏو اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ زﻧﺪﮔﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﻫﺮ ﺷﻌﺒﻲ ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﺟﻮاﺋﻨﭧ اﻳﻜﺸﻦ ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ‬
‫وﺋﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺿﻠﻌﻲ ۾ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرﭨﺮن ﺑﻪ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ ۽‬
‫ﻣﮍﻧﻲ ﻧﻨﮃن وڏن ﺷﻬﺮن ڏاﻧﻬﻦ وﻳﻨﺪڙ ﺳﻮارﻳﻮن ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ‬
‫ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﻛﺮﻳﻜﺮن ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﭤﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي‬
‫اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﺳﺨﺖ ﭘﺮﻳﺸﺎن رﻫﻲ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ وڏي ﺗﻌﺪاد ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﮔﺎڏﻳﻮن ﮔﺸﺖ‬
‫ﻛﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس‬
‫ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ اﮘﻮاﮢﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ ۽‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ﻧﻌﺮا ﻟﮙﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ 21‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ‪ 21‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﺗﻲ ڊاﻛﭩﺮ ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ﺑﻪ ﻣﻈﺎﻫﺮن ﺟﻮ زور وڌي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ‪ ،‬اﺳﻜﻮﻟﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ وﻛﻴﻠﻦ‪ ،‬ڊاﻛﭩﺮن ۽ اﺳﺘﺎدن ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﭔﺌﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺳﺎن ﮔﮇ ﻋﺎم ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻪ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮن ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﻣﻈﺎﻫﺮﻳﻦ ۾ ﺳﺨﺖ ﭼﻜﺮﻳﻮن ﭘﮡ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻣﻮرو ﺷﻬﺮ ۾ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺳﻮڳ ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ۽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﻋﻮام‬
‫۽ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﭘﮡ ﻛﻴﺎ‪ .‬ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز ﺷﻬﺮ ۾ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻳﻦ ۽‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮔﮇﻳﻞ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ ۽ ﺟﻠﻮس ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺷﻬﺮ ﺟﻮ‬
‫ﮔﺸﺖ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن‬
‫۾ اﺳﻜﻮل ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ‬
‫ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺷﻬﺮ ۾ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ ۽‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻧﻌﺮا ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻠﻮس ۾ ﻋﺎم ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻫﺎري ۽ ﻣﺰدور ﺑﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ 22‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻗﺪم ﺧﻼف ‪ 22‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭘﮡ‬
‫ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺧﻼف زﺑﺮدﺳﺖ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ اﻧﺪر اﺣﺘﺠﺎج ﺟﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻟﻬﺮ ﺟﺎري رﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ڌارﻳﻦ ﺟﻲ آﺑﺎدﻛﺎرن ﺧﻼف ﻋﻮام زﺑﺮدﺳﺖ ﻧﻔﺮت ﺟﻮ اﻇﻬﺎر‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ وڌﻧﺪي ڏﺳﻲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد رﻳﺠﻦ ﺟﺎ ﺳﭝﺌﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ اﺳﻜﻮل ‪ 25‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫اﻫﮍي ﻃﺮح ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﮐﺎن ‪ 22‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ‬
‫ادارن ﺟﻲ ﻫﺎﺳﭩﻠﻦ ﺟﻲ ﻓﻮج ﺟﻲ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ۾ ﺗﻼﺷﻲ ﺟﺎري رﮐﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪ ‬۾ ﻫﺎﺳﭩﻠﻦ ﻣﺎن ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺳﺎﻣﺎن ﻟﭩﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺷﺪت اﭼﮡ ﻛﺮي ﻛﺮاﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۽ اﻳﻦ اي ڊي‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻌﺒﻦ ﺟﺎ اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻪ ﻣﻠﺘﻮي ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ‪23‬‬
‫آﻛﭩﻮﺑﺮ ﮐﺎن ﻣﻨﻌﻘﺪ ﭤﻴﮣﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ )اﻳﻞ‬
‫اﻳﻢ ﺳﻲ( اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻲ ڊاﻛﭩﺮن ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪ .‬ڊﺳﭩﺮﻛﭧ ﺑﺎر اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺟﻲ‬
‫وﻛﻴﻠﻦ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ۽ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﺴﻮ ﻛﺮي‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﻻ‪ ‬دﻋﺎﺋﻮن ﮔﻬﺮﻳﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ڊﺳﭩﺮﻛﭧ ﺑﺎر‬
‫اﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸﻦ ﺟﻲ وﻛﻴﻠﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﭵﻲ ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﮔﺸﺖ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻠﻮس ۾ ‪ 50‬وﻛﻴﻠﻦ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬وڏي اﻧﮓ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ۽‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫رﻫﻲ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺑﺎﻗﺮاﮢﻲ روڊ ﺗﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﺎ ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ‬
‫ﺳﭩﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭤﺎﮢﻲ ﺗﻲ وﻛﻴﻠﻦ ﺳﻤﻴﺖ ‪ 60‬ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺧﻼف ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﺮڻ ۽‬
‫ﭜﭷ ڊاﻫﻪ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻛﻴﺲ ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﺴﭙﺎل‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺷﻴﺦ‪،‬‬
‫ﻋﻠﻲ اﺣﻤﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬رﻳﺎض اﺣﻤﺪ‪ ،‬ﻏﻼم رﺳﻮل‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺧﺎدم‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬راﺷﺪ ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬اﻣﺪاد ﻋﻠﻲ‪ ،‬ﻫﺮﻳﭽﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻟﺴﺘﺎر ﺷﻴﺦ ۽ ﻋﻠﻲ ﮔﻮﻫﺮ‬
‫ﺷﻴﺦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻻ‪ ‬ﮀﺎﭘﺎ ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ دادو ﺟﻲ اﻳﻨﭩﻲ ﻛﺮﭘﺸﻦ آﻓﻴﺲ اﮘﻴﺎن دﻳﺴﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﺟﻲ ﺑﻢ‬
‫ﺟﻮ ڌﻣﺎﻛﻮ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ آس ﭘﺎس ﺧﻮف ﭘﮑﮍي وﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻫﻨﮅن ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ وﻛﻴﻠﻦ ﻋﻼﻣﺘﻲ ﺑﮏ‬
‫ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ ۽ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻛﺎررواﻳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺧﻴﺮﭘﻮر ﻧﺎﭤﻦ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫۾ ﺷﻬﺮﻳﻦ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﮔﮇﺟﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف‬
‫ﻧﻌﺮي ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺗﻲ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺮي ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ‪ .‬راﮢﻴﭙﻮر ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس‬
‫ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺑﻌﺪ ۾ وڏي اﻧﮓ ۾ ﺷﻬﺮي ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻠﻮس ۾‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف زﺑﺮدﺳﺖ ﻧﻌﺮﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻲ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻨﮕﻮرﺟﺎ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ﮔﮇﻳﻞ‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ دﻛﺎﻧﺪار ﺑﻪ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﺷﺮﻳﻚ‬
‫ﭤﻴﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﮍﺗﺎل ﺳﺒﺐ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ 23‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﻫﻦ ﺧﻮﻧﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ‪ 23‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫‪ 12‬ﺷﻬﺮن ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ۽ ﻟﮗ ﭜﮗ ‪ 25‬ﺷﻬﺮن ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ اﻳﻦ اي ڊي ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﮀﮍوﮀﮍ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪2‬‬
‫ﻛﻼﻛﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﮘﻮڙﻫﺎ آﮢﻴﻨﺪڙ ﮔﺌﺲ ﺟﻲ ﺷﻴﻠﻨﮓ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﺎ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﮀﺖ ﺗﺎن ‪ 2‬ﻛﻼﻛﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﻣﭥﺎن ﭘﭥﺮ ﺑﺎزي ﻛﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ان دوارن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﻲ ﮘﻮڙﻫﺎ ﮔﺌﺲ ﺟﺎ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﺷﻴﻞ اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻲ وارڊن ۾ وﭸﻲ ﻛﺮﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﺮﻳﻀﻦ ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي‬
‫ﻋﻮرﺗﻦ ﺟﻲ وارڊ ۾ ﭰﮍﭰﻮٽ ﭘﺌﺠﻲ وﺋﻲ‪ .‬ان دوران رﺳﺘﻲ ﺗﻲ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻨﺪ‬
‫رﻫﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 4‬ﺷﺎﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ‪ 2‬ﺳﻨﮅ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ ‪ 2‬داﺋﻮد اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﺎ ﺷﺎﮔﺮد ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻳﻦ اي ڊي‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺑﻪ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭘﭥﺮا‪ ‬ﻛﻨﺪڙ ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﮘﻮڙﻫﺎ آﮢﻴﻨﺪڙ ﮔﺌﺲ ﺟﻲ‬
‫ﺷﻴﻠﻨﮓ ﻛﺌﻲ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج دوران ﻛﺠﻬﻪ ﺷﺎﮔﺮد روڊ ﺗﻲ ﻧﻜﺮي آﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺳﺒﺐ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﻣﻌﻄﻞ ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﻫﻚ ڊزن ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺮﭘﻮر ﺧﺎص ۾ ﻫﺰارﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺳﻴﺸﻦ ﻛﻮرٽ‬
‫ﺟﻲ اﮜﮡ ﺗﻲ ﮔﮇ ﭤﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻣﻈﺎﻫﺮﻳﻦ ﺳﺮﻛﺎري آﻓﻴﺴﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﺣﺒﻴﺐ ﺑﺌﻨﻚ ﮐﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﻴﻮ‪ .‬ﺳﭵﻲ‬
‫ﺷﻬﺮ ۾ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﻫﻴﻮ ۽ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻪ ﻣﻌﻄﻞ رﻫﻲ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 7‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬دادو ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 3‬ﭴﮣﻦ ﮐﻲ ﭜﺘﻴﻦ ﺗﻲ ﻧﻌﺮا ﻟﮑﮡ ﺟﻲ‬
‫اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﺳﺮﻛﺎري آﻓﻴﺴﻦ آڏو ﻓﻮج‬
‫ﺟﻮ ﭘﻬﺮو ﺑﻴﻬﺎرﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﭔﺌﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺑﻪ ‪ 5‬ﻫﻨﮅن ﺗﻲ دﻳﺴﻲ ﺑﻤﻦ ﺟﺎ‬
‫ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻫﻚ ڌﻣﺎﻛﻮ ﺻﺒﺢ ﺟﻮ ‪ 10‬وﮘﻲ ڌاري رﻳﻠﻮي روڊ ﺗﻲ‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭤﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬رات ﺟﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺮﻛﺎري‬
‫ﺑﺴﻦ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﻳﻮ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ان اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ‪ 8‬ﭴﮣﻦ ﺗﻲ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ‬
‫ﻛﺮي ‪ 2‬ﭴﮣﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪.‬‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ اﻧﮉس ﮔﺌﺲ اﻳﻤﭙﻼﺋﻴﺰ ﻳﻮﻧﻴﻦ ﺟﻲ اﺳﭩﺎف ﻃﺮﻓﺎن‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺗﻪ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫‪ 6‬ﭴﮣﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﻠﻮس‬
‫ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻠﻮس ﺷﻬﺮ ۾ ﮔﺸﺖ ﻛﻴﻮ ۽ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف ﻧﻌﺮي‬
‫ﺑﺎزي ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ اﺣﺘﺠﺎج ﻃﻮر ﺷﻬﺮ ﺟﻮ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ‪ .‬ان ﮐﺎن ﺳﻮا‪‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺷﻬﺮن ۾ ﭘﮡ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﺎ وﻳﺎ ۽ ﺷﻬﺮﻳﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺮي ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺷﻬﺮن ۾ ﭜﺎن ﺳﻴﺪ آﺑﺎد‪ ،‬ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ‪،‬‬
‫ﻗﻤﺒﺮ‪ ،‬وارﻫﻪ‪ ،‬رﺗﻮدﻳﺮو‪ ،‬ﺳﻦ‪ ،‬ڏوﻛﺮي‪ ،‬ﻣﺎﺗﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻜﻨﺪرآﺑﺎد‪ ،‬ﺑﮑﺮ ﺟﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻮرو‪،‬‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر‪ ،‬ﺟﻮﻫﻲ‪ .‬راﮢﻴﭙﻮر‪ ،‬ﺧﻴﺮﭘﻮر ﻧﺎﭤﻦ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻛﻨﺐ‪ ،‬ﭘﮉﻋﻴﺪن‪ ،‬رﺳﻮل آﺑﺎد‪،‬‬
‫ڊرٻ ﻣﻴﻬﺮ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﻜﺮﻧﮉ‪ ،‬ﻫﻨﮕﻮرﺟﺎ‪ ،‬ﺳﻮﭜﻮدﻳﺮو‪ ،‬ﭠﺮي ﻣﻴﺮواﻫﻪ‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﺧﺎن ۽ ﭨﻨﮉو ﭴﺎم ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ 24‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ واري ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻴﺌﻦ ﭘﻮ‪‬‬
‫ﺗﻴﺌﻦ وڌﻧﺪي رﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺗﻲ وﻳﭽﺎر ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬اﺳﻼم آﺑﺎد ۾‬
‫اﻋﻠﻰ ﺳﻄﺤﻲ اﺟﻼس ﮔﻬﺮاﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻫﻠﭽﻞ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ‬
‫ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬وﻳﭽﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﻃﺮﻓﺎن ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ‬
‫ﺷﺪت ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﻨﺪي ﻓﺮﺳﭧ ﭘﺮوﻓﻴﺸﻨﻞ اﻳﻢ ﺑﻲ ﺑﻲ اﻳﺲ ﺟﻮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻮ‬
‫اﻣﺘﺤﺎن ﺟﻴﻜﻮ ‪ 5‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﻴﮣﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ان ﮐﻲ ‪ 26‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻣﻠﺘﻮي ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺿﻠﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻃﺮﻓﺎن ‪ 25‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﻣﻨﻌﻘﺪ‬
‫ﭤﻴﻨﺪڙ ﺗﻘﺮﻳﺮي ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﺑﻪ ﻣﻠﺘﻮي ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ )ﺟﺴﺎف( ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ‪24‬‬
‫آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﺋﮡ ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن‪ ،‬ﻛﺎروﺑﺎري ادارن‪،‬‬
‫دﻛﺎﻧﻦ ۽ ﮔﻬﺮن ﻣﭥﺎن ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻣﺎﮢﻬﻦ ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن‬
‫ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻮن ﻧﻤﺎزون ادا ﻛﻴﻮن‪ 24 .‬آﻛﭩﻮﺑﺮ‬
‫ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ‪ 25‬ﺷﻬﺮن ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﺷﭩﺮﺑﻨﺪ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮن ۾ ﭘﺒﻠﻚ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﺳﮑﺮ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم‬
‫ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﭘﮡ‬
‫ﻛﮃﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻣﻴﻬﮍ ۾ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج دوران ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪3‬‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﻫﺮﻫﻚ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﺳﻤﻴﻊ ا� ﻛﻠﻬﻮڙو ۽ ﻧﻮاب ﻟﻐﺎري ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺳﻦ ﺷﻬﺮ ۾ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ۽‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ اﻳﻢ ﺳﻴﺪ ﺟﻲ اﮘﻮاﮢﻲ ۾ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ ۽ ﺑﻌﺪ ۾‬
‫ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج دوران ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫‪ 3‬ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﻫﺮﻫﻚ ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻣﻴﻤﮡ‪ ،‬ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮاز ﺟﻮﺋﻲ ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮح ﭠﭩﻲ ۾ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ‬
‫ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﮔﻬﺮن ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭼﺎڙﻫﻲ ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅﻳﻮن‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﺑﻪ ﻛﮃﻳﻮ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج دوران‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ اﺳﺘﺎدن ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن ﮔﻬﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻣﻴﻤﮡ ۽ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ‬
‫ﻫﻚ ﻟﻴﻜﭽﺮار ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪.‬‬
‫راڌڻ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج‬
‫دوران ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 2‬ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ‪ 8‬ﻋﺎم ﺷﻬﺮﻳﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺧﻴﺮﭘﻮر‬
‫ﻧﺎﭤﻦ ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﭘﮡ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﻮام ﺟﻲ وڏي اﻧﮓ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺷﻬﺮ ۾ ﺑﻪ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫۽ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻛﺎري ۽ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺟﮙﻬﻴﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﺟﺰوي ﻃﻮر ﻫﮍﺗﺎل رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ اﻳﻦ اي ڊي ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ دوران ﭘﻮﻟﻴﺲ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ۾ ﭼﻜﺮﻳﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﮐﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ اﺣﺎﻃﻲ ﻣﺎن ﻧﻜﺮڻ ﮐﺎن روﻛﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﭥﻦ ﮘﻮڙﻫﺎ آﮢﻴﻨﺪڙ‬
‫ﮔﺌﺲ ﺟﻲ ﺷﻴﻠﻨﮓ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﮀﻜﺘﺎڻ ﺳﺒﺐ رﺳﺘﻲ ﺗﻲ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﻛﺮاﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺑﻪ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو‬
‫ﻛﻴﻮ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ اﻧﺪر ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫۾ ﭘﮡ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﺘﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 4‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر‬
‫ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﺎﺳﭩﻞ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﻜﻢ ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﺳﻤﻴﺖ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﭘﮡ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ‪.‬‬
‫ان ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺷﻬﺮن ۾ ﭘﮡ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﺷﻬﺮﻳﻦ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ ۽ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ‬
‫ﺟﻨﺎزي ﺟﻲ ﻧﻤﺎز ادا ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﻬﺮن ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﺳﺒﺐ ﻛﺎروﺑﺎر‬
‫۽ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺷﻬﺮن ۾ ﻛﻨﺐ‪ ،‬راﮢﻴﭙﻮر‪ ،‬ﮐﻬﮍا‪ ،‬ﮔﻤﺒﭧ‪ ،‬ﭠﭩﻮ‪،‬‬
‫ﮀﺘﻮﭼﻨﮉ‪ ،‬ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‪ .‬وارﻫﻪ‪ .‬ڏوﻛﺮي‪ ،‬ﻛﻨﮉﻳﺎرو‪ ،‬ﭘﮉﻋﻴﺪن‪ ،‬ﭜﺎن ﺳﻴﺪ‬
‫آﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺎﺗﻠﻲ ۽ ﺟﻮﻫﻲ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن دﻋﻮى ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن‬
‫اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﻣﻠﻬﺎﻳﻞ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب رﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﺑﺮادري‪ ،‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ۽ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ ڌرﻳﻦ ﺳﻨﺪن ﭜﺮﭘﻮر ﺳﺎٿ ڏﻧﻮ‪.‬‬
‫‪ 25‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ‪ 25‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ‪ 20‬ﺷﻬﺮن ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﭨﻨﮉو ﺟﺎن‬
‫ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﭴﺎم‪ ،‬ﭨﻨﮉو آدم‪ ،‬ﺳﻜﺮﻧﮉ‪ ،‬ﺳﮑﺮ‪ ،‬ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ‪،‬‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر‪ ،‬ﭘﺮﻳﺎﻟﻮ‪ ‬ﺳﻤﻴﺖ ﮔﺎدي وارو ﺷﻬﺮ ﻛﺮاﭼﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ اﻳﻦ‬
‫اي ڊي ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﺴﻮ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ‪80‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ۽ ﻫﺰارﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻗﺪم ﺧﻼف ‪ 26‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ‪ 10‬ﺷﻬﺮن ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻫﮍﺗﺎل‬
‫ﻛﺮي ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ‪ .‬ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرﭨﺮن ﭘﮡ اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ ﺳﻮارﻳﻮن ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮن‪.‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﺷﻬﺮن ۾ ﺳﮑﺮ‪ ،‬ﻣﻮرو‪ ،‬دادو‪ ،‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‪ ،‬ﭠﺮي ﻣﻴﺮواﻫﻪ‪ .‬ﭠﭩﻮ ۽ ﭔﻴﺎ‬
‫ﺷﻬﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻴﺎ‪.‬‬

