1.

ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΣΩΣΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΚΑΙ

ΚΑΡΙΕΡΑΣ

Από τις πιο σημαντικές επιλογές, αν όχι οι πιο σημαντικές, της ζωής μας είναι αυτές
που αφορούν το επάγγελμα και την καριέρα μας. Δυστυχώς, αυτές τις επιλογές
είμαστε αναγκασμένοι να τις κάνουμε σε ηλικία που δεν διαθέτουμε την ωριμότητα,
δηλαδή τη γνώση, την εμπειρία, αλλά και την αυτογνωσία που απαιτούν.
Ταυτόχρονα, το ζήτημα αυτό γίνεται ακόμη πιο σοβαρό αν λάβουμε υπόψη μας ότι,
συνήθως, είναι δύσκολο να διορθώσουμε την επιλογή που έχουμε κάνει όταν
αντιληφθούμε ότι ήταν λάθος, διότι οι δυνατότητες είναι περιορισμένες και η
επένδυση σε χρόνο και σε άλλα που έχουμε ήδη κάνει κοστίζει αρκετά.

Για να ορίσουμε σωστά το πρόβλημα στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρέπει να

σκεφτούμε όσο γίνεται πιο αναλυτικά το τι αξίζει για εμάς από ένα επάγγελμα ή μια
καριέρα. Βασικά ερωτήματα που μπορούμε να θέσουμε εδώ είναι: Ποιες ανάγκες μου
θα ήθελα να ικανοποιεί το επάγγελμα ή η καριέρα μου; Για ποιους λόγους θα ήμουν
πλήρως ευχαριστημένος από το επάγγελμα ή την καριέρα μου; Ασφαλώς,
όλοι είμαστε υποχρεωμένοι να εργαστούμε για το εισόδημα, το οποίο προσδιορίζει
την ποιότητα της προσωπικής μας ζωής και αυτής όσων εξαρτώνται οικονομικά από
εμάς, αφού μέσω των χρημάτων ικανοποιούμε αρκετές ανάγκες μας. Όμως, η εργασία
μας μπορεί να ικανοποιεί ή να μην ικανοποιεί και άλλες ανάγκες μας που συνδέονται
με την καλή ζωή, όπως την ανάγκη για σιγουριά, για ανεξαρτησία, για ελευθερία
πρωτοβουλιών, για κοινωνική αναγνώριση, για αυτοεκτίμηση και αυτοσεβασμό, για
ελεύθερο χρόνο, για ψυχική γαλήνη και ηρεμία, για δημιουργία και πρόκληση, για
επίτευξη αποτελεσμάτων, για συνεχή μάθηση και ανάπτυξη, για εξουσία, για άσκηση
δύναμης ή επιρροής σε άλλους, για κοινωνική προσφορά και αλτρουισμό, για επαφή
και σχέσειςμε άλλους ανθρώπους και πιθανόν άλλες πολλές.

Ένα δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντήσει κανείς, το ίδιο σοβαρά όπως και το
προηγούμενο, είναι το τι είδους εργασία μάς αρέσει - θα έλεγα, ακόμη καλύτερα, μας
παθιάζει- να κάνουμε. Αυτό το ερώτημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για δύο πολύ
σημαντικούς λόγους. Πρώτον, διότι ηεργασία και η καριέρα μας, αν αφαιρέσουμε τον
χρόνο του ύπνου μας, είναι περίπου η μισή μας ζωή. Συνεπώς, το να κάνουμε μια
εργασία, που το περιεχόμενο της θα μας κάνει να εργαζόμαστε ευχάριστα και να
το απολαμβάνουμε, αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο για να ζήσουμε όπως θέλουμε.
Το κινέζικο ρητό που υποστηρίζει ότι «αν κάνεις τη δουλειά σου χόμπι, είναι σαν να
μη δουλεύεις ποτέ στη ζωή σου» έχει μια μεγάλη δόση αλήθειας. Δεύτερος
ουσιαστικός λόγος είναι το γεγονός ότι, αν επιλέξουμε να κάνουμε κάτι που μας
ευχαριστεί ή μας παθιάζει, έχουμετη διάθεση να το κάνουμε πολύ καλά και συνεπώς
να διακριθούμε, να αναγνωριστούμε και να ανταμειφθούμε ανάλογα.

