T.C.

ANKARA VALİLİĞİ
MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ

ÖĞRENCİNİN

ADI : .....................................................................................
SOYADI : .....................................................................................
SINIFI- NO : .....................................................................................

2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM

9. SINIF
PROJE OKULLARI ORTAK
MAZERET SINAVI SORULARI

TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI TESTİ : 25 SORU

SÜRE: 40 DAKİKA

ÖĞRENCİNİN DİKKATİNE

1. Cevap kağıdının kendinize ait olup olmadığını kontrol ediniz.

2. Cevap kağıdı üzerindeki kodlamaları kurşun kalem ile yapınız.
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

1. METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI 2. “İsveç Akademisi ertelenen 2018 Nobel

Edebiyat Ödülü’nün 2019 Nobel Edebiyat
Sanatsal Metinler Öğretici Metinler Ödülü ile birlikte verileceğini Stockholm’
de bugün düzenlediği basın toplantısında
Göstermeye Anlatmaya Kişisel Gazete edebiyatseverlere duyurdu.”
Bağlı Bağlı Hayatı Çevresinde
Metinler Metinler Konu Oluşan Bu parçada aşağıdaki iletişim ögelerinden
Alan Metinler hangisi yoktur?
Metinler
Trajedi Fabl Anı Deneme
Komedi Masal Günlük Makale A) Gönderici
Dram Hikaye Mektup Fıkra
Karagöz Roman Gezi Sohbet
Meddah Biyografi Yazısı B) Alıcı

C) İleti (mesaj)
Yukarıdaki tabloya göre hangi metin
grubu yanlış sınıflandırılmıştır? D) Dönüt
A) Anı
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

E) Bağlam
B) Sohbet
C) Roman
D) Komedi 3. “Yokuştan, bohçası koltuğunda kös kös
inmeye başladı. Kendini zorluyor, zorluyor;
E) Biyografi
sabahleyin ne olduğunu bir türlü aklına
getiremiyordu. Gerçekten deli miyim? Bak
bunun geçeceğine inanıyorum! diye düşündü.
Sabah yaşananları tekrar hatırlamaya çalıştı.
Anlaşılan daha açılamadım. ‘Ah hınzırlar!
Ben size göstereceğim.’ diyordu.”

Bu parçada öyküleyici metinlerde

kullanılan anlatım tekniklerinden hangisi
kullanılmıştır?

A) İç konuşma

B) Diyalog

C) Bilinç Akışı

D) Kişi Tanıtımı

E) Özetleme

1
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

4. Yusuf ne yapacağını bilmiyordu. Bugün 5. “Çocuk bir fil heybetiyle güreş meydanına
her şeyin başka bir çehre alacağını, bir girdi. Öyle heybetli bir tavrı vardı ki
şeyler olması lazım geldiğini seziyor fakat değirmenden bir dağ olsa söküp atacaktı
belli bir şey düşünemiyordu. Sonra kendini sanki. Usta, delikanlının kuvvet bakımından
zorlamadan aklına eseni yapmaya karar kendisinden üstün olduğunu anladı; onu
verdi. Aşağıçarşı’ya doğru yürüdü. Yolda ancak oyunla yenebileceğini düşündü ve
rastgele düşünüyordu. Hilmi Bey’in bağına çırağından sakladığı o bir tek oyundan
gitmeli fakat ya Şakir de orada ise… Ya bir yararlandı. Çocuk, bu oyuna karşı nasıl
kaza yaparsam? O zaman hiçbir şey düzelmiş karşılık verebileceğini bilmiyordu; öfkelendi.
olmayacaktı. Çarşıdan yıldırım gibi geçti. Pehlivan delikanlıyı yakaladı, iki eliyle
Kahvedekilerin bir kısmı ona hayretle başının üstüne kaldırdıktan sonra yere attı.
baktılar. Biraz daha aşağılarda bekleyen yaylı Seyirciden bir alkış tufanı koptu.” (Gülistan)
arabalara doğru yürüdü ve birkaç saatliğine
Yukarıdaki parçada aşağıda verilen
bir yaylı araba kiraladı.
hikâye unsurlarından hangisi yoktur?
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

Yukarıdaki parçayla ilgili aşağıdaki

yargılardan hangisi yanlıştır? A) Olayın geçtiği mekân

A) Öykülemeye başvurulmuştur.
B) Olayın geçtiği zaman
B) Benzetmeden yararlanılmıştır.
C) Kişi ve kişiler
C) İç konuşma tekniği kullanılmıştır.