‫ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻮ ﭼﺎﻟﻴﻬﻮ‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ ﭼﺎﻟﻴﻬﻮ ‪ 27‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1984‬ع‬
‫ﺗﻲ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟﻮش ۽ ﺟﺬﺑﻲ ﺳﺎن ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ۽ ﺷﻬﺮن ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺮي ﻛﺎروﺑﺎر‬
‫ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭼﺎﻟﻴﻬﻲ واري ڏﻫﺎڙي ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﻬﺮن ۾‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮن وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻮن ﻛﻴﻮن‪ .‬ﻛﻨﮉﻳﺎرو ۾ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ‬
‫ﭼﺎﻟﻴﻬﻲ ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺮي اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرﭨﺮن ﭰﻴﭥﺎ روڪ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﺴﺎف ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻳﻮﻧﭧ‬
‫ﺟﻲ ﻧﺎﺋﺐ ﺻﺪر ﻋﺰﻳﺰ ڏاﻫﺮي‪ ،‬اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﺳﻮﻟﻨﮕﻲ‪،‬‬
‫زرﻋﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ‪ ،‬اﻟﻄﺎف ﺷﻴﺦ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺎق ﭼﻨﮍ ۽ ڊﮔﺮي‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻛﻨﮉﻳﺎرو ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻮﻧﻴﻮ‪ ،‬رﺑﻦ ﮔﻬﺎﻧﮕﻬﺮي ۽ ﻣﺨﺘﻴﺎر‬
‫ﮔﻬﺎﻧﮕﻬﺮي ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﺑﻌﺪ ۾ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ ﻫﻚ ﻫﻚ ﺳﺎل ﻗﻴﺪ ﺟﻮن ﺳﺰاﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﺑﻌﺪ ۾ ‪ 3‬ﻣﻬﻴﻨﻦ‬
‫ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬آزاد ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﻮرﺟﺎ ۾ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻮ ﭼﺎﻟﻴﻬﻮ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ‬
‫ﺟﻠﻮس ﻛﮃڻ ﺑﻌﺪ ﺟﻠﺴﻮ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ان اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ﺟﺴﺎف‬
‫ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﺒﺎر ﺷﻴﺦ‪ ،‬زرﻋﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ اﻳﻮب ﺳﻮﻟﻨﮕﻲ‪ ،‬۽ ﻫﻨﮕﻮرﺟﺎ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ﺟﻲ ﺳﻨﻲ ﺷﻴﺦ‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ‪ 3‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺳﻨﻲ ﺷﻴﺦ ۽ اﻳﻮب ﺳﻮﻟﻨﮕﻲ ﮐﻲ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ۾ ﺳﺰا ﭔﮅاﺋﻲ‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر ﺟﻴﻞ ﻣﻮﻛﻠﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﮐﻴﻦ ‪ 6‬ﻣﻬﻴﻨﺎ ﺑﺎﻧﺪي رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺧﻴﺮﭘﻮر‬
‫ﻣﻴﺮس ۾ ﺳﭙﺎف ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﻓﻘﻴﺮ اﻗﺒﺎل ﻫﻴﺴﺒﺎﮢﻲ ۽ ﺳﺮﻳﺶ ﻛﻤﺎر ﮐﻲ‬
‫ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ۾ ﻫﻚ ﻫﻚ ﺳﺎل ﻗﻴﺪ ﺑﺎﻣﺸﻘﺖ‬
‫۽ ‪ 10 ،10‬ﻛﻮڙن ﻫﮣﮡ ﺟﻲ ﺳﺰا ﭔﮅاﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﮘﻮاﮢﻦ ﻣﺤﻤﺪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻣﻴﻤﮡ‪ ،‬ﻏﻼم ﺳﺮور ﻣﻴﻤﮡ ۽ رﻳﺎض اﺣﻤﺪ‬
‫ﺗﻲ ﻫﻦ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ۾ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻋﻴﺪ اﻟﻔﻄﺮ ﺟﻲ ڏﻫﺎڙي ﺗﻲ ان وﻗﺖ ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﺳﻴﺪ ﻏﻮث‬
‫ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ اﺑﺎﮢﻲ ﮘﻮٺ ﻛﺎري ﻣﻮري ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي اﺣﺘﺠﺎج ﻻ‪‬‬
‫وﻳﻨﺪڙ ‪ 18‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﭘﮡ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮد وڏي وزﻳﺮ ﺳﻴﺪ‬
‫ﻏﻮث ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ آڏو ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﻛﻴﺲ ۾ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ اﻧﺼﺎف‬
‫ڏﻳﺎرڻ ﻻ‪ ‬۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ آزادي ﻻ‪ ‬اﺣﺘﺠﺎج ﺟﻲ ارادي ﺳﺎن وﭸﻲ‬
‫رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ﺗﻪ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮐﻴﻦ اﺗﻲ ﭘﻬﭽﮡ ﮐﺎن اڳ ﺋﻲ ﮐﻨﭝﻲ ﺟﻴﻞ ﻣﻮﻛﻠﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ اﺣﺘﺠﺎج دوران ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫اﻫﻠﻜﺎر ﺗﻲ ﺗﺸﺪد ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻃﺮﻓﺎن ‪ 8‬ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن‬
‫ﻛﻴﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﺪن ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪‬‬
‫۾ ‪ 14 ،14‬ﺳﺎل ﭨﻴﭗ ﺟﻲ ﺳﺰا ﭔﮅاﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﺳﺰا ﭔﮅاﻳﻞ ‪ 8‬ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﺎن‬
‫‪ 4‬ﭴﮣﻦ ﻫﺮﻫﻚ اﻗﺒﺎل ﻣﻬﻴﺴﺮ‪ ،‬اﻃﻬﺮ ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﻧﺬﻳﺮ ﺳﻮﻣﺮو ۽ اﺻﻐﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺧﻼف ‪ 5‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1985‬ع ﺗﻲ ﺟﺴﺎف ۽‬
‫ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﭨﻮل ﭘﻼزﻫﻪ وٽ وڏو اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 28‬ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫ﻣﺎن ‪ 8‬ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاﮢﻦ ﻗﺎدر ﻣﮕﺴﻲ‪ ،‬ذواﻟﻔﻘﺎر ﻣﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻧﺬﻳﺮ ﻣﻨﮕﻲ‪ ،‬روﺷﻦ ﭔﺮڙو‪،‬‬
‫ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ راﻫﻮﺟﻮ‪ ،‬ﻓﺘﺎح ﺳﻤﻴﺠﻮ ۽ ﭔﻦ ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﺎ‬
‫وﻳﺎ‪.‬‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ورﺳﻲ‬

‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1985‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺳﺎﻧﺤﻲ ۾ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻞ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ورﺳﻲ ۽ ﻗﻴﺪ ﻛﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾‬
‫ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﮡ ﺧﻼف ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ‬
‫ﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﺟﻲ ﻫﺰارﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي‬
‫ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ آڏو اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﺮي ڌرﮢﻮ ﻫﻨﻴﻮ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻨﮅ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ﺗﻪ‪ ،‬ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫ﭰﺎﭨﻚ ﻛﻴﺲ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد آزاد ﻛﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻛﻴﺲ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺎن ﺳﻮل ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮي ۾‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅل ﻫﻴﻮن ۽ ﺳﻨﺪن ﻫﭥﻦ ۾ ﻛﺎرا‬
‫ﺟﻬﻨﮉا ﮐﻨﻴﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ﺷﺮﻛﺖ ﻻ‪ ‬وﻳﻨﺪڙ‬
‫ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﺗﻲ ﭔﮅل ﭘﻤﻔﻠﻴﭧ ڏﻧﺎ ۽ ﮐﺎﻧﺌﻦ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻮ ﺳﻨﺪن ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﺗﻲ اﻳﻮان ۾ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻦ‪ .‬ﻫﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ڌرﮢﻮ ﺳﻨﮅ‬
‫اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ اﺟﻼس ﺟﻲ اﺧﺘﺘﺎم ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ‪ 9‬ﻣﻴﻤﺒﺮن ﻫﺮﻫﻚ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺟﺘﻮﺋﻲ‪،‬‬
‫ﻏﻨﻲ درس‪ ،‬ﻛﻮڙل ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﺮدار ﻣﻘﻴﻢ ﮐﻮﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻢ ﺟﺎن‬
‫ﻣﺰاري‪ ،‬ﺳﺮدار اﻣﺘﻴﺎز ﭰﻠﭙﻮﭨﻲ ۽ ﻗﺎﺿﻲ ﺷﻔﻴﻖ ﮔﮇﻳﻞ ﺗﺤﺮﻳﻚ اﻟﺘﻮى ﭘﻴﺶ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭼﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وارو ﺳﺎﻧﺤﻮ ﻫﻚ اﻓﺴﻮﺳﻨﺎڪ‬
‫واﻗﻌﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن ﻇﻠﻢ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‬
‫ﺗﻪ اﻫﻮ ﻛﻴﺲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺪران ﺳﻮل ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻫﻼﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ اﻳﻮان‬
‫۾ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﻻ‪ ‬ﻗﻞ ﭘﮍﻫﻴﺎ وﻳﺎ ۽ ﻓﺎﺗﺢ ﺧﻮاﻧﻲ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ان‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﺳﻴﺪ ﻏﻮث ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ ﺧﺎﻃﺮي ﻛﺮاﺋﻲ ﺗﻪ ﻛﻴﺲ ﺳﻮل ﻋﺪاﻟﺖ ۾ ﻫﻼﻳﻮ وﻳﻨﺪو ۽ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ورﺳﻲ ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾‬
‫ﺿﻠﻌﻲ ۽ ﺳﻴﺸﻦ ﻛﻮرٽ ﺟﻲ وﻛﻴﻠﻦ ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ‬
‫ﻛﺮي اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﺎم ﺷﻬﺮي ۽ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ‬
‫ﭤﻴﺎ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻼﺋﻘﻦ ﭤﮅي‬
‫ﺳﮍڪ‪ ،‬ﻛﺎري ﻣﻮري‪ ،‬ﻻﺋﻴﮉ ﭼﺌﻨﻞ ۽ ﭔﻴﻦ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﺮي‬
‫ﭨﺎﺋﺮ ﺳﺎڙﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻧﻮر ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎ‪‬‬
‫اﺳﻜﻮل ﻣﺎن ﻫﻚ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻫﻴﺮآﺑﺎد ۾ ﮀﮍوﮀﮍ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﻛﺎري ﻣﻮري ﻣﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻫﻚ ﺷﺎﮔﺮد ﻧﺬﻳﺮ ﻣﻴﻤﮡ ۽ ﭔﻴﻦ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﺎن ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪،‬‬
‫ﻫﺎﻻ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫۽ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﮔﮇﺟﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺨﺶ‬
‫ﮐﻮﺳﻲ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻫﺎﻻ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ اﺳﻜﻮل ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﻗﻮﻣﻲ ﺷﺎﻫﺮاﻫﻪ ﮐﻲ ﺑﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺳﻴﺪ ﻧﺒﻦ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬رﻓﻴﻖ زﻣﺎن ﭔﺠﻮرو ۽ ﻣﻴﻮو‬
‫ﮐﻮﺳﻮ ﺳﻤﻴﺖ ‪ 6‬ﺷﺎﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﺎ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﮍﺗﺎل رﻫﻲ ۽ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻫﻨﮅن ﺗﻲ دﻳﺴﻲ ﺑﻤﻦ ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺧﻴﺮﭘﻮر ﺿﻠﻌﻲ اﻧﺪر ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﻛﺎري ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﺳﺨﺖ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ اﻧﺘﻈﺎم ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﻛﺌﭙﻤﺲ ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻫﻚ ﺷﺎﮔﺮد ﻓﺪا‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪.‬‬
‫ﺳﮑﺮ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ دﻳﺴﻲ ﺑﻤﻦ ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﭤﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ ،‬ﻫﮍﺗﺎل ﺳﺒﺐ ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﺳﭵﻮ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮀﻜﺘﺎڻ واري ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺟﺎري‬
‫رﻫﻲ‪ .‬ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺟﻮ ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺳﻦ ۾ ﻣﺤﺘﺮم ﺟﻲ اﻳﻢ ﺳﻴﺪ ﭨﻮڙﻫﻲ‬
‫ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻧﺤﻲ ﺟﻲ ﻳﺎد ۾ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﭔﺎﻧﻬﻦ‬
‫ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅﻳﻮن ۽ ﮔﻬﺮ ﻣﭥﺎن ﻛﺎرو ﺟﻬﻨﮉو ﭰﮍﻛﺎﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل رﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎروﺑﺎر ﺳﻤﻴﺖ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﻋﺎم‬
‫ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺎن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬دادو ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ۽ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ۽ ﻛﺎرﻳﻮن‬
‫ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۽ ﮔﻬﺮن ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﺷﻬﺮ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻴﺲ اﻧﻮر ﭼﺎﻧﮉﺋﻲ ﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﺎ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﻛﺮﻳﻜﺮن‬
‫ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﻛﺎروﺑﺎر ۽ ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﻣﻜﻤﻞ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﮍﺗﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪،‬‬
‫ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﭘﮡ ﻣﻜﻤﻞ ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﺟﺴﺎف ﮔﺮﻟﺰ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﻃﺮﻓﺎن‬
‫اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﺴﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ان ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي‬
‫ﻗﺮآن ﺧﻮاﻧﻲ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ۽ ﺷﻬﻴﺪن ﻻ‪ ‬ﺧﻴﺮات ﺟﻲ ﻣﺎﻧﻲ ﭘﮡ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﭼﺎﻧﮉﻛﺎ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ ڊﮔﺮي ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﺟﻲ ﻋﻤﺎرﺗﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ان ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬وﻛﻴﻠﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي‬
‫اﺣﺘﺠﺎج رﻛﺎرڊ ﻛﺮاﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭼﺎﻧﮉﻛﺎ اﺳﭙﺘﺎل ﺟﻲ ڊاﻛﭩﺮن ﺑﻪ اﺣﺘﺠﺎج‬
‫ﻃﻮر ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅﻳﻮن‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ دﻳﺴﻲ‬
‫ﺑﻤﻦ ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ‪ 7‬ﺷﻬﺮي زﺧﻤﻲ ﭤﻲ ﭘﻴﺎ‪ .‬ڊﮔﺮي‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﻮس ﻛﮃي رﻳﻠﻮي ﭘﭩﮍي ﺗﻲ‬
‫ڌرﮢﻮ ﻫﻨﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ رﻳﻠﻮي ﭨﺮﻳﻔﻚ ﻣﻌﻄﻞ ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدن ﻻڙﻛﺎﮢﻲ‬
‫ﮐﺎن ﺟﻴﻜﺐ آﺑﺎد وﻳﻨﺪڙ ﭨﺮﻳﻦ ﮐﻲ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﺑﻴﻬﺎري ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ رﻳﻞ ﮔﺎڏي‬
‫واﭘﺲ ﻛﺎﻫﻲ وﭸﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﭘﻮﻟﻴﺲ رﻳﻠﻮي ﭨﺮﻳﻚ ﺗﺎن‬
‫ڌرﮢﻮ ﺧﺘﻢ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺷﺎﮔﺮدن ﻣﭥﺎن ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﻛﺮي ڏﻧﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ‪ 2‬ﺷﺎﮔﺮد‬
‫‪ 21‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻧﮅڙو ۽ ‪ 18‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ اﻣﻴﺮ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ زﺧﻤﻲ ﭤﻲ‬
‫ﭘﻴﺎ‪) .‬ﺟﻦ ﻣﺎن اﻣﻴﺮ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ‪ 25‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1985‬ع ﺗﻲ زﺧﻤﻦ ﺟﺎ ﺗﺎب ﻧﻪ‬
‫ﺳﻬﻨﺪي ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺟﺴﻢ ۾ ‪ 5‬ﮔﻮﻟﻴﻮن ﻟﮙﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ (.‬ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﺟﻲ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﺑﻌﺪ ﻣﮁﺮﻳﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﭨﺮﻳﻦ ﻣﭥﺎن ﭘﭥﺮا‪ ‬ﻛﺮي ڏﻧﻮ ۽ ﭨﺮﻳﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭨﻜﻴﭧ ﭼﻴﻜﺮ ﮐﻲ اﻏﻮا ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ‪ 2‬ﻛﻼﻛﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺎزﻳﺎب ﻛﺮاﺋﻲ ورﺗﻮ‪.‬‬
‫ﻛﻨﮉﻳﺎرو ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ اﺳﻜﻮل ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮي اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺷﻬﺮ ۾ ﻫﮍﺗﺎل ﺳﺒﺐ‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﻣﻜﻤﻞ ﺑﻨﺪ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺑﻪ ﺟﺰوي ﻃﻮر ﺑﻨﺪ رﻫﻲ‪ .‬ﺷﻬﺮﻳﻦ‬
‫ﭔﺎﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﺎرﻳﻮن ﭘﭩﻴﻮن ﭔﮅي ۽ ﮔﻬﺮن ﺗﻲ ﻛﺎرا ﺟﻬﻨﮉا ﭰﮍﻛﺎﺋﻲ اﺣﺘﺠﺎج‬
‫رﻛﺎرڊ ﻛﺮاﻳﻮ‪ .‬ان ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮن ۾ ﻛﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻠﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ۽ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﭘﮡ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺷﻬﺮن ۾‬
‫ﭨﻨﮉو آدم‪ ،‬ﻫﻨﮕﻮرﺟﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺘﺎ روڊ‪ ،‬ﭘﭹﺎري ﮘﻮٺ‪ ،‬ﭤﺮڙي ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬راڌڻ‪ ،‬ﻣﻴﻬﮍ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز‪ ،‬ﮔﻤﺒﭧ‪ ،‬ﺟﻬﻮڪ ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻮرو ۽ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
 ‫ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺳﻮاﻧﺢ‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﻮ ﺟﻨﻢ ‪ 20‬ﺟﻮن ‪1964‬ع ﺗﻲ ﻣﺤﻤﺪ‬