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 1

Ένα τρίτο ερώτημα για τη σωστή επιλογή του επαγγέλματος μας είναι να
εντοπίσουμε το τι μπορούμε -με βάση τις κλίσεις, τις ικανότητες να κάνουμε πολύ
καλά. Για παράδειγμα, εγώ, επειδή είμαι τσαπατσούλης, δεν θα μπορούσα ποτέ να
γίνω καλός λογιστής ή, επειδή δεν έχω καλό «αυτί», δεν θα μπορούσα να γίνω
άριστος διερμηνέας. Για να απαντήσουμε σε όλα τα προηγούμενα ερωτήματα,
απαιτείται αυτογνωσία, κατανόηση των αναγκών και του χαρακτήρα μας, των
αξιών μας, των ισχυρών και ασθενών στοιχείων μας, των δυνατοτήτων,
των αδυναμιών μας και των κλίσεων μας. Αυτό, για να το επιτύχουμε, χρειάζεται να
αφιερώσουμε αρκετόν χρόνο στον αυτοστοχασμό. Επίσης, γι' αυτή την τόσο
σημαντική στιγμή της ζωής μας, μπορούμε και οφείλουμε να ζητήσουμε βοήθεια από
αυτούς που μας γνωρίζουν καλά, αλλά και από ειδικούς, συνήθως ψυχομέτρες, που
διαθέτουν διαγνωστικά εργαλεία (π.χ. τεστ προσωπικότητας και ικανοτήτων), τα
οποία τούς επιτρέπουν να μας ενισχύσουν την αυτογνωσία και να μας βοηθήσουν να
προσεγγίσουμε καλύτερα τα παραπάνω ερωτήματα […]

Δημήτρης Μπουραντάς, Επί σκηνής χωρίς πρόβα, Εκδόσεις Πατάκη, 2010

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Α1] Να συντάξετε την περίληψη της πρώτης και της δεύτερης παραγράφου σε 50-
60 λέξεις.

(Μονάδες 15)

2. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΜΜΕ

Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Γιάννης Μπασλής, Μ.Μ.Ε. και γλώσσα

Εισαγωγικό σημείωμα: Ο Γιάννης Μπασλής είναι εκπαιδευτικός, καθηγητής

Πανεπιστημίου με αντικείμενο την Κοινωνιογλωσσολογία. Το κείμενο προέρχεται από
το περιοδικό “Νέα Παιδεία”.

Κάθε τρεις και μία δημοσιεύονται σε εφημερίδες και περιοδικά άρθρα στα οποία
υποστηρίζεται πως η γλώσσα «χαλάει» ή μπορεί να έχει κιόλας χαλάσει. Η γλώσσα
βέβαια δεν είναι τυρί, για να χαλάσει. Αυτό που εννοούν είναι ότι οι χρήστες, εμείς
δηλαδή, δε χρησιμοποιούμε όπως θα έπρεπε τη γλώσσα. Στην προφορική / γραπτή
επικοινωνία μας είτε παραβιάζουμε μορφολογικούς ή συντακτικούς κανόνες της
γλώσσας είτε χρησιμοποιούμε πολλές ξένες λέξεις, χωρίς αυτές να έχουν
προσαρμοστεί στη μορφολογία της νέας ελληνικής. Η λέξη βέβαια «ξένος» σημαίνει
«αγγλικός» (ξένη μουσική = αγγλική μουσική, ξένες λέξεις = αγγλικές λέξεις).