D) Kahraman bakış açısıyla yazılmıştır. D) Anlatıcı

E) Sade bir dil kullanılmıştır. E) Olay örgüsü

2
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

6. Türk edebiyatında hikâye türünün ilk 8. Ertesi gün akşam üzeri şirketten ayrılmadan
örneklerini veren sanatçılar aşağıdakilerin I
hangisinde bir arada verilmiştir? evvel Raif Efendi’nin masasına gittim.
II
A) Yusuf Kâmil Paşa- Namık Kemal Sağ tarafta üst üste üç göz vardı. Evvela
III
B) Recaizade Mahmut Ekrem - Ziya Paşa alttakileri açtım; biri bomboştu, ötekinde
IV
C) Ahmet Mithat Efendi - Sami Paşazade birtakım kağıtlar ve tercüme müsveddeleri
Sezai V
D) Şemsettin Sami - Nabizade Nazım vardı.

E) İbrahim Şinasi - Ahmet Vefik Paşa

Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinin yazımı yanlıştır?

A) I
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

B) II
C) III
D) IV
E) V

7. Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, 9. Ben bilirim benim aklım şaşıran

gümüş söğütler altında görünmeyen
Beni sevdiğimden cüda düşüren
derenin hüzünlü şırıltısını işitirdik. Evimiz
iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında Muhabbet deryasın baştan aşıran
kaybolmuş gibiydi. Annem, İstanbul’a Biri firkat biri gurbet biri aşk
gittiği için benden bir yaş küçük olan
kardeşim Hasan’la artık Dadaruh’un Bu dörtlükte şiirin ahenk unsurları ile
yanından hiç ayrılmıyorduk. ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Yukarıda verilen parçadaki altı çizili
sözcüklerden kaç tanesi isim türünde B) Sözcük tekrarları yapılmıştır.
sözcüktür?
C) Uyak düzeni aaab şeklindedir.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 D) Redif kullanılmıştır.
E) Zengin uyağa yer verilmiştir.

3
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

10. Roman hem gerçekçiliğin hem de bir düşün 12. Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak,
ürünüdür. Yazar; romanda işlediği konu Serpilen aydınlıkta dalların arasından
gerçek de olsa konuyu yeniden kurgulayarak Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman
anlatma ihtiyacı güder. Yazarın asıl amacı Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak yaprak
okuyucuda bir etki uyandırarak onu kendi
dünyasına çekebilmektir. Bunu yaparken de
türlü anlatım tekniklerinden olabildiğince Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Her Şey Yerli
faydalanır. Tanzimat dönemine kadar Türk Yerinde” adlı şiirinden alınan dörtlükte
edebiyatında masal, efsane, mesnevi gibi aşağıdaki söz sanatlarından hangisi
türler yer almıştır. Tanzimat’la birlikte de yoktur?
roman çevirilerle edebiyatımıza girmiştir.
A) Teşhis (kişileştirme)
Edebiyatımızdaki ilk çeviri roman, Yusuf
Kamil Paşa’nın Telemaque (Telemak) adlı
B) Teşbih (benzetme)
eseridir ve Fenelon’dan çeviri yapılmıştır. İlk
yerli roman da Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı
C) Hüsn-i Talil (güzel nedene bağlama)
Talat ve Fitnat adlı eseridir. Edebi anlamda
ilk roman örneği olarak Namık Kemal’in
D) Tenasüp (uygunluk)
İntibah adlı eseriyle ilk tarihi roman niteliği
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

taşıyan Cezmi karşımıza çıkar.

E) İstiare (eğretileme)
Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden
hangisi çıkarılamaz?