‫ﻋﻴﺴﻰ ﺧﺸﻚ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ۾ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﮘﻮٺ دروﻳﺶ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﮔﻬﻮڙاﭔﺎري ﺿﻠﻌﻲ‬
‫ﭠﭩﻲ ﺟﻮ رﻫﻮاﺳﻲ ﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ﭘﺮاﺋﻤﺮي ﮐﺎن اﻧﭩﺮ‬
‫ﺳﺎﺋﻨﺲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﭠﭩﻲ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ ۾ اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ‬
‫ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻣﻬﺮاڻ‬ ‫ﻻ‪‬‬ ‫ﻛﺮڻ‬
‫آف‬ ‫ﻳﻮﻧﻮرﺳﭩﻲ‬
‫اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ اﭸﺎ‬
‫اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﺟﻲ ﭔﺌﻲ ﺳﺎل ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻫﻴﻮ ﺟﻮ‪ ،‬ﭘﺎڻ ‪ 20‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﭰﻮﻫﻪ‬
‫ﺟﻮاﻧﻲ ۾ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﭘﭥﺮﻳﻠﻲ ﻣﻴﺪان ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﻤﻴﺖ‬
‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﻫﻚ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺧﺎﻧﺪان ۾ ﺟﻨﻢ‬
‫ورﺗﻮ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﻧﻨﮃي ﻫﻮﻧﺪي ﮐﺎن ﺋﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻤﻦ ۾ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﭜﺎﺋﺮن ﺟﻲ ﻧﻘﺶ ﻗﺪم ﺗﻲ ﻫﻠﻨﺪي‬
‫ﻧﺼﺎﺑﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﻓﻜﺮي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻧﻨﮃي ﻫﻮﻧﺪي ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻌﻮر ۽ ذﻫﻨﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﺟﻮ اﻧﺪازو‬
‫ان ﻣﺎن ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ ﭘﺎڻ اﭸﺎ ‪ 4‬ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻫﻴﻮ‬
‫ﺗﻪ اﺳﻜﻮل ۾ ﻣﻠﻬﺎﺋﺠﻨﺪڙ ‪ 4‬ﻣﺎرچ ﺟﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﺟﻠﺴﻲ‬
‫۾ ﻧﻪ ﺻﺮف وڌي ﭼﮍﻫﻲ ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ ﭘﺮ ان ﺟﻠﺴﻲ ۾ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﭘﮡ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ان‬
‫ﻧﻨﮃي ﻋﻤﺮ ۾ ﺑﻪ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺳﻜﻮل ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻴﻦ ۾ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺟﺬﺑﻮ ﺟﺎﮘﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﮇﻫﻦ ﻧﺎﺋﻴﻦ درﺟﻲ ۾ ﭘﮍﻫﻨﺪڙ ﻫﻴﻮ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ‪ 2‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1978‬ع ﺗﻲ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﻫﻚ ﺳﻨﮅي ﻧﻴﺎﮢﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ‬
‫ﺳﻮﻣﺮو ﺗﻲ ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﺠﺮﻣﺎﮢﻮ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎج ﺷﺮوع ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺑﻪ ان ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﺎن‬
‫ﭘﺎﺳﻴﺮو رﻫﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﭘﮡ ان واﻗﻌﻲ ﺧﻼف ﭠﭩﻲ ﺟﻲ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ۾‬
‫ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮاﻳﻮ ۽ ﻫﻚ وڏو اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮو ﺑﻪ ﻛﺮاﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﭥﺲ ﺳﺨﺖ ﻧﺎراض ﭤﻲ ﭘﺌﻲ ۽ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ‬
‫ﺧﺸﻚ ۽ ﺳﻨﺪس ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻲ راﻫﻪ ﺗﺎن ﻫﭩﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﭥﻦ ﺑﺲ ﮐﻲ اﻏﻮا ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ ﻣﮍﻫﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﮐﻴﺲ اﺳﻜﻮل‬
‫ﻣﺎن ﭨﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﻻ‪ ‬رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﺑﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻣﭥﻦ ﭠﭩﻲ ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ۾‬
‫ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﻲ ‪ 9 ،9‬ﻣﻬﻴﻨﺎ ﻗﻴﺪ ﺟﻲ ﺳﺰا ڏﻧﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﺰا‬
‫ﻣﻠﮡ وﻗﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ﺻﺮف ‪ 14‬ﺳﺎل ﻫﺌﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻧﻨﮃي‬
‫ﻋﻤﺮ ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺗﺸﺪد ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻨﺪو‪ ،‬ﭠﭩﻲ ﺟﻲ ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻴﻞ ﮐﺎن ﺳﻴﻨﭩﺮل‬
‫ﺟﻴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ آﮢﻲ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﮐﻴﺲ ﺑﻨﺪ وارڊ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ﻣﺎن ﮐﻴﺲ ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ ﻻﻧﮉي ﺟﻴﻞ ۾ آﮢﻲ ﻗﻴﺪ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺧﻼف ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﻲ‬
‫واﻟﺪﻳﻦ ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮرٽ ۾ اﭘﻴﻞ داﺧﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﮅ ﻫﺎ‪ ‬ﻛﻮرٽ‬
‫ﻧﻪ ﺻﺮف ﮐﻴﺲ ‪ 6‬ﻣﻬﻴﻨﻦ ﺑﻌﺪ آزاد ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﻜﻢ ﺟﺎري ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪس‬
‫رﺳﭩﻴﻜﻴﺸﻦ آرڊر ﺑﻪ واﭘﺲ ورﺗﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻴﭩﺮڪ ۾ ﭘﻬﺘﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﺑﺎﻗﺎﻋﺪي ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ ۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻣﻴﭩﺮڪ ﭘﺎس‬
‫ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﭠﭩﻲ ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ اﻧﭩﺮ ﭘﺮي اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ان‬
‫دوران ﺑﻪ ﺳﻨﺪس ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﺎري رﻫﻲ‪ .‬ان‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ دوران ﻛﺎﻟﻴﺞ واري ﻋﺮﺻﻲ ۾ ﭘﺎڻ ‪ 2‬ﭜﻴﺮا ﺟﻴﻞ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭠﭩﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻣﺎن اﻧﭩﺮﻣﻴﮉﻳﺌﻴﭧ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﻫﻦ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ ﻣﻬﺮاڻ اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻼ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ان وﻗﺖ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﻫﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ وڌي ﭼﮍﻫﻲ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﻛﻠﻬﻮ ﻛﻠﻬﻲ‬
‫۾ ﻣﻼﺋﻲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺋﻲ ﻋﺮﺻﻲ ۾ ﭘﺎڻ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﻓﻜﺮي‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ ﭘﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﻨﺠﻬﺲ وڌﻳﻚ‬
‫ذﻫﻨﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺌﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻌﻮر ۾ واڌ آﻧﺪي‪ .‬ﭘﺎڻ ان دور‬
‫۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎن اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺳﭽﻮ ۽ ﻣﺨﻠﺺ رﻫﻴﻮ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻓﻜﺮ ﮐﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﺨﺖ ﻣﺤﻨﺖ ۽ ﻣﺸﻘﺖ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ان‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ دوران ﮐﻴﺲ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن آڏو آﻳﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﺎڻ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪﻣﻲ‬
‫ﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﺳﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭤﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﺎري رﮐﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ۽ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ڏﮐﻴﺎ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻳﺎ ﺗﻪ ﻫﻦ اﻧﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ وڏي ﺑﻬﺎدري ۽ ﺟﺮﺋﺖ ﺳﺎن ﻣﻨﻬﻦ ڏﻧﻮ ۽ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ۽ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ‬
‫ﺳﺎن ﺳﺨﺖ ﭼﻮﭨﻮن ﮐﺎڌﻳﻮن‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ‪ 26‬ﻣﺌﻲ ‪1983‬ع ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﻫﺎﺳﭩﻞ ﺗﻲ ﭼﮍﻫﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ان دوران ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ۾ ﻫﻚ ﺷﺎﮔﺮد اﺣﺴﺎن‬
‫ﻣﻴﻤﮡ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﻲ ان ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺷﻬﻴﺪ‬
‫ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﺷﺮﻳﻚ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن‬
‫‪ 26‬ﻣﺌﻲ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺷﻬﻴﺪ اﺣﺴﺎن ﻣﻴﻤﮡ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ‬
‫ورﺳﻲ ﻣﻠﻬﺎﺋﮡ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ان ﮐﻲ روﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﭵﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻮ ﭘﻮﻟﻴﺲ ذرﻳﻌﻲ ﮔﻬﻴﺮا‪ ‬ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮔﻬﻴﺮا‪ ‬ﻣﺎن ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎن ﺑﭽﺎﺋﻲ ﻣﺤﻔﻮظ‬
‫ﻫﻨﮅ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻮ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﺑﺮي ﻃﺮح ﻧﺎﻛﺎم ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺣﻖ ﭘﺮﺳﺖ آواز ﮐﻲ‬
‫دﭔﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭜﺎڙﻳﺘﻮ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﺴﻠﺢ ﺣﻤﻼ‬
‫ﻛﺮاﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ ﺗﻪ ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻛﺎم‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﺮدار ادا ﻛﻴﻮ‪ 14 .‬آﮔﺴﭧ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ﻏﻨﺪن ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ‬
‫ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻏﻨﺪن ﮐﺎن ﺑﭽﺎﺋﮡ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺻﻒ ۾‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻴﻮ‪ .‬اﮐﻴﻦ ڏﭠﻦ ﺷﺎﻫﺪن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻏﻨﮉن ﮐﺎن ﺗﺤﻔﻆ‬
‫ڏﻳﮡ وارﻳﻦ ﻛﻮﺷﺸﻦ ۾ ﻫﻦ وڏو ﻛﺮدار ادا ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺋﻲ ڏوﻫﻪ ﻫﻴﭟ ﭘﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻨﺪڙ ﻏﻨﮉن ﺑﺪران ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﺑﻌﺪ ۾ آزاد ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ‬
‫ﻣﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﻬﺎدت ﮐﺎن ‪ 2‬ڏﻳﻨﻬﻦ اڳ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻫﻚ‬
‫ﮔﮇﺟﺎﮢﻲ ﮐﻲ ﺧﻄﺎب ﻛﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ”ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﺑﻨﺪوق‬
‫ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ‪ ‬۾ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ اﮘﺘﻲ وڌﮢﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﻨﺪوق ﺟﻮ ﭨﺮﻳﮕﺮ دﭔﺎﺋﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﻣﺎﮢﮣﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺟﻮ ﺑﻨﺪوق ﺳﺎن ﺋﻲ ﻇﻠﻢ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‬
‫اﻣﻦ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺒﻮ آﻫﻲ‪ “.‬ﭘﺎڻ اﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻬﺮاڻ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺟﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﻫﺎﺳﭩﻞ ۾ ‪ 15‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ‬
‫ﻛﻮﭠﺎﻳﻞ ﻫﻚ ﺟﻠﺴﻲ ۾ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺳﻨﺪس آﺧﺮي ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﭘﺮاڏا ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻓﻀﺎﺋﻦ ۾ ﮔﻮﻧﺠﻨﺪا رﻫﻨﺪا‪،‬‬
‫ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﻨﮅي ﺳﻼﻣﺖ آﻫﻦ‪.‬‬
 ‫ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ‬

‫ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﻠﻲ ﻋﺒﺎﺳﻲ ‪ 12‬آﮔﺴﭧ ‪1962‬ع ﺗﻲ ﮘﻮٺ ﭘﮑﻮ‪،‬‬

‫ﺿﻠﻌﻲ‬ ‫ﻗﻤﺒﺮ‬ ‫ﺗﻌﻠﻘﻲ‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ۾ ﺟﻨﻢ‬
‫ورﺗﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﭘﺮاﺋﻤﺮي اﺳﻜﻮل‬
‫۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻮﺷﻴﺎري ۽‬
‫اورﭼﺎﺋﻲ ﺳﺒﺐ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ‬
‫ﻛﻮرس ﭨﻦ ﺳﺎﻟﻦ ۾ ﭘﻮرو‬
‫۾‬ ‫‪1972‬ع‬ ‫ﻛﺮي‬
‫ﺳﻴﻜﻨﮉري ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل وﮘﮡ‬
‫۾ داﺧﻞ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﭘﺎڻ ‪1977‬ع ۾ ﻣﻴﭩﺮڪ ﭘﺎس ﻛﺮي ﮔﻮرﻧﻤﻴﻨﭧ ڊﮔﺮي‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ دادو ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﻫﻦ ڊﮔﺮي ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻣﺎن اﻧﭩﺮﻣﻴﮉﻳﭧ ﺟﻮ اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﭘﺮي اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﮔﺮوپ ۾ ‪1979‬ع ۾ ﭘﺎس ﻛﺮي اﻋﻠﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻻ‪‬‬
‫‪1980‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻼ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ اﭸﺎ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﻓﻮﺟﻲ اﻫﻠﻜﺎرن ﺟﻲ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ۾ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ ﮐﻲ ﻧﻨﮃي ﻫﻮﻧﺪي ﮐﺎن ﺋﻲ وﭠﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ دﻟﭽﺴﭙﻲ ﻫﻮﻧﺪي ﻫﺌﻲ‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﮐﻴﺲ ادب ﺳﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﻫﻪ ﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﮐﺎن ﻛﭽﻴﻮن ﭰﻜﻴﻮن ﺗﺤﺮﻳﺮون ﻟﮑﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟﻦ اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ‬
‫ﮐﻴﺲ ﺳﭡﻮ ﻟﻴﮑﻚ ﺑﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺑﻲ رﺣﻢ ﻣﻮت ﺳﻨﺪس ان ذﻫﻨﻲ اوﺳﺮ‬
‫ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭼﻨﺒﻲ ۾ آﮢﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﻣﺎٺ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﻬﺎدت ﮐﺎن اڳ ”ﮘﻮٺ وﮘﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ“ ﺗﻲ ﭤﻴﺴﺰ ﻟﮑﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺟﻤﻊ ﻛﺮاﺋﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺳﭡﻮ ﻛﺎﻟﻢ‬
‫ﻧﮕﺎر ﭘﮡ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﺎﻫﻮار رﺳﺎﻟﻲ ”ﺳﻨﮅو“ ۾ ﻛﺎﻟﻢ ﻟﮑﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ‪ .‬اﭘﺮﻳﻞ‬
‫‪1983‬ع ۾ ﮐﻴﺲ ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﭔﺎرڙن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫”ﻟﻄﻴﻒ ادﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ“ ﺟﻮ ﺟﻨﺮل ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ان ﻋﻬﺪي ﺗﻲ‬
‫ﺷﻬﺎدت ﺟﻲ وﻗﺖ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﺑﺎﻗﺎﻋﺪي ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ ۽‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ ۾ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺷﭗ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﺳﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ دوران ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ﺷﻬﻴﺪ ﻫﻮﺷﻮ‬
‫ﺷﻴﺪي ﻫﺎﺳﭩﻞ ﺟﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻮ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ۽ ﺿﻠﻌﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﻣﻘﺮر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻮ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ﺗﻲ ﺑﻲ ﻛﺎم آﻧﺮز ﺳﺎل ﭨﺌﻴﻦ ﺟﻮ آﺧﺮي ﭘﻴﭙﺮ‬
‫ڏﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ﺑﺴﻦ ۾ ﺳﻮار ﭤﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ ﺟﺸﻦ ۾ ﺷﺮﻛﺖ ﻻ‪ ‬وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ ﻣﻴﺪان‬
‫ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ۾ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﻓﻮج ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﺪس ﻣﮍﻫﻪ ﻻوارث‬
‫ﻗﺮار ڏﺋﻲ‪ ،‬واﭘﮉا ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺟﻲ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ۾ دﻓﻦ ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺳﻨﺪس واﻟﺪ ﮐﻲ ﭘﭧ ﺟﻲ ﺷﻬﺎدت ۽ ﻻوارث ﻛﺮي دﻓﻨﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﺌﻲ ﺗﻪ‬
‫ﭘﺎڻ اﻫﻮ ﭼﺌﻲ ﺳﻨﺪس ﻻش ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺟﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ۾ ﺋﻲ رﻫﮡ ڏﻧﻮ ﺗﻪ ”ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻮ ﭼﭙﻮ ﭼﭙﻮ اﺳﺎن ﺟﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﭧ ﺟﻮ ﻣﮍﻫﻪ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﮘﻮٺ ﮐﮣﺎﺋﻲ ﻧﻪ وﻳﻨﺪس‪ “.‬ﺷﻬﻴﺪ اﻧﻮر ﻋﺒﺎﺳﻲ ﭰﻮﻫﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ۾ ﺷﻬﺎدت ﺟﻮ‬
‫ﺟﺎم ﭘﻴﺘﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﺟﻮاﻧﻲ اﻣﻠﻬﻪ ۽ ﺑﻲ ﻣﺜﺎل ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ‪ 7‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪1962‬ع ﺗﻲ ﻣﺮﺣﻮم ﻏﻼم‬