Αλλά και στην τηλεόραση / ραδιόφωνο καλούνται διάφοροι «γλωσσολογούντες», που

με δογματικό σχεδόν τρόπο αποφαίνονται πως η γλώσσα «χάλασε» και οι νέοι
ιδιαίτερα αδυνατούν ν’ αρθρώσουν νεοελληνικό λόγο (ενώ ο λόγος των ενηλίκων, ως
γνωστόν, είναι άψογος, πρότυπο – μοντέλο για τους νεότερους!…)

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 2

Το φαινόμενο βέβαια των κινδυνολόγων και θρηνωδών της γλώσσας μας δεν είναι
νέο. Είναι διαχρονικό κι έχω πολλές φορές γράψει γι’ αυτό. Θα ήθελα να επισημάνω
όμως μια ουσιώδη διαφορά ανάμεσα στους παλιούς “κινδυνολόγους”αρθρογράφους
και στους σύγχρονους. Οι παλιοί ταυτόχρονα με τις θρηνωδίες τους προσπαθούσαν
να χρησιμοποιούν στα άρθρα τους μόνον ελληνικές λέξεις. Λέξεις μάλιστα που δεν
υπήρχαν στην ελληνική, όπως επιστημονικοί όροι κλπ., τις απέδιδαν με ελληνικές,
μεταφράζοντάς τες ή πλάθοντας καινούριες από άλλες ελληνικές π.χ. ραδιόφωνο,
δορυφόρος, αεροπλάνο, σιδηρόδρομος. Όλοι οι τίτλοι εφημερίδων και περιοδικών
ήταν ελληνικοί. Εφημερίδες και περιοδικά ήταν οι φορείς και μεταφορείς του
εμπλουτισμού του νεοελληνικού λεξιλογίου και της κάθαρσής του από ξένες,
προπαντός τούρκικες, λέξεις.

Έχουν άραγε τον ίδιο στόχο τα σημερινά Μ.Μ.Ε., στα οποία προστέθηκαν το
ραδιόφωνο, η τηλεόραση και το διαδίκτυο; Είναι εύκολο ν’ απαντήσουμε πως όχι.
Μόνο οι τίτλοι των εφημερίδων και περιοδικών, των ένθετων περιοδικών των
εφημερίδων, οι επωνυμίες των τηλεοράσεων και οι τίτλοι των εκπομπών τους
δείχνουν πως, ενώ θρηνολογούν για την «κατάντια» της γλώσσας, τα Μ.Μ.Ε.
αποτελούν όχι μόνον τους κύριους φορείς παραγωγής υποκουλτούρας αλλά και
διάβρωσης της ελληνικής με τη χρήση ενός «φραγκολεβαντίνικου» νεοελληνικού
ιδιώματος.

Ας δούμε μερικούς τίτλους:

 τηλεοπτικώνκαναλιών:
Alpha, Alter, Antenna, Channel 9, Extra Channel, Eurosport, Filmnet, High
TV, Mad, Magic, Mega, Sky, Star, κλπ.

 εφημερίδων:
Espresso, City press, Metro, Traffic, Goal, Sport κλπ.

 περιοδικών:
Icons, Status, Men, Women κλπ.

 Όλα σχεδόν τα περιοδικά που πρωτοεκδόθηκαν μετά το 1990 έχουν αγγλικό

κυρίως τίτλο ένθετων των παραδοσιακών και με μεγάλη κυκλοφορία και
επιρροή εφημερίδων:

Βήμα: BHmagazino, Vmen, Popular Science, TV guide, Βήμαdonna, κλπ.

Ελευθεροτυπία: On/Off, Gourmet, Grazia, Real-estate, κλπ.
Θέμα: Business stories, big fish κλπ.

 Τηλεοπτικώνεκπομπών: remake, rewind, top stories κλπ

Δε χρειάζεται νομίζω να προσθέσω περισσότερα παραδείγματα. Η απορία μου είναι

αν οι ιδιοκτήτες, διευθυντές και δημοσιογράφοι των Μ.Μ.Ε. έχουν συνείδηση ότι
είναι οι κύριοι «μαστροχαλαστές» της ελληνικής γλώσσας.