A) Romandaki yaşam, yaşadığımız hayatla

birebir örtüşür.
B) Türk edebiyatı romanla ilk kez Tanzimat
döneminde karşılaşmıştır.
C) Cezmi, Türk edebiyatında ilk tarihi
roman kabul edilir. 13. Sen gülünce, güller açar, Gülpembe.
Bülbüller seni söyler,
D) Tanzimat döneminden önce roman
Biz dinlerdik, Gülpembe.
dışında farklı türlerde eser verilmiştir.
Dereler seni çağlar.
E) Okuyucunun, yazarın dünyasına
girmesinde anlatım tekniklerinden Sevinirdik, Gülpembe.
yararlanılır. Barış Manço
11. Işkın odına gönül pervanedir. Yukarıdaki parçada yapılan söz sanatları
Takatüm yoh bilmezem perva nedir? aşağıdakilerin hangisinde bir arada
Fursat olınca gönül sen yanadur. verilmiştir?
Aşıkun ayini budur ya nedür?
A) Hüsn-i Talil, İntak, Tekrir
Aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisi
bu şiirin ait olduğu edebiyat döneminin
içinde yer almaz? B) Telmih, Tekrir, Teşhis

A) Kaside C) Teşbih-i Beliğ, İntak, Hüsn-i Talil

B) Murabba D) İntak, Mecaz-ı Mürsel, Kinaye

C) Terkib-i Bent
E) Teşhis, Telmih, İntak
D) Koşuk
E) Tuyuğ

4
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

14. Tanıdığım bir ağaç var 15. Aşık Veysel Türk halk ozanımızdır. 1894
Etlik bağlarına yakın yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı
Saadetin adını bile duymamış Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Annesi
Tanrının işine bakın. Gülizar babası “Karaca” lakaplı Ahmet
adında bir çiftçiydi. İki kız kardeşi vardı.
Geceyi gündüzü biliyor Bir dönem yurdu dolaşarak Köy
Dört mevsimi, rüzgârı, karı Enstitüleri’nde saz hocalığı yaptı.
Ay ışığına bayılıyor Eserlerinde yalın bir dil kullandı. Bu durum
Ama kötülemiyor karanlığı. şiirlerinin anlaşılmasını kolaylaştırmıştı.
Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle
Ona bir kitap vereceğim umutsuzluk şiirlerinde iç içedir. Doğaya,
Rahatını kaçırmak için toplumsal olaylara, din ve siyasete ince
Bir öğrenegörsün aşkı
eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Onun
Ağacı o vakit seyredin. şiirlerini okuyup da kendinden bir şeyler
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

Melih Cevdet ANDAY bulmayan var mıdır bilmiyorum.

Yukarıdaki şiirle ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yukarıdaki parçada aşağıdaki sıfat
türlerinden hangisi yoktur?
A) Hece ölçüsünün kullanıldığı bir şiirdir. A) Niteleme sıfatı

B) Pastoral şiir örneğidir. B) Sayı sıfatı

C) Şiirde dörtlükler anlam olarak birbirine C) Belgisiz sıfat
bağlıdır.
D) Şiirde telmih sanatı yapılmıştır. D) İşaret sıfatı

E) Şiirin tamamında aynı tip uyak şeması E) Soru sıfatı

kullanılmıştır.

5
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

16. I. METİN 17. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat veya

Keloğlan şaşmış kalmış. Bu göz alıcı renklerle bağlaç yoktur?
bezeli kuşu kesip yemeye kıyamamış. Ağzına
su akıtmış. “Bu kuş, yuvasına her zaman A) Adımla nasıl berabersem
inci mercan götürüyorsa yaşadık.” demiş. öylece beraberiz.
İzleyip yuvasını bulmak için kuşu salıvermiş. Seninle her saat, seninle her dakika,
Kuş uçmuş, Keloğlan koşmuş; kuş uçmuş, seninle her saniye.
Keloğlan koşmuş. Derelerden sel ile
B) Geleceğim bekle dedi.
tepelerden yel ile sonunda vara vara cennete
Ben beklemedim o da gelmedi
eş, binbir renkli bir bahçeye varmışlar. Kuşu
kaybetmiş bahçede ama kendini
C) Aşka gönül ile düşersen yanarsın.
kaybetmemiş Keloğlan. Bahçeyi geçmiş, bir
Zekâ ile düşersen kavrulursun.
altın saray çıkmış karşısına. Saraya girmiş
kimseler yokmuş içeride.
D) Bu akşam sonbahar ne kadar serin?
II. METİN Bir sen varsın gözlerin derin.
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