‫ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﻴﻤﮡ ﺟﻲ‬
‫ﮔﻬﺮ ﺿﻠﻌﻲ ﭠﭩﻲ‬
‫ﺟﻲ دڙي ﺷﻬﺮ ۾‬
‫ﭘﺎڻ‬ ‫ورﺗﻮ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﻢ‬
‫ﭘﺮاﺋﻤﺮي ﺗﻌﻠﻴﻢ دڙي‬
‫ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ‬
‫ﺑﻌﺪ ‪1977‬ع ۾‬
‫ﻣﻴﭩﺮڪ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﺮﭘﻮر ﺑﭡﻮري ﺟﻲ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﮔﻮرﻧﻤﻴﻨﭧ ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫ﺳﺠﺎول ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﺟﺘﺎن اﻧﭩﺮ ﺳﺎﺋﻨﺲ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ‪1980‬ع ۾ ﻣﻬﺮاڻ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬اﭸﺎ ﭘﺎڻ اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﺟﻲ ﭔﺌﻴﻦ ﺳﺎل ۾‬
‫ﭘﮍﻫﻨﺪڙ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ ‪ 22‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﭰﻮﻫﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ۾ ﻓﻮج ﺟﻲ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ دوران ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﮐﻴﺲ آﻟﻴﻦ اﮐﻴﻦ ﺳﺎن اﺑﺎﮢﻲ ﮘﻮٺ دڙي ۾‬
‫ﻣﭩﻲ‪ ‬ﻣﺎ‪ ‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ﻧﻨﮃي ﻫﻮﻧﺪي ﮐﺎن ﺋﻲ وﭠﻲ ﺣﺴﺎس ﻃﺒﻴﻌﺖ‬
‫ﺟﻮ ﻣﺎﻟﻚ ۽ ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ دﻟﭽﺴﭙﻲ رﮐﻨﺪڙ ﻫﻮ‪ .‬اﺳﻜﻮﻟﻲ دور ﮐﺎن وﭠﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ واري ﻋﺮﺻﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎڻ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ۽ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻋﻤﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ اﻧﭩﺮ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﭴﺎﻣﺸﻮري ﺟﻲ ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾‬
‫ﻗﺪم رﮐﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺳﻨﺪس ﭘﻬﺮﻳﻮن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ اﺳﭩﻮڊﻧﭧ ﻓﻴﺪڙﻳﺸﻦ ﺑﮣﻲ ۽ ﭘﺎڻ ان ﺟﻮ ﺑﺎﻗﺎﻋﺪي ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭤﻲ ﻛﻢ‬
‫ﻛﺮڻ ﻟﮙﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ‪1981‬ع ۾ زﺑﻴﺪه ﮔﺮﻟﺰ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ ان ﺟﻲ ﻫﺎﺳﭩﻞ ﺗﻲ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻴﻮ ﺳﻨﮅي اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ )اﻳﻦ اﻳﺲ‬
‫اﻳﺲ او( ﺟﻲ ﻏﻨﮉن ﺣﻤﻠﻲ ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﮣﺎﻳﻮ ۽ ﭰﺮﻟﭧ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﺟﺴﺎف ان ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ۽ ﻣﺰاﺣﻤﺖ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﺟﻲ ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ ۾ داﺧﻞ ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ڏﻧﻮ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ان ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺗﺤﺖ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ‬
‫ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﮔﮇﺟﻲ ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻮرﺳﭩﻲ ۾ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫داﺧﻼ ﺑﻨﺪ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸﻮن وﭠﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﻬﺮاڻ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ‪ 26‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1981‬ع ﺗﻲ رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺳﻨﺪس ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺟﺎ ﺣﻜﻢ ﺟﺎري ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﮐﻴﺲ‬
‫‪ 22‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1981‬ع ﺗﻲ اﺷﺘﻬﺎري ڏوﻫﺎري ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس اﺷﺘﻬﺎري‬
‫ڏوﻫﺎري ﻫﺠﮡ ﺑﺎﺑﺖ اﺧﺒﺎرن ۾ اﺷﺘﻬﺎر ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮاﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ۽ ﺳﻨﺪس ﺳﺎﭤﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻻ‪ ‬ﺧﺎص ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ذﻛﺮﻳﺎ‬
‫ﻣﻴﻤﮡ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ رﻛﺠﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﺳﺠﺎول ﺟﻲ ﻫﻚ ﺧﺎﻧﮕﻲ‬
‫اﺳﻜﻮل ۾ ﻣﺎﺳﺘﺮي ﺟﻲ ﻧﻮﻛﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ورﺗﻲ‪ .‬ﻧﻴﭟ ‪ 3‬ﺟﻮن ‪1982‬ع‬
‫ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮐﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ورﺗﻮ ۽ ﮐﻴﺲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ۾‬
‫ﻗﻴﺪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﮐﻴﺲ ‪ 27‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1982‬ع ﺗﻲ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻣﻠﮡ ﺑﻌﺪ آزاد‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺴﺎف ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ‪ 35‬ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻣﺎن‬
‫رﺳﭩﻴﻜﻴﺸﻦ آرڊر واﭘﺲ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﺟﻲ ﻫﻚ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺗﺤﺖ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن رﺿﺎﻛﺎراﮢﻪ ﻃﻮر ﭘﺎڻ ﮐﻲ‬
‫رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﮐﻲ درﺧﻮاﺳﺘﻮن ڏﻧﻴﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ دﭔﺎ‪ ‬۾ اﭼﻲ اﻫﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ واﭘﺲ ورﺗﻮ‪ .‬اﻫﮍي‬
‫ﻃﺮح آﮔﺴﭧ ‪1984‬ع ۾ ﺷﻬﻴﺪ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ﺳﻤﻴﺖ ﭔﻴﻦ رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﭤﻴﻞ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ داﺧﻼ ﺑﺤﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ ﺷﻬﺎدت ﺟﻲ‬
‫ڏﻫﺎڙي ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﺎن ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺟﺎري رﮐﻲ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ان ﺋﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ دوران ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎن ﺳﻨﮅ‬
‫ڌرﺗﻲ ﻣﭥﺎن واري اﻣﺮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
 ‫ﺷﻬﻴﺪ اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو‬

‫ﺷﻬﻴﺪ اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو ‪1958‬ع ۾ ﮘﻮٺ ﻣﭽﺮ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﻧﻮﺷﻬﺮو‬

‫ﻓﻴﺮوز ﺿﻠﻌﻲ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﺣﺰب ا� وﺳﻄﮍو ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ۾ ﺟﻨﻢ ورﺗﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ‬
‫اﺑﺘﺪاﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻮرو ﻣﺎن‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫‪1976‬ع ۾ ﻣﻴﭩﺮڪ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺳﻨﺠﻬﻮري ﺿﻠﻌﻲ‬
‫ﺳﺎﻧﮕﻬﮍ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ ﻋﻤﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺷﻬﺮن ۾ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﻴﻮ‪ ،‬ان‬
‫ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺳﻨﺪس واﻟﺪ ﺟﻮ‬
‫ﺳﺮﻛﺎري ﻣﻼزم ﻫﺠﮡ ﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي واﻟﺪ ﺟﻲ ﻣﻘﺮري واري ﺟﺎ‪ ‬ﺗﻲ ﺳﻨﺪس‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﺎري رﻫﻨﺪي آﺋﻲ‪ .‬اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو ﻣﻴﭩﺮڪ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺳﭧ اﻳﺌﺮ‬
‫آرﭨﺲ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ۽ ‪1978‬ع ۾ ﮔﻮرﻧﻤﻴﻨﭧ ڊﮔﺮي ﻛﺎﻟﻴﺞ رﺗﻮدﻳﺮو ﻣﺎن‬
‫اﻧﭩﺮ آرﭨﺲ ﺟﻮ اﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎس ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ وري ﭘﺎڻ اﻧﭩﺮ ﺳﺎﺋﻨﺲ ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭔﻴﻮ ﭜﻴﺮو ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ داﺧﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‪ ،‬اﺗﺎن‬
‫‪1981‬ع ۾ اﻧﭩﺮ ﺳﺎﺋﻨﺲ ۾ ﭘﺎس ﻛﺌﻲ‪ .‬اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو اﻧﭩﺮ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺟﻴﺎﻻﺟﻲ ۾ ﺑﻲ اﻳﺲ ﺳﻲ آﻧﺮز ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻼ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ اﭸﺎ ﭔﺌﻲ ﺳﺎل ﺟﻮ اﻣﺘﺤﺎن ﺋﻲ ڏﻧﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ ﻓﻮج ﺟﻲ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ ۾ ﺳﻨﮅ ﺗﺎن ﻗﺮﺑﺎن ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو ﺳﻴﺎﺳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ‪1981‬ع ﮐﺎن‬
‫ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﭘﮍﻫﮡ دوران ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ اﻧﻬﻦ ﺋﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾‬
‫ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﺴﺎف ۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻮ ‪1983‬ع ۾‬
‫ﺟﺴﺎف ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻮ ﻧﺎﺋﺐ ﺻﺪر ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﺳﺎﮘﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻮ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺎم ﺻﺪر ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ اﻣﺎن ا� وﺳﻄﮍو ‪17‬‬
‫آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾‬
‫ﻓﻨﻜﺸﻦ ۾ وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ ﻓﻮج ﺟﻲ اﻫﻠﻜﺎرن‬
‫ﺑﺴﻦ ﻣﭥﺎن ﺣﻤﻠﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ڊراﺋﻴﻮر ﺟﻲ ﭜﺮ واري ﺳﻴﭧ ﺗﻲ وﻳﭡﻞ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﺷﺮوع ﭤﻲ ﺗﻪ ﺑﺲ ﺟﻲ ڊراﺋﻴﻮر ڊراﺋﻴﻮﻧﮓ ﺳﻴﭧ ﮀﮇي ڏﻧﻲ ۽ ﺑﺲ‬
‫ﻫﻼﺋﮡ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ان ﺻﻮرﺗﺤﺎل ۾ ﻫﻦ ڊراﺋﻴﻮﻧﮓ ﺳﻴﭧ‬
‫ﺳﻨﭝﺎﻟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﮐﺎن ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺌﻲ ۽ ﺑﺲ ﮐﻲ روڊ ﮐﺎن ﻛﭽﻲ ﻃﺮف ﻻﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﮔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﺮﺳﺎت دوران‬
‫ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﻴﻨﺪي وﻃﻦ ﺗﺎن ﮔﻬﻮرﺟﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻣﮍﻫﻪ‬
‫اﺑﺎﮢﻲ ﮘﻮٺ ﻣﭽﺮ ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز ۾ ﻣﭩﻲ‪ ‬ﻣﺎ‪ ‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
 ‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﭡﻮ ﺑﻠﻴﺪي‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﭡﻞ ﺑﻠﻴﺪي ‪1953‬ع ۾ ﺑﺨﺶ ﻋﻠﻲ ﺑﻠﻴﺪي ﺟﻲ ﮔﻬﺮ‬

‫ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ ﺟﻨﻢ ورﺗﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس واﻟﺪﻳﻦ اﺻﻞ ﺗﻪ‬
‫ﺟﺎ‬ ‫آﺑﺎد‬ ‫ﺟﻴﻜﺐ‬
‫رﻫﻮاﺳﻲ ﻫﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﮐﻲ‬ ‫واﻟﺪ‬ ‫ﺳﻨﺪس‬
‫ﺳﻨﮅ‬ ‫۾‬ ‫‪1958‬ع‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻣﻼزﻣﺖ‬
‫ﻣﻠﻲ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ۾ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫رﻫﺎﺋﺶ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي‬
‫ﻣﭡﻮ‬ ‫ﺷﻬﻴﺪ‬ ‫ورﺗﻲ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻴﺪي ﺟﻲ ﻧﻨﮃﭘﮡ ﮐﺎن وﭠﻲ ﭰﻮﻫﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ اﻧﺪر‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﻣﺎﺣﻮل ۾ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﭘﺎڻ ﭔﻴﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﺎن‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻴﺎل رﮐﻨﺪڙ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ذﻫﻦ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪‬‬
‫ﺟﺬﺑﻮ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﻲ ﺟﻠﺴﻦ ۽ ﺟﻠﻮﺳﻦ ۾ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪو رﻫﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﺷﻬﻴﺪ ﻣﭡﻮ ﺑﻠﻴﺪي ﮐﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ‪1980‬ع ۾ ﭼﻮﻛﻴﺪار ﺟﻲ ﻣﻼزﻣﺖ ڏﻧﻲ وﺋﻲ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ‬
‫ﭘﺎڻ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺘﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ وڌﻳﻚ وﻳﺠﻬﻮ ۽ ﺳﻨﺪن ﺳﺎٿ ۽ ﺳﻨﮕﺖ اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ﻣﺎﺣﻮل ﮐﻴﺲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ رﻧﮓ ۾ رﻧﮝﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﭘﺎڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﻫﺎﺳﭩﻠﻦ ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن وٽ ﻋﺰت ۽ اﺣﺘﺮام ﻻﺋﻖ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ‬
‫ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن ﮔﮇ ﺑﺴﻦ ۾ ﺳﻮار ﭤﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻫﻚ‬
‫ﻓﻨﻜﺸﻦ ۾ ﺷﺮﻛﺖ ﻻ‪ ‬وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ دوران ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ﺟﻲ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ۾ ﻣﭩﻲ ﻣﺎ‪ ‬ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
 ‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﺎ ﺳﭙﻮت‬

‫‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ‬

‫دوران ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺳﻤﻴﺖ اﻳﺲ ڊي اﻳﻢ‬

‫ﻛﻮﭨﮍي‪ ،‬ﺳﻴﺸﻦ ﻛﻮرٽ ﻛﻮﭨﮍي ۽ اي ڊي اﻳﻢ ﻛﻮﭨﮍي ﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺪاﻟﺘﻦ ۾ ﻛﻴﺲ ﻫﻼﻳﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﺎ اﮘﻮاڻ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ‪ ،‬دودو‬
‫ﻣﻬﻴﺮي‪ ،‬اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻧﺬﻳﺮ ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ‪ ،‬ﻋﻤﺮ اﻟﺪﻳﻦ زرداري‪ ،‬ﺳﻜﻨﺪر‬
‫ﻣﻴﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﻛﻨﭙﻮ ﻣﻞ‪ ،‬رﺿﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﭼﺎﻧﮉﻳﻮ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺟﺮوار‪ ،‬ﺻﻴﻔﻞ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﺳﺮور‬
‫ﺧﺸﻚ ۽ ﻋﺰﻳﺰ ﺳﻮﻣﺮو ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ‬
‫ﻫﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺴﻤﻨﻈﺮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ڌاڙﻳﻞ‪ ،‬ﭰﻮرو ۽‬
‫اﺷﺘﻬﺎري ڏوﻫﺎري ﻗﺮار ڏﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻛﺮدار ﻛﺸﻲ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻫﻴﭟ ﮔﺮﻓﺘﺎر‬
‫ﭤﻴﻞ ﻛﺠﻬﻪ اﻫﻢ ﺷﺎﮔﺮد اﮘﻮاﮢﻦ ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺗﻲ روﺷﻨﻲ وڌي وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‬

‫ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﺟﻮ ﺟﻨﻢ ‪ 20‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1960‬ع ﺗﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎرف‬