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 3

Είναι αυτοί που, ενώ θρηνολογούν για την «κατάντια» της ελληνικής, κατηγορώντας
το σχολείο, τους εκπαιδευτικούς, τα βιβλία, τις μεθόδους διδασκαλίας κλπ.,
αποτελούν τους κύριους υπονομευτές της γλώσσας μας. Πάσχουν βέβαια οι άνθρωποι
από γλωσσικό σνομπισμό. Γι’ αυτό και πιστεύουν πως με τη χρήση αγγλικών όρων,
τίτλων κλπ. αναβαθμίζονται πολιτισμικά και κοινωνικά τόσο οι ίδιοι όσο και το
Μ.Μ.Ε. που ελέγχουν ή υπηρετούν. Καιρός είναι να συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η
πολιτική τους οδηγεί στη διάβρωση της ελληνικής γλώσσας, που υποκριτικά
ισχυρίζονται ότι προσπαθούν να καλλιεργήσουν. Υπονομεύουν με το χειρότερο
τρόπο το έργο του σχολείου, που αγωνίζεται να διδάξει στα παιδιά την ελληνική κι
όχι το φραγκολεβαντίνικο ιδίωμα των Μ.Μ.Ε. Οφείλουν, λοιπόν, το γρηγορότερο ν’
αλλάξουν ρότα.

Γιάννης Μπασλής, περιοδικό «Νέα Παιδεία», τεύχος 125 (2008)

ΘΕΜΑΤΑ

Α1. Να παρουσιάσετε σε ένα περιληπτικό κείμενο τις απόψεις που διατυπώνει ο

αρθρογράφος για τη στάση των ανθρώπων των σημερινών ΜΜΕ απέναντι στην
ελληνική γλώσσα (60 – 70 λέξεις).

Μονάδες  15

3. Η μάχη της αξιοπιστίας απέναντι στα fakenews και στην

παραπληροφόρηση
Ο Άλαν Μίλερ είναι ένας βραβευμένος με Πούλιτζερ αμερικανός δημοσιογράφος, ο
οποίος έχει αφιερώσει εδώ και δέκα χρόνια τη δραστηριότητά του στην εκπαίδευση
των μαθητών κατά των fakenews και της παραπληροφόρησης (…). «Το σημερινό
τοπίο της ενημέρωσης παρουσιάζει περισσότερες προκλήσεις σε σύγκριση με
οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ανθρώπινη ιστορία» παρατηρεί. «Η ποσότητα της
πληροφορίας στον πλανήτη διπλασιάζεται κάθε δύο χρόνια. Τεράστιος όγκος
ειδήσεων, φωτογραφιών και βίντεο δημιουργούνται συνεχώς και κάθε λεπτό
διακινούνται 18 εκατομμύρια μηνύματα, παρακολουθούνται 4,3 εκατομμύρια βίντεο
στο YouTube, φορτώνονται 375.000 εφαρμογές (apps). Για όλα όσα κυκλοφορούν
δεν υπάρχει κανένας φραγμός για να περιορίσει όσους προσπαθούν να
παραπληροφορήσουν, να εξαπατήσουν και να εκμεταλλευτούν» προσθέτει. (…)

Οι αμερικανοί δημοσιογράφοι μιλούν ανοιχτά για τα προβλήματά τους. Για την

πεποίθηση των πολιτών ότι τα παραδοσιακά μέσα είναι αναξιόπιστα ή διαπλεκόμενα·
για την τάση του κοινού να πιστεύει μόνο ό,τι βρίσκεται πιο κοντά στις δικές του
πεποιθήσεις· για το πώς οι τεχνολογικές εταιρείες αλλάζουν το περιβάλλον της
ενημέρωσης· για τον πόλεμο που δέχονται για τις απόψεις τους με συνεχείς και
αυξανόμενες παρενοχλήσεις μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα –τα μηνύματα μίσους ή
οι απόπειρες εξευτελισμού της υπόστασης των ενοχλητικών δημοσιογράφων έχουν
γίνει μόδα παντού– εσχάτως στην Αμερική δημοσιογράφοι αναγκάζονται να

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 4

καλύπτουν συνοδεία σωματοφυλάκων διαδηλώσεις ή εκδηλώσεις όπου υπάρχουν
συγκρούσεις.

