ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Περιέχει τους απολύτως βασικούς  Ο Γιώργος κοιμάται
Α. Με όρους ( Υποκ+ Κατηγόρημα) (ρήμα)
βάση τη 1. Απλές  Η δασκάλα έδωσε
δομή στα παιδιά τις
ασκήσεις (Ρ+Α+Α)
 Ο Γιάννης χτύπησε
την πόρτα (Ρ+Α)
 Η Μαρία είναι
όμορφη (Ρ+Κ)
Εκτός από τους βασικούς όρους,  Ο Γιάννης το βράδυ
υπάρχουν και δευτερεύοντες όροι θα πάει βόλτα.
2. Επαυξημένες ή προσδιορισμοί.  Σήμερα θα βρέξει.
3. Ελλειπτικές Λείπει κάποιος κύριος ή κύριοι  Έφυγα.
όροι.
4. Σύνθετες Έχουν δύο ή περισσότερα  Το κορίτσι έφαγε και
υποκείμενα ή κατηγορούμενα ή ξάπλωσε.
αντικείμενα(όμοια).  Οι δάσκαλοι και οι
δασκάλες απεργούν.
 Το παιδί είναι καλό
και όμορφο.
1.Αποφαντικές/ Τις χρησιμοποιούμε για να  Θα φάω μακαρόνια.
Β. Με Κρίσεως δώσουμε μια πληροφορία ή να  Η τηλεόραση χθες
βάση το εκφράσουμε μια κρίση - άποψη. χάλασε.
περιεχό Στο τέλος, βάζουμε τελεία.
μενο 2. Ερωτηματικές Τις χρησιμοποιούμε για να  Πού πας ;
ζητήσουμε μια πληροφορία. Στο  Πώς σε λένε;
τέλος, βάζουμε ερωτηματικό (;)  Πότε θα φύγεις;
3. Προστακτικές Τις χρησιμοποιούμε για να  Άνοιξε την πόρτα.
εκφράσουμε μια επιθυμία ή  Κάτσε ήσυχα
προσταγή. Στο τέλος βάζουμε επιτέλους!
τελεία ή θαυμαστικό (!)
4. Τις χρησιμοποιούμε για να  Τι όμορφα
Επιφωνηματικές εκφράσουμε ένα έντονο περάσαμε!
συναίσθημα (θαυμασμό,  Πόσο όμορφη είσαι!
ενθουσιασμό, έκπληξη,
αγανάκτηση, οργή κ.λπ.).Στο τέλος
βάζουμε θαυμαστικό.
Γ. 1. Αρνητικές Περιέχουν άρνηση: δε(ν), μη(ν).  Δε θα έρθω.
Ανάλογα 2. Καταφατικές Δεν περιέχουν άρνηση  Θα έρθω.
το ποιόν
Δ. 1.Κύριες/ Στέκονται μόνες τους στο λόγο.  Θα φύγουμε αύριο.
Ανάλογα Ανεξάρτητες
με τη 2.Δευτερεύουσες/ Δεν στέκονται μόνες στους στο  Γιατί κουράστηκα.
μεταξύ Εξαρτημένες λόγο.
τους
σχέση
1. Βρείτε το είδος των παρακάτω προτάσεων ως προς τη δομή τους (τους όρους τους).

α) Τα παιδιά τρέχουν.

β) Μπείτε όλοι μέσα!

γ) Ο Νίκος είναι άρρωστος.

δ) Ο Νίκος διορίστηκε ως καθηγητής.

ε) Η Μαρία, ο Γιώργος και η Χριστίνα είναι αδέρφια.

στ) Ο δάσκαλος ήταν καλός, φιλικός και δίκαιος.

ζ) Τα μωρά κλαίνε συχνά.

η) Πότε;

θ) Ο παππούς έδωσε στα εγγόνια τα δώρα.