‫ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﻛﺸﻤﻮر ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻴﻜﺐ آﺑﺎد ۾ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ اﺑﺘﺪاﺋﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﻮٺ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎرف ﺟﮑﺮاﮢﻲ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾‬
‫ﺳﻴﻜﻨﮉري ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻛﺸﻤﻮر ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﭘﺎڻ ‪1975‬ع ۾ ڊﮔﺮي‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺳﮑﺮ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﮔﺮﻳﺠﻮﺋﻴﺸﻦ اﺳﻼﻣﻴﻪ آرﭨﺲ ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫ﺳﮑﺮ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ‪1980‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮري ۾ اﻋﻠﻰ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ۾‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ دوران ﺋﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ۾ ﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﺮاﺋﮡ دوران ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺷﺎﮔﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﺴﺎف‬
‫۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ ۽ ﺟﻠﺪ ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺳﻜﻮل ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻮ‬
‫آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎڻ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﺟﺴﺎف‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺳﮑﺮ ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻮ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ﺑﻌﺪ ۾ ﺻﺪر‬
‫ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ان ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﻻﮘﻴﺘﻮ ‪ 3‬ﺳﺎل ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﺋﻲ‬
‫ﻋﺮﺻﻲ دوران ﺟﮇﻫﻦ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﻮﻣﺮو ﺳﺎن ﻫﻚ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪار ﻃﺮﻓﺎن زﻳﺎدﺗﻲ ﺟﻮ واﻗﻌﻮ ﭘﻴﺶ آﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ان ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﺧﻼف‬
‫ﺳﮑﺮ ﺷﻬﺮ ۾ ﭜﺮﭘﻮر اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮاﻳﻮ‪ .‬ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﮐﻲ ‪ 19‬اﭘﺮﻳﻞ‬
‫‪1979‬ع ۾ ﺳﻦ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉن دوران ﻣﺮﻛﺰي ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﺟﻨﺮل‬
‫ﺟﻲ ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ﺗﻪ‬
‫‪1980‬ع ۾ ﮐﻴﺲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ ﭼﻴﻒ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾‬
‫ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ‪1981‬ع ۾ ﭤﻴﻞ ﭼﻮﻧﮉن دوران ﭘﺎڻ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰي ﺻﺪر‬
‫ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﻮﻣﺮو ﺳﺎن ﻓﻮﺟﻲ اﻫﻠﻜﺎرن ﻃﺮﻓﺎن ﭤﻴﻞ‬
‫ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﭔﻦ ﻛﺎرﻛﻨﻦ‬
‫ﻋﻠﻲ ﺣﻴﺪر ﺷﺎﻫﻪ ۽ ﻗﺎدر ﺑﺨﺶ ﺟﺘﻮﺋﻲ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﭰﺎﺳﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺳﺰا ﭔﮅاﺋﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ان ﺧﻼف ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺴﺎف‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﺑﻪ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻲ ان ﻓﻴﺼﻠﻲ‬
‫ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ۾ اﺣﺘﺠﺎﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﺟﮇﻫﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ آﺷﻴﺮواد‬
‫ﺳﺎن ﺳﻨﺪن ﺟﻮڙاﻳﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ۽‬
‫ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻴﻦ ﺳﺎن ﻏﻨﮉاﮔﺮدي ﺟﺎ واﻗﻌﺎ وڌڻ ﻟﮙﺎ ﺗﻪ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﺟﺴﺎف‬
‫ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي اﮘﻮاڻ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ‬
‫او ﺟﻲ ﻏﻨﮉن ﮐﻲ روﻛﮡ ﻻ‪ ‬اﺛﺮاﺋﺘﺎ اﭘﺎ‪ ‬ورﺗﺎ ۽ ﺳﻨﺪن ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ داﺧﻼ‬
‫ﮐﻲ روﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺳﻨﺪن ﭜﺎڙﻳﺘﻮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ رﺳﺘﺎ‬
‫روڪ ﭤﻴﻨﺪي ڏﭠﻲ ﺗﻪ ﻓﻮج ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻞ ﭤﻲ اﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن‬
‫ﻛﺌﻤﭙﻮن ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي ورﺗﻴﻮن‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻴﻨﭩﺮل ﻻﺋﺒﺮري ۾ ﻣﻠﭩﺮي ﻛﻮرٽ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ان ﻣﻠﭩﺮي ﻛﻮرٽ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻫﻴﺴﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﭥﻦ ﻛﻴﺲ ﻫﻼﺋﻲ ﺳﺰاﺋﻮن ﭔﮅاﺋﮡ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻴﻮن‪ .‬ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي اﮘﻮاڻ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ۾ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﻮ ۽ ﺳﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻛﻼﺳﻦ ﺟﻲ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﻣﺴﻠﺴﻞ ‪ 5‬ﻣﻬﻴﻨﺎ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺗﺪرﻳﺴﻲ ﻋﻤﻞ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ‬
‫ﻛﺮي ﮔﻬﺮن ڏاﻧﻬﻦ رواﻧﺎ ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﻧﻴﭟ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﻞ ﻣﻠﭩﺮي ﻛﻮرٽ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ‪ 20‬ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ‬
‫ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ڏاڍ ﺧﻼف ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻣﺎن ‪ 3‬ﺳﺎﻟﻦ ﻻ‪ ‬رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮐﻴﻦ ‪ 22‬ڊﺳﻤﺒﺮ‬
‫‪1981‬ع ﺗﻲ اﺷﺘﻬﺎري ڏوﻫﺎري ﻗﺮار ڏﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻻ‪ ‬ﮀﺎﭘﺎ ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ 21‬ﺟﻨﻮري ‪1982‬ع ﺗﻲ ﺳﻦ ۾ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉن‬
‫دوران ﭔﻴﻬﺮ ﺑﻨﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻲ ﺻﺪر ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻮ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ﺟﻴﻞ‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﮐﻴﺲ ‪ 18‬آﮔﺴﭧ ‪1983‬ع ﺗﻲ آزادي ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻞ‬
‫ﻣﺎن آزادي ﻣﻠﮡ ﺑﻌﺪ ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ ﻋﺒﻮري ﺻﺪر ﻣﻘﺮر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭘﺎڻ ﺟﻨﻮري ‪1984‬ع ﺗﻲ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉن دوران‬
‫ﭼﻮﭤﻮن ﭜﻴﺮو ﻣﺮﻛﺰي ﺻﺪر ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ان ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ‬
‫ﺳﺎﻧﺤﻲ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﮡ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪.‬‬
 ‫دودو ﻣﻬﻴﺮي‬

‫دودي ﻣﻬﻴﺮي وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻬﻴﺮي ﺟﻮ ﺟﻨﻢ ‪ 5‬آﻛﭩﻮﺑﺮ‬

‫‪1956‬ع ﺗﻲ ﮘﻮٺ ﺑﺠﺎري ﺷﺮﻳﻒ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﮔﻮﻻڙﭼﻲ ﺿﻠﻌﻲ ﺑﺪﻳﻦ ۾ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ‬
‫ﭘﺮاﺋﻤﺮي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﻮٺ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻣﮉل ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﻮرواﻫﻪ‬
‫۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﻣﻴﭩﺮڪ ﺳﻌﻴﺪﭘﻮر ﭤﻴﭕﺎ ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫اﻧﭩﺮﻣﻴﮉﻳﭧ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ڊاﻛﭩﺮي ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﭴﺎﻣﺸﻮري ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ اﻳﻢ ﺑﻲ‬
‫ﺑﻲ اﻳﺲ ﺟﻲ آﺧﺮي ﺳﺎل ۾ ﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ دوران‬
‫ﮐﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫دودو ﻣﻬﻴﺮي اﻧﭩﺮﻣﻴﮉﻳﭧ ۾ ﭘﮍﻫﮡ دوران ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺳﺮﮔﺮم‬
‫ﭤﻴﻮ‪ .‬ﻛﺎﻟﻴﺞ واري دور ۾ ﭘﺎڻ ﺟﺴﺎف ﺟﻮ ﺑﺎﻗﺎﻋﺪي ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻦ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ اﻳﻢ ﺑﻲ ﺑﻲ اﻳﺲ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫۾ ﮔﻬﮣﻮ ﺳﺮﮔﺮم ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﭘﮍﻫﮡ دوران ﺋﻲ ﭘﺎڻ ﺳﻨﮅ ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻫﺮ‬
‫ﻇﻠﻢ ۽ زﻳﺎدﺗﻲ ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺳﺮﮔﺮم رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﮐﻴﺲ‬
‫‪1979‬ع ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ‪ 3‬ﻣﻬﻴﻨﻦ ﻻ‪ ‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﻃﺮﻓﺎن ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن زﻳﺎدﺗﻴﻮن ۽ ﻏﻨﮉا ﮔﺮدي ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﭘﺎڻ اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ‬
‫۾ ان ﺧﻼف ﻣﻮﺛﺮ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﮐﻴﺲ اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ ﻣﺎن ‪3‬‬
‫ﺳﺎﻟﻦ ﻻ‪ ‬رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان دوران ‪1981‬ع ۾ ﮐﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي‬
‫ﺟﻴﻞ ۾ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ‪ 30‬ﻛﻮڙا ﻫﮣﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺳﺰا ﭔﮅاﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺟﮇﻫﻦ ‪1986‬ع ۾ ﺟﻴﻞ‬
‫ﻣﺎن آزاد ﭤﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺘﻮ ﺗﻪ اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﺪس‬
‫رﺳﭩﻴﻜﻴﺸﻦ آرڊر واﭘﺲ وﭠﻨﺪي داﺧﻼ ﺑﺤﺎل ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ‬
‫۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ دوران ﺟﺴﺎف ﺟﻮ ‪ 2‬ﭜﻴﺮا ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﺟﻨﺮل ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ 17 .‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ دوران‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﮡ وﻗﺖ ﭘﺎڻ ﺟﺴﺎف اﻳﻞ اﻳﻢ ﺳﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻮ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ﻫﻮ‪.‬‬

‫ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ‬

‫ﻧﻈﻴﺮ اﺣﻤﺪ وﻟﺪ ﻳﺎر ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻨﻴﻮ ‪ 10‬ﻣﺎرچ ‪1959‬ع ﺗﻲ ﻗﻤﺒﺮ ﺿﻠﻌﻲ‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ ﺟﻨﻢ ورﺗﻮ‪ .‬اﺑﺘﺪاﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻗﻤﺒﺮ ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﻣﻴﭩﺮڪ‬
‫ﻣﻴﺮو ﺧﺎن ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ﻣﺎن ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ‪1976‬ع ۾ ڊﮔﺮي ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎڻ ان ﺋﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﮔﺮﻳﺠﻮﺋﻴﺸﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ۾ ﺑﻬﺮو وﭠﮡ ﺗﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ‬
‫ﻣﺎن ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ڏﻧﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻫﻦ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ ﭔﻴﻬﺮ ﺟﺎري‬
‫رﮐﻨﺪي ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ اﭸﺎ ﺑﻲ اي آﻧﺮز ﺟﻲ‬
‫ﭼﻮﭤﻴﻦ ﺳﻴﻤﺴﭩﺮ ﺟﻮ اﻣﺘﺤﺎن ڏﺋﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وٽ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ دوران ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻴﻦ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻮ آﻏﺎز اﺳﻜﻮل ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﺮاﺋﮡ دوران ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ”ﺳﻨﮅ آزاد ﻣﺎروﺋﮍا اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ“ ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭤﻴﮡ ﺳﺎن ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻃﺮﻓﺎن ﮐﻴﺲ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﻣﻴﺮو ﺧﺎن ﺟﻮ آﻓﻴﺲ ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﭘﻴﭙﻠﺰ اﺳﭩﻮڊﻧﭩﺲ ﻓﻴﮉرﻳﺸﻦ )ﺳﭙﺎف( ۾ ﺿﻢ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ان ﮐﺎن ڌار ﭤﻲ ﺟﻮﻻ‪1979 ‬ع ۾ ﺟﺴﺎف ۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﺷﺮوﻋﺎت ۾ ﺟﺴﺎف ﻗﻤﺒﺮ ﺟﻮ ﻳﻮﻧﭧ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰر ﻣﻘﺮر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪار ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﮅي‬
‫ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﻮﻣﺮو ﺳﺎن زﻳﺎدﺗﻲ وارو واﻗﻌﻮ ﭘﻴﺶ آﻳﻮ ﺗﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ‬
‫ﺟﺴﺎف ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ‪ 2‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1979‬ع ﺗﻲ ان واﻗﻌﻲ ﺧﻼف ” ﻳﻮم ﻏﻴﺮت“‬
‫ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻗﻤﺒﺮ ۾ ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮاﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻓﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﺪس ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺟﺎ وارﻧﭧ ﺟﺎري ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮڻ ۾ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﺪس واﻟﺪ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ‬
‫ﻗﻴﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﮐﻴﺲ ‪1981‬ع ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺋﻲ آزاد ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ ﮐﻲ ‪ 26‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1980‬ع ﺗﻲ ﺟﺴﺎف ﺿﻠﻌﻲ‬
‫ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺟﻮ ﻧﺎﺋﺐ ﺻﺪر ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ان ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﻣﺌﻲ ‪1982‬ع‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻲ اي آﻧﺮس ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﺟﺴﺎف ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻮ ﻧﺎﺋﺐ ﺻﺪر‬
‫ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﻣﺎرچ ‪1983‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻮ ﺟﻨﺮل‬
‫ﺳﻴﻜﺮﻳﭩﺮي ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ آﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ان ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ‬
‫ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ وﭨﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﮡ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻢ ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ آﻛﭩﻮﺑﺮ‬
‫‪1983‬ع ۾ ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن ﮘﻮﭠﻦ ۾ ﺷﻌﻮر اﺟﺎﮔﺮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﻣﻬﻢ‬
‫ﻫﻼﺋﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﭘﺎڻ ﺑﻪ ان ۾ وڌي ﭼﮍﻫﻲ ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﻣﭥﺲ ﻛﻴﺲ داﺧﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ﻛﻴﺲ ۾ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﮐﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﺎر‬
‫ﻛﺮڻ ۾ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﺪس ‪ 2‬ﭜﺎﺋﺮن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮي ﺟﻴﻞ ۾ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﮐﻴﺲ ‪ 18‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1983‬ع ﺗﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺮ ان‬
‫ﻛﻴﺲ ﻣﺎن ﮐﻴﺲ ﺟﻠﺪ آزادي ﻣﻠﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۾ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﭜﺎڙﻳﺘﻮ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﺧﻼف آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 20‬ﭔﻴﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﺳﺎن ﮔﮇ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻨﻴﻮ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻣﺎن‬
‫‪ 3‬ﺳﺎﻟﻦ ﻻ‪ ‬رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺟﺴﺎف ﻃﺮﻓﺎن ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ‬
‫داﺧﻼ ﺑﺤﺎل ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬رﺿﺎﻛﺎراﻧﻪ ﻃﻮر ﺷﺎﮔﺮدن ﭘﺎڻ ﮐﻲ رﺳﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﺮاﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬درﺧﻮاﺳﺘﻮن ڏﻳﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ ﻫﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﺎ رﺳﭩﻴﻜﻴﺸﻦ آرڊر واﭘﺲ وﭠﻲ ﺳﻨﺪن داﺧﻼ ﺑﺤﺎل ﻛﺮي ﮀﮇي‪.‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﻠﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ وﻟﺪ ﻗﺼﺎر ﺧﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ ﺟﻮ ﺟﻨﻢ ﭘﻬﺮﻳﻦ‬