Ανησυχούν για το γεγονός ότι μια ψεύτικη ιστορία έχει περισσότερες πιθανότητες να
γίνει viral, ότι φθάνει σε 1.500 χρήστες έξι φορές πιο γρήγορα από μια αληθινή και
ότι από όλες τις ψευδείς ειδήσεις αυτές που αφορούν την πολιτική έχουν την
καλύτερη ψηφιακή επίδοση. Μια άλλη ανησυχία τους σχετίζεται με τη διαπίστωση
ότι ενώ ο αριθμός των παραπλανητικών πληροφοριών μεγαλώνει, ο αριθμός των
επαγγελματιών δημοσιογράφων μειώνεται, κάτι που κατά τον Άλαν Μίλερ αποτελεί
μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας, ισοδύναμη με την κρίση στη
δημόσια υγεία. Επιπλέον, προβληματισμό προκαλούν η παγίδα του αλγορίθμου που
δημιουργεί ψεύτικες αλλά ρεαλιστικές φωτογραφίες πολιτικών ή διάσημων
προσώπων, των οποίων η πλαστότητα δύσκολα ανιχνεύεται, και τα deepfakevideos,
όπου εμφανίζεται ένα πρόσωπο να λέει πράγματα που ποτέ δεν έχει πει στην
πραγματικότητα.

Παρόλα αυτά, οι δημοσιογράφοι ενδιαφέρονται να αποτρέψουν τον κυνισμό των

πολιτών που δεν πιστεύουν πια τίποτε και κανέναν. Τα μέσα ενημέρωσης,
τουλάχιστον τα μεγάλα, που θέλουν να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους,
αποφάσισαν να αντεπιτεθούν με ακόμη καλύτερη και πιο ποιοτική δημοσιογραφία.
Δίνουν βάρος στην ερευνητική δημοσιογραφία, προσπαθούν να υπάρχει διαφάνεια
στις δικές τους πηγές και όταν αυτές δεν μπορούν να κατονομαστούν, εξηγούν στους
αναγνώστες τους λόγους, αναμορφώνουν την ειδησεογραφία στις ιστοσελίδες τους,
παραθέτουν τους συνδέσμους που τεκμηριώνουν την ανάλυσή τους. Διαχωρίζουν όσο
πιο ορατά και κατανοητά γίνεται τα άρθρα γνώμης από τα ρεπορτάζ γεγονότων,
καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι πολίτες, ειδικά οι νεότερες γενιές, αδυνατούν να
διαχωρίσουν τη γνώμη από το γεγονός και τείνουν να θεωρούν γεγονότα τα πάντα.
Και αντιστέκονται σθεναρά στις φωνές για περιορισμό της πληροφόρησης – με
αφορμή δήθεν τα κοινωνικά δίκτυα – που ακούγονται από υποστηρικτές των
ρεπουμπλικάνων. (…) Η άποψη που κυριαρχεί στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης
και στις ενώσεις τους είναι ότι η δημοσιογραφία θα γνωρίσει νέα άνθηση και ότι η
τάση που θα επικρατήσει είναι να πληρώνουν οι αναγνώστες για να έχουν αξιόπιστη
ενημέρωση. (…)

