‫اڄ ﺟ ـ ــﻲ ﺳ ـ ـﻨ ـ ــﮅ‬

‫ﻫﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ‬

‫ﻣﺼﻨﻒ‪:‬‬
‫رڪ ﺳﻨﮅي‬

‫ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ ﺍﺷﺎﻋﺖ ﮔﻬﺮ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ‬

 ‫ ﻫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ‬،‫ ﺍﭲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‬:‫ﺘﺎﺏ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ‬
‫ ﺭ ﺳﻨﮅﻱ‬:‫ﻣﺼﻨﻒ‬
‫ ﺳﻨﮅ‬،‫ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ‬،‫ ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ ﺍﺷﺎﻋﺖ ﮔﻬﺮ‬: ‫ﮀﭙﺎﺋﻴﻨﺪ‬
‫ﻉ‬2005 ‫ ﺳﻤﺒﺮ‬:‫ﮀﺎﭘﻮ‬

Book: Aaj ji Sindh, Hiku mutalio

Author: Ruk Sindhi

Publisher: Saneeh Ishait Ghar, Hyderabad Sindh

Printer: Lahoot Art Printers, Hyderabad Sindh

First Edition: December, 2005

 ‫ﻣﻬﺎﮖ‬
‫ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﮔﺬﺭﻳﻞ ﭔﻦ ﻫﺎ ﻦ ﮐﺎﻥ ﻴﻨﺴﺮ ﺟﻬ ﻭ ﻫ ﺧﻄﺮﻧﺎ ﻣﺮﺽ ﺍﻧﺪﺭﺍﻥ ﺋﻲ ﺍﻧﺪﺭﺍﻥ ﮐﺎﺋﻲ ﮐﻮﮐﻠﻮ ﺮﻱ ﺭﻫﻴﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﻮﺑﻪ‬
‫ﺍﻥ ﻣﺮﺽ ﺟﻲ ﺩﻭﺍ ﮘﻮﻟﮡ ۽ ﺍﻥ ﮐﻲ ﻧﺎﺱ ﺮﮠ ﻻ ِء ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﺍﻫﻮ ﺧﻄﺮﻧﺎ ﻣﺮﺽ ﻫﺘﻲ ﻳﻨﻬﻮﻥ ﻳﻨﻬﻦ ﻭﮄﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﭘﺮﺳﺘﻲ ۽‬
‫ﻓﺮﻗﻴﻮﺍﺭﻳﺖ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴ ﺎ ﺁﻫﺴﺘﻲ ﺁﻫﺴﺘﻲ ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﺍﻟﮗ ﻗﻮﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩ‪ ،‬ﻭﻃﻦ‪ ،‬ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺭﻭﺍﻳﺘﻦ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﻗﺪﺭﻥ ﮐﻲ ﻧﻬﻮ ﻱ‬
‫ﻧﺎﺱ ﺮﻱ ﺭﻫﻲ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻮ ﻧﻮﺟﻮﺍﻥ ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﺟﻴ ﻮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﺴﻠﺴﻞ ۽ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺟﻲ ﺍﺻﻮﻟﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻭﮄﻳ ﺑﺎﺷﻌﻮﺭ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺍﻣﻦ ﺟﻮ‬
‫ﭘﺮﭼﺎﺭ ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺭﻭﺍﺩﺍﺭﻱ ۽ ﺳﻬﭗ ﺟﻮ ﻣﺠﺴﻤﻮ ﺑﮣﺠﮡ ﮐﭙﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮ ﻣﺪﻱ ﺧﺎﺭﺝ ۽ ﺩﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﺭﻭﺍﻳﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮﺍﺭ ﺟﻨﻮﻥ ﺟﻲ‬
‫ﻭﺭ ﭼ ﻫﻨﺪﻭ ﭘﻴﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ”ﺍﭲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﻫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ“ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻘﺎﻟﻦ ۽ ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ ۾ ﺳﻨﮅ ۾ ﻭﮄﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﺳﺒﺒﻦ ﺗﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺑﺤﺚ ﭤﻴﻞ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ”ﺍﭲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﻫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ“ ۾ ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﭠﻬﮡ ﮐﺎﻥ ﻭﭠﻲ ﺍﭲ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺩﻫﺸﺘﮕﺮﺩﻱ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪﻱ ۽ ﺟﻨﻮﻧﻴﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮏ ﻣﺎﻥ ﺟﻨﻢ ﻧﻪ ﻭﺭﺗﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭﺍﺭﺙ ﺎﺭﭼﺮ ﺳﻴﻠﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺧﺎﻟﻖ ﻧﻪ ﺭﻫﻴﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﻫﻨﻦ ﻣﺎﺋﺮﻥ ۽ ﭜﻴﻨﺮﻥ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﻴﺎﺭﻥ ﺟﺎ ﻻﺵ ﭔﻮﺭﻳﻦ ۾ ﺑﻨﺪ ﺮﻱ ﺗﺤﻔﻲ ﻃﻮﺭ ﻧﻪ ﻧﺎ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻟﺸ ﺮ ۽‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻥ ﺟﺎ ﻮﻻ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﺎﻥ ﭰ ﻲ ﻧﻪ ﻧ ﺘﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻨﺠﺎﺏ ﺟﻮﻥ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺁﺑﺎﺩﻳﻮﻥ ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﺮﺳﺮﻱ ﺭﻫﻴﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺍﭲ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻨﮕﻲ ﺟﻨﻮﻧﻴﻦ ﺟﺎ ﺍ ﺍ ﭘﻨﺠﺎﺏ ﺟﻲ ﺷﻬﺮﻥ ۾ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﻮﻟﻦ ۽ ﺩﻫﺸﺘﮕﺮﺩ ﮔﺮﻭﭘﻦ ﺟﻲ ﺳﺮﻭﺍﮢﻲ ۽ ﻭﺍﮄ ﻭﻳﺠﻬﻪ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻭﻗﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ‬
‫ﺣ ﻤﺮﺍﻥ ﺍﮘﻮﮢﻲ ﺳﻮﻭﻳﺖ ﻳﻮﻧﻴﻦ ﺟﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ۾ ﻣﻮﺟﻮﺩﮔﻲ ﺧﻼﻑ “ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻬﺎﺩ” ۾ ﻣﺼﺮﻭﻑ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺍﻥ ﻭﻗﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺣ ﻤﺮﺍﻧﻦ ﺟﻲ ﺍﻥ ﺳﻮﭺ ﮐﻲ ﻏﻠﻂ ۽ ﻋﻮﺍﻡ ﻻ ِء ﻫﺎﭸﻴ ﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺋﻲ‪ ،‬ﺍﻥ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮﺍﻡ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﻧﺎﻥ ُء ﺗﻲ‬
‫ﻋﻮﺍﻡ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻭﮀﻮ ﻴﻮﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﺮﮠ ﻭﺍﺭﻱ ﻋﻤﻞ ﮐﻲ ﺍﻧﺴﺎﻧﺬﺍﺕ ﻻ ِء ﺯﻫﺮ ﻗﺎﺗﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺣ ﻤﺮﺍﻧﻦ ﺟﻲ ﻋﻮﺍﻡ ﺩﺷﻤﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﻧﻪ‬
‫ﻓﻘﻂ ﺳﭵﻲ ﻣﻠ ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﻭﺭ ﭼﺎ ﻫﻲ ﮀ ﻳﻮ ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺑﻪ ﺍﻥ ﺟﻲ ﻟﭙﻴ ۾ ﺍﭼﻲ ﻭﺋﻲ‪ .‬ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﻣﺎﻥ ﺁﺑﺎﺩﻱ ﺟﻲ ﺑﻲ ﺣﺴﺎﺏ‬
‫ﻟ ﭘﻼﮠ ﺳﻨﮅ ۾ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﻭﺍﮄ ﻭﻳﺠﻬﻪ ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺑﮣﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ۾ ﺳﻨﮅ ۾ ﺭﻫﻨﺪ ﺍﺭﺩﻭ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪ ﺩﺍﻧﺸﻮﺭ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ﺩﺷﻤﻦ ﻋﻤﻠﻦ ۽ ﺳﻮﭺ ﮐﻲ ﺩﻟﻴﻠﻦ ﺳﺎﻥ ﺭﺩ ﺮﮠ ﺟﻲ‬
‫ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎﺹ ﺮﻱ ﻫ ﺍﺭﺩﻭ ﺩﺍﻧﺸﻮﺭ ﺷ ﻴﻞ ﺍﺣﻤﺪ ﺿﻴﺎ ُء ﺟﻲ ﺘﺎﺏ ”ﺳﻨﺪﻫﻪ ﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ“ ﺟﻲ ﺟﻮﺍﺏ ۾ ﻟﮑﻴﻞ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻲ ۾ ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺍﺭﺩﻭ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪ ﻮﻟﻮ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﭠﻬﮡ ﺟﻲ ﺻﻮﺭﺕ ۾ ﻫﺘﻲ ﻣﺴﻠﻢ‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻲ ﺳﻬﺎﺭﻱ ﻫﻴﭟ ﺍﭼﻲ‪ ،‬ﻫﺘﺎﻥ ﺟﻲ ﺍﺻﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻠﭽﺮ ۽ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺑﺾ ﺑﻨﺠﻲ ﻭﻳﻮ‪ .‬ﺍﻥ ﺮﻱ ﻫﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺍﻥ ﻗﺒﻀﻲ ۽ ﭰﺮﻟ ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﻳﮡ ﻻ ِء ﺩﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣ ﻧﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻴﻞ ﺍﺻﻮﻟﻦ ۽ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﮐﻲ ﭘﭡﻲ ﭘﺎ ﻭ ﺍﮀﻼﺋﻲ‪ ،‬ﺍﻫ ﺍ ﻧﻈﺮﻳﺎ ۽‬
‫ﺗﺨﻴﻞ ﮔﻬ ﻱ ﻭﺭﺗﺎ‪ ،‬ﺟﻴ ﻲ ﺳﻨﺪﻥ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻮ ﺑﭽﺎ ُء ﻦ ﭘﻴﺎ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻘﺎﻟﻲ ۾ ﺍﺭﺩﻭﺩﺍﻥ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ” ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ“ ﻭﺍﺭﻱ ﺗﺼﻮﺭ‬
‫ﮐﻲ ﺭﺩ ﻨﺪﻱ ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺩﻟﻴﻠﻦ ﺳﺎﻥ ﺭﮐﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻳﺎ ﻫﻨﺪﻭ ﻧﺎﻟﻲ ﺎﺑﻪ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪﻱ ﺁﻫﻲ ﭘﺮ ﻗﻮﻣﻮﻥ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎﮔﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ‬
‫ﻭﻃﻨﻦ ﺍﻧﺪﺭ ﻫﺰﺍﺭﻫﺎ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺟﺪﻭﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﺗﺸ ﻴﻞ ﻨﺪﻳﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺍﻥ ﺗﺸ ﻴﻠﻲ ﺩﺅﺭ ۾ ﺍﻧﻬﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎ ۽ ﻓ ﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪﺍ ﺭﻫﻨﺪﺍ ﺁﻫﻦ‪.‬ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ۾ ﺭﻫﻨﺪ ﻫﺮ ﺍﺭﺩﻭ ﻟﻴﮑ ﭘﻮ ِء ﭼﺎﻫﻲ ﺍﻫﻮ ﭠﻴﭟ ﺭﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﻗﻲ‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻱ َء ﺟﻲ ﻭﻳﺲ ۾ ﻭﻳ ﻫﻴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺍﻥ ﺟﻲ ﻫﺘﺎﻥ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ‪ ،‬ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺍﻧﻬﻦ ﺍﻫ ﻭ ﺋﻲ ﺍﮠ‬
‫ﻭﮢﻨﺪ ۽ ﻣﻨﺎﻓﻘﺖ ﺗﻲ ﭔﮅﻝ ﺭﻭﻳﻮ ﺭﻫﻨﺪﻭ ﺁﻳﻮ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟ ﻫﻦ ﺳﻨﮅ ۾ ﺍﻳﻢ ﺁﺭ ﻱ ﺟﻲ ﭘﻠﻴ ﻓﺎﺭﻡ ﺗﺎﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺟﺪﻭﺟﻬﺪ ﺷﺮﻭﻉ ﭤﻲ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻴﺘﺮﻥ ﺩﺍﻧﺸﻮﺭﻥ‪ ،‬ﺍﺳﺘﺎﺩﻥ‪،‬‬
‫ﻭ ﻴﻠﻦ ۽ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪﺍﻧﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﺍﭜﻴﺎﺱ ﺮﮠ ﺟﻮ ﺷﻮﻕ ﺟﺎﮘﻴﻮ‪ .‬ﻲ ﺍﻥ ﻻ ِء ﺁﻳﺎ ﺗﻪ ﭥﻲ ﺳﻨﺪﻥ ﻣﻔﺎﺩﻥ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﺭﺳﮡ‬
‫ﺟﻮ ﺍﻧﺪﻳﺸﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﭥﻲ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺻﻮﺑﻦ )ﻗﻮﻣﻦ( ﺟﻲ ﻋﻮﺍﻡ ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ ﺍﻳﺘﺮﻱ ﻭﮄﻱ ﺗﻪ ﻧﻪ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﺍﻥ ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ ﺭﮐﻲ ﻧﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ ۽ ﭘﻮ ِء ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ ِء ﺳﻨﺪﻥ ﭘﺮﻣﺎﺭﻳﺖ ﺗﻲ ﭔﮅﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺒﺎﻫﻪ ۽ ﺑﺮﺑﺎﺩ ﭤﻲ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﺍﻥ ﺋﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻫ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺩﺍﻧﺸﻮﺭ ﻣﺤﻤﻮﺩ‬
‫ﻣﺮﺯﺍ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺩﻭﺭﻭ ﺮﻱ ”ﭘﻨﺠﺎﺏ ﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ“ ﻧﺎﻟﻲ ﻫ ﺘﺎﺏ ﺷﺎﻳﻊ ﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﻮﺍﺏ ۾ ﻣﻮﻥ ”ﺍﭲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﻫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ“‬
‫ﺟﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻴﭟ ﻫ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻣﻘﺎﻟﻮ ﻟﮑﻲ ﮐﻴﺲ ﺟﻮﺍﺏ ﻳﮡ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴ ﻮ ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ﺟﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﻣﻘﺎﻟﻦ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺮﺯﺍ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺘﺎﺏ ۾ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻫ ﻗﻮﻡ ﻮﭠﮡ ﺑﺪﺭﺍﻥ‪ ،‬ﻫ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻨﮃ ﻱ ﻟﺴﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻳﮡ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ‪.‬‬
‫ﮐﻴﺲ ﺳﻨﺪﺱ ﺍﻥ ﻣﻮﻗﻒ ﺟﻮ ﺟﻮﺍﺏ ﻳﻨﺪﻱ ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻱ ﻗﻮﻡ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻋﻠﺤﺪﻩ‬
‫ﺟﺎﮔﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ ﻭﻃﻦ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴ ﻮ ﻨﻬﻦ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ ﻣﺮﺿﻲ ﺧﻼﻑ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻥ ۽ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺟﻲ ﺍﺻﻮﻟﻦ ﺗﺤﺖ ﻭﺟﻮﺩ ۾ ﺁﻳﻮ‬
‫ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺍﻥ ﺟﻮﻥ ﺟﺎﮔﺮﺍﻓﻴﺎﺋﻲ ﺳﺮﺣﺪﻭﻥ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﻃﺮﺡ ﻧﺮﻭﺍﺭ ﭤﻴﻞ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴ ﻲ ﺍﻥ ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎﻥ ﺭﻫﻨﺪﻳﻮﻥ ﭘﻴﻮﻥ ﺍﭼﻦ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅﻱ ﻗﻮﻡ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪﺍ ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴ ﺎ ﻫﺰﺍﺭﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﭘﺮﺍﮢﻲ ﻫﺠﮡ ﺳﺎﻥ ﮔ ﻭ ﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﺍﺩﺑﻲ ﺳﺮﻣﺎﺋﻲ ﺳﺎﻥ ﻣﺎﻻﻣﺎﻝ‬
‫ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅﻱ ﻗﻮﻡ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﺰﺍﺭﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺁﻫﻲ‪ .‬۽ ﺍﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺒﻴﻠﻦ ﻳﺎ ﻧﺴﻠﻦ ﺟﻲ ﮀ ﻭﺍﮖ ﮔﺮﻭﻫﻪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻧﻪ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺍﻥ‬
‫ﺟﻲ ﺍﺭﺗﻘﺎ ۽ ﻭﺍﮄﺍﺭﻱ ۾ ﻫﺰﺍﺭﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻮ ﻫﭣ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺒﻴﻼ‪ ،‬ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﮔﺮﻭﻫﻪ‪ ،‬ﻧﺴﻠﻲ ﮔﺮﻭﻫﻪ ۽ ﺫﺍﺗﻴﻮﻥ ﻫ ﭔﺌﻲ‬
‫۾ ﮘﻨ ﺟﻨﺪﻳﻮﻥ ۽ ﻫﻦ ﻗﻮﻡ ﮐﻲ ﺗﺸ ﻴﻞ ﻳﻨﺪﻳﻮﻥ ﺭﻫﻴﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﮔ ﺟﻲ ﻫﺘﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺩﻓﺎﻉ ﺟﻮﻥ ﺟﻨﮕﻴﻦ ﻟ ﻳﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﻣﺤﻤﻮﺩ ﻣﺮﺯﺍ‬
‫ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﻬﻮ ﺎﻟﻲ ﺟﺎ ﺟﻴ ﻲ ﺣﻞ ﭘﻴﺶ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ‪ ،‬ﺍﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺭﺩ ﻨﺪﻱ ﺳﻨﮅﻱ ﻗﻮﻡ ﺟﻮ ﺍﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﺟﻮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﻬﻮ ﺎﻟﻮ ﻓﻘﻂ ﺗ ﻫﻦ ﺣﻞ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟ ﻫﻦ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ۾ ﭼﺌﻦ‬
‫ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩﻥ ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺮﻱ‪ ،‬ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﮐﻲ ﻫ ﮔﻬﮡ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻠ ﻣﭹﻴﻨﺪﻱ‪ ،‬ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻭﻃﻨﻦ )ﺻﻮﺑﻦ(‬
‫ﮐﻲ ﺁﺯﺍﺩ ۽ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﻴﺎﺭ ﺭﻳﺎﺳﺘﻦ ﺟﻮ ﺩﺭﺟﻮ ﻧﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﭘﺎﺭﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻃﺮﺯ ﺣ ﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﺟﻮ ﻫ ﺍﻫ ﻭ ﻭﻓﺎﻕ ﻗﺎﺋﻢ ﻴﻮ‬
‫ﻭﭸﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺑﺎﻟﻎ ﺭﺍ ِء ﺩﻫﻲ َء ﺟﻲ ﺍﺻﻮﻝ ﺗﻲ ﺳﮅﻭ ﺳﻨﺌﻮﻥ ﭼﻮﻧ ﻳﻞ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺳﺎﺯ ﺍﺳﻴﻤﺒﻠﻲ َء ﮐﻲ ﻣ ﻤﻞ ﺑﺎﻻﺩﺳﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺠﻲ ۽ ﻭﻓﺎﻗﻲ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺳﺎﺯ ﺍﺳﻴﻤﺒﻠﻲ َء ۾ ﻣ ﻧﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻫ ﺟﻴﺘﺮﻱ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻧﻲ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﻭﻓﺎﻗﻲ ﺣ ﻮﻣﺖ ﺻﺮﻑ ﻲ ﮐﺎﺗﺎ ﺩﻓﺎﻉ‪ ،‬ﭘﺮ ﻳﻬﻲ ﻣﻌﺎﻣﻼ‬
‫۽ ﺮﻧﺴﻲ ﭘﺎﮠ ﻭ ﺭﮐﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ۾ ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻫ ﺟﻴﺘﺮﻱ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻭﭺ ۾ ﺳﺮﻣﺎﺋﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻠﻲ َء ﺗﻲ ﺑﻨﺪﺵ ﻭﮄﻱ ﻭﭸﻲ ۽ ﻭﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧ ﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺍﻟﮗ ﺑﺌﻨ ﺳﺮﻣﺎﻳﻮ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺮﮠ ﺟﻮ ﺣﻖ ﻫﺠﻲ ۽ ﺳﻨﺪﻥ ﻻ ِء ﺍﻟﮗ‬
‫ﺑﺌﻨ ‪ ،‬ﺑﺠﻴ ۽ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻴ ﺴﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﺎﺫ ۽ ﻭﺻﻮﻟﻲ َء ﺟﻮ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧ ﻦ ﻭ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﻭﻓﺎﻕ ﮐﻲ ﺧﺮﭺ‬
‫ﭘﮑﻲ ﻻ ِء ﻳﻮﻧ ﻫ ﺟﻴﺘﺮﻭ ﻴ ﺲ ﺍﺩﺍ ﻦ‪ .‬ﺍﻫ ﻱ ﻃﺮﺡ ﻭﻓﺎﻕ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﻣﻠﻨﺪ ﮔﺮﺍﻧ ﻮﻥ ﻳﺎ ﭔﻴﻮﻥ ﺍﻣﺪﺍﺩﻭﻥ ﻫ ﺟﻴﺘﺮﻱ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎﻥ‬
‫ﻳﻮﻧ ﻦ ۾ ﻭﺭﻫﺎﻳﻮﻥ ﻭﭸﻦ‪ .‬ﻭﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧ ﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﻢ ﻓﻮﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ )ﻣﻠﻴﺸﻴﺎ( ﺭﮐﮡ ﺟﻮ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻤﻦ‬
‫۾ ﻭﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧ ﺁﺯﺍﺩ ۽ ﺧﻮﺩﻣﺨﺘﻴﺎﺭ ﻫﺠﻦ‪ .‬ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻮ ﺩﺭﺟﻮ ﻧﻮ ﻭﭸﻲ ۽ ﻫﺮ ﭔﻮﻟﻲ َء ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻭﺍﺳﻄﻴﺪﺍﺭ ﻳﻮﻧ ﺍﻧﺪﺭ ﺳﺮ ﺎﺭﻱ ﺗﻮ ﻱ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻟﮑﭙ ﻫﻪ ﺟﻲ ﻤﻦ ۾ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ۾ ﺁﻧﺪﻭ ﻭﭸﻲ‪.‬‬
‫”ﺍﭲ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﻫ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ“ ﺘﺎﺏ ۾ ﺻﻮﺑﻦ ﻭﭺ ۾ ﻧﺎﮢﻲ ﻭﺭﭾ ﺟﻲ ﺍﻳﻮﺍﺭ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﭼ ﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ ﻴﻮ ﻭﻳﻮ‬
‫ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻤﻴﺸﻦ ﺁ ﻭ ﺍﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﺭﮐﮡ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻭﺳﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟ ﻲ‬
‫ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺣﻖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻴﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮﻑ ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺌﺲ‪ ،‬ﻮﺋﻠﻲ ۽ ﺑﻨﺪﺭ ﺟﻲ ﻤﺎﺋﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺣﻖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺮﺍﺋﮡ ﺟﻲ ﺿﺮﻭﺭﺕ‬
‫ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻭﻓﺎﻕ ﮐﻲ ﺍﻫﻮ ﺑﻪ ﭔﮅﺍﺋﮣﻮ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺍﻧﻬﻦ ﺫﺭﻳﻌﻦ ﻣﺎﻥ ﭘﺌﺪﺍ ﭤﻴﻨﺪ ﻣﻼﺯﻣﺘﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﺣﻖ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺍﻥ ﺳﺎﻥ ﮔ ﺳﻨﮅ ۾‬
‫ﭔﺎﻫﺮﻳﺎﻥ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﻴ ﻲ ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺘﻮﻥ ﻗﺎﺋﻢ ﺮﻱ ﭼ ﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺣ ﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﺭﺍﺋﻠ ﻲ ﻳﺎﺭﻱ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﺍﻧﻬﻦ ﺎﺭﺧﺎﻧﻦ ۾ ﺳﻨﮅﻱ‬
‫ﻣﻼﺯﻡ ۽ ﻣﺰﺩﻭﺭ ‪ 80‬ﺳﻴ ﻭ ﺭﮐﺎﺋﮡ ﻻ ِء ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺟﻮ ﻳﻮ ۽ ﺍﻥ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﺮﺍﻳﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﮀﺎ ﺎﮠ ﺗﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﺨﺘﻴﺎﺭﻱ ﺣﺎﺻﻞ ﺮﮠ ۽‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺘﺎﺟﻲ َء ﻭﺍﺭﻱ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﻥ ﮀﻮ ﺎﺭﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﺮﮠ ﮐﺎﻥ ﺳﻮﺍ ِء ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﺧﺪﻣﺖ ﺮﻱ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ۾ ﺳﻨﮅ ۾ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﭜﭹ ﻳﻦ ﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺑﺤﺚ ﭤﻴﻞ ﺁﻫﻲ‪” .‬ﺳﻨﮅ‪ :‬ﺭﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮ ﺭﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪﺩ ﺟﻮ‬
‫۾ﺭﻳﺎﺳﺘﻲ ﺍﺩﺍﺭﻥ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﻋﻮﺍﻡ ﮐﻲ ﻭ ﻱ‬ ‫ﺷ ﺎﺭ“ ﺟﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻴﭟ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻣﻀﻤﻮﻥ ۾ ﭔﮅﺍﺋﮡ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ‬
‫ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﺗﺸﺪﺩ ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﺭﻳﺎﺳﺘﻲ ﺍﺩﺍﺭﺍ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻮﻥ ﮄﭴﻴﻮﻥ ُﺍ ﺍﺋﻲ ﺭﻫﻴﺎ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺣ ﻮﻣﺘﻲ‬
‫ﻗﺪﻣﻦ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻨﺪ ۽ ﺳﻨﺪﻥ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﺰﺍﺣﻤﺖ ﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﮘﻮﺍﮢﻦ ۽ ﺎﺭ ﻨﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻠﻦ ۽ ﺗﺸﺪﺩ ﮔﻬﺮﻥ ۾ ﻭﺍ ﻱ‪ ،‬ﺍﻧﻬﻦ‬
‫ﻣﭥﺎﻥ ُﺳﺮ ﺎﺭﻱ ﺍﻳﺠﻨﺴﻴﻦ ﺫﺭﻳﻌﻲ ﻭﺣﺸﻴﺎﮢﻮ ﺗﺸﺪﺩ ﺮﺍﻳﻮ ﭘﻴﻮ ﻭﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺍﻧﺪﺭ ﭤﺎﮢﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻞ ۽ ﭔﻴﺎ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﺧﺎﻧﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺟﻲ ﺣ ﻤﺮﺍﻧﻲ َء ﻻ ِء‬
‫ﺁﻭﺍﺯ ﺍﭤﺎﺭﻳﻨﺪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎﻥ ﺳﭥﻴﺎ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﭠﻬﮡ ﮐﺎﻥ ﭘﻮ ِء ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺯﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺤﺚ ﺮﻱ ﺍﻥ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻼﻑ ﺳﺎﺯﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻮ ﻭﻳﻮ‬
‫ﺁﻫﻲ‪” .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺯﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻲ ﻫﭕﭿ“ ﻭﺍﺭﻱ ﺑﺎﺏ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺯﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﺭﻳﺎﺳﺘﻲ ﺍﺩﺍﺭﻥ ﺫﺭﻳﻌﻲ ﭤﻴﻞ ﻗﺒﻀﻦ ﺟﻲ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﮐﻲ ﺑﺤﺚ‬
‫ﻫﻴﭟ ﺁﻧﺪﻭ ﻭﻳﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮﺡ ﺎﻻ ﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﮐﻲ ﺭﺩ ﺮﮠ ﺑﺎﺑﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﭼ ﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺭﮐﮡ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺮﮠ ﺟﻲ ﻮﺷﺶ ﺌﻲ ﻭﺋﻲ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﻧﻨﮃﻥ ﺻﻮﺑﻦ ﺧﻼﻑ ﺟﻴ ﻲ ﺑﻪ ﻓﻴﺼﻼ ﻴﺎ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻦ‪ ،‬ﺍﻥ ﮐﻲ ﻣﻠ ﻲ ﻣﻔﺎﺩﻥ ﺟﻮ‬
‫ﻧﺎﻟﻮ ﻧﻮ ﭘﻴﻮ ﻭﭸﻲ ۽ ﻋﻮﺍﻡ ﮐﻲ ﻣﻠ ﻲ ﺍﺳﺘﺤ ﺎﻡ ﺟﺎ ﻭﺍﺳﻄﺎ ﻭﮄﺍ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻦ‪ .‬ﻧﻨﮃﻥ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻋﻮﺍﻡ ﮐﻲ ﺍﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺍﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۾‬
‫ﻧﻪ ﭤﻲ ﺍﭼﻲ ۽ ﭘﻨﺠﺎﺏ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻨﺪ ﻥ ﺟﻮ ﺍﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻘﻞ ۽ ﻓﻬﻢ ﮐﺎﻥ ﻣﭥﺎﻧﻬﻮﻥ ﭤﻮ ﻟﮙﻲ ﺗﻪ ﺎﻻﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﺻﻮﺑﻦ‬
‫ﻭﭺ ۾ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺭﺍ ِء ﭘﻴﺪﺍ ﻴﻮ ﻭﻳﻨﺪﻭ‪ .‬ﺁﺧﺮ ﺎﺭ ﻫﻲ ﻋﻮﺍﻡ ﮐﻲ ﺑﻲ ﻭﻗﻮﻑ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻭﺍﺭﺍ ﺣﺮﺑﺎ ﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﭤﻴﻨﺪﺍ ﺭﻫﻨﺪﺍ ۽ ﺎﺭﮔﺮ‬
‫ﺑﮣﺒﺎ‪ ،‬ﮀﺎ ﺎﮠ ﺗﻪ ﺟ ﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﺮﺣﺪ ﺟﻮﻥ ﺍﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻮﻥ ﭔﻪ ﻲ ﭜﻴﺮﺍ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺭﺍ ِء ﺳﺎﻥ ﭠﻬﺮﺍ ُء ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺮﻱ ﺎﻻ ﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﮐﻲ ﺭﺩ ﺮﻱ‬
‫ﭼ ﻴﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺗﻪ ﭘﻮ ِء ﺍﭸﺎ ﮐﻴﻦ ﻬ ﻭ ﺍﻧ ﺎﺭ ﺭﺍ ِء ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺣ ﻤﺮﺍﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﺎﻻﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﺟﻲ ﻫﻮ ﺗﻲ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺭﻫﮡ ﻭﺍﺭﻱ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻣﺎﻥ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻭﻓﺎﻗﻲ ﺣ ﻮﻣﺖ ۽ ﭘﻨﺠﺎﺏ ﮐﻲ ﺍﻥ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺭﺿﺎﻣﻨﺪﻱ َء ﺟﻲ ﺎﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻧﻪ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﻃﺮﻓﺎﻥ ﺎﻻﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻴﻮ ﻭﻳﻨﺪﻭ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﺎﻻﺑﺎﻍ ﻳﻢ ﭠﻬﮡ ﺳﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻬﺮﻱ ﭘﺎﮢﻲ ﻭﺍﺭﻱ ﺣﺼﻲ ﮐﺎﻥ‬
‫ﻣﺤﺮﻭﻡ ﭤﻲ ﻭﻳﻨﺪﻱ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎﻥ ﻫﺘﻲ ﻧﻪ ﺻﺮﻑ ﺯﺭﻋﻲ ﻣﻌﻴﺸﻴﺖ ﻣ ﻤﻞ ﻃﻮﺭ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ ﻭﻳﻨﺪﻱ‪ ،‬ﭘﺮ ﺍﻥ ﺳﺎﻥ ﭔﻴﻠﻲ ﺟﻲ ﺗﺒﺎﻫﻲ ﺍﭼﮡ ﺳﺒﺐ‬
‫ﻣﺎﺣﻮﻟﻴﺎﺕ ﺟﻮ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺟﻨﻢ ﻭﭠﻨﺪﻭ‪ ،‬ﭔﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﺳ ﻲ ﺳ ﻱ ﻧﺎﺱ ﭤﻲ ﻭﭸﮡ ﺳﺒﺐ ﺟﻬﻨﮕﻠﻲ ﺟﻴﻮﺕ ﺟﻮ ﺍﻧﺖ ﺍﭼﻲ ﻭﻳﻨﺪﻭ‪ .‬ﺟ ﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻭ‬
‫ﺩﺭﻳﺎﻫﻪ ﻣﺎﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻘﺪﺍﺭ ۾ ﺳﻤﻨ ۾ ﭘﺎﮢﻲ ﻧﻪ ﮀ ﮠ ﺳﺒﺐ ﺳﻤﻨ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮﻥ ﺣﺪﻭﻥ ﺍﻭﺭﺍﻧﮕﻬﻲ ﻣﭥﻲ ﭼ ﻫﻲ ﻫﺰﺍﺭﻳﻦ ﺍﻳ ﺯﺭﻋﻲ ﺯﻣﻴﻦ ۽‬
‫ﻭﺳﻨﺪﻳﻮﻥ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﭙﻴ ۾ ﺁﮢﻲ ﻧﺎﺱ ﺮﻱ ﮀ ﻳﻨﺪﻭ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﭠ ﻮ ۽ ﺑﺪﻳﻦ ﺿﻠﻌﺎ ﻭ ﻱ ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻨﺪﺍ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ۾ ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ‪1987‬ﻉ ﮐﺎﻥ ‪2004‬ﻉ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎ ﻟﮑﻴﻞ ﻣﻀﻤﻮﻥ ۽ ﻣﻘﺎﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴ ﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺧﺒﺎﺭﻥ ۽ ﺭﺳﺎﻟﻦ ۾‬
‫ﻭﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻨﺪﺍ ﺭﻫﻴﺎ‪.‬ﻫﻦ ﺘﺎﺏ ۾ ﺁﻳﻞ ﻣﻘﺎﻟﻦ ۽ ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ ﮐﻲ ﺍﻥ ﻭﻗﺖ ﺟﻲ ﭘﺴﻤﻨﻈﺮ ۾ ﭘ ﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬ﺟﻨﻬﻦ ﻭﻗﺖ ﺍﻫﻲ ﻟﮑﻴﺎ‬
‫ﻭﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻲ ﻣﻘﺎﻻ ﺍﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮﺩﻩ ﺩﻭﺭ ﺟﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﮐﻲ ﻟﮑﮡ ۽ ﺳﻬﻴ ﮠ ۾ ﻣﺪﺩﻱ ﻣﻮﺍﺩ ﻃﻮﺭ ﺘﺐ ﺍﭼﻲ ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺭ ﺳﻨﮅﻱ‬
‫‪ 26‬ﺟﻮﻻ ِء ‪2005‬ﻉ‬
 ‫ﻣﺼﻨﻒ‬ ‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎران‬
‫‪.1‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ۽ ﺳﻨﺪس ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫‪.2‬ﺳﻨﮅ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺎﺋﺰو‬
‫‪.3‬ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ۽ ﻣﺬﻣﺘﻮن !!؟‬
‫‪.4‬اڄ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ :‬ﻫﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ‬
‫‪.5‬ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻴﺸﻦ ﺟﻮ اﺟﻼس ۽ ﺳﻨﮅ ﻛﻴﺲ‬
‫‪.6‬ﺳﻨﮅ‪ :‬رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺷﻜﺎر‬
‫‪.7‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻲ ﻫﭕﭿ‬
‫‪.8‬ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري‬
‫‪.9‬ﻗﺼﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ اﻧﻘﻼب آﮢﮡ ﺟﻮ‬
‫‪.10‬ﮀﮍو اﮘﻴﻦ ﺟﺎ ﭘﺎﺳﺒﺎن ﻳﺎ اوﻧﺪاﻫﻴﻦ ﺟﺎ رﮐﻮاﻻ‬
‫‪.11‬ﭼﺮﻳﺎﺋﭗ ﺟﻲ ﻃﻮﻓﺎن ۾ ﺑﺎﻧﺒﮍا ﭘﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺳﻴﺎﮢﺎ ﺳﻴﺒﺘﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫‪.12‬ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻮن ﺳﻨﮅ دوﺳﺘﻲ‪ ‬وارﻳﻮن دﻋﻮاﺋﻮن‬
‫‪.13‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬وڏا ﻧﻌﺮا ۽ ﻫﻨﺒﻮﮀﻴﻮن‪:‬‬
‫‪.14‬ﺳﻨﮅ ﺑﺠﻴﭧ‪ :‬ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﺎ اڌورا ﺧﻮاب‬
‫‪.15‬ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﻣﭥﺎن ﻟﭩﻜﻨﺪڙ اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺗﻠﻮار‬
‫‪.16‬ﻛﺎﻻ ﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻮ اﻋﻼن ۽ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﺎ اﻋﺘﺮاض‬
‫‪.17‬ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ اڏاوت ﺟﺎ اﻋﻼن ۽ ﺑﻲ وس ﺑﮣﺎﻳﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ‬
‫‪.18‬ﻛﺮاﭼﻲ ‪ -‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻣﻮﭨﺮوي ۽ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺗﺎزو ﻣﺆﻗﻒ‬
‫‪.19‬آﻣﺮﻳﻜﺎ – رﻳﮉ اﻧﮉﻳﻨﺰ ۽ ﺳﻨﮅي‬
‫‪.20‬ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ڏاﻧﻬﻦ وڌﻧﺪڙ ﺳﻨﮅ‬
‫‪.21‬ﭤﺮ ﮐﻲ دﻳﻮار ڏﻳﺎري ﮀﮇﻳﻮ!‬
‫‪.22‬ﻛﻮڙو ﺗﻮن ﻛﻔﺮ ﺳﻴﻦ‪................‬‬
 ‫س ﺌر‬ ‫ام ۽‬ ‫ر‬

‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻮ اﻫﮍو ﮔﺮوپ ﺳﮇﺑﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ان ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻫﺠﻲ ۽ ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﮐﺎن ﭜﺮﭘﻮر ﻃﻮر ﺗﻲ آﮔﺎﻫﻪ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻛﺎﺑﻪ ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫ﺳﻤﺎج ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻃﺒﻘﻦ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﺟﻲ دﻋﻮيٰ ﺗﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ اﻫﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻧﺪر ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻚ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ۽ اﻧﻬﻲ‪ ‬ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﺟﻨﮓ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﺮ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﺎص ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻔﺎد ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺳﻤﺎج ﺟﻲ اﻧﺪر‪ ،‬ﻣﭥﻴﺎن ﻃﺒﻘﺎ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪار ۽ ﺟﺎﮔﻴﺮدار‪ ،‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺒﻀﻮ ﺑﺮﻗﺮار رﮐﮡ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭰﺮﻟﭧ ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻣﻨﻈﻢ‬
‫ﻛﺮڻ ۽ ﭰﺮﻟﭧ واري ﺳﻤﺎج ﺟﻮ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺟﻮڙي‪ ،‬ﻋﻮام ﺧﻼف ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﺪا‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن اﻧﺪر ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻔﺎدن ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻨﮓ ﺟﺎري رﻫﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬اﻗﺘﺪار ﺗﻲ‬
‫ﭘﻬﭽﮡ ﺟﻲ ﺧﻮاﻫﺶ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﮐﻲ وڌﻳﻚ وﺳﻴﻊ ۽ ﺳﮕﻬﺎرو ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻃﺒﻘﻲ اﻧﺪر ﻫﻚ ﮐﺎن وڌﻳﻚ‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ﻫﻚ ﮐﺎن ﺑﻪ وڌﻳﻚ ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺎڻ ۾ ﻛﻴﺘﺮا ﺑﻪ اﺧﺘﻼف رﮐﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ‬
‫ﺟﻲ ﭰﺮﻟﭧ ﻛﺮڻ ۽ ﻣﭥﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮﻗﺮار رﮐﮡ واري ﻧﻘﻄﻲ ﻧﻈﺮ ﺗﻲ ﻣﺘﻔﻖ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ‬
‫اﻫﮍن ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺧﻼف ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرﻣﻦ ﺗﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻴﮡ ﺷﺮوع ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﺳﻮﻳﻦ‬
‫اﺧﺘﻼف رﮐﻨﺪي ﺑﻪ ﻋﻮام ﺧﻼف ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ وﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﻃﻮر ﺗﻲ‬
‫ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﭵﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﺟﻲ دﻋﻮيٰ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ ۽ ﻣﮍﻧﻲ ﻃﺒﻘﻦ‪ ،‬ﺟﺎﮔﻴﺮدارن زﻣﻴﺪارن‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن‪ ،‬ﻫﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺰدورن‪ ،‬وﭼﻮﻟﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻟﮍﻫﻲ ۾ ﭘﻮﺋﻲ ﻫﻠﮡ ۽ ﻣﮍﻧﻲ ﻃﺒﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻫﺎم ﻫﮣﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬اﭔﻮﺟﻬﺎﺋﭗ ۽ ﻧﺎﺳﻤﺠﻬﻲ ﻣﺎن‬
‫ﻓﺎﺋﺪو ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪي‪ ،‬وڏي ﭼﺎﻻﻛﻲ‪ ‬۽ ﭼﺎﻟﺒﺎزي‪ ‬ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﮔﻴﺮدار ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪار ﺟﻲ ﭰﺮﻟﭧ‬
‫واري ﻧﻈﺎم ﮐﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬۽ ﺳﮕﻬﻪ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۾ ﻇﺎﻫﺮي اﺧﺘﻼف ۽ ﭨﻜﺮا‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﻮ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﮡ ۽ ﺳﻨﺪن ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ دﻓﺎع ﺟﻲ ﻣﻜﺎري ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻔﺎدن‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭨﻮﻟﻦ ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﺷﺎﻫﻮﻛﺎر ﺑﮣﺎﺋﮡ ۽ ﻋﻮام ﻣﭥﺎن ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺟﻮ ﺣﻖ‬
‫ﺻﺮف ﭘﺎڻ ﻻ‪ ‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻋﻮام ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺟﻲ ﮔﻬﭩﺘﺎﺋﻲ ۽ ﺷﻌﻮر ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ ﻧﻪ‬
‫ﻫﺠﮡ ﻛﺮي اﻫﮍﻳﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﮐﻮﮐﻠﻦ ﻧﻌﺮن‪ ،‬ﺳﻮﻧﻬﺮي ﭘﺮوﮔﺮاﻣﻦ ۽ وڏﻳﻦ دﻋﻮاﺋﻦ ﺟﻲ ﺟﻜﮍ ۾ اﭼﻲ وﻳﻨﺪو‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ اﻫﮍن ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت وٽ وﺳﻴﻠﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺌﺴﻲ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮي ﺷﺎن ﺷﻮﻛﺖ ۽ ﭴﺎﺗﻞ ﺳﭹﺎﺗﻞ‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﮐﻮٽ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻴﻦ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﮡ ۽ ﺑﺘﺎل ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﺮﭼﺎر ﺟﺎ ﺳﭛ ذرﻳﻌﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﭨﻴﻠﻴﻮﻳﺰن‪ ،‬رﻳﮉﻳﻮ‪ ،‬اﺧﺒﺎرون وﻏﻴﺮه ﻣﻬﻴﺎ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ وﺳﻴﻠﻦ ذرﻳﻌﻲ ﻫﻮ ﻋﻮام ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻼف ﻣﺘﺤﺪ‬
‫ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﺻﺤﻴﺢ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ وڌڻ وﻳﺠﻬﮡ ﮐﺎن روﻛﮡ ۽ ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ ﻋﻮام‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﮡ ﮐﺎن روﻛﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﺰارﻳﻦ ﺣﻴﻼ ﺑﻬﺎﻧﺎ‪ ،‬ﻛﻮڙ ۽ ﻣﻜﺎرﻳﻮن‪ ،‬ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﺗﺸﺪد‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻮ اﺻﻞ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن ﺟﻲ اﻧﻬﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬دﻧﻴﺎ اﻧﺪر اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻇﺎﻫﺮ ۾ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻮن ﻧﻤﺎﺋﻨﺪه ۽ اﻧﻘﻼب ﺟﻮن دﻋﻮﻳﺪار ﭼﻮاﺋﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ ۽ ﺳﻨﺪن‬
‫ﻗﻴﺎدت ﺑﻪ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﺎن ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﺮڻ ۽ ﺳﻨﺪن‬
‫ﻣﻔﺎدن ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﻛﻮﻫﻴﻦ ڏور ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن‬
‫ﺟﻲ ﺑﻲ ﭨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﺪاري وارو ﻛﺮدار ادا ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﻲ‬
‫ﻛﭡﻲ ﭤﻴﮡ ۽ ﭰﺮﻟﭧ واري ﻧﻈﺎم ﺟﻮن ﭘﺎڙون ﭘﭩﻲ ﮀﮇڻ واري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﺎن روﻛﻲ ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ۽‬
‫ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت‪ ،‬ﻋﻮام ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺑﺪران اﻫﮍي واٽ ڏﺳﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻮ ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ‬
‫ﺳﺎن ﻣﻔﺎﻫﻤﺖ ﻛﻦ‪ ،‬ﻛﺠﻬﻪ رﻋﺎﻳﺘﻦ ﺗﻲ راﺿﻲ ﭤﻲ وﭸﻦ‪ .‬اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﻮ ﺳﻤﺠﻬﺎﺋﮡ ۽ ذﻫﻦ ﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭰﺮﻟﭧ واري ﻧﻈﺎم ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﻛﺮي‪ ،‬ﮐﻴﻦ آزﻳﻮن ﻧﻴﺎزﻳﻮن ﻛﺮي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ۽ ﻣﺬﻣﺘﻮن ﻛﺮي ﻛﺠﻬﻪ ﻓﺎﺋﺪا ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ ۽ ﭰﻮرو‬
‫ﭨﻮﻟﻦ ﮐﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﺎﮢﻬﭙﻲ ۽ آﭘﻲ ۾ آﮢﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻦ‪ .‬اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﻮ ﺑﺎور ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ ﺗﻪ ﻧﻪ اﻧﻘﻼب اﭼﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ ۽ ﻧﻪ وري ان ﻻ‪ ‬ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ .‬اﺻﻞ ۾ اﻫﺮﻳﻮن‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻧﻪ ﭘﺮ اﺻﻼﺣﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ڏﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‬
‫۽ ﺳﻨﺪن ﻛﻢ آﺳﺎن ﺑﻨﺎﺋﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺠﺮﺑﻦ ﻣﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺧﻮد ﺟﺎﮔﻴﺮدار ۽‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪار‪ ،‬اﻫﮍﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺎڻ وﺟﻮد ۾ آﮢﺎﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۾ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺪن ﭰﺮﻟﭧ واري ﻧﻈﺎم ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻮ ﻣﻨﺠﻬﻴﻞ ۽ ﺑﺘﺎل ﭤﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ‪ ‬ﺟﻲ ڌﭔﮡ ۾‬
‫ﭰﺎﺳﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻟﻴﻠﻦ ﺳﺎن‪ ،‬ﻋﻮام ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺻﻞ واٽ ﺗﺎن‬
‫ﻫﭩﺎﺋﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ آﻗﺎﺋﻦ ﮐﻲ ﺧﻮش ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻜﺮوﻫﻪ ﺳﺎزﺷﻮن ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭰﻮرو ﭨﻮﻻ‪ ،‬اﻫﮍﻳﻦ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد‬
‫ﻋﻮاﻣﻲ ۽ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﺻﺮف ان ﻻ‪ ‬زﻧﺪه رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﭼﻮﮢﻮ ﭘﺎﮢﻲ ڏﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ اﻫﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
 ‫دوﺳﺖ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ۽ ﺳﮕﻬﺎرو ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ڏﻳﻦ‪.‬‬
‫ان ﺳﭵﻲ‪ ‬ﺻﻮرﺗﺤﺎل ۾ ﻣﻈﻠﻮم ۽ ﭘﻴﮍﻫﻴﻞ ﻋﻮام ۽ ﺳﻨﺪس ﮔﻬﮣﮕﻬﺮن‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﺳﮑﻲ ورﺗﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﮍي ﭘﺎرﭨﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ان ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت اﻫﮍن ﻫﭥﻦ ۾ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﭰﺮﻟﭧ واري ﻧﻈﺎم ﮐﻲ ﭘﺎڙن ﮐﺎن ﭘﭩﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﺟﺎ‪ ‬ﺗﻲ ﭰﺮﻟﭧ ﮐﺎن ﭘﺎڪ ۽ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺳﻤﺎﺟﻲ ﻧﻈﺎم ﻻ‪‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻨﮓ وڙﻫﮡ ﺟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ،‬اﺻﻼﺣﻲ ﻧﻪ ﭘﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﻋﻮام‬
‫ﺟﻲ ﺳﻤﺎج اﻧﺪر ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺮدار ﺟﻲ وﺿﺎﺣﺖ ﻛﺮي ۽ ﮐﻴﻦ اﻫﻮ ﭔﮅاﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺋﻲ ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻣﺎدي ۽‬
‫ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﻗﺪرن ۽ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻋﻤﻞ ﺟﺎ ﺧﺎﻟﻖ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﮐﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻓﺎﺋﺪن ۽ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ‬
‫ﮐﺎن واﻗﻒ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﮔﮇ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺷﻌﻮر ۽ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ ﻓﺎﺋﺪن ﮐﺎن ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﺮاﺋﻲ‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺼﻦ ۾ آﻳﻞ اﻧﻘﻼﺑﻦ‪ ،‬اﺗﺎن ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪن ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﺗﻲ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺌﻲ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن آزادي ۽ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺻﺮف ان ﺻﻮرت ۾ ﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻣﻨﻈﻢ ۽ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﻗﻮﻣﻦ ۽‬
‫ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ ﮐﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ذرﻳﻌﻲ ﺷﻜﺴﺖ ڏﻳﺌﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﭘﺎڙون ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﭘﭩﻲ ﮀﮇﻳﻦ‪ .‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﮐﻲ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻦ اﻫﻮ ﺳﻴﮑﺎرﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ اﻫﮍي ﻃﺮح ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻮ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺗﻜﮍن ﻳﺎ‬
‫ﻓﻮري ﻣﻔﺎدن ﺟﻮ دﻓﺎع ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺮ اﻗﺘﺪار ﺟﻮن واﮘﻮن ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ ﮐﺎن ﮐﺴﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﭣ وس ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻳﺎ ڊﮔﻬﻲ وﻳﮍﻫﻪ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﻧﻤﺎﺋﻨﺪه‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻮڙي‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺋﻲ ﻫﻮ‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ان ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ۾ ﮀﻮﭨﻜﺎرو‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺋﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻗﻴﺎدت ۽‬
‫رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻋﻮام ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬۾ ﻣﻨﻈﻢ ۽ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻪ ﻛﻨﺪو‪،‬‬
‫ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ اﻫﺎ ﭘﺎرﭨﻲ ﺳﻨﺪس ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻔﺎدن ﺟﻮ ﺗﺨﻘﻂ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺋﻲ‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﺷﻌﻮر ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺮڪ ﻛﺮي‪ ،‬ﮐﻴﺲ ﭰﻮرو ﭨﻮﻟﻦ ﺧﻼف ﺟﻨﮓ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ان ﻣﺎن ﻛﻴﺌﻦ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﺗﻪ اﻫﺎ ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﺳﭽﻲ ۽ ﻫﮇڏوﮐﻲ ﭘﺎرﭨﻲ آﻫﻲ؟ ان ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ۽ ﻛﺎرﻛﺮدﮔﻴﻦ ﻣﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻲ ﺋﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﭘﺎرﭨﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻫﺮ‬
‫اول دﺳﺘﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻦ ﻟﻔﻈﻦ ۾ اﻫﺎ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﺟﻮ اﻫﮍو ﺳﭛ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺑﺎﺷﻌﻮر ۽ ﻣﻨﻈﻢ دﺳﺘﻮ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻻ‪ ‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻮ‬
‫ﻫﺮ اول دﺳﺘﻮ ﻗﺮار ڏﻳﮡ ﺗﻪ آﺳﺎن ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام وٽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭹﺎﮢﭗ ﻛﺮاﺋﮡ ۽ ﭘﺎڻ‬
‫ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻫﺮ اول دﺳﺘﻮ ۽ رﻫﻨﻤﺎ‪ ‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮاﺋﮡ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻢ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻣﻘﺼﺪ ﻻ‪ ‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺑﻲ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻪ ﻣﺤﻨﺖ ۽ ﺑﻲ ﻏﺮض ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻃﺒﻘﻲ‬
‫ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻴﺎدت ﻣﮍﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﮐﻴﺲ اﻫﮍي ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﺟﻮ وڏو ﺗﻌﺪاد اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮي ﺗﻪ اﻫﺎ ﭘﺎرﭨﻲ ﺋﻲ ﺳﻨﺪن ﻣﻘﺼﺪ ۽ ﻣﺮادون ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫اﻋﻠﻲ ﻣﻘﺎم ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﭘﺎرﭨﻲ اﻫﮍﻳﻦ ﺧﺎص ﺻﻔﺘﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻚ‬ ‫اﻫﻮ ٰ‬
‫ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﮐﻴﺲ ﭔﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﺎن ﻣﻤﺘﺎز ﺣﻴﺜﻴﺖ ڏﻳﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ وﺻﻔﻦ ۾ ﻫﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺠﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺗﻪ ان ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﮀﻮﭨﻜﺎري ۽ اﻧﻘﻼب ﻻ‪ ‬ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﭔﮅل ﭘﺮوﮔﺮام ﻫﺠﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﮐﻴﺲ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﻧﺸﻮﻧﻤﺎ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ان ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ وﻗﺖ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ‬
‫آﻫﺮ ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺟﻮڙڻ ۽ اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ڏان‪ ‬ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭨﻴﻮن ﺗﻪ ان ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ اﻧﺪر‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اﺗﺤﺎد ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭼﻮﭤﻮن ﺗﻪ ان ﺟﺎ ﻋﻮام ﺳﺎن وﺳﻴﻊ ۽ ﮔﻬﺮا راﺑﻄﺎ ۽ ﻻﮘﺎﭘﺎ ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺠﻮن ﺗﻪ اﻫﺎ ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻗﻴﺎدت ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻤﻞ ۽ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﺟﻮ ﻟﮙﺎﺗﺎر ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺎﺋﺰو وﭠﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن‬
‫ﻫﻴﭟ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ۾ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﻧﻬﻦ ‪ 5‬وﺻﻔﻦ ﺟﻮ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺟﺎﺋﺰو وﭠﻨﺪاﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﭘﺮوﮔﺮام ﻳﺎ ﻣﻨﺸﻮر‪:‬‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﭘﺎڙون ﭘﺨﺘﻴﻮن ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﺟﻮ‬
‫ﭘﺮوﮔﺮام ﻳﺎ ﻣﻨﺸﻮر وﻗﺖ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻫﺠﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﭘﺮوﮔﺮام ﻋﻮام ﺟﻲ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ آﺑﺎدي‪ ‬ﻻ‪‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻫﺠﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻨﺪن ﺟﺬﺑﻦ ۽ اﻣﻨﮕﻦ ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺳﺎﺋﻨﺲ ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﺟﻮ‬
‫ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﺎﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻗﺎﺋﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎز ۽ ﻣﻌﻠﻢ ﺟﻮ ﻛﺮدار ﺻﺮف ان ﺻﻮرت ۾ ادا ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ اﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺳﺎن ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺿﺮورﺗﻦ ﺳﺎن ﭠﻬﻜﻴﻞ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺳﺎن‬
‫ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ ﻫﺠﮡ ﺋﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺳﻤﺎﺟﻲ اوﺳﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ڏﻳﻨﺪو آﻫﻲ ۽ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻦ ﺗﻲ ان ﮐﻲ ان ﻗﺎﺑﻞ ﺑﮣﺎﺋﻴﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭠﻮس ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻮ ﺻﺤﻴﺢ اﻧﺪازو ﻟﮙﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺳﻤﻴﺖ ﻋﺎﻟﻤﻲ‬
‫ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺻﻔﺒﻨﺪي ﺟﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ ﻧﻈﺮﻳﻮ‬
‫)ﭘﺮوﮔﺮام‪/‬ﻣﻨﺸﻮر( ﻧﻪ ﺻﺮف اﻫﻢ ﺗﺮﻳﻦ واﻗﻌﻦ ۽ اﭤﻞ ﭘﭥﻞ ﺟﻲ ﻋﺎم ﭴﺎڻ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮڻ ۾ ﻣﺪدﮔﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﻫﻮ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ ﺗﻪ واﻗﻌﺎ ﻛﻬﮍو رخ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﭠﺎﻫﮡ ۾ ﻣﺪدﮔﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪو‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ وٽ ﺻﺤﻴﺢ ۽ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺧﻮاﻫﺸﻦ ﭘﭩﺎﻧﺪڙ ﻧﻈﺮﻳﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﺻﺮف ان ﮐﻲ ﻳﻘﻴﻨﻲ ﻓﺘﺢ ڏاﻧﻬﻦ وﭠﻲ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺳﭵﻮ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ان ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﻣﻨﮕﻦ ۽ ﮔﻬﺮﺟﻦ ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﺎن ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي‪ ،‬ان ﺗﻲ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮڻ ۽ ان‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺎﺋﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ان ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳﻮ ﺳﻨﺪس روﺣﺎﻧﻲ ﻏﺬا ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋﻲ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺻﺮف‬
‫ﻫﮇ ۽ ﭼﻢ ﺟﻮ ﻫﻚ ﺑﻮﺗﻮ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﻲ اﺻﻞ روح ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﻻ‪ ‬ﻏﺬا ﻧﻈﺮﻳﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ‬
‫روﺷﻨﻲ‪ ‬۾ ﺋﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻧﺌﻴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻻ‪ ‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﻗﺎﺋﺪاﻧﻪ ﻛﺮدار ادا‬
‫ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ ﺗﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺟﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻘﺼﺪن ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺎﻣﻮ ﭘﻬﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ۾ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﮐﻲ اوﻟﻴﺖ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ڏﺋﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻇﻠﻢ ۽ ﭰﺮﻟﭧ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ۽ ﻫﻚ ﻧﺌﻴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﺧﻮدﺑﺨﻮد ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ۾ ﺷﻌﻮري‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻮن ﻛﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﮐﻲ ﻣﺴﻠﺴﻞ وڌﻳﻚ ﮔﻬﺮو ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺨﻠﻴﻘﻲ اوﺳﺮ ﺟﻲ ﻛﻢ ﮐﻲ‬
 ‫اوﻟﻴﺖ ڏﻳﻨﺪي رﻫﻲ‪.‬‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳﻮ اﻫﻮ ﻫﭥﻴﺎر ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف اﻧﻬﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۾ ﻇﺎﻟﻤﻦ ۽‬
‫ﭰﻮرن ﺧﻼف ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﮕﻬﻪ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ وﻗﺖ ﺟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎﺋﻦ ﮐﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻧﻮ وﭸﻲ ۽ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺳﺎن ﺋﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ﺳﺎن آراﺳﺘﻪ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‬
‫۽ اﻫﮍي ﻗﻴﺎدت ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‪ ‬ﻧﺠﺎت ۾ دﻟﭽﺴﭙﻲ رﮐﻨﺪڙ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫اﻫﺎ ﺳﭵﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻧﺠﺎت ۾ ﮔﻬﺮي دﻟﭽﺴﭙﻲ رﮐﻨﺪي آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻧﺠﺎت ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺧﻮد ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫ﮀﻮﭨﻜﺎرو ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬اﻧﻬﻦ ﺣﺪن ﺟﻮ ﺗﻌﻴﻦ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻻ‪ ‬اﻫﺎ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺳﮇ ڏﺋﻲ‬
‫رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺳﺎن ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ ﻫﺠﮡ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺻﺤﻴﺢ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﭘﭩﺎﻧﺪڙ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ‬
‫ﺳﺎن ﺋﻲ اﻫﺎ اﻧﻬﻦ ﺣﺪن ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ۽ ﻃﺮﻳﻘﻴﻜﺎر ﮐﻲ واﺿﻊ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ دوران ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫دوﺳﺘﻦ ﺟﻲ ﺳﭹﺎﮢﭗ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ۾ اﺿﺎﻓﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﻳﺎ ﻣﻘﺼﺪن ﺑﺎﺑﺖ ﻛﺎﻣﺮﻳﮉ ﻟﻴﻨﻦ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ؛ “ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ اﻫﮍي ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ اﻫﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ ﺳﻤﺎج ﺟﻲ ﺳﮅاري ﻻ‪ ‬ﻧﻔﻴﺲ رﭤﺎﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺗﻴﺎري ﻳﺎ ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮅارڻ ﻻ‪ ‬ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﺮي ۽ ﻧﻪ ﺋﻲ ان ﺟﻮ اﻫﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺳﺎزﺷﻮن ﺗﻴﺎر ﻛﺮي‪ .‬ﭘﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻮ‬
‫ﻓﺮض ﻫﺠﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ان راﻫﻪ ﺗﻲ ﻫﻼﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ آﺧﺮي ﻣﻘﺼﺪ اﻫﻮ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻣﻈﻠﻮم ﻋﻮام اﻧﺪرﻳﻦ ۽ ﭔﺎﻫﺮﻳﻦ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﮀﻮﭨﻜﺎرو ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ۽ اﻗﺘﺪار ﺟﻮن واﮘﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﭥﻦ ۾‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‪”.‬‬
‫)‪ (2‬ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺟﻮڙڻ‪:‬‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺻﺤﻴﺢ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﺮج ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺑﻌﺪ ان ﮐﻲ ﻋﻮام ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ۽ وﭨﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ۽ ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻴﻦ ﻻﮘﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ڏان‪ ‬اوﻟﻴﻦ ﺣﻴﺜﻴﺖ‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﺳﺎن ﭠﻬﻜﻨﺪڙ درﺳﺖ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﮐﻲ اﻫﮍي ﻃﺮح‬
‫ﻻﮘﻮ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻋﻮام ﺟﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۾ اﭼﻲ ﭘﺮ ﻋﻮام ان ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎﺋﭗ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺋﻲ ﻋﻮام وٽ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺮدار‪ ،‬وﻗﺎر ۽ اﺣﺘﺮام ﮐﻲ وڌاﺋﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻛﺎﺑﻪ ﭘﺎرﭨﻲ اﻳﺴﺘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺟﻮڙي ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ان ﮐﻲ ﭔﺎﻫﺮﻳﻦ ۽ اﻧﺪرﻳﻦ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺟﻮ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻈﺮﻳﺎ ۽ ﺧﻮاﻫﺸﻮن ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ان‬
‫ﻻ‪ ‬اﻫﻮ ﭴﺎﮢﮡ ﺑﻪ ﺿﺮوري ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﺟﺎ ﺟﺬﺑﺎ ﻛﻬﮍا آﻫﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﺷﻌﻮر ﺟﻲ ﺳﻄﺢ ﻛﻴﺘﺮي ﻣﭥﺎﻧﻬﻴﻦ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺟﺬﺑﻦ ﮐﺎن ﻻﭘﺮواﻫﻪ ﭤﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﺪن ﺷﻌﻮر ﺟﻲ اﺑﺘﮍ ﻳﺎ اﻧﻬﻦ ﮐﺎن ﻣﭥﺎﻧﻬﺎن ﻓﻴﺼﻼ ﻳﺎ راﻳﺎ‬
‫ﻋﻮام ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﻴﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ اﻫﻲ ﻛﻴﮇي ﺑﻪ ﺳﭽﺎﺋﻲ ۽ ﻗﻮت رﮐﻨﺪي ﺑﻪ ﻋﻮام وٽ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪا‪ .‬ﭘﺆ‬
‫اﻫﮍا ﻓﻴﺼﻼ ﭘﺎڻ ﻣﻨﺠﻬﻪ آﻓﺎﻗﻲ ﺳﭽﺎﺋﻲ رﮐﻨﺪي ﺑﻪ ﻋﻮام وٽ ﺟﺎ‪ ‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﺧﻼﺋﻦ ۾ ﭘﺮواز ﻛﻨﺪا‬
 ‫رﻫﻨﺪا‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﺮج آﻫﺮ ۽ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺧﻮاﻫﺶ‬
‫ﭘﭩﺎﻧﺪر ﭘﻨﻬﻨﺠﻴﻮن ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺟﻮڙﻳﻦ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻴﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﺟﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﺎﺋﺰو وﭠﻨﺪﻳﻮن رﻫﻦ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﭘﭩﺎﻧﺪر اﻧﻬﻦ ۾‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻠﻴﻮن ﻛﻨﺪﻳﻮن رﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻋﻤﻠﻦ ﺟﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‪ ‬۽ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭔﻨﻬﻲ ﺻﻮرﺗﻦ ۾ ﺟﺎﺋﺰو‬
‫وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ‪ ،‬اﻫﻮ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﻫﭕﻚ‪ ،‬ﻋﺠﺰ ۽ اﻧﻜﺴﺎري‪ ‬ﻳﺎ ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ ﮐﺎن ﻛﻢ‬
‫وﭠﮡ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﺋﻴﻦ‪ .‬اﺋﻴﻦ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﻏﻠﻄﻴﻦ ﮐﺎن ﭘﺎڪ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻮن ﺟﻮڙڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻨﺪﻳﻮن ۽ ﻋﻮام اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ۽ ﺳﻨﺪن ﺳﺎٿ ڏﻳﮡ ﺗﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺮوﮔﺮام‬
‫رﮐﮡ ﺟﻲ ﺑﺎوﺟﻮد‪ ،‬ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻮ ﻋﻮام وٽ ﻣﻘﺒﻮل ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﺟﻮ واﺣﺪ ﺳﺒﺐ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﺟﻮ وﻗﺘﺎﺋﺘﻮ ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﺋﻲ‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬اﻫﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﺟﻲ ﮀﻨﮉ ﮀﺎڻ ﻛﺮڻ ﺑﺪران‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ ڏوﻫﻲ ﻗﺮار‬
‫ڏﻳﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﻋﻮام ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اﻧﻜﺎري رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬اﻧﺪر ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اﺗﺤﺎد‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ اوﺳﺮ ﻛﺮڻ ۽ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺳﮕﻬﺎرو ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﺟﻲ‬
‫اﻧﺪر ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اﺗﺤﺎد ﻫﺠﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﺎڻ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻪ‬
‫ﻫﻮﻧﺪي‪ ،‬اﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪي ۽ ﻧﻪ وري ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻫﻞ ﻫﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ان ﮔﺮوﻫﻪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻫﻢ ﺧﻴﺎل ﻳﺎ ﻫﻢ را‪‬‬
‫ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺻﺮف اﻧﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻣﻨﻈﻢ ۽ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻈﺮﻳﻮ‬
‫ﺳﺎﮘﻴﻮ ﻫﺠﻲ ۽ ان ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ ﻫﺠﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻛﭡﻲ ﭤﻴﻞ اﻧﺒﻮﻫﻪ‬
‫وٽ ﻛﺎ ﻃﺌﻪ ﭤﻴﻞ ﻫﻜﮍي واٽ ﻳﺎ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﻮ اﻧﺒﻮﻫﻪ ﻛﺎﺑﻪ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻳﺎ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻨﻈﻢ ﭤﻴﻞ ﺟﭥﻲ وٽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺰل ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﺎ ﻫﻚ را‪ ‬ﻳﺎ ﭘﺮوﮔﺮام‬
‫ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو ۽ ﻫﺮ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﻴﺎل‪ ،‬راﻳﺎ ﻳﺎ ﭘﺮوﮔﺮام ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ ﺗﻪ اﻫﮍي ﭘﺎرﭨﻲ ﺻﺮف اﻧﺪروﻧﻲ ﭨﻜﺮاﺋﻦ ۽‬
‫ﻛﺸﻤﻜﺶ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺿﺎﻳﻊ ﻛﻨﺪي رﻫﻨﺪي آﻫﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺰل ﻣﺎﮢﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺗﺤﺎد ۽ ﻳﮕﺎﻧﻴﺖ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﭘﺎرﭨﻲ ﻫﻚ اﻫﮍي رڍ واﻧﮕﺮ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﭼﺮڻ ﺗﻪ ﭼﺎﻫﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﮐﻴﺲ اﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﻬﮍي ﻃﺮف ُﭼﺮي ۽ ﮀﻮ ُﭼﺮي‪ .‬ﻛﺎﻣﺮﻳﮉ ﻟﻴﻨﻦ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ؛ “ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﻮ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ”.‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻛﻴﻞ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎد اﺻﻮل ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬اﻫﺎ ﺑﻲ‬
‫ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺗﻲ ﺋﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﺮﻋﺰم ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﮔﺮوﻫﻲ ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺮﻛﺸﻴﻦ ۽ ﺑﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺆﻗﻔﻦ ﮐﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﺑﺨﺸﻴﻨﺪڙ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺗﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﺳﺨﺖ ﻧﻈﺮ رﮐﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﺎن ﭼﻮﻛﺲ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ آزاد ﺧﻴﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﻌﺮي ﻫﻴﭟ ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫۾ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﻧﺘﺸﺎر ﭰﻬﻼﺋﮡ ﮔﻬﺮن ﭤﺎ ۽ ان ﮐﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﮀﻜﺘﺎڻ ﺟﻮ آزاداﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ‬
‫وﺣﺪت ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﺋﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ اﻧﺪر اﻫﮍا ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬۾‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺗﺤﺎد ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ ۽ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ اﻧﺪر ﺑﺤﺚ ۽ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﺟﻲ آزادي‪ ‬۽ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺟﻲ اﻫﮍي‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻴﭟ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬اﻧﺪر آزاداﻧﻪ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﺆﻗﻒ رﮐﮡ ۽ ان ﻣﺆﻗﻒ ﺟﻲ دﻓﺎع ﻻ‪‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻪ ﺑﻨﺪﻳﻮن ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﻋﻤﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ وٽ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﮐﺎن اﻟﮗ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ‬
‫ﭘﺮوﮔﺮام ۽ ﻣﻨﺸﻮر ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺟﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬اﻫﻮ‬
‫اﻫﮍي ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ آزادي ﺟﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺟﻲ ﻋﻼﻣﺖ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺿﺎﺑﻄﻮ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﮐﻲ ﻣﻔﻠﻮج ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎرﭨﻲ ﮐﻲ ﺗﺒﺎﻫﻪ ۽ ﺑﺮﺑﺎد ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ اﺟﻼﺳﻦ اﻧﺪر ﺑﺤﺚ دوران‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰي ﻗﻴﺎدت ۽ ﭘﺎرﭨﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻲ‬
‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺳﺎن اﺧﺘﻼف رﮐﮡ ﺟﻮ ﺗﻪ ﺣﻖ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﻛﺜﺮﻳﺖ را‪ ‬ﺳﺎن ﭤﻴﻞ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺑﻌﺪ اﻧﻬﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻧﻪ ﻛﺮڻ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺧﻼف ﭔﺎﻫﺮ وﭸﻲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻳﺎ اﻧﻬﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﮐﻲ ﺷﻜﺴﺖ ڏﻳﺎرڻ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺆﻗﻒ ﮐﻲ ﺳﭽﻮ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺷﻌﻮري ﻃﻮر ﺗﻲ اﻧﻬﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺟﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ اﺟﺎزت ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ اﻧﺪر ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻪ ﻃﺮﻓﺎن اﻫﮍﻳﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن‪ ،‬ﭘﺎرﭨﻲ ڊﺳﻴﭙﻠﻴﻦ ﺟﻲ ﺧﻼف ورزي ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ اﻫﻮ ﺣﻖ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﻫﮍن ﻣﮍﻧﻲ ﮔﺮوﻫﻪ ﭘﺮﺳﺘﻦ ۽ ﻣﻨﺤﺮﻓﻦ ﺧﻼف ﺳﺨﺖ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‪ ،‬ﮐﻴﻦ‬
‫ﻳﺎ ﺗﻪ ﺳﮅي راﻫﻪ ﺗﻲ آﮢﻲ ﻳﺎ ﮐﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺻﻔﻦ ﻣﺎن ﺗﮍي ﻛﮃي ﮀﮇي‪ .‬اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﻣﺆﻗﻒ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﺟﺎزت ﻧﻪ ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺧﺎرج ﻧﻪ ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﺟﻲ اﺑﺘﮍ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﺟﻲ وﻛﺎﻟﺖ ﻛﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﻻزﻣﻲ ﻃﻮر ﭨﭩﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬اﻫﺎ‬
‫ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺎن ﭨﭩﻨﺪي ۽ ﺑﻌﺪ ۾ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﮐﺎن ﺑﻪ ﭨﭩﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺗﺤﺎد ﺋﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺎﻫﻲ ﻫﻮﻧﺪو‪ .‬ﭘﺮ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ اوﺳﺮ ۽ اﺳﺘﺤﻜﺎم‬
‫ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اﺗﺤﺎد ﺟﻲ ﭨﻴﻚ ﻣﻠﻴﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﺳﮕﻬﺎري ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت وارو ﻛﺮدار‬
‫ُﭘﺮوﻗﺎر ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﺎن ادا ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻫﺠﻲ ۽ اﻫﮍن‬
‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻗﺪرن ۽ اﺻﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﺳﭛ ﭘﺎرﭨﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭘﺎﺑﻨﺪ ﻫﺠﻦ‪ .‬ﺳﺨﺖ ﭘﺎرﭨﻲ ﻧﻈﻢ ۽ ﺿﺒﻂ‬
‫ﺋﻲ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺗﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﺋﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺟﻮ ﭘﺎڻ ۾ رﺷﺘﻮ اﺋﻴﻦ ﻫﺠﻲ ﺟﻮ‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﺮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺟﻲ ذﻣﻴﻮاري ﭘﺎڻ ﺗﻲ ﮐﮣﻲ ۽ ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮح ان ﺟﻮ ﻫﺮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ذﻣﻴﻮاري ﭘﺎڻ ﺗﻲ‬
‫ﮐﮣﻲ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﻻ‪ ‬ﻻزﻣﻲ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﺎ ﻓﻴﺼﻼ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻦ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﻣﭥﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺟﻲ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺟﻮ‬
‫ﭘﺎﺑﻨﺪ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬اﻫﮍي‪ ‬ﻃﺮح ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﮐﺎن آﻳﻞ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺟﻮ ﭘﺎﺑﻨﺪ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ اﻫﺎ ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﺟﻮاﺑﺪه ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ وﺣﺪت ﻧﺎﻟﻮ ﺋﻲ ﻗﻴﺎدت ﺟﻮ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ڏاﻧﻬﻦ ۽ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻮ ﻗﻴﺎدت‬
‫ڏاﻧﻬﻦ ﺟﻮاﺑﺪه ﻫﺠﮡ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ۾ ﻛﻮﺑﻪ ﺷﻚ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ ﻫﻚ رﺿﺎﻛﺎراﻧﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﺎ‬
‫ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺗﻮڙي ﻗﻴﺎدت ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﭥﺎن ﻛﺠﻬﻪ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻦ ۾‬
‫اﻫﻮ ﺷﺮط ﺑﻪ ﻻﮘﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﺮوﮔﺮام‪ ،‬ﻗﺎﺋﺪن ۽ ﺿﺎﺑﻄﻦ ﺟﻲ ﺳﺨﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻛﻨﺪا‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻧﻬﻦ اﺻﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ ﻫﻚ وﺣﺪت ﺟﻴﺎن ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي ۽ ﻧﻪ ﺋﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭘﺎرﭨﻲ اﻧﺪر ﻧﻈﻢ ۽ ﺿﺒﻂ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ‬
‫ﺻﺮف ﮔﭙﺸﭗ ۽ ﺑﻜﻮاس ﻛﻨﺪڙن ﺟﻲ ﻫﻚ ﻛﻠﺐ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻮ ﻛﺮدار‪ ،‬ﻧﻈﻢ ۽ ﺿﺒﻂ ﮐﻴﻦ ﻋﻮام وٽ ﻣﻘﺒﻮل ﺑﮣﺎﺋﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﭔﺎﻫﺮ‬
‫ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﻠﻦ ۽ ﻛﺮدار ﺟﻲ ﺋﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﮐﻲ ﺳﭡﻮ ﻳﺎ ﺧﺮاب ﺳﻤﺠﻬﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ان‬
‫ﻛﺮي ﭘﺎرﭨﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ روزﻣﺮه ﺟﻲ ﻛﻤﻦ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻤﻞ ۽ ﻛﺮدار ﺟﻮ زﻧﺪه ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﺳﻨﺪن اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ڏﺳﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻴﮡ ﺷﺮوع ﭤﺌﻲ ۽ ﺳﻨﺪن ﻋﻤﻠﻦ ﮐﻲ ڏﺳﻲ ﭘﺎڻ ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﺗﻲ‬
‫آﻣﺎده ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﺎ ﻋﻮام ﺳﺎن ﮔﻬﺎﭨﺎ ﻻﮘﺎﭘﺎ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺻﺮف ان ﺻﻮرت ۾ ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ۽ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎن‬
‫ﻗﺎﺋﺪاﻧﻪ ﻛﺮدار ادا ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﮐﻴﺲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻋﻮام‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﺧﺎﻟﻖ آﻫﻲ ۽ ﻫﻮ ﺋﻲ اﻧﻘﻼب آﮢﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ اﻧﻘﻼب ﻻ‪ ‬ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ۽ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮڻ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻋﻮام ﺟﻮ وڏو ﺗﻌﺪاد ﺻﺮف ان ﺻﻮرت ۾ ﺗﻮازن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻖ ۾ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ اﻫﻮ‬
‫ﻣﺘﺤﺪ ﻫﺠﻲ ۽ ﻋﻠﻢ ﺳﻨﺪس ﻗﻴﺎدت ﻛﺮي‪ .‬ﻋﻮام ﮐﻲ ﻋﻠﻢ ﭘﺎرﭨﻲ ﺋﻲ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ ۽ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻃﻮر‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻦ ﮐﺎن واﻗﻒ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﻋﻮام ﺟﻲ وڏن‬
‫ﺣﻠﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽ ﻣﺪد ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪي وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام وٽ ﺗﮇﻫﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﭹﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻚ ﺗﻪ ﻫﻮ ان ﺳﺎن ﻣﺴﻠﺴﻞ ﮔﻬﺮن ﻻﮘﺎﭘﻦ‬
‫۾ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ۽ ﺿﺮورﺗﻦ ﮐﻲ ﺧﻮد ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﺴﺌﻼ ۽ ﺿﺮورﺗﻮن ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي اﻧﻬﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪي‪ .‬ان ﺋﻲ ﺻﻮرت ۾ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﻮام ﺟﻮ اﻋﺘﻤﺎد ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮي ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻋﻮام ﺟﻮ اﻋﺘﻤﺎد اﻫﮍي ﺷﻲ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﮐﻴﺲ ﻫﻚ دﻓﻌﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﮡ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﺎﺻﻞ رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺷﻌﻮر ۽ ﺟﺬﺑﻦ ﺗﻲ داﺧﻠﻲ ۽ ﺧﺎرﺟﻲ اﺛﺮ ﭘﻮﻧﺪا رﻫﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻣﭥﻦ ﺳﻨﺪن دوﺳﺘﻦ ۽ دﺷﻤﻨﻦ ﺟﺎ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ اﺛﺮ ﭘﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ان ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺮﻗﺮار رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻟﮙﺎﺗﺎر ﺳﺎﮢﻦ‬
‫ﮔﻬﺮي ﻻﮘﺎﭘﻲ ۾ ﻫﺠﻲ ۽ ﺳﻨﺪن ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﻮام ۾ ﻛﻢ ﻛﺮڻ وﻗﺖ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﺬﺑﻦ ﮐﺎن‬
‫آﮔﺎﻫﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺠﻲ ۽ ﮐﻴﺲ ﭴﺎڻ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﺳﻨﺪس ڏﻧﻞ ﭘﺮوﮔﺮام ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﮡ ۽ ان ﮐﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﻴﺘﺮي ﻗﺪر ﺗﻴﺎر آﻫﻲ‪ .‬ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﺻﺮف اﻫﻮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ ﻓﻘﻂ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﺪي رﻫﻲ ۽‬
‫ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﻄﺢ ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي‪ ،‬ان ﻋﻮاﻣﻲ ﺷﻌﻮر ﻣﻨﺠﻬﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫راﻫﻪ ﭠﺎﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻮ اﻫﻮ ﺑﻪ ﻛﻢ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﻛﺮي‪ .‬ﮐﻴﺲ ﻗﻴﺎدت ﻛﺮڻ وﻗﺖ‬
‫ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺗﺠﺮﺑﻦ ۽ ﭴﺎڻ ﺗﻲ ﻧﻪ ﭜﺎڙڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺗﺠﺮﺑﻦ ﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﮑﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﻫﺮ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭔﮅڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﺳﻨﺪن ﻣﺸﻮرا ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻮ‬
‫ﻛﺮدار‪ ،‬ﻋﻮام ﺳﺎن ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﮘﺎﻧﮉاﭘﻲ ۾ ﻟﻜﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﻮ داروﻣﺪار ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرﭨﻲ‬
‫ﻛﻬﮍي ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺷﻌﻮري ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ۽ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻴﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﺳﻨﻮارڻ ۽ ان ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ‬
 ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺻﻼﺣﻴﺖ رﮐﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻘﺼﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ ﻋﻮام ﺗﻲ ﭜﺮوﺳﻮ ﻛﺮي ۽ ﻋﻮام ﻣﭥﺲ‬
‫اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﺪي‪ ،‬ان ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮي‪ .‬ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﭘﺎرﭨﻲ ﺻﺮف اﻧﻬﻦ ﻣﻀﺒﻮط ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﺳﺎن ﻋﻮام ۾ اﻫﻮ اﺣﺴﺎس ﺟﺎﮘﺎﺋﻲ ﺗﻪ اﻧﻘﻼب ﺧﻮد ﺳﻨﺪن ﻣﻔﺎد ۾ آﻫﻲ ۽ ان ﺟﻲ‬
‫ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﻫﭥﻦ‪ ،‬ذﻫﻦ ۽ ارادي ﺟﻲ ﻣﺤﺘﺎج آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻤﻞ ﺟﻮ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺎﺋﺰو وﭠﮡ‬
‫ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﺎ دﺷﻤﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﭘﮕﻬﺎردار ﭨﻮﻻ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻴﻜﺎر‪ ،‬ﻃﺎﻗﺘﻮر ۽ ﭼﺎﻻڪ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫ﻫﻮ ﺷﻜﺴﺖ ﮐﺎﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ ﮐﻲ ﭨﻮڙڻ ۽ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﻛﻮﺷﺶ ۾ ﻣﺼﺮوف‬
‫ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻧﻨﮃي وڏي ﻏﻠﻄﻲ ﻣﺎن ﻓﺎﺋﺪو ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ۽ ﻋﻮام ۾ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ اﺛﺮ‬
‫۽ رﺳﻮخ ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﺮڻ ۽ ان ﺗﻲ ﻋﻮام ﺟﻮ اﻋﺘﻤﺎد ﭨﻮڙڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻋﻮام ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ۽‬
‫ﻧﺠﺎت ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪڙ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬۽ ان ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﮐﺎن ﺑﻪ ﻏﻠﻄﻴﻮن ﭤﻲ وﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﻻ‪ ‬اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ اﻫﻢ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﻲ ﻟﮙﺎﺗﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻏﻠﻄﻴﻦ ﺟﻮ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﻛﻦ ۽ ان ﻣﺎن ﺳﺒﻖ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺣﺎﺻﻼﺗﻦ ۽ ﻓﺘﺤﻦ ﺟﻲ ڏس ۾ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ آراﺋﻲ ﮐﺎن ﻛﻢ وﭠﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﻣﺎﺿﻲ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻛﻤﻦ ۽ ﺗﺠﺮﺑﻦ ﺟﻮ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺎﺋﺰو وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ وﻗﺖ ﮔﺬرڻ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻧﻪ ﺻﺮف‬
‫ﻧﻨﮃﻳﻮن ﻏﻠﻄﻴﻮن دور ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﻲ ﻛﭡﻲ ﭤﻲ اﻫﮍا ﭘﻬﺎڙ ﻧﻪ ﺑﻨﺠﻲ وﭸﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻳﺎ ﺗﻪ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﭤﻲ وﭸﻲ ﻳﺎ ازاﻟﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻮ وﻗﺖ ﺋﻲ ﮔﺬري وﭸﻲ‪.‬‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺳﻮﭜﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﮀﻮ ﻧﻪ ﭤﻴﻦ ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﻛﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﻔﻬﻤﻲ‪ ‬۾ ﻣﺒﺘﻼ ﭤﻲ‪ ،‬ﻫﭣ ﺗﻲ ﻫﭣ رﮐﻲ وﻫﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻟﮙﺎﺗﺎر ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ ﺟﺎري رﮐﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫ﻓﺘﺤﻦ ﺗﻲ ﻧﺎز ﻛﺮڻ ۽ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﭤﻴﮡ ﺑﺪران ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ﺟﻮ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺎﺋﺰو وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽‬
‫ﭘﺎڻ ﻣﻨﺠﻬﺎن ﻛﭽﺎﻳﻮن ﭰﻜﺎﻳﻮن دور ﻛﺮي‪ ،‬ﭔﻴﻬﺮ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎري ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻏﻠﻄﻴﻦ ﺟﻮ ﮐﻠﻲ‬
‫دل ﺳﺎن اﻋﺘﺮاف ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ان اﻋﺘﺮاف ﺳﺎن ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻮ وﻗﺎر ﻣﺠﺮوح ﻧﻪ ﭤﻮ ﭤﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻲ اﺑﺘﮍ ان ﺟﻮ‬
‫اﺣﺘﺮام وﻳﺘﺮ وڌي وﭸﻲ ﭤﻮ ۽ ﻋﻮام ان ﺗﻲ وڌﻳﻚ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻏﻠﻄﻴﻦ ۽ ﺧﺎﻣﻴﻦ ﮐﻲ آڏو آﮢﻲ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﺗﺪارڪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻤﺰورﻳﻦ ﮐﺎن ﺧﻮﻓﺰده‬
‫ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ آﮢﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﻧﻪ ﻛﻮ رﺳﺘﻮ ﮘﻮﻟﻬﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ اﻧﺪر ﺗﻨﻘﻴﺪ ۽ ﺧﻮد ﺗﻨﻘﻴﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺟﻮ ﺣﻖ ۽ ﻓﺮض ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻗﻴﺎدت‬
‫ﮐﻲ ﺧﻮد ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺟﺬﺑﻲ ﮐﻲ اﭘﻨﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﺧﺎﻣﻴﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﺼﺎﻟﺤﺎﻧﻪ روﻳﻮ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻲ درﮔﺬر ﻛﺮڻ وارو روﻳﻮ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼﺎن ڏﻳﻨﺪڙ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﮐﻲ دﭔﺎﺋﮡ ﻳﺎ وري‬
‫ﺗﻨﻘﻴﺪ ﻛﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺗﺬﻟﻴﻞ ﻛﺮڻ وارن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﺳﺨﺖ اﺣﺘﺴﺎب ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺿﺮوري ﭤﺌﻲ ﺗﻪ‬
‫ﮐﻴﻦ ﭘﺎرﭨﻲ ﻣﺎن ﺋﻲ ﻛﮃﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻳﺎ ان ﺟﻲ ادارن اﻧﺪر ﺗﻨﻘﻴﺪ ﻣﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﺧﺎﻣﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭠﻴﻚ ﻛﺮڻ ۽ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﮐﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺗﻲ ﭔﮅل آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺧﻮد ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﺟﻮ‬
‫اﻇﻬﺎر ﻋﻤﻠﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ اﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﭘﻮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ اﻫﻮ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﭘﺎرﭨﻲ ﺧﺎﻣﻴﻦ دور ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﺗﻴﺎر آﻫﻲ ﻳﺎ ﺻﺮف زﺑﺎﻧﻲ ۽ ﻟﻔﺎﻇﻲ ﻛﺮي رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ اﻧﺪر اﻫﮍن ﻧﻘﺎدن ﺟﻲ ﺑﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪ ﺷﻜﻨﻲ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻫﺮ ﻧﻨﮃي وڏي ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ وڌاﺋﻲ‬
‫ﭼﮍﻫﺎﺋﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﻦ ۽ ﻫﻮ ﻓﺮدن ﺟﻲ ﻏﻠﻄﻴﻦ ﮐﻲ ﺳﭵﻲ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﻨﺴﻮب ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻦ‪ .‬ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻻﮘﻮ ﻛﺮڻ دوران ﭤﻴﻞ ﻏﻠﻄﻴﻦ ﮐﻲ ﺧﻮد ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻏﻠﻄﻲ ﻛﻮﭠﻴﻦ‪ .‬اﻫﮍا ﻧﻘﺎد‪ ،‬اﺻﻞ ۾ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺗﻪ‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﺎ وﻓﺎدار ﭼﻮاﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ اﻫﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﺎ ﮔﻬﮡ ﮔﻬﺮا ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﺎڻ ﺗﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻪ‬
‫ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺗﻲ ﺑﻴﺠﺎ ﺑﻬﺘﺎن ﺑﺎزﻳﻮن ۽ ﺗﻨﻘﻴﺪﻳﻮن ﻛﻨﺪا آﻫﻦ ۽ اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺟﻮ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪‬‬
 ‫”‬ ‫ﺌ‬ ‫“‬
‫ي ﺌﺊ و‬