‫ﺟﻨﻮري ‪1959‬ع ﺗﻲ ﮘﻮٺ ﻧﺌﻴﻦ آﺑﺎد ﺗﻌﻠﻘﻲ ڏوﻛﺮي ﺿﻠﻌﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ۾‬
‫ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﭘﺮاﺋﻤﺮي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﻮٺ ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﻜﻨﮉري‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ڏوﻛﺮي ﺟﻲ ﻫﺎ‪ ‬اﺳﻜﻮل ۾ داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﻫﻦ ڊﮔﺮي‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﻣﺎن ‪1978‬ع ۾ اﻧﭩﺮﻣﻴﮉﻳﭧ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ اﻋﻠﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬داﺧﻼ ورﺗﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ اﭸﺎ‬
‫اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﺟﻲ ﭔﺌﻴﻦ ﺳﺎل ۾ ﻫﻮ ﺗﻪ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ‬
‫وٽ ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ دوران ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﻠﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﭘﮍﻫﮡ دوران ﺟﺴﺎف ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ‬
‫ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ ۾ ‪1978‬ع ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدﻳﺎﮢﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﻮﻣﺮو ﺳﺎن‬
‫ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ ﻣﻴﺠﺮ ﻃﺮﻓﺎن زﻳﺎدﺗﻲ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ان ﺧﻼف‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ اﮘﭝﺮو رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻦ ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو ۾ داﺧﻼ‬
‫ورﺗﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﺟﺴﺎف ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻮ ﺻﺪر ﭼﻮﻧﮉﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ان ﻋﺮﺻﻲ‬
‫دوران ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1981‬ع ۾ ﻓﻮﺟﻲ ﭘﭡﭝﺮاﺋﻲ ﻫﻴﭟ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﺧﻼف‬
‫ﻛﺎررواﻳﻮن ﻛﻨﺪڙ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻳﻦ اﻳﺲ اﻳﺲ او ﺟﻲ ﺧﻼف ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﺟﺴﺎف ﺟﻲ اﭘﻴﻞ ﺗﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮدار ادا ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ﮐﻴﺲ ‪ 26‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1981‬ع ﺗﻲ ﭨﻦ ﺳﺎﻟﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬رﻳﺴﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﺮي اﺷﺘﻬﺎري ڏوﻫﺎري ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻴﻦ‬
‫ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﻤﻴﺖ ‪ 17‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع ﺗﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺗﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ان ﻛﻴﺲ ﻣﺎن ﮐﻴﺲ ﭨﻦ ﻣﻬﻴﻨﻦ ﺑﻌﺪ آزاد ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ان واﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﺟﺎچ ﻻ‪ ‬اﺳﭙﻴﺸﻞ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧﻞ ﺟﻮڙﻳﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ‬
‫ﮐﻴﺲ ﭔﻴﻬﺮ ‪ 18‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1986‬ع ﺗﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ ﺧﺸﻚ ﺟﻲ ورﺳﻲ‬
‫ﺗﺎن واﭘﺲ اﻳﻨﺪي ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
 ‫ﻣﺎ‪ ‬ﺟﻮ ﻗﻴﺪي ﭘﭩﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﺧﻂ‬

‫ﻣﻨﺠﻬﺎ ﭘﻴﺎرا ﭘﭩﮍا‪ ،‬ﺷﻞ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﻨﮅ ﮐﻲ ﺳﻨﻮارﻳﻨﺪا رﻫﻮ‪.‬‬

‫اڄ ﺻﺒﺢ ﻣﻮن ﮐﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ اوﻫﺎن ﭔﺌﻲ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻴﺪان ﺗﺎن ﻓﻮج ﻫﭥﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﻓﻮﺟﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ۾ اوﻫﺎن‬
‫ﺟﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﻬﺎدر ﺳﺎﭤﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺎﮢﻲ اوﻫﺎن ﺳﻴﻨﭩﺮل ﺟﻴﻞ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬
‫۾ ﻗﻴﺪ ﺟﺎ ڏﻳﻨﻬﻦ ﻛﺎﭨﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﺧﺒﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دل ۽ دﻣﺎغ ﺗﻲ‬
‫ﻛﻬﮍو اﺛﺮ ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮﻧﺪو‪ .‬ﺳﺎ ﻫﻚ ﻣﺎ‪ ‬ﺋﻲ ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اوﻫﺎن ﻫﻚ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻳﺎد رﮐﺠﻮ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دل ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ ڏک ۾‬
‫ﮘﻮڙﻫﺎ ﺿﺮور ﮘﺎڙﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻪ ﮐﺎڌي آﻫﻲ‪ .‬ذﻫﻦ ﻫﺎر ﻣﭹﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﻋﺎم ﺣﺎﻟﺘﻦ ۾ اﻫﮍو واﻗﻌﻮ ڏک ﭘﻬﭽﺎﺋﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﺟﻨﻬﻦ‬
‫راﻫﻪ ﺗﻲ اوﻫﺎن ﻫﻠﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮ‪ ،‬ان واٽ ۾ اﻫﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﺿﺮور اﻳﻨﺪﻳﻮن‪ .‬ان‬
‫ﻛﺮي اﻫﮍن ﺣﺎدﺛﻦ ﻻ‪ ‬اﮘﻮاٽ ذﻫﻦ ﮐﻲ ﺗﻴﺎر ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬اوﻫﺎن ﻳﻘﻴﻦ ﭴﺎﮢﻮ‬
‫ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ اوﻫﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻳﺲ ﺟﻲ آزادي ﺟﻲ ﺟﻨﮓ ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﺎ‪ ،‬ان‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎن وﭠﻲ‪ ،‬اوﻫﺎن ﺗﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﺣﻖ ﮔﻬﭧ ﭘﺮ ان ڌرﺗﻲ ﺟﻮ ﺣﻖ وڌي وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ اوﻫﺎن ﻣﻮن ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺗﺎﺗﻴﻞ ۽ ﻧﭙﺎﻳﻞ آﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ان راﻫﻪ‬
‫ﺗﻲ اوﻫﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ واري ﮀﮇﻳﻨﺪا ﺗﻪ اﻫﺎ ﺋﻲ ﺟﻴﺠﻞ ڌرﺗﻲ ﻣﺎ‪ ‬اوﻫﺎن ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﻏﻮش ۾ ﭘﻨﺎﻫﻪ ڏﻳﻨﺪي‪ .‬ان ﻛﺮي اوﻫﺎن ﺟﻮ ﺟﻴﻞ ۾ وﭸﮡ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻓﺨﺮ ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ آﻫﻲ ۽ ﻣﺎن اوﻫﺎن ﺟﻬﮍن اڙﭔﻨﮓ ﭘﭩﻦ ﺗﻲ ﻓﺨﺮ ﻣﺤﺴﻮس‬
‫ﻛﺮﻳﺎن ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اوﻫﺎن ان واٽ ۾ وارﺟﻲ وﭸﻮ ﻫﺎ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﺎن ڏک ﻛﺮڻ‬
‫ﺑﺪران اﻫﻮ ﭼﻮان ﻫﺎ ﺗﻪ اﭸﺎ ﺗﻪ ڌرﺗﻲ ﺟﻴﺠﻞ ﺟﻲ ﭤﭷ ﺟﺎ ﭤﻮرا ﻻﻫﮡ ﻻ‪ ‬وڏي‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻫﺎن ﺋﻲ ﻣﻮن ﮐﻲ ﭔﮅاﻳﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ آﺑﺎدي‬
‫ﮐﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ رک ﺑﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ اﺗﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ اﮘﻮاڻ ﻳﺎﺳﺮ‬
‫ﻋﺮﻓﺎت ڊﭠﻞ ﮔﻬﺮن ﺟﻲ ڍﻳﺮ ﻣﭥﺎن ﭔﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻻﺷﻦ ﭜﺮﺳﺎن ﺑﻴﻬﻲ‬
‫اﺧﺒﺎري ﻧﻤﺎﺋﻨﺪن ﺳﺎن اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺟﻮش ۽ ﺟﺬﺑﻲ ﺳﺎن ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ان‬
‫وﻗﺖ ڊﭠﻞ ﮔﻬﺮن ﻣﺎن ﻫﻚ ﭘﻮڙﻫﻲ ﻋﻮرت ﻧﻜﺮي آﺋﻲ ﻫﺌﻲ ۽ ﻳﺎﺳﺮ ﻋﺮﻓﺎت‬
‫ﮐﻲ ﭼﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ”اﻫﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ‪ 2‬ﭘﭧ ﺗﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺗﺎن ﻗﺮﺑﺎن ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺮ اﻓﺴﻮس آﻫﻲ ﺗﻪ ﭔﻴﻮ ﻛﻮﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﻮﻧﻪ ﺑﭽﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ آﺋﻮن ان ﮐﻲ ﺑﻪ‬
‫ﭜﻴﭩﺎ ﻃﻮر ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﺪﻣﻦ ۾ رﮐﺎن‪ .‬ﺳﻮ ﻫﺎﮢﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﺮ ﺣﺎﺿﺮ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺎن ان ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻣﺎ‪ ‬ﺟﺎ اﻫﻲ ﻟﻔﻆ ﻛﻮﻧﻪ وﺳﺎرﻳﺎ آﻫﻦ ۽ وﻗﺖ ﺗﻲ‬
‫اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻛﺮي ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪﻳﺲ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﭘﭩﮍو! ﻋﺎم ﺣﺎﻟﺘﻦ ۾ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻳﺌﻦ ﭤﺌﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ ﻣﺎن‬
‫ﻋﻮرت ﭤﻲ ﻛﺮي ﺿﺮور ﮘﻮڙﻫﺎ ﮘﺎڙﻳﺎ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﮘﻮڙﻫﺎ ﮘﺎڙڻ ﭘﮁﺘﺎ‪ ‬۽‬
‫ﺑﺰدﻟﻲ ﺟﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﻣﻮن ﮘﻮڙﻫﺎ ﻛﻮﻧﻪ ﮘﺎڙﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دل ﭜﺮﺟﻲ آﺋﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﺷﻌﺮ ﺟﻲ ﻫﻲ ﭔﻮل ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ذﻫﻦ‬
‫ﺗﻲ ﺗﺮي آﻳﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﺷﻤﻦ ﺟﻲ ﻫﭥﺎن‪ ،‬ﻣﺎن ﺟﻲ ﻣﺎرﻳﻮ وﭸﺎن‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺟﻴﺎن‪،‬‬
‫ﺗﻮن ﻧﻪ روﺋﺠﺎن اﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻮن ﻧﻪ روﺋﺠﺎن‪.‬‬
‫اﻳﺌﻦ ﭘﺌﻲ ﺳﻤﺠﻬﻴﻢ ﺗﻪ ﭴﮡ ﭨﻮڙﻫﻲ ﭰﺎﭨﻚ ﺟﺎ ﺳﭛ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻮن‬
‫ﺳﻤﻴﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺋﺮن ﮐﻲ اﻫﺎ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ۽ اﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻮن‬
‫ڌﭸﺎﮢﻴﻮن اﻧﻬﻦ ﭔﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﻮن آﻫﻴﻮن‪ .‬ﭘﭩﮍا! اوﻫﺎن ﻫﻦ آزﻣﺎﺋﺶ‬
‫ﺟﻲ ﮔﻬﮍي ﻣﺎن ﻟﻨﮕﻬﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ اوﻫﺎن ﮐﻲ دﻋﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﻞ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ارادن ﺗﻲ اﭨﻞ رﻫﻮ‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺰاج رﻫﻮ‪ ،‬۽ اﺗﻲ ﺑﻪ دﺷﻤﻦ ﮐﻲ ﻫﺎر‬
‫ﻣﭹﺎﺋﻲ ﮐﻴﺲ ذﻫﻨﻲ اﻧﺘﺸﺎر ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﻛﺮﻳﻮ‪ .‬ﻣﺎن ﭼﺎﻫﻴﺎن ﭤﻲ ﺗﻪ اوﻫﺎن ﺧﻮد‬
‫اﻋﺘﻤﺎدي ﺳﺎن اﻧﻬﻦ ڏﮐﻴﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻟﻨﮕﻬﻲ ﭘﺎر ﭘﺌﻮ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ۾‬
‫دﺷﻤﻦ ﺟﻲ آڏو ﺟﻬﻜﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻪ ﻛﺠﻮ‪ .‬ان ﺟﻲ آڏو ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻛﻤﺰوري ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﺠﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﮐﺎن ڊﭴﻲ اوﻫﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ڌرﺗﻲ ﻣﺎ‪ ‬ﺳﺎن ﻏﺪاري ﻛﺌﻲ ﺗﻪ ﻣﺎن اوﻫﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﭧ ﭼﻮﻧﺪي ﺷﺮم‬
‫ﻣﺤﺴﻮس ﻛﻨﺪﻳﺲ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻲ ان واٽ ۾ ﮔﻬﻮرﺟﻲ وﻳﺎ ﺗﻪ ﻣﺎن وڏي ﻓﺨﺮ ﺳﺎن‬
‫دﻋﻮى ﻛﻨﺪﻳﺲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﺴﻲ ﺗﻪ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ ﭘﺮ ﺟﻬﻜﻲ ﻧﻪ ﭤﺎ‬
‫ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬اوﻫﺎن ﺳﭝﻨﻲ ﺟﻲ ﺧﻴﺮ ﻻ‪ ‬دﻋﺎﮔﻮ آﻫﻴﺎن‪.‬‬
‫اوﻫﺎن ﺟﻲ اﻣﮍ‬
‫‪ 19‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1984‬ع‬
 ‫ﺷﻬﻴﺪ ۽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫‪ .1‬اﻣﺎن ا� وﻟﺪ ﺣﺰب ا� وﺳﻄﮍو‪ ،‬ﮘﻮٺ ﻣﭽﺮ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻘﻮ ﻧﻮﺷﻬﺮو‬
‫ﻓﻴﺮوز‪ ،‬ﺿﻠﻌﻮ ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‬
‫‪ .2‬ﻋﺒﺪاﻟﻤﺎﻟﻚ وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻴﺴﻰ ﺧﺸﻚ‪ ،‬ﮘﻮٺ دروﻳﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻘﻮ‬
‫ﮔﻬﻮڙا ﭔﺎري‪ ،‬ﺿﻠﻌﻮ ﭠﭩﻮ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو‬
‫‪ .3‬ذﻛﺮﻳﺎ ﻣﻴﻤﮡ وﻟﺪ ﻏﻼم ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﻴﻤﮡ‪ ،‬ﮘﻮٺ دڙو‪ ،‬ﺗﻌﻠﻘﻮ‬
‫ﻣﻴﺮﭘﻮر ﺑﭡﻮرو‪ ،‬ﺿﻠﻌﻮ ﭠﭩﻮ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﻣﻬﺮاڻ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو‬
‫‪ .4‬ﻣﺤﻤﺪ اﻧﻮر وﻟﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﮘﻮٺ ﭘﮑﻮ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻘﻮ ﻗﻤﺒﺮ‪،‬‬
‫ﺿﻠﻌﻮ ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو‬
‫‪ .5‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﭡﻞ ﺑﻠﻴﺪي وﻟﺪ ﺑﺨﺶ ﻋﻠﻲ ﺑﻠﻴﺪي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ‪ ،‬ﭴﺎﻣﺸﻮرو‪ ،‬ﭼﻮﻛﻴﺪار‬
‫‪ .6‬ﻏﻼم رﺳﻮل ﮐﻮﺳﻮ‪ ،‬وﻳﭡﻞ راڌڻ ﺿﻠﻌﻮ دادو‪ ،‬ﻣﺎل ﭼﺎرﻳﻨﺪڙ ڌﻧﺎر‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮد ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‬