Κρουστάλλη Δήμητρα, www.tovima.gr, 04.11.2018, διασκευασμένο

Παρατηρήσεις

2. Να γράψετε ένα κείμενο με το οποίο θα αποδώσετε περιληπτικά το νόημα των

τριών τελευταίων παραγράφων του κειμένου που σας δόθηκε και το οποίο θα
το αξιοποιήσετε σε γραπτή ομαδική εργασία. (80 – 100 λέξεις)

Μονάδες 15

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 5

 4. Ο ρόλος του Τύπου στη Δημοκρατία
Αν η δημοκρατία θεωρείται το κάλλιστο των πολιτευμάτων, δεν υπάρχει αμφιβολία
ότι η ελευθερία του Τύπου αποτελεί την ουσία της δημοκρατίας. Δικαιολογημένα δε
ονομάστηκε Τέταρτη Εξουσία, που παράλληλα με τις άλλες τρεις, τη Νομοθετική,
την Εκτελεστική και τη Δικαστική, παρέχει τη δυνατότητα της ελεύθερης έκφρασης.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της αστικής δημοκρατίας είναι ο πλουραλισμός και ο
πολυκομματισμός και εφόσον ο Τύπος βρίσκεται στο ύψος της αποστολής του και
υπηρετεί με συνέπεια τις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, γίνεται η
άγρυπνη συνείδηση του δημοκρατικού πολιτεύματος και ο θεματοφύλακας των
ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο πραγματικός πολιτικός παιδαγωγός, αφού έχει τη
δυνατότητα να διαμορφώνει την κοινή γνώμη. Σε γενικές γραμμές, η πολιτική
συνείδηση των πολιτών ταυτίζεται με την πολιτική βούληση των εφημερίδων που
διαβάζουν και από εδώ ακριβώς προέρχεται ο μεγάλος κίνδυνος
της παραπλάνησης και του αποπροσανατολισμού των πολιτών.

Αν στόχος του Τύπου πρέπει να είναι η ανεύρεση και η προβολή της αλήθειας, του
σωστού και του δίκιου, απαιτείται μεγάλη παρρησία και γενναιοφροσύνη για να
αποδοθούν ‘εκάστω τα προσήκοντα’. Τα οργανωμένα συμφέροντα στη σύγχρονη
εποχή, οι πιέσεις που ασκούνται από ισχυρά οικονομικά και πολιτικά κέντρα, οι
έξωθεν επεμβάσεις στα εκδοτικά τραστ των χωρών, ο χωρισμός του κόσμου σε δυο
ισχυρά ιδεολογικά στρατόπεδα, εγκυμονούν ασύλληπτης σοβαρότητας κινδύνους για
την αντικειμενική, φιλελεύθερη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Δεν πρέπει να
λησμονούμε ακόμα ότι  η ταξική πάλη δεν είναι ο μοναδικός λόγος συσκότισης της
αλήθειας. Ίσως ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τον ανταγωνισμό των
κομμάτων που, ενώ υπηρετούν τα συμφέροντα μιας και της αυτής κοινωνικής τάξης,
στοχεύοντας στην κατάληψη της εξουσίας, δεν ορρωδούν μπροστά σε κανένα
κίνδυνο και δεν απορρίπτουν κανένα σχεδόν μέσο, προκειμένου να φθάσουν στον
επιδιωκόμενο σκοπό τους. Συνηθέστατο φαινόμενο της εποχής μας είναι ότι πολλές
εφημερίδες, μολονότι ρητά και κατηγορηματικά είναι τοποθετημένες στο πλευρό της
άρχουσας τάξης και του μεγάλου κεφαλαίου ,παρουσιάζονται σαν προστάτες των
λαϊκών συμφερόντων και οι προβαλλόμενοι από αυτές πολυεκατομμυριούχοι
πολιτικοί χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τη δήθεν προστασία των εργαζομένων.
Υπάρχουν επίσης και περιπτώσεις πολλών εφημερίδων που, ενώ υποστηρίζουν τα
λαϊκά δήθεν συμφέροντα, προωθούν τους εκατομμυριούχους και εκ του ασφαλούς
‘σοσιαλίζοντες’ πολιτικούς, εμπαίζοντας ‘εαυτούς και αλλήλους’.