Tilki, günün birinde içinde su bulunan bir

kuyuya düşmüş. Kuyunun içinde oraya
E) Sabaha karşı deniz çırpınışlarıyla ağlar.
buraya sıçramış ama bir türlü yukarı Gökyüzü bize doğru haşin mi haşin
çıkamamış. bakar.
Bir süre sonra orada bir keçi görünmüş.
Susadığı için hemen kuyunun başına gelmiş.
Eğilip kuyunun içine bakmış. Bir de ne
görsün? Aşağıda bir tilki duruyor. Keçi çok
şaşırmış. Aşağıya seslenmiş:
...
Bu metinlerin alındığı türlerle ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Metinlerin alındığı iki türde de

döşeme bölümü bulunur.

B) Birinci metnin alındığı tür mutlu bir

sonla biter.

C) Birinci metnin alındığı türde anlatım

dilekle bitirilir.

D) İkinci metnin alındığı türde genellikle

teşhis ve intak sanatlarına başvurulur.

E) İkinci metnin alındığı türde anlatım

nazım veya nesir şeklinde olabilir.

6
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

18. Sınavların yapıldığı okul karşı yöne 19. “Söz vermiştim kendi kendime. Yazı bile
düşüyordu. Yeniden geçtiler caddeyi, ürke yazmayacaktım. Yazı yazmak da bir hırstan
ürke arka sokaktan yürüdüler. Yüksek bir başka ne idi? Burada namuslu insanlar
arasında sakin, ölümü bekleyecektim; hırs,
duvarın yanındaki kapıda durdular. Okulun
hiddet, neme gerekti? Yapamadım. Koştum
öğrenci giriş kapısıydı bu. İçeriden uğultular
tütüncüye; kalem, kâğıt aldım. Oturdum.
geliyordu. Adanın tenha yollarında gezerken canım
— Bizden de erken gelenler olmuş, geç sıkılırsa küçük değnekler yontmak için
kalmış olmayalım?
cebimde taşıdığım çakımı çıkardım. Kalemi
Anne, saygılı sordu:
yonttum. Yonttuktan sonra tuttum, öptüm.
— Geciktik mi acaba? Çocukların çoğu
Yazmasam deli olacaktım.”
gelmiş.
Hademe kadın, ilgisiz:
Yukarıdaki parçanın hâkim olduğu bakış
— Parasız yatılı imtihanlarının çocukları
açısıyla ilgili aşağıda verilen bilgilerden
hep erken gelir. Hiç gecikmezler, dedi.
hangileri yanlıştır?
Çocuk annesinden ayrıldı, yürümeye
başladı. I. Olaylar, hikâye kahramanlarından
Çocuk arkasına baktı. Kapıda annesi birinin ağzıyla anlatılır.
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

yağmurun altında gülümseyerek duruyordu. II. Kahraman, olaylar karşısındaki

tutumunu kendi bakış açısıyla yansıtır.
Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden III. Anlatıcının anlatımı gördükleriyle
hangisi söylenemez? sınırlıdır.
IV. Anlatıcı gördüklerini, tanık olduklarını
aktarır.
A) Gözlemci bakış açısına başvurulmuştur. V. Anlatıcı birinci kişidir.

A) I - II
B) Diyaloglara yer verilmiştir. B) I-III
C) II-IV

C) Öyküleme ve betimleme anlatım D) III-IV

biçimlerine yer verilmiştir. E) IV-V

D) Anlatımda sade bir dil kullanılmıştır.

E) Betimlemelerde geriye dönüş tekniği

kullanılmıştır.