‫ﺟﮇﻫﻦ ﻣﺎن “ﭘﻨﺠﺎب ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ”‪“ ،‬ﺳﻨﺪﻫﻪ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ۽ “آج ﻛﺎ ﺳﻨﺪﻫﻪ” ﭘﮍﻫﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ ﺗﻪ‬
‫ﭘﮍﻫﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻏﻠﻂ ﻣﺤﺴﻮس ﻛﻴﻮن ۽ ﺟﻴﻜﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻮڙ ۽ ﺑﺪ دﻳﺎﻧﺘﻴﻮن ﻧﻈﺮ ﻣﺎن ﮔﺬرﻳﻮن‪،‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ان ﺋﻲ وﻗﺖ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﺣﺎﺷﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻧﻘﻄﻲ ﻧﻈﺮ ﻟﮑﻨﺪو وﻳﺲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﻪ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﻣﻘﺎﻻ ﻟﮑﮡ ﺟﻮ ﻛﻮﺑﻪ ارادو ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻫﻲ ﺣﺎﺷﻴﻦ ﺗﻲ ﻟﮑﻴﻞ ﭨﻜﺮا ﺟﻴﺌﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺗﻴﺌﻦ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﻣﺪدي ﻛﺘﺎب اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﺷﻜﻞ ۾ آﻧﺪا اﭤﻢ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ اﻧﻬﻦ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﭘﮍﻫﮡ وﻗﺖ‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ذﻫﻦ ۾ اﻧﻬﻦ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ڏﻧﻞ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻞ ﺗﻨﻘﻴﺪي راﻳﺎ ﻣﺤﻔﻮظ ﭤﻲ وﭸﻦ‪ .‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ “ﭘﻨﺠﺎب‬
‫ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﺟﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻫﻚ ﻧﻨﮃڙي ﻛﺘﺎب “ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﻘﺪﻣﻮ” ۾ اﭼﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﺎڻ “ﺳﻨﺪﻫﻪ‬
‫ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﺟﺎ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻫﻦ ﻣﻘﺎﻟﻲ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺣﺎﺿﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻘﺎﻟﻲ “ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﻘﺪﻣﻮ” ﺟﻲ ﻣﻬﺎڳ ۾ ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ اﺣﻤﺪ ﺿﻴﺎء ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ‬
‫ﻛﺘﺎب “ﺳﻨﺪﻫﻪ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﺗﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻫﻦ رﻳﺖ ﻧﻈﺮ وڌي ﻫﺌﻲ‪:‬‬
‫“ﺟﮇﻫﻦ ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ اﻫﻮ ﻛﺘﺎب ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮ ﻣﺎن ﮔﺬرﻳﻮ ﺗﻪ دل ﮐﻲ ﺳﺨﺖ ﺻﺪﻣﻮ ﭘﻬﺘﻮ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫اﻫﻮ ﻛﺘﺎب ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب )ﭘﻨﺠﺎب ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ( ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾ ﮔﻬﭧ ﭘﺮ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽‬
‫ﺑﭽﺎ‪ ‬۾ وڌﻳﻚ ﻟﮑﻴﻞ ﻫﻮ‪ .‬ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺗﻪ “ﺳﻨﺪﻫﻪ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” رﮐﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ اﻫﻮ‬
‫ﻛﺘﺎب “ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻣﻘﺪﻣﻮ” ﻧﻪ ﭘﺮ “ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻮ ﻣﻘﺪﻣﻮ” ﻫﻴﻮ‪ .‬ان ۾ ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺧﺎص ﻛﺮي‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻣﭥﺎن ﻛﻴﻞ ﺟﺎرﺣﺎﻧﻪ ﺣﻤﻠﻦ ﺟﻮ ﺟﻮاب ﺗﻪ ڏﻧﻞ ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۽ ﻳﻮﭘﻲ‪ ،‬ﺳﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ‬
‫اﺟﺎﮔﺮ ﻛﺮڻ ۽ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻃﺒﻘﻲ ﮐﻲ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ وارث ﭴﺎﮢﺎﺋﮡ ﺟﻲ وڌﻳﻚ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﭤﻴﻞ ﻫﺌﻲ‪ .‬ان ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﮡ ﺑﻌﺪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ اﻧﺪر ۾ ان ﺳﺘﻞ ﺟﺬﺑﻲ وري ﻛﺮ ﻣﻮڙﻳﻮ ﺗﻪ ﻣﺎن ﻧﻪ‬
‫ﺻﺮف ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ ﮐﻲ ﺟﻮاب ڏﻳﺎن‪ ،‬ﭘﺮ ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﭡﮍي ۽ ﭔﺎﺟﻬﺎري ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ اﺳﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﺑﻪ ﮐﻴﺲ ﺟﻮاب ڏﻳﺎن‪) ”.‬رڪ‬
‫ﺳﻨﮅي‪“ ،‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﻘﺪﻣﻮ” ﻣﻬﺎڳ‪ ،‬ص‪(4-‬‬
‫ﻣﺎن ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ذري ﭘﺮزي ﺗﻲ ﺗﻪ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻮ ﮔﻬﺮان ۽ ﻧﻪ وري ان ﺟﻲ ﺿﺮورت‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺘﺎب ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﻏﻠﻂ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﺟﻴﻜﺎ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺳﺎن‬
‫ﻫﭣ ﭼﺮاﻧﺪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﺎ ﺳﻨﺪس ﻻ‪ ‬اردو ﻟﻴﮑﻚ ﻫﺠﮡ ﻧﺎﺗﻲ ﻛﺎ ﻧﺌﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ رﻫﻨﺪڙ‬
‫ﻫﺮ اردو ﻟﻴﮑﻚ ﭘﻮ‪ ‬ﭼﺎﻫﻲ اﻫﻮ ﭠﻴﭟ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪي‪ ‬ﺟﻲ وﻳﺲ ۾ وﻳﮍﻫﻴﻞ ﺟﺪﻳﺪ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﻫﺠﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ڏاﻧﻬﻦ اﻫﮍو ﺋﻲ اڻ وﮢﻨﺪڙ ۽ ﻣﻨﺎﻓﻘﺖ ﺗﻲ ﭔﮅل روﻳﻮ‬
‫رﻫﻨﺪو آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ان ﻣﻨﺎﻓﻘﺖ ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ اﻧﺪر ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﻛﺘﺎب ﮀﭙﺠﻲ ﭘﮅرا ﭤﻲ ﭼﻜﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎ‪ ‬ﺗﻲ ﻣﺴﺘﻨﺪ ۽ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻣﻌﺘﺒﺮ آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻣﺎن ﻫﻦ ﻣﻘﺎﻟﻲ اﻧﺪر ﭼﻨﺪ‬
‫اﻫﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮان ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻟﻴﮑﻚ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﮡ ۽ ﭘﺮدي ۾ رﮐﮡ ﺟﻲ وڏي ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺷﻜﻴﻞ اﺣﻤﺪ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﺘﺎب “ﺳﻨﺪﻫﻪ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﻛﺮاﭼﻲ‪ ،‬اﭘﺮﻳﻞ ‪1987‬ع ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ آڏو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻨﻒ ﺻﻔﺤﻲ ‪ 9‬ﺗﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭔﻦ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﭨﻜﺮا‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﭨﻜﺮا‪‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﺻﻮﺑﻦ ۽ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﻧﻪ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ اڄ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻮ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭨﻜﺮا‪‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ اڄ ﭜﺎرت ۾ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻏﺎﻟﺐ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻫﺌﻲ‪ ”.‬ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ ان ﭨﻮﻟﻲ ﺳﺎن آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻫﺘﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻲ ﺳﻬﺎري‬
‫ﻫﻴﭟ اﭼﻲ‪ ،‬ﻫﺘﺎن ﺟﻲ اﺻﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻛﻠﭽﺮ ۽ اﻗﺘﺼﺎدي وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺑﺾ ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ان ﻗﺒﻀﻲ ۽ ﭰﺮﻟﭧ ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻴﻞ اﺻﻮﻟﻦ ۽ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﮐﻲ ﭘﭡﻲ ﭘﺎڏو‬
‫اﮀﻼﺋﻲ‪ ،‬اﻫﮍا ﻧﻈﺮﻳﺎ ۽ ﺗﺨﻴﻞ ﮔﻬﮍي ورﺗﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺳﻨﺪن ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻮ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻛﻦ ﭘﻴﺎ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺷﻜﻴﻞ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ ﭔﻦ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ ﭨﻜﺮا‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﭴﺎﮢﺎﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻋﺮض ﺗﻪ ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ اﻫﻮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ وارو ﻧﻈﺮﻳﻮ ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﭥﺎن ﻫﭣ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﻳﺎ‬
‫ﻛﻬﮍي ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﭘﺎڻ ﮔﻬﮍﻳﻮ آﻫﻲ؟ ﺗﻬﺬﻳﺒﻮن ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮن ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺬﻫﺒﻦ ﺟﻮن‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﺪن ﻣﺎن ﺟﻨﻢ ﻛﻮﻧﻪ ڏﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻗﻮﻣﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎﮔﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ وﻃﻨﻦ اﻧﺪر ﻫﺰارﻫﺎ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ان ﺗﺸﻜﻴﻠﻲ دؤر ۾ اﻧﻬﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎ‬
‫۽ ﻓﻜﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪا رﻫﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﻫﺘﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﺜﺎل وﭠﻮن ﭤﺎ‪ :‬ان ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻟﮑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﻋﻈﻴﻢ ﺛﻤﺮ آﻫﻲ‪ .‬ان وچ ۾ ﻫﺘﻲ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﻳﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻛﮇﻫﻦ ﻫﺘﻲ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻫﻨﺪو ڌرم ﻗﺒﻮل ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﭔﮅﻣﺖ ﺟﺎ ﭘﻴﺮوﻛﺎر رﻫﻴﺎ‪ .‬ﻛﮇﻫﻦ ﺟﻴﻦ ﻣﺖ ﺗﻪ‬
‫ﻛﮇﻫﻦ وري اﺳﻼم ﺟﺎ ﭘﻮﺋﻠﮗ ﭤﻴﺎ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻠﻴﻦ ﻛﺮي ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻪ‬
‫ﻫﻨﺪو ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ ۽ ﻧﻪ وري اﺳﻼم ﺳﺎن ﻧﻮازﺟﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬اﻫﺎ اول ﮐﺎن ﺳﻨﮅي ﺗﻬﺬﻳﺐ رﻫﻲ ۽ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺗﻬﺬﻳﺐ رﻫﻨﺪي‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﭼﺎﻫﻲ ﺳﭝﺎﮢﻲ ﺳﻨﺪن ﻣﺬﻫﺐ ﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﻮ ﻛﻬﮍو ﺑﻪ رﻫﻲ‪ .‬اڄ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﻫﻨﺪو ﺗﻮڙي ﻣﺴﻠﻢ‪،‬‬
 ‫ﺟﻴﻦ ﺗﻮڙي ﭔﮅ ﺟﻲ ﺳﺎﮘﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﺎﮘﻲ ﭔﻮﻟﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﺎﮘﻴﻮ ﻟﺒﺎس‪ ،‬رﻳﺘﻮن رﺳﻤﻮن ۽ ﻫﻴﺮا آﻫﻦ‪.‬‬
‫ان ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ اﮘﺘﻲ وڌڻ ﮐﺎن اڳ اﺳﺎن ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺗﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮون ﭤﺎ‪ .‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻛﻨﻬﻦ ﻗﻮم ﺟﻲ رﻳﺘﻦ‬
‫رﺳﻤﻦ‪ ،‬اﭤﮣﻴﻦ وﻫﮣﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻦ اڏاوت‪ ،‬رﻫﺎﺋﺸﻲ ﻃﻮر ﻃﺮﻳﻘﻦ‪ ،‬ﮐﺎڌي‪ ،‬ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﺗﻔﺮﻳﺢ‪ ،‬ﭔﻮﻟﻲ ۽ ادب وﻏﻴﺮه ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻨﻒ ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻮ ﺗﺼﻮر ﮔﻬﮍﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻮ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﻬﮍي ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﮔﻬﮍﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺟﻲ ڌرﺗﻲ ﺗﻲ اﺳﻼم آﻳﻮ ﺗﻪ ان ﮐﺎن اڳ ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ رﻫﮣﻲ ﻛﻬﮣﻲ‪ ،‬رﺳﻤﻮن رواج‪ ،‬ﻟﺒﺎس وﻏﻴﺮه ﺟﻴﺌﻦ اڳ‬
‫ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺳﻮ اﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﺰول ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﺋﻴﻦ رﻫﻨﺪو آﻳﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻮ‬
‫ﺳﮇي ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬اﻫﺎ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ۾ رﻫﻨﺪڙ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬اﺳﻼم ﺟﻲ اﭼﮡ ﮐﺎن‬
‫اڳ ﺟﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ڌرم ﺟﺎ ﭘﻮﭴﺎري ﻫﺌﺎ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﻬﺬب ﻫﺌﺎ ﻳﺎ ان وﻗﺖ ﺳﻨﺪن اﻫﺎﺋﻲ ﺳﺎﮘﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﻛﮍﺗﻮ ﭘﺎﺟﺎﻣﻮ‪ ،‬ﺷﻴﺮواﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺎن‪ ،‬ﻗﻮاﻟﻲ ﻛﺎﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ اﺳﻼم ﺟﻮ ﺷﺮف ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن رﻫﻨﺪي‬
‫آﺋﻲ‪ .‬ﮀﺎ ﻫﻨﻦ اﺳﻼم ﺟﻮ ﺷﺮف ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﮘﻴﻮن ﻛﮍﺗﻮ ۽ ﭘﺎﺟﺎﻣﻮ ﻻﻫﻲ‪ ،‬ﻋﺮﺑﻦ وارو ﺟﺒﻮ ﭘﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﻋﺮﺑﻦ وارﻳﻮن رﺳﻤﻮن رواج اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي‪ ،‬ﻫﻨﺪو ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻣﺎن ﻣﭩﺠﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ داﺋﺮي ﻣﻨﺠﻬﻪ اﭼﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﻫﻮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ واري ﻧﻈﺮﺋﻲ ۽ ﺗﺨﻠﻴﻞ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ ﮀﺎ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺻﺮف ان ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﻣﭥﺎن ﻏﻠﺒﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﮐﻲ اﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺛﻘﺎﻓﺖ ۽ ﭔﻮﻟﻲ ﺗﺎن ﻫﭣ ﮐﮣﺎﺋﮡ ۽ اردو‬
‫ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﻣﻐﻠﻴﻪ ﺛﻘﺎﻓﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﺮﺑﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭠﻴﻚ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ اﻫﮍي واﺣﻴﺎت ۽ ﻏﻴﺮ‬
‫ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﺗﺼﻮر ﮔﻬﮍڻ ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺿﺮورت ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺘﺎب “ﭘﻨﺠﺎب ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﺗﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪ‬
‫ﻛﻨﺪي‪ ،‬اﻫﻮ ﺗﺼﻮر ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﻟﻴﮑﻚ ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ‪ ،‬ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺴﻨﺪي ﺟﻮ‬
‫ﺛﺒﻮت ڏﻳﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺘﺎب ۾ ان ﺗﺼﻮر ﮐﻲ رد ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻗﻮم ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ‬
‫ﺟﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬۽ ﺑﻘﺎ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﺮي اﮘﺘﻲ وڌڻ ﺟﻮ ﺳﮇ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﺬﻣﺖ ﻻﺋﻖ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺎڻ اﺻﻞ ﻣﺴﺌﻠﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻦ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺳﺎن ﻟﻜﺎﺋﮡ ۽ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﮡ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬اﻫﻮ آﻫﻲ “ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ۾ اﭼﮡ ﺟﻮ ﺳﻮال”‪ .‬ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ان ﭘﺮﻣﺎري ﻃﺒﻘﻲ‬
‫ﺟﻮ ﭜﺮﺟﻬﻠﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮن ﭘﺎڙون ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﻧﻈﺎم ۾ ﮐﺘﻞ آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫وﺟﻮد ۾ اﭼﮡ ﺟﻲ اﺻﻞ ﺳﺒﺐ ﮐﻲ وڏي ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ‬۽ ڏاﻫﭗ ﺳﺎن ﻟﻜﺎﻳﻮ ۽ ﻣﻨﺠﻬﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﺻﻞ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻫﻨﺪن ﮐﺎن ﺗﺤﻔﻆ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﻛﺎرڻ ﻛﺮي وﺟﻮد ۾ ﻛﻮﻧﻪ آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ اﺻﻞ ﺳﺒﺐ ﻋﺎﻟﻤﻲ‬
‫ﺳﺎﻣﺮاج ﮐﻲ ﻫﻦ ﻋﻼﺋﻘﻲ ۾ ﭘﻴﺮ ﮐﭙﺎﺋﮡ ۽ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎن اڳ ﻫﻠﻨﺪڙ ﺳﺎﻣﺮاج دﺷﻤﻦ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﻧﺎس‬
‫ﻛﺮڻ‪ ،‬ﮔﮇﻳﻞ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﻜﻤﻞ آزادي ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎري ﮐﻲ روﻛﮡ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻤﺎﺟﻮادي ﻧﻈﺎم ﺟﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻗﺪﻣﻲ آڏو ﻫﻚ ﻣﺬﻫﺒﻲ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ دﻳﻮار اﭜﻲ ﻛﺮڻ ﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ﺟﻮ اﺻﻞ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﻋﻮام ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰ ﺳﺎﻣﺮاج ﺧﻼف ﺟﻨﮓ آزادي ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ ۽ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﺗﺮﻗﻲ‬
‫ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻮام دوﺳﺖ ڌرﻳﻮن رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ڏﻳﻬﻲ ﮀﺎڙﺗﻦ ﻣﭥﺎن ﻓﺘﺤﻦ ﻣﭥﺎن ﻓﺘﺤﻮن ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺮڻ ﻟﮙﻴﻮن ﺗﻪ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻋﻮام دوﺳﺖ ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻲ ان ﭘﻴﺶ ﻗﺪﻣﻲ ﮐﻲ روﻛﮡ ۽ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﮐﻲ وڌﻳﻚ‬
‫ﻋﺮﺻﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻇﺎﻟﻢ ﭼﻨﺒﻦ ۾ ﺳﻚ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮀﺎڙﺗﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ۽‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺟﻮڙاﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺗﻔﺮﻗﻲ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺑﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ‬
‫ﭜﻠﺠﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮﻧﻴﺖ ﺟﻲ اﻫﮍي ﺑﺎﻫﻪ ۾ وﭸﻲ ﭘﺌﻲ ﺟﻮ ﺻﺪﻳﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ان ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ آزاد ﻧﻪ ﻛﺮاﺋﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ڌرﻳﻮن‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﭥﺎن ﺳﻮوﻳﺖ ﻳﻮﻧﻴﻦ ۾ آﻳﻞ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭘﻮرﻫﻴﺖ اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻫﻚ ﭜﻮت ﺟﻴﺎن ﻻﻣﺎرا ڏﺋﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‬
‫۽ ﺳﻨﺪن ذﻫﻨﻦ ۾ اﻫﻮ ڊپ ﮀﺎﺋﻨﻴﻞ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﻗﻮﺗﻮن ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻫﻤﻜﻨﺎر ﭤﻴﻦ‬
‫ﭤﻴﻮن ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ڌرﻳﻦ ﺟﺎ ڏﮐﮡ اﻳﺸﻴﺎ ﻣﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﭨﭙﮍ ﭔﮅﺟﻲ وﻳﻨﺪا ۽ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﭘﮡ ﺳﻤﺎﺟﻮادي اﻧﻘﻼﺑﻴﻦ‬
‫ﺟﻮ ﻫﻚ اڏول اﺗﺤﺎدي ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ان ﻛﺮي ﺿﺮوري ﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ اﻳﻨﺪڙ اﻧﻘﻼب ﺟﻮ رخ ﻣﻮڙﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬ان‬
‫ﻻ‪ ‬ﺻﺮف ﻫﻚ ﺣﺮﺑﻮ ﺑﭽﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺳﻮ ﻫﻴﻮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﻫﻠﻨﺪڙ ﺗﺤﺮﻳﻚ‬
‫۾ ڏار وڌا وﻳﺎ‪ .‬ﻫﭥﺮاڌو ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻤﺎﻋﺘﻮن ﮐﮍﻳﻮن ﻛﺮي‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺳﺎن ﺳﺎز ﺑﺎز ﻛﺮي ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻲ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻮ‬
‫ﻓﻴﺼﻠﻮ اﻫﮍو ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺟﻮ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﻣﺎن ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ڌرﻳﻦ ﺳﮅي ﻃﺮح ﻧﻜﺮي‪ ،‬ان ﺗﻲ اڻ ﺳﮅي ﻃﺮح اڳ ﮐﺎن ﺑﻪ‬
‫وڌﻳﻚ ﻣﻀﺒﻮط ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬اڳ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ ﺳﮅي ﻏﻼﻣﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻚ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪‬‬
‫اﻫﻮ ﻫﻚ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﭡﻜﻴﺖ ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻮ ورﻫﺎﮜﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﻫﻨﺪو ﻳﺎ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮉر ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﮔﺮوﻫﻪ ﺟﻲ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻦ ﺟﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﻮ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﺎﻣﺮاج ﺟﻲ ﻫﻚ ﺳﺎزش ﺟﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻲ‬
‫ورﻫﺎﮜﻲ ﻳﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ ﻛﻦ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻮ ﭨﻜﺮا‪ ‬ﻳﺎ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻣﺴﻠﻢ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ‬
‫ﺛﻤﺮ ﻛﻮﭠﮡ ﻏﻠﻂ ۽ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺳﺎن ﻫﻚ ﻣﺬاق آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﻮ ﺟﻴﺌﺮو ﺟﺎﮘﻨﺪو ﺛﺒﻮت اﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻮ اڄ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽‬
‫ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ۾ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﭽﻠﺠﻲ ۽ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ ۽ ﭔﺌﻲ ﻣﻠﻚ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎري‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﭡﻜﻲ راڄ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﻋﺎﻟﻤﻲ اﺷﺘﺮاﻛﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ‪ ،‬ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ آزادي ﭘﺴﻨﺪ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ‪ ،‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ اﻧﻘﻼﺑﻦ ﺧﻼف ﻫﻚ‬
‫ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ اڏي ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ان ﺋﻲ ﺻﻔﺤﻲ ‪ 9‬ﺗﻲ اﮘﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﻣﻮﺟﻮده ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻋﻼﺋﻘﻲ ﺟﻲ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﺟﻮ ﻫﻨﺪو ﻛﻠﭽﺮ‪ ،‬ﻫﻨﺪو زﺑﺎن ۽ ﻫﻨﺪو ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺳﺎن ﭨﻜﺮا‪ ‬ﻧﻪ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎب ﺟﺎ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﺟﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺻﻮﺑﻲ ﺳﺮﺣﺪ ﺟﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﭘﺸﺘﻮ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ‬
‫ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ وﻗﺘﻲ ﻓﺴﺎد ﺟﻲ ﻓﻀﺎ ﻳﺎ ذﻫﻨﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺻﺮف اﻧﻬﻦ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﻫﻴﻮ‪،‬‬
‫ﺟﺘﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ‪ ”.‬ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬وڏي ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪي ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﻲ ﻟﻜﺎﺋﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ ۽‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ واري ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ ﺳﺎﮘﺌﻲ ﺻﻔﺤﻲ ﺗﻲ ﺗﺮدﻳﺪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﮐﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﺑﺪران اﺗﺎن ﺟﻮن ﻋﻼﺋﻘﺎﺋﻲ ﺗﻬﺬﻳﺒﻮن ﻳﺎ ﭔﻮﻟﻴﻮن ﺳﮇي وڌو آﻫﻲ‪ .‬اﻫﮍي ﻃﺮح‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڏﻧﻞ ﺗﺼﻮر ﺟﻲ ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﻧﻔﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭼﻮﻧﺪا آﻫﻦ ﺗﻪ‪“ ،‬ﭼﻮر ﭼﻮري ﮐﺎن ﺗﻪ وﭸﻲ ﭘﺮ ﻫﻴﺮا ﭰﻴﺮي ﮐﺎن‬
‫ﻛﻮﻧﻪ وﭸﻲ‪ ”.‬ﺳﻮ وري ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﭹﻴﻞ ﻧﻈﺮﺋﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺳﺎﺋﻨﺲ ﺟﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﻲ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺗﺤﺖ ﻫﻨﺪو ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻛﻮﭠﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻫﻨﺪي زﺑﺎن ﮐﻲ ﻫﻨﺪن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ زﺑﺎن ﭼﻮڻ‬
‫ﺑﺪران ان ﮐﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ زﺑﺎن ﻫﻨﺪي ﻛﻮﭠﻴﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﺎن ﻣﺎن اﮘﺌﻲ ﭼﺌﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻴﺎن ﺗﻪ زﺑﺎن ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﻧﻪ ﻫﻨﺪو‬
‫ﭤﻴﻨﺪا آﻫﻦ ۽ ﻧﻪ وري ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﺪي ﭔﻮﻟﻲ ﻧﻪ ﻫﻨﺪو ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﭘﻴﺪاوار‬
‫آﻫﻲ ﻧﻪ وري ان ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪه آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﻋﺮﺑﻲ زﺑﺎن ﻧﻪ اﺳﻼم ﺟﻲ ﭘﻴﺪاوار آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ وري ان ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﻛﻨﺪڙ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﻫﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ۾ ان وﻗﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ ﺟﮇﻫﻦ اﭸﺎ اﺗﻲ اﺳﻼم ﻛﻮﻧﻪ آﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ اﺳﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﻛﻤﺰوري ﻛﻮﭠﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﻫﻨﺪو‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻓﺴﺎد ﺟﻮ ﻧﻪ ﭤﻴﮡ ۽ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﭴﺎﮢﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﺗﻲ ﻫﻨﺪن‬
‫۽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﭨﻜﺮا‪ ‬ﭤﻴﻮ‪ .‬اﺻﻞ ۾ اﻫﺎﺋﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺧﻮﺑﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻓﺘﻨﻦ ۽ ﻓﺴﺎدن ﮐﺎن ان ﻛﺮي آﺟﺎ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﮐﻲ ﻣﻠﻦ ۽ ﻣﻮﻟﻮﻳﻦ ﺟﻲ ﻓﺴﻄﺎﺋﻲ‬
‫ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ﺗﻮڙي ﻫﻨﺪن ﺟﻲ ﭘﻨﮉﺗﻦ ﺟﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد ﺗﻲ ﭔﮅل ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻧﻪ ﻣﻠﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﺳﺎن ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﭽﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺎﻫﻮ‪ ،‬ﮔﺮو ﻧﺎﻧﻚ‪ ،‬ﺑﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺧﻮاﺟﻪ ﻓﺮﻳﺪ ﺟﻲ ﺻﻮﻓﻲ ازم ﺟﺎ وارث رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻳﻮﭘﻲ‪ ،‬ﺳﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ اﻗﺒﺎل‪ ،‬ﺳﺮ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺧﺎن ﺟﻲ ﻓﺴﻄﺎﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﻠﻲ آﻫﻲ‪ .‬اورﻧﮕﺰﻳﺐ ﺟﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽‬
‫ﻓﺴﺎد ﺟﻮ ﻓﻠﺴﻔﻮ ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﻮ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ان ﺟﻲ اﺛﺮ ﻫﻴﭟ ﺟﺘﻲ ﺑﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﺗﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد ﮐﻲ ﺟﻨﻢ‬
‫ڏﻧﻮ اﭤﻦ‪ .‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮن ۽ ﻛﭩﺮﭘﮣﻮ ﺳﻨﺪن ﺣﻴﺎت ﺟﻮ ﻓﻠﺴﻔﻮ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﺟﻲ ﻫﻦ وﻗﺖ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ۾ آﻫﻦ ﺗﻪ ﺑﻪ اﺗﻲ‬
‫ﻓﺮﻗﻴﻮارﻧﻪ ﻓﺴﺎدن ﺟﺎ ﺧﺎﻟﻖ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﺑﻨﮕﺎل ۽ ﺳﻨﮅ ۾ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ اﻣﻦ ۽ ﺳﻜﻮن ﮐﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮن‬
‫ﺳﺎن ﺗﺒﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ اﭤﻦ‪ .‬ﻫﺘﻲ رﻫﻲ ﺑﻪ ﻫﻨﻦ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺴﺎد ﻛﺮاﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻪ ﺳﻨﻲ‪ ،‬دﻳﻮﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺑﺮﻳﻠﻮي ﻓﺴﺎد‬
‫ﻛﺮاﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻮ اﻫﻮ ﺧﻄﻮ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ رواداري اﻣﻦ ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻮ ۽‬
‫ﺟﻴﺌﮡ ڏﻳﻮ ﺟﻲ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﮐﻲ اﻣﻦ ۽ آﺷﺘﻲ ﺟﻮ ﺳﺒﻖ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻲ ﺻﻮﻓﻴﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ ﺋﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﺟﮇﻫﻦ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮن ﻋﺮوج ﺗﻲ ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﭽﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻲ‪،‬‬
‫ﭜﮙﺖ ﻛﻨﻮر رام‪ ،‬دﻟﭙﺖ‪ ،‬ﭴﻴﭡﻤﻞ ﭘﺮ ﺳﺮام‪ ،‬آ‪ ‬آ‪ ‬ﻗﺎﺿﻲ‪ ،‬ﮔﺮﺑﺠﺸﺎﮢﻲ ﺳﻨﮅي ﻫﻨﺪن ﺗﻮڙي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﺎ ﮔﮇﻳﻞ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﻫﻴﺮا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ‪ ‬۾ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻋﻈﻤﺘﻦ ﺟﻲ ﻣﻴﻨﺎر ﺗﻲ رﺳﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ان‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﮢﻬﭙﻲ ﮐﺎن اﺳﺎن ﺟﺎ اردو دان ﺟﺘﻲ ﺑﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺮوم رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ “ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن” واري ﺑﺎب ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ ﻳﻮ‬
‫ﭘﻲ‪ ،‬ﺳﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ اردوداﻧﻦ ﺟﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد واري ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻛﻮﭠﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ان ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ اردو ﻗﺮار ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺿﻴﺎ‪‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ﻻ‪ ‬ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﻧﺪر ﻧﻪ ﻛﺎ اردو ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻛﻮ وﺟﻮد رﮐﻲ ﭤﻲ ۽ ﻧﻪ وري اﻫﺎ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ وري ﺳﻨﺪن ﭔﻮﻟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وارث ﭔﻮﻟﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وٽ ﻧﻪ ﻛﺎ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻟﮗ ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ وري ﻛﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﭔﻮﻟﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻪ وري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺟﺪا ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﺗﺸﺨﺺ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭼﺌﻦ ﺟﺪا ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮ ﻣﻠﻚ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن اﻟﮗ اﻟﮗ ﻗﻮﻣﻲ زﺑﺎﻧﻮن‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺒﻮن ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺗﺸﺨﺺ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻲ ﻧﻪ ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻪ وري اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﻣﺤﺘﺎج‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﺳﺎن ﻣﺴﻜﻴﻨﻦ ﻣﭥﺎن اﻫﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ اﺳﻼم ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﭘﻴﺎري ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻪ ﻛﺮي‪ .‬اﺻﻞ ۾ اردو ﻛﺎ ﻣﺴﻠﻢ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﺎ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻳﻮﭘﻲ‪ ،‬ﺳﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﭘﺎﺟﺎﻣﻮ ﭘﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺷﻴﺮواﻧﻲ اوڍڻ‪ ،‬ﭘﺎن ﮐﺎﺋﮡ ۽ ﻗﻮاﻟﻲ ﮘﺎﺋﮡ واري ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺗﻪ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ اﻫﺎ ﺻﺮف ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﭨﭙﮡ ﺳﺎن اﺳﻼم ﺟﻮ ﺷﺮف ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‪،‬‬
‫اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻧﻪ وري ﺳﻨﺪن ﭔﻮﻟﻲ اردو ﺟﻴﻜﺎ ﻫﻨﺪي ﺟﻲ ﺑﮕﮍﻳﻞ ﺻﻮرت آﻫﻲ‪ ،‬اﻫﺎ ﺻﺮف ﭘﺎڻ ۾‬
‫ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ۽ ﺗﺮﻛﻲ زﺑﺎﻧﻦ ﺟﺎ ﻟﻔﻆ ﺳﻤﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﮐﻲ اﻫﺎ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻫﻮﻧﺪي ﺗﻪ اردو ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ‪ 250‬ﺳﺎل ﻣﺲ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﺎ ﭔﻮﻟﻲ ﻣﻐﻞ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ دؤر ۾ ان ﺟﻲ ﺷﺎﻫﻲ ﻓﻮج ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﻲ‪ .‬اردو ﺗﺮﻛﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ اردو= ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺧﻴﻤﻪ ﮔﺎﻫﻪ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ‪ .‬اردو ﭔﻮﻟﻲ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ ﻛﺎ ﻓﻄﺮي ﭔﻮﻟﻲ ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺿﺮورت ﺗﺤﺖ ﻣﻐﻞ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﺸﻜﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺟﺪا ﺟﺪا ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ وارا ﻫﺌﺎ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ وچ ۾ راﺑﻄﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻨﺪي زﺑﺎن‬
‫ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻛﺠﻬﻪ ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ۽ ﺗﺮﻛﻲ ﻟﻔﻆ ﭨﻨﺒﻲ ﺟﻮڙي وﺋﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻻ‪ ‬ﻋﺮض آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ اردو ﭔﻮﻟﻲ ﻛﺎ ﺟﺪا ﭔﻮﻟﻲ ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻨﺪي ﺟﻮ ﻫﻚ ﺑﮕﮍﻳﻞ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﻳﺎ ان ﺟﻮ ﻫﻚ ﻟﻬﺠﻮ )‪ (Dialect‬آﻫﻲ‪ .‬ان‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﺎن ﻫﻚ واﻗﻌﻮ ﻳﺎد ﭤﻮ اﭼﻲ ﺗﻪ ﻫﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ آﻓﻴﺴﺮ ﺗﺮﻛﻲ ﺟﻲ دوري ﺗﻲ وﭸﻲ ﻧﻜﺘﻮ‪ .‬اﺗﻲ ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻦ‬
‫ﻫﻚ ﺟﮙﻬﻪ ﺗﻲ “اردو اﻛﻴﮉﻣﻲ” ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﭘﮍﻫﻴﻮ ﺗﻪ ڏاڍو ﺧﻮش ﭤﻴﻮ ﺗﻪ اﺗﻲ ﻛﻮ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ واڌاري ۽ ﭰﻬﻼ‪ ‬ﻻ‪‬‬
‫ادارو ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺮﻛﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻦ ﺗﻲ زور ﭜﺮﻳﺎﺋﻴﻦ ﺗﻪ ﻣﺎن ﭘﻬﺮﻳﻮن “اردو اﻛﻴﮉﻣﻲ” ڏﺳﻨﺪس‪.‬‬
‫ﺳﻮ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻮﺻﻮف اﺗﻲ ﭘﻬﺘﻮ ﺗﻪ ڏاڍو ﺷﺮﻣﻨﺪو ﭤﻴﻮ ﺟﻮ اﺗﻲ اردو ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ واڌاري ﻻ‪ ‬ﻛﺎ اﻛﻴﮉﻣﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ۾‬
‫ﭠﻬﻴﻞ ﻛﺎﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﻫﺎ ﺗﺮﻛﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ اﻛﻴﮉﻣﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﺗﺮﻛﻲ‪ ‬۾ اردو=ﻟﺸﻜﺮ ﺟﻲ ٰ‬
‫ﻛﻢ اﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫اﺳﺎن ﺟﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ ﮔﻬﮣﻲ وﻗﺖ ﮐﺎن رﺋﮣﻮ رﺋﻨﺪا ﻫﺌﺎﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﺳﺎن ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ﭘﺮ ﺻﺮف ﻳﻮﭘﻲ ۽ ﺳﻲ‬
‫ﭘﻲ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭔﻴﻦ ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ ۽ ﺗﺮﻗﻲ وﭠﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭠﺎﻫﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻧﻪ ﭼﺎﻫﻴﻨﺪي‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ص‪ 17-‬ﺗﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮي وڌي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ “ﻫﻲ ﺋﻲ )اردو( زﺑﺎن ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺗﺤﻔﻆ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﭘﻮ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ ”.‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ اردو زﺑﺎن ﺟﻮ‬
‫ﺗﺤﻔﻆ ۽ ﺗﺮﻗﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح اﺳﻼم ﺳﺎن واﺳﻄﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ اﻟﮗ ﻣﻠﻚ‬
‫وﭠﻲ ڏﻳﮡ ۽ ﻧﻈﺮﺋﻲ اﺳﻼم ﺟﻲ واڌ وﻳﺠﻬﻪ ﻻ‪ ‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻮﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭴﺎﮢﺎﻳﻮ ﭘﺌﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان‬
‫ﺟﻮ اﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ‪ ،‬اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺟﺎرﺣﺎﻧﻪ ﻣﻔﺎدن ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ ﺋﻲ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ‬
‫ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﺗﺮﻗﻲ وﭠﺎﺋﮡ ۽ ان ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ واري‬
‫ﺧﻴﺎل ﺟﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ اﺳﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ اردو ﺟﻲ آڙ وﭠﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎ اﺳﺎن ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﺎ‬
‫ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ رﮐﻨﺪڙ رﻫﻮاﺳﻲ ﺻﺮف ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﺑﺎﻻدﺳﺖ روﻳﻲ ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﻲ‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺮڻ ۽ ان ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ زﺑﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎب ۾ ان ﺟﻲ ﺣﻖ ﮐﺎن‬
‫ﻣﺤﺮوم ﻛﺮڻ ۽ ان ﻣﭥﺎن اردو ﮐﻲ ﻣﮍﻫﮡ واري ﺳﻮچ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻪ ﭤﺎ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻨﻬﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬اﻫﮍي ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺟﻲ ﭘﻨﺠﺎب وارن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۽‬
‫ﻛﻠﭽﺮ ﻻ‪ ‬ﻛﺎ ﺑﻪ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺌﻲ ﺗﻪ اﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﺰارﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ اﺧﻼﻗﻲ ﻃﻮر ﺣﻤﺎﻳﺖ‬
‫ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﺟﻴﻜﺎ ﭔﻮﻟﻲ اﺳﺎن ﭘﺎڻ ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺳﺎ اﺳﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ۾‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴﺘﺎن ۽ ﭘﻨﺠﺎب ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﺻﺮف ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﺑﺎﻻدﺳﺖ‬
‫ﻛﺮدار ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﻨﺪي‪ ،‬اردو ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ زﺑﺎن ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ واري ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮي‪ ،‬ان ﮐﻲ ﭔﻴﻦ‬
‫ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﻮاز ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ راﻣﻲ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب وارن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﻗﻮﻣﻲ ﺗﺸﺨﺺ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ‬
‫ﺳﮇ ڏﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ اﺳﺎن ﭘﺎڻ ﻻ‪ ‬ﻧﻴﻚ ﺷﮕﻮن ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﺷﻞ اﻫﺎ راﻣﻲ ﺻﺎﺣﺐ واري ﺳﻮچ ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ ﺟﻲ وڏي‬
‫آﺑﺎدي‪ ‬۾ اﭼﻲ ۽ ﻫﻮﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽﺮ ﺟﻲ اﺣﻴﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻦ ﭘﺮ ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ اردو ﺟﻲ‬
‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﭔﻴﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﻴﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻲ دﻋﻮيٰ ﺗﺎن ﭘﮡ دﺳﺖ ﺑﺮدار‬
‫ﭤﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬اردو ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ۽ ان ﮐﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﺻﻞ وارث ﭔﻮﻟﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺘﺎب ۾ ﻛﻴﺘﺮن ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭴﺎڻ ﺟﺎ ﻣﻮﺗﻲ ﭘﮑﻴﮍﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ص‪ 116-‬ﺗﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ :‬اردو ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ ”.‬وري ﺻﻔﺤﻲ ‪ 72‬ﺗﻲ‬ ‫ﻗﻮﻣﻲ زﺑﺎن آﻫﻲ‪ ،‬ان ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮم ﺟﻮ وﺟﻮد ﺑﻲ ٰ‬
‫اردو ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪي ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ “ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ اردو زﺑﺎن ﺟﻮ واﺳﻄﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﻮ واﺿﻊ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﺎ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻲ واﺣﺪ ﻧﺸﺎﻧﻲ ۽ واﺣﺪ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ان ﮐﻲ اﻧﻬﻦ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﻮﺗﻦ ﻫﻲ ﻧﺎﻟﻮ ۽‬
‫ﻣﻘﺎم ﻋﻄﺎ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪”.‬‬
‫اﺳﺎن ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ اردو ﭔﻮﻟﻲ ﺑﺎﺑﺖ اﭤﺎرﻳﻞ ﺣﺠﺘﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺴﻨﺪ اردودان ﺟﻲ‬
‫ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﺟﻮاب ڏﻳﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﻣﺤﻤﻮد اﻟﺤﻖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻘﺎﻟﻲ “ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻮ ﻣﺴﺌﻠﻮ” ۾ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ “اردو‬
‫ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﭼﻮڻ ﻳﺎ اﺳﻼم ﺳﺎن اردو ﺟﻲ رﺷﺘﻲ ﮐﻲ ﮘﻨﮉڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮڻ ﻏﻠﻄﻲ ۽ ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬اردو ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ۾ ﻫﻨﺪو ادﻳﺒﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ اﻳﺘﺮو ﺋﻲ ﺣﺼﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮو ﻣﺴﻠﻤﺎن ادﻳﺒﻦ ﺟﻮ ۽ اڄ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﺳﺎزﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺑﺎوﺟﻮد ﺑﻪ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ۾ اردو ادب ﺗﺨﻠﻴﻖ ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﭔﻮﻟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺮي رﻫﻲ آﻫﻲ‪”.‬‬
‫)رڪ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﻣﺮﺗﺐ‪“ ،‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ رت رﺗﻮﻟﻲ – ﻣﺎرچ ‪1985‬ع ص‪(35-‬‬
‫اﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺧﻼف ﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟﻬﮍي ﻃﺮح دﻧﻴﺎ‬
‫ﺟﻮن ﻣﮍﺋﻲ ﭔﻮﻟﻴﻮن ﻣﺤﺘﺮم ۽ ﻣﻌﺘﺒﺮ آﻫﻦ‪ ،‬اﻫﮍي ﻃﺮح اردو ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻚ ﺣﻴﺜﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ اﻫﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ اردو ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﻛﻦ ﻧﻈﺮﻳﻦ ۽ ﺗﺨﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﺳﻬﺎري ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﻣﭥﺎن ﭤﺎﭰﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺻﺮف اردو ﺟﻲ ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺟﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﮀﺎ اردو ﭔﻮﻟﻲ ﺟﺎ ﻧﺎدان دوﺳﺖ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﻫﻚ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﮔﺮوپ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤﺪود رﮐﻲ‪ ،‬ان ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ۽ واڌاري ﻻ‪ ‬ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ ادﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﻛﻴﻞ ﻛﻮﺷﺸﻦ‬
‫ﺗﻲ ﭘﺎﮢﻲ ﭰﻴﺮڻ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻳﺎ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﺨﻠﻴﻘﻦ ﮐﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ اردو ﻗﺮار ڏﻳﺌﻲ اردو ادب ﺟﻲ ﺧﺰاﻧﻲ ﻣﺎن ﻛﻚ‬
‫آﺋﻮٽ ﻛﺮڻ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﮀﺎ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺻﺮف ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮن ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻛﺮﺷﻦ ﭼﻨﺪر‪ ،‬راﺟﻨﺪر‬
‫ﺳﻨﮕﻬﻪ ﺑﻴﺪي‪ ،‬ﺳﺎﺣﺮ ﻟﮅﻳﺎﻧﻮي ۽ ﭔﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻢ اردو ادﻳﺒﻦ ﮐﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن اردو ادب ﻣﺎن ﺧﺎرج ﻛﺮڻ‬
 ‫ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻮ اﺳﺎن ﺟﺎ ﻧﻪ ﭘﺮ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻧﺎدان دوﺳﺖ آﻫﻦ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ اردو ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ اﮘﺘﻲ ص‪ 89-‬ﺗﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ‪ 9‬ﺳﻮ ﺳﺎل‬
‫ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ دورن ۾ ﻫﻚ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭤﻲ‪ .‬ان ﻋﻈﻴﻢ اﻟﺸﺎن‬
‫دؤر ۾ ﻫﻚ ﮔﮇﻳﻞ زﺑﺎن وﺟﻮد ۾ آﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ اردو ﻛﻮﭠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﻗﻴﺎم ان ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ ”.‬ﻣﭥﻴﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺣﻮاﻟﻦ ﻣﺎن ﻫﻚ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﺳﻼم ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ۽‬
‫ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ رﻫﻨﺪڙ ﻣﮍﻧﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬وﺟﻮد ۾ ﻛﻮﻧﻪ آﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ ﭼﺎﻟﻴﻬﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن‬
‫ﭘﭩﻜﻮ ﭘﭩﻴﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ واﺣﺪ ﻣﻘﺼﺪ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻛﻠﭽﺮ ۽ ﺟﺎرﺣﺎﻧﻪ ﻣﻔﺎدن‬
‫ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ‪ ،‬وڌاﺋﮡ وﻳﺠﻬﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ .‬ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ۽ ﺑﻌﺪ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮم ﺟﻮ ﺟﻴﻜﻮ ڍﻧﮃورو ﭘﭩﻴﻮ ﭘﻲ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ان ﺟﻲ ﭘﻮﻳﺎن ﺻﺮف ﻫﻚ ﻣﻘﺼﺪ ﻟﻜﻞ ﻫﻴﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﻫﻴﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ رﻫﻨﺪڙ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻓﻨﺎ ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﺟﺒﺮي ﻃﻮر اردو ﭔﻮﻟﻲ ۽ اردو دان ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻣﮍﻫﮡ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬وﺟﻮد ۾ آﻧﺪو وﻳﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺻﺮف اردودان ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺮ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﻲ‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮن‪ ،‬ﺑﻨﮕﺎﻟﻲ ۽ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﻴﺎ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺑﻪ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ۽ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻮ ﺑﭽﺎ‪‬‬
‫ﻛﺮڻ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺠﻲ ﻫﺎ‪ .‬ﮀﺎ ﺻﺮف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﺎ ﺳﭛ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﻚ ﺋﻲ ﭔﻮﻟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﮀﺎ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﻫﻚ ﺋﻲ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﻧﻬﻦ‬
‫ﻣﭥﺎن اردو ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻮ ﻛﻬﮍو ﺟﻮاز رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺳﭵﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻣﻌﻨﻲ اردو‬
‫ﻣﻌﻨﻲ اﺳﻼم ۽ اﺳﻼم ٰ‬ ‫اردو ٰ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ اردو‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ٰ‬ ‫اردو ٰ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ ۽ ﺑﺎﻗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮ اردو‬ ‫ٰ‬ ‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺗﻲ ﻣﻨﮅﻳﺌﮍو‪ .‬ﺟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺑﺎﻗﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺧﺘﻢ ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﺗﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬اردو ﭔﻮﻟﻲ ۽ اردو ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻗﺒﻮل ﻛﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ اردو داﻧﻦ اﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻨﮓ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻓﺘﺢ ﻛﺮي ورﺗﻮ ﻫﻮ‪ .‬اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺑﺎﺑﺖ اﻫﻲ ﺧﻴﺎل ﻧﻪ ﺻﺮف ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﺟﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اردو دان ﻃﺒﻘﻲ ﺟﺎ ﻣﮍﺋﻲ ادﻳﺐ ۽ داﻧﺸﻮر ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ ﻫﻢ ﺧﻴﺎل آﻫﻦ‪ .‬اردو‪ ‬ﺟﻲ ان اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺗﺒﻲ ﺗﻲ‬
‫اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪن ﮐﺎن وﭠﻲ ﭠﻴﭟ رﺟﻌﺖ ﭘﺴﻨﺪن ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻢ ﺧﻴﺎل ۽ ﻫﻚ را‪ ‬آﻫﻦ‪ ،‬ان ﻻ‪ ‬ﻫﻚ‬
‫ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻨﺎب اﺷﺮف ﻋﻠﻲ ﭤﺎﻧﻮي ﺟﻲ ﻫﻲ ﻓﺘﻮيٰ ﺧﺎص ﻛﺮي ﭘﮍﻫﮡ ﻻﺋﻖ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ “اﺧﺒﺎر اردو”‬
‫ﻓﻴﺒﺮوري ‪1987‬ع ﺟﻲ ﺷﻤﺎري ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺷﺮف ﻋﻠﻲ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ :‬ﻫﻦ وﻗﺖ اردو زﺑﺎن ﺟﻲ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ دﻳﻦ ﺟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﻫﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺣﺴﺐ اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ واﺟﺐ ۽ اﻃﺎﻋﺖ آﻫﻲ ۽ ﺑﺎوﺟﻮد ﻗﺪرت‬
‫ﺟﻲ ان ۾ ﻏﻔﻠﺖ ﻛﺮڻ ﻣﻌﺼﻴﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻮاﺧﺬة آﺧﺮت ﭤﻴﻨﺪي‪”.‬‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻪ ﺻﺮف اﺳﺎن ﻣﭥﺎن اﺳﻼم ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﻣﻐﻞ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﻣﮍﻫﮡ ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ ﻫﻮ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ اﺻﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ وﺟﻮد ﺟﻮ ﺑﻪ اﻧﻜﺎري آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ‬
‫ﻛﺘﺎب ۾ ﻛﻴﺘﺮن ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ رﻫﻨﺪڙ ﭼﺌﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ‬
‫زﻣﺮي ۾ آﮢﻲ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻋﻠﺤﺪه ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن ﺗﻲ ﻣﻨﮅﻳﺌﮍو ﭰﻴﺮاﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﻬﺮﻳﺎن‬
‫ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻮ ورﻫﺎﮜﻮ ﭤﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ اﻫﻮ ﺑﻪ اﻧﮕﺮﻳﺰن ان ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻓﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻛﻴﻮ ﻫﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﺗﺤﺖ وﻳﮍﻫﺎﻳﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮﻳﻮ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﺤﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ۽ ﻫﻨﺪو اﻳﺠﻨﭩﻦ رﺳﺘﻲ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﺪو ﻗﻮم ۽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻗﻮم ﺟﻲ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﺗﺼﻮر ﮐﻲ ﻫﻮا ڏﻳﺌﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪو ۽ ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﮐﻲ ﭔﻦ ﺣﺼﻦ ۾ ورﻫﺎﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻣﺴﻠﻢ ﺟﺎﮔﻴﺮدارن‪ ،‬ﺳﻴﭡﻴﻦ ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن ان‬
‫ﻗﻮﻣﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﺼﻮر ﮐﻲ ﮔﻬﮍي ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﻌﺮي ﻫﻴﭟ اﻟﮗ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻠﻚ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻴﻮﻗﻮف‬
‫ﻛﺮي ورﺗﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ ان ﺗﺼﻮر ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﺳﺎزش ﺗﺤﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ ان ﺑﻌﺪ ان‬
‫ﻫﻮاﺋﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺟﻨﺎح رد ﻛﺮي‪ ،‬وري ﭔﻴﻬﺮ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﺗﺼﻮر ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ زوري ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اﻟﮗ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮد ﮀﮇڻ ۽ ﻫﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﺎح ﺟﻲ ان ﺗﺼﻮر ﮐﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ۽ ان ﺟﻲ ﻋﻮام ﺷﺮوع ۾ ﺋﻲ رد‬
‫ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﻟﮗ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن ﻫﺌﮡ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ ۽ اﻧﻬﻦ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن ﺟﻲ ﺑﻘﺎ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ‬
‫ڊﮔﻬﻲ وﻳﮍﻫﻪ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ﻻ‪ ‬ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻴﺌﻦ اوﻫﺎن ﺟﻲ آﻗﺎﺋﻦ ﺟﻮ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮﻣﻴﺖ وارو ﻧﻈﺮﻳﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻮت ﭘﺎڻ ﻣﺮي وﻳﻮ ۽ ان ﻋﻮام ﺟﻲ ﻫﭥﺎن اﻫﮍي ﺷﻜﺴﺖ ﮐﺎڌي ﺟﻮ ان ﺟﻮ‬
‫ﺧﺎﻟﻖ ﭘﮡ ان ﺗﺎن ﻻ دﻋﻮيٰ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻮ ﻫﺎڻ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮم ﺟﻮ ڍوﻧﮓ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺟﺎدو ﺋﻲ اﺛﺮ وﭸﺎﺋﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي ﻫﺎﮢﻲ اوﻫﺎن ۽ اوﻫﺎن ﺟﻲ ﭨﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﻛﮍي ﻣﻨﻬﻦ ﺑﻪ ان ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾‬
‫ﻛﺎﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ وﺟﻮد ﻛﺎﻧﻪ ﭤﻲ رﮐﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻚ ﮔﻬﮡ ﻗﻮﻣﻲ رﻳﺎﺳﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻦ وﻗﺖ ﭼﺎر‬
‫ﻗﻮﻣﻮن ﻫﺮ ﻫﻚ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﻲ ۽ ﭘﺨﺘﻮن‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﻟﮗ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻠﭽﺮن‬
‫ﺳﺎن ﮔﮇ ﻫﺰارﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻜﻲ رﮐﻨﺪڙ رﻫﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﻳﺎ ﺗﺼﻮر ﺳﺎن‬
‫ﻫﻚ ﻗﻮم ۾ ﺿﻢ ﻛﺮي ﻳﺎ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ وﺟﻮد ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ﻫﺎڻ ﺟﮇﻫﻦ ﻫﺘﺎن ﺟﻮ ﻋﻮام‪،‬‬
‫اوﻫﺎن ﺟﻲ ﮐﻞ ﺟﻬﮍﻳﻦ دﻋﻮاﺋﻦ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ ۽ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ اﻋﻼﻧﻴﻪ رد ﻛﺮي ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي‬
‫اوﻫﺎن ﮐﻲ ﺑﻪ ﻫﺎڻ ﻫﻮڏ ﺗﺎن ﻟﻬﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭜﺮو ﻛﻮڙ ﮐﻲ ﺳﭻ ﻛﺮڻ واري ﻣﻐﺎﻟﻄﻲ ﻣﺎن ﻧﻜﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ۽ ﺳﻨﺪس ﭨﻮﻟﻮ ﺟﻴﻜﺎ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ان ﺑﺎﺑﺖ‬
‫ﺻﻔﺤﻲ ‪ 95‬ﺗﻲ ﻫﻦ ﻃﺮح رﻗﻢ ﻃﺮاز آﻫﻲ‪“ :‬واﺿﻊ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ اﻫﻲ ﺳﻠﻄﺎن ۽ ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻪ ﺟﻦ ﺟﻲ ﮔﺎدي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻨﮅ دﻫﻠﻲ‬
‫ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺳﭵﻲ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﺎ ﺣﻜﻤﺮان ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ۽ ﻣﺮﻛﺰي ﺳﻠﻄﺎﻧﻦ ۽‬
‫ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻦ ان ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﭼﻮاﺋﻲ ﭤﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺋﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎز ﻓﺎﺗﺤﻦ ۽‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ان زﺑﺎن ﮐﻲ ﺗﺨﻠﻴﻖ ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ اردو ﻛﻮﭠﺠﻲ ﭤﻮ‪ ”.‬ﻳﻌﻨﻲ اردو ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ‪ ،‬ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﻣﺤﻨﺘﻦ ۽ ﻣﺸﻘﺘﻦ ﺟﻮ ﺛﻤﺮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن وﻏﻴﺮه ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮن ﺗﻬﺬﻳﺒﻮن اﺗﺎن ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪن‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻘﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴﺮي ﻛﻮﺷﺸﻦ ﺟﻲ ارﺗﻘﺎ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﻫﺰارﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﺛﻤﺮ آﻫﻦ‪ .‬اردو‬
‫اﻋﻠﻲ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﺎ اﻧﻬﻦ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻦ ۽ وزﻳﺮن‪ ،‬ﻧﻮاﺑﻦ ۽ ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ﺟﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ ان ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﻋﻮام ﮐﺎن ﻣﭥﺎﻧﻬﻴﻦ ۽ ٰ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻋﻴﺎش‪ ،‬ﻇﺎﻟﻢ ۽ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﺳﺪاﺋﻴﻦ اﻗﺘﺪار ﺟﻲ ﻫﻮس ﺳﻮار ﻫﻮﻧﺪي ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺰور ﻗﻮﻣﻦ ﺗﻲ ﺣﻤﻼ ﻛﺮڻ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﭰﺮﻟﭧ ﻛﺮڻ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﻫﻴﭟ آﮢﮡ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺪار ﺟﻲ ﻛﺮﺳﻲ ﮐﻲ ﻣﻀﺒﻮط ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭔﻴﻦ ﮐﻲ ﺗﻪ ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻫﻞ اوﻻد ﮐﻲ ﺑﻪ ﺳﻮري ﺟﻮ ﺳﻴﻨﮕﺎر‬
‫ﺑﻨﺎﺋﻲ ﮀﮇڻ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﺷﻐﻞ ﻫﻮﻧﺪو ﻫﻴﻮ‪ .‬اﻫﮍن ﺑﺎدﺷﺎﻫﻦ ۽ ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻦ ﺟﻲ ﺋﻲ ﺣﺮم ﺳﺮاﺋﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻦ ۽‬
‫ﻣﺤﻼﺗﻦ‪ ،‬ﻋﺸﺮﺗﻜﺪن ۽ ﻇﻠﻤﺘﻜﺪن ۾ اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭤﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي اردو ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ اردو ﭔﻮﻟﻲ‬
‫ﻋﻮاﻣﻲ ﻗﺪرن ۽ ﺟﺬﺑﻦ ﮐﺎن ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺑﻠﻜﻞ اﻳﺎﮢﻲ ۽ اﭔﺎﮢﻜﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﺋﻲ ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ اﺛﺮ ﻛﺮي اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ۾ ﻣﻠﻚ ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﭰﺮﻟﭧ ۽ ﻗﺒﻀﻲ ﮔﻴﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻮس اﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﻗﻴﺎت‬
‫ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ .‬ان ﺋﻲ ﺳﻨﺪن ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻲ اﺛﺮ ﮐﻴﻦ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﻣﻨﺠﻬﺎن درﺑﺪر ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟﻲ‬
‫ڌرﺗﻲ ﺗﺎن ڌﻛﺎرﻳﻮ ۽ اڄ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﻧﺪر ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ان ﻓﻄﺮﺗﻲ اوﮔﮡ ﻛﺮي ﻫﺘﺎن ﺟﻮن اﺻﻞ ﻗﻮﻣﻮن ﮐﺎﻧﺌﻦ ﺧﺎﺋﻒ ۽‬
‫ﻧﺎﻻن آﻫﻦ‪ .‬اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ۾ ﻓﺘﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ۽ آﻣﺮﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪي ﺟﻮن وﺻﻔﻮن ان ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻮ ﺛﻤﺮ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﺛﻨﺎ ﻛﻨﺪي ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ،‬زﻣﻴﻦ آﺳﻤﺎن ﻫﻚ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻮن ﻗﻮﻣﻲ ﺗﻬﺬﻳﺒﻮن‪ ،‬ﻣﭥﻴﻦ ﻣﮍﻧﻲ اردو ﺗﻬﺬﻳﺐ وارﻳﻦ ﺧﺼﻠﺘﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم آﻫﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻮ‬
‫ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ رﮐﻨﺪڙ ﻋﻮام ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﺮم ﺳﺮاﺋﻦ ۽‬
‫ﻋﺸﺮﺗﻜﺪن ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﭥﺎن اﺳﻼم ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ اﺟﺎزت ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫اﺳﺎن ﮐﻲ ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد واري ذﻫﻨﻴﺖ ﻛﻴﮇي ﻧﻪ ﭼﻮٽ ﭼﮍﻫﻴﻞ ﻧﻈﺮ اﭼﻲ ﭤﻲ ۽ ﺳﻨﺪس‬
‫ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺘﻲ واري ﺳﻮچ ﺳﭵﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﭥﺎن ﮀﺎﺋﻨﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺻﻔﺤﻲ ‪ 21‬ﺗﻲ ﺧﻼﻓﺖ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾‬
‫ﻫﻨﺪن ۽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﮔﮇﻳﻞ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺧﺮاب ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭤﻮ ۽ ﻫﻨﺪن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻓﺮﻗﻴﻮاراﻧﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎن ڏﺳﻨﺪي ﻧﻨﺪي ۽ ﺧﺮاب ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭤﻮ ۽ ان اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد اﺗﺤﺎد ﺳﮇي ﭤﻮ‪ .‬ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‬
‫اردو ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻋﺎﻟﻢ ۽ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﻣﻬﺎ ﭴﺎﮢﻮ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﮀﻮ ﭘﺮده ﭘﻮﺷﻲ‬
‫ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ اﺻﻞ ۾ ﺧﻼﻓﺖ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻴﻜﺎ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺗﺮڪ ﺧﻼﻓﺖ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻫﻨﺪن ﺟﻲ اﻫﻢ ﻟﻴﮉرن‪ ،‬ﺷﺮدﻫﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪن ﻣﻮﻫﻦ ﻣﺎﻟﻮﻳﻪ ۽ ﻣﻬﺎﺗﻤﺎ ﮔﺎﻧﮅي ﺳﻤﻴﺖ‬
‫اﺗﺎن ﺟﻲ ﺳﭵﻲ ﻋﻮام ان ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮدار ادا ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﺳﭵﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﭘﭡﻴﺎن ﺧﻼﻓﺖ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ‬
‫ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﻲ ﭘﭡﻴﺎن ﭔﻴﺎ ﻣﻘﺼﺪ ﭘﮡ ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ﻫﻴﺎ‪ .‬اﻫﻲ ﻫﺌﺎ اﻧﮕﺮﻳﺰ ﺳﺎﻣﺮاج ﮐﺎن‬
‫ﻧﺠﺎت ۽ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﻣﺪاﺧﻠﺖ ﭘﻮ‪ ‬ﺟﺘﻲ ﺑﻪ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻫﺠﻲ‪ .‬ان ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ۽ ان ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺟﻨﺎب‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻻ‪ ‬ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﻋﻤﻠﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﻓﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺖ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎن‬
‫ڏﺳﮡ ﺑﺪران ان ﮐﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﻮﻧﻲ ڏﺳﮡ ۽ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮي‪ .‬ﮐﻴﺲ ﭴﺎڻ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺧﻼﻓﺖ‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﻮﻳﺎن اﻫﻮﺋﻲ ﺟﺬﺑﻮ ﻛﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺳﺎﻣﺮاج ﮐﻲ ﻫﺮ ﺟﮙﻬﻪ ﺗﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﺠﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﺗﺮﻛﻲ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﮡ ۽ ان ۾ ﻫﻨﺪن ﺟﻲ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﻫﻚ ﺗﻌﺠﺐ ﺧﻴﺰ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﺿﺮور ﻟﮙﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻨﺪو ۽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰ ﺳﺎﻣﺮاج ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آزادي‪ ‬ﺟﻲ ﺟﻨﮓ وڙﻫﻲ رﻫﻴﺎ‬
‫ﻫﺌﺎ ﺗﻪ اﻫﻮ ﺳﻨﺪن ﻛﺮدار ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﮔﻬﺮﺟﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺮ اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ ﮔﻤﺎﺷﺘﻦ ان‬
‫اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﮀﻴﻬﻮن ﮀﻴﻬﻮن ﻛﺮڻ‪ ،‬اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺧﻼف ﻫﻠﻨﺪڙ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻮ رخ ﻣﻮڙي ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ڏاﻧﻬﻦ ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ اﺷﺎري ﺗﻲ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻔﺎق ﺟﻮ ﭔﺞ ﮀﭩﻴﻮ‪ .‬اﻫﮍا ﻣﺎﮢﻬﻮ اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ “وﻳﮍﻫﺎﻳﻮ ۽ راڄ ﻛﺮاﻳﻮ” ﺟﻲ‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﺟﺎ ﻣﻬﺮا ﭤﻲ ﻛﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺼﻨﻒ ﭘﭡﻴﺮاﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﺘﺎب ۾‬
‫اﻫﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺳﻮچ ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎﻧﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﭘﺎڻ ﺑﻪ ان ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ﺟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺳﺎن ﻫﻦ ﻣﻨﺰل ﺗﻲ‬
‫ﭘﻬﺘﻮ آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﺳﭵﻮ ﭨﻮﻟﻮ ان ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ﺟﻮ ﭰﻞ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﮐﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺼﻨﻒ ﺟﻲ ان‬
‫ﻓﺮﻗﻴﻮار ذﻫﻨﻦ ﺟﻲ ﭘﭡﭝﺮاﺋﻲ ﺟﻮ اﻧﺪازو ﻫﻦ ﺟﻤﻠﻲ ﻣﺎن ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﺟﻨﮓ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺗﻲ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﻫﻨﺪو‬
‫ﻣﺴﻠﻢ اﺗﺤﺎد ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻮ ۽ ان زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺟﻨﺎح ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت اﭜﺮي رﻫﻲ ﻫﺌﻲ‪) ”.‬ص‪(21-‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ۾ ﻻﺋﻖ ﻣﺼﻨﻒ ص ‪ 132‬ﺗﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻮ ﺳﭵﻮ ﺳﺎرو‬
‫ﻛﺮﻳﮉﻧﭧ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺟﻨﺎح ۽ اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪي ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎن ﻫﻚ‬
‫ﺑﻴﻬﻮدي ﻣﺬاق ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺼﻨﻒ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻻ‪ ‬ڏﻧﻞ ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻦ ﺳﺎن ﻣﺬاق ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺳﻨﮅي‬
‫ﻫﻨﺪن ﺋﻲ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ ۽ ﭘﻮ‪ ‬ان ۾ ﺳﻨﮅي ﻣﺴﻠﻤﺎن ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﻟﻴﮉر ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨﺪا وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ‬
‫ﻛﺎ اﺳﺎن ﮐﻲ ﻣﺪد ﻳﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻠﻲ ﺳﺎ ﺑﻪ ﺳﮑﮣﻲ ﺑﻴﺎﻧﻦ ۽ ﭠﻬﺮاﺋﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤﺪود ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺳﺎ ﺑﻪ ان وﻗﺖ ﺟﮇﻫﻦ ﺗﺤﺮﻳﻚ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﺧﺮي ﻣﺮﺣﻠﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﻛﺮي ﭼﻜﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ان ڏس ۾ ﻛﻬﮍي ﻣﺪد ﻳﺎ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺌﻲ ان ﺟﻮ ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﮐﻲ ﻛﻮ ﻣﺜﺎل ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ اﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﭤﻮرا ﻣﭹﻴﻮن ﻫﺎ‪ .‬اﺻﻞ ۾‬
‫اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﺮﻗﻴﻮاراﻧﻪ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﺗﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ وڙﻫﻨﺪا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ﭘﺮ ﻫﻨﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺗﻪ ﮀﺎ ﭘﺮ ان ﺟﻲ ﺳﮑﮣﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ﻻ‪ ‬ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ‪1843‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰن ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﺳﻬﻮﻟﺘﻦ ﺧﺎﻃﺮ ‪1847‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﻟﮗ وﻃﻨﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ان ﮐﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ‬
‫ﭘﺮﻳﺰﻳﮉﻧﺴﻲ ﺳﺎن ﻣﻼﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ان زوري اﻟﺤﺎق ۽ ﮘﺎﻧﮃاﭘﻲ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﺋﻲ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻨﺪا‬
‫رﻫﻴﺎ‪ .‬ان ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ اﺣﺘﺠﺎج ‪1913‬ع ۾ ﻫﻚ ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻜﻞ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ان ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ دؤر ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ‬
‫ﮐﺎن ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﺎ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻣﻬﻨﺪار ﻫﺮﭼﻨﺪرا‪ ‬وﺷﻨﺪاس ۽ ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﭜﺮﮘﮍي ﻫﺌﺎ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ اﻧﻬﻦ‬
‫ﺳﺎن ان ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﭔﻴﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﻫﻨﺪو ﺗﻮڙي ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮉر ﮔﮇﺟﻨﺪا وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﺳﻴﭟ ﻏﻼم ﻋﻠﻲ ﮀﺎﮘﻼ‪ ،‬ﺳﻴﭟ‬
‫ﻳﻮﺳﻒ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻮي‪ ،‬ﺳﻴﭟ ﻋﺒﺪا� ﻫﺎرون‪ ،‬دﻳﻮان ﭨﻬﻠﺮام ﮐﻴﻤﭽﻨﺪ‪ ،‬دﻳﻮان ﺷﻴﻮارام ڏﻳﻮن ﻣﻞ‪ ،‬ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻣﻬﺘﺎ‪،‬‬
‫ﭴﻴﭡﻤﻞ ﭘﺮﺳﺮام‪ ،‬آﭼﺎرﻳﻪ ﻛﺮﭘﻼﮢﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ڊاﻛﭩﺮ ﭼﻮﺋﭥﺮام ﮔﺪواﮢﻲ‪ ،‬ﻏﻼم ﺣﺴﻴﻦ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ا� ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﻛﻲ ﺗﻪ ان ڏﮐﺌﻲ ﺳﻔﺮ ۾ ﮔﻬﮣﻮ وﻗﺖ ﻫﻠﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﺗﻪ ﻛﻲ وري وﻗﺖ ﺳﺎن‬
‫ﺳﺎٿ ﻧﻪ ڏﻳﺌﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ ڌﻛﺠﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﺧﻼف ﻫﻼﻳﻞ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻫﻨﺪو ۽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮا‬
‫ﭜﺎﮘﻲ ﭜﺎﺋﻴﻮار رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﺟﺪاﺋﻲ ﻻ‪“ ‬ﺳﻨﮅ آزاد ﺗﺤﺮﻳﻚ” ۽ “ﺳﻨﮅ ﭘﺮواﻧﺸﻞ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺴﻮن”‬
‫ﻛﻮﭠﺎﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ اﺣﺴﺎس ڏﻳﺎرﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ان ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻫﻼﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪي ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ۾ ‪ 26‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1225‬ع ﺗﻲ آل اﻧﮉﻳﺎ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﺟﻲ‬
‫ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ اﺟﻼس ﻛﺎﻧﭙﻮر ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ﻗﺮارداد ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮاﺋﻲ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ آل اﻧﮉﻳﺎ ﻳﺎ‬
‫ﺧﻼﻓﺖ ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ﺟﻴﻜﻮ ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺑﻮاﻟﻜﻼم آزاد ﺟﻲ ﺻﺪارت ﻫﻴﭟ ﻛﺎﻧﭙﻮر ۾ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﭤﻴﻮ‪،‬‬
‫اﺗﺎن ﭘﮡ ﺷﻴﺦ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺎﮘﻲ ﻗﺮارداد ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮاﺋﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﭠﻬﺮاﺋﻦ ﺑﻌﺪ ﺋﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﮔﻬﮣﻲ ﺑﺤﺚ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ‬
‫ﺑﻌﺪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ‪ 31‬ڊﺳﻤﺒﺮ واري اﺟﻼس ۾ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﺮ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﺟﻲ ﺻﺪارت ﻫﻴﭟ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ان ۾ ﺷﻴﺦ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺳﻨﮅي‪ ‬ﺟﻲ ﭜﺮﭘﻮر ﻛﻮﺷﺸﻦ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻠﺤﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ﭠﻬﺮا‪ ‬ﭘﺎس ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎر وڏي ﺟﻬﺪ ۽ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻌﺪ ‪1936‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﻋﻠﺤﺪه ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺻﻠﻮﻛﻲ‬
‫ﺣﻴﺜﻴﺖ ۾ ﺑﺤﺎل ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺟﻦ ﻣﮑﻴﻪ ﻟﻴﮉرن ﻧﻬﺎﻳﺖ دﻟﻴﺮي‪ ‬۽ ﺑﻲ ﺑﺎﻛﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ‬
‫۾ ﺟﻨﺎب ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﭜﺮﮘﮍي‪ ،‬اﻳﻮب ﮐﻬﮍو‪ ،‬ﻣﻴﺮان ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺟﻲ اﻳﻢ ﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﻋﻠﻲ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ راﺷﺪي‪ ،‬ﺣﺎﺗﻢ ﻋﻠﻮي‪ ،‬ﺳﻮاﻣﻲ ﮔﻮوﻧﺪ آﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭴﻴﭡﻤﻞ ﭘﺮﺳﺮام‪ ،‬ﺳﻨﺘﺪاس ﻣﻨﮕﻬﺎرام‪ ،‬ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻣﻬﺘﺎ‪،‬‬
‫ﭨﻴﻜﻤﺪاس وڌو ﻣﻞ ۽ ﭔﻴﺎ اﮘﻮاڻ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﮐﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻣﻮڙڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ان ﺗﺤﺮﻳﻚ ۾ ﺳﻨﮅي‬
‫ﻋﻮام ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﻨﺪو ﺗﻮڙي ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮉرن ﺟﻲ ادا ﻛﻴﻞ ﻛﺮدار ﮐﻲ ﭘﭡﻲ ﭘﺎڏو اﮀﻠﻲ‪ ،‬ﺻﺮف ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺟﻨﺎح ۽‬
‫اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ اردو داﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﭥﻲ ﺗﻲ اﻫﻮ ﺗﺎج ﻧﻪ رﮐﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ﺳﺞ‬
‫ﺟﻴﺎن روﺷﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﮐﺎن اﮐﻴﻮن ﭔﻮﭨﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻦ ۽ ﻛﻨﻬﻦ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﻲ اﺋﻴﻦ ﭴﺎﮢﻲ ﭔﺠﻬﻲ ﻣﺴﺦ ﻛﺮڻ ۽‬
‫اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدار ﮐﻲ ﻟﻮﺋﮡ ﻧﻪ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ص‪ 42-‬ﺗﻲ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﺑﻴﺮوﻛﺮﻳﺴﻲ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﻧﻨﺪي ﭤﻮ‪ ،‬اﺗﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﮐﻲ ان ﮔﻨﺎﻫﻪ ﮐﺎن آزاد ﻛﺮي ﮀﮇي ﭤﻮ‪ .‬ان وﻗﺖ ﻫﻮ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭜﻠﺠﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﭠﻬﻲ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ ان ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﺠﺎب وارن ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﺳﺎن ﺟﺎ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﭘﮡ‬
‫ان ﺟﺎ ﻣﺤﺎﻓﻆ اول ﻫﻴﺎ ۽ ﻫﻨﻦ ﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﻨﮅ ۾ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺧﻼف ﻫﻠﻨﺪڙ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﭘﭟ ۾ ﮀﺮو ﻫﮣﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﭘﻨﺠﺎب دوﺳﺘﻲ ۽ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻨﻲ ﺟﻮ ﺛﺒﻮت ڏﻧﻮ‪ .‬ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻛﻤﺎل ﺑﻴﺤﻴﺎﺋﻲ ﺳﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﻲ ﭨﻮڙڻ ﻣﺮوڙڻ‬
‫ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ “وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺻﻮﺑﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اردو ۽ ﺳﻨﮅي ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز ﻫﻴﻮ‪ ”.‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻻ‪ ‬اﺻﻞ ۾ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز‬
‫ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻴﻮ ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﭥﺎن اﻫﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﺗﻪ ان ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﮐﺎن ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻮ‬
‫ورﻫﺎﮜﻮ ﭤﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﺠﺎب وارا ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻜﻠﻴﻒ ڏﻳﻨﺪڙ ﺑﻨﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻬﺮﻳﺎن زﺧﻢ اﻧﻬﻦ اردو‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن رﺳﺎﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﻪ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻮ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮڻ ۾ ﻛﻨﻬﻦ‬
‫اﻋﻠﻲ‪ ،‬وﻧﻴﻮﻧﭧ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﻻ‪ ‬ﺗﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ‬
‫ﮐﻲ ﺑﻪ وٺ ﻧﻪ ﭤﺎ ڏﻳﻦ‪ .‬ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﻻ‪ ‬ﻋﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻨﺎب ٰ‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز ﺑﮣﻴﻮ ﻳﺎ ﻧﻪ ﭘﺮ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز ﻧﻪ ﺻﺮف وﻧﻴﻮﻧﭧ ﭘﺮ اوﻫﺎن ﭘﮡ ﺑﮣﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻲ اوﻫﺎن ﻣﻨﺠﻬﻪ ﭤﻮرڙي ﺑﻪ ﺳﭻ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ۽ ﻟﮑﮡ ﺟﻲ ﺟﺮﺋﺖ ﻫﺠﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ اوﻫﺎن اﻳﺌﻦ ﺿﺮور ﻟﮑﻮ ﻫﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز ﭜﺎرت ﮐﺎن اﻳﻨﺪڙ ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮ ﺑﮣﻴﺎ‪ .‬ﺟﻦ اﭼﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬واﭘﺎري ﻣﺮﻛﺰن‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن‪ ،‬زﻣﻴﻨﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ‪ .‬اﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﺑﻪ ﻟﻜﻞ ﻛﺎﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎ ورق‬
‫ﺷﺎﻫﺪ آﻫﻦ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن اڳ ﺳﻨﮅ ۾ ‪ 30‬ﺳﻴﻜﮍو زﻣﻴﻦ ﻫﻨﺪو ﺳﻴﭡﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﺎري ﮐﻴﮍﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ۾ ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮ ﭘﻬﺘﺎ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ اﺻﻠﻲ ﻫﺎرﻳﻦ ﮐﻲ ﮀﮇﻳﻞ زﻣﻴﻨﻦ ﺟﻮ ‪ 50‬ﺳﻴﻜﮍو‬
‫ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻻﭨﻤﻴﻨﭧ ﺟﻮ ﺳﭵﻮ اﺧﺘﻴﺎر ﺳﻨﮅ ﮔﻮرﻧﻤﻴﻨﭧ ﮐﺎن ﮐﺴﻲ‬
‫آﺑﺎدﻛﺎري‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻤﺸﻨﺮ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻫﻮ ۽ ﺻﺮف ان ڏاﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﻮاﺑﺪﻫﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ وري اردو دان ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﻛﺎﻣﻮرا ﺷﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻗﺒﻀﻮ رﻫﻨﺪو آﻳﻮ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ان‬
‫ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﮐﻲ ﻛﻮﻧﻪ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻟﭧ ﺟﻲ ﻣﺎل ﺟﻲ ورﻫﺎﺳﺖ ۾ ﻛﺎ دﺧﻞ اﻧﺪازي ﻧﻪ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫اﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺮوڙﻫﺎ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﮔﻬﺮ‪ ،‬واﭘﺎري ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻪ ﺻﺮف اﻧﮉﻳﺎ ﻣﺎن آﻳﻞ ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟﻲ‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ﭘﺮ ‪1950‬ع واري ﺳﻨﮅ ﭨﻴﻨﻨﺴﻲ اﻳﻜﭧ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﮐﻴﮍﻳﻨﺪڙ ﺳﻨﮅي‬
‫ﻫﺎرﻳﻦ ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﻣﭥﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺣﻘﺪاري‪ ‬ﮐﻲ ﭘﮡ ﺧﺘﻢ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﻣﻮرﺛﻲ ﻫﺎري‪ ،‬اﺑﻦ‬
‫ڏاڏن واري دؤر ﮐﺎن ﮐﻴﮍﻳﻨﺪڙ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﻨﻴﻦ ﮐﺎن ﺑﻴﺪﺧﻞ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﻣﻌﺎﺷﻲ ﻃﺮح ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﻗﺒﻀﻮ ﭘﻜﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ ﭘﮡ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ۽ ان ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اردو ﭔﻮﻟﻲ ۽‬
‫ﺛﻘﺎﻓﺖ ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟﻲ اﮘﻮاڻ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ‬
‫ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﻫﻜﮍي ڌڪ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ‪ 2500‬ﺳﻨﮅي ﻣﻴﮉﻳﻢ اﺳﻜﻮل ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن‬
‫ﻧﻮﻛﺮﻳﻮن ۽ واﭘﺎري ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻪ اﺋﻴﻦ ﻧﻴﻼم ﭤﻴﺎ‪ ،‬ﭴﮡ ﭘﮍي‪ ‬۾ ﺑﺼﺮن ﺟﻮ ﻧﻴﻼم ﭤﻴﻨﺪو ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﮐﻲ اردو داﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﭘﮡ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز ﺳﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻮ‬
‫وري ﻛﻴﺌﻦ‪ ،‬اﻫﺎ دﻋﻮيٰ ﭘﮡ ﻋﻘﻞ ۽ ﺳﻤﺠﻬﻪ ﮐﺎن ﻣﭥﭝﺮي آﻫﻲ‪ .‬ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﺎڻ اردودان ﻃﺒﻘﻲ ان ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻣﻔﺎدن ﺧﻼف ﺳﺠﻬﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان وﻗﺖ ﺗﻪ ان ﺟﻲ ﺣﺎﻣﻴﻦ ۾ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺻﻒ اول ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻣﻴﻤﺒﺮ ان رٿ ﺧﻼف اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ۾ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﺻﺮف اردو‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﺪڙ ﺋﻲ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﺎن اﻟﮗ ﭤﻠﮗ ﻫﻴﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ وﻧﻴﻮﻧﭧ اردو داﻧﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ان ﺧﻼف ﻛﻬﮍي ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﻛﻮ ﻫﻚ ﻣﺜﺎل ﺗﻪ ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﻫﺎ‪ .‬ﮀﺎ‬
‫اردو داﻧﻦ ﺟﻮ ﻛﻮ ﻟﻴﮉر ان رٿ ﺧﻼف ﺟﻴﻞ ۾ وﻳﻮ‪ .‬ﮀﺎ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ان ﺧﻼف ﺟﻠﺴﺎ ۽ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻴﺎ‪ .‬ﮀﺎ‬
‫اردو ﭘﺮﻳﺲ ان ﺧﻼف ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻛﺎﻟﻢ ﻛﺎرا ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺷﻜﻴﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﻬﮍي ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ان ﮐﻲ اردو داﻧﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺟﻮ ﻧﻘﻄﻲ آﻏﺎز ﺳﮇي ﭤﻮ‪.‬‬
‫وﻧﻴﻮﻧﭧ ﭠﻬﮡ ﮐﺎن اڳ ﺟﮇﻫﻦ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﮐﺎن ڌار ﻛﺮي ﻫﻚ ﻋﻠﺤﺪه ﻳﻮﻧﭧ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ان ﻻ‪‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ۽ ﺳﻨﺪن ﭘﺮﻳﺲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ان ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﻲ “وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻔﺎد ﺧﺎﻃﺮ” ﭼﺌﻲ‪ ،‬ان ﺟﻲ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ان وﻗﺖ ﻣﻨﺠﻬﻦ ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻮ ﻓﻜﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ان ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﻲ‬
‫ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪ .‬وري ﺟﮇﻫﻦ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻮ ۽ ﻛﺮاﭼﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻨﮅ ۽ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻮن ﻋﻠﺤﺪه ﺣﻴﺜﻴﺘﻮن‬
‫ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﮐﻴﻦ ﻫﻚ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ رات وچ ۾ اردو داﻧﻦ ۽ ﺳﻨﺪن ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻨﻬﻦ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﻛﺮاﭼﻲ ﮐﻲ ﻋﻠﺤﺪه ﻳﻮﻧﭧ‬
‫ﺑﻨﺎﺋﮡ واري ﻓﻴﺼﻠﻲ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ ۽ ان ﮐﻲ “وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻔﺎد ﺧﺎﻃﺮ” ﭼﺌﻲ ان ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻧﻮ‬
‫ﻫﻮ‪ ،‬ﺳﻲ ﻫﺎڻ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﮐﻲ “وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻔﺎد ﺧﺎﻃﺮ” ﭼﺌﻲ ان ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻟﮙﻲ وﻳﺎ‪ .‬ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻣﺎن ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ اردو داﻧﻦ ۽ اردو ﭘﺮﻳﺲ ﺟﻮ ﻛﻮﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻳﻮ ﻳﺎ دﻳﻦ اﻳﻤﺎن ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﻫﺮ روز‬
‫ﻧﻮان ۽ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﮐﺎن اﺑﺘﮍ دﻟﻴﻞ ﮔﻬﮍﻳﻨﺪا رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﻨﺪن “وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻔﺎد” وارو ﻧﻈﺮﻳﻮ ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭜﻼﺋﻲ ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ﭘﺮ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﮔﻬﮍﻳﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ۾ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺳﺎن اﻫﮍي ﺗﻪ ﺷﺮﻣﻨﺎڪ ﻣﺬاق ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ ان‬
‫ﺟﻮ ﻣﺜﺎل ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻫﻨﮅ ﻣﻠﮡ ﻣﺸﻜﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ص‪ 43-‬ﺗﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﻓﻴﻠﮉ ﻣﺎرﺷﻞ اﻳﻮب ﺧﺎن ﻣﺮﺣﻮم ﺟﻲ‬
‫دؤر ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﺎن ﺻﻮﺑﻲ ﺟﺎ ﺳﻨﮅي‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺑﻠﻜﻞ ﻻﺗﻌﻠﻖ رﻫﻴﺎ‪ ”.‬اﺳﺎن ﮐﻲ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺧﺒﺮ آﻫﻲ ﻳﺎ ﺗﺎرﻳﺨﻲ رﻛﺎرڊ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪي ڏﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺧﻼف ﻳﺎ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺣﻜﺎم ﺧﻼف ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﻫﻠﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻲ ﺳﭛ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺋﻲ ﻫﻼﻳﻮن‪ .‬ان‬
‫ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ اﻳﻮﺑﻲ دؤر ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﺟﻴﺘﺮو ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻛﻠﭽﻴﻮ وﻳﻮ اوﺗﺮو ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻲ ﻗﻮم ﻣﭥﺎن ﻋﺬاب ﻧﺎزل ﻧﻪ‬
‫ﭤﻴﻮ ﻫﺠﻲ‪ .‬اﻳﻮﺑﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ دؤر ۾ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﻣﭥﺎن ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ان ﺟﻲ ﺳﻨﮅي ﻓﺎﺋﻴﻨﻞ واري ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺧﺘﻢ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﮔﮉو ۽ ﻛﻮﭨﮍي ﺑﻴﺮاج ﻛﺮي ﺗﻴﺎر ﭤﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ آﺑﺎدﻛﺎرن ۽‬
‫ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ اﻧﻌﺎم ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻮن ﻧﻮﻛﺮﻳﻮن اﺳﺎن ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ﻣﺎن ﮐﺴﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ان ﺧﻼف ﺳﻨﮅي‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﻫﻼﻳﻮن‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻻﺗﻌﻠﻖ رﻫﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻨﻦ اﻧﻬﻦ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ‬
‫ﺟﻲ ﭘﭟ ۾ ﮀﺮو ﻫﮣﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ دل آزاري ﻛﺌﻲ‪ .‬اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﺋﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺎ ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ‬
‫ﺑﻌﺪ وڏا ﺣﺎﻣﻲ ۽ ﻣﺪدﮔﺎر رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺗﻦ آﺧﺮ ان ﺧﻼف ﻛﻬﮍي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﻫﻚ ﭔﻪ ﻣﺜﺎل ڏﻧﻮ وﭸﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ‬
‫اﺳﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻔﻴﺾ ﭤﻴﻮن ﻫﺎ‪ .‬اردو دان ﻃﺒﻘﻲ ﺟﺎ ﻛﻬﮍا ﻟﻴﮉر ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ۾ ﺟﻴﻞ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎ‪ ،‬ﺟﻠﻮس ۽‬
‫ﻣﻈﺎﻫﺮا ﻛﻴﻦ‪ .‬آﺧﺮ ﻛﻮ ﺗﻪ ﻫﻚ اڌ ﻣﺜﺎل ڏﻧﻮ وﭸﻲ ﻫﺎ‪ .‬اﭨﻠﻨﺪو ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺧﻼف ﻋﻈﻴﻢ ﺗﺮ ﺟﺪوﺟﻬﺪ‬
‫ﮐﻲ ﻣﻠﻴﺎﻣﻴﭧ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬اﺻﻞ ۾ اﻳﻮﺑﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺧﻼف وڌ ﮐﺎن وڌ ﻏﻢ ۽ ﻏﺼﻲ ﺟﻮ‬
‫اﻇﻬﺎر ﺑﻨﮕﺎل ۽ ﺳﻨﮅ ۾ ﭤﻴﻮ ۽ ان ﺧﻼف ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺋﻲ اﺻﻞ رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﻫﻼﻳﻮن‪ .‬ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ دؤر ۾ ‪4‬‬
‫ﻣﺎرچ ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ‪ ،‬ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ‪ ،‬وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺧﻼف “اﺋﻨﭩﻲ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﻓﺮﻧﭧ”‪“ ،‬ﻧﻴﻼم ﺑﻨﺪ ﻛﺮﻳﻮ‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ”‪“،‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ”‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻫﺎري ﻛﺎﻣﻴﭩﻲ‪ ‬ﻃﺮﻓﺎن ﻫﻼﻳﻞ “اﻻﭨﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ”‪“ ،‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﻣﺘﺤﺪه ﻣﺤﺎذ” ﺟﻬﮍﻳﻮن ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎز ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻨﮅي رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ‪ ،‬وﻧﻴﻮﻧﭧ ۽ ﺟﺎﺑﺮ ﻛﺎﻣﻮرا‬
‫ﺷﺎﻫﻲ ﺧﻼف ﻫﻼﻳﻮن‪ .‬ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ۽ وﻧﻴﻮﻧﭧ واري ﺳﭵﻲ ﻋﺮﺻﻲ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺑﻬﺎدر ﻛﺎرﻛﻦ ﺟﻴﻠﻦ ﺟﻮن اذﻳﺘﻮن‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﻛﺎﻣﺮﻳﮉ ﺣﻴﺪر ﺑﺨﺶ ﺟﺘﻮﺋﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ ﻓﻴﺾ ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ اﻳﻢ ﺳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﻛﺎﻣﺮﻳﮉ ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻐﺎري ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ۽ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮي ﺟﻴﻠﻦ ۾ رﻫﻨﺪا آﻳﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‬
‫ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻣﻘﺎم ڏﻳﺎرڻ ﻛﺎڻ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﺮدن ﺗﻮڙي ﻧﻴﺎﮢﻴﻦ ﺟﻠﺴﺎ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﺎ‪ ،‬ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن ﻛﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻴﻞ‬
‫۽ ﺗﺸﺪد ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻴﺎ‪ .‬ﭘﺮ ان وﻗﺖ اردو داﻧﻦ ﺟﻮ ﻛﻬﮍو ﻛﺮدار رﻫﻴﻮ‪ .‬اردو داﻧﻦ وﻧﻴﻮﻧﭧ ۽ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺧﻼف‬
‫ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۽ ﻛﺮاﭼﻲ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻧﻜﺮﻧﺪڙ ﺟﻠﻮﺳﻦ ﺗﻲ ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﺌﻤﭙﻦ ﺗﻲ راﺗﺎﻫﺎ ڏﻧﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﻋﻈﻴﻢ ﻟﻴﮉرن ﺧﻼف اﺧﺒﺎري ﻃﻮﻓﺎن ﮐﮍا ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎل ﺗﻲ وﻳﭡﻞ‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﻓﻴﺾ ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﺮﻳﮉ ﻟﻐﺎري ۽ ﭔﻴﻦ ﻣﭥﺎن رات ﺟﻮ ﺣﻤﻼ ﻛﺮي ﮐﻴﻦ رﺗﻮﮀﺎڻ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ‬
‫ﻋﻈﻴﻢ ﺗﺮ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ ﺑﺪران ان ﺧﻼف “ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﭡﺎڻ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺘﺤﺪه ﻣﺤﺎذ” ﺟﻮڙﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﺤﺎذ ﺟﻲ ﻗﻴﺎم ﺟﻮ اﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ وﻧﻴﻮﻧﭧ ﮐﻲ ﺗﺤﻔﻆ ڏﻳﮡ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۾ ڌاري آﺑﺎد ﻛﺎري‪ ‬ﮐﻲ ﺟﺎري رﮐﮡ‪ ،‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﮐﻲ ﭔﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻦ وارو ﺻﻮﺑﻮ ﻗﺮار ڏﻳﺎرڻ وﻏﻴﺮه وﻏﻴﺮه ﻫﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻣﺤﺎذ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ‬
‫ﻛﻴﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ آﺑﺎدﻛﺎرن ﮐﻲ ﺗﺤﻔﻆ ڏﻧﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻮ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺒﻀﻮ ﭘﺨﺘﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﺤﺎذ ﺟﻲ ﻓﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺖ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻟﻴﮉر ﻧﻮاب ﻣﻈﻔﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﭜﺎرت ۾ ﻓﺮﻗﻴﻮاراﻧﻪ‬
‫ﻓﺴﺎدن ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ اردو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮﺣﺪ ﮐﻮﻟﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﺗﻴﺰي ﺳﺎن ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺴﺘﻲ‬
‫ﺗﺎن ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﮀﮇﺟﻲ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻛﻴﺌﻦ ﭤﻮ ﭼﻮي ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ اﻳﻮﺑﻲ آﻣﺮﻳﺖ ﺧﻼف‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ ﻳﺎ اردو دان ﻃﺒﻘﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﻫﻠﻨﺪڙ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﺳﺎٿ ﻧﻪ ڏﻧﻮ‪ .‬اﻳﻮب ﺧﺎن ﺟﻲ دؤر ۾ اردو‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙن ﺟﻮ ﻛﺮدار ﻛﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﺑﻪ ﻟﻜﻞ ﻧﻪ رﻫﻴﻮ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﮐﻲ ان ﮐﻲ ﻟﻜﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎم‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮ ۾ ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب “ﭘﻨﺠﺎب ﮐﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾‬
‫“ﺳﻨﺪﻫﻪ ﻛﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ” ﻟﮑﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺗﻲ وڏو ﻛﻮ ﭤﻮرو ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ ﺳﻨﺪس ان ﻋﻤﻞ ﻻ‪ ‬وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﻲ اﺣﺴﺎﻧﻤﻨﺪ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ادﻳﺐ‪ ،‬داﻧﺸﻮر ۽ ڏاﻫﻲ ۾ اﻳﺘﺮي ﻋﻠﻤﻲ ﻟﻴﺎﻗﺖ ۽ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﺣﻨﻴﻒ راﻣﻲ ﺟﻬﮍي ﺷﻌﻠﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻘﺮر ۽ ڏات ۽ ڏان‪ ‬ﺟﻲ ڌﮢﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺳﻨﺪس ان ﻛﺘﺎب ﺟﻮ ﺟﻮاب ڏﺋﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻲ ﻳﺎ ان ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻮم ۽ وﻃﻦ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ ﻟﮍي ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ وڏي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ۽ ﭤﻮري ﺳﺎن اﻫﻮ ﻛﻴﺲ ﻟﮍي‪ ،‬اﺳﺎن ﺟﻮ ﻣﻨﻬﻦ ﻣﭥﻲ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ! ان ﻻ‪ ‬ﻫﻦ ﻣﻘﺎﻟﻲ اﻧﺪر‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﮐﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﻣﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﺟﻨﺎب ﺷﻜﻴﻞ ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺻﺎﺣﺐ ﻻ‪ ‬ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﮐﻲ ﻫﻚ‬
‫ﺟﺬﺑﺎﺗﻲ ۽ ُاﭔﻬﺮي ﻧﻮﺟﻮان ﺟﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﻳﺎ ﻛﺎوڙ ۽ ﻛﺮوڌ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺻﺮف ان ﮐﻲ ﻫﻚ ﻧﻈﺮ ﻣﺎن‬
‫ﻛﮃڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﭔﺌﻲ ﺳﺮ ﭰﺮﺋﻲ ﻻ‪ ،‬ﻫﻬﮍي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﻘﻘﻦ‪ ،‬ادﻳﺒﻦ ۽ داﻧﺸﻮرن ﺟﻲ ﻣﭥﺎن ﻫﻬﮍي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻟﮑﮡ ﺟﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﻧﻪ اﭼﻲ‪.‬‬

‫)‪ 20‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪1988‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ن!!؟‬ ‫ﺌ ﺑﺌ ۽‬

‫اﺳﺎن اﭸﺎ ﻣﺬﻣﺘﻦ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟﻬﻨﮉن ۽ ﺑﻴﻨﺮن ﮐﻲ ﺑﻨﺪوﻗﻦ ۽ ﺑﻤﻦ ﺳﺎن‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﺎ ﭘﻬﻪ ﭘﭽﺎﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺎرﻛﻦ ۽ ﻣﺎن وارا اﮘﻮاڻ ﻛﻨﻬﻦ واﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﺣﺎدﺛﻲ‬
‫ﭤﻴﮡ ﺟﻲ اﻧﺘﻈﺎر ۾ ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻮ دﻳﺲ ﺳﺎن ﻫﺎﭸﻮ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ وﻧﻲ‪ ‬ﺟﻮ ور ﮔﻮﻟﻴﻦ ﻫﭥﺎن ﮔﻬﺎﺋﺒﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﻛﻮ ﮘﻮٺ راﺗﺎﻫﻲ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺳﻨﮅ ڌﻳﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﭳ ۾ ﻫﭣ ﭘﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ دﻳﺲ دﺷﻤﻦ رﭤﺎ‬
‫ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ دﻳﺶ دروﻫﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻦ ﺗﺎن ﻣﻜﺎري‪ ،‬ﻛﻮڙ ۽ ﻓﺮﻳﺐ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻞ ﭼﻮﻟﻮ ﭤﻮرڙو ﺳﺮ‬
‫ﻛﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ اﺳﺎن ﺟﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺎرﻛﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﺮض اداﺋﮕﻲ ﻛﺎڻ ﺑﺮﺳﺎﺗﻲ ڏﻳﮇرن ﺟﻴﺎن ﭔﺎﻫﺮ‬
‫ﻧﻜﺮي ﭨﺎن ﭨﺎن ﻛﺮڻ ﻟﮙﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺬﻣﺘﻦ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﺟﻲ ڊوڙ ﻟﮙﻲ وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮﻳﺲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺴﻦ ﻛﻨﺪڙن‬
‫ﺟﻮن ﻗﻄﺎرون ﻟﮙﻲ وﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺎن وارا‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻲ وارا‪ ،‬ﻋﻈﻴﻢ ڏاﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎ داﻧﺸﻮر‪ ،‬رﻫﺒﺮ ۽ رﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﭔﭩﺎﻛﻦ ۽‬
‫ڊاڙن‪ ،‬دڙﻛﻦ ۽ دﻫﻤﺎﻧﻦ ﺳﺎن آﺳﻤﺎن ﮐﻲ ڏﻛﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﮔﻮ‪ ‬ﮐﮣﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﮐﺎن اﮘﺘﻲ وڌﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪن اﺟﮕﺮ‬
‫ﺟﻴﮇا ﻧﺎﻻ‪ ،‬ﻟﻘﺐ اﻟﻘﺎب اﺧﺒﺎري ﻫﻴﮉﻧﮕﻦ ۾ ﺟﺮﻛﻨﺪا ﻧﻈﺮ اﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﺌﻮ ﻣﺌﻮ ﭨﺮﻧﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﺬﺑﺎ ﭤﮅا ﭤﻴﻨﺪا‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﻣﺎڪ ﭘﻮڻ ﺷﺮوع ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﭝﻨﻲ ﮐﺎن ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ وﺳﺮي وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺮم واﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﺣﺎدﺛﻲ ﮔﺬرن‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺑﺮﺳﺎﺗﻲ ڏﻳﮇر ﭔﻴﻬﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭔﺮن ۾ ﻫﻠﻴﺎ وﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬وري ﻛﻨﻬﻦ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺟﻲ اﻧﺘﻈﺎر ﻻ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺰاﺟﻲ ﺳﮑﻴﺎ ﺋﻲ ﻛﻮﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ .‬رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﺗﻪ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭜﻼ‬
‫ﭘﺎڻ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺿﺮورت ﻛﻬﮍي آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻔﺘﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻴﻨﺎ‪ ،‬ﺳﺎل ﺳﻮﭼﮡ ﺟﻲ‪ ،‬رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻳﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮون اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ اﮘﻮاڻ اﻫﮍا ﺗﻪ ﺑﻬﺎدر‪ ،‬ﻫﻤﺖ وارا‪ ،‬وﻗﺖ ﺳﺮ ﻗﺪم ﮐﮣﮡ ۽ ﭤﮇي ﺗﻲ ﺑﻨﺎ ﺳﻮچ ﺳﻤﺠﻬﻪ ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﺎ اﻫﮍا ﺗﻪ ﻋﺎدي ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﺳﻮﭼﻴﻦ ﺋﻲ ﻛﻮﻧﻪ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﭜﻠﻲ ﺗﻪ ﻫﻚ ﻫﻜﺎﮢﻲ‪‬‬
‫۾ ﻳﺎ اﮘﻠﻲ ﮐﻲ وﻗﺖ ﮐﺎن اڳ ﻫﻮﺷﻴﺎر ۽ ﭼﻮﻛﺲ ﻛﻴﻮ وﺟﻬﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻮ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﺋﻲ دڳ‬
‫ﺟﻬﻠﻴﻮ ﺑﻴﭡﻮ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻳﺎ اﺳﺎن ﺟﻮ اﭔﻬﺮو ﻋﻤﻞ ﺧﻮد اﺳﺎن ﺟﻲ ﮘﭽﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭰﺎﻫﻮ ﺑﻨﺠﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﻛﺮڻ ﺑﺪران رﻋﺎﻳﺘﻮن ﻃﻠﺐ ﻛﺮڻ ﺟﺎ اﻫﮍا ﺗﻪ ﻋﺎدي ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪا‬
‫آﻫﻴﻮن‪ ،‬ان ﮐﺎن رﻋﺎﻳﺘﻮن ﮔﻬﺮڻ ﻟﮙﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ .‬دﺷﻤﻦ ﮐﻲ دﺷﻤﻦ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي ﺑﻪ ان ﮐﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﻛﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ان ﮐﻲ واﺳﻄﺎ وﺟﻬﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ ،‬ان ﮐﻲ ﺷﺮم ۽ ﺣﻴﺎ‪ ‬ﻛﺮڻ ﺟﻮن اﭘﻴﻠﻮن ﻛﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺑﺪران‪ ،‬ﭼﻤﺎٽ ﺟﻮ ﺟﻮاب ﭼﻤﺎٽ ﺳﺎن ڏﻳﮡ ﺑﺪران ﭘﺮﭼﻲ ۾ ان ﺟﻮ ﺣﻞ‬
‫ﮘﻮﻟﻬﻴﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ڌﻣﻜﻴﻮن ﺑﻪ ڏﺋﻲ ﮀﮇﻳﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺷﺮﻣﺴﺎر ان وﻗﺖ ﭤﻴﻨﺪا‬
‫آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ ﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻣﭹﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ ڌﻣﻜﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ روپ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﭘﺎڻ وٽ ﺳﮕﻬﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪا‬
‫آﻫﻴﻮن‪ .‬ﮀﺎ اﺳﺎن اﭸﺎ ﺑﻨﺪوﻗﻦ ۽ ﺑﻤﻦ آڏو ﻛﺎرا‪ ،‬ﮘﺎڙﻫﺎ ﺑﻴﻨﺮ ﺟﻬﻠﻴﻮ ﺑﻴﭡﺎ ﻫﻮﻧﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬راﻛﻴﭩﻦ ۽ ﻛﻼﺷﻨﻜﻮﻓﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻗﺮاردادن ذرﻳﻌﻲ روﻛﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬واﻗﻌﻦ ﺟﻲ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﻨﺪا رﻫﻨﺪاﺳﻴﻦ ﻳﺎ اﮘﺘﻲ‬
‫وڌي ﭔﻪ وﮐﻮن ﮐﮣﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﺗﺪﺑﻴﺮون ﺑﻪ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬رﮘﻮ ﺳﺒﺒﻦ ﺟﻲ ﺗﻼش ﻛﻨﺪا رﻫﻨﺪاﺳﻴﻦ ﻳﺎ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ روﻛﭥﺎم‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛﻲ ﻃﺮﻳﻘﺎ ﺑﻪ ﮘﻮﻟﻬﻴﻨﺪاﺳﻴﻦ ۽ ﻋﻤﻠﻲ ﻗﺪم ﺑﻪ ﮐﮣﻨﺪاﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫زﻧﺪه ﻗﻮﻣﻮن ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ۽ ﻣﺬﻣﺘﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﻣﺰاﺣﻤﺘﻦ ۽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﺪﻳﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي اﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﺎن وارن اﮘﻮاﮢﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﻫﺎڻ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺎ ﻗﺒﻼ درﺳﺖ ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﺬﻣﺘﻦ ﮐﻲ ﻣﺰاﺣﻤﺘﻦ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﮐﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻦ ۾ ﺑﺪﻻﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﺎ اﺳﺎن اﻫﮍي اﻣﻴﺪ‬
‫رﮐﻮن‪ .‬اوﻫﺎن ﻃﺮﻓﺎن ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻋﻤﻠﻲ ﻗﺪم ﮐﮣﮡ ﺟﻮ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ!؟‬
‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 13 ،‬ﺟﻨﻮري ‪1990‬ع(‬
 ‫ﺌ‬ ‫–‬ ‫اڄ‬

‫ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا ﺟﻮ واﺳﻄﻮ وﻓﺎﻗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وڏي ﺻﻮﺑﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺳﺎن آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ۾ اﻳﻢ آر‬
‫ڊي ﺟﻲ ﭘﻠﻴﭧ ﻓﺎرم ﺗﺎن ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺷﺮوع ﭤﻲ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮن داﻧﺸﻮرن‪ ،‬اﺳﺘﺎدن‪ ،‬وﻛﻴﻠﻦ ۽‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ اﭜﻴﺎس ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺷﻮق ﺟﺎﮘﻴﻮ‪ .‬ﻛﻲ ان ﻻ‪ ‬آﻳﺎ ﺗﻪ ﻛﭥﻲ ﺳﻨﺪن ﻣﻔﺎدن ﮐﻲ‬
‫ﻧﻘﺼﺎن رﺳﮡ ﺟﻮ اﻧﺪﻳﺸﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﭥﻲ ﻣﻈﻠﻮم ﺻﻮﺑﻦ )ﻗﻮﻣﻦ( ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ اﻳﺘﺮي وڌي ﺗﻪ ﻧﻪ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ان ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ رﮐﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﺠﻲ ۽ ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺪن ﭘﺮﻣﺎرﻳﺖ ﺗﻲ ﭔﮅل ﻧﻈﺎم ﺗﺒﺎﻫﻪ ۽ ﺑﺮﺑﺎد ﭤﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺮ ﻛﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ اﻫﮍا ﺑﻪ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻧﻴﻚ ﻧﻴﺘﻲ‪ ‬۽ دل ﺟﻲ ﺧﻠﻮص ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ‬
‫۽ ﺳﻨﺪن ﻧﻘﻄﻲ ﻧﻈﺮ ﮐﻲ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ۽ ﭘﻮ‪ ‬اﻧﻬﻦ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺟﻲ ازاﻟﻲ ﻻ‪ ‬ﮔﮇﺟﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻧﻴﺖ ﺳﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ دوري ﺗﻲ آﻳﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ۾ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا ۽ ﺳﻨﺪس ﺳﺎﭤﻲ ﮘﮣﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻦ وﻓﺎﻗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﻣﻦ ۾ ﺳﺮﭼﺎ‪ ‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﮡ ۽ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻘﻦ ﺟﻲ اﺣﺘﺮام ﻛﺮڻ ۽ ﻗﻮﻣﻦ ۾ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻞ ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻴﻦ ﮐﻲ رﻳﭩﮡ ﻻ‪ ‬اﺻﻠﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺟﻮ اﭜﻴﺎس ﻛﺮڻ واﺳﻄﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻮ دورو ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا دوري ﮐﺎن اڳ ﻻﻫﻮر ﺟﻲ اﺧﺒﺎرن ۾ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻒ اﻫﻞ ﭘﻨﺠﺎب آڏو ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪“ ‬اﻫﻞ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ذﻣﻴﺪاري” ﺟﻲ ﻋﻨﻮان ﺳﺎن ﻣﻀﻤﻮن ﻟﮑﻴﺎ‪ .‬ان ﺑﻌﺪ ﭘﺎڻ ﻛﺠﻬﻪ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ‪-2‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ﮐﺎن‬
‫‪ 10‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪ 1983‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻋﻼﺋﻘﻦ ﺟﻮ دورو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ دوري ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮده ﺣﺎﻟﺘﻦ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﻏﻮر ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻘﻄﻲ ﻧﻈﺮ ﺳﺎن ﻫﻚ‬
‫رﭘﻮرٽ ﺗﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻨﮓ ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ روزاﻧﻪ ﻫﻼل ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ‪-27‬‬
‫ﺟﻨﻮري ﮐﺎن ‪ 2‬ﻣﺎرچ ‪ 1984‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ‪ 11‬ﻗﺴﻄﻦ ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻫﻚ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﺟﺎﭼﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي داﻧﺸﻮرن وﻏﻴﺮه ﺳﻨﮅ ﺟﻲ دورو‬
‫ﻛﻴﻮ ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﻃﺮح ﺗﻮڙي ﻓﺮدي ﻃﻮر ﺗﺠﺰﻳﺎ ﻛﻴﺎ ۽ ﮀﭙﺮاﻳﺎ‪ .‬ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ۾‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭤﻮرڙي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪاري‪ ‬ﺳﺎن ﻛﻮ ﺳﻨﮅ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ اﻫﻮ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا ﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﮐﻲ وڌﻳﻚ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﭼﭩﺎﺋﻲ ﺳﺎن ﻟﮑﮡ ﺟﻲ اﻣﻴﺪ ﻛﻨﻬﻦ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅي ﻟﻴﮑﻚ ﻣﺎن‬
‫ﻛﺮي ﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﻦ اداري ان رﭘﻮرٽ ﺟﻲ اﻫﻤﻴﺖ ۽ وﻗﺖ ﺟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺳﺎن ﮔﮇ وﻗﺖ ﺟﻲ‬
‫ﻧﺰاﻛﺖ ﮐﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﻨﺪي ﮀﭙﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﻻ‪ ‬ﮐﻴﺮﻳﻮن ﻟﻬﮣﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ اﺳﺎن ﻫﻦ ﺗﺠﺰﺋﻲ ﺳﺎن ﺳﻮ ﺳﻴﻜﮍو ﻣﺘﻔﻖ ﻧﻪ ﺑﻪ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ان ﮐﺎن ﺑﻪ ﻧﺮم ﻟﻬﺠﻲ ۾ ﺗﺠﺰﻳﻲ ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ۽ ان ﮐﻲ ﮀﭙﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﻨﮅي ﻟﻴﮑﻚ ﮐﻲ )ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ دور ۾( اﺟﺎزت ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ اداري ﻃﺮﻓﺎن‬
‫ﻫﻦ رﭘﻮرٽ ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ﭔﻴﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﻠﻴﻞ ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺗﻲ ﻟﮑﻴﻞ ﻣﻮاد ﮐﻲ ﻫﻚ ﻫﻨﮅ ﺳﻬﻴﮍي‪،‬‬
‫اﻳﻨﺪڙ دور ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺨﺪاﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﻮرس ﻣﭩﻴﺮﻳﻞ )ﻣﺪدي ﻣﻮاد( ﻃﻮر ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮڻ ﭘﮡ ﻧﻈﺮ اﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﭘﮡ اﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﮘﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ۾ ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺗﻪ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ اﺧﺘﻼﻓﻲ ﻧﻘﻄﺎ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﭜﺮﭘﻮر ﻟﮑﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﺎن ﺻﺮف ان ﺟﻲ ﻛﻦ ﻣﮑﻴﻪ اﺧﺘﻼﻓﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ را‪ ‬ڏﻳﺎن ﭤﻮ‪:‬‬
‫ﺗﻪ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ ﻫﻦ ﺳﭵﻲ رﭘﻮرٽ ۾ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﻛﻮﭠﮡ ﺑﺪران‪ ،‬ﻫﻚ ﺗﻤﺎم ﻧﻨﮃڙي ﻟﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻗﺮار ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ان ﺟﻲ ﺑﺮﺧﻼف آﻫﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ اﻗﻮام ﻣﺘﺤﺪه ﻃﺮﻓﺎن ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﻴﻜﺎ‬
‫وﺻﻒ ﻣﻘﺮر ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻳﺎ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﻔﻜﺮن ﺟﻴﻜﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎد ﭴﺎﮢﺎﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ۾ ﭘﻮري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺋﻲ ﭘﻮري ﻟﻬﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻋﻠﺤﺪه ﺟﺎﮔﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ وﻃﻦ‬ ‫ٰ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﻓﺮد ﻳﺎ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ ﻣﺮﺿﻲ ﺧﻼف ﻗﺪرت ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮن ۽ ارﺗﻘﺎ ﺟﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﺗﺤﺖ وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﻮن ﺟﺎﮔﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ ﺳﺮﺣﺪون ﻗﺪرﺗﻲ ﻃﺮح ﻧﺮوار ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ان ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎن رﻫﻨﺪﻳﻮن‬
‫ﭘﻴﻮن اﭼﻦ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪا ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ زﺑﺎن آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﻫﺰارﻳﻦ ﺳﺎل ﭘﺮاﮢﻲ ﻫﺠﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ‬
‫وڏي ﻋﻠﻤﻲ ادﺑﻲ ﺳﺮﻣﺎﺋﻲ ﺳﺎن ﻣﺎﻻﻣﺎل آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﭼﻨﺪ وڏﻳﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﻄﺎر ۾ ﺑﻴﻬﺎرڻ ﺟﻮﮘﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﻬﮣﻲ ﺷﺎﻫﻮﻛﺎر زﺑﺎن ﻫﺠﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮن ﻣﻠﻜﻦ ۾‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ۽ ﺳﻤﺠﻬﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﺰارﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ آﻫﻲ‪ .‬۽ اﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺒﻴﻠﻦ ﻳﺎ ﻧﺴﻠﻦ‬
‫ﺟﻲ ﮀﮍواڳ ﮔﺮوﻫﻪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺟﻲ ارﺗﻘﺎ ۽ واڌاري ۾ ﻫﺰارﻳﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﻫﭣ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺒﻴﻼ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ ﮔﺮوﻫﻪ‪ ،‬ﻧﺴﻠﻲ ﮔﺮوﻫﻪ ۽ ذاﺗﻴﻮن ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ۾ ﮘﻨﮉﺟﻨﺪﻳﻮن ۽ ﻫﻦ ﻗﻮم ﮐﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ڏﻳﻨﺪﻳﻮن‬
‫رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﮔﮇﺟﻲ ﻫﺘﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻓﺎع ﺟﻮن ﺟﻨﮕﻴﻦ ﻟﮍﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻌﺎﺷﻲ ﻣﻴﺪان ۾ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺟﻮ ﺳﻬﺎرو ۽‬
‫ﭜﺮوﺳﻮ ﺑﻨﺠﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪون ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬۽ ﺳﻨﺪن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﺎﻟﺘﻮن ﻫﻜﺠﻬﮍﻳﻮن رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن اﻟﮗ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘﻮن ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮن اﭤﻦ‪ .‬ڌارﻳﻦ ﺳﺎﻣﺮاﺟﻲ ﻗﻮﺗﻦ ﺳﺎن وﻳﮍﻫﻴﻮن وڙﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎ ﭘﺎڻ ڌﮢﻲ‬
‫رﻫﻨﺪا آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ۾ ﺟﻴﺘﺮي آزادي ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎري ﻫﻚ وﺣﺪت ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﻣﺎﮢﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬اوﺗﺮي ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻲ ﻗﻮم ﮐﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﺎﻧﻪ ﭤﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم وٽ ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎن ﻫﻚ ﻧﺮاﻟﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤﺪن رﻫﻨﺪي آﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﮔﮇﻳﻞ ﻣﻮڙي آﻫﻲ‪ .‬۽ ﺳﻨﺪن ﺻﺪﻳﻦ ﺟﻲ ﻣﺤﻨﺘﻦ‪،‬‬
‫ﻣﺸﻘﺘﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮدﮔﻴﻦ ۽ ﻛﺎرﮔﺬارﻳﻦ ﺟﻮ ﻋﻈﻴﻢ ﺛﻤﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻬﺎﭜﻲ ﺳﭵﻲ ﻗﻮم ۾ ﻫﻚ ﮔﮇﻳﻞ‬
‫ﻧﻔﺴﻴﺎت ﺟﮍي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﺴﻴﺎﺗﻲ ﺟﻮڙﺟﻚ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدار ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﮇﻳﻞ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان‬
‫ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺟﺎﮔﺮاﻓﻲ وﻃﻦ ۾ رﻫﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﮔﮇﻳﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻔﺎد آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﺳﻨﮅي‬
‫ﻗﻮم ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ۽ ﺟﭩﺎدار ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻛﻮ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﻣﭹﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ ان ﺟﻲ ﻋﻘﻞ ﺗﻲ ﻟﮍڪ ﺋﻲ وﻫﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ۾ ان ﺗﺎﺛﺮ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺟﻮ وﻃﻦ ﻫﺌﮡ‬
‫ﺑﺪران ﭼﻮن ﭼﻮن ﺟﻮ ﻣﺮﺑﻮ ‪ ................‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ رﺣﻤﺪﻟﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﺧﺪﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻮازي ۽ اﻣﻦ ﭘﺴﻨﺪي ﻣﺎن ﻏﻠﻂ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ وﭠﻲ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻔﺘﻮح ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﻣﭥﺎﺋﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﻣﮍﻫﮡ ﻟﮙﺎ ۽ ﭘﻮ‪ ‬وري ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺟﺪا وﻃﻦ وﭠﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭨﻜﺮ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺳﻮﭼﮡ ﻟﮙﺎ‪ .‬اﻫﺎ ﺳﻮچ ﺳﻨﺪن ﻻ‪ ‬ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﺋﺪي واري ﻧﻪ ﺑﮣﺒﻲ‪.‬‬
‫ان ﺻﻮرت ۾ ﻫﻮ اﺳﺎن وٽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪا‪ .‬۽ ﻫﻮ اﻧﻬﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮن واﻧﮕﻴﺎن ﺳﻤﺠﻬﻲ وﻳﻨﺪا‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻦ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﮡ ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اﺻﻞ وﻃﻦ ﮀﮇي‪ ،‬ﭜﺮ وارن ﻣﻠﻜﻦ ۾ اﭼﻲ ﭘﻨﺎﻫﻪ وﭠﻨﺪا آﻫﻦ ۽ ﭘﻮ‪ ‬ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺳﮅرڻ‬
‫ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﺻﻠﻲ وﻃﻨﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﻫﻠﻴﺎ وﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﭔﻴﻦ ﻋﺮب ﻣﻠﻜﻦ ۾ رﻫﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﺳﻨﺪن وﻃﻦ ﺟﻮن ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺻﺤﻴﺢ ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻳﺲ ﻣﻮﭨﻲ وﻳﻨﺪا‪ .‬ان ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﻋﺮب‬
‫ﻣﻠﻜﻦ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌار ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮد ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ‪ ،‬زﺑﺎن ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺟﻮ ﭘﻮرو ﺣﻖ ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫ﻫﺘﻲ ﺟﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺑﻪ ﭘﺎڻ ﮐﻲ اﻫﮍي ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ ۽ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻫﺘﻲ ﻋﺎرﺿﻲ ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﮐﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽‬
‫ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ڌار ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮد ﺑﺮﻗﺮار رﮐﮡ ﺟﻮ ﺣﻖ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﮐﻴﻦ ﺷﻬﺮن ﺑﺪران ﭔﻴﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮن‬
‫واﻧﮕﺮ ﻛﺌﻤﭙﻦ ۾ وﭸﻲ رﻫﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻫﺖ ﻋﺎرﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﻤﺠﻬﻦ ۽ ان ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻫﺘﻲ‬
‫وﻃﻦ ﺟﻲ ڌﮢﻲ ﻗﻮم ﻣﭥﺎن ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺑﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﻠﭽﺮ ۽ زﺑﺎن ﻣﮍﻫﮡ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻫﺘﺎن ﺟﺎ اﺻﻞ رﻫﻮاﺳﻲ‬
‫ﮐﻴﻦ وڌﻳﻚ ﺳﻬﮡ ۽ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪا‪.‬‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﺟﻴﺘﺮي ﻗﺪر ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﻠﻖ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻋﻠﺤﺪه وﻃﻦ آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻮ‬
‫ﻫﺘﻲ روزﮔﺎر ﺟﻲ ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﺑﻬﺎﻧﻲ ﺳﺎن ﭘﻬﺘﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻲ ڌار ﻟﺴﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻃﻮر ﻗﺒﻮل ﻛﻮﻧﻪ ﻛﻴﻮ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ .‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻮم ﺟﻮ ﻫﻚ روﻟﻮ ۽ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪوش ﺣﺼﻮ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻫﺖ اﻫﮍي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻬﮍي‬
‫ﻣﻐﺮﺑﻲ ۽ ﻋﺮب ﻣﻠﻜﻦ ۾ روزﮔﺎر ﻻ‪ ‬وﻳﻞ ﻏﻴﺮ ﻣﻠﻜﻴﻦ ﺟﻲ‪ .‬اﻫﮍي ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﭘﻮري دﻧﻴﺎ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ﻏﻴﺮ ﻣﻠﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ روزﮔﺎر ﺑﻬﺎﻧﻲ اﭼﻲ رﻫﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﮀﺎ ﮔﮇﺟﻲ اﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌار ﻗﻮﻣﻴﺖ‬
‫ﺟﻮ ﻧﻌﺮو ﻫﮣﻦ ۽ اﺗﺎن ﺟﻲ اﺻﻞ رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﺟﻴﺘﺮا ﭘﺎڻ ﻻ‪ ‬ﺣﻖ ﮔﻬﺮن ۽ ان ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎﮔﻴﺮ ﺳﻤﺠﻬﻲ اﺗﺎن‬
‫ﻧﻜﺮڻ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺋﻲ ﻧﻪ وﭠﻦ‪ .‬ﻣﺤﻤﻮد ﻣﺮزا ﺟﻮ اﻫﻮ ﻣﻨﻄﻖ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻪ ﮀﺎ ﺳﭝﺎﮢﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰ اﻧﻬﻦ ڌارﻳﻦ ﮐﻲ ڌار ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻳﺎ ﻗﻮﻣﻴﺘﻮن ﺗﺼﻮر ﻛﺮي‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻟﻨﮉن ورﻫﺎﺋﻲ ڏﻳﻨﺪا؟‬
‫ان ﻛﺮي اﻫﺎ ﺳﻮچ ﺧﺘﻢ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻛﺎ ﻧﻨﮃن ﻟﺴﺎﻧﻲ ﮔﺮوﻫﻦ ﺟﻮ وﻃﻦ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺻﺮف ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻮ‬
‫وﻃﻦ آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﺘﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻋﺎرﺿﻲ ۽ ﺛﺎﻧﻮي آﻫﻲ‪ .‬اﻫﮍا ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅﻳﻦ ۾ رﻟﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﻚ ﭤﻲ‬
‫وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻔﺎد ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ اﭘﻨﺎﺋﻴﻨﺪا ﺗﻪ اﺳﺎن ﮐﻲ ﺳﻨﺪن رﻫﺎﺋﺶ‬
‫ﺗﻲ ﻛﻮﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ ﭔﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ اڄ ﻧﻪ ﺗﻪ ﺳﭝﺎﮢﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺻﻞ وﻃﻨﻦ ڏاﻧﻬﻦ ﻣﻮﭨﮣﻮ ﺋﻲ‬
 ‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ ﭴﺎﮢﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﭜﺎرت ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﻤﻬﻮري ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺟﻲ ﺷﺪت ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾‬
‫رﮐﻲ‪ ،‬اﺗﻲ “ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻨﮅي ﺳﻤﻴﻠﻴﻦ” ﻛﺮاﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ اردو ﭘﺮﻳﺲ ﻫﺎ‪ ‬ﮔﻬﻮڙا ﻣﭽﺎﺋﻲ ڏﻧﻲ‪ .‬ان ﻫﺎ‪‬‬
‫ﮔﻬﻮڙا ﺟﻮ اﻧﺪازو ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻣﺎن ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﻴﮉم ﺣﻤﻴﺪه ﮐﻬﮍو ﻻ‪ ‬اﻓﻮاﻫﻪ اﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ان ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻠﻨﺪي اردو اﺧﺒﺎرن ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ ﻧﻮڙي ﻣﺎن ﻧﺎﻧﮓ ﺑﻨﺎﺋﻲ وڌو‪ .‬ﻛﻴﺌﻲ ﺑﻬﺘﺎن ﺑﺎزﻳﻮن‬
‫ﺷﺮوع ﭤﻲ وﻳﻮن‪ .‬ﻣﻠﻚ دﺷﻤﻨﻲ ۽ ﻗﻮم دﺷﻤﻨﻲ ﺟﺎ ﻟﻴﺒﻞ ﻟﮙﺎﺋﮡ ﺗﺎﺋﻴﻦ اردو ﭘﺮﻳﺲ اﮘﺘﻲ وڌي وﺋﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﮘﺎﻟﻬﻪ ۾‬
‫ﻫﺌﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﻧﻪ‪ .‬ان ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﺳﮇاﺋﮡ ﺟﻮ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺳﺎن ﭘﺮي ﺟﻮ ﺑﻪ واﺳﻄﻮ ﻛﻮﻧﻪ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ان ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮن ﺗﻴﺎرﻳﻮن اﺗﺎن ﺟﺎ ﺳﻨﮅي ادﻳﺐ ۽ داﻧﺸﻮر ﭔﻦ ﭨﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ۽ ﭘﻜﻲ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ اﻋﻼن )ﺟﻴﻜﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﺧﺒﺎرن ۾ ﮀﭙﻴﻮ( ﺑﻪ اﻳﻢ آر ڊي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺮوع ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﭼﺎر ﻣﻬﻴﻨﺎ ﮐﻦ‬
‫اڳ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬اﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻛﺎ ﭜﺎرت ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻛﺎﻧﻪ ﭤﻲ رﻫﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ ﮔﻬﮣﻮ‬
‫اڳ ﮐﺎن ﻫﻠﻨﺪڙ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي ان ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﮐﻲ ﻫﺘﻲ ﺟﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺳﺎن واﺳﻄﻴﺪار‬
‫ﭴﺎﮢﺎﺋﮡ ﺑﻲ وﻗﻮﻓﻲ ﺋﻲ ﺳﮇﺑﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﺳﻤﻴﻠﻴﻦ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻘﻄﻲ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﻲ ﻛﺮاﺋﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺋﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾‬
‫“ﻋﺎﻟﻤﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ” ﻛﻬﮍي ﻧﻴﺖ ﺳﺎن ﻛﺮاﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﺎ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ داﻧﺸﻮر ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺟﻲ اﺟﺎزت ﺳﺎن ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﭔﻨﻬﻲ ﺣﺼﻦ ﮐﻲ ﻣﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اردو ﭘﺮﻳﺲ وارن ﺟﻲ ﻛﻨﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻬﺘﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ آﺧﺮ ﮀﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻫﺌﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅي‬
‫ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻻ‪ ‬ﺗﻪ ﻫﺎ‪ ‬ﮔﻬﻮڙا ﻣﭽﺎﺋﻲ آﺳﻤﺎن ﻣﭥﻲ ﺗﻲ ﮐﻨﺌﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻻ‪ ‬اردو ﭘﺮﻳﺲ ۽ اردو‬
‫داﻧﻦ ﭔﮍڪ ﺑﻪ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﮃي ﻫﺌﻲ‪ ،‬۽ ان ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﮐﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﺎن ﻟﻜﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﮀﺎ ﺳﻨﮅﻳﻦ ۽ ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ ﺟﻲ ﺣﺐ اﻟﻮﻃﻨﻲ ۾ ﻓﺮق آﻫﻲ؟ ﮀﺎ ﭔﻨﻬﻲ ڌرﻳﻦ ﺟﻲ وﻓﺎدارﻳﻦ ۾ زﻣﻴﻦ آﺳﻤﺎن ﺟﻮ‬
‫وﻳﮁﻮ آﻫﻲ؟ ﮀﺎ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ اﻋﺘﺒﺎر ۽ ﭜﺮوﺳﻲ ﺟﻮﮘﺎ آﻫﻦ؟ اﻫﻲ ﺳﻮال ﮔﻬﭧ اﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﮘﺎ ﻧﻪ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻬﺮاڙي ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﭜﭷ ڊاﻫﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻫﻴﻦ ۽ ﻣﺎرﻛﭧ ﺟﺎ رﺳﺘﺎ ان ﻛﺮي‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻮ ﻧﻴﻢ ﻗﺒﺎﺋﻠﻲ ذﻫﻨﻴﺖ رﮐﻨﺪڙ ﻫﺌﺎ ۽ ﺳﻨﺪن اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﺷﻬﺮي ﻣﺎﮢﻬﻦ واري ﻋﺪم‬
‫ﺗﺸﺪد واري ﺷﺮط ﮐﺎن ﺟﺪا ﻫﻮ‪ .‬ﻣﺼﻨﻒ اﮘﺘﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻧﻴﻢ ﻗﺒﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻦ واﻧﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎ ﺟﻠﻮس ﻧﺎﻫﻦ‬
‫ﻛﻨﺪا‪ .‬اﺻﻞ ۾ ﻣﺴﺌﻠﻮ اﺋﻴﻦ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﭘﻬﺮﻳﺎن اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﭼﺎﻟﻮ ﻃﺮﻳﻘﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎ‬
‫ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻠﻮس ﻛﮃﻳﺎ‪ ،‬ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن ﻛﻴﻮن ۽ ﻋﺪم ﺗﺸﺪد ﺟﻲ اﺻﻮل ﮐﻲ آڏو رﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﭘﺮاﻣﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻛﻴﺎ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻞ ﻻ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲ آﺋﻴﻨﻲ ۽ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺳﺎن دﭔﺎ‪ ‬وﺟﻬﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ان ﭘﺮ اﻣﻦ اﺣﺘﺠﺎج ﮐﻲ ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ۽ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﻣﺸﻨﺮي )ﻓﻮج( ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﭥﺎن ڏاڍ ۽ ﺗﺸﺪد ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻻ‪ ‬ﭘﺮ اﻣﻦ اﻇﻬﺎر ﺟﺎ ﻣﮍﺋﻲ رﺳﺘﺎ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎ‪ .‬ﺗﻪ ﻋﻮام ﺑﻪ ﺟﻮاﺑﻲ ﻛﺎرواﺋﻲ ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﭤﻲ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺑﻪ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻃﺎﻗﺖ ﺳﺎن ﻛﺮڻ ۾ ڏاﻫﭗ ﭴﺎﺗﻲ‪ .‬ان ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻫﻨﻦ اﺣﺘﺠﺎج ﺟﺎ ﭘﺮاﻣﻦ ﻃﺮﻳﻘﺎ‬
‫ﺟﻠﺴﺎ‪ ،‬ﺟﻠﻮس‪ ،‬ﻫﮍﺗﺎﻟﻮن آﺧﺮ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري رﮐﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺟﻲ آﺧﺮ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺟﻲ ﺣﻞ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰون ڏﻧﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﻫﻲ‬
‫اﻫﮍﻳﻮن ﺑﻨﻴﺎدي ﺗﺠﻮﻳﺰون ﻧﺎﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﺳﺎن‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺣﻞ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬اﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﺗﺠﻮﻳﺰن ﮐﻲ‬
‫ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ ۽ اﻧﻪ ﺳﺎن اﺧﺘﻼف ﻛﻨﺪي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﻛﺠﻬﻪ راﻳﺎ ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮون ﭤﺎ‪.‬‬
‫وﻓﺎﻗﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻧﻨﮃﻳﻦ ۽ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﭘﻴﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻮن ﺷﻜﺎﻳﺘﻮن دور ﻛﺮڻ ۽ ﮐﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻣﻴﺪان‬
‫۾ اﻧﺼﺎف ڏﻳﮡ ۽ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺟﻲ رﺳﺘﻲ ﺗﻲ آﮢﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻲ ﺑﻨﻴﺎدي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﺒﺪﻳﻠﻴﻮن آﮢﮣﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪ .‬اﻫﻲ ﭘﺎڻ ﻧﻪ‬
‫اﻳﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻨﮃﻳﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻤﻮﻧﻲ آواز اﭤﺎرﮢﻮ ۽ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪ .‬ان ﻻ‪‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﻓﺎق ﮐﻲ ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ڏﺳﻨﺪڙن ﺟﻮ ﻓﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻧﻨﮃﻳﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻣﺴﺌﻠﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮔﮇﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ را‪ ‬۾ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻴﭡﻴﻦ ‪ 6‬ﻧﻘﻄﻦ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ‬
‫ﻫﻼﺋﻲ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ وﻓﺎق ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﭤﻴﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ ﺧﻮﺷﺤﺎل ۽ آﺳﻮدو ﭘﮡ ﺑﻨﺠﻲ‬
‫ﭘﻮي‪ ،‬۽ ﻗﻮﻣﻦ ۾ وڌﻧﺪڙ ﻧﻔﺮﺗﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﻧﻘﻄﺎ‪:‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﭼﺌﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻫﻚ ﮔﻬﮡ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﻠﻚ ﻣﭹﻴﻨﺪي‪ ،‬ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ وﻃﻨﻦ )ﺻﻮﺑﻦ( ﮐﻲ آزاد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر رﻳﺎﺳﺘﻦ ﺟﻮ درﺟﻮ ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻃﺮز ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﻫﻚ اﻫﮍو وﻓﺎق ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺑﺎﻟﻎ‬
‫را‪ ‬دﻫﻲ‪ ‬ﺟﻲ اﺻﻮل ﺗﻲ ﺳﮅو ﺳﻨﺌﻮن ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎز اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺠﻲ ۽ وﻓﺎﻗﻲ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎز اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮي ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ڏﻧﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫وﻓﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﺮف ﭨﻲ ﮐﺎﺗﺎ دﻓﺎع‪ ،‬ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﻣﻌﺎﻣﻼ ۽ ﻛﺮﻧﺴﻲ ﭘﺎڻ وٽ رﮐﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ۾‬
‫ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮي ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ وچ ۾ ﺳﺮﻣﺎﺋﻲ ﺟﻲ آزاداﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻠﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وڌي‬
‫وﭸﻲ ۽ وﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﻟﮗ ﺑﺌﻨﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻮ ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﻖ ﻫﺠﻲ ۽ ﺳﻨﺪن ﻻ‪ ‬اﻟﮗ ﺑﺌﻨﻚ‪،‬‬
‫ﺑﺠﻴﭧ ۽ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻧﻈﺎم ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﭨﻴﻜﺴﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﺎذ ۽ وﺻﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ اﺧﺘﻴﺎر وﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ وٽ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ وﻓﺎق ﮐﻲ ﺧﺮچ ﭘﮑﻲ ﻻ‪‬‬
‫ﻳﻮﻧﭧ ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮو ﭨﻴﻜﺲ ادا ﻛﻦ‪ .‬اﻫﮍي ﻃﺮح وﻓﺎق ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻠﻨﺪڙ ﮔﺮاﻧﭩﻮن ﻳﺎ ﭔﻴﻮن اﻣﺪادون ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮي‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎن ﻳﻮﻧﭩﻦ ۾ ورﻫﺎﻳﻮن وﭸﻦ‪.‬‬
‫وﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﻢ ﻓﻮﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ )ﻣﻠﻴﺸﻴﺎ( رﮐﮡ ﺟﻮ اﺧﺘﻴﺎر ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ‬
‫ﻛﻤﻦ ۾ وﻓﺎﻗﻲ ﻳﻮﻧﭧ آزاد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻮ درﺟﻮ ڏﻧﻮ وﭸﻲ ۽ ﻫﺮ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ واﺳﻄﻴﺪار ﻳﻮﻧﭧ‬
‫اﻧﺪر ﺳﺮﻛﺎري ﺗﻮڙي ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻟﮑﭙﮍﻫﻪ ﺟﻲ ﻛﻤﻦ ۾ اﺳﺘﻌﻤﺎل ۾ آﻧﺪو وﭸﻲ‪ .‬اردو ﮐﻲ ﭼﺌﻨﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ ﺟﻲ وچ ۾‬
‫راﺑﻄﻲ ﺟﻲ زﺑﺎن ﻃﻮر رﻫﮡ ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﻧﻘﻄﻦ ﺗﻲ ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎن ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ‪:‬‬
‫ﻓﻮج ۾ ﭼﺌﻨﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺟﻴﺘﺮي ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ڏﺋﻲ‪ ،‬ﻓﻮج ۾ ﻫﻚ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﻫﻚ ﻫﭩﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻧﻪ‬
 ‫ﭤﻮ ﻛﺠﻲ‪.‬‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ وچ ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻟﮇﭘﻼڻ ﺑﻨﺪ ﻛﺮاﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ وﭸﻲ ۽ ﺳﻨﮅ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ۾ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ آﻳﻞ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ واﭘﺲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻮن ﻣﻠﻜﻴﺘﻮن واﭘﺲ ﻛﺮي ﻣﻘﺎﻣﻲ رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﭤﻴﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﻣﺎن آﻳﻞ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻦ ۾ ﺿﻢ ﭤﻲ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮐﻲ اﭘﻨﺎﺋﮡ ﺗﻲ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻪ ﭤﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻈﺮ ۾ ﻣﭥﻴﻦ ‪ 6‬ﻧﻘﻄﻦ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺑﻪ وڏي ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﻗﻮم ﻃﺮﻓﺎن ﻧﻨﮃﻳﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺳﻤﺎﺟﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺣﻘﻦ ﮐﻲ ﻧﻈﺮاﻧﺪاز‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻧﻨﮃﻳﻮن ﻗﻮﻣﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ اﻫﮍا رﺳﺘﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ وري ﭔﻴﻬﺮ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺳﺎن ﻣﻠﻲ ﻧﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﻨﺪا‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ روزاﻧﻲ ﺳﻨﮅ ﺳﺠﺎڳ ﻛﺮاﭼﻲ ‪ 24‬اﭘﺮﻳﻞ ‪(1992‬‬

‫‪‬‬
 ‫ا س۽‬ ‫ﺌ ﺌ‬

‫اﻳﻨﺪڙ ﺳﺎل ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻴﺸﻦ ﺟﻮ اﺟﻼس ﺳﮇاﺋﮡ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ اڳ‬
‫وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻣﺤﺘﺮﻣﻪ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ﺟﻲ ﺻﺪارت ﻫﻴﭟ ﭤﻴﻞ ﻗﻮﻣﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺟﻲ اﺟﻼس ۾ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫وڏي وزﻳﺮ وﻓﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻣﭹﺮاﺋﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﮔﺌﺲ ﺳﺮ ﭼﺎرج ۾ ﻛﭩﻮﺗﻲ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ان ﺳﺎن ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﻣﺎﻟﻲ ﮔﻬﻮﭨﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﻧﻮاب ذواﻟﻔﻘﺎر ﻋﻠﻲ ﻣﮕﺴﻲ‪‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺻﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﺣﻖ ﻧﻪ ﻣﻠﮡ ﺗﻲ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ﭨﻮڙڻ ﺟﻲ ﺑﻪ ڌﻣﻜﻲ ڏﻧﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻃﺮﻓﺎن‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻮ اﻫﻮ ﺟﺎﺋﺰ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮڻ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺳﺎراﻫﻪ ﻻﺋﻖ ﻋﻤﻞ ﻫﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺑﻲ‬
‫ﺟﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﮐﻲ ﭘﻮرو ﻛﺮڻ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ دﻳﺮ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻣﻲ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻞ ﺟﻲ ان اﺟﻼس ۾ ﭘﻨﺠﺎب ﻃﺮﻓﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻦ ۽ اﺳﺘﺎدن ﺟﻲ ﭜﺮﺗﻲ ﻻ‪‬‬
‫رﻗﻢ ﻃﻠﺐ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺻﻮﺑﻲ ﻻ‪ ‬اﺿﺎﻓﻲ ﻓﻨﮉ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﺑﻪ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬اﺟﻼس ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﻗﺘﺪار ڌﮢﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮅارڻ ۽ ﻣﻮﺟﻮده ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺑﺤﺮان ﻣﺎن‬
‫ﻧﺠﺎت ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻛﻬﮍن ﻛﻬﮍن ﺣﻘﻦ ﺑﺎﺑﺖ آواز ُاﭤﺎرﻳﻮ ۽ ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﭘﻚ ﭘﻜﺎﮢﻲ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ ،‬ان ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺪا ﺋﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﭴﺎﮢﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮀﺎ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﻧﻜﺮﻧﺪڙ ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺌﺲ‪ ،‬ﻛﻮﺋﻠﻲ‪ ،‬۽ ﭔﻲ‬
‫ﻣﻌﺪﻧﻴﺎت ۽ ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫﻪ ﺟﻲ آﻣﺪﻧﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻳﺎ ان ﺟﻲ راﺋﻠﭩﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ؟‬
‫اﺳﺎن ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﻤﺠﻬﻮن ﺗﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪا� ﺷﺎﻫﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺳﺎن اﻫﺎ ﺣﺠﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﻮﻧﺪي‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ زﺑﺮدﺳﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺤﺮان ﺟﻮ ﺷﻜﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺠﻴﭧ ﺟﻮ وڏو ﺣﺼﻮ اﻣﻦ اﻣﺎن ﺗﻲ ﺧﺮچ ﭤﻲ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺎﻓﺬ ﻛﻨﺪڙ ادارن ﮐﺎن ﺟﻴﻜﻮ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﭽﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﻫﻮ وري ﻫﺮ روز دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪڙ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ۽ اﻫﻠﻜﺎرن ﺟﻲ اﻫﻞ اوﻻد ۽ وارﺛﻦ ﮐﻲ ﻣﻌﺎوﺿﻲ ۽ ﻣﺪد ﻃﻮر ﻣﻠﻨﺪڙ رﻗﻢ ﺗﻲ ﺧﺮچ ﭤﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻮڏاﻧﻬﻦ‬
‫ﺳﭵﻲ ﺻﻮﺑﻲ ۾ ﭘﺌﺴﻲ ﺟﻲ ﮐﻮٽ ﺳﺒﺐ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﻛﻢ ﭠﭗ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻧﻴﻮن ﭜﺮﺗﻴﻮن ﻛﺮڻ ﺗﻪ ﭠﻬﻴﻮ ﭘﺮ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ‬
‫ﮐﺎﺗﻦ ۾ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺮوس ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﻲ ﭘﮕﻬﺎرون ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ رﻗﻤﻮن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف اﺳﭩﻴﭧ ﺑﺌﻨﻚ ﺑﻪ ﻫﺎﮢﻲ‬
‫ﺗﺎرا ﭰﻮﭨﺎرڻ ﻟﮙﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺤﺘﺎﺟﻲ‪ ‬۽ ﺑﻴﻮﺳﻲ‪ ‬ﺟﻲ اﻫﺎ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻛﭥﻲ ﭘﻬﭽﺎﺋﻴﻨﺪي‪ ،‬ان ﺟﻮ ﺗﺼﻮر‬
‫ﻛﻨﺪي ﺋﻲ ﻟﮛ ﻛﺎﻧﮉارﺟﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﻛﻴﮇي ﻧﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﺻﻮرﺗﺤﺎل آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۽ وﻓﺎق ۾ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ووﭨﻦ ﺳﺎن ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ آﻳﻞ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻮن آﻫﻦ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ ﺳﻨﮅ ﺳﺎن آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺋﻲ ﻛﺮي ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻃﻌﻨﺎ ۽ ﻣﻬﮣﺎ ﭤﺎ ﻣﻠﻦ‬
‫ﺗﻪ اوﻫﺎن ﺟﻮن ﭘﻨﺞ ﺋﻲ آﮜﺮﻳﻮن ﮔﻴﻬﻪ ۾ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺘﻲ ﺗﻪ ﻗﺼﻮ ﺋﻲ اﺑﺘﮍ آﻫﻲ‪ .‬اﻟﭩﻲ ﮔﻨﮕﺎ ﭘﺌﻲ وﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﮡ ﺗﻪ‬
‫ﭠﻬﻴﻮ ﭘﺮ آﭘﺮﻳﺸﻦ ﻛﻠﻴﻦ اپ ﺗﻲ ﻛﻴﻞ ﺧﺮچ ﺟﻮ ﺑﻪ ﺣﺼﻮ وﻓﺎق وارا ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬ﻣﭥﺎن وري رﻳﻨﺠﺮس ﺟﻮ‬
‫ﮔﻬﺎﻧﮕﻬﻮ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮘﭽﻲ‪ ‬۾ وڌو وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﭹﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ اﻣﻦ اﻣﺎن ﺟﻮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﺴﺌﻠﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﻫﻲ ﺳﭛ ﺳﺰا ان ﻛﺮي ﭘﺌﻲ ﻣﻠﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ﺑﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻛﻠﻬﻦ ﺗﻲ ﮐﻨﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ ۽‬
‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺳﻤﻴﺖ ﺳﺮﺣﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب ۽ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻣﺎن ﭘﻬﺘﻞ ﻳﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﮣﺎ ۽ ﺳﻨﭝﺎﻟﮣﺎ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﺆﻗﻒ ﺟﻲ ﺳﺰا ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻣﻠﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي اﻣﻦ اﻣﺎن ﺻﺮف‬
‫ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﭜﺮﭘﻮر اﻣﺪاد ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺎڻ ﺟﮇﻫﻦ اﻳﻨﺪڙ ﺳﺎل ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻴﺸﻦ ﺟﻮ اﺟﻼس ﮔﻬﺮاﺋﮡ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫اﺳﺎن ﻫﻦ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ڌرﻳﻦ ۽ ﻋﻮام ﺟﻮ ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ڏاﻧﻬﻦ ڌﻳﺎن ﮀﻜﺎﺋﮡ‬
‫ﮔﻬﺮون ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺌﺲ‪ ،‬ﻛﻮﺋﻠﻲ ۽ ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫﻪ ﺟﻲ دوﻟﺖ ﺳﺎن ﻣﺎﻻﻣﺎل آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺑﺪﻗﺴﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ان دوﻟﺖ ﺟﺎ‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﺳﻨﮅ واﺳﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﭣ وس ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻫﻦ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﺎ ڏک‪ ،‬ڏوﻻوا ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ وڌﻧﺪا وﭸﻦ‪ .‬ﻫﻲ‬
‫ﻗﻮم ﺟﻴﻜﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎن اڳ ﮐﻴﺮ‪ ،‬ﻣﮑﮡ ۽ ﻟﺴﻲ وﻛﮣﮡ ﺑﻪ ﻋﻴﺐ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪي ﻫﺌﻲ‪ ،‬اڄ ﺗﺒﺎﻫﻲ ۽‬
‫ﺑﺮﺑﺎدي ﺟﻲ ان ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ وﭸﻲ رﺳﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ان ﺟﺎ ﭘﻴﺮﻳﻦ اﮔﻬﺎڙا ﻣﻌﺼﻮم ﭔﺎر ﻧﻴﺸﻨﻞ ۽ اﻧﮉس ﻫﺎ‪ ‬وي ﺗﻲ ﻫﻠﻨﺪڙ‬
‫ﺑﺴﻦ ۽ ﮔﺎڏﻳﻦ ۾ ﭘﺎﮢﻲ وﻛﮣﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻴﻞ اﺳﺎن وﭨﺎن ﻧﻜﺮي‪ ،‬ﮔﺌﺲ ﺑﻪ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻴﺸﺎن ﺑﻨﺪر ﺑﻪ آﻫﻲ ﭘﺮ‬
‫ﺑﮏ‪ ،‬ﺑﻲ روزﮔﺎري‪ ‬۽ ﺑﺪﺣﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻮ ﭘﮍﻫﻴﻞ ﻟﮑﻴﻞ ﻧﻮﺟﻮان ﭘﻴﭧ ﭘﺎﻟﮡ ۽ اﻧﮓ ڍﻛﮡ ﻻ‪ ‬ڌاڙا‪،‬‬
‫ﭰﺮون ۽ ﭼﻮرﻳﻮن ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻦ‪ .‬اﻫﮍو ﻛﻢ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪڙ وري ﻓﺮارﻳﺖ ﺟﻲ راﻫﻪ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺪي‬
‫ﻫﻴﺮوﺋﻦ‪ ،‬ﭼﺮس‪ ،‬ﭜﻨﮓ ۽ ﮔﺎﺋﻨﭽﻲ ۾ ﭘﻨﺎﻫﻪ ﮘﻮﻟﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻓﻴﻜﭩﺮﻳﻮن ﺳﻨﮅ ۾‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ ۽ ﻣﻠﻮن ﺑﻪ ﻫﻦ ڌرﺗﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﺳﻴﻨﻲ ﺳﺎن ﭼﻨﺒﮍﻳﻞ‪ ،‬ﭘﺮ اﺗﻲ ﻛﺎ اﻫﻢ ﻧﻮﻛﺮي ﺗﻪ ﮀﺎ ﭘﺮ ﭘﭩﻴﻮاﻟﻲ ۽ ﭔﻬﺎري ڏﻳﮡ ﻛﺎڻ ﺑﻪ ﭔﺎﻫﺮان ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮔﻬﺮاﻳﺎ‬
‫وﭸﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ۾ ﺗﻴﻞ ﺟﻲ ﮐﻮﻫﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ڏﺳﻮ‪ ،‬ﮐﺎﮢﻮٺ ﺟﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ ذﺧﻴﺮن ﺟﻲ ﮐﻮﭨﺎﺋﻲ ﻛﻨﺪڙن ﺟﺎ ﻣﻬﺎﻧﮉا ڏﺳﻮ‬
‫ﺗﻪ اوﻫﺎن ﺟﻮ اﻧﺪر ﺋﻲ ﮐﺎﭴﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي ﻧﻪ ﺻﺮف ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺌﺲ‪ ،‬ﻛﻮﺋﻠﻲ ۽ ﺑﻨﺪر ﺟﻲ ﻛﻤﺎﺋﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺣﻖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ وﻓﺎق ﮐﻲ اﻫﻮ ﺑﻪ ﭔﮅاﺋﮣﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ذرﻳﻌﻦ ﻣﺎن ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﻼزﻣﺘﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﺣﻖ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻨﮅ ۾ ﭔﺎﻫﺮﻳﺎن ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺘﻮن ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ‬
‫راﺋﻠﭩﻲ ڏﻳﺎري وﭸﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻦ ۾ ﺳﻨﮅي ﻣﻼزم ۽ ﻣﺰدور ‪ 80‬ﺳﻴﻜﮍو رﮐﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻮڙﻳﻮ ۽ ان ﺗﻲ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ‪ ،‬وزﻳﺮن‪ ،‬ﻣﺸﻴﺮن ﮐﻲ ﻛﻦ ۽ اﮐﻴﻮن ﮐﻮﻟﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪.‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻃﻦ ﺟﻲ ڏﺗﮍﻳﻞ ﻣﺎﻟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺗﻲ وات ﺑﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺑﺎﺑﺖ “ﭘﺎرﭨﻲ ﺿﺎﺑﻄﺎ” آڏو ﻧﻪ اﭼﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻲ ﺳﻮا ﭘﻨﺞ ﻛﺮوڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﻴﺎﭘﻲ ﺟﻮ ﺳﻮال آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﺮ ﻧﻈﺮﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﭨﻲ ﺿﺎﺑﻄﻲ‪ ،‬اﺻﻮل ۽ ﻓﻜﺮ‬
‫ﮐﺎن ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﻣﭥﺎﻧﻬﻮن ۽ ُاﺗﻢ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﻗﻮﻣﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺟﺎ ﻣﻌﺎﻣﻼ آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﺟﺎﻧﺒﺪار ﻣﺆﻗﻒ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬وﻓﺎق ﮐﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻟﻴﮑﺎ ﭼﻜﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد ﻣﺨﺘﻴﺎري ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻣﺤﺘﺎﺟﻲ‪ ‬واري ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎن ﮀﻮﭨﻜﺎرو ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ‪.‬‬
‫اﺳﺎن وري ﺑﻪ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ زور ڏﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻴﺸﻦ )اﻳﻦ اﻳﻒ ﺳﻲ( ﺟﻲ اﻳﻨﺪڙ اﺟﻼس ۾‬
‫ﻣﻜﻤﻞ ﺗﻴﺎري ﺳﺎن وﭸﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ان ﻻ‪ ‬ﻫﺎﮢﻲ ﮐﺎن ﺋﻲ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺷﺮوع ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾‬
‫ﭘﺎڻ ﺳﺎن ڏاڍﻳﻮن وﻳﺴﺎﻫﻪ ﮔﻬﺎﺗﻴﻮن ﭤﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺳﻨﺪس آﺑﺎدي‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺣﻘﺪاري واري ﺣﺼﻲ‬
‫ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻛﻞ آﻣﺪﻧﻲ ﺟﻮ ‪ 67‬ﺳﻴﻜﮍو ڏﺋﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺻﻮﺑﻮ ﻗﻮﻣﻲ آﻣﺪﻧﻲ‬
‫۾ ﮔﻬﮣﻲ ﮐﺎن ﮔﻬﮣﻮ ﺣﺼﻮ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ان ﮐﻲ اﻣﺪاد ۾ ان ﺟﻲ ڏﻳﮡ واري ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎن ﭘﻮرو ﺣﺼﻮ ﻣﻠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬اﺳﺎن‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﻳﺎ ﭘﻨﺠﺎب ﮐﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻠﮡ ﺗﻲ ارﻫﺎ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ اﻫﻮ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ وات ﻣﺎن ﻣﺎﻧﻲ ﮘﭝﻮ ﮐﺴﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ ﻛﻤﻴﺸﻦ ﺟﻮ اﺟﻼس ﻣﻨﻌﻘﺪ ﭤﻴﮡ ﮐﺎن اڳ ﺿﺮورت ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻬﺮﻳﺎن آدﻣﺸﻤﺎري‬
‫وارو ﻋﻤﻞ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪1991 .‬ع ۾ ﭤﻴﻞ ﮔﻬﺮ ﺷﻤﺎري ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪي‪ ،‬آدﻣﺸﻤﺎري ﺟﻮ ﭔﻴﻮ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻮ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ان ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ ﻧﺎﮢﻲ ﺟﻲ ورڇ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻴﻞ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﺑﺎدي‪ ‬ﺟﻲ ﺻﺤﻴﺢ ۽ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺣﻘﺪاري‪ ‬واري ﺣﺼﻲ ﮐﺎن‬
‫ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺎﮢﻲ ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ اﻫﻮ ﻧﺎﭨﻚ ﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ اﻗﻠﻴﺖ ۾ ڏﻳﮑﺎرڻ ۽ ﭘﻨﺠﺎب‬
‫ﺟﻲ آﺑﺎدي‪ ‬ﮐﻲ ﻫﭥﺮاڌو وڌاﺋﻲ ﭼﮍﻫﺎﺋﻲ ان ﮐﻲ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﻃﻮر وﺳﻴﻼ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮڻ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﻠﻚ ﺟﻲ‬
‫وﺳﻴﻊ ﻣﻔﺎدن وﭨﺎن ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬واﻧﮕﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭔﻜﺮو ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺟﻨﻢ ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻮا ﭘﻨﺞ ﻛﺮوڙ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺳﺠﺎڳ ۽ ﻣﺘﺤﺮڪ‬
‫ﭤﻴﮡ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﮘﺎﻟﻬﻪ ذﻫﻦ ﻧﺸﻴﻦ ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﭸﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭰﺮﻟﭧ ۽ ﭘﺮﻣﺎرﻳﺖ ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ان ﺳﺎن ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺷﺎﻧﺪار ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﺑﺎﺑﺖ ﺧﻮاب ۽ آدرش‬
‫ڌﻧﮅﻻﺋﺠﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻫﺎڻ وﻓﺎق ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﭽﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﭘﻴﻞ ﮔﻼ ﺟﺎ ﮔﻬﺎﻧﮕﻬﺎ ﻻﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪.‬‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺟﻮ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﺮڻ ﺑﺪران ان ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻃﺮف ﺳﻔﺮ ﺷﺮوع ﻛﺮي ﻣﻀﺒﻮط ﻣﻠﻚ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺿﻤﺎﻧﺘﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ان ڏس ۾ ﺧﻮد ﺻﻮﺑﻦ ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮده ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ‬
‫اﮘﺘﻲ اﭼﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﭘﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ذﻫﻦ ﻧﺸﻴﻦ ﻛﺮاﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ۾ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ رﮐﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻪ ﭤﻲ ﭤﺌﻲ ۽ اڻ ﺑﺮاﺑﺮي ﺟﻲ‬
‫ٰ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﻛﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﮍﻧﻲ ﻛﻮﭨﻦ ﮐﻲ ڊاﻫﻲ ﭘﭧ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻮ ﺟﺎﮘﻮ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 6 ،‬ﺟﻮن ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﺌر‬ ‫د‬ ‫رﺌ‬ ‫۽‬ ‫‪:‬ر ﺌ‬

‫ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺘﺮي ﺋﻲ ﭘﺮاﮢﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮي ﺧﻮد اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﻤﺎج ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ‪ .‬ﺗﺸﺪد ﮐﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫اﻧﺴﺎن ﻫﭥﺎن اﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺗﺬﻟﻴﻞ ﭼﺌﺠﻲ ﺗﻪ ﻛﻮ ﺑﻪ وڌا‪ ‬ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬اﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺟﺒﻠﺖ ﻣﺎن ﺋﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻨﻢ وﭠﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﻤﺎج ﺟﻲ اوﺳﺮ ﺳﺎن ﮔﮇ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺷﻜﻠﻴﻮن ﺑﺪﻻﺋﻴﻨﺪو رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬واري دؤر ۾ آﻗﺎﺋﻦ‬
‫ﺟﻮ ﻏﻼﻣﻦ ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﺟﺎﮔﻴﺮداري دؤر ۾ ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ﺟﻮ ﻫﺎرﻳﻦ ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد ۽ اﭴﻮﻛﻲ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪاري دؤر ۾‬
‫رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ۽ ﮔﺮوﻫﻦ ﺟﻮ ﺳﭵﻲ ﻋﻮام ﻣﭥﺎن ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﺗﺴﻠﺴﻞ ﺳﺎن ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﺎري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﮡ اﻳﺘﺮي ﺋﻲ ﭘﺮاﮢﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮو ﺧﻮد ﺳﻨﮅي ﺳﻤﺎج‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺻﺮف‬
‫ﻣﻮﺟﻮده دؤر ﺗﻲ ﺋﻲ ﻧﻈﺮ وﺟﻬﺠﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ڏاڍي ﻫﭥﺎن ﻫﻴﮣﻲ ﺟﻲ ﺑﻲ ﻋﺰﺗﻲ ۽ ان ﻣﭥﺎن ڏاڍ ۽ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ُﻟﻮن ﻛﺎﻧﮉارﻳﻨﺪڙ ﺷﻜﻞ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﻏﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻲ واﻗﻌﻦ ۾ ‪1977‬ع ﮐﺎن ﭘﻮ‪‬‬
‫ﻟﮙﺎﺗﺎر اﺿﺎﻓﻮ اﭼﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪1977 .‬ع ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ذرﻳﻌﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﻨﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ اﻫﮍا ﻏﻴﺮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارا ۽ ﺟﻤﺎﻋﺘﻮن ﭘﺌﺪا ﻛﺮي‬
‫ورﺗﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻦ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ﻃﺮﻓﺎن ﻋﻮام ﮐﻲ وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارا‬
‫ﺑﻨﻴﺎدي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻮن ڌﭴﻴﻮن ُاڏاﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻗﺪﻣﻦ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪڙ ۽ ﺳﻨﺪن‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﻛﻨﺪڙ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﮘﻮاﮢﻦ ۽ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻠﻦ ۽ ﺗﺸﺪد ﮔﻬﺮن ۾ واڙي‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﻣﭥﺎن‬
‫ﺳﺮﻛﺎري اﻳﺠﻨﺴﻴﻦ ذرﻳﻌﻲ وﺣﺸﻴﺎﮢﻮ ﺗﺸﺪد ﻛﺮاﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﭤﺎﮢﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻞ ۽ ﭔﻴﺎ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﺧﺎﻧﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬آواز ُاﭤﺎرﻳﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎن ﺳﭥﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﮐﺎن وﭠﻲ ﺻﺤﺎﻓﻴﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﮐﺎن‬
‫وﭠﻲ ﻋﺎم ﻣﺰدور ﺗﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻮ ﻫﺮ ﻓﺮد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺸﺪد ۽ اذﻳﺖ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ ﻫﻴﺴﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﻛﻴﭽﺎر ﮘﺠﻬﻴﻮن اﻳﺠﻨﺴﻴﻮن ﮀﮍواﮘﻲ ﺳﺎن آﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ۽ ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﮍﻧﻲ اﻧﺼﺎف‬
‫ڏﻳﻨﺪڙ ادارن ۽ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﻧﮍي‪ ‬ﻣﭥﺎن ﻧﻬﻦ ڏﺋﻲ وﻳﻬﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﻛﻮڙا ﻛﻴﺲ ﻣﮍﻫﻲ‬
‫ﮐﻴﻦ ﻧﻨﮕﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻋﺰﻳﺰن‪ ،‬ﻣﭩﻦ‪ ،‬ﻣﺎﺋﭩﻦ ۽ دوﺳﺘﻦ ﮐﻲ ﮔﻬﻠﻲ ﭤﺎﮢﻦ ۾ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ .‬ﻋﻮرﺗﻦ‪ ،‬ﭔﺎرن ۽ ﭘﻮڙﻫﻦ ﮐﻲ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﻋﻤﺮ ۽ ﺟﻨﺲ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﭤﺎﮢﻦ ۽ ﺗﺸﺪد ﮔﺎﻫﻦ ﺗﻲ اذﻳﺘﻮن ڏﺋﻲ‬
‫ﻣﻮت ﺟﻲ ﻣﻨﻬﻦ ۾ ڏﻧﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬اﻳﺠﻨﺴﻴﻮن ڌاڙﻳﻠﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﮘﻮﭠﻦ ﺟﺎ ﮘﻮٺ ﺗﺒﺎﻫﻪ ۽ ﺑﺮﺑﺎد ﻛﺮي رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻬﺮاڙﻳﻦ ۾ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ﺟﺎ ﻛﺎرﻧﺪا ﻏﺮﻳﺐ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻋﺰﺗﻦ ﺳﺎن ﮐﻴﮇي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺴﻜﻴﻦ ۽ ﺑﻲ‬
‫ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﺎري ڌاڙﻳﻞ ﻗﺮار ڏﻧﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﺮﻛﺎري ادارن ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ ﻛﻮڙن ﻛﻴﺴﻦ‬
‫۾ ﭰﺎﺳﺎﺋﮡ ۽ ﻛﭽﻠﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﺮ ﺣﺮﺑﻮ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﻮ ﭤﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﭔﻲ ﭜﻴﺎﻧﻚ ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻬﺮاڙﻳﻦ ۾ ﻫﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﮐﻴﺖ ﻣﺰدورن ۽ ﭔﺌﻲ‬
‫ﺑﻲ ﺳﻬﺎرا ﻋﻮام ﻣﭥﺎن ﺟﺎﮔﻴﺮدارن‪ ،‬زﻣﻴﻨﺪارن ۽ وڏﻳﺮن ﺟﻮ ﻇﻠﻢ ۽ ﺳﺘﻢ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ اڄ ﺟﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﺎﺷﺮي ۾‬
‫ﺑﻪ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬واري دؤر ﺟﻲ ﻳﺎد ﺗﺎزي ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺟﺎﮔﻴﺮدار ۽ زﻣﻴﻨﺪار ﮘﻮﭠﺎﮢﻲ ﺧﻠﻖ ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ‬
‫۽ آﻗﺎﺋﻴﺖ ﺑﺮﻗﺮار رﮐﮡ ﻻ‪ ‬۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻔﺎد ﺳﻼﻣﺖ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﭼﻮرن‪ ،‬ڌاڙﻳﻠﻦ ۽ ﻏﻨﮉن ﺳﻤﻴﺖ ﭘﻮﻟﻴﺲ ذرﻳﻌﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ‬
‫ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺑﮣﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ۽ وڏﻳﺮن ﻃﺮﻓﺎن ﺳﻨﺪن زﻣﻴﻨﻦ ﺗﻲ ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ﻫﺎرﻳﻦ ﺳﺎن ﺑﻲ‬
‫اﻧﺘﻬﺎ ذﻟﺖ ﺟﻬﮍو ﺳﻠﻮڪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮐﺎﻧﺌﻦ ﺟﺒﺮي ﭘﻮرﻫﻴﻮ ورﺗﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮐﻴﻦ ﭘﻮرﻫﺌﻲ ﺟﻮ ﭘﻮرو ُاﺟﻮرو ﻧﻪ ﭤﻮ‬
‫ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ان ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻲ ﺧﻼف ﻛﻮ ﺑﻪ ﻫﺎري ﭔﮍڪ ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃي ﭤﻮ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺗﻪ ﭼﻮرن ذرﻳﻌﻲ‬
‫ﻛﻨﮕﺎل ﺑﮣﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻲ اﭸﺎ ﺑﻪ ﻫﻮ ﺳﻨﺪن ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻞ “ﺳﮅي راﻫﻪ” ﺗﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ اﭼﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ڌاڙﻳﻠﻦ ﺟﻲ ور‬
‫ﭼﺎڙﻫﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﮔﻬﺮن ﺟﻲ ﻓﺮدن ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﻮرﺗﻮن ۽ ﭔﺎر ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ ،‬ﮐﻲ اﻏﻮا ﻛﺮاﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ﻳﺎ‬
‫ڌاڙي ﺟﻲ ﻛﺎررواﻳﻦ دوران ﻗﺘﻞ ﻛﺮاﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻲ اﭸﺎ ﺑﻪ ﻛﻮ ﺳﺮ ﭰﺮﻳﻮ ﻫﻤﺖ ﺳﺎري ﭰﻮرن ۽ ان ﺟﻲ ﻣﻬﻨﺪار‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎﭤﺎرﻳﺪار ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎ در ﮐﮍﻛﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻫﻤﺖ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ان ﺋﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ ﭼﻨﺒﻦ ۾ ﭜﻜﻮڙﻳﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﻫﻮ داﻧﻬﻴﻦ ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎ رﮐﻮاﻻ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺗﺮ ﺟﻲ ﺟﺎﮔﻴﺮدارن‪ ،‬ﭘﺎﭤﺎرﻳﺪارن ۽ وڏﻳﺮي ﺟﻲ‬
‫ﻛﻤﺪاري ﺟﺎ ﻓﺮض اﻧﺠﺎم ڏﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﺳﻨﺪن آﻗﺎ ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻼف آواز ُاﭤﺎرﻳﻨﺪڙن ﮐﻲ ﻛﻮڙن ﻛﻴﺴﻦ‬
‫۾ ﺟﻜﮍي‪ ،‬رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺷﻜﻞ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎ اﮔﻬﺎڙي روپ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪،‬‬
‫ان ﺟﺎ اﭸﺎ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭘﺎﺳﺎ ۽ ﺷﻜﻠﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﮐﮡ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺳﺮﻛﺎر‬
‫ﺟﻲ ﺳﻮل اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ادارن ۾ ﻣﭥﻴﺎن ﻋﻤﻠﺪار ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻮرا ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻲ رﻫﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬وڏا ﻋﻤﻠﺪار ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪا رﻫﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻮ ﻧﻨﮃو‬
‫ﺳﺮﻛﺎري ﻣﻼزم‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻋﻠ ٰﻲ ﻋﻤﻠﺪارن ﺟﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﺣﻜﻢ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻣﭹﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ذﻫﻨﻲ ﻋﺬاب رﺳﺎﺋﮡ ۽ ﭘﺮﻳﺸﺎن‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ڏوراﻧﻬﻦ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﺑﺪﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﮐﻴﺲ ﻣﻌﻄﻞ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﭸﺎ ﺑﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﺣﺪون‬
‫اوراﻧﮕﻬﮡ ﻟﮙﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ان ﻣﻼزم ﮐﻲ ﻧﻮﻛﺮي ﻣﺎن ﺧﺎرج ﺑﻪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن ﺳﺮﻛﺎري اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ‬
‫ادارن ۾ ﺗﺸﺪد ﻫﻚ ﻧﺌﻴﻦ ﺷﻜﻞ ۾ ﻧﻜﺮي ﻧﺮوار ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ اﺋﻴﻦ ﺗﻪ وڏا ﻋﻤﻠﺪار ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺮوﻛﺮﻳﭧ‪ ،‬ﻣﺎﺗﺤﺖ‬
‫ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﻲ ﻫﻴﺴﺎﺋﮡ ۽ ﺧﻮﻓﺰده ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺎﻓﺬ ﻛﻨﺪڙ ادارن ﺟﻲ ﺑﻪ ﻣﺪد ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺛﺮ‬
‫رﺳﻮخ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي‪ ،‬ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﻲ ﻛﻮڙن ﻛﻴﺲ ۾ ﭰﺎﺳﺮاﺋﻲ‪ ،‬ﮐﻴﻦ رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﺑﮣﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭤﺎ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎن اﻳﺘﺮا ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﻣﺜﺎل اﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻮ وڏن ﻋﻤﻠﺪارن‪ ،‬اﻫﮍن ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻣﻼزﻣﻦ‬
‫ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮاﺋﻲ ﻛﻮڙن ﻛﻴﺴﻦ ۾ ﭰﺎﺳﺮاﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﺳﻨﺪن ذاﺗﻲ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻮن اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﻪ‬
‫ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬وڏا ﻋﻤﻠﺪار‪ ،‬ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﺎن ﮔﻬﺮ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻛﺮاﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺑﻨﮕﻠﻦ ﺗﻲ ﻧﻮﻛﺮن ﻳﺎ‬
‫ﭼﻮﻛﻴﺪارن ﺟﻮ ﻛﻢ وﭠﻨﺪا آﻫﻦ ﻳﺎ وري ﻧﻨﮃا وڏا ﭠﻴﻜﺎ ﮐﮣﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﻓﻴﺲ ﺟﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﺎن اﺗﻲ ﻛﻢ‬
‫ﻛﺮاﺋﻴﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻮ ﻧﻨﮃو ﻣﻼزم ان ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻋﻤﻞ ﺧﻼف آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ وار‬
‫ﮐﻴﺲ ﻣﻌﻄﻞ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ۾ ﻧﻮﻛﺮي ﻣﺎن ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ۽ آﺧﺮ ۾ ﮐﻴﺲ ﺟﻴﻞ ﺟﻮ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺑﻪ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ‬
‫ﻫﻚ ﭘﺎﺳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﺣﺸﻴﺎﮢﺎ ﺷﻜﻞ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﻣﭥﻴﻦ ﭨﻦ ﺷﻜﻠﻦ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﻫﻚ ﭔﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ آﮢﮡ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﻣﺸﻜﻞ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺗﺸﺪد آﻫﻲ‪ :‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻨﺤﺮف ﻛﺎرﻛﻨﻦ‬
‫ﺗﻮڙي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺧﻼف‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺠﻬﻪ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ اﻧﺪر ﺟﻨﻢ ورﺗﻮ آﻫﻲ ۽ ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫اڻ ﮘﮣﻴﻮن ﺣﻴﺎﺗﻴﻮن ﮘﻬﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ ۽ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ذﻫﻨﻲ ۽ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻃﻮر ﻣﻔﻠﻮج ﻛﺮي ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ان ﺗﺸﺪد ﮐﻲ ﺟﻨﻢ ڏﻳﻨﺪڙ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﺧﻮراڪ ﺗﻲ ﭘﻠﺠﻲ‬
‫رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﻣﻌﺼﻮم ۽ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ ﮔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻮ ﮐﺎڄ ﺑﮣﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻻﺷﻦ ﺗﻲ ﺑﻴﻬﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺪ اوﭼﻮ‬
‫ڏﻳﮑﺎرڻ ﮔﻬﺮن ﭤﻴﻮن‪ .‬اﻫﮍن ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ۽ ان ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ اﻏﻮا ﻛﺮي‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﻮڙﻳﻞ اذﻳﺖ ﺧﺎﻧﻦ ۾ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ دوران ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺣﻴﺎﺗﻴﻮن‬
‫وﭸﺎﺋﻲ وﻫﻦ ﭤﺎ ﻳﺎ وري ﻣﻌﺬور ﺑﻨﺠﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪ .‬اﻫﮍﻳﻮن اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﻗﺘﻞ ﻛﻦ ﭤﻴﻮن ﻳﺎ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻫﻴﺴﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﺸﺪد اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﻗﻴﺎدت ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﺧﻼف را‪ ‬ﺟﻮ اﻇﻬﺎر‬
‫ﻛﻦ ﭤﺎ ﻳﺎ اﻫﮍﻳﻦ اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﺎن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ڌار ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮن ﭤﺎ‪ .‬ان ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﭜﻴﺎﻧﻚ ﺗﺸﺪد ﺗﮇﻫﻦ ُاﭜﺮي‬
‫ﻣﻌﺼﻮم ﺟﺎﻧﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﺎﻫﻪ ۾ ﺳﺎڙي ﭜﺴﻢ ﻛﺮي ﮀﮇي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻛﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺳﺰا ڏﻳﮡ ﻳﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ آواز ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ وٽ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻳﺎ اﻗﺘﺪار ڌﮢﻴﻦ ﮐﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮي ﻛﻨﻬﻦ ﻣﻔﺎﻫﻤﺖ ﺗﻲ آﮢﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺳﮅو ﺳﻨﺌﻮن وﺳﻴﻊ ﺗﺮ آﺑﺎدي ﮐﻲ ﮐﻠﻴﻞ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬اﻫﻮ ﺗﺸﺪد ﭜﺮﻳﻦ ﺑﺎزارﻳﻦ ۾ اﻧﮅاڌﻧﮅ‬
‫ﻓﺎﺋﺮﻧﮓ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﺟﻲ ﻣﺼﺮوف ﭼﻮﻧﻜﻦ ﻳﺎ ﺑﺎزارن ۾ ﺑﻤﻦ ﺟﺎ ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺷﻜﻞ ۾ ﺳﺎﻣﻬﻮن اﭼﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﻣﻌﺼﻮم ﺟﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ڏوﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﻮت ﺟﻲ ﻣﻨﻬﻦ ۾ اﭼﻲ وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻛﻲ ﺣﻠﻘﺎ ان ﻗﺴﻢ ﺟﻲ واﻗﻌﻦ ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻞ ﺟﻮ ﻫﻚ ﺣﺼﻮ ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ ۽ ان ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻳﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫اﺻﻞ ۾ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺧﺘﻼﻓﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﺎ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮڻ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﻮت ﺟﻲ‬
‫ﻣﻨﻬﻦ ۾ ڌﻛﮡ ۽ ﺧﻮن ﺟﻮن ﻧﺪﻳﻮن وﻫﺎﺋﮡ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬اﻫﻮ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺧﻼف ﻫﻚ ﭜﻴﺎﻧﻚ ﺟﺮم آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﻤﺖ اﻓﺰاﺋﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻳﺎ ان ﮐﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺨﺸﻴﻨﺪڙ اﻳﺘﺮاﺋﻲ‬
‫ڏوﻫﺎري آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮو اﻫﻮ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪڙ ڏوﻫﻲ آﻫﻦ‪.‬‬
‫رﻳﺎﺳﺘﻲ ڏاڍ‪ ،‬ڏﻫﻜﺎ‪ ‬۽ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪڙ ڌرﻳﻦ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ادارن ﮐﻲ‬
‫ﻫﻴﺴﺎﺋﮡ‪ ،‬ﮐﻴﻦ اﻧﻬﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎﮢﺎ ﺣﺮﻛﺘﻦ ﺧﻼف آواز ُاﭤﺎرڻ ﺟﻲ ڏوﻫﻪ ۾ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﭘﮡ ﻫﻚ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ‬
‫ﻋﻤﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅ ۾ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ وڌي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ان ﺟﻲ ﺣﻮﺻﻠﻲ ﺷﻜﻨﻲ ﻛﺮڻ ۽ واڌ‬
‫وﻳﺠﻬﻪ ﮐﻲ روﻛﮡ ﺟﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﺧﻮﻧﻲ دﻳﻮ‪ ،‬ﻣﮍﻧﻲ ﮐﻲ آﺳﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﮘﮍﻛﺎﺋﻲ‬
‫ﮀﮇﻳﻨﺪو ۽ ان ﺟﻲ آڏو اﻳﻨﺪڙ اﭜﺮﻳﻮن ﺳﭝﺮﻳﻮن رﻧﮉﻛﻮن ﭘﮡ آﻫﺴﺘﻲ آﻫﺴﺘﻲ ﭤﻲ ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪﻳﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳﻨﮅ ۾ ﻗﺎﻧﻮن ۽ اﻧﺼﺎف ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ ۽ ادﺑﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ۽‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ادارا ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪڙ اﺧﺒﺎرون ۽ رﺳﺎﻻ ۽ اﻧﻬﻦ ﺳﺎن‬
‫ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﭜﻮت ﺟﻲ ﺧﻮﻧﻲ ﭼﻨﺒﻦ ۾ ﭰﭥﻜﻲ ﭰﭥﻜﻲ ﺳﺎﻫﻪ ڏﻳﻨﺪا‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﻏﻼﻣﻲ‬
‫واري دور ﺟﻲ اوﻧﺪاﻫﻦ ﻏﺎرن ۾ ﮔﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ‪ ،‬اﻧﺼﺎف ۽ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎ ﺗﺼﻮر ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﭘﺮ ﻛﮃي‬
‫اڏاﻣﻲ وﻳﻨﺪا‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺧﻼف آواز اﭤﺎرﻳﻨﺪڙ ﻫﻚ ﻣﻮرﭼﻮ ﺳﻨﮅي ﺻﺤﺎﻓﺖ ﺟﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻧﺌﻴﻦ ﭴﺎول ﭔﺎر ﺟﻴﺎن اﭸﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻴﺮن ﺗﻲ ﺑﻴﻬﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﭸﺎ ﺑﺎﻧﺒﮍا‬
‫ﭘﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﻣﺲ داﺧﻞ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﻴﺲ ﻛﭽﻲ‪ ‬۾ ﺋﻲ ﭼﻴﭝﺎﭨﮡ ۽ ﺳﻨﺪس ﻧﮍي‪ ‬ﺗﻲ ﻧﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ﻛﺎڻ اﺟﮕﺮ‬
‫ﺟﻬﮍﻳﻮن آﻓﺘﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﻣﻜﺎرﻳﻦ ﺳﺎن ﻣﻴﺪان ﻋﻤﻞ ۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻦ‪ .‬رﻳﺎﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺳﻮل ﺗﻮڙي ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺎﻓﺬ‬
‫ﻛﻨﺪڙ ادارا‪ ،‬ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺧﻮن ﺗﻲ ﭘﻠﺠﻨﺪڙ ﺟﺎﮔﻴﺮدار‪ ،‬زﻣﻴﻨﺪار‪ ،‬وڏﻳﺮا‪ ،‬ﻛﺎﻣﻮرا ﺷﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻮڙي اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﺑﺪﻋﻨﻮان‪ ،‬دﻫﺸﺘﮕﺮد ۽ ﻣﻔﺎد ﭘﺮﺳﺖ اﮘﻮاڻ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﺻﺤﺎﻓﺖ ﺟﻲ ﺑﻴﺒﺎﻛﻲ ۽ آزاداﻧﻪ ﻛﺮدار‬
‫ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ۽ ان آواز ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻴﻦ ﺟﻬﮍن ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭻ ﻃﺮﻳﻘﺎ ۽ ﻧﺴﺨﺎ آزﻣﺎﺋﻲ‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﺧﺒﺎرن ﺟﻲ آﻓﻴﺴﻦ ﺗﻲ ﺣﻤﻼ ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮن ڌﻣﻜﻴﻮن ڏﻳﮡ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ۾ ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﮡ‪ ،‬اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ ﺳﺎڙڻ وارو ﻋﻤﻞ ﺳﭻ‪ ،‬اﻧﺼﺎف‪ ،‬ﺑﻴﺒﺎﻛﻲ‪ ،‬آزادي‪ ‬۽ ﺑﻬﺎدري‪ ‬ﺧﻼف ﮐﻠﻴﻞ ﺟﻨﮓ ﺟﻲ‬
‫ﻛﺮﺗﻮﺗﻦ ﮐﻲ واﺋﮑﻮ ﭤﻴﻨﺪي ڏﺳﻲ ﻣﮁﺮﺟﻲ ﭘﻮن ﭤﺎ‪.‬‬ ‫ُ‬ ‫ﺷﻜﻞ ۾ ُاﭜﺮي آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬رﻳﺎﺳﺖ ﺟﺎ ادارا اﺧﺒﺎرن ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﭥﺎن ﭼﮍﻫﻴﻞ ﺧﻮل ﮐﻲ ﺳﺮﻛﻨﺪو ڏﺳﻲ ﺑﺎﻫﻮڙﺟﻲ ﭘﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬وڏﻳﺮا ۽ ﺟﺎﮔﻴﺮدار‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻛﮅن ﻛﺮﺗﻮﺗﻦ ﺗﺎن ﭘﺮدو ﻫﭩﮡ ﺗﻲ ﮀﺘﺎ ﭤﻲ ﭘﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي اﺧﺒﺎرن ﺗﻲ ﺣﻤﻼ ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺳﻨﺪن رﭘﻮرﭨﺮن‬
‫ﮐﻲ رت ۾ ﮘﺎڙﻫﻮ ﻛﺮي زﻧﺪاﻧﻦ ﺟﻲ ﭘﻮﻳﺎن واڙﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﺧﺒﺎرن ﺟﺎ ﺑﻨﮉل ﻏﺮﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﺟﻬﻮﭘﮍﻳﻦ ﺟﻴﺎن ﺑﺎﻫﻪ ﺟﻲ‬
‫ﺷﻌﻠﻦ ۾ ﺳﮍڻ ﻟﮙﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫— ان ﺳﭵﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﮐﻲ آﺧﺮ ﻛﻴﺌﻦ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ؟ ﺳﻨﮅ ۾ ﺑﻨﻴﺎدي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺧﻼف‬
‫ورزﻳﻦ ﮐﻲ ﭔﻨﺠﻮ ﻛﻴﺌﻦ ڏﺟﻲ؟ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮرﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﮐﺎن ﻧﺠﺎت ﻛﻴﺌﻦ ڏﻳﺎرﺟﻲ؟ اﻫﻲ‬
‫ﺳﻮال ﺑﻨﻴﺎدي اﻫﻤﻴﺖ ﺟﺎ ﺣﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﺟﻮاب ﮘﻮﻟﮡ ﺟﻲ ﺗﻜﮍي ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻲ‬
‫وﺳﻲ‪ ‬۽ ﻻﭼﺎري‪ ‬واري ﺻﻮرﺗﺤﺎل‪ ،‬ﻫﺘﻲ ان اﺣﺴﺎس ﮐﻲ ﭘﻜﻮ ۽ ﭘﺨﺘﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ اﻧﺪر اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬آواز اﭤﺎرﻳﻨﺪڙ ﺳﮕﻬﺎرا ادارا وﺟﻮد ۾ ﻧﻪ ﭤﺎ آﻧﺪا وﭸﻦ ۽ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ اﻧﻬﻦ ادارن ﺟﺎ ﻧﺎﺗﺎ ۽ راﺑﻄﺎ ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ‬
‫اﻧﺪر اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬آواز اﭤﺎرﻳﻨﺪڙ ادارن ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺳﺎن ﭘﻜﺎ ۽ ﭘﺨﺘﺎ ﻧﻪ ﭤﺎ ﭤﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻈﻠﻮم ۽‬
‫ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻮام ﮐﻲ ﺟﺎﺑﺮ ﻗﻮﺗﻦ ﻣﺎن ﮀﻮﭨﻜﺎرو ڏﻳﺎري‪ ،‬ﮐﻴﻦ اﻧﺼﺎف ﭘﻠﺌﻪ وﺟﻬﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ان ﺋﻲ اﺣﺴﺎس ۽‬
‫ﺗﮍپ ﻫﺘﻲ ﺟﻲ ﺑﺎﺷﻌﻮر ۽ ﺳﺎﭸﻬﻪ وﻧﺪ ڌرﻳﻦ‪ ،‬ﭨﻮﻟﻦ ۽ ﻓﺮدن ﮐﻲ ان ﻃﺮف ﺳﻮﭼﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻫﺘﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ادارن ﺳﺎن ﮔﮇ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ۽ ادارا ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻦ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺸﺪد‪ ،‬ڏاڍ ۽ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻞ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ۽ اﺧﻼﻗﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮي‬
 ‫ﺳﮕﻬﺠﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪڙ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ادارن ﺟﻲ داﺋﺮي ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ‬
‫ﻛﮍڇ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭰﻬﻼﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮام ﺟﻮ وڏو ﺗﻌﺪاد ان ﻣﺎن ﻻڀ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ‬
‫وﻛﻴﻠﻦ‪ ،‬اﺳﺘﺎدن‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﮔﮇ ﻛﺮي‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ادارن ۾ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺠﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ اﻫﻲ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭤﺎﮢﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻠﻦ ۽ ﭼﻮﻛﻴﻦ ۾ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ‬
‫ﻋﻮام ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺗﺸﺪد ۽ ﺳﻨﺪن ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻦ ﺧﻼف ﻧﻪ ﺻﺮف آواز ُاﭤﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﮍي ﻇﻠﻢ ۽ ﻧﺎﺣﻖ ﺟﻮ‬
‫ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻋﺪاﻟﺘﻲ اﻧﺼﺎف ڏﻳﺎرﻳﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻛﻮڙن ﻛﻴﺴﻦ ﻣﺎن ﺟﺎن آﺟﻲ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ۽‬
‫ﻋﺪاﻟﺘﻲ ﻃﻮر ﺗﻲ ﺳﻨﺪن ﻛﻴﺲ وڙﻫﻲ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﻛﻮڙن ﻛﻴﺴﻦ ﻣﺎن ﻧﺠﺎت ڏﻳﺎرﻳﻦ‪ .‬ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﻛﻮڙا‬
‫ﻛﻴﺲ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻨﺪڙ اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ادارن ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻦ ﮐﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻨﺪن ﻛﺌﻲ ﺟﻲ ﺳﺰا ڏﻳﺎرﻳﻦ‪ .‬ان‬
‫ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﮘﻮﭠﺎﮢﻦ ۽ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﻣﭥﺎن ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭼﮍﻫﺎﺋﻴﻦ ۽ ان دوران ﻋﻮرﺗﻦ‪ ،‬ﻣﺮدن ۽ ﭔﺎرن ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺗﺸﺪد‪،‬‬
‫ﺑﻲ ﻋﺰﺗﻲ ۽ ﭰﺮﻟﭧ ﺧﻼف آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪڙ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪا‪،‬‬
‫ﺟﻴﻠﻦ ۽ ﭤﺎﮢﻦ ﺟﺎ ﻣﻌﺎﺋﻨﺎ ﻛﺮي‪ ،‬ﻗﻴﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺧﻼف ﻋﺪاﻟﺘﻦ ﺟﺎ دروازا ﮐﮍﻛﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻫﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎدي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻖ ﭘﻠﺌﻪ ﭘﺌﺠﻲ ﺳﮕﻬﻦ ۽ ﻫﻮ ﺑﻲ ﺧﻮف ﭤﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﻴﺎﭘﻲ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﻨﺪڙ ادارن ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺧﻼف‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻏﻴﺮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺧﻼف ﭘﮡ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺟﺎﮔﻴﺮدارن ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن ﻃﺮﻓﺎن ﻫﺎرﻳﻦ ۽ ﻣﺰدورن ﺳﺎن ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﻠﻮڪ‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻛﺮﻳﺴﻲ )ﻋﻤﻠﺪار ﺷﺎﻫﻲ(‬
‫ﻃﺮﻓﺎن ﻧﻨﮃن ﻣﻼزﻣﻦ ﺳﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ ُارﻫﻪ زوراﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ اﻫﮍﻳﻦ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺧﻼف ﺑﻪ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن ﻋﻮام ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺗﻲ ڌاڙو ﻫﻨﻴﻮن وﻳﭡﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺌﻦ را‪ ‬۽ اﻇﻬﺎر ﺟﻲ آزادي ﮐﺴﻴﻮ وﻳﭡﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮرﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﮐﻲ ﺻﺮف ﺗﮇﻫﻦ روﻛﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻋﻮام ﺟﻮ وڏو ﺗﻌﺪاد ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ادارن ﺟﻮ ﺳﺎٿ ڏﺋﻲ ۽ اﻫﮍﻳﻦ ڌرﻳﻦ ﺧﻼف ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﮍﻳﻦ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺻﻔﻦ ﻣﺎن ﻧﻜﺮي وﭸﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫ﻣﻨﺤﺮﻓﻦ ۽ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻋﻤﻠﻦ ﺧﻼف اﺣﺘﺠﺎج دوران ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻮام‬
‫ﮐﻲ ﮔﻮﻟﻴﻦ ۽ ﺑﻤﻦ ﺟﻲ ڌﻣﺎﻛﻦ ﺟﻮ ﮐﺎڄ ﺑﮣﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪي‪ ،‬ﮀﮍواﮘﻲ ۽ اﻧﺘﻘﺎم ﭘﺴﻨﺪي ﮐﻲ ﻫﻮا ڏﻳﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﮍﻳﻦ ﺣﻜﻤﺮان ڌرﻳﻦ ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ڌرﻳﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺳﻨﺪن آواز ﻳﻌﻨﻲ‬
‫اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﻨﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن ۽ اﻧﻬﻦ ادارن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﭥﻦ دﭔﺎ‪ ‬وﺟﻬﻦ‬
‫ﭤﻴﻮن‪ .‬اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ ﭘﮡ رﻳﺎﺳﺘﻲ ۽ ﻏﻴﺮرﻳﺎﺳﺘﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺳﺮﻛﺎري‬
‫ﺗﺸﺪد ﮐﻲ روﻛﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺪن ﺧﺒﺮن ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن رﻋﺎﻳﺘﻦ ﺗﻲ ﭜﺎڙڻ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻛﺎري اﺷﺘﻬﺎرن ﺑﺪران ﻋﻮاﻣﻲ اﺷﺘﻬﺎرن ۽ ﭔﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﭜﺎڙڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ اﻧﻬﻦ اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ ﺧﻼف ﭘﮡ ﻣﻬﺎڏو اﭨﻜﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﻫﻴﭟ اﺧﺒﺎرن ﮐﻲ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﭥﻦ‬
‫دﭔﺎ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺳﻨﺪن ﺧﺒﺮن ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻋﻮام ﮐﻲ اﻫﮍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ڌرﻳﻦ ﺟﻲ ﺻﻒ ﻣﺎن‬
‫ﻧﻜﺮي وﭸﮡ ﺟﻮ ﺳﮇ ڏﻳﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻮاﻣﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺳﺎن ﺳﻴﺎﺳﻲ ڌرﻳﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ دﻫﺸﺘﮕﺮدي ﺟﻲ‬
‫روﻛﭥﺎم ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ۽ ﺑﻨﻴﺎدي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‬
‫ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ان ﻻ‪ ‬اڳ ﮐﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﻣﮍﻧﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ۽ ادارن ﮐﻲ ﻣﺮﻛﺰي ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺠﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻢ ﺟﻲ داﺋﺮي ﮐﻲ وﺳﻴﻊ ﻛﺠﻲ‪ ،‬ان ۾ ﻋﻮام ﺟﻲ وڏي ﺗﻌﺪاد ﮐﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺠﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻋﻮام ﻣﻮﺟﻮده‬
‫ذﻟﺖ واري زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎن ﮀﻮﭨﻜﺎرو ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬راوزﻧﻲ ﺟﺎﮘﻮ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 8 ،‬ﺟﻮن ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﺑ‬ ‫ز‬

‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ وارو ﺑﺎب ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﭵﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ وﭠﻲ‪ .‬ﻣﺎدر وﻃﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭜﺎﮘﭝﺮي‬
‫زﻣﻴﻦ ﺗﻲ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ذرﻳﻌﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﻃﺮﻓﺎن ﭤﻴﻞ ﻗﺒﻀﻦ ﺟﻮ داﺳﺘﺎن ‪1947‬ع ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﻴﻮ ﻫﻮ ۽ اڄ ان ﮐﻲ ﺧﻴﺮن‬
‫ﺳﺎن ‪ 48‬ﺳﺎل ﮔﺬري ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ اﻫﻮ ﺳﺎﮘﻲ‪ ‬رﻓﺘﺎر ﺳﺎن ﺟﺎري آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ وﺟﻮد ﺋﻲ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ‬
‫ﺑﻴﭡﻞ آﻫﻲ ﺗﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﻳﻬﻮدﻳﻦ واﻧﮕﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﺳﭛ زﻣﻴﻨﻮن ُان ﺟﻲ اﺻﻞ وارﺛﻦ ﮐﺎن ﮀﻨﻲ ﮐﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻦ واﻧﮕﺮ ﺑﻲ‬
‫ﮔﻬﺮ ۽ درﺑﺪر ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺗﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﮡ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﺟﺎ ﮐﺎﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺪﻟﺠﮡ ﺷﺮوع ﭤﻴﻨﺪا‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﮐﺮ ﻗﻮﻣﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ اﺟﻼس ۾ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ٰ‬ ‫ﭘﻨﺠﺎب ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ وﻓﺎﻗﻲ وزﻳﺮ ﻣﻴﺎن ﻏﻼم‬
‫ﺗﺮﺑﻴﻼ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮن ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ اﭸﺎ ‪ 19،333‬اﻳﻜﮍ زﻣﻴﻦ ڏﻳﮣﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ اﻳﻮان ﮐﻲ ﭔﮅاﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﺮﺑﻴﻼ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺘﺎﺛﺮن ﻻ‪ ‬ﭘﻨﺠﺎب ۽ ﺳﻨﮅ ۾ ڌار ڌار ‪ 30‬ﻫﺰار اﻳﻜﮍ اﻳﺮاﺿﻲ رﮐﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻨﺠﺎب ﺻﻮﺑﻲ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺻﻮاﺑﺪﻳﺪي ﻛﻮﭨﺎ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺌﻲ ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ‪1997-81‬ع دوران ﺻﺮف ‪ 10‬ﻫﺰار‬
‫‪ 447‬اﻳﻜﮍ اﻳﺮاﺿﻲ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﮐﻲ اﭸﺎ ‪ 19،333‬اﻳﻜﮍ زﻣﻴﻦ ڏﻳﮣﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ “ﻗﻮﻣﻲ” رﭤﺎﺋﻦ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﻛﻴﺘﺮي زﻣﻴﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺣﺴﺎب ﻧﻪ ﺗﻪ اﺳﺎن ﻟﮙﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻪ وري “اﺻﻞ اﻗﺘﺪار ڌﮢﻴﻦ” اوﮘﺮاﺋﻴﮇ ﻳﮡ‬
‫وﻗﺖ ان ﺟﻮ ﻛﻮ ﻛﺎﭤﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺑﺌﺮاج ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﮐﺎن وﭠﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﮀﺎﻧﻮﮢﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﻧﺪل‬
‫زﻣﻴﻨﻦ ۽ اﻧﻬﻦ ﺗﻲ آﺑﺎد اوﭘﺮن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ وڏو اﻧﮓ ﭔﮅاﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﭔﺎﻫﺮان آﻳﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ ﮔﻬﻴﺮو‬
‫ﻫﻚ ﭜﻮاﺋﺘﻲ ۽ ﺧﻮﻓﻨﺎڪ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺮﭘﻮر ﺧﺎص‪ ،‬ﻧﻮاب ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺧﻴﺮﭘﻮر‬
‫۽ ﺳﮑﺮ ﺿﻠﻌﻦ ۾ ﺑﺌﺮاج ﺟﻲ ﭘﺎﺳﻲ وارﻳﻦ ﺳﻮن ورﻧﻴﻦ زﻣﻴﻨﻦ ﻣﺎن ﻫﺘﺎن ﺟﺎ دﻳﺲ ڌﮢﻲ ﻛﻮ ُاﭘﺮاﺳﻮ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﻫﺎڻ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺻﺮف ﺣﺴﺮت ﭜﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮن ﺳﺎن ﺋﻲ ڏﺳﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳﮑﺮ ﺑﺌﺮاج وارﻳﻦ زﻣﻴﻨﻦ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﻣﺎن ﻟﮇي آﻳﻞ ﺟﻲ آؤ ﭜﮙﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﻛﺮاﭼﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﭘﮉن ﺗﻲ ﻫﭣ ﺻﺎف ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﻧﺪرﻳﻦ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﻫﻨﺪن وٽ ﺳﻨﮅي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮن ﮔﺮوي ﭤﻴﻞ‬
‫زﻣﻴﻨﻮن ﺑﻪ ُﻟﭧ ﺟﻮ ﻣﺎل ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭔﺎﻫﺮان آﻳﻞ ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﮐﻲ اﻻٽ ﻛﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۾ ﻛﻲ ڊي اي ﺟﻮڙي ان‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰﺷﻴﻦ ﺟﻮ ﻋﻤﻞ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎن آﺑﺎد ﺳﻨﮅي ﮘﻮٺ ڊاﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻟﮇاﺋﻲ ﻧﺎﻇﻢ آﺑﺎد‪،‬‬
‫ﭘﻲ ﺳﻲ اﻳﭿ اﻳﺲ‪ ،‬ڊﻓﻴﻨﺲ‪ ،‬ڊي اﻳﻢ ﺳﻲ اﻳﭿ اﻳﺲ‪ ،‬ﮔﻠﺸﻦ اﻗﺒﺎل‪ ،‬ﻣﻠﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻴﻮ ﻛﺮاﭼﻲ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻦ ﺳﺎن ﻫﺎﺋﻮﺳﻨﮓ‬
‫اﺳﻜﻴﻤﻮن ﺟﻮڙﻳﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﻚ ﻃﺮف ڌرﺗﻲ ڌﮢﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﺑﺎﮢﻦ ﭘﮉن ۽ ﻣﻠﻜﻴﺘﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ڌارﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ رﻫﺎﺋﺶ ﭤﻴﮡ ﻛﺮي ﻛﺮاﭼﻲ ﺷﻬﺮ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر اوﭘﺮو ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬اڄ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮔﺎدي‪ ‬وارو ﺷﻬﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭹﺎﮢﭗ وﭸﺎﺋﻲ وﻳﭡﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﮐﻲ ﻛﻮﺑﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻳﺎ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺎﮢﻬﻮ ُﻟﭧ ﺟﻮ ﻣﺎل ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ان ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺟﻬﻮﻟﻴﻮن ﭜﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺗﻲ ﻫﭥﻴﺎر ﺗﺎﮢﻲ ﺑﻴـﭡﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن اڳ ﺑﺌﺮاج ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ان ﻻ‪ ‬ﺗﺮﺟﻴﺤﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ڏﻧﻴﻮن‬
‫وﻳﻮن‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﮔﻮرن اﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ ﻧﻤﻚ ﺣﻼﻟﻲ ﺟﻮ ﻓﺮض ﻧﻪ ﺻﺮف ﺧﻮش اﺳﻠﻮﺑﻲ‪ ‬ﺳﺎن ادا ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﻋﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﺟﻨﮓ ۾ آﻗﺎﺋﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺎﻧﻴﻮن ﺑﻪ ﮔﻬﻮري ﮀﮇﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ان ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﻨﮅي ﺗﻪ “ﺣﺮ ﺗﺤﺮﻳﻚ”‪،‬‬
‫“روﭘﻠﻮﻛﻮﻟﻬﻲ ﺟﻲ ﺑﻐﺎوت” ۽ “ﻫﻴﻤﻮن ﻛﺎﻻﮢﻲ ﺟﻲ ارڏاﺋﻲ” ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻗﺎﺑﺾ اﻧﮕﺮﻳﺰ ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾‬
‫ﻣﺼﺮوف ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي اﻧﮕﺮﻳﺰن ﻣﭥﻲ ﭰﺮﻳﻦ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﻃﻮر ﻛﻨﮕﺎل ﻛﺮڻ ۽ ﺳﻨﺪن ﻗﻮت ﮐﻲ‬
‫ﻛﻤﺰور ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬اﻫﮍو ﻃﺮﻳﻘﻴﻜﺎر اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻚ ﻃﺮف ﺑﺌﺮاج ﻋﻼﺋﻘﻲ ۾ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ آﺑﺎدﮔﺎر آﮢﻲ‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﺗﻲ ﻟﺖ ڏﻧﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﻨﺪن ڌرﺗﻲ ﺗﻲ ڌاري ﻳﻠﻐﺎر ﺟﺎ در ﮐﻮﻟﻲ ﮀﮇﻳﺎ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ان وﻗﺖ ﺟﻲ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻛﺎﻣﻮرا ﺷﺎﻫﻲ‪‬‬
‫رﺳﺘﻲ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ زﻳﺮدﺳﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮڙن ﻛﻠﻴﻤﻦ ﺟﺎ در ﮐﻮﻟﻲ ﮀﮇﻳﺎ‪ .‬ﻛﻮڙا ﻗﺴﻢ ﮐﮣﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﺑﻴﻬﺎري‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﮐﻲ ُﻣﻔﺖ ﺟﻮ ﻣﺎل ﺳﻤﺠﻬﻲ ﻫﮍپ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ڌرﺗﻲ ڌﮢﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﻫﻲ ﺑﻴﺪاد‬
‫ڏﺳﻨﺪا رﻫﻴﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻛﻮڙن ﻛﻠﻴﻤﻦ ﺗﻲ اﻫﻲ زﻣﻴﻨﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮن‪ ،‬اﻧﻬﻦ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﭩﻲ ﺳﺎن ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﭘﻞ ﺑﻪ وﻓﺎ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﻫﭣ ﺳﺎن ﻛﻮڙا ﻛﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻫﭣ ﺳﺎن اﻧﻬﻦ ﺟﻮ وﻛﺮو ﭤﻴﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻫﻴﺮاﭰﻴﺮي ذرﻳﻌﻲ ﻛﻦ ﻟﮑﻨﻮي ۽ دﻫﻠﻮي ﺑﻨﺠﻲ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۽ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ وﭸﻲ ﭘﺮ ﺳﺎﻫﻴﺎ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ وري ﻟﭧ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎل ﻣﺎن ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ ۽ ﻓﻴﻜﭩﺮﻳﻮن ﻫﮣﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺳﻴﭡﻴﻦ ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪارن ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ون ﻳﻮﻧﭧ ﭠﻬﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ۽ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﭔﻲ ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ ﺟﺎ ﻗﺎﻓﻼ ﺳﻨﮅ ﺟﻮن‬
‫زﻣﻴﻨﻮن واﻻرڻ ﻟﮙﺎ‪ .‬ون ﻳﻮﻧﭩﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻓﺘﺢ ﭤﻴﻞ ﻋﻼﺋﻘﻲ واﻧﮕﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮﺣﺪن ﮐﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻨﺪڙن‬
‫ﻻ‪ ‬ﮐﻮﻟﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ڏﺳﻨﺪي ڏﺳﻨﺪي “ﭼﻚ” ﭠﻬﮡ ﺷﺮوع ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﻳﻮﻧﻴﻦ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻠﻦ‪ ،‬ﭨﺎﺋﻮن ﻛﺎﻣﻴﭩﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻴﻮﻧﺴﭙﻞ‬
‫ﻛﺎﺋﻮﻧﺴﻠﻦ ﺟﻮن ﻣﻴﻤﺒﺮﻳﻮن‪ ،‬ﭼﻴﺌﺮﻣﻴﻨﻴﻮن ﺗﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮن رﻫﻴﻮن ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﭼﻬﺮا ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬آﺑﺎدي‪ ‬ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﺗﻲ زﻣﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﻃﺎﻗﺖ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭔﺎﻫﺮﻳﻦ آﺑﺎدﻛﺎرن ﮐﻲ ﻋﺴﻜﺮي ﺳﮕﻬﻪ‬
‫ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬رﭨﺎﺋﺮڊ ﻓﻮﺟﻲ ﺟﻨﺮﻟﻦ ﮐﻲ ﻣﻠﻚ ﺳﺎن وﻓﺎداري ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ ﺳﻠﻲ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﻋﻄﺎ ﭤﻴﮡ‬
‫ﻟﮙﻴﻮن‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ اڄ ﺑﻪ ﺟﺎري آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﻻ‪ ‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ڏﻳﻨﺪڙن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺋﻲ ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ اﻧﻌﺎم ۽ ﺗﺤﻔﺎ ڏﻳﮡ‬
‫ﺑﺪران ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ ﺷﺮوع ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﭘﺮاﺋﻲ‪ ‬ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻲ ﻫﭕﭿ اﻳﺘﺮي ﺗﻪ وڌي وﺋﻲ ﺟﻮ‬
‫ﻛﺮﻛﻴﭧ ﺟﺎ ﭔﻪ ﮀﻜﺎ ﻫﮣﻨﺪڙ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺎﻇﺮ ﻫﺌﻲ‪ .‬رﭨﺎﺋﺮڊ ﺟﻨﺮﻟﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻛﺮﻛﻴﭩﺮن‪،‬‬
‫اﺳﻜﻮاش‪ ،‬ﻫﺎﻛﻲ‪ ،‬ﺑﻴﮉﻣﻨﭩﻦ ﺟﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ۽ ﭘﭡﺎڻ ﮐﻴﮇاڙﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺳﻮﻧﺎ آﻧﺎ ڏﻳﻨﺪڙ ﻛﻜﮍ ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴﻠﻮ ﻫﺘﻲ ﺋﻲ ﺧﺘﻢ ﭤﺌﻲ ﻫﺎ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺷﻜﺮ ﻛﺠﻲ ﻫﺎ‪ .‬ﭘﺮ ان ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﮀﺎﻧﻮﮢﻴﻦ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻋﻼﺋﻘﻦ‪ ،‬ﭘﻮﻟﭩﺮي ۽ زرﻋﻲ ﻓﺎرﻣﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ واري ﻋﻤﻞ زور ﺷﻮر‬
‫ﺳﺎن ﺟﺎري آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ڊﺋﻤﻦ ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ زﻣﻴﻨﻮن اﻻٽ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻛﺸﻤﻴﺮﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﻟﻮﻧﻴﻮن‬
‫اڏڻ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﭘﻼٽ رﮐﮡ ۽ ﺑﻬﺎرﻳﻦ ﻻ‪ ‬اﮘﻮاٽ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻃﻮر ﻛﭽﻴﻮن آﺑﺎدﻳﻮن ﺟﻮڙڻ وارو ﺑﻴﺪاد ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﭘﻮري ﻗﻮت ۽ ﺧﻮﻓﻨﺎﻛﻴﻦ ﺳﺎن ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﭰﭕﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻫﻮس ۽ ﻻﻟﭻ ﮐﻲ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﭨﺎﻛﻮ ﻟﮙﻨﺪو ﻧﻈﺮ ﻧﻪ ﭤﻮ اﭼﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ‬
‫ﺗﺮﺑﻴﻼ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮن ﮐﻲ آﺑﺎد ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬وڌﻳﻚ ‪ 20‬ﻫﺰار ﮐﻦ اﻳﻜﮍ زﻣﻴﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﭘﺌﻲ ﻛﺌﻲ‬
‫وﭸﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﭥﺎن وري ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ وارو دڙﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺎڻ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﺮﺑﻴﻼ ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮن ﻧﺎﻟﻦ‬
‫وڌﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﺳﭝﺎﮢﻲ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ﺑﻨﺪ ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ ۽ ﭘﭡﺎﮢﻦ ﻻ‪ ‬ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﭥﻲ‬
‫ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﻧﻪ ﻛﺮي وﻳﻬﻲ رﻫﻦ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﺻﻞ ڌﮢﻴﻦ ﮐﻲ ﮔﻮرﻳﻼ ﺑﮣﺠﻲ وﮢﻦ ﺗﻲ ﮔﺬارﮢﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻦ واﻧﮕﺮ ﮐﻴﻦ ﻛﻴﺮ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻋﺎرﺿﻲ ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮ ﻃﻮر رﻫﮡ ﺟﻲ ﺑﻪ‬
‫اﺟﺎزت ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻮ ﻫﻲ ﺧﻮﻓﻨﺎڪ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﺟﺎري آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف اﺻﻞ دﻳﺲ‬
‫واﺳﻴﻦ ﺗﻲ ﻧﻈﺮ ﭰﻴﺮاﺋﮡ ﺳﺎن اﻫﻲ ﻟﻨﮛ ﻛﺎﻧﮉارﻳﻨﺪڙ ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن ﺳﺎﻣﻬﻮن اﭼﻦ ﭤﻴﻮن ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﻤﺎم وڏي آﺑﺎدي ﻧﻪ‬
‫ﺻﺮف ﺑﻲ ﮔﻬﺮ ۽ ﺑﻲ زﻣﻴﻦ آﻫﻲ ﭘﺮ ﮘﭝﻲ ﮘﭝﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻨﺎﺋﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ اﻫﮍا ﻟﮑﻴﻦ ﺧﺎﻧﺪان ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﺟﻦ وٽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻻ‪ ‬زرﻋﻲ زﻣﻴﻦ ﺟﻮ ﭨﻜﺮو ﺗﻪ ﮀﺎ ﭘﺮ ﮔﻬﺮ اڏڻ ‪ 90‬ﭼﻮرس وال ﺟﻮ ﭘﻼٽ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎل ﺗﻲ ﺳﺨﺎوت ان ﭘﻬﺎﻛﻲ ﺟﻮ روپ وﭠﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺎل ﭘﺮاﺋﻮ دل ﺑﻲ رﺣﻢ!‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻫﻦ ﻗﺒﻀﻲ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﺷﻮن‪ ،‬ﻣﻜﺎرﻳﻮن ۽ ﻣﻨﺎﻓﻘﺘﻮن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺗﻮڙ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﻠﻚ ﺳﺎن ﻣﺤﺒﺖ ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻛﻮ ﭜﻠﻲ اﻳﺌﻦ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪو ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﺗﻲ‬
‫ﻗﺒﻀﻲ ۽ واﻻر ﺳﺎن ﻣﻠﻚ ﺟﻮن ﭘﺎڙون ﻣﻀﺒﻮط ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن ۽ ان ﺟﻮ وﺟﻮد داﺋﻤﻲ ۽ اﺑﺪي ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﭘﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ۾‬
‫ﭤﻴﻞ اﻫﮍا ﺗﺠﺮﺑﺎ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﻧﺘﻴﺠﺎ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﭜﻴﺎﻧﻚ ﻧﻜﺘﺎ آﻫﻦ‪ .‬ان ﻗﺒﻀﻲ ﮔﻴﺮي‪ ‬ﮐﻲ داﺋﻤﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎزﺷﻮن ﺳﭩﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬اﻫﻲ اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ واري‪ ‬ﺟﻲ دﻳﻮار ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬اڄ اﻫﮍن ﻃﺎﻟﻊ آزﻣﺎﺋﻦ ﻻ‪‬‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ۽ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻦ وچ ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻧﺌﻴﻦ ﺳﺮ ﺻﻔﺒﻨﺪي ﻫﻚ ﺳﺒﻖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﻗﺒﻀﻲ ﮔﻴﺮي ﺟﻲ ﺷﻮق ۾ اﻟﻒ اﮔﻬﺎڙي ﭤﻲ ﺑﻴﭡﻞ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﮐﻲ ﺻﻼح ڏﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﮐﻲ ﭰﭕﺎﺋﮡ واري ﻧﻴﺖ ﮐﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺎن ﺳﺒﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭤﻴﻞ ﻗﺒﻀﻦ ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ آﺟﻮ ﻛﻦ ﭘﺮ اﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﭤﻴﻞ ُاﭘﺖ ۽ ان ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ وﻳﺎج ﺟﺎ ﺑﻪ ﻟﻴﮑﺎ ُﭼﻜﺘﻮ ﻛﻦ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ‬
‫ﺗﻪ اڄ زﻣﺎﻧﻮ ﺗﻴﺰي‪ ‬ﺳﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻛﺎﺑﻪ ﻃﺎﻗﺘﻮر ﻗﻮم ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻲ ﻫﻴﮣﻲ ۽ ﻛﻤﺰور ﻗﻮم ﺗﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ‬
‫ﮔﻬﮣﻮ ﻋﺮﺻﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺒﻀﻮ ﺑﺮﻗﺮار رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﻧﻪ وري اﻧﻬﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﮐﻲ ﺑﻨﺎ اوﮘﺮاﺋﻲ ﺟﻲ ﻫﻀﻢ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻲ اﺳﺎن ﺟﻮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻮ ﺟﺎﮘﻮ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 23 ،‬ﺟﻮن ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ري‬ ‫ﺐ اﺊ ن‬
‫ي؟‬ ‫و‬ ‫ا اد ﺐ ﺌل‬ ‫ﺌن‬ ‫ﺌ ﺌ‬

‫ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻻﮘﺎﭘﻦ ۾ ﮀﻜﺘﺎڻ ﻫﺮ ﮔﺬرﻧﺪڙ‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺗﻴﺰ رﻓﺘﺎري‪ ‬ﺳﺎن ﮔﻬﭩﺠﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﻣﻮﺟﻮده ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﺋﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﺑﺎﺑﺖ ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻞ اﻧﺪﻳﺸﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ورﺗﻞ ﻛﻮﺷﺸﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﺎ‬
‫ڏﺋﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﺎ ﻻﮘﺎﭘﺎ ﮔﺬرﻳﻞ ﭘﻨﺠﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ان وﻗﺖ وڌﻳﻚ‬
‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ڏاﻧﻬﻦ وڌﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﮔﺬرﻳﻞ ﺧﻤﻴﺲ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﻗﺎﻧﻮن ۾ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻫﻴﻨﻚ ﺑﺮاﺋﻮن ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻞ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺳﺎن ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺧﻤﻴﺲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺻﺒﺢ ﺟﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺣﻖ ۾ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ‪ 45‬ووﭨﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻲ ۾ ‪ 55‬ووﭨﻦ ﺟﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺳﺎن ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮي ورﺗﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻴﭟ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ۾ ﻧﺮﻣﻲ ﻛﺮي‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﺎﻣﻮﻧﮉي ﻓﻮج ﺟﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻻ‪ ‬اورﻳﻦ ﭘﻲ ﭤﺮي اپ ڊﻳﭧ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﺤﺮي ﻧﮕﺮاﻧﻲ ۽ آﺑﺪوزن ﺟﻮ ڏس ڏﻳﻨﺪڙ ﺟﻬﺎز آﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻮﺑﺮا ﻫﻴﻠﻲ ﻛﺎﭘﭩﺮن ﺟﺎ ﭘﺮزا ۽ اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎزن ﺟﺎ‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ﭘﺮزا ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﻠﻨﺪا‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪ 5‬ﺳﺎل اڳ ادا ﻛﺮي ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ‪1990‬ع ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن ۽ اﻗﺘﺼﺎدي اﻣﺪاد ﺗﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻫﻨﺌﻲ وﺋﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻴﭟ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ‪ 37‬ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮن ﺟﻮ اﻫﻮ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن روﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺮﻛﺎر ان وﻗﺖ ادا ﻛﺮي ﭼﻜﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ 28‬اﻳﻒ‪ 16-‬ﺟﻬﺎزن‬
‫ﻻ‪ ‬ﺑﻪ اداﺋﮕﻲ ﻛﺮي ﮀﮇي ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻫﻲ ﺟﻬﺎز ﺑﻪ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻻﮘﻮ ﭤﻴﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬روﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﭠﻬﻴﻮ ﭘﺮ‬
‫روﻛﻴﻞ ﺳﺎﻣﺎن ﻻ‪ ‬ادا ﻛﻴﻞ رﻗﻢ ﺟﻲ واﭘﺴﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺑﻪ اﻧﻜﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﺬرﻳﻞ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻦ ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻲ دﭔﺎ‪ ‬وﺟﻬﻨﺪي رﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﺋﭩﻤﻲ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ ﻋﺪم ﭰﻬﻼ‪ ‬واري ﻋﺎﻟﻤﻲ ﭠﺎﻫﻪ ﺗﻲ ﺻﺤﻴﺤﻮن ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻳﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﮐﻲ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻛﺮي‪ ،‬رول ﺑﻴﻚ ﻛﺮي ۽ آﺧﺮﻛﺎر ان ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﮀﮇي‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﻃﺮﻓﺎن اﻫﻲ ﺷﺮط ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻚ ۽ ﺷﻬﺒﻲ ﺟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ ۽ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻻ‪ ‬اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻛﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﻬﻦ ﺷﺮﻃﻦ ﺟﻮ ﭘﻮراﺋﻮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮐﺎن اﻫﻮ ﻣﺆﻗﻒ رﻫﻨﺪو آﻳﻮ ﺗﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﺟﻨﻮن ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﻚ ﭘﺎڙﻳﺴﺮي ﻣﻠﻚ ﭜﺎرت‬
‫ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪ ‬۾ اﺳﻼم آﺑﺎد ﻻ‪ ‬اﻫﻮ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ ﺗﻪ ُاﻫﺎ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻮ اﻳﻦ ﭘﻲ ﭨﻲ ﺗﻲ‬
‫ﺻﺤﻴﺤﻮن ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺮوﮔﺮام ﻣﻨﺠﻤﺪ‪ ،‬رول ﺑﻴﻚ ﻳﺎ ان ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﮀﮇي‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﺎ اﻫﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺻﺮف ﻫﻚ ﻃﺮﻓﺎ ۽ اﻣﺘﻴﺎزي ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ان ڏس ۾ ﭜﺎرت ﺗﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻻﮘﻮ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﻧﻪ وري ان ﮐﻲ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اي ﭘﻲ ﭨﻲ ﺗﻲ ﻫﻚ ﺋﻲ‬
‫وﻗﺖ ﺻﺤﻴﺤﻮن ﻛﻦ ﻳﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺋﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﮐﻲ ﻣﺤﺪود ﻛﻦ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮐﺎن ﻋﺎﻟﻤﻲ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺗﻲ اﻫﻮ ﻳﻘﻴﻦ ڏﻳﺎرﻳﻨﺪو رﻫﻴﻮ ﺗﻪ ان ﺟﻮ اﺋﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ُﭘﺮاﻣﻦ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪ ‬آﻫﻲ ۽ ان ﻃﺮﻓﺎن اﻳﭩﻢ ﺑﻢ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻴﺎري ﺟﻮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ وﻳﭽﺎر ﻫﻴـﭟ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﭜﺎرﺗﻲ ﻻﺑﻲ ﺟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻫﺎ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ رﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻴﻮن ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻗﺒﻮل ﻛﺮي‪ .‬ان ﺋﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﻻ‪ ‬ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ‪1990‬ع‬
‫۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ۽ اﻗﺘﺼﺎدي اﻣﺪاد ﺑﻨﺪ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن ۽ ‪ 38‬اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎزن ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪‬‬
‫ادا ﻛﻴﻞ رﻗﻢ ﺑﻪ واﭘﺲ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪1989‬ع ۾ اﻧﻬﻦ ﺟﻬﺎزن ﻻ‪ 685 ‬ﻣﻠﻴﻦ ڊاﻟﺮ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫‪ 65‬ﻛﺮوڙ ‪ 80‬ﻟﮏ ڊاﻟﺮ ادا ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮده ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﺎن اڳ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ۽ ان ﻫﻴﭟ روﻛﻴﻞ رﻗﻢ ۽ اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎز‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭜﻴﺮا ﻛﻮﺷﺸﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻮن‪ .‬ﭘﺮ ﻫﺮ ﭜﻴﺮي اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻨﻬﻦ ڏﺳﮣﻮ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ دؤر ۾ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻣﺎن ﻧﺠﺎت ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﭘﺮ ان ڏس ۾‬
‫ﻫﻮم ورڪ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ ﺳﺒﺐ ۽ ﻧﺎﻛﺎم ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬۽ ﺳﻔﺎرﺗﻲ ﻛﻮﺷﺸﻦ ﻛﺮي ﻛﺎ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ وري ﻧﮕﺮان وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻣﻌﻴﻦ ﻗﺮﻳﺸﻲ ﺟﻲ دؤر ۾ ﺑﻪ ﻫﻚ ﻧﺎﻛﺎم ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ اﻳﻮان ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﺎن ۽ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺳﺒﺐ ﻧﮕﺮان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻫﻲ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎ ﺳﻮڀ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻳﺎ ان ۾ ﺗﺒﺪﻳﻠﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻪ اﺳﻼم آﺑﺎد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻴﻦ ﺳﺒﺐ اﭨﻠﻨﺪو اﻫﻲ ﻛﻮﺷﺸﻮن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﮘﭽﻲ‪ ‬۾ ﭘﻮڻ‬
‫ﻟﮙﻴﻮن‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺷﺮط ﻋﺎﺋﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺋﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﻣﻨﺠﻤﺪ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬رول ﺑﺌﻚ ﻛﺮي ۽ آﺧﺮﻛﺎر ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺗﺼﻮر ﺳﺎن اﺻﻮﻟﻲ ﻃﻮر اﺗﻔﺎق ﻛﺮي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ‬
‫واﺷﻨﮕﭩﻦ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻛﻮ ﻋﻤﻠﻲ ﻗﺪم ﮐﮣﻨﺪي‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف اﻫﻮ ﭘﺮ ان دؤر ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﺎ‬
‫ﻻﮘﺎﭘﺎ اﻳﺘﺮا ﺗﻪ ﺧﺮاب ﭤﻲ وﻳﺎ ۽ ﮀﻜﺘﺎڻ ۾ اﻳﮇو اﺿﺎﻓﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ دﻫﺸﺘﮕﺮد ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻲ ﺻﻒ ۾‬
‫آﮢﮡ ﺟﺎ دڙﻛﺎ ڏﻧﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻣﺪاد ڏﻳﻨﺪڙ ادارن ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻠﻨﺪڙ اﻣﺪاد روﻛﮡ ﺟﺎ ﺑﻪ اﺷﺎرا ڏﻧﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜﺮي‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ اﺗﻲ وﭸﻲ ﭘﻬﺘﻮ‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾ ﻻﮘﺎﭘﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ وارﻳﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن اﭨﻠﻨﺪو ﭜﺎرت ﮐﻲ ﻓﺎﺋﺪو‬
‫رﺳﺎﺋﮡ ﻟﮙﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ‪1993‬ع ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉن ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻲ‪ ‬۾ ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ اﻗﺘﺪار ﺟﻮن واﮘﻮن ﺳﻨﭝﺎﻟﻴﻮن ﺗﻪ ﻧﺌﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ان ڏس ۾ ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻛﻮﺷﺸﻮن‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻋﺰم ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﻲ ﭘﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﭤﻴﻞ ﻏﻠﻄﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬۾ ﻣﻮﺟﻮد ﺧﺎﻣﻴﻦ ۽‬
‫ﺳﻔﺎرﺗﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﭤﻴﻞ ﻛﻤﺰورﻳﻦ ﺟﻮ ﺗﻮڙ ﻛﮃڻ ﻻ‪ ‬ﻧﺌﻴﻦ ﺳﺮ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ ڏﻧﻲ‪ .‬ان ڏس ۾ آﻣﺮﻳﻜﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن راﺑﻄﻮ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﻣﻜﻤﻞ ﺗﻴﺎري ﻛﺮڻ ﻃﺮف ڌﻳﺎن ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻓﻜﺮي ﻏﻠﻄﻴﻦ ﮐﻲ دور‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﺳﺒﺐ آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾ ﭜﺎرﺗﻲ ﻻﺑﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻴﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ رﻫﻴﻮن‬
‫ﻫﻴﻮن‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ﺧﻮد ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻛﻮﺷﺸﻮن وﭠﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮن‪ .‬ﻛﻠﻨﭩﻦ اﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﺟﻲ اﻧﻬﻦ‬
‫ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻴﻦ ﮐﻲ دور ﻛﺮڻ ﻃﺮف ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻴﭟ ﭜﺎرﺗﻲ ﻻﺑﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺧﻼف ﺑﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد اﻓﻮاﻫﻪ ﭰﻬﻼﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﺟﻲ اﻳﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﭘﺌﺪا ﻛﻴﻞ ﻛﻮڙ ۽ دوﮐﻲ واري ﻣﺆﻗﻒ ﮐﻲ‬
‫ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ واﺋﮑﻮ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﻃﻮر آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ اﻋﺘﻤﺎد ۾ وﭠﮡ‬
‫ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ۾ ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ ﺟﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ ﻛﺮي‪ ،‬ﺻﺪر‬
‫ﻛﻠﻨﭩﻦ ﮐﻲ اﻋﺘﻤﺎد ۾ وﭠﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬اﻫﻮ ﺿﺮوري ﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ ﺑﻪ ان ڏس ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾ ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻞ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺳﻔﻴﺮ ﻣﻠﻴﺤﺎ ﻟﻮڌي ذرﻳﻌﻲ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺳﺎن ﭘﺎڻ ﺳﮅو راﺑﻄﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ۾ اﻫﮍي ﻻﺑﻲ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﭤﻴﮡ‬
‫ﻟﮙﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ ﺟﻲ ان ﺗﺼﻮر ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۾ اﮘﺘﻲ اﭼﮡ ﻟﮙﻲ ﺗﻪ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺎن‬
‫ﭤﻴﻨﺪڙ ﻧﺎ اﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ آﻣﺮﻳﻜﺎ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻻﮘﺎﭘﻦ ۾ ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻞ رﻛﺎوﭨﻮن ۽ ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻴﻮن دور‬
‫ﻛﺮي اﻧﻬﻦ ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﺎڻ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻮ دورو ﻛﺮي ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ‬
‫ﺳﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺻﺪر ﻓﺎروق اﺣﻤﺪ ﻟﻐﺎري ﺑﻪ ان ڏس ۾ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻮ دورو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺻﺪر ۽ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺸﻦ ﺟﻮ ﺋﻲ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﻫﻮ ﺟﻮ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺻﺪر )ﻛﻠﻨﭩﻦ( ﻧﻪ ﺻﺮف ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﻴﻮ‬
‫ﺗﻪ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻲ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ُﻫﻦ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺸﻮن‬
‫وﭠﮡ ﺟﻮ واﻋﺪو ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ۽ ڌرﻳﻮن آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﺻﺪر ﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮﻣﻪ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ﺟﻲ ﻣﻼﻗﺎﺗﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺑﻴﺠﺎ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﻛﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﺎڻ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﺆﻗﻒ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﭔﻦ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن ﭘﺌﺪا ﭤﻴﻞ ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻴﻮن ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ۽ ﻻﮘﺎﭘﻦ ﮐﻲ ﭔﻴﻬﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻲ آﮢﮡ اﻳﺘﺮو ﺳﻮﻟﻮ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﺎم ﻃﻮر ﭼﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ ۽ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ وچ ۾ ﭤﻴﻞ ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ ﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﻲ‬
‫ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻻﺑﻲ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻳﺎ ردوﺑﺪل ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻛﻮﺷﺸﻮن وﭠﮡ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻴﻮن‪ .‬ان ڏس ۾ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻫﻴﻨﻚ ﺑﺮاﺋﻮن ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﻗﺎﻧﻮن ۾ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻚ ﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮ‪ .‬ان ﺑﻞ‬
‫ﭘﻴﺶ ﭤﻴﻨﺪي ﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭜﺎرﺗﻲ ﺟﻮاﺑﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ ﮐﻲ روﻛﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺳﻔﺎرﺗﻲ ﻛﻮﺷﺸﻮن ﺗﻴﺰ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮن‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ۾ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮن ﺟﻲ ﺗﻌﺪاد ۾ اﺿﺎﻓﻮ ﭤﻴﻨﺪو وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻫﻮ ﺟﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻳﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻛﺎ ﺑﻪ ﺳﻮدﻳﺒﺎزي ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﺴﻮا‪‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮن ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ‬
‫ﭘﻴﺶ ﭤﻴﮡ ﺧﻮد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ان اﺻﻮﻟﻲ ﻣﺆﻗﻒ ﺟﻲ ﻋﻼﻣﺘﻲ ﺗﺎﺋﻴﺪ ۽ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ ان ﺟﻮ اﻳﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﭘﺮ‬
‫اﻣﻦ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪ ‬آﻫﻲ ۽ ﻫﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ڏس ۾ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻴﻮن ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻗﺒﻮل ﻧﻪ ﻛﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري‪:‬‬
‫ﺧﻤﻴﺲ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﻣﻨﻈﻮر ﭤﻴﻞ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﻗﺎﻧﻮن ۾ ﻧﺮﻣﻲ ﻛﺌﻲ‬
‫وﻳﻨﺪي ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن ۽ اﻗﺘﺼﺎدي اﻣﺪاد ﺗﻲ ‪1990‬ع ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻻﮘﻮ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ُ ،‬اﻫﺎ‬
‫ﻫﭩﺎﺋﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ اﻗﺘﺼﺎدي ۽ ﭔﻴﻦ ﺷﻌﺒﻦ ۾ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﻻﮘﻮ ﭤﻴﻞ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻧﺮم ﻛﺮڻ‬
‫۾ ﻣﺪد ﻣﻠﻨﺪي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ اڻ ﮘﮣﻴﺎ ﻓﺎﺋﺪا رﺳﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ ۽ ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ‪ 37‬ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮن ﺟﻮ اﻫﻮ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ‪1990‬ع ﮐﺎن ُرﻛﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﺳﺎن‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪ 37‬ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮن ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻴﺖ ﺟﻮ ﺳﺎﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﭘﺮ ان ﮐﻲ اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎز ﻧﻪ‬
‫ڏﻧﺎ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ اﻧﻬﻦ ﺟﻬﺎزن ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﭨﺌﻴﻦ ﻣﻠﻚ ﮐﻲ وﻛﺮو ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ‬
‫اﺧﺘﻴﺎر اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻴﭟ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ﻫﻚ ارب ڊاﻟﺮ رﻗﻢ واﭘﺲ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﻳﺎد‬
‫رﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪1989‬ع ۾ ‪ 38‬اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎزن ﻻ‪ 685 ‬ﻣﻠﻴﻦ ڊاﻟﺮ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 65‬ﻛﺮوڙ ‪ 80‬ﻟﮏ ڊاﻟﺮ ادا ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪1989‬ع ۾ ﻫﻚ اﻳﻒ ‪ 16‬ﺟﻬﺎز ﻻ‪ ‬ﻫﻚ ﻛﺮوڙ ‪ 80‬ﻟﮏ ڊاﻟﺮ رﻗﻢ ﮔﻬﺮي وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻫﺎڻ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻧﻬﻦ ﺟﻬﺎزن‬
‫ﺟﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﻻ‪ ‬ﻛﻮ ﻣﻠﻚ رﺿﺎﻣﻨﺪ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ اﻫﻮ ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ﻫﻚ ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮ ﮐﺎن وﭠﻲ ﻫﻚ ﻛﺮوڙ ‪20‬‬
‫ﻟﮏ ڊاﻟﺮ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻓﻲ ﺟﻬﺎز ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺖ ادا ﻛﻨﺪو‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ادا ﻛﻴﻞ ﺳﻤﻮري رﻗﻢ واﭘﺲ ﻧﻪ‬
‫ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎزن ﺟﻲ وﻛﺮي ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺻﺮف ‪ 15‬ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮ رﻗﻢ واﭘﺲ‬
‫ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮي ﭤﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺑﺎﻗﻲ رﻗﻢ ﭘﻮري ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 50‬ﻛﺮوڙ ڊاﻟﺮ ﺑﺎﻗﻲ ادا ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺻﺪر‬
‫ﻛﻠﻨﭩﻦ ﮐﻲ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻣﺎن ﻣﻨﻈﻮري وﭠﮣﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻮن ﭘﻴﺪا ﭤﻴﮡ ﺟﻮ اﻧﺪﻳﺸﻮ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺻﺪر ﻛﻠﻨﭩﻦ اﮘﺌﻴﻦ ﻗﺪم ﻃﻮر آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻫﺎﺋﻮس ﻣﺎن ﺑﻪ ان ﻃﺮح ﺟﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮاﺋﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ‬
‫ﺗﻪ ﻫﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ ﺻﻮرت اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬آﻣﺮﻳﻜﻲ‬
‫ﻫﺎﺋﻮس ﻃﺮﻓﺎن ان ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ‪ 435‬ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺋﻲ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺻﺪر ﻫﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺮي‪ ،‬ان ﮐﻲ ﻋﻤﻞ ۾ آﮢﻲ ﮀﮇﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ان ﻛﺮي اﻫﻮ ﭼﻮڻ ۾ ﻛﻮ ﺑﻪ وڌا‪ ‬ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري‪ ‬ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺟﺎ ﻻﮘﺎﭘﺎ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻛﺌﻲ ﺷﻌﺒﻦ ۾ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻲ اﭼﻲ وﻳﻨﺪا‪ ،‬ﭘﺮ وڌﻳﻚ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﭤﻴﻨﺪا‪ .‬ﻫﻲ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻗﺪم‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ وڏي ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺗﻪ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﻃﺮف ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻓﻴﺼﻼﺋﺘﻲ وک ﺿﺮور‬
‫ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻮ اﻫﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن زور ﭨﭩﻲ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري‬
‫ﮐﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﺻﻮﻟﻲ ﻣﻮﻗﻒ ﺟﻲ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻗﺮار ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺤﺘﺮﻣﺎ ﻣﻮﺟﺐ ان ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ‬
‫اﻧﻬﻦ ﻻﮘﺎﭘﻦ ﺟﻲ ﺑﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۾ وڏي ﻣﺪد ﻣﻠﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻧﺪار رواﻳﺘﻦ ﺟﺎ اﻣﻴﻦ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬اﭸﺎ ان ڏس ۾ وڏي ﺟﺪوﺟﻬﺪ‬
‫ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﭜﺎرت ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ ﺷﻜﻞ ۾ آﮢﮡ وارن ﻣﺮﺣﻠﻦ دوران ان ﮐﻲ‬
‫ﻧﺎﻛﺎم ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻮن وڏﻳﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن ﻛﻨﺪو‪ .‬ﻫﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﻨﮃڙي ﺳﻮڀ ﮐﻲ ﺷﻜﺴﺖ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﻮرو زور ﻟﮙﺎﺋﻴﻨﺪو‪ .‬ان ڏس ۾ واﺷﻨﮕﭩﻦ ۾ ﺳﻔﺎرﺗﻜﺎرن ۽ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺟﻮ‬
‫ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ اﭸﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻠﮡ ۽ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻫﭩﮡ ۾ ﻛﺎﻓﻲ وﻗﺖ ﻟﮙﻨﺪو‪ ،‬اﭸﺎ ﻛﻴﺌﻲ ﻣﺮﺣﻼ‬
‫ُاﻛﺮڻ ﺑﺎﻗﻲ آﻫﻦ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﻜﻞ ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬اﻳﻮان ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮﻓﺎن ان ﺟﻲ‬
‫ﻣﻨﻈﻮري اﭸﺎ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭜﺎرت ﻃﺮﻓﺎن ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﺑﺎﺑﺖ وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ واوﻳﻼ ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﭜﺎرت ﺟﻲ‬
‫ﭘﺮڏﻳﻬﻲ وزارت ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎن ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري‪ ‬ﺳﺎن ﭜﺎرت ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﻳﻘﻴﻦ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ان ﺳﺎن ڏﮐﮡ اﻳﺸﻴﺎ ۾ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ ڊوڙ وڌي وﻳﻨﺪي‪ .‬ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ ان ڊوڙ ﺳﺎن ﺧﻄﻲ ۾ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﮀﻜﺘﺎڻ‬
‫واري ﭤﻲ وﻳﻨﺪي ۽ ان ﺟﻮ ذﻣﻴﻮار آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻮﻧﺪو‪ .‬ﭜﺎرﺗﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻲ اﻟﺰام ﻫﻨﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ وڏي‬
‫ﻋﺮﺻﻲ ﮐﺎن ﮘﺠﻬﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻫﭥﻴﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺲ‬
‫ﮐﻲ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﭜﺎرﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ اﻧﺪﻳﺸﻦ ﮐﺎن آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻴﺼﻠﻲ‬
‫ﺗﻲ ﻧﻈﺮﺛﺎﻧﻲ ﻛﺮي‪.‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﭜﺎرت ﺟﻲ ان ﮘﮣﺘﻲ ﮐﻲ ﺑﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي ﮐﻴﺲ ﻳﻘﻴﻦ ڏﻳﺎرﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻨﻈﻮري‪ ‬ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﻠﻨﺪڙ ﺳﺎﻣﺎن ﺟﻨﮕﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﺟﻮ ﻧﺎﻫﻲ ۽ ان ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﭜﺎرت وچ ۾ ﻃﺎﻗﺖ‬
‫ﺟﻮ ﺗﻮازن ﺧﺮاب ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻲ وزارت ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎن ﻧﻜﻮﻟﺲ ﺑﺮﻧﺰ ﺻﺤﺎﻓﻴﻦ ﺳﺎن ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪي ﭼﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ ﻓﺮاﻫﻤﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻋﻼﺋﻘﻲ ۾ ﭜﺎرت ﺟﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ‪ ‬۾ ﭤﻮرو ﻓﺮق‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﮐﻲ ﭜﺎرت ﻃﺮﻓﺎن ذﻣﻴﺪاراﻧﻪ ردﻋﻤﻞ ﺟﻲ اﻣﻴﺪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮﺣﺎل ﭜﺎرت ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﻻﮘﺎﭘﻦ ۾ ﺑﻬﺘﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ‬
‫ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﻠﻨﺪڙ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻖ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﺮﭨﻮڙ ﻛﻮﺷﺸﻦ ۾ ﻣﺼﺮوف‬
‫آﻫﻲ‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻫﺎﺋﻮس ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﭜﺎرﺗﻲ ﻻﺑﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻬﻴﻨﺎ اڳ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻲ وزﻳﺮ وارن ﻛﺮﺳﭩﻮﻓﺮ ﮐﻲ‬
‫ﺧﻂ ﻟﮑﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭼﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺋﭩﻤﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﻧﻪ ﭤﻮ روﻛﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ان ﮐﻲ ان ﻃﺮح ﺟﻲ ﺳﺎزﺳﺎﻣﺎن ڏﻳﮡ ﭘﺮﻳﺴﻠﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﭜﭹﻜﮍي ﭤﻴﻨﺪو ۽ اﻫﻮ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻼف ﭤﻴﻨﺪو‪”.‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺳﻔﻴﺮ ﻣﻠﻴﺤﺎ ﻟﻮڌي ﭔﮅاﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ۾ ﭜﺎرﺗﻲ ﻻﺑﻲ ﺟﺎ ﭘﺮاﮢﺎ‬
‫ﮐﻴﮇاري ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ اﺛﺮن ﮐﻲ ﮔﻬﭩﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ ﭔﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ آﮢﮡ ﺟﻮن ﺗﻴﺎرﻳﻮن ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺠﻬﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ اﻧﺪر ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻓﺎﭨﻴﻦ ﺑﭩﺎﻟﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﭤﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﺪد ﺳﺎن ﻫﻚ ﭔﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻮن‬
‫ﺗﻴﺎرﻳﻮن ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ذرﻳﻌﻲ ﺳﻨﺪس ﻛﻮﺷﺶ ﻫﻮﻧﺪي ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ان ﺣﺼﻲ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ‬
‫ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻠﮣﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ اﻫﻮ ﺋﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ واﺷﻨﮕﭩﻦ‬
‫۾ ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺟﺴﻢ ﻣﺎن روح ﻛﮃڻ ﺟﻮن ﺳﺎزﺷﻮن ﭤﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻮﺷﺸﻦ‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻞ ﺛﻤﺮ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﺮڻ ﺟﻮن ﺗﻴﺎرﻳﻮن ﻛﻴﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي اﻫﻮ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺗﻪ ﺑﺮاﺋﻮن‬
‫ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺳﺎن ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻚ ﺧﻮﺷﻔﻬﻤﻲ ﺋﻲ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺑﺮاﺋﻮن ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﮐﺎن ﻛﻮ اﻧﻜﺎر ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻞ ان ﺳﻮڀ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻮڙ ﺗﺎﺋﻴﻦ رﺳﺎﺋﮡ ۽ ان ڏس ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ‬
‫ﺳﺎزﺷﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﭸﺎ اﮢﭥﻚ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۽ ﺻﺒﺮ آزﻣﺎ ﺣﻮﺻﻠﻲ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ‬
‫ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﻣﻮﺟﻮده ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻔﺎرﺗﻲ ﻛﻮﺷﺸﻦ ذرﻳﻌﻲ آﻣﺮﻳﻜﻲ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﻣﺎن ﻫﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﻛﺮاﺋﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺋﻲ ﺟﻮش‪ ،‬ﺟﺬﺑﻲ ۽ وﻟﻮﻟﻲ ﺳﺎن ان ﮐﻲ آﻣﺮﻳﻜﻲ اﻳﻮان ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﺎن ﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻲ ﺷﻜﻞ‬
‫ڏﻳﺎرڻ ﻻ‪ ‬زﺑﺮدﺳﺖ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي ۽ ﭜﺎرت ﻃﺮﻓﺎن ان ﺟﻲ ردﻋﻤﻞ ۾ ﺳﻴﻨﻴﭧ ۾ ﭘﻴﺶ ﭤﻴﻨﺪڙ اﻣﻜﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ‪ ‬ﺟﺎ اﮘﻮاٽ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روازﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 25 ،‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ب آﮡﮙ‬ ‫ا‬ ‫ﺐ ﺌد‬
‫۽ا‬ ‫ﺌري‪:‬‬ ‫ن‬ ‫آ‬

‫اﭨﻚ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ ﺗﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﭜﺮﻳﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﮔﺎڏي ﭘﻜﮍﺟﮡ ۽ ﻣﻈﻔﺮآﺑﺎد ﻣﺎن ﺣﺮﻛﺖ‬
‫اﻻﻧﺼﺎر ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ ﻫﻚ ﻛﺸﻤﻴﺮي وﻳﮍﻫﺎڪ ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري‪ ‬ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻫﻚ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﭘﺮﺳﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﻓﻮﺟﻲ اﻧﻘﻼب آﮢﮡ ﺟﻲ ﺳﺎزش ﺳﻮڀ ﮐﺎن اڳ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﻧﺠﺎم ﮐﻲ رﺳﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻠﻚ ۾ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﭘﺮﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪/‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﮔﺮوﭘﻦ ۽ ﻛﺠﻬﻪ ُﻣﻬﻢ ﺟﻮ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﻫﻠﻨﺪڙ ﻣﻬﻴﻨﻲ ﻫﻚ اﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺑﻐﺎوت‬
‫اﻋﻠﻲ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﺳﭩﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻮ ُاﺳﺮﻧﺪڙ ﭔﻮﭨﻮ‬ ‫ذرﻳﻌﻲ اﻗﺘﺪار ٰ‬
‫ﻛﭽﻲ‪ ‬۾ ﺋﻲ ﭼﻴﭝﺎﭨﺠﻲ وﭸﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻻ‪ ‬داﺧﻠﻲ ۽ ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ وڏن ﻫﺎﭸﻦ ۽ ﻣﺼﻴﺒﺘﻦ ﮐﻲ ﺟﻨﻢ‬
‫ڏﺋﻲ ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﺳﺎزش ﺟﻮ ان وﻗﺖ ﭜﺎﻧﮉو ﭰﺎﭨﻲ ﭘﻴﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﻛﺠﻬﻪ ﻫﻔﺘﺎ اڳ ﻣﻈﻔﺮآﺑﺎد ﻣﺎن ﻛﺸﻤﻴﺮي‬
‫وﻳﮍﻫﺎڪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺣﺮﻛﺖ اﻻﻧﺼﺎر ﺟﻲ ﻫﻚ ﻛﺎرﻛﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻛﺎرﻛﻦ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫اﺧﺘﻴﺎرﻳﻦ آڏو ان ﺳﺎزش ﺟﻮ اﻧﻜﺸﺎف ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻮ ﻫﻚ ﮔﺮوپ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ‬
‫ﻛﺸﻤﻴﺮي ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺣﺮﻛﺖ اﻻﻧﺼﺎر ۽ ﺣﺰب اﻟﻤﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺳﺎن واﺳﻄﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻣﻠﻚ اﻧﺪر ﺑﻐﺎوت ذرﻳﻌﻲ اﻗﺘﺪار‬
‫اﻋﻠﻲ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف “اﺳﻼﻣﻲ اﻧﻘﻼب” آﻧﺪو وﭸﻲ ﭘﺮ واﻻرﻳﻞ ﻛﺸﻤﻴﺮ‬ ‫ٰ‬
‫ﮐﻲ ﺑﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻲ زور ﺗﻲ آزاد ﻛﺮاﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬

‫ﺳﺎزش ﺟﻮ اﻧﻜﺸﺎف‪:‬‬
‫اﻋﻠﻲ ﻗﻴﺎدت ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺟﻲ ﺗﻬﻪ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻛﺸﻤﻴﺮي وﻳﮍﻫﺎڪ ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري‪ ‬۽ اﻧﻜﺸﺎﻓﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻓﻮج ﺟﻲ ٰ‬
‫ﭘﻬﭽﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﺎچ ﺟﻮچ ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻲ‪ .‬ﮔﺬرﻳﻞ ﻣﻬﻴﻨﻲ اﭨﻚ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ ﺗﻲ ﻫﻚ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫آﻓﻴﺴﺮ ﺟﻲ ﮔﺎڏي ﮐﻲ روﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن وڏي ﺗﻌﺪاد ۾ ﺧﻮﻓﻨﺎڪ ﻫﭥﻴﺎر ﻫﭣ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ان ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮ ﺟﻲ‬
‫ﮔﺎڏي‪ ‬۾ ڊراﺋﻴﻮر ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﭔﻴﻮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻪ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﻫﻚ اﻧﮕﺮﻳﺰي اﺧﺒﺎر ﺟﻲ ﻧﻴﻮز اﻧﭩﻴﻠﻴﺠﻨﺲ ﻳﻮﻧﭧ‬
‫ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻫﺎ ﮔﺎڏي ﺑﺮﮔﻴﮉﻳﺌﺮ ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﻼ ﺟﻲ ﻗﺎﻓﻠﻲ ﺟﻮ ﻫﻚ ﺣﺼﻮ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ آرﻣﻲ اﻳﻮﻳﺌﻴﺸﻦ‬
‫ﻛﻤﺎﻧﮉر ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﺮﺣﺪ ﺟﻲ ﻗﺒﺎﺋﻠﻲ ﻋﻼﺋﻘﻦ ﺟﻲ دوري ﺗﺎن واﭘﺲ اﭼﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ اﭨﻚ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ ﺟﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ ﭼﻮراﻳﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﭘﭡﻴﺎن اﻳﻨﺪڙ ﮔﺎڏي‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﻜﻨﮓ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻫﻚ ﺳﺮﻛﺎري‬
‫ﻣﺸﻦ ﺗﻲ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ ﺟﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﮐﻲ اﮘﻮاٽ ﺋﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﮐﺎن ﺧﺒﺮدار ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي‬
‫ﮔﺎڏي ﺟﻲ ﭼﻜﺎس دوران راوﻟﭙﻨﮉي اﻳﻨﺪڙ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ وڏي ﮐﻴﭗ ﭘﻜﮍﺟﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﻬﻢ ﺟﻮﺋﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﭘﺎﺳﻦ ﮐﺎن ﻧﺮوار ﭤﻲ ﭘﺌﻲ‪.‬‬
‫اﭨﻚ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ ﺗﻲ ان ڊراﻣﺎﺋﻲ واﻗﻌﻲ ﭘﻴﺶ اﭼﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ ﻓﻮج ﺟﻲ ڊاﺋﺮﻳﻜﭩﺮ ﺟﻨﺮل‬
‫اﻧﻔﻨﭩﺮي ﻣﻴﺠﺮ ﺟﻨﺮل ﻇﻬﻴﺮ اﻻﺳﻼم ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﮔﻴﮉﻳﺌﺮ ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﻼ‪ ،‬ﻛﺮﻧﻞ ﻃﺎرق ۽ ﻛﺮﻧﻞ زاﻫﺪ ﺳﻤﻴﺖ‬
‫اﻋﻠﻲ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ۽ ﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﺪاد ‪ 36‬ﮐﺎن ‪ 40‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭔﮅاﻳﻮ وﭸﻲ‬ ‫ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ٰ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻠﻦ ﮐﺎن ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﻋﻼﺋﻘﻲ ۾ ﻓﻮج ﺟﻲ اﺳﭙﻴﺸﻞ اﻧﻮﻳﺴﭩﻴﮕﻴﺸﻦ ﺳﻴﻞ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﺎچ ﻛﺌﻲ‬
‫ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﺳﺮﻛﺎري ۽ ﻋﺴﻜﺮي ذرﻳﻌﺎ ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺟﺎ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﭔﮅاﺋﮡ ﮐﺎن ﻣﻜﻤﻞ ﻃﺮح ﭘﺮﻫﻴﺰ‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﺟﻴﺌﻦ ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻴﺌﻦ ﻣﻠﻜﻲ ۽ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻣﻴﮉﻳﺎ ﺟﻲ ﺗﺒﺼﺮن ۽ ﺳﺮﮔﻮﺷﻴﻦ ﺟﻮ ﻣﺤﻮر ﺑﮣﺠﻲ‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري‪ ‬ﺟﻮ اﻧﻜﺸﺎف ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ )ﺟﻮﮢﻴﺠﻮ( ﺟﻲ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻃﺎرق‬
‫ﭼﻮڌري ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ “ﻣﻴﭧ دي ﭘﺮﻳﺲ” ﭘﺮوﮔﺮام ۾ ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ان اﻧﻜﺸﺎف ﺟﻲ ﭼﺌﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪‬‬
‫وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻣﺤﺘﺮﻣﻪ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ اﻳﮉﻳﭩﺮن ﺳﺎن ﻣﻼﻗﺎت دوران اﻧﻬﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻦ ﺟﻲ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻨﺪي ﭼﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ‪،‬‬
‫“ﻛﺠﻬﻪ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ ‘ﻏﻴﺮ ﭘﻴﺸﻴﻮراﻧﻪ’ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻦ ۾ ﻣﻠﻮث ﻫﺠﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻣﻜﻤﻞ ﺟﺎچ ﭤﻴﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن ﭘﮅرﻳﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن‪”.‬‬
‫ﻋﺴﻜﺮي ذرﻳﻌﺎ ﻓﻲ اﻟﺤﺎل ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﺧﺎﻣﻮش آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ذرﻳﻌﻦ ﭔﮅاﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﺎچ دوران‬
‫ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻮاﻟﻮ ﻓﻮج ﺟﻲ ڊﺳﻴﭙﻠﻴﻦ ﺟﻲ ﭜﭹﻜﮍي ۽ ﻣﻠﭩﺮي روﻟﺰ ﻫﻴﭟ ﻋﺎﺋﺪ ﭤﻴﻞ ذﻣﻴﻮارﻳﻦ ﮐﻲ اوراﻧﮕﻬﮡ ﭔﮅاﻳﻮ ﭘﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ آﻓﻴﺴﺮن ﺗﻲ ﻻﮘﻮ ﻛﻴﻞ اﻟﺰاﻣﻦ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ ﻫﭥﻴﺎرن ﺳﺎن ﺑﻪ آﻫﻲ‪ .‬واﻗﻌﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬اﺣﺘﺴﺎﺑﻲ ﻧﻈﺎم‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ۾ اﭼﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﻓﻮج ﺟﻲ ﺟﻴﮓ ﺑﺮاﻧﭻ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﺎچ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳﺎﻣﻬﻮن اﻳﻨﺪڙ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ‪ ‬۾ وڌﻳﻚ‬
‫ﻛﺎررواﺋﻲ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻛﻮرٽ ﻣﺎرﺷﻞ ﺑﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ذرﻳﻌﻦ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ان ﻛﻴﺲ ۾ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫ﺳﻮﻳﻠﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻠﻮث آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﺪاد ﭔﻪ ﭔﮅاﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﺳﻮﻳﻠﻴﻦ ﺳﺎن‬
‫راﺑﻄﻦ ﺟﻲ ﺑﺎري ۾ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ اﻫﻲ ﺑﻪ اﻃﻼع آﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﻔﺘﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﺎﻟﻲ ﻫﻚ ﺷﺨﺺ‬
‫ﮐﻲ ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ “ﺗﺤﻔﻆ ﺧﺘﻢ ﻧﺒﻮت” ﻧﺎﻟﻲ ﻫﻚ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﮔﺮوپ ﺳﺎن‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﺠﻬﻪ ﻣﺒﺼﺮ ﻫﻦ ﺳﺎزش ۾ ﻛﺠﻬﻪ رﭨﺎﺋﺮڊ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺑﻪ وﭠﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﺧﺎص‬
‫ﻛﺮي ﺗﺎزو رﭨﺎﺋﺮڊ ﭤﻴﻞ ﻣﻠﭩﺮي ﺟﻲ اﻧﭩﺮ ﺳﺮوﺳﺰ اﻧﭩﻴﻠﻴﺠﻨﺲ )آ‪ ‬اﻳﺲ آ‪ (‬ﺟﻮ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﻟﻴﻔﭩﻴﻨﻴﻨﭧ ﺟﻨﺮل ﺟﺎوﻳﺪ‬
‫ﻧﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻓﻮج ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮده ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﺟﻨﺮل ﻋﺒﺪاﻟﻮﺣﻴﺪ ﻣﺌﻲ ‪1993‬ع ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﻧﺌﻮن ﻋﻬﺪو ﺳﻨﭝﺎﻟﮡ‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﮐﻲ ان اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ﻣﻌﻄﻞ ﻛﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ‪ 12‬ﮐﻦ ﻣﻠﻜﻦ اﻧﺪر ﻣﺴﻠﻢ‬
‫ﺑﺎﻏﻴﻦ ﮐﻲ ﻓﻮﺟﻲ اﻣﺪاد ۽ ﺗﺤﻔﻆ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﮐﺎﻧﺴﻮا‪ ‬آ‪ ‬اﻳﺲ آ‪ ‬ﻣﺎن ﺳﻨﺪس ‪ 24‬ﮐﻦ‬
‫ﺳﺎﭤﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ اﻟﮗ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ رﭨﺎﺋﺮڊ ﻟﻴﻔﭩﻴﻨﻨﭧ ﺟﻨﺮل ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ دﻧﻴﺎ اﻧﺪر اﺳﻼم‬
‫ﺟﻲ ﺗﺒﻠﻴﻎ ۾ ﻣﺸﻐﻮل آﻫﻲ‪ .‬ذرﻳﻌﺎ ﭔﮅاﺋﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﺗﺎزو ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪارن ﺟﺎ ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﺳﺎن وﻳﺠﻬﺎ ﻻﮘﺎﭘﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﺋﻲ ﻓﻮج اﻧﺪر ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻦ ﺟﻮ ﻫﻚ ﮔﺮوپ ﺗﻴﺎر ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻓﻲ اﻟﺤﺎل ﺟﺎچ ۾ ﻟﻴﻔﭩﻴﻨﻴﻨﭧ ﺟﻨﺮل )ر(‬
‫ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﮐﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪار‪:‬‬

‫ﺗﺎزو اﭨﻚ ﭼﻴﻚ ﭘﻮﺳﭧ واﻗﻌﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ڊاﺋﺮﻳﻜﭩﺮ ﺟﻨﺮل اﻧﻔﻨﭩﺮي ﻣﻴﺠﺮ ﺟﻨﺮل‬
‫ﻇﻬﻴﺮاﻻﺳﻼم ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﭜﺎرت ۾ ﻓﻮﺟﻲ اﺗﺎﺷﻲ ﺑﻪ رﻫﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ اﺗﺎن ﭜﺎرﺗﻲ ﻋﻤﻠﺪارن اﮢﻮﮢﻨﺪڙ‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﻣﻠﻚ ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ڏﻧﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺑﺮﮔﻴﮉﻳﺌﺮ ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻠﻮچ رﻳﺠﻤﻴﻨﭧ ﺟﻮ آﻓﻴﺴﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺗﻪ ﭔﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪارن ۾ ﻛﺮﻧﻞ ﻛﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺮﻧﻞ زاﻫﺪ ۽ ﻛﺮﻧﻞ اﻣﺠﺪ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ آﻓﻴﺴﺮن‬
‫ﮐﻲ ﻛﻮر ﻛﻤﺎﻧﮉرن ﺟﻲ ﮔﺬرﻳﻞ اﺟﻼس ﮐﺎن ‪ 5‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺟﺎچ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﻣﻠﭩﺮي‬
‫اﻧﭩﻴﻠﻴﺠﻨﺲ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﻣﻴﺠﺮ ﺟﻨﺮل ﻋﻠﻲ ﻗﻠﻲ ﺧﺎن ﺟﻲ ﻃﺮﻓﺎن رﭘﻮرٽ ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳﻮﮔﻬﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺮوﻋﺎت ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻋﻤﻠﺪارن ﺟﻮ ﺗﻌﺪاد ‪ 14‬ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ان ۾ وڌﻳﻚ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﻲ ﺗﻌﺪاد ‪ 36‬۽ ‪ 40‬ﺟﻲ وچ ۾ ﭔﮅاﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻣﻠﻜﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﺟﻮ رد ﻋﻤﻞ‪:‬‬

‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻮ واﺳﻄﻮ ﭼﺎﻫﻲ ﺣﻜﻤﺮان ڌر ﻳﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺳﺎن ﻫﺠﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻦ ﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﺤﺘﺎط رد ﻋﻤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ۽ ﺳﭙﺎﻫﻪ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻃﺮﻓﺎن‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻴﺰ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻲ‬
‫ٰ‬ ‫ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺨﺖ رد ﻋﻤﻞ ﺟﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻮ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ‬
‫اﻋﻠﻲ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﻗﺎﺿﻲ ﺣﺴﻴﻦ اﺣﻤﺪ‪ٰ ،‬‬
‫دﻳﻨﻲ ۽ ﻣﺬﻫﺒﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺐ وﻃﻦ رﭨﺎﺋﺮڊ ۽ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺮوس ﻣﻼزﻣﻦ ﮐﻲ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻫﻦ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﺘﻔﻖ ﻣﻮﻗﻒ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻦ ۽ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ دﻓﺎع ﺟﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻲ ﻛﺎررواﺋﻲ‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﺟﺎزت ﻧﻪ ڏﻳﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﻔﺮوﺿﻲ ۽ ﺳﺎزش ﮐﻲ ﺑﻬﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻓﻮج ﺟﻲ‬
‫اﺗﺤﺎد ﮐﻲ ﻣﺠﺮوح ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﭘﺎﺳﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﺣﺴﻴﻦ اﺣﻤﺪ ﺳﻮال ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﮀﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﮐﻲ ﺧﻮش ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﺎڪ ﻓﻮج ﻣﺎن اﻟﺠﺰاﺋﺮ ۽ ﻣﺼﺮ واﻧﮕﺮ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻋﻨﺼﺮن ﺟﻲ ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﻋﻤﻞ ﺗﻪ ﺷﺮوع ﻧﻪ‬
‫ﻛﻴﻮ آﻫﻲ؟‬
‫اﻋﻠﻲ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺿﻴﺎاﻟﺮﺣﻤٰ ﻦ ﻓﺎروﻗﻲ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻮ‬
‫ﺳﭙﺎﻫﻪ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺟﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ٰ‬
‫واﺳﻄﻮ دﻳﻨﺪار ﻃﺒﻘﻲ ﺳﺎن آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻗﻮم ﮐﻲ ﭔﮅاﻳﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ ﮀﻮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﺟﻲ اﮘﻮاڻ ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺟﻤﻞ ﺧﺎن ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻗﻮم ﮐﻲ‬
‫ﭔﮅاﺋﻲ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ ﻛﻬﮍن ﺳﺒﺒﻦ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺻﻞ ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن‬
‫ﺳﺎﻣﻬﻮن آﮢﻲ ۽ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪن ﮐﻲ اﻋﺘﻤﺎد ۾ وﭠﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺮل رﭨﺎﺋﺮڊ ﻣﺮزا اﺳﻠﻢ ﺑﻴﮓ ﺟﻮ رد ﻋﻤﻞ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﻣﺤﺘﺎط آﻫﻲ ۽ ﻫﻦ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻦ ﺳﻴﻨﺌﺮ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻛﺠﻬﻪ آﻓﻴﺴﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﺎﭤﻲ رﻫﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ ۽ اﻫﻲ ڏاڍا ﺳﭡﺎ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ذاﺗﻲ دوﺳﺖ ﺑﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ )ج( ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻃﺎرق ﭼﻮڌري ﺟﻨﻬﻦ ﻫﻨﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻦ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﭴﺎڻ ڏﻧﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري ۽ ان ﺟﻲ ﺑﺎري ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻨﺪڙ ﺧﺒﺮن ﺳﺎن ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ ﺣﺴﺎس ادارا وري ڌﻳﺎن ڏﻳﺎري رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻗﻮم ۾ ﻧﺌﻮن ﺗﻀﺎد ُاﭜﺎرڻ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ‬
‫اﻟﺠﺰاﺋﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺣﺎﻟﺘﻦ ۾ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨﭧ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮدار ادا ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﻫﻜﺪم اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ ۽ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺟﻮ اﺟﻼس ﮔﻬﺮاﺋﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﮐﻲ اﻧﻬﻦ ﻓﻮرﻣﻦ ﺗﻲ‬
‫آﮢﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻣﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۽ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺟﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﻫﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺟﻲ ﺑﺎري ۾ اﻟﺘﻮيٰ ﺟﻮن ﺗﺤﺮﻳﻜﻮن ﺑﻪ‬
‫رواﻧﻴﻮن ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﻴﻤﺒﺮن ۾ ﺳﻴﻨﻴﭩﺮ ﻃﺎرق ﭼﻮڌري ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻌﺘﺒﺮ ذرﻳﻌﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري‪ ‬۽ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﻲ رﭘﻮرٽ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨﭧ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ذرﻳﻌﻦ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﭽﺎ‪ ‬واري وزارت ﻗﻮﻣﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻳﺎ ﺳﻴﻨﻴﭧ ﺟﻲ اﻳﻨﺪڙ اﺟﻼس ۾ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ رﭘﻮرٽ ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﭘﻴﺎري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻫﻲ ﻛﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻛﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺎزش ﺳﭩﮡ ﻳﺎ ﺑﻐﺎوت‬
‫اﻋﻠﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪار ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﺎ ﻫﺠﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﻓﻮج ﭨﻲ ﭜﻴﺮا ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺗﺨﺘﻮ اوﻧﮅو‬‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ اﻟﺰام ﻫﻴﭟ ٰ‬
‫ﻳﺤﻲ ﺧﺎن ۽ آﺧﺮ ۾ ﺟﻨﺮل‬‫ﻛﺮڻ ۽ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﻟﮙﺎﺋﮡ ۾ ﻣﻠﻮث رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﺟﻨﺮل اﻳﻮب ﺧﺎن‪ ،‬ﺑﻌﺪ ۾ ٰ‬
‫ﺿﻴﺎ‪‬اﻟﺤﻖ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻓﻮﺟﻲ ﺑﻐﺎوﺗﻦ ﻫﻴﭟ اﻗﺘﺪار ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ ۽ ﻣﻠﻚ ﻣﭥﺎن ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﻣﮍﻫﻲ ﮀﮇي‪ .‬ﻫﺮ ﭜﻴﺮي‬
‫اﻗﺘﺪار ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻌﺮا ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻓﻮﺟﻲ‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮا‪ ‬ﺑﻪ اﻫﮍﻳﻮن ﻧﺎﻛﺎم ﻛﻮﺷﺸﻮن ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﺎزش ﺳﭩﻴﻨﺪڙ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪار ﮔﺮﻓﺘﺎر‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ۽ ﮐﻴﻦ ﺳﺰاﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن‪.‬‬
‫ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ‪1950‬ع ۾ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻛﻤﻴﻮﻧﺴﭧ ﮔﺮوپ ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫اﻧﻬﻦ ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﺸﻬﻮر ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﻴﺾ اﺣﻤﺪ ﻓﻴﺾ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻣﭥﺎن‬
‫اﻟﺰام ﻫﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻓﻮﺟﻲ اﻧﻘﻼب ذرﻳﻌﻲ ﻣﻠﻚ اﻧﺪر ﻛﻤﻴﻮﻧﺴﭧ ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻓﺬ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮن ﭘﻴﺎ‪ .‬ﻫﻲ ﻛﻴﺲ “راوﻟﭙﻨﮉي‬
‫ﺳﺎزش ﻛﻴﺲ” ﻃﻮر ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻴﻮ‪1970 .‬ع ۾ ذواﻟﻔﻘﺎر ﻋﻠﻲ ﭜﭩﻲ ﺧﻼف ﻓﻮﺟﻲ ﺑﻐﺎوت ﺟﻲ اﻟﺰام ۾ وڏي ﮔﺮوپ ﮐﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻛﻴﺲ ﻫﻠﻴﻮ ۽ ﮐﻴﻦ ﺳﺰاﺋﻮن ﻣﻠﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ‪1980‬ع ڌاري ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻼف ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺎزش ﭘﻜﮍي وﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ رﭨﺎﺋﺮڊ ﻣﻴﺠﺮ ﺟﻨﺮل ﺗﺠﻤﻞ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻠﻮث ﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺎزو ﻓﻮﺟﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﺟﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻦ ﻗﻮم ﮐﻲ ﻧﻮن وﺳﻮﺳﻦ ۽ اﻧﺪﻳﺸﻦ ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﭵﻮ‬
‫اﻋﻠﻲ ادارن‬
‫ﻣﻠﻚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ اﻓﻮاﻫﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﻴﺮي ۾ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺎﮢﻬﻮ اﻫﻮ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺑﻲ ﭼﻴﻦ آﻫﻲ ﺗﻪ ٰ‬
‫۾ ﺳﻨﺪن ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻛﻬﮍا ﻓﻴﺼﻼ‪ ،‬ﺳﺎزﺷﻮن ﻳﺎ رﭤﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﭤﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻓﻀﺎ اڳ ﺋﻲ ﻣﻨﺠﻬﻴﻞ ۽ ﻏﻴﺮ ﺷﻔﺎف آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﻛﺸﻤﻴﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺳﺒﺐ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﺮﺣﺪن ﺗﻲ ﺧﻄﺮا‬
‫ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ ۽ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف اﻓﻐﺎن ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺳﺒﺐ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﻧﻴﻮن ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻴﻮن ﭘﻴﺪا ﭤﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ان وﻗﺖ‬
‫ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ واﻗﻌﻮ ﻋﺎم ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﺴﻴﺎت ﺗﻲ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﺮاب اﺛﺮ ﮀﮇي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي وﻗﺖ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﺟﺎ ذﻫﻦ ﺻﺎف ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮐﻴﻦ اﺻﻞ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﮐﺎن ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ دﻳﺮ ﺟﻲ آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻲ ۽ اﺷﺎﻋﺘﻲ ادارا ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ اﻓﻮاﻫﻪ ﭰﻬﻼﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭤﻴﻞ ﻓﻮﺟﻲ ﻋﻤﻠﺪارن ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﻗﺮار ڏﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﻲ وري ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻦ ﺟﺎ ﺳﺒﺐ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﭔﮅاﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﺠﻬﻪ ﻋﻨﺼﺮ واري ان ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﺳﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﻓﻮج وچ ۾ ﮀﻜﺘﺎڻ ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮڻ ﻳﺎ اﺟﺎﺋﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻲ‪ ‬واري ﻓﻀﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ۾ رڌل آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻣﻠﻚ ۽‬
‫ﺧﺎص ﻛﺮي ﻫﭥﻴﺎرﺑﻨﺪ ﻓﻮج ﺟﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﺗﺎﺛﺮ ﺗﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻣﻨﻔﻲ اﺛﺮ ﭘﻮڻ ﮐﺎن اڳ اﻓﻮاﻫﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺧﺎﺗﻤﻮ آﻧﺪو وﭸﻲ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻋﻨﺼﺮن ﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﮅرو ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎم ۽‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ادارن ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ۾ ﺷﺮﻳﻚ آﻫﻦ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ ،‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﺌر ا‬ ‫ﺌ ﺌ ﺑﺌن ﺌ او ا‬ ‫و اﮗ‬

‫اﺳﺎن ﻫﻚ آزاد ۽ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﺷﻬﺮي آﻫﻴﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻫﻚ ﻫﻨﮅ ﮐﺎن ﭔﺌﻲ‬
‫ﻫﻨﮅ ﭼﺮﭘﺮ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﮀﮍواﮘﻲ ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن اﻳﮇا ﺗﻪ ﮐﻠﻴﻞ ذﻫﻦ ۽ ﻛﺸﺎدي دل ﺟﺎ ﻣﺎﻟﻚ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭼﻮر‪ ،‬ڌاڙﻳﻞ‪ ،‬دﻫﺸﺘﮕﺮد‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺒﻜﺎر‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺟﻲ ﻣﻠﻚ ۾ داﺧﻼ ﺗﻲ ارﻫﺎ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪا‬
‫آﻫﻴﻮن ﻧﻪ وري ﺳﻨﺪن ﭼﺮﭘﺮ ﺗﻲ ﻛﺎ ﻧﻈﺮ رﮐﮡ ﺟﻲ ﺿﺮورت ﻣﺤﺴﻮس ﻛﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ .‬ﭜﻼ اﺳﺎن ﮐﺎن ﻛﻮ ڏاڍو ﭤﻲ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﻫﺘﻲ وﺗﻲ اﻟﻮﻟﻴﻮن ﻛﻨﺪو‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻲ اﻫﺎﺋﻲ درﻳﺎﻫﻪ دﻟﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ اﻓﻐﺎن‬
‫وﻳﮍﻫﺎڪ‪ ،‬ﻣﺼﺮي دﻫﺸﺘﮕﺮد‪ ،‬اﻟﺠﺰاﺋﺮي ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ۽ اﻳﺮاﻧﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻠﻜﻦ ۾‬
‫ﻛﺎررواﻳﻮن ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻫﺘﻲ اﭼﻲ ﭘﻨﺎﻫﻪ وﭠﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺘﻲ ﺑﻪ ﮐﻴﻦ دل ﭘﺸﻮري ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﮐﻠﻴﻞ ﮀﮍواﮘﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﭔﺎﻫﺮان اﻳﻨﺪڙ ﻣﻬﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف اﻫﮍن ﻋﻤﻠﻦ ﺟﻲ ﻣﻜﻤﻞ آزادي ڏﻳﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﮐﻴﻦ ان ﺛﻮاب واري ﻛﻢ ۾ ﻫﮍﺋﻮن وڙﺋﻮن ﻣﺪد ﺑﻪ ڏﻳﻨﺪا آﻫﻴﻮن‪ .‬ﭜﻼ اﺳﺎن اﻫﮍا ﺳﮑﮣﺎ ۽ ﭘﺎﻟﻬﺎ ﺗﻪ ﻛﻮﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻼﺷﻨﻜﻮﻓﻮن‪ ،‬ﺑﻢ ۽ ﭔﻴﻮ ﺑﺎرود ﻧﻪ ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﻮن‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻮن ﺗﻪ ﭜﻼ اﻓﻐﺎﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﻧﻮازي ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻛﻬﮍو ﻓﺎﺋﺪو ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬ﭘﺎڻ ﮐﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻮ ﻣﻬﻨﺪار ﺳﮇاﺋﮡ ۽ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ۾ ﻛﻴﺌﻦ‬
‫ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪي!‬
‫اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﻛﻬﮍي ﻣﺠﺎل آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﺟﻲ اﺳﻼﻣﻲ‬
‫اﺧﻮت ۽ ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري واري ﻋﻤﻞ ۾ رﻛﺎوٽ وﺟﻬﻲ‪ .‬ﻣﺼﺮﻳﻦ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﺋﺮﻳﻦ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻴﻦ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﻴﻦ ﮐﻲ ﻫﭣ ﻻﺋﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‬
‫ﻛﺎﻓﺮن ۽ واﺟﺐ اﻟﻘﺘﻞ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﺻﻒ ۾ آﮢﻲ ﺑﻴﻬﺎري‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ اﺳﺎن اﺳﻼم ﺟﻲ اﺣﺘﺮام‬
‫ﺟﻮﮘﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﻫﻴﭟ ۽ “ﺟﻬﺎد” ﺟﻲ اڻ ﻣﻠﻬﻪ اﺻﻮل ﻫﻴﭟ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻛﺮاﺋﮡ ۽ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﻻ‪ ‬رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﻜﻤﻞ آزاد آﻫﻴﻮن‪ ،‬اﺳﺎن ﮐﺎن ﻛﺎﺑﻪ ﭘﮁﺎ ﮘﺎﮀﺎ ﺣﺮام آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻫﻴﺮوﺋﻦ وﻛﮣﮡ‪ ،‬ڏوڏي ﺟﻲ‬
‫ﭘﻮک ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ڏﻳﮡ‪ ،‬ﻛﻼﺷﻨﻜﻮف ۽ ﺑﻢ ﮔﮇ ﻛﺮڻ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ آزاد اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺳﭛ ﻋﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ اﺻﻮﻟﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن اﺳﻼم ﺟﻬﮍي آﻓﺎﻗﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﮐﻲ ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ ۽ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ان ۾ ﻛﻮ ﺑﻪ اﺳﺎن ﺟﻮ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻫﻤﺖ ﺳﺎري ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬رﺣﻤﺖ اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ ﮐﻲ اﺳﺎن ﺻﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﻻ‪ ‬رﺣﻤﺖ اﻟﺠﻤﺎﻋﺘﻴﻦ‬
‫ﺑﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﻼم ﺟﻲ ﺷﻬﺮ آﻓﺎق ﺗﺼﻮر ﮐﻲ ﺳﻮڙﻫﻮ ﻛﺮي ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬۽ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪي‪ ‬واري ﺑﻮﺗﻞ ۾‬
‫ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ۔ ان ﺑﻮﺗﻞ ﺟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻻ‪ ‬ﻛﻼﺷﻨﻜﻮﻓﻮن ﺳﮅﻳﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﭡﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﻣﺘﺎن ﻛﻮ اﻫﺎ‬
‫دوﻟﺖ اﺳﺎن ﮐﺎن ﮀﻨﻲ وﭠﻲ!‬
‫اﺳﺎن اﻳﮇا ﭜﺎڙﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﻮﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﻧﻪ وري ﭘﺎڻ ﮐﻲ اﻛﻴﻠﻮ ڏﺳﮡ ﺟﺎ ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ان ﻛﺮي اﺳﺎن‬
‫ﺟﻮن ﻳﺎرﻳﻮن ﺑﺎﺷﻴﻮن ﻣﺼﺮ ۽ اﻟﺠﺰاﺋﺮ ﺟﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪن‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ۽ اﻳﺮان ﺟﻲ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﻣﺠﺎﻫﺪن ﺳﺎن ﺑﻪ ﮘﻨﮃﻳﻞ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻳﻮرپ ۽ ﻧﺎر ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻦ ﺟﺎ دﻳﻨﺪار ﺑﻪ اﺳﺎن ﺳﺎن ﭔﺎﻧﻬﻦ ﭔﻴﻠﻲ آﻫﻦ‪ ،‬ﭜﻼ ﺟﻲ ﺟﻬﺎزن رﺳﺘﻲ “ﺟﻬﺎد”‬
‫ﻻ‪ ‬ﻫﭥﻴﺎر ﻧﻪ ﭤﺎ ﻣﻮﻛﻠﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﭘﺌﺴﻲ ڏوﻛﮍ ﻻ‪ ‬ﺗﻪ ﻛﻲ ﺑﻨﺪﺷﻮن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻪ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺑﻪ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﺒﺎﺋﻠﻲ‬
‫ﻋﻼﺋﻘﻦ ۽ اﻓﻐﺎن ﭜﺎﺋﺮن وٽ ﻫﭥﻴﺎر ﺟﻲ ﻛﺎ ﮐﻮٽ آﻫﻲ ﮀﺎ؟ ﺟﻮ اﺳﺎن وﺗﻮن ﻫﺮوﭜﺮو وﻗﺖ ﺟﻮ زﻳﺎن ۽ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﻨﺪا‪.‬‬
‫دﻳﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ دﻧﻴﺎ ۽ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ دﻳﻦ ﮐﻲ ﺟﺌﻴﻦ اﺳﺎن ﻣﻼﺋﻲ ۽ ﮔﮇاﺋﻲ ﻣﻜﺴﭽﺮ ﺑﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﮐﻲ‬
‫ﮀﻨﮡ ﺟﻮ ﻛﻮ ﺟﺴﺎرت ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﭜﻼ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ واﺟﺐ اﻟﻘﺘﻞ ۽ ﻛﺎﻓﺮ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ ﺷﻮق ﺗﻪ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﺎ دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬آزاد ﺧﻴﺎل‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ۽ اﻧﺴﺎن دوﺳﺖ‬
‫ﺳﮇاﺋﻦ ﺟﻲ ﻋﻴﺎﺷﻲ‪ ‬۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ وٽ ﻟﻔﻈﻦ ۽ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻧﻌﺮن ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬رﮐﻴﻮ ﺋﻲ ﮀﺎ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﺗﻪ ﺻﺮف‬
‫“ﻫﻮ ﺟﻤﺎﻟﻮ” ﮘﺎﺋﮡ‪ ،‬ﻧﭽﮡ ۽ ﻛﮇڻ ۾ ﭘﻮرا آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﮐﻲ رﮘﻮ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ﺗﻲ ﭜﺮوﺳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ “ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻟﭟ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ” واري اﺻﻮل ﺗﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻜﺎ ﭘﺨﺘﺎ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﭣ ۾ ﺑﺎﭠﻮ اﭼﻲ وﻳﻮ‪ ،‬ﻫﻮ ان ﺟﻲ‬
‫ﺳﻼﻣﻲ ڏﻳﻨﺪي دﻳﺮ ﻧﻪ ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭜﻼ رﻳﺎﺳﺘﻲ ادارن ۾ ﺳﭛ ﺳﻨﺪن ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺗﻪ ﻧﻪ آﻫﻦ‪ .‬اڌ ﮐﺎن وڌﻳﻚ‬
‫“دﻳﻨﺪار” ۽ “ﺟﻬﺎدي” اﺳﺎن ﺟﺎ ﺟﺎﻧﺜﺎر ﺳﺎﭤﻲ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻮل ادارن ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ اﺻﻞ‬
‫“ﺳﺮﻛﺎري ﺳﮕﻬﻪ” ۾ ﺑﻪ اﺳﺎن ﺟﺎ راﺑﻄﺎ ۽ واﺳﻄﺎ ﻫﺎڻ اﻳﮇا ﻛﻤﺰور ﻧﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﺗﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا ﺟﻲ‬
‫ﻓﻀﻞ ﺳﺎن ﻛﻮ ﭼﺎڙﻫﻮ ﭤﻲ ﭘﻴﻮ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻣﭟ ﺟﻴﺘﺮن ﺷﺮﭘﺴﻨﺪن ﮐﻲ ڊوڙاﺋﻲ ﺳﺎﮢﻮ ﻛﺮي ﻣﻠﻚ ﺟﻮن ﺳﺮﺣﺪون ﺑﻪ‬
‫ﭨﭙﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن وارا اﺳﺎن ﺳﺎن “ﺟﻬﺎد” ۾ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬ﻛﺎﺑﻞ ۾ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻧﺎﭨﻚ‪،‬‬
‫اﺳﻼم آﺑﺎد‪ ،‬ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﭘﺸﺎور ۽ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۾ ﻫﻠﻨﺪڙ اﺻﻠﻲ ﻓﻠﻢ ﺳﺎن ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮي ڏﻳﮑﺎري‪.‬‬
‫ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺑﻪ اﺳﺎن رﻳﺎض ۾ ﺑﻢ ڌﻣﺎﻛﺎ ﻛﺮي‪ ،‬اﺳﻼم آﺑﺎد ۾ ﻣﺼﺮ ﺟﻲ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻲ ﮐﻲ اڏاﺋﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺲ ۾‬
‫ﮔﺮﻧﻴﮉ ﭰﺎڙي ﻧﻨﮃا ﻧﻨﮃا ﭨﻴﻠﺮ ﺗﻪ ڏﻳﮑﺎري ﭼﻜﺎ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﻣﻠﻚ ﺟﻲ اﺻﻞ “ﺳﺮﻛﺎري ﺳﮕﻬﻪ” ۾ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺎن ﺟﻲ‬
‫ﺟﻮڌن ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻛﺮﺗﺒﻦ ﺳﺎن دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﭜﻠﻴﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺟﻬﮍو اﺷﺎرو ڏﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﻛﻮﻧﻬﻲ ﺟﻮ اﺳﺎن ﺻﺪر‪ ،‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ۽ اﺻﻞ “ﺳﺮﻛﺎري ﺳﮕﻬﻪ” ﺟﻲ ﻣﻬﻨﺪارن ﮐﻲ ﭠﻜﺎﮢﻲ ﺗﻲ ﻟﮙﺎﺋﮡ ۾ ﻛﺎ‬
‫ﺗﻜﮍي ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﭘﺮ ان ﮐﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺑﻪ ﺑﻲ وﻗﻮﻓﻲ ﺋﻲ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﭠﻴﻚ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﺻﻞ “ﺳﺮﻛﺎري ﺳﮕﻬﻪ” ۾ اﺳﺎن ﮐﻲ ﭘﺬﻳﺮاﺋﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﺳﺎن ﺟﺎ‬
‫ﻻﻫﻮر ﺟﻲ ﭘﺴﮕﺮداﺋﻲ‪ ‬۾‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﮐﻴﺘﻦ ۾‪ ،‬ﭘﺸﺎور ﺟﻲ ﮔﺮدﻧﻮاح ۾ ۽ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﭘﻴﻞ ۽ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ آﺑﺎد ﭤﻴﻞ ﺑﺴﺘﻴﻦ ۾ ﻣﻮﺟﻮد “ﭤﻨﮉر اﺳﻜﻮاڊ” ﻃﺎﻟﺒﺎن ﮐﺎن ﻛﺎ ﮔﻬﭧ ﻗﻮت ﺗﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪا‪ .‬ﻫﺎڻ ﺑﻪ اﺳﺎن ﺟﺎ‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻨﺎ ﺟﻬﻞ ﭘﻞ ﺟﻲ ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﺎ اﻧﺒﺎر ﮔﮇ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺟﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺟﺎ ﮔﺮ ﺳﮑﮡ ﻻ‪ ‬ﻗﻨﮅار‪،‬‬
‫ﺑﻮﺳﻨﻴﺎ‪ ،‬ﻣﺼﺮ‪ ،‬اﻟﺠﺰاﺋﺮ ۽ ﭔﻴﻦ وﻳﮍﻫﻪ ﺟﻲ ﭠﻜﺎﮢﻦ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﮡ ۾ ﻛﺎ رﻧﮉ روڪ ﺑﻪ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﺳﺎن ﮐﻲ ﺻﺮف‬
‫اﻫﻮ ﻣﻬﮣﻮ ڏﻳﮡ ﻛﭥﺎن ﺟﻮ اﻧﺼﺎف آﻫﻲ ﺗﻪ اﺳﺎن ﮐﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻧﻬﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﻣﻐﺮﺑﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﻫﻴﭟ ووٽ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻻﺋﻖ ﻧﺎﻫﻴﻮن‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ اﻫﮍو ﻣﻬﮣﻮ ۽ ﻃﻌﻨﻮ ڏﻳﻨﺪڙن ﮐﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ آﻗﺎ ۽‬
‫ﻣﺮﺷﺪ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎاﻟﺤﻖ ﮐﻲ ﻧﻪ وﺳﺎرڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ان ﺑﻪ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ واري ﺗﺎﺋﻴﺪ ۽ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎن‬
‫ﺳﻮا‪ ‬ﻣﻠﻚ ﻣﭥﺎن ‪ 11-10‬ﺳﺎل ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ اﺳﺎن وٽ ﺗﻪ ان ﮐﺎن ﺑﻪ ﻣﻀﺒﻮط ﻫﭥﻴﺎر ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻃﺮح ﺟﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺗﻲ ﻛﻮ آﮜﺮ ﮐﮣﻲ ﺗﻪ ڏﻳﮑﺎري‪.‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻫﻲ ﻣﻠﻚ اﺳﺎن واري ﺋﻲ ﻋﻘﻴﺪي ﺗﺤﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ۽ ان ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ وارا‬
‫ﻋﺎﻟﻤﻲ ۽ آﻓﺎﻗﻲ ﻗﺪر ﻛﻴﺌﻦ ﺟﺎﻟﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪا‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭰﻴﭥﻲ ﮐﻲ ﻛﻮ اﮘﺘﻲ ﭰﻴﺮاﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﻛﻮ ﺗﺮﻗﻲ‬
‫ﭘﺴﻨﺪي‪ ،‬آزاد ﺧﻴﺎﻟﻲ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ازم وارا ﺗﺼﻮر اﭘﻨﺎﺋﻲ ﺗﻪ ڏﺳﻲ‪ .‬اﺳﺎن آﺧﺮ ۾ “اول” ﺑﮣﺠﮡ واري ﻣﻨﺰل ﻣﺎﮢﻲ ﺋﻲ‬
‫رﻫﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬اﺳﺎن دﻧﻴﺎ ۾ اﭤﻨﺪڙ روﺷﻨﻲ ۽ ﺳﻮﺟﻬﺮي واري ﺗﺼﻮر ﮐﻲ ڌﻛﻲ اوﻧﺪاﻫﻴﻦ ﺟﻲ رﮐﻮاﻟﻲ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ اﺳﺎن ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ۽ ان ﺟﻲ اﭔﻮﺟﻬﻪ ﻋﻮام ﺟﺎ ﺋﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻫﮇڏوﮐﻲ ۽ ﺳﭵﮡ آﻫﻴﻮن!‬
‫اﺳﺎن وارو ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ -‬زﻧﺪه ﺑﺎد!!!‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 28 ،‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﺌﮡﺌ‬ ‫ڙ‬ ‫ﺌن ۾ ﺐﺌ ﺑ ا ﺌﺊ‬ ‫ﺌﺊ‬
‫ﺑ ﺌ ﺌﮡ‬

‫اﺳﺎن ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮔﻮﻧﮕﻲ ﮔﺎن‪ ،‬ﭼﺮﻳﺎ ﮐﺮﻳﺎ‪ ،‬ﻫﻦ ا� ﻟﻮﻛﻦ ﺟﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ﻋﺠﻮﺑﺎ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﺎ آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻛﻮ اﻧﺴﺎن ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺗﻪ ﮀﺎ ﭘﺮ رڍ ﭔﻜﺮي ﺳﻤﺠﻬﻲ ﮔﺎﻫﻪ وﺟﻬﮡ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﺗﻴﺎر ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ اﺳﻴﻦ ﭼﺌﻮن‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ‬
‫اﺳﻴﻦ ﺳﻮﭼﻴﻮن‪ ،‬ﻟﮁﺌﻮن ﭰﭥﻜﺌﻮن‪ ،‬ﻛﻮ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺟﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﻳﺎرن ﻃﺮﻓﺎن ﻫﺮ‬
‫اﻧﻬﻲ‪ ‬ﻋﻤﻞ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮﮢﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺳﭝﻨﻲ ﮐﻲ ﻣﺎﮢﻬﭙﻮ ﻣﻮﭨﻲ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻲ‪ ‬ﻣﻠﻚ ﻣﺎن ۽ ﻣﺮﺗﺒﻮ ﻣﺎﮢﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﺎن ﺟﻬﺎﻟﺖ‪ ،‬اڻ ﺳﻬﭗ‪ ،‬ﻏﻴﺮ رواداري‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪي ۽ ﺟﻨﻮﻧﻴﺖ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﭤﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻳﺎر اﺻﻞ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﭘﻴﺮ رﮐﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﭤﺎ ﭤﻴﻦ‪ .‬ﻫﻮاﺋﻦ ۾ ﭘﻴﺎ اڏاﻣﻦ‪ .‬ﭘﺎڻ ﮐﻲ اﻓﻀﻞ ۽ اﻋﻠﻰ‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ۽ ﺟﺪﻳﺪﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﺳﮇاﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﻫﮍﻳﻮن‬
‫ﻣﺸﻜﺮﻳﻮن ﻣﭽﺎﻳﻮن وﻳﭡﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﺳﻨﺪن ﻣﭥﺎن دﻧﻴﺎ وارا ﺗﻪ ﮀﺎ‪ ،‬ﭘﺮ آﺳﻤﺎن ۾ وﻳﭡﻞ ﻣﻼﺋﻚ ﺳﮙﻮرا ﺑﻪ ﭨﻬﻚ وﻳﭡﺎ ﭤﺎ‬
‫ڏﻳﻦ‪ .‬دﻳﻨﺎداﺳﺘﻲ‪ ،‬ﮐﻠﻴﻮ ﮐﻼﻳﻮ‪ ،‬ڏﻳﻨﻬﻦ ڏﭠﻲ ﺟﻮ ﭠﮙﻲ ۽ ﻣﻜﺎري ﻛﻴﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ دﻳﻨﺪار ﺳﮇاﺋﻴﻨﺪا وﺗﻦ‪ .‬ﺣﻖ‪ ،‬ﺳﭻ ۽‬
‫اﻧﺼﺎف وارا ﻟﻔﻆ ۽ ﻣﺤﺎورا ﺗﻪ اﺻﻞ ۾ ﺳﻨﺪن در ﺟﺎ ﻏﻼم ﺑﮣﺠﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻖ ﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﭽﺎر ﺑﻪ آﻫﻦ‪،‬‬
‫اﻧﺼﺎف ﺟﺎ اﺻﻮل‪ ،‬ﻣﺎڻ ﻣﺎﭘﺎ‪ ،‬وٽ ﺗﺮازﻳﻮن ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﺋﻲ ﻣﻴﺮاث ﺑﮣﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﻻ‪ ‬ﺗﻪ اﻫﮍا ﻟﻘﺐ ۽ اﻟﻘﺎب ﺳﻮﭼﮡ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ اوﻫﺎن اڻ ﺳﮅرﻳﻞ‪ ،‬ڌﻧﺎر‪ ،‬اوﭠﺎر‪ ،‬اﭠﻲ ﺗﻲ ﺗﮍ ﻛﻨﺪڙ‪ ،‬ﻛﻨﺪ ذﻫﻦ ۽ ﻣﻮﮘﺎ ﻣﭩﺮ آﻫﻴﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي‬
‫اوﻫﺎن ﻣﺎٺ ﻛﻴﻮ وﻳﭡﺎ رﻧﮕﻲ‪ ‬ﺟﺎ رﻧﮓ ڏﺳﻮ‪ .‬ﺣﻴﺮﺗﻦ ۾ ﻏﺮق ﭤﻲ وﻳﭡﺎ اﻻﻫﻲ رﻣﺰون ﻣﺎﮢﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﭙﺴﻴﺎ ۽ ﮔﻴﺎن وﮔﻴﺎن‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻫﻮ ﺗﻪ اﻫﻮ ﺑﻪ اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﭤﻮرو ﭤﭱﮡ ۾ دﻳﺮ ﻧﻪ ﭤﺎ ﻛﻦ ﺗﻪ اﺳﺎن ﺟﻮ زﻧﺪﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺟﻴﺌﺮو ﺟﺎﮘﻨﺪو رﻫﮡ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن‬
‫وڏو وڙ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ اﺳﺎن ﺗﻪ اﻫﮍا ﺟﻬﻨﮕﻠﻲ ۽ وﺣﺸﻲ آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻮ اﻧﮅا ﻣﻨﮉا ﺷﻬﺮ ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﮘﻮٺ ﭘﭩﻴﻮ وﺗﺌﻮن ﻫﺎ وﮢﻦ ﺗﻲ‬
‫رﻫﻨﺪا‪ .‬ﺟﺒﻠﻦ ﺟﻲ ﻏﺎرن ۾ ﺑﺎﻫﮍي ﭨﻤﻜﺎﻳﻮ ﭘﻴﺎ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻮ ﻫﮇ ۽ ﻣﺎس ﭼﭕﻴﻮن ﻫﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﺋﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻬﺎﺑﻲ‬
‫ﻫﻮ ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ اﺳﺎن ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﺪن ﭤﻮراﺋﺘﻮ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺑﺎﻗﻲ رﻫﻴﻞ ﮐﻬﻴﻞ ڌن ۽ دوﻟﺖ ﻣﻴﮍي ﭼﻮﻧﮉي‬
‫ﺳﻨﺪن ﺟﻬﻮﻟﻲ‪ ‬۾ وﺟﻬﻲ ﺳﻨﺪن اﺣﺴﺎﻧﻦ ﺟﺎ ﺗﺮاﻧﺎ ﮘﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﮔﻨﺪا ﺑﻨﺪا‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﭼﻮﻧﺪا ﻫﻴﺎﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﭔﻴﻠﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪي ﮐﻲ ﻫﭣ وﭠﻲ ﻧﻪ وﭠﺎﻳﻮ‪،‬‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻓﺮﻗﻦ ۽ ﭨﻮﻟﻦ ۾ ﻧﻪ ورﻫﺎﻳﻮ‪ .‬اﺳﻼم ﺟﻲ آﻓﺎﻗﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻦ ﭘﺴﻨﺪ ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ ﻻ‪ ‬ﭜﭷ ڊاﻫﻪ ﻧﻪ‬
‫ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﭼﻮڌاري ﭔﺎﻛﺎر ﻣﭽﻲ وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ دﻫﺮﻳﺎ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﺎﻓﺮن ﺟﻲ ﻗﻄﺎر ۾ ﻫﻠﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮐﻴﻦ واﺟﺐ اﻟﻘﺘﻞ ﻗﺮار ڏﻳﻮ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﻣﺎن ڌﻛﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃو‪ .‬اﺳﺎن ﭼﺮﻳﺎ ﮐﺮﻳﺎ ﮐﻠﻲ ﭘﻮﻧﺪا ﻫﺌﺎﺳﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﭘﺎﮘﻠﭙﮣﻲ ﺗﻲ‬
‫ﭨﻬﻚ ڏﻳﻨﺪا ﻫﺌﺎﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﭼﻮﻧﺪا ﻫﻴﺎﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﻳﺎر ﭘﺮاون ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾ ﭨﻨﮓ ﻧﻪ اﭨﻜﺎﻳﻮ‪ .‬اﻓﻌﺎﻧﺴﺘﺎن واري ﺑﺎﻫﻪ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﺴﻞ ﮐﻲ‬
‫ﭔﺎرڻ ﻧﻪ ﺑﮣﺎﻳﻮ‪ .‬اﻓﻐﺎن ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﺟﺎ‪ ‬ڏﺋﻲ‪ ،‬ﮀﮍواڳ ﮀﮇي‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﻻ‪ ‬ﻣﺼﻴﺒﺘﻮن ﭘﻴﺪا ﻧﻪ‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺗﻪ اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﺗﻬﻤﺘﻦ ﺟﺎ اﻧﺒﺎر ﻟﮙﻲ وﻳﻨﺪا ﻫﻴﺎ‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۽ ﺳﻔﺎرﺗﻲ ڏاﻫﭗ ﮐﺎن ﻛﻮرو ﭴﭧ‬
‫ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي ﻣﻮﮘﻦ ﻣﭩﺮن ﺟﻲ ﻗﻄﺎر ۾ ﺑﻴﻬﺎرﻳﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ڌﻧﺎر ۽ ﮔﮇﻫﻪ ﭼﺎرﻳﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ ڊﭴﻲ ڊﭴﻲ ﺟﻲ وات ﻣﺎن ﻟﻔﻆ ﻛﮃﻧﺪا ﻫﻴﺎﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﭜﺎﺋﻮ ڏاﻫﺎ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻮن ﺳﺮﺣﺪون ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ﮐﻮﻟﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻨﮕﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻴﻦ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﺘﺎﻧﻴﻦ ۽ ﭔﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﻨﺎ ﺟﻬﻞ ﭘﻞ‬
‫ﺟﻲ ﻫﺘﻲ اﭼﮡ ﻧﻪ ڏﻳﻮ‪ .‬ﺑﻬﺎرﻳﻦ ﺟﺎ ﻛﭩﻚ ﻧﻪ ﮔﻬﺮاﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ اﺳﺎن ﭼﺮﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﭜﻮڳ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭨﺎرﻳﻮ‬
‫وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ان ﮐﻲ ﻣﻠﻜﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎم‪ ،‬اﺳﻼﻣﻲ اﺧﻮت ۽ ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري ﺧﻼف ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﺗﺒﺮا ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا‬
‫ﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﭘﺮ اڄ اﺳﺎن ﭼﺮﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ وارو ﺳﺎﮘﻴﻮ دورو ﻋﻘﻠﻤﻨﺪ‪ ،‬ڏاﻫﻦ‪ ،‬اﻛﺎﺑﺮن‪ ،‬ﻣﻬﺎ داﻧﺸﻮرن ۽ ﻋﻘﻞ ﻛﻞ “ﻓﻴﻞ‬
‫ﻣﺴﺘﻦ” ﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﺑﻪ ﻫﺎڻ اﺳﺎن وارﻳﻮن ﻫﻮاﺋﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ رﮐﻲ رﮐﻲ اﻫﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن‬
‫ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﭼﺮﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ دﻣﺎغ ﭼﻜﺮاﺋﺠﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭼﺮﻳﺎﺋﭗ ﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﻚ ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ‬
‫آﻫﻴﻮن‪ .‬ﻛﭥﻲ اﻳﺌﻦ ﺗﻪ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن وارا ﻓﻴﻞ ﻣﺴﺖ ﭜﺎڙي ﺑﮣﺠﻲ اﺳﺎن ﭼﺮﻳﻦ واري ﻗﻄﺎر ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ وﻳﺎ‬
‫ﻫﺠﻦ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ ﭜﻼ ﺳﻴﺎﮢﺎ ﺳﻴﺒﺘﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﻴﺌﻦ ﻛﻨﺪا ﺗﻪ اﻓﻌﺎﻧﺴﺘﺎن واري “ﺟﻬﺎد” ۾ آﮜﺮﻳﻮن وڍاﺋﻲ ﺷﻬﻴﺪن ۾‬
‫ﺷﻤﺎر ﭤﻴﮡ ﻏﻠﻂ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻓﻐﺎن ﭜﺎﺋﺮن ﺟﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮڻ ﭘﺎﮘﻠﭙﮣﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﺟﻮن ﺳﺮﺣﺪون ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬ﮐﻮﻟﮡ ﺑﻲ وﻗﻮﻓﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺑﻬﺎرﻳﻦ ﺟﻮ ﭠﻴﻜﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻧﻪ ﮐﮣﮡ ﮐﭙﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺘﻬﺎﭘﺴﻨﺪ ڌرﻳﻦ ﮐﻲ‬
‫ﮀﻴﻚ ﮀﮇڻ وڏي ﭜﻞ ﻫﺌﻲ ۽ ﻫﺎﮢﻲ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﮔﻬﺮاﺋﺒﻮ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﻲ ﺑﻪ واﭘﺲ ﻛﺒﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ‬
‫ﭰﻬﻼﺋﻴﻨﺪڙن ﮐﻲ ﺑﻪ ﻟﻐﺎم ڏﺑﻮ‪.‬‬
‫اﻫﻲ ﭼﺮﻳﺎﺋﭗ ۽ ﺑﻲ وﻗﻮﻓﻲ‪ ‬وارﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن اﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﺗﺎﺋﻴﻦ اﺋﻴﻦ ﺳﻮﭼﮡ ﮐﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺒﻴﺮو ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ .‬ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺑﺎﺷﻌﻮر‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ذﻫﻴﻦ ۽ ڏاﻫﻮ ﻗﺮار ڏﻳﮡ ۾ ُاٺ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﺎ ﻟﮑﻲ ﭼﻜﺎ‬
‫ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻟﮑﻴﻦ ﭘﻨﺎ ﻛﺎرا ﻛﺮي ﭼﻜﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ اﻫﺮا ﺳﻴﺎﮢﺎ ﺳﻴﺒﺘﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﺎڻ ﻛﻴﺌﻦ اﺳﺎن ﭼﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﻗﻄﺎر ۾‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ‪ 4‬ﻛﺮوڙ ﭼﺮﻳﻦ ﮐﺮﻳﻦ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ دﻟﻴﻦ ﻣﺎن اﭤﻨﺪڙ ﻃﻮﻓﺎن ﻫﻬﮍن ﺳﻴﺎﮢﻦ ﺳﻴﺒﺘﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻛﮍ ۾ آﮢﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬۽ ﻫﻮ آﻫﺴﺘﻲ آﻫﺴﺘﻲ “ﻓﻴﻞ ﻣﺴﺖ” ﻣﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻲ‪ ،‬ﭼﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﭼﻮﺋﻴﺎري ۾‬
‫داﺧﻞ ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﺑﺎﻧﺒﮍا ﭘﺎﺋﮡ ﻟﮙﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 5 ،‬ڊﺳﻤﺒﺮ ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫اﺊ ن‬ ‫ﮭ وار ن د‬ ‫دو‬ ‫ن‬ ‫از‬

‫اڄ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ وﻃﻦ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﻄﺢ ﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﺟﻲ ڌﻳﺎن ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﮣﻴﻞ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺳﺎن دوﺳﺘﻲ‪ ‬۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻮن دﻋﻮاﺋﻮن ﻛﻨﺪي ﭤﻜﺠﻦ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ اڳ ﺳﻨﮅي‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ڏﭠﻲ ﻧﻪ وﮢﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﺪن ﺗﺎن ﮔﻬﻮر ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻮن اﻫﮍﻳﻮن ﺗﻪ ﺧﻮﺑﻴﻮن ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮن ﭤﻴﻮن وﭸﻦ‬
‫ﺟﻮ اﺳﺎن ﭘﺎڻ ﺑﻪ ﺷﺮم وﭼﺎن ﭘﺎﮢﻲ ﭘﺎﮢﻲ ﭤﻲ وﭸﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐﺎن وﭠﻲ ﻧﻮاز ﻟﻴﮓ ﺗﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم ﮐﺎن ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ‪ ‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﺟﻲ‬
‫ڌﻳﺎن ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﻨﮅ ﺑﮣﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬وڏا وڏا دورا ﭘﻴﺎ ﭤﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮘﻮﻟﻲ ﮘﻮﻟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬رﻳﺸﻢ ﺟﺎ‬
‫ﭴﺎر وڌا وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﮁﻴﻦ ﺟﻬﮍن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭰﺎﺳﺎﺋﮡ ۾ ﻛﻲ ﻳﺎر ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺑﻪ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ وﻃﻦ ﺟﻮ ﻋﻮام‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ڏاڍو ڏﮐﻮﻳﻞ‪ ،‬آزارﻳﻞ ۽ ﻧﻈﺮاﻧﺪاز ﻛﻴﻞ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬اﻫﻲ ﺳﭛ ﺗﺮﻛﺘﺎل ﭘﺮي ﮐﺎن وﻳﻬﻲ‬
‫ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ‪ ‬ﺳﺎن ڏﺳﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬دوﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻲ دﻋﻮاﺋﻦ ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻨﺪڙ ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻮ ﮀﻴﺪ ﻛﺮڻ ۾ ﻣﺼﺮوف‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻋﻮام اﭼﺮج ۾ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن ﻣﭥﺎن ﻫﻲ ﭜﻼﻳﻮن ﻛﻬﮍي ﻟﻴﮑﻲ ۽ ﻻﻟﭻ ﻫﻴﭟ ﭤﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ‬
‫‪ 4‬ﻛﺮوڙ آﺑﺎدي ﭼﮝﻦ ﭜﻠﻦ ﮐﻲ ﻫﺮﮐﺎﺋﻲ وڌو آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ ﭜﻼ ﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﻮ ڌﻳﺎن ڏﻳﮡ ﺟﻬﮍا رﻫﻴﺎ آﻫﻦ! ووٽ ﺟﻲ‬
‫اﺻﻞ ﻃﺎﻗﺖ ﺗﻪ ﭘﻨﺠﺎب وٽ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ان ڏس ۾ اﻫﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻪ ﻣﻠﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ‬
‫آدﻣﺸﻤﺎري‪ ‬ﺟﺎ ﻧﻮان اﻧﮓ اﮐﺮ اﭼﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬اﻫﻤﻴﺖ ڏﻳﮡ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﻄﺢ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﺪڙن ﺟﻲ ﻣﺠﺒﻮري‬
‫ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﻄﺢ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﺪڙن ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌﻳﺎن‪ ،‬ﻋﺸﻖ ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻨﺎﺋﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﮇﻫﻦ ﻣﺎدر وﻃﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﺪڙ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﮐﻲ ﻫﻦ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ‬
‫اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﺒﺮداري‪ ‬ﮐﺎن ﻛﻢ وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻘﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﮐﻲ واﺿﻊ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﻋﻮام ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻴﺤﻦ ۽ اوﻟﻴﺘﻦ ﮐﻲ ﭜﺮﭘﻮر اﻧﺪاز ﺳﺎن آڏو آﮢﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﮐﺎن وﭠﻲ ﻓﻀﻞ‬
‫اﻟﺮﺣﻤﺎن ﺗﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ ﺣﺴﻴﻦ اﺣﻤﺪ ﮐﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻣﻬﻢ ﺟﻮ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﮐﻲ ﺗﻜﻲ ﺗﻮري ﺳﻨﮅ ۾ اﭼﮡ ۽‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻫﻤﺖ ﭤﺌﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺟﻮ اﺳﺎن ﺳﺎن ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ڏاڍا دوﮐﺎ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬وڏﻳﻦ وﻳﺴﺎﻫﻪ ﮔﻬﺎﺗﻴﻦ ﻣﺎن‬
‫ﮔﺬرﮢﻮ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻮاﺣﺪ آرﻳﺴﺮ ﮐﺎن وﭠﻲ رﺳﻮل ﺑﺨﺶ ﭘﻠﻴﺠﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻛﻨﻬﻦ اﻳﺮي ﮔﻴﺮي ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﮐﻴﺲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ واﺿﻊ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻧﻮازﺷﺮﻳﻒ ﺳﻨﮅ ﻣﭥﺎن ﺳﺮ ﮔﻬﻮرڻ ﺟﻮن دﻋﻮاﺋﻮن ﭘﻴﻮ ﻛﺮي‪ ،‬ان وﻗﺖ ﮐﻴﺲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮت ۽ ﺣﻴﺎﺗﻲ‪ ‬وارن‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ واﺿﻊ ﭤﻴﮡ ﺟﻲ ﻻ‪ ‬دﭔﺎ‪ ‬وﺟﻬﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﻫﻚ ﻃﺮف ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺳﮑﻴﻮ ۽ ﺳﺘﺎﺑﻮ ڏﺳﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻛﺎﻻﺑﺎغ ﺑﻨﺪ ﺟﻮڙڻ ﻻ‪ ‬ﭘﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﻏﻼم ﻣﺼﻄﻔﻰ ﮐﺮ ﮐﺎن ﺑﻪ ﭔﻪ ﻗﺪم اﮘﺘﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﭘﺎﺳﻲ ﺳﻨﮅي ووﭨﺮن ﻻ‪ ‬وﻫﻠﻮر ﭘﺌﻲ وﭸﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آدﻣﺸﻤﺎري‪ ‬وارا اﻧﮓ اﮐﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﺑﻬﺎرﻳﻦ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ۾ آﻣﺪ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽ ﺑﻨﮕﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﺘﺎﻧﻴﻦ ۽ ﭔﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﭘﺮڏﻳﻬﻴﻦ ﺟﻲ ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻫﮍا ﺳﻮال آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺗﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺳﺎن ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻲ دوﺳﺘﻲ‪ ‬وارﻳﻮن‬
‫دﻋﻮاﺋﻮن ﻣﺸﻜﻮڪ ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻜﻲ‪ ‬وارا ﺣﻖ ﻫﻤﺮاﻫﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻨﻬﻦ ۾ ‪ 17‬ﮔﻬﻨﺞ وﺟﻬﻲ ﮀﮇﻳﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۾ اﻳﻢ ﻛﻴﻮ اﻳﻢ )اﻟﻄﺎف ﮔﺮوپ( ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ۽ ان ﺟﻲ‬
‫اوٽ ۾ دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻧﻜﺮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﺟﻲ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۾ ﻫﻜﮍي ﭔﻮﻟﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﭙﺮ‬
‫ﻫﺎ‪‬وي ﭨﭙﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭔﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ورﻫﺎﺳﺖ ۽ ﻧﺎﮢﻲ ﺟﻲ ورﻫﺎﺳﺖ ﺗﻲ ﭘﻲ ﭘﻲ ۽ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ )ن(‬
‫ﺟﻲ ﭘﻨﺠﺎب دوﺳﺖ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﻗﻒ ۾ ﺗﺮ ﺟﻴﺘﺮو ﺑﻪ ﻓﺮق ﻧﻈﺮ ﻧﻪ ﭤﻮ اﭼﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻲ ﺳﭵﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺳﻄﺢ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﭴﺎر ۾ ﭰﺎﺳﻨﺪڙ ﺳﻨﮅي ﻣﮁﻴﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺳﻮﭼﮡ ﺟﻮﮘﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻌﻴﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻃﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺑﻲ ﻟﻮث ﺧﺪﻣﺖ‬
‫ﻛﺮڻ آﻫﻲ ۽ ﻋﻮام ﺳﺎن ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﭤﻴﻞ وﻳﺴﺎﻫﻪ ﮔﻬﺎﺗﻴﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺟﻮ ﺳﻮال آﻫﻲ ﺗﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۽‬
‫ﻣﻮت وارن ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﭘﻲ ﭘﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ‪ ،‬ﺟﻤﻴﻌﺖ ﻋﻠﻤﺎ‪ ‬اﺳﻼم ۽ ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﮐﻲ واﺿﻊ ﭤﻴﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﭘﺮ‬
‫اﻧﻬﻦ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻳﺎ ﺳﮅي ﻳﺎ اڻ ﺳﮅي ﻃﺮح ﺳﻨﺪن ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪڙ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼ ﺻﺎف ﻛﺮاﺋﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪا ﻧﻪ‬
‫ﺗﻪ “ادو ﭴﺎﺋﻮ‪ ،‬ادي ﻣﺌﻲ‪ ،‬اﺳﺎن اوﺗﺮا ﺟﻮ اوﺗﺮا” وارو ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ۽ ﻣﺜﺎل ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ آواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 12 ،‬دﺳﻤﺒﺮ ‪1995‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ن‪:‬‬ ‫ﺑ‬ ‫ا۽‬ ‫ن‪ ،‬وڏا‬ ‫ﺌر‬ ‫ﺌ‬ ‫ن‬
‫تز و‬ ‫ﺌ‬

‫ﺳﻨﮅ ۽ ان ﺟﻮ ﻋﻮام ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ ﻣﻮت ۽ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺟﻲ ﭔﻪ واﭨﻲ ﺗﻲ ﭨﻨﮕﻴﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﻫﺘﺎن ﺟﻮن ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﻋﻮام ﺟﻲ آﺟﭙﻲ ﻻ‪ ‬ﻛﺎ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻳﺎ ان ﺑﺎﺑﺖ رﺳﺘﻮ ﻃﺌﻪ ﻛﺮڻ ۾ ﻧﺎﻛﺎم وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻫﻚ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﻟﮙﺎﺗﺎر ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي ﻛﻲ ﻧﺘﻴﺠﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ۾ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺳﺒﺐ‬
‫ﻋﻮام ﺟﻮ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن ۽ ان ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﺗﺎن اﻋﺘﻤﺎد ۽ وﻳﺴﺎه ﺧﺘﻢ ﭤﻴﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬اﺳﺎن وٽ‬
‫وڏو اﻟﻤﻴﻮ اﻫﻮ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﺮ ﻧﻨﮃي وڏي ﭘﺎرﭨﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺑﺪران ﻫﻤﻴﺸﻪ وڏا ﻧﻌﺮا ﻫﻨﻴﺎ آﻫﻦ‪،‬‬
‫وڏﻳﻮن دﻋﻮاﺋﻮن ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وت ۽ وس ﮐﺎن وڏي دﻋﻮيٰ ﻛﺮڻ ﭴﮡ ﺗﻪ ﻫﺘﻲ ﻓﻴﺸﻦ‬
‫ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭜﻠﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﭘﺎرﭨﻲ وٽ ﭨﺎﻧﮕﻲ ۾ وﻳﻬﮡ ﺟﻴﺘﺮا ﻛﺎرﻛﻦ ۽ ﺣﺎﻣﻲ ﻫﺠﻦ ﭘﺮ ﭼﺘﺎ‪ ‬اﻫﻮ ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ اﺳﺎن ﺟﻮ ﻓﻼﮢﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ “ڌرﺗﻲ ﭨﺎﻣﻮن” ﺑﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬اﺻﻞ زﻣﻴﻦ آﺳﻤﺎن ﻫﻚ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﻫﻮ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺟﻴﺌﻦ ﺟﻮ ﺗﺌﻴﻦ رﻫﻨﺪو آﻫﻲ ﻳﺎ وري ﺳﻨﮅ ﺟﻮن ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﻮﺗﻮن اﻫﻮ ﻛﺎرﻧﺎﻣﻮ‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ڏﺋﻲ ﭼﻜﻴﻮن ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻧﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ڌرﺗﻲ ﭨﺎﻣﻮن ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ ﻧﻪ وري ﺑﻴﺎﻧﻦ ۽ ﻧﻌﺮن ﺟﻲ اﭤﺎرﻳﻞ‬
‫دز ﻛﻨﻬﻦ وﻃﻦ دﺷﻤﻦ ﺟﻮ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﻬﻦ ﺋﻲ ﻣﻴﺮو ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬اﭨﻠﻨﺪو دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻗﻴﺎدت ﻣﺬاق ﺟﻮ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫اﺻﻞ ۾ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ وڏﻳﻦ دﻋﻮاﺋﻦ ۽ ﻧﻌﺮن ﺑﻌﺪ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭘﺎﺳﺪاري ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﻳﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ﮐﺎن وڏي ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺮڻ واري رﺟﺤﺎن‪ ،‬ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ ﻛﻮ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﺗﻪ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫اﭨﻠﻨﺪو ﺳﻨﮅي ﻗﻮم‪ ،‬ان ﺟﻮن ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن ۽ ﻗﻴﺎدت وﻃﻦ دﺷﻤﻦ ﺣﻠﻘﻦ ۾ ﮐﻞ ۽ ﻣﺬاق ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺖ واﺋﮑﻲ ﻛﺮي دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ ﻫﺮ اﻫﻮ ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﭴﮡ ﺗﻲ اڻ ﺳﮅو ﺳﺮﭨﻴﻔﻜﻴﭧ ڏﺋﻲ‬
‫ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﻲ ﻗﻮم ۽ ان ﺟﻮ وﻃﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ۽ اﻫﻤﻴﺖ وﭸﺎﺋﻲ وﻳﻬﻲ‪ .‬اڄ ﺟﮇﻫﻦ ﺣﻜﻤﺮان‬
‫ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﮐﺎن وﭠﻲ ﭤﻞ ﻛﺌﻨﺎل ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻮﻗﻒ ﺗﻲ اڙﻳﺎ ﺑﻴﭡﺎ آﻫﻦ ۽ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ ذﺧﻴﺮن ﺑﺎﺑﺖ وڏن‬
‫ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﺗﻲ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪڙن ﮐﻲ ﮐﻠﻢ ﮐﻼ دڙﻛﺎ ۽ ڌﻣﻜﻴﻮن ڏﻳﮡ ﺗﻲ ﻟﻬﻲ آﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﺳﺒﺐ اﻫﻮ‬
‫ﺋﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻮ ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻫﻨﻦ اﻧﻬﻦ ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﺗﻲ ﻛﻢ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻴﺎدت ﻓﻘﻂ‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺣﺘﺠﺎج رﻛﺎرڊ ﻛﺮاﺋﻲ ﺧﺎﻣﻮش ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬اڳ ﺟﻴﺎن ﮐﻴﻦ اﻫﻲ ﻗﺪم ﭰﭕﻲ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ‬
‫ﺗﻪ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﺑﻪ اﻫﻮ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﺟﻨﻬﻦ ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻗﺪم ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ‬
‫ان ﺗﻲ وڏي دﻳﺪه دﻟﻴﺮي ﺳﺎن ﻛﻢ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻋﻤﻞ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﻛﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﺳﻨﺪن راﻫﻪ ﺟﻲ رﻧﮉڪ ﻧﻪ ﺑﮣﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﻌﺪﻧﻲ وﺳﻴﻼ ﻟﭩﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﻧﺎﮢﻲ ورڇ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺟﺎﺋﺰ ﺣﺼﻮ ﻧﻪ ﭤﻮ ڏﻧﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ ،‬ﻣﻼزﻣﺘﻦ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﻮﭨﺎ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﭤﻮ ﭤﺌﻲ‪ ،‬ڌارﻳﻦ ﮐﻲ آﮢﻲ ﻫﺘﻲ آﺑﺎد ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﺗﻜﺮاري ﭘﺎﮢﻲ‬
‫ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎن ﻣﻨﺼﻮﺑﺎﺑﻨﺪي ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺌﻲ‬
‫ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻴﺎدت ﻣﺎﺿﻲ واﻧﮕﺮ ﮀﮍوﮀﮍ اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ‪ ،‬ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎﻟﻦ‪ ،‬ﻣﻈﺎﻫﺮن ۽ ﺑﻴﺎﻧﻦ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤﺪود آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻫﻚ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﻟﮙﺎﺗﺎر ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺟﻮ ﻛﻮ ﭘﺮي ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻪ ڏس ﭘﺘﻮ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻣﻠﻲ‪ .‬اﻫﻮﺋﻲ‬
‫ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ان واوﻳﻼ ﮐﻲ اﻫﻤﻴﺖ ڏﻳﮡ ﮀﮇي ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻮ ﺑﻪ اﺳﺎن ﺟﻲ اﺣﺘﺠﺎﺟﻦ‬
‫ﺟﻮ ﻧﻮﭨﻴﺲ وﭠﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ ﻟﻴﮉر ﻓﻘﻂ اﺧﺒﺎرن ۾ )ﺳﻮ ﺑﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﻨﮅي( ﺑﻴﺎن ڏﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻓﻮﭨﻮ‬
‫ﮀﭙﺮاﺋﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺟﻴﺌﺮو رﮐﮡ ﺟﺎ ﺟﺘﻦ ﻛﺮڻ ۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ روز روز ﻧﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻮ ﺟﻨﻢ ﭤﻴﮡ ﻳﺎ اﺗﺤﺎد ﭠﻬﮡ ۽ ڊﻫﮡ ﭴﮡ ﺗﻪ دل ﭘﺮﭜﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭤﻲ‬
‫وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻴﺎدت ان ﺧﻮش ﻓﻬﻤﻲ‪ ‬۾ ﻣﺒﺘﻼ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﭘﺎڻ ﺳﺎن‬
‫ﮔﮇ رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ اﻫﺎ ﺳﻨﺪن وڏي ﭜﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻋﻮام ﮐﺎﻧﺌﻦ ﻛﻮﻫﻴﻦ ڏور ﭤﻴﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮن ۾ ﻓﻘﻂ ﺳﻨﺪن ﭼﻨﺪ ﻛﺎرﻛﻦ ‪ 2‬ﺑﻴﻨﺮ ۽ ﻫﻴﻨﮉ ﺑﻞ ﮐﮣﻲ اﻳﻨﺪا آﻫﻦ ۽ اﺧﺒﺎر ﻻ‪‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﮃراﺋﻲ رﻓﻮ ﭼﻜﺮ ﭤﻲ وﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ان اﺣﺘﺠﺎج ۾ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ان ﮐﺎن وڏي ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﭔﻲ ﻛﻬﮍي ﭼﺌﺒﻲ ﺟﻮ ﻫﻮ ﻫﻚ ﻟﮏ آﺑﺎدي واري ﺷﻬﺮ ﻣﺎن ﻓﻘﻂ ‪100‬‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻈﺎﻫﺮي ﻳﺎ ﺑﮏ ﻫﮍﺗﺎل ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ دﻋﻮيٰ اﻫﺎ ﺋﻲ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ اﺳﺎن‬
‫ﻗﻮم ﺟﻮ آواز آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﺳﭵﻲ ﻗﻮم اﺳﺎن ﺳﺎن ﮔﮇ آﻫﻲ‪“ ،‬ﻫﻦ ﺳﭵﻲ ﺧﻮﺷﻔﻬﻤﻲ ﮐﻲ ﻛﻬﮍو ﻧﺎﻟﻮ ڏﺟﻲ؟”‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ۾ ﻫﻠﻨﺪڙ ﺟﺪوﺟﻬﺪ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﻫﻲ‪ .‬ان ﺑﺎﺑﺖ اﺳﺎن ﺟﺎ ڏاﻫﺎ ۽ اﻛﺎﺑﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫دﻟﻴﻠﻦ ﺳﺎن ﮐﻮڙ ﺳﺎرا ﻣﻮﻗﻒ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ اﻫﻮ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﺘﻲ دﻟﻴﻞ ﺟﻲ زﺑﺎن‬
‫ﺳﻤﺠﻬﮡ وارو ﻛﻴﺮ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ ﻋﻮام ﺑﻪ اﻫﺎﺋﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﻚ ﺑﻲ زﺑﺎن‬
‫۽ ﭔﻮڙو ﺑﻪ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﺑﻠﻮچ ﻋﻮام ﺟﻴﻜﺎ زﺑﺎن ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﭘﮍاڏو ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﺳﻼم آﺑﺎد ﺟﻲ‬
‫اﻳﻮاﻧﻦ ۾ ﮔﻮﻧﺠﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺟﻮ ﻧﻮﭨﻴﺲ ورﺗﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ‬
‫ﺣﻜﻤﺮان ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻛﺎﻣﻴﭩﻴﻮن ﺟﻮڙڻ ۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻦ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﺳﭛ ﮐﺎن وڏي ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺳﻨﺪن ﻋﻮام ﺳﺎن ﮔﮇ ﻧﻪ ﻫﻠﮡ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻋﻮام ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﺎن ﻛﻦ ﭨﺎر رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻨﮃڙا ﭨﺎرﮔﻴﭧ ﮐﮣﻲ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﺪران اﻳﮇا وڏا‬
‫ﭨﺎرﮔﻴﭧ ﻣﻘﺮر ﻛﺮڻ ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺟﻮ وڏو ﺳﺒﺐ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﺎڻ وٽ اﻫﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻪ رﻫﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﭤﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ ﭘﺮ ﻫﻮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﺎن اﻟﮗ رﻫﮡ ﺗﻲ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ ڌرﻳﻮن ﻋﻮام ﮐﻲ ڏوﻫﺎري ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﭘﻠﺌﻪ آﺟﺎ ﻛﺮاﺋﮡ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬ﺳﻨﺪن‬
‫ﻣﻮﻗﻒ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻲ ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ان ﺟﻲ اﺑﺘﮍ آﻫﻲ‪ .‬ﻋﻮام ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﺪوﺟﻬﺪ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر آﻫﻲ ﭘﺮ ﻫﻮ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﻛﺮڻ ﺟﻮن اﻫﻞ ﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻴﻮن ﺟﺎﻧﻴﻮن ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر آﻫﻦ ۽‬
‫ٰ‬ ‫رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺿﻠﻌﻦ ﺟﻲ ورڇ ﺟﻬﮍي ﺑﻲ‬
‫ﻫﺰارﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻮ رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻧﻜﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ‪ 3-3‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﻛﺎروﺑﺎر ﺑﻨﺪ ﻛﺮي اﺣﺘﺠﺎج ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﮐﻴﻦ ﻛﻴﺌﻦ‬
‫ﭤﻮ ﻗﺼﻮر وار ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮت ۽ ﺣﻴﺎﺗﻲ وارن ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﺗﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻦ‪ .‬اﺻﻞ‬
‫۾ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﮐﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻮ ڏان‪ ‬۽ ﻃﺮﻳﻘﻴﻜﺎر ﺑﻪ ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ۽ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺳﺎک ﺑﻪ‬
‫ﺑﺤﺎل ﻫﺠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﺎ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻲ ۽ ان ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﻣﻮﻗﻌﻲ ﭘﺮﺳﺖ رﻫﻲ آﻫﻲ ۽ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬ﻣﻨﺠﻬﻪ‬
‫ﻋﻮام ﺟﻲ وﻳﺴﺎﻫﻪ ﮐﻲ ﭨﻮڙﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﻫﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻧﻌﺮن ذرﻳﻌﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﻨﺠﻬﺎن اﻫﺎ ﺗﻮﻗﻊ ﻛﻴﺌﻦ ﭤﻲ‬
‫رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ان ﺟﻲ ﺳﮇ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺣﻴﺎﺗﻴﻮن ﮔﻬﻮرڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﭤﻴﻨﺪا! ﺳﻨﺪن ﻫﻚ ﺳﮇ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻛﺎروﺑﺎر‬
‫ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﻳﺎ ﮔﻬﺮ ﮀﮇي رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻧﻜﺮي اﻳﻨﺪا!‬
‫ان ﻛﺮي ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮده ﻗﻴﺎدت ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ اﺣﺘﺴﺎب ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻋﻮام ﺳﺎن ﮔﮇ ﻫﻠﮡ‬
‫ﺟﻮ ﻻﺋﻖ ﺑﮣﺎﺋﻲ ﻳﺎ وري ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﺎن ﻣﻌﺎﻓﻲ وﭠﻲ ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﺳﺎن ﻛﺎ ﻛﻨﮉ وﭸﻲ وﺳﺎﺋﻲ‪ .‬اﺳﺎن اﻫﻮ ﻧﻪ ﭤﺎ ﭼﺌﻮن ﺗﻪ ﻛﻮ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺎ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻫﻠﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺎﺣﻮل ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻪ آﻫﻲ ﻳﺎ اﻫﮍي اﻣﻴﺪ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ‪ ‬۽ ﺑﻲ‬
‫وﺳﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻦ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﻣﺎن ﻛﺎﺑﻪ ﻧﺌﻴﻦ ﻗﻴﺎدت ۽ ﭘﺎرﭨﻲ اﭜﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ آﺟﭙﻲ واري‬
‫واٽ ﺗﻲ وﭠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﺑﻲ ﺧﻮف ﻫﻮﻧﺪي‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﮑﮣﻦ ﺑﻴﺎﻧﻦ ﺳﺎن ﻧﻪ ﭘﺮ ﭘﻮري ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﺳﺎن ﺳﻨﮅ‬
‫دﺷﻤﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﭤﻴﻨﺪي‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ‪ 4‬ﻛﺮوڙ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ ﻛﻮﺑﻪ ﻣﻴﺴﺎري ﻧﻪ ﭤﻮ‬
‫ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن آواز ﮐﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﮇﻫﻦ ﻣﻠﻨﺪي‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ان ۾ ﺳﮕﻬﻪ ﻫﻮﻧﺪي‪ .‬اﻫﺎ ﺳﮕﻬﻪ اوس ﭘﻴﺪا ﭤﻴﮣﻲ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ اﺣﺘﺮام ۽ وﻗﺎر ﺑﺤﺎل ﻛﻨﺪي‪ ،‬اﺳﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻲ آڏو ﻓﻘﻂ ﺗﻤﺎﺷﻮ ﺑﮣﻴﻞ ﻧﻪ رﻫﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫دﻧﻴﺎ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺑﺮاﺑﺮي ۽ ﮔﮇﻳﻞ اﺣﺘﺮام ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬اﺳﺎن اﻛﻴﻼ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪاﺳﻴﻦ ﭘﺮ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ ﻛﮍڇ‬
‫۾ اﺳﺎن ﺟﺎ ﺣﺎﻣﻲ ۽ دوﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪا‪.‬‬

‫‪‬‬
 ‫اب‬ ‫ﮭ ﺌ اڌورا‬ ‫۽‬ ‫‪:‬‬ ‫ﺐ‬

‫ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﺬرﻳﻞ ڏﻳﻨﻬﻦ ‪ 52‬ارب ‪ 5‬ﻛﺮوڙ ‪ 65‬ﻟﮏ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ﺑﺠﻴﭧ ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي‪،‬‬
‫ﻧﻮﻛﺮﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﭜﺮﺗﻴﻦ ﺗﺎن ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻫﭩﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﻦ واري ﺷﻌﺒﻲ ﺗﺎن ﭨﻴﻜﺲ واﭘﺲ وﭠﮡ ۽ ﭔﻴﻮ ﻛﻮﺑﻪ ﻧﺌﻮن ﭨﻴﻜﺲ ﻧﻪ‬
‫ﻟﮙﺎﺋﮡ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺟﺘﻮﺋﻲ ﺑﺠﻴﭧ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬وڏي ﻓﺨﺮ ﺳﺎن ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﭨﻴﻜﺲ ﻓﺮي ﺑﺠﻴﭧ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﻻ‪ ‬ﺗﺤﻔﻮ آﻫﻲ‪ .‬وڏي وزﻳﺮ ﺟﺎ اﻋﻼن ۽ ﺧﻮش ﻓﻬﻤﻴﻮن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎ‪ ‬ﺗﻲ ﭘﺮ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻲ ‪ 6‬ارب ‪ 11‬ﻛﺮوڙ ‪ 85‬ﻟﮏ رﭘﻴﺎ ﮐﻮٽ وارو ﺑﺠﻴﭧ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ‬
‫ﺳﺎڍا اٺ ارب رﭘﻴﺎ اوور ڊراﻓﭧ )ﻗﺮض( واري اﺟﮕﺮ ﺑﻼ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮣﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺠﻴﭧ ﺗﻘﺮﻳﺮ ۾ اﻫﻮ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭔﮅاﻳﻮ‬
‫وﻳﻮ ﺗﻪ ﺑﺠﻴﭧ ﺟﻲ ﺳﻮا ‪ 6‬ارب رﭘﻴﺎ ﮐﻮٽ ﻛﻴﺌﻦ ﭘﻮرو ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي ۽ ﺳﺎڍا اٺ ارب روﭘﻴﻦ ﺟﻲ اوور ڊراﻓﭧ ﻣﺎن ﺟﻨﺪ‬
‫ﮀﮇاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻬﮍا اﭘﺎ‪ ‬اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻨﮅ واﺳﻴﻦ ﮐﻲ ﮐﻮﻟﻲ ﺳﻤﺠﻬﺎﺋﻲ وﭸﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ ﺳﭵﻮ‬
‫ﻗﺼﻮ ﻧﺮوار ﭤﻲ ﭘﻮي ﻫﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻮن رﻣﺰون ۽ راز ﻋﻮام ﻛﻴﺌﻦ ﭤﻮ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺟﺘﻮﺋﻲ‪ ‬۽ ﺳﻨﺪس اﺗﺤﺎدي ﭘﺎرﭨﻲ اﻳﻢ ﻛﻴﻮ اﻳﻢ )اﻟﻄﺎف ﮔﺮوپ( ﺟﻲ ﻗﻴﺎدت ﺑﺠﻴﭧ ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻫﻨﺒﻮﺷﻴﻮن ﻫﻨﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ان ۾ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮀﻮ ﭤﻲ وﺳﺎري وﭸﻲ ﺗﻪ اڳ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮوﮔﺮام‬
‫۾ ‪ 6‬ارب روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﭩﺘﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﻻ‪ ‬رﻗﻢ وڌاﺋﮡ ﺑﺪران ﮔﻬﭩﺎﺋﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﮔﺬرﻳﻞ ﺳﺎل ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾‬
‫ﻫﻦ ﺳﺎل ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﺗﻲ ‪ 10‬ارب روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﺪران ﺻﺮف ‪ 4‬ارب روﭘﻴﺎ ﺧﺮچ ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺳﺎن ﻳﻘﻴﻨﻦ ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻮن ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﻳﻨﺪﻳﻮن‪ .‬ﻧﻮان اﺳﻜﻮل ﮐﻠﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪا‪ ،‬اﺳﭙﺘﺎﻟﻮن‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬رﺳﺘﺎ روڊ ۽ ﭘﻠﻴﻮن اڏﺟﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﺠﻨﺪﻳﻮن‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻮﺑﻪ ﻧﺌﻮن ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﻛﻢ ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺻﺮف ﮔﺬرﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ﻫﻠﻨﺪڙ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ رﭤﺎﺋﻮن ﺋﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮن ﺗﻪ اﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ وارن‬
‫ﻻ‪ ‬ﻏﻨﻴﻤﺖ ﻫﻮﻧﺪي‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﻣﻮﺟﻮده ﺣﻜﻮﻣﺖ وڏي ﭠﺎٺ ﺳﺎن ‪ 21‬ﺻﺪي‪ ‬۾ داﺧﻞ ﭤﻴﮡ ﺟﺎ اﻋﻼن ﻛﺮي‬
‫رﻫﻲ آﻫﻲ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ اﻳﺸﻴﺎ ﺟﻮ ﭨﺎﺋﻴﮕﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﺎ ﺧﻮاب ڏﻳﮑﺎرﻳﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻫﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ‬
‫دور ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﺳﺎﺋﻨﺲ ۽ ﭨﻴﻜﻨﺎﻻﺟﻲ ﺟﻲ ﻻ‪ ‬ﺻﺮف ‪ 7‬ﻟﮏ رﭘﻴﺎ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﺗﻲ ﺟﮗ ﮐﻼﺋﮡ‬
‫ﺟﺎ ﺳﭡﺎ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ 7 .‬ﻟﮏ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﻴﮇي وڏي رﻗﻢ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﺎﺋﻨﺲ ۽ ﭨﻴﻜﻨﺎﻻﺟﻲ‬
‫ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﻲ ﻫﭥﻲ ڏﻳﺎري وﻳﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺮ ﺗﺠﺮﺑﺎﺗﻲ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪ ‬ﻧﻴﻮن ﻟﻴﺒﺎرﭨﺮﻳﻮن ۽ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﺎ‬
‫وﻳﻨﺪا‪ .‬اﺻﻞ ۾ اﻫﺎ اﻳﺘﺮي ﺗﻪ ﭤﻮري رﻗﻢ آﻫﻲ ﺟﻮ ان ﻣﺎن ﺻﺮف ﻛﻨﻬﻦ ﻟﻴﺒﺎرﭨﺮي ۾ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻨﺪڙ ﻛﻴﻤﻴﻜﻞ‬
‫ﺋﻲ اﭼﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬اﺳﺎن ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ﺟﻲ ﺻﺪي‪ ‬۾ داﺧﻞ ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻫﻦ ﺟﻲ دڙي‬
‫ﺟﻲ دور واري ﺑﻴﻞ ﮔﺎڏي ﮐﻲ ﭘﺮ )ﮐﻨﭛ( ﻫﮣﻲ ان ﺟﻮ راﻛﻴﭧ ﺳﺎن ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮاﺋﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﻨﺌﺮ وزﻳﺮ ڊاﻛﭩﺮ ﻓﺎروق ﺳﺘﺎر ﺟﻲ دﻋﻮيٰ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻦ ﻋﻮاﻣﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ‬
‫آﻫﻲ ﭘﺮ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ ﺷﻌﺒﻲ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻧﺌﻴﻦ اﺳﻜﻴﻢ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ ﭨﻴﮉي ﭘﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ رﮐﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺻﺤﺖ‬
‫ﺟﻲ اﻫﻢ ﺷﻌﺒﻲ ﺳﺎن ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﺌﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺳﺎل ﺟﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﺻﺤﺖ ﺟﻲ ﺷﻌﺒﻲ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺌﻴﻦ اﺳﻜﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ﻧﻪ ڏﻧﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ وري ان ڏس ۾ ﻛﺎ رﻗﻢ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﻣﺎن ﺻﺎف ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺻﺤﺖ ﺟﻮن ﺳﻬﻮﻟﺘﻮن ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻴﮇي ﻧﻪ‬
‫درﻳﺎﻫﻪ َدﻟﻲ ﮐﺎن ﻛﻢ ورﺗﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﻋﻮرﺗﻦ ﮐﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺎ ﺣﻖ ڏﻳﺎرڻ ۽ اﻧﻬﻦ ﮐﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﺮ‬
‫ﺷﻌﺒﻲ ۾ ﺑﺮاﺑﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻣﻮﻗﻌﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ دﻋﻮيٰ ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﭘﺮوﮔﺮام ۾ ﻋﻮرﺗﻦ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑﻪ رﻗﻢ ﻧﻪ رﮐﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺠﻴﭧ ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ان ﺷﻌﺒﻲ ﺟﻲ ﺧﺎﻧﻲ ۾‬
‫ﻣﻨﮅﻳﺌﮍو ﭰﻴﺮاﻳﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ دﻋﻮيٰ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﺑﺠﻴﭧ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﺎ ﻧﻮان دروازا ﮐﻠﻨﺪا ۽ ﻣﺎﺿﻲ‬
‫۾ ﭤﻴﻞ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬ﭘﺮ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﺎ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪،‬‬
‫اﻫﺎ ﻣﮍﻧﻲ ﺧﻮش ﻓﻬﻤﻴﻦ ﺟﻮ ﺟﻨﺎزو ﻛﮃي ﮀﮇي ﭤﻲ‪ .‬اﭼﻮ ﺗﻪ ﻫﺎﮢﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﭔﻴﻦ ﺷﻌﺒﻦ ﺟﻮ ﺟﺎﺋﺰو وﭠﻮن‪.‬‬
‫وڏي وزﻳﺮ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺟﺘﻮﺋﻲ‪ ‬ﻫﻦ ﭨﻴﻜﺲ ﻓﺮي ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ واري رﻗﻢ ۾ ﮔﺬرﻳﻞ ﺳﺎل ﺟﻲ‬
‫ﭜﻴﭧ ‪ 36‬ﻛﺮوڙ ‪ 57‬ﻟﮏ رﭘﻴﺎ ﮔﻬﭩﺘﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ‬
‫اﻳﺘﺮي ﺗﻪ وڏي ۽ واﻓﺮ ﻣﻘﺪار ۾ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﺎﮢﻲ ان ﺟﻲ ﺑﺠﻴﭧ ۾ واڌ ﻛﺮڻ ﺑﺪران وﻳﺘﺮ ﮔﻬﭩﺘﺎﺋﻲ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺑﺎﻗﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﻪ ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ﺻﺮف ﮔﺎدي واري ﺷﻬﺮ ﻛﺮاﭼﻲ‪ ‬۾‬
‫ﻋﻮام ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ ﺟﻲ ﮐﻮٽ ﺧﻼف رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻧﻜﺮي ﭨﺎﺋﺮ ﺳﺎڙي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ وڏو وزﻳﺮ ﺳﻨﮅ اﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‬
‫ﺟﻲ اﻳﻮان ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﺠﻴﭧ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭠﻴﻚ ان وﻗﺖ ﻟﻴﺎري ۾ ﻋﻮام ﺑﺠﻠﻲ ۽ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﮐﻮٽ ﺧﻼف‬
‫رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﺑﻴﻬﻲ ﻣﺎﺗﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬اﺣﺘﺠﺎج ﺳﺒﺐ رﺳﺘﺎ ﺑﻨﺪ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻣﺮد‪ ،‬ﻋﻮرﺗﻮن ۽ ﭔﺎر ﻣﭥﻦ ﺗﻲ دﻻ ۽ ﻣﭧ ﮐﮣﻲ‬
‫ﭘﺎﮢﻲ ﻻ‪ ‬در در ﭜﭩﻜﻲ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ ﻻ‪ ‬اﺣﺘﺠﺎج ﭤﻲ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف وڏي وزﻳﺮ ﭘﺎﮢﻲ‬
‫۽ ﺑﺠﻠﻲ واري ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﮔﻬﭩﺘﺎﺋﻲ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻨﺪي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺠﻴﭧ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﭘﺎﮢﻲ‪ ،‬ﺑﺠﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺻﺤﺖ ﺟﻮن ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﻣﻴﺴﺮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬رﻗﻤﻦ ﺟﻲ‬
‫ﮐﻮٽ آﻫﻲ‪ .‬ان ﺋﻲ ﺻﻮﺑﻲ ۾ آﺑﺎدي ﺗﻲ واڌ ﻻ‪ ‬ﻛﻨﭩﺮول ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺿﺮورت‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻪ ﭤﻲ اﭼﻲ‪ .‬ان ﺟﻮ ﻣﺜﺎل ﺳﻨﮅ ﺑﺠﻴﭧ ﺟﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ۾ ﭘﺎﭘﻮﻟﻴﺸﻦ ﭘﻼﻧﻨﮓ ﻻ‪ ‬ﻫﻚ روﭘﻴﻮ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻪ ﻛﺮڻ آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ۾ رﻫﻨﺪڙ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ڏﻳﮡ‬
‫ﺟﻮ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﭜﻴﻨﮓ ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻲ‪ ‬ﺳﺨﺎوت ﻛﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري رﻫﻨﺪي‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺋﻲ ﺷﻬﺮﻳﻦ ﺟﻮ ﭘﻴﭧ ﭘﺎﻟﮡ ﻻ‪ ‬ﮘﻴﺘﻮن ڏﺋﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﮐﻲ ﻫﺘﻲ اڳ ﺋﻲ رﻫﻨﺪڙ ﭘﺮڏﻳﻬﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻧﻴﻜﺎﻟﻲ ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﺗﻪ اوﻧﻮ ﻛﻮﻧﻬﻲ ﭘﺮ اﭨﻠﻨﺪو ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ﻣﺎن ﺑﻪ ﻟﮑﻴﻦ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﺘﻲ ﮔﻬﺮاﺋﻲ آﺑﺎد ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ‬
‫ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﺪﺣﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﺻﺮف ان ﻣﺎن اﻧﺪازو ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻴﺎﺗﻲ ﭘﺮوﮔﺮام ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﻲ‬
‫‪ 4‬ارب روﭘﻴﺎ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ان رﻗﻢ ﺟﻮ ﺑﻪ وڏو ﺣﺼﻮ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 3‬ارب ‪ 37‬ﻛﺮوڙ ‪ 80‬ﻟﮏ روﭘﺎ اڳ ﮐﺎن‬
‫ﺷﺮوع ﭤﻴﻞ ﻣﻨﺼﻮﺑﻦ ﺗﻲ ﺧﺮچ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 84‬ﺳﻴﻜﮍو رﻗﻢ ﺗﻪ ﻫﻠﻨﺪڙ رﭤﺎﺋﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﺨﺼﻮص ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ‪ 62‬ﻛﺮوڙ ‪ 20‬ﻟﮏ روﭘﻴﻦ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﻧﺌﻴﻦ اڏاوت ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭤﻴﻨﺪي ﺳﺎ ﺑﻪ ﺟﮗ ڏﺳﻨﺪو‪.‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎر ﻫﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل اﺳﺎن ﮐﻲ ﻛﻴﮇاﻧﻬﻦ وﭠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬آﺧﺮ ﻫﻲ ڏﺳﻨﺪي واﺋﺴﻨﺪي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﮍي‪‬‬
‫ﺗﻲ ﻧﻨﻬﻦ ﮀﻮ ﭘﻴﻮ ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺎﮢﻲ‪ ،‬ﺑﺠﻠﻲ‪ ،‬زراﻋﺖ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻌﺪﻧﻴﺎت‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺻﺤﺖ ﺟﻬﮍن ﺑﻨﻴﺎدي ﺷﻌﺒﻦ‬
‫ﺟﻲ رﻗﻤﻦ ۾ ﻛﭩﻮﺗﻲ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻛﻬﮍي ﻣﻨﻬﻦ ﺳﺎن اﻫﻲ اﻋﻼن ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﺜﺎﻟﻲ‬
‫ﺗﺤﻔﻮ ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺠﻴﭧ ۾ ﻧﻮان ﭨﻴﻜﺲ ﻻﮘﻮ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﭜﻠﻴﻜﺎر ﻛﺮڻ ﮐﺎن رﻫﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ اﻫﻮ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺳﻬﻮﻟﺘﻮن ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮڻ ﺑﺪران اڳ ﻣﻠﻴﻞ اڻ‬
‫ﭘﻮرﻳﻮن ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﺑﻪ واﭘﺲ ورﺗﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﭨﻴﻜﺲ ﻟﮙﺎﺋﮡ ﮐﺎﻧﺴﻮا‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﻻ‪ ‬ﻧﻮان ﮔﺲ ۽‬
‫ﭘﻴﭽﺮا ﺗﻼش ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬وﻓﺎق ﺳﻨﮅ ﺳﺎن ﻧﺎﮢﻲ اﻳﻮارڊ ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻛﺮاﺋﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﻮرو ﺣﺼﻮ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬وﻓﺎق ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﻳﻮارڊ ﻫﻴﭟ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺣﺼﻲ ﻃﻮر ﻣﻠﻨﺪڙ‬
‫رﻗﻢ ﻣﺎن ﺳﺎڍا ﺳﺖ ارب روﭘﻴﺎ ﮔﻬﭩﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻳﻦ اﻳﻒ ﺳﻲ اﻳﻮارڊ ﻫﻴﭟ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺣﺼﻲ ﻃﻮر ‪ 39‬ارب ‪82‬‬
‫ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ ﻣﻠﮣﺎ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺎﮢﻲ ﺻﺮف ‪ 32‬ارب ‪ 31‬ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ ڏﻧﺎ وﻳﻨﺪا‪ ،‬ان ﺗﻲ وﻓﺎق ﺳﺎن اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮي‬
‫ﭘﻮري رﻗﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺌﺲ ﻣﻌﺪﻧﻴﺎت‪ ،‬ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻛﮣﻚ‪ ،‬ﻛﭙﻬﻪ‪ ،‬ﭼﺎﻧﻮرن ﺗﻲ راﺋﻠﭩﻲ وﭠﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﺟﮇﻫﻦ ﭔﻴﺎ ﺻﻮﺑﺎ ﺗﻤﺎڪ ﺗﻲ ﺑﻪ راﺋﻠﭩﻲ ﮀﮇڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﺳﺎن وٽ ﻛﻬﮍﻳﻮن ﮐﻴﺮ ۽‬
‫ﻣﺎﮐﻲ ﺟﻮن ﻧﺪﻳﻮن وﻫﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﮔﻬﺮ وﻛﮣﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜﻴﺘﻮن ﻧﻴﻼم ﻛﺮي وﻓﺎق ﺟﻮ ﭜﭛ ﭜﺮﻳﻨﺪا رﻫﻮن‪.‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎر ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ آﻣﺪﻧﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺎﮢﻲ اﻳﻮارڊ ﻣﺎن ﺣﺼﻮ ﮀﻮ ﻧﻪ ﭤﻮ ڏﻳﺎرﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﭘﻴﻞ‬
‫ﻋﻼﺋﻘﻦ ﭤﺮ‪ ،‬ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ۽ ﻛﺎﮀﻲ ﻻ‪ ‬وﻓﺎق ﮐﺎن ﮀﻮ ﻧﻪ ﭤﻴﻮن ﺧﺎص ﮔﺮاﻧﭩﻮن ورﺗﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬آﺧﺮ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ۽‬
‫ﺳﺮﺣﺪ ﺻﻮﺑﻲ ﮐﻲ اﻫﮍﻳﻮن رﻋﺎﻳﺘﻮن ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﻴﻮن ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﮀﺎ ﺳﻨﮅ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ان ﮐﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎدي ﺿﺮورﺗﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم رﮐﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺟﺎﺋﻲ ﺧﻮﺷﻔﻬﻤﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﮀﮇي ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺟﻲ‬
‫ﮔﮇﻳﻞ ﺗﻌﺎدن ﺳﺎن وﻓﺎق ﮐﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺣﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺗﺎن آﺑﺎدي ﺟﻮ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺎر‬
‫ﮔﻬﭩﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻮﮘﺎ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﺮڻ ڏاﻧﻬﻦ ڌﻳﺎن ڏﺋﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻬﮍﻳﻮن ﺑﺠﻴﭩﻮن ﭘﻴﺶ ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‬
‫ﺗﻪ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﻮﻫﻦ ﺟﻮ دڙو ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪي ۽ دﻧﻴﺎ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﻦ ﻧﺎاﻫﻞ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻛﺎﻫﻠﻲ ﺟﻮ ﺗﻤﺎﺷﻮ ڏﺳﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﺳﻴﺎﺣﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻫﺘﻲ اﻳﻨﺪا‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﭘﺎڪ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 18 ،‬ﺟﻮن ‪1997‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ار‬ ‫ڙا‬ ‫ﺌن‬ ‫ر‬

‫اڄ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﻣﻠﻚ ۾ ﺻﺪر ۽ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﻲ اﺧﺘﻴﺎرن ﺗﻲ وڏو ﭼﻮﭔﻮل ﻣﺘﻞ آﻫﻲ‪1973 .‬ع ﺟﻲ آﺋﻴﻦ ۾‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻬﮍا اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻦ‪ ،‬اﻫﻮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﻫﺎﮢﻲ اﺧﺒﺎرن ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻤﻦ ۽ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨﭧ ﺟﻲ اﻳﻮان ﻣﺎن ﻧﻜﺮي‬
‫اﻋﻠﻰ ﻋﺪاﻟﺘﻦ ۾ ﭘﻬﭽﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺻﺪر ﻃﺮﻓﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﺧﺘﻴﺎرن ﺟﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﭙﺮﻳﻢ ﻛﻮرٽ ۾ ﭔﻪ‬
‫اﻟﮗ اﻟﮗ رﻳﻔﺮﻧﺲ ﻣﻮﻛﻠﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﭙﺮﻳﻢ ﻛﻮرٽ ۾ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﻛﻬﮍو ﺑﺤﺚ ﻫﻠﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ اﻫﻮ ﻛﻬﮍي‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻲ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﻨﺪو‪ .‬ان ﺗﻲ اﺳﺎن ﻓﻲ اﻟﺤﺎل ﻛﺎ ﺑﻪ را‪ ‬ڏﻳﮡ ﻧﻪ ﭤﺎ ﮔﻬﺮون‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻚ ﮘﺎﻟﻬﻪ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻮﭼﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ُ ،‬اﻫﺎ ﻫﻲ‪ ‬آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻃﺌﻪ ﻛﻴﻞ‬
‫ﻣﻨﺸﻮرن ۽ ﻣﻘﺼﺪن ڏاﻧﻬﻦ ﻛﻴﺘﺮا ﺳﭽﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﻋﻮام ﺳﺎن ﻛﻴﻞ واﻋﺪن ﮐﻲ ﻛﻴﺘﺮي ﻗﺪر ﻧﭝﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اڄ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ۾ ﭘﻴﭙﻠﺰ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻫﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ ﺑﻪ اﻫﺎ ﺋﻲ ﺻﻮرﺗﺤﺎل آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﻧﻮاز‬
‫ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ دور ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻳﺎ ان ﮐﺎن ﺑﻪ اڳ ﭘﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ اﮘﻮﮢﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻮﮢﻴﺠﻮ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻣﻠﻚ ۾ ﭨﻲ ﭜﻴﺮا اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ آﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﭨﺌﻲ ﭜﻴﺮا اﻫﮍﻳﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺸﻮر ۾ ﻋﻮام ﺳﺎن واﻋﺪو ﻛﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ‪1973‬ع ﺟﻲ آﺋﻴﻦ ۾ آﻣﺮﻳﺖ ﺟﻲ‬
‫دور ۾ ﻛﻴﻞ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻴﻮن ۽ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ دﺷﻤﻦ ﺗﺮﻣﻴﻤﻮن ﺧﺘﻢ ﻛﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف آﺋﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫اﺻﻞ ﺷﻜﻞ ۾ ﺑﺤﺎل ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﭘﺮ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎم ﮐﻲ ﺑﻪ وڌﻳﻚ ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ‬
‫ﻋﻮام ﺟﻮن ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺘﻮن ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺧﻮف ۽ ﺧﻄﺮي ﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮدار ادا ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﭤﻴﻞ ﻋﺎم ﭼﻮﻧﮉن ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻣﻠﻚ ۾ ﭘﻲ ﭘﻲ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪ ‬۽ ﺻﺪر ۽ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﻲ اﺧﺘﻴﺎرن ۾ ﻋﺪم ﺗﻮازن ﺳﺒﺐ ﻣﺸﺮوط‬
‫اﻗﺘﺪار ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ان وﻗﺖ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﮐﻲ آﺋﻴﻦ ۾ ﻛﻴﻞ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﺗﺮﻣﻴﻤﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﺳﺎٿ ۽ ﺳﻬﻜﺎر ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺳﮇ ڏﻧﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺻﺮف ﭘﻲ ﭘﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن دﺷﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ان ﻣﭥﺎن ﻟﭩﻜﻨﺪڙ اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺗﻠﻮار ﮐﻲ ﻫﭩﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﺎٿ ڏﻳﮡ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺟﻮ اﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ اﻫﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ ﻧﻜﺘﻮ ﺟﻮ ﺻﺪر ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اﺧﺘﻴﺎر اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﻋﻮام ﺟﻲ ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﮔﻬﺮ ﭜﻴﮍو ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ان وﻗﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر آﺋﻴﻦ ۾ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺘﻔﻖ ﭤﻲ وﭸﻦ ﻫﺎ ﺗﻪ‬
‫ﻧﻪ ﺻﺮف ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﻣﭥﺎن اﻫﺎ ﻟﭩﻜﻨﺪڙ ﺗﻠﻮار ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻ‪ ‬ﻫﭩﻲ وﭸﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺧﻮد ﺟﻤﻬﻮري ادارن ﮐﻲ‬
‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻠﻲ ﭘﻮي ﻫﺎ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺟﻨﻬﻦ اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ آڙ ۾ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﺟﻲ اﮘﻮﮢﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﮐﻲ ﻫﭩﺎﺋﮡ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ان ﺋﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﭘﻮ‪ ‬ﺳﻨﺪن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬ﻧﻮاز‬
‫ﺷﺮﻳﻒ دور ۾ ﺑﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرﭨﻲ ﻣﻔﺎدن ﻫﻴﭟ ۽ اﻗﺘﺪار ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻻﻟﭻ ۾ ﭘﻲ ﭘﻲ اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬آ‪ ‬ﺟﻲ آ‪ ‬ﺳﺎن ﺳﻬﻜﺎر ﻛﺮڻ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ وﻗﺖ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻫﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺮي وﭠﺠﻲ ﺗﻪ آ‪ ‬ﺟﻲ آ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ڌاﻧﮅﻟﻴﻦ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﭼﻮﻧﮉﺟﻲ آﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ‬
‫وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻔﺎدن ﻫﻴﭟ ﻧﻈﺮاﻧﺪاز ﻛﻨﺪي اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺳﺎن ﺳﻬﻜﺎر ﻛﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ اڄ وري ان ﺋﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ اﻧﺪﻳﺸﺎ ۽ اﻧﻮﻣﺎن ﭘﺌﺪا ﻧﻪ ﭤﻴﻦ ﻫﺎ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ ﺟﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ‬
‫ﺗﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﮐﻲ ﺳﺎٿ ڏﻳﮡ ۽ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬اﭘﻴﻠﻮن ۽ ﭨﭙﻴﻠﻮن ﻛﺮي ﻛﺮي رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻞ ﺳﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃﺮح‬
‫ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ دوران اﻧﻬﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﺗﻲ ان وﻗﺖ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺳﺎن ﺳﺮﭼﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﺮﻳﺸﺎن ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫دﻧﻴﺎ ڏﭠﻮ ﺗﻪ ﭔﻦ وڏﻳﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﻧﺎﻋﺎﻗﺒﺖ اﻧﺪﻳﺸﻴﻦ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﺪن ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ آﮢﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻠﻚ ۾‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ادارا ۽ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨﭩﺮي ﻧﻈﺎم ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻮظ ۽ ﻣﻀﺒﻮط ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺮﻳﻢ ﻛﻮرٽ ﺟﻲ ﭼﻴﻒ ﺟﺴﭩﺲ ﺟﻨﺎب ﺟﺴﭩﺲ ﺳﻴﺪ ﺳﺠﺎد ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺪراﺗﻲ رﻳﻔﺮﻧﺲ ﺟﻲ ﺳﻤﺎﻋﺖ‬
‫ﻛﻨﺪي اﻫﺎ ﺋﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭼﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‪“ ،‬ﻣﻠﻚ ﺟﻮن ﭔﻪ وڏﻳﻮن ﭘﺎرﭨﻴﻮن اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺗﻲ ﺳﺨﺖ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﺗﻪ ﻛﻨﺪﻳﻮن رﻫﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻨﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ”‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ان ﭼﻮڻ ۾ ﻛﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻫﭕﻚ ﻣﺤﺴﻮس ﻧﻪ ﭤﻲ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮن ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻫﻦ‬
‫وﻗﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﺳﺎﮘﻲ ﻃﺮح اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻫﻴﭟ ﻣﻮﺟﻮده ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺟﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎ ﻛﺮي رﻫﻲ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﭘﻲ ﭘﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ۾ ﻫﻮﻧﺪي ان ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ ﻧﻮاز ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ‬
‫ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻮن اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺧﺎص ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻔﺎدن ﻫﻴﭟ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪﻳﻮن‬
‫رﻫﻴﻮن ۽ ان ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﮔﮇﻳﻞ ﻛﺮدار ادا ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻧﻪ ﻣﻠﻚ اﻧﺪر ﺟﻤﻬﻮري ادارا ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪا ۽ ﻧﻪ‬
‫وري ﻫﺘﻲ ﻛﺎ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﻫﻦ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ۾ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ اﻗﺘﺪار ۾‬
‫اﭼﻲ ﺑﻪ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﻛﻬﮍي ﺿﻤﺎﻧﺖ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ آﺋﻴﻨﻲ ﻣﺪو ﭘﻮرو ﻛﺮڻ ڏﻧﻮ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ .‬ﻳﺎ ﺳﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻼف اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺗﻠﻮار ﮐﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ان ﻛﺮي داﻧﺸﻤﻨﺪي‪‬‬
‫ﺟﻲ اﻫﺎ ﺋﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ڌر ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻧﻨﮃن وڏن اﺧﺘﻼﻓﻦ ﮐﻲ ﭘﺎﺳﻴﺮو رﮐﻲ‪ ،‬اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ‬
‫ﺳﻤﻴﺖ آﺋﻴﻦ ۾ ﻛﻴﻞ ﻣﮍﻧﻲ ﻋﻮام دﺷﻤﻦ ﺗﺮﻣﻴﻤﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﮔﮇﻳﻞ ﻛﺮدار ادا ﻛﻦ‪ .‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﻗﺘﺪاري ڌر ﮐﻲ ﻛﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ڏﻳﮣﻲ ﭘﻮي ﺗﻪ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ۽ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎم ﺟﻲ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻣﻔﺎد ۾ ان‬
‫ﮐﺎن ﻧﻪ ﻛﻴﭕﺎﻳﻮ وﭸﻲ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺗﻪ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ اﮘﭝﺮاﺋﻲ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ ڏي وٺ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﺗﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﻣﭥﺎن آﻳﻞ ﺧﻄﺮن ﮐﻲ ﭨﺎرﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭔﻨﻬﻲ وڏﻳﻦ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﻫﺎﮢﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ذاﺗﻲ‬
‫اﻧﺎﺋﻦ ۽ اﻗﺘﺪار ﺟﻲ ﻻﻟﭻ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻮ ﻛﺮدار ادا ﻧﻪ ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ﻋﻮام ﮐﻴﻦ ﻣﻌﺎف ﻧﻪ ﻛﻨﺪو‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ۽ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎم ﺟﻲ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺳﭛ واﻋﺪا ۽ دﻋﻮاﺋﻮن ﻧﻪ ﺻﺮف ﻧﺴﻮرو ﻛﻮڙ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ﻋﻮام ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ڏﻧﻞ ﻧﻌﺮا ﺑﻪ دوﮐﻮ ۽ ﻓﺮﻳﺐ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪا‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﺟﻲ ان ﻛﺮدار‬
‫ﺳﺎن ﺟﻤﻬﻮري ادارا ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﭤﻴﮡ ﺑﺪران وﻳﺘﺮ ﻛﻤﺰور ۽ ﻧﺎﻛﺎره ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻣﻠﻚ ۾ آﻣﺮﻳﺖ‬
‫ﻣﮍﻫﮡ ﺟﻲ ﺧﻮاﻫﺶ رﮐﻨﺪڙ ﻣﻬﻢ ﺟﻮ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﻣﻠﻨﺪي ۽ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻧﺎﭘﺎڪ ارادن ﮐﻲ ﭘﻮرو ﻛﺮڻ ۾‬
‫ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﻳﻨﺪا‪ .‬ان ﮐﺎن اڳ ﺟﻮ ﺳﺎزﺷﻲ ﻗﻮﺗﻮن ﺟﻤﻬﻮري ادارن ﺗﻲ وار ﻛﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﭸﻦ‪ ،‬آﺋﻴﻦ ﻣﺎن‬
‫اﭠﻴﻦ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ آﻧﺪو وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎم ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻣﻀﺒﻮط ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ اﮘﺘﻲ‬
‫ﻫﻠﻲ ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺸﻮر ﺗﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻃﺮح ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ‬
‫ﻣﻬﻴﺎ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭘﺮ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ آﺋﻴﻨﻲ ﻣﺪو ﺑﻪ ﭘﻮرو ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬اﻫﺎ ﺋﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻣﻔﺎد ۾ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪي ۽ ﻋﻮام ﺟﻮ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ﻣﭥﺎن اﻋﺘﻤﺎد ﺳﮕﻬﺎرو ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫‪‬‬
 ‫اض‬ ‫ﺌا‬ ‫ﺐ‬ ‫ن‬ ‫ا ن۽‬ ‫ﺌ ﮙ‬ ‫ﺌ ﺐﺌغ ڊ‬

‫ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ وڏو ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ ﻫﺎﮢﻲ ﻫﭥﻮڙا ﺑﮣﺠﻲ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﭼﭥﮡ ۽ ﭼﻴﭝﺎﭨﮡ ﻟﮙﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜﻲ اﻣﻴﺪون ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻮن ﻫﻴﻮن ﺗﻪ ﻫﻲ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫وڏي ﺻﻮﺑﻲ ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﮡ ۽ ُان ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻫﺠﮡ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ۽ ﺳﺮﺣﺪ ﺟﻲ ﻋﻮام ﺳﺎن‬
‫اﻧﺼﺎف ﻛﻨﺪي‪ ،‬اﻫﻲ اﻣﻴﺪون ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ ﻛﺎﻓﻮر ﺑﮣﺠﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﺗﻪ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﻣﺎن‬
‫ﻛﭡﭙﺘﻠﻲ ۽ ﻧﺎﻟﻲ ﻣﺎﺗﺮ اﺧﺘﻴﺎرن واري ﺣﻜﻤﺮان ﻗﻴﺎدت آﮢﻲ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮي ﻃﻮر اﻫﻮ ڏﻳﮏ ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ ﺗﻪ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ‬
‫ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺠﻬﻪ ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ان ۾ ﭘﻨﺠﺎب ﻧﻪ ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻴﺎدت ﻣﻠﻮث آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﭔﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﻠﻬﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪوق رﮐﻲ ﻣﺤﻜﻮم ﻋﻮام ﮐﻲ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﺎﮢﻲ ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺎﻛﻤﻦ ﮐﻲ ان‬
‫ﭨﻴﺎﻛﮍي‪ ‬ﺟﻲ ﺑﻪ ﺿﺮورت ﻣﺤﺴﻮس ﻧﻪ ﭤﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ان ﻛﺮي ﻫﻮ ﺳﮅو ﺳﻨﺌﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭵﻲ ﻃﺎﻗﺖ‪ ،‬ﻣﻜﺎري‪،‬‬
‫ﻓﺮﻳﺐ ۽ اﭨﻜﻞ ﺑﺎزﻳﻦ ﺳﺎن ﺳﺎﻣﻬﻮن اﭼﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺧﻼف ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻓﻴﺼﻼ ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ان ﮐﻲ ﻣﻠﻜﻲ ﻣﻔﺎدن ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ڏﻧﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ ۽‬
‫ﻋﻮام ﮐﻲ ﻣﻠﻜﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺟﺎ واﺳﻄﺎ وڌا ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﮔﺬرﻳﻞ ڏﻳﻨﻬﻦ اڳ ان ﺋﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﻫﻴـﭟ اﺳﻼم آﺑﺎد ۾ ﻫﻚ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ۽ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺟﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺑﺎﺑﺖ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ۽‬
‫ﺳﺮﺣﺪ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﺋﻴﻨﺪڙ ۽ ﺳﻨﺪن ﺗﺒﺎﻫﻲ ﺟﻮ ﻛﺎرڻ ﺑﮣﺠﻨﺪڙ ﻛﺎﻻ ﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﻻ‪ ‬راﻫﻪ ﻫﻤﻮار ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﭘﺮ‬
‫ﻣﻠﻚ ﺟﻲ اﻧﺠﻨﻴﺌﺮن‪ ،‬ﻣﺎﻫﺮن ۽ ﮔﻬﮡ ُﮔﻬﺮن ﺟﻲ ﻫﻚ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﭨﻮﻟﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ﻫﻚ وڏي ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻚ‬
‫ﭠﻬﺮا‪ ‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮي ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﺎﮢﻲ ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﻗﺮار ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‬
‫وﻳﻨﺪي‪ .‬ﻫﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎﺣﻮل ۽ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ان ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﭼﺎﻟﺒﺎزﻳﻦ ﮐﻲ‬
‫ﭘﮅرو ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﺗﻪ ﻫﻲ‪ ‬ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﭼﺌﻨﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ‪ ،‬آﺑﭙﺎﺷﻲ ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﺗﻲ ﭔﮅل ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾ ﺳﻨﮅ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﻃﺮﻓﺎن ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻪ‬
‫ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﺧﻮد ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ واري وزﻳﺮ راﺟﺎ ﻧﺎدر ﭘﺮوﻳﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﭔﻨﻬﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﮐﻲ دﻋﻮت‬
‫ڏﻧﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻨﻬﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻫﻲ ﺳﭵﻮ ﭨﺮﻛﺴﺎٽ رﭼﺎﻳﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ان ۾ ﺳﻨﮅ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﮐﻲ ﻳﻘﻴﻦ‬
‫ﻫﻮ ﺗﻪ اﺗﻲ ﻧﻪ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن ﻣﻮﻗﻒ ﭔﮅو وﻳﻨﺪو ۽ ﻧﻪ ﺋﻲ وري ﺳﻨﺪن ﮐﻲ ﻛﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻠﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺮي ﻫﻨﻦ ان ﻧﺎم‬
 ‫ﻧﻬﺎد ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﺟﻮ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﺮڻ ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻖ ۾ ﺑﻬﺘﺮ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻚ ﺣﺴﺎس ۽ اﻫﻢ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﻴﮍاﻛﻲ ۾ ﭔﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ۽‬
‫ﻫﻨﻦ اﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﺟﻮ ﺋﻲ ﺑﺎﺋﻴﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﺗﺎن ﻣﻨﻈﻮر ﭤﻴﻨﺪڙ ﭠﻬﺮا‪ ‬ﺟﻲ ﺑﺎﻗﻲ‬
‫ﻛﻬﮍي اﻫﻤﻴﺖ ﺑﭽﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾ ﺻﺮف ﺋﻲ ﺻﺮف ﭘﻨﺠﺎب ﺻﻮﺑﻲ ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ‬
‫آﺑﭙﺎﺷﻲ ﻣﺎﻫﺮن‪ ،‬ﻓﻨﻲ ﻣﺎﻫﺮن‪ ،‬اﻧﺠﻨﻴﺌﺮن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ ۽ اﻫﻢ ﻛﺎﻣﻮرن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﺳﭙﻴﻜﺮ‬
‫اﻻﻫﻲ ﺑﺨﺶ ﺳﻮﻣﺮي ﺟﻬﮍو ﻛﻮ اوﭘﺮو ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮ ﺗﻪ اﻫﻮ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ رﮐﻮاﻟﻲ ﻃﻮر اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﻋﺎﻟﻴﺸﺎن رﻛﺎرڊ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ وڏو ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ رﮐﮡ ﺑﺎوﺟﻮد اﻫﮍي ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﺮﻛﺘﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻬﮍي ﺿﺮورت ﭘﻴﺶ آﺋﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺗﻪ وڏي ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ ﻫﺠﮡ ﺳﺒﺐ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺗﻪ ﮀﺎ‬
‫ﭘﺮ ان ﺟﻮ وﺟﻮد ﺑﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ اﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۾ ﻧﻪ ﭤﻲ اﭼﻲ ۽ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﻛﻨﺪڙن ﺟﻮ اﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻘﻞ ۽ ﻓﻬﻢ ﮐﺎن ﻣﭥﺎﻧﻬﻮن ﭤﻮ ﻟﮙﻲ ﺗﻪ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺑﺎﺑﺖ ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ اﺗﻔﺎق‬
‫را‪ ‬ﭘﻴﺪا ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬آﺧﺮﻛﺎر ﻫﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺑﻲ وﻗﻮف ﺑﻨﺎﺋﮡ وارا ﺣﺮﺑﺎ ﻛﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻨﺪا‬
‫رﻫﻨﺪا ۽ ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﮣﺒﺎ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﺮﺣﺪ ﺟﻮن اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ﭔﻪ ﭨﻲ ﭜﻴﺮا اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﺳﺎن ﭠﻬﺮا‪‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮي ﻛﺎﻻ ﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﮐﻲ رد ﻛﺮي ﭼﻜﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﭸﺎ ﮐﻴﻦ ﻛﻬﮍو اﻧﻜﺎر را‪ ‬ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭔﻦ‬
‫ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﻃﺮﻓﺎن ڊﻳﻢ ﺧﻼف ﭠﻬﺮا‪ ‬ﻣﻨﻈﻮر ﭤﻴﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬اﭸﺎ ﻛﭥﺎن اﺗﻔﺎق را‪ ‬آﻧﺪو وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻛﺎﻻ ﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻮ اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ﺋﻲ اﺗﺎن ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺎﮢﻲ ﺟﮇﻫﻦ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﺟﻮاب ﺳﺎﻣﻬﻮن اﭼﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻛﻬﮍي اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬
‫ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۾ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪن ﺳﻨﮅوﻧﺪي‪ ‬ﺗﻲ ڊﻳﻢ اڏڻ ﺑﺎﺑﺖ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ وﺿﺎﺣﺘﻮن ۽‬
‫ﺣﺠﺘﻮن ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮح ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ۽ اﻧﺼﺎف ﺟﻲ وﻳﺠﻬﻮ ﻧﻈﺮ ﻧﻪ ﭤﻴﻮن اﭼﻦ‪ .‬ﻫﻦ ڊﻳﻢ ﺑﺎﺑﺖ‬
‫ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﺮﺣﺪ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﻲ ﺧﺎﻃﺮﻳﻮن ﻛﺮاﺋﮡ ﺟﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬اﻫﻲ ﻣﺎﺿﻲ ﺟﻲ ﺗﺠﺮﺑﻦ ﺟﻲ‬
‫آڌار ﺗﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺧﻮﻓﻨﺎڪ ﺷﻜﻞ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﮢﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ اﭸﺎ ﻫﻲ ڊﻳﻢ اڏاوت ﻫﻴﭟ ﺋﻲ ﻧﻪ آﻳﻮ آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ ان ﮐﺎن اڳ ﺋﻲ ﮔﺬرﻳﻞ اڌ ﺻﺪي ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﻬﺮﺑﻞ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺳﻜﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ڊﻳﻤﻮن ۽ ﻛﺌﻨﺎل اڏﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﺟﻨﻬﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺟﻴﺎﭘﻲ وارن ذرﻳﻌﻦ ﺟﻲ ﻟﺘﺎڙ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ﻣﺎن وڏي ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﭜﺎﺋﺮن ڏاﻧﻬﻦ ﺳﺎک ۽ ﭘﺖ ﭘﮅري ﭤﻲ ﭘﻮي ﭤﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﺎري ﺟﻲ ﻣﻨﺪ ۾ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ‬
‫ﮐﻮٽ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ان وﻗﺖ ڊﻳﻤﻦ ﻣﺎن اﻳﻨﺪڙ ﭘﺎﮢﻲ ﺳﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﺣﺮام ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎب ۾ اڏﻳﻞ‬
‫ﻛﺌﻨﺎﻟﻦ ﺟﺎ ﻣﻨﻬﻦ ﮐﻮﻟﻲ ﺳﻨﮅو‪ ‬ﺟﺎ ﺳﻨﮅ ڏاﻧﻬﻦ اﻳﻨﺪڙ وﻫﻜﺮي ﺟﺎ در ﺑﻨﺪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ڊﻳﻤﻦ ۾ ﮔﮇ‬
‫ﭤﻴﻞ ﭘﺎﮢﻲ واﻗﻌﻲ ﭼﺌﻨﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺿﺮورت ﻻ‪ ‬ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬اﻫﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺻﺮف ﭘﻨﺠﺎب ﺗﻲ ﻛﺮڻ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ ﺟﻮ ﻛﻬﮍو ﻣﺜﺎل ﭼﺌﺠﻲ!‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺑﺮاﺑﺮي ۽ ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري ۽ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻮ اﺣﺘﺮام ﻛﺮڻ ۽ ﺣﻘﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل رﮐﮡ واري ﺗﺼﻮر‬
‫ﻫﻴﭟ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻳﺎ ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺟﻮڙﺟﻚ ﻛﻨﺪڙ ﺻﻮﺑﻦ ﺳﺎن اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﻴﻜﻮ روﻳﻮ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ﺧﻮد ﻫﻚ ﭜﻴﺮو ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎد ﻟﻮڏي ان ﮐﻲ ﭔﻪ ﭨﻜﺮ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اڄ ﺧﻮد ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ‬
‫وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﭘﺎڻ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻌﺎﻣﻼ اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﺳﺎن ﻧﻪ ُاﻛﻼﻳﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ ﭔﻴﻬﺮ اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﺟﻬﮍو ﺳﺎﻧﺤﻮ ﭘﻴﺶ اﭼﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺣﻜﻤﺮان ﺳﭛ ﻛﺠﻬﻪ ﺳﻤﺠﻬﻦ ﺑﻪ ﭤﺎ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﺎ ﻛﻮٽ اڏڻ‬
‫ﺑﺪران ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻋﻤﻠﻲ ﻗﺪم ﺑﻪ ﮐﮣﮡ ﮔﻬﺮﺟﻦ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼ اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﺳﺎن ﻃﺌﻪ ﭤﻴﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻦ ﺗﻪ ﻣﭥﺎن وري اﻫﻮ ﺑﻪ ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ۾ ﻧﻴﻦ ڊﻳﻤﻦ ﺟﻲ اڏاوت ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ اﺋﻴﻦ ﻧﻪ‬
‫ﻛﺮڻ ﻛﻔﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻮﻧﺪو‪ .‬ﻫﻮ ﻫﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﮐﻲ ﻋﻘﻠﻲ ۽ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﻃﺌﻪ ﻛﺮڻ ﺑﺪران اﺳﻼم ۽ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ ﮐﻲ آڏو آﮢﮡ ۾ دﻳﺮ ﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﺎ ﻛﻦ‪ .‬آﺧﺮ ﻛﺎر اﺳﺎن ﮐﻲ ﺑﻪ اﻫﻮ ﭔﮅاﻳﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺪوس ﻛﻬﮍي‬
‫ﻃﺮح ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ۾ راﺿﻲ ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻚ ﺻﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭔﺌﻲ ﮐﻲ ﺑﻴﺎﺑﺎن ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ان ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺧﺪا ﺟﻲ ﻧﻌﻤﺘﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﮀﺎ اﺳﻼم ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ ﺻﺮف اﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻨﺠﺎب‬
‫ﺟﻲ ﻣﻔﺎدن ﺗﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺳﻤﺠﻬﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﺷﺎﻳﺪ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ‬
‫ﭔﻴﻬﺮ ﭨﭩﮡ وارو دڙﻛﻮ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ واﺳﻴﻦ ﮐﻲ ڏﻧﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻨﻦ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻫﺎ ﺳﺎن ﻫﺎ ﻧﻪ ﻣﻼﺋﻲ ۽ اﺗﻔﺎق را‪‬‬
‫ﭘﻴﺪا ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﭔﻴﻬﺮ اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻬﮍو ﺳﺎﻧﺤﻮ ﭘﻴﺶ اﭼﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭨﻮڙڻ ﺟﺎ ذﻣﻴﻮرا‬
‫اﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ اڄ ﻗﻮﻣﻲ اﺗﻔﺎق را‪ ‬ﺟﺎ ﭘﭩﻜﺎ ﭔﮅي ﻣﻠﻜﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ ﺟﻮ دﻫﻞ وﭴﺎﺋﻲ رﻫﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ واﻗﻌﻲ ﻫﻨﻦ ﻣﺎﺿﻲ ﻣﺎن ﺳﺒﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﮐﻴﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﺗﻲ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ‬
‫ﺟﻲ را‪ ‬ﮐﻲ اﻫﻤﻴﺖ ڏﻳﮣﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﮡ ﺑﺪران ﮐﻠﻴﻞ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﭸﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎﻻﻛﻴﻦ ۽ ﭼﺎﻟﺒﺎزﻳﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ڌﻣﻜﺎﺋﮡ ۽ ڏاڍ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﻚ ﻃﺮف ﻓﻴﺼﻼ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﺟﺎ اﻧﺪﻳﺸﺎ ۽ اﻧﻮﻣﺎن ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﺑﮣﺠﻲ وﭸﻦ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻲ اواز ﻛﺮاﭼﻲ‪ 11 ،‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪1998‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫اڏاوت ﺌ ا ن ۽ ﺐ وس ﺐﮢﺌ‬ ‫ﺌ ﺐﺌغ ڊ‬

‫ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻦ ﮔﻮﻟﻲ ﺗﻲ ﺟﺘﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﺧﻄﻦ ۾ ﻧﻔﺮﺗﻮن ۽ ﺗﻜﺮار ﺧﺘﻢ ﭤﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ۽ ڏﻳﻨﻬﻮن‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﺮﭼﺎ‪ ‬۽ ﭜﺎﺋﭙﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻮ اﺣﺘﺮام ﻛﺮڻ وارو ﻻڙو ﭘﺨﺘﻮ ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﺗﻲ‬
‫ﺑﺪﻗﺴﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ان ڏس ۾ ﺟﻴﺌﻦ ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻴﺌﻦ زوال ﺟﻮ ﺷﻜﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺬرﻧﺪڙ ﮔﻬﮍي ﻫﻦ وﻓﺎﻗﻲ ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ وچ ۾ ﻧﻔﺮﺗﻦ ۽ ﺗﻜﺮارن ﺟﺎ ﻧﻮان ﻧﻮان ﺑﺎب ﮐﻮﻟﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬وﻓﺎق ۽ ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ رﻧﺠﺸﻮن ۽ وڏي‬
‫ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻮن ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺳﺎن دﺷﻤﻨﻴﻮن ان ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﻲ ﭼﻜﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﺘﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﻦ ﻫﺎﮢﻲ واﭘﺴﻲ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ‬
‫ﻧﻈﺮ ﭘﺌﻲ اﭼﻲ‪ .‬ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﻣﭥﺎن ﺳﻨﺪن ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺧﻼف ﺟﻴﻜﻲ ﻓﻴﺼﻼ ﻣﮍﻫﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺳﺎن ﻫﻦ ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻲ ﻳﻮﻧﭩﻦ وچ ۾ رت ﺟﻮن ﻟﻜﻴﺮون ﮀﻜﺠﻲ وﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻫﺮ ﮔﺬرﻧﺪڙ ﮔﻬﮍي‪ ‬ﺳﺎن وڌﻳﻚ ﮔﻬﺮﻳﻮن ﭤﻲ‬
‫رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗﺎزو وڏي ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ ﺟﻲ دﻋﻮﻳﺪار ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺣﻜﻮﻣﺖ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ ﺻﺪارت ﻫﻴﭟ ﭤﻴﻞ‬
‫اﻋﻠﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﮔﮇﺟﺎﮢﻲ‪ ‬۾ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻲ ﻣﻨﻈﻮري ڏﺋﻲ ﮀﮇي آﻫﻲ‪ .‬وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ان اﺟﻼس ﮐﻲ ﺧﻄﺎب‬ ‫ٰ‬
‫ﻛﻨﺪي اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﺠﻬﻚ ﺟﻲ وڏي واﻛﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ “ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺿﺮور ﭠﺎﻫﻴﻮ وﻳﻨﺪو ۽ ان‬
‫ﺳﺎن ﻛﻮﺑﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ ”.‬ﻫﻦ ﭜﻴﺮي ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬واﻧﮕﺮ ﺻﺮف ﺳﮑﮣﻮ اﻋﻼن ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﻳﻨﺪڙ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻦ‬
‫واري ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ۾ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭘﺮاﺟﻴﻜﭧ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ۽ ان ﻣﻘﺼﺪ ﻻ‪ ‬ڏﻳﮉ ﮐﺮب رﭘﻴﺎ رﮐﮡ ﺟﻮ ﺑﻪ‬
‫اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ وﻓﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﭘﻨﺠﺎب ﮐﻲ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﭨﻦ‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺿﺮورت ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ڊﻳﻢ ﮐﻲ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﻲ ﻛﭽﻠﻲ ﺑﻪ ﭠﺎﻫﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅوﻧﺪي‪ ‬ﺗﻲ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ واري ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ دوران ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ‪ ‬ﺳﺎن اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﭼﺌﻨﻲ ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﺟﮇﻫﻦ اﻋﺘﻤﺎد ۾ وﭠﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺳﺮﺣﺪ ۽‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ان ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻨﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ رد ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﻃﺮﻓﺎن اﻫﻮ ﻣﻮﻗﻒ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‬
‫ﺗﻪ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭠﻬﮡ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻬﺮي ﭘﺎﮢﻲ واري ﺣﺼﻲ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻫﺘﻲ ﻧﻪ‬
‫ﺻﺮف زرﻋﻲ ﻣﻌﻴﺸﻴﺖ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺳﺎن ﭔﻴﻠﻲ ﺟﻲ ﺗﺒﺎﻫﻲ اﭼﮡ ﺳﺒﺐ ﻣﺎﺣﻮﻟﻴﺎت ﺟﻮ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺟﻨﻢ وﭠﻨﺪو‪ ،‬ﭔﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﺳﻜﻲ ﺳﮍي ﻧﺎس ﭤﻲ وﭸﮡ ﺳﺒﺐ ﺟﻬﻨﮕﻠﻲ ﺟﻴﻮت ﺟﻮ اﻧﺖ اﭼﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺳﻨﮅ‬
‫ﺳﻤﻮري ﻗﺪرﺗﻲ ﺳﻮﻧﻬﻦ ۽ ﺣﺴﻦ ﮐﺎن واﻧﺠﻬﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آﺑﭙﺎﺷﻲ‪ ‬وارن ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ڊﻳﻢ ﭠﻬﮡ ﺳﺎن‬
‫ﺳﻨﮅو درﻳﺎﻫﻪ ۾ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ اﻳﺘﺮي ﺗﻪ ﮐﻮٽ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﻨﺪي ﺟﻮ رﺑﻴﻊ ﺟﻲ ﻓﺼﻠﻦ ﺟﻬﮍوڪ ﻛﮣﻚ‪ ،‬ﻛﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻬﻦ‪،‬‬
‫وﻏﻴﺮه ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮﺑﻞ ﭘﺎﮢﻲ ﻧﻪ ﻣﻠﮡ ﺳﺒﺐ ﺳﻨﮅ ۾ ڏﻛﺎر ﺟﻬﮍي ﺻﻮرﺗﺤﺎل ﭘﻴﺪا ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ‬
‫ﭘﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زرﻋﻲ ﻣﻌﻴﺸﻴﺖ ﺟﻲ ﻫﻚ اﻫﻢ ﺣﺼﻲ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﮐﺎڌي ﺧﻮراڪ ۾ ﺧﻮد‬
‫ﻛﻔﻴﻞ ﻫﻲ ﻣﻠﻚ ﻛﮣﻚ‪ ،‬ﺗﻴﻞ‪ ،‬ﮔﻴﻬﻪ ۽ ﻛﭙﮍي ﺟﻬﮍﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎدي ﺿﺮورﺗﻦ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﭔﻴﻦ ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻮ ﻣﺤﺘﺎج ﭤﻲ‬
‫وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﮅو درﻳﺎﻫﻪ ﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻘﺪار ۾ ﺳﻤﻨﮉ ۾ ﭘﺎﮢﻲ ﻧﻪ ﮀﮇڻ ﺳﺒﺐ ﺳﻤﻨﮉ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺣﺪون اوراﻧﮕﻬﻲ‬
‫ﻣﭥﻲ ﭼﮍﻫﻲ ﻫﺰارﻳﻦ اﻳﻜﮍ زرﻋﻲ زﻣﻴﻦ ۽ وﺳﻨﺪﻳﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﭙﻴﭧ ۾ آﮢﻲ ﻧﺎس ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﺎ ﭠﭩﻮ ۽ ﺑﺪﻳﻦ ﺿﻠﻌﺎ وڏي ﭘﺌﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻨﺪا‪.‬‬
‫ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﮐﺎن اڳ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﮅو درﻳﺎﻫﻪ ﺗﻲ ڊﻳﻢ اڏﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ان ﻣﺎن ﻛﺌﻨﺎل ﻛﮃﻳﺎ‬
‫وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻮن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﮔﻬﺮﺟﻮن ﭘﻮرﻳﻮن ﻧﻪ ﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ورڇ ﺟﻲ‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ‪ ،‬ﭜﺎﺋﭙﻲ ۽ ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري ﺟﻲ ﻧﻌﺮن ۽‬
‫ڏﻧﮉي ﻫﻴﭟ دﭔﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻫﮍو آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪڙن ﺗﻲ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼﺐ ﭘﮑﻴﮍڻ ۽ ﻣﻠﻚ دﺷﻤﻨﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﭔﻴﺎ ﻛﺮڀ‬
‫ﺟﻮﮘﺎ اﻟﺰام ﻫﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬۾ ﭘﺎﮢﻲ ﺗﻲ ﺟﻴﻜﻮ ڌاڙو ﻫﻨﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ان ﺟﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﺘﻴﺠﺎ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﭜﻴﺎﻧﻚ ﻧﻜﺘﺎ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﺎل اوﻧﻬﺎري ﺟﻲ ﻣﻮﺳﻢ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﺌﺮاﺟﻦ‪ ،‬واﻫﻦ ۽ ﺷﺎﺧﻦ ﻣﺎن واري اڏاﻣﮡ ﻟﮙﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎوا ﺳﺘﺎﺑﺎ ﮐﻴﺖ‬
‫اﺟﮍي وﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﻃﺮﻓﺎن اﺣﺘﺠﺎج ﺟﻲ ﺑﺎوﺟﻮد ﺳﻨﮅ ڏاﻧﻬﻦ اﻳﻨﺪڙ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﺎ در ﺑﻨﺪ ﻛﻴﺎ‬
‫وﻳﻨﺪا آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻦ وﻗﺖ اﻫﺎ ﺻﻮرﺗﺤﺎل آﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﮅ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﭰﮍي ﭰﮍي ﻻ‪ ‬ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻣﺤﺘﺎج ﺑﮣﻴﻞ آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﭠﻬﮡ ﺳﺎن ﺗﻪ ان ﺟﻲ ﻣﻮت ۽ ﺣﻴﺎﺗﻲ‪ ‬ﺟﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎب ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ ﻫﭣ وس ﭤﻲ وﻳﻨﺪا‪.‬‬
‫ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﺳﻨﮅ وارو ﻣﻮﻗﻒ آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻧﻬﺮي ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻮ داروﻣﺪار ﺑﻪ ﺳﻨﮅوﻧﺪي ﺗﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅوﻧﺪي ﺟﻲ ﭘﺎﮢﻲ ﺗﻲ ﻛﻮﺑﻪ ڌاڙو ﻟﮙﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ان‬
‫ﮐﺎن ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃﺮح ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﺳﻨﮅ ﺳﻮﻛﻬﮍو ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪي‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺳﺮﺣﺪ‬
‫ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻮ ﻛﻴﺲ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ وزﻧﺪار آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺳﺎن ﺳﺮﺣﺪ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﻟﮑﻴﻦ‬
‫اﻳﻜﮍ زﻣﻴﻦ ﺳﻢ ۽ ﻛﻠﺮ ﺟﻮ ﮐﺎڄ ﺑﮣﺠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زرﺧﻴﺰي وﭸﺎﺋﻲ وﻳﻬﻨﺪي‪ .‬ﺳﺮﺣﺪ ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ واﻫﮡ‪،‬‬
‫وﺳﻨﺪﻳﻮن ۽ ﺷﻬﺮ ﺳﻢ ﺟﻲ ﭘﺎﮢﻲ ۾ ﭔﮇي وﻳﻨﺪا‪ .‬ان ﻛﺮي ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺳﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﻃﺮﻓﺎن ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ‬
‫اڏاوت ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﺎ ﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﺒﺐ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻣﻜﻤﻞ ﻓﻨﻲ ۽ اﺗﺎن ﺟﻲ ﻋﻮام ﺟﻲ ﺟﻴﺎﭘﻲ ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﻨﺠﺎب‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﺎن وﭠﻲ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻴﻠﻦ‪ ،‬ﺑﻬﺎﻧﻦ ۽ زور زﺑﺮدﺳﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻧﻨﮃن‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺣﻖ ﺗﻠﻔﻲ ﻛﻨﺪو آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮ ان ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ اﺛﺎﺛﻮ ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺧﻮد ﺳﻨﺪس‬
‫ﻣﻔﺎدن ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﻛﻤﺎﺋﺘﻮ ۽ ﻛﺎرﮔﺮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ 50 .‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﻫﮍﻳﻦ ﻛﻴﺘﺮﻳﻦ ﺋﻲ ﺛﺎﺑﺘﻴﻦ ۽‬
‫ﺷﺎﻫﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﭜﺮي ﭘﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ اﻫﮍا ﻣﻨﺼﻮﺑﺎ ﺳﭩﻴﺎ وﻳﺎ ۽ اﻧﻬﻲ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺑﺎﻗﻲ‬
‫ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن اﻋﺘﺮاض ﺟﻮﮘﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺗﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﮘﺖ ڏﻧﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ان ﭘﻮﻳﺎن‬
‫ﺑﺠﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻮن ﻟﮑﻴﻦ اﻳﻜﮍ زﻣﻴﻨﻮن آﺑﺎد ﻛﺮڻ وارو ﻣﻔﺎد ﻟﻜﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﻣﻠﻚ ۾ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﺑﺤﺮان ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭔﻴﻮن ﺑﻪ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻴﻮن ۽ ﭨﻴﻜﻨﺎﻻﺟﻴﻮن ﻣﻮﺟﻮد‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻴﮇي وڏي ﺗﻜﺮاري ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﺷﺮوع ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﺳﻨﮅ ﻣﺎن ﻧﻜﺮﻧﺪڙ ﻛﻮﺋﻠﻲ ﺗﻲ ﺑﺠﻠﻲ ﮔﻬﺮ ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﻮﺟﻮده ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭴﺎﮢﻲ واﮢﻲ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﮐﻲ ﻣﻨﺠﻬﺎﺋﻲ ۽ ﺑﮕﺎڙي رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﮔﺬرﻳﻞ پ پ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﭤﺮ ﻣﺎن ﻫﭣ آﻳﻞ ﻛﻮﺋﻠﻲ ﺗﻲ ﺑﺠﻠﻲ ﮔﻬﺮ اڏڻ وارن ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻣﻌﺎﻫﺪن ﮐﻲ ﻣﻨﺴﻮخ ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ واﻗﻊ ﻣﻠﻚ ﻣﺎن ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﺑﺤﺮان ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺋﻲ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬آﺧﺮﻛﺎر ﻫﺮوﭜﺮو ﻛﺎﻻﺑﺎغ‬
‫ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ ﺗﻲ ﮘﺖ ﮀﻮ ﭘﺌﻲ ڏﻧﻲ وﭸﻲ‪ .‬اﻳﮇي وڏي ڊﻳﻢ ﭠﺎﻫﮡ ﺑﺪران ﻛﻮﺋﻠﻲ ﮐﺎن ﺳﻮا‪ ‬ﺳﻨﮅو درﻳﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﺎن‬
‫ﮔﺬرﻧﺪڙ وﻫﻜﺮي ﺗﻲ ﺑﻪ ﻧﻨﮃا ڊﻳﻢ ﺟﻮڙي ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﺑﺤﺮان ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ آﮢﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ان ﻣﻘﺼﺪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ آﺑﭙﺎﺷﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻣﺎﻫﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰون ڏﺋﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ ﺗﻜﺮاري ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺑﮣﺠﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺧﻮد ان ﻻ‪ ‬اﻣﺪاد ڏﻳﻨﺪڙ‬
‫اداري ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺑﺌﻨﻚ ﺑﻪ ان ﮐﻲ رد ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺑﺌﻨﻚ ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ان ﻣﻌﺎﻣﻠﻲ ﺗﻲ ﺗﻜﺮار ﭘﻴﺪا‬
‫ﭤﻴﮡ ﺳﺒﺐ ﮔﺬرﻳﻞ ﭨﻦ ﺳﺎﻟﻦ دوران ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ۽ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺑﺌﻨﻚ وچ ۾ ڊﻳﻢ واري ﻣﺎﻣﺮي ﺗﻲ ﻛﻮﺑﻪ راﺑﻄﻮ‬
‫ﻧﻪ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎن ﻣﺎﺣﻮﻟﻴﺎت ۽ ﭔﻴﻬﺮ ﺑﺤﺎﻟﻲ‪ ‬وارا ﻣﺴﺌﻼ اﻳﺘﺮا ﺗﻪ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ۾ ﻫﭣ وﺟﻬﮡ ﮐﺎن اڳ اﻧﻬﻦ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ۽ ﺳﻨﺠﻴﺪﮔﻲ‪‬‬
‫ﺳﺎن ﺣﻞ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪ .‬ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻫﺎ ڊﻳﻢ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﺮڻ ﺑﻪ ﭼﺎﻫﻲ ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ان‬
‫ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﻣﺎﺣﻮﻟﻴﺎﺗﻲ ۽ ﭔﻴﻬﺮ ﺑﺤﺎﻟﻲ وارن ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﻲ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭔﻪ ﻳﺎ ﭨﻲ ﺳﺎل ﻟﮙﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺑﺌﻨﻚ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺎﮢﻲ اﻫﻮ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﻣﺎﻟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن اﻳﮇو ﺗﻪ ﻣﻬﺎﻧﮕﻮ ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ ﺟﻮ ان ﻻ‪ ‬رﻗﻤﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﺮڻ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻬﮍي ﻛﻨﮕﺎل ﻣﻠﻚ ﻻ‪ ‬ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ اڏاوت ﻻ‪ ‬اﻳﻨﺪڙ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻦ واري ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ۾ ﺻﺮف ‪ ،150‬ارب‬
‫رﭘﻴﺎ رﮐﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﺎﻫﺮن ﻣﻮﺟﺐ ان ﺗﻲ ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ‪ 3‬ﮐﺮب ‪ 60‬ارب رﭘﻴﺎ ﻻﮘﺖ اﻳﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫اﻫﮍي وڏي ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ۾ ﻫﭣ وڌو وﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﭔﻴﺎ ﺿﺮوري ﻣﻨﺼﻮﺑﺎ ۽ ﻛﻢ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر ﺑﻴﻬﺠﻲ وﻳﻨﺪا‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺗﻜﺮار ﺳﺒﺐ ﭘﺮ ﺧﻮد ﻣﺎﻟﻲ ﻟﺤﺎظ‬
‫ﮐﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﺑﮣﺠﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ اڏاوت ﻛﻮ ﻫﻚ ﻳﺎ ﭔﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﮐﻴﻞ ﻧﺎﻫﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ان ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﭧ ۾ ﮔﻬﭧ ‪ 15‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ وﻗﺖ ﮐﭙﻲ‪ .‬ان ﻫﻴﮇي وڏي ﻋﺮﺻﻲ دوران‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﺿﺮورﺗﻮن ﻛﻴﺌﻦ ﭘﻮرﻳﻮن ﻛﻨﺪو‪ .‬اﻫﻮ ﺑﻪ ﻫﻚ وڏو ﺳﻮال آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ان‬
‫ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ ﻛﺎﻟﻌﺪم ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭔﻴﺎ ﻣﺘﺒﺎدل اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﺎ وﭸﻦ ﺗﻪ ان ﺳﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ‬
‫ﺗﻲ ﺿﺎﺑﻄﻮ آﮢﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﭤﻮري ﻣﺪي اﻧﺪر ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻲ وڌﻧﺪڙ ﺑﺤﺮان ﮐﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺣﻞ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻲ ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ﮐﻲ اﻣﺪاد ڏﻳﻨﺪڙ ﻋﺎﻟﻤﻲ ادارا ﺑﻪ رد ﻛﺮي ﭼﻜﺎ آﻫﻦ ۽ ان ﮐﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﻓﺎﺋﺪﻳﻤﻨﺪ ﻗﺮار ﻧﻪ ﭤﺎ ڏﻳﻦ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺳﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻮن ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ اﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ﻫﻚ ﮐﺎن‬
‫وڌﻳﻚ ﭜﻴﺮا ان ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ۾ ﭠﻬﺮا‪ ‬ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮي ﭼﻜﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﻫﮍي ﺗﻜﺮاري رﭤﺎ ﺗﻲ زور ڏﻳﮡ ۽ ان‬
‫ﻻ‪ ‬زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻫﻚ ﻃﺮﻓﺎ ﻓﻴﺼﻼ ﻛﺮڻ ﻛﭥﺎن ﺟﻲ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ڌرﻳﻮن ۽ ﭨﻮﻻ‬
‫ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺧﻴﺮ ﺧﻮاﻫﻲ‪ ‬۽ ﻣﺎﻟﻜﻲ‪ ‬ﺟﺎ دﻋﻮﻳﺪار آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻼﺋﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﺣﻮاﻟﻲ‬
‫ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻧﺎﻣﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ڏﻧﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﻫﻦ ﺑﺪﻗﺴﻤﺖ ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺎﭸﻮ ﺋﻲ رﺳﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻲ ﺋﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭔﻴﻬﺮ ﻣﻠﻜﻲ اﻳﻜﻲ ۽ اﺗﺤﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻛﺎﻻﺑﺎغ ڊﻳﻢ ﺟﻮ ﭘﭩﻜﻮ ﭘﭩﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﭘﺮﻛﺎرن ﺳﺒﺐ‬
‫‪1971‬ع ۾ اﺳﺎن ﮐﺎن ﺑﻨﮕﺎﻟﻲ ﭜﺎﺋﺮ ﺟﺪا ﭤﻲ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ ﻳﺎ ﮐﻴﻦ زور زﺑﺮدﺳﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﮀﻨﻲ اﻟﮗ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ۾ ﮔﮇﻳﻞ ﺻﻼح ۽ را‪ ‬ﺳﺎن ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري وارو ﻣﺎﺣﻮل ۾ ﻓﻴﺼﻼ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ ۽ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﻏﻠﻄﻴﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺎﺣﻮل ﺗﻴﺎر ﻛﺮﮢﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان وﻗﺖ ﻫﭣ وﭠﻲ ﻛﻤﺰور ﻗﻮﻣﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻴﺘﻦ ﮐﻲ ﻫﻦ ﺗﺎﭸﻲ‬
‫ﭘﻴﭩﻲ ﮐﺎن ﺑﻴﺰار ۽ ﺑﺘﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻮن ﺳﺎزﺷﻮن ﺳﭩﻴﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ اﻫﮍن ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻦ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺳﺎن‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﭝﺎﮢﻲ ﺧﺪا ﻧﻪ ﻛﺮي ﻫﻦ ‪ 50‬ﺳﺎل ﭘﺮاﮢﻲ ﺟﻮڙﺟﻚ ﮐﻲ ﻛﻮ ﻫﺎﭸﻮ رﺳﻴﻮ ﺗﻪ ان ﺟﺎ ذﻣﻴﺪار ﺑﻪ اﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﻫﻮﻧﺪا‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﻠﻜﻲ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ ۽ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻧﻔﺮﺗﻦ ﺟﻮ ﭔﺞ ﮀﭩﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻗﻮﻣﻦ وچ ۾ دﺷﻤﻨﻴﻮن‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮي ﮐﻴﻦ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﮐﺎن ڌﻛﻲ ڌار ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺳﺎﻣﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺎﮢﻲ ﺑﻪ وﻗﺖ ﻧﻪ وﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮده وڏي ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ ﺟﻲ دﻋﻮﻳﺪار ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﮕﻬﻪ ﮐﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﺻﻮﺑﻦ وچ ۾ ﭜﺎﺋﻴﭽﺎري وارو‬
‫ﻣﺎﺣﻮل ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﻓﻴﺼﻼ ﻛﺮي‪ .‬اﻫﮍن ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻲ ﺣﻮﺻﻠﻲ ﺷﻜﻨﻲ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﭜﻼﺋﻲ ﺟﻲ ﻧﻌﺮي ﻫﻴﭟ ان ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎد ﮐﻮﭨﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ روزاﻧﻮ ﺳﭻ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 1 ،‬ﺟﻮن ‪1998‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﺌزو ﺂ‬ ‫وي ۽‬ ‫رآﺐﺌد‬ ‫‪-‬‬ ‫ا‬

‫ﺳﻨﮅ ﺳﺎن وﻓﺎق ﺟﻮن ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻮن ﻫﺎﮢﻲ ﺳﭛ ﻟﻴﻜﺎ ﻟﺘﺎڙي ﭼﻜﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﮔﺬرﻳﻞ ‪ 52‬ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺪر ﻫﻦ دﻳﺲ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺳﺎن ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺗﺤﻔﻆ ۽ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ ﺳﻤﻴﺖ ﭔﻴﻦ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻧﻌﺮن ۽ ﻧﻈﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﺑﻬﺎﻧﻲ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﻫﺎﭸﺎ‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺟﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ اﻫﻮ ﻧﻜﺘﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎن اڳ واري ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺳﻨﮅ ﻫﺎﮢﻲ ﺑﺌﻨﻜﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻗﺮﺿﻲ ﺑﮣﺠﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ روزﮔﺎر ﺟﻲ اڻ ﻫﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﮏ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬۽ ﺑﺪﺣﺎﻟﻲ‪ ‬ﺳﺒﺐ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ﺧﻮدﻛﺸﻲ‪ ‬ڏاﻧﻬﻦ وڌي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن اڳ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ اﻳﺘﺮي آﺳﻮدي ﻫﻮﻧﺪي ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﺘﺎن ﺟﺎ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮐﻴﺮ‪ ،‬ﻣﮑﮡ ۽ ﻟﺴﻲ وﻛﺮو ﻛﺮڻ ﻛﺒﻴﺮو ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺳﻤﺠﻬﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺎڻ اﻧﻬﻦ ﺋﻲ ﺳﮑﻴﻦ ﺳﺘﺎﺑﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺎﻟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮي ﮐﻴﻦ ان ﻣﻨﺰل ﺗﻲ رﺳﺎﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اڄ ﻫﻦ ﻗﻮم ﺟﺎ ﭔﭽﺎ ﭔﻴﻮ ﺗﻪ ﭠﻬﻴﻮ ﭘﺮ ﺑﺴﻦ ۽‬
‫ﮔﺎڏﻳﻦ ۾ ﭘﻴﺮﻳﻦ اﮔﻬﺎڙا ﭤﻲ ﭘﺎﮢﻲ وﻛﺮو ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻳﺎ ﻣﻠﻜﻲ دﻓﺎع ﺟﻲ‬
‫آڙ ۾ اﺳﺎن ﺟﻮن ﺧﻮﺑﺼﻮرت زﻣﻴﻨﻮن‪ ،‬واﭘﺎر‪ ،‬ﻣﻌﺪﻧﻲ وﺳﻴﻼ‪ ،‬ﭘﺎﮢﻲ‪ ،‬روزﮔﺎر ﺟﺎ ذرﻳﻌﺎ ﺳﭛ ﭔﺎﻫﺮان آﻳﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﻧﺎﻛﺎﺑﻨﺪي ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﺳﻠﺴﻠﻮ ‪1947‬ع ﮐﺎن ﺟﻴﺌﻦ ﺟﺎري ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻮ‬
‫ﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻮ وﭠﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ان ﺗﻲ ﻛﻮ اﺣﺘﺠﺎج ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﻳﺎ آواز ﺑﻠﻨﺪ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ان ﻻ‪ ‬ﻫﻜﻴﺎ ﺗﻜﻴﺎ‬
‫ﻗﺎﻋﺪا ﻗﺎﻧﻮن ﭠﻬﻴﺎ ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭨﻜﻲ ﺟﻬﮍا اﻳﻜﭧ ﭘﺎس ﻛﺮي‪ ،‬آﺋﻴﻨﻦ ۾ ﺗﺮﻣﻴﻤﻮن ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎل ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ‬
‫ﺟﻲ ﻫﭕﺞ ﮐﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﻮاز ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪.‬‬
‫اڄ ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﻣﮍﻧﻲ ﻧﺎاﻧﺼﺎﻓﻴﻦ ۽ واﻋﺪي ﺧﻼﻓﻴﻦ ﺧﻼف ﻣﺘﺤﺪ ﭤﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ‬
‫ﮔﻬﻴﺮا‪ ‬ﺗﻨﮓ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻧﺖ ﻧﻮان ﭘﺮاﺟﻴﻜﭧ ﺷﺮوع ﻛﺮڻ ﺟﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﻴﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮي ﻃﻮر ﺳﻨﮅ‬
‫ﺟﻲ ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﻲ ۽ ﺳﭹﺎﮢﭗ ﺟﺎ اﻋﻼن ۽ اﻗﺮار ﻛﺮي اﻫﮍﻳﻮن ﺗﻪ ﺳﺎزﺷﻮن ۽ ﻣﻜﺎرﻳﻮن ﻛﻴﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺳﺎن‬
‫دڦ ﭤﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﺗﺎزو وﻓﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪21‬‬ ‫ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ وﺳﻴﻠﻦ ۽ دوﻟﺖ ﺗﺎن ﻣﺎﻟﻜﻲ واري دﻋﻮيٰ ُ‬
‫ﺟﻮن ‪1999‬ع ﺗﻲ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﺳﺎن ﻛﺮاﭼﻲ – ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﮐﻲ ﻣﻮﭨﺮ وي ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻮ‬
‫ﻣﻌﺎﻫﺪو ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻣﻌﺎﻫﺪي ﮐﺎن اڳ وزﻳﺮ اﻋﻈﻢ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﻛﺮاﭼﻲ ۾ ﻫﻚ ﺗﻘﺮﻳﺐ دوران ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻮام‬
‫ﮐﻲ ﺧﻮﺷﺨﺒﺮي ﭔﮅاﺋﻴﻨﺪي اﻫﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﭘﻨﺠﺎب واﻧﮕﺮ ﺳﻨﮅ ۾ ﺑﻪ ﻣﻮﭨﺮ وي ﭠﺎﻫﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻣﻮﭨﺮ وي ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻮ ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﺎ اﻋﻼن ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ‪ 8‬ارب روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ان رﭤﺎ ﺟﻮ ﭠﻴﻜﻮ ﺑﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﮀﺎ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ اﻫﮍي ﻛﻨﻬﻦ‬
‫رﭤﺎ ﺟﻲ ﺿﺮورت ﻫﺌﻲ ﻳﺎ ان ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻛﻮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ؟ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻮاﻟﻦ ﮐﻲ ﭘﺎﺳﻴﺮو رﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮﻓﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺣﻜﻢ ذرﻳﻌﻲ اﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ‪21‬‬
‫ﺳﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1999‬ع ﮐﺎن ﺳﭙﺮﻫﺎ‪ ‬وي ﺗﺎن اوﮘﺎڙي ﭤﻴﻨﺪڙ ﭨﻮل ﭨﻴﻜﺲ ﺟﺎ ﺳﭛ ﺣﻖ واﺳﻄﺎ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﺣﻮاﻟﻲ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇي‪ .‬وﻓﺎق ﺟﻲ ارﻫﻪ زوراﺋﻲ ﺗﻪ ڏﺳﻮ ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻚ ﻋﺎﻟﻴﺸﺎن روڊ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮڻ ۽ ان ﻣﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ‬
‫آﻣﺪﻧﻲ ﮐﻲ ﭰﭕﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن ﺻﺮف وات ﭨﻜﺎﮢﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ‪ .‬اﺋﻴﻦ ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ ﭴﮡ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ‬
‫ﻫﻦ ﻣﻠﻜﻲ وﻓﺎق ﺟﻮ ﻛﻮ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر ﻳﻮﻧﭧ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻛﺎ ﻓﺘﺢ ﻛﻴﻞ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬۽ ﻣﻨﺸﺎ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ‪ .‬وزﻳﺮ اﻋﻈﻢ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﺮي ﻣﻴﻨﮉﻳﭧ ﺟﻲ ﻧﺸﻲ ۾ ﺳﭛ‬
‫وﻓﺎﻗﻲ ﻗﺪر‪ ،‬آﺋﻴﻨﻲ ۽ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﮔﻬﺮﺟﻮن ﻟﺘﺎڙڻ ۾ ذري ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻲ ﺑﻪ ﭘﺮواﻫﻪ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺎزو ‪ 25‬آﮔﺴﭧ ‪1999‬ع ﺗﻲ ﺟﮇﻫﻦ روزاﻧﻲ ﺳﭻ ﻃﺮﻓﺎن ﻛﺮاﭼﻲ ‪ -‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻣﻮﭨﺮوي ﺟﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻲ‬
‫ﺳﻴﻤﻴﻨﺎر ﻛﺮاﻳﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ان ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻣﮍﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪاﻧﻦ‪ ،‬ﻓﻨﻲ ﻣﺎﻫﺮن‪ ،‬ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرﭨﺮن ۽ ﭔﻴﻦ ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﻧﻪ ﺻﺮف ان رﭤﺎ ﮐﻲ رد ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻬﭽﻨﺪڙ ﻧﻘﺼﺎﻧﻦ ﮐﺎن ﺑﻪ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻋﻮام ۽‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﻫﺮ ان را‪ ‬ﺟﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﺮاﭼﻲ ‪ -‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﺳﭙﺮﻫﺎ‪ ‬وي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻠﻜﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ روڊ ﺗﻲ وﻓﺎق ﺟﻴﻜﺎ ﻻﮘﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬اﻫﺎ ون ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﭨﭩﮡ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮐﺎﺗﻲ‬
‫۾ وڌي وﺋﻲ ﻫﺌﻲ ۽ ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﻗﺮار ڏﻧﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ان ﻛﺮي وﻓﺎق ﻃﺮﻓﺎن ﻫﺎﮢﻲ ﻫﻦ روڊ ﺗﻲ‬
‫ﻣﺎﻟﻜﻲ ﺟﺎ اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺘﺎﺋﮡ ﺟﻮ ﻛﻮﺑﻪ آﺋﻴﻨﻲ ۽ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﻮاز ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬وﻓﺎق ﺟﻮ ﻫﻲ ﻓﻴﺼﻠﻮ اﺻﻞ ۾ ﺳﻨﮅ ﺳﺎن ﻛﺎ‬
‫ﺳﭵﮣﺎﺋﭗ ﻧﻪ ﭘﺮ ان ﮐﻲ ﻫﺮ ﻣﻬﻴﻨﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ ‪ 9‬ﻛﺮوڙ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ آﻣﺪﻧﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺳﺎزش آﻫﻲ‪ .‬وﻓﺎق‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﮐﺎن ﭔﻴﺎ ﺗﻪ ﺳﭛ وﺳﻴﻼ ﭰﺮي ورﺗﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺎﮢﻲ روڊ ﺟﻲ ﭤﻴﻨﺪڙ آﻣﺪﻧﻲ ﮐﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﺮوم ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺧﺎﻟﺺ ﻓﻨﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺑﻪ ڏﺳﺠﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻣﻮﭨﺮوي ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺿﺮورت ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﺟﻲ ﭼﺌﻦ‬
‫ﻻﺋﻴﻨﻦ واري روڊ ۾ اڄ ﺑﻪ اﻳﺘﺮي ﮔﻨﺠﺎﺋﺶ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اﻫﻮ اﻳﻨﺪڙ ﭔﻦ ڏﻫﺎﻛﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭨﺮﻳﻔﻚ ﺟﻮن ﺿﺮورﺗﻮن ﭘﻮرﻳﻮن‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﻣﺎﻟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ﺟﻲ اڻ ﻫﻮﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺳﭛ رﺳﺘﺎ ۽ روڊ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺮﻣﺖ ﻻ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣﺖ وٽ ﻫﻚ ﭨﻜﻮ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ان ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻴﻞ رﺳﺘﻦ ﺟﻲ ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻪ ﭤﻴﮡ ﺳﺒﺐ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‬
‫ﻫﺎ‪ ‬وﻳﺰ ﺗﻲ ﻣﻮﺗﻤﺎر ﺣﺎدﺛﻦ ۾ ﻫﺮ روز ‪ 22‬ﻣﺎﮢﻬﻮ اﺟﻞ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﻧﻴﺸﻨﻞ ﻫﺎ‪ ‬وي ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ‬
‫ﻫﻨﮅن ﺗﺎن وﻳﻬﺠﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﭨﺮﻳﻔﻚ ﻛﻼﻛﻦ ﺟﺎ ﻛﻼڪ ﺑﻼڪ ﭤﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺣﻜﻤﺮان ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻲ ﻫﻦ وڏي رﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﻣﺮﻣﺖ ﻛﺮاﺋﮡ ﺑﺪران ﻣﻮﭨﺮوي ﺗﻲ زور ڏﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺳﺎن اﻳﺘﺮي ﺋﻲ ﻫﻤﺪردي آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﮐﻲ ﻣﻮﭨﺮوي ڏﻳﮡ ﺑﺪران ﻓﺎرم ﮐﺎن ﻣﺎرﻛﻴﭧ ﺗﺎﺋﻴﻦ ‪ 4‬ﻫﺰار ﻛﻠﻮﻣﻴﭩﺮ ﻟﻨﻚ‬
‫روڊ ﭠﻬﺮاﺋﻲ ڏﻧﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ۾ ﻣﻮاﺻﻼت ﺟﻮ ﺳﺴﭩﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﭘﺮ ﮘﻮﭠﻦ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‬
‫ﭤﻴﻨﺪي ۽ زراﻋﺖ ﺟﻲ ﺳﻴﻜﭩﺮ ۾ ﻫﻚ وڏو اﻧﻘﻼب اﭼﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫اﺻﻞ ۾ ﻣﻮﭨﺮوي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺟﻲ رﭤﺎ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻲ ﻫﭕﭳ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﮐﻲ ﺳﭙﺮﻫﺎ‪ ‬وي ﺟﻲ ﭼﺌﻦ ﻻﺋﻴﻨﻦ واري روڊ ﮐﻲ ‪ 6‬ﻻﺋﻴﻨﻦ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﺋﻲ ﭨﻮل‬
‫ﭨﻴﻜﺲ ﺟﻲ اوﮘﺎڙي ﺟﺎ ﺣﻖ ڏﻳﮡ ﺳﭵﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ واﺋﮑﻮ ﻛﺮي ﮀﮇي ﭤﻮ‪ .‬ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﮐﻲ اﻫﻮ ﭠﻴﻜﻮ ﻣﻠﮡ‬
‫ﺳﺎن ﭨﻮل ﭨﻴﻜﺲ ﺟﻲ اﮔﻬﻦ ۾ ‪ 15‬ﺳﻴﻜﮍو اﺿﺎﻓﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭨﺮاﻧﺴﭙﻮرٽ ﺟﻲ ﻛﺮاﻳﻦ ۾ واڌ‬
‫اﻳﻨﺪي‪ .‬ان ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻨﮅ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻮ ڏﻳﮉ ارب روﭘﻴﻦ ﺟﻲ آﻣﺪﻧﻲ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ‬
‫روڊ ﺗﻲ ﻫﻚ روﭘﻴﻮ ﺑﻪ ﻻﮘﺖ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اڳ ﺋﻲ روزاﻧﻮ ﻟﮑﻴﻦ روﭘﻴﺎ آﻣﺪﻧﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻟﮙﻨﺪي‪ .‬آﺧﺮ اﻫﻮ ﻛﻬﮍو‬
‫ﻣﻨﻄﻖ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻚ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻛﻤﭙﻨﻲ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ زﻣﻴﻨﻲ ۽ آﻣﺪﻧﻲ وارا وﺳﻴﻼ اﻧﻌﺎم ۾ ڏﻧﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ روڊ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮي ان ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪڙ ﻫﻚ ﻛﻤﭙﻨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻣﻘﺎﻃﻌﻲ ﺗﻲ ڏﻧﻮ ﭘﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺳﺎن ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي ﺟﻲ ﭔﻨﻬﻲ ﭘﺎﺳﻦ ﮐﺎن ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮﻳﺎﺋﻮن ۽ ﭔﻴﻮن رﻫﺎﺋﺸﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻴﻮن ﺟﻮڙي ﭘﻨﺠﺎب‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ آﺑﺎد ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﻓﻨﺎڪ رﭤﺎ ﺗﻴﺎر ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻗﻠﻴﺖ ۾‬
‫اﭼﻲ وﻳﻨﺪا ﭘﺮ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﺎدي ۽ ﺑﻨﺪر ﮔﺎﻫﻪ واري ﺷﻬﺮ ﺗﺎن ﻣﺎﻟﻜﻲ ﺟﺎ اﺧﺘﻴﺎر وﭸﺎﺋﻲ وﻳﻬﻨﺪا‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪“ ،‬ﺳﭻ” ﺳﻴﻤﻴﻨﺎر ﺑﻌﺪ ﻣﻮﭨﺮوي رﭤﺎ ﻋﺎم ﺑﺤﺚ ﺟﻮ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﮣﺠﮡ ﺳﺒﺐ ان ﺗﻲ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ‬
‫ﭜﻴﺮا ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﺆﻗﻒ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺠﻬﻪ وﻗﺖ اڳ ان رﭤﺎ ﺑﺎﺑﺖ اﻋﺘﺮاض ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ ﺗﺎزو‬
‫وزﻳﺮ اﻋﻈﻢ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﻼﺣﻜﺎر ﺳﻴﺪ ﻏﻮث ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﻘﺮري ﺑﻌﺪ ﻛﺮاﭼﻲ ﭘﻬﺘﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ان رﭤﺎ ﺗﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ اﻋﺘﺮاض ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﺟﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬اﻫﻮ ﺑﻴﺎن ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﻲ ﻛﺎﻣﻮرن ﺟﻮ ﻛﺎرﻧﺎﻣﻮ ﻫﻴﻮ ﻳﺎ ان ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ واﻟﻲ وارﺛﻦ ﺟﻲ رﺿﺎﻣﻨﺪي ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﻲ‪ .‬ان ﺑﺎﺑﺖ ﺻﺮف ﻣﻼﺋﻚ‬
‫ﺋﻲ ﭴﺎﮢﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺗﺎزو ﻫﻚ ﻧﺎﻟﻲ وارو اﻧﮕﺮﻳﺰي اﺧﺒﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻚ ﺧﺎص رﭘﻮرٽ ۾ اﻫﻮ اﻧﻜﺸﺎف ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪ ‬وي وﻓﺎق ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺮڻ ﮐﺎن اﻧﻜﺎر ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬وﻓﺎق ﻃﺮﻓﺎن ‪ 21‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ﺗﻲ‬
‫ﺳﭙﺮ ﻫﺎ‪‬وي ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻜﻲ وارا ﺣﻖ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﺮڻ واري ﺣﻜﻢ ﻧﺎﻣﻲ ﺟﻲ ﺟﻮاب ۾ ﺳﻨﮅ‪،‬‬
‫وﻓﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ اﻋﺘﺮاﺿﻦ ﮐﺎن آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭼﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ان ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫رﻳﮕﻴﻮﻟﺮ آﻣﺪﻧﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ان ﻛﺮي وﻓﺎق ﺟﻴﻜﻲ ﻓﻨﮉ ﻣﻮﭨﺮوي ﭠﺎﻫﮡ ﻻ‪ ‬ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻮ ﻣﻮﭨﺮوي ﭠﺎﻫﮡ ﺑﺪران ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻴﻞ روڊن ﺟﻲ ﻣﺮﻣﺖ ﻻ‪ ‬ڏﻧﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬وﻓﺎق ﺟﻲ ان ﺟﻲ‬
‫روﻳﻲ ﺗﻲ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻮﭨﺮوي ﭠﺎﻫﮡ واري ﻣﻨﺼﻮﺑﻲ ۽ ان ﺑﺎﺑﺖ ﻓﻮﺟﻲ ﻓﺎﺋﻮﻧﮉﻳﺸﻦ ﺳﺎن ﻣﻌﺎﻫﺪي‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن ﻛﻮﺑﻪ ﻣﺸﻮرو ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ واﻗﻊ ﺳﻨﮅ ﺳﺮﻛﺎر ان رﭤﺎ ﮐﻲ رد ﻛﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ان ﻓﻴﺼﻠﻲ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻋﻮام ﺿﺮور ﺳﺎراﻫﻪ ۽ ﻗﺪر ﺟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎن ڏﺳﻨﺪو‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ﻫﺘﺎن ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻦ ۽ آﻣﺪﻧﻲ‪ ‬ﺟﻲ ذرﻳﻌﻦ ﺟﻮ ﺗﺤﻔﻆ ﻛﺮڻ ﺳﻨﮅ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ آﺋﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ۽ اﺧﻼﻗﻲ‬
‫ذﻣﻴﻮاري آﻫﻲ‪ .‬ان ذﻣﻴﻮاري ﺟﻲ اداﺋﮕﻲ ۾ ﻫﺘﺎن ﺟﻮ ﻋﻮام ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻫﭣ وﻧﮉاﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر آﻫﻲ‪.‬‬
‫وﻓﺎق ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﭘﻨﺠﺎب اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻮ روﻳﻮ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻣﻠﻚ‬
‫ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺑﻴﭽﻴﻨﻲ ﮐﻲ ﺟﻨﻢ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ان ﺳﺎن ﺧﻮد ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﮐﻲ ﻫﺎﭸﻮ رﺳﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اڄ ﻫﻲ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺟﺬﺑﺎ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻟﭕﺎڙي ﺳﻴﺎﺳﺘﺪان ﺟﻮ ﻛﺮﺷﻤﻮ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ اﺻﻞ ۾ اﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﺎ ﻣﺎدي ﺑﻨﻴﺎد ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ .‬ان ﻛﺮي ﻣﻠﻚ ﺳﺎن ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬وﻓﺎداري‪ ‬۽ ﺳﭵﺎﮢﺎﺋﭗ ﺟﻲ اﻫﺎﺋﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﻮﻧﺪي ﺗﻪ‬
‫ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺳﺎن اڻ ﺑﺮاﺑﺮي وارو ﺳﻠﻮڪ ﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ ﮐﭙﻲ‪ .‬اﻫﮍن ﻣﮍﻧﻲ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﮐﻲ رد ﻛﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻣﻠﻜﻲ ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ ﺗﻲ ﮀﻨﮉا ﭘﻮن‪ .‬اڄ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ اﻫﻢ ﺷﻌﺒﻦ ﺟﻮ واﮘﻮن ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ‬
‫ﻗﻴﺎدت ﺣﻮاﻟﻲ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﮔﺬرﻳﻞ ‪ 52‬ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺪر ﻧﻨﮃن ﺻﻮﺑﻦ ﺳﺎن ﭤﻴﻞ ﺑﻲ واﺟﺒﻴﻦ ﺟﻮ ﺗﺪارڪ ﻛﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺮدار ادا ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﺎﮢﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﻫﻮڏ ۽ ﻗﺒﻀﻲ واري ﻫﭕﭿ ﺟﺎري رﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬ﺟﻬﮍا‬
‫ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﺳﺎﻧﺤﺎ ﺟﻨﻢ وﭠﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ رواﻧﻮ ﺳﭻ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 10 ،‬ﺳﻴﭙﭩﻤﺒﺮ ‪1999‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ي‬ ‫۽‬ ‫ﺌ–ر ا‬ ‫آ‬