‫‪ .7‬ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎرف ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬وﻳﭡﻞ ﭠﻞ‪،‬‬

‫ﺿﻠﻌﻮ ﺟﻴﻜﺐ آﺑﺎد‬
‫‪ .8‬ﺳﺘﺎر ﻣﻮرﻳﻮ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﻣﻮرﻳﻮ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
 ‫‪ .9‬اﻗﺒﺎل ﺗﻨﻴﻮ وﻟﺪ ﻣﺮاد ﻋﻠﻲ ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‬
‫‪ .10‬ﻧﺬﻳﺮ ﺗﻨﻴﻮ وﻟﺪ ﻳﺎر ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻨﻴﻮ‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‬
‫‪ .11‬رﺿﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﭼﺎﻧﮉﻳﻮ وﻟﺪ ﻋﺮض ﻣﺤﻤﺪ ﭼﺎﻧﮉﻳﻮ‪ ،‬ﭨﻨﮉو آدم‬
‫‪ .12‬ﻧﺬﻳﺮ اﺣﻤﺪ ﻣﻨﮕﻲ وﻟﺪ اﻣﺎم ﺑﺨﺶ ﻣﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻛﻨﮉﻳﺎرو‬
‫‪ .13‬ﺻﻔﺪر وﻟﺪ وﻟﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﮕﺴﻲ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .14‬ﻟﻄﻒ ا� وﻟﺪ اﺣﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﭜﭩﻲ ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .15‬اﻳﻮب وﻟﺪ ا� ڏﻧﻮ واڍو‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‬
‫‪ .16‬اﻋﺠﺎز وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﻻﮐﻮ‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‬
‫‪ .17‬ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺴﻴﻦ وﻟﺪ ﻟﻮﻧﮓ راﻫﻮﺟﻮ‪ ،‬ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ‬
‫‪ .18‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﺳﻰ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻄﻴﻒ آرﻳﺠﻮ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .19‬اﻣﺪاد ﺣﺴﻴﻦ وﻟﺪ ﻋﻄﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﺷﻬﺪادﻛﻮٽ‬
‫‪ .20‬اﻧﻌﺎم ﻋﻠﻲ وﻟﺪ اﻻﻫﻲ ﺑﺨﺶ ﻛﻴﻬﺮ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .21‬ﻋﺎﺷﻖ ﻋﻠﻲ وﻟﺪ روﺷﻦ ﻋﻠﻲ ﮔﻮﭘﺎﻧﮓ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .22‬ﻋﺒﺪاﻟﺤﻜﻴﻢ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺨﺎﻟﻖ ﻣﻴﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .23‬ﺛﻨﺎ ا� وﻟﺪ اﻣﺎن ا� اﺑﮍو‪ ،‬ﻻڙﻛﺎﮢﻮ‬
‫‪ .24‬ﻣﻴﺮ اﺣﻤﺪ وﻟﺪ رﺋﻴﺲ اﺣﻤﺪ ﺟﮑﺮاﮢﻲ‪ ،‬ﻛﺸﻤﻮر‬
‫‪ .25‬وﺷﻨﻮ ﻣﻞ وﻟﺪ راﻫﻤﻮن ﻣﻞ‪ ،‬ﭤﺎﮢﻮ ﺑﻮﻻ ﺧﺎن‪ ،‬دادو‬
‫‪ .26‬رﺳﻮل ﺑﺨﺶ وﻟﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ڏﻳﺮو‪ ،‬ﺧﻴﺮﭘﻮرﻧﺎﭤﻦ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫‪ .27‬ﻏﻼم ﻗﺎدر وﻟﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻤﺪ ڏاﻫﺮي‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ اﺣﻤﺪ‪ ،‬ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ‬
‫‪ .28‬ﻋﺒﺪا� وﻟﺪ ﻓﻴﺮوز ﺳﻴﭡﺎر‪ ،‬ﺷﻜﺎرﭘﻮر‬
‫‪ .29‬ﺣﺎﻛﻢ ﻋﻠﻲ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺴﺘﺎر ﺷﻴﺦ‪ ،‬ﮘﮍﻫﻲ ﻳﺎﺳﻴﻦ‬
‫‪ .30‬اﻟﻬﻪ ﺑﺨﺶ وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻧﻮﻧﺎري‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن‬
 ‫‪ .31‬ﻣﺤﻤﺪ رﻣﻀﺎن وﻟﺪ ﻣﺤﻤﻮد ﭜﭩﻲ‪ ،‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد‬
‫‪ .32‬ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ وﻟﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﺗﻴﺎر‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺎﮔﺮد ﻣﻬﺮاڻ اﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮرو‬

‫‪ .33‬ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ وﻟﺪ ﻗﺼﺎرو ﺧﺎن ﺟﺘﻮﺋﻲ‪ ،‬ڏوﻛﺮي‬

‫‪ .34‬ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺠﺒﺎر ﺟﺮوار‪ ،‬ﻣﺎﺗﻠﻲ‬
‫‪ .35‬ﻋﺰﻳﺰ اﺣﻤﺪ وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ رﺣﻴﻢ ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﭠﭩﻮ‬
‫‪ .36‬ﻇﻔﺮ ا� وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن ﺟﻮﮐﻴﻮ‪ ،‬ﺧﻴﺮﭘﻮرﻧﺎﭤﻦ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫‪ .37‬اﺷﻮڪ ﻛﻤﺎر وﻟﺪ ﻣﺎﮢﻚ‪ ،‬ﺑﺎڊﻫﻪ‬
‫‪ .38‬اﺷﺮف ﻋﻠﻲ وﻟﺪ اﻣﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﭘﭡﺎڻ‪ ،‬ﻗﻤﺒﺮ‬
‫‪ .39‬اﻋﺠﺎز وﻟﺪ ڌﮢﻲ ﺑﺨﺶ ﺟﻮﮢﻴﺠﻮ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬
‫‪ .40‬ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪﻳﻖ وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻟﺐ ﻛﻨﭝﺎر‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬
‫‪ .41‬ﺳﻌﻴﺪ اﺣﻤﺪ وﻟﺪ ﻣﻮﻻ ﺑﺨﺶ ﻣﻴﻤﮡ‪ ،‬ﮘﮍﻫﻲ ﻳﺎﺳﻴﻦ‬
‫‪ .42‬ﻋﺒﺪا� وﻟﺪ ﭘﻴﺮ ﺑﺨﺶ ﭘﻠﻬﻪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﻬﺮوﻓﻴﺮوز‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﭴﺎﻣﺸﻮرو‬

‫‪ .43‬دودو ﻣﻬﻴﺮي وﻟﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﻴﺮي‪ ،‬ﮔﻮﻻڙﭼﻲ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬

‫‪ .44‬ﻏﻼم ﺳﺮور وﻟﺪ ﻏﻼم ﻗﺎدر ﺧﺸﻚ‪ ،‬ﭠﭩﻮ‬
‫‪ .45‬ﻛﻨﭙﻮ ﻣﻞ وﻟﺪ ﻟﻮﮢﻮ ﻣﻞ‪ .‬اﻣﺮ ﻛﻮٽ‪ ،‬ﭤﺮﭘﺎرﻛﺮ‬
‫‪ .46‬اﺣﻤﺪ ﺧﺎن وﻟﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻧﻮﻧﺎري‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن‬
 ‫‪ .47‬ﻫﺪاﻳﺖ ا� وﻟﺪ ﻋﺒﺪﻟﻜﺮﻳﻢ ﻛﻴﺮﻳﻮ‪ ،‬ﺳﻜﺮﻧﮉ‬
‫‪ .48‬ﺧﺎﻟﺪ ﻧﻮاز وﻟﺪ ﻧﻮاز ﻋﻠﻲ ﻗﺮﻳﺸﻲ‪ ،‬ﻣﻮرو‬
‫‪ .49‬ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ وﻟﺪ ﻧﻮر ﻣﺤﻤﺪ ﭘﻴﺮزادو‪ ،‬ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز‬
‫‪ .50‬ﻏﻼم ﺷﺒﻴﺮ وﻟﺪ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﻣﻠﻚ‪ ،‬ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز‬
‫‪ .51‬اﻣﺎن ا� وﻟﺪ ﻳﻌﻘﻮب ﭘﻨﻬﻮر‪ ،‬ﻧﻮﺷﻬﺮو ﻓﻴﺮوز‬
‫‪ .52‬ﻣﭡﻮ وﻟﺪ ﭘﺮﺳﻮ ﻣﻞ‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﺑﺎﮔﻮ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬
‫‪ .53‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ وﻟﺪ ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﻣﻴﻤﮡ‪ ،‬ﺗﻠﻬﺎر‬
‫‪ .54‬ﻛﺮﺷﻦ ﻻل وﻟﺪ ﭘﺮﺳﻮ ﻣﻞ‪ ،‬ﭨﻨﮉو ﺑﺎﮔﻮ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ‬
‫‪ .55‬ﺳﻜﻨﺪر ﻋﻠﻲ وﻟﺪ ﭘﺮﻳﻞ ﺷﻴﺦ‪ ،‬ﭠﭩﻮ‬
‫‪ .56‬ﻟﮁﻤﮡ داس وﻟﺪ ﭼﻴﻼرم ﻟﻮﻫﺎﮢﻮ‪ ،‬ﭠﭩﻮ‬
‫‪ .57‬ﻋﺎﻟﻢ ﭼﻨﺪ وﻟﺪ ڏﻳﻤﺖ راج ﻟﻮﻫﺎﮢﻮ‪ ،‬ﭤﺎﮢﻮ ﺑﻮﻻ ﺧﺎن‬
‫‪ .58‬ﮔﻮﭘﺎل داس وﻟﺪ ﭘﻤﻮن ﻣﻞ‪ ،‬ﭤﺎﮢﻮ ﺑﻮﻻ ﺧﺎن‬
‫‪ .59‬ﻧﻴﺎز ﻣﺤﻤﺪ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﺳﻤﻴﺠﻮ‪ ،‬ﭤﺮﭘﺎرﻛﺮ‬
‫‪ .60‬ﮔﻼب ﺳﻨﮕﻬﻪ وﻟﺪ وﺟﻲ ﺳﻨﮕﻪ ﭠﻜﺮ‪ ،‬ڏﻳﭙﻠﻮ‬
‫‪ .61‬ﺳﺮوپ وﻟﺪ ﻣﻨﮕﻬﻮ ﺑﺠﻴﺮ‪ ،‬اﻣﺮﻛﻮٽ‬
‫‪ .62‬ﺳﺮوپ وﻟﺪ اوﺗﻲ ﺑﺠﻴﺮ‪ ،‬اﻣﺮ ﻛﻮٽ‬
‫‪ .63‬ﻣﻮﻫﻦ ﻻل وﻟﺪ ﭜﮙﻮان داس ﮐﺘﺮي‪ ،‬ﮐﭙﺮو‪ ،‬ﺳﺎﻧﮕﻬﮍ‬
‫‪ .64‬ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻮاﺣﺪ راﻫﻤﻮن‪ ،‬ﮀﺎﮀﺮو‬

‫ﭔﻴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﺷﺎﮔﺮد‬

‫‪ .65‬ﺳﻜﻨﺪر ﻣﻴﺮاﮢﻲ‬
 ‫‪ .66‬ﻋﺰﻳﺰ اﻟﺮﺣﻤﺎن وﻟﺪ ﺣﺒﻴﺐ ا� ﺗﻨﻴﻮ‬
‫‪ .67‬ﻇﻔﺮ ا� وﻟﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻐﻔﻮر‬
‫‪ .68‬اﻣﺪاد ﻋﻠﻲ وﻟﺪ اﻣﺎم ﺑﺨﺶ ﻣﻨﮕﻲ‬
‫‪ .69‬ﻋﺒﺪاﻟﺴﺘﺎر وﻟﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﺨﺶ ﻣﻨﮕﻲ‬
‫‪ .70‬ﻣﺨﺘﻴﺎر ﺣﺴﻴﻦ وﻟﺪ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﻋﺒﺎﺳﻲ‬
‫‪ .71‬ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ وﻟﺪ ﻋﺎﺑﺪ ﻋﻠﻲ ﺟﺮوار‬
‫‪ .72‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺜﻤﺎن‬
‫‪ .73‬اﺧﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ‬
‫‪ .74‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ‬
‫‪ .75‬ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻴﻔﻞ‬
‫‪ .76‬ﻣﺠﺎﻫﺪ ﺣﺴﻴﻦ‬
‫ِء‬ ‫ڏ‬ ‫ن‬ ‫ڙ‬
‫ا ز‬

‫ڙي َء ۾‬ ‫ُ ن َو‬
‫او ڍا َ ؟‬
‫ل ُ‬
‫ُروم ُر َم ن‬
‫ا‬
‫و ‪-‬‬ ‫ن ِ‬ ‫َء‬
‫ڙي َء ۾‬ ‫ﻟ‬
‫َء وردي َء ۾‬ ‫ﻟ‬
‫ي!‬ ‫ﻟ‬
‫ا ي‬ ‫ﻠ‬
‫او ڍا َ !‬
‫ُو‬ ‫ُ ن‬
‫‪،‬‬ ‫آ‬ ‫ا‬ ‫” ﻠ‬
‫“‬ ‫دا‬ ‫ﻟ‬
‫ﻟ !‬ ‫‪،‬‬
‫درازي َء ۾ ن‬
‫!‬ ‫و آ‬ ‫تڏ‬