7
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

20. “İki tarafı zeytin ağaçlarıyla duvarlanmış 21. “Böyle davranmaya devam edersen bazı
olan yol, birkaç yüz metrede bir hafif arkadaşlarının dışında kimse kalmayacak
kıvrıntılar yaparak uzanıyordu. Adamakıllı burada”.
alçalmış olan güneş, ağaçların tepelerini Bu cümledeki sözcük halindeki zamir
kıpkırmızı aydınlattıktan sonra yolun bir türlerinin özdeşleri aşağıdakilerin
kenarına vuruyor fakat yavaş yavaş oradan hangisinde vardır?
da çekilerek ağaçların gövdelerinde yukarıya
doğru yükseliyordu.”
A) Televizyonda izlediğiniz pek çok ünlü
Sabahattin Ali orada yetişmiştir.
Yukarıdaki parçada aşağıdaki anlatım
biçimlerinden hangisine başvurulmuştur? B) Herkesin derdi, tasası kendine yetiyor;
seni dinlemezler.

A) Tanımlama C) Elinizdeki fazla kitapların bazılarını okul

kütüphanesine bağışlayabilirsiniz.
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

B) Tartışma D) Orada yaşanan olaylar rahatsız etmedi

hiçbirini.
C) Öyküleme
E) Bunu sana daha önce söyleyip
söylemediğimi hatırlamıyorum.
D) Betimleme

E) Açıklama

8
 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı II. Dönem
Proje Okulları 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Dersi I. Ortak Sınav Mazeret Soruları

22. “Umutsuzluk. Umutsuzum kardeşim(I) 24. Cemal Süreya’yı anlamak, Sevda

Korkunç bir kızgınlık bunalımı içindeyim, Sözleri’nde kaybolmaktır. Necip Fazıl’ı
sönüyorum. Bu biraz daha sürerse eyvah(II) duymak Kaldırımlar’ında yürümek,
Nedenini söyleyeyim mi(III) Fakat bu, o Çile’sini anlamaktır. Mevlâna olmak
kadar tuhaf ki gülerek(IV) bakacaklar bana. göründüğün gibi olabilmektir. Reşat
Kimi zaman kendim bile kendi halime Nuri’yi tanımak, Anadolu’ da açan kır
gülüyorum. Koca bir dünya içinde yalnızım çiçeklerine can suyu olabilmektir. Orhan
Nazif(V) Veli gibi hissetmek, Anlatamıyorum
derken de anlaşılmaktır tüm yüreklerde.

Yukarıda parantezle gösterilen

yerlerden hangisine noktalama işareti Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden
getirilmesine gerek yoktur? hangisi yoktur?
A) Bağlaç
A) I B) II C) III D) IV E) V
B) Edat
Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

C) Belgisiz sıfat

D) İşaret zamiri

E) İyelik eki almış ad

23. Ne güzel seni bulmak bütün yüzlerde 25. Okumak istediği kitapları almak için kitap
Sonra seni kaybetmek hemen her yerde fuarına giden Ege sırasıyla konusunu
Ne güzel bineceğim vapurları kaçırmak tarihten alan bir roman, ikinci olarak
Yapayalnız kalmak iskelelerde psikolojik türde bir roman, üçüncü olarak
otobiyografik roman ve son olarak da sosyal
Yavuz Bülent Bakiler roman türünde kitap okumak istemektedir.

Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi Romanların konusu dikkate alındığında

yoktur?
Ege sırasıyla aşağıdaki kitaplardan
A) Çoğul ad hangilerini satın almalıdır?

B) Kişi zamiri A) Küçük Ağa -Yaprak Dökümü - Ateşten

Gömlek - Eylül
C) Niteleme sıfatı B) İntibah -Ateşten Gömlek - Yaprak
Dökümü - Küçük Ağa
D) Bulunma durumunda ad C) Küçük Ağa - Dokuzuncu Hariciye
Koğuşu - Eylül - Araba Sevdası
E) Belgisiz sıfat
D) Cezmi- Eylül - Dokuzuncu Hariciye
Koğuşu -Yaprak Dökümü
E) Küçük Ağa - Yaban - Araba Sevdası
İntibah
9