‫ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﻛﻲ ﺧﺒﺮون ﻳﺎ اﻋﻼن ﺑﺎﻗﻲ ﺟﮗ ﺟﻬﺎن ﻻ‪ ‬ﻧﻨﮃڙا ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ڏاڍا ﮀﺮﻛﺎﺋﻴﻨﺪڙ ۽ ﻣﺎﻧﺎﺋﺘﺎ‬
‫ﻫﻮﻧﺪا آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻛﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﺪم ۽ ﻓﻴﺼﻼ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻋﻈﻤﺘﻦ ﺳﺒﺐ وڏ ﻣﺎﮢﻬﭙﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻞ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﻣﺎﭘﻦ ۽ ﭘﺌﻤﺎﻧﻦ ۾ ﺑﻪ ﺳﻤﺎﺋﺠﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬اﻫﮍو ﺋﻲ ﻫﻚ ﻓﻴﺼﻠﻮ ‪ 20‬ﺻﺪي ﺟﻲ ﭘﭵﺎﮢﻲ واري ﺳﺎل ﺟﻲ‬
‫ﺷﺮوﻋﺎت ۾ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻬﺎدر ﻛﺮي واﻗﻊ اﻧﻬﻦ ﻣﻠﻜﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺮﺋﺘﻤﻨﺪاﮢﻮ ۽ اﻧﺼﺎف ﭜﺮﻳﻮ ﻣﺜﺎل ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺮﻗﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﺋﻲ ﭔﻴﻦ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﻞ ۽ ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ رت ۽ ﭘﮕﻬﺮ‬
‫ﺗﻲ وڌو آﻫﻲ‪ .‬آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻧﺌﻴﻦ ﺳﺎل ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎ ﮐﻨﮉ ﺟﻲ اﺻﻞ رﻫﻮاﺳﻴﻦ رﻳﮉ اﻧﮉﻳﻨﺰ ﺟﻲ‬
‫زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺟﻨﮓ ﺟﻲ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻲ ﻛﻴﻞ ﻗﺒﻀﻮ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﻮﺟﺐ رﻳﮉ‬
‫اﻧﮉﻳﻨﺰ ﮐﻲ ‪ 32‬ﻫﺰار ﻫﻴﻜﭩﺮ زﻣﻴﻦ واﭘﺲ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﻫﻠﻨﺪڙ ﺻﺪي‪ ‬دوران ﻛﻨﻬﻦ ﻣﻠﻚ ﻃﺮﻓﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻲ‬
‫ﻗﻮم ﺟﻲ اﻳﮇي وڏي اﻳﺮاﺿﻲ رﺿﺎﻛﺎراﻧﻪ ﻧﻤﻮﻧﻲ واﭘﺲ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻫﻲ وڏو ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻫﻮﻧﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻟﭟ ﺳﺮداري ﺟﻲ دﻋﻮﻳﺪار آﻫﻲ‪ .‬رﻳﮉ اﻧﮉﻳﻨﺰ ﮐﻲ اﻫﺎ زﻣﻴﻦ واﭘﺲ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﺮي ﻫﺎ ﺗﻪ ﻛﻮ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎﻧﺌﺲ ﭘﮁﺎ ﮘﺎﮀﺎ ﻛﺮڻ وارو ﻛﻴﻦ ﻫﻴﻮ‪ ،‬ﻧﻪ وري وﻳﭽﺎرن رﻳﮉ اﻧﮉﻳﻨﺰ ﮐﻲ اﻳﮇي ﻃﺎﻗﺖ ۽ ﻗﻮت ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ اﺑﺎﮢﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﺗﺎن ﻗﺒﻀﻮ ﺧﺘﻢ ﻛﺮاﺋﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻬﺎدر ﺟﻮ اﻫﻮ اﻋﻼن ﺳﻨﮅ واﺳﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﺗﻪ واﻗﻌﻲ ﺣﻴﺮت ﺟﻮﮘﻮ آﻫﻲ ﭘﺮ ﺷﺎﻳﺪ اﻧﻬﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﻣﺴﺎري ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺑﮣﺠﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﮔﺬرﻳﻞ اڌ ﺻﺪي‪ ‬ﮐﺎن ﻣﻠﻚ ﺟﻲ وﺣﺪت‪ ،‬ﺳﺎﻟﻤﻴﺖ‪ ،‬اﺗﺤﺎد ۽ ڏاڍ ﺟﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮﺳﺒﺰ ﮐﻴﺘﻦ ﺗﻲ ﻗﺎﺑﺾ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﮏ ﻣﺎن ان اﭘﺎﺋﻲ ﭘﻴﭧ ﺟﻮ دوزخ ﭜﺮﻳﻨﺪڙ ان ﺟﺎ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻪ ﭠﻬﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺻﺮف دوﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪1947 .‬ع ﺟﻲ ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎن ۽ ﻣﻮﺟﻮده وﻓﺎق ۾ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﮐﺎن‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻚ وڏي ﻣﻨﺼﻮﺑﺎﺑﻨﺪي‪ ‬ﻫﻴﭟ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺗﻲ واﻻر ﺷﺮوع ﭤﻲ‪ .‬ﺑﺌﺮاﺟﻦ ﺟﻮن زﻣﻴﻨﻮن ﭘﻨﺠﺎب ﮐﺎن آﻳﻞ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻮڏﻳﻦ ﺟﻲ اﮔﻬﻦ ﺗﻲ ڏﺋﻲ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ اﺻﻞ رﻫﻮاﺳﻴﻦ ﮐﻲ آﺑﭙﺎﺷﻲ ﺟﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﺟﻲ ﻧﻌﻤﺘﻦ ﮐﺎن‬
‫ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ۾ ﻣﻨﮕﻼ ڊﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﻼ ڊﻳﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻪ ﻟﻨﻚ ﻛﺌﻨﺎل ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮن ﺟﺎ ﻛﭩﻚ ﭼﺎڙﻫﻲ ﺳﻨﮅ‬
‫ڌرﺗﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ واﺳﻴﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺮن ﻫﻴﭡﺎن ﺳﺮﻛﺎﺋﮡ ﺟﻮﻋﻤﻞ ﺟﺎري رﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ اڄ ﺳﻮڌو ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﻛﻮ ﭨﺎﻛﻮ‬
‫ﻟﮙﻨﺪو ﻧﻈﺮ ﻧﻪ ﭤﻮ اﭼﻲ‪ .‬ﻓﻮﺟﻴﻦ‪ ،‬راﻧﺪﻳﮕﺮن‪ ،‬ﺳﻤﻴﺖ ﻻﻫﻮر ۽ ﺳﻴﺎﻟﻜﻮٽ ﺟﻲ ﭘﻬﻠﻮاﻧﻦ ﮐﻲ ﺗﻪ ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ﻗﺒﻀﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻫﭕﭿ ۾ ﻋﺮب ﺷﻴﺨﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﺎن ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺳﺎن ﻧﻮازڻ ﮐﺎن وﺳﺎن ﻛﻴﻦ ﮔﻬﭩﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬اڄ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﺎﭤﻮ ﻟﮙﺎﻳﻮ‬
‫وﭸﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﭘﺖ واري ﭜﻠﻮڙ ﺑﺌﺮاﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺟﻮ ‪ 60‬ﮐﺎن ‪ 70‬ﺳﻴﻜﮍو اوﭘﺮن ﻣﺎﮢﻬﻦ ۽ ﺧﺎص ﻛﺮي ﭘﻨﺠﺎب‬
‫ﺟﻲ واﻻر ﭘﺴﻨﺪ ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﻫﻴﭟ اﭼﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﭘﻴﺎري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ اﺳﺎن ﺟﺎ آﻗﺎ ۽ ﺣﺎﻛﻢ “ﻟﻮڪ وﭸﻲ ﻟﻬﻮارو‪ ،‬ﺗﻮن اوﭼﻊ وﻫﻪ اوﭜﺎر” واري‬
‫ﭼﻮﮢﻲ ﺗﻲ ﺳﺌﻮ ﺳﻴﻜﮍو ﻋﻤﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻚ ﻃﺮف ﻫﺎﻧﮓ ﻛﺎﻧﮓ ۽ ﻣﻜﺎﺋﻮ ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﭼﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫واﭘﺲ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﺴﻠﻲ اﮘﺮاﺋﻲ ۽ ﻫﻮڏ ﺗﺎن ﻟﻬﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌرﺗﻲ واﭘﺲ ﭘﻴﻮ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺷﺎم ﺟﻲ ﮔﻮﻻن وارﻳﻦ ﭨﻜﺮﻳﻦ ﺗﺎن ﻗﺒﻀﻮ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺳﺎﻧﺒﺎﻫﺎ ﻛﻴﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف اﺳﺎن ﺟﺎ‬
‫ﻳﺎر ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ ﮐﻲ ﭘﭡﻲ ڏﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ واﻻر ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺟﺎﺋﺰ ﻗﺮار ﭘﻴﺎ ڏﻳﻦ ﭘﺮ ان ﮐﻲ ﺟﺎري رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﻮان ﻣﻨﺼﻮﺑﺎ‬
‫۽ ﭨﻜﺴﺎٽ ﮔﻬﮍﻳﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ان ﺳﭵﻲ ذﻫﻨﻴﺖ ﺟﻲ ﺑﺎوﺟﻮد ﻫﻨﻦ ﺟﻲ ذﻫﻦ ۽ ﺿﻤﻴﺮ ۾ اﻫﺎ اڻ ﺗﮡ ﺿﺮور ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻫﻮﻧﺪي ﺗﻪ ﺻﺪﻳﻦ ﺟﺎ ﻗﺒﻀﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻜﻲ واري آﻓﺎﻗﻲ ﺣﻖ ﮐﻲ رﻳﭩﻲ ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬اڄ ﻧﻪ ﺳﭝﺎﮢﻲ واﻻرﻳﻞ‬
‫زﻣﻴﻨﻮن‪ ،‬ﻣﺎڳ ۽ ﻣﻜﺎن ﺿﺮور واﭘﺲ ﻛﺮﮢﺎ ﭘﻮﻧﺪا‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺣﻖ ۽ واﺳﻄﺎ ﻛﺠﻬﻪ ﺳﺎﻟﻦ ۽‬
‫ﺻﺪﻳﻦ ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﺳﺎن ﻏﻴﺮ ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﮕﻬﺠﻦ‪ .‬اﮘﻲ ﭘﻮ‪ ‬ﻣﺎﻟﻜﻲ ﺻﺮف اﻧﻬﻦ ﻣﺎﻟﻜﻦ ﺟﻲ ﻫﻠﻨﺪي‪،‬‬
‫ﺟﻦ ﮐﻲ اﻫﺎ ﻧﻌﻤﺖ ﻗﺪرت ﻋﻄﺎ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻤﻦ ۽ آﻗﺎﺋﻦ ﺟﻲ وات ﻣﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺳﭻ اوﮘﺎﮀﺠﻲ ﺑﻪ ﭘﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﻧﻪ ﭼﺎﻫﻴﻨﺪي‬
‫ﺑﻪ اﻫﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮي وﺟﻬﻨﺪا آﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻨﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺳﺎن اﻧﺼﺎف ﭜﺮﻳﻮ ﺳﻠﻮڪ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻮ ڏوﻫﻦ ﺟﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮڻ ﺑﺎوﺟﻮد ﺑﻪ اﻧﻬﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﮔﻮﭤﻨﺎﭤﻮن ﻛﻨﺪا آﻫﻦ‪ .‬اﮘﻮﮢﻲ وزﻳﺮاﻋﻈﻢ‬
‫ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ دور ۾ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاه ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻨﺪس ﻛﺎﺑﻴﻨﺎ ﺟﻲ اﻫﻢ ﻣﺎﮢﻬﻦ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ اﻋﺘﺮاف ﻛﻴﻮ‬
‫ﻫﻮ ﺗﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮده ڍاﻧﭽﻲ ۾ ﻣﻈﻠﻮم ﻗﻮﻣﻦ ﺳﺎن زﻳﺎدﺗﻴﻮن ﭤﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ اﺳﺎن ﮐﺎن اﮘﻮﮢﻮ‬
‫اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﻟﮗ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﻮﺟﻮده ﻓﻮﺟﻲ ﺳﺮﺑﺮاﻫﻪ ﺟﻨﺮل ﭘﺮوﻳﺰ ﻣﺸﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾‬
‫ﻗﻮم ﮐﻲ ﺟﻴﻜﺎ اﻳﺠﻨﮉا ڏﻧﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﻣﮑﻴﻪ ﻧﻘﻄﻮ اﻫﻮ ﺑﻪ ﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اﺧﺘﻴﺎر ڏﻧﺎ وﻳﻨﺪا‪ ،‬ﺳﺎﮢﻦ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ زﻳﺎدﺗﻴﻮن ﭤﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺟﻮ ازاﻟﻮ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﭘﺮ اڄ ﺟﮇﻫﻦ اﻧﻬﻦ اﻋﻼﻧﻦ ۽ اﻗﺮارن ﮐﻲ ‪ 100‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺲ ﮔﺬرﻳﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ اﻫﻲ اڻ ﻣﺤﺴﻮس ﭤﻴﻨﺪڙ دز ﻫﻴﭡﺎن دﭔﺠﻲ ﻏﺎﺋﺐ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ اﺧﺘﻴﺎر ڏﻳﮡ وارا‬
‫اﻳﺠﻨﮉا ﮔﮇﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﭥﻲ ﺗﺎن ﺳﮝﻦ واﻧﮕﺮ ﻏﺎﺋﺐ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬آﺧﺮ اﻫﻲ ﻛﻬﮍﻳﻮن ﻗﻮﺗﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﺣﺎﻛﻤﻦ‬
‫ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺋﻲ ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻲ ﺣﺮﻣﺖ ﮐﻲ ﭘﺌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮي وﺟﻬﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﻛﺮدار ﮐﻲ ﻛﻴﮇو ﺑﻪ ﺧﺮاب ﻧﻈﺮن ﺳﺎن ﮀﻮ ﻧﻪ ڏﺳﻨﺪي ﻫﺠﻲ‪ .‬ان ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻠﻜﻦ‬
‫ﺧﻼف ﻛﻴﻞ ﻛﺎررواﻳﻦ ﮐﻲ ﻛﻴﺘﺮو ﺑﻪ ﻛﺮاﻫﺖ ﺟﻮﮘﻮ ﮀﻮ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻮ اڄ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﭥﺎن ان ﻛﺮي راڄ‬
‫ﭘﺌﻲ ﻛﺮي‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ آزادﻳﻮن ﮔﻬﭧ وڌ ﺋﻲ ﺳﻬﻲ ﭘﺮ ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮي ﺿﺮور ڏﻧﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻬﮍو ﻣﻠﻚ ﺗﺼﻮر ﺑﻪ ﻧﻪ ﭤﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﻠﻚ ۽ ان ﺟﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻖ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ آزادﻳﻮن ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺮي ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﮕﻬﻦ‪ .‬ﺳﻲ ﻛﻬﮍي ﻣﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭔﻴﻦ ﻗﻮﻣﻦ‬
‫ﻣﭥﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ ڏاڍ ۽ ڏﻫﻜﺎ‪ ‬ﺧﻼف آواز ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽ اﻣﺪاد ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ان ﻛﺮي ﭼﮝﺎﻳﻦ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻬﺮ ﮐﺎن ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎ رﻳﮉ اﻧﮉﻳﻨﺰ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ‬
‫ﺗﺎن ﻗﺒﻀﻮ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ اﻋﻼن ﻛﺮي ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻪ ﺳﭻ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 22 ،‬ﺟﻨﻮري ‪2000‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫وڌ ڙ‬ ‫ﮭ ڏا‬ ‫ﺐ ﺌد‬

‫ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﮔﺬرﻳﻞ ﭔﻦ ڏﻫﺎﻛﻦ ﮐﺎن ﻛﻴﻨﺴﺮ ﺟﻬﮍو ﻫﻚ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﻣﺮض اﻧﺪران ﺋﻲ اﻧﺪران ﮐﺎﺋﻲ ﮐﻮﮐﻠﻮ‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﺎن ﺟﺎ ﺳﭛ ﺳﺎﭸﻬﻪ وﻧﺪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ۽ اﻧﻬﻦ ﺟﻮن ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ان ﻣﺮض ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺧﻮﻓﻨﺎﻛﻴﻦ ﮐﺎن‬
‫ﭼﮝﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ واﻗﻒ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ان ﺧﻼف ﭔﮍڪ ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻮﺑﻪ ان ﻣﺮض ﺟﻲ دوا ﮘﻮﻟﮡ ۽ ان ﮐﻲ‬
‫ﻧﺎس ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﻣﺮض ﻫﺘﻲ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ وڌﻧﺪڙ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻲ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ آﻫﺴﺘﻲ آﻫﺴﺘﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ اﻟﮗ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮد‪ ،‬وﻃﻦ‪ ،‬ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ رواﻳﺘﻦ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﻗﺪرن ﮐﻲ‬
‫ﻧﻬﻮڙي ﻧﺎس ﻛﺮي رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻮ ﻧﻮﺟﻮان ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺴﻠﺴﻞ ۽ ارﺗﻘﺎ ﺟﻲ اﺻﻮﻟﻦ ﻣﻮﺟﺐ وڌﻳﻚ‬
‫ﺑﺎﺷﻌﻮر‪ ،‬ﻋﺎﻟﻤﻲ اﻣﻦ ﺟﻮ ﭘﺮﭼﺎرڪ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ رواداري ۽ ﺳﻬﭗ ﺟﻮ ﻣﺠﺴﻤﻮ ﺑﮣﺠﮡ ﮐﭙﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮ ﻣﺪي ﺧﺎرج ۽‬
‫دﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ رواﻳﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺟﻨﻮن ﺟﻲ ور ﭼﮍﻫﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻃﺒﻘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﮔﻴﺮدار‬
‫ﻛﻼس ﻃﺮﻓﺎن ﻫﺘﺎن ﺟﻲ وﭼﻮﻟﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ وﻃﻦ دوﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ۽ روﺷﻦ ﺧﻴﺎل ﻓﻜﺮ آڏو ﺑﻨﺪ ﭔﮅڻ‪ ،‬اﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ اوﺳﺮ آڏو رﻛﺎوﭨﻮن وﺟﻬﮡ ﺳﺒﺐ ﻫﺘﻲ دﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ ﺳﻮچ رﮐﻨﺪڙ ﻣﺪي ﺧﺎرج ﻓﺮﻗﻴﻮار ﭨﻮﻟﻦ ۽ ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ‬
‫ﮐﻲ اﺳﺮڻ‪ ،‬ﻧﺴﺮڻ ۽ ﻣﻀﺒﻮط ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻴﺪان ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻬﻴﺎ ﭤﻲ ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﭥﻴﻮن ﻃﺒﻘﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻳﻜﺎﺋﻮ ذﻫﻨﻴﺖ ﺟﻲ‬
‫ﻛﺮي ﻫﺮ ﺷﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻻ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﮣﺠﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڊﻫﻨﺪڙ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ ﭤﻮﮢﻴﻮن ۽ ﭤﻨﻴﺎ ڏﻳﮡ ۾ ﻣﺸﻐﻮل آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ‬
‫ﺋﻲ ﻣﭥﻴﻮن ﻃﺒﻘﻮ ﺻﺮف اﻗﺘﺪار ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﮇﻫﻦ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ وري‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺿﺮورت ﺗﺤﺖ آﻣﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﺟﻬﻮﻟﻲ‪ ‬۾ وﭸﻲ ﭘﻨﺎﻫﻪ وﭠﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ون ﻳﻮﻧﭧ واري دور ۾ ﺳﻨﮅ اﻧﺪر ﺟﻴﻜﺎ ﺳﺠﺎﮘﻲ ﺟﻲ ﻟﻬﺮ ﭘﻴﺪا ﭤﻲ ﻫﺌﻲ ۽ رﺟﻌﺖ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﺧﻼف ﺟﻴﻜﻮ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ ادﺑﻲ ﺟﻬﺎد ﺷﺮوع ﭤﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ وارن ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ﭰﻮﻫﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ﻣﺎﮢﮡ ﺑﻌﺪ ﭔﻴﻬﺮ‬
‫ﻣﻮٽ ﮐﺎڌي آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻲ ﭘﮍﻫﻴﻞ ﻟﮑﻴﻞ وﭼﻮﻟﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﮀﮍواﮘﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻋﻴﺎﺷﻴﻦ ۽‬
‫آﺳﺎﺋﺸﻦ ﺟﻲ ﮘﻮﻻ ۾ ﭜﭩﻜﻨﺪو رﻫﮡ‪ ،‬ﻫﺘﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ‪ ‬۽ ﻧﺮاﺳﺎﺋﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﺨﺘﺎ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﻴﺴﺮ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ان‬
‫ﻧﺎاﻣﻴﺪي‪ ‬۽ ﮀﮍواﮘﻲ‪ ‬ﺳﺒﺐ ﻫﺎﮢﻲ اﺳﺎن ﮐﻲ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﭘﺮواﻫﻪ ﻧﻪ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﭽﻞ ۽ ﺳﺎﻣﻲ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫دﻳﺲ ﮐﻲ ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻛﻬﮍﻳﻮن ُاﻣﺎڙﻳﻮن ﺑﮁﺎﻳﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﺻﻮﻓﻴﻦ ﺟﻲ دﻳﺲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﻦ وﻗﺖ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اﻫﺎ وﭸﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬وﻃﻦ دوﺳﺖ ۽ روﺷﻦ ﺧﻴﺎل ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺻﻔﻦ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف ڏﻳﻨﻬﻮن‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ ڏار ﭘﻮﻧﺪا ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻮ ﺻﺮف ﻫﺎﮢﻲ اﺧﺒﺎري ﺑﻴﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ وﭸﻲ ﻣﺤﺪود ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻨﺪن واڌ‬
‫وﻳﺠﻬﻪ ﺟﺎ ﺳﭛ دڳ ۽ رﺳﺘﺎ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺴﻜﻴﻦ‪ ،‬اﭔﻮﺟﻬﻪ ۽ ﻣﻌﺼﻮم ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺒﺰ ﺑﺎغ ڏﻳﮑﺎري‪ ،‬دﻻﺳﺎ‬
‫ڏﺋﻲ‪ ،‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ ﭘﺮﭼﺎر ﺟﻲ آڌار ﺗﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﻛﺌﻤﭙﻦ ۾ ڌﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮان ﻧﺴﻞ ﻗﻮﻣﻲ ۽ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﻌﻮر ۽ رواداري ﺑﺪران ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﺸﺪد ﭘﺴﻨﺪ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﻮ ﺳﮣﭝﻮ ﮔﺮﻫﻪ ﺑﮣﺠﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ۽ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﺎﭠﻲ ﭤﻴﻨﺪي ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ان ﺟﻲ اوﺳﺮ‬
‫‪ 20‬ﺳﺎل اڳ واري ﺣﺪ ﺗﻲ ُرﻛﺠﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ ﻧﻮﺟﻮان ﺟﻬﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻛﺸﻤﻴﺮ ۽ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ۾ وﭸﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻛﻨﮅ ﻛﭙﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﭤﻴﻮ وﭸﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻘﻦ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ آزادﻳﻦ ۽ ﺑﻨﻴﺎدي ﺿﺮورﺗﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت‬
‫ﻻ‪ ‬آﮜﺮ ﻣﺎن رت ﺟﻮ ﻫﻚ ﭰﮍو ﺑﻪ وﻫﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬ﮀﺎ اﻫﺎ اﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ اﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺋﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪ ‬ﺳﺮﮔﺮم ﻧﻪ رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻴﺎ‬
‫آﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ﭔﻴﺎ ﺳﺖ ڌارﻳﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ۽ ﭨﻮﻻ ﮐﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻔﺎدن ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺴﻠﺴﻞ ۽‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺌﮡ ﺗﻪ اﻳﺌﻦ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ اڄ ﺳﻨﮅ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ رواداري‪ ،‬ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺳﻬﭗ ۽ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺪر وڌﻳﻚ ﺟﭩﺎدار ۽ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺠﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺘﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﭰﻴﭥﻮ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ اﺑﺘﻮ ﭰﺮي رﻫﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻋﻮاﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﻧﻘﻼب ﺧﻼف آﻣﺮﻳﻜﻲ آﺷﻴﺮواد ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻮ ﻧﺎم ﻧﻬﺎد ﺟﻬﺎد ﺷﺮوع‬
‫ﭤﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ﺳﻤﻴﺖ ﺧﺎص ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻬﮍي ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ۽ ﺻﻮﻓﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ دﻳﺲ ﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫وﻛﮍ ﻣﻨﺠﻬﻪ آﮢﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﭨﻮﻻ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﻧﻪ ﺻﺮف ﻣﺘﺤﺮڪ ۽ ﺳﮕﻬﺎرﻳﻮن ﭤﻴﻮن‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﻫﻨﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮڻ ﺑﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬اﻫﮍﻳﻦ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ،‬ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ۽ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ۽ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﺮﻛﺎري ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ‬
‫ﻣﻬﻴﺎ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﻓﻨﮉ ڏﻧﺎ‪ ،‬ﺟﻨﮕﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻻ‪ ‬ﻫﭥﻴﺎرن ﺟﻲ ﮐﻠﻲ ﻋﺎم ﭼﺮﭘﺮ ۽ ﺧﺮﻳﺪاري ﻻ‪ ‬ﮀﭙﺮ ۽ ﮀﺎﻧﻮ ﻣﻬﻴﺎ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﺎن ﺳﻮوﻳﺖ ﻓﻮﺟﻦ ﺟﻲ واﭘﺴﻲ‪ ‬ﺑﻌﺪ ﺟﮇﻫﻦ اﺗﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﭨﻮﻻ اﻗﺘﺪار ۾ آﻳﺎ ۽ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ‬
‫ﺟﻮ رت وﻫﺎﺋﮡ ۾ ﻣﺼﺮوف ﭤﻲ وﻳﺎ ﺗﻪ ان ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻦ ﮐﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺨﺸﻲ ﭘﺮ ﮐﻴﻦ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﻧﺪر ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اﺗﺤﺎدي ﺑﻪ ﻣﻠﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﻤﻴﺖ ﺳﻨﮅ ۾ اﻫﮍﻳﻦ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ وڌڻ‬
‫وﻳﺠﻬﮡ ۽ ﻣﺘﺤﺮڪ ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﮐﻠﻴﻞ ﻣﻴﺪان ۽ ﻣﺎﺣﻮل ﻣﻴﺴﺮ ﭤﻴﻮ‪ .‬ان ﺳﭵﻲ ﻋﻤﻞ ﺧﻼف ﺳﻨﮅ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻛﺎﺑﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﺎري ﻣﺰاﺣﻤﺘﻲ ۽ ﻓﻜﺮي ﻗﻮت اﮘﻴﺎن ﻧﻪ آﺋﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻮن روﺷﻦ ﺧﻴﺎل ڌرﻳﻮن ﺳﺮﻛﺎري ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻋﻤﻠﻦ‬
‫ﺧﻼف ﺗﻪ ﻣﺘﺤﺮڪ رﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻨﻦ ﻋﻮام ﮐﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻲ وڌﻧﮅڙ اﺛﺮ ﮐﺎن ﺑﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑﻪ اﮘﭝﺮاﺋﻲ ﻧﻪ‬
‫ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫اڄ ﺳﻨﮅ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺻﻮرﺗﺤﺎل ان ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺧﻄﺮﻧﺎڪ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﺘﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮﻧﻴﻦ ﺟﺎ ﭨﻮﻻ‬
‫ﺑﺎزارن‪ ،‬ﮔﻬﭩﻴﻦ‪ ،‬ﮘﻮﭠﻦ ۽ ﭼﻮواﭨﻦ ﺗﻲ ﺣﻘﻮق ا� ۽ ﺣﻘﻮق اﻟﻌﺒﺎد ﺑﺪران ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد ﺟﺎ واﻋﻆ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫اﻫﻲ ﭨﻮﻻ ﺳﺮﻛﺎري ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻦ‪ ،‬اﺳﻜﻮﻟﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺠﻦ ۾ ﭘﻬﭽﻲ ﺳﺎﺋﻨﺲ ۽ ﭨﻴﻜﻨﺎﻻﺟﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﻓﻜﺮ ۽ ﺷﻌﻮر ﺧﻼف وڏي واﻛﻲ ﻛﭽﮍن ذﻫﻨﻦ ۾ ﺑﺎرود ﺟﻲ ﺑﻮ‪ ‬ﭜﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﻮﺑﻪ ﺟﻬﻠﮡ‪ ،‬روﻛﮡ‬
‫۽ ﭨﻮﻛﮡ وارو ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ ،‬ﻫﻮ ﮐﻠﻢ ﮐﻼ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ﺟﻲ ﭘﺮﭼﺎر ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ اﺗﺎن‬
‫ﺟﻬﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ ورﻏﻼﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺟﻬﺎدي ﻓﻮﺟﻲ ﭨﻮﻟﻦ ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺘﺎن ﺟﻲ وڏن‬
‫ﺷﻬﺮن ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ درﺳﮕﺎﻫﻦ ۾ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺘﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺣﺎﻣﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﺪد ﺳﺎن اﻧﻬﻦ اﻫﻞ ﻋﻠﻢ ۽ ﺑﺎﺷﻌﻮر اﺳﺘﺎدن‬
‫ﺧﻼف ڌرﺗﻲ ﺗﻨﮓ ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﺮي ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ اﻳﻨﺪڙ وﻗﺖ ﺟﻲ ﭼﺌﻠﻴﻨﺠﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺋﻨﺲ ۽ ﭨﺌﻜﻨﺎﻻﺟﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻬﺬب اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺪرن ۽ ﻣﺎﮢﻬﭙﻲ ﺟﻮ درس ڏﻳﮡ ۾ ﻣﺸﻐﻮل آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﭨﻮﻻ ﻫﻚ ﻣﻨﻈﻢ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﻫﻴﭟ ﻧﻨﮃن ﺷﻬﺮن ﺟﻲ ﺳﺮﻛﺎري ۽ ﻓﻼﺣﻲ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪‬‬
‫رﮐﻴﻞ ﭘﻼﭨﻦ‪ ،‬راﻧﺪﻳﻦ ﺟﻲ ﻣﻴﺪاﻧﻦ ۽ ﭘﺎرﻛﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﺨﺼﻮص ﻛﻴﻞ اﻳﺮاﺿﻴﻦ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﺎ ﻛﺮي اﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ اڏا ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﻫﮍن اڏن ﮐﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﻃﻮر دﻳﻨﻲ درﺳﮕﺎﻫﻦ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ڏﺋﻲ اﺗﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ڏﻳﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺑﺪران ﻫﺰارﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺟﻬﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻓﺘﻨﻲ ۽ ﻓﺴﺎد ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬اﺗﻲ ﻫﻚ رﭤﺎﺑﻨﺪي ﺳﺎن‬
‫ﺟﻨﻮﻧﻲ ﻓﻮج ﺗﻴﺎر ﻛﺌﻲ ﭘﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﺪرﺳﻦ ﺟﻲ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻧﺎن‪ ‬ﺗﻲ ﺟﮍﻳﻞ اﻫﮍن اڏن ﮐﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف زﻛﻮات ﻓﻨﮉ‬
‫ﻣﺎن ﻫﺮ ﺳﺎل ﻛﺮوڙﻳﻦ روﭘﻴﺎ ڏﻧﺎ ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﻣﻠﻚ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ روڪ ﭨﻮڪ ﺟﻲ‬
‫ﮘﺮي ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺪد ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ اﻫﮍن درﺳﮕﺎﻫﻦ ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ دﻳﻨﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ﮔﻬﭧ ﭘﺮ ﻫﻚ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﻓﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﭘﺮﭼﺎر وڌﻳﻚ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ان ﻗﺴﻢ ﺟﻲ درﺳﮕﺎﻫﻦ ﺟﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ۽ ان ﺟﻲ‬
‫ﺳﻬﻜﺎري ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﻣﻠﻚ ﺳﺎن راﺑﻄﺎ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﺧﺎص وﻗﺘﻦ ﺗﻲ ﮐﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻣﻘﺼﺪن ﻻ‪ ‬اﺳﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻛﻨﺪا رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻣﻠﻚ ۾ ﺷﻴﻌﺎ ﺳﻨﻲ ﻓﺴﺎد ﺑﻪ ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ﺟﻲ ﻛﮍي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺧﻮد اﺳﺎن ﺟﺎ ﺣﻜﻤﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫وﻗﺘﻦ ﺗﻲ اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﺪا آﻳﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﭜﺮ وارا اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻠﻚ اﻫﮍﻳﻦ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﮐﻲ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺪد ﻣﻬﻴﺎ‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬اﮘﻮﮢﻲ ﻧﻮاز ﺷﺮﻳﻒ ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﺟﮇﻫﻦ اوﭼﺘﻮ ﺋﻲ اوﭼﺘﻮ ﻫﻚ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮐﻲ ﻣﻨﻈﻢ‬
‫دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬ﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ﭘﺌﻲ وﻳﻮ ۽ ﻣﻠﻚ ۾ ﻫﺮ ﻃﺮف ﻣﺴﺠﺪن‪ ،‬اﻣﺎم ﺑﺎرﮔﺎﻫﻦ ۽ ﭔﻴﻦ ﻫﻨﮅن ﺗﻲ ﺑﻤﻦ ﺟﺎ‬
‫ڌﻣﺎﻛﺎ ﺷﺮوع ﭤﻲ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ وڏي وزﻳﺮ ﺷﻬﺒﺎز ﺷﺮﻳﻒ ﺳﻤﻴﺖ ﺧﻮد وزﻳﺮاﻋﻈﻢ ان ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ‬
‫اﻋﺘﺮاف ﻛﻴﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬۾ ﻣﻠﻮث آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ان ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺳﺎن ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﻪ اﺣﺘﺠﺎج ﻛﺮي اﻫﺎ اﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ اﺗﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف دﻫﺸﺘﮕﺮد ﻛﺌﻤﭙﻮن ﺑﻨﺪ‬
‫ﻛﺮاﺋﻲ ﭘﺮ اﻫﮍﻳﻦ ﻛﺌﻤﭙﻦ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﮐﻲ ﺳﮑﻴﺎ ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺧﻮد اڄ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ‬
‫ﺟﻮ ﭼﻴﻒ اﻳﮕﺰﻳﻜﻴﻮﭨﻮ ﺟﻨﺮل ﭘﺮوﻳﺰ ﻣﺸﺮف اﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ۾ دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬ﺟﻮن‬
‫ﻛﺌﻤﭙﻮن ﺑﻨﺪ ﻛﺮاﺋﮡ ﻻ‪ ‬اﻓﻐﺎن ﺣﺎﻛﻤﻦ ﺳﺎن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ان ﺳﺒﺐ ﻧﻪ ﺻﺮف‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﭘﺎڻ ڏﮐﻴﺎﺋﻴﻦ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ۾ اﻛﻴﻠﻮ ﭤﻴﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﮐﻲ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ دﻫﺸﺘﮕﺮد ﻗﺮار ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﺎزﺷﻮن ﺳﭩﻴﻮن ﭘﻴﻮن وﭸﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ اڄ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﻛﺸﻤﻴﺮ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻫﭥﻴﺎر ۽ ﮔﻮﻻ ﺑﺎرود ﮔﮇ ﻛﺮي رﻫﻴﻮن آﻫﻦ ۽ ﺟﻨﮕﻲ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﻛﺌﻤﭙﻮن ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﻴﻮن وﻳﭡﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺟﻲ ان ﻋﻤﻞ ﺳﺎن ﻣﻠﻚ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑﻪ ﺳﭵﺎﮢﺎﺋﭗ ﻧﻪ ﭤﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬اﭨﻠﻨﺪو ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ‬
‫ﻛﻴﺲ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﻛﻤﺰور ﭤﻴﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ﺧﻮد ﻛﺸﻤﻴﺮﻳﻦ ﻻ‪ ‬وڌﻳﻚ ﻣﺸﻜﻼﺗﻮن ﭘﻴﺪا ﭤﻲ رﻫﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ .‬اڄ ﻣﻠﻚ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻛﺸﻤﻴﺮ ۽ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﺟﻴﻜﻲ ﺟﻨﮕﻲ ﭨﻮﻻ وﺟﻮد ۾ اﭼﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﻫﻲ‬
‫ﺳﭝﺎﮢﻲ اﺗﺎن واﻧﺪﻛﺎﺋﻲ ﻣﻠﮡ ﺑﻌﺪ ﻫﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻞ ۽ ﻗﻨﮅار ﺟﻬﮍﻳﻦ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳﻦ ﮐﻲ ﺟﻨﻢ ڏﻳﻨﺪا‪.‬‬
‫‪ 70‬۽ ‪80‬ع ﺟﻲ ڏﻫﺎﻛﻦ ۾ ﺳﻨﮅ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ڌرﻳﻮن اﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺎرﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﻫﺘﺎن ﺟﻮ ﻧﻮﺟﻮان‬
‫ﻧﺴﻞ ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﻃﺮح اﻧﻬﻦ ﺟﻲ اﺛﺮ ۾ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﻌﻮر ۽ روﺷﻦ ﺧﻴﺎﻟﻲ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ وڌي رﻫﻲ‬
‫ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﻜﺮ ۽ رواداري ڏاﻧﻬﻦ رﺟﺤﺎن ﻫﻴﻮ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ اﺳﻜﻮل‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺞ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻮن‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻮ ﮔﻮ اﻳﺮﻳﺎز ﺑﮣﻴﻞ ﻫﻴﻮن‪ .‬ﻫﺘﺎن ﻛﺸﻤﻴﺮ ۽ اﻓﻐﺎن ﺟﻬﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ‬
‫ﺟﻮن ﮐﻴﭙﻮن ﭜﺮﺗﻲ ﻧﻪ ﻛﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟﺪﻳﺪ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺳﻮﺷﻠﺰم ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﻫﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﺎ‬
‫آﺋﻴﮉﻳﻞ ﻓﻜﺮ ﻫﻴﺎ‪ .‬اﻧﻬﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻦ ﺗﻲ ﻛﻴﺘﺮاﺋﻲ رﺳﺎﻻ ۽ ﻫﺰارﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻨﺪا ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﭘﻤﻔﻠﻴﭩﻦ ۽ اﺳﭩﻴﮉي‬
‫ﺳﺮﻛﻠﻦ ذرﻳﻌﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺑﻌﺪ ۾ اﺳﺎن ﺟﻲ وﻃﻦ دوﺳﺖ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﺟﻲ ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﭤﻴﮡ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻗﻴﺎدت ﻣﻨﺠﻬﻪ ﻋﻴﺎﺷﻲ ۽ ﮀﮍواﮘﻲ ﭘﻴﺪا ﭤﻴﮡ ﺳﺒﺐ اﻫﻮ ﻋﻤﻞ اﺗﻲ رﻛﺠﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺒﺐ وﭼﻮﻟﻲ ﻃﺒﻘﻲ ﻣﻨﺠﻬﻪ ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺎﻳﻮﺳﻲ ۽ ﻓﺮارﻳﺖ ﭘﻴﺪا ﭤﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻴﻜﻮ ﺧﺎل ﭘﻴﺪا ﻛﻴﻮ‪ ،‬ان ﮐﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮار ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﭜﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬اڄ ﺣﺎﻟﺖ اﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻮ اﺳﺎن ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ادارن ﻣﺎن‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ ﺟﻬﺎد ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﻏﻴﺮ ﺳﺮﻛﺎري ﻟﺸﻜﺮن ۾ ﭜﺮﺗﻲ ﻛﺮي ﻛﺸﻤﻴﺮ ۽ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﻧﺪر ﭔﺮﻧﺪڙ‬
‫ﺑﺎﻫﻪ ۾ اﮀﻠﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬ان ﺳﭵﻲ وﻫﻨﻮار ﺗﻲ اﺳﺎن ﺟﻮن ﺳﭛ ڌرﻳﻮن ﺧﺎﻣﻮش آﻫﻦ‪ ،‬ان ﻋﻤﻞ ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ‬
‫ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﻧﻪ ﭘﺌﻲ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﻨﺠﻬﻪ اﻫﮍن ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﺧﻼف ﻛﻮﺑﻪ ﺷﻌﻮر ۽ ﺳﻤﺠﻬﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﭴﮡ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﺪن ﻓﺮﺿﻦ ۾ ﺋﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻪ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﺎﮢﻲ اﺳﺎن ﺟﻲ ﮘﻮﭠﻦ ۽ ﺷﻬﺮن ۾ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ۽‬
‫ﻛﺸﻤﻴﺮ ﮐﺎن اﺳﺎن ﺟﻲ ﮘﭝﺮو ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﺟﺎ ﻻش ﭘﻬﭽﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫اڄ اﺳﺎن ﺟﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻮن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﻧﺎن‪ ‬ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ دﻛﺎن ﺳﺠﺎﻳﻮ وﻳﭡﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻫﻮش ﮐﺎن ﻛﻢ وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﺎن ﻛﻴﺮ ﺑﻪ اﻧﻜﺎري ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻮ ﺻﺮف‬
‫اﺗﻲ ﺧﺘﻢ ﻧﻪ ﭤﻮ ﭤﺌﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﮐﻲ ان ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻮام ﮐﻲ ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ۽ ﺑﻨﻴﺎدي ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺑﺎﻫﻪ ﮐﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻨﺠﻬﻦ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﺷﻌﻮر ۽ ﺳﻮچ ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﻦ ﮐﻲ روﺷﻦ ﺧﻴﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ درس ڏﻳﮡ ۽ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﭘﺴﻨﺪ ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻲ ﭼﻨﺒﻲ ﻣﺎن ﻛﮃڻ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻪ اﻳﻨﺪڙ ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻦ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﻫﻲ ﻧﻘﺸﻮ ﻧﻪ‬
‫رﻫﻨﺪو‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اﻟﮗ وﻃﻦ ۽ ﻗﻮم وارو ﺗﺼﻮر ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﭘﺮ اﺳﺎن ﺟﻮ وﻃﻦ ﻓﺮﻗﻴﻮار ۽ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﺮﺳﺖ‬
‫ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻮ ﺟﻨﮕﻲ ﻣﻴﺪان ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬اﺳﺎن ﻫﻨﺪو‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﺷﻴﻌﺎ‪ ،‬ﺳﻨﻲ‪ ،‬وﻫﺎﺑﻲ ۽ ﺑﺮﻳﻠﻮي ﺟﻲ ﭼﻜﺮ ۾ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ‬
‫ﺟﺎ ﻛﻨﮅ ﻛﻮرﻳﻨﺪا وﺗﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻲ درﺳﮕﺎﻫﻦ ﺗﻲ ﺟﺎﻫﻞ ﻓﻮﺟﻦ ﺟﺎ ﭘﻬﺮا ﻫﻮﻧﺪا‪ ،‬ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻢ ۽ ﺷﻌﻮر ﺟﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﺶ ﻛﺒﻴﺮو ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬روﺷﻦ ﺧﻴﺎﻟﻲ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺳﻮچ ﭰﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭰﻨﺪو ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬دﻧﻴﺎ ‪21‬‬
‫ﻫﻴﻦ ﺻﺪي ﺟﻲ ﻧﻌﻤﺘﻦ ﻣﺎن ﻓﻴﻀﻴﺎب ﭤﻴﻨﺪي رﻫﻨﺪي ﭘﺮ اﺳﺎن ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻲ رت ﺟﺎ ﭘﻴﺎﺳﺎ ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ .‬ﻫﻲ‬
‫ﺳﻮال اﺳﺎن ﻻ‪ ‬اڄ ﺟﻮ وڏو ﭼﺌﻠﻨﺞ آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎ اﺳﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ اڏاوت ﻻ‪ ‬اﻫﻮ ﭼﺌﻠﻴﻨﺞ ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر‬
‫آﻫﻴﻮن‪.‬‬

‫)ﮀﭙﻴﻞ‪ ،‬روزاﻧﻮ ﺳﭻ ﻛﺮاﭼﻲ‪ 13 ،‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪2000‬ع(‬

‫‪‬‬
 ‫ﭤﺮ ﮐﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻳﺎﺭﻱ ﮀ ﻳﻮ!‬
‫ﺍﺳﺎﻥ ﺟ ﻫﻦ ﻣﭡﻲ َء ﮐﺎﻥ ﻧﺌﻮﻥ ﻮ ﺍﭼﻲ ﺭﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﻧﺌﻮﻥ ﻮ ﺍﭼﮡ ﮐﺎﻥ ﺍﮖ ﻫ “ﺟﻬﻮﻧﻲ ﻗﻠﻌﻲ” ﻭ ﭠﻬﻴﻞ‬
‫ﭘﻮﻟﻴﺲ ﭼﻴ ﭘﻮﺳ ﺗﻲ ﺗﺮﺳﮡ ﻭﻗﺖ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﻭﺍﺭﻱ ﭘﮁﻴﻮ ﺗﻪ‪“ ،‬ﺍﻭﻫﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻬ ﻱ ﺷﻬﺮ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻮ؟” ﺳﻨﺪﺱ ﺍﻥ ﺳﻮﺍﻝ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺩﻣﺎﻍ ﺟﺎ ﺩﺭ ﮐ ﺎﺋﻲ ﮀ ﻳﺎ‪ .‬ﮀﺎ ﺎﮠ ﺗﻪ ﺍﻥ ﮐﺎﻥ ﺍﮖ ﻣﭡﻲ َء ۾ ﻫ ﮔﺎ ﻳﻦ ﺟﻲ ﮔﺌﺮﺍﺝ ﺗﻲ ﻭﻳﭡﻞ ﭘﻮ ﻫﻲ ﭤﺮﻱ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﺳﻮﺍﻝ ﻴﻮ ﻫﻮ‬
‫ﺗﻪ‪“ ،‬ﺍﻭﻫﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻬ ﻱ ﺷﻬﺮ ﮐﺎﻥ ﺁﻳﺎ ﺁﻫﻴﻮ؟” ﺳﻨﺪﻥ ﺍﻫﻲ ﺳﻮﺍﻝ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺩﻝ ۽ ﺩﻣﺎﻍ ﺗﻲ ﻫﭥﻮ ﺍ ﻫﮣﻲ ﺭﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ ۽ ﺍﻥ ۾ ﻗﺼﻮﺭ ﭤﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﻮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﺳﺎﻥ ﺳﭝﻨﻲ ﺳﻨﮅ ﻭﺍﺳﻴﻦ ﺟﻮ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﺍﺳﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﮐﻴﻦ ﺍﻳﺘﺮﻭ ﺗﻪ ﺍ ﻴﻠﻮ‪ ،‬ﺍﭔﺎﮢ ﻮ ۽ ﻧﺮﺍﺱ ﺮﻱ ﮀ ﻳﻮ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﻫﻮ‬
‫“ﻧﺌﻮﻥ ﻮ ﺟﻲ ﺟﻬﻮﻧﻲ ﻮ ” ﮐﺎﻥ ﺍﮘﺘﻲ ﻭﺍﺭﻱ ﻋﻼﺋﻘﻲ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﻧﻪ ﭘﺮ ﭤﺮ ﭼﻮﻧﺪﺍ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺟﻴ ﺎ ﭤﺮﻳﻦ ﻻ ِء ﺳﮑﺌﻲ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺑﻲ ۽‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﺩﻳﺲ ﺟﻲ ﺗﺼﻮﺭ ﻃﻮﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻻ ِء ﭴﮡ ﺗﻪ ﺳﻨﺪﻥ ﺩﻟﻴﻦ ﺗﻲ ﻨ ﻳﺪﺍﺭ ﺳﺮﺣﺪﻱ ﻟ ﻴﺮﻭﻥ ﮀ ﻴﻞ ﻫﺠﻦ!‬
‫ﭤﺮ ﺟﻲ ﭜ ﻦ ﺗﻲ ﺳﻮﻳﻦ ﺳﺞ ﻟﻬﻲ ﻭﻳﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪﻥ ﺳﻮ ﻬ ﻱ ﺳ ﻴﻞ ﻣﮑ ﻥ ﺗﻲ ﻫﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺭ ﺟﻲ ﻨﻬﻦ ﺟﻬﻮ ﻲ ﻣﺮ ﻧﻪ‬
‫ﺁﻧﺪﻱ‪ .‬ﺳﺪﺍﺋﻴﻦ ﺑﮏ‪ ،‬ﺑﺪﺣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭘﺎﮢﻲ َء ﺟﻲ ﺍﮢﺎﭞ‪ ،‬ﺧﻮﻓﻨﺎ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻦ ﺟﺎ ﺣﻤﻼ ۽ ﺍﮠ ﭔﮅﻝ ﻭﺍﺋﺮﺱ ﺟﺎ ﺭﺍﺗﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻦ ﻫﻦ ﺗﻪ ﺁﻓﺮﻳﻘﺎ ﺟﻲ‬
‫ﺟﻬﻨﮕﻠﻦ ۽ ﺑﺮﭘ ﻦ ۾ ﺍﻳﻨﺪ ﺎﺭﻥ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻣﺎﺋﻲ ﮀ ﻳﻨﺪﺍ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﺁﻓﺮﻳﻘﻲ ﭘﻮ ِء ﺑﻪ ﺍﻥ ﮘﺎﻟﻬﻪ ۾ ﭤﺮﻳﻦ ﮐﺎﻥ ﻭﮄﻳ ﺧﻮﺵ ﻧﺼﻴﺐ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﺟ ﻫﻦ ﺳﻨﺪﻥ ﺍﮔﻬﺎ ﻥ ﭘﭡﻦ ۽ ﺮﻧﮕﻬﻲ ﺟﻲ ﻫ ﻱ ﮐﻲ ﮀﻬﻨﺪ ﭘﻴ ﻦ ﻭﺍﺭﻳﻮﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮﻭﻥ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻣﻴ ﻳﺎ ﺟﻮﻥ ﺯﻳﻨﺖ ﺑﮣﺒﻴﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﮐﻴﻦ‬
‫ﭘﻴ ﮂﺍﺋﻴﻞ ﻣﻠ ﻦ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﭘﻴ ﺟﻮ ﺩﻭﺯﺥ ﭜﺮﮠ ﻻ ِء ﺠﻬﻪ ﺍﻣﺪﺍﺩ ۽ ﺩﻭﺍﺋﻮﻥ ﭘﮡ ﻣﻠﻲ ﭘﻮﻧﺪﻳﻮﻥ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﻭﺍﮖ ﮄﮢﻴﻦ ﮐﻲ ﭤﺮﻱ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻋﺰﺕ ﻧﻔﺲ ﺟﻮ ﺍﻳ ﻭ ﺗﻪ ﺧﻴﺎﻝ ﻫﻮﻧﺪﻭ ﺁﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﺪﻥ ﺑﮑﺎﻳﻞ ﭼﻬﺮﺍ ﻲ ﻭﻱ ﺗﻲ ﻳﮑﺎﺭﻱ ﺩﻧﻴﺎ ﮐﺎﻥ ﺍﻣﺪﺍﺩ ﺣﺎﺻﻞ ﺮﮠ ﺟﻮ ﮐﻞ‬
‫ﺟﻮﮘﻮ ﻋﻤﻞ ﺳﻨﺪﻥ ﻭﺱ ﮐﺎﻥ ﭔﺎﻫﺮ ﻫﻮﻧﺪﻭ ﺁﻫﻲ‪.‬‬
‫ﮔﺬﺭﻳﻞ ﺠﻬﻪ ﻳﻨﻬﻦ ﮐﺎﻥ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﭤﺮ ﻫ ﺧﻄﺮﻧﺎ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻭﺍﺋﺮﻝ ﺍﻧﻔﻴ ﺸﻦ ﺟﻮ ﺷ ﺎﺭ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﻫ ﻃﺮﻑ ﭤﺮﻱ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺎﺭ ﺟﻲ ﻟﭙﻴ ۾ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻲ ﻣﭥﺎﻥ ﻭﺭﻱ ﮐﺎﮄﻱ ﺟﻲ ﮐﻮ ۽ ﺻﺎﻑ ﭘﺎﮢﻲ َء ﺟﻲ ﺍﮢﺎﭞ ﺳﺒﺐ “ﻭﺍﺋﺮﻝ ﺍﻧﻔﻴ ﺸﻦ” ﭔﺎﺭﻥ‪ ،‬ﭔﮃﻥ‪،‬‬
‫ﻋﻮﺭﺗﻦ‪ ،‬ﻣﺮﺩﻥ‪ ،‬ﺗﻲ ﺭﺍﺗﺎﻫﻮ ﻫﮣﮡ ﺷﺮﻭﻉ ﻴﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺻﺮﻑ ﺍﺧﺒﺎﺭﻥ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﺘﻞ ﺍﻃﻼﻋﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮﻱ ﻭﻳﻨﺪ ﻥ ﺟﻮ ﺍﻧﮓ ‪ 175‬ﮐﺎﻥ ﺑﻪ ﭙﻲ‬
‫ﻭﻳﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺟ ﻫﻦ ﺗﻪ ﻴﺘﺮﺍﺋﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﺍﺳﭙﺘﺎﻟﻮﻥ ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﺳﺒﺐ ﮔﻬﺮﻥ ۾ ﺗ ﭘﻲ ۽ ﺳ ﻲ ﺭﻫﻴﺎ ﺁﻫﻦ‪ .‬ﭜﻼ ﺟﻴ ﻫﻦ ﺍﺳﭙﺘﺎﻟﻮﻥ ﺑﻪ ﻫﺠﻦ‬
‫ﺗﻪ ﻬ ﻭ ﻓﺮﻕ ﭤﻮ ﭘﻮﻱ‪ .‬ﺎﺭ ﺳ ﻴﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ۾ ﺩﻭﺍﺋﻦ ﺧﺮﻳﺪ ﺮﮠ ﺗﻪ ﮀﺎ ﭘﺮ ﺍﺳﭙﺘﺎﻟﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭜﺎ ﺍ ﭜﺮﻱ ﭘﻬﭽﮡ ﺟﻲ ﺑﻪ ﺳﮕﻬﻪ ﻧﻪ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺭﮘﻮ‬
‫ﻭﺍﺋﺮﻝ ﺍﻧﻔﻴ ﺸﻦ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﺑﻪ ﺍﻥ ﻫ ﻱ ﺁﻓﺖ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ﺟﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺘﻲ ﺗﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺟﻲ ﻣ ﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻦ ۽ ﻣﺼﻴﺒﺘﻦ ﭤﺮ ﺟﻮ ﺩﺭ ﮘﻮﻟﻲ‬
‫ﻟﮅﻭ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﭤﺮ ۾ ﻢ ﻨﺪ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻤﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺮ ﻫﺰﺍﺭ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻣﻨﺠﻬﺎﻥ ‪ 160‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻨﻬﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ َء ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﺁﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻮﻥ ۽ ﺎﺭ ﺭﮘﻮ ﻗﺪﺭﺗﻲ ﻣﺼﻴﺒﺘﻮﻥ ﻫﺠﻦ ﺗﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻲ ﻭﻫﻪ ﺋﻲ ﻣﺎﭞ ﺮﻱ ﻭﻳﻬﻲ ﺭﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﺘﻲ ﺗﻪ ﻭ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺩﺧﻞ‬
‫ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﻭﺍﮖ ﮄﮢﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﻲ ﺣﺴﻲ َء ﺟﻮ ﺑﻪ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﭜﻼ ﺟﻴ ﻫﻦ ﻫﻨﺪﺳﺘﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﭤﺮ ﻭﺍﺭﻱ ﻋﻼﺋﻘﻲ ۾ ﻭﺍﻫﻪ ﮐﻮ ﺎﺋﻲ ﭘﺎﮢﻲ‬
‫ﭘﻬﭽﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺍﺗﻲ ﺍﺳﭙﺘﺎﻟﻮﻥ‪ ،‬ﺍﺳ ﻮﻝ ۽ ﺑﺠﻠﻲ ﻣﻬﻴﺎ ﺮﻱ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﮏ ۽ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ ِء ﺳﻨﮅ ﻭﺍﺭﻱ‬
‫ﭤﺮ ۾ ﺍﻫﻲ ﺷﻴﻮﻥ ﮀﻮ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻞ ﺁﻫﻦ؟ ﺍﮠ ﺑﺮﺍﺑﺮﻱ َء ﺟﻲ ﺗﻪ ﺍﻫﺎ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﭼﺌﺒﻲ ﺟﻮ ﻫ ﻭ ﻱ ﺻﻮﺑﻲ ۾ ﺭﻭ ﻥ ۽ ﺭﺳﺘﻦ ﺟﻮ ﭴﺎﺭ‬
‫ﻫﻮﻧﺪﻱ ﺑﻪ ﺍﺗﻲ ﻣﻮ ﺮ ﻭﻱ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻴﺎ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻦ‪ .‬ﺷﻬﺮﻥ ۾ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﻓﻼ ِء ﺍﻭﻭﺭ ﭘﻠﻴﻮﻥ ﭠﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺧﻮﺑﺼﻮﺭﺕ ﭘﺎﺭ ‪ ،‬ﻓ ﭘﺎﭤﻮﻥ ﻳﺎ ﺑﺎﻍ‬
‫ﺑﺎﻏﻴﭽﺎ ﺟﻮ ﻳﺎ ﭘﻴﺎ ﻭﭸﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﭔﺌﻲ ﻃﺮﻑ ﭤﺮ ﮐﻲ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﻳﺎ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﺑﺪﺭﺍﻥ ﻨﻬﻦ ﺁﻓﺮﻳﻘﻲ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭﺍﻧﮕﺮ ﺍﻭﭘﺮﻭ ﻣﻠ‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺍﻥ ﺟﻲ ﮐﻦ ﺳﻮﺭﻥ ﮐﺎﻥ ﻻﺗﻌﻠﻖ ﺑﮣﺠﻲ ﻭﭸﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭠﻴ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴ ﻫﻦ ﺍﺳﺎﻥ ۽ ﺗﻮﻫﺎﻥ ﺟﻲ ﺫﻫﻨﻦ ۽ ﺿﻤﻴﺮﻥ ﺗﻲ ﭼ ﻫﻴﻞ‬
‫ﺳﺒﺐ ﺍﻫﻮ ﺗﺼﻮﺭ ﭘﺨﺘﻮ ﭤﻲ ﭼ ﻮ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﭤﺮ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ ﺟﺴﻢ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﺳﻤﺠﻬﮣﻮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮ ِء ﭜﻼ ﺟﻴﺌﻦ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻲ‬
‫ﻧﺎﺗﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ‪ ،‬ﺑﻮﺳﻨﻴﺎ ﻳﺎ ﻨﻬﻦ ﺁﻓﺮﻳﻘﻲ ﻣﻠ ﺟﻲ ﺍﻣﺪﺍﺩ ﺌﻲ ﻭﻳﻨﺪﻱ ﺁﻫﻲ‪ ،‬ﭤﺮﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﻗﺮﺏ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﻮ ِء ﭜﻠﻲ ﭤﺮﻳﻦ‬
‫۾ ﺍﻫﻮ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻭﮄﻳ ﭘﺨﺘﻮ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﭤﺮ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ﻳﺎ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﻧﻪ ﭘﺮ ﻮ ﺍﻭﭘﺮﻭ ﻋﻼﺋﻘﻮ ﺁﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺍﻧﻬﻦ ﺗﺮ ﻲ َء ﻭﺍﻧﮕﺮ ﺍﺳﻼﻡ‬
‫ﺁﺑﺎﺩ ﻣﺎﻥ ﺍﻣﺪﺍﺩﻱ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺟﺎ ﺟﻬﺎﺯ ﭜﺮﻱ ﺗﻪ ﻧﻪ ﻣﻮ ﻠﻴﺎ ﻭﻳﺎ ﺁﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﮔ ﻫﻪ ﮔﺎ ﻥ ﺗﻲ ﺍ ﻲ ﺟﻮﻥ ﭔﻮﺭﻳﻮﻥ ۽ ﺩﻭﺍﺋﻦ ﺟﺎ ﮐﻮﮐﺎ ﺧﻴﺮﺍﺕ ﻃﻮﺭ ﺭﻭﺍﻧﺎ‬
‫ﻴﺎ ﻭﻳﺎ ﺁﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻭﻳﻨﺪﻱ ﻭﻳﻨﺪﻱ ﺍﻫﻮ ﺑﻪ ﭼﻮﻧﺪﻭ ﻫﻠﺠﻲ ﺗﻪ ﺍﻥ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻭﺑﺴﺖ ﭤﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺟﻮ ﭤﺮ ﮐﻲ “ﺟﻬﻮﻧﻲ ﻮ ” ﻭ ﺎﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻳﺎﺭﻱ‬
‫ﮀ ﺟﻲ‪ .‬ﻣﺘﺎﻥ ﺍﺗﺎﻥ ﻮ ﺮ ﺭﺳﺘﻮ ﭜﻠﺠﻲ ﺳﻨﮅ ﻳﺎ ﭘﺎ ﺴﺘﺎﻥ ۾ ﺩﺍﺧﻞ ﭤﺌﻲ ﻳﺎ ﻭﺍﺋﺮﻝ ﺍﻧﻔﻴ ﺸﻦ ﮐﻲ ﭤﺮ ﺟﻮﻥ ﭜ ﻮﻥ ﺭﻭ ﮡ ﮐﺎﻥ ﻗﺎﺻﺮ‬
‫ﭤﻲ ﻭﭸﻦ ۽ ﺍﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻠ ﺟﻲ ﺳﮑﻲ ﺳﺘﺎﺑﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲ َء ۾ ﻮ ﭜﻮﻧﭽﺎﻝ ﻧﻪ ﻣﭽﺎﺋﻲ ﮀ ﻱ‪.‬‬
‫)ﮀﭙﻴﻞ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺎﻭﺵ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ‪ 14 ،‬ﻣﺎﺭﭺ ‪2000‬ﻉ(‬
‫‪‬‬
 ‫‪................‬‬ ‫ڙو ن‬

‫‪ 4‬ﻛﺮوڙ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ وﺟﻮد‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﺷﻌﻮر ۽ ﻋﺎﻟﻤﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺠﻬﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺗﮍپ ﭘﻴﺎري ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﮐﺎن ﻫﻀﻢ ﻧﻪ ﭤﻲ ﭤﺌﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن وﭠﻲ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬آﻣﺮﻳﺖ ۽‬
‫آﭘﻴﺸﺎﻫﻲ‪ ‬ﺧﻼف ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ وري ﺟﻤﻬﻮري ﺣﻘﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﮐﺎن وﭠﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻼت‬
‫ﻻ‪ ‬ﻫﻠﭽﻞ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ان ﺟﻮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ اﮐﻴﻦ ﺗﺎن ﺗﻌﺼﺐ ﺟﺎ ﮐﻮﭘﺎ ﻻﻫﻲ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ اﻧﻬﻦ ﻣﮍﻧﻲ‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪن ﺟﻲ ﺳﺮاﮢﻲ وارو ﻛﺮدار ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺋﻲ ادا ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬اﻫﺎﺋﻲ ﺳﻨﺪن ﺷﻌﻮري ﭘﺨﺘﮕﻲ ۽ ﻣﺎﮢﻬﭙﻮ ﻫﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ ﻧﮍﮔﻬﭧ ۾ ﻣﮁﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻨﮉي واﻧﮕﺮ اﭨﻜﻲ ﺑﻴﭡﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﻫﻮ ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃي‬
‫ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ ۽ ﻧﻪ وري ﮘﻴﺖ ڏﻳﺌﻲ ﻫﻀﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺣﻮﺻﻠﻮ ﺳﺎري ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﻮ‪ ‬ﺳﮍي دل ﺳﺎن ﺑﻬﺘﺎن ﺑﺎزﻳﻮن‪،‬‬
‫ﭠﮙﻴﻮن ۽ ﻓﺮﻳﺐ ﻛﺮي ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﻌﻮر ۽ ڏاﻫﭗ ﺑﺎﺑﺖ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ اﮐﻴﻦ ۾ ڌوڙ وﺟﻬﮡ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب‬
‫ﭤﻲ وﻳﻨﺪا‪.‬‬
‫اﺳﺎن ﺟﻲ ﺻﺪر ﺟﻨﺮل ﻣﺸﺮف ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺗﺎن ﻛﺎوڙ ﻟﻬﮡ ﺟﻮ ﻧﺎن‪ ‬ﺋﻲ ﻧﻪ ﭤﻲ وﭠﻲ‪ ،‬ﮐﻴﺲ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻛﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻠﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻧﺎاﻫﻞ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻤﺠﻬﻪ‪ ،‬ﺟﺎﻫﻞ‪ ،‬ﭴﭧ ۽ اڌ ﭘﮍﻫﻴﻞ ﺟﺎ ﻟﻘﺐ ڏﻳﮡ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﻨﺼﺒﻲ‬
‫ﻓﺮض ﺳﻤﺠﻬﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﺎزو ﺻﺪر ﺟﻨﺮل ﭘﺮوﻳﺰ ﻣﺸﺮف‪ ،‬ﻣﻠﻚ واﺳﻴﻦ ﮐﻲ ﻛﻴﻞ ﺧﻄﺎب ۾ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻣﺨﺎﻃﺐ‬
‫ﭤﻴﻨﺪي ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻠﻤﺎت ادا ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬اﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﺗﻪ اﻫﻮ ﺋﻲ ﺗﺎﺛﺮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ ﻫﻦ ﺟﺎﻫﻞ ﻗﻮم )ﺳﻨﮅﻳﻦ( ﺟﻲ رﻫﺒﺮي‬
‫۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻫﻮ ان ﻛﺮي ﺑﻪ ﻫﺠﻲ ﺟﻮ ﻫﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﻃﺒﻘﻲ ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ آﻫﻲ‪،‬‬
‫اﻧﻬﻲ‪ ‬ﻃﺒﻘﻲ )ﻓﻮج( ﺟﻲ ﻫﻦ ﮐﺎن اڳ آﻳﻞ ﺣﻜﻤﺮان ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ اﻗﺘﺪار ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﺮڻ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﺧﺎص ﻧﻤﺎﺋﻨﺪو ﻣﻘﺮر ﻛﺮي‬ ‫ﺑﻌﺪ دﻋﻮيٰ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ ﮐﻴﺲ ﻫﻦ ﻗﻮم ﺟﻲ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ۽ ﻧﺠﺎت ﻻ‪ ‬ا� ٰ‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻮ ﻫﻦ ﺟﺎﻫﻞ ﻗﻮم ﮐﻲ ﺳﻨﺌﻴﻦ دڳ ﺗﻲ آﮢﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪس ﻣﺸﻜﻼﺗﻮن ﮔﻬﭩﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺮﻛﺎﺋﻨﺎت‬
‫ﺟﻲ ﺧﻠﻖ ﺳﻨﺪس ﻫﭟ ۽ ﻫﻮڏ ﮐﻲ آزاد ﻓﻀﺎﺋﻦ ۾ ﺳﺎڙي ﭜﺴﻢ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻤﺮان ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ آﻫﻦ‪ ،‬ﺑﻲ ﻋﻘﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ اﻫﻮ ﻧﻪ وﺳﺎرڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ “ﭼﺮﻳﺎ ﮐﺮﻳﺎ” ﺿﺮور آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﭹﺎﮢﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﮐﻲ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﻮﺟﻮده ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﻴﭧ اپ‬
‫۾ ﻣﮍﻧﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ڏاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﺷﻌﻮر ۽ ﻣﺤﺐ وﻃﻦ آﻫﻦ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎﻫﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ‬
‫ﻛﭩﺮﭘﮣﻲ ۽ ﻓﺮﻗﻴﻮارﻳﺖ ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﻧﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻫﻨﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ دﻳﻦ ۽ ڌرم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺗﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﺎ ﻛﻨﮅ ﻧﻪ‬
‫ﻛﭩﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﺟﻲ ورﻫﺎﮜﻲ وﻗﺖ ﺑﻪ ﺟﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻟﮑﻴﻦ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻣﺮدن‪ ،‬ﻋﻮرﺗﻦ ۽ ﭔﺎرڙن ﺟﻮ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﻋﻮرﺗﻦ ﺟﻲ ﻋﺼﻤﺖ دري ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﻧﺎ ﺑﺎﻟﻎ ﻧﻴﺎﮢﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﺼﻮم ۽ ﭘﺎڪ ﺟﺴﻤﻦ ۾ وﺣﺸﺖ ﺟﻮن ﺳﻨﮕﻴﻨﻴﻮن ﭨﻨﺒﻴﻮن‪،‬‬
‫اﻫﻲ ﺳﻨﮅي ﻧﻪ ﻫﺌﺎ ﭘﺮ ان ﺳﭵﻲ ﻋﻤﻞ ۾ اڄ اﺳﺎن ﻣﭥﺎن ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﻛﻨﺪڙن ﺟﺎ اﺑﺎ ڏاڏا ﺿﺮور ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮﻧﺪا‪ .‬اڄ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ورﻫﺎﮜﻲ دوران وﻫﻴﻞ رت ﺟﻮ ﭘﻴﺮو ﮐﮣﺒﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن ﺋﻲ ﻧﺴﻞ ﺟﺎ ﻫﭣ رﻧﮕﻴﻞ ﻧﻈﺮ اﻳﻨﺪا‪ .‬ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ ‪30‬‬
‫ﻟﮏ ﺑﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻴﻦ ﺟﻲ ﺧﻮن ﺟﺎ ﮀﻨﮉا‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅ ﭴﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﻣﻨﻬﻦ ۽ ﮀﺎﺗﻲ ﺗﻲ ﻧﻈﺮ ﻧﻪ اﻳﻨﺪا‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎن وﭠﻲ اڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪي ۽ ﺟﻨﻮﻧﻴﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﮏ ﻣﺎن‬
‫ﺟﻨﻢ ﻧﻪ ورﺗﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺣﻘﻴﻘﻲ وارث ﭨﺎرﭼﺮ ﺳﻴﻠﻦ ﺟﺎ ﺧﺎﻟﻖ ﻧﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻫﻨﻦ ﻣﺎﺋﺮن ۽ ﭜﻴﻨﺮن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ‬
‫ﭘﻴﺎرن ﺟﺎ ﻻش ﭔﻮرﻳﻦ ۾ ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﺗﺤﻔﻲ ﻃﻮر ﻧﻪ ڏﻧﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻟﺸﻜﺮ ۽ ﻣﺠﺎﻫﺪن ﺟﺎ ﭨﻮﻻ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﺎن ﭰﭩﻲ ﻧﻪ ﻧﻜﺘﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻨﺠﺎب ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮔﺎدي واري ﺷﻬﺮ ﺟﻮن ﻣﺨﺼﻮص آﺑﺎدﻳﻮن اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﺮﺳﺮي رﻫﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ .‬اڄ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﺟﻨﻮﻧﻴﻦ ﺟﺎ اڏا ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﺷﻬﺮن ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ ،‬ﭨﺎرﭼﺮ ﺳﻴﻠﻦ ﺟﺎ ﭘﻴﺮا اﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﮔﻬﺮن ڏاﻧﻬﻦ‬
‫وﭸﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ اڄ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻗﻮم ﺟﺎ ﻗﺎﺋﺪ ﻗﺮار ڏﻳﻨﺪي ﭤﻜﺠﻦ ﻧﻪ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺿﻤﻴﺮ ۽ ﺧﻤﻴﺮ ۾ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺳﺎن ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﭙﻮ‪ ،‬ﺳﻬﭗ‪ ،‬رواداري‪ ،‬ﻛﻬﻞ‪ ،‬رﺣﻢ ۽ درﮔﺬر ﺟﺎ‬
‫ﺗﺼﻮر اﺋﻴﻦ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻧﻨﮃڙي ﻣﻌﺼﻮم ﭔﺎرڙي ﻻ‪ ‬ﻣﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﮀﺎﺗﻲ ۾ ﭘﺎڪ ۽ ﭘﻮﻳﺘﺮ ﮐﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪو‬
‫آﻫﻲ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﺎ ﺣﻜﻤﺮان اڄ دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻨﻮﻧﻴﺖ ۽ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪي ﺧﻼف آﻣﺮﻳﻜﻲ ڏوﻛﮍن ﻋﻴﻮض‬
‫وﻳﮍﻫﻪ ۾ ﻣﺼﺮوف آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺗﻪ ان وﻗﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﭨﻮﻟﻦ ۽ دﻫﺸﺘﮕﺮد ﮔﺮوﭘﻦ ﺟﻲ ﺳﺮواﮢﻲ ۽ واڌ وﻳﺠﻬﻪ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ وﻗﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﻜﻤﺮان اﮘﻮﮢﻲ ﺳﻮوﻳﺖ ﻳﻮﻧﻴﻦ ﺟﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ۾ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‬
‫ﺧﻼف “ﻋﻈﻴﻢ ﺟﻬﺎد” ۾ ﻣﺼﺮوف ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ رواداري ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﻛﻨﻬﻦ آﻣﺮﻳﻜﻲ ڊاﻟﺮ ﺟﻲ‬
‫ﻻﻟﭻ ﻳﺎ ﻣﻴﺰاﺋﻴﻞ ﺣﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﺧﻮف ﺟﻲ ﻣﺤﺘﺎج ﻧﻪ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺗﻪ ﺟﻨﺮل ﺿﻴﺎ‪ ‬اﻟﺤﻖ ﺟﻲ دور ۾ ﺑﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻛﻠﭽﺮ‬
‫ﺟﻲ واڌ وﻳﺠﻬﻪ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﻧﺎن‪ ‬ﺗﻲ ﻋﻮام ﻣﻨﺠﻬﻪ وﮀﻮﭨﻴﻮن ﭘﻴﺪا ﻛﺮڻ واري ﻋﻤﻞ ﮐﻲ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﺬات ﻻ‪ ‬زﻫﺮ ﻗﺎﺗﻞ ﻗﺮار ڏﻧﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ان وﻗﺖ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ دﻫﺮﻳﻮ‪ ،‬روس ۽ ﭜﺎرت ﺟﻮ اﻳﺠﻨﭧ ﻗﺮار ڏﺋﻲ ﭼﭥﻴﻮ ۽‬
‫ﭼﻴﭝﺎﭨﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻫﺠﮡ ﻛﺮي وﻗﺖ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ۽ ﻧﺰاﻛﺘﻦ ﮐﺎن‬
‫ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻫﺌﺎ‪ .‬اﺳﺎن ﺟﻴﻜﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﻛﻨﺪاﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺮان آﻣﺮﻳﻜﻲ ڊاﻟﺮ ۽ ﻣﻴﺰاﺋﻞ‬
‫ﺟﻲ ﺧﻮف ﮐﺎن اڄ ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﭼﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻧﺎﺳﻤﺠﻬﻪ ۽ ﺟﺎﻫﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻠﻚ ۾ ﻓﻮﺟﻲ آﭘﻴﺸﺎﻫﻴﻦ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻓﻴﺼﻠﻦ ۽ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﻟﺘﺎڙ ﺧﻼف ﺳﭛ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫آواز ﺳﻨﮅ ﻣﺎن اﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮري ۽ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻖ ﭤﻮري ﭤﻜﻲ اﻧﺪاز ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ اﻧﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﭘﭡﻴﺎن ﺳﻨﮅي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ رت ۽ ﭘﮕﻬﺮ ﺷﺎﻣﻞ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪1983 .‬ع ۽ ‪1986‬ع ﺟﻲ ﺟﻤﻬﻮري ﻫﻠﭽﻞ ﺟﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺳﺮواﮢﻲ ﻛﺌﻲ ﭘﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻛﻮﻧﮅر ﻛﻬﺎﻳﺎ‪ ،‬ﮘﻮٺ ۽ وﺳﻨﺪﻳﻮن ﺑﺮﺑﺎد ﻛﺮاﻳﻮن‪ .‬ان ﮐﺎن اڳ اوﭜﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻲ‬
‫ﻓﻮﺟﻲ ﭼﮍﻫﺎﺋﻲ ﺧﻼف اوﻟﻬﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺳﭛ ﮐﺎن وڌﻳﻚ اﺣﺘﺠﺎج ﺳﻨﮅ ۾ ﺋﻲ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﺑﺎﺷﻌﻮر ﻧﻪ ﻫﺠﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻬﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ڏاﻫﭗ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺑﻪ ﭔﻴﻦ ﻗﻮﻣﻦ ۽ ﻃﺒﻘﻦ واﻧﮕﺮ ﻃﺎﻗﺘﻮر ﺣﻜﻤﺮاﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫دﻻﻟﻲ ﻛﻨﺪي‪ ،‬اﻫﻮ ﺳﭛ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي وﭸﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭔﻴﺎ ﻃﺒﻘﺎ ۽ ﮔﺮوپ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ۽ ان ﺟﻲ ڌﮢﻴﻦ ﮐﻲ اڄ ﺟﻴﻜﻲ ﻃﻌﻨﺎ ۽ ﻣﻬﮣﺎ ﻣﻠﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ان ﺟﻮ واﺣﺪ ﺳﺒﺐ اﻫﻮ ﺋﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻇﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺮ‪ ،‬ﻗﺒﻀﺎ ﮔﻴﺮ ﻧﻪ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻮ ﺳﺮﭼﺸﻤﻮ ﺑﻨﺪوق ﮐﻲ ﻗﺮار ﻧﻪ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ‪ 5‬ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻮاﻫﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﭘﺎڙﻳﺴﺮي ﻣﻠﻜﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﺗﻬﺲ ﻧﻬﺲ ۽ ﺗﺎراج ﻛﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻟﺸﻜﺮ ﻧﻪ ﺟﻮڙﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻫﭥﻴﺎر ﮔﮇ ﻧﻪ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻨﻦ وﺳﻨﺪﻳﻮن ۽ واﻫﮡ ﺳﺎڙڻ ﺑﺪران ﺷﻬﺮ اڏﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ‬
‫ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد وڌو آﻫﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ۽ ﻫﻨﺮ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻫﭥﻴﺎر ﻗﺮار ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺑﺪﻗﺴﻤﺘﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ اڄ ﺳﻨﮅ اﻧﻬﻦ ﺟﻲ راڄ‬
‫ﻫﻴﭟ اﭼﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﻧﻪ ﺗﻪ ﻛﻮ دﻳﺲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ وري ﻛﺎ ﺗﻬﺬﻳﺐ‪ ،‬ﺛﻘﺎﻓﺖ ۽ ﺳﭹﺎﮢﭗ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻐﻠﻦ‪،‬‬
‫ارﻏﻮﻧﻦ ۽ ﺗﺮﺧﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻧﺴﻞ ﺳﺎن واﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪڙ ﺑﺎﻗﻴﺎت ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ذﻫﻨﻴﺖ ان دراوڙ ﻣﭥﺎن ﻣﮍﻫﮡ ﮔﻬﺮي ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﻋﻠﻢ ۽ داﻧﺶ ﺟﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺎڙي ﭜﺴﻢ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﻣﻮﻫﻦ ﺟﻲ دڙي ۽ آﻣﺮي ﺟﻲ ﻛﮏ ۾ اﻣﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺎ ﮔﻴﺖ‬
‫ﺳﺮﺟﻴﺎ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻨﺪوﻗﭽﻲ ﮐﻲ ﺳﻠﻮٽ ﻛﺮڻ ﺑﺪران ﺳﺮﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﮔﻠﻦ وچ ۾ ﻧﺎچ ﻛﻨﺪي ﺳﭵﻲ ﻛﺎﺋﻨﺎت ﮐﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫ﺟﻬﻮﻣﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رﻧﮓ ۾ رﻧﮝﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻣ ــﻮﻫــﻦ ﺟﻲ دڙي ﺟــﻲ ﻣﭩﻲ ﻣﺎن ﭤﻲ ﻣﺎﺿـ ــﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛ ــﺎ ﻳـﺎد اﭼﻲ‪،‬‬
‫ﻫ ــﻦ دﻳـ ــﺲ ﺟ ـ ــﺎ ﻣﺎﮢـ ـ ـﻬ ــﻮ ڏاﻫــﺎ ﻫـ ـــﺎ ﺟـ ــﻦ ﻻ‪ ‬ﺟـﻴﺌ ـــﻲ ﺳﻨــﮅ اﭸـﺎ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫)ﻟﮑﻴﻞ ۽ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻞ‪ 2004 :‬ع (‬