Δεν πρέπει να γελιόμαστε. Ο Τύπος που δεν εξυπηρετεί το λαό, εξυπηρετεί το ψέμα
και τη συσκότιση της αλήθειας, υπονομεύει τη δημοκρατία και τορπιλίζει τα
συμφέροντα των πολιτών. Ο Τύπος για να λειτουργεί σωστά-δημοκρατικά, δεν πρέπει
να θηρεύει εκλογική-κομματική πελατεία, αλλά, αφήνοντας κατά μέρος τους
πομπώδεις τίτλους και απορρίπτοντας τα Γκαιμπελικά ψέματα, να παρουσιάζει τα
πράγματα όπως είναι, εξυπηρετώντας το λαό και όχι τα συμφέροντα πολλών
επαγγελματιών της διαστρέβλωσης της αλήθειας και το χυδαίο κιτρινισμό. Ο
δημοσιογράφος πρέπει να είναι σταυροφόρος της αλήθειας, που όμως δεν συμφέρει

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 6

πάντοτε ούτε να λέγεται ούτε να γράφεται. Ο κίτρινος Τύπος δυναμιτίζει την υπόθεση
της δημοκρατίας, γιατί επιδιώκει την αύξηση της κυκλοφορίας του με τη συκοφαντία
προσώπων, τη λασπολογία, τη διαστροφή των γεγονότων ή με δημοσιεύματα πλαστά
ή σκανδαλιστικά. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας αντιδημοκρατικής διαγωγής είναι να
διαστρέφεται το πολιτικό κριτήριο του λαού, να αποπροσανατολίζεται η κοινή
γνώμη, να ερεθίζονται τα πάθη, να εκμαυλίζεται η συνείδηση και να παρασύρονται οι
πολίτες σε εσφαλμένες ενέργειες ή σε αντικοινωνικές εκδηλώσεις. Πολύ συχνά,
εκμεταλλευόμενος ο Τύπος την ελευθερία που του παρέχει το δημοκρατικό
πολίτευμα, σκανδαλοθηρεύει, πορνογραφεί, μεγιστοποιεί ασήμαντα συμβάντα,
παρασιωπά καυτά προβλήματα και αλήθειες, προκαλεί εξοργιστικά το κοινό αίσθημα.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η ελευθερία που

παρέχει το δημοκρατικό πολίτευμα ‘θέλει αρετή και τόλμη’, αρετή μεν, γιατί χωρίς
αυτήν επέρχεται μια συστηματική φθορά των συνειδήσεων που εξυπηρετεί τους
εχθρούς του λαού, τόλμη δε, γιατί χωρίς αυτήν δεν πρόκειται ποτέ να εξημερωθούν
και να μπουν στο σωστό δρόμο τα πολιτικά ήθη μιας χώρας. Εφόσον τα κόμματα
αποδέχονται το κοινοβουλευτικό ‘παιχνίδι’, πρέπει να γνωρίζουν ότι τόσο η θέση της
κυβέρνησης, της εκάστοτε κυβέρνησης, όσο και η θέση της αντιπολίτευσης αποτελεί
μεγάλης σπουδαιότητας συνεισφορά προς το κοινωνικό σύνολο και ο Τύπος δεν
πρέπει να αποτελεί μοχλό και μέσο για την εξόντωση του αντιπάλου, αλλά όργανο
διαπαιδαγώγησης, σωφρονισμού και εξύψωσης του λαού.

Παρατηρήσεις

Α1. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο των τριών πρώτων παραγράφων του

κειμένου στο πλαίσιο συζήτησης που διεξάγεται στο μάθημα της Έκθεσης στη
σχολική τάξη σας.

Μονάδες 15

ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΑΘΗΝΑ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 7