ι) Τα παιδιά έπαιζαν μέχρι αργά με τους φίλους τους στο πάρκο.

ια) Ο Μάριος εκλέχτηκε βουλευτής.

ιβ) Οι μαθητές θα γράψουν έκθεση και ασκήσεις.

                                                     

2. Βρείτε το είδος των παρακάτω προτάσεων ως προς το περιεχόμενο.      

α) Μου λες το όνομά σου;

β) Κλείσε το παράθυρο.

γ) Ο ήλιος είναι λαμπερός.

δ) Θα περάσουμε ένα υπέροχο καλοκαίρι!

ε) Ο ξυλουργός έφτιαξε το τραπέζι.

στ) Φύγε αμέσως!

ζ) Το φαγητό ήταν απαίσιο!

η) Πότε θα έρθεις;

θ) Τι υπέροχα νέα!

Ι) Αύριο θα επιστρέψω.
3. Βρείτε το είδος των παρακάτω προτάσεων ως προς την ποιότητά τους.        

α) Η Μαρία τρέχει.

Β. Δε θα πάω στην εκδήλωση.

Γ) Μην το αγγίζεις αυτό.

Δ) Τα παιδιά πεινάνε.

Ε) Δε διάβασα σήμερα.

Στ) Η γιαγιά θα έρθει τα Χριστούγεννα.

Η) Μη μου χαλάσεις τη μπλούζα.

                                 

4. Να χαρακτηριστούν οι παρακάτω προτάσεις ως προς τη δομή, το περιεχόμενο και την

ποιότητά τους.

Α. Ο σκύλος δε γάβγισε.

Β. Βλέπεις τον ήλιο που βασιλεύει;

Γ. Αυτός είναι καφές!

Δ. Τι θέλεις;

Ε. Το σχολείο βράβευσε τους μαθητές.

Στ. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή.

Η. Μη φύγεις ακόμα.

Θ. Κάνε τις ασκήσεις τώρα!

Ι. Το φαγητό είναι ζεστό και νόστιμο.

Κ. Καλημέρα!

5. Να μετατρέψετε σε απλές τις επαυξημένες προτάσεις που ακολουθούν,

αφαιρώντας τους προσδιορισμούς..

Α. Χθες η μαμά έφτιαξε ένα υπέροχο φαγητό.

…………………………………………………………………………………………………..

Β. Η γιαγιά το απόγευμα θα ποτίσει τις όμορφες γλάστρες.

………………………………………………………………………………………………….

Γ. Οι μαθητές θα πάνε εκδρομή στην Αθήνα.

…………………………………………………………………………………………………..

Δ. Το διαγώνισμα της δασκάλας με δυσκόλεψε πολύ.

 …………………………………………………………………………………………………..

Ε. Το πλούσιο γεύμα μου δίνει πολλή ενέργεια.

…………………………………………………………………………………………………..

6. Συμπληρώστε τις προτάσεις με μία δευτερεύουσα πρόταση.

Α. Θα έρθεις μαζί μου, αν…………………………………………………………………….

Β. Θα τιμωρηθείς, γιατί……………………………………………………………………….

Γ. Τα παιδιά τρόμαξαν, όταν…………………………………………………………………

Δ. Πιστεύω ότι…………………………………………………………………………………

Ε. Θέλω να…………………………………………………………………………………….

7. Να μετατρέψετε τις παρακάτω απλές προτάσεις σε επαυξημένες.

Α. Ο ληστής δραπέτευσε.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Β. Οι μαθητές διάβασαν το κείμενο.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Γ. Το καλοκαίρι μου αρέσει.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Δ. Ο δικαστής είναι δίκαιος.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ε. Το κορίτσι έφαγε το φαγητό.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

8.Γράψε μία πρόταση από κάθε είδος.

ΚΡΙΣΕΩΣ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ…………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΗ……………………………………………………………………………………………………………………….

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΗ…………………………………………………………………………………………………